អក្សរខ្មែរ

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="km">
  <siteinfo>
    <sitename>វិគីភីឌា</sitename>
    <dbname>kmwiki</dbname>
    <base>https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%91%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%90%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9E%BE%E1%9E%98</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.22</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">មេឌា</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">ពិសេស</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">ការពិភាក្សា</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">អ្នកប្រើប្រាស់</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">វិគីភីឌា</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីវិគីភីឌា</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">ឯកសារ</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីឯកសារ</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">មេឌាវិគី</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីមេឌាវិគី</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">ទំព័រគំរូ</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីទំព័រគំរូ</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">ជំនួយ</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីជំនួយ</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Module talk</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>អក្សរខ្មែរ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2156</id>
    <revision>
      <id>281913</id>
      <parentid>278227</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T11:25:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Cyberf1</username>
        <id>36246</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13566" xml:space="preserve">{{ត្រូវការឯកសារយោង}}{{របៀបរៀបរយ}}

== &lt;span lang=&quot;km&quot; dir=&quot;rtl&quot;&gt;[[អាណាចក្រខ្មែរ|អ]]&lt;/span&gt;ក្សរខ្មែរ ==
អក្សរខ្មែរ គឺជាអក្សរប្រើសម្រាប់សរសេរ[[ភាសាខ្មែរ]] ដែលជាភាសាផ្លូវការរបស់[[ប្រទេសកម្ពុជា]] ។ វាក៏ប្រើសម្រាប់សរសេរ[[ភាសាបាលី]]នៅពិធីបុណ្យព្រះពុទ្ធសាសនារបស់កម្ពុជានិងថៃផងដែរ។
វាត្រូវបានប្រែប្រួលពីស្គ្រីប Pallava ជាអក្ខរក្រមនៃហ្គ្រេនតាដែលបានមកពីអក្សរព្រហ្មីដែលត្រូវបានគេប្រើនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសឥណ្ឌានិងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ក្នុងអំឡុងពេលសតវត្សទី ៥ និងទី ៦។ សិលាចារឹកចាស់ជាងគេ ដែលអាចកំណត់បានជាភាសាខ្មែរត្រូវបានរកឃើញនៅ ស្រុកអង្គរបុរី ខេត្តតាកែវនៅភាគខាងត្បូងរាជធានីភ្នំពេញ និងមានកាលបរិច្ឆេទចារក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ៦១១។ បច្ចុប្បន្ន អក្សរខ្មែរសម័យទំនើបមានភាពខុសគ្នាពីទំរង់គំរូ ដែលគេរកឃើញនៅលើសិលាចារឹកនៃប្រាសាទអង្គរ។ អក្សរថៃ និងឡាវត្រូវបានកម្លាយចេញពីទំរង់ចាស់នៃអក្សរខ្មែរ។

== ដើម​កំណើត​នៃ​អក្សរ​ខ្មែរ ==
ទាក់ទង​ទៅ​នឹង​បញ្ហា​ប្រភព​កំណើត​របស់​អក្សរ​ខ្មែរ​នេះ សមណ​និស្សិត​នៅ​ពុទ្ធិក​សាកល​វិទ្យាល័យ​ព្រះ​សីហមុនី​រាជា ព្រះតេជគុណ អ៊ឹម ទៀង មាន​ដីកា​ពន្យល់​ថា អក្សរ​ខ្មែរ​មាន​ប្រភព​មក​ពី​ព្រហ្មញ្ញ​សាសនា​និង​ពី​បាលី​សំស្រ្កឹត ព្រមទាំង​មក​ពី​ខ្មែរ​មន​ផង​ដែរ ៖ ''«អក្សរសាស្រ្ដ​ខ្មែរ​មាន​ប្រវត្តិ ទី​១ មក​ពី​ព្រហ្មី ព្រហ្មី​ហ្នឹង​ព្រហ្មមញ្ញ​សាសនា ដែល​មាន​មក​តាំង​ពី​មុន​សម័យ​អង្គរ ហើយ​អក្សរសាស្រ្ដ​ខ្មែរ​យើង​បាន​កើត​ចេញ​ពី​បាលី​សំស្រ្កឹត​ខ្លះ​ដែរ។ ហើយ​មួយ​ទៀត កំណើត​ប្រភព​មក​ពី​ខ្មែរ​មន»''។&lt;ref&gt;សៀវភៅ វប្បធម៌ អរិយធម៌ ឆ្នាំ១៩៧១-១៩៧២ ទាវ ឆៃ សុក ទំព័រទី១៣&lt;/ref&gt;។

== ព្យញ្ជនៈ ==
អក្សរ តាម​ពាក្យ​សំស្រ្កឹត មាន​ន័យ​ថា ទន់​ភ្លន់​ អាច​បត់​បែន​បាន អាច​យក​ទៅ​ច្នៃ​បាន តាម​ការ​ផ្សំ​ជា​មួយ​ស្រៈ តាម​ការ​​ប្រកប​ជា​មួយ​នឹង​ព្យញ្ជនៈ​មួយ​ទៀត ឬ​តាម​ការ​ផ្សំ​ជា​មួយ​ជើង​អក្សរ​ណា​មួយ ។

អក្សរ ​ឬ​អក្ខរៈ អាច​ហៅ​បាន​ម្យ៉ាង​ទៀត​ថា “វណ្ណៈ” មាន​ចែក​ជា​បី​ក្រុម​គឺ ៖

១-ព្យញ្ជនៈ មាន ៣៣ តួ ។

២-ស្រៈ​ពេញ​តួ ១២ តួ ។

៣-ស្រៈ​និស្ស័យ​ពី​មុន​​មាន ២១ តែ​ត្រូវ​បន្ថែម ៧ ទៀត​បាន​ទៅ​ជា​ ២៨​ តួ បើ​គិត​ទាំង​សំឡេង ។ តែ​បើ​គិត​តែ​រូប​មាន​ ២៧ តួ ព្រោះ​​ស្រៈ (អ) មាន​នៅ​គ្រប់​ព្យញ្ជនៈ​ទាំង​ឃោសៈ​ទាំង​អឃោសៈ ។

១-​ព្យញ្ជនៈ

ព្យញ្ជនៈ​ទាំង​ ៣៣​ តួ ត្រូវ​រាប់​តាម​លំដាប់​ពី​ដើម​ដល់​ចប់៖

ក​ខ​គ​ឃ​ង

ច​ឆ​ជ​ឈ​ញ

ដ​ឋ​ឌ​ឍ​ណ

ត​ថ​ទ​ធ​ន

ប​ផ​ព​ភ​ម

យ​រ​ល​វ​ ស​ហ​ឡ​អ

២-ជើង​ព្យញ្ជនៈ

ព្យញ្ជនៈ​ប្រៀប​បាន​នឹង​មនុស្ស​ដែរ​ គឺ​មាន​សក់ (៊) មាន​តួ​ខ្លួន (ក) ​មាន​ជើង (្ក) ។ រូប​នៃ​ជើង​ព្យញ្ជនៈ​មាន​ទ្រង់​ទ្រាយ​ដូច​គ្នា​នឹង​តួ​អង្គ​ព្យញ្ជនៈ​ដែរ ប៉ុន្តែ​គ្រាន់​តែ​តូច​ជាង​តួ និង​ពុំ​មាន​”សក់”ទេ ។ ខាង​ក្រោម​នេះ គឺ​ជើង​ព្យញ្ជនៈ (Consonnes souscrites)​ ។

្ក ្ខ ្គ ្ឃ ្ង , ្ច ្ឆ ្ជ ្ឈ ្ញ , ្ដ ្ឋ ្ឌ ្ឍ ្ណ , ្ត ្ថ ្ទ ្ធ ្ន ​, ្ប ្ផ ្ព ្ភ ្ម , ្យ ្រ ្ល ្វ ្ស ្ហ ្ឡ ្អ

របៀប​សរសេរ ជើង​ព្យញ្ជនៈ ភ្ជាប់​ជា​មួយ​តួ​ព្យញ្ជនៈ ដូច​ខាង​ក្រោម​ ៖

ក្ខ​ខ្ខ​គ្គ​ឃ្ឃ​ង្ង ច្ច​ឆ្ឆ​ជ្ជ​ឈ្ឈ​ញ្ញ ដ្ត​ឋ្ឋ​ឌ្ឌ​ឍ្ឍ​ណ្ណ ត្ត​ថ្ថ​ទ្ទ​ធ្ធ​ន្ន ប្ប​ផ្ផ​ព្ព​ភ្ភ​ម្ម យ្យ​រ្រ​ល្ល​វ្វ​ ស្ស​ហ្ហ​ឡ្ឡ​អ្អ

៣-ស្រៈពេញ​តួ

អ្នក​ប្រាជ្ញ​ជំនាន់​មុន​ចែង​ថា ស្រៈ​ពេញ​តួ​មាន ១៥ តួ ដោយ​រាប់​យក​ អ អា មក​បញ្ចូល​ផង ។ ប៉ុន្តែ​អ្នក​ប្រាជ្ញ​បច្ចុប្បន្ន​លោក​ដក​យក​ “អ” និង “អា” នេះ​ចេញ​ពី​ប្រព័ន្ធ​ស្រៈ​ពេញ​តួ ព្រោះ​លោក​យល់​ថា​​ “អ” គឺ​ជា​ព្យញ្ជនៈ ដែល​ត្រូប​រាប់​បញ្ចូល​ទៅ​ក្នុង​ក្រុម​ព្យញ្ជនៈ ទាំង​៣៣​ តួ​នោះ​វិញ ។ ឯ “អា” គឺ​តួ​ព្យញ្ជនៈ​បំបែក ​យក​តួ ​​​​​​​​​ “ អ” មក​ផ្សំ​ជា​មួយ​ស្រៈ “ ា ” ដូច្នេះ​ស្រៈ​ពេញ​តួ​បច្ចុប្បន្ន​នេះ មាន​តែ ១៣​តួ​ទេ គឺ ឥ​ ឦ​ ឧ ​ឩ ឪ ឫ ឬ ឭ ឮ ឯ ឰ ឱ ឳ ។ ចំពោះ​អស់​លោក​អ្នក​ប្រាជ្ញ​ខ្លះ​ទៀត​យល់​ថា ​ក្នុង​ចំណោម​ស្រៈ​ពេញ​តួ​ទាំង​១៣​នេះ ស្រៈ ឩ គេ​មិន​សូវ​ប្រើ​ទេ ដូច្នេះ​ គួរ​រាប់​យក​ត្រឹម​តែ ១២ តួវិញ ព្រោះ​សព្វ​ថ្ងៃ​គេ​ប្រើ​ស្រៈ​ពេញ​តួ ឩ នេះ​តែ​ពាក្យ “ព្រះ​ឩរូ” មួយម៉ាត់​គត់ ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​ពាក្យ “ រាជ​ស័ព្ទ ” មាន​ន័យ​ថា “​ ភ្លៅ​ស្ដេច ” ។

៤-ស្រៈ​និស្ស័យ

គឺ​តួ​អក្សរ ដែល​ជា​ទី​ពឹង​ពាក់​អាស្រ័យ​នៃ​ព្យញ្ជនៈ ។ បើ​សរសេរ​តែ​រូប​វា​ដាច់​តែ​ឯង​នោះ នឹង​ពុំ​មាន​ន័យ​ប្រាកដ​ប្រជា​ថា​យ៉ាង​ណាៗ​នោះ​ឡើយ ។ ដូច​ជា​ស្រៈ ា ស្រៈ ៅ មាន​តែ​រូប និង​សំឡេង​ផ្សំ តែ​ពុំ​មាន​សារៈ​អ្វី​ទេ ។ ស្រៈ​និស្ស័យ​មាន ២១ តួ តាម​ការ​កំណត់​របស់​ក្បួន​ពី​មុន​នោះ​គឺ ្​ ា ិ ី ឹ ឺ ុ ូ ួ ើ ឿ ៀ េ ែ ៃ ោ ៅ ុំ ំ ាំ ះ ។ ប៉ុន្តែ​អស់​លោក​អ្នក​អក្សរសាស្រ្ត​ក្រោយ​មកសន្មត​ថា មាន​តែ២០តួវិញ ព្រោះ​ថា ស្រៈ​(អ) មាន​តែ​សំឡេង​តែ​គ្មាន​រូប​ មិន​គួរ​នឹង​រាប់​បញ្ចូល​ទេ ។ ស្រៈ​(អ) នេះ​មាន​បង្កប់​នៅ​គ្រប់​ព្យញ្ជនៈ​ទាំង​អស់ ទោះ​ជា​ឃោសៈ​ក្តី អឃោសៈ​ក្តី ប៉ុន្តែ​ប្រសិន​បើ​គេ​យក​ទៅ​ផ្សំ​ជា​មួយ​នឹង​ព្យញ្ជនៈ​សំឡេង​ឃោសៈ គេ​អាន​តាម​សំឡេង​ព្យញ្ជនៈ ឃោសៈ គឺ​សំឡេង(អ៊) ឧទាហរណ៍ ងា ងិ ងី ញោ ញៅ ទុំ ទាំ ទះ…. ។ បើ​ផ្សំ​ជា​មួយ​នឹង​ព្យញ្ជនៈ​អឃោសៈ ​វា​មាន​សំឡេង (អ) ដូច​ជា កា កី កោ ចូ ចើ ចេ ចែ ចៃ ចោ… ។ ចំពោះ​ស្រៈ ួ ឿ និង ៀ ទោះ​គេ​យក​ទៅ​ផ្សំ​នឹង​ព្យញ្ជនៈ ឃោសៈ​ក្តី អឃោសៈ​ក្តី វា​នៅ​តែ​មាន​សូរ​សំឡេង “អួ”​ (អឿ-អៀ) ​ដូច​គ្នា​ នេះ​វាជា​ករណី​លើក​លែង​សម្រាប់​ស្រៈ​និស្ស័យ​របស់​ខ្មែរ​យើង ។ រីឯ​ស្រៈ​៤​ទៀតដូច​ជា ស្រៈ ុះ ិះ ោះ វិញ​នោះ កាល​ពី​មុន​លោក​មិន​យក​មក​រាប់​បញ្ចូល​ក្នុង​ស្រៈ​និស្ស័យ​ទេ ។ ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​ក្រោយ​មក​ ដោយ​បាន​ពិនិត្យ​ឃើញ​ថា មាន​ពាក្យ​ជា​ច្រើន ដែល​ត្រូវ​ការ​ប្រើ​ស្រៈ​ទាំង​នេះ នៅ​ក្នុង​ពាក្យ​ខ្មែរ​ជា​ចាំ​បាច់​នោះ ទើប​លោក​អ្នក​ប្រាជ្ញ​ជាន់​ក្រោយ ​ក៏​បាន​សម្រេច​បញ្ចូល​បន្ថែម​ស្រៈ​ទាំង​៤នេះ ហើយ​ស្រៈ​និស្ស័យ​ក៏​បាន​កើន​ដល់ (២១-១)+៤ = ២៤ ហើយ​បើ​បន្ថែម​ស្រៈ ​ ឹះ ,ស្រៈ ើះ, ស្រៈែះ ពីលើស្រៈ​និស្ស័យ​ដែល​ធ្លាប់​ឃើញ​​មាន​នៅ​ក្នុង​វចនានុក្រម​សម្ដេច​ ជួន ណាត ក្ដី ក្នុង​អត្ថបទ​នានា​ក្ដី​ទៀត​នោះ ស្រៈ​និស្ស័យ​អាច​កើន​ឡើង​ដល់​ ២៦ ឬ ២៧ ។

writed by : Seila Oudom

== [[ឯ]]កសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ភាសាខ្មែរ]]
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>0yzb2cttlyzps346dzppgmpfmczovys</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ការពិភាក្សា:ទំព័រដើម</title>
    <ns>1</ns>
    <id>2493</id>
    <revision>
      <id>281873</id>
      <parentid>281183</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T03:56:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>LegalCouncil</username>
        <id>36395</id>
      </contributor>
      <comment>/* ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្មនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ */ ផ្នែកថ្មី</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3298" xml:space="preserve">{{Pp-move|small=yes}}
{{ការពិភាក្សា:ទំព័រដើម/ប្រអប់ជំនួយ}}
{{Archive box}}
__TOC__
{{clear}}

== ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្មនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ==

ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយប្រកាសលេខ ២៩០ សហវ.ប្រក ចុះថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ដីពីការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្មនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ដែលត្រូវបានកែសម្រួលជាបន្ដបន្ទាប់ និងជាចុងក្រោយត្រូវបានជំនួសដោយអនុក្រឹត្យលេខ ៧៥ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៧ ស្ដីពីការកែសម្រួលអនុក្រឹត្យលេខ ៤៨៨ ចុះថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅ នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងអនុក្រឹត្យលេខ ៧៦ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីធានានីត្យានុកូលភាព សង្គតិភាព និងសុខដុមភាព នៃការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ព្រមទាំងធានាបាននូវប្រសិទ្ធភាព និងស័ក្តិសិទ្ធភាព នៃការគ្រប់គ្រងការអនុវត្តលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ដែលជាសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងចូលរួមចំណែកដល់ការអនុវត្តកម្មវិធីកែទម្រង់ ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ។ [[អ្នកប្រើប្រាស់:LegalCouncil|LegalCouncil]] ([[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:LegalCouncil|ការពិភាក្សា]]) ម៉ោង០៣:៥៦ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)</text>
      <sha1>ixlmxtrw4a08gibrp437fl2t39ats9z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ជប៉ុន</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3381</id>
    <revision>
      <id>281898</id>
      <parentid>273225</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:03:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>LegalCouncil</username>
        <id>36395</id>
      </contributor>
      <comment>/* ថ្ងៃឈប់សម្រាក់ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46719" xml:space="preserve">{{ប្រអប់ព័ត៌មាន ប្រទេស
|conventional_long_name = ជប៉ុន
|common_name = ជប៉ុន
|native_name = {{nobold|日本国 ([[ភាសាជប៉ុន]])}}
|image_flag = Flag of Japan.svg
|flag_type = [[ទង់ជាតិជប៉ុន|ទង់ជាតិ]]
|image_coat = Imperial Seal of Japan.svg
|symbol_type = [[ព្រះលញ្ឆករជប៉ុន|ព្រះលញ្ឆករ]]
|other_symbol_type = [[ត្រារដ្ឋាភិបាលជប៉ុន|ត្រារដ្ឋាភិបាល]]
|other_symbol = &lt;div style=&quot;padding:0.2em;&quot;&gt;[[File:Goshichi no kiri.svg|80px|ត្រានៃការិយាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋាភិបាលជប៉ុន]]&lt;/div&gt;
|national_anthem = ''[[គិមិង៉ាយ៉ុ|君が代]]''&lt;br/&gt;&quot;ព្រះអធិរាជទ្រង់ឡើយសោយរាជ្យ&quot;&lt;br/&gt;&lt;div style=&quot;display:inline-block;margin-top:0.4em;&quot;&gt;[[File:Kimi ga Yo instrumental.ogg]]&lt;/div&gt;
|image_map = Japan on the globe (claimed) (Japan centered).svg
|image_map_caption = ទីតាំងប្រទេសជប៉ុន (ក្រហម) នៅលើភូគោល
|capital_type = រាជធានី
|capital = [[តូក្យូ]]
|coordinates = {{Coord|35|41|N|139|46|E|type:city}}
|largest_city = capital
|languages_type = [[ភាសាជាតិ]]
|languages = [[ភាសាជប៉ុន]]
|government_type = [[រាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ]][[ប្រព័ន្ធសភា|សភាតំណាង]][[រដ្ឋឯកភូត|ឯកភូត]]
|leader_title1 = [[ព្រះអធិរាជជប៉ុន|អធិរាជ]]
|leader_name1 = [[បុត្រណារ៉ុហ៊ីតូ|ណារ៉ុហ៊ីតូ]]
|leader_title2 = [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន|នាយករដ្ឋមន្ត្រី]]
|leader_name2 = [[ហ្វ៊ុមិអុ គីស៊ីដា]]
|legislature = [[រដ្ឋសភាជប៉ុន|រដ្ឋសភា]]
|upper_house = [[រាជមន្ត្រីសភា]]
|lower_house = [[សភាតំណាងរាស្រ្តជប៉ុន|សភាតំណាងរាស្ត្រ]]
|sovereignty_type = [[ប្រវត្តិសាស្រ្តជប៉ុន|និម្មិតកម្ម]]
|established_event2 = [[រាជវង្សអធិរាជនិម្មិតឡើង]]
|established_date2 = ១១ កុម្ភៈ ៦៦០ មុន គ.ស.
|established_event3 = [[រដ្ឋធម្មនុញ្ញម៉ីជី]]
|established_date3 = ២៩ វិច្ឆិកា ១៨៩០
|established_event4 = {{nowrap|[[រដ្ឋធម្មនុញ្ញជប៉ុន|រដ្ឋធម្មនុញ្ញបច្ចុប្បន្ន]]}}
|established_date4 = ៣ ឧសភា ១៩៤៧
|area_size = 1 E7
|area_rank = ទី៦២
|area_km2 = ៣៧៧,៩៤៤
|percent_water = ១.៤ (គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៥)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Surface water and surface water change|accessdate=15 កុម្ភៈ 2022|publisher=OECD|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}&lt;/ref&gt;
|population_estimate = {{DecreaseNeutral}} ១២៥,៤៤០,០០០&lt;ref&gt;{{cite web|title=Population Estimates Monthly Report January 2022)|url=https://www.stat.go.jp/english/data/jinsui/tsuki/index.html|publisher=[[ការិយាល័យស្ថិតិ (ជប៉ុន)ការិយាល័យស្ថិតិជប៉ុន]]|date=January 22, 2022}}&lt;/ref&gt;
|population_estimate_year = ២០២២
|population_estimate_rank = ទី១១
|population_census = ១២៦,២២៦,៥៦៨&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.e-stat.go.jp/en/stat-search/files?page=1&amp;layout=datalist&amp;toukei=00200521&amp;tstat=000001136464&amp;cycle=0&amp;year=20200&amp;month=24101210&amp;tclass1=000001136465&amp;tclass2=000001154388&amp;tclass3val=0|title=2020 Population Census Preliminary Tabulation|accessdate=15 កុម្ភៈ 2022|publisher=[[ការិយាល័យស្ថិតិ (ជប៉ុន)|ការិយាល័យស្ថិតិជប៉ុន]]}}&lt;/ref&gt;
|population_census_year = ២០២០
|population_density_km2 = ៣៣២
|population_density_rank = ទី២៤
|GDP_PPP_year = ២០២១
|GDP_PPP = {{increase}} ៥.៥៨៦ ទ្រីលានដុល្លារ&lt;ref name=&quot;IMFWEOJP&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/April/weo-report?c=158,&amp;s=NGDP_RPCH,NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&amp;sy=2019&amp;ey=2026&amp;ssm=0&amp;scsm=1&amp;scc=0&amp;ssd=1&amp;ssc=0&amp;sic=0&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1|title=World Economic Outlook database: April 2021|publisher=[[មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ]]|date=April 2021}}&lt;/ref&gt;
|GDP_PPP_rank = ទី៤
|GDP_PPP_per_capita = {{increase}} ៤៤,៥៨៥ ដុល្លារ
|GDP_PPP_per_capita_rank = ទី២៧
|GDP_nominal = ៥.៣៧៨ ទ្រីលានដុល្លារ&lt;ref name=&quot;IMFWEOJP&quot; /&gt;
|GDP_nominal_rank = ទី៣
|GDP_nominal_year = ២០២១
|GDP_nominal_per_capita = {{increase}} ៤២,៩២៨ ដុល្លារ
|GDP_nominal_per_capita_rank = ទី២៣
|Gini_year = ២០១៨
|Gini_change = decrease &lt;!--increase/decrease/steady--&gt;
|Gini = ៣៣.៤
|Gini_ref = &lt;ref&gt;{{cite encyclopedia|url=https://data.oecd.org/inequality/income-inequality.htm|title=Inequality - Income inequality - OECD Data|publisher=OECD|accessdate=15 កុម្ភៈ 2022}}&lt;/ref&gt;
|Gini_rank = ទី៧៨
|HDI_year = ២០១៩
|HDI_change = increase &lt;!--increase/decrease/steady--&gt;
|HDI = ០.៩១៩ 
|HDI_ref = &lt;ref name=&quot;UNHDR&quot;&gt;{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|publisher=[[កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ]]|date=December 15, 2020|accessdate=15 កុម្ភៈ 2022}}&lt;/ref&gt;
|HDI_rank = ទី១៩
|currency = [[យេនជប៉ុន]] (¥)
|currency_code = JPY
|country_code = JPN
|time_zone = [[ម៉ោងស្តង់ដារជប៉ុន|JST]]
|utc_offset = +០៩:០០
|date_format =
|drives_on = ឆ្វេង
|calling_code = [[លេខទូរស័ព្ទនៅជប៉ុន|+៨១]]
|ISO_3166–1_alpha2 = JP
|ISO_3166–1_alpha3 = JPN
|ISO_3166–1_numeric = ៣៩២
|sport_code = JPN
|vehicle_code = J
|cctld = .jp
}}
{{contains Japanese text}}
'''ប្រទេសជប៉ុន''' ([[ភាសាជប៉ុន]]៖ 日本国 ឬ 日本​​​)​ គឺជា[[​ប្រទេស​កោះ]]មួយស្ថិតនៅតំបន់[[អាស៊ីខាងកើត|អាស៊ីបូព៌ា]]។ ប្រទេសនេះមានទីតាំងភូមិសាស្ត្រនៅប៉ែកពាយព្យនៃ[[មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក]] ភាគខាងលិច[[សមុទ្រជប៉ុន]] [[សមុទ្រអុកហុតស្គ៍]]នៅភាគខាងជើង និង[[សមុទ្រចិនខាងត្បូង]]នៅភាគខាងត្បូង។ ​ជប៉ុន​ជាកម្រងកោះ​ផ្សំឡើងពីកោះចំនួន ៦,៨៥២ ដែលស្មើនឹងផ្ទៃដីសរុប ៣៧៧,៩៧៥ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ និងមានកោះធំៗចំនួនប្រាំ​គឺ [[កោះហុងស្ស៊ូ|ហុងស្ស៊ូ]] [[ហុកកៃដូ]] [[កោះឃ្យូស្ស៊ូ|ឃ្យូស្ស៊ូ]] [[កោះស៊ិកុគឹ|ស្ស៊ីកុគឹ]] និង[[កោះអូគីណាវ៉ា|អូគីណាវ៉ា]]។ ទីក្រុង[[តូក្យូ]]គឺជារាជធានីជាតិ និងត្រូវជាទីក្រុងធំបំផុតនៅក្នុងប្រទេស ចំណែកឯទីក្រុងធំៗបន្ទាប់រួមមាន៖ [[យ៉ូកូហាម៉ា]] [[អូសាកា]] ណាហ្គោយ៉ា [[សាប់ប៉ូរ៉ូ]] [[ហ្វុគូអូកា]] [[កូបេ]] និង[[ក្យូតុ(ខេត្ត)|ក្យូតុ]]ជាដើម។

ជប៉ុន​មានសក្ដានុពលយោធាយ៉ាងខ្លាំងក្លានៅចុងស.វទី១៩និងដើមស.វទី២០ ដោយបានពង្រីកទឹកដីតាមរយៈការឈ្នះក្នុង[[សង្គ្រាមចិន-ជប៉ុនលើកទី១]] [[សង្គ្រាមរុស្ស៊ី-ជប៉ុន]] និង [[សង្គ្រាមលោកលើកទី១]]។ [[សង្គ្រាមចិន-ជប៉ុនលើកទី២|សង្គ្រាមចិនជប៉ុនលើកទី២]] នៅឆ្នាំ១៩៣៧ បានរីកដាលជា[[សង្គ្រាមលោកលើកទី២]] ដែលបានបញ្ចប់ដោយ​ការទំលាក់គ្រាប់បែកបរមាណូនៅហ៊ីរ៉ូស្ស៊ីម៉ា និងណាហ្កាសាគី។ ចាប់ពីការប្រកាន់យក​រដ្ឋធម្មនុញ្ញកែប្រែហើយនៅឆ្នាំ១៩៤៧ ជប៉ុនប្រកាន់យក​របបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញតែមួយ ដោយមានព្រះចៅអធិរាជមួយអង្គ​ជាតំណាងឯកភាពជាតិ និងរដ្ឋសភាមួយដែលបានដោយការបោះឆ្នោត​សំរាប់តាក់តែងច្បាប់។

ជប៉ុនជាប្រទេសមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចលេខ៣លើលោក (គិតតាមអត្រា GDP) ។ តាមការប៉ាន់ស្មានរបស់ អសប និង WHO ជប៉ុនជាប្រទេសដែលមានអាយុសង្ឃឹមវែងជាងគេលើលោក ។

== និរុត្តិសាស្ត្រ ==
{{Main|ឈ្មោះជប៉ុន}}
ឈ្មោះជប៉ុនសរសេរជាអក្សរខាន់ជិ «日本​​​» បកប្រែត្រង់ថា «ព្រះអាទិត្យ+ដើមកំណើត» ដែលមានន័យថា «ដែនដីដែលព្រះអាទិត្យរះចេញ» ។

== ប្រវត្តិសាស្រ្ត ==
{{Main|ប្រវត្តិសាស្ត្រជប៉ុន}}
មនុស្សនាសម័យុគថ្មរំលីងបានមករស់នៅប្រទេសជប៉ុនដំបូងបំផុត កាលពីប្រមាណ១០០០០ឆ្នាំមុន។ យោងទៅតាមរឿងព្រេង អធិរាជដំបូងបំផុតរបស់ប្រទេសជប៉ុន គឺ​ជីមមឹ(Jimmu, 神武)ដែលគ្រប់គ្រងប្រទេសនៅឆ្នាំ៦៦០មុនគ្រឹស្តសករាជ។ អធិរាជត្រូវបានគេចាត់ទុកជាអទិទេព ប៉ុន្តែចាប់ពីឆ្នាំ៨០០មក អ្នកគ្រប់គ្រងពិតប្រាកដគឺ គ្រួសារអភិជនហ្វឹជិវ៉ារ៉ា(Fujiwara, 藤原)។

នៅឆ្នាំ១១៨៥ ប្រទេសនេះមានការច្បាំងគ្នា។ ពានិជ្ជករអឺរ៉ុបបានមកដល់ប្រទេសនេះនៅសតវត្សទី១៦ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ១៦៣៧ អ្នកគ្រប់គ្រងប្រទេសឈ្មោះសូហ្គឺន(Shogun)ជាមេបញ្ជាការកងទ័ព បានហាមស្ទើតែទាំងអស់នៃពាណិជ្ជកម្មបរទេស មិនឱ្យរកស៊ីនៅប្រទេសរបស់ខ្លួន។ ប្រទេសជប៉ុនបានរក្សាភាពឯកោរបស់ខ្លួនរហូតដល់ឆ្នាំ១៨៥៤ ជា​ពេល​ដែល​មេបញ្ជាការ​កងទ័ព​ជើងទឹក​របស់​[[សហរដ្ឋអាមេរិក]]ឈ្មោះម៉ាត់ធូ ភែរី( Matthew Perry)  បង្ខំឱ្យជប៉ុនបើកកំពុងផែរបស់ខ្លួនម្តងទៀត។ 

សូហ្គឹនបានក្លាយជាអ្នកគ្រប់គ្រងអសម្ថភាព។​ ដូច្នេះ នៅឆ្នាំ១៨៦៧ អធិរាជមឹត្ស៊ឹហ៊ិតុ (Mutsuhito (Meiji)) បានទម្លាក់អំណាចរបស់សូហ្គឹន​ហើយគ្រប់គ្រងប្រទេស ដោយខ្លួនឯងផ្ទាល់។ ជប៉ុន​បាន​បង្កើត​​ឧស្សាហកម្ម ហើយនិងកងទ័ពយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ នៅក្នុងសង្គ្រាមចន្លោះពីឆ្នាំ១៨៩៤ដល់ឆ្នាំ១៩៣៧ ជប៉ុនបានចូលទៅគ្រប់គ្រង​កូរេ​ តៃវាន់ ហើយនិងមួយភាគធំនៃប្រទេសចិន។

នៅឆ្នាំ១៩៣៩ សង្រ្គាមលោកលើកទី២បានផ្ទុះឡើងនៅអឺរ៉ុប។ ជប៉ុនបានចាប់ផ្តើមវាយប្រហារទៅលើអាណានិគមអឺរ៉ុបនៅអាស៊ី ត្រឹមតែរយះពេលប្រមាណ៥ខែប៉ុណ្ណោះ ជប៉ុន​បាន​វាយ​យក​បាន​[[អាស៊ីអាគ្នេយ៍]]មួយភាគធំ។ កងទ័ព​របស់​ជប៉ុន​ក៏​បាន​បំផ្ទុះ​មូលដ្ឋាន​ទ័ពជើង​ទឹក​របស់​អាមេរិក​ដែល​មាន​ទីតាំង​នៅ​ភើលហាប៊ើ (Pearl Harbor) ក្នុងរដ្ឋហាវ៉ៃ (Hawaii) ពេលនោះ​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​អាមេរិក​ឈាន​ជើង​ចូល​ក្នុង​ភ្លើងសង្គ្រាម។ ជប៉ុនបានចុះចាញ់សង្រ្គាម បន្ទាប់ពីអាមេរិកបានទំលាក់គ្រាប់បែកបរិមាណូនៅទីក្រុងហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ា (Hiroshima 広島) និង​ណាហ្កាសាគី (Nagasaki 長崎)។

កងទ័ព​​អាមេរិក​និង​កងទ័ពសម្ព័នមិត្តដទៃទៀតបានកាន់កាប់ជប៉ុនរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៥២។ ចាប់ពីពេលនោះមក​ ជប៉ុនបានយកការគ្រប់គ្រងប្រទេសតាមបែប លទ្ធិប្រជាធិប្បតេយ្យ​ ហើយ​បាន​ក្លាយ​ជា​ប្រទេសដែលមានឧស្សាហកម្មរីកចំរើនមួយនៅក្នុងពិភពលោក។ ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ជប៉ុននៅតែមានកិច្ចសន្យា មិនអាចអភិវឌ្ឈកងទ័ពរបស់ខ្លួនបានទេ។

== ភូមិសាស្ត្រ ==
{{Main|ភូមិសាស្ត្រជប៉ុន}}
[[ឯកសារ:Japan_topo_en.jpg|right|thumb|300px|ផែនទីប្រទេសជប៉ុន]]
[[ឯកសារ:ភ្នំហ្វុជី .jpg|right|thumb|300px|&lt;center&gt;[[ភ្នំហ្វឹជី]] គឺជាភ្នំខ្ពស់ជាងគេនៅប្រទេសជប៉ុន(៣៧៧៦ម)&lt;/center&gt;]]
ប្រទេសជប៉ុន គឺជា​ប្រទេសកោះស្ថិតនៅ [[អាស៊ីខាងកើត]] និង​ ស្ថិតនៅប៉ែកខាងលិចនៃ [[មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក]]។​ ទឹកដីនៃ ប្រទេសជប៉ុន កើតឡើងពីកោះសរុបសំនួន៦៨៥២កោះ ដែលនៅ ក្នុងនោះមានកោះ​ធំៗ​​សំខាន់ៗ ​៤គឺ៖ [[កោះហុងស្ស៊ូ]] [[កោះហុកកៃដូ]] កោះ[[កោះឃ្យូស្ស៊ូ|ឃ្យូស្ស៊ូ]] និង[[កោះស្ស៊ីកុគឹ]]។ ប្រទេសជប៉ុន ហ៊ុមព័ទ្ធដោយសមុទ្រដូចជា៖ [[សមុទ្រជប៉ុន]] [[សមុទ្រចិនខាងកើត]] [[សមុទ្រហ្វីលីពីន]] និង [[សមុទ្រអុកហុតស្គ៍]]។ ប្រទេសជប៉ុន​ គ្មានប្រទេសជាប់ព្រំដែនគោកទេ។ ប្រទេស នៅជិតខាងមាន សហព័ន្ធ[[រុស្ស៊ី]] សហភាពប្រជាមានិតប្រជាធិបតេយ្យកូរ៉េ ([[កូរ៉េខាងជើង]]) សាធារណ​រដ្ឋកូរ៉េ​ ([[កូរ៉េខាងត្បូង]]) សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិត [[ចិន]] [[កោះតៃវ៉ាន់]] និងសាធារណរដ្ឋ[[ហ្វីលីពីន]]។

ប្រទេសជប៉ុន មានរាងជាធ្នូ កើតឡើងពី កោះចំនួន ៦៨៥២ និងមានផ្ទៃក្រលាប្រមាណ ៣៧៨០០០គ.ម&lt;sup&gt;២&lt;/sup&gt;។ ៧០% នៃផ្ទៃដីសរុបគឹជាភ្នំ និងផ្ទៃដីព្រៃ ៦៧%។​​ តំបន់ឈឺប៊ឹ (តំបន់កណ្តាល) ស្ថិតនៅភាគកណ្តាលនៃ កោះហុងស្សឺ ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា '''ដំបូលនៃ​ប្រទេសជប៉ុន''' ព្រោះជាតំបន់ភ្នំខ្ពស់ៗ ដែលមានកំពស់ខ្ពស់ជាង ៣០០០ម។ ភ្នំខ្ពស់ជាងគេនៅ ប្រទេសជប៉ុន គឺ [[ភ្នំហ្វឹជី]] (៣៧៧៦ម) ស្ថិតនៅលើព្រំប្រទល់ ខេត្តយ៉ាម៉ាណាស្ស៊ី និង ខេត្តស្ស៊ីស្សឹអុកា។ ភ្នំខ្ពស់លំដាប់ទី ២ ឈ្មោះ ភ្នំឃីតាដាកិ (៣១៩២ម) ក្នុងខេត្តយ៉ាម៉ាណាស្ស៊ី។ ភ្នំខ្ពស់លំដាប់ទី ៣ ឈ្មោះ ភ្នំហុតាកាដាកិ (៣១៩០ម) នៅព្រំប្រទល់ ខេត្តណាហ្គាណុ និង ខេត្តហ្គីហ្វឹ។

ផ្អែកលើស្ថានភាពសណ្ឋានដី កំរងកោះជប៉ុនចែកចេញជា២ផ្នែកធំៗគឺ '''ជប៉ុនខាងកើតនិងខាងជើង''' និង '''ជប៉ុនខាងលិចនិងខាងត្បូង'''។ ព្រំដែន​ខ័ណ្ឌ​ផ្នែក​ទាំង២​នេះ​ស្ថិត​នៅ​កោះហុងស្សូ​ភាគ​កណ្ដាល គឺ '''ខ្សែតិកតូនិកអ៊ីតុអ៊ីហ្គាវ៉ាស៊ីស្សឹអុកា'''។ កំរងកោះជប៉ុនស្ថិតនៅទីប្រសព្វ​នៃផ្លាកធំ៤មាន៖ [[ផ្លាកអឺរ៉ាស៊ី]] [[ផ្លាកសមុទ្រហ្វីលីពីន]] [[ផ្លាកប៉ាស៊ីហ្វិក]] និង [[ផ្លាកអាមេរិកខាងជើង]]។ វា​ជា​ផ្នែក​មួយ​របស់​ខ្សែក្រវ៉ាត់ភ្នំភ្លើងនិងរញ្ជួយដីប៉ាស៊ីហ្វិក។ ហេតុនេះហើយទើបប្រទេសនេះសំបូររញ្ជូយដី (១០%ទៅ២០%នៃរញ្ជូយដីពិភពលោកកើតឡើងនៅម្ដុំប្រទេសជប៉ុន)។ រញ្ជូយដី​ថ្នាក់ទី១​និង​ទី២ មានកើតនៅប្រទេសជប៉ុនជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ គុណភាពដីប្រទេសជប៉ុនមានជីវជាតិល្អ ព្រោះជាដីបានមកពីសកម្មភាពភ្នំភ្លើង។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ប្រការដែលប្រទេសជប៉ុនសំបូរ[[អុនសេន]] ក៏​ជា​អំណោយផល​ពីភ្នំភ្លើងផងដែរ។ ក្នុងនោះភ្នំភ្លើង វាជាភោគផលយ៉ាងប្រណិតក្នុងការអនុគ្រោះដល់ការធ្វើកសិកម្ម។ 

===អាកាសធាតុ===
លក្ខណៈចំបងនៃអាកាសធាតុនៅ ប្រទេសជប៉ុនគឺភាពខុសគ្នានៃសីតុណ្ហភាពរបស់រដូវទាំង៤។​ នៅរដូវរងារ វាទទួលឥទ្ធិពលពីខ្យល់រដូវដែលបក់ពីស៊ីបិរី ហើយនៅរដូវក្ដៅ វា​ទទួល​ឥទ្ធិពល​ពី​ខ្យល់​​រដូវ​ដែលបក់ពី[[មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក]]។ ប្រទេសជប៉ុនលាតសន្ធឹងពីជើងទៅត្បូង គ្របដណ្តប់លើរយៈទទឹងចំនួន២៥ដឺក្រេ ជាហេតុធ្វើអោយ​មាន​ភាព​ខុសគ្នា​ខ្លាំង​នៃ​សីតុណ្ហភាព​ទៅ​តាម​តំបន់នីមួយៗ​។
យោង​តាមសេចក្តីរាយការមួយពី ថ្ងៃទី ១៦ [[ខែសីហា]] ឆ្នាំ២០០៧ បានអោយដឹងថា សីតុណ្ហភាព ក្តៅបំផុតនៅ ប្រទេស​ ជប៉ុន គឺ ៤០,៩ °C (អង្សារសេ) ។​ ជប៉ុន ជា[[ប្រទេស]] ដែលមាន បួន រដូវ គឺ រដូវផ្ការីក រដូវក្តៅ រដូវស្លឹកឈើជ្រុះ និង រដូវរងារ។ រដូវនីមួយៗ ដើរតួនាទី សំខាន់ណាស់ នៅក្នុង ជីវភាពរស់នៅ របស់ប្រជាជន ជប៉ុន។

====និទាឃរដូវ (រដូវផ្ការីក)====
រដូវផ្ការីកមានរយៈពេល៣ខែគឺខែ មីនា​ មេសា និង ឧសភា។
&lt;div align=&quot;center&quot;&gt;
[[ឯកសារ:ផ្កាសាកឹរ៉ា នៅ ហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ា.jpg|400px]]&amp;nbsp;[[ឯកសារ:ផ្កាសាគឹរ៉ា.JPG|426px]]
&lt;/div&gt;

====រដូវក្តៅ====
បន្ទាប់ពី រដូរភ្លៀវបញ្ចប់ទៅ នៅពាក់កណ្តាល [[ខែកក្តដា]] ព្រះអាទិត្យបញ្ចេញកំដៅ កាន់តែក្តៅឡើងៗ សីតុណ្ហភាពខ្ពស់ជាង ៣០ ℃។​ នៅភូមិភាគ (តំបន់) ខ្ជឺសឺ រដូរក្តៅមាន រយះពេលប្រហែល ២ខែ នៅ[[ទីក្រុង តូក្យូ]]ប្រហែល ៤៥ ថ្ងៃ ទីក្រុង ក្យូតុប្រហែល ៦៨ថ្ងៃ។

====សរទៈរដូវ (រដូវស្លឹកឈើជ្រុះ)====
នៅចុងខែសីហា សីតុណ្ហភាពចាប់ថយចុះ។

====សិសិររដូវ(រដូវរងារ)====
នៅពាក់កណ្តាល[[ខែវិច្ឆិកា]] ព្រិលធ្លាក់ដំបូងនៅ ប៉ែកខាង សមុទ្រជប៉ុន។ លក្ខណះនៃរដូវរងារនៅ ប្រទេសជប៉ុនគឺ៖ នៅប៉ែកខាង [[មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក]] ខ្យល់មាន លក្ខណះស្ងួត ហើយត្រជាក់ ថ្ងៃដែលមានអាកាសធាតុល្អ មានច្រើន។ រីឯខាងប៉ែកសមុទ្រជប៉ុនវិញ ព្រិលធ្លាក់កាន់តែច្រើនឡើងៗ ។ នៅអាណាខេត្តតុយ៉ាមា តំបន់ដែលមាន ព្រិលច្រើន កកមានកំពស់ខ្ពស់ជាង ២ ម៉ែត្រ នៅពេលនោះការកាយ ទំលាក់ព្រិលដែលកកនៅលើ ដំបូលផ្ទះក៏ក្លាយជាការងារ ដ៏សំខាន់។ ពួកយុវជនក្មេងៗ នាំគ្នាប្រមូលផ្តុំគ្នា​ នៅទីក្រុង និងទីប្រជុំជននានា។{{ស៊ីតុណ្ហភាព ទីក្រុងតូក្យូ}}


===&lt;span style=&quot;font-family: Khmer OS Muol; font-size: 100%; color: #FF9900;&quot;&gt;ល្វែងម៉ោង&lt;/span&gt;===
ល្វែងម៉ោង នៅជប៉ុន គឺ UTC+៩ ។ ម៉ោងនៅជប៉ុន​ លឿនជាង ម៉ោងនៅ[[ប្រទេសកម្ពុជា]] ២ម៉ោង។ {{ម៉ោងនៅ ជប៉ុន និង នៅខ្មែរ}}

==នយោបាយ==
{{Main|នយោបាយនៅជប៉ុន}}
រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនដឹកនាំប្រទេសដោយផ្អែកលើរដ្ឋធម្ម[[នុ]]ញ្ញប្រទេសជប៉ុន។

===បំណែងចែករដ្ឋបាល===
ប្រទេស ជប៉ុន មានអាណាខេត្ត និង​ក្រុង ទាំងអស់ ចំនួន ៤៧។​​ 

{{អាណាខេត្ត និង​ក្រុងនៃប្រទេសជប៉ុន}}　

====ភូមិភាគ====
ប្រទេស ជប៉ុន ចែកជា ៩ ភូមិភាគ​(តំបន់) ៖&lt;/br&gt;
[[ឯកសារ:Japan regions numbered map.png|left]]
&lt;div align=&quot;right&quot;&gt;
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; border=1px colspan=4 cellpadding=5 cellspacing=0
!style=&quot;background: #99CCCC;&quot; align=center | ល.រ
!style=&quot;background: #99CCCC;&quot; align=center | ឈ្មោះតំបន់
!style=&quot;background: #99CCCC;&quot; align=center | ឈ្មោះឡាតាំង
!style=&quot;background: #99CCCC;&quot; align=center | 地方
|-
!១
!align=left |&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;[[តំបន់ហុកកៃដូ|ហុកកៃដូ]]
!Hokkaido 
!北海道
|-
!២
!align=left |&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;[[តំបន់តូហុកគឹ|តូហុកគឹ]]
!Tohoku 
!東北
|-
!៣
!align=left |&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;[[តំបន់ខាន់តូ|ខាន់តូ]]
!Kanto
!関東
|-
!៤
!align=left |&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;[[តំបន់ឈឺប៊ឹ|ឈឺប៊ឹ]]
!Chubu 
!中部
|-
!៥
!align=left |&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;[[តំបន់កាន់សៃ|កាន់សៃ]]
!Kansai 
!関西
|-
!៦
!align=left |&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;[[តំបន់ជឺហ្គុគឹ|ជឺហ្គុគឹ]]
!Chugoku 
!中国
|-
!៧
!align=left |&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;[[តំបន់ស៊ីកុគឹ|ស៊ីកុគឹ]]
!Shikoku
!四国
|-
!៨
!align=left |&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;[[តំបន់ឃ្ជឺស្សឺ|ឃ្ជឺស្សឺ]]
!Kyushu
!九州
|-
!៩
!align=left |&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;[[តំបន់អូគីណាវ៉ា|អូគីណាវ៉ា]]
!Okinawa
!沖縄
|}&lt;/div&gt;&lt;/br&gt;{{ភូមិភាគទាំង៩របស់ជប៉ុន}}

===ទំនាក់ទំនងបរទេស===

==សេដ្ឋកិច្ច==
{{Main|សេដ្ឋកិច្ចជប៉ុន}}
{{ផ្នែកទទេ}}

==ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ==
===គមនាគមដឹកជញ្ជូន===
====ផ្លូវអាកាស====
ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរធំៗមាន ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ជប៉ុន​ (JAL: Japan Airlines) និង ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ANA (All Nippon Airways) ។ JAL ចាប់ផ្តើមហោះហើរ ក្នុងនិងក្រៅប្រទេស​នៅទសវត្ស៥០។ ANA​​ ធ្វើការហោះហើរតែក្នុងប្រទេសរហូតដល់ទសវត្ស៨០ ដែលក្រោយមកបានបើកផ្លូវអន្តរជាតិរបស់ខ្លូន។ ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ ដទៃមាន ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ ស្កាយម៉ាក (Skymark) ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ ស្កាយណេតអាស៊ី (Skynet Asia) -ល-។
&lt;div align=&quot;center&quot;&gt;
[[ឯកសារ:Japan Airlines B747-446 (JA8914) in JAL's 2002 livery.jpg|400px]]&amp;nbsp;[[ឯកសារ:All Nippon Airways B747-481s at Tokyo International Airport's second terminal building.jpg|340px]]
&lt;/div&gt;

====ផ្លូវដែក====
សេវ៉ាកម្មផ្លូវដែកសំរាប់ដឹកអ្នកដំណើរចាប់ដំណើរការ​ពីឆ្នាំ ១៨៧២ ដោយប្រើក្បាលរថភ្លើងប្រើចំហាយទឹក ដែលតភ្ជាប់ស្ថានីយ៍ ស៊ីមបាស៊ី (តូក្យូ) និងទីក្រុងយ៉ូកូហាម៉ា។ នៅឆ្នាំ ១៩៦៤ រថភ្លើង​ល្បឿនលឿនឈ្មោះថា ស៊ិងកានសេន ដំបូងគេនៅលើពិភពលោក ត្រូវបានដាក់អោយប្រើប្រាស់ដោយក្រុមហ៊ុនផ្លូវដែកជាតិ​ (សព្វថ្ងៃត្រូវបានឯកជនភាវូបនីយកម្មជា​ក្រុមហ៊ុនផ្លូវដែកជប៉ុនJR Japan Railway) ដើម្បីតភ្ជាប់ទីក្រុងធំៗ។ រហូតមកទល់ឆ្នាំ ១៩៧០ ទាំងផ្លូវដែកឯកជន និង​ រដ្ឋ រថភ្លើងស្ទើរទាំងអស់ត្រូវបានប្តូរទៅជា រថភ្លើងប្រើអគ្គីសនី។ បច្ចុប្បន្ន នៅទីក្រុងធំៗ បណ្តាញផ្លូវដែកថ្មីៗ ដូចជា បណ្តាញផ្លូវដែកក្រោមដី និង បណ្តាញផ្លួវដែករថភ្លើងផ្លូវមួយ (Monorail) ត្រូវបានស្ថាបនាជាបន្តបន្ទាប់។ ចាប់ពីខែសីហា ២០០៣​ មក គ្រប់ខេត្តក្រុងទាំងអស់ រាប់បញ្ចូលទាំងកោះអូគីណាវ៉ា សុទ្ធតែមានរថភ្លើងរត់។ គិតត្រឹមឆ្នាំ ២០០៤ ប្រវែងផ្លូវដែកទាំងអស់គឺ ២៣ ៥៧៧ គ.ម។ 
&lt;div align=&quot;center&quot;&gt;
[[ឯកសារ:Shinkansen series 300 and 700.jpg|400px]][[ឯកសារ:J3 ex Hayate 1 at Hachinohe 20030101.JPG|400px]]
&lt;/div&gt;

== ប្រជាសាស្ត្រ ==
{{Main|ប្រជាសាស្ត្រជប៉ុន}}
* ១២៧ ៧៦៧ ៩៤៤នាក់ យោងតាមលទ្ធផលនៃការ​ធ្វើជំរឿនប្រជាជន នៅថ្ងៃទី ១ [[ខែតុលា]] ឆ្នាំ ២០០៦។
* ប្រហែល ១២៧ ៧២៤ ០០០ នាក់ យោងតាមលទ្ធផល របស់ការិយាល័យក្រសួងទំនាក់ទំនង និងកិច្ចការផ្ទៃក្នុង នៅ ថ្ងៃទី ១ [[ខែមិនា]] ឆ្នាំ ២០០៧។
* ១២៧ ៤៣៣ ៤៩៤ នាក់ នៅ[[ខែកក្តដា]] ឆ្នាំ២០០៧&lt;ref&gt;[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html CIA - The World Factbook -- Japan [[ខែកក្តដា]] ឆ្នាំ២០០៧]&lt;/ref&gt;
* ប្រហែល ១២៨ ១០០ ០០០ នាក់ (នៅ[[ខែមិថុនា]] ឆ្នាំ២០០៧)
* ១២៧ ០៦៦ ១៧៨ នាក់ (ខែកក្កដា ២០០៨)
* ភាគរយអ្នកដែលមានសញ្ជាតិជប៉ុន ៩៨,៨% (២០០៣)

បច្ចុប្បន្ន​ជប៉ុនមានការបារម្ភអំពីការថយចុះចំនួនប្រជាជន។ ការធ្លាក់ចុះនៃអត្រាកំនើត​និង​កំនើនជនចាស់ជរា ជាកង្វល់ដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងប្រឹងប្រែងដោះស្រាយ។

===សាសនា===
{{Main|សាសនានៅជប៉ុន}}
[[សាសនា]]ធំៗនៅប្រទេសជប៉ុនគឺ [[សាសនាស៊ិនតូ]] [[សាសនាព្រះពុទ្ធ]] និង[[សាសនាគ្រឹស្ត]]។

===ការអប់រំ===
{{Main|វិស័យអប់រំនៅជប៉ុន}}

* អក្ខរភាព៖ ៩៩,៨% (បុរស ៩៩,៩% និង ស្ត្រី ៩៩, ៧%) (ស្ថិតិឆ្នាំ១៩៩០) 
* កាតព្វកិច្ចអប់រំ៖ ក្មេងពី​អាយុ ៦ឆ្នាំ ដល់ ១៥ឆ្នាំ​ត្រូវ​ចូលរៀន​នៅ​សាលា​ជាចាំបាច់​រយៈពេល​៩ឆ្នាំគឺនៅបឋមសិក្សា៦ឆ្នាំ និង អនុវិទ្យាល័យ៣ឆ្នាំ។ សិស្សានុសិស្សចប់អនុវិទ្យាល័យ​ចំនួន៩៦%​បន្តការសិក្សាទៅវិទ្យាល័យ។

នៅប្រទេសជប៉ុន​ គេបង្កើតអោយមាន​សាលាមុនបឋមសិក្សា​សំរាប់ក្មេងៗ​ចាប់ពីអាយុ​៣ឆ្នាំ។ ការអប់រំជាចំបាច់​ចាប់ផ្ដើម​នៅអាយុ​៦ឆ្នាំ ដោយក្មេងៗចូលរៀននៅបឋមសិក្សារយៈពេល៦ឆ្នាំ និងនៅអនុវិទ្យាល័យរយៈពេល​៣ឆ្នាំ។ សិស្សានុសិស្សដែលមានបំនងបន្តការសិក្សា ត្រូវធ្វើការប្រលង រួចចូលរៀនវិទ្យាល័យរយៈពេល៣ឆ្នាំ មហាវិទ្យាល័យរយៈពេល៤ឆ្នាំ (២ឆ្នាំសំរាប់មហាវិទ្យាល័យវគ្គខ្លី) និងថ្នាក់ក្រោយឧត្តមរយៈពេល៥ឆ្នាំ។ បវេសនកាលចាប់ផ្ដើមនៅខែមេសា និងចប់នៅខែមិនាឆ្នាំបន្ទាប់។ ឆ្នាំសិក្សាចែកចេញជា៣ចតុមាស (២ឆមាស សំរាប់មហាវិទ្យាល័យ) ដោយនៅចន្លោះរវាងចតុមាសនីមួយមាន វិស្សមកាលរដូវក្ដៅ (ជាទូទៅរយៈពេល៦សប្តាហ៍) វិស្សមកាលរដូវរងារ (ជាទូទៅរយៈពេល២សប្តាហ៍) និង វិស្សមកាលរដូវផ្ការីក (ជាទូទៅរយៈពេល៣សប្តាហ៍)។ ស្ថាប័នអប់រំចែកចេញជា៣ផ្នែកធំៗអាស្រ័យតាមអ្នកគ្រប់គ្រង គឺ រដ្ឋ សាធារណៈ(ខេត្តឬសង្គមស៊ីវិល) និង ឯកជន។

កាតព្វកិច្ចអប់រំនៅប្រទេសជប៉ុនមានរយៈពេល៩ឆ្នាំ។ ការអប់រំនៅក្នុងរយៈពេលនេះ (បូករួមទាំងសៀវភៅសិក្សា) ត្រូវបានផ្ដល់ដោយឥតគិតថ្លៃ។ សិស្សានុសិស្ស​ត្រូវបង់ការចំនាយផ្សេងៗទៀត​រួមមាន​សំភារៈសិក្សាបន្ថែម​និងដំនើរកំសាន្តចាត់ចែងដោយសាលា ដោយខ្លួនឯង។ ​នៅពេលបញ្ចប់ការសិក្សាជាកាតព្វកិច្ច សិស្សានុសិស្សអាចជ្រើសរើសបន្តការសិក្សាទៅ​វិទ្យាល័យ​បើពួកគេចង់។

===សុខភាព===
យោងតាម[[អង្គការសុខភាពពិភពលោក​(WHO)]][[អាយុសង្ឃឹម]]មធ្យម​របស់ប្រជាជនជប៉ុន​វែងជាងគេនៅលើពិភពលោក។​ [[អាយុសង្ឃឹម]]របស់បុរស​ជាមធ្យម​៧៨,៤ឆ្នាំ​ស្ត្រី​ជាមធ្យម​៨៥,៣​ឆ្នាំ​(ស្ថិតិឆ្នាំ២០០១)។

== វប្បធម៌ ==
{{Main|វប្បធម៌ជប៉ុន}}
បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ ១១ និងបេតិកភណ្ឌធម្មជាតិ ៣ របស់ជប៉ុនត្រូវបានរាប់បញ្ចូលទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់[[អង្គការយូណេស្កូ]]។
&lt;div align=&quot;center&quot;&gt;
=== &lt;span style=&quot;font-family: Khmer OS Muol; font-size: 120%; color: #FF9900;&quot;&gt;បេតិកភណ្ឌពិភពលោកក្នុងប្រទេស ជប៉ុន&lt;/span&gt;===

&lt;gallery&gt;
Image:Horyu-ji10s3200.jpg|&lt;center&gt;ប្រាសាទហូរ្យឺ&lt;/center&gt;
Image:Naha Shuri Castle51s3s4200.jpg|&lt;center&gt;ប្រាសាទស្យឹរី&lt;/center&gt;
Image:Japan 2006 - Kyoto - Toji Pagoda.JPG|&lt;center&gt;ប្រាសាទថូជិ&lt;/center&gt;
Image:Kiyomizudera sakra01.jpg|&lt;center&gt;ប្រាសាទឃីយុមីស្ស៊ឹ&lt;/center&gt;
Image:Byodoin2.JPG|&lt;center&gt;ប្រាសាទប្យ៉ូដូអ៊ិន&lt;/center&gt;
Image:Shirakawago Japanese Old Village 003.jpg|&lt;center&gt;ភូមិប្ររត្តិសាស្រ្ត ស៊ីរ៉ាកាវ៉ាហ្គុ និង ហ្គុកាយ៉ាម៉ា&lt;/center&gt;
Image:Genbaku Dome (Nestor)03.jpg|&lt;center&gt;អាគារ រំលឹកសន្តិភាព ហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ា&lt;/center&gt;
Image:Miyajima Alex.jpg|&lt;center&gt;ប្រាសាទអ៊ីកឹស្សឹស៊ីម៉ា&lt;/center&gt;
Image:Todaiji.jpg|&lt;center&gt;ប្រាសាទថូដៃជិ&lt;/center&gt;
&lt;/gallery&gt;
&lt;/div&gt;

===កីឡា===
ប្រជាជនជប៉ុនគ្រប់វ័យចូលចិត្តសកម្មភាពកីឡា មិនថាតែកាលចូលរួមក៏ដូចជាការទស្សនា។ នៅក្នុងប្រទេសជប៉ុនកីឡាត្រូវបានគេចាត់ទុកជាការកំសាន្តដើម្បីសុខភាព​ និងផ្តល់នូវសីលធម៌ល្អ។​
 
មុនពេលមានការនាំចូលនូវកីឡាបស្ចិមប្រទេស ជប៉ុន​មានកីឡាជាប្រពៃណីផ្ទាល់ខ្លួនឈ្មោះថា '''ប៊ុដូ''' (ទេពកោសល្យនៃការប្រយុទ្ធ) ដែលជាកីឡាពេញនិយមក្នុងចំនោមវណ្ណៈយុទ្ធជនតាំងពីសតវត្ស​ទី១២មកម្ល៉េះ។ កីឡា​​ ប៊ុដូ រួមមាន '''យូដូ''' តៃខ្វាន់ដូ '''ខេងដូ''' (កីឡាកាប់ដាវ) '''ឃ្យូដូ''' (កីឡាបាញ់ព្រួញ) ជាដើម។ បន្ទាប់ពីសករាជពន្លឺ'''មេជិ''' (១៨៦៨) កីឡាបស្ចិមប្រទេសត្រូវបាននាំចូលមក​ប្រទេសជប៉ុន ដូចជាកីឡាវាយបាល់(បេសបល) ត្រូវបាននាំចូលដោយជនជាតិអាមេរិកនៅឆ្នាំ១៨៧២។ កីឡាបាល់អោប​ (រ៉ាហ្គប៊ី) កីឡាបាល់ទាត់ កីឡាជិះស្គីលើទឹកកក ត្រូវបាននាំចូលមកក្នុងទសវត្ស៧០។

===សិល្បៈតន្ត្រី===
{{Empty section}}

===ថ្ងៃឈប់សម្រាក===
តារាងខាងក្រោមបង្ហាញពី ថ្ងៃបុណ្យជាតិនៃ ប្រទេស ជប៉ុន។{{ថ្ងៃបុណ្យឈប់សំរាកនៅជប៉ុន}}
* '''ថ្ងៃទី១ [[ខែមករា]]''' - ថ្ងៃបុណ្យចូលឆ្នាំ
* '''ថ្ងៃច័ន្ទសប្តាហ៍ទី២នៃ [[ខែមករា]]''' - ពិធីបុណ្យពេញវ័យ
* '''ថ្ងៃទី១១ [[ខែកុម្ភះ]]''' -  ថ្ងៃបុណ្យបង្កើតប្រទេស
* '''ថ្ងៃ២១ [[ខែមិនា]]''' - Vernal Equinox Day 
* '''ថ្ងៃ២៩ [[ខែមេសា]]''' - Showa Day
* '''ថ្ងៃ៣ [[ខែឧសភា]]''' - ថ្ងៃប្រកាសរដ្ឋធម្មនុញ្ញ 
* '''ថ្ងៃ៤ [[ខែឧសភា]]''' - ថ្ងៃបុណ្យបៃតង
* '''ថ្ងៃ៥ [[ខែឧសភា]]''' - ថ្ងៃកុមារ
* '''[[ថ្ងៃច័ន្ទ]]សប្តាហ៍ទី៣​នៃ [[ខែកក្តដា]]''' - Marine Day
* '''ថ្ងៃច័ន្ទសប្តាហ៍ទី៣​នៃ [[ខែកញ្ញា]]''' - ថ្ងៃគោរពការមានអាយុវ័យ
* '''ថ្ងៃទី២៣ [[ខែកញ្ញា]]''' -  Autumnal Equinox Day
* '''ថ្ងៃច័ន្ទសប្តាហ៍ទី២នៃ [[ខែតុលា]]''' - ថ្ងៃបុណ្យកីឡា
* '''ថ្ងៃទី៣ [[ខែវិចិ្ឆកា]]''' - ថ្ងៃវប្បធម៍
* '''ថ្ងៃទី២៣ [[ខែវិចិ្ឆកា]]''' - ថ្ងៃបុណ្យពលកម្ម
* '''ថ្ងៃទី២៣ [[ខែធ្នូ]]''' - ថ្ងៃបុណ្យចំរើនព្រះជន្មព្រះចៅអធិរាជ&lt;ref&gt;[[:en:Holidays_of_Japan#Table_of_Japanese_holidays|(វិគីភីឌាអង់គ្លេស) ថ្ងៃបុណ្យនិងអត្ថន័យនៃពិធីបុណ្យនីមួយៗនៃ ប្រទេស ជប៉ុន។]]&lt;/ref&gt;

== មើលផងដែរ ==
{{ប្រទេសនៅទ្វីបអាស៊ី}}
{{G8}}

== ឯកសារយោង ==
{{reflist}}

== តំណភ្ជាប់ក្រៅ ==
&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[http://wikitravel.org/en/Japan Japan Traval Guide]&lt;/span&gt;

[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ជប៉ុន| ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ប្រទេសអាស៊ីខាងកើត]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ប្រជាជាតិក្រុមប្រាំពីរ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ប្រជាជាតិក្រុមម្ភៃ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ប្រទេសកោះ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:រដ្ឋសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ប្រទេសអាស៊ីខាងជើង]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ប្រទេសឆ្លងទ្វីប]]</text>
      <sha1>616pfk0rv359f8vnx14bno62ao9kfz8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ឃុំអង្គតាសោម</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5639</id>
    <revision>
      <id>281906</id>
      <parentid>234505</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T08:17:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>36.37.195.30</ip>
      </contributor>
      <comment>Ttttttt</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="505" xml:space="preserve">{{Pagename}}មួយនៅក្នុង[[ស្រុកត្រាំកក់]] [[ខេត្តតាកែវ]] មាន២២ភូមិ &lt;ref&gt;http://www.stats.nis.gov.kh/areaname/vill_pro21.htm&lt;/ref&gt;។

{{ខេត្តតាកែវ}}

== ប្រភព ==
{{reflist|1}}

[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ស្រុកត្រាំកក់]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ឃុំនៃកម្ពុជា|អង្គតាសោម]]</text>
      <sha1>elt3wirwo1f68eftrwlrqxu8zwfmdu6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>សង្កាត់ក្បាលកោះ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8140</id>
    <revision>
      <id>281848</id>
      <parentid>217132</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T13:31:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>117.20.113.73</ip>
      </contributor>
      <comment>/* អប់រំ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4132" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
&lt;!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --&gt;
| name                    = ក្បាលកោះ
| native_name             = 
| native_name_lang        = khm&lt;!-- ISO 639-2 code --&gt;
| settlement_type         = [[សង្កាត់នៃកម្ពុជា|សង្កាត់]]
| image_skyline           = 
| image_alt               = 
| image_caption           = 
| image_flag              = 
| flag_alt                = 
| image_seal              = 
| seal_alt                = 
| nickname                = 
| motto                   = 
| image_map               = 
| map_alt                 = 
| map_caption             = Map highlighting Tuek Thla
| pushpin_map             = &lt;!-- Cambodia --&gt;
| pushpin_label_position  = 
| pushpin_map_alt         = 
| pushpin_map_caption     = 
| latd  = |latm  = |lats  = |latNS  = 
| longd = |longm = |longs = |longEW = 
| coor_pinpoint           = 
| coordinates_type        = region:KH_type:adm3rd
| coordinates_display     = inline,title
| coordinates_footnotes   = 
| subdivision_type        = [[បញ្ជីរដ្ឋអធិបតេយ្យ|ប្រទេស]]
| subdivision_name        = {{CAM}}
| subdivision_type1       = [[ខេត្ត-រាជធានីនៃកម្ពុជា|រាជធានី]]
| subdivision_name1       = [[ភ្នំពេញ]]
| subdivision_type2       = [[ខណ្ឌនៃកម្ពុជា|ខណ្ឌ]]
| subdivision_name2       = [[ខណ្ឌមានជ័យ]] 
| parts_type              = ភូមិ
| parts_style             = para
| p1                      = ៣
| established_title       = 
| established_date        = 
| founder                 = 
| named_for               = 
| seat_type               = 
| seat                    = 
| government_footnotes    = 
| leader_party            = 
| leader_title            = 
| leader_name             = 
| unit_pref               = Metric&lt;!-- or US or UK --&gt;
| area_footnotes          = 
| area_total_km2          = 
| area_note               = 
| elevation_footnotes     = 
| elevation_m             = 
| population_footnotes    = 
| population_total        = 
| population_as_of        = ១៩៩៨
| population_density_km2  = auto
| population_note         = 
| geocode                 = 
| timezone1               = [[ម.ស.ស.+០៧]]
| postal_code_type        = 
| postal_code             = 
| area_code_type          = 
| area_code               = 
| website                 = 
| footnotes               = 
}}

'''{{Pagename}}'''ជាសង្កាត់មួយស្ថិតនៅក្នុង[[ខណ្ឌមានជ័យ]] [[រាជធានីភ្នំពេញ]]។ {{Pagename}}នេះមាន '''៣'''ភូមិ។
==ប្រវត្តិ==
សង្កាត់នេះធ្លាប់ជាឃុំនៃ [[ឃុំក្បាលកោះ]] [[ស្រុកកៀនស្វាយ]] [[ខេត្តកណ្ដាល]]។

==រដ្ឋបាល==
{| class=&quot;wikitable&quot;
! កូដភូមិ !! ភូមិ !! ជាអក្សរឡាតាំង
|-
| ០៨០២០៥០១ || [[ភូមិជ្រោយអំពិល|ជ្រោយអំពិល]] ||	Chrouy Ampil	
|-
| ០៨០២០៥០២ || [[ភូមិយកបាត្រ|យកបាត្រ]]  ||	Yok Bat	
|-
| ០៨០២០៥០៣ || [[ភូមិព្រែកធំ|ព្រែកធំ]] ||	Preaek Thum	
|}

==អប់រំ==
===រដ្ឋ===
*[[សាលាសាលាបឋមជួកម៉ា]]
*[[សាលាបឋមសិក្សា-អនុវិទ្យាល័យវត្តក្នុង]]
===សាធារណៈ===
*[[សាលារៀន​វ៉េ​ស្ទ​ឡាញ​ន៍​]]

==វត្ត==
*[[វត្ត​ជ្រោយ​អំពិល]]
*[[វត្តទួល]]


[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:អតីតឃុំនៃស្រុកកៀនស្វាយ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:សង្កាត់នៃខណ្ឌមានជ័យ]]</text>
      <sha1>pfjlc6ovo3h4b8f7cih9cne8005iyhy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>វចនានុក្រមខ្មែរ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9836</id>
    <revision>
      <id>281893</id>
      <parentid>278555</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:09:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>36.37.185.124</ip>
      </contributor>
      <comment>អាធ្រាត</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26754" xml:space="preserve">{| border=0 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=200 style=&quot;margin: 0em 0 0em 0em; background: #ffffff; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;&quot;
| style=&quot;background:#ffffff;&quot; align=center colspan=2 | [[ឯកសារ:Khmer Dictionary 2.jpg|200px]]
|- អាធ្រាត
|}
'''វចនានុក្រមខ្មែរ''' គឺជាឈ្មោះសៀវភៅគោលអក្សរសាស្ត្រខ្មែរដ៏ធំមួយ ដែលកើតមុនគេបង្អស់ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ សៀវភៅនេះ មាន១៨៨៨ទំព័រ ដែលប្រជុំដោយមេពាក្យ [[វេយ្យាករណ៍]] និងគោលក្បួនខ្នាតទាំងឡាយ សម្រាប់ពង្រីកភាសា និងអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ។ មេពាក្យទាំងនោះ សរសេរតាមលំដាប់ព្យញ្ជនៈ ស្រៈ និងមានការពន្យល់ន័យសេចក្ដីផង។ មេពាក្យខ្លះ ប្រាប់ពីប្រភព សូរ និងរបៀបប្រើប្រាស់ពាក្យថែមទៀត។

==សង្ខេប​អំពី​​ការ​រៀបចំ​វចនានុក្រមខ្មែរ==

វចនានុក្រមនេះ បានរៀបចំជាបណ្ដើរៗ តាំងពីឆ្នាំ១៩១៥ ក្នុងរជ្ជកាល[[ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ]] ដោយអ្នកប្រាជ្ញអក្សរសាស្ត្រខ្មែរជំនាន់នោះ មាន សម្ដេច[[ជួន ណាត]]  លោកឧកញ៉ា[[សុត្តន្តប្រីជាឥន្ត]] [[ព្រះតេជគុណ សួស]] នៅ [[វត្តប្រយូវង្ស]] ជាដើម។ ក្រៅពីនេះ ក៏មានការយកចិត្តទុកដាក់ពី[[ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ|ព្រះករុណាព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ]] និងជនជាតិបារាំងម្នាក់ឈ្មោះ លោក[[ស្សកសឺដេស]]។

ក្នុងចំណោមបុព្វការីជន ដែលបានបង្កើតស្នាដៃ ជាកេរមត៌កដ៏ធំឥតមានពីរនេះ មានតែ [[សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត]]មួយអង្គឯងគត់ ដែលបានស្រាវជ្រាវនិពន្ធ និងធ្វើការងារនេះជាប់លាប់ ហូរហែតាំងពីដើមដំបូង រហូតបានសម្រេចបោះពុម្ពជាចុងក្រោយ នៅឆ្នាំ១៩៦៧ - ១៩៦៨ មុនពេលព្រះអង្គចូលទិវង្គតមួយឆ្នាំ។ ដោយហេតុតែសម្ដេច[[ជួន ណាត]] ខំតស៊ូអស់រយៈពេលយ៉ាងវែង(៥៣ឆ្នាំ) ដើម្បីបង្កើតវចនានុក្រមខ្មែរ បានចង់សព្វគ្រប់នេះហើយ ទើបប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅ នាំគ្នាហៅវចនានុក្រមនេះថា '''វចនានុក្រមសម្ដេច ជួន ណាត'''។ '''វចនានុក្រមសម្ដេច ជួន ណាត''' ជាគន្លឹះសំខាន់ សម្រាប់កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយ ធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងពង្រីកពាក្យខ្មែរឲ្យសម្បូរបែប។

==ប្រវត្តិនៃការរៀបចំចងក្រងវចនានុក្រមខ្មែរ==
សព្វថ្ងៃនេះ ភាសាខ្មែរនៅតែជាប្រធានបទមួយដ៏ក្ដៅគគុកសម្រាប់ការពិភាក្សានៅស្ថាប័នមួយចំនួន ក៏ដូចជានៅលើទំព័រកាសែត។ មានមតិច្រើនត្រូវបានលើកឡើង ប៉ុន្តែ ផ្លូវ ដែលត្រូវដើររួមគ្នាមួយនោះ មិនទាន់ត្រូវបានគេរកឃើញជាក់ច្បាស់នៅឡើយ។ ដោយផ្អែកតាមស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន ដែលផ្ដល់នូវភាពមិនច្បាស់លាស់សម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរ [[គណៈ​​កម្មាធិការ​ជាតិ​ភាសា​ខ្មែរ|គណៈកម្មាធិការជាតិភាសាខ្មែរ]] សម្រេចឲ្យប្រើប្រាស់អក្ខរាវិរុទ្ធតាមវចនានុក្រមខ្មែរ (សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត) ។ ម៉្យាងដោយមើលឃើញពីការរីកចម្រើនឥតឈប់ឈររបស់សម្ភារៈបច្ចេកវិទ្យា និងដើម្បីចូលរួមចំណែកដោះស្រាយបញ្ហាតាមធនធានដ៏ស្ដួចស្ដើងដែលខ្លួនមានផងនោះ បានធ្វើឲ្យវិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យមានលោក [[ងួន វ៉ាន់ចន្ធី]] ជានាយក បានរៀបចំក្រុមការងារមួយ នៅថ្ងៃទី ០៩ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០០៥ ក្នុងគោលបំណង ៖&lt;br&gt;
::១. អនុវត្តតាមគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលមានសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា លើវិស័យ អក្សរសាស្ត្រ និង ស្មារតី នៃការណែនាំរបស់ ឯ.ឧ. សុខ អាន ប្រធាន គណៈកម្មាធិការជាតិភាសាខ្មែរ ដែលមានគោលដៅធ្វើឲ្យមានស្ថិរភាព និង អភិវឌ្ឍន៍លើវិស័យអក្សរសាស្ត្រ រួមចំណែកជាមួយគោលនយោបាយចតុកោណជំហានទី ២ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលសំដៅអភិវឌ្ឍប្រទេសលើគ្រប់វិស័យ ។&lt;br&gt;&lt;br&gt;
::២. ថែរក្សា និង លើកកម្ពស់ស្នាដៃរបស់សម្ដេចសង្ឃរាជ ជួន ណាត និង បន្តនិរន្តរភាព របស់វិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ លើវិស័យអក្សរសាស្ត្រ ដោយធ្វើឲ្យកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀតនូវវចនានុក្រមនេះ តាមជំហានដូចខាងក្រោម៖&lt;br&gt;
:::ក. រៀបចំការកែសម្រួលកំហុសអក្ខរាវិរុទ្ធ ដែលបណ្ដាលមកពីការបោះពុម្ពលើកទី ៥&lt;br&gt;
:::ខ. រៀបចំបញ្ជីពាក្យ (ក្នុងវចនានុក្រមពាក្យមួយអាចសរសេរបានពីរ ឬបី បែប ដើម្បី ដាក់ស្នើទៅគណៈកម្មាធិការជាតិភាសាខ្មែរអនុម័ត និងសម្រេចក្នុងការសរសេរ ឲ្យបាន ឯកភាពគ្នា)&lt;br&gt;
:::គ. ជ្រើសយកពាក្យពីនិយមន័យក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរដែលបានបោះពុម្ពលើកទី ៥ ឲ្យក្លាយជាមេពាក្យឡើង&lt;br&gt;
:::ឃ. រៀបចំបង្កើតវចនានុក្រមខ្មែរអេឡិចត្រូនិក និងកែលំអរាល់ឆ្នាំ&lt;br&gt;
:::ង. ក្រោយពីបានបន្ថែមមេពាក្យថ្មី រួមទាំងនិយមន័យមក វិទ្យាស្ថានមានគ្រោងបោះពុម្ព វចនានុក្រមខ្មែរលើកទី ៦ បន្តទៀត&lt;br&gt;&lt;br&gt;
::៣. សហការជាមួយដៃគូសហប្រតិបត្តិការមួយចំនួន ដែលមានទស្សនវិស័យដូចគ្នា ដូចជា វិទ្យាស្ថានបើកទូលាយ (Open Institute), SEALang និង បុគ្គលស្រាវជ្រាវឯករាជ ជាដើម ដើម្បីឲ្យសម្រេចគោលដៅ ដែលបានពោលខាងលើ ។&lt;br&gt;&lt;br&gt;
::៤. បន្តការធ្វើវចនានុក្រមខ្មែរទូទៅជាអេឡិចត្រូនិក ក្រោយពីបានដកពិសោធន៍ពី វចនានុក្រមខ្មែរ របស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត រួចមក (ករណីមានលទ្ធភាពគ្រប់ គ្រាន់) ។&lt;br&gt;&lt;br&gt;
 
ខាងក្រោមនេះជាសេចក្ដីដកស្រង់ចេញពីនិទានកថាដែលបានព្រះលិខិតចុះថ្ងៃទី ១០ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៦៧ (ព.ស. ២៥១១) ដោយអតីតសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជគណៈមហានិកាយ ជួន ណាត ជោតញ្ញាណោ ក្នុងគ្រាដែលពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យបានបោះពុម្ពវចនានុក្រមខ្មែរលើកទី ៥ ។ &quot;ខ្ញុំថ្លែងសេចក្ដីអំពីប្រវត្តិនៃវចនានុក្រមនេះជាសង្ខេប មិនសព្វគ្រប់តាមដំណើរការណ៍ដែលកន្លងទៅហើយនោះទេ, ខ្ញុំថ្លែងដោយអន្លើៗខ្លះគ្រាន់តែឲ្យអស់លោកបានជ្រាប សោះតែខានប៉ុណ្ណោះហើយអស់លោកនឹងបានជួយឧបត្ថម្ភវចនានុក្រមនេះឲ្យមានការលូតលាស់ចម្រើនតទៅតាមសម័យនិយម នាអនាគតកាល ។ វចនានុក្រមខ្មែរទាំង ២ ភាគនេះជាសម្បត្តិរបស់ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យក្រុងភ្នំពេញ គឺជារបស់រាជរដ្ឋាភិបាលតាំងពីចាប់ផ្ដើមបោះពុម្ពគ្រាទី ១ មក ពុំមែនជាសម្បត្តិរបស់ឯកជនទេ ។ ព្រះរាជប្រកាសលេខ ៦៧ ចុះថ្ងៃទី ៤ ធ្នូ ១៩១៥ ឲ្យឈ្មោះថា វចនានុក្រមខ្មែររបស់រាជការ ប៉ុន្តែកាលដែលបោះពុម្ពគ្រាទី ១ ជាដំបូងបង្អស់នោះ អស់លោកកុង្សីយ៍សេនាបតីក្នុងសម័យនោះ សុំថាឲ្យដាក់ឈ្មោះត្រឹមតែថា វចនានុក្រមខ្មែរភាគទី ១ ភាគទី ២ (DICTIONNAIRE CAMBODGIEN Tome I Tome II ) កុំដាក់ពាក្យថា របស់រាជការ ព្រោះបើដាក់ឈ្មោះថា របស់រាជការ ក៏ទៅជាបង្ខំឲ្យគេប្រើតាមទាំងអស់គ្នាដោយដាច់ខាត, ដោយហេតុនេះ ត្រូវទុកឱកាសឲ្យគេទៅសិនចុះ បើអ្នកណាគេមិនត្រូវការប្រើតាមក៏ឥតបើមានកំហុសអ្វីឡើយ, យូរៗទៅគង់តែនឹងប្រើតាមទាំងអស់គ្នាឯងៗទៅទេ ។ ដល់មកកាលជាខាងចុង គ. ស. ១៩៦៧ លោកនាយកនៃពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យក្រុងភ្នំពេញ បានចាត់ការបោះពុម្ពវចនានុក្រមខ្មែរនេះជាគ្រាទី ៥ ថែមឡើងទៀត ក៏បានតាំងគណៈកម្មការ ៤ រូបគឺ ៖&lt;br&gt;

::១- ព្រះសាសនមុនី កិម តូរ ចន្ទមង្គលោ&lt;br&gt;
::២- ព្រះបិដកធម្ម អ៊ុម ស៊ុម សង្ឃត្ថេរោ ទាំង ២ រូបនេះជាសមាជិកនៃគណៈកម្មការប្រែព្រះត្រៃបិដកក្នុងពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ក្រុងភ្នំពេញ&lt;br&gt;
::៣-លោក ញូង សឿង នាយលេខាធិការដ្ឋាននៃសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរក្រុងភ្នំពេញ (អតីតអគ្គលេខាធិការរងនៃពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ)&lt;br&gt;
::៤- លោក ថោង សំអ៊ី អ្នកនិពន្ធតែងសេចក្ដីនៅពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ &lt;br&gt;&lt;br&gt;
 
គណៈកម្មការទាំង ៤ រូបនេះជាអ្នកស្ទាត់ជំនាញខាងអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ, ឲ្យជាអ្នកពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់វចនានុក្រមខ្មែរដែលបានបោះពុម្ពគ្រាទី ៤ នោះជាថ្មីម្ដងទៀត ឲ្យបានហ្មត់ចត់គ្រាន់បើបន្តិចឡើងជាងមុន ដ្បិតវចនានុក្រមក្នុងពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យអស់ទៅហើយ ឥតមានសល់សម្រាប់អស់លោកអ្នកត្រូវការទេ, សុំឲ្យគណៈកម្មការទាំង ៤ រូបនេះឆ្លៀតពេលធ្វើការឲ្យបានសម្រេចឆាប់បន្តិច ឲ្យបានទាន់ពេលនៃអស់លោកអ្នកត្រូវការ ។ លោក លាង ហ័បអាន ជានាយកនៃពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ បានមកសូមឲ្យខ្ញុំជួយឧបត្ថម្ភក្នុងការបោះពុម្ពគ្រាទី ៥ នេះបានតម្រូវតាមការងាយស្រួល ឲ្យគណៈកម្មការទាំង ៤ រូបរៀបចំការិយាល័យមួយក្នុងវត្តឧណ្ណាលោម ដើម្បីឲ្យបាននៅជិតខ្ញុំជាអ្នកជួយឧបត្ថម្ភ ។ ខ្ញុំក៏បានទទួលភារៈជួយ ដោយតាំងចិត្តថា ស៊ូទ្រាំនឿយចំពោះវចនានុក្រមនេះជាថ្មីម្ដងទៀតចុះ ទោះបីខ្ញុំមានវ័យចាស់ចូលក្នុងជន្មាយុគម្រប់ ៨៤ ឆ្នាំហើយ ព្រមទាំងមានកិច្ចការផ្ទាល់ខ្លួនច្រើនស្អេកស្កះស្ទើរតែរើខ្លួនពុំរួចផងក៏ដោយ, ព្រោះវចនានុក្រមខ្មែរនេះជាការស្នាដៃថ្វីគំនិតចាស់របស់ខ្ញុំ ខ្ញុំមិនសូវភ្លេចយូរៗប៉ុន្មានចំពោះវចនានុក្រមនេះទេ កាលបើសរសេរការអ្វីៗ ខ្ញុំតែងតែនឹកដល់វចនានុក្រមខ្មែរទាំង២ ភាគនេះជាដរាប, ដោយហេតុនេះឯង បានជាខ្ញុំមិនប្រកែក ។ ក្នុងគ្រានេះ ខ្ញុំលៃពេលម៉ោងឆ្លៀតជួយពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់កែសម្រួលឲ្យបានគ្រាន់បើជាងពីមុនខ្លះដោយអន្លើៗ ខ្ញុំខំប្រឹងឆ្លៀតជ្រើសរើសយកមេពាក្យដែលខ្វះ ព្រមទាំងអត្ថន័យផង សរសេរខ្លួនឯងចុះបន្ថែមឲ្យមានមេពាក្យក្រែលជាងពីមុខ បានដកស្រង់យកកាព្យជាព្រះរាជនិពន្ធនៃព្រះករុណា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះហរិរក្សរាមា ឥស្សរាធិបតី (ព្រះបរមកោដ្ឋ)ខ្លះ កាព្យសាស្ត្រាច្បាប់រាជនេតិជាព្រះនិពន្ធនៃ ព្រះរាជសម្ភារខ្លះ ល្បិចចៅក្រម ដែលកើតមានក្នុងរជ្ជកាលនៃ ព្រះបាទសម្ដេចព្រះជ័យចេស្ដាខ្លះ ចំពោះត្រង់អត្ថន័យនៃពាក្យ មន្ទលេន សេនបទ មណ្ឌុកដ សីហលោ, សុភាសិត និង ភាសិតបុរាណខ្លះ, និងកាព្យរបស់ខ្ញុំខ្លះ តម្រូវឲ្យសមតាមអត្ថន័យរបស់មេពាក្យនោះៗដោយអន្លើៗ, ក៏ឃើញថា វចនានុក្រមខ្មែរទាំង ២ ភាគដែលបោះពុម្ពគ្រាទី ៥ នេះទូលំទូលាយគ្រាន់បើបន្តិចជាងមុខ, ប៉ុន្តែបើធៀបប្រៀបទៅនឹងផ្លូវ ក៏មានឋានៈត្រឹមតែប្រហែលនឹងថ្នល់លំដែលបានចាក់រាយក្រួសបាយក្រៀមស្ដើងៗប៉ុណ្ណោះ ពុំទាន់មានឋានៈស្មើនឹងថ្នល់ដែលចាក់ជ័រយ៉ាងក្រាស់រលើបរលង់នៅឡើយទេ; ក្នុងអនាគតកាលមិនយូរឆ្នាំប៉ុន្មាន ទើបអាចនឹងឡើងឋានៈស្មើនឹងថ្នល់ចាក់ជ័ររលង់រលើបពុំខានឡើយ, គួរឲ្យខ្ញុំនឹកស្ដាយណាស់ ដោយមិនបានឃើញឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់របស់វចនានុក្រមខ្មែរនេះ! ការពិនិត្យក្រោយនេះ, ខ្ញុំបានថ្លែងការណ៍យ៉ាងពិស្ដារ ឲ្យគណៈកម្មការទាំង ៤ រូបបានដឹងអំពីយោបល់នៃគណៈកម្មការមុនដំបូងដែលខ្ញុំបានពោលហើយខាងលើ, គណៈកម្មការទាំង ៤ រូបក៏មានយោបល់ព្រមគ្នាជាឯកច្ឆន្ទថា ត្រូវយើងយកយោបល់របស់គណៈកម្មការដំបូងនោះមកអនុវត្ត កុំទុកវចនានុក្រមនេះឲ្យនៅរសេមរសាមច្រើនពេក នាំឲ្យពិបាកប្រើ ពិបាកដោះស្រាយណាស់ ប៉ុន្តែត្រង់សញ្ញាដែលហៅថា អឌ្ឍចន្ទ នោះត្រូវលើកទុកទៅចុះ ព្រោះវិនាសបាត់រូបបាត់ឈ្មោះទៅហើយ បើទុកជាយើងបង្កើតក្នុងសម័យនេះឲ្យមានរូបសណ្ឋានផ្សេងជាជំនួស សម្រាប់ប្រើដាក់លើពាក្យកំញ្រ ទាំងប៉ុន្មាននោះក៏ពុំកើតដែរ ។ ឯយោបល់ក្រៅពីនោះ យើងត្រូវអនុវត្តតាមខ្លះ ដើម្បីបើកផ្លូវឲ្យមានឱកាសច្រហទូលំទូលាយ ឲ្យអស់លោកអ្នកអក្សរសាស្ត្រខ្មែរនាអនាគតងាយដើរ ដ្បិតក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ដែលមាន សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ឧបយុវរាជ ព្រះប្រមុខរដ្ឋ ជាព្រះបិតាអក្សរសាស្ត្រជាតិ ព្រះអង្គសព្វព្រះរាជហ្ឫទ័យឲ្យអក្សរសាស្ត្រខ្មែរយើងលូតលាស់ចម្រើននេះ ផ្ទុយគ្នាស្រឡះពីសម័យមុន ឆ្ងាយពីគ្នាដាច់ស្រយាលទៅហើយ, យើងគួរសម្រេចតាមយោបល់របស់គណៈកម្មការដំបូងបង្អស់នោះបានខ្លះហើយ ព្រោះមិនដូចសម័យ គ. ស. ១៩១៥ នោះទេ ។ ខ្ញុំនិងគណៈកម្មការទាំង ៤ រូបក៏បានព្រមព្រៀងគ្នាជាឯកច្ឆន្ទ តាមយោបល់របស់គណៈកម្មការដំបូងបង្អស់នោះ, មិនទាំងអស់ទេ គ្រាន់តែអនុវត្តតាមខ្លះទុកឲ្យគង់តាមទម្លាប់ខ្លះដើម្បីគោរពអធ្យាស្រ័យនៃអស់លោកអ្នកធ្លាប់សរសេររត់គំនិតរត់ដៃទៅហើយ&quot; ។&lt;br&gt;

== &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Brown|first=A. G.|last2=Van Hardenbroek|first2=M.|last3=Fonville|first3=T.|last4=Davies|first4=K.|last5=Mackay|first5=H.|last6=Murray|first6=E.|last7=Head|first7=K.|last8=Barratt|first8=P.|last9=McCormick|first9=F.|date=2021-06-03|title=Ancient DNA, lipid biomarkers and palaeoecological evidence reveals construction and life on early medieval lake settlements|url=http://dx.doi.org/10.1038/s41598-021-91057-x|journal=Scientific Reports|volume=11|issue=1|doi=10.1038/s41598-021-91057-x|issn=2045-2322}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Barman|first=Debtanu|last2=Nen|first2=Phanna|date=2013|title=Immunostimulants for Aquaculture Health Management|url=http://dx.doi.org/10.4172/2155-9910.1000134|journal=Journal of Marine Science: Research &amp;amp; Development|volume=03|issue=03|doi=10.4172/2155-9910.1000134|issn=2155-9910}}&lt;/ref&gt;វចនានុក្រមអេឡិចត្រូនិច ==
{| border=0 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=200 style=&quot;margin: 0em 0 0em 0em; background: #ffffff; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;&quot;
| style=&quot;background:#ffffff;&quot; align=center colspan=2 | [[ឯកសារ:Khmer electronic-dictionary.jpg|250px]]
|-
|}
'''វចនានុក្រមខ្មែរ''' ក៏ត្រូវបានគេរៀបចំ ដាក់ក្នុងប្រព័ន្ធ[[កំព្យូទ័រ]]ផងដែរ។ ចំពោះការរៀបចំគឺមានពីរកំណែប្រែ៖
*'''កំណែប្រែទី១'''៖ មានឈ្មោះថា '''វចនានុក្រម អង្គរ - ខ្មែរ''' ដែលបានរៀបចំដោយមានការចូលរួមពី លោក ប៉ុក លក្សមុនី លោក ទ្រី សុជាតិ លោក សុស ច័ន្ទតារា និងលោក ស៊ុយ ចាន់ថារ៉ុង ។
*'''កំណែប្រែទី២'''៖ មានឈ្មោះថា '''វចនានុក្រម ខ្មែរ''' ត្រូវបានរៀបចំ ដោយក្រុមការងារនៅ[[វិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ]]។ វចនានុក្រមនេះ លោកអ្នកទាញយកទៅប្រើប្រាស់បាននៅគេហទំព័ររបស់[[វិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ]]។

==តំណភ្ជាប់==
*[http://www.budinst.gov.kh/ គេហទំព័រ វិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ]

[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ភាសាខ្មែរ]]</text>
      <sha1>k0vwo3fgmp0u9kafm75nymnijui9uad</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ទំព័រគំរូ:ប្រអប់ព័ត៌មាន កម្មវិធីទូរទស្សន៍</title>
    <ns>10</ns>
    <id>19225</id>
    <revision>
      <id>281859</id>
      <parentid>272340</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T22:06:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>177.73.98.170</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8449" xml:space="preserve">{{Infobox
| italic title = {{{italic_title|&lt;noinclude&gt;no&lt;/noinclude&gt;}}}

| bodyclass    = vevent

| abovestyle   = font-size: 110%; font-style: italic
| aboveclass   = summary
| above        = &lt;div style=&quot;background-color: #DCDCDC; color: black; position:relative; width: 100%; height:45px; display:table;&quot;&gt;&lt;div style=&quot;position:absolute; top:0; right:0;&quot;&gt;[[File:Picto infobox TV-icon-novela.png|x50px|link=]]&lt;/div&gt;&lt;span style=&quot;position:relative; width:100%; display:table-cell; vertical-align:middle; text-align:center; padding:4px;&quot;&gt;{{Large|{{{name|{{{ចំណងជើង|{{{ឈ្មោះ|{{PAGENAMEBASE}}}}}}}}}}}}}{{#if:{{{ចំណងជើងដើម|{{{tv_name|{{{tv name|}}}}}}}}} | &lt;br /&gt;{{{ចំណងជើងដើម|{{{tv_name|{{{tv name}}}}}}}}} }}&lt;/span&gt;&lt;/div&gt;

| headerclass  = summary
| headerstyle  = background: #CCCCFF; padding: 0.25em 1em;
| autoheaders  = y

| image        = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{image|}}}|size={{{image_size|}}}|sizedefault=frameless|upright={{{image_upright|1.13}}}&lt;!-- 1.13 is the most common size used in TV articles. --&gt;|alt={{{image_alt|{{{alt|}}}}}}|title={{{image_alt|{{{alt|}}}}}}}}
| caption      = {{{caption|}}}

| label1       = ស្គាល់ផងដែរថាជា
| label1style  = font-style: italic;
| data1        = {{{alt_name|}}}

| class2       = description
| data2        = {{{native_name|}}}

| label3       = ប្រភេទ
| class3       = category
| data3        = {{{genre|}}}

| label4       = បង្កើត​ឡើង​ដោយ
| data4        = {{{creator|}}}

| label5       = {{#if: {{{based_on|}}} | Based on | Inspired by }}
| data5        = {{If empty |{{{based_on|}}} |{{{inspired_by|}}} }}

| label6       = អភិវឌ្ឍដោយ
| data6        = {{{developer|}}}

| label7       = សរសេរដោយ
| data7        = {{{writer|}}}

| label8       = ភាពយន្តដោយ
| data8        = {{{screenplay|}}}

| label9       = រឿងដោយ
| data9        = {{{story|}}}

| label10      = ដឹកនាំ​ដោយ
| class10      = attendee
| data10       = {{{director|}}}

| label11      = នាយកច្នៃប្រឌិត
| class11      = attendee
| data11       = {{{creative_director|}}}

| label12      = ​ធ្វើ​បទ​បង្ហាញ​ដោយ
| class12      = attendee
| data12       = {{If empty |{{{presenter|}}} |{{{host|}}} }}

| label13      = រួមសម្តែង
| class13      = attendee
| data13       = {{{starring|}}}

| label14      = ចៅក្រម
| class14      = attendee
| data14       = {{{judges|}}}

| label15      = សំឡេងរបស់
| class15      = attendee
| data15       = {{{voices|}}}

| label16      = រៀបរាប់ដោយ
| class16      = attendee
| data16       = {{{narrated|}}}

| label17      = {{#if: {{{music|}}} | តន្ត្រីដោយ | អ្នកនិពន្ធតន្ត្រីប្រធានបទ }}
| data17       = {{If empty |{{{theme_music_composer|}}} |{{{music|}}} }}

| label18      = ប្រធានបទបើក
| data18       = {{If empty |{{{open_theme|}}} |{{{opentheme|}}} }}

| label19      = ប្រធានបទបញ្ចប់
| data19       = {{If empty |{{{end_theme|}}} |{{{endtheme|}}} }}

| label20      = អ្នកនិពន្ធ
| data20       = {{{composer|}}}

| label21      = ប្រទេសដើម
| data21       = {{{country|}}}

| label22      = ភាសាដើម
| data22       = {{{language|}}}

| label23      = ចំនួន{{#if: {{{num_seasons|}}} | រដូវកាល | ស៊េរី }}
| data23       = {{If empty |{{{num_seasons|}}} |{{{num_series|}}} }}

| label24      = {{#ifeq: {{{name|}}} | Doctor Who | ចំនួនស៊េរី }}
| data24       = {{#ifeq: {{{name|}}} | Doctor Who | {{{num_series|}}} }}

| label25      = ចំនួនភាគ/វគ្គ
| data25       = {{{num_episodes|}}} {{#if: {{{list_episodes|}}} | {{Nowrap|([[{{{list_episodes}}}|បញ្ជីភាគ]])}} }}

| header26     = ផលិតផល

| label27      = អ្នកផលិតប្រតិបត្តិ
| data27       = {{{executive_producer|}}}

| label28      = ផលិតករ
| data28       = {{{producer|}}}

| label29      = កម្មវិធីនិពន្ធព័ត៌មាន
| data29       = {{{news_editor|}}}

| label30      = ទីតាំងថត
| data30       = {{{location|}}}

| label31      = នាយកថតភាពយន្ត
| data31       = {{{cinematography|}}}

| label32      = អ្នកបង្កើតចលនា
| data32       = {{{animator|}}}

| label33      = អ្នកលំដាប់រូបភាព
| data33       = {{{editor|}}}

| label34      = រៀបចំកាមេរ៉ា
| data34       = {{{camera|}}}

| label35      = ប្រវែងពេលវេលារបស់ភាគ
| data35       = {{{runtime|}}}

| label36      = ក្រុមហ៊ុនផលិតកម្ម
| data36       = {{If empty |{{{company|}}} |{{{studio|}}} }}

| label37      = អ្នកចែកចាយ
| data37       = {{{distributor|}}}

| label38      = ថវិកា
| data38       = {{{budget|}}}

| header39     = ចេញផ្សាយ

| label40      = បណ្តាញដើម
| data40       = {{If empty |{{{network|}}} |{{{channel|}}} }}

| label41      = ទម្រង់រូបភាព
| data41       = {{{picture_format|}}}

| label42      = ទម្រង់សំឡេង
| data42       = {{{audio_format|}}}

| label43      = បង្ហាញជាលើកដំបូងនៅក្នុង
| data43       = {{{first_run|}}}

| label44      = ចេញផ្សាយដើម
| data44       = {{#invoke:Infobox/dates|dates|{{If empty |{{{first_aired|}}} |{{{released|}}} }}|{{{last_aired|}}}}}

| header45     = កាលប្បវត្តិ

| label46      = នាំមុខដោយ
| data46       = {{{preceded_by|}}}

| label47      = តាមដាន​ដោយ
| data47       = {{{followed_by|}}}

| label48      = បង្ហាញពាក់ព័ន្ធ
| data48       = {{{related|}}}

| header49     = តំណ​ភ្ជាប់​ខាងក្រៅ
| class50      = url
| data50       = {{#if: {{{website|{{#property:P856}}}}} | [{{{website|{{#property:P856}}}}} {{#if: {{{website_title|}}} | {{delink|{{{website_title}}}}}|គេហទំព័រ}}] }}

| data51       = {{#if: {{{production_website|}}} | [{{{production_website}}} {{#if: {{{production_website_title|}}} | {{delink|{{{production_website_title}}}}}|គេហទំព័រផលិតកម្ម}}] }}
| class51      = url

| below        = {{If preview|[[Template:Infobox television#Usage|Infobox instructions (only shown in preview)]]}}

}}&lt;!-- Tracking categories
--&gt;{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{Main other|[[Category:Pages using infobox television with unknown parameters|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview=Page using [[Template:Infobox television]] with unknown parameter &quot;_VALUE_&quot;. See [[Template:Infobox television#Usage|Infobox instructions]].|showblankpositional=1| alt | alt_name | animator | audio_format | based_on | budget | camera | caption | channel | cinematography | company | composer | country | creative_director | creator | developer | director | distributor | editor | end_theme | endtheme | executive_producer | first_aired | first_run | followed_by | genre | host | image | image_alt | image_size | image_upright | inspired_by | italic_title | judges | language | last_aired | list_episodes | location | music | name | narrated | native_name | network | news_editor | num_episodes | num_seasons | num_series | open_theme| opentheme | picture_format | preceded_by | presenter | producer | production_website | production_website_title | related | released | runtime | screenplay | starring | story | studio | theme_music_composer | voices | website | website_title | writer }}&lt;!--
--&gt;{{Main other|{{#if: {{{host|}}} | [[Category:Pages using infobox television with alias parameters|H]] }}}}&lt;!--
--&gt;{{Main other|{{#if: {{{studio|}}} | [[Category:Pages using infobox television with alias parameters|S]] }}}}&lt;!--
--&gt;{{Main other|{{#invoke:Infobox television|validate_values}}}}&lt;!--
--&gt;{{Main other|{{#invoke:Infobox television disambiguation check|main|{{PAGENAME}}}}}}&lt;!--
--&gt;&lt;noinclude&gt;
{{Documentation}}
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rum0dmrsqywodl807ifh5h42h6i5gjh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281860</id>
      <parentid>281859</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T22:09:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>177.73.98.170</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8449" xml:space="preserve">{{Infobox
| italic title = {{{italic_title|&lt;noinclude&gt;no&lt;/noinclude&gt;}}}

| bodyclass    = vevent

| abovestyle   = font-size: 110%; font-style: italic
| aboveclass   = summary
| above        = &lt;div style=&quot;background-color: #DCDCDC; color: black; position:relative; width: 100%; height:45px; display:table;&quot;&gt;&lt;div style=&quot;position:absolute; top:0; right:0;&quot;&gt;[[File:Picto infobox TV-icon-novela.png|x50px|link=]]&lt;/div&gt;&lt;span style=&quot;position:relative; width:100%; display:table-cell; vertical-align:middle; text-align:center; padding:4px;&quot;&gt;{{Large|{{{name|{{{ចំណងជើង|{{{ឈ្មោះ|{{PAGENAMEBASE}}}}}}}}}}}}}{{#if:{{{ចំណងជើងដើម|{{{tv_name|{{{tv name|}}}}}}}}} | &lt;br /&gt;{{{ចំណងជើងដើម|{{{tv_name|{{{tv name}}}}}}}}} }}&lt;/span&gt;&lt;/div&gt;

| headerclass  = summary
| headerstyle  = background: #DCDCDC; padding: 0.25em 1em;
| autoheaders  = y

| image        = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{image|}}}|size={{{image_size|}}}|sizedefault=frameless|upright={{{image_upright|1.13}}}&lt;!-- 1.13 is the most common size used in TV articles. --&gt;|alt={{{image_alt|{{{alt|}}}}}}|title={{{image_alt|{{{alt|}}}}}}}}
| caption      = {{{caption|}}}

| label1       = ស្គាល់ផងដែរថាជា
| label1style  = font-style: italic;
| data1        = {{{alt_name|}}}

| class2       = description
| data2        = {{{native_name|}}}

| label3       = ប្រភេទ
| class3       = category
| data3        = {{{genre|}}}

| label4       = បង្កើត​ឡើង​ដោយ
| data4        = {{{creator|}}}

| label5       = {{#if: {{{based_on|}}} | Based on | Inspired by }}
| data5        = {{If empty |{{{based_on|}}} |{{{inspired_by|}}} }}

| label6       = អភិវឌ្ឍដោយ
| data6        = {{{developer|}}}

| label7       = សរសេរដោយ
| data7        = {{{writer|}}}

| label8       = ភាពយន្តដោយ
| data8        = {{{screenplay|}}}

| label9       = រឿងដោយ
| data9        = {{{story|}}}

| label10      = ដឹកនាំ​ដោយ
| class10      = attendee
| data10       = {{{director|}}}

| label11      = នាយកច្នៃប្រឌិត
| class11      = attendee
| data11       = {{{creative_director|}}}

| label12      = ​ធ្វើ​បទ​បង្ហាញ​ដោយ
| class12      = attendee
| data12       = {{If empty |{{{presenter|}}} |{{{host|}}} }}

| label13      = រួមសម្តែង
| class13      = attendee
| data13       = {{{starring|}}}

| label14      = ចៅក្រម
| class14      = attendee
| data14       = {{{judges|}}}

| label15      = សំឡេងរបស់
| class15      = attendee
| data15       = {{{voices|}}}

| label16      = រៀបរាប់ដោយ
| class16      = attendee
| data16       = {{{narrated|}}}

| label17      = {{#if: {{{music|}}} | តន្ត្រីដោយ | អ្នកនិពន្ធតន្ត្រីប្រធានបទ }}
| data17       = {{If empty |{{{theme_music_composer|}}} |{{{music|}}} }}

| label18      = ប្រធានបទបើក
| data18       = {{If empty |{{{open_theme|}}} |{{{opentheme|}}} }}

| label19      = ប្រធានបទបញ្ចប់
| data19       = {{If empty |{{{end_theme|}}} |{{{endtheme|}}} }}

| label20      = អ្នកនិពន្ធ
| data20       = {{{composer|}}}

| label21      = ប្រទេសដើម
| data21       = {{{country|}}}

| label22      = ភាសាដើម
| data22       = {{{language|}}}

| label23      = ចំនួន{{#if: {{{num_seasons|}}} | រដូវកាល | ស៊េរី }}
| data23       = {{If empty |{{{num_seasons|}}} |{{{num_series|}}} }}

| label24      = {{#ifeq: {{{name|}}} | Doctor Who | ចំនួនស៊េរី }}
| data24       = {{#ifeq: {{{name|}}} | Doctor Who | {{{num_series|}}} }}

| label25      = ចំនួនភាគ/វគ្គ
| data25       = {{{num_episodes|}}} {{#if: {{{list_episodes|}}} | {{Nowrap|([[{{{list_episodes}}}|បញ្ជីភាគ]])}} }}

| header26     = ផលិតផល

| label27      = អ្នកផលិតប្រតិបត្តិ
| data27       = {{{executive_producer|}}}

| label28      = ផលិតករ
| data28       = {{{producer|}}}

| label29      = កម្មវិធីនិពន្ធព័ត៌មាន
| data29       = {{{news_editor|}}}

| label30      = ទីតាំងថត
| data30       = {{{location|}}}

| label31      = នាយកថតភាពយន្ត
| data31       = {{{cinematography|}}}

| label32      = អ្នកបង្កើតចលនា
| data32       = {{{animator|}}}

| label33      = អ្នកលំដាប់រូបភាព
| data33       = {{{editor|}}}

| label34      = រៀបចំកាមេរ៉ា
| data34       = {{{camera|}}}

| label35      = ប្រវែងពេលវេលារបស់ភាគ
| data35       = {{{runtime|}}}

| label36      = ក្រុមហ៊ុនផលិតកម្ម
| data36       = {{If empty |{{{company|}}} |{{{studio|}}} }}

| label37      = អ្នកចែកចាយ
| data37       = {{{distributor|}}}

| label38      = ថវិកា
| data38       = {{{budget|}}}

| header39     = ចេញផ្សាយ

| label40      = បណ្តាញដើម
| data40       = {{If empty |{{{network|}}} |{{{channel|}}} }}

| label41      = ទម្រង់រូបភាព
| data41       = {{{picture_format|}}}

| label42      = ទម្រង់សំឡេង
| data42       = {{{audio_format|}}}

| label43      = បង្ហាញជាលើកដំបូងនៅក្នុង
| data43       = {{{first_run|}}}

| label44      = ចេញផ្សាយដើម
| data44       = {{#invoke:Infobox/dates|dates|{{If empty |{{{first_aired|}}} |{{{released|}}} }}|{{{last_aired|}}}}}

| header45     = កាលប្បវត្តិ

| label46      = នាំមុខដោយ
| data46       = {{{preceded_by|}}}

| label47      = តាមដាន​ដោយ
| data47       = {{{followed_by|}}}

| label48      = បង្ហាញពាក់ព័ន្ធ
| data48       = {{{related|}}}

| header49     = តំណ​ភ្ជាប់​ខាងក្រៅ
| class50      = url
| data50       = {{#if: {{{website|{{#property:P856}}}}} | [{{{website|{{#property:P856}}}}} {{#if: {{{website_title|}}} | {{delink|{{{website_title}}}}}|គេហទំព័រ}}] }}

| data51       = {{#if: {{{production_website|}}} | [{{{production_website}}} {{#if: {{{production_website_title|}}} | {{delink|{{{production_website_title}}}}}|គេហទំព័រផលិតកម្ម}}] }}
| class51      = url

| below        = {{If preview|[[Template:Infobox television#Usage|Infobox instructions (only shown in preview)]]}}

}}&lt;!-- Tracking categories
--&gt;{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{Main other|[[Category:Pages using infobox television with unknown parameters|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview=Page using [[Template:Infobox television]] with unknown parameter &quot;_VALUE_&quot;. See [[Template:Infobox television#Usage|Infobox instructions]].|showblankpositional=1| alt | alt_name | animator | audio_format | based_on | budget | camera | caption | channel | cinematography | company | composer | country | creative_director | creator | developer | director | distributor | editor | end_theme | endtheme | executive_producer | first_aired | first_run | followed_by | genre | host | image | image_alt | image_size | image_upright | inspired_by | italic_title | judges | language | last_aired | list_episodes | location | music | name | narrated | native_name | network | news_editor | num_episodes | num_seasons | num_series | open_theme| opentheme | picture_format | preceded_by | presenter | producer | production_website | production_website_title | related | released | runtime | screenplay | starring | story | studio | theme_music_composer | voices | website | website_title | writer }}&lt;!--
--&gt;{{Main other|{{#if: {{{host|}}} | [[Category:Pages using infobox television with alias parameters|H]] }}}}&lt;!--
--&gt;{{Main other|{{#if: {{{studio|}}} | [[Category:Pages using infobox television with alias parameters|S]] }}}}&lt;!--
--&gt;{{Main other|{{#invoke:Infobox television|validate_values}}}}&lt;!--
--&gt;{{Main other|{{#invoke:Infobox television disambiguation check|main|{{PAGENAME}}}}}}&lt;!--
--&gt;&lt;noinclude&gt;
{{Documentation}}
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4lz9sh9f9oykmgc8evuhj4a2b13sh4e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ក្រសួង</title>
    <ns>0</ns>
    <id>20374</id>
    <revision>
      <id>281894</id>
      <parentid>116810</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:47:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>LegalCouncil</username>
        <id>36395</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="219" xml:space="preserve">ក្រសួងគឺជាស្ថាប័នរបស់រដ្ឋមួយឬជាផ្នែកមួយដែលមានមនុស្សជាច្រើនធ្វើការរួមគ្នា។</text>
      <sha1>pfy9spar6d6u1lo4skdfzgjaf4djh13</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281895</id>
      <parentid>281894</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:52:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>LegalCouncil</username>
        <id>36395</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="288" xml:space="preserve">ក្រសួងគឺជាស្ថាប័នរបស់រដ្ឋមួយឬជាផ្នែកមួយដែលមានមនុស្សជាច្រើនធ្វើការរួមគ្នាហើយដឹកនាំដោយរដ្ឋមន្រ្តី។</text>
      <sha1>6pgcoo7gbxzea4pvchytaemwixadg7f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>បាងកក</title>
    <ns>0</ns>
    <id>22395</id>
    <revision>
      <id>281856</id>
      <parentid>274309</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T17:21:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Cherryanna</username>
        <id>36401</id>
      </contributor>
      <comment>/* ពាក្យ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44176" xml:space="preserve">{{មិនមែនភាសាខ្មែរ|អង់គ្លេស|ផ្នែកខ្លះ}}
{{Use dmy dates|date=October 2012}}
{{pp-move-indef}}
{{Infobox settlement
&lt;!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --&gt;
| name                    = បាងកក (Bangkok)
| other_name         = ក្រុងទេព​មហា​នគរ
| native_name             = กรุงเทพมหานคร
| native_name_lang        = th
| settlement_type         = ទីក្រុង
| image_skyline           = Bangkok montage 2.jpg
| image_alt               = A composite image, the top row showing a skyline with several skyscrapers; the second row shows, on the left, a Thai temple complex, and on the right, a temple with a large stupa surrounded by four smaller ones on a river bank; and the third rowing showing, on the left, a monument featuring bronze figures standing around the base of an obelisk, surrounded by a large traffic circle, with an elevated rail line passing in the foreground, and on the right, a tall gate-like structure, painted in red
| image_caption           = មើលពីក្រោមទៅលើ: [[សុីឡម]]–[[សាខន]] សង្កាត់ពាណិជ្ជកម្ម, [[វត្ត អរុណ]], [[Victory Monument (បាងកក)|វិមាន ជ័យវ័ន]], និង [[វត្តព្រះកែវ]]
| image_flag              = Flag of Bangkok.svg
| flag_alt                = A green rectangular flag with the seal of Bangkok in the centre
| image_seal              = Seal Bangkok Metropolitan Admin (green).svg
| seal_alt                = A round seal bearing the image of Indra riding Airavata among clouds, with the words &amp;quot;Krung Thep Maha Nakhon&amp;quot; (in Thai) across the top
| nickname                =
| image_map               = Thailand Bangkok locator map.svg
| mapsize                 = 142px
| map_alt                 = Map of Thailand, with a small highlighted area near the centre of the country, near the coast of the Gulf of Thailand
| map_caption             = Location within Thailand
| latd  = 13 |latm  = 45 |lats  =  |latNS  = N
| longd = 100 |longm = 28 |longs =  |longEW = E
| coordinates_type        =
| coordinates_display     = inline,title
| coordinates_region      = TH
| coordinates_footnotes   = &lt;ref name=&quot;BMA geo&quot; /&gt;
| subdivision_type        = ប្រទេស
| subdivision_name        = {{THA}}
| subdivision_type2       = [[Regions of Thailand|Region]]
| subdivision_name2       = [[Central Thailand]]
| established_title       = Settled
| established_date        = c 15th century
| established_title2      = Founded as capital
| established_date2       = ២១ មេសា ១៧៨២
| established_title3      = Re-incorporated
| established_date3       = ១៣ ធ្នូ ១៩៧២
| founder                 = សេ្តច [[រាមាទី ១]]
| seat_type               = Governing body
| seat                    = [[Bangkok Metropolitan Administration]]
| government_footnotes    =
| government_type         = [[Administrative divisions of Thailand|Special administrative area]]
| leader_party            = 
| leader_title            = Governor
| leader_name             = [[Sukhumbhand Paribatra]]
| unit_pref               = Metric
&lt;!-- ALL fields with measurements have automatic unit conversion --&gt;
&lt;!-- for references: use &lt;ref&gt; tags --&gt;
| area_footnotes          = &lt;ref name=&quot;BMA geo&quot; /&gt;
| area_urban_footnotes    = &lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;
| area_rural_footnotes    = &lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;
| area_metro_footnotes    = &lt;ref name=&quot;Tangchonlatip&quot; /&gt;
| area_magnitude          = &lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;
| area_note               =
| area_water_percent      =
| area_rank               =
| area_blank1_title       =
| area_blank2_title       =
&lt;!-- square kilometers --&gt;
| area_total_km2          = 1568.737
| area_land_km2           =
| area_water_km2          =
| area_urban_km2          =
| area_rural_km2          =
| area_metro_km2          = 7761.6
| area_blank1_km2         =
| area_blank2_km2         =
| length_km               =
| width_km                =
| dimensions_footnotes    =
| elevation_footnotes     = &lt;ref name=&quot;Sinsakul&quot; /&gt;
| elevation_m             = 1.5
| population_footnotes    = &lt;ref name=&quot;2010 census 1&quot;&gt;{{cite web|title=Table 1 Population by sex, household type and household by type, average size of private household by region and area: 2010 |url=http://service.nso.go.th/nso/nso_center/project/table/files/C-pop/2553/000/00_C-pop_2553_000_010000_00100.xls |publisher=National Statistics Office|work=Statistic tables, NSO website|accessdate=18 September 2012}}&lt;/ref&gt;
| population_total        = 8280925
| population_metro        = 14565547
| population_as_of        = 2010 census
| population_density_km2  = auto
| population_density_metro_km2 = auto
| population_demonym      = Bangkokian
| population_note         = 
| timezone1               = ថៃ
| utc_offset1             = +7
| postal_code_type        = Postal code
| postal_code             = 10###
| area_code_type          =
| area_code               = 02
| demographics_type1      = 
| demographics1_footnotes = 
| demographics1_title1    = 
| demographics1_info1     = 
| iso_code                = TH-10
| website                 = {{url|www.bangkok.go.th}}
| footnotes               =
}}

'''បាងកក''' គឺ​ជា​រាជធានី​ និង​ជា​ទីក្រុង​ដែល​ប្រជាជន​ថៃរស់នៅច្រើន​បំផុត​នៃ​ប្រទេស[[ថៃ]]. រាជធានី​នេះ​ត្រូវ​បាន​ស្គាល់​ថា​តាម​រយៈភាសា​ថៃ''ក្រុង​ទេព​មហា​នគរ''({{lang|th|กรุงเทพมหานคร}}, pronounced {{IPA-th|krūŋ tʰêːp máhǎː nákʰɔ̄ːn||Th-Krung Thep Maha Nakhon.ogg}}) or simply {{Audio|Th-Krung Thep.ogg|''Krung Thep''}}. ទីក្រុង​នេះ​មាន​ផ្ទៃ​ដី​ទំហំ​១៥៦៨.៧ គ.ម.ការេ ស្ថិតនៅ​ដី​សណ្ត​ទន្លេ​ចៅផ្រះយ៉ា ភាគ​កណ្តាល​ប្រទេស និង​មាន​ប្រជាជន​ជាង​៨​លាន​នាក់ ស្មើ​នឹង​១២.៦%​នៃ​ចំនួន​ប្រជាជន​សរុប​ទាំងអស់់របស់​ប្រទេស។ ច្រើន​ជាង​១៤​លាននាក់​រស់​នៅ​ជុំវិញ​ទីក្រុង​ ដែល​ធ្វេីឪ្យបាងកក​ក្លាយ​ជា​ ទីក្រុងដែលមានមានអាកាសធាតុ [[ក្តៅខ្លាំង]] និង មជ្ឈមណ្ឌលទីក្រុងផ្សេងទៀតរបស់ [[ប្រទេសថៃ]] ទាក់ទងនឹងសារៈសំខាន់ ទីក្រុង [[បាងកក]] បង្កើតឡើងនៅសម័យ [[រតនៈកោស្ទ្រិន៍]] ក្នុងរជ្ជកាលរបស់ [[ស្តេចរាមាទី១]] នៃរាជវង្សចក្រី  ក្រោយពី កាត់ទោសប្រហារជីវិតព្រះចៅ [[តាកស៊ីន]] មក រាជធានី [[ធនបុរី]] ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរទៅ [[បាងកក]] រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។

== ពាក្យ ==
រាជធានីនៃប្រទេសថៃ គឺជាទីក្រុងដែលមានឈ្មោះវែងជាងគេបំផុត នៅលើពិភពលោក ដែលមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា '''ក្រុងទេពមហានគរ អតររត័នកោសិន្ទ៍្រ មហិន្ទ្រាយុធ្យា មហាតិលកភព ន័ពវ័តនរាជធានីបុរីរម្យ ឧត្តមរាជនិវេសន៍មហាអមរពិមានអវតារស្ថិត សក្ត័ៈទិត្តិយវិស្ណុកម្មប្រះសិទ្ធិ ។''' បើយោងទៅតាមពង្សាវតារសម័យអយុធ្យា ទីក្រុងបាងកក មានឈ្មោះថា '''ធនបុរីស្រីមហាសមុទ្រ''' នៅពេលដែលព្រះបាទសម្ដេច ព្រះពុទ្ធយ៉តហ្វាចុឡាលោក (រាមាទី១ នៃរាជវង្សចក្រី) បានលើករាជធានី មកជ្រោយខាងកើតទន្លេ ទីក្រុងនេះបានរក្សា ឈ្មោះអយុធ្យា ដោយមានឈ្មោះមួយចំនួន ដូចជា '''ក្រុងទេពទ្វារវតីស្រីអយុធ្យា និង ក្រុងទេពមហានគរស្រីអយុធ្យា''' ចាប់ពីរជ្ជកាល ព្រះបាទសម្ដេចចមក្លៅចៅយ៉ូហ៊ួ ( រាមាទី៤ នៃរាជវង្សចក្រី) ទីក្រុងនេះ ត្រូវបានគេប្តូរឈ្មោះជាផ្លូវការ ដូចសព្វថ្ងៃដោយសរសេរថា '''ក្រុងទេពមហានគរ ''អានថា ក្រុងថេបម៉ៈហាណាខន ឬ ក្រុងទេព ឬក្រុងថេប។''        បាងកក''' ជាទីក្រុងធំបំផុតរបស់ប្រទេសថៃ ទីក្រុងមួយនេះស្ថាបនាឡើងនៅសម័យរតនៈកោស្រិន្ទ៍។

ក្រោយពីការបំផ្លិចបំផ្លាញទីក្រុងអយុធ្យាដោយកងទ័ពភូមានៅឆ្នាំ១៥៦៧ ក្រោយពីព្រឹត្តិការណ៍ដ៏ជូរចត់នេះនៅពាក់កណ្ដាលទី២ នៃសតវត្សទី១៦ ស្តេចសៀមក៏បានសម្រេចព្រះទ័យ ជម្លៀសទីក្រុងចាស់ ដែលខ្ទេចខ្ទីដោយភ្លើងសង្គ្រាម ទៅកាន់តំបន់ថ្មី ដែលសំបូរទៅដោយ បឹងបួរ ឆ្ងាយពីរាជវាំងចាស់ប្រមាណ ៦០ គីឡូម៉ែត្រ ទីក្រុងនេះមានឈ្មោះថា '''បាងកក ឬក្រុងទេពមហានគរ''' ស្ថិតនៅខាងឆ្វេងនៃទន្លេមេណាម ឬមាតាទឹក&lt;ref group=&quot;https//puthy rom.wordpress.com ពាក្យនៃទីក្រុងបាងកក&quot;&gt;ដកស្រង់ពី https//puthrom.wordpress.com និយាយពីពាក្យនៃទីក្រុងបាងកក&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;ត្រូវការផ្តល់មតិ&lt;/ref&gt;ឈ្មោះ​បាងកក​មក​ពី​ប្រភព​ណា ហើយ​មាន​អត្ថន័យ​យ៉ាង​ដូចម្តេច​?


Bang (ไทย:บาง) ជាភាសាថៃមានន័យថា  ភូមិ ឬស្រុក
Kok (ไทย:กอก) វា​មក​ពី​ពាក្យ (Makok) ដែល​មាន​ន័យ​ថា ដើម​អូលីវ។

ដូច្នេះ​បាងកក​មាន​ន័យ​ថា​ភូមិ​ដែល​ហ៊ុំ​ព័ទ្ធ​ដោយ​ដើម​អូលីវ។  វាជាអនុស្រុកនៃរាជធានីនៃប្រទេសថៃ។  ដែលកាលពីអតីតកាលគឺជាតំបន់ពាណិជ្ជកម្មដ៏រុងរឿងរវាងជនជាតិថៃ និងជនបរទេសនៅក្នុងប្រទេសថៃ  ដូច្នេះជនបរទេស  រាជធានី​នៃ​ប្រទេស​ថៃ​ត្រូវ​បាន​គេ​ហៅ​ថា​ទីក្រុង​បាងកក​ខណៈ​ពេល​ដែល​ប្រជាជន​ថៃ​ក្នុង​ស្រុក​ហៅ​ថា​រាជធានី Krungthep ។

== ប្រវត្តិសាស្ត្រ ==
ប្រវត្តិនៃទីក្រុង [[បាងកក]] យ៉ាងហោចណាស់មានដើមកំណើតនៅដើមសតវត្សរ៍ទី ១៥ នៅពេលដែលវាជាភូមិមួយនៅច្រាំងខាងលិច ទន្លេ [[ព្រះចៅយ៉ា]] ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ [[អាណាចក្រអយុធ្យា|អាយុធ្យា]] ។  ដោយសារទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់វានៅជិតមាត់ទន្លេទីប្រជុំជនបានកើនឡើងជាលំដាប់ក្នុងសារៈសំខាន់។ ទីក្រុងបាងកកដំបូងបានបម្រើការជាប៉ុស្តិ៍គយដែលមានបន្ទាយនៅសងខាងទន្លេហើយជាកន្លែង ឡោមព័ទ្ធនៅឆ្នាំ ១៦៨៨ ដែលបារាំងត្រូវបានបណ្តេញចេញពីប្រទេសសៀម។ បន្ទាប់ពីការដួលរលំអយុធ្យាទៅ ភូមា នៅឆ្នាំ ១៧៦៧ ស្តេច តាក់ស៊ីន ដែលទើបគ្រងរាជ្យថ្មីបាន បង្កើតរាជធានីរបស់ទ្រង់នៅឯទីក្រុងដែលបានក្លាយជាមូលដ្ឋាននៃ នគរ [[ធនបុរី]] ។ នៅឆ្នាំ ១៧៨២ ព្រះបាទ [[ពុទ្ធយ៉តហ្វាចុឡាលោក]](រាមាទី ១) ស្នងរាជ្យពីតាក់ស៊ីនបានផ្លាស់ប្តូររាជធានីទៅ កោះរតនៈកោស៊ីន របស់ធនាគារខាងកើត ដូច្នេះបានបង្កើត នគរ [[រតនកោស្រិន៍]] ។ នេះជា សសរស្តម្ភទីក្រុង ត្រូវបានកសាងឡើងនៅថ្ងៃទី 21 ខែមេសាឆ្នាំ 1782 ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាកាលបរិច្ឆេទនៃគ្រឹះនៃទីក្រុងបាងកកដែលជារដ្ឋធានី។ 

សេដ្ឋកិច្ចទីក្រុងបាងកកបានពង្រីកបន្តិចម្តង ៗ តាមរយៈពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិដំបូងជាមួយប្រទេសចិនបន្ទាប់មកជាមួយឈ្មួញខាងលិចដែលត្រលប់មកវិញនៅដើមដល់ពាក់កណ្តាលសតវត្សរ៍ទី ១៩ ។ ក្នុងនាមជារាជធានីបាងកកគឺជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃការធ្វើទំនើបកម្មរបស់សៀមដោយសារវាប្រឈមនឹងសម្ពាធពីមហាអំណាចលោកខាងលិចនៅចុងសតវត្សទី ១៩ ។ រជ្ជកាលរបស់ស្ដេច មង្តុត (1851-68) និង ជូឡាឡុង ( 1868-1910) បានឃើញសេចក្តីណែនាំនៃការម៉ាស៊ីនចំហាយទឹកដែលបានបោះពុម្ពកាសែតការដឹកជញ្ជូនផ្លូវដែកនិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឧបករណ៍ប្រើប្រាស់នៅក្នុងទីក្រុងព្រមទាំង ការអប់រំនិងការថែទាំសុខភាពផ្លូវការ។ ទីក្រុងបាងកកបានក្លាយជាដំណាក់កាលកណ្តាលសម្រាប់ការតស៊ូដណ្តើមអំណាចរវាងយោធានិងឥស្សរជននយោបាយនៅពេលដែលប្រទេសនេះបាន លុបចោលរបបរាជានិយមផ្តាច់ការនៅឆ្នាំ ១៩៣២ ។ 

ដោយសារប្រទេសថៃបានចងសម្ព័ន្ធជាមួយជប៉ុន ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ ទីក្រុងបាងកកបានទទួលរងនូវការ ទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់សម្ព័ន្ធមិត្ត ប៉ុន្តែបានកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សនៅក្នុងសម័យក្រោយសង្គ្រាមដែលជាលទ្ធផលនៃជំនួយអាមេរិកនិងការវិនិយោគគាំទ្រដោយរដ្ឋាភិបាល។ តួនាទីរបស់ទីក្រុងបាងកកជា គោលដៅ ស្រាវជ្រាវនិងអភិវឌ្ឍន៍ militaryយោធារបស់អាមេរិក បានជំរុញឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍របស់ខ្លួនក៏ដូចជាបង្កើតយ៉ាងរឹងមាំថាជាគោលដៅទេសចរណ៍ផ្លូវភេទ។ ការអភិវឌ្ឍន៍ urban ទីក្រុងមិនសមាមាត្រនាំឱ្យមានវិសមភាពប្រាក់ចំណូលកើនឡើងនិងការធ្វើចំណាកស្រុកពីតំបន់ជនបទចូលទីក្រុងបាងកក។ ប្រជាជនរបស់ខ្លួនបានកើនឡើងពី ១,៨ លាននាក់ទៅ ៣ លាននាក់ក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៦០ ។  

បន្ទាប់ពីការដកអាមេរិកចេញពីវៀតណាមនៅឆ្នាំ ១៩៧៣ អាជីវកម្មជប៉ុនបានចូលកាន់តំណែងជាអ្នកវិនិយោគហើយការពង្រីកការផលិតដែលផ្តោតលើការនាំចេញនាំឱ្យមានការរីកចម្រើននៃទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុនៅទីក្រុងបាងកក។  រីកលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័សនៃទីក្រុងបានបន្តឆ្លងកាត់ទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ និងដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ រហូតដល់ទីក្រុងនេះជាប់គាំងដោយ វិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុអាស៊ីឆ្នាំ ១៩៩៧ ។ នៅពេលនោះបញ្ហាសាធារណៈនិងសង្គមជាច្រើនបានលេចឡើងដែលក្នុងនោះមានភាពតានតឹងលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការកកស្ទះចរាចរណ៍ដ៏ល្បីល្បាញរបស់ទីក្រុង។ តួនាទីរបស់ទីក្រុងបាងកកជាឆាកនយោបាយរបស់ប្រទេសបន្តត្រូវបានគេមើលឃើញនៅក្នុងការតវ៉ាដែលមានប្រជាប្រិយចាប់ពីការបះបោរនិស្សិតនៅ ឆ្នាំ ១៩៧៣ និង ១៩៧៦ បាតុកម្មប្រឆាំងនឹងយោធា នៅឆ្នាំ ១៩៩២ និង ការតវ៉ាតាមដងផ្លូវជាញឹកញាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៦រួមទាំងក្រុមដែលប្រឆាំងនិងគាំទ្រអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ថាក់ស៊ីនស៊ីណាវ៉ាត្រា ពីឆ្នាំ ២០០៦ ដល់ឆ្នាំ ២០១៣ និងចលនាដឹកនាំនិស្សិតថ្មី នៅឆ្នាំ ២០២០ ។ 

រដ្ឋបាលទីក្រុងត្រូវបានរៀបចំឡើងជាផ្លូវការដំបូងដោយស្តេចជូឡាឡុងកនក្នុងឆ្នាំ ១៩០៦ ជាមួយនឹងការបង្កើតទីក្រុង  ក្រុងថេបផារ៉ាមហាណាខន (กรุงเทพพระมหานคร ) ជាផ្នែករងរបស់ជាតិ។ នៅក្នុងឆ្នាំ 1915 ដែលជា ''មណ្ឌល'' ត្រូវបានគេចែកចេញជាខេត្តមួយចំនួនព្រំដែនរដ្ឋបាលនៃការដែលបានចាប់តាំងបន្ថែមទៀតផ្លាស់ប្តូរ។ ទីក្រុងក្នុងទម្រង់បច្ចុប្បន្នរបស់វាត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៩៧២ ជាមួយនឹងការបង្កើត រដ្ឋបាល ក្រុងបាងកក (BMA) បន្ទាប់ពីការរួមបញ្ចូលគ្នានៃខេត្តផារ៉ានខននៅច្រាំងខាងកើតចៅប្រាយ៉ានិងខេត្តធនបុរីនៅខាងលិចកាលពីឆ្នាំមុន។ 

==កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការ​អន្តរជាតិ==
[[File:Protesters at 2009 Bangkok Talks on Climate Change.jpg|thumb|alt=Many people holding signs in front of a building with green layered roofs; many national flags on flag poles lined in two rows in front of the building|Protesters in front of the United Nations Building during the 2009 Bank Climate Change Conference—Bangkok is home to several UN offices.]]

កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការ​អន្តរជាតិ​ជា​ផ្លូវការ​នៃ​ទីក្រុង​បាងកក​ត្រូវ​បាន​គ្រប់គ្រង​ដោយ​នាយកដ្ឋាន​កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការ​អន្តរជាតិនៃ​BMA. បេសកកម្ម​ជា​ច្រើន​រួម​មាន​៖ ជួយសម្រួល​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ជា​ងទីក្រុង​ធំៗ​ដទៃ​ តាម​រយៈ​ការ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ក្នុង​នាម​ជា​ទីក្រុង​បងប្អូន[[sister city]], ការ​ចូលរួម​សកម្មភាព និង​ការ​ចូល​ជា​សមាជិក​ក្នុង​អង្គការ​អន្តរជាតិ​នានា និង​ស្វែង​រក​សកម្មភាព​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​សហប្រតិបត្តិការ​ជាមួយ​នឹង​បេសកកម្មការទូត​បរទេស​នានា​ក្នុង​ទីក្រុង។&lt;ref name=&quot;IAD mission&quot;&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/node/334|title=Project Plan|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt;

===ការចូលរួម​សកម្មភាព​អន្តរជាតិ===
{{មិនមែនភាសាខ្មែរ|អង់គ្លេស|ផ្នែក}}
បាងកក គឺ​ជា​សមាជិក​នៃ​អង្គការ​អន្តរជាតិ​មួយ​ចំនួន​ និង​បណ្តាញ​​នៃ​ការ​គ្រប់គ្រងទីក្រុងក្នុង​តំបន់ រួម​មាន [[Asian Network of Major Cities 21]], the Japan-led Asian-Pacific City Summit, the [[C40 Cities Climate Leadership Group]], the ESCAP-sponsored Regional Network of Local Authorities for Management of Human Settlements in Asia and Pacific (CITYNET), Japan's [[Council of Local Authorities for International Relations]], the World Association of the Major Metropolises and [[Local Governments for Sustainability]], among others.&lt;ref name=&quot;IAD mission&quot; /&gt;

ដោយ​សារ​លក្ខណៈ​ភូមិសាស្រ្ត​នៃ​ចំ​បេះដូង​នៃ​តំបន់​ដីគោក​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និង​ជា​មជ្ឈមណ្ឌល​នៃ​គមនាគមន៍របស់​អាស៊ី បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​បាងកក​ជា​ស្នាក់ការ​នៃ​អង្គការ​អន្តរជាតិ និង​តំបន់​ជាច្រើន។ ក្នុង​នោះ​ផង​ដែរ បាងកក​ជា​ទីស្នាក់ការ​នៃ​លេខាធិការដ្ឋាន​នៃ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​សម្រាប់​ស្ថានបេសកកម្ម​សេដ្ឋកិច្ច​និង​សង្គម​សម្រាប់​អាស៊ី និង​ប៉ាស៊ីហ្វិក([[ESCAP]]), ក៏​ដូច​ជា​ការិយាល័យ​ប្រចាំ​តំបន់​អាស៊ី​ប៉ាស៊ីហ្វិក​នៃ​អង្គការ​ស្បៀងអាហារ​និងកសិកម្ម​ ([[FAO]]), អង្គការ​អាកាសចរណ៍ស៊ីវិល​អន្តរជាតិ ([[ICAO]]),​អង្គការ​ពលកម្ម​អន្តរជាតិ ([[ILO]]),​ សហគមន៍​ទូរគមនាគមន៍អន្តរជាតិ ([[ITU]]), ឧត្តម​ស្នងការ​​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​ជន​ភៀស​ខ្លួន [[UNHCR]]), និង​មូលនិធិ​អន្តរជាតិ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​សម្រាប់ &quot;'UN Children's Fund&quot;' ([[UNICEF]]).&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.un.or.th/unagencies/index.html|title=UN Offices in Thailand|publisher=United Nations Thailand|work=United Nations Thailand website|accessdate=9 May 2012}}&lt;/ref&gt;

===ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ===
បាងកក មាន made ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ and/or friendship agreements with twenty-three other cities in fifteen countries, {{as of|2012|lc=yes}}.&lt;ref name=&quot;BMA sister cities&quot;&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/list|title=Relationship with Sister Cities|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt; They are:
{| style=&quot;border:none; clear:right&quot;
|- valign=&quot;top&quot;
| width=&quot;33%&quot;|
* {{Flagicon|USA}} [[វ៉ាស៊ីនតោន ឌីស៊ី]], សហរដ្ឋអាមេរិច, since ១៩៦២, renewed in ២០០២&lt;ref&gt;{{cite web|title=Resolution: Sister City Affiliation of Washington, D.C. and Bangkok, Thailand|date=19 February 1962|url=http://os.dc.gov/sites/default/files/dc/sites/os/publication/attachments/OS_DC_Bangkok_Agreement_1962.pdf |author1=District of Columbia |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Reaffirmation agreement between Washington, D.C. and Bangkok, Thailand|date=15 July 2002| url=http://os.dc.gov/sites/default/files/dc/sites/os/publication/attachments/OS_DC_Bangkok_Renewal_2002.pdf|author1=District of Columbia|author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ប៉េកាំង]], ចិន, since ១៩៩៣&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on the Establishment of Sister City Relations between Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand and the Beijing Municipality of the People's Republic of China|date= 26 May 1993|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Beijing.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|HUN}} [[ប៊ូដាប៉េស]], ហុងហ្គារី, since ១៩៩៧&lt;ref&gt;{{cite web|title= Letter of Intent of Cooperation between Bangkok Metropolitan Administration (BMA) and Local Government of Budapest|date= 20 February 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Budapest.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=Local Government of Budapest}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|AUS}} [[ប្រ៊ីសប៊ែន]], អូស្រ្តាលី, since ១៩៩៧&lt;ref&gt;{{cite web|title= Memorandum of Understanding between the City of Bangkok, The Kingdom of Thailand and the City of Brisbane, Queensland, Australia|date= 7 May 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Brisbane.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Brisbane}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|RUS}} [[មូស៊្គូ]], រុស្ស៊ី, since ១៩៩៧&lt;ref&gt;{{cite web|title= Protocol of friendly ties between the cities of Bangkok and Moscow|date= 19 June 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Moscow.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Moscow}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|RUS}} [[សាំង ពីធើស្បួក]], រុស្ស៊ី, since 1997&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://eng.gov.spb.ru/figures/ities |title=St. Petersburg in figures &gt; International and Interregional Ties |publisher=Eng.gov.spb.ru |accessdate=27 June 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Protocol on Cooperation between the City of Bangkok (the Kingdom of Thailand) and the City of St.Petersburg (the Russian Federation)|date= 20 June 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/St%27%20Petersburg.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of St.Petersburg}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|PHI}} [[ម៉ានីឡា]], ហ្វីលីពីន, since ១៩៩៧&lt;ref name=&quot;manila1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.manila.gov.ph/localgovt.htm#sistercities|title=Existing Sister Cities|publisher=City of Manila|accessdate=2 September 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Sister city friendship afiliation|date= 24 June 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Manila.doc |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Manila}}&lt;/ref&gt;
|width=&quot;33%&quot;|
* {{Flagicon|IDN}} [[ហ្សាកាតា]], ឥណ្ឌូនេស៊ី, since ២០០២&lt;ref&gt;{{cite web|title=Memorandum of understanding between Bangkok Metropolitan Administration, Kingdom of Thailand and the Jakarta Capital City Administration, Republic of Indonesia concerning sister city cooperation |date= 21 January 2002|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/jakarta%5B1%5D.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=Jakarta Capital City Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|VIE}} [[ហាណូយ]], វៀតណាម, since ២០០៤&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on cooperative and friendship relations between Hanoi Capital City and Bangkok Metropolitan Administration|date= 25 February 2004|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Hanoi.pdf |author1=Hanoi Capital City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|LAO}} [[វៀងចន្ទ័ន៍]], ឡាវ, since ២០០៤&lt;ref&gt;{{cite web|title= บันทึกว่าด้วยความร่วมมือ ระหว่างนครหลวงเวียงจันทน์และกรุงเทพมหานคร|date= 24 May 2004|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Vientiane.pdf |author1=City of Vientiane |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|KAZ}} [[អាស្តាណា]], កាហ្សាក់ស្តង់, since ២០០៤&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on establishment of bilateral relations between the Akimat of Astana City of the Republic of Kazakhstan and the City of Bangkok of Kingdom Thailand|date= 11 June 2004|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Astana.pdf |author1=Akimat of Astana City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ឆាវជូ]],​ ចិន, since 2005&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://office.bangkok.go.th/iad/eng/viewpage.php?page_id=38 |title=Agreement of Sister City Relations |publisher=Office.bangkok.go.th |accessdate=27 June 2010|archiveurl=http://archive.is/lnF4|archivedate=2 July 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement between Chaozhou City, the People's Republic of China and Bangkok, Kingdom of Thailand on the Establishment of Sister City Relations|date= 23 November 2005|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Chaozhou.pdf |author1=Chaozhou City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|JPN}} [[ហ៊្វូកូកា]], ជប៉ុន, since 2006&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/showsister_cities?id=40|title=Relationship with Sister Cities: Fukuoka|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|KOR}} [[សេអ៊ូល]], កូរ៉េខាងត្បូង, since 2006&lt;ref&gt;{{cite web|title= Sister City Agreement between the Seoul Metropolitan Government, Republic of Korea and the Bangkok Metropolitan Administration, the Kingdom of Thailand|date= 16 June 2006|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Seoul.pdf |author1=Seoul Metropolitan Government |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ក្វាងចូវ]], ចិន, since 2009&lt;ref name=&quot;Guangzhou&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.gzwaishi.gov.cn/Item/3970.aspx|title=Sister  Cities of Guangzhou|publisher=Guangzhou Foreign Affairs Office|accessdate=10 February 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on the establishment of sister city relations between Bangkok, Kingdom of Thailand and City of Guangzhou, the People's Republic of China|date= 13 November 2009|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Guangzhou.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Guanzhou}}&lt;/ref&gt;
||
* {{Flagicon|SUI}} [[ឡូវសាន]], ស្វ៊ីស, since 2009&lt;ref&gt;{{cite web|title= Accord de fraternité entre La Ville de Lausanne Capitale du Canton de Vaud Confédération Helvétique et La Ville de Bangkok Royaume de Thaïlande|date= 29 December 2009|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Lausanne%5B1%5D.pdf |author1=City of Lausanne |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|KOR}} [[ប៊ូសាន]], កូរ៉េខាងត្បូង, since 2011&lt;ref&gt;{{cite web|title= Busan Metropolitan City - Bangkok Metropolitan Administration Agreement on the Establishment of a Friendship City Relationship|date= 14 March 2011|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Busan.pdf |author1=Busan Metropolitan City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ឆុង​ឈីង]], ចិន, since 2011&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement between Chonqing Municipality of the People's Republic of China and Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand on the establishment of sister-city relationship|date= 26 September 2011|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Chongqing.pdf |author1=Chonqing Municipality |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ធានជីន]], ចិន, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement between Tianjin Municipal Government of the People's Republic of China and Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand on the establishment of friendship exchanges and cooperative relationship|date= 27 February 2012|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Tianjin.pdf |author1=Tianjin Municipal Government |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|Turkey}} [[អង់ការ៉ា]], តួកគី, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|title= Friendship and cooperation agreement between Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand and the Greater Ankara Municipality of the Republic of Turkey|date= 21 March 2012|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Angara.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=Greater Ankara Municipality}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|MAS}} [[ហ្សក​ថោន]], ម៉ាឡេស៊ី, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|title= Memorandum of understanding between Municipal Council of Penang Island of Malaysia and Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand on the establishment of friendly cities|date= 5 April 2012|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/GeorgeTown.pdf |author1=Municipal Council of Penang Island |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|JPN}} [[អៃឈិ]], ជប៉ុន, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/showsister_cities?id=52|title=Relationship with Sister Cities: Aichi|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|Cambodia}} [[ភ្នំពេញ]], កម្ពុជា, since ២០១៣&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.globaltimes.cn/content/753694.shtml|title=Cambodia's Phnom Penh, Thailand's Bangkok become &quot;sister cities&quot;|author=Xinhua|publisher=Global Times|accessdate=4 January 2013}}&lt;/ref&gt;
|}

==សូមមើលផងដែរ==
{{notelist}}

==ឯកសារយោង==
&lt;!--See http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Footnotes
for an explanation of how to generate footnotes using the &lt;ref(erences/)&gt; tags--&gt;
{{Reflist|colwidth=30em|refs=
&lt;ref name=&quot;BMA geo&quot;&gt;Thavisin et al. (eds) 2006, p.&amp;nbsp;24. Reproduced in {{cite web |url=http://www.bangkok.go.th/th/page/index.php?&amp;153-Geography_of_Bangkok&amp;l=en|title=Geography of Bangkok |accessdate=8 September 2007 |work=BMA website}}&lt;/ref&gt;
}}

===Bibliography===
*{{cite book|first1=Chris|last1=Baker|first2=Pasuk|last2=Phongpaichit|title=A History of Thailand|publisher=Cambridge University Press|year=2005|isbn=978-0-521-01647-9}}
*{{cite book|first=John|last=Crawfurd|title=Journal of an embassy from the governor-general of India to the courts of Siam and Cochin China; exhibiting a view of the actual state of those kingdoms |year=1830|volume=2|place=London|publisher=H. Colburn and R. Bentley|url=http://archive.org/details/journalanembass03crawgoog}}
*{{cite book|last=Hamilton|first=Annette|chapter=Wonderful, Terrible: Everyday Life in Bangkok|title=A Companion to the City|editor1-first=Gary|editor1-last=Bridge|editor2-first=Sophie|editor2-last=Vatson|pages=460–471|publisher=Blackwell Publishing|year=2000|isbn=0631235787}}
*{{cite book|first=Medhi |last=Krongkaew |chapter=The changing urban system in a fast-growing city and economy: The case of Bangkok and Thailand |pages=286–334 |editor1-first=Fu-chen |editor1-last=Lo |editor2-first=Yue-man |editor2-last=Yeung |title=Emerging World Cities in Pacific Asia |publisher=United Nations University Press |year=1996|isbn=9280809075}}
*{{cite book| first1=Eduardo López |last1=Moreno |first2=Oyebanji |last2=Oyeyinka |first3=Gora |last3=Mboup |title= State of the World's Cities 2010/2011 - Cities for All: Bridging the Urban Divide |series=State of the World's Cities |publisher=Earthscan |place=London, Sterling, VA |year=2008 |isbn=978-1-84971-176-0 |accessdate=25 September 2012 |url=http://www.unhabitat.org/pmss/getElectronicVersion.aspx?nr=2917&amp;alt=1 |format=PDF}}
*{{cite book|editor-first=Thierry |editor-last=Naudin |title=The State of Asian Cities 2010/11 |isbn=978-92-1-132274-3 |publisher=United Nations Human Settlements Programme |year=2010 |url=http://www.unescap.org/esd/apuf-5/documents/sacr.pdf |accessdate=25 September 2012}}
*{{cite book|author=Office of the National Economic and Social Development Board (NESDB) |title=Gross Regional and Provincial Product chain volume measures 1995-2010 edition |url= http://www.nesdb.go.th/Portals/0/eco_datas/account/gpp/2010/All%20GPP%20Book%202010p.zip |format=ZIP/PDF |date=August 2012|publisher=Office of the National Economic and Social Development Board|accessdate=25 September 2012}}
*{{cite book|editor1-first=Nathanon |editor1-last=Thavisin|editor2-first=Pongsak |editor2-last=Semson|editor3-first=Kriengpol |editor3-last=Padhanarath|title=Your Key to Bangkok|year=2006|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|place=Bangkok|isbn=974-9565-72-x|url=http://office.bangkok.go.th/iad/eng/viewpage.php?page_id=17|archiveurl=http://archive.is/eSknY|archivedate=2013-04-18}}
*{{cite book|author=Traffic and Transportation Department |title=สถิติจราจร ปี 2553 (Traffic statistics, 2010)|year=2011|url=http://203.155.220.150/abc/Book%20Jarajon.pdf |publisher=Traffic and Transportation Department, Bangkok Metropolitan Administration}}
*{{cite book|first=Mark|last=Yeandle |title=The Global Financial Centres Index 11|date=March 2012|isbn=978-0-9546207-7-6 |publisher=Long Finance| url=http://www.longfinance.net/Publications/GFCI%2011.pdf |accessdate=25 September 2012}}

==External links==
{{Portal|Thailand}}
&lt;!--Wikipedia is not a web directory. Please consider adding your website to DMOZ instead of listing it here.--&gt;
{{Sister project links|voy=Bangkok}}
*[http://www.bangkok.go.th/ Bangkok Metropolitan Administration]
*[http://www.bangkoktourist.com/ BangkokTourist - Official travel guide from Bangkok Tourism Division]

{{Geographic location
|Centre    = Bangkok
|North     = [[Pathum Thani Province]]
|Northeast = 
|East      = [[Chachoengsao Province]]
|Southeast = [[Samut Prakan Province]]
|South     = ''[[Bay of Bangkok]]''
|Southwest = [[Samut Sakhon Province]]
|West      = [[Nakhon Pathom Province]]
|Northwest = [[Nonthaburi Province]]
}}

{{Navboxes
|title = Articles related to Bangkok
|list  =
{{Khet Bangkok}}
{{Provinces of Thailand}}
{{Metropolitan cities of Thailand}}
{{List of Asian capitals by region}}
{{Bangkok}}
{{Asian Games Host Cities}}
{{World's most populated urban areas}}
{{World Book Capital}}
}}
&lt;references group=&quot;https//puthy rom.wordpress.com ពាក្យនៃទីក្រុងបាងកក&quot; /&gt;
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ខេត្តនៅប្រទេសថៃ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:រាជធានីនៅប្រទេសថៃ]]</text>
      <sha1>3w2c8ftcw0rqrtoi2zsib1v0ox8v90g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281857</id>
      <parentid>281856</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T17:31:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Cherryanna</username>
        <id>36401</id>
      </contributor>
      <comment>/* ពាក្យ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44254" xml:space="preserve">{{មិនមែនភាសាខ្មែរ|អង់គ្លេស|ផ្នែកខ្លះ}}
{{Use dmy dates|date=October 2012}}
{{pp-move-indef}}
{{Infobox settlement
&lt;!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --&gt;
| name                    = បាងកក (Bangkok)
| other_name         = ក្រុងទេព​មហា​នគរ
| native_name             = กรุงเทพมหานคร
| native_name_lang        = th
| settlement_type         = ទីក្រុង
| image_skyline           = Bangkok montage 2.jpg
| image_alt               = A composite image, the top row showing a skyline with several skyscrapers; the second row shows, on the left, a Thai temple complex, and on the right, a temple with a large stupa surrounded by four smaller ones on a river bank; and the third rowing showing, on the left, a monument featuring bronze figures standing around the base of an obelisk, surrounded by a large traffic circle, with an elevated rail line passing in the foreground, and on the right, a tall gate-like structure, painted in red
| image_caption           = មើលពីក្រោមទៅលើ: [[សុីឡម]]–[[សាខន]] សង្កាត់ពាណិជ្ជកម្ម, [[វត្ត អរុណ]], [[Victory Monument (បាងកក)|វិមាន ជ័យវ័ន]], និង [[វត្តព្រះកែវ]]
| image_flag              = Flag of Bangkok.svg
| flag_alt                = A green rectangular flag with the seal of Bangkok in the centre
| image_seal              = Seal Bangkok Metropolitan Admin (green).svg
| seal_alt                = A round seal bearing the image of Indra riding Airavata among clouds, with the words &amp;quot;Krung Thep Maha Nakhon&amp;quot; (in Thai) across the top
| nickname                =
| image_map               = Thailand Bangkok locator map.svg
| mapsize                 = 142px
| map_alt                 = Map of Thailand, with a small highlighted area near the centre of the country, near the coast of the Gulf of Thailand
| map_caption             = Location within Thailand
| latd  = 13 |latm  = 45 |lats  =  |latNS  = N
| longd = 100 |longm = 28 |longs =  |longEW = E
| coordinates_type        =
| coordinates_display     = inline,title
| coordinates_region      = TH
| coordinates_footnotes   = &lt;ref name=&quot;BMA geo&quot; /&gt;
| subdivision_type        = ប្រទេស
| subdivision_name        = {{THA}}
| subdivision_type2       = [[Regions of Thailand|Region]]
| subdivision_name2       = [[Central Thailand]]
| established_title       = Settled
| established_date        = c 15th century
| established_title2      = Founded as capital
| established_date2       = ២១ មេសា ១៧៨២
| established_title3      = Re-incorporated
| established_date3       = ១៣ ធ្នូ ១៩៧២
| founder                 = សេ្តច [[រាមាទី ១]]
| seat_type               = Governing body
| seat                    = [[Bangkok Metropolitan Administration]]
| government_footnotes    =
| government_type         = [[Administrative divisions of Thailand|Special administrative area]]
| leader_party            = 
| leader_title            = Governor
| leader_name             = [[Sukhumbhand Paribatra]]
| unit_pref               = Metric
&lt;!-- ALL fields with measurements have automatic unit conversion --&gt;
&lt;!-- for references: use &lt;ref&gt; tags --&gt;
| area_footnotes          = &lt;ref name=&quot;BMA geo&quot; /&gt;
| area_urban_footnotes    = &lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;
| area_rural_footnotes    = &lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;
| area_metro_footnotes    = &lt;ref name=&quot;Tangchonlatip&quot; /&gt;
| area_magnitude          = &lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;
| area_note               =
| area_water_percent      =
| area_rank               =
| area_blank1_title       =
| area_blank2_title       =
&lt;!-- square kilometers --&gt;
| area_total_km2          = 1568.737
| area_land_km2           =
| area_water_km2          =
| area_urban_km2          =
| area_rural_km2          =
| area_metro_km2          = 7761.6
| area_blank1_km2         =
| area_blank2_km2         =
| length_km               =
| width_km                =
| dimensions_footnotes    =
| elevation_footnotes     = &lt;ref name=&quot;Sinsakul&quot; /&gt;
| elevation_m             = 1.5
| population_footnotes    = &lt;ref name=&quot;2010 census 1&quot;&gt;{{cite web|title=Table 1 Population by sex, household type and household by type, average size of private household by region and area: 2010 |url=http://service.nso.go.th/nso/nso_center/project/table/files/C-pop/2553/000/00_C-pop_2553_000_010000_00100.xls |publisher=National Statistics Office|work=Statistic tables, NSO website|accessdate=18 September 2012}}&lt;/ref&gt;
| population_total        = 8280925
| population_metro        = 14565547
| population_as_of        = 2010 census
| population_density_km2  = auto
| population_density_metro_km2 = auto
| population_demonym      = Bangkokian
| population_note         = 
| timezone1               = ថៃ
| utc_offset1             = +7
| postal_code_type        = Postal code
| postal_code             = 10###
| area_code_type          =
| area_code               = 02
| demographics_type1      = 
| demographics1_footnotes = 
| demographics1_title1    = 
| demographics1_info1     = 
| iso_code                = TH-10
| website                 = {{url|www.bangkok.go.th}}
| footnotes               =
}}

'''បាងកក''' គឺ​ជា​រាជធានី​ និង​ជា​ទីក្រុង​ដែល​ប្រជាជន​ថៃរស់នៅច្រើន​បំផុត​នៃ​ប្រទេស[[ថៃ]]. រាជធានី​នេះ​ត្រូវ​បាន​ស្គាល់​ថា​តាម​រយៈភាសា​ថៃ''ក្រុង​ទេព​មហា​នគរ''({{lang|th|กรุงเทพมหานคร}}, pronounced {{IPA-th|krūŋ tʰêːp máhǎː nákʰɔ̄ːn||Th-Krung Thep Maha Nakhon.ogg}}) or simply {{Audio|Th-Krung Thep.ogg|''Krung Thep''}}. ទីក្រុង​នេះ​មាន​ផ្ទៃ​ដី​ទំហំ​១៥៦៨.៧ គ.ម.ការេ ស្ថិតនៅ​ដី​សណ្ត​ទន្លេ​ចៅផ្រះយ៉ា ភាគ​កណ្តាល​ប្រទេស និង​មាន​ប្រជាជន​ជាង​៨​លាន​នាក់ ស្មើ​នឹង​១២.៦%​នៃ​ចំនួន​ប្រជាជន​សរុប​ទាំងអស់់របស់​ប្រទេស។ ច្រើន​ជាង​១៤​លាននាក់​រស់​នៅ​ជុំវិញ​ទីក្រុង​ ដែល​ធ្វេីឪ្យបាងកក​ក្លាយ​ជា​ ទីក្រុងដែលមានមានអាកាសធាតុ [[ក្តៅខ្លាំង]] និង មជ្ឈមណ្ឌលទីក្រុងផ្សេងទៀតរបស់ [[ប្រទេសថៃ]] ទាក់ទងនឹងសារៈសំខាន់ ទីក្រុង [[បាងកក]] បង្កើតឡើងនៅសម័យ [[រតនៈកោស្ទ្រិន៍]] ក្នុងរជ្ជកាលរបស់ [[ស្តេចរាមាទី១]] នៃរាជវង្សចក្រី  ក្រោយពី កាត់ទោសប្រហារជីវិតព្រះចៅ [[តាកស៊ីន]] មក រាជធានី [[ធនបុរី]] ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរទៅ [[បាងកក]] រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។

== ពាក្យ ==
រាជធានីនៃប្រទេសថៃ គឺជាទីក្រុងដែលមានឈ្មោះវែងជាងគេបំផុត នៅលើពិភពលោក ដែលមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា '''ក្រុងទេពមហានគរ អតររត័នកោសិន្ទ៍្រ មហិន្ទ្រាយុធ្យា មហាតិលកភព ន័ពវ័តនរាជធានីបុរីរម្យ ឧត្តមរាជនិវេសន៍មហាអមរពិមានអវតារស្ថិត សក្ត័ៈទិត្តិយវិស្ណុកម្មប្រះសិទ្ធិ ។''' បើយោងទៅតាមពង្សាវតារសម័យអយុធ្យា ទីក្រុងបាងកក មានឈ្មោះថា '''ធនបុរីស្រីមហាសមុទ្រ''' នៅពេលដែលព្រះបាទសម្ដេច ព្រះពុទ្ធយ៉តហ្វាចុឡាលោក (រាមាទី១ នៃរាជវង្សចក្រី) បានលើករាជធានី មកជ្រោយខាងកើតទន្លេ ទីក្រុងនេះបានរក្សា ឈ្មោះអយុធ្យា ដោយមានឈ្មោះមួយចំនួន ដូចជា '''ក្រុងទេពទ្វារវតីស្រីអយុធ្យា និង ក្រុងទេពមហានគរស្រីអយុធ្យា''' ចាប់ពីរជ្ជកាល ព្រះបាទសម្ដេចចមក្លៅចៅយ៉ូហ៊ួ ( រាមាទី៤ នៃរាជវង្សចក្រី) ទីក្រុងនេះ ត្រូវបានគេប្តូរឈ្មោះជាផ្លូវការ ដូចសព្វថ្ងៃដោយសរសេរថា '''ក្រុងទេពមហានគរ ''អានថា ក្រុងថេបម៉ៈហាណាខន ឬ ក្រុងទេព ឬក្រុងថេប។''        បាងកក''' ជាទីក្រុងធំបំផុតរបស់ប្រទេសថៃ ទីក្រុងមួយនេះស្ថាបនាឡើងនៅសម័យរតនៈកោស្រិន្ទ៍។

ក្រោយពីការបំផ្លិចបំផ្លាញទីក្រុងអយុធ្យាដោយកងទ័ពភូមានៅឆ្នាំ១៥៦៧ ក្រោយពីព្រឹត្តិការណ៍ដ៏ជូរចត់នេះនៅពាក់កណ្ដាលទី២ នៃសតវត្សទី១៦ ស្តេចសៀមក៏បានសម្រេចព្រះទ័យ ជម្លៀសទីក្រុងចាស់ ដែលខ្ទេចខ្ទីដោយភ្លើងសង្គ្រាម ទៅកាន់តំបន់ថ្មី ដែលសំបូរទៅដោយ បឹងបួរ ឆ្ងាយពីរាជវាំងចាស់ប្រមាណ ៦០ គីឡូម៉ែត្រ ទីក្រុងនេះមានឈ្មោះថា '''បាងកក ឬក្រុងទេពមហានគរ''' ស្ថិតនៅខាងឆ្វេងនៃទន្លេមេណាម ឬមាតាទឹក&lt;ref group=&quot;https//puthy rom.wordpress.com ពាក្យនៃទីក្រុងបាងកក&quot;&gt;ដកស្រង់ពី https//puthrom.wordpress.com និយាយពីពាក្យនៃទីក្រុងបាងកក&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;ត្រូវការផ្តល់មតិ&lt;/ref&gt;ឈ្មោះ​បាងកក​មក​ពី​ប្រភព​ណា ហើយ​មាន​អត្ថន័យ​យ៉ាង​ដូចម្តេច​?


Bang (ไทย:บาง) ជាភាសាថៃមានន័យថា  ភូមិ ឬស្រុក
Kok (ไทย:กอก) វា​មក​ពី​ពាក្យ (Makok) ដែល​មាន​ន័យ​ថា ដើម​អូលីវ។

ដូច្នេះ​បាងកក​មាន​ន័យ​ថា​ភូមិ​ដែល​ហ៊ុំ​ព័ទ្ធ​ដោយ​ដើម​អូលីវ។  វាជាអនុស្រុកនៃរាជធានីនៃប្រទេសថៃ។  ដែលកាលពីអតីតកាលគឺជាតំបន់ពាណិជ្ជកម្មដ៏រុងរឿងរវាងជនជាតិថៃ និងជនបរទេសនៅក្នុងប្រទេសថៃ  ដូច្នេះជនបរទេស  រាជធានី​នៃ​ប្រទេស​ថៃ​ត្រូវ​បាន​គេ​ហៅ​ថា​ទីក្រុង​បាងកក​ខណៈ​ពេល​ដែល​ប្រជាជន​ថៃ​ក្នុង​ស្រុក​ហៅ​ថា​រាជធានី Krungthep ។

&lt;ref group=https://www.into-asia.com/bangkok/introduction/fullname.php&lt;/ref&gt;

== ប្រវត្តិសាស្ត្រ ==
ប្រវត្តិនៃទីក្រុង [[បាងកក]] យ៉ាងហោចណាស់មានដើមកំណើតនៅដើមសតវត្សរ៍ទី ១៥ នៅពេលដែលវាជាភូមិមួយនៅច្រាំងខាងលិច ទន្លេ [[ព្រះចៅយ៉ា]] ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ [[អាណាចក្រអយុធ្យា|អាយុធ្យា]] ។  ដោយសារទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់វានៅជិតមាត់ទន្លេទីប្រជុំជនបានកើនឡើងជាលំដាប់ក្នុងសារៈសំខាន់។ ទីក្រុងបាងកកដំបូងបានបម្រើការជាប៉ុស្តិ៍គយដែលមានបន្ទាយនៅសងខាងទន្លេហើយជាកន្លែង ឡោមព័ទ្ធនៅឆ្នាំ ១៦៨៨ ដែលបារាំងត្រូវបានបណ្តេញចេញពីប្រទេសសៀម។ បន្ទាប់ពីការដួលរលំអយុធ្យាទៅ ភូមា នៅឆ្នាំ ១៧៦៧ ស្តេច តាក់ស៊ីន ដែលទើបគ្រងរាជ្យថ្មីបាន បង្កើតរាជធានីរបស់ទ្រង់នៅឯទីក្រុងដែលបានក្លាយជាមូលដ្ឋាននៃ នគរ [[ធនបុរី]] ។ នៅឆ្នាំ ១៧៨២ ព្រះបាទ [[ពុទ្ធយ៉តហ្វាចុឡាលោក]](រាមាទី ១) ស្នងរាជ្យពីតាក់ស៊ីនបានផ្លាស់ប្តូររាជធានីទៅ កោះរតនៈកោស៊ីន របស់ធនាគារខាងកើត ដូច្នេះបានបង្កើត នគរ [[រតនកោស្រិន៍]] ។ នេះជា សសរស្តម្ភទីក្រុង ត្រូវបានកសាងឡើងនៅថ្ងៃទី 21 ខែមេសាឆ្នាំ 1782 ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាកាលបរិច្ឆេទនៃគ្រឹះនៃទីក្រុងបាងកកដែលជារដ្ឋធានី។ 

សេដ្ឋកិច្ចទីក្រុងបាងកកបានពង្រីកបន្តិចម្តង ៗ តាមរយៈពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិដំបូងជាមួយប្រទេសចិនបន្ទាប់មកជាមួយឈ្មួញខាងលិចដែលត្រលប់មកវិញនៅដើមដល់ពាក់កណ្តាលសតវត្សរ៍ទី ១៩ ។ ក្នុងនាមជារាជធានីបាងកកគឺជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃការធ្វើទំនើបកម្មរបស់សៀមដោយសារវាប្រឈមនឹងសម្ពាធពីមហាអំណាចលោកខាងលិចនៅចុងសតវត្សទី ១៩ ។ រជ្ជកាលរបស់ស្ដេច មង្តុត (1851-68) និង ជូឡាឡុង ( 1868-1910) បានឃើញសេចក្តីណែនាំនៃការម៉ាស៊ីនចំហាយទឹកដែលបានបោះពុម្ពកាសែតការដឹកជញ្ជូនផ្លូវដែកនិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឧបករណ៍ប្រើប្រាស់នៅក្នុងទីក្រុងព្រមទាំង ការអប់រំនិងការថែទាំសុខភាពផ្លូវការ។ ទីក្រុងបាងកកបានក្លាយជាដំណាក់កាលកណ្តាលសម្រាប់ការតស៊ូដណ្តើមអំណាចរវាងយោធានិងឥស្សរជននយោបាយនៅពេលដែលប្រទេសនេះបាន លុបចោលរបបរាជានិយមផ្តាច់ការនៅឆ្នាំ ១៩៣២ ។ 

ដោយសារប្រទេសថៃបានចងសម្ព័ន្ធជាមួយជប៉ុន ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ ទីក្រុងបាងកកបានទទួលរងនូវការ ទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់សម្ព័ន្ធមិត្ត ប៉ុន្តែបានកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សនៅក្នុងសម័យក្រោយសង្គ្រាមដែលជាលទ្ធផលនៃជំនួយអាមេរិកនិងការវិនិយោគគាំទ្រដោយរដ្ឋាភិបាល។ តួនាទីរបស់ទីក្រុងបាងកកជា គោលដៅ ស្រាវជ្រាវនិងអភិវឌ្ឍន៍ militaryយោធារបស់អាមេរិក បានជំរុញឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍របស់ខ្លួនក៏ដូចជាបង្កើតយ៉ាងរឹងមាំថាជាគោលដៅទេសចរណ៍ផ្លូវភេទ។ ការអភិវឌ្ឍន៍ urban ទីក្រុងមិនសមាមាត្រនាំឱ្យមានវិសមភាពប្រាក់ចំណូលកើនឡើងនិងការធ្វើចំណាកស្រុកពីតំបន់ជនបទចូលទីក្រុងបាងកក។ ប្រជាជនរបស់ខ្លួនបានកើនឡើងពី ១,៨ លាននាក់ទៅ ៣ លាននាក់ក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៦០ ។  

បន្ទាប់ពីការដកអាមេរិកចេញពីវៀតណាមនៅឆ្នាំ ១៩៧៣ អាជីវកម្មជប៉ុនបានចូលកាន់តំណែងជាអ្នកវិនិយោគហើយការពង្រីកការផលិតដែលផ្តោតលើការនាំចេញនាំឱ្យមានការរីកចម្រើននៃទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុនៅទីក្រុងបាងកក។  រីកលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័សនៃទីក្រុងបានបន្តឆ្លងកាត់ទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ និងដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ រហូតដល់ទីក្រុងនេះជាប់គាំងដោយ វិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុអាស៊ីឆ្នាំ ១៩៩៧ ។ នៅពេលនោះបញ្ហាសាធារណៈនិងសង្គមជាច្រើនបានលេចឡើងដែលក្នុងនោះមានភាពតានតឹងលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការកកស្ទះចរាចរណ៍ដ៏ល្បីល្បាញរបស់ទីក្រុង។ តួនាទីរបស់ទីក្រុងបាងកកជាឆាកនយោបាយរបស់ប្រទេសបន្តត្រូវបានគេមើលឃើញនៅក្នុងការតវ៉ាដែលមានប្រជាប្រិយចាប់ពីការបះបោរនិស្សិតនៅ ឆ្នាំ ១៩៧៣ និង ១៩៧៦ បាតុកម្មប្រឆាំងនឹងយោធា នៅឆ្នាំ ១៩៩២ និង ការតវ៉ាតាមដងផ្លូវជាញឹកញាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៦រួមទាំងក្រុមដែលប្រឆាំងនិងគាំទ្រអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ថាក់ស៊ីនស៊ីណាវ៉ាត្រា ពីឆ្នាំ ២០០៦ ដល់ឆ្នាំ ២០១៣ និងចលនាដឹកនាំនិស្សិតថ្មី នៅឆ្នាំ ២០២០ ។ 

រដ្ឋបាលទីក្រុងត្រូវបានរៀបចំឡើងជាផ្លូវការដំបូងដោយស្តេចជូឡាឡុងកនក្នុងឆ្នាំ ១៩០៦ ជាមួយនឹងការបង្កើតទីក្រុង  ក្រុងថេបផារ៉ាមហាណាខន (กรุงเทพพระมหานคร ) ជាផ្នែករងរបស់ជាតិ។ នៅក្នុងឆ្នាំ 1915 ដែលជា ''មណ្ឌល'' ត្រូវបានគេចែកចេញជាខេត្តមួយចំនួនព្រំដែនរដ្ឋបាលនៃការដែលបានចាប់តាំងបន្ថែមទៀតផ្លាស់ប្តូរ។ ទីក្រុងក្នុងទម្រង់បច្ចុប្បន្នរបស់វាត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៩៧២ ជាមួយនឹងការបង្កើត រដ្ឋបាល ក្រុងបាងកក (BMA) បន្ទាប់ពីការរួមបញ្ចូលគ្នានៃខេត្តផារ៉ានខននៅច្រាំងខាងកើតចៅប្រាយ៉ានិងខេត្តធនបុរីនៅខាងលិចកាលពីឆ្នាំមុន។ 

==កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការ​អន្តរជាតិ==
[[File:Protesters at 2009 Bangkok Talks on Climate Change.jpg|thumb|alt=Many people holding signs in front of a building with green layered roofs; many national flags on flag poles lined in two rows in front of the building|Protesters in front of the United Nations Building during the 2009 Bank Climate Change Conference—Bangkok is home to several UN offices.]]

កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការ​អន្តរជាតិ​ជា​ផ្លូវការ​នៃ​ទីក្រុង​បាងកក​ត្រូវ​បាន​គ្រប់គ្រង​ដោយ​នាយកដ្ឋាន​កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការ​អន្តរជាតិនៃ​BMA. បេសកកម្ម​ជា​ច្រើន​រួម​មាន​៖ ជួយសម្រួល​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ជា​ងទីក្រុង​ធំៗ​ដទៃ​ តាម​រយៈ​ការ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ក្នុង​នាម​ជា​ទីក្រុង​បងប្អូន[[sister city]], ការ​ចូលរួម​សកម្មភាព និង​ការ​ចូល​ជា​សមាជិក​ក្នុង​អង្គការ​អន្តរជាតិ​នានា និង​ស្វែង​រក​សកម្មភាព​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​សហប្រតិបត្តិការ​ជាមួយ​នឹង​បេសកកម្មការទូត​បរទេស​នានា​ក្នុង​ទីក្រុង។&lt;ref name=&quot;IAD mission&quot;&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/node/334|title=Project Plan|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt;

===ការចូលរួម​សកម្មភាព​អន្តរជាតិ===
{{មិនមែនភាសាខ្មែរ|អង់គ្លេស|ផ្នែក}}
បាងកក គឺ​ជា​សមាជិក​នៃ​អង្គការ​អន្តរជាតិ​មួយ​ចំនួន​ និង​បណ្តាញ​​នៃ​ការ​គ្រប់គ្រងទីក្រុងក្នុង​តំបន់ រួម​មាន [[Asian Network of Major Cities 21]], the Japan-led Asian-Pacific City Summit, the [[C40 Cities Climate Leadership Group]], the ESCAP-sponsored Regional Network of Local Authorities for Management of Human Settlements in Asia and Pacific (CITYNET), Japan's [[Council of Local Authorities for International Relations]], the World Association of the Major Metropolises and [[Local Governments for Sustainability]], among others.&lt;ref name=&quot;IAD mission&quot; /&gt;

ដោយ​សារ​លក្ខណៈ​ភូមិសាស្រ្ត​នៃ​ចំ​បេះដូង​នៃ​តំបន់​ដីគោក​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និង​ជា​មជ្ឈមណ្ឌល​នៃ​គមនាគមន៍របស់​អាស៊ី បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​បាងកក​ជា​ស្នាក់ការ​នៃ​អង្គការ​អន្តរជាតិ និង​តំបន់​ជាច្រើន។ ក្នុង​នោះ​ផង​ដែរ បាងកក​ជា​ទីស្នាក់ការ​នៃ​លេខាធិការដ្ឋាន​នៃ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​សម្រាប់​ស្ថានបេសកកម្ម​សេដ្ឋកិច្ច​និង​សង្គម​សម្រាប់​អាស៊ី និង​ប៉ាស៊ីហ្វិក([[ESCAP]]), ក៏​ដូច​ជា​ការិយាល័យ​ប្រចាំ​តំបន់​អាស៊ី​ប៉ាស៊ីហ្វិក​នៃ​អង្គការ​ស្បៀងអាហារ​និងកសិកម្ម​ ([[FAO]]), អង្គការ​អាកាសចរណ៍ស៊ីវិល​អន្តរជាតិ ([[ICAO]]),​អង្គការ​ពលកម្ម​អន្តរជាតិ ([[ILO]]),​ សហគមន៍​ទូរគមនាគមន៍អន្តរជាតិ ([[ITU]]), ឧត្តម​ស្នងការ​​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​ជន​ភៀស​ខ្លួន [[UNHCR]]), និង​មូលនិធិ​អន្តរជាតិ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​សម្រាប់ &quot;'UN Children's Fund&quot;' ([[UNICEF]]).&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.un.or.th/unagencies/index.html|title=UN Offices in Thailand|publisher=United Nations Thailand|work=United Nations Thailand website|accessdate=9 May 2012}}&lt;/ref&gt;

===ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ===
បាងកក មាន made ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ and/or friendship agreements with twenty-three other cities in fifteen countries, {{as of|2012|lc=yes}}.&lt;ref name=&quot;BMA sister cities&quot;&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/list|title=Relationship with Sister Cities|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt; They are:
{| style=&quot;border:none; clear:right&quot;
|- valign=&quot;top&quot;
| width=&quot;33%&quot;|
* {{Flagicon|USA}} [[វ៉ាស៊ីនតោន ឌីស៊ី]], សហរដ្ឋអាមេរិច, since ១៩៦២, renewed in ២០០២&lt;ref&gt;{{cite web|title=Resolution: Sister City Affiliation of Washington, D.C. and Bangkok, Thailand|date=19 February 1962|url=http://os.dc.gov/sites/default/files/dc/sites/os/publication/attachments/OS_DC_Bangkok_Agreement_1962.pdf |author1=District of Columbia |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Reaffirmation agreement between Washington, D.C. and Bangkok, Thailand|date=15 July 2002| url=http://os.dc.gov/sites/default/files/dc/sites/os/publication/attachments/OS_DC_Bangkok_Renewal_2002.pdf|author1=District of Columbia|author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ប៉េកាំង]], ចិន, since ១៩៩៣&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on the Establishment of Sister City Relations between Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand and the Beijing Municipality of the People's Republic of China|date= 26 May 1993|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Beijing.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|HUN}} [[ប៊ូដាប៉េស]], ហុងហ្គារី, since ១៩៩៧&lt;ref&gt;{{cite web|title= Letter of Intent of Cooperation between Bangkok Metropolitan Administration (BMA) and Local Government of Budapest|date= 20 February 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Budapest.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=Local Government of Budapest}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|AUS}} [[ប្រ៊ីសប៊ែន]], អូស្រ្តាលី, since ១៩៩៧&lt;ref&gt;{{cite web|title= Memorandum of Understanding between the City of Bangkok, The Kingdom of Thailand and the City of Brisbane, Queensland, Australia|date= 7 May 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Brisbane.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Brisbane}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|RUS}} [[មូស៊្គូ]], រុស្ស៊ី, since ១៩៩៧&lt;ref&gt;{{cite web|title= Protocol of friendly ties between the cities of Bangkok and Moscow|date= 19 June 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Moscow.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Moscow}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|RUS}} [[សាំង ពីធើស្បួក]], រុស្ស៊ី, since 1997&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://eng.gov.spb.ru/figures/ities |title=St. Petersburg in figures &gt; International and Interregional Ties |publisher=Eng.gov.spb.ru |accessdate=27 June 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Protocol on Cooperation between the City of Bangkok (the Kingdom of Thailand) and the City of St.Petersburg (the Russian Federation)|date= 20 June 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/St%27%20Petersburg.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of St.Petersburg}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|PHI}} [[ម៉ានីឡា]], ហ្វីលីពីន, since ១៩៩៧&lt;ref name=&quot;manila1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.manila.gov.ph/localgovt.htm#sistercities|title=Existing Sister Cities|publisher=City of Manila|accessdate=2 September 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Sister city friendship afiliation|date= 24 June 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Manila.doc |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Manila}}&lt;/ref&gt;
|width=&quot;33%&quot;|
* {{Flagicon|IDN}} [[ហ្សាកាតា]], ឥណ្ឌូនេស៊ី, since ២០០២&lt;ref&gt;{{cite web|title=Memorandum of understanding between Bangkok Metropolitan Administration, Kingdom of Thailand and the Jakarta Capital City Administration, Republic of Indonesia concerning sister city cooperation |date= 21 January 2002|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/jakarta%5B1%5D.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=Jakarta Capital City Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|VIE}} [[ហាណូយ]], វៀតណាម, since ២០០៤&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on cooperative and friendship relations between Hanoi Capital City and Bangkok Metropolitan Administration|date= 25 February 2004|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Hanoi.pdf |author1=Hanoi Capital City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|LAO}} [[វៀងចន្ទ័ន៍]], ឡាវ, since ២០០៤&lt;ref&gt;{{cite web|title= บันทึกว่าด้วยความร่วมมือ ระหว่างนครหลวงเวียงจันทน์และกรุงเทพมหานคร|date= 24 May 2004|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Vientiane.pdf |author1=City of Vientiane |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|KAZ}} [[អាស្តាណា]], កាហ្សាក់ស្តង់, since ២០០៤&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on establishment of bilateral relations between the Akimat of Astana City of the Republic of Kazakhstan and the City of Bangkok of Kingdom Thailand|date= 11 June 2004|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Astana.pdf |author1=Akimat of Astana City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ឆាវជូ]],​ ចិន, since 2005&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://office.bangkok.go.th/iad/eng/viewpage.php?page_id=38 |title=Agreement of Sister City Relations |publisher=Office.bangkok.go.th |accessdate=27 June 2010|archiveurl=http://archive.is/lnF4|archivedate=2 July 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement between Chaozhou City, the People's Republic of China and Bangkok, Kingdom of Thailand on the Establishment of Sister City Relations|date= 23 November 2005|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Chaozhou.pdf |author1=Chaozhou City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|JPN}} [[ហ៊្វូកូកា]], ជប៉ុន, since 2006&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/showsister_cities?id=40|title=Relationship with Sister Cities: Fukuoka|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|KOR}} [[សេអ៊ូល]], កូរ៉េខាងត្បូង, since 2006&lt;ref&gt;{{cite web|title= Sister City Agreement between the Seoul Metropolitan Government, Republic of Korea and the Bangkok Metropolitan Administration, the Kingdom of Thailand|date= 16 June 2006|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Seoul.pdf |author1=Seoul Metropolitan Government |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ក្វាងចូវ]], ចិន, since 2009&lt;ref name=&quot;Guangzhou&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.gzwaishi.gov.cn/Item/3970.aspx|title=Sister  Cities of Guangzhou|publisher=Guangzhou Foreign Affairs Office|accessdate=10 February 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on the establishment of sister city relations between Bangkok, Kingdom of Thailand and City of Guangzhou, the People's Republic of China|date= 13 November 2009|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Guangzhou.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Guanzhou}}&lt;/ref&gt;
||
* {{Flagicon|SUI}} [[ឡូវសាន]], ស្វ៊ីស, since 2009&lt;ref&gt;{{cite web|title= Accord de fraternité entre La Ville de Lausanne Capitale du Canton de Vaud Confédération Helvétique et La Ville de Bangkok Royaume de Thaïlande|date= 29 December 2009|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Lausanne%5B1%5D.pdf |author1=City of Lausanne |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|KOR}} [[ប៊ូសាន]], កូរ៉េខាងត្បូង, since 2011&lt;ref&gt;{{cite web|title= Busan Metropolitan City - Bangkok Metropolitan Administration Agreement on the Establishment of a Friendship City Relationship|date= 14 March 2011|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Busan.pdf |author1=Busan Metropolitan City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ឆុង​ឈីង]], ចិន, since 2011&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement between Chonqing Municipality of the People's Republic of China and Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand on the establishment of sister-city relationship|date= 26 September 2011|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Chongqing.pdf |author1=Chonqing Municipality |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ធានជីន]], ចិន, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement between Tianjin Municipal Government of the People's Republic of China and Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand on the establishment of friendship exchanges and cooperative relationship|date= 27 February 2012|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Tianjin.pdf |author1=Tianjin Municipal Government |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|Turkey}} [[អង់ការ៉ា]], តួកគី, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|title= Friendship and cooperation agreement between Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand and the Greater Ankara Municipality of the Republic of Turkey|date= 21 March 2012|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Angara.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=Greater Ankara Municipality}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|MAS}} [[ហ្សក​ថោន]], ម៉ាឡេស៊ី, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|title= Memorandum of understanding between Municipal Council of Penang Island of Malaysia and Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand on the establishment of friendly cities|date= 5 April 2012|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/GeorgeTown.pdf |author1=Municipal Council of Penang Island |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|JPN}} [[អៃឈិ]], ជប៉ុន, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/showsister_cities?id=52|title=Relationship with Sister Cities: Aichi|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|Cambodia}} [[ភ្នំពេញ]], កម្ពុជា, since ២០១៣&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.globaltimes.cn/content/753694.shtml|title=Cambodia's Phnom Penh, Thailand's Bangkok become &quot;sister cities&quot;|author=Xinhua|publisher=Global Times|accessdate=4 January 2013}}&lt;/ref&gt;
|}

==សូមមើលផងដែរ==
{{notelist}}

==ឯកសារយោង==
&lt;!--See http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Footnotes
for an explanation of how to generate footnotes using the &lt;ref(erences/)&gt; tags--&gt;
{{Reflist|colwidth=30em|refs=
&lt;ref name=&quot;BMA geo&quot;&gt;Thavisin et al. (eds) 2006, p.&amp;nbsp;24. Reproduced in {{cite web |url=http://www.bangkok.go.th/th/page/index.php?&amp;153-Geography_of_Bangkok&amp;l=en|title=Geography of Bangkok |accessdate=8 September 2007 |work=BMA website}}&lt;/ref&gt;
}}

===Bibliography===
*{{cite book|first1=Chris|last1=Baker|first2=Pasuk|last2=Phongpaichit|title=A History of Thailand|publisher=Cambridge University Press|year=2005|isbn=978-0-521-01647-9}}
*{{cite book|first=John|last=Crawfurd|title=Journal of an embassy from the governor-general of India to the courts of Siam and Cochin China; exhibiting a view of the actual state of those kingdoms |year=1830|volume=2|place=London|publisher=H. Colburn and R. Bentley|url=http://archive.org/details/journalanembass03crawgoog}}
*{{cite book|last=Hamilton|first=Annette|chapter=Wonderful, Terrible: Everyday Life in Bangkok|title=A Companion to the City|editor1-first=Gary|editor1-last=Bridge|editor2-first=Sophie|editor2-last=Vatson|pages=460–471|publisher=Blackwell Publishing|year=2000|isbn=0631235787}}
*{{cite book|first=Medhi |last=Krongkaew |chapter=The changing urban system in a fast-growing city and economy: The case of Bangkok and Thailand |pages=286–334 |editor1-first=Fu-chen |editor1-last=Lo |editor2-first=Yue-man |editor2-last=Yeung |title=Emerging World Cities in Pacific Asia |publisher=United Nations University Press |year=1996|isbn=9280809075}}
*{{cite book| first1=Eduardo López |last1=Moreno |first2=Oyebanji |last2=Oyeyinka |first3=Gora |last3=Mboup |title= State of the World's Cities 2010/2011 - Cities for All: Bridging the Urban Divide |series=State of the World's Cities |publisher=Earthscan |place=London, Sterling, VA |year=2008 |isbn=978-1-84971-176-0 |accessdate=25 September 2012 |url=http://www.unhabitat.org/pmss/getElectronicVersion.aspx?nr=2917&amp;alt=1 |format=PDF}}
*{{cite book|editor-first=Thierry |editor-last=Naudin |title=The State of Asian Cities 2010/11 |isbn=978-92-1-132274-3 |publisher=United Nations Human Settlements Programme |year=2010 |url=http://www.unescap.org/esd/apuf-5/documents/sacr.pdf |accessdate=25 September 2012}}
*{{cite book|author=Office of the National Economic and Social Development Board (NESDB) |title=Gross Regional and Provincial Product chain volume measures 1995-2010 edition |url= http://www.nesdb.go.th/Portals/0/eco_datas/account/gpp/2010/All%20GPP%20Book%202010p.zip |format=ZIP/PDF |date=August 2012|publisher=Office of the National Economic and Social Development Board|accessdate=25 September 2012}}
*{{cite book|editor1-first=Nathanon |editor1-last=Thavisin|editor2-first=Pongsak |editor2-last=Semson|editor3-first=Kriengpol |editor3-last=Padhanarath|title=Your Key to Bangkok|year=2006|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|place=Bangkok|isbn=974-9565-72-x|url=http://office.bangkok.go.th/iad/eng/viewpage.php?page_id=17|archiveurl=http://archive.is/eSknY|archivedate=2013-04-18}}
*{{cite book|author=Traffic and Transportation Department |title=สถิติจราจร ปี 2553 (Traffic statistics, 2010)|year=2011|url=http://203.155.220.150/abc/Book%20Jarajon.pdf |publisher=Traffic and Transportation Department, Bangkok Metropolitan Administration}}
*{{cite book|first=Mark|last=Yeandle |title=The Global Financial Centres Index 11|date=March 2012|isbn=978-0-9546207-7-6 |publisher=Long Finance| url=http://www.longfinance.net/Publications/GFCI%2011.pdf |accessdate=25 September 2012}}

==External links==
{{Portal|Thailand}}
&lt;!--Wikipedia is not a web directory. Please consider adding your website to DMOZ instead of listing it here.--&gt;
{{Sister project links|voy=Bangkok}}
*[http://www.bangkok.go.th/ Bangkok Metropolitan Administration]
*[http://www.bangkoktourist.com/ BangkokTourist - Official travel guide from Bangkok Tourism Division]

{{Geographic location
|Centre    = Bangkok
|North     = [[Pathum Thani Province]]
|Northeast = 
|East      = [[Chachoengsao Province]]
|Southeast = [[Samut Prakan Province]]
|South     = ''[[Bay of Bangkok]]''
|Southwest = [[Samut Sakhon Province]]
|West      = [[Nakhon Pathom Province]]
|Northwest = [[Nonthaburi Province]]
}}

{{Navboxes
|title = Articles related to Bangkok
|list  =
{{Khet Bangkok}}
{{Provinces of Thailand}}
{{Metropolitan cities of Thailand}}
{{List of Asian capitals by region}}
{{Bangkok}}
{{Asian Games Host Cities}}
{{World's most populated urban areas}}
{{World Book Capital}}
}}
&lt;references group=&quot;https//puthy rom.wordpress.com ពាក្យនៃទីក្រុងបាងកក&quot; /&gt;
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ខេត្តនៅប្រទេសថៃ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:រាជធានីនៅប្រទេសថៃ]]</text>
      <sha1>f3tch147yoo2dke2dx7ifc7eqh4hbte</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281858</id>
      <parentid>281857</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T18:04:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Cherryanna</username>
        <id>36401</id>
      </contributor>
      <comment>/* ពាក្យ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45261" xml:space="preserve">{{មិនមែនភាសាខ្មែរ|អង់គ្លេស|ផ្នែកខ្លះ}}
{{Use dmy dates|date=October 2012}}
{{pp-move-indef}}
{{Infobox settlement
&lt;!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --&gt;
| name                    = បាងកក (Bangkok)
| other_name         = ក្រុងទេព​មហា​នគរ
| native_name             = กรุงเทพมหานคร
| native_name_lang        = th
| settlement_type         = ទីក្រុង
| image_skyline           = Bangkok montage 2.jpg
| image_alt               = A composite image, the top row showing a skyline with several skyscrapers; the second row shows, on the left, a Thai temple complex, and on the right, a temple with a large stupa surrounded by four smaller ones on a river bank; and the third rowing showing, on the left, a monument featuring bronze figures standing around the base of an obelisk, surrounded by a large traffic circle, with an elevated rail line passing in the foreground, and on the right, a tall gate-like structure, painted in red
| image_caption           = មើលពីក្រោមទៅលើ: [[សុីឡម]]–[[សាខន]] សង្កាត់ពាណិជ្ជកម្ម, [[វត្ត អរុណ]], [[Victory Monument (បាងកក)|វិមាន ជ័យវ័ន]], និង [[វត្តព្រះកែវ]]
| image_flag              = Flag of Bangkok.svg
| flag_alt                = A green rectangular flag with the seal of Bangkok in the centre
| image_seal              = Seal Bangkok Metropolitan Admin (green).svg
| seal_alt                = A round seal bearing the image of Indra riding Airavata among clouds, with the words &amp;quot;Krung Thep Maha Nakhon&amp;quot; (in Thai) across the top
| nickname                =
| image_map               = Thailand Bangkok locator map.svg
| mapsize                 = 142px
| map_alt                 = Map of Thailand, with a small highlighted area near the centre of the country, near the coast of the Gulf of Thailand
| map_caption             = Location within Thailand
| latd  = 13 |latm  = 45 |lats  =  |latNS  = N
| longd = 100 |longm = 28 |longs =  |longEW = E
| coordinates_type        =
| coordinates_display     = inline,title
| coordinates_region      = TH
| coordinates_footnotes   = &lt;ref name=&quot;BMA geo&quot; /&gt;
| subdivision_type        = ប្រទេស
| subdivision_name        = {{THA}}
| subdivision_type2       = [[Regions of Thailand|Region]]
| subdivision_name2       = [[Central Thailand]]
| established_title       = Settled
| established_date        = c 15th century
| established_title2      = Founded as capital
| established_date2       = ២១ មេសា ១៧៨២
| established_title3      = Re-incorporated
| established_date3       = ១៣ ធ្នូ ១៩៧២
| founder                 = សេ្តច [[រាមាទី ១]]
| seat_type               = Governing body
| seat                    = [[Bangkok Metropolitan Administration]]
| government_footnotes    =
| government_type         = [[Administrative divisions of Thailand|Special administrative area]]
| leader_party            = 
| leader_title            = Governor
| leader_name             = [[Sukhumbhand Paribatra]]
| unit_pref               = Metric
&lt;!-- ALL fields with measurements have automatic unit conversion --&gt;
&lt;!-- for references: use &lt;ref&gt; tags --&gt;
| area_footnotes          = &lt;ref name=&quot;BMA geo&quot; /&gt;
| area_urban_footnotes    = &lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;
| area_rural_footnotes    = &lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;
| area_metro_footnotes    = &lt;ref name=&quot;Tangchonlatip&quot; /&gt;
| area_magnitude          = &lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;
| area_note               =
| area_water_percent      =
| area_rank               =
| area_blank1_title       =
| area_blank2_title       =
&lt;!-- square kilometers --&gt;
| area_total_km2          = 1568.737
| area_land_km2           =
| area_water_km2          =
| area_urban_km2          =
| area_rural_km2          =
| area_metro_km2          = 7761.6
| area_blank1_km2         =
| area_blank2_km2         =
| length_km               =
| width_km                =
| dimensions_footnotes    =
| elevation_footnotes     = &lt;ref name=&quot;Sinsakul&quot; /&gt;
| elevation_m             = 1.5
| population_footnotes    = &lt;ref name=&quot;2010 census 1&quot;&gt;{{cite web|title=Table 1 Population by sex, household type and household by type, average size of private household by region and area: 2010 |url=http://service.nso.go.th/nso/nso_center/project/table/files/C-pop/2553/000/00_C-pop_2553_000_010000_00100.xls |publisher=National Statistics Office|work=Statistic tables, NSO website|accessdate=18 September 2012}}&lt;/ref&gt;
| population_total        = 8280925
| population_metro        = 14565547
| population_as_of        = 2010 census
| population_density_km2  = auto
| population_density_metro_km2 = auto
| population_demonym      = Bangkokian
| population_note         = 
| timezone1               = ថៃ
| utc_offset1             = +7
| postal_code_type        = Postal code
| postal_code             = 10###
| area_code_type          =
| area_code               = 02
| demographics_type1      = 
| demographics1_footnotes = 
| demographics1_title1    = 
| demographics1_info1     = 
| iso_code                = TH-10
| website                 = {{url|www.bangkok.go.th}}
| footnotes               =
}}

'''បាងកក''' គឺ​ជា​រាជធានី​ និង​ជា​ទីក្រុង​ដែល​ប្រជាជន​ថៃរស់នៅច្រើន​បំផុត​នៃ​ប្រទេស[[ថៃ]]. រាជធានី​នេះ​ត្រូវ​បាន​ស្គាល់​ថា​តាម​រយៈភាសា​ថៃ''ក្រុង​ទេព​មហា​នគរ''({{lang|th|กรุงเทพมหานคร}}, pronounced {{IPA-th|krūŋ tʰêːp máhǎː nákʰɔ̄ːn||Th-Krung Thep Maha Nakhon.ogg}}) or simply {{Audio|Th-Krung Thep.ogg|''Krung Thep''}}. ទីក្រុង​នេះ​មាន​ផ្ទៃ​ដី​ទំហំ​១៥៦៨.៧ គ.ម.ការេ ស្ថិតនៅ​ដី​សណ្ត​ទន្លេ​ចៅផ្រះយ៉ា ភាគ​កណ្តាល​ប្រទេស និង​មាន​ប្រជាជន​ជាង​៨​លាន​នាក់ ស្មើ​នឹង​១២.៦%​នៃ​ចំនួន​ប្រជាជន​សរុប​ទាំងអស់់របស់​ប្រទេស។ ច្រើន​ជាង​១៤​លាននាក់​រស់​នៅ​ជុំវិញ​ទីក្រុង​ ដែល​ធ្វេីឪ្យបាងកក​ក្លាយ​ជា​ ទីក្រុងដែលមានមានអាកាសធាតុ [[ក្តៅខ្លាំង]] និង មជ្ឈមណ្ឌលទីក្រុងផ្សេងទៀតរបស់ [[ប្រទេសថៃ]] ទាក់ទងនឹងសារៈសំខាន់ ទីក្រុង [[បាងកក]] បង្កើតឡើងនៅសម័យ [[រតនៈកោស្ទ្រិន៍]] ក្នុងរជ្ជកាលរបស់ [[ស្តេចរាមាទី១]] នៃរាជវង្សចក្រី  ក្រោយពី កាត់ទោសប្រហារជីវិតព្រះចៅ [[តាកស៊ីន]] មក រាជធានី [[ធនបុរី]] ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរទៅ [[បាងកក]] រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។

== ពាក្យ ==
រាជធានីនៃប្រទេសថៃ គឺជាទីក្រុងដែលមានឈ្មោះវែងជាងគេបំផុត នៅលើពិភពលោក ដែលមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា '''ក្រុងទេពមហានគរ អតររត័នកោសិន្ទ៍្រ មហិន្ទ្រាយុធ្យា មហាតិលកភព ន័ពវ័តនរាជធានីបុរីរម្យ ឧត្តមរាជនិវេសន៍មហាអមរពិមានអវតារស្ថិត សក្ត័ៈទិត្តិយវិស្ណុកម្មប្រះសិទ្ធិ ។'''ដែលមានន័យថា
[ទីក្រុងនៃទេវតា ទីក្រុងដ៏អស្ចារ្យ ទីក្រុងរតនៈដ៏អស់កល្បជានិច្ច ទីក្រុងដែលមិនអាចកាត់ថ្លៃបានរបស់ព្រះឥន្ទ្រ ជារាជធានីដ៏ធំនៃពិភពលោក ប្រោសដោយត្បូងដ៏មានតម្លៃចំនួនប្រាំបួន ទីក្រុងរីករាយ សម្បូរទៅដោយព្រះបរមរាជវាំងដ៏ធំសម្បើម ដែលស្រដៀងនឹងឋានសួគ៌ ដែលសោយរាជ្យ។  ព្រះដែលចាប់បដិសន្ធិឡើងវិញ គឺជាទីក្រុងដែលផ្តល់ដោយព្រះឥន្ទ្រ និងសាងសង់ដោយព្រះវិស្ណុការ។]

បើយោងទៅតាមពង្សាវតារសម័យអយុធ្យា ទីក្រុងបាងកក មានឈ្មោះថា '''ធនបុរីស្រីមហាសមុទ្រ''' នៅពេលដែលព្រះបាទសម្ដេច ព្រះពុទ្ធយ៉តហ្វាចុឡាលោក (រាមាទី១ នៃរាជវង្សចក្រី) បានលើករាជធានី មកជ្រោយខាងកើតទន្លេ ទីក្រុងនេះបានរក្សា ឈ្មោះអយុធ្យា ដោយមានឈ្មោះមួយចំនួន ដូចជា '''ក្រុងទេពទ្វារវតីស្រីអយុធ្យា និង ក្រុងទេពមហានគរស្រីអយុធ្យា''' ចាប់ពីរជ្ជកាល ព្រះបាទសម្ដេចចមក្លៅចៅយ៉ូហ៊ួ ( រាមាទី៤ នៃរាជវង្សចក្រី) ទីក្រុងនេះ ត្រូវបានគេប្តូរឈ្មោះជាផ្លូវការ ដូចសព្វថ្ងៃដោយសរសេរថា '''ក្រុងទេពមហានគរ ''អានថា ក្រុងថេបម៉ៈហាណាខន ឬ ក្រុងទេព ឬក្រុងថេប។''        បាងកក''' ជាទីក្រុងធំបំផុតរបស់ប្រទេសថៃ ទីក្រុងមួយនេះស្ថាបនាឡើងនៅសម័យរតនៈកោស្រិន្ទ៍។

ក្រោយពីការបំផ្លិចបំផ្លាញទីក្រុងអយុធ្យាដោយកងទ័ពភូមានៅឆ្នាំ១៥៦៧ ក្រោយពីព្រឹត្តិការណ៍ដ៏ជូរចត់នេះនៅពាក់កណ្ដាលទី២ នៃសតវត្សទី១៦ ស្តេចសៀមក៏បានសម្រេចព្រះទ័យ ជម្លៀសទីក្រុងចាស់ ដែលខ្ទេចខ្ទីដោយភ្លើងសង្គ្រាម ទៅកាន់តំបន់ថ្មី ដែលសំបូរទៅដោយ បឹងបួរ ឆ្ងាយពីរាជវាំងចាស់ប្រមាណ ៦០ គីឡូម៉ែត្រ ទីក្រុងនេះមានឈ្មោះថា '''បាងកក ឬក្រុងទេពមហានគរ''' ស្ថិតនៅខាងឆ្វេងនៃទន្លេមេណាម ឬមាតាទឹក&lt;ref group=&quot;https//puthy rom.wordpress.com ពាក្យនៃទីក្រុងបាងកក&quot;&gt;ដកស្រង់ពី https//puthrom.wordpress.com និយាយពីពាក្យនៃទីក្រុងបាងកក&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;ត្រូវការផ្តល់មតិ&lt;/ref&gt;ឈ្មោះ​បាងកក​មក​ពី​ប្រភព​ណា ហើយ​មាន​អត្ថន័យ​យ៉ាង​ដូចម្តេច​?


Bang (ไทย:บาง) ជាភាសាថៃមានន័យថា  ភូមិ ឬស្រុក
Kok (ไทย:กอก) វា​មក​ពី​ពាក្យ (Makok) ដែល​មាន​ន័យ​ថា ដើម​អូលីវ។

ដូច្នេះ​បាងកក​មាន​ន័យ​ថា​ភូមិ​ដែល​ហ៊ុំ​ព័ទ្ធ​ដោយ​ដើម​អូលីវ។  វាជាអនុស្រុកនៃរាជធានីនៃប្រទេសថៃ។  ដែលកាលពីអតីតកាលគឺជាតំបន់ពាណិជ្ជកម្មដ៏រុងរឿងរវាងជនជាតិថៃ និងជនបរទេសនៅក្នុងប្រទេសថៃ  ដូច្នេះជនបរទេស  រាជធានី​នៃ​ប្រទេស​ថៃ​ត្រូវ​បាន​គេ​ហៅ​ថា​ទីក្រុង​បាងកក​ខណៈ​ពេល​ដែល​ប្រជាជន​ថៃ​ក្នុង​ស្រុក​ហៅ​ថា​រាជធានី Krungthep ។

&lt;ref group=https://www.into-asia.com/bangkok/introduction/fullname.php&lt;/ref&gt;

== ប្រវត្តិសាស្ត្រ ==
ប្រវត្តិនៃទីក្រុង [[បាងកក]] យ៉ាងហោចណាស់មានដើមកំណើតនៅដើមសតវត្សរ៍ទី ១៥ នៅពេលដែលវាជាភូមិមួយនៅច្រាំងខាងលិច ទន្លេ [[ព្រះចៅយ៉ា]] ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ [[អាណាចក្រអយុធ្យា|អាយុធ្យា]] ។  ដោយសារទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់វានៅជិតមាត់ទន្លេទីប្រជុំជនបានកើនឡើងជាលំដាប់ក្នុងសារៈសំខាន់។ ទីក្រុងបាងកកដំបូងបានបម្រើការជាប៉ុស្តិ៍គយដែលមានបន្ទាយនៅសងខាងទន្លេហើយជាកន្លែង ឡោមព័ទ្ធនៅឆ្នាំ ១៦៨៨ ដែលបារាំងត្រូវបានបណ្តេញចេញពីប្រទេសសៀម។ បន្ទាប់ពីការដួលរលំអយុធ្យាទៅ ភូមា នៅឆ្នាំ ១៧៦៧ ស្តេច តាក់ស៊ីន ដែលទើបគ្រងរាជ្យថ្មីបាន បង្កើតរាជធានីរបស់ទ្រង់នៅឯទីក្រុងដែលបានក្លាយជាមូលដ្ឋាននៃ នគរ [[ធនបុរី]] ។ នៅឆ្នាំ ១៧៨២ ព្រះបាទ [[ពុទ្ធយ៉តហ្វាចុឡាលោក]](រាមាទី ១) ស្នងរាជ្យពីតាក់ស៊ីនបានផ្លាស់ប្តូររាជធានីទៅ កោះរតនៈកោស៊ីន របស់ធនាគារខាងកើត ដូច្នេះបានបង្កើត នគរ [[រតនកោស្រិន៍]] ។ នេះជា សសរស្តម្ភទីក្រុង ត្រូវបានកសាងឡើងនៅថ្ងៃទី 21 ខែមេសាឆ្នាំ 1782 ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាកាលបរិច្ឆេទនៃគ្រឹះនៃទីក្រុងបាងកកដែលជារដ្ឋធានី។ 

សេដ្ឋកិច្ចទីក្រុងបាងកកបានពង្រីកបន្តិចម្តង ៗ តាមរយៈពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិដំបូងជាមួយប្រទេសចិនបន្ទាប់មកជាមួយឈ្មួញខាងលិចដែលត្រលប់មកវិញនៅដើមដល់ពាក់កណ្តាលសតវត្សរ៍ទី ១៩ ។ ក្នុងនាមជារាជធានីបាងកកគឺជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃការធ្វើទំនើបកម្មរបស់សៀមដោយសារវាប្រឈមនឹងសម្ពាធពីមហាអំណាចលោកខាងលិចនៅចុងសតវត្សទី ១៩ ។ រជ្ជកាលរបស់ស្ដេច មង្តុត (1851-68) និង ជូឡាឡុង ( 1868-1910) បានឃើញសេចក្តីណែនាំនៃការម៉ាស៊ីនចំហាយទឹកដែលបានបោះពុម្ពកាសែតការដឹកជញ្ជូនផ្លូវដែកនិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឧបករណ៍ប្រើប្រាស់នៅក្នុងទីក្រុងព្រមទាំង ការអប់រំនិងការថែទាំសុខភាពផ្លូវការ។ ទីក្រុងបាងកកបានក្លាយជាដំណាក់កាលកណ្តាលសម្រាប់ការតស៊ូដណ្តើមអំណាចរវាងយោធានិងឥស្សរជននយោបាយនៅពេលដែលប្រទេសនេះបាន លុបចោលរបបរាជានិយមផ្តាច់ការនៅឆ្នាំ ១៩៣២ ។ 

ដោយសារប្រទេសថៃបានចងសម្ព័ន្ធជាមួយជប៉ុន ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ ទីក្រុងបាងកកបានទទួលរងនូវការ ទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់សម្ព័ន្ធមិត្ត ប៉ុន្តែបានកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សនៅក្នុងសម័យក្រោយសង្គ្រាមដែលជាលទ្ធផលនៃជំនួយអាមេរិកនិងការវិនិយោគគាំទ្រដោយរដ្ឋាភិបាល។ តួនាទីរបស់ទីក្រុងបាងកកជា គោលដៅ ស្រាវជ្រាវនិងអភិវឌ្ឍន៍ militaryយោធារបស់អាមេរិក បានជំរុញឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍របស់ខ្លួនក៏ដូចជាបង្កើតយ៉ាងរឹងមាំថាជាគោលដៅទេសចរណ៍ផ្លូវភេទ។ ការអភិវឌ្ឍន៍ urban ទីក្រុងមិនសមាមាត្រនាំឱ្យមានវិសមភាពប្រាក់ចំណូលកើនឡើងនិងការធ្វើចំណាកស្រុកពីតំបន់ជនបទចូលទីក្រុងបាងកក។ ប្រជាជនរបស់ខ្លួនបានកើនឡើងពី ១,៨ លាននាក់ទៅ ៣ លាននាក់ក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៦០ ។  

បន្ទាប់ពីការដកអាមេរិកចេញពីវៀតណាមនៅឆ្នាំ ១៩៧៣ អាជីវកម្មជប៉ុនបានចូលកាន់តំណែងជាអ្នកវិនិយោគហើយការពង្រីកការផលិតដែលផ្តោតលើការនាំចេញនាំឱ្យមានការរីកចម្រើននៃទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុនៅទីក្រុងបាងកក។  រីកលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័សនៃទីក្រុងបានបន្តឆ្លងកាត់ទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ និងដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ រហូតដល់ទីក្រុងនេះជាប់គាំងដោយ វិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុអាស៊ីឆ្នាំ ១៩៩៧ ។ នៅពេលនោះបញ្ហាសាធារណៈនិងសង្គមជាច្រើនបានលេចឡើងដែលក្នុងនោះមានភាពតានតឹងលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការកកស្ទះចរាចរណ៍ដ៏ល្បីល្បាញរបស់ទីក្រុង។ តួនាទីរបស់ទីក្រុងបាងកកជាឆាកនយោបាយរបស់ប្រទេសបន្តត្រូវបានគេមើលឃើញនៅក្នុងការតវ៉ាដែលមានប្រជាប្រិយចាប់ពីការបះបោរនិស្សិតនៅ ឆ្នាំ ១៩៧៣ និង ១៩៧៦ បាតុកម្មប្រឆាំងនឹងយោធា នៅឆ្នាំ ១៩៩២ និង ការតវ៉ាតាមដងផ្លូវជាញឹកញាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៦រួមទាំងក្រុមដែលប្រឆាំងនិងគាំទ្រអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ថាក់ស៊ីនស៊ីណាវ៉ាត្រា ពីឆ្នាំ ២០០៦ ដល់ឆ្នាំ ២០១៣ និងចលនាដឹកនាំនិស្សិតថ្មី នៅឆ្នាំ ២០២០ ។ 

រដ្ឋបាលទីក្រុងត្រូវបានរៀបចំឡើងជាផ្លូវការដំបូងដោយស្តេចជូឡាឡុងកនក្នុងឆ្នាំ ១៩០៦ ជាមួយនឹងការបង្កើតទីក្រុង  ក្រុងថេបផារ៉ាមហាណាខន (กรุงเทพพระมหานคร ) ជាផ្នែករងរបស់ជាតិ។ នៅក្នុងឆ្នាំ 1915 ដែលជា ''មណ្ឌល'' ត្រូវបានគេចែកចេញជាខេត្តមួយចំនួនព្រំដែនរដ្ឋបាលនៃការដែលបានចាប់តាំងបន្ថែមទៀតផ្លាស់ប្តូរ។ ទីក្រុងក្នុងទម្រង់បច្ចុប្បន្នរបស់វាត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៩៧២ ជាមួយនឹងការបង្កើត រដ្ឋបាល ក្រុងបាងកក (BMA) បន្ទាប់ពីការរួមបញ្ចូលគ្នានៃខេត្តផារ៉ានខននៅច្រាំងខាងកើតចៅប្រាយ៉ានិងខេត្តធនបុរីនៅខាងលិចកាលពីឆ្នាំមុន។ 

==កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការ​អន្តរជាតិ==
[[File:Protesters at 2009 Bangkok Talks on Climate Change.jpg|thumb|alt=Many people holding signs in front of a building with green layered roofs; many national flags on flag poles lined in two rows in front of the building|Protesters in front of the United Nations Building during the 2009 Bank Climate Change Conference—Bangkok is home to several UN offices.]]

កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការ​អន្តរជាតិ​ជា​ផ្លូវការ​នៃ​ទីក្រុង​បាងកក​ត្រូវ​បាន​គ្រប់គ្រង​ដោយ​នាយកដ្ឋាន​កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការ​អន្តរជាតិនៃ​BMA. បេសកកម្ម​ជា​ច្រើន​រួម​មាន​៖ ជួយសម្រួល​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ជា​ងទីក្រុង​ធំៗ​ដទៃ​ តាម​រយៈ​ការ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ក្នុង​នាម​ជា​ទីក្រុង​បងប្អូន[[sister city]], ការ​ចូលរួម​សកម្មភាព និង​ការ​ចូល​ជា​សមាជិក​ក្នុង​អង្គការ​អន្តរជាតិ​នានា និង​ស្វែង​រក​សកម្មភាព​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​សហប្រតិបត្តិការ​ជាមួយ​នឹង​បេសកកម្មការទូត​បរទេស​នានា​ក្នុង​ទីក្រុង។&lt;ref name=&quot;IAD mission&quot;&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/node/334|title=Project Plan|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt;

===ការចូលរួម​សកម្មភាព​អន្តរជាតិ===
{{មិនមែនភាសាខ្មែរ|អង់គ្លេស|ផ្នែក}}
បាងកក គឺ​ជា​សមាជិក​នៃ​អង្គការ​អន្តរជាតិ​មួយ​ចំនួន​ និង​បណ្តាញ​​នៃ​ការ​គ្រប់គ្រងទីក្រុងក្នុង​តំបន់ រួម​មាន [[Asian Network of Major Cities 21]], the Japan-led Asian-Pacific City Summit, the [[C40 Cities Climate Leadership Group]], the ESCAP-sponsored Regional Network of Local Authorities for Management of Human Settlements in Asia and Pacific (CITYNET), Japan's [[Council of Local Authorities for International Relations]], the World Association of the Major Metropolises and [[Local Governments for Sustainability]], among others.&lt;ref name=&quot;IAD mission&quot; /&gt;

ដោយ​សារ​លក្ខណៈ​ភូមិសាស្រ្ត​នៃ​ចំ​បេះដូង​នៃ​តំបន់​ដីគោក​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និង​ជា​មជ្ឈមណ្ឌល​នៃ​គមនាគមន៍របស់​អាស៊ី បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​បាងកក​ជា​ស្នាក់ការ​នៃ​អង្គការ​អន្តរជាតិ និង​តំបន់​ជាច្រើន។ ក្នុង​នោះ​ផង​ដែរ បាងកក​ជា​ទីស្នាក់ការ​នៃ​លេខាធិការដ្ឋាន​នៃ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​សម្រាប់​ស្ថានបេសកកម្ម​សេដ្ឋកិច្ច​និង​សង្គម​សម្រាប់​អាស៊ី និង​ប៉ាស៊ីហ្វិក([[ESCAP]]), ក៏​ដូច​ជា​ការិយាល័យ​ប្រចាំ​តំបន់​អាស៊ី​ប៉ាស៊ីហ្វិក​នៃ​អង្គការ​ស្បៀងអាហារ​និងកសិកម្ម​ ([[FAO]]), អង្គការ​អាកាសចរណ៍ស៊ីវិល​អន្តរជាតិ ([[ICAO]]),​អង្គការ​ពលកម្ម​អន្តរជាតិ ([[ILO]]),​ សហគមន៍​ទូរគមនាគមន៍អន្តរជាតិ ([[ITU]]), ឧត្តម​ស្នងការ​​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​ជន​ភៀស​ខ្លួន [[UNHCR]]), និង​មូលនិធិ​អន្តរជាតិ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​សម្រាប់ &quot;'UN Children's Fund&quot;' ([[UNICEF]]).&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.un.or.th/unagencies/index.html|title=UN Offices in Thailand|publisher=United Nations Thailand|work=United Nations Thailand website|accessdate=9 May 2012}}&lt;/ref&gt;

===ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ===
បាងកក មាន made ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ and/or friendship agreements with twenty-three other cities in fifteen countries, {{as of|2012|lc=yes}}.&lt;ref name=&quot;BMA sister cities&quot;&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/list|title=Relationship with Sister Cities|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt; They are:
{| style=&quot;border:none; clear:right&quot;
|- valign=&quot;top&quot;
| width=&quot;33%&quot;|
* {{Flagicon|USA}} [[វ៉ាស៊ីនតោន ឌីស៊ី]], សហរដ្ឋអាមេរិច, since ១៩៦២, renewed in ២០០២&lt;ref&gt;{{cite web|title=Resolution: Sister City Affiliation of Washington, D.C. and Bangkok, Thailand|date=19 February 1962|url=http://os.dc.gov/sites/default/files/dc/sites/os/publication/attachments/OS_DC_Bangkok_Agreement_1962.pdf |author1=District of Columbia |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Reaffirmation agreement between Washington, D.C. and Bangkok, Thailand|date=15 July 2002| url=http://os.dc.gov/sites/default/files/dc/sites/os/publication/attachments/OS_DC_Bangkok_Renewal_2002.pdf|author1=District of Columbia|author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ប៉េកាំង]], ចិន, since ១៩៩៣&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on the Establishment of Sister City Relations between Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand and the Beijing Municipality of the People's Republic of China|date= 26 May 1993|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Beijing.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|HUN}} [[ប៊ូដាប៉េស]], ហុងហ្គារី, since ១៩៩៧&lt;ref&gt;{{cite web|title= Letter of Intent of Cooperation between Bangkok Metropolitan Administration (BMA) and Local Government of Budapest|date= 20 February 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Budapest.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=Local Government of Budapest}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|AUS}} [[ប្រ៊ីសប៊ែន]], អូស្រ្តាលី, since ១៩៩៧&lt;ref&gt;{{cite web|title= Memorandum of Understanding between the City of Bangkok, The Kingdom of Thailand and the City of Brisbane, Queensland, Australia|date= 7 May 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Brisbane.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Brisbane}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|RUS}} [[មូស៊្គូ]], រុស្ស៊ី, since ១៩៩៧&lt;ref&gt;{{cite web|title= Protocol of friendly ties between the cities of Bangkok and Moscow|date= 19 June 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Moscow.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Moscow}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|RUS}} [[សាំង ពីធើស្បួក]], រុស្ស៊ី, since 1997&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://eng.gov.spb.ru/figures/ities |title=St. Petersburg in figures &gt; International and Interregional Ties |publisher=Eng.gov.spb.ru |accessdate=27 June 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Protocol on Cooperation between the City of Bangkok (the Kingdom of Thailand) and the City of St.Petersburg (the Russian Federation)|date= 20 June 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/St%27%20Petersburg.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of St.Petersburg}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|PHI}} [[ម៉ានីឡា]], ហ្វីលីពីន, since ១៩៩៧&lt;ref name=&quot;manila1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.manila.gov.ph/localgovt.htm#sistercities|title=Existing Sister Cities|publisher=City of Manila|accessdate=2 September 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Sister city friendship afiliation|date= 24 June 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Manila.doc |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Manila}}&lt;/ref&gt;
|width=&quot;33%&quot;|
* {{Flagicon|IDN}} [[ហ្សាកាតា]], ឥណ្ឌូនេស៊ី, since ២០០២&lt;ref&gt;{{cite web|title=Memorandum of understanding between Bangkok Metropolitan Administration, Kingdom of Thailand and the Jakarta Capital City Administration, Republic of Indonesia concerning sister city cooperation |date= 21 January 2002|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/jakarta%5B1%5D.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=Jakarta Capital City Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|VIE}} [[ហាណូយ]], វៀតណាម, since ២០០៤&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on cooperative and friendship relations between Hanoi Capital City and Bangkok Metropolitan Administration|date= 25 February 2004|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Hanoi.pdf |author1=Hanoi Capital City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|LAO}} [[វៀងចន្ទ័ន៍]], ឡាវ, since ២០០៤&lt;ref&gt;{{cite web|title= บันทึกว่าด้วยความร่วมมือ ระหว่างนครหลวงเวียงจันทน์และกรุงเทพมหานคร|date= 24 May 2004|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Vientiane.pdf |author1=City of Vientiane |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|KAZ}} [[អាស្តាណា]], កាហ្សាក់ស្តង់, since ២០០៤&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on establishment of bilateral relations between the Akimat of Astana City of the Republic of Kazakhstan and the City of Bangkok of Kingdom Thailand|date= 11 June 2004|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Astana.pdf |author1=Akimat of Astana City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ឆាវជូ]],​ ចិន, since 2005&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://office.bangkok.go.th/iad/eng/viewpage.php?page_id=38 |title=Agreement of Sister City Relations |publisher=Office.bangkok.go.th |accessdate=27 June 2010|archiveurl=http://archive.is/lnF4|archivedate=2 July 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement between Chaozhou City, the People's Republic of China and Bangkok, Kingdom of Thailand on the Establishment of Sister City Relations|date= 23 November 2005|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Chaozhou.pdf |author1=Chaozhou City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|JPN}} [[ហ៊្វូកូកា]], ជប៉ុន, since 2006&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/showsister_cities?id=40|title=Relationship with Sister Cities: Fukuoka|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|KOR}} [[សេអ៊ូល]], កូរ៉េខាងត្បូង, since 2006&lt;ref&gt;{{cite web|title= Sister City Agreement between the Seoul Metropolitan Government, Republic of Korea and the Bangkok Metropolitan Administration, the Kingdom of Thailand|date= 16 June 2006|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Seoul.pdf |author1=Seoul Metropolitan Government |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ក្វាងចូវ]], ចិន, since 2009&lt;ref name=&quot;Guangzhou&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.gzwaishi.gov.cn/Item/3970.aspx|title=Sister  Cities of Guangzhou|publisher=Guangzhou Foreign Affairs Office|accessdate=10 February 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on the establishment of sister city relations between Bangkok, Kingdom of Thailand and City of Guangzhou, the People's Republic of China|date= 13 November 2009|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Guangzhou.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Guanzhou}}&lt;/ref&gt;
||
* {{Flagicon|SUI}} [[ឡូវសាន]], ស្វ៊ីស, since 2009&lt;ref&gt;{{cite web|title= Accord de fraternité entre La Ville de Lausanne Capitale du Canton de Vaud Confédération Helvétique et La Ville de Bangkok Royaume de Thaïlande|date= 29 December 2009|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Lausanne%5B1%5D.pdf |author1=City of Lausanne |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|KOR}} [[ប៊ូសាន]], កូរ៉េខាងត្បូង, since 2011&lt;ref&gt;{{cite web|title= Busan Metropolitan City - Bangkok Metropolitan Administration Agreement on the Establishment of a Friendship City Relationship|date= 14 March 2011|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Busan.pdf |author1=Busan Metropolitan City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ឆុង​ឈីង]], ចិន, since 2011&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement between Chonqing Municipality of the People's Republic of China and Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand on the establishment of sister-city relationship|date= 26 September 2011|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Chongqing.pdf |author1=Chonqing Municipality |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ធានជីន]], ចិន, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement between Tianjin Municipal Government of the People's Republic of China and Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand on the establishment of friendship exchanges and cooperative relationship|date= 27 February 2012|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Tianjin.pdf |author1=Tianjin Municipal Government |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|Turkey}} [[អង់ការ៉ា]], តួកគី, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|title= Friendship and cooperation agreement between Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand and the Greater Ankara Municipality of the Republic of Turkey|date= 21 March 2012|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Angara.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=Greater Ankara Municipality}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|MAS}} [[ហ្សក​ថោន]], ម៉ាឡេស៊ី, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|title= Memorandum of understanding between Municipal Council of Penang Island of Malaysia and Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand on the establishment of friendly cities|date= 5 April 2012|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/GeorgeTown.pdf |author1=Municipal Council of Penang Island |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|JPN}} [[អៃឈិ]], ជប៉ុន, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/showsister_cities?id=52|title=Relationship with Sister Cities: Aichi|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|Cambodia}} [[ភ្នំពេញ]], កម្ពុជា, since ២០១៣&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.globaltimes.cn/content/753694.shtml|title=Cambodia's Phnom Penh, Thailand's Bangkok become &quot;sister cities&quot;|author=Xinhua|publisher=Global Times|accessdate=4 January 2013}}&lt;/ref&gt;
|}

==សូមមើលផងដែរ==
{{notelist}}

==ឯកសារយោង==
&lt;!--See http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Footnotes
for an explanation of how to generate footnotes using the &lt;ref(erences/)&gt; tags--&gt;
{{Reflist|colwidth=30em|refs=
&lt;ref name=&quot;BMA geo&quot;&gt;Thavisin et al. (eds) 2006, p.&amp;nbsp;24. Reproduced in {{cite web |url=http://www.bangkok.go.th/th/page/index.php?&amp;153-Geography_of_Bangkok&amp;l=en|title=Geography of Bangkok |accessdate=8 September 2007 |work=BMA website}}&lt;/ref&gt;
}}

===Bibliography===
*{{cite book|first1=Chris|last1=Baker|first2=Pasuk|last2=Phongpaichit|title=A History of Thailand|publisher=Cambridge University Press|year=2005|isbn=978-0-521-01647-9}}
*{{cite book|first=John|last=Crawfurd|title=Journal of an embassy from the governor-general of India to the courts of Siam and Cochin China; exhibiting a view of the actual state of those kingdoms |year=1830|volume=2|place=London|publisher=H. Colburn and R. Bentley|url=http://archive.org/details/journalanembass03crawgoog}}
*{{cite book|last=Hamilton|first=Annette|chapter=Wonderful, Terrible: Everyday Life in Bangkok|title=A Companion to the City|editor1-first=Gary|editor1-last=Bridge|editor2-first=Sophie|editor2-last=Vatson|pages=460–471|publisher=Blackwell Publishing|year=2000|isbn=0631235787}}
*{{cite book|first=Medhi |last=Krongkaew |chapter=The changing urban system in a fast-growing city and economy: The case of Bangkok and Thailand |pages=286–334 |editor1-first=Fu-chen |editor1-last=Lo |editor2-first=Yue-man |editor2-last=Yeung |title=Emerging World Cities in Pacific Asia |publisher=United Nations University Press |year=1996|isbn=9280809075}}
*{{cite book| first1=Eduardo López |last1=Moreno |first2=Oyebanji |last2=Oyeyinka |first3=Gora |last3=Mboup |title= State of the World's Cities 2010/2011 - Cities for All: Bridging the Urban Divide |series=State of the World's Cities |publisher=Earthscan |place=London, Sterling, VA |year=2008 |isbn=978-1-84971-176-0 |accessdate=25 September 2012 |url=http://www.unhabitat.org/pmss/getElectronicVersion.aspx?nr=2917&amp;alt=1 |format=PDF}}
*{{cite book|editor-first=Thierry |editor-last=Naudin |title=The State of Asian Cities 2010/11 |isbn=978-92-1-132274-3 |publisher=United Nations Human Settlements Programme |year=2010 |url=http://www.unescap.org/esd/apuf-5/documents/sacr.pdf |accessdate=25 September 2012}}
*{{cite book|author=Office of the National Economic and Social Development Board (NESDB) |title=Gross Regional and Provincial Product chain volume measures 1995-2010 edition |url= http://www.nesdb.go.th/Portals/0/eco_datas/account/gpp/2010/All%20GPP%20Book%202010p.zip |format=ZIP/PDF |date=August 2012|publisher=Office of the National Economic and Social Development Board|accessdate=25 September 2012}}
*{{cite book|editor1-first=Nathanon |editor1-last=Thavisin|editor2-first=Pongsak |editor2-last=Semson|editor3-first=Kriengpol |editor3-last=Padhanarath|title=Your Key to Bangkok|year=2006|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|place=Bangkok|isbn=974-9565-72-x|url=http://office.bangkok.go.th/iad/eng/viewpage.php?page_id=17|archiveurl=http://archive.is/eSknY|archivedate=2013-04-18}}
*{{cite book|author=Traffic and Transportation Department |title=สถิติจราจร ปี 2553 (Traffic statistics, 2010)|year=2011|url=http://203.155.220.150/abc/Book%20Jarajon.pdf |publisher=Traffic and Transportation Department, Bangkok Metropolitan Administration}}
*{{cite book|first=Mark|last=Yeandle |title=The Global Financial Centres Index 11|date=March 2012|isbn=978-0-9546207-7-6 |publisher=Long Finance| url=http://www.longfinance.net/Publications/GFCI%2011.pdf |accessdate=25 September 2012}}

==External links==
{{Portal|Thailand}}
&lt;!--Wikipedia is not a web directory. Please consider adding your website to DMOZ instead of listing it here.--&gt;
{{Sister project links|voy=Bangkok}}
*[http://www.bangkok.go.th/ Bangkok Metropolitan Administration]
*[http://www.bangkoktourist.com/ BangkokTourist - Official travel guide from Bangkok Tourism Division]

{{Geographic location
|Centre    = Bangkok
|North     = [[Pathum Thani Province]]
|Northeast = 
|East      = [[Chachoengsao Province]]
|Southeast = [[Samut Prakan Province]]
|South     = ''[[Bay of Bangkok]]''
|Southwest = [[Samut Sakhon Province]]
|West      = [[Nakhon Pathom Province]]
|Northwest = [[Nonthaburi Province]]
}}

{{Navboxes
|title = Articles related to Bangkok
|list  =
{{Khet Bangkok}}
{{Provinces of Thailand}}
{{Metropolitan cities of Thailand}}
{{List of Asian capitals by region}}
{{Bangkok}}
{{Asian Games Host Cities}}
{{World's most populated urban areas}}
{{World Book Capital}}
}}
&lt;references group=&quot;https//puthy rom.wordpress.com ពាក្យនៃទីក្រុងបាងកក&quot; /&gt;
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ខេត្តនៅប្រទេសថៃ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:រាជធានីនៅប្រទេសថៃ]]</text>
      <sha1>5eniow6uchlezqf3x5bdy38ngj3c0qt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281891</id>
      <parentid>281858</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:01:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>223.24.171.33</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ពាក្យ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45185" xml:space="preserve">{{មិនមែនភាសាខ្មែរ|អង់គ្លេស|ផ្នែកខ្លះ}}
{{Use dmy dates|date=October 2012}}
{{pp-move-indef}}
{{Infobox settlement
&lt;!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --&gt;
| name                    = បាងកក (Bangkok)
| other_name         = ក្រុងទេព​មហា​នគរ
| native_name             = กรุงเทพมหานคร
| native_name_lang        = th
| settlement_type         = ទីក្រុង
| image_skyline           = Bangkok montage 2.jpg
| image_alt               = A composite image, the top row showing a skyline with several skyscrapers; the second row shows, on the left, a Thai temple complex, and on the right, a temple with a large stupa surrounded by four smaller ones on a river bank; and the third rowing showing, on the left, a monument featuring bronze figures standing around the base of an obelisk, surrounded by a large traffic circle, with an elevated rail line passing in the foreground, and on the right, a tall gate-like structure, painted in red
| image_caption           = មើលពីក្រោមទៅលើ: [[សុីឡម]]–[[សាខន]] សង្កាត់ពាណិជ្ជកម្ម, [[វត្ត អរុណ]], [[Victory Monument (បាងកក)|វិមាន ជ័យវ័ន]], និង [[វត្តព្រះកែវ]]
| image_flag              = Flag of Bangkok.svg
| flag_alt                = A green rectangular flag with the seal of Bangkok in the centre
| image_seal              = Seal Bangkok Metropolitan Admin (green).svg
| seal_alt                = A round seal bearing the image of Indra riding Airavata among clouds, with the words &amp;quot;Krung Thep Maha Nakhon&amp;quot; (in Thai) across the top
| nickname                =
| image_map               = Thailand Bangkok locator map.svg
| mapsize                 = 142px
| map_alt                 = Map of Thailand, with a small highlighted area near the centre of the country, near the coast of the Gulf of Thailand
| map_caption             = Location within Thailand
| latd  = 13 |latm  = 45 |lats  =  |latNS  = N
| longd = 100 |longm = 28 |longs =  |longEW = E
| coordinates_type        =
| coordinates_display     = inline,title
| coordinates_region      = TH
| coordinates_footnotes   = &lt;ref name=&quot;BMA geo&quot; /&gt;
| subdivision_type        = ប្រទេស
| subdivision_name        = {{THA}}
| subdivision_type2       = [[Regions of Thailand|Region]]
| subdivision_name2       = [[Central Thailand]]
| established_title       = Settled
| established_date        = c 15th century
| established_title2      = Founded as capital
| established_date2       = ២១ មេសា ១៧៨២
| established_title3      = Re-incorporated
| established_date3       = ១៣ ធ្នូ ១៩៧២
| founder                 = សេ្តច [[រាមាទី ១]]
| seat_type               = Governing body
| seat                    = [[Bangkok Metropolitan Administration]]
| government_footnotes    =
| government_type         = [[Administrative divisions of Thailand|Special administrative area]]
| leader_party            = 
| leader_title            = Governor
| leader_name             = [[Sukhumbhand Paribatra]]
| unit_pref               = Metric
&lt;!-- ALL fields with measurements have automatic unit conversion --&gt;
&lt;!-- for references: use &lt;ref&gt; tags --&gt;
| area_footnotes          = &lt;ref name=&quot;BMA geo&quot; /&gt;
| area_urban_footnotes    = &lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;
| area_rural_footnotes    = &lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;
| area_metro_footnotes    = &lt;ref name=&quot;Tangchonlatip&quot; /&gt;
| area_magnitude          = &lt;!-- &lt;ref&gt; &lt;/ref&gt; --&gt;
| area_note               =
| area_water_percent      =
| area_rank               =
| area_blank1_title       =
| area_blank2_title       =
&lt;!-- square kilometers --&gt;
| area_total_km2          = 1568.737
| area_land_km2           =
| area_water_km2          =
| area_urban_km2          =
| area_rural_km2          =
| area_metro_km2          = 7761.6
| area_blank1_km2         =
| area_blank2_km2         =
| length_km               =
| width_km                =
| dimensions_footnotes    =
| elevation_footnotes     = &lt;ref name=&quot;Sinsakul&quot; /&gt;
| elevation_m             = 1.5
| population_footnotes    = &lt;ref name=&quot;2010 census 1&quot;&gt;{{cite web|title=Table 1 Population by sex, household type and household by type, average size of private household by region and area: 2010 |url=http://service.nso.go.th/nso/nso_center/project/table/files/C-pop/2553/000/00_C-pop_2553_000_010000_00100.xls |publisher=National Statistics Office|work=Statistic tables, NSO website|accessdate=18 September 2012}}&lt;/ref&gt;
| population_total        = 8280925
| population_metro        = 14565547
| population_as_of        = 2010 census
| population_density_km2  = auto
| population_density_metro_km2 = auto
| population_demonym      = Bangkokian
| population_note         = 
| timezone1               = ថៃ
| utc_offset1             = +7
| postal_code_type        = Postal code
| postal_code             = 10###
| area_code_type          =
| area_code               = 02
| demographics_type1      = 
| demographics1_footnotes = 
| demographics1_title1    = 
| demographics1_info1     = 
| iso_code                = TH-10
| website                 = {{url|www.bangkok.go.th}}
| footnotes               =
}}

'''បាងកក''' គឺ​ជា​រាជធានី​ និង​ជា​ទីក្រុង​ដែល​ប្រជាជន​ថៃរស់នៅច្រើន​បំផុត​នៃ​ប្រទេស[[ថៃ]]. រាជធានី​នេះ​ត្រូវ​បាន​ស្គាល់​ថា​តាម​រយៈភាសា​ថៃ''ក្រុង​ទេព​មហា​នគរ''({{lang|th|กรุงเทพมหานคร}}, pronounced {{IPA-th|krūŋ tʰêːp máhǎː nákʰɔ̄ːn||Th-Krung Thep Maha Nakhon.ogg}}) or simply {{Audio|Th-Krung Thep.ogg|''Krung Thep''}}. ទីក្រុង​នេះ​មាន​ផ្ទៃ​ដី​ទំហំ​១៥៦៨.៧ គ.ម.ការេ ស្ថិតនៅ​ដី​សណ្ត​ទន្លេ​ចៅផ្រះយ៉ា ភាគ​កណ្តាល​ប្រទេស និង​មាន​ប្រជាជន​ជាង​៨​លាន​នាក់ ស្មើ​នឹង​១២.៦%​នៃ​ចំនួន​ប្រជាជន​សរុប​ទាំងអស់់របស់​ប្រទេស។ ច្រើន​ជាង​១៤​លាននាក់​រស់​នៅ​ជុំវិញ​ទីក្រុង​ ដែល​ធ្វេីឪ្យបាងកក​ក្លាយ​ជា​ ទីក្រុងដែលមានមានអាកាសធាតុ [[ក្តៅខ្លាំង]] និង មជ្ឈមណ្ឌលទីក្រុងផ្សេងទៀតរបស់ [[ប្រទេសថៃ]] ទាក់ទងនឹងសារៈសំខាន់ ទីក្រុង [[បាងកក]] បង្កើតឡើងនៅសម័យ [[រតនៈកោស្ទ្រិន៍]] ក្នុងរជ្ជកាលរបស់ [[ស្តេចរាមាទី១]] នៃរាជវង្សចក្រី  ក្រោយពី កាត់ទោសប្រហារជីវិតព្រះចៅ [[តាកស៊ីន]] មក រាជធានី [[ធនបុរី]] ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរទៅ [[បាងកក]] រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។

== ពាក្យ ==
រាជធានីនៃប្រទេសថៃ គឺជាទីក្រុងដែលមានឈ្មោះវែងជាងគេបំផុត នៅលើពិភពលោក ដែលមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា '''ក្រុងទេពមហានគរ អតររត័នកោសិន្ទ៍្រ មហិន្ទ្រាយុធ្យា មហាតិលកភព ន័ពវ័តនរាជធានីបុរីរម្យ ឧត្តមរាជនិវេសន៍មហាអមរពិមានអវតារស្ថិត សក្ត័ៈទិត្តិយវិស្ណុកម្មប្រះសិទ្ធិ ។'''ដែលមានន័យថា
[ទីក្រុងនៃទេវតា ទីក្រុងដ៏អស្ចារ្យ ទីក្រុងរតនៈដ៏អស់កល្បជានិច្ច ទីក្រុងដែលមិនអាចកាត់ថ្លៃបានរបស់ព្រះឥន្ទ្រ ជារាជធានីដ៏ធំនៃពិភពលោក ប្រោសដោយត្បូងដ៏មានតម្លៃចំនួនប្រាំបួន ទីក្រុងរីករាយ សម្បូរទៅដោយព្រះបរមរាជវាំងដ៏ធំសម្បើម ដែលស្រដៀងនឹងឋានសួគ៌ ដែលសោយរាជ្យ។  ព្រះដែលចាប់បដិសន្ធិឡើងវិញ គឺជាទីក្រុងដែលផ្តល់ដោយព្រះឥន្ទ្រ និងសាងសង់ដោយព្រះវិស្ណុការ។]

បើយោងទៅតាមពង្សាវតារសម័យអយុធ្យា ទីក្រុងបាងកក មានឈ្មោះថា '''ធនបុរីស្រីមហាសមុទ្រ''' នៅពេលដែលព្រះបាទសម្ដេច ព្រះពុទ្ធយ៉តហ្វាចុឡាលោក (រាមាទី១ នៃរាជវង្សចក្រី) បានលើករាជធានី មកជ្រោយខាងកើតទន្លេ ទីក្រុងនេះបានរក្សា ឈ្មោះអយុធ្យា ដោយមានឈ្មោះមួយចំនួន ដូចជា '''ក្រុងទេពទ្វារវតីស្រីអយុធ្យា និង ក្រុងទេពមហានគរស្រីអយុធ្យា''' ចាប់ពីរជ្ជកាល ព្រះបាទសម្ដេចចមក្លៅចៅយ៉ូហ៊ួ ( រាមាទី៤ នៃរាជវង្សចក្រី) ទីក្រុងនេះ ត្រូវបានគេប្តូរឈ្មោះជាផ្លូវការ ដូចសព្វថ្ងៃដោយសរសេរថា '''ក្រុងទេពមហានគរ ''អានថា ក្រុងថេបម៉ៈហាណាខន ឬ ក្រុងទេព ឬក្រុងថេប។''        បាងកក''' ជាទីក្រុងធំបំផុតរបស់ប្រទេសថៃ ទីក្រុងមួយនេះស្ថាបនាឡើងនៅសម័យរតនៈកោស្រិន្ទ៍។

ក្រោយពីការបំផ្លិចបំផ្លាញទីក្រុងអយុធ្យាដោយកងទ័ពភូមានៅឆ្នាំ១៥៦៧ ក្រោយពីព្រឹត្តិការណ៍ដ៏ជូរចត់នេះនៅពាក់កណ្ដាលទី២ នៃសតវត្សទី១៦ ស្តេចសៀមក៏បានសម្រេចព្រះទ័យ ជម្លៀសទីក្រុងចាស់ ដែលខ្ទេចខ្ទីដោយភ្លើងសង្គ្រាម ទៅកាន់តំបន់ថ្មី ដែលសំបូរទៅដោយ បឹងបួរ ឆ្ងាយពីរាជវាំងចាស់ប្រមាណ ៦០ គីឡូម៉ែត្រ ទីក្រុងនេះមានឈ្មោះថា '''បាងកក ឬក្រុងទេពមហានគរ''' ស្ថិតនៅខាងឆ្វេងនៃទន្លេមេណាម ឬមាតាទឹក&lt;ref group=&quot;https//puthy rom.wordpress.com ពាក្យនៃទីក្រុងបាងកក&quot;&gt;ដកស្រង់ពី https//puthrom.wordpress.com និយាយពីពាក្យនៃទីក្រុងបាងកក&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;ត្រូវការផ្តល់មតិ&lt;/ref&gt;ឈ្មោះ​បាងកក​មក​ពី​ប្រភព​ណា ហើយ​មាន​អត្ថន័យ​យ៉ាង​ដូចម្តេច​?


Bang (ไทย:บาง) ជាភាសាថៃមានន័យថា  ភូមិ ឬស្រុក
Kok (ไทย:กอก) វា​មក​ពី​ពាក្យ (Makok) ដែល​មាន​ន័យ​ថា ដើម​អូលីវ។

ដូច្នេះ​បាងកក​មាន​ន័យ​ថា​ភូមិ​ដែល​ហ៊ុំ​ព័ទ្ធ​ដោយ​ដើម​អូលីវ។  វាជាអនុស្រុកនៃរាជធានីនៃប្រទេសថៃ។  ដែលកាលពីអតីតកាលគឺជាតំបន់ពាណិជ្ជកម្មដ៏រុងរឿងរវាងជនជាតិថៃ និងជនបរទេសនៅក្នុងប្រទេសថៃ  ដូច្នេះជនបរទេស  រាជធានី​នៃ​ប្រទេស​ថៃ​ត្រូវ​បាន​គេ​ហៅ​ថា​ទីក្រុង​បាងកក​ខណៈ​ពេល​ដែល​ប្រជាជន​ថៃ​ក្នុង​ស្រុក​ហៅ​ថា​រាជធានី Krungthep ។


== ប្រវត្តិសាស្ត្រ ==
ប្រវត្តិនៃទីក្រុង [[បាងកក]] យ៉ាងហោចណាស់មានដើមកំណើតនៅដើមសតវត្សរ៍ទី ១៥ នៅពេលដែលវាជាភូមិមួយនៅច្រាំងខាងលិច ទន្លេ [[ព្រះចៅយ៉ា]] ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ [[អាណាចក្រអយុធ្យា|អាយុធ្យា]] ។  ដោយសារទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់វានៅជិតមាត់ទន្លេទីប្រជុំជនបានកើនឡើងជាលំដាប់ក្នុងសារៈសំខាន់។ ទីក្រុងបាងកកដំបូងបានបម្រើការជាប៉ុស្តិ៍គយដែលមានបន្ទាយនៅសងខាងទន្លេហើយជាកន្លែង ឡោមព័ទ្ធនៅឆ្នាំ ១៦៨៨ ដែលបារាំងត្រូវបានបណ្តេញចេញពីប្រទេសសៀម។ បន្ទាប់ពីការដួលរលំអយុធ្យាទៅ ភូមា នៅឆ្នាំ ១៧៦៧ ស្តេច តាក់ស៊ីន ដែលទើបគ្រងរាជ្យថ្មីបាន បង្កើតរាជធានីរបស់ទ្រង់នៅឯទីក្រុងដែលបានក្លាយជាមូលដ្ឋាននៃ នគរ [[ធនបុរី]] ។ នៅឆ្នាំ ១៧៨២ ព្រះបាទ [[ពុទ្ធយ៉តហ្វាចុឡាលោក]](រាមាទី ១) ស្នងរាជ្យពីតាក់ស៊ីនបានផ្លាស់ប្តូររាជធានីទៅ កោះរតនៈកោស៊ីន របស់ធនាគារខាងកើត ដូច្នេះបានបង្កើត នគរ [[រតនកោស្រិន៍]] ។ នេះជា សសរស្តម្ភទីក្រុង ត្រូវបានកសាងឡើងនៅថ្ងៃទី 21 ខែមេសាឆ្នាំ 1782 ដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាកាលបរិច្ឆេទនៃគ្រឹះនៃទីក្រុងបាងកកដែលជារដ្ឋធានី។ 

សេដ្ឋកិច្ចទីក្រុងបាងកកបានពង្រីកបន្តិចម្តង ៗ តាមរយៈពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិដំបូងជាមួយប្រទេសចិនបន្ទាប់មកជាមួយឈ្មួញខាងលិចដែលត្រលប់មកវិញនៅដើមដល់ពាក់កណ្តាលសតវត្សរ៍ទី ១៩ ។ ក្នុងនាមជារាជធានីបាងកកគឺជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃការធ្វើទំនើបកម្មរបស់សៀមដោយសារវាប្រឈមនឹងសម្ពាធពីមហាអំណាចលោកខាងលិចនៅចុងសតវត្សទី ១៩ ។ រជ្ជកាលរបស់ស្ដេច មង្តុត (1851-68) និង ជូឡាឡុង ( 1868-1910) បានឃើញសេចក្តីណែនាំនៃការម៉ាស៊ីនចំហាយទឹកដែលបានបោះពុម្ពកាសែតការដឹកជញ្ជូនផ្លូវដែកនិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឧបករណ៍ប្រើប្រាស់នៅក្នុងទីក្រុងព្រមទាំង ការអប់រំនិងការថែទាំសុខភាពផ្លូវការ។ ទីក្រុងបាងកកបានក្លាយជាដំណាក់កាលកណ្តាលសម្រាប់ការតស៊ូដណ្តើមអំណាចរវាងយោធានិងឥស្សរជននយោបាយនៅពេលដែលប្រទេសនេះបាន លុបចោលរបបរាជានិយមផ្តាច់ការនៅឆ្នាំ ១៩៣២ ។ 

ដោយសារប្រទេសថៃបានចងសម្ព័ន្ធជាមួយជប៉ុន ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ ទីក្រុងបាងកកបានទទួលរងនូវការ ទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់សម្ព័ន្ធមិត្ត ប៉ុន្តែបានកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សនៅក្នុងសម័យក្រោយសង្គ្រាមដែលជាលទ្ធផលនៃជំនួយអាមេរិកនិងការវិនិយោគគាំទ្រដោយរដ្ឋាភិបាល។ តួនាទីរបស់ទីក្រុងបាងកកជា គោលដៅ ស្រាវជ្រាវនិងអភិវឌ្ឍន៍ militaryយោធារបស់អាមេរិក បានជំរុញឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍របស់ខ្លួនក៏ដូចជាបង្កើតយ៉ាងរឹងមាំថាជាគោលដៅទេសចរណ៍ផ្លូវភេទ។ ការអភិវឌ្ឍន៍ urban ទីក្រុងមិនសមាមាត្រនាំឱ្យមានវិសមភាពប្រាក់ចំណូលកើនឡើងនិងការធ្វើចំណាកស្រុកពីតំបន់ជនបទចូលទីក្រុងបាងកក។ ប្រជាជនរបស់ខ្លួនបានកើនឡើងពី ១,៨ លាននាក់ទៅ ៣ លាននាក់ក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៦០ ។  

បន្ទាប់ពីការដកអាមេរិកចេញពីវៀតណាមនៅឆ្នាំ ១៩៧៣ អាជីវកម្មជប៉ុនបានចូលកាន់តំណែងជាអ្នកវិនិយោគហើយការពង្រីកការផលិតដែលផ្តោតលើការនាំចេញនាំឱ្យមានការរីកចម្រើននៃទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុនៅទីក្រុងបាងកក។  រីកលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័សនៃទីក្រុងបានបន្តឆ្លងកាត់ទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ និងដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ រហូតដល់ទីក្រុងនេះជាប់គាំងដោយ វិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុអាស៊ីឆ្នាំ ១៩៩៧ ។ នៅពេលនោះបញ្ហាសាធារណៈនិងសង្គមជាច្រើនបានលេចឡើងដែលក្នុងនោះមានភាពតានតឹងលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការកកស្ទះចរាចរណ៍ដ៏ល្បីល្បាញរបស់ទីក្រុង។ តួនាទីរបស់ទីក្រុងបាងកកជាឆាកនយោបាយរបស់ប្រទេសបន្តត្រូវបានគេមើលឃើញនៅក្នុងការតវ៉ាដែលមានប្រជាប្រិយចាប់ពីការបះបោរនិស្សិតនៅ ឆ្នាំ ១៩៧៣ និង ១៩៧៦ បាតុកម្មប្រឆាំងនឹងយោធា នៅឆ្នាំ ១៩៩២ និង ការតវ៉ាតាមដងផ្លូវជាញឹកញាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៦រួមទាំងក្រុមដែលប្រឆាំងនិងគាំទ្រអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ថាក់ស៊ីនស៊ីណាវ៉ាត្រា ពីឆ្នាំ ២០០៦ ដល់ឆ្នាំ ២០១៣ និងចលនាដឹកនាំនិស្សិតថ្មី នៅឆ្នាំ ២០២០ ។ 

រដ្ឋបាលទីក្រុងត្រូវបានរៀបចំឡើងជាផ្លូវការដំបូងដោយស្តេចជូឡាឡុងកនក្នុងឆ្នាំ ១៩០៦ ជាមួយនឹងការបង្កើតទីក្រុង  ក្រុងថេបផារ៉ាមហាណាខន (กรุงเทพพระมหานคร ) ជាផ្នែករងរបស់ជាតិ។ នៅក្នុងឆ្នាំ 1915 ដែលជា ''មណ្ឌល'' ត្រូវបានគេចែកចេញជាខេត្តមួយចំនួនព្រំដែនរដ្ឋបាលនៃការដែលបានចាប់តាំងបន្ថែមទៀតផ្លាស់ប្តូរ។ ទីក្រុងក្នុងទម្រង់បច្ចុប្បន្នរបស់វាត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៩៧២ ជាមួយនឹងការបង្កើត រដ្ឋបាល ក្រុងបាងកក (BMA) បន្ទាប់ពីការរួមបញ្ចូលគ្នានៃខេត្តផារ៉ានខននៅច្រាំងខាងកើតចៅប្រាយ៉ានិងខេត្តធនបុរីនៅខាងលិចកាលពីឆ្នាំមុន។ 

==កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការ​អន្តរជាតិ==
[[File:Protesters at 2009 Bangkok Talks on Climate Change.jpg|thumb|alt=Many people holding signs in front of a building with green layered roofs; many national flags on flag poles lined in two rows in front of the building|Protesters in front of the United Nations Building during the 2009 Bank Climate Change Conference—Bangkok is home to several UN offices.]]

កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការ​អន្តរជាតិ​ជា​ផ្លូវការ​នៃ​ទីក្រុង​បាងកក​ត្រូវ​បាន​គ្រប់គ្រង​ដោយ​នាយកដ្ឋាន​កិច្ចសហប្រតិបត្តិ​ការ​អន្តរជាតិនៃ​BMA. បេសកកម្ម​ជា​ច្រើន​រួម​មាន​៖ ជួយសម្រួល​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ជា​ងទីក្រុង​ធំៗ​ដទៃ​ តាម​រយៈ​ការ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ក្នុង​នាម​ជា​ទីក្រុង​បងប្អូន[[sister city]], ការ​ចូលរួម​សកម្មភាព និង​ការ​ចូល​ជា​សមាជិក​ក្នុង​អង្គការ​អន្តរជាតិ​នានា និង​ស្វែង​រក​សកម្មភាព​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​សហប្រតិបត្តិការ​ជាមួយ​នឹង​បេសកកម្មការទូត​បរទេស​នានា​ក្នុង​ទីក្រុង។&lt;ref name=&quot;IAD mission&quot;&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/node/334|title=Project Plan|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt;

===ការចូលរួម​សកម្មភាព​អន្តរជាតិ===
{{មិនមែនភាសាខ្មែរ|អង់គ្លេស|ផ្នែក}}
បាងកក គឺ​ជា​សមាជិក​នៃ​អង្គការ​អន្តរជាតិ​មួយ​ចំនួន​ និង​បណ្តាញ​​នៃ​ការ​គ្រប់គ្រងទីក្រុងក្នុង​តំបន់ រួម​មាន [[Asian Network of Major Cities 21]], the Japan-led Asian-Pacific City Summit, the [[C40 Cities Climate Leadership Group]], the ESCAP-sponsored Regional Network of Local Authorities for Management of Human Settlements in Asia and Pacific (CITYNET), Japan's [[Council of Local Authorities for International Relations]], the World Association of the Major Metropolises and [[Local Governments for Sustainability]], among others.&lt;ref name=&quot;IAD mission&quot; /&gt;

ដោយ​សារ​លក្ខណៈ​ភូមិសាស្រ្ត​នៃ​ចំ​បេះដូង​នៃ​តំបន់​ដីគោក​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និង​ជា​មជ្ឈមណ្ឌល​នៃ​គមនាគមន៍របស់​អាស៊ី បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​បាងកក​ជា​ស្នាក់ការ​នៃ​អង្គការ​អន្តរជាតិ និង​តំបន់​ជាច្រើន។ ក្នុង​នោះ​ផង​ដែរ បាងកក​ជា​ទីស្នាក់ការ​នៃ​លេខាធិការដ្ឋាន​នៃ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​សម្រាប់​ស្ថានបេសកកម្ម​សេដ្ឋកិច្ច​និង​សង្គម​សម្រាប់​អាស៊ី និង​ប៉ាស៊ីហ្វិក([[ESCAP]]), ក៏​ដូច​ជា​ការិយាល័យ​ប្រចាំ​តំបន់​អាស៊ី​ប៉ាស៊ីហ្វិក​នៃ​អង្គការ​ស្បៀងអាហារ​និងកសិកម្ម​ ([[FAO]]), អង្គការ​អាកាសចរណ៍ស៊ីវិល​អន្តរជាតិ ([[ICAO]]),​អង្គការ​ពលកម្ម​អន្តរជាតិ ([[ILO]]),​ សហគមន៍​ទូរគមនាគមន៍អន្តរជាតិ ([[ITU]]), ឧត្តម​ស្នងការ​​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​ជន​ភៀស​ខ្លួន [[UNHCR]]), និង​មូលនិធិ​អន្តរជាតិ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​សម្រាប់ &quot;'UN Children's Fund&quot;' ([[UNICEF]]).&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.un.or.th/unagencies/index.html|title=UN Offices in Thailand|publisher=United Nations Thailand|work=United Nations Thailand website|accessdate=9 May 2012}}&lt;/ref&gt;

===ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ===
បាងកក មាន made ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ and/or friendship agreements with twenty-three other cities in fifteen countries, {{as of|2012|lc=yes}}.&lt;ref name=&quot;BMA sister cities&quot;&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/list|title=Relationship with Sister Cities|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt; They are:
{| style=&quot;border:none; clear:right&quot;
|- valign=&quot;top&quot;
| width=&quot;33%&quot;|
* {{Flagicon|USA}} [[វ៉ាស៊ីនតោន ឌីស៊ី]], សហរដ្ឋអាមេរិច, since ១៩៦២, renewed in ២០០២&lt;ref&gt;{{cite web|title=Resolution: Sister City Affiliation of Washington, D.C. and Bangkok, Thailand|date=19 February 1962|url=http://os.dc.gov/sites/default/files/dc/sites/os/publication/attachments/OS_DC_Bangkok_Agreement_1962.pdf |author1=District of Columbia |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Reaffirmation agreement between Washington, D.C. and Bangkok, Thailand|date=15 July 2002| url=http://os.dc.gov/sites/default/files/dc/sites/os/publication/attachments/OS_DC_Bangkok_Renewal_2002.pdf|author1=District of Columbia|author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ប៉េកាំង]], ចិន, since ១៩៩៣&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on the Establishment of Sister City Relations between Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand and the Beijing Municipality of the People's Republic of China|date= 26 May 1993|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Beijing.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|HUN}} [[ប៊ូដាប៉េស]], ហុងហ្គារី, since ១៩៩៧&lt;ref&gt;{{cite web|title= Letter of Intent of Cooperation between Bangkok Metropolitan Administration (BMA) and Local Government of Budapest|date= 20 February 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Budapest.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=Local Government of Budapest}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|AUS}} [[ប្រ៊ីសប៊ែន]], អូស្រ្តាលី, since ១៩៩៧&lt;ref&gt;{{cite web|title= Memorandum of Understanding between the City of Bangkok, The Kingdom of Thailand and the City of Brisbane, Queensland, Australia|date= 7 May 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Brisbane.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Brisbane}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|RUS}} [[មូស៊្គូ]], រុស្ស៊ី, since ១៩៩៧&lt;ref&gt;{{cite web|title= Protocol of friendly ties between the cities of Bangkok and Moscow|date= 19 June 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Moscow.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Moscow}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|RUS}} [[សាំង ពីធើស្បួក]], រុស្ស៊ី, since 1997&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://eng.gov.spb.ru/figures/ities |title=St. Petersburg in figures &gt; International and Interregional Ties |publisher=Eng.gov.spb.ru |accessdate=27 June 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Protocol on Cooperation between the City of Bangkok (the Kingdom of Thailand) and the City of St.Petersburg (the Russian Federation)|date= 20 June 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/St%27%20Petersburg.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of St.Petersburg}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|PHI}} [[ម៉ានីឡា]], ហ្វីលីពីន, since ១៩៩៧&lt;ref name=&quot;manila1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.manila.gov.ph/localgovt.htm#sistercities|title=Existing Sister Cities|publisher=City of Manila|accessdate=2 September 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Sister city friendship afiliation|date= 24 June 1997|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Manila.doc |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Manila}}&lt;/ref&gt;
|width=&quot;33%&quot;|
* {{Flagicon|IDN}} [[ហ្សាកាតា]], ឥណ្ឌូនេស៊ី, since ២០០២&lt;ref&gt;{{cite web|title=Memorandum of understanding between Bangkok Metropolitan Administration, Kingdom of Thailand and the Jakarta Capital City Administration, Republic of Indonesia concerning sister city cooperation |date= 21 January 2002|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/jakarta%5B1%5D.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=Jakarta Capital City Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|VIE}} [[ហាណូយ]], វៀតណាម, since ២០០៤&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on cooperative and friendship relations between Hanoi Capital City and Bangkok Metropolitan Administration|date= 25 February 2004|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Hanoi.pdf |author1=Hanoi Capital City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|LAO}} [[វៀងចន្ទ័ន៍]], ឡាវ, since ២០០៤&lt;ref&gt;{{cite web|title= บันทึกว่าด้วยความร่วมมือ ระหว่างนครหลวงเวียงจันทน์และกรุงเทพมหานคร|date= 24 May 2004|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Vientiane.pdf |author1=City of Vientiane |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|KAZ}} [[អាស្តាណា]], កាហ្សាក់ស្តង់, since ២០០៤&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on establishment of bilateral relations between the Akimat of Astana City of the Republic of Kazakhstan and the City of Bangkok of Kingdom Thailand|date= 11 June 2004|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Astana.pdf |author1=Akimat of Astana City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ឆាវជូ]],​ ចិន, since 2005&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://office.bangkok.go.th/iad/eng/viewpage.php?page_id=38 |title=Agreement of Sister City Relations |publisher=Office.bangkok.go.th |accessdate=27 June 2010|archiveurl=http://archive.is/lnF4|archivedate=2 July 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement between Chaozhou City, the People's Republic of China and Bangkok, Kingdom of Thailand on the Establishment of Sister City Relations|date= 23 November 2005|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Chaozhou.pdf |author1=Chaozhou City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|JPN}} [[ហ៊្វូកូកា]], ជប៉ុន, since 2006&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/showsister_cities?id=40|title=Relationship with Sister Cities: Fukuoka|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|KOR}} [[សេអ៊ូល]], កូរ៉េខាងត្បូង, since 2006&lt;ref&gt;{{cite web|title= Sister City Agreement between the Seoul Metropolitan Government, Republic of Korea and the Bangkok Metropolitan Administration, the Kingdom of Thailand|date= 16 June 2006|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Seoul.pdf |author1=Seoul Metropolitan Government |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ក្វាងចូវ]], ចិន, since 2009&lt;ref name=&quot;Guangzhou&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.gzwaishi.gov.cn/Item/3970.aspx|title=Sister  Cities of Guangzhou|publisher=Guangzhou Foreign Affairs Office|accessdate=10 February 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement on the establishment of sister city relations between Bangkok, Kingdom of Thailand and City of Guangzhou, the People's Republic of China|date= 13 November 2009|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Guangzhou.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=City of Guanzhou}}&lt;/ref&gt;
||
* {{Flagicon|SUI}} [[ឡូវសាន]], ស្វ៊ីស, since 2009&lt;ref&gt;{{cite web|title= Accord de fraternité entre La Ville de Lausanne Capitale du Canton de Vaud Confédération Helvétique et La Ville de Bangkok Royaume de Thaïlande|date= 29 December 2009|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Lausanne%5B1%5D.pdf |author1=City of Lausanne |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|KOR}} [[ប៊ូសាន]], កូរ៉េខាងត្បូង, since 2011&lt;ref&gt;{{cite web|title= Busan Metropolitan City - Bangkok Metropolitan Administration Agreement on the Establishment of a Friendship City Relationship|date= 14 March 2011|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Busan.pdf |author1=Busan Metropolitan City |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ឆុង​ឈីង]], ចិន, since 2011&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement between Chonqing Municipality of the People's Republic of China and Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand on the establishment of sister-city relationship|date= 26 September 2011|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Chongqing.pdf |author1=Chonqing Municipality |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|CHN}} [[ធានជីន]], ចិន, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|title= Agreement between Tianjin Municipal Government of the People's Republic of China and Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand on the establishment of friendship exchanges and cooperative relationship|date= 27 February 2012|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Tianjin.pdf |author1=Tianjin Municipal Government |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|Turkey}} [[អង់ការ៉ា]], តួកគី, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|title= Friendship and cooperation agreement between Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand and the Greater Ankara Municipality of the Republic of Turkey|date= 21 March 2012|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Angara.pdf |author1=Bangkok Metropolitan Administration |author2=Greater Ankara Municipality}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|MAS}} [[ហ្សក​ថោន]], ម៉ាឡេស៊ី, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|title= Memorandum of understanding between Municipal Council of Penang Island of Malaysia and Bangkok Metropolitan Administration of the Kingdom of Thailand on the establishment of friendly cities|date= 5 April 2012|url=http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/GeorgeTown.pdf |author1=Municipal Council of Penang Island |author2=Bangkok Metropolitan Administration}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|JPN}} [[អៃឈិ]], ជប៉ុន, since 2012&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://iad.bangkok.go.th/en/showsister_cities?id=52|title=Relationship with Sister Cities: Aichi|author=International Affairs Division|work=International Affairs Division website|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|accessdate=12 September 2012}}&lt;/ref&gt;
* {{Flagicon|Cambodia}} [[ភ្នំពេញ]], កម្ពុជា, since ២០១៣&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.globaltimes.cn/content/753694.shtml|title=Cambodia's Phnom Penh, Thailand's Bangkok become &quot;sister cities&quot;|author=Xinhua|publisher=Global Times|accessdate=4 January 2013}}&lt;/ref&gt;
|}

==សូមមើលផងដែរ==
{{notelist}}

==ឯកសារយោង==
&lt;!--See http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Footnotes
for an explanation of how to generate footnotes using the &lt;ref(erences/)&gt; tags--&gt;
{{Reflist|colwidth=30em|refs=
&lt;ref name=&quot;BMA geo&quot;&gt;Thavisin et al. (eds) 2006, p.&amp;nbsp;24. Reproduced in {{cite web |url=http://www.bangkok.go.th/th/page/index.php?&amp;153-Geography_of_Bangkok&amp;l=en|title=Geography of Bangkok |accessdate=8 September 2007 |work=BMA website}}&lt;/ref&gt;
}}

===Bibliography===
*{{cite book|first1=Chris|last1=Baker|first2=Pasuk|last2=Phongpaichit|title=A History of Thailand|publisher=Cambridge University Press|year=2005|isbn=978-0-521-01647-9}}
*{{cite book|first=John|last=Crawfurd|title=Journal of an embassy from the governor-general of India to the courts of Siam and Cochin China; exhibiting a view of the actual state of those kingdoms |year=1830|volume=2|place=London|publisher=H. Colburn and R. Bentley|url=http://archive.org/details/journalanembass03crawgoog}}
*{{cite book|last=Hamilton|first=Annette|chapter=Wonderful, Terrible: Everyday Life in Bangkok|title=A Companion to the City|editor1-first=Gary|editor1-last=Bridge|editor2-first=Sophie|editor2-last=Vatson|pages=460–471|publisher=Blackwell Publishing|year=2000|isbn=0631235787}}
*{{cite book|first=Medhi |last=Krongkaew |chapter=The changing urban system in a fast-growing city and economy: The case of Bangkok and Thailand |pages=286–334 |editor1-first=Fu-chen |editor1-last=Lo |editor2-first=Yue-man |editor2-last=Yeung |title=Emerging World Cities in Pacific Asia |publisher=United Nations University Press |year=1996|isbn=9280809075}}
*{{cite book| first1=Eduardo López |last1=Moreno |first2=Oyebanji |last2=Oyeyinka |first3=Gora |last3=Mboup |title= State of the World's Cities 2010/2011 - Cities for All: Bridging the Urban Divide |series=State of the World's Cities |publisher=Earthscan |place=London, Sterling, VA |year=2008 |isbn=978-1-84971-176-0 |accessdate=25 September 2012 |url=http://www.unhabitat.org/pmss/getElectronicVersion.aspx?nr=2917&amp;alt=1 |format=PDF}}
*{{cite book|editor-first=Thierry |editor-last=Naudin |title=The State of Asian Cities 2010/11 |isbn=978-92-1-132274-3 |publisher=United Nations Human Settlements Programme |year=2010 |url=http://www.unescap.org/esd/apuf-5/documents/sacr.pdf |accessdate=25 September 2012}}
*{{cite book|author=Office of the National Economic and Social Development Board (NESDB) |title=Gross Regional and Provincial Product chain volume measures 1995-2010 edition |url= http://www.nesdb.go.th/Portals/0/eco_datas/account/gpp/2010/All%20GPP%20Book%202010p.zip |format=ZIP/PDF |date=August 2012|publisher=Office of the National Economic and Social Development Board|accessdate=25 September 2012}}
*{{cite book|editor1-first=Nathanon |editor1-last=Thavisin|editor2-first=Pongsak |editor2-last=Semson|editor3-first=Kriengpol |editor3-last=Padhanarath|title=Your Key to Bangkok|year=2006|publisher=International Affairs Division, Bangkok Metropolitan Administration|place=Bangkok|isbn=974-9565-72-x|url=http://office.bangkok.go.th/iad/eng/viewpage.php?page_id=17|archiveurl=http://archive.is/eSknY|archivedate=2013-04-18}}
*{{cite book|author=Traffic and Transportation Department |title=สถิติจราจร ปี 2553 (Traffic statistics, 2010)|year=2011|url=http://203.155.220.150/abc/Book%20Jarajon.pdf |publisher=Traffic and Transportation Department, Bangkok Metropolitan Administration}}
*{{cite book|first=Mark|last=Yeandle |title=The Global Financial Centres Index 11|date=March 2012|isbn=978-0-9546207-7-6 |publisher=Long Finance| url=http://www.longfinance.net/Publications/GFCI%2011.pdf |accessdate=25 September 2012}}

==External links==
{{Portal|Thailand}}
&lt;!--Wikipedia is not a web directory. Please consider adding your website to DMOZ instead of listing it here.--&gt;
{{Sister project links|voy=Bangkok}}
*[http://www.bangkok.go.th/ Bangkok Metropolitan Administration]
*[http://www.bangkoktourist.com/ BangkokTourist - Official travel guide from Bangkok Tourism Division]

{{Geographic location
|Centre    = Bangkok
|North     = [[Pathum Thani Province]]
|Northeast = 
|East      = [[Chachoengsao Province]]
|Southeast = [[Samut Prakan Province]]
|South     = ''[[Bay of Bangkok]]''
|Southwest = [[Samut Sakhon Province]]
|West      = [[Nakhon Pathom Province]]
|Northwest = [[Nonthaburi Province]]
}}

{{Navboxes
|title = Articles related to Bangkok
|list  =
{{Khet Bangkok}}
{{Provinces of Thailand}}
{{Metropolitan cities of Thailand}}
{{List of Asian capitals by region}}
{{Bangkok}}
{{Asian Games Host Cities}}
{{World's most populated urban areas}}
{{World Book Capital}}
}}
&lt;references group=&quot;https//puthy rom.wordpress.com ពាក្យនៃទីក្រុងបាងកក&quot; /&gt;
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ខេត្តនៅប្រទេសថៃ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:រាជធានីនៅប្រទេសថៃ]]</text>
      <sha1>s8fcnkrvmr3jxhgm6jry6bti4kcyeme</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិកម្ពុជា</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26444</id>
    <revision>
      <id>281897</id>
      <parentid>269208</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:56:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>LegalCouncil</username>
        <id>36395</id>
      </contributor>
      <comment>/* កីឡាករ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="59109" xml:space="preserve">{{Infobox National football team
| Name              = កម្ពុជា
| Badge             = Football Federation of Cambodia.png
| Badge_size        =
| Nickname          = គោព្រៃ&lt;br&gt;អ្នកចម្បាំងអង្គរ
| Association       = [[សហព័ន្ធកីឡាបាល់ទាត់កម្ពុជា|ស.ប.ក.]] 
| Sub-confederation = [[សហព័ន្ធកីឡាបាល់ទាត់អាស៊ាន|ស.ប.អា.]]
| Confederation     = [[សហព័ន្ធកីឡាបាល់ទាត់អាស៊ី|ស.ប.អ.]] 
| Coach             = [[រីយូ ហ៊ីរ៉ូសេ]]
| Captain           = 
| Most caps         = [[កួច សុកុម្ភៈ]] (៦៣)
| Top scorer        = [[ហុក សុចិត្រា]] (២០)
| Home Stadium      = [[ពហុកីឡដ្ឋានជាតិអូឡាំពិក]]&lt;br&gt;{{nowrap|[[ពហុកីឡដ្ឋានជាតិមរតកតេជោ]]}}
| FIFA Trigramme    = CAM
| FIFA Rank         = ១៧២​ 
| FIFA max          = ១៥៣
| FIFA max date     = មីនា ២០១១
| FIFA min          = ១៩៨
| FIFA min date     = សីហា ២០១៤
| Elo Rank          = ១៧០ {{increase}}៨&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.fifa.com/fifa-world-ranking/men|title=The FIFA/Coca-Cola World Ranking|date=21 តុលា 2021|accessdate=23 តុលា 2021|website=FIFA}}&lt;/ref&gt;
| Elo max           = ៨៤
| Elo max date      = ១៥​ វិច្ឆិកា ១៩៧២
| Elo min           = ២២៣
| Elo min date      = មិនា ២០១៣
| pattern_la1      =
| pattern_b1       = _cambodia1820h
| pattern_ra1      =
| pattern_sh1      = 
| pattern_so1      =
| leftarm1         = 0000ff
| body1            = 020028
| rightarm1        = 0000ff
| shorts1          = 000028
| socks1           = 000028
| pattern_la2      = 
| pattern_b2       = _cambodia1820a
| pattern_ra2      = 
| pattern_sh2      = 
| pattern_so2      =
| leftarm2         = FFFFFF
| body2            = 
| rightarm2        = FFFFFF
| shorts2          = FFFFFF
| socks2           = FFFFFF
| First game = [[ឯកសារ:Flag of Malaya.svg|25px]] [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិម៉ាឡាយ៉ា|ម៉ាឡាយ៉ា]] ៩–២ កម្ពុជា {{flagicon|Cambodia}}&lt;br&gt; ([[គូឡាឡាំពួ]], [[សហព័ន្ធម៉ាឡាយ៉ា|ម៉ាឡាយ៉ា]], ១៩៥៦)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.eloratings.net/Cambodia|title=Cambodia matches, ratings and points exchanged|publisher=World Football Elo Ratings: Cambodia|access-date=23 តុលា 2021}}&lt;/ref&gt;
| Largest win        = {{flagicon|CAM}} កម្ពុជា ១១–០ {{fb-rt|យេម៉ែនខាងជើង}} &lt;br&gt; ([[ភ្នំពេញ]], [[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (១៩៥៣-១៩៧០)|កម្ពុជា]], ១៩៦៦)
| Largest loss       = {{flagicon|អ៊ីរ៉ង់}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិអ៊ីរ៉ង់|អ៊ីរ៉ង់]] ១៤–០ កម្ពុជា {{flagicon|CAM}} &lt;br&gt; ([[តេហេរ៉ង់]], [[អ៊ីរ៉ង់]], ១០ តុលា ២០១៩)
}}'''ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិកម្ពុជា''' គឺជាក្រុមជម្រើសជាតិរបស់ [[កម្ពុជា]] ដឹកនាំដោយ [[សហព័ន្ធកីឡាបាល់ទាត់កម្ពុជា]] គ្រប់គ្រង។

==គ្រូបង្វឹក==
{|class=&quot;wikitable&quot;
|-
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|តំណែង
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|ឈ្មោះ
|-
|គ្រូបង្វឹកទូទៅ
|{{Flagicon|JPN}} [[គេស៊ូកេ ហុងដា]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.khmertimeskh.com/680637/cambodian-natl-team-gm-setting-up-football-team-in-japan/|title=Cambodian Nat'l Team GM setting up football team in Japan - Khmer Times|date=17 January 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://thmeythmey.com/?page=detail&amp;id=101845|title=លោក Keisuke Honda និងក្រុមការងារ បន្តកិច្ចសន្យាដឹកនាំជម្រើសជាតិកម្ពុជា}}&lt;/ref&gt;
|-
|គ្រូបង្គោល
|{{Flagicon|JPN}} រីយូ ហ៊ីរ៉ូសេ&lt;ref&gt;http://www.camsports.org/football/59994.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.khmertimeskh.com/50831031/ffc-announces-new-coach-for-cambodian-national-football-team/|title=FFC announces new coach for Cambodian national football team - Khmer Times|date=28 March 2021}}&lt;/ref&gt;
|-
|អ្នកចាត់ការក្រុម
|{{Flagicon|CAM}} ឈូក ពិសិដ្ឋ&lt;ref&gt;http://www.camsports.org/football/69116.html&lt;/ref&gt;
|-
|គ្រូជំនួយ
|{{Flagicon|CAM}} ភា សុភ័ក្ត្រា&lt;ref&gt;https://www.facebook.com/camfootball1933/photos/a.1567318886838947/2986181281619360/&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.khmertimeskh.com/50859636/new-assistant-coaches-for-cambodian-football-team/|title = New assistant coaches for Cambodian football team - Khmer Times|date = 19 May 2021}}&lt;/ref&gt; &lt;br /&gt; {{Flagicon|CAM}} [[អ៊ុក សុធី]]&lt;ref&gt;https://www.facebook.com/camfootball1933/photos/a.1567318886838947/2986181281619360/&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.khmertimeskh.com/50859636/new-assistant-coaches-for-cambodian-football-team/|title = New assistant coaches for Cambodian football team - Khmer Times|date = 19 May 2021}}&lt;/ref&gt;
|-
|គ្រូបង្វឹកអ្នកចាំទី
|{{Flagicon|JPN}} Toshihiro Mitsumaru&lt;ref&gt;http://stats.the-afc.com/tournament/417/teams/309/profile&lt;/ref&gt;
|-
|គ្រូបង្វឹកផ្នែកកាយសម្បទា
|{{Flagicon|JPN}} Kiyomasa Komatsu&lt;ref&gt;https://www.facebook.com/camfootball1933/videos/397284218233635&lt;/ref&gt;
|-
|អ្នកវិភាគវីដេអូ
|{{Flagicon|JPN}} Shinya Kizaki&lt;ref&gt;http://stats.the-afc.com/tournament/417/teams/309/profile&lt;/ref&gt;
|-
|នាយកបដិបត្តិ
|{{Flagicon|JPN}} Taichi Oshita&lt;ref&gt;https://www.facebook.com/camfootball1933/posts/2913493575554798/&lt;/ref&gt;
|-
|វេជ្ជបណ្ឌិតក្រុម
|{{Flagicon|CAM}} អូម ពុទ្ធិ&lt;ref&gt;https://www.facebook.com/camfootball1933/videos/1273659906399737/&lt;/ref&gt;
|-
|គ្រូពេទ្យព្យាបាលដោយចលនា
|{{Flagicon|CAM}} ហ៊ុន ប៉េងឡុង&lt;ref&gt;https://www.facebook.com/camfootball1933/videos/118018870365998&lt;/ref&gt; &lt;br /&gt; {{Flagicon|CAM}} ណៃ ចាន់ក្តិប&lt;ref&gt;https://www.facebook.com/camfootball1933/videos/118018870365998&lt;/ref&gt;
|-
|}

===ប្រវត្តិសាស្ត្រ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|ឈ្មោះ
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|រយៈពេល
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|ប្រកួត
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|ឈ្នះ
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|ស្មើ
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|ចាញ់
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|ឈ្នះ %
|-
| {{flagicon|CZE}} [[វ៉្លាឌីមៀរ ម៉ឺកា]]
| align=center | ១៩៦៥–១៩៦៧
| align=center |
| align=center |
| align=center |
| align=center |
| align=center |
|-
| {{flagicon|GER}} [[ចូអាឃីម ភ្វីគកឺត]]
| align=center |មិថុនា ១៩៩៦ – មករា ២០០៣
| align=center |
| align=center |
| align=center |
| align=center |
| align=center |
|-
| {{flagicon|CAM}} [[សោម សារ៉ន]]
| align=center |២០០៣ – មិថុនា ២០០៥
| align=center |៤
| align=center |០
| align=center |០
| align=center |៤
| align=center |០%
|-
| {{flagicon|AUS}} [[ស្កុត អូដូណែល]]
| align=&quot;center&quot; |កក្កដា ២០០៥ – ធ្នូ ២០០៧
| align=&quot;center&quot; |១៥
| align=&quot;center&quot; |២
| align=&quot;center&quot; |៣
| align=&quot;center&quot; |១០
| align=&quot;center&quot; |១៣%
|-
| {{flagicon|KOR}} [[យ៉ូ គីហឿង]]
| align=&quot;center&quot; |ធ្នូ ២០០៧ – កក្កដា ២០០៨
| align=&quot;center&quot; |២
| align=&quot;center&quot; |១
| align=&quot;center&quot; |០
| align=&quot;center&quot; |១
| align=&quot;center&quot; |៥០%
|-
| {{flagicon|Cambodia}} [[ប្រាក់ សុវណ្ណារ៉ា]]
| align=&quot;center&quot; |កក្កដា ២០០៨ – ឧសភា ២០០៩
| align=&quot;center&quot; |១២
| align=&quot;center&quot; |៣
| align=&quot;center&quot; |១
| align=&quot;center&quot; |៨
| align=&quot;center&quot; |២៧%
|-
| {{flagicon|AUS}} [[ស្កុត អូដូណែល]]
| align=&quot;center&quot; |មិថុនា ២០០៩ – សីហា ២០១០
| align=&quot;center&quot; |០
| align=&quot;center&quot; |០
| align=&quot;center&quot; |០
| align=&quot;center&quot; |០
| align=&quot;center&quot; |
|-
| {{flagicon|KOR}} [[លី តេហ៊ូន]]
| align=&quot;center&quot; |សីហា ២០១០ – ឧសភា ២០១២
| align=&quot;center&quot; |១០
| align=&quot;center&quot; |៣
| align=&quot;center&quot; |២
| align=&quot;center&quot; |៥
| align=&quot;center&quot; |៣០%
|-
| {{flagicon|Cambodia}} [[ហុក សុចិត្រា]]
| align=&quot;center&quot; |កក្កដា ២០១២ – តុលា ២០១២
| align=&quot;center&quot; |៥
| align=&quot;center&quot; |០
| align=&quot;center&quot; |១
| align=&quot;center&quot; |៤
| align=&quot;center&quot; |០%
|-
| {{flagicon|Cambodia}} [[ប្រាក់ សុវណ្ណារ៉ា]]
| align=&quot;center&quot; |ធ្នូ ២០១២ – កញ្ញា ២០១៣
| align=&quot;center&quot; |២
| align=&quot;center&quot; |០
| align=&quot;center&quot; |០
| align=&quot;center&quot; |២
| align=&quot;center&quot; |០%
|-
| {{flagicon|KOR}} [[លី តេហ៊ូន|លី តេហ៊ូន]]
| align=&quot;center&quot; |កញ្ញា ២០១៣ – មីនា ២០១៧
| align=&quot;center&quot; |៣៥
| align=&quot;center&quot; |១៣
| align=&quot;center&quot; |២
| align=&quot;center&quot; |២០
| align=&quot;center&quot; |៣៧%
|-
| {{flagicon|ជប៉ុន}} [[កាស៊ូណូរី អូហារ៉ា]]
| align=&quot;center&quot; |មេសា ២០១៥
| align=&quot;center&quot; |៤
| align=&quot;center&quot; |១
| align=&quot;center&quot; |១
| align=&quot;center&quot; |២
| align=&quot;center&quot; |២៥%
|-
| {{flagicon|ប្រេស៊ីល}} [[លីអូណារដូ វីតូរីណូ]]
| align=&quot;center&quot; |មីនា ២០១៧ – តុលា ២០១៧
| align=&quot;center&quot; |៧
| align=&quot;center&quot; |១
| align=&quot;center&quot; |០
| align=&quot;center&quot; |៦
| align=&quot;center&quot; |១៤%
|-
| {{flagicon|Cambodia}} [[ប្រាក់ សុវណ្ណារ៉ា]] 
| align=&quot;center&quot; |តុលា ២០១៧ – សីហា ២០១៨
| align=&quot;center&quot; |៤
| align=&quot;center&quot; |១
| align=&quot;center&quot; |០
| align=&quot;center&quot; |៣
| align=&quot;center&quot; |២៥%
|-
| {{flagicon|Argentina}} [[ហ្វីលិច ដាល់ម៉ាស]]&lt;ref&gt;http://www.camsports.org/football/59704.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.khmertimeskh.com/50830474/we-have-built-a-strong-foundation-here-says-outgoing-cambodia-coach/|title = 'We have built a strong foundation here,' says outgoing Cambodia coach - Khmer Times|date = 25 March 2021}}&lt;/ref&gt;
| align=&quot;center&quot; |សីហា ២០១៨&amp;nbsp;– សីហា ២០២០
| align=&quot;center&quot; |១៦
| align=&quot;center&quot; |៣
| align=&quot;center&quot; |៣
| align=&quot;center&quot; |១០
| align=&quot;center&quot; |១៩%
|-
| {{flagicon|JPN}} [[រីយូ ហ៊ីរ៉ូសេ]]&lt;ref&gt;http://www.camsports.org/football/59994.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.khmertimeskh.com/50831031/ffc-announces-new-coach-for-cambodian-national-football-team/|title=FFC announces new coach for Cambodian national football team - Khmer Times|date=28 March 2021}}&lt;/ref&gt;
| align=&quot;center&quot; |មីនា ២០២១&amp;nbsp;–
| align=&quot;center&quot; | ៥
| align=&quot;center&quot; | ២
| align=&quot;center&quot; | ០
| align=&quot;center&quot; | ៣
| align=&quot;center&quot; | ៤០%
|}

==កីឡាករ==
កីឡាករចំនួន ៣០ រូបខាងក្រោមនេះត្រូវបានជ្រើសរើសសម្រាប់ការប្រកួតប្រជែងក្នុង[[ពានរង្វាន់ជើងឯកអាស៊ានឆ្នាំ២០២០]]។&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.facebook.com/1565572410346928/posts/3134849786752508/|title=បញ្ជីរាយនាមកីឡាករជម្រើសជាតិកម្ពុជា សម្រាប់ការប្រកួតពានរង្វាន់ AFF Suzuki Cup 2020 ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅពីថ្ងៃទី០៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ដល់ថ្ងៃទី០១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ នៅប្រទេសសិង្ហបូរី។|accessdate=23 វិច្ឆិកា 2021}}&lt;/ref&gt; ចំនួនបង្ហាញខ្លួននិងគ្រាប់បាល់គិតត្រឹមនៅថ្ងៃទី៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ក្រោយការប្រកួតជាមួយ {{flagicon|ក្វាម}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិហ្គាំ|ហ្គាំ]]។

{{nat fs g start}}
{{nat fs g player|no=|pos=GK|name=[[កែវ សុខសិលា]] |age={{birth date and age|1997|8|1|df=y}}|caps=14|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់វិសាខា|វិសាខា]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=GK|name=[[ហ៊ុល គឹមហ៊ុយ]]|age={{birth date and age|2000|4|7|df=y}}|caps=2|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់បឹងកេត|បឹងកេត]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=GK|name=[[វីរៈ ដារ៉ា]]|age={{birth date and age|2003|10|30|df=y}}|caps=0|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]|clubnat=CAM}}
|-----
! colspan=&quot;9&quot; bgcolor=&quot;#0000FF&quot;  align=&quot;left&quot; |
|----- bgcolor=&quot;#DFEDFD&quot;
{{nat fs g player|no=|pos=DF|name=[[សឿយ វិសាល]] ''[[ប្រធានក្រុម (កីឡាបាល់ទាត់)|(ប្រធានក្រុម)]]''|age={{birth date and age|1995|8|19|df=y}}|caps=60|goals=4|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង|ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=DF|name=[[ឆេង ម៉េង]]|age={{birth date and age|1998|2|27|df=y}}|caps=24|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់វិសាខា|វិសាខា]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=DF|name=[[សេត រ៉ស៊ីប]]|age={{birth date and age|1997|7|7|df=y}}|caps=21|goals=1|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់បឹងកេត|បឹងកេត]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=DF|name=[[សារ៉េត គ្រីយ៉ា]]|age={{birth date and age|1995|3|4|df=y}}|caps=17|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង|ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=DF|name=[[កែន ច័ន្ទសុភ័ក្រ]]|age={{birth date and age|1998|6|15|df=y}}|caps=9|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់វិសាខា|វិសាខា]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=DF|name=[[ទេស សម្បត្តិ]]|age={{birth date and age|2000|10|20|df=y}}|caps=4|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់វិសាខា|វិសាខា]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=DF|name=[[យ៉ើ សាហ្វី]]|age={{birth date and age|2000|11|8|df=y}}|caps=4|goals=0|club=[[ក្លឹបបាល់ទាត់ ភ្នំពេញក្រោន|ភ្នំពេញក្រោន]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=DF|name=[[ស រតនា]]|age={{birth date and age|2002|10|9|df=y}}|caps=3|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=DF|name=[[សឿត ណាវ៉ា]]|age={{birth date and age|2001|2|13|af=y}}|caps=0|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់បឹងកេត|បឹងកេត]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=DF|name=[[ចាន់ សារ៉ាពេជ្រ]]|age={{birth date and age|2002|04|05|df=y}}|caps=0|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]|clubnat=CAM}}
|-----
! colspan=&quot;9&quot; bgcolor=&quot;#0000FF&quot; align=&quot;left&quot; |
|----- bgcolor=&quot;#DFEDFD&quot;
{{nat fs g player|no=|pos=MF|name=[[គួច សុកុម្ភៈ]] (''[[អនុប្រធានក្រុម (កីឡាបាល់ទាត់)|អនុប្រធានក្រុម]]'')|age={{birth date and age|1987|2|15|df=y}}|caps=63|goals=7|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ណាហ្គាវើលដ៏|ណាហ្គាវើលដ៏]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=MF|name=[[សុះ ស៊ូហាណា]]|age={{birth date and age|1992|4|4|df=y}}|caps=61|goals=3|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ណាហ្គាវើលដ៏|ណាហ្គាវើលដ៏]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=MF|name=[[ច្រឹង ពលរដ្ឋ]]|age={{birth date and age|1997|7|4|df=y}}|caps=25|goals=2|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់វិសាខា|វិសាខា]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=MF|name=[[អ៊ន ចាន់ប៉ូលីន]]|age={{birth date and age|1998|3|15|df=y}}|caps=19|goals=0|club=[[ក្លឹបបាល់ទាត់ ភ្នំពេញក្រោន|ភ្នំពេញក្រោន]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=MF|name=[[ប្រាក់ ធីវា]]|age={{birth date and age|1998|12|5|df=y}}|caps=6|goals=0|club=[[ក្លឹបបាល់ទាត់ ភ្នំពេញក្រោន|ភ្នំពេញក្រោន]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=MF|name=[[លឹម ពិសុទ្ធ]]|age={{birth date and age|2001|8|29|df=y}}|caps=5|goals=0|club=[[ក្លឹបបាល់ទាត់ ភ្នំពេញក្រោន|ភ្នំពេញក្រោន]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=MF|name=[[មិន រតនៈ]]|age={{birth date and age|2002|7|30|df=y}}|caps=2|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង|ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=MF|name=[[ជួន ចាន់ចាវ]]|age={{birth date and age|1999|5|5|df=y}}|caps=0|goals=0|club=[[ក្លឹបបាល់ទាត់ ភ្នំពេញក្រោន|ភ្នំពេញក្រោន]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=MF|name=[[អ៊ាន ពិសី]]|age={{birth date and age|2002|3|11|df=y}}|caps=0|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង|ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=MF|name=[[ស៊ិន សុវណ្ណមករា]]|age={{birth date and age|2004|12|6|df=y}}|caps=0|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]|clubnat=CAM}}
|-----
! colspan=&quot;9&quot; bgcolor=&quot;#0000FF&quot; align=&quot;left&quot; |
|----- bgcolor=&quot;#DFEDFD&quot;
{{nat fs g player|no=|pos=FW|name=[[ប្រាក់ មុន្នីឧត្តម]]|age={{birth date and age|1994|8|24|df=y}}|caps=57|goals=10|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង|ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=FW|name=[[កែវ សុខផេង]]|age={{birth date and age|1992|3|3|df=y}}|caps=51|goals=12|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់វិសាខា|វិសាខា]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=FW|name=[[ចាន់ វឌ្ឍនាកា]]|age={{birth date and age|1994|1|23|df=y}}|caps=46|goals=17|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់បឹងកេត|បឹងកេត]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=FW|name=[[សៀង ចន្ធា]]|age={{birth date and age|2002|9|9|df=y}}|caps=13|goals=1|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់បឹងកេត|បឹងកេត]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=FW|name=[[ឡេង ណូរ៉ា]]|age={{birth date and age|2004|09|19|df=y}}|caps=1|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=FW|name=[[ញាណ សុស៊ីដាន]]|age={{birth date and age|2002|10|11|df=y}}|caps=1|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ក្រសួងការពារជាតិ|ធីហ្វីអាមមី]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs g player|no=|pos=FW|name=[[សារ ទី]]|age={{birth date and age|2001|4|4|df=y}}|caps=0|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់អគ្គិសនីកម្ពុជា|អគ្គិសនីកម្ពុជា]]|clubnat=CAM}}
{{nat fs end|background=#1445c3}}

កីឡាករខាងក្រោមនេះត្រូវបានកោះហៅចូលក្រុមក្នុងរយៈពេល ១២ ខែចុងក្រោយនេះ។

{{nat fs r start|background=#FF0000|color=white}}
{{nat fs r player|no=|pos=GK|name=[[រ៉េត លីហេង]] |age={{birth date and age|2004|1|1|df=y}}|caps=0|goals=0|club=[[សាលាបាល់ទាត់ជាតិបាទី|សាលាបាទី]]|clubnat=CAM|latest={{nowrap|v. {{flagicon|ក្វាម}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិហ្គាំ|ហ្គាំ]], ១២ តុលា ២០២១}}}}
{{nat fs r player|no=|pos=GK|name=[[អ៊ុំ វិចិត្រ]]|age={{birth date and age|1993|11|27|df=y}}|caps=6|goals=0|club=[[ក្លឹបបាល់ទាត់ ភ្នំពេញក្រោន|ភ្នំពេញក្រោន]]|clubnat=CAM|latest={{nowrap|v. {{fb|IRN}}, ១១ មិថុនា ២០២១}}}}
{{nat fs r player|no=|pos=DF|name=[[សឿត បារាំង]] |age={{birth date and age|1999|9|29|df=y}}|caps=5|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់អង្គរថាយហ្គឺរ|អង្គរថាយហ្គឺរ]]|clubnat=CAM|latest={{nowrap|v. {{flagicon|ក្វាម}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិហ្គាំ|ហ្គាំ]], ១២ តុលា ២០២១}}}}
{{nat fs r player|no=|pos=DF|name=[[ញឹម លីហួរ]]|age={{birth date and age|2002|11|17|df=y}}|caps=0|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់វិសាខា|វិសាខា]]|clubnat=CAM|latest={{nowrap|v. {{flagicon|ក្វាម}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិហ្គាំ|ហ្គាំ]], ១២ តុលា ២០២១}}}}
{{nat fs r player|no=|pos=DF|name=[[អ៊ុក សុវណ្ណ]]|age={{birth date and age|1998|5|15|df=y}}|caps=10|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់វិសាខា|វិសាខា]]|clubnat=CAM|latest={{nowrap|v. {{fb|IRN}}, ១១ មិថុនា ២០២១}}}}
{{nat fs r player|no=|pos=MF|name=[[ជឿន ណាចា]] |age={{birth date and age|2001|6|10|df=y}}|caps=0|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ក្រសួងការពារជាតិ|ធីហ្វីអាមមី]]|clubnat=CAM|latest={{nowrap|v. {{flagicon|ក្វាម}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិហ្គាំ|ហ្គាំ]], ១២ តុលា ២០២១}}}}
{{nat fs r player|no=|pos=MF|name=[[លីម អារុណ រ៉េយមិន]]|age={{birth date and age|2003|6|25|df=y}}|caps=0|goals=0|club= [[ក្លិបបាល់ទាត់បឹងកេត|បឹងកេត]]|clubnat=CAM|latest={{nowrap|v. {{flagicon|ក្វាម}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិហ្គាំ|ហ្គាំ]], ១២ តុលា ២០២១}}}}
{{nat fs r player|no=|pos=MF|name=[[ឡុង ម៉េងហាវ]]|age={{birth date and age|2000|11|11|df=y}}|caps=0|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់អង្គរថាយហ្គឺរ|អង្គរថាយហ្គឺរ]]|clubnat=CAM|latest={{nowrap|v. {{flagicon|ក្វាម}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិហ្គាំ|ហ្គាំ]], ១២ តុលា ២០២១}}}}
{{nat fs r player|no=|pos=MF|name=[[រដ្ឋ សំណាង]]|age={{birth date and age|1999|06|06|df=y}}|caps=0|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់សូលទីឡូអង្គរ|សូលទីឡូអង្គរ]]|clubnat=CAM|latest={{nowrap|v. {{flagicon|ក្វាម}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិហ្គាំ|ហ្គាំ]], ១២ តុលា ២០២១}}}}
{{nat fs r player|no=|pos=MF|name=[[ធារី ចន្ថាប៊ីន]]|age={{birth date and age|1991|6|1|df=y}}|caps=38|goals=3|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់វិសាខា|វិសាខា]]|clubnat=CAM|latest={{nowrap|v. {{fb|IRN}}, ១១ មិថុនា ២០២១}}}}
{{nat fs r player|no=|pos=FW|name=[[ណារ៉ុង កក្កដា]]|age={{birth date and age|1999|07|5|df=y}}|caps=1|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ក្រសួងការពារជាតិ|ធីហ្វីអាមមី]]|clubnat=CAM|latest={{nowrap|v. {{flagicon|ក្វាម}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិហ្គាំ|ហ្គាំ]], ១២ តុលា ២០២១}}}}
{{nat fs r player|no=|pos=FW|name=[[គី រីណា]]|age={{birth date and age|2002|05|8|df=y}}|caps=0|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]|clubnat=CAM|latest={{nowrap|v. {{flagicon|ក្វាម}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិហ្គាំ|ហ្គាំ]], ១២ តុលា ២០២១}}}}
{{nat fs r player|no=|pos=FW|name=[[ម៉ាត់ នូរុណ]]|age={{birth date and age|1998|6|17|df=y}}|caps=3|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់បឹងកេត|បឹងកេត]]|clubnat=CAM|latest={{nowrap|v. {{fb|IRN}}, ១១ មិថុនា ២០២១}}}}
{{nat fs r player|no=|pos=FW|name=[[វុធ តុលា]]|age={{birth date and age|2002|10|6|df=y}}|caps=2|goals=0|club=[[ក្លិបបាល់ទាត់វិសាខា|វិសាខា]]|clubnat=CAM|latest={{nowrap|v. {{fb|IRN}}, ១១ មិថុនា ២០២១}}}}
{{nat fs end|background=#0B0B3F}}

===កីឡាករបង្ហាញខ្លួនច្រើនបំផុត===
''គិតត្រឹមថ្ងៃទី៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១''
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|-
!width=30px|ល.រ
! style=&quot;width:150px;&quot;|ឈ្មោះ
!width=50px|ការបង្ហាញខ្លួន
!width=50px|គ្រាប់បាល់
! style=&quot;width:100px;&quot;|រយៈពេល
|-
|១
|align=&quot;left&quot;|[[គួច សុកុម្ភៈ]]
|៦១
|៧
|២០០៦–បច្ចុប្បន្ន
|-
|២
|align=&quot;left&quot;|[[ប្រាក់ មុន្នីឧត្តម]]
|៥៨
|១០
|២០១១–បច្ចុប្បន្ន
|-
|rowspan=2|៣
|align=&quot;left&quot;|[[សឿយ វិសាល]]
|៥៧
|៣
|២០១៤–បច្ចុប្បន្ន
|-
|align=&quot;left&quot;|[[សុះ ស៊ូហាណា]]
|៥៧
|២
|២០១២–បច្ចុប្បន្ន
|-
|៥
|align=&quot;left&quot;|[[ឈិន ឈឿន]]
|៥៦
|៤
|២០១១–២០១៨
|-
|៦
|align=&quot;left&quot;|[[ឃួន ឡាបូរ៉ាវី]]
|៥៥
|១២
|២០០៨–២០១៨
|-
|៧
|align=&quot;left&quot;|[[កែវ សុខផេង]]
|៤៨
|១១
|២០១៥–បច្ចុប្បន្ន
|-
|៨
|align=&quot;left&quot;|[[សំ អែលណាសា]]
|៤៦
|១១
|២០០០–២០១១
|-
|៩
|align=&quot;left&quot;|[[ចាន់ វឌ្ឍនាកា]]
|៤៥
|១៦
|២០១៣–
|-
|១០
|align=&quot;left&quot;|[[ធារី ចន្ថាប៊ីន]]
|៣៨
|៣
|២០១៥–
|-
|}

===កីឡាករទាត់បញ្ចូលទីច្រើនបំផុត===
''គិតត្រឹមថ្ងៃទី៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១''
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|-
!width=30px|ល.រ
! style=&quot;width:150px;&quot;|ឈ្មោះ 
!width=50px|គ្រាប់បាល់
!width=50px|ការបង្ហាញខ្លួន
!width=50px|អត្រាគ្រាប់បាល់
! style=&quot;width:100px;&quot;|រយៈពេល
|-
|១
|style=&quot;text-align:left;&quot;|[[ហុក សុចិត្រា]]
|២០
|២៦
|០.៧៧
|១៩៩៥–២០០២
|-
|២
|style=&quot;text-align:left;&quot;|[[ចាន់ វឌ្ឍនាកា]]
|១៦
|៤៥
|០.៤៤
|២០១៣–
|-
|៣
|style=&quot;text-align:left;&quot;|[[ឃួន ឡាបូរ៉ាវី]]
|១២
|៥៥
|០.២២
|២០០៨–២០១៨
|-
|rowspan=2|៤
|style=&quot;text-align:left;&quot;|[[សំ អែលណាសា]]
|១១
|៤៦
|០.២៤
|២០០០–២០១១
|-
|style=&quot;text-align:left;&quot;|[[កែវ សុខផេង]]
|១១
|៤៨
|០.២៣
|២០១៥–
|-
|rowspan=2|៦
|style=&quot;text-align:left;&quot;|[[ឃឹម បូរី]]
|១០
|២៨
|០.៣៦
|២០០៧–២០១៥
|-
|style=&quot;text-align:left;&quot;|[[ប្រាក់ មុន្នីឧត្តម]]
|១០
|៥៨
|០.១៧
|២០១១–
|-
|៨
|style=&quot;text-align:left;&quot;|[[គួច សុកុម្ភៈ]]
|៧
|៦១
|០.១១
|២០០៦–បច្ចុប្បន្ន
|-
|rowspan=2|9
|style=&quot;text-align:left;&quot;|[[សុខ ចាន់រស្មី]]
|៥
|១០
|០.៥
|២០១៣–២០១៦
|-
|style=&quot;text-align:left;&quot;|[[ចាន់ រឹទ្ធី]]
|៥
|២៥
|០.២
|២០០២–២០១១
|-
|}

==កិច្ចប្រកួត==
''គិតត្រឹមថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ក្រោយពេលក្រុមកម្ពុជាបានប៉ះជាមួយក្រុម {{flagicon|ក្វាម}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិហ្គាំ|ហ្គាំ]]រួច។''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.worldfootball.net/teams/kambodscha-team/11/|title = Cambodia - Record against}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align: center; font-size: 100%;&quot;
|-style=&quot;color:black;&quot;
! style=&quot;width:145px;&quot;|គ្រូប្រជែង
! style=&quot;width:1px;&quot;| ប្រ
! style=&quot;width:1px;&quot;| ឈ្ន
! style=&quot;width:1px;&quot;| ស្ម
! style=&quot;width:1px;&quot;| ចា
! style=&quot;width:1px;&quot;| សចគ
! style=&quot;width:1px;&quot;| គសច
! style=&quot;width:1px;&quot;| អប
!style=&quot;width:1px;&quot; | សហព័ន្ធ
|-
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|អាហ្វកានីស្ថាន}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិអាហ្វហ្កានីស្ថាន|អាហ្វហ្កានីស្ថាន]] || ៤ || ១ || ០ || ៣ || ២ || ៦ || −៤ || bgcolor=#87CEEB|[[សហព័ន្ធកីឡាបាល់ទាត់អាស៊ី|AFC]]
|-
|- bgcolor=FFFFCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|AUS}} || ១ || ០ || ១ || ០ || ០ || ០ || ០ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|BHR}} || ២ || ០ || ០ || ២ || ២ || ៩ || −៩ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|BAN}} || ៤ || ០ || ១ || ៣ || ២ || ៥ || −៣ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=CCFFCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|ភូតាន}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិភូតាន|ភូតាន]]|| 1 || ១ || ០ || ០ || ២ || ០ || +២ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=CCFFCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|BRU}} || ៨ || ៥ || ២ || ១ || ២២ || ៩ || +១១ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|ចិន}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិចិន|ចិន]]|| ៦ || ០ || ០ || ៦ || ៣ || ២៤ || −២១ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=CCFFCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon image|Flag of Chinese Taipei for Olympic games.svg}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិចិនតៃប៉ិ|ចិនតៃប៉ិ]] (តៃវ៉ាន់)|| ៤ || ២ || ១ || ១ || ៦ || ៦ || ០ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=CCFFCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|ក្វាម}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិហ្គាំ|ហ្គាំ]]|| ៤ || ៣ || ០ || ១ || ៦ || ៣ || +៣ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|គីនេ}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិគីនេ|គីនេ]] || ១ || ០ || ០ || ១ || ១ || ២ || −១ || bgcolor=#87CEEB|[[សហព័ន្ធកីឡាបាល់ទាត់អាហ្វ្រិក|CAF]]
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|ហុងកុង}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិហុងកុង|ហុងកុង]]|| ៩ || ២ || ១ || ៦ || ៩ || ២១ || −១២ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|IND}} || ៥ || ១ || ០ || ៤ || ៥ || ១៧ || −១២ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|IDN}} || ២៣ || ២ || ៣ || ១៨ || ១៤ || ៨៦ || −៧២ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|IRN}} || ៤ || ០ || ០ || ៤ || ១ || ២៨ || −២៧ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|អ៊ីរ៉ាក់}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិអ៊ីរ៉ាក់|អ៊ីរ៉ាក់]]|| ២ || ០ || ០ || ២ || ១ || ៨ || −៧ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|JPN}} || ៤ || ០ || ០ || ៤ || ១ || ១០ || −៩ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|JOR}} || ២ || ០ || ០ || ២ || ០ || ៨ || −៨ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=CCFFCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|KUW}} || ១ || ១ || ០ || ០ || ៤ || ០ || +៤ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|កៀគីស្ថាន}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិកៀហ្ស៊ីស្ថាន|កៀហ្ស៊ីស្ថាន]]|| ២ || ០ || ០ || ២ || ៦ || ៨ || −២ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=CCFFCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|LAO}} || ១៦ || ៧ || ៣ || ៦ || ២៧ || ២៤ || +៣ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|LIB}} || ១ || ០ || ០ || ១ || ១ || ៥ || −៤ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=CCFFCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|MAC}} || ៦ || ៤ || ១ || ១ || ១៤ || ៧ || +៧ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|MAS}} || ២៨ || ៤ || ៣ || ២១ || ២៧ || ៨៥ || −៥៨ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|MDV}} || ៤ || ០ || ១ || ៣ || ៣ || ១៤ || −១១ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFFFCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|ម៉ុងកូល}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិម៉ុងហ្គោលី|ម៉ុងហ្គោលី]]|| ១ || ០ || ១ || ០ || ១ || ១ || ០ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|MYA}} || ២០ || ២ || ២ || ១៦ || ១៣ || ៥៨ || −៤៥ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|NEP}} || ១ || ០ || ០ || ១ || ០ || ១ || −១ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|North Korea}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិកូរ៉េខាងជើង|កូរ៉េខាងជើង]]|| ១ || ០ || ០ || ១ || ០ || ២ || −២ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=CCFFCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|ប៉ាគីស្ថាន}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិប៉ាគីស្ថាន|ប៉ាគីស្ថាន]]|| ៣ || ៣ || ០ || ០ || ៥ || ១ || +៤ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFFFCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|PLE}} || ២ || ១ || ០ || ១ || ៤ || ៤ || ០ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|PHI}} || ១១ || ៣ || ៤ || ៤ || ១១ || ១៨ || −៧ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|KSA}} || ១ || ០ || ០ || ១ || ២ || ៧ || −៥ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|SIN}} || ១៩ || ២ || ១ || ១៥ || ១១ || ៣៨ || −២៧ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|KOR}} || ៨ || ១ || ០ || ៧ || ៤ || ២៤ || −២០ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=CCFFCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|ស្រីលង្កា}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិស្រីលង្កា|ស្រីលង្កា]]|| ៣ || ២ || ០ || ១ || ១០ || ២ || +៨ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|ស៊ីរី}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិស៊ីរី|ស៊ីរី]]|| ៣ || ០ || ០ || ៣ || ១ || ១៧ || −១៦ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|តាជីគីស្ថាន}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិតាហ្ស៊ីគីស្ថាន|តាហ្ស៊ីគីស្ថាន]]|| ១ || ០ || ០ || ១ || ០ || ៣ || −៣ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|THA}} || ១៥ || ២ || ៥ || ៨ || ១៧ || ៣៦ || −១៩ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=CCFFCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|TLS}} || ៨ || ៥ || ២ || ១ || ២១ || ១៦ || +៥ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|TKM}} || ៣ || ០ || ០ || ៣ || ១ || ១២ || −១១ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|UZB}} || ២ || ០ || ០ || ២ || ១ || ១០ || −៩ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFCCCC
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{fb|VIE}} || ១៣ || ៣ || ១ || ៩ || ១៥ || ៤៨ || −៣៣ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|- bgcolor=FFFFCC 
| style=&quot;text-align:left;&quot;| {{flagicon|យេម៉ែន}} [[ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិយេម៉ែន|យេម៉ែន]]|| ២ || ១ || ០ || ១ || ៨ || ៨ || ០ || bgcolor=#87CEEB|AFC
|-
|}

==ការប្រកួត==
===ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោក===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align: center;font-size:90%;&quot;
!colspan=2 style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|កំណត់ត្រា[[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោក|{{color|#FFFFFF|ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោក}}]]
!colspan=6 style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|កំណត់ត្រា[[គុណវុឌ្ឍិពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោក|{{color|#FFFFFF|គុណវុឌ្ឍិពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោក}}]]
|-
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|ឆ្នាំ
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|វគ្គ
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ប្រ|ប្រកួត}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ឈ្ន|ឈ្នះ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ស្ម|ស្មើ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ចា|ចាញ់}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|សចគ|ស៊ុតចូលគេ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|គសច|គេស៊ុតចូល}}
|-
|{{Flagicon|Switzerland}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ១៩៥៤|១៩៥៤]]
|colspan=7 rowspan=11|''មិនបានចូលរួម''
|-
|{{Flagicon|Sweden}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ១៩៥៨|១៩៥៨]]
|-
|{{Flagicon|ឈីលី}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ១៩៦២|១៩៦២]]
|-
|{{Flagicon|England}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ១៩៦៦|១៩៦៦]]
|-
|{{Flagicon|Mexico}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ១៩៧០|១៩៧០]]
|-
|{{flagicon|អាល្លឺម៉ង់}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ១៩៧៤|១៩៧៤]]
|-
|{{flagicon|Argentina}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ១៩៧៨|១៩៧៨]]
|-
|{{flagicon|Spain}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ១៩៨២|១៩៨២]]
|-
|{{flagicon|Mexico}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ១៩៨៦|១៩៨៦]]
|-
|{{flagicon|Italy}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ១៩៩០|១៩៩០]]
|-
|{{flagicon|United States}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ១៩៩៤|១៩៩៤]]
|-
| {{flagicon|France}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ១៩៩៨|១៩៩៨]]|| rowspan=2 colspan=1|''មិនបានគុណវុឌ្ឍិ''||៦||០||១||៥||២||២៧
|-
|{{flagicon|South Korea}} {{flagicon|Japan}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ២០០២|២០០២]]||៦||០||១||៥||២||២២
|-
|{{flagicon|Germany}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ២០០៦|២០០៦]] || rowspan=1 colspan=7 |''មិនបានចូលរួម''
|-
|{{flagicon|អាហ្វ្រិកខាងត្បូង}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ២០១០|២០១០]]|| rowspan=4 colspan=1 |''មិនបានគុណវុឌ្ឍិ''||២||០||០||២||១||៥
|-
|{{flagicon|Brazil}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ២០១៤|២០១៤]] ||២||១||០||១||៦||៨
|-
|{{flagicon|Russia}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ២០១៨|២០១៨]] ||១០||១||១||៨||៥||២៨
|-
|{{flagicon|Qatar}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ២០២២|២០២២]] ||១០||២||១||៧||៦||៤៥
|-
|{{flagicon|Canada}} {{flagicon|Mexico}} {{flagicon|United States}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ២០២៦|២០២៦]] ||colspan=7 | 
|-
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|សរុប
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|៣៦
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|៤
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|៤
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|២៨
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|២២
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|១៣៥
|}

===ពានរង្វាន់ជើងឯកប្រចាំទ្វីបអាស៊ី===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align: center;font-size:90%;&quot;
!colspan=8 style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|កំណត់ត្រា[[ពានរង្វាន់ជើងឯកប្រចាំទ្វីបអាស៊ី|{{color|#FFFFFF|ពានរង្វាន់ជើងឯកប្រចាំទ្វីបអាស៊ី}}]]
! style=&quot;width:1%;&quot; rowspan=&quot;21&quot;|
!colspan=6 style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{color|#FFFFFF|គុណវុឌ្ឍិពានរង្វាន់ជើងឯកប្រចាំទ្វីបអាស៊ី}}
|-
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|ឆ្នាំ
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|វគ្គ
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ប្រ|ប្រកួត}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ឈ្ន|ឈ្នះ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ស្ម|ស្មើ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ចា|ចាញ់}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|សចគ|ស៊ុតចូលគេ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|គសច|គេស៊ុតចូល}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ប្រ|ប្រកួត}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ឈ្ន|ឈ្នះ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ស្ម|ស្មើ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ចា|ចាញ់}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|សចគ|ស៊ុតចូលគេ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|គសច|គេស៊ុតចូល}}
|-
| {{flagicon|Hong Kong|1910}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ១៩៥៦|១៩៥៦]] || rowspan=1 colspan=7 |''មិនបានគុណវុឌ្ឍិ''
||២||១||០||១||៥||១១
|-
| {{flagicon|South Korea}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ១៩៦០|១៩៦០]] || rowspan=2 colspan=7 |''ដកថយ'' || rowspan=2 colspan=6 |''ដកថយ''
|-
| {{flagicon|Israel}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ១៩៦៤|១៩៦៤]]
|-
| {{flagicon|Iran}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ១៩៦៨|១៩៦៨]] || rowspan=1 colspan=7 |''មិនបានគុណវុឌ្ឍិ''
||៣||២||០||១||៤||២
|-bgcolor=#9acdff
| {{flagicon|Thailand}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ១៩៧២|១៩៧២]] ||ចំណាត់ថ្នាក់លេខបួន||៥||១||១||៣||៨||១០
||៥||២||១||២||៨||៨
|-
| {{flagicon|Iran}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ១៩៧៦|១៩៧៦]] || rowspan=6 colspan=7 | ''មិនបានចូលរួម'' || rowspan=6 colspan=6 | ''មិនបានចូលរួម''
|-
|{{flagicon|KUW}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ១៩៨០|១៩៨០]] 
|-
| {{flagicon|SIN}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ១៩៨៤|១៩៨៤]]
|-
|{{flagicon|QAT}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ១៩៨៨|១៩៨៨]]
|-
| {{flagicon|JPN}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ១៩៩២|១៩៩២]] 
|-
| {{flagicon|អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ១៩៩៦|១៩៩៦]] 
|-
| {{flagicon|លីបង់}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ២០០០|២០០០]] || rowspan=1 colspan=7 |''មិនបានគុណវុឌ្ឍិ''
||៤||០||០||៤||៤||១៩
|-
| {{flagicon|China}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ២០០៤|២០០៤]] || rowspan=2 colspan=7 |''មិនបានចូលរួម'' || rowspan=2 colspan=6 |''មិនបានចូលរួម''
|-
| {{flagicon|Indonesia}} {{flagicon|Malaysia}} {{flagicon|Thailand}} {{flagicon|Vietnam}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ២០០៧|២០០៧]]
|-
| {{flagicon|Qatar}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ២០១១|២០១១]] || rowspan=3 colspan=7 |''មិនបានគុណវុឌ្ឍិ''
| colspan=6 rowspan=2|[[ពានរង្វាន់ប្រជែងបាល់ទាត់អាស៊ី]]
|-
| {{flagicon|Australia}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ២០១៥|២០១៥]]
|-
| {{flagicon|United Arab Emirates}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ២០១៩|២០១៩]]
||១៨||៣||២||១៣||១២||៤៧
|-
| {{flagicon|China}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ីឆ្នាំ២០២៣|២០២៣]] || colspan=7 |
||១០||២||១||៧||៦||៤៥
|-
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|សរុប
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|៥
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|១
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|១
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|៣
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|៨
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|១០

!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|៤២
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|១០
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|៤
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|២៨
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|៣៩
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|១៣២
|}

===ពានរង្វាន់ប្រជែងបាល់ទាត់អាស៊ី===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align: center;font-size:90%;&quot;
!colspan=8 style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|កំណត់ត្រា[[ពានរង្វាន់ប្រជែងបាល់ទាត់អាស៊ី|{{color|#FFFFFF|ពានរង្វាន់ប្រជែងបាល់ទាត់អាស៊ី}}]]
|-
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|ឆ្នាំ
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|វគ្គ
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ប្រ|ប្រកួត}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ឈ្ន|ឈ្នះ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ស្ម|ស្មើ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ចា|ចាញ់}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|សចគ|ស៊ុតចូលគេ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|គសច|គេស៊ុតចូល}}
|-
|{{flagicon|Bangladesh}} [[ពានរង្វាន់ប្រជែងបាល់ទាត់អាស៊ីឆ្នាំ២០០៦|២០០៦]] || វគ្គជម្រុះក្នុងពូល||៣||១||០||២||៤||៦
|-
|{{flagicon|India}} [[ពានរង្វាន់ប្រជែងបាល់ទាត់អាស៊ីឆ្នាំ២០០៨|២០០៨]]|| rowspan=4 colspan=7 |''មិនបានគុណវុឌ្ឍិ''
|-
|{{flagicon|ស្រីលង្កា}} [[ពានរង្វាន់ប្រជែងបាល់ទាត់អាស៊ីឆ្នាំ២០១០|២០១០]]
|-
|{{flagicon|Nepal}} [[ពានរង្វាន់ប្រជែងបាល់ទាត់អាស៊ីឆ្នាំ២០១២|២០១២]]
|-
|{{flagicon|ម៉ាល់ឌីវ}} [[ពានរង្វាន់ប្រជែងបាល់ទាត់អាស៊ីឆ្នាំ២០១៤|២០១៤]]
|-
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|សរុប
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|៣
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|១
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|០
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|២
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|៤
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|៦
|}

===ពានរង្វាន់ជើងឯកអាស៊ាន===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align: center;font-size:90%;&quot;
!colspan=8 style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|កំណត់ត្រា[[ពានរង្វាន់ជើងឯកអាស៊ាន|{{color|#FFFFFF|ពានរង្វាន់ជើងឯកអាស៊ាន}}]]
|-
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|ឆ្នាំ
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|វគ្គ
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ប្រ|ប្រកួត}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ឈ្ន|ឈ្នះ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ស្ម|ស្មើ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|ចា|ចាញ់}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|សចគ|ស៊ុតចូលគេ}}
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|{{Tooltip|គសច|គេស៊ុតចូល}}
|-
| {{flagicon|Singapore}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់អាស៊ានឆ្នាំ១៩៩៦|១៩៩៦]] || វគ្គជម្រុះក្នុងពូល || ៤ || ០ || ០ || ៤ || ១ || ១២
|-
| {{flagicon|Vietnam}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់អាស៊ានឆ្នាំ១៩៩៨|១៩៩៨]] ||rowspan=1 colspan=7 |''មិនបានគុណវុឌ្ឍិ''
|-
| {{flagicon|Thailand}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់អាស៊ានឆ្នាំ២០០០|២០០០]] || rowspan=3 colspan=1 | វគ្គជម្រុះក្នុងពូល || ៤ || ១ || ០ || ៣ || ៥ || ១០
|-
| {{flagicon|Indonesia}} {{flagicon|Singapore}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់អាស៊ានឆ្នាំ២០០២|២០០២]] || ៤ || ១ || ០ || ៣ || ៥ || ១៨
|-
| {{flagicon|Malaysia}} {{flagicon|Vietnam}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់អាស៊ានឆ្នាំ២០០៤|២០០៤]] || ៤ || ០ || ០ || ៤ || ២ || ២២
|-
| {{flagicon|Singapore}} {{flagicon|Thailand}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់អាស៊ានឆ្នាំ២០០៧|២០០៧]] ||rowspan=1 colspan=7 |''មិនបានគុណវុឌ្ឍិ''
|-
| {{flagicon|Indonesia}} {{flagicon|Thailand}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់អាស៊ានឆ្នាំ២០០៨|២០០៨]] || វគ្គជម្រុះក្នុងពូល || ៣ || ០ || ០ || ៣ || ២ || ១២
|-
| {{flagicon|Indonesia}} {{flagicon|Vietnam}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់អាស៊ានឆ្នាំ២០១០|២០១០]] || rowspan=3 colspan=7 | ''មិនបានគុណវុឌ្ឍិ''
|-
| {{flagicon|Malaysia}} {{flagicon|Thailand}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់អាស៊ានឆ្នាំ២០១២|២០១២]]
|-
| {{flagicon|Singapore}} {{flagicon|Vietnam}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់អាស៊ានឆ្នាំ២០១៤|២០១៤]]
|-
| {{flagicon|Myanmar}} {{flagicon|Philippines}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់អាស៊ានឆ្នាំ២០១៦|២០១៦]] || វគ្គជម្រុះក្នុងពូល || ៣ || ០ || ០ || ៣ || ៤ || ៨
|-
| {{flagicon|ASEAN}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់អាស៊ានឆ្នាំ២០១៨|២០១៨]] || វគ្គជម្រុះក្នុងពូល|| ៤ || ១ || ០ || ៣ || ៤ || ៩
|-
| {{flagicon|Singapore}} [[ពានរង្វាន់បាល់ទាត់អាស៊ានឆ្នាំ២០២១|២០២១]] ||rowspan=1 colspan=7 |
|-
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;| សរុប
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;|
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;| ២២ 
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;| ៣ 
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;| ០
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;| ២៣
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;| ២៣
!style=&quot;background:#0000FF;color:red;&quot;| ៩១
|}

==ឯកសារយោង==
{{Reflist}}

==តំណភ្ជាប់ខាងក្រៅ==
{{Commons category|Cambodia national football team|ក្រុមបាល់ទាត់ជម្រើសជាតិកម្ពុជា}}
* [http://www.ffcambodia.com/ គេហទំព័រផ្លូវការ]
* [https://web.archive.org/web/20071219181726/http://www.fifa.com/associations/association=cam/ ប្រវត្តិរូបក្រុមរបស់ហ្វីហ្វា]
* [http://www.eloratings.net/Cambodia.htm កំណត់ត្រាក្រុមរបស់អ៊ីឡូ (ELO)]</text>
      <sha1>9aa05flhbdrl72sl9vjyhtja9sf7v8a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>សាលាបឋមសិក្សា-អនុវិទ្យាល័យវត្តក្នុង</title>
    <ns>0</ns>
    <id>34326</id>
    <revision>
      <id>281849</id>
      <parentid>189151</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T13:33:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>117.20.113.73</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16" xml:space="preserve">😂😂😂😂</text>
      <sha1>qsrx99mz555ks6ssh8mcgiaokdc85b7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>អ្នកប្រើប្រាស់:V(g)</title>
    <ns>2</ns>
    <id>34350</id>
    <redirect title="អ្នកប្រើប្រាស់:G(x)" />
    <revision>
      <id>281871</id>
      <parentid>281737</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T01:21:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xqbot</username>
        <id>1605</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>រ៉ូបូ៖ ជួសជុលការបញ្ជួនបន្តទ្វេដងទៅ [[អ្នកប្រើប្រាស់:G(x)]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="83" xml:space="preserve">#បញ្ជូនបន្ត [[អ្នកប្រើប្រាស់:G(x)]]</text>
      <sha1>h162ilb7a07ncxliza8qvu4jemjjh3f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>សង្កាត់វាលវង់(ក្រុងកំពង់ចាម)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>35668</id>
    <revision>
      <id>281912</id>
      <parentid>241103</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T11:25:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>58.97.227.147</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1765" xml:space="preserve">សង្កាត់វាលវង់ ស្ថិតនៅ [[ក្រុងកំពង់ចាម]] [[ខេត្តកំពង់ចាម]]។

=រដ្ឋបាល=
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+សង្កាត់វាលវង់ មាន ៧ភូមិគឺ÷
| colspan=&quot;3&quot; |ឃុំ  វាលវង់ Veal Vong 
|-
|លេខកូដភូមិ
|ឈ្មោះភូមិជាអក្សរខ្មែរ
|ឈ្មោះភូមិជាអក្សរអង់គ្លេស
|-
|
|វាលវង់
|Veal Vong
|-
|
|ភូមិទី១
|Phum Ti Muoy
|-
|
|ភូមិទី២
|Phum Ti Pir
|-
|
|ភូមិទី៣
|Phum Ti Bei
|-
|
|ភូមិទី៤
|Phum Ti Buon
|-
|
|ភូមិទី៥
|Phum Ti Pram
|-
|
|ភូមិទី៦
|Phum Ti  Prammuoy
|}

=អប់រំ=
==បឋមសិក្សា==
==អនុវិទ្យាល័យ==
=សាសនា=
==ព្រះពុទ្ធសាសនា==
===វត្ត===
=ផ្សារ=
=រមណីដ្ឋាន=
==ឯកសារពិគ្រោះ==
*[http://www.necelect.org.kh/Khmer/ElecResult.htm គណកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត]
*[http://khetkrongofcambodia.blogspot.com ខេត្ត/ក្រុងនៅប្រទេសកម្ពុជា]
*[http://www.tourismcambodia.com/TravelGuides/provinces.asp?ProvinceID=4 ក្រសួងទេសចរកម្ពុជា]

{{ខេត្តកំពង់ចាម}}
{{ខេត្តក្រុងខ្មែរ}}

[[Category:ខេត្តកំពង់ចាម]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:សង្កាត់នៃកម្ពុជា|វាលវង់(ក្រុងកំពង់ចាម)]]</text>
      <sha1>1nm9k5mg8a2n3vycs20bc0rlcwk9816</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ស្រុកកំពង់ស្ពាន</title>
    <ns>0</ns>
    <id>36451</id>
    <revision>
      <id>281869</id>
      <parentid>263931</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T01:15:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chhen Pisey</username>
        <id>32423</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3295" xml:space="preserve">'''ស្រុកកំពង់ស្ពាន''' គឺជាស្រុកជនបទមួយ នៃ [[ខេត្តព្រះត្រពាំង]] ក្នុង [[តំបន់ដីសណ្តទន្លេមេគង្គ]] នៃ [[ប្រទេសវៀតណាម]] ។ គិតត្រឹមឆ្នាំ ២០០៣ ស្រុកនេះមានប្រជាជនចំនួន ១២៨ ៥៥៥ ។ ស្រុកនេះគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដី ២៣៤ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។ ទីរួមស្រុកស្ថិតនៅ '''កំពង់ស្ពាន'''។  '''ស្រុកកំពង់ស្ពាន''' ជាដែនរដ្ឋបាលស្ថិតនៅ [[ខេត្តព្រះត្រពាំង]] ដែលមានរដ្ឋបាល ឃុំ និង ភូមិ÷
{| class=&quot;wikitable&quot;
! colspan=&quot;3&quot; |{{pagename}}
|-
! លេខកូដឃុំ !! ឈ្មោះឃុំជាអក្សរខ្មែរ !! ឈ្មោះឃុំជាអក្សរឡាតាំង
|-
|
|[[ឃុំក្រសាំង |ឃុំក្រសាំង ]]
|
|-
|
|[[ឃុំអូរទទឹង(ស្រុកកំពង់ស្ពាន) |ឃុំអូរទទឹង ]]
|
|-
|
|[[ឃុំ |ឃុំ ]]
|
|-
|
|[[ឃុំ |ឃុំ ]]
|
|-
|
|[[ឃុំ |ឃុំ ]]
|
|-
|
|[[ឃុំ |ឃុំ ]]
|
|-
|
|[[ឃុំ |ឃុំ ]]
|
|-
|
|[[ឃុំ |ឃុំ ]]
|
|-
|
|[[ឃុំ |ឃុំ ]]
|
|-
|
|[[ឃុំ |ឃុំ ]]
|
|}

=ប្រជាជន=
=អប់រំ=
=សាសនា=
==វត្ត==
* វត្តេវេឡុវ័នឬស្សីស្រុក
* វត្តសម្បូរង្សី
* វត្តទេពឧទ្យាន តាដេវ
* វត្តមុនីរង្សី មេពាំង
* វត្តមង្គលឧទ្យាន កិញ្ឆាង
*វត្តរតនះទីបារាមកោះកែវ (អូរមិច)
*វត្តភិរម្យរាជ (ភិរម្យសុខ)
*វត្តមហាវន្ត (អូរសំពៅ)
*វត្តសង្វរថ្មមាស (អូរទទឹង)
*វត្តសាលវន្ត (តាអោក)
*វត្ត រតនះសាគរ (ព្រើម)
*វត្តពោធិសិរី (ចុងផ្នោ)
*វត្តបុទុមសាគរ (កំពង់ស្ពាន)
*វត្តមហាពោធិវ័ន (តាថៀវ)
*វត្ត មជ្ឈឹមារាម (កណ្តាល)
*វត្តពោធិភិរម្យរង្សី (ចុងបឹង)
*វត្តពោធិមានជ័យសិរីឧត្តម(ពោធិ៍ធំ)
*វត្តបទុមក្រពុំរត្នកេសរបុបា្ផចប្បាមាស (សំណឹងធំ)
*វត្តសមោធារាម (កំបាំងបាត់)
*វត្តជ្រោយប្រាសាទ (ចុងខ្សាច់)
*វត្តជោវ័នសង្វាមាស (បាត់ក្រមា)
*វត្តព្រលានមានជ័យ (ចុងព្រលាន) 

=មើលផងដែរ=</text>
      <sha1>dzyxzmcx5kmynz1a7hwqzn3cj3wq93g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>អក្សរថៃ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>41083</id>
    <revision>
      <id>281864</id>
      <parentid>281741</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T00:00:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>177.73.98.170</ip>
      </contributor>
      <comment>DANONÃO GROSSO!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35818" xml:space="preserve">{{Rough translation|ភាសាអង់គ្លេស}}'''អក្សរថៃ''' ({{Lang-th|อักษรไทย}} អានថា: អាកសនថៃ) គឺជា អាប៊ូហ្គីដា (Abugida) ធ្លាប់សរសេរភាសាថៃ ខាងត្បូងរបស់ថៃ និងជាច្រើនទៀតបាននិយាយនៅក្នុង[[ថៃ|ប្រទេសថៃ]] អក្ខរក្រមថៃខ្លួនវាផ្ទាល់មាន ៤៤ ព្យញ្ជនៈ ({{Lang-th|พยัญชนะ}} ផាយ៉ាន់ឆាណា) ១៥ ស្រៈ ({{Lang-th|สระ}} ស្រាក់) ដែលរួមបញ្ចូលគ្នាយ៉ាងហោចណាស់ ២៨ ទំរង់ស្រៈនិង ៤ សម្លេងវណ្ណយុត្ត ({{Lang-th|วรรณยุกต์ ឬ วรรณยุต}}, វ៉ានណាយុក ឬ វ៉ានណាយុត) ដើម្បីបង្កើតតួអក្សរភាគច្រើនតំណាងព្យាង្គ

== ព្យញ្ជនៈនៅលីវ ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align: center;&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; |និមិត្តសញ្ញា
! colspan=&quot;3&quot; |ឈ្មោះ
! colspan=&quot;2&quot; |[[Royal Thai General System of Transcription|RTGS]]
! colspan=&quot;2&quot; |IPA
! rowspan=&quot;2&quot; |Class
|-
!ភាសាថៃ
![[Royal Thai General System of Transcription|RTGS]]
!អត្ថន័យ
!Initial
!Final
!Initial
!Final
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ก
| style=&quot;text-align: left&quot; |ก ไก่
| style=&quot;text-align: left&quot; |''ko kai''
ក កៃ (ក, គ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |សាច់​មាន់
|k
|k
|{{IPA|[k]}}
|{{IPA|[k̚]}}
| style=&quot;background: #cfc&quot; |កណ្តាល
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ข
| style=&quot;text-align: left&quot; |ข ไข่
| style=&quot;text-align: left&quot; |''kho khai''
ខ ខៃ (ខ, ឃ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ស៊ុត
|kh
|k
|{{IPA|[kʰ]}}
|{{IPA|[k̚]}}
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ខ្ពស់
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ฃ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ฃ ขวด
| style=&quot;text-align: left&quot; |''kho khuat''
ខ ខួត
| style=&quot;text-align: left&quot; |ដប
|kh
|k
|{{IPA|[kʰ]}}
|{{IPA|[k̚]}}
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ខ្ពស់
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ค
| style=&quot;text-align: left&quot; |ค ควาย
| style=&quot;text-align: left&quot; |''kho khwai''
ខ (គ) ខ្វាយ (ខ, ឃ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ក្របី
|kh
|k
|{{IPA|[kʰ]}}
|{{IPA|[k̚]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ฅ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ฅ คน
| style=&quot;text-align: left&quot; |''kho khon''
ខ (គ) ខុន
| style=&quot;text-align: left&quot; |មនុស្ស
|kh
|k
|{{IPA|[kʰ]}}
|{{IPA|[k̚]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ฆ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ฆ ระฆัง
| style=&quot;text-align: left&quot; |''kho ra-khang''
ខ (ឃ) រ៉ាក់ខាំង (ខ, ឃ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |កណ្តឹង
|kh
|k
|{{IPA|[kʰ]}}
|{{IPA|[k̚]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ง
| style=&quot;text-align: left&quot; |ง งู
| style=&quot;text-align: left&quot; |''ngo ngu''
ង ងូ (ង)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ពស់
|ng
|ng
|{{IPA|[ŋ]}}
|{{IPA|[ŋ]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |จ
| style=&quot;text-align: left&quot; |จ จาน
| style=&quot;text-align: left&quot; |''cho chan''
ច ចាន (ច, ជ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ចាន
|ch
|t
|{{IPA|[tɕ]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #cfc&quot; |កណ្តាល
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ฉ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ฉ ฉิ่ง
| style=&quot;text-align: left&quot; |''cho ching''
ឆ ឈិង (ឆ, ឈ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |សសៃ
|ch
|&amp;nbsp;–
|{{IPA|[tɕʰ]}}
|{{IPA|–}}
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ខ្ពស់
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ช
| style=&quot;text-align: left&quot; |ช ช้าง
| style=&quot;text-align: left&quot; |''cho chang''
ឆ (ជ) ឆាង (ឆ, ឈ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ដំរី
|ch
|t
|{{IPA|[tɕʰ]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ซ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ซ โซ่
| style=&quot;text-align: left&quot; |so so
ស សូ (ស)
| style=&quot;text-align: left&quot; |សង្វាក់
|s
|t
|{{IPA|[s]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ฌ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ฌ เฌอ
| style=&quot;text-align: left&quot; |''cho choe''
ឈ ឈើ (ឆ, ឈ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ឈើ
|ch
|&amp;nbsp;–
|{{IPA|[tɕʰ]}}
|{{IPA|–}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
|{{font|ญ|size=150%}}{{ref|alphabetic-1}}
| style=&quot;text-align: left&quot; |ญ หญิง
| style=&quot;text-align: left&quot; |''yo ying''&lt;br /&gt;ញ ញីង (ញ, យ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ស្រី
|y
|n
|{{IPA|[j]}}
|{{IPA|[n]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ฎ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ฎ ชฎา
| style=&quot;text-align: left&quot; |''do cha-da''
ដ ឆាក់ដា (ដ, ឌ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |សំលៀកបំពាក់ក្បាល
|d
|t
|{{IPA|[d]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #cfc&quot; |កណ្តាល
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ฏ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ฏ ปฏัก
| style=&quot;text-align: left&quot; |''to pa-tak''
ត (ដ) ប៉ះតាក (ត, ទ)
| style=&quot;text-align: left&quot; | លំពែង
|t
|t
|{{IPA|[t]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #cfc&quot; |កណ្តាល
|-
|{{font|ฐ|size=150%}}{{ref|alphabetic-2}}
| style=&quot;text-align: left&quot; |ฐ ฐาน
| style=&quot;text-align: left&quot; |''tho than''
ឋ ឋាន (ឋ, ឍ, ថ, ធ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ឈ្នាន់
|th
|t
|{{IPA|[tʰ]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ខ្ពស់
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ฑ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ฑ มณโฑ
| style=&quot;text-align: left&quot; |''tho montho''
ថ (ឌ) ម៉ុនថូ

(ដ, ឋ, ឌ, ឍ, ថ, ធ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |នាង​មណ្ឌោលគីរី
|th
|t
|{{IPA|[tʰ]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ฒ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ฒ ผู้เฒ่า
| style=&quot;text-align: left&quot; |''tho phu-thao''
ឍ ភូថៅ (ឋ, ឍ, ថ, ធ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |មនុស្សចាស់
|th
|t
|{{IPA|[tʰ]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ณ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ณ เณร
| style=&quot;text-align: left&quot; |''no nen''
ណ នេន (ណ, ន)
| style=&quot;text-align: left&quot; |សាមណេរ
|n
|n
|{{IPA|[n]}}
|{{IPA|[n]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ด
| style=&quot;text-align: left&quot; |ด เด็ก
| style=&quot;text-align: left&quot; |''do dek''
ដ (ត) ដេក (ដ, ឌ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |កូន
|d
|t
|{{IPA|[d]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #cfc&quot; |កណ្តាល
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ต
| style=&quot;text-align: left&quot; |ต เต่า
| style=&quot;text-align: left&quot; |''to tao''
ត តៅ (ត, ទ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |អណ្តើក
|t
|t
|{{IPA|[t]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #cfc&quot; |កណ្តាល
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ถ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ถ ถุง
| style=&quot;text-align: left&quot; |''tho thung''
ថ ធុង (ថ, ធ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |កាបូប
|th
|t
|{{IPA|[tʰ]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ខ្ពស់
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ท
| style=&quot;text-align: left&quot; |ท ทหาร
| style=&quot;text-align: left&quot; |''tho thahan''
ថ (ទ) ថាក់ហាន (ថ, ធ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ទាហាន
|th
|t
|{{IPA|[tʰ]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ธ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ธ ธง
| style=&quot;text-align: left&quot; |''tho thong''
ធ ធង (ថ, ធ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ទង់
|th
|t
|{{IPA|[tʰ]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |น
| style=&quot;text-align: left&quot; |น หนู
| style=&quot;text-align: left&quot; |''no nu''
ន ហ្នូ (ណ, ន)
| style=&quot;text-align: left&quot; |កណ្តុរ
|n
|n
|{{IPA|[n]}}
|{{IPA|[n]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |บ
| style=&quot;text-align: left&quot; |บ ใบไม้
| style=&quot;text-align: left&quot; |''bo baimai''
ប បៃម៉ៃ (ប)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ស្លឹក
|b
|p
|{{IPA|[b]}}
|{{IPA|[p̚]}}
| style=&quot;background: #cfc&quot; |កណ្តាល
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ป
| style=&quot;text-align: left&quot; |ป ปลา
| style=&quot;text-align: left&quot; |''po pla''
ប៉ ប៉្រា (ប៉, ព)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ត្រី
|p
|p
|{{IPA|[p]}}
|{{IPA|[p̚]}}
| style=&quot;background: #cfc&quot; |កណ្តាល
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ผ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ผ ผึ้ง
| style=&quot;text-align: left&quot; |''pho phueng''
ផ ភឹង (ផ, ភ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ឃ្មុំ
|ph
|&amp;nbsp;–
|{{IPA|[pʰ]}}
|{{IPA|–}}
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ខ្ពស់
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ฝ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ฝ ฝา
| style=&quot;text-align: left&quot; |''fo fa''
ហ្វ ហ្វា (ហ្វ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |គំរប
|f
|&amp;nbsp;–
|{{IPA|[f]}}
|{{IPA|–}}
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ខ្ពស់
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |พ
| style=&quot;text-align: left&quot; |พ พาน
| style=&quot;text-align: left&quot; |''pho phan''
ផ (ព) ផាន (ផ, ភ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ថាស
|ph
|p
|{{IPA|[pʰ]}}
|{{IPA|[p̚]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ฟ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ฟ ฟัน
| style=&quot;text-align: left&quot; |''fo fan''
ហ្វ ហ្វាន់ (ហ្វ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ធ្មេញ
|f
|p
|{{IPA|[f]}}
|{{IPA|[p̚]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ภ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ภ สำเภา
| style=&quot;text-align: left&quot; |''pho sam-phao''
ភ សាំផៅ (ផ, ភ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |កប៉ាល់ឥត
|ph
|p
|{{IPA|[pʰ]}}
|{{IPA|[p̚]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ม
| style=&quot;text-align: left&quot; |ม ม้า
| style=&quot;text-align: left&quot; |''mo ma''
ម ម៉ា (ម)
| style=&quot;text-align: left&quot; |សេះ
|m
|m
|{{IPA|[m]}}
|{{IPA|[m]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ย
| style=&quot;text-align: left&quot; |ย ยักษ์
| style=&quot;text-align: left&quot; |''yo yak''
យ យ៉ាក (ញ, យ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |យក្ស
|y
|{{IPA|–}} or n{{ref|alphabetic-3}}
|{{IPA|[j]}}
|{{IPA|–}} or {{IPA|[n]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ร
| style=&quot;text-align: left&quot; |ร เรือ
| style=&quot;text-align: left&quot; |''ro ruea''
រ រឿ (រ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ទូក
|r
|n
|{{IPA|[r]}}
|{{IPA|[n]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ล
| style=&quot;text-align: left&quot; |ล ลิง
| style=&quot;text-align: left&quot; |''lo ling''
ល លីង (ល, ឡ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ស្វា
|l
|n
|{{IPA|[l]}}
|{{IPA|[n]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ว
| style=&quot;text-align: left&quot; |ว แหวน
| style=&quot;text-align: left&quot; |''wo waen''
វ​ វ៉ែន (វ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ចិញ្ចៀន
|w
|{{IPA|–}}{{ref|alphabetic-4}}
|{{IPA|[w]}}
|{{IPA|–}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ศ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ศ ศาลา
| style=&quot;text-align: left&quot; |''so sala''
ស (ឝ) សាឡា (ស)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ព្រះពន្លា
|s
|t
|{{IPA|[s]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ខ្ពស់
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ษ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ษ ฤๅษี
| style=&quot;text-align: left&quot; |''so rue-si''
ស (ឞ) ឬស៊ី (ស)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ឥសី
|s
|t
|{{IPA|[s]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ខ្ពស់
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ส
| style=&quot;text-align: left&quot; |ส เสือ
| style=&quot;text-align: left&quot; |''so suea''
ស សឿ (ស)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ខ្លា
|s
|t
|{{IPA|[s]}}
|{{IPA|[t̚]}}
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ខ្ពស់
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ห
| style=&quot;text-align: left&quot; |ห หีบ
| style=&quot;text-align: left&quot; |''ho hip''
ហ ហ៊ីប (ហ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ប្រអប់
|h
|–
|{{IPA|[h]}}
|{{IPA|–}}
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ខ្ពស់
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ฬ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ฬ จุฬา
| style=&quot;text-align: left&quot; |''lo chu-la''
ឡ ជុឡា (ល, ឡ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ខ្លែង
|l
|n
|{{IPA|[l]}}
|{{IPA|[n]}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |อ
| style=&quot;text-align: left&quot; |อ อ่าง
| style=&quot;text-align: left&quot; |''o ang''
អ អាង (អ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |អាង
|{{IPA|–}}{{ref|alphabetic-5}}
|&amp;nbsp;–
|{{IPA|[ʔ]}}
|{{IPA|–}}
| style=&quot;background: #cfc&quot; |កណ្តាល
|-
| style=&quot;font-size: 150%&quot; |ฮ
| style=&quot;text-align: left&quot; |ฮ นกฮูก
| style=&quot;text-align: left&quot; |''ho nok-huk''
ហ ណុកហ៊ូក (ហ)
| style=&quot;text-align: left&quot; |ទីទុយ
|h
|&amp;nbsp;–
|{{IPA|[h]}}
|{{IPA|–}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
|}

== ស្រៈ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; |និមិត្តសញ្ញា
! colspan=&quot;3&quot; |ឈ្មោះ
|-
!ភាសាថៃ
!RTGS
!អានពាក្យ
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |ะ
|วิสรรชนีย์
|Wisanchani
(ពីភាសាសំស្ក្រឹត [[Visarga|{{IAST|''visarjanīya''}}]])
|វិសាន់ឆះនី (វិសជ៌នី)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |◌ั
|ไม้หันอากาศ
|Mai han a-kat
|ម៉ាយហាន់អាកាត (ឈើបត់អាកាស) 
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |◌็
|ไม้ไต่คู้
|Mai tai khu
|ម៉ាយតៃឃូ (ឈើឡើងពត់ / អស្តា)
|-
| &amp;nbsp;&lt;big&gt;&lt;big&gt;◌์&lt;/big&gt;&lt;/big&gt;
|ทัณฑฆาต ឬ การันต์
|thanthakhat ឬ karan
|ថាន់តះខាត (ទណ្ឌឃាដ) ឬ ការ៉ាន់ (ការន្ត)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |า
|ลากข้าง
|Lak khang
|ឡាកខាង (អូសចំហៀង)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |◌ิ
|พินทุอิ
|Phinthu i
|ភិនធុអ៊ិ (ពិន្ទុឥ)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |◌̍
|ฝนทอง
|Fon thong
|ហ្វុនថង (ភ្លៀងមាស)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |◌̎
|ฟันหนู
|Fan nu
|ហ្វាន់ហ្នូ (ធ្មេញកណ្តុរ)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |◌ํ
|นิคหิต
|Nikkhahit
|និកខះហ៊ិត (និគ្គហិត)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |◌ุ
|ตีนเหยียด
|Tin yiat
|ទីនយាត (ជើងលាតសន្ធឹង)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |◌ู
|ตีนคู้
|Tin khu
|ទីនឃូ (ជើងកោង)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |เ
|ไม้หน้า
|Mai na
|ម៉ាយណា (ឈើមុខ)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |โ
|ไม้โอ
|Mai o
|ម៉ាយអូ (ឈើឱ)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |ใ
|ไม้ม้วน
|Mai muan
|ម៉ាយមួន (ឈើរមៀល)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |ไ
|ไม้มลาย
|Mai malai
|ម៉ាយម៉ះឡាយ (ឈើផ្ទុះ)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |อ
|ตัว อ
|Tua o
|តួអរ (អ)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |ย
|ตัว ย
|Tua yo
|តួយ៉រ (យ)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |ว
|ตัว ว
|Tua wo
|តួវ៉រ (វ)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |ฤ
|ตัว ฤ
|Tua rue
|តួរឹ (ឫ)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |ฤๅ
|ตัว ฤๅ
|Tua rue
|តួរឺ (ឬ)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |ฦ
|ตัว ฦ
|Tua lue
|តួលឹ (ឭ)
|-
| style=&quot;font-size: 150%; text-align:center&quot; |ฦๅ
|ตัว ฦๅ
|Tua lue
|តួលឺ (ឮ)
|-
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
! colspan=&quot;9&quot; style=&quot;width:49%&quot; |ស្រៈខ្លី
! rowspan=&quot;2&quot; |
! colspan=&quot;9&quot; style=&quot;width:49%&quot; |ស្រៈវែង
|-
! colspan=&quot;2&quot; |ឈ្មោះ
!និមិត្តសញ្ញា
!IPA
!RTGS
!វ៉ារ្យ៉ង់
!ស្រៈពេញតួ
!ស្រៈនិស្ស័យ
!ប្រៀបធៀបអក្សរខ្មែរ
! colspan=&quot;2&quot; |ឈ្មោះ
!និមិត្តសញ្ញា
!IPA
!RTGS
!វ៉ារ្យ៉ង់
!ស្រៈពេញតួ
!ស្រៈនិស្ស័យ
!ប្រៀបធៀបអក្សរខ្មែរ
|-
! colspan=&quot;19&quot; |ស្រៈសាមញ្ញ
|-
|สระอะ
|Sara a
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌ะ 
◌ 
◌ั◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|a}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |a
|u
|អ
|ះ, ័
|អះ, -ា-់ 
| rowspan=&quot;9&quot; |
|สระอา
|Sara a
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌า 
◌า◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|aː}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |a
|ah, ar, aa
|អា
|ា
|អា
|-
|สระอิ
|Sara i
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌ิ 
◌ิ◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|i}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |i
|
|ឥ
|ិ
|អ៊ិ
|สระอี
|Sara i
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌ี 
◌ี◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|iː}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |i
|ee, ii, y
|ឦ
|ី
|អ៊ី
|-
|สระอึ
|Sara ue
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌ึ 
◌ึ◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɯ}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |ue
|eu, u, uh
| -
|ឹ
|អ៊ឹ
|สระอือ
|Sara ue
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌ือ 
◌ื◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɯː}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |ue
|eu, u
| -
|ឺ
|អ៊ឺ
|-
|สระอุ
|Sara u
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌ุ 
◌ุ◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|u}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |u
|oo
|ឧ
|ុ
|អ៊ុ
|สระอู
|Sara u
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌ู 
◌ู◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|uː}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |u
|oo, uu
|ឩ
|ូ
|អ៊ូ
|-
|สระเอะ
|Sara e
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |เ◌ะ 
เ◌็◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|e}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |e
|&amp;nbsp;
| -
|េះ
|អេះ
|สระเอ
|Sara e
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |เ◌ 
เ◌◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|eː}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |e
|ay, a, ae, ai, ei
|ឯ
|េ
|អេ
|-
|สระแอะ
|Sara ae
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |แ◌ะ 
แ◌็◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɛ}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |ae
|aeh, a
| -
| -
|អែះ
|สระแอ
|Sara ae
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |แ◌ 
แ◌◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɛː}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |ae
|a
| -
|ែ
|អែ
|-
|สระโอะ
|Sara o
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |โ◌ะ 
◌◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|o}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |o
|&amp;nbsp;
| -
| -
|អុ
|สระโอ
|Sara o
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |โ◌ 
โ◌◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|oː}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |o
|or, oh, ô
|ឱ, ឲ
|ោ
|អូ
|-
|สระเอาะ
|Sara o
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |เ◌าะ 
◌็อ◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɔ}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |o
|o, aw
| -
|ោះ
|អោះ. អក់
|สระออ
|Sara o
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌อ 
◌อ◌
◌◌

◌็
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɔː}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |o
|or, aw
|អ
| -
|អ, អរ
|-
|สระเออะ
|Sara oe
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |เ◌อะ
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɤʔ}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |oe
|eu
| -
| -
|អើះ, អឹ
|สระเออ
|Sara oe
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |เ◌อ 
เ◌ิ◌ 
เ◌อ◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɤː}} 
{{IPA|ɤ}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |oe
|er, eu, ur
| -
|ើ
|អើ, អឺ
|-
! colspan=&quot;19&quot; |Diphthongs
|-
|สระเอียะ
|Sara ia
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |เ◌ียะ
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|iaʔ}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |ia
|iah, ear, {{not a typo|ie}}
| -
| -
|អៀះ, អ៊ះ
| rowspan=&quot;3&quot; |
|สระเอีย
|Sara ia
| style=&quot;font-size:125%;text-align:center&quot; |เ◌ีย 
เ◌ีย◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ia}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |ia
|ear, ere, {{not a typo|ie}}
| -
|ៀ
|អៀ, អ៊ា
|-
|สระเอือะ
|Sara uea
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |เ◌ือะ
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɯaʔ}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |uea
|eua, ua
| -
| -
|អឿះ
|สระเอือ
|Sara uea
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |เ◌ือ 
เ◌ือ◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɯa}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |uea
|eua, ua, ue
| -
|ឿ
|អឿ
|-
|สระอัวะ
|Sara ua
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌ัวะ
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|uaʔ}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |ua
|&amp;nbsp;
| -
| -
|អួះ
|สระอัว
|Sara ua
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌ัว 
◌ว◌
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ua}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |ua
|uar
| -
|ួ
|ួ
|-
! colspan=&quot;19&quot; |បញ្ចេញសំឡេងស្រៈផ្សំ
|-
|สระอิ + ว
|Sara i + wo waen
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌ิว
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|iu; iw}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |io
|ew
| -
| -
|អ៊ិវ
| rowspan=&quot;13&quot; |
| colspan=&quot;9&quot; |
|-
|สระเอะ + ว
|Sara e + wo waen
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |เ◌็ว
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|eu; ew}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |eo
|eu, ew
| -
| -
|អេវ
|สระเอ + ว
|Sara e + wo waen
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |เ◌ว
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|eːu; eːw}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |eo
|eu, ew
| -
|េវ
|អេវ
|-
| colspan=&quot;9&quot; |
|สระแอ + ว
|Sara ae + wo waen
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |แ◌ว
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɛːu; ɛːw}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |aeo
|aew, eo
|
|ែវ
|អែវ
|-
|สระเอา
|Sara ao
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |เ◌า
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|au; aw}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |ao
|aw, au, ow
|ឪ
|ៅ
|អៅ
|สระอา + ว
|Sara a + wo waen
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌าว
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|aːu}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |ao
|au
| -
|ាវ
|អាវ
|-
| colspan=&quot;9&quot; |
|สระเอีย + ว
|Sara ia + wo waen
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |เ◌ียว
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|iau; iaw}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |iao
|eaw, iew, iow
| -
|ៀវ
|អៀវ, អ៊ាវ
|-
|สระอะ + ย
|Sara a + yo yak
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌ัย
| rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ai; aj}}
| rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align:center&quot; |ai
| rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align:center&quot; |ay
| -
|័យ
| rowspan=&quot;2&quot; |អៃ
| rowspan=&quot;2&quot; |สระอา + ย
| rowspan=&quot;2&quot; |Sara a + yo yak
| rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌าย
| rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|aːi; aːj}}
| rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align:center&quot; |ai
| rowspan=&quot;2&quot; |aai, aay, ay
| rowspan=&quot;2&quot; | -
| rowspan=&quot;2&quot; |ាយ
| rowspan=&quot;2&quot; |អាយ
|-
|สระไอ
|Sara ai
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |ใ◌, ไ◌
ไ◌ย
|ឰ
|ៃ
|-
|สระเอาะ + ย
|Sara o + yo yak
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌็อย
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɔi; ɔj}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |oi
|oy
| -
| -
|អយ
|สระออ + ย
|Sara o + yo yak
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌อย
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɔːi; ɔːj}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |oi
|oy
| -
| -
|អយ
|-
| colspan=&quot;9&quot; |
|สระโอ + ย
|Sara o + yo yak
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |โ◌ย
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|oːi; oːj}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |oi
|oy
| -
|ោយ
|អូយ
|-
|สระอุ + ย
|Sara u + yo yak
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌ุย
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ui; uj}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |ui
|uy
| -
|ុយ
|អ៊ុយ
| colspan=&quot;9&quot; |
|-
| colspan=&quot;9&quot; |
|สระเออ + ย
|Sara oe + yo yak
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |เ◌ย
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɤːi; ɤːj}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |oei
|oey
| -
|ើយ
|អើយ, អឺយ
|-
| colspan=&quot;9&quot; |
|สระอัว + ย
|Sara ua + yo yak
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |◌วย
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|uai; uaj}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |uai
|uay
| -
|ួយ
|អួយ
|-
| colspan=&quot;9&quot; |
|สระเอือ + ย
|Sara uea + yo yak
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |เ◌ือย
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|ɯai; ɯaj}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |ueai
|uai
| -
|ឿយ
|អឿយ
|-
! colspan=&quot;19&quot; |ស្រៈបន្ថែម
|-
|สระอำ
|Sara am
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |ำ
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|am}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |am
|um
| -
|ាំ
|អាំ
| rowspan=&quot;3&quot; |
| colspan=&quot;9&quot; |
|-
|ฤ
|Rue
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |ฤ
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|rɯ}} 
{{IPA|ri}} 
{{IPA|rɤː}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |rue, ri, roe
|ru, ri
| -
|ឫ
|រឹ
|ฤๅ
|Rue
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |ฤๅ
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|rɯː}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |rue
|ruu
| -
|ឬ
|រឺ
|-
|ฦ
|Lue
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |ฦ
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|lɯ}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |lue
|lu, li
| -
|ឭ
|លឹ
|ฦๅ
|Lue
| style=&quot;font-size:125%; text-align:center&quot; |ฦๅ
| style=&quot;text-align:center&quot; |{{IPA|lɯː}}
| style=&quot;text-align:center&quot; |lue
|lu
| -
|ឮ
|លឺ
|}

== វណ្ណយុត្ត ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; |និមិត្តសញ្ញា
! colspan=&quot;3&quot; |ឈ្មោះ
! colspan=&quot;4&quot; |សមាសភាពព្យាង្គនិងថ្នាក់ព្យញ្ជនៈដំបូង
|-
! align=&quot;left&quot; |ថៃ
![[Royal Thai General System of Transcription|RTGS]]
!អានពាក្យ
!ស្រៈនិងសំឡេងចុងក្រោយ
! style=&quot;background: #ccf&quot; |ទាប
! style=&quot;background: #cfc&quot; |កណ្តាល
! style=&quot;background: #fcc&quot; |ខ្ពស់
|-
|
|(ไม่มี)
|(none)
| -
|ពាក្យរស់
{{small|ស្រៈវែងឬស្រៈបូករួមទាំងកូនកាត់ផង}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |កណ្តាល
| style=&quot;background: #cfc&quot; |កណ្តាល
| style=&quot;background: #fcc&quot; |បន្ថែម
|-
|
|(ไม่มี)
|(none)
| -
|ពាក្យស្លាប់ខ្លី
{{small|ស្រៈខ្លីនៅខាងចុងរឺក៏បូកបញ្ចូលគ្នា}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ខ្ពស់
| style=&quot;background: #cfc&quot; |ទាប
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ទាប
|-
|
|(ไม่มี)
|(none)
| -
|ពាក្យស្លាប់វែង
{{small|ស្រៈវែងនិងបូកបញ្ចូលគ្នា}}
| style=&quot;background: #ccf&quot; |falling
| style=&quot;background: #cfc&quot; |ទាប
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ទាប
|-
|&amp;nbsp;&lt;big&gt;&lt;big&gt;่&lt;/big&gt;&lt;/big&gt;
|ไม้เอก
|''mai ek''
|ម៉ៃអេក (ឈើឯក)
|ណាមួយ
| style=&quot;background: #ccf&quot; |falling
| style=&quot;background: #cfc&quot; |ទាប
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ទាប
|-
|&amp;nbsp;&lt;big&gt;&lt;big&gt;้&lt;/big&gt;&lt;/big&gt;
|ไม้โท
|''mai tho''
|ម៉ៃថូ (ឈើទោ)
|ណាមួយ
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ខ្ពស់
| style=&quot;background: #cfc&quot; |ធ្លាក់
| style=&quot;background: #fcc&quot; |ធ្លាក់
|-
|&amp;nbsp;&lt;big&gt;&lt;big&gt;๊&lt;/big&gt;&lt;/big&gt;
|ไม้ตรี
|''mai tri''
|ម៉ៃទ្រី (ឈើត្រី)
|ណាមួយ
| style=&quot;background: #ccf&quot; | -
| style=&quot;background: #cfc&quot; |ខ្ពស់
| style=&quot;background: #fcc&quot; | -
|-
|&amp;nbsp;&lt;big&gt;&lt;big&gt;๋&lt;/big&gt;&lt;/big&gt;
|ไม้จัตวา
|''mai chattawa''
|ម៉ៃចាត់តះវ៉ា (ឈើចត្តវា)
|ណាមួយ
| style=&quot;background: #ccf&quot; | -
| style=&quot;background: #cfc&quot; |បន្ថែម
| style=&quot;background: #fcc&quot; | -
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
! colspan=&quot;3&quot; |ห (ហ) នាំ
|- valign=&quot;top&quot;
!ព្យញ្ជនៈទាប
!ព្យញ្ជនៈខ្ពស់
!ប្រៀបធៀបអក្សរខ្មែរ
|-
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ง (ង, ង៉)
| style=&quot;background: #fcc&quot; |หง
|ហ្ង
|-
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ญ (ញ, ញ៉)
| style=&quot;background: #fcc&quot; |หญ
|ហ្ញ
|-
| style=&quot;background: #ccf&quot; |น (ន, ណ)
| style=&quot;background: #fcc&quot; |หน
|ហ្ន
|-
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ม (ម, ម៉)
| style=&quot;background: #fcc&quot; |หม
|ហ្ម
|-
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ย (យ, យ៉)
| style=&quot;background: #fcc&quot; |หย
|ហ្យ
|-
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ร (រ, រ៉)
| style=&quot;background: #fcc&quot; |หร
|ហ្រ
|-
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ล (ល, ឡ)
| style=&quot;background: #fcc&quot; |หล
|ហ្ល
|-
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ว (វ, វ៉)
| style=&quot;background: #fcc&quot; |หว
|ហ្វ
|-
! colspan=&quot;3&quot; |อ (អ) នាំ
|-
!ព្យញ្ជនៈទាប
!ព្យញ្ជនៈខ្ពស់
!ប្រៀបធៀបអក្សរខ្មែរ
|-
| style=&quot;background: #ccf&quot; |ย (យ, យ៉)
| style=&quot;background: #cfc&quot; |อย
|យ, យ៉
|}

== លេខ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!ហិណ្ឌូ - អារ៉ាប់
|0
|1
|2
|3
|4
|5
|6
|7
|8
|9
|-
!ថៃ
|๐
|๑
|๒
|๓
|๔
|๕
|๖
|๗
|๘
|๙
|-
!ខ្មែរ
|០
|១
|២
|៣
|៤
|៥
|៦
|៧
|៨
|៩
|-
!ពាក្យភាសាថៃ
|ศูนย์ (ស៊ូន)
|หนึ่ง (ហ្នឹង)
|สอง (សង)
|สาม (សាម)
|สี่ (ស៊ី)
|ห้า (ហា)
|หก (ហុក)
|เจ็ด (ជេត)
|แปด (ប៉ែត)
|เก้า (កាវ)
|-
!បកប្រែ
|សូន្យ
|មួយ
|ពីរ
|បី
|បួន
|ប្រាំ
|ប្រាំមួយ
|ប្រាំពីរ
|ប្រាំបី
|ប្រាំបួន
|}

== និមិត្តសញ្ញាផ្សេងទៀត ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; |និមិត្តសញ្ញា (ថៃ)
! rowspan=&quot;2&quot; |និមិត្តសញ្ញា (ខ្មែរ)
! colspan=&quot;2&quot; |ឈ្មោះ
! rowspan=&quot;2&quot; |អត្ថន័យ
|-
!ថៃ
!អានពាក្យ
|-
|ฯ
|។
|ไปยาลน้อย
|''ប៉ៃយ៉ានណយ''
|(ខណ្ឌ, ខណ្ឌសញ្ញា) សម្គាល់ឃ្លាផ្លូវការដែលខ្លីដោយអនុសញ្ញា (អក្សរកាត់)
|-
|-
|ฯลฯ
|៘
|ไปยาลใหญ่
|''ប៉ៃយ៉ានយ៉ៃ''
|(បេយ្យាលៈ, លៈ) ហើយដូច្នេះនៅលើ មានអ្វីផ្សេងទៀតក្រៅពីអ្វីដែលបានដកស្រង់
|-
|ๆ
|ៗ
|ไม้ยมก
|''ម៉ៃយ៉ះមក''
|(លេខ​ទោ) ពាក្យឬឃ្លាមុនត្រូវបានបកស្រាយឡើងវិញ
|-
|๏
|៙
|ฟองมัน, ตาไก่
|''ហ្វងម៉ាន់, តាកៃ''
|(កុក្កុដនេត្រ, ភ្នែក​មាន់) សម្គាល់ពីដំបូងនៃប្រយោគ កថាខណ្ឌឬសសរ (លែងប្រើ) ឥឡូវនេះគ្រាន់តែជាការចាប់ផ្តើមនៃការសសរនៅក្នុងកំណាព្យមួយ ឥឡូវត្រូវបានគេប្រើជាចំណុចគ្រាប់កាំភ្លើង
|-
|๏&lt;span style=&quot;position:relative;right:1ex;bottom:.5ex;&quot;&gt;&quot;&lt;/span&gt;
|៙៉
|ฟองมันฟันหนู, ฟันหนูฟองมัน, ฝนทองฟองมัน
|''ហ្វងម៉ានហ្វាន់ហ្នូ, ហ្វាន់ហ្នូហ្វងម៉ាន់ ហ្វនថងហ្វងម៉ាន់''
| rowspan=&quot;2&quot; |បានសម្គាល់ការចាប់ផ្តើមនៃជំពូកមុន (លែងប្រើ)
|-
|๐&lt;span style=&quot;position:relative;right:1ex;bottom:.5ex;&quot;&gt;&quot;&lt;/span&gt;
|&lt;nowiki&gt;-&lt;/nowiki&gt;
|ฟองดัน
|''ហ្វងដាន់''
|-
|ฯ
|។ះ
|อังคั่นเดี่ยว, คั่นเดี่ยว, ขั้นเดี่ยว
|''អាងខាន់ឌៀវ'', ''ខាន់ឌៀវ'', ''ខាន់ឌៀវ''
|(ខណ្ឌ, ខណ្ឌសញ្ញា) ពីមុនត្រូវបានសម្គាល់ចុងបញ្ចប់នៃប្រយោគឬឃ្លាមួយ (ដែលលែងប្រើ)
|-
|๚
|៕
|อังคั่นคู่, คั่นคู่, ขั้นคู่
|''អាងខាន់ឃូ'', ''ខាន់ឃូ'', ''ខាន់ឃូ''
|(ខណ្ឌចប់) សញ្ញាបញ្ចប់នៃឃ្លាមួយ; សម្គាល់ចុងបញ្ចប់នៃជំពូកឬផ្នែកវែង
|-
|ฯะ
|
| rowspan=&quot;2&quot; |อังคั่นวิสรรชนีย์
| rowspan=&quot;2&quot; |''អាងខាន់វិសាន់ឆះនី''
| rowspan=&quot;2&quot; |(ខណ្ឌវិសជ៌នី) ចុងបញ្ចប់នៃកំណាព្យ
|-
|๚ะ
|៕ះ
|-
|๛
|៚
|โคมูตร, สูตรนารายณ์
|''ខូមូត'', ''ស៊ូតណារ៉ាយ''
|(ខណ្ឌបរិយោសាន, គោ​មូត្រ)
សម្គាល់ចុងបញ្ចប់នៃជំពូកឬឯកសារ; សម្គាល់ចុងបញ្ចប់នៃរឿង
|-
|๚ะ๛
|៕ះ៚
|อังคั่นวิสรรชนีย์โคมูตร
|''អាងខាន់វិសាន់ឆះនីយ៍ខូមូត''
|(ខណ្ឌចប់បរិយោសាន, ខណ្ឌចប់គោ​មូត្រ) សម្គាល់ចុងបញ្ចប់នៃការងារដែលបានសរសេរ
|-
|฿
|&lt;nowiki&gt;-&lt;/nowiki&gt;
|บาท
|''បាត''
|បាត (រូបិយប័ណ្ណរបស់ប្រទេសថៃ)
|}

== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ភាសាថៃ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:អក្សរព្រាមី]]</text>
      <sha1>9bv95b65pss83ydxm5u12e79ki9va4d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ក្រុមការងារយុវជនគណៈបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រចាំក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>41926</id>
    <revision>
      <id>281884</id>
      <parentid>271780</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:47:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>LegalCouncil</username>
        <id>36395</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>link to facebook page.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6653" xml:space="preserve">{{ប្រអប់ព័ត៌មាន អង្គការ|name=ក្រុមការងារយុវជនគណៈបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រចាំក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ|image=[[File:2020-07-12 10 07 09-ក្រុមការងារយុវជនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រចាំក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ.png|thumb|center]]|leader_name=ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ែល ចំរើន|website=https://www.youth-cppmef.org/kh|abbreviation=ក.យ.ក. នៃ កសហវ}}

ការងារយុវជនគណបក្ស នៅគណៈកម្មាធិការគណបក្ស [[ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ|ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ]] (កសហវ) បានចាប់ផ្ដើមអនុវត្តចាប់តាំងពីខែមេសា ឆ្នាំ២០១២ ដែលកាលនោះមានឈ្មោះថា '''“សកម្មជនយុវជនគណបក្ស”'''។ នៅក្នុងនីតិកាលទី៥ កន្លងមកឯកឧត្តមអគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានគណៈកម្មាធិការគណបក្ស កសហវ បានណែនាំឱ្យរៀបចំធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពយន្តការការងារ[https://www.facebook.com/mefyouthcpp យុវជនគណបក្សប្រចាំក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្]ថុ ឱ្យមានរចនាសម្ព័ន្ធគ្រប់គ្រងនិងការទទួលខុសត្រូវកាន់តែច្បាស់លាស់ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការកម្លាំងយុវជននិងគាំទ្រយុវជនគណបក្សផងដែរ។

ក្នុងន័យនេះ ជារចនាសម្ព័ន្ធ គណៈកម្មាធិការគណបក្សប្រចាំ កសហវ មានក្រុមការងារយុវជនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មួយជាសេនាធិការ ដែលមានឯកឧត្តមបណ្ឌិត '''ហ៊ែល ចំរើន''' ជាប្រធាន និងមានសមាជិកជាប្រធានក្រុមការងារយុវជននៅតាមសាខាបក្សនៃអង្គភាពទាំង ២១ ក្រោមឱវាទ [[ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ|ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ]] ហើយដែលអង្គភាព ទាំង ២១ នេះ សុទ្ធតែមាននូវក្រុមការងារយុវជនដោយឡែករៀងៗខ្លួន។

== ចក្ខុវិស័យ ==
យុវជនក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ក្លាយទៅជាកម្លាំងចលករ សាមគ្គី ស្មោះស្ម័គ្រភក្ដី ថ្លៃថ្នូរ រឹងមាំ និងរស់រវើក ក្នុងការដឹកនាំនិងជំរុញផលិតភាពនិងពិពិធភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីជាឧត្តមប្រយោជន៍និងសុខុមាលភាពរបស់ប្រទេសជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋ។

== បេសកកម្ម ==
ផ្ដល់កាលានុវត្តភាពជូនយុវជនក្នុងការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាព និងសម្រេចសក្ដានុពលរបស់ខ្លួន ជាប្រយោជន៍ដល់ការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់គណបក្សនិងរាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។

== គោលបំណង ==

* បណ្តុះបណ្តាលស្មារតីសាមគ្គីភាពនិងកម្លាំងគាំទ្រមាគ៌ានយោបាយរបស់គណបក្ស
* ផ្សព្វផ្សាយនិងអប់រំកម្មវិធីនយោបាយបក្ស, កម្មវិធីកែទម្រង់ និងសមិទ្ធផលរបស់គណបក្ស ទាំងកម្រិតគោលនយោបាយជាតិ ទាំងកម្រិតវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិង ហិរញ្ញវត្ថុ
* គាំទ្រនិងសម្របសម្រួលជាមួយកិច្ចដំណើរការរបស់ កយក នៅក្នុងផ្ទៃក្នុងក្រសួង ព្រមទាំង ជាមួយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនិងស័ក្តិសិទ្ធភាព

== ទំនាក់ទំនង ==

==== អាស័យដ្ឋាន៖ ====

សង្កាត់វត្តភ្នំ, ខណ្ឌដូនពេញ, រាជធានីភ្នំពេញ, ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា

==== លេខទូរសព័្ទ ៖ ==== 

093 99 55 05

092 55 45 44

== ឯកសារយោង ==
[https://www.youth-cppmef.org/api/document/open?id=6&amp;lang=kh ខិតប័ណ្ណសង្ខេបរបាយការណ៍២០១៨ និង​ផែនការសកម្មភាព២០១៩]

[https://www.youth-cppmef.org/api/document/open?id=1&amp;lang=kh ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រនៃការអភិវឌ្ឍយុវជនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រចាំក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ]

__ផ្នែកមិនត្រូវកែប្រែ__</text>
      <sha1>7v4mx9lid8swlor0chd6ozjc8iwalxp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281885</id>
      <parentid>281884</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:48:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>LegalCouncil</username>
        <id>36395</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6653" xml:space="preserve">{{ប្រអប់ព័ត៌មាន អង្គការ|name=ក្រុមការងារយុវជនគណៈបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រចាំក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ|image=[[File:2020-07-12 10 07 09-ក្រុមការងារយុវជនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រចាំក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ.png|thumb|center]]|leader_name=ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ែល ចំរើន|website=https://www.youth-cppmef.org/kh|abbreviation=ក.យ.ក. នៃ កសហវ}}

ការងារយុវជនគណបក្ស នៅគណៈកម្មាធិការគណបក្ស [[ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ|ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ]] (កសហវ) បានចាប់ផ្ដើមអនុវត្តចាប់តាំងពីខែមេសា ឆ្នាំ២០១២ ដែលកាលនោះមានឈ្មោះថា '''“សកម្មជនយុវជនគណបក្ស”'''។ នៅក្នុងនីតិកាលទី៥ កន្លងមកឯកឧត្តមអគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានគណៈកម្មាធិការគណបក្ស កសហវ បានណែនាំឱ្យរៀបចំធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពយន្តការ[https://www.facebook.com/mefyouthcpp ការងារយុវជនគណបក្សប្រចាំក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ] ឱ្យមានរចនាសម្ព័ន្ធគ្រប់គ្រងនិងការទទួលខុសត្រូវកាន់តែច្បាស់លាស់ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការកម្លាំងយុវជននិងគាំទ្រយុវជនគណបក្សផងដែរ។

ក្នុងន័យនេះ ជារចនាសម្ព័ន្ធ គណៈកម្មាធិការគណបក្សប្រចាំ កសហវ មានក្រុមការងារយុវជនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មួយជាសេនាធិការ ដែលមានឯកឧត្តមបណ្ឌិត '''ហ៊ែល ចំរើន''' ជាប្រធាន និងមានសមាជិកជាប្រធានក្រុមការងារយុវជននៅតាមសាខាបក្សនៃអង្គភាពទាំង ២១ ក្រោមឱវាទ [[ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ|ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ]] ហើយដែលអង្គភាព ទាំង ២១ នេះ សុទ្ធតែមាននូវក្រុមការងារយុវជនដោយឡែករៀងៗខ្លួន។

== ចក្ខុវិស័យ ==
យុវជនក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ក្លាយទៅជាកម្លាំងចលករ សាមគ្គី ស្មោះស្ម័គ្រភក្ដី ថ្លៃថ្នូរ រឹងមាំ និងរស់រវើក ក្នុងការដឹកនាំនិងជំរុញផលិតភាពនិងពិពិធភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីជាឧត្តមប្រយោជន៍និងសុខុមាលភាពរបស់ប្រទេសជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋ។

== បេសកកម្ម ==
ផ្ដល់កាលានុវត្តភាពជូនយុវជនក្នុងការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាព និងសម្រេចសក្ដានុពលរបស់ខ្លួន ជាប្រយោជន៍ដល់ការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់គណបក្សនិងរាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។

== គោលបំណង ==

* បណ្តុះបណ្តាលស្មារតីសាមគ្គីភាពនិងកម្លាំងគាំទ្រមាគ៌ានយោបាយរបស់គណបក្ស
* ផ្សព្វផ្សាយនិងអប់រំកម្មវិធីនយោបាយបក្ស, កម្មវិធីកែទម្រង់ និងសមិទ្ធផលរបស់គណបក្ស ទាំងកម្រិតគោលនយោបាយជាតិ ទាំងកម្រិតវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិង ហិរញ្ញវត្ថុ
* គាំទ្រនិងសម្របសម្រួលជាមួយកិច្ចដំណើរការរបស់ កយក នៅក្នុងផ្ទៃក្នុងក្រសួង ព្រមទាំង ជាមួយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនិងស័ក្តិសិទ្ធភាព

== ទំនាក់ទំនង ==

==== អាស័យដ្ឋាន៖ ====

សង្កាត់វត្តភ្នំ, ខណ្ឌដូនពេញ, រាជធានីភ្នំពេញ, ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា

==== លេខទូរសព័្ទ ៖ ==== 

093 99 55 05

092 55 45 44

== ឯកសារយោង ==
[https://www.youth-cppmef.org/api/document/open?id=6&amp;lang=kh ខិតប័ណ្ណសង្ខេបរបាយការណ៍២០១៨ និង​ផែនការសកម្មភាព២០១៩]

[https://www.youth-cppmef.org/api/document/open?id=1&amp;lang=kh ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រនៃការអភិវឌ្ឍយុវជនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រចាំក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ]

__ផ្នែកមិនត្រូវកែប្រែ__</text>
      <sha1>05kb4nak9mx7ajaeim9t71jwf5tiaa0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ ជាអ្នកណា?</title>
    <ns>0</ns>
    <id>42422</id>
    <revision>
      <id>281890</id>
      <parentid>255175</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:00:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ស៊ឺម៉ាអ៊ី</username>
        <id>30984</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23568" xml:space="preserve">{{Cleanup-reorganize}}
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:20em;&quot;
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FF8800;&quot; colspan=&quot;3&quot;|'''រូបថត'''
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;|[[ឯកសារ:Yem Ponhearith 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|រូបថតលោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]]
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FF8800;&quot; colspan=&quot;3&quot;|ប្រធានបក្សកម្ពុជានិយម
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឈ្មោះ'''
|colspan=&quot;2&quot;|យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;|០៧ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ១៩៦០ 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ទីកន្លែងកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[តាកែវ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សញ្ជាតិ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[ខ្មែរ]] [[បារាំង]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឪពុក'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[យ៉ែម ងឹម]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ម្តាយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|សេង គេន ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''កម្រិតវប្បធម៌'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អនុបណ្ឌិតគ្រប់គ្រង]] 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ភរិយា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ចរិយា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សាសនា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''មុខរបរ''' [[អ្នកនយោបាយ]]
|colspan=&quot;2&quot;| 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''គណបក្សនយោបាយ'''
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]](២០១២-២០១៧)&lt;br&gt;
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សកម្ពុជានិយម]](២០២១-បច្ចុប្បន្ន)&lt;br&gt;
|}
== យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិជាអ្នកណា?(Who is Yem Ponharith?) គាត់ជាជនបង្កប់ ឬលក់ខ្លួនឱ្យគេ​? ==

'''យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិជាអ្នកណា? គាត់ជាជនបង្កប់ ឬលក់ខ្លួនឱ្យគេ?'''

[[ឯកសា|រូបភាពតូច|យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ ជាអ្នកណា?]]

អ្នកនយោបាយក្តាមគ្រោង ដែលគេធ្លាប់ឮ ឬស្គាល់  គេដាក់​ងារ​ឱ្យ​លោក​បែបនេះ ក៏ព្រោះតែជាញឹកញយលោកតែងលើកយករឿង “សត្វ​គ្រៀល កុំដៀលក្តាមគ្រោង” ឬ ”ចេះឯង ឱ្យក្រែងចេះគេ” ក្នុង​ន័យ​អប់រំផង ដាក់តឿនក្រើនរំឭកផង នៅក្នុងភាពប៉ិនប្រសព្វ​របស់លោកក្នុងវេទិកាជួបជាមួយប្រជាពលរដ្ឋនោះ គឺ លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ។

លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ ជាកូនរបស់អតីតអ្នកតំណាងរាស្រ្តមួយរូបនៅមណ្ឌលស្រុកគីរីវង់ ខេត្តតាកែវ ក្នុងសម័យសង្គមចាស់ គឺ លោក យ៉ែម ងឹម ។
លោក ជាអ្នកនយោបាយជំនាន់ក្រោយ(២០០៨-២០១៧)។ លោកក្លាយជាអ្នក​តំណាង​រាស្រ្ត​ក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៨ កូតាពីគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស នៅមណ្ឌលព្រៃវែង។ 
មុនចូលរួមជាមួយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សដែលបង្កើតឡើងដោយលោក កឹម សុខា លោក ប៉ែន សុវណ្ណ និងឥស្សរជនជាច្រើនរូបទៀត លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ ធ្លាប់ជាស្ថាបនិកគណបក្សជាតិខ្មែរ ដែល​បង្កើត​ឡើងដោយលោក សម រង្ស៊ី និងឥស្សរជនខ្មែរ​មួយ​ចំនួន​ផ្សេង​ទៀត។ បុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់លោក លោកយ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ អាចនិយាយបានថា លោកជាមនុស្ស​ប្រាកដ​និយម ច្បាស់ការ ធ្វើមែន និងទាមទារតកវិជ្ជា ឬសមហេតុផល។ 

ដោយ​ជាមនុស្សប្រាកដនិយមពេក សាច់ការការពេក មិនលេង​សើច្រើន លោក ជាមួយយុវជនខ្មែរ និងឥស្សរជនមួយចំនួនទៀត ត្រូវបានបញ្ឈប់ពីគណបក្សជាតិខែ្មរ ដែលក្រោយ​មក​ក្លាយ​ជា​គណបក្ស​សមរង្ស៊ី និងចុងក្រោយគណបក្សភ្លើងទាននាពេលបច្ចុប្បន្ន(២០២០)។

លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ ចូលប្រលូកក្នុងឆាកនយោបាយនៅក្នុងស្រុកខ្មែរ គាត់​នៅ​តែ​ប្រកាន់​គោលការណ៍ភាពប្រាកដនិយម ហើយ​លោក​ឱ្យ​តម្លៃ​ខ្ពស់​លើ​ការ​អប់រំបណ្តុះបណ្តាលយុវជន បណ្តុះអ្នកបន្តវេន ហើយ​លោក​តែង​តែ​ផ្តល់​គំនិតទៅកាន់យុវជន សកម្មជន ឬថ្នាក់ដឹកនាំជាសិក្ខាកាម អោយនិយាយដោយមានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ ផ្អែកលើកាពិត ជៀស​វាងបំភ្លៃ បំភ្លើស និងបំភ្លេច ក្នុងគោល​បំណង​បំភ្លេច​បំផ្លាញ​អ្នក​​ដទៃ ឬញុះញុងខុសការពិត ឬ ជៀស​វាង​ការ​បង្ក​ការ​ឈឺចាប់​ដល់​អ្នកដទៃជាដើម។
  ក. ការលះបង់របស់លោក៖ 
លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ បានលះបង់កិច្ចការរបស់លោកនៅឯប្រទេសបារាំង ចាកចោលប្រពន្ធ និងកូនៗជាទីស្រលាញ់របស់លោក តាំងពីពួក​គេបាត​ជើងក្រហម(នៅជាទារក) ហើយទុក​ឱ្យភរិយា​របស់​លោក​មើល​ថែ(១ឆ្នាំទៅមើលកូនពីរដង) ឯរូប​លោក​វិល​ចូល​ប្រលូក​ធ្វើ​នយោបាយ​ជួយជាតិ ដោយសារតែ​លោក​បារម្ភពី​ភាព​ស្ថិត​ស្ថេរ​នៃ​ទឹក​ដី និងពូជខ្មែរ។
  ខ. គុណសម្បត្តិរបស់លោក ៖
ក្នុង​នាទីជា​អគ្គលេខា​គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស(២០០៨-២០១២) ដែលកាលនោះមានតំណាងរាស្រ្តតែ៣រូបប៉ុណ្ណោះ គឺ លោក កឹម សុខា តំណាងរាស្រ្តមណ្ឌលកំពង់ចាម លោក អ៊ូ ច័ន្ទរិទ្ធិ តំណាងរាស្រ្តមណ្ឌលកណ្តាល និងរូបលោកជាអ្នកតំណាងរាស្រ្តខេត្តព្រៃវែង ។ 
ដោយតំណាងរាស្រ្តតិច ធនធានក៏តិច ថ្នាក់ដឹកនាំ​គណបក្ស​សិទ្ធិ​មនុស្ស​កាលនោះបែងចែកផ្លូវគ្នាធ្វើកិច្ចការដោយឥតឈប់សម្រាក ៣៦៥ថ្ងៃ/១ឆ្នាំ គ្មានសៅរ៍-អាទិត្យ។ 
ទី១ លោក កឹម សុខា ទទួលបន្ទុកវេទិការមូលដ្ឋាន ដើរពន្យល់និងជួបម្ចាស់ឆ្នោត
ទី២ លោក អ៊ូ ច័ន្ធឬទ្ធិ ទទួលវេទិកាម្ចាស់ឆ្នោតតាមអង្គការ ឬវេទិការផ្សេងៗ ស្តាប់ទុក្ខកង្វល់របស់ម្ចាស់ឆ្នោត(CCHR , NDI ជាដើម។ល។)
ចំណែកទី៣ រូបលោក និងសហការីទទួល​បន្ទុក​រៀប​ចំរចនា​សម្ព័ន្ធចុះមូលដ្ឋាន បណ្តុះបណ្តាលសកម្មជន រៀប​ចំកិច្ចការ​ផ្ទៃ​ក្នុងគណបក្ស និងឆ្លៀតបណ្តុះបណ្តាលយុវជន និងចូលរួមជាវាគ្មិនក្នុងវេទិការជាមួយប្រធានគណបក្ស ឬជាមួយវេទិការម្ចាស់ឆ្នោតទៀតផ្សេងៗផងដែរ ព្រោះដោយសារតំណាងរាស្រ្តមានតែ៣រូប ដូចនេះគ្មានទេ ថ្ងៃឈប់សម្រាក។ ដោយកិច្ចការច្រើន ហើយលោក និងថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សយកចិត្តទុកដាក់ជាមួយយុវជន ទើបមានយុវជនយ៉ាងច្រើនដែលបានទៅរៀន ចង់ចេះ ចង់ដឹងពីនយោបាយ និងចង់ជួយជាតិ អ្នកខ្លះក៏បានទៅជួយលោក ក៏ដូចជាថ្នាក់ដឹកនាំផ្សេងទៀត។ 
ដោយក្តីស្រលាញ់នយោបាយ និងរបៀបធ្វើការ ការដឹកនាំ ក៏ដូចជាគោលការណ៍របស់គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សនៅពេលនោះ យុវជន និងថ្នាក់ដឹកនាំ អ្នកគាំទ្រទាំងអស់ ពួតដៃគ្នាគ្មានពេលឈប់ ជួយគ្នាដោយមិននឿយហត់ ឬនឿយណាយឡើយ ធ្វើដោយពេញចិត្ត។ យុវជនស្ម័គចិត្តកាន់តែច្រើន ទីស្នាក់ការគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សា ទាំងវិជ្ជាជីវៈ(អង់គ្លេស កុំព្យូទ័រ ភាពជាអ្នកដឹកនាំ) និងនយោបាយពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃកើនឡើងឥតដាច់ មានសិស្ស និស្សិតរាប់ម៉ឺននាក់បានទៅស្គាល់ និងសិក្សានៅទីនោះ ហើយអ្នកទៅជួយក៏កាន់តែច្រើនដែរ ។ ភាពជោគជ័យនេះ បានធ្វើឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំកាន់តែមានកម្លាំងចិត្ត និងពង្រីកតាមបណ្តារខេត្តផ្សេងៗទៀត ហើយមហាជនកាន់តែស្គាល់ ជឿលើគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ។ 
ជាលទ្ធផលឆ្នាំ២០១២ គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សទទួលបានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ស្ទើរតែគ្រប់ឃុំ ហើយមានទាំងមេឃុំទៀតផង មុននឹងឈានដល់ការបង្កើតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ។ ពេលនោះយើង មិនហ៊ានថាការផុសផុលនៃយុវជនសម័យ២០១៣ ដោយសារការបណ្តុះបណ្តាលនេះទេ ។
  គ. បុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់លោកវិញ៖
ដោយយើងបានស្គាល់រូបលោក និងធ្វើការជាមួយគាត់ជិត១០ឆ្នាំមក លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ ជាមនុស្សច្បាស់ការ ប្រាកដនិយម មានហេតុផល យើងមិនដឹងថា​លោកមិនចូលចិត្ត ឬយ៉ាងណាទេ ប៉ុន្តែ រឿងកម្មវិធី ស្រា ស្រី ល្បែងនានា យើងមិនដែលឃើញលោកចាប់អារម្មណ៍ឡើយ។ លោក បុញ្ញឫទ្ធិនេះ​ហើយ ដែលជានិច្ចកាលអប់រំឱ្យខ្មែរឈប់ផឹកស្រា ឱ្យខ្មែរមាន​ក្រមសីលធម៌ ឱ្យខ្មែរស្រលាញ់ជាតិ ស្រលាញ់មាតុភូមិ ដោយក្នុងវេទិកាមហាជន ជួបជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ និងសកម្មជន លោកតែងតែរំឭក និងរិះគន់ពីការសេពគ្រឿងស្រវឹង និងការផ្សព្វផ្សាយគ្រឿងស្រវឹងជាដើម ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋឈប់ទទួលទានស្រា ឬគ្រឿងស្រវឹងទាំងឡាយ។ ពេលយើងធ្វើការជាមួយលោក មានតែម្យ៉ាងគត់ គឺការងារជួយជាតិ ចប់ការងារគឺសម្រាក ហើយពេលខ្លះការងារស្ទើរតែគ្មានពេលសម្រាកទៅទៀតក៏មាន។ និយាយពីសីលធម៌ស្ទើររកគ្មាន ឬក៏មានដែរតែខ្ញុំមិនទាន់ជួបនៅក្នុងជួរថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ? 
លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ ជាមនុស្សមាត់ឆៅបន្តិច ចិត្តក្តៅបន្តិច តែមានទឹកចិត្តល្អ មានទស្សនៈវែងឆ្ងាយ។
  ឃ. ទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោក៖
តាមដែលយើងដឹង និងស្គាល់លោក ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៨មក លោក​មិនមានសេសសល់ទ្រព្យសម្បត្តិអ្វីទេ លោកស្នាក់នៅផ្ទះជួលរហូតមក មែន​ហើយអាណត្តិចុងក្រោយ (២០១៥-២០១៧)នេះឃើញទិញបានផ្ទះមួយ ឮថា​មាន៣បន្ទប់ ហើយ​ឡើងនៅបានប្រហែល១ខែដែរ ក៏​ទៅ​បារាំង​ហើយចំពេលគេរម្លាយសង្រ្គោះជាតិល្មម (ផ្ទះហ្នឹងថាបង់រំលស់ផង)។ 
និយាយបែបហ្នឹងមិនមែនបង្អាប់ទេ ហើយក៏មិនមែនបញ្ជោរដែរ ស្តាប់ទៅថាលោកជាមនុស្សមិនចេះទុកដាក់រឿងលុយកាក់ ដោយព្រោះ​ប្រាក់ខែរាប់រយ រាប់ពាន់ហេតុអីមិនសល់? មើលគេ គេធ្វើតែ១ ឬមិនដល់មួយអាណត្តិផង ដីរាប់ភ្លេចមានទាំងចម្ការ មានទាំងដីឡូត៌ ផ្ទះរាប់កន្លែង ក្លាយជាអ្នកមានរស់ស្រួល។ ប៉ុន្តែ មិនដូច្នោះទេ យើងឃើញផ្ទាល់ បើនិយាយពីចាយ សម្រាប់​ធ្វើការ​ងារ​ក្នុង​នាទីជាអ្នកតំណាងរាស្រ្ត បម្រើរាស្រ្ត គឺមិនសល់ទេ ណា​សោហ៊ុយ​ធ្វើ​ដំណើរ សាំងឡាន ប្រាក់កាតព្វកិច្ចទ្រទ្រង់គណបក្ស ទ្រ​ទ្រង់​បក្ស​ក្នុង​មណ្ឌលរបស់ខ្លួន ប្រាក់បម្រុង​យុទ្ធ​នាការ​បោះឆ្នោតម្តងៗ ។ល។ គឺមិនគ្រប់ទេ បើយើងវិញក៏ចាយមិនគ្រប់ដែរ ដូច្នេះមានតែមិនចុះធ្វើការទើបសល់លុយ ។
សំណួរសួរថា តើលោកបុញ្ញឫទ្ធិ ពិតជាលក់ខ្លួនឱ្យបក្ស​កាន់​អំណាច​ដូច​ដែលប្អូនមួយចំនួនថាមែនឬ? តើបងប្អូនណាថា សូម​បញ្ជាក់​ភស្តុតាងមក ឱ្យពួកយើងខ្ញុំបានដឹងផង។ តើហេតុអ្វីបានជាចោទ និងប្រមាថគាត់បែបនេះ? ឱព្រះអើយ បើអ្នកបានដឹងពីការពិត តើអ្នកមានវិប្បដិសារីប៉ុណ្ណាទៅ? 
មនុស្សខំលះបង់ ចោល ប្រពន្ធ ចោលកូន ធ្វើការគ្មានថ្ងៃសម្រាក ក៏ព្រោះតែអ្វី? 
មិនគួរណា គ្រាន់តែមានទស្សនៈផ្ទុយគ្នា មិនស្របគ្នា​ក្នុង​ការ​ដឹក​នាំ​បក្ស​​ដែលគេរម្លាយ ហើយបែរជាចោទ វាយប្រហារបែបនេះឡើយ។ 
យើងពិតជារន្ធត់ចិត្តណាស់ពេលដែលបើកបណ្តាញសង្គមឃើញបែបនេះ។ ថាបក្សកាន់អំណាចទៅ គេបង្កាច់បង្ខូច តែនេះមិត្តធ្លាប់​ធ្វើ​ការ​ជាមួយគ្នា ធ្លាប់ស្គាល់ពីបុគ្គលិកលក្ខណៈគ្នាជិតរាប់ឆ្នាំហើយ នៅឡើយបង្ខូចកិត្តិយសគ្នាទៀត។ ដូចជាលែងសមជាមនុស្សថ្លៃថ្នូរហើយ ។
រឿងទស្សនៈ ឬការមិនស្របគ្នាក្នុងការដឹកនាំ ហើយចោទថា បុញ្ញឫទ្ធិបំបែកនោះ យើងមិនជឿទេ ព្រោះតាមដែលដឹង បុញ្ញឫទ្ធិ​នេះហើយ ដែលជាមេដែក​​ទាញ​ចរន្ត​ប៉ូល​ទាំង​ពីរ​ឱ្យ​នៅ​រួម​គ្នា បក្ស​សង្រ្គោះជាតិ​ខ្លាំង​រឿង​ប្រជា​ប្រិយ​ភាព​មេទាំង​ពីរ​ជារឿង​ម្យ៉ាង តែរឿងដែលសំខាន់ គឺការគ្រប់គ្រងផ្ទៃក្នុង បុញ្ញឫទ្ធិ គឺជាឆ្អឹង​ខ្នង​របស់សង្រ្គោះជាតិ ដែលផ្ទៃក្នុងដឹងច្បាស់ ដំណើរគណបក្ស​កន្លង​មក​(រាប់តាំងពីគោលការណ៍ នីតិវិធីផ្សេងៗ កិច្ចការគ្រប់សព្វ គឺពឹងទៅលើគាត់ស្ទើរទាំងស្រុង)។ 
អ្វីដែលយើងលើកឡើងមក គឺទៅតាមអ្វីដែលយើងមើលឃើញ ហើយរឿងបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់ យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ អ្នកនៅក្នុងស្រុក មិនថាថ្នាក់ដឹកនាំ សកម្មជន ឬយុវជនទេ សុទ្ធិតែស្គាល់គាត់ អ្នក​នៅ​ខាងក្រៅក៏គួរតែស្គាល់ និងជឿជាក់លើគាត់ដែរ ជាពិសេស​អ្នក​នៅបារាំង តើគាត់ជាមនុស្សបែបណា មិនដូច្នេះ អ្នក​បារាំង​គេ​មិន​ជឿ​លើគាត់ឡើយ។
 និយាយបែបនេះ ថាយើងអួតសរសើេរលោក ឬលើកបញ្ជោរ យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ ប៉ុន្តែ វាជារឿងពិត ហើយគ្រាន់តែលើកមកដើម្បីឱ្យបងប្អូនតាមមើល និងពិចារណាថាពិត ឬមិនពិត យើងមិនចង់ឱ្យបងប្អូនជឿទេ តែចង់ឱ្យបងប្អូនពិចារណាសិនចាំជឿ។

ជាចុងក្រោយនេះ យើងសង្ឃឹមថា បងប្អូននឹង​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន​ពិត និងវាយតម្លៃមនុស្សបានត្រឹមត្រូវ មិនបំបាក់ទឹកចិត្ត​អ្នក​ជួយ​ជាតិ​ពិតប្រាកដ៕
«កុំបំបាក់ទឹកចិត្តអ្នកគិតជាតិ គិតផលប្រយោជន៍ខ្មែរ »!

ដកស្រង់ពី ៖ អក្ក ជាតិ</text>
      <sha1>n7puc49pfovqmopn0wvum40ogl8keef</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ចូលឆ្នាំខ្មែរ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>42512</id>
    <revision>
      <id>281853</id>
      <parentid>280982</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T15:39:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Camhistory</username>
        <id>36281</id>
      </contributor>
      <comment>/* ទំនៀមក្រោយចូលឆ្នាំខ្មែរ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="206920" xml:space="preserve">{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:2em;&quot;
|-style=&quot;text-align:center;&quot;
|style=&quot;background: #008000;&quot; colspan=&quot;2&quot;|&lt;p style=&quot;font-family:Khmer OS muol pali; font-size: 15pt; color: #FFFFFF; text-shadow: 0px 0px yellow;&gt; កិរិណីទេវី &lt;/p&gt;
 |- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;| 
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|style=&quot;background: #ABCDEF;&quot; colspan=&quot;5&quot;|'''[[កិរិណីទេវី]] យាងចុះមកជម្ពូទ្វីប វេលាម៉ោង ១០:០០ ព្រឹក គង់ឈរលើខ្នង [[គជសារ]] ជាយាន្តជំនិះ​ គ.សករាជ ឆ្នាំ ២០២២'''
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:center;&quot;
|'''ឈ្មោះ​ផ្លូវការណ៍'''
|colspan=&quot;2&quot;|'''[[ចូលឆ្នាំខ្មែរ]]'''
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សៀវភៅតម្រា'''
'''Astronomie Cambodgienne'''
|colspan=&quot;2&quot;|សុរិយាត្រីឡើងស័ក 
Félix Gaspard Faraut (1910)
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ប្រភេទបុណ្យ'''
|colspan=&quot;2&quot;|បុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ប្រារព្ធដោយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''រយៈពេល'''
|colspan=&quot;2&quot;|៣ ឬ ៤ ថ្ងៃ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃចាប់ផ្ដើម'''
|colspan=&quot;2&quot;|១៣ ឬ​ ១៤​ រៀងរាល់ខែមេសា
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃបញ្ចប់'''
|colspan=&quot;2&quot;|១៥ ឬ​ ១៦ រៀងរាល់ខែមេសា
|- style=&quot;vertical-align:top;
|'''ព្រេងនិទាន ចូលឆ្នាំខ្មែរ'''
|colspan=&quot;2&quot;|ភាពទាក់ទងនិង 
[[ហិណ្ឌូសាសនា]] 
និង [[ពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;
|'''និពន្ធដោយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|លោកឧកញ៉ា ហោរាធិបតី 
'''(ញឹមប៉ែន)''' 
ព្រះរាជបណ្ណាល័យជាតិកម្ពុជា
|- style=&quot;vertical-align:top;
|'''ចុះកាលបរិច្ឆេទ:'''
|colspan=&quot;2&quot;|'''គ.សករាជ ឆ្នាំ ១៩៤៥'''
|}

'''[[ចូលឆ្នាំខ្មែរ]]''' ([[អង់គ្លេស]]: Khmer New Year) គឺជាពិធីបុណ្យ​ចូលឆ្នាំថ្មីរបស់កម្ពុជា ដែលកំណត់តាម ប្រតិទិនពុទ្ធសាសនា (Buddhist calendar) តាមដំណើរគោលចររបស់ [[ព្រះចន្ទ]] ដែលរាប់តាមរង្វាស់នៃឆ្នាំ  [[ចន្ទគតិ]] (Lunar calendar) នៅក្នុងវប្បធម៌របស់កម្ពុជា ពិធីបុណ្យនេះត្រូវបានគេហៅថា ពិធីបុណ្យ គិម្ហៈរដូវ &quot;បុណ្យរដូវក្ដៅ&quot; (The Hot Season) នៃវិស្សមកាលតូច (Small vacations) ដែលបានមកពីអរិយធម៌ នៃវប្បធម៌ [[ប្រទេសឥណ្ឌា]] ដែលហៅថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីថា &quot;សង្ក្រាន្ត&quot; (Sangkranta) ដែលពាក្យ សង្ក្រាន្ត ជាភាសាដើម នៃពាក្យ ([[សំស្ក្រឹត]]-Sanskrit) ដែលត្រូវបានប្រជាជនកម្ពុជា ឱ្យនិយមន័យថា (សង្ក្រាន្ត​ខ្មែរ​-Sangkrant Khmer) គឺជាថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មី ដែលប្រារព្ធ​ឡើងរៀងរាល់ ថ្ងៃទី១៣ ឬ ថ្ងៃទី១៤ ខែមេសា (April) ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ប្រជាពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​គ្រប់រូប និងត្រូវបានឈប់សំរាកពីការងារដើម្បីចូលរួមអបអរថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ពួកគេ ដែលមានរយៈពេលពេញមួយសប្ដាហ៍ ។​&lt;ref&gt; Vappadharm Khmaer (1981)  [https://books.google.com/books/about/Vappadharm_Khmaer.html?id=RNAbinEhNt4C Khmer Family Culture], Publisher: Rungsin Kānphim, Original from the University of Michigan, OCLC Number: 54221527 &lt;/ref&gt;

== ទំនៀមមុនចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Traditions Before Khmer New Year'''

មុនថ្ងៃចំនូលឆ្នាំខ្មែរមកដល់ ប្រជាជនខ្មែរគ្រប់រូបនិងធ្វើដំណើរនិវត្តគ្រប់ទិសទីមកស្រុកកំណើតរបស់ពួកគេវិញ ដើម្បីជួបជុំក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ រៀងរាល់មួយឆ្នាំម្ដង បន្ទាប់មក ពួកគេនិងរៀបចំសំអាតផ្ទះសម្បែង និងតុបតែង លម្អផ្ទះសម្បែងផងដែរ ជាមួយនិង ប្រពៃណីព្យួគោមផ្កាយ (Star Lantern) ដែលពួកគេមានជំនឿថា ពន្លឺគោមផ្កាយ និងនាំមកនូវ សិរីសួស្ដី លាភសំណាង និង ភាពមានបានផងដែរ ក្រៅពីនេះទៀតមានលេងល្បែងកំសាន្តប្រជាប្រិយខ្មែរ នៅតាមភូមិស្រុករបស់ពួកគេផងដែរ ដូចជា៖ ចោលឈូង លាក់កន្សែង ទាញព្រ័ត្យ បោះអង្គុញ ស្ដេចចង់ ពង្រាត់សង្សា ក្លែងចាប់កូនមាន់ ផ្សេងៗ ក្រៅពីល្បែងកំសាន្តទាំងនេះ ក៏មានល្បែងកំសាន្តមួយប្រភេទទៀតហៅថា ពិធីលេងជះទឹក តាមទីលំនៅនីមួយៗ តែងមានធុងទឹកនៅពីមុខផ្ទះរបស់ពួកគេ ដើម្បីជះទឹកទៅលើអ្នកដំណើរ ដែលពួកគេមានជំនឿថា ភាពមិនល្អដែលតោងទាមយើងគ្រប់គ្នាតាំងពីឆ្នាំចាស់ និងត្រូវលាងសំអាតជម្រះចេញក្នុងឆ្នាំថ្មីនេះ ដែលជាទំនៀមមួយមិនអាចចោលបាននូវក្នុងវប្បធម៌ប្រពៃណីខ្មែរ ដែលទាក់ទងនិង កិច្ចពិធីស្រង់ព្រះពុទ្ធអង្គ និង ស្រង់ព្រះរស់ដែលជាឪពុកម្ដាយ យាយតា របស់យើងផងដែរ ។​&lt;ref&gt; Robert Headley, Rath Chim (1998) [https://books.google.com.kh/books?id=VypnAAAAMAAJ&amp;q=%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%81%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A&amp;dq=%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%81%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiC8OnWj-71AhURyYsBHZB1BjMQ6AF6BAgGEAM Cambodian Advanced Reader], Publisher: Dunwoody Press, Original from the University of Michigan p.309 [[ISBN]]: 188126565X &lt;/ref&gt;

* កំណត់ចំណាំ ៖ ពិធីលេងជះទឹក នៅកម្ពុជាមានប្រវត្តិមកយូលង់ណាស់មកហើយ តាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនានិយមមកម៉្លេះ ហើយត្រូវបានខូចរូបរាង្គដោយជនខិលខូចមួយចំនួន លេងដោយអសីលធម៌ ដោយការចងថង់ទឹកគប់ទៅលើអ្នកដំណើរ បង្ករជារបួសស្នាម ដួលគ្រោះថ្នាក់ពេលកំពុងធ្វើដំណើរថែមទៀតផង ដូចនេះហើយ បង្កើតបានការវែកញែកទៅដល់ពលរដ្ឋទូទៅ អំពីការហាមប្រាម និង ចង់លុបចោលនៅពិធីដ៏ល្អនេះ រហូតដល់ប្រទេសជិតខាង ដាក់ចូលជាពិធីលេងជះទឹកយ៉ាងធំក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេទៀតផង ដូចនេះសូមកុំបោះបង់ពិធីនេះអី ហើយសូមលេងដោយមានការគោរពទៅលើសីលធម៌ របស់អ្នកដ៍ទៃផងដែរ សូមអរគុណ ។

== ពិធីលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ==
'''Water Throwing and Powder Ceremony'''
[[File:Khmer New Year throw water 1968.jpg|thumb|Khmer New Year throw water 1968 at Phnom Penh]]

ក្នុងតំណាលនិទានអំពី មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ 
បានបរិយាយអំពី ទឹក ជាគ្រឿង នាំមកនូវ សិរីមង្គល ទាំង បីប្រការ សម្រាប់ជាមង្គលដល់ មនុស្សលោកទាំងពួង &quot;ពេលព្រឹក លាងមុខ&quot; &quot;ពេលថ្ងៃ លាងទ្រូង&quot; និង &quot;ពេលល្ងាច លាងជើង&quot; ។ ក្នុង ឱកាសសង្រ្កាន្តឆ្នាំថ្មី នេះផងដែរ ប្រជាជនខ្មែរ ក៏មាននូវកិច្ចពិធី ស្រង់ព្រះរស់ (ឪពុកម្តាយ) ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ព្រះសង្ឃ និង ពុទ្ធបដិមា ផងដែរ ។ ការលេងបាចទឹក ដាក់គ្នា ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីនេះ មានក្នុងកំណត់ត្រាលោក ចូវតាក្វាន់ ([https://en.wikipedia.org/wiki/Zhou_Daguan Zhou Daguan]) ដែលជារាជ្យទូត នគរយ័ន ([https://en.wikipedia.org/wiki/Yuan_dynasty Yuan dynasty]) មកពីប្រទេសចិនបច្ចុប្បន្ន ដែលបានកត់ត្រាអំពីពិធីចូលឆ្នាំខ្មែរ នាសម័យកាលអង្គរ ក្នុងឆ្នាំ ១២៩៧ នៃគ.សករាជ ដែលពណ៌នាអំពី អ្នកស្រុកតំបន់អង្គរបានប្រមូលទឹកមកពីគ្រប់ទិសទី ដើម្បីជំរះលាងស្រោចស្របលើព្រះពុទ្ធបដិមារដែលមានចំនួន ២៥ អង្គដែលគេបានយកមកដង្ហែរនាពេលនោះ មនុស្សម្នាជាច្រើនបានជះទឹកដាក់គ្នាទៅវិញទៅមកយ៉ាងសប្បាយរីករាយ និង តាមរយៈកំណត់ត្រានៃ ការបកប្រែរបស់លោក លី ធាមតេង ស្ដីពី [[កំណត់ហេតុរបស់ ជីវ តាក្វាន់]] ដែលបានចុះផ្សាយក្នុងឆ្នាំ 1973 ។&lt;ref&gt; Tore Ahlbäck (1996) [https://books.google.com/books/about/Dance_Music_Art_and_Religion.html?id=T1XXAAAAMAAJ Dance, Music, Art, and Religion: Based on Papers Read at the Symposium on Dance, Music, and Art in Religions Held at Åbo, Finland, on the 16th-18th August 1994], Publisher: Donner Institute for Research in Religious and Cultural History, Original from the University of Michigan, p.380 [[ISBN]]: 9516508340 &lt;/ref&gt;

=== អត្ថន័យនៃការលេងប៉ាតម៉្សៅ === 
'''The Meaning of Playing Powder'''
[[File:Hindukailash.JPG|thumb|The Meaning of Playing Powder of Khmer New Year from An illustration of the Hindu significance of Mount Kailash. It shows the holy family of Shiva and Ganesha celebration the Holi powder From the 18th century.]]

 
ការលេងប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ទំនងជាទទួលឥទ្ធិពលពីវប្បធម៌ឥណ្ឌា នៃពិធីប៉ាតម៉្សៅពណ៌ ឬ ប៉ាតល័ក្ស ក្នុងពិធីបុណ្យ &quot;ហូលី&quot;([https://en.wikipedia.org/wiki/Holi Holi]) គឺជាពិធីបុណ្យមួយនៅក្នុងសាសនាហិណ្ឌូ ដែលគេស្គាល់ថាជាពិធីបុណ្យពណ៌ (Festival of Colors) ។ ដែលជាពិធីបុណ្យប្រារព្ធនូវសេចក្តីស្រឡាញ់ដ៏អស់កល្ប និងដ៏ទេវភាពរបស់ ព្រះគ្រឹស្នា (Radha Krishna) វាក៏បង្ហាញពីជ័យជំនះដែលអំពើល្អយកឈ្នះទៅលើអំពើអាក្រក់ផងដែរ តាមរយៈព្រេងកថានៃ [[អវតារ]] [[ព្រះវិស្ណុ]] ដែលបានក្រឡាខ្លួនជា នរៈសិង្ហ (Narasimha Narayana) ដែលយកឈ្នះ &quot;ហិរណយក្សសិបុ&quot; (Hiranyakashipu) ភាពល្បីល្បាញនៃពិធីបុណ្យនេះបានហូរចូលមកតំបន់អាសុីគ្នេយ៍ផងដែរ ព្រោះពិធីបុណ្យនេះប្រារព្ធខុសពេលវេលា និង ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ តែមួយខែ ប៉ុនណោះ ដែលពិធីបុណ្យនេះប្រារព្ធនៅខែមីនា ។ ដោយម៉្សៅពណ៌ប្រហែលជាអាចប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ទើបពលរដ្ឋកម្ពុជាពីមុនៗមក លេងត្រឹមការប៉ាតម្ស៉ៅស ដែលមិនប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ការលេងប៉ាតម្ស៉ៅក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ របស់កម្ពុជាមានការពេញនិយមលេងខ្លាំងអំឡុងឆ្នាំ ២០០០ មកម៉្លេះបើគិតមកដល់ពេលនេះមានរយៈពេលជាង ២០ ឆ្នាំហើយ ដោយចាស់ពីដើមលោកយល់ថា មនុស្សមិនស្គាល់គ្នាសោះ ពួកគេអាចលេងប៉ាតម្សៅជាមួយគ្នា បង្កើតភាពស្និតស្នាល និង ក្ដីស្រលាញ់ ហើយអាចនាំពួកគេចាកឆ្ងាយពីល្បែងពាលាមួយចំនួន ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរនេះផងដែរ ។&lt;ref&gt; Kaev Bhuan (2004) [https://books.google.com/books/about/Tourism_Sites_of_Cambodia.html?id=4mm7AAAAIAAJ Tourism Sites of Cambodia], Publisher: Ponleu Khmer, Original from the University of California p.295 &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Matt Jacobson (2004) [https://books.google.com/books/about/Adventure_Cambodia.html?id=RWq7AAAAIAAJ Adventure Cambodia: An Explorer's Travel Guide], Publisher: Silkworm Books, Original from the University of California p.393 [[ISBN]]: 9749575539 &lt;/ref&gt;

=== ប្រការយល់ខុស ===

* ការលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមលេងកំសាន្តរាប់សែននាក់ មិនមានករណីស្លាប់ដោយការលេងបែបនេះទេ បើសិនជាមានផលប៉ះពាល់ បង្កើតជារបួសស្នាមផ្សេងៗក៏មាន មិនដល់ 1% នៃប្រជាជនដែលបានចូលរួមលេងកំសាន្តនោះដែរ ។

* អ្នកមិនចូលចិត្តលេងបែបនេះ ពួកគេអាចវាងផ្លូវ ពាក់អាវភ្លៀង មុនពេលផ្ដើមចូលឆ្នាំខ្មែរ និង ក្រោយពេលចូលឆ្នាំខ្មែរ ១ថ្ងៃ ទៅ២ថ្ងៃ ឬ មិនឆ្លងកាត់តំបន់ដែលគេលេងនេះ ហើយការលេងកំសាន្តបែបនេះ មានរៀងរាល់មួយឆ្នាំម្ដងប៉ុនណោះ ។

* ការយករូបភាព នៃការលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅអសីលធម៌ នៃក្រុមបុគ្គលមួយចំនួនតូច មកវាយប្រហារពិធីលេងជះទឹករបស់ខ្លួនទាំងមូល ។

* ប្រជាជនថៃ និង ឡាវ ដែលមាន ពិធីលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ដូចគ្នាទៅនិងកម្ពុជា ហើយក៏មានរូបភាព អសីលធម៌ និង ការបង្កររបួស្នាមផងដែរ តែពួកគេនៅតែលេងកំសាន្ត ផ្ទុយនិងផ្នត់គំនិតនៃបុគ្គលខ្មែរមួយចំំំនួន ដែលពួកគេប្រើពាក្យវាយប្រហារ ពិធីរបស់ខ្លួន ហើយចោទថាពិធីរបស់ខ្លួនចម្លងបរទេសថែមទៀតផង ។

* ផ្នត់គំនិតនៃការយល់ខុស ក្នុងពិធីជះទឹកនៅកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងថ្ងៃចូលឆ្នាំ មនុស្សចំនួន 100% បានលេងនូវពិធីជះទឹកនេះ ក្នុងនោះមានមនុស្ស 5% បានរងគ្រោះ ដោយការបៀតបៀន ការកេងបន្លំលួចរបស់ គ្រោះថ្នាក់រអិលដួល ការជះទឹកកខ្វក់ដាក់ផ្សេងៗ ក្នុងចំនោមមនុស្ស 5% ដែលរងគ្រោះនេះពួកគេបានផុសលើបណ្ដាញសង្គមវាយប្រហារមកលើអ្នកលេងជះទឹក ចំនួន 95% ផ្សេងទៀតដោយចោទបែបនេះ ឬ បែបនោះ ទាំងអ្នកដែលលេងជះទឹក 95% នេះលេងដោយសប្បាយរីករាយ មិនមានហេតុប៉ះពាល់អ្វីកើតឡើងនោះទេ ដូចនេះមិនគួរប្រកាន់ច្រើនអំពីពិធីជះទឹកនេះឡើយ ហើយវាមិនមានផលចំណេញអីដល់ថ្ងៃរីករាយក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរនោះទេ ។

* ផ្នត់គំនិតនៃការយល់ខុស អំពីការលេងប៉ាតម៉្សៅក្នុង
ថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ឧទាហរណ៍ មានការលេងប៉ាតម៉្សៅជាង 1000 តំបន់នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងនោះ មានរូបភាព អសីលធម៌នៃការលេងប៉ាតម៉្សៅ ដោយការបន្លំស្ទាប បន្លំលួចរបស់ផ្សេងៗ 2 ទៅ 3 តំបន់ ក្នុងរូបភាពដូចគ្នានេះ ហើយជនរងគ្រោះក្នុងតំបន់តិចតួចនេះ ពួកគេបានលើកយកបញ្ហានេះទៅផុសវាយប្រហារការលេងប៉ាតម្ស៉ៅជារួម ក៏ដូចជាតំបន់ដែលបានលេង 900 ផ្សេងទៀត នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដែលមិនមានករណីដូចនេះ ហើយពិធីសប្បាយៗរបស់ជាតិធំៗ ត្រូវដួលរំលំ និង អាចបាត់រូបរាង្គទាំងស្រុង នៃគំនិតអត្មានិយមរបស់ពួកគេ ។

* ហេតុអ្វីពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនចូលចិត្តលេងជះទឹក នៅតាមដងផ្លូវ ឬ តាមផ្លូវក្នុងភូមិរបស់ពួកគេ ជាការពិតណាស់ នេះប្រហែលជាពួកគេ មានវិបិត្តលុយកាក់ ឬ ប្រជាជនដែលមានជីវភាពខ្វះខាត មិនអាចដើរលេងតាមរម្មណីយ៍ដ្ឋានផ្សេងៗបាន ហើយពួកគេបានប្រមូលផ្ដុំគ្នា លេងជះទឹក នៅតាមដងផ្លូវដើម្បីបង្កើតបរិយាកាសរីករាយក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួនប៉ុនណោះ ប្រការដែលសំខាន់នោះ គឺការយោគយល់គ្នា មនុស្សមួយចំនួនដែលប្រកាន់ខ្លួនមិនចង់ប៉ះពាល់ទឹកក្នុងពេលដែលពលរដ្ឋលេងពិធីជះទឹក ពួកគេច្រើនជាមនុស្សវាយរិក ឬ ជាមនុស្សប្រកាន់ច្រើន ហើយភាគច្រើនជាអ្នកមានជីវភាពធូរធារ ហើយពួកគេអាចធ្វើដំណើរគ្រប់រម្មណីយដ្ឋានសប្បាយៗដែលពួកគេចង់ទៅ ។

* រីករាយចូលឆ្នាំខ្មែរ (Happy Khmer New Year)
* សួស្ដីចូលឆ្នាំខ្មែរ  (Hello Khmer New Year)
* រីករាយឆ្នាំថ្មី (Happy New Year)
* សួស្ដីឆ្នាំថ្មី  (Hello New Year)
* Songkran (សង់ក្រាន) Thai pronounciation
* Sangkran (សាំងក្រាន) Khmer pronounciation from official 1896

=== វិចារណកថា ===

* នៅពេលដែលពិធីលេងជះទឹក ដែលមានតាំងពីសម័យអង្គរត្រូវដួលរំលំ រលត់រលាយ ជាមួយនិងពិធីលេងប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងសម័យកាលបច្ចុប្បន្ន ដោយភាពអត្មានិយមរបស់អ្នកមួយចំនួនតូចដែលចូលរួមតិះដៀលមកលើទំនៀមនេះ ក្រោយមកពិធីនេះត្រូវបានធ្លាក់ចូលក្នុងដៃប្រទេសជិតខាង អនគតនៃចូលឆ្នាំខ្មែរ មានតែពលរដ្ឋផឹកគ្រឿងស្រវឹង ស្រែកច្រៀងរាំលេងកំសាន្ត អង្គុយលេងបៀរ ចាក់អាប៉ោងគ្រប់ៗផ្ទះ ហើយបរទេសដែលមើលមកក្នុងរូបភាពបែបនេះ និងយល់ថា ជាជនជាតិមួយដែលពោពេញទៅដោយវប្បធម៌ពាលាអាវ៉ាសែ នោះហើយដែលឈានទៅរកនៃការរលាយរលត់នៃទំនៀមដូនតាយ៉ាងពិតប្រាកដ ។

=== ប្រការមិនគួរលេង ក្នុងពិធីជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ===
* ការលេងគប់ថង់ទឹក  
* ការលេងគប់ប៉េងប៉ោងទឹក
* ការលេងបាញ់ទឹកទៅរកផ្ទៃមុខអ្នកដំណើរ 
* ការលេងជះទឹកសាប៊ូលើអ្នកដំណើរ 
* ការលេងបាញ់ទឹក និង ជះទឹកទៅលើអ្នកដំណើរ ដែលបានលើកដៃជាសញ្ញា បញ្ចាក់ពីការមិនយល់ព្រម 
* ការលេងបាញ់ទឹក និង ជះទឹក ទៅលើអ្នកដំណើរដែល ស្លៀកសំលៀកពាក់ទៅវត្ត ជាពិសេសប្រការលេងខុសឆ្គង ទៅលើអ្នកស្លៀកហូលផាមួង 
* ការចាប់ប៉ាតម៉្សៅហួសហេតុ បណ្ដាលឱ្យចូលបំពង់ខ្យល់ ដកដង្ហើម  
* ការប៉ាតម៉្សៅប៉ះពាល់ភ្នែក 
* ការលេងប៉ាតធ្យូង ប៉ះពាល់ទៅដល់សុខភាពស្បែក
ដូចនេះ មិនគួរលេងបាញ់ទឹក ជះទឹក ឬ ប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងប្រការហាមប្រាមដែលបានរៀបរាប់នៅខាងលើនេះទេ សូមលេងដោយក្រមសីលធម៌ និង សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ ។

=== ស្រាយចម្ងល់ ===
* រាប់ចាប់ពីសមញ្ញជន ព្រះសង្ឃ រហូតដល់គ្រូ បណ្ឌិតដេប៉ាតឺម៉ង់ មួយចំនួន ពួកគាត់តែងលើកឡើងថា មិនគួរលេងជះទឹកប៉ាតម៉្សៅទេ នាំឱ្យបាត់បង់
ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ មានជាអាថ៍ បោះអង្គុញ លាក់កន្សែង ចោលឈូង ទាញព្រ័ត្យ ល-។ !! 

ចំណារពន្យល់ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ មិនបានបាត់បង់ទៅណាតាមការយល់ឃើញរបស់អ្នកមួយចំនួននោះឡើយ ព្រោះរបៀបលេងទាំងអស់មានការចងក្រងក្នុងសៀវភៅឯកសាររួចរាល់អស់ហើយ របស់ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ  
កត្តា ដែលអ្នកមួយចំនួននោះយល់ថា ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ មិនសូវឃើញលេង ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំ ពីព្រោះ មនុស្សរាប់លាននាក់មិនអាចប្រមូលផ្ដុំគ្នាលេងតែល្បែងប្រជាប្រិយតែមួយមុខនោះទេ ត្បិតមនុស្សម្នាក់ៗមានចិត្តលេងអ្វីដែលខ្លួនពួកគេចង់លេង ដោយគ្មានការបង្ខិតបង្ខំ ប៉ុន្តែប្រសិនជាពួកគេលេងនៅល្បែងសុីសងក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ នោះទើបជាទង្វើរខុសច្បាប់ ។

'''ប្រសិនបើ គ្មានសោះនៃពិធីលេងជះទឹក និង ប៉ាតម្សៅ ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរចំនួន 3ថ្ងៃនេះ តើនិងមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ ?'''

ឧទាហរណ៍៖ វត្តមួយបង្កើតឱ្យមានល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ប៉ុន្តែទីធ្លាវត្តនោះ បង្កើតល្បែងប្រជាប្រិយបានតែ 2 ទៅ 3 មុខប៉ុនណោះ ហើយក្នុងមួយមុខអាចលេងលើសពី 10នាក់ បើធៀបនិងការចូលរួមលេងសរុបគឺ 50 ទៅ 100 នាក់អីចឹងទៅ ក្នុងមួយវត្ត តើមនុស្សចំនួន 1ពាន់នាក់ផ្សេងទៀតដែលគាត់កំពុងឈរមើល ហើយចង់លេងដែរនោះ គាត់បានអ្វីលេង ? ស្របពេលដែលពេលវេលារកំពុងដើរទៅមុខ ? ចុះបើចំនួនដល់រាប់មុឺននាក់កំពុងឈរមើល តើពួកគាត់បានអ្វីលេង ? ចុះបើចំនួនដល់រាប់លាននាក់កំពុងឈរមើល តើពួកគាត់បានអ្វីលេង ?

* ការិះគន់ដែលគ្មាន សតិវិចារណា បុរាណាចារ្យ មិនអាចទទួលយកបាន នៅតាមភូមិមួយចំនួនធំក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ផ្ទះរបស់ពួកគេចាប់ផ្ដើមធ្វើរបងខណ្ឌព្រុំដី ដើម្បីសំគាល់ ភាពស្របច្បាប់នៃដីធ្លីរបស់ពួកគេ ដូចនេះតាមភូមិបច្ចុប្បន្ន មិនមានទីធ្លាសម្រាប់លេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរនោះទេ តើក្មេងៗក្នុងភូមិទាំងនោះលេងបានដោយរបៀបណា ? តើឱ្យពួកគេលេងតាមចិញ្ចើមផ្លូវ ឬយ៉ាងណា ? ពួកគេអាចប្រឈមមុខនិង គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ខ្ពស់ផងដែរ ។

* '''បំណកស្រាយ''' គ្រប់វត្តអារ៉ាម នៅតែបង្កើតឱ្យមានល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ នៅមុនថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរមួយសប្ដាហ៍ ឬ បង្កើតឱ្យមានក្នុងវេលា ៣ថ្ងៃនេះដដែល ជាពិសេស ពន្យល់ពីរបៀបលេង ឬ ពិធីលេងទៅកាន់ក្មេងៗជំនាន់ក្រោយ ហើយពលរដ្ឋដែលបានចូលរួមលេង ក៏លេងទៅ ហើយបើអត់ក៏អត់ទៅ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ អត់មានបាត់ និង រត់ទៅណាទេ សូមអរគុណ ។

* '''ប្រសិនជាបាត់ ទំនៀមលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅវិញ''' មានផលប៉ពាល់ជាច្រើនដែលមិនអាចនឹកស្មានដល់ មនុស្សរាប់លាននាក់ ចូលឆ្នាំមិនដឹងលេងអ្វី ដូចនេះ ពលរដ្ឋមួយភាគធំដែលមានជីវភាពធូរធារ គាត់និងធ្វើទេសចរណ៍ ទៅលេងជះទឹកក្នុងប្រទេសដទៃ លំហូរលុយចេញទៅក្រៅប្រទេស ធ្វើឱ្យចរន្តសេដ្ឋកិច្ចបានបែកចេញមួយផ្នែក ចំណែកទេសចរណ៍បរទេស គាត់មិនឃើញមានអ្វីលេងដូចនេះមិនធ្វើដំណើរកំសាន្តចូលមក
ប៉ះពាល់ដល់ វិស័យជើងហោះហើរ វិស័យសណ្ឋាគារ រម្យណីយដ្ឋានផ្សេងៗ មិនមានទេសចរណ៍អន្តរជាតិទៅលេង ប៉ះពាលសេដ្ឋកិច្ចជាតិមួយភាគធំ គ្មានចរន្តលុយវិល សម្រាប់ការចាយវាយក្នុងប្រទេស ប៉ះពាល់ទៅដល់ការលក់ទំនិញអាហារ តាមតំបន់ទេសចរណ៍ថែមទៀត ។ មនុស្សរាប់លានអត់អីលេង ក៏អង្គុយលេងល្បែងសុីសងក្នុងផ្ទះរបស់ពួកគេរៀងខ្លួនៗ ចូលឆ្នាំក្លាយជាវប្បធម៌ពាលាអាវ៉ាសែ តាមផ្នត់គំនិតដ៏សំរាម របស់ជនអគតិមួយចំនួននោះ ។

សេចក្ដីពិរោធ៖ រាប់ចាប់ពី សមញ្ញជន ព្រះសង្ឃ រហូតដល់គ្រូ បណ្ឌិតដេប៉ាតឺម៉ង់ មួយចំនួន ដែលតិះដៀលពិធីលេងជះទឹក របស់ដូនតាអង្គរ គំនិតរបស់ពួកគេមិនបានមួយជំនិតនៃយុវជនជាតិនិយមសៀមម្នាក់ផងនោះទេ ។

== ព្រេងនិទាន គោមផ្កាយ ==
'''The Legend of Star Lantern'''
[[File:Linteau Musée Guimet 25974.jpg|left|thumb|Cambodia The Legend of Star Lantern [[កិត្តិមុខ]] swallow all of Star planet symbols of [https://en.wikipedia.org/wiki/Black_hole Black hole] in the story of Skanda Purāna.]]

[[File:Cambodian Star Lantern.jpg|left|thumb|Cambodian Star Lantern are always celebrated during the Khmer New Year April which is meaningful in the Hindu mythology.]]

ព្រេងនិទាន គោមផ្កាយ ដែលដកស្រង់ចេញពីគម្ពីរ Skanda Purāna ដ៏ធំរបស់ [[សាសនាហិណ្ឌូ]] ដែលនិទានពី ការកកើតនៅ សភាវៈសុីមិនចេះឆ្អែត &quot;កាឡា&quot; (Kala) ដែលជានិមិត្តសញ្ញានៃ ប្រហោងខ្មៅ (Black Hole) នៅក្នុងចក្រវាឡ (In the universe) ដែលត្រូវបានប្រសិទ្ធនាមថា &quot;កិត្តិមុខ&quot; (Kirtimukha) ដែលមានឆ្លាក់ជាប់នៅតាមផ្ដែរនៃប្រាសាទមួយចំនួនរបស់កម្ពុជា ។&lt;ref&gt; Ananthacharya Indological Research Institute series (1982) [https://books.google.com/books/about/Proceedings_of_the_Seminar_on_Symbolism.html?id=aOfVAAAAMAAJ Proceedings of the Seminar on &quot;Symbolism In Temple Art and Architecture&quot;, Held in February 1981], Editor: K. K. A. Venkatachari, Publisher: Ananthacharya Indological Research Institute, Original from the University of Michigan p.94 &lt;/ref&gt;

នាថ្ងៃមួយដែល &quot;[[ព្រះឥន្ទ្រ]]&quot; (Indra) និង [[ព្រះហស្បាទី]] (Brihaspati) ដែលជាតារានិករ នៃ [[ភពព្រហស្បតិ៍]] បានធ្វើដំណើរទៅភ្នំកៃឡាសដើម្បីទៅជួបព្រះនាងគង្គា ដោយល្បីថាទ្រង់មានសម្រស់ស្អាតដាច់គេនាជម្ពូទ្វីប និងចង់ទៅប្រឡោមស្នេហ៍មកធ្វើជាប្រពន្ធរបស់ខ្លួន ធ្វើដំណើបានពាក់កណ្តាលផ្លូវ ព្រះឥសូរ បានក្រឡាខ្លួនជាឥសីម្នាក់មករារាំងផ្លូវដើម្បីសាកល្បងជាមួយព្រះឥន្ទ និង ព្រះហស្បាទី ។ ព្រះឥន្ទបានឱ្យ ឥសីនោះចេញពីផ្លូវ តែឥសីពុំព្រមចេញ ព្រះឥន្ទក៏គំរាមឥសីដោយអាវុធ [[វជ្រ]] ដែលជាសិល៍កាំរន្ទះរបស់ខ្លួន និងបានចោលវាត្រូវដៃរបស់ព្រះឥសូរ ដោយសេចក្ដីគ្រោធខឹង ឥសីនោះក៏បើកភ្នែកទីបីអគ្គីនេត្រ បាញ់ប្រហារទៅ ព្រះឥន្ទ្រ ឯព្រះហស្បាទី ឃើញដូចនេះបានហក់ទៅជួយ ព្រះឥន្ទ្រ គេចចេញពីថាមពលភ្នែកទី៣ របស់ឥសីនោះ ថាមពលភ្នែកទីបីរបស់ឥសីនោះ បានរត់ទៅប៉ះនិងស្រទាប់ចក្រវាឡ បង្កើតបានជា សភាវៈសុីមិនចេះឆ្អែត &quot;កាឡា&quot; ។ កាឡា បានលេបយកដួងតារានិករទាំងអស់នៅក្នុងចក្រវាឡ ព្រះហស្បាទី ឃើញដូចនេះក៏ពោលថា បើសភាវៈនេះលេបយក ដួងផ្កាយទាំងអស់ នោះចក្រវាឡ ទាំងមូល និងប្រែជាខ្មៅងងឹតអន្ធកាល រីឯឥសីនោះ បានក្រឡាខ្លួនជា ព្រះឥសូរវិញ ព្រះឥន្ទ្រ និង ព្រហស្បាទី ក៏ស្គាល់ថា នេះគឺជាមហាទេវៈ ក៏លត់ជង្គង់សូមឱ្យព្រះឥសូរអភ័យទោស និង សូមឱ្យបញ្ឈប់សភាវៈកាឡា ព្រះឥសូរក៏យល់ព្រម និងបានហាម &quot;កាឡា&quot; មិនឱ្យលេបដួងផ្កាយបន្តទៀត តែកាឡាបានពោលទៅវិញថា ខ្ញុំសុីមិនឆ្អែតសោះ តើធ្វើដូចម្ដេចទើបខ្ញុំឈប់ឃ្លានបាន ? ព្រះឥសូរ ក៏មានបន្ទូលថា ចូលឯងសុីកន្ទុយខ្លួនឯងចុះ ឯងនិងឆ្អែត &quot;កាឡា&quot; បានសុីកន្ទុយរបស់ខ្លួនព័ទ្ធមួយជុំដល់មុខរបស់ខ្លួនវិញ ក៏រលត់សង្ខារស្លាប់ទៅ ដោយ &quot;កាឡា&quot; ជាសភាវៈដ៏ស្មោះត្រង់ ព្រះឥសូរ បានប្រសិទ្ធនាមវាថា &quot;[[កិត្តិមុខ]]&quot; មុខដ៏មានកិត្តិនាម ។ ព្រេងនិទាន ដ៏មានអត្ថន័យនេះ ដែលជាការប្រែសម្រួលរបស់កម្ពុជា បានផ្សារភ្ជាប់និងទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណីវប្បធម៌ នៃការផ្ជួរគោមផ្កាយ ក្នុងរដូវកាលបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ចំណែកឯការនិពន្ធបន្ថែមប្រែសម្រួលផ្សេងទៀតមានទៅតាមបែបផែនផ្សេងគ្នារបស់អ្នកពិន្ធផ្សេងៗផងដែរ ។

== ការសម្ដែងរបាំត្រុដិ ==
'''Trod Dance Performance'''

យោង​តាម​សៀវភៅ ​(​របាំ​ប្រជាប្រិយ​ខ្មែរ​) នៃ​ក្រុម​ជំនុំ​ទំនៀមទម្លាប់​ខ្មែរ លើក​ឡើង​ថា របាំ​ត្រុដិ​ជារបាំប្រជាប្រិយ​មួយ​បែប ​ដែលគេសម្ដែងលេង​ដើម្បី​ប្រសិទ្ធពរ​ជ័យ សិរី​សួស្តី​ជូន​ដល់​អ្នកស្រុក​ក្នុង​ឱកាស​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី ប្រពៃណីជាតិខ្មែរ ។ ឈ្មោះ​ថា «​ត្រុដិ​» ជា​ពាក្យ​ដើម​មក​ពី​ភាសាសំស្ក្រឹត​ប្រែ​ថា «​ផ្តាច់ ឬ កាត់​ផ្តាច់​» គឺ​សំដៅ​ដល់​ការ​ផ្តាច់​ឆ្នាំ ឬ​ការ​កាត់​ផ្តាច់​ឆ្នាំ​ចាស់​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី ហើយ​ដែល​នៅ​មាន​ជាប់​នាម​ព្រះរាជ​ពិធី​មួយ​ហៅ​ថា «​ត្រស្តិ​សង្ក្រាន្ត​» មកដល់សព្វថ្ងៃ ។ ដូចនេះ​ឃើញ​ថា ឈ្មោះ​របាំ​ត្រុដិ​បញ្ជាក់​ថា សម្រាប់​ប្រកប​ឡើង​នៅ​ពេល​ដំណាច់ឆ្នាំ នីមួយ​ៗ ។   
&quot;ប្រដាប់ប្រដារ​និង​របៀប​លេង&quot; តាម​ធម្មតា​វង់​របាំ​ត្រុដិ​មាន​ក្រុម​តូច ក្រុម​ធំ​យោង​ទៅ​តាម​ការ​និយម​របស់​អ្នកស្រុក និង​និយម​តាម​ចំនួន​មនុស្ស​ដែល​ស្ម័គ្រចិត្ត​ចូល​លេង ។ ឯ​ប្រដាប់ប្រដារ​សោត​ក៏​និយម​ទៅ​តាម​នោះ​ដែរ ប៉ុន្តែ​យើង​អាច​រក​មើល​ទាំងអស់​ឲ្យ​ឃើញ​ថា តើ​វង់​ត្រុដិ​ពេញលេញ​នោះ​ប្រដាប់​មានឈ្មោះ​អ្វីខ្លះ គឺ​មាន គ្រឿង​ភ្លេង ៖

* «​ក​ញ្ចា​រ​» ដង​ធ្វើ​ពី​ពីងពង់​ប្រវែង​២ ម៉ែត្រ មាន​បន្ទះ​រនាប​តូចឆ្មារ​ភ្ជាប់​នៅ​ចុង ហើយ​ខ្វែងគ្នា​ពត់​ង​ទន្ទាំ​មាន​សណ្ឋាន​ដូច​ស្នែង​៤ ។ នៅ​ចុង​បន្ទះ​រនាប​មាន​ចងខ្សែ​ខ្វែង​ពី​ចុង​មួយ​ទៅ​ចុង​មួយ ហើយ​ត្រង់​កណ្តាល​ខ្សែ​ខ្វែង​នេះ​មាន​បណ្តោយ​ផ្លែ​អង្គញ់​ដែល​ចោះ​យក​គ្រាប់​ចេញ​អស់ ហើយ​ដាក់​គ្រាប់​ក្រួស ឬ​កម្ទេច​ដែក​ទៅ​ក្នុង​នោះ​ប្រយោជន៍​ឲ្យ​ឮ​សូរ កាលណា​គេ​បុក​ដង​វា​នឹង​ដី​តាម​ចង្វាក់​ស្គរ ។

* «​ចង្ក្រង់​ដំបែ​» ៖ ចង្ក្រង់​ចង​បន្តោង​នឹង​ខ្សែទាម​គោ ហើយ​ចង​ភ្ជាប់​នឹង​ដង​ឫស្សី​ដែរ ។ កាលណា​គេ​បុក​នឹង​ដី​ក៏​មាន​សូរ ប្រាវ​ៗ តាម​ចង្វាក់ ។

* «​ចង្ក្រង់​រ៉ូង​» ៖ ចង្ក្រង់​នេះ​ចង​ព្យួរ​នឹង ចង្កេះ​មនុស្ស​តែ​ម្តង ដោយ​ចង​គួប​គ្នា​ជា ចង្កោម​ៗ ។
* «​ស្គរ​» ៖ ស្គរអារក្ស គឺ​ស្គរ​ដែល​ធ្វើ​ពី​ដី​ដុត​ពាស​ស្បែក​ថ្លាន់ ។
* «​ប៉ីពក​» ៖ មាន​តែ​១​ប៉ុណ្ណោះ​។
* «​ទ្រអ៊ូ ឬ​ទ្រសោ​» ៖ ត្រូវ​មាន​ទាំង​ពីរ ។
* «​សន្ទូច​» ៖ ដង​ពីងពង់​វែង​មាន​សណ្ឋាន ដូច​សន្ទូច​ចង​ចុង​ដូច​ចន្ទោល​រទេះ ដោយ​មាន ព្យួរ​ថង់​មួយ​នៅ​ចុង​សម្រាប់​ទទួល​វត្ថុ​ជា​ទាន ។
គ្រឿង​តែង ៖
* មុខ​ត្លុក ៖ ធ្វើ​ពី​ឆ្អឹង​ឫស្សី​ពាស​ក្រដាស ឬ​ស្មាច់ ឬ​ខ្មុក ។
* មកុដ ៖ គេ​ធ្វើ​ពី​ក្រដាស​លាប​កាវ និង​បិទ ឲ្យ​ក្រាស់​តម្រួត​គ្នា​ទៅ​ជា​រឹង គឺ​ស្មាច់ ឬ​ខ្មុក ហើយ​ផាត់​ពណ៌ ។
* ​ស្នែង​ប្រើស ៖ គេ​យក​ផ្តៅ​មក​ព័ទ្ធ​ធ្វើ​ឆ្អឹង   ហើយ​យក​ក្រដាស​បិទ​ពី​ក្រៅ​ឲ្យ​ក្រាស់​ព័ទ្ធ​ឲ្យ​មាន​រាង​ដូច​ស្នែង ឬ​ជួនកាល​គេ​យក​ស្នែង​ប្រើស​មែនទែន​មក​ស៊ក​ភ្ជាប់​នឹង​ផ្តៅ​ពាក់​ឲ្យ​ជាប់​នឹង​ក្បាលមនុស្ស​ក៏​មាន ។
* ​ស្នែងទន្សោង​៖ ស្នែងទន្សោង​គេ​ធ្វើ​ប្រហែល​គ្នា​នឹង​ស្នែង​ប្រើស​ដែរ គឺ​ជួន​គេ​យក​ស្នែង​មែនទែន​មក​ធ្វើ ជួន​គេ​ស្មាច់​ក្រដាស​ឲ្យ​ក្រាស់ ។
* កន្ទុយក្ងោក ៖ យក​កន្ទុយក្ងោក​មែនទែន​មក​កាន់ ហើយ​កាច់​កែ​ឲ្យ​មាន​សណ្ឋាន​ដូច​សត្វ​ក្ងោក​មែនទែន ។
* ​ក្រចក ៖ យក​ផ្តៅ​ប្រវែង​០,២០​ម៉ែត្រ ទៅ​បិត​ចុង​ឲ្យ​ស្រួច រោល​ភ្លើង​ពត់​ឲ្យ​ង ហើយ​យក​អំបោះ​ចង​គល់​ភ្ជាប់​នឹង​ម្រាម​៤ ឯ​មេដៃ​មិន​ពាក់​ទេ ។&lt;ref&gt; Khmer Tradition Church Customs (1964) [https://books.google.com/books/about/Rap%C4%81%E1%B9%83_praj%C4%81priy_khmaer.html?id=SSc7AAAAMAAJ Khmer folk dance], Publisher: Cambodia Buddhist Academy Original from the University of Michigan p.155 &lt;/ref&gt;

== ព្រះរាជពិធី ត្រស្តិសង្ក្រាន្ត == 
'''Royal cut off the old year ceremony'''

ព្រះរាជពិធី '''ត្រស្តិសង្ក្រាន្ត''' (អ.ថ.ត្រស់តិ សង់ក្រានតៈ) គឺជាពិធី ព័ទ្ធ​ខ្សែសីម៉ា សូត្របាលីគាថា ភាណៈយក្ស ហៅអន្ទងស្ដេចយក្ស សម្ដេចព្រះវេស្សវ័ន្ត ស្ដេចនៃពួកអាសុរា ឱ្យមកបណ្ដេញ​ខ្មោចព្រាយបីសាច ឱ្យចេញពី ព្រះបរមរាជវាំង ដែលប្រព្រឹត្តទៅវេលា ចំនួន ៤ថ្ងៃ ដែលគិតចាប់ពីថ្ងៃ ១២រោច ១៣រោច ១៤រោច និង ១៥រោច ខែផល្គុន ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ។ ព្រះរាជពិធី​នេះ តែងធ្វើឡើងក្នុងព្រះទីនាំង ទេវានិច្ឆ័យ នៅក្នុងរោងមណ្ឌលទាំង៥ ដែលនៅខាងក្រៅកំពែងព្រះបរមរាជវាំង មានអំបោះឆៅ ពណ៌ស ព័ទ្ធជុំវិញ​កំពែងរាជវាំង និងព័ទ្ធគ្រប់រោងមណ្ឌលទាំង៥ រហូតដល់ក្នុង ព្រះទីនាំង ទេវានិច្ឆ័យ ដែលយកទៅព័ទ្ធដល់គ្រែសូត្ររបស់ ព្រះសង្ឃ និង ចេញព័ទ្ធដល់រាជវង្សានុវង្សរបស់ អង្គព្រះមហាក្សត្រ ក្រៅពីនេះមានបន្ថែមនៅអំបោះ ភ្លុកចំនួន២បែប បែបទី១ ដាក់ព័ទ្ធជារង្វង់មូលជុំវិញអង្គព្រះមហាក្សត្រ ដើម្បីជាកិច្ចការពារ និង ដាក់ព័ទ្ធ ជុំវិញសិរសា របស់ពួកនាហ្មឺនសព្វមុខមន្ត្រី បែបទី២ ហៅថា ខ្សែរអភិសមរៈ សម្រាប់ព្រះរាជាទ្រង់ពាក់ឈៀងអង្សាម្ខាង និង ពួកនាហ្មឺនសព្វមុខមន្ត្រីពាក់ឈៀង ស្មាម្ខាង គេមានដាក់ដង្វាយ &quot;ដំបងពេជ្រ&quot; ជាតំណាងឱ្សសម្ដេចព្រះវេស្សវ័ន្តផងដែរ ដើម្បីបង្ការ ពួកខ្មោចព្រាយបិសាច បច្ចុប្បន្ន​គេអាចធ្វើពិធីកាត់ៗ សង្ខេបមកត្រឹម១ថ្ងៃ ត្រូវនិងថ្ងៃ១៥រោច ខែផល្គុន ។ នៅថ្ងៃ១៥រោច ខែផល្គុន ព្រះរាជា ឬ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ត្រូវរៀបចំពិធី និមន្ត​ព្រះ​ភិក្ខុ​សង្ឃ​រាជ ទាំង៣ គណៈនិកាយ សូត្រ​បាលី​អាដានាដិយ: ​សូត្រ តាំង​ពី​បើកកិច្ចពិធីបញ្ជាន់ឆ្នាំថ្មី រហូតដល់បញ្ចប់ពិធី (សូត្រ​ផ្លាស់​គ្នា) មាន​បាញ់​កាំភ្លើង​ធំ​ៗ​​គ្រប់​ទិស​ធំ​ទាំង ៤ គ្រប់ខេត្តក្រុងស្រុកត្រូវទូងស្គរជ័យ អុចធូប​សំបូងរូង ២១សសៃ តំណាងឱ្យការប្រកាសប្រាប់អស់ទេវតា ទាំង ២១ ច្រក ឲ្យដឹងលឺពីការកាត់ផ្ដាច់ឆ្នាំចាស់នេះ ។&lt;ref&gt; Chab Pin (1969) [http://www.elibraryofcambodia.org/preah-reach-pithi-thvea-tor-sor-meas-pheak-ti-3-ebook/ The 12-Month Royal Ceremony-Volume 3] Khmer Tradition Church of the Buddhist Academy of Cambodia p.157 &lt;/ref&gt;

== ទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ == 
'''Khmer New Year Tradition'''
 

តាមទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ គេចែកវេលាចូលឆ្នាំជា ៣ថ្ងៃ 
ថ្ងៃទី១ ហៅថា៖ ថ្ងៃ [[មហាសង្ក្រាន្ត]] (Maha Sangkran Day), ថ្ងៃទី២ ហៅថា៖ ថ្ងៃ [[វារៈវ័នបត]] (Vonnabat Day), ថ្ងៃទី៣ ហៅថា៖ ថ្ងៃ [[វារៈឡើងស័ក]] (Leungsak Day), រីឯការកំណត់ថ្ងៃ ម៉ោង នាទីដែលឆ្នាំចាស់ត្រូវផុតកំណត់ ហើយទេវតាឆ្នាំថ្មីត្រូវចុះមកទទួលតំណែងពីទេវតាឆ្នាំចាស់នោះ គេអាចដឹងបានដោយប្រើក្បួន ហោរាសាស្ត្រខ្មែរបុរាណ ([[អង់គ្លេស]]: Zodiac Khmer) គឺក្បួនមហាសសង្ក្រាន្ត តាមរយៈក្រុមព្រា្មណ៍ [[បាគូ]] ប្រចាំនៅក្នុង [[ព្រះបរមរាជវាំង]] ។ ប្រសិនបើថ្ងៃចូលឆ្នាំនាឆ្នាំបន្ទាប់ ជាន់គ្នានិងឆ្នាំចាស់ គេត្រូវបន្ថែមថ្ងៃវ័នបត មួយថ្ងៃទៀត ដែលធ្វើឱ្យថ្ងៃវ័នបតមានចំនួនដល់ទៅ ២ថ្ងៃ ហើយថ្ងៃទី២ នៃថ្ងៃវ័នបត ត្រូវបានចាត់ទុក ជាថ្ងៃខ្វាក់ (Blind Vonnabat Day) ដែលធ្វើឱ្យទំនៀមនៃថ្ងៃចូលឆ្នាំ មានរហូតដល់ ៤ថ្ងៃ ។
ថ្ងៃចាប់ផ្ដើម នៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ត្រូវបានចាត់ទុកជាថ្ងៃពិសេសមួយ នៃកិច្ចពិធីសែនទទួលទេវតាឆ្នាំថ្មី ដែលកំណត់ការសែនព្រេន តាមម៉ោងកំណត់យាងមករបស់ទេវតា ដែលពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប បានរៀបចំនូវគ្រឿងរណ្ដាប់ទទួលទេវតា ផងដែរ ។&lt;ref&gt; Professor Miech Pon (2007) [https://books.google.com/books/about/Kamran_ekas%C4%81r_st%C4%ABb%C4%AB_prabain%C4%AB_nin_dam.html?id=YhBBzgEACAAJ Documentary on Khmer Traditions and Customs Volume 1; Volume 3], Publisher: Center for Khmer Studies Library, [[ISBN]]: 9995059983 &lt;/ref&gt;

=== រណ្ដាប់ទទួលទេវតា ===
យោង​តាម​ក្បួន​នៃ​ព្រះ​រាជពិធី​សង្ក្រាន្ត​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី ដែល​មាន​ចែង​នៅ​ក្នុង​សៀវភៅ​ព្រះ​រាជពិធី​ទ្វាទសមាស ភាគ​ទី​១ របស់ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ចេញផ្សាយដោយ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ឆ្នាំ ១៩៥២ បានរៀបរាប់ពីរឿងពលីការ នៃរណ្ដាប់​ទទួល​ទេវតាដូចតទៅ៖ មាន​រាន​ទេវតា​៧​ថ្នាក់​មួយ សម្រាប់​តាំង​គ្រឿង​ដង្វាយ និង​មាន​ភ្លេងពិណពាទ្យ ១​វង់ សម្រាប់​លេង​ទទួល ។ គេ​ត្រូវ​ក្រាល​កំរាលតុ​តាមពណ៌មង្គល របស់ទេវតាដែលយាងមក និង មានក្រាលសំពត់ស សម្រាប់ថ្វាយបង្គំទទួលទេវតាផងដែរ ។ គ្រឿងពលីការ មានកូនចេកកន្ទុយប្រឺស១ ផ្ទិលមាស១ ឬ ផ្ទិលប្រាក់១ សម្រាប់ទេវតាលោកប្រោះព្រំ បាយ​សី​ធំ ១​គូ ស្លាធម៌ ១​គូ ទឹក​អប់ ១​គូ ទៀន ៥ ធូប ៥ ១​គូ លាជ ៥​កែវ ផ្កា ៥​កែវ ស្លា​បារី​ដាក់​ជើង​ពាន ១​គូ ចេកនួន ឬ​ចេក​ណាំវ៉ា ១​គូ ពែ​ព្រះ​ភូមិ​១ ពែ​ព្រះ​កេតុ​១ មានផ្លែឈើ នំចំនី និង ភេសជ្ជៈ ផងដែរ ។ រីឯព្រះដង្វាយដែលចាំបាច់បំផុតនោះ គឺ ព្រះដង្វាយតាម ភក្សាហារ របស់ទេវតា ដែលកំណត់ដោយព្រាហ្មណ៍បាគូ ។

=== [[មហាសង្ក្រាន្ត]] ===
'''Maha Sangkran'''
[[File:Songkrant Khmer.jpg|thumb|ព្រះសូរិយា នាំព្រះទិត្យរបស់ខ្លួនមកផ្លាសប្ដូរស័ករាជថ្មីនាជម្ពូទ្វីប]]

ថ្ងៃទី១ ហៅថា &quot;មហាសង្ក្រាន្ត&quot; មានន័យថា ឆ្នាំថ្មីដ៏ប្រសើរ (The Great New Year) ដែលសម្គាល់ទៅលើការប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំថ្មីដ៏ធំ ដែលរាប់បញ្ចូលគ្នា នៃការផ្លាសឆ្នាំ របស់ មហាសករាជ ចុល្លសករាជ ពុទ្ធសករាជ ក្នុងថ្ងៃតែមួយតាងដោយ ពិធីត្រុដិ ដែលជាកិច្ចពិធីផ្ដាច់ឆ្នាំចាស ។&lt;ref&gt; Scientifique (1896) [https://books.google.com/books/about/Revue_scientifique.html?id=iexEAQAAMAAJ Revue scientifique], Publisher: Original from University of Illinois at Urbana-Champaign. &lt;/ref&gt; ដោយពាក្យថា &quot;សង្ក្រាន្ត&quot; ( ន. ) សង់ក្រាន or សង្ក្រាន្ត or សង្រ្កាន្តិ ( សំ. ) (សង្រ្កាន្តិ) មានន័យថា៖ ដំណើរ​ឃ្លាត​ចាក​ទី; ការ​ឈាន​ចូល​ដល់; ដំណើរ​ដែល​ព្រះ​អាទិត្យ​ចរ​ចូល​ដល់​ទី​ជួបមួយ​ជុំ​រាសី​ចក្រ គឺ​ដំណើរ​ដែល​ដើម​និង​ចុង​នៃ​រាសី​ចក្រ​ជួបគ្នា ពេញ​គ្រប់​ជា​មួយ​ឆ្នាំ (ដំណើរ​ដាច់​ឆ្នាំ​ចាស់​ផ្លាស់​ឆ្នាំ​ថ្មី), ពិធី​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី សង្រ្កាន្ត​មាន​បី​ថ្ងៃ​គឺ​ថ្ងៃ​ទី ១ ជា​ថ្ងៃ​ចូល​ឆ្នាំ, ថ្ងៃ​ទី ២ ជា ពារ​កណ្ដាល ឬ​ហៅ​ថា វ័នបត (ថ្ងៃ​ខ្វាក់), ថ្ងៃ​ទី ៣ ជា ពារ​ឡើង​ស័ក គឺ​ផ្លាស់​ស័ក​ថ្មី​នៅ​ថ្ងៃ​នេះ​ឯង : ថ្ងៃ​សង្រ្កាន្ត, ពិធី​សង្រ្កាន្ត ។&lt;ref&gt; Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary (1993) [http://dictionary.tovnah.com/word/%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%8F Khmer Dictionary: សង្ក្រាន្ត], Website: dictionary.tovnah.com, Publication: Prohok Solutions @ 2017 Learn Khmer Calendar &lt;/ref&gt;

=== សិទ្ធិការ្យ ទេវតាមហាសង្ក្រាន្ត ===
'''The power journey of Devata Maha Sangkran'''

'''សិទ្ធិការ្យ ដែលមានន័យថា ដំណើរប្រកបដោយអំណាច'''

* បើទេវតាថ្ងៃអាទិត្យ ព្រះនាម [[ទុង្សាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះនគរច្រើនមានវិបត្តិអំពី ទិន្នផលកសិកម្ម កើតឡើងបណ្ដាលអំពីគ្រោះរាំងស្ងួត ។

* បើទេវតាថ្ងៃច័ន្ទ ព្រះនាម [[គោរាគៈទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ បណ្ដាលមន្ត្រីអ្នកមុខអ្នកការ ច្រើនអស់បុណ្សស័ក្ដិ និង អាប់យ័ស្ត ។

* បើទេវតាថ្ងៃអង្គារ ព្រះនាម [[រាក្យៈសាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះនគរ និង កើតចម្បាំងរាំងជល់ និង បញ្ចាមិត្ត កើតកលយុគ្គសង្គ្រាម ឬ មានទំនាស់និង ប្រទេសដ៍ទៃ និង សំបូរទៅដោយជំងឺរាតត្បាតជាអនេក ។
* បើទេវតាថ្ងៃពុធ ព្រះនាម [[មណ្ឌាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ តាងអំពីព្រះមហាក្សត្រ និង តាងអំពីក្រុមមន្ត្រី ច្រើនទទួលបាន គ្រឿងបណ្ដាការ និង ការលើកសរសើរយ័ស្តពីប្រទេសដទៃ ប៉ុន្តែក្មេងៗតូច ច្រើនកើតជំងឺតម្កាត់ផ្សេងៗរងគ្រោះជាអនេក ។

* បើទេវតាថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ព្រះនាម [[កិរិណីទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះពិក្ខុសង្ឃ គណៈសង្ឃ និង ជនចាស់ជរាទាំងឡាយ ច្រើនមានសេចក្ដីទោម្នេញក្ដៅក្រហាយចិត្តជាច្រើនអនេក ផ្ទៃមេឃពោពេញ ដោយព្យុះភ្លៀងផ្គររន្ទះ ។

* បើទេវតាថ្ងៃសុក្រ ព្រះនាម [[កិមិរាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ដំណាំផល្លានុផល ស្រូវអង្ករ ប្រកបដោយភាពបរិបូរណ៌ ប៉ុន្តែផ្ទៃមេឃពោពេញ ដោយខ្យល់ច្រើន បណ្ដាលឱ្យមាននូវព្យុះសង្ឃរាធំៗ ។

* បើទេវតាថ្ងៃសៅរ៍ ព្រះនាម [[មហោទរាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះនគរនិងមានគ្រោះអន្តរាយ បណ្ដាលហេតុមកពីភ្លើង កើតមានវិបត្តិប្រាក់កាក់ និងកើតមានចោរកម្មច្រើន ។

ប្រការ៖ សិទ្ធិការ្យ ទេវតាមហាសង្ក្រាន្ត នៃកិរិយាចេញច្បាំង របសទេវតាមហាសង្ក្រាន្តទាំង៧អង្គ បុរាណចារ្យមិនឱ្យធ្វើសេចក្ដី ព្យាករណ៍ទំលាយឱ្យមហាជនដឹងឡើយ នាំឱ្យកើតមានចលាចលក្នុងព្រះនគរ ។&lt;ref&gt; Cambodia Royal Library (1943) [https://www.worldcat.org/title/prajum-horasastr/oclc/54822442 Prajuṃ horāsāstr], Publisher: Buddist Academy of Cambodia p.2,162 &lt;/ref&gt;

== គ្រឿងរណ្ដាប់ហែរទេវតា មហាសង្ក្រាន្ត ==
'''Devata Maha Sangkrant Parade Accessories'''

ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនធំ តែងឆ្ងង់ថា ហេតុអ្វីកម្ពុជាមិនមានរូភាព ឬ វីដេអូ ឯកសារអំពីការហែរទេវតា មហាសង្ក្រាន្ត ពីអតីតកាល ក៏ដូចជា ពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ក៏ដូចជាសម័យសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ !! នោះក៏ដោយសារតែ កាហែរក្បួនតំណាងទេវតា មហាសង្ក្រាន្ត បុរាណចារ្យ ចាត់ទុកជាភាពមុឺងម៉ាត់ ម៉ត់ចត់ មិនអាចធ្វើលេងសើច និង ធ្វើឱ្យរួចពីដៃបានឡើយ បើថវិកាមិនដល់សម្រេចមិនធ្វើតែម្ដង ។
'''អំពីគ្រឿងទេវតា'''
* ប្រការទី១៖ បុរាណចារ្យ ត្រូវជ្រើសរើសយកមនុស្សស្រីរូបណា ដែលមានរូបសម្បត្តិល្អស្អាត និង ត្រូវមាន
កិរិយាមាយាទល្អ ។
* ប្រការទី២៖ សម្លៀកបំពាក់ទេវតាត្រូវធ្វើពីតម្បាញសូត្រល្អបំផុត ជាមួយនិងការចាក់ខ្សែរមាស ប្រដេញជាមួយគ្រាប់អង្កាំយ៉ាងសម្រិតសម្រាង ។
* ប្រការទី៣៖ គ្រឿងអភរណៈ រឺយើងស្គាល់ថា ត្បូងលម្អកាយរបស់ទេវតា ត្រូវគ្រងដោយត្បូងមានតម្លៃពិតប្រាកដ និង ប្រើប្រាសដោយចំនួនច្រើន មានជាអាថ៍ ខ្សែរក ខ្សែរដៃ ជញ្ជៀន ការដាំនៅលើស្បៃឆៀង ការដាំនៅលើមកុដ ផងដែរ ។
* ប្រការទី៤៖ ព្រះមកុដរបស់ទេវតាសង្ក្រាន្ត ត្រូវធ្វើពីមាសសុទ្ធ និង មានដាំនូវត្បូងជាច្រើន និង មានដាំនៅគ្រាប់ពេជ្រផងដែរ ។

* ប្រការទី៥៖ គ្រឿងសាស្ត្រាវុធ របស់ទេវតាសង្ក្រាន្ត ត្រូវធ្វើពីឈើខ្លឹមល្អៗ ការសិតដោយមានខ្នាតច្បាស់លាស់ អមទៅដោយការស្រោបគ្រឿងមាស និង គ្រឿងប្រាក់ ឬ ធ្វើចេញមកពីភ្លុកដំរីផងដែរ ។

* ប្រការទី៦៖ ទេវតាសង្ក្រាន្ត ត្រូវយាងប្រថាប់លើរាជរថ ដែលមានក្បាលសត្វពាហណៈ ដែលតំណាងឱ្យយានជំនិះរបស់ទេវតានីមួយៗផងដែរ ។ នៅពីលើរាជរថ ត្រូវបាំងដោយ ឆត្រអភិរម្យ និង ត្រូវមានព្រះមន្ត្រីឆ្មាំ ចំនួន ២៧ អង្គ ចែកចេញជា ៣ ជួរតាមហែរហម រាជរថនេះផងដែរ ។ នៅក្នុង រាជរថនេះដដែល ត្រូវមានព្រះភីលៀង ២ អង្គឈរកាន់ផ្លិតសែនត្វ័ននៃជំហៀងម្ខាងៗ សម្រាប់បាំងខ្យល់ឱ្យតួឯកទេវតា និង ៤ អង្គទៀតផ្នែកខាងក្រោយត្រូវកាន់ផ្លិត បាំងសែង បាំងសូន សម្រាប់ការបាំងកាំរស្មីពន្លឺដល់ទេវតា និង ២ អង្គទៀតត្រូវកាន់ផ្លិត វិជនី សម្រាប់បក់នាំនូវវាយោដល់តួឯកទេវតា ។

* ប្រការទី៧៖ ព្រះសិរសា កុបិលមហាព្រហ្មត្រូវមានព្រះភ័ក្រ ធ្មេចព្រះនេត្រ រលត់ខន្ធ (khandha) គឺ​ជាពាក្យបាលី ដែល​ត្រូវ​​នឹង​ពាក្យ​ថា​ ស្កន្ធ (skandha) នៅ​ក្នុង​ភាសា​សំស្រ្កឹត ។ ខន្ធ​ គឺជា​បាតុភូត នៃញាណ ទាំង៥ យ៉ាង ដែល​ជាមូលដ្ឋាននៃវិញ្ញាណ​ឲ្យដឹងអំពីខ្លួន​ ។ នៅ​ក្នុងបញ្ចក្ខន្ធ​គ្មានអ្វីជា ​របស់​អញទេ ចំណែកទ្រឹស្តី
​​​ពុទ្ធសាសនា​ថេរវាទ អះអាង​ថា​ សេចក្តី​ទុក្ខកើតឡើង​នៅ​ពេល​​ណា​ចិត្ត​មនុស្ស​​ជាប់ជំពាក់ (ឧបាទាន) ជាមួយនឹងខន្ធ ៥ ឬ ញាណទាំង៥ របស់មនុស្ស ដូចនេះហើយទើបពលរដ្ឋខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ផ្សារភ្ជាប់និង [[ជំនឿការអុជធូប]] ៥សរសៃ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់អរុក្ខ អារ័ក្ស អ្នកតា ទេវតា មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ។

* ប្រការទី៨៖ ព្រះសិរសា កុបិលមហាព្រហ្ម ត្រូវដាក់នៅលើ រាជរថបុស្បុក ដែលមានក្បាលនាគចំនួន ៣៨ តំណាងឱ្យ អភិប្រាយ​មង្គលសូត្រ ៣៨ ប្រការ ផងដែរ ។ គេត្រូវជ្រើសយក មនុស្សប្រុសមានមាឌធំតែងជាទេវតា រក្សាទិសធំទាំង៤ ដើរអមនៅក្បួនរាជរថ ជាមួយនិង ព្រះមន្ត្រី ដែលស្លៀកពាក់ជាមន្ត្រីកងទ័ពទេវតាតាមដង្ហែរក្បួន ចំនួន ២៧ អង្គផងដែរ ។

* ប្រការទី៩៖ ដែលជាប្រការចុងក្រោយ ត្រូវមានក្រុមភ្លេងទេវតា ប្រដាប់ទៅដោយ គ្មោះ ស្គរ និង ក្រុមភ្លេងពិណពាទ្យ ជាមួយនិង ទេវតាកាន់ជ័យទង់ ផងដែរ ។

=== [[វារៈវ័នបត]] ===
'''Vonnabat Day'''
[[File:Khmer New Year Sand Hill Ceremony.jpg|thumb|Khmer New Year Sand Hill Ceremony in seconds day of Veareak Vonnabat It means the day of giving]]

ថ្ងៃទី២ ហៅថា &quot;វារៈវ័នបត&quot; មានន័យថា ថ្ងៃផ្ដល់ផល្លានុផល ឬ ការផ្ដល់ជូន នូវអំណោយបន្តិចបន្តួច ដើម្បីជួយទៅដល់ ជនក្រីក្រ អ្នកបម្រើ អ្នកដែលគ្មានផ្ទះ
សំបែង និង ជនក្រីក្រជាច្រើនទៀត ​ក្រុមគ្រួរសារ​ យកចិត្តទុកដាក់ ទៅលើការឧទិ្ទស ផល្លានុផលទៅដល់ ជីដូនជីតា ឬ អ្នកមានគុណរបស់ពួកគេ ដើម្បីទទួលបាននូវអានិសង្ស ។

* ថ្ងៃទី ២ នៃថ្ងៃវ័នបត ម្នាក់ ៗ ភ្ញាក់ពីព្រលឹម ខុសពីធម្មតា កូនចៅរៀបចំវត្ថុជាច្រើនមុខ យ៉ាងសមរម្យ មានសំលៀកបំពាក់ថ្មីថ្មោងនិងចំណីអាហារ យកទៅជូនដល់មាតាបិតា ជីដូនជីតា និង គ្រូបាធ្យាយ ។ ការធ្វើ​រ​បៀបនេះ បង្ហាញ់ឲ្យឃើញនូវការគោរពនិងការដឹងគុណរបស់កូនចៅចំពោះអ្នកមានគុណ និង ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ។ គ្រួសារបរិច្ចាកលុយ​កាក់ដាក់ទានដល់ជនក្រីក្រ ដល់អ្នកបម្រើ និងគ្រួសារទុគ៌តទាំងឡាយ រួចហើយគេនាំគ្នាទៅវត្ត ដើម្បីធ្វើបុណ្យ​ឧទ្ទិសកុសលដល់បុព្វការីជន ។ ក្នុងថ្ងៃទី ២ នេះ ពុទ្ធបរិស័ទនិយមធ្វើពិធីពូនភ្នំខ្សាច់ គេពូនភ្នំធំមួយចំកណ្ដាល និងភ្នំតូចៗ បួនសង្ខាង ធ្វើរាជវ័តព័ទ្ធជុំវិញ មានទ្វារចេញចូលបានទាំងបួនទិស​ ដែលហៅថា វាលុកចេតិយ ។ វាលុក​ចេតិយ គឺជាតំណាង ចុឡាមណីចេតិយ ជាទីដែលពួកទេព្ដាសាងបញ្ចុះព្រះមោលី (ព្រះកេសធាតុ) និង ព្រះទាឋាធាតុ (ព្រះចង្កូមកែវ) របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ នៅឯឋានត្រៃត្រឹង្ស ដោយសំគាល់ថា បានផលានិ​សង្សច្រើនផង បានរួចរំដោះអំពីគ្រោះចង្រៃ ក្នុងឆ្នាំចាស់ចេញស្រឡះផង និងបានទទួលសិរីសួស្ដី ក្នុងឆ្នាំថ្មីពេញមួយឆ្នាំ ម្យ៉ាងទៀត ខ្មែរយើងតែងមានជំនឿថា គ្រាប់ខ្សាច់មួយ​គ្រាប់ៗ ដែលចាក់ពូននោះ អាចផ្ដល់អានិសង្សដល់អ្នកដែលបានពូននោះឲ្យបានរួចរំដោះនូវបាបគ្រោះនិងកម្ម​ពៀរវេរាទាំងពួងទៀតផង ។ 
មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ក៏បានបញ្ជាក់ អំពីអានិសង្សនៃការពូនភ្នំខ្សាច់នោះថា &quot;ពេលសង្ក្រាន្តថ្មីចូលមកដល់ ព្រះបាទ​&quot;បសេនទិកោសល&quot; បានចូលទៅទូលសួរ ព្រះដ៏មានព្រះភាគថា (ព្រះដ៏ចម្រើន) មុនពេលព្រះអង្គទ្រង់បរិនិព្វានទៅ បើដល់សង្ក្រាន្ត​ចូលឆ្នាំថ្មីម្ដងៗ តើខ្ញុំព្រះអង្គគួរបំពេញបុញ្ញកម្មអ្វីខ្លះ? &quot;ព្រះដ៏ចម្រើនត្រាស់ថា&quot; បពិត្រមហារាជ! គួរសាងវាលុកចេតិយនៅឆ្នេរស្ទឹង ឬ ទន្លេហើយនាំយកគ្រឿង​សក្ការៈមានទៀន ធូប គ្រឿងក្រអូប ផ្កាភ្ញីជាដើម មកបូជាថ្វាយចុះ​ ព្រះអង្គក៏បានត្រាស់បញ្ជាក់អំពីអានិ​សង្សនៃការកសាងវាលុកចេតិយ ជាព្រះបាលីគាថាយ៉ាង ដូច្នេះថា៖ &quot;វាលុកចេតិយំ កត្វា យេ​ នរា អថ នារិយា អន្នំ បានំ វត្ថំ បប្ផំ គន្ធវិលេបនាទីនិ អាហរិត្វា ចេតិយំ បូជំ កត្វា​ សទ្ធាយ ច អានិសំសំ មហប្ផលំ ទ្វេ កុលេ ឧប្បជ្ជតិ ខត្តិយេ ចាបិ ព្រាហ្មណេ ហីនេ កុលេ ន ជាយន្តិ ពាលុកស្ស ឥទំ​ ផលំ &quot; ប្រែថា៖ នរៈនារីណាដែលបានសាង វាលុកចេតិយ ហើយបានយកនូវបាយ ទឹក សំពត់ ផ្កា គ្រឿងក្រអូប គ្រឿង​លាប ជាដើម បូជាព្រះចេតិយនោះ ដោយសទ្ធាជ្រះថ្លា នរៈនារីនោះ រមែងបានទទួលនូវផលានិសង្សច្រើន រមែង​ទៅកើតក្នុងត្រកូលពីរគឺ ខត្តិយត្រកូល និងព្រាហ្មណត្រកូល មិនទៅកើតក្នុងត្រកូលថោកទាបឡើយ ។&lt;ref&gt; United States. State Department (1974) [https://books.google.com/books/about/Contemporary_Cambodian_the_Social_Instit.html?id=LclIAQAAMAAJ Contemporary Cambodian, the Social Institutions, a Joint Project of the Foreign Service Institute and the Defense Language Institute, 1974], Publisher: Original from	University of Minnesota p.379 &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Olivier de Bernon, Kun Sopheap, Leng Kok-An (2004) [https://books.google.com/books/about/Inventaire_provisoire_des_manuscrits_du.html?id=oGTgAAAAMAAJ Inventaire provisoire des manuscrits du Cambodge, Part 1], Publisher: École française d'Extrême-Orient, Original from the University of Michigan p.405 [[ISBN]]: 9741332912 &lt;/ref&gt;

=== ការលេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ក្នុងថ្ងៃវារៈវ័នបត ===
'''Khmer Folk Games in Vonnabat Day'''

ក្នុងថ្ងៃវារៈវ័នបត នៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ពលរដ្ឋក្មេងចាស់ងើបពីព្រលឹម រៀបចំម្ហូបអាហារ ទៅវត្តដើម្បើចូលរួមក្នុងពិធីពូនភ្នំខ្សាច់ ដើម្បីធ្វើកិច្ចរំដោះកម្មពៀរផង និង ជាថ្ងៃផ្ដល់ផល្លានុផល ទៅឱ្យជនទីទាល់ក្រដែលបានទៅប្រមូលផ្ដុំតាមវត្ត អារាមនីមួយៗផង ការទទួលបាននូវអានិសង្សនេះហើយ ដែលបុរាណាចារ្យលោកសម្គាល់ហៅថាជា &quot;ថ្ងៃត្រាសបុណ្យ&quot; ក្រោយពេលដែលបញ្ចប់ពិធីពូនភ្នំខ្សាច់ នាពេលព្រឹក ពលរដ្ឋក៏បន្តលេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរក្នុងពេលនោះ លេងរហូតដល់ថ្ងៃរសៀល ឬ  បញ្ឈប់ត្រឹមព្រះអាទិត្យអស់សុដង្គត ហើយពលរដ្ឋខ្លះអាចនៅបន្តដើម្បីបន្តធ្វើពិធីសូត្រឆ្លងភ្នំខ្សាច់ នាពេលព្រលប់ផងដែរ ។&lt;ref&gt; Sākalvidyālay Bhūmin Bhnaṃ Beñ (2002) [https://books.google.com/books/about/4th_Socio_Cultural_Research_Congress_on.html?id=41pQAQAAMAAJ 4th Socio-Cultural Research Congress on Cambodia, 6-8 November 2001 : papers of the congress], Publisher: Royal University of Phnom Penh Original from	University of California, Berkeley p.541 &lt;/ref&gt;

ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ដែលបានដកស្រង់ចេញពីឯកសារ នៃក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ រៀបរៀងដោយ លោក ចាប ពិន អធិបតីក្រុមជំនុំ អ្នកស្រី ពេជ្រ សល់, លោក លី ធាមតេង, លោក ស្ដើងធូរ និង ផ្នែកគំនូរដោយលោក ចាប នូ ដែលបានចុះផ្សាយក្នុងឆ្នាំ 1964 ចេញផ្សាយដោយ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ។&lt;ref&gt; Chap Pin, Pich Sal, Ly Theamteng, Sdeung Thou, Chap Nou (1964) [https://books.google.com/books/about/%E1%9E%9B%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9F%82%E1%9E%84%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A.html?id=JCMcygEACAAJ Khmer Traditional Games], Publisher: Krumjaòmnuòm Daòmniamdamlâap Khmaer, Khmer Buddhist Academy Tradition Church of Cambodia p.105 &lt;/ref&gt;

=== ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរមានដូចតទៅ៖ ===

* '''ល្បែងស្ដេចចង់''' មាន័យថា អ្នកធ្វើស្ដេចមិនត្រូវមានចិត្តលំអៀងនោះទេ គេចែកក្រុមលេងជា២ផ្នែក ប្រុស និង ស្រី ដែលជ្រើសយកចំនួនគូ ឱ្យឈរម្ខាងគ្នា ហើយស្ដេចចង់ត្រូវ អង្គុយកណ្ដាល ក្រុមស្រី ត្រូវឡើង
មកខ្សឹបប្រាប់ស្ដេចជាមុន នៃការស្រលាញ់ទៅកាន់ក្រុមប្រុស ហើយក្រុមប្រុសត្រូវឡើងខ្សឹបបន្ត កាលណាពួកគេខ្សឹបការស្រលាញ់ឈ្មោះដូចគ្នា ស្ដេចចង់និងស្រែកថា អៀវ ដែលតម្រូវឱ្យអ្នកខ្សឹបលើកទី២ នៃគូរទី១ ត្រូវអៀវដៃគូររបស់គេទៅម្ខាងទៀត គេធ្វើការចូលខ្សឹបឆ្លាសគ្នាទៅវិញទៅមករហូតដល់រកឃើញអ្នកឈ្នះនៃគូរចុងក្រោយ ភាគីដែលចាញ់ ត្រូវចូលមកអៀវភាគគីដែលឈ្នះទាំងអស់ព្រមគ្នា ទៅផ្នែកម្ខាងទៀតនៃទីរបស់ខ្លួនដែលចាញ់ អ្នកដែលត្រូវបានគេអៀវ និង ស្រែកបន្តថាអៀវៗ អៀវៗ រហូតដលទីនៃភាគីខាងចាញ់ ទើបសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។
* '''ល្បែងចោលឈូង''' មានន័យថា ល្បែងផ្សងគូ គេចែកក្រុមលេងជា២ផ្នែក ប្រុស និង ស្រី ដែលជ្រើសយកចំនួនគូ ឱ្យឈរម្ខាងគ្នា ដែលឃ្លាតពីគ្នាទាំងសងខាងប្រហែល ៨ ទៅ ១០ ម៉ែត្រ គេយកក្រមារឺ កន្សែងមកឆ្នូលអោយមូលចងរឹតអោយតឹងណែនល្អ ទុកអោយមានកន្ទុយបន្ដិចហៅថា «ឈូង» សំរាប់កាន់បោះរឺចោលទៅមករកគ្នា ។ ការលេងល្បែងចោលឈូងមាន ២ បែប ទី១ហៅថា &quot;ឈូងច្រៀងរាំ&quot; ដែលតម្រូវឱ្យខាងប្រុស ឬ ខាងស្រី ច្រៀងនូវឃ្លាបោះឈូង ប្រកបដោយពាក្យចុងជួន (ស្រៈ ា ិ ី ុ អូ -ល-) រួចហើយគេលេបខាយពាក្យជួននោះទៅលើខាងប្រុស រួចគេពោលថា ចាំទទួលឈូងអូន ឬ ឈូងបង នៅពេលដែលខាងប្រុស ឬ ខាងស្រីចាប់បាននូវឈូងនោះ គេនិងចោលឈូងនោះទៅរកនរណាម្នាក់ បើចោលខុសចាត់ទុកជាឈូងស្អុយ បើចោលត្រូវ ម្នាក់ណាហើយត្រូវចាត់ទុកជា គូដែលគេផ្សង ដែលម្នាក់នោះត្រូវច្រៀងផងរាំផង យកឈូងនោះមកឱ្យភាគីដែលបានចោលត្រូវនេះ ដែលគេសន្មតហៅថា ច្រៀងរាំជូនឈូង ហើយអ្នកដែលមិនត្រូវបានគេចោលឈូងត្រូវមិនចាំបាច់ ច្រៀងរាំយកឈូងមកនោះទេ ។
បែប ទី២ហៅថា &quot;ឈូងលោះខ្ញុំ&quot; លេងដូចឈូងបែបទី១ដែរ ខុសត្រង់ ភាគីដែលចោលឈូងត្រូវនរណាម្នាក់នៃភាគីម្ខាងទៀត ត្រូវចាប់យកម្នាក់នោះមកឃាត់ទុក រួចតម្រូវឱ្យភាគីម្ខាងទៀតចោលឈូង ដើម្បីលោះគ្នីគ្នាមកវិញ បើភាគីម្ខាងទៀតមិនអាចលោះគ្នីគ្នារបស់ខ្លួនមកវិញបានទេ និង ត្រូវចាត់ទុកថាចាញ់ ហើយអ្នកដែលត្រូវបានគេឃាត់ទុកតម្រូវឱ្យចងបិទភ្នែក រួចប្រលែងឱ្យដេញចាប់ភាគីដែលជាអ្នកឈ្នះ បើចាប់បានសមាជិកណាម្នាក់ក្នុងពេលកំពុងចងបិទភ្នែក នោះនិងត្រូវបានរួចខ្លួន ហើយសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។

* '''ល្បែងខ្លែងចាប់កូនមាន់''' មានន័យថា ល្បែងការពារសមាជិក គេចាត់ម្នាក់ដែលមានមាឌធំឡើងធ្វើជាមេហ្វូងហៅថា &quot;មេមាន់&quot; សមាជិកជាច្រើនចាត់ធ្វើកូនមាន់ ហើយចាត់ម្នាក់ទៀត ឱ្យធ្វើជាខ្លែង ចាំចាប់កូនមាន់ ។ ម្នាក់ៗ ត្រូវចងក្រម៉ាក្រវ៉ាត់ចង្កេះឱ្យតឹងណែន ដើម្បីការពារកុំឱ្យរបូតសម្លៀកបំពាក់ គេត្រូវយកឈើមកគងលើគ្នា រួចឧបកិច្ចថា ភ្នក់ភ្លើង រួចមេមាន់ប្រាប់ឱ្យកូនមាន់តោងចង្កេះបន្តគ្នាជាជួរ រួចដើរក្រវែលៗជុំវិញ ទៅលេបខាយចំអក ឱ្យអ្នកតាងជាសត្វខ្លែងថា៖ ចាប់កូនខ្លែងប្រឡែងកូនអក ពពេចញ៉ែកញ៉កកូនអញតែមួយ ។ ជីកអន្លុងដាំត្រកួន ទន្សាយរត់ពួន ត្រកួនឡើងលាស់ ទៀន១គូតាំងយូបាំងព្រះ វារៈបីដងដល់ផ្ទះតានៅ ឬ ដល់ផ្ទះដូននៅ ? បន្ទាប់មកមេមាន់ស្រែកប្រាប់ថាដល់ហើយ មកដល់មុខខ្លែង មេមាន់សួរថា តាៗសុំភ្លើង ឬ ដូនៗសុំភ្លើង ខ្លែងសួរថា យកធ្វើអី យកមកដុតខ្យង ឱ្យតាសុីផង យកសំបក បើតាមិនសុីហើយចាប់កូនមុខ ឪពុកមិនឱ្យ ចាប់បានកូនក្រោយ សូមតាឬដូនយកចុះ រួចខ្លែងត្រូវយកដុំឈើឱ្យមេមាន់ បោះរមៀលខាងក្រោមប្រឡោះជួរជើង បើត្រូវសមាជិកណាម្នាក់ត្រូវដកហូតយកចុះ រួចមេមាន់ត្រូវដើរ ក្រវែលម្ដងទៀត ហើយប្ដូរចម្រៀងថា ចាប់កូនខ្លែងប្រឡែងកូនមាន់ បើមេមកទាន់យកកូនទៅលាក់ លាក់ឯណាលាក់ក្បាលដំណេក ភ្ញាក់ពីដេកវាយកូនទូងតាំង វារៈបីដងដល់ផ្ទះតានៅ ឬ ដល់ផ្ទះដូននៅ ? ក្នុងការសុំភ្លើងដដែល បើសិនជាដុំឈើនៅតែរមៀលត្រូវកូនមាន់ ខ្លែងនៅតែមានសិទ្ធដកសមាជិករហូតដល់អស់ បើដុំឈើមិនរមៀលត្រូវទេ ខ្លែងត្រូវចេញមកឆាបកូនមាន់ កាលណាខ្លែងចាប់បានសមាជិកណាមួយដែលបានបែកចេញពីជួរ កូនមាន់ដែលចាប់បានក្ដី កូនមាន់ដែលឃាត់ទុកក្ដី នោះត្រូវខ្លែងដាក់ទោស ឱ្យដើរដំណើរសត្វផ្សេងៗ ជុំវិញខ្លែងចំនួន៣ជុំ ហើយត្រូវសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។

* '''ល្បែងលាក់កន្សែង''' មានន័យថា ល្បែងរវាសរវៃ គេបបួលគ្នាពី ៦ - ទៅ ១២ នាក់ ឬ ច្រើនជាងនេះ រួចគេឱ្យអង្គុយចោងហោងជាកងរង្វង់ នាក់អង្គុយត្រូវដាក់ដៃម្ខាង ឆ្វេង ឬ ស្ដាំ បោះមកខាងក្រោយ ។ ទើបគេយកកន្សែង មកបត់ជាពីរពួតធ្វើជារំព័ត បន្ទាប់មកគេចាត់អ្នកលេងម្នាក់ ត្រូវកាន់លាក់កន្សែងនេះ ដើរជារង្វង់ពីក្រោយដោយស្រែកច្រៀងពោលថា លាក់កន្សែង ឆ្មាខាំកែងអូសលោងៗ គេលាក់បណ្ដើរ ច្រៀងបណ្ដើរ ហើយក្រឡេកទៅមើលអ្នកអង្គុយ បើមានអ្នកណាម្នាក់ ងៀកក្រោយលួយមើល ត្រូវចាប់បានគេនិងពិន័យ ដោយដាក់ឱ្យអង្គុយនៅកណ្ដាលវង់មិនឱ្យកាន់កន្សែងចំនួន ៣ លើក ។ រួចហើយគេលាក់ទៅឱ្យអ្នកអង្គុយម្នាក់នៅក្នុងដៃ អ្នកអង្គុយនោះត្រូវដេញវាយអ្នកអង្គុយបន្ទាប់ដែលមិនដឹងខ្លួននិងមិនបានត្រៀមជាមុន ឱ្យរត់ព័តមួយជុំមកទីអង្គុយរបស់ខ្លួនវិញទើបរួចខ្លួន ទើបគេបន្តបែបនេះរហូតដល់គ្រប់សមាជិកដែលបានលេងទើបសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។

=== [[វារៈឡើងស័ក]] ===
'''Leungsak Day'''

ថ្ងៃទី៣ ហៅថា &quot;វារៈឡើងស័ក&quot; មានន័យថា ការផ្លាសប្ដូរ លំដាប់ស័ក នៃឆ្នាំសករាជ ([https://en.wikipedia.org/wiki/Shaka_era Saka Era]) ដែលមានស័កទាំង១០ ដូចជា៖ ឯក​ស័ក, ទោស័ក, ត្រី​ស័ក, ចត្វាស័ក, បញ្ចស័ក, ឆស័ក, សប្តស័ក, អដ្ឋស័ក, នព្វស័ក, សំរឹទ្ធិស័ក ដើម្បីសម្គាល់ឆ្នាំ នៃក្បួនហោរាសាស្ត្រក្នុងការគណនា [[ចុល្លសករាជ]] និង [[មហាសករាជ]] ចងក្រងដោយលោក '''[https://fr.m.wikipedia.org/wiki/F%C3%A9lix_Faraut Félix Gaspard Faraut]''' ក្នុងឆ្នាំ ១៩១០ ដោយសៀវភៅនោះមានឈ្មោះថា (Astronomie Cambodgienne)  លោកបានរៀនក្បួនតម្រាតារាសាស្ត្រខ្មែរនេះ ពីលោកឧកញ៉ាធិបតី ចាងហ្វាងដួង ។&lt;ref&gt; Félix Gaspard (1910) [https://www.worldcat.org/title/astronomie-cambodgienne/oclc/1123570023 Astronomie cambodgienne], Publisher: Imprimerie F.-H. Schneider, p.283 [[ISBN]]: 1123570023 &lt;/ref&gt;

 
* ថ្ងៃទី ៣ នៃថ្ងៃឡើងស័ក មានការស្រង់ ព្រះពុទ្ធបដិមាករ និង ព្រះរស់ ដែលមានន័យថា មាតា​បិតា ឬ ជីដូនជីតា ។ ការងូតទឹកជម្រះកាយជូនចំពោះ មាតាបិតា ឬ ជីដូនជីតា កូនចៅបានទទួលនូវពរសព្វសាធុ​ការ ក៏ដូចជាការដឹងគុណ ចំពោះពួកគាត់ក្នុងការផ្ដល់កំណើត និង កិច្ចខិតខំបីបាច់ថែរក្សា ដែលពួកគាត់មានចំពោះកូនៗ កិច្ចតបស្នងនេះហើយ ដែលកូនចៅទទួលបានដំបូន្មានល្អៗ សម្រាប់អប់រំខ្លួន ក៏ដូចជាសាបព្រួសនូវទង្វើរដ៏ល្អនេះចំពោះកូនចៅជំនាន់ក្រោយរបស់ពួកគេផងដែរ ។ មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ក្នុងគម្ពីរ សុត្តជាតក បញ្ជាក់ថាអានិសង្សនៃការស្រង់ទឹក ព្រះសង្ឃ និង មាតាបិតា  កាល​ថ្ងៃ​សង្ក្រាន្តចូលមកជិតដល់ព្រះបាទ &quot;បសេនទិកោសល&quot; បានរៀបចំឆាកយ៉ាងស្អាត នៅឆ្នេរស្ទឹងមួយរួចហើយក៏និមន្ត​ព្រះពុទ្ធ និង ព្រះសង្ឃស្រង់ទឹក ដោយមានសមាទានសីល ប្រគេនភត្តាហារចំពោះព្រះពុទ្ធ និង ព្រះសង្ឃទាំងអស់ ក្នុងទីនោះផង ។ ដោយមានក្នុងពំនោលថា៖ អ្នកណាបានស្រង់ទឹកព្រះសង្ឃ មាតាបិតា និង គ្រូឧបជ្ឈាយ៍ និងបាន​ទទួលអានិសង្សច្រើនណាស់ លុះដល់អនាគតជាតិនិងបានទៅកើតក្នុងទេវលោកឋាននិងបានជាស្ដេចចក្រ​ពត្តិ​ មានបុណ្យបារមីច្រើន មានរូបសម្បត្តិល្អ មានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន មានសេចក្ដីសុខគ្រប់បែបយ៉ាង ។&lt;ref&gt; Lim Hak Kheang, Madeline Elizabeth Ehrman, Kem Sos, Foreign Service Institute (États-Unis) (1974) [https://books.google.com/books/about/Contemporary_Cambodian.html?id=-1Do7L7GrlkC Contemporary Cambodian: The Social Institutions], Publisher: Foreign Service Institute, Original from the University of California p.379 &lt;/ref&gt;

* ក៏ដូចជាតាមរយៈកំណត់ត្រាលោក [[ទេពពិទូរ ឈឹម ក្រសេម]] ការស្រង់បានបដិមា [[ព្រះកែវមរកត]] ក្នុងរាជព្រះបាទ [[សូរ្យវរ្ម័នទី១]] ទ្រង់សោមនស្សណាស់ឱ្យទទួលទុកក្នុងព្រះបរមរាជវាំង ក្នុងរវាងឆ្នាំ ១០៤០ នៃគ​.សករាជ ជាមួយនិងកិច្ចពិធីស្រង់ព្រះផងដែរ ហើយភាពល្បីល្បាញនៃកិច្ចពិធីបានដឹងដល់ ព្រះបាទ អនុរុទ្ធ ដែលសោយរាជ្យសម្បត្តិផ្លូវការណ៍ នៃអាណាចក្របាកាន បានជ្រាបដឹងដំណឹងនេះទ្រង់បានត្រាសបញ្ជារ ឱ្យរាជបំរើនាំរាជសារមកស្នើសុំយកព្រះកែវមរកត ត្រឡប់ទៅកាន់ប្រទេសភូមាវិញផងដែរ តាមរយៈកំណត់ត្រានេះ យើងអាចយល់បានថា កិច្ចពិធីស្រង់ព្រះពុទ្ធអង្គ អាចនិងកើតមានតាំងពីសម័យកាលអង្គរមកម៉្លេះ ។&lt;ref&gt; Tep pitur Chim-Krasem (1950)  [https://m.wikisource.org/w/index.php?title=File%3AKambuja_Suriya_1950_Issue_9.pdf&amp;page=1 Kambuja Suriya Issue 9] Publisher: Church of the Trinity Buddhist University of Cambodia p.82 &lt;/ref&gt;

=== ការលេងល្បែងប្រពៃណីខ្មែរ ក្នុងថ្ងៃវារៈឡើងស័ក ===
'''Khmer Traditional Games in Leungsak Day'''

បងប្អូនខ្មែរមួយចំនួន តែងយល់ច្រឡំពាក្យ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ទៅនិងពាក្យ ល្បែងប្រពៃណីខ្មែរ ដែលបុរាណាចារ្យ លោកបានបញ្ចាក់ពីភាពខុសគ្នានៃឈ្មោះរួចទៅហើយ គ្រាន់តែបងប្អូនមួយចំនួនយល់ច្រឡំប៉ុនណោះ ល្បែងប្រពៃណីខ្មែរ ជាល្បែងដែលគេតម្រូវឱ្យមានការប្រកួតប្រជែងគ្នា ដោយការល្បងប្រាជ្ញា ឬ ល្បងកម្លាំង ដោយសន្មតថា ជាកីឡាល្បែងបែបប្រពៃណី ដែលឈានទៅរកជាម្ចាស់ជើងឯក ដែលបុរាណាចារ្យលោកឱ្យកំណត់លេងជាការសម្គាល់នៃថ្ងៃឡើងស័ក ថ្ងៃដែលថ្នាក់ដឹកនាំតាមតំបន់បានប្រគល់រង្វាន់ជ័យលាភី តែងតាំងដល់អ្នកដែលបានឈ្នះក្នុងកម្មវីធីប្រកួតផ្សេងៗ ក្នុងថ្ងៃបង្ហើយថ្ងៃទី៣ នៃថ្ងៃវារៈឡើងស័កនេះ ។&lt;ref&gt; Mary Benton Smith (1968) [https://books.google.com/books/about/Southeast_Asia.html?id=4z9uAAAAMAAJ Southeast Asia], Publisher: Lane Books, Original from the University of Michigan p.159 &lt;/ref&gt;

* ការប្រកួតលេងអុក
* ការប្រជល់មាន់
* ប្រដាល់គុនខ្មែរ (Kun Khmer Boxing)
* ការសម្ដែងគុនល្បុកតោ (Bokator Performance)
* ការប្រកួតបាញ់ព្រួញ 
* ការប្រណាំរទេះគោ
* ការប្រណាំងរទេះសេះ 
* ការប្រណាំងរទេះក្របី
* ការប្រមូលទឹកយក មកលេងជះទឹក និង បាតម៉្សៅ 
ធំបំផុតនៃថ្ងៃចុងក្រោយ ។

== ទំនៀមក្រោយចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Traditions after Khmer New Year'''
 
[[File:Angkor sculpture Battle of Deva.jpg|thumb|Deva open the gates of heaven 21 portal battle with Asura]]
 
ក្រោយចូលឆ្នាំខ្មែរមួយថ្ងៃ ពោលគឺថ្ងៃទី១៧ គណៈសង្ឃទាំង៣និកាយ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និង ប្រាប់ឱ្យ ព្រះសងរាជ្យគ្រប់វត្ត នាំព្រះសង្ឃគ្រប់ៗអង្គ ចេញមកប្រស់ព្រំ ទឹកមន្តតាមភូមិស្រុករបស់ប្រជាជនខ្មែរ ដើម្បីបោសសំអាតនៅអំពើអាក្រក់ដែលកើតមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពីមុនមក រំលឹកនៃការចងចាំ ថ្ងៃ១៧ មេសា ដែលពួក [[ខ្មែរក្រហម]] បានចូលមកកាន់កាប់ដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាទាំងស្រុងរហូតដល់មានការកាប់សម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋអស់រាប់លាននាក់ ។ ព្រះសង្ឃគ្រប់អង្គ នាថ្ងៃរសៀលនេះ និង ចេញមកដង្ហែរ ព្រះពុទ្ធបដិមារ ជាមួយទេវរូបរបស់ សាសនាព្រហ្មញ្ញ មាន [[ព្រះវិស្ណុ]] [[ព្រះព្រហ្ម]] [[ព្រះឥសូរ]] 
[[ព្រះគណេស]] ជាមួយនិងការ សូត្រមន្តប្រស់ព្រំទឹក ដើម្បីបណ្ដេញ ពពួកបិសាច ដែលនាំយកភាពមិនល្អ មកថ្ងៃទី១៧នេះ ។&lt;ref&gt; Heinrich-Böll-Stiftung (2005) [https://books.google.com/books/about/7th_Socio_Cultural_Research_Congress_on.html?id=x2K1s6ZQh1QC 7th Socio-Cultural Research Congress on Cambodia, 15-17 November 2004] Publisher: Royal University of Phnom Penh Original from	University of California, Berkeley p.1035 &lt;/ref&gt;

'''តំណាលនិទាន'''
មាននិទានអំពីថ្ងៃទី១៧ មេសា ដែលឆ្លងសករាជរួច ដែលច្រកទ្វារបិសាច និង ច្រកទ្វារទេវតាបានបើកដំណាលគ្នា បង្កើតបានជាចម្បាំងរវាងពួកទេវតា និង ពួកបីសាច ពួកទេវតាបានបើកច្រទ្វារទាំង២១ ដើម្បីចេញធ្វើចម្បាំងនិងពួកបីសាច ដូចនេះហើយទើបពលរដ្ឋខ្មែរមាននូវកិច្ច [[ជំនឿការអុជធូប]] ទាំង២១សសៃ ដើម្បីឧទ្ទិសសំបូងរូង មកដល់បញ្ចុប្បន្ននេះ ។ នៅក្នុងព្រះគុម្គីរពុទ្ធសាសនាមហាយាន នាប្រទេសចិន បាននិទានអំពីពួកបីសាច ដែលដឹកនាំដោយស្ដេចបីសាចឈ្មោះ &quot;អូធាន&quot; បានច្បាំងដណ្ដើមកាន់កាប់ឋានសួគ៌របស់ព្រះឥន្ទនាពេលនោះ ខាងទេវតាបានច្បាំងចាញ់ ហើយពួកបីសាចបានគ្រប់គ្រងនៅឋានទាំង៣ ដើម្បីបង្ក្រាបពួកបីសាចបាន ព្រះពុទ្ធ បានទៅចាប់បដិសន្ធិជា មនុស្សលោក មករួមនិងពួកទេវតា ចេញមកប្រយុទ្ធជាមួយនិងពួកបីសាច ទើបអាចយកឈ្នះពួកបីសាចបាន និទានចង់ពន្យល់ថា ព្រោះបើព្រះពុទ្ធ សម្លាប់ពួកបិសាច ក្នុងទម្រង់ជាព្រះ នោះទ្រង់និងដាច់អបត្តិដោយការសម្លាប់សត្វ មិនអាចក្លាយជាព្រះអរហន្តឡើយ ។ និទាននៅក្នុងគម្ពីរគ្រឹស្តសាសនា របស់ពួកអុឺរ៉ុប ថ្ងៃទី១៧ មេសា ដូចគ្នា ជាថ្ងៃដែលព្រះយេស៊ូគ្រឹស្ត លោករស់ឡើងវិញម្ដងទៀត ។

តឹកតាងនៃចម្លាក់ ព្រះទេវៈទាំងអស់ដែលជិះលើសត្វយាន្តជំនិះរបស់ខ្លួន គ្រប់ព្រះហត្ថកាន់ទៅដោយគ្រប់សាស្ត្រាវុធ ដែលឆ្លាក់ នៅជ្រុងថែវខាងលិចចំហៀងខាងជើង នៃ [[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]] ពណ៌នាអំពីព្រឹត្តិការណ៍នៃការបើកច្រកទ្វារទេវតាទាំង២១ ដើម្បីធ្វើចម្បាំងរវាងពួកទេវៈ និង ពួកបិសាច ។

ក្នុងនោះ មានព្រះសូរិយា បរនូវរាជរថចម្បាំងរបស់ខ្លួនអូសដោយ អស្សតរ ៧ ក្បាល នៅខាងក្រោមព្រះ សូរិយា មានទេពនិករទាំង ៩ ចេញមកធ្វើចម្បាំងផងដែរ ។ មានរូបចម្លាក់ ទេវតារក្សាទិសទាំង៨ ផងដែរ ដែលលោកគង់លើយាន្តជំនិះរបស់ខ្លួន និង ប្រដាប់ទៅដោយគ្រឿងសាស្ត្រាបវុធក្នុងព្រះហត្ថ ដូចជា៖

* ១. ព្រះគុវេរៈ គង់លើយក្ស ថែករក្សាទិសឧត្ដរ លោកជាអធិបតីលើពួក យក្ស លោកមានឈ្មោះមួយទៀតថា សម្ដេចព្រះវេស្សវ័ណ ។

* ២. ព្រះវារុណ គង់លើហង្ស ថែករក្សាទិសបស្ចឹម លោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យគង្គា ដែលមានន័យថា ទឹក មានជាអាថ៍ ភ្លៀង ស្ទឹង ទន្លេ សមុទ្រ ។

* ៣. ព្រះស្កន្តៈ គង់លើមយូរា (ក្ងោក)  ថែរក្សាទិសនារតី លោកជាបុត្ររបស់ [[ព្រះឥសូរ]] ។

* ៤. ព្រះវាយុ គង់លើសេះ ថែរក្សាទិសពាយ័ព្យ លោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យខ្យល់ ឬ ព្យុះ ។

* ៥. ព្រះឥន្រ្ទ គង់លើដំរីក្បាលបី ថែរក្សាទិសបូព៌ា លោក ជាស្ដេចគ្រប់គ្រងពួកទេវតា ទាំង៣៣ពួក ។

* ៦. ព្រះយមរាជ គង់លើក្របី ថែរក្សាទិសទក្សិណ
លោកជាស្ដេចដែលគ្រប់គ្រង ឋាននរក និងជាអ្នកកាន់ច្បាប់ ក្ដោបក្ដាប់នៃព្រលឹងវិញាណខ្មោចទាំងអស់ ព្រះយមរាជ មានសៀវភៅកំណត់ហេតុជីវិតរបស់មនុស្សទាំងអស់នៅលើផែនដី ហើយនៅពេលដែលមនុស្សណាអស់ជីវិត ព្រះយមរាជ នឹងបញ្ជូនកូនចៅរបស់ខ្លួន ឱ្យទៅយកព្រលឹងវិញ្ញាណមនុស្សនោះ មកឋាននរកដើម្បីកាត់ក្តី ។

* ៧. ព្រះអគ្នី គង់លើរមាស ថែរក្សាទិសអគ្នេយ៍ លោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យភ្លើង លោកជាកូនច្បងរបស់ [[ព្រះព្រហ្ម]] លោកមានមុខ២ តំណាងឱ្យថាមពល២ គឺ ពន្លឺ និង កំដៅ ។

* ៨. ព្រះឥសានៈ គង់លើរាជសីហ៍ ថែរក្សាទិសឥសានលោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យអាកាស និងជាព្រះដែលតំណាងឲ្យថាមពល ដែលមើលមិនឃើញនោះគឺ &quot;សម្លេង&quot; ។

== តើសហគមន៍ពលរដ្ឋខ្មែរ អាមេរិកកាំង គួរចូលឆ្នាំខ្មែរយ៉ាងដូចម្ដេច? ==
'''How should the Cambodian-American community celebration Khmer New Year?'''

* រៀងរាល់មួយឆ្នាំម្ដង នៃថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ យើងតែងសង្កេតឃើញថា ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំង តែងតែមានសេចក្ដីនឹករលឹកទៅដល់ថ្ងៃចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួន ហើយពួកគេនិងបង្កើតឱ្យមានក្បួនព្យុហយាត្រា (Parade Khmer New Year) ជាប្រចាំឆ្នាំ ដែលជារឿងល្អប្រពៃណាស់ ក៏ប៉ុន្តែ ក្បួនព្យុហយាត្រា របស់ពួកគេជារៀងរាល់ឆ្នាំមើលទៅហាក់បីដូចជាដំណើរធម្មតា មិនមានអ្វីដែលធ្វើឱ្យសារទររំភើបសោះ មិនមានការលើកយកអត្ថន័យណាមួយក្នុងនិទានចូលឆ្នាំយកទៅបង្ហាញដល់ជនបរទេសសោះ គួរមានក្បួនដង្ហែរ គោមផ្កាយ ក្បួនដង្ហែរទេវតាសង្ក្រាន្ត ក្បួនដង្ហែរក្បាលព្រហ្ម ក្បួនដង្ហែបដិមារព្រះពុទ្ធធំៗគង់លើរតនបល្ល័ងផ្កាឈូក ដូចជាមិនឃើញមានសោះ (រកអត្ថន័យ នៃពាក្យចូលឆ្នាំមិនឃើញនោះទេ) ហើយពួកគេប្រមូលផ្ដុំគ្នាទៅវត្ត ក្រៅពីចូលវត្តរួចមានលេងល្បែងប្រជាប្រិយតិចតួច ហើយអង្គុយញាំអីធម្មតា លក្ខណៈបែប (Picnic) គ្រួសារដោយឡែកៗពីគ្នា មិនមានអ្វីសម្គាល់ជាភាពធំដុំក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរនោះទេ !!
ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកកាំង គួរបង្កើតឱ្យមានក្បួនព្យុហយត្រាពេលល្ងាច មានដង្ហែរគោមរូបផ្កាយ រូបព្រះផ្សេងៗ តំណាងឱ្យ ក្បួនហែរទេវតា បង្កើតឱ្យមានពិធីប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងពេលប្រារព្ធពិធីហែរក្បួន ជាកិច្ចទទួលនូវសេចក្ដីក្រអូប ជាងនោះទៅទៀតគួរមានបាញ់នៅភ្លើងកាំជ្រួចផងដែរ គម្ពីរពុទ្ធសាសនានៅកម្ពុជា បានបញ្ចាក់ថា វត្តអារាម ជាទីស្ងប់ស្ងាត់ផងដែរ តាមរយៈ លោកទេព ពិទូរឈឹមក្រសេម មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ធ្លាប់លើកឡើងថា មិនគួរឱ្យមានការរាំរែកវក់វីនៅពីមុខព្រះពុទ្ធបដិមាករនោះទេ វាជាអំពើបាប យើងក្រឡេកទៅមើលវត្តអារាមជាច្រើននៅកម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះនៅក្រមសីលធម៌ជាខ្លាំងការចាក់ធុងបាសដម្លង់នៅតាមវត្តអារាម ដោយញាក់ញ័រ កន្ត្រាក់ៗចាក់សុទ្ធតែបទ Remix នៅពីមុខព្រះវិហារ នៅចំពីមុខព្រះពុទ្ធអង្គថែមទៀត ហើយមានអ្នកខ្លះក៏ឈានទៅដល់ការវាយតប់គ្នាក្នុងវត្តអារាមផងដែរ នេះហើយជាអំពើអន្តរាយនៃសីលធម៌ទំនៀមវប្បធម៌ជាតិ ។
ព្រះសង្ឃមួយចំនួនដែលគាត់រៀនព្រះគម្ពីពុទ្ធសាសនាបានតិច ក៏កើតជាក្ដីទោម្នេញមិនដឹងទាក់ទាញក្មេងៗយុវជនបែបណាមកវត្តលេងកំសាន្ត មានតែចាក់ធុងបាសតម្លង់ក្នុងវត្តអារាម យ៉ាងអនាធិបតេយ្យ ទាំងដែលគ្រប់វត្តអារាមជាទីស្ងប់ស្ងាត់នៃព្រះធម៌ ។ ព្រះសង្ឃមួយចំនួនដែលបួសជំពាក់ដោយគលេស នៃតណ្ហាកាមគុណ បានបង្កើតឱ្យមានការរាំរែក ពាសពេញវត្ត ប្រាសចាកពីពាក្យថា វត្តជាទីសំណាក់ធម៌ និង ជាទីស្ងប់ស្ងាត់ ព្រះសង្ឃមួយចំនួននៅមិនទាន់យល់ពីវដ្តរបស់មនុស្ស ដែលសប្បាយ ក្នុងរូបភាពជា កុមារតូច កុមារជំទង់ កុមារពេញវ័យ ចូលដល់វ័យមនុស្សធំ វ័យមនុស្សចាស់ ក៏ធ្លាក់ចុះនៃការសប្បាយជាបន្តបន្ទាប់ ហើយធុញទ្រាន់និងការសប្បាយរបស់ក្មេងៗដែលកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់រហូតដែលយើងថា វដ្តនៃមនុស្ស (ភាពសប្បាយជាកង់រង្វង់) 

* បុរាណចារ្យ លោកខំសយោគសាសនាទាំងពីរបញ្ជូលគ្នា ដែលចាត់ទុក ព្រហ្មញ្ញសាសនា ជាឪពុក ចាត់ទុកពុទ្ធសាសនា ជាម្ដាយ សាសនាទាំងពីរបានចូលគ្នាជាធ្លុងមួយ បង្កើតបានជាទំនៀមខាងផ្នែកអាណាចក្រ និង ទំនៀមខាងផ្នែកពុទ្ធចក្រ ដើម្បីឱ្យប្រទេសជាតិរីកចម្រើនរុងរឿង ដូចបណ្ដាលប្រទេសដទៃ ផ្នត់គំនិតដ៏ល្អឯកនេះហើយ នៅទទួលរងនូវការលាបពណ៌គ្នាគ្រប់រូបភាព ។

== ព្រេងនិទាន ចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Khmer New Year Legends'''
[[File:Cambodian - The Hindu God Brahma - Walters 542734.jpg|thumb|Brahma Avatar Lokesvara cut his head scarifice to Dhamabal Kumar]]

តាមរយៈមហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ឆ្នាំ 1892 របស់លោក ឧកញ៉ា ហោរ៉ាធិបតី ទិព្វនៃ្យ នេត្យដួង ជាសម្ដេចហោរា ទីប្រឹក្សាផ្ទាល់ របស់ព្រះបាទនរោត្ដម បាននិទានអំពី ទេវៈ [[ព្រះព្រហ្ម|មហាព្រហ្ម]] បានបែងភាគជា [[អវតារ]] លោកកេរ្តិ៍ស្វារៈ ជាសក្កទេវរាជនៃឋានទេវតា  បានកាត់ផ្ដាច់ សិរសារបស់ខ្លួនហៅថា កុបិល ដែលបានមកពីពាក្យ &quot;ក្បិល&quot; មានន័យថា ការកាត់ផ្ដាច់ ។  
មហាព្រហ្ម ដែលជា អវតារ លោកកេរ្ត៍ស្វារៈ (Avatar Lokesvara) មានព្រះភ័ក្រ មុខបួន តំណាងឱ្យ ព្រហ្មវិហារធម៌ទាំង៤ មាន៖ មេត្តា ករុណា មុទិតា និង ឧបេក្ខា ។ តាមរយៈរឿងអក្សរសិល៍ខាងលើ យើងមានភស្តុតាងជាច្រើនទៀត តាមរយៈ [[ប្រាសាទបាយ័ន]] ដែលសាងសង់ ដោយព្រះបាទ [[ជ័យវរ្ម័នទី៧]] ឧទ្ទិសចំពោះ អវតារ លោកកេរ្ត៍ស្វារៈ ក្នុងគោលគំនិតនៃការបង្រួម [[ព្រហ្មញ្ញសាសនា]] និង [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]] ឱ្យក្លាយជាសាសនាតែមួយ ដើម្បីបង្កើតបានអរិយធម៌សាសនាដ៏រុងរឿងសម្រាប់មហានគររបស់ព្រះអង្គ ។&lt;ref&gt; Frank Webster Price (1950) [https://books.google.com/books/about/Collier_s_Encyclopedia.html?id=3H9VmUWdIOsC Collier's Encyclopedia: With Bibliography and Index, Volume 18], Publisher: Collier, Original from The Ohio State University &lt;/ref&gt;

=== ព្រហ្មវិហារធម៌ទាំង៤ ===
'''4 Brahma-vihara'''
=== មេត្តា === 
'''Mettā'''

មេត្តា ឬ មេត្រី ([[សំស្ក្រឹត]]: मैत्री) សេចក្តីស្រលាញ់ សេចក្តីរាប់អានគ្នា សេចក្តីសណ្ដោសប្រណី បំណងឲ្យអ្នក​ដទៃ​បាននូវសេចក្តីសុខ ។ 

=== ករុណា ===
'''Karuṇā'''

ករុណា ([[សំស្ក្រឹត]]: करुणा) សេចក្តីអាណិតអាសូរចំពោះខ្លួនឯង និង អ្នកដ៏ទៃ ដោយមិនចង់ឃើញនូវសេចក្ដីទុក្ខ របស់អ្នកដ៏ទៃ និង មានចិត្តប្រាថ្នាចង់ឱ្យអ្នកដ៏ទៃ ឆាប់រួចចាកសេចក្តីទុក្ខនោះ ។

=== មុទិតា ===
'''Muditā'''

មុទិតា ([[សំស្ក្រឹត]]: मुदिता) សេចក្តីរីករាយត្រេកអរ នៅពេលឃើញអ្នកដទៃ បានទទួលសេចក្តីសុខចម្រើន មានចិត្តត្រេកអរ និងអ្នកដទៃ ពេលឃើញអ្នកដទៃបានល្អ មិនមានចិត្តច្រណែន​និន្ទា​ឈ្នានីសឡើយ ។

=== ឧបេក្ខា ===
'''Upekṣā'''

ឧបេក្ខា ([[សំស្ក្រឹត]]: उपेक्षा) សេចក្តីមិនលម្អៀងចិត្ត ការរក្សាចិត្តជាកណ្ដាល មានទស្សនៈវិស័យវែងឆ្ងាយ ប្រកបដោយសេចក្ដីត្រិះរិះ និង ពិចារណា តាមរយៈការប្រតិបត្តិនៃចក្ខុ ។

=== មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ===
'''Maha Sangkran Sutra'''
=== និទានអំពី សិរីមង្គលទាំង៣ប្រការ ===
'''Tales about the three kinds of glory'''

[[File:Khmer New Year – Sangkran.jpg|thumb|[https://en.wikipedia.org/wiki/Mahabrahma Kobil Maha Brahma] and his seven daughter of the week]]

[[File:Kailash north.JPG|thumb|[https://en.wikipedia.org/wiki/Mahabrahma Kobil Maha Brahma] cut his head worshiping to Dhammabal Kumar and keep his head in cave of Mount Kailas.]]

មានតំណាលនិទានថា នៅដើមនៃភទ្ទកប្ប មានសេដ្ឋីម្នាក់លោកមានកូនប្រុសម្នាក់ឈ្មោះថា &quot;ធម្មបាលកុមារ&quot; (Dhamabal Kumar) ដែលមាននូវចំណេះវិជ្ជាដ៏វិសេស ចេះភាសាសត្វ ​និងបានរៀនចេះចប់គម្ពីរត្រៃវេទតាំងពីអាយុបាន ៧ឆ្នាំ ។ សេដ្ឋីបិតាបានសាងប្រាសាទមួយ នាឆ្នេរទន្លេជាប់ដើមជ្រៃធំមួយ ដែលជាទីលំនៅរបស់បក្សីទាំងពួង ដើម្បីធ្វើការសម្មាធិ និងហាត់រៀន &quot;ធម្មបាលកុមារ&quot;បានក្លាយជាអាចារ្យក្មេងសមែ្តងមង្គលទេសនាផេ្សងៗដល់មនុស្សទាំងពួងផងក្នុងលិទ្ធិ [[ពុទ្ធសាសនា]] ។ គ្រានោះការសាបព្រោះព្រះពុទ្ធសាសនារបស់ធម្មបាលកុមារបានល្បីរន្ទឺដល់ &quot;[[ព្រះព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម]]&quot;  ([https://en.wikipedia.org/wiki/Mahabrahma Kobil Maha Brahma]) or ([[អង់គ្លេស]]: Avatar Lokesvara) ជាទេពនៃ &quot;ទេវៈមុខ៤&quot; ដែលជាអ្នកសមែ្តងមង្គលដល់មនុស្សទាំងពួងក្នុងលទ្ធិ [[ព្រហ្មញ្ញសាសនា]] ។ ពេលនោះ[[ស្តេចមហាព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម ]]បានប្រមើរមើលហើយឆ្ងល់ថាហេតុអ្វីបានជា[[ព្រះពោធិសត្វ]]  (Bodhisattva) ទៅចាប់កំណើតជាធម្មបាលកុមារហើយប៊ែរជាចង់លើកពុទ្ធសាសនាឱ្យល្បីរន្ទឺជាង [[ព្រហ្មញ្ញសាសនា]] របស់អត្មាអញទៅវិញ!? ដើម្បីចង់ផ្ចាញ់[[ព្រះពោធិសត្វ]] ដែលចាប់កំណើតជាធម្មបាលកុមារ កុបិលមហាព្រហ្មក៏ក្រឡាខ្លួនជា &quot;សមនៈព្រាហ្មណ៍&quot; (Brahmanism) យាងចុះមកសួរនៅចំនោទប្រស្នា &quot;៣ប្រការ&quot; ដល់ធម្មបាលកុមារ ដោយសន្យាទុកថា បើដោះប្រស្នាបានអត្មាដែលជាសមនៈព្រាហ្មណ៍ នេះបាន អត្មាអញនិងកាត់ក្បាលបូជា ចំពោះធម្មបាលកុមារ តែបើធម្មបាលកុមារដោះប្រស្នានេះមិនរួចទេ អត្មាអញនិងកាត់ក្បាលធម្មបាលកុមារ ដើម្បីបូជាចំពោះព្រហ្មញ្ញសាសនាវិញ ។ ធម្មបាលកុមារសុំឱ្យពន្យារពេលចំនួន ៧ថៃ្ងសិន ដើម្បីគិតប្រស្នា លុះកន្លងទៅ ៦ថៃ្ងហើយក៏នៅតែគិតមិនឃើញដឹងខ្លួនថាព្រឹកនេះនឹង ត្រូវស្លាប់ដោយអាជ្ញាកុបិលមហាព្រហ្មជាប្រាកដហើយដូចេ្នះ គួរតែរត់ ទៅលាក់ខ្លួន ពួនអាត្មាឱ្យឆ្ងាយប្រសើរជាង ។ ការគេចវេសរបស់ធម្មបាលកុមារបានទៅសំរាកនៅ [[ដើមត្នោត]] មួយដែលជាសំបុកសត្វឥន្រី្ទញីឈ្មោលមួយគូអាស្រ័យនៅ ។

** ឥន្ទ្រីទាំងនោះធ្វើជាជជែកគ្នាថា៖
** ឥន្ទ្រីញីសួរថា :តើព្រឹកនេះយើងបានអាហារអ្វីស៊ី? 
** ឥន្រី្ទឈ្មោលឆ្លើយថា : យើងនឹងស៊ីសាច់ ធម្មបាលកុមារ ដែលត្រូវ[[ស្តេចមហាព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម ]]មសម្លាប់ ព្រោះដោះប្រស្នាមិនរួច។ 
** ឥន្រី្ទញីសួរថា តើប្រស្នានោះដូចមេ្តច ? 
** ឥន្រី្ទឈ្មោលឆ្លើយថា : តើវេលាព្រឹកសិរីសួសី្តស្ថិតនៅត្រង់ណានៃមនុស្ស ? 
&quot;ប្រស្នាទី១ ត្រូវឆ្លើយថា នៅមុខ&quot;ហេតុនេះទើបមនុស្សទាំងឡាយត្រូវយកទឹកលប់មុខ ដើម្បីជាមង្គលនៅ ពេលព្រឹក ។​
** ឥន្ទ្រីឈ្មោលបន្ត តើថៃ្ងត្រង់សិរីសួស្ដីស្ថិតនៅត្រង់ណា នៃមនុស្ស ? &quot;ប្រស្នាទី២ ត្រូវឆ្លើយថា នៅដើមទ្រូង&quot; ដែលហេតុនោះពេលថ្ងៃត្រង់ក្ដៅខ្លាំងទើបមនុស្សត្រូវយកទឹកលាងទ្រូងដើម្បីជាមង្គលនៅពេលថ្ងៃ ។
** ឥន្ទ្រីឈ្មោលបន្តទៀត តើវេលាព្រលប់ចូលដេកសិរីសួស្ដីស្ថិតនៅត្រង់ណា នៃមនុស្ស? &quot;ប្រស្នាទី៣ ត្រូវឆ្លើយថា នៅជើងហេតុនេះ ទើបមនុស្សទាំងឡាយត្រូវយកទឹកលាងជើងមុននិងចូលដេកដើម្បីជាមង្គល នៅពេលយប់ ។ ធម្មបាលកុមារបានលឺដូចេ្នះ មានចិត្តសប្បាយរីករាយយ៉ាងខ្លាំង ក៏ត្រឡប់ទៅអាស្រមវិញដើម្បីដោះប្រស្នានៅថៃ្ងទី៧ជាថ្ងៃចុងក្រោយដែលជា
ថ្ងៃអាទិត្យ ។ ក្រោយមកធម្មបាលកុមារបានឆ្លើយដោះស្រាយប្រស្នានោះរួចពី &quot;សមនៈព្រាហ្មណ៍&quot; នោះ ព្រាហ្មណ៍នោះក៏សុខចិត្តចាញ់និងកាត់ក្បាលដើម្បីបូជា ។ ព្រាហ្មណ៍នោះមុននិងកាត់ក្បាលរបស់ខ្លួន បានក្រឡាខ្លួនជា កុបិលមហាព្រហ្មវិញ រួចហៅបុត្រីខ្លួនទាំង៧អង្គ មកប្រាប់ថា ឥឡូវបិតាត្រូវកាត់ក្បាលបូជាចំពោះធម្មបាលកុមារ ដែលចាញ់ភ្នាល់ប្រស្នានោះ តែបើដាក់ក្បាលបិតានៅលើផែនដី ក៏នឹងកើតជាភ្លើងឆេះទាំងលោកធាតុ ហើយបើបោះទៅលើអាកាសនិងគ្មានភ្លៀងរាំងស្ងួត បើចោលក្នុងមហាសមុទ្រទឹកនិងរីងស្ងួតហួតអស់ ចូលបុត្រីយកក្បាលបិតាទៅតម្កល់នារូងភ្នំកៃឡាស ([[អង់គ្លេស]]: [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Mount_Kailash Mount Kailash]) ដូចេ្នះសូមបុត្រីទាំង៧ យកពានមកទទួលក្បាលរបស់បិតា បណ្ដាំចប់ហើយ កុបិលមហាព្រហ្មក៏កាត់ក្បាលហុច ទៅយឱ្យនាង &quot;ទុង្សាទេវី&quot; ដែលជាកូនច្បង ។ នាង [[ទុង្សាទេវី]] ក៏យកពានមាសទៅទទួលក្បាលបិតារួចហោះ ហែរប្រទក្សិណភ្នំព្រះសុម៉ែរុរាជ ជុំចក្រវាឡ តាមផ្លូវព្រះអាទិត្យចរណ៍ គំរប់ចំនួន ៦០នាទី ហើយក៏ដង្ហែរព្រះសិរសាបិតា ទៅប្រតិស្ឋានទុក ក្នុងមណ្ឌលនៅក្នុងគុហាគន្ធៈមាលី នាភ្នំនៃភំ្នកៃឡាស រួចបូជានៅគឿ្រងទិព្វផេ្សងៗ រួចហើយក៏ជុំនំអស់ទេវតា និងទេពនិករ ([https://en.m.wikipedia.org/wiki/Theravada Teravada]) នៃលទ្ធិវេទ ([[អង់គ្លេស]]: [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Vedas Ved]) ទាំងមួយសែនកោដិទៅស្រង់ទឹក អនន់តៈ មហាស្រះ ដែលមានទឹកហូរចេញពីបំពង់ថ្មកែវ នៃមាត់ ព្រះគោឧសភារាជ ដែលជាយាន្តជំនិះរបស់ 
&quot;[[ព្រះឥសូរ]]&quot; ដោយភាពត្រជាក់ត្រជុំក្សេមក្សាន ព្រះហរទ័យ ទើបនាំគ្នាសមទានសីលដោយសេចក្ដីសមនស្សរីករាយគ្រប់ៗព្រះអង្គក្នុង &quot;ភៈគៈវតីសភា&quot; ដែល &quot;ព្រះវិស្វៈកម្មទេវបុត្រ&quot; ជាជាងវិស្វករ នៃឋានសួគ៌ និមត្តថ្វាយ ហើយបន្ទោរបង់នូវអពមង្គលឱ្យជ្រះស្រឡះដើម្បីចំរើននូវសុភមង្គល សិរីសួស្ដីជន្មាយុយុឺនយូរ ដល់មនុស្សសត្វលោកទាំងឡាយ ឱ្យទទួលបាននូវសេចក្ដីសុខតរៀងទៅ ។ លុះ​ដល់​គម្រប់ ១ឆ្នាំជា សង្ក្រាន្ត ​នាងទេវតា​ទាំង ៧ អង្គ ​ក៏​ផ្លាស់​វេនគ្នា មក​អញ្ជើញ ព្រះសិរ​សា[[ស្តេចមហាព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម ]] ដែលរក្សាទុកក្នុងរូងភ្នំទឹកកកនាភ្នំកៃឡាស ខេត្តហេមពាន នាំចេញមកដំកល់លើពានមាសហោះហើរប្រទក្សិណ ភ្នំព្រះសុម៉ែរុរាជ ចំនួន ៦០នាទី ទើបយាងត្រឡប់ទៅដំកល់ទុក ព្រះសិរសា បិតា នៅកន្លែងដើមវិញ រួចទើប​​ត្រឡប់ទៅស្ថានទេវលោកវិញ ។ &lt;ref&gt; Astrologer Nhim Pen (1947) [https://books.google.com/books/about/Prakratidin_kambuj%C4%81.html?id=yODnAAAAMAAJ Cambodia Calendar], Contributor:	William J. Gedney, Publisher: Association Sutharot, Original from the University of Michigan p.118 &lt;/ref&gt;

=== ពន្យល់និទាន ===
* តួអង្គ កុបិលមហាព្រហ្ម គឺជា អវតារ លោកកេរ្តិ៍ស្វារៈ (Avatar Lokesvara) តំណាងឱ្យ ព្រហ្មវិហារធម៌ទាំង៤ មាន៖ មេត្តា ករុណា មុទិតា និង ឧបេក្ខា ។
* តួអង្គ ធម្មបាលកុមារ គឺជា តួអង្គ ព្រះពោធិសត្វ (Bodhisattva) ក្នុងពុទ្ធសាសនាមហាយាន បុគ្គលដែលអាចដល់ព្រះនិព្វានបាន ប៉ុន្តែពន្យារពេលធ្វើសេចក្ដីប្រស់មេត្តាដល់សត្វលោកដែលរងទុក្ខ ។
* នៅពេលដែល កុបិលមហាព្រហ្ម កាត់ព្រះសិរសាររបស់ខ្លួន ទ្រង់បានធ្មេចព្រះនេត្រ (បិទភ្នែក) រលត់ខន្ធ (khandha) គឺជា​បាតុភូត នៃញាណ ទាំង៥ របស់មនុស្ស ដូចនេះហើយទើបពលរដ្ឋខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ផ្សារភ្ជាប់និង [[ជំនឿការអុជធូប]] ៥សរសៃ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់
អរុក្ខ អារ័ក្ស អ្នកតា ទេវតា មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ។

* ហេតុអ្វី ព្រះកេស កុបិលមហាព្រហ្ម មិនអាចបោះចោលនៅលើអាកាស លើដី និងក្មុងសមុទ្រ ដែលបណ្ដាលឱ្យលោកធាតុទាំងអស់ឆេះវិនាស នោះដោយសារតែ ព្រះកេសរបស់ទ្រង់បានស្រូបយកថាមពលភ្នែកទី៣ របស់ព្រះឥសូរ នៅពេលដែលព្រះឥសូរបានប្រើថាមពលភ្នែកទី៣ ដែលមានសីតុណ្ហភាពជាង ១លានអង្សារ ដុតបំផ្លាញព្រះកេសទី៥ របស់មហាព្រហ្ម ហើយកម្ដៅដែលសេសសល់ក្នុងព្រះកេសរបសមហាព្រហ្មទាំង៤ មានកម្ដៅរហូតដល់ ៥០០០ (៥ពាន់) ទៅ ១០០០០ (១មុឺន) អង្សាសេរ ទើបនិទានឱ្យយកព្រះកេសរបស់ទ្រង់តម្កល់នៅរូងភ្នំទឹកកក ដែលជាភាពត្រជាក់ នាភ្នំកៃឡាស 
(Mount Kailash) ។

* តួអង្គ ទេវតាមហាសង្ក្រាន្ត ទាំង៧ ដែលជាបុត្រី ទាំង៧របស់ កុបិលមហាព្រហ្ម គឺតំណាងឱ្យថ្ងៃទាំង៧ នៅលើផែនដី ដែលរាប់ចាប់ពីកូនច្បង តំណាងឱ្យថ្ងៃអាទិត្យ រហូតដល់ថ្ងៃសៅរ៍ ដែលជារង្វាស់នៃឯក្កតាប្រចាំសប្ដាហ៍ផងដែរ ។

* តួអង្គ ព្រះវិស្វៈកម្មទេវបុត្រ គឺជាតួអង្គ តំណាងឱ្យ ព្រះពិស្ណុការ ជាជាងវិស្វៈករ នៃឋានសួគ៌ ដែលគ្រប់ការសាសង់ទាំងអស់នៅកម្ពុជា ត្រូវសែនព្រេនឧទ្ទិសបួងសួងដល់ទ្រង់ ដើម្បីជាសេចក្ដីសុខក្នុងការងារសាងសង់នេះ ។

== ទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង៧ ==
'''The 7 Devata Sangkran''' 

ទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង៧ សម្ដែងកិរិយា អំពីការចេញហែរ សិរសា កុបិលមហាព្រហ្ម ដោយកំណត់ទៅតាមពេលវេលាច្បាស់លាស់ ជាមួយនិង ឈ្មោះទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង ៧ និង គ្រឿងអាភរណៈ នៃដំណើរមកដល់ដែលបានចងក្រងដោយក្រុម កិច្ចការនៃ ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ១៩៦០ ។ &lt;ref&gt; [[ទេពពិទូរ ឈឹម ក្រសេម]], ចាប ពិន (1960) [https://library.khmerstudies.org/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=3382%20thumbnail-shelfbrowser ព្រះរាជពិធីទ្វាទសមាស ភាគ១, ភាគ២ និងភាគ៣], Publisher: កិច្ចការនៃក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ព.ស.២៥១២ Original From: The CKS Library is free to visit, Website: library.khmerstudies.org &lt;/ref&gt;

* បេីចេញហែរនៅវេលាព្រឹកព្រលឹម ដល់ថ្ងៃត្រង់ (ទ្រង់ឈរ) មិនកាន់ខ្សែរបង្ហៀរ ៦ : ០០ ព្រឹក &gt; ១២ : ០០ ថ្ងៃត្រង់
* បេីចេញហែរវេលាថ្ងៃត្រង់ ទល់នឹងព្រលប់ (ទ្រង់អង្គុយពាក់ឆៀង) ១២ : ០០ ថ្ងៃត្រង់ &gt; ៦ : ០០ ល្ងាច
* បើចេញហែរនៅវេលាព្រលប់ ទៅទល់អធ្រាត្រ (ទ្រង់ផ្ទំបេីកព្រះនេត្រ) ៦ : ០០ ល្ងាច &gt; ១២ : ០០ អាធ្រាត
* បេីចេញហែរនៅវេលាអធ្រាត្រ ទៅទល់ភ្លឺ (ទ្រង់ផ្ទំបិទព្រះនេត្រ) ១២ : ០០ រំលងអាធ្រាត &gt; ៦ : ០០ ព្រឹក

{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=10% | ពណ៌អម្ពរពស្ត្រា តំណាងថ្ងៃ
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=15% | ព្រះនាម
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=15% | លម្អរព្រះកាណ៌
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=15% | គ្រឿងអាភរណៈ អលង្ការត្បូង
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=20% | ភក្សាហារ
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=20% | គ្រឿងសាស្ត្រាវុធ ក្នុងព្រះហត្ថ
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=20% | យាន្តជំនិះ ជាសំស្ក្រឹត
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FF0000;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃអាទិត្យ}} 
| align=&quot;center&quot; | [[ទុង្សាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាទទឹម]]
| align=&quot;center&quot; | [[បទុមរាគ]] &lt;br/&gt; &quot;ត្បូងទទឹម&quot; (Ruby)
| align=&quot;center&quot; | សោយផ្លែឧទុម្ពរ 
(ផ្លែល្វា)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ខ្យងស័ង្ខ]] | ស្តាំ-[[កងចក្រ]]
| align=&quot;center&quot; | ហ្គារូដា गरुड (គ្រុឌ)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃច័ន្ទ}}
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាអង្គាបុស្ប]]
| align=&quot;center&quot; | [[កែវមុក្តា]] &lt;br/&gt;
&quot;គជ់ខ្យង&quot; (Pearl)
| align=&quot;center&quot; | សោយតេលំ तैल &lt;br/&gt; (ប្រេងល្ង ឬ ប្រេងសណ្ដែក)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ឈើច្រត់]] | ស្តាំ-[[ព្រះខ័ន]]
| align=&quot;center&quot; | វ្យាឃ្រ व्याघ्र (ខ្លាធំ)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#7851A9;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃអង្គារ}}
| align=&quot;center&quot; | [[រាក្យៈសាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ឈូក|ផ្កាឈូក]]
| align=&quot;center&quot; | [[កែវមោរ៉ា]] &lt;br/&gt;
&quot;ត្បូងសមុទ្រ​&quot; (Coral)
| align=&quot;center&quot; | សោយលោហិត (ឈាម)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ដងធ្នូ|ធ្នូ]] |ស្តាំ- [[ត្រីសូល៍]]
| align=&quot;center&quot; | អស្សតរ अश्व (សេះ)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#6B8E23;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃពុធ}}
| align=&quot;center&quot; | [[មណ្ឌាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាចម្ប៉ា]]
| align=&quot;center&quot; | [[កែវពិទូរ្យ]] &lt;br/&gt; &quot;ត្បូងភ្នែកឆ្មា&quot; &lt;br/&gt; (Cat'S Eye Gem)
| align=&quot;center&quot; | សោយទឹកដោះសប្បិ &lt;br/&gt; (ទឹកដោះគោច្អិន)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ឈើច្រត់]] | ស្តាំ-[[ម្ជុល]]
| align=&quot;center&quot; | គទ្រភៈ गर्दभ (លា)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#008000;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍}}
| align=&quot;center&quot; | [[កិរិណីទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត ផ្កាមណ្ឌា ([[ផ្កាមន្ទារ]]) 
| align=&quot;center&quot; | [[កែវមរកត|មរកត]] &lt;br/&gt;
&quot;ត្បូងពណ៌បៃតង&quot; &lt;br/&gt; (Emerald)
| align=&quot;center&quot; | សោយសណ្ដែក ល្ង
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-កាំភ្លើង [[វិជ្រៈ|វជ្រ]]&lt;br/&gt;( ឬ [[កាំភ្លើង]] ឬ [[កាំភ្លើងឈើ]]) | ស្តាំ-[[កង្វេរដំរី]]
| align=&quot;center&quot; | [[គជសារ]]​ कुञ्चर ([[គជសារ|ដំរី]])
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#0000FF;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃសុក្រ}}
| align=&quot;center&quot; | [[កិមិរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាចង្កុលណី|ផ្កាចង្កុលណី]] &lt;br/&gt; ([[ផ្កាចង្កុលណី|ផ្ការំចង់]])
| align=&quot;center&quot; | [[ផុស្សរាគ]] புஷ்பராகம் &lt;br/&gt;
&quot;ត្បូងពណ៌លឿង&quot; (Topaz)
| align=&quot;center&quot; | សោយចេកណាំវ៉ា
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ពិណ]] | ស្តាំ-[[ព្រះខ័ន]]
| align=&quot;center&quot; | មហឹសា महिष (ក្របី)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#301934;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃសៅរ៍}}
| align=&quot;center&quot; | [[មហោទរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ត្រកៀត| ផ្កាត្រកៀត]]&lt;br/&gt; ([[ត្រកៀត|ផ្កាកំប្លោក]])
| align=&quot;center&quot; | [[និលរ័ត្ន |និលរ័តន៍]] &lt;br/&gt; &quot;ត្បូងពណ៌ខៀវ ឬ ត្បូងកណ្ដៀង&quot; &lt;br/&gt;
(Sapphire)
| align=&quot;center&quot; | សោយសាច់ទ្រាយ ពពួក ក្ដាន់ ឈ្លូស
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ត្រីសូល៍]] | ស្តាំ-[[កងចក្រ]]
| align=&quot;center&quot; | មយូរ៉ា मयूर (ក្ងោក)
|}

=== អត្ថន័យនៃពណ៌មង្គលប្រចាំថ្ងៃទាំង៧ ===  
'''The meaning of 7 color glory of daily happiness'''

អត្ថន័យនៃសំលៀកបំពាក់ ពណ៌មង្គលប្រចាំថ្ងៃ នៃសប្ដាហ៍របស់កម្ពុជា ដែលបានដកស្រង់ចេញពីពណ៌មង្គលរបស់ទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង៧ ដែលជាពណ៌តំណាងឱ្យថ្ងៃកំណើតរបស់ពួកគេ បុរាណខ្មែរលោកមានជំនឿយ៉ាងមុតមាំថា ប្រសិនបើពួកគេអនុវត្តដោយស្លៀកពាក់ តាមពណ៌នៃថ្ងៃកំណើតរបស់ពួកគេ នោះពួកគេនិង ជួបនូវភាពជោគជ័យ សុភមង្គល ភាពសុខដុមរមនា សុខភាពល្អ និងសំណាងល្អ, ពណ៌តំណាងថ្ងៃនិមួយៗមានអត្ថន័យដូចតទៅ៖ &lt;ref&gt; Michael Freeman, Gillian Green (2003) [https://books.google.com/books/about/Traditional_Textiles_of_Cambodia.html?id=DYXWAAAAMAAJ Traditional Textiles of Cambodia: Cultural Threads and Material Heritage River Books guides], Publisher: River Books, Original from the University of Michigan p.320 [[ISBN]]: 9748225399 &lt;/ref&gt;​

* '''[[ថ្ងៃអាទិត្យ]]''' {{colorbox|red}} (Red) ពណ៌ក្រហម តំណាងអោយថ្ងៃវីរៈភាព ភាពអង់អាចក្លាហាន ។ 
ថ្ងៃអាទិត្យ ជាក្រុមមនុស្សដែលមិនចេះអែបអបអ្នកដ៏ទៃ បើមានចិត្តពិរោធ (ខឹង) និងកើតជាភ្លើងខ្លាំង ដូចនេះរមែងធ្វើឱ្យកិច្ចការរបស់ខ្លួនតែង ខូចខាតអាសាបង់ឥតការ និង ស្ដាយក្រោយជានិច្ច បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ក្រហមដើម្បីជាមង្គល ចេះគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍ ដែលធ្វើឱ្យខ្លួនគេយល់ថា ខ្លួនរបស់គេនិងធ្វើតែកាងារចាំបាច់ សម្រាប់រូបគេផ្ទាល់ប៉ុនណោះ ។

* '''[[ថ្ងៃច័ន្ទ]]''' {{colorbox|#FFAA1D}} (Bright yellow) ពណ៌លឿងទុំ តំណាងអោយថ្ងៃសមនោស ភាពរីករាយ ។
ថ្ងៃច័ន្ទ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលសេពគប់មិត្តភ័ក្ត បានល្អតែដំបូងប៉ុនណោះ លុះយូរទៅច្រើនព្រងើយៗដាក់គ្នា ហើយក៏បាត់បង់ទំនាក់ទំនងដែលអាចបង្កើតជាឱ្យកាស និង ប្រយោជន៍ដល់រូបគេ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌លឿងទុំដើម្បីជាមង្គល ចេះធ្វើសេចក្ដីសមនោស ចេះរក្សាទំនាក់ទំនង ការប្រាស្រ័យទាក់ទង ដើម្បីបានជាប្រយោជន៍តទៅមុខទៀត ។ 

* '''[[ថ្ងៃអង្គារ]]''' {{colorbox|#7851A9}} (Royal Purple) ពណ៌ស្វាយ តំណាងអោយថ្ងៃអាថ៍កំបាំង ភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង ។
ថ្ងៃអង្គារ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលពោពេញទៅដោយហេតុផលច្រើន គេច្រើនមានសេចក្ដីភ័យព្រួយច្រើនទៅលើរឿងកាងារអ្វីមួយ ជាមនុស្សខ្លាចមុខខ្លាចក្រោយ ធ្វើកិច្ចការអ្វីមួយច្រើនអែអង់ និងពឹងពាក់ទៅលើអ្នកដទៃ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ស្វាយ ដើម្បីជាមង្គល បង្កើនសេចក្ដីក្លាហាន និងភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង នោះកិច្ចការអ្វីៗក៏បានសម្រេចផងដែរ ។

​​* '''[[ថ្ងៃពុធ]]''' {{colorbox|#6B8E23}} (Olive drab
) ​ពណ៌សុីលៀប តំណាងអោយថ្ងៃសុទិដ្ឋិនិយម ភាពជាអ្នកដឹកនាំ ។
ថ្ងៃពុធ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលច្រើនតែមើលងាយការងារ និង ស្ថានកាល ហើយចូលចិត្តនិយាយអួតអាងទៅអ្នកដ៏ទៃ និងមិនចេះខ្លាចអ្នកណាឡើយ ដូចនេះហើយរូបគេផ្ទាល់ច្រើនសម្បូរគេស្អប់ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌សុីលៀប ជាមង្គលដើម្បីឱ្យមានគំនិតសុទិដ្ឋិនិយម ការយល់ល្អគិតល្អចំពោះអ្នកដទៃ ទើបអាចដឹកនាំខ្លួនឯងបានល្អគេចចេញពីការស្អប់ខ្ពើមផងដែរ ។

* '''[[ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍]]''' {{colorbox|green}} (Green) ពណ៌បៃតង តំណាងអោយថ្ងៃវិនិច្ឆ័យ ​ភាពរីកចម្រើនរុងរឿង ។
ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលមិនចូលចិត្តការនិយាយស្ដីច្រើន ហើយការងាររបស់គេច្រើនមានប្រសិទ្ធភាព ព្រោះគេជាមនុស្សម៉ត់ចត់ចំពោះការងារផងដែរ តែគេច្រើនមានសេចក្ដីថ្នាំងថ្នាក់ចំពោះអ្នកជុំវិញខ្លួន ដោយការគិតអវិជ្ជមានទៅលើអ្នកដ៏ទៃ និងការចាប់កំហុសរបស់អ្នកដ៏ទៃ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌បៃតង ជាមង្គលដើម្បីឱ្យរូបគេចេះវិនិច្ឆ័យ ថ្លឹងថ្លែង ព្រោះការចាប់កំហុសអ្នកដ៏ទៃ បង្កើតបានតែការមិនចុះសំរុងគ្នា និងមិនធ្វើឱ្យរូបគេមានភាពរីកចម្រើនរុងរឿងនោះទេ ។ 

* '''[[ថ្ងៃសុក្រ]]''' {{colorbox|blue}} (Blue) ពណ៌ខៀវ តំណាងអោយថ្ងៃប្ដេជ្ញាចិត្ត ភាពអំណត់ព្យយាម ។
ថ្ងៃសុក្រ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលមិនទុកចិត្តអ្នកដ៏ទៃជាងរូបគេផ្ទាល់នោះទេ ទោះក្នុងសភាពណា ការណ៍ណាក៏ដោយ រូបគេចូលចិត្តសួរដេញដោល បញ្ជាក់សំដីគ្នាណាស់ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ខៀវ ជាមង្គល ព្រោះភាពអំណត់ព្យាយាម និងការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់អ្នក សុទ្ធតែកើតមានបានដោយសារថ្វីដៃរបស់ខ្លួនផ្ទាល់ ។

* '''[[ថ្ងៃសៅរ៍]]''' {{colorbox|#301934}} (Dark Purple) ពណ៌ព្រីងទុំ តំណាងអោយថ្ងៃរាក់ទាក់ ​ភាពប្រាកដនិយម ។ ថ្ងៃសៅរ៍ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលចូលចិត្តជួយអ្នកដទៃ ច្រើនជាទីទុកចិត្តដល់អ្នកដ៏ទៃ ដោយបែបនេះហើយ ទើបរូបគេទទួលបានអំណោយជារឿយៗ ពីអ្នកដ៏ទៃ ហើយជាអ្នកពូកែរៀបពាក្យពេចន៍ច្រើនចាក់បណ្ដោយ ហើយចេះប្រើពាក្យផ្អែមគ្រប់កាលៈទេសៈ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ព្រីងទុំ ឬ ស្វាយក្រម៉ៅ ជាមង្គល ព្រោះភាពរាក់ទាក់របស់អ្នក និងបង្កើនភាពប្រាកដនិយមទៅលើផ្នត់គំនិតរបស់អ្នកដ៏ទៃ ដែលមានគំនិតមិនល្អទៅលើរូបអ្នក ។

== អត្ថន័យ នៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''The meaning of Khmer New Year'''

ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ (Khmer New Year) មានន័យថា ពិធីបុណ្យឆ្លងឆ្នាំថ្មី របស់ប្រជាជាតិខ្មែរ ដែលផ្សារភ្ជាប់ ទៅនិងវប្បធម៌ចំរុះរបស់ពួកគេ ។ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពាក្យ &quot;ចូលឆ្នាំខ្មែរ&quot; ជាផ្លូវការណ៍ ដើម្បីសម្គាល់ថា នេះជាពិធីចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ជាតិសាសន៍ខ្មែរ ដែលមានតាំងពីការរាប់ឆ្នាំ តាមប្រតិទិន ចុល្លសករាជ (Chulasakaraj) ដែលកម្ពុជាចាប់ផ្ដើមរាប់ក្នុងឆ្នាំ ៦៣៧ នៃគ.សករាជ ដែលគិតចាប់ពី ស.វទី៧ មកម៉្លេះ ដែលគេបានតាំងវេលា តាមផ្កាយនក្ខត្តឬក្ស ចូលមកកាន់មេសៈរាសី ដែលមានស័កចំនួន ១០ ប៉ុនណោះដូចជា៖ ឯក​ស័ក, ទោស័ក, ត្រី​ស័ក, ចត្វាស័ក, បញ្ចស័ក, ឆស័ក, សប្តស័ក, អដ្ឋស័ក, នព្វស័ក, សំរឹទ្ធិស័ក ។

=== កតព្វកិច្ចចូលរួមរបស់ប្រជាជនខ្មែរ ===
ក្នុងនាមជាប្រជាជាតិខ្មែរ ត្រូវចូលរួមថែរក្សា ការពារ
លើកស្ទួយ ទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ របស់យើងដូចម្ដេចខ្លះ ?

'''ការរក្សានូវអត្ថន័យចូលឆ្នាំខ្មែរ'''

* ការតែងដេគ័រលម្អផ្ទះ នៅថ្ងៃចូលឆ្នាំ ។
* ថែរក្សាវប្បធម៌នៃការព្យួរគោមផ្កាយ ។
* មានធុងទឹកនៅពីមុខផ្ទះ សម្រាប់ជះទៅលើអ្នកដំណើរ ទំនៀមមិនអាចកែប្រែ និង លុបចោលបាន របស់ដូនតាអង្គរ តំណាងឱ្យសិរីសួស្ដីបីប្រការ ។
* នូវតែរក្សាការលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ នាំប្រជាជនចាកឆ្ងាយ អំពីល្បែងសុីសងពាលា នៅថ្ងៃចូលឆ្នាំ ។
* រាជការទៅប៉ូលិសមានសមត្ថកិច្ច ឬ មន្ត្រីអាជ្ញាធរ នៅពេលឃើញអ្នកណាម្នាក់ បានលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ដោយខ្វះក្រមសីលធម៌ ដូចជា៖ ការជះទឹកកខ្វក់ ការគប់ថង់ទឹក ការបន្លំស្ទាបប្រដាប់ភេទផ្សេងៗ អាជ្ញាធរត្រូវចុះចាប់ពួកគេយកទៅអប់រំ បើមាននូវការរាជការណាមួយ ក្នុងរូបភាពបែបនេះពិតមែន ។
* គ្រប់វត្តអារ៉ាម មានបង្ហាញនូវទស្សនីយភាពរបាំប្រជាប្រិយ ដូចជា៖ របាំគោះត្រឡោក របាំគោះអង្រែ 
របាំក្ងោកប់ៃលិន ការសម្ដែងល្ខោន និង ការសម្ដែងយុីកេរ ផ្សេង ល-។

== ថ្ងៃនៃមហាសង្ក្រាន្ត ==
'''Date of Great Maha Sangkran'''

{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=10% | ឆ្នាំ 
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | ថ្ងៃចូលឆ្នាំ
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | ទេវតាសង្ក្រាន្ត
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=10% | ពណ៌មង្គល
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | ម៉ោងមកដល់
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | សត្វតំណាងឆ្នាំ 

|-
| align=&quot;center&quot; | 2020
| align=&quot;center&quot; | 13 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; |{{font color | White | ពណ៌លឿងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 20:48 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំជូត (កណ្ដុរ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2021
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មណ្ឌាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#6B8E23;&quot; |{{font color | White | ពណ៌សុីលៀប }} 
| align=&quot;center&quot; | 04:00 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំឆ្លូវ (គោ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2022
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[កិរិណីទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#008000;&quot; |  {{font color | White | ពណ៌បៃតង }}
| align=&quot;center&quot; | 10:00 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំខាល (ខ្លា)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2023
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[កិមិរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#0000FF;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ខៀវ }} 
| align=&quot;center&quot; | 16:00 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំថោះ (ទន្សាយ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2024
| align=&quot;center&quot; | 13 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មហោទរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#301934;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ព្រីងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 22:24 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំរោង (នាគ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2025
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; |{{font color | White | ពណ៌លឿងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 04:48 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំម្សាញ់ (ពស់)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2026
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[រាក្យៈសាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#7851A9;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ស្វាយ }} 
| align=&quot;center&quot; | 10:48 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំមមី (សេះ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2027
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មណ្ឌាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#6B8E23;&quot; |{{font color | White | ពណ៌សុីលៀប }} 
| align=&quot;center&quot; | 16:48 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំមមែ (ពពែ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2028
| align=&quot;center&quot; | 13 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[កិរិណីទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#008000;&quot; |  {{font color | White | ពណ៌បៃតង }}
| align=&quot;center&quot; | 23:12 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំវក (ស្វា)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2029
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មហោទរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#301934;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ព្រីងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 05:36 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំរកា (មាន់)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2030
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[ទុង្សាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FF0000;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ក្រហម }} 
| align=&quot;center&quot; | 11:36 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំច (ឆ្កែ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2031
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; |{{font color | White | ពណ៌លឿងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 17:36 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំកុរ (ជ្រូក)
|}

== ប្រវត្តិចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Khmer New Year History'''

ប្រវត្តិចូលឆ្នាំខ្មែរ ត្រូវបានគេយល់ឃើញថាបានប្រារព្ធលើកដំបូងតាំងពី ស.វទី៧ មកម៉្លេះ ដោយការចាប់ផ្ដើមរាប់នៅប្រតិទិនជាលើកដំបូងរបស់កម្ពុជានោះគឺ ចុល្លសករាជ (ច.សក) ចាប់ផ្ដើមរាប់ចាប់ពីថ្ងៃចន្ទ ១២កើត ខែចេត្រ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ពុទ្ធសករាជ ១១៨១, នេះបើយោងតាមវចនានុក្រមខ្មែរ ភាគ ១ ទំព័រ ១៥២ ។ រីឯព្រះរាជពង្សាវតាក្រុងកម្ពុជា ដែលរៀបរៀងដោយលោក [[ទេពពិទូរ ឈឹម ក្រសេម]] នោះ ក៏បានឱ្យដឹងដែរថាព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី១ ទ្រង់បានចេញព្រះរាជឱង្ការឱ្យប្រើប្រាស់ចុល្លសករាជជាលើកដំបូង ក្នុងពុទ្ធសករាជ ១១៨១ ត្រូវនឹងគ្រិស្ដសករាជ ៦៣៧ ពោលគឺក្នុងពេលដែលទ្រង់ឡើងសោយរាជ្យសម្បត្តិនៅរាជធានីឦសានបុរៈ គឺនៅតំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក [[ខេត្តកំពង់ធំ]] បច្ចុប្បន្ន ។ ចុល្លសករាជ (Chulasakaraj) ដែលកម្ពុជាហៅថា សករាជតូច ព្រោះមានការសម្គាល់ឆ្នាំតែ ១០ ប៉ុនណោះ ដូចជា៖ ឯកស័ក (១) ទោស័ក (២) ត្រីស័ក (៣) ចត្វាស័ក (៤) បញ្ចស័ក (៥) ឆស័ក (៦) សប្តស័ក (៧) អដ្ឋស័ក (៨) នព្វស័ក (៩) សំរឹទ្ធស័ក (១០) ។&lt;ref&gt; Prince  Varacakraraṇariddhi (1935) [https://books.google.com/books/about/Pakkhaga%E1%B9%87an%C4%81vidh%C4%AB_n%E1%BA%8F%E1%B9%85_pakkhasamr.html?id=BzjRAAAAMAAJ Pakkhagaṇanāvidhī nyn pakkhasamrec], Publisher: 	Cambodia. Bibliothèque Royale, Braḥ Rajapaṇṇālǎy, Original from the University of Michigan p.108 &lt;/ref&gt; ក្រោយមកដោយសារ ចុល្លសករាជ ជាសករាជតូច មិនអាចកំណត់ខែឆ្នាំ តាមឯក្កតា ជាក់លាក់បាន កម្ពុជាក៏ផ្លាសប្ដូរមកប្រើប្រតិទិន &quot;មហាសករាជ&quot; (Mahasakaraj) ដែលកម្ពុជាហៅថា សករាជធំ ដោយចាប់ផ្ដើមរាប់ជាលើកដំបូង នាស.វទី៩ គ.សករាជ ៨៨៩ ត្រូវនិងរជ្ជកាលព្រះបាទ [[យសោវរ្ម័នទី១]] ដែលមហាសករាជ បានចាប់កំណើតនៅ [[ប្រទេសឥណ្ឌា]] នៅថ្ងៃ១កើតខែចេត្រ គ.សករាជ ៧៨ ត្រូវនិងថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា ដែលយកឈ្មោះតាមព្រះបាទ (សក/សៈកៈ) ។ ប្រតិទិនរបស់ មហាសករាជ គិតតាមដំណើរគោលចរ របស់ព្រះច័ន្ទ នៃរង្វាស់ឆ្នាំ &quot;ចន្ទគតិ&quot; ដូច្នេះ ការរាប់មហាសករាជ គេត្រូវគិតតាមថ្ងៃខែ របស់ចន្ទគតិ មិនគិតតាមសុរិយាគតិឡើយ មហាសករាជថ្មី គេរមែងរាប់ចាប់ពីថ្ងៃ១កើត ខែចេត្រ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ទើបព្រះបរមរាជវាំងមាននូវកិច្ចពិធី ត្រស្តិសង្ក្រាន្ត ដែលធ្វើឡើង៣ថ្ងៃ មុនថ្ងៃ១កើត ខែចេត្រជារៀងរាល់ឆ្នាំ ធ្វើនៅថ្ងៃទី ១៣.១៤.១៥ រោចខែផល្គុន ។ មហាសករាជ មានការរាប់សម្គាល់ខែទាំង១២ នៃចន្ទគតិ ដូចជា៖ ១.បុស្ស (Bŏss) ២.មាឃ (Méakh) ៣.ផល្គុន (Phâlkŭn) ៤.ចេត្រ (Chêtr) ៥.ពិសាខ (Pĭsakh) ៦.ជេស្ឋ (Chésth) ៧.អាសាឍ (Asath) ៨.ស្រាពណ៍ (Srapôn) ៩.ភទ្របទ (Phôtrôbât) ១០.អស្សុជ (Âssŏch) ១១.កត្តិក (Kâtdĕk) ១២.មិគសិរ (Mĭkôsĕr) ។&lt;ref&gt; Q́um Būv (1970) [https://books.google.com/books/about/S%C5%ABryay%C4%81tra_%E1%B8%B7oe%E1%B9%85_s%C4%83k_prakratidin.html?id=YODKrbHKG-EC Sorya Trei Leung Sak], Publisher: Cambodian Buddhist Academy Original from	the University of Michigan p.138 &lt;/ref&gt; រហូតដល់ចុងសម័យអង្គរ យោងតាមកំណត់ត្រាលោក ចូវតាខ្វាន់ (Zhou Daguan) ដែលមកដល់អាណាចក្រខ្មែរ ក្នុងឆ្នាំ ១២៩៦ នៃគ.សករាជ លោកបានធ្វើដំណើរចេញពីតំបន់អ្នកស្រុកចេនឡា មកតាមបឹងទន្លេសាប មកដល់តំបន់អង្គរ ក្នុងខែសីហា លោកអាចយល់ច្រឡំនៅ [[ពិធីបុណ្យអុំទូក]] ថាជាពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំ របស់កម្ពុជាដែលធ្វើឡើងនៅខែ មិគសិរ ត្រូវនិងខែទី១១ របស់ចិន ដែលលោកបានពណ៌នាអំពីការប្រកួតអុំទូក មានបណ្ដែតគោម និង អុចកាំជ្រួច ផងដែរ រហូតលោកបន្តស្នាក់នៅអស់ពេល ៨ខែ លោកបានកត់ត្រាអំពីពិធីបុណ្យរដូវក្ដៅរបស់កម្ពុជា ដែលអ្នកស្រុកនាតំបន់អង្គរបានលេងជះទឹកដាក់គ្នារយៈពេលជាច្រើនថ្ងៃ និងបានប្រមូលទឹកមកពីគ្រប់ទិសទីនាថ្ងៃចុងក្រោយ យកមកស្រោចស្រពបដិមារព្រះពុទ្ធដែលគេបានយកមកដង្ហែរចំនួន ២៥អង្គ ផងដែរ ។ អរិយធម៌កម្ពុជា បានប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួនតាំងពីខែចេត្រ ដែលត្រូវជាខែទី៤ នៃខែមេសា តាំងពីស.វទី៧ មកម៉្លេះ តែដោយភាពល្អៀងនៃប្រតិទិនចន្ទគតិ ខែទី១២ មិគសិរ អាចល្អៀងមកខែទី១ ហើយខែចេត្រទី៤ អាចល្អៀងមកខែទី៥ ហើយខែបន្តបន្ទាប់ទៀតមានការល្អៀងចូលគ្នាជាបន្តបន្ទាប់ ទើបកម្ពុជាសំរេចប្ដូរមករាប់ សុរិយាគតិវិញ ក្នុងសម័យអណាព្យាបាលបារាំង រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ មានន័យថាយើងចូលឆ្នាំ នៅមេសៈរាសី តាមប្រតិទិនពុទ្ធសាសនាដដែល គ្រាន់តែយើងផ្លាសប្ដូរឯក្កតានៃការរាប់លំដាប់ខែប៉ុនណោះ ដោយប្ដូរពីចន្ទគតិ ទៅសុរិយាគតិ វិញដើម្បីភាពជាក់លាក់នៃរង្វាស់ខែក្នុងមួយឆ្នាំ ។ ដោយសុរិយាគតិ គេគិតតាមក្បួនរាសីចក្រ ដែលព្រះអាទិត្យធ្វើដំណើរចេញពី មីនរាសី (Pisces) គឺជាសញ្ញាហោរាសាស្ត្រទីដប់ពីរ និងចុងក្រោយនៅក្នុងរាសីចក្រ វាលាតសន្ធឹងពី 330° ទៅ 360° នៃរយៈបណ្តោយលំហអាកាស នៅក្រោមរាសីចក្រត្រូពិច ព្រះអាទិត្យឆ្លងកាត់តំបន់នេះនៅចន្លោះថ្ងៃទី 19 ខែកុម្ភៈ ដល់ថ្ងៃទី 20 ខែមីនា ហើយធ្វើដំណើរចូលដល់ មេសរាសី (Aries) ទីតាំងនៅអឌ្ឍគោលលំហអាកាសខាងជើង ដោយព្រះអាទិត្យនិងដើរត្រង់ពីលើក្បាល ហៅថា &quot;សាមញ្ញសង្ក្រាន្ត&quot; កំដៅព្រះអាទិត្យឡើងក្ដៅជាងខែទាំងពួង ប្រជាប្រុសស្រីនិងបានសំរាកពីស្រែចម្ការរបស់ពួកគេ បន្ទាប់មកពួកគេអាចប្រមូលទិន្នផលក្នុងខែនេះផងដែរសម្រាប់ការត្រៀមអបអរពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ខ្លួន ដោយសារតែអាកាសធាតុក្ដៅនេះហើយទើបកើតមានទំនៀមលេងជះទឹករបស់ដូនតាខ្មែរបុរាណ មកដល់បញ្ចុប្បន្ននេះ ។&lt;ref&gt; Bejr Sál (1966) [https://books.google.com/books/about/Bidh%C4%AB_prac%C4%81%E1%B9%83_%E1%B9%AD%C3%A1p_b%C4%ABr_khae.html?id=8Eis4PLIPp0C Bidhī pracāṃ ṭáp bīr khae], Publisher: Buṭdh Sāsanapaṇḍity, Original from University of California, Berkeley p.76 &lt;/ref&gt;

=== ចន្ទគតិ === 
ចន្ទគតិ បា. ( ន. )  ដំណើរព្រះចន្ទ : លើកខែតាមចន្ទគតិ, កំណត់ថ្ងៃខែតាមចន្ទគតិ ។
ចន្ទគតិកាល បា.  ( ន. ) កាលរដូវដែលកំណត់តាមដំណើរព្រះចន្ទក្នុងឆ្នាំមួយៗ ចែកជារដូវមាន ៣ គឺ ហេមន្តៈ រដូវរងា មាន ៤ ខែ រាប់តាំងពីថ្ងៃ ១ រោច ខែកត្ដិក ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែផល្គុន, គិម្ហៈ រដូវក្ដៅមាន ៤ ខែ រាប់ពីថ្ងៃ ១ រោចខែផល្គុន ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែអាសាឍ, វស្សា រដូវភ្លៀងមាន ៤ ខែ រាប់ពីថ្ងៃ ១ រោចខែអាសាឍ ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែកត្ដិក, រួមទាំងបីរដូវជា ១២ខែ ត្រូវជា គម្រប់១ឆ្នាំ, តែបើឆ្នាំ ដែលមានអធិកមាសលើស ខែអាសាឍ ២ ដង នោះ ត្រង់គិម្ហៈរដូវ មាន ៥ខែ គឺរាប់ពីត្រឹមថ្ងៃ ១រោច ខែផល្គុន ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែទុតិយាសាឍ, ឆ្នាំនោះមាន ១៣ ខែ, ហៅថា ឆ្នាំមានអធិកមាស ។ បើឆ្នាំមានអធិកវារៈ ត្រង់ខែជេស្ឋត្រូវមាន ៣០ថ្ងៃ ខុសពីធម្មតា ខែអាសាឍ ជួនកាលមាន ២ដង
* មុនឈ្មោះ – បឋមាសាឍ 
* ក្រោយឈ្មោះ – ទុតិយាសាឍ 
បើយកលេខប្រើជាជំនួសខែ បឋមាសាឍ ត្រូវដាក់លេខ ៨ ក្រោមសូន្យ ( ᧠ ), ខែ ទុតិយាសាធ ត្រូវដាក់លេខ ៨ ពីរតម្រួតលើគ្នា ( ᧰ ) ចន្ទមណ្ឌល ក្នុងអាកាសក៏ហៅថា ខែដែរ : សំពះព្រះខែ, ខែរះ, និង ខែលិច ។ 
ទុតិយាសាឍ –យ៉ាសាត បា.; សំ. ( ន. ) (ទុតិយាសាឡ្ហ; ទ្វិតីយាសាឍ) ឈ្មោះខែអាសាឍទី ២ គឺខែអាសាឍក្រោយ ជាគូគ្នានឹងខែអាសាឍទី ១ គឺខែអាសាឍមុនដែលហៅថា បឋមាសាឍ (មានតែក្នុងឆ្នាំណាដែលមានអធិកមាស គឺឆ្នាំដែលត្រូវលើកខែអាសាឍ ២ ដងបំពេញតាមចន្ទគតិ) ហៅខែ ទុតិយាសាឍ ។

== កំណត់ត្រា ពាក្យ សង្ក្រាន្ត ==
[[File:Songkran in Khmer inscription.png|thumb|Songkrant in Khmer inscription]]
* សិលាចារឹក [[ប្រាសាទទេពប្រណម]] K.290 &lt;ref&gt; Tep Pranam temple stone inscription K.290 in (Saka 937 = A.D. 1015), Angkor Database.Asia [https://books.google.com.kh/books?id=_0N5tAEACAAJ&amp;dq=Tep+Pranam+temple+stone+inscription+K.290&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwju_fKmyJXuAhVigtgFHXymBx0Q6AEwAXoECAIQAg Vibrancy in Stone: Masterpieces of the Danang Museum of Cham Sculpture], Publisher: River Books, p.287 [[ISBN]]: 6167339996 &lt;/ref&gt;​
* សិលាចារឹក [[ប្រាសាទភិមានអាកាស]] K.291 និយាយពីការ សែនដង្វាយក្នុងឆ្នាំថ្មី &lt;ref&gt; Phimeanakas temple stone inscription K.291 
Speaking of offerings in the new year in (Saka 832 = A.D. 910)
Sachchidanand Sahai (2012)[https://books.google.com.kh/books?id=rgaVIEbNQVQC&amp;q=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;dq=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiyqJTdypXuAhXOAnIKHXn-BI8Q6AEwAHoECAMQAg The Hindu Temples in Southeast Asia: Their Role in Social, Economic and Political Formations], Publisher: Indian Institute of Advanced Study, University of Minnesota p.368 [[ISBN]]: 8173054282 &lt;/ref&gt;​
* សិលាចារឹក [[ប្រាសាទបឹងមាលា]] K.989 និយាយពីការ រៀបដង្វាយថ្វាយគ្រូបុរោហិត ក្នុងឆ្នាំថ្មី &lt;ref&gt; [https://books.google.com.kh/books?id=rgaVIEbNQVQC&amp;q=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;dq=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiyqJTdypXuAhXOAnIKHXn-BI8Q6AEwAHoECAMQAg Beng Mealea temple stone inscription K.989 Talk about the New Year's Eve offering​ to Astrologer​ of the rules.] The University of Minnesota &lt;/ref&gt;​
* សិលាចារឹក ភ្នំសណ្ដក [[ខេត្តព្រះវិហារ]] K.195 បានចារឹកថា គប្បីរក្សាគ្រឿងដង្វាយដល់ព្រះ ប្រចាំថ្ងៃសង្ក្រាន្ត &lt;ref&gt; Phnom Sondok in Preah Vihear Province stone inscription K.195 Talk about one should keep the offering to God in the day of Songkran [https://books.google.com.kh/books?id=iKM0AQAAIAAJ&amp;q=Vihear+Province+stone+inscription&amp;dq=Vihear+Province+stone+inscription&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjDrPL30pXuAhVc_XMBHWasACsQ6AEwCHoECAcQAg Khmer: History and Treasures of an Ancient Civilization] the University of California &lt;/ref&gt;​

== សេចក្តីប្រតិកម្ម ==
* មានការផុសនិយាយពីវប្បធម៌ចូលឆ្នាំខ្មែរ របស់បងប្អូនមួយចំនួនលើបណ្ដាញសង្គម Facebook និង Youtube ដែលប្រាសចាកពី កំណត់ត្រានៃឯកសារយោងទាំងស្រុង ការលើកឡើងដោយគ្មានប្រភពច្បាស់លាស់ ដោយផុសថា ទេវតាទាំង៧អង្គ ជាប្រពន្ធរបស់ ព្រះឥន្ទ្រ ពិធីលេងជះទឹក ជារបស់បរទេសជាដើម និង តាមរយៈសារព័ត៌មានមួយចំនួន ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យមានការយល់ច្រឡំដល់ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនធំ ។ អត្ថបទនៃ ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ដែលរៀបរាប់ខាងលើនេះ បានធ្វើការស្រាវជ្រាវអស់រយៈពេល 4 ឆ្នាំ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2018 មក ដែលឯកសារមួយចំនួនធំ បានរកឃើញនៅបណ្ណាល័យអន្តរជាតិធំៗ នាក្រៅប្រទេស ដូចនេះសូមធ្វើការកែតម្រូវ ខ្លឹមសាររបស់បងប្អូន ដែលផុសអំពីទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ ឱ្យបានច្បាស់លាស់ សូមអរគុណ ។

* អត្ថបទទាំងមូល មិនដាក់ប្រភពឯកសារ តាមសៀវភៅមហាសង្ក្រាន្តរបស់លោក អុឹម បុរិន្ទ នោះទេ ព្រោះប្រភពមួយចំនួនធំក្នុងសៀវភៅនេះ ដាក់ Credit យកមកពីតម្រាសង្ក្រានរបស់ថៃ ដែលប្រាសចាកតាមតម្រារបស់ខ្មែរ ។ ដូចជា៖ ការផ្លាសប្ដូរឈ្មោះ ទេវតា ក្នុងសៀវភៅមហាសង្ក្រាន្ត ដែលនាំឱ្យមានភាពច្របូលច្របល់ជាច្រើនលើកច្រើនសារ ទុង្សាទេវី ទៅជា ទុង្សទេវី ទៅជា ធុង្សៈទេវី រាក្យសាទេវី ទៅជា រាក្សសាទេវី, មហោទរាទេវី ទៅជា មហោធរៈទេវី រូបគ្របមុខ កាយវិការយាងមករបស់ទេវតា ខុសក្បួនតម្រា យកគ្រឿងពណ៌ត្បូងប្រដាប់កាយ ទៅធ្វើជាពណ៌មង្គលផ្សេងៗ ល ។

== សេចក្តីប្រតិកម្ម លើកទី 2 ==
* ការលើកឡើងចំពោះ បណ្ឌិតសភាអក្សរសាស្ត្រមួយរូបចំពោះពិធីលេងជះទឹកនៅកម្ពុជា ហាក់ដូចជាឆ្ងាយពីជំនាញរបស់លោកម្នាក់នោះ ចំពោះវប្បធម៌ប្រពៃណីជាតិកម្ពុជា តាមរយៈ ការលើកឡើងជាបន្តបន្ទាប់ដែលខុសពីជំនាញរបស់ពួកគេ ។
មានដូចជា៖ គ្រូបង្រៀន ដេប៉ាតឺម៉ង់ ផ្នែកគណិតវិទ្យា បណ្ឌិតសភាផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ មន្ត្រីជំនាញផ្នែក
សារពត៌មាន ព្រះសង្ឃផ្នែកធម្មទាន បុគ្គលផ្នែកអចលនទ្រព្យ ផ្សេងៗ ពួកគេគ្មានការងារធ្វើ ឬ យ៉ាងណា ចាំមកអង្គុយតែទើសឆ្កឹះឆ្កៀល វប្បធម៌ទំនៀមរបស់កម្ពុជាតាមការយល់ឃើញ របស់ពួកគេ ពេលខ្លះពួកគេ ចង់កែប្រែ ឬ ចង់លុបបំបាត់នៅទំនៀមវប្បធម៌របស់កម្ពុជាថែមទៀត ។ 

* ពិធីលេងជះទឹក ដែលផ្លាសប្ដូរពីការលេងដោយជះទឹក តាមរយៈ ត្រឡោកដូង វិវត្តន៍មក កាធុនដាក់ទឹក បន្តមកផ្ទិលទឹក រហូតជឿនលឿនដល់ មានកាំភ្លើងជ័រ បាញ់ទឹក ដើម្បីជាភាពងាយស្រួលក្នុងការរក្សាបរិមាណទឹកដាក់នៅតាមខ្លួនរបស់ពួកគេ អ្វីដែលសំខាន់កុំបោះបង់នៃការលេង ព្រោះនិងបណ្ដាលឱ្យទំនៀមរបស់យើងធ្លាក់ទៅដៃប្រទេសជិតខាង យើងនិងគ្មានឬសគល់នៃការតតាំង រហូតដល់រាប់រយជំនាន់ឯណោះ ។

* វាគួរតែមន្ត្រីជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ជាអ្នកបកស្រាយពីផលប៉ះពាល់ មើលទៅដូចគ្មានឃើញប៉ះពាល់អ្វីសោះ បើតាមបុរាណចារ្យ ក្ដាប់បាន មានតែជនបរទេសគាត់ពោលសរសើរ ពីការលេងជះទឹក បាញ់ទឹកនៅសៀមរាប ហើយពួកគេចង់មកលេងបែបនេះនៅឆ្នាំបន្ទាប់នេះទៀត ភ្ញៀវទេសចរណ៍អន្តរជាតិ អាចថានិងសម្រុកមកច្រើនជាងនេះទៀត នៅពេលដែលពលរដ្ឋខ្មែរលេងកាំភ្លើងជ័របាញ់ទឹកកាន់តែច្រើន ប្រាកដជាមានអ្នកវិនិយោគ មកបើករោងចក្រផលិតកាំភ្លើងជ័រនេះបន្ថែមទៀត កម្ពុជាចំណេញពី ទេសចរណ៍ជាតិ និង អន្តរជាតិផង ចំណេញទាំងកំណើនការងារក្នុងស្រុកផង ដូចជាមិនឃើញចំនុចដែលមើលទៅគួរឱ្យខាំធ្មេញដាក់សោះ !!។

=== ចុះបើយើងប្រើក្អមជះទឹកវិញ និងមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ ? ===

* ក្អមទឹក ជាវត្ថុដែលមានកស្តួច សម្រាប់ដាក់ទឹក 
គេអាចត្រឹមយក មកចាក់ទឹក ឬ ច្រូចទឹកបាន តើយើងជះទឹកយ៉ាងដូចម្ដេច បើវាមានបរិមាណធ្ងន់ ? ភាគច្រើនខ្មែរពីបុរាណ ប្រើវាដោយការកណ្ដៀត និង ទូលក្អម ប៉ុនណោះ គិតចាប់ពី សម័យអង្គរ មកដល់សង្គមរាស្ត្រនិយម រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ មិនដែលជួបសោះការយកក្អមដាក់ទឹកមកជះគ្នានេះ តើលោកបណ្ឌិតនោះបាន រកឃើញរបកគំហើញនេះពីណាដែរ ?  
បើតាមបុរាណចារ្យ យល់ឃើញ ការយកក្អមទឹកមកជះគ្នា មានហានិភ័យណាស់ អាចបង្ករជាអំពើហិង្សា គប់គ្នារបួសស្លាប់ដោយក្អម បង្ករតែសេចក្ដីអន្តរាយដល់ទំនៀមខ្មែរប៉ុនណោះ ។ មានតែល្បែងប្រប្រិយមួយគត់ដែលគេប្រើក្អម នោះគឺ ល្បែងវាយក្អម ហើយមិនមានកំណត់ត្រាណាផ្សេងដែលខ្មែរបុរាណបានកត់ត្រាទុក អំពីបែបផែននៃការលេងក្អមបែបផ្សេងពីនេះទៀតនោះទេ សូមអរគុណ ។

== សេចក្តីស្នើសុំ ចំពោះបងប្អូនសារពត៌មាន ==
* នៅក្នុងថ្ងៃដ៏វិសេស នាថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ បុរាណចារ្យ សូមស្នើសុំ ចំពោះបងប្អូនសារពត៌មានមួយចំនួន សូមកុំបង្ហោះ សេចក្ដីមិនល្អនៅក្នុងបណ្ដាញសង្គមនាថ្ងៃចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិរបស់ខ្លួនអី វាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេចក្ដីរីករាយ និងបង្កើតបានផ្នត់គំនិត នៃរូបភាពភ័យខ្លាច ធ្វើឱ្យឪពុកម្ដាយនៃពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន សម្រេចចិត្តខុស នៃការបិទសិទ្ធសេរីភាពរបស់កូន មិនឱ្យលេងទៅតាមទំនៀមរបស់ដូនតាខ្លួន ធ្វើឱ្យកូនៗរបស់ពួកគេរងនូវសម្ពាធផ្លូវចិត្តឈានដល់ការប្រព្រឹត្តនូវអបាយមុខផ្សេងៗ ដូចជា៖ សេពគ្រឿងញៀន លេងល្បែងសុីសង ផ្សេងៗ ដោយសាររូបភាព ឬ Video របស់បងប្អូនសារពត៌មានមួយចំនួន ដែលបានយករូបភាពគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗនៃប្រទេសដ៏ទៃមកធ្វើការផុសចាក់ដោតដល់អារម្មណ៍របស់ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន បង្កើតឱ្យមានការតិះដៀលដល់ជាតិសាសន៍ខ្លួនគ្រប់រូបភាព គិតចាប់ពីសមញ្ញជន ព្រះសង្ឃរហូតដល់គ្រូ បណ្ឌិតដេប៉ាតឺម៉ង់ ផងដែរ សូមអរគុណ និង អរព្រះគុណ ។

=== ក្រមសីលធម៌ពត៌មាន ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ===
* មិនគួរផុសពីពត៌មាន លាបពណ៌នយោបាយណាមួយក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3ថ្ងៃ ។
(មិនថាបក្សនយោបាយទាំងអស់នៅកម្ពុជា)
* មិនគួរផុសសេចក្ដីកើតទុក្ខ ណាមួយក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3 ថ្ងៃ ។
* មិនគួរផុសរូបភាពចលាចលណាមួយ ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3 ថ្ងៃ ។ 
* មិនគួរផុស ពីចេទនាបុគ្គលណាមួយ ក្នុងការបង្អាក់ វប្បធម៌ និង ទំនៀមនៃការលេង ជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ។
* សូមចូលរួមផ្សព្វផ្សាយ កន្លែងទេសចរណ៍ សំខាន់ៗ ឬ ភាពសប្បាយរីករាយណាមួយ ដើម្បីជួយជម្រុញវិស័យទេសចរណ៍ជាតិ ។
(មានន័យថាសារពត៌មានរួមចំណែកជួយដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ)
* មិនគួរផុសសេចក្ដីអន្តរាយ នៃបណ្ដាលប្រទេសផ្សេងៗនៅលើពិភពលោកក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3 ថ្ងៃ ។

== សេចក្ដីសង្វែគ ==
* រាល់ពេលចូលឆ្នាំខ្មែរម្ដងៗ យើងតែងតែទទួលបានការលាបពណ៌ពីជនអគតិមួយចំនួន អំពីទំនៀម លេងជះទឹក និង ប៉ាតម្ស៉ៅ ហើយកង្វះការយល់ដឹងរបស់ពួកគេសឹងតែរំលាយ ទំនៀមនេះចោលទៀតផង ។ឧទាហរណ៍៖ ពេលចូលឆ្នាំម្ដងៗ នៅតំបន់ ក មានពិធីលេងសប្បាយៗទៅតាមទំនៀម 30 ទៅ 40 ប្រភេទឯណោះ ហើយ តំបន់ ខ មានលេងទៅតាមទំនៀម 20 ទៅ 30 ប្រភេទប៉ុនណោះ រីឯតំបន់ គ មានលេងទៅតាមទំនៀមក្រោម 20 ប្រភេទអីចឹងទៅ ហើយតំបន់ ឃ មានទំនៀមលេងសប្បាយតែ 4 ទៅ 5 ប្រភេទតែប៉ុនណោះ ស្របពេលដែលប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយតាមទូរសព្ទដៃចាប់ផ្ដើមបើកទូលាយ មនុស្សតំបន់ ឃ ដែលគាត់មានទំនៀមលេងតិចតួច ក៏បង្ហោះលាបពណ៌ ឌឺដងជេរដៀល ទៅតំបន់ ក ដែលគេមាន មានពិធីលេងសប្បាយៗទៅតាមទំនៀម 30 ទៅ 40 ប្រភេទឯណោះ ដូចនេះ មនុស្សក្នុងតំបន់ ឃ ពួកគាត់មិនបានស្វ័យសិក្សា ទៅលើមនុស្ស ក្នុងតំបន់ ក នោះទេ គាត់ប្រឹងវាយប្រហារមួយឈ្នះដៃ ដើម្បីឱ្យអ្នកដទៃមើលឃើញថា មានតែពួកគាត់ទេ ជាអ្នកការពារថែរក្សានៅទំនៀមវប្បធម៌ខ្មែរកន្លងមក ។ ចុះតំបន់ ក ដែលគេខំប្រឹងប្រែងរក្សាទំនៀមពីដើមរៀងមក ពួកគេមិនចេះឈឺចាប់ឬយ៉ាងណា ដែលទ្រាំមើល ពួកដង្កូវដូចអ្នកមកបំផ្លាញតែខ្មែរគ្នាឯងឱ្យរលាយ សឹងគ្រប់ជំនាន់ ។ យូរៗទៅ ទៅជាពួករៀនបានតិច ពួកអក្ខរកម្ម និង ពួករៀនជំនាញផ្នែកផ្សេងសោះ ចេះមកបកស្រាយ ទំនៀមវប្បធម៌ខ្មែរ ប៉ាតណាប៉ាតណី នាំឱ្យច្របល់សង្គមខ្មែរម្ដងហើយម្ដងទៀត តាមផ្នត់គំនិតដ៏សំរាមរបស់ពួកគេ ដែលក្រុមបុរាណចារ្យ មិនអាចទទួលយកបាន ក្នុងបរិបទនេះ ។

== សេចក្តីថ្កល់ទោស ==
* សូមអំពាវនាវ ឱ្យអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចទាំងអស់ 
ក៏ដូចជាថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងវប្បធម៌ និង ក្រសួងពត៌មាន សូមចូលរួមបញ្ឈប់ដាច់ខាត រាល់ជន់ទាំងឡាយណាដែលស្លៀកពាក់តែងកាយ ជាពួកទេវតា ហើយយកទៅធ្វើជាសេចក្ដីលេងសើចបង្ហោះជាការលេងកំប្លុកកំប្លែង ផុសនៅតាមបណ្ដាញសង្គមផ្សេងៗ ដែលប្រាសចាកពីសេចក្ដីគោរពរបស់ដូនតាខ្មែរទាំងស្រុង ដែលសំលៀកបំពាក់ទាំងនេះត្រូវបានចាត់ទុកជា សំលៀកបំពាក់ថ្លៃថ្នូរ និងជានិមិត្តរូបតំណាងឱ្យរបាំទេវៈរបស់កម្ពុជាផងដែរ ដែលយើងគ្រប់គ្នាសម្គាល់ថា ជាសំលៀកបំពាក់នៃរបាំព្រះរាជទ្រព្យ ។

== កិច្ចពិធីទាក់ទងនិងគោម នៅកម្ពុជា ==
'''Lantern Ceremony in Cambodia'''

* '''ពិធីព្យួរគោម''' ប្រារព្ធនៅក្នុងពិធីបុណ្យ 
[[ចូលឆ្នាំខ្មែរ]] ។ English: Lantern hanging ceremony held in the festival Khmer New Year.(April)

* '''ពិធីបង្ហោះគោម''' ប្រារព្ធនៅក្នុងពិធីបុណ្យ [[វិសាខបូជា]] ។ English: Lantern launching ceremony held in the festival Vaisak Worship Day.(May) Worshipping to Buddha Ceremony.

* '''ពិធីបណ្ដែតគោម''' ប្រារព្ធនៅក្នុង [[ពិធីបុណ្យអុំទូក]] ។ English: Lantern Floating Ceremony '' 'Held in Cambodia Water Festival or Bon Om Touk (November)

== ដូចច្នេះ ==
'''See also'''

តើពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី មេសៈរាសី មាននៅប្រទេសណាខ្លះ នៃតំបន់អាសុីភាគខាងត្បូង ?
តើពួគគេចាប់ផ្ដើមប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួននៅពេលណា ?

'''(New Year fall in April)'''

* (Khmer New Year) Start in 7th century 637 AD

* (Songkran Thai New Year) Start in 19th century 1888 AD 

* (Pi Mai Laos New Year) Start in 14th century

* (Tamil New Year in Southern India) start in 3rd century

* (Sinhalese New Year Sri Lanka) Start in 5th century

* (Vaisakhi in Northern India) Start in 19th century 1801 AD

* (Nepal New Year) Start in 16th century

* (Thingyan New Year Myanmar) Start in 11th century

* (Dai New Year Chinese) Start in 14th century 1380 AD

* (Pohela Boishakh New Year Bangladesh) Start in 7th century

== ឯកសារយោង ==</text>
      <sha1>mlui1j97nwni6y1tymwrhaj6ftnh0vs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281854</id>
      <parentid>281853</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T15:42:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Camhistory</username>
        <id>36281</id>
      </contributor>
      <comment>/* ទំនៀមក្រោយចូលឆ្នាំខ្មែរ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="206937" xml:space="preserve">{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:2em;&quot;
|-style=&quot;text-align:center;&quot;
|style=&quot;background: #008000;&quot; colspan=&quot;2&quot;|&lt;p style=&quot;font-family:Khmer OS muol pali; font-size: 15pt; color: #FFFFFF; text-shadow: 0px 0px yellow;&gt; កិរិណីទេវី &lt;/p&gt;
 |- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;| 
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|style=&quot;background: #ABCDEF;&quot; colspan=&quot;5&quot;|'''[[កិរិណីទេវី]] យាងចុះមកជម្ពូទ្វីប វេលាម៉ោង ១០:០០ ព្រឹក គង់ឈរលើខ្នង [[គជសារ]] ជាយាន្តជំនិះ​ គ.សករាជ ឆ្នាំ ២០២២'''
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:center;&quot;
|'''ឈ្មោះ​ផ្លូវការណ៍'''
|colspan=&quot;2&quot;|'''[[ចូលឆ្នាំខ្មែរ]]'''
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សៀវភៅតម្រា'''
'''Astronomie Cambodgienne'''
|colspan=&quot;2&quot;|សុរិយាត្រីឡើងស័ក 
Félix Gaspard Faraut (1910)
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ប្រភេទបុណ្យ'''
|colspan=&quot;2&quot;|បុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ប្រារព្ធដោយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''រយៈពេល'''
|colspan=&quot;2&quot;|៣ ឬ ៤ ថ្ងៃ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃចាប់ផ្ដើម'''
|colspan=&quot;2&quot;|១៣ ឬ​ ១៤​ រៀងរាល់ខែមេសា
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃបញ្ចប់'''
|colspan=&quot;2&quot;|១៥ ឬ​ ១៦ រៀងរាល់ខែមេសា
|- style=&quot;vertical-align:top;
|'''ព្រេងនិទាន ចូលឆ្នាំខ្មែរ'''
|colspan=&quot;2&quot;|ភាពទាក់ទងនិង 
[[ហិណ្ឌូសាសនា]] 
និង [[ពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;
|'''និពន្ធដោយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|លោកឧកញ៉ា ហោរាធិបតី 
'''(ញឹមប៉ែន)''' 
ព្រះរាជបណ្ណាល័យជាតិកម្ពុជា
|- style=&quot;vertical-align:top;
|'''ចុះកាលបរិច្ឆេទ:'''
|colspan=&quot;2&quot;|'''គ.សករាជ ឆ្នាំ ១៩៤៥'''
|}

'''[[ចូលឆ្នាំខ្មែរ]]''' ([[អង់គ្លេស]]: Khmer New Year) គឺជាពិធីបុណ្យ​ចូលឆ្នាំថ្មីរបស់កម្ពុជា ដែលកំណត់តាម ប្រតិទិនពុទ្ធសាសនា (Buddhist calendar) តាមដំណើរគោលចររបស់ [[ព្រះចន្ទ]] ដែលរាប់តាមរង្វាស់នៃឆ្នាំ  [[ចន្ទគតិ]] (Lunar calendar) នៅក្នុងវប្បធម៌របស់កម្ពុជា ពិធីបុណ្យនេះត្រូវបានគេហៅថា ពិធីបុណ្យ គិម្ហៈរដូវ &quot;បុណ្យរដូវក្ដៅ&quot; (The Hot Season) នៃវិស្សមកាលតូច (Small vacations) ដែលបានមកពីអរិយធម៌ នៃវប្បធម៌ [[ប្រទេសឥណ្ឌា]] ដែលហៅថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីថា &quot;សង្ក្រាន្ត&quot; (Sangkranta) ដែលពាក្យ សង្ក្រាន្ត ជាភាសាដើម នៃពាក្យ ([[សំស្ក្រឹត]]-Sanskrit) ដែលត្រូវបានប្រជាជនកម្ពុជា ឱ្យនិយមន័យថា (សង្ក្រាន្ត​ខ្មែរ​-Sangkrant Khmer) គឺជាថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មី ដែលប្រារព្ធ​ឡើងរៀងរាល់ ថ្ងៃទី១៣ ឬ ថ្ងៃទី១៤ ខែមេសា (April) ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ប្រជាពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​គ្រប់រូប និងត្រូវបានឈប់សំរាកពីការងារដើម្បីចូលរួមអបអរថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ពួកគេ ដែលមានរយៈពេលពេញមួយសប្ដាហ៍ ។​&lt;ref&gt; Vappadharm Khmaer (1981)  [https://books.google.com/books/about/Vappadharm_Khmaer.html?id=RNAbinEhNt4C Khmer Family Culture], Publisher: Rungsin Kānphim, Original from the University of Michigan, OCLC Number: 54221527 &lt;/ref&gt;

== ទំនៀមមុនចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Traditions Before Khmer New Year'''

មុនថ្ងៃចំនូលឆ្នាំខ្មែរមកដល់ ប្រជាជនខ្មែរគ្រប់រូបនិងធ្វើដំណើរនិវត្តគ្រប់ទិសទីមកស្រុកកំណើតរបស់ពួកគេវិញ ដើម្បីជួបជុំក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ រៀងរាល់មួយឆ្នាំម្ដង បន្ទាប់មក ពួកគេនិងរៀបចំសំអាតផ្ទះសម្បែង និងតុបតែង លម្អផ្ទះសម្បែងផងដែរ ជាមួយនិង ប្រពៃណីព្យួគោមផ្កាយ (Star Lantern) ដែលពួកគេមានជំនឿថា ពន្លឺគោមផ្កាយ និងនាំមកនូវ សិរីសួស្ដី លាភសំណាង និង ភាពមានបានផងដែរ ក្រៅពីនេះទៀតមានលេងល្បែងកំសាន្តប្រជាប្រិយខ្មែរ នៅតាមភូមិស្រុករបស់ពួកគេផងដែរ ដូចជា៖ ចោលឈូង លាក់កន្សែង ទាញព្រ័ត្យ បោះអង្គុញ ស្ដេចចង់ ពង្រាត់សង្សា ក្លែងចាប់កូនមាន់ ផ្សេងៗ ក្រៅពីល្បែងកំសាន្តទាំងនេះ ក៏មានល្បែងកំសាន្តមួយប្រភេទទៀតហៅថា ពិធីលេងជះទឹក តាមទីលំនៅនីមួយៗ តែងមានធុងទឹកនៅពីមុខផ្ទះរបស់ពួកគេ ដើម្បីជះទឹកទៅលើអ្នកដំណើរ ដែលពួកគេមានជំនឿថា ភាពមិនល្អដែលតោងទាមយើងគ្រប់គ្នាតាំងពីឆ្នាំចាស់ និងត្រូវលាងសំអាតជម្រះចេញក្នុងឆ្នាំថ្មីនេះ ដែលជាទំនៀមមួយមិនអាចចោលបាននូវក្នុងវប្បធម៌ប្រពៃណីខ្មែរ ដែលទាក់ទងនិង កិច្ចពិធីស្រង់ព្រះពុទ្ធអង្គ និង ស្រង់ព្រះរស់ដែលជាឪពុកម្ដាយ យាយតា របស់យើងផងដែរ ។​&lt;ref&gt; Robert Headley, Rath Chim (1998) [https://books.google.com.kh/books?id=VypnAAAAMAAJ&amp;q=%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%81%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A&amp;dq=%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%81%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiC8OnWj-71AhURyYsBHZB1BjMQ6AF6BAgGEAM Cambodian Advanced Reader], Publisher: Dunwoody Press, Original from the University of Michigan p.309 [[ISBN]]: 188126565X &lt;/ref&gt;

* កំណត់ចំណាំ ៖ ពិធីលេងជះទឹក នៅកម្ពុជាមានប្រវត្តិមកយូលង់ណាស់មកហើយ តាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនានិយមមកម៉្លេះ ហើយត្រូវបានខូចរូបរាង្គដោយជនខិលខូចមួយចំនួន លេងដោយអសីលធម៌ ដោយការចងថង់ទឹកគប់ទៅលើអ្នកដំណើរ បង្ករជារបួសស្នាម ដួលគ្រោះថ្នាក់ពេលកំពុងធ្វើដំណើរថែមទៀតផង ដូចនេះហើយ បង្កើតបានការវែកញែកទៅដល់ពលរដ្ឋទូទៅ អំពីការហាមប្រាម និង ចង់លុបចោលនៅពិធីដ៏ល្អនេះ រហូតដល់ប្រទេសជិតខាង ដាក់ចូលជាពិធីលេងជះទឹកយ៉ាងធំក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេទៀតផង ដូចនេះសូមកុំបោះបង់ពិធីនេះអី ហើយសូមលេងដោយមានការគោរពទៅលើសីលធម៌ របស់អ្នកដ៍ទៃផងដែរ សូមអរគុណ ។

== ពិធីលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ==
'''Water Throwing and Powder Ceremony'''
[[File:Khmer New Year throw water 1968.jpg|thumb|Khmer New Year throw water 1968 at Phnom Penh]]

ក្នុងតំណាលនិទានអំពី មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ 
បានបរិយាយអំពី ទឹក ជាគ្រឿង នាំមកនូវ សិរីមង្គល ទាំង បីប្រការ សម្រាប់ជាមង្គលដល់ មនុស្សលោកទាំងពួង &quot;ពេលព្រឹក លាងមុខ&quot; &quot;ពេលថ្ងៃ លាងទ្រូង&quot; និង &quot;ពេលល្ងាច លាងជើង&quot; ។ ក្នុង ឱកាសសង្រ្កាន្តឆ្នាំថ្មី នេះផងដែរ ប្រជាជនខ្មែរ ក៏មាននូវកិច្ចពិធី ស្រង់ព្រះរស់ (ឪពុកម្តាយ) ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ព្រះសង្ឃ និង ពុទ្ធបដិមា ផងដែរ ។ ការលេងបាចទឹក ដាក់គ្នា ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីនេះ មានក្នុងកំណត់ត្រាលោក ចូវតាក្វាន់ ([https://en.wikipedia.org/wiki/Zhou_Daguan Zhou Daguan]) ដែលជារាជ្យទូត នគរយ័ន ([https://en.wikipedia.org/wiki/Yuan_dynasty Yuan dynasty]) មកពីប្រទេសចិនបច្ចុប្បន្ន ដែលបានកត់ត្រាអំពីពិធីចូលឆ្នាំខ្មែរ នាសម័យកាលអង្គរ ក្នុងឆ្នាំ ១២៩៧ នៃគ.សករាជ ដែលពណ៌នាអំពី អ្នកស្រុកតំបន់អង្គរបានប្រមូលទឹកមកពីគ្រប់ទិសទី ដើម្បីជំរះលាងស្រោចស្របលើព្រះពុទ្ធបដិមារដែលមានចំនួន ២៥ អង្គដែលគេបានយកមកដង្ហែរនាពេលនោះ មនុស្សម្នាជាច្រើនបានជះទឹកដាក់គ្នាទៅវិញទៅមកយ៉ាងសប្បាយរីករាយ និង តាមរយៈកំណត់ត្រានៃ ការបកប្រែរបស់លោក លី ធាមតេង ស្ដីពី [[កំណត់ហេតុរបស់ ជីវ តាក្វាន់]] ដែលបានចុះផ្សាយក្នុងឆ្នាំ 1973 ។&lt;ref&gt; Tore Ahlbäck (1996) [https://books.google.com/books/about/Dance_Music_Art_and_Religion.html?id=T1XXAAAAMAAJ Dance, Music, Art, and Religion: Based on Papers Read at the Symposium on Dance, Music, and Art in Religions Held at Åbo, Finland, on the 16th-18th August 1994], Publisher: Donner Institute for Research in Religious and Cultural History, Original from the University of Michigan, p.380 [[ISBN]]: 9516508340 &lt;/ref&gt;

=== អត្ថន័យនៃការលេងប៉ាតម៉្សៅ === 
'''The Meaning of Playing Powder'''
[[File:Hindukailash.JPG|thumb|The Meaning of Playing Powder of Khmer New Year from An illustration of the Hindu significance of Mount Kailash. It shows the holy family of Shiva and Ganesha celebration the Holi powder From the 18th century.]]

 
ការលេងប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ទំនងជាទទួលឥទ្ធិពលពីវប្បធម៌ឥណ្ឌា នៃពិធីប៉ាតម៉្សៅពណ៌ ឬ ប៉ាតល័ក្ស ក្នុងពិធីបុណ្យ &quot;ហូលី&quot;([https://en.wikipedia.org/wiki/Holi Holi]) គឺជាពិធីបុណ្យមួយនៅក្នុងសាសនាហិណ្ឌូ ដែលគេស្គាល់ថាជាពិធីបុណ្យពណ៌ (Festival of Colors) ។ ដែលជាពិធីបុណ្យប្រារព្ធនូវសេចក្តីស្រឡាញ់ដ៏អស់កល្ប និងដ៏ទេវភាពរបស់ ព្រះគ្រឹស្នា (Radha Krishna) វាក៏បង្ហាញពីជ័យជំនះដែលអំពើល្អយកឈ្នះទៅលើអំពើអាក្រក់ផងដែរ តាមរយៈព្រេងកថានៃ [[អវតារ]] [[ព្រះវិស្ណុ]] ដែលបានក្រឡាខ្លួនជា នរៈសិង្ហ (Narasimha Narayana) ដែលយកឈ្នះ &quot;ហិរណយក្សសិបុ&quot; (Hiranyakashipu) ភាពល្បីល្បាញនៃពិធីបុណ្យនេះបានហូរចូលមកតំបន់អាសុីគ្នេយ៍ផងដែរ ព្រោះពិធីបុណ្យនេះប្រារព្ធខុសពេលវេលា និង ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ តែមួយខែ ប៉ុនណោះ ដែលពិធីបុណ្យនេះប្រារព្ធនៅខែមីនា ។ ដោយម៉្សៅពណ៌ប្រហែលជាអាចប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ទើបពលរដ្ឋកម្ពុជាពីមុនៗមក លេងត្រឹមការប៉ាតម្ស៉ៅស ដែលមិនប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ការលេងប៉ាតម្ស៉ៅក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ របស់កម្ពុជាមានការពេញនិយមលេងខ្លាំងអំឡុងឆ្នាំ ២០០០ មកម៉្លេះបើគិតមកដល់ពេលនេះមានរយៈពេលជាង ២០ ឆ្នាំហើយ ដោយចាស់ពីដើមលោកយល់ថា មនុស្សមិនស្គាល់គ្នាសោះ ពួកគេអាចលេងប៉ាតម្សៅជាមួយគ្នា បង្កើតភាពស្និតស្នាល និង ក្ដីស្រលាញ់ ហើយអាចនាំពួកគេចាកឆ្ងាយពីល្បែងពាលាមួយចំនួន ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរនេះផងដែរ ។&lt;ref&gt; Kaev Bhuan (2004) [https://books.google.com/books/about/Tourism_Sites_of_Cambodia.html?id=4mm7AAAAIAAJ Tourism Sites of Cambodia], Publisher: Ponleu Khmer, Original from the University of California p.295 &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Matt Jacobson (2004) [https://books.google.com/books/about/Adventure_Cambodia.html?id=RWq7AAAAIAAJ Adventure Cambodia: An Explorer's Travel Guide], Publisher: Silkworm Books, Original from the University of California p.393 [[ISBN]]: 9749575539 &lt;/ref&gt;

=== ប្រការយល់ខុស ===

* ការលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមលេងកំសាន្តរាប់សែននាក់ មិនមានករណីស្លាប់ដោយការលេងបែបនេះទេ បើសិនជាមានផលប៉ះពាល់ បង្កើតជារបួសស្នាមផ្សេងៗក៏មាន មិនដល់ 1% នៃប្រជាជនដែលបានចូលរួមលេងកំសាន្តនោះដែរ ។

* អ្នកមិនចូលចិត្តលេងបែបនេះ ពួកគេអាចវាងផ្លូវ ពាក់អាវភ្លៀង មុនពេលផ្ដើមចូលឆ្នាំខ្មែរ និង ក្រោយពេលចូលឆ្នាំខ្មែរ ១ថ្ងៃ ទៅ២ថ្ងៃ ឬ មិនឆ្លងកាត់តំបន់ដែលគេលេងនេះ ហើយការលេងកំសាន្តបែបនេះ មានរៀងរាល់មួយឆ្នាំម្ដងប៉ុនណោះ ។

* ការយករូបភាព នៃការលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅអសីលធម៌ នៃក្រុមបុគ្គលមួយចំនួនតូច មកវាយប្រហារពិធីលេងជះទឹករបស់ខ្លួនទាំងមូល ។

* ប្រជាជនថៃ និង ឡាវ ដែលមាន ពិធីលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ដូចគ្នាទៅនិងកម្ពុជា ហើយក៏មានរូបភាព អសីលធម៌ និង ការបង្កររបួស្នាមផងដែរ តែពួកគេនៅតែលេងកំសាន្ត ផ្ទុយនិងផ្នត់គំនិតនៃបុគ្គលខ្មែរមួយចំំំនួន ដែលពួកគេប្រើពាក្យវាយប្រហារ ពិធីរបស់ខ្លួន ហើយចោទថាពិធីរបស់ខ្លួនចម្លងបរទេសថែមទៀតផង ។

* ផ្នត់គំនិតនៃការយល់ខុស ក្នុងពិធីជះទឹកនៅកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងថ្ងៃចូលឆ្នាំ មនុស្សចំនួន 100% បានលេងនូវពិធីជះទឹកនេះ ក្នុងនោះមានមនុស្ស 5% បានរងគ្រោះ ដោយការបៀតបៀន ការកេងបន្លំលួចរបស់ គ្រោះថ្នាក់រអិលដួល ការជះទឹកកខ្វក់ដាក់ផ្សេងៗ ក្នុងចំនោមមនុស្ស 5% ដែលរងគ្រោះនេះពួកគេបានផុសលើបណ្ដាញសង្គមវាយប្រហារមកលើអ្នកលេងជះទឹក ចំនួន 95% ផ្សេងទៀតដោយចោទបែបនេះ ឬ បែបនោះ ទាំងអ្នកដែលលេងជះទឹក 95% នេះលេងដោយសប្បាយរីករាយ មិនមានហេតុប៉ះពាល់អ្វីកើតឡើងនោះទេ ដូចនេះមិនគួរប្រកាន់ច្រើនអំពីពិធីជះទឹកនេះឡើយ ហើយវាមិនមានផលចំណេញអីដល់ថ្ងៃរីករាយក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរនោះទេ ។

* ផ្នត់គំនិតនៃការយល់ខុស អំពីការលេងប៉ាតម៉្សៅក្នុង
ថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ឧទាហរណ៍ មានការលេងប៉ាតម៉្សៅជាង 1000 តំបន់នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងនោះ មានរូបភាព អសីលធម៌នៃការលេងប៉ាតម៉្សៅ ដោយការបន្លំស្ទាប បន្លំលួចរបស់ផ្សេងៗ 2 ទៅ 3 តំបន់ ក្នុងរូបភាពដូចគ្នានេះ ហើយជនរងគ្រោះក្នុងតំបន់តិចតួចនេះ ពួកគេបានលើកយកបញ្ហានេះទៅផុសវាយប្រហារការលេងប៉ាតម្ស៉ៅជារួម ក៏ដូចជាតំបន់ដែលបានលេង 900 ផ្សេងទៀត នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដែលមិនមានករណីដូចនេះ ហើយពិធីសប្បាយៗរបស់ជាតិធំៗ ត្រូវដួលរំលំ និង អាចបាត់រូបរាង្គទាំងស្រុង នៃគំនិតអត្មានិយមរបស់ពួកគេ ។

* ហេតុអ្វីពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនចូលចិត្តលេងជះទឹក នៅតាមដងផ្លូវ ឬ តាមផ្លូវក្នុងភូមិរបស់ពួកគេ ជាការពិតណាស់ នេះប្រហែលជាពួកគេ មានវិបិត្តលុយកាក់ ឬ ប្រជាជនដែលមានជីវភាពខ្វះខាត មិនអាចដើរលេងតាមរម្មណីយ៍ដ្ឋានផ្សេងៗបាន ហើយពួកគេបានប្រមូលផ្ដុំគ្នា លេងជះទឹក នៅតាមដងផ្លូវដើម្បីបង្កើតបរិយាកាសរីករាយក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួនប៉ុនណោះ ប្រការដែលសំខាន់នោះ គឺការយោគយល់គ្នា មនុស្សមួយចំនួនដែលប្រកាន់ខ្លួនមិនចង់ប៉ះពាល់ទឹកក្នុងពេលដែលពលរដ្ឋលេងពិធីជះទឹក ពួកគេច្រើនជាមនុស្សវាយរិក ឬ ជាមនុស្សប្រកាន់ច្រើន ហើយភាគច្រើនជាអ្នកមានជីវភាពធូរធារ ហើយពួកគេអាចធ្វើដំណើរគ្រប់រម្មណីយដ្ឋានសប្បាយៗដែលពួកគេចង់ទៅ ។

* រីករាយចូលឆ្នាំខ្មែរ (Happy Khmer New Year)
* សួស្ដីចូលឆ្នាំខ្មែរ  (Hello Khmer New Year)
* រីករាយឆ្នាំថ្មី (Happy New Year)
* សួស្ដីឆ្នាំថ្មី  (Hello New Year)
* Songkran (សង់ក្រាន) Thai pronounciation
* Sangkran (សាំងក្រាន) Khmer pronounciation from official 1896

=== វិចារណកថា ===

* នៅពេលដែលពិធីលេងជះទឹក ដែលមានតាំងពីសម័យអង្គរត្រូវដួលរំលំ រលត់រលាយ ជាមួយនិងពិធីលេងប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងសម័យកាលបច្ចុប្បន្ន ដោយភាពអត្មានិយមរបស់អ្នកមួយចំនួនតូចដែលចូលរួមតិះដៀលមកលើទំនៀមនេះ ក្រោយមកពិធីនេះត្រូវបានធ្លាក់ចូលក្នុងដៃប្រទេសជិតខាង អនគតនៃចូលឆ្នាំខ្មែរ មានតែពលរដ្ឋផឹកគ្រឿងស្រវឹង ស្រែកច្រៀងរាំលេងកំសាន្ត អង្គុយលេងបៀរ ចាក់អាប៉ោងគ្រប់ៗផ្ទះ ហើយបរទេសដែលមើលមកក្នុងរូបភាពបែបនេះ និងយល់ថា ជាជនជាតិមួយដែលពោពេញទៅដោយវប្បធម៌ពាលាអាវ៉ាសែ នោះហើយដែលឈានទៅរកនៃការរលាយរលត់នៃទំនៀមដូនតាយ៉ាងពិតប្រាកដ ។

=== ប្រការមិនគួរលេង ក្នុងពិធីជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ===
* ការលេងគប់ថង់ទឹក  
* ការលេងគប់ប៉េងប៉ោងទឹក
* ការលេងបាញ់ទឹកទៅរកផ្ទៃមុខអ្នកដំណើរ 
* ការលេងជះទឹកសាប៊ូលើអ្នកដំណើរ 
* ការលេងបាញ់ទឹក និង ជះទឹកទៅលើអ្នកដំណើរ ដែលបានលើកដៃជាសញ្ញា បញ្ចាក់ពីការមិនយល់ព្រម 
* ការលេងបាញ់ទឹក និង ជះទឹក ទៅលើអ្នកដំណើរដែល ស្លៀកសំលៀកពាក់ទៅវត្ត ជាពិសេសប្រការលេងខុសឆ្គង ទៅលើអ្នកស្លៀកហូលផាមួង 
* ការចាប់ប៉ាតម៉្សៅហួសហេតុ បណ្ដាលឱ្យចូលបំពង់ខ្យល់ ដកដង្ហើម  
* ការប៉ាតម៉្សៅប៉ះពាល់ភ្នែក 
* ការលេងប៉ាតធ្យូង ប៉ះពាល់ទៅដល់សុខភាពស្បែក
ដូចនេះ មិនគួរលេងបាញ់ទឹក ជះទឹក ឬ ប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងប្រការហាមប្រាមដែលបានរៀបរាប់នៅខាងលើនេះទេ សូមលេងដោយក្រមសីលធម៌ និង សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ ។

=== ស្រាយចម្ងល់ ===
* រាប់ចាប់ពីសមញ្ញជន ព្រះសង្ឃ រហូតដល់គ្រូ បណ្ឌិតដេប៉ាតឺម៉ង់ មួយចំនួន ពួកគាត់តែងលើកឡើងថា មិនគួរលេងជះទឹកប៉ាតម៉្សៅទេ នាំឱ្យបាត់បង់
ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ មានជាអាថ៍ បោះអង្គុញ លាក់កន្សែង ចោលឈូង ទាញព្រ័ត្យ ល-។ !! 

ចំណារពន្យល់ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ មិនបានបាត់បង់ទៅណាតាមការយល់ឃើញរបស់អ្នកមួយចំនួននោះឡើយ ព្រោះរបៀបលេងទាំងអស់មានការចងក្រងក្នុងសៀវភៅឯកសាររួចរាល់អស់ហើយ របស់ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ  
កត្តា ដែលអ្នកមួយចំនួននោះយល់ថា ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ មិនសូវឃើញលេង ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំ ពីព្រោះ មនុស្សរាប់លាននាក់មិនអាចប្រមូលផ្ដុំគ្នាលេងតែល្បែងប្រជាប្រិយតែមួយមុខនោះទេ ត្បិតមនុស្សម្នាក់ៗមានចិត្តលេងអ្វីដែលខ្លួនពួកគេចង់លេង ដោយគ្មានការបង្ខិតបង្ខំ ប៉ុន្តែប្រសិនជាពួកគេលេងនៅល្បែងសុីសងក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ នោះទើបជាទង្វើរខុសច្បាប់ ។

'''ប្រសិនបើ គ្មានសោះនៃពិធីលេងជះទឹក និង ប៉ាតម្សៅ ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរចំនួន 3ថ្ងៃនេះ តើនិងមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ ?'''

ឧទាហរណ៍៖ វត្តមួយបង្កើតឱ្យមានល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ប៉ុន្តែទីធ្លាវត្តនោះ បង្កើតល្បែងប្រជាប្រិយបានតែ 2 ទៅ 3 មុខប៉ុនណោះ ហើយក្នុងមួយមុខអាចលេងលើសពី 10នាក់ បើធៀបនិងការចូលរួមលេងសរុបគឺ 50 ទៅ 100 នាក់អីចឹងទៅ ក្នុងមួយវត្ត តើមនុស្សចំនួន 1ពាន់នាក់ផ្សេងទៀតដែលគាត់កំពុងឈរមើល ហើយចង់លេងដែរនោះ គាត់បានអ្វីលេង ? ស្របពេលដែលពេលវេលារកំពុងដើរទៅមុខ ? ចុះបើចំនួនដល់រាប់មុឺននាក់កំពុងឈរមើល តើពួកគាត់បានអ្វីលេង ? ចុះបើចំនួនដល់រាប់លាននាក់កំពុងឈរមើល តើពួកគាត់បានអ្វីលេង ?

* ការិះគន់ដែលគ្មាន សតិវិចារណា បុរាណាចារ្យ មិនអាចទទួលយកបាន នៅតាមភូមិមួយចំនួនធំក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ផ្ទះរបស់ពួកគេចាប់ផ្ដើមធ្វើរបងខណ្ឌព្រុំដី ដើម្បីសំគាល់ ភាពស្របច្បាប់នៃដីធ្លីរបស់ពួកគេ ដូចនេះតាមភូមិបច្ចុប្បន្ន មិនមានទីធ្លាសម្រាប់លេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរនោះទេ តើក្មេងៗក្នុងភូមិទាំងនោះលេងបានដោយរបៀបណា ? តើឱ្យពួកគេលេងតាមចិញ្ចើមផ្លូវ ឬយ៉ាងណា ? ពួកគេអាចប្រឈមមុខនិង គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ខ្ពស់ផងដែរ ។

* '''បំណកស្រាយ''' គ្រប់វត្តអារ៉ាម នៅតែបង្កើតឱ្យមានល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ នៅមុនថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរមួយសប្ដាហ៍ ឬ បង្កើតឱ្យមានក្នុងវេលា ៣ថ្ងៃនេះដដែល ជាពិសេស ពន្យល់ពីរបៀបលេង ឬ ពិធីលេងទៅកាន់ក្មេងៗជំនាន់ក្រោយ ហើយពលរដ្ឋដែលបានចូលរួមលេង ក៏លេងទៅ ហើយបើអត់ក៏អត់ទៅ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ អត់មានបាត់ និង រត់ទៅណាទេ សូមអរគុណ ។

* '''ប្រសិនជាបាត់ ទំនៀមលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅវិញ''' មានផលប៉ពាល់ជាច្រើនដែលមិនអាចនឹកស្មានដល់ មនុស្សរាប់លាននាក់ ចូលឆ្នាំមិនដឹងលេងអ្វី ដូចនេះ ពលរដ្ឋមួយភាគធំដែលមានជីវភាពធូរធារ គាត់និងធ្វើទេសចរណ៍ ទៅលេងជះទឹកក្នុងប្រទេសដទៃ លំហូរលុយចេញទៅក្រៅប្រទេស ធ្វើឱ្យចរន្តសេដ្ឋកិច្ចបានបែកចេញមួយផ្នែក ចំណែកទេសចរណ៍បរទេស គាត់មិនឃើញមានអ្វីលេងដូចនេះមិនធ្វើដំណើរកំសាន្តចូលមក
ប៉ះពាល់ដល់ វិស័យជើងហោះហើរ វិស័យសណ្ឋាគារ រម្យណីយដ្ឋានផ្សេងៗ មិនមានទេសចរណ៍អន្តរជាតិទៅលេង ប៉ះពាលសេដ្ឋកិច្ចជាតិមួយភាគធំ គ្មានចរន្តលុយវិល សម្រាប់ការចាយវាយក្នុងប្រទេស ប៉ះពាល់ទៅដល់ការលក់ទំនិញអាហារ តាមតំបន់ទេសចរណ៍ថែមទៀត ។ មនុស្សរាប់លានអត់អីលេង ក៏អង្គុយលេងល្បែងសុីសងក្នុងផ្ទះរបស់ពួកគេរៀងខ្លួនៗ ចូលឆ្នាំក្លាយជាវប្បធម៌ពាលាអាវ៉ាសែ តាមផ្នត់គំនិតដ៏សំរាម របស់ជនអគតិមួយចំនួននោះ ។

សេចក្ដីពិរោធ៖ រាប់ចាប់ពី សមញ្ញជន ព្រះសង្ឃ រហូតដល់គ្រូ បណ្ឌិតដេប៉ាតឺម៉ង់ មួយចំនួន ដែលតិះដៀលពិធីលេងជះទឹក របស់ដូនតាអង្គរ គំនិតរបស់ពួកគេមិនបានមួយជំនិតនៃយុវជនជាតិនិយមសៀមម្នាក់ផងនោះទេ ។

== ព្រេងនិទាន គោមផ្កាយ ==
'''The Legend of Star Lantern'''
[[File:Linteau Musée Guimet 25974.jpg|left|thumb|Cambodia The Legend of Star Lantern [[កិត្តិមុខ]] swallow all of Star planet symbols of [https://en.wikipedia.org/wiki/Black_hole Black hole] in the story of Skanda Purāna.]]

[[File:Cambodian Star Lantern.jpg|left|thumb|Cambodian Star Lantern are always celebrated during the Khmer New Year April which is meaningful in the Hindu mythology.]]

ព្រេងនិទាន គោមផ្កាយ ដែលដកស្រង់ចេញពីគម្ពីរ Skanda Purāna ដ៏ធំរបស់ [[សាសនាហិណ្ឌូ]] ដែលនិទានពី ការកកើតនៅ សភាវៈសុីមិនចេះឆ្អែត &quot;កាឡា&quot; (Kala) ដែលជានិមិត្តសញ្ញានៃ ប្រហោងខ្មៅ (Black Hole) នៅក្នុងចក្រវាឡ (In the universe) ដែលត្រូវបានប្រសិទ្ធនាមថា &quot;កិត្តិមុខ&quot; (Kirtimukha) ដែលមានឆ្លាក់ជាប់នៅតាមផ្ដែរនៃប្រាសាទមួយចំនួនរបស់កម្ពុជា ។&lt;ref&gt; Ananthacharya Indological Research Institute series (1982) [https://books.google.com/books/about/Proceedings_of_the_Seminar_on_Symbolism.html?id=aOfVAAAAMAAJ Proceedings of the Seminar on &quot;Symbolism In Temple Art and Architecture&quot;, Held in February 1981], Editor: K. K. A. Venkatachari, Publisher: Ananthacharya Indological Research Institute, Original from the University of Michigan p.94 &lt;/ref&gt;

នាថ្ងៃមួយដែល &quot;[[ព្រះឥន្ទ្រ]]&quot; (Indra) និង [[ព្រះហស្បាទី]] (Brihaspati) ដែលជាតារានិករ នៃ [[ភពព្រហស្បតិ៍]] បានធ្វើដំណើរទៅភ្នំកៃឡាសដើម្បីទៅជួបព្រះនាងគង្គា ដោយល្បីថាទ្រង់មានសម្រស់ស្អាតដាច់គេនាជម្ពូទ្វីប និងចង់ទៅប្រឡោមស្នេហ៍មកធ្វើជាប្រពន្ធរបស់ខ្លួន ធ្វើដំណើបានពាក់កណ្តាលផ្លូវ ព្រះឥសូរ បានក្រឡាខ្លួនជាឥសីម្នាក់មករារាំងផ្លូវដើម្បីសាកល្បងជាមួយព្រះឥន្ទ និង ព្រះហស្បាទី ។ ព្រះឥន្ទបានឱ្យ ឥសីនោះចេញពីផ្លូវ តែឥសីពុំព្រមចេញ ព្រះឥន្ទក៏គំរាមឥសីដោយអាវុធ [[វជ្រ]] ដែលជាសិល៍កាំរន្ទះរបស់ខ្លួន និងបានចោលវាត្រូវដៃរបស់ព្រះឥសូរ ដោយសេចក្ដីគ្រោធខឹង ឥសីនោះក៏បើកភ្នែកទីបីអគ្គីនេត្រ បាញ់ប្រហារទៅ ព្រះឥន្ទ្រ ឯព្រះហស្បាទី ឃើញដូចនេះបានហក់ទៅជួយ ព្រះឥន្ទ្រ គេចចេញពីថាមពលភ្នែកទី៣ របស់ឥសីនោះ ថាមពលភ្នែកទីបីរបស់ឥសីនោះ បានរត់ទៅប៉ះនិងស្រទាប់ចក្រវាឡ បង្កើតបានជា សភាវៈសុីមិនចេះឆ្អែត &quot;កាឡា&quot; ។ កាឡា បានលេបយកដួងតារានិករទាំងអស់នៅក្នុងចក្រវាឡ ព្រះហស្បាទី ឃើញដូចនេះក៏ពោលថា បើសភាវៈនេះលេបយក ដួងផ្កាយទាំងអស់ នោះចក្រវាឡ ទាំងមូល និងប្រែជាខ្មៅងងឹតអន្ធកាល រីឯឥសីនោះ បានក្រឡាខ្លួនជា ព្រះឥសូរវិញ ព្រះឥន្ទ្រ និង ព្រហស្បាទី ក៏ស្គាល់ថា នេះគឺជាមហាទេវៈ ក៏លត់ជង្គង់សូមឱ្យព្រះឥសូរអភ័យទោស និង សូមឱ្យបញ្ឈប់សភាវៈកាឡា ព្រះឥសូរក៏យល់ព្រម និងបានហាម &quot;កាឡា&quot; មិនឱ្យលេបដួងផ្កាយបន្តទៀត តែកាឡាបានពោលទៅវិញថា ខ្ញុំសុីមិនឆ្អែតសោះ តើធ្វើដូចម្ដេចទើបខ្ញុំឈប់ឃ្លានបាន ? ព្រះឥសូរ ក៏មានបន្ទូលថា ចូលឯងសុីកន្ទុយខ្លួនឯងចុះ ឯងនិងឆ្អែត &quot;កាឡា&quot; បានសុីកន្ទុយរបស់ខ្លួនព័ទ្ធមួយជុំដល់មុខរបស់ខ្លួនវិញ ក៏រលត់សង្ខារស្លាប់ទៅ ដោយ &quot;កាឡា&quot; ជាសភាវៈដ៏ស្មោះត្រង់ ព្រះឥសូរ បានប្រសិទ្ធនាមវាថា &quot;[[កិត្តិមុខ]]&quot; មុខដ៏មានកិត្តិនាម ។ ព្រេងនិទាន ដ៏មានអត្ថន័យនេះ ដែលជាការប្រែសម្រួលរបស់កម្ពុជា បានផ្សារភ្ជាប់និងទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណីវប្បធម៌ នៃការផ្ជួរគោមផ្កាយ ក្នុងរដូវកាលបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ចំណែកឯការនិពន្ធបន្ថែមប្រែសម្រួលផ្សេងទៀតមានទៅតាមបែបផែនផ្សេងគ្នារបស់អ្នកពិន្ធផ្សេងៗផងដែរ ។

== ការសម្ដែងរបាំត្រុដិ ==
'''Trod Dance Performance'''

យោង​តាម​សៀវភៅ ​(​របាំ​ប្រជាប្រិយ​ខ្មែរ​) នៃ​ក្រុម​ជំនុំ​ទំនៀមទម្លាប់​ខ្មែរ លើក​ឡើង​ថា របាំ​ត្រុដិ​ជារបាំប្រជាប្រិយ​មួយ​បែប ​ដែលគេសម្ដែងលេង​ដើម្បី​ប្រសិទ្ធពរ​ជ័យ សិរី​សួស្តី​ជូន​ដល់​អ្នកស្រុក​ក្នុង​ឱកាស​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី ប្រពៃណីជាតិខ្មែរ ។ ឈ្មោះ​ថា «​ត្រុដិ​» ជា​ពាក្យ​ដើម​មក​ពី​ភាសាសំស្ក្រឹត​ប្រែ​ថា «​ផ្តាច់ ឬ កាត់​ផ្តាច់​» គឺ​សំដៅ​ដល់​ការ​ផ្តាច់​ឆ្នាំ ឬ​ការ​កាត់​ផ្តាច់​ឆ្នាំ​ចាស់​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី ហើយ​ដែល​នៅ​មាន​ជាប់​នាម​ព្រះរាជ​ពិធី​មួយ​ហៅ​ថា «​ត្រស្តិ​សង្ក្រាន្ត​» មកដល់សព្វថ្ងៃ ។ ដូចនេះ​ឃើញ​ថា ឈ្មោះ​របាំ​ត្រុដិ​បញ្ជាក់​ថា សម្រាប់​ប្រកប​ឡើង​នៅ​ពេល​ដំណាច់ឆ្នាំ នីមួយ​ៗ ។   
&quot;ប្រដាប់ប្រដារ​និង​របៀប​លេង&quot; តាម​ធម្មតា​វង់​របាំ​ត្រុដិ​មាន​ក្រុម​តូច ក្រុម​ធំ​យោង​ទៅ​តាម​ការ​និយម​របស់​អ្នកស្រុក និង​និយម​តាម​ចំនួន​មនុស្ស​ដែល​ស្ម័គ្រចិត្ត​ចូល​លេង ។ ឯ​ប្រដាប់ប្រដារ​សោត​ក៏​និយម​ទៅ​តាម​នោះ​ដែរ ប៉ុន្តែ​យើង​អាច​រក​មើល​ទាំងអស់​ឲ្យ​ឃើញ​ថា តើ​វង់​ត្រុដិ​ពេញលេញ​នោះ​ប្រដាប់​មានឈ្មោះ​អ្វីខ្លះ គឺ​មាន គ្រឿង​ភ្លេង ៖

* «​ក​ញ្ចា​រ​» ដង​ធ្វើ​ពី​ពីងពង់​ប្រវែង​២ ម៉ែត្រ មាន​បន្ទះ​រនាប​តូចឆ្មារ​ភ្ជាប់​នៅ​ចុង ហើយ​ខ្វែងគ្នា​ពត់​ង​ទន្ទាំ​មាន​សណ្ឋាន​ដូច​ស្នែង​៤ ។ នៅ​ចុង​បន្ទះ​រនាប​មាន​ចងខ្សែ​ខ្វែង​ពី​ចុង​មួយ​ទៅ​ចុង​មួយ ហើយ​ត្រង់​កណ្តាល​ខ្សែ​ខ្វែង​នេះ​មាន​បណ្តោយ​ផ្លែ​អង្គញ់​ដែល​ចោះ​យក​គ្រាប់​ចេញ​អស់ ហើយ​ដាក់​គ្រាប់​ក្រួស ឬ​កម្ទេច​ដែក​ទៅ​ក្នុង​នោះ​ប្រយោជន៍​ឲ្យ​ឮ​សូរ កាលណា​គេ​បុក​ដង​វា​នឹង​ដី​តាម​ចង្វាក់​ស្គរ ។

* «​ចង្ក្រង់​ដំបែ​» ៖ ចង្ក្រង់​ចង​បន្តោង​នឹង​ខ្សែទាម​គោ ហើយ​ចង​ភ្ជាប់​នឹង​ដង​ឫស្សី​ដែរ ។ កាលណា​គេ​បុក​នឹង​ដី​ក៏​មាន​សូរ ប្រាវ​ៗ តាម​ចង្វាក់ ។

* «​ចង្ក្រង់​រ៉ូង​» ៖ ចង្ក្រង់​នេះ​ចង​ព្យួរ​នឹង ចង្កេះ​មនុស្ស​តែ​ម្តង ដោយ​ចង​គួប​គ្នា​ជា ចង្កោម​ៗ ។
* «​ស្គរ​» ៖ ស្គរអារក្ស គឺ​ស្គរ​ដែល​ធ្វើ​ពី​ដី​ដុត​ពាស​ស្បែក​ថ្លាន់ ។
* «​ប៉ីពក​» ៖ មាន​តែ​១​ប៉ុណ្ណោះ​។
* «​ទ្រអ៊ូ ឬ​ទ្រសោ​» ៖ ត្រូវ​មាន​ទាំង​ពីរ ។
* «​សន្ទូច​» ៖ ដង​ពីងពង់​វែង​មាន​សណ្ឋាន ដូច​សន្ទូច​ចង​ចុង​ដូច​ចន្ទោល​រទេះ ដោយ​មាន ព្យួរ​ថង់​មួយ​នៅ​ចុង​សម្រាប់​ទទួល​វត្ថុ​ជា​ទាន ។
គ្រឿង​តែង ៖
* មុខ​ត្លុក ៖ ធ្វើ​ពី​ឆ្អឹង​ឫស្សី​ពាស​ក្រដាស ឬ​ស្មាច់ ឬ​ខ្មុក ។
* មកុដ ៖ គេ​ធ្វើ​ពី​ក្រដាស​លាប​កាវ និង​បិទ ឲ្យ​ក្រាស់​តម្រួត​គ្នា​ទៅ​ជា​រឹង គឺ​ស្មាច់ ឬ​ខ្មុក ហើយ​ផាត់​ពណ៌ ។
* ​ស្នែង​ប្រើស ៖ គេ​យក​ផ្តៅ​មក​ព័ទ្ធ​ធ្វើ​ឆ្អឹង   ហើយ​យក​ក្រដាស​បិទ​ពី​ក្រៅ​ឲ្យ​ក្រាស់​ព័ទ្ធ​ឲ្យ​មាន​រាង​ដូច​ស្នែង ឬ​ជួនកាល​គេ​យក​ស្នែង​ប្រើស​មែនទែន​មក​ស៊ក​ភ្ជាប់​នឹង​ផ្តៅ​ពាក់​ឲ្យ​ជាប់​នឹង​ក្បាលមនុស្ស​ក៏​មាន ។
* ​ស្នែងទន្សោង​៖ ស្នែងទន្សោង​គេ​ធ្វើ​ប្រហែល​គ្នា​នឹង​ស្នែង​ប្រើស​ដែរ គឺ​ជួន​គេ​យក​ស្នែង​មែនទែន​មក​ធ្វើ ជួន​គេ​ស្មាច់​ក្រដាស​ឲ្យ​ក្រាស់ ។
* កន្ទុយក្ងោក ៖ យក​កន្ទុយក្ងោក​មែនទែន​មក​កាន់ ហើយ​កាច់​កែ​ឲ្យ​មាន​សណ្ឋាន​ដូច​សត្វ​ក្ងោក​មែនទែន ។
* ​ក្រចក ៖ យក​ផ្តៅ​ប្រវែង​០,២០​ម៉ែត្រ ទៅ​បិត​ចុង​ឲ្យ​ស្រួច រោល​ភ្លើង​ពត់​ឲ្យ​ង ហើយ​យក​អំបោះ​ចង​គល់​ភ្ជាប់​នឹង​ម្រាម​៤ ឯ​មេដៃ​មិន​ពាក់​ទេ ។&lt;ref&gt; Khmer Tradition Church Customs (1964) [https://books.google.com/books/about/Rap%C4%81%E1%B9%83_praj%C4%81priy_khmaer.html?id=SSc7AAAAMAAJ Khmer folk dance], Publisher: Cambodia Buddhist Academy Original from the University of Michigan p.155 &lt;/ref&gt;

== ព្រះរាជពិធី ត្រស្តិសង្ក្រាន្ត == 
'''Royal cut off the old year ceremony'''

ព្រះរាជពិធី '''ត្រស្តិសង្ក្រាន្ត''' (អ.ថ.ត្រស់តិ សង់ក្រានតៈ) គឺជាពិធី ព័ទ្ធ​ខ្សែសីម៉ា សូត្របាលីគាថា ភាណៈយក្ស ហៅអន្ទងស្ដេចយក្ស សម្ដេចព្រះវេស្សវ័ន្ត ស្ដេចនៃពួកអាសុរា ឱ្យមកបណ្ដេញ​ខ្មោចព្រាយបីសាច ឱ្យចេញពី ព្រះបរមរាជវាំង ដែលប្រព្រឹត្តទៅវេលា ចំនួន ៤ថ្ងៃ ដែលគិតចាប់ពីថ្ងៃ ១២រោច ១៣រោច ១៤រោច និង ១៥រោច ខែផល្គុន ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ។ ព្រះរាជពិធី​នេះ តែងធ្វើឡើងក្នុងព្រះទីនាំង ទេវានិច្ឆ័យ នៅក្នុងរោងមណ្ឌលទាំង៥ ដែលនៅខាងក្រៅកំពែងព្រះបរមរាជវាំង មានអំបោះឆៅ ពណ៌ស ព័ទ្ធជុំវិញ​កំពែងរាជវាំង និងព័ទ្ធគ្រប់រោងមណ្ឌលទាំង៥ រហូតដល់ក្នុង ព្រះទីនាំង ទេវានិច្ឆ័យ ដែលយកទៅព័ទ្ធដល់គ្រែសូត្ររបស់ ព្រះសង្ឃ និង ចេញព័ទ្ធដល់រាជវង្សានុវង្សរបស់ អង្គព្រះមហាក្សត្រ ក្រៅពីនេះមានបន្ថែមនៅអំបោះ ភ្លុកចំនួន២បែប បែបទី១ ដាក់ព័ទ្ធជារង្វង់មូលជុំវិញអង្គព្រះមហាក្សត្រ ដើម្បីជាកិច្ចការពារ និង ដាក់ព័ទ្ធ ជុំវិញសិរសា របស់ពួកនាហ្មឺនសព្វមុខមន្ត្រី បែបទី២ ហៅថា ខ្សែរអភិសមរៈ សម្រាប់ព្រះរាជាទ្រង់ពាក់ឈៀងអង្សាម្ខាង និង ពួកនាហ្មឺនសព្វមុខមន្ត្រីពាក់ឈៀង ស្មាម្ខាង គេមានដាក់ដង្វាយ &quot;ដំបងពេជ្រ&quot; ជាតំណាងឱ្សសម្ដេចព្រះវេស្សវ័ន្តផងដែរ ដើម្បីបង្ការ ពួកខ្មោចព្រាយបិសាច បច្ចុប្បន្ន​គេអាចធ្វើពិធីកាត់ៗ សង្ខេបមកត្រឹម១ថ្ងៃ ត្រូវនិងថ្ងៃ១៥រោច ខែផល្គុន ។ នៅថ្ងៃ១៥រោច ខែផល្គុន ព្រះរាជា ឬ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ត្រូវរៀបចំពិធី និមន្ត​ព្រះ​ភិក្ខុ​សង្ឃ​រាជ ទាំង៣ គណៈនិកាយ សូត្រ​បាលី​អាដានាដិយ: ​សូត្រ តាំង​ពី​បើកកិច្ចពិធីបញ្ជាន់ឆ្នាំថ្មី រហូតដល់បញ្ចប់ពិធី (សូត្រ​ផ្លាស់​គ្នា) មាន​បាញ់​កាំភ្លើង​ធំ​ៗ​​គ្រប់​ទិស​ធំ​ទាំង ៤ គ្រប់ខេត្តក្រុងស្រុកត្រូវទូងស្គរជ័យ អុចធូប​សំបូងរូង ២១សសៃ តំណាងឱ្យការប្រកាសប្រាប់អស់ទេវតា ទាំង ២១ ច្រក ឲ្យដឹងលឺពីការកាត់ផ្ដាច់ឆ្នាំចាស់នេះ ។&lt;ref&gt; Chab Pin (1969) [http://www.elibraryofcambodia.org/preah-reach-pithi-thvea-tor-sor-meas-pheak-ti-3-ebook/ The 12-Month Royal Ceremony-Volume 3] Khmer Tradition Church of the Buddhist Academy of Cambodia p.157 &lt;/ref&gt;

== ទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ == 
'''Khmer New Year Tradition'''
 

តាមទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ គេចែកវេលាចូលឆ្នាំជា ៣ថ្ងៃ 
ថ្ងៃទី១ ហៅថា៖ ថ្ងៃ [[មហាសង្ក្រាន្ត]] (Maha Sangkran Day), ថ្ងៃទី២ ហៅថា៖ ថ្ងៃ [[វារៈវ័នបត]] (Vonnabat Day), ថ្ងៃទី៣ ហៅថា៖ ថ្ងៃ [[វារៈឡើងស័ក]] (Leungsak Day), រីឯការកំណត់ថ្ងៃ ម៉ោង នាទីដែលឆ្នាំចាស់ត្រូវផុតកំណត់ ហើយទេវតាឆ្នាំថ្មីត្រូវចុះមកទទួលតំណែងពីទេវតាឆ្នាំចាស់នោះ គេអាចដឹងបានដោយប្រើក្បួន ហោរាសាស្ត្រខ្មែរបុរាណ ([[អង់គ្លេស]]: Zodiac Khmer) គឺក្បួនមហាសសង្ក្រាន្ត តាមរយៈក្រុមព្រា្មណ៍ [[បាគូ]] ប្រចាំនៅក្នុង [[ព្រះបរមរាជវាំង]] ។ ប្រសិនបើថ្ងៃចូលឆ្នាំនាឆ្នាំបន្ទាប់ ជាន់គ្នានិងឆ្នាំចាស់ គេត្រូវបន្ថែមថ្ងៃវ័នបត មួយថ្ងៃទៀត ដែលធ្វើឱ្យថ្ងៃវ័នបតមានចំនួនដល់ទៅ ២ថ្ងៃ ហើយថ្ងៃទី២ នៃថ្ងៃវ័នបត ត្រូវបានចាត់ទុក ជាថ្ងៃខ្វាក់ (Blind Vonnabat Day) ដែលធ្វើឱ្យទំនៀមនៃថ្ងៃចូលឆ្នាំ មានរហូតដល់ ៤ថ្ងៃ ។
ថ្ងៃចាប់ផ្ដើម នៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ត្រូវបានចាត់ទុកជាថ្ងៃពិសេសមួយ នៃកិច្ចពិធីសែនទទួលទេវតាឆ្នាំថ្មី ដែលកំណត់ការសែនព្រេន តាមម៉ោងកំណត់យាងមករបស់ទេវតា ដែលពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប បានរៀបចំនូវគ្រឿងរណ្ដាប់ទទួលទេវតា ផងដែរ ។&lt;ref&gt; Professor Miech Pon (2007) [https://books.google.com/books/about/Kamran_ekas%C4%81r_st%C4%ABb%C4%AB_prabain%C4%AB_nin_dam.html?id=YhBBzgEACAAJ Documentary on Khmer Traditions and Customs Volume 1; Volume 3], Publisher: Center for Khmer Studies Library, [[ISBN]]: 9995059983 &lt;/ref&gt;

=== រណ្ដាប់ទទួលទេវតា ===
យោង​តាម​ក្បួន​នៃ​ព្រះ​រាជពិធី​សង្ក្រាន្ត​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី ដែល​មាន​ចែង​នៅ​ក្នុង​សៀវភៅ​ព្រះ​រាជពិធី​ទ្វាទសមាស ភាគ​ទី​១ របស់ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ចេញផ្សាយដោយ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ឆ្នាំ ១៩៥២ បានរៀបរាប់ពីរឿងពលីការ នៃរណ្ដាប់​ទទួល​ទេវតាដូចតទៅ៖ មាន​រាន​ទេវតា​៧​ថ្នាក់​មួយ សម្រាប់​តាំង​គ្រឿង​ដង្វាយ និង​មាន​ភ្លេងពិណពាទ្យ ១​វង់ សម្រាប់​លេង​ទទួល ។ គេ​ត្រូវ​ក្រាល​កំរាលតុ​តាមពណ៌មង្គល របស់ទេវតាដែលយាងមក និង មានក្រាលសំពត់ស សម្រាប់ថ្វាយបង្គំទទួលទេវតាផងដែរ ។ គ្រឿងពលីការ មានកូនចេកកន្ទុយប្រឺស១ ផ្ទិលមាស១ ឬ ផ្ទិលប្រាក់១ សម្រាប់ទេវតាលោកប្រោះព្រំ បាយ​សី​ធំ ១​គូ ស្លាធម៌ ១​គូ ទឹក​អប់ ១​គូ ទៀន ៥ ធូប ៥ ១​គូ លាជ ៥​កែវ ផ្កា ៥​កែវ ស្លា​បារី​ដាក់​ជើង​ពាន ១​គូ ចេកនួន ឬ​ចេក​ណាំវ៉ា ១​គូ ពែ​ព្រះ​ភូមិ​១ ពែ​ព្រះ​កេតុ​១ មានផ្លែឈើ នំចំនី និង ភេសជ្ជៈ ផងដែរ ។ រីឯព្រះដង្វាយដែលចាំបាច់បំផុតនោះ គឺ ព្រះដង្វាយតាម ភក្សាហារ របស់ទេវតា ដែលកំណត់ដោយព្រាហ្មណ៍បាគូ ។

=== [[មហាសង្ក្រាន្ត]] ===
'''Maha Sangkran'''
[[File:Songkrant Khmer.jpg|thumb|ព្រះសូរិយា នាំព្រះទិត្យរបស់ខ្លួនមកផ្លាសប្ដូរស័ករាជថ្មីនាជម្ពូទ្វីប]]

ថ្ងៃទី១ ហៅថា &quot;មហាសង្ក្រាន្ត&quot; មានន័យថា ឆ្នាំថ្មីដ៏ប្រសើរ (The Great New Year) ដែលសម្គាល់ទៅលើការប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំថ្មីដ៏ធំ ដែលរាប់បញ្ចូលគ្នា នៃការផ្លាសឆ្នាំ របស់ មហាសករាជ ចុល្លសករាជ ពុទ្ធសករាជ ក្នុងថ្ងៃតែមួយតាងដោយ ពិធីត្រុដិ ដែលជាកិច្ចពិធីផ្ដាច់ឆ្នាំចាស ។&lt;ref&gt; Scientifique (1896) [https://books.google.com/books/about/Revue_scientifique.html?id=iexEAQAAMAAJ Revue scientifique], Publisher: Original from University of Illinois at Urbana-Champaign. &lt;/ref&gt; ដោយពាក្យថា &quot;សង្ក្រាន្ត&quot; ( ន. ) សង់ក្រាន or សង្ក្រាន្ត or សង្រ្កាន្តិ ( សំ. ) (សង្រ្កាន្តិ) មានន័យថា៖ ដំណើរ​ឃ្លាត​ចាក​ទី; ការ​ឈាន​ចូល​ដល់; ដំណើរ​ដែល​ព្រះ​អាទិត្យ​ចរ​ចូល​ដល់​ទី​ជួបមួយ​ជុំ​រាសី​ចក្រ គឺ​ដំណើរ​ដែល​ដើម​និង​ចុង​នៃ​រាសី​ចក្រ​ជួបគ្នា ពេញ​គ្រប់​ជា​មួយ​ឆ្នាំ (ដំណើរ​ដាច់​ឆ្នាំ​ចាស់​ផ្លាស់​ឆ្នាំ​ថ្មី), ពិធី​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី សង្រ្កាន្ត​មាន​បី​ថ្ងៃ​គឺ​ថ្ងៃ​ទី ១ ជា​ថ្ងៃ​ចូល​ឆ្នាំ, ថ្ងៃ​ទី ២ ជា ពារ​កណ្ដាល ឬ​ហៅ​ថា វ័នបត (ថ្ងៃ​ខ្វាក់), ថ្ងៃ​ទី ៣ ជា ពារ​ឡើង​ស័ក គឺ​ផ្លាស់​ស័ក​ថ្មី​នៅ​ថ្ងៃ​នេះ​ឯង : ថ្ងៃ​សង្រ្កាន្ត, ពិធី​សង្រ្កាន្ត ។&lt;ref&gt; Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary (1993) [http://dictionary.tovnah.com/word/%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%8F Khmer Dictionary: សង្ក្រាន្ត], Website: dictionary.tovnah.com, Publication: Prohok Solutions @ 2017 Learn Khmer Calendar &lt;/ref&gt;

=== សិទ្ធិការ្យ ទេវតាមហាសង្ក្រាន្ត ===
'''The power journey of Devata Maha Sangkran'''

'''សិទ្ធិការ្យ ដែលមានន័យថា ដំណើរប្រកបដោយអំណាច'''

* បើទេវតាថ្ងៃអាទិត្យ ព្រះនាម [[ទុង្សាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះនគរច្រើនមានវិបត្តិអំពី ទិន្នផលកសិកម្ម កើតឡើងបណ្ដាលអំពីគ្រោះរាំងស្ងួត ។

* បើទេវតាថ្ងៃច័ន្ទ ព្រះនាម [[គោរាគៈទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ បណ្ដាលមន្ត្រីអ្នកមុខអ្នកការ ច្រើនអស់បុណ្សស័ក្ដិ និង អាប់យ័ស្ត ។

* បើទេវតាថ្ងៃអង្គារ ព្រះនាម [[រាក្យៈសាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះនគរ និង កើតចម្បាំងរាំងជល់ និង បញ្ចាមិត្ត កើតកលយុគ្គសង្គ្រាម ឬ មានទំនាស់និង ប្រទេសដ៍ទៃ និង សំបូរទៅដោយជំងឺរាតត្បាតជាអនេក ។
* បើទេវតាថ្ងៃពុធ ព្រះនាម [[មណ្ឌាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ តាងអំពីព្រះមហាក្សត្រ និង តាងអំពីក្រុមមន្ត្រី ច្រើនទទួលបាន គ្រឿងបណ្ដាការ និង ការលើកសរសើរយ័ស្តពីប្រទេសដទៃ ប៉ុន្តែក្មេងៗតូច ច្រើនកើតជំងឺតម្កាត់ផ្សេងៗរងគ្រោះជាអនេក ។

* បើទេវតាថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ព្រះនាម [[កិរិណីទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះពិក្ខុសង្ឃ គណៈសង្ឃ និង ជនចាស់ជរាទាំងឡាយ ច្រើនមានសេចក្ដីទោម្នេញក្ដៅក្រហាយចិត្តជាច្រើនអនេក ផ្ទៃមេឃពោពេញ ដោយព្យុះភ្លៀងផ្គររន្ទះ ។

* បើទេវតាថ្ងៃសុក្រ ព្រះនាម [[កិមិរាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ដំណាំផល្លានុផល ស្រូវអង្ករ ប្រកបដោយភាពបរិបូរណ៌ ប៉ុន្តែផ្ទៃមេឃពោពេញ ដោយខ្យល់ច្រើន បណ្ដាលឱ្យមាននូវព្យុះសង្ឃរាធំៗ ។

* បើទេវតាថ្ងៃសៅរ៍ ព្រះនាម [[មហោទរាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះនគរនិងមានគ្រោះអន្តរាយ បណ្ដាលហេតុមកពីភ្លើង កើតមានវិបត្តិប្រាក់កាក់ និងកើតមានចោរកម្មច្រើន ។

ប្រការ៖ សិទ្ធិការ្យ ទេវតាមហាសង្ក្រាន្ត នៃកិរិយាចេញច្បាំង របសទេវតាមហាសង្ក្រាន្តទាំង៧អង្គ បុរាណចារ្យមិនឱ្យធ្វើសេចក្ដី ព្យាករណ៍ទំលាយឱ្យមហាជនដឹងឡើយ នាំឱ្យកើតមានចលាចលក្នុងព្រះនគរ ។&lt;ref&gt; Cambodia Royal Library (1943) [https://www.worldcat.org/title/prajum-horasastr/oclc/54822442 Prajuṃ horāsāstr], Publisher: Buddist Academy of Cambodia p.2,162 &lt;/ref&gt;

== គ្រឿងរណ្ដាប់ហែរទេវតា មហាសង្ក្រាន្ត ==
'''Devata Maha Sangkrant Parade Accessories'''

ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនធំ តែងឆ្ងង់ថា ហេតុអ្វីកម្ពុជាមិនមានរូភាព ឬ វីដេអូ ឯកសារអំពីការហែរទេវតា មហាសង្ក្រាន្ត ពីអតីតកាល ក៏ដូចជា ពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ក៏ដូចជាសម័យសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ !! នោះក៏ដោយសារតែ កាហែរក្បួនតំណាងទេវតា មហាសង្ក្រាន្ត បុរាណចារ្យ ចាត់ទុកជាភាពមុឺងម៉ាត់ ម៉ត់ចត់ មិនអាចធ្វើលេងសើច និង ធ្វើឱ្យរួចពីដៃបានឡើយ បើថវិកាមិនដល់សម្រេចមិនធ្វើតែម្ដង ។
'''អំពីគ្រឿងទេវតា'''
* ប្រការទី១៖ បុរាណចារ្យ ត្រូវជ្រើសរើសយកមនុស្សស្រីរូបណា ដែលមានរូបសម្បត្តិល្អស្អាត និង ត្រូវមាន
កិរិយាមាយាទល្អ ។
* ប្រការទី២៖ សម្លៀកបំពាក់ទេវតាត្រូវធ្វើពីតម្បាញសូត្រល្អបំផុត ជាមួយនិងការចាក់ខ្សែរមាស ប្រដេញជាមួយគ្រាប់អង្កាំយ៉ាងសម្រិតសម្រាង ។
* ប្រការទី៣៖ គ្រឿងអភរណៈ រឺយើងស្គាល់ថា ត្បូងលម្អកាយរបស់ទេវតា ត្រូវគ្រងដោយត្បូងមានតម្លៃពិតប្រាកដ និង ប្រើប្រាសដោយចំនួនច្រើន មានជាអាថ៍ ខ្សែរក ខ្សែរដៃ ជញ្ជៀន ការដាំនៅលើស្បៃឆៀង ការដាំនៅលើមកុដ ផងដែរ ។
* ប្រការទី៤៖ ព្រះមកុដរបស់ទេវតាសង្ក្រាន្ត ត្រូវធ្វើពីមាសសុទ្ធ និង មានដាំនូវត្បូងជាច្រើន និង មានដាំនៅគ្រាប់ពេជ្រផងដែរ ។

* ប្រការទី៥៖ គ្រឿងសាស្ត្រាវុធ របស់ទេវតាសង្ក្រាន្ត ត្រូវធ្វើពីឈើខ្លឹមល្អៗ ការសិតដោយមានខ្នាតច្បាស់លាស់ អមទៅដោយការស្រោបគ្រឿងមាស និង គ្រឿងប្រាក់ ឬ ធ្វើចេញមកពីភ្លុកដំរីផងដែរ ។

* ប្រការទី៦៖ ទេវតាសង្ក្រាន្ត ត្រូវយាងប្រថាប់លើរាជរថ ដែលមានក្បាលសត្វពាហណៈ ដែលតំណាងឱ្យយានជំនិះរបស់ទេវតានីមួយៗផងដែរ ។ នៅពីលើរាជរថ ត្រូវបាំងដោយ ឆត្រអភិរម្យ និង ត្រូវមានព្រះមន្ត្រីឆ្មាំ ចំនួន ២៧ អង្គ ចែកចេញជា ៣ ជួរតាមហែរហម រាជរថនេះផងដែរ ។ នៅក្នុង រាជរថនេះដដែល ត្រូវមានព្រះភីលៀង ២ អង្គឈរកាន់ផ្លិតសែនត្វ័ននៃជំហៀងម្ខាងៗ សម្រាប់បាំងខ្យល់ឱ្យតួឯកទេវតា និង ៤ អង្គទៀតផ្នែកខាងក្រោយត្រូវកាន់ផ្លិត បាំងសែង បាំងសូន សម្រាប់ការបាំងកាំរស្មីពន្លឺដល់ទេវតា និង ២ អង្គទៀតត្រូវកាន់ផ្លិត វិជនី សម្រាប់បក់នាំនូវវាយោដល់តួឯកទេវតា ។

* ប្រការទី៧៖ ព្រះសិរសា កុបិលមហាព្រហ្មត្រូវមានព្រះភ័ក្រ ធ្មេចព្រះនេត្រ រលត់ខន្ធ (khandha) គឺ​ជាពាក្យបាលី ដែល​ត្រូវ​​នឹង​ពាក្យ​ថា​ ស្កន្ធ (skandha) នៅ​ក្នុង​ភាសា​សំស្រ្កឹត ។ ខន្ធ​ គឺជា​បាតុភូត នៃញាណ ទាំង៥ យ៉ាង ដែល​ជាមូលដ្ឋាននៃវិញ្ញាណ​ឲ្យដឹងអំពីខ្លួន​ ។ នៅ​ក្នុងបញ្ចក្ខន្ធ​គ្មានអ្វីជា ​របស់​អញទេ ចំណែកទ្រឹស្តី
​​​ពុទ្ធសាសនា​ថេរវាទ អះអាង​ថា​ សេចក្តី​ទុក្ខកើតឡើង​នៅ​ពេល​​ណា​ចិត្ត​មនុស្ស​​ជាប់ជំពាក់ (ឧបាទាន) ជាមួយនឹងខន្ធ ៥ ឬ ញាណទាំង៥ របស់មនុស្ស ដូចនេះហើយទើបពលរដ្ឋខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ផ្សារភ្ជាប់និង [[ជំនឿការអុជធូប]] ៥សរសៃ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់អរុក្ខ អារ័ក្ស អ្នកតា ទេវតា មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ។

* ប្រការទី៨៖ ព្រះសិរសា កុបិលមហាព្រហ្ម ត្រូវដាក់នៅលើ រាជរថបុស្បុក ដែលមានក្បាលនាគចំនួន ៣៨ តំណាងឱ្យ អភិប្រាយ​មង្គលសូត្រ ៣៨ ប្រការ ផងដែរ ។ គេត្រូវជ្រើសយក មនុស្សប្រុសមានមាឌធំតែងជាទេវតា រក្សាទិសធំទាំង៤ ដើរអមនៅក្បួនរាជរថ ជាមួយនិង ព្រះមន្ត្រី ដែលស្លៀកពាក់ជាមន្ត្រីកងទ័ពទេវតាតាមដង្ហែរក្បួន ចំនួន ២៧ អង្គផងដែរ ។

* ប្រការទី៩៖ ដែលជាប្រការចុងក្រោយ ត្រូវមានក្រុមភ្លេងទេវតា ប្រដាប់ទៅដោយ គ្មោះ ស្គរ និង ក្រុមភ្លេងពិណពាទ្យ ជាមួយនិង ទេវតាកាន់ជ័យទង់ ផងដែរ ។

=== [[វារៈវ័នបត]] ===
'''Vonnabat Day'''
[[File:Khmer New Year Sand Hill Ceremony.jpg|thumb|Khmer New Year Sand Hill Ceremony in seconds day of Veareak Vonnabat It means the day of giving]]

ថ្ងៃទី២ ហៅថា &quot;វារៈវ័នបត&quot; មានន័យថា ថ្ងៃផ្ដល់ផល្លានុផល ឬ ការផ្ដល់ជូន នូវអំណោយបន្តិចបន្តួច ដើម្បីជួយទៅដល់ ជនក្រីក្រ អ្នកបម្រើ អ្នកដែលគ្មានផ្ទះ
សំបែង និង ជនក្រីក្រជាច្រើនទៀត ​ក្រុមគ្រួរសារ​ យកចិត្តទុកដាក់ ទៅលើការឧទិ្ទស ផល្លានុផលទៅដល់ ជីដូនជីតា ឬ អ្នកមានគុណរបស់ពួកគេ ដើម្បីទទួលបាននូវអានិសង្ស ។

* ថ្ងៃទី ២ នៃថ្ងៃវ័នបត ម្នាក់ ៗ ភ្ញាក់ពីព្រលឹម ខុសពីធម្មតា កូនចៅរៀបចំវត្ថុជាច្រើនមុខ យ៉ាងសមរម្យ មានសំលៀកបំពាក់ថ្មីថ្មោងនិងចំណីអាហារ យកទៅជូនដល់មាតាបិតា ជីដូនជីតា និង គ្រូបាធ្យាយ ។ ការធ្វើ​រ​បៀបនេះ បង្ហាញ់ឲ្យឃើញនូវការគោរពនិងការដឹងគុណរបស់កូនចៅចំពោះអ្នកមានគុណ និង ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ។ គ្រួសារបរិច្ចាកលុយ​កាក់ដាក់ទានដល់ជនក្រីក្រ ដល់អ្នកបម្រើ និងគ្រួសារទុគ៌តទាំងឡាយ រួចហើយគេនាំគ្នាទៅវត្ត ដើម្បីធ្វើបុណ្យ​ឧទ្ទិសកុសលដល់បុព្វការីជន ។ ក្នុងថ្ងៃទី ២ នេះ ពុទ្ធបរិស័ទនិយមធ្វើពិធីពូនភ្នំខ្សាច់ គេពូនភ្នំធំមួយចំកណ្ដាល និងភ្នំតូចៗ បួនសង្ខាង ធ្វើរាជវ័តព័ទ្ធជុំវិញ មានទ្វារចេញចូលបានទាំងបួនទិស​ ដែលហៅថា វាលុកចេតិយ ។ វាលុក​ចេតិយ គឺជាតំណាង ចុឡាមណីចេតិយ ជាទីដែលពួកទេព្ដាសាងបញ្ចុះព្រះមោលី (ព្រះកេសធាតុ) និង ព្រះទាឋាធាតុ (ព្រះចង្កូមកែវ) របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ នៅឯឋានត្រៃត្រឹង្ស ដោយសំគាល់ថា បានផលានិ​សង្សច្រើនផង បានរួចរំដោះអំពីគ្រោះចង្រៃ ក្នុងឆ្នាំចាស់ចេញស្រឡះផង និងបានទទួលសិរីសួស្ដី ក្នុងឆ្នាំថ្មីពេញមួយឆ្នាំ ម្យ៉ាងទៀត ខ្មែរយើងតែងមានជំនឿថា គ្រាប់ខ្សាច់មួយ​គ្រាប់ៗ ដែលចាក់ពូននោះ អាចផ្ដល់អានិសង្សដល់អ្នកដែលបានពូននោះឲ្យបានរួចរំដោះនូវបាបគ្រោះនិងកម្ម​ពៀរវេរាទាំងពួងទៀតផង ។ 
មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ក៏បានបញ្ជាក់ អំពីអានិសង្សនៃការពូនភ្នំខ្សាច់នោះថា &quot;ពេលសង្ក្រាន្តថ្មីចូលមកដល់ ព្រះបាទ​&quot;បសេនទិកោសល&quot; បានចូលទៅទូលសួរ ព្រះដ៏មានព្រះភាគថា (ព្រះដ៏ចម្រើន) មុនពេលព្រះអង្គទ្រង់បរិនិព្វានទៅ បើដល់សង្ក្រាន្ត​ចូលឆ្នាំថ្មីម្ដងៗ តើខ្ញុំព្រះអង្គគួរបំពេញបុញ្ញកម្មអ្វីខ្លះ? &quot;ព្រះដ៏ចម្រើនត្រាស់ថា&quot; បពិត្រមហារាជ! គួរសាងវាលុកចេតិយនៅឆ្នេរស្ទឹង ឬ ទន្លេហើយនាំយកគ្រឿង​សក្ការៈមានទៀន ធូប គ្រឿងក្រអូប ផ្កាភ្ញីជាដើម មកបូជាថ្វាយចុះ​ ព្រះអង្គក៏បានត្រាស់បញ្ជាក់អំពីអានិ​សង្សនៃការកសាងវាលុកចេតិយ ជាព្រះបាលីគាថាយ៉ាង ដូច្នេះថា៖ &quot;វាលុកចេតិយំ កត្វា យេ​ នរា អថ នារិយា អន្នំ បានំ វត្ថំ បប្ផំ គន្ធវិលេបនាទីនិ អាហរិត្វា ចេតិយំ បូជំ កត្វា​ សទ្ធាយ ច អានិសំសំ មហប្ផលំ ទ្វេ កុលេ ឧប្បជ្ជតិ ខត្តិយេ ចាបិ ព្រាហ្មណេ ហីនេ កុលេ ន ជាយន្តិ ពាលុកស្ស ឥទំ​ ផលំ &quot; ប្រែថា៖ នរៈនារីណាដែលបានសាង វាលុកចេតិយ ហើយបានយកនូវបាយ ទឹក សំពត់ ផ្កា គ្រឿងក្រអូប គ្រឿង​លាប ជាដើម បូជាព្រះចេតិយនោះ ដោយសទ្ធាជ្រះថ្លា នរៈនារីនោះ រមែងបានទទួលនូវផលានិសង្សច្រើន រមែង​ទៅកើតក្នុងត្រកូលពីរគឺ ខត្តិយត្រកូល និងព្រាហ្មណត្រកូល មិនទៅកើតក្នុងត្រកូលថោកទាបឡើយ ។&lt;ref&gt; United States. State Department (1974) [https://books.google.com/books/about/Contemporary_Cambodian_the_Social_Instit.html?id=LclIAQAAMAAJ Contemporary Cambodian, the Social Institutions, a Joint Project of the Foreign Service Institute and the Defense Language Institute, 1974], Publisher: Original from	University of Minnesota p.379 &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Olivier de Bernon, Kun Sopheap, Leng Kok-An (2004) [https://books.google.com/books/about/Inventaire_provisoire_des_manuscrits_du.html?id=oGTgAAAAMAAJ Inventaire provisoire des manuscrits du Cambodge, Part 1], Publisher: École française d'Extrême-Orient, Original from the University of Michigan p.405 [[ISBN]]: 9741332912 &lt;/ref&gt;

=== ការលេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ក្នុងថ្ងៃវារៈវ័នបត ===
'''Khmer Folk Games in Vonnabat Day'''

ក្នុងថ្ងៃវារៈវ័នបត នៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ពលរដ្ឋក្មេងចាស់ងើបពីព្រលឹម រៀបចំម្ហូបអាហារ ទៅវត្តដើម្បើចូលរួមក្នុងពិធីពូនភ្នំខ្សាច់ ដើម្បីធ្វើកិច្ចរំដោះកម្មពៀរផង និង ជាថ្ងៃផ្ដល់ផល្លានុផល ទៅឱ្យជនទីទាល់ក្រដែលបានទៅប្រមូលផ្ដុំតាមវត្ត អារាមនីមួយៗផង ការទទួលបាននូវអានិសង្សនេះហើយ ដែលបុរាណាចារ្យលោកសម្គាល់ហៅថាជា &quot;ថ្ងៃត្រាសបុណ្យ&quot; ក្រោយពេលដែលបញ្ចប់ពិធីពូនភ្នំខ្សាច់ នាពេលព្រឹក ពលរដ្ឋក៏បន្តលេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរក្នុងពេលនោះ លេងរហូតដល់ថ្ងៃរសៀល ឬ  បញ្ឈប់ត្រឹមព្រះអាទិត្យអស់សុដង្គត ហើយពលរដ្ឋខ្លះអាចនៅបន្តដើម្បីបន្តធ្វើពិធីសូត្រឆ្លងភ្នំខ្សាច់ នាពេលព្រលប់ផងដែរ ។&lt;ref&gt; Sākalvidyālay Bhūmin Bhnaṃ Beñ (2002) [https://books.google.com/books/about/4th_Socio_Cultural_Research_Congress_on.html?id=41pQAQAAMAAJ 4th Socio-Cultural Research Congress on Cambodia, 6-8 November 2001 : papers of the congress], Publisher: Royal University of Phnom Penh Original from	University of California, Berkeley p.541 &lt;/ref&gt;

ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ដែលបានដកស្រង់ចេញពីឯកសារ នៃក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ រៀបរៀងដោយ លោក ចាប ពិន អធិបតីក្រុមជំនុំ អ្នកស្រី ពេជ្រ សល់, លោក លី ធាមតេង, លោក ស្ដើងធូរ និង ផ្នែកគំនូរដោយលោក ចាប នូ ដែលបានចុះផ្សាយក្នុងឆ្នាំ 1964 ចេញផ្សាយដោយ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ។&lt;ref&gt; Chap Pin, Pich Sal, Ly Theamteng, Sdeung Thou, Chap Nou (1964) [https://books.google.com/books/about/%E1%9E%9B%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9F%82%E1%9E%84%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A.html?id=JCMcygEACAAJ Khmer Traditional Games], Publisher: Krumjaòmnuòm Daòmniamdamlâap Khmaer, Khmer Buddhist Academy Tradition Church of Cambodia p.105 &lt;/ref&gt;

=== ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរមានដូចតទៅ៖ ===

* '''ល្បែងស្ដេចចង់''' មាន័យថា អ្នកធ្វើស្ដេចមិនត្រូវមានចិត្តលំអៀងនោះទេ គេចែកក្រុមលេងជា២ផ្នែក ប្រុស និង ស្រី ដែលជ្រើសយកចំនួនគូ ឱ្យឈរម្ខាងគ្នា ហើយស្ដេចចង់ត្រូវ អង្គុយកណ្ដាល ក្រុមស្រី ត្រូវឡើង
មកខ្សឹបប្រាប់ស្ដេចជាមុន នៃការស្រលាញ់ទៅកាន់ក្រុមប្រុស ហើយក្រុមប្រុសត្រូវឡើងខ្សឹបបន្ត កាលណាពួកគេខ្សឹបការស្រលាញ់ឈ្មោះដូចគ្នា ស្ដេចចង់និងស្រែកថា អៀវ ដែលតម្រូវឱ្យអ្នកខ្សឹបលើកទី២ នៃគូរទី១ ត្រូវអៀវដៃគូររបស់គេទៅម្ខាងទៀត គេធ្វើការចូលខ្សឹបឆ្លាសគ្នាទៅវិញទៅមករហូតដល់រកឃើញអ្នកឈ្នះនៃគូរចុងក្រោយ ភាគីដែលចាញ់ ត្រូវចូលមកអៀវភាគគីដែលឈ្នះទាំងអស់ព្រមគ្នា ទៅផ្នែកម្ខាងទៀតនៃទីរបស់ខ្លួនដែលចាញ់ អ្នកដែលត្រូវបានគេអៀវ និង ស្រែកបន្តថាអៀវៗ អៀវៗ រហូតដលទីនៃភាគីខាងចាញ់ ទើបសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។
* '''ល្បែងចោលឈូង''' មានន័យថា ល្បែងផ្សងគូ គេចែកក្រុមលេងជា២ផ្នែក ប្រុស និង ស្រី ដែលជ្រើសយកចំនួនគូ ឱ្យឈរម្ខាងគ្នា ដែលឃ្លាតពីគ្នាទាំងសងខាងប្រហែល ៨ ទៅ ១០ ម៉ែត្រ គេយកក្រមារឺ កន្សែងមកឆ្នូលអោយមូលចងរឹតអោយតឹងណែនល្អ ទុកអោយមានកន្ទុយបន្ដិចហៅថា «ឈូង» សំរាប់កាន់បោះរឺចោលទៅមករកគ្នា ។ ការលេងល្បែងចោលឈូងមាន ២ បែប ទី១ហៅថា &quot;ឈូងច្រៀងរាំ&quot; ដែលតម្រូវឱ្យខាងប្រុស ឬ ខាងស្រី ច្រៀងនូវឃ្លាបោះឈូង ប្រកបដោយពាក្យចុងជួន (ស្រៈ ា ិ ី ុ អូ -ល-) រួចហើយគេលេបខាយពាក្យជួននោះទៅលើខាងប្រុស រួចគេពោលថា ចាំទទួលឈូងអូន ឬ ឈូងបង នៅពេលដែលខាងប្រុស ឬ ខាងស្រីចាប់បាននូវឈូងនោះ គេនិងចោលឈូងនោះទៅរកនរណាម្នាក់ បើចោលខុសចាត់ទុកជាឈូងស្អុយ បើចោលត្រូវ ម្នាក់ណាហើយត្រូវចាត់ទុកជា គូដែលគេផ្សង ដែលម្នាក់នោះត្រូវច្រៀងផងរាំផង យកឈូងនោះមកឱ្យភាគីដែលបានចោលត្រូវនេះ ដែលគេសន្មតហៅថា ច្រៀងរាំជូនឈូង ហើយអ្នកដែលមិនត្រូវបានគេចោលឈូងត្រូវមិនចាំបាច់ ច្រៀងរាំយកឈូងមកនោះទេ ។
បែប ទី២ហៅថា &quot;ឈូងលោះខ្ញុំ&quot; លេងដូចឈូងបែបទី១ដែរ ខុសត្រង់ ភាគីដែលចោលឈូងត្រូវនរណាម្នាក់នៃភាគីម្ខាងទៀត ត្រូវចាប់យកម្នាក់នោះមកឃាត់ទុក រួចតម្រូវឱ្យភាគីម្ខាងទៀតចោលឈូង ដើម្បីលោះគ្នីគ្នាមកវិញ បើភាគីម្ខាងទៀតមិនអាចលោះគ្នីគ្នារបស់ខ្លួនមកវិញបានទេ និង ត្រូវចាត់ទុកថាចាញ់ ហើយអ្នកដែលត្រូវបានគេឃាត់ទុកតម្រូវឱ្យចងបិទភ្នែក រួចប្រលែងឱ្យដេញចាប់ភាគីដែលជាអ្នកឈ្នះ បើចាប់បានសមាជិកណាម្នាក់ក្នុងពេលកំពុងចងបិទភ្នែក នោះនិងត្រូវបានរួចខ្លួន ហើយសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។

* '''ល្បែងខ្លែងចាប់កូនមាន់''' មានន័យថា ល្បែងការពារសមាជិក គេចាត់ម្នាក់ដែលមានមាឌធំឡើងធ្វើជាមេហ្វូងហៅថា &quot;មេមាន់&quot; សមាជិកជាច្រើនចាត់ធ្វើកូនមាន់ ហើយចាត់ម្នាក់ទៀត ឱ្យធ្វើជាខ្លែង ចាំចាប់កូនមាន់ ។ ម្នាក់ៗ ត្រូវចងក្រម៉ាក្រវ៉ាត់ចង្កេះឱ្យតឹងណែន ដើម្បីការពារកុំឱ្យរបូតសម្លៀកបំពាក់ គេត្រូវយកឈើមកគងលើគ្នា រួចឧបកិច្ចថា ភ្នក់ភ្លើង រួចមេមាន់ប្រាប់ឱ្យកូនមាន់តោងចង្កេះបន្តគ្នាជាជួរ រួចដើរក្រវែលៗជុំវិញ ទៅលេបខាយចំអក ឱ្យអ្នកតាងជាសត្វខ្លែងថា៖ ចាប់កូនខ្លែងប្រឡែងកូនអក ពពេចញ៉ែកញ៉កកូនអញតែមួយ ។ ជីកអន្លុងដាំត្រកួន ទន្សាយរត់ពួន ត្រកួនឡើងលាស់ ទៀន១គូតាំងយូបាំងព្រះ វារៈបីដងដល់ផ្ទះតានៅ ឬ ដល់ផ្ទះដូននៅ ? បន្ទាប់មកមេមាន់ស្រែកប្រាប់ថាដល់ហើយ មកដល់មុខខ្លែង មេមាន់សួរថា តាៗសុំភ្លើង ឬ ដូនៗសុំភ្លើង ខ្លែងសួរថា យកធ្វើអី យកមកដុតខ្យង ឱ្យតាសុីផង យកសំបក បើតាមិនសុីហើយចាប់កូនមុខ ឪពុកមិនឱ្យ ចាប់បានកូនក្រោយ សូមតាឬដូនយកចុះ រួចខ្លែងត្រូវយកដុំឈើឱ្យមេមាន់ បោះរមៀលខាងក្រោមប្រឡោះជួរជើង បើត្រូវសមាជិកណាម្នាក់ត្រូវដកហូតយកចុះ រួចមេមាន់ត្រូវដើរ ក្រវែលម្ដងទៀត ហើយប្ដូរចម្រៀងថា ចាប់កូនខ្លែងប្រឡែងកូនមាន់ បើមេមកទាន់យកកូនទៅលាក់ លាក់ឯណាលាក់ក្បាលដំណេក ភ្ញាក់ពីដេកវាយកូនទូងតាំង វារៈបីដងដល់ផ្ទះតានៅ ឬ ដល់ផ្ទះដូននៅ ? ក្នុងការសុំភ្លើងដដែល បើសិនជាដុំឈើនៅតែរមៀលត្រូវកូនមាន់ ខ្លែងនៅតែមានសិទ្ធដកសមាជិករហូតដល់អស់ បើដុំឈើមិនរមៀលត្រូវទេ ខ្លែងត្រូវចេញមកឆាបកូនមាន់ កាលណាខ្លែងចាប់បានសមាជិកណាមួយដែលបានបែកចេញពីជួរ កូនមាន់ដែលចាប់បានក្ដី កូនមាន់ដែលឃាត់ទុកក្ដី នោះត្រូវខ្លែងដាក់ទោស ឱ្យដើរដំណើរសត្វផ្សេងៗ ជុំវិញខ្លែងចំនួន៣ជុំ ហើយត្រូវសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។

* '''ល្បែងលាក់កន្សែង''' មានន័យថា ល្បែងរវាសរវៃ គេបបួលគ្នាពី ៦ - ទៅ ១២ នាក់ ឬ ច្រើនជាងនេះ រួចគេឱ្យអង្គុយចោងហោងជាកងរង្វង់ នាក់អង្គុយត្រូវដាក់ដៃម្ខាង ឆ្វេង ឬ ស្ដាំ បោះមកខាងក្រោយ ។ ទើបគេយកកន្សែង មកបត់ជាពីរពួតធ្វើជារំព័ត បន្ទាប់មកគេចាត់អ្នកលេងម្នាក់ ត្រូវកាន់លាក់កន្សែងនេះ ដើរជារង្វង់ពីក្រោយដោយស្រែកច្រៀងពោលថា លាក់កន្សែង ឆ្មាខាំកែងអូសលោងៗ គេលាក់បណ្ដើរ ច្រៀងបណ្ដើរ ហើយក្រឡេកទៅមើលអ្នកអង្គុយ បើមានអ្នកណាម្នាក់ ងៀកក្រោយលួយមើល ត្រូវចាប់បានគេនិងពិន័យ ដោយដាក់ឱ្យអង្គុយនៅកណ្ដាលវង់មិនឱ្យកាន់កន្សែងចំនួន ៣ លើក ។ រួចហើយគេលាក់ទៅឱ្យអ្នកអង្គុយម្នាក់នៅក្នុងដៃ អ្នកអង្គុយនោះត្រូវដេញវាយអ្នកអង្គុយបន្ទាប់ដែលមិនដឹងខ្លួននិងមិនបានត្រៀមជាមុន ឱ្យរត់ព័តមួយជុំមកទីអង្គុយរបស់ខ្លួនវិញទើបរួចខ្លួន ទើបគេបន្តបែបនេះរហូតដល់គ្រប់សមាជិកដែលបានលេងទើបសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។

=== [[វារៈឡើងស័ក]] ===
'''Leungsak Day'''

ថ្ងៃទី៣ ហៅថា &quot;វារៈឡើងស័ក&quot; មានន័យថា ការផ្លាសប្ដូរ លំដាប់ស័ក នៃឆ្នាំសករាជ ([https://en.wikipedia.org/wiki/Shaka_era Saka Era]) ដែលមានស័កទាំង១០ ដូចជា៖ ឯក​ស័ក, ទោស័ក, ត្រី​ស័ក, ចត្វាស័ក, បញ្ចស័ក, ឆស័ក, សប្តស័ក, អដ្ឋស័ក, នព្វស័ក, សំរឹទ្ធិស័ក ដើម្បីសម្គាល់ឆ្នាំ នៃក្បួនហោរាសាស្ត្រក្នុងការគណនា [[ចុល្លសករាជ]] និង [[មហាសករាជ]] ចងក្រងដោយលោក '''[https://fr.m.wikipedia.org/wiki/F%C3%A9lix_Faraut Félix Gaspard Faraut]''' ក្នុងឆ្នាំ ១៩១០ ដោយសៀវភៅនោះមានឈ្មោះថា (Astronomie Cambodgienne)  លោកបានរៀនក្បួនតម្រាតារាសាស្ត្រខ្មែរនេះ ពីលោកឧកញ៉ាធិបតី ចាងហ្វាងដួង ។&lt;ref&gt; Félix Gaspard (1910) [https://www.worldcat.org/title/astronomie-cambodgienne/oclc/1123570023 Astronomie cambodgienne], Publisher: Imprimerie F.-H. Schneider, p.283 [[ISBN]]: 1123570023 &lt;/ref&gt;

 
* ថ្ងៃទី ៣ នៃថ្ងៃឡើងស័ក មានការស្រង់ ព្រះពុទ្ធបដិមាករ និង ព្រះរស់ ដែលមានន័យថា មាតា​បិតា ឬ ជីដូនជីតា ។ ការងូតទឹកជម្រះកាយជូនចំពោះ មាតាបិតា ឬ ជីដូនជីតា កូនចៅបានទទួលនូវពរសព្វសាធុ​ការ ក៏ដូចជាការដឹងគុណ ចំពោះពួកគាត់ក្នុងការផ្ដល់កំណើត និង កិច្ចខិតខំបីបាច់ថែរក្សា ដែលពួកគាត់មានចំពោះកូនៗ កិច្ចតបស្នងនេះហើយ ដែលកូនចៅទទួលបានដំបូន្មានល្អៗ សម្រាប់អប់រំខ្លួន ក៏ដូចជាសាបព្រួសនូវទង្វើរដ៏ល្អនេះចំពោះកូនចៅជំនាន់ក្រោយរបស់ពួកគេផងដែរ ។ មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ក្នុងគម្ពីរ សុត្តជាតក បញ្ជាក់ថាអានិសង្សនៃការស្រង់ទឹក ព្រះសង្ឃ និង មាតាបិតា  កាល​ថ្ងៃ​សង្ក្រាន្តចូលមកជិតដល់ព្រះបាទ &quot;បសេនទិកោសល&quot; បានរៀបចំឆាកយ៉ាងស្អាត នៅឆ្នេរស្ទឹងមួយរួចហើយក៏និមន្ត​ព្រះពុទ្ធ និង ព្រះសង្ឃស្រង់ទឹក ដោយមានសមាទានសីល ប្រគេនភត្តាហារចំពោះព្រះពុទ្ធ និង ព្រះសង្ឃទាំងអស់ ក្នុងទីនោះផង ។ ដោយមានក្នុងពំនោលថា៖ អ្នកណាបានស្រង់ទឹកព្រះសង្ឃ មាតាបិតា និង គ្រូឧបជ្ឈាយ៍ និងបាន​ទទួលអានិសង្សច្រើនណាស់ លុះដល់អនាគតជាតិនិងបានទៅកើតក្នុងទេវលោកឋាននិងបានជាស្ដេចចក្រ​ពត្តិ​ មានបុណ្យបារមីច្រើន មានរូបសម្បត្តិល្អ មានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន មានសេចក្ដីសុខគ្រប់បែបយ៉ាង ។&lt;ref&gt; Lim Hak Kheang, Madeline Elizabeth Ehrman, Kem Sos, Foreign Service Institute (États-Unis) (1974) [https://books.google.com/books/about/Contemporary_Cambodian.html?id=-1Do7L7GrlkC Contemporary Cambodian: The Social Institutions], Publisher: Foreign Service Institute, Original from the University of California p.379 &lt;/ref&gt;

* ក៏ដូចជាតាមរយៈកំណត់ត្រាលោក [[ទេពពិទូរ ឈឹម ក្រសេម]] ការស្រង់បានបដិមា [[ព្រះកែវមរកត]] ក្នុងរាជព្រះបាទ [[សូរ្យវរ្ម័នទី១]] ទ្រង់សោមនស្សណាស់ឱ្យទទួលទុកក្នុងព្រះបរមរាជវាំង ក្នុងរវាងឆ្នាំ ១០៤០ នៃគ​.សករាជ ជាមួយនិងកិច្ចពិធីស្រង់ព្រះផងដែរ ហើយភាពល្បីល្បាញនៃកិច្ចពិធីបានដឹងដល់ ព្រះបាទ អនុរុទ្ធ ដែលសោយរាជ្យសម្បត្តិផ្លូវការណ៍ នៃអាណាចក្របាកាន បានជ្រាបដឹងដំណឹងនេះទ្រង់បានត្រាសបញ្ជារ ឱ្យរាជបំរើនាំរាជសារមកស្នើសុំយកព្រះកែវមរកត ត្រឡប់ទៅកាន់ប្រទេសភូមាវិញផងដែរ តាមរយៈកំណត់ត្រានេះ យើងអាចយល់បានថា កិច្ចពិធីស្រង់ព្រះពុទ្ធអង្គ អាចនិងកើតមានតាំងពីសម័យកាលអង្គរមកម៉្លេះ ។&lt;ref&gt; Tep pitur Chim-Krasem (1950)  [https://m.wikisource.org/w/index.php?title=File%3AKambuja_Suriya_1950_Issue_9.pdf&amp;page=1 Kambuja Suriya Issue 9] Publisher: Church of the Trinity Buddhist University of Cambodia p.82 &lt;/ref&gt;

=== ការលេងល្បែងប្រពៃណីខ្មែរ ក្នុងថ្ងៃវារៈឡើងស័ក ===
'''Khmer Traditional Games in Leungsak Day'''

បងប្អូនខ្មែរមួយចំនួន តែងយល់ច្រឡំពាក្យ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ទៅនិងពាក្យ ល្បែងប្រពៃណីខ្មែរ ដែលបុរាណាចារ្យ លោកបានបញ្ចាក់ពីភាពខុសគ្នានៃឈ្មោះរួចទៅហើយ គ្រាន់តែបងប្អូនមួយចំនួនយល់ច្រឡំប៉ុនណោះ ល្បែងប្រពៃណីខ្មែរ ជាល្បែងដែលគេតម្រូវឱ្យមានការប្រកួតប្រជែងគ្នា ដោយការល្បងប្រាជ្ញា ឬ ល្បងកម្លាំង ដោយសន្មតថា ជាកីឡាល្បែងបែបប្រពៃណី ដែលឈានទៅរកជាម្ចាស់ជើងឯក ដែលបុរាណាចារ្យលោកឱ្យកំណត់លេងជាការសម្គាល់នៃថ្ងៃឡើងស័ក ថ្ងៃដែលថ្នាក់ដឹកនាំតាមតំបន់បានប្រគល់រង្វាន់ជ័យលាភី តែងតាំងដល់អ្នកដែលបានឈ្នះក្នុងកម្មវីធីប្រកួតផ្សេងៗ ក្នុងថ្ងៃបង្ហើយថ្ងៃទី៣ នៃថ្ងៃវារៈឡើងស័កនេះ ។&lt;ref&gt; Mary Benton Smith (1968) [https://books.google.com/books/about/Southeast_Asia.html?id=4z9uAAAAMAAJ Southeast Asia], Publisher: Lane Books, Original from the University of Michigan p.159 &lt;/ref&gt;

* ការប្រកួតលេងអុក
* ការប្រជល់មាន់
* ប្រដាល់គុនខ្មែរ (Kun Khmer Boxing)
* ការសម្ដែងគុនល្បុកតោ (Bokator Performance)
* ការប្រកួតបាញ់ព្រួញ 
* ការប្រណាំរទេះគោ
* ការប្រណាំងរទេះសេះ 
* ការប្រណាំងរទេះក្របី
* ការប្រមូលទឹកយក មកលេងជះទឹក និង បាតម៉្សៅ 
ធំបំផុតនៃថ្ងៃចុងក្រោយ ។

== ទំនៀមក្រោយចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Traditions after Khmer New Year'''
 
[[File:Angkor sculpture Battle of Deva.jpg|thumb|Angkor sculpture Deva open the gates of heaven 21 portal battle with Asura]]
 
ក្រោយចូលឆ្នាំខ្មែរមួយថ្ងៃ ពោលគឺថ្ងៃទី១៧ គណៈសង្ឃទាំង៣និកាយ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និង ប្រាប់ឱ្យ ព្រះសងរាជ្យគ្រប់វត្ត នាំព្រះសង្ឃគ្រប់ៗអង្គ ចេញមកប្រស់ព្រំ ទឹកមន្តតាមភូមិស្រុករបស់ប្រជាជនខ្មែរ ដើម្បីបោសសំអាតនៅអំពើអាក្រក់ដែលកើតមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពីមុនមក រំលឹកនៃការចងចាំ ថ្ងៃ១៧ មេសា ដែលពួក [[ខ្មែរក្រហម]] បានចូលមកកាន់កាប់ដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាទាំងស្រុងរហូតដល់មានការកាប់សម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋអស់រាប់លាននាក់ ។ ព្រះសង្ឃគ្រប់អង្គ នាថ្ងៃរសៀលនេះ និង ចេញមកដង្ហែរ ព្រះពុទ្ធបដិមារ ជាមួយទេវរូបរបស់ សាសនាព្រហ្មញ្ញ មាន [[ព្រះវិស្ណុ]] [[ព្រះព្រហ្ម]] [[ព្រះឥសូរ]] 
[[ព្រះគណេស]] ជាមួយនិងការ សូត្រមន្តប្រស់ព្រំទឹក ដើម្បីបណ្ដេញ ពពួកបិសាច ដែលនាំយកភាពមិនល្អ មកថ្ងៃទី១៧នេះ ។&lt;ref&gt; Heinrich-Böll-Stiftung (2005) [https://books.google.com/books/about/7th_Socio_Cultural_Research_Congress_on.html?id=x2K1s6ZQh1QC 7th Socio-Cultural Research Congress on Cambodia, 15-17 November 2004] Publisher: Royal University of Phnom Penh Original from	University of California, Berkeley p.1035 &lt;/ref&gt;

'''តំណាលនិទាន'''
មាននិទានអំពីថ្ងៃទី១៧ មេសា ដែលឆ្លងសករាជរួច ដែលច្រកទ្វារបិសាច និង ច្រកទ្វារទេវតាបានបើកដំណាលគ្នា បង្កើតបានជាចម្បាំងរវាងពួកទេវតា និង ពួកបីសាច ពួកទេវតាបានបើកច្រទ្វារទាំង២១ ដើម្បីចេញធ្វើចម្បាំងនិងពួកបីសាច ដូចនេះហើយទើបពលរដ្ឋខ្មែរមាននូវកិច្ច [[ជំនឿការអុជធូប]] ទាំង២១សសៃ ដើម្បីឧទ្ទិសសំបូងរូង មកដល់បញ្ចុប្បន្ននេះ ។ នៅក្នុងព្រះគុម្គីរពុទ្ធសាសនាមហាយាន នាប្រទេសចិន បាននិទានអំពីពួកបីសាច ដែលដឹកនាំដោយស្ដេចបីសាចឈ្មោះ &quot;អូធាន&quot; បានច្បាំងដណ្ដើមកាន់កាប់ឋានសួគ៌របស់ព្រះឥន្ទនាពេលនោះ ខាងទេវតាបានច្បាំងចាញ់ ហើយពួកបីសាចបានគ្រប់គ្រងនៅឋានទាំង៣ ដើម្បីបង្ក្រាបពួកបីសាចបាន ព្រះពុទ្ធ បានទៅចាប់បដិសន្ធិជា មនុស្សលោក មករួមនិងពួកទេវតា ចេញមកប្រយុទ្ធជាមួយនិងពួកបីសាច ទើបអាចយកឈ្នះពួកបីសាចបាន និទានចង់ពន្យល់ថា ព្រោះបើព្រះពុទ្ធ សម្លាប់ពួកបិសាច ក្នុងទម្រង់ជាព្រះ នោះទ្រង់និងដាច់អបត្តិដោយការសម្លាប់សត្វ មិនអាចក្លាយជាព្រះអរហន្តឡើយ ។ និទាននៅក្នុងគម្ពីរគ្រឹស្តសាសនា របស់ពួកអុឺរ៉ុប ថ្ងៃទី១៧ មេសា ដូចគ្នា ជាថ្ងៃដែលព្រះយេស៊ូគ្រឹស្ត លោករស់ឡើងវិញម្ដងទៀត ។

តឹកតាងនៃចម្លាក់ ព្រះទេវៈទាំងអស់ដែលជិះលើសត្វយាន្តជំនិះរបស់ខ្លួន គ្រប់ព្រះហត្ថកាន់ទៅដោយគ្រប់សាស្ត្រាវុធ ដែលឆ្លាក់ នៅជ្រុងថែវខាងលិចចំហៀងខាងជើង នៃ [[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]] ពណ៌នាអំពីព្រឹត្តិការណ៍នៃការបើកច្រកទ្វារទេវតាទាំង២១ ដើម្បីធ្វើចម្បាំងរវាងពួកទេវៈ និង ពួកបិសាច ។

ក្នុងនោះ មានព្រះសូរិយា បរនូវរាជរថចម្បាំងរបស់ខ្លួនអូសដោយ អស្សតរ ៧ ក្បាល នៅខាងក្រោមព្រះ សូរិយា មានទេពនិករទាំង ៩ ចេញមកធ្វើចម្បាំងផងដែរ ។ មានរូបចម្លាក់ ទេវតារក្សាទិសទាំង៨ ផងដែរ ដែលលោកគង់លើយាន្តជំនិះរបស់ខ្លួន និង ប្រដាប់ទៅដោយគ្រឿងសាស្ត្រាបវុធក្នុងព្រះហត្ថ ដូចជា៖

* ១. ព្រះគុវេរៈ គង់លើយក្ស ថែករក្សាទិសឧត្ដរ លោកជាអធិបតីលើពួក យក្ស លោកមានឈ្មោះមួយទៀតថា សម្ដេចព្រះវេស្សវ័ណ ។

* ២. ព្រះវារុណ គង់លើហង្ស ថែករក្សាទិសបស្ចឹម លោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យគង្គា ដែលមានន័យថា ទឹក មានជាអាថ៍ ភ្លៀង ស្ទឹង ទន្លេ សមុទ្រ ។

* ៣. ព្រះស្កន្តៈ គង់លើមយូរា (ក្ងោក)  ថែរក្សាទិសនារតី លោកជាបុត្ររបស់ [[ព្រះឥសូរ]] ។

* ៤. ព្រះវាយុ គង់លើសេះ ថែរក្សាទិសពាយ័ព្យ លោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យខ្យល់ ឬ ព្យុះ ។

* ៥. ព្រះឥន្រ្ទ គង់លើដំរីក្បាលបី ថែរក្សាទិសបូព៌ា លោក ជាស្ដេចគ្រប់គ្រងពួកទេវតា ទាំង៣៣ពួក ។

* ៦. ព្រះយមរាជ គង់លើក្របី ថែរក្សាទិសទក្សិណ
លោកជាស្ដេចដែលគ្រប់គ្រង ឋាននរក និងជាអ្នកកាន់ច្បាប់ ក្ដោបក្ដាប់នៃព្រលឹងវិញាណខ្មោចទាំងអស់ ព្រះយមរាជ មានសៀវភៅកំណត់ហេតុជីវិតរបស់មនុស្សទាំងអស់នៅលើផែនដី ហើយនៅពេលដែលមនុស្សណាអស់ជីវិត ព្រះយមរាជ នឹងបញ្ជូនកូនចៅរបស់ខ្លួន ឱ្យទៅយកព្រលឹងវិញ្ញាណមនុស្សនោះ មកឋាននរកដើម្បីកាត់ក្តី ។

* ៧. ព្រះអគ្នី គង់លើរមាស ថែរក្សាទិសអគ្នេយ៍ លោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យភ្លើង លោកជាកូនច្បងរបស់ [[ព្រះព្រហ្ម]] លោកមានមុខ២ តំណាងឱ្យថាមពល២ គឺ ពន្លឺ និង កំដៅ ។

* ៨. ព្រះឥសានៈ គង់លើរាជសីហ៍ ថែរក្សាទិសឥសានលោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យអាកាស និងជាព្រះដែលតំណាងឲ្យថាមពល ដែលមើលមិនឃើញនោះគឺ &quot;សម្លេង&quot; ។

== តើសហគមន៍ពលរដ្ឋខ្មែរ អាមេរិកកាំង គួរចូលឆ្នាំខ្មែរយ៉ាងដូចម្ដេច? ==
'''How should the Cambodian-American community celebration Khmer New Year?'''

* រៀងរាល់មួយឆ្នាំម្ដង នៃថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ យើងតែងសង្កេតឃើញថា ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំង តែងតែមានសេចក្ដីនឹករលឹកទៅដល់ថ្ងៃចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួន ហើយពួកគេនិងបង្កើតឱ្យមានក្បួនព្យុហយាត្រា (Parade Khmer New Year) ជាប្រចាំឆ្នាំ ដែលជារឿងល្អប្រពៃណាស់ ក៏ប៉ុន្តែ ក្បួនព្យុហយាត្រា របស់ពួកគេជារៀងរាល់ឆ្នាំមើលទៅហាក់បីដូចជាដំណើរធម្មតា មិនមានអ្វីដែលធ្វើឱ្យសារទររំភើបសោះ មិនមានការលើកយកអត្ថន័យណាមួយក្នុងនិទានចូលឆ្នាំយកទៅបង្ហាញដល់ជនបរទេសសោះ គួរមានក្បួនដង្ហែរ គោមផ្កាយ ក្បួនដង្ហែរទេវតាសង្ក្រាន្ត ក្បួនដង្ហែរក្បាលព្រហ្ម ក្បួនដង្ហែបដិមារព្រះពុទ្ធធំៗគង់លើរតនបល្ល័ងផ្កាឈូក ដូចជាមិនឃើញមានសោះ (រកអត្ថន័យ នៃពាក្យចូលឆ្នាំមិនឃើញនោះទេ) ហើយពួកគេប្រមូលផ្ដុំគ្នាទៅវត្ត ក្រៅពីចូលវត្តរួចមានលេងល្បែងប្រជាប្រិយតិចតួច ហើយអង្គុយញាំអីធម្មតា លក្ខណៈបែប (Picnic) គ្រួសារដោយឡែកៗពីគ្នា មិនមានអ្វីសម្គាល់ជាភាពធំដុំក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរនោះទេ !!
ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកកាំង គួរបង្កើតឱ្យមានក្បួនព្យុហយត្រាពេលល្ងាច មានដង្ហែរគោមរូបផ្កាយ រូបព្រះផ្សេងៗ តំណាងឱ្យ ក្បួនហែរទេវតា បង្កើតឱ្យមានពិធីប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងពេលប្រារព្ធពិធីហែរក្បួន ជាកិច្ចទទួលនូវសេចក្ដីក្រអូប ជាងនោះទៅទៀតគួរមានបាញ់នៅភ្លើងកាំជ្រួចផងដែរ គម្ពីរពុទ្ធសាសនានៅកម្ពុជា បានបញ្ចាក់ថា វត្តអារាម ជាទីស្ងប់ស្ងាត់ផងដែរ តាមរយៈ លោកទេព ពិទូរឈឹមក្រសេម មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ធ្លាប់លើកឡើងថា មិនគួរឱ្យមានការរាំរែកវក់វីនៅពីមុខព្រះពុទ្ធបដិមាករនោះទេ វាជាអំពើបាប យើងក្រឡេកទៅមើលវត្តអារាមជាច្រើននៅកម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះនៅក្រមសីលធម៌ជាខ្លាំងការចាក់ធុងបាសដម្លង់នៅតាមវត្តអារាម ដោយញាក់ញ័រ កន្ត្រាក់ៗចាក់សុទ្ធតែបទ Remix នៅពីមុខព្រះវិហារ នៅចំពីមុខព្រះពុទ្ធអង្គថែមទៀត ហើយមានអ្នកខ្លះក៏ឈានទៅដល់ការវាយតប់គ្នាក្នុងវត្តអារាមផងដែរ នេះហើយជាអំពើអន្តរាយនៃសីលធម៌ទំនៀមវប្បធម៌ជាតិ ។
ព្រះសង្ឃមួយចំនួនដែលគាត់រៀនព្រះគម្ពីពុទ្ធសាសនាបានតិច ក៏កើតជាក្ដីទោម្នេញមិនដឹងទាក់ទាញក្មេងៗយុវជនបែបណាមកវត្តលេងកំសាន្ត មានតែចាក់ធុងបាសតម្លង់ក្នុងវត្តអារាម យ៉ាងអនាធិបតេយ្យ ទាំងដែលគ្រប់វត្តអារាមជាទីស្ងប់ស្ងាត់នៃព្រះធម៌ ។ ព្រះសង្ឃមួយចំនួនដែលបួសជំពាក់ដោយគលេស នៃតណ្ហាកាមគុណ បានបង្កើតឱ្យមានការរាំរែក ពាសពេញវត្ត ប្រាសចាកពីពាក្យថា វត្តជាទីសំណាក់ធម៌ និង ជាទីស្ងប់ស្ងាត់ ព្រះសង្ឃមួយចំនួននៅមិនទាន់យល់ពីវដ្តរបស់មនុស្ស ដែលសប្បាយ ក្នុងរូបភាពជា កុមារតូច កុមារជំទង់ កុមារពេញវ័យ ចូលដល់វ័យមនុស្សធំ វ័យមនុស្សចាស់ ក៏ធ្លាក់ចុះនៃការសប្បាយជាបន្តបន្ទាប់ ហើយធុញទ្រាន់និងការសប្បាយរបស់ក្មេងៗដែលកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់រហូតដែលយើងថា វដ្តនៃមនុស្ស (ភាពសប្បាយជាកង់រង្វង់) 

* បុរាណចារ្យ លោកខំសយោគសាសនាទាំងពីរបញ្ជូលគ្នា ដែលចាត់ទុក ព្រហ្មញ្ញសាសនា ជាឪពុក ចាត់ទុកពុទ្ធសាសនា ជាម្ដាយ សាសនាទាំងពីរបានចូលគ្នាជាធ្លុងមួយ បង្កើតបានជាទំនៀមខាងផ្នែកអាណាចក្រ និង ទំនៀមខាងផ្នែកពុទ្ធចក្រ ដើម្បីឱ្យប្រទេសជាតិរីកចម្រើនរុងរឿង ដូចបណ្ដាលប្រទេសដទៃ ផ្នត់គំនិតដ៏ល្អឯកនេះហើយ នៅទទួលរងនូវការលាបពណ៌គ្នាគ្រប់រូបភាព ។

== ព្រេងនិទាន ចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Khmer New Year Legends'''
[[File:Cambodian - The Hindu God Brahma - Walters 542734.jpg|thumb|Brahma Avatar Lokesvara cut his head scarifice to Dhamabal Kumar]]

តាមរយៈមហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ឆ្នាំ 1892 របស់លោក ឧកញ៉ា ហោរ៉ាធិបតី ទិព្វនៃ្យ នេត្យដួង ជាសម្ដេចហោរា ទីប្រឹក្សាផ្ទាល់ របស់ព្រះបាទនរោត្ដម បាននិទានអំពី ទេវៈ [[ព្រះព្រហ្ម|មហាព្រហ្ម]] បានបែងភាគជា [[អវតារ]] លោកកេរ្តិ៍ស្វារៈ ជាសក្កទេវរាជនៃឋានទេវតា  បានកាត់ផ្ដាច់ សិរសារបស់ខ្លួនហៅថា កុបិល ដែលបានមកពីពាក្យ &quot;ក្បិល&quot; មានន័យថា ការកាត់ផ្ដាច់ ។  
មហាព្រហ្ម ដែលជា អវតារ លោកកេរ្ត៍ស្វារៈ (Avatar Lokesvara) មានព្រះភ័ក្រ មុខបួន តំណាងឱ្យ ព្រហ្មវិហារធម៌ទាំង៤ មាន៖ មេត្តា ករុណា មុទិតា និង ឧបេក្ខា ។ តាមរយៈរឿងអក្សរសិល៍ខាងលើ យើងមានភស្តុតាងជាច្រើនទៀត តាមរយៈ [[ប្រាសាទបាយ័ន]] ដែលសាងសង់ ដោយព្រះបាទ [[ជ័យវរ្ម័នទី៧]] ឧទ្ទិសចំពោះ អវតារ លោកកេរ្ត៍ស្វារៈ ក្នុងគោលគំនិតនៃការបង្រួម [[ព្រហ្មញ្ញសាសនា]] និង [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]] ឱ្យក្លាយជាសាសនាតែមួយ ដើម្បីបង្កើតបានអរិយធម៌សាសនាដ៏រុងរឿងសម្រាប់មហានគររបស់ព្រះអង្គ ។&lt;ref&gt; Frank Webster Price (1950) [https://books.google.com/books/about/Collier_s_Encyclopedia.html?id=3H9VmUWdIOsC Collier's Encyclopedia: With Bibliography and Index, Volume 18], Publisher: Collier, Original from The Ohio State University &lt;/ref&gt;

=== ព្រហ្មវិហារធម៌ទាំង៤ ===
'''4 Brahma-vihara'''
=== មេត្តា === 
'''Mettā'''

មេត្តា ឬ មេត្រី ([[សំស្ក្រឹត]]: मैत्री) សេចក្តីស្រលាញ់ សេចក្តីរាប់អានគ្នា សេចក្តីសណ្ដោសប្រណី បំណងឲ្យអ្នក​ដទៃ​បាននូវសេចក្តីសុខ ។ 

=== ករុណា ===
'''Karuṇā'''

ករុណា ([[សំស្ក្រឹត]]: करुणा) សេចក្តីអាណិតអាសូរចំពោះខ្លួនឯង និង អ្នកដ៏ទៃ ដោយមិនចង់ឃើញនូវសេចក្ដីទុក្ខ របស់អ្នកដ៏ទៃ និង មានចិត្តប្រាថ្នាចង់ឱ្យអ្នកដ៏ទៃ ឆាប់រួចចាកសេចក្តីទុក្ខនោះ ។

=== មុទិតា ===
'''Muditā'''

មុទិតា ([[សំស្ក្រឹត]]: मुदिता) សេចក្តីរីករាយត្រេកអរ នៅពេលឃើញអ្នកដទៃ បានទទួលសេចក្តីសុខចម្រើន មានចិត្តត្រេកអរ និងអ្នកដទៃ ពេលឃើញអ្នកដទៃបានល្អ មិនមានចិត្តច្រណែន​និន្ទា​ឈ្នានីសឡើយ ។

=== ឧបេក្ខា ===
'''Upekṣā'''

ឧបេក្ខា ([[សំស្ក្រឹត]]: उपेक्षा) សេចក្តីមិនលម្អៀងចិត្ត ការរក្សាចិត្តជាកណ្ដាល មានទស្សនៈវិស័យវែងឆ្ងាយ ប្រកបដោយសេចក្ដីត្រិះរិះ និង ពិចារណា តាមរយៈការប្រតិបត្តិនៃចក្ខុ ។

=== មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ===
'''Maha Sangkran Sutra'''
=== និទានអំពី សិរីមង្គលទាំង៣ប្រការ ===
'''Tales about the three kinds of glory'''

[[File:Khmer New Year – Sangkran.jpg|thumb|[https://en.wikipedia.org/wiki/Mahabrahma Kobil Maha Brahma] and his seven daughter of the week]]

[[File:Kailash north.JPG|thumb|[https://en.wikipedia.org/wiki/Mahabrahma Kobil Maha Brahma] cut his head worshiping to Dhammabal Kumar and keep his head in cave of Mount Kailas.]]

មានតំណាលនិទានថា នៅដើមនៃភទ្ទកប្ប មានសេដ្ឋីម្នាក់លោកមានកូនប្រុសម្នាក់ឈ្មោះថា &quot;ធម្មបាលកុមារ&quot; (Dhamabal Kumar) ដែលមាននូវចំណេះវិជ្ជាដ៏វិសេស ចេះភាសាសត្វ ​និងបានរៀនចេះចប់គម្ពីរត្រៃវេទតាំងពីអាយុបាន ៧ឆ្នាំ ។ សេដ្ឋីបិតាបានសាងប្រាសាទមួយ នាឆ្នេរទន្លេជាប់ដើមជ្រៃធំមួយ ដែលជាទីលំនៅរបស់បក្សីទាំងពួង ដើម្បីធ្វើការសម្មាធិ និងហាត់រៀន &quot;ធម្មបាលកុមារ&quot;បានក្លាយជាអាចារ្យក្មេងសមែ្តងមង្គលទេសនាផេ្សងៗដល់មនុស្សទាំងពួងផងក្នុងលិទ្ធិ [[ពុទ្ធសាសនា]] ។ គ្រានោះការសាបព្រោះព្រះពុទ្ធសាសនារបស់ធម្មបាលកុមារបានល្បីរន្ទឺដល់ &quot;[[ព្រះព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម]]&quot;  ([https://en.wikipedia.org/wiki/Mahabrahma Kobil Maha Brahma]) or ([[អង់គ្លេស]]: Avatar Lokesvara) ជាទេពនៃ &quot;ទេវៈមុខ៤&quot; ដែលជាអ្នកសមែ្តងមង្គលដល់មនុស្សទាំងពួងក្នុងលទ្ធិ [[ព្រហ្មញ្ញសាសនា]] ។ ពេលនោះ[[ស្តេចមហាព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម ]]បានប្រមើរមើលហើយឆ្ងល់ថាហេតុអ្វីបានជា[[ព្រះពោធិសត្វ]]  (Bodhisattva) ទៅចាប់កំណើតជាធម្មបាលកុមារហើយប៊ែរជាចង់លើកពុទ្ធសាសនាឱ្យល្បីរន្ទឺជាង [[ព្រហ្មញ្ញសាសនា]] របស់អត្មាអញទៅវិញ!? ដើម្បីចង់ផ្ចាញ់[[ព្រះពោធិសត្វ]] ដែលចាប់កំណើតជាធម្មបាលកុមារ កុបិលមហាព្រហ្មក៏ក្រឡាខ្លួនជា &quot;សមនៈព្រាហ្មណ៍&quot; (Brahmanism) យាងចុះមកសួរនៅចំនោទប្រស្នា &quot;៣ប្រការ&quot; ដល់ធម្មបាលកុមារ ដោយសន្យាទុកថា បើដោះប្រស្នាបានអត្មាដែលជាសមនៈព្រាហ្មណ៍ នេះបាន អត្មាអញនិងកាត់ក្បាលបូជា ចំពោះធម្មបាលកុមារ តែបើធម្មបាលកុមារដោះប្រស្នានេះមិនរួចទេ អត្មាអញនិងកាត់ក្បាលធម្មបាលកុមារ ដើម្បីបូជាចំពោះព្រហ្មញ្ញសាសនាវិញ ។ ធម្មបាលកុមារសុំឱ្យពន្យារពេលចំនួន ៧ថៃ្ងសិន ដើម្បីគិតប្រស្នា លុះកន្លងទៅ ៦ថៃ្ងហើយក៏នៅតែគិតមិនឃើញដឹងខ្លួនថាព្រឹកនេះនឹង ត្រូវស្លាប់ដោយអាជ្ញាកុបិលមហាព្រហ្មជាប្រាកដហើយដូចេ្នះ គួរតែរត់ ទៅលាក់ខ្លួន ពួនអាត្មាឱ្យឆ្ងាយប្រសើរជាង ។ ការគេចវេសរបស់ធម្មបាលកុមារបានទៅសំរាកនៅ [[ដើមត្នោត]] មួយដែលជាសំបុកសត្វឥន្រី្ទញីឈ្មោលមួយគូអាស្រ័យនៅ ។

** ឥន្ទ្រីទាំងនោះធ្វើជាជជែកគ្នាថា៖
** ឥន្ទ្រីញីសួរថា :តើព្រឹកនេះយើងបានអាហារអ្វីស៊ី? 
** ឥន្រី្ទឈ្មោលឆ្លើយថា : យើងនឹងស៊ីសាច់ ធម្មបាលកុមារ ដែលត្រូវ[[ស្តេចមហាព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម ]]មសម្លាប់ ព្រោះដោះប្រស្នាមិនរួច។ 
** ឥន្រី្ទញីសួរថា តើប្រស្នានោះដូចមេ្តច ? 
** ឥន្រី្ទឈ្មោលឆ្លើយថា : តើវេលាព្រឹកសិរីសួសី្តស្ថិតនៅត្រង់ណានៃមនុស្ស ? 
&quot;ប្រស្នាទី១ ត្រូវឆ្លើយថា នៅមុខ&quot;ហេតុនេះទើបមនុស្សទាំងឡាយត្រូវយកទឹកលប់មុខ ដើម្បីជាមង្គលនៅ ពេលព្រឹក ។​
** ឥន្ទ្រីឈ្មោលបន្ត តើថៃ្ងត្រង់សិរីសួស្ដីស្ថិតនៅត្រង់ណា នៃមនុស្ស ? &quot;ប្រស្នាទី២ ត្រូវឆ្លើយថា នៅដើមទ្រូង&quot; ដែលហេតុនោះពេលថ្ងៃត្រង់ក្ដៅខ្លាំងទើបមនុស្សត្រូវយកទឹកលាងទ្រូងដើម្បីជាមង្គលនៅពេលថ្ងៃ ។
** ឥន្ទ្រីឈ្មោលបន្តទៀត តើវេលាព្រលប់ចូលដេកសិរីសួស្ដីស្ថិតនៅត្រង់ណា នៃមនុស្ស? &quot;ប្រស្នាទី៣ ត្រូវឆ្លើយថា នៅជើងហេតុនេះ ទើបមនុស្សទាំងឡាយត្រូវយកទឹកលាងជើងមុននិងចូលដេកដើម្បីជាមង្គល នៅពេលយប់ ។ ធម្មបាលកុមារបានលឺដូចេ្នះ មានចិត្តសប្បាយរីករាយយ៉ាងខ្លាំង ក៏ត្រឡប់ទៅអាស្រមវិញដើម្បីដោះប្រស្នានៅថៃ្ងទី៧ជាថ្ងៃចុងក្រោយដែលជា
ថ្ងៃអាទិត្យ ។ ក្រោយមកធម្មបាលកុមារបានឆ្លើយដោះស្រាយប្រស្នានោះរួចពី &quot;សមនៈព្រាហ្មណ៍&quot; នោះ ព្រាហ្មណ៍នោះក៏សុខចិត្តចាញ់និងកាត់ក្បាលដើម្បីបូជា ។ ព្រាហ្មណ៍នោះមុននិងកាត់ក្បាលរបស់ខ្លួន បានក្រឡាខ្លួនជា កុបិលមហាព្រហ្មវិញ រួចហៅបុត្រីខ្លួនទាំង៧អង្គ មកប្រាប់ថា ឥឡូវបិតាត្រូវកាត់ក្បាលបូជាចំពោះធម្មបាលកុមារ ដែលចាញ់ភ្នាល់ប្រស្នានោះ តែបើដាក់ក្បាលបិតានៅលើផែនដី ក៏នឹងកើតជាភ្លើងឆេះទាំងលោកធាតុ ហើយបើបោះទៅលើអាកាសនិងគ្មានភ្លៀងរាំងស្ងួត បើចោលក្នុងមហាសមុទ្រទឹកនិងរីងស្ងួតហួតអស់ ចូលបុត្រីយកក្បាលបិតាទៅតម្កល់នារូងភ្នំកៃឡាស ([[អង់គ្លេស]]: [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Mount_Kailash Mount Kailash]) ដូចេ្នះសូមបុត្រីទាំង៧ យកពានមកទទួលក្បាលរបស់បិតា បណ្ដាំចប់ហើយ កុបិលមហាព្រហ្មក៏កាត់ក្បាលហុច ទៅយឱ្យនាង &quot;ទុង្សាទេវី&quot; ដែលជាកូនច្បង ។ នាង [[ទុង្សាទេវី]] ក៏យកពានមាសទៅទទួលក្បាលបិតារួចហោះ ហែរប្រទក្សិណភ្នំព្រះសុម៉ែរុរាជ ជុំចក្រវាឡ តាមផ្លូវព្រះអាទិត្យចរណ៍ គំរប់ចំនួន ៦០នាទី ហើយក៏ដង្ហែរព្រះសិរសាបិតា ទៅប្រតិស្ឋានទុក ក្នុងមណ្ឌលនៅក្នុងគុហាគន្ធៈមាលី នាភ្នំនៃភំ្នកៃឡាស រួចបូជានៅគឿ្រងទិព្វផេ្សងៗ រួចហើយក៏ជុំនំអស់ទេវតា និងទេពនិករ ([https://en.m.wikipedia.org/wiki/Theravada Teravada]) នៃលទ្ធិវេទ ([[អង់គ្លេស]]: [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Vedas Ved]) ទាំងមួយសែនកោដិទៅស្រង់ទឹក អនន់តៈ មហាស្រះ ដែលមានទឹកហូរចេញពីបំពង់ថ្មកែវ នៃមាត់ ព្រះគោឧសភារាជ ដែលជាយាន្តជំនិះរបស់ 
&quot;[[ព្រះឥសូរ]]&quot; ដោយភាពត្រជាក់ត្រជុំក្សេមក្សាន ព្រះហរទ័យ ទើបនាំគ្នាសមទានសីលដោយសេចក្ដីសមនស្សរីករាយគ្រប់ៗព្រះអង្គក្នុង &quot;ភៈគៈវតីសភា&quot; ដែល &quot;ព្រះវិស្វៈកម្មទេវបុត្រ&quot; ជាជាងវិស្វករ នៃឋានសួគ៌ និមត្តថ្វាយ ហើយបន្ទោរបង់នូវអពមង្គលឱ្យជ្រះស្រឡះដើម្បីចំរើននូវសុភមង្គល សិរីសួស្ដីជន្មាយុយុឺនយូរ ដល់មនុស្សសត្វលោកទាំងឡាយ ឱ្យទទួលបាននូវសេចក្ដីសុខតរៀងទៅ ។ លុះ​ដល់​គម្រប់ ១ឆ្នាំជា សង្ក្រាន្ត ​នាងទេវតា​ទាំង ៧ អង្គ ​ក៏​ផ្លាស់​វេនគ្នា មក​អញ្ជើញ ព្រះសិរ​សា[[ស្តេចមហាព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម ]] ដែលរក្សាទុកក្នុងរូងភ្នំទឹកកកនាភ្នំកៃឡាស ខេត្តហេមពាន នាំចេញមកដំកល់លើពានមាសហោះហើរប្រទក្សិណ ភ្នំព្រះសុម៉ែរុរាជ ចំនួន ៦០នាទី ទើបយាងត្រឡប់ទៅដំកល់ទុក ព្រះសិរសា បិតា នៅកន្លែងដើមវិញ រួចទើប​​ត្រឡប់ទៅស្ថានទេវលោកវិញ ។ &lt;ref&gt; Astrologer Nhim Pen (1947) [https://books.google.com/books/about/Prakratidin_kambuj%C4%81.html?id=yODnAAAAMAAJ Cambodia Calendar], Contributor:	William J. Gedney, Publisher: Association Sutharot, Original from the University of Michigan p.118 &lt;/ref&gt;

=== ពន្យល់និទាន ===
* តួអង្គ កុបិលមហាព្រហ្ម គឺជា អវតារ លោកកេរ្តិ៍ស្វារៈ (Avatar Lokesvara) តំណាងឱ្យ ព្រហ្មវិហារធម៌ទាំង៤ មាន៖ មេត្តា ករុណា មុទិតា និង ឧបេក្ខា ។
* តួអង្គ ធម្មបាលកុមារ គឺជា តួអង្គ ព្រះពោធិសត្វ (Bodhisattva) ក្នុងពុទ្ធសាសនាមហាយាន បុគ្គលដែលអាចដល់ព្រះនិព្វានបាន ប៉ុន្តែពន្យារពេលធ្វើសេចក្ដីប្រស់មេត្តាដល់សត្វលោកដែលរងទុក្ខ ។
* នៅពេលដែល កុបិលមហាព្រហ្ម កាត់ព្រះសិរសាររបស់ខ្លួន ទ្រង់បានធ្មេចព្រះនេត្រ (បិទភ្នែក) រលត់ខន្ធ (khandha) គឺជា​បាតុភូត នៃញាណ ទាំង៥ របស់មនុស្ស ដូចនេះហើយទើបពលរដ្ឋខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ផ្សារភ្ជាប់និង [[ជំនឿការអុជធូប]] ៥សរសៃ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់
អរុក្ខ អារ័ក្ស អ្នកតា ទេវតា មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ។

* ហេតុអ្វី ព្រះកេស កុបិលមហាព្រហ្ម មិនអាចបោះចោលនៅលើអាកាស លើដី និងក្មុងសមុទ្រ ដែលបណ្ដាលឱ្យលោកធាតុទាំងអស់ឆេះវិនាស នោះដោយសារតែ ព្រះកេសរបស់ទ្រង់បានស្រូបយកថាមពលភ្នែកទី៣ របស់ព្រះឥសូរ នៅពេលដែលព្រះឥសូរបានប្រើថាមពលភ្នែកទី៣ ដែលមានសីតុណ្ហភាពជាង ១លានអង្សារ ដុតបំផ្លាញព្រះកេសទី៥ របស់មហាព្រហ្ម ហើយកម្ដៅដែលសេសសល់ក្នុងព្រះកេសរបសមហាព្រហ្មទាំង៤ មានកម្ដៅរហូតដល់ ៥០០០ (៥ពាន់) ទៅ ១០០០០ (១មុឺន) អង្សាសេរ ទើបនិទានឱ្យយកព្រះកេសរបស់ទ្រង់តម្កល់នៅរូងភ្នំទឹកកក ដែលជាភាពត្រជាក់ នាភ្នំកៃឡាស 
(Mount Kailash) ។

* តួអង្គ ទេវតាមហាសង្ក្រាន្ត ទាំង៧ ដែលជាបុត្រី ទាំង៧របស់ កុបិលមហាព្រហ្ម គឺតំណាងឱ្យថ្ងៃទាំង៧ នៅលើផែនដី ដែលរាប់ចាប់ពីកូនច្បង តំណាងឱ្យថ្ងៃអាទិត្យ រហូតដល់ថ្ងៃសៅរ៍ ដែលជារង្វាស់នៃឯក្កតាប្រចាំសប្ដាហ៍ផងដែរ ។

* តួអង្គ ព្រះវិស្វៈកម្មទេវបុត្រ គឺជាតួអង្គ តំណាងឱ្យ ព្រះពិស្ណុការ ជាជាងវិស្វៈករ នៃឋានសួគ៌ ដែលគ្រប់ការសាសង់ទាំងអស់នៅកម្ពុជា ត្រូវសែនព្រេនឧទ្ទិសបួងសួងដល់ទ្រង់ ដើម្បីជាសេចក្ដីសុខក្នុងការងារសាងសង់នេះ ។

== ទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង៧ ==
'''The 7 Devata Sangkran''' 

ទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង៧ សម្ដែងកិរិយា អំពីការចេញហែរ សិរសា កុបិលមហាព្រហ្ម ដោយកំណត់ទៅតាមពេលវេលាច្បាស់លាស់ ជាមួយនិង ឈ្មោះទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង ៧ និង គ្រឿងអាភរណៈ នៃដំណើរមកដល់ដែលបានចងក្រងដោយក្រុម កិច្ចការនៃ ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ១៩៦០ ។ &lt;ref&gt; [[ទេពពិទូរ ឈឹម ក្រសេម]], ចាប ពិន (1960) [https://library.khmerstudies.org/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=3382%20thumbnail-shelfbrowser ព្រះរាជពិធីទ្វាទសមាស ភាគ១, ភាគ២ និងភាគ៣], Publisher: កិច្ចការនៃក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ព.ស.២៥១២ Original From: The CKS Library is free to visit, Website: library.khmerstudies.org &lt;/ref&gt;

* បេីចេញហែរនៅវេលាព្រឹកព្រលឹម ដល់ថ្ងៃត្រង់ (ទ្រង់ឈរ) មិនកាន់ខ្សែរបង្ហៀរ ៦ : ០០ ព្រឹក &gt; ១២ : ០០ ថ្ងៃត្រង់
* បេីចេញហែរវេលាថ្ងៃត្រង់ ទល់នឹងព្រលប់ (ទ្រង់អង្គុយពាក់ឆៀង) ១២ : ០០ ថ្ងៃត្រង់ &gt; ៦ : ០០ ល្ងាច
* បើចេញហែរនៅវេលាព្រលប់ ទៅទល់អធ្រាត្រ (ទ្រង់ផ្ទំបេីកព្រះនេត្រ) ៦ : ០០ ល្ងាច &gt; ១២ : ០០ អាធ្រាត
* បេីចេញហែរនៅវេលាអធ្រាត្រ ទៅទល់ភ្លឺ (ទ្រង់ផ្ទំបិទព្រះនេត្រ) ១២ : ០០ រំលងអាធ្រាត &gt; ៦ : ០០ ព្រឹក

{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=10% | ពណ៌អម្ពរពស្ត្រា តំណាងថ្ងៃ
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=15% | ព្រះនាម
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=15% | លម្អរព្រះកាណ៌
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=15% | គ្រឿងអាភរណៈ អលង្ការត្បូង
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=20% | ភក្សាហារ
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=20% | គ្រឿងសាស្ត្រាវុធ ក្នុងព្រះហត្ថ
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=20% | យាន្តជំនិះ ជាសំស្ក្រឹត
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FF0000;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃអាទិត្យ}} 
| align=&quot;center&quot; | [[ទុង្សាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាទទឹម]]
| align=&quot;center&quot; | [[បទុមរាគ]] &lt;br/&gt; &quot;ត្បូងទទឹម&quot; (Ruby)
| align=&quot;center&quot; | សោយផ្លែឧទុម្ពរ 
(ផ្លែល្វា)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ខ្យងស័ង្ខ]] | ស្តាំ-[[កងចក្រ]]
| align=&quot;center&quot; | ហ្គារូដា गरुड (គ្រុឌ)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃច័ន្ទ}}
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាអង្គាបុស្ប]]
| align=&quot;center&quot; | [[កែវមុក្តា]] &lt;br/&gt;
&quot;គជ់ខ្យង&quot; (Pearl)
| align=&quot;center&quot; | សោយតេលំ तैल &lt;br/&gt; (ប្រេងល្ង ឬ ប្រេងសណ្ដែក)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ឈើច្រត់]] | ស្តាំ-[[ព្រះខ័ន]]
| align=&quot;center&quot; | វ្យាឃ្រ व्याघ्र (ខ្លាធំ)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#7851A9;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃអង្គារ}}
| align=&quot;center&quot; | [[រាក្យៈសាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ឈូក|ផ្កាឈូក]]
| align=&quot;center&quot; | [[កែវមោរ៉ា]] &lt;br/&gt;
&quot;ត្បូងសមុទ្រ​&quot; (Coral)
| align=&quot;center&quot; | សោយលោហិត (ឈាម)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ដងធ្នូ|ធ្នូ]] |ស្តាំ- [[ត្រីសូល៍]]
| align=&quot;center&quot; | អស្សតរ अश्व (សេះ)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#6B8E23;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃពុធ}}
| align=&quot;center&quot; | [[មណ្ឌាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាចម្ប៉ា]]
| align=&quot;center&quot; | [[កែវពិទូរ្យ]] &lt;br/&gt; &quot;ត្បូងភ្នែកឆ្មា&quot; &lt;br/&gt; (Cat'S Eye Gem)
| align=&quot;center&quot; | សោយទឹកដោះសប្បិ &lt;br/&gt; (ទឹកដោះគោច្អិន)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ឈើច្រត់]] | ស្តាំ-[[ម្ជុល]]
| align=&quot;center&quot; | គទ្រភៈ गर्दभ (លា)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#008000;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍}}
| align=&quot;center&quot; | [[កិរិណីទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត ផ្កាមណ្ឌា ([[ផ្កាមន្ទារ]]) 
| align=&quot;center&quot; | [[កែវមរកត|មរកត]] &lt;br/&gt;
&quot;ត្បូងពណ៌បៃតង&quot; &lt;br/&gt; (Emerald)
| align=&quot;center&quot; | សោយសណ្ដែក ល្ង
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-កាំភ្លើង [[វិជ្រៈ|វជ្រ]]&lt;br/&gt;( ឬ [[កាំភ្លើង]] ឬ [[កាំភ្លើងឈើ]]) | ស្តាំ-[[កង្វេរដំរី]]
| align=&quot;center&quot; | [[គជសារ]]​ कुञ्चर ([[គជសារ|ដំរី]])
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#0000FF;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃសុក្រ}}
| align=&quot;center&quot; | [[កិមិរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាចង្កុលណី|ផ្កាចង្កុលណី]] &lt;br/&gt; ([[ផ្កាចង្កុលណី|ផ្ការំចង់]])
| align=&quot;center&quot; | [[ផុស្សរាគ]] புஷ்பராகம் &lt;br/&gt;
&quot;ត្បូងពណ៌លឿង&quot; (Topaz)
| align=&quot;center&quot; | សោយចេកណាំវ៉ា
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ពិណ]] | ស្តាំ-[[ព្រះខ័ន]]
| align=&quot;center&quot; | មហឹសា महिष (ក្របី)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#301934;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃសៅរ៍}}
| align=&quot;center&quot; | [[មហោទរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ត្រកៀត| ផ្កាត្រកៀត]]&lt;br/&gt; ([[ត្រកៀត|ផ្កាកំប្លោក]])
| align=&quot;center&quot; | [[និលរ័ត្ន |និលរ័តន៍]] &lt;br/&gt; &quot;ត្បូងពណ៌ខៀវ ឬ ត្បូងកណ្ដៀង&quot; &lt;br/&gt;
(Sapphire)
| align=&quot;center&quot; | សោយសាច់ទ្រាយ ពពួក ក្ដាន់ ឈ្លូស
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ត្រីសូល៍]] | ស្តាំ-[[កងចក្រ]]
| align=&quot;center&quot; | មយូរ៉ា मयूर (ក្ងោក)
|}

=== អត្ថន័យនៃពណ៌មង្គលប្រចាំថ្ងៃទាំង៧ ===  
'''The meaning of 7 color glory of daily happiness'''

អត្ថន័យនៃសំលៀកបំពាក់ ពណ៌មង្គលប្រចាំថ្ងៃ នៃសប្ដាហ៍របស់កម្ពុជា ដែលបានដកស្រង់ចេញពីពណ៌មង្គលរបស់ទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង៧ ដែលជាពណ៌តំណាងឱ្យថ្ងៃកំណើតរបស់ពួកគេ បុរាណខ្មែរលោកមានជំនឿយ៉ាងមុតមាំថា ប្រសិនបើពួកគេអនុវត្តដោយស្លៀកពាក់ តាមពណ៌នៃថ្ងៃកំណើតរបស់ពួកគេ នោះពួកគេនិង ជួបនូវភាពជោគជ័យ សុភមង្គល ភាពសុខដុមរមនា សុខភាពល្អ និងសំណាងល្អ, ពណ៌តំណាងថ្ងៃនិមួយៗមានអត្ថន័យដូចតទៅ៖ &lt;ref&gt; Michael Freeman, Gillian Green (2003) [https://books.google.com/books/about/Traditional_Textiles_of_Cambodia.html?id=DYXWAAAAMAAJ Traditional Textiles of Cambodia: Cultural Threads and Material Heritage River Books guides], Publisher: River Books, Original from the University of Michigan p.320 [[ISBN]]: 9748225399 &lt;/ref&gt;​

* '''[[ថ្ងៃអាទិត្យ]]''' {{colorbox|red}} (Red) ពណ៌ក្រហម តំណាងអោយថ្ងៃវីរៈភាព ភាពអង់អាចក្លាហាន ។ 
ថ្ងៃអាទិត្យ ជាក្រុមមនុស្សដែលមិនចេះអែបអបអ្នកដ៏ទៃ បើមានចិត្តពិរោធ (ខឹង) និងកើតជាភ្លើងខ្លាំង ដូចនេះរមែងធ្វើឱ្យកិច្ចការរបស់ខ្លួនតែង ខូចខាតអាសាបង់ឥតការ និង ស្ដាយក្រោយជានិច្ច បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ក្រហមដើម្បីជាមង្គល ចេះគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍ ដែលធ្វើឱ្យខ្លួនគេយល់ថា ខ្លួនរបស់គេនិងធ្វើតែកាងារចាំបាច់ សម្រាប់រូបគេផ្ទាល់ប៉ុនណោះ ។

* '''[[ថ្ងៃច័ន្ទ]]''' {{colorbox|#FFAA1D}} (Bright yellow) ពណ៌លឿងទុំ តំណាងអោយថ្ងៃសមនោស ភាពរីករាយ ។
ថ្ងៃច័ន្ទ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលសេពគប់មិត្តភ័ក្ត បានល្អតែដំបូងប៉ុនណោះ លុះយូរទៅច្រើនព្រងើយៗដាក់គ្នា ហើយក៏បាត់បង់ទំនាក់ទំនងដែលអាចបង្កើតជាឱ្យកាស និង ប្រយោជន៍ដល់រូបគេ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌លឿងទុំដើម្បីជាមង្គល ចេះធ្វើសេចក្ដីសមនោស ចេះរក្សាទំនាក់ទំនង ការប្រាស្រ័យទាក់ទង ដើម្បីបានជាប្រយោជន៍តទៅមុខទៀត ។ 

* '''[[ថ្ងៃអង្គារ]]''' {{colorbox|#7851A9}} (Royal Purple) ពណ៌ស្វាយ តំណាងអោយថ្ងៃអាថ៍កំបាំង ភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង ។
ថ្ងៃអង្គារ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលពោពេញទៅដោយហេតុផលច្រើន គេច្រើនមានសេចក្ដីភ័យព្រួយច្រើនទៅលើរឿងកាងារអ្វីមួយ ជាមនុស្សខ្លាចមុខខ្លាចក្រោយ ធ្វើកិច្ចការអ្វីមួយច្រើនអែអង់ និងពឹងពាក់ទៅលើអ្នកដទៃ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ស្វាយ ដើម្បីជាមង្គល បង្កើនសេចក្ដីក្លាហាន និងភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង នោះកិច្ចការអ្វីៗក៏បានសម្រេចផងដែរ ។

​​* '''[[ថ្ងៃពុធ]]''' {{colorbox|#6B8E23}} (Olive drab
) ​ពណ៌សុីលៀប តំណាងអោយថ្ងៃសុទិដ្ឋិនិយម ភាពជាអ្នកដឹកនាំ ។
ថ្ងៃពុធ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលច្រើនតែមើលងាយការងារ និង ស្ថានកាល ហើយចូលចិត្តនិយាយអួតអាងទៅអ្នកដ៏ទៃ និងមិនចេះខ្លាចអ្នកណាឡើយ ដូចនេះហើយរូបគេផ្ទាល់ច្រើនសម្បូរគេស្អប់ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌សុីលៀប ជាមង្គលដើម្បីឱ្យមានគំនិតសុទិដ្ឋិនិយម ការយល់ល្អគិតល្អចំពោះអ្នកដទៃ ទើបអាចដឹកនាំខ្លួនឯងបានល្អគេចចេញពីការស្អប់ខ្ពើមផងដែរ ។

* '''[[ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍]]''' {{colorbox|green}} (Green) ពណ៌បៃតង តំណាងអោយថ្ងៃវិនិច្ឆ័យ ​ភាពរីកចម្រើនរុងរឿង ។
ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលមិនចូលចិត្តការនិយាយស្ដីច្រើន ហើយការងាររបស់គេច្រើនមានប្រសិទ្ធភាព ព្រោះគេជាមនុស្សម៉ត់ចត់ចំពោះការងារផងដែរ តែគេច្រើនមានសេចក្ដីថ្នាំងថ្នាក់ចំពោះអ្នកជុំវិញខ្លួន ដោយការគិតអវិជ្ជមានទៅលើអ្នកដ៏ទៃ និងការចាប់កំហុសរបស់អ្នកដ៏ទៃ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌បៃតង ជាមង្គលដើម្បីឱ្យរូបគេចេះវិនិច្ឆ័យ ថ្លឹងថ្លែង ព្រោះការចាប់កំហុសអ្នកដ៏ទៃ បង្កើតបានតែការមិនចុះសំរុងគ្នា និងមិនធ្វើឱ្យរូបគេមានភាពរីកចម្រើនរុងរឿងនោះទេ ។ 

* '''[[ថ្ងៃសុក្រ]]''' {{colorbox|blue}} (Blue) ពណ៌ខៀវ តំណាងអោយថ្ងៃប្ដេជ្ញាចិត្ត ភាពអំណត់ព្យយាម ។
ថ្ងៃសុក្រ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលមិនទុកចិត្តអ្នកដ៏ទៃជាងរូបគេផ្ទាល់នោះទេ ទោះក្នុងសភាពណា ការណ៍ណាក៏ដោយ រូបគេចូលចិត្តសួរដេញដោល បញ្ជាក់សំដីគ្នាណាស់ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ខៀវ ជាមង្គល ព្រោះភាពអំណត់ព្យាយាម និងការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់អ្នក សុទ្ធតែកើតមានបានដោយសារថ្វីដៃរបស់ខ្លួនផ្ទាល់ ។

* '''[[ថ្ងៃសៅរ៍]]''' {{colorbox|#301934}} (Dark Purple) ពណ៌ព្រីងទុំ តំណាងអោយថ្ងៃរាក់ទាក់ ​ភាពប្រាកដនិយម ។ ថ្ងៃសៅរ៍ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលចូលចិត្តជួយអ្នកដទៃ ច្រើនជាទីទុកចិត្តដល់អ្នកដ៏ទៃ ដោយបែបនេះហើយ ទើបរូបគេទទួលបានអំណោយជារឿយៗ ពីអ្នកដ៏ទៃ ហើយជាអ្នកពូកែរៀបពាក្យពេចន៍ច្រើនចាក់បណ្ដោយ ហើយចេះប្រើពាក្យផ្អែមគ្រប់កាលៈទេសៈ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ព្រីងទុំ ឬ ស្វាយក្រម៉ៅ ជាមង្គល ព្រោះភាពរាក់ទាក់របស់អ្នក និងបង្កើនភាពប្រាកដនិយមទៅលើផ្នត់គំនិតរបស់អ្នកដ៏ទៃ ដែលមានគំនិតមិនល្អទៅលើរូបអ្នក ។

== អត្ថន័យ នៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''The meaning of Khmer New Year'''

ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ (Khmer New Year) មានន័យថា ពិធីបុណ្យឆ្លងឆ្នាំថ្មី របស់ប្រជាជាតិខ្មែរ ដែលផ្សារភ្ជាប់ ទៅនិងវប្បធម៌ចំរុះរបស់ពួកគេ ។ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពាក្យ &quot;ចូលឆ្នាំខ្មែរ&quot; ជាផ្លូវការណ៍ ដើម្បីសម្គាល់ថា នេះជាពិធីចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ជាតិសាសន៍ខ្មែរ ដែលមានតាំងពីការរាប់ឆ្នាំ តាមប្រតិទិន ចុល្លសករាជ (Chulasakaraj) ដែលកម្ពុជាចាប់ផ្ដើមរាប់ក្នុងឆ្នាំ ៦៣៧ នៃគ.សករាជ ដែលគិតចាប់ពី ស.វទី៧ មកម៉្លេះ ដែលគេបានតាំងវេលា តាមផ្កាយនក្ខត្តឬក្ស ចូលមកកាន់មេសៈរាសី ដែលមានស័កចំនួន ១០ ប៉ុនណោះដូចជា៖ ឯក​ស័ក, ទោស័ក, ត្រី​ស័ក, ចត្វាស័ក, បញ្ចស័ក, ឆស័ក, សប្តស័ក, អដ្ឋស័ក, នព្វស័ក, សំរឹទ្ធិស័ក ។

=== កតព្វកិច្ចចូលរួមរបស់ប្រជាជនខ្មែរ ===
ក្នុងនាមជាប្រជាជាតិខ្មែរ ត្រូវចូលរួមថែរក្សា ការពារ
លើកស្ទួយ ទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ របស់យើងដូចម្ដេចខ្លះ ?

'''ការរក្សានូវអត្ថន័យចូលឆ្នាំខ្មែរ'''

* ការតែងដេគ័រលម្អផ្ទះ នៅថ្ងៃចូលឆ្នាំ ។
* ថែរក្សាវប្បធម៌នៃការព្យួរគោមផ្កាយ ។
* មានធុងទឹកនៅពីមុខផ្ទះ សម្រាប់ជះទៅលើអ្នកដំណើរ ទំនៀមមិនអាចកែប្រែ និង លុបចោលបាន របស់ដូនតាអង្គរ តំណាងឱ្យសិរីសួស្ដីបីប្រការ ។
* នូវតែរក្សាការលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ នាំប្រជាជនចាកឆ្ងាយ អំពីល្បែងសុីសងពាលា នៅថ្ងៃចូលឆ្នាំ ។
* រាជការទៅប៉ូលិសមានសមត្ថកិច្ច ឬ មន្ត្រីអាជ្ញាធរ នៅពេលឃើញអ្នកណាម្នាក់ បានលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ដោយខ្វះក្រមសីលធម៌ ដូចជា៖ ការជះទឹកកខ្វក់ ការគប់ថង់ទឹក ការបន្លំស្ទាបប្រដាប់ភេទផ្សេងៗ អាជ្ញាធរត្រូវចុះចាប់ពួកគេយកទៅអប់រំ បើមាននូវការរាជការណាមួយ ក្នុងរូបភាពបែបនេះពិតមែន ។
* គ្រប់វត្តអារ៉ាម មានបង្ហាញនូវទស្សនីយភាពរបាំប្រជាប្រិយ ដូចជា៖ របាំគោះត្រឡោក របាំគោះអង្រែ 
របាំក្ងោកប់ៃលិន ការសម្ដែងល្ខោន និង ការសម្ដែងយុីកេរ ផ្សេង ល-។

== ថ្ងៃនៃមហាសង្ក្រាន្ត ==
'''Date of Great Maha Sangkran'''

{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=10% | ឆ្នាំ 
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | ថ្ងៃចូលឆ្នាំ
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | ទេវតាសង្ក្រាន្ត
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=10% | ពណ៌មង្គល
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | ម៉ោងមកដល់
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | សត្វតំណាងឆ្នាំ 

|-
| align=&quot;center&quot; | 2020
| align=&quot;center&quot; | 13 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; |{{font color | White | ពណ៌លឿងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 20:48 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំជូត (កណ្ដុរ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2021
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មណ្ឌាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#6B8E23;&quot; |{{font color | White | ពណ៌សុីលៀប }} 
| align=&quot;center&quot; | 04:00 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំឆ្លូវ (គោ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2022
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[កិរិណីទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#008000;&quot; |  {{font color | White | ពណ៌បៃតង }}
| align=&quot;center&quot; | 10:00 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំខាល (ខ្លា)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2023
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[កិមិរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#0000FF;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ខៀវ }} 
| align=&quot;center&quot; | 16:00 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំថោះ (ទន្សាយ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2024
| align=&quot;center&quot; | 13 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មហោទរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#301934;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ព្រីងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 22:24 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំរោង (នាគ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2025
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; |{{font color | White | ពណ៌លឿងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 04:48 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំម្សាញ់ (ពស់)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2026
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[រាក្យៈសាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#7851A9;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ស្វាយ }} 
| align=&quot;center&quot; | 10:48 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំមមី (សេះ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2027
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មណ្ឌាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#6B8E23;&quot; |{{font color | White | ពណ៌សុីលៀប }} 
| align=&quot;center&quot; | 16:48 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំមមែ (ពពែ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2028
| align=&quot;center&quot; | 13 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[កិរិណីទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#008000;&quot; |  {{font color | White | ពណ៌បៃតង }}
| align=&quot;center&quot; | 23:12 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំវក (ស្វា)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2029
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មហោទរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#301934;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ព្រីងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 05:36 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំរកា (មាន់)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2030
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[ទុង្សាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FF0000;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ក្រហម }} 
| align=&quot;center&quot; | 11:36 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំច (ឆ្កែ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2031
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; |{{font color | White | ពណ៌លឿងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 17:36 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំកុរ (ជ្រូក)
|}

== ប្រវត្តិចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Khmer New Year History'''

ប្រវត្តិចូលឆ្នាំខ្មែរ ត្រូវបានគេយល់ឃើញថាបានប្រារព្ធលើកដំបូងតាំងពី ស.វទី៧ មកម៉្លេះ ដោយការចាប់ផ្ដើមរាប់នៅប្រតិទិនជាលើកដំបូងរបស់កម្ពុជានោះគឺ ចុល្លសករាជ (ច.សក) ចាប់ផ្ដើមរាប់ចាប់ពីថ្ងៃចន្ទ ១២កើត ខែចេត្រ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ពុទ្ធសករាជ ១១៨១, នេះបើយោងតាមវចនានុក្រមខ្មែរ ភាគ ១ ទំព័រ ១៥២ ។ រីឯព្រះរាជពង្សាវតាក្រុងកម្ពុជា ដែលរៀបរៀងដោយលោក [[ទេពពិទូរ ឈឹម ក្រសេម]] នោះ ក៏បានឱ្យដឹងដែរថាព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី១ ទ្រង់បានចេញព្រះរាជឱង្ការឱ្យប្រើប្រាស់ចុល្លសករាជជាលើកដំបូង ក្នុងពុទ្ធសករាជ ១១៨១ ត្រូវនឹងគ្រិស្ដសករាជ ៦៣៧ ពោលគឺក្នុងពេលដែលទ្រង់ឡើងសោយរាជ្យសម្បត្តិនៅរាជធានីឦសានបុរៈ គឺនៅតំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក [[ខេត្តកំពង់ធំ]] បច្ចុប្បន្ន ។ ចុល្លសករាជ (Chulasakaraj) ដែលកម្ពុជាហៅថា សករាជតូច ព្រោះមានការសម្គាល់ឆ្នាំតែ ១០ ប៉ុនណោះ ដូចជា៖ ឯកស័ក (១) ទោស័ក (២) ត្រីស័ក (៣) ចត្វាស័ក (៤) បញ្ចស័ក (៥) ឆស័ក (៦) សប្តស័ក (៧) អដ្ឋស័ក (៨) នព្វស័ក (៩) សំរឹទ្ធស័ក (១០) ។&lt;ref&gt; Prince  Varacakraraṇariddhi (1935) [https://books.google.com/books/about/Pakkhaga%E1%B9%87an%C4%81vidh%C4%AB_n%E1%BA%8F%E1%B9%85_pakkhasamr.html?id=BzjRAAAAMAAJ Pakkhagaṇanāvidhī nyn pakkhasamrec], Publisher: 	Cambodia. Bibliothèque Royale, Braḥ Rajapaṇṇālǎy, Original from the University of Michigan p.108 &lt;/ref&gt; ក្រោយមកដោយសារ ចុល្លសករាជ ជាសករាជតូច មិនអាចកំណត់ខែឆ្នាំ តាមឯក្កតា ជាក់លាក់បាន កម្ពុជាក៏ផ្លាសប្ដូរមកប្រើប្រតិទិន &quot;មហាសករាជ&quot; (Mahasakaraj) ដែលកម្ពុជាហៅថា សករាជធំ ដោយចាប់ផ្ដើមរាប់ជាលើកដំបូង នាស.វទី៩ គ.សករាជ ៨៨៩ ត្រូវនិងរជ្ជកាលព្រះបាទ [[យសោវរ្ម័នទី១]] ដែលមហាសករាជ បានចាប់កំណើតនៅ [[ប្រទេសឥណ្ឌា]] នៅថ្ងៃ១កើតខែចេត្រ គ.សករាជ ៧៨ ត្រូវនិងថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា ដែលយកឈ្មោះតាមព្រះបាទ (សក/សៈកៈ) ។ ប្រតិទិនរបស់ មហាសករាជ គិតតាមដំណើរគោលចរ របស់ព្រះច័ន្ទ នៃរង្វាស់ឆ្នាំ &quot;ចន្ទគតិ&quot; ដូច្នេះ ការរាប់មហាសករាជ គេត្រូវគិតតាមថ្ងៃខែ របស់ចន្ទគតិ មិនគិតតាមសុរិយាគតិឡើយ មហាសករាជថ្មី គេរមែងរាប់ចាប់ពីថ្ងៃ១កើត ខែចេត្រ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ទើបព្រះបរមរាជវាំងមាននូវកិច្ចពិធី ត្រស្តិសង្ក្រាន្ត ដែលធ្វើឡើង៣ថ្ងៃ មុនថ្ងៃ១កើត ខែចេត្រជារៀងរាល់ឆ្នាំ ធ្វើនៅថ្ងៃទី ១៣.១៤.១៥ រោចខែផល្គុន ។ មហាសករាជ មានការរាប់សម្គាល់ខែទាំង១២ នៃចន្ទគតិ ដូចជា៖ ១.បុស្ស (Bŏss) ២.មាឃ (Méakh) ៣.ផល្គុន (Phâlkŭn) ៤.ចេត្រ (Chêtr) ៥.ពិសាខ (Pĭsakh) ៦.ជេស្ឋ (Chésth) ៧.អាសាឍ (Asath) ៨.ស្រាពណ៍ (Srapôn) ៩.ភទ្របទ (Phôtrôbât) ១០.អស្សុជ (Âssŏch) ១១.កត្តិក (Kâtdĕk) ១២.មិគសិរ (Mĭkôsĕr) ។&lt;ref&gt; Q́um Būv (1970) [https://books.google.com/books/about/S%C5%ABryay%C4%81tra_%E1%B8%B7oe%E1%B9%85_s%C4%83k_prakratidin.html?id=YODKrbHKG-EC Sorya Trei Leung Sak], Publisher: Cambodian Buddhist Academy Original from	the University of Michigan p.138 &lt;/ref&gt; រហូតដល់ចុងសម័យអង្គរ យោងតាមកំណត់ត្រាលោក ចូវតាខ្វាន់ (Zhou Daguan) ដែលមកដល់អាណាចក្រខ្មែរ ក្នុងឆ្នាំ ១២៩៦ នៃគ.សករាជ លោកបានធ្វើដំណើរចេញពីតំបន់អ្នកស្រុកចេនឡា មកតាមបឹងទន្លេសាប មកដល់តំបន់អង្គរ ក្នុងខែសីហា លោកអាចយល់ច្រឡំនៅ [[ពិធីបុណ្យអុំទូក]] ថាជាពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំ របស់កម្ពុជាដែលធ្វើឡើងនៅខែ មិគសិរ ត្រូវនិងខែទី១១ របស់ចិន ដែលលោកបានពណ៌នាអំពីការប្រកួតអុំទូក មានបណ្ដែតគោម និង អុចកាំជ្រួច ផងដែរ រហូតលោកបន្តស្នាក់នៅអស់ពេល ៨ខែ លោកបានកត់ត្រាអំពីពិធីបុណ្យរដូវក្ដៅរបស់កម្ពុជា ដែលអ្នកស្រុកនាតំបន់អង្គរបានលេងជះទឹកដាក់គ្នារយៈពេលជាច្រើនថ្ងៃ និងបានប្រមូលទឹកមកពីគ្រប់ទិសទីនាថ្ងៃចុងក្រោយ យកមកស្រោចស្រពបដិមារព្រះពុទ្ធដែលគេបានយកមកដង្ហែរចំនួន ២៥អង្គ ផងដែរ ។ អរិយធម៌កម្ពុជា បានប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួនតាំងពីខែចេត្រ ដែលត្រូវជាខែទី៤ នៃខែមេសា តាំងពីស.វទី៧ មកម៉្លេះ តែដោយភាពល្អៀងនៃប្រតិទិនចន្ទគតិ ខែទី១២ មិគសិរ អាចល្អៀងមកខែទី១ ហើយខែចេត្រទី៤ អាចល្អៀងមកខែទី៥ ហើយខែបន្តបន្ទាប់ទៀតមានការល្អៀងចូលគ្នាជាបន្តបន្ទាប់ ទើបកម្ពុជាសំរេចប្ដូរមករាប់ សុរិយាគតិវិញ ក្នុងសម័យអណាព្យាបាលបារាំង រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ មានន័យថាយើងចូលឆ្នាំ នៅមេសៈរាសី តាមប្រតិទិនពុទ្ធសាសនាដដែល គ្រាន់តែយើងផ្លាសប្ដូរឯក្កតានៃការរាប់លំដាប់ខែប៉ុនណោះ ដោយប្ដូរពីចន្ទគតិ ទៅសុរិយាគតិ វិញដើម្បីភាពជាក់លាក់នៃរង្វាស់ខែក្នុងមួយឆ្នាំ ។ ដោយសុរិយាគតិ គេគិតតាមក្បួនរាសីចក្រ ដែលព្រះអាទិត្យធ្វើដំណើរចេញពី មីនរាសី (Pisces) គឺជាសញ្ញាហោរាសាស្ត្រទីដប់ពីរ និងចុងក្រោយនៅក្នុងរាសីចក្រ វាលាតសន្ធឹងពី 330° ទៅ 360° នៃរយៈបណ្តោយលំហអាកាស នៅក្រោមរាសីចក្រត្រូពិច ព្រះអាទិត្យឆ្លងកាត់តំបន់នេះនៅចន្លោះថ្ងៃទី 19 ខែកុម្ភៈ ដល់ថ្ងៃទី 20 ខែមីនា ហើយធ្វើដំណើរចូលដល់ មេសរាសី (Aries) ទីតាំងនៅអឌ្ឍគោលលំហអាកាសខាងជើង ដោយព្រះអាទិត្យនិងដើរត្រង់ពីលើក្បាល ហៅថា &quot;សាមញ្ញសង្ក្រាន្ត&quot; កំដៅព្រះអាទិត្យឡើងក្ដៅជាងខែទាំងពួង ប្រជាប្រុសស្រីនិងបានសំរាកពីស្រែចម្ការរបស់ពួកគេ បន្ទាប់មកពួកគេអាចប្រមូលទិន្នផលក្នុងខែនេះផងដែរសម្រាប់ការត្រៀមអបអរពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ខ្លួន ដោយសារតែអាកាសធាតុក្ដៅនេះហើយទើបកើតមានទំនៀមលេងជះទឹករបស់ដូនតាខ្មែរបុរាណ មកដល់បញ្ចុប្បន្ននេះ ។&lt;ref&gt; Bejr Sál (1966) [https://books.google.com/books/about/Bidh%C4%AB_prac%C4%81%E1%B9%83_%E1%B9%AD%C3%A1p_b%C4%ABr_khae.html?id=8Eis4PLIPp0C Bidhī pracāṃ ṭáp bīr khae], Publisher: Buṭdh Sāsanapaṇḍity, Original from University of California, Berkeley p.76 &lt;/ref&gt;

=== ចន្ទគតិ === 
ចន្ទគតិ បា. ( ន. )  ដំណើរព្រះចន្ទ : លើកខែតាមចន្ទគតិ, កំណត់ថ្ងៃខែតាមចន្ទគតិ ។
ចន្ទគតិកាល បា.  ( ន. ) កាលរដូវដែលកំណត់តាមដំណើរព្រះចន្ទក្នុងឆ្នាំមួយៗ ចែកជារដូវមាន ៣ គឺ ហេមន្តៈ រដូវរងា មាន ៤ ខែ រាប់តាំងពីថ្ងៃ ១ រោច ខែកត្ដិក ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែផល្គុន, គិម្ហៈ រដូវក្ដៅមាន ៤ ខែ រាប់ពីថ្ងៃ ១ រោចខែផល្គុន ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែអាសាឍ, វស្សា រដូវភ្លៀងមាន ៤ ខែ រាប់ពីថ្ងៃ ១ រោចខែអាសាឍ ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែកត្ដិក, រួមទាំងបីរដូវជា ១២ខែ ត្រូវជា គម្រប់១ឆ្នាំ, តែបើឆ្នាំ ដែលមានអធិកមាសលើស ខែអាសាឍ ២ ដង នោះ ត្រង់គិម្ហៈរដូវ មាន ៥ខែ គឺរាប់ពីត្រឹមថ្ងៃ ១រោច ខែផល្គុន ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែទុតិយាសាឍ, ឆ្នាំនោះមាន ១៣ ខែ, ហៅថា ឆ្នាំមានអធិកមាស ។ បើឆ្នាំមានអធិកវារៈ ត្រង់ខែជេស្ឋត្រូវមាន ៣០ថ្ងៃ ខុសពីធម្មតា ខែអាសាឍ ជួនកាលមាន ២ដង
* មុនឈ្មោះ – បឋមាសាឍ 
* ក្រោយឈ្មោះ – ទុតិយាសាឍ 
បើយកលេខប្រើជាជំនួសខែ បឋមាសាឍ ត្រូវដាក់លេខ ៨ ក្រោមសូន្យ ( ᧠ ), ខែ ទុតិយាសាធ ត្រូវដាក់លេខ ៨ ពីរតម្រួតលើគ្នា ( ᧰ ) ចន្ទមណ្ឌល ក្នុងអាកាសក៏ហៅថា ខែដែរ : សំពះព្រះខែ, ខែរះ, និង ខែលិច ។ 
ទុតិយាសាឍ –យ៉ាសាត បា.; សំ. ( ន. ) (ទុតិយាសាឡ្ហ; ទ្វិតីយាសាឍ) ឈ្មោះខែអាសាឍទី ២ គឺខែអាសាឍក្រោយ ជាគូគ្នានឹងខែអាសាឍទី ១ គឺខែអាសាឍមុនដែលហៅថា បឋមាសាឍ (មានតែក្នុងឆ្នាំណាដែលមានអធិកមាស គឺឆ្នាំដែលត្រូវលើកខែអាសាឍ ២ ដងបំពេញតាមចន្ទគតិ) ហៅខែ ទុតិយាសាឍ ។

== កំណត់ត្រា ពាក្យ សង្ក្រាន្ត ==
[[File:Songkran in Khmer inscription.png|thumb|Songkrant in Khmer inscription]]
* សិលាចារឹក [[ប្រាសាទទេពប្រណម]] K.290 &lt;ref&gt; Tep Pranam temple stone inscription K.290 in (Saka 937 = A.D. 1015), Angkor Database.Asia [https://books.google.com.kh/books?id=_0N5tAEACAAJ&amp;dq=Tep+Pranam+temple+stone+inscription+K.290&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwju_fKmyJXuAhVigtgFHXymBx0Q6AEwAXoECAIQAg Vibrancy in Stone: Masterpieces of the Danang Museum of Cham Sculpture], Publisher: River Books, p.287 [[ISBN]]: 6167339996 &lt;/ref&gt;​
* សិលាចារឹក [[ប្រាសាទភិមានអាកាស]] K.291 និយាយពីការ សែនដង្វាយក្នុងឆ្នាំថ្មី &lt;ref&gt; Phimeanakas temple stone inscription K.291 
Speaking of offerings in the new year in (Saka 832 = A.D. 910)
Sachchidanand Sahai (2012)[https://books.google.com.kh/books?id=rgaVIEbNQVQC&amp;q=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;dq=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiyqJTdypXuAhXOAnIKHXn-BI8Q6AEwAHoECAMQAg The Hindu Temples in Southeast Asia: Their Role in Social, Economic and Political Formations], Publisher: Indian Institute of Advanced Study, University of Minnesota p.368 [[ISBN]]: 8173054282 &lt;/ref&gt;​
* សិលាចារឹក [[ប្រាសាទបឹងមាលា]] K.989 និយាយពីការ រៀបដង្វាយថ្វាយគ្រូបុរោហិត ក្នុងឆ្នាំថ្មី &lt;ref&gt; [https://books.google.com.kh/books?id=rgaVIEbNQVQC&amp;q=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;dq=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiyqJTdypXuAhXOAnIKHXn-BI8Q6AEwAHoECAMQAg Beng Mealea temple stone inscription K.989 Talk about the New Year's Eve offering​ to Astrologer​ of the rules.] The University of Minnesota &lt;/ref&gt;​
* សិលាចារឹក ភ្នំសណ្ដក [[ខេត្តព្រះវិហារ]] K.195 បានចារឹកថា គប្បីរក្សាគ្រឿងដង្វាយដល់ព្រះ ប្រចាំថ្ងៃសង្ក្រាន្ត &lt;ref&gt; Phnom Sondok in Preah Vihear Province stone inscription K.195 Talk about one should keep the offering to God in the day of Songkran [https://books.google.com.kh/books?id=iKM0AQAAIAAJ&amp;q=Vihear+Province+stone+inscription&amp;dq=Vihear+Province+stone+inscription&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjDrPL30pXuAhVc_XMBHWasACsQ6AEwCHoECAcQAg Khmer: History and Treasures of an Ancient Civilization] the University of California &lt;/ref&gt;​

== សេចក្តីប្រតិកម្ម ==
* មានការផុសនិយាយពីវប្បធម៌ចូលឆ្នាំខ្មែរ របស់បងប្អូនមួយចំនួនលើបណ្ដាញសង្គម Facebook និង Youtube ដែលប្រាសចាកពី កំណត់ត្រានៃឯកសារយោងទាំងស្រុង ការលើកឡើងដោយគ្មានប្រភពច្បាស់លាស់ ដោយផុសថា ទេវតាទាំង៧អង្គ ជាប្រពន្ធរបស់ ព្រះឥន្ទ្រ ពិធីលេងជះទឹក ជារបស់បរទេសជាដើម និង តាមរយៈសារព័ត៌មានមួយចំនួន ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យមានការយល់ច្រឡំដល់ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនធំ ។ អត្ថបទនៃ ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ដែលរៀបរាប់ខាងលើនេះ បានធ្វើការស្រាវជ្រាវអស់រយៈពេល 4 ឆ្នាំ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2018 មក ដែលឯកសារមួយចំនួនធំ បានរកឃើញនៅបណ្ណាល័យអន្តរជាតិធំៗ នាក្រៅប្រទេស ដូចនេះសូមធ្វើការកែតម្រូវ ខ្លឹមសាររបស់បងប្អូន ដែលផុសអំពីទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ ឱ្យបានច្បាស់លាស់ សូមអរគុណ ។

* អត្ថបទទាំងមូល មិនដាក់ប្រភពឯកសារ តាមសៀវភៅមហាសង្ក្រាន្តរបស់លោក អុឹម បុរិន្ទ នោះទេ ព្រោះប្រភពមួយចំនួនធំក្នុងសៀវភៅនេះ ដាក់ Credit យកមកពីតម្រាសង្ក្រានរបស់ថៃ ដែលប្រាសចាកតាមតម្រារបស់ខ្មែរ ។ ដូចជា៖ ការផ្លាសប្ដូរឈ្មោះ ទេវតា ក្នុងសៀវភៅមហាសង្ក្រាន្ត ដែលនាំឱ្យមានភាពច្របូលច្របល់ជាច្រើនលើកច្រើនសារ ទុង្សាទេវី ទៅជា ទុង្សទេវី ទៅជា ធុង្សៈទេវី រាក្យសាទេវី ទៅជា រាក្សសាទេវី, មហោទរាទេវី ទៅជា មហោធរៈទេវី រូបគ្របមុខ កាយវិការយាងមករបស់ទេវតា ខុសក្បួនតម្រា យកគ្រឿងពណ៌ត្បូងប្រដាប់កាយ ទៅធ្វើជាពណ៌មង្គលផ្សេងៗ ល ។

== សេចក្តីប្រតិកម្ម លើកទី 2 ==
* ការលើកឡើងចំពោះ បណ្ឌិតសភាអក្សរសាស្ត្រមួយរូបចំពោះពិធីលេងជះទឹកនៅកម្ពុជា ហាក់ដូចជាឆ្ងាយពីជំនាញរបស់លោកម្នាក់នោះ ចំពោះវប្បធម៌ប្រពៃណីជាតិកម្ពុជា តាមរយៈ ការលើកឡើងជាបន្តបន្ទាប់ដែលខុសពីជំនាញរបស់ពួកគេ ។
មានដូចជា៖ គ្រូបង្រៀន ដេប៉ាតឺម៉ង់ ផ្នែកគណិតវិទ្យា បណ្ឌិតសភាផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ មន្ត្រីជំនាញផ្នែក
សារពត៌មាន ព្រះសង្ឃផ្នែកធម្មទាន បុគ្គលផ្នែកអចលនទ្រព្យ ផ្សេងៗ ពួកគេគ្មានការងារធ្វើ ឬ យ៉ាងណា ចាំមកអង្គុយតែទើសឆ្កឹះឆ្កៀល វប្បធម៌ទំនៀមរបស់កម្ពុជាតាមការយល់ឃើញ របស់ពួកគេ ពេលខ្លះពួកគេ ចង់កែប្រែ ឬ ចង់លុបបំបាត់នៅទំនៀមវប្បធម៌របស់កម្ពុជាថែមទៀត ។ 

* ពិធីលេងជះទឹក ដែលផ្លាសប្ដូរពីការលេងដោយជះទឹក តាមរយៈ ត្រឡោកដូង វិវត្តន៍មក កាធុនដាក់ទឹក បន្តមកផ្ទិលទឹក រហូតជឿនលឿនដល់ មានកាំភ្លើងជ័រ បាញ់ទឹក ដើម្បីជាភាពងាយស្រួលក្នុងការរក្សាបរិមាណទឹកដាក់នៅតាមខ្លួនរបស់ពួកគេ អ្វីដែលសំខាន់កុំបោះបង់នៃការលេង ព្រោះនិងបណ្ដាលឱ្យទំនៀមរបស់យើងធ្លាក់ទៅដៃប្រទេសជិតខាង យើងនិងគ្មានឬសគល់នៃការតតាំង រហូតដល់រាប់រយជំនាន់ឯណោះ ។

* វាគួរតែមន្ត្រីជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ជាអ្នកបកស្រាយពីផលប៉ះពាល់ មើលទៅដូចគ្មានឃើញប៉ះពាល់អ្វីសោះ បើតាមបុរាណចារ្យ ក្ដាប់បាន មានតែជនបរទេសគាត់ពោលសរសើរ ពីការលេងជះទឹក បាញ់ទឹកនៅសៀមរាប ហើយពួកគេចង់មកលេងបែបនេះនៅឆ្នាំបន្ទាប់នេះទៀត ភ្ញៀវទេសចរណ៍អន្តរជាតិ អាចថានិងសម្រុកមកច្រើនជាងនេះទៀត នៅពេលដែលពលរដ្ឋខ្មែរលេងកាំភ្លើងជ័របាញ់ទឹកកាន់តែច្រើន ប្រាកដជាមានអ្នកវិនិយោគ មកបើករោងចក្រផលិតកាំភ្លើងជ័រនេះបន្ថែមទៀត កម្ពុជាចំណេញពី ទេសចរណ៍ជាតិ និង អន្តរជាតិផង ចំណេញទាំងកំណើនការងារក្នុងស្រុកផង ដូចជាមិនឃើញចំនុចដែលមើលទៅគួរឱ្យខាំធ្មេញដាក់សោះ !!។

=== ចុះបើយើងប្រើក្អមជះទឹកវិញ និងមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ ? ===

* ក្អមទឹក ជាវត្ថុដែលមានកស្តួច សម្រាប់ដាក់ទឹក 
គេអាចត្រឹមយក មកចាក់ទឹក ឬ ច្រូចទឹកបាន តើយើងជះទឹកយ៉ាងដូចម្ដេច បើវាមានបរិមាណធ្ងន់ ? ភាគច្រើនខ្មែរពីបុរាណ ប្រើវាដោយការកណ្ដៀត និង ទូលក្អម ប៉ុនណោះ គិតចាប់ពី សម័យអង្គរ មកដល់សង្គមរាស្ត្រនិយម រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ មិនដែលជួបសោះការយកក្អមដាក់ទឹកមកជះគ្នានេះ តើលោកបណ្ឌិតនោះបាន រកឃើញរបកគំហើញនេះពីណាដែរ ?  
បើតាមបុរាណចារ្យ យល់ឃើញ ការយកក្អមទឹកមកជះគ្នា មានហានិភ័យណាស់ អាចបង្ករជាអំពើហិង្សា គប់គ្នារបួសស្លាប់ដោយក្អម បង្ករតែសេចក្ដីអន្តរាយដល់ទំនៀមខ្មែរប៉ុនណោះ ។ មានតែល្បែងប្រប្រិយមួយគត់ដែលគេប្រើក្អម នោះគឺ ល្បែងវាយក្អម ហើយមិនមានកំណត់ត្រាណាផ្សេងដែលខ្មែរបុរាណបានកត់ត្រាទុក អំពីបែបផែននៃការលេងក្អមបែបផ្សេងពីនេះទៀតនោះទេ សូមអរគុណ ។

== សេចក្តីស្នើសុំ ចំពោះបងប្អូនសារពត៌មាន ==
* នៅក្នុងថ្ងៃដ៏វិសេស នាថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ បុរាណចារ្យ សូមស្នើសុំ ចំពោះបងប្អូនសារពត៌មានមួយចំនួន សូមកុំបង្ហោះ សេចក្ដីមិនល្អនៅក្នុងបណ្ដាញសង្គមនាថ្ងៃចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិរបស់ខ្លួនអី វាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេចក្ដីរីករាយ និងបង្កើតបានផ្នត់គំនិត នៃរូបភាពភ័យខ្លាច ធ្វើឱ្យឪពុកម្ដាយនៃពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន សម្រេចចិត្តខុស នៃការបិទសិទ្ធសេរីភាពរបស់កូន មិនឱ្យលេងទៅតាមទំនៀមរបស់ដូនតាខ្លួន ធ្វើឱ្យកូនៗរបស់ពួកគេរងនូវសម្ពាធផ្លូវចិត្តឈានដល់ការប្រព្រឹត្តនូវអបាយមុខផ្សេងៗ ដូចជា៖ សេពគ្រឿងញៀន លេងល្បែងសុីសង ផ្សេងៗ ដោយសាររូបភាព ឬ Video របស់បងប្អូនសារពត៌មានមួយចំនួន ដែលបានយករូបភាពគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗនៃប្រទេសដ៏ទៃមកធ្វើការផុសចាក់ដោតដល់អារម្មណ៍របស់ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន បង្កើតឱ្យមានការតិះដៀលដល់ជាតិសាសន៍ខ្លួនគ្រប់រូបភាព គិតចាប់ពីសមញ្ញជន ព្រះសង្ឃរហូតដល់គ្រូ បណ្ឌិតដេប៉ាតឺម៉ង់ ផងដែរ សូមអរគុណ និង អរព្រះគុណ ។

=== ក្រមសីលធម៌ពត៌មាន ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ===
* មិនគួរផុសពីពត៌មាន លាបពណ៌នយោបាយណាមួយក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3ថ្ងៃ ។
(មិនថាបក្សនយោបាយទាំងអស់នៅកម្ពុជា)
* មិនគួរផុសសេចក្ដីកើតទុក្ខ ណាមួយក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3 ថ្ងៃ ។
* មិនគួរផុសរូបភាពចលាចលណាមួយ ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3 ថ្ងៃ ។ 
* មិនគួរផុស ពីចេទនាបុគ្គលណាមួយ ក្នុងការបង្អាក់ វប្បធម៌ និង ទំនៀមនៃការលេង ជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ។
* សូមចូលរួមផ្សព្វផ្សាយ កន្លែងទេសចរណ៍ សំខាន់ៗ ឬ ភាពសប្បាយរីករាយណាមួយ ដើម្បីជួយជម្រុញវិស័យទេសចរណ៍ជាតិ ។
(មានន័យថាសារពត៌មានរួមចំណែកជួយដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ)
* មិនគួរផុសសេចក្ដីអន្តរាយ នៃបណ្ដាលប្រទេសផ្សេងៗនៅលើពិភពលោកក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3 ថ្ងៃ ។

== សេចក្ដីសង្វែគ ==
* រាល់ពេលចូលឆ្នាំខ្មែរម្ដងៗ យើងតែងតែទទួលបានការលាបពណ៌ពីជនអគតិមួយចំនួន អំពីទំនៀម លេងជះទឹក និង ប៉ាតម្ស៉ៅ ហើយកង្វះការយល់ដឹងរបស់ពួកគេសឹងតែរំលាយ ទំនៀមនេះចោលទៀតផង ។ឧទាហរណ៍៖ ពេលចូលឆ្នាំម្ដងៗ នៅតំបន់ ក មានពិធីលេងសប្បាយៗទៅតាមទំនៀម 30 ទៅ 40 ប្រភេទឯណោះ ហើយ តំបន់ ខ មានលេងទៅតាមទំនៀម 20 ទៅ 30 ប្រភេទប៉ុនណោះ រីឯតំបន់ គ មានលេងទៅតាមទំនៀមក្រោម 20 ប្រភេទអីចឹងទៅ ហើយតំបន់ ឃ មានទំនៀមលេងសប្បាយតែ 4 ទៅ 5 ប្រភេទតែប៉ុនណោះ ស្របពេលដែលប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយតាមទូរសព្ទដៃចាប់ផ្ដើមបើកទូលាយ មនុស្សតំបន់ ឃ ដែលគាត់មានទំនៀមលេងតិចតួច ក៏បង្ហោះលាបពណ៌ ឌឺដងជេរដៀល ទៅតំបន់ ក ដែលគេមាន មានពិធីលេងសប្បាយៗទៅតាមទំនៀម 30 ទៅ 40 ប្រភេទឯណោះ ដូចនេះ មនុស្សក្នុងតំបន់ ឃ ពួកគាត់មិនបានស្វ័យសិក្សា ទៅលើមនុស្ស ក្នុងតំបន់ ក នោះទេ គាត់ប្រឹងវាយប្រហារមួយឈ្នះដៃ ដើម្បីឱ្យអ្នកដទៃមើលឃើញថា មានតែពួកគាត់ទេ ជាអ្នកការពារថែរក្សានៅទំនៀមវប្បធម៌ខ្មែរកន្លងមក ។ ចុះតំបន់ ក ដែលគេខំប្រឹងប្រែងរក្សាទំនៀមពីដើមរៀងមក ពួកគេមិនចេះឈឺចាប់ឬយ៉ាងណា ដែលទ្រាំមើល ពួកដង្កូវដូចអ្នកមកបំផ្លាញតែខ្មែរគ្នាឯងឱ្យរលាយ សឹងគ្រប់ជំនាន់ ។ យូរៗទៅ ទៅជាពួករៀនបានតិច ពួកអក្ខរកម្ម និង ពួករៀនជំនាញផ្នែកផ្សេងសោះ ចេះមកបកស្រាយ ទំនៀមវប្បធម៌ខ្មែរ ប៉ាតណាប៉ាតណី នាំឱ្យច្របល់សង្គមខ្មែរម្ដងហើយម្ដងទៀត តាមផ្នត់គំនិតដ៏សំរាមរបស់ពួកគេ ដែលក្រុមបុរាណចារ្យ មិនអាចទទួលយកបាន ក្នុងបរិបទនេះ ។

== សេចក្តីថ្កល់ទោស ==
* សូមអំពាវនាវ ឱ្យអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចទាំងអស់ 
ក៏ដូចជាថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងវប្បធម៌ និង ក្រសួងពត៌មាន សូមចូលរួមបញ្ឈប់ដាច់ខាត រាល់ជន់ទាំងឡាយណាដែលស្លៀកពាក់តែងកាយ ជាពួកទេវតា ហើយយកទៅធ្វើជាសេចក្ដីលេងសើចបង្ហោះជាការលេងកំប្លុកកំប្លែង ផុសនៅតាមបណ្ដាញសង្គមផ្សេងៗ ដែលប្រាសចាកពីសេចក្ដីគោរពរបស់ដូនតាខ្មែរទាំងស្រុង ដែលសំលៀកបំពាក់ទាំងនេះត្រូវបានចាត់ទុកជា សំលៀកបំពាក់ថ្លៃថ្នូរ និងជានិមិត្តរូបតំណាងឱ្យរបាំទេវៈរបស់កម្ពុជាផងដែរ ដែលយើងគ្រប់គ្នាសម្គាល់ថា ជាសំលៀកបំពាក់នៃរបាំព្រះរាជទ្រព្យ ។

== កិច្ចពិធីទាក់ទងនិងគោម នៅកម្ពុជា ==
'''Lantern Ceremony in Cambodia'''

* '''ពិធីព្យួរគោម''' ប្រារព្ធនៅក្នុងពិធីបុណ្យ 
[[ចូលឆ្នាំខ្មែរ]] ។ English: Lantern hanging ceremony held in the festival Khmer New Year.(April)

* '''ពិធីបង្ហោះគោម''' ប្រារព្ធនៅក្នុងពិធីបុណ្យ [[វិសាខបូជា]] ។ English: Lantern launching ceremony held in the festival Vaisak Worship Day.(May) Worshipping to Buddha Ceremony.

* '''ពិធីបណ្ដែតគោម''' ប្រារព្ធនៅក្នុង [[ពិធីបុណ្យអុំទូក]] ។ English: Lantern Floating Ceremony '' 'Held in Cambodia Water Festival or Bon Om Touk (November)

== ដូចច្នេះ ==
'''See also'''

តើពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី មេសៈរាសី មាននៅប្រទេសណាខ្លះ នៃតំបន់អាសុីភាគខាងត្បូង ?
តើពួគគេចាប់ផ្ដើមប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួននៅពេលណា ?

'''(New Year fall in April)'''

* (Khmer New Year) Start in 7th century 637 AD

* (Songkran Thai New Year) Start in 19th century 1888 AD 

* (Pi Mai Laos New Year) Start in 14th century

* (Tamil New Year in Southern India) start in 3rd century

* (Sinhalese New Year Sri Lanka) Start in 5th century

* (Vaisakhi in Northern India) Start in 19th century 1801 AD

* (Nepal New Year) Start in 16th century

* (Thingyan New Year Myanmar) Start in 11th century

* (Dai New Year Chinese) Start in 14th century 1380 AD

* (Pohela Boishakh New Year Bangladesh) Start in 7th century

== ឯកសារយោង ==</text>
      <sha1>of7mmodxa6v7r375dhyjx44f4vkvlxw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281855</id>
      <parentid>281854</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T16:14:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Camhistory</username>
        <id>36281</id>
      </contributor>
      <comment>/* ទំនៀមក្រោយចូលឆ្នាំខ្មែរ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="207025" xml:space="preserve">{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:2em;&quot;
|-style=&quot;text-align:center;&quot;
|style=&quot;background: #008000;&quot; colspan=&quot;2&quot;|&lt;p style=&quot;font-family:Khmer OS muol pali; font-size: 15pt; color: #FFFFFF; text-shadow: 0px 0px yellow;&gt; កិរិណីទេវី &lt;/p&gt;
 |- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;| 
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|style=&quot;background: #ABCDEF;&quot; colspan=&quot;5&quot;|'''[[កិរិណីទេវី]] យាងចុះមកជម្ពូទ្វីប វេលាម៉ោង ១០:០០ ព្រឹក គង់ឈរលើខ្នង [[គជសារ]] ជាយាន្តជំនិះ​ គ.សករាជ ឆ្នាំ ២០២២'''
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:center;&quot;
|'''ឈ្មោះ​ផ្លូវការណ៍'''
|colspan=&quot;2&quot;|'''[[ចូលឆ្នាំខ្មែរ]]'''
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សៀវភៅតម្រា'''
'''Astronomie Cambodgienne'''
|colspan=&quot;2&quot;|សុរិយាត្រីឡើងស័ក 
Félix Gaspard Faraut (1910)
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ប្រភេទបុណ្យ'''
|colspan=&quot;2&quot;|បុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ប្រារព្ធដោយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''រយៈពេល'''
|colspan=&quot;2&quot;|៣ ឬ ៤ ថ្ងៃ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃចាប់ផ្ដើម'''
|colspan=&quot;2&quot;|១៣ ឬ​ ១៤​ រៀងរាល់ខែមេសា
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃបញ្ចប់'''
|colspan=&quot;2&quot;|១៥ ឬ​ ១៦ រៀងរាល់ខែមេសា
|- style=&quot;vertical-align:top;
|'''ព្រេងនិទាន ចូលឆ្នាំខ្មែរ'''
|colspan=&quot;2&quot;|ភាពទាក់ទងនិង 
[[ហិណ្ឌូសាសនា]] 
និង [[ពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;
|'''និពន្ធដោយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|លោកឧកញ៉ា ហោរាធិបតី 
'''(ញឹមប៉ែន)''' 
ព្រះរាជបណ្ណាល័យជាតិកម្ពុជា
|- style=&quot;vertical-align:top;
|'''ចុះកាលបរិច្ឆេទ:'''
|colspan=&quot;2&quot;|'''គ.សករាជ ឆ្នាំ ១៩៤៥'''
|}

'''[[ចូលឆ្នាំខ្មែរ]]''' ([[អង់គ្លេស]]: Khmer New Year) គឺជាពិធីបុណ្យ​ចូលឆ្នាំថ្មីរបស់កម្ពុជា ដែលកំណត់តាម ប្រតិទិនពុទ្ធសាសនា (Buddhist calendar) តាមដំណើរគោលចររបស់ [[ព្រះចន្ទ]] ដែលរាប់តាមរង្វាស់នៃឆ្នាំ  [[ចន្ទគតិ]] (Lunar calendar) នៅក្នុងវប្បធម៌របស់កម្ពុជា ពិធីបុណ្យនេះត្រូវបានគេហៅថា ពិធីបុណ្យ គិម្ហៈរដូវ &quot;បុណ្យរដូវក្ដៅ&quot; (The Hot Season) នៃវិស្សមកាលតូច (Small vacations) ដែលបានមកពីអរិយធម៌ នៃវប្បធម៌ [[ប្រទេសឥណ្ឌា]] ដែលហៅថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីថា &quot;សង្ក្រាន្ត&quot; (Sangkranta) ដែលពាក្យ សង្ក្រាន្ត ជាភាសាដើម នៃពាក្យ ([[សំស្ក្រឹត]]-Sanskrit) ដែលត្រូវបានប្រជាជនកម្ពុជា ឱ្យនិយមន័យថា (សង្ក្រាន្ត​ខ្មែរ​-Sangkrant Khmer) គឺជាថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មី ដែលប្រារព្ធ​ឡើងរៀងរាល់ ថ្ងៃទី១៣ ឬ ថ្ងៃទី១៤ ខែមេសា (April) ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ប្រជាពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​គ្រប់រូប និងត្រូវបានឈប់សំរាកពីការងារដើម្បីចូលរួមអបអរថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ពួកគេ ដែលមានរយៈពេលពេញមួយសប្ដាហ៍ ។​&lt;ref&gt; Vappadharm Khmaer (1981)  [https://books.google.com/books/about/Vappadharm_Khmaer.html?id=RNAbinEhNt4C Khmer Family Culture], Publisher: Rungsin Kānphim, Original from the University of Michigan, OCLC Number: 54221527 &lt;/ref&gt;

== ទំនៀមមុនចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Traditions Before Khmer New Year'''

មុនថ្ងៃចំនូលឆ្នាំខ្មែរមកដល់ ប្រជាជនខ្មែរគ្រប់រូបនិងធ្វើដំណើរនិវត្តគ្រប់ទិសទីមកស្រុកកំណើតរបស់ពួកគេវិញ ដើម្បីជួបជុំក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ រៀងរាល់មួយឆ្នាំម្ដង បន្ទាប់មក ពួកគេនិងរៀបចំសំអាតផ្ទះសម្បែង និងតុបតែង លម្អផ្ទះសម្បែងផងដែរ ជាមួយនិង ប្រពៃណីព្យួគោមផ្កាយ (Star Lantern) ដែលពួកគេមានជំនឿថា ពន្លឺគោមផ្កាយ និងនាំមកនូវ សិរីសួស្ដី លាភសំណាង និង ភាពមានបានផងដែរ ក្រៅពីនេះទៀតមានលេងល្បែងកំសាន្តប្រជាប្រិយខ្មែរ នៅតាមភូមិស្រុករបស់ពួកគេផងដែរ ដូចជា៖ ចោលឈូង លាក់កន្សែង ទាញព្រ័ត្យ បោះអង្គុញ ស្ដេចចង់ ពង្រាត់សង្សា ក្លែងចាប់កូនមាន់ ផ្សេងៗ ក្រៅពីល្បែងកំសាន្តទាំងនេះ ក៏មានល្បែងកំសាន្តមួយប្រភេទទៀតហៅថា ពិធីលេងជះទឹក តាមទីលំនៅនីមួយៗ តែងមានធុងទឹកនៅពីមុខផ្ទះរបស់ពួកគេ ដើម្បីជះទឹកទៅលើអ្នកដំណើរ ដែលពួកគេមានជំនឿថា ភាពមិនល្អដែលតោងទាមយើងគ្រប់គ្នាតាំងពីឆ្នាំចាស់ និងត្រូវលាងសំអាតជម្រះចេញក្នុងឆ្នាំថ្មីនេះ ដែលជាទំនៀមមួយមិនអាចចោលបាននូវក្នុងវប្បធម៌ប្រពៃណីខ្មែរ ដែលទាក់ទងនិង កិច្ចពិធីស្រង់ព្រះពុទ្ធអង្គ និង ស្រង់ព្រះរស់ដែលជាឪពុកម្ដាយ យាយតា របស់យើងផងដែរ ។​&lt;ref&gt; Robert Headley, Rath Chim (1998) [https://books.google.com.kh/books?id=VypnAAAAMAAJ&amp;q=%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%81%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A&amp;dq=%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%81%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiC8OnWj-71AhURyYsBHZB1BjMQ6AF6BAgGEAM Cambodian Advanced Reader], Publisher: Dunwoody Press, Original from the University of Michigan p.309 [[ISBN]]: 188126565X &lt;/ref&gt;

* កំណត់ចំណាំ ៖ ពិធីលេងជះទឹក នៅកម្ពុជាមានប្រវត្តិមកយូលង់ណាស់មកហើយ តាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនានិយមមកម៉្លេះ ហើយត្រូវបានខូចរូបរាង្គដោយជនខិលខូចមួយចំនួន លេងដោយអសីលធម៌ ដោយការចងថង់ទឹកគប់ទៅលើអ្នកដំណើរ បង្ករជារបួសស្នាម ដួលគ្រោះថ្នាក់ពេលកំពុងធ្វើដំណើរថែមទៀតផង ដូចនេះហើយ បង្កើតបានការវែកញែកទៅដល់ពលរដ្ឋទូទៅ អំពីការហាមប្រាម និង ចង់លុបចោលនៅពិធីដ៏ល្អនេះ រហូតដល់ប្រទេសជិតខាង ដាក់ចូលជាពិធីលេងជះទឹកយ៉ាងធំក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេទៀតផង ដូចនេះសូមកុំបោះបង់ពិធីនេះអី ហើយសូមលេងដោយមានការគោរពទៅលើសីលធម៌ របស់អ្នកដ៍ទៃផងដែរ សូមអរគុណ ។

== ពិធីលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ==
'''Water Throwing and Powder Ceremony'''
[[File:Khmer New Year throw water 1968.jpg|thumb|Khmer New Year throw water 1968 at Phnom Penh]]

ក្នុងតំណាលនិទានអំពី មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ 
បានបរិយាយអំពី ទឹក ជាគ្រឿង នាំមកនូវ សិរីមង្គល ទាំង បីប្រការ សម្រាប់ជាមង្គលដល់ មនុស្សលោកទាំងពួង &quot;ពេលព្រឹក លាងមុខ&quot; &quot;ពេលថ្ងៃ លាងទ្រូង&quot; និង &quot;ពេលល្ងាច លាងជើង&quot; ។ ក្នុង ឱកាសសង្រ្កាន្តឆ្នាំថ្មី នេះផងដែរ ប្រជាជនខ្មែរ ក៏មាននូវកិច្ចពិធី ស្រង់ព្រះរស់ (ឪពុកម្តាយ) ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ព្រះសង្ឃ និង ពុទ្ធបដិមា ផងដែរ ។ ការលេងបាចទឹក ដាក់គ្នា ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីនេះ មានក្នុងកំណត់ត្រាលោក ចូវតាក្វាន់ ([https://en.wikipedia.org/wiki/Zhou_Daguan Zhou Daguan]) ដែលជារាជ្យទូត នគរយ័ន ([https://en.wikipedia.org/wiki/Yuan_dynasty Yuan dynasty]) មកពីប្រទេសចិនបច្ចុប្បន្ន ដែលបានកត់ត្រាអំពីពិធីចូលឆ្នាំខ្មែរ នាសម័យកាលអង្គរ ក្នុងឆ្នាំ ១២៩៧ នៃគ.សករាជ ដែលពណ៌នាអំពី អ្នកស្រុកតំបន់អង្គរបានប្រមូលទឹកមកពីគ្រប់ទិសទី ដើម្បីជំរះលាងស្រោចស្របលើព្រះពុទ្ធបដិមារដែលមានចំនួន ២៥ អង្គដែលគេបានយកមកដង្ហែរនាពេលនោះ មនុស្សម្នាជាច្រើនបានជះទឹកដាក់គ្នាទៅវិញទៅមកយ៉ាងសប្បាយរីករាយ និង តាមរយៈកំណត់ត្រានៃ ការបកប្រែរបស់លោក លី ធាមតេង ស្ដីពី [[កំណត់ហេតុរបស់ ជីវ តាក្វាន់]] ដែលបានចុះផ្សាយក្នុងឆ្នាំ 1973 ។&lt;ref&gt; Tore Ahlbäck (1996) [https://books.google.com/books/about/Dance_Music_Art_and_Religion.html?id=T1XXAAAAMAAJ Dance, Music, Art, and Religion: Based on Papers Read at the Symposium on Dance, Music, and Art in Religions Held at Åbo, Finland, on the 16th-18th August 1994], Publisher: Donner Institute for Research in Religious and Cultural History, Original from the University of Michigan, p.380 [[ISBN]]: 9516508340 &lt;/ref&gt;

=== អត្ថន័យនៃការលេងប៉ាតម៉្សៅ === 
'''The Meaning of Playing Powder'''
[[File:Hindukailash.JPG|thumb|The Meaning of Playing Powder of Khmer New Year from An illustration of the Hindu significance of Mount Kailash. It shows the holy family of Shiva and Ganesha celebration the Holi powder From the 18th century.]]

 
ការលេងប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ទំនងជាទទួលឥទ្ធិពលពីវប្បធម៌ឥណ្ឌា នៃពិធីប៉ាតម៉្សៅពណ៌ ឬ ប៉ាតល័ក្ស ក្នុងពិធីបុណ្យ &quot;ហូលី&quot;([https://en.wikipedia.org/wiki/Holi Holi]) គឺជាពិធីបុណ្យមួយនៅក្នុងសាសនាហិណ្ឌូ ដែលគេស្គាល់ថាជាពិធីបុណ្យពណ៌ (Festival of Colors) ។ ដែលជាពិធីបុណ្យប្រារព្ធនូវសេចក្តីស្រឡាញ់ដ៏អស់កល្ប និងដ៏ទេវភាពរបស់ ព្រះគ្រឹស្នា (Radha Krishna) វាក៏បង្ហាញពីជ័យជំនះដែលអំពើល្អយកឈ្នះទៅលើអំពើអាក្រក់ផងដែរ តាមរយៈព្រេងកថានៃ [[អវតារ]] [[ព្រះវិស្ណុ]] ដែលបានក្រឡាខ្លួនជា នរៈសិង្ហ (Narasimha Narayana) ដែលយកឈ្នះ &quot;ហិរណយក្សសិបុ&quot; (Hiranyakashipu) ភាពល្បីល្បាញនៃពិធីបុណ្យនេះបានហូរចូលមកតំបន់អាសុីគ្នេយ៍ផងដែរ ព្រោះពិធីបុណ្យនេះប្រារព្ធខុសពេលវេលា និង ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ តែមួយខែ ប៉ុនណោះ ដែលពិធីបុណ្យនេះប្រារព្ធនៅខែមីនា ។ ដោយម៉្សៅពណ៌ប្រហែលជាអាចប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ទើបពលរដ្ឋកម្ពុជាពីមុនៗមក លេងត្រឹមការប៉ាតម្ស៉ៅស ដែលមិនប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ការលេងប៉ាតម្ស៉ៅក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ របស់កម្ពុជាមានការពេញនិយមលេងខ្លាំងអំឡុងឆ្នាំ ២០០០ មកម៉្លេះបើគិតមកដល់ពេលនេះមានរយៈពេលជាង ២០ ឆ្នាំហើយ ដោយចាស់ពីដើមលោកយល់ថា មនុស្សមិនស្គាល់គ្នាសោះ ពួកគេអាចលេងប៉ាតម្សៅជាមួយគ្នា បង្កើតភាពស្និតស្នាល និង ក្ដីស្រលាញ់ ហើយអាចនាំពួកគេចាកឆ្ងាយពីល្បែងពាលាមួយចំនួន ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរនេះផងដែរ ។&lt;ref&gt; Kaev Bhuan (2004) [https://books.google.com/books/about/Tourism_Sites_of_Cambodia.html?id=4mm7AAAAIAAJ Tourism Sites of Cambodia], Publisher: Ponleu Khmer, Original from the University of California p.295 &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Matt Jacobson (2004) [https://books.google.com/books/about/Adventure_Cambodia.html?id=RWq7AAAAIAAJ Adventure Cambodia: An Explorer's Travel Guide], Publisher: Silkworm Books, Original from the University of California p.393 [[ISBN]]: 9749575539 &lt;/ref&gt;

=== ប្រការយល់ខុស ===

* ការលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមលេងកំសាន្តរាប់សែននាក់ មិនមានករណីស្លាប់ដោយការលេងបែបនេះទេ បើសិនជាមានផលប៉ះពាល់ បង្កើតជារបួសស្នាមផ្សេងៗក៏មាន មិនដល់ 1% នៃប្រជាជនដែលបានចូលរួមលេងកំសាន្តនោះដែរ ។

* អ្នកមិនចូលចិត្តលេងបែបនេះ ពួកគេអាចវាងផ្លូវ ពាក់អាវភ្លៀង មុនពេលផ្ដើមចូលឆ្នាំខ្មែរ និង ក្រោយពេលចូលឆ្នាំខ្មែរ ១ថ្ងៃ ទៅ២ថ្ងៃ ឬ មិនឆ្លងកាត់តំបន់ដែលគេលេងនេះ ហើយការលេងកំសាន្តបែបនេះ មានរៀងរាល់មួយឆ្នាំម្ដងប៉ុនណោះ ។

* ការយករូបភាព នៃការលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅអសីលធម៌ នៃក្រុមបុគ្គលមួយចំនួនតូច មកវាយប្រហារពិធីលេងជះទឹករបស់ខ្លួនទាំងមូល ។

* ប្រជាជនថៃ និង ឡាវ ដែលមាន ពិធីលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ដូចគ្នាទៅនិងកម្ពុជា ហើយក៏មានរូបភាព អសីលធម៌ និង ការបង្កររបួស្នាមផងដែរ តែពួកគេនៅតែលេងកំសាន្ត ផ្ទុយនិងផ្នត់គំនិតនៃបុគ្គលខ្មែរមួយចំំំនួន ដែលពួកគេប្រើពាក្យវាយប្រហារ ពិធីរបស់ខ្លួន ហើយចោទថាពិធីរបស់ខ្លួនចម្លងបរទេសថែមទៀតផង ។

* ផ្នត់គំនិតនៃការយល់ខុស ក្នុងពិធីជះទឹកនៅកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងថ្ងៃចូលឆ្នាំ មនុស្សចំនួន 100% បានលេងនូវពិធីជះទឹកនេះ ក្នុងនោះមានមនុស្ស 5% បានរងគ្រោះ ដោយការបៀតបៀន ការកេងបន្លំលួចរបស់ គ្រោះថ្នាក់រអិលដួល ការជះទឹកកខ្វក់ដាក់ផ្សេងៗ ក្នុងចំនោមមនុស្ស 5% ដែលរងគ្រោះនេះពួកគេបានផុសលើបណ្ដាញសង្គមវាយប្រហារមកលើអ្នកលេងជះទឹក ចំនួន 95% ផ្សេងទៀតដោយចោទបែបនេះ ឬ បែបនោះ ទាំងអ្នកដែលលេងជះទឹក 95% នេះលេងដោយសប្បាយរីករាយ មិនមានហេតុប៉ះពាល់អ្វីកើតឡើងនោះទេ ដូចនេះមិនគួរប្រកាន់ច្រើនអំពីពិធីជះទឹកនេះឡើយ ហើយវាមិនមានផលចំណេញអីដល់ថ្ងៃរីករាយក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរនោះទេ ។

* ផ្នត់គំនិតនៃការយល់ខុស អំពីការលេងប៉ាតម៉្សៅក្នុង
ថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ឧទាហរណ៍ មានការលេងប៉ាតម៉្សៅជាង 1000 តំបន់នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងនោះ មានរូបភាព អសីលធម៌នៃការលេងប៉ាតម៉្សៅ ដោយការបន្លំស្ទាប បន្លំលួចរបស់ផ្សេងៗ 2 ទៅ 3 តំបន់ ក្នុងរូបភាពដូចគ្នានេះ ហើយជនរងគ្រោះក្នុងតំបន់តិចតួចនេះ ពួកគេបានលើកយកបញ្ហានេះទៅផុសវាយប្រហារការលេងប៉ាតម្ស៉ៅជារួម ក៏ដូចជាតំបន់ដែលបានលេង 900 ផ្សេងទៀត នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដែលមិនមានករណីដូចនេះ ហើយពិធីសប្បាយៗរបស់ជាតិធំៗ ត្រូវដួលរំលំ និង អាចបាត់រូបរាង្គទាំងស្រុង នៃគំនិតអត្មានិយមរបស់ពួកគេ ។

* ហេតុអ្វីពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនចូលចិត្តលេងជះទឹក នៅតាមដងផ្លូវ ឬ តាមផ្លូវក្នុងភូមិរបស់ពួកគេ ជាការពិតណាស់ នេះប្រហែលជាពួកគេ មានវិបិត្តលុយកាក់ ឬ ប្រជាជនដែលមានជីវភាពខ្វះខាត មិនអាចដើរលេងតាមរម្មណីយ៍ដ្ឋានផ្សេងៗបាន ហើយពួកគេបានប្រមូលផ្ដុំគ្នា លេងជះទឹក នៅតាមដងផ្លូវដើម្បីបង្កើតបរិយាកាសរីករាយក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួនប៉ុនណោះ ប្រការដែលសំខាន់នោះ គឺការយោគយល់គ្នា មនុស្សមួយចំនួនដែលប្រកាន់ខ្លួនមិនចង់ប៉ះពាល់ទឹកក្នុងពេលដែលពលរដ្ឋលេងពិធីជះទឹក ពួកគេច្រើនជាមនុស្សវាយរិក ឬ ជាមនុស្សប្រកាន់ច្រើន ហើយភាគច្រើនជាអ្នកមានជីវភាពធូរធារ ហើយពួកគេអាចធ្វើដំណើរគ្រប់រម្មណីយដ្ឋានសប្បាយៗដែលពួកគេចង់ទៅ ។

* រីករាយចូលឆ្នាំខ្មែរ (Happy Khmer New Year)
* សួស្ដីចូលឆ្នាំខ្មែរ  (Hello Khmer New Year)
* រីករាយឆ្នាំថ្មី (Happy New Year)
* សួស្ដីឆ្នាំថ្មី  (Hello New Year)
* Songkran (សង់ក្រាន) Thai pronounciation
* Sangkran (សាំងក្រាន) Khmer pronounciation from official 1896

=== វិចារណកថា ===

* នៅពេលដែលពិធីលេងជះទឹក ដែលមានតាំងពីសម័យអង្គរត្រូវដួលរំលំ រលត់រលាយ ជាមួយនិងពិធីលេងប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងសម័យកាលបច្ចុប្បន្ន ដោយភាពអត្មានិយមរបស់អ្នកមួយចំនួនតូចដែលចូលរួមតិះដៀលមកលើទំនៀមនេះ ក្រោយមកពិធីនេះត្រូវបានធ្លាក់ចូលក្នុងដៃប្រទេសជិតខាង អនគតនៃចូលឆ្នាំខ្មែរ មានតែពលរដ្ឋផឹកគ្រឿងស្រវឹង ស្រែកច្រៀងរាំលេងកំសាន្ត អង្គុយលេងបៀរ ចាក់អាប៉ោងគ្រប់ៗផ្ទះ ហើយបរទេសដែលមើលមកក្នុងរូបភាពបែបនេះ និងយល់ថា ជាជនជាតិមួយដែលពោពេញទៅដោយវប្បធម៌ពាលាអាវ៉ាសែ នោះហើយដែលឈានទៅរកនៃការរលាយរលត់នៃទំនៀមដូនតាយ៉ាងពិតប្រាកដ ។

=== ប្រការមិនគួរលេង ក្នុងពិធីជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ===
* ការលេងគប់ថង់ទឹក  
* ការលេងគប់ប៉េងប៉ោងទឹក
* ការលេងបាញ់ទឹកទៅរកផ្ទៃមុខអ្នកដំណើរ 
* ការលេងជះទឹកសាប៊ូលើអ្នកដំណើរ 
* ការលេងបាញ់ទឹក និង ជះទឹកទៅលើអ្នកដំណើរ ដែលបានលើកដៃជាសញ្ញា បញ្ចាក់ពីការមិនយល់ព្រម 
* ការលេងបាញ់ទឹក និង ជះទឹក ទៅលើអ្នកដំណើរដែល ស្លៀកសំលៀកពាក់ទៅវត្ត ជាពិសេសប្រការលេងខុសឆ្គង ទៅលើអ្នកស្លៀកហូលផាមួង 
* ការចាប់ប៉ាតម៉្សៅហួសហេតុ បណ្ដាលឱ្យចូលបំពង់ខ្យល់ ដកដង្ហើម  
* ការប៉ាតម៉្សៅប៉ះពាល់ភ្នែក 
* ការលេងប៉ាតធ្យូង ប៉ះពាល់ទៅដល់សុខភាពស្បែក
ដូចនេះ មិនគួរលេងបាញ់ទឹក ជះទឹក ឬ ប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងប្រការហាមប្រាមដែលបានរៀបរាប់នៅខាងលើនេះទេ សូមលេងដោយក្រមសីលធម៌ និង សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ ។

=== ស្រាយចម្ងល់ ===
* រាប់ចាប់ពីសមញ្ញជន ព្រះសង្ឃ រហូតដល់គ្រូ បណ្ឌិតដេប៉ាតឺម៉ង់ មួយចំនួន ពួកគាត់តែងលើកឡើងថា មិនគួរលេងជះទឹកប៉ាតម៉្សៅទេ នាំឱ្យបាត់បង់
ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ មានជាអាថ៍ បោះអង្គុញ លាក់កន្សែង ចោលឈូង ទាញព្រ័ត្យ ល-។ !! 

ចំណារពន្យល់ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ មិនបានបាត់បង់ទៅណាតាមការយល់ឃើញរបស់អ្នកមួយចំនួននោះឡើយ ព្រោះរបៀបលេងទាំងអស់មានការចងក្រងក្នុងសៀវភៅឯកសាររួចរាល់អស់ហើយ របស់ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ  
កត្តា ដែលអ្នកមួយចំនួននោះយល់ថា ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ មិនសូវឃើញលេង ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំ ពីព្រោះ មនុស្សរាប់លាននាក់មិនអាចប្រមូលផ្ដុំគ្នាលេងតែល្បែងប្រជាប្រិយតែមួយមុខនោះទេ ត្បិតមនុស្សម្នាក់ៗមានចិត្តលេងអ្វីដែលខ្លួនពួកគេចង់លេង ដោយគ្មានការបង្ខិតបង្ខំ ប៉ុន្តែប្រសិនជាពួកគេលេងនៅល្បែងសុីសងក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ នោះទើបជាទង្វើរខុសច្បាប់ ។

'''ប្រសិនបើ គ្មានសោះនៃពិធីលេងជះទឹក និង ប៉ាតម្សៅ ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរចំនួន 3ថ្ងៃនេះ តើនិងមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ ?'''

ឧទាហរណ៍៖ វត្តមួយបង្កើតឱ្យមានល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ប៉ុន្តែទីធ្លាវត្តនោះ បង្កើតល្បែងប្រជាប្រិយបានតែ 2 ទៅ 3 មុខប៉ុនណោះ ហើយក្នុងមួយមុខអាចលេងលើសពី 10នាក់ បើធៀបនិងការចូលរួមលេងសរុបគឺ 50 ទៅ 100 នាក់អីចឹងទៅ ក្នុងមួយវត្ត តើមនុស្សចំនួន 1ពាន់នាក់ផ្សេងទៀតដែលគាត់កំពុងឈរមើល ហើយចង់លេងដែរនោះ គាត់បានអ្វីលេង ? ស្របពេលដែលពេលវេលារកំពុងដើរទៅមុខ ? ចុះបើចំនួនដល់រាប់មុឺននាក់កំពុងឈរមើល តើពួកគាត់បានអ្វីលេង ? ចុះបើចំនួនដល់រាប់លាននាក់កំពុងឈរមើល តើពួកគាត់បានអ្វីលេង ?

* ការិះគន់ដែលគ្មាន សតិវិចារណា បុរាណាចារ្យ មិនអាចទទួលយកបាន នៅតាមភូមិមួយចំនួនធំក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ផ្ទះរបស់ពួកគេចាប់ផ្ដើមធ្វើរបងខណ្ឌព្រុំដី ដើម្បីសំគាល់ ភាពស្របច្បាប់នៃដីធ្លីរបស់ពួកគេ ដូចនេះតាមភូមិបច្ចុប្បន្ន មិនមានទីធ្លាសម្រាប់លេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរនោះទេ តើក្មេងៗក្នុងភូមិទាំងនោះលេងបានដោយរបៀបណា ? តើឱ្យពួកគេលេងតាមចិញ្ចើមផ្លូវ ឬយ៉ាងណា ? ពួកគេអាចប្រឈមមុខនិង គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ខ្ពស់ផងដែរ ។

* '''បំណកស្រាយ''' គ្រប់វត្តអារ៉ាម នៅតែបង្កើតឱ្យមានល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ នៅមុនថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរមួយសប្ដាហ៍ ឬ បង្កើតឱ្យមានក្នុងវេលា ៣ថ្ងៃនេះដដែល ជាពិសេស ពន្យល់ពីរបៀបលេង ឬ ពិធីលេងទៅកាន់ក្មេងៗជំនាន់ក្រោយ ហើយពលរដ្ឋដែលបានចូលរួមលេង ក៏លេងទៅ ហើយបើអត់ក៏អត់ទៅ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ អត់មានបាត់ និង រត់ទៅណាទេ សូមអរគុណ ។

* '''ប្រសិនជាបាត់ ទំនៀមលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅវិញ''' មានផលប៉ពាល់ជាច្រើនដែលមិនអាចនឹកស្មានដល់ មនុស្សរាប់លាននាក់ ចូលឆ្នាំមិនដឹងលេងអ្វី ដូចនេះ ពលរដ្ឋមួយភាគធំដែលមានជីវភាពធូរធារ គាត់និងធ្វើទេសចរណ៍ ទៅលេងជះទឹកក្នុងប្រទេសដទៃ លំហូរលុយចេញទៅក្រៅប្រទេស ធ្វើឱ្យចរន្តសេដ្ឋកិច្ចបានបែកចេញមួយផ្នែក ចំណែកទេសចរណ៍បរទេស គាត់មិនឃើញមានអ្វីលេងដូចនេះមិនធ្វើដំណើរកំសាន្តចូលមក
ប៉ះពាល់ដល់ វិស័យជើងហោះហើរ វិស័យសណ្ឋាគារ រម្យណីយដ្ឋានផ្សេងៗ មិនមានទេសចរណ៍អន្តរជាតិទៅលេង ប៉ះពាលសេដ្ឋកិច្ចជាតិមួយភាគធំ គ្មានចរន្តលុយវិល សម្រាប់ការចាយវាយក្នុងប្រទេស ប៉ះពាល់ទៅដល់ការលក់ទំនិញអាហារ តាមតំបន់ទេសចរណ៍ថែមទៀត ។ មនុស្សរាប់លានអត់អីលេង ក៏អង្គុយលេងល្បែងសុីសងក្នុងផ្ទះរបស់ពួកគេរៀងខ្លួនៗ ចូលឆ្នាំក្លាយជាវប្បធម៌ពាលាអាវ៉ាសែ តាមផ្នត់គំនិតដ៏សំរាម របស់ជនអគតិមួយចំនួននោះ ។

សេចក្ដីពិរោធ៖ រាប់ចាប់ពី សមញ្ញជន ព្រះសង្ឃ រហូតដល់គ្រូ បណ្ឌិតដេប៉ាតឺម៉ង់ មួយចំនួន ដែលតិះដៀលពិធីលេងជះទឹក របស់ដូនតាអង្គរ គំនិតរបស់ពួកគេមិនបានមួយជំនិតនៃយុវជនជាតិនិយមសៀមម្នាក់ផងនោះទេ ។

== ព្រេងនិទាន គោមផ្កាយ ==
'''The Legend of Star Lantern'''
[[File:Linteau Musée Guimet 25974.jpg|left|thumb|Cambodia The Legend of Star Lantern [[កិត្តិមុខ]] swallow all of Star planet symbols of [https://en.wikipedia.org/wiki/Black_hole Black hole] in the story of Skanda Purāna.]]

[[File:Cambodian Star Lantern.jpg|left|thumb|Cambodian Star Lantern are always celebrated during the Khmer New Year April which is meaningful in the Hindu mythology.]]

ព្រេងនិទាន គោមផ្កាយ ដែលដកស្រង់ចេញពីគម្ពីរ Skanda Purāna ដ៏ធំរបស់ [[សាសនាហិណ្ឌូ]] ដែលនិទានពី ការកកើតនៅ សភាវៈសុីមិនចេះឆ្អែត &quot;កាឡា&quot; (Kala) ដែលជានិមិត្តសញ្ញានៃ ប្រហោងខ្មៅ (Black Hole) នៅក្នុងចក្រវាឡ (In the universe) ដែលត្រូវបានប្រសិទ្ធនាមថា &quot;កិត្តិមុខ&quot; (Kirtimukha) ដែលមានឆ្លាក់ជាប់នៅតាមផ្ដែរនៃប្រាសាទមួយចំនួនរបស់កម្ពុជា ។&lt;ref&gt; Ananthacharya Indological Research Institute series (1982) [https://books.google.com/books/about/Proceedings_of_the_Seminar_on_Symbolism.html?id=aOfVAAAAMAAJ Proceedings of the Seminar on &quot;Symbolism In Temple Art and Architecture&quot;, Held in February 1981], Editor: K. K. A. Venkatachari, Publisher: Ananthacharya Indological Research Institute, Original from the University of Michigan p.94 &lt;/ref&gt;

នាថ្ងៃមួយដែល &quot;[[ព្រះឥន្ទ្រ]]&quot; (Indra) និង [[ព្រះហស្បាទី]] (Brihaspati) ដែលជាតារានិករ នៃ [[ភពព្រហស្បតិ៍]] បានធ្វើដំណើរទៅភ្នំកៃឡាសដើម្បីទៅជួបព្រះនាងគង្គា ដោយល្បីថាទ្រង់មានសម្រស់ស្អាតដាច់គេនាជម្ពូទ្វីប និងចង់ទៅប្រឡោមស្នេហ៍មកធ្វើជាប្រពន្ធរបស់ខ្លួន ធ្វើដំណើបានពាក់កណ្តាលផ្លូវ ព្រះឥសូរ បានក្រឡាខ្លួនជាឥសីម្នាក់មករារាំងផ្លូវដើម្បីសាកល្បងជាមួយព្រះឥន្ទ និង ព្រះហស្បាទី ។ ព្រះឥន្ទបានឱ្យ ឥសីនោះចេញពីផ្លូវ តែឥសីពុំព្រមចេញ ព្រះឥន្ទក៏គំរាមឥសីដោយអាវុធ [[វជ្រ]] ដែលជាសិល៍កាំរន្ទះរបស់ខ្លួន និងបានចោលវាត្រូវដៃរបស់ព្រះឥសូរ ដោយសេចក្ដីគ្រោធខឹង ឥសីនោះក៏បើកភ្នែកទីបីអគ្គីនេត្រ បាញ់ប្រហារទៅ ព្រះឥន្ទ្រ ឯព្រះហស្បាទី ឃើញដូចនេះបានហក់ទៅជួយ ព្រះឥន្ទ្រ គេចចេញពីថាមពលភ្នែកទី៣ របស់ឥសីនោះ ថាមពលភ្នែកទីបីរបស់ឥសីនោះ បានរត់ទៅប៉ះនិងស្រទាប់ចក្រវាឡ បង្កើតបានជា សភាវៈសុីមិនចេះឆ្អែត &quot;កាឡា&quot; ។ កាឡា បានលេបយកដួងតារានិករទាំងអស់នៅក្នុងចក្រវាឡ ព្រះហស្បាទី ឃើញដូចនេះក៏ពោលថា បើសភាវៈនេះលេបយក ដួងផ្កាយទាំងអស់ នោះចក្រវាឡ ទាំងមូល និងប្រែជាខ្មៅងងឹតអន្ធកាល រីឯឥសីនោះ បានក្រឡាខ្លួនជា ព្រះឥសូរវិញ ព្រះឥន្ទ្រ និង ព្រហស្បាទី ក៏ស្គាល់ថា នេះគឺជាមហាទេវៈ ក៏លត់ជង្គង់សូមឱ្យព្រះឥសូរអភ័យទោស និង សូមឱ្យបញ្ឈប់សភាវៈកាឡា ព្រះឥសូរក៏យល់ព្រម និងបានហាម &quot;កាឡា&quot; មិនឱ្យលេបដួងផ្កាយបន្តទៀត តែកាឡាបានពោលទៅវិញថា ខ្ញុំសុីមិនឆ្អែតសោះ តើធ្វើដូចម្ដេចទើបខ្ញុំឈប់ឃ្លានបាន ? ព្រះឥសូរ ក៏មានបន្ទូលថា ចូលឯងសុីកន្ទុយខ្លួនឯងចុះ ឯងនិងឆ្អែត &quot;កាឡា&quot; បានសុីកន្ទុយរបស់ខ្លួនព័ទ្ធមួយជុំដល់មុខរបស់ខ្លួនវិញ ក៏រលត់សង្ខារស្លាប់ទៅ ដោយ &quot;កាឡា&quot; ជាសភាវៈដ៏ស្មោះត្រង់ ព្រះឥសូរ បានប្រសិទ្ធនាមវាថា &quot;[[កិត្តិមុខ]]&quot; មុខដ៏មានកិត្តិនាម ។ ព្រេងនិទាន ដ៏មានអត្ថន័យនេះ ដែលជាការប្រែសម្រួលរបស់កម្ពុជា បានផ្សារភ្ជាប់និងទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណីវប្បធម៌ នៃការផ្ជួរគោមផ្កាយ ក្នុងរដូវកាលបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ចំណែកឯការនិពន្ធបន្ថែមប្រែសម្រួលផ្សេងទៀតមានទៅតាមបែបផែនផ្សេងគ្នារបស់អ្នកពិន្ធផ្សេងៗផងដែរ ។

== ការសម្ដែងរបាំត្រុដិ ==
'''Trod Dance Performance'''

យោង​តាម​សៀវភៅ ​(​របាំ​ប្រជាប្រិយ​ខ្មែរ​) នៃ​ក្រុម​ជំនុំ​ទំនៀមទម្លាប់​ខ្មែរ លើក​ឡើង​ថា របាំ​ត្រុដិ​ជារបាំប្រជាប្រិយ​មួយ​បែប ​ដែលគេសម្ដែងលេង​ដើម្បី​ប្រសិទ្ធពរ​ជ័យ សិរី​សួស្តី​ជូន​ដល់​អ្នកស្រុក​ក្នុង​ឱកាស​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី ប្រពៃណីជាតិខ្មែរ ។ ឈ្មោះ​ថា «​ត្រុដិ​» ជា​ពាក្យ​ដើម​មក​ពី​ភាសាសំស្ក្រឹត​ប្រែ​ថា «​ផ្តាច់ ឬ កាត់​ផ្តាច់​» គឺ​សំដៅ​ដល់​ការ​ផ្តាច់​ឆ្នាំ ឬ​ការ​កាត់​ផ្តាច់​ឆ្នាំ​ចាស់​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី ហើយ​ដែល​នៅ​មាន​ជាប់​នាម​ព្រះរាជ​ពិធី​មួយ​ហៅ​ថា «​ត្រស្តិ​សង្ក្រាន្ត​» មកដល់សព្វថ្ងៃ ។ ដូចនេះ​ឃើញ​ថា ឈ្មោះ​របាំ​ត្រុដិ​បញ្ជាក់​ថា សម្រាប់​ប្រកប​ឡើង​នៅ​ពេល​ដំណាច់ឆ្នាំ នីមួយ​ៗ ។   
&quot;ប្រដាប់ប្រដារ​និង​របៀប​លេង&quot; តាម​ធម្មតា​វង់​របាំ​ត្រុដិ​មាន​ក្រុម​តូច ក្រុម​ធំ​យោង​ទៅ​តាម​ការ​និយម​របស់​អ្នកស្រុក និង​និយម​តាម​ចំនួន​មនុស្ស​ដែល​ស្ម័គ្រចិត្ត​ចូល​លេង ។ ឯ​ប្រដាប់ប្រដារ​សោត​ក៏​និយម​ទៅ​តាម​នោះ​ដែរ ប៉ុន្តែ​យើង​អាច​រក​មើល​ទាំងអស់​ឲ្យ​ឃើញ​ថា តើ​វង់​ត្រុដិ​ពេញលេញ​នោះ​ប្រដាប់​មានឈ្មោះ​អ្វីខ្លះ គឺ​មាន គ្រឿង​ភ្លេង ៖

* «​ក​ញ្ចា​រ​» ដង​ធ្វើ​ពី​ពីងពង់​ប្រវែង​២ ម៉ែត្រ មាន​បន្ទះ​រនាប​តូចឆ្មារ​ភ្ជាប់​នៅ​ចុង ហើយ​ខ្វែងគ្នា​ពត់​ង​ទន្ទាំ​មាន​សណ្ឋាន​ដូច​ស្នែង​៤ ។ នៅ​ចុង​បន្ទះ​រនាប​មាន​ចងខ្សែ​ខ្វែង​ពី​ចុង​មួយ​ទៅ​ចុង​មួយ ហើយ​ត្រង់​កណ្តាល​ខ្សែ​ខ្វែង​នេះ​មាន​បណ្តោយ​ផ្លែ​អង្គញ់​ដែល​ចោះ​យក​គ្រាប់​ចេញ​អស់ ហើយ​ដាក់​គ្រាប់​ក្រួស ឬ​កម្ទេច​ដែក​ទៅ​ក្នុង​នោះ​ប្រយោជន៍​ឲ្យ​ឮ​សូរ កាលណា​គេ​បុក​ដង​វា​នឹង​ដី​តាម​ចង្វាក់​ស្គរ ។

* «​ចង្ក្រង់​ដំបែ​» ៖ ចង្ក្រង់​ចង​បន្តោង​នឹង​ខ្សែទាម​គោ ហើយ​ចង​ភ្ជាប់​នឹង​ដង​ឫស្សី​ដែរ ។ កាលណា​គេ​បុក​នឹង​ដី​ក៏​មាន​សូរ ប្រាវ​ៗ តាម​ចង្វាក់ ។

* «​ចង្ក្រង់​រ៉ូង​» ៖ ចង្ក្រង់​នេះ​ចង​ព្យួរ​នឹង ចង្កេះ​មនុស្ស​តែ​ម្តង ដោយ​ចង​គួប​គ្នា​ជា ចង្កោម​ៗ ។
* «​ស្គរ​» ៖ ស្គរអារក្ស គឺ​ស្គរ​ដែល​ធ្វើ​ពី​ដី​ដុត​ពាស​ស្បែក​ថ្លាន់ ។
* «​ប៉ីពក​» ៖ មាន​តែ​១​ប៉ុណ្ណោះ​។
* «​ទ្រអ៊ូ ឬ​ទ្រសោ​» ៖ ត្រូវ​មាន​ទាំង​ពីរ ។
* «​សន្ទូច​» ៖ ដង​ពីងពង់​វែង​មាន​សណ្ឋាន ដូច​សន្ទូច​ចង​ចុង​ដូច​ចន្ទោល​រទេះ ដោយ​មាន ព្យួរ​ថង់​មួយ​នៅ​ចុង​សម្រាប់​ទទួល​វត្ថុ​ជា​ទាន ។
គ្រឿង​តែង ៖
* មុខ​ត្លុក ៖ ធ្វើ​ពី​ឆ្អឹង​ឫស្សី​ពាស​ក្រដាស ឬ​ស្មាច់ ឬ​ខ្មុក ។
* មកុដ ៖ គេ​ធ្វើ​ពី​ក្រដាស​លាប​កាវ និង​បិទ ឲ្យ​ក្រាស់​តម្រួត​គ្នា​ទៅ​ជា​រឹង គឺ​ស្មាច់ ឬ​ខ្មុក ហើយ​ផាត់​ពណ៌ ។
* ​ស្នែង​ប្រើស ៖ គេ​យក​ផ្តៅ​មក​ព័ទ្ធ​ធ្វើ​ឆ្អឹង   ហើយ​យក​ក្រដាស​បិទ​ពី​ក្រៅ​ឲ្យ​ក្រាស់​ព័ទ្ធ​ឲ្យ​មាន​រាង​ដូច​ស្នែង ឬ​ជួនកាល​គេ​យក​ស្នែង​ប្រើស​មែនទែន​មក​ស៊ក​ភ្ជាប់​នឹង​ផ្តៅ​ពាក់​ឲ្យ​ជាប់​នឹង​ក្បាលមនុស្ស​ក៏​មាន ។
* ​ស្នែងទន្សោង​៖ ស្នែងទន្សោង​គេ​ធ្វើ​ប្រហែល​គ្នា​នឹង​ស្នែង​ប្រើស​ដែរ គឺ​ជួន​គេ​យក​ស្នែង​មែនទែន​មក​ធ្វើ ជួន​គេ​ស្មាច់​ក្រដាស​ឲ្យ​ក្រាស់ ។
* កន្ទុយក្ងោក ៖ យក​កន្ទុយក្ងោក​មែនទែន​មក​កាន់ ហើយ​កាច់​កែ​ឲ្យ​មាន​សណ្ឋាន​ដូច​សត្វ​ក្ងោក​មែនទែន ។
* ​ក្រចក ៖ យក​ផ្តៅ​ប្រវែង​០,២០​ម៉ែត្រ ទៅ​បិត​ចុង​ឲ្យ​ស្រួច រោល​ភ្លើង​ពត់​ឲ្យ​ង ហើយ​យក​អំបោះ​ចង​គល់​ភ្ជាប់​នឹង​ម្រាម​៤ ឯ​មេដៃ​មិន​ពាក់​ទេ ។&lt;ref&gt; Khmer Tradition Church Customs (1964) [https://books.google.com/books/about/Rap%C4%81%E1%B9%83_praj%C4%81priy_khmaer.html?id=SSc7AAAAMAAJ Khmer folk dance], Publisher: Cambodia Buddhist Academy Original from the University of Michigan p.155 &lt;/ref&gt;

== ព្រះរាជពិធី ត្រស្តិសង្ក្រាន្ត == 
'''Royal cut off the old year ceremony'''

ព្រះរាជពិធី '''ត្រស្តិសង្ក្រាន្ត''' (អ.ថ.ត្រស់តិ សង់ក្រានតៈ) គឺជាពិធី ព័ទ្ធ​ខ្សែសីម៉ា សូត្របាលីគាថា ភាណៈយក្ស ហៅអន្ទងស្ដេចយក្ស សម្ដេចព្រះវេស្សវ័ន្ត ស្ដេចនៃពួកអាសុរា ឱ្យមកបណ្ដេញ​ខ្មោចព្រាយបីសាច ឱ្យចេញពី ព្រះបរមរាជវាំង ដែលប្រព្រឹត្តទៅវេលា ចំនួន ៤ថ្ងៃ ដែលគិតចាប់ពីថ្ងៃ ១២រោច ១៣រោច ១៤រោច និង ១៥រោច ខែផល្គុន ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ។ ព្រះរាជពិធី​នេះ តែងធ្វើឡើងក្នុងព្រះទីនាំង ទេវានិច្ឆ័យ នៅក្នុងរោងមណ្ឌលទាំង៥ ដែលនៅខាងក្រៅកំពែងព្រះបរមរាជវាំង មានអំបោះឆៅ ពណ៌ស ព័ទ្ធជុំវិញ​កំពែងរាជវាំង និងព័ទ្ធគ្រប់រោងមណ្ឌលទាំង៥ រហូតដល់ក្នុង ព្រះទីនាំង ទេវានិច្ឆ័យ ដែលយកទៅព័ទ្ធដល់គ្រែសូត្ររបស់ ព្រះសង្ឃ និង ចេញព័ទ្ធដល់រាជវង្សានុវង្សរបស់ អង្គព្រះមហាក្សត្រ ក្រៅពីនេះមានបន្ថែមនៅអំបោះ ភ្លុកចំនួន២បែប បែបទី១ ដាក់ព័ទ្ធជារង្វង់មូលជុំវិញអង្គព្រះមហាក្សត្រ ដើម្បីជាកិច្ចការពារ និង ដាក់ព័ទ្ធ ជុំវិញសិរសា របស់ពួកនាហ្មឺនសព្វមុខមន្ត្រី បែបទី២ ហៅថា ខ្សែរអភិសមរៈ សម្រាប់ព្រះរាជាទ្រង់ពាក់ឈៀងអង្សាម្ខាង និង ពួកនាហ្មឺនសព្វមុខមន្ត្រីពាក់ឈៀង ស្មាម្ខាង គេមានដាក់ដង្វាយ &quot;ដំបងពេជ្រ&quot; ជាតំណាងឱ្សសម្ដេចព្រះវេស្សវ័ន្តផងដែរ ដើម្បីបង្ការ ពួកខ្មោចព្រាយបិសាច បច្ចុប្បន្ន​គេអាចធ្វើពិធីកាត់ៗ សង្ខេបមកត្រឹម១ថ្ងៃ ត្រូវនិងថ្ងៃ១៥រោច ខែផល្គុន ។ នៅថ្ងៃ១៥រោច ខែផល្គុន ព្រះរាជា ឬ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ត្រូវរៀបចំពិធី និមន្ត​ព្រះ​ភិក្ខុ​សង្ឃ​រាជ ទាំង៣ គណៈនិកាយ សូត្រ​បាលី​អាដានាដិយ: ​សូត្រ តាំង​ពី​បើកកិច្ចពិធីបញ្ជាន់ឆ្នាំថ្មី រហូតដល់បញ្ចប់ពិធី (សូត្រ​ផ្លាស់​គ្នា) មាន​បាញ់​កាំភ្លើង​ធំ​ៗ​​គ្រប់​ទិស​ធំ​ទាំង ៤ គ្រប់ខេត្តក្រុងស្រុកត្រូវទូងស្គរជ័យ អុចធូប​សំបូងរូង ២១សសៃ តំណាងឱ្យការប្រកាសប្រាប់អស់ទេវតា ទាំង ២១ ច្រក ឲ្យដឹងលឺពីការកាត់ផ្ដាច់ឆ្នាំចាស់នេះ ។&lt;ref&gt; Chab Pin (1969) [http://www.elibraryofcambodia.org/preah-reach-pithi-thvea-tor-sor-meas-pheak-ti-3-ebook/ The 12-Month Royal Ceremony-Volume 3] Khmer Tradition Church of the Buddhist Academy of Cambodia p.157 &lt;/ref&gt;

== ទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ == 
'''Khmer New Year Tradition'''
 

តាមទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ គេចែកវេលាចូលឆ្នាំជា ៣ថ្ងៃ 
ថ្ងៃទី១ ហៅថា៖ ថ្ងៃ [[មហាសង្ក្រាន្ត]] (Maha Sangkran Day), ថ្ងៃទី២ ហៅថា៖ ថ្ងៃ [[វារៈវ័នបត]] (Vonnabat Day), ថ្ងៃទី៣ ហៅថា៖ ថ្ងៃ [[វារៈឡើងស័ក]] (Leungsak Day), រីឯការកំណត់ថ្ងៃ ម៉ោង នាទីដែលឆ្នាំចាស់ត្រូវផុតកំណត់ ហើយទេវតាឆ្នាំថ្មីត្រូវចុះមកទទួលតំណែងពីទេវតាឆ្នាំចាស់នោះ គេអាចដឹងបានដោយប្រើក្បួន ហោរាសាស្ត្រខ្មែរបុរាណ ([[អង់គ្លេស]]: Zodiac Khmer) គឺក្បួនមហាសសង្ក្រាន្ត តាមរយៈក្រុមព្រា្មណ៍ [[បាគូ]] ប្រចាំនៅក្នុង [[ព្រះបរមរាជវាំង]] ។ ប្រសិនបើថ្ងៃចូលឆ្នាំនាឆ្នាំបន្ទាប់ ជាន់គ្នានិងឆ្នាំចាស់ គេត្រូវបន្ថែមថ្ងៃវ័នបត មួយថ្ងៃទៀត ដែលធ្វើឱ្យថ្ងៃវ័នបតមានចំនួនដល់ទៅ ២ថ្ងៃ ហើយថ្ងៃទី២ នៃថ្ងៃវ័នបត ត្រូវបានចាត់ទុក ជាថ្ងៃខ្វាក់ (Blind Vonnabat Day) ដែលធ្វើឱ្យទំនៀមនៃថ្ងៃចូលឆ្នាំ មានរហូតដល់ ៤ថ្ងៃ ។
ថ្ងៃចាប់ផ្ដើម នៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ត្រូវបានចាត់ទុកជាថ្ងៃពិសេសមួយ នៃកិច្ចពិធីសែនទទួលទេវតាឆ្នាំថ្មី ដែលកំណត់ការសែនព្រេន តាមម៉ោងកំណត់យាងមករបស់ទេវតា ដែលពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប បានរៀបចំនូវគ្រឿងរណ្ដាប់ទទួលទេវតា ផងដែរ ។&lt;ref&gt; Professor Miech Pon (2007) [https://books.google.com/books/about/Kamran_ekas%C4%81r_st%C4%ABb%C4%AB_prabain%C4%AB_nin_dam.html?id=YhBBzgEACAAJ Documentary on Khmer Traditions and Customs Volume 1; Volume 3], Publisher: Center for Khmer Studies Library, [[ISBN]]: 9995059983 &lt;/ref&gt;

=== រណ្ដាប់ទទួលទេវតា ===
យោង​តាម​ក្បួន​នៃ​ព្រះ​រាជពិធី​សង្ក្រាន្ត​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី ដែល​មាន​ចែង​នៅ​ក្នុង​សៀវភៅ​ព្រះ​រាជពិធី​ទ្វាទសមាស ភាគ​ទី​១ របស់ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ចេញផ្សាយដោយ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ឆ្នាំ ១៩៥២ បានរៀបរាប់ពីរឿងពលីការ នៃរណ្ដាប់​ទទួល​ទេវតាដូចតទៅ៖ មាន​រាន​ទេវតា​៧​ថ្នាក់​មួយ សម្រាប់​តាំង​គ្រឿង​ដង្វាយ និង​មាន​ភ្លេងពិណពាទ្យ ១​វង់ សម្រាប់​លេង​ទទួល ។ គេ​ត្រូវ​ក្រាល​កំរាលតុ​តាមពណ៌មង្គល របស់ទេវតាដែលយាងមក និង មានក្រាលសំពត់ស សម្រាប់ថ្វាយបង្គំទទួលទេវតាផងដែរ ។ គ្រឿងពលីការ មានកូនចេកកន្ទុយប្រឺស១ ផ្ទិលមាស១ ឬ ផ្ទិលប្រាក់១ សម្រាប់ទេវតាលោកប្រោះព្រំ បាយ​សី​ធំ ១​គូ ស្លាធម៌ ១​គូ ទឹក​អប់ ១​គូ ទៀន ៥ ធូប ៥ ១​គូ លាជ ៥​កែវ ផ្កា ៥​កែវ ស្លា​បារី​ដាក់​ជើង​ពាន ១​គូ ចេកនួន ឬ​ចេក​ណាំវ៉ា ១​គូ ពែ​ព្រះ​ភូមិ​១ ពែ​ព្រះ​កេតុ​១ មានផ្លែឈើ នំចំនី និង ភេសជ្ជៈ ផងដែរ ។ រីឯព្រះដង្វាយដែលចាំបាច់បំផុតនោះ គឺ ព្រះដង្វាយតាម ភក្សាហារ របស់ទេវតា ដែលកំណត់ដោយព្រាហ្មណ៍បាគូ ។

=== [[មហាសង្ក្រាន្ត]] ===
'''Maha Sangkran'''
[[File:Songkrant Khmer.jpg|thumb|ព្រះសូរិយា នាំព្រះទិត្យរបស់ខ្លួនមកផ្លាសប្ដូរស័ករាជថ្មីនាជម្ពូទ្វីប]]

ថ្ងៃទី១ ហៅថា &quot;មហាសង្ក្រាន្ត&quot; មានន័យថា ឆ្នាំថ្មីដ៏ប្រសើរ (The Great New Year) ដែលសម្គាល់ទៅលើការប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំថ្មីដ៏ធំ ដែលរាប់បញ្ចូលគ្នា នៃការផ្លាសឆ្នាំ របស់ មហាសករាជ ចុល្លសករាជ ពុទ្ធសករាជ ក្នុងថ្ងៃតែមួយតាងដោយ ពិធីត្រុដិ ដែលជាកិច្ចពិធីផ្ដាច់ឆ្នាំចាស ។&lt;ref&gt; Scientifique (1896) [https://books.google.com/books/about/Revue_scientifique.html?id=iexEAQAAMAAJ Revue scientifique], Publisher: Original from University of Illinois at Urbana-Champaign. &lt;/ref&gt; ដោយពាក្យថា &quot;សង្ក្រាន្ត&quot; ( ន. ) សង់ក្រាន or សង្ក្រាន្ត or សង្រ្កាន្តិ ( សំ. ) (សង្រ្កាន្តិ) មានន័យថា៖ ដំណើរ​ឃ្លាត​ចាក​ទី; ការ​ឈាន​ចូល​ដល់; ដំណើរ​ដែល​ព្រះ​អាទិត្យ​ចរ​ចូល​ដល់​ទី​ជួបមួយ​ជុំ​រាសី​ចក្រ គឺ​ដំណើរ​ដែល​ដើម​និង​ចុង​នៃ​រាសី​ចក្រ​ជួបគ្នា ពេញ​គ្រប់​ជា​មួយ​ឆ្នាំ (ដំណើរ​ដាច់​ឆ្នាំ​ចាស់​ផ្លាស់​ឆ្នាំ​ថ្មី), ពិធី​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី សង្រ្កាន្ត​មាន​បី​ថ្ងៃ​គឺ​ថ្ងៃ​ទី ១ ជា​ថ្ងៃ​ចូល​ឆ្នាំ, ថ្ងៃ​ទី ២ ជា ពារ​កណ្ដាល ឬ​ហៅ​ថា វ័នបត (ថ្ងៃ​ខ្វាក់), ថ្ងៃ​ទី ៣ ជា ពារ​ឡើង​ស័ក គឺ​ផ្លាស់​ស័ក​ថ្មី​នៅ​ថ្ងៃ​នេះ​ឯង : ថ្ងៃ​សង្រ្កាន្ត, ពិធី​សង្រ្កាន្ត ។&lt;ref&gt; Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary (1993) [http://dictionary.tovnah.com/word/%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%8F Khmer Dictionary: សង្ក្រាន្ត], Website: dictionary.tovnah.com, Publication: Prohok Solutions @ 2017 Learn Khmer Calendar &lt;/ref&gt;

=== សិទ្ធិការ្យ ទេវតាមហាសង្ក្រាន្ត ===
'''The power journey of Devata Maha Sangkran'''

'''សិទ្ធិការ្យ ដែលមានន័យថា ដំណើរប្រកបដោយអំណាច'''

* បើទេវតាថ្ងៃអាទិត្យ ព្រះនាម [[ទុង្សាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះនគរច្រើនមានវិបត្តិអំពី ទិន្នផលកសិកម្ម កើតឡើងបណ្ដាលអំពីគ្រោះរាំងស្ងួត ។

* បើទេវតាថ្ងៃច័ន្ទ ព្រះនាម [[គោរាគៈទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ បណ្ដាលមន្ត្រីអ្នកមុខអ្នកការ ច្រើនអស់បុណ្សស័ក្ដិ និង អាប់យ័ស្ត ។

* បើទេវតាថ្ងៃអង្គារ ព្រះនាម [[រាក្យៈសាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះនគរ និង កើតចម្បាំងរាំងជល់ និង បញ្ចាមិត្ត កើតកលយុគ្គសង្គ្រាម ឬ មានទំនាស់និង ប្រទេសដ៍ទៃ និង សំបូរទៅដោយជំងឺរាតត្បាតជាអនេក ។
* បើទេវតាថ្ងៃពុធ ព្រះនាម [[មណ្ឌាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ តាងអំពីព្រះមហាក្សត្រ និង តាងអំពីក្រុមមន្ត្រី ច្រើនទទួលបាន គ្រឿងបណ្ដាការ និង ការលើកសរសើរយ័ស្តពីប្រទេសដទៃ ប៉ុន្តែក្មេងៗតូច ច្រើនកើតជំងឺតម្កាត់ផ្សេងៗរងគ្រោះជាអនេក ។

* បើទេវតាថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ព្រះនាម [[កិរិណីទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះពិក្ខុសង្ឃ គណៈសង្ឃ និង ជនចាស់ជរាទាំងឡាយ ច្រើនមានសេចក្ដីទោម្នេញក្ដៅក្រហាយចិត្តជាច្រើនអនេក ផ្ទៃមេឃពោពេញ ដោយព្យុះភ្លៀងផ្គររន្ទះ ។

* បើទេវតាថ្ងៃសុក្រ ព្រះនាម [[កិមិរាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ដំណាំផល្លានុផល ស្រូវអង្ករ ប្រកបដោយភាពបរិបូរណ៌ ប៉ុន្តែផ្ទៃមេឃពោពេញ ដោយខ្យល់ច្រើន បណ្ដាលឱ្យមាននូវព្យុះសង្ឃរាធំៗ ។

* បើទេវតាថ្ងៃសៅរ៍ ព្រះនាម [[មហោទរាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះនគរនិងមានគ្រោះអន្តរាយ បណ្ដាលហេតុមកពីភ្លើង កើតមានវិបត្តិប្រាក់កាក់ និងកើតមានចោរកម្មច្រើន ។

ប្រការ៖ សិទ្ធិការ្យ ទេវតាមហាសង្ក្រាន្ត នៃកិរិយាចេញច្បាំង របសទេវតាមហាសង្ក្រាន្តទាំង៧អង្គ បុរាណចារ្យមិនឱ្យធ្វើសេចក្ដី ព្យាករណ៍ទំលាយឱ្យមហាជនដឹងឡើយ នាំឱ្យកើតមានចលាចលក្នុងព្រះនគរ ។&lt;ref&gt; Cambodia Royal Library (1943) [https://www.worldcat.org/title/prajum-horasastr/oclc/54822442 Prajuṃ horāsāstr], Publisher: Buddist Academy of Cambodia p.2,162 &lt;/ref&gt;

== គ្រឿងរណ្ដាប់ហែរទេវតា មហាសង្ក្រាន្ត ==
'''Devata Maha Sangkrant Parade Accessories'''

ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនធំ តែងឆ្ងង់ថា ហេតុអ្វីកម្ពុជាមិនមានរូភាព ឬ វីដេអូ ឯកសារអំពីការហែរទេវតា មហាសង្ក្រាន្ត ពីអតីតកាល ក៏ដូចជា ពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ក៏ដូចជាសម័យសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ !! នោះក៏ដោយសារតែ កាហែរក្បួនតំណាងទេវតា មហាសង្ក្រាន្ត បុរាណចារ្យ ចាត់ទុកជាភាពមុឺងម៉ាត់ ម៉ត់ចត់ មិនអាចធ្វើលេងសើច និង ធ្វើឱ្យរួចពីដៃបានឡើយ បើថវិកាមិនដល់សម្រេចមិនធ្វើតែម្ដង ។
'''អំពីគ្រឿងទេវតា'''
* ប្រការទី១៖ បុរាណចារ្យ ត្រូវជ្រើសរើសយកមនុស្សស្រីរូបណា ដែលមានរូបសម្បត្តិល្អស្អាត និង ត្រូវមាន
កិរិយាមាយាទល្អ ។
* ប្រការទី២៖ សម្លៀកបំពាក់ទេវតាត្រូវធ្វើពីតម្បាញសូត្រល្អបំផុត ជាមួយនិងការចាក់ខ្សែរមាស ប្រដេញជាមួយគ្រាប់អង្កាំយ៉ាងសម្រិតសម្រាង ។
* ប្រការទី៣៖ គ្រឿងអភរណៈ រឺយើងស្គាល់ថា ត្បូងលម្អកាយរបស់ទេវតា ត្រូវគ្រងដោយត្បូងមានតម្លៃពិតប្រាកដ និង ប្រើប្រាសដោយចំនួនច្រើន មានជាអាថ៍ ខ្សែរក ខ្សែរដៃ ជញ្ជៀន ការដាំនៅលើស្បៃឆៀង ការដាំនៅលើមកុដ ផងដែរ ។
* ប្រការទី៤៖ ព្រះមកុដរបស់ទេវតាសង្ក្រាន្ត ត្រូវធ្វើពីមាសសុទ្ធ និង មានដាំនូវត្បូងជាច្រើន និង មានដាំនៅគ្រាប់ពេជ្រផងដែរ ។

* ប្រការទី៥៖ គ្រឿងសាស្ត្រាវុធ របស់ទេវតាសង្ក្រាន្ត ត្រូវធ្វើពីឈើខ្លឹមល្អៗ ការសិតដោយមានខ្នាតច្បាស់លាស់ អមទៅដោយការស្រោបគ្រឿងមាស និង គ្រឿងប្រាក់ ឬ ធ្វើចេញមកពីភ្លុកដំរីផងដែរ ។

* ប្រការទី៦៖ ទេវតាសង្ក្រាន្ត ត្រូវយាងប្រថាប់លើរាជរថ ដែលមានក្បាលសត្វពាហណៈ ដែលតំណាងឱ្យយានជំនិះរបស់ទេវតានីមួយៗផងដែរ ។ នៅពីលើរាជរថ ត្រូវបាំងដោយ ឆត្រអភិរម្យ និង ត្រូវមានព្រះមន្ត្រីឆ្មាំ ចំនួន ២៧ អង្គ ចែកចេញជា ៣ ជួរតាមហែរហម រាជរថនេះផងដែរ ។ នៅក្នុង រាជរថនេះដដែល ត្រូវមានព្រះភីលៀង ២ អង្គឈរកាន់ផ្លិតសែនត្វ័ននៃជំហៀងម្ខាងៗ សម្រាប់បាំងខ្យល់ឱ្យតួឯកទេវតា និង ៤ អង្គទៀតផ្នែកខាងក្រោយត្រូវកាន់ផ្លិត បាំងសែង បាំងសូន សម្រាប់ការបាំងកាំរស្មីពន្លឺដល់ទេវតា និង ២ អង្គទៀតត្រូវកាន់ផ្លិត វិជនី សម្រាប់បក់នាំនូវវាយោដល់តួឯកទេវតា ។

* ប្រការទី៧៖ ព្រះសិរសា កុបិលមហាព្រហ្មត្រូវមានព្រះភ័ក្រ ធ្មេចព្រះនេត្រ រលត់ខន្ធ (khandha) គឺ​ជាពាក្យបាលី ដែល​ត្រូវ​​នឹង​ពាក្យ​ថា​ ស្កន្ធ (skandha) នៅ​ក្នុង​ភាសា​សំស្រ្កឹត ។ ខន្ធ​ គឺជា​បាតុភូត នៃញាណ ទាំង៥ យ៉ាង ដែល​ជាមូលដ្ឋាននៃវិញ្ញាណ​ឲ្យដឹងអំពីខ្លួន​ ។ នៅ​ក្នុងបញ្ចក្ខន្ធ​គ្មានអ្វីជា ​របស់​អញទេ ចំណែកទ្រឹស្តី
​​​ពុទ្ធសាសនា​ថេរវាទ អះអាង​ថា​ សេចក្តី​ទុក្ខកើតឡើង​នៅ​ពេល​​ណា​ចិត្ត​មនុស្ស​​ជាប់ជំពាក់ (ឧបាទាន) ជាមួយនឹងខន្ធ ៥ ឬ ញាណទាំង៥ របស់មនុស្ស ដូចនេះហើយទើបពលរដ្ឋខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ផ្សារភ្ជាប់និង [[ជំនឿការអុជធូប]] ៥សរសៃ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់អរុក្ខ អារ័ក្ស អ្នកតា ទេវតា មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ។

* ប្រការទី៨៖ ព្រះសិរសា កុបិលមហាព្រហ្ម ត្រូវដាក់នៅលើ រាជរថបុស្បុក ដែលមានក្បាលនាគចំនួន ៣៨ តំណាងឱ្យ អភិប្រាយ​មង្គលសូត្រ ៣៨ ប្រការ ផងដែរ ។ គេត្រូវជ្រើសយក មនុស្សប្រុសមានមាឌធំតែងជាទេវតា រក្សាទិសធំទាំង៤ ដើរអមនៅក្បួនរាជរថ ជាមួយនិង ព្រះមន្ត្រី ដែលស្លៀកពាក់ជាមន្ត្រីកងទ័ពទេវតាតាមដង្ហែរក្បួន ចំនួន ២៧ អង្គផងដែរ ។

* ប្រការទី៩៖ ដែលជាប្រការចុងក្រោយ ត្រូវមានក្រុមភ្លេងទេវតា ប្រដាប់ទៅដោយ គ្មោះ ស្គរ និង ក្រុមភ្លេងពិណពាទ្យ ជាមួយនិង ទេវតាកាន់ជ័យទង់ ផងដែរ ។

=== [[វារៈវ័នបត]] ===
'''Vonnabat Day'''
[[File:Khmer New Year Sand Hill Ceremony.jpg|thumb|Khmer New Year Sand Hill Ceremony in seconds day of Veareak Vonnabat It means the day of giving]]

ថ្ងៃទី២ ហៅថា &quot;វារៈវ័នបត&quot; មានន័យថា ថ្ងៃផ្ដល់ផល្លានុផល ឬ ការផ្ដល់ជូន នូវអំណោយបន្តិចបន្តួច ដើម្បីជួយទៅដល់ ជនក្រីក្រ អ្នកបម្រើ អ្នកដែលគ្មានផ្ទះ
សំបែង និង ជនក្រីក្រជាច្រើនទៀត ​ក្រុមគ្រួរសារ​ យកចិត្តទុកដាក់ ទៅលើការឧទិ្ទស ផល្លានុផលទៅដល់ ជីដូនជីតា ឬ អ្នកមានគុណរបស់ពួកគេ ដើម្បីទទួលបាននូវអានិសង្ស ។

* ថ្ងៃទី ២ នៃថ្ងៃវ័នបត ម្នាក់ ៗ ភ្ញាក់ពីព្រលឹម ខុសពីធម្មតា កូនចៅរៀបចំវត្ថុជាច្រើនមុខ យ៉ាងសមរម្យ មានសំលៀកបំពាក់ថ្មីថ្មោងនិងចំណីអាហារ យកទៅជូនដល់មាតាបិតា ជីដូនជីតា និង គ្រូបាធ្យាយ ។ ការធ្វើ​រ​បៀបនេះ បង្ហាញ់ឲ្យឃើញនូវការគោរពនិងការដឹងគុណរបស់កូនចៅចំពោះអ្នកមានគុណ និង ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ។ គ្រួសារបរិច្ចាកលុយ​កាក់ដាក់ទានដល់ជនក្រីក្រ ដល់អ្នកបម្រើ និងគ្រួសារទុគ៌តទាំងឡាយ រួចហើយគេនាំគ្នាទៅវត្ត ដើម្បីធ្វើបុណ្យ​ឧទ្ទិសកុសលដល់បុព្វការីជន ។ ក្នុងថ្ងៃទី ២ នេះ ពុទ្ធបរិស័ទនិយមធ្វើពិធីពូនភ្នំខ្សាច់ គេពូនភ្នំធំមួយចំកណ្ដាល និងភ្នំតូចៗ បួនសង្ខាង ធ្វើរាជវ័តព័ទ្ធជុំវិញ មានទ្វារចេញចូលបានទាំងបួនទិស​ ដែលហៅថា វាលុកចេតិយ ។ វាលុក​ចេតិយ គឺជាតំណាង ចុឡាមណីចេតិយ ជាទីដែលពួកទេព្ដាសាងបញ្ចុះព្រះមោលី (ព្រះកេសធាតុ) និង ព្រះទាឋាធាតុ (ព្រះចង្កូមកែវ) របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ នៅឯឋានត្រៃត្រឹង្ស ដោយសំគាល់ថា បានផលានិ​សង្សច្រើនផង បានរួចរំដោះអំពីគ្រោះចង្រៃ ក្នុងឆ្នាំចាស់ចេញស្រឡះផង និងបានទទួលសិរីសួស្ដី ក្នុងឆ្នាំថ្មីពេញមួយឆ្នាំ ម្យ៉ាងទៀត ខ្មែរយើងតែងមានជំនឿថា គ្រាប់ខ្សាច់មួយ​គ្រាប់ៗ ដែលចាក់ពូននោះ អាចផ្ដល់អានិសង្សដល់អ្នកដែលបានពូននោះឲ្យបានរួចរំដោះនូវបាបគ្រោះនិងកម្ម​ពៀរវេរាទាំងពួងទៀតផង ។ 
មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ក៏បានបញ្ជាក់ អំពីអានិសង្សនៃការពូនភ្នំខ្សាច់នោះថា &quot;ពេលសង្ក្រាន្តថ្មីចូលមកដល់ ព្រះបាទ​&quot;បសេនទិកោសល&quot; បានចូលទៅទូលសួរ ព្រះដ៏មានព្រះភាគថា (ព្រះដ៏ចម្រើន) មុនពេលព្រះអង្គទ្រង់បរិនិព្វានទៅ បើដល់សង្ក្រាន្ត​ចូលឆ្នាំថ្មីម្ដងៗ តើខ្ញុំព្រះអង្គគួរបំពេញបុញ្ញកម្មអ្វីខ្លះ? &quot;ព្រះដ៏ចម្រើនត្រាស់ថា&quot; បពិត្រមហារាជ! គួរសាងវាលុកចេតិយនៅឆ្នេរស្ទឹង ឬ ទន្លេហើយនាំយកគ្រឿង​សក្ការៈមានទៀន ធូប គ្រឿងក្រអូប ផ្កាភ្ញីជាដើម មកបូជាថ្វាយចុះ​ ព្រះអង្គក៏បានត្រាស់បញ្ជាក់អំពីអានិ​សង្សនៃការកសាងវាលុកចេតិយ ជាព្រះបាលីគាថាយ៉ាង ដូច្នេះថា៖ &quot;វាលុកចេតិយំ កត្វា យេ​ នរា អថ នារិយា អន្នំ បានំ វត្ថំ បប្ផំ គន្ធវិលេបនាទីនិ អាហរិត្វា ចេតិយំ បូជំ កត្វា​ សទ្ធាយ ច អានិសំសំ មហប្ផលំ ទ្វេ កុលេ ឧប្បជ្ជតិ ខត្តិយេ ចាបិ ព្រាហ្មណេ ហីនេ កុលេ ន ជាយន្តិ ពាលុកស្ស ឥទំ​ ផលំ &quot; ប្រែថា៖ នរៈនារីណាដែលបានសាង វាលុកចេតិយ ហើយបានយកនូវបាយ ទឹក សំពត់ ផ្កា គ្រឿងក្រអូប គ្រឿង​លាប ជាដើម បូជាព្រះចេតិយនោះ ដោយសទ្ធាជ្រះថ្លា នរៈនារីនោះ រមែងបានទទួលនូវផលានិសង្សច្រើន រមែង​ទៅកើតក្នុងត្រកូលពីរគឺ ខត្តិយត្រកូល និងព្រាហ្មណត្រកូល មិនទៅកើតក្នុងត្រកូលថោកទាបឡើយ ។&lt;ref&gt; United States. State Department (1974) [https://books.google.com/books/about/Contemporary_Cambodian_the_Social_Instit.html?id=LclIAQAAMAAJ Contemporary Cambodian, the Social Institutions, a Joint Project of the Foreign Service Institute and the Defense Language Institute, 1974], Publisher: Original from	University of Minnesota p.379 &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Olivier de Bernon, Kun Sopheap, Leng Kok-An (2004) [https://books.google.com/books/about/Inventaire_provisoire_des_manuscrits_du.html?id=oGTgAAAAMAAJ Inventaire provisoire des manuscrits du Cambodge, Part 1], Publisher: École française d'Extrême-Orient, Original from the University of Michigan p.405 [[ISBN]]: 9741332912 &lt;/ref&gt;

=== ការលេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ក្នុងថ្ងៃវារៈវ័នបត ===
'''Khmer Folk Games in Vonnabat Day'''

ក្នុងថ្ងៃវារៈវ័នបត នៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ពលរដ្ឋក្មេងចាស់ងើបពីព្រលឹម រៀបចំម្ហូបអាហារ ទៅវត្តដើម្បើចូលរួមក្នុងពិធីពូនភ្នំខ្សាច់ ដើម្បីធ្វើកិច្ចរំដោះកម្មពៀរផង និង ជាថ្ងៃផ្ដល់ផល្លានុផល ទៅឱ្យជនទីទាល់ក្រដែលបានទៅប្រមូលផ្ដុំតាមវត្ត អារាមនីមួយៗផង ការទទួលបាននូវអានិសង្សនេះហើយ ដែលបុរាណាចារ្យលោកសម្គាល់ហៅថាជា &quot;ថ្ងៃត្រាសបុណ្យ&quot; ក្រោយពេលដែលបញ្ចប់ពិធីពូនភ្នំខ្សាច់ នាពេលព្រឹក ពលរដ្ឋក៏បន្តលេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរក្នុងពេលនោះ លេងរហូតដល់ថ្ងៃរសៀល ឬ  បញ្ឈប់ត្រឹមព្រះអាទិត្យអស់សុដង្គត ហើយពលរដ្ឋខ្លះអាចនៅបន្តដើម្បីបន្តធ្វើពិធីសូត្រឆ្លងភ្នំខ្សាច់ នាពេលព្រលប់ផងដែរ ។&lt;ref&gt; Sākalvidyālay Bhūmin Bhnaṃ Beñ (2002) [https://books.google.com/books/about/4th_Socio_Cultural_Research_Congress_on.html?id=41pQAQAAMAAJ 4th Socio-Cultural Research Congress on Cambodia, 6-8 November 2001 : papers of the congress], Publisher: Royal University of Phnom Penh Original from	University of California, Berkeley p.541 &lt;/ref&gt;

ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ដែលបានដកស្រង់ចេញពីឯកសារ នៃក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ រៀបរៀងដោយ លោក ចាប ពិន អធិបតីក្រុមជំនុំ អ្នកស្រី ពេជ្រ សល់, លោក លី ធាមតេង, លោក ស្ដើងធូរ និង ផ្នែកគំនូរដោយលោក ចាប នូ ដែលបានចុះផ្សាយក្នុងឆ្នាំ 1964 ចេញផ្សាយដោយ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ។&lt;ref&gt; Chap Pin, Pich Sal, Ly Theamteng, Sdeung Thou, Chap Nou (1964) [https://books.google.com/books/about/%E1%9E%9B%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9F%82%E1%9E%84%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A.html?id=JCMcygEACAAJ Khmer Traditional Games], Publisher: Krumjaòmnuòm Daòmniamdamlâap Khmaer, Khmer Buddhist Academy Tradition Church of Cambodia p.105 &lt;/ref&gt;

=== ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរមានដូចតទៅ៖ ===

* '''ល្បែងស្ដេចចង់''' មាន័យថា អ្នកធ្វើស្ដេចមិនត្រូវមានចិត្តលំអៀងនោះទេ គេចែកក្រុមលេងជា២ផ្នែក ប្រុស និង ស្រី ដែលជ្រើសយកចំនួនគូ ឱ្យឈរម្ខាងគ្នា ហើយស្ដេចចង់ត្រូវ អង្គុយកណ្ដាល ក្រុមស្រី ត្រូវឡើង
មកខ្សឹបប្រាប់ស្ដេចជាមុន នៃការស្រលាញ់ទៅកាន់ក្រុមប្រុស ហើយក្រុមប្រុសត្រូវឡើងខ្សឹបបន្ត កាលណាពួកគេខ្សឹបការស្រលាញ់ឈ្មោះដូចគ្នា ស្ដេចចង់និងស្រែកថា អៀវ ដែលតម្រូវឱ្យអ្នកខ្សឹបលើកទី២ នៃគូរទី១ ត្រូវអៀវដៃគូររបស់គេទៅម្ខាងទៀត គេធ្វើការចូលខ្សឹបឆ្លាសគ្នាទៅវិញទៅមករហូតដល់រកឃើញអ្នកឈ្នះនៃគូរចុងក្រោយ ភាគីដែលចាញ់ ត្រូវចូលមកអៀវភាគគីដែលឈ្នះទាំងអស់ព្រមគ្នា ទៅផ្នែកម្ខាងទៀតនៃទីរបស់ខ្លួនដែលចាញ់ អ្នកដែលត្រូវបានគេអៀវ និង ស្រែកបន្តថាអៀវៗ អៀវៗ រហូតដលទីនៃភាគីខាងចាញ់ ទើបសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។
* '''ល្បែងចោលឈូង''' មានន័យថា ល្បែងផ្សងគូ គេចែកក្រុមលេងជា២ផ្នែក ប្រុស និង ស្រី ដែលជ្រើសយកចំនួនគូ ឱ្យឈរម្ខាងគ្នា ដែលឃ្លាតពីគ្នាទាំងសងខាងប្រហែល ៨ ទៅ ១០ ម៉ែត្រ គេយកក្រមារឺ កន្សែងមកឆ្នូលអោយមូលចងរឹតអោយតឹងណែនល្អ ទុកអោយមានកន្ទុយបន្ដិចហៅថា «ឈូង» សំរាប់កាន់បោះរឺចោលទៅមករកគ្នា ។ ការលេងល្បែងចោលឈូងមាន ២ បែប ទី១ហៅថា &quot;ឈូងច្រៀងរាំ&quot; ដែលតម្រូវឱ្យខាងប្រុស ឬ ខាងស្រី ច្រៀងនូវឃ្លាបោះឈូង ប្រកបដោយពាក្យចុងជួន (ស្រៈ ា ិ ី ុ អូ -ល-) រួចហើយគេលេបខាយពាក្យជួននោះទៅលើខាងប្រុស រួចគេពោលថា ចាំទទួលឈូងអូន ឬ ឈូងបង នៅពេលដែលខាងប្រុស ឬ ខាងស្រីចាប់បាននូវឈូងនោះ គេនិងចោលឈូងនោះទៅរកនរណាម្នាក់ បើចោលខុសចាត់ទុកជាឈូងស្អុយ បើចោលត្រូវ ម្នាក់ណាហើយត្រូវចាត់ទុកជា គូដែលគេផ្សង ដែលម្នាក់នោះត្រូវច្រៀងផងរាំផង យកឈូងនោះមកឱ្យភាគីដែលបានចោលត្រូវនេះ ដែលគេសន្មតហៅថា ច្រៀងរាំជូនឈូង ហើយអ្នកដែលមិនត្រូវបានគេចោលឈូងត្រូវមិនចាំបាច់ ច្រៀងរាំយកឈូងមកនោះទេ ។
បែប ទី២ហៅថា &quot;ឈូងលោះខ្ញុំ&quot; លេងដូចឈូងបែបទី១ដែរ ខុសត្រង់ ភាគីដែលចោលឈូងត្រូវនរណាម្នាក់នៃភាគីម្ខាងទៀត ត្រូវចាប់យកម្នាក់នោះមកឃាត់ទុក រួចតម្រូវឱ្យភាគីម្ខាងទៀតចោលឈូង ដើម្បីលោះគ្នីគ្នាមកវិញ បើភាគីម្ខាងទៀតមិនអាចលោះគ្នីគ្នារបស់ខ្លួនមកវិញបានទេ និង ត្រូវចាត់ទុកថាចាញ់ ហើយអ្នកដែលត្រូវបានគេឃាត់ទុកតម្រូវឱ្យចងបិទភ្នែក រួចប្រលែងឱ្យដេញចាប់ភាគីដែលជាអ្នកឈ្នះ បើចាប់បានសមាជិកណាម្នាក់ក្នុងពេលកំពុងចងបិទភ្នែក នោះនិងត្រូវបានរួចខ្លួន ហើយសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។

* '''ល្បែងខ្លែងចាប់កូនមាន់''' មានន័យថា ល្បែងការពារសមាជិក គេចាត់ម្នាក់ដែលមានមាឌធំឡើងធ្វើជាមេហ្វូងហៅថា &quot;មេមាន់&quot; សមាជិកជាច្រើនចាត់ធ្វើកូនមាន់ ហើយចាត់ម្នាក់ទៀត ឱ្យធ្វើជាខ្លែង ចាំចាប់កូនមាន់ ។ ម្នាក់ៗ ត្រូវចងក្រម៉ាក្រវ៉ាត់ចង្កេះឱ្យតឹងណែន ដើម្បីការពារកុំឱ្យរបូតសម្លៀកបំពាក់ គេត្រូវយកឈើមកគងលើគ្នា រួចឧបកិច្ចថា ភ្នក់ភ្លើង រួចមេមាន់ប្រាប់ឱ្យកូនមាន់តោងចង្កេះបន្តគ្នាជាជួរ រួចដើរក្រវែលៗជុំវិញ ទៅលេបខាយចំអក ឱ្យអ្នកតាងជាសត្វខ្លែងថា៖ ចាប់កូនខ្លែងប្រឡែងកូនអក ពពេចញ៉ែកញ៉កកូនអញតែមួយ ។ ជីកអន្លុងដាំត្រកួន ទន្សាយរត់ពួន ត្រកួនឡើងលាស់ ទៀន១គូតាំងយូបាំងព្រះ វារៈបីដងដល់ផ្ទះតានៅ ឬ ដល់ផ្ទះដូននៅ ? បន្ទាប់មកមេមាន់ស្រែកប្រាប់ថាដល់ហើយ មកដល់មុខខ្លែង មេមាន់សួរថា តាៗសុំភ្លើង ឬ ដូនៗសុំភ្លើង ខ្លែងសួរថា យកធ្វើអី យកមកដុតខ្យង ឱ្យតាសុីផង យកសំបក បើតាមិនសុីហើយចាប់កូនមុខ ឪពុកមិនឱ្យ ចាប់បានកូនក្រោយ សូមតាឬដូនយកចុះ រួចខ្លែងត្រូវយកដុំឈើឱ្យមេមាន់ បោះរមៀលខាងក្រោមប្រឡោះជួរជើង បើត្រូវសមាជិកណាម្នាក់ត្រូវដកហូតយកចុះ រួចមេមាន់ត្រូវដើរ ក្រវែលម្ដងទៀត ហើយប្ដូរចម្រៀងថា ចាប់កូនខ្លែងប្រឡែងកូនមាន់ បើមេមកទាន់យកកូនទៅលាក់ លាក់ឯណាលាក់ក្បាលដំណេក ភ្ញាក់ពីដេកវាយកូនទូងតាំង វារៈបីដងដល់ផ្ទះតានៅ ឬ ដល់ផ្ទះដូននៅ ? ក្នុងការសុំភ្លើងដដែល បើសិនជាដុំឈើនៅតែរមៀលត្រូវកូនមាន់ ខ្លែងនៅតែមានសិទ្ធដកសមាជិករហូតដល់អស់ បើដុំឈើមិនរមៀលត្រូវទេ ខ្លែងត្រូវចេញមកឆាបកូនមាន់ កាលណាខ្លែងចាប់បានសមាជិកណាមួយដែលបានបែកចេញពីជួរ កូនមាន់ដែលចាប់បានក្ដី កូនមាន់ដែលឃាត់ទុកក្ដី នោះត្រូវខ្លែងដាក់ទោស ឱ្យដើរដំណើរសត្វផ្សេងៗ ជុំវិញខ្លែងចំនួន៣ជុំ ហើយត្រូវសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។

* '''ល្បែងលាក់កន្សែង''' មានន័យថា ល្បែងរវាសរវៃ គេបបួលគ្នាពី ៦ - ទៅ ១២ នាក់ ឬ ច្រើនជាងនេះ រួចគេឱ្យអង្គុយចោងហោងជាកងរង្វង់ នាក់អង្គុយត្រូវដាក់ដៃម្ខាង ឆ្វេង ឬ ស្ដាំ បោះមកខាងក្រោយ ។ ទើបគេយកកន្សែង មកបត់ជាពីរពួតធ្វើជារំព័ត បន្ទាប់មកគេចាត់អ្នកលេងម្នាក់ ត្រូវកាន់លាក់កន្សែងនេះ ដើរជារង្វង់ពីក្រោយដោយស្រែកច្រៀងពោលថា លាក់កន្សែង ឆ្មាខាំកែងអូសលោងៗ គេលាក់បណ្ដើរ ច្រៀងបណ្ដើរ ហើយក្រឡេកទៅមើលអ្នកអង្គុយ បើមានអ្នកណាម្នាក់ ងៀកក្រោយលួយមើល ត្រូវចាប់បានគេនិងពិន័យ ដោយដាក់ឱ្យអង្គុយនៅកណ្ដាលវង់មិនឱ្យកាន់កន្សែងចំនួន ៣ លើក ។ រួចហើយគេលាក់ទៅឱ្យអ្នកអង្គុយម្នាក់នៅក្នុងដៃ អ្នកអង្គុយនោះត្រូវដេញវាយអ្នកអង្គុយបន្ទាប់ដែលមិនដឹងខ្លួននិងមិនបានត្រៀមជាមុន ឱ្យរត់ព័តមួយជុំមកទីអង្គុយរបស់ខ្លួនវិញទើបរួចខ្លួន ទើបគេបន្តបែបនេះរហូតដល់គ្រប់សមាជិកដែលបានលេងទើបសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។

=== [[វារៈឡើងស័ក]] ===
'''Leungsak Day'''

ថ្ងៃទី៣ ហៅថា &quot;វារៈឡើងស័ក&quot; មានន័យថា ការផ្លាសប្ដូរ លំដាប់ស័ក នៃឆ្នាំសករាជ ([https://en.wikipedia.org/wiki/Shaka_era Saka Era]) ដែលមានស័កទាំង១០ ដូចជា៖ ឯក​ស័ក, ទោស័ក, ត្រី​ស័ក, ចត្វាស័ក, បញ្ចស័ក, ឆស័ក, សប្តស័ក, អដ្ឋស័ក, នព្វស័ក, សំរឹទ្ធិស័ក ដើម្បីសម្គាល់ឆ្នាំ នៃក្បួនហោរាសាស្ត្រក្នុងការគណនា [[ចុល្លសករាជ]] និង [[មហាសករាជ]] ចងក្រងដោយលោក '''[https://fr.m.wikipedia.org/wiki/F%C3%A9lix_Faraut Félix Gaspard Faraut]''' ក្នុងឆ្នាំ ១៩១០ ដោយសៀវភៅនោះមានឈ្មោះថា (Astronomie Cambodgienne)  លោកបានរៀនក្បួនតម្រាតារាសាស្ត្រខ្មែរនេះ ពីលោកឧកញ៉ាធិបតី ចាងហ្វាងដួង ។&lt;ref&gt; Félix Gaspard (1910) [https://www.worldcat.org/title/astronomie-cambodgienne/oclc/1123570023 Astronomie cambodgienne], Publisher: Imprimerie F.-H. Schneider, p.283 [[ISBN]]: 1123570023 &lt;/ref&gt;

 
* ថ្ងៃទី ៣ នៃថ្ងៃឡើងស័ក មានការស្រង់ ព្រះពុទ្ធបដិមាករ និង ព្រះរស់ ដែលមានន័យថា មាតា​បិតា ឬ ជីដូនជីតា ។ ការងូតទឹកជម្រះកាយជូនចំពោះ មាតាបិតា ឬ ជីដូនជីតា កូនចៅបានទទួលនូវពរសព្វសាធុ​ការ ក៏ដូចជាការដឹងគុណ ចំពោះពួកគាត់ក្នុងការផ្ដល់កំណើត និង កិច្ចខិតខំបីបាច់ថែរក្សា ដែលពួកគាត់មានចំពោះកូនៗ កិច្ចតបស្នងនេះហើយ ដែលកូនចៅទទួលបានដំបូន្មានល្អៗ សម្រាប់អប់រំខ្លួន ក៏ដូចជាសាបព្រួសនូវទង្វើរដ៏ល្អនេះចំពោះកូនចៅជំនាន់ក្រោយរបស់ពួកគេផងដែរ ។ មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ក្នុងគម្ពីរ សុត្តជាតក បញ្ជាក់ថាអានិសង្សនៃការស្រង់ទឹក ព្រះសង្ឃ និង មាតាបិតា  កាល​ថ្ងៃ​សង្ក្រាន្តចូលមកជិតដល់ព្រះបាទ &quot;បសេនទិកោសល&quot; បានរៀបចំឆាកយ៉ាងស្អាត នៅឆ្នេរស្ទឹងមួយរួចហើយក៏និមន្ត​ព្រះពុទ្ធ និង ព្រះសង្ឃស្រង់ទឹក ដោយមានសមាទានសីល ប្រគេនភត្តាហារចំពោះព្រះពុទ្ធ និង ព្រះសង្ឃទាំងអស់ ក្នុងទីនោះផង ។ ដោយមានក្នុងពំនោលថា៖ អ្នកណាបានស្រង់ទឹកព្រះសង្ឃ មាតាបិតា និង គ្រូឧបជ្ឈាយ៍ និងបាន​ទទួលអានិសង្សច្រើនណាស់ លុះដល់អនាគតជាតិនិងបានទៅកើតក្នុងទេវលោកឋាននិងបានជាស្ដេចចក្រ​ពត្តិ​ មានបុណ្យបារមីច្រើន មានរូបសម្បត្តិល្អ មានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន មានសេចក្ដីសុខគ្រប់បែបយ៉ាង ។&lt;ref&gt; Lim Hak Kheang, Madeline Elizabeth Ehrman, Kem Sos, Foreign Service Institute (États-Unis) (1974) [https://books.google.com/books/about/Contemporary_Cambodian.html?id=-1Do7L7GrlkC Contemporary Cambodian: The Social Institutions], Publisher: Foreign Service Institute, Original from the University of California p.379 &lt;/ref&gt;

* ក៏ដូចជាតាមរយៈកំណត់ត្រាលោក [[ទេពពិទូរ ឈឹម ក្រសេម]] ការស្រង់បានបដិមា [[ព្រះកែវមរកត]] ក្នុងរាជព្រះបាទ [[សូរ្យវរ្ម័នទី១]] ទ្រង់សោមនស្សណាស់ឱ្យទទួលទុកក្នុងព្រះបរមរាជវាំង ក្នុងរវាងឆ្នាំ ១០៤០ នៃគ​.សករាជ ជាមួយនិងកិច្ចពិធីស្រង់ព្រះផងដែរ ហើយភាពល្បីល្បាញនៃកិច្ចពិធីបានដឹងដល់ ព្រះបាទ អនុរុទ្ធ ដែលសោយរាជ្យសម្បត្តិផ្លូវការណ៍ នៃអាណាចក្របាកាន បានជ្រាបដឹងដំណឹងនេះទ្រង់បានត្រាសបញ្ជារ ឱ្យរាជបំរើនាំរាជសារមកស្នើសុំយកព្រះកែវមរកត ត្រឡប់ទៅកាន់ប្រទេសភូមាវិញផងដែរ តាមរយៈកំណត់ត្រានេះ យើងអាចយល់បានថា កិច្ចពិធីស្រង់ព្រះពុទ្ធអង្គ អាចនិងកើតមានតាំងពីសម័យកាលអង្គរមកម៉្លេះ ។&lt;ref&gt; Tep pitur Chim-Krasem (1950)  [https://m.wikisource.org/w/index.php?title=File%3AKambuja_Suriya_1950_Issue_9.pdf&amp;page=1 Kambuja Suriya Issue 9] Publisher: Church of the Trinity Buddhist University of Cambodia p.82 &lt;/ref&gt;

=== ការលេងល្បែងប្រពៃណីខ្មែរ ក្នុងថ្ងៃវារៈឡើងស័ក ===
'''Khmer Traditional Games in Leungsak Day'''

បងប្អូនខ្មែរមួយចំនួន តែងយល់ច្រឡំពាក្យ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ទៅនិងពាក្យ ល្បែងប្រពៃណីខ្មែរ ដែលបុរាណាចារ្យ លោកបានបញ្ចាក់ពីភាពខុសគ្នានៃឈ្មោះរួចទៅហើយ គ្រាន់តែបងប្អូនមួយចំនួនយល់ច្រឡំប៉ុនណោះ ល្បែងប្រពៃណីខ្មែរ ជាល្បែងដែលគេតម្រូវឱ្យមានការប្រកួតប្រជែងគ្នា ដោយការល្បងប្រាជ្ញា ឬ ល្បងកម្លាំង ដោយសន្មតថា ជាកីឡាល្បែងបែបប្រពៃណី ដែលឈានទៅរកជាម្ចាស់ជើងឯក ដែលបុរាណាចារ្យលោកឱ្យកំណត់លេងជាការសម្គាល់នៃថ្ងៃឡើងស័ក ថ្ងៃដែលថ្នាក់ដឹកនាំតាមតំបន់បានប្រគល់រង្វាន់ជ័យលាភី តែងតាំងដល់អ្នកដែលបានឈ្នះក្នុងកម្មវីធីប្រកួតផ្សេងៗ ក្នុងថ្ងៃបង្ហើយថ្ងៃទី៣ នៃថ្ងៃវារៈឡើងស័កនេះ ។&lt;ref&gt; Mary Benton Smith (1968) [https://books.google.com/books/about/Southeast_Asia.html?id=4z9uAAAAMAAJ Southeast Asia], Publisher: Lane Books, Original from the University of Michigan p.159 &lt;/ref&gt;

* ការប្រកួតលេងអុក
* ការប្រជល់មាន់
* ប្រដាល់គុនខ្មែរ (Kun Khmer Boxing)
* ការសម្ដែងគុនល្បុកតោ (Bokator Performance)
* ការប្រកួតបាញ់ព្រួញ 
* ការប្រណាំរទេះគោ
* ការប្រណាំងរទេះសេះ 
* ការប្រណាំងរទេះក្របី
* ការប្រមូលទឹកយក មកលេងជះទឹក និង បាតម៉្សៅ 
ធំបំផុតនៃថ្ងៃចុងក្រោយ ។

== ទំនៀមក្រោយចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Traditions after Khmer New Year'''
 
[[File:Angkor sculpture Battle of Deva.jpg|thumb|Angkor sculpture Deva open the gates of heaven 21 portal battle with Asura]]

[[File:Monks watering glory 17 April day.jpg|thumb|Monks watering glory 17 April day]]
 
ក្រោយចូលឆ្នាំខ្មែរមួយថ្ងៃ ពោលគឺថ្ងៃទី១៧ គណៈសង្ឃទាំង៣និកាយ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និង ប្រាប់ឱ្យ ព្រះសងរាជ្យគ្រប់វត្ត នាំព្រះសង្ឃគ្រប់ៗអង្គ ចេញមកប្រស់ព្រំ ទឹកមន្តតាមភូមិស្រុករបស់ប្រជាជនខ្មែរ ដើម្បីបោសសំអាតនៅអំពើអាក្រក់ដែលកើតមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពីមុនមក រំលឹកនៃការចងចាំ ថ្ងៃ១៧ មេសា ដែលពួក [[ខ្មែរក្រហម]] បានចូលមកកាន់កាប់ដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាទាំងស្រុងរហូតដល់មានការកាប់សម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋអស់រាប់លាននាក់ ។ ព្រះសង្ឃគ្រប់អង្គ នាថ្ងៃរសៀលនេះ និង ចេញមកដង្ហែរ ព្រះពុទ្ធបដិមារ ជាមួយទេវរូបរបស់ សាសនាព្រហ្មញ្ញ មាន [[ព្រះវិស្ណុ]] [[ព្រះព្រហ្ម]] [[ព្រះឥសូរ]] 
[[ព្រះគណេស]] ជាមួយនិងការ សូត្រមន្តប្រស់ព្រំទឹក ដើម្បីបណ្ដេញ ពពួកបិសាច ដែលនាំយកភាពមិនល្អ មកថ្ងៃទី១៧នេះ ។&lt;ref&gt; Heinrich-Böll-Stiftung (2005) [https://books.google.com/books/about/7th_Socio_Cultural_Research_Congress_on.html?id=x2K1s6ZQh1QC 7th Socio-Cultural Research Congress on Cambodia, 15-17 November 2004] Publisher: Royal University of Phnom Penh Original from	University of California, Berkeley p.1035 &lt;/ref&gt;

'''តំណាលនិទាន'''
មាននិទានអំពីថ្ងៃទី១៧ មេសា ដែលឆ្លងសករាជរួច ដែលច្រកទ្វារបិសាច និង ច្រកទ្វារទេវតាបានបើកដំណាលគ្នា បង្កើតបានជាចម្បាំងរវាងពួកទេវតា និង ពួកបីសាច ពួកទេវតាបានបើកច្រទ្វារទាំង២១ ដើម្បីចេញធ្វើចម្បាំងនិងពួកបីសាច ដូចនេះហើយទើបពលរដ្ឋខ្មែរមាននូវកិច្ច [[ជំនឿការអុជធូប]] ទាំង២១សសៃ ដើម្បីឧទ្ទិសសំបូងរូង មកដល់បញ្ចុប្បន្ននេះ ។ នៅក្នុងព្រះគុម្គីរពុទ្ធសាសនាមហាយាន នាប្រទេសចិន បាននិទានអំពីពួកបីសាច ដែលដឹកនាំដោយស្ដេចបីសាចឈ្មោះ &quot;អូធាន&quot; បានច្បាំងដណ្ដើមកាន់កាប់ឋានសួគ៌របស់ព្រះឥន្ទនាពេលនោះ ខាងទេវតាបានច្បាំងចាញ់ ហើយពួកបីសាចបានគ្រប់គ្រងនៅឋានទាំង៣ ដើម្បីបង្ក្រាបពួកបីសាចបាន ព្រះពុទ្ធ បានទៅចាប់បដិសន្ធិជា មនុស្សលោក មករួមនិងពួកទេវតា ចេញមកប្រយុទ្ធជាមួយនិងពួកបីសាច ទើបអាចយកឈ្នះពួកបីសាចបាន និទានចង់ពន្យល់ថា ព្រោះបើព្រះពុទ្ធ សម្លាប់ពួកបិសាច ក្នុងទម្រង់ជាព្រះ នោះទ្រង់និងដាច់អបត្តិដោយការសម្លាប់សត្វ មិនអាចក្លាយជាព្រះអរហន្តឡើយ ។ និទាននៅក្នុងគម្ពីរគ្រឹស្តសាសនា របស់ពួកអុឺរ៉ុប ថ្ងៃទី១៧ មេសា ដូចគ្នា ជាថ្ងៃដែលព្រះយេស៊ូគ្រឹស្ត លោករស់ឡើងវិញម្ដងទៀត ។

តឹកតាងនៃចម្លាក់ ព្រះទេវៈទាំងអស់ដែលជិះលើសត្វយាន្តជំនិះរបស់ខ្លួន គ្រប់ព្រះហត្ថកាន់ទៅដោយគ្រប់សាស្ត្រាវុធ ដែលឆ្លាក់ នៅជ្រុងថែវខាងលិចចំហៀងខាងជើង នៃ [[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]] ពណ៌នាអំពីព្រឹត្តិការណ៍នៃការបើកច្រកទ្វារទេវតាទាំង២១ ដើម្បីធ្វើចម្បាំងរវាងពួកទេវៈ និង ពួកបិសាច ។

ក្នុងនោះ មានព្រះសូរិយា បរនូវរាជរថចម្បាំងរបស់ខ្លួនអូសដោយ អស្សតរ ៧ ក្បាល នៅខាងក្រោមព្រះ សូរិយា មានទេពនិករទាំង ៩ ចេញមកធ្វើចម្បាំងផងដែរ ។ មានរូបចម្លាក់ ទេវតារក្សាទិសទាំង៨ ផងដែរ ដែលលោកគង់លើយាន្តជំនិះរបស់ខ្លួន និង ប្រដាប់ទៅដោយគ្រឿងសាស្ត្រាបវុធក្នុងព្រះហត្ថ ដូចជា៖

* ១. ព្រះគុវេរៈ គង់លើយក្ស ថែករក្សាទិសឧត្ដរ លោកជាអធិបតីលើពួក យក្ស លោកមានឈ្មោះមួយទៀតថា សម្ដេចព្រះវេស្សវ័ណ ។

* ២. ព្រះវារុណ គង់លើហង្ស ថែករក្សាទិសបស្ចឹម លោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យគង្គា ដែលមានន័យថា ទឹក មានជាអាថ៍ ភ្លៀង ស្ទឹង ទន្លេ សមុទ្រ ។

* ៣. ព្រះស្កន្តៈ គង់លើមយូរា (ក្ងោក)  ថែរក្សាទិសនារតី លោកជាបុត្ររបស់ [[ព្រះឥសូរ]] ។

* ៤. ព្រះវាយុ គង់លើសេះ ថែរក្សាទិសពាយ័ព្យ លោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យខ្យល់ ឬ ព្យុះ ។

* ៥. ព្រះឥន្រ្ទ គង់លើដំរីក្បាលបី ថែរក្សាទិសបូព៌ា លោក ជាស្ដេចគ្រប់គ្រងពួកទេវតា ទាំង៣៣ពួក ។

* ៦. ព្រះយមរាជ គង់លើក្របី ថែរក្សាទិសទក្សិណ
លោកជាស្ដេចដែលគ្រប់គ្រង ឋាននរក និងជាអ្នកកាន់ច្បាប់ ក្ដោបក្ដាប់នៃព្រលឹងវិញាណខ្មោចទាំងអស់ ព្រះយមរាជ មានសៀវភៅកំណត់ហេតុជីវិតរបស់មនុស្សទាំងអស់នៅលើផែនដី ហើយនៅពេលដែលមនុស្សណាអស់ជីវិត ព្រះយមរាជ នឹងបញ្ជូនកូនចៅរបស់ខ្លួន ឱ្យទៅយកព្រលឹងវិញ្ញាណមនុស្សនោះ មកឋាននរកដើម្បីកាត់ក្តី ។

* ៧. ព្រះអគ្នី គង់លើរមាស ថែរក្សាទិសអគ្នេយ៍ លោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យភ្លើង លោកជាកូនច្បងរបស់ [[ព្រះព្រហ្ម]] លោកមានមុខ២ តំណាងឱ្យថាមពល២ គឺ ពន្លឺ និង កំដៅ ។

* ៨. ព្រះឥសានៈ គង់លើរាជសីហ៍ ថែរក្សាទិសឥសានលោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យអាកាស និងជាព្រះដែលតំណាងឲ្យថាមពល ដែលមើលមិនឃើញនោះគឺ &quot;សម្លេង&quot; ។

== តើសហគមន៍ពលរដ្ឋខ្មែរ អាមេរិកកាំង គួរចូលឆ្នាំខ្មែរយ៉ាងដូចម្ដេច? ==
'''How should the Cambodian-American community celebration Khmer New Year?'''

* រៀងរាល់មួយឆ្នាំម្ដង នៃថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ យើងតែងសង្កេតឃើញថា ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំង តែងតែមានសេចក្ដីនឹករលឹកទៅដល់ថ្ងៃចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួន ហើយពួកគេនិងបង្កើតឱ្យមានក្បួនព្យុហយាត្រា (Parade Khmer New Year) ជាប្រចាំឆ្នាំ ដែលជារឿងល្អប្រពៃណាស់ ក៏ប៉ុន្តែ ក្បួនព្យុហយាត្រា របស់ពួកគេជារៀងរាល់ឆ្នាំមើលទៅហាក់បីដូចជាដំណើរធម្មតា មិនមានអ្វីដែលធ្វើឱ្យសារទររំភើបសោះ មិនមានការលើកយកអត្ថន័យណាមួយក្នុងនិទានចូលឆ្នាំយកទៅបង្ហាញដល់ជនបរទេសសោះ គួរមានក្បួនដង្ហែរ គោមផ្កាយ ក្បួនដង្ហែរទេវតាសង្ក្រាន្ត ក្បួនដង្ហែរក្បាលព្រហ្ម ក្បួនដង្ហែបដិមារព្រះពុទ្ធធំៗគង់លើរតនបល្ល័ងផ្កាឈូក ដូចជាមិនឃើញមានសោះ (រកអត្ថន័យ នៃពាក្យចូលឆ្នាំមិនឃើញនោះទេ) ហើយពួកគេប្រមូលផ្ដុំគ្នាទៅវត្ត ក្រៅពីចូលវត្តរួចមានលេងល្បែងប្រជាប្រិយតិចតួច ហើយអង្គុយញាំអីធម្មតា លក្ខណៈបែប (Picnic) គ្រួសារដោយឡែកៗពីគ្នា មិនមានអ្វីសម្គាល់ជាភាពធំដុំក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរនោះទេ !!
ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកកាំង គួរបង្កើតឱ្យមានក្បួនព្យុហយត្រាពេលល្ងាច មានដង្ហែរគោមរូបផ្កាយ រូបព្រះផ្សេងៗ តំណាងឱ្យ ក្បួនហែរទេវតា បង្កើតឱ្យមានពិធីប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងពេលប្រារព្ធពិធីហែរក្បួន ជាកិច្ចទទួលនូវសេចក្ដីក្រអូប ជាងនោះទៅទៀតគួរមានបាញ់នៅភ្លើងកាំជ្រួចផងដែរ គម្ពីរពុទ្ធសាសនានៅកម្ពុជា បានបញ្ចាក់ថា វត្តអារាម ជាទីស្ងប់ស្ងាត់ផងដែរ តាមរយៈ លោកទេព ពិទូរឈឹមក្រសេម មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ធ្លាប់លើកឡើងថា មិនគួរឱ្យមានការរាំរែកវក់វីនៅពីមុខព្រះពុទ្ធបដិមាករនោះទេ វាជាអំពើបាប យើងក្រឡេកទៅមើលវត្តអារាមជាច្រើននៅកម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះនៅក្រមសីលធម៌ជាខ្លាំងការចាក់ធុងបាសដម្លង់នៅតាមវត្តអារាម ដោយញាក់ញ័រ កន្ត្រាក់ៗចាក់សុទ្ធតែបទ Remix នៅពីមុខព្រះវិហារ នៅចំពីមុខព្រះពុទ្ធអង្គថែមទៀត ហើយមានអ្នកខ្លះក៏ឈានទៅដល់ការវាយតប់គ្នាក្នុងវត្តអារាមផងដែរ នេះហើយជាអំពើអន្តរាយនៃសីលធម៌ទំនៀមវប្បធម៌ជាតិ ។
ព្រះសង្ឃមួយចំនួនដែលគាត់រៀនព្រះគម្ពីពុទ្ធសាសនាបានតិច ក៏កើតជាក្ដីទោម្នេញមិនដឹងទាក់ទាញក្មេងៗយុវជនបែបណាមកវត្តលេងកំសាន្ត មានតែចាក់ធុងបាសតម្លង់ក្នុងវត្តអារាម យ៉ាងអនាធិបតេយ្យ ទាំងដែលគ្រប់វត្តអារាមជាទីស្ងប់ស្ងាត់នៃព្រះធម៌ ។ ព្រះសង្ឃមួយចំនួនដែលបួសជំពាក់ដោយគលេស នៃតណ្ហាកាមគុណ បានបង្កើតឱ្យមានការរាំរែក ពាសពេញវត្ត ប្រាសចាកពីពាក្យថា វត្តជាទីសំណាក់ធម៌ និង ជាទីស្ងប់ស្ងាត់ ព្រះសង្ឃមួយចំនួននៅមិនទាន់យល់ពីវដ្តរបស់មនុស្ស ដែលសប្បាយ ក្នុងរូបភាពជា កុមារតូច កុមារជំទង់ កុមារពេញវ័យ ចូលដល់វ័យមនុស្សធំ វ័យមនុស្សចាស់ ក៏ធ្លាក់ចុះនៃការសប្បាយជាបន្តបន្ទាប់ ហើយធុញទ្រាន់និងការសប្បាយរបស់ក្មេងៗដែលកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់រហូតដែលយើងថា វដ្តនៃមនុស្ស (ភាពសប្បាយជាកង់រង្វង់) 

* បុរាណចារ្យ លោកខំសយោគសាសនាទាំងពីរបញ្ជូលគ្នា ដែលចាត់ទុក ព្រហ្មញ្ញសាសនា ជាឪពុក ចាត់ទុកពុទ្ធសាសនា ជាម្ដាយ សាសនាទាំងពីរបានចូលគ្នាជាធ្លុងមួយ បង្កើតបានជាទំនៀមខាងផ្នែកអាណាចក្រ និង ទំនៀមខាងផ្នែកពុទ្ធចក្រ ដើម្បីឱ្យប្រទេសជាតិរីកចម្រើនរុងរឿង ដូចបណ្ដាលប្រទេសដទៃ ផ្នត់គំនិតដ៏ល្អឯកនេះហើយ នៅទទួលរងនូវការលាបពណ៌គ្នាគ្រប់រូបភាព ។

== ព្រេងនិទាន ចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Khmer New Year Legends'''
[[File:Cambodian - The Hindu God Brahma - Walters 542734.jpg|thumb|Brahma Avatar Lokesvara cut his head scarifice to Dhamabal Kumar]]

តាមរយៈមហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ឆ្នាំ 1892 របស់លោក ឧកញ៉ា ហោរ៉ាធិបតី ទិព្វនៃ្យ នេត្យដួង ជាសម្ដេចហោរា ទីប្រឹក្សាផ្ទាល់ របស់ព្រះបាទនរោត្ដម បាននិទានអំពី ទេវៈ [[ព្រះព្រហ្ម|មហាព្រហ្ម]] បានបែងភាគជា [[អវតារ]] លោកកេរ្តិ៍ស្វារៈ ជាសក្កទេវរាជនៃឋានទេវតា  បានកាត់ផ្ដាច់ សិរសារបស់ខ្លួនហៅថា កុបិល ដែលបានមកពីពាក្យ &quot;ក្បិល&quot; មានន័យថា ការកាត់ផ្ដាច់ ។  
មហាព្រហ្ម ដែលជា អវតារ លោកកេរ្ត៍ស្វារៈ (Avatar Lokesvara) មានព្រះភ័ក្រ មុខបួន តំណាងឱ្យ ព្រហ្មវិហារធម៌ទាំង៤ មាន៖ មេត្តា ករុណា មុទិតា និង ឧបេក្ខា ។ តាមរយៈរឿងអក្សរសិល៍ខាងលើ យើងមានភស្តុតាងជាច្រើនទៀត តាមរយៈ [[ប្រាសាទបាយ័ន]] ដែលសាងសង់ ដោយព្រះបាទ [[ជ័យវរ្ម័នទី៧]] ឧទ្ទិសចំពោះ អវតារ លោកកេរ្ត៍ស្វារៈ ក្នុងគោលគំនិតនៃការបង្រួម [[ព្រហ្មញ្ញសាសនា]] និង [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]] ឱ្យក្លាយជាសាសនាតែមួយ ដើម្បីបង្កើតបានអរិយធម៌សាសនាដ៏រុងរឿងសម្រាប់មហានគររបស់ព្រះអង្គ ។&lt;ref&gt; Frank Webster Price (1950) [https://books.google.com/books/about/Collier_s_Encyclopedia.html?id=3H9VmUWdIOsC Collier's Encyclopedia: With Bibliography and Index, Volume 18], Publisher: Collier, Original from The Ohio State University &lt;/ref&gt;

=== ព្រហ្មវិហារធម៌ទាំង៤ ===
'''4 Brahma-vihara'''
=== មេត្តា === 
'''Mettā'''

មេត្តា ឬ មេត្រី ([[សំស្ក្រឹត]]: मैत्री) សេចក្តីស្រលាញ់ សេចក្តីរាប់អានគ្នា សេចក្តីសណ្ដោសប្រណី បំណងឲ្យអ្នក​ដទៃ​បាននូវសេចក្តីសុខ ។ 

=== ករុណា ===
'''Karuṇā'''

ករុណា ([[សំស្ក្រឹត]]: करुणा) សេចក្តីអាណិតអាសូរចំពោះខ្លួនឯង និង អ្នកដ៏ទៃ ដោយមិនចង់ឃើញនូវសេចក្ដីទុក្ខ របស់អ្នកដ៏ទៃ និង មានចិត្តប្រាថ្នាចង់ឱ្យអ្នកដ៏ទៃ ឆាប់រួចចាកសេចក្តីទុក្ខនោះ ។

=== មុទិតា ===
'''Muditā'''

មុទិតា ([[សំស្ក្រឹត]]: मुदिता) សេចក្តីរីករាយត្រេកអរ នៅពេលឃើញអ្នកដទៃ បានទទួលសេចក្តីសុខចម្រើន មានចិត្តត្រេកអរ និងអ្នកដទៃ ពេលឃើញអ្នកដទៃបានល្អ មិនមានចិត្តច្រណែន​និន្ទា​ឈ្នានីសឡើយ ។

=== ឧបេក្ខា ===
'''Upekṣā'''

ឧបេក្ខា ([[សំស្ក្រឹត]]: उपेक्षा) សេចក្តីមិនលម្អៀងចិត្ត ការរក្សាចិត្តជាកណ្ដាល មានទស្សនៈវិស័យវែងឆ្ងាយ ប្រកបដោយសេចក្ដីត្រិះរិះ និង ពិចារណា តាមរយៈការប្រតិបត្តិនៃចក្ខុ ។

=== មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ===
'''Maha Sangkran Sutra'''
=== និទានអំពី សិរីមង្គលទាំង៣ប្រការ ===
'''Tales about the three kinds of glory'''

[[File:Khmer New Year – Sangkran.jpg|thumb|[https://en.wikipedia.org/wiki/Mahabrahma Kobil Maha Brahma] and his seven daughter of the week]]

[[File:Kailash north.JPG|thumb|[https://en.wikipedia.org/wiki/Mahabrahma Kobil Maha Brahma] cut his head worshiping to Dhammabal Kumar and keep his head in cave of Mount Kailas.]]

មានតំណាលនិទានថា នៅដើមនៃភទ្ទកប្ប មានសេដ្ឋីម្នាក់លោកមានកូនប្រុសម្នាក់ឈ្មោះថា &quot;ធម្មបាលកុមារ&quot; (Dhamabal Kumar) ដែលមាននូវចំណេះវិជ្ជាដ៏វិសេស ចេះភាសាសត្វ ​និងបានរៀនចេះចប់គម្ពីរត្រៃវេទតាំងពីអាយុបាន ៧ឆ្នាំ ។ សេដ្ឋីបិតាបានសាងប្រាសាទមួយ នាឆ្នេរទន្លេជាប់ដើមជ្រៃធំមួយ ដែលជាទីលំនៅរបស់បក្សីទាំងពួង ដើម្បីធ្វើការសម្មាធិ និងហាត់រៀន &quot;ធម្មបាលកុមារ&quot;បានក្លាយជាអាចារ្យក្មេងសមែ្តងមង្គលទេសនាផេ្សងៗដល់មនុស្សទាំងពួងផងក្នុងលិទ្ធិ [[ពុទ្ធសាសនា]] ។ គ្រានោះការសាបព្រោះព្រះពុទ្ធសាសនារបស់ធម្មបាលកុមារបានល្បីរន្ទឺដល់ &quot;[[ព្រះព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម]]&quot;  ([https://en.wikipedia.org/wiki/Mahabrahma Kobil Maha Brahma]) or ([[អង់គ្លេស]]: Avatar Lokesvara) ជាទេពនៃ &quot;ទេវៈមុខ៤&quot; ដែលជាអ្នកសមែ្តងមង្គលដល់មនុស្សទាំងពួងក្នុងលទ្ធិ [[ព្រហ្មញ្ញសាសនា]] ។ ពេលនោះ[[ស្តេចមហាព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម ]]បានប្រមើរមើលហើយឆ្ងល់ថាហេតុអ្វីបានជា[[ព្រះពោធិសត្វ]]  (Bodhisattva) ទៅចាប់កំណើតជាធម្មបាលកុមារហើយប៊ែរជាចង់លើកពុទ្ធសាសនាឱ្យល្បីរន្ទឺជាង [[ព្រហ្មញ្ញសាសនា]] របស់អត្មាអញទៅវិញ!? ដើម្បីចង់ផ្ចាញ់[[ព្រះពោធិសត្វ]] ដែលចាប់កំណើតជាធម្មបាលកុមារ កុបិលមហាព្រហ្មក៏ក្រឡាខ្លួនជា &quot;សមនៈព្រាហ្មណ៍&quot; (Brahmanism) យាងចុះមកសួរនៅចំនោទប្រស្នា &quot;៣ប្រការ&quot; ដល់ធម្មបាលកុមារ ដោយសន្យាទុកថា បើដោះប្រស្នាបានអត្មាដែលជាសមនៈព្រាហ្មណ៍ នេះបាន អត្មាអញនិងកាត់ក្បាលបូជា ចំពោះធម្មបាលកុមារ តែបើធម្មបាលកុមារដោះប្រស្នានេះមិនរួចទេ អត្មាអញនិងកាត់ក្បាលធម្មបាលកុមារ ដើម្បីបូជាចំពោះព្រហ្មញ្ញសាសនាវិញ ។ ធម្មបាលកុមារសុំឱ្យពន្យារពេលចំនួន ៧ថៃ្ងសិន ដើម្បីគិតប្រស្នា លុះកន្លងទៅ ៦ថៃ្ងហើយក៏នៅតែគិតមិនឃើញដឹងខ្លួនថាព្រឹកនេះនឹង ត្រូវស្លាប់ដោយអាជ្ញាកុបិលមហាព្រហ្មជាប្រាកដហើយដូចេ្នះ គួរតែរត់ ទៅលាក់ខ្លួន ពួនអាត្មាឱ្យឆ្ងាយប្រសើរជាង ។ ការគេចវេសរបស់ធម្មបាលកុមារបានទៅសំរាកនៅ [[ដើមត្នោត]] មួយដែលជាសំបុកសត្វឥន្រី្ទញីឈ្មោលមួយគូអាស្រ័យនៅ ។

** ឥន្ទ្រីទាំងនោះធ្វើជាជជែកគ្នាថា៖
** ឥន្ទ្រីញីសួរថា :តើព្រឹកនេះយើងបានអាហារអ្វីស៊ី? 
** ឥន្រី្ទឈ្មោលឆ្លើយថា : យើងនឹងស៊ីសាច់ ធម្មបាលកុមារ ដែលត្រូវ[[ស្តេចមហាព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម ]]មសម្លាប់ ព្រោះដោះប្រស្នាមិនរួច។ 
** ឥន្រី្ទញីសួរថា តើប្រស្នានោះដូចមេ្តច ? 
** ឥន្រី្ទឈ្មោលឆ្លើយថា : តើវេលាព្រឹកសិរីសួសី្តស្ថិតនៅត្រង់ណានៃមនុស្ស ? 
&quot;ប្រស្នាទី១ ត្រូវឆ្លើយថា នៅមុខ&quot;ហេតុនេះទើបមនុស្សទាំងឡាយត្រូវយកទឹកលប់មុខ ដើម្បីជាមង្គលនៅ ពេលព្រឹក ។​
** ឥន្ទ្រីឈ្មោលបន្ត តើថៃ្ងត្រង់សិរីសួស្ដីស្ថិតនៅត្រង់ណា នៃមនុស្ស ? &quot;ប្រស្នាទី២ ត្រូវឆ្លើយថា នៅដើមទ្រូង&quot; ដែលហេតុនោះពេលថ្ងៃត្រង់ក្ដៅខ្លាំងទើបមនុស្សត្រូវយកទឹកលាងទ្រូងដើម្បីជាមង្គលនៅពេលថ្ងៃ ។
** ឥន្ទ្រីឈ្មោលបន្តទៀត តើវេលាព្រលប់ចូលដេកសិរីសួស្ដីស្ថិតនៅត្រង់ណា នៃមនុស្ស? &quot;ប្រស្នាទី៣ ត្រូវឆ្លើយថា នៅជើងហេតុនេះ ទើបមនុស្សទាំងឡាយត្រូវយកទឹកលាងជើងមុននិងចូលដេកដើម្បីជាមង្គល នៅពេលយប់ ។ ធម្មបាលកុមារបានលឺដូចេ្នះ មានចិត្តសប្បាយរីករាយយ៉ាងខ្លាំង ក៏ត្រឡប់ទៅអាស្រមវិញដើម្បីដោះប្រស្នានៅថៃ្ងទី៧ជាថ្ងៃចុងក្រោយដែលជា
ថ្ងៃអាទិត្យ ។ ក្រោយមកធម្មបាលកុមារបានឆ្លើយដោះស្រាយប្រស្នានោះរួចពី &quot;សមនៈព្រាហ្មណ៍&quot; នោះ ព្រាហ្មណ៍នោះក៏សុខចិត្តចាញ់និងកាត់ក្បាលដើម្បីបូជា ។ ព្រាហ្មណ៍នោះមុននិងកាត់ក្បាលរបស់ខ្លួន បានក្រឡាខ្លួនជា កុបិលមហាព្រហ្មវិញ រួចហៅបុត្រីខ្លួនទាំង៧អង្គ មកប្រាប់ថា ឥឡូវបិតាត្រូវកាត់ក្បាលបូជាចំពោះធម្មបាលកុមារ ដែលចាញ់ភ្នាល់ប្រស្នានោះ តែបើដាក់ក្បាលបិតានៅលើផែនដី ក៏នឹងកើតជាភ្លើងឆេះទាំងលោកធាតុ ហើយបើបោះទៅលើអាកាសនិងគ្មានភ្លៀងរាំងស្ងួត បើចោលក្នុងមហាសមុទ្រទឹកនិងរីងស្ងួតហួតអស់ ចូលបុត្រីយកក្បាលបិតាទៅតម្កល់នារូងភ្នំកៃឡាស ([[អង់គ្លេស]]: [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Mount_Kailash Mount Kailash]) ដូចេ្នះសូមបុត្រីទាំង៧ យកពានមកទទួលក្បាលរបស់បិតា បណ្ដាំចប់ហើយ កុបិលមហាព្រហ្មក៏កាត់ក្បាលហុច ទៅយឱ្យនាង &quot;ទុង្សាទេវី&quot; ដែលជាកូនច្បង ។ នាង [[ទុង្សាទេវី]] ក៏យកពានមាសទៅទទួលក្បាលបិតារួចហោះ ហែរប្រទក្សិណភ្នំព្រះសុម៉ែរុរាជ ជុំចក្រវាឡ តាមផ្លូវព្រះអាទិត្យចរណ៍ គំរប់ចំនួន ៦០នាទី ហើយក៏ដង្ហែរព្រះសិរសាបិតា ទៅប្រតិស្ឋានទុក ក្នុងមណ្ឌលនៅក្នុងគុហាគន្ធៈមាលី នាភ្នំនៃភំ្នកៃឡាស រួចបូជានៅគឿ្រងទិព្វផេ្សងៗ រួចហើយក៏ជុំនំអស់ទេវតា និងទេពនិករ ([https://en.m.wikipedia.org/wiki/Theravada Teravada]) នៃលទ្ធិវេទ ([[អង់គ្លេស]]: [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Vedas Ved]) ទាំងមួយសែនកោដិទៅស្រង់ទឹក អនន់តៈ មហាស្រះ ដែលមានទឹកហូរចេញពីបំពង់ថ្មកែវ នៃមាត់ ព្រះគោឧសភារាជ ដែលជាយាន្តជំនិះរបស់ 
&quot;[[ព្រះឥសូរ]]&quot; ដោយភាពត្រជាក់ត្រជុំក្សេមក្សាន ព្រះហរទ័យ ទើបនាំគ្នាសមទានសីលដោយសេចក្ដីសមនស្សរីករាយគ្រប់ៗព្រះអង្គក្នុង &quot;ភៈគៈវតីសភា&quot; ដែល &quot;ព្រះវិស្វៈកម្មទេវបុត្រ&quot; ជាជាងវិស្វករ នៃឋានសួគ៌ និមត្តថ្វាយ ហើយបន្ទោរបង់នូវអពមង្គលឱ្យជ្រះស្រឡះដើម្បីចំរើននូវសុភមង្គល សិរីសួស្ដីជន្មាយុយុឺនយូរ ដល់មនុស្សសត្វលោកទាំងឡាយ ឱ្យទទួលបាននូវសេចក្ដីសុខតរៀងទៅ ។ លុះ​ដល់​គម្រប់ ១ឆ្នាំជា សង្ក្រាន្ត ​នាងទេវតា​ទាំង ៧ អង្គ ​ក៏​ផ្លាស់​វេនគ្នា មក​អញ្ជើញ ព្រះសិរ​សា[[ស្តេចមហាព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម ]] ដែលរក្សាទុកក្នុងរូងភ្នំទឹកកកនាភ្នំកៃឡាស ខេត្តហេមពាន នាំចេញមកដំកល់លើពានមាសហោះហើរប្រទក្សិណ ភ្នំព្រះសុម៉ែរុរាជ ចំនួន ៦០នាទី ទើបយាងត្រឡប់ទៅដំកល់ទុក ព្រះសិរសា បិតា នៅកន្លែងដើមវិញ រួចទើប​​ត្រឡប់ទៅស្ថានទេវលោកវិញ ។ &lt;ref&gt; Astrologer Nhim Pen (1947) [https://books.google.com/books/about/Prakratidin_kambuj%C4%81.html?id=yODnAAAAMAAJ Cambodia Calendar], Contributor:	William J. Gedney, Publisher: Association Sutharot, Original from the University of Michigan p.118 &lt;/ref&gt;

=== ពន្យល់និទាន ===
* តួអង្គ កុបិលមហាព្រហ្ម គឺជា អវតារ លោកកេរ្តិ៍ស្វារៈ (Avatar Lokesvara) តំណាងឱ្យ ព្រហ្មវិហារធម៌ទាំង៤ មាន៖ មេត្តា ករុណា មុទិតា និង ឧបេក្ខា ។
* តួអង្គ ធម្មបាលកុមារ គឺជា តួអង្គ ព្រះពោធិសត្វ (Bodhisattva) ក្នុងពុទ្ធសាសនាមហាយាន បុគ្គលដែលអាចដល់ព្រះនិព្វានបាន ប៉ុន្តែពន្យារពេលធ្វើសេចក្ដីប្រស់មេត្តាដល់សត្វលោកដែលរងទុក្ខ ។
* នៅពេលដែល កុបិលមហាព្រហ្ម កាត់ព្រះសិរសាររបស់ខ្លួន ទ្រង់បានធ្មេចព្រះនេត្រ (បិទភ្នែក) រលត់ខន្ធ (khandha) គឺជា​បាតុភូត នៃញាណ ទាំង៥ របស់មនុស្ស ដូចនេះហើយទើបពលរដ្ឋខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ផ្សារភ្ជាប់និង [[ជំនឿការអុជធូប]] ៥សរសៃ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់
អរុក្ខ អារ័ក្ស អ្នកតា ទេវតា មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ។

* ហេតុអ្វី ព្រះកេស កុបិលមហាព្រហ្ម មិនអាចបោះចោលនៅលើអាកាស លើដី និងក្មុងសមុទ្រ ដែលបណ្ដាលឱ្យលោកធាតុទាំងអស់ឆេះវិនាស នោះដោយសារតែ ព្រះកេសរបស់ទ្រង់បានស្រូបយកថាមពលភ្នែកទី៣ របស់ព្រះឥសូរ នៅពេលដែលព្រះឥសូរបានប្រើថាមពលភ្នែកទី៣ ដែលមានសីតុណ្ហភាពជាង ១លានអង្សារ ដុតបំផ្លាញព្រះកេសទី៥ របស់មហាព្រហ្ម ហើយកម្ដៅដែលសេសសល់ក្នុងព្រះកេសរបសមហាព្រហ្មទាំង៤ មានកម្ដៅរហូតដល់ ៥០០០ (៥ពាន់) ទៅ ១០០០០ (១មុឺន) អង្សាសេរ ទើបនិទានឱ្យយកព្រះកេសរបស់ទ្រង់តម្កល់នៅរូងភ្នំទឹកកក ដែលជាភាពត្រជាក់ នាភ្នំកៃឡាស 
(Mount Kailash) ។

* តួអង្គ ទេវតាមហាសង្ក្រាន្ត ទាំង៧ ដែលជាបុត្រី ទាំង៧របស់ កុបិលមហាព្រហ្ម គឺតំណាងឱ្យថ្ងៃទាំង៧ នៅលើផែនដី ដែលរាប់ចាប់ពីកូនច្បង តំណាងឱ្យថ្ងៃអាទិត្យ រហូតដល់ថ្ងៃសៅរ៍ ដែលជារង្វាស់នៃឯក្កតាប្រចាំសប្ដាហ៍ផងដែរ ។

* តួអង្គ ព្រះវិស្វៈកម្មទេវបុត្រ គឺជាតួអង្គ តំណាងឱ្យ ព្រះពិស្ណុការ ជាជាងវិស្វៈករ នៃឋានសួគ៌ ដែលគ្រប់ការសាសង់ទាំងអស់នៅកម្ពុជា ត្រូវសែនព្រេនឧទ្ទិសបួងសួងដល់ទ្រង់ ដើម្បីជាសេចក្ដីសុខក្នុងការងារសាងសង់នេះ ។

== ទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង៧ ==
'''The 7 Devata Sangkran''' 

ទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង៧ សម្ដែងកិរិយា អំពីការចេញហែរ សិរសា កុបិលមហាព្រហ្ម ដោយកំណត់ទៅតាមពេលវេលាច្បាស់លាស់ ជាមួយនិង ឈ្មោះទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង ៧ និង គ្រឿងអាភរណៈ នៃដំណើរមកដល់ដែលបានចងក្រងដោយក្រុម កិច្ចការនៃ ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ១៩៦០ ។ &lt;ref&gt; [[ទេពពិទូរ ឈឹម ក្រសេម]], ចាប ពិន (1960) [https://library.khmerstudies.org/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=3382%20thumbnail-shelfbrowser ព្រះរាជពិធីទ្វាទសមាស ភាគ១, ភាគ២ និងភាគ៣], Publisher: កិច្ចការនៃក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ព.ស.២៥១២ Original From: The CKS Library is free to visit, Website: library.khmerstudies.org &lt;/ref&gt;

* បេីចេញហែរនៅវេលាព្រឹកព្រលឹម ដល់ថ្ងៃត្រង់ (ទ្រង់ឈរ) មិនកាន់ខ្សែរបង្ហៀរ ៦ : ០០ ព្រឹក &gt; ១២ : ០០ ថ្ងៃត្រង់
* បេីចេញហែរវេលាថ្ងៃត្រង់ ទល់នឹងព្រលប់ (ទ្រង់អង្គុយពាក់ឆៀង) ១២ : ០០ ថ្ងៃត្រង់ &gt; ៦ : ០០ ល្ងាច
* បើចេញហែរនៅវេលាព្រលប់ ទៅទល់អធ្រាត្រ (ទ្រង់ផ្ទំបេីកព្រះនេត្រ) ៦ : ០០ ល្ងាច &gt; ១២ : ០០ អាធ្រាត
* បេីចេញហែរនៅវេលាអធ្រាត្រ ទៅទល់ភ្លឺ (ទ្រង់ផ្ទំបិទព្រះនេត្រ) ១២ : ០០ រំលងអាធ្រាត &gt; ៦ : ០០ ព្រឹក

{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=10% | ពណ៌អម្ពរពស្ត្រា តំណាងថ្ងៃ
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=15% | ព្រះនាម
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=15% | លម្អរព្រះកាណ៌
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=15% | គ្រឿងអាភរណៈ អលង្ការត្បូង
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=20% | ភក្សាហារ
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=20% | គ្រឿងសាស្ត្រាវុធ ក្នុងព្រះហត្ថ
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=20% | យាន្តជំនិះ ជាសំស្ក្រឹត
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FF0000;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃអាទិត្យ}} 
| align=&quot;center&quot; | [[ទុង្សាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាទទឹម]]
| align=&quot;center&quot; | [[បទុមរាគ]] &lt;br/&gt; &quot;ត្បូងទទឹម&quot; (Ruby)
| align=&quot;center&quot; | សោយផ្លែឧទុម្ពរ 
(ផ្លែល្វា)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ខ្យងស័ង្ខ]] | ស្តាំ-[[កងចក្រ]]
| align=&quot;center&quot; | ហ្គារូដា गरुड (គ្រុឌ)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃច័ន្ទ}}
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាអង្គាបុស្ប]]
| align=&quot;center&quot; | [[កែវមុក្តា]] &lt;br/&gt;
&quot;គជ់ខ្យង&quot; (Pearl)
| align=&quot;center&quot; | សោយតេលំ तैल &lt;br/&gt; (ប្រេងល្ង ឬ ប្រេងសណ្ដែក)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ឈើច្រត់]] | ស្តាំ-[[ព្រះខ័ន]]
| align=&quot;center&quot; | វ្យាឃ្រ व्याघ्र (ខ្លាធំ)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#7851A9;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃអង្គារ}}
| align=&quot;center&quot; | [[រាក្យៈសាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ឈូក|ផ្កាឈូក]]
| align=&quot;center&quot; | [[កែវមោរ៉ា]] &lt;br/&gt;
&quot;ត្បូងសមុទ្រ​&quot; (Coral)
| align=&quot;center&quot; | សោយលោហិត (ឈាម)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ដងធ្នូ|ធ្នូ]] |ស្តាំ- [[ត្រីសូល៍]]
| align=&quot;center&quot; | អស្សតរ अश्व (សេះ)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#6B8E23;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃពុធ}}
| align=&quot;center&quot; | [[មណ្ឌាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាចម្ប៉ា]]
| align=&quot;center&quot; | [[កែវពិទូរ្យ]] &lt;br/&gt; &quot;ត្បូងភ្នែកឆ្មា&quot; &lt;br/&gt; (Cat'S Eye Gem)
| align=&quot;center&quot; | សោយទឹកដោះសប្បិ &lt;br/&gt; (ទឹកដោះគោច្អិន)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ឈើច្រត់]] | ស្តាំ-[[ម្ជុល]]
| align=&quot;center&quot; | គទ្រភៈ गर्दभ (លា)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#008000;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍}}
| align=&quot;center&quot; | [[កិរិណីទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត ផ្កាមណ្ឌា ([[ផ្កាមន្ទារ]]) 
| align=&quot;center&quot; | [[កែវមរកត|មរកត]] &lt;br/&gt;
&quot;ត្បូងពណ៌បៃតង&quot; &lt;br/&gt; (Emerald)
| align=&quot;center&quot; | សោយសណ្ដែក ល្ង
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-កាំភ្លើង [[វិជ្រៈ|វជ្រ]]&lt;br/&gt;( ឬ [[កាំភ្លើង]] ឬ [[កាំភ្លើងឈើ]]) | ស្តាំ-[[កង្វេរដំរី]]
| align=&quot;center&quot; | [[គជសារ]]​ कुञ्चर ([[គជសារ|ដំរី]])
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#0000FF;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃសុក្រ}}
| align=&quot;center&quot; | [[កិមិរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាចង្កុលណី|ផ្កាចង្កុលណី]] &lt;br/&gt; ([[ផ្កាចង្កុលណី|ផ្ការំចង់]])
| align=&quot;center&quot; | [[ផុស្សរាគ]] புஷ்பராகம் &lt;br/&gt;
&quot;ត្បូងពណ៌លឿង&quot; (Topaz)
| align=&quot;center&quot; | សោយចេកណាំវ៉ា
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ពិណ]] | ស្តាំ-[[ព្រះខ័ន]]
| align=&quot;center&quot; | មហឹសា महिष (ក្របី)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#301934;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃសៅរ៍}}
| align=&quot;center&quot; | [[មហោទរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ត្រកៀត| ផ្កាត្រកៀត]]&lt;br/&gt; ([[ត្រកៀត|ផ្កាកំប្លោក]])
| align=&quot;center&quot; | [[និលរ័ត្ន |និលរ័តន៍]] &lt;br/&gt; &quot;ត្បូងពណ៌ខៀវ ឬ ត្បូងកណ្ដៀង&quot; &lt;br/&gt;
(Sapphire)
| align=&quot;center&quot; | សោយសាច់ទ្រាយ ពពួក ក្ដាន់ ឈ្លូស
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ត្រីសូល៍]] | ស្តាំ-[[កងចក្រ]]
| align=&quot;center&quot; | មយូរ៉ា मयूर (ក្ងោក)
|}

=== អត្ថន័យនៃពណ៌មង្គលប្រចាំថ្ងៃទាំង៧ ===  
'''The meaning of 7 color glory of daily happiness'''

អត្ថន័យនៃសំលៀកបំពាក់ ពណ៌មង្គលប្រចាំថ្ងៃ នៃសប្ដាហ៍របស់កម្ពុជា ដែលបានដកស្រង់ចេញពីពណ៌មង្គលរបស់ទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង៧ ដែលជាពណ៌តំណាងឱ្យថ្ងៃកំណើតរបស់ពួកគេ បុរាណខ្មែរលោកមានជំនឿយ៉ាងមុតមាំថា ប្រសិនបើពួកគេអនុវត្តដោយស្លៀកពាក់ តាមពណ៌នៃថ្ងៃកំណើតរបស់ពួកគេ នោះពួកគេនិង ជួបនូវភាពជោគជ័យ សុភមង្គល ភាពសុខដុមរមនា សុខភាពល្អ និងសំណាងល្អ, ពណ៌តំណាងថ្ងៃនិមួយៗមានអត្ថន័យដូចតទៅ៖ &lt;ref&gt; Michael Freeman, Gillian Green (2003) [https://books.google.com/books/about/Traditional_Textiles_of_Cambodia.html?id=DYXWAAAAMAAJ Traditional Textiles of Cambodia: Cultural Threads and Material Heritage River Books guides], Publisher: River Books, Original from the University of Michigan p.320 [[ISBN]]: 9748225399 &lt;/ref&gt;​

* '''[[ថ្ងៃអាទិត្យ]]''' {{colorbox|red}} (Red) ពណ៌ក្រហម តំណាងអោយថ្ងៃវីរៈភាព ភាពអង់អាចក្លាហាន ។ 
ថ្ងៃអាទិត្យ ជាក្រុមមនុស្សដែលមិនចេះអែបអបអ្នកដ៏ទៃ បើមានចិត្តពិរោធ (ខឹង) និងកើតជាភ្លើងខ្លាំង ដូចនេះរមែងធ្វើឱ្យកិច្ចការរបស់ខ្លួនតែង ខូចខាតអាសាបង់ឥតការ និង ស្ដាយក្រោយជានិច្ច បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ក្រហមដើម្បីជាមង្គល ចេះគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍ ដែលធ្វើឱ្យខ្លួនគេយល់ថា ខ្លួនរបស់គេនិងធ្វើតែកាងារចាំបាច់ សម្រាប់រូបគេផ្ទាល់ប៉ុនណោះ ។

* '''[[ថ្ងៃច័ន្ទ]]''' {{colorbox|#FFAA1D}} (Bright yellow) ពណ៌លឿងទុំ តំណាងអោយថ្ងៃសមនោស ភាពរីករាយ ។
ថ្ងៃច័ន្ទ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលសេពគប់មិត្តភ័ក្ត បានល្អតែដំបូងប៉ុនណោះ លុះយូរទៅច្រើនព្រងើយៗដាក់គ្នា ហើយក៏បាត់បង់ទំនាក់ទំនងដែលអាចបង្កើតជាឱ្យកាស និង ប្រយោជន៍ដល់រូបគេ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌លឿងទុំដើម្បីជាមង្គល ចេះធ្វើសេចក្ដីសមនោស ចេះរក្សាទំនាក់ទំនង ការប្រាស្រ័យទាក់ទង ដើម្បីបានជាប្រយោជន៍តទៅមុខទៀត ។ 

* '''[[ថ្ងៃអង្គារ]]''' {{colorbox|#7851A9}} (Royal Purple) ពណ៌ស្វាយ តំណាងអោយថ្ងៃអាថ៍កំបាំង ភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង ។
ថ្ងៃអង្គារ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលពោពេញទៅដោយហេតុផលច្រើន គេច្រើនមានសេចក្ដីភ័យព្រួយច្រើនទៅលើរឿងកាងារអ្វីមួយ ជាមនុស្សខ្លាចមុខខ្លាចក្រោយ ធ្វើកិច្ចការអ្វីមួយច្រើនអែអង់ និងពឹងពាក់ទៅលើអ្នកដទៃ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ស្វាយ ដើម្បីជាមង្គល បង្កើនសេចក្ដីក្លាហាន និងភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង នោះកិច្ចការអ្វីៗក៏បានសម្រេចផងដែរ ។

​​* '''[[ថ្ងៃពុធ]]''' {{colorbox|#6B8E23}} (Olive drab
) ​ពណ៌សុីលៀប តំណាងអោយថ្ងៃសុទិដ្ឋិនិយម ភាពជាអ្នកដឹកនាំ ។
ថ្ងៃពុធ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលច្រើនតែមើលងាយការងារ និង ស្ថានកាល ហើយចូលចិត្តនិយាយអួតអាងទៅអ្នកដ៏ទៃ និងមិនចេះខ្លាចអ្នកណាឡើយ ដូចនេះហើយរូបគេផ្ទាល់ច្រើនសម្បូរគេស្អប់ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌សុីលៀប ជាមង្គលដើម្បីឱ្យមានគំនិតសុទិដ្ឋិនិយម ការយល់ល្អគិតល្អចំពោះអ្នកដទៃ ទើបអាចដឹកនាំខ្លួនឯងបានល្អគេចចេញពីការស្អប់ខ្ពើមផងដែរ ។

* '''[[ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍]]''' {{colorbox|green}} (Green) ពណ៌បៃតង តំណាងអោយថ្ងៃវិនិច្ឆ័យ ​ភាពរីកចម្រើនរុងរឿង ។
ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលមិនចូលចិត្តការនិយាយស្ដីច្រើន ហើយការងាររបស់គេច្រើនមានប្រសិទ្ធភាព ព្រោះគេជាមនុស្សម៉ត់ចត់ចំពោះការងារផងដែរ តែគេច្រើនមានសេចក្ដីថ្នាំងថ្នាក់ចំពោះអ្នកជុំវិញខ្លួន ដោយការគិតអវិជ្ជមានទៅលើអ្នកដ៏ទៃ និងការចាប់កំហុសរបស់អ្នកដ៏ទៃ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌បៃតង ជាមង្គលដើម្បីឱ្យរូបគេចេះវិនិច្ឆ័យ ថ្លឹងថ្លែង ព្រោះការចាប់កំហុសអ្នកដ៏ទៃ បង្កើតបានតែការមិនចុះសំរុងគ្នា និងមិនធ្វើឱ្យរូបគេមានភាពរីកចម្រើនរុងរឿងនោះទេ ។ 

* '''[[ថ្ងៃសុក្រ]]''' {{colorbox|blue}} (Blue) ពណ៌ខៀវ តំណាងអោយថ្ងៃប្ដេជ្ញាចិត្ត ភាពអំណត់ព្យយាម ។
ថ្ងៃសុក្រ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលមិនទុកចិត្តអ្នកដ៏ទៃជាងរូបគេផ្ទាល់នោះទេ ទោះក្នុងសភាពណា ការណ៍ណាក៏ដោយ រូបគេចូលចិត្តសួរដេញដោល បញ្ជាក់សំដីគ្នាណាស់ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ខៀវ ជាមង្គល ព្រោះភាពអំណត់ព្យាយាម និងការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់អ្នក សុទ្ធតែកើតមានបានដោយសារថ្វីដៃរបស់ខ្លួនផ្ទាល់ ។

* '''[[ថ្ងៃសៅរ៍]]''' {{colorbox|#301934}} (Dark Purple) ពណ៌ព្រីងទុំ តំណាងអោយថ្ងៃរាក់ទាក់ ​ភាពប្រាកដនិយម ។ ថ្ងៃសៅរ៍ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលចូលចិត្តជួយអ្នកដទៃ ច្រើនជាទីទុកចិត្តដល់អ្នកដ៏ទៃ ដោយបែបនេះហើយ ទើបរូបគេទទួលបានអំណោយជារឿយៗ ពីអ្នកដ៏ទៃ ហើយជាអ្នកពូកែរៀបពាក្យពេចន៍ច្រើនចាក់បណ្ដោយ ហើយចេះប្រើពាក្យផ្អែមគ្រប់កាលៈទេសៈ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ព្រីងទុំ ឬ ស្វាយក្រម៉ៅ ជាមង្គល ព្រោះភាពរាក់ទាក់របស់អ្នក និងបង្កើនភាពប្រាកដនិយមទៅលើផ្នត់គំនិតរបស់អ្នកដ៏ទៃ ដែលមានគំនិតមិនល្អទៅលើរូបអ្នក ។

== អត្ថន័យ នៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''The meaning of Khmer New Year'''

ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ (Khmer New Year) មានន័យថា ពិធីបុណ្យឆ្លងឆ្នាំថ្មី របស់ប្រជាជាតិខ្មែរ ដែលផ្សារភ្ជាប់ ទៅនិងវប្បធម៌ចំរុះរបស់ពួកគេ ។ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពាក្យ &quot;ចូលឆ្នាំខ្មែរ&quot; ជាផ្លូវការណ៍ ដើម្បីសម្គាល់ថា នេះជាពិធីចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ជាតិសាសន៍ខ្មែរ ដែលមានតាំងពីការរាប់ឆ្នាំ តាមប្រតិទិន ចុល្លសករាជ (Chulasakaraj) ដែលកម្ពុជាចាប់ផ្ដើមរាប់ក្នុងឆ្នាំ ៦៣៧ នៃគ.សករាជ ដែលគិតចាប់ពី ស.វទី៧ មកម៉្លេះ ដែលគេបានតាំងវេលា តាមផ្កាយនក្ខត្តឬក្ស ចូលមកកាន់មេសៈរាសី ដែលមានស័កចំនួន ១០ ប៉ុនណោះដូចជា៖ ឯក​ស័ក, ទោស័ក, ត្រី​ស័ក, ចត្វាស័ក, បញ្ចស័ក, ឆស័ក, សប្តស័ក, អដ្ឋស័ក, នព្វស័ក, សំរឹទ្ធិស័ក ។

=== កតព្វកិច្ចចូលរួមរបស់ប្រជាជនខ្មែរ ===
ក្នុងនាមជាប្រជាជាតិខ្មែរ ត្រូវចូលរួមថែរក្សា ការពារ
លើកស្ទួយ ទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ របស់យើងដូចម្ដេចខ្លះ ?

'''ការរក្សានូវអត្ថន័យចូលឆ្នាំខ្មែរ'''

* ការតែងដេគ័រលម្អផ្ទះ នៅថ្ងៃចូលឆ្នាំ ។
* ថែរក្សាវប្បធម៌នៃការព្យួរគោមផ្កាយ ។
* មានធុងទឹកនៅពីមុខផ្ទះ សម្រាប់ជះទៅលើអ្នកដំណើរ ទំនៀមមិនអាចកែប្រែ និង លុបចោលបាន របស់ដូនតាអង្គរ តំណាងឱ្យសិរីសួស្ដីបីប្រការ ។
* នូវតែរក្សាការលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ នាំប្រជាជនចាកឆ្ងាយ អំពីល្បែងសុីសងពាលា នៅថ្ងៃចូលឆ្នាំ ។
* រាជការទៅប៉ូលិសមានសមត្ថកិច្ច ឬ មន្ត្រីអាជ្ញាធរ នៅពេលឃើញអ្នកណាម្នាក់ បានលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ដោយខ្វះក្រមសីលធម៌ ដូចជា៖ ការជះទឹកកខ្វក់ ការគប់ថង់ទឹក ការបន្លំស្ទាបប្រដាប់ភេទផ្សេងៗ អាជ្ញាធរត្រូវចុះចាប់ពួកគេយកទៅអប់រំ បើមាននូវការរាជការណាមួយ ក្នុងរូបភាពបែបនេះពិតមែន ។
* គ្រប់វត្តអារ៉ាម មានបង្ហាញនូវទស្សនីយភាពរបាំប្រជាប្រិយ ដូចជា៖ របាំគោះត្រឡោក របាំគោះអង្រែ 
របាំក្ងោកប់ៃលិន ការសម្ដែងល្ខោន និង ការសម្ដែងយុីកេរ ផ្សេង ល-។

== ថ្ងៃនៃមហាសង្ក្រាន្ត ==
'''Date of Great Maha Sangkran'''

{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=10% | ឆ្នាំ 
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | ថ្ងៃចូលឆ្នាំ
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | ទេវតាសង្ក្រាន្ត
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=10% | ពណ៌មង្គល
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | ម៉ោងមកដល់
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | សត្វតំណាងឆ្នាំ 

|-
| align=&quot;center&quot; | 2020
| align=&quot;center&quot; | 13 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; |{{font color | White | ពណ៌លឿងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 20:48 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំជូត (កណ្ដុរ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2021
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មណ្ឌាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#6B8E23;&quot; |{{font color | White | ពណ៌សុីលៀប }} 
| align=&quot;center&quot; | 04:00 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំឆ្លូវ (គោ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2022
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[កិរិណីទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#008000;&quot; |  {{font color | White | ពណ៌បៃតង }}
| align=&quot;center&quot; | 10:00 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំខាល (ខ្លា)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2023
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[កិមិរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#0000FF;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ខៀវ }} 
| align=&quot;center&quot; | 16:00 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំថោះ (ទន្សាយ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2024
| align=&quot;center&quot; | 13 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មហោទរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#301934;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ព្រីងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 22:24 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំរោង (នាគ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2025
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; |{{font color | White | ពណ៌លឿងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 04:48 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំម្សាញ់ (ពស់)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2026
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[រាក្យៈសាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#7851A9;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ស្វាយ }} 
| align=&quot;center&quot; | 10:48 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំមមី (សេះ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2027
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មណ្ឌាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#6B8E23;&quot; |{{font color | White | ពណ៌សុីលៀប }} 
| align=&quot;center&quot; | 16:48 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំមមែ (ពពែ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2028
| align=&quot;center&quot; | 13 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[កិរិណីទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#008000;&quot; |  {{font color | White | ពណ៌បៃតង }}
| align=&quot;center&quot; | 23:12 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំវក (ស្វា)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2029
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មហោទរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#301934;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ព្រីងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 05:36 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំរកា (មាន់)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2030
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[ទុង្សាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FF0000;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ក្រហម }} 
| align=&quot;center&quot; | 11:36 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំច (ឆ្កែ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2031
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; |{{font color | White | ពណ៌លឿងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 17:36 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំកុរ (ជ្រូក)
|}

== ប្រវត្តិចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Khmer New Year History'''

ប្រវត្តិចូលឆ្នាំខ្មែរ ត្រូវបានគេយល់ឃើញថាបានប្រារព្ធលើកដំបូងតាំងពី ស.វទី៧ មកម៉្លេះ ដោយការចាប់ផ្ដើមរាប់នៅប្រតិទិនជាលើកដំបូងរបស់កម្ពុជានោះគឺ ចុល្លសករាជ (ច.សក) ចាប់ផ្ដើមរាប់ចាប់ពីថ្ងៃចន្ទ ១២កើត ខែចេត្រ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ពុទ្ធសករាជ ១១៨១, នេះបើយោងតាមវចនានុក្រមខ្មែរ ភាគ ១ ទំព័រ ១៥២ ។ រីឯព្រះរាជពង្សាវតាក្រុងកម្ពុជា ដែលរៀបរៀងដោយលោក [[ទេពពិទូរ ឈឹម ក្រសេម]] នោះ ក៏បានឱ្យដឹងដែរថាព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី១ ទ្រង់បានចេញព្រះរាជឱង្ការឱ្យប្រើប្រាស់ចុល្លសករាជជាលើកដំបូង ក្នុងពុទ្ធសករាជ ១១៨១ ត្រូវនឹងគ្រិស្ដសករាជ ៦៣៧ ពោលគឺក្នុងពេលដែលទ្រង់ឡើងសោយរាជ្យសម្បត្តិនៅរាជធានីឦសានបុរៈ គឺនៅតំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក [[ខេត្តកំពង់ធំ]] បច្ចុប្បន្ន ។ ចុល្លសករាជ (Chulasakaraj) ដែលកម្ពុជាហៅថា សករាជតូច ព្រោះមានការសម្គាល់ឆ្នាំតែ ១០ ប៉ុនណោះ ដូចជា៖ ឯកស័ក (១) ទោស័ក (២) ត្រីស័ក (៣) ចត្វាស័ក (៤) បញ្ចស័ក (៥) ឆស័ក (៦) សប្តស័ក (៧) អដ្ឋស័ក (៨) នព្វស័ក (៩) សំរឹទ្ធស័ក (១០) ។&lt;ref&gt; Prince  Varacakraraṇariddhi (1935) [https://books.google.com/books/about/Pakkhaga%E1%B9%87an%C4%81vidh%C4%AB_n%E1%BA%8F%E1%B9%85_pakkhasamr.html?id=BzjRAAAAMAAJ Pakkhagaṇanāvidhī nyn pakkhasamrec], Publisher: 	Cambodia. Bibliothèque Royale, Braḥ Rajapaṇṇālǎy, Original from the University of Michigan p.108 &lt;/ref&gt; ក្រោយមកដោយសារ ចុល្លសករាជ ជាសករាជតូច មិនអាចកំណត់ខែឆ្នាំ តាមឯក្កតា ជាក់លាក់បាន កម្ពុជាក៏ផ្លាសប្ដូរមកប្រើប្រតិទិន &quot;មហាសករាជ&quot; (Mahasakaraj) ដែលកម្ពុជាហៅថា សករាជធំ ដោយចាប់ផ្ដើមរាប់ជាលើកដំបូង នាស.វទី៩ គ.សករាជ ៨៨៩ ត្រូវនិងរជ្ជកាលព្រះបាទ [[យសោវរ្ម័នទី១]] ដែលមហាសករាជ បានចាប់កំណើតនៅ [[ប្រទេសឥណ្ឌា]] នៅថ្ងៃ១កើតខែចេត្រ គ.សករាជ ៧៨ ត្រូវនិងថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា ដែលយកឈ្មោះតាមព្រះបាទ (សក/សៈកៈ) ។ ប្រតិទិនរបស់ មហាសករាជ គិតតាមដំណើរគោលចរ របស់ព្រះច័ន្ទ នៃរង្វាស់ឆ្នាំ &quot;ចន្ទគតិ&quot; ដូច្នេះ ការរាប់មហាសករាជ គេត្រូវគិតតាមថ្ងៃខែ របស់ចន្ទគតិ មិនគិតតាមសុរិយាគតិឡើយ មហាសករាជថ្មី គេរមែងរាប់ចាប់ពីថ្ងៃ១កើត ខែចេត្រ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ទើបព្រះបរមរាជវាំងមាននូវកិច្ចពិធី ត្រស្តិសង្ក្រាន្ត ដែលធ្វើឡើង៣ថ្ងៃ មុនថ្ងៃ១កើត ខែចេត្រជារៀងរាល់ឆ្នាំ ធ្វើនៅថ្ងៃទី ១៣.១៤.១៥ រោចខែផល្គុន ។ មហាសករាជ មានការរាប់សម្គាល់ខែទាំង១២ នៃចន្ទគតិ ដូចជា៖ ១.បុស្ស (Bŏss) ២.មាឃ (Méakh) ៣.ផល្គុន (Phâlkŭn) ៤.ចេត្រ (Chêtr) ៥.ពិសាខ (Pĭsakh) ៦.ជេស្ឋ (Chésth) ៧.អាសាឍ (Asath) ៨.ស្រាពណ៍ (Srapôn) ៩.ភទ្របទ (Phôtrôbât) ១០.អស្សុជ (Âssŏch) ១១.កត្តិក (Kâtdĕk) ១២.មិគសិរ (Mĭkôsĕr) ។&lt;ref&gt; Q́um Būv (1970) [https://books.google.com/books/about/S%C5%ABryay%C4%81tra_%E1%B8%B7oe%E1%B9%85_s%C4%83k_prakratidin.html?id=YODKrbHKG-EC Sorya Trei Leung Sak], Publisher: Cambodian Buddhist Academy Original from	the University of Michigan p.138 &lt;/ref&gt; រហូតដល់ចុងសម័យអង្គរ យោងតាមកំណត់ត្រាលោក ចូវតាខ្វាន់ (Zhou Daguan) ដែលមកដល់អាណាចក្រខ្មែរ ក្នុងឆ្នាំ ១២៩៦ នៃគ.សករាជ លោកបានធ្វើដំណើរចេញពីតំបន់អ្នកស្រុកចេនឡា មកតាមបឹងទន្លេសាប មកដល់តំបន់អង្គរ ក្នុងខែសីហា លោកអាចយល់ច្រឡំនៅ [[ពិធីបុណ្យអុំទូក]] ថាជាពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំ របស់កម្ពុជាដែលធ្វើឡើងនៅខែ មិគសិរ ត្រូវនិងខែទី១១ របស់ចិន ដែលលោកបានពណ៌នាអំពីការប្រកួតអុំទូក មានបណ្ដែតគោម និង អុចកាំជ្រួច ផងដែរ រហូតលោកបន្តស្នាក់នៅអស់ពេល ៨ខែ លោកបានកត់ត្រាអំពីពិធីបុណ្យរដូវក្ដៅរបស់កម្ពុជា ដែលអ្នកស្រុកនាតំបន់អង្គរបានលេងជះទឹកដាក់គ្នារយៈពេលជាច្រើនថ្ងៃ និងបានប្រមូលទឹកមកពីគ្រប់ទិសទីនាថ្ងៃចុងក្រោយ យកមកស្រោចស្រពបដិមារព្រះពុទ្ធដែលគេបានយកមកដង្ហែរចំនួន ២៥អង្គ ផងដែរ ។ អរិយធម៌កម្ពុជា បានប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួនតាំងពីខែចេត្រ ដែលត្រូវជាខែទី៤ នៃខែមេសា តាំងពីស.វទី៧ មកម៉្លេះ តែដោយភាពល្អៀងនៃប្រតិទិនចន្ទគតិ ខែទី១២ មិគសិរ អាចល្អៀងមកខែទី១ ហើយខែចេត្រទី៤ អាចល្អៀងមកខែទី៥ ហើយខែបន្តបន្ទាប់ទៀតមានការល្អៀងចូលគ្នាជាបន្តបន្ទាប់ ទើបកម្ពុជាសំរេចប្ដូរមករាប់ សុរិយាគតិវិញ ក្នុងសម័យអណាព្យាបាលបារាំង រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ មានន័យថាយើងចូលឆ្នាំ នៅមេសៈរាសី តាមប្រតិទិនពុទ្ធសាសនាដដែល គ្រាន់តែយើងផ្លាសប្ដូរឯក្កតានៃការរាប់លំដាប់ខែប៉ុនណោះ ដោយប្ដូរពីចន្ទគតិ ទៅសុរិយាគតិ វិញដើម្បីភាពជាក់លាក់នៃរង្វាស់ខែក្នុងមួយឆ្នាំ ។ ដោយសុរិយាគតិ គេគិតតាមក្បួនរាសីចក្រ ដែលព្រះអាទិត្យធ្វើដំណើរចេញពី មីនរាសី (Pisces) គឺជាសញ្ញាហោរាសាស្ត្រទីដប់ពីរ និងចុងក្រោយនៅក្នុងរាសីចក្រ វាលាតសន្ធឹងពី 330° ទៅ 360° នៃរយៈបណ្តោយលំហអាកាស នៅក្រោមរាសីចក្រត្រូពិច ព្រះអាទិត្យឆ្លងកាត់តំបន់នេះនៅចន្លោះថ្ងៃទី 19 ខែកុម្ភៈ ដល់ថ្ងៃទី 20 ខែមីនា ហើយធ្វើដំណើរចូលដល់ មេសរាសី (Aries) ទីតាំងនៅអឌ្ឍគោលលំហអាកាសខាងជើង ដោយព្រះអាទិត្យនិងដើរត្រង់ពីលើក្បាល ហៅថា &quot;សាមញ្ញសង្ក្រាន្ត&quot; កំដៅព្រះអាទិត្យឡើងក្ដៅជាងខែទាំងពួង ប្រជាប្រុសស្រីនិងបានសំរាកពីស្រែចម្ការរបស់ពួកគេ បន្ទាប់មកពួកគេអាចប្រមូលទិន្នផលក្នុងខែនេះផងដែរសម្រាប់ការត្រៀមអបអរពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ខ្លួន ដោយសារតែអាកាសធាតុក្ដៅនេះហើយទើបកើតមានទំនៀមលេងជះទឹករបស់ដូនតាខ្មែរបុរាណ មកដល់បញ្ចុប្បន្ននេះ ។&lt;ref&gt; Bejr Sál (1966) [https://books.google.com/books/about/Bidh%C4%AB_prac%C4%81%E1%B9%83_%E1%B9%AD%C3%A1p_b%C4%ABr_khae.html?id=8Eis4PLIPp0C Bidhī pracāṃ ṭáp bīr khae], Publisher: Buṭdh Sāsanapaṇḍity, Original from University of California, Berkeley p.76 &lt;/ref&gt;

=== ចន្ទគតិ === 
ចន្ទគតិ បា. ( ន. )  ដំណើរព្រះចន្ទ : លើកខែតាមចន្ទគតិ, កំណត់ថ្ងៃខែតាមចន្ទគតិ ។
ចន្ទគតិកាល បា.  ( ន. ) កាលរដូវដែលកំណត់តាមដំណើរព្រះចន្ទក្នុងឆ្នាំមួយៗ ចែកជារដូវមាន ៣ គឺ ហេមន្តៈ រដូវរងា មាន ៤ ខែ រាប់តាំងពីថ្ងៃ ១ រោច ខែកត្ដិក ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែផល្គុន, គិម្ហៈ រដូវក្ដៅមាន ៤ ខែ រាប់ពីថ្ងៃ ១ រោចខែផល្គុន ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែអាសាឍ, វស្សា រដូវភ្លៀងមាន ៤ ខែ រាប់ពីថ្ងៃ ១ រោចខែអាសាឍ ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែកត្ដិក, រួមទាំងបីរដូវជា ១២ខែ ត្រូវជា គម្រប់១ឆ្នាំ, តែបើឆ្នាំ ដែលមានអធិកមាសលើស ខែអាសាឍ ២ ដង នោះ ត្រង់គិម្ហៈរដូវ មាន ៥ខែ គឺរាប់ពីត្រឹមថ្ងៃ ១រោច ខែផល្គុន ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែទុតិយាសាឍ, ឆ្នាំនោះមាន ១៣ ខែ, ហៅថា ឆ្នាំមានអធិកមាស ។ បើឆ្នាំមានអធិកវារៈ ត្រង់ខែជេស្ឋត្រូវមាន ៣០ថ្ងៃ ខុសពីធម្មតា ខែអាសាឍ ជួនកាលមាន ២ដង
* មុនឈ្មោះ – បឋមាសាឍ 
* ក្រោយឈ្មោះ – ទុតិយាសាឍ 
បើយកលេខប្រើជាជំនួសខែ បឋមាសាឍ ត្រូវដាក់លេខ ៨ ក្រោមសូន្យ ( ᧠ ), ខែ ទុតិយាសាធ ត្រូវដាក់លេខ ៨ ពីរតម្រួតលើគ្នា ( ᧰ ) ចន្ទមណ្ឌល ក្នុងអាកាសក៏ហៅថា ខែដែរ : សំពះព្រះខែ, ខែរះ, និង ខែលិច ។ 
ទុតិយាសាឍ –យ៉ាសាត បា.; សំ. ( ន. ) (ទុតិយាសាឡ្ហ; ទ្វិតីយាសាឍ) ឈ្មោះខែអាសាឍទី ២ គឺខែអាសាឍក្រោយ ជាគូគ្នានឹងខែអាសាឍទី ១ គឺខែអាសាឍមុនដែលហៅថា បឋមាសាឍ (មានតែក្នុងឆ្នាំណាដែលមានអធិកមាស គឺឆ្នាំដែលត្រូវលើកខែអាសាឍ ២ ដងបំពេញតាមចន្ទគតិ) ហៅខែ ទុតិយាសាឍ ។

== កំណត់ត្រា ពាក្យ សង្ក្រាន្ត ==
[[File:Songkran in Khmer inscription.png|thumb|Songkrant in Khmer inscription]]
* សិលាចារឹក [[ប្រាសាទទេពប្រណម]] K.290 &lt;ref&gt; Tep Pranam temple stone inscription K.290 in (Saka 937 = A.D. 1015), Angkor Database.Asia [https://books.google.com.kh/books?id=_0N5tAEACAAJ&amp;dq=Tep+Pranam+temple+stone+inscription+K.290&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwju_fKmyJXuAhVigtgFHXymBx0Q6AEwAXoECAIQAg Vibrancy in Stone: Masterpieces of the Danang Museum of Cham Sculpture], Publisher: River Books, p.287 [[ISBN]]: 6167339996 &lt;/ref&gt;​
* សិលាចារឹក [[ប្រាសាទភិមានអាកាស]] K.291 និយាយពីការ សែនដង្វាយក្នុងឆ្នាំថ្មី &lt;ref&gt; Phimeanakas temple stone inscription K.291 
Speaking of offerings in the new year in (Saka 832 = A.D. 910)
Sachchidanand Sahai (2012)[https://books.google.com.kh/books?id=rgaVIEbNQVQC&amp;q=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;dq=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiyqJTdypXuAhXOAnIKHXn-BI8Q6AEwAHoECAMQAg The Hindu Temples in Southeast Asia: Their Role in Social, Economic and Political Formations], Publisher: Indian Institute of Advanced Study, University of Minnesota p.368 [[ISBN]]: 8173054282 &lt;/ref&gt;​
* សិលាចារឹក [[ប្រាសាទបឹងមាលា]] K.989 និយាយពីការ រៀបដង្វាយថ្វាយគ្រូបុរោហិត ក្នុងឆ្នាំថ្មី &lt;ref&gt; [https://books.google.com.kh/books?id=rgaVIEbNQVQC&amp;q=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;dq=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiyqJTdypXuAhXOAnIKHXn-BI8Q6AEwAHoECAMQAg Beng Mealea temple stone inscription K.989 Talk about the New Year's Eve offering​ to Astrologer​ of the rules.] The University of Minnesota &lt;/ref&gt;​
* សិលាចារឹក ភ្នំសណ្ដក [[ខេត្តព្រះវិហារ]] K.195 បានចារឹកថា គប្បីរក្សាគ្រឿងដង្វាយដល់ព្រះ ប្រចាំថ្ងៃសង្ក្រាន្ត &lt;ref&gt; Phnom Sondok in Preah Vihear Province stone inscription K.195 Talk about one should keep the offering to God in the day of Songkran [https://books.google.com.kh/books?id=iKM0AQAAIAAJ&amp;q=Vihear+Province+stone+inscription&amp;dq=Vihear+Province+stone+inscription&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjDrPL30pXuAhVc_XMBHWasACsQ6AEwCHoECAcQAg Khmer: History and Treasures of an Ancient Civilization] the University of California &lt;/ref&gt;​

== សេចក្តីប្រតិកម្ម ==
* មានការផុសនិយាយពីវប្បធម៌ចូលឆ្នាំខ្មែរ របស់បងប្អូនមួយចំនួនលើបណ្ដាញសង្គម Facebook និង Youtube ដែលប្រាសចាកពី កំណត់ត្រានៃឯកសារយោងទាំងស្រុង ការលើកឡើងដោយគ្មានប្រភពច្បាស់លាស់ ដោយផុសថា ទេវតាទាំង៧អង្គ ជាប្រពន្ធរបស់ ព្រះឥន្ទ្រ ពិធីលេងជះទឹក ជារបស់បរទេសជាដើម និង តាមរយៈសារព័ត៌មានមួយចំនួន ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យមានការយល់ច្រឡំដល់ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនធំ ។ អត្ថបទនៃ ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ដែលរៀបរាប់ខាងលើនេះ បានធ្វើការស្រាវជ្រាវអស់រយៈពេល 4 ឆ្នាំ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2018 មក ដែលឯកសារមួយចំនួនធំ បានរកឃើញនៅបណ្ណាល័យអន្តរជាតិធំៗ នាក្រៅប្រទេស ដូចនេះសូមធ្វើការកែតម្រូវ ខ្លឹមសាររបស់បងប្អូន ដែលផុសអំពីទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ ឱ្យបានច្បាស់លាស់ សូមអរគុណ ។

* អត្ថបទទាំងមូល មិនដាក់ប្រភពឯកសារ តាមសៀវភៅមហាសង្ក្រាន្តរបស់លោក អុឹម បុរិន្ទ នោះទេ ព្រោះប្រភពមួយចំនួនធំក្នុងសៀវភៅនេះ ដាក់ Credit យកមកពីតម្រាសង្ក្រានរបស់ថៃ ដែលប្រាសចាកតាមតម្រារបស់ខ្មែរ ។ ដូចជា៖ ការផ្លាសប្ដូរឈ្មោះ ទេវតា ក្នុងសៀវភៅមហាសង្ក្រាន្ត ដែលនាំឱ្យមានភាពច្របូលច្របល់ជាច្រើនលើកច្រើនសារ ទុង្សាទេវី ទៅជា ទុង្សទេវី ទៅជា ធុង្សៈទេវី រាក្យសាទេវី ទៅជា រាក្សសាទេវី, មហោទរាទេវី ទៅជា មហោធរៈទេវី រូបគ្របមុខ កាយវិការយាងមករបស់ទេវតា ខុសក្បួនតម្រា យកគ្រឿងពណ៌ត្បូងប្រដាប់កាយ ទៅធ្វើជាពណ៌មង្គលផ្សេងៗ ល ។

== សេចក្តីប្រតិកម្ម លើកទី 2 ==
* ការលើកឡើងចំពោះ បណ្ឌិតសភាអក្សរសាស្ត្រមួយរូបចំពោះពិធីលេងជះទឹកនៅកម្ពុជា ហាក់ដូចជាឆ្ងាយពីជំនាញរបស់លោកម្នាក់នោះ ចំពោះវប្បធម៌ប្រពៃណីជាតិកម្ពុជា តាមរយៈ ការលើកឡើងជាបន្តបន្ទាប់ដែលខុសពីជំនាញរបស់ពួកគេ ។
មានដូចជា៖ គ្រូបង្រៀន ដេប៉ាតឺម៉ង់ ផ្នែកគណិតវិទ្យា បណ្ឌិតសភាផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ មន្ត្រីជំនាញផ្នែក
សារពត៌មាន ព្រះសង្ឃផ្នែកធម្មទាន បុគ្គលផ្នែកអចលនទ្រព្យ ផ្សេងៗ ពួកគេគ្មានការងារធ្វើ ឬ យ៉ាងណា ចាំមកអង្គុយតែទើសឆ្កឹះឆ្កៀល វប្បធម៌ទំនៀមរបស់កម្ពុជាតាមការយល់ឃើញ របស់ពួកគេ ពេលខ្លះពួកគេ ចង់កែប្រែ ឬ ចង់លុបបំបាត់នៅទំនៀមវប្បធម៌របស់កម្ពុជាថែមទៀត ។ 

* ពិធីលេងជះទឹក ដែលផ្លាសប្ដូរពីការលេងដោយជះទឹក តាមរយៈ ត្រឡោកដូង វិវត្តន៍មក កាធុនដាក់ទឹក បន្តមកផ្ទិលទឹក រហូតជឿនលឿនដល់ មានកាំភ្លើងជ័រ បាញ់ទឹក ដើម្បីជាភាពងាយស្រួលក្នុងការរក្សាបរិមាណទឹកដាក់នៅតាមខ្លួនរបស់ពួកគេ អ្វីដែលសំខាន់កុំបោះបង់នៃការលេង ព្រោះនិងបណ្ដាលឱ្យទំនៀមរបស់យើងធ្លាក់ទៅដៃប្រទេសជិតខាង យើងនិងគ្មានឬសគល់នៃការតតាំង រហូតដល់រាប់រយជំនាន់ឯណោះ ។

* វាគួរតែមន្ត្រីជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ជាអ្នកបកស្រាយពីផលប៉ះពាល់ មើលទៅដូចគ្មានឃើញប៉ះពាល់អ្វីសោះ បើតាមបុរាណចារ្យ ក្ដាប់បាន មានតែជនបរទេសគាត់ពោលសរសើរ ពីការលេងជះទឹក បាញ់ទឹកនៅសៀមរាប ហើយពួកគេចង់មកលេងបែបនេះនៅឆ្នាំបន្ទាប់នេះទៀត ភ្ញៀវទេសចរណ៍អន្តរជាតិ អាចថានិងសម្រុកមកច្រើនជាងនេះទៀត នៅពេលដែលពលរដ្ឋខ្មែរលេងកាំភ្លើងជ័របាញ់ទឹកកាន់តែច្រើន ប្រាកដជាមានអ្នកវិនិយោគ មកបើករោងចក្រផលិតកាំភ្លើងជ័រនេះបន្ថែមទៀត កម្ពុជាចំណេញពី ទេសចរណ៍ជាតិ និង អន្តរជាតិផង ចំណេញទាំងកំណើនការងារក្នុងស្រុកផង ដូចជាមិនឃើញចំនុចដែលមើលទៅគួរឱ្យខាំធ្មេញដាក់សោះ !!។

=== ចុះបើយើងប្រើក្អមជះទឹកវិញ និងមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ ? ===

* ក្អមទឹក ជាវត្ថុដែលមានកស្តួច សម្រាប់ដាក់ទឹក 
គេអាចត្រឹមយក មកចាក់ទឹក ឬ ច្រូចទឹកបាន តើយើងជះទឹកយ៉ាងដូចម្ដេច បើវាមានបរិមាណធ្ងន់ ? ភាគច្រើនខ្មែរពីបុរាណ ប្រើវាដោយការកណ្ដៀត និង ទូលក្អម ប៉ុនណោះ គិតចាប់ពី សម័យអង្គរ មកដល់សង្គមរាស្ត្រនិយម រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ មិនដែលជួបសោះការយកក្អមដាក់ទឹកមកជះគ្នានេះ តើលោកបណ្ឌិតនោះបាន រកឃើញរបកគំហើញនេះពីណាដែរ ?  
បើតាមបុរាណចារ្យ យល់ឃើញ ការយកក្អមទឹកមកជះគ្នា មានហានិភ័យណាស់ អាចបង្ករជាអំពើហិង្សា គប់គ្នារបួសស្លាប់ដោយក្អម បង្ករតែសេចក្ដីអន្តរាយដល់ទំនៀមខ្មែរប៉ុនណោះ ។ មានតែល្បែងប្រប្រិយមួយគត់ដែលគេប្រើក្អម នោះគឺ ល្បែងវាយក្អម ហើយមិនមានកំណត់ត្រាណាផ្សេងដែលខ្មែរបុរាណបានកត់ត្រាទុក អំពីបែបផែននៃការលេងក្អមបែបផ្សេងពីនេះទៀតនោះទេ សូមអរគុណ ។

== សេចក្តីស្នើសុំ ចំពោះបងប្អូនសារពត៌មាន ==
* នៅក្នុងថ្ងៃដ៏វិសេស នាថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ បុរាណចារ្យ សូមស្នើសុំ ចំពោះបងប្អូនសារពត៌មានមួយចំនួន សូមកុំបង្ហោះ សេចក្ដីមិនល្អនៅក្នុងបណ្ដាញសង្គមនាថ្ងៃចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិរបស់ខ្លួនអី វាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេចក្ដីរីករាយ និងបង្កើតបានផ្នត់គំនិត នៃរូបភាពភ័យខ្លាច ធ្វើឱ្យឪពុកម្ដាយនៃពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន សម្រេចចិត្តខុស នៃការបិទសិទ្ធសេរីភាពរបស់កូន មិនឱ្យលេងទៅតាមទំនៀមរបស់ដូនតាខ្លួន ធ្វើឱ្យកូនៗរបស់ពួកគេរងនូវសម្ពាធផ្លូវចិត្តឈានដល់ការប្រព្រឹត្តនូវអបាយមុខផ្សេងៗ ដូចជា៖ សេពគ្រឿងញៀន លេងល្បែងសុីសង ផ្សេងៗ ដោយសាររូបភាព ឬ Video របស់បងប្អូនសារពត៌មានមួយចំនួន ដែលបានយករូបភាពគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗនៃប្រទេសដ៏ទៃមកធ្វើការផុសចាក់ដោតដល់អារម្មណ៍របស់ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន បង្កើតឱ្យមានការតិះដៀលដល់ជាតិសាសន៍ខ្លួនគ្រប់រូបភាព គិតចាប់ពីសមញ្ញជន ព្រះសង្ឃរហូតដល់គ្រូ បណ្ឌិតដេប៉ាតឺម៉ង់ ផងដែរ សូមអរគុណ និង អរព្រះគុណ ។

=== ក្រមសីលធម៌ពត៌មាន ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ===
* មិនគួរផុសពីពត៌មាន លាបពណ៌នយោបាយណាមួយក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3ថ្ងៃ ។
(មិនថាបក្សនយោបាយទាំងអស់នៅកម្ពុជា)
* មិនគួរផុសសេចក្ដីកើតទុក្ខ ណាមួយក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3 ថ្ងៃ ។
* មិនគួរផុសរូបភាពចលាចលណាមួយ ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3 ថ្ងៃ ។ 
* មិនគួរផុស ពីចេទនាបុគ្គលណាមួយ ក្នុងការបង្អាក់ វប្បធម៌ និង ទំនៀមនៃការលេង ជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ។
* សូមចូលរួមផ្សព្វផ្សាយ កន្លែងទេសចរណ៍ សំខាន់ៗ ឬ ភាពសប្បាយរីករាយណាមួយ ដើម្បីជួយជម្រុញវិស័យទេសចរណ៍ជាតិ ។
(មានន័យថាសារពត៌មានរួមចំណែកជួយដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ)
* មិនគួរផុសសេចក្ដីអន្តរាយ នៃបណ្ដាលប្រទេសផ្សេងៗនៅលើពិភពលោកក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3 ថ្ងៃ ។

== សេចក្ដីសង្វែគ ==
* រាល់ពេលចូលឆ្នាំខ្មែរម្ដងៗ យើងតែងតែទទួលបានការលាបពណ៌ពីជនអគតិមួយចំនួន អំពីទំនៀម លេងជះទឹក និង ប៉ាតម្ស៉ៅ ហើយកង្វះការយល់ដឹងរបស់ពួកគេសឹងតែរំលាយ ទំនៀមនេះចោលទៀតផង ។ឧទាហរណ៍៖ ពេលចូលឆ្នាំម្ដងៗ នៅតំបន់ ក មានពិធីលេងសប្បាយៗទៅតាមទំនៀម 30 ទៅ 40 ប្រភេទឯណោះ ហើយ តំបន់ ខ មានលេងទៅតាមទំនៀម 20 ទៅ 30 ប្រភេទប៉ុនណោះ រីឯតំបន់ គ មានលេងទៅតាមទំនៀមក្រោម 20 ប្រភេទអីចឹងទៅ ហើយតំបន់ ឃ មានទំនៀមលេងសប្បាយតែ 4 ទៅ 5 ប្រភេទតែប៉ុនណោះ ស្របពេលដែលប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយតាមទូរសព្ទដៃចាប់ផ្ដើមបើកទូលាយ មនុស្សតំបន់ ឃ ដែលគាត់មានទំនៀមលេងតិចតួច ក៏បង្ហោះលាបពណ៌ ឌឺដងជេរដៀល ទៅតំបន់ ក ដែលគេមាន មានពិធីលេងសប្បាយៗទៅតាមទំនៀម 30 ទៅ 40 ប្រភេទឯណោះ ដូចនេះ មនុស្សក្នុងតំបន់ ឃ ពួកគាត់មិនបានស្វ័យសិក្សា ទៅលើមនុស្ស ក្នុងតំបន់ ក នោះទេ គាត់ប្រឹងវាយប្រហារមួយឈ្នះដៃ ដើម្បីឱ្យអ្នកដទៃមើលឃើញថា មានតែពួកគាត់ទេ ជាអ្នកការពារថែរក្សានៅទំនៀមវប្បធម៌ខ្មែរកន្លងមក ។ ចុះតំបន់ ក ដែលគេខំប្រឹងប្រែងរក្សាទំនៀមពីដើមរៀងមក ពួកគេមិនចេះឈឺចាប់ឬយ៉ាងណា ដែលទ្រាំមើល ពួកដង្កូវដូចអ្នកមកបំផ្លាញតែខ្មែរគ្នាឯងឱ្យរលាយ សឹងគ្រប់ជំនាន់ ។ យូរៗទៅ ទៅជាពួករៀនបានតិច ពួកអក្ខរកម្ម និង ពួករៀនជំនាញផ្នែកផ្សេងសោះ ចេះមកបកស្រាយ ទំនៀមវប្បធម៌ខ្មែរ ប៉ាតណាប៉ាតណី នាំឱ្យច្របល់សង្គមខ្មែរម្ដងហើយម្ដងទៀត តាមផ្នត់គំនិតដ៏សំរាមរបស់ពួកគេ ដែលក្រុមបុរាណចារ្យ មិនអាចទទួលយកបាន ក្នុងបរិបទនេះ ។

== សេចក្តីថ្កល់ទោស ==
* សូមអំពាវនាវ ឱ្យអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចទាំងអស់ 
ក៏ដូចជាថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងវប្បធម៌ និង ក្រសួងពត៌មាន សូមចូលរួមបញ្ឈប់ដាច់ខាត រាល់ជន់ទាំងឡាយណាដែលស្លៀកពាក់តែងកាយ ជាពួកទេវតា ហើយយកទៅធ្វើជាសេចក្ដីលេងសើចបង្ហោះជាការលេងកំប្លុកកំប្លែង ផុសនៅតាមបណ្ដាញសង្គមផ្សេងៗ ដែលប្រាសចាកពីសេចក្ដីគោរពរបស់ដូនតាខ្មែរទាំងស្រុង ដែលសំលៀកបំពាក់ទាំងនេះត្រូវបានចាត់ទុកជា សំលៀកបំពាក់ថ្លៃថ្នូរ និងជានិមិត្តរូបតំណាងឱ្យរបាំទេវៈរបស់កម្ពុជាផងដែរ ដែលយើងគ្រប់គ្នាសម្គាល់ថា ជាសំលៀកបំពាក់នៃរបាំព្រះរាជទ្រព្យ ។

== កិច្ចពិធីទាក់ទងនិងគោម នៅកម្ពុជា ==
'''Lantern Ceremony in Cambodia'''

* '''ពិធីព្យួរគោម''' ប្រារព្ធនៅក្នុងពិធីបុណ្យ 
[[ចូលឆ្នាំខ្មែរ]] ។ English: Lantern hanging ceremony held in the festival Khmer New Year.(April)

* '''ពិធីបង្ហោះគោម''' ប្រារព្ធនៅក្នុងពិធីបុណ្យ [[វិសាខបូជា]] ។ English: Lantern launching ceremony held in the festival Vaisak Worship Day.(May) Worshipping to Buddha Ceremony.

* '''ពិធីបណ្ដែតគោម''' ប្រារព្ធនៅក្នុង [[ពិធីបុណ្យអុំទូក]] ។ English: Lantern Floating Ceremony '' 'Held in Cambodia Water Festival or Bon Om Touk (November)

== ដូចច្នេះ ==
'''See also'''

តើពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី មេសៈរាសី មាននៅប្រទេសណាខ្លះ នៃតំបន់អាសុីភាគខាងត្បូង ?
តើពួគគេចាប់ផ្ដើមប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួននៅពេលណា ?

'''(New Year fall in April)'''

* (Khmer New Year) Start in 7th century 637 AD

* (Songkran Thai New Year) Start in 19th century 1888 AD 

* (Pi Mai Laos New Year) Start in 14th century

* (Tamil New Year in Southern India) start in 3rd century

* (Sinhalese New Year Sri Lanka) Start in 5th century

* (Vaisakhi in Northern India) Start in 19th century 1801 AD

* (Nepal New Year) Start in 16th century

* (Thingyan New Year Myanmar) Start in 11th century

* (Dai New Year Chinese) Start in 14th century 1380 AD

* (Pohela Boishakh New Year Bangladesh) Start in 7th century

== ឯកសារយោង ==</text>
      <sha1>gio17mv5epjntjjd15r00wj23iso66h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281911</id>
      <parentid>281855</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T11:19:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Camhistory</username>
        <id>36281</id>
      </contributor>
      <comment>/* ទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="207157" xml:space="preserve">{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:2em;&quot;
|-style=&quot;text-align:center;&quot;
|style=&quot;background: #008000;&quot; colspan=&quot;2&quot;|&lt;p style=&quot;font-family:Khmer OS muol pali; font-size: 15pt; color: #FFFFFF; text-shadow: 0px 0px yellow;&gt; កិរិណីទេវី &lt;/p&gt;
 |- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;| 
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|style=&quot;background: #ABCDEF;&quot; colspan=&quot;5&quot;|'''[[កិរិណីទេវី]] យាងចុះមកជម្ពូទ្វីប វេលាម៉ោង ១០:០០ ព្រឹក គង់ឈរលើខ្នង [[គជសារ]] ជាយាន្តជំនិះ​ គ.សករាជ ឆ្នាំ ២០២២'''
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:center;&quot;
|'''ឈ្មោះ​ផ្លូវការណ៍'''
|colspan=&quot;2&quot;|'''[[ចូលឆ្នាំខ្មែរ]]'''
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សៀវភៅតម្រា'''
'''Astronomie Cambodgienne'''
|colspan=&quot;2&quot;|សុរិយាត្រីឡើងស័ក 
Félix Gaspard Faraut (1910)
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ប្រភេទបុណ្យ'''
|colspan=&quot;2&quot;|បុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ប្រារព្ធដោយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''រយៈពេល'''
|colspan=&quot;2&quot;|៣ ឬ ៤ ថ្ងៃ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃចាប់ផ្ដើម'''
|colspan=&quot;2&quot;|១៣ ឬ​ ១៤​ រៀងរាល់ខែមេសា
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃបញ្ចប់'''
|colspan=&quot;2&quot;|១៥ ឬ​ ១៦ រៀងរាល់ខែមេសា
|- style=&quot;vertical-align:top;
|'''ព្រេងនិទាន ចូលឆ្នាំខ្មែរ'''
|colspan=&quot;2&quot;|ភាពទាក់ទងនិង 
[[ហិណ្ឌូសាសនា]] 
និង [[ពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;
|'''និពន្ធដោយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|លោកឧកញ៉ា ហោរាធិបតី 
'''(ញឹមប៉ែន)''' 
ព្រះរាជបណ្ណាល័យជាតិកម្ពុជា
|- style=&quot;vertical-align:top;
|'''ចុះកាលបរិច្ឆេទ:'''
|colspan=&quot;2&quot;|'''គ.សករាជ ឆ្នាំ ១៩៤៥'''
|}

'''[[ចូលឆ្នាំខ្មែរ]]''' ([[អង់គ្លេស]]: Khmer New Year) គឺជាពិធីបុណ្យ​ចូលឆ្នាំថ្មីរបស់កម្ពុជា ដែលកំណត់តាម ប្រតិទិនពុទ្ធសាសនា (Buddhist calendar) តាមដំណើរគោលចររបស់ [[ព្រះចន្ទ]] ដែលរាប់តាមរង្វាស់នៃឆ្នាំ  [[ចន្ទគតិ]] (Lunar calendar) នៅក្នុងវប្បធម៌របស់កម្ពុជា ពិធីបុណ្យនេះត្រូវបានគេហៅថា ពិធីបុណ្យ គិម្ហៈរដូវ &quot;បុណ្យរដូវក្ដៅ&quot; (The Hot Season) នៃវិស្សមកាលតូច (Small vacations) ដែលបានមកពីអរិយធម៌ នៃវប្បធម៌ [[ប្រទេសឥណ្ឌា]] ដែលហៅថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីថា &quot;សង្ក្រាន្ត&quot; (Sangkranta) ដែលពាក្យ សង្ក្រាន្ត ជាភាសាដើម នៃពាក្យ ([[សំស្ក្រឹត]]-Sanskrit) ដែលត្រូវបានប្រជាជនកម្ពុជា ឱ្យនិយមន័យថា (សង្ក្រាន្ត​ខ្មែរ​-Sangkrant Khmer) គឺជាថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មី ដែលប្រារព្ធ​ឡើងរៀងរាល់ ថ្ងៃទី១៣ ឬ ថ្ងៃទី១៤ ខែមេសា (April) ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ប្រជាពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​គ្រប់រូប និងត្រូវបានឈប់សំរាកពីការងារដើម្បីចូលរួមអបអរថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ពួកគេ ដែលមានរយៈពេលពេញមួយសប្ដាហ៍ ។​&lt;ref&gt; Vappadharm Khmaer (1981)  [https://books.google.com/books/about/Vappadharm_Khmaer.html?id=RNAbinEhNt4C Khmer Family Culture], Publisher: Rungsin Kānphim, Original from the University of Michigan, OCLC Number: 54221527 &lt;/ref&gt;

== ទំនៀមមុនចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Traditions Before Khmer New Year'''

មុនថ្ងៃចំនូលឆ្នាំខ្មែរមកដល់ ប្រជាជនខ្មែរគ្រប់រូបនិងធ្វើដំណើរនិវត្តគ្រប់ទិសទីមកស្រុកកំណើតរបស់ពួកគេវិញ ដើម្បីជួបជុំក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ រៀងរាល់មួយឆ្នាំម្ដង បន្ទាប់មក ពួកគេនិងរៀបចំសំអាតផ្ទះសម្បែង និងតុបតែង លម្អផ្ទះសម្បែងផងដែរ ជាមួយនិង ប្រពៃណីព្យួគោមផ្កាយ (Star Lantern) ដែលពួកគេមានជំនឿថា ពន្លឺគោមផ្កាយ និងនាំមកនូវ សិរីសួស្ដី លាភសំណាង និង ភាពមានបានផងដែរ ក្រៅពីនេះទៀតមានលេងល្បែងកំសាន្តប្រជាប្រិយខ្មែរ នៅតាមភូមិស្រុករបស់ពួកគេផងដែរ ដូចជា៖ ចោលឈូង លាក់កន្សែង ទាញព្រ័ត្យ បោះអង្គុញ ស្ដេចចង់ ពង្រាត់សង្សា ក្លែងចាប់កូនមាន់ ផ្សេងៗ ក្រៅពីល្បែងកំសាន្តទាំងនេះ ក៏មានល្បែងកំសាន្តមួយប្រភេទទៀតហៅថា ពិធីលេងជះទឹក តាមទីលំនៅនីមួយៗ តែងមានធុងទឹកនៅពីមុខផ្ទះរបស់ពួកគេ ដើម្បីជះទឹកទៅលើអ្នកដំណើរ ដែលពួកគេមានជំនឿថា ភាពមិនល្អដែលតោងទាមយើងគ្រប់គ្នាតាំងពីឆ្នាំចាស់ និងត្រូវលាងសំអាតជម្រះចេញក្នុងឆ្នាំថ្មីនេះ ដែលជាទំនៀមមួយមិនអាចចោលបាននូវក្នុងវប្បធម៌ប្រពៃណីខ្មែរ ដែលទាក់ទងនិង កិច្ចពិធីស្រង់ព្រះពុទ្ធអង្គ និង ស្រង់ព្រះរស់ដែលជាឪពុកម្ដាយ យាយតា របស់យើងផងដែរ ។​&lt;ref&gt; Robert Headley, Rath Chim (1998) [https://books.google.com.kh/books?id=VypnAAAAMAAJ&amp;q=%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%81%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A&amp;dq=%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%81%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiC8OnWj-71AhURyYsBHZB1BjMQ6AF6BAgGEAM Cambodian Advanced Reader], Publisher: Dunwoody Press, Original from the University of Michigan p.309 [[ISBN]]: 188126565X &lt;/ref&gt;

* កំណត់ចំណាំ ៖ ពិធីលេងជះទឹក នៅកម្ពុជាមានប្រវត្តិមកយូលង់ណាស់មកហើយ តាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនានិយមមកម៉្លេះ ហើយត្រូវបានខូចរូបរាង្គដោយជនខិលខូចមួយចំនួន លេងដោយអសីលធម៌ ដោយការចងថង់ទឹកគប់ទៅលើអ្នកដំណើរ បង្ករជារបួសស្នាម ដួលគ្រោះថ្នាក់ពេលកំពុងធ្វើដំណើរថែមទៀតផង ដូចនេះហើយ បង្កើតបានការវែកញែកទៅដល់ពលរដ្ឋទូទៅ អំពីការហាមប្រាម និង ចង់លុបចោលនៅពិធីដ៏ល្អនេះ រហូតដល់ប្រទេសជិតខាង ដាក់ចូលជាពិធីលេងជះទឹកយ៉ាងធំក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេទៀតផង ដូចនេះសូមកុំបោះបង់ពិធីនេះអី ហើយសូមលេងដោយមានការគោរពទៅលើសីលធម៌ របស់អ្នកដ៍ទៃផងដែរ សូមអរគុណ ។

== ពិធីលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ==
'''Water Throwing and Powder Ceremony'''
[[File:Khmer New Year throw water 1968.jpg|thumb|Khmer New Year throw water 1968 at Phnom Penh]]

ក្នុងតំណាលនិទានអំពី មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ 
បានបរិយាយអំពី ទឹក ជាគ្រឿង នាំមកនូវ សិរីមង្គល ទាំង បីប្រការ សម្រាប់ជាមង្គលដល់ មនុស្សលោកទាំងពួង &quot;ពេលព្រឹក លាងមុខ&quot; &quot;ពេលថ្ងៃ លាងទ្រូង&quot; និង &quot;ពេលល្ងាច លាងជើង&quot; ។ ក្នុង ឱកាសសង្រ្កាន្តឆ្នាំថ្មី នេះផងដែរ ប្រជាជនខ្មែរ ក៏មាននូវកិច្ចពិធី ស្រង់ព្រះរស់ (ឪពុកម្តាយ) ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ព្រះសង្ឃ និង ពុទ្ធបដិមា ផងដែរ ។ ការលេងបាចទឹក ដាក់គ្នា ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីនេះ មានក្នុងកំណត់ត្រាលោក ចូវតាក្វាន់ ([https://en.wikipedia.org/wiki/Zhou_Daguan Zhou Daguan]) ដែលជារាជ្យទូត នគរយ័ន ([https://en.wikipedia.org/wiki/Yuan_dynasty Yuan dynasty]) មកពីប្រទេសចិនបច្ចុប្បន្ន ដែលបានកត់ត្រាអំពីពិធីចូលឆ្នាំខ្មែរ នាសម័យកាលអង្គរ ក្នុងឆ្នាំ ១២៩៧ នៃគ.សករាជ ដែលពណ៌នាអំពី អ្នកស្រុកតំបន់អង្គរបានប្រមូលទឹកមកពីគ្រប់ទិសទី ដើម្បីជំរះលាងស្រោចស្របលើព្រះពុទ្ធបដិមារដែលមានចំនួន ២៥ អង្គដែលគេបានយកមកដង្ហែរនាពេលនោះ មនុស្សម្នាជាច្រើនបានជះទឹកដាក់គ្នាទៅវិញទៅមកយ៉ាងសប្បាយរីករាយ និង តាមរយៈកំណត់ត្រានៃ ការបកប្រែរបស់លោក លី ធាមតេង ស្ដីពី [[កំណត់ហេតុរបស់ ជីវ តាក្វាន់]] ដែលបានចុះផ្សាយក្នុងឆ្នាំ 1973 ។&lt;ref&gt; Tore Ahlbäck (1996) [https://books.google.com/books/about/Dance_Music_Art_and_Religion.html?id=T1XXAAAAMAAJ Dance, Music, Art, and Religion: Based on Papers Read at the Symposium on Dance, Music, and Art in Religions Held at Åbo, Finland, on the 16th-18th August 1994], Publisher: Donner Institute for Research in Religious and Cultural History, Original from the University of Michigan, p.380 [[ISBN]]: 9516508340 &lt;/ref&gt;

=== អត្ថន័យនៃការលេងប៉ាតម៉្សៅ === 
'''The Meaning of Playing Powder'''
[[File:Hindukailash.JPG|thumb|The Meaning of Playing Powder of Khmer New Year from An illustration of the Hindu significance of Mount Kailash. It shows the holy family of Shiva and Ganesha celebration the Holi powder From the 18th century.]]

 
ការលេងប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ទំនងជាទទួលឥទ្ធិពលពីវប្បធម៌ឥណ្ឌា នៃពិធីប៉ាតម៉្សៅពណ៌ ឬ ប៉ាតល័ក្ស ក្នុងពិធីបុណ្យ &quot;ហូលី&quot;([https://en.wikipedia.org/wiki/Holi Holi]) គឺជាពិធីបុណ្យមួយនៅក្នុងសាសនាហិណ្ឌូ ដែលគេស្គាល់ថាជាពិធីបុណ្យពណ៌ (Festival of Colors) ។ ដែលជាពិធីបុណ្យប្រារព្ធនូវសេចក្តីស្រឡាញ់ដ៏អស់កល្ប និងដ៏ទេវភាពរបស់ ព្រះគ្រឹស្នា (Radha Krishna) វាក៏បង្ហាញពីជ័យជំនះដែលអំពើល្អយកឈ្នះទៅលើអំពើអាក្រក់ផងដែរ តាមរយៈព្រេងកថានៃ [[អវតារ]] [[ព្រះវិស្ណុ]] ដែលបានក្រឡាខ្លួនជា នរៈសិង្ហ (Narasimha Narayana) ដែលយកឈ្នះ &quot;ហិរណយក្សសិបុ&quot; (Hiranyakashipu) ភាពល្បីល្បាញនៃពិធីបុណ្យនេះបានហូរចូលមកតំបន់អាសុីគ្នេយ៍ផងដែរ ព្រោះពិធីបុណ្យនេះប្រារព្ធខុសពេលវេលា និង ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ តែមួយខែ ប៉ុនណោះ ដែលពិធីបុណ្យនេះប្រារព្ធនៅខែមីនា ។ ដោយម៉្សៅពណ៌ប្រហែលជាអាចប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ទើបពលរដ្ឋកម្ពុជាពីមុនៗមក លេងត្រឹមការប៉ាតម្ស៉ៅស ដែលមិនប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ការលេងប៉ាតម្ស៉ៅក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ របស់កម្ពុជាមានការពេញនិយមលេងខ្លាំងអំឡុងឆ្នាំ ២០០០ មកម៉្លេះបើគិតមកដល់ពេលនេះមានរយៈពេលជាង ២០ ឆ្នាំហើយ ដោយចាស់ពីដើមលោកយល់ថា មនុស្សមិនស្គាល់គ្នាសោះ ពួកគេអាចលេងប៉ាតម្សៅជាមួយគ្នា បង្កើតភាពស្និតស្នាល និង ក្ដីស្រលាញ់ ហើយអាចនាំពួកគេចាកឆ្ងាយពីល្បែងពាលាមួយចំនួន ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរនេះផងដែរ ។&lt;ref&gt; Kaev Bhuan (2004) [https://books.google.com/books/about/Tourism_Sites_of_Cambodia.html?id=4mm7AAAAIAAJ Tourism Sites of Cambodia], Publisher: Ponleu Khmer, Original from the University of California p.295 &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Matt Jacobson (2004) [https://books.google.com/books/about/Adventure_Cambodia.html?id=RWq7AAAAIAAJ Adventure Cambodia: An Explorer's Travel Guide], Publisher: Silkworm Books, Original from the University of California p.393 [[ISBN]]: 9749575539 &lt;/ref&gt;

=== ប្រការយល់ខុស ===

* ការលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមលេងកំសាន្តរាប់សែននាក់ មិនមានករណីស្លាប់ដោយការលេងបែបនេះទេ បើសិនជាមានផលប៉ះពាល់ បង្កើតជារបួសស្នាមផ្សេងៗក៏មាន មិនដល់ 1% នៃប្រជាជនដែលបានចូលរួមលេងកំសាន្តនោះដែរ ។

* អ្នកមិនចូលចិត្តលេងបែបនេះ ពួកគេអាចវាងផ្លូវ ពាក់អាវភ្លៀង មុនពេលផ្ដើមចូលឆ្នាំខ្មែរ និង ក្រោយពេលចូលឆ្នាំខ្មែរ ១ថ្ងៃ ទៅ២ថ្ងៃ ឬ មិនឆ្លងកាត់តំបន់ដែលគេលេងនេះ ហើយការលេងកំសាន្តបែបនេះ មានរៀងរាល់មួយឆ្នាំម្ដងប៉ុនណោះ ។

* ការយករូបភាព នៃការលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅអសីលធម៌ នៃក្រុមបុគ្គលមួយចំនួនតូច មកវាយប្រហារពិធីលេងជះទឹករបស់ខ្លួនទាំងមូល ។

* ប្រជាជនថៃ និង ឡាវ ដែលមាន ពិធីលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ដូចគ្នាទៅនិងកម្ពុជា ហើយក៏មានរូបភាព អសីលធម៌ និង ការបង្កររបួស្នាមផងដែរ តែពួកគេនៅតែលេងកំសាន្ត ផ្ទុយនិងផ្នត់គំនិតនៃបុគ្គលខ្មែរមួយចំំំនួន ដែលពួកគេប្រើពាក្យវាយប្រហារ ពិធីរបស់ខ្លួន ហើយចោទថាពិធីរបស់ខ្លួនចម្លងបរទេសថែមទៀតផង ។

* ផ្នត់គំនិតនៃការយល់ខុស ក្នុងពិធីជះទឹកនៅកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងថ្ងៃចូលឆ្នាំ មនុស្សចំនួន 100% បានលេងនូវពិធីជះទឹកនេះ ក្នុងនោះមានមនុស្ស 5% បានរងគ្រោះ ដោយការបៀតបៀន ការកេងបន្លំលួចរបស់ គ្រោះថ្នាក់រអិលដួល ការជះទឹកកខ្វក់ដាក់ផ្សេងៗ ក្នុងចំនោមមនុស្ស 5% ដែលរងគ្រោះនេះពួកគេបានផុសលើបណ្ដាញសង្គមវាយប្រហារមកលើអ្នកលេងជះទឹក ចំនួន 95% ផ្សេងទៀតដោយចោទបែបនេះ ឬ បែបនោះ ទាំងអ្នកដែលលេងជះទឹក 95% នេះលេងដោយសប្បាយរីករាយ មិនមានហេតុប៉ះពាល់អ្វីកើតឡើងនោះទេ ដូចនេះមិនគួរប្រកាន់ច្រើនអំពីពិធីជះទឹកនេះឡើយ ហើយវាមិនមានផលចំណេញអីដល់ថ្ងៃរីករាយក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរនោះទេ ។

* ផ្នត់គំនិតនៃការយល់ខុស អំពីការលេងប៉ាតម៉្សៅក្នុង
ថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ឧទាហរណ៍ មានការលេងប៉ាតម៉្សៅជាង 1000 តំបន់នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងនោះ មានរូបភាព អសីលធម៌នៃការលេងប៉ាតម៉្សៅ ដោយការបន្លំស្ទាប បន្លំលួចរបស់ផ្សេងៗ 2 ទៅ 3 តំបន់ ក្នុងរូបភាពដូចគ្នានេះ ហើយជនរងគ្រោះក្នុងតំបន់តិចតួចនេះ ពួកគេបានលើកយកបញ្ហានេះទៅផុសវាយប្រហារការលេងប៉ាតម្ស៉ៅជារួម ក៏ដូចជាតំបន់ដែលបានលេង 900 ផ្សេងទៀត នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដែលមិនមានករណីដូចនេះ ហើយពិធីសប្បាយៗរបស់ជាតិធំៗ ត្រូវដួលរំលំ និង អាចបាត់រូបរាង្គទាំងស្រុង នៃគំនិតអត្មានិយមរបស់ពួកគេ ។

* ហេតុអ្វីពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនចូលចិត្តលេងជះទឹក នៅតាមដងផ្លូវ ឬ តាមផ្លូវក្នុងភូមិរបស់ពួកគេ ជាការពិតណាស់ នេះប្រហែលជាពួកគេ មានវិបិត្តលុយកាក់ ឬ ប្រជាជនដែលមានជីវភាពខ្វះខាត មិនអាចដើរលេងតាមរម្មណីយ៍ដ្ឋានផ្សេងៗបាន ហើយពួកគេបានប្រមូលផ្ដុំគ្នា លេងជះទឹក នៅតាមដងផ្លូវដើម្បីបង្កើតបរិយាកាសរីករាយក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួនប៉ុនណោះ ប្រការដែលសំខាន់នោះ គឺការយោគយល់គ្នា មនុស្សមួយចំនួនដែលប្រកាន់ខ្លួនមិនចង់ប៉ះពាល់ទឹកក្នុងពេលដែលពលរដ្ឋលេងពិធីជះទឹក ពួកគេច្រើនជាមនុស្សវាយរិក ឬ ជាមនុស្សប្រកាន់ច្រើន ហើយភាគច្រើនជាអ្នកមានជីវភាពធូរធារ ហើយពួកគេអាចធ្វើដំណើរគ្រប់រម្មណីយដ្ឋានសប្បាយៗដែលពួកគេចង់ទៅ ។

* រីករាយចូលឆ្នាំខ្មែរ (Happy Khmer New Year)
* សួស្ដីចូលឆ្នាំខ្មែរ  (Hello Khmer New Year)
* រីករាយឆ្នាំថ្មី (Happy New Year)
* សួស្ដីឆ្នាំថ្មី  (Hello New Year)
* Songkran (សង់ក្រាន) Thai pronounciation
* Sangkran (សាំងក្រាន) Khmer pronounciation from official 1896

=== វិចារណកថា ===

* នៅពេលដែលពិធីលេងជះទឹក ដែលមានតាំងពីសម័យអង្គរត្រូវដួលរំលំ រលត់រលាយ ជាមួយនិងពិធីលេងប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងសម័យកាលបច្ចុប្បន្ន ដោយភាពអត្មានិយមរបស់អ្នកមួយចំនួនតូចដែលចូលរួមតិះដៀលមកលើទំនៀមនេះ ក្រោយមកពិធីនេះត្រូវបានធ្លាក់ចូលក្នុងដៃប្រទេសជិតខាង អនគតនៃចូលឆ្នាំខ្មែរ មានតែពលរដ្ឋផឹកគ្រឿងស្រវឹង ស្រែកច្រៀងរាំលេងកំសាន្ត អង្គុយលេងបៀរ ចាក់អាប៉ោងគ្រប់ៗផ្ទះ ហើយបរទេសដែលមើលមកក្នុងរូបភាពបែបនេះ និងយល់ថា ជាជនជាតិមួយដែលពោពេញទៅដោយវប្បធម៌ពាលាអាវ៉ាសែ នោះហើយដែលឈានទៅរកនៃការរលាយរលត់នៃទំនៀមដូនតាយ៉ាងពិតប្រាកដ ។

=== ប្រការមិនគួរលេង ក្នុងពិធីជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ===
* ការលេងគប់ថង់ទឹក  
* ការលេងគប់ប៉េងប៉ោងទឹក
* ការលេងបាញ់ទឹកទៅរកផ្ទៃមុខអ្នកដំណើរ 
* ការលេងជះទឹកសាប៊ូលើអ្នកដំណើរ 
* ការលេងបាញ់ទឹក និង ជះទឹកទៅលើអ្នកដំណើរ ដែលបានលើកដៃជាសញ្ញា បញ្ចាក់ពីការមិនយល់ព្រម 
* ការលេងបាញ់ទឹក និង ជះទឹក ទៅលើអ្នកដំណើរដែល ស្លៀកសំលៀកពាក់ទៅវត្ត ជាពិសេសប្រការលេងខុសឆ្គង ទៅលើអ្នកស្លៀកហូលផាមួង 
* ការចាប់ប៉ាតម៉្សៅហួសហេតុ បណ្ដាលឱ្យចូលបំពង់ខ្យល់ ដកដង្ហើម  
* ការប៉ាតម៉្សៅប៉ះពាល់ភ្នែក 
* ការលេងប៉ាតធ្យូង ប៉ះពាល់ទៅដល់សុខភាពស្បែក
ដូចនេះ មិនគួរលេងបាញ់ទឹក ជះទឹក ឬ ប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងប្រការហាមប្រាមដែលបានរៀបរាប់នៅខាងលើនេះទេ សូមលេងដោយក្រមសីលធម៌ និង សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ ។

=== ស្រាយចម្ងល់ ===
* រាប់ចាប់ពីសមញ្ញជន ព្រះសង្ឃ រហូតដល់គ្រូ បណ្ឌិតដេប៉ាតឺម៉ង់ មួយចំនួន ពួកគាត់តែងលើកឡើងថា មិនគួរលេងជះទឹកប៉ាតម៉្សៅទេ នាំឱ្យបាត់បង់
ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ មានជាអាថ៍ បោះអង្គុញ លាក់កន្សែង ចោលឈូង ទាញព្រ័ត្យ ល-។ !! 

ចំណារពន្យល់ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ មិនបានបាត់បង់ទៅណាតាមការយល់ឃើញរបស់អ្នកមួយចំនួននោះឡើយ ព្រោះរបៀបលេងទាំងអស់មានការចងក្រងក្នុងសៀវភៅឯកសាររួចរាល់អស់ហើយ របស់ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ  
កត្តា ដែលអ្នកមួយចំនួននោះយល់ថា ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ មិនសូវឃើញលេង ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំ ពីព្រោះ មនុស្សរាប់លាននាក់មិនអាចប្រមូលផ្ដុំគ្នាលេងតែល្បែងប្រជាប្រិយតែមួយមុខនោះទេ ត្បិតមនុស្សម្នាក់ៗមានចិត្តលេងអ្វីដែលខ្លួនពួកគេចង់លេង ដោយគ្មានការបង្ខិតបង្ខំ ប៉ុន្តែប្រសិនជាពួកគេលេងនៅល្បែងសុីសងក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ នោះទើបជាទង្វើរខុសច្បាប់ ។

'''ប្រសិនបើ គ្មានសោះនៃពិធីលេងជះទឹក និង ប៉ាតម្សៅ ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរចំនួន 3ថ្ងៃនេះ តើនិងមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ ?'''

ឧទាហរណ៍៖ វត្តមួយបង្កើតឱ្យមានល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ប៉ុន្តែទីធ្លាវត្តនោះ បង្កើតល្បែងប្រជាប្រិយបានតែ 2 ទៅ 3 មុខប៉ុនណោះ ហើយក្នុងមួយមុខអាចលេងលើសពី 10នាក់ បើធៀបនិងការចូលរួមលេងសរុបគឺ 50 ទៅ 100 នាក់អីចឹងទៅ ក្នុងមួយវត្ត តើមនុស្សចំនួន 1ពាន់នាក់ផ្សេងទៀតដែលគាត់កំពុងឈរមើល ហើយចង់លេងដែរនោះ គាត់បានអ្វីលេង ? ស្របពេលដែលពេលវេលារកំពុងដើរទៅមុខ ? ចុះបើចំនួនដល់រាប់មុឺននាក់កំពុងឈរមើល តើពួកគាត់បានអ្វីលេង ? ចុះបើចំនួនដល់រាប់លាននាក់កំពុងឈរមើល តើពួកគាត់បានអ្វីលេង ?

* ការិះគន់ដែលគ្មាន សតិវិចារណា បុរាណាចារ្យ មិនអាចទទួលយកបាន នៅតាមភូមិមួយចំនួនធំក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ផ្ទះរបស់ពួកគេចាប់ផ្ដើមធ្វើរបងខណ្ឌព្រុំដី ដើម្បីសំគាល់ ភាពស្របច្បាប់នៃដីធ្លីរបស់ពួកគេ ដូចនេះតាមភូមិបច្ចុប្បន្ន មិនមានទីធ្លាសម្រាប់លេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរនោះទេ តើក្មេងៗក្នុងភូមិទាំងនោះលេងបានដោយរបៀបណា ? តើឱ្យពួកគេលេងតាមចិញ្ចើមផ្លូវ ឬយ៉ាងណា ? ពួកគេអាចប្រឈមមុខនិង គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ខ្ពស់ផងដែរ ។

* '''បំណកស្រាយ''' គ្រប់វត្តអារ៉ាម នៅតែបង្កើតឱ្យមានល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ នៅមុនថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរមួយសប្ដាហ៍ ឬ បង្កើតឱ្យមានក្នុងវេលា ៣ថ្ងៃនេះដដែល ជាពិសេស ពន្យល់ពីរបៀបលេង ឬ ពិធីលេងទៅកាន់ក្មេងៗជំនាន់ក្រោយ ហើយពលរដ្ឋដែលបានចូលរួមលេង ក៏លេងទៅ ហើយបើអត់ក៏អត់ទៅ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ អត់មានបាត់ និង រត់ទៅណាទេ សូមអរគុណ ។

* '''ប្រសិនជាបាត់ ទំនៀមលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅវិញ''' មានផលប៉ពាល់ជាច្រើនដែលមិនអាចនឹកស្មានដល់ មនុស្សរាប់លាននាក់ ចូលឆ្នាំមិនដឹងលេងអ្វី ដូចនេះ ពលរដ្ឋមួយភាគធំដែលមានជីវភាពធូរធារ គាត់និងធ្វើទេសចរណ៍ ទៅលេងជះទឹកក្នុងប្រទេសដទៃ លំហូរលុយចេញទៅក្រៅប្រទេស ធ្វើឱ្យចរន្តសេដ្ឋកិច្ចបានបែកចេញមួយផ្នែក ចំណែកទេសចរណ៍បរទេស គាត់មិនឃើញមានអ្វីលេងដូចនេះមិនធ្វើដំណើរកំសាន្តចូលមក
ប៉ះពាល់ដល់ វិស័យជើងហោះហើរ វិស័យសណ្ឋាគារ រម្យណីយដ្ឋានផ្សេងៗ មិនមានទេសចរណ៍អន្តរជាតិទៅលេង ប៉ះពាលសេដ្ឋកិច្ចជាតិមួយភាគធំ គ្មានចរន្តលុយវិល សម្រាប់ការចាយវាយក្នុងប្រទេស ប៉ះពាល់ទៅដល់ការលក់ទំនិញអាហារ តាមតំបន់ទេសចរណ៍ថែមទៀត ។ មនុស្សរាប់លានអត់អីលេង ក៏អង្គុយលេងល្បែងសុីសងក្នុងផ្ទះរបស់ពួកគេរៀងខ្លួនៗ ចូលឆ្នាំក្លាយជាវប្បធម៌ពាលាអាវ៉ាសែ តាមផ្នត់គំនិតដ៏សំរាម របស់ជនអគតិមួយចំនួននោះ ។

សេចក្ដីពិរោធ៖ រាប់ចាប់ពី សមញ្ញជន ព្រះសង្ឃ រហូតដល់គ្រូ បណ្ឌិតដេប៉ាតឺម៉ង់ មួយចំនួន ដែលតិះដៀលពិធីលេងជះទឹក របស់ដូនតាអង្គរ គំនិតរបស់ពួកគេមិនបានមួយជំនិតនៃយុវជនជាតិនិយមសៀមម្នាក់ផងនោះទេ ។

== ព្រេងនិទាន គោមផ្កាយ ==
'''The Legend of Star Lantern'''
[[File:Linteau Musée Guimet 25974.jpg|left|thumb|Cambodia The Legend of Star Lantern [[កិត្តិមុខ]] swallow all of Star planet symbols of [https://en.wikipedia.org/wiki/Black_hole Black hole] in the story of Skanda Purāna.]]

[[File:Cambodian Star Lantern.jpg|left|thumb|Cambodian Star Lantern are always celebrated during the Khmer New Year April which is meaningful in the Hindu mythology.]]

ព្រេងនិទាន គោមផ្កាយ ដែលដកស្រង់ចេញពីគម្ពីរ Skanda Purāna ដ៏ធំរបស់ [[សាសនាហិណ្ឌូ]] ដែលនិទានពី ការកកើតនៅ សភាវៈសុីមិនចេះឆ្អែត &quot;កាឡា&quot; (Kala) ដែលជានិមិត្តសញ្ញានៃ ប្រហោងខ្មៅ (Black Hole) នៅក្នុងចក្រវាឡ (In the universe) ដែលត្រូវបានប្រសិទ្ធនាមថា &quot;កិត្តិមុខ&quot; (Kirtimukha) ដែលមានឆ្លាក់ជាប់នៅតាមផ្ដែរនៃប្រាសាទមួយចំនួនរបស់កម្ពុជា ។&lt;ref&gt; Ananthacharya Indological Research Institute series (1982) [https://books.google.com/books/about/Proceedings_of_the_Seminar_on_Symbolism.html?id=aOfVAAAAMAAJ Proceedings of the Seminar on &quot;Symbolism In Temple Art and Architecture&quot;, Held in February 1981], Editor: K. K. A. Venkatachari, Publisher: Ananthacharya Indological Research Institute, Original from the University of Michigan p.94 &lt;/ref&gt;

នាថ្ងៃមួយដែល &quot;[[ព្រះឥន្ទ្រ]]&quot; (Indra) និង [[ព្រះហស្បាទី]] (Brihaspati) ដែលជាតារានិករ នៃ [[ភពព្រហស្បតិ៍]] បានធ្វើដំណើរទៅភ្នំកៃឡាសដើម្បីទៅជួបព្រះនាងគង្គា ដោយល្បីថាទ្រង់មានសម្រស់ស្អាតដាច់គេនាជម្ពូទ្វីប និងចង់ទៅប្រឡោមស្នេហ៍មកធ្វើជាប្រពន្ធរបស់ខ្លួន ធ្វើដំណើបានពាក់កណ្តាលផ្លូវ ព្រះឥសូរ បានក្រឡាខ្លួនជាឥសីម្នាក់មករារាំងផ្លូវដើម្បីសាកល្បងជាមួយព្រះឥន្ទ និង ព្រះហស្បាទី ។ ព្រះឥន្ទបានឱ្យ ឥសីនោះចេញពីផ្លូវ តែឥសីពុំព្រមចេញ ព្រះឥន្ទក៏គំរាមឥសីដោយអាវុធ [[វជ្រ]] ដែលជាសិល៍កាំរន្ទះរបស់ខ្លួន និងបានចោលវាត្រូវដៃរបស់ព្រះឥសូរ ដោយសេចក្ដីគ្រោធខឹង ឥសីនោះក៏បើកភ្នែកទីបីអគ្គីនេត្រ បាញ់ប្រហារទៅ ព្រះឥន្ទ្រ ឯព្រះហស្បាទី ឃើញដូចនេះបានហក់ទៅជួយ ព្រះឥន្ទ្រ គេចចេញពីថាមពលភ្នែកទី៣ របស់ឥសីនោះ ថាមពលភ្នែកទីបីរបស់ឥសីនោះ បានរត់ទៅប៉ះនិងស្រទាប់ចក្រវាឡ បង្កើតបានជា សភាវៈសុីមិនចេះឆ្អែត &quot;កាឡា&quot; ។ កាឡា បានលេបយកដួងតារានិករទាំងអស់នៅក្នុងចក្រវាឡ ព្រះហស្បាទី ឃើញដូចនេះក៏ពោលថា បើសភាវៈនេះលេបយក ដួងផ្កាយទាំងអស់ នោះចក្រវាឡ ទាំងមូល និងប្រែជាខ្មៅងងឹតអន្ធកាល រីឯឥសីនោះ បានក្រឡាខ្លួនជា ព្រះឥសូរវិញ ព្រះឥន្ទ្រ និង ព្រហស្បាទី ក៏ស្គាល់ថា នេះគឺជាមហាទេវៈ ក៏លត់ជង្គង់សូមឱ្យព្រះឥសូរអភ័យទោស និង សូមឱ្យបញ្ឈប់សភាវៈកាឡា ព្រះឥសូរក៏យល់ព្រម និងបានហាម &quot;កាឡា&quot; មិនឱ្យលេបដួងផ្កាយបន្តទៀត តែកាឡាបានពោលទៅវិញថា ខ្ញុំសុីមិនឆ្អែតសោះ តើធ្វើដូចម្ដេចទើបខ្ញុំឈប់ឃ្លានបាន ? ព្រះឥសូរ ក៏មានបន្ទូលថា ចូលឯងសុីកន្ទុយខ្លួនឯងចុះ ឯងនិងឆ្អែត &quot;កាឡា&quot; បានសុីកន្ទុយរបស់ខ្លួនព័ទ្ធមួយជុំដល់មុខរបស់ខ្លួនវិញ ក៏រលត់សង្ខារស្លាប់ទៅ ដោយ &quot;កាឡា&quot; ជាសភាវៈដ៏ស្មោះត្រង់ ព្រះឥសូរ បានប្រសិទ្ធនាមវាថា &quot;[[កិត្តិមុខ]]&quot; មុខដ៏មានកិត្តិនាម ។ ព្រេងនិទាន ដ៏មានអត្ថន័យនេះ ដែលជាការប្រែសម្រួលរបស់កម្ពុជា បានផ្សារភ្ជាប់និងទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណីវប្បធម៌ នៃការផ្ជួរគោមផ្កាយ ក្នុងរដូវកាលបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ចំណែកឯការនិពន្ធបន្ថែមប្រែសម្រួលផ្សេងទៀតមានទៅតាមបែបផែនផ្សេងគ្នារបស់អ្នកពិន្ធផ្សេងៗផងដែរ ។

== ការសម្ដែងរបាំត្រុដិ ==
'''Trod Dance Performance'''

យោង​តាម​សៀវភៅ ​(​របាំ​ប្រជាប្រិយ​ខ្មែរ​) នៃ​ក្រុម​ជំនុំ​ទំនៀមទម្លាប់​ខ្មែរ លើក​ឡើង​ថា របាំ​ត្រុដិ​ជារបាំប្រជាប្រិយ​មួយ​បែប ​ដែលគេសម្ដែងលេង​ដើម្បី​ប្រសិទ្ធពរ​ជ័យ សិរី​សួស្តី​ជូន​ដល់​អ្នកស្រុក​ក្នុង​ឱកាស​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី ប្រពៃណីជាតិខ្មែរ ។ ឈ្មោះ​ថា «​ត្រុដិ​» ជា​ពាក្យ​ដើម​មក​ពី​ភាសាសំស្ក្រឹត​ប្រែ​ថា «​ផ្តាច់ ឬ កាត់​ផ្តាច់​» គឺ​សំដៅ​ដល់​ការ​ផ្តាច់​ឆ្នាំ ឬ​ការ​កាត់​ផ្តាច់​ឆ្នាំ​ចាស់​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី ហើយ​ដែល​នៅ​មាន​ជាប់​នាម​ព្រះរាជ​ពិធី​មួយ​ហៅ​ថា «​ត្រស្តិ​សង្ក្រាន្ត​» មកដល់សព្វថ្ងៃ ។ ដូចនេះ​ឃើញ​ថា ឈ្មោះ​របាំ​ត្រុដិ​បញ្ជាក់​ថា សម្រាប់​ប្រកប​ឡើង​នៅ​ពេល​ដំណាច់ឆ្នាំ នីមួយ​ៗ ។   
&quot;ប្រដាប់ប្រដារ​និង​របៀប​លេង&quot; តាម​ធម្មតា​វង់​របាំ​ត្រុដិ​មាន​ក្រុម​តូច ក្រុម​ធំ​យោង​ទៅ​តាម​ការ​និយម​របស់​អ្នកស្រុក និង​និយម​តាម​ចំនួន​មនុស្ស​ដែល​ស្ម័គ្រចិត្ត​ចូល​លេង ។ ឯ​ប្រដាប់ប្រដារ​សោត​ក៏​និយម​ទៅ​តាម​នោះ​ដែរ ប៉ុន្តែ​យើង​អាច​រក​មើល​ទាំងអស់​ឲ្យ​ឃើញ​ថា តើ​វង់​ត្រុដិ​ពេញលេញ​នោះ​ប្រដាប់​មានឈ្មោះ​អ្វីខ្លះ គឺ​មាន គ្រឿង​ភ្លេង ៖

* «​ក​ញ្ចា​រ​» ដង​ធ្វើ​ពី​ពីងពង់​ប្រវែង​២ ម៉ែត្រ មាន​បន្ទះ​រនាប​តូចឆ្មារ​ភ្ជាប់​នៅ​ចុង ហើយ​ខ្វែងគ្នា​ពត់​ង​ទន្ទាំ​មាន​សណ្ឋាន​ដូច​ស្នែង​៤ ។ នៅ​ចុង​បន្ទះ​រនាប​មាន​ចងខ្សែ​ខ្វែង​ពី​ចុង​មួយ​ទៅ​ចុង​មួយ ហើយ​ត្រង់​កណ្តាល​ខ្សែ​ខ្វែង​នេះ​មាន​បណ្តោយ​ផ្លែ​អង្គញ់​ដែល​ចោះ​យក​គ្រាប់​ចេញ​អស់ ហើយ​ដាក់​គ្រាប់​ក្រួស ឬ​កម្ទេច​ដែក​ទៅ​ក្នុង​នោះ​ប្រយោជន៍​ឲ្យ​ឮ​សូរ កាលណា​គេ​បុក​ដង​វា​នឹង​ដី​តាម​ចង្វាក់​ស្គរ ។

* «​ចង្ក្រង់​ដំបែ​» ៖ ចង្ក្រង់​ចង​បន្តោង​នឹង​ខ្សែទាម​គោ ហើយ​ចង​ភ្ជាប់​នឹង​ដង​ឫស្សី​ដែរ ។ កាលណា​គេ​បុក​នឹង​ដី​ក៏​មាន​សូរ ប្រាវ​ៗ តាម​ចង្វាក់ ។

* «​ចង្ក្រង់​រ៉ូង​» ៖ ចង្ក្រង់​នេះ​ចង​ព្យួរ​នឹង ចង្កេះ​មនុស្ស​តែ​ម្តង ដោយ​ចង​គួប​គ្នា​ជា ចង្កោម​ៗ ។
* «​ស្គរ​» ៖ ស្គរអារក្ស គឺ​ស្គរ​ដែល​ធ្វើ​ពី​ដី​ដុត​ពាស​ស្បែក​ថ្លាន់ ។
* «​ប៉ីពក​» ៖ មាន​តែ​១​ប៉ុណ្ណោះ​។
* «​ទ្រអ៊ូ ឬ​ទ្រសោ​» ៖ ត្រូវ​មាន​ទាំង​ពីរ ។
* «​សន្ទូច​» ៖ ដង​ពីងពង់​វែង​មាន​សណ្ឋាន ដូច​សន្ទូច​ចង​ចុង​ដូច​ចន្ទោល​រទេះ ដោយ​មាន ព្យួរ​ថង់​មួយ​នៅ​ចុង​សម្រាប់​ទទួល​វត្ថុ​ជា​ទាន ។
គ្រឿង​តែង ៖
* មុខ​ត្លុក ៖ ធ្វើ​ពី​ឆ្អឹង​ឫស្សី​ពាស​ក្រដាស ឬ​ស្មាច់ ឬ​ខ្មុក ។
* មកុដ ៖ គេ​ធ្វើ​ពី​ក្រដាស​លាប​កាវ និង​បិទ ឲ្យ​ក្រាស់​តម្រួត​គ្នា​ទៅ​ជា​រឹង គឺ​ស្មាច់ ឬ​ខ្មុក ហើយ​ផាត់​ពណ៌ ។
* ​ស្នែង​ប្រើស ៖ គេ​យក​ផ្តៅ​មក​ព័ទ្ធ​ធ្វើ​ឆ្អឹង   ហើយ​យក​ក្រដាស​បិទ​ពី​ក្រៅ​ឲ្យ​ក្រាស់​ព័ទ្ធ​ឲ្យ​មាន​រាង​ដូច​ស្នែង ឬ​ជួនកាល​គេ​យក​ស្នែង​ប្រើស​មែនទែន​មក​ស៊ក​ភ្ជាប់​នឹង​ផ្តៅ​ពាក់​ឲ្យ​ជាប់​នឹង​ក្បាលមនុស្ស​ក៏​មាន ។
* ​ស្នែងទន្សោង​៖ ស្នែងទន្សោង​គេ​ធ្វើ​ប្រហែល​គ្នា​នឹង​ស្នែង​ប្រើស​ដែរ គឺ​ជួន​គេ​យក​ស្នែង​មែនទែន​មក​ធ្វើ ជួន​គេ​ស្មាច់​ក្រដាស​ឲ្យ​ក្រាស់ ។
* កន្ទុយក្ងោក ៖ យក​កន្ទុយក្ងោក​មែនទែន​មក​កាន់ ហើយ​កាច់​កែ​ឲ្យ​មាន​សណ្ឋាន​ដូច​សត្វ​ក្ងោក​មែនទែន ។
* ​ក្រចក ៖ យក​ផ្តៅ​ប្រវែង​០,២០​ម៉ែត្រ ទៅ​បិត​ចុង​ឲ្យ​ស្រួច រោល​ភ្លើង​ពត់​ឲ្យ​ង ហើយ​យក​អំបោះ​ចង​គល់​ភ្ជាប់​នឹង​ម្រាម​៤ ឯ​មេដៃ​មិន​ពាក់​ទេ ។&lt;ref&gt; Khmer Tradition Church Customs (1964) [https://books.google.com/books/about/Rap%C4%81%E1%B9%83_praj%C4%81priy_khmaer.html?id=SSc7AAAAMAAJ Khmer folk dance], Publisher: Cambodia Buddhist Academy Original from the University of Michigan p.155 &lt;/ref&gt;

== ព្រះរាជពិធី ត្រស្តិសង្ក្រាន្ត == 
'''Royal cut off the old year ceremony'''

ព្រះរាជពិធី '''ត្រស្តិសង្ក្រាន្ត''' (អ.ថ.ត្រស់តិ សង់ក្រានតៈ) គឺជាពិធី ព័ទ្ធ​ខ្សែសីម៉ា សូត្របាលីគាថា ភាណៈយក្ស ហៅអន្ទងស្ដេចយក្ស សម្ដេចព្រះវេស្សវ័ន្ត ស្ដេចនៃពួកអាសុរា ឱ្យមកបណ្ដេញ​ខ្មោចព្រាយបីសាច ឱ្យចេញពី ព្រះបរមរាជវាំង ដែលប្រព្រឹត្តទៅវេលា ចំនួន ៤ថ្ងៃ ដែលគិតចាប់ពីថ្ងៃ ១២រោច ១៣រោច ១៤រោច និង ១៥រោច ខែផល្គុន ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ។ ព្រះរាជពិធី​នេះ តែងធ្វើឡើងក្នុងព្រះទីនាំង ទេវានិច្ឆ័យ នៅក្នុងរោងមណ្ឌលទាំង៥ ដែលនៅខាងក្រៅកំពែងព្រះបរមរាជវាំង មានអំបោះឆៅ ពណ៌ស ព័ទ្ធជុំវិញ​កំពែងរាជវាំង និងព័ទ្ធគ្រប់រោងមណ្ឌលទាំង៥ រហូតដល់ក្នុង ព្រះទីនាំង ទេវានិច្ឆ័យ ដែលយកទៅព័ទ្ធដល់គ្រែសូត្ររបស់ ព្រះសង្ឃ និង ចេញព័ទ្ធដល់រាជវង្សានុវង្សរបស់ អង្គព្រះមហាក្សត្រ ក្រៅពីនេះមានបន្ថែមនៅអំបោះ ភ្លុកចំនួន២បែប បែបទី១ ដាក់ព័ទ្ធជារង្វង់មូលជុំវិញអង្គព្រះមហាក្សត្រ ដើម្បីជាកិច្ចការពារ និង ដាក់ព័ទ្ធ ជុំវិញសិរសា របស់ពួកនាហ្មឺនសព្វមុខមន្ត្រី បែបទី២ ហៅថា ខ្សែរអភិសមរៈ សម្រាប់ព្រះរាជាទ្រង់ពាក់ឈៀងអង្សាម្ខាង និង ពួកនាហ្មឺនសព្វមុខមន្ត្រីពាក់ឈៀង ស្មាម្ខាង គេមានដាក់ដង្វាយ &quot;ដំបងពេជ្រ&quot; ជាតំណាងឱ្សសម្ដេចព្រះវេស្សវ័ន្តផងដែរ ដើម្បីបង្ការ ពួកខ្មោចព្រាយបិសាច បច្ចុប្បន្ន​គេអាចធ្វើពិធីកាត់ៗ សង្ខេបមកត្រឹម១ថ្ងៃ ត្រូវនិងថ្ងៃ១៥រោច ខែផល្គុន ។ នៅថ្ងៃ១៥រោច ខែផល្គុន ព្រះរាជា ឬ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ត្រូវរៀបចំពិធី និមន្ត​ព្រះ​ភិក្ខុ​សង្ឃ​រាជ ទាំង៣ គណៈនិកាយ សូត្រ​បាលី​អាដានាដិយ: ​សូត្រ តាំង​ពី​បើកកិច្ចពិធីបញ្ជាន់ឆ្នាំថ្មី រហូតដល់បញ្ចប់ពិធី (សូត្រ​ផ្លាស់​គ្នា) មាន​បាញ់​កាំភ្លើង​ធំ​ៗ​​គ្រប់​ទិស​ធំ​ទាំង ៤ គ្រប់ខេត្តក្រុងស្រុកត្រូវទូងស្គរជ័យ អុចធូប​សំបូងរូង ២១សសៃ តំណាងឱ្យការប្រកាសប្រាប់អស់ទេវតា ទាំង ២១ ច្រក ឲ្យដឹងលឺពីការកាត់ផ្ដាច់ឆ្នាំចាស់នេះ ។&lt;ref&gt; Chab Pin (1969) [http://www.elibraryofcambodia.org/preah-reach-pithi-thvea-tor-sor-meas-pheak-ti-3-ebook/ The 12-Month Royal Ceremony-Volume 3] Khmer Tradition Church of the Buddhist Academy of Cambodia p.157 &lt;/ref&gt;

== ទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ == 
'''Khmer New Year Tradition'''
[[File:Khmer New Year Devata Sangkran Worshipping.jpg|thumb|Khmer New Year Devata Sangkran Worshipping always celebration 14 April.]]

តាមទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ គេចែកវេលាចូលឆ្នាំជា ៣ថ្ងៃ 
ថ្ងៃទី១ ហៅថា៖ ថ្ងៃ [[មហាសង្ក្រាន្ត]] (Maha Sangkran Day), ថ្ងៃទី២ ហៅថា៖ ថ្ងៃ [[វារៈវ័នបត]] (Vonnabat Day), ថ្ងៃទី៣ ហៅថា៖ ថ្ងៃ [[វារៈឡើងស័ក]] (Leungsak Day), រីឯការកំណត់ថ្ងៃ ម៉ោង នាទីដែលឆ្នាំចាស់ត្រូវផុតកំណត់ ហើយទេវតាឆ្នាំថ្មីត្រូវចុះមកទទួលតំណែងពីទេវតាឆ្នាំចាស់នោះ គេអាចដឹងបានដោយប្រើក្បួន ហោរាសាស្ត្រខ្មែរបុរាណ ([[អង់គ្លេស]]: Zodiac Khmer) គឺក្បួនមហាសសង្ក្រាន្ត តាមរយៈក្រុមព្រា្មណ៍ [[បាគូ]] ប្រចាំនៅក្នុង [[ព្រះបរមរាជវាំង]] ។ ប្រសិនបើថ្ងៃចូលឆ្នាំនាឆ្នាំបន្ទាប់ ជាន់គ្នានិងឆ្នាំចាស់ គេត្រូវបន្ថែមថ្ងៃវ័នបត មួយថ្ងៃទៀត ដែលធ្វើឱ្យថ្ងៃវ័នបតមានចំនួនដល់ទៅ ២ថ្ងៃ ហើយថ្ងៃទី២ នៃថ្ងៃវ័នបត ត្រូវបានចាត់ទុក ជាថ្ងៃខ្វាក់ (Blind Vonnabat Day) ដែលធ្វើឱ្យទំនៀមនៃថ្ងៃចូលឆ្នាំ មានរហូតដល់ ៤ថ្ងៃ ។
ថ្ងៃចាប់ផ្ដើម នៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ត្រូវបានចាត់ទុកជាថ្ងៃពិសេសមួយ នៃកិច្ចពិធីសែនទទួលទេវតាឆ្នាំថ្មី ដែលកំណត់ការសែនព្រេន តាមម៉ោងកំណត់យាងមករបស់ទេវតា ដែលពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប បានរៀបចំនូវគ្រឿងរណ្ដាប់ទទួលទេវតា ផងដែរ ។&lt;ref&gt; Professor Miech Pon (2007) [https://books.google.com/books/about/Kamran_ekas%C4%81r_st%C4%ABb%C4%AB_prabain%C4%AB_nin_dam.html?id=YhBBzgEACAAJ Documentary on Khmer Traditions and Customs Volume 1; Volume 3], Publisher: Center for Khmer Studies Library, [[ISBN]]: 9995059983 &lt;/ref&gt;

=== រណ្ដាប់ទទួលទេវតា ===
យោង​តាម​ក្បួន​នៃ​ព្រះ​រាជពិធី​សង្ក្រាន្ត​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី ដែល​មាន​ចែង​នៅ​ក្នុង​សៀវភៅ​ព្រះ​រាជពិធី​ទ្វាទសមាស ភាគ​ទី​១ របស់ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ចេញផ្សាយដោយ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ឆ្នាំ ១៩៥២ បានរៀបរាប់ពីរឿងពលីការ នៃរណ្ដាប់​ទទួល​ទេវតាដូចតទៅ៖ មាន​រាន​ទេវតា​៧​ថ្នាក់​មួយ សម្រាប់​តាំង​គ្រឿង​ដង្វាយ និង​មាន​ភ្លេងពិណពាទ្យ ១​វង់ សម្រាប់​លេង​ទទួល ។ គេ​ត្រូវ​ក្រាល​កំរាលតុ​តាមពណ៌មង្គល របស់ទេវតាដែលយាងមក និង មានក្រាលសំពត់ស សម្រាប់ថ្វាយបង្គំទទួលទេវតាផងដែរ ។ គ្រឿងពលីការ មានកូនចេកកន្ទុយប្រឺស១ ផ្ទិលមាស១ ឬ ផ្ទិលប្រាក់១ សម្រាប់ទេវតាលោកប្រោះព្រំ បាយ​សី​ធំ ១​គូ ស្លាធម៌ ១​គូ ទឹក​អប់ ១​គូ ទៀន ៥ ធូប ៥ ១​គូ លាជ ៥​កែវ ផ្កា ៥​កែវ ស្លា​បារី​ដាក់​ជើង​ពាន ១​គូ ចេកនួន ឬ​ចេក​ណាំវ៉ា ១​គូ ពែ​ព្រះ​ភូមិ​១ ពែ​ព្រះ​កេតុ​១ មានផ្លែឈើ នំចំនី និង ភេសជ្ជៈ ផងដែរ ។ រីឯព្រះដង្វាយដែលចាំបាច់បំផុតនោះ គឺ ព្រះដង្វាយតាម ភក្សាហារ របស់ទេវតា ដែលកំណត់ដោយព្រាហ្មណ៍បាគូ ។

=== [[មហាសង្ក្រាន្ត]] ===
'''Maha Sangkran'''
[[File:Songkrant Khmer.jpg|thumb|ព្រះសូរិយា នាំព្រះទិត្យរបស់ខ្លួនមកផ្លាសប្ដូរស័ករាជថ្មីនាជម្ពូទ្វីប]]

ថ្ងៃទី១ ហៅថា &quot;មហាសង្ក្រាន្ត&quot; មានន័យថា ឆ្នាំថ្មីដ៏ប្រសើរ (The Great New Year) ដែលសម្គាល់ទៅលើការប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំថ្មីដ៏ធំ ដែលរាប់បញ្ចូលគ្នា នៃការផ្លាសឆ្នាំ របស់ មហាសករាជ ចុល្លសករាជ ពុទ្ធសករាជ ក្នុងថ្ងៃតែមួយតាងដោយ ពិធីត្រុដិ ដែលជាកិច្ចពិធីផ្ដាច់ឆ្នាំចាស ។&lt;ref&gt; Scientifique (1896) [https://books.google.com/books/about/Revue_scientifique.html?id=iexEAQAAMAAJ Revue scientifique], Publisher: Original from University of Illinois at Urbana-Champaign. &lt;/ref&gt; ដោយពាក្យថា &quot;សង្ក្រាន្ត&quot; ( ន. ) សង់ក្រាន or សង្ក្រាន្ត or សង្រ្កាន្តិ ( សំ. ) (សង្រ្កាន្តិ) មានន័យថា៖ ដំណើរ​ឃ្លាត​ចាក​ទី; ការ​ឈាន​ចូល​ដល់; ដំណើរ​ដែល​ព្រះ​អាទិត្យ​ចរ​ចូល​ដល់​ទី​ជួបមួយ​ជុំ​រាសី​ចក្រ គឺ​ដំណើរ​ដែល​ដើម​និង​ចុង​នៃ​រាសី​ចក្រ​ជួបគ្នា ពេញ​គ្រប់​ជា​មួយ​ឆ្នាំ (ដំណើរ​ដាច់​ឆ្នាំ​ចាស់​ផ្លាស់​ឆ្នាំ​ថ្មី), ពិធី​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី សង្រ្កាន្ត​មាន​បី​ថ្ងៃ​គឺ​ថ្ងៃ​ទី ១ ជា​ថ្ងៃ​ចូល​ឆ្នាំ, ថ្ងៃ​ទី ២ ជា ពារ​កណ្ដាល ឬ​ហៅ​ថា វ័នបត (ថ្ងៃ​ខ្វាក់), ថ្ងៃ​ទី ៣ ជា ពារ​ឡើង​ស័ក គឺ​ផ្លាស់​ស័ក​ថ្មី​នៅ​ថ្ងៃ​នេះ​ឯង : ថ្ងៃ​សង្រ្កាន្ត, ពិធី​សង្រ្កាន្ត ។&lt;ref&gt; Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary (1993) [http://dictionary.tovnah.com/word/%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%8F Khmer Dictionary: សង្ក្រាន្ត], Website: dictionary.tovnah.com, Publication: Prohok Solutions @ 2017 Learn Khmer Calendar &lt;/ref&gt;

=== សិទ្ធិការ្យ ទេវតាមហាសង្ក្រាន្ត ===
'''The power journey of Devata Maha Sangkran'''

'''សិទ្ធិការ្យ ដែលមានន័យថា ដំណើរប្រកបដោយអំណាច'''

* បើទេវតាថ្ងៃអាទិត្យ ព្រះនាម [[ទុង្សាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះនគរច្រើនមានវិបត្តិអំពី ទិន្នផលកសិកម្ម កើតឡើងបណ្ដាលអំពីគ្រោះរាំងស្ងួត ។

* បើទេវតាថ្ងៃច័ន្ទ ព្រះនាម [[គោរាគៈទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ បណ្ដាលមន្ត្រីអ្នកមុខអ្នកការ ច្រើនអស់បុណ្សស័ក្ដិ និង អាប់យ័ស្ត ។

* បើទេវតាថ្ងៃអង្គារ ព្រះនាម [[រាក្យៈសាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះនគរ និង កើតចម្បាំងរាំងជល់ និង បញ្ចាមិត្ត កើតកលយុគ្គសង្គ្រាម ឬ មានទំនាស់និង ប្រទេសដ៍ទៃ និង សំបូរទៅដោយជំងឺរាតត្បាតជាអនេក ។
* បើទេវតាថ្ងៃពុធ ព្រះនាម [[មណ្ឌាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ តាងអំពីព្រះមហាក្សត្រ និង តាងអំពីក្រុមមន្ត្រី ច្រើនទទួលបាន គ្រឿងបណ្ដាការ និង ការលើកសរសើរយ័ស្តពីប្រទេសដទៃ ប៉ុន្តែក្មេងៗតូច ច្រើនកើតជំងឺតម្កាត់ផ្សេងៗរងគ្រោះជាអនេក ។

* បើទេវតាថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ព្រះនាម [[កិរិណីទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះពិក្ខុសង្ឃ គណៈសង្ឃ និង ជនចាស់ជរាទាំងឡាយ ច្រើនមានសេចក្ដីទោម្នេញក្ដៅក្រហាយចិត្តជាច្រើនអនេក ផ្ទៃមេឃពោពេញ ដោយព្យុះភ្លៀងផ្គររន្ទះ ។

* បើទេវតាថ្ងៃសុក្រ ព្រះនាម [[កិមិរាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ដំណាំផល្លានុផល ស្រូវអង្ករ ប្រកបដោយភាពបរិបូរណ៌ ប៉ុន្តែផ្ទៃមេឃពោពេញ ដោយខ្យល់ច្រើន បណ្ដាលឱ្យមាននូវព្យុះសង្ឃរាធំៗ ។

* បើទេវតាថ្ងៃសៅរ៍ ព្រះនាម [[មហោទរាទេវី]] យាងចុះមក ដោយកិរិយាចេញច្បាំង នៃវេលាណាមួយក្នុង វេលាទាំង ៤ នោះ ព្រះនគរនិងមានគ្រោះអន្តរាយ បណ្ដាលហេតុមកពីភ្លើង កើតមានវិបត្តិប្រាក់កាក់ និងកើតមានចោរកម្មច្រើន ។

ប្រការ៖ សិទ្ធិការ្យ ទេវតាមហាសង្ក្រាន្ត នៃកិរិយាចេញច្បាំង របសទេវតាមហាសង្ក្រាន្តទាំង៧អង្គ បុរាណចារ្យមិនឱ្យធ្វើសេចក្ដី ព្យាករណ៍ទំលាយឱ្យមហាជនដឹងឡើយ នាំឱ្យកើតមានចលាចលក្នុងព្រះនគរ ។&lt;ref&gt; Cambodia Royal Library (1943) [https://www.worldcat.org/title/prajum-horasastr/oclc/54822442 Prajuṃ horāsāstr], Publisher: Buddist Academy of Cambodia p.2,162 &lt;/ref&gt;

== គ្រឿងរណ្ដាប់ហែរទេវតា មហាសង្ក្រាន្ត ==
'''Devata Maha Sangkrant Parade Accessories'''

ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនធំ តែងឆ្ងង់ថា ហេតុអ្វីកម្ពុជាមិនមានរូភាព ឬ វីដេអូ ឯកសារអំពីការហែរទេវតា មហាសង្ក្រាន្ត ពីអតីតកាល ក៏ដូចជា ពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ក៏ដូចជាសម័យសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ !! នោះក៏ដោយសារតែ កាហែរក្បួនតំណាងទេវតា មហាសង្ក្រាន្ត បុរាណចារ្យ ចាត់ទុកជាភាពមុឺងម៉ាត់ ម៉ត់ចត់ មិនអាចធ្វើលេងសើច និង ធ្វើឱ្យរួចពីដៃបានឡើយ បើថវិកាមិនដល់សម្រេចមិនធ្វើតែម្ដង ។
'''អំពីគ្រឿងទេវតា'''
* ប្រការទី១៖ បុរាណចារ្យ ត្រូវជ្រើសរើសយកមនុស្សស្រីរូបណា ដែលមានរូបសម្បត្តិល្អស្អាត និង ត្រូវមាន
កិរិយាមាយាទល្អ ។
* ប្រការទី២៖ សម្លៀកបំពាក់ទេវតាត្រូវធ្វើពីតម្បាញសូត្រល្អបំផុត ជាមួយនិងការចាក់ខ្សែរមាស ប្រដេញជាមួយគ្រាប់អង្កាំយ៉ាងសម្រិតសម្រាង ។
* ប្រការទី៣៖ គ្រឿងអភរណៈ រឺយើងស្គាល់ថា ត្បូងលម្អកាយរបស់ទេវតា ត្រូវគ្រងដោយត្បូងមានតម្លៃពិតប្រាកដ និង ប្រើប្រាសដោយចំនួនច្រើន មានជាអាថ៍ ខ្សែរក ខ្សែរដៃ ជញ្ជៀន ការដាំនៅលើស្បៃឆៀង ការដាំនៅលើមកុដ ផងដែរ ។
* ប្រការទី៤៖ ព្រះមកុដរបស់ទេវតាសង្ក្រាន្ត ត្រូវធ្វើពីមាសសុទ្ធ និង មានដាំនូវត្បូងជាច្រើន និង មានដាំនៅគ្រាប់ពេជ្រផងដែរ ។

* ប្រការទី៥៖ គ្រឿងសាស្ត្រាវុធ របស់ទេវតាសង្ក្រាន្ត ត្រូវធ្វើពីឈើខ្លឹមល្អៗ ការសិតដោយមានខ្នាតច្បាស់លាស់ អមទៅដោយការស្រោបគ្រឿងមាស និង គ្រឿងប្រាក់ ឬ ធ្វើចេញមកពីភ្លុកដំរីផងដែរ ។

* ប្រការទី៦៖ ទេវតាសង្ក្រាន្ត ត្រូវយាងប្រថាប់លើរាជរថ ដែលមានក្បាលសត្វពាហណៈ ដែលតំណាងឱ្យយានជំនិះរបស់ទេវតានីមួយៗផងដែរ ។ នៅពីលើរាជរថ ត្រូវបាំងដោយ ឆត្រអភិរម្យ និង ត្រូវមានព្រះមន្ត្រីឆ្មាំ ចំនួន ២៧ អង្គ ចែកចេញជា ៣ ជួរតាមហែរហម រាជរថនេះផងដែរ ។ នៅក្នុង រាជរថនេះដដែល ត្រូវមានព្រះភីលៀង ២ អង្គឈរកាន់ផ្លិតសែនត្វ័ននៃជំហៀងម្ខាងៗ សម្រាប់បាំងខ្យល់ឱ្យតួឯកទេវតា និង ៤ អង្គទៀតផ្នែកខាងក្រោយត្រូវកាន់ផ្លិត បាំងសែង បាំងសូន សម្រាប់ការបាំងកាំរស្មីពន្លឺដល់ទេវតា និង ២ អង្គទៀតត្រូវកាន់ផ្លិត វិជនី សម្រាប់បក់នាំនូវវាយោដល់តួឯកទេវតា ។

* ប្រការទី៧៖ ព្រះសិរសា កុបិលមហាព្រហ្មត្រូវមានព្រះភ័ក្រ ធ្មេចព្រះនេត្រ រលត់ខន្ធ (khandha) គឺ​ជាពាក្យបាលី ដែល​ត្រូវ​​នឹង​ពាក្យ​ថា​ ស្កន្ធ (skandha) នៅ​ក្នុង​ភាសា​សំស្រ្កឹត ។ ខន្ធ​ គឺជា​បាតុភូត នៃញាណ ទាំង៥ យ៉ាង ដែល​ជាមូលដ្ឋាននៃវិញ្ញាណ​ឲ្យដឹងអំពីខ្លួន​ ។ នៅ​ក្នុងបញ្ចក្ខន្ធ​គ្មានអ្វីជា ​របស់​អញទេ ចំណែកទ្រឹស្តី
​​​ពុទ្ធសាសនា​ថេរវាទ អះអាង​ថា​ សេចក្តី​ទុក្ខកើតឡើង​នៅ​ពេល​​ណា​ចិត្ត​មនុស្ស​​ជាប់ជំពាក់ (ឧបាទាន) ជាមួយនឹងខន្ធ ៥ ឬ ញាណទាំង៥ របស់មនុស្ស ដូចនេះហើយទើបពលរដ្ឋខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ផ្សារភ្ជាប់និង [[ជំនឿការអុជធូប]] ៥សរសៃ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់អរុក្ខ អារ័ក្ស អ្នកតា ទេវតា មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ។

* ប្រការទី៨៖ ព្រះសិរសា កុបិលមហាព្រហ្ម ត្រូវដាក់នៅលើ រាជរថបុស្បុក ដែលមានក្បាលនាគចំនួន ៣៨ តំណាងឱ្យ អភិប្រាយ​មង្គលសូត្រ ៣៨ ប្រការ ផងដែរ ។ គេត្រូវជ្រើសយក មនុស្សប្រុសមានមាឌធំតែងជាទេវតា រក្សាទិសធំទាំង៤ ដើរអមនៅក្បួនរាជរថ ជាមួយនិង ព្រះមន្ត្រី ដែលស្លៀកពាក់ជាមន្ត្រីកងទ័ពទេវតាតាមដង្ហែរក្បួន ចំនួន ២៧ អង្គផងដែរ ។

* ប្រការទី៩៖ ដែលជាប្រការចុងក្រោយ ត្រូវមានក្រុមភ្លេងទេវតា ប្រដាប់ទៅដោយ គ្មោះ ស្គរ និង ក្រុមភ្លេងពិណពាទ្យ ជាមួយនិង ទេវតាកាន់ជ័យទង់ ផងដែរ ។

=== [[វារៈវ័នបត]] ===
'''Vonnabat Day'''
[[File:Khmer New Year Sand Hill Ceremony.jpg|thumb|Khmer New Year Sand Hill Ceremony in seconds day of Veareak Vonnabat It means the day of giving]]

ថ្ងៃទី២ ហៅថា &quot;វារៈវ័នបត&quot; មានន័យថា ថ្ងៃផ្ដល់ផល្លានុផល ឬ ការផ្ដល់ជូន នូវអំណោយបន្តិចបន្តួច ដើម្បីជួយទៅដល់ ជនក្រីក្រ អ្នកបម្រើ អ្នកដែលគ្មានផ្ទះ
សំបែង និង ជនក្រីក្រជាច្រើនទៀត ​ក្រុមគ្រួរសារ​ យកចិត្តទុកដាក់ ទៅលើការឧទិ្ទស ផល្លានុផលទៅដល់ ជីដូនជីតា ឬ អ្នកមានគុណរបស់ពួកគេ ដើម្បីទទួលបាននូវអានិសង្ស ។

* ថ្ងៃទី ២ នៃថ្ងៃវ័នបត ម្នាក់ ៗ ភ្ញាក់ពីព្រលឹម ខុសពីធម្មតា កូនចៅរៀបចំវត្ថុជាច្រើនមុខ យ៉ាងសមរម្យ មានសំលៀកបំពាក់ថ្មីថ្មោងនិងចំណីអាហារ យកទៅជូនដល់មាតាបិតា ជីដូនជីតា និង គ្រូបាធ្យាយ ។ ការធ្វើ​រ​បៀបនេះ បង្ហាញ់ឲ្យឃើញនូវការគោរពនិងការដឹងគុណរបស់កូនចៅចំពោះអ្នកមានគុណ និង ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ។ គ្រួសារបរិច្ចាកលុយ​កាក់ដាក់ទានដល់ជនក្រីក្រ ដល់អ្នកបម្រើ និងគ្រួសារទុគ៌តទាំងឡាយ រួចហើយគេនាំគ្នាទៅវត្ត ដើម្បីធ្វើបុណ្យ​ឧទ្ទិសកុសលដល់បុព្វការីជន ។ ក្នុងថ្ងៃទី ២ នេះ ពុទ្ធបរិស័ទនិយមធ្វើពិធីពូនភ្នំខ្សាច់ គេពូនភ្នំធំមួយចំកណ្ដាល និងភ្នំតូចៗ បួនសង្ខាង ធ្វើរាជវ័តព័ទ្ធជុំវិញ មានទ្វារចេញចូលបានទាំងបួនទិស​ ដែលហៅថា វាលុកចេតិយ ។ វាលុក​ចេតិយ គឺជាតំណាង ចុឡាមណីចេតិយ ជាទីដែលពួកទេព្ដាសាងបញ្ចុះព្រះមោលី (ព្រះកេសធាតុ) និង ព្រះទាឋាធាតុ (ព្រះចង្កូមកែវ) របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ នៅឯឋានត្រៃត្រឹង្ស ដោយសំគាល់ថា បានផលានិ​សង្សច្រើនផង បានរួចរំដោះអំពីគ្រោះចង្រៃ ក្នុងឆ្នាំចាស់ចេញស្រឡះផង និងបានទទួលសិរីសួស្ដី ក្នុងឆ្នាំថ្មីពេញមួយឆ្នាំ ម្យ៉ាងទៀត ខ្មែរយើងតែងមានជំនឿថា គ្រាប់ខ្សាច់មួយ​គ្រាប់ៗ ដែលចាក់ពូននោះ អាចផ្ដល់អានិសង្សដល់អ្នកដែលបានពូននោះឲ្យបានរួចរំដោះនូវបាបគ្រោះនិងកម្ម​ពៀរវេរាទាំងពួងទៀតផង ។ 
មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ក៏បានបញ្ជាក់ អំពីអានិសង្សនៃការពូនភ្នំខ្សាច់នោះថា &quot;ពេលសង្ក្រាន្តថ្មីចូលមកដល់ ព្រះបាទ​&quot;បសេនទិកោសល&quot; បានចូលទៅទូលសួរ ព្រះដ៏មានព្រះភាគថា (ព្រះដ៏ចម្រើន) មុនពេលព្រះអង្គទ្រង់បរិនិព្វានទៅ បើដល់សង្ក្រាន្ត​ចូលឆ្នាំថ្មីម្ដងៗ តើខ្ញុំព្រះអង្គគួរបំពេញបុញ្ញកម្មអ្វីខ្លះ? &quot;ព្រះដ៏ចម្រើនត្រាស់ថា&quot; បពិត្រមហារាជ! គួរសាងវាលុកចេតិយនៅឆ្នេរស្ទឹង ឬ ទន្លេហើយនាំយកគ្រឿង​សក្ការៈមានទៀន ធូប គ្រឿងក្រអូប ផ្កាភ្ញីជាដើម មកបូជាថ្វាយចុះ​ ព្រះអង្គក៏បានត្រាស់បញ្ជាក់អំពីអានិ​សង្សនៃការកសាងវាលុកចេតិយ ជាព្រះបាលីគាថាយ៉ាង ដូច្នេះថា៖ &quot;វាលុកចេតិយំ កត្វា យេ​ នរា អថ នារិយា អន្នំ បានំ វត្ថំ បប្ផំ គន្ធវិលេបនាទីនិ អាហរិត្វា ចេតិយំ បូជំ កត្វា​ សទ្ធាយ ច អានិសំសំ មហប្ផលំ ទ្វេ កុលេ ឧប្បជ្ជតិ ខត្តិយេ ចាបិ ព្រាហ្មណេ ហីនេ កុលេ ន ជាយន្តិ ពាលុកស្ស ឥទំ​ ផលំ &quot; ប្រែថា៖ នរៈនារីណាដែលបានសាង វាលុកចេតិយ ហើយបានយកនូវបាយ ទឹក សំពត់ ផ្កា គ្រឿងក្រអូប គ្រឿង​លាប ជាដើម បូជាព្រះចេតិយនោះ ដោយសទ្ធាជ្រះថ្លា នរៈនារីនោះ រមែងបានទទួលនូវផលានិសង្សច្រើន រមែង​ទៅកើតក្នុងត្រកូលពីរគឺ ខត្តិយត្រកូល និងព្រាហ្មណត្រកូល មិនទៅកើតក្នុងត្រកូលថោកទាបឡើយ ។&lt;ref&gt; United States. State Department (1974) [https://books.google.com/books/about/Contemporary_Cambodian_the_Social_Instit.html?id=LclIAQAAMAAJ Contemporary Cambodian, the Social Institutions, a Joint Project of the Foreign Service Institute and the Defense Language Institute, 1974], Publisher: Original from	University of Minnesota p.379 &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Olivier de Bernon, Kun Sopheap, Leng Kok-An (2004) [https://books.google.com/books/about/Inventaire_provisoire_des_manuscrits_du.html?id=oGTgAAAAMAAJ Inventaire provisoire des manuscrits du Cambodge, Part 1], Publisher: École française d'Extrême-Orient, Original from the University of Michigan p.405 [[ISBN]]: 9741332912 &lt;/ref&gt;

=== ការលេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ក្នុងថ្ងៃវារៈវ័នបត ===
'''Khmer Folk Games in Vonnabat Day'''

ក្នុងថ្ងៃវារៈវ័នបត នៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ពលរដ្ឋក្មេងចាស់ងើបពីព្រលឹម រៀបចំម្ហូបអាហារ ទៅវត្តដើម្បើចូលរួមក្នុងពិធីពូនភ្នំខ្សាច់ ដើម្បីធ្វើកិច្ចរំដោះកម្មពៀរផង និង ជាថ្ងៃផ្ដល់ផល្លានុផល ទៅឱ្យជនទីទាល់ក្រដែលបានទៅប្រមូលផ្ដុំតាមវត្ត អារាមនីមួយៗផង ការទទួលបាននូវអានិសង្សនេះហើយ ដែលបុរាណាចារ្យលោកសម្គាល់ហៅថាជា &quot;ថ្ងៃត្រាសបុណ្យ&quot; ក្រោយពេលដែលបញ្ចប់ពិធីពូនភ្នំខ្សាច់ នាពេលព្រឹក ពលរដ្ឋក៏បន្តលេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរក្នុងពេលនោះ លេងរហូតដល់ថ្ងៃរសៀល ឬ  បញ្ឈប់ត្រឹមព្រះអាទិត្យអស់សុដង្គត ហើយពលរដ្ឋខ្លះអាចនៅបន្តដើម្បីបន្តធ្វើពិធីសូត្រឆ្លងភ្នំខ្សាច់ នាពេលព្រលប់ផងដែរ ។&lt;ref&gt; Sākalvidyālay Bhūmin Bhnaṃ Beñ (2002) [https://books.google.com/books/about/4th_Socio_Cultural_Research_Congress_on.html?id=41pQAQAAMAAJ 4th Socio-Cultural Research Congress on Cambodia, 6-8 November 2001 : papers of the congress], Publisher: Royal University of Phnom Penh Original from	University of California, Berkeley p.541 &lt;/ref&gt;

ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ដែលបានដកស្រង់ចេញពីឯកសារ នៃក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ រៀបរៀងដោយ លោក ចាប ពិន អធិបតីក្រុមជំនុំ អ្នកស្រី ពេជ្រ សល់, លោក លី ធាមតេង, លោក ស្ដើងធូរ និង ផ្នែកគំនូរដោយលោក ចាប នូ ដែលបានចុះផ្សាយក្នុងឆ្នាំ 1964 ចេញផ្សាយដោយ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ។&lt;ref&gt; Chap Pin, Pich Sal, Ly Theamteng, Sdeung Thou, Chap Nou (1964) [https://books.google.com/books/about/%E1%9E%9B%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9F%82%E1%9E%84%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A.html?id=JCMcygEACAAJ Khmer Traditional Games], Publisher: Krumjaòmnuòm Daòmniamdamlâap Khmaer, Khmer Buddhist Academy Tradition Church of Cambodia p.105 &lt;/ref&gt;

=== ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរមានដូចតទៅ៖ ===

* '''ល្បែងស្ដេចចង់''' មាន័យថា អ្នកធ្វើស្ដេចមិនត្រូវមានចិត្តលំអៀងនោះទេ គេចែកក្រុមលេងជា២ផ្នែក ប្រុស និង ស្រី ដែលជ្រើសយកចំនួនគូ ឱ្យឈរម្ខាងគ្នា ហើយស្ដេចចង់ត្រូវ អង្គុយកណ្ដាល ក្រុមស្រី ត្រូវឡើង
មកខ្សឹបប្រាប់ស្ដេចជាមុន នៃការស្រលាញ់ទៅកាន់ក្រុមប្រុស ហើយក្រុមប្រុសត្រូវឡើងខ្សឹបបន្ត កាលណាពួកគេខ្សឹបការស្រលាញ់ឈ្មោះដូចគ្នា ស្ដេចចង់និងស្រែកថា អៀវ ដែលតម្រូវឱ្យអ្នកខ្សឹបលើកទី២ នៃគូរទី១ ត្រូវអៀវដៃគូររបស់គេទៅម្ខាងទៀត គេធ្វើការចូលខ្សឹបឆ្លាសគ្នាទៅវិញទៅមករហូតដល់រកឃើញអ្នកឈ្នះនៃគូរចុងក្រោយ ភាគីដែលចាញ់ ត្រូវចូលមកអៀវភាគគីដែលឈ្នះទាំងអស់ព្រមគ្នា ទៅផ្នែកម្ខាងទៀតនៃទីរបស់ខ្លួនដែលចាញ់ អ្នកដែលត្រូវបានគេអៀវ និង ស្រែកបន្តថាអៀវៗ អៀវៗ រហូតដលទីនៃភាគីខាងចាញ់ ទើបសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។
* '''ល្បែងចោលឈូង''' មានន័យថា ល្បែងផ្សងគូ គេចែកក្រុមលេងជា២ផ្នែក ប្រុស និង ស្រី ដែលជ្រើសយកចំនួនគូ ឱ្យឈរម្ខាងគ្នា ដែលឃ្លាតពីគ្នាទាំងសងខាងប្រហែល ៨ ទៅ ១០ ម៉ែត្រ គេយកក្រមារឺ កន្សែងមកឆ្នូលអោយមូលចងរឹតអោយតឹងណែនល្អ ទុកអោយមានកន្ទុយបន្ដិចហៅថា «ឈូង» សំរាប់កាន់បោះរឺចោលទៅមករកគ្នា ។ ការលេងល្បែងចោលឈូងមាន ២ បែប ទី១ហៅថា &quot;ឈូងច្រៀងរាំ&quot; ដែលតម្រូវឱ្យខាងប្រុស ឬ ខាងស្រី ច្រៀងនូវឃ្លាបោះឈូង ប្រកបដោយពាក្យចុងជួន (ស្រៈ ា ិ ី ុ អូ -ល-) រួចហើយគេលេបខាយពាក្យជួននោះទៅលើខាងប្រុស រួចគេពោលថា ចាំទទួលឈូងអូន ឬ ឈូងបង នៅពេលដែលខាងប្រុស ឬ ខាងស្រីចាប់បាននូវឈូងនោះ គេនិងចោលឈូងនោះទៅរកនរណាម្នាក់ បើចោលខុសចាត់ទុកជាឈូងស្អុយ បើចោលត្រូវ ម្នាក់ណាហើយត្រូវចាត់ទុកជា គូដែលគេផ្សង ដែលម្នាក់នោះត្រូវច្រៀងផងរាំផង យកឈូងនោះមកឱ្យភាគីដែលបានចោលត្រូវនេះ ដែលគេសន្មតហៅថា ច្រៀងរាំជូនឈូង ហើយអ្នកដែលមិនត្រូវបានគេចោលឈូងត្រូវមិនចាំបាច់ ច្រៀងរាំយកឈូងមកនោះទេ ។
បែប ទី២ហៅថា &quot;ឈូងលោះខ្ញុំ&quot; លេងដូចឈូងបែបទី១ដែរ ខុសត្រង់ ភាគីដែលចោលឈូងត្រូវនរណាម្នាក់នៃភាគីម្ខាងទៀត ត្រូវចាប់យកម្នាក់នោះមកឃាត់ទុក រួចតម្រូវឱ្យភាគីម្ខាងទៀតចោលឈូង ដើម្បីលោះគ្នីគ្នាមកវិញ បើភាគីម្ខាងទៀតមិនអាចលោះគ្នីគ្នារបស់ខ្លួនមកវិញបានទេ និង ត្រូវចាត់ទុកថាចាញ់ ហើយអ្នកដែលត្រូវបានគេឃាត់ទុកតម្រូវឱ្យចងបិទភ្នែក រួចប្រលែងឱ្យដេញចាប់ភាគីដែលជាអ្នកឈ្នះ បើចាប់បានសមាជិកណាម្នាក់ក្នុងពេលកំពុងចងបិទភ្នែក នោះនិងត្រូវបានរួចខ្លួន ហើយសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។

* '''ល្បែងខ្លែងចាប់កូនមាន់''' មានន័យថា ល្បែងការពារសមាជិក គេចាត់ម្នាក់ដែលមានមាឌធំឡើងធ្វើជាមេហ្វូងហៅថា &quot;មេមាន់&quot; សមាជិកជាច្រើនចាត់ធ្វើកូនមាន់ ហើយចាត់ម្នាក់ទៀត ឱ្យធ្វើជាខ្លែង ចាំចាប់កូនមាន់ ។ ម្នាក់ៗ ត្រូវចងក្រម៉ាក្រវ៉ាត់ចង្កេះឱ្យតឹងណែន ដើម្បីការពារកុំឱ្យរបូតសម្លៀកបំពាក់ គេត្រូវយកឈើមកគងលើគ្នា រួចឧបកិច្ចថា ភ្នក់ភ្លើង រួចមេមាន់ប្រាប់ឱ្យកូនមាន់តោងចង្កេះបន្តគ្នាជាជួរ រួចដើរក្រវែលៗជុំវិញ ទៅលេបខាយចំអក ឱ្យអ្នកតាងជាសត្វខ្លែងថា៖ ចាប់កូនខ្លែងប្រឡែងកូនអក ពពេចញ៉ែកញ៉កកូនអញតែមួយ ។ ជីកអន្លុងដាំត្រកួន ទន្សាយរត់ពួន ត្រកួនឡើងលាស់ ទៀន១គូតាំងយូបាំងព្រះ វារៈបីដងដល់ផ្ទះតានៅ ឬ ដល់ផ្ទះដូននៅ ? បន្ទាប់មកមេមាន់ស្រែកប្រាប់ថាដល់ហើយ មកដល់មុខខ្លែង មេមាន់សួរថា តាៗសុំភ្លើង ឬ ដូនៗសុំភ្លើង ខ្លែងសួរថា យកធ្វើអី យកមកដុតខ្យង ឱ្យតាសុីផង យកសំបក បើតាមិនសុីហើយចាប់កូនមុខ ឪពុកមិនឱ្យ ចាប់បានកូនក្រោយ សូមតាឬដូនយកចុះ រួចខ្លែងត្រូវយកដុំឈើឱ្យមេមាន់ បោះរមៀលខាងក្រោមប្រឡោះជួរជើង បើត្រូវសមាជិកណាម្នាក់ត្រូវដកហូតយកចុះ រួចមេមាន់ត្រូវដើរ ក្រវែលម្ដងទៀត ហើយប្ដូរចម្រៀងថា ចាប់កូនខ្លែងប្រឡែងកូនមាន់ បើមេមកទាន់យកកូនទៅលាក់ លាក់ឯណាលាក់ក្បាលដំណេក ភ្ញាក់ពីដេកវាយកូនទូងតាំង វារៈបីដងដល់ផ្ទះតានៅ ឬ ដល់ផ្ទះដូននៅ ? ក្នុងការសុំភ្លើងដដែល បើសិនជាដុំឈើនៅតែរមៀលត្រូវកូនមាន់ ខ្លែងនៅតែមានសិទ្ធដកសមាជិករហូតដល់អស់ បើដុំឈើមិនរមៀលត្រូវទេ ខ្លែងត្រូវចេញមកឆាបកូនមាន់ កាលណាខ្លែងចាប់បានសមាជិកណាមួយដែលបានបែកចេញពីជួរ កូនមាន់ដែលចាប់បានក្ដី កូនមាន់ដែលឃាត់ទុកក្ដី នោះត្រូវខ្លែងដាក់ទោស ឱ្យដើរដំណើរសត្វផ្សេងៗ ជុំវិញខ្លែងចំនួន៣ជុំ ហើយត្រូវសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។

* '''ល្បែងលាក់កន្សែង''' មានន័យថា ល្បែងរវាសរវៃ គេបបួលគ្នាពី ៦ - ទៅ ១២ នាក់ ឬ ច្រើនជាងនេះ រួចគេឱ្យអង្គុយចោងហោងជាកងរង្វង់ នាក់អង្គុយត្រូវដាក់ដៃម្ខាង ឆ្វេង ឬ ស្ដាំ បោះមកខាងក្រោយ ។ ទើបគេយកកន្សែង មកបត់ជាពីរពួតធ្វើជារំព័ត បន្ទាប់មកគេចាត់អ្នកលេងម្នាក់ ត្រូវកាន់លាក់កន្សែងនេះ ដើរជារង្វង់ពីក្រោយដោយស្រែកច្រៀងពោលថា លាក់កន្សែង ឆ្មាខាំកែងអូសលោងៗ គេលាក់បណ្ដើរ ច្រៀងបណ្ដើរ ហើយក្រឡេកទៅមើលអ្នកអង្គុយ បើមានអ្នកណាម្នាក់ ងៀកក្រោយលួយមើល ត្រូវចាប់បានគេនិងពិន័យ ដោយដាក់ឱ្យអង្គុយនៅកណ្ដាលវង់មិនឱ្យកាន់កន្សែងចំនួន ៣ លើក ។ រួចហើយគេលាក់ទៅឱ្យអ្នកអង្គុយម្នាក់នៅក្នុងដៃ អ្នកអង្គុយនោះត្រូវដេញវាយអ្នកអង្គុយបន្ទាប់ដែលមិនដឹងខ្លួននិងមិនបានត្រៀមជាមុន ឱ្យរត់ព័តមួយជុំមកទីអង្គុយរបស់ខ្លួនវិញទើបរួចខ្លួន ទើបគេបន្តបែបនេះរហូតដល់គ្រប់សមាជិកដែលបានលេងទើបសន្មតថាបញ្ចប់ល្បែង ។

=== [[វារៈឡើងស័ក]] ===
'''Leungsak Day'''

ថ្ងៃទី៣ ហៅថា &quot;វារៈឡើងស័ក&quot; មានន័យថា ការផ្លាសប្ដូរ លំដាប់ស័ក នៃឆ្នាំសករាជ ([https://en.wikipedia.org/wiki/Shaka_era Saka Era]) ដែលមានស័កទាំង១០ ដូចជា៖ ឯក​ស័ក, ទោស័ក, ត្រី​ស័ក, ចត្វាស័ក, បញ្ចស័ក, ឆស័ក, សប្តស័ក, អដ្ឋស័ក, នព្វស័ក, សំរឹទ្ធិស័ក ដើម្បីសម្គាល់ឆ្នាំ នៃក្បួនហោរាសាស្ត្រក្នុងការគណនា [[ចុល្លសករាជ]] និង [[មហាសករាជ]] ចងក្រងដោយលោក '''[https://fr.m.wikipedia.org/wiki/F%C3%A9lix_Faraut Félix Gaspard Faraut]''' ក្នុងឆ្នាំ ១៩១០ ដោយសៀវភៅនោះមានឈ្មោះថា (Astronomie Cambodgienne)  លោកបានរៀនក្បួនតម្រាតារាសាស្ត្រខ្មែរនេះ ពីលោកឧកញ៉ាធិបតី ចាងហ្វាងដួង ។&lt;ref&gt; Félix Gaspard (1910) [https://www.worldcat.org/title/astronomie-cambodgienne/oclc/1123570023 Astronomie cambodgienne], Publisher: Imprimerie F.-H. Schneider, p.283 [[ISBN]]: 1123570023 &lt;/ref&gt;

 
* ថ្ងៃទី ៣ នៃថ្ងៃឡើងស័ក មានការស្រង់ ព្រះពុទ្ធបដិមាករ និង ព្រះរស់ ដែលមានន័យថា មាតា​បិតា ឬ ជីដូនជីតា ។ ការងូតទឹកជម្រះកាយជូនចំពោះ មាតាបិតា ឬ ជីដូនជីតា កូនចៅបានទទួលនូវពរសព្វសាធុ​ការ ក៏ដូចជាការដឹងគុណ ចំពោះពួកគាត់ក្នុងការផ្ដល់កំណើត និង កិច្ចខិតខំបីបាច់ថែរក្សា ដែលពួកគាត់មានចំពោះកូនៗ កិច្ចតបស្នងនេះហើយ ដែលកូនចៅទទួលបានដំបូន្មានល្អៗ សម្រាប់អប់រំខ្លួន ក៏ដូចជាសាបព្រួសនូវទង្វើរដ៏ល្អនេះចំពោះកូនចៅជំនាន់ក្រោយរបស់ពួកគេផងដែរ ។ មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ក្នុងគម្ពីរ សុត្តជាតក បញ្ជាក់ថាអានិសង្សនៃការស្រង់ទឹក ព្រះសង្ឃ និង មាតាបិតា  កាល​ថ្ងៃ​សង្ក្រាន្តចូលមកជិតដល់ព្រះបាទ &quot;បសេនទិកោសល&quot; បានរៀបចំឆាកយ៉ាងស្អាត នៅឆ្នេរស្ទឹងមួយរួចហើយក៏និមន្ត​ព្រះពុទ្ធ និង ព្រះសង្ឃស្រង់ទឹក ដោយមានសមាទានសីល ប្រគេនភត្តាហារចំពោះព្រះពុទ្ធ និង ព្រះសង្ឃទាំងអស់ ក្នុងទីនោះផង ។ ដោយមានក្នុងពំនោលថា៖ អ្នកណាបានស្រង់ទឹកព្រះសង្ឃ មាតាបិតា និង គ្រូឧបជ្ឈាយ៍ និងបាន​ទទួលអានិសង្សច្រើនណាស់ លុះដល់អនាគតជាតិនិងបានទៅកើតក្នុងទេវលោកឋាននិងបានជាស្ដេចចក្រ​ពត្តិ​ មានបុណ្យបារមីច្រើន មានរូបសម្បត្តិល្អ មានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន មានសេចក្ដីសុខគ្រប់បែបយ៉ាង ។&lt;ref&gt; Lim Hak Kheang, Madeline Elizabeth Ehrman, Kem Sos, Foreign Service Institute (États-Unis) (1974) [https://books.google.com/books/about/Contemporary_Cambodian.html?id=-1Do7L7GrlkC Contemporary Cambodian: The Social Institutions], Publisher: Foreign Service Institute, Original from the University of California p.379 &lt;/ref&gt;

* ក៏ដូចជាតាមរយៈកំណត់ត្រាលោក [[ទេពពិទូរ ឈឹម ក្រសេម]] ការស្រង់បានបដិមា [[ព្រះកែវមរកត]] ក្នុងរាជព្រះបាទ [[សូរ្យវរ្ម័នទី១]] ទ្រង់សោមនស្សណាស់ឱ្យទទួលទុកក្នុងព្រះបរមរាជវាំង ក្នុងរវាងឆ្នាំ ១០៤០ នៃគ​.សករាជ ជាមួយនិងកិច្ចពិធីស្រង់ព្រះផងដែរ ហើយភាពល្បីល្បាញនៃកិច្ចពិធីបានដឹងដល់ ព្រះបាទ អនុរុទ្ធ ដែលសោយរាជ្យសម្បត្តិផ្លូវការណ៍ នៃអាណាចក្របាកាន បានជ្រាបដឹងដំណឹងនេះទ្រង់បានត្រាសបញ្ជារ ឱ្យរាជបំរើនាំរាជសារមកស្នើសុំយកព្រះកែវមរកត ត្រឡប់ទៅកាន់ប្រទេសភូមាវិញផងដែរ តាមរយៈកំណត់ត្រានេះ យើងអាចយល់បានថា កិច្ចពិធីស្រង់ព្រះពុទ្ធអង្គ អាចនិងកើតមានតាំងពីសម័យកាលអង្គរមកម៉្លេះ ។&lt;ref&gt; Tep pitur Chim-Krasem (1950)  [https://m.wikisource.org/w/index.php?title=File%3AKambuja_Suriya_1950_Issue_9.pdf&amp;page=1 Kambuja Suriya Issue 9] Publisher: Church of the Trinity Buddhist University of Cambodia p.82 &lt;/ref&gt;

=== ការលេងល្បែងប្រពៃណីខ្មែរ ក្នុងថ្ងៃវារៈឡើងស័ក ===
'''Khmer Traditional Games in Leungsak Day'''

បងប្អូនខ្មែរមួយចំនួន តែងយល់ច្រឡំពាក្យ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ទៅនិងពាក្យ ល្បែងប្រពៃណីខ្មែរ ដែលបុរាណាចារ្យ លោកបានបញ្ចាក់ពីភាពខុសគ្នានៃឈ្មោះរួចទៅហើយ គ្រាន់តែបងប្អូនមួយចំនួនយល់ច្រឡំប៉ុនណោះ ល្បែងប្រពៃណីខ្មែរ ជាល្បែងដែលគេតម្រូវឱ្យមានការប្រកួតប្រជែងគ្នា ដោយការល្បងប្រាជ្ញា ឬ ល្បងកម្លាំង ដោយសន្មតថា ជាកីឡាល្បែងបែបប្រពៃណី ដែលឈានទៅរកជាម្ចាស់ជើងឯក ដែលបុរាណាចារ្យលោកឱ្យកំណត់លេងជាការសម្គាល់នៃថ្ងៃឡើងស័ក ថ្ងៃដែលថ្នាក់ដឹកនាំតាមតំបន់បានប្រគល់រង្វាន់ជ័យលាភី តែងតាំងដល់អ្នកដែលបានឈ្នះក្នុងកម្មវីធីប្រកួតផ្សេងៗ ក្នុងថ្ងៃបង្ហើយថ្ងៃទី៣ នៃថ្ងៃវារៈឡើងស័កនេះ ។&lt;ref&gt; Mary Benton Smith (1968) [https://books.google.com/books/about/Southeast_Asia.html?id=4z9uAAAAMAAJ Southeast Asia], Publisher: Lane Books, Original from the University of Michigan p.159 &lt;/ref&gt;

* ការប្រកួតលេងអុក
* ការប្រជល់មាន់
* ប្រដាល់គុនខ្មែរ (Kun Khmer Boxing)
* ការសម្ដែងគុនល្បុកតោ (Bokator Performance)
* ការប្រកួតបាញ់ព្រួញ 
* ការប្រណាំរទេះគោ
* ការប្រណាំងរទេះសេះ 
* ការប្រណាំងរទេះក្របី
* ការប្រមូលទឹកយក មកលេងជះទឹក និង បាតម៉្សៅ 
ធំបំផុតនៃថ្ងៃចុងក្រោយ ។

== ទំនៀមក្រោយចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Traditions after Khmer New Year'''
 
[[File:Angkor sculpture Battle of Deva.jpg|thumb|Angkor sculpture Deva open the gates of heaven 21 portal battle with Asura]]

[[File:Monks watering glory 17 April day.jpg|thumb|Monks watering glory 17 April day]]
 
ក្រោយចូលឆ្នាំខ្មែរមួយថ្ងៃ ពោលគឺថ្ងៃទី១៧ គណៈសង្ឃទាំង៣និកាយ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និង ប្រាប់ឱ្យ ព្រះសងរាជ្យគ្រប់វត្ត នាំព្រះសង្ឃគ្រប់ៗអង្គ ចេញមកប្រស់ព្រំ ទឹកមន្តតាមភូមិស្រុករបស់ប្រជាជនខ្មែរ ដើម្បីបោសសំអាតនៅអំពើអាក្រក់ដែលកើតមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពីមុនមក រំលឹកនៃការចងចាំ ថ្ងៃ១៧ មេសា ដែលពួក [[ខ្មែរក្រហម]] បានចូលមកកាន់កាប់ដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាទាំងស្រុងរហូតដល់មានការកាប់សម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋអស់រាប់លាននាក់ ។ ព្រះសង្ឃគ្រប់អង្គ នាថ្ងៃរសៀលនេះ និង ចេញមកដង្ហែរ ព្រះពុទ្ធបដិមារ ជាមួយទេវរូបរបស់ សាសនាព្រហ្មញ្ញ មាន [[ព្រះវិស្ណុ]] [[ព្រះព្រហ្ម]] [[ព្រះឥសូរ]] 
[[ព្រះគណេស]] ជាមួយនិងការ សូត្រមន្តប្រស់ព្រំទឹក ដើម្បីបណ្ដេញ ពពួកបិសាច ដែលនាំយកភាពមិនល្អ មកថ្ងៃទី១៧នេះ ។&lt;ref&gt; Heinrich-Böll-Stiftung (2005) [https://books.google.com/books/about/7th_Socio_Cultural_Research_Congress_on.html?id=x2K1s6ZQh1QC 7th Socio-Cultural Research Congress on Cambodia, 15-17 November 2004] Publisher: Royal University of Phnom Penh Original from	University of California, Berkeley p.1035 &lt;/ref&gt;

'''តំណាលនិទាន'''
មាននិទានអំពីថ្ងៃទី១៧ មេសា ដែលឆ្លងសករាជរួច ដែលច្រកទ្វារបិសាច និង ច្រកទ្វារទេវតាបានបើកដំណាលគ្នា បង្កើតបានជាចម្បាំងរវាងពួកទេវតា និង ពួកបីសាច ពួកទេវតាបានបើកច្រទ្វារទាំង២១ ដើម្បីចេញធ្វើចម្បាំងនិងពួកបីសាច ដូចនេះហើយទើបពលរដ្ឋខ្មែរមាននូវកិច្ច [[ជំនឿការអុជធូប]] ទាំង២១សសៃ ដើម្បីឧទ្ទិសសំបូងរូង មកដល់បញ្ចុប្បន្ននេះ ។ នៅក្នុងព្រះគុម្គីរពុទ្ធសាសនាមហាយាន នាប្រទេសចិន បាននិទានអំពីពួកបីសាច ដែលដឹកនាំដោយស្ដេចបីសាចឈ្មោះ &quot;អូធាន&quot; បានច្បាំងដណ្ដើមកាន់កាប់ឋានសួគ៌របស់ព្រះឥន្ទនាពេលនោះ ខាងទេវតាបានច្បាំងចាញ់ ហើយពួកបីសាចបានគ្រប់គ្រងនៅឋានទាំង៣ ដើម្បីបង្ក្រាបពួកបីសាចបាន ព្រះពុទ្ធ បានទៅចាប់បដិសន្ធិជា មនុស្សលោក មករួមនិងពួកទេវតា ចេញមកប្រយុទ្ធជាមួយនិងពួកបីសាច ទើបអាចយកឈ្នះពួកបីសាចបាន និទានចង់ពន្យល់ថា ព្រោះបើព្រះពុទ្ធ សម្លាប់ពួកបិសាច ក្នុងទម្រង់ជាព្រះ នោះទ្រង់និងដាច់អបត្តិដោយការសម្លាប់សត្វ មិនអាចក្លាយជាព្រះអរហន្តឡើយ ។ និទាននៅក្នុងគម្ពីរគ្រឹស្តសាសនា របស់ពួកអុឺរ៉ុប ថ្ងៃទី១៧ មេសា ដូចគ្នា ជាថ្ងៃដែលព្រះយេស៊ូគ្រឹស្ត លោករស់ឡើងវិញម្ដងទៀត ។

តឹកតាងនៃចម្លាក់ ព្រះទេវៈទាំងអស់ដែលជិះលើសត្វយាន្តជំនិះរបស់ខ្លួន គ្រប់ព្រះហត្ថកាន់ទៅដោយគ្រប់សាស្ត្រាវុធ ដែលឆ្លាក់ នៅជ្រុងថែវខាងលិចចំហៀងខាងជើង នៃ [[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]] ពណ៌នាអំពីព្រឹត្តិការណ៍នៃការបើកច្រកទ្វារទេវតាទាំង២១ ដើម្បីធ្វើចម្បាំងរវាងពួកទេវៈ និង ពួកបិសាច ។

ក្នុងនោះ មានព្រះសូរិយា បរនូវរាជរថចម្បាំងរបស់ខ្លួនអូសដោយ អស្សតរ ៧ ក្បាល នៅខាងក្រោមព្រះ សូរិយា មានទេពនិករទាំង ៩ ចេញមកធ្វើចម្បាំងផងដែរ ។ មានរូបចម្លាក់ ទេវតារក្សាទិសទាំង៨ ផងដែរ ដែលលោកគង់លើយាន្តជំនិះរបស់ខ្លួន និង ប្រដាប់ទៅដោយគ្រឿងសាស្ត្រាបវុធក្នុងព្រះហត្ថ ដូចជា៖

* ១. ព្រះគុវេរៈ គង់លើយក្ស ថែករក្សាទិសឧត្ដរ លោកជាអធិបតីលើពួក យក្ស លោកមានឈ្មោះមួយទៀតថា សម្ដេចព្រះវេស្សវ័ណ ។

* ២. ព្រះវារុណ គង់លើហង្ស ថែករក្សាទិសបស្ចឹម លោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យគង្គា ដែលមានន័យថា ទឹក មានជាអាថ៍ ភ្លៀង ស្ទឹង ទន្លេ សមុទ្រ ។

* ៣. ព្រះស្កន្តៈ គង់លើមយូរា (ក្ងោក)  ថែរក្សាទិសនារតី លោកជាបុត្ររបស់ [[ព្រះឥសូរ]] ។

* ៤. ព្រះវាយុ គង់លើសេះ ថែរក្សាទិសពាយ័ព្យ លោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យខ្យល់ ឬ ព្យុះ ។

* ៥. ព្រះឥន្រ្ទ គង់លើដំរីក្បាលបី ថែរក្សាទិសបូព៌ា លោក ជាស្ដេចគ្រប់គ្រងពួកទេវតា ទាំង៣៣ពួក ។

* ៦. ព្រះយមរាជ គង់លើក្របី ថែរក្សាទិសទក្សិណ
លោកជាស្ដេចដែលគ្រប់គ្រង ឋាននរក និងជាអ្នកកាន់ច្បាប់ ក្ដោបក្ដាប់នៃព្រលឹងវិញាណខ្មោចទាំងអស់ ព្រះយមរាជ មានសៀវភៅកំណត់ហេតុជីវិតរបស់មនុស្សទាំងអស់នៅលើផែនដី ហើយនៅពេលដែលមនុស្សណាអស់ជីវិត ព្រះយមរាជ នឹងបញ្ជូនកូនចៅរបស់ខ្លួន ឱ្យទៅយកព្រលឹងវិញ្ញាណមនុស្សនោះ មកឋាននរកដើម្បីកាត់ក្តី ។

* ៧. ព្រះអគ្នី គង់លើរមាស ថែរក្សាទិសអគ្នេយ៍ លោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យភ្លើង លោកជាកូនច្បងរបស់ [[ព្រះព្រហ្ម]] លោកមានមុខ២ តំណាងឱ្យថាមពល២ គឺ ពន្លឺ និង កំដៅ ។

* ៨. ព្រះឥសានៈ គង់លើរាជសីហ៍ ថែរក្សាទិសឥសានលោកជាអាទិទេពតំណាងឱ្យអាកាស និងជាព្រះដែលតំណាងឲ្យថាមពល ដែលមើលមិនឃើញនោះគឺ &quot;សម្លេង&quot; ។

== តើសហគមន៍ពលរដ្ឋខ្មែរ អាមេរិកកាំង គួរចូលឆ្នាំខ្មែរយ៉ាងដូចម្ដេច? ==
'''How should the Cambodian-American community celebration Khmer New Year?'''

* រៀងរាល់មួយឆ្នាំម្ដង នៃថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ យើងតែងសង្កេតឃើញថា ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកាំង តែងតែមានសេចក្ដីនឹករលឹកទៅដល់ថ្ងៃចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួន ហើយពួកគេនិងបង្កើតឱ្យមានក្បួនព្យុហយាត្រា (Parade Khmer New Year) ជាប្រចាំឆ្នាំ ដែលជារឿងល្អប្រពៃណាស់ ក៏ប៉ុន្តែ ក្បួនព្យុហយាត្រា របស់ពួកគេជារៀងរាល់ឆ្នាំមើលទៅហាក់បីដូចជាដំណើរធម្មតា មិនមានអ្វីដែលធ្វើឱ្យសារទររំភើបសោះ មិនមានការលើកយកអត្ថន័យណាមួយក្នុងនិទានចូលឆ្នាំយកទៅបង្ហាញដល់ជនបរទេសសោះ គួរមានក្បួនដង្ហែរ គោមផ្កាយ ក្បួនដង្ហែរទេវតាសង្ក្រាន្ត ក្បួនដង្ហែរក្បាលព្រហ្ម ក្បួនដង្ហែបដិមារព្រះពុទ្ធធំៗគង់លើរតនបល្ល័ងផ្កាឈូក ដូចជាមិនឃើញមានសោះ (រកអត្ថន័យ នៃពាក្យចូលឆ្នាំមិនឃើញនោះទេ) ហើយពួកគេប្រមូលផ្ដុំគ្នាទៅវត្ត ក្រៅពីចូលវត្តរួចមានលេងល្បែងប្រជាប្រិយតិចតួច ហើយអង្គុយញាំអីធម្មតា លក្ខណៈបែប (Picnic) គ្រួសារដោយឡែកៗពីគ្នា មិនមានអ្វីសម្គាល់ជាភាពធំដុំក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរនោះទេ !!
ពលរដ្ឋខ្មែរអាមេរិកកាំង គួរបង្កើតឱ្យមានក្បួនព្យុហយត្រាពេលល្ងាច មានដង្ហែរគោមរូបផ្កាយ រូបព្រះផ្សេងៗ តំណាងឱ្យ ក្បួនហែរទេវតា បង្កើតឱ្យមានពិធីប៉ាតម៉្សៅ ក្នុងពេលប្រារព្ធពិធីហែរក្បួន ជាកិច្ចទទួលនូវសេចក្ដីក្រអូប ជាងនោះទៅទៀតគួរមានបាញ់នៅភ្លើងកាំជ្រួចផងដែរ គម្ពីរពុទ្ធសាសនានៅកម្ពុជា បានបញ្ចាក់ថា វត្តអារាម ជាទីស្ងប់ស្ងាត់ផងដែរ តាមរយៈ លោកទេព ពិទូរឈឹមក្រសេម មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ធ្លាប់លើកឡើងថា មិនគួរឱ្យមានការរាំរែកវក់វីនៅពីមុខព្រះពុទ្ធបដិមាករនោះទេ វាជាអំពើបាប យើងក្រឡេកទៅមើលវត្តអារាមជាច្រើននៅកម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះនៅក្រមសីលធម៌ជាខ្លាំងការចាក់ធុងបាសដម្លង់នៅតាមវត្តអារាម ដោយញាក់ញ័រ កន្ត្រាក់ៗចាក់សុទ្ធតែបទ Remix នៅពីមុខព្រះវិហារ នៅចំពីមុខព្រះពុទ្ធអង្គថែមទៀត ហើយមានអ្នកខ្លះក៏ឈានទៅដល់ការវាយតប់គ្នាក្នុងវត្តអារាមផងដែរ នេះហើយជាអំពើអន្តរាយនៃសីលធម៌ទំនៀមវប្បធម៌ជាតិ ។
ព្រះសង្ឃមួយចំនួនដែលគាត់រៀនព្រះគម្ពីពុទ្ធសាសនាបានតិច ក៏កើតជាក្ដីទោម្នេញមិនដឹងទាក់ទាញក្មេងៗយុវជនបែបណាមកវត្តលេងកំសាន្ត មានតែចាក់ធុងបាសតម្លង់ក្នុងវត្តអារាម យ៉ាងអនាធិបតេយ្យ ទាំងដែលគ្រប់វត្តអារាមជាទីស្ងប់ស្ងាត់នៃព្រះធម៌ ។ ព្រះសង្ឃមួយចំនួនដែលបួសជំពាក់ដោយគលេស នៃតណ្ហាកាមគុណ បានបង្កើតឱ្យមានការរាំរែក ពាសពេញវត្ត ប្រាសចាកពីពាក្យថា វត្តជាទីសំណាក់ធម៌ និង ជាទីស្ងប់ស្ងាត់ ព្រះសង្ឃមួយចំនួននៅមិនទាន់យល់ពីវដ្តរបស់មនុស្ស ដែលសប្បាយ ក្នុងរូបភាពជា កុមារតូច កុមារជំទង់ កុមារពេញវ័យ ចូលដល់វ័យមនុស្សធំ វ័យមនុស្សចាស់ ក៏ធ្លាក់ចុះនៃការសប្បាយជាបន្តបន្ទាប់ ហើយធុញទ្រាន់និងការសប្បាយរបស់ក្មេងៗដែលកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់រហូតដែលយើងថា វដ្តនៃមនុស្ស (ភាពសប្បាយជាកង់រង្វង់) 

* បុរាណចារ្យ លោកខំសយោគសាសនាទាំងពីរបញ្ជូលគ្នា ដែលចាត់ទុក ព្រហ្មញ្ញសាសនា ជាឪពុក ចាត់ទុកពុទ្ធសាសនា ជាម្ដាយ សាសនាទាំងពីរបានចូលគ្នាជាធ្លុងមួយ បង្កើតបានជាទំនៀមខាងផ្នែកអាណាចក្រ និង ទំនៀមខាងផ្នែកពុទ្ធចក្រ ដើម្បីឱ្យប្រទេសជាតិរីកចម្រើនរុងរឿង ដូចបណ្ដាលប្រទេសដទៃ ផ្នត់គំនិតដ៏ល្អឯកនេះហើយ នៅទទួលរងនូវការលាបពណ៌គ្នាគ្រប់រូបភាព ។

== ព្រេងនិទាន ចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Khmer New Year Legends'''
[[File:Cambodian - The Hindu God Brahma - Walters 542734.jpg|thumb|Brahma Avatar Lokesvara cut his head scarifice to Dhamabal Kumar]]

តាមរយៈមហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ឆ្នាំ 1892 របស់លោក ឧកញ៉ា ហោរ៉ាធិបតី ទិព្វនៃ្យ នេត្យដួង ជាសម្ដេចហោរា ទីប្រឹក្សាផ្ទាល់ របស់ព្រះបាទនរោត្ដម បាននិទានអំពី ទេវៈ [[ព្រះព្រហ្ម|មហាព្រហ្ម]] បានបែងភាគជា [[អវតារ]] លោកកេរ្តិ៍ស្វារៈ ជាសក្កទេវរាជនៃឋានទេវតា  បានកាត់ផ្ដាច់ សិរសារបស់ខ្លួនហៅថា កុបិល ដែលបានមកពីពាក្យ &quot;ក្បិល&quot; មានន័យថា ការកាត់ផ្ដាច់ ។  
មហាព្រហ្ម ដែលជា អវតារ លោកកេរ្ត៍ស្វារៈ (Avatar Lokesvara) មានព្រះភ័ក្រ មុខបួន តំណាងឱ្យ ព្រហ្មវិហារធម៌ទាំង៤ មាន៖ មេត្តា ករុណា មុទិតា និង ឧបេក្ខា ។ តាមរយៈរឿងអក្សរសិល៍ខាងលើ យើងមានភស្តុតាងជាច្រើនទៀត តាមរយៈ [[ប្រាសាទបាយ័ន]] ដែលសាងសង់ ដោយព្រះបាទ [[ជ័យវរ្ម័នទី៧]] ឧទ្ទិសចំពោះ អវតារ លោកកេរ្ត៍ស្វារៈ ក្នុងគោលគំនិតនៃការបង្រួម [[ព្រហ្មញ្ញសាសនា]] និង [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]] ឱ្យក្លាយជាសាសនាតែមួយ ដើម្បីបង្កើតបានអរិយធម៌សាសនាដ៏រុងរឿងសម្រាប់មហានគររបស់ព្រះអង្គ ។&lt;ref&gt; Frank Webster Price (1950) [https://books.google.com/books/about/Collier_s_Encyclopedia.html?id=3H9VmUWdIOsC Collier's Encyclopedia: With Bibliography and Index, Volume 18], Publisher: Collier, Original from The Ohio State University &lt;/ref&gt;

=== ព្រហ្មវិហារធម៌ទាំង៤ ===
'''4 Brahma-vihara'''
=== មេត្តា === 
'''Mettā'''

មេត្តា ឬ មេត្រី ([[សំស្ក្រឹត]]: मैत्री) សេចក្តីស្រលាញ់ សេចក្តីរាប់អានគ្នា សេចក្តីសណ្ដោសប្រណី បំណងឲ្យអ្នក​ដទៃ​បាននូវសេចក្តីសុខ ។ 

=== ករុណា ===
'''Karuṇā'''

ករុណា ([[សំស្ក្រឹត]]: करुणा) សេចក្តីអាណិតអាសូរចំពោះខ្លួនឯង និង អ្នកដ៏ទៃ ដោយមិនចង់ឃើញនូវសេចក្ដីទុក្ខ របស់អ្នកដ៏ទៃ និង មានចិត្តប្រាថ្នាចង់ឱ្យអ្នកដ៏ទៃ ឆាប់រួចចាកសេចក្តីទុក្ខនោះ ។

=== មុទិតា ===
'''Muditā'''

មុទិតា ([[សំស្ក្រឹត]]: मुदिता) សេចក្តីរីករាយត្រេកអរ នៅពេលឃើញអ្នកដទៃ បានទទួលសេចក្តីសុខចម្រើន មានចិត្តត្រេកអរ និងអ្នកដទៃ ពេលឃើញអ្នកដទៃបានល្អ មិនមានចិត្តច្រណែន​និន្ទា​ឈ្នានីសឡើយ ។

=== ឧបេក្ខា ===
'''Upekṣā'''

ឧបេក្ខា ([[សំស្ក្រឹត]]: उपेक्षा) សេចក្តីមិនលម្អៀងចិត្ត ការរក្សាចិត្តជាកណ្ដាល មានទស្សនៈវិស័យវែងឆ្ងាយ ប្រកបដោយសេចក្ដីត្រិះរិះ និង ពិចារណា តាមរយៈការប្រតិបត្តិនៃចក្ខុ ។

=== មហាសង្ក្រាន្តសូត្រ ===
'''Maha Sangkran Sutra'''
=== និទានអំពី សិរីមង្គលទាំង៣ប្រការ ===
'''Tales about the three kinds of glory'''

[[File:Khmer New Year – Sangkran.jpg|thumb|[https://en.wikipedia.org/wiki/Mahabrahma Kobil Maha Brahma] and his seven daughter of the week]]

[[File:Kailash north.JPG|thumb|[https://en.wikipedia.org/wiki/Mahabrahma Kobil Maha Brahma] cut his head worshiping to Dhammabal Kumar and keep his head in cave of Mount Kailas.]]

មានតំណាលនិទានថា នៅដើមនៃភទ្ទកប្ប មានសេដ្ឋីម្នាក់លោកមានកូនប្រុសម្នាក់ឈ្មោះថា &quot;ធម្មបាលកុមារ&quot; (Dhamabal Kumar) ដែលមាននូវចំណេះវិជ្ជាដ៏វិសេស ចេះភាសាសត្វ ​និងបានរៀនចេះចប់គម្ពីរត្រៃវេទតាំងពីអាយុបាន ៧ឆ្នាំ ។ សេដ្ឋីបិតាបានសាងប្រាសាទមួយ នាឆ្នេរទន្លេជាប់ដើមជ្រៃធំមួយ ដែលជាទីលំនៅរបស់បក្សីទាំងពួង ដើម្បីធ្វើការសម្មាធិ និងហាត់រៀន &quot;ធម្មបាលកុមារ&quot;បានក្លាយជាអាចារ្យក្មេងសមែ្តងមង្គលទេសនាផេ្សងៗដល់មនុស្សទាំងពួងផងក្នុងលិទ្ធិ [[ពុទ្ធសាសនា]] ។ គ្រានោះការសាបព្រោះព្រះពុទ្ធសាសនារបស់ធម្មបាលកុមារបានល្បីរន្ទឺដល់ &quot;[[ព្រះព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម]]&quot;  ([https://en.wikipedia.org/wiki/Mahabrahma Kobil Maha Brahma]) or ([[អង់គ្លេស]]: Avatar Lokesvara) ជាទេពនៃ &quot;ទេវៈមុខ៤&quot; ដែលជាអ្នកសមែ្តងមង្គលដល់មនុស្សទាំងពួងក្នុងលទ្ធិ [[ព្រហ្មញ្ញសាសនា]] ។ ពេលនោះ[[ស្តេចមហាព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម ]]បានប្រមើរមើលហើយឆ្ងល់ថាហេតុអ្វីបានជា[[ព្រះពោធិសត្វ]]  (Bodhisattva) ទៅចាប់កំណើតជាធម្មបាលកុមារហើយប៊ែរជាចង់លើកពុទ្ធសាសនាឱ្យល្បីរន្ទឺជាង [[ព្រហ្មញ្ញសាសនា]] របស់អត្មាអញទៅវិញ!? ដើម្បីចង់ផ្ចាញ់[[ព្រះពោធិសត្វ]] ដែលចាប់កំណើតជាធម្មបាលកុមារ កុបិលមហាព្រហ្មក៏ក្រឡាខ្លួនជា &quot;សមនៈព្រាហ្មណ៍&quot; (Brahmanism) យាងចុះមកសួរនៅចំនោទប្រស្នា &quot;៣ប្រការ&quot; ដល់ធម្មបាលកុមារ ដោយសន្យាទុកថា បើដោះប្រស្នាបានអត្មាដែលជាសមនៈព្រាហ្មណ៍ នេះបាន អត្មាអញនិងកាត់ក្បាលបូជា ចំពោះធម្មបាលកុមារ តែបើធម្មបាលកុមារដោះប្រស្នានេះមិនរួចទេ អត្មាអញនិងកាត់ក្បាលធម្មបាលកុមារ ដើម្បីបូជាចំពោះព្រហ្មញ្ញសាសនាវិញ ។ ធម្មបាលកុមារសុំឱ្យពន្យារពេលចំនួន ៧ថៃ្ងសិន ដើម្បីគិតប្រស្នា លុះកន្លងទៅ ៦ថៃ្ងហើយក៏នៅតែគិតមិនឃើញដឹងខ្លួនថាព្រឹកនេះនឹង ត្រូវស្លាប់ដោយអាជ្ញាកុបិលមហាព្រហ្មជាប្រាកដហើយដូចេ្នះ គួរតែរត់ ទៅលាក់ខ្លួន ពួនអាត្មាឱ្យឆ្ងាយប្រសើរជាង ។ ការគេចវេសរបស់ធម្មបាលកុមារបានទៅសំរាកនៅ [[ដើមត្នោត]] មួយដែលជាសំបុកសត្វឥន្រី្ទញីឈ្មោលមួយគូអាស្រ័យនៅ ។

** ឥន្ទ្រីទាំងនោះធ្វើជាជជែកគ្នាថា៖
** ឥន្ទ្រីញីសួរថា :តើព្រឹកនេះយើងបានអាហារអ្វីស៊ី? 
** ឥន្រី្ទឈ្មោលឆ្លើយថា : យើងនឹងស៊ីសាច់ ធម្មបាលកុមារ ដែលត្រូវ[[ស្តេចមហាព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម ]]មសម្លាប់ ព្រោះដោះប្រស្នាមិនរួច។ 
** ឥន្រី្ទញីសួរថា តើប្រស្នានោះដូចមេ្តច ? 
** ឥន្រី្ទឈ្មោលឆ្លើយថា : តើវេលាព្រឹកសិរីសួសី្តស្ថិតនៅត្រង់ណានៃមនុស្ស ? 
&quot;ប្រស្នាទី១ ត្រូវឆ្លើយថា នៅមុខ&quot;ហេតុនេះទើបមនុស្សទាំងឡាយត្រូវយកទឹកលប់មុខ ដើម្បីជាមង្គលនៅ ពេលព្រឹក ។​
** ឥន្ទ្រីឈ្មោលបន្ត តើថៃ្ងត្រង់សិរីសួស្ដីស្ថិតនៅត្រង់ណា នៃមនុស្ស ? &quot;ប្រស្នាទី២ ត្រូវឆ្លើយថា នៅដើមទ្រូង&quot; ដែលហេតុនោះពេលថ្ងៃត្រង់ក្ដៅខ្លាំងទើបមនុស្សត្រូវយកទឹកលាងទ្រូងដើម្បីជាមង្គលនៅពេលថ្ងៃ ។
** ឥន្ទ្រីឈ្មោលបន្តទៀត តើវេលាព្រលប់ចូលដេកសិរីសួស្ដីស្ថិតនៅត្រង់ណា នៃមនុស្ស? &quot;ប្រស្នាទី៣ ត្រូវឆ្លើយថា នៅជើងហេតុនេះ ទើបមនុស្សទាំងឡាយត្រូវយកទឹកលាងជើងមុននិងចូលដេកដើម្បីជាមង្គល នៅពេលយប់ ។ ធម្មបាលកុមារបានលឺដូចេ្នះ មានចិត្តសប្បាយរីករាយយ៉ាងខ្លាំង ក៏ត្រឡប់ទៅអាស្រមវិញដើម្បីដោះប្រស្នានៅថៃ្ងទី៧ជាថ្ងៃចុងក្រោយដែលជា
ថ្ងៃអាទិត្យ ។ ក្រោយមកធម្មបាលកុមារបានឆ្លើយដោះស្រាយប្រស្នានោះរួចពី &quot;សមនៈព្រាហ្មណ៍&quot; នោះ ព្រាហ្មណ៍នោះក៏សុខចិត្តចាញ់និងកាត់ក្បាលដើម្បីបូជា ។ ព្រាហ្មណ៍នោះមុននិងកាត់ក្បាលរបស់ខ្លួន បានក្រឡាខ្លួនជា កុបិលមហាព្រហ្មវិញ រួចហៅបុត្រីខ្លួនទាំង៧អង្គ មកប្រាប់ថា ឥឡូវបិតាត្រូវកាត់ក្បាលបូជាចំពោះធម្មបាលកុមារ ដែលចាញ់ភ្នាល់ប្រស្នានោះ តែបើដាក់ក្បាលបិតានៅលើផែនដី ក៏នឹងកើតជាភ្លើងឆេះទាំងលោកធាតុ ហើយបើបោះទៅលើអាកាសនិងគ្មានភ្លៀងរាំងស្ងួត បើចោលក្នុងមហាសមុទ្រទឹកនិងរីងស្ងួតហួតអស់ ចូលបុត្រីយកក្បាលបិតាទៅតម្កល់នារូងភ្នំកៃឡាស ([[អង់គ្លេស]]: [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Mount_Kailash Mount Kailash]) ដូចេ្នះសូមបុត្រីទាំង៧ យកពានមកទទួលក្បាលរបស់បិតា បណ្ដាំចប់ហើយ កុបិលមហាព្រហ្មក៏កាត់ក្បាលហុច ទៅយឱ្យនាង &quot;ទុង្សាទេវី&quot; ដែលជាកូនច្បង ។ នាង [[ទុង្សាទេវី]] ក៏យកពានមាសទៅទទួលក្បាលបិតារួចហោះ ហែរប្រទក្សិណភ្នំព្រះសុម៉ែរុរាជ ជុំចក្រវាឡ តាមផ្លូវព្រះអាទិត្យចរណ៍ គំរប់ចំនួន ៦០នាទី ហើយក៏ដង្ហែរព្រះសិរសាបិតា ទៅប្រតិស្ឋានទុក ក្នុងមណ្ឌលនៅក្នុងគុហាគន្ធៈមាលី នាភ្នំនៃភំ្នកៃឡាស រួចបូជានៅគឿ្រងទិព្វផេ្សងៗ រួចហើយក៏ជុំនំអស់ទេវតា និងទេពនិករ ([https://en.m.wikipedia.org/wiki/Theravada Teravada]) នៃលទ្ធិវេទ ([[អង់គ្លេស]]: [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Vedas Ved]) ទាំងមួយសែនកោដិទៅស្រង់ទឹក អនន់តៈ មហាស្រះ ដែលមានទឹកហូរចេញពីបំពង់ថ្មកែវ នៃមាត់ ព្រះគោឧសភារាជ ដែលជាយាន្តជំនិះរបស់ 
&quot;[[ព្រះឥសូរ]]&quot; ដោយភាពត្រជាក់ត្រជុំក្សេមក្សាន ព្រះហរទ័យ ទើបនាំគ្នាសមទានសីលដោយសេចក្ដីសមនស្សរីករាយគ្រប់ៗព្រះអង្គក្នុង &quot;ភៈគៈវតីសភា&quot; ដែល &quot;ព្រះវិស្វៈកម្មទេវបុត្រ&quot; ជាជាងវិស្វករ នៃឋានសួគ៌ និមត្តថ្វាយ ហើយបន្ទោរបង់នូវអពមង្គលឱ្យជ្រះស្រឡះដើម្បីចំរើននូវសុភមង្គល សិរីសួស្ដីជន្មាយុយុឺនយូរ ដល់មនុស្សសត្វលោកទាំងឡាយ ឱ្យទទួលបាននូវសេចក្ដីសុខតរៀងទៅ ។ លុះ​ដល់​គម្រប់ ១ឆ្នាំជា សង្ក្រាន្ត ​នាងទេវតា​ទាំង ៧ អង្គ ​ក៏​ផ្លាស់​វេនគ្នា មក​អញ្ជើញ ព្រះសិរ​សា[[ស្តេចមហាព្រហ្ម|កុបិលមហាព្រហ្ម ]] ដែលរក្សាទុកក្នុងរូងភ្នំទឹកកកនាភ្នំកៃឡាស ខេត្តហេមពាន នាំចេញមកដំកល់លើពានមាសហោះហើរប្រទក្សិណ ភ្នំព្រះសុម៉ែរុរាជ ចំនួន ៦០នាទី ទើបយាងត្រឡប់ទៅដំកល់ទុក ព្រះសិរសា បិតា នៅកន្លែងដើមវិញ រួចទើប​​ត្រឡប់ទៅស្ថានទេវលោកវិញ ។ &lt;ref&gt; Astrologer Nhim Pen (1947) [https://books.google.com/books/about/Prakratidin_kambuj%C4%81.html?id=yODnAAAAMAAJ Cambodia Calendar], Contributor:	William J. Gedney, Publisher: Association Sutharot, Original from the University of Michigan p.118 &lt;/ref&gt;

=== ពន្យល់និទាន ===
* តួអង្គ កុបិលមហាព្រហ្ម គឺជា អវតារ លោកកេរ្តិ៍ស្វារៈ (Avatar Lokesvara) តំណាងឱ្យ ព្រហ្មវិហារធម៌ទាំង៤ មាន៖ មេត្តា ករុណា មុទិតា និង ឧបេក្ខា ។
* តួអង្គ ធម្មបាលកុមារ គឺជា តួអង្គ ព្រះពោធិសត្វ (Bodhisattva) ក្នុងពុទ្ធសាសនាមហាយាន បុគ្គលដែលអាចដល់ព្រះនិព្វានបាន ប៉ុន្តែពន្យារពេលធ្វើសេចក្ដីប្រស់មេត្តាដល់សត្វលោកដែលរងទុក្ខ ។
* នៅពេលដែល កុបិលមហាព្រហ្ម កាត់ព្រះសិរសាររបស់ខ្លួន ទ្រង់បានធ្មេចព្រះនេត្រ (បិទភ្នែក) រលត់ខន្ធ (khandha) គឺជា​បាតុភូត នៃញាណ ទាំង៥ របស់មនុស្ស ដូចនេះហើយទើបពលរដ្ឋខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ផ្សារភ្ជាប់និង [[ជំនឿការអុជធូប]] ៥សរសៃ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់
អរុក្ខ អារ័ក្ស អ្នកតា ទេវតា មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ។

* ហេតុអ្វី ព្រះកេស កុបិលមហាព្រហ្ម មិនអាចបោះចោលនៅលើអាកាស លើដី និងក្មុងសមុទ្រ ដែលបណ្ដាលឱ្យលោកធាតុទាំងអស់ឆេះវិនាស នោះដោយសារតែ ព្រះកេសរបស់ទ្រង់បានស្រូបយកថាមពលភ្នែកទី៣ របស់ព្រះឥសូរ នៅពេលដែលព្រះឥសូរបានប្រើថាមពលភ្នែកទី៣ ដែលមានសីតុណ្ហភាពជាង ១លានអង្សារ ដុតបំផ្លាញព្រះកេសទី៥ របស់មហាព្រហ្ម ហើយកម្ដៅដែលសេសសល់ក្នុងព្រះកេសរបសមហាព្រហ្មទាំង៤ មានកម្ដៅរហូតដល់ ៥០០០ (៥ពាន់) ទៅ ១០០០០ (១មុឺន) អង្សាសេរ ទើបនិទានឱ្យយកព្រះកេសរបស់ទ្រង់តម្កល់នៅរូងភ្នំទឹកកក ដែលជាភាពត្រជាក់ នាភ្នំកៃឡាស 
(Mount Kailash) ។

* តួអង្គ ទេវតាមហាសង្ក្រាន្ត ទាំង៧ ដែលជាបុត្រី ទាំង៧របស់ កុបិលមហាព្រហ្ម គឺតំណាងឱ្យថ្ងៃទាំង៧ នៅលើផែនដី ដែលរាប់ចាប់ពីកូនច្បង តំណាងឱ្យថ្ងៃអាទិត្យ រហូតដល់ថ្ងៃសៅរ៍ ដែលជារង្វាស់នៃឯក្កតាប្រចាំសប្ដាហ៍ផងដែរ ។

* តួអង្គ ព្រះវិស្វៈកម្មទេវបុត្រ គឺជាតួអង្គ តំណាងឱ្យ ព្រះពិស្ណុការ ជាជាងវិស្វៈករ នៃឋានសួគ៌ ដែលគ្រប់ការសាសង់ទាំងអស់នៅកម្ពុជា ត្រូវសែនព្រេនឧទ្ទិសបួងសួងដល់ទ្រង់ ដើម្បីជាសេចក្ដីសុខក្នុងការងារសាងសង់នេះ ។

== ទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង៧ ==
'''The 7 Devata Sangkran''' 

ទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង៧ សម្ដែងកិរិយា អំពីការចេញហែរ សិរសា កុបិលមហាព្រហ្ម ដោយកំណត់ទៅតាមពេលវេលាច្បាស់លាស់ ជាមួយនិង ឈ្មោះទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង ៧ និង គ្រឿងអាភរណៈ នៃដំណើរមកដល់ដែលបានចងក្រងដោយក្រុម កិច្ចការនៃ ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ១៩៦០ ។ &lt;ref&gt; [[ទេពពិទូរ ឈឹម ក្រសេម]], ចាប ពិន (1960) [https://library.khmerstudies.org/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=3382%20thumbnail-shelfbrowser ព្រះរាជពិធីទ្វាទសមាស ភាគ១, ភាគ២ និងភាគ៣], Publisher: កិច្ចការនៃក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ពុទ្ធសនបណ្ឌិត្យកម្ពុជា ព.ស.២៥១២ Original From: The CKS Library is free to visit, Website: library.khmerstudies.org &lt;/ref&gt;

* បេីចេញហែរនៅវេលាព្រឹកព្រលឹម ដល់ថ្ងៃត្រង់ (ទ្រង់ឈរ) មិនកាន់ខ្សែរបង្ហៀរ ៦ : ០០ ព្រឹក &gt; ១២ : ០០ ថ្ងៃត្រង់
* បេីចេញហែរវេលាថ្ងៃត្រង់ ទល់នឹងព្រលប់ (ទ្រង់អង្គុយពាក់ឆៀង) ១២ : ០០ ថ្ងៃត្រង់ &gt; ៦ : ០០ ល្ងាច
* បើចេញហែរនៅវេលាព្រលប់ ទៅទល់អធ្រាត្រ (ទ្រង់ផ្ទំបេីកព្រះនេត្រ) ៦ : ០០ ល្ងាច &gt; ១២ : ០០ អាធ្រាត
* បេីចេញហែរនៅវេលាអធ្រាត្រ ទៅទល់ភ្លឺ (ទ្រង់ផ្ទំបិទព្រះនេត្រ) ១២ : ០០ រំលងអាធ្រាត &gt; ៦ : ០០ ព្រឹក

{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=10% | ពណ៌អម្ពរពស្ត្រា តំណាងថ្ងៃ
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=15% | ព្រះនាម
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=15% | លម្អរព្រះកាណ៌
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=15% | គ្រឿងអាភរណៈ អលង្ការត្បូង
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=20% | ភក្សាហារ
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=20% | គ្រឿងសាស្ត្រាវុធ ក្នុងព្រះហត្ថ
! style=&quot;background-color:#C0C0C0&quot; width=20% | យាន្តជំនិះ ជាសំស្ក្រឹត
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FF0000;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃអាទិត្យ}} 
| align=&quot;center&quot; | [[ទុង្សាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាទទឹម]]
| align=&quot;center&quot; | [[បទុមរាគ]] &lt;br/&gt; &quot;ត្បូងទទឹម&quot; (Ruby)
| align=&quot;center&quot; | សោយផ្លែឧទុម្ពរ 
(ផ្លែល្វា)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ខ្យងស័ង្ខ]] | ស្តាំ-[[កងចក្រ]]
| align=&quot;center&quot; | ហ្គារូដា गरुड (គ្រុឌ)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃច័ន្ទ}}
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាអង្គាបុស្ប]]
| align=&quot;center&quot; | [[កែវមុក្តា]] &lt;br/&gt;
&quot;គជ់ខ្យង&quot; (Pearl)
| align=&quot;center&quot; | សោយតេលំ तैल &lt;br/&gt; (ប្រេងល្ង ឬ ប្រេងសណ្ដែក)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ឈើច្រត់]] | ស្តាំ-[[ព្រះខ័ន]]
| align=&quot;center&quot; | វ្យាឃ្រ व्याघ्र (ខ្លាធំ)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#7851A9;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃអង្គារ}}
| align=&quot;center&quot; | [[រាក្យៈសាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ឈូក|ផ្កាឈូក]]
| align=&quot;center&quot; | [[កែវមោរ៉ា]] &lt;br/&gt;
&quot;ត្បូងសមុទ្រ​&quot; (Coral)
| align=&quot;center&quot; | សោយលោហិត (ឈាម)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ដងធ្នូ|ធ្នូ]] |ស្តាំ- [[ត្រីសូល៍]]
| align=&quot;center&quot; | អស្សតរ अश्व (សេះ)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#6B8E23;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃពុធ}}
| align=&quot;center&quot; | [[មណ្ឌាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាចម្ប៉ា]]
| align=&quot;center&quot; | [[កែវពិទូរ្យ]] &lt;br/&gt; &quot;ត្បូងភ្នែកឆ្មា&quot; &lt;br/&gt; (Cat'S Eye Gem)
| align=&quot;center&quot; | សោយទឹកដោះសប្បិ &lt;br/&gt; (ទឹកដោះគោច្អិន)
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ឈើច្រត់]] | ស្តាំ-[[ម្ជុល]]
| align=&quot;center&quot; | គទ្រភៈ गर्दभ (លា)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#008000;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍}}
| align=&quot;center&quot; | [[កិរិណីទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត ផ្កាមណ្ឌា ([[ផ្កាមន្ទារ]]) 
| align=&quot;center&quot; | [[កែវមរកត|មរកត]] &lt;br/&gt;
&quot;ត្បូងពណ៌បៃតង&quot; &lt;br/&gt; (Emerald)
| align=&quot;center&quot; | សោយសណ្ដែក ល្ង
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-កាំភ្លើង [[វិជ្រៈ|វជ្រ]]&lt;br/&gt;( ឬ [[កាំភ្លើង]] ឬ [[កាំភ្លើងឈើ]]) | ស្តាំ-[[កង្វេរដំរី]]
| align=&quot;center&quot; | [[គជសារ]]​ कुञ्चर ([[គជសារ|ដំរី]])
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#0000FF;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃសុក្រ}}
| align=&quot;center&quot; | [[កិមិរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ផ្កាចង្កុលណី|ផ្កាចង្កុលណី]] &lt;br/&gt; ([[ផ្កាចង្កុលណី|ផ្ការំចង់]])
| align=&quot;center&quot; | [[ផុស្សរាគ]] புஷ்பராகம் &lt;br/&gt;
&quot;ត្បូងពណ៌លឿង&quot; (Topaz)
| align=&quot;center&quot; | សោយចេកណាំវ៉ា
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ពិណ]] | ស្តាំ-[[ព្រះខ័ន]]
| align=&quot;center&quot; | មហឹសា महिष (ក្របី)
|-
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#301934;&quot; | {{font color | White | ថ្ងៃសៅរ៍}}
| align=&quot;center&quot; | [[មហោទរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; | សៀត [[ត្រកៀត| ផ្កាត្រកៀត]]&lt;br/&gt; ([[ត្រកៀត|ផ្កាកំប្លោក]])
| align=&quot;center&quot; | [[និលរ័ត្ន |និលរ័តន៍]] &lt;br/&gt; &quot;ត្បូងពណ៌ខៀវ ឬ ត្បូងកណ្ដៀង&quot; &lt;br/&gt;
(Sapphire)
| align=&quot;center&quot; | សោយសាច់ទ្រាយ ពពួក ក្ដាន់ ឈ្លូស
| align=&quot;center&quot; | ឆ្វេង-[[ត្រីសូល៍]] | ស្តាំ-[[កងចក្រ]]
| align=&quot;center&quot; | មយូរ៉ា मयूर (ក្ងោក)
|}

=== អត្ថន័យនៃពណ៌មង្គលប្រចាំថ្ងៃទាំង៧ ===  
'''The meaning of 7 color glory of daily happiness'''

អត្ថន័យនៃសំលៀកបំពាក់ ពណ៌មង្គលប្រចាំថ្ងៃ នៃសប្ដាហ៍របស់កម្ពុជា ដែលបានដកស្រង់ចេញពីពណ៌មង្គលរបស់ទេវតាសង្ក្រាន្តទាំង៧ ដែលជាពណ៌តំណាងឱ្យថ្ងៃកំណើតរបស់ពួកគេ បុរាណខ្មែរលោកមានជំនឿយ៉ាងមុតមាំថា ប្រសិនបើពួកគេអនុវត្តដោយស្លៀកពាក់ តាមពណ៌នៃថ្ងៃកំណើតរបស់ពួកគេ នោះពួកគេនិង ជួបនូវភាពជោគជ័យ សុភមង្គល ភាពសុខដុមរមនា សុខភាពល្អ និងសំណាងល្អ, ពណ៌តំណាងថ្ងៃនិមួយៗមានអត្ថន័យដូចតទៅ៖ &lt;ref&gt; Michael Freeman, Gillian Green (2003) [https://books.google.com/books/about/Traditional_Textiles_of_Cambodia.html?id=DYXWAAAAMAAJ Traditional Textiles of Cambodia: Cultural Threads and Material Heritage River Books guides], Publisher: River Books, Original from the University of Michigan p.320 [[ISBN]]: 9748225399 &lt;/ref&gt;​

* '''[[ថ្ងៃអាទិត្យ]]''' {{colorbox|red}} (Red) ពណ៌ក្រហម តំណាងអោយថ្ងៃវីរៈភាព ភាពអង់អាចក្លាហាន ។ 
ថ្ងៃអាទិត្យ ជាក្រុមមនុស្សដែលមិនចេះអែបអបអ្នកដ៏ទៃ បើមានចិត្តពិរោធ (ខឹង) និងកើតជាភ្លើងខ្លាំង ដូចនេះរមែងធ្វើឱ្យកិច្ចការរបស់ខ្លួនតែង ខូចខាតអាសាបង់ឥតការ និង ស្ដាយក្រោយជានិច្ច បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ក្រហមដើម្បីជាមង្គល ចេះគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍ ដែលធ្វើឱ្យខ្លួនគេយល់ថា ខ្លួនរបស់គេនិងធ្វើតែកាងារចាំបាច់ សម្រាប់រូបគេផ្ទាល់ប៉ុនណោះ ។

* '''[[ថ្ងៃច័ន្ទ]]''' {{colorbox|#FFAA1D}} (Bright yellow) ពណ៌លឿងទុំ តំណាងអោយថ្ងៃសមនោស ភាពរីករាយ ។
ថ្ងៃច័ន្ទ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលសេពគប់មិត្តភ័ក្ត បានល្អតែដំបូងប៉ុនណោះ លុះយូរទៅច្រើនព្រងើយៗដាក់គ្នា ហើយក៏បាត់បង់ទំនាក់ទំនងដែលអាចបង្កើតជាឱ្យកាស និង ប្រយោជន៍ដល់រូបគេ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌លឿងទុំដើម្បីជាមង្គល ចេះធ្វើសេចក្ដីសមនោស ចេះរក្សាទំនាក់ទំនង ការប្រាស្រ័យទាក់ទង ដើម្បីបានជាប្រយោជន៍តទៅមុខទៀត ។ 

* '''[[ថ្ងៃអង្គារ]]''' {{colorbox|#7851A9}} (Royal Purple) ពណ៌ស្វាយ តំណាងអោយថ្ងៃអាថ៍កំបាំង ភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង ។
ថ្ងៃអង្គារ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលពោពេញទៅដោយហេតុផលច្រើន គេច្រើនមានសេចក្ដីភ័យព្រួយច្រើនទៅលើរឿងកាងារអ្វីមួយ ជាមនុស្សខ្លាចមុខខ្លាចក្រោយ ធ្វើកិច្ចការអ្វីមួយច្រើនអែអង់ និងពឹងពាក់ទៅលើអ្នកដទៃ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ស្វាយ ដើម្បីជាមង្គល បង្កើនសេចក្ដីក្លាហាន និងភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង នោះកិច្ចការអ្វីៗក៏បានសម្រេចផងដែរ ។

​​* '''[[ថ្ងៃពុធ]]''' {{colorbox|#6B8E23}} (Olive drab
) ​ពណ៌សុីលៀប តំណាងអោយថ្ងៃសុទិដ្ឋិនិយម ភាពជាអ្នកដឹកនាំ ។
ថ្ងៃពុធ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលច្រើនតែមើលងាយការងារ និង ស្ថានកាល ហើយចូលចិត្តនិយាយអួតអាងទៅអ្នកដ៏ទៃ និងមិនចេះខ្លាចអ្នកណាឡើយ ដូចនេះហើយរូបគេផ្ទាល់ច្រើនសម្បូរគេស្អប់ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌សុីលៀប ជាមង្គលដើម្បីឱ្យមានគំនិតសុទិដ្ឋិនិយម ការយល់ល្អគិតល្អចំពោះអ្នកដទៃ ទើបអាចដឹកនាំខ្លួនឯងបានល្អគេចចេញពីការស្អប់ខ្ពើមផងដែរ ។

* '''[[ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍]]''' {{colorbox|green}} (Green) ពណ៌បៃតង តំណាងអោយថ្ងៃវិនិច្ឆ័យ ​ភាពរីកចម្រើនរុងរឿង ។
ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលមិនចូលចិត្តការនិយាយស្ដីច្រើន ហើយការងាររបស់គេច្រើនមានប្រសិទ្ធភាព ព្រោះគេជាមនុស្សម៉ត់ចត់ចំពោះការងារផងដែរ តែគេច្រើនមានសេចក្ដីថ្នាំងថ្នាក់ចំពោះអ្នកជុំវិញខ្លួន ដោយការគិតអវិជ្ជមានទៅលើអ្នកដ៏ទៃ និងការចាប់កំហុសរបស់អ្នកដ៏ទៃ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌បៃតង ជាមង្គលដើម្បីឱ្យរូបគេចេះវិនិច្ឆ័យ ថ្លឹងថ្លែង ព្រោះការចាប់កំហុសអ្នកដ៏ទៃ បង្កើតបានតែការមិនចុះសំរុងគ្នា និងមិនធ្វើឱ្យរូបគេមានភាពរីកចម្រើនរុងរឿងនោះទេ ។ 

* '''[[ថ្ងៃសុក្រ]]''' {{colorbox|blue}} (Blue) ពណ៌ខៀវ តំណាងអោយថ្ងៃប្ដេជ្ញាចិត្ត ភាពអំណត់ព្យយាម ។
ថ្ងៃសុក្រ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលមិនទុកចិត្តអ្នកដ៏ទៃជាងរូបគេផ្ទាល់នោះទេ ទោះក្នុងសភាពណា ការណ៍ណាក៏ដោយ រូបគេចូលចិត្តសួរដេញដោល បញ្ជាក់សំដីគ្នាណាស់ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ខៀវ ជាមង្គល ព្រោះភាពអំណត់ព្យាយាម និងការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់អ្នក សុទ្ធតែកើតមានបានដោយសារថ្វីដៃរបស់ខ្លួនផ្ទាល់ ។

* '''[[ថ្ងៃសៅរ៍]]''' {{colorbox|#301934}} (Dark Purple) ពណ៌ព្រីងទុំ តំណាងអោយថ្ងៃរាក់ទាក់ ​ភាពប្រាកដនិយម ។ ថ្ងៃសៅរ៍ ជាក្រុមមនុស្ស ដែលចូលចិត្តជួយអ្នកដទៃ ច្រើនជាទីទុកចិត្តដល់អ្នកដ៏ទៃ ដោយបែបនេះហើយ ទើបរូបគេទទួលបានអំណោយជារឿយៗ ពីអ្នកដ៏ទៃ ហើយជាអ្នកពូកែរៀបពាក្យពេចន៍ច្រើនចាក់បណ្ដោយ ហើយចេះប្រើពាក្យផ្អែមគ្រប់កាលៈទេសៈ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពណ៌ព្រីងទុំ ឬ ស្វាយក្រម៉ៅ ជាមង្គល ព្រោះភាពរាក់ទាក់របស់អ្នក និងបង្កើនភាពប្រាកដនិយមទៅលើផ្នត់គំនិតរបស់អ្នកដ៏ទៃ ដែលមានគំនិតមិនល្អទៅលើរូបអ្នក ។

== អត្ថន័យ នៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''The meaning of Khmer New Year'''

ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ (Khmer New Year) មានន័យថា ពិធីបុណ្យឆ្លងឆ្នាំថ្មី របស់ប្រជាជាតិខ្មែរ ដែលផ្សារភ្ជាប់ ទៅនិងវប្បធម៌ចំរុះរបស់ពួកគេ ។ បុរាណចារ្យ លោកឱ្យប្រើពាក្យ &quot;ចូលឆ្នាំខ្មែរ&quot; ជាផ្លូវការណ៍ ដើម្បីសម្គាល់ថា នេះជាពិធីចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ជាតិសាសន៍ខ្មែរ ដែលមានតាំងពីការរាប់ឆ្នាំ តាមប្រតិទិន ចុល្លសករាជ (Chulasakaraj) ដែលកម្ពុជាចាប់ផ្ដើមរាប់ក្នុងឆ្នាំ ៦៣៧ នៃគ.សករាជ ដែលគិតចាប់ពី ស.វទី៧ មកម៉្លេះ ដែលគេបានតាំងវេលា តាមផ្កាយនក្ខត្តឬក្ស ចូលមកកាន់មេសៈរាសី ដែលមានស័កចំនួន ១០ ប៉ុនណោះដូចជា៖ ឯក​ស័ក, ទោស័ក, ត្រី​ស័ក, ចត្វាស័ក, បញ្ចស័ក, ឆស័ក, សប្តស័ក, អដ្ឋស័ក, នព្វស័ក, សំរឹទ្ធិស័ក ។

=== កតព្វកិច្ចចូលរួមរបស់ប្រជាជនខ្មែរ ===
ក្នុងនាមជាប្រជាជាតិខ្មែរ ត្រូវចូលរួមថែរក្សា ការពារ
លើកស្ទួយ ទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ របស់យើងដូចម្ដេចខ្លះ ?

'''ការរក្សានូវអត្ថន័យចូលឆ្នាំខ្មែរ'''

* ការតែងដេគ័រលម្អផ្ទះ នៅថ្ងៃចូលឆ្នាំ ។
* ថែរក្សាវប្បធម៌នៃការព្យួរគោមផ្កាយ ។
* មានធុងទឹកនៅពីមុខផ្ទះ សម្រាប់ជះទៅលើអ្នកដំណើរ ទំនៀមមិនអាចកែប្រែ និង លុបចោលបាន របស់ដូនតាអង្គរ តំណាងឱ្យសិរីសួស្ដីបីប្រការ ។
* នូវតែរក្សាការលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ នាំប្រជាជនចាកឆ្ងាយ អំពីល្បែងសុីសងពាលា នៅថ្ងៃចូលឆ្នាំ ។
* រាជការទៅប៉ូលិសមានសមត្ថកិច្ច ឬ មន្ត្រីអាជ្ញាធរ នៅពេលឃើញអ្នកណាម្នាក់ បានលេងជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ដោយខ្វះក្រមសីលធម៌ ដូចជា៖ ការជះទឹកកខ្វក់ ការគប់ថង់ទឹក ការបន្លំស្ទាបប្រដាប់ភេទផ្សេងៗ អាជ្ញាធរត្រូវចុះចាប់ពួកគេយកទៅអប់រំ បើមាននូវការរាជការណាមួយ ក្នុងរូបភាពបែបនេះពិតមែន ។
* គ្រប់វត្តអារ៉ាម មានបង្ហាញនូវទស្សនីយភាពរបាំប្រជាប្រិយ ដូចជា៖ របាំគោះត្រឡោក របាំគោះអង្រែ 
របាំក្ងោកប់ៃលិន ការសម្ដែងល្ខោន និង ការសម្ដែងយុីកេរ ផ្សេង ល-។

== ថ្ងៃនៃមហាសង្ក្រាន្ត ==
'''Date of Great Maha Sangkran'''

{| class=&quot;wikitable&quot;
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=10% | ឆ្នាំ 
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | ថ្ងៃចូលឆ្នាំ
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | ទេវតាសង្ក្រាន្ត
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=10% | ពណ៌មង្គល
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | ម៉ោងមកដល់
! style=&quot;background-color:#BEBEBE&quot; width=20% | សត្វតំណាងឆ្នាំ 

|-
| align=&quot;center&quot; | 2020
| align=&quot;center&quot; | 13 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; |{{font color | White | ពណ៌លឿងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 20:48 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំជូត (កណ្ដុរ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2021
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មណ្ឌាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#6B8E23;&quot; |{{font color | White | ពណ៌សុីលៀប }} 
| align=&quot;center&quot; | 04:00 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំឆ្លូវ (គោ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2022
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[កិរិណីទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#008000;&quot; |  {{font color | White | ពណ៌បៃតង }}
| align=&quot;center&quot; | 10:00 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំខាល (ខ្លា)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2023
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[កិមិរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#0000FF;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ខៀវ }} 
| align=&quot;center&quot; | 16:00 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំថោះ (ទន្សាយ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2024
| align=&quot;center&quot; | 13 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មហោទរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#301934;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ព្រីងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 22:24 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំរោង (នាគ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2025
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; |{{font color | White | ពណ៌លឿងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 04:48 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំម្សាញ់ (ពស់)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2026
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[រាក្យៈសាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#7851A9;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ស្វាយ }} 
| align=&quot;center&quot; | 10:48 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំមមី (សេះ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2027
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មណ្ឌាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#6B8E23;&quot; |{{font color | White | ពណ៌សុីលៀប }} 
| align=&quot;center&quot; | 16:48 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំមមែ (ពពែ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2028
| align=&quot;center&quot; | 13 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[កិរិណីទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#008000;&quot; |  {{font color | White | ពណ៌បៃតង }}
| align=&quot;center&quot; | 23:12 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំវក (ស្វា)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2029
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[មហោទរាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#301934;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ព្រីងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 05:36 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំរកា (មាន់)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2030
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[ទុង្សាទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FF0000;&quot; |{{font color | White | ពណ៌ក្រហម }} 
| align=&quot;center&quot; | 11:36 AM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំច (ឆ្កែ)
|-
| align=&quot;center&quot; | 2031
| align=&quot;center&quot; | 14 មេសា
| align=&quot;center&quot; | [[គោរាគៈទេវី]]
| align=&quot;center&quot; style=&quot;background:#FFAA1D;&quot; |{{font color | White | ពណ៌លឿងទុំ }} 
| align=&quot;center&quot; | 17:36 PM 
| align=&quot;center&quot; | ឆ្នាំកុរ (ជ្រូក)
|}

== ប្រវត្តិចូលឆ្នាំខ្មែរ ==
'''Khmer New Year History'''

ប្រវត្តិចូលឆ្នាំខ្មែរ ត្រូវបានគេយល់ឃើញថាបានប្រារព្ធលើកដំបូងតាំងពី ស.វទី៧ មកម៉្លេះ ដោយការចាប់ផ្ដើមរាប់នៅប្រតិទិនជាលើកដំបូងរបស់កម្ពុជានោះគឺ ចុល្លសករាជ (ច.សក) ចាប់ផ្ដើមរាប់ចាប់ពីថ្ងៃចន្ទ ១២កើត ខែចេត្រ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ពុទ្ធសករាជ ១១៨១, នេះបើយោងតាមវចនានុក្រមខ្មែរ ភាគ ១ ទំព័រ ១៥២ ។ រីឯព្រះរាជពង្សាវតាក្រុងកម្ពុជា ដែលរៀបរៀងដោយលោក [[ទេពពិទូរ ឈឹម ក្រសេម]] នោះ ក៏បានឱ្យដឹងដែរថាព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី១ ទ្រង់បានចេញព្រះរាជឱង្ការឱ្យប្រើប្រាស់ចុល្លសករាជជាលើកដំបូង ក្នុងពុទ្ធសករាជ ១១៨១ ត្រូវនឹងគ្រិស្ដសករាជ ៦៣៧ ពោលគឺក្នុងពេលដែលទ្រង់ឡើងសោយរាជ្យសម្បត្តិនៅរាជធានីឦសានបុរៈ គឺនៅតំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក [[ខេត្តកំពង់ធំ]] បច្ចុប្បន្ន ។ ចុល្លសករាជ (Chulasakaraj) ដែលកម្ពុជាហៅថា សករាជតូច ព្រោះមានការសម្គាល់ឆ្នាំតែ ១០ ប៉ុនណោះ ដូចជា៖ ឯកស័ក (១) ទោស័ក (២) ត្រីស័ក (៣) ចត្វាស័ក (៤) បញ្ចស័ក (៥) ឆស័ក (៦) សប្តស័ក (៧) អដ្ឋស័ក (៨) នព្វស័ក (៩) សំរឹទ្ធស័ក (១០) ។&lt;ref&gt; Prince  Varacakraraṇariddhi (1935) [https://books.google.com/books/about/Pakkhaga%E1%B9%87an%C4%81vidh%C4%AB_n%E1%BA%8F%E1%B9%85_pakkhasamr.html?id=BzjRAAAAMAAJ Pakkhagaṇanāvidhī nyn pakkhasamrec], Publisher: 	Cambodia. Bibliothèque Royale, Braḥ Rajapaṇṇālǎy, Original from the University of Michigan p.108 &lt;/ref&gt; ក្រោយមកដោយសារ ចុល្លសករាជ ជាសករាជតូច មិនអាចកំណត់ខែឆ្នាំ តាមឯក្កតា ជាក់លាក់បាន កម្ពុជាក៏ផ្លាសប្ដូរមកប្រើប្រតិទិន &quot;មហាសករាជ&quot; (Mahasakaraj) ដែលកម្ពុជាហៅថា សករាជធំ ដោយចាប់ផ្ដើមរាប់ជាលើកដំបូង នាស.វទី៩ គ.សករាជ ៨៨៩ ត្រូវនិងរជ្ជកាលព្រះបាទ [[យសោវរ្ម័នទី១]] ដែលមហាសករាជ បានចាប់កំណើតនៅ [[ប្រទេសឥណ្ឌា]] នៅថ្ងៃ១កើតខែចេត្រ គ.សករាជ ៧៨ ត្រូវនិងថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា ដែលយកឈ្មោះតាមព្រះបាទ (សក/សៈកៈ) ។ ប្រតិទិនរបស់ មហាសករាជ គិតតាមដំណើរគោលចរ របស់ព្រះច័ន្ទ នៃរង្វាស់ឆ្នាំ &quot;ចន្ទគតិ&quot; ដូច្នេះ ការរាប់មហាសករាជ គេត្រូវគិតតាមថ្ងៃខែ របស់ចន្ទគតិ មិនគិតតាមសុរិយាគតិឡើយ មហាសករាជថ្មី គេរមែងរាប់ចាប់ពីថ្ងៃ១កើត ខែចេត្រ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ទើបព្រះបរមរាជវាំងមាននូវកិច្ចពិធី ត្រស្តិសង្ក្រាន្ត ដែលធ្វើឡើង៣ថ្ងៃ មុនថ្ងៃ១កើត ខែចេត្រជារៀងរាល់ឆ្នាំ ធ្វើនៅថ្ងៃទី ១៣.១៤.១៥ រោចខែផល្គុន ។ មហាសករាជ មានការរាប់សម្គាល់ខែទាំង១២ នៃចន្ទគតិ ដូចជា៖ ១.បុស្ស (Bŏss) ២.មាឃ (Méakh) ៣.ផល្គុន (Phâlkŭn) ៤.ចេត្រ (Chêtr) ៥.ពិសាខ (Pĭsakh) ៦.ជេស្ឋ (Chésth) ៧.អាសាឍ (Asath) ៨.ស្រាពណ៍ (Srapôn) ៩.ភទ្របទ (Phôtrôbât) ១០.អស្សុជ (Âssŏch) ១១.កត្តិក (Kâtdĕk) ១២.មិគសិរ (Mĭkôsĕr) ។&lt;ref&gt; Q́um Būv (1970) [https://books.google.com/books/about/S%C5%ABryay%C4%81tra_%E1%B8%B7oe%E1%B9%85_s%C4%83k_prakratidin.html?id=YODKrbHKG-EC Sorya Trei Leung Sak], Publisher: Cambodian Buddhist Academy Original from	the University of Michigan p.138 &lt;/ref&gt; រហូតដល់ចុងសម័យអង្គរ យោងតាមកំណត់ត្រាលោក ចូវតាខ្វាន់ (Zhou Daguan) ដែលមកដល់អាណាចក្រខ្មែរ ក្នុងឆ្នាំ ១២៩៦ នៃគ.សករាជ លោកបានធ្វើដំណើរចេញពីតំបន់អ្នកស្រុកចេនឡា មកតាមបឹងទន្លេសាប មកដល់តំបន់អង្គរ ក្នុងខែសីហា លោកអាចយល់ច្រឡំនៅ [[ពិធីបុណ្យអុំទូក]] ថាជាពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំ របស់កម្ពុជាដែលធ្វើឡើងនៅខែ មិគសិរ ត្រូវនិងខែទី១១ របស់ចិន ដែលលោកបានពណ៌នាអំពីការប្រកួតអុំទូក មានបណ្ដែតគោម និង អុចកាំជ្រួច ផងដែរ រហូតលោកបន្តស្នាក់នៅអស់ពេល ៨ខែ លោកបានកត់ត្រាអំពីពិធីបុណ្យរដូវក្ដៅរបស់កម្ពុជា ដែលអ្នកស្រុកនាតំបន់អង្គរបានលេងជះទឹកដាក់គ្នារយៈពេលជាច្រើនថ្ងៃ និងបានប្រមូលទឹកមកពីគ្រប់ទិសទីនាថ្ងៃចុងក្រោយ យកមកស្រោចស្រពបដិមារព្រះពុទ្ធដែលគេបានយកមកដង្ហែរចំនួន ២៥អង្គ ផងដែរ ។ អរិយធម៌កម្ពុជា បានប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួនតាំងពីខែចេត្រ ដែលត្រូវជាខែទី៤ នៃខែមេសា តាំងពីស.វទី៧ មកម៉្លេះ តែដោយភាពល្អៀងនៃប្រតិទិនចន្ទគតិ ខែទី១២ មិគសិរ អាចល្អៀងមកខែទី១ ហើយខែចេត្រទី៤ អាចល្អៀងមកខែទី៥ ហើយខែបន្តបន្ទាប់ទៀតមានការល្អៀងចូលគ្នាជាបន្តបន្ទាប់ ទើបកម្ពុជាសំរេចប្ដូរមករាប់ សុរិយាគតិវិញ ក្នុងសម័យអណាព្យាបាលបារាំង រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ មានន័យថាយើងចូលឆ្នាំ នៅមេសៈរាសី តាមប្រតិទិនពុទ្ធសាសនាដដែល គ្រាន់តែយើងផ្លាសប្ដូរឯក្កតានៃការរាប់លំដាប់ខែប៉ុនណោះ ដោយប្ដូរពីចន្ទគតិ ទៅសុរិយាគតិ វិញដើម្បីភាពជាក់លាក់នៃរង្វាស់ខែក្នុងមួយឆ្នាំ ។ ដោយសុរិយាគតិ គេគិតតាមក្បួនរាសីចក្រ ដែលព្រះអាទិត្យធ្វើដំណើរចេញពី មីនរាសី (Pisces) គឺជាសញ្ញាហោរាសាស្ត្រទីដប់ពីរ និងចុងក្រោយនៅក្នុងរាសីចក្រ វាលាតសន្ធឹងពី 330° ទៅ 360° នៃរយៈបណ្តោយលំហអាកាស នៅក្រោមរាសីចក្រត្រូពិច ព្រះអាទិត្យឆ្លងកាត់តំបន់នេះនៅចន្លោះថ្ងៃទី 19 ខែកុម្ភៈ ដល់ថ្ងៃទី 20 ខែមីនា ហើយធ្វើដំណើរចូលដល់ មេសរាសី (Aries) ទីតាំងនៅអឌ្ឍគោលលំហអាកាសខាងជើង ដោយព្រះអាទិត្យនិងដើរត្រង់ពីលើក្បាល ហៅថា &quot;សាមញ្ញសង្ក្រាន្ត&quot; កំដៅព្រះអាទិត្យឡើងក្ដៅជាងខែទាំងពួង ប្រជាប្រុសស្រីនិងបានសំរាកពីស្រែចម្ការរបស់ពួកគេ បន្ទាប់មកពួកគេអាចប្រមូលទិន្នផលក្នុងខែនេះផងដែរសម្រាប់ការត្រៀមអបអរពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ខ្លួន ដោយសារតែអាកាសធាតុក្ដៅនេះហើយទើបកើតមានទំនៀមលេងជះទឹករបស់ដូនតាខ្មែរបុរាណ មកដល់បញ្ចុប្បន្ននេះ ។&lt;ref&gt; Bejr Sál (1966) [https://books.google.com/books/about/Bidh%C4%AB_prac%C4%81%E1%B9%83_%E1%B9%AD%C3%A1p_b%C4%ABr_khae.html?id=8Eis4PLIPp0C Bidhī pracāṃ ṭáp bīr khae], Publisher: Buṭdh Sāsanapaṇḍity, Original from University of California, Berkeley p.76 &lt;/ref&gt;

=== ចន្ទគតិ === 
ចន្ទគតិ បា. ( ន. )  ដំណើរព្រះចន្ទ : លើកខែតាមចន្ទគតិ, កំណត់ថ្ងៃខែតាមចន្ទគតិ ។
ចន្ទគតិកាល បា.  ( ន. ) កាលរដូវដែលកំណត់តាមដំណើរព្រះចន្ទក្នុងឆ្នាំមួយៗ ចែកជារដូវមាន ៣ គឺ ហេមន្តៈ រដូវរងា មាន ៤ ខែ រាប់តាំងពីថ្ងៃ ១ រោច ខែកត្ដិក ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែផល្គុន, គិម្ហៈ រដូវក្ដៅមាន ៤ ខែ រាប់ពីថ្ងៃ ១ រោចខែផល្គុន ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែអាសាឍ, វស្សា រដូវភ្លៀងមាន ៤ ខែ រាប់ពីថ្ងៃ ១ រោចខែអាសាឍ ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែកត្ដិក, រួមទាំងបីរដូវជា ១២ខែ ត្រូវជា គម្រប់១ឆ្នាំ, តែបើឆ្នាំ ដែលមានអធិកមាសលើស ខែអាសាឍ ២ ដង នោះ ត្រង់គិម្ហៈរដូវ មាន ៥ខែ គឺរាប់ពីត្រឹមថ្ងៃ ១រោច ខែផល្គុន ទៅដល់ថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែទុតិយាសាឍ, ឆ្នាំនោះមាន ១៣ ខែ, ហៅថា ឆ្នាំមានអធិកមាស ។ បើឆ្នាំមានអធិកវារៈ ត្រង់ខែជេស្ឋត្រូវមាន ៣០ថ្ងៃ ខុសពីធម្មតា ខែអាសាឍ ជួនកាលមាន ២ដង
* មុនឈ្មោះ – បឋមាសាឍ 
* ក្រោយឈ្មោះ – ទុតិយាសាឍ 
បើយកលេខប្រើជាជំនួសខែ បឋមាសាឍ ត្រូវដាក់លេខ ៨ ក្រោមសូន្យ ( ᧠ ), ខែ ទុតិយាសាធ ត្រូវដាក់លេខ ៨ ពីរតម្រួតលើគ្នា ( ᧰ ) ចន្ទមណ្ឌល ក្នុងអាកាសក៏ហៅថា ខែដែរ : សំពះព្រះខែ, ខែរះ, និង ខែលិច ។ 
ទុតិយាសាឍ –យ៉ាសាត បា.; សំ. ( ន. ) (ទុតិយាសាឡ្ហ; ទ្វិតីយាសាឍ) ឈ្មោះខែអាសាឍទី ២ គឺខែអាសាឍក្រោយ ជាគូគ្នានឹងខែអាសាឍទី ១ គឺខែអាសាឍមុនដែលហៅថា បឋមាសាឍ (មានតែក្នុងឆ្នាំណាដែលមានអធិកមាស គឺឆ្នាំដែលត្រូវលើកខែអាសាឍ ២ ដងបំពេញតាមចន្ទគតិ) ហៅខែ ទុតិយាសាឍ ។

== កំណត់ត្រា ពាក្យ សង្ក្រាន្ត ==
[[File:Songkran in Khmer inscription.png|thumb|Songkrant in Khmer inscription]]
* សិលាចារឹក [[ប្រាសាទទេពប្រណម]] K.290 &lt;ref&gt; Tep Pranam temple stone inscription K.290 in (Saka 937 = A.D. 1015), Angkor Database.Asia [https://books.google.com.kh/books?id=_0N5tAEACAAJ&amp;dq=Tep+Pranam+temple+stone+inscription+K.290&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwju_fKmyJXuAhVigtgFHXymBx0Q6AEwAXoECAIQAg Vibrancy in Stone: Masterpieces of the Danang Museum of Cham Sculpture], Publisher: River Books, p.287 [[ISBN]]: 6167339996 &lt;/ref&gt;​
* សិលាចារឹក [[ប្រាសាទភិមានអាកាស]] K.291 និយាយពីការ សែនដង្វាយក្នុងឆ្នាំថ្មី &lt;ref&gt; Phimeanakas temple stone inscription K.291 
Speaking of offerings in the new year in (Saka 832 = A.D. 910)
Sachchidanand Sahai (2012)[https://books.google.com.kh/books?id=rgaVIEbNQVQC&amp;q=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;dq=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiyqJTdypXuAhXOAnIKHXn-BI8Q6AEwAHoECAMQAg The Hindu Temples in Southeast Asia: Their Role in Social, Economic and Political Formations], Publisher: Indian Institute of Advanced Study, University of Minnesota p.368 [[ISBN]]: 8173054282 &lt;/ref&gt;​
* សិលាចារឹក [[ប្រាសាទបឹងមាលា]] K.989 និយាយពីការ រៀបដង្វាយថ្វាយគ្រូបុរោហិត ក្នុងឆ្នាំថ្មី &lt;ref&gt; [https://books.google.com.kh/books?id=rgaVIEbNQVQC&amp;q=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;dq=Phimeanakas+temple+stone+inscription+K.291&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiyqJTdypXuAhXOAnIKHXn-BI8Q6AEwAHoECAMQAg Beng Mealea temple stone inscription K.989 Talk about the New Year's Eve offering​ to Astrologer​ of the rules.] The University of Minnesota &lt;/ref&gt;​
* សិលាចារឹក ភ្នំសណ្ដក [[ខេត្តព្រះវិហារ]] K.195 បានចារឹកថា គប្បីរក្សាគ្រឿងដង្វាយដល់ព្រះ ប្រចាំថ្ងៃសង្ក្រាន្ត &lt;ref&gt; Phnom Sondok in Preah Vihear Province stone inscription K.195 Talk about one should keep the offering to God in the day of Songkran [https://books.google.com.kh/books?id=iKM0AQAAIAAJ&amp;q=Vihear+Province+stone+inscription&amp;dq=Vihear+Province+stone+inscription&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjDrPL30pXuAhVc_XMBHWasACsQ6AEwCHoECAcQAg Khmer: History and Treasures of an Ancient Civilization] the University of California &lt;/ref&gt;​

== សេចក្តីប្រតិកម្ម ==
* មានការផុសនិយាយពីវប្បធម៌ចូលឆ្នាំខ្មែរ របស់បងប្អូនមួយចំនួនលើបណ្ដាញសង្គម Facebook និង Youtube ដែលប្រាសចាកពី កំណត់ត្រានៃឯកសារយោងទាំងស្រុង ការលើកឡើងដោយគ្មានប្រភពច្បាស់លាស់ ដោយផុសថា ទេវតាទាំង៧អង្គ ជាប្រពន្ធរបស់ ព្រះឥន្ទ្រ ពិធីលេងជះទឹក ជារបស់បរទេសជាដើម និង តាមរយៈសារព័ត៌មានមួយចំនួន ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យមានការយល់ច្រឡំដល់ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនធំ ។ អត្ថបទនៃ ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ដែលរៀបរាប់ខាងលើនេះ បានធ្វើការស្រាវជ្រាវអស់រយៈពេល 4 ឆ្នាំ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2018 មក ដែលឯកសារមួយចំនួនធំ បានរកឃើញនៅបណ្ណាល័យអន្តរជាតិធំៗ នាក្រៅប្រទេស ដូចនេះសូមធ្វើការកែតម្រូវ ខ្លឹមសាររបស់បងប្អូន ដែលផុសអំពីទំនៀមចូលឆ្នាំខ្មែរ ឱ្យបានច្បាស់លាស់ សូមអរគុណ ។

* អត្ថបទទាំងមូល មិនដាក់ប្រភពឯកសារ តាមសៀវភៅមហាសង្ក្រាន្តរបស់លោក អុឹម បុរិន្ទ នោះទេ ព្រោះប្រភពមួយចំនួនធំក្នុងសៀវភៅនេះ ដាក់ Credit យកមកពីតម្រាសង្ក្រានរបស់ថៃ ដែលប្រាសចាកតាមតម្រារបស់ខ្មែរ ។ ដូចជា៖ ការផ្លាសប្ដូរឈ្មោះ ទេវតា ក្នុងសៀវភៅមហាសង្ក្រាន្ត ដែលនាំឱ្យមានភាពច្របូលច្របល់ជាច្រើនលើកច្រើនសារ ទុង្សាទេវី ទៅជា ទុង្សទេវី ទៅជា ធុង្សៈទេវី រាក្យសាទេវី ទៅជា រាក្សសាទេវី, មហោទរាទេវី ទៅជា មហោធរៈទេវី រូបគ្របមុខ កាយវិការយាងមករបស់ទេវតា ខុសក្បួនតម្រា យកគ្រឿងពណ៌ត្បូងប្រដាប់កាយ ទៅធ្វើជាពណ៌មង្គលផ្សេងៗ ល ។

== សេចក្តីប្រតិកម្ម លើកទី 2 ==
* ការលើកឡើងចំពោះ បណ្ឌិតសភាអក្សរសាស្ត្រមួយរូបចំពោះពិធីលេងជះទឹកនៅកម្ពុជា ហាក់ដូចជាឆ្ងាយពីជំនាញរបស់លោកម្នាក់នោះ ចំពោះវប្បធម៌ប្រពៃណីជាតិកម្ពុជា តាមរយៈ ការលើកឡើងជាបន្តបន្ទាប់ដែលខុសពីជំនាញរបស់ពួកគេ ។
មានដូចជា៖ គ្រូបង្រៀន ដេប៉ាតឺម៉ង់ ផ្នែកគណិតវិទ្យា បណ្ឌិតសភាផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ មន្ត្រីជំនាញផ្នែក
សារពត៌មាន ព្រះសង្ឃផ្នែកធម្មទាន បុគ្គលផ្នែកអចលនទ្រព្យ ផ្សេងៗ ពួកគេគ្មានការងារធ្វើ ឬ យ៉ាងណា ចាំមកអង្គុយតែទើសឆ្កឹះឆ្កៀល វប្បធម៌ទំនៀមរបស់កម្ពុជាតាមការយល់ឃើញ របស់ពួកគេ ពេលខ្លះពួកគេ ចង់កែប្រែ ឬ ចង់លុបបំបាត់នៅទំនៀមវប្បធម៌របស់កម្ពុជាថែមទៀត ។ 

* ពិធីលេងជះទឹក ដែលផ្លាសប្ដូរពីការលេងដោយជះទឹក តាមរយៈ ត្រឡោកដូង វិវត្តន៍មក កាធុនដាក់ទឹក បន្តមកផ្ទិលទឹក រហូតជឿនលឿនដល់ មានកាំភ្លើងជ័រ បាញ់ទឹក ដើម្បីជាភាពងាយស្រួលក្នុងការរក្សាបរិមាណទឹកដាក់នៅតាមខ្លួនរបស់ពួកគេ អ្វីដែលសំខាន់កុំបោះបង់នៃការលេង ព្រោះនិងបណ្ដាលឱ្យទំនៀមរបស់យើងធ្លាក់ទៅដៃប្រទេសជិតខាង យើងនិងគ្មានឬសគល់នៃការតតាំង រហូតដល់រាប់រយជំនាន់ឯណោះ ។

* វាគួរតែមន្ត្រីជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ជាអ្នកបកស្រាយពីផលប៉ះពាល់ មើលទៅដូចគ្មានឃើញប៉ះពាល់អ្វីសោះ បើតាមបុរាណចារ្យ ក្ដាប់បាន មានតែជនបរទេសគាត់ពោលសរសើរ ពីការលេងជះទឹក បាញ់ទឹកនៅសៀមរាប ហើយពួកគេចង់មកលេងបែបនេះនៅឆ្នាំបន្ទាប់នេះទៀត ភ្ញៀវទេសចរណ៍អន្តរជាតិ អាចថានិងសម្រុកមកច្រើនជាងនេះទៀត នៅពេលដែលពលរដ្ឋខ្មែរលេងកាំភ្លើងជ័របាញ់ទឹកកាន់តែច្រើន ប្រាកដជាមានអ្នកវិនិយោគ មកបើករោងចក្រផលិតកាំភ្លើងជ័រនេះបន្ថែមទៀត កម្ពុជាចំណេញពី ទេសចរណ៍ជាតិ និង អន្តរជាតិផង ចំណេញទាំងកំណើនការងារក្នុងស្រុកផង ដូចជាមិនឃើញចំនុចដែលមើលទៅគួរឱ្យខាំធ្មេញដាក់សោះ !!។

=== ចុះបើយើងប្រើក្អមជះទឹកវិញ និងមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ ? ===

* ក្អមទឹក ជាវត្ថុដែលមានកស្តួច សម្រាប់ដាក់ទឹក 
គេអាចត្រឹមយក មកចាក់ទឹក ឬ ច្រូចទឹកបាន តើយើងជះទឹកយ៉ាងដូចម្ដេច បើវាមានបរិមាណធ្ងន់ ? ភាគច្រើនខ្មែរពីបុរាណ ប្រើវាដោយការកណ្ដៀត និង ទូលក្អម ប៉ុនណោះ គិតចាប់ពី សម័យអង្គរ មកដល់សង្គមរាស្ត្រនិយម រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ មិនដែលជួបសោះការយកក្អមដាក់ទឹកមកជះគ្នានេះ តើលោកបណ្ឌិតនោះបាន រកឃើញរបកគំហើញនេះពីណាដែរ ?  
បើតាមបុរាណចារ្យ យល់ឃើញ ការយកក្អមទឹកមកជះគ្នា មានហានិភ័យណាស់ អាចបង្ករជាអំពើហិង្សា គប់គ្នារបួសស្លាប់ដោយក្អម បង្ករតែសេចក្ដីអន្តរាយដល់ទំនៀមខ្មែរប៉ុនណោះ ។ មានតែល្បែងប្រប្រិយមួយគត់ដែលគេប្រើក្អម នោះគឺ ល្បែងវាយក្អម ហើយមិនមានកំណត់ត្រាណាផ្សេងដែលខ្មែរបុរាណបានកត់ត្រាទុក អំពីបែបផែននៃការលេងក្អមបែបផ្សេងពីនេះទៀតនោះទេ សូមអរគុណ ។

== សេចក្តីស្នើសុំ ចំពោះបងប្អូនសារពត៌មាន ==
* នៅក្នុងថ្ងៃដ៏វិសេស នាថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ បុរាណចារ្យ សូមស្នើសុំ ចំពោះបងប្អូនសារពត៌មានមួយចំនួន សូមកុំបង្ហោះ សេចក្ដីមិនល្អនៅក្នុងបណ្ដាញសង្គមនាថ្ងៃចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិរបស់ខ្លួនអី វាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេចក្ដីរីករាយ និងបង្កើតបានផ្នត់គំនិត នៃរូបភាពភ័យខ្លាច ធ្វើឱ្យឪពុកម្ដាយនៃពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន សម្រេចចិត្តខុស នៃការបិទសិទ្ធសេរីភាពរបស់កូន មិនឱ្យលេងទៅតាមទំនៀមរបស់ដូនតាខ្លួន ធ្វើឱ្យកូនៗរបស់ពួកគេរងនូវសម្ពាធផ្លូវចិត្តឈានដល់ការប្រព្រឹត្តនូវអបាយមុខផ្សេងៗ ដូចជា៖ សេពគ្រឿងញៀន លេងល្បែងសុីសង ផ្សេងៗ ដោយសាររូបភាព ឬ Video របស់បងប្អូនសារពត៌មានមួយចំនួន ដែលបានយករូបភាពគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗនៃប្រទេសដ៏ទៃមកធ្វើការផុសចាក់ដោតដល់អារម្មណ៍របស់ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន បង្កើតឱ្យមានការតិះដៀលដល់ជាតិសាសន៍ខ្លួនគ្រប់រូបភាព គិតចាប់ពីសមញ្ញជន ព្រះសង្ឃរហូតដល់គ្រូ បណ្ឌិតដេប៉ាតឺម៉ង់ ផងដែរ សូមអរគុណ និង អរព្រះគុណ ។

=== ក្រមសីលធម៌ពត៌មាន ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ===
* មិនគួរផុសពីពត៌មាន លាបពណ៌នយោបាយណាមួយក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3ថ្ងៃ ។
(មិនថាបក្សនយោបាយទាំងអស់នៅកម្ពុជា)
* មិនគួរផុសសេចក្ដីកើតទុក្ខ ណាមួយក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3 ថ្ងៃ ។
* មិនគួរផុសរូបភាពចលាចលណាមួយ ក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3 ថ្ងៃ ។ 
* មិនគួរផុស ពីចេទនាបុគ្គលណាមួយ ក្នុងការបង្អាក់ វប្បធម៌ និង ទំនៀមនៃការលេង ជះទឹក និង ប៉ាតម៉្សៅ ។
* សូមចូលរួមផ្សព្វផ្សាយ កន្លែងទេសចរណ៍ សំខាន់ៗ ឬ ភាពសប្បាយរីករាយណាមួយ ដើម្បីជួយជម្រុញវិស័យទេសចរណ៍ជាតិ ។
(មានន័យថាសារពត៌មានរួមចំណែកជួយដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ)
* មិនគួរផុសសេចក្ដីអន្តរាយ នៃបណ្ដាលប្រទេសផ្សេងៗនៅលើពិភពលោកក្នុងថ្ងៃចូលឆ្នាំខ្មែរ ចំនួន 3 ថ្ងៃ ។

== សេចក្ដីសង្វែគ ==
* រាល់ពេលចូលឆ្នាំខ្មែរម្ដងៗ យើងតែងតែទទួលបានការលាបពណ៌ពីជនអគតិមួយចំនួន អំពីទំនៀម លេងជះទឹក និង ប៉ាតម្ស៉ៅ ហើយកង្វះការយល់ដឹងរបស់ពួកគេសឹងតែរំលាយ ទំនៀមនេះចោលទៀតផង ។ឧទាហរណ៍៖ ពេលចូលឆ្នាំម្ដងៗ នៅតំបន់ ក មានពិធីលេងសប្បាយៗទៅតាមទំនៀម 30 ទៅ 40 ប្រភេទឯណោះ ហើយ តំបន់ ខ មានលេងទៅតាមទំនៀម 20 ទៅ 30 ប្រភេទប៉ុនណោះ រីឯតំបន់ គ មានលេងទៅតាមទំនៀមក្រោម 20 ប្រភេទអីចឹងទៅ ហើយតំបន់ ឃ មានទំនៀមលេងសប្បាយតែ 4 ទៅ 5 ប្រភេទតែប៉ុនណោះ ស្របពេលដែលប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយតាមទូរសព្ទដៃចាប់ផ្ដើមបើកទូលាយ មនុស្សតំបន់ ឃ ដែលគាត់មានទំនៀមលេងតិចតួច ក៏បង្ហោះលាបពណ៌ ឌឺដងជេរដៀល ទៅតំបន់ ក ដែលគេមាន មានពិធីលេងសប្បាយៗទៅតាមទំនៀម 30 ទៅ 40 ប្រភេទឯណោះ ដូចនេះ មនុស្សក្នុងតំបន់ ឃ ពួកគាត់មិនបានស្វ័យសិក្សា ទៅលើមនុស្ស ក្នុងតំបន់ ក នោះទេ គាត់ប្រឹងវាយប្រហារមួយឈ្នះដៃ ដើម្បីឱ្យអ្នកដទៃមើលឃើញថា មានតែពួកគាត់ទេ ជាអ្នកការពារថែរក្សានៅទំនៀមវប្បធម៌ខ្មែរកន្លងមក ។ ចុះតំបន់ ក ដែលគេខំប្រឹងប្រែងរក្សាទំនៀមពីដើមរៀងមក ពួកគេមិនចេះឈឺចាប់ឬយ៉ាងណា ដែលទ្រាំមើល ពួកដង្កូវដូចអ្នកមកបំផ្លាញតែខ្មែរគ្នាឯងឱ្យរលាយ សឹងគ្រប់ជំនាន់ ។ យូរៗទៅ ទៅជាពួករៀនបានតិច ពួកអក្ខរកម្ម និង ពួករៀនជំនាញផ្នែកផ្សេងសោះ ចេះមកបកស្រាយ ទំនៀមវប្បធម៌ខ្មែរ ប៉ាតណាប៉ាតណី នាំឱ្យច្របល់សង្គមខ្មែរម្ដងហើយម្ដងទៀត តាមផ្នត់គំនិតដ៏សំរាមរបស់ពួកគេ ដែលក្រុមបុរាណចារ្យ មិនអាចទទួលយកបាន ក្នុងបរិបទនេះ ។

== សេចក្តីថ្កល់ទោស ==
* សូមអំពាវនាវ ឱ្យអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចទាំងអស់ 
ក៏ដូចជាថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងវប្បធម៌ និង ក្រសួងពត៌មាន សូមចូលរួមបញ្ឈប់ដាច់ខាត រាល់ជន់ទាំងឡាយណាដែលស្លៀកពាក់តែងកាយ ជាពួកទេវតា ហើយយកទៅធ្វើជាសេចក្ដីលេងសើចបង្ហោះជាការលេងកំប្លុកកំប្លែង ផុសនៅតាមបណ្ដាញសង្គមផ្សេងៗ ដែលប្រាសចាកពីសេចក្ដីគោរពរបស់ដូនតាខ្មែរទាំងស្រុង ដែលសំលៀកបំពាក់ទាំងនេះត្រូវបានចាត់ទុកជា សំលៀកបំពាក់ថ្លៃថ្នូរ និងជានិមិត្តរូបតំណាងឱ្យរបាំទេវៈរបស់កម្ពុជាផងដែរ ដែលយើងគ្រប់គ្នាសម្គាល់ថា ជាសំលៀកបំពាក់នៃរបាំព្រះរាជទ្រព្យ ។

== កិច្ចពិធីទាក់ទងនិងគោម នៅកម្ពុជា ==
'''Lantern Ceremony in Cambodia'''

* '''ពិធីព្យួរគោម''' ប្រារព្ធនៅក្នុងពិធីបុណ្យ 
[[ចូលឆ្នាំខ្មែរ]] ។ English: Lantern hanging ceremony held in the festival Khmer New Year.(April)

* '''ពិធីបង្ហោះគោម''' ប្រារព្ធនៅក្នុងពិធីបុណ្យ [[វិសាខបូជា]] ។ English: Lantern launching ceremony held in the festival Vaisak Worship Day.(May) Worshipping to Buddha Ceremony.

* '''ពិធីបណ្ដែតគោម''' ប្រារព្ធនៅក្នុង [[ពិធីបុណ្យអុំទូក]] ។ English: Lantern Floating Ceremony '' 'Held in Cambodia Water Festival or Bon Om Touk (November)

== ដូចច្នេះ ==
'''See also'''

តើពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី មេសៈរាសី មាននៅប្រទេសណាខ្លះ នៃតំបន់អាសុីភាគខាងត្បូង ?
តើពួគគេចាប់ផ្ដើមប្រារព្ធពិធីចូលឆ្នាំរបស់ខ្លួននៅពេលណា ?

'''(New Year fall in April)'''

* (Khmer New Year) Start in 7th century 637 AD

* (Songkran Thai New Year) Start in 19th century 1888 AD 

* (Pi Mai Laos New Year) Start in 14th century

* (Tamil New Year in Southern India) start in 3rd century

* (Sinhalese New Year Sri Lanka) Start in 5th century

* (Vaisakhi in Northern India) Start in 19th century 1801 AD

* (Nepal New Year) Start in 16th century

* (Thingyan New Year Myanmar) Start in 11th century

* (Dai New Year Chinese) Start in 14th century 1380 AD

* (Pohela Boishakh New Year Bangladesh) Start in 7th century

== ឯកសារយោង ==</text>
      <sha1>edmyk6a7y01wpl83m73qhqmac07qqv3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ទំព័រគំរូ:ប្រអប់ព័ត៌មាន កម្មវិធីទូរទស្សន៍/doc</title>
    <ns>10</ns>
    <id>45755</id>
    <revision>
      <id>281861</id>
      <parentid>272333</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T22:12:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>177.73.98.170</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Usage */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43713" xml:space="preserve">{{This|television programs|the infobox for specific models of televisions|Template:Infobox television model}}
{{Documentation subpage}}
{{High-use}}
{{Auto italic title|italic_title|short=yes}}
{{Template shortcut|Infobox TV}}
{{Lua|Module:Check for unknown parameters|Module:Infobox/dates|Module:InfoboxImage|Module:Infobox television|Module:Infobox television disambiguation check|Module:String}}
{{Uses Wikidata|P856}}

'''Infobox television''' is used to create an [[WP:Infobox|infobox]] which summarizes the main information of a particular television or internet program and can also be used for television films.

== Usage ==
{{ {{PAGENAMETDOC}}
| italic_title         = no
| image                = Example-serious.jpg
| image_upright        = 1.1
| image_alt            = Alt text for image
| caption              = ''caption''
| alt_name             = ''alt_name''
| native_name          = ''native_name''
| ចំណងជើងដើម     =  ''ចំណងជើងដើម''
| genre                = ''genre''
| creator              = ''creator''
| based_on             = ''based_on''
| inspired_by          = ''inspired_by''
| developer            = ''developer''
| writer               = ''writer''
| screenplay           = ''screenplay''
| story                = ''story''
| director             = ''director''
| editor               = ''editor''
| creative_director    = ''creative_director''
| presenter            = ''presenter''
| starring             = ''starring''
| judges               = ''judges''
| voices               = ''voices''
| narrated             = ''narrated''
| theme_music_composer = ''theme_music_composer''
| open_theme           = ''open_theme''
| end_theme            = ''end_theme''
| composer             = ''composer''
| country              = ''country''
| language             = ''language''
| num_seasons          = ''num_seasons''
| num_series           = ''num_series''
| num_episodes         = ''num_episodes''
| list_episodes        = Template:Infobox television
| executive_producer   = ''executive_producer''
| producer             = ''producer''
| news_editor          = ''news_editor''
| location             = ''location''
| cinematography       = ''cinematography''
| animator             = ''animator''
| camera               = ''camera''
| runtime              = ''runtime''
| company              = ''company''
| distributor          = ''distributor''
| budget               = ''budget''
| network              = ''network''
| picture_format       = ''picture_format''
| audio_format         = ''audio_format''
| first_run            = ''first_run''
| first_aired          = ''first_aired'' (''released'')
| last_aired           = ''last_aired''
| preceded_by          = ''preceded_by''
| followed_by          = ''followed_by''
| related              = ''related''
| website              = https://www.example.com
| production_website   = https://www.example.com
}}

&lt;section begin=infobox /&gt;
&lt;syntaxhighlight lang=&quot;html&quot; style=&quot;overflow: auto;&quot;&gt;
{{Infobox television
| image                = 
| image_upright        = 
| image_size           = 
| image_alt            = 
| caption              = 
| alt_name             = 
| native_name          = &lt;!-- {{Infobox name module|language|title}} or {{Infobox name module|title}} --&gt;
| genre                = &lt;!-- Must be reliably sourced --&gt;
| creator              = 
| based_on             = &lt;!-- {{Based on|title of the original work|creator of the original work|additional creator(s), if necessary}} --&gt;
| inspired_by          = &lt;!-- {{Based on|title of the original work|creator of the original work|additional creator(s), if necessary}} --&gt;
| developer            = 
| writer               = 
| screenplay           = 
| story                = 
| director             = 
| creative_director    = 
| presenter            = &lt;!-- Organized by broadcast credit order, with new main cast added to the end of the list --&gt;
| starring             = &lt;!-- Organized by broadcast credit order, with new main cast added to the end of the list --&gt;
| judges               = &lt;!-- Organized by broadcast credit order, with new main cast added to the end of the list --&gt;
| voices               = &lt;!-- Organized by broadcast credit order, with new main cast added to the end of the list --&gt;
| narrated             = 
| theme_music_composer = 
| open_theme           = 
| end_theme            = 
| composer             = 
| country              = 
| language             = 
| num_seasons          = &lt;!-- Or num_series. Increment when new seasons/series begin. See template documentation for more info. --&gt;
| num_episodes         = &lt;!-- Value is incremented when new episodes air. See template documentation for more info. --&gt;
| list_episodes        = 
| executive_producer   = 
| producer             = 
| news_editor          = &lt;!-- Content editor or editors of a current affairs/political show such as Newsnight. --&gt;
| location             = &lt;!-- Nation the series was primarily filmed in, if different from the nation of origin. --&gt;
| cinematography       = 
| animator             = 
| editor               = &lt;!-- Film editors --&gt;
| camera               = &lt;!-- Either Single-camera or Multi-camera --&gt;
| runtime              = &lt;!-- Reliable source required --&gt;
| company              = &lt;!-- Production companies only --&gt;
| distributor          = 
| budget               = 
| network              = 
| picture_format       = 
| audio_format         = 
| first_run            = &lt;!-- The nation in which the series first aired, if different from country parameter --&gt;
| first_aired          = &lt;!-- {{Start date|YYYY|MM|DD}} or |released= {{Start date|YYYY|MM|DD}}, but not both --&gt;
| last_aired           = &lt;!-- {{End date|YYYY|MM|DD}} --&gt;
| preceded_by          = 
| followed_by          = 
| related              = &lt;!-- To be used only for remakes, spin-offs, and adaptations --&gt;
| website              = &lt;!-- Remove or comment out this parameter line completely if URL exists on or is moved to Wikidata; use |website_title= to change the display title. --&gt;
| production_website   = &lt;!-- use |production_website_title= to change the display title. --&gt;
}}
&lt;/syntaxhighlight&gt;
&lt;section end=infobox /&gt;
{{clear}}

=== Parameters ===
Link people only if they have articles. For most of the fields below, if there are multiple entries, separate them using {{tl|Plainlist}} or {{tl|Unbulleted list}}. When adding data to fields, do not use small text as this reduces the size of the text to below 85% of the page font size. See [[Wikipedia:Manual of Style/Accessibility#Text]] for more information.

{| class=&quot;wikitable&quot;
! scope=&quot;col&quot; | Parameter
! scope=&quot;col&quot; | Explanation
|-
&lt;!----------General----------&gt;
! scope=&quot;row&quot; | italic_title
| A &quot;no&quot; value will disable the automatic italicization of the article's name. This parameter should not be used most of the time.
|-
! scope=&quot;row&quot; | name
| The name of the television program, film or miniseries, defaults to the page name. Should not be used if the name is the same as the article title as the infobox handles this automatically. If set, use the full name and do not wikilink it.
|-
! scope=&quot;row&quot; | ចំណងជើងដើម
| ដាក់ឈ្មោះជាភាសាអង់គ្លេស
|-
! scope=&quot;row&quot; | image
| [[Help:Files|A suitable image]] relevant to the show. The image does not need to be wikilinked and should exclude &quot;File:&quot; e.g. &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;Example.png&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; Typically the image will be the series' title card, although this is not mandated. Free content should be used where available.
|-
! scope=&quot;row&quot; | image_size
| Width of the image in pixels, excluding &quot;px&quot;. If not specified the image width defaults to the value explained in {{para|image_upright}}. The size should not be set greater than 300px.
|-
! scope=&quot;row&quot; | image_upright
| Use of this parameter is preferred to using {{para|image_size}}, as it allows [[Wikipedia:Autosizing images|auto-sizing of images]] according to user preferences. By default the infobox image scales to upright=1.13 (which is 1.13 × 220 px if the default thumbnail size has not been changed at [[Special:Preferences]]). The size should not be set to a value that would result in an image width greater than 300px. See [[#Calculating &quot;image_upright&quot;|help below]] for guidance on determining the value to be used.
|-
! scope=&quot;row&quot; | image_alt
| Alt text, as required by [[MOS:ALT]]. It may include wikilinks.
|-
! scope=&quot;row&quot; | caption
| A caption explaining the image. An image of the title card including the title logo, or the logo only, of the show does not need a caption.
|-
! scope=&quot;row&quot; | alt_name
| An alternative name by which the television program is known.
|-
! scope=&quot;row&quot; | native_name
| Insert the native title using the {{tl|Infobox name module}} template if it is different from the displayed title; please visit that template's page for full instructions. This parameter is for the native title only, i.e. it should not be used to add translated titles to the infobox. Example: {{nowrap|&lt;nowiki&gt;{{Infobox name module|ta|பாசமலர்}}&lt;/nowiki&gt;}} will display the Tamil native name in the infobox – &quot;ta&quot; is the [[ISO 639|ISO 639 code]] for Tamil.
|-
! scope=&quot;row&quot; | genre
| The genre of the show. Examples listed at [[Television genre|Film and television genres]]. Link if an article is available. Genres must be reliably sourced.
|-
! scope=&quot;row&quot; | creator
| The show's creator or creators. This should be used over {{para|developer}} if the show is based on original material i.e. ''[[Lost (TV series)|Lost]]'' or ''[[Law &amp; Order]]'', unless a reliable source attributes a person with the title &quot;creator&quot;.
|-
! scope=&quot;row&quot; | based_on
| Insert the title of the source material and the name(s) of the source material writer(s). Use {{tl|based on}} or similar formatting where possible. Use this field if a series is based on previously produced or published material, such as films, books, plays, articles, old screenplays etc, and is explicitly credited as such. Do not use this field where the source material is ambiguous or can not be reliably sourced. If a work was inspired by another, use {{para|inspired_by}}.
|-
! scope=&quot;row&quot; | inspired_by
| Insert the title of the source material that inspired the series and the name(s) of the source material's writer(s). Use {{tl|based on}} or similar formatting where possible. Use this field if a series is inspired by previously produced or published material, such as films, books, plays, articles, old screenplays etc, and is explicitly credited as such. Do not use this field where the source material is ambiguous or can not be reliably sourced. If a work was based on another, use {{para|based_on}}.
|-
! scope=&quot;row&quot; | developer
| The show's developer or developers. This should be used over {{para|creator}} if the show is based on non-original material i.e. ''[[The Walking Dead (TV series)|The Walking Dead]]'' or ''[[Smallville]]'', unless a reliable source attributes a person with the title {{para|developer}}.
|-
! scope=&quot;row&quot; | writer
| The show's writer or writers. Do not use if the show has many (5+) writers.
|-
! scope=&quot;row&quot; | screenplay
| Used for television films. Insert the name(s) of the screenplay writer(s). Use this field instead of the normal writer field if films divide writing credits between screenplay and story writers. In addition, link each writer to their appropriate article if possible
|-
! scope=&quot;row&quot; | story
| Used for television films. Insert the name(s) of the story writer(s). Use this field instead of the normal writer field if films divide writing credits between screenplay and story writers. In addition, link each writer to their appropriate article if possible.
|-
! scope=&quot;row&quot; | director
| The show's [[Film director|director]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | creative_director
| The show's [[creative director]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | {{Unbulleted list|presenter}}
| The show's presenters or hosts. Presenters are listed in original credit order followed by order in which new presenters joined the show. Years or seasons should not be included.
|-
! scope=&quot;row&quot; | starring
| The show's starring cast. Cast are listed in original credit order followed by order in which new cast joined the show. Character names, years, or seasons should not be included.
|-
! scope=&quot;row&quot; | judges
| If the show involves judges, list them here. Judges are listed in original credit order followed by order in which new judges joined the show. Years or seasons should not be included.
|-
! scope=&quot;row&quot; | voices
| Any voice artists used in the show. Cast are listed in original credit order followed by order in which new cast joined the show. Character names, years, or seasons should not be included.
|-
! scope=&quot;row&quot; | narrated
| The show's credited [[narrator]](s) (if applicable). Years or seasons should not be included.
|-
! scope=&quot;row&quot; | theme_music_composer
| The name of the composer of the show's theme music. For non-theme music composer, use {{para|music}}.
|-
! scope=&quot;row&quot; | music
| The name of the composer of the show's music. For the theme music composer, use {{para|theme_music_composer}}.
|-
! scope=&quot;row&quot; | open_theme
| The name of the opening theme for the show.
|-
! scope=&quot;row&quot; | end_theme
| The name of the ending theme for the show.
|-
! scope=&quot;row&quot; | composer
| The principal composer or composers providing incidental music for the show's episodes.
|-
! scope=&quot;row&quot; | country
| The show's country of origin. Do not use flag icons, as this places an unnecessary emphasis on nationality - see [[MOS:INFOBOXFLAG]] for a detailed rationale. Do not link to a country article, e.g., &lt;nowiki&gt;[[&lt;/nowiki&gt;[[United States]]&lt;nowiki&gt;]]&lt;/nowiki&gt;, per [[WP:OVERLINK]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | language
| The original language or languages of the show. Do not link to a language article, e.g., &lt;nowiki&gt;[[&lt;/nowiki&gt;[[English language]]&lt;nowiki&gt;|English]]&lt;/nowiki&gt;, per [[WP:OVERLINK]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | {{Unbulleted list|num_seasons|num_series}}
| The number of seasons (US) or series (UK) produced. Use one or the other, not both. The parameter should only be incremented once the first episode of that season or series has aired, or if a [[Wikipedia:Reliable sources|reliable source]] confirms production has commenced. An [[Wikipedia:Citing sources|inline citation]] is required if the total number of seasons produced is greater than the number aired.
|-
! scope=&quot;row&quot; | num_episodes
| The number of episodes released. This parameter should only be incremented when new episodes air. An [[Wikipedia:Citing sources|inline citation]] is required if the total number of episodes produced is greater than the number aired, such as in the case of a show being cancelled.
|-
! scope=&quot;row&quot; | list_episodes
| If a Wikipedia &quot;List of&quot; article exists for the show's episodes, put its name here. Do not use a link (i.e. do not include &lt;nowiki&gt;[[ ]]&lt;/nowiki&gt;).
|-
&lt;!----------Production-specific----------&gt;
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align: center;&quot; | Production-specific
|-
! scope=&quot;row&quot; | executive_producer
| The executive producer or producers of the show.
|-
! scope=&quot;row&quot; | producer
| The producer or producers of the show.
|-
! scope=&quot;row&quot; | news_editor
| This field should be used to indicate the senior reporter who oversees the writing of news and magazine video content for a current affairs/political show such as [[Newsnight]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | location
| Production location, i.e. where the show is/was primarliy shot. Leave blank if same as country of origin above.
|-
! scope=&quot;row&quot; | cinematography
| The director of [[cinematography]] or lead [[cameraman]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | animator
| The animator or animators of the show.
|-
! scope=&quot;row&quot; | editor
| The [[Film editing|film editor(s)]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | camera
| Either [[Single camera setup|Single-camera]] or [[Multicamera setup|Multi-camera]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | runtime
| Episode duration. Should not include commercials and should be approximated, e.g. &quot;22–26 minutes&quot; for most half-hour shows.
|-
! scope=&quot;row&quot; | company
| The names of the production company or companies that funded/organized series production. Note: sub-contractors hired to perform production work, e.g. animation houses, special effects studios, post-production facilities etc. should not be included here, as this may create confusion about the nation(s) of origin. Instead, use sourced prose in the article's Production section to explain these details.
|-
! scope=&quot;row&quot; | distributor
| The names of the original distribution company or companies.
|-
! scope=&quot;row&quot; | budget
| Used for television films. The budget of the television film or miniseries.
|-
&lt;!----------Broadcast-specific----------&gt;
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align: center;&quot; | Broadcast-specific
|-
! scope=&quot;row&quot; | network
| The original network(s) on which the show has appeared. Do not add foreign broadcasters here. Use links if articles are available.
|-
! scope=&quot;row&quot; | picture_format
| The video or film format in which the show is or was originally recorded or broadcast ([[Black and white]], [[Film]], [[405-line]], [[NTSC]], [[PAL]], [[SECAM]], [[HDTV]] [[720p]], [[HDTV]] [[1080i]], [[4K resolution|4K]] [[Ultra-high-definition television|UHDTV]]). Do not use &quot;[[SDTV]]&quot; as it is ambiguous. Note that aspect ratios (4:3, 16:9 etc) are not a format and should not be included.
|-
! scope=&quot;row&quot; | audio_format
| The format in which the show's sound is broadcast ([[Monaural]], [[Stereophonic sound|Stereophonic]], [[Surround sound|Surround]]).
|-
! scope=&quot;row&quot; | first_run
| The country or region where the show was first broadcast. Omit if the same country as country of origin above or if the show has only been broadcast in one country or region. Do not link to a corresponding article per [[WP:OVERLINK]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | {{Unbulleted list|first_aired|released}}
| Date the show first aired on its original network (''first_aired''), or was released on [[streaming media]] sites such as [[Netflix]] (''released''). Only insert the date after it has happened. The parameter is not restricted to a &quot;premiere&quot; date. In the event a program airs a full &quot;preview&quot; episode on TV in advance of a premiere, that date should be used instead. Use {{tl|Start date}} (e.g. &lt;nowiki&gt;{{Start date|1981|2|26}}&lt;/nowiki&gt;) so that the date is included in the template's [[hCalendar]] microformat, and is properly formatted according to a reader's Wikipedia date and time [[Special:Preferences|preferences]]. Add {{mono|&lt;nowiki&gt;|df=y&lt;/nowiki&gt;}} if the article [[WP:DATERET|uses]] the dmy date format.
|-
! scope=&quot;row&quot; | last_aired
| The first air date of the show's last episode on its original network. Use &quot;present&quot; if the show is ongoing or renewed and {{tl|End date}} if the show is ended. Only insert the last episode's date after it has happened. In some cases the fate of a program might be uncertain, for example if there are no announcements that a show has been renewed. If such a program has not aired a new episode in 12 months, &quot;present&quot; can be changed to the date the last episode aired, using {{tl|End date}}. This does not imply the series has been cancelled, rather that the program &quot;last aired&quot; on that date. This is to prevent programs from being listed as &quot;present&quot; in perpetuity. In the event that a program resumes airing after a long hiatus, such as more than 12 months between episodes or cancellation and subsequent renewal, the date is simply replaced with &quot;present&quot; to reflect the &quot;current&quot; status of the program.
|-
&lt;!----------Chronological----------&gt;
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align: center;&quot; | Chronological
|-
! scope=&quot;row&quot; | preceded_by
| If Show A was a predecessor of Show B, insert the name of Show A and production years − name in italics (linked if possible) followed by year-to-year in parentheses, e.g. &lt;nowiki&gt;''[[That Ol' Show]]'' (1956–1957)&lt;/nowiki&gt;. This parameter should ''not'' be used to indicate a program that preceded another in a television lineup (i.e. the 8pm show vs the 8:30pm show), or to indicate what show replaced another in a specific time slot (ex: ''Temperatures Rising'' held the 8pm time slot before being replaced by ''Happy Days'').
|-
! scope=&quot;row&quot; | followed_by
| If Show A was a successor of Show B, insert the name of Show A and production years (as for {{para|preceded_by}} above). This parameter should ''not'' be used to indicate a program that followed another in a television lineup (i.e. the 8pm show vs the 8:30pm show), or to indicate what show replaced another in a specific time slot (ex: ''Temperatures Rising'' held the 8pm time slot before being replaced by ''Happy Days'').
|-
! scope=&quot;row&quot; | related
| Related TV shows, i.e. remakes, spin-offs, adaptations for different audiences, etc. For example, [[The Office (British TV series)|''The Office'' (British TV series)]] and [[The Office (American TV series)|''The Office'' (American TV series)]]; ''[[The Upper Hand]]'' and ''[[Who's the Boss?]]''; etc.. Note that simply sharing crossover episodes does not make series related.
|-
&lt;!----------External links----------&gt;
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align: center;&quot; | External links
|-
! scope=&quot;row&quot; | website
| The show's official website (usually hosted by the network or production company). Only enter the URL; Do not use {{tl|URL}} as formatting is automatic. If the URL exists on Wikidata this field may be omitted. If the Wikidata URL is no longer valid, it may be suppressed by using {{para|website|hide}}.
|-
! scope=&quot;row&quot; | website_title
| The name of the official website. If omitted, the default title is 'Website'.
|-
! scope=&quot;row&quot; | production_website
| A secondary official website (usually hosted by the network or production company). Only enter the URL; formatting is automatic. (Do not use {{tl|URL}} in this parameter.)
|-
! scope=&quot;row&quot; | production_website_title
| The name of the production website. If omitted, the default title is 'Production website'.
|}

=== Controlling line-breaking in embedded bulletless lists ===
Template {{tlx|nbsp}} may be used with {{tlx|wbr}} and {{tlx|nowrap}} to control line-breaking in bulletless lists embedded in the infobox (e.g. cast and other credits lists), to prevent wrapped long entries from being confused with multiple entries. See [[Template:Wbr/doc#Controlling line-breaking in infoboxes]] for details.

{{#section:Template:Infobox Australian place/doc|image_upright}}

=== TemplateData ===
{{Collapse top|title=[[Wikipedia:TemplateData|TemplateData]] documentation used by [[Wikipedia:VisualEditor|VisualEditor]] and other tools}}
{{TemplateData header|noheader=1}}
&lt;templatedata&gt;
{
	&quot;description&quot;: &quot;Infobox used on articles about television and web programs.&quot;,
	&quot;params&quot;: {
		&quot;italic_title&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Italic title&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;A \&quot;no\&quot; value will disable the automatic italicization of the article. This parameter should not be used most of the time.&quot;
		},
		&quot;name&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Television program name&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The name of the television program, film or miniseries, defaults to the page name. Should not be used if the name is the same as the article title as the infobox handles this automatically. If set, use the full name and do not wikilink it.&quot;
		},
		&quot;image&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Image&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;wiki-file-name&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: true,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;An image relevant to the show.&quot;
		},
		&quot;image_size&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Image size&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;number&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Width of the image in pixels, excluding \&quot;px\&quot;. If not specified the image width defaults to the value explained in \&quot;image_upright\&quot;. The size should not be set greater than 300px.&quot;
		},
		&quot;image_upright&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Image upright&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;number&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Use of this parameter is preferred to using \&quot;image_size\&quot;, as it allows auto-sizing of images according to user preferences. By default the infobox image scales to upright=1.13 (which is 1.13 × 220 px if the default thumbnail size has not been changed at Special:Preferences). The size should not be set to a value that would result in an image width greater than 300px. See help below for guidance on determining the value to be used.&quot;
		},
		&quot;image_alt&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Image alt&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Alt text, as required by MOS:ALT. It may include wikilinks.&quot;,
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;alt&quot;
			]
		},
		&quot;caption&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Image caption&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;A caption explaining the image.&quot;
		},
		&quot;alt_name&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Additional show names&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;An alternative name by which the television program is known.&quot;
		},
		&quot;native_name&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Native name&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Native title. Should only be used, if the native title differs from the common film title.&quot;
		},
		&quot;genre&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Genre&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The genre of the show. Examples listed at Film and television genres.&quot;
		},
		&quot;creator&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Creator&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's creator or creators.&quot;
		},
		&quot;based_on&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Based on&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The title of the source material and the name(s) of the source material writer(s). Use this field if a series is based on previously produced or published material, such as films, books, plays, articles, old screenplays etc, and is explicitly credited as such. Do not use this field where the source material is ambiguous or can not be reliably sourced. If a work was inspired by another, use inspired_by.&quot;
		},
		&quot;inspired_by&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Inspired by&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The title of the source material that inspired the series and the name(s) of the source material's writer(s). Use this field if a series is inspired by previously produced or published material, such as films, books, plays, articles, old screenplays etc, and is explicitly credited as such. Do not use this field where the source material is ambiguous or can not be reliably sourced. If a work was based on another, use based_on.&quot;
		},
		&quot;developer&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Developer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's developer or developers.&quot;
		},
		&quot;writer&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Writer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's writer or writers.&quot;
		},
		&quot;screenplay&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Screenplay&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Used for television films. Insert the name(s) of the screenplay writer(s). Use this field instead of the normal writer field if films divide writing credits between screenplay and story writers.&quot;
		},
		&quot;story&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Story&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Used for television films. Insert the name(s) of the story writer(s). Use this field instead of the normal writer field if films divide writing credits between screenplay and story writers.&quot;
		},
		&quot;director&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Director&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's director.&quot;
		},
		&quot;creative_director&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Creative director&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's creative director.&quot;
		},
		&quot;presenter&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Presenter&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's presenters.&quot;,
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;host&quot;
			]
		},
		&quot;starring&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Starring&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's starring cast.&quot;
		},
		&quot;judges&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Judges&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;If the show involves judges, list them here.&quot;
		},
		&quot;voices&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Voice actors&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Any voice artists used in the show.&quot;
		},
		&quot;narrated&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Narrators&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's credited narrator(s) (if applicable).&quot;
		},
		&quot;theme_music_composer&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Theme music composer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The name of the composer of the show's theme music. For non-theme music composer, use |music=.&quot;
		},
		&quot;music&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Music composer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The name of the composer of the show's music. For the theme music composer, use |theme_music_composer=.&quot;
		},
		&quot;open_theme&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Opening theme&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The name of the opening theme for the show.&quot;
		},
		&quot;end_theme&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Ending theme&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The name of the ending theme for the show.&quot;
		},
		&quot;composer&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Composer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The principal composer or composers providing incidental music for the show's episodes.&quot;
		},
		&quot;country&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Country&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's country of origin.&quot;
		},
		&quot;language&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Language&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The original language or languages of the show.&quot;
		},
		&quot;num_seasons&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Number of seasons&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;number&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The number of seasons (US) or series (UK) produced.&quot;,
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;num_series&quot;
			]
		},
		&quot;num_episodes&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Number of episodes&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;number&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The number of episodes released.&quot;
		},
		&quot;list_episodes&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;List of episodes article&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;wiki-page-name&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's List of episodes article.&quot;
		},
		&quot;executive_producer&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Executive producer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The executive producer or producers of the show.&quot;
		},
		&quot;producer&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Producer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The producer or producers of the show.&quot;
		},
		&quot;news_editor&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;News editor&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Content editor or editors of a current affairs/political show&quot;
		},
		&quot;location&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Location&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The production location.&quot;
		},
		&quot;cinematography&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Cinematographer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The director of cinematography or lead cameraman.&quot;
		},
		&quot;animator&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Animator&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The animator or animators of the show.&quot;
		},
		&quot;editor&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Editor&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The editor or editors.&quot;
		},
		&quot;camera&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Camera setup&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Either Single-camera or Multi-camera.&quot;
		},
		&quot;runtime&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Run time&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Episode duration. Should not include commercials and should be approximated, e.g. \&quot;22–26 minutes\&quot; for most half-hour shows.&quot;
		},
		&quot;company&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Company&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The names of the production company or companies that funded/organized series production.&quot;,
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;studio&quot;
			]
		},
		&quot;distributor&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Distributor&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The names of the original distribution company or companies.&quot;
		},
		&quot;budget&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Budget&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Used for television films. The budget of the television film or miniseries.&quot;
		},
		&quot;network&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Network&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The original network/networks on which the show appeared or appears.&quot;,
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;channel&quot;
			]
		},
		&quot;picture_format&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Picture format&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The video or film format in which the show is or was originally recorded or broadcast.&quot;
		},
		&quot;audio_format&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Audio format&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The format in which the show's sound is broadcast.&quot;
		},
		&quot;first_run&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;First run country&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The country or region where the show was first broadcast.&quot;
		},
		&quot;released&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Released&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;date&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Date the show was released on streaming media sites such as Netflix.&quot;
		},
		&quot;first_aired&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;First aired date&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;date&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Date the show first aired on its original network.&quot;
		},
		&quot;last_aired&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Last aired date&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;date&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The first air date of the show's last episode on its original network. Use \&quot;present\&quot; if the show is ongoing or renewed and {{End date}} if the show is ended.&quot;
		},
		&quot;preceded_by&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Preceded by&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;wiki-page-name&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;If Show A was a predecessor of Show B, insert the name of Show A and production years.&quot;
		},
		&quot;followed_by&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Followed by&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;wiki-page-name&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;If Show A was a successor of Show B, insert the name of Show A and production years.&quot;
		},
		&quot;related&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Related&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;wiki-page-name&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Related TV shows, i.e. remakes, spin-offs, adaptations for different audiences, etc.&quot;
		},
		&quot;website&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Website&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's official website.&quot;
		},
		&quot;website_title&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Website title&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The name of the official website. If omitted, the default title is 'Website'.&quot;
		},
		&quot;production_website&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Production website&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;A secondary official website (usually hosted by the network or production company). Do not use {{url}}&quot;
		},
		&quot;production_website_title&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Production website title&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The name of the production website. If omitted, the default title is 'Production website'.&quot;
		}
	},
	&quot;format&quot;: &quot;\n{{_\n| ________________________ = _\n}}\n&quot;,
	&quot;paramOrder&quot;: [
		&quot;italic_title&quot;,
		&quot;name&quot;,
		&quot;image&quot;,
		&quot;image_size&quot;,
		&quot;image_upright&quot;,
		&quot;image_alt&quot;,
		&quot;caption&quot;,
		&quot;alt_name&quot;,
		&quot;native_name&quot;,
		&quot;genre&quot;,
		&quot;creator&quot;,
		&quot;based_on&quot;,
		&quot;inspired_by&quot;,
		&quot;developer&quot;,
		&quot;writer&quot;,
		&quot;screenplay&quot;,
		&quot;story&quot;,
		&quot;director&quot;,
		&quot;creative_director&quot;,
		&quot;presenter&quot;,
		&quot;starring&quot;,
		&quot;judges&quot;,
		&quot;voices&quot;,
		&quot;narrated&quot;,
		&quot;theme_music_composer&quot;,
		&quot;music&quot;,
		&quot;open_theme&quot;,
		&quot;end_theme&quot;,
		&quot;composer&quot;,
		&quot;country&quot;,
		&quot;language&quot;,
		&quot;num_seasons&quot;,
		&quot;num_episodes&quot;,
		&quot;list_episodes&quot;,
		&quot;executive_producer&quot;,
		&quot;producer&quot;,
		&quot;news_editor&quot;,
		&quot;location&quot;,
		&quot;cinematography&quot;,
		&quot;animator&quot;,
		&quot;editor&quot;,
		&quot;camera&quot;,
		&quot;runtime&quot;,
		&quot;company&quot;,
		&quot;distributor&quot;,
		&quot;budget&quot;,
		&quot;network&quot;,
		&quot;picture_format&quot;,
		&quot;audio_format&quot;,
		&quot;first_run&quot;,
		&quot;released&quot;,
		&quot;first_aired&quot;,
		&quot;last_aired&quot;,
		&quot;preceded_by&quot;,
		&quot;followed_by&quot;,
		&quot;related&quot;,
		&quot;website&quot;,
		&quot;website_title&quot;,
		&quot;production_website&quot;,
		&quot;production_website_title&quot;
	]
}
&lt;/templatedata&gt;
{{Collapse bottom}}

== Example ==
{{Infobox television
| italic_title       = no
| name               = House
| image              = House logo.svg
| alt_name           = ''House, M.D.''
| genre              = {{Plainlist|
* [[Medical drama]] 
* [[Black comedy]]
}}
| creator            = [[David Shore]]
| starring           = {{Plainlist|
* [[Hugh Laurie]]
* [[Lisa Edelstein]]
* [[Omar Epps]]
* [[Robert Sean Leonard]]
* [[Jennifer Morrison]]
* [[Jesse Spencer]]
* [[Peter Jacobson]]
* [[Kal Penn]]
* [[Olivia Wilde]]
* [[Amber Tamblyn]]
* [[Odette Annable]]
* [[Charlyne Yi]]
}}
| open_theme         = &quot;[[Teardrop (song)|Teardrop]]&quot; by [[Massive Attack]]
| composer           = {{Plainlist|
* Jason Derlatka
* Jon Ehrlich
}}
| country            = United States
| language           = English
| num_seasons        = 8
| num_episodes       = 177
| list_episodes      = List of House episodes
| executive_producer = {{Plainlist|
* [[Paul Attanasio]]
* [[Katie Jacobs]]
* David Shore
* [[Bryan Singer]]
* Thomas L. Moran
* [[Russel Friend]]
* [[Garrett Lerner]]
* [[Greg Yaitanes]]
* [[Hugh Laurie]] 
}}
| runtime            = 42 minutes
| company            = {{Plainlist|
* [[Heel and Toe Films]] 
* [[Shore Z Productions]]
* [[Bad Hat Harry Productions]]
* [[NBC Universal Television Studio]] (2004–07)
* [[Universal Media Studios]] (2007–11)
* [[Universal Television]] (2011–12)
}}
| distributor        = [[NBCUniversal Television Distribution]]
| network            = [[Fox Broadcasting Company|Fox]]
| picture_format     = {{Plainlist|
* [[NTSC]]
* [[HDTV]] [[720p]]
}}
| audio_format       = 
| first_aired        = {{Start date|2004|11|16}}
| last_aired         = {{End date|2012|5|21}}
| related            = ''[[Nurse Jeffrey]]''
| website            = https://web.archive.org/web/20120603011341/http://www.fox.com/house/
}}

&lt;syntaxhighlight style=&quot;overflow:auto;&quot; lang=&quot;html&quot;&gt;
{{Infobox television
| image              = House logo.svg
| alt_name           = ''House, M.D.''
| genre              = {{Plainlist|
* [[Medical drama]] 
* [[Black comedy]]
}}
| creator            = [[David Shore]]
| starring           = {{Plainlist|
* [[Hugh Laurie]]
* [[Lisa Edelstein]]
* [[Omar Epps]]
* [[Robert Sean Leonard]]
* [[Jennifer Morrison]]
* [[Jesse Spencer]]
* [[Peter Jacobson]]
* [[Kal Penn]]
* [[Olivia Wilde]]
* [[Amber Tamblyn]]
* [[Odette Annable]]
* [[Charlyne Yi]]
}}
| open_theme         = &quot;[[Teardrop (song)|Teardrop]]&quot; by [[Massive Attack]]
| composer           = {{Plainlist|
* Jason Derlatka
* Jon Ehrlich
}}
| country            = United States
| language           = English
| num_seasons        = 8
| num_episodes       = 177
| list_episodes      = List of House episodes
| executive_producer = {{Plainlist|
* [[Paul Attanasio]]
* [[Katie Jacobs]]
* David Shore
* [[Bryan Singer]]
* Thomas L. Moran
* [[Russel Friend]]
* [[Garrett Lerner]]
* [[Greg Yaitanes]]
* [[Hugh Laurie]] 
}}
| runtime            = 42 minutes
| company            = {{Plainlist|
* [[Heel and Toe Films]] 
* [[Shore Z Productions]]
* [[Bad Hat Harry Productions]]
* [[NBC Universal Television Studio]] (2004–07)
* [[Universal Media Studios]] (2007–11)
* [[Universal Television]] (2011–12)
}}
| distributor        = [[NBCUniversal Television Distribution]]
| network            = [[Fox Broadcasting Company|Fox]]
| picture_format     = {{Plainlist|
* [[NTSC]]
* [[HDTV]] [[720p]]
}}
| audio_format       = 
| first_aired        = {{Start date|2004|11|16}}
| last_aired         = {{End date|2012|5|21}}
| related            = ''[[Nurse Jeffrey]]''
| website            = https://web.archive.org/web/20120603011341/http://www.fox.com/house/
}}
&lt;/syntaxhighlight&gt;
{{clear}}

== Microformat ==
{{UF-hcal}}

== Tracking categories ==
&lt;section begin=Tracking/&gt;
* {{Category link with count|Pages using infobox television with alias parameters}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with flag icon}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with image-related values without an image}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with incorrectly formatted values}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with non-matching title}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with nonstandard dates}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with unknown parameters}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with unnecessary manual displaytitle}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with unnecessary name parameter}}
&lt;section end=Tracking/&gt;
{{Film- and television-related infobox templates}}&lt;includeonly&gt;
{{basepage subpage|
&lt;!-- Categories below this line, please; interwikis at Wikidata --&gt;
[[Category:Television infobox templates|Television]]
[[Category:Infobox templates using Wikidata]]
[[Category:Templates that add a tracking category]]
}}&lt;/includeonly&gt;</text>
      <sha1>jgja9ecoku4yuxg7bp3xty6f26bven8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281862</id>
      <parentid>281861</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T22:12:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>177.73.98.170</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43752" xml:space="preserve">{{This|television programs|the infobox for specific models of televisions|Template:Infobox television model}}
{{Documentation subpage}}
{{High-use}}
{{Auto italic title|italic_title|short=yes}}
{{Template shortcut|Infobox TV}}
{{Lua|Module:Check for unknown parameters|Module:Infobox/dates|Module:InfoboxImage|Module:Infobox television|Module:Infobox television disambiguation check|Module:String}}
{{Uses Wikidata|P856}}

'''Infobox television''' is used to create an [[WP:Infobox|infobox]] which summarizes the main information of a particular television or internet program and can also be used for television films.

== Usage ==
{{ {{PAGENAMETDOC}}
| italic_title         = no
| image                = Example-serious.jpg
| image_upright        = 1.1
| image_alt            = Alt text for image
| caption              = ''caption''
| alt_name             = ''alt_name''
| native_name          = ''native_name''
| ចំណងជើងដើម     =  ''ចំណងជើងដើម''
| genre                = ''genre''
| creator              = ''creator''
| based_on             = ''based_on''
| inspired_by          = ''inspired_by''
| developer            = ''developer''
| writer               = ''writer''
| screenplay           = ''screenplay''
| story                = ''story''
| director             = ''director''
| editor               = ''editor''
| creative_director    = ''creative_director''
| presenter            = ''presenter''
| starring             = ''starring''
| judges               = ''judges''
| voices               = ''voices''
| narrated             = ''narrated''
| theme_music_composer = ''theme_music_composer''
| open_theme           = ''open_theme''
| end_theme            = ''end_theme''
| composer             = ''composer''
| country              = ''country''
| language             = ''language''
| num_seasons          = ''num_seasons''
| num_series           = ''num_series''
| num_episodes         = ''num_episodes''
| list_episodes        = Template:Infobox television
| executive_producer   = ''executive_producer''
| producer             = ''producer''
| news_editor          = ''news_editor''
| location             = ''location''
| cinematography       = ''cinematography''
| animator             = ''animator''
| camera               = ''camera''
| runtime              = ''runtime''
| company              = ''company''
| distributor          = ''distributor''
| budget               = ''budget''
| network              = ''network''
| picture_format       = ''picture_format''
| audio_format         = ''audio_format''
| first_run            = ''first_run''
| first_aired          = ''first_aired'' (''released'')
| last_aired           = ''last_aired''
| preceded_by          = ''preceded_by''
| followed_by          = ''followed_by''
| related              = ''related''
| website              = https://www.example.com
| production_website   = https://www.example.com
}}

&lt;section begin=infobox /&gt;
&lt;syntaxhighlight lang=&quot;html&quot; style=&quot;overflow: auto;&quot;&gt;
{{Infobox television
| image                = 
| image_upright        = 
| image_size           = 
| image_alt            = 
| caption              = 
| alt_name             = 
| native_name          = &lt;!-- {{Infobox name module|language|title}} or {{Infobox name module|title}} --&gt;
| ចំណងជើងដើម     =
| genre                = &lt;!-- Must be reliably sourced --&gt;
| creator              = 
| based_on             = &lt;!-- {{Based on|title of the original work|creator of the original work|additional creator(s), if necessary}} --&gt;
| inspired_by          = &lt;!-- {{Based on|title of the original work|creator of the original work|additional creator(s), if necessary}} --&gt;
| developer            = 
| writer               = 
| screenplay           = 
| story                = 
| director             = 
| creative_director    = 
| presenter            = &lt;!-- Organized by broadcast credit order, with new main cast added to the end of the list --&gt;
| starring             = &lt;!-- Organized by broadcast credit order, with new main cast added to the end of the list --&gt;
| judges               = &lt;!-- Organized by broadcast credit order, with new main cast added to the end of the list --&gt;
| voices               = &lt;!-- Organized by broadcast credit order, with new main cast added to the end of the list --&gt;
| narrated             = 
| theme_music_composer = 
| open_theme           = 
| end_theme            = 
| composer             = 
| country              = 
| language             = 
| num_seasons          = &lt;!-- Or num_series. Increment when new seasons/series begin. See template documentation for more info. --&gt;
| num_episodes         = &lt;!-- Value is incremented when new episodes air. See template documentation for more info. --&gt;
| list_episodes        = 
| executive_producer   = 
| producer             = 
| news_editor          = &lt;!-- Content editor or editors of a current affairs/political show such as Newsnight. --&gt;
| location             = &lt;!-- Nation the series was primarily filmed in, if different from the nation of origin. --&gt;
| cinematography       = 
| animator             = 
| editor               = &lt;!-- Film editors --&gt;
| camera               = &lt;!-- Either Single-camera or Multi-camera --&gt;
| runtime              = &lt;!-- Reliable source required --&gt;
| company              = &lt;!-- Production companies only --&gt;
| distributor          = 
| budget               = 
| network              = 
| picture_format       = 
| audio_format         = 
| first_run            = &lt;!-- The nation in which the series first aired, if different from country parameter --&gt;
| first_aired          = &lt;!-- {{Start date|YYYY|MM|DD}} or |released= {{Start date|YYYY|MM|DD}}, but not both --&gt;
| last_aired           = &lt;!-- {{End date|YYYY|MM|DD}} --&gt;
| preceded_by          = 
| followed_by          = 
| related              = &lt;!-- To be used only for remakes, spin-offs, and adaptations --&gt;
| website              = &lt;!-- Remove or comment out this parameter line completely if URL exists on or is moved to Wikidata; use |website_title= to change the display title. --&gt;
| production_website   = &lt;!-- use |production_website_title= to change the display title. --&gt;
}}
&lt;/syntaxhighlight&gt;
&lt;section end=infobox /&gt;
{{clear}}

=== Parameters ===
Link people only if they have articles. For most of the fields below, if there are multiple entries, separate them using {{tl|Plainlist}} or {{tl|Unbulleted list}}. When adding data to fields, do not use small text as this reduces the size of the text to below 85% of the page font size. See [[Wikipedia:Manual of Style/Accessibility#Text]] for more information.

{| class=&quot;wikitable&quot;
! scope=&quot;col&quot; | Parameter
! scope=&quot;col&quot; | Explanation
|-
&lt;!----------General----------&gt;
! scope=&quot;row&quot; | italic_title
| A &quot;no&quot; value will disable the automatic italicization of the article's name. This parameter should not be used most of the time.
|-
! scope=&quot;row&quot; | name
| The name of the television program, film or miniseries, defaults to the page name. Should not be used if the name is the same as the article title as the infobox handles this automatically. If set, use the full name and do not wikilink it.
|-
! scope=&quot;row&quot; | ចំណងជើងដើម
| ដាក់ឈ្មោះជាភាសាអង់គ្លេស
|-
! scope=&quot;row&quot; | image
| [[Help:Files|A suitable image]] relevant to the show. The image does not need to be wikilinked and should exclude &quot;File:&quot; e.g. &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;Example.png&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; Typically the image will be the series' title card, although this is not mandated. Free content should be used where available.
|-
! scope=&quot;row&quot; | image_size
| Width of the image in pixels, excluding &quot;px&quot;. If not specified the image width defaults to the value explained in {{para|image_upright}}. The size should not be set greater than 300px.
|-
! scope=&quot;row&quot; | image_upright
| Use of this parameter is preferred to using {{para|image_size}}, as it allows [[Wikipedia:Autosizing images|auto-sizing of images]] according to user preferences. By default the infobox image scales to upright=1.13 (which is 1.13 × 220 px if the default thumbnail size has not been changed at [[Special:Preferences]]). The size should not be set to a value that would result in an image width greater than 300px. See [[#Calculating &quot;image_upright&quot;|help below]] for guidance on determining the value to be used.
|-
! scope=&quot;row&quot; | image_alt
| Alt text, as required by [[MOS:ALT]]. It may include wikilinks.
|-
! scope=&quot;row&quot; | caption
| A caption explaining the image. An image of the title card including the title logo, or the logo only, of the show does not need a caption.
|-
! scope=&quot;row&quot; | alt_name
| An alternative name by which the television program is known.
|-
! scope=&quot;row&quot; | native_name
| Insert the native title using the {{tl|Infobox name module}} template if it is different from the displayed title; please visit that template's page for full instructions. This parameter is for the native title only, i.e. it should not be used to add translated titles to the infobox. Example: {{nowrap|&lt;nowiki&gt;{{Infobox name module|ta|பாசமலர்}}&lt;/nowiki&gt;}} will display the Tamil native name in the infobox – &quot;ta&quot; is the [[ISO 639|ISO 639 code]] for Tamil.
|-
! scope=&quot;row&quot; | genre
| The genre of the show. Examples listed at [[Television genre|Film and television genres]]. Link if an article is available. Genres must be reliably sourced.
|-
! scope=&quot;row&quot; | creator
| The show's creator or creators. This should be used over {{para|developer}} if the show is based on original material i.e. ''[[Lost (TV series)|Lost]]'' or ''[[Law &amp; Order]]'', unless a reliable source attributes a person with the title &quot;creator&quot;.
|-
! scope=&quot;row&quot; | based_on
| Insert the title of the source material and the name(s) of the source material writer(s). Use {{tl|based on}} or similar formatting where possible. Use this field if a series is based on previously produced or published material, such as films, books, plays, articles, old screenplays etc, and is explicitly credited as such. Do not use this field where the source material is ambiguous or can not be reliably sourced. If a work was inspired by another, use {{para|inspired_by}}.
|-
! scope=&quot;row&quot; | inspired_by
| Insert the title of the source material that inspired the series and the name(s) of the source material's writer(s). Use {{tl|based on}} or similar formatting where possible. Use this field if a series is inspired by previously produced or published material, such as films, books, plays, articles, old screenplays etc, and is explicitly credited as such. Do not use this field where the source material is ambiguous or can not be reliably sourced. If a work was based on another, use {{para|based_on}}.
|-
! scope=&quot;row&quot; | developer
| The show's developer or developers. This should be used over {{para|creator}} if the show is based on non-original material i.e. ''[[The Walking Dead (TV series)|The Walking Dead]]'' or ''[[Smallville]]'', unless a reliable source attributes a person with the title {{para|developer}}.
|-
! scope=&quot;row&quot; | writer
| The show's writer or writers. Do not use if the show has many (5+) writers.
|-
! scope=&quot;row&quot; | screenplay
| Used for television films. Insert the name(s) of the screenplay writer(s). Use this field instead of the normal writer field if films divide writing credits between screenplay and story writers. In addition, link each writer to their appropriate article if possible
|-
! scope=&quot;row&quot; | story
| Used for television films. Insert the name(s) of the story writer(s). Use this field instead of the normal writer field if films divide writing credits between screenplay and story writers. In addition, link each writer to their appropriate article if possible.
|-
! scope=&quot;row&quot; | director
| The show's [[Film director|director]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | creative_director
| The show's [[creative director]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | {{Unbulleted list|presenter}}
| The show's presenters or hosts. Presenters are listed in original credit order followed by order in which new presenters joined the show. Years or seasons should not be included.
|-
! scope=&quot;row&quot; | starring
| The show's starring cast. Cast are listed in original credit order followed by order in which new cast joined the show. Character names, years, or seasons should not be included.
|-
! scope=&quot;row&quot; | judges
| If the show involves judges, list them here. Judges are listed in original credit order followed by order in which new judges joined the show. Years or seasons should not be included.
|-
! scope=&quot;row&quot; | voices
| Any voice artists used in the show. Cast are listed in original credit order followed by order in which new cast joined the show. Character names, years, or seasons should not be included.
|-
! scope=&quot;row&quot; | narrated
| The show's credited [[narrator]](s) (if applicable). Years or seasons should not be included.
|-
! scope=&quot;row&quot; | theme_music_composer
| The name of the composer of the show's theme music. For non-theme music composer, use {{para|music}}.
|-
! scope=&quot;row&quot; | music
| The name of the composer of the show's music. For the theme music composer, use {{para|theme_music_composer}}.
|-
! scope=&quot;row&quot; | open_theme
| The name of the opening theme for the show.
|-
! scope=&quot;row&quot; | end_theme
| The name of the ending theme for the show.
|-
! scope=&quot;row&quot; | composer
| The principal composer or composers providing incidental music for the show's episodes.
|-
! scope=&quot;row&quot; | country
| The show's country of origin. Do not use flag icons, as this places an unnecessary emphasis on nationality - see [[MOS:INFOBOXFLAG]] for a detailed rationale. Do not link to a country article, e.g., &lt;nowiki&gt;[[&lt;/nowiki&gt;[[United States]]&lt;nowiki&gt;]]&lt;/nowiki&gt;, per [[WP:OVERLINK]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | language
| The original language or languages of the show. Do not link to a language article, e.g., &lt;nowiki&gt;[[&lt;/nowiki&gt;[[English language]]&lt;nowiki&gt;|English]]&lt;/nowiki&gt;, per [[WP:OVERLINK]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | {{Unbulleted list|num_seasons|num_series}}
| The number of seasons (US) or series (UK) produced. Use one or the other, not both. The parameter should only be incremented once the first episode of that season or series has aired, or if a [[Wikipedia:Reliable sources|reliable source]] confirms production has commenced. An [[Wikipedia:Citing sources|inline citation]] is required if the total number of seasons produced is greater than the number aired.
|-
! scope=&quot;row&quot; | num_episodes
| The number of episodes released. This parameter should only be incremented when new episodes air. An [[Wikipedia:Citing sources|inline citation]] is required if the total number of episodes produced is greater than the number aired, such as in the case of a show being cancelled.
|-
! scope=&quot;row&quot; | list_episodes
| If a Wikipedia &quot;List of&quot; article exists for the show's episodes, put its name here. Do not use a link (i.e. do not include &lt;nowiki&gt;[[ ]]&lt;/nowiki&gt;).
|-
&lt;!----------Production-specific----------&gt;
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align: center;&quot; | Production-specific
|-
! scope=&quot;row&quot; | executive_producer
| The executive producer or producers of the show.
|-
! scope=&quot;row&quot; | producer
| The producer or producers of the show.
|-
! scope=&quot;row&quot; | news_editor
| This field should be used to indicate the senior reporter who oversees the writing of news and magazine video content for a current affairs/political show such as [[Newsnight]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | location
| Production location, i.e. where the show is/was primarliy shot. Leave blank if same as country of origin above.
|-
! scope=&quot;row&quot; | cinematography
| The director of [[cinematography]] or lead [[cameraman]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | animator
| The animator or animators of the show.
|-
! scope=&quot;row&quot; | editor
| The [[Film editing|film editor(s)]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | camera
| Either [[Single camera setup|Single-camera]] or [[Multicamera setup|Multi-camera]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | runtime
| Episode duration. Should not include commercials and should be approximated, e.g. &quot;22–26 minutes&quot; for most half-hour shows.
|-
! scope=&quot;row&quot; | company
| The names of the production company or companies that funded/organized series production. Note: sub-contractors hired to perform production work, e.g. animation houses, special effects studios, post-production facilities etc. should not be included here, as this may create confusion about the nation(s) of origin. Instead, use sourced prose in the article's Production section to explain these details.
|-
! scope=&quot;row&quot; | distributor
| The names of the original distribution company or companies.
|-
! scope=&quot;row&quot; | budget
| Used for television films. The budget of the television film or miniseries.
|-
&lt;!----------Broadcast-specific----------&gt;
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align: center;&quot; | Broadcast-specific
|-
! scope=&quot;row&quot; | network
| The original network(s) on which the show has appeared. Do not add foreign broadcasters here. Use links if articles are available.
|-
! scope=&quot;row&quot; | picture_format
| The video or film format in which the show is or was originally recorded or broadcast ([[Black and white]], [[Film]], [[405-line]], [[NTSC]], [[PAL]], [[SECAM]], [[HDTV]] [[720p]], [[HDTV]] [[1080i]], [[4K resolution|4K]] [[Ultra-high-definition television|UHDTV]]). Do not use &quot;[[SDTV]]&quot; as it is ambiguous. Note that aspect ratios (4:3, 16:9 etc) are not a format and should not be included.
|-
! scope=&quot;row&quot; | audio_format
| The format in which the show's sound is broadcast ([[Monaural]], [[Stereophonic sound|Stereophonic]], [[Surround sound|Surround]]).
|-
! scope=&quot;row&quot; | first_run
| The country or region where the show was first broadcast. Omit if the same country as country of origin above or if the show has only been broadcast in one country or region. Do not link to a corresponding article per [[WP:OVERLINK]].
|-
! scope=&quot;row&quot; | {{Unbulleted list|first_aired|released}}
| Date the show first aired on its original network (''first_aired''), or was released on [[streaming media]] sites such as [[Netflix]] (''released''). Only insert the date after it has happened. The parameter is not restricted to a &quot;premiere&quot; date. In the event a program airs a full &quot;preview&quot; episode on TV in advance of a premiere, that date should be used instead. Use {{tl|Start date}} (e.g. &lt;nowiki&gt;{{Start date|1981|2|26}}&lt;/nowiki&gt;) so that the date is included in the template's [[hCalendar]] microformat, and is properly formatted according to a reader's Wikipedia date and time [[Special:Preferences|preferences]]. Add {{mono|&lt;nowiki&gt;|df=y&lt;/nowiki&gt;}} if the article [[WP:DATERET|uses]] the dmy date format.
|-
! scope=&quot;row&quot; | last_aired
| The first air date of the show's last episode on its original network. Use &quot;present&quot; if the show is ongoing or renewed and {{tl|End date}} if the show is ended. Only insert the last episode's date after it has happened. In some cases the fate of a program might be uncertain, for example if there are no announcements that a show has been renewed. If such a program has not aired a new episode in 12 months, &quot;present&quot; can be changed to the date the last episode aired, using {{tl|End date}}. This does not imply the series has been cancelled, rather that the program &quot;last aired&quot; on that date. This is to prevent programs from being listed as &quot;present&quot; in perpetuity. In the event that a program resumes airing after a long hiatus, such as more than 12 months between episodes or cancellation and subsequent renewal, the date is simply replaced with &quot;present&quot; to reflect the &quot;current&quot; status of the program.
|-
&lt;!----------Chronological----------&gt;
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align: center;&quot; | Chronological
|-
! scope=&quot;row&quot; | preceded_by
| If Show A was a predecessor of Show B, insert the name of Show A and production years − name in italics (linked if possible) followed by year-to-year in parentheses, e.g. &lt;nowiki&gt;''[[That Ol' Show]]'' (1956–1957)&lt;/nowiki&gt;. This parameter should ''not'' be used to indicate a program that preceded another in a television lineup (i.e. the 8pm show vs the 8:30pm show), or to indicate what show replaced another in a specific time slot (ex: ''Temperatures Rising'' held the 8pm time slot before being replaced by ''Happy Days'').
|-
! scope=&quot;row&quot; | followed_by
| If Show A was a successor of Show B, insert the name of Show A and production years (as for {{para|preceded_by}} above). This parameter should ''not'' be used to indicate a program that followed another in a television lineup (i.e. the 8pm show vs the 8:30pm show), or to indicate what show replaced another in a specific time slot (ex: ''Temperatures Rising'' held the 8pm time slot before being replaced by ''Happy Days'').
|-
! scope=&quot;row&quot; | related
| Related TV shows, i.e. remakes, spin-offs, adaptations for different audiences, etc. For example, [[The Office (British TV series)|''The Office'' (British TV series)]] and [[The Office (American TV series)|''The Office'' (American TV series)]]; ''[[The Upper Hand]]'' and ''[[Who's the Boss?]]''; etc.. Note that simply sharing crossover episodes does not make series related.
|-
&lt;!----------External links----------&gt;
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;text-align: center;&quot; | External links
|-
! scope=&quot;row&quot; | website
| The show's official website (usually hosted by the network or production company). Only enter the URL; Do not use {{tl|URL}} as formatting is automatic. If the URL exists on Wikidata this field may be omitted. If the Wikidata URL is no longer valid, it may be suppressed by using {{para|website|hide}}.
|-
! scope=&quot;row&quot; | website_title
| The name of the official website. If omitted, the default title is 'Website'.
|-
! scope=&quot;row&quot; | production_website
| A secondary official website (usually hosted by the network or production company). Only enter the URL; formatting is automatic. (Do not use {{tl|URL}} in this parameter.)
|-
! scope=&quot;row&quot; | production_website_title
| The name of the production website. If omitted, the default title is 'Production website'.
|}

=== Controlling line-breaking in embedded bulletless lists ===
Template {{tlx|nbsp}} may be used with {{tlx|wbr}} and {{tlx|nowrap}} to control line-breaking in bulletless lists embedded in the infobox (e.g. cast and other credits lists), to prevent wrapped long entries from being confused with multiple entries. See [[Template:Wbr/doc#Controlling line-breaking in infoboxes]] for details.

{{#section:Template:Infobox Australian place/doc|image_upright}}

=== TemplateData ===
{{Collapse top|title=[[Wikipedia:TemplateData|TemplateData]] documentation used by [[Wikipedia:VisualEditor|VisualEditor]] and other tools}}
{{TemplateData header|noheader=1}}
&lt;templatedata&gt;
{
	&quot;description&quot;: &quot;Infobox used on articles about television and web programs.&quot;,
	&quot;params&quot;: {
		&quot;italic_title&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Italic title&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;A \&quot;no\&quot; value will disable the automatic italicization of the article. This parameter should not be used most of the time.&quot;
		},
		&quot;name&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Television program name&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The name of the television program, film or miniseries, defaults to the page name. Should not be used if the name is the same as the article title as the infobox handles this automatically. If set, use the full name and do not wikilink it.&quot;
		},
		&quot;image&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Image&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;wiki-file-name&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: true,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;An image relevant to the show.&quot;
		},
		&quot;image_size&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Image size&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;number&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Width of the image in pixels, excluding \&quot;px\&quot;. If not specified the image width defaults to the value explained in \&quot;image_upright\&quot;. The size should not be set greater than 300px.&quot;
		},
		&quot;image_upright&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Image upright&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;number&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Use of this parameter is preferred to using \&quot;image_size\&quot;, as it allows auto-sizing of images according to user preferences. By default the infobox image scales to upright=1.13 (which is 1.13 × 220 px if the default thumbnail size has not been changed at Special:Preferences). The size should not be set to a value that would result in an image width greater than 300px. See help below for guidance on determining the value to be used.&quot;
		},
		&quot;image_alt&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Image alt&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Alt text, as required by MOS:ALT. It may include wikilinks.&quot;,
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;alt&quot;
			]
		},
		&quot;caption&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Image caption&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;A caption explaining the image.&quot;
		},
		&quot;alt_name&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Additional show names&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;An alternative name by which the television program is known.&quot;
		},
		&quot;native_name&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Native name&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Native title. Should only be used, if the native title differs from the common film title.&quot;
		},
		&quot;genre&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Genre&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The genre of the show. Examples listed at Film and television genres.&quot;
		},
		&quot;creator&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Creator&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's creator or creators.&quot;
		},
		&quot;based_on&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Based on&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The title of the source material and the name(s) of the source material writer(s). Use this field if a series is based on previously produced or published material, such as films, books, plays, articles, old screenplays etc, and is explicitly credited as such. Do not use this field where the source material is ambiguous or can not be reliably sourced. If a work was inspired by another, use inspired_by.&quot;
		},
		&quot;inspired_by&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Inspired by&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The title of the source material that inspired the series and the name(s) of the source material's writer(s). Use this field if a series is inspired by previously produced or published material, such as films, books, plays, articles, old screenplays etc, and is explicitly credited as such. Do not use this field where the source material is ambiguous or can not be reliably sourced. If a work was based on another, use based_on.&quot;
		},
		&quot;developer&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Developer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's developer or developers.&quot;
		},
		&quot;writer&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Writer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's writer or writers.&quot;
		},
		&quot;screenplay&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Screenplay&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Used for television films. Insert the name(s) of the screenplay writer(s). Use this field instead of the normal writer field if films divide writing credits between screenplay and story writers.&quot;
		},
		&quot;story&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Story&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Used for television films. Insert the name(s) of the story writer(s). Use this field instead of the normal writer field if films divide writing credits between screenplay and story writers.&quot;
		},
		&quot;director&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Director&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's director.&quot;
		},
		&quot;creative_director&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Creative director&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's creative director.&quot;
		},
		&quot;presenter&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Presenter&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's presenters.&quot;,
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;host&quot;
			]
		},
		&quot;starring&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Starring&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's starring cast.&quot;
		},
		&quot;judges&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Judges&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;If the show involves judges, list them here.&quot;
		},
		&quot;voices&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Voice actors&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Any voice artists used in the show.&quot;
		},
		&quot;narrated&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Narrators&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's credited narrator(s) (if applicable).&quot;
		},
		&quot;theme_music_composer&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Theme music composer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The name of the composer of the show's theme music. For non-theme music composer, use |music=.&quot;
		},
		&quot;music&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Music composer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The name of the composer of the show's music. For the theme music composer, use |theme_music_composer=.&quot;
		},
		&quot;open_theme&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Opening theme&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The name of the opening theme for the show.&quot;
		},
		&quot;end_theme&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Ending theme&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The name of the ending theme for the show.&quot;
		},
		&quot;composer&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Composer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The principal composer or composers providing incidental music for the show's episodes.&quot;
		},
		&quot;country&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Country&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's country of origin.&quot;
		},
		&quot;language&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Language&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The original language or languages of the show.&quot;
		},
		&quot;num_seasons&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Number of seasons&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;number&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The number of seasons (US) or series (UK) produced.&quot;,
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;num_series&quot;
			]
		},
		&quot;num_episodes&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Number of episodes&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;number&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The number of episodes released.&quot;
		},
		&quot;list_episodes&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;List of episodes article&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;wiki-page-name&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's List of episodes article.&quot;
		},
		&quot;executive_producer&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Executive producer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The executive producer or producers of the show.&quot;
		},
		&quot;producer&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Producer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The producer or producers of the show.&quot;
		},
		&quot;news_editor&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;News editor&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Content editor or editors of a current affairs/political show&quot;
		},
		&quot;location&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Location&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The production location.&quot;
		},
		&quot;cinematography&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Cinematographer&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The director of cinematography or lead cameraman.&quot;
		},
		&quot;animator&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Animator&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The animator or animators of the show.&quot;
		},
		&quot;editor&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Editor&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The editor or editors.&quot;
		},
		&quot;camera&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Camera setup&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Either Single-camera or Multi-camera.&quot;
		},
		&quot;runtime&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Run time&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Episode duration. Should not include commercials and should be approximated, e.g. \&quot;22–26 minutes\&quot; for most half-hour shows.&quot;
		},
		&quot;company&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Company&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The names of the production company or companies that funded/organized series production.&quot;,
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;studio&quot;
			]
		},
		&quot;distributor&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Distributor&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The names of the original distribution company or companies.&quot;
		},
		&quot;budget&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Budget&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Used for television films. The budget of the television film or miniseries.&quot;
		},
		&quot;network&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Network&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The original network/networks on which the show appeared or appears.&quot;,
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;channel&quot;
			]
		},
		&quot;picture_format&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Picture format&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The video or film format in which the show is or was originally recorded or broadcast.&quot;
		},
		&quot;audio_format&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Audio format&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The format in which the show's sound is broadcast.&quot;
		},
		&quot;first_run&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;First run country&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The country or region where the show was first broadcast.&quot;
		},
		&quot;released&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Released&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;date&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Date the show was released on streaming media sites such as Netflix.&quot;
		},
		&quot;first_aired&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;First aired date&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;date&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Date the show first aired on its original network.&quot;
		},
		&quot;last_aired&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Last aired date&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;date&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The first air date of the show's last episode on its original network. Use \&quot;present\&quot; if the show is ongoing or renewed and {{End date}} if the show is ended.&quot;
		},
		&quot;preceded_by&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Preceded by&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;wiki-page-name&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;If Show A was a predecessor of Show B, insert the name of Show A and production years.&quot;
		},
		&quot;followed_by&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Followed by&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;wiki-page-name&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;If Show A was a successor of Show B, insert the name of Show A and production years.&quot;
		},
		&quot;related&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Related&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;wiki-page-name&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;Related TV shows, i.e. remakes, spin-offs, adaptations for different audiences, etc.&quot;
		},
		&quot;website&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Website&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The show's official website.&quot;
		},
		&quot;website_title&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Website title&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The name of the official website. If omitted, the default title is 'Website'.&quot;
		},
		&quot;production_website&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Production website&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;A secondary official website (usually hosted by the network or production company). Do not use {{url}}&quot;
		},
		&quot;production_website_title&quot;: {
			&quot;label&quot;: &quot;Production website title&quot;,
			&quot;type&quot;: &quot;string&quot;,
			&quot;required&quot;: false,
			&quot;suggested&quot;: false,
			&quot;deprecated&quot;: false,
			&quot;description&quot;: &quot;The name of the production website. If omitted, the default title is 'Production website'.&quot;
		}
	},
	&quot;format&quot;: &quot;\n{{_\n| ________________________ = _\n}}\n&quot;,
	&quot;paramOrder&quot;: [
		&quot;italic_title&quot;,
		&quot;name&quot;,
		&quot;image&quot;,
		&quot;image_size&quot;,
		&quot;image_upright&quot;,
		&quot;image_alt&quot;,
		&quot;caption&quot;,
		&quot;alt_name&quot;,
		&quot;native_name&quot;,
		&quot;genre&quot;,
		&quot;creator&quot;,
		&quot;based_on&quot;,
		&quot;inspired_by&quot;,
		&quot;developer&quot;,
		&quot;writer&quot;,
		&quot;screenplay&quot;,
		&quot;story&quot;,
		&quot;director&quot;,
		&quot;creative_director&quot;,
		&quot;presenter&quot;,
		&quot;starring&quot;,
		&quot;judges&quot;,
		&quot;voices&quot;,
		&quot;narrated&quot;,
		&quot;theme_music_composer&quot;,
		&quot;music&quot;,
		&quot;open_theme&quot;,
		&quot;end_theme&quot;,
		&quot;composer&quot;,
		&quot;country&quot;,
		&quot;language&quot;,
		&quot;num_seasons&quot;,
		&quot;num_episodes&quot;,
		&quot;list_episodes&quot;,
		&quot;executive_producer&quot;,
		&quot;producer&quot;,
		&quot;news_editor&quot;,
		&quot;location&quot;,
		&quot;cinematography&quot;,
		&quot;animator&quot;,
		&quot;editor&quot;,
		&quot;camera&quot;,
		&quot;runtime&quot;,
		&quot;company&quot;,
		&quot;distributor&quot;,
		&quot;budget&quot;,
		&quot;network&quot;,
		&quot;picture_format&quot;,
		&quot;audio_format&quot;,
		&quot;first_run&quot;,
		&quot;released&quot;,
		&quot;first_aired&quot;,
		&quot;last_aired&quot;,
		&quot;preceded_by&quot;,
		&quot;followed_by&quot;,
		&quot;related&quot;,
		&quot;website&quot;,
		&quot;website_title&quot;,
		&quot;production_website&quot;,
		&quot;production_website_title&quot;
	]
}
&lt;/templatedata&gt;
{{Collapse bottom}}

== Example ==
{{Infobox television
| italic_title       = no
| name               = House
| image              = House logo.svg
| alt_name           = ''House, M.D.''
| genre              = {{Plainlist|
* [[Medical drama]] 
* [[Black comedy]]
}}
| creator            = [[David Shore]]
| starring           = {{Plainlist|
* [[Hugh Laurie]]
* [[Lisa Edelstein]]
* [[Omar Epps]]
* [[Robert Sean Leonard]]
* [[Jennifer Morrison]]
* [[Jesse Spencer]]
* [[Peter Jacobson]]
* [[Kal Penn]]
* [[Olivia Wilde]]
* [[Amber Tamblyn]]
* [[Odette Annable]]
* [[Charlyne Yi]]
}}
| open_theme         = &quot;[[Teardrop (song)|Teardrop]]&quot; by [[Massive Attack]]
| composer           = {{Plainlist|
* Jason Derlatka
* Jon Ehrlich
}}
| country            = United States
| language           = English
| num_seasons        = 8
| num_episodes       = 177
| list_episodes      = List of House episodes
| executive_producer = {{Plainlist|
* [[Paul Attanasio]]
* [[Katie Jacobs]]
* David Shore
* [[Bryan Singer]]
* Thomas L. Moran
* [[Russel Friend]]
* [[Garrett Lerner]]
* [[Greg Yaitanes]]
* [[Hugh Laurie]] 
}}
| runtime            = 42 minutes
| company            = {{Plainlist|
* [[Heel and Toe Films]] 
* [[Shore Z Productions]]
* [[Bad Hat Harry Productions]]
* [[NBC Universal Television Studio]] (2004–07)
* [[Universal Media Studios]] (2007–11)
* [[Universal Television]] (2011–12)
}}
| distributor        = [[NBCUniversal Television Distribution]]
| network            = [[Fox Broadcasting Company|Fox]]
| picture_format     = {{Plainlist|
* [[NTSC]]
* [[HDTV]] [[720p]]
}}
| audio_format       = 
| first_aired        = {{Start date|2004|11|16}}
| last_aired         = {{End date|2012|5|21}}
| related            = ''[[Nurse Jeffrey]]''
| website            = https://web.archive.org/web/20120603011341/http://www.fox.com/house/
}}

&lt;syntaxhighlight style=&quot;overflow:auto;&quot; lang=&quot;html&quot;&gt;
{{Infobox television
| image              = House logo.svg
| alt_name           = ''House, M.D.''
| genre              = {{Plainlist|
* [[Medical drama]] 
* [[Black comedy]]
}}
| creator            = [[David Shore]]
| starring           = {{Plainlist|
* [[Hugh Laurie]]
* [[Lisa Edelstein]]
* [[Omar Epps]]
* [[Robert Sean Leonard]]
* [[Jennifer Morrison]]
* [[Jesse Spencer]]
* [[Peter Jacobson]]
* [[Kal Penn]]
* [[Olivia Wilde]]
* [[Amber Tamblyn]]
* [[Odette Annable]]
* [[Charlyne Yi]]
}}
| open_theme         = &quot;[[Teardrop (song)|Teardrop]]&quot; by [[Massive Attack]]
| composer           = {{Plainlist|
* Jason Derlatka
* Jon Ehrlich
}}
| country            = United States
| language           = English
| num_seasons        = 8
| num_episodes       = 177
| list_episodes      = List of House episodes
| executive_producer = {{Plainlist|
* [[Paul Attanasio]]
* [[Katie Jacobs]]
* David Shore
* [[Bryan Singer]]
* Thomas L. Moran
* [[Russel Friend]]
* [[Garrett Lerner]]
* [[Greg Yaitanes]]
* [[Hugh Laurie]] 
}}
| runtime            = 42 minutes
| company            = {{Plainlist|
* [[Heel and Toe Films]] 
* [[Shore Z Productions]]
* [[Bad Hat Harry Productions]]
* [[NBC Universal Television Studio]] (2004–07)
* [[Universal Media Studios]] (2007–11)
* [[Universal Television]] (2011–12)
}}
| distributor        = [[NBCUniversal Television Distribution]]
| network            = [[Fox Broadcasting Company|Fox]]
| picture_format     = {{Plainlist|
* [[NTSC]]
* [[HDTV]] [[720p]]
}}
| audio_format       = 
| first_aired        = {{Start date|2004|11|16}}
| last_aired         = {{End date|2012|5|21}}
| related            = ''[[Nurse Jeffrey]]''
| website            = https://web.archive.org/web/20120603011341/http://www.fox.com/house/
}}
&lt;/syntaxhighlight&gt;
{{clear}}

== Microformat ==
{{UF-hcal}}

== Tracking categories ==
&lt;section begin=Tracking/&gt;
* {{Category link with count|Pages using infobox television with alias parameters}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with flag icon}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with image-related values without an image}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with incorrectly formatted values}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with non-matching title}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with nonstandard dates}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with unknown parameters}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with unnecessary manual displaytitle}}
* {{Category link with count|Pages using infobox television with unnecessary name parameter}}
&lt;section end=Tracking/&gt;
{{Film- and television-related infobox templates}}&lt;includeonly&gt;
{{basepage subpage|
&lt;!-- Categories below this line, please; interwikis at Wikidata --&gt;
[[Category:Television infobox templates|Television]]
[[Category:Infobox templates using Wikidata]]
[[Category:Templates that add a tracking category]]
}}&lt;/includeonly&gt;</text>
      <sha1>74idkql042c1z4i2ydatr08f054dx8q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>អំបូរភាសាអូស្ត្រូអាស៊ី</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47188</id>
    <revision>
      <id>281847</id>
      <parentid>281794</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T12:43:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nootnoot168</username>
        <id>36111</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5803" xml:space="preserve">{{Short description|អំបូរភាសានៃអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោក}}
{{distinguish|អំបូរភាសាអូស្ត្រូណេស៊ី}}
{{Use dmy dates|date=June 2022}}
{{Infobox language family
| name = អូស្ត្រូអាស៊ី
| altname = មន-ខ្មែរ
| familycolor = Austroasiatic
| family = អំបូរភាសាចម្បងមួយនៃពិភពលោក
| region = [[អាស៊ីអាគ្នេយ៍]]&lt;br /&gt;[[អាស៊ីខាងត្បូង]]&lt;br /&gt;[[អាស៊ីខាងកើត]]
| child1 = [[អំបូរភាសាមុនដា|អំបូរមុនដា]]
| child2 = [[អំបូរភាសាខាស៊ី|អំបូរខាស៊ី]]-[[អំបូរភាសាប៉ាឡោង|ប៉ាឡោង]]
| child3 = [[អំបូរភាសាឃ្មុ|អំបូរឃ្មុ]]
| child4 = ''[[ភាសាម៉ាំង]]''
| child5 = [[អំបូរភាសាប៉ាកាន់|អំបូរប៉ាកាន់]]
| child6 = [[អំបូរភាសាវៀត|អំបូរវៀត]]
| child7 = [[អំបូរភាសាកាទូ|អំបូរកាទូ]]
| child8 = [[អំបូរភាសាបាហ្នារ|អំបូរបាហ្នារ]]
| child9 = ''[[ភាសាខ្មែរ]]''
| child10 = [[អំបូរភាសាព័រ|អំបូរព័រ]]
| child11 = [[អំបូរភាសាមន|អំបូរមន]]
| child12 = [[អំបូរភាសាអាស្លី|អំបូរអាស្លី]]
| child13 = [[អំបូរភាសានីកូបារ|អំបូរនីកូបារ]]
| iso5 = aav
| glotto = aust1305
| glottorefname = Austroasiatic
| map = Austroasiaticmapkhmer.svg
| mapcaption = ភាសាអំបូរអូស្ត្រូអាស៊ី
| ancestor = 
| glottoname = 
| notes = 
|protoname=[[ប្រូតូ-អូស្ត្រូអាស៊ី]]}}

អំបូរភាសា'''អូស្ត្រូអាស៊ី'''​ ឬ​ '''មន-ខ្មែរ''' គឺជាអំបូរភាសាមួយដ៏ធំនៃ[[អាស៊ីអាគ្នេយ៍]]និង[[អាស៊ីខាងត្បូង]]។ គេនិយមនិយាយភាសានៅក្នុងអំបូរនេះនៅតាមតំបន់ផ្សេងៗនៃប្រទេស[[ថៃ]] [[នេប៉ាល់]] [[បង់ក្លាដែស]] [[ភូមា]] [[ម៉ាឡេស៊ី]] ​[[ឡាវ]] [[ឥណ្ឌា]]​ និង[[ចិន]]ខាងត្បូង ព្រមទាំងទូទាំងប្រទេស[[កម្ពុជា]]និង[[វៀតណាម]]។​ សរុបមក ភាសានៅក្នុងអំបូរនេះត្រូវបាននិយាយដោយប្រមាណ ១១៧​ លាននាក់​។&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.languagesgulper.com/eng/Austroasiatic.html|title=Austroasiatic|website=www.languagesgulper.com|language=en|access-date=15 October 2017}}&lt;/ref&gt;​​ នៃភាសាទាំងនេះ មាន​តែភាសា[[ភាសាខ្មែរ|ខ្មែរ]] [[ភាសាមន|មន]] និង[[ភាសាវៀតណាម|វៀតណាម]]ដែលមានប្រវត្តិសាស្ត្រដែលបានកត់ត្រាពីយូរលង់ណាស់មកហើយ។ បច្ចុប្បន្នកាល មានតែភាសាខ្មែរនិងវៀតណាមដែលគេប្រើជាភាសាផ្លូវការថ្នាក់ជាតិ។ នៅប្រទេសថៃនិងភូមា ភាសាមនត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការថាជាភាសាជនជាតិដើមភាគតិច។ នៅប្រទេសភូមា [[ភាសាវ៉ា]]ត្រូវជាភាសាផ្លូវការរបស់រដ្ឋវ៉ា។ នៅប្រទេសឥណ្ឌា [[ភាសាសាន់ថាលី]]ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាភាសាកំណត់ (scheduled language) ដែលអាចប្រើបានជាផ្លូវការ។ ក្រៅពីនេះ​ ភាសានៅក្នុងអំបូរអូស្ត្រូអាស៊ីសុទ្ធតែជាភាសាដែលត្រូវបាននិយាយដោយជនជាតិដើមភាគតិចនិងមិនមានឋានៈផ្លូវការទេ។

Ethnologue បានកំណត់ថាមាន ១៦៨ ភាសានៅក្នុងអំបូរអូស្ត្រូអាស៊ី ដែលត្រូវបានបែងចែកជា ១៣ អំបូរ។ ភាសាវិទូជាច្រើនបានសន្និដ្ឋានថាអំបូរភាសានេះជាអំបូរភាសាដើមរបស់[[អាសុីអាគ្នេយ៍ដីគោក|អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោក]] រីឯអំបូរភាសាផ្សេងៗទៀត (ដូច[[អំបូរភាសាក្រា-ដៃ|អំបូរក្រា-ដៃ]] ជាដើម) បានចូលមកក្នុងតំបន់នេះនៅពេលក្រោយ។&lt;ref&gt;Sidwell, Paul, and Roger Blench. 2011. &quot;The Austroasiatic Urheimat: the Southeastern Riverine Hypothesis.&quot; Enfield, NJ (ed.) ''Dynamics of Human Diversity'', 317–345. Canberra: Pacific Linguistics.&lt;/ref&gt;

== ឯកសារយោង ==
{{Reflist|30em}}</text>
      <sha1>o1r1dx1cupxi8mgch0u1nm2ow4qe55y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ស៊ីលឡា</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47362</id>
    <revision>
      <id>281866</id>
      <parentid>281752</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T00:07:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>177.73.98.170</ip>
      </contributor>
      <comment>DANONÃO GROSSO!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8471" xml:space="preserve">{{Rough translation}}{{Infobox country
| native_name            = {{lang|ko|신라 (新羅)}}
| conventional_long_name = អាណាចក្រស៊ីលឡា
| common_name            = ស៊ីលឡា
| status                 = 
| status_text            = 
| government_type        = [[ព្រះមហាក្សត្រ]]
| year_start             = 57 មុនគ.
| year_end               = 935 ក្រោយគ.
| life_span              = 57 មុនគ. – 935 ក្រោយគ.
| event_start            = ស្ថាបនា
| date_start             = 
| event_end              = ប្រគល់ឱ្យអាណចក្រ[[ហ្គោរ្យ៉ូ]]
| date_end               = 
| event1                 = សេចក្តីផ្តើមរបស់[[ពុទ្ធសាសនា]]
| date_event1            = 530
| event2                 = យុទ្ធនាការរបស់[[ជីនហ៊ឺងនៃស៊ីលឡា|ស្តេចជីនហ៊ឺង]]
| date_event2            = 551–585
| event3                 = [[សង្គ្រាមស៊ីលឡា-ថាង]]
| date_event3            = 668-676
| event4                 = [[អាណាចក្រស៊ីលឡាថ្មី]]
| date_event4            = 668–935
| event_pre              = 
| date_pre               = 
| p1                     = សហព័ន្ធរួមជីនហាន់
| p2                     = ហ្គោចូសន់
| s1                     = ហ្គោរ្យ៉ូ
| flag_s1                = Royal flag of Goryeo (Bong-gi).svg
| image_coat             = 
| coat_size              = 
| coat_alt               = 
| symbol                 = 
| symbol_type            = 
| other_symbol           = '''ត្រារាជ'''&lt;br /&gt;[[File:Seal of Silla.png|85px]]
| image_map              = History of Korea-576.png
| image_map_caption      = អាណាចក្រស៊ីលឡាមុនក្រោយនៅកម្ពស់របស់វានៅឆ្នាំ 576
| capital                = សរ៉ាបល់
| common_languages       = [[ភាសាកូរ៉េបុរាណ|កូរ៉េបុរាណ]],&lt;br/&gt;[[ភាសាចិនបុរាណ|ចិនបុរាណ]] &lt;small&gt;(អក្សរសាស្ត្រ)&lt;/small&gt;{{sfn|Lee|1984|pp=83–84}}
| religion               = [[ពុទ្ធសាសនានៅកូរ៉េ|ពុទ្ធសាសនា]],&lt;br/&gt;[[លទ្ធិខុងជឺនៅកូរ៉េ|ខុងជឺ]],&lt;br/&gt;[[សាសនាតាវនៅកូរ៉េ|តាវ]],&lt;br/&gt;[[លទ្ធិសាម៉ាន់នៅកូរ៉េ|សាម៉ាន់]]
| currency               = 
| title_leader           = ក្សត្រ
| leader1                = [[ហ្យុកករសេនៃស៊ីលឡា|ហ្យុកករសេ]] (ដំបូង)
| year_leader1           = 57 មុនគ. – 4 ក្រោយគ.
| leader2                = [[ជីនហ៊ឺងនៃស៊ីលឡា|ជីនហ៊ឺង]]
| year_leader2           = 540–576
| leader3                = [[មូយ៉លនៃស៊ីលឡា|មូយ៉ល]]
| year_leader3           = 654–661
| leader4                = [[មូនមូនៃស៊ីលឡា|មូនមូ]]
| year_leader4           = 661–681
| leader5                = [[ស៊ីនមូននៃស៊ីលឡា|ស៊ីនមូន]]
| year_leader5           = 681–692
| leader6                = [[គ្យុងស៊ុននៃស៊ីលឡា|គ្យុងស៊ុន]] (ចុងក្រោយ)
| year_leader6           = 927–935
| stat_year1             = សតវត្សទី 7&lt;ref name=&quot;고려시대 개경 연구&quot;&gt;{{cite book |author = 박용운  |title = 고려시대 개경연구 147~156쪽|year = 1996}}&lt;/ref&gt;
| stat_area1             = 
| stat_pop1              = 894,680
| stat_year2             = សតវត្សទី 8&lt;ref name=&quot;고려시대 개경 연구&quot; /&gt;
| stat_area2             = 
| stat_pop2              = 2,000,000
| footnotes              = 
| today                  = [[កូរ៉េខាងជើង]]&lt;br&gt;[[កូរ៉េខាងត្បូង]]
| legislature            = ហ្វាបែក
}}'''អាណាចក្រស៊ីលឡា''' (57 មុនគ.&lt;ref&gt;57 BCE according to the ''[[Samguk Sagi]]''; however Seth 2010 notes that &quot;these dates are dutifully given in many textbooks and published materials in Korea today, but their basis is in myth; only Goguryeo may be traced back to a time period that is anywhere near its legendary founding.&quot;&lt;/ref&gt; – 935 ក្រោយគ.) ({{Korean|[[wikt:신라|신라]]|hanja=[[wikt:新羅|新羅]]|rr=Silla}}) គឺជាអាណាចក្រកូរ៉េដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងនិងផ្នែកកណ្តាលរបស់[[កូរ៉េ|ឧបទ្វីបកូរ៉េ]] អាណាចក្រស៊ីលឡារួមជាមួយអាណាចក្រ[[បែកជេ]]និង ហ្គោគូរ្យ៉ូ​ ដែលបានស្ថាបនា[[រាជាណាចក្របីនៃកូរ៉េ]]។

អាណាចក្រនេះស្ថាបនាដោយព្រះម្ចាស់[[ហ្យុកករសេនៃស៊ីលឡា]] របស់រាជវង្សផាក រាជវង្ស[[ជនជាតិកូរ៉េ|កូរ៉េ]]&lt;ref&gt;&quot;...the ﬁrst united Korean nation-state was established by the Silla Dynasty&quot; The Two Koreas and the Great Powers, p. 48. Cambridge University Press.&lt;/ref&gt;ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយត្រកូល[[គីម (នាមត្រកូលជនជាតិកូរ៉េ)|គ្យុងជូគីម]] (김, 金) អស់រយៈពេល ៥៨៦ ឆ្នាំ ត្រកូល[[ផាក (នាមត្រកូលជនជាតិកូរ៉េ)|មីរ្យ៉ាងផាក]] (박, 朴) អស់រយៈពេល ២៣២ ឆ្នាំ និងត្រកូល[[សក (នាមត្រកូលជនជាតិកូរ៉េ)|វ៉ុលសុងសក]] (석, 昔) អស់រយៈពេល ១៧២ ឆ្នាំ ចាប់ផ្តើមជាការចោទប្រកាន់មួយនៅឯសហព័ន្ធរួម[[សាមហាន់]] ធ្លាប់មានសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយ[[រាជវង្សស៊ុយ]]ហើយបន្ទាប់មក[[រាជវង្សថាង]]​ រហូតដល់នៅទីបំផុតបានយកឈ្នះអាណាចក្រពីរផ្សេងទៀតគឺអាណាចក្រ[[បែកជេ]]ក្នុងឆ្នាំ ៦៦០ និងអាណាចក្រ[[ហ្គោគូរ្យ៉ូ]]ក្នុងឆ្នាំ ៦៦៨ ក្រោយមក [[បង្រួបបង្រួមស៊ីលឡា|អាណាចក្រស៊ីលឡាក្រោយ]]បានកាន់កាប់ភាគច្រើននៃឧបទ្វីបកូរ៉េ ខណៈដែលផ្នែកខាងជើងលេចចេញជាថ្មីនៅពេលអាណាចក្រ[[បាល់ហែ]] រដ្ឋស្នងតំណែងរបស់ហ្គោគូរ្យ៉ូ បន្ទាប់ពីការគ្រប់គ្រងជិត ១,០០០ ឆ្នាំ អាណាចក្រស៊ីលឡាបំបែកចូលទៅក្នុង[[រាជាណាចក្របីក្រោយ]]នៃស៊ីលឡា អាណាចក្រ[[បែកជេថ្មី]]និង[[ថែបុង]] ប្រគល់អំណាចឱ្យអាណាចក្រ[[ហ្គោរ្យ៉ូ]]នៅឆ្នាំ ៩៣៥។&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.shilla.or.kr/shilla_culture/|title=Archived copy|access-date=2008-03-08|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20080321070426/http://www.shilla.or.kr/shilla_culture/|archive-date=2008-03-21}} Retrieved on 2008-03-08&lt;/ref&gt;

== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:Articles containing Korean-language text]]
&lt;references /&gt;

== កំណត់ចំណាំ ==
{{Notelist}}{{អត្ថបទខ្លីមិនពេញលេញ}}</text>
      <sha1>82rlyhdhzw3z7ygh687evy34l9q26im</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>គណបក្សកម្ពុជានិយម</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47427</id>
    <revision>
      <id>281875</id>
      <parentid>281826</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:25:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>36.37.131.223</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16796" xml:space="preserve">{{ប្រអប់ព័ត៌មាន គណបក្សនយោបាយ|name=គណបក្សកម្ពុជានិយម|name_native={{small|{{noitalic|Kampucheaniyum Party}}}}|leader1_title=អ្នកដឹកនាំ|leader1_name=[[យ៉ែម_បុញ្ញ​ឫទ្ធិ|យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]]|leader2_title=អនុប្រធានគណបក្ស|leader2_name=[[គណៈកម្មការ៧រូប]]|founded=២៣ វិច្ឆិកា ២០២១|origin by=[[គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ]]&lt;br/&gt;[[គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស]]|ideology=[[ប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយម]]&lt;br/&gt;[[កណ្តាលនិយម]]&lt;br/&gt;[[ជាតិនិយមស៊ីវិល/គោលការណ៍និយម]]&lt;br/&gt;[[ប្រជានិយម]]|international affiliation=អព្យាក្រឹត|website=http://www.kampucheaniyumparty.org/ (មិនកំពុងរៀបចំ)|colorcode=#2C697C|party logo=[[ឯកសារ:KP logo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច]]|center|200px]]|headquarters=បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួសខណ្ឌដង្កោ [[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]|colours={{Color box|#2C697C|border=darkgray}} [[គុជខ្យងខៀវ]]|slogan=កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា|affiliation1=អ្នកជាតិនិយម និង​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យនិយម|affiliation1_title=ទំនាក់ទំនងក្នុងតំបន់|merger=[[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ|សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត]]&lt;br/&gt;[[អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]]|position=[[កណ្ដាលនិយម]]}}


'''គណបក្សកម្ពុជានិយម''' (អក្សរឡាតាំង៖ KAMPUCHEANIYUM PARTY ហៅកាត់: '''ប.ក''' ហៅកាត់អង់គ្លេស: '''K.P''') គឺជាគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី០៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដោយលោក [https://web.facebook.com/search/top?q=yem%20ponhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ] ថ្នាក់ដឹកនាំ និងអតីតសមាជិកនៃ[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] និស្សិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ ពលករ និងយុវជន ប៉ុន្តែឃើញលោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អុី] ជាតំណាងស្ថាបនិក និងត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃទទួលស្គាល់ជាគណបក្សនយោបាយជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ។
[[គណបក្សកម្ពុជានិយម]] ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។


[https://web.facebook.com/kampucheaniyumparty គណបក្សកម្ពុជានិយម] 
 
== ប្រវត្តិគណបក្សកម្ពុជានិយម​ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ជាគណបក្សនយោបាយមួយដែលបង្កើតនៅឆ្នាំ២០២១ មុនការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២ ។ គណបក្សនេះសមាជិកភាគច្រើនជា អតីតមន្រ្តី សកម្មជនរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលត្រូវបានរំលាយក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ មុនពេលបង្កើតគណបក្សនេះ ក្រុមមន្រ្តីអតីត[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] រួមមាន លោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិជាដើម និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ បណ្ឌិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ និស្សិត ពលករ​ ។ល។ បានជួបពិភាក្សា ជជែកពីការបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មីមួយ ដើម្បីបន្តបេសកកម្មប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ការជជែកមិនទទួលបានលទ្ធផល ដោយមានការខ្វែងគំនិតគ្នា។ យ៉ាងណាក្តី គណបក្សកម្ពុជានិយមដែលមានទស្សនៈ កម្ពុជានិយម ត្រូវបានអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងបណ្ឌិត សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត និស្សិត និងសកម្មជន ពលករ ជាស្ថាបនិកគណបក្សចំនួន ៨៩ រូប បានស្នើសុំទៅក្រសួងមហាផ្ទៃដើម្បីបង្កើតគណបក្សមួយ គឺ គណបក្សកម្ពុជានិយម នៅថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានរូបសញ្ញា គ្រុឌ នៅក្នុងរង្វង់កាំទី១ ពណ៌ស និងរូបផ្កាឈូករ័ត្នក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ក្រហមកណ្តាល និងអក្សរគណបក្សកម្ពុជានិយមជាភាសាខ្មែរក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ខៀវ នៅខាងលើ ហើយខាងក្រោមមានអក្សរឡាតាំង [[KAMBUJANIYUM PARTY]] ។

ក្រោយពីមានការកែសម្រួល យោងតាមច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយរួច គណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឱ្យកើតចេញជាផ្លូវការ យោង លិខិតលេខ ១៥០៥ សជណ ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានឈ្មោះថា គណបក្សកម្ពុជានិយម(ប.ក)ដែលមានអាសយដ្ឋានស្នាក់ការកណ្តាលស្ថិតនៅ បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួស ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ។

 
ក្រោយមកគណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានចុះបញ្ជីក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ ហើយអាចធ្វើសកម្មភាពស្របច្បាប់ក្នុងនាមជានីតិបុគ្គល ឬគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា ។

== ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស == 

ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយមបានសម្រេចជ្រើសតាំងថ្នាក់ដឹកនាំ គណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្នចំនួន ៧រូប ដើម្បីដឹកនាំគណបក្សនេះមុនធ្វើសមាជគណបក្ស។
តំណាងស្ថាបនិកទាំង៧ រូប បានសម្រេចជ្រើសតាំងលោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ ដែលជាអតីមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាអតីតប្រធានគ.៧ នៃរដ្ឋសភាអាណត្តិទី៥ ដឹកនាំជាប្រធានគណបក្សកម្ពុជានិយមបណ្តោះអាសន្ន មុនគណបក្សធ្វើសមាជជាផ្លូវការ។
សមាសភាពថ្នាក់ដឹកនាំ ឬសមាជិកគណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្ន ៧ រូប រួមមាន៖
&lt;br&gt;
១. លោក [https://web.facebook.com/YemPonhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]
&lt;br&gt;
២. លោក ទួត ឃឿត
&lt;br&gt;
៣. លោក ស៊ឺង រ៉េត
&lt;br&gt;
៤. លោក ឡុង គឹមឃន
&lt;br&gt;
៥. លោក សូ ចន្ថា
&lt;br&gt;
៦. លោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អ៊ី]
&lt;br&gt;
៧. លោក យី សីហា

== រូបសញ្ញាគណបក្ស == 

គណបក្សកម្ពុជានិយមមានរូបសញ្ញាសម្គាល់ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''រង្វង់មូលទី១ ពណ៌ស មានរូបក្បាលឥន្ទ្រី នៅចំកណ្ដាល
&lt;br&gt;
'''២'''- '''រង្វង់មូលទី២ ពណ៌ខៀវ និងលឿងទុំ ដោយមាន ៖
&lt;br&gt;
'''៣'''- ''' អក្សរខ្មែរ គណបក្សកម្ពុជានិយម ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងលើ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''អក្សរឡាតាំង KAMPUCHEANIYUM PARTY ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងក្រោម
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''ផ្កាឈូករ័ត្ន ក្នុងផ្នែកពណ៌លឿងទុំ ទាំងសងខាង
អត្ថន័យនៃរូបសញ្ញានេះមានចែងនៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទី១។
គណបក្សកម្ពុជានិយម មានបាវចនា កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា។

 
== ទស្សនវិស័យ គោលបំណង និងគោលនយោបាយ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានទស្សនវិស័យ ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ធ្វើជាម្ចាស់វាសនា ម្ចាស់ទឹកដីនៃមាតុភូមិកម្ពុជា និងធ្វើជាម្ចាស់អំណាចពិតប្រាកដ ដោយសេចក្តីក្លាហាន មោះមុតអង់អាច និងគុណធម៌។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលបំណងប្រមូលផ្តុំកម្លាំងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកស្នេហាជាតិ និងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស រួមគ្នាកសាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមដ៏រឹងមាំមួយនៅកម្ពុជា ដើម្បីបំពេញ ករណីយកិច្ច ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''ការពារឯករាជ្យភាព អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីខ្មែរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើឈ្លានពានពីបរទេស តាមគ្រប់រូបភាព
&lt;br&gt;
'''២'''- '''លើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យមានភាពសមរម្យថ្លៃថ្នូរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ និង អយុត្តិធម៌សង្គម
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា កសាងរដ្ឋទំនើប សង្គមជឿនលឿន មានអារ្យធម៌ថ្លៃថ្នូរ យុត្តិធម៌ សមធម៌ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស តាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដោយប្រឆាំងនឹងអំណាច ប្រមូលផ្ដុំផ្ដាច់ការ។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលនយោបាយដោយកំណត់ គោលការណ៍នយោបាយ (ប្រាកដនិយម នីតិរដ្ឋ ប្រយោជន៍ជាតិ) គុណតម្លៃនយោបាយ (កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា ជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាពលរដ្ឋ) និង មាគ៌ានយោបាយ (មិនប្រកាន់មនោគមវិជ្ជាឆ្វេង ឬស្ដាំ តែផ្ដោតលើស្មារតី គំនិត និងលទ្ធិកម្ពុជានិយម) មានជាអាទិ៍ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''.	នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
&lt;br&gt;
'''២'''- '''.	លើកស្ទួយការពារ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស សមភាពយេនឌ័រ សមធម៌ខាងនយោបាយ-សេដ្ឋកិច្ច-សង្គមកិច្ច
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''.	សីលធម៌សង្គម អហិង្សា ខ្មែរតែមួយ ផ្សះផ្សាជាតិ មិនយកខ្មែរណាជាសត្រូវ មិនគុំកួនសងសឹកខ្មែរ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''.	ទទួលខុសត្រូវក្នុងការដឹកនាំ តាមគោលការណ៍អភិបាលកិច្ចល្អ
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''.	សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដើម្បីសង្គម។

== រចនាសម័្ពន្ធគណបក្ស ==

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានរចនាសម័្ពន្ធ ដូចតទៅ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''.	សមាជ
&lt;br&gt;
'''២'''.	ក្រុមប្រឹក្សាជាតិ
&lt;br&gt;
'''៣'''.	គណៈកម្មាធិការនាយក
&lt;br&gt;
'''៤'''.	គណៈកម្មាធិការវិន័យ
&lt;br&gt;
'''៥'''.	គណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិ
&lt;br&gt;
'''៦'''.	គណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍
&lt;br&gt;
'''៧'''.	រចនាសម័្ពន្ធគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិថ្នាក់ក្រោមជាតិ។

== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា]]

&lt;references /&gt;{{គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា}}
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយ]]</text>
      <sha1>i8pruf01z19zz8wx0pgbnm0yfro92bl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281876</id>
      <parentid>281875</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:38:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>36.37.131.223</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16787" xml:space="preserve">{{ប្រអប់ព័ត៌មាន គណបក្សនយោបាយ|name=គណបក្សកម្ពុជានិយម|name_native={{small|{{noitalic|Kampucheaniyum Party}}}}|leader1_title=អ្នកដឹកនាំ|leader1_name=[[យ៉ែម_បុញ្ញ​ឫទ្ធិ|យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]]|leader2_title=អនុប្រធានគណបក្ស|leader2_name=[[គណៈកម្មការ៧រូប]]|founded=២៣ វិច្ឆិកា ២០២១|origin by=[[គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ]]&lt;br/&gt;[[គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស]]|ideology=[[ប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយម]]&lt;br/&gt;[[កណ្តាលនិយម]]&lt;br/&gt;[[ជាតិនិយមស៊ីវិល/គោលការណ៍និយម]]&lt;br/&gt;[[ប្រជានិយម]]|international affiliation=អព្យាក្រឹត|website=http://www.kampucheaniyumparty.org/ (កំពុងរៀបចំ)|colorcode=#2C697C|party logo=[[ឯកសារ:KP logo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច]]|center|200px]]|headquarters=បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួសខណ្ឌដង្កោ [[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]|colours={{Color box|#2C697C|border=darkgray}} [[គុជខ្យងខៀវ]]|slogan=កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា|affiliation1=អ្នកជាតិនិយម និង​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យនិយម|affiliation1_title=ទំនាក់ទំនងក្នុងតំបន់|merger=[[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ|សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត]]&lt;br/&gt;[[អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]]|position=[[កណ្ដាលនិយម]]}}


'''គណបក្សកម្ពុជានិយម''' (អក្សរឡាតាំង៖ KAMPUCHEANIYUM PARTY ហៅកាត់: '''ប.ក''' ហៅកាត់អង់គ្លេស: '''K.P''') គឺជាគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី០៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដោយលោក [https://web.facebook.com/search/top?q=yem%20ponhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ] ថ្នាក់ដឹកនាំ និងអតីតសមាជិកនៃ[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] និស្សិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ ពលករ និងយុវជន ប៉ុន្តែឃើញលោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អុី] ជាតំណាងស្ថាបនិក និងត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃទទួលស្គាល់ជាគណបក្សនយោបាយជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ។
[[គណបក្សកម្ពុជានិយម]] ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។


[https://web.facebook.com/kampucheaniyumparty គណបក្សកម្ពុជានិយម] 
 
== ប្រវត្តិគណបក្សកម្ពុជានិយម​ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ជាគណបក្សនយោបាយមួយដែលបង្កើតនៅឆ្នាំ២០២១ មុនការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២ ។ គណបក្សនេះសមាជិកភាគច្រើនជា អតីតមន្រ្តី សកម្មជនរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលត្រូវបានរំលាយក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ មុនពេលបង្កើតគណបក្សនេះ ក្រុមមន្រ្តីអតីត[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] រួមមាន លោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិជាដើម និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ បណ្ឌិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ និស្សិត ពលករ​ ។ល។ បានជួបពិភាក្សា ជជែកពីការបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មីមួយ ដើម្បីបន្តបេសកកម្មប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ការជជែកមិនទទួលបានលទ្ធផល ដោយមានការខ្វែងគំនិតគ្នា។ យ៉ាងណាក្តី គណបក្សកម្ពុជានិយមដែលមានទស្សនៈ កម្ពុជានិយម ត្រូវបានអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងបណ្ឌិត សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត និស្សិត និងសកម្មជន ពលករ ជាស្ថាបនិកគណបក្សចំនួន ៨៩ រូប បានស្នើសុំទៅក្រសួងមហាផ្ទៃដើម្បីបង្កើតគណបក្សមួយ គឺ គណបក្សកម្ពុជានិយម នៅថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានរូបសញ្ញា គ្រុឌ នៅក្នុងរង្វង់កាំទី១ ពណ៌ស និងរូបផ្កាឈូករ័ត្នក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ក្រហមកណ្តាល និងអក្សរគណបក្សកម្ពុជានិយមជាភាសាខ្មែរក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ខៀវ នៅខាងលើ ហើយខាងក្រោមមានអក្សរឡាតាំង [[KAMBUJANIYUM PARTY]] ។

ក្រោយពីមានការកែសម្រួល យោងតាមច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយរួច គណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឱ្យកើតចេញជាផ្លូវការ យោង លិខិតលេខ ១៥០៥ សជណ ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានឈ្មោះថា គណបក្សកម្ពុជានិយម(ប.ក)ដែលមានអាសយដ្ឋានស្នាក់ការកណ្តាលស្ថិតនៅ បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួស ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ។

 
ក្រោយមកគណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានចុះបញ្ជីក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ ហើយអាចធ្វើសកម្មភាពស្របច្បាប់ក្នុងនាមជានីតិបុគ្គល ឬគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា ។

== ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស == 

ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយមបានសម្រេចជ្រើសតាំងថ្នាក់ដឹកនាំ គណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្នចំនួន ៧រូប ដើម្បីដឹកនាំគណបក្សនេះមុនធ្វើសមាជគណបក្ស។
តំណាងស្ថាបនិកទាំង៧ រូប បានសម្រេចជ្រើសតាំងលោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ ដែលជាអតីមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាអតីតប្រធានគ.៧ នៃរដ្ឋសភាអាណត្តិទី៥ ដឹកនាំជាប្រធានគណបក្សកម្ពុជានិយមបណ្តោះអាសន្ន មុនគណបក្សធ្វើសមាជជាផ្លូវការ។
សមាសភាពថ្នាក់ដឹកនាំ ឬសមាជិកគណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្ន ៧ រូប រួមមាន៖
&lt;br&gt;
១. លោក [https://web.facebook.com/YemPonhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]
&lt;br&gt;
២. លោក ទួត ឃឿត
&lt;br&gt;
៣. លោក ស៊ឺង រ៉េត
&lt;br&gt;
៤. លោក ឡុង គឹមឃន
&lt;br&gt;
៥. លោក សូ ចន្ថា
&lt;br&gt;
៦. លោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អ៊ី]
&lt;br&gt;
៧. លោក យី សីហា

== រូបសញ្ញាគណបក្ស == 

គណបក្សកម្ពុជានិយមមានរូបសញ្ញាសម្គាល់ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''រង្វង់មូលទី១ ពណ៌ស មានរូបក្បាលឥន្ទ្រី នៅចំកណ្ដាល
&lt;br&gt;
'''២'''- '''រង្វង់មូលទី២ ពណ៌ខៀវ និងលឿងទុំ ដោយមាន ៖
&lt;br&gt;
'''៣'''- ''' អក្សរខ្មែរ គណបក្សកម្ពុជានិយម ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងលើ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''អក្សរឡាតាំង KAMPUCHEANIYUM PARTY ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងក្រោម
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''ផ្កាឈូករ័ត្ន ក្នុងផ្នែកពណ៌លឿងទុំ ទាំងសងខាង
អត្ថន័យនៃរូបសញ្ញានេះមានចែងនៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទី១។
គណបក្សកម្ពុជានិយម មានបាវចនា កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា។

 
== ទស្សនវិស័យ គោលបំណង និងគោលនយោបាយ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានទស្សនវិស័យ ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ធ្វើជាម្ចាស់វាសនា ម្ចាស់ទឹកដីនៃមាតុភូមិកម្ពុជា និងធ្វើជាម្ចាស់អំណាចពិតប្រាកដ ដោយសេចក្តីក្លាហាន មោះមុតអង់អាច និងគុណធម៌។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលបំណងប្រមូលផ្តុំកម្លាំងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកស្នេហាជាតិ និងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស រួមគ្នាកសាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមដ៏រឹងមាំមួយនៅកម្ពុជា ដើម្បីបំពេញ ករណីយកិច្ច ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''ការពារឯករាជ្យភាព អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីខ្មែរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើឈ្លានពានពីបរទេស តាមគ្រប់រូបភាព
&lt;br&gt;
'''២'''- '''លើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យមានភាពសមរម្យថ្លៃថ្នូរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ និង អយុត្តិធម៌សង្គម
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា កសាងរដ្ឋទំនើប សង្គមជឿនលឿន មានអារ្យធម៌ថ្លៃថ្នូរ យុត្តិធម៌ សមធម៌ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស តាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដោយប្រឆាំងនឹងអំណាច ប្រមូលផ្ដុំផ្ដាច់ការ។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលនយោបាយដោយកំណត់ គោលការណ៍នយោបាយ (ប្រាកដនិយម នីតិរដ្ឋ ប្រយោជន៍ជាតិ) គុណតម្លៃនយោបាយ (កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា ជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាពលរដ្ឋ) និង មាគ៌ានយោបាយ (មិនប្រកាន់មនោគមវិជ្ជាឆ្វេង ឬស្ដាំ តែផ្ដោតលើស្មារតី គំនិត និងលទ្ធិកម្ពុជានិយម) មានជាអាទិ៍ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''.	នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
&lt;br&gt;
'''២'''- '''.	លើកស្ទួយការពារ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស សមភាពយេនឌ័រ សមធម៌ខាងនយោបាយ-សេដ្ឋកិច្ច-សង្គមកិច្ច
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''.	សីលធម៌សង្គម អហិង្សា ខ្មែរតែមួយ ផ្សះផ្សាជាតិ មិនយកខ្មែរណាជាសត្រូវ មិនគុំកួនសងសឹកខ្មែរ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''.	ទទួលខុសត្រូវក្នុងការដឹកនាំ តាមគោលការណ៍អភិបាលកិច្ចល្អ
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''.	សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដើម្បីសង្គម។

== រចនាសម័្ពន្ធគណបក្ស ==

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានរចនាសម័្ពន្ធ ដូចតទៅ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''.	សមាជ
&lt;br&gt;
'''២'''.	ក្រុមប្រឹក្សាជាតិ
&lt;br&gt;
'''៣'''.	គណៈកម្មាធិការនាយក
&lt;br&gt;
'''៤'''.	គណៈកម្មាធិការវិន័យ
&lt;br&gt;
'''៥'''.	គណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិ
&lt;br&gt;
'''៦'''.	គណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍
&lt;br&gt;
'''៧'''.	រចនាសម័្ពន្ធគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិថ្នាក់ក្រោមជាតិ។

== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា]]

&lt;references /&gt;{{គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា}}
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយ]]</text>
      <sha1>8dvjisdal6lwltt0xnhsd75ayyteack</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281878</id>
      <parentid>281876</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:40:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>36.37.131.223</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16822" xml:space="preserve">{{ប្រអប់ព័ត៌មាន គណបក្សនយោបាយ|name=គណបក្សកម្ពុជានិយម|name_native={{small|{{noitalic|Kampucheaniyum Party}}}}|leader1_title=អ្នកដឹកនាំ|leader1_name=[[យ៉ែម_បុញ្ញ​ឫទ្ធិ|យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]]|leader2_title=អនុប្រធានគណបក្ស|leader2_name=[[គណៈកម្មការ៧រូប]]|founded=២៣ វិច្ឆិកា ២០២១|origin by=[[គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ]]&lt;br/&gt;[[គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស]]|ideology=[[ប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយម]]&lt;br/&gt;[[កណ្តាលនិយម]]&lt;br/&gt;[[ជាតិនិយមស៊ីវិល/គោលការណ៍និយម]]&lt;br/&gt;[[ប្រជានិយម]]|international affiliation=អព្យាក្រឹត|website=http://www.kampucheaniyumparty.org/ (កំពុងរៀបចំ)|colorcode=#2C697C|party logo=[[ឯកសារ:KP logo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច]]|center|200px]]|headquarters=បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួសខណ្ឌដង្កោ [[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]|colours={{Color box|#2C697C|border=darkgray}} [[គុជខ្យងខៀវ]]|slogan=កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា|affiliation1=អ្នកជាតិនិយម និង​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យនិយម|affiliation1_title=ទំនាក់ទំនងក្នុងតំបន់|merger=[[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ|សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត]]&lt;br/&gt;[[អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]]|position=[[កណ្ដាលនិយម]]}}


'''គណបក្សកម្ពុជានិយម''' (អក្សរឡាតាំង៖ KAMPUCHEANIYUM PARTY ហៅកាត់: '''ប.ក''' ហៅកាត់អង់គ្លេស: '''K.P''') គឺជាគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី០៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដោយលោក [https://web.facebook.com/search/top?q=yem%20ponhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ] ថ្នាក់ដឹកនាំ និងអតីតសមាជិកនៃ[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] និស្សិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ ពលករ និងយុវជន ប៉ុន្តែឃើញលោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អុី] ជាតំណាងស្ថាបនិក និងត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃទទួលស្គាល់ជាគណបក្សនយោបាយជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ។
[[គណបក្សកម្ពុជានិយម]] ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។


[https://web.facebook.com/kampucheaniyumparty គណបក្សកម្ពុជានិយម] 
 
== ប្រវត្តិគណបក្សកម្ពុជានិយម​ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ជាគណបក្សនយោបាយមួយដែលបង្កើតនៅឆ្នាំ២០២១ មុនការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២ ។ គណបក្សនេះសមាជិកភាគច្រើនជា អតីតមន្រ្តី សកម្មជនរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលត្រូវបានរំលាយក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ មុនពេលបង្កើតគណបក្សនេះ ក្រុមមន្រ្តីអតីត[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] រួមមាន លោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិជាដើម និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ បណ្ឌិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ និស្សិត ពលករ​ ។ល។ បានជួបពិភាក្សា ជជែកពីការបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មីមួយ ដើម្បីបន្តបេសកកម្មប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ការជជែកមិនទទួលបានលទ្ធផល ដោយមានការខ្វែងគំនិតគ្នា។ យ៉ាងណាក្តី គណបក្សកម្ពុជានិយមដែលមានទស្សនៈ កម្ពុជានិយម ត្រូវបានអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងបណ្ឌិត សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត និស្សិត និងសកម្មជន ពលករ ជាស្ថាបនិកគណបក្សចំនួន ៨៩ រូប បានស្នើសុំទៅក្រសួងមហាផ្ទៃដើម្បីបង្កើតគណបក្សមួយ គឺ គណបក្សកម្ពុជានិយម នៅថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានរូបសញ្ញា គ្រុឌ នៅក្នុងរង្វង់កាំទី១ ពណ៌ស និងរូបផ្កាឈូករ័ត្នក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ក្រហមកណ្តាល និងអក្សរគណបក្សកម្ពុជានិយមជាភាសាខ្មែរក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ខៀវ នៅខាងលើ ហើយខាងក្រោមមានអក្សរឡាតាំង [[KAMBUJANIYUM PARTY]] ។

ក្រោយពីមានការកែសម្រួល យោងតាមច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយរួច គណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឱ្យកើតចេញជាផ្លូវការ យោង លិខិតលេខ ១៥០៥ សជណ ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានឈ្មោះថា គណបក្សកម្ពុជានិយម(ប.ក)ដែលមានអាសយដ្ឋានស្នាក់ការកណ្តាលស្ថិតនៅ បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួស ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ។

 
ក្រោយមកគណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានចុះបញ្ជីក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ ហើយអាចធ្វើសកម្មភាពស្របច្បាប់ក្នុងនាមជានីតិបុគ្គល ឬគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា ។

== ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស == 

ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយមបានសម្រេចជ្រើសតាំងថ្នាក់ដឹកនាំ គណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្នចំនួន ៧រូប ដើម្បីដឹកនាំគណបក្សនេះមុនធ្វើសមាជគណបក្ស។
តំណាងស្ថាបនិកទាំង៧ រូប បានសម្រេចជ្រើសតាំងលោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ ដែលជាអតីមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាអតីតប្រធានគ.៧ នៃរដ្ឋសភាអាណត្តិទី៥ ដឹកនាំជាប្រធានគណបក្សកម្ពុជានិយមបណ្តោះអាសន្ន មុនគណបក្សធ្វើសមាជជាផ្លូវការ។
សមាសភាពថ្នាក់ដឹកនាំ ឬសមាជិកគណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្ន ៧ រូប រួមមាន៖
&lt;br&gt;
១. លោក [https://web.facebook.com/YemPonhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]
&lt;br&gt;
២. លោក ទួត ឃឿត
&lt;br&gt;
៣. លោក ស៊ឺង រ៉េត
&lt;br&gt;
៤. លោក ឡុង គឹមឃន
&lt;br&gt;
៥. លោក សូ ចន្ថា
&lt;br&gt;
៦. លោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អ៊ី]
&lt;br&gt;
៧. លោក យី សីហា

== រូបសញ្ញាគណបក្ស == 

គណបក្សកម្ពុជានិយមមានរូបសញ្ញាសម្គាល់ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''រង្វង់មូលទី១ ពណ៌ស មានរូបក្បាលឥន្ទ្រី នៅចំកណ្ដាល
&lt;br&gt;
'''២'''- '''រង្វង់មូលទី២ ពណ៌ខៀវ និងលឿងទុំ ដោយមាន ៖
&lt;br&gt;
'''៣'''- ''' អក្សរខ្មែរ គណបក្សកម្ពុជានិយម ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងលើ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''អក្សរឡាតាំង KAMPUCHEANIYUM PARTY ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងក្រោម
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''ផ្កាឈូករ័ត្ន ក្នុងផ្នែកពណ៌លឿងទុំ ទាំងសងខាង
អត្ថន័យនៃរូបសញ្ញានេះមានចែងនៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទី១។
គណបក្សកម្ពុជានិយម មានបាវចនា កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា។

 
== ទស្សនវិស័យ គោលបំណង និងគោលនយោបាយ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានទស្សនវិស័យ ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ធ្វើជាម្ចាស់វាសនា ម្ចាស់ទឹកដីនៃមាតុភូមិកម្ពុជា និងធ្វើជាម្ចាស់អំណាចពិតប្រាកដ ដោយសេចក្តីក្លាហាន មោះមុតអង់អាច និងគុណធម៌។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលបំណងប្រមូលផ្តុំកម្លាំងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកស្នេហាជាតិ និងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស រួមគ្នាកសាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមដ៏រឹងមាំមួយនៅកម្ពុជា ដើម្បីបំពេញ ករណីយកិច្ច ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''ការពារឯករាជ្យភាព អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីខ្មែរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើឈ្លានពានពីបរទេស តាមគ្រប់រូបភាព
&lt;br&gt;
'''២'''- '''លើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យមានភាពសមរម្យថ្លៃថ្នូរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ និង អយុត្តិធម៌សង្គម
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា កសាងរដ្ឋទំនើប សង្គមជឿនលឿន មានអារ្យធម៌ថ្លៃថ្នូរ យុត្តិធម៌ សមធម៌ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស តាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដោយប្រឆាំងនឹងអំណាច ប្រមូលផ្ដុំផ្ដាច់ការ។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលនយោបាយដោយកំណត់ គោលការណ៍នយោបាយ (ប្រាកដនិយម នីតិរដ្ឋ ប្រយោជន៍ជាតិ) គុណតម្លៃនយោបាយ (កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា ជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាពលរដ្ឋ) និង មាគ៌ានយោបាយ (មិនប្រកាន់មនោគមវិជ្ជាឆ្វេង ឬស្ដាំ តែផ្ដោតលើស្មារតី គំនិត និងលទ្ធិកម្ពុជានិយម) មានជាអាទិ៍ ៖
  &lt;br&gt;
     '''១'''- '''.	នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
  &lt;br&gt;
     '''២'''- '''.	លើកស្ទួយការពារ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស សមភាពយេនឌ័រ សមធម៌ខាងនយោបាយ-សេដ្ឋកិច្ច-សង្គមកិច្ច
  &lt;br&gt;
     '''៣'''- '''.	សីលធម៌សង្គម អហិង្សា ខ្មែរតែមួយ ផ្សះផ្សាជាតិ មិនយកខ្មែរណាជាសត្រូវ មិនគុំកួនសងសឹកខ្មែរ
  &lt;br&gt;
     '''៤'''- '''.	ទទួលខុសត្រូវក្នុងការដឹកនាំ តាមគោលការណ៍អភិបាលកិច្ចល្អ
  &lt;br&gt;
     '''៥'''- '''.	សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដើម្បីសង្គម។

== រចនាសម័្ពន្ធគណបក្ស ==

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានរចនាសម័្ពន្ធ ដូចតទៅ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''.	សមាជ
&lt;br&gt;
'''២'''.	ក្រុមប្រឹក្សាជាតិ
&lt;br&gt;
'''៣'''.	គណៈកម្មាធិការនាយក
&lt;br&gt;
'''៤'''.	គណៈកម្មាធិការវិន័យ
&lt;br&gt;
'''៥'''.	គណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិ
&lt;br&gt;
'''៦'''.	គណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍
&lt;br&gt;
'''៧'''.	រចនាសម័្ពន្ធគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិថ្នាក់ក្រោមជាតិ។

== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា]]

&lt;references /&gt;{{គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា}}
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយ]]</text>
      <sha1>ooo1pr1g8l5c4axnm7ljq6u5y1qu9it</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281879</id>
      <parentid>281878</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:41:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>36.37.131.223</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16812" xml:space="preserve">{{ប្រអប់ព័ត៌មាន គណបក្សនយោបាយ|name=គណបក្សកម្ពុជានិយម|name_native={{small|{{noitalic|Kampucheaniyum Party}}}}|leader1_title=អ្នកដឹកនាំ|leader1_name=[[យ៉ែម_បុញ្ញ​ឫទ្ធិ|យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]]|leader2_title=អនុប្រធានគណបក្ស|leader2_name=[[គណៈកម្មការ៧រូប]]|founded=២៣ វិច្ឆិកា ២០២១|origin by=[[គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ]]&lt;br/&gt;[[គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស]]|ideology=[[ប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយម]]&lt;br/&gt;[[កណ្តាលនិយម]]&lt;br/&gt;[[ជាតិនិយមស៊ីវិល/គោលការណ៍និយម]]&lt;br/&gt;[[ប្រជានិយម]]|international affiliation=អព្យាក្រឹត|website=http://www.kampucheaniyumparty.org/ (កំពុងរៀបចំ)|colorcode=#2C697C|party logo=[[ឯកសារ:KP logo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច]]|center|200px]]|headquarters=បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួសខណ្ឌដង្កោ [[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]|colours={{Color box|#2C697C|border=darkgray}} [[គុជខ្យងខៀវ]]|slogan=កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា|affiliation1=អ្នកជាតិនិយម និង​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យនិយម|affiliation1_title=ទំនាក់ទំនងក្នុងតំបន់|merger=[[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ|សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត]]&lt;br/&gt;[[អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]]|position=[[កណ្ដាលនិយម]]}}


'''គណបក្សកម្ពុជានិយម''' (អក្សរឡាតាំង៖ KAMPUCHEANIYUM PARTY ហៅកាត់: '''ប.ក''' ហៅកាត់អង់គ្លេស: '''K.P''') គឺជាគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី០៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដោយលោក [https://web.facebook.com/search/top?q=yem%20ponhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ] ថ្នាក់ដឹកនាំ និងអតីតសមាជិកនៃ[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] និស្សិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ ពលករ និងយុវជន ប៉ុន្តែឃើញលោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អុី] ជាតំណាងស្ថាបនិក និងត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃទទួលស្គាល់ជាគណបក្សនយោបាយជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ។
[[គណបក្សកម្ពុជានិយម]] ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។


[https://web.facebook.com/kampucheaniyumparty គណបក្សកម្ពុជានិយម] 
 
== ប្រវត្តិគណបក្សកម្ពុជានិយម​ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ជាគណបក្សនយោបាយមួយដែលបង្កើតនៅឆ្នាំ២០២១ មុនការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២ ។ គណបក្សនេះសមាជិកភាគច្រើនជា អតីតមន្រ្តី សកម្មជនរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលត្រូវបានរំលាយក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ មុនពេលបង្កើតគណបក្សនេះ ក្រុមមន្រ្តីអតីត[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] រួមមាន លោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិជាដើម និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ បណ្ឌិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ និស្សិត ពលករ​ ។ល។ បានជួបពិភាក្សា ជជែកពីការបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មីមួយ ដើម្បីបន្តបេសកកម្មប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ការជជែកមិនទទួលបានលទ្ធផល ដោយមានការខ្វែងគំនិតគ្នា។ យ៉ាងណាក្តី គណបក្សកម្ពុជានិយមដែលមានទស្សនៈ កម្ពុជានិយម ត្រូវបានអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងបណ្ឌិត សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត និស្សិត និងសកម្មជន ពលករ ជាស្ថាបនិកគណបក្សចំនួន ៨៩ រូប បានស្នើសុំទៅក្រសួងមហាផ្ទៃដើម្បីបង្កើតគណបក្សមួយ គឺ គណបក្សកម្ពុជានិយម នៅថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានរូបសញ្ញា គ្រុឌ នៅក្នុងរង្វង់កាំទី១ ពណ៌ស និងរូបផ្កាឈូករ័ត្នក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ក្រហមកណ្តាល និងអក្សរគណបក្សកម្ពុជានិយមជាភាសាខ្មែរក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ខៀវ នៅខាងលើ ហើយខាងក្រោមមានអក្សរឡាតាំង [[KAMBUJANIYUM PARTY]] ។

ក្រោយពីមានការកែសម្រួល យោងតាមច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយរួច គណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឱ្យកើតចេញជាផ្លូវការ យោង លិខិតលេខ ១៥០៥ សជណ ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានឈ្មោះថា គណបក្សកម្ពុជានិយម(ប.ក)ដែលមានអាសយដ្ឋានស្នាក់ការកណ្តាលស្ថិតនៅ បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួស ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ។

 
ក្រោយមកគណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានចុះបញ្ជីក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ ហើយអាចធ្វើសកម្មភាពស្របច្បាប់ក្នុងនាមជានីតិបុគ្គល ឬគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា ។

== ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស == 

ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយមបានសម្រេចជ្រើសតាំងថ្នាក់ដឹកនាំ គណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្នចំនួន ៧រូប ដើម្បីដឹកនាំគណបក្សនេះមុនធ្វើសមាជគណបក្ស។
តំណាងស្ថាបនិកទាំង៧ រូប បានសម្រេចជ្រើសតាំងលោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ ដែលជាអតីមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាអតីតប្រធានគ.៧ នៃរដ្ឋសភាអាណត្តិទី៥ ដឹកនាំជាប្រធានគណបក្សកម្ពុជានិយមបណ្តោះអាសន្ន មុនគណបក្សធ្វើសមាជជាផ្លូវការ។
សមាសភាពថ្នាក់ដឹកនាំ ឬសមាជិកគណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្ន ៧ រូប រួមមាន៖
&lt;br&gt;
១. លោក [https://web.facebook.com/YemPonhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]
&lt;br&gt;
២. លោក ទួត ឃឿត
&lt;br&gt;
៣. លោក ស៊ឺង រ៉េត
&lt;br&gt;
៤. លោក ឡុង គឹមឃន
&lt;br&gt;
៥. លោក សូ ចន្ថា
&lt;br&gt;
៦. លោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អ៊ី]
&lt;br&gt;
៧. លោក យី សីហា

== រូបសញ្ញាគណបក្ស == 

គណបក្សកម្ពុជានិយមមានរូបសញ្ញាសម្គាល់ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''រង្វង់មូលទី១ ពណ៌ស មានរូបក្បាលឥន្ទ្រី នៅចំកណ្ដាល
&lt;br&gt;
'''២'''- '''រង្វង់មូលទី២ ពណ៌ខៀវ និងលឿងទុំ ដោយមាន ៖
&lt;br&gt;
'''៣'''- ''' អក្សរខ្មែរ គណបក្សកម្ពុជានិយម ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងលើ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''អក្សរឡាតាំង KAMPUCHEANIYUM PARTY ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងក្រោម
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''ផ្កាឈូករ័ត្ន ក្នុងផ្នែកពណ៌លឿងទុំ ទាំងសងខាង
អត្ថន័យនៃរូបសញ្ញានេះមានចែងនៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទី១។
គណបក្សកម្ពុជានិយម មានបាវចនា កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា។

 
== ទស្សនវិស័យ គោលបំណង និងគោលនយោបាយ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានទស្សនវិស័យ ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ធ្វើជាម្ចាស់វាសនា ម្ចាស់ទឹកដីនៃមាតុភូមិកម្ពុជា និងធ្វើជាម្ចាស់អំណាចពិតប្រាកដ ដោយសេចក្តីក្លាហាន មោះមុតអង់អាច និងគុណធម៌។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលបំណងប្រមូលផ្តុំកម្លាំងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកស្នេហាជាតិ និងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស រួមគ្នាកសាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមដ៏រឹងមាំមួយនៅកម្ពុជា ដើម្បីបំពេញ ករណីយកិច្ច ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''ការពារឯករាជ្យភាព អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីខ្មែរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើឈ្លានពានពីបរទេស តាមគ្រប់រូបភាព
&lt;br&gt;
'''២'''- '''លើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យមានភាពសមរម្យថ្លៃថ្នូរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ និង អយុត្តិធម៌សង្គម
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា កសាងរដ្ឋទំនើប សង្គមជឿនលឿន មានអារ្យធម៌ថ្លៃថ្នូរ យុត្តិធម៌ សមធម៌ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស តាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដោយប្រឆាំងនឹងអំណាច ប្រមូលផ្ដុំផ្ដាច់ការ។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលនយោបាយដោយកំណត់ គោលការណ៍នយោបាយ (ប្រាកដនិយម នីតិរដ្ឋ ប្រយោជន៍ជាតិ) គុណតម្លៃនយោបាយ (កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា ជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាពលរដ្ឋ) និង មាគ៌ានយោបាយ (មិនប្រកាន់មនោគមវិជ្ជាឆ្វេង ឬស្ដាំ តែផ្ដោតលើស្មារតី គំនិត និងលទ្ធិកម្ពុជានិយម) មានជាអាទិ៍ ៖
&lt;br&gt;
     '''១'''- '''.	នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
&lt;br&gt;
     '''២'''- '''.	លើកស្ទួយការពារ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស សមភាពយេនឌ័រ សមធម៌ខាងនយោបាយ-សេដ្ឋកិច្ច-សង្គមកិច្ច
&lt;br&gt;
     '''៣'''- '''.	សីលធម៌សង្គម អហិង្សា ខ្មែរតែមួយ ផ្សះផ្សាជាតិ មិនយកខ្មែរណាជាសត្រូវ មិនគុំកួនសងសឹកខ្មែរ
&lt;br&gt;
     '''៤'''- '''.	ទទួលខុសត្រូវក្នុងការដឹកនាំ តាមគោលការណ៍អភិបាលកិច្ចល្អ
&lt;br&gt;
     '''៥'''- '''.	សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដើម្បីសង្គម។

== រចនាសម័្ពន្ធគណបក្ស ==

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានរចនាសម័្ពន្ធ ដូចតទៅ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''.	សមាជ
&lt;br&gt;
'''២'''.	ក្រុមប្រឹក្សាជាតិ
&lt;br&gt;
'''៣'''.	គណៈកម្មាធិការនាយក
&lt;br&gt;
'''៤'''.	គណៈកម្មាធិការវិន័យ
&lt;br&gt;
'''៥'''.	គណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិ
&lt;br&gt;
'''៦'''.	គណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍
&lt;br&gt;
'''៧'''.	រចនាសម័្ពន្ធគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិថ្នាក់ក្រោមជាតិ។

== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា]]

&lt;references /&gt;{{គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា}}
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយ]]</text>
      <sha1>727h0z8qf3cpxpwqsij0xwqr7wn7gd6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281880</id>
      <parentid>281879</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:42:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>36.37.131.223</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16797" xml:space="preserve">{{ប្រអប់ព័ត៌មាន គណបក្សនយោបាយ|name=គណបក្សកម្ពុជានិយម|name_native={{small|{{noitalic|Kampucheaniyum Party}}}}|leader1_title=អ្នកដឹកនាំ|leader1_name=[[យ៉ែម_បុញ្ញ​ឫទ្ធិ|យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]]|leader2_title=អនុប្រធានគណបក្ស|leader2_name=[[គណៈកម្មការ៧រូប]]|founded=២៣ វិច្ឆិកា ២០២១|origin by=[[គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ]]&lt;br/&gt;[[គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស]]|ideology=[[ប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយម]]&lt;br/&gt;[[កណ្តាលនិយម]]&lt;br/&gt;[[ជាតិនិយមស៊ីវិល/គោលការណ៍និយម]]&lt;br/&gt;[[ប្រជានិយម]]|international affiliation=អព្យាក្រឹត|website=http://www.kampucheaniyumparty.org/ (កំពុងរៀបចំ)|colorcode=#2C697C|party logo=[[ឯកសារ:KP logo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច]]|center|200px]]|headquarters=បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួសខណ្ឌដង្កោ [[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]|colours={{Color box|#2C697C|border=darkgray}} [[គុជខ្យងខៀវ]]|slogan=កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា|affiliation1=អ្នកជាតិនិយម និង​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យនិយម|affiliation1_title=ទំនាក់ទំនងក្នុងតំបន់|merger=[[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ|សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត]]&lt;br/&gt;[[អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]]|position=[[កណ្ដាលនិយម]]}}


'''គណបក្សកម្ពុជានិយម''' (អក្សរឡាតាំង៖ KAMPUCHEANIYUM PARTY ហៅកាត់: '''ប.ក''' ហៅកាត់អង់គ្លេស: '''K.P''') គឺជាគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី០៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដោយលោក [https://web.facebook.com/search/top?q=yem%20ponhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ] ថ្នាក់ដឹកនាំ និងអតីតសមាជិកនៃ[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] និស្សិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ ពលករ និងយុវជន ប៉ុន្តែឃើញលោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អុី] ជាតំណាងស្ថាបនិក និងត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃទទួលស្គាល់ជាគណបក្សនយោបាយជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ។
[[គណបក្សកម្ពុជានិយម]] ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។


[https://web.facebook.com/kampucheaniyumparty គណបក្សកម្ពុជានិយម] 
 
== ប្រវត្តិគណបក្សកម្ពុជានិយម​ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ជាគណបក្សនយោបាយមួយដែលបង្កើតនៅឆ្នាំ២០២១ មុនការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២ ។ គណបក្សនេះសមាជិកភាគច្រើនជា អតីតមន្រ្តី សកម្មជនរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលត្រូវបានរំលាយក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ មុនពេលបង្កើតគណបក្សនេះ ក្រុមមន្រ្តីអតីត[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] រួមមាន លោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិជាដើម និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ បណ្ឌិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ និស្សិត ពលករ​ ។ល។ បានជួបពិភាក្សា ជជែកពីការបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មីមួយ ដើម្បីបន្តបេសកកម្មប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ការជជែកមិនទទួលបានលទ្ធផល ដោយមានការខ្វែងគំនិតគ្នា។ យ៉ាងណាក្តី គណបក្សកម្ពុជានិយមដែលមានទស្សនៈ កម្ពុជានិយម ត្រូវបានអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងបណ្ឌិត សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត និស្សិត និងសកម្មជន ពលករ ជាស្ថាបនិកគណបក្សចំនួន ៨៩ រូប បានស្នើសុំទៅក្រសួងមហាផ្ទៃដើម្បីបង្កើតគណបក្សមួយ គឺ គណបក្សកម្ពុជានិយម នៅថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានរូបសញ្ញា គ្រុឌ នៅក្នុងរង្វង់កាំទី១ ពណ៌ស និងរូបផ្កាឈូករ័ត្នក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ក្រហមកណ្តាល និងអក្សរគណបក្សកម្ពុជានិយមជាភាសាខ្មែរក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ខៀវ នៅខាងលើ ហើយខាងក្រោមមានអក្សរឡាតាំង [[KAMBUJANIYUM PARTY]] ។

ក្រោយពីមានការកែសម្រួល យោងតាមច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយរួច គណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឱ្យកើតចេញជាផ្លូវការ យោង លិខិតលេខ ១៥០៥ សជណ ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានឈ្មោះថា គណបក្សកម្ពុជានិយម(ប.ក)ដែលមានអាសយដ្ឋានស្នាក់ការកណ្តាលស្ថិតនៅ បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួស ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ។

 
ក្រោយមកគណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានចុះបញ្ជីក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ ហើយអាចធ្វើសកម្មភាពស្របច្បាប់ក្នុងនាមជានីតិបុគ្គល ឬគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា ។

== ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស == 

ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយមបានសម្រេចជ្រើសតាំងថ្នាក់ដឹកនាំ គណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្នចំនួន ៧រូប ដើម្បីដឹកនាំគណបក្សនេះមុនធ្វើសមាជគណបក្ស។
តំណាងស្ថាបនិកទាំង៧ រូប បានសម្រេចជ្រើសតាំងលោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ ដែលជាអតីមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាអតីតប្រធានគ.៧ នៃរដ្ឋសភាអាណត្តិទី៥ ដឹកនាំជាប្រធានគណបក្សកម្ពុជានិយមបណ្តោះអាសន្ន មុនគណបក្សធ្វើសមាជជាផ្លូវការ។
សមាសភាពថ្នាក់ដឹកនាំ ឬសមាជិកគណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្ន ៧ រូប រួមមាន៖
&lt;br&gt;
១. លោក [https://web.facebook.com/YemPonhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]
&lt;br&gt;
២. លោក ទួត ឃឿត
&lt;br&gt;
៣. លោក ស៊ឺង រ៉េត
&lt;br&gt;
៤. លោក ឡុង គឹមឃន
&lt;br&gt;
៥. លោក សូ ចន្ថា
&lt;br&gt;
៦. លោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អ៊ី]
&lt;br&gt;
៧. លោក យី សីហា

== រូបសញ្ញាគណបក្ស == 

គណបក្សកម្ពុជានិយមមានរូបសញ្ញាសម្គាល់ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''រង្វង់មូលទី១ ពណ៌ស មានរូបក្បាលឥន្ទ្រី នៅចំកណ្ដាល
&lt;br&gt;
'''២'''- '''រង្វង់មូលទី២ ពណ៌ខៀវ និងលឿងទុំ ដោយមាន ៖
&lt;br&gt;
'''៣'''- ''' អក្សរខ្មែរ គណបក្សកម្ពុជានិយម ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងលើ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''អក្សរឡាតាំង KAMPUCHEANIYUM PARTY ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងក្រោម
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''ផ្កាឈូករ័ត្ន ក្នុងផ្នែកពណ៌លឿងទុំ ទាំងសងខាង
អត្ថន័យនៃរូបសញ្ញានេះមានចែងនៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទី១។
គណបក្សកម្ពុជានិយម មានបាវចនា កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា។

 
== ទស្សនវិស័យ គោលបំណង និងគោលនយោបាយ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានទស្សនវិស័យ ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ធ្វើជាម្ចាស់វាសនា ម្ចាស់ទឹកដីនៃមាតុភូមិកម្ពុជា និងធ្វើជាម្ចាស់អំណាចពិតប្រាកដ ដោយសេចក្តីក្លាហាន មោះមុតអង់អាច និងគុណធម៌។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលបំណងប្រមូលផ្តុំកម្លាំងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកស្នេហាជាតិ និងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស រួមគ្នាកសាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមដ៏រឹងមាំមួយនៅកម្ពុជា ដើម្បីបំពេញ ករណីយកិច្ច ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''ការពារឯករាជ្យភាព អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីខ្មែរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើឈ្លានពានពីបរទេស តាមគ្រប់រូបភាព
&lt;br&gt;
'''២'''- '''លើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យមានភាពសមរម្យថ្លៃថ្នូរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ និង អយុត្តិធម៌សង្គម
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា កសាងរដ្ឋទំនើប សង្គមជឿនលឿន មានអារ្យធម៌ថ្លៃថ្នូរ យុត្តិធម៌ សមធម៌ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស តាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដោយប្រឆាំងនឹងអំណាច ប្រមូលផ្ដុំផ្ដាច់ការ។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលនយោបាយដោយកំណត់ គោលការណ៍នយោបាយ (ប្រាកដនិយម នីតិរដ្ឋ ប្រយោជន៍ជាតិ) គុណតម្លៃនយោបាយ (កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា ជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាពលរដ្ឋ) និង មាគ៌ានយោបាយ (មិនប្រកាន់មនោគមវិជ្ជាឆ្វេង ឬស្ដាំ តែផ្ដោតលើស្មារតី គំនិត និងលទ្ធិកម្ពុជានិយម) មានជាអាទិ៍ ៖
&lt;br&gt;
  '''១'''- '''.	នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
&lt;br&gt;
  '''២'''- '''.	លើកស្ទួយការពារ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស សមភាពយេនឌ័រ សមធម៌ខាងនយោបាយ-សេដ្ឋកិច្ច-សង្គមកិច្ច
&lt;br&gt;
  '''៣'''- '''.	សីលធម៌សង្គម អហិង្សា ខ្មែរតែមួយ ផ្សះផ្សាជាតិ មិនយកខ្មែរណាជាសត្រូវ មិនគុំកួនសងសឹកខ្មែរ
&lt;br&gt;
  '''៤'''- '''.	ទទួលខុសត្រូវក្នុងការដឹកនាំ តាមគោលការណ៍អភិបាលកិច្ចល្អ
&lt;br&gt;
  '''៥'''- '''.	សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដើម្បីសង្គម។

== រចនាសម័្ពន្ធគណបក្ស ==

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានរចនាសម័្ពន្ធ ដូចតទៅ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''.	សមាជ
&lt;br&gt;
'''២'''.	ក្រុមប្រឹក្សាជាតិ
&lt;br&gt;
'''៣'''.	គណៈកម្មាធិការនាយក
&lt;br&gt;
'''៤'''.	គណៈកម្មាធិការវិន័យ
&lt;br&gt;
'''៥'''.	គណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិ
&lt;br&gt;
'''៦'''.	គណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍
&lt;br&gt;
'''៧'''.	រចនាសម័្ពន្ធគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិថ្នាក់ក្រោមជាតិ។

== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា]]

&lt;references /&gt;{{គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា}}
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយ]]</text>
      <sha1>fv862pih16pd7a65yu00n4m6vcwzt7h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281881</id>
      <parentid>281880</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:43:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>36.37.131.223</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16787" xml:space="preserve">{{ប្រអប់ព័ត៌មាន គណបក្សនយោបាយ|name=គណបក្សកម្ពុជានិយម|name_native={{small|{{noitalic|Kampucheaniyum Party}}}}|leader1_title=អ្នកដឹកនាំ|leader1_name=[[យ៉ែម_បុញ្ញ​ឫទ្ធិ|យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]]|leader2_title=អនុប្រធានគណបក្ស|leader2_name=[[គណៈកម្មការ៧រូប]]|founded=២៣ វិច្ឆិកា ២០២១|origin by=[[គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ]]&lt;br/&gt;[[គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស]]|ideology=[[ប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយម]]&lt;br/&gt;[[កណ្តាលនិយម]]&lt;br/&gt;[[ជាតិនិយមស៊ីវិល/គោលការណ៍និយម]]&lt;br/&gt;[[ប្រជានិយម]]|international affiliation=អព្យាក្រឹត|website=http://www.kampucheaniyumparty.org/ (កំពុងរៀបចំ)|colorcode=#2C697C|party logo=[[ឯកសារ:KP logo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច]]|center|200px]]|headquarters=បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួសខណ្ឌដង្កោ [[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]|colours={{Color box|#2C697C|border=darkgray}} [[គុជខ្យងខៀវ]]|slogan=កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា|affiliation1=អ្នកជាតិនិយម និង​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យនិយម|affiliation1_title=ទំនាក់ទំនងក្នុងតំបន់|merger=[[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ|សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត]]&lt;br/&gt;[[អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]]|position=[[កណ្ដាលនិយម]]}}


'''គណបក្សកម្ពុជានិយម''' (អក្សរឡាតាំង៖ KAMPUCHEANIYUM PARTY ហៅកាត់: '''ប.ក''' ហៅកាត់អង់គ្លេស: '''K.P''') គឺជាគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី០៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដោយលោក [https://web.facebook.com/search/top?q=yem%20ponhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ] ថ្នាក់ដឹកនាំ និងអតីតសមាជិកនៃ[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] និស្សិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ ពលករ និងយុវជន ប៉ុន្តែឃើញលោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អុី] ជាតំណាងស្ថាបនិក និងត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃទទួលស្គាល់ជាគណបក្សនយោបាយជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ។
[[គណបក្សកម្ពុជានិយម]] ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។


[https://web.facebook.com/kampucheaniyumparty គណបក្សកម្ពុជានិយម] 
 
== ប្រវត្តិគណបក្សកម្ពុជានិយម​ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ជាគណបក្សនយោបាយមួយដែលបង្កើតនៅឆ្នាំ២០២១ មុនការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២ ។ គណបក្សនេះសមាជិកភាគច្រើនជា អតីតមន្រ្តី សកម្មជនរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលត្រូវបានរំលាយក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ មុនពេលបង្កើតគណបក្សនេះ ក្រុមមន្រ្តីអតីត[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] រួមមាន លោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិជាដើម និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ បណ្ឌិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ និស្សិត ពលករ​ ។ល។ បានជួបពិភាក្សា ជជែកពីការបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មីមួយ ដើម្បីបន្តបេសកកម្មប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ការជជែកមិនទទួលបានលទ្ធផល ដោយមានការខ្វែងគំនិតគ្នា។ យ៉ាងណាក្តី គណបក្សកម្ពុជានិយមដែលមានទស្សនៈ កម្ពុជានិយម ត្រូវបានអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងបណ្ឌិត សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត និស្សិត និងសកម្មជន ពលករ ជាស្ថាបនិកគណបក្សចំនួន ៨៩ រូប បានស្នើសុំទៅក្រសួងមហាផ្ទៃដើម្បីបង្កើតគណបក្សមួយ គឺ គណបក្សកម្ពុជានិយម នៅថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានរូបសញ្ញា គ្រុឌ នៅក្នុងរង្វង់កាំទី១ ពណ៌ស និងរូបផ្កាឈូករ័ត្នក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ក្រហមកណ្តាល និងអក្សរគណបក្សកម្ពុជានិយមជាភាសាខ្មែរក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ខៀវ នៅខាងលើ ហើយខាងក្រោមមានអក្សរឡាតាំង [[KAMBUJANIYUM PARTY]] ។

ក្រោយពីមានការកែសម្រួល យោងតាមច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយរួច គណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឱ្យកើតចេញជាផ្លូវការ យោង លិខិតលេខ ១៥០៥ សជណ ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានឈ្មោះថា គណបក្សកម្ពុជានិយម(ប.ក)ដែលមានអាសយដ្ឋានស្នាក់ការកណ្តាលស្ថិតនៅ បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួស ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ។

 
ក្រោយមកគណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានចុះបញ្ជីក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ ហើយអាចធ្វើសកម្មភាពស្របច្បាប់ក្នុងនាមជានីតិបុគ្គល ឬគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា ។

== ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស == 

ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយមបានសម្រេចជ្រើសតាំងថ្នាក់ដឹកនាំ គណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្នចំនួន ៧រូប ដើម្បីដឹកនាំគណបក្សនេះមុនធ្វើសមាជគណបក្ស។
តំណាងស្ថាបនិកទាំង៧ រូប បានសម្រេចជ្រើសតាំងលោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ ដែលជាអតីមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាអតីតប្រធានគ.៧ នៃរដ្ឋសភាអាណត្តិទី៥ ដឹកនាំជាប្រធានគណបក្សកម្ពុជានិយមបណ្តោះអាសន្ន មុនគណបក្សធ្វើសមាជជាផ្លូវការ។
សមាសភាពថ្នាក់ដឹកនាំ ឬសមាជិកគណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្ន ៧ រូប រួមមាន៖
&lt;br&gt;
១. លោក [https://web.facebook.com/YemPonhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]
&lt;br&gt;
២. លោក ទួត ឃឿត
&lt;br&gt;
៣. លោក ស៊ឺង រ៉េត
&lt;br&gt;
៤. លោក ឡុង គឹមឃន
&lt;br&gt;
៥. លោក សូ ចន្ថា
&lt;br&gt;
៦. លោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អ៊ី]
&lt;br&gt;
៧. លោក យី សីហា

== រូបសញ្ញាគណបក្ស == 

គណបក្សកម្ពុជានិយមមានរូបសញ្ញាសម្គាល់ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''រង្វង់មូលទី១ ពណ៌ស មានរូបក្បាលឥន្ទ្រី នៅចំកណ្ដាល
&lt;br&gt;
'''២'''- '''រង្វង់មូលទី២ ពណ៌ខៀវ និងលឿងទុំ ដោយមាន ៖
&lt;br&gt;
'''៣'''- ''' អក្សរខ្មែរ គណបក្សកម្ពុជានិយម ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងលើ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''អក្សរឡាតាំង KAMPUCHEANIYUM PARTY ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងក្រោម
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''ផ្កាឈូករ័ត្ន ក្នុងផ្នែកពណ៌លឿងទុំ ទាំងសងខាង
អត្ថន័យនៃរូបសញ្ញានេះមានចែងនៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទី១។
គណបក្សកម្ពុជានិយម មានបាវចនា កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា។

 
== ទស្សនវិស័យ គោលបំណង និងគោលនយោបាយ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានទស្សនវិស័យ ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ធ្វើជាម្ចាស់វាសនា ម្ចាស់ទឹកដីនៃមាតុភូមិកម្ពុជា និងធ្វើជាម្ចាស់អំណាចពិតប្រាកដ ដោយសេចក្តីក្លាហាន មោះមុតអង់អាច និងគុណធម៌។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលបំណងប្រមូលផ្តុំកម្លាំងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកស្នេហាជាតិ និងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស រួមគ្នាកសាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមដ៏រឹងមាំមួយនៅកម្ពុជា ដើម្បីបំពេញ ករណីយកិច្ច ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''ការពារឯករាជ្យភាព អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីខ្មែរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើឈ្លានពានពីបរទេស តាមគ្រប់រូបភាព
&lt;br&gt;
'''២'''- '''លើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យមានភាពសមរម្យថ្លៃថ្នូរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ និង អយុត្តិធម៌សង្គម
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា កសាងរដ្ឋទំនើប សង្គមជឿនលឿន មានអារ្យធម៌ថ្លៃថ្នូរ យុត្តិធម៌ សមធម៌ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស តាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដោយប្រឆាំងនឹងអំណាច ប្រមូលផ្ដុំផ្ដាច់ការ។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលនយោបាយដោយកំណត់ គោលការណ៍នយោបាយ (ប្រាកដនិយម នីតិរដ្ឋ ប្រយោជន៍ជាតិ) គុណតម្លៃនយោបាយ (កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា ជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាពលរដ្ឋ) និង មាគ៌ានយោបាយ (មិនប្រកាន់មនោគមវិជ្ជាឆ្វេង ឬស្ដាំ តែផ្ដោតលើស្មារតី គំនិត និងលទ្ធិកម្ពុជានិយម) មានជាអាទិ៍ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''.	នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
&lt;br&gt;
'''២'''- '''.	លើកស្ទួយការពារ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស សមភាពយេនឌ័រ សមធម៌ខាងនយោបាយ-សេដ្ឋកិច្ច-សង្គមកិច្ច
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''.	សីលធម៌សង្គម អហិង្សា ខ្មែរតែមួយ ផ្សះផ្សាជាតិ មិនយកខ្មែរណាជាសត្រូវ មិនគុំកួនសងសឹកខ្មែរ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''.	ទទួលខុសត្រូវក្នុងការដឹកនាំ តាមគោលការណ៍អភិបាលកិច្ចល្អ
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''.	សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដើម្បីសង្គម។

== រចនាសម័្ពន្ធគណបក្ស ==

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានរចនាសម័្ពន្ធ ដូចតទៅ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''.	សមាជ
&lt;br&gt;
'''២'''.	ក្រុមប្រឹក្សាជាតិ
&lt;br&gt;
'''៣'''.	គណៈកម្មាធិការនាយក
&lt;br&gt;
'''៤'''.	គណៈកម្មាធិការវិន័យ
&lt;br&gt;
'''៥'''.	គណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិ
&lt;br&gt;
'''៦'''.	គណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍
&lt;br&gt;
'''៧'''.	រចនាសម័្ពន្ធគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិថ្នាក់ក្រោមជាតិ។

== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា]]

&lt;references /&gt;{{គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា}}
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយ]]</text>
      <sha1>8dvjisdal6lwltt0xnhsd75ayyteack</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281882</id>
      <parentid>281881</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:44:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>36.37.131.223</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ទស្សនវិស័យ គោលបំណង និងគោលនយោបាយ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16786" xml:space="preserve">{{ប្រអប់ព័ត៌មាន គណបក្សនយោបាយ|name=គណបក្សកម្ពុជានិយម|name_native={{small|{{noitalic|Kampucheaniyum Party}}}}|leader1_title=អ្នកដឹកនាំ|leader1_name=[[យ៉ែម_បុញ្ញ​ឫទ្ធិ|យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]]|leader2_title=អនុប្រធានគណបក្ស|leader2_name=[[គណៈកម្មការ៧រូប]]|founded=២៣ វិច្ឆិកា ២០២១|origin by=[[គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ]]&lt;br/&gt;[[គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស]]|ideology=[[ប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយម]]&lt;br/&gt;[[កណ្តាលនិយម]]&lt;br/&gt;[[ជាតិនិយមស៊ីវិល/គោលការណ៍និយម]]&lt;br/&gt;[[ប្រជានិយម]]|international affiliation=អព្យាក្រឹត|website=http://www.kampucheaniyumparty.org/ (កំពុងរៀបចំ)|colorcode=#2C697C|party logo=[[ឯកសារ:KP logo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច]]|center|200px]]|headquarters=បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួសខណ្ឌដង្កោ [[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]|colours={{Color box|#2C697C|border=darkgray}} [[គុជខ្យងខៀវ]]|slogan=កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា|affiliation1=អ្នកជាតិនិយម និង​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យនិយម|affiliation1_title=ទំនាក់ទំនងក្នុងតំបន់|merger=[[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ|សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត]]&lt;br/&gt;[[អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]]|position=[[កណ្ដាលនិយម]]}}


'''គណបក្សកម្ពុជានិយម''' (អក្សរឡាតាំង៖ KAMPUCHEANIYUM PARTY ហៅកាត់: '''ប.ក''' ហៅកាត់អង់គ្លេស: '''K.P''') គឺជាគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី០៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដោយលោក [https://web.facebook.com/search/top?q=yem%20ponhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ] ថ្នាក់ដឹកនាំ និងអតីតសមាជិកនៃ[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] និស្សិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ ពលករ និងយុវជន ប៉ុន្តែឃើញលោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អុី] ជាតំណាងស្ថាបនិក និងត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃទទួលស្គាល់ជាគណបក្សនយោបាយជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ។
[[គណបក្សកម្ពុជានិយម]] ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។


[https://web.facebook.com/kampucheaniyumparty គណបក្សកម្ពុជានិយម] 
 
== ប្រវត្តិគណបក្សកម្ពុជានិយម​ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ជាគណបក្សនយោបាយមួយដែលបង្កើតនៅឆ្នាំ២០២១ មុនការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២ ។ គណបក្សនេះសមាជិកភាគច្រើនជា អតីតមន្រ្តី សកម្មជនរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលត្រូវបានរំលាយក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ មុនពេលបង្កើតគណបក្សនេះ ក្រុមមន្រ្តីអតីត[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] រួមមាន លោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិជាដើម និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ បណ្ឌិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ និស្សិត ពលករ​ ។ល។ បានជួបពិភាក្សា ជជែកពីការបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មីមួយ ដើម្បីបន្តបេសកកម្មប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ការជជែកមិនទទួលបានលទ្ធផល ដោយមានការខ្វែងគំនិតគ្នា។ យ៉ាងណាក្តី គណបក្សកម្ពុជានិយមដែលមានទស្សនៈ កម្ពុជានិយម ត្រូវបានអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងបណ្ឌិត សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត និស្សិត និងសកម្មជន ពលករ ជាស្ថាបនិកគណបក្សចំនួន ៨៩ រូប បានស្នើសុំទៅក្រសួងមហាផ្ទៃដើម្បីបង្កើតគណបក្សមួយ គឺ គណបក្សកម្ពុជានិយម នៅថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានរូបសញ្ញា គ្រុឌ នៅក្នុងរង្វង់កាំទី១ ពណ៌ស និងរូបផ្កាឈូករ័ត្នក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ក្រហមកណ្តាល និងអក្សរគណបក្សកម្ពុជានិយមជាភាសាខ្មែរក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ខៀវ នៅខាងលើ ហើយខាងក្រោមមានអក្សរឡាតាំង [[KAMBUJANIYUM PARTY]] ។

ក្រោយពីមានការកែសម្រួល យោងតាមច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយរួច គណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឱ្យកើតចេញជាផ្លូវការ យោង លិខិតលេខ ១៥០៥ សជណ ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានឈ្មោះថា គណបក្សកម្ពុជានិយម(ប.ក)ដែលមានអាសយដ្ឋានស្នាក់ការកណ្តាលស្ថិតនៅ បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួស ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ។

 
ក្រោយមកគណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានចុះបញ្ជីក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ ហើយអាចធ្វើសកម្មភាពស្របច្បាប់ក្នុងនាមជានីតិបុគ្គល ឬគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា ។

== ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស == 

ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយមបានសម្រេចជ្រើសតាំងថ្នាក់ដឹកនាំ គណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្នចំនួន ៧រូប ដើម្បីដឹកនាំគណបក្សនេះមុនធ្វើសមាជគណបក្ស។
តំណាងស្ថាបនិកទាំង៧ រូប បានសម្រេចជ្រើសតាំងលោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ ដែលជាអតីមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាអតីតប្រធានគ.៧ នៃរដ្ឋសភាអាណត្តិទី៥ ដឹកនាំជាប្រធានគណបក្សកម្ពុជានិយមបណ្តោះអាសន្ន មុនគណបក្សធ្វើសមាជជាផ្លូវការ។
សមាសភាពថ្នាក់ដឹកនាំ ឬសមាជិកគណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្ន ៧ រូប រួមមាន៖
&lt;br&gt;
១. លោក [https://web.facebook.com/YemPonhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]
&lt;br&gt;
២. លោក ទួត ឃឿត
&lt;br&gt;
៣. លោក ស៊ឺង រ៉េត
&lt;br&gt;
៤. លោក ឡុង គឹមឃន
&lt;br&gt;
៥. លោក សូ ចន្ថា
&lt;br&gt;
៦. លោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អ៊ី]
&lt;br&gt;
៧. លោក យី សីហា

== រូបសញ្ញាគណបក្ស == 

គណបក្សកម្ពុជានិយមមានរូបសញ្ញាសម្គាល់ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''រង្វង់មូលទី១ ពណ៌ស មានរូបក្បាលឥន្ទ្រី នៅចំកណ្ដាល
&lt;br&gt;
'''២'''- '''រង្វង់មូលទី២ ពណ៌ខៀវ និងលឿងទុំ ដោយមាន ៖
&lt;br&gt;
'''៣'''- ''' អក្សរខ្មែរ គណបក្សកម្ពុជានិយម ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងលើ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''អក្សរឡាតាំង KAMPUCHEANIYUM PARTY ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងក្រោម
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''ផ្កាឈូករ័ត្ន ក្នុងផ្នែកពណ៌លឿងទុំ ទាំងសងខាង
អត្ថន័យនៃរូបសញ្ញានេះមានចែងនៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទី១។
គណបក្សកម្ពុជានិយម មានបាវចនា កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា។

 
== ទស្សនវិស័យ គោលបំណង និងគោលនយោបាយ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានទស្សនវិស័យ ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ធ្វើជាម្ចាស់វាសនា ម្ចាស់ទឹកដីនៃមាតុភូមិកម្ពុជា និងធ្វើជាម្ចាស់អំណាចពិតប្រាកដ ដោយសេចក្តីក្លាហាន មោះមុតអង់អាច និងគុណធម៌។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលបំណងប្រមូលផ្តុំកម្លាំងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកស្នេហាជាតិ និងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស រួមគ្នាកសាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមដ៏រឹងមាំមួយនៅកម្ពុជា ដើម្បីបំពេញ ករណីយកិច្ច៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''ការពារឯករាជ្យភាព អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីខ្មែរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើឈ្លានពានពីបរទេស តាមគ្រប់រូបភាព
&lt;br&gt;
'''២'''- '''លើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យមានភាពសមរម្យថ្លៃថ្នូរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ និង អយុត្តិធម៌សង្គម
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា កសាងរដ្ឋទំនើប សង្គមជឿនលឿន មានអារ្យធម៌ថ្លៃថ្នូរ យុត្តិធម៌ សមធម៌ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស តាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដោយប្រឆាំងនឹងអំណាច ប្រមូលផ្ដុំផ្ដាច់ការ។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលនយោបាយដោយកំណត់ គោលការណ៍នយោបាយ (ប្រាកដនិយម នីតិរដ្ឋ ប្រយោជន៍ជាតិ) គុណតម្លៃនយោបាយ (កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា ជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាពលរដ្ឋ) និង មាគ៌ានយោបាយ (មិនប្រកាន់មនោគមវិជ្ជាឆ្វេង ឬស្ដាំ តែផ្ដោតលើស្មារតី គំនិត និងលទ្ធិកម្ពុជានិយម) មានជាអាទិ៍ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''.	នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
&lt;br&gt;
'''២'''- '''.	លើកស្ទួយការពារ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស សមភាពយេនឌ័រ សមធម៌ខាងនយោបាយ-សេដ្ឋកិច្ច-សង្គមកិច្ច
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''.	សីលធម៌សង្គម អហិង្សា ខ្មែរតែមួយ ផ្សះផ្សាជាតិ មិនយកខ្មែរណាជាសត្រូវ មិនគុំកួនសងសឹកខ្មែរ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''.	ទទួលខុសត្រូវក្នុងការដឹកនាំ តាមគោលការណ៍អភិបាលកិច្ចល្អ
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''.	សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដើម្បីសង្គម។

== រចនាសម័្ពន្ធគណបក្ស ==

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានរចនាសម័្ពន្ធ ដូចតទៅ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''.	សមាជ
&lt;br&gt;
'''២'''.	ក្រុមប្រឹក្សាជាតិ
&lt;br&gt;
'''៣'''.	គណៈកម្មាធិការនាយក
&lt;br&gt;
'''៤'''.	គណៈកម្មាធិការវិន័យ
&lt;br&gt;
'''៥'''.	គណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិ
&lt;br&gt;
'''៦'''.	គណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍
&lt;br&gt;
'''៧'''.	រចនាសម័្ពន្ធគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិថ្នាក់ក្រោមជាតិ។

== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា]]

&lt;references /&gt;{{គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា}}
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយ]]</text>
      <sha1>t3uf13d7hifruw150ost4om7a5ibfri</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281883</id>
      <parentid>281882</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:46:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>36.37.131.223</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16795" xml:space="preserve">{{ប្រអប់ព័ត៌មាន គណបក្សនយោបាយ|name=គណបក្សកម្ពុជានិយម|name_native={{small|{{noitalic|Kampucheaniyum Party}}}}|leader1_title=អ្នកដឹកនាំ|leader1_name=[[យ៉ែម_បុញ្ញ​ឫទ្ធិ|យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]]|leader2_title=អនុប្រធានគណបក្ស|leader2_name=[[គណៈកម្មការ៧រូប]]|founded=២៣ វិច្ឆិកា ២០២១|origin by=[[គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ]]&lt;br/&gt;[[គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស]]|ideology=[[ប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយម]]&lt;br/&gt;[[កណ្តាលនិយម]]&lt;br/&gt;[[ជាតិនិយមស៊ីវិល/គោលការណ៍និយម]]&lt;br/&gt;[[ប្រជានិយម]]|international affiliation=អព្យាក្រឹត|website=https://web.facebook.com/kampucheaniyumparty (កំពុងរៀបចំ)|colorcode=#2C697C|party logo=[[ឯកសារ:KP logo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច]]|center|200px]]|headquarters=បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួសខណ្ឌដង្កោ [[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]|colours={{Color box|#2C697C|border=darkgray}} [[គុជខ្យងខៀវ]]|slogan=កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា|affiliation1=អ្នកជាតិនិយម និង​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យនិយម|affiliation1_title=ទំនាក់ទំនងក្នុងតំបន់|merger=[[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ|សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត]]&lt;br/&gt;[[អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]]|position=[[កណ្ដាលនិយម]]}}


'''គណបក្សកម្ពុជានិយម''' (អក្សរឡាតាំង៖ KAMPUCHEANIYUM PARTY ហៅកាត់: '''ប.ក''' ហៅកាត់អង់គ្លេស: '''K.P''') គឺជាគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី០៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដោយលោក [https://web.facebook.com/search/top?q=yem%20ponhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ] ថ្នាក់ដឹកនាំ និងអតីតសមាជិកនៃ[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] និស្សិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ ពលករ និងយុវជន ប៉ុន្តែឃើញលោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អុី] ជាតំណាងស្ថាបនិក និងត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃទទួលស្គាល់ជាគណបក្សនយោបាយជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ។
[[គណបក្សកម្ពុជានិយម]] ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។


[https://web.facebook.com/kampucheaniyumparty គណបក្សកម្ពុជានិយម] 
 
== ប្រវត្តិគណបក្សកម្ពុជានិយម​ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ជាគណបក្សនយោបាយមួយដែលបង្កើតនៅឆ្នាំ២០២១ មុនការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២ ។ គណបក្សនេះសមាជិកភាគច្រើនជា អតីតមន្រ្តី សកម្មជនរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលត្រូវបានរំលាយក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ មុនពេលបង្កើតគណបក្សនេះ ក្រុមមន្រ្តីអតីត[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] រួមមាន លោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិជាដើម និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ បណ្ឌិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ និស្សិត ពលករ​ ។ល។ បានជួបពិភាក្សា ជជែកពីការបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មីមួយ ដើម្បីបន្តបេសកកម្មប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ការជជែកមិនទទួលបានលទ្ធផល ដោយមានការខ្វែងគំនិតគ្នា។ យ៉ាងណាក្តី គណបក្សកម្ពុជានិយមដែលមានទស្សនៈ កម្ពុជានិយម ត្រូវបានអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងបណ្ឌិត សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត និស្សិត និងសកម្មជន ពលករ ជាស្ថាបនិកគណបក្សចំនួន ៨៩ រូប បានស្នើសុំទៅក្រសួងមហាផ្ទៃដើម្បីបង្កើតគណបក្សមួយ គឺ គណបក្សកម្ពុជានិយម នៅថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានរូបសញ្ញា គ្រុឌ នៅក្នុងរង្វង់កាំទី១ ពណ៌ស និងរូបផ្កាឈូករ័ត្នក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ក្រហមកណ្តាល និងអក្សរគណបក្សកម្ពុជានិយមជាភាសាខ្មែរក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ខៀវ នៅខាងលើ ហើយខាងក្រោមមានអក្សរឡាតាំង [[KAMBUJANIYUM PARTY]] ។

ក្រោយពីមានការកែសម្រួល យោងតាមច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយរួច គណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឱ្យកើតចេញជាផ្លូវការ យោង លិខិតលេខ ១៥០៥ សជណ ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានឈ្មោះថា គណបក្សកម្ពុជានិយម(ប.ក)ដែលមានអាសយដ្ឋានស្នាក់ការកណ្តាលស្ថិតនៅ បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួស ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ។

 
ក្រោយមកគណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានចុះបញ្ជីក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ ហើយអាចធ្វើសកម្មភាពស្របច្បាប់ក្នុងនាមជានីតិបុគ្គល ឬគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា ។

== ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស == 

ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយមបានសម្រេចជ្រើសតាំងថ្នាក់ដឹកនាំ គណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្នចំនួន ៧រូប ដើម្បីដឹកនាំគណបក្សនេះមុនធ្វើសមាជគណបក្ស។
តំណាងស្ថាបនិកទាំង៧ រូប បានសម្រេចជ្រើសតាំងលោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ ដែលជាអតីមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាអតីតប្រធានគ.៧ នៃរដ្ឋសភាអាណត្តិទី៥ ដឹកនាំជាប្រធានគណបក្សកម្ពុជានិយមបណ្តោះអាសន្ន មុនគណបក្សធ្វើសមាជជាផ្លូវការ។
សមាសភាពថ្នាក់ដឹកនាំ ឬសមាជិកគណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្ន ៧ រូប រួមមាន៖
&lt;br&gt;
១. លោក [https://web.facebook.com/YemPonhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]
&lt;br&gt;
២. លោក ទួត ឃឿត
&lt;br&gt;
៣. លោក ស៊ឺង រ៉េត
&lt;br&gt;
៤. លោក ឡុង គឹមឃន
&lt;br&gt;
៥. លោក សូ ចន្ថា
&lt;br&gt;
៦. លោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អ៊ី]
&lt;br&gt;
៧. លោក យី សីហា

== រូបសញ្ញាគណបក្ស == 

គណបក្សកម្ពុជានិយមមានរូបសញ្ញាសម្គាល់ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''រង្វង់មូលទី១ ពណ៌ស មានរូបក្បាលឥន្ទ្រី នៅចំកណ្ដាល
&lt;br&gt;
'''២'''- '''រង្វង់មូលទី២ ពណ៌ខៀវ និងលឿងទុំ ដោយមាន ៖
&lt;br&gt;
'''៣'''- ''' អក្សរខ្មែរ គណបក្សកម្ពុជានិយម ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងលើ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''អក្សរឡាតាំង KAMPUCHEANIYUM PARTY ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងក្រោម
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''ផ្កាឈូករ័ត្ន ក្នុងផ្នែកពណ៌លឿងទុំ ទាំងសងខាង
អត្ថន័យនៃរូបសញ្ញានេះមានចែងនៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទី១។
គណបក្សកម្ពុជានិយម មានបាវចនា កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា។

 
== ទស្សនវិស័យ គោលបំណង និងគោលនយោបាយ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានទស្សនវិស័យ ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ធ្វើជាម្ចាស់វាសនា ម្ចាស់ទឹកដីនៃមាតុភូមិកម្ពុជា និងធ្វើជាម្ចាស់អំណាចពិតប្រាកដ ដោយសេចក្តីក្លាហាន មោះមុតអង់អាច និងគុណធម៌។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលបំណងប្រមូលផ្តុំកម្លាំងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកស្នេហាជាតិ និងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស រួមគ្នាកសាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមដ៏រឹងមាំមួយនៅកម្ពុជា ដើម្បីបំពេញ ករណីយកិច្ច៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''ការពារឯករាជ្យភាព អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីខ្មែរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើឈ្លានពានពីបរទេស តាមគ្រប់រូបភាព
&lt;br&gt;
'''២'''- '''លើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យមានភាពសមរម្យថ្លៃថ្នូរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ និង អយុត្តិធម៌សង្គម
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា កសាងរដ្ឋទំនើប សង្គមជឿនលឿន មានអារ្យធម៌ថ្លៃថ្នូរ យុត្តិធម៌ សមធម៌ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស តាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដោយប្រឆាំងនឹងអំណាច ប្រមូលផ្ដុំផ្ដាច់ការ។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលនយោបាយដោយកំណត់ គោលការណ៍នយោបាយ (ប្រាកដនិយម នីតិរដ្ឋ ប្រយោជន៍ជាតិ) គុណតម្លៃនយោបាយ (កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា ជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាពលរដ្ឋ) និង មាគ៌ានយោបាយ (មិនប្រកាន់មនោគមវិជ្ជាឆ្វេង ឬស្ដាំ តែផ្ដោតលើស្មារតី គំនិត និងលទ្ធិកម្ពុជានិយម) មានជាអាទិ៍ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''.	នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
&lt;br&gt;
'''២'''- '''.	លើកស្ទួយការពារ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស សមភាពយេនឌ័រ សមធម៌ខាងនយោបាយ-សេដ្ឋកិច្ច-សង្គមកិច្ច
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''.	សីលធម៌សង្គម អហិង្សា ខ្មែរតែមួយ ផ្សះផ្សាជាតិ មិនយកខ្មែរណាជាសត្រូវ មិនគុំកួនសងសឹកខ្មែរ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''.	ទទួលខុសត្រូវក្នុងការដឹកនាំ តាមគោលការណ៍អភិបាលកិច្ចល្អ
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''.	សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដើម្បីសង្គម។

== រចនាសម័្ពន្ធគណបក្ស ==

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានរចនាសម័្ពន្ធ ដូចតទៅ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''.	សមាជ
&lt;br&gt;
'''២'''.	ក្រុមប្រឹក្សាជាតិ
&lt;br&gt;
'''៣'''.	គណៈកម្មាធិការនាយក
&lt;br&gt;
'''៤'''.	គណៈកម្មាធិការវិន័យ
&lt;br&gt;
'''៥'''.	គណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិ
&lt;br&gt;
'''៦'''.	គណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍
&lt;br&gt;
'''៧'''.	រចនាសម័្ពន្ធគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិថ្នាក់ក្រោមជាតិ។

== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា]]

&lt;references /&gt;{{គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា}}
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយ]]</text>
      <sha1>jiz5v6b1o5z64usmmkk8cr51bxi9sbc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281886</id>
      <parentid>281883</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:50:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ស៊ឺម៉ាអ៊ី</username>
        <id>30984</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16831" xml:space="preserve">{{ប្រអប់ព័ត៌មាន គណបក្សនយោបាយ|name=គណបក្សកម្ពុជានិយម|name_native={{small|{{noitalic|Kampucheaniyum Party}}}}|leader1_title=អ្នកដឹកនាំ|leader1_name=[[យ៉ែម_បុញ្ញ​ឫទ្ធិ|យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]]|leader2_title=អនុប្រធានគណបក្ស|leader2_name=[[គណៈកម្មការ៧រូប]]|founded=២៣ វិច្ឆិកា ២០២១|origin by=[[គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ]]&lt;br/&gt;[[គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស]]|ideology=[[ប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយម]]&lt;br/&gt;[[កណ្តាលនិយម]]&lt;br/&gt;[[ជាតិនិយមស៊ីវិល/គោលការណ៍និយម]]&lt;br/&gt;[[ប្រជានិយម]]|international affiliation=អព្យាក្រឹត|website=https://web.facebook.com/kampucheaniyumparty (កំពុងរៀបចំ)|colorcode=#2C697C|party logo=[[ឯកសារ:KP logo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច]]|center|200px]]|headquarters=បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួសខណ្ឌដង្កោ [[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]|colours={{Color box|#2C697C|border=darkgray}} [[គុជខ្យងខៀវ]]|slogan=កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា|affiliation1=អ្នកជាតិនិយម និង​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យនិយម|affiliation1_title=ទំនាក់ទំនងក្នុងតំបន់|merger=[[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ|សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត]]&lt;br/&gt;[[អតីតថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]]|position=[[កណ្ដាលនិយម]]}}


'''គណបក្សកម្ពុជានិយម''' (អក្សរឡាតាំង៖ KAMPUCHEANIYUM PARTY ហៅកាត់: '''ប.ក''' ហៅកាត់អង់គ្លេស: '''K.P''') គឺជាគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី០៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដោយលោក [https://web.facebook.com/search/top?q=yem%20ponhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ] ថ្នាក់ដឹកនាំ និងអតីតសមាជិកនៃ[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] និស្សិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ ពលករ និងយុវជន ប៉ុន្តែឃើញលោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អុី] ជាតំណាងស្ថាបនិក និងត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃទទួលស្គាល់ជាគណបក្សនយោបាយជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ។
[[គណបក្សកម្ពុជានិយម]] ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។


[https://web.facebook.com/kampucheaniyumparty គណបក្សកម្ពុជានិយម] 
 
== ប្រវត្តិគណបក្សកម្ពុជានិយម​ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ជាគណបក្សនយោបាយមួយដែលបង្កើតនៅឆ្នាំ២០២១ មុនការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២ ។ គណបក្សនេះសមាជិកភាគច្រើនជា អតីតមន្រ្តី សកម្មជនរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលត្រូវបានរំលាយក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ មុនពេលបង្កើតគណបក្សនេះ ក្រុមមន្រ្តីអតីត[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] រួមមាន លោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិជាដើម និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ បណ្ឌិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ និស្សិត ពលករ​ ។ល។ បានជួបពិភាក្សា ជជែកពីការបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មីមួយ ដើម្បីបន្តបេសកកម្មប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ការជជែកមិនទទួលបានលទ្ធផល ដោយមានការខ្វែងគំនិតគ្នា។ យ៉ាងណាក្តី គណបក្សកម្ពុជានិយមដែលមានទស្សនៈ កម្ពុជានិយម ត្រូវបានអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងបណ្ឌិត សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត និស្សិត និងសកម្មជន ពលករ ជាស្ថាបនិកគណបក្សចំនួន ៨៩ រូប បានស្នើសុំទៅក្រសួងមហាផ្ទៃដើម្បីបង្កើតគណបក្សមួយ គឺ គណបក្សកម្ពុជានិយម នៅថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានរូបសញ្ញា គ្រុឌ នៅក្នុងរង្វង់កាំទី១ ពណ៌ស និងរូបផ្កាឈូករ័ត្នក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ក្រហមកណ្តាល និងអក្សរគណបក្សកម្ពុជានិយមជាភាសាខ្មែរក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ខៀវ នៅខាងលើ ហើយខាងក្រោមមានអក្សរឡាតាំង [[KAMBUJANIYUM PARTY]] ។

ក្រោយពីមានការកែសម្រួល យោងតាមច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយរួច គណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឱ្យកើតចេញជាផ្លូវការ យោង លិខិតលេខ ១៥០៥ សជណ ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានឈ្មោះថា គណបក្សកម្ពុជានិយម(ប.ក)ដែលមានអាសយដ្ឋានស្នាក់ការកណ្តាលស្ថិតនៅ បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួស ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ។

 
ក្រោយមកគណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានចុះបញ្ជីក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ ហើយអាចធ្វើសកម្មភាពស្របច្បាប់ក្នុងនាមជានីតិបុគ្គល ឬគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា ។

== ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស == 

ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយមបានសម្រេចជ្រើសតាំងថ្នាក់ដឹកនាំ គណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្នចំនួន ៧រូប ដើម្បីដឹកនាំគណបក្សនេះមុនធ្វើសមាជគណបក្ស។
តំណាងស្ថាបនិកទាំង៧ រូប បានសម្រេចជ្រើសតាំងលោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ ដែលជាអតីមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាអតីតប្រធានគ.៧ នៃរដ្ឋសភាអាណត្តិទី៥ ដឹកនាំជាប្រធានគណបក្សកម្ពុជានិយមបណ្តោះអាសន្ន មុនគណបក្សធ្វើសមាជជាផ្លូវការ។
សមាសភាពថ្នាក់ដឹកនាំ ឬសមាជិកគណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្ន ៧ រូប រួមមាន៖
&lt;br&gt;
១. លោក [https://web.facebook.com/YemPonhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]
&lt;br&gt;
២. លោក ទួត ឃឿត
&lt;br&gt;
៣. លោក ស៊ឺង រ៉េត
&lt;br&gt;
៤. លោក ឡុង គឹមឃន
&lt;br&gt;
៥. លោក សូ ចន្ថា
&lt;br&gt;
៦. លោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អ៊ី]
&lt;br&gt;
៧. លោក យី សីហា

== រូបសញ្ញាគណបក្ស == 

គណបក្សកម្ពុជានិយមមានរូបសញ្ញាសម្គាល់ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''រង្វង់មូលទី១ ពណ៌ស មានរូបក្បាលឥន្ទ្រី នៅចំកណ្ដាល
&lt;br&gt;
'''២'''- '''រង្វង់មូលទី២ ពណ៌ខៀវ និងលឿងទុំ ដោយមាន ៖
&lt;br&gt;
'''៣'''- ''' អក្សរខ្មែរ គណបក្សកម្ពុជានិយម ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងលើ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''អក្សរឡាតាំង KAMPUCHEANIYUM PARTY ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងក្រោម
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''ផ្កាឈូករ័ត្ន ក្នុងផ្នែកពណ៌លឿងទុំ ទាំងសងខាង
អត្ថន័យនៃរូបសញ្ញានេះមានចែងនៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទី១។
គណបក្សកម្ពុជានិយម មានបាវចនា កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា។

 
== ទស្សនវិស័យ គោលបំណង និងគោលនយោបាយ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានទស្សនវិស័យ ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ធ្វើជាម្ចាស់វាសនា ម្ចាស់ទឹកដីនៃមាតុភូមិកម្ពុជា និងធ្វើជាម្ចាស់អំណាចពិតប្រាកដ ដោយសេចក្តីក្លាហាន មោះមុតអង់អាច និងគុណធម៌។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលបំណងប្រមូលផ្តុំកម្លាំងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកស្នេហាជាតិ និងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស រួមគ្នាកសាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមដ៏រឹងមាំមួយនៅកម្ពុជា ដើម្បីបំពេញ ករណីយកិច្ច៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''ការពារឯករាជ្យភាព អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីខ្មែរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើឈ្លានពានពីបរទេស តាមគ្រប់រូបភាព
&lt;br&gt;
'''២'''- '''លើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យមានភាពសមរម្យថ្លៃថ្នូរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ និង អយុត្តិធម៌សង្គម
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា កសាងរដ្ឋទំនើប សង្គមជឿនលឿន មានអារ្យធម៌ថ្លៃថ្នូរ យុត្តិធម៌ សមធម៌ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស តាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដោយប្រឆាំងនឹងអំណាច ប្រមូលផ្ដុំផ្ដាច់ការ។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលនយោបាយដោយកំណត់ គោលការណ៍នយោបាយ (ប្រាកដនិយម នីតិរដ្ឋ ប្រយោជន៍ជាតិ) គុណតម្លៃនយោបាយ (កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា ជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាពលរដ្ឋ) និង មាគ៌ានយោបាយ (មិនប្រកាន់មនោគមវិជ្ជាឆ្វេង ឬស្ដាំ តែផ្ដោតលើស្មារតី គំនិត និងលទ្ធិកម្ពុជានិយម) មានជាអាទិ៍ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''.	នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
&lt;br&gt;
'''២'''- '''.	លើកស្ទួយការពារ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស សមភាពយេនឌ័រ សមធម៌ខាងនយោបាយ-សេដ្ឋកិច្ច-សង្គមកិច្ច
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''.	សីលធម៌សង្គម អហិង្សា ខ្មែរតែមួយ ផ្សះផ្សាជាតិ មិនយកខ្មែរណាជាសត្រូវ មិនគុំកួនសងសឹកខ្មែរ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''.	ទទួលខុសត្រូវក្នុងការដឹកនាំ តាមគោលការណ៍អភិបាលកិច្ចល្អ
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''.	សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដើម្បីសង្គម។

== រចនាសម័្ពន្ធគណបក្ស ==

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានរចនាសម័្ពន្ធ ដូចតទៅ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''.	សមាជ
&lt;br&gt;
'''២'''.	ក្រុមប្រឹក្សាជាតិ
&lt;br&gt;
'''៣'''.	គណៈកម្មាធិការនាយក
&lt;br&gt;
'''៤'''.	គណៈកម្មាធិការវិន័យ
&lt;br&gt;
'''៥'''.	គណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិ
&lt;br&gt;
'''៦'''.	គណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍
&lt;br&gt;
'''៧'''.	រចនាសម័្ពន្ធគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិថ្នាក់ក្រោមជាតិ។

== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា]]

&lt;references /&gt;{{គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា}}
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយ]]</text>
      <sha1>e9993j242ja2weu78r3au1olv4vy5vv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281892</id>
      <parentid>281886</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T06:03:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ស៊ឺម៉ាអ៊ី</username>
        <id>30984</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16819" xml:space="preserve">{{ប្រអប់ព័ត៌មាន គណបក្សនយោបាយ|name=គណបក្សកម្ពុជានិយម|name_native={{small|{{noitalic|Kampucheaniyum Party}}}}|leader1_title=អ្នកដឹកនាំ|leader1_name=[[យ៉ែម_បុញ្ញ​ឫទ្ធិ|យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]]|leader2_title=អនុប្រធានគណបក្ស|leader2_name=[[គណៈកម្មការ៧រូប]]|founded=២៣ វិច្ឆិកា ២០២១|origin by=[[គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ]]&lt;br/&gt;[[គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស]]|ideology=[[ប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយម]]&lt;br/&gt;[[កណ្តាលនិយម]]&lt;br/&gt;[[ជាតិនិយមស៊ីវិល/គោលការណ៍និយម]]&lt;br/&gt;[[ប្រជានិយម]]|international affiliation=អព្យាក្រឹត|website=https://web.facebook.com/kampucheaniyumparty (កំពុងរៀបចំ)|colorcode=#2C697C|party logo=[[ឯកសារ:KP logo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច]]|center|200px]]|headquarters=បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួសខណ្ឌដង្កោ [[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]|colours={{Color box|#2C697C|border=darkgray}} [[គុជខ្យងខៀវ]]|slogan=កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា|affiliation1=អ្នកជាតិនិយម និង​អ្នក​ប្រជាធិបតេយ្យនិយម|affiliation1_title=ទំនាក់ទំនងក្នុងតំបន់|merger=[[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ|សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត]]&lt;br/&gt;[[អតីតថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]]|position=[[កណ្ដាលនិយម]]}}


'''គណបក្សកម្ពុជានិយម''' (អក្សរឡាតាំង៖ KAMPUCHEANIYUM PARTY ហៅកាត់: '''ប.ក''' ហៅកាត់អង់គ្លេស: '''K.P''') គឺជាគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី០៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដោយលោក [https://web.facebook.com/search/top?q=yem%20ponhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ] ថ្នាក់ដឹកនាំ និងអតីតសមាជិកនៃ[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] និស្សិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ ពលករ និងយុវជន ប៉ុន្តែឃើញលោក [https://web.facebook.com/Ouk.I.win អូក អុី] ជាតំណាងស្ថាបនិក និងត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃទទួលស្គាល់ជាគណបក្សនយោបាយជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ។
[[គណបក្សកម្ពុជានិយម]] ត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។


[https://web.facebook.com/kampucheaniyumparty គណបក្សកម្ពុជានិយម] 
 
== ប្រវត្តិគណបក្សកម្ពុជានិយម​ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ជាគណបក្សនយោបាយមួយដែលបង្កើតនៅឆ្នាំ២០២១ មុនការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២ ។ គណបក្សនេះសមាជិកភាគច្រើនជា អតីតមន្រ្តី សកម្មជនរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលត្រូវបានរំលាយក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ មុនពេលបង្កើតគណបក្សនេះ ក្រុមមន្រ្តីអតីត[https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7 គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ] រួមមាន លោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិជាដើម និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ បណ្ឌិត បញ្ញវ័ន្ត សាស្រ្តាចារ្យ និស្សិត ពលករ​ ។ល។ បានជួបពិភាក្សា ជជែកពីការបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មីមួយ ដើម្បីបន្តបេសកកម្មប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ការជជែកមិនទទួលបានលទ្ធផល ដោយមានការខ្វែងគំនិតគ្នា។ យ៉ាងណាក្តី គណបក្សកម្ពុជានិយមដែលមានទស្សនៈ កម្ពុជានិយម ត្រូវបានអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងបណ្ឌិត សាស្រ្តាចារ្យ បញ្ញវ័ន្ត និស្សិត និងសកម្មជន ពលករ ជាស្ថាបនិកគណបក្សចំនួន ៨៩ រូប បានស្នើសុំទៅក្រសួងមហាផ្ទៃដើម្បីបង្កើតគណបក្សមួយ គឺ គណបក្សកម្ពុជានិយម នៅថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានរូបសញ្ញា គ្រុឌ នៅក្នុងរង្វង់កាំទី១ ពណ៌ស និងរូបផ្កាឈូករ័ត្នក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ក្រហមកណ្តាល និងអក្សរគណបក្សកម្ពុជានិយមជាភាសាខ្មែរក្នុងរង្វង់កាំទី២ ពណ៌ខៀវ នៅខាងលើ ហើយខាងក្រោមមានអក្សរឡាតាំង [[KAMBUJANIYUM PARTY]] ។

ក្រោយពីមានការកែសម្រួល យោងតាមច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយរួច គណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឱ្យកើតចេញជាផ្លូវការ យោង លិខិតលេខ ១៥០៥ សជណ ចុះថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ដែលមានឈ្មោះថា គណបក្សកម្ពុជានិយម(ប.ក)ដែលមានអាសយដ្ឋានស្នាក់ការកណ្តាលស្ថិតនៅ បុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ៣ ផ្ទះលេខ៥២-៥៤ ផ្លូវបេតុង៩ម៉ែត្រ ភូមិកណ្តាល សង្កាត់រលួស ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ។

 
ក្រោយមកគណបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានចុះបញ្ជីក្នុងបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ ហើយអាចធ្វើសកម្មភាពស្របច្បាប់ក្នុងនាមជានីតិបុគ្គល ឬគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា ។

== ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស == 

ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយមបានសម្រេចជ្រើសតាំងថ្នាក់ដឹកនាំ គណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្នចំនួន ៧រូប ដើម្បីដឹកនាំគណបក្សនេះមុនធ្វើសមាជគណបក្ស។
តំណាងស្ថាបនិកទាំង៧ រូប បានសម្រេចជ្រើសតាំងលោក យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ ដែលជាអតីមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាអតីតប្រធានគ.៧ នៃរដ្ឋសភាអាណត្តិទី៥ ដឹកនាំជាប្រធានគណបក្សកម្ពុជានិយមបណ្តោះអាសន្ន មុនគណបក្សធ្វើសមាជជាផ្លូវការ។
សមាសភាពថ្នាក់ដឹកនាំ ឬសមាជិកគណៈកម្មាធិការបណ្តោះអាសន្ន ៧ រូប រួមមាន៖
&lt;br&gt;
១. លោក [https://web.facebook.com/YemPonhearith យ៉ែម បុញ្ញប្ញទ្ធិ]
&lt;br&gt;
២. លោក [[ទួត ឃឿត]]
&lt;br&gt;
៣. លោក [[ស៊ឺង រ៉េត]]
&lt;br&gt;
៤. លោក [[ឡុង គឹមឃន]]
&lt;br&gt;
៥. លោក [[សូ ចន្ថា]]
&lt;br&gt;
៦. លោក [[ អូក អ៊ី]]
&lt;br&gt;
៧. លោក [[យី សីហា]]

== រូបសញ្ញាគណបក្ស == 

គណបក្សកម្ពុជានិយមមានរូបសញ្ញាសម្គាល់ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''រង្វង់មូលទី១ ពណ៌ស មានរូបក្បាលឥន្ទ្រី នៅចំកណ្ដាល
&lt;br&gt;
'''២'''- '''រង្វង់មូលទី២ ពណ៌ខៀវ និងលឿងទុំ ដោយមាន ៖
&lt;br&gt;
'''៣'''- ''' អក្សរខ្មែរ គណបក្សកម្ពុជានិយម ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងលើ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''អក្សរឡាតាំង KAMPUCHEANIYUM PARTY ក្នុងផ្នែកពណ៌ខៀវខាងក្រោម
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''ផ្កាឈូករ័ត្ន ក្នុងផ្នែកពណ៌លឿងទុំ ទាំងសងខាង
អត្ថន័យនៃរូបសញ្ញានេះមានចែងនៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទី១។
គណបក្សកម្ពុជានិយម មានបាវចនា កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា។

 
== ទស្សនវិស័យ គោលបំណង និងគោលនយោបាយ == 

គណបក្សកម្ពុជានិយម ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានទស្សនវិស័យ ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ធ្វើជាម្ចាស់វាសនា ម្ចាស់ទឹកដីនៃមាតុភូមិកម្ពុជា និងធ្វើជាម្ចាស់អំណាចពិតប្រាកដ ដោយសេចក្តីក្លាហាន មោះមុតអង់អាច និងគុណធម៌។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលបំណងប្រមូលផ្តុំកម្លាំងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកស្នេហាជាតិ និងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស រួមគ្នាកសាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមដ៏រឹងមាំមួយនៅកម្ពុជា ដើម្បីបំពេញ ករណីយកិច្ច៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''ការពារឯករាជ្យភាព អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីខ្មែរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើឈ្លានពានពីបរទេស តាមគ្រប់រូបភាព
&lt;br&gt;
'''២'''- '''លើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យមានភាពសមរម្យថ្លៃថ្នូរ ដោយប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ និង អយុត្តិធម៌សង្គម
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា កសាងរដ្ឋទំនើប សង្គមជឿនលឿន មានអារ្យធម៌ថ្លៃថ្នូរ យុត្តិធម៌ សមធម៌ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស តាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដោយប្រឆាំងនឹងអំណាច ប្រមូលផ្ដុំផ្ដាច់ការ។

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានគោលនយោបាយដោយកំណត់ គោលការណ៍នយោបាយ (ប្រាកដនិយម នីតិរដ្ឋ ប្រយោជន៍ជាតិ) គុណតម្លៃនយោបាយ (កសាងអនាគតថ្មីដើម្បីកម្ពុជា ជាតិ មាតុភូមិ និងប្រជាពលរដ្ឋ) និង មាគ៌ានយោបាយ (មិនប្រកាន់មនោគមវិជ្ជាឆ្វេង ឬស្ដាំ តែផ្ដោតលើស្មារតី គំនិត និងលទ្ធិកម្ពុជានិយម) មានជាអាទិ៍ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''- '''.	នីតិរដ្ឋ ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស
&lt;br&gt;
'''២'''- '''.	លើកស្ទួយការពារ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស សមភាពយេនឌ័រ សមធម៌ខាងនយោបាយ-សេដ្ឋកិច្ច-សង្គមកិច្ច
&lt;br&gt;
'''៣'''- '''.	សីលធម៌សង្គម អហិង្សា ខ្មែរតែមួយ ផ្សះផ្សាជាតិ មិនយកខ្មែរណាជាសត្រូវ មិនគុំកួនសងសឹកខ្មែរ
&lt;br&gt;
'''៤'''- '''.	ទទួលខុសត្រូវក្នុងការដឹកនាំ តាមគោលការណ៍អភិបាលកិច្ចល្អ
&lt;br&gt;
'''៥'''- '''.	សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដើម្បីសង្គម។

== រចនាសម័្ពន្ធគណបក្ស ==

គណបក្សកម្ពុជានិយម មានរចនាសម័្ពន្ធ ដូចតទៅ ៖
&lt;br&gt;
'''១'''.	សមាជ
&lt;br&gt;
'''២'''.	ក្រុមប្រឹក្សាជាតិ
&lt;br&gt;
'''៣'''.	គណៈកម្មាធិការនាយក
&lt;br&gt;
'''៤'''.	គណៈកម្មាធិការវិន័យ
&lt;br&gt;
'''៥'''.	គណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិ
&lt;br&gt;
'''៦'''.	គណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍
&lt;br&gt;
'''៧'''.	រចនាសម័្ពន្ធគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិថ្នាក់ក្រោមជាតិ។

== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា]]

&lt;references /&gt;{{គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា}}
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្សនយោបាយ]]</text>
      <sha1>0sy9yq4jpfnhpq9yxtlmnv1h9g4q8hg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>មឿង បាំងឃ្លាំង</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47453</id>
    <redirect title="មឿងបាងខ្លាំង" />
    <revision>
      <id>281870</id>
      <parentid>281710</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T01:21:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xqbot</username>
        <id>1605</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>រ៉ូបូ៖ ជួសជុលការបញ្ជួនបន្តទ្វេដងទៅ [[មឿងបាងខ្លាំង]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="72" xml:space="preserve">#បញ្ជូនបន្ត [[មឿងបាងខ្លាំង]]</text>
      <sha1>7lmv9rb6a1elt2alc75g16ks24ceusp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>បឹង ហ័នគៀម</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47459</id>
    <revision>
      <id>281865</id>
      <parentid>281749</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T00:05:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>177.73.98.170</ip>
      </contributor>
      <comment>DANONÃO GROSSO!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2181" xml:space="preserve">{{ត្រូវការឯកសារយោង|date=May 2020}}{{Rough translation}}
'''បឹងហ័នគៀម''' ( {{Lang-vi|Hồ Hoàn Kiếm}}  ) មានន័យថា &quot;'''បឹងនៃដាវដែលបានត្រឡប់មកវិញ'''&quot; ឬ &quot;'''បឹងនៃដាវដែលបានស្ដារឡើងវិញ'''&quot;) ត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថាជាបឹងដាវ (Hồ Gươm) ឬបឹង តា វុ៉ង (Hồ Tả Vọng) គឺជា[[បឹង]]ទឹកសាបដែលមានទំហំប្រហែល ១២ ហិកតាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។  កណ្តាល'''[[ទីក្រុងហាណូយ]]''' រដ្ឋធានីនៃប្រទេសវៀតណាម។

កាល​ពី​អតីតកាល បឹង​នេះ​ត្រូវ​បាន​គេ​ដាក់​ឈ្មោះ​ផ្សេង​ៗ​គ្នា​ថា “បឹង​លុកធូយ” ( {{Lang-vi|Hồ Lục Thủy}}   ) មានន័យថា &quot;បឹងទឹកបៃតង&quot; - ឈ្មោះត្រឹមត្រូវសម្រាប់ពណ៌ទឹក) ឬ &quot;បឹងថុយក្វឹន&quot; ( {{Lang-vi|Hồ Thủy Quân}}   មានន័យថា &quot;បឹងសមុទ្រ&quot;) ។ បឹង​នេះ​គឺ​ជា​កន្លែង​ទេសភាព​ដ៏​សំខាន់​មួយ​ក្នុង​ទីក្រុង ហើយ​បម្រើ​ជា​ចំណុច​បង្គោល​សម្រាប់​ជីវិត​សាធារណៈ​របស់​វា។ 
[[ឯកសារ:August 2003 Hoan Kiem 2.jpg|រូបភាពតូច]]

== វិចិត្រសាល ==
{{Panorama|image=File: Hoan Kiem Lake night panorama.jpg|height=150|caption=A panoramic view of the Hoan Kiem Lake by night.}}&lt;gallery mode=&quot;nolines&quot; widths=&quot;220px&quot; heights=&quot;220px&quot;&gt;
ឯកសារ:Thê Húc bridge with flags.jpg|ស្ពាន Huc
ឯកសារ:TurtleTower HoanKiemLake Hanoi.jpg|ប៉មអណ្តើកនៅពេលយប់
&lt;/gallery&gt;</text>
      <sha1>t6ii4oc7x6rnnj1xegyxualc2nfmzei</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ជំងឺអុតស្វា</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47466</id>
    <revision>
      <id>281852</id>
      <parentid>281770</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T15:04:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tiamichaelnuksu1994</username>
        <id>26855</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18684" xml:space="preserve">{{Rough translation}}{{Infobox medical condition
| image         = Monkeypox.jpg
| caption       = ជំងឺអុតស្វាកន្ទួលលើក្មេងស្រីអាយុ 4 ឆ្នាំ (1971)
| pronounce     = 
| specialty     = [[ជំងឺឆ្លង (ឯកទេសវេជ្ជសាស្រ្ត)|ជំងឺឆ្លង]]&lt;ref name=WHO4June2022/&gt;
| symptoms      = ក្តៅខ្លួន, ឈឺក្បាល, ឈឺសាច់ដុំ, ញ័រ, កន្ទួលពងបែក, កូនកណ្តុរហើម&lt;ref name=Goldman2020/&gt;
| complications = ការឆ្លងមេរោគបន្ទាប់បន្សំ, ការឆ្លងមេរោគភ្នែក, ការបាត់បង់ការមើលឃើញ, ស្លាកស្នាម&lt;ref name=WHOfact2022/&gt;&lt;ref name=Goldman2020/&gt;រលាកខួរក្បាល, ជំងឺឆ្លង
ជំងឺបំពង់ខ្យល់ធំនិងរលាកសួត&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Sreenivas |first1=Shishira |title=Monkeypox: What to Know |url=https://www.webmd.com/a-to-z-guides/monkeypox-what-know |website=webmd.com |publisher=[[WebMD]] |date=28 June 2022 |access-date=28 June 2022}}&lt;/ref&gt;
| onset         = 5-21 ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការប៉ះពាល់&lt;ref name=CDC2017Sym/&gt;
| duration      = 2 ទៅ 4 សប្តាហ៍&lt;ref name=CDC2017Sym/&gt;
| types         = [[អាហ្វ្រិកកណ្តាល]] (អាងទន្លេកុងហ្គោ), [[អាហ្វ្រិកខាងលិច]]&lt;ref name=Petersen2019/&gt;
| causes        = [[វីរុសអុតស្វា]]&lt;ref name=CDCAbout/&gt;
| risks         = 
| diagnosis     = ការធ្វើតេស្ត DNA មេរោគ&lt;ref name=CDC2015Out/&gt;
| differential  = [[ជំងឺអុតស្វាយ]], [[ជំងឺអុត]]&lt;ref name=Mc2014/&gt;
| prevention    = [[វ៉ាក់សាំងជំងឺអុត]], ការលាងសម្អាតដៃ, គ្របដណ្តប់កន្ទួល, [[ឧបករណ៍ការពារផ្ទាល់ខ្លួន|ឧ.ក.ផ.ខ.]], [[ការរក្សាគម្លាតឱ្យនៅឆ្ងាយពីគ្នា|រក្សាឱ្យឆ្ងាយពីអ្នកឈឺ]]&lt;ref name=CDC1&gt;{{cite web |title=Monkeypox and Smallpox Vaccine Guidance {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus |url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/smallpox-vaccine.html |website=www.cdc.gov |accessdate=20 May 2022 |date=29 November 2019 |archive-date=19 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220519221450/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/smallpox-vaccine.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=CDC2022&gt;{{cite web |title=Infection Control: Hospital {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus |url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/infection-control-hospital.html |accessdate=24 May 2022 |date=22 May 2022 |archive-date=18 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220518152243/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/infection-control-hospital.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
| treatment     = គាំទ្រ, [[ថ្នាំប្រឆាំងមេរោគ]], [[វ៉ាក់សាំងការពារភាពស៊ាំហ្គោលប៊ូលីន]]&lt;ref name=CDC26may2022/&gt;
| medication    = [[Tecovirimat]]&lt;ref name=WHOfact2022/&gt;
| prognosis     = ភាគច្រើនងើបឡើងវិញ&lt;ref name=Gov.UK2022/&gt;
| frequency     = មិនកម្រដូចការគិតពីមុន&lt;ref name=Simpson2020/&gt;
| deaths        = រហូតដល់ 3.6% (សំពាធអាហ្វ្រិកខាងលិច),&lt;ref name=WHOReport&gt;{{cite web |title=Multi-country monkeypox outbreak in non-endemic countries |url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON385 |website=[[World Health Organization]] |access-date=22 May 2022}}&lt;/ref&gt;រហូតដល់ 10.6%&lt;ref name=WHOReport/&gt; (សំពាធអាងទន្លេកុងហ្គោ, មិនបានព្យាបាល)&lt;ref name=Osorio&gt;{{cite book |last1=Osorio |first1=J.E. |last2=Yuill |first2=T.M. |chapter=Zoonoses |title=Encyclopedia of Virology |date=2008 |pages=485–495 |doi=10.1016/B978-012374410-4.00536-7|isbn=9780123744104 |s2cid=214756407 }}&lt;/ref&gt;
| name          = 
}}
'''ជំងឺអុតស្វា''' ឬសរសេរបានថា '''អ៊ុតស្វា''' គឺជា [[ជំងឺមេរោគ|មេរោគឆ្លង]] ដែលអាចកើតមានលើមនុស្ស និងសត្វមួយចំនួន។  រោគសញ្ញារួមមាន [[គ្រុន|គ្រុនក្តៅ]] [[ជំងឺ Lymphadenopathy|ហើមកូនកណ្តុរ]] និងកន្ទួលដែលបង្កើតជា [[ពងបែក]] ហើយបន្ទាប់មកសំបកលើ។ &lt;ref name=&quot;WHO4June2022&quot; /&gt; ពេលវេលា [[រយៈពេលវីរុសសម្ងំក្នុងខ្លួន|នៃការប៉ះពាល់ទៅនឹងការចាប់ផ្តើមនៃរោគសញ្ញា]] មានចាប់ពីប្រាំទៅម្ភៃមួយថ្ងៃ។  &lt;ref name=&quot;CDC2017Sym&quot; /&gt; រយៈពេលនៃរោគសញ្ញាគឺជាធម្មតាពី 2 ទៅ 4 សប្តាហ៍។  វាអាចមានរោគសញ្ញាស្រាល ហើយវាអាចកើតឡើង [[រោគសញ្ញា|ដោយគ្មានរោគសញ្ញាណាមួយ]] ត្រូវបានគេដឹង។ &lt;ref name=&quot;WHOfact2022&quot; /&gt;  ការបង្ហាញបែបបុរាណនៃគ្រុនក្តៅ និង [[ជំងឺ Myalgia|ការឈឺចាប់សាច់ដុំ]] អមដោយ [[ក្រពេញហើម]] ជាមួយនឹងដំបៅទាំងអស់នៅដំណាក់កាលតែមួយ មិនត្រូវបានរកឃើញថាជារឿងធម្មតាចំពោះការផ្ទុះឡើងទាំងអស់។ &lt;ref name=&quot;WHO4June2022&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;Harris2022&quot;&gt;{{Cite journal|last=Harris|first=Emily|date=27 May 2022|title=What to Know About Monkeypox|journal=JAMA|doi=10.1001/jama.2022.9499|pmid=35622356}}&lt;/ref&gt; ករណីអាចធ្ងន់ធ្ងរ ជាពិសេសចំពោះកុមារ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ឬអ្នកដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយចុះខ្សោយ។ 

ជំងឺ​នេះ​បង្កឡើង​ដោយ [[មេរោគ Monkeypox|​មេរោគជំងឺអុតស្វា]] ​ដែលជា​មេរោគ[[Zoonotic|​ ហ្សូណូទិច]] នៅក្នុងពូជ ''[[មេរោគ Orthopox|មេរោគអ័រសូផក់]]'' ។ មេរោគវ៉ារីអូឡា  ដែលជាភ្នាក់ងារមូលហេតុនៃ [[ជំងឺអុតស្វាយ|ជំងឺអុតស្វា]] ក៏មាននៅក្នុងប្រភេទនេះដែរ។  ក្នុងចំណោមពីរប្រភេទចំពោះមនុស្ស [[ក្លេដ|ប្រភេទ]] អាហ្រ្វិកខាងលិចបង្កឱ្យមានជំងឺមិនសូវធ្ងន់ធ្ងរជាងប្រភេទអាហ្រ្វិកកណ្តាល (អាងកុងហ្គោ) ។ &lt;ref name=&quot;Adler2022&quot;&gt;{{Cite journal|last=Adler|first=Hugh|last2=Gould|first2=Susan|last3=Hine|first3=Paul|last4=Snell|first4=Luke B.|last5=Wong|first5=Waison|last6=Houlihan|first6=Catherine F.|last7=Osborne|first7=Jane C.|last8=Rampling|first8=Tommy|last9=Beadsworth|first9=Mike Bj|date=24 May 2022|title=Clinical features and management of human monkeypox: a retrospective observational study in the UK|journal=The Lancet. Infectious Diseases|pages=S1473–3099(22)00228–6|doi=10.1016/S1473-3099(22)00228-6|pmid=35623380}}&lt;/ref&gt; វា​អាច​ឆ្លង​ពី​សត្វ​ដែល​មាន​មេរោគ​ដោយ​ការ​គ្រប់គ្រង​សាច់​ដែល​មាន​មេរោគ ឬ​តាម​រយៈ​ការ​ខាំ ឬ​កោស។  ការឆ្លងពីមនុស្សទៅមនុស្សអាចកើតឡើងតាមរយៈការប៉ះពាល់នឹងវត្ថុរាវក្នុងរាងកាយដែលមានមេរោគ ឬ [[ហ្វូមីត|វត្ថុដែលមានមេរោគ]] ដោយ [[ដំណក់ទឹកផ្លូវដង្ហើម|ដំណក់ទឹកតូចៗ]] និងអាចតាមរយៈ [[ការបញ្ជូនតាមអាកាស|ផ្លូវអាកាស]] ។  &lt;ref name=&quot;CDC2015Trans&quot; /&gt; មនុស្សអាចរីករាលដាលមេរោគតាំងពីការចាប់ផ្តើមនៃរោគសញ្ញា រហូតដល់ដំបៅទាំងអស់មានស្នាម និងធ្លាក់ចេញ។ ជាមួយនឹងភស្តុតាងមួយចំនួននៃការរីករាលដាលអស់រយៈពេលជាងមួយសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីដំបៅបានប្រេះ។ &lt;ref name=&quot;Adler2022&quot; /&gt; ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យអាចត្រូវបានបញ្ជាក់ដោយការធ្វើតេស្តដំបៅសម្រាប់ [[ឌីអិនអេ]] របស់មេរោគ។ 

មិនមានវិធីព្យាបាលដែលគេស្គាល់ទេ។  ការសិក្សាមួយក្នុងឆ្នាំ 1988 បានរកឃើញថា [[វ៉ាក់សាំងជំងឺអុតស្វាយ|វ៉ាក់សាំងជំងឺអុតស្វា]] មានប្រហែល 85% ការពារក្នុងការការពារការឆ្លងមេរោគក្នុងទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធ និងកាត់បន្ថយភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺ។ &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Fine|first=P. E.|last2=Jezek|first2=Z.|last3=Grab|first3=B.|last4=Dixon|first4=H.|date=September 1988|title=The transmission potential of monkeypox virus in human populations|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2850277/|journal=International Journal of Epidemiology|volume=17|issue=3|pages=643–650|doi=10.1093/ije/17.3.643|issn=0300-5771|pmid=2850277}}&lt;/ref&gt; [[ជិនណូស|វ៉ាក់សាំងជំងឺអុតស្វា និងជំងឺអុតស្វាថ្មីជាងនេះដោយផ្អែកលើវ៉ាក់សាំង]] ដែល [[វ៉ាក់សាំងកែប្រែទីក្រុងអង់ការ៉ា|បានកែប្រែទីក្រុងអង់ការ៉ា]] ត្រូវបានអនុម័ត ប៉ុន្តែជាមួយនឹងភាពអាចរកបានមានកំណត់។  វិធានការផ្សេងទៀតរួមមានការលាងដៃជាប្រចាំ និងជៀសវាងមនុស្សឈឺ និងសត្វដទៃទៀត។  [[ថ្នាំប្រឆាំងវីរុស]]  [[ថ្នាំ Cidofovir|ស៊ីដូហ្វូវីរ]] និងតេកូវីម៉ាត [[វ៉ាក់សាំង immune globulin|វ៉ាក់សាំងការពារ]] [[តេកូវីម៉ាត|គ្លូប៊ូលីន]] និង [[វ៉ាក់សាំងជំងឺអុតស្វាយ|ថ្នាំបង្ការជំងឺអុតស្វាយ]] អាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងអំឡុងពេលមានការផ្ទុះឡើង។   ជំងឺនេះជាធម្មតាស្រាល ហើយភាគច្រើននៃអ្នកឆ្លងនឹងជាសះស្បើយក្នុងរយៈពេលពីរបីសប្តាហ៍ដោយគ្មានការព្យាបាល។ &lt;ref name=&quot;Gov.UK2022&quot; /&gt; ការប៉ាន់ប្រមាណនៃហានិភ័យនៃការស្លាប់ប្រែប្រួលពី 1% ទៅ 10% ទោះបីជាការស្លាប់តិចតួចបំផុតដែលជាផលវិបាកនៃជំងឺស្វាត្រូវបានកត់ត្រាតាំងពីឆ្នាំ 2017 ក៏ដោយ។ 

ជំងឺអុតស្វា ត្រូវ​បាន​គេ​កំណត់​ថា​ជា​ជំងឺ​ដាច់​ដោយ​ឡែក​ពី​គ្នា​ក្នុង​ឆ្នាំ 1958 ក្នុង​ចំណោម ​[[ស្វា|សត្វ​ស្វា]] ​មន្ទីរ​ពិសោធន៍​ក្នុង ​ទីក្រុងកូផេញ៉ាហ្គេន  ប្រទេស​ដាណឺម៉ាក។ &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Parker|first=Scott|last2=Buller|first2=R. Mark|date=2013-02-01|title=A review of experimental and natural infections of animals with monkeypox virus between 1958 and 2012|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23626656/|journal=Future Virology|volume=8|issue=2|pages=129–157|doi=10.2217/fvl.12.130|issn=1746-0794|pmc=3635111|pmid=23626656}}&lt;/ref&gt; ប្រភេទសត្វជាច្រើនត្រូវបានគេសង្ស័យថាដើរតួជាអាងស្តុកទឹកធម្មជាតិនៃមេរោគ។  ទោះបីជាវាត្រូវបានគេគិតថាជារឿងចម្លែកចំពោះមនុស្សក៏ដោយ ករណីបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1980  &lt;ref name=&quot;Bunge2022&quot;&gt;{{Cite journal|last=Bunge|first=Eveline M.|last2=Hoet|first2=Bernard|last3=Chen|first3=Liddy|last4=Lienert|first4=Florian|last5=Weidenthaler|first5=Heinz|last6=Baer|first6=Lorraine R.|last7=Steffen|first7=Robert|date=11 February 2022|title=The changing epidemiology of human monkeypox{{snd}}A potential threat? A systematic review|journal=PLOS Neglected Tropical Diseases|volume=16|issue=2|pages=e0010141|doi=10.1371/journal.pntd.0010141|pmc=8870502|pmid=35148313}}&lt;/ref&gt; អាចជាលទ្ធផលនៃ ភាពស៊ាំ ចុះខ្សោយចាប់តាំងពីការបញ្ឈប់ការចាក់វ៉ាក់សាំងជំងឺអុតស្វាយជាប្រចាំ។ &lt;ref name=&quot;Mc2014&quot;&gt;{{Cite journal|vauthors=McCollum AM, Damon IK|date=January 2014|title=Human monkeypox|journal=Clinical Infectious Diseases|volume=58|issue=2|pages=260–267|doi=10.1093/cid/cit703|pmid=24158414|doi-access=free}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Simpson2020&quot;&gt;{{Cite journal|last=Simpson|first=Karl|last2=Heymann|first2=David|last3=Brown|first3=Colin S.|last4=Edmunds|first4=W. John|last5=Elsgaard|first5=Jesper|last6=Fine|first6=Paul|last7=Hochrein|first7=Hubertus|last8=Hoff|first8=Nicole A.|last9=Green|first9=Andrew|date=14 July 2020|title=Human monkeypox{{snd}}After 40 years, an unintended consequence of smallpox eradication|journal=Vaccine|volume=38|issue=33|pages=5077–5081|doi=10.1016/j.vaccine.2020.04.062|pmid=32417140}}&lt;/ref&gt; ករណីដំបូងលើមនុស្សត្រូវបានរកឃើញនៅឆ្នាំ 1970 នៅ សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យកុងហ្គោ (DRC) ។  មាន​ករណី​ជា​បន្តបន្ទាប់​នៅ​អាហ្រ្វិក​កណ្តាល និង​ខាងលិច ហើយ​វា​ជា ​ជំងឺ​ឆ្លង​ក្នុង​តំបន់ DRC ។ &lt;ref name=&quot;Bunge2022&quot; /&gt; ការ រាតត្បាតនៃជំងឺស្វាឆ្នាំ 2022 តំណាងឱ្យឧប្បត្តិហេតុដំបូងនៃការ ឆ្លងសហគមន៍ដែល រីករាលដាលនៅខាងក្រៅទ្វីបអាហ្រ្វិក ដែលត្រូវបានកំណត់ដំបូងនៅ [[សហរាជាណាចក្រ|ចក្រភពអង់គ្លេស]] ក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ 2022 ជាមួយនឹងករណីជាបន្តបន្ទាប់ត្រូវបានបញ្ជាក់នៅក្នុងប្រទេសយ៉ាងហោចណាស់ 74  នៅគ្រប់ទ្វីបទាំងអស់ លើកលែងតែអង់តាក់ទិក។  &lt;ref name=&quot;1stisrael&quot;&gt;{{Cite news|last=Efrati|first=Ido|title=Israel Confirms First Case of Monkeypox Virus|work=Haaretz|url=https://www.haaretz.com/israel-news/israel-discovers-first-case-of-monkeypox-virus-1.10812439|access-date=21 May 2022}}&lt;/ref&gt;  &lt;ref&gt;{{Cite news|date=20 May 2022|title=Monkeypox cases investigated in Europe, the United States, Canada and Australia|work=[[BBC News]]|url=https://www.bbc.co.uk/news/health-61506562|access-date=20 May 2022}}&lt;/ref&gt;   នៅថ្ងៃទី 23 ខែកក្កដា ឆ្នាំ 2022 [[អង្គការសុខភាពពិភពលោក]] (WHO) បានប្រកាសពីការផ្ទុះឡើងនៃបញ្ហា សុខភាពសាធារណៈនៃការព្រួយបារម្ភអន្តរជាតិ (PHEIC)  ជាមួយនឹងករណីដែលបានរាយការណ៍ជាង 16,000 នៅក្នុងប្រទេស និងដែនដីចំនួន 75 ។

== ឯកសារយោង ==
&lt;references /&gt;
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ជំងឺផុក្ស]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ជំងឺអុតស្វា]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:លក្ខខណ្ឌស្បែកដែលទាក់ទងនឹងមេរោគ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ជំងឺមេរោគសត្វ]]</text>
      <sha1>7739ejvxl30ybkun04968qcm0t7bfi4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281868</id>
      <parentid>281852</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T00:10:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>177.73.98.170</ip>
      </contributor>
      <comment>DANONÃO GROSSO!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18667" xml:space="preserve">{{Rough translation}}{{Infobox medical condition
| image         = Monkeypox.jpg
| caption       = ជំងឺអុតស្វាកន្ទួលលើក្មេងស្រីអាយុ 4 ឆ្នាំ (1971)
| pronounce     = 
| specialty     = [[ជំងឺឆ្លង (ឯកទេសវេជ្ជសាស្រ្ត)|ជំងឺឆ្លង]]&lt;ref name=WHO4June2022/&gt;
| symptoms      = ក្តៅខ្លួន, ឈឺក្បាល, ឈឺសាច់ដុំ, ញ័រ, កន្ទួលពងបែក, កូនកណ្តុរហើម&lt;ref name=Goldman2020/&gt;
| complications = ការឆ្លងមេរោគបន្ទាប់បន្សំ, ការឆ្លងមេរោគភ្នែក, ការបាត់បង់ការមើលឃើញ, ស្លាកស្នាម&lt;ref name=WHOfact2022/&gt;&lt;ref name=Goldman2020/&gt;រលាកខួរក្បាល, ជំងឺឆ្លង
ជំងឺបំពង់ខ្យល់ធំនិងរលាកសួត&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Sreenivas |first1=Shishira |title=Monkeypox: What to Know |url=https://www.webmd.com/a-to-z-guides/monkeypox-what-know |website=webmd.com |publisher=[[WebMD]] |date=28 June 2022 |access-date=28 June 2022}}&lt;/ref&gt;
| onset         = 5-21 ថ្ងៃបន្ទាប់ពីការប៉ះពាល់&lt;ref name=CDC2017Sym/&gt;
| duration      = 2 ទៅ 4 សប្តាហ៍&lt;ref name=CDC2017Sym/&gt;
| types         = [[អាហ្វ្រិកកណ្តាល]] (អាងទន្លេកុងហ្គោ), [[អាហ្វ្រិកខាងលិច]]&lt;ref name=Petersen2019/&gt;
| causes        = [[វីរុសអុតស្វា]]&lt;ref name=CDCAbout/&gt;
| risks         = 
| diagnosis     = ការធ្វើតេស្ត DNA មេរោគ&lt;ref name=CDC2015Out/&gt;
| differential  = [[ជំងឺអុតស្វាយ]], [[ជំងឺអុត]]&lt;ref name=Mc2014/&gt;
| prevention    = [[វ៉ាក់សាំងជំងឺអុត]], ការលាងសម្អាតដៃ, គ្របដណ្តប់កន្ទួល, [[ឧបករណ៍ការពារផ្ទាល់ខ្លួន|ឧ.ក.ផ.ខ.]], [[ការរក្សាគម្លាតឱ្យនៅឆ្ងាយពីគ្នា|រក្សាឱ្យឆ្ងាយពីអ្នកឈឺ]]&lt;ref name=CDC1&gt;{{cite web |title=Monkeypox and Smallpox Vaccine Guidance {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus |url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/smallpox-vaccine.html |website=www.cdc.gov |accessdate=20 May 2022 |date=29 November 2019 |archive-date=19 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220519221450/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/smallpox-vaccine.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=CDC2022&gt;{{cite web |title=Infection Control: Hospital {{!}} Monkeypox {{!}} Poxvirus |url=https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/infection-control-hospital.html |accessdate=24 May 2022 |date=22 May 2022 |archive-date=18 May 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220518152243/https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/clinicians/infection-control-hospital.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
| treatment     = គាំទ្រ, [[ថ្នាំប្រឆាំងមេរោគ]], [[វ៉ាក់សាំងការពារភាពស៊ាំហ្គោលប៊ូលីន]]&lt;ref name=CDC26may2022/&gt;
| medication    = [[Tecovirimat]]&lt;ref name=WHOfact2022/&gt;
| prognosis     = ភាគច្រើនងើបឡើងវិញ&lt;ref name=Gov.UK2022/&gt;
| frequency     = មិនកម្រដូចការគិតពីមុន&lt;ref name=Simpson2020/&gt;
| deaths        = រហូតដល់ 3.6% (សំពាធអាហ្វ្រិកខាងលិច),&lt;ref name=WHOReport&gt;{{cite web |title=Multi-country monkeypox outbreak in non-endemic countries |url=https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON385 |website=[[World Health Organization]] |access-date=22 May 2022}}&lt;/ref&gt;រហូតដល់ 10.6%&lt;ref name=WHOReport/&gt; (សំពាធអាងទន្លេកុងហ្គោ, មិនបានព្យាបាល)&lt;ref name=Osorio&gt;{{cite book |last1=Osorio |first1=J.E. |last2=Yuill |first2=T.M. |chapter=Zoonoses |title=Encyclopedia of Virology |date=2008 |pages=485–495 |doi=10.1016/B978-012374410-4.00536-7|isbn=9780123744104 |s2cid=214756407 }}&lt;/ref&gt;
| name          = 
}}
'''ជំងឺអុតស្វា''' ឬសរសេរបានថា '''អ៊ុតស្វា''' គឺជា [[ជំងឺមេរោគ|មេរោគឆ្លង]] ដែលអាចកើតមានលើមនុស្ស និងសត្វមួយចំនួន។  រោគសញ្ញារួមមាន [[គ្រុន|គ្រុនក្តៅ]] [[ជំងឺ Lymphadenopathy|ហើមកូនកណ្តុរ]] និងកន្ទួលដែលបង្កើតជា [[ពងបែក]] ហើយបន្ទាប់មកសំបកលើ។&lt;ref name=&quot;WHO4June2022&quot; /&gt; ពេលវេលា [[រយៈពេលវីរុសសម្ងំក្នុងខ្លួន|នៃការប៉ះពាល់ទៅនឹងការចាប់ផ្តើមនៃរោគសញ្ញា]] មានចាប់ពីប្រាំទៅម្ភៃមួយថ្ងៃ។&lt;ref name=&quot;CDC2017Sym&quot; /&gt; រយៈពេលនៃរោគសញ្ញាគឺជាធម្មតាពី 2 ទៅ 4 សប្តាហ៍។  វាអាចមានរោគសញ្ញាស្រាល ហើយវាអាចកើតឡើង [[រោគសញ្ញា|ដោយគ្មានរោគសញ្ញាណាមួយ]] ត្រូវបានគេដឹង។&lt;ref name=&quot;WHOfact2022&quot; /&gt;  ការបង្ហាញបែបបុរាណនៃគ្រុនក្តៅ និង [[ជំងឺ Myalgia|ការឈឺចាប់សាច់ដុំ]] អមដោយ [[ក្រពេញហើម]] ជាមួយនឹងដំបៅទាំងអស់នៅដំណាក់កាលតែមួយ មិនត្រូវបានរកឃើញថាជារឿងធម្មតាចំពោះការផ្ទុះឡើងទាំងអស់។ &lt;ref name=&quot;WHO4June2022&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;Harris2022&quot;&gt;{{Cite journal|last=Harris|first=Emily|date=27 May 2022|title=What to Know About Monkeypox|journal=JAMA|doi=10.1001/jama.2022.9499|pmid=35622356}}&lt;/ref&gt; ករណីអាចធ្ងន់ធ្ងរ ជាពិសេសចំពោះកុមារ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ឬអ្នកដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយចុះខ្សោយ។ 

ជំងឺ​នេះ​បង្កឡើង​ដោយ [[មេរោគ Monkeypox|​មេរោគជំងឺអុតស្វា]] ​ដែលជា​មេរោគ[[Zoonotic|​ ហ្សូណូទិច]] នៅក្នុងពូជ ''[[មេរោគ Orthopox|មេរោគអ័រសូផក់]]'' ។ មេរោគវ៉ារីអូឡា  ដែលជាភ្នាក់ងារមូលហេតុនៃ [[ជំងឺអុតស្វាយ|ជំងឺអុតស្វា]] ក៏មាននៅក្នុងប្រភេទនេះដែរ។  ក្នុងចំណោមពីរប្រភេទចំពោះមនុស្ស [[ក្លេដ|ប្រភេទ]] អាហ្រ្វិកខាងលិចបង្កឱ្យមានជំងឺមិនសូវធ្ងន់ធ្ងរជាងប្រភេទអាហ្រ្វិកកណ្តាល (អាងកុងហ្គោ) ។ &lt;ref name=&quot;Adler2022&quot;&gt;{{Cite journal|last=Adler|first=Hugh|last2=Gould|first2=Susan|last3=Hine|first3=Paul|last4=Snell|first4=Luke B.|last5=Wong|first5=Waison|last6=Houlihan|first6=Catherine F.|last7=Osborne|first7=Jane C.|last8=Rampling|first8=Tommy|last9=Beadsworth|first9=Mike Bj|date=24 May 2022|title=Clinical features and management of human monkeypox: a retrospective observational study in the UK|journal=The Lancet. Infectious Diseases|pages=S1473–3099(22)00228–6|doi=10.1016/S1473-3099(22)00228-6|pmid=35623380}}&lt;/ref&gt; វា​អាច​ឆ្លង​ពី​សត្វ​ដែល​មាន​មេរោគ​ដោយ​ការ​គ្រប់គ្រង​សាច់​ដែល​មាន​មេរោគ ឬ​តាម​រយៈ​ការ​ខាំ ឬ​កោស។  ការឆ្លងពីមនុស្សទៅមនុស្សអាចកើតឡើងតាមរយៈការប៉ះពាល់នឹងវត្ថុរាវក្នុងរាងកាយដែលមានមេរោគ ឬ [[ហ្វូមីត|វត្ថុដែលមានមេរោគ]] ដោយ [[ដំណក់ទឹកផ្លូវដង្ហើម|ដំណក់ទឹកតូចៗ]] និងអាចតាមរយៈ [[ការបញ្ជូនតាមអាកាស|ផ្លូវអាកាស]] ។&lt;ref name=&quot;CDC2015Trans&quot; /&gt; មនុស្សអាចរីករាលដាលមេរោគតាំងពីការចាប់ផ្តើមនៃរោគសញ្ញា រហូតដល់ដំបៅទាំងអស់មានស្នាម និងធ្លាក់ចេញ។ ជាមួយនឹងភស្តុតាងមួយចំនួននៃការរីករាលដាលអស់រយៈពេលជាងមួយសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីដំបៅបានប្រេះ។&lt;ref name=&quot;Adler2022&quot; /&gt; ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យអាចត្រូវបានបញ្ជាក់ដោយការធ្វើតេស្តដំបៅសម្រាប់ [[ឌីអិនអេ]] របស់មេរោគ។ 

មិនមានវិធីព្យាបាលដែលគេស្គាល់ទេ។  ការសិក្សាមួយក្នុងឆ្នាំ 1988 បានរកឃើញថា [[វ៉ាក់សាំងជំងឺអុតស្វាយ|វ៉ាក់សាំងជំងឺអុតស្វា]] មានប្រហែល 85% ការពារក្នុងការការពារការឆ្លងមេរោគក្នុងទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធ និងកាត់បន្ថយភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺ។&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Fine|first=P. E.|last2=Jezek|first2=Z.|last3=Grab|first3=B.|last4=Dixon|first4=H.|date=September 1988|title=The transmission potential of monkeypox virus in human populations|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2850277/|journal=International Journal of Epidemiology|volume=17|issue=3|pages=643–650|doi=10.1093/ije/17.3.643|issn=0300-5771|pmid=2850277}}&lt;/ref&gt; [[ជិនណូស|វ៉ាក់សាំងជំងឺអុតស្វា និងជំងឺអុតស្វាថ្មីជាងនេះដោយផ្អែកលើវ៉ាក់សាំង]] ដែល [[វ៉ាក់សាំងកែប្រែទីក្រុងអង់ការ៉ា|បានកែប្រែទីក្រុងអង់ការ៉ា]] ត្រូវបានអនុម័ត ប៉ុន្តែជាមួយនឹងភាពអាចរកបានមានកំណត់។  វិធានការផ្សេងទៀតរួមមានការលាងដៃជាប្រចាំ និងជៀសវាងមនុស្សឈឺ និងសត្វដទៃទៀត។  [[ថ្នាំប្រឆាំងវីរុស]]  [[ថ្នាំ Cidofovir|ស៊ីដូហ្វូវីរ]] និងតេកូវីម៉ាត [[វ៉ាក់សាំង immune globulin|វ៉ាក់សាំងការពារ]] [[តេកូវីម៉ាត|គ្លូប៊ូលីន]] និង [[វ៉ាក់សាំងជំងឺអុតស្វាយ|ថ្នាំបង្ការជំងឺអុតស្វាយ]] អាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងអំឡុងពេលមានការផ្ទុះឡើង។   ជំងឺនេះជាធម្មតាស្រាល ហើយភាគច្រើននៃអ្នកឆ្លងនឹងជាសះស្បើយក្នុងរយៈពេលពីរបីសប្តាហ៍ដោយគ្មានការព្យាបាល។&lt;ref name=&quot;Gov.UK2022&quot; /&gt; ការប៉ាន់ប្រមាណនៃហានិភ័យនៃការស្លាប់ប្រែប្រួលពី 1% ទៅ 10% ទោះបីជាការស្លាប់តិចតួចបំផុតដែលជាផលវិបាកនៃជំងឺស្វាត្រូវបានកត់ត្រាតាំងពីឆ្នាំ 2017 ក៏ដោយ។ 

ជំងឺអុតស្វា ត្រូវ​បាន​គេ​កំណត់​ថា​ជា​ជំងឺ​ដាច់​ដោយ​ឡែក​ពី​គ្នា​ក្នុង​ឆ្នាំ 1958 ក្នុង​ចំណោម ​[[ស្វា|សត្វ​ស្វា]] ​មន្ទីរ​ពិសោធន៍​ក្នុង ​ទីក្រុងកូផេញ៉ាហ្គេន  ប្រទេស​ដាណឺម៉ាក។&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Parker|first=Scott|last2=Buller|first2=R. Mark|date=2013-02-01|title=A review of experimental and natural infections of animals with monkeypox virus between 1958 and 2012|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23626656/|journal=Future Virology|volume=8|issue=2|pages=129–157|doi=10.2217/fvl.12.130|issn=1746-0794|pmc=3635111|pmid=23626656}}&lt;/ref&gt; ប្រភេទសត្វជាច្រើនត្រូវបានគេសង្ស័យថាដើរតួជាអាងស្តុកទឹកធម្មជាតិនៃមេរោគ។  ទោះបីជាវាត្រូវបានគេគិតថាជារឿងចម្លែកចំពោះមនុស្សក៏ដោយ ករណីបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1980&lt;ref name=&quot;Bunge2022&quot;&gt;{{Cite journal|last=Bunge|first=Eveline M.|last2=Hoet|first2=Bernard|last3=Chen|first3=Liddy|last4=Lienert|first4=Florian|last5=Weidenthaler|first5=Heinz|last6=Baer|first6=Lorraine R.|last7=Steffen|first7=Robert|date=11 February 2022|title=The changing epidemiology of human monkeypox{{snd}}A potential threat? A systematic review|journal=PLOS Neglected Tropical Diseases|volume=16|issue=2|pages=e0010141|doi=10.1371/journal.pntd.0010141|pmc=8870502|pmid=35148313}}&lt;/ref&gt; អាចជាលទ្ធផលនៃ ភាពស៊ាំ ចុះខ្សោយចាប់តាំងពីការបញ្ឈប់ការចាក់វ៉ាក់សាំងជំងឺអុតស្វាយជាប្រចាំ។&lt;ref name=&quot;Mc2014&quot;&gt;{{Cite journal|vauthors=McCollum AM, Damon IK|date=January 2014|title=Human monkeypox|journal=Clinical Infectious Diseases|volume=58|issue=2|pages=260–267|doi=10.1093/cid/cit703|pmid=24158414|doi-access=free}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Simpson2020&quot;&gt;{{Cite journal|last=Simpson|first=Karl|last2=Heymann|first2=David|last3=Brown|first3=Colin S.|last4=Edmunds|first4=W. John|last5=Elsgaard|first5=Jesper|last6=Fine|first6=Paul|last7=Hochrein|first7=Hubertus|last8=Hoff|first8=Nicole A.|last9=Green|first9=Andrew|date=14 July 2020|title=Human monkeypox{{snd}}After 40 years, an unintended consequence of smallpox eradication|journal=Vaccine|volume=38|issue=33|pages=5077–5081|doi=10.1016/j.vaccine.2020.04.062|pmid=32417140}}&lt;/ref&gt; ករណីដំបូងលើមនុស្សត្រូវបានរកឃើញនៅឆ្នាំ 1970 នៅ សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យកុងហ្គោ (DRC) ។  មាន​ករណី​ជា​បន្តបន្ទាប់​នៅ​អាហ្រ្វិក​កណ្តាល និង​ខាងលិច ហើយ​វា​ជា ​ជំងឺ​ឆ្លង​ក្នុង​តំបន់ DRC។&lt;ref name=&quot;Bunge2022&quot; /&gt; ការ រាតត្បាតនៃជំងឺស្វាឆ្នាំ 2022 តំណាងឱ្យឧប្បត្តិហេតុដំបូងនៃការ ឆ្លងសហគមន៍ដែល រីករាលដាលនៅខាងក្រៅទ្វីបអាហ្រ្វិក ដែលត្រូវបានកំណត់ដំបូងនៅ [[សហរាជាណាចក្រ|ចក្រភពអង់គ្លេស]] ក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ 2022 ជាមួយនឹងករណីជាបន្តបន្ទាប់ត្រូវបានបញ្ជាក់នៅក្នុងប្រទេសយ៉ាងហោចណាស់ 74  នៅគ្រប់ទ្វីបទាំងអស់ លើកលែងតែអង់តាក់ទិក។&lt;ref name=&quot;1stisrael&quot;&gt;{{Cite news|last=Efrati|first=Ido|title=Israel Confirms First Case of Monkeypox Virus|work=Haaretz|url=https://www.haaretz.com/israel-news/israel-discovers-first-case-of-monkeypox-virus-1.10812439|access-date=21 May 2022}}&lt;/ref&gt;  &lt;ref&gt;{{Cite news|date=20 May 2022|title=Monkeypox cases investigated in Europe, the United States, Canada and Australia|work=[[BBC News]]|url=https://www.bbc.co.uk/news/health-61506562|access-date=20 May 2022}}&lt;/ref&gt;   នៅថ្ងៃទី 23 ខែកក្កដា ឆ្នាំ 2022 [[អង្គការសុខភាពពិភពលោក]] (WHO) បានប្រកាសពីការផ្ទុះឡើងនៃបញ្ហា សុខភាពសាធារណៈនៃការព្រួយបារម្ភអន្តរជាតិ (PHEIC)  ជាមួយនឹងករណីដែលបានរាយការណ៍ជាង 16,000 នៅក្នុងប្រទេស និងដែនដីចំនួន 75 ។

== ឯកសារយោង ==
&lt;references /&gt;
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ជំងឺផុក្ស]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ជំងឺអុតស្វា]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:លក្ខខណ្ឌស្បែកដែលទាក់ទងនឹងមេរោគ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ជំងឺមេរោគសត្វ]]</text>
      <sha1>kymio9uiww8h4i24wgwqt16wiot5soy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>គណបក្សភឿថៃ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47469</id>
    <revision>
      <id>281851</id>
      <parentid>281773</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T14:47:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tiamichaelnuksu1994</username>
        <id>26855</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8690" xml:space="preserve">
{{ប្រអប់ព័ត៌មាន គណបក្សនយោបាយ|colorcode={{party color|Pheu Thai Party}}|name=គណបក្សភឿថៃ|native_name=พรรคเพื่อไทย|logo=Pheu Thai Logo 2021.png|leader1_title=ប្រធានគ្រួសារគណបក្សភឿថៃ|leader1_name=[[ផែថងថាន ជិនវ័ត្រ]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Former PM Thaksin's daughter rises in Pheu Thai Party |url=https://www.thaipbsworld.com/former-pm-thaksins-daughter-rises-in-pheu-thai-party/ |access-date=2022-05-01 |website=www.thaipbsworld.com |language=en-US}}&lt;/ref&gt;|leader=[[ឆុនឡាណាន ស៊ីកែវ]]|secretary_general=[[ប្រ៉ាសើត ច័ន្ទ្រៈរួងថង]]&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Sattaburuth |first1=Aekarach |title=Pheu Thai's Anudith is no puppet |url=https://www.bangkokpost.com/thailand/politics/1811484#cxrecs_s |access-date=9 December 2019 |work=Bangkok Post |date=9 December 2019}}&lt;/ref&gt;|foundation={{Start date and age|df=yes|2007|9|20}}|predecessor=[[គណបក្សអំណាចប្រជាជន (ថៃ)|គណបក្សអំណាចប្រជាជន]] (''de facto'')|slogan={{lang|th|ขอคิดใหม่ ทำใหม่ เพื่อไทยทุกคน... อีกครั้ง}}&lt;br /&gt; ''សូមគិតឡើងវិញ ធ្វើថ្មី សម្រាប់ថៃទាំងអស់... ម្តងទៀត''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ptp.or.th/about/logo.aspx|title=Pheu Thai Party Website Logo and Motto page in Thai|access-date=22 December 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20120426065551/http://www.ptp.or.th/about/logo.aspx|archive-date=26 April 2012|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;|headquarters=1770 OAI Bld. New Petchburi Rd. Bangkapi, [[Huai Khwang District|Huai Khwang]], [[Bangkok]]|youth_wing=វិទ្យាស្ថានយុវជនថៃ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://mgronline.com/politics/detail/9560000133271|title=&quot;อ้อเล็ก&quot; โผล่คุมงานเยาวชนเพื่อไทย &quot;ปู-โอ๊ค-อ้วน&quot; รับบทกุนซือ|date=24 October 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://webboard.news.sanook.com/forum/?topic=3775407.0|title = พรรคเพื่อไทยให้ความสำคัญวัยใส เปิดตัวสถาบันเยาวชนเพื่อไทย}}&lt;/ref&gt;|membership_year=2021|position=[[នយោបាយកណ្តាល|កណ្តាល]]&lt;ref name=&quot;theaseanpost&quot;&gt;{{cite web|url=https://theaseanpost.com/article/major-players-thailands-election/|title=Major players in Thailand's election}}&lt;/ref&gt; ទៅ[[នយោបាយ​កណ្តាល​ស្តាំ|កណ្តាល​ស្តាំ]]&lt;ref name=&quot;theaseanpost&quot;/&gt;|membership=62,126&lt;ref&gt;[https://www.ect.go.th/ect_th/download/article/article_20220215140159.pdf ข้อมูลพรรคการเมืองที่ยังดำเนินการอยู่ ณ วันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2565]&lt;/ref&gt;|ideology={{Nowrap|[[ប្រជានិយម]]&lt;ref&gt;{{Cite news |author=Boris Sullivan |title=Is Thaksin's Pheu Thai a Populist Party? |newspaper=Thailand Business News |date=5 June 2011 |url=https://www.thailand-business-news.com/politics/30640-is-thaksins-pheu-thai-a-populist-party.html|archive-date=2017-12-27 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.aljazeera.com/indepth/spotlight/thaielection/2011/07/201171925890758.html |title=Thailand's main political parties |work=AlJazeera |date=2 July 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal |author=Peter Warr |title='Thaksinomics' and Thai Populism Redux |journal=Global Asia |volume=6 |number=3 |date=20 September 2011 |url=https://www.globalasia.org/v6no3/feature/thaksinomics-and-thai-populism-redux_peter-warr}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;[[កំណែទម្រង់និយម]]&lt;ref name=&quot;prachatai&quot;&gt;{{cite news|url=https://prachatai.com/english/node/7737|title=Nidhi Eoseewong: An open letter to Pheu Thai|author=Nidhi Eoseewong |work=prachatai|date=2018-05-08}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.bangkokpost.com/thailand/politics/2247855/reform-on-two-fronts Reform on two fronts ]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.thaienquirer.com/15407/analysis-the-decline-of-peu-thai-party/ Analysis: The Decline of Pheu Thai Party]&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;[[គណៈរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់នៃជាតិ|ប្រឆាំងរបបផ្ដាច់ការយោធា]]&lt;ref name=&quot;AP&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.apnews.com/5b5ce4f33c6c4446bc5a1c707f068d8f|title=Thai anti-military parties say they have seats to form govt|author=Kaweewit Kaewjinda |work=AP|date=2019-03-27}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;[[សេរីនិយមថ្មី]]&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Phongpaichit |first1=Pasuk |last2=Baker |first2=Chris |title=Thaksin |date=2009 |publisher=Silkworm Books |pages=115–123 |edition=Second}}&lt;/ref&gt;}}|international=|seats1_title=[[សភាតំណាងរាស្រ្តថៃ|សភាតំណាងរាស្រ្ត]]|seats1={{Infobox political party/seats|133|500|hex={{party color|Pheu Thai Party}}}}|colours={{Color box|{{party color|Pheu Thai Party}}|border=darkgray}} [[ក្រហម]]|website={{url|http://www.ptp.or.th}}|country=ថៃ|seats2={{Infobox political party/seats|20|50|hex={{party color|Pheu Thai Party}}}}|seats2_title=[[សភាបាងកក]]|seats3={{Infobox political party/seats|9|76|hex={{party color|Pheu Thai Party}}}}|seats3_title=[[អង្គការ​រដ្ឋាភិបាល​ថៃ|ប្រធានអង្គការរដ្ឋបាលខេត្ត]]}}
'''គណបក្សភឿថៃ''' &lt;ref&gt;{{Cite journal|date=9 November 2007|title=ประกาศนายทะเบียนพรรคการเมือง เรื่อง รับจดแจ้งการจัดตั้งพรรคเพื่อไทย|trans-title=Political parties registrar announcement Re: Pheu Thai Party establishment register accepted|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2550/E/174/1.PDF|journal=Royal Thai Government Gazette|language=th|volume=124|issue=special part 174 D|page=23|accessdate=24 August 2011}}&lt;/ref&gt; ( '''PTP''' ; {{Lang-th|พรรคเพื่อไทย|lit=For Thais Party}} បកប្រែ: គណបក្សដើម្បីថៃ) គឺជាការចាប់បដិសន្ធិទីបីនៃ [[បញ្ជីឈ្មោះគណបក្សនយោបាយនៅប្រទេសថៃ|គណបក្សនយោបាយថៃដែល]] បង្កើតឡើងដោយអតីត [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ|នាយករដ្ឋមន្ត្រី]] [[ទក្សិណ ជិនវ័ត្រ]] ។ គណបក្សភឿថៃត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី 20 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ 2007 &lt;ref&gt;[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2550/E/174/1.PDF พรรคที่จดทะเบียนจัดตั้ง เมื่อวันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2550]&lt;/ref&gt; ជាការរំពឹងទុកជំនួស [[គណបក្ស​អំណាច​ប្រជាជន​ថៃ|គណបក្សអំណាចប្រជាជន]] (PPP) ដែល [[តុលាការធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសថៃ]] បានរំលាយតិចជាងបីខែក្រោយមក បន្ទាប់ពីរកឃើញសមាជិកបក្សមានទោសពីបទក្លែងបន្លំការបោះឆ្នោត។ គណបក្ស​អំណាច​ប្រជាជន​គឺ​ខ្លួន​ឯង​ជំនួស​ឲ្យ [[គណបក្ស ថៃ រ៉ាក់ ថៃ|​គណបក្ស​ថៃ​រ៉ាក់​ថៃ]] (TRT) ដើម​ររបស់ទក្សិនដែល​ត្រូវ​បាន​រំលាយ​ដោយ​តុលាការ​ក្នុង​ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០០៧ ដោយសារ​ការ​រំលោភ​ច្បាប់​បោះឆ្នោត
[[Category:Articles containing Thai-language text]]

== ឯកសារយោង ==

[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:Articles containing Thai-language text]]
&lt;references /&gt;
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្ស​នយោបាយ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្ស​នយោបាយថៃ]]</text>
      <sha1>77bbdkqyjj9o5yn7kwxbodkyv8plywm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281867</id>
      <parentid>281851</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T00:08:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>177.73.98.170</ip>
      </contributor>
      <comment>DANONÃO GROSSO!</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8702" xml:space="preserve">
{{ប្រអប់ព័ត៌មាន គណបក្សនយោបាយ|colorcode={{party color|Pheu Thai Party}}|name=គណបក្សភឿថៃ|native_name=พรรคเพื่อไทย|logo=Pheu Thai Logo 2021.png|leader1_title=ប្រធានគ្រួសារគណបក្សភឿថៃ|leader1_name=[[ផែថងថាន ជិនវ័ត្រ]]&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Former PM Thaksin's daughter rises in Pheu Thai Party |url=https://www.thaipbsworld.com/former-pm-thaksins-daughter-rises-in-pheu-thai-party/ |access-date=2022-05-01 |website=www.thaipbsworld.com |language=en-US}}&lt;/ref&gt;|leader=[[ឆុនឡាណាន ស៊ីកែវ]]|secretary_general=[[ប្រ៉ាសើត ច័ន្ទ្រៈរួងថង]]&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Sattaburuth |first1=Aekarach |title=Pheu Thai's Anudith is no puppet |url=https://www.bangkokpost.com/thailand/politics/1811484#cxrecs_s |access-date=9 December 2019 |work=Bangkok Post |date=9 December 2019}}&lt;/ref&gt;|foundation={{Start date and age|df=yes|2007|9|20}}|predecessor=[[គណបក្សអំណាចប្រជាជន (ថៃ)|គណបក្សអំណាចប្រជាជន]] (''de facto'')|slogan={{lang|th|ขอคิดใหม่ ทำใหม่ เพื่อไทยทุกคน... อีกครั้ง}}&lt;br /&gt; ''សូមគិតឡើងវិញ ធ្វើថ្មី សម្រាប់ថៃទាំងអស់... ម្តងទៀត''&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ptp.or.th/about/logo.aspx|title=Pheu Thai Party Website Logo and Motto page in Thai|access-date=22 December 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20120426065551/http://www.ptp.or.th/about/logo.aspx|archive-date=26 April 2012|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;|headquarters=1770 OAI Bld. New Petchburi Rd. Bangkapi, [[Huai Khwang District|Huai Khwang]], [[Bangkok]]|youth_wing=វិទ្យាស្ថានយុវជនថៃ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://mgronline.com/politics/detail/9560000133271|title=&quot;อ้อเล็ก&quot; โผล่คุมงานเยาวชนเพื่อไทย &quot;ปู-โอ๊ค-อ้วน&quot; รับบทกุนซือ|date=24 October 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://webboard.news.sanook.com/forum/?topic=3775407.0|title = พรรคเพื่อไทยให้ความสำคัญวัยใส เปิดตัวสถาบันเยาวชนเพื่อไทย}}&lt;/ref&gt;|membership_year=2021|position=[[នយោបាយកណ្តាល|កណ្តាល]]&lt;ref name=&quot;theaseanpost&quot;&gt;{{cite web|url=https://theaseanpost.com/article/major-players-thailands-election/|title=Major players in Thailand's election}}&lt;/ref&gt; ទៅ[[នយោបាយ​កណ្តាល​ស្តាំ|កណ្តាល​ស្តាំ]]&lt;ref name=&quot;theaseanpost&quot;/&gt;|membership=62,126&lt;ref&gt;[https://www.ect.go.th/ect_th/download/article/article_20220215140159.pdf ข้อมูลพรรคการเมืองที่ยังดำเนินการอยู่ ณ วันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2565]&lt;/ref&gt;|ideology={{Nowrap|[[ប្រជានិយម]]&lt;ref&gt;{{Cite news |author=Boris Sullivan |title=Is Thaksin's Pheu Thai a Populist Party? |newspaper=Thailand Business News |date=5 June 2011 |url=https://www.thailand-business-news.com/politics/30640-is-thaksins-pheu-thai-a-populist-party.html|archive-date=2017-12-27 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://www.aljazeera.com/indepth/spotlight/thaielection/2011/07/201171925890758.html |title=Thailand's main political parties |work=AlJazeera |date=2 July 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal |author=Peter Warr |title='Thaksinomics' and Thai Populism Redux |journal=Global Asia |volume=6 |number=3 |date=20 September 2011 |url=https://www.globalasia.org/v6no3/feature/thaksinomics-and-thai-populism-redux_peter-warr}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;[[កំណែទម្រង់និយម]]&lt;ref name=&quot;prachatai&quot;&gt;{{cite news|url=https://prachatai.com/english/node/7737|title=Nidhi Eoseewong: An open letter to Pheu Thai|author=Nidhi Eoseewong |work=prachatai|date=2018-05-08}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.bangkokpost.com/thailand/politics/2247855/reform-on-two-fronts Reform on two fronts ]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.thaienquirer.com/15407/analysis-the-decline-of-peu-thai-party/ Analysis: The Decline of Pheu Thai Party]&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;[[គណៈរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់នៃជាតិ|ប្រឆាំងរបបផ្ដាច់ការយោធា]]&lt;ref name=&quot;AP&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.apnews.com/5b5ce4f33c6c4446bc5a1c707f068d8f|title=Thai anti-military parties say they have seats to form govt|author=Kaweewit Kaewjinda |work=AP|date=2019-03-27}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;[[សេរីនិយមថ្មី]]&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Phongpaichit |first1=Pasuk |last2=Baker |first2=Chris |title=Thaksin |date=2009 |publisher=Silkworm Books |pages=115–123 |edition=Second}}&lt;/ref&gt;}}|international=|seats1_title=[[សភាតំណាងរាស្រ្តថៃ|សភាតំណាងរាស្រ្ត]]|seats1={{Infobox political party/seats|133|500|hex={{party color|Pheu Thai Party}}}}|colours={{Color box|{{party color|Pheu Thai Party}}|border=darkgray}} [[ក្រហម]]|website={{url|http://www.ptp.or.th}}|country=ថៃ|seats2={{Infobox political party/seats|20|50|hex={{party color|Pheu Thai Party}}}}|seats2_title=[[សភាបាងកក]]|seats3={{Infobox political party/seats|9|76|hex={{party color|Pheu Thai Party}}}}|seats3_title=[[អង្គការ​រដ្ឋាភិបាល​ថៃ|ប្រធានអង្គការរដ្ឋបាលខេត្ត]]}}
'''គណបក្សភឿថៃ''' &lt;ref&gt;{{Cite journal|date=9 November 2007|title=ประกาศนายทะเบียนพรรคการเมือง เรื่อง รับจดแจ้งการจัดตั้งพรรคเพื่อไทย|trans-title=Political parties registrar announcement Re: Pheu Thai Party establishment register accepted|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2550/E/174/1.PDF|journal=Royal Thai Government Gazette|language=th|volume=124|issue=special part 174 D|page=23|accessdate=24 August 2011}}&lt;/ref&gt; ( '''PTP''' ; {{Lang-th|พรรคเพื่อไทย|lit=For Thais Party}} បកប្រែ: គណបក្សដើម្បីថៃ) គឺជាការចាប់បដិសន្ធិទីបីនៃ [[បញ្ជីឈ្មោះគណបក្សនយោបាយនៅប្រទេសថៃ|គណបក្សនយោបាយថៃដែល]] បង្កើតឡើងដោយអតីត [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ|នាយករដ្ឋមន្ត្រី]] [[ទក្សិណ ជិនវ័ត្រ]] ។ គណបក្សភឿថៃត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី ២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០០៧&lt;ref&gt;[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2550/E/174/1.PDF พรรคที่จดทะเบียนจัดตั้ง เมื่อวันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2550]&lt;/ref&gt; ជាការរំពឹងទុកជំនួស [[គណបក្ស​អំណាច​ប្រជាជន​ថៃ|គណបក្សអំណាចប្រជាជន]] (PPP) ដែល [[តុលាការធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសថៃ]] បានរំលាយតិចជាងបីខែក្រោយមក បន្ទាប់ពីរកឃើញសមាជិកបក្សមានទោសពីបទក្លែងបន្លំការបោះឆ្នោត។ គណបក្ស​អំណាច​ប្រជាជន​គឺ​ខ្លួន​ឯង​ជំនួស​ឲ្យ [[គណបក្ស ថៃ រ៉ាក់ ថៃ|​គណបក្ស​ថៃ​រ៉ាក់​ថៃ]] (TRT) ដើម​ររបស់ទក្សិនដែល​ត្រូវ​បាន​រំលាយ​ដោយ​តុលាការ​ក្នុង​ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ ​២០០៧ ដោយសារ​ការ​រំលោភ​ច្បាប់​បោះឆ្នោត
[[Category:Articles containing Thai-language text]]

== ឯកសារយោង ==

[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:Articles containing Thai-language text]]
&lt;references /&gt;
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្ស​នយោបាយ]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គណបក្ស​នយោបាយថៃ]]</text>
      <sha1>syyr2x5be48e3me2e71tjh3g3mp8l98</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>សាលាបឋមសិក្សាស្ថានីយ៍ក្រាំងស្គារ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47477</id>
    <revision>
      <id>281850</id>
      <parentid>281817</parentid>
      <timestamp>2022-07-27T14:32:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tiamichaelnuksu1994</username>
        <id>26855</id>
      </contributor>
      <comment>No reference</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="315" xml:space="preserve">{{Db-g1}}

សាលាបឋមសិក្សាស្ថានីយ៍ក្រាំងស្គារ ស្ថិតនៅភូមិក្រាំងស្គារត្បូង ឃុំក្រាំងស្គារ ស្រុកទឹកផុស ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង</text>
      <sha1>dm7fdlf16cmvtzs4mgpd6hq81iht0k4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>អ្នកប្រើប្រាស់:LegalCouncil</title>
    <ns>2</ns>
    <id>47478</id>
    <revision>
      <id>281874</id>
      <parentid>281830</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:24:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>LegalCouncil</username>
        <id>36395</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ថែមខ្លឹមសារក្នុង សមាសភាព និងរចនាសម្ព័ន្ធ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9017" xml:space="preserve">== ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ==

=== សាវតារ ===
[https://www.legalcouncilmef.com/km ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម] នៃ[https://mef.gov.kh/ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ] ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយប្រកាសលេខ ២៩០ សហវ.ប្រក ចុះថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ដីពីការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្មនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ដែលត្រូវបានកែសម្រួលជាបន្ដបន្ទាប់ និងជាចុងក្រោយត្រូវបានជំនួសដោយអនុក្រឹត្យលេខ ៧៥ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៧ ស្ដីពីការកែសម្រួលអនុក្រឹត្យលេខ ៤៨៨ ចុះថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅ នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងអនុក្រឹត្យលេខ ៧៦ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ&lt;ref&gt;{{Citation|title=ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9F%E1%9E%BD%E1%9E%84%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%80%E1%9E%B7%E1%9E%85%E1%9F%92%E1%9E%85_%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%84%E1%9E%A0%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%89%E1%9F%92%E1%9E%89%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%BB&amp;oldid=260614|date=2021-08-31|accessdate=2022-07-27|language=km}}&lt;/ref&gt;ដើម្បីធានានីត្យានុកូលភាព សង្គតិភាព និងសុខដុមភាព នៃការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ព្រមទាំងធានាបាននូវប្រសិទ្ធភាព និងស័ក្តិសិទ្ធភាព នៃការគ្រប់គ្រងការអនុវត្តលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ដែលជាសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងចូលរួមចំណែកដល់ការអនុវត្ត[http://www.pfm.gov.kh/index.php/km/ កម្មវិធីកែទម្រង់ ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ]។

=== ចក្ខុវិស័យ និងបេសកកម្ម ===
'''ចក្ខុវិស័យ៖''' មជ្ឈមណ្ឌលឧត្តមានុវត្តន៍ច្បាប់ ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។

'''បេសកកម្ម៖''' បង្កើនសមត្ថភាពនិងប្រសិទ្ធភាព នៃការតាក់តែងនិងការអនុវត្តច្បាប់ និង[http://www.pfm.gov.kh/index.php/km/ ការកែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ]។

=== យុទ្ធសាស្រ្ត ===

* '''យុទ្ធសាស្រ្តទី១៖''' បង្កើតចំណេះដឹងច្បាប់
* '''យុទ្ធសាស្ត្រទី២៖''' ប្រឹក្សាច្បាប់
* '''យុទ្ធសាស្ត្រទី៣៖''' បង្កើនប្រសិទ្ធភាពអនុវត្តច្បាប់

=== មុខងារនិងភារកិច្ច ===
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានមុខងារនិងភារកិច្ចជាសារវន្ត ដូចខាងក្រោម៖

* បង្កើតនិងដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ នូវស្នាដៃឧបករណ៍នីតិសាស្ត្រ តាមវិស័យគតិយុត្ត 
* ធានានីត្យានុកូលភាព សង្គតិភាព​ សុវត្ថិភាព វិបុលភាព នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត
* ពិនិត្យវាយតម្លៃ និងបង្កើនប្រសិទ្ធភាព នៃការអនុវត្តច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ក្នុងក្របខ័ណ្ឌសមត្ថកិច្ច ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ
* ផ្សព្វផ្សាយនិង បង្កើនប្រសិទ្ធភាពការយល់ដឹងស្តីពីការអនុវត្តច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត 
* ពិនិត្យនិងដោះស្រាយបណ្តឹង ឬវិវាទពាក់ព័ន្ធនានា
* សម្របសម្រួលយន្តការអន្តរក្រសួង ស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធការងាររៀបចំតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត។

=== សមាសភាព និងរចនាសម្ព័ន្ធ ===
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានសមាសភាព ដូចខាងក្រោម៖

* រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''ប្រធាន'''
* រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''អនុប្រធាន'''
* ថ្នាក់ដឹកនាំនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ​ជារដ្ឋលេខាធិការ​ ឬអនុរដ្ឋលេខាធិការ ០១ រូប '''អនុប្រធានប្រចាំការ'''
* អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋាន ចំណុះក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គាធិការនៃអគ្គាធិការដ្ឋាន ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* ប្រធានលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម '''សមាជិកអចិន្រ្តៃ។'''
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានលេខាធិការដ្ឋានមួយជាសេនាធិការ ដែលមានរចនាសម្ព័ន្ធ ដូចខាងក្រោម៖

* ប្រធាន
* អនុប្រធាន
* ផ្នែកនីតិកម្មចំណូល ផ្នែកនីតិកម្មចំណាយ ផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាននីតិកម្ម និង ភ្នែកគាំទ្រ។

=== ឯកសារយោង ===
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>ddvczwuoxeads69c2mwpo0jgzqgoyub</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281877</id>
      <parentid>281874</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:38:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>LegalCouncil</username>
        <id>36395</id>
      </contributor>
      <comment>បន្ថែមរូប</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9158" xml:space="preserve">== [[ឯកសារ:ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម.jpg|គ្មានស៊ុម|132x132ភីកសែល]]ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ==

=== សាវតារ ===
[https://www.legalcouncilmef.com/km ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម] នៃ[https://mef.gov.kh/ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ] ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយប្រកាសលេខ ២៩០ សហវ.ប្រក ចុះថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ដីពីការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្មនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ដែលត្រូវបានកែសម្រួលជាបន្ដបន្ទាប់ និងជាចុងក្រោយត្រូវបានជំនួសដោយអនុក្រឹត្យលេខ ៧៥ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៧ ស្ដីពីការកែសម្រួលអនុក្រឹត្យលេខ ៤៨៨ ចុះថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅ នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងអនុក្រឹត្យលេខ ៧៦ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ&lt;ref&gt;{{Citation|title=ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9F%E1%9E%BD%E1%9E%84%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%80%E1%9E%B7%E1%9E%85%E1%9F%92%E1%9E%85_%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%84%E1%9E%A0%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%89%E1%9F%92%E1%9E%89%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%BB&amp;oldid=260614|date=2021-08-31|accessdate=2022-07-27|language=km}}&lt;/ref&gt;ដើម្បីធានានីត្យានុកូលភាព សង្គតិភាព និងសុខដុមភាព នៃការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ព្រមទាំងធានាបាននូវប្រសិទ្ធភាព និងស័ក្តិសិទ្ធភាព នៃការគ្រប់គ្រងការអនុវត្តលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ដែលជាសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងចូលរួមចំណែកដល់ការអនុវត្ត[http://www.pfm.gov.kh/index.php/km/ កម្មវិធីកែទម្រង់ ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ]។

=== ចក្ខុវិស័យ និងបេសកកម្ម ===
'''ចក្ខុវិស័យ៖''' មជ្ឈមណ្ឌលឧត្តមានុវត្តន៍ច្បាប់ ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។

'''បេសកកម្ម៖''' បង្កើនសមត្ថភាពនិងប្រសិទ្ធភាព នៃការតាក់តែងនិងការអនុវត្តច្បាប់ និង[http://www.pfm.gov.kh/index.php/km/ ការកែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ]។

=== យុទ្ធសាស្រ្ត ===

* '''យុទ្ធសាស្រ្តទី១៖''' បង្កើតចំណេះដឹងច្បាប់
* '''យុទ្ធសាស្ត្រទី២៖''' ប្រឹក្សាច្បាប់
* '''យុទ្ធសាស្ត្រទី៣៖''' បង្កើនប្រសិទ្ធភាពអនុវត្តច្បាប់

=== មុខងារនិងភារកិច្ច ===
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានមុខងារនិងភារកិច្ចជាសារវន្ត ដូចខាងក្រោម៖

* បង្កើតនិងដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ នូវស្នាដៃឧបករណ៍នីតិសាស្ត្រ តាមវិស័យគតិយុត្ត 
* ធានានីត្យានុកូលភាព សង្គតិភាព​ សុវត្ថិភាព វិបុលភាព នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត
* ពិនិត្យវាយតម្លៃ និងបង្កើនប្រសិទ្ធភាព នៃការអនុវត្តច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ក្នុងក្របខ័ណ្ឌសមត្ថកិច្ច ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ
* ផ្សព្វផ្សាយនិង បង្កើនប្រសិទ្ធភាពការយល់ដឹងស្តីពីការអនុវត្តច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត 
* ពិនិត្យនិងដោះស្រាយបណ្តឹង ឬវិវាទពាក់ព័ន្ធនានា
* សម្របសម្រួលយន្តការអន្តរក្រសួង ស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធការងាររៀបចំតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត។

=== សមាសភាព និងរចនាសម្ព័ន្ធ ===
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានសមាសភាព ដូចខាងក្រោម៖

* រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''ប្រធាន'''
* រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''អនុប្រធាន'''
* ថ្នាក់ដឹកនាំនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ​ជារដ្ឋលេខាធិការ​ ឬអនុរដ្ឋលេខាធិការ ០១ រូប '''អនុប្រធានប្រចាំការ'''
* អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋាន ចំណុះក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គាធិការនៃអគ្គាធិការដ្ឋាន ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* ប្រធានលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម '''សមាជិកអចិន្រ្តៃ។'''
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានលេខាធិការដ្ឋានមួយជាសេនាធិការ ដែលមានរចនាសម្ព័ន្ធ ដូចខាងក្រោម៖

* ប្រធាន
* អនុប្រធាន
* ផ្នែកនីតិកម្មចំណូល ផ្នែកនីតិកម្មចំណាយ ផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាននីតិកម្ម និង ភ្នែកគាំទ្រ។

=== ឯកសារយោង ===
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>k62w3abhil6rqde1rtnrhxdih14k31s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281887</id>
      <parentid>281877</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:51:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>LegalCouncil</username>
        <id>36395</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9156" xml:space="preserve">= [[ឯកសារ:ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម.jpg|គ្មានស៊ុម|132x132ភីកសែល]]ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ =

=== សាវតារ ===
[https://www.legalcouncilmef.com/km ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម] នៃ[https://mef.gov.kh/ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ] ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយប្រកាសលេខ ២៩០ សហវ.ប្រក ចុះថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ដីពីការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្មនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ដែលត្រូវបានកែសម្រួលជាបន្ដបន្ទាប់ និងជាចុងក្រោយត្រូវបានជំនួសដោយអនុក្រឹត្យលេខ ៧៥ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៧ ស្ដីពីការកែសម្រួលអនុក្រឹត្យលេខ ៤៨៨ ចុះថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅ នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងអនុក្រឹត្យលេខ ៧៦ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ&lt;ref&gt;{{Citation|title=ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9F%E1%9E%BD%E1%9E%84%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%80%E1%9E%B7%E1%9E%85%E1%9F%92%E1%9E%85_%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%84%E1%9E%A0%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%89%E1%9F%92%E1%9E%89%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%BB&amp;oldid=260614|date=2021-08-31|accessdate=2022-07-27|language=km}}&lt;/ref&gt;ដើម្បីធានានីត្យានុកូលភាព សង្គតិភាព និងសុខដុមភាព នៃការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ព្រមទាំងធានាបាននូវប្រសិទ្ធភាព និងស័ក្តិសិទ្ធភាព នៃការគ្រប់គ្រងការអនុវត្តលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ដែលជាសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងចូលរួមចំណែកដល់ការអនុវត្ត[http://www.pfm.gov.kh/index.php/km/ កម្មវិធីកែទម្រង់ ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ]។

=== ចក្ខុវិស័យ និងបេសកកម្ម ===
'''ចក្ខុវិស័យ៖''' មជ្ឈមណ្ឌលឧត្តមានុវត្តន៍ច្បាប់ ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។

'''បេសកកម្ម៖''' បង្កើនសមត្ថភាពនិងប្រសិទ្ធភាព នៃការតាក់តែងនិងការអនុវត្តច្បាប់ និង[http://www.pfm.gov.kh/index.php/km/ ការកែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ]។

=== យុទ្ធសាស្រ្ត ===

* '''យុទ្ធសាស្រ្តទី១៖''' បង្កើតចំណេះដឹងច្បាប់
* '''យុទ្ធសាស្ត្រទី២៖''' ប្រឹក្សាច្បាប់
* '''យុទ្ធសាស្ត្រទី៣៖''' បង្កើនប្រសិទ្ធភាពអនុវត្តច្បាប់

=== មុខងារនិងភារកិច្ច ===
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានមុខងារនិងភារកិច្ចជាសារវន្ត ដូចខាងក្រោម៖

* បង្កើតនិងដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ នូវស្នាដៃឧបករណ៍នីតិសាស្ត្រ តាមវិស័យគតិយុត្ត 
* ធានានីត្យានុកូលភាព សង្គតិភាព​ សុវត្ថិភាព វិបុលភាព នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត
* ពិនិត្យវាយតម្លៃ និងបង្កើនប្រសិទ្ធភាព នៃការអនុវត្តច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ក្នុងក្របខ័ណ្ឌសមត្ថកិច្ច ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ
* ផ្សព្វផ្សាយនិង បង្កើនប្រសិទ្ធភាពការយល់ដឹងស្តីពីការអនុវត្តច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត 
* ពិនិត្យនិងដោះស្រាយបណ្តឹង ឬវិវាទពាក់ព័ន្ធនានា
* សម្របសម្រួលយន្តការអន្តរក្រសួង ស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធការងាររៀបចំតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត។

=== សមាសភាព និងរចនាសម្ព័ន្ធ ===
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានសមាសភាព ដូចខាងក្រោម៖

* រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''ប្រធាន'''
* រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''អនុប្រធាន'''
* ថ្នាក់ដឹកនាំនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ​ជារដ្ឋលេខាធិការ​ ឬអនុរដ្ឋលេខាធិការ ០១ រូប '''អនុប្រធានប្រចាំការ'''
* អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋាន ចំណុះក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គាធិការនៃអគ្គាធិការដ្ឋាន ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* ប្រធានលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម '''សមាជិកអចិន្រ្តៃ។'''
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានលេខាធិការដ្ឋានមួយជាសេនាធិការ ដែលមានរចនាសម្ព័ន្ធ ដូចខាងក្រោម៖

* ប្រធាន
* អនុប្រធាន
* ផ្នែកនីតិកម្មចំណូល ផ្នែកនីតិកម្មចំណាយ ផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាននីតិកម្ម និង ភ្នែកគាំទ្រ។

=== ឯកសារយោង ===
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>ryvusy7edhx6ocjm2pdci42p1haz4xu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281888</id>
      <parentid>281887</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:52:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>LegalCouncil</username>
        <id>36395</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9169" xml:space="preserve">[[ឯកសារ:ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម.jpg|គ្មានស៊ុម|132x132ភីកសែល]]'''&lt;big&gt;ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ&lt;/big&gt;'''

=== សាវតារ ===
[https://www.legalcouncilmef.com/km ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម] នៃ[https://mef.gov.kh/ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ] ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយប្រកាសលេខ ២៩០ សហវ.ប្រក ចុះថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ដីពីការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្មនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ដែលត្រូវបានកែសម្រួលជាបន្ដបន្ទាប់ និងជាចុងក្រោយត្រូវបានជំនួសដោយអនុក្រឹត្យលេខ ៧៥ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៧ ស្ដីពីការកែសម្រួលអនុក្រឹត្យលេខ ៤៨៨ ចុះថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅ នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងអនុក្រឹត្យលេខ ៧៦ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ&lt;ref&gt;{{Citation|title=ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9F%E1%9E%BD%E1%9E%84%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%80%E1%9E%B7%E1%9E%85%E1%9F%92%E1%9E%85_%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%84%E1%9E%A0%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%89%E1%9F%92%E1%9E%89%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%BB&amp;oldid=260614|date=2021-08-31|accessdate=2022-07-27|language=km}}&lt;/ref&gt;ដើម្បីធានានីត្យានុកូលភាព សង្គតិភាព និងសុខដុមភាព នៃការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ព្រមទាំងធានាបាននូវប្រសិទ្ធភាព និងស័ក្តិសិទ្ធភាព នៃការគ្រប់គ្រងការអនុវត្តលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ដែលជាសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងចូលរួមចំណែកដល់ការអនុវត្ត[http://www.pfm.gov.kh/index.php/km/ កម្មវិធីកែទម្រង់ ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ]។

=== ចក្ខុវិស័យ និងបេសកកម្ម ===
'''ចក្ខុវិស័យ៖''' មជ្ឈមណ្ឌលឧត្តមានុវត្តន៍ច្បាប់ ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។

'''បេសកកម្ម៖''' បង្កើនសមត្ថភាពនិងប្រសិទ្ធភាព នៃការតាក់តែងនិងការអនុវត្តច្បាប់ និង[http://www.pfm.gov.kh/index.php/km/ ការកែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ]។

=== យុទ្ធសាស្រ្ត ===

* '''យុទ្ធសាស្រ្តទី១៖''' បង្កើតចំណេះដឹងច្បាប់
* '''យុទ្ធសាស្ត្រទី២៖''' ប្រឹក្សាច្បាប់
* '''យុទ្ធសាស្ត្រទី៣៖''' បង្កើនប្រសិទ្ធភាពអនុវត្តច្បាប់

=== មុខងារនិងភារកិច្ច ===
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានមុខងារនិងភារកិច្ចជាសារវន្ត ដូចខាងក្រោម៖

* បង្កើតនិងដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ នូវស្នាដៃឧបករណ៍នីតិសាស្ត្រ តាមវិស័យគតិយុត្ត 
* ធានានីត្យានុកូលភាព សង្គតិភាព​ សុវត្ថិភាព វិបុលភាព នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត
* ពិនិត្យវាយតម្លៃ និងបង្កើនប្រសិទ្ធភាព នៃការអនុវត្តច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ក្នុងក្របខ័ណ្ឌសមត្ថកិច្ច ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ
* ផ្សព្វផ្សាយនិង បង្កើនប្រសិទ្ធភាពការយល់ដឹងស្តីពីការអនុវត្តច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត 
* ពិនិត្យនិងដោះស្រាយបណ្តឹង ឬវិវាទពាក់ព័ន្ធនានា
* សម្របសម្រួលយន្តការអន្តរក្រសួង ស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធការងាររៀបចំតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត។

=== សមាសភាព និងរចនាសម្ព័ន្ធ ===
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានសមាសភាព ដូចខាងក្រោម៖

* រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''ប្រធាន'''
* រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''អនុប្រធាន'''
* ថ្នាក់ដឹកនាំនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ​ជារដ្ឋលេខាធិការ​ ឬអនុរដ្ឋលេខាធិការ ០១ រូប '''អនុប្រធានប្រចាំការ'''
* អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋាន ចំណុះក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គាធិការនៃអគ្គាធិការដ្ឋាន ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* ប្រធានលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម '''សមាជិកអចិន្រ្តៃ។'''
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានលេខាធិការដ្ឋានមួយជាសេនាធិការ ដែលមានរចនាសម្ព័ន្ធ ដូចខាងក្រោម៖

* ប្រធាន
* អនុប្រធាន
* ផ្នែកនីតិកម្មចំណូល ផ្នែកនីតិកម្មចំណាយ ផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាននីតិកម្ម និង ភ្នែកគាំទ្រ។

=== ឯកសារយោង ===
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>adw5unbrsbwp56s69dsrc0bnyxdruv9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281889</id>
      <parentid>281888</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T04:59:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>LegalCouncil</username>
        <id>36395</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9256" xml:space="preserve">[[ឯកសារ:ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម.jpg|គ្មានស៊ុម|132x132ភីកសែល]]'''&lt;big&gt;ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ&lt;/big&gt;'''

=== សាវតារ ===
[https://www.legalcouncilmef.com/km ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម] នៃ[https://mef.gov.kh/ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ] ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយប្រកាសលេខ ២៩០ សហវ.ប្រក ចុះថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ដីពីការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្មនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ដែលត្រូវបានកែសម្រួលជាបន្ដបន្ទាប់ និងជាចុងក្រោយត្រូវបានជំនួសដោយអនុក្រឹត្យលេខ ៧៥ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៧ ស្ដីពីការកែសម្រួលអនុក្រឹត្យលេខ ៤៨៨ ចុះថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅ នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងអនុក្រឹត្យលេខ ៧៦ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ [https://gs.mef.gov.kh/contents/uploads/2021/09/23-%E1%9E%9B.%E1%9E%80.%E1%9E%93..pdf ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម] នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ&lt;ref&gt;{{Citation|title=ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9F%E1%9E%BD%E1%9E%84%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%80%E1%9E%B7%E1%9E%85%E1%9F%92%E1%9E%85_%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%84%E1%9E%A0%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%89%E1%9F%92%E1%9E%89%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%BB&amp;oldid=260614|date=2021-08-31|accessdate=2022-07-27|language=km}}&lt;/ref&gt;ដើម្បីធានានីត្យានុកូលភាព សង្គតិភាព និងសុខដុមភាព នៃការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ព្រមទាំងធានាបាននូវប្រសិទ្ធភាព និងស័ក្តិសិទ្ធភាព នៃការគ្រប់គ្រងការអនុវត្តលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ដែលជាសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងចូលរួមចំណែកដល់ការអនុវត្ត[http://www.pfm.gov.kh/index.php/km/ កម្មវិធីកែទម្រង់ ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ]។

=== ចក្ខុវិស័យ និងបេសកកម្ម ===
'''ចក្ខុវិស័យ៖''' មជ្ឈមណ្ឌលឧត្តមានុវត្តន៍ច្បាប់ ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។

'''បេសកកម្ម៖''' បង្កើនសមត្ថភាពនិងប្រសិទ្ធភាព នៃការតាក់តែងនិងការអនុវត្តច្បាប់ និង[http://www.pfm.gov.kh/index.php/km/ ការកែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ]។

=== យុទ្ធសាស្រ្ត ===

* '''យុទ្ធសាស្រ្តទី១៖''' បង្កើតចំណេះដឹងច្បាប់
* '''យុទ្ធសាស្ត្រទី២៖''' ប្រឹក្សាច្បាប់
* '''យុទ្ធសាស្ត្រទី៣៖''' បង្កើនប្រសិទ្ធភាពអនុវត្តច្បាប់

=== មុខងារនិងភារកិច្ច ===
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានមុខងារនិងភារកិច្ចជាសារវន្ត ដូចខាងក្រោម៖

* បង្កើតនិងដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ នូវស្នាដៃឧបករណ៍នីតិសាស្ត្រ តាមវិស័យគតិយុត្ត 
* ធានានីត្យានុកូលភាព សង្គតិភាព​ សុវត្ថិភាព វិបុលភាព នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត
* ពិនិត្យវាយតម្លៃ និងបង្កើនប្រសិទ្ធភាព នៃការអនុវត្តច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ក្នុងក្របខ័ណ្ឌសមត្ថកិច្ច ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ
* ផ្សព្វផ្សាយនិង បង្កើនប្រសិទ្ធភាពការយល់ដឹងស្តីពីការអនុវត្តច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត 
* ពិនិត្យនិងដោះស្រាយបណ្តឹង ឬវិវាទពាក់ព័ន្ធនានា
* សម្របសម្រួលយន្តការអន្តរក្រសួង ស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធការងាររៀបចំតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត។

=== សមាសភាព និងរចនាសម្ព័ន្ធ ===
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានសមាសភាព ដូចខាងក្រោម៖

* រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''ប្រធាន'''
* រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''អនុប្រធាន'''
* ថ្នាក់ដឹកនាំនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ​ជារដ្ឋលេខាធិការ​ ឬអនុរដ្ឋលេខាធិការ ០១ រូប '''អនុប្រធានប្រចាំការ'''
* អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋាន ចំណុះក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គាធិការនៃអគ្គាធិការដ្ឋាន ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* ប្រធានលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម '''សមាជិកអចិន្រ្តៃ។'''
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានលេខាធិការដ្ឋានមួយជាសេនាធិការ ដែលមានរចនាសម្ព័ន្ធ ដូចខាងក្រោម៖

* ប្រធាន
* អនុប្រធាន
* ផ្នែកនីតិកម្មចំណូល ផ្នែកនីតិកម្មចំណាយ ផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាននីតិកម្ម និង ភ្នែកគាំទ្រ។

=== ឯកសារយោង ===
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>onjox3iunk687sw7z6fclvp7ds6relx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281910</id>
      <parentid>281889</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T10:08:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>LegalCouncil</username>
        <id>36395</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9169" xml:space="preserve">[[ឯកសារ:ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម.jpg|គ្មានស៊ុម|132x132ភីកសែល]]'''&lt;big&gt;ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ&lt;/big&gt;'''

=== សាវតារ ===
[https://www.legalcouncilmef.com/km ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម] នៃ[https://mef.gov.kh/ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ] ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយប្រកាសលេខ ២៩០ សហវ.ប្រក ចុះថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ដីពីការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្មនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ដែលត្រូវបានកែសម្រួលជាបន្ដបន្ទាប់ និងជាចុងក្រោយត្រូវបានជំនួសដោយអនុក្រឹត្យលេខ ៧៥ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៧ ស្ដីពីការកែសម្រួលអនុក្រឹត្យលេខ ៤៨៨ ចុះថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅ នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងអនុក្រឹត្យលេខ ៧៦ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ ស្ដីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ&lt;ref&gt;{{Citation|title=ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9F%E1%9E%BD%E1%9E%84%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%80%E1%9E%B7%E1%9E%85%E1%9F%92%E1%9E%85_%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%84%E1%9E%A0%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%89%E1%9F%92%E1%9E%89%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%BB&amp;oldid=260614|date=2021-08-31|accessdate=2022-07-27|language=km}}&lt;/ref&gt;ដើម្បីធានានីត្យានុកូលភាព សង្គតិភាព និងសុខដុមភាព នៃការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ព្រមទាំងធានាបាននូវប្រសិទ្ធភាព និងស័ក្តិសិទ្ធភាព នៃការគ្រប់គ្រងការអនុវត្តលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ដែលជាសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងចូលរួមចំណែកដល់ការអនុវត្ត[http://www.pfm.gov.kh/index.php/km/ កម្មវិធីកែទម្រង់ ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ]។

=== ចក្ខុវិស័យ និងបេសកកម្ម ===
'''ចក្ខុវិស័យ៖''' មជ្ឈមណ្ឌលឧត្តមានុវត្តន៍ច្បាប់ ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។

'''បេសកកម្ម៖''' បង្កើនសមត្ថភាពនិងប្រសិទ្ធភាព នៃការតាក់តែងនិងការអនុវត្តច្បាប់ និង[http://www.pfm.gov.kh/index.php/km/ ការកែទម្រង់ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ]។

=== យុទ្ធសាស្រ្ត ===

* '''យុទ្ធសាស្រ្តទី១៖''' បង្កើតចំណេះដឹងច្បាប់
* '''យុទ្ធសាស្ត្រទី២៖''' ប្រឹក្សាច្បាប់
* '''យុទ្ធសាស្ត្រទី៣៖''' បង្កើនប្រសិទ្ធភាពអនុវត្តច្បាប់

=== មុខងារនិងភារកិច្ច ===
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានមុខងារនិងភារកិច្ចជាសារវន្ត ដូចខាងក្រោម៖

* បង្កើតនិងដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ នូវស្នាដៃឧបករណ៍នីតិសាស្ត្រ តាមវិស័យគតិយុត្ត 
* ធានានីត្យានុកូលភាព សង្គតិភាព​ សុវត្ថិភាព វិបុលភាព នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត
* ពិនិត្យវាយតម្លៃ និងបង្កើនប្រសិទ្ធភាព នៃការអនុវត្តច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត ក្នុងក្របខ័ណ្ឌសមត្ថកិច្ច ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ
* ផ្សព្វផ្សាយនិង បង្កើនប្រសិទ្ធភាពការយល់ដឹងស្តីពីការអនុវត្តច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត 
* ពិនិត្យនិងដោះស្រាយបណ្តឹង ឬវិវាទពាក់ព័ន្ធនានា
* សម្របសម្រួលយន្តការអន្តរក្រសួង ស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធការងាររៀបចំតាក់តែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត។

=== សមាសភាព និងរចនាសម្ព័ន្ធ ===
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានសមាសភាព ដូចខាងក្រោម៖

* រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''ប្រធាន'''
* រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''អនុប្រធាន'''
* ថ្នាក់ដឹកនាំនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ ​ជារដ្ឋលេខាធិការ​ ឬអនុរដ្ឋលេខាធិការ ០១ រូប '''អនុប្រធានប្រចាំការ'''
* អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គលេខាធិការ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋាន ចំណុះក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* អគ្គាធិការនៃអគ្គាធិការដ្ឋាន ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ '''សមាជិក'''
* ប្រធានលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម '''សមាជិកអចិន្រ្តៃ។'''
ក្រុមប្រឹក្សានីតិកម្ម នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានលេខាធិការដ្ឋានមួយជាសេនាធិការ ដែលមានរចនាសម្ព័ន្ធ ដូចខាងក្រោម៖

* ប្រធាន
* អនុប្រធាន
* ផ្នែកនីតិកម្មចំណូល ផ្នែកនីតិកម្មចំណាយ ផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាននីតិកម្ម និង ភ្នែកគាំទ្រ។

=== ឯកសារយោង ===
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>adw5unbrsbwp56s69dsrc0bnyxdruv9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>The Fox and the Hound (ប្រលោមលោក)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47479</id>
    <revision>
      <id>281863</id>
      <timestamp>2022-07-27T22:21:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>177.73.98.170</ip>
      </contributor>
      <comment>បានបង្កើតទំព័រដែលផ្ដើមដោយ {{Retaining title}}{{Infobox book|name=The Fox and the Hound|author=[[Daniel P. Mannix]]|illustrator=[[John Schoenherr]]|country={{USA}}&lt;br&gt;{{CAN}}|language=អង់គ្លេស|genre=ប្រលោមលោក|published={{start date|1967|09|11}} ([[E.P. Dutton]])|media_type=Print (hardcover)|pages=255 pp ''(first edition)''|oclc=2047816}} '''''The Fox and the Hound''''' គឺជាប្រលោមលោក...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1823" xml:space="preserve">{{Retaining title}}{{Infobox book|name=The Fox and the Hound|author=[[Daniel P. Mannix]]|illustrator=[[John Schoenherr]]|country={{USA}}&lt;br&gt;{{CAN}}|language=អង់គ្លេស|genre=ប្រលោមលោក|published={{start date|1967|09|11}} ([[E.P. Dutton]])|media_type=Print (hardcover)|pages=255 pp ''(first edition)''|oclc=2047816}}
'''''The Fox and the Hound''''' គឺជាប្រលោមលោកឆ្នាំ ១៩៦៧ ដែលសរសេរដោយអ្នកនិពន្ធប្រលោមលោកជនជាតិអាមេរិក Daniel P. Mannix និងគូរដោយ John Schoenherr ។ វាធ្វើតាមជីវិតរបស់ Tod ដែលជាកញ្ជ្រោងក្រហមដែលចិញ្ចឹមដោយមនុស្សសម្រាប់ឆ្នាំដំបូងនៃជីវិតរបស់គាត់ និង Copper ដែលជាសត្វឆ្កែពាក់កណ្តាលឈាមដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់អ្នកប្រមាញ់ក្នុងស្រុក ហៅថា Master ។ បន្ទាប់ពី Tod បណ្តាលឱ្យស្លាប់សត្វជ្រូកសំណព្វរបស់បុរសនោះ បុរស និងឆ្កែបានដេញតាមកញ្ជ្រោងដោយមិនឈប់ឈរ ប្រឆាំងនឹងផ្ទៃខាងក្រោយពីរនៃពិភពលោកមនុស្សផ្លាស់ប្តូរ និងជីវិតធម្មតារបស់ Tod ក្នុងការបរបាញ់ស្វែងរកអាហារ ស្វែងរកគូ និងការពារទឹកដីរបស់គាត់។

{{Stub}}</text>
      <sha1>i6uy2dvjv9o89mb159wcj72a99wmy9r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>រ៉ានីល វិឆ្រេមេសិង្ហហេ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47480</id>
    <revision>
      <id>281872</id>
      <timestamp>2022-07-28T02:36:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chhen Pisey</username>
        <id>32423</id>
      </contributor>
      <comment>បង្កើតដោយការបកប្រែទំព័រ &quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1100833741|Ranil Wickremesinghe]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8888" xml:space="preserve">{{Current person|date=July 2022}}{{Infobox officeholder
| honorific_prefix    = 
| name                = Ranil Wickremesinghe
| native_name         = {{lang|si|රනිල් වික්‍රමසිංහ}}
&lt;br /&gt;{{lang|ta|ரணில் விக்கிரமசிங்க}}
| honorific_suffix    = 
| image               = Prime Minister of the Democratic Socialist Republic of Sri Lanka, Mr. Ranil Wickremesinghe, at Hyderabad House, in New Delhi on September 15, 2015 (1).jpg
| caption             = 
| office              = 9th [[President of Sri Lanka]]
| primeminister       = [[Dinesh Gunawardena]]
| termstart           = 21 July 2022&lt;br /&gt;Acting: 13–21 July 2022&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://www.reuters.com/world/us/sri-lanka-pm-wickremesinghe-sworn-acting-president-govt-official-2022-07-15/ | title=Sri Lanka PM Wickremesinghe sworn in as acting president - govt official | newspaper=Reuters | date=15 July 2022 }}&lt;/ref&gt;
| termend             = 9 December 2001
| status              = 
| predecessor         = [[Gotabaya Rajapaksa]]
| successor           = 
| office1             = [[Prime Minister of Sri Lanka]]
| termstart1          = 12 May 2022
| termend1            = 20 July 2022
| president1          = [[Gotabaya Rajapaksa]] &lt;br&gt; Himself (Acting)
| predecessor1        = [[Mahinda Rajapaksa]]
| successor1          = [[Dinesh Gunawardena]]
| termstart2          = 15 December 2018
| termend2            = 21 November 2019
| president2          = [[Maithripala Sirisena]]&lt;br&gt;[[Gotabaya Rajapaksa]]
| predecessor2        = [[Mahinda Rajapaksa]]
| successor2          = [[Mahinda Rajapaksa]]
| term_end6           = 9 January 2015
| birth_date          = {{Birth date and age|1949|3|24|df=y}}
| birth_place         = [[Colombo]], [[Dominion of Ceylon]]
| nationality         = Sri Lankan
| party               = [[United National Party]]
| otherparty          = &lt;!--For additional political affiliations--&gt;
| spouse              = {{Marriage|[[Maithree Wickremesinghe]]|1994}}
| children            = 
| parents             = {{Unbulleted list|[[Esmond Wickremesinghe]]|Nalini Wickremesinghe}}
| residence           = [[115 Fifth Lane]]
| alma_mater          = [[Royal College, Colombo]]&lt;br /&gt;[[University of Ceylon]]
| profession          = [[Attorneys in Sri Lanka|Attorney at law]]
| cabinet             = 
| committees          = 
| portfolio           = 
| awards              = &lt;!-- For civilian awards - appears as &quot;Awards&quot; if |mawards= is not set --&gt;
| signature           = 
| signature_alt       = 
| website             = {{url|unp.lk|Official website}}
| footnotes           = {{Collapsible list
 | titlestyle = background-color:#eee;text-align:center;
 | title = Other offices held
 | bullets = on
 | 23 July 1977 – 5 October 1977: Deputy Minister of Foreign Affairs
 | 2001–2019: Leader of the [[United National Front for Good Governance]]&lt;ref group=&quot;N&quot;&gt;Previously known as the United National Front&lt;/ref&gt;
}}
}}

'''រ៉ានីល វិឆ្រមេសិង្ហហេ''' ( Sinhala   , {{Lang-ta|ரணில் விக்கிரமசிங்க}}   ; កើតថ្ងៃទី 24 ខែមីនា ឆ្នាំ 1949) គឺជាអ្នកនយោបាយស្រីលង្កា ដែលជា [[ប្រធានាធិបតីស្រីលង្កា|ប្រធានាធិបតីបច្ចុប្បន្ននៃប្រទេសស្រីលង្កា]] ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី 21 ខែកក្កដា ឆ្នាំ 2022។ &lt;ref name=&quot;autogenerated1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.reuters.com/world/us/sri-lanka-pm-wickremesinghe-sworn-acting-president-govt-official-2022-07-15/|title=Sri Lanka PM Wickremesinghe sworn in as acting president – govt official|date=15 July 2022|archivedate=21 July 2022|website=Reuters.com}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;autogeneraged2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.telegraphindia.com/world/ranil-wickremesinghe-sworn-in-as-sri-lankas-interim-president/cid/1874835|title=Ranil Wickremesinghe sworn in as Sri Lanka's interim president|archivedate=15 July 2022}}&lt;/ref&gt; គាត់ក៏កាន់តំណែងជា [[រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ (ស្រីលង្កា)|រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ]] នៃប្រទេសស្រីលង្កាផងដែរ។ លោក​ជា [[សមាជិកសភា (ស្រីលង្កា)|​សមាជិក​សភា]] ​មក​ពី [[គណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិ|​គណបក្សរួបរួមជាតិ]] (UNP)។ លោក​ជា​មេ​ដឹក​នាំ UNP តាំង​ពី​ឆ្នាំ ១៩៩៤។ គាត់បានបម្រើការជា [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីស្រីលង្កា|នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសស្រីលង្កា]] ក្នុងប្រាំបីដាច់ដោយឡែកពីគ្នាដោយដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលចំនួនប្រាំមួយពីឆ្នាំ 1993 ដល់ឆ្នាំ 1994 ឆ្នាំ 2001 ដល់ឆ្នាំ 2004 ឆ្នាំ 2015 ដល់ឆ្នាំ 2018 ឆ្នាំ 2018 ដល់ឆ្នាំ 2019 និងនៅឆ្នាំ 2022។ &lt;ref&gt;{{Cite news|date=20 July 2022|title=Ranil Wickremesinghe: wily fox who is Sri Lanka's new president|work=[[The Guardian]]|url=https://www.theguardian.com/world/2022/jul/18/ranil-wickremesinghe-wily-fox-who-became-sri-lanka-pm-six-times-profile|access-date=21 July 2022}}&lt;/ref&gt; គាត់ក៏បានបម្រើការជា [[មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង (ស្រីលង្កា)|មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង]] ពីឆ្នាំ 1994 ដល់ឆ្នាំ 2001 និងពីឆ្នាំ 2004 ដល់ឆ្នាំ 2015។ &lt;ref&gt;{{Cite web|title=- Share Image|url=https://epaper.sundayobserver.lk/Home/ShareImage?Pictureid=630f566a|archivedate=5 June 2022|website=epaper.sundayobserver.lk}}&lt;/ref&gt;

រ៉ានីល វិឆ្រេមេសិង្ហហេ បានក្លាយជាប្រធានាធិបតីស្តីទីនៅថ្ងៃទី 13 ខែកក្កដាឆ្នាំ 2022 បន្ទាប់ពីអ្នកស្នងតំណែងមុនរបស់គាត់ [[Gotabaya Rajapaksa|ពុតាប៉យ៉ា រាជប់ក្ស៉ា]] បានភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេស។ Rajapaksa បានលាលែងពីតំណែងនៅថ្ងៃទី 14 ខែកក្កដាឆ្នាំ 2022 ហើយនៅថ្ងៃបន្ទាប់ លោក រ៉ានីល វិឆ្រេមេសិង្ហហេ បានស្បថចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីស្តីទីនៃប្រទេសស្រីលង្កា។ នៅ​ថ្ងៃ​ដដែល​នោះ លោក​បាន​សម្រេច​លុប​ចោល [[បញ្ជីនៃទង់ជាតិស្រីលង្កា|​ស្តង់ដារ​ប្រធានាធិបតី​ជា]] ​ផ្លូវ​ការ និង​ដក​ស្ទីល &quot;ឯកឧត្តម&quot; ពេល​ថ្លែង​ទៅ​កាន់​ប្រធានាធិបតី។ នៅថ្ងៃទី 20 ខែកក្កដា ឆ្នាំ 2022 លោក រ៉ានីល វិឆ្រេមេសិង្ហហេ ត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសជាប្រធានាធិបតីទី 9 តាមរយៈ [[ការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីស្រីលង្កាឆ្នាំ 2022|ការបោះឆ្នោត]] ដោយសភា។ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-62202901|title=Sri Lanka: Ranil Wickremesinghe elected president by MPs|website=Bbc.com|date=20 July 2022}}&lt;/ref&gt; នៅថ្ងៃទី 21 ខែកក្កដា ឆ្នាំ 2022 គាត់បានស្បថចូលកាន់តំណែងប្រធានាធិបតីនៅក្នុងសភាជាប្រធានាធិបតីស្រីលង្កា។ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/world/story/ranil-wickremesinghe-takes-oath-as-sri-lankan-president-video-1978092-2022-07-21|title=Ranil Wickremesinghe takes oath as President of Sri Lanka|website=www.indiatoday.in|date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:បុគ្គលនៅរស់]]</text>
      <sha1>d7ytbo8rrco8z3qeekftbw07xgxk5h5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>អូក អ៊ី</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47481</id>
    <revision>
      <id>281896</id>
      <timestamp>2022-07-28T06:55:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ស៊ឺម៉ាអ៊ី</username>
        <id>30984</id>
      </contributor>
      <comment>បានបង្កើតទំព័រដែលផ្ដើមដោយ {{Cleanup-reorganize}} {| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:20em;&quot; |- style=&quot;text-align:center;&quot; !style=&quot;background: #013243;&quot; colspan=&quot;3&quot;|'''រូបថត''' |- style=&quot;text-align:center;&quot; |colspan=&quot;3&quot;|[[ [[ឯកសារ:OUK I 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|រូបថតលោក អូក អុី]] |- style=&quot;text-align:center;&quot; !style=&quot;background: #013243;&quot; colspan=&quot;3&quot;|លោក អូក អុី ស...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10387" xml:space="preserve">{{Cleanup-reorganize}}
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:20em;&quot;
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #013243;&quot; colspan=&quot;3&quot;|'''រូបថត'''
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;|[[
[[ឯកសារ:OUK I 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|រូបថតលោក អូក អុី]]
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #013243;&quot; colspan=&quot;3&quot;|លោក អូក អុី សហស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឈ្មោះ'''
|colspan=&quot;2&quot;|អូក អ៊ី
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;|២២ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៨៩ 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ទីកន្លែងកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[តាកែវ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សញ្ជាតិ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[ខ្មែរ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឪពុក'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[អ៊ុន អឿង]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ម្តាយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អ៊ុន ណន]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''កម្រិតវប្បធម៌'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អនុបណ្ឌិតរដ្ឋបាលសាធារណៈ]] 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ភរិយា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ងួន រុងរិទ្ធិ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សាសនា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''មុខរបរ''' [[អ្នកនយោបាយ]]
|colspan=&quot;2&quot;| 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''គណបក្សនយោបាយ'''
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]](២០១២-២០១៧)&lt;br&gt;
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សកម្ពុជានិយម]](២០២១-បច្ចុប្បន្ន)&lt;br&gt;
|}
== ប្រវត្តិ==


=== ការសិក្សា ===

* ១៩៨០ អនុបណ្ឌិតគ្រប់គ្រងធុរកិច្ច សាកលវិទ្យាល័យ INSEAD Fontainebleau (ប្រទេសបារាំង)
* ១៩៧៣ អនុបណ្ឌិតសេដ្ឋកិច្ច មហាវិទ្យាល័យនីតិសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសេដ្ឋកិច្ច ក្រុងប៉ារីស
*       អនុបណ្ឌិតវិទ្យាសាស្រ្តសេដ្ឋកិច្ច

-ទ្រឹស្តីហិរញ្ញវត្ថុ មួយ បង្កើតឡើងដោយ សម រង្សុី ត្រូវបានសាលាជាន់ខ្ពស់ សេដ្ឋកិច្ជ និង ពាណិជ្ជកម្ម នៅប្រទេសបារាំង ដាក់ឲ្យនិស្សិតសិក្សា។ ខាងក្រោមនេះ គឺជា សៀវភៅ ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុសហគ្រាស និពន្ធដោយសាស្ត្រាចារ្យ នៃសាលាពាណិជ្ជកម្ម ដ៏ល្បីល្បាញជាងគេ នៅប្រទេសបារាំង ឈ្មោះ Ecole des Hautes Etudes Commerciales (HEC) ដែលរៀបរាប់ ពី ទ្រឹស្តីហិរញ្ញវត្ថុ របស់ សម រង្ស៉ី ហៅថា Délai de recouvrement សម្រាប់វាយតម្លៃភាគហ៊ុន លើទីផ្សារ។

=== ប្រវត្តិការងារ ===

*១៩៩២-១៩៩៥ សមាជិកស្ថាបនិក និងគណៈកម្មការនាយកគណៈបក្សហ៊ុនស៊ិនប៊ិច
*១៩៩៣-១៩៩៤ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច
*១៩៩២-១៩៩៣ សមាជិកឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាជាតិជាន់ខ្ពស់កម្ពុជា (SNC)

==គ្រួសារ==

ឪពុករបស់លោក សម រង្សី គឺលោក សម សារី ធ្លាប់បានធ្វើជា​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រសួង​​អប់រំ ផែនការ និង​ឥណទានហិរញ្ញវត្ថុ មុនពេលដែលលោក​ត្រូវបានទទួលតំណែងជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រីស្តីទីនៅក្នុង​រដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយ​សម្តេចសីហនុក្នុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៥០។ 
ម្តាយរបស់លោក សម រង្សី គឺលោកស្រី អ៊ិន អឹម ត្រូវបាន​កត់ត្រាថាជាស្ត្រីខ្មែរដំបូងបំផុត​ដែលបាន​​បញ្ចប់ការសិក្សា​ថ្នាក់​ទុតិយភូមិ ដែលគេហៅថាបាក់កាឡូរ៉ែអា (Baccalauréat)។ 

លោក សម សារី បានរត់គេចខ្លួនពីកម្ពុជា​នៅក្នុងឆ្នាំ 1959 នៅពេលដែលលោក សម រង្ស៊ី មានអាយុត្រឹម​ដប់ឆ្នាំដោយរងការ​សង្ស័យថាបាន​ចូលរួមនៅក្នុង ផែនការសម្ងាត់ក្រុង​បាងកក ខណៈពេលដែល​ម្តាយគាត់​ត្រូវ​បាន​ចាប់ឃុំឃាំងនៅក្នុងពន្ធនាគារ។ ជីតារបស់លោក សម រង្ស៊ី គឺ​លោក សម ញាណ បានបម្រើការជាប្រធាននៃ​ព្រះរាជ​ក្រុមប្រឹក្សានៃ​កម្ពុជា និងត្រូវបាន​តែងតាំងជា​សមាជិកដ៏សំខាន់​នៃ គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ (កម្ពុជា) នៅ​ក្នុងឆ្នាំ 1940 ។


លោក អូក អុី កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៨៩ នៅភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ។
 ==1. កំរិតវប្បធម៌:==

[[ឯកសារ:OUK I photo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|រូបថតលោក អូក អុី ទទួលសញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់ឆ្នាំ២០១៦]]

* បញ្ចប់ត្រឹមអនុបណ្ឌិតផ្នែករដ្ឋបាលសាធារណៈ ក្នុងឆ្នាំ២០១៦
* បញ្ចប់បរិញ្ញាប័ត្រ នីតិសាស្រ្ត ឆ្នាំ២០១៣
* បញ្ចប់សាលាមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ឆ្នាំ២០០៩

 ==2. បទសោធន៍ការងារ៖==

* បច្ចុប្បន្ន ស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ឆ្នាំ២០១៧ ដល់២០២១ ជាបុគ្គលិកផ្នែកច្បាប់ វិស័យធនាគារហិរញ្ញវត្ថុ
* ឆ្នាំ២០១៤-២០១៧ ជំនួយការផ្ទាល់អ្នកតំណាងរាស្រ្ត១រូប មណ្ឌលព្រៃវែង
* ឆ្នាំ២០១០-២០១៣ ជំនួយការបច្ចេកទេសអ្នកតំណាងរាស្រ្តមណ្ឌលព្រៃវែង
 
 ==3. ប្រវត្តិចូលរួមគណបក្សនយោបាយ៖==

* បច្ចុប្បន្ន ៖ ស្ថាបនិក១ក្នុងចំណោម ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ២០១៣-២០១៧ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេស នាយកដ្ឋានព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាស្ថាបនិក១រូប ក្នុងចំណោមស្ថាបនិក៤០០០នាក់ គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ
* ២០១០-២០១៣ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេសផ្នែកព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស
* ២០០៥-២០០៨ ៖ យុវជន សកម្មជនមូលដ្ឋានគណបក្សសមរង្ស៊ី

 ==4. គ្រួសារ  ៖==

លោក អូក អុី ជាកូនទី៤ ក្នុងចំណោមកូនប្រុសស្រីសរុប ៦ នាក់(ប្រុស៤ ស្រី២) របស់លោក អ៊ុន អឿង និង អ្នកស្រី អ៊ុន ណន ដែលជាកសិករនៅក្នុងភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ស្ថិតនៅក្នុងជីវភាពមធ្យម។
បងប្អូនប្រុសស្រីរបស់លោក អូក អុី រួមមាន៖
# ១. [[លោក អូក សំអុល]]
# ២. [[លោក អូក សំអាត]]
# ៣. [[លោកស្រី អូក ស្រី]]
# ៤. [[លោក អូក អុី]]
# ៥. [[លោកស្រី អូក ស្រ៊ីម]] និង
# ៦. [[លោក អូក អុីម]]
 
[[លោក អូក អុី]] បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយ [[លោកស្រី ងួន រុងរិទ្ធ]] នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។</text>
      <sha1>hm66ki5pwsy0u1a8vu4b9un2vivb57a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281899</id>
      <parentid>281896</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:08:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ស៊ឺម៉ាអ៊ី</username>
        <id>30984</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6169" xml:space="preserve">{{Cleanup-reorganize}}
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:20em;&quot;
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|'''រូបថត'''
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;|[[
[[ឯកសារ:OUK I 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|រូបថតលោក អូក អុី]]
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|លោក អូក អុី សហស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឈ្មោះ'''
|colspan=&quot;2&quot;|អូក អ៊ី
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;|២២ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៨៩ 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ទីកន្លែងកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[តាកែវ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សញ្ជាតិ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[ខ្មែរ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឪពុក'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[អ៊ុន អឿង]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ម្តាយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អ៊ុន ណន]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''កម្រិតវប្បធម៌'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អនុបណ្ឌិតរដ្ឋបាលសាធារណៈ]] 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ភរិយា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ងួន រុងរិទ្ធិ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សាសនា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''មុខរបរ''' [[អ្នកនយោបាយ]]
|colspan=&quot;2&quot;| 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''គណបក្សនយោបាយ'''
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]](២០១២-២០១៧)&lt;br&gt;
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សកម្ពុជានិយម]](២០២១-បច្ចុប្បន្ន)&lt;br&gt;
|}

== ប្រវត្តិ==

លោក អូក អុី កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៨៩ នៅភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ជាកូនកសិករមួយរូប ដែលចេញមកបន្តការសិក្សានៅរាជធានីភ្នំពេញនាឆ្នាំ២០១០។

=== កំរិតវប្បធម៌ ===


[[ឯកសារ:OUK I photo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|រូបថតលោក អូក អុី ទទួលសញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់ឆ្នាំ២០១៦]]

* បញ្ចប់ត្រឹមអនុបណ្ឌិតផ្នែករដ្ឋបាលសាធារណៈ ក្នុងឆ្នាំ២០១៦
* បញ្ចប់បរិញ្ញាប័ត្រ នីតិសាស្រ្ត ឆ្នាំ២០១៣
* បញ្ចប់សាលាមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ឆ្នាំ២០០៩


=== ប្រវត្តិការងារ ===

* បច្ចុប្បន្ន ស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ឆ្នាំ២០១៧ ដល់២០២១ ជាបុគ្គលិកផ្នែកច្បាប់ វិស័យធនាគារហិរញ្ញវត្ថុ
* ឆ្នាំ២០១៤-២០១៧ ជំនួយការផ្ទាល់អ្នកតំណាងរាស្រ្ត១រូប មណ្ឌលព្រៃវែង
* ឆ្នាំ២០១០-២០១៣ ជំនួយការបច្ចេកទេសអ្នកតំណាងរាស្រ្តមណ្ឌលព្រៃវែង


===ប្រវត្តិចូលរួមគណបក្សនយោបាយ===

* បច្ចុប្បន្ន ៖ ស្ថាបនិក១ក្នុងចំណោម ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ២០១៣-២០១៧ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេស នាយកដ្ឋានព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាស្ថាបនិក១រូប ក្នុងចំណោមស្ថាបនិក៤០០០នាក់ គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ
* ២០១០-២០១៣ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេសផ្នែកព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស
* ២០០៥-២០០៨ ៖ យុវជន សកម្មជនមូលដ្ឋានគណបក្សសមរង្ស៊ី

==គ្រួសារ==

លោក អូក អុី ជាកូនទី៤ ក្នុងចំណោមកូនប្រុសស្រីសរុប ៦ នាក់(ប្រុស៤ ស្រី២) របស់[[លោក អ៊ុន អឿង]] និង [[អ្នកស្រី អ៊ុន ណន]] ដែលជាកសិករនៅក្នុងភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ស្ថិតនៅក្នុងជីវភាពមធ្យម។
បងប្អូនប្រុសស្រីរបស់លោក អូក អុី រួមមាន៖
# ១. [[លោក អូក សំអុល]]
# ២. [[លោក អូក សំអាត]]
# ៣. [[លោកស្រី អូក ស្រី]]
# ៤. [[លោក អូក អុី]]
# ៥. [[លោកស្រី អូក ស្រ៊ីម]] និង
# ៦. [[លោក អូក អុីម]]
 
[[លោក អូក អុី]] បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយ [[លោកស្រី ងួន រុងរិទ្ធ]] នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។</text>
      <sha1>s5t6iq3airtkgh6xe4qg4f4ga9qndbc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281900</id>
      <parentid>281899</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:11:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ស៊ឺម៉ាអ៊ី</username>
        <id>30984</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6178" xml:space="preserve">{{Cleanup-reorganize}}
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:20em;&quot;
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|'''រូបថត'''
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;|[[
[[ឯកសារ:OUK I 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|លោក អូក អុី]]
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|លោក អូក អុី សហស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឈ្មោះ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អូក អ៊ី|អូក អុី]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;|២២ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៨៩ 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ទីកន្លែងកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[តាកែវ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សញ្ជាតិ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[ខ្មែរ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឪពុក'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[អ៊ុន អឿង]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ម្តាយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អ៊ុន ណន]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''កម្រិតវប្បធម៌'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អនុបណ្ឌិតរដ្ឋបាលសាធារណៈ]] 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ភរិយា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ងួន រុងរិទ្ធិ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សាសនា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''មុខរបរ''' [[អ្នកនយោបាយ]]
|colspan=&quot;2&quot;| 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''គណបក្សនយោបាយ'''
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]](២០១២-២០១៧)&lt;br&gt;
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សកម្ពុជានិយម]](២០២១-បច្ចុប្បន្ន)&lt;br&gt;
|}

== ប្រវត្តិ==

លោក អូក អុី កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៨៩ នៅភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ជាកូនកសិករមួយរូប ដែលចេញមកបន្តការសិក្សានៅរាជធានីភ្នំពេញនាឆ្នាំ២០១០។

=== កំរិតវប្បធម៌ ===


[[ឯកសារ:OUK I photo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|រូបថតលោក អូក អុី ទទួលសញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់ឆ្នាំ២០១៦]]

* បញ្ចប់ត្រឹមអនុបណ្ឌិតផ្នែករដ្ឋបាលសាធារណៈ ក្នុងឆ្នាំ២០១៦
* បញ្ចប់បរិញ្ញាប័ត្រ នីតិសាស្រ្ត ឆ្នាំ២០១៣
* បញ្ចប់សាលាមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ឆ្នាំ២០០៩


=== ប្រវត្តិការងារ ===

* បច្ចុប្បន្ន ស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ឆ្នាំ២០១៧ ដល់២០២១ ជាបុគ្គលិកផ្នែកច្បាប់ វិស័យធនាគារហិរញ្ញវត្ថុ
* ឆ្នាំ២០១៤-២០១៧ ជំនួយការផ្ទាល់អ្នកតំណាងរាស្រ្ត១រូប មណ្ឌលព្រៃវែង
* ឆ្នាំ២០១០-២០១៣ ជំនួយការបច្ចេកទេសអ្នកតំណាងរាស្រ្តមណ្ឌលព្រៃវែង


===ប្រវត្តិចូលរួមគណបក្សនយោបាយ===

* បច្ចុប្បន្ន ៖ ស្ថាបនិក១ក្នុងចំណោម ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ២០១៣-២០១៧ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេស នាយកដ្ឋានព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាស្ថាបនិក១រូប ក្នុងចំណោមស្ថាបនិក៤០០០នាក់ គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ
* ២០១០-២០១៣ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេសផ្នែកព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស
* ២០០៥-២០០៨ ៖ យុវជន សកម្មជនមូលដ្ឋានគណបក្សសមរង្ស៊ី

==គ្រួសារ==

លោក អូក អុី ជាកូនទី៤ ក្នុងចំណោមកូនប្រុសស្រីសរុប ៦ នាក់(ប្រុស៤ ស្រី២) របស់[[លោក អ៊ុន អឿង]] និង [[អ្នកស្រី អ៊ុន ណន]] ដែលជាកសិករនៅក្នុងភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ស្ថិតនៅក្នុងជីវភាពមធ្យម។
បងប្អូនប្រុសស្រីរបស់លោក អូក អុី រួមមាន៖
# ១. [[លោក អូក សំអុល]]
# ២. [[លោក អូក សំអាត]]
# ៣. [[លោកស្រី អូក ស្រី]]
# ៤. [[លោក អូក អុី]]
# ៥. [[លោកស្រី អូក ស្រ៊ីម]] និង
# ៦. [[លោក អូក អុីម]]
 
[[លោក អូក អុី]] បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយ [[លោកស្រី ងួន រុងរិទ្ធ]] នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។</text>
      <sha1>sud721shnx6c75n2qv1zgh6xa12dnyd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281901</id>
      <parentid>281900</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:33:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ស៊ឺម៉ាអ៊ី</username>
        <id>30984</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6175" xml:space="preserve">{{Cleanup-reorganize}}
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:20em;&quot;
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|'''រូបថត'''
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;|[[
[[ឯកសារ:OUK I 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|លោក អូក អុី]]
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|លោក អូក អុី សហស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឈ្មោះ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អូក អ៊ី|អូក អុី]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;|២២ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៨៩ 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ទីកន្លែងកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[តាកែវ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សញ្ជាតិ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[ខ្មែរ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឪពុក'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[អ៊ុន អឿង]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ម្តាយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អ៊ុន ណន]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''កម្រិតវប្បធម៌'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អនុបណ្ឌិតរដ្ឋបាលសាធារណៈ]] 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ភរិយា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ងួន រុងរិទ្ធិ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សាសនា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''មុខរបរ''' [[អ្នកនយោបាយ]]
|colspan=&quot;2&quot;| 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''គណបក្សនយោបាយ'''
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]](២០១២-២០១៧)&lt;br&gt;
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សកម្ពុជានិយម]](២០២១-បច្ចុប្បន្ន)&lt;br&gt;
|}

== ប្រវត្តិ==

លោក អូក អុី កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៨៩ នៅភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ជាកូនកសិករមួយរូប ដែលចេញមកបន្តការសិក្សានៅរាជធានីភ្នំពេញនាឆ្នាំ២០១០។

=== កំរិតវប្បធម៌ ===

[[ឯកសារ:OUK I photo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|រូបថតលោក អូក អុី ទទួលសញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់ឆ្នាំ២០១៦]]

* បញ្ចប់ត្រឹមអនុបណ្ឌិតផ្នែករដ្ឋបាលសាធារណៈ ក្នុងឆ្នាំ២០១៦
* បញ្ចប់បរិញ្ញាប័ត្រ នីតិសាស្រ្ត ឆ្នាំ២០១៣
* បញ្ចប់សាលាមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ឆ្នាំ២០០៩

=== ប្រវត្តិការងារ ===

* បច្ចុប្បន្ន ស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ឆ្នាំ២០១៧ ដល់២០២១ ជាបុគ្គលិកផ្នែកច្បាប់ វិស័យធនាគារហិរញ្ញវត្ថុ
* ឆ្នាំ២០១៤-២០១៧ ជំនួយការផ្ទាល់អ្នកតំណាងរាស្រ្ត១រូប មណ្ឌលព្រៃវែង
* ឆ្នាំ២០១០-២០១៣ ជំនួយការបច្ចេកទេសអ្នកតំណាងរាស្រ្តមណ្ឌលព្រៃវែង

===ប្រវត្តិចូលរួមគណបក្សនយោបាយ===

* បច្ចុប្បន្ន ៖ ស្ថាបនិក១ក្នុងចំណោម ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ២០១៣-២០១៧ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេស នាយកដ្ឋានព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាស្ថាបនិក១រូប ក្នុងចំណោមស្ថាបនិក៤០០០នាក់ គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ
* ២០១០-២០១៣ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេសផ្នែកព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស
* ២០០៥-២០០៨ ៖ យុវជន សកម្មជនមូលដ្ឋានគណបក្សសមរង្ស៊ី

==គ្រួសារ==

លោក អូក អុី ជាកូនទី៤ ក្នុងចំណោមកូនប្រុសស្រីសរុប ៦ នាក់(ប្រុស៤ ស្រី២) របស់[[លោក អ៊ុន អឿង]] និង [[អ្នកស្រី អ៊ុន ណន]] ដែលជាកសិករនៅក្នុងភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ស្ថិតនៅក្នុងជីវភាពមធ្យម។
បងប្អូនប្រុសស្រីរបស់លោក អូក អុី រួមមាន៖
# ១. [[លោក អូក សំអុល]]
# ២. [[លោក អូក សំអាត]]
# ៣. [[លោកស្រី អូក ស្រី]]
# ៤. [[លោក អូក អុី]]
# ៥. [[លោកស្រី អូក ស្រ៊ីម]] និង
# ៦. [[លោក អូក អុីម]]
 
[[លោក អូក អុី]] បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយ [[លោកស្រី ងួន រុងរិទ្ធ]] នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។</text>
      <sha1>i0fz7bumgz98uksrxxpo7fc288vwjmf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281902</id>
      <parentid>281901</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:34:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ស៊ឺម៉ាអ៊ី</username>
        <id>30984</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6159" xml:space="preserve">{{Cleanup-reorganize}}
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:20em;&quot;
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|'''រូបថត'''
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;|[[
[[ឯកសារ:OUK I 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|លោក អូក អុី]]
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|លោក អូក អុី សហស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឈ្មោះ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[[[អូក អ៊ី]]]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;|២២ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៨៩ 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ទីកន្លែងកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[តាកែវ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សញ្ជាតិ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[ខ្មែរ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឪពុក'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[អ៊ុន អឿង]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ម្តាយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អ៊ុន ណន]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''កម្រិតវប្បធម៌'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អនុបណ្ឌិតរដ្ឋបាលសាធារណៈ]] 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ភរិយា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ងួន រុងរិទ្ធិ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សាសនា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''មុខរបរ''' [[អ្នកនយោបាយ]]
|colspan=&quot;2&quot;| 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''គណបក្សនយោបាយ'''
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]](២០១២-២០១៧)&lt;br&gt;
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សកម្ពុជានិយម]](២០២១-បច្ចុប្បន្ន)&lt;br&gt;
|}

== ប្រវត្តិ==

លោក អូក អុី កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៨៩ នៅភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ជាកូនកសិករមួយរូប ដែលចេញមកបន្តការសិក្សានៅរាជធានីភ្នំពេញនាឆ្នាំ២០១០។

=== កំរិតវប្បធម៌ ===

[[ឯកសារ:OUK I photo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|រូបថតលោក អូក អុី ទទួលសញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់ឆ្នាំ២០១៦]]

* បញ្ចប់ត្រឹមអនុបណ្ឌិតផ្នែករដ្ឋបាលសាធារណៈ ក្នុងឆ្នាំ២០១៦
* បញ្ចប់បរិញ្ញាប័ត្រ នីតិសាស្រ្ត ឆ្នាំ២០១៣
* បញ្ចប់សាលាមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ឆ្នាំ២០០៩

=== ប្រវត្តិការងារ ===

* បច្ចុប្បន្ន ស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ឆ្នាំ២០១៧ ដល់២០២១ ជាបុគ្គលិកផ្នែកច្បាប់ វិស័យធនាគារហិរញ្ញវត្ថុ
* ឆ្នាំ២០១៤-២០១៧ ជំនួយការផ្ទាល់អ្នកតំណាងរាស្រ្ត១រូប មណ្ឌលព្រៃវែង
* ឆ្នាំ២០១០-២០១៣ ជំនួយការបច្ចេកទេសអ្នកតំណាងរាស្រ្តមណ្ឌលព្រៃវែង

===ប្រវត្តិចូលរួមគណបក្សនយោបាយ===

* បច្ចុប្បន្ន ៖ ស្ថាបនិក១ក្នុងចំណោម ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ២០១៣-២០១៧ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេស នាយកដ្ឋានព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាស្ថាបនិក១រូប ក្នុងចំណោមស្ថាបនិក៤០០០នាក់ គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ
* ២០១០-២០១៣ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេសផ្នែកព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស
* ២០០៥-២០០៨ ៖ យុវជន សកម្មជនមូលដ្ឋានគណបក្សសមរង្ស៊ី

==គ្រួសារ==

លោក អូក អុី ជាកូនទី៤ ក្នុងចំណោមកូនប្រុសស្រីសរុប ៦ នាក់(ប្រុស៤ ស្រី២) របស់[[លោក អ៊ុន អឿង]] និង [[អ្នកស្រី អ៊ុន ណន]] ដែលជាកសិករនៅក្នុងភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ស្ថិតនៅក្នុងជីវភាពមធ្យម។
បងប្អូនប្រុសស្រីរបស់លោក អូក អុី រួមមាន៖
# ១. [[លោក អូក សំអុល]]
# ២. [[លោក អូក សំអាត]]
# ៣. [[លោកស្រី អូក ស្រី]]
# ៤. [[លោក អូក អុី]]
# ៥. [[លោកស្រី អូក ស្រ៊ីម]] និង
# ៦. [[លោក អូក អុីម]]
 
[[លោក អូក អុី]] បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយ [[លោកស្រី ងួន រុងរិទ្ធ]] នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។</text>
      <sha1>ik3tmuo64hl0adum0q00c4gafb3dyft</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281903</id>
      <parentid>281902</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:35:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ស៊ឺម៉ាអ៊ី</username>
        <id>30984</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6155" xml:space="preserve">{{Cleanup-reorganize}}
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:20em;&quot;
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|'''រូបថត'''
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;|[[
[[ឯកសារ:OUK I 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|លោក អូក អុី]]
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|លោក អូក អុី សហស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឈ្មោះ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អូក អ៊ី]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;|២២ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៨៩ 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ទីកន្លែងកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[តាកែវ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សញ្ជាតិ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[ខ្មែរ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឪពុក'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[អ៊ុន អឿង]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ម្តាយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អ៊ុន ណន]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''កម្រិតវប្បធម៌'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អនុបណ្ឌិតរដ្ឋបាលសាធារណៈ]] 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ភរិយា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ងួន រុងរិទ្ធិ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សាសនា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''មុខរបរ''' [[អ្នកនយោបាយ]]
|colspan=&quot;2&quot;| 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''គណបក្សនយោបាយ'''
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]](២០១២-២០១៧)&lt;br&gt;
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សកម្ពុជានិយម]](២០២១-បច្ចុប្បន្ន)&lt;br&gt;
|}

== ប្រវត្តិ==

លោក អូក អុី កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៨៩ នៅភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ជាកូនកសិករមួយរូប ដែលចេញមកបន្តការសិក្សានៅរាជធានីភ្នំពេញនាឆ្នាំ២០១០។

=== កំរិតវប្បធម៌ ===

[[ឯកសារ:OUK I photo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|រូបថតលោក អូក អុី ទទួលសញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់ឆ្នាំ២០១៦]]

* បញ្ចប់ត្រឹមអនុបណ្ឌិតផ្នែករដ្ឋបាលសាធារណៈ ក្នុងឆ្នាំ២០១៦
* បញ្ចប់បរិញ្ញាប័ត្រ នីតិសាស្រ្ត ឆ្នាំ២០១៣
* បញ្ចប់សាលាមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ឆ្នាំ២០០៩

=== ប្រវត្តិការងារ ===

* បច្ចុប្បន្ន ស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ឆ្នាំ២០១៧ ដល់២០២១ ជាបុគ្គលិកផ្នែកច្បាប់ វិស័យធនាគារហិរញ្ញវត្ថុ
* ឆ្នាំ២០១៤-២០១៧ ជំនួយការផ្ទាល់អ្នកតំណាងរាស្រ្ត១រូប មណ្ឌលព្រៃវែង
* ឆ្នាំ២០១០-២០១៣ ជំនួយការបច្ចេកទេសអ្នកតំណាងរាស្រ្តមណ្ឌលព្រៃវែង

===ប្រវត្តិចូលរួមគណបក្សនយោបាយ===

* បច្ចុប្បន្ន ៖ ស្ថាបនិក១ក្នុងចំណោម ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ២០១៣-២០១៧ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេស នាយកដ្ឋានព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាស្ថាបនិក១រូប ក្នុងចំណោមស្ថាបនិក៤០០០នាក់ គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ
* ២០១០-២០១៣ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេសផ្នែកព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស
* ២០០៥-២០០៨ ៖ យុវជន សកម្មជនមូលដ្ឋានគណបក្សសមរង្ស៊ី

==គ្រួសារ==

លោក អូក អុី ជាកូនទី៤ ក្នុងចំណោមកូនប្រុសស្រីសរុប ៦ នាក់(ប្រុស៤ ស្រី២) របស់[[លោក អ៊ុន អឿង]] និង [[អ្នកស្រី អ៊ុន ណន]] ដែលជាកសិករនៅក្នុងភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ស្ថិតនៅក្នុងជីវភាពមធ្យម។
បងប្អូនប្រុសស្រីរបស់លោក អូក អុី រួមមាន៖
# ១. [[លោក អូក សំអុល]]
# ២. [[លោក អូក សំអាត]]
# ៣. [[លោកស្រី អូក ស្រី]]
# ៤. [[លោក អូក អុី]]
# ៥. [[លោកស្រី អូក ស្រ៊ីម]] និង
# ៦. [[លោក អូក អុីម]]
 
[[លោក អូក អុី]] បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយ [[លោកស្រី ងួន រុងរិទ្ធ]] នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។</text>
      <sha1>pq2e3wpxe4c84v88nitits8dvcdj3sj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281904</id>
      <parentid>281903</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:36:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ស៊ឺម៉ាអ៊ី</username>
        <id>30984</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6177" xml:space="preserve">{{Cleanup-reorganize}}
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:20em;&quot;
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|'''រូបថត'''
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;|
[[ឯកសារ:OUK I 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|លោក អូក អុី]]
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|លោក អូក អុី សហស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឈ្មោះ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[[[អូក អ៊ី|អូក អុី]]]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;|២២ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៨៩ 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ទីកន្លែងកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[តាកែវ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សញ្ជាតិ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[ខ្មែរ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឪពុក'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[អ៊ុន អឿង]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ម្តាយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អ៊ុន ណន]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''កម្រិតវប្បធម៌'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អនុបណ្ឌិតរដ្ឋបាលសាធារណៈ]] 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ភរិយា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ងួន រុងរិទ្ធិ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សាសនា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''មុខរបរ''' [[អ្នកនយោបាយ]]
|colspan=&quot;2&quot;| 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''គណបក្សនយោបាយ'''
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]](២០១២-២០១៧)&lt;br&gt;
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សកម្ពុជានិយម]](២០២១-បច្ចុប្បន្ន)&lt;br&gt;
|}

== ប្រវត្តិ==

លោក អូក អុី កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៨៩ នៅភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ជាកូនកសិករមួយរូប ដែលចេញមកបន្តការសិក្សានៅរាជធានីភ្នំពេញនាឆ្នាំ២០១០។

=== កំរិតវប្បធម៌ ===

[[ឯកសារ:OUK I photo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|រូបថតលោក អូក អុី ទទួលសញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់ឆ្នាំ២០១៦]]

* បញ្ចប់ត្រឹមអនុបណ្ឌិតផ្នែករដ្ឋបាលសាធារណៈ ក្នុងឆ្នាំ២០១៦
* បញ្ចប់បរិញ្ញាប័ត្រ នីតិសាស្រ្ត ឆ្នាំ២០១៣
* បញ្ចប់សាលាមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ឆ្នាំ២០០៩

=== ប្រវត្តិការងារ ===

* បច្ចុប្បន្ន ស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ឆ្នាំ២០១៧ ដល់២០២១ ជាបុគ្គលិកផ្នែកច្បាប់ វិស័យធនាគារហិរញ្ញវត្ថុ
* ឆ្នាំ២០១៤-២០១៧ ជំនួយការផ្ទាល់អ្នកតំណាងរាស្រ្ត១រូប មណ្ឌលព្រៃវែង
* ឆ្នាំ២០១០-២០១៣ ជំនួយការបច្ចេកទេសអ្នកតំណាងរាស្រ្តមណ្ឌលព្រៃវែង

===ប្រវត្តិចូលរួមគណបក្សនយោបាយ===

* បច្ចុប្បន្ន ៖ ស្ថាបនិក១ក្នុងចំណោម ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ២០១៣-២០១៧ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេស នាយកដ្ឋានព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាស្ថាបនិក១រូប ក្នុងចំណោមស្ថាបនិក៤០០០នាក់ គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ
* ២០១០-២០១៣ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេសផ្នែកព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស
* ២០០៥-២០០៨ ៖ យុវជន សកម្មជនមូលដ្ឋានគណបក្សសមរង្ស៊ី

==គ្រួសារ==

លោក អូក អុី ជាកូនទី៤ ក្នុងចំណោមកូនប្រុសស្រីសរុប ៦ នាក់(ប្រុស៤ ស្រី២) របស់[[លោក អ៊ុន អឿង]] និង [[អ្នកស្រី អ៊ុន ណន]] ដែលជាកសិករនៅក្នុងភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ស្ថិតនៅក្នុងជីវភាពមធ្យម។
បងប្អូនប្រុសស្រីរបស់លោក អូក អុី រួមមាន៖
# ១. [[លោក អូក សំអុល]]
# ២. [[លោក អូក សំអាត]]
# ៣. [[លោកស្រី អូក ស្រី]]
# ៤. [[លោក អូក អុី]]
# ៥. [[លោកស្រី អូក ស្រ៊ីម]] និង
# ៦. [[លោក អូក អុីម]]
 
[[លោក អូក អុី]] បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយ [[លោកស្រី ងួន រុងរិទ្ធ]] នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។</text>
      <sha1>27adh2r20fc9dg9nbsn4p38bya81lu4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281905</id>
      <parentid>281904</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T07:38:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ស៊ឺម៉ាអ៊ី</username>
        <id>30984</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6173" xml:space="preserve">{{Cleanup-reorganize}}
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:20em;&quot;
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|'''រូបថតលោក អូក អុី'''
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;|
[[ឯកសារ:OUK I 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|]]
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|លោក អូក អុី សហស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឈ្មោះ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អូក អ៊ី|អូក អុី]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;|២២ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៨៩ 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ទីកន្លែងកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[តាកែវ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សញ្ជាតិ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[ខ្មែរ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឪពុក'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[អ៊ុន អឿង]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ម្តាយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អ៊ុន ណន]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''កម្រិតវប្បធម៌'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អនុបណ្ឌិតរដ្ឋបាលសាធារណៈ]] 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ភរិយា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ងួន រុងរិទ្ធិ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សាសនា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''មុខរបរ''' [[អ្នកនយោបាយ]]
|colspan=&quot;2&quot;| 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''គណបក្សនយោបាយ'''
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]](២០១២-២០១៧)&lt;br&gt;
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សកម្ពុជានិយម]](២០២១-បច្ចុប្បន្ន)&lt;br&gt;
|}

== ប្រវត្តិ==

លោក អូក អុី កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៨៩ នៅភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ជាកូនកសិករមួយរូប ដែលចេញមកបន្តការសិក្សានៅរាជធានីភ្នំពេញនាឆ្នាំ២០១០។

=== កំរិតវប្បធម៌ ===

[[ឯកសារ:OUK I photo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|រូបថតលោក អូក អុី ទទួលសញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់ឆ្នាំ២០១៦]]

* បញ្ចប់ត្រឹមអនុបណ្ឌិតផ្នែករដ្ឋបាលសាធារណៈ ក្នុងឆ្នាំ២០១៦
* បញ្ចប់បរិញ្ញាប័ត្រ នីតិសាស្រ្ត ឆ្នាំ២០១៣
* បញ្ចប់សាលាមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ឆ្នាំ២០០៩

=== ប្រវត្តិការងារ ===

* បច្ចុប្បន្ន ស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ឆ្នាំ២០១៧ ដល់២០២១ ជាបុគ្គលិកផ្នែកច្បាប់ វិស័យធនាគារហិរញ្ញវត្ថុ
* ឆ្នាំ២០១៤-២០១៧ ជំនួយការផ្ទាល់អ្នកតំណាងរាស្រ្ត១រូប មណ្ឌលព្រៃវែង
* ឆ្នាំ២០១០-២០១៣ ជំនួយការបច្ចេកទេសអ្នកតំណាងរាស្រ្តមណ្ឌលព្រៃវែង

===ប្រវត្តិចូលរួមគណបក្សនយោបាយ===

* បច្ចុប្បន្ន ៖ ស្ថាបនិក១ក្នុងចំណោម ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ២០១៣-២០១៧ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេស នាយកដ្ឋានព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាស្ថាបនិក១រូប ក្នុងចំណោមស្ថាបនិក៤០០០នាក់ គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ
* ២០១០-២០១៣ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេសផ្នែកព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស
* ២០០៥-២០០៨ ៖ យុវជន សកម្មជនមូលដ្ឋានគណបក្សសមរង្ស៊ី

==គ្រួសារ==

លោក អូក អុី ជាកូនទី៤ ក្នុងចំណោមកូនប្រុសស្រីសរុប ៦ នាក់(ប្រុស៤ ស្រី២) របស់[[លោក អ៊ុន អឿង]] និង [[អ្នកស្រី អ៊ុន ណន]] ដែលជាកសិករនៅក្នុងភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ស្ថិតនៅក្នុងជីវភាពមធ្យម។
បងប្អូនប្រុសស្រីរបស់លោក អូក អុី រួមមាន៖
# ១. [[លោក អូក សំអុល]]
# ២. [[លោក អូក សំអាត]]
# ៣. [[លោកស្រី អូក ស្រី]]
# ៤. [[លោក អូក អុី]]
# ៥. [[លោកស្រី អូក ស្រ៊ីម]] និង
# ៦. [[លោក អូក អុីម]]
 
[[លោក អូក អុី]] បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយ [[លោកស្រី ងួន រុងរិទ្ធ]] នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។</text>
      <sha1>65hd2rew8infa4r2nox892s96z2maxr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281908</id>
      <parentid>281905</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T09:03:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ស៊ឺម៉ាអ៊ី</username>
        <id>30984</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6174" xml:space="preserve">{{Cleanup-reorganize}}
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:20em;&quot;
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|'''រូបថតលោក អូក អុី'''
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;|
[[ឯកសារ:OUK I 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|]]
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|លោក អូក អុី សហស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឈ្មោះ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អូក អ៊ី|អូក អុី]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;|២២ ខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៨៩ 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ទីកន្លែងកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[តាកែវ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សញ្ជាតិ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[ខ្មែរ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឪពុក'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[អ៊ុន អឿង]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ម្តាយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អ៊ុន ណន]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''កម្រិតវប្បធម៌'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អនុបណ្ឌិតរដ្ឋបាលសាធារណៈ]] 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ភរិយា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ងួន រុងរិទ្ធិ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សាសនា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''មុខរបរ''' [[អ្នកនយោបាយ]]
|colspan=&quot;2&quot;| 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''គណបក្សនយោបាយ'''
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ]](២០១២-២០១៧)&lt;br&gt;
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សកម្ពុជានិយម]](២០២១-បច្ចុប្បន្ន)&lt;br&gt;
|}

== ប្រវត្តិ==

លោក អូក អុី កើតនៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៨៩ នៅភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ជាកូនកសិករមួយរូប ដែលចេញមកបន្តការសិក្សានៅរាជធានីភ្នំពេញនាឆ្នាំ២០១០។

=== កំរិតវប្បធម៌ ===

[[ឯកសារ:OUK I photo 2021 web.jpg|រូបភាពតូច|រូបថតលោក អូក អុី ទទួលសញ្ញាប័ត្រជាន់ខ្ពស់ឆ្នាំ២០១៦]]

* បញ្ចប់ត្រឹមអនុបណ្ឌិតផ្នែករដ្ឋបាលសាធារណៈ ក្នុងឆ្នាំ២០១៦
* បញ្ចប់បរិញ្ញាប័ត្រ នីតិសាស្រ្ត ឆ្នាំ២០១៣
* បញ្ចប់សាលាមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ឆ្នាំ២០០៩

=== ប្រវត្តិការងារ ===

* បច្ចុប្បន្ន ស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ឆ្នាំ២០១៧ ដល់២០២១ ជាបុគ្គលិកផ្នែកច្បាប់ វិស័យធនាគារហិរញ្ញវត្ថុ
* ឆ្នាំ២០១៤-២០១៧ ជំនួយការផ្ទាល់អ្នកតំណាងរាស្រ្ត១រូប មណ្ឌលព្រៃវែង
* ឆ្នាំ២០១០-២០១៣ ជំនួយការបច្ចេកទេសអ្នកតំណាងរាស្រ្តមណ្ឌលព្រៃវែង

===ប្រវត្តិចូលរួមគណបក្សនយោបាយ===

* បច្ចុប្បន្ន ៖ ស្ថាបនិក១ក្នុងចំណោម ស្ថាបនិក៨៩រូបនៃគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ២០១៣-២០១៧ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេស នាយកដ្ឋានព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាស្ថាបនិក១រូប ក្នុងចំណោមស្ថាបនិក៤០០០នាក់ គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ
* ២០១០-២០១៣ ៖ មន្រ្តីបច្ចេកទេសផ្នែកព័ត៌មាន និងផ្សព្វផ្សាយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស
* ២០០៥-២០០៨ ៖ យុវជន សកម្មជនមូលដ្ឋានគណបក្សសមរង្ស៊ី

==គ្រួសារ==

លោក អូក អុី ជាកូនទី៤ ក្នុងចំណោមកូនប្រុសស្រីសរុប ៦ នាក់(ប្រុស៤ ស្រី២) របស់ លោក [[អ៊ុន អឿង]] និង [[អ្នកស្រី អ៊ុន ណន]] ដែលជាកសិករនៅក្នុងភូមិចំណោម ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ ស្ថិតនៅក្នុងជីវភាពមធ្យម។
បងប្អូនប្រុសស្រីរបស់លោក អូក អុី រួមមាន៖
# ១. [[លោក អូក សំអុល]]
# ២. [[លោក អូក សំអាត]]
# ៣. [[លោកស្រី អូក ស្រី]]
# ៤. [[លោក អូក អុី]]
# ៥. [[លោកស្រី អូក ស្រ៊ីម]] និង
# ៦. [[លោក អូក អុីម]]
 
[[លោក អូក អុី]] បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយ [[លោកស្រី ងួន រុងរិទ្ធ]] នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ។</text>
      <sha1>qapwpo4eev0b991ftzulfq0g6wy1mi4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>អ៊ុន អឿង</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47482</id>
    <revision>
      <id>281907</id>
      <timestamp>2022-07-28T09:01:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ស៊ឺម៉ាអ៊ី</username>
        <id>30984</id>
      </contributor>
      <comment>បានបង្កើតទំព័រដែលផ្ដើមដោយ {{Cleanup-reorganize}} {| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:20em;&quot; |- style=&quot;text-align:center;&quot; !style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|'''រូបថតលោក អ៊ុន អឿង''' |- style=&quot;text-align:center;&quot; |colspan=&quot;3&quot;| [[ឯកសារ:Un oeng photo 2022 web.jpg|រូបភាពតូច|លោក អ៊ុន អឿង]] |- style=&quot;text-align:center;&quot; !style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;| |- sty...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4293" xml:space="preserve">{{Cleanup-reorganize}}
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:20em;&quot;
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|'''រូបថតលោក អ៊ុន អឿង'''
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;|
[[ឯកសារ:Un oeng photo 2022 web.jpg|រូបភាពតូច|លោក អ៊ុន អឿង]]
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឈ្មោះ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អ៊ុន អឿង]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;|០១ ខែមីនា ឆ្នាំ ១៩៥១ 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ទីកន្លែងកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ភូមិព្រៃភ្ញី ឃុំព្រៃផ្តៅ ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សញ្ជាតិ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[ខ្មែរ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឪពុក'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[កែ អូក]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ម្តាយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[គង់ ជឿង]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''កម្រិតវប្បធម៌'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[សាលាបាលីជាន់ខ្ពស់]] 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ភរិយា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[អ៊ុន ណន]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សាសនា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''មុខរបរ''' [[កសិករ]]
|colspan=&quot;2&quot;| 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''គណបក្សនយោបាយ'''
|colspan=&quot;0&quot;| [[ប្រជាធិបតេយ្យនិយមព្រះពុទ្ធសាសនា]](១៩៩៣-១៩៩៨)&lt;br&gt;
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សជាតិខ្មែរ-សមរង្សី]](១៩៩៧-២០១២)&lt;br&gt;
|}

== ប្រវត្តិ==

លោក អ៊ុន អឿង កើតនៅថ្ងៃទី០១ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៥១ នៅភូមិព្រៃភ្នី ឃុំព្រៃផ្តៅ ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ។

=== កំរិតវប្បធម៌ ===

* សាលាបាលីជាន់ខ្ពស់ 
* ថ្នាក់ទី២ចាស់

=== ប្រវត្តិការងារ ===

* បច្ចុប្បន្ន ស្ថាបនិកគណបក្សកម្ពុជានិយម
* ឆ្នាំ២០ ដល់២០២១ ជា
* ឆ្នាំ២០១៤-២០១៧ 
* ឆ្នាំ២០១០-២០១៣ 


==គ្រួសារ==

លោក អ៊ុន អឿង ជាកូនទី១ ក្នុងចំណោម៥ នាក់(ប្រុស៣ ស្រី២) របស់[[លោក កែ អូក]] និង [[អ្នកស្រី គង់ ជឿង]] ដែលជាកសិករនៅក្នុងភូមិព្រៃភ្នី ឃុំព្រៃផ្តៅ ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ។
បងប្អូនប្រុសស្រីរបស់លោក រួមមាន៖
#  [[លោក អ៊ុន អឿង]]
#  [[លោកស្រី អ៊ុន ជីម]]
#  [[លោក កែ ហាក់]]
#  [[លោក អ៊ុន ហ៊ាង]] និង
#  [[លោកស្រី អ៊ុន ស៊ីម]]
 
[[លោក អ៊ុន អឿង]] បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយ [[លោកស្រី អ៊ុន ណន]]អំឡុង ឆ្នាំ១៩៧៤។
លោក មានកូនប្រុសស្រីចំនួន ៧នាក់
#  [[លោក អូក សំអុល]]
#  [[លោក អូក សំអាត]]
#  [[ទារិកា អូក ស្រីមុំ (ស្លាប់)]]
#  [[លោកស្រី អូក ស្រី]]
#  លោក [[អូក អ៊ី|អូក អុី]]
#  [[លោកស្រី អូក ស្រ៊ីម]] និង
#  [[លោក អូក អុីម]]</text>
      <sha1>lal2o5a3wiery5w4d8orspnrw4boog1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281909</id>
      <parentid>281907</parentid>
      <timestamp>2022-07-28T09:05:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ស៊ឺម៉ាអ៊ី</username>
        <id>30984</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4233" xml:space="preserve">{{Cleanup-reorganize}}
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:20em;&quot;
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|'''រូបថតលោក អ៊ុន អឿង'''
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|colspan=&quot;3&quot;|
[[ឯកសារ:Un oeng photo 2022 web.jpg|រូបភាពតូច|លោក អ៊ុន អឿង]]
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #FFD700;&quot; colspan=&quot;3&quot;|
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឈ្មោះ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[អ៊ុន អឿង]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;|០១ ខែមីនា ឆ្នាំ ១៩៥១ 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ទីកន្លែងកំណើត'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ភូមិព្រៃភ្ញី ឃុំព្រៃផ្តៅ ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សញ្ជាតិ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[ខ្មែរ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឪពុក'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[កែ អូក]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ម្តាយ'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[គង់ ជឿង]] ជនជាតិខ្មែរ
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''កម្រិតវប្បធម៌'''
|colspan=&quot;2&quot;|[[សាលាបាលីជាន់ខ្ពស់]] 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ភរិយា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[អ៊ុន ណន]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''សាសនា'''
|colspan=&quot;2&quot;| [[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''មុខរបរ''' [[កសិករ]]
|colspan=&quot;2&quot;| 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''គណបក្សនយោបាយ'''
|colspan=&quot;0&quot;| [[ប្រជាធិបតេយ្យនិយមព្រះពុទ្ធសាសនា]](១៩៩៣-១៩៩៨)&lt;br&gt;
|colspan=&quot;0&quot;| [[គណបក្សជាតិខ្មែរ-សមរង្សី]](១៩៩៧-២០១២)&lt;br&gt;
|}

== ប្រវត្តិ==

លោក អ៊ុន អឿង កើតនៅថ្ងៃទី០១ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៥១ នៅភូមិព្រៃភ្នី ឃុំព្រៃផ្តៅ ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ។

=== កំរិតវប្បធម៌ ===

* សាលាបាលីជាន់ខ្ពស់ 
* ថ្នាក់ទី២ចាស់

=== ប្រវត្តិការងារ ===

* បច្ចុប្បន្ន ជាកិសិករ
* ឆ្នាំ២០១២-២០២១ 
* ឆ្នាំ២០១៤-២០១៧ 
* ឆ្នាំ២០១០-២០១៣ 


==គ្រួសារ==

លោក អ៊ុន អឿង ជាកូនទី១ ក្នុងចំណោម៥ នាក់(ប្រុស៣ ស្រី២) របស់[[លោក កែ អូក]] និង [[អ្នកស្រី គង់ ជឿង]] ដែលជាកសិករនៅក្នុងភូមិព្រៃភ្នី ឃុំព្រៃផ្តៅ ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ។
បងប្អូនប្រុសស្រីរបស់លោក រួមមាន៖
#  [[លោក អ៊ុន អឿង]]
#  [[លោកស្រី អ៊ុន ជីម]]
#  [[លោក កែ ហាក់]]
#  [[លោក អ៊ុន ហ៊ាង]] និង
#  [[លោកស្រី អ៊ុន ស៊ីម]]
 
[[លោក អ៊ុន អឿង]] បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយ [[លោកស្រី អ៊ុន ណន]]អំឡុង ឆ្នាំ១៩៧៤។
លោក មានកូនប្រុសស្រីចំនួន ៧នាក់
#  [[លោក អូក សំអុល]]
#  [[លោក អូក សំអាត]]
#  [[ទារិកា អូក ស្រីមុំ (ស្លាប់)]]
#  [[លោកស្រី អូក ស្រី]]
#  លោក [[អូក អ៊ី|អូក អុី]]
#  [[លោកស្រី អូក ស្រ៊ីម]] និង
#  [[លោក អូក អុីម]]</text>
      <sha1>55tnlka6iav3odjawhkb9gnajidhdwv</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>