ವಿಕಿಪೀಡಿಯ knwiki https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B3%81%E0%B2%96%E0%B3%8D%E0%B2%AF_%E0%B2%AA%E0%B3%81%E0%B2%9F MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter ಮೀಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಸದಸ್ಯ ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಚರ್ಚೆ ಚಿತ್ರ ಚಿತ್ರ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಮೀಡಿಯವಿಕಿ ಮೀಡೀಯವಿಕಿ ಚರ್ಚೆ ಟೆಂಪ್ಲೇಟು ಟೆಂಪ್ಲೇಟು ಚರ್ಚೆ ಸಹಾಯ ಸಹಾಯ ಚರ್ಚೆ ವರ್ಗ ವರ್ಗ ಚರ್ಚೆ ಕರಡು ಕರಡು ಚರ್ಚೆ TimedText TimedText talk ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಚರ್ಚೆ Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 1240 1113306 1097892 2022-08-10T23:16:45Z Siddaram Bagali 76798 /* ಜೀವನ */ wikitext text/x-wiki {{ವಿಶೇಷ ಲೇಖನ}} {{Infobox person | name = ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ | other names = ಡಾ.ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್, ಅಣ್ಣಾವ್ರು | image = Dr Raj.jpg | image_size = 240 × 360 | birth_name = ಸಿಂಗಾನಲ್ಲೂರು ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ ಮುತ್ತುರಾಜು | birth_date = ೨೪ ಏಪ್ರಿಲ್, ೧೯೨೯ | birth_place = [[ಗಾಜನೂರು]], [[ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನ]],<ref>{{Cite web |url=http://www.hindu.com/fline/fl2308/stories/20060505002309800.htm |title=The Hindu, FrontLine - Pride of Kannada |access-date=2013-03-12 |archive-date=2012-11-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121110074656/http://www.hindu.com/fline/fl2308/stories/20060505002309800.htm |url-status=dead }}</ref><ref name="BBCRajkumar">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/859391.stm BBC News South Asia - India's approach to bandit kidnapper]</ref><ref name="oldmaps">[http://homepages.rootsweb.ancestry.com/~poyntz/India/images/Madras&Mysore1.JPG Map of Mysore Kingdom & Madras Presidency - The whole of Talavadi block incl' Hassanur, Gajanur were with the Mysore Presidency]</ref> ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತ | death_date = 12 ಏಪ್ರಿಲ್ 2006 (ವಯಸ್ಸು - 76) | death_place = [[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಕರ್ನಾಟಕ]], ಭಾರತ | monuments = [[ಕಂಠೀರವ ಸ್ಟುಡಿಯೊ|ಕಂಠೀರವ ಸ್ಟುಡಿಯೋಸ್]]<ref name="htrest">{{Cite web |url=http://www.hindustantimes.com/A-Rs-100-million-memorial-to-Rajkumar/Article1-88329.aspx |title=Hindustan Times - A Rs 100 million memorial to Rajkumar |access-date=2013-03-12 |archive-date=2013-01-25 |archive-url=https://archive.today/20130125161936/http://www.hindustantimes.com/A-Rs-100-million-memorial-to-Rajkumar/Article1-88329.aspx |url-status=dead }}</ref> | occupation = [[ನಟ]], ಗಾಯಕ | years_active = 1954–2005 | academyawards = | title = ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ, ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ, ವರನಟ,ಅಣ್ಣಾವ್ರು | movement = [[ಗೋಕಾಕ್ ಚಳುವಳಿ]]<ref>{{Cite web |url=http://www.bangalorenotes.com/raj.pdf |title=Economic and Political Weekly - Rajkumar and Kannada Nationalism |access-date=2013-03-12 |archive-date=2013-11-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131101214321/http://www.bangalorenotes.com/raj.pdf |url-status=dead }}</ref> | spouse = [[ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] <br /> | children = [[ಶಿವರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್]] <br /> [[ಪುನೀತ್ ರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್]] <br /> [[ರಾಘವೇಂದ್ರ ರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್]] <br /> ಪೂರ್ಣಿಮ<br /> ಲಕ್ಷ್ಮಿ<ref>{{Cite web |url=http://www.rajkumarmemorial.com/life.htm |title=Rajkumarmemorial.com - Life |access-date=2013-03-12 |archive-date=2015-03-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150321131305/http://rajkumarmemorial.com/life.htm |url-status=dead }}</ref> | website = }} '''ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್''' ಅವರು ಕನ್ನಡ ಸಿನೆಮಾದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಭಾರತದ ನ‍ಟ ಮತ್ತು ಗಾಯಕ. [[ಕರ್ನಾಟಕ|ಕರ್ನಾಟಕದ]] ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರು. ಕೇವಲ ನಟರಾಗಿ ಉಳಿಯದೆ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕರಾಗಿ ಸಹ ಹೆಸರು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ ಬಿರುದು ಮತ್ತು [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ ಹಾಗೂ [[ಹಂಪಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಹಂಪಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ನಾಡೋಜ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://kannada.boldsky.com/insync/life/2014/dr-rajkumar-birthday-special-remembering-annavru-on-his-86t-007370-pg1.html</ref><ref>[http://m.prajavani.net/article/2017_04_24/486571# ಡಾ.ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ಗೆ ಗೂಗಲ್‌ ಡೂಡಲ್‌ ಮೂಲಕ ಗೌರವ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> [[ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗ]] ನೂರು ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ''[[ಫೋರ್ಬ್ಸ್]]'' ಪತ್ರಿಕೆಯು ಪ್ರಕಟಿಸಿರುವ '''25 ಅತ್ಯದ್ಭುತ ನಟನೆ'''ಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರ ''ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ'' ಚಿತ್ರದ ನಟನೆಯೂ ಒಂದಾಗಿದೆ<ref>{{Cite news|url=http://www.forbesindia.com/article/100-years-of-indian-cinema/25-greatest-acting-performances-of-indian-cinema/35125/1|title=100 years of Indian cinema: 25 greatest performances of Indian cinema|work=Forbes|author= Shishir Prasad, N.S. Ramnath, Shohini Mitter|date= 27 Apr 2020|access-date=29 Sep 2020}}</ref>. ==ಜೀವನ== * ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ '''ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್''' (ಜನನ: [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೪]], [[೧೯೨೯]] - ಮರಣ: [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೨]], [[೨೦೦೬]]) [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ |ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ]] ಧ್ರುವತಾರೆ ಎಂದೇ ಹೆಸರಾದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ನಟ, ಗಾಯಕ. ಸುಮಾರು ಐದು ದಶಕ ಗಳಲ್ಲಿನ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ, ೨೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿರುವ ಡಾ. ರಾಜ್ ಕರ್ನಾಟಕದ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರು. * ಕೇವಲ [[ನಟ|ನಟರಾಗಿ]] ಉಳಿಯದೆ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕರಾಗಿ ಸಹ ಹೆಸರು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ ಬಿರುದು ಮತ್ತು [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ ಹಾಗೂ ಹಂಪಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ನಾಡೋಜ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ [[ಪದ್ಮಭೂಷಣ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿನ ಜೀವಮಾನದ ಸಾಧನೆ ಗಾಗಿ [[ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ದಾದಾ ಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]]ಗಳು ಸಹ ಲಭಿಸಿವೆ. * [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಸರ್ಕಾರದಿಂದ [[ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ]] ಎಂದು ಪುರಸ್ಕೃತರಾದವರು. ೨೦೦೦ನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕುಖ್ಯಾತ ದಂತಚೋರ [[ವೀರಪ್ಪನ್]]‌ನಿಂದ ಅಪಹರಣವಾಗಿದ್ದ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್, ೧೦೮ ದಿನಗಳ ನಂತರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿದ್ದರು. ೨೦೦೬ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೨ರಂದು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ, ಹೃದಯಾಘಾತದಿಂದ ಮರಣ ಹೊಂದಿದರು. ===ಹಿನ್ನೆಲೆ=== [[Image:Rajkumar.jpg|thumb|ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] [[ಕನ್ನಡ]] [[ರಂಗಭೂಮಿ |ರಂಗಭೂಮಿಯ]] ಹೆಸರಾಂತ ಪ್ರತಿಭೆ ಸಿಂಗನಲ್ಲೂರು ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಮ್ಮ ದಂಪತಿಗಳ ಹಿರಿಯ ಮಗನಾಗಿ, [[ಚಾಮರಾಜನಗರ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗಡಿಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಗಾಜನೂರಿನಲ್ಲಿ [[೧೯೨೯]]ರ [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೪]]ರಂದು ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಹುಟ್ಟಿದರು. ನಾಮಕರಣಗೊಂಡ ಹೆಸರು ಮುತ್ತುರಾಜು(ಮುತ್ತಣ್ಣ).<BR> ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರಿಗೆ ವರದರಾಜ್ ಎಂಬ ಸಹೋದರರೂ, ಶಾರದಮ್ಮ ಎಂಬ ತಂಗಿಯೂ ಇದ್ದರು. ೧೯೫೩ ಜೂನ್ ೨೫ರಂದು [[ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್|ಪಾರ್ವತಿಯವರೊಡನೆ]] ಲಗ್ನವಾಯಿತು. ಪಾರ್ವತಿಯವರು ಮುಂದೆ '''[[ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]]''' ಎಂದೇ [[ಕನ್ನಡ]]ದ ಜನತೆಗೆ ಚಿರ ಪರಿಚಿತರಾಗಿ [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ]]ದ ಪ್ರಮುಖ ಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರಲ್ಲೊಬ್ಬರಾದರು. ''ವಜ್ರೇಶ್ವರಿ ಸಂಸ್ಥೆ''ಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಡಾ. ರಾಜ್ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ೫ ಜನ ಮಕ್ಕಳು. ಮೂರು ಜನ ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು. ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳಾದ [[ಶಿವರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್ (ನಟ)|ಶಿವರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]], [[ರಾಘವೇಂದ್ರ ರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್ (ನಟ)|ರಾಘವೇಂದ್ರ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] ಮತ್ತು [[ಪುನೀತ್ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ |ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ]] ನಾಯಕ ನಟರು. ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಹಾಗು ಲಕ್ಷ್ಮಿ. ಹಿರಿಯ ಅಳಿಯ ಪಾರ್ವತಮ್ಮನವರ ತಮ್ಮನಾದ ಗೋವಿಂದರಾಜು ಹಾಗು ಕಿರಿಯ ಅಳಿಯ ಚಿತ್ರನಟ [[ರಾಮ್‍ಕುಮಾರ್|ರಾಮ್‌ಕುಮಾರ್]]. ಒಟ್ಟು ಹನ್ನೆರಡು ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳಿದ್ದು, [[ಶಿವರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್ (ನಟ)|ಶಿವರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] ಪುತ್ರಿಯಾದ ನಿವೇದಿತಾ, [[ಅಂಡಮಾನ್]] ಮುಂತಾದ ಕೆಲವು ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲನಟಿಯಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾಳೆ. [[ಕರ್ನಾಟಕ |ಕರ್ನಾಟಕದ]] ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ [[ಎಸ್. ಬಂಗಾರಪ್ಪ]] ಅವರು ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಬೀಗರು. ಬಂಗಾರಪ್ಪನವರ ಪುತ್ರಿಯಾದ ಗೀತಾ, ಶಿವರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರ ಪತ್ನಿ. ===ಅಪಹರಣ=== * ೩೦ ಜುಲೈ ೨೦೦೦ರಂದು, ಕುಖ್ಯಾತ ದಂತಚೋರ, ನರಹಂತಕ [[ವೀರಪ್ಪನ್]]‌ನಿಂದ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರು ಗಾಜನೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ತಮ್ಮ ತೋಟದ ಮನೆಯಿಂದ ಅಪಹರಣವಾದರು. ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಅಳಿಯ ಗೋವಿಂದರಾಜು ಮತ್ತು ನಾಗಪ್ಪ ಮಾರಡಗಿ ಅವರೂ ಕೂಡ ಅಪಹರಣಕ್ಕೊಳಗಾದರು. * ಅಪಹರಣದ ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಕ್ಯಾಸೆಟ್ಟುಗಳ ಮೂಲಕ, ಪತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಹಾಗು [[ತಮಿಳುನಾಡು]] ಸರ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತಿದ್ದ ವೀರಪ್ಪನ್ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರನ್ನು ಒತ್ತೆಯಾಳಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಹಲವಾರು ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟಿದ್ದನು. ನೂರೆಂಟು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಅಪಹೃತರಾಗಿ, ಅರಣ್ಯವಾಸ ಅನುಭವಿಸಿದ್ದ ಡಾ. ರಾಜ್, ೧೫ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೦೦ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡರು. * ಅಪಹರಣದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪೋಲಿಸ್ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕರಾದ(ಡಿಜಿಪಿ) ಪಿ. ದಿನಕರ್ ಅವರು ಅಪಹರಣದ ಬಗ್ಗೆ "Veerappan's Prize Catch: Dr.Rajkumar" ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಆ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು [[ರವಿ ಬೆಳಗೆರೆ |ರವಿ ಬೆಳಗೆರೆ ಯವರು]] "ರಾಜ ರಹಸ್ಯ" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ===ನಿಧನ=== [[Image:Bangalore Rajkumar.jpg|thumb|right|200px|ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಂದ "ಅಂತಿಮ ನಮನ, ಅಣ್ಣಾವ್ರೆ"]] * ಅಂತಿಮ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮಂಡಿನೋವು ಹಾಗು ಎದೆನೋವಿನಿಂದ ಬಳಲಿದ ಡಾ. ರಾಜ್, ೧೨ ಏಪ್ರಿಲ್, [[೨೦೦೬]] ಬುಧವಾರದಂದು ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧:೪೫ರ ಸುಮಾರಿಗೆ, [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ]] ತಮ್ಮ ಕೊನೆಯುಸಿರೆಳೆದರು. [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ |ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ]] ದಂತಕಥೆಯಾಗಿದ್ದ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಅಗಲಿಕೆಯಿಂದ, ಒಂದು ಸುವರ್ಣ ಯುಗದ ಅಂತ್ಯವಾದಂತಾಯಿತು. * ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಸ್ವ-ಇಚ್ಛೆಯಂತೆ, ಮರಣೋತ್ತರವಾಗಿ ಅವರ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ನಾರಾಯಣ ನೇತ್ರಾಲಯಕ್ಕೆ ದಾನ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಮೃತರ ಪಾರ್ಥಿವ ಶರೀರವನ್ನು ಅಭಿಮಾನಿಗಳ, ಬಂಧುಮಿತ್ರರ ದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಕಂಠೀರವ ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ|ಕಂಠೀರವ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ]]ದಲ್ಲಿ ಇಡಲಾಗಿತ್ತು. ಅಪಾರ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಜನಸ್ತೋಮ ಅಂತಿಮ ದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿತ್ತು. * ೧೩ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೦೬ರಂದು, ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನಂದಿನಿ ಲೇಔಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ [[ಕಂಠೀರವ ಸ್ಟುಡಿಯೊ]] ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಪಾರ್ಥಿವ ಶರೀರದ ಅಂತ್ಯಸಂಸ್ಕಾರವು ನಡೆಯಿತು. ಇವೆರಡು ದಿನ (ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೨ ಮತ್ತು ೧೩), ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉಂಟಾಗಿತ್ತು. == ಬಣ್ಣದ ಬದುಕು == ===ರಂಗಭೂಮಿ ಮತ್ತು ತಂದೆಯ ಪ್ರಭಾವ=== * [[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ನಾಯಕ|ನಾಯಕನಾಗಿ]] ನಟಿಸುವ ಮುನ್ನ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಹೆಸರು ಮುತ್ತುರಾಜ ಎಂದಿತ್ತು. ಮುತ್ತುರಾಜನ ತಂದೆ ''ಸಿಂಗಾನಲ್ಲೂರು ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ''<ref>https://kannada.news18.com/photogallery/entertainment/what-are-the-real-names-of-sandalwood-these-famous-actors-hg-402775.html</ref> ರವರು ಎಂದರೆ ೧೯೩೦-೧೯೫೦ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ರಂಗಭೂಮಿಯ ದೊಡ್ಡ ಹೆಸರು. ರೌದ್ರ ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದ ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯರವರು '''ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ''' ಕಲಾವಿದರಾಗಿದ್ದರು. ಬಡತನದಿಂದಾಗಿ ಮುತ್ತುರಾಜ್ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ನಾಲ್ಕನೆ ತರಗತಿಗೆ ನಿಂತಿತು. * ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿಯೇ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವಾಯಿತು. ತಂದೆಯನ್ನು ನೆರಳಿನಂತೆ ಹಿಂಬಾಲಿಸಿದ ಮುತ್ತು ರಾಜ್‌ಗೆ ಅವರಿಂದಲೇ ತರಬೇತಿಯಾಯಿತು. ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪುಟ್ಟ ಪಾತ್ರ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ತಂದೆ ಬೀರಿರುವ ಪ್ರಭಾವ ಅಪಾರ.ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರಕಟವಾದಾಗ ಅವರು ಮೊದಲು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡದ್ದು ತಂದೆ ಹೇಳಿದ ಮಾತುಗಳನ್ನೇ:"ಇಂತಹ ಸಾಧನೆ ನಿನ್ನಿಂದ ಸಾಧ್ಯ" ಎಂದು ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯ ಮಗನ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಅಂದೇ ನುಡಿದಿದ್ದರು. ಅದು ನಿಜವಾಯಿತು. * "ನನ್ನ ತಂದೆ ರಂಗದ ಮೇಲೆ ಹುರಿ ಮೀಸೆ ತಿರುಗಿಸುತ್ತಾ, ಆರ್ಭಟಿಸುತ್ತಾ ರಂಗ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರೆಂದರೆ ಎಂತಹವರಿಗೂ ಒಂದು ಬಾರಿ ನಡುಕ ಬರುತ್ತಿತ್ತು" ಎಂದು ತಂದೆಯವರ ಅಭಿನಯವನ್ನು ಬಣ್ಣಿಸುವ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರಿಗೆ ತಂದೆಯ ಅಭಿನಯ ಬಲುಪ್ರಿಯ. "ನಾನೂ ಅದೇ ರೀತಿ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು [[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಿರಣ್ಯ ಕಶಿಪು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವರಂತೆ ಅಭಿನಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಎಂದು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ; ಆದರೆ ಬರಲಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. * ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯನವರು ಅಭಿನಯಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಮುತ್ತುರಾಜುವಿಗೆ "ಕೃಷ್ಣಲೀಲಾ" ಎಂಬ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪಾತ್ರ ದೊರಕಿತು. ಕೆಲ ದಿನಗಳ ನಂತರ ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯನವರು ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿ ತೊರೆದು ಎಂ.ವಿ.ಸುಬ್ಬಯ್ಯ ನಾಯ್ಡು ಅವರ '''ಶ್ರೀ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ನಾಟಕ ಮಂಡಳಿ'''ಗೆ ಸೇರಿದಾಗ ಅಕಸ್ಮಾತ್ತಾಗಿ ಮುತ್ತುರಾಜ್‌ಗೆ "ಅಂಬರೀಷ" ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಅಂಬರೀಷನ ತಮ್ಮ ರಮಾಕಾಂತನ ಪಾತ್ರ ದೊರಕಿತು. * ಅನಂತರ "ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ" ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ತಂದೆ ಭೀಮನ ಪಾತ್ರವಾದರೆ ಮಗ ಅರ್ಜುನನ ಪಾತ್ರ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ಗೆ ಇದು ರಂಗ ತಾಲೀಮು. ೧೯೫೧ರಲ್ಲಿ ತಂದೆ ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಯ್ಯನವರ ನಿಧನ. ಬಂದೆರಗಿದ ಅಘಾತದಿಂದ ತತ್ತರಿಸಿದ ಮುತ್ತುರಾಜ್, ಮತ್ತೆ ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿ ಸೇರಿ "ಭೂ ಕೈಲಾಸ" ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ಗುಬ್ಬಿ ಕಂಪನಿ ಅಲ್ಲದೆ, ''ಶ್ರೀ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮಂಡಲಿ'', ಶೇಷಾಚಾರ್ಯರ ''ಶೇಷಕಮಲ ನಾಟಕ ಮಂಡಳಿ''ಯಲ್ಲಿಯೂ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಒಂದು ವರ್ಷ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ===ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನಾಯಕನಾಗಿ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ=== * [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೪೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೪೨ರಲ್ಲಿ]] ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ(೧೯೪೨)|ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟನಾಗಿಯೂ, [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೨ರಲ್ಲಿ]] ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಶಂಕರ್‌ಸಿಂಗ್ ನಿರ್ದೇಶನದ [[ಶ್ರೀ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕಲ್ಯಾಣ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಪ್ತರ್ಷಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದ ಮುತ್ತುರಾಜ್, ರಂಗಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು. * [[೧೯೫೩]]ರಲ್ಲಿ ಆಗಷ್ಟೆ ಮದುವೆಯಾಗಿದ್ದ ಮುತ್ತುರಾಜ್ ದಂಪತಿಗಳು [[ನಂಜನಗೂಡು|ನಂಜನಗೂಡಿನಿಂದ]] ಮೈಸೂರಿಗೆ ಹೊರಡಲು ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿದ್ದರು. ಅದೇ ಸಮಯಕ್ಕೆ [[ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹ]] ಕೂಡ ಮೈಸೂರಿಗೆ ಹೋಗಲು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಮುತ್ತು ರಾಜ್‌ರವರನ್ನು ಚಿಕ್ಕಂದಿನಿಂದ ನೋಡಿದ್ದರು. ಅಂದು ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಆ ದಂಪತಿಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಮಾತನಾಡಿಸಿ, ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ವಿಚಾರಿಸಿದರು. * ಸಿಂಹ ಕಣ್ಣಪ್ಪನ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಹೊಸನಟನನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಿದ್ದ ಸಮಯ. ಅಂದು ಕಟ್ಟುಮಸ್ತಾದ ಆಳು ಮುತ್ತರಾಜ್‌ರವರನ್ನು ಕಂಡ ತಕ್ಷಣ "ಇವನನ್ನೇ ಕಣ್ಣಪ್ಪನಾಗಿ ಏಕೆ ಮಾಡಬಾರದು" ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಮೂಡಿತ್ತು. ಮುತ್ತುರಾಜ್ ಬಳಿ ವಿಳಾಸವನ್ನು ಪಡೆದು, ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಶುಭ ಕೋರಿ ಸಿಂಹ ಬೀಳ್ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು. ಮೇಲಿನ ಘಟನೆ ನಡೆದ ಕೆಲ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನ ಟೌನ್‌ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ ನಾಟಕ ಪ್ರದರ್ಶನವಿತ್ತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಮುತ್ತುರಾಜ್ ಕಣ್ಣಪ್ಪನ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಸಿಂಹರವರಿಗೆ ತಿಳಿಯಿತು. * ಆ ದಿನ, ಅರ್ಧಗಂಟೆ ನಾಟಕ ನೋಡಿ, ಮುತ್ತುರಾಜ್‌ರವರ ತನ್ಮಯತೆಯ ಅಭಿನಯ ಕಂಡು ಸಿಂಹ ಸಂತೋಷ ಪಟ್ಟರು. ಗುಬ್ಬಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಫಿಲಂಸ್ ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದ್ದ [[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ಕಣ್ಣಪ್ಪನ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಈತನೇ ಸರಿಯಾದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದುಕೊಂಡು ನಿರ್ಮಾಪಕ [[ಎ.ವಿ.ಎಂ.ಚೆಟ್ಟಿಯಾರ್]] ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ, ಆ ಚಿತ್ರದ ಸಹ ನಿರ್ಮಾಪಕರಾಗಿದ್ದ [[ಗುಬ್ಬಿ ವೀರಣ್ಣ]]ನವರಿಗೆ ಈ ವಿಷಯ ತಿಳಿಸಿ ಅವರನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸಿದರು. * ನಂತರ ಮುತ್ತುರಾಜ್ [[ಜಿ.ವಿ.ಅಯ್ಯರ್]] ಹಾಗು [[ನರಸಿಂಹರಾಜು]] ಇವರುಗಳನ್ನು 'ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಟೆಸ್ಟ್' ಗೆ [[ಚೆನ್ನೈ|ಮದರಾಸಿಗೆ]] ಬರಲು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದರು.ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಎಚ್. ಎಲ್. ಎನ್. ಸಿಂಹ|ಎಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹ]] ಅವರಿಂದ ಮುತ್ತುರಾಜ್‌ಗೆ-'''ರಾಜ‌ಕುಮಾರ್''' ಎಂಬ ಹೊಸ ಹೆಸರಿನ ನಾಮಕರಣವಾಯಿತು. ರಾಜಕುಮಾರ್ [[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] ಚಿತ್ರದ ನಾಯಕನಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. * ಚಿತ್ರವು [[೧೯೫೪]]ರ [[ಮೇ]] ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಿನ [[ಕರ್ನಾಟಕ|ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ]] ಎಲ್ಲೆಡೆ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತು. [[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] ಚಿತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಪ್ರಥಮ ಚಿತ್ರವಾಗಿ [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ]]ದಲ್ಲಿಯೇ ಒಂದು ಮೈಲಿಗಲ್ಲಾಯಿತು. ಮದರಾಸು 'ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಟೆಸ್ಟ್' ನೋಡಿದ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಎ.ವಿ.ಎಂ.ಚೆಟ್ಟಿಯಾರ್ ಅವರು [[ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹ]] ಅವರ ಬಳಿ ಹೋಗಿ " ಈ ಉದ್ದ ಮೂಗಿನ ಮತ್ತು ಹಲ್ಲು ಹುಬ್ಬು ಇರುವವರನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಏನು ಚಿತ್ರ ಮಾಡುತ್ತೀಯ ಎಂದು ಕೇಳಿದ್ದರಂತೆ. ಆದರೆ ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹ ಅವರು ನಿರ್ಮಾಪಕರಿಗೆ ಎ.ವಿ.ಎಂ.ಚೆಟ್ಟಿಯಾರ್, ಇವರೇ ಸರಿಯಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಎಂದು ಹೇಳಿ ಒಪ್ಪಿಸಿದ್ದರು. === ಬಣ್ಣದ ಬದುಕಿನ ಪಕ್ಷಿನೋಟ === * ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ ಚಿತ್ರದಿಂದ ನಾಯಕ ನಟನಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ರಾಜಕುಮಾರ್, [[ಭಕ್ತ ವಿಜಯ]], [[ಹರಿಭಕ್ತ]], [[ಓಹಿಲೇಶ್ವರ]], [[ಭೂಕೈಲಾಸ]], [[ಭಕ್ತ ಕನಕದಾಸ]], [[ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ|ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ(ಭಕ್ತ ಪುರಂದರದಾಸ)]] ಮುಂತಾದ ಭಕ್ತಿ ಪ್ರಧಾನ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ೨೦೦ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕನಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ ಕನ್ನಡದ ಏಕೈಕ ಕಲಾವಿದರು. * ೧೯೬೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ''ಕಣ್ತೆರೆದು ನೋಡು'', ''ಗಾಳಿಗೋಪುರ'', ''ನಂದಾದೀಪ'', ''ಸಾಕು ಮಗಳು'', ''ನಾಂದಿ'' ಮುಂತಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿಯೂ, [[ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ]], [[ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ]], [[ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿ]], [[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದೇವ ರಾಯ]] ಮುಂತಾದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿತ್ರಗಳು ರಾಜ್ ಅಭಿನಯದಲ್ಲಿ ತೆರೆ ಕಂಡವು. * ೧೯೬೬ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಸಂಗೀತ ಪ್ರಧಾನ [[ಸಂಧ್ಯಾರಾಗ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತಗಾರನಾಗಿ ನಟಿಸಿದ ರಾಜ್ ಅವರ ಅಭಿನಯಕ್ಕೆ ಭಾರತದ ಹೆಸರಾಂತ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಗಾಯಕರಾದ [[ಎಂ. ಬಾಲಮುರಳಿ ಕೃಷ್ಣ|ಡಾ.ಬಾಲಮುರಳಿ ಕೃಷ್ಣ]] ಹಾಗು [[ಭೀಮಸೇನ್ ಜೋಷಿ|ಪಂಡಿತ್ ಭೀಮಸೇನ ಜೋಷಿ]] ಅವರು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. * ಇದೇ ವರ್ಷ ತೆರೆಕಂಡ [[ಮಂತ್ರಾಲಯ ಮಹಾತ್ಮೆ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದು, ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯ ತಮ್ಮ ಚಿತ್ರ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಮಿಕ್ಕೆಲ್ಲ ಚಿತ್ರಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ತೃಪ್ತಿಕರ ಎಂದು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಸಂದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. * ೧೯೬೮ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಜೇಡರ ಬಲೆ]] ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಜೇಮ್ಸ್ ಬಾಂಡ್ ಮಾದರಿಯ ಗೂಢಚಾರಿ ಪಾತ್ರವನ್ನಾಧರಿಸಿದ ಚಿತ್ರಸರಣಿಗೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದರು. ಈ ಸರಣಿ ಯಲ್ಲಿ 'ಪ್ರಕಾಶ್' ಎಂಬ ಏಜೆಂಟ್ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ (ಏಜೆಂಟ್ ೯೯೯) ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ಈ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಇತರ ಚಿತ್ರಗಳು [[ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‍ಪಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯|ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‌ಪಾಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]], [[ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] ಹಾಗು [[ಆಪರೇಷನ್ ಡೈಮಂಡ್ ರಾಕೆಟ್]]. ಇವಲ್ಲದೇ [[ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ರಾಜಣ್ಣ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ ಆಗಿ ರಾಜ್ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. * ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರ ನೂರನೇ ಚಿತ್ರವಾದ [[ಭಾಗ್ಯದ ಬಾಗಿಲು]] ೧೯೬೮ರಲ್ಲಿ ತೆರೆ ಕಂಡಿತು. ಇದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಇವರಿಗೆ '''ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ''' ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತಲ್ಲದೆ, ಅದೇ ಹೆಸರಿನ ಚಲನಚಿತ್ರವೂ ([[ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ (೧೯೬೮ ಚಲನಚಿತ್ರ)|ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ]]) ಕೂಡ ತಯಾರಾಯಿತು. ಈ ಚಿತ್ರವು ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರ ಹಿಂದಿನ ನೂರು ಚಿತ್ರಗಳ ತುಣುಕು ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಜೊತೆಗೂಡಿಸಿ ತಯಾರಿಸುವ ಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾದರೂ, ಸ್ಥಳಾವಕಾಶದ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಕೆಲವು ಚಿತ್ರಗಳ ತುಣುಕುಗಳನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಗಿದೆ. * ೧೯೭೧ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಕಸ್ತೂರಿ ನಿವಾಸ]] ಮತ್ತು [[ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರ]] ಚಿತ್ರಗಳು ರಾಜ್ ಅವರ ಜನಪ್ರಿಯ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದವು. ಈ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ''ಆಡಿಸಿನೋಡು ಬೀಳಿಸಿ ನೋಡು ಉರುಳಿ ಹೋಗದು'' ಹಾಗು ''ಒಲವೆ ಜೀವನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರ'' ಹಾಡುಗಳು ಜನಮನಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದ ಗೀತೆಗಳಾಗಿವೆ. * ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರನ್ನು ಖ್ಯಾತಿಯ ಉತ್ತುಂಗಕ್ಕೇರಿಸಿದ ಚಿತ್ರ ೧೯೭೧ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ [[ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ]]. ಚಿತ್ರಮಂದಿರದಲ್ಲಿ ಸತತವಾಗಿ ಎರಡು ವರ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅವಧಿಯ ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡು ಹೊಸ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿತು. ಈ ದಾಖಲೆ ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಅಚ್ಚಳಿಯದೇ ನಿಂತಿದೆ. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ರಾಜ್ ಅಭಿನಯದ ''ರಾಜೀವಪ್ಪ'' ಎಂಬ ಪಾತ್ರವು ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ಖ್ಯಾತ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಹೆಸರು ಪಡೆಯಿತು. * ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರ ನೂರೈವತ್ತನೇ ಚಿತ್ರ, ೧೯೭೩ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ, [[ಗಂಧದ ಗುಡಿ]]. ರಾಜ್ ಅರಣ್ಯಾಧಿಕಾರಿಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ]]ದ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಖ್ಯಾತ ನಟರಾದ [[ಡಾ. ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನ್|ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನ್]] ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ೧೯೭೪ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ [[ಭಕ್ತ ಕುಂಬಾರ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ರಾಜ್ ಅಭಿನಯ ಮನೋಜ್ಞ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಭಾವಪೂರ್ಣ ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. * ಇದೇ ವರ್ಷ ಬಿಡುಗಡೆ ಯಾದ [[ಸಂಪತ್ತಿಗೆ ಸವಾಲ್]] ಚಿತ್ರದ ''ಯಾರೇ ಕೂಗಾಡಲಿ, ಊರೇ ಹೋರಾಡಲಿ'' ಹಾಡಿನ ಮೂಲಕ ರಾಜ್ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಎಲ್ಲಾ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲೂ ಹಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. * ೧೯೭೫ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ '''[[ಮಯೂರ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಯೂರ]]''' ಚಲನಚಿತ್ರವು ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಥಮ ದೊರೆ [[ಕದಂಬ ರಾಜವಂಶ|ಕದಂಬರ]] ಮಯೂರವರ್ಮರನ್ನಾಧರಿಸಿದೆ. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿರುವ ''ನಾನಿರುವುದೆ ನಿಮಗಾಗಿ, ನಾಡಿರುವುದೆ ನಮಗಾಗಿ'' ಗೀತೆಯು ರಾಜ್ ಗಾಯನದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಗೀತೆಗಳಲ್ಲೊಂದು. * ೧೯೭೬ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲವು ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರಿಗೆ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. * [[೧೯೭೭]]ರಲ್ಲಿ ಬಂದಂತಹ [[ಸನಾದಿ ಅಪ್ಪಣ್ಣ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ, ಡಾ. ರಾಜ್ ಶಹನಾಯಿ ವಾದಕರಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದ್ದ ಶಹನಾಯಿ ವಾದನವನ್ನು ನುಡಿಸಿದವರು ಭಾರತದ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಶಹನಾಯಿ ವಾದಕರಾದ [[ಉಸ್ತಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್ಲಾ ಖಾನ್]]. [[ಜಿ.ಕೆ.ವೆಂಕಟೇಶ್]] ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ [[ಎಸ್.ಜಾನಕಿ]]ಯವರು ಹಾಡಿರುವ ''[[:Wikisource: kn:ಸನಾದಿ ಅಪ್ಪಣ್ಣ - ಕರೆದರೂ ಕೇಳದೆ|ಕರೆದರೂ ಕೇಳದೆ]]'' ಎಂಬ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿ ಬರುವ [[ಉಸ್ತಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್ಲಾ ಖಾನ್|ಬಿಸ್ಮಿಲ್ಲಾ ಖಾನರ]] ಶಹನಾಯಿ ವಾದನಕ್ಕೆ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. * ೧೯೮೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸದಭಿರುಚಿಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಿತ್ರಗಳಾದ [[ಹಾಲುಜೇನು]], [[ಚಲಿಸುವ ಮೋಡಗಳು]], [[ಹೊಸ ಬೆಳಕು]], [[ಶ್ರಾವಣ ಬಂತು]], [[ಅನುರಾಗ ಅರಳಿತು]], [[ಶ್ರುತಿ ಸೇರಿದಾಗ]] ಮುಂತಾದ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳು ತೆರೆ ಕಂಡವು. ಇದೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರು [[ಅನಂತ್ ನಾಗ್]] ಅವರೊಂದಿಗೆ [[ಕಾಮನಬಿಲ್ಲು]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿಯೂ, [[ಶಂಕರ್ ನಾಗ್]] ಅವರೊಂದಿಗೆ [[ಅಪೂರ್ವ ಸಂಗಮ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿಯೂ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. * ಶಂಕರ್ ನಾಗ್ ನಿರ್ದೇಶನದ ಕೆಲವೇ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ [[ಒಂದು ಮುತ್ತಿನ ಕಥೆ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತಮ್ಮ ಯೋಗಾಸನಗಳಿಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ವಿವಿಧ ಯೋಗಾಸನಗಳ ಭಂಗಿಗಳು [[ಕಾಮನಬಿಲ್ಲು]] ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಬೆಳ್ಳಿತೆರೆಯ ಮೇಲೂ ಮೂಡಿಬಂದಿದೆ. * ೧೯೮೩ರಲ್ಲಿ ಬಂದಂತಹ [[ಕವಿರತ್ನ ಕಾಳಿದಾಸ,]] ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಕಲಾ ನೈಪುಣ್ಯಕ್ಕೆ ಓರೆ ಹಚ್ಚಿದ ಚಿತ್ರ. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವಿದ್ಯಾವಂತ ಕುರುಬನಾಗಿಯೂ, ಮಹಾಕವಿಯಾದ ಕಾಳಿದಾಸನಾಗಿಯೂ, ದುಷ್ಯಂತ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿಯೂ ವಿವಿಧ ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ರಾಜ್ ಜೀವ ತುಂಬಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಚಿತ್ರವು ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲೊಂದಾಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅಮೋಘ ಅಭಿನಯದ ಕೊಡುಗೆ ಮುಖ್ಯವಾದುದೆಂದು ವಿಮರ್ಶಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. * ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಇನ್ನೂರನೇ ಚಿತ್ರವು ೧೯೮೮ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ [[ದೇವತಾ ಮನುಷ್ಯ]]. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಹೆಸರಾಂತ ನಟಿಯರೊಲ್ಲೊಬ್ಬರಾದ [[ಸುಧಾರಾಣಿ |ಸುಧಾರಾಣಿ ಯವರು]] ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಪುತ್ರಿಯಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕನ್ನಡದ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಜನಪ್ರಿಯ ನಾಯಕ ನಟರಾದ [[ಅಂಬರೀಶ್]] ಅವರ ಸಹೋದರನಾಗಿ [[ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರು]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ ಡಾ. ರಾಜ್, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಳಕಳಿಯ ಚಿತ್ರಗಳತ್ತ ಒಲವು ತೋರಿದ್ದರು. * [[ಜೀವನ ಚೈತ್ರ]] ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಸಾರಾಯಿ ಪಿಡುಗಿನ ವಿರುದ್ಧ, [[ಆಕಸ್ಮಿಕ]] ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಹೆಣ್ಣಿನ ಶೋಷಣೆಯ ವಿರುದ್ಧ, [[ಶಬ್ದವೇಧಿ]] ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಮಾದಕ ವ್ಯಸನಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅಭಿನಯಿಸಿದರು. ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ನಾಯಕನಾಗಿ ನಟಿಸಿದ ಕೊನೆಯ ಚಿತ್ರ ವರ್ಷ ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ [[ಶಬ್ದವೇದಿ]]. * ''ಭಕ್ತ ಅಂಬರೀಶ'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟಿಸಬೇಕೆಂಬ ಹಂಬಲವನ್ನು ರಾಜ್ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರಾದರೂ ಅನಾರೋಗ್ಯದ ಕಾರಣ ಅದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. * ಬೆಳ್ಳಿತೆರೆಯ ಮೇಲೆ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರು ಕಡೆಯದಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಚಿತ್ರ ತಮ್ಮ ಪುತ್ರ [[ಶಿವರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್ (ನಟ)|ಶಿವರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿನ [[ಜೋಗಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಜೋಗಿ]]. ಚಿತ್ರದ ಆರಂಭದ ದೃಶ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾಯಕನ ಜೋಳಿಗೆಗೆ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿ, ಆಶೀರ್ವದಿಸುತ್ತಾರೆ. * ಸುಮಾರು ೨೦೬ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕನಟರಾಗಿ ನಟಿಸಿರುವ ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಬೆರಳೆಣಿಕೆಯ ರಿಮೇಕ್ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವೆಂದರೆ "ಅಣ್ಣ ತಂಗಿ","ಮುರಿಯದ ಮನೆ" ,"ವಾತ್ಸಲ್ಯ", "ಮನಸಾಕ್ಷಿ", "ಬಾಳ ಬಂಧನ" ,"ನನ್ನ ತಮ್ಮ", "ಭಾಗ್ಯವಂತರು", "ಅಪೂರ್ವ ಸಂಗಮ" ಮುಂತಾದವುಗಳು. ಅಲ್ಲಿಯೂ ಅವರು ಮೂಲ ನಟರನ್ನು ಅನುಕರಿಸದೆ ತಮ್ಮದೇ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. "ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ" ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ‘ಶ್ರೀ ಕಾಳಹಸ್ತಿ ಮಹಾತ್ಮಂ’ ಎಂಬ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಯಿತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಡಾ. ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಹೀರೊ ಆಗಿ ನಟಿಸಿದರು. ಇದು ಬೇರೆ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ನಟಿಸಿದ ಏಕೈಕ ಚಿತ್ರ. * ಡಾ. ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರು ಅಂದಿನ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಜನಪ್ರಿಯ ನಾಯಕಿಯರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. [[ಎಂ.ವಿ.ರಾಜಮ್ಮ]], [[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ]], [[ಪ್ರತಿಮಾದೇವಿ]], [[ಹರಿಣಿ]], [[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] , [[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]], [[ರಾಜಸುಲೋಚನ]], [[ಬಿ.ಸರೋಜದೇವಿ]], [[ಸಂಧ್ಯಾ]],[[ಆದವಾನಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]], [[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಜಯಂತಿ]], [[ಭಾರತಿ]], [[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ವಂದನಾ]], [[ಚಂದ್ರಕಲಾ]], [[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]], [[ಶೈಲಶ್ರೀ]], [[ರಾಜಶ್ರೀ]], [[ಆರತಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ರೇಖಾ]], [[ಜಯಮಾಲಾ]], [[ಜಯಪ್ರದಾ]], [[ಗಾಯತ್ರಿ]], [[ಸರಿತಾ]], [[ಜಯಚಿತ್ರಾ]], [[ಕಾಂಚನಾ]], [[ವಾಣಿಶ್ರೀ]], [[ಜಿ.ವಿ.ಲತಾ]], [[ಮಾಧವಿ]], [[ಗೀತಾ]], [[ಅಂಬಿಕಾ]], [[ರೂಪಾದೇವಿ]], [[ಊರ್ವಶಿ]] ಮುಂತಾದವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಜ್-ಭಾರತಿ, ರಾಜ್-ಲೀಲಾವತಿ, ರಾಜ್-ಜಯಂತಿ, ರಾಜ್-ಕಲ್ಪನಾ ಜೋಡಿ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಜೋಡಿಯಾಗಿತ್ತು. ===ಅವರ ನಟನೆಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿತ್ರಗಳು=== # [[ಮಯೂರ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಯೂರ]] # [[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ]] # [[ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ]] # [[ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿ]] # [[ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ]] # [[ಕವಿರತ್ನ ಕಾಳಿದಾಸ]] # [[ಬಬ್ರುವಾಹನ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಬಭ್ರುವಾಹನ]] # [[ವೀರಕೇಸರಿ|ವೀರ ಕೇಸರಿ]] ===ಭಕ್ತಿ ಪ್ರಧಾನ ಚಿತ್ರಗಳು=== ====ಭಕ್ತನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ==== # [[ಭಕ್ತ ಕನಕದಾಸ]] # [[ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ]] (ಭಕ್ತ ಪುರಂದರದಾಸ) # [[ಸರ್ವಜ್ಞಮೂರ್ತಿ]] # [[ಮಹಾತ್ಮ ಕಬೀರ್]] # [[ಸಂತ ತುಕಾರಾಮ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಸಂತ ತುಕಾರಾಮ]] # [[ವಾಲ್ಮೀಕಿ]] # [[ಭೂಕೈಲಾಸ]] # [[ಹರಿಭಕ್ತ]] # [[ಭಕ್ತ ವಿಜಯ]] # [[ಭಕ್ತ ಚೇತ]] # [[ಭಕ್ತ ಕುಂಬಾರ]] ====ದೇವರ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ==== # [[ಮಂತ್ರಾಲಯ ಮಹಾತ್ಮೆ]] # [[ಶ್ರೀ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕಲ್ಯಾಣ]] # [[ಶ್ರೀರಾಮಾಂಜನೇಯ ಯುದ್ಧ|ಶ್ರೀ ರಾಮಾಂಜನೇಯ ಯುದ್ಧ]] # [[ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ರುಕ್ಮಿಣಿ ಸತ್ಯಭಾಮ]] # [[ಶಿವ ಮೆಚ್ಚಿದ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] # [[ಮೂರೂವರೆ ವಜ್ರಗಳು]] # [[ಕೃಷ್ಣಗಾರುಡಿ|ಕೃಷ್ಣ ಗಾರುಡಿ]] ===ಪತ್ತೇದಾರ/ಗೂಢಚಾರಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ=== # [[ಜೇಡರ ಬಲೆ]] # [[ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‍ಪಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] # [[ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] # [[ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ರಾಜಣ್ಣ]] # [[ಬೆಂಗಳೂರು ಮೈಲ್]] # [[ಆಪರೇಷನ್ ಡೈಮಂಡ್ ರಾಕೆಟ್]] # [[ಭಲೇ ಹುಚ್ಚ]] # [[ಚೂರಿಚಿಕ್ಕಣ್ಣ]] # [[ಜೇಡರ ಬಲೆ]], # [[ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‍ಪಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]], # [[ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] ಮತ್ತು # [[ಆಪರೇಷನ್ ಡೈಮಂಡ್ ರಾಕೆಟ್]] ಚಿತ್ರಗಳು ಜೇಮ್ಸ್‌ಬಾಂಡ್ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದಂತಹ ಸರಣಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು. ಈ ನಾಲ್ಕೂ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ 'ಪ್ರಕಾಶ್' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಸಿ.ಐ.ಡಿ ೯೯೯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್ ಅಭಿನಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ===ಖಳ/ಪ್ರತಿನಾಯಕನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ=== # [[ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ದಿನಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ದಿನಿ]] - ಮಹಿಷಾಸುರ # [[ಕರುಣೆಯೇ ಕುಟುಂಬದ ಕಣ್ಣು]] # [[ಸಾಕು ಮಗಳು]] # [[ಸತಿ ಶಕ್ತಿ]] - ರಕ್ತಾಕ್ಷ # [[ದಾರಿ ತಪ್ಪಿದ ಮಗ]] - ಪ್ರಕಾಶ್ # [[ದಶಾವತಾರ]] # [[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] - ಹಿರಣ್ಯಕಶ್ಯಪು # [[ತುಂಬಿದ ಕೊಡ]] # [[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣಗಾರುಡಿ]] - ಅರ್ಜುನ # [[ಶ್ರೀ ಕನ್ನಿಕಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ಕಥೆ]] - ರಾಜಾ ವಿಷ್ಣು ವರ್ಧನ ===ಡಾ. ರಾಜ್ ಅತಿಥಿನಟನಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಚಿತ್ರಗಳು=== <!-- Source of information about pre- bedara kannappa movies : Vijayakarnataka News Paper --> * [[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ(೧೯೪೨)|ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] (೧೯೪೨) * [[ಶ್ರೀ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕಲ್ಯಾಣ]] (೧೯೫೨) * [[ನಾಡಿನ ಭಾಗ್ಯ]] * [[ಭಾಗ್ಯವಂತ]] * [[ಶಿವ ಮೆಚ್ಚಿದ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]] * [[ಗಂಧದಗುಡಿ ಭಾಗ ೨]] * [[ಜೋಗಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಜೋಗಿ]] ==ರಾಜ್ ಅಭಿನಯದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಟ್ಟಿ (ಫಿಲ್ಮೋಗ್ರಾಫಿ)== {|class="wikitable sortable " border="1" !# !ವರ್ಷ !ಚಿತ್ರ !ಪಾತ್ರ !ನಾಯಕಿ(ನಾಯಕಿಯರು) |---- |'''೧''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೪]] |'''[[ಬೇಡರ ಕಣ್ಣಪ್ಪ]]''' |ಕಣ್ಣಪ್ಪ |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೫]] |[[ಸೋದರಿ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೬]] |[[ಭಕ್ತ ವಿಜಯ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]] |---- |೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೬]] |[[ಹರಿಭಕ್ತ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]] |---- |೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೬]] |[[ಓಹಿಲೇಶ್ವರ]] | |ಶ್ರೀರಂಜಿನಿ |---- |೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೭]] |[[ಸತಿ ನಳಾಯಿನಿ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೭]] |[[ರಾಯರ ಸೊಸೆ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೮]] |[[ಭೂಕೈಲಾಸ]] | |[[ಜಮುನಾ]] |---- |೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೮]] |[[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣಗಾರುಡಿ]] | |ರೇವತಿ, ಸಂಧ್ಯಾ |---- |೧೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೮]] |[[ಅಣ್ಣ ತಂಗಿ]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೧೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೯]] |[[ಜಗಜ್ಯೋತಿ ಬಸವೇಶ್ವರ]] | |ಸಂಧ್ಯಾ |---- |೧೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೯]] |[[ಧರ್ಮ ವಿಜಯ]] | |[[ಹರಿಣಿ]], [[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೧೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೯]] |[[ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ಧಿನಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ಧಿನಿ]] | |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೧೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೯]] |[[ಅಬ್ಬಾ ಆ ಹುಡುಗಿ]] | |[[ಮೈನಾವತಿ]], [[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೧೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ರಣಧೀರ ಕಂಠೀರವ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]], ಸಂಧ್ಯಾ |---- |೧೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ರಾಣಿ ಹೊನ್ನಮ್ಮ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೧೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ಆಶಾಸುಂದರಿ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]], [[ಹರಿಣಿ]] |---- |೧೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ದಶಾವತಾರ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೧೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೦]] |[[ಭಕ್ತ ಕನಕದಾಸ]] | ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ನಾಯಕ |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]] |---- |೨೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಶ್ರೀಶೈಲ ಮಹಾತ್ಮೆ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]], ಸಂಧ್ಯಾ |---- |೨೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಕಿತ್ತೂರು ಚೆನ್ನಮ್ಮ]] |ಮಲ್ಲಸರ್ಜ |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೨೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಕಣ್ತೆರೆದು ನೋಡು]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೨೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಕೈವಾರ ಮಹಾತ್ಮೆ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೨೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ಭಕ್ತ ಚೇತ]] | |[[ಪ್ರತಿಮಾದೇವಿ]] |---- |೨೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೧]] |[[ನಾಗಾರ್ಜುನ]] | |ಜಿ.ವರಲಕ್ಷ್ಮಿ, [[ಹರಿಣಿ]] |---- |೨೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಗಾಳಿಗೋಪುರ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೨೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಭೂದಾನ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೨೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಸ್ವರ್ಣಗೌರಿ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]], [[ರಾಜಶ್ರೀ]] |---- |೨೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ದೇವಸುಂದರಿ]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೩೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಕರುಣೆಯೇ ಕುಟುಂಬದ ಕಣ್ಣು]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೩೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ಮಹಾತ್ಮ ಕಬೀರ್(೧೯೬೨)|ಮಹಾತ್ಮ ಕಬೀರ್]] | ಸಂತ ಕಬೀರ |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]] |---- |೩೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ವಿಧಿವಿಲಾಸ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಹರಿಣಿ]] |---- |೩೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨]] |[[ತೇಜಸ್ವಿನಿ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೩೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ವಾಲ್ಮೀಕಿ(೧೯೬೩)|ವಾಲ್ಮೀಕಿ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ರಾಜಸುಲೋಚನಾ]] |---- |೩೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ನಂದಾದೀಪ]] | |[[ಹರಿಣಿ]] |---- |೩೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಸಾಕು ಮಗಳು]] | |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೩೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಕನ್ಯಾರತ್ನ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೩೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಗೌರಿ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಗೌರಿ]] | |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೩೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಜೀವನ ತರಂಗ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಮಲ್ಲಿ ಮದುವೆ]] | |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೪೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಕುಲವಧು]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಕಲಿತರೂ ಹೆಣ್ಣೇ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ವೀರಕೇಸರಿ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಮನ ಮೆಚ್ಚಿದ ಮಡದಿ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಸತಿ ಶಕ್ತಿ]] | |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |೪೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಚಂದ್ರಕುಮಾರ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]] |---- |೪೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಸಂತ ತುಕಾರಾಮ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೪೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೩]] |[[ಶ್ರೀರಾಮಾಂಜನೇಯ ಯುದ್ಧ]] | |[[ಆದವಾನಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿ]] |---- |೪೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ]] | |[[ಸಾಹುಕಾರ್ ಜಾನಕಿ]] |---- |'''೫೦''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |'''[[ಚಂದವಳ್ಳಿಯ ತೋಟ]]''' | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೫೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಶಿವರಾತ್ರಿ ಮಹಾತ್ಮೆ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೫೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಅನ್ನಪೂರ್ಣ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]] |---- |೫೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ತುಂಬಿದ ಕೊಡ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೫೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಶಿವಗಂಗೆ ಮಹಾತ್ಮೆ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೫೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಮುರಿಯದ ಮನೆ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೫೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೫೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪]] |[[ನಾಂದಿ]] | |[[ಹರಿಣಿ]], [[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೫೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ನಾಗಪೂಜ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೫೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಚಂದ್ರಹಾಸ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೬೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಸರ್ವಜ್ಞಮೂರ್ತಿ]] | |[[ಹರಿಣಿ]], [[ಮೈನಾವತಿ]] |---- |೬೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ವಾತ್ಸಲ್ಯ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಜಯಂತಿ]] |---- |೬೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಸತ್ಯ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೬೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಮಹಾಸತಿ ಅನುಸೂಯ]] | |[[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೬೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಇದೇ ಮಹಾ ಸುದಿನ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೬೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಬೆಟ್ಟದ ಹುಲಿ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೬೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಸತಿ ಸಾವಿತ್ರಿ]] | |[[ಕೃಷ್ಣಕುಮಾರಿ]] |---- |೬೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಮದುವೆ ಮಾಡಿ ನೋಡು]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೬೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೫]] |[[ಪತಿವ್ರತಾ]] | |[[ಹರಿಣಿ]] |---- |೬೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಮಂತ್ರಾಲಯ ಮಹಾತ್ಮೆ]] |ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿ |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೭೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಕಠಾರಿವೀರ]] | |[[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]] |---- |೭೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಬಾಲನಾಗಮ್ಮ]] | |[[ರಾಜಶ್ರೀ]] |---- |೭೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ತೂಗುದೀಪ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೭೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಪ್ರೇಮಮಯಿ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೭೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಕಿಲಾಡಿ ರಂಗ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೭೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಮಧುಮಾಲತಿ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೭೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಎಮ್ಮೆ ತಮ್ಮಣ್ಣ]] | |[[ಭಾರತಿ]], [[ಜಿ.ವಿ.ಲತಾ]] |---- |೭೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಮೋಹಿನಿ ಭಸ್ಮಾಸುರ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೭೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಶ್ರೀ ಕನ್ನಿಕಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ಕಥೆ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಪಂಡರೀಬಾಯಿ|ಪಂಢರೀಬಾಯಿ]] |---- |೭೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೬]] |[[ಸಂಧ್ಯಾರಾಗ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೮೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಪಾರ್ವತಿ ಕಲ್ಯಾಣ]] | |[[ಚಂದ್ರಕಲಾ]] |---- |೮೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಸತಿಸುಕನ್ಯ]] | |[[ಹರಿಣಿ]] |---- |೮೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಗಂಗೆ ಗೌರಿ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]] |---- |೮೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ರಾಜಶೇಖರ]] | |[[ಭಾರತಿ]], [[ವಂದನಾ]] |---- |೮೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಲಗ್ನಪತ್ರಿಕೆ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೮೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ರಾಜದುರ್ಗದ ರಹಸ್ಯ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೮೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ದೇವರ ಗೆದ್ದ ಮಾನವ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೮೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಬೀದಿ ಬಸವಣ್ಣ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೮೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಮನಸ್ಸಿದ್ದರೆ ಮಾರ್ಗ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೮೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಬಂಗಾರದ ಹೂವು]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಶೈಲಶ್ರೀ]] |---- |೯೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಚಕ್ರತೀರ್ಥ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೯೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೭]] |[[ಇಮ್ಮಡಿ ಪುಲಿಕೇಶಿ]] |ಪುಲಿಕೇಶಿ |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೯೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಜೇಡರ ಬಲೆ]] | |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಶೈಲಶ್ರೀ]] |---- |೯೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಗಾಂಧಿನಗರ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]] |---- |೯೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಮಹಾಸತಿ ಅರುಂಧತಿ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೯೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಮನಸ್ಸಾಕ್ಷಿ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೯೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಸರ್ವಮಂಗಳ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೯೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಭಾಗ್ಯದೇವತೆ]] | |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]], [[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]] |---- |೯೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಬೆಂಗಳೂರು ಮೈಲ್]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೯೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಹಣ್ಣೆಲೆ ಚಿಗುರಿದಾಗ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |'''೧೦೦''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |'''[[ಭಾಗ್ಯದ ಬಾಗಿಲು]]''' | |[[ವಂದನಾ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]] |---- |೧೦೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ (೧೯೬೮ ಚಲನಚಿತ್ರ)|ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ]] | | |---- |೧೦೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ರೌಡಿ ರಂಗಣ್ಣ]] | |[[ಜಯಂತಿ]]. [[ಚಂದ್ರಕಲಾ]] |---- |೧೦೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಧೂಮಕೇತು (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] | |[[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]] |---- |೧೦೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಅಮ್ಮ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೦೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಸಿಂಹಸ್ವಪ್ನ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೦೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] | |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೧೦೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೮]] |[[ಮಣ್ಣಿನ ಮಗ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೦೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ]] | |[[ಚಂದ್ರಕಲಾ]] |---- |೧೦೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಗಂಡೊಂದು ಹೆಣ್ಣಾರು]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೧೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಮಲ್ಲಮ್ಮನ ಪವಾಡ]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೧೧೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಚೂರಿ ಚಿಕ್ಕಣ್ಣ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೧೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಪುನರ್ಜನ್ಮ]] | |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಚಂದ್ರಕಲಾ]] |---- |೧೧೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಭಲೇ ರಾಜ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೧೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಉಯ್ಯಾಲೆ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೧೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೧೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಮೇಯರ್ ಮುತ್ತಣ್ಣ]] |ಮುತ್ತಣ್ಣ |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೧೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೯]] |[[ಆಪರೇಷನ್ ಜಾಕ್‍ಪಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ೯೯೯]] | |[[ರೇಖಾ]], ಸುರೇಖಾ |---- |೧೧೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ]] | ರಾಜ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ |[[ಭಾರತಿ]], [[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೧೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಕರುಳಿನ ಕರೆ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೨೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಹಸಿರು ತೋರಣ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೨೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಭೂಪತಿ ರಂಗ]] | |[[ಉದಯಚಂದ್ರಿಕಾ]] |---- |೧೨೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಮಿಸ್ಟರ್ ರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್]] | ||[[ರಾಜಶ್ರೀ]] |---- |೧೨೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಭಲೇ ಜೋಡಿ]] | |[[ಭಾರತಿ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]] |---- |೧೨೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಸಿ.ಐ.ಡಿ. ರಾಜಣ್ಣ]] | |[[ರಾಜಶ್ರೀ]] |---- |೧೨೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ನನ್ನ ತಮ್ಮ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೨೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಬಾಳು ಬೆಳಗಿತು]] | |[[ಭಾರತಿ]], [[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೨೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ದೇವರ ಮಕ್ಕಳು]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೨೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೦]] |[[ಪರೋಪಕಾರಿ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೨೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಕಸ್ತೂರಿ ನಿವಾಸ]] | |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಆರತಿ]] |---- |೧೩೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಬಾಳ ಬಂಧನ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೩೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಕುಲಗೌರವ]] | |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೩೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ನಮ್ಮ ಸಂಸಾರ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೩೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಕಾಸಿದ್ರೆ ಕೈಲಾಸ]] | |[[ವಾಣಿಶ್ರೀ]] |---- |೧೩೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ತಾಯಿದೇವರು]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೩೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಪ್ರತಿಧ್ವನಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] | |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೩೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರ]] | |[[ಜಮುನಾ]] |---- |೧೩೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ನ್ಯಾಯವೇ ದೇವರು]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೧೩೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೧]] |[[ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ರುಕ್ಮಿಣಿ ಸತ್ಯಭಾಮ]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]], [[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೩೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಜನ್ಮರಹಸ್ಯ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಸಿಪಾಯಿರಾಮು]] | ರಾಮು |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಆರತಿ]] |---- |೧೪೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ]] | ರಾಜೀವ |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಹೃದಯ ಸಂಗಮ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಕ್ರಾಂತಿವೀರ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೪೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಭಲೇ ಹುಚ್ಚ]] | |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೪೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ನಂದಗೋಕುಲ]] | |[[ಜಯಂತಿ]] |---- |೧೪೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೨]] |[[ಜಗಮೆಚ್ಚಿದ ಮಗ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ದೇವರು ಕೊಟ್ಟ ತಂಗಿ]] | |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಬಿ.ವಿ.ರಾಧ]] |---- |೧೪೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ಬಿಡುಗಡೆ (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೪೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ಸ್ವಯಂವರ (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |'''೧೫೦''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |'''[[ಗಂಧದ ಗುಡಿ]]''' |ಕುಮಾರ್ |[[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೫೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ದೂರದ ಬೆಟ್ಟ]] | |[[ಭಾರತಿ]] |---- |೧೫೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೩]] |[[ಮೂರೂವರೆ ವಜ್ರಗಳು]] | |[[ಆರತಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೫೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಬಂಗಾರದ ಪಂಜರ]] | |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೫೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಎರಡು ಕನಸು]] | |[[ಮಂಜುಳಾ]], [[ಕಲ್ಪನಾ]] |---- |೧೫೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಸಂಪತ್ತಿಗೆ ಸವಾಲ್]] |ವೀರಭದ್ರ |[[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೫೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಭಕ್ತ ಕುಂಬಾರ]] |ಗೋರಾ ಕುಂಬಾರ |[[ಲೀಲಾವತಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೫೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ಶ್ರೀ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕಲ್ಯಾಣ]] |ಶ್ರೀನಿವಾಸ |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೫೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪]] |[[ದಾರಿ ತಪ್ಪಿದ ಮಗ]] | |[[ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಆರತಿ]], [[ಮಂಜುಳಾ]], [[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೫೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೫]] |[[ಮಯೂರ(ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಯೂರ]] |ಮಯೂರ ಶರ್ಮ |[[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೬೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೫]] |[[ತ್ರಿಮೂರ್ತಿ]] | |[[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೬೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ಪ್ರೇಮದ ಕಾಣಿಕೆ]] | |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೬೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ಬಹದ್ದೂರ್ ಗಂಡು]] | |[[ಜಯಂತಿ]], [[ಆರತಿ]] |---- |೧೬೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ರಾಜ ನನ್ನ ರಾಜ]] | |[[ಆರತಿ]] |---- |೧೬೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ನಾ ನಿನ್ನ ಮರೆಯಲಾರೆ]] | |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೧೬೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೬]] |[[ಬಡವರ ಬಂಧು]] | |[[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೬೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಬಬ್ರುವಾಹನ (ಚಲನಚಿತ್ರ)]] |{{*}}[[ಅರ್ಜುನ]]<br>{{*}}[[ಬಬ್ರುವಾಹನ]] |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]], [[ಕಾಂಚನಾ]], [[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೬೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಭಾಗ್ಯವಂತರು]] | |[[ಬಿ.ಸರೋಜಾದೇವಿ|ಬಿ.ಸರೋಜಾ ದೇವಿ]] |---- |೧೬೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಗಿರಿಕನ್ಯೆ]] | |[[ಜಯಮಾಲ]] |---- |೧೬೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಸನಾದಿ ಅಪ್ಪಣ್ಣ]] |ಸನಾದಿ ಅಪ್ಪಣ್ಣ |[[ಜಯಪ್ರದಾ]] |---- |೧೭೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೭]] |[[ಒಲವು ಗೆಲವು]] | |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೧೭೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೮]] |[[ಶಂಕರ್ ಗುರು]] | |[[ಕಾಂಚನಾ]], [[ಜಯಮಾಲ]], [[ಪದ್ಮಪ್ರಿಯ]] |---- |೧೭೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೮]] |[[ಆಪರೇಷನ್ ಡೈಮಂಡ್ ರ್ಯಾಕೆಟ್]] | |[[ಪದ್ಮಪ್ರಿಯ]] |---- |೧೭೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೮]] |[[ತಾಯಿಗೆ ತಕ್ಕ ಮಗ]] | |[[ಪದ್ಮಪ್ರಿಯ]] |---- |೧೭೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೯]] |[[ಹುಲಿಯ ಹಾಲಿನ ಮೇವು]] |ಚಂಗುಮಣಿ |[[ಜಯಪ್ರದಾ]], [[ಜಯಚಿತ್ರಾ]] |---- |೧೭೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೯]] |[[ನಾನೊಬ್ಬ ಕಳ್ಳ]] | |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಕಾಂಚನಾ]] |---- |೧೭೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೦]] |[[ರವಿಚಂದ್ರ]] |{{*}}ರವಿ<br>{{*}}ಚಂದ್ರ |[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೧೭೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೦]] |[[ವಸಂತಗೀತ]] |ವಸಂತ್ ಕುಮಾರ್ |[[ಗಾಯತ್ರಿ (ನಟಿ)|ಗಾಯತ್ರಿ]] |---- |೧೭೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೧]] |[[ಹಾವಿನ ಹೆಡೆ]] | |[[ಸುಲಕ್ಷಣಾ]] |---- |೧೭೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೧]] |[[ನೀ ನನ್ನ ಗೆಲ್ಲಲಾರೆ]] | |[[ಮಂಜುಳಾ]] |---- |೧೮೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೧ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೧]] |[[ಕೆರಳಿದ ಸಿಂಹ]] | |[[ಸರಿತಾ]] |---- |೧೮೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೨]] |[[ಹೊಸಬೆಳಕು]] |ರವಿ |[[ಸರಿತಾ]] |---- |೧೮೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೨]] |[[ಹಾಲು ಜೇನು]] |ರಂಗ |[[ಮಾಧವಿ]], [[ರೂಪಾದೇವಿ]] |---- |೧೮೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೨]] |[[ಚಲಿಸುವ ಮೋಡಗಳು]] |ಮಹೇಶ್ |[[ಸರಿತಾ]], [[ಅಂಬಿಕಾ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಅಂಬಿಕಾ]] |---- |೧೮೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೩]] |[[ಕವಿರತ್ನ ಕಾಳಿದಾಸ]] |[[ಕಾಳಿದಾಸ]] |[[ಜಯಪ್ರದಾ]] |---- |೧೮೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೩]] |[[ಕಾಮನಬಿಲ್ಲು (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಕಾಮನಬಿಲ್ಲು]] |ಸೂರ್ಯ |[[ಸರಿತಾ]] |---- |೧೮೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೩]] |[[ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದ]] |[[ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪು]] |[[ಸರಿತಾ]] |---- |೧೮೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೩]] |[[ಎರಡು ನಕ್ಷತ್ರಗಳು]] | |[[ಅಂಬಿಕಾ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಅಂಬಿಕಾ]] |---- |೧೮೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೪]] |[[ಸಮಯದ ಗೊಂಬೆ]] | |[[ರೂಪಾದೇವಿ]], [[ಮೇನಕಾ]] |---- |೧೮೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೪]] |[[ಶ್ರಾವಣ ಬಂತು]] | |[[ಊರ್ವಶಿ]] |---- |೧೯೦ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೪]] |[[ಯಾರಿವನು]] | |[[ರೂಪಾದೇವಿ]] |---- |೧೯೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೪]] |[[ಅಪೂರ್ವ ಸಂಗಮ]] | |[[ಅಂಬಿಕಾ (ಚಿತ್ರನಟಿ)|ಅಂಬಿಕಾ]] |---- |೧೯೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೫]] |[[ಅದೇ ಕಣ್ಣು]] | |[[ಗಾಯತ್ರಿ (ನಟಿ)|ಗಾಯತ್ರಿ]], [[ವಿಜಯರಂಜಿನಿ]] |---- |೧೯೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೫]] |[[ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ]] | |[[ಗಾಯತ್ರಿ (ನಟಿ)|ಗಾಯತ್ರಿ]] |---- |೧೯೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೫ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೫]] |[[ಧ್ರುವತಾರೆ]] |ಸಾಗರ್ |[[ಗೀತಾ]] |---- |೧೯೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೬]] |[[ಭಾಗ್ಯದ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾರಮ್ಮ]] |ಪಾಂಡುರಂಗ |[[ಮಾಧವಿ]] |---- |೧೯೬ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೬]] |[[ಅನುರಾಗ ಅರಳಿತು]] | |[[ಮಾಧವಿ]], [[ಗೀತಾ]] |---- |೧೯೭ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೬]] |[[ಗುರಿ]] | |[[ಅರ್ಚನಾ]] |---- |೧೯೮ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೭]] |[[ಒಂದು ಮುತ್ತಿನ ಕಥೆ]] |ಐತು |[[ಅರ್ಚನಾ]] |---- |೧೯೯ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೭ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೭]] |[[ಶ್ರುತಿ ಸೇರಿದಾಗ]] | |[[ಗೀತಾ]], [[ಮಾಧವಿ]] |---- |'''೨೦೦''' |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೮ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೮]] |'''[[ದೇವತಾ ಮನುಷ್ಯ]]''' |ಮೂರ್ತಿ |[[ಗೀತಾ]] |---- |೨೦೧ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೮೯ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೮೯]] |[[ಪರಶುರಾಮ್]] |ಪರಶುರಾಮ್ |[[ವಾಣಿ ವಿಶ್ವನಾಥ್]], [[ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ (ನಟಿ)|ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ]] |---- |೨೦೨ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೯೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೯೨]] |[[ಜೀವನ ಚೈತ್ರ]] |ಸಿಂಹಾದ್ರಿ ಜೋಡಿದಾರ್ ವಿಶ್ವನಾಥಯ್ಯ |[[ಮಾಧವಿ]] |---- |೨೦೩ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೯೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೯೩]] |[[ಆಕಸ್ಮಿಕ]] |ಇನ್ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ಮೂರ್ತಿ |[[ಮಾಧವಿ]]. [[ಗೀತಾ]] |---- |೨೦೪ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೯೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೯೪]] |[[ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರು]] |ರಾಮಣ್ಣ |[[ಮಾಧವಿ]] |---- |೨೦೫ |[[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೨೦೦೦ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೨೦೦೦]] |[[ಶಬ್ದವೇಧಿ]] |ಇನ್ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ಸಂದೀಪ್ |[[ಜಯಪ್ರದಾ]] |---- |} ==ಗಾಯಕರಾಗಿ ಡಾ. ರಾಜ್== * ಕೇವಲ ನಟನೆಯಲ್ಲದೆ, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗಾಯಕರೂ ಆಗಿದ್ದ ರಾಜ್ ಕನ್ನಡ ಗಾನಲೋಕಕ್ಕೂ ತಮ್ಮ ಅಪಾರ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೭೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೭೪ರಲ್ಲಿ]] ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಸಂಪತ್ತಿಗೆ ಸವಾಲ್]] ಚಿತ್ರದ '''ಯಾರೇ ಕೂಗಾಡಲಿ,ಊರೇ ಹೋರಾಡಲಿ''' (ಎಮ್ಮೆ ಹಾಡೆಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ) ಎಂಬ ಹಾಡಿನಿಂದ ಅವರು ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಗಾಯಕರಾಗಿ ಹೊರ ಹೊಮ್ಮಿದರು. * ಇದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೫೬ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೫೬ರಲ್ಲೇ]] [[ಓಹಿಲೇಶ್ವರ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ "ಶರಣು ಶಂಭೋ" ಎಂಬು ಗೀತೆಯೊಂದನ್ನು ಹಾಗೂ [[ಮಹಿಷಾಸುರಮರ್ಧಿನಿ (ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ಧಿನಿ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಎಸ್.ಜಾನಕಿ]]ಯವರೊಡನೆ "ತುಂಬಿತು ಮನವ ತಂದಿತು ಸುಖವ" ಎಂಬ ಯುಗಳ ಗೀತೆಯನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದರು. ಈ ಮೂರು ಚಿತ್ರಗಳು [[ಜಿ.ಕೆ.ವೆಂಕಟೇಶ್]] ಅವರ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. * [[ಜಿ.ಕೆ.ವೆಂಕಟೇಶ್]] ಹಾಗೂ [[ಉಪೇಂದ್ರಕುಮಾರ್]] ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೨ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೨ರಲ್ಲಿ]], [[ದೇವಸುಂದರಿ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಸ್ಯರತ್ನ [[ನರಸಿಂಹರಾಜು]] ಅವರ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಯುಗಳ ಗೀತೆಯೊಂದನ್ನೂ ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರು ಬೇರೊಬ್ಬರ ಅಭಿನಯಕ್ಕೆ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯನ ಮಾಡಿದ ಮೊದಲ ಚಿತ್ರಗೀತೆಯಿದು.<!-- ಆಧಾರ: '''ಕನ್ನಡ ಸಿನಿಮಾ ಇತಿಹಾಸ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ''' ಪುಸ್ತಕ --><BR> [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೧೯೬೪ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೧೯೬೪ರಲ್ಲಿ]], [[ನವಕೋಟಿ ನಾರಾಯಣ|ನವಕೋಟಿನಾರಾಯಣ (ಭಕ್ತ ಪುರಂದರದಾಸ)]] ಚಲನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಕೀರ್ತನೆ ಗಳನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. *[[ಜೀವನ ಚೈತ್ರ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ '''''ನಾದಮಯ ಈ ಲೋಕವೆಲ್ಲಾ''''' ಹಾಡಿನ ಗಾಯನಕ್ಕೆ ರಾಷ್ಟ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷ-೨೦೦೩ ಕನ್ನಡಚಿತ್ರಗಳು|೨೦೦೩ರಲ್ಲಿ]] ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ [[ಅಭಿ]] ಚಿತ್ರದ "ವಿಧಿ ಬರಹ ಎಂಥ ಘೋರ" ಹಾಗು ಅದೇ ವರ್ಷದ [[ಚಿಗುರಿದ ಕನಸು]] ಚಿತ್ರದ "ಬಂಧುವೇ ಓ ಬಂಧುವೇ" ಇವರು ಹಾಡಿದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಚಿತ್ರಗೀತೆಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. * ಚಿತ್ರಗೀತೆಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಹಲವಾರು ಭಕ್ತಿಗೀತೆಗಳನ್ನು ಹಾಡಿರುವರು. ಕನ್ನಡವೇ ಸತ್ಯ, ಅನುರಾಗ, ಮಂಕುತಿಮ್ಮನ ಕಗ್ಗ - ರಾಜ್ ಕಂಠದಲ್ಲಿ ಮೂಡಿ ಬಂದ ಭಾವಗೀತೆ ಸಂಕಲನಗಳು. * ರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಾಡುಗಳನ್ನು [[ಎಸ್.ಜಾನಕಿ|ಎಸ್. ಜಾನಕಿ]] ಮತ್ತು [[ವಾಣಿ ಜಯರಾಂ]] ಅವರೊಂದಿಗೆ ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲದೆ, [[ಪಿ. ಸುಶೀಲ]], [[ಬೆಂಗಳೂರು ಲತಾ]], [[ರತ್ನಮಾಲ ಪ್ರಕಾಶ್]], [[ಮಂಜುಳಾ ಗುರುರಾಜ್]]'', ಬಿ. ಆರ್. ಛಾಯಾ, ''ಕಸ್ತೂರಿ ಶಂಕರ್'', ''[[ಚಿತ್ರಾ]]'', ''ಸುಲೋಚನಾ'' ಅವರೊಂದಿಗೂ ಯುಗಳಗೀತೆಗಳನ್ನು ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. * '''ಹುಟ್ಟಿದರೇ ಕನ್ನಡನಾಡ್ನಲ್ ಹುಟ್ಟಬೇಕು, ಮೆಟ್ಟಿದರೇ, ಕನ್ನಡ ಮಣ್ಣನ್ ಮೆಟ್ಟಬೇಕು''' ಗೀತೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೋದೆಡೆಯಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಹಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ತಮ್ಮ '[[ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ದಾದಾ ಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪುರಸ್ಕಾರ]]', ವನ್ನು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಪಡೆದ ಬಳಿಕ, ಮುಂಬಯಿ ಗೆ ಭೇಟಿಕೊಟ್ಟಾಗ, '[[ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಘ]]' ದ ರಂಗಮಂಚದ ಮೇಲೆ, ಮೇಲಿನ ಗೀತೆಯನ್ನು ಅವರ ಮಕ್ಕಳ ಸಮೇತ ಕುಣಿದು-ಕುಪ್ಪಳಿಸಿ ಹಾಡಿದ ಸಡಗರ ಇನ್ನೂ ಮುಂಬಯಿ ನಗರದ, ಕನ್ನಡ ರಸಿಕರ ಮನದಲ್ಲಿ ಹಸಿರಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. *ರಾಷ್ಟ್ರಕವಿ [[ಕುವೆಂಪು]] ರಚಿಸಿದ 'ಕನ್ನಡವೇ ಸತ್ಯ' ಹಾಡನ್ನು ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್‌ ಭಾವಗೀತೆಯ ಮೇರು ಕಲಾವಿದ [[ಸಿ ಅಶ್ವತ್ಥ್|ಡಾ. ಸಿ.ಅಶ್ವತ್ಥ್‌]] ಅವರ ಸಂಗೀತ ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲಿ ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಇದು [[ಮೈಸೂರು ಅನಂತಸ್ವಾಮಿ]]ಯವರ ಆವೃತ್ತಿಗಿಂತಲೂ ಭಾರೀ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿತು. ==ಕನ್ನಡಪರ ಚಳುವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್== [[Image:Raj_Gokak.jpg|thumb|right|ಗೋಕಾಕ್ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್]] * '''ಗೋಕಾಕ್ ವರದಿ'''ಯು [[ಕನ್ನಡ]]ವನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹಾಗು ಇನ್ನಿತರ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಗೆ ಕೊಡುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಈ ವರದಿಯು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ೧೯೮೧ರಲ್ಲಿ, [[ಪಾಟೀಲ ಪುಟ್ಟಪ್ಪ]], ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಪಾಟೀಲ್ ಮುಂತಾದ ಸಾಹಿತಿಗಳು, ಕನ್ನಡ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಹಲವು ಸಂಘಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಗೋಕಾಕ್ ವರದಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭ ಮಾಡಿದರು. * ಇದೇ ಚಳುವಳಿಯು '''ಗೋಕಾಕ್ ಚಳುವಳಿ''' ಎಂದೇ ಹೆಸರಾಯಿತು. *ಚಳುವಳಿಯು ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡು ಹಲವಾರು ದಿನಗಳು ಕಳೆದರೂ, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಂದ ಉತ್ಸಾಹದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಕಂಡುಬರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರನ್ನು ಚಳುವಳಿಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಿ, ಚಳುವಳಿಯ ಬಲವರ್ಧನೆ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಕೋರಲಾಯಿತು. ಡಾ. ರಾಜ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ [[ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗ]], ಗೋಕಾಕ್ ಚಳುವಳಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಹಕಾರ ನೀಡಲು ಪ್ರಕಟಿಸಿ, ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಂಡಿತು. * ಹಲವಾರು ಸಭೆಗಳು, ಭಾಷಣಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಜರುಗಿದವು. ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನತೆ ಚಳುವಳಿಗೆ ಹಿಂದೆಂದಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದರು, ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಕನ್ನಡದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲು, ಅಭಿಮಾನ ಬೆಳೆಸಲು, ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಗೆ ಸಿಗಬೇಕಾದ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಆಗಿನ [[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮನದಟ್ಟು ಮಾಡಿಕೊಡಲು, ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರ ಭಾಷಣಗಳು ಹಾಗು ಚಳುವಳಿಯ ನೇತೃತ್ವ ಸಹಾಯಕಾರಿಯಾದವು. [[ಗುಂಡೂರಾವ್]] ನೇತೃತ್ವದ ಆಗಿನ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವು ಚಳುವಳಿಯ ತೀವ್ರತೆಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸಿ, ಗೋಕಾಕ್ ವರದಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿತು. ==ಪ್ರಶಸ್ತಿ/ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳು/ಬಿರುದುಗಳು== [[Image:Dr_Raj.jpg|thumb|right|ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ, ಪದ್ಮಭೂಷಣ ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] === ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು === # [[ಪದ್ಮಭೂಷಣ]] ([[ಭಾರತ]] ಸರ್ಕಾರದಿಂದ) # [[ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ದಾದಾ ಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] (೧೯೯೫ರಲ್ಲಿ [[ಭಾರತ]] ಸರ್ಕಾರದಿಂದ) # [[ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ]] ([[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಸರ್ಕಾರ) # ರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರಶಸ್ತಿ ([[ಜೀವನ ಚೈತ್ರ]] ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ 'ನಾದಮಯ ಈ ಲೋಕವೆಲ್ಲಾ' ಹಾಡಿನ ಗಾಯನಕ್ಕೆ) # ''ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟ'' - [[ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್]] ಪ್ರಶಸ್ತಿ ('''ಹತ್ತು''' ಬಾರಿ) # ''ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟ'' - ರಾಜ್ಯಪ್ರಶಸ್ತಿ ('''ಒಂಭತ್ತು''' ಬಾರಿ) #[[ಕೆಂಟಕಿ ಕರ್ನಲ್]] (ಅಮೆರಿಕದ ಕೆಂಟಕಿ ರಾಜ್ಯದ ಗವರ್ನರ್ ೧೯೮೫ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಲ್ಲಿ ನೀಡಿದರು) # [[ನಾಡೋಜ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] (ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಹಂಪಿ) # ಗುಬ್ಬಿ ವೀರಣ್ಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ([[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಸರ್ಕಾರ) # ಕಲಾ ಕೌಸ್ತುಭ (ವೃತ್ತಿ ರಂಗಭೂಮಿಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಸೇವೆಗೆ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ) === ಪದವಿಗಳು === # ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್(ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ) === ಬಿರುದುಗಳು === # ನಟಸಾರ್ವಭೌಮ (೧೦೦ನೆಯ ಚಿತ್ರದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ) # ಗಾನಗಂಧರ್ವ (ಅಭಿಮಾನಿ ಸಂಘಗಳಿಂದ) # ವರನಟ (ಪತ್ರಕರ್ತರು, ಅಭಿಮಾನಿಗಳು) # ಅಣ್ಣಾವ್ರು (ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಂದ) # ರಸಿಕರ ರಾಜ (ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಂದ) # [[ಕನ್ನಡ]]ದ ಕಣ್ಮಣಿ (ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಂದ) # ಮೇರು ನಟ (ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಂದ) === ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ರಸ್ತೆ === [[ಕರ್ನಾಟಕ |ಕರ್ನಾಟಕದ]] ರಾಜಧಾನಿ [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ]], [[ಯಶವಂತಪುರ]] ಮೇಲ್ಸೇತುವೆಯಿಂದ ಪ್ರಸನ್ನ ಚಿತ್ರಮಂದಿರದವರೆಗೆ [[ರಾಜಾಜಿನಗರ]]ದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವ ಮುಖ್ಯರಸ್ತೆಗೆ '''ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ರಸ್ತೆ''' ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ===ಗೂಗಲ್‌ ಡೂಡಲ್‌ ಗೌರವ=== ಗೂಗಲ್‌ ಸರ್ಚ್‌‌ನ ಡೂಡಲ್‌ ವಿಭಾಗದವರು ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್‌ ಅವರ ೮೮ನೇ ಹುಟ್ಟು ಹಬ್ಬದ ದಿನ ( ೨೪ ಏಪ್ರಿಲ್‌ ೨೦೧೭ ) ರಾಜ್‌ ಅವರ [https://www.google.com/doodles/rajkumars-88th-birthday ಡೂಡಲ್‌ ] ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಮೂಲಕ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಈ ಡೂಡಲ್‌ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ( google.co.in ) ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲೂ ಪ್ರದರ್ಶಿತಗೊಂಡು ಪರ ರಾಜ್ಯದವರಿಗೂ ರಾಜ್‌ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಕುತೂಹಲ ಮೂಡುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ತೆಂಕಣ ಭಾರತದ ನಟರಿಗೆ ಗೂಗಲ್‌ ಈ ರೀತಿಯ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಿರುವುದು ಇದೇ ಮೊದಲು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಕನ್ನಡಿಗರು ಗೂಗಲ್‌ನವರಿಗೂ ಅಭಿನಂದನೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. == ಪುಸ್ತಕಗಳು == === ಕನ್ನಡ ರಂಗಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಸಿನೆಮಾಕ್ಕೆ ಡಾ. ರಾಜ್ ಕೊಡುಗೆ (ಪಿ.ಹೆಚ್.ಡಿ ನಿಬಂಧ) === * [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನ]] ಬಸವನಗುಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ವಿಜಯ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಉಪನ್ಯಾಸಕರಾದ '''ಡಿ. ಗುರುಮೂರ್ತಿ ಹಾರೋಹಳ್ಳಿ''' ಅವರು '''"ಕನ್ನಡ ರಂಗಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಸಿನೆಮಾಕ್ಕೆ ಡಾ. ರಾಜ್ ಕೊಡುಗೆ"''' ಕುರಿತ ಸಂಶೋಧನಾತ್ಮಕ ಪ್ರಬಂಧ ಮಂಡಿಸಿ, [[ಮೈಸೂರು]] ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಡಾ. ರಾಜ್ ಅವರನ್ನು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಸಂದರ್ಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. * ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ನಾಲ್ಕುವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಡಾ. ಮಳಲಿ ವಸಂತಕುಮಾರ್ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಗುರುಮೂರ್ತಿ ೨೦೦೧ರಲ್ಲಿ ಪಿ.ಹೆಚ್.ಡಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ===ಪ್ರಾಣಪದಕ=== * ಪ್ರಾಣಪದಕ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರನ್ನು ಕುರಿತ 2013ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ [[ಅ. ನಾ. ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್]] ಬರೆದ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರ ಸಂಗತಿಗಳ ಮತ್ತೊಂದು ಪುಸ್ತಕ. ಶ್ರೀಮತಿ ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜಕುಮಾರ್ ನೆನಪಿನಾಳದಲ್ಲಿನ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುವ, ವಸಂತ ಪ್ರಕಾಶನ ಪ್ರಕಾಶನಗೊಳಿಸಿರುವ [[ಅ.ನಾ.ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್|ಅ. ನಾ. ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್]] ಬರೆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪುಸ್ತಕ 'ಪ್ರಾಣಪದಕ'. ಸುಮಾರು 120 ಪುಟಗಳ ಈ ಪುಸ್ತಕದ ಲೇಖನಗಳು `ಮಂಗಳ` ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಗೊಂಡಿದ್ದವು. * ಶ್ರೀಮತಿ ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಲೇಖಕ ರೊಂದಿಗೆ ಹಲವು ವಿಷಯ ಗಳನ್ನು ನೆನಪು ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. 'ಪ್ರಾಣಪದಕ' ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ 'ಮಂಗಳ' ವಾರಪತ್ರಿಕೆ ಈ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತ್ತು. ===ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ === ಕನ್ನಡದ ವರನಟ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರ ಜೀವನ ಹಾಗೂ ಸಾಧನೆ ಕುರಿತು ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ [[ಅ.ನಾ.ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್|ಅ. ನಾ. ಪ್ರಹ್ಲಾದರಾವ್]] ಬರೆದ [[ಬಂಗಾರದ ಮನುಷ್ಯ]] ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಪುಸ್ತಕ. * ಈ ಪುಸ್ತಕ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಗೆ `ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಇನ್ಮಿಟಬಲ್ ಆಕ್ಟರ್ ವಿಥ್ ಗೋಲ್ಡನ್ ವಾಯ್ಸ್` ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಭಾಷಾಂತರಗೊಂಡು ಅಮೆರಿಕದ ನ್ಯೂಜೆರ್ಸಿ ನಗರದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತು. ಕನ್ನಡದ ನಟರೊಬ್ಬರನ್ನು ಕುರಿತ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪುಸ್ತಕವೊಂದು ಭಾರತದ ಹೊರಗಡೆ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡ ಮೊದಲ ಪುಸ್ತಕ ಇದೆಂಬ ದಾಖಲೆಯನ್ನೂ ಮಾಡಿತು. ಕನ್ನಡ ಪುಸ್ತಕ ಬಿಡುಗಡೆ ಗೊಂಡ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಹಾಗೂ ಶ್ರೀಮತಿ ಪಾರ್ವತಮ್ಮ ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಲೇಖಕರ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಬರಮಾಡಿಕೊಂಡು ಆತಿಥ್ಯ ನೀಡಿದ್ದರು. * ೨೨೦ ಪುಟಗಳ ಈ ಪುಸ್ತಕ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರಿಂದಲೇ ಪ್ರಶಂಸೆಗೆ ಒಳಗಾಯಿತು. * ಇದು ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರನ್ನು ಕುರಿತಾದ ಮೊದಲ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪುಸ್ತಕವೇ ಅಲ್ಲದೆ, ದೇಶದ ಹೊರಗಡೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಆದ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಕುರಿತಾದ ಮೊದಲ ಪುಸ್ತಕವೂ ಹೌದು. ಈ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಗಳಷ್ಟೆ ಅಲ್ಲದೆ, ಅವರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದುಕು ಹಾಗೂ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಯ ವಿವರಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. * ಕನ್ನಡ ಪುಸ್ತಕ ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಕ್ಕ ಸಮ್ಮೇಳನ, ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಕುವ್ಯೆತ್ ಕನ್ನಡ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತು. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪುಸ್ತಕ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತಿ ಪಾವ೯ತಮ್ಮ ರಾಜಕುಮಾರ್ ಅವರಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತಲ್ಲದೆ, ಲಂಡನ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ೨೦೦೮ರ ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕನ್ನಡ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿನ ಸೆನೆಟರ್ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು. ==ಇತರೆ ವಿಕಿಮೀಡಿಯ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್== *[[:wikisource:kn:ಮುಖ್ಯ ಪುಟ|ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಸೊರ್ಸನಲ್ಲಿ]] [[:wikisource:kn:ವರ್ಗ:ಡಾ.ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ ಗಾಯನ|ಡಾ. ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ ಗಾಯನ]] ==ಹೊರಗಿನ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== {{Commons category|Rajkumar}} {{IMDb name|0004660}} * [http://thatskannada.oneindia.in/cine/raj/index.html ದಟ್ಸ ಕನ್ನಡ.ಕಾಂ - ಡಾ. ರಾಜ್ ಲೇಖನಗಳ ಸಂಗ್ರಹ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060409145137/http://thatskannada.oneindia.in/cine/raj/index.html |date=2006-04-09 }} * [http://vishvakannada.com/%E0%B2%AE%E0%B2%A8%E0%B3%8B%E0%B2%B0%E0%B2%82%E0%B2%9C%E0%B2%A8%E0%B3%86/%E0%B2%A1%E0%B2%BE-%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%9C%E0%B3%8D%E2%80%8C%E0%B2%95%E0%B3%81%E0%B2%AE%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E2%80%8C%E0%B2%B0%E0%B2%B5%E0%B2%B0-%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%B6%E0%B3%87/ ವಿಶ್ವಕನ್ನಡ.ಕಾಂ - ಡಾ. ರಾಜ್ ವಿಶೇಷ ಪರಿಚಯ (ಕೃಪೆ:"ಕನ್ನಡ ಸಿನಿಮಾ ಇತಿಹಾಸ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ" ಪುಸ್ತಕ)] * [http://www.kannadaprabha.com/News.asp?ID=KP%2A20060412220146 ಬೇಡರಕಣ್ಣಪ್ಪ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆ ವಿವರಗಳು - ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಎನ್.ಸಿಂಹರವರ ಪುತ್ರ ಹೆಚ್.ಎಲ್.ಶೇಷಚಂದ್ರ ಲೇಖನ (ಕನ್ನಡಪ್ರಭ)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928114347/http://www.kannadaprabha.com/News.asp?ID=KP*20060412220146 |date=2007-09-28 }} * [https://www.avidhafoundation.com/2021/10/best-of-dr-rajkumar-kannada-songs-by.html ಡಾ ರಾಜಕುಮಾರ್ ಗಾಯನ ] * http://members.tripod.com/~arvintripod/raj.html * http://www.rajkumarmemorial.com {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130615234057/http://rajkumarmemorial.com/ |date=2013-06-15 }} * http://www.gandhadagudi.com/forum/viewforum.php?f=18 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928004401/http://www.gandhadagudi.com/forum/viewforum.php?f=18 |date=2007-09-28 }} ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} {{ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ನಾಯಕರು}} {{ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕರು}} ‌‌ {{ದಾದಾಸಾಹೇಬ್‌ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು}} [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ನಟರು|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:ಹಿನ್ನೆಲೆ ಗಾಯಕರು|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:೧೯೨೯ ಜನನ|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:೨೦೦೬ ನಿಧನ|ರಾಜಕುಮಾರ್]] [[ವರ್ಗ:ದಾದಾಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು]] [[ವರ್ಗ:ರಾಜಕುಮಾರ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] [[en:Rajkumar]] 2fvlbf5bfw6z3jovovm9hd5umk1cy7t 0 7594 1113338 1045287 2022-08-11T02:31:02Z Alone 333336 73814 wikitext text/x-wiki {{Infobox language |name =ಹಳೆಗನ್ನಡ |region = |era = evolved into [[Kannada]] ca. 500 CE |familycolor = ದ್ರಾವಿಡ |fam2 = [[Southern Dravidian languages|ದಕ್ಷಿಣಾತ್ಯ]] |fam3 = [[ತಮಿಳು–ಕನ್ನಡ]] |fam4 = ಕನ್ನಡ–ಬಡಗ |iso3= |linglist = qkn }} [[Image:East-Hem 800ad.jpg|thumb|right|250px|Rashtrakuta Territories (India), 800 CE]] '''ಹಳೆಗನ್ನಡ'''ವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ ಸಾಹಿತ್ಯವೆಂದೂ . ಕರೆಯುವ ಭಾಷೆಯು ೮ ರಿಂದ ೧೧ನೇ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ [[ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ]] ಮತ್ತು [[ಮಧ್ಯ ಭಾರತ]]ವನ್ನು ಆಳಿದ [[ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟ]]ರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತವಿದ್ದ [[:ವರ್ಗ:ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆಗಳು|ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲೊಂದು]]. ಆ ಕಾಲದ ಆಳ್ವಿಕೆಯು ದಕ್ಷಿ‌ಣ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯದ, ಅದರಲ್ಲೂ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಮಹತ್ವದ ಘಟ್ಟವಾಗಿತ್ತು. ಆ ಕಾಲವು ಪ್ರಾಕ್ರಿತ ಹಾಗೂ [[ಸಂಸ್ಕೃತ]] ಭಾಷೆಯ ಅಂತ್ಯವೆಂದು, ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ರಚಿತವಾದ ಮಹತ್ವದ ಗ್ರಂಥಗಳೇ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿವೆ. ಕನ್ನಡದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕವಿಗಳಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರ ದರ್ಬಾರಿನಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಸ್ಥಾನ ದೊರಕಿ, ಕವಿಗಳು ಹಾಗೂ ರಾಜರು ಪದ್ಯ, ಹಿಂದೂ ಗ್ರಂಥ, ಜೈನ್ ಗ್ರಂಥ (ತೀರ್ಥಂಕರ)ಗಳು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಾಹಿತ್ಯಗಳಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದವು. [[ಆದಿಕವಿ ಪಂಪ]], [[ರನ್ನ]]ರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬಹಳವಾಗಿ ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿದ್ದ ಈ ಭಾಷೆಯು ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ, [[ನಡುಗನ್ನಡ]]ವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟು ನಂತರ [[ಕನ್ನಡ]] ಭಾಷೆಯಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು. [[ಆದಿಕವಿ ಪಂಪ]]ನ [[ಪಂಪಭಾರತ]], [[ರನ್ನ]]ನ [[ಸಾಹಸಭೀಮ ವಿಜಯಂ]](ಗದಾಯುದ್ಧ) ಮೊದಲಾದ ಕೃತಿಗಳು ಹಳೆಗನ್ನಡದಲ್ಲಿಯೇ ರಚಿತವಾದದ್ದು. ನೃಪತುಂಗನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾದ " ಕವಿರಾಜಮಾರ್ಗ " ಎಂಬ ಗ್ರಂಥವೇ ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಾಚೀನ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪದ್ಯ ಗ್ರಂಥ ಎಂದು ಕನ್ನಡ ಸಾರಸ್ವತ ಲೋಕದ ದಿಗ್ಗಜರು ನಿರ್ಣಯಿಸುವ ಮೂಲಕ ಭಾಷೆಗೆ ಎರಡು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. [[Image:Halmidi OldKannada inscription.JPG|right|thumb|150px|[[ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ]]]] " ಸಿರಿಭೂವಲಯ " ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಾಚೀನತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಖಚಿತವಾದ ಹೇಳಿಕೆಗಳಿವೆ. 24ನೇ ತೀರ್ಥಂಕರ ಮಹಾವೀರರು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ನೀಡಿರುವ ಉಪದೇಶಗಳ ಸಾರವೇ ಈ ಗ್ರಂಥದ ಮೂಲವೆಂದು ಕವಿ ಕುಮದೇಯಮುನಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಸೂಚಿಸಿದ್ದು, ಇದು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯು 2300 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಇತಿಹಾಸ ಹೊಂದಿರುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಆದಿ ತೀರ್ಥಂಕರ ವೃಷಭ ದೇವನು ತನ್ನ ಕುಮಾರಿಯಾದ ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ಸೌಂದರಿಯರಿಗೆ ಕನ್ನಡ ಆಂಕಾಕ್ಷರ ಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಈ ಅಕ್ಷರ ಲಿಪಿಗೆ "ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ಲಿಪಿ "ಎಂದೂ , ಅಂಕ ಲಿಪಿಗೆ "ಸೌಂದರಿ ಲಿಪಿ "ಎಂದೂ ಹೆಸರಾಗಿದೆ . ಈ ಖಚಿತವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು "ಸಿರಿಭೂವಲಯ"ವು ಬಹಳ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದೆ . ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== * [https://archive.org/details/epigraphiacarnat04mysouoft Epigraphia Carnatica], online copy of the 1898 edition. (archive.org) [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕ]] [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ]] cpb1rm77667soiofz94xecy3yrsi5fq 0 10453 1113343 1007257 2022-08-11T09:15:49Z 2405:204:5789:E0DE:B476:DC59:E078:4AE8 ಕಾಗುಣಿತ ತಿದ್ದಿದೆ, ವ್ಯಾಕರಣ ತಿದ್ದಿದೆ, ಕೊಂಡಿಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿದೆ wikitext text/x-wiki ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಕಾರಣವಿರುವುದಿಲ್ಲ."'' [[ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ಬ್ರಿಟೀಷ್]] ಸರ್ಕಾರವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು ಬಳಸುವ [[ಉಪ್ಪು|ಉಪ್ಪಿನ]] ಮೇಲೆ ಕರವನ್ನು ವಿಧಿಸಿ ಸರ್ಕಾರದ ಬೊಕ್ಕಸವನ್ನು ತುಂಬಿಸಿ ಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. ಇದು ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು ಹಾಗು ಅವರು ಉಪ್ಪಿನ ಕರವನ್ನು ತಮ್ಮ [[ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಚಳುವಳಿ|ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಚಳುವಳಿಯ]] ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದುವನ್ನಾಗಿಸಿ ತಮ್ಮ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ನಡೆಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಈ ಕರದಡಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರದ ಹೊರತು ಯಾರೂ ಉಪ್ಪನ್ನು ತಯಾರಿಸುವಂತಿರಲಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಮಾರುವಂತಿರಲಿಲ್ಲ. ಸಮುದ್ರ ತಟದಲ್ಲಿದ್ದ ನಾಗರೀಕರಿಗೆ ಸಮುದ್ರದ ಉಪ್ಪು ಪುಕ್ಕಟೆಯಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ದೊರೆಯುವಂತಿದ್ದರೂ ಅವರು ಅದನ್ನು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಇದಲ್ಲದೆ ಈ ತೆರಿಗೆಯು ಈ ಅತ್ಯವಶ್ಯಕ ಪದಾರ್ಥವನ್ನು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ದುಬಾರಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಕರದ ವಿರೋಧವು ಎಲ್ಲಾ ಧರ್ಮ,ವರ್ಗ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಜನರನ್ನು ಹುರಿದುಂಬಿಸುವಂತಹದಾಗಿತ್ತು.ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಉಪ್ಪಿನ ಮೇಲಿನ ಕರದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತನಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಇದರ ವಿರುದ್ದ ಪ್ರತಿಭಟಿಸುವುದು ಒಂದು ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ಚಳುವಳಿಯಾಯಿತು.ಇದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷ|ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ]] [[ಸೌಮ್ಯವಾದಿಗಳು]] ಹಾಗು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನತೆ,ಇಬ್ಬರನ್ನು ಈ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. [[ಫೆಬ್ರವರಿ ೫]]ರಂದು ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಸಾಮೂಹಿಕ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಉಪ್ಪಿನ ಕರವನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುವುದರಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದವು. == ಯಾತ್ರೆ ಮತ್ತು ಚಳುವಳಿ == [[ಚಿತ್ರ:Marche sel.jpg|thumb|right|230px|ಯಾತ್ರೆಯ ನಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು]] [[ಮಾರ್ಚ್ ೨]], [[೧೯೩೦]]ರಂದು ಉಪ್ಪಿನ ಕಾನೂನನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವಂತೆ ಕೋರಿ ಅಂದಿನ [[ವೈಸ್‍ರಾಯ್]], [[ಲಾರ್ಡ್ ಇರ್ವಿನ್]] ರವರಿಗೆ ಒಂದು ಪತ್ರ ಬರೆದರು. ಪತ್ರದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ: ''"ಈ ನನ್ನ ಪತ್ರವು ತಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸದಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಈ ಮಾಹೆಯ ೧೧ನೇ ತಾರೀಖಿನಂದು ನಾನು ನನ್ನ ಆಶ್ರಮದ ಸಹಚರರೊಂದಿಗೆ ಈ ಕಾನೂನಿನ ಉಪಬಂಧಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಮಾಡಲು ಮುಂದಾಗುತ್ತೇನೆ. ಈ ತೆರಿಗೆಯು ಬಡ ಜನರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಅನ್ಯಾಯಕಾರಿಯಾದುದು. ನಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹೋರಾಟ ಈ ರೀತಿಯ ಬಡ ಬಲ್ಲಿದರಿಗಾಗಿಯೇ ಇರುವುದರಿಂದ, ಈ ತೆರಿಗೆಯ ವಿರೋಧದಿಂದಲೆ ಇದನ್ನು ಪ್ರಾರಂಬಿಸುತ್ತೇವೆ." '' ವೈಸ್‍ರಾಯ್‍ರವರು ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ನೀಡಲಿಲ್ಲ. ಇದರಂತೆ '''[[ಮಾರ್ಚ್ ೧೨]], [[೧೯೩೦]]ರಂದು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ೭೮ ಮಂದಿ ಸಹ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಬರಮತಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು ೩೭೫ ಮೈಲಿ ದೊರದ ಕಡಲ ತೀರದಲ್ಲಿನ ದಾಂಡಿ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ನಡೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.''' ಈ ನಡಿಗೆಯ ೨೩ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಸ್ರಾರು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿಗಳು ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಸೇರಿದರು. ನಾಲ್ಕು ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಮತ್ತು ೪೮ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾಯ್ದ ಈ ನಡಿಗೆ [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೫]]ರಂದು ದಾಂಡಿ ತಲುಪಿತು. [[ಚಿತ್ರ:Mahatma & Sarojini Naidu 1930.JPG|thumb|250px|left|[[ಸರೋಜಿನಿ ನಾಯ್ಡು]]ರವರೊಂದಿಗೆ ಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು]] ಸಮುದ್ರ ತಟ ತಲುಪಿದಾಗ ಪತ್ರಕರ್ತರೊಡನೆ ಸಂವಾದನೆಯಲ್ಲಿ: :''"ನನ್ನ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಇದು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಕೊನೆಯ ಅಧ್ಯಾಯ. ದೇವರ ದಯೆಯಿಂದ ಈ ಅಧ್ಯಾಯದ ಮೊದಲ ಭಾಗ ಸುಸೂತ್ರವಾಗಿ ಕೊನೆಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡದಿರುವ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳು. ಈ ನಡುವಳಿಕೆ ಸರ್ಕಾರದ ಹೃದಯದ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದ ಎಂದು ನಾನು ನಂಬಲು ಬಯಸಿದೆ. ಆದರೆ [[ವಿಧಾನ ಸಭೆ]]ಯಲ್ಲಿನ ಸಾರ್ವಜಿನಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಅವರು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿರುವ ರೀತಿಯನ್ನು ನೋಡಿದರೆ, ಈ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬದಲಾವಣೆಯಿಲ್ಲವೆಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಕೇವಲ ಭಾರತದ ಹೃದಯಹೀನ ಶೋಷಣೆಯೇ ಗುರಿಯಾಗಿರುವ ಈ ಸರ್ಕಾರ, ಅಹಿಂಸಾಯುತ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ಬಗ್ಗುಬಡೆದರೆ ಉಂಟಾಗುವ ಪ್ರಪಂಚದ ಅಭಿಪ್ರಾಯಕ್ಕೆ ಹೆದರಿ ಈ ಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡಿಲ್ಲವೆಂದೆನಿಸುತ್ತದೆ.....ಆದರೆ ನಾಳೆ ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ಉಪ್ಪಿನ ಕಾನೂನು ಉಲ್ಲಂಘಿತವಾದರೆ ಈ ಸರ್ಕಾರ ಏನು ಮಾಡುತ್ತದೆಂದು ನೋಡೋಣ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿನ ಗೊತ್ತುವಳಿಗೆ ಅಪಾರ ಜನಪ್ರಿಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ದೊರಕುತ್ತದೆಂದು ನನ್ನ ನಿರೀಕ್ಷೆ."'' ಮುಂದಿನ ಮುಂಜಾನೆಯ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ನಂತರ, ಅಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಒಂದು ಹಿಡಿಯಷ್ಟು ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ಉಪ್ಪನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು (ಕೆಲವೆಡೆ ಇದನ್ನು "ಒಂದು ಚಿಟಿಕೆಯಷ್ಟು" ಎಂದು, ಇನ್ನು ಕೆಲವೆಡೆ "ಒಂದು ಕಾಳಿನಷ್ಟು" ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ) "ಈ ಮೂಲಕ, [[ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ]]ದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ನಾನು ಅಲುಗಾಡಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ" ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಅದನ್ನು ಸಮುದ್ರದ ನೀರಿನಲ್ಲೆ ಕುದಿಸಿ, ಯಾವ ಭಾರತೀಯನೂ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗದಂತಹ ಪದಾರ್ಥವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದರು, ಅದುವೇ — ಉಪ್ಪು. ನಂತರ ನೆರೆದಿದ್ದ ಸಹಸ್ರಾರು ಅನುಯಾಯಿಗಳಿಗೆ ''"ತಮಗೆ ಎಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯವೊ ಹಾಗು ಎಲ್ಲಿ ಅನುಕೂಲವೊ,"'' ಅಲ್ಲಿ ಉಪ್ಪನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಉಪದೇಶಿಸಿದರು. == ಚಳುವಳಿಯ ಪರಿಣಾಮಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:ಗಾಂಧಿ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ.JPG|thumb|200px|ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ವೇಳೆ ಜನಸಮೂಹವನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಭಾಷಣ]] ಚಳುವಳಿಯ ಪರಿಣಾಮ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಿಸಿತು. [[ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ|ಗಾಂಧೀಜಿಯವರಿಂದ]] ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ ಸಾವಿರಾರು ಜನರು ಸ್ವತ: [[ಉಪ್ಪು|ಉಪ್ಪನ್ನು]] ತಯಾರಿಸಿದರು ಹಾಗು ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರವಾಗಿ ಉಪ್ಪನ್ನು ಕೊಂಡರು. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಇತರ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕುಗಳನ್ನೂ ಭಾರತೀಯರು ಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದರು. ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರವಾಗಿ ಉಪ್ಪನ್ನು ಮಾರಿದ ಹಾಗು ಕೊಂಡ ಸಹಸ್ರಾರು ಜನರನ್ನು [[ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು]] ಬಂಧಿಸಿತು. ಭಾರತದ ಇತರೆಡೆಯೆಲ್ಲ ಈ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಹರಡಿತು. [[ಪೇಶಾವರ]]ದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಅನುಯಾಯಿಯಾದ [[ಗಫರ್ ಖಾನ್]]ರವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ "ಕುದಾಯ್ ಕಿತ್ಮತ್ಗಾರ್" ಎಂಬ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿಗಳ ಗಂಪು ಈ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿತ್ತು. [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೩]]ರಂದು ಗಫರ್ ಖಾನರ ಬಂಧನವಾದಾಗ ಇದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ನಡೆಸಿದ ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಮೇಲೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೇನೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿತು. ಈ ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿಗಳು ಮೃತರಾದರು. ಕಡೆಗೆ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರನ್ನೂ ಬಂಧಿಸುವಂತೆ ಅಂದಿನ ಭಾರತದ [[ವೈಸರಾಯ್|ವೈಸರಾಯ್‌ರು]] ಆದೇಶಿಸಿದರು. [[ಮೇ ೪]]ರಂದು ದಾಂಡಿಯ ಬಳಿಯ ಒಂದು ಊರಿನಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ೩೦ ಪೇದೆಗಳ ಪ್ರಬಲ ಪಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಬಂದ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ನಿದ್ರಾಮಗ್ನರಾಗಿದ್ದ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದರು. [[ಭಾರತ|ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ]] ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವು ಸಹಸ್ರಾರು ಜನರನ್ನು ತನ್ನೆಡೆಗೆ ಸೆಳೆಯಿತು ಹಾಗು ತನ್ಮೂಲಕ ವಿಶ್ವದ ಗಮನವನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ [[ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಚಳುವಳಿ|ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಚಳುವಳಿಯತ್ತ]] ಸೆಳೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು. ಇದಾದ ನಂತರ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಹಾಗು ಅವರು [[ಭಾರತದ ಸ್ವಾತ್ರಂತ್ರ್ಯ|ಭಾರತದ ಸ್ವಾತ್ರಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ]] ಮುಂದಾಳತ್ವವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. [[ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ]] ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ದಾಂಡಿ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವು ಒಂದು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಘಟನೆಯಾಗಿತ್ತು. == ೨೦೦೫ರ ಯಾತ್ರೆಯ ಪುನರಾವೃತ್ತಿ == ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ೭೫ನೇ ಜಯಂತಿಯ ಅಂಗವಾಗಿ, ೨೦೦೫ರಲ್ಲಿ [[ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ]] ದಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ಪುನರಾವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತು. ಇದನ್ನು "ಶಾಂತಿ, ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಡೆ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಮೊಮ್ಮಗ [[ತುಷಾರ್ ಗಾಂಧಿ]] ಮತ್ತು ಹಲವು ಸಂಗಡಿಗರು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಹೋದ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲೆ ಪುನಃ ಅನುಸರಿಸಿದರು. ಯಾತ್ರೆಯು [[ಮಾರ್ಚ್ ೧೨]], [[೨೦೦೫]]ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಅಂದಿನ [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಲಹಾ ಸಮಿತಿ]]ಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷೆ [[ಸೋನಿಯ ಗಾಂಧಿ]] ಮತ್ತು ಹಲವು [[ಭಾರತದ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ|ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ]] [[ಭಾರತದ ಕೇಂದ್ರ ಸಂಪುಟ|ಸಂಪುಟ ಸದಸ್ಯರು]] ಮೊದಲ ಕೆಲವು ಕಿಲೋಮಿಟರ್‍ಗಳಷ್ಟು ನಡೆದರು. ಈ ಗುಂಪು [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೫]]ರಂದು ದಾಂಡಿ ತಲುಪಿತು. ಈ ಜಯಂತಿಯ ಅಂಗವಾಗಿ [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೭]]ರವರೆಗೆ ಉತ್ಸವಗಳು ನಡೆದವು. == ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ == * [[ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ]] * [[ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ]] == ಹೊರಗಿನ ಸಂಪರ್ಕಗಳು == * [http://www.historytalking.com/britishraj.htm#Dandi%20March ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದರ್ಶಿ ವರದಿ] * [http://economictimes.indiatimes.com/articleshow/msid-1052941,curpg-1.cms ಎಕನಾಮಿಕ್ ಟೈಂಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವರದಿ] * [http://specials.rediff.com/news/2005/mar/15sld1.htm ರೀಡಿಫ್.ಕಾಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ವರದಿ] * [http://www.saltmarch.org.in/home.html ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ೭೫ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ಅಂತರ್ಜಾಲ ತಾಣ] * [http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4342745.stm ಬಿಬಿಸಿಯ ಅಂತರ್ಜಾಲ ತಾಣದಲ್ಲಿ ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ೭೫ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ವರದಿ] * [http://www.abc.net.au/news/newsitems/200503/s1322143.htm ಎಬಿಸಿಯ ಅಂತರ್ಜಾಲ ತಾಣದಲ್ಲಿ ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ೭೫ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ವರದಿ] * [http://www.harappa.com/wall/1930.html ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ವಿಡಿಯೊ] * [http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/1051722.cms ಇಂದಿನ ಡಾಂಡಿ ಪಟ್ಟಣದ ಬಗೆಗಿನ ವರದಿ] {{IndiaFreedom}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸ]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳುವಳಿ]] [[ವರ್ಗ:೧೯೩೦]] [[ವರ್ಗ:ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ]] jhkvc1580e9d61pyx8r347u7e4hol2z 1113346 1113343 2022-08-11T10:25:43Z ~aanzx 72368 Reverted 1 edit by [[Special:Contributions/2405:204:5789:E0DE:B476:DC59:E078:4AE8|2405:204:5789:E0DE:B476:DC59:E078:4AE8]] ([[User talk:2405:204:5789:E0DE:B476:DC59:E078:4AE8|talk]]): Vandalism revert (TwinkleGlobal) wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Salt Satyagraha.jpg|thumb|190px|ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ಪ್ರಾರಂಭದ ಮುನ್ನ ಸಹಚರರೊಂದಿಗೆ ಗಾಂಧೀಜಿ]] [[ಭಾರತ]]ದಲ್ಲಿ [[ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸ#ಬ್ರಿಟನ್ನಿನ ಅಧೀನತೆಯಲ್ಲಿ|ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ]], ಉಪ್ಪಿನ ಮೇಲೆ ವಿಧಿಸಿದ ಕರವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ [[ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ|ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರು]] ನಡೆಸಿದ [[ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ]] ಚಳುವಳಿಯನ್ನು '''ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ''' ಅಥವಾ '''ದಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆ''' ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉಪ್ಪಿನ ಮೇಲಿನ ಕರವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ, [[ಮ6ಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ|ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರು]] ತಮ್ಮಅನುಯಾಯಿಗಳೊಡನೆ, [[ಸಬರಮತಿ ಆಶ್ರಮ|ಸಬರಮತಿ ಆಶ್ರಮದಿಂದ]] [[ದಾಂಡಿ, ಗುಜರಾತ್|ದಾಂಡಿಯವರೆಗಿನ]] ೨೪೦ ಮೈಲಿಗಳನ್ನು ಕಾಲ್ನಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಮಿಸಿದರು.ಮಾರ್ಗ ಮದ್ಯ ಆನಂದ ಆಶ್ರಮ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಅಲ್ಲಿ ಮೋತಿಲಾಲ್ ನೆಹರು ಉದ್ಘಾಟನೆ ಮಾಡಿದರು ಇಲ್ಲಿ ಈ ಕರದ ವಿರೋಧದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ನಿಬಂಧನೆಯ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಉಪ್ಪನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದರು. ಈ ಚಳುವಳಿಯು [[೧೯೩೦]]ನೇ ಇಸವಿಯ [[ಮಾರ್ಚ್ ೧೨]] ರಿಂದ [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೬]]ರವರಗೆ ನಡೆಯಿತು. == ಚಳುವಳಿಯ ಹಿನ್ನೆಲೆ == [[ಡಿಸೆಂಬರ್ ೩೧]], [[೧೯೨೯]]ರ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ [[ಲಾಹೋರ್]] ನಗರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ [[ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್]] ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಧ್ವಜವನ್ನು ಹಾರಿಸಲಾಯಿತು. ನಂತರ, [[ಜನವರಿ ೨೬]], ೧೯೩೦ರಂದು ಗಾಂಧೀಜಿ ಮತ್ತು [[ಜವಹರಲಾಲ್ ನೆಹರೂ]]ರವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಹೊರತಂದರು. ಇದರಂತೆ [[ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿಗೆ ಸಮಿತಿ]]ಯ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ವಸಾಹತುಶಾಯಿ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾಯ್ದೆಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸದೆ [[ಸಾಮೂಹಿಕ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳುವಳಿ]]ಯನ್ನು ನಡೆಸುವ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದರಡಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ [[ಹಿಂದೂ|ಹಿಂದೂಗಳು]] ಹಾಗು [[ಮುಸಲ್ಮಾನ|ಮುಸಲ್ಮಾನರನ್ನು]] ಒಂದುಗೂಡಿಸಿ ಭಾರತವನ್ನು [[ಜಾತ್ಯಾತೀತತೆ|ಜಾತ್ಯಾತೀತವಾಗಿಸುವುದು]] ಒಂದು ಗುರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು [[ಅಹಿಂಸೆ|ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ]] ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ನಡೆಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ '''ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ''' ತತ್ವವು [[ಸಹನಶೀಲ ಪ್ರತಿರೋಧ|ಸಹನಶೀಲ ಪ್ರತಿರೋಧಕ್ಕಿಂತ]] ಹೆಚ್ಚು ವಿಶಾಲ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಹೊಂದಿತ್ತು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರಿಗೆ, ತಮ್ಮ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವವರು ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಚಳುವಳಿಯಿಂದಲೇ ಬಲವನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕೆಂಬ ಬಯಕೆಯಿತ್ತು. ಅವರದೇ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ: :''" ''ಸತ್ಯ'' ಪ್ರೀತಿಯ ಸಂಕೇತ ಮತ್ತು ''ಆಗ್ರಹ'' ದೃಢ ಒತ್ತಾಯದ ಸಂಕೇತ… ಅಂದರೆ, ಸತ್ಯ, ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಅಹಿಂಸೆಯಿಂದ ಜನಿತ ಧೃಡತೆ… ನಾವು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿಗಳಾಗಿದ್ದು, ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವನ್ನು ಆಚರಿಸಿ, ನಮ್ಮ ದೃಢತೆಯಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಯುಳ್ಳವರಾಗಿದ್ದರೆ… ನಾವು ದಿನೇ ದಿನೇ ಪ್ರಬಲರಾಗುತ್ತೇವೆ. ಈ ಪ್ರಬಲತೆಯಿಂದ ನಮ್ಮ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವೂ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಕಾರಣವಿರುವುದಿಲ್ಲ."'' [[ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ಬ್ರಿಟೀಷ್]] ಸರ್ಕಾರವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು ಬಳಸುವ [[ಉಪ್ಪು|ಉಪ್ಪಿನ]] ಮೇಲೆ ಕರವನ್ನು ವಿಧಿಸಿ ಸರ್ಕಾರದ ಬೊಕ್ಕಸವನ್ನು ತುಂಬಿಸಿ ಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. ಇದು ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು ಹಾಗು ಅವರು ಉಪ್ಪಿನ ಕರವನ್ನು ತಮ್ಮ [[ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಚಳುವಳಿ|ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಚಳುವಳಿಯ]] ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದುವನ್ನಾಗಿಸಿ ತಮ್ಮ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ನಡೆಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಈ ಕರದಡಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರದ ಹೊರತು ಯಾರೂ ಉಪ್ಪನ್ನು ತಯಾರಿಸುವಂತಿರಲಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಮಾರುವಂತಿರಲಿಲ್ಲ. ಸಮುದ್ರ ತಟದಲ್ಲಿದ್ದ ನಾಗರೀಕರಿಗೆ ಸಮುದ್ರದ ಉಪ್ಪು ಪುಕ್ಕಟೆಯಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ದೊರೆಯುವಂತಿದ್ದರೂ ಅವರು ಅದನ್ನು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಇದಲ್ಲದೆ ಈ ತೆರಿಗೆಯು ಈ ಅತ್ಯವಶ್ಯಕ ಪದಾರ್ಥವನ್ನು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ದುಬಾರಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಕರದ ವಿರೋಧವು ಎಲ್ಲಾ ಧರ್ಮ,ವರ್ಗ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಜನರನ್ನು ಹುರಿದುಂಬಿಸುವಂತಹದಾಗಿತ್ತು.ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಉಪ್ಪಿನ ಮೇಲಿನ ಕರದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತನಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಇದರ ವಿರುದ್ದ ಪ್ರತಿಭಟಿಸುವುದು ಒಂದು ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ಚಳುವಳಿಯಾಯಿತು.ಇದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷ|ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ]] [[ಸೌಮ್ಯವಾದಿಗಳು]] ಹಾಗು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನತೆ,ಇಬ್ಬರನ್ನು ಈ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. [[ಫೆಬ್ರವರಿ ೫]]ರಂದು ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಸಾಮೂಹಿಕ ಕಾನೂನು ಭಂಗ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಉಪ್ಪಿನ ಕರವನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುವುದರಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದವು. == ಯಾತ್ರೆ ಮತ್ತು ಚಳುವಳಿ == [[ಚಿತ್ರ:Marche sel.jpg|thumb|right|230px|ಯಾತ್ರೆಯ ನಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು]] [[ಮಾರ್ಚ್ ೨]], [[೧೯೩೦]]ರಂದು ಉಪ್ಪಿನ ಕಾನೂನನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವಂತೆ ಕೋರಿ ಅಂದಿನ [[ವೈಸ್‍ರಾಯ್]], [[ಲಾರ್ಡ್ ಇರ್ವಿನ್]] ರವರಿಗೆ ಒಂದು ಪತ್ರ ಬರೆದರು. ಪತ್ರದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ: ''"ಈ ನನ್ನ ಪತ್ರವು ತಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸದಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಈ ಮಾಹೆಯ ೧೧ನೇ ತಾರೀಖಿನಂದು ನಾನು ನನ್ನ ಆಶ್ರಮದ ಸಹಚರರೊಂದಿಗೆ ಈ ಕಾನೂನಿನ ಉಪಬಂಧಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಮಾಡಲು ಮುಂದಾಗುತ್ತೇನೆ. ಈ ತೆರಿಗೆಯು ಬಡ ಜನರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಅನ್ಯಾಯಕಾರಿಯಾದುದು. ನಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹೋರಾಟ ಈ ರೀತಿಯ ಬಡ ಬಲ್ಲಿದರಿಗಾಗಿಯೇ ಇರುವುದರಿಂದ, ಈ ತೆರಿಗೆಯ ವಿರೋಧದಿಂದಲೆ ಇದನ್ನು ಪ್ರಾರಂಬಿಸುತ್ತೇವೆ." '' ವೈಸ್‍ರಾಯ್‍ರವರು ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ನೀಡಲಿಲ್ಲ. ಇದರಂತೆ '''[[ಮಾರ್ಚ್ ೧೨]], [[೧೯೩೦]]ರಂದು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ೭೮ ಮಂದಿ ಸಹ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಬರಮತಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು ೩೭೫ ಮೈಲಿ ದೊರದ ಕಡಲ ತೀರದಲ್ಲಿನ ದಾಂಡಿ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ನಡೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.''' ಈ ನಡಿಗೆಯ ೨೩ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಸ್ರಾರು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿಗಳು ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಸೇರಿದರು. ನಾಲ್ಕು ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಮತ್ತು ೪೮ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾಯ್ದ ಈ ನಡಿಗೆ [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೫]]ರಂದು ದಾಂಡಿ ತಲುಪಿತು. [[ಚಿತ್ರ:Mahatma & Sarojini Naidu 1930.JPG|thumb|250px|left|[[ಸರೋಜಿನಿ ನಾಯ್ಡು]]ರವರೊಂದಿಗೆ ಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು]] ಸಮುದ್ರ ತಟ ತಲುಪಿದಾಗ ಪತ್ರಕರ್ತರೊಡನೆ ಸಂವಾದನೆಯಲ್ಲಿ: :''"ನನ್ನ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಇದು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಕೊನೆಯ ಅಧ್ಯಾಯ. ದೇವರ ದಯೆಯಿಂದ ಈ ಅಧ್ಯಾಯದ ಮೊದಲ ಭಾಗ ಸುಸೂತ್ರವಾಗಿ ಕೊನೆಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡದಿರುವ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳು. ಈ ನಡುವಳಿಕೆ ಸರ್ಕಾರದ ಹೃದಯದ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದ ಎಂದು ನಾನು ನಂಬಲು ಬಯಸಿದೆ. ಆದರೆ [[ವಿಧಾನ ಸಭೆ]]ಯಲ್ಲಿನ ಸಾರ್ವಜಿನಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಅವರು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿರುವ ರೀತಿಯನ್ನು ನೋಡಿದರೆ, ಈ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬದಲಾವಣೆಯಿಲ್ಲವೆಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಕೇವಲ ಭಾರತದ ಹೃದಯಹೀನ ಶೋಷಣೆಯೇ ಗುರಿಯಾಗಿರುವ ಈ ಸರ್ಕಾರ, ಅಹಿಂಸಾಯುತ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ಬಗ್ಗುಬಡೆದರೆ ಉಂಟಾಗುವ ಪ್ರಪಂಚದ ಅಭಿಪ್ರಾಯಕ್ಕೆ ಹೆದರಿ ಈ ಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡಿಲ್ಲವೆಂದೆನಿಸುತ್ತದೆ.....ಆದರೆ ನಾಳೆ ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ಉಪ್ಪಿನ ಕಾನೂನು ಉಲ್ಲಂಘಿತವಾದರೆ ಈ ಸರ್ಕಾರ ಏನು ಮಾಡುತ್ತದೆಂದು ನೋಡೋಣ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿನ ಗೊತ್ತುವಳಿಗೆ ಅಪಾರ ಜನಪ್ರಿಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ದೊರಕುತ್ತದೆಂದು ನನ್ನ ನಿರೀಕ್ಷೆ."'' ಮುಂದಿನ ಮುಂಜಾನೆಯ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ನಂತರ, ಅಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಒಂದು ಹಿಡಿಯಷ್ಟು ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ಉಪ್ಪನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು (ಕೆಲವೆಡೆ ಇದನ್ನು "ಒಂದು ಚಿಟಿಕೆಯಷ್ಟು" ಎಂದು, ಇನ್ನು ಕೆಲವೆಡೆ "ಒಂದು ಕಾಳಿನಷ್ಟು" ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ) "ಈ ಮೂಲಕ, [[ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ]]ದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ನಾನು ಅಲುಗಾಡಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ" ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಅದನ್ನು ಸಮುದ್ರದ ನೀರಿನಲ್ಲೆ ಕುದಿಸಿ, ಯಾವ ಭಾರತೀಯನೂ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗದಂತಹ ಪದಾರ್ಥವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದರು, ಅದುವೇ — ಉಪ್ಪು. ನಂತರ ನೆರೆದಿದ್ದ ಸಹಸ್ರಾರು ಅನುಯಾಯಿಗಳಿಗೆ ''"ತಮಗೆ ಎಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯವೊ ಹಾಗು ಎಲ್ಲಿ ಅನುಕೂಲವೊ,"'' ಅಲ್ಲಿ ಉಪ್ಪನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಉಪದೇಶಿಸಿದರು. == ಚಳುವಳಿಯ ಪರಿಣಾಮಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:ಗಾಂಧಿ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ.JPG|thumb|200px|ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ವೇಳೆ ಜನಸಮೂಹವನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಭಾಷಣ]] ಚಳುವಳಿಯ ಪರಿಣಾಮ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಿಸಿತು. [[ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ|ಗಾಂಧೀಜಿಯವರಿಂದ]] ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ ಸಾವಿರಾರು ಜನರು ಸ್ವತ: [[ಉಪ್ಪು|ಉಪ್ಪನ್ನು]] ತಯಾರಿಸಿದರು ಹಾಗು ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರವಾಗಿ ಉಪ್ಪನ್ನು ಕೊಂಡರು. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಇತರ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕುಗಳನ್ನೂ ಭಾರತೀಯರು ಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದರು. ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರವಾಗಿ ಉಪ್ಪನ್ನು ಮಾರಿದ ಹಾಗು ಕೊಂಡ ಸಹಸ್ರಾರು ಜನರನ್ನು [[ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು]] ಬಂಧಿಸಿತು. ಭಾರತದ ಇತರೆಡೆಯೆಲ್ಲ ಈ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಹರಡಿತು. [[ಪೇಶಾವರ]]ದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಅನುಯಾಯಿಯಾದ [[ಗಫರ್ ಖಾನ್]]ರವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ "ಕುದಾಯ್ ಕಿತ್ಮತ್ಗಾರ್" ಎಂಬ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿಗಳ ಗಂಪು ಈ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿತ್ತು. [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೩]]ರಂದು ಗಫರ್ ಖಾನರ ಬಂಧನವಾದಾಗ ಇದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ನಡೆಸಿದ ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಮೇಲೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೇನೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿತು. ಈ ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿಗಳು ಮೃತರಾದರು. ಕಡೆಗೆ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರನ್ನೂ ಬಂಧಿಸುವಂತೆ ಅಂದಿನ ಭಾರತದ [[ವೈಸರಾಯ್|ವೈಸರಾಯ್‌ರು]] ಆದೇಶಿಸಿದರು. [[ಮೇ ೪]]ರಂದು ದಾಂಡಿಯ ಬಳಿಯ ಒಂದು ಊರಿನಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ೩೦ ಪೇದೆಗಳ ಪ್ರಬಲ ಪಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಬಂದ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ನಿದ್ರಾಮಗ್ನರಾಗಿದ್ದ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದರು. [[ಭಾರತ|ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ]] ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವು ಸಹಸ್ರಾರು ಜನರನ್ನು ತನ್ನೆಡೆಗೆ ಸೆಳೆಯಿತು ಹಾಗು ತನ್ಮೂಲಕ ವಿಶ್ವದ ಗಮನವನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ [[ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಚಳುವಳಿ|ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಚಳುವಳಿಯತ್ತ]] ಸೆಳೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು. ಇದಾದ ನಂತರ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಹಾಗು ಅವರು [[ಭಾರತದ ಸ್ವಾತ್ರಂತ್ರ್ಯ|ಭಾರತದ ಸ್ವಾತ್ರಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ]] ಮುಂದಾಳತ್ವವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. [[ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ]] ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ದಾಂಡಿ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವು ಒಂದು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಘಟನೆಯಾಗಿತ್ತು. == ೨೦೦೫ರ ಯಾತ್ರೆಯ ಪುನರಾವೃತ್ತಿ == ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ೭೫ನೇ ಜಯಂತಿಯ ಅಂಗವಾಗಿ, ೨೦೦೫ರಲ್ಲಿ [[ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ]] ದಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ಪುನರಾವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತು. ಇದನ್ನು "ಶಾಂತಿ, ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಡೆ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಮೊಮ್ಮಗ [[ತುಷಾರ್ ಗಾಂಧಿ]] ಮತ್ತು ಹಲವು ಸಂಗಡಿಗರು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಹೋದ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲೆ ಪುನಃ ಅನುಸರಿಸಿದರು. ಯಾತ್ರೆಯು [[ಮಾರ್ಚ್ ೧೨]], [[೨೦೦೫]]ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಅಂದಿನ [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಲಹಾ ಸಮಿತಿ]]ಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷೆ [[ಸೋನಿಯ ಗಾಂಧಿ]] ಮತ್ತು ಹಲವು [[ಭಾರತದ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ|ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ]] [[ಭಾರತದ ಕೇಂದ್ರ ಸಂಪುಟ|ಸಂಪುಟ ಸದಸ್ಯರು]] ಮೊದಲ ಕೆಲವು ಕಿಲೋಮಿಟರ್‍ಗಳಷ್ಟು ನಡೆದರು. ಈ ಗುಂಪು [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೫]]ರಂದು ದಾಂಡಿ ತಲುಪಿತು. ಈ ಜಯಂತಿಯ ಅಂಗವಾಗಿ [[ಏಪ್ರಿಲ್ ೭]]ರವರೆಗೆ ಉತ್ಸವಗಳು ನಡೆದವು. == ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ == * [[ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ]] * [[ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ]] == ಹೊರಗಿನ ಸಂಪರ್ಕಗಳು == * [http://www.historytalking.com/britishraj.htm#Dandi%20March ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷದರ್ಶಿ ವರದಿ] * [http://economictimes.indiatimes.com/articleshow/msid-1052941,curpg-1.cms ಎಕನಾಮಿಕ್ ಟೈಂಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವರದಿ] * [http://specials.rediff.com/news/2005/mar/15sld1.htm ರೀಡಿಫ್.ಕಾಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ವರದಿ] * [http://www.saltmarch.org.in/home.html ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ೭೫ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ಅಂತರ್ಜಾಲ ತಾಣ] * [http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4342745.stm ಬಿಬಿಸಿಯ ಅಂತರ್ಜಾಲ ತಾಣದಲ್ಲಿ ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ೭೫ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ವರದಿ] * [http://www.abc.net.au/news/newsitems/200503/s1322143.htm ಎಬಿಸಿಯ ಅಂತರ್ಜಾಲ ತಾಣದಲ್ಲಿ ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ೭೫ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ವರದಿ] * [http://www.harappa.com/wall/1930.html ಡಾಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ವಿಡಿಯೊ] * [http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/1051722.cms ಇಂದಿನ ಡಾಂಡಿ ಪಟ್ಟಣದ ಬಗೆಗಿನ ವರದಿ] {{IndiaFreedom}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸ]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳುವಳಿ]] [[ವರ್ಗ:೧೯೩೦]] [[ವರ್ಗ:ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ]] morrmfjoc5gf5ypgxx7xh64xm8m9at6 0 11126 1113305 1021742 2022-08-10T22:47:44Z Siddaram Bagali 76798 /* ಜೀವನ,ಶಿಕ್ಷಣ */ wikitext text/x-wiki '''ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ'''ನವರು [[ಕರ್ನಾಟಕ|<nowiki>[[</nowiki>]]ಕರ್ನಾಟಕದ]] ಸಾಮಾಜಿಕ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಂತೆ ಅನೇಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿರುವ ಸಮಾಜಸೇವಕರು. ಆಮೂಲಕ '''ಕರ್ನಾಟಕದ ಗಾಂಧಿ''' ಎಂದು ಹೆಸರಾಗಿದ್ದವರು. ==ಜೀವನ,ಶಿಕ್ಷಣ== [[೧೮೮೬]]ರ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೧೮ರಂದು [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ [[ಶಿರಸಿ]] ತಾಲೂಕಿನ [[ಬನವಾಸಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಬಡ ಕುಟುಂಬ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಇವರ ಅಣ್ಣನೆ ಇವರ ಪಾಲನೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಲ್ಲದೆ, ಇವರ ಎಲ್ಲ ಧ್ಯೇಯ ಸಾಧನೆಗಳಿಗೆ ಒತ್ತಾಸೆಯಾಗಿ ನಿಂತನು. ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಕಲಿತಿದ್ದು ಕೇವಲ ಕನ್ನಡ ೭ನೆಯ ತರಗತಿಯವರೆಗೆ. ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದ [[ಇಂಗ್ಲಿಷ್]] ಕಲಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೂ ಸಹ ಅದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಗತಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ==ಉದ್ಯೋಗ== [[೧೯೦೩]]ರಲ್ಲಿ ಮುಲ್ಕಿ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದ ಬಳಿಕ ಅವರು ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಹತ್ತಬೇಕಾಯಿತು. [[ಶಿರಸಿ]]ಯಲ್ಲಿ ತಾವು ಕಲಿತ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿಯೆ ಸಹಶಿಕ್ಷಕರಾದರು. [[೧೯೦೫]]ರಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶಾಲೆಯ ಏಕೋಪಾಧ್ಯಾಯರಾದರು. ==ಪತ್ರಿಕಾ ಜೀವನ== ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಆ ಕಾಲದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಾತಾವರಣದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ಕೊಟ್ಟರು. ಇವರ ಅಣ್ಣನೂ ಸಹ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಟ್ಟರು. ಇವರಿಬ್ಬರೂ ಜೊತೆಯಾಗಿ [[೧೯೦೬]]ರ [[ಸಪ್ಟ್ಂಬರ್|ಸೆಪ್ಟಂಬರದಲ್ಲಿ]] "ಧನುರ್ಧಾರಿ" ಎನ್ನುವ ಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು [[ದಾವಣಗೆರೆ]]ಯಿಂದ ಪ್ರಕಟಿಸತೊಡಗಿದರು. ಈ ಪತ್ರಿಕೆಯು [[ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕ]]ರು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದಲ್ಲಿ ಹೊರಡಿಸುತ್ತಿದ್ದ [[ಮರಾಠಿ]] ಪತ್ರಿಕೆ [[ಕೇಸರಿ]]ಯ ಲೇಖನಗಳ [[ಕನ್ನಡ]] ಅನುವಾದವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಪತ್ರಿಕೆಯ ಉಗ್ರಧೋರಣೆಯನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡದ ಮುದ್ರಕರು ಬಾಡಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಪತ್ರಿಕೆ ನಿಂತುಹೋಯಿತು. [[೧೯೦೮]]ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಂತ ಮುದ್ರಣಯಂತ್ರ ಹೊಂದಿ ಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಆದರೆ [[೧೯೧೫]]ರಲ್ಲಿ ಧನುರ್ಧಾರಿ ಮತ್ತೆ ನಿಂತುಹೋಯಿತು. ==ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಆಶ್ರಮ== ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಯಕರಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದ ಮಂಜಪ್ಪನವರು [[೧೯೧೦]]ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ ವ್ರತದ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದರು. [[೧೯೧೪]]ರಲ್ಲಿ [[ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕ|ತಿಲಕರನ್ನು]] ಭೆಟ್ಟಿಯಾದರು. [[೧೯೨೦]] [[ಅಗಸ್ಟ್|ಅಗಸ್ಟದಲ್ಲಿ]] ಖಾದಿವ್ರತ ಕೈಗೊಂಡರು. [[ಹರಿಹರ]] ರೇಲ್ವೆ ಸ್ಟೇಶನ್ದಿಂದ ೫ ಕಿ.ಮಿ. ದೂರದಲ್ಲಿ, [[ತುಂಗಭದ್ರಾ]] ನದಿಯ ದಂಡೆಯ ಮೇಲೆ ಬಾಳಪ್ಪ ಎನ್ನುವ ತಮ್ಮ ಗೆಳೆಯರ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಆಶ್ರಮ ಕಟ್ಟಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅದಕ್ಕೆ “ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಆಶ್ರಮ” ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಯಿತು. [[೧೯೨೩]]ರಲ್ಲಿ ಈ ಆಶ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. [[೧೯೨೪]]ರಲ್ಲಿ [[ಸಾಬರಮತಿ]]ಗೆ ಹೋಗಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಜೊತೆಗೆ ಕೆಲ ದಿನ ಇದ್ದರು. [[೧೯೨೪]]ರಲ್ಲಿ [[ಬೆಳಗಾವಿ]]ಯಲ್ಲಿ [[ಕಾಂಗ್ರೆಸ್]] ಅಧಿವೇಶನ ನಡೆದಾಗ ಬಸವೇಶ್ವರ ಸೇವಾದಳ ಎನ್ನುವ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿ ಅಧಿವೇಶನದ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕಾರಣರಾದರು. ==ವಿಧಾಯಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ== [[೧೯೨೫]]ರಲ್ಲಿ ಮಂಜಪ್ಪನವರ ತಾಯಿ ತೀರಿಕೊಂಡರು. ಆಬಳಿಕ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಕರ್ನಾಟಕದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸಿದರು. ಗ್ರಾಮೋದ್ಧಾರದ ಅನೇಕ ವಿಧಾಯಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಿದರು. “ರಾಟಿ ಸಂಘ”ಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ನೈತಿಕ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. [[೧೯೨೭]]ರ [[ಮೇ]] ೧೩ರಂದು ಮಂಜಪ್ಪನವರು [[ಆಲಮಟ್ಟಿ]]ಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ ವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಔಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನಲ್ಲದೆ , ಜೀವನ ಶಿಕ್ಷಣ ಎನ್ನುವ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕೈಕಸಬುಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರೂ ಸಹ ಆನಂತರದ ತಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಣಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಇಂತಹದೆ ನಯೀ ತಾಲೀಮ ಎನ್ನುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರು. [[೧೯೩೦]]ರಲ್ಲಿ ಮಂಜಪ್ಪನವರು “ಉದ್ಯೋಗ” ಎನ್ನುವ ಮಾಸಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಹಾಗು ಮಕ್ಕಳ ಸಾಹಿತ್ಯಮಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. [[೧೯೩೧]]ರಲ್ಲಿ ಶರಣಸಂದೇಶ ಎನ್ನುವ ಮಾಸಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸತೊಡಗಿದರು. [[೧೯೩೪]]ರಲ್ಲಿ [[ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿ| ಗಾಂಧೀಜಿ]] [[ಕರ್ನಾಟಕ]]ಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಸುತ್ತಾಟದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು. [[೧೯೪೬]]ರಲ್ಲಿ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಪ್ರಗತಿ ಗ್ರಂಥಮಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. [[೧೯೪೭]] [[ಜನೆವರಿ]] ೩ರಂದು ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ನಿಧನರಾದರು. ==ಸಾಹಿತ್ಯ== ಹರ್ಡೀಕರ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಅನೇಕ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಹಾಗು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ಇಂತಿವೆ: * ಸ್ವಕರ್ತವ್ಯ ಸಿದ್ಧಾಂತ * ಬುದ್ಧಿಯ ಮಾತು * ವಾರದ ಮಲ್ಲಪ್ಪನವರ ಚರಿತ್ರೆ * ಸ್ತ್ರೀನೀತಿ ಸಂಗ್ರಹ * ಆರೋಗ್ಯ ಜೀವನ * ಬುದ್ಧ ಚರಿತ್ರೆ * ಗಾಂಧೀ ಚರಿತ್ರೆ * ರಾಮತೀರ್ಥರ ಉಪನ್ಯಾಸ * ಭಾರತೀಯರ ದೇಶಭಕ್ತಿ * ಬಸವ ಚರಿತ್ರೆ * ಆಧುನಿಕ ಜರ್ಮನಿ * ವೀರಶೈವ ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಣೆ * ಕೇರ ಹಾರ್ಡಿ * ಖಾದಿ * ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ * ಅಹಿಂಸೆ * ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಧರ್ಮ * ಬಸವ ಬೋಧಾಮೃತ * ಸುಬೋಧಸಾರ * ಎಚ್ಚತ್ತ ಹಿಂದುಸ್ಥಾನ * "ಕಳೆದ ನನ್ನ ೩೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಣಿಕೆ" ೧೯೩೬ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಇದು ಹರ್ಡೀಕರ ಮಂಜಪ್ಪನವರ ಆತ್ಮ ಚರಿತ್ರೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು '''ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಆತ್ಮ ಚರಿತ್ರೆಯ''' ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} ==ಹೊರಸಂಪರ್ಕಗಳು== *[http://lingayatreligion.com/K/HardekarManjappa.htm "ಕರ್ನಾಟಕ ಗಾಂಧಿ" ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ (1886-1947)], LingayatReligion.com *[https://web.archive.org/save/http://epapervijayavani.in/article.php?articleid=VVANI_BEN_20160702_9_3&r=57872 ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಹಾನ್ ಚೇತನ ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ], ವಿಜಯವಾಣಿ, ೦೨ಜುಲಾಯಿ೨೦೧೬ [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ]] [[ವರ್ಗ:ಸಾಹಿತಿಗಳು|ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ]] [[ವರ್ಗ:ಪತ್ರಕರ್ತರು|ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ]] [[ವರ್ಗ:ಸಮಾಜಸೇವಕರು|ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ]] [[ವರ್ಗ:ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು|ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ]] 80ks8ar9pb1cri108blfc90tcz4xcu5 1113307 1113305 2022-08-10T23:40:37Z Siddaram Bagali 76798 /* ಜೀವನ,ಶಿಕ್ಷಣ */ wikitext text/x-wiki '''ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ'''ನವರು [[ಕರ್ನಾಟಕ]]ದ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಂತೆ ಅನೇಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿರುವ ಸಮಾಜಸೇವಕರು. ಆಮೂಲಕ '''ಕರ್ನಾಟಕದ ಗಾಂಧಿ''' ಎಂದು ಹೆಸರಾಗಿದ್ದವರು. {{ಸಾಹಿತಿಗಳು|ಕೆಲಸ=ಶಿಕ್ಷಕ ಪತ್ರಕರ್ತ, ಸಂಪಾದಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ|Born=೧೮ ಫ಼ೆಬ್ರುವರಿ, ೧೮೮೬}} == ಹಿನ್ನಲೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ == [[೧೮೮೬]]ರ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೧೮ರಂದು [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ [[ಶಿರಸಿ]] ತಾಲೂಕಿನ [[ಬನವಾಸಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಬಡ ಕುಟುಂಬ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಇವರ ಅಣ್ಣನೆ ಇವರ ಪಾಲನೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಲ್ಲದೆ, ಇವರ ಎಲ್ಲ ಧ್ಯೇಯ ಸಾಧನೆಗಳಿಗೆ ಒತ್ತಾಸೆಯಾಗಿ ನಿಂತನು. ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಕಲಿತಿದ್ದು ಕೇವಲ ಕನ್ನಡ, ೭ನೆಯ ತರಗತಿಯವರೆಗೆ. ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದ [[ಇಂಗ್ಲಿಷ್]] ಕಲಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೂ ಸಹ ಅದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಗತಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ. [[೧೯೦೩]]ರಲ್ಲಿ ಮುಲ್ಕಿ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದ ಬಳಿಕ ಅವರು ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಹತ್ತಬೇಕಾಯಿತು. [[ಶಿರಸಿ]]ಯಲ್ಲಿ ತಾವು ಕಲಿತ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿಯೆ ಸಹಶಿಕ್ಷಕರಾದರು. [[೧೯೦೫]]ರಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶಾಲೆಯ ಏಕೋಪಾಧ್ಯಾಯರಾದರು. ==ಪತ್ರಿಕಾ ಜೀವನ== ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಅಂದಿನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ ವಾತಾವರಣದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಕ ವ್ರುತ್ತಿಗೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ಕೊಟ್ಟರು. ಇವರ ಅಣ್ಣನೂ ಸಹ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಟ್ಟರು. ಇವರಿಬ್ಬರೂ ಜೊತೆಯಾಗಿ [[೧೯೦೬]]ರ [[ಸಪ್ಟ್ಂಬರ್|ಸೆಪ್ಟಂಬರದಲ್ಲಿ]] "ಧನುರ್ಧಾರಿ" ಎನ್ನುವ ಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು [[ದಾವಣಗೆರೆ]]ಯಿಂದ ಪ್ರಕಟಿಸತೊಡಗಿದರು. ಈ ಪತ್ರಿಕೆಯು [[ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕ]]ರು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದಲ್ಲಿ ಹೊರಡಿಸುತ್ತಿದ್ದ [[ಮರಾಠಿ]] ಪತ್ರಿಕೆ [[ಕೇಸರಿ]]ಯ ಲೇಖನಗಳ [[ಕನ್ನಡ]] ಅನುವಾದವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಪತ್ರಿಕೆಯ ಉಗ್ರಧೋರಣೆಯನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡದ ಮುದ್ರಕರು ಬಾಡಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಪತ್ರಿಕೆ ನಿಂತುಹೋಯಿತು. [[೧೯೦೮]]ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಂತ ಮುದ್ರಣಯಂತ್ರ ಹೊಂದಿ ಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಆದರೆ [[೧೯೧೫]]ರಲ್ಲಿ ಧನುರ್ಧಾರಿ ಮತ್ತೆ ನಿಂತುಹೋಯಿತು. ==ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಆಶ್ರಮ== ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಯಕರಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದ ಮಂಜಪ್ಪನವರು [[೧೯೧೦]]ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ ವ್ರತದ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದರು. [[೧೯೧೪]]ರಲ್ಲಿ [[ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕ|ತಿಲಕರನ್ನು]] ಭೆಟ್ಟಿಯಾದರು. [[೧೯೨೦]] [[ಅಗಸ್ಟ್|ಅಗಸ್ಟದಲ್ಲಿ]] ಖಾದಿವ್ರತ ಕೈಗೊಂಡರು. [[ಹರಿಹರ]] ರೇಲ್ವೆ ಸ್ಟೇಶನ್ದಿಂದ ೫ ಕಿ.ಮಿ. ದೂರದಲ್ಲಿ, [[ತುಂಗಭದ್ರಾ]] ನದಿಯ ದಂಡೆಯ ಮೇಲೆ ಬಾಳಪ್ಪ ಎನ್ನುವ ತಮ್ಮ ಗೆಳೆಯರ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಆಶ್ರಮ ಕಟ್ಟಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅದಕ್ಕೆ “ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಆಶ್ರಮ” ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಯಿತು. [[೧೯೨೩]]ರಲ್ಲಿ ಈ ಆಶ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. [[೧೯೨೪]]ರಲ್ಲಿ [[ಸಾಬರಮತಿ]]ಗೆ ಹೋಗಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಜೊತೆಗೆ ಕೆಲ ದಿನ ಇದ್ದರು. [[೧೯೨೪]]ರಲ್ಲಿ [[ಬೆಳಗಾವಿ]]ಯಲ್ಲಿ [[ಕಾಂಗ್ರೆಸ್]] ಅಧಿವೇಶನ ನಡೆದಾಗ ಬಸವೇಶ್ವರ ಸೇವಾದಳ ಎನ್ನುವ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿ ಅಧಿವೇಶನದ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕಾರಣರಾದರು. ==ವಿಧಾಯಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ== [[೧೯೨೫]]ರಲ್ಲಿ ಮಂಜಪ್ಪನವರ ತಾಯಿ ತೀರಿಕೊಂಡರು. ಆಬಳಿಕ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಕರ್ನಾಟಕದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸಿದರು. ಗ್ರಾಮೋದ್ಧಾರದ ಅನೇಕ ವಿಧಾಯಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಿದರು. “ರಾಟಿ ಸಂಘ”ಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ನೈತಿಕ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. [[೧೯೨೭]]ರ [[ಮೇ]] ೧೩ರಂದು ಮಂಜಪ್ಪನವರು [[ಆಲಮಟ್ಟಿ]]ಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ ವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಔಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನಲ್ಲದೆ , ಜೀವನ ಶಿಕ್ಷಣ ಎನ್ನುವ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕೈಕಸಬುಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರೂ ಸಹ ಆನಂತರದ ತಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಣಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಇಂತಹದೆ ನಯೀ ತಾಲೀಮ ಎನ್ನುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರು. [[೧೯೩೦]]ರಲ್ಲಿ ಮಂಜಪ್ಪನವರು “ಉದ್ಯೋಗ” ಎನ್ನುವ ಮಾಸಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಹಾಗು ಮಕ್ಕಳ ಸಾಹಿತ್ಯಮಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. [[೧೯೩೧]]ರಲ್ಲಿ ಶರಣಸಂದೇಶ ಎನ್ನುವ ಮಾಸಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸತೊಡಗಿದರು. [[೧೯೩೪]]ರಲ್ಲಿ [[ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿ| ಗಾಂಧೀಜಿ]] [[ಕರ್ನಾಟಕ]]ಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಸುತ್ತಾಟದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು. [[೧೯೪೬]]ರಲ್ಲಿ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಪ್ರಗತಿ ಗ್ರಂಥಮಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. [[೧೯೪೭]] [[ಜನೆವರಿ]] ೩ರಂದು ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ನಿಧನರಾದರು. ==ಸಾಹಿತ್ಯ== ಹರ್ಡೀಕರ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಅನೇಕ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಹಾಗು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ಇಂತಿವೆ: * ಸ್ವಕರ್ತವ್ಯ ಸಿದ್ಧಾಂತ * ಬುದ್ಧಿಯ ಮಾತು * ವಾರದ ಮಲ್ಲಪ್ಪನವರ ಚರಿತ್ರೆ * ಸ್ತ್ರೀನೀತಿ ಸಂಗ್ರಹ * ಆರೋಗ್ಯ ಜೀವನ * ಬುದ್ಧ ಚರಿತ್ರೆ * ಗಾಂಧೀ ಚರಿತ್ರೆ * ರಾಮತೀರ್ಥರ ಉಪನ್ಯಾಸ * ಭಾರತೀಯರ ದೇಶಭಕ್ತಿ * ಬಸವ ಚರಿತ್ರೆ * ಆಧುನಿಕ ಜರ್ಮನಿ * ವೀರಶೈವ ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಣೆ * ಕೇರ ಹಾರ್ಡಿ * ಖಾದಿ * ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ * ಅಹಿಂಸೆ * ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಧರ್ಮ * ಬಸವ ಬೋಧಾಮೃತ * ಸುಬೋಧಸಾರ * ಎಚ್ಚತ್ತ ಹಿಂದುಸ್ಥಾನ * "ಕಳೆದ ನನ್ನ ೩೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಣಿಕೆ" ೧೯೩೬ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಇದು ಹರ್ಡೀಕರ ಮಂಜಪ್ಪನವರ ಆತ್ಮ ಚರಿತ್ರೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು '''ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಆತ್ಮ ಚರಿತ್ರೆಯ''' ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} ==ಹೊರಸಂಪರ್ಕಗಳು== *[http://lingayatreligion.com/K/HardekarManjappa.htm "ಕರ್ನಾಟಕ ಗಾಂಧಿ" ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ (1886-1947)], LingayatReligion.com *[https://web.archive.org/save/http://epapervijayavani.in/article.php?articleid=VVANI_BEN_20160702_9_3&r=57872 ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಹಾನ್ ಚೇತನ ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ], ವಿಜಯವಾಣಿ, ೦೨ಜುಲಾಯಿ೨೦೧೬ [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ]] [[ವರ್ಗ:ಸಾಹಿತಿಗಳು|ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ]] [[ವರ್ಗ:ಪತ್ರಕರ್ತರು|ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ]] [[ವರ್ಗ:ಸಮಾಜಸೇವಕರು|ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ]] [[ವರ್ಗ:ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು|ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ]] kv970w6h0t5exhwun4vszxz264z1yct 1113308 1113307 2022-08-10T23:51:32Z 2601:19B:C700:EFC0:8131:4844:73C7:43AD wikitext text/x-wiki '''ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ'''ನವರು [[ಕರ್ನಾಟಕ]]ದ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಂತೆ ಅನೇಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿರುವ ಸಮಾಜಸೇವಕರು. ಆಮೂಲಕ '''ಕರ್ನಾಟಕದ ಗಾಂಧಿ''' ಎಂದು ಹೆಸರಾಗಿದ್ದವರು. == ಹಿನ್ನಲೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ == [[೧೮೮೬]]ರ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೧೮ರಂದು [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ [[ಶಿರಸಿ]] ತಾಲೂಕಿನ [[ಬನವಾಸಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಬಡ ಕುಟುಂಬ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಇವರ ಅಣ್ಣನೆ ಇವರ ಪಾಲನೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಲ್ಲದೆ, ಇವರ ಎಲ್ಲ ಧ್ಯೇಯ ಸಾಧನೆಗಳಿಗೆ ಒತ್ತಾಸೆಯಾಗಿ ನಿಂತನು. ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಕಲಿತಿದ್ದು ಕೇವಲ ಕನ್ನಡ, ೭ನೆಯ ತರಗತಿಯವರೆಗೆ. ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದ [[ಇಂಗ್ಲಿಷ್]] ಕಲಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೂ ಸಹ ಅದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಗತಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ. [[೧೯೦೩]]ರಲ್ಲಿ ಮುಲ್ಕಿ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದ ಬಳಿಕ ಅವರು ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಹತ್ತಬೇಕಾಯಿತು. [[ಶಿರಸಿ]]ಯಲ್ಲಿ ತಾವು ಕಲಿತ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿಯೆ ಸಹಶಿಕ್ಷಕರಾದರು. [[೧೯೦೫]]ರಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶಾಲೆಯ ಏಕೋಪಾಧ್ಯಾಯರಾದರು. ==ಪತ್ರಿಕಾ ಜೀವನ== ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಅಂದಿನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ ವಾತಾವರಣದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಕ ವ್ರುತ್ತಿಗೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ಕೊಟ್ಟರು. ಇವರ ಅಣ್ಣನೂ ಸಹ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಟ್ಟರು. ಇವರಿಬ್ಬರೂ ಜೊತೆಯಾಗಿ [[೧೯೦೬]]ರ [[ಸಪ್ಟ್ಂಬರ್|ಸೆಪ್ಟಂಬರದಲ್ಲಿ]] "ಧನುರ್ಧಾರಿ" ಎನ್ನುವ ಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು [[ದಾವಣಗೆರೆ]]ಯಿಂದ ಪ್ರಕಟಿಸತೊಡಗಿದರು. ಈ ಪತ್ರಿಕೆಯು [[ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕ]]ರು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದಲ್ಲಿ ಹೊರಡಿಸುತ್ತಿದ್ದ [[ಮರಾಠಿ]] ಪತ್ರಿಕೆ [[ಕೇಸರಿ]]ಯ ಲೇಖನಗಳ [[ಕನ್ನಡ]] ಅನುವಾದವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಪತ್ರಿಕೆಯ ಉಗ್ರಧೋರಣೆಯನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡದ ಮುದ್ರಕರು ಬಾಡಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಪತ್ರಿಕೆ ನಿಂತುಹೋಯಿತು. [[೧೯೦೮]]ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಂತ ಮುದ್ರಣಯಂತ್ರ ಹೊಂದಿ ಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಆದರೆ [[೧೯೧೫]]ರಲ್ಲಿ ಧನುರ್ಧಾರಿ ಮತ್ತೆ ನಿಂತುಹೋಯಿತು. ==ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಆಶ್ರಮ== ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಯಕರಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದ ಮಂಜಪ್ಪನವರು [[೧೯೧೦]]ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ ವ್ರತದ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದರು. [[೧೯೧೪]]ರಲ್ಲಿ [[ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕ|ತಿಲಕರನ್ನು]] ಭೆಟ್ಟಿಯಾದರು. [[೧೯೨೦]] [[ಅಗಸ್ಟ್|ಅಗಸ್ಟದಲ್ಲಿ]] ಖಾದಿವ್ರತ ಕೈಗೊಂಡರು. [[ಹರಿಹರ]] ರೇಲ್ವೆ ಸ್ಟೇಶನ್ದಿಂದ ೫ ಕಿ.ಮಿ. ದೂರದಲ್ಲಿ, [[ತುಂಗಭದ್ರಾ]] ನದಿಯ ದಂಡೆಯ ಮೇಲೆ ಬಾಳಪ್ಪ ಎನ್ನುವ ತಮ್ಮ ಗೆಳೆಯರ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಆಶ್ರಮ ಕಟ್ಟಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅದಕ್ಕೆ “ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಆಶ್ರಮ” ಎಂದು ಹೆಸರಿಡಲಾಯಿತು. [[೧೯೨೩]]ರಲ್ಲಿ ಈ ಆಶ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. [[೧೯೨೪]]ರಲ್ಲಿ [[ಸಾಬರಮತಿ]]ಗೆ ಹೋಗಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಜೊತೆಗೆ ಕೆಲ ದಿನ ಇದ್ದರು. [[೧೯೨೪]]ರಲ್ಲಿ [[ಬೆಳಗಾವಿ]]ಯಲ್ಲಿ [[ಕಾಂಗ್ರೆಸ್]] ಅಧಿವೇಶನ ನಡೆದಾಗ ಬಸವೇಶ್ವರ ಸೇವಾದಳ ಎನ್ನುವ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿ ಅಧಿವೇಶನದ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಕಾರಣರಾದರು. ==ವಿಧಾಯಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ== [[೧೯೨೫]]ರಲ್ಲಿ ಮಂಜಪ್ಪನವರ ತಾಯಿ ತೀರಿಕೊಂಡರು. ಆಬಳಿಕ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಕರ್ನಾಟಕದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸಿದರು. ಗ್ರಾಮೋದ್ಧಾರದ ಅನೇಕ ವಿಧಾಯಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಿದರು. “ರಾಟಿ ಸಂಘ”ಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ನೈತಿಕ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. [[೧೯೨೭]]ರ [[ಮೇ]] ೧೩ರಂದು ಮಂಜಪ್ಪನವರು [[ಆಲಮಟ್ಟಿ]]ಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ ವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಔಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನಲ್ಲದೆ , ಜೀವನ ಶಿಕ್ಷಣ ಎನ್ನುವ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕೈಕಸಬುಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರೂ ಸಹ ಆನಂತರದ ತಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಣಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಇಂತಹದೆ ನಯೀ ತಾಲೀಮ ಎನ್ನುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರು. [[೧೯೩೦]]ರಲ್ಲಿ ಮಂಜಪ್ಪನವರು “ಉದ್ಯೋಗ” ಎನ್ನುವ ಮಾಸಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಹಾಗು ಮಕ್ಕಳ ಸಾಹಿತ್ಯಮಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. [[೧೯೩೧]]ರಲ್ಲಿ ಶರಣಸಂದೇಶ ಎನ್ನುವ ಮಾಸಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸತೊಡಗಿದರು. [[೧೯೩೪]]ರಲ್ಲಿ [[ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿ| ಗಾಂಧೀಜಿ]] [[ಕರ್ನಾಟಕ]]ಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಅವರ ಜೊತೆಗಿನ ಸುತ್ತಾಟದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು. [[೧೯೪೬]]ರಲ್ಲಿ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಪ್ರಗತಿ ಗ್ರಂಥಮಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. [[೧೯೪೭]] [[ಜನೆವರಿ]] ೩ರಂದು ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ನಿಧನರಾದರು. ==ಸಾಹಿತ್ಯ== ಹರ್ಡೀಕರ ಮಂಜಪ್ಪನವರು ಅನೇಕ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಹಾಗು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ಇಂತಿವೆ: * ಸ್ವಕರ್ತವ್ಯ ಸಿದ್ಧಾಂತ * ಬುದ್ಧಿಯ ಮಾತು * ವಾರದ ಮಲ್ಲಪ್ಪನವರ ಚರಿತ್ರೆ * ಸ್ತ್ರೀನೀತಿ ಸಂಗ್ರಹ * ಆರೋಗ್ಯ ಜೀವನ * ಬುದ್ಧ ಚರಿತ್ರೆ * ಗಾಂಧೀ ಚರಿತ್ರೆ * ರಾಮತೀರ್ಥರ ಉಪನ್ಯಾಸ * ಭಾರತೀಯರ ದೇಶಭಕ್ತಿ * ಬಸವ ಚರಿತ್ರೆ * ಆಧುನಿಕ ಜರ್ಮನಿ * ವೀರಶೈವ ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಣೆ * ಕೇರ ಹಾರ್ಡಿ * ಖಾದಿ * ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ * ಅಹಿಂಸೆ * ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಧರ್ಮ * ಬಸವ ಬೋಧಾಮೃತ * ಸುಬೋಧಸಾರ * ಎಚ್ಚತ್ತ ಹಿಂದುಸ್ಥಾನ * "ಕಳೆದ ನನ್ನ ೩೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಣಿಕೆ" ೧೯೩೬ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಇದು ಹರ್ಡೀಕರ ಮಂಜಪ್ಪನವರ ಆತ್ಮ ಚರಿತ್ರೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು '''ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಆತ್ಮ ಚರಿತ್ರೆಯ''' ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} ==ಹೊರಸಂಪರ್ಕಗಳು== *[http://lingayatreligion.com/K/HardekarManjappa.htm "ಕರ್ನಾಟಕ ಗಾಂಧಿ" ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ (1886-1947)], LingayatReligion.com *[https://web.archive.org/save/http://epapervijayavani.in/article.php?articleid=VVANI_BEN_20160702_9_3&r=57872 ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಹಾನ್ ಚೇತನ ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ], ವಿಜಯವಾಣಿ, ೦೨ಜುಲಾಯಿ೨೦೧೬ [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ]] [[ವರ್ಗ:ಸಾಹಿತಿಗಳು|ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ]] [[ವರ್ಗ:ಪತ್ರಕರ್ತರು|ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ]] [[ವರ್ಗ:ಸಮಾಜಸೇವಕರು|ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ]] [[ವರ್ಗ:ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು|ಹರ್ಡೇಕರ ಮಂಜಪ್ಪ]] 4rfp67hisjx1r7iedd0yqytx0n1jxqg 0 13210 1113296 1095888 2022-08-10T13:52:57Z 106.206.110.221 9008021294 ನಿ೦ಗಪ ಪ ಬಿಲಕಾರ ಹ೦ದಿಗು೦ದ wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian Jurisdiction |native_name = ರಾಮದುರ್ಗ |type =ಪಟ್ಟಣ |latd = 15.95 | longd = 75.3 |locator_position = right |state_name = ಕರ್ನಾಟಕ |district = [[ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆ|ಬೆಳಗಾವಿ]] |leader_title = |leader_name = |altitude = ೫೭೦ |population_as_of = ೨೦೦೧ |population_total = ೩೧೮೩೦ |population_density = ೮೯೧.೯೭ |area_magnitude= ಚದರ ಕಿ.ಮಿ |area_total = ೩.೫೭ |area_telephone = ೯೧ (೦) ೮೩೩೫೨ ಕಟಗೊಳ ಗ್ರಾಮ ಫೋನ್ ನಂಬರ್ |postal_code = ೫೯೧ ೧೨೩ |vehicle_code_range = ಕೆಎ-೨೨ |vehicle_code_range_Ramdurg = ಕೆಎ - 69 |pincod3 = ೫೯೧೧೨೩ |sex_ratio = |unlocode = |website = |footnotes = |website = [http://www.belgaum.nic.in/MapsofBelgaumDistrict/ramdurga.html ರಾಮದುರ್ಗ ತಾಲೂಕ ಭೂಪಟ] }} ಇದು [[ಬೆಳಗಾವಿ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ತಾಲೂಕು ಕೇಂದ್ರ.ರಾಮದುರ್ಗ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾರೆ ೧೨೮ ಹಳ್ಳಿಗಳಿದ್ದು, ರಾಮದುರ್ಗವು ಸಾಕಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿದೆ.ಇಲ್ಲಿನ ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಗೊಡಚಿ ಗ್ರಾಮದ ಶ್ರೀ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ತೊರಗಲ್ ಗ್ರಾಮದ ಭೂತನಾತೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ತುಂಬಾ ಪ್ರಸಿದ್ದಿ ಹೊಂದಿದ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಾಗಿವೆ. ತಾಲೂಕಿನ ಕಿತ್ತೂರ ಗ್ರಾಮದ ಕಂಬಳಿಗಳು ಪ್ರಸಿದ್ದಿ ಇವೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ [[ಕೊಳ್ಳ]]ಗಳಿಗೂ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ತಾಲೂಕು ಇದಾಗಿದೆ.[[ರಾಮದುರ್ಗ]] ತಾಲೂಕಿನ [[ಸುರೇಬಾನ]] ಗ್ರಾಮದ ಹತ್ತಿರ ಇರುವ ಶಬರಿಕೊಳ್ಳ ಮತ್ತು ಸಿದ್ದೇಶ್ವರಕೊಳ್ಳ ನೊಡಲು ಸುಂದರ ಸ್ಥಳಗಳು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಮುಳ್ಳೂರಿನ ಬಳಿಯ [[ರಾಮತೀರ್ಥ ಕೊಳ್ಳ]], ರಾಮದುರ್ಗದ ಹೂವಿನ ಕೊಳ್ಳ, ಈಶ್ವರಪ್ಪನ ಕೊಳ್ಳ, ಹಳೆ ತೊರಗಲ್ನ ಮೇಗುಂಡೇಶ್ವರಕೊಳ್ಳ, ಇಡಗಲ್ ಗ್ರಾಮದ ಪಡಿಯಪ್ಪನ ಕೊಳ್ಳ ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೊಳ್ಳಗಳಾಗಿದ್ದು ಕೊಳ್ಳಗಳ ತಾಲೂಕು ಎಂದರೂ ತಪ್ಪಾಗಲಾರದು. ರಾಮದುರ್ಗ ಪಟ್ಟಣವು ಮಲಪ್ರಭಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಹಳೆ ಸೇತುವೆಯ ನದಿ ತೀರದಲ್ಲಿ [[ರಾಮದುರ್ಗ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ದ ಪುರಾತನ ಕಾಲದ ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ಇದೆ. ೨೦೦೧ ಜನಗಣತಿ ಪ್ರಕಾರ ರಾಮದುರ್ಗದ ಜನ ಸಂಖ್ಯೆ ೩೧೮೨೨. ==ರಾಮದುರ್ಗ ತಾಲೂಕಿನ ಹಳ್ಳಿಗಳು== ೦೧) [[ರಾಮದುರ್ಗ ಪಟ್ಟಣ]] ೦೨) [[ಅವರಾದಿ]] ೦೩) [[ಸಂಗಳ]] ೦೪) [[ಸುರೇಬಾನ]] ೦೫) [[ಕಲಹಾಳ]] ೦೬) [[ಚಿಕ್ಕೊಪ್ಪ ಎಸ್. ಕೆ.]] ೦೭) [[ರೇವಡಿಕೊಪ್ಪ]] ೦೮) [[ಕಿತ್ತೂರ]] ೦೯) [[ಮುದೇನಕೊಪ್ಪ]] ೧೦) [[ಕಡ್ಲಿಕೊಪ್ಪ]] ೧೧) [[ಮುಳ್ಳೂರ]] ೧೨) [[ಕಲ್ಲೂರ]] ೧೩) [[ಜಾಲಿಕಟ್ಟಿ]] ೧೪) [[ಲಕನಾಯಕನಕೊಪ್ಪ]] ೧೫) [[ರಂಕಲಕೊಪ್ಪ]] ೧೬) [[ತುರನೂರ]] ೧೭) [[ಕಿಲಬನೂರ]] ೧೮) [[ದೊಡಮಂಗಡಿ]] ೧೯) [[ಚಿಚಖಂಡಿ]] ೨೦) [[ಘಟಕನೂರ]] ೨೧) [[ಕೊಳಚಿ]] ೨೨) [[ಹುಲಿಗೊಪ್ಪ]] ೨೩) [[ಗೊಣ್ಣಾಗರ]] ೨೪) [[ಮಾರಡಗಿ]] ೨೫) [[ಹಂಪಿಹೊಳಿ]] ೨೬) [[ಹಲಗತ್ತಿ]] ೨೭) [[ಮುದಕವಿ]] ೨೮) [[ಕರಡಿಗುಡ್ಡ]] ೨೯) [[ಎಂ. ತಿಮ್ಮಾಪೂರ]] ೩೦) [[ಎಂ. ಖಾನಾಪೂರ]] ೩೧) [[ಹೊಸಕೇರಿ]] ೩೨) [[ಇಡಗಲ್]] ೩೩) [[ಲಿಂಗದಾಳ]] ೩೪) [[ಹಿರೇಮೂಲಂಗಿ]] ೩೫) [[ಚಿಕ್ಕಮೂಲಂಗಿ]] ೩೬) [[ಚಿಕ್ಕಹಂಪಿಹೊಳಿ]] ೩೭) [[ಚಿಕ್ಕತಡಸಿ]] ೩೮) [[ಹಿರೇತಡಸಿ]] ೩೯) [[ಬೆನ್ನೂರ]] ೪೦) [[ಶಿವರಾಜಪುರ]] ೪೧) [[ಮನಿಹಾಳ]] ೪೨) [[ಮುದೇನೂರ]] ೪೩) [[ಕಲ್ಮಡ]] ೪೪) [[ಕೃಷ್ಣಾ ನಗರ (ಕಲ್ಮಡ ಡಿ.ಎಲ್‌.ಟಿ.)]] ೪೫) [[ಕೃಷ್ಣಾ ನಗರ-II (ಕಲ್ಮಡ ಡಿ.ಎಲ್‌.ಟಿ]] ೪೬) [[ಹಣಮಾಪೂರ]] ೪೭) [[ಕಲ್ಲಾಪೂರ]] ೪೮) [[ಉಮತಾರ]] ೪೯) [[ನಂದಿಹಾಳ]] ೫೦) [[ತಿಮ್ಮಾಪೂರ (ಸಾದಲತ್ತ ಅನವಲ)]] ೫೧) [[ಆನೆಗುದ್ದಿ]] ೫೨) [[ಶಿರಸಾಪೂರ (ಚೆನ್ನಾಪೂರ ಎಸ್.ಎಲ್.ಟಿ.)]] ೫೩) [[ಚೇತನಗ (ಚೆನ್ನಾಪೂರ ಡಿ.ಎಲ್.ಟಿ.)]] ೫೪) [[ಚನ್ನಾಪೂರ]] ೫೫) [[ಬಟಕುರ್ಕಿ]] ೫೬) [[ಸೋಮಾಪೂರ (ಬಟಕುರ್ಕಿ ಎಸ್.ಟಿ.)]] ೫೭) [[ನಾಗನೂರ (ಎಲ್.ಟಿ.)]] ೫೮) [[ನಾಗನೂರ]] ೫೯) [[ಸೊಪ್ಪಡ್ಲ]] ೬೦) [[ಓಬಳಾಪೂರ]] ೬೧) [[ಗೋಕುಲನಗರ (ಓಬಳಾಪೂರ ಎಸ್.ಎಲ್.ಟಿ.)]] ೬೨) [[ರಾಮನಗರ (ಓಬಳಾಪೂರ ಡಿ.ಎಲ್.ಟಿ.]] ೬೩) [[ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ನಗರ ಓಬಳಾಪೂರ (ಎಸ್.ಎಲ್.ಟಿ.)]] ೬೪) [[ದಾಡಿಬಾವಿ ತಾಂಡಾ]] ೬೫) [[ದಾಡಿಬಾವಿ]] ==ಧಾರ್ಮಿಕ== ''ಮೊದಲಿನಿಂದಲೂ ರಾಮದುರ್ಗ ತಾಲೂಕು ಧಾರ್ಮಿಕತೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ತಾಲೂಕುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೂ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಬದಾಮಿ ಚಾಲುಕ್ಯರು, ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರೂ, ಕಲ್ಯಾಣದ ಚಾಲುಕ್ಯರು, ಆದಿಲ್ ಷಾಹಿಗಳು, ಮರಾಠರು ಮುಂತಾದವರು ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಅದ್ಭುತ ವಾಸ್ತು ಶಿಲ್ಪ ರಚಿತ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಮಸೀದಿಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. '' '''ರಾಮದುರ್ಗ ತಾಲೂಕಿನ ಪ್ರಮುಖ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು''' ೧. ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ೨. ಶ್ರೀ ಜಾನಕಿ ರಾಮೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ೩. ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಮಠ ೪. ಶ್ರೀ ಶಂಕರ ಮಠ ೫. ಶ್ರೀ ವಿಠ್ಠಲ ಹರಿಮಂದಿರ ೬. ಶ್ರೀ ಹನುಮಾನ್ ಮಂದಿರ ೭. ಶ್ರೀ ಬನಶಂಕರಿ ಮಂದಿರ ೮. ಶ್ರೀ ಫಲಹಾರೇಶ್ವರ ಮಠ ೯. ಶ್ರೀ ಬನಶಂಕರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೦. ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೧. ಶ್ರೀ ಸಂಕಮ್ಮಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೨. ಶ್ರೀ ಆದಿಶಕ್ತಿ ದ್ಯಾಮವ್ವ ದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೩. ಶ್ರೀ ಆದಿಶಕ್ತಿ ದುರ್ಗಾಮಾತಾ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೪. ಶ್ರೀ ಅಂಬಾಭವಾನಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೫. ಶ್ರೀ ಮಲ್ಲಮ್ಮಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೬. ಶ್ರೀ ಗಣಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೭. ಶ್ರೀ ಎಚ್ಚರಪ್ಪಜ್ಜನ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೮. ಶ್ರೀ ಶಂಕರಲಿಂಗ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೯. ಶ್ರೀ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ೨೦. ಶ್ರೀ ರಾಚಣ್ಣಾ ದೇವಸ್ಥಾನ ೨೧. ಶ್ರೀ ನಾಗರಾಜ ದೇವಸ್ಥಾನ ==ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ== *ಗೊಡಚಿ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ ಜಾತ್ರೆಯು (ಡಿಸೆ೦ಬರ್) ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಜರುಗುತ್ತದೆ. *ಗೊಡಚಿ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ- [[ಗೊಡಚಿ]] *ಶಭರಿಕೊಳ್ಳ ಮತ್ತು ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಕೊಳ್ಳ - [[ಸುರೇಬಾನ]] *ಇಡಗಲ್ಲ ಪಡಿಯಪ್ಪಾ ದೇವಾಲಯ [[ಇಡಗಲ್ಲ ]] *ಮಧುಕೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ [[ಸಂಗಳ ]] *ಸುನ್ನಾಳ ಶ್ರೀ ಧೀರ ಮಾರುತಿ ದೇವಸ್ತಾನ [ರಾಮದುಗಱ ತಾಲ್ಲುಕ] *ಅವರಾದಿ ಶ್ರೀ ಫಲಹಾರೇಶ್ವರ ಮಠ *[[ಮುದೇನೂರು]] ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನಾರಾಯಣ,ದೇವಾಲಯ ==ಸಮೀಪದ ಸ್ಥಳಗಳು== ಅವರಾದಿ ಖಾನಫೇಟ, ತೋರಗಲ, ಬುದುನೂರ, ಬಟಕುರ್ಕಿ, ಕಡಕೋಳ ಸುರೇಬಾನ, ಸುರೇಬಾನ, ಚಂದ್ರಗಿರಿ, ಮತ್ತು ಮುದಕವಿ ಹತ್ತಿರದ ಸ್ಥಳಗಳು. *ಗೊಡಚಿ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ, [[ಗೊಡಚಿ]] *ಶಭರಿಕೊಳ್ಳ ಮತ್ತು ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಕೊಳ್ಳ, [[ಸುರೇಬಾನ]] *ಶ್ರೀ ಫಲಹಾರೇಶ್ವರ ಮಠ, ಅವರಾದಿ *ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ-ನಾರಾಯಣ ದೇವಾಲಯ, ಮೂದೇನುರ ==ಪ್ರವಾಸ== *ಶ್ರೀರಾಮೇಶ್ವರಲಿಂಗ ದೇವಸ್ಥಾನ, [[ಶಿವಗಿರಿ ರಾಮದುರ್ಗ]] - ಅಶೋಕವನ *ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನಾರಾಯಣ ದೇವಾಲಯ ಮುದೇನೂರು *ಗೊಡಚಿ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ- [[ಗೊಡಚಿ]] *ಶ್ರೀ ಫಲಹಾರೇಶ್ವರ ಮಠ - ಅವರಾದಿ *ಶ್ರೀ ಶಬರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ [[ಶಬರಿಕೊಳ್ಳ]] [[ಸುರೇಬಾನ]] *ಶ್ರೀ ಸಿದ್ಧೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ [[ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಕೊಳ್ಳ]] - [[ಸುರೇಬಾನ]] *[[ಶ್ರೀ ರೇಣುಕಾದೇವಿ ಯಲ್ಲಮ್ಮ]] [[ಯಲ್ಲಮ್ಮನ ಗುಡ್ಡ]]- [[ಸವದತ್ತಿ]] *ರಾಮದುರ್ಗ ತಾಲೂಕಿನ ತೊರಗಲ್ ಗ್ರಾಮವು ಒಂದು ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ-ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ದ ಏಳು ಸುತ್ತಿನ ಕೋಟೆ ಮತ್ತು ಭೂತನಾಥ ದೇವಾಲಯಗಳು ಜೊತೆಗೆ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಸ್ಥಳಗಳು ಪ್ರವಾಸಿ ಸ್ಥಳಗಳಾಗಿವೆ. ಇದರ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಶೇ‌‌ಷತೆಯೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿಯ ಮಹಾರಾಜರು ಇನ್ನೂ ವಾಸವಾಗಿದ್ದಾರೆ. ==ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಹಾಗೂ ಬಂದರು== ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಹಾಗೂ ಬೆಳಗಾವಿ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ. ಬೆಳಗಾವಿ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ==ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ== # ಕುದುರೆ ಬೈಲ್, ರಾಮದುರ್ಗ # ಬಸವೆಶ್ವರ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, ರಾಮದುರ್ಗ # ಸಾಯಿ ಮೈದಾನ, ರಾಮದುರ್ಗ # ಎಂ.ಎಲ್.ಬಿ.ಸಿ. ಮೈದಾನ, ರಾಮದುರ್ಗ # ಕ್ರೀಡಾಶಾಲೆ, ಚಂದರಗಿ [[ವರ್ಗ:ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆ]] [[ವರ್ಗ: ಪಕ್ಷಿಧಾಮಗಳು]] mwa3hhkbe9i1we0ygnziymcw79tdgnc 1113347 1113296 2022-08-11T10:26:59Z ~aanzx 72368 Reverted 1 edit by [[Special:Contributions/106.206.110.221|106.206.110.221]] ([[User talk:106.206.110.221|talk]]) (TwinkleGlobal) wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian Jurisdiction |native_name = ರಾಮದುರ್ಗ |type =ಪಟ್ಟಣ |latd = 15.95 | longd = 75.3 |locator_position = right |state_name = ಕರ್ನಾಟಕ |district = [[ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆ|ಬೆಳಗಾವಿ]] |leader_title = |leader_name = |altitude = ೫೭೦ |population_as_of = ೨೦೦೧ |population_total = ೩೧೮೩೦ |population_density = ೮೯೧.೯೭ |area_magnitude= ಚದರ ಕಿ.ಮಿ |area_total = ೩.೫೭ |area_telephone = ೯೧ (೦) ೮೩೩೫೨ |postal_code = ೫೯೧ ೧೨೩ |vehicle_code_range = ಕೆಎ-೨೨ |vehicle_code_range_Ramdurg = ಕೆಎ - 69 |pincod3 = ೫೯೧೧೨೩ |sex_ratio = |unlocode = |website = |footnotes = |website = [http://www.belgaum.nic.in/MapsofBelgaumDistrict/ramdurga.html ರಾಮದುರ್ಗ ತಾಲೂಕ ಭೂಪಟ] }} ಇದು [[ಬೆಳಗಾವಿ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ತಾಲೂಕು ಕೇಂದ್ರ.ರಾಮದುರ್ಗ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾರೆ ೧೨೮ ಹಳ್ಳಿಗಳಿದ್ದು, ರಾಮದುರ್ಗವು ಸಾಕಷ್ಟು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿದೆ.ಇಲ್ಲಿನ ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಗೊಡಚಿ ಗ್ರಾಮದ ಶ್ರೀ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ತೊರಗಲ್ ಗ್ರಾಮದ ಭೂತನಾತೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ತುಂಬಾ ಪ್ರಸಿದ್ದಿ ಹೊಂದಿದ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಾಗಿವೆ. ತಾಲೂಕಿನ ಕಿತ್ತೂರ ಗ್ರಾಮದ ಕಂಬಳಿಗಳು ಪ್ರಸಿದ್ದಿ ಇವೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ [[ಕೊಳ್ಳ]]ಗಳಿಗೂ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ತಾಲೂಕು ಇದಾಗಿದೆ.[[ರಾಮದುರ್ಗ]] ತಾಲೂಕಿನ [[ಸುರೇಬಾನ]] ಗ್ರಾಮದ ಹತ್ತಿರ ಇರುವ ಶಬರಿಕೊಳ್ಳ ಮತ್ತು ಸಿದ್ದೇಶ್ವರಕೊಳ್ಳ ನೊಡಲು ಸುಂದರ ಸ್ಥಳಗಳು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಮುಳ್ಳೂರಿನ ಬಳಿಯ [[ರಾಮತೀರ್ಥ ಕೊಳ್ಳ]], ರಾಮದುರ್ಗದ ಹೂವಿನ ಕೊಳ್ಳ, ಈಶ್ವರಪ್ಪನ ಕೊಳ್ಳ, ಹಳೆ ತೊರಗಲ್ನ ಮೇಗುಂಡೇಶ್ವರಕೊಳ್ಳ, ಇಡಗಲ್ ಗ್ರಾಮದ ಪಡಿಯಪ್ಪನ ಕೊಳ್ಳ ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೊಳ್ಳಗಳಾಗಿದ್ದು ಕೊಳ್ಳಗಳ ತಾಲೂಕು ಎಂದರೂ ತಪ್ಪಾಗಲಾರದು. ರಾಮದುರ್ಗ ಪಟ್ಟಣವು ಮಲಪ್ರಭಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಹಳೆ ಸೇತುವೆಯ ನದಿ ತೀರದಲ್ಲಿ [[ರಾಮದುರ್ಗ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ದ ಪುರಾತನ ಕಾಲದ ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ಇದೆ. ೨೦೦೧ ಜನಗಣತಿ ಪ್ರಕಾರ ರಾಮದುರ್ಗದ ಜನ ಸಂಖ್ಯೆ ೩೧೮೨೨. ==ರಾಮದುರ್ಗ ತಾಲೂಕಿನ ಹಳ್ಳಿಗಳು== ೦೧) [[ರಾಮದುರ್ಗ ಪಟ್ಟಣ]] ೦೨) [[ಅವರಾದಿ]] ೦೩) [[ಸಂಗಳ]] ೦೪) [[ಸುರೇಬಾನ]] ೦೫) [[ಕಲಹಾಳ]] ೦೬) [[ಚಿಕ್ಕೊಪ್ಪ ಎಸ್. ಕೆ.]] ೦೭) [[ರೇವಡಿಕೊಪ್ಪ]] ೦೮) [[ಕಿತ್ತೂರ]] ೦೯) [[ಮುದೇನಕೊಪ್ಪ]] ೧೦) [[ಕಡ್ಲಿಕೊಪ್ಪ]] ೧೧) [[ಮುಳ್ಳೂರ]] ೧೨) [[ಕಲ್ಲೂರ]] ೧೩) [[ಜಾಲಿಕಟ್ಟಿ]] ೧೪) [[ಲಕನಾಯಕನಕೊಪ್ಪ]] ೧೫) [[ರಂಕಲಕೊಪ್ಪ]] ೧೬) [[ತುರನೂರ]] ೧೭) [[ಕಿಲಬನೂರ]] ೧೮) [[ದೊಡಮಂಗಡಿ]] ೧೯) [[ಚಿಚಖಂಡಿ]] ೨೦) [[ಘಟಕನೂರ]] ೨೧) [[ಕೊಳಚಿ]] ೨೨) [[ಹುಲಿಗೊಪ್ಪ]] ೨೩) [[ಗೊಣ್ಣಾಗರ]] ೨೪) [[ಮಾರಡಗಿ]] ೨೫) [[ಹಂಪಿಹೊಳಿ]] ೨೬) [[ಹಲಗತ್ತಿ]] ೨೭) [[ಮುದಕವಿ]] ೨೮) [[ಕರಡಿಗುಡ್ಡ]] ೨೯) [[ಎಂ. ತಿಮ್ಮಾಪೂರ]] ೩೦) [[ಎಂ. ಖಾನಾಪೂರ]] ೩೧) [[ಹೊಸಕೇರಿ]] ೩೨) [[ಇಡಗಲ್]] ೩೩) [[ಲಿಂಗದಾಳ]] ೩೪) [[ಹಿರೇಮೂಲಂಗಿ]] ೩೫) [[ಚಿಕ್ಕಮೂಲಂಗಿ]] ೩೬) [[ಚಿಕ್ಕಹಂಪಿಹೊಳಿ]] ೩೭) [[ಚಿಕ್ಕತಡಸಿ]] ೩೮) [[ಹಿರೇತಡಸಿ]] ೩೯) [[ಬೆನ್ನೂರ]] ೪೦) [[ಶಿವರಾಜಪುರ]] ೪೧) [[ಮನಿಹಾಳ]] ೪೨) [[ಮುದೇನೂರ]] ೪೩) [[ಕಲ್ಮಡ]] ೪೪) [[ಕೃಷ್ಣಾ ನಗರ (ಕಲ್ಮಡ ಡಿ.ಎಲ್‌.ಟಿ.)]] ೪೫) [[ಕೃಷ್ಣಾ ನಗರ-II (ಕಲ್ಮಡ ಡಿ.ಎಲ್‌.ಟಿ]] ೪೬) [[ಹಣಮಾಪೂರ]] ೪೭) [[ಕಲ್ಲಾಪೂರ]] ೪೮) [[ಉಮತಾರ]] ೪೯) [[ನಂದಿಹಾಳ]] ೫೦) [[ತಿಮ್ಮಾಪೂರ (ಸಾದಲತ್ತ ಅನವಲ)]] ೫೧) [[ಆನೆಗುದ್ದಿ]] ೫೨) [[ಶಿರಸಾಪೂರ (ಚೆನ್ನಾಪೂರ ಎಸ್.ಎಲ್.ಟಿ.)]] ೫೩) [[ಚೇತನಗ (ಚೆನ್ನಾಪೂರ ಡಿ.ಎಲ್.ಟಿ.)]] ೫೪) [[ಚನ್ನಾಪೂರ]] ೫೫) [[ಬಟಕುರ್ಕಿ]] ೫೬) [[ಸೋಮಾಪೂರ (ಬಟಕುರ್ಕಿ ಎಸ್.ಟಿ.)]] ೫೭) [[ನಾಗನೂರ (ಎಲ್.ಟಿ.)]] ೫೮) [[ನಾಗನೂರ]] ೫೯) [[ಸೊಪ್ಪಡ್ಲ]] ೬೦) [[ಓಬಳಾಪೂರ]] ೬೧) [[ಗೋಕುಲನಗರ (ಓಬಳಾಪೂರ ಎಸ್.ಎಲ್.ಟಿ.)]] ೬೨) [[ರಾಮನಗರ (ಓಬಳಾಪೂರ ಡಿ.ಎಲ್.ಟಿ.]] ೬೩) [[ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ನಗರ ಓಬಳಾಪೂರ (ಎಸ್.ಎಲ್.ಟಿ.)]] ೬೪) [[ದಾಡಿಬಾವಿ ತಾಂಡಾ]] ೬೫) [[ದಾಡಿಬಾವಿ]] ==ಧಾರ್ಮಿಕ== ''ಮೊದಲಿನಿಂದಲೂ ರಾಮದುರ್ಗ ತಾಲೂಕು ಧಾರ್ಮಿಕತೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ತಾಲೂಕುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೂ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಬದಾಮಿ ಚಾಲುಕ್ಯರು, ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರೂ, ಕಲ್ಯಾಣದ ಚಾಲುಕ್ಯರು, ಆದಿಲ್ ಷಾಹಿಗಳು, ಮರಾಠರು ಮುಂತಾದವರು ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಅದ್ಭುತ ವಾಸ್ತು ಶಿಲ್ಪ ರಚಿತ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಮಸೀದಿಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. '' '''ರಾಮದುರ್ಗ ತಾಲೂಕಿನ ಪ್ರಮುಖ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು''' ೧. ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ೨. ಶ್ರೀ ಜಾನಕಿ ರಾಮೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ೩. ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಮಠ ೪. ಶ್ರೀ ಶಂಕರ ಮಠ ೫. ಶ್ರೀ ವಿಠ್ಠಲ ಹರಿಮಂದಿರ ೬. ಶ್ರೀ ಹನುಮಾನ್ ಮಂದಿರ ೭. ಶ್ರೀ ಬನಶಂಕರಿ ಮಂದಿರ ೮. ಶ್ರೀ ಫಲಹಾರೇಶ್ವರ ಮಠ ೯. ಶ್ರೀ ಬನಶಂಕರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೦. ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೧. ಶ್ರೀ ಸಂಕಮ್ಮಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೨. ಶ್ರೀ ಆದಿಶಕ್ತಿ ದ್ಯಾಮವ್ವ ದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೩. ಶ್ರೀ ಆದಿಶಕ್ತಿ ದುರ್ಗಾಮಾತಾ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೪. ಶ್ರೀ ಅಂಬಾಭವಾನಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೫. ಶ್ರೀ ಮಲ್ಲಮ್ಮಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೬. ಶ್ರೀ ಗಣಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೭. ಶ್ರೀ ಎಚ್ಚರಪ್ಪಜ್ಜನ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೮. ಶ್ರೀ ಶಂಕರಲಿಂಗ ದೇವಸ್ಥಾನ ೧೯. ಶ್ರೀ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ೨೦. ಶ್ರೀ ರಾಚಣ್ಣಾ ದೇವಸ್ಥಾನ ೨೧. ಶ್ರೀ ನಾಗರಾಜ ದೇವಸ್ಥಾನ ==ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ== *ಗೊಡಚಿ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ ಜಾತ್ರೆಯು (ಡಿಸೆ೦ಬರ್) ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಜರುಗುತ್ತದೆ. *ಗೊಡಚಿ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ- [[ಗೊಡಚಿ]] *ಶಭರಿಕೊಳ್ಳ ಮತ್ತು ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಕೊಳ್ಳ - [[ಸುರೇಬಾನ]] *ಇಡಗಲ್ಲ ಪಡಿಯಪ್ಪಾ ದೇವಾಲಯ [[ಇಡಗಲ್ಲ ]] *ಮಧುಕೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ [[ಸಂಗಳ ]] *ಸುನ್ನಾಳ ಶ್ರೀ ಧೀರ ಮಾರುತಿ ದೇವಸ್ತಾನ [ರಾಮದುಗಱ ತಾಲ್ಲುಕ] *ಅವರಾದಿ ಶ್ರೀ ಫಲಹಾರೇಶ್ವರ ಮಠ *[[ಮುದೇನೂರು]] ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನಾರಾಯಣ,ದೇವಾಲಯ ==ಸಮೀಪದ ಸ್ಥಳಗಳು== ಅವರಾದಿ ಖಾನಫೇಟ, ತೋರಗಲ, ಬುದುನೂರ, ಬಟಕುರ್ಕಿ, ಕಡಕೋಳ ಸುರೇಬಾನ, ಸುರೇಬಾನ, ಚಂದ್ರಗಿರಿ, ಮತ್ತು ಮುದಕವಿ ಹತ್ತಿರದ ಸ್ಥಳಗಳು. *ಗೊಡಚಿ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ, [[ಗೊಡಚಿ]] *ಶಭರಿಕೊಳ್ಳ ಮತ್ತು ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಕೊಳ್ಳ, [[ಸುರೇಬಾನ]] *ಶ್ರೀ ಫಲಹಾರೇಶ್ವರ ಮಠ, ಅವರಾದಿ *ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ-ನಾರಾಯಣ ದೇವಾಲಯ, ಮೂದೇನುರ ==ಪ್ರವಾಸ== *ಶ್ರೀರಾಮೇಶ್ವರಲಿಂಗ ದೇವಸ್ಥಾನ, [[ಶಿವಗಿರಿ ರಾಮದುರ್ಗ]] - ಅಶೋಕವನ *ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನಾರಾಯಣ ದೇವಾಲಯ ಮುದೇನೂರು *ಗೊಡಚಿ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ- [[ಗೊಡಚಿ]] *ಶ್ರೀ ಫಲಹಾರೇಶ್ವರ ಮಠ - ಅವರಾದಿ *ಶ್ರೀ ಶಬರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ [[ಶಬರಿಕೊಳ್ಳ]] [[ಸುರೇಬಾನ]] *ಶ್ರೀ ಸಿದ್ಧೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ [[ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಕೊಳ್ಳ]] - [[ಸುರೇಬಾನ]] *[[ಶ್ರೀ ರೇಣುಕಾದೇವಿ ಯಲ್ಲಮ್ಮ]] [[ಯಲ್ಲಮ್ಮನ ಗುಡ್ಡ]]- [[ಸವದತ್ತಿ]] *ರಾಮದುರ್ಗ ತಾಲೂಕಿನ ತೊರಗಲ್ ಗ್ರಾಮವು ಒಂದು ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ-ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ದ ಏಳು ಸುತ್ತಿನ ಕೋಟೆ ಮತ್ತು ಭೂತನಾಥ ದೇವಾಲಯಗಳು ಜೊತೆಗೆ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಸ್ಥಳಗಳು ಪ್ರವಾಸಿ ಸ್ಥಳಗಳಾಗಿವೆ. ಇದರ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಶೇ‌‌ಷತೆಯೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿಯ ಮಹಾರಾಜರು ಇನ್ನೂ ವಾಸವಾಗಿದ್ದಾರೆ. ==ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಹಾಗೂ ಬಂದರು== ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಹಾಗೂ ಬೆಳಗಾವಿ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ. ಬೆಳಗಾವಿ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ. ==ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ== # ಕುದುರೆ ಬೈಲ್, ರಾಮದುರ್ಗ # ಬಸವೆಶ್ವರ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ, ರಾಮದುರ್ಗ # ಸಾಯಿ ಮೈದಾನ, ರಾಮದುರ್ಗ # ಎಂ.ಎಲ್.ಬಿ.ಸಿ. ಮೈದಾನ, ರಾಮದುರ್ಗ # ಕ್ರೀಡಾಶಾಲೆ, ಚಂದರಗಿ [[ವರ್ಗ:ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆ]] [[ವರ್ಗ: ಪಕ್ಷಿಧಾಮಗಳು]] p8rcxyt956lyxm47lgv80ptrdqirov5 0 22502 1113301 1103856 2022-08-10T16:08:18Z 2401:4900:499E:BBCD:3EDF:D6D7:2D3A:29D9 /* ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಕ್ರಮ */ wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:coaltub.png|right|frame|19 ಶತಮಾನದ ಪೂರ್ವಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟನ್ನ ಲ್ಲಿ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರ ವಿರುದ್ಧದ ಮೊದಲನೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾಯಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.9 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಬಿಡುತ್ತಿರಲ್ಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು 18 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರಿಗೆ ದಿನವೊಂದಕ್ಕೆ ದುಡಿಮೆಯನ್ನು 12 ಘಂಟೆಗಳಿಗೆ ಮಿತಿಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.<ref>ದಿ ಲೈಫ್ ಆಫ್ ಇನ್ದುಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ವರ್ಕರ್ ಇನ್ ನೈನ್ಟೀಂತ್ ಸೆಂಚುರಿ ಇಂಗ್ಲಂಡ್ ಲೌರ ಡೆಲ್ ಕೋಲ್, ಪಶ್ಚಿಮ ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ</ref>]] [[ಮಕ್ಕಳ]] ದಿನನಿತ್ಯದ ಹಾಗು ದೀರ್ಘಾವಧಿ [[ದುಡಿಮೆಯ]] ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು '''ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ''' (ಯು. ಯಸ್ '''ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ''') ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಹಲವು [[ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಘ]]ಗಳು ಶೋಷಣೀಯ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿವೆ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಪದ್ಧತಿ ಕಾಯಿದೆಗೆ ವಿರೋಧವಾದದ್ದು. ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ಧತಿ ವಿವಿಧ ಅರ್ಥಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ . ==ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ಧತಿ== * ಕೆಲವು ಮುಂದುವರಿದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ನಿಗದಿತ ವಯಸ್ಸಿಗಿಂತ ಕೆಳ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ನಾವು ದುಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಶೋಷಣೀಯ ಅಥವಾ ಸಮಂಜಸವಲ್ಲ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿವೆ.(ಮನೆಗೆಲಸ ಅಥವಾ ಶಾಲೆಗೆ ಸಂಭಂಧಿಸಿದ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ).<ref>{{cite web |title =Ratification of the Convention on the Rights of the Child |work=Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights |url=http:// www.ohchr.org/ english/ countries /ratification/11.htm |accessdate=2006-10-05}}</ref> ಉದ್ಯೋಗಿಯೊಬ್ಬನು ನಿಗದಿತ ಕೆಳವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಬಾಡಿಗೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. * ಈ ನಿಗದಿತ ಕಿರಿ ವಯಸ್ಸು ದೇಶ ಮತ್ತು ಕೆಲಸದ ವಿವಿಧ ಮಾದರಿಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. 1973ರ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘದ [[ಕಿರಿ ವಯಸ್ಸಿನ ಪದ್ಧತಿ]]ಯನ್ನು, ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು 14ರಿಂದ 16ರ ವಯಸ್ಸಿನ ಒಳಗಿನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಕ್ಕೆ ಒಳಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದೆಂಬ ನೀತಿಯನ್ನು ಅಮೆರಿಕಾವು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. [[ಅಮೆರಿಕಾದ ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ಕಾಯಿದೆ]]ಗಳು, ಪೋಷಕರ ಸಹಕಾರವಿಲ್ಲದೆ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಬಂಧವಿಲ್ಲದೆ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ದುಡಿಯುವ ಕಿರಿ ನಿಗದಿತ ವಯಸ್ಸನ್ನು 16ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿವೆ. *ವಿಶ್ವ ಬ್ಯಾಂಕ್<ref>ನಾರ್ಬರ್ಗ್, ಜೋಹನ್ (2007), ''[http://www.regeringen.se/content/1/c6/09/15/07/b6578aab.pdf ವಾರ್ಲ್ದೆನ್ಸ್ ವಲ್ಫಾರ್ದ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131002152839/http://www.regeringen.se/content/1/c6/09/15/07/b6578aab.pdf |date=2013-10-02 }}'' (ಸ್ಟಾಕ್ಹೊಲ್ಮ್: ಸ್ವೀಡೆನ್ ನ ಸರ್ಕಾರಿ ಕಛೇರಿಗಳು), ಪು. 58</ref> ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ 1960ರಿಂದ 2003ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ಘಟನೆಗಳು ಶೇಕಡಾ 25ರಿಂದ 10ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿವೆ. == ಐತಿಹಾಸಿಕ == [[ಚಿತ್ರ:ChildLabor1910.png|thumb|left|220px|ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ, ನ್ಯೂ ಜರ್ಸಿ, 1910]] *[[ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ]] ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು, ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿ ವಯಸ್ಸಾದ 4 ವರ್ಷದವರನ್ನೂ, ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಹಾಗು ಮಾರಕ ದುಡಿಮೆಯ ಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ<ref name="Thompson">ಇ.ಪಿ ಥಾಮ್ಸನ್, ''ದಿ ಮೇಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ಬ್ರಿಟೀಷ್ ವರ್ಕಿಂಗ್ ಕ್ಲಾಸ್'' , (ಪೆಂಗ್ವಿನ್, 1968), ಪಿಪಿ. 366-7</ref> ದುಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ತಿಳುವಳಿಕೆಯ ಆಧಾರದಮೇಲೆ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು, ಕೆಲವು ಶ್ರೀಮಂತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು [[ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ]] ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಬಹಿಷ್ಕರಿಸಿವೆ. *ಹಾಗಿದ್ದಾಗ್ಯೂ ಕೆಲವು ಬಡ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ಸಹಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿಗಿಸಿದ್ದದೆ.ಒಳಗಾಯಿತು. *[[ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ]]ಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಕಷ್ಟದಿಂದಾಗಿ ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿತು, [[ಚಿತ್ರ:Abolish child slavery.jpg|right|thumb|200px|1909 ರಲ್ಲಿ ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ಸಿಟಿಯ ಲೇಬರ್ ಡೇ ಪರೇಡ್ ನಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ಹುಡುಗಿಯರು ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದರು (ಅದನ್ನು ಮಕ್ಕಳ ಗುಲಾಮಗಿರಿ ಎಂದು ಕರೆದು).]] *ಚಿಮಣಿಯನ್ನು ಶುದ್ದೀಕರಿಸಲು ಚುರುಕಾದ ಹುಡುಗರನ್ನು; ಯಂತ್ರಗಳ ಕೆಳಗಿನಿಂದ ಹತ್ತಿಯ ಉಂಡೆಗಳನ್ನು ತರಲು ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳನ್ನು; ಮತ್ತು [[ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಗಣಿಗಳಲ್ಲಿ]] ವಯಸ್ಕರಿಗೆ ತೆವಳಿ ಹೋಗಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ, ಕಿರಿದಾದ ಸುರಂಗ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ತೆವಳಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಮಕ್ಕಳು ಸಂದೇಶವಾಹಕರಾಗಿ, ಗುಡಿಸುವವರಾಗಿ, ಬೂಟ್ ಪಾಲಿಶ್ ಮಾಡುವವರಾಗಿ, ಅಥವಾ ಹೂವು, ಕಡ್ಡಿ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಚಿಲ್ಲರೆ ಸರಕುಗಳನ್ನು<ref name="dan">ಬಾರ್ಬರ ಡೇನಿಯಲ್ಸ್, [http://www.hiddenlives.org.uk/articles/poverty.html ಪಾವರ್ಟಿ ಅಂಡ್ ಫ್ಯಾಮಿಲೀಸ್ ಇನ್ ದಿ ವಿಕ್ಟೋರಿಯನ್ ಎರ]</ref> ಮಾರುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. *ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು [[ವೇಶ್ಯಾ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲೂ]]<ref name="Labor">[http://www.victorianweb.org/history/hist8.htmlChild ಲೇಬರ್]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಡೇವಿಡ್ ಕೋಡಿ, ಹಾರ್ಟ್ವಿಕ್ ಕಾಲೇಜ್</ref> ದುಡಿಯುತ್ತಿದ್ಧರು. ಮಕ್ಕಳು 3ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವಾಗಲೇ ಅವರನ್ನು ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಗಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ 5ನೇ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ದುಡಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ,. * ಕೆಲವು ಮಕ್ಕಳು (ಮತ್ತು ವಯಸ್ಕರು) ದಿನಕ್ಕೆ 16 ಗಂಟೆಗಳಕಾಲಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಮ್ಮ 25ನೇ ವ ದುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದರು. 1802 ಮತ್ತ್ತು1819ರ ಅವಧಿಯ ವೇಳೆಗಾಗಲೇ [[ಕಾರ್ಖಾನೆ ಕಾಯಿದೆಗಳು]] ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹತ್ತಿಗಿರಣಿಗಳಲ್ಲಿ [[ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಗೊಳಗಾದ ಬಡ]]ಮಕ್ಕಳ ಕೆಲಸದ ಅವಧಿಯನ್ನು ದಿನಕ್ಕೆ 12 ಗಂಟೆಗಳಿಗೆ ಮಿತಿಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿತು. ಈ ಕಾಯಿದೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ. *ಆಮೂಲಾಗ್ರ ಪ್ರತಿರೋಧದಿಂದಾಗಿ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ 1831 ರ "ಶಾರ್ಟ್ ಟೈಮ್ ಕಮಿಟಿ", 1833ರಲ್ಲಿ ರಾಯಲ್ ಕಮಿಷನ್ ನ ಶಿಫಾರಸ್ಸಿನ ಮೇರೆಗೆ, 11-18ರ ಒಳಗಿನ ಮಕ್ಕಳು ದಿನಕ್ಕೆ ಗರಿಷ್ಟ 12 ತಾಸುಗಳ ಕಾಲ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕು, 9-11ರ ಒಳಗಿನ ಮಕ್ಕಳು ಗರಿಷ್ಟ 8 ಘಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ದುಡಿಯಬೇಕು ಮತ್ತು 9 ವರ್ಷದ ಒಳಗಿನ ಮಕ್ಕಳು ಕೆಲಸವನ್ನೇ ಮಾಡಬಾರದೆಂಬ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿತು. *ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಕೇವಲ ಬಟ್ಟೆ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಅನ್ವಯವಾಗಿದ್ದು, ಮುಂದೆ ಮತ್ತೆ ಪ್ರತಿರೋಧದಿಂದಾಗಿ, 1847ರ ಮತ್ತೊಂದು ಕಾಯಿದೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ವಯಸ್ಕರಿಗೆ ದಿನಕ್ಕೆ 10 ಘಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ದುಡಿಯುವುದನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="Labor" /> 1900ರ ವೇಳೆಗೆ, 1.7 ಮಿಲಿಯನ್ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರುಗಳು ತಮ್ಮ 15ನೇ<ref>[79] ^ "ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್". ಶಿಕ್ಷಕರ ವೆಬ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್</ref> ವಯಸ್ಸಿಗಿಂತ ಮುಂಚೆಯೇ ಅಮೆರಿಕಾದ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದ್ದರೆಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ. *1910ರಲ್ಲಿ 15 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕೆಳವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳು ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಲಿಗಾಗಿ ದುಡಿಯುವವರ ಸಂಖ್ಯೆಯು 2 ಮಿಲಿಯನ್ ಗೆ ಏರಿತು.<ref>[78] ^ "ಫೋಟೋಗ್ರಾಫ್ಸ್ ಆಫ್ ಲೆವಿಸ್ ಹೈನ್:ಡಾಕ್ಯುಮೆಂಟೇಷನ್ ಆಫ್ ಚೈಲ್ಡ್ ಲೇಬರ್ ". U.S. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪತ್ರಾಗಾರಗಳು ಮತ್ತು ದಾಖಲೆಗಳ ಆಡಳಿತ.</ref> == ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನ == [[ಚಿತ್ರ:Young garbage recycler in Saigon.jpg|thumb|right|2006ರಲ್ಲಿ ವಿಯಟ್ನಾಂ ನ ಹೋ ಚಿ ಮಿನ್ಹ್ ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕ ಹುಡುಗನೊಬ್ಬ ಕಸಗಳನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುತ್ತಿದ್ದನು.]] {{See also|Children's rights}} *ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ಧತಿಯು [[ಪ್ರಪಂಚ]]ದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಖಾನೆ ಕೆಲಸ, ಗಣಿಗಾರಿಕೆ,<ref>{{cite web |title=Child labour in Kyrgyz coal mines |work=BBC News |url=http:// news. bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/6955202.stm |accessdate=2007-08-25 | date=2007-08-24}}</ref> [[ವೇಶ್ಯಾವೃತ್ತಿ]], ಕಲ್ಲು ಒಡೆಯುವ ಕೆಲಸ, ಕೃಷಿ-ಬೇಸಾಯ, ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಪೋಷಕರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದು, ತಮ್ಮದೇ ಸ್ವಂತ [[ಸಣ್ಣ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು]] ಹೊಂದಿರುವುದು (ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಮಾರುವುದು), ಅಥವಾ ವಿಲಕ್ಷಣ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದೂ ಸಹ ಸೇರಿದೆ. * ಎಲ್ಲಾ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಅವರು ಎಲ್ಲಾ ಋತುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು; ಮತ್ತು ಅವರು ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನಕ್ಕಾಗಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಬಡತನವಿರುತ್ತದೋ ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯು ಇರುತ್ತದೆ. [[ಯೂನಿಸೆಫ್]]ನ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ 5 ರಿಂದ 14 ವಯಸ್ಸಿನ ಒಳಗಿನ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರು ಸುಮಾರು 158 ಮಿಲಿಯನ್ ಗಳಷ್ಟು ಇದ್ದಾರೆಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ, ಮನೆಗೆಲಸದ ಸೇವಕರನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ. [[ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಷನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘ]] ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ಶೋಷಣೀಯ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಯುಏನ್ ನ ಕರಾರಿನಂತೆ [[ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಒಪ್ಪಂದ]]ದ 32ನೇ ನಿಬಂಧನೆಯಲ್ಲಿ:<blockquote>''...'' ''ಅರ್ಥಿಕ ಶೋಷಣೆಯಿಂದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅವರು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಕೆಲಸ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಮಕ್ಕಳ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾದಲ್ಲಿ, ಮಕ್ಕಳ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ತೊಂದರೆಯಾದಲ್ಲಿ,ಅಥವಾ ಮಕ್ಕಳ ದೈಹಿಕ, ಮಾನಸಿಕ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ, ನೈತಿಕ ಅಥವಾ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳೆಂದು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಗುರುತಿಸಿವೆ.'' ಹಾಗಿದ್ದಾಗ್ಯೂ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಸುಮಾರು 250 ಮಿಲಿಯನ್ ಮಕ್ಕಳು ದುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆಂದು<ref name="UN" /> ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.</blockquote> [[ಚಿತ್ರ:Tyre shop worker1.jpg|thumb|left|ಗಾಂಬಿಯಾದ ಹುಡುಗನೊಬ್ಬ ಟೈರನ್ನು ರಿಪೇರಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದನು.]] . * ಸಿಎಸಿಎಲ್ ನ ಅಂದಾಜಿನಂತೆ ಸುಮಾರು 70 ರಿಂದ 80 ಮಿಲಿಯನ್ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರುಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ<ref>{{Cite web |url=http://www.boloji.com/society/0035.htm |title=ಚೈಲ್ಡ್ ಲೇಬರ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ ಬೈ ಸಬಾ ಸಯೀದ್ |access-date=2010-02-09 |archive-date=2010-01-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100131044311/http://boloji.com/society/0035.htm |url-status=dead }}</ref> ಇದ್ದಾರೆ. ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯು ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದ ಪ್ರಕಾರ ಏಷ್ಯಾ ಖಂಡದಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 22 ರಷ್ಟು, ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 32 ರಷ್ಟು, ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 17 ರಷ್ಟು, ಅಮೇರಿಕಾ, ಕೆನಡಾ, ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಶ್ರೀಮಂತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 1 ರಷ್ಟು ಇದೆ. ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರ ಪ್ರಮಾಣಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಒಳಗಿನ ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. == ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರ ಇತ್ತೀಚಿನ ಘಟನೆಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:Young girl working.jpg|thumb|ಮೇ 2008ರ ಮೊರ್ರೋಕ್ಕೋದ ಐತ್ ಬೆನ್ಹಾದ್ದೌನಲ್ಲಿ ಮಗ್ಗದಲ್ಲಿ ಯುವ ಹುಡುಗಿಯು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು.]] * *ಇಂಡಿಯಾನದ ಇಂಡಿಯಾನಾಪೊಲಿಸ್ ನಲ್ಲಿ 2007ರ ಜೂನ್ 26ರಂದು, ಈ ದಾವೆಯ ನ್ಯಾಯಾಧಿಪತಿಯು ಫೈರ್ಸ್ಟೋನ್ ನ ದಾವೆಯನ್ನು ವಜಾ ಮಾಡುವ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿ ಮತ್ತು ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರ ಹಕ್ಕುಬಾಧ್ಯತೆಗಳಿಗಾಗಿ ದಾವೆಯನ್ನು ಮುಂದೂಡಿಸಿದರು. 2005 ರ ನವಂಬರ್ 21 ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯ ಎನ್ ಜಿ ಓ ದ ಚುರುಕು ಪ್ರತಿಪಾದಕನಾದ ಜುನ್ನೆದ್ ಖಾನ್, ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘದ ಮತ್ತು ಏನ್ ಜಿ ಓ ಪ್ರಥಮದ ಸಹಾಯದಿಂದ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಧಾಳಿಯನ್ನು ಭಾರತದ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ನವದೆಹಲಿಯ ಪೂರ್ವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕಾರನ್ನು ಕಾಪಾಡಿದನು. *ಈ ಧಾಳಿಯ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿ, ಸಿಲಾಂಪುರ್ ನ ಜನಸಂದಣಿಯಿರುವ ಹೊಲಗೇರಿಯ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ ಸುಮಾರು 100 ಕಸೂತಿ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿನ 480 ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕಾಪಾಡಲಾಯಿತು. ಮುಂದಿನ ಕೆಲವು ವಾರಗಳಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರ, ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಏನ್ ಜಿ ಓ ಗಳು ಆವೇಶಕ್ಕೊಳಗಾಗಿ, ವಿಫುಲ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಹುಡುಗರಲ್ಲಿ ಅತಿ ಸಣ್ಣ ವಯಸ್ಸಿನ 5-6 ವರ್ಷದವರನ್ನು ಗುಲಾಮಗಿರಿಯಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು. *ಈ ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಿಯೆ, ವಿಶ್ವದ ಕಣ್ಣನ್ನು ತೆರೆಸಿ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಕೆಳಗೇ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯು ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದುದ್ದನ್ನು ತೋರಿಸಿತು. ಕಸೂತಿ ಕಾರ್ಖಾನೆಯಲ್ಲಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿರುವ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು, 2007 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 28 ರ ಸಂಡೆ ಅಬ್ಸರ್ವರ್ ನಲ್ಲಿ ಬಹಿರಂಗಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಬಿಬಿಎನ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು ಕಾರ್ಯಾರಂಭ ಮಾಡಿದರು. *1997 ರಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಸೂಚಿಸಿದಂತೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಕಾಂಚಿಪುರಂ ಜಿಲ್ಲೆಯ ರೇಷ್ಮೆ ನೇಯುವ/ಮಗ್ಗದ ಕಾರ್ಖಾನೆಯಲ್ಲಿ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರುಗಳು 40,000 ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಮೀರಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಂಖ್ಯೆಯು, ಮಗ್ಗದ ಮಾಲೀಕರಿಗಾಗಿ ದಾಸ್ಯತನದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕರಾಗಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿರುವ ಮಕ್ಕಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [[ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಾಗಿ ಹಳ್ಳಿಗಾಡಿನ ಸಂಸ್ಥೆಯು]] ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಉತ್ತಮಪಡಿಸಲು ಅನೇಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡಿತು. *ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾ, 2007 ರ ವೇಳೆಗೆ ರೈಡ್ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು 4000 ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಿತು. [[ಚಾಕೋಲೆಟ್]] ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಕೋಕೋ ಪೌಡರ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲೂ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. [[ಕೋಕೋನ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು]] ನೋಡಿ. ಡಿಸೆಂಬರ್ 2009ರಂದು ಯುಕೆ ನಲ್ಲಿಯ ಚಳುವಳಿಗಾರರು, ಎರಡು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಅಗ್ರ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳನ್ನು, ಮಕ್ಕಳು ಕೀಳಲ್ಪಟ್ಟ ಹತ್ತಿಯಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಬಟ್ಟೆಗಳ ಮಾರಾಟವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವಂತೆ ಹೇಳಿದರು. *ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿ [[ಹಚ್ &amp; ಎಂ]] ಮತ್ತು [[ಜಾರ]] ಹತ್ತಿ ಒದಗಿಸುವವರನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿವೆ ಎಂದು [[ಆಂಟಿ-ಸ್ಲೇವರಿ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್]] ಮತ್ತು [[ಎನ್ವಿರೋನ್ಮೆಂಟಲ್ ಜಸ್ಟೀಸ್ ಫೌಂಡೇಶನ್]] (ಇಜೆಎಫ್) ಆರೋಪಿಸಿದೆ. ಅವರ ಹಲವಾರು ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತು ಮೂಲತಃ ಉಜ್ಬೇಕಿಸ್ಥಾನದಿಂದ ಬಂದಿರಬಹುದೆಂದು ಸಂದೇಹಪಟ್ಟಿದೆ, ಅಲ್ಲಿನ ಹೊಲಗಳಲ್ಲಿ 10 ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ದುಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಲಾತ್ಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. * == ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರ ರಕ್ಷಣೆ == [[ಚಿತ್ರ:Child Laborers in a Maine field (1940).jpg|thumb|240px|right|1940ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಮೇನ್ ನ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು.]] *[[ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ]] ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಂದ ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅಥವಾ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಉತ್ಪಾದನೆಗಳನ್ನು ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ನೈತಿಕತೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವಂತಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಬೇರೆಯವರು ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರಿಂದ ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಉತ್ಪಾದನೆಗಳನ್ನು [[ಬಹಿಷ್ಕರಿಸುವುದರಿಂದ]] ಮಕ್ಕಳುನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಅಪಾಯಕರವಾದ ವೇಶ್ಯಾವಾಟಿಕೆ ಅಥವಾ ಶ್ರಮದಾಯಕವಾದ ಬೇಸಾಯ ವೃತ್ತಿಗಳಿಗೆ ಬಲವಂತವಾಗಿ ತಳ್ಳಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕಾಳಜಿ ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. *ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ, [[ಯುನಿಸೆಫ್]] ಅಧ್ಯಯನ ಕಂಡುಕೊಂಡಂತೆ ಯುಎಸ್ ನಲ್ಲಿ [[ಚೈಲ್ಡ್ ಲೇಬರ್ ಡಿಟರೆನ್ಸ್ ಆಕ್ಟ್]] ಅನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದ ನಂತರ, [[ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ]]ದ ಸಿದ್ಧ ಉಡುಪುಗಳ ಕೈಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಸುಮಾರು 50,000 ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕೆಲಸ ದಿಂದ ತೆಗೆದು ಹಾಕಲಾಯಿತು.. *[[ಮಿಲ್ಟನ್ ಫ್ರೈಡ್-ಮ್ಯಾನ್]]ನ ಪ್ರಕಾರ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಮೊದಲು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಎಲ್ಲ ಮಕ್ಕಳು ಬೇಸಾಯದಲ್ಲಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಮಕ್ಕಳು ಹೊಲದ ಕೆಲಸದಿಂದ ಕಾರ್ಖಾನೆ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಮುಂದೆ ಅವರ ವೇತನದ ಹೆಚ್ಚಳದಿಂದ ಪೋಷಕರು ಅವರ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸುವ ಬದಲು ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. *ಆದ ಥಾಮಸ್ ಡಿಗ್ರೆಗೊರಿ ಎಂಬುವವರ ಪ್ರಕಾರ, [[ಕ್ಯಾಟೋ ಸಂಸ್ಥೆಯು]] ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಲೇಖನವೊಂದರಲ್ಲಿ, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಡಿ.ಸಿ ಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು [[ಲಿಬರ್ಟೇರಿಯನ್]] ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಸ್ಪಷ್ಟ ಪಡಿಸು ವುದೇನೆಂದರೆ, "ತಾಂತ್ರಿಕವಾದ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕವಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಸಲಕರಣೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವುದರಿಂದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಹೊರಗೆ ತರುವುದು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಶಾಲೆಗೆ ಕಳುಹಿಸುವುದು. *ಆಗ ಅವರು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ವಯಸ್ಕರಾಗಿ ಬೆಳೆಯಬಹುದು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ದಿನ ಆರೋಗ್ಯವಾಗಿ ಬದುಕಬಹುದು. ಹೀಗಿದ್ದಾಗ್ಯೂ, 19ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯವರೆಗೆ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯು ಹೇಗೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಪಾರಂಪರಿಕವಾಗಿತ್ತೋ, ಹಾಗೆಯೇ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಮುಂತಾದ ಬಡ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ದುಡಿಯುವ ಮಕ್ಕಳು ಹಲವಾರು ಕುಟುಂಬಗಳ ಉಳಿವಿಗಾಗಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. *ಆದುದರಿಂದ, ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಹೋರಾಡುವುದು ಹೇಗೆ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆಯೋ, ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ವಿವಿಧ ಮಾರ್ಗಗಳ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇದೆ, ಮತ್ತು ದುಃಖದ ಸಂಗತಿಯೆಂದರೆ ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಹಲವಾರು ರಾಜಕೀಯ ಅಡ್ಡಿಗಳಿವೆ.. *is this any of them have been implemented ???????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????? == ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯ ವಿರುದ್ದದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು == *ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ಧತಿಯ ತೊಡೆದುಹಾಕುವಿಕೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, 1992ರಲ್ಲಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಸಂಘವು ಇಂಟರ್ನಾಷನಲ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ಆನ್ ದಿ ಎಲಿಮಿನೇಶನ್ ಆಫ್ ಚೈಲ್ಡ್ ಲೇಬರ್(ಐಪಿಇಸಿ) ಎಂಬ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದ್ದು, ಈ ನಿಷೇಧದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯ ವಿರುದ್ದ ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದರಿಂದ ಸಾಧಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು. *ಐಪಿಇಸಿ ಸಧ್ಯದಲ್ಲಿ 88 ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದು, 2008ರಲ್ಲಿ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಹಕಾರ ಯೋಜನೆಯ ವಾರ್ಷಿಕ ಖರ್ಚು ವೆಚ್ಚ 61 ಮಿಲಿಯನ್ ಯು.ಎಸ್ ಡಾಲರ್ಸ್ ಅನ್ನು ಮೀರಿದೆ. ಇದು ವಿಶ್ವಮಟ್ಟದ ಬೃಹತ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದ್ದು, ಐಎಲ್ಓ ನ ದೊಡ್ಡದಾದ ಏಕ ಮಾತ್ರ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. ಮುಂದಿನ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಐಪಿಇಸಿ ನ ಜೊತೆಗಾರರು ಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೇಣಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತಾರಗೊಂಡಿದ್ದು, ಈಗ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸಗಾರರು ಮತ್ತು ಒಡೆಯರ ಸಂಸ್ಥೆಯು, ಇತರ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು, ಖಾಸಗಿ ವ್ಯವಹಾರಗಳು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಆಧಾರದ ಸಂಘ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಏನ್ ಜಿ ಓ ಗಳು, ಮಾಧ್ಯಮದವರು, ರಾಜ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಜನರು, ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಸಮೂಹ, ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುಂಪುಗಳು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಹಾಗು ಅವರ ಕುಟುಂಬಗಳು. ಐಪಿಇಸಿಯಾ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯ ತೊಡೆದುಹಾಕುವಿಕೆಯ ಕೆಲಸವು, ಐಎಲ್ಓ ನ ಯೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಮುಖ್ಯ ರೂಪವಾಗಿದೆ. *ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯು ಮಕ್ಕಳ ಮುಂದಿನ ಉತ್ತಮ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಬೇಕಾಗಿರುವ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ವಿಧ್ಯಾಭ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ನಿರಂತರ ದಾರಿದ್ರ್ಯ ಹಾಗು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆ, ಉತ್ಪಾದಕತೆ ಮತ್ತು ಆದಾಯದ ಸಂಭವನೀಯತೆಯ ನಷ್ಟವು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಅಡ್ಡಿಯುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯಿಂದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕುವುದು, ಅವರಿಗೆ ವಿಧ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಒದಗಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತಾ, ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗದ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಕೊಡುವುದರಿಂದ, ವಯಸ್ಕರಿಗೆ ಯೋಗ್ಯವಾದ ಕೆಲಸ ಕೊಡುವುದನ್ನು ರಚಿಸಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ.<ref>[http://www.ilo.org/ipec/programme/lang--en/index.htm Ilo.org]</ref>[[ಸುರಕ್ಷಿತ ನೀರಿನಿಂದ ದೂರವಿರುವ ಮನೆಗಳಿಗೆ ನೀರನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮಾದರಿ ಯೋಜನೆ.|.]] == ಹೊರಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{commonscat|Child labour}} * [http://www.workingchild.org/ ಕನ್ಸರ್ನ್ಡ್ ಫಾರ್ ವರ್ಕಿಂಗ್ ಚಿಲ್ಡ್ರನ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070601174639/http://www.workingchild.org/ |date=2007-06-01 }} ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ತೊದೆದುಹಾಕುವುದರ ಪರವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ಪರೋಪಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆ * [http://uk.oneworld.net/guides/childlabour ದಿ ಒನ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಗೈಡ್ ಟು ಚೈಲ್ಡ್ ಲೇಬರ್ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090430193316/http://uk.oneworld.net/guides/childlabour |date=2009-04-30 }} * [http://www.irewoc.nl/ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರ ಬಗ್ಗೆ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಶೋಧನೆ ] * ಬೋನಿಲ್ಲ, ಫೆರ್ನಾನ್ಡೊ. ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ಧತಿ: ಒಂದು ಭೇಧ್ಯತೆ ಪಾರ್ಶ್ಚಚಿತ್ರ. * [http://www.historyplace.com/unitedstates/childlabor/ ಹಿಸ್ಟರಿ ಪ್ಲೇಸ್] 1908–1912 ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳು. [[ವರ್ಗ:ಬಾಲ್ಯ]] [[ವರ್ಗ:ಯುವಕರ ಇತಿಹಾಸ]] [[ವರ್ಗ:ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ]] [[ವರ್ಗ:ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕಾರ್ಮಿಕರ ಹಕ್ಕುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಸಮಾಜ]] 0xjijqqoybfa8v2wpk0irnyh0vjz075 3 33125 1113341 258848 2022-08-11T05:04:23Z Liuxinyu970226 9489 wikitext text/x-wiki ನಮಸ್ಕಾರ {{BASEPAGENAME}}, '''ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವಕೋಶಕ್ಕೆ''' ನಿಮಗೆ ಸ್ವಾಗತ! ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ನಿಮಗೆ ಇಷ್ಟವಾಗುವುದೆಂದೂ, ಇದರಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುವಿರೆಂದೂ ಆಶಿಸುತ್ತೇನೆ. ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯಾದ ಸಕ್ರಿಯ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲೊಬ್ಬರಾಗಲು, ಇದರಲ್ಲಿ ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡಲು [[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಸಮುದಾಯ ಪುಟ]] ನೋಡಿ. ಹೊಸಬರಿಗೆ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗುವಂತಹ ಕೆಲವು ಸಂಪರ್ಕಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ (ಕೆಲ ಸಂಪರ್ಕಗಳು ಆಂಗ್ಲ ವಿಕಿಪೀಡಿಯಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ಯುತ್ತವೆ): *[[Wikipedia:Kannada_Support|Font help]] (read this if Kannada is not getting rendered on your system properly) *[[ಸಹಾಯ:ಲಿಪ್ಯಂತರ|ನೇರವಾಗಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಬರೆಯುವುದು ಹೇಗೆ?.]] *[[:ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ದಿಕ್ಸೂಚಿ]] *[[:en:Wikipedia:How to edit a page|ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡುವುದು ಹೇಗೆ?]] *[[:en:Wikipedia:Tutorial|ಆಂಗ್ಲ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಟುಟೋರಿಯಲ್]] *[[:en:Wikipedia:Picture tutorial|ಚಿತ್ರಗಳನ್ನುಪಯೋಗಿಸಿವುದು ಹೇಗೆ?]] *[[:Help:ಹೊಸ ಲೇಖನವೊಂದನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವುದು|ಹೊಸ ಲೇಖನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವುದು ಹೇಗೆ?]] *[[:en:Wikipedia:How to write a great article|ದೊಡ್ಡ ಲೇಖನವೊಂದನ್ನು ಬರೆಯುವುದು ಹೇಗೆ?]] *[[:en:Wikipedia:Naming conventions|ಹೆಸರಿಡುವುದರ ಬಗ್ಗೆ]] *[[:en:Wikipedia:Manual of Style|ಶೈಲಿ ಕೈಪಿಡಿ]] *[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:ಕೋರಿಕೆಯ ಲೇಖನಗಳು]] ನೀವು ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯದ ಸಹಾಯ ಪುಟಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲು ಉತ್ಸುಕರಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಅಥವಾ ಮತ್ತೇನಾದರೂ ತಿಳಿಯಬಯಸಿದಲ್ಲಿ, ದಯಮಾಡಿ [http://mail.wikipedia.org/mailman/listinfo/wikikn-l ಈ ಅಂಚೆ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗೆ] ಸದಸ್ಯರಾಗಿ, ಸಂದೇಶ ಕಳುಹಿಸಿ. ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಲ್ಲಿ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸುವಾಗ, ಚರ್ಚಾ ಪುಟದಲ್ಲಿ ಬರೆಯುವಾಗ ಸಹಿ ಹಾಕುವುದನ್ನು ಮರೆಯಬೇಡಿ. <br> ಸಹಿ ಹಾಕಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸಿ: <nowiki>~~~~</nowiki>&nbsp; ~ [[User:M G Harish|ಹರೀಶ]] ^{/ [[User talk:M G Harish|ಚರ್ಚೆ]] / [[Special:Contributions/M_G_Harish|ಕಾಣಿಕೆಗಳು]]} ೧೪:೫೭, ೧ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೨ (UTC) <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> == Global ban proposal notification == Apologies for writing in English. {{int:Please-translate}} There is an on-going discussion about a proposal that you be globally banned from editing all Wikimedia projects. You are invited to participate at [[:m:Requests for comment/Global ban for Velimir Ivanovic|Requests for comment/Global ban for Velimir Ivanovic]] on Meta-Wiki. {{int:Feedback-thanks-title}} [[ಸದಸ್ಯ:Liuxinyu970226|Liuxinyu970226]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Liuxinyu970226|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೫:೦೪, ೧೧ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨ (UTC) jmcbqhgndz05msvsdvefcj0w7hdeiqz 0 76314 1113304 949238 2022-08-10T19:07:09Z Poojayogendra 68539 /* ಅನುಕೂಲಗಳು */ Fixed grammar wikitext text/x-wiki ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಬಂಧುವರ್ಗದವರೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಲು ಅವರನ್ನು ಮುಖತಃ ಭೇಟಿಯಾಗುವುದು ಅಥವಾ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪತ್ರ ವ್ಯವಹಾರ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಹಿಂದೊಮ್ಮೆ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧನಗಳು ಲಭ್ಯವಾದ ನಂತರ ಇ-ಮೇಲ್ ("ಮಿಂಚೆ", ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮೇಲ್) ಜನಪ್ರಿಯವಾಯಿತು. ತದನಂತರ ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣಗಳು (ಸೋಷಿಯಲ್ ನೆಟ್‍ವರ್ಕಿಂಗ್) ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಹುಟ್ಟಿತು. [[ಫೇಸ್‍ಬುಕ್]], [[ಗೂಗಲ್+]], [[ವಾಟ್ಸಪ್]] ಮೊದಲಾದ ತಾಣಗಳು ಜನಪ್ರಿಯವಾದವು <ref>[http://www.facebook.com ಫೇಸ್ ಬುಕ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣ ]</ref>,<ref>[https://plus.google.com/ ಗೂಗಲ್ ಪ್ಲಸ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣ]</ref><ref>[https://www.whatsapp.com ವಾಟ್ಸಪ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣ]</ref>. ಈ ತಾಣಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಖಾತೆ (ಅಕೌಂಟ್) ಅಗತ್ಯ; ಇಂಥ ಅಕೌಂಟ್ ಪಡೆಯಲು ಕೆಲವು ನಿಯಮಾವಳಿಗಳು ಇರುತ್ತವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಹದಿಮೂರು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟವರಾಗಿರಬೇಕು, ಇತ್ಯಾದಿ. ಈ ತಾಣಗಳು ಅನೇಕ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿವೆ. ಒಂದು ತಾಣದಲ್ಲಿ ನೀವು ಖಾತೆ ತೆರೆದರೆ ಅದೇ ತಾಣದಲ್ಲಿ ಖಾತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ ನಿಮ್ಮ ಮಿತ್ರರಿಗೆ ಅಥವಾ ಬಂಧುಗಳಿಗೆ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸಿ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಬಹುದು. ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಯಾವುದೇ ಶುಲ್ಕ ಬೇಡ - ಏಕೆಂದರೆ ನೀವು ಕಲಿಸುವ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ನಿಮ್ಮ ಇಷ್ಟಗಳನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಸೂಕ್ತವಾದ ಜಾಹೀರಾತುಗಳನ್ನು ನಿಮ್ಮ ತೆರೆಯ ಮೇಲೆ ಬಿಂಬಿಸುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಂದು ಲಭ್ಯ. ಜಾಹೀರಾತುಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣಗಳು ಗಳಿಸುತ್ತವೆ. ==ಅನುಕೂಲಗಳು== ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಾದ ಅನುಕೂಲಗಳು - * ನೀವು ಏನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೀರಿ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಮಿತ್ರರಿಗೆ ತಿಳಿಸುವುದು - ಉದಾಹರಣೆಗೆ ನೀವು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ದೆಹಲಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣ ಹೊರಟಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಸ್ಟೇಟಸ್‍ನಲ್ಲಿ ಹಾಕಬಹುದು (ಸ್ಥಿತಿ). ಇದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಮಿತ್ರರು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ದೇಹಲಿಯಲ್ಲಿರುವ ನಿಮ್ಮ ಮಿತ್ರರು "ನಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಬನ್ನಿ" ಎಂದು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು. ಇದೇ ರೀತಿ ನೀವು ಮನೆ ಬದಲಾಯಿಸಿದರೆ, ಉದ್ಯೋಗ ಬದಲಾಯಿಸಿದರೆ, ಮದುವೆಯಾದರೆ, ಮಕ್ಕಳಾದರೆ ನಿಮ್ಮ ಮಿತ್ರರಿಗೆ/ಬಂಧುಗಳಿಗೆ ತಿಳಿಸಬಹುದು. * ನಿಮ್ಮ ಬಂಧುಗಳ ಜನ್ಮದಿನ ಮೊದಲಾದವನ್ನು ಕುರಿತು ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣವು ನಿಮಗೆ ನೆನಪಿಸುವುದು. * ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಬನ್ನಿ ಎಂದು ನಿಮ್ಮ ಮಿತ್ರರಿಗೆ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸಲು ಅನುಕೂಲ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. "ಈವೆಂಟ್" (ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ) ಸೃಷ್ಟಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ ಆಹ್ವಾನ ಕಳಿಸಿದರೆ ಅದನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಮಿತ್ರರು ಸ್ವೀಕರಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ "ಬರಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ" ಎಂದು ತಿಳಿಸಬಹುದು. * ಸ್ಟೇಟಸ್ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜದ ಆಗುಹೋಗುಗಳಿಗೆ ನಿಮ್ಮ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ, ನಗೆಹನಿ, ಕವಿತೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. * ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು, ಆಡಿಯೋ-ವಿಡಿಯೋ ತುಣುಕುಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ==ಅನಾನುಕೂಲಗಳು== * ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣದ ಬಳಕೆ ಒಂದು ಗೀಳಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುವುದು, ಸಮಯ ಹಾಳಾಗುವುದು * ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣದ ಕೃತಕ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಬದುಕುತ್ತಾ ನಿಜಜೀವನವನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುವುದು * ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ಏರುಪೇರಾಗುವುದು ಉದಾ. ಗಂಡ-ಹೆಂಡಿರಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಇರುಸು-ಮುರುಸು ಉಂಟಾಗುವುದು * ಅಪರಾಧ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು - ಉದಾ. ಅಸಭ್ಯ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಹಂಚುವುದು, ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಪೀಡಿಸುವುದು, ಮಕ್ಕಳನ್ನು/ದುರ್ಬಲರನ್ನು ಪೀಡಿಸುವುದು, ಮಾದಕದ್ರವ್ಯಗಳ ಮಾರಾಟ, ಇತ್ಯಾದಿ * ರಾಜಕಾರಣ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣಗಳ ಬಳಕೆ * ಜನರ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತಾ ಸಮಾಜ ಯಾವ ಕಡೆ ಸಾಗುತ್ತಿದೆ (ಟ್ರೆಂಡ್ಸ್) ಎಂಬುದನ್ನು ತಂತ್ರಾಂಶದ ಮೂಲಕ ಅಳೆಯುವುದು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದು ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== <References/> [[ವರ್ಗ:ಸಂಪರ್ಕ]] j62onmx965q4lde8b3x9ez3sd8y1ha7 0 86081 1113298 787995 2022-08-10T14:43:21Z 2401:4900:4E57:B2F7:A27E:8BBA:515F:3380 ಕುಲಾಂತರಿ ಬೆಳೆಗಳು ಎಂದರೇನು wikitext text/x-wiki ==ಕುಲಾಂತರಿ ಬೆಳೆಗಳು== ಜೈವಿಕ [[ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ]]ವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ [[ಸಸ್ಯ]]ಗಳ ವಂಶವಾಹಿಯನ್ನು ಕುಲಾಂತರಿ ತಳಿಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕುಲಾಂತರಿ ಬೆಳೆಗಳು [[ಕೃಷಿ]] ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಕುಲಾಂತರಿ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ವಿಧಾನವು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತವಿಲ್ಲದ ಗುಣಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಸಸ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಸೇರಿಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಕುಲಾಂತರಿ ಬೆಳೆಗಳು ರೋಗ ನಿರೋಧಕ, ಕೀಟ ನಿರೋಧಕ, ವಾತಾವರಣದ ಪರಂಪರೆಗಳ ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕುಲಾಂತರಿ [[ಆಹಾರ]] ಬೆಳೆಗಳಿಂದ ಮನುಷ್ಯರ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ತೆರನಾದ ತೊಂದರೆಯಿಲ್ಲ ಎಂದು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಂದ ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಕುಲಾಂತರಿ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತ ಮತ್ತು ದಿನನಿತ್ಯ ಬಳಸಲು ಹಿಂದೆಟು ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕುಲಾಂತರಿ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇವುಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕುಲಾಂತರಿಗಳು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹಾನಿಕಾರಕ ಮತ್ತು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ನಾಶಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಕೆಲವರ ವಾದ. ವಿರೋಧಾಭಾಸಗಳು ಏನಿದ್ದರೂ ಕುಲಾಂತರಿ ಬೆಳೆಗಳು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಆಹಾರ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ನೀಗಿಸಲು,ಕಡಿಮೆ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಳೆಯಲು ಅಥವಾ ರೋಗಗಳ ಮತ್ತು ಇತರ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದ ಬೆಳೆ ನಾಶವಾಗಿ ಜನರು ತೊಂದರೆಗೊಳಗಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಉಪಯುಕ್ತ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ. ==ಇತಿಹಾಸ== 1982ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ನಿರೋಧಕ ತಂಬಾಕು ಗಿಡವು ಮೊದಲ ಕುಲಾಂತರಿ ಬೆಳೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರ ಮೊದಲ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆ ಫ್ರಾನ್ಸ್, ಯು.ಎಸ್.ಎ ನಲ್ಲಿ 1986ರಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು. ಚೀನಾ ದೇಶವು ವೈರಾಣು ನಿರೋಧಕ [[ತಂಬಾಕು]] ಗಿಡವನ್ನು 1921ರಲ್ಲಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕುಲಾಂತರಿ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರೀಕರಣ ಮಾಡಿತು. ಮತ್ತು ಈ ಬೆಳೆಯನ್ನು 1997ರಲ್ಲಿ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಮೊದಲ ಕುಲಾಂತರಿ ಬೆಳೆಯು ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕಾಗಿ ಅನುಮೋದನೆಗೊಂಡಿದ್ದು ಯು.ಎಸ್‍ನಲ್ಲಿ 1997 ==ಉಲ್ಲೇಖ== Biotechnology in agriculture and forestry bajaj yps series. ''Speinger verlage pub'' 1986's [[ವರ್ಗ:ಎಸ್.ಡಿ.ಎಂ. ಉಜಿರೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಸಂಪಾದಿಸಿದ ಲೇಖನಗಳು]] ct7uthqnc587nrihkv8foh5qkispg9c 2 88677 1113349 1112349 2022-08-11T11:03:00Z Spoorthi Rao 39512 wikitext text/x-wiki ನಾನು ಸ್ಫೂರ್ತಿ. ನಾನು 2017 ರಿಂದ ವಿಕಿಪೀಡಿಯಕ್ಕೆ ಸದಸ್ಯಳಾಗಿದ್ದೇನೆ. gre8seuf4fo5sf2wmdwm3i29m4ngkd9 2 103475 1113340 921244 2022-08-11T03:50:09Z Udupi.kapu 77544 wikitext text/x-wiki Name :Sheethal kotian From :Mangalore (udupi) Birth : 13th June. Year : 2001 = ನನ್ನ್ ಪರಿಚಯM = b962qeh71y0b5jl31m0dbkcvcdj7gv0 0 123784 1113344 966147 2022-08-11T10:24:59Z ~aanzx 72368 [[ಪೌಲ್ ಆರ್ಲಿಕ್]] ಪುಟಕ್ಕೆ ಪುನರ್ನಿರ್ದೇಶನ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಪೌಲ್_ಆರ್ಲಿಕ್]] '''ಆರ್ಲಿಕ್, ಪಾಲ್ ''' ೧೮೫೪-೧೯೧೫. ಜೀವ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಮೊತ್ತಮೊದಲು ರಸಾಯನವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಹಳವಾಗಿ ಬಳಸಿದ ಪ್ರಯೋಗಶೀಲ ಮೇಧಾವಿ, ಜರ್ಮನಿಯ ವೈದ್ಯಕ ಸಂಶೋಧಕ. ಕೋಶರಕ್ಷಣೆಯ (ಇಮ್ಯೂನಿಟಿ) ಮೇಲಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಯಲ್ಯಾ ಮೆಷ್ನಿಕಾವ್ನೊಂದಿಗೆ ನೊಬೆಲ್ ಪಾರಿತೋಷಕ (೧೯೦೮) ಪಡೆದವ.<ref>https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1908/ehrlich/facts/</ref> [[en:Paul_Ehrlich]] ==ಓದು ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗ== ೧೪, ಮಾರ್ಚ್ ೧೮೫೪ರಲ್ಲಿ ಯೆಹೂದಿ ಮನೆತನದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಇವನಿಗೆ ಚಿಕ್ಕಂದಿನಲ್ಲಿ ಗಣಿತ, ಲ್ಯಾಟಿನ್ನುಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ, ಇನ್ನಾವುದರಲ್ಲೂ ಆಸಕ್ತಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಇವನಿಗೆ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳೇ ಹಿಡಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ವೈದ್ಯ ಪದವೀಧರನಾಗಿ (೧೮೭೮) ರಸಾಯನವಿಜ್ಞಾನ ಇವನಿಗೆ ಬಹುವಾಗಿ ರುಚಿಸಿತು. ತನ್ನವೇ ಯತ್ನಗಳಿಂದ ಆಳವಾದ ಅಭ್ಯಾಸಕ್ಕಿಳಿದ. ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳು ವೈದ್ಯ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಚಿಕ್ಕ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯವನ್ನು ತೆರೆದು, ಅಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ರಕ್ತಕಣಗಳ ಮೇಲಿನ ಶೋಧನೆಯಿಂದ ಬೇಗನೆ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದ. ಆಮೇಲೆ ರಾಬರ್ಟ್ ಕಾಕನ ಸೋಂಕು ರೋಗಗಳ ಸಂಸ್ಥೆ ಸೇರಿದ್ದು, ಬರ್ಲಿನ್ನಿನ ಲಸಿಕೆ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ನಿರ್ದೇಶಕನಾಗಿದ್ದು (೧೮೦೬) ಕೊನೆಗೆ ಇವನಿಗಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡ ರೋಗ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪ್ರಯೋಗದ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಹಿರಿಯನಾದ. ಜೊತೆಗೆ, ಇದರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದ್ದ ಜಾರ್ಜ್ ಸ್ಪೇಯರ್ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲೂ ರಸಾಯನ ರೋಗ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ನಿರ್ದೇಶಕನಾಗಿದ್ದ. ಮೊದಮೊದಲು ಅನೇಕರಿಗೆ ಇವನು ಹಿಡಿಸದಿದ್ದರೂ ಲಂಡನ್ನಿನ ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಹೊರನಾಡಿನ ಸದಸ್ಯತ್ತ್ವವೂ,<ref>http://royalsociety.org/people/paul-ehrlich/</ref> ಜರ್ಮನ್ ಬಿರುದಾದ ಎಕ್ಸೆಲೆನ್ಸಿಯೂ ದಕ್ಕಿದುವು. ಬ್ಯಾಡ್ ಹೊಂಬರ್ಗಿನಲ್ಲಿ ೨೦ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೧೫ರಂದು ಈತ ನಿಧನ ಹೊಂದಿದ. ==ಸಂಶೋಧನೆ== ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಒಂದಾದ ಮೇಲೆ ಒಂದರಂತೆ, ೧೦-೧೫ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ, ಊತಕಶಾಸ್ತ್ರದೊಂದಿಗೆ ರಕ್ತ ಜೀವಕಣಶಾಸ್ತ್ರ, ಮರೆವಣೆಯೊಂದಿಗೆ ರಾಸಾಯನ ರೋಗ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳಲ್ಲಿ ಆರ್ಲಿಕನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ನಡೆದುವು. ಇದರೊಂದಿಗೇ ರಸಾಯನಿಕ ಶೋಧನೆಗಳನ್ನಂತೂ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದೇ ಇಲ್ಲ. ಏಕಾಣುಜೀವಿಶಾಸ್ತ್ರ, ಔಷಧಶಾಸ್ತ್ರ, ಏಡಿಗಂತಿ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಲ್ಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮುನ್ನಡೆಗಳಿಗೂ ಕಾರಣನಾದ. ಹೊಸ ತಿಳಿವೇ ಆರ್ಲಿಕ್ಕನ ಮೂಲ ಗುರಿಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವುಗಳಿಂದ ಬಂದ ಫಲಗಳಂತೂ ಒಂದು ನವಯಗವನ್ನೇ ಹುಟ್ಟಿಸಿದಂತಿದ್ದುವು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ಕೆಲವನ್ನು ಸೂಚಿಸಬಹುದು. ಊತಕಗಳು ಎತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಣ್ಣಗಳ ಬಿಡಿಪರೀಕ್ಷೆಗಾಗಿ, ಆಗ ಜರ್ಮನಿಯ ವಿಜ್ಞಾನವೂ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳೂ ದಂಡಿಯಾಗಿ ತಯಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದ, ಕೃತಕ ಬಣ್ಣವಸ್ತುಗಳ ಜೀವಜ್ಞಾನದ ಗುಣಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತ ಮೊದಲುಮಾಡಿದ. ಊತಕದ ಜೀವಕಣಗಳು, ರಕ್ತದ ಬಿಳಿಯ ಜೀವಕಣಗಳಲ್ಲಿನ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಕಣಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ಬಣ್ಣತಳೆವ ಗುಣಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟು, ಇಂದಿನ ರಕ್ತಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು (ಹೆಮಟಾಲಜಿ) ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ.<ref>https://books.google.com/?id=_zRyD6IRQnkC&printsec=frontcover</ref> ನರದ ತಂತುಗಳು ಮೆತಿಲೀನ್ ನೀಲಿಯಿಂದ ಬಣ್ಣವೇರುವ ಹಾಗೆ, ಯಾವ ಅಡ್ಡ ವಿಷ ಪರಿಣಾಮಗಳೂ ಆಗದೆಯೇ, ಬದುಕಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಊತಕಗಳಿಗೆ ಬಣ್ಣ ಕೊಡುವ ಜೀವಾಳದ ವರ್ಣಕಗಳನ್ನು (ವೈಟಲ್ ಸ್ಟೇನ್ಸ್) ಕಂಡುಹಿಡಿದ. ಹೊಸ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಇದೊಂದು ಮಹಾ ಸಾಧನೆ. ಬೇಕಾದಾಗ ಆಕ್ಸಿಜನ್ ಕೂಡಿಸುವ ಇಲ್ಲವೇ ಕಳೆವ ವರ್ಣವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ, ಜೀವಿಗಳ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಊತಕಗಳಲ್ಲಿನ ಆಕ್ಸಿಜನ್ ಪುರೈಕೆಯ ಮಟ್ಟಗಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಆಗಿರುವುವೆಂದು ತೋರಿಸಿದ. ಆಮ್ಲಕ್ಕೆ ಜಗ್ಗದ ಬಣ್ಣವೇರಿಕೆಯಿಂದ ಕಾಕ್ನ (ಕ್ಷಯದ) ದಂಡಾಣು ಜೀವಿಯನ್ನು ಅವನು ತೋರಿಸಿದ್ದರಿಂದ, ಕ್ಷಯರೋಗ ನಿದಾನದಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯವಾದ ವಿಧಾನವೊಂದು ದೊರಕಿತು.<ref>http://www.stanford.edu/group/CCB/Staff/Paul%20EhrlichCV.PDF</ref> ==ಸಂಶೋಧನೆಯ ಉಪಯೋಗ== ಕಾರ್ಖಾನೆ ತಯಾರಕರ ಮದ್ದುಗಳ ಬಲ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಆಗಿರುತ್ತಿದ್ದುದರಿಂದ ಗಂಟಲ ಮಾರಿಯ (ಡಿಫ್ತೀರಿಯ) ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ವಿಷಹಾರಿಯ (ಆ್ಯಂಟಿಟಾಕ್ಸಿನ್) ಬಳಕೆ ಚೆನ್ನಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ತೆರನ ರಸಿಕೆರೋಧಕಗಳ (ಆ್ಯಂಟಿಸೀರಂ) ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ನಿಗದಿಸುವ, ಈಗಲೂ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಆರ್ಲಿಕ್ ಜಾರಿಗೆ ತಂದ. ಪ್ರತಿಜನಕ (ಆ್ಯಂಟಿಜನ್) ಮೆರವಣೆ ಆದ ಮೇಲೆ ಜೀವಿಗಳ ರಸಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವ, ರೋಧ ವಸ್ತುಗಳ (ಆ್ಯಂಟಿಬಾಡೀಸ್), ಏಕಾಣುಜೀವಿ ವಿಷಗಳು ಮತ್ತು ಅದೇ ತೆರನ ವಿಷಗಳ ವರ್ತನೆಯ ರೀತಿಯ ಮೇಲೆ ಅವನ ಶೋಧನೆಗಳು ಕೋಶರಕ್ಷಾಶಾಸ್ತ್ರದ (ಇಮ್ಯುನಾಲಜಿ) ಮುಖ್ಯ ಅಡಿಗಲ್ಲಾಗಿದೆ. ಈ ಶೋಧನೆಗಳಿಂದ, ಅದರಲ್ಲೂ ಅವನ ಅಡ್ಡ ಸರಪಣಿ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ==ವೈದ್ಯಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ== ಆರ್ಲಿಕ್ಕನಿಂದ ಜನಿಸಿದ, ಔಷಧಶಾಸ್ತ್ರದ ಶಾಖೆಯಾದ ರಸಾಯನರೋಗಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಕೇಮೋತೆರಪಿ ದೆಸೆಯಿಂದ ಈಗ ಮಹಾರಾಸಾಯನಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಯೇ ನಳನಳಿಸುತ್ತಿದೆ. ರೋಗಕಾರಣಗಳಾದ ಪರಪಿಂಡಿಗಳನ್ನು ಹಾಳುಗೆಡವಿ, ಅವುಗಳ ಹುಟ್ಟಡಗಿಸುವ ಮದ್ದಿನಿಂದ, ಸೊಂಕು ಹತ್ತಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಯ ರೋಗವನ್ನು ವಾಸಿಮಾಡುವುದು ಮೊತ್ತಮೊದಲು ಗೊತ್ತಾದುದು ೧೯೦೪ರಲ್ಲಿ. ಬೈರೊಡಲಿ (ಟ್ರಿಪನೊಸೋಮ್) ರೋಗಾಣುವನ್ನು ಚುಚ್ಚಿ ಹೊಗಿಸಿ ರೋಗ ಹತ್ತಿಸಿದ ಚಿಟ್ಟಿಲಿಗಳಿಗೆ, ಹಾಗೆ ಮದ್ದು ಚುಚ್ಚಿರದವು ರಕ್ತದ ತುಂಬ ರೋಗಾಣುಗಳು ಹೆಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಸಾಯುವುದಕ್ಕೆ ೨೪ ತಾಸುಗಳ ಮುಂಚೆ, ಟ್ರಿಪಾನ್ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣವಸ್ತುವನ್ನು ಚರ್ಮದಡಿ ಒಂದೇ ಬಾರಿಗೆ ಚುಚ್ಚಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾಡಿದಾಗ ಬದುಕುಳಿದವು. ತನ್ನ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡು, ಆರ್ಲಿಕ್ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳಿಂದ ರೋಗಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನದ ಸೂತ್ರಗಳ ಮೂಲ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾದ. ಸಾಲ್ಪರ್ಸಾನ್ ಇಲ್ಲವೇ 606 ಮದ್ದಾಗಿ ಹಿಂದೆ ಮಾರುತ್ತಿದ್ದ ಸೋಮಲದ ಸಂಯುಕ್ತವಾದ ಆರ್ಸ್ಫಿ ನಮೀನಿನ ನೆಲೆಗಾಣಕ್ಕೆ, ರಾಸಾಯನಿಕ ರೋಗಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಇವನ ಒಂದು ಮಹಾಸಾಧನೆ. ಉಪದಂಶದ (ಸಿಫಿಲಿಸ್) ರೋಗಾಣುಗಳನ್ನು ಪ್ರಯೋಗದಲ್ಲಿ ಚುಚ್ಚಿ ರೋಗ ಹತ್ತಿಸಿದ ಮೊಲಗಳು ಕೋತಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ವಾಸಿಮಾಡಿತು. ಆಮೇಲೆ ಇನ್ನೂ ಒಳ್ಳೆಯ ಮದ್ದುಗಳು ಬಂದು ಇದನ್ನು ಕೈ ಬಿಟ್ಟರೂ ಆಗಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಉಪದಂಶದ ರೋಗಿಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಇದರ ಹೊರತಾಗಿ ಬೇರೆ ಯಾವ ಮದ್ದೂ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಇದು ಕ್ರಾಂತಿ ಎಬ್ಬಿಸಿತು. ಈ ತೆರನ ರಸಾಯನ ರೋಗ ಚಿಕಿತ್ಸಕ ಮದ್ದುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರೋಗಿಯ ರೋಗ ತಡೆವ ಯಾಂತ್ರಿಕತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸುವುದರಿಂದ ಮಾತ್ರ ವಾಸಿಮಾಡುತ್ತವೆ. ಈ ಮದ್ದುಗಳಿಂದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಕೈಗೂಡದಿದ್ದರೆ, ರೋಗಿಯ ಇಲ್ಲವೇ ಪರಪಿಂಡಿಗಳ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಜೀವಿ ವರ್ತನೆಗಳೇ ಕಾರಣ ಇರಬೇಕು.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/The_Skeptical_Environmentalist</ref> ==ಹೆಚ್ಚುಗಾರಿಕೆ== ಪ್ರಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಎದ್ದು ಕಂಡುಬಂದ ಕಣ್ಣರಿಕೆಗಳನ್ನು ಬಿಡಿಸಿ ನೋಡುವುದರಿಂದ ಸೂತ್ರಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಬಹುದು ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ ಆರ್ಲಿಕ್. ಊತಕಗಳ ಆಮ್ಲಜನಕದ ಬೇಡಿಕೆಯ ಮೇಲಿನ ಪ್ರಯೋಗಗಳಿಂದ (೧೮೮೫) ಜೀವಕಣಗಳಲ್ಲಿ ಬದುಕಿರುವ ಜೀವಿರಸದಲ್ಲಿ (ಪ್ರೊಟೋಪ್ಲಾಸ್ಮ್), ಅವುಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ, ನಡುವಣ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರಾಸಿತಂಡವೂ, ಇದಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡ ಸರಪಣಿಗಳಾಗಿ (ಪಡೆಕಗಳು) ಪರಮಾಣು - ಸಂಮಿಶ್ರಗಳೂ ಇರುವುವೆಂದೂ ಊಹಿಸಿದ. ಈ ಪಡೆಕಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟ ನಿಜಗೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ಅಧೀನವಾಗಿದ್ದರೂ ಒಂದೊಂದೂ ಜೀವಕಣದ ಇಡೀ ಬಾಳುವೆಗೆ ಬಲು ಮುಖ್ಯ. ಈ ಕಲ್ಪನೆಗೆ ಆಧಾರ ಕೊಟ್ಟು, ಜೀವವಿಷಗಳೂ ಮದ್ದುಗಳೂ ವರ್ತಿಸುವುದನ್ನು ತರ್ಕಬದ್ಧವಾಗಿ ವಿವರಿಸಿದುವು. ಅವುಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಡ್ಡ ಸರಪಣಿಗಳು ಕೂಡಲು ಅವಕಾಶ ಕೊಡುವ ಜೀವಕಣಗಳ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ಜೀವವಿಷಗಳು ವರ್ತಿಸುತ್ತವೆ. ಬಿಡಿಯಾಗಿರುವ ಪಡೆಕಗಳಾಗಿ ರೋಧವಸ್ತುಗಳು ಮೈಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನೂ ಇದು ವಿವರಿಸಿತು. ಈಗಲೂ ಈ ಅಡ್ಡ ಸರಪಣಿ ಸೂತ್ರ ನಿಜವೆನಿಸಿದೆ.<ref>https://presidencia.gencat.cat/ca/detalls/Article/2009.-Paul-R.-Ehrlich</ref> ಜರ್ಮನ್, ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಫ್ರೆಂಚ್ ನುಡಿಗಳಲ್ಲಿ, ಆರ್ಲಿಕ್ಕನ ಇಡೀ ಬರೆಹಗಳೂ ಲೇಖನಪಟ್ಟಿಯೂ ನಾಲ್ಕು ಸಂಪುಟಗಳಲ್ಲಿ (೧೯೫೬) ಪ್ರಕಟವಾಗಿವೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== [[ವರ್ಗ:ಪ್ರೋಜೆಕ್ಟ್ ಟೈಗರ್-೨ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಬರೆದ ಲೇಖನ]] [[ವರ್ಗ:ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ]] [[ವರ್ಗ:ಔಷಧ]] [[ವರ್ಗ:ಔಷಧೀಯ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ]] [[ವರ್ಗ:ರಾಸಾಯನಿಕ_ಸಂಯುಕ್ತಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು]] jf5yqxeib5b5n87ga4sd3s2c6rooat5 0 124080 1113345 1017918 2022-08-11T10:25:11Z ~aanzx 72368 [[ಪೌಲ್ ಆರ್ಲಿಕ್]] ಪುಟಕ್ಕೆ ಪುನರ್ನಿರ್ದೇಶನ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಪೌಲ್_ಆರ್ಲಿಕ್]] ==ಪಾಲ್ ಎರ್ಲಿಕ್== ===ಪೀಠಿಕೆ=== ಕಾಯಿಲೆ ಕಸಾಲೆಗಳು ಮಾನವನ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಉದಯಿಸಿದಾರಾಭ್ಯ ಇರುವಂತೆಯೆ, ಅವುಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಧಾನಗಳೂ ಇದ್ದಿರಬೇಕು. ಆದರೆ ಅವುಗಳ ಬಗೆಗೆ ಇದ್ದ ಮೂಢನಂಬಿಕೆ, ಕಂದಾಚಾರ ಮತ್ತು ಅಂಧ ಶ್ರದ್ಧೆಗಳಿಂದ ಬಹಳ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ .ದೈವ, ಭೂತಗಳ ಆರಾಧಕರಾದ ಪೂಜಾರಿ, ಅರ್ಚಕ, ಮಂತ್ರವಾದಿಗಳ ಮಾಯಾಮಾಟಗಳೇ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಧಾನವಾಗಿದ್ದವು. ಕ್ರಿಸ್ತಶಕ ಆರಂಭದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಗ್ರೀಕ್ ವೈದ್ಯ- ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ಗೇಲನ್(ಕ್ರಿ.ಶ ೧೩೧-೨೧೦) ನಾರು,ಬೇರು,ಎಲೆ,ತೊಗಟೆ, ಕನಿಜ, ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಅವಯವಗಳಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಮದ್ದುಗಳನ್ನು ಬಳಕೆಗೆ ತಂದನು. ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಮತ-ಧರ್ಮ ತತ್ವಗಳಾಧಾರದಿಂದ ತಯಾರಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಈ ಬಗೆಯ ಮದ್ದುಗಳು ಮುಂದೆ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದವು. ಗೆಲೇನ್ ಬರೆದದ್ದೇ ವೇದವಾಕ್ಯವೆಂದು ವೈದ್ಯರು ಸಹಾ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಗೇಲೆನ್ ನ ಈ ಮಾಂತ್ರಕ ಮೋಡಿಗೆ ಮೊದಲು ಲಗ್ಗೆ ಹಾಕಿದವರು ೧೫ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿದ್ದ ವೈದ್ಯ -ಮಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ಯಾರಾ ಸೆಲ್ಸನ್ (೧೪೯೩-೧೫೪೧). ಅವನ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವಿಧಾನಗಳು ವೈಚಾರಿಕ ನೆಲೆಗಟ್ಟಿನಿಂದ ತಯಾರಾಗುತ್ತಿದ್ದ ವೆಂದಿದ್ದರೂ, ಮಾಂತ್ರಿಕ ಕರ್ಮಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತ್ಯಜಿಸಿರಲಿಲ್ಲಾ. ಈ ದಿಸೆಯಲ್ಲಿ ಅವನು ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಯೆಂದರೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಾಯಿಲೆಯನ್ನು ವಾಸಿಮಾಡುವ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಸಾಧ್ಯ, ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ನಿವಾರಣೆಗೆ ನಿಶ್ಚಿತವಾದ ಒಂದು ಮದ್ದು ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಎಂಬ ತತ್ವ, ಸಿಫಿಲಿಸ್ ರೋಗಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ರೋಗಾಣುವಿನ್ನೂ ಪತ್ತೆಯಾಗಿದ್ದರೂ ಪಾದರಸದ ಸಂಯುಕ್ತಗಳಿಂದ ಮದ್ದನ್ನು ಈ ತತ್ವದ ಆಧಾರದಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ್ದ. ಅವನ ಅನಿಸಿಕೆಗಳು ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ ಸರಿಯಾದವೆನಿಸಿದರೂ, ಬೆಳೆಸಿದ್ದರು ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದವರೆಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಗತಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ .ಜರ್ಮನಿಯ ಪಾಲ್ ಎರ್ಲಿಖ್ (೧೮೫೪-೧೯೧೫) ಈ ದಿಸೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯೋನ್ಮುಖರಾಗಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದವರು. === ಜನನ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ=== ಪಾಲ್ ಎರ್ಲಿಖ್ ಜನಿಸಿದ್ದು ಜರ್ಮನಿಯ ಸಲೇಸಿಂಯಾ ಪ್ರಾಂತದ ಬಡ ಯಹೂದಿಯರ ಕುಟುಂಬವೊಂದರಲ್ಲಿ. ಶಾಲಾ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಿಯುವುದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ ಅವನಲ್ಲಿ ಇದ್ದಂತೆ ಕಾಣಿಸಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಪ್ರೌಢಶಾಲಾ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಪ್ರಬಂಧ ‘ಜೀವನದ ಒಂದು ಕನಸೇ?’ ಅವನ ಮಾನಸಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಉನ್ನತ ವೈಚಾರಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇರುವುದನ್ನು ಸಾರುವಂತೆರುತ್ತಿತ್ತು. ಮುಂದೆ ಲೀಫ್ಜಿಗ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದು ವೈದ್ಯರಾದರು. ೨೪ನೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಬರ್ಲಿನ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ವೈದ್ಯನಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ರೋಗಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಗಿಂತಲೂ ಪ್ರಯೋಗಶಾಲೆಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಸಕ್ತಿ ಇರುವಂತಿತ್ತು. ಆ ವಿಭಾಗದಲ್ಲೇ ಕೆಲಸ ಮುಂದುವರೆಸಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಮತ್ತು ಅನುಕೂಲತೆಗಳು ಒದಗಿಬಂದಿದ್ದು ಅವರ ಸುದೈವವೆನ್ನಬೇಕು. ===ಸಂಶೋಧನೆ=== ಬಣ್ಣ ವಸ್ತುಗಳ ಅಧ್ಯಯನದ ಎರ್ಲಿಖ್ ರ ವಿಶೇಷ ಆಸಕ್ತಿಯ ವಿಷಯ. ರಕ್ತದ ವಿವಿಧ ಜೀವಕಣಗಳ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅವುಗಳ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಬಿಳಿಯ ರಕ್ತಕಣಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ರೀತಿಯ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿ, ಅವು ತಮ್ಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಪ್ರಕಟವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದು ಅವರ ಬುದ್ಧಿಕುಶಲತೆಗಳ ಪ್ರತೀಕವೆನ್ನುವಂತಿತ್ತು. ಅವರ ಮುಂದಿನ ಪ್ರಯೋಗ ರೋಗಾಣುಗಳಿಗೆ ಬಣ್ಣ ಪ್ರಯತ್ನ.ಈ ದಿಸೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ಷಯ ರೋಗಿಯ ಕಫವನ್ನು ಗಾಜಿನ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗೆ ಅಂಟಿಸಿ. ಅದರ ಮೇಲೆ ಅನಿಲಿಸ್ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಸುರಿದು ಅದು ಭದ್ರವಾಗಿ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು. ಕ್ಷಯ ರೋಗಾಣುಗಳು ಆ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣವನ್ನು ಇಷ್ಟಪಟ್ಟು, ಆಯ್ದುಕೊಂಡು ತಮ್ಮೊಳಗೆ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಗುಣವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದವು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೇ ಕ್ಷಯ ರೋಗಾಣುಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದ ಹಾಬರ್ಟ್ ಕೋಹರ್ ಸಹಯೋಗದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದರಿಂದ. ಅವುಗಳ ನೈಜ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ತಿಳಿಯುವುದಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಯಿತು. ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಮುಂದೆ ಇತರ ರೋಗಾಣುಗಳ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೂ ಬಳಸಿಕೊಂಡರು. ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ರೋಗಾಣುಗಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಅವುಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹೆಚ್ಚುವುದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹೊಸ ಆಯಾಮವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಮತಾಯಿತು. ಎರ್ಲಿಖರ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿದ ಜರ್ಮನ್ ಸರ್ಕಾರ ತಮ್ಮ ಲಸಿಕೆ ತಯಾರಿಕಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತು(೧೮೯೬). ಅಲ್ಲಿ ಹಲವು ಚಿತ್ತಾಕರ್ಷಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡರು. ಬೆಂಜಿನ್ ಎಂಬ ರಸಾಯನಿಕ ರಚನೆ ಅಷ್ಟಕೋನಾಕೃತಿಯ ಉಂಗುರದಂತಿದ್ದು ಅದರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಕಡೆ ಸರಪಳಿಯಂತೆ ಕೊಂಡಿಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಜೀವಕೋಶಗಳೊಳಗಿರುವ ನಡು ಬೀಜ ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತಲಿರುವ ಗ್ರಾಹಕರು, ಬೆಂಜಿನ್ ಉಂಗುರದ ಕೃತಿಗೆ ಹೋಲಿಕೆಯಾಗುವಂತಿದೆ ಎಂಬ ಊಹೆ ಎರ್ಲಿಖ್ ಹೊಳೆಯಿತು. ಜೀವಕೋಶಕ್ಕೆ ಆಹಾರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದು ಗ್ರಾಹಕಗಳ ಕೆಲಸ¸.‘ಆಹಾರ ವಸ್ತುಗಳ ಬದಲು ರೋಗಜನಕ, ಇಲ್ಲವೇ ಇತರ ವಿಷಕರ ವಸ್ತುಗಳು ಜೀವಕೋಶಗಳು ಒಳಗೆ ಸೇರುವಂತೆ ಮಾಡಿದರೆ ಅವು ಗ್ರಾಹಕಗಳನ್ನೇ ನಾಶ ಮಾಡಬಹುದು, ನಾಶವಾದ ಗ್ರಾಹಕಗಳ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಸರಿದೂಗಿಸಲು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕಗಳು ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುತ್ತವೆ; ಅವು ವಿಫಲ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಾದಾಗ ಜೀವಕೋಶ ವೆಲ್ಲ ತುಂಬಿ ತುಳುಕಿ ಹೊರಚೆಲ್ಲಿ ರಕ್ತಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ ಅಲೆದಾಡುವಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಅವೇ ರೋಧವಸ್ತುಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಿ ರೋಗಗಳ ನಿರೋಧದ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಬಹುದು’ ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತಿಳಿಸಿದವರು ಪಾಲ್ ಎರ್ಲಿಖ್. ಗಂಟಲು ಮಾರಿ, ಧನುರ್ವಾಯು ಮುಂತಾದವುಗಳ ನಿರೋಧಕವಾಗಿ ಈಗ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಟಾಕ್ಸ್ ಯಿಡ್ ಲಸಿಕೆಗಳು ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಈಗಲೂ ತಯಾರಾಗುತ್ತಿವೆ ಎಂದರೆ ಎರ್ಲಿಖ್ ರ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಮಹತ್ವದ ಅರಿವಾಗಬಹುದು. ಹದಿನೈದನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾರಾಸೆಲ್ಸಸ್ ನಿರೂಪಿಸಿದ ತತ್ವದ ಆಧಾರದಂತೆಯೇ ಎರ್ಲಿಕ್ ರೋಗಾಣುಗಳಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ‘ಗುಂಡಿಕ್ಕಿ ಕೊಲ್ಲುವ’ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿದ ಮುಂದಿನ ಯೋಜನೆ, ಕ್ಷಯರೋಗಾಣು ಒಂದು ಬಣ್ಣವನ್ನು ಆಯ್ದು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಲಕ್ಷಣ ಹೊಂದಿರುವಂತೆಯೇ, ಅದಕ್ಕೆ ಮಾರಕವಾಗಬಹುದಾದ ಮದ್ದನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಬಹುದೆಂದು ಅವರು ಊಹಿಸಿದರು. ಆಫ್ರಿಕಾದ ‘ನಿದ್ದೆ ಜ್ವರಕ್ಕೆ’ ಕಾರಣವಾದ ಟ್ರಿಪ್‌ನೋಮ ರೋಗಾಣುಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಟ್ರಿಪಾನ್ರೆಡ್ ಎಂಬ ಮದ್ದನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದಾಗ ಅವರಿಗೆ ಯಶಸ್ಸು ದೊರೆಯಿತು. ಈ ತತ್ವವನ್ನೇ ಮುಂದೆ ಸಿಫಿಲಿಸ್ ರೋಗಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯಿಸಿದರು. ಆ ದಿಸೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ನಮೂನೆಯ ಮದ್ದುಗಳನ್ನು ನೂರಾರು ಪ್ರಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದರು. ಈ ಪ್ರಯೋಗದ ಸರಣಿ ೬೦೫ ಸಾರಿ ಜರುಗಿದರೂ ಯಶಸ್ಸು ದೊರಕದೆ, ಸಹದ್ಯೋಗಿಗಳುವಿರೋಧಿಸಿದರು, ಕೊನೆಯಾದ ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಜರುಗಿದ ೬೦೬ ನೇ ಸಾರಿ ಪ್ರಯತ್ನ ಸಫಲವಾಯಿತು .ಅದಕ್ಕೆ ಬಳಸಿದ ಅರ್ಸೇನಿಕ್ ನ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಲ್ ವಾರ್ಸಾಗೆ ೬೦೬ ಎಂದೇ ಹೆಸರಾಯಿತ. ಇನ್ನು ಉತ್ತಮಪಡಿಸಲು ೯೧೪ ಸಾರಿ ಪ್ರಯೋಗ ನಡೆಸಿ ನಿಯೋಸಾಲ್ ವಾರ್ಸನ್ ಎಂಬ ಮದ್ದನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಕಂಡುಹಿಡಿದರು. ಯಶಸ್ಸಿನ ಪ್ರತಿಫಲವಾಗಿ ೧೯೦೮ರ ನೊಬೆಲ್ ಪಾರಿತೋಷಕ ಎರ್ಲಿಕ್ ದೊರೆಯಿತು. ರೋಗಾಣುಗಳ ವಿನಾಶಕ್ಕೆ ಸಾವಯವ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ‘ಮಾಂತ್ರಿಕ ಗುಂಡುಗಳ’ಆಗಿ ಬಳಸಿ ಯಶಸ್ಸು ಪಡೆದವರಲ್ಲಿ ಎರ್ಲಿಖರೆ ಮೊದಲನೆಯವರು . ಅವರು ನಿರೂಪಿಸಿದ’ಪಕ್ಕ ಸರಪಳಿ ಸಿದ್ದಾಂತ’ ಡೈ ಅಜೋ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ,ನಿಯೋಸಾಲ್ವಾರ್ಸಾನ್ ಮುಂತಾದವು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿವೆ. ಅವರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಪದವಿ ದೊರಕಿರಲಿಲ್ಲ . ಪ್ರಯೋಗಗಳ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಅಸೂಯೆಪಟ್ಟ ಮೇಲಧಿಕಾರಿಗಳ ಕಿರುಕುಳ ಅನುಭವ ಕ್ಷಯ ರೋಗಾಣು ಅಧ್ಯನ ಸಮಯದಲ್ಲೇ ಅಂಟಿಕೊಂಡು ನರಳಿದರೂ ಸಹಾ, ಎರ್ಲಿಖ್ ವಿಚಲಿತರಾಗದೆ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಅಪೂರ್ವ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಅರವತ್ತೋದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಜೀವನ ನೇಡೆಸಿದ ಪಾಲ್ ಎರ್ಲಿಖ್ ೧೯೧೫ ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ===ಉಲ್ಲೇಖ=== ವಿಶ್ವ ವಿಖ್ಯಾತ ವೈದ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು- ಡಾ. ಎಚ್.ಡಿ ಚಂದ್ರಪ್ಪ ಗೌಡಾ(೧೯೯೭) ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು (ಜೀವನ - ಸಾಧನೆ)- ಎನ್ ಶಂಕರಪ್ಪ ತೋರಣಗಲ್ಲು(೨೦೦೮) 6hoovoloq5bxrre58lx9zvo9p1n3907 2 125318 1113302 1027359 2022-08-10T16:22:03Z Swathivishwakarma 48232 ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನೂ ತಗೆಯುತ್ತಿರುವೆ wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 2 142912 1113293 1099529 2022-08-10T12:50:35Z Danesh hunnur 76040 wikitext text/x-wiki ನಾನು '''ದಾನೇಶ್ ಹುನ್ನೂರ'''. ನನ್ನ ತಂದಯ ಹೆಸರು ಶ್ರೀಕಾಂತ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಶೋಭಾ. ನಾನು ಮೂಲತಃ ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ [[ಅಥಣಿ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ''ಸುಟ್ಟಟ್ಟಿ'' ಗ್ರಾಮದ ನಿವಾಸಿ. ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿ ರಾಣಿಚನ್ನಮ್ಮ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯ್ಶಾಲಯ ಅಥಣಿ ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ತಾಲೂಕು ಕೇಂದ್ರ. ಭಾರತದ '''ಜನಗಣತಿ''' ಪ್ರಕಾರ ೩೯,೨೦೦ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಸುಮಾರು ೪೦೦,೦೦೦. ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರವಾದ [[ಬೆಳಗಾವಿ]] ನಗರದಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೨೫ ಕಿ.ಮಿ. ದೂರವಿದ್ದು, ಐತಿಹಸಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾದ ವಿಜಯಪುರದಿಂದ ಸುಮಾರು ೭೫ ಕಿ.ಮಿ. ದೂರವಿದೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಗಡಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರುವ ಅಥಣಿಯು ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅತ್ಯಂತ ವಿಶಾಲವಾದ ತಾಲೂಕು ಆಗಿದ್ದು ''೧೯೯೫.೫'' ಚ.ಕಿ.ಮಿ. ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಕಸುಬು ವ್ಯವಸಾಯವಾಗಿದ್ದು, ಭೂಮಿಯ ಬಹುತೇಕಪಾಲು ಕೃಷಿಗೆ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಕಬ್ಬು ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳೆಯಾಗಿದೆ. ಸುಮಾರು ೪ ಸಕ್ಕರೆ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿವೆ. ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯು ತಾಲೂಕಿನುದ್ದಕ್ಕೂ ಹರಿದು ಹೋಗುವುದರಿಂದ ರೈತರಿಗೆ ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿದೆ. ಅಥಣಿಯು ಸುಮಾರು ೮೯ ಗ್ರಾಮಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ ಅಥಣಿಯು ಶೈಕ್ಷಣಿಕವಾಗಿಯೂ ಪ್ರಗತಿ ಹೊಂದಿದ್ದು ೩೦೦ರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಿದ್ದು, ಸುಮಾರು ೧೫ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸುಮಾರು ೬೮% ಜನರು ಶಿಕ್ಷಣವಂತರಿದ್ದಾರೆ. ಗಡಿಯ ಮಹರಾಷ್ಟ್ರದ ನಗರಗಳಾದ ಮಿರಜ, ಸಾಂಗಲಿ, ಜತ್ತ ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ನಗರಗಳಿಗೆ ರಸ್ತೆಯ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ==ರಾಣಿಚನ್ನಮ್ಮ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯ್ಶಾಲಯ್== ===ದಾನೇಶ=== ==ದಾನೇಶ== ===ಸಕ್ಕರೆ ಕಾರ್ಖಾನೆ=== 69rqh87kk4zfqsvya41c8jdb0fv1gjm 4 143354 1113352 1112976 2022-08-11T11:35:37Z Pallaviv123 75945 wikitext text/x-wiki [[File:Wiki-ELearning-Logo.png|150px|right]] [[File:Wiki ELearning Udupi 01.jpg|200px|right]] ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ವಿಕಿಪೀಡಿಯವನ್ನು ಕಲಿಯುವಿಕೆಯ ಒಂದು ವೇದಿಕೆಯನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಉಡುಪಿಯ ಅಜ್ಜರಕಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜಿನ ೨೭ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಯೋಜನೆ. ಇದರ ಅಂಗವಾಗಿ ಆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು '''ವಿಕಿ ಇ-ಲರ್ನಿಂಗ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ಕೋರ್ಸ್'''ನಲ್ಲೂ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೋರ್ಸಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಗಳು [[:m:Research project on effectiveness of Wikipedia in education as a platform of improving the cognitive ability among students|ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿವೆ]]. ==ಸ್ಥಳ== ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು, ಅಜ್ಜರಕಾಡು, ಉಡುಪಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ==ಅವಧಿ== ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೨ ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೩ ==ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರು== [[ಸದಸ್ಯ:Pavanaja|ಡಾ. ಯು. ಬಿ. ಪವನಜ]] ==ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು== ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು: #--[[ಸದಸ್ಯ:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ashwini Devadigha|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshitha achar|Akshitha achar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshitha achar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithali C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Supritha Barkur|Supritha Barkur]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Supritha Barkur|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Apoorva poojay|Apoorva poojay]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Apoorva poojay|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vinaya M A|Vinaya M A]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vinaya M A|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Praajna G|Praajna G]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Praajna G|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithra C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vismaya U|Vismaya U]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vismaya U|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sushmitha.S Poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshatha prabhu|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Acharya Manasa|Acharya Manasa]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Acharya Manasa|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Shreya. Bhaskar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Veena Sundar N.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Rakshitha b kulal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:KR Sanjana Hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sahana Poojary|Sahana Poojary]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sahana Poojary|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೬, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavya.S.M|Kavya.S.M]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavya.S.M|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ananya Rao Katpadi|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashree shankar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prathimashetty|Prathimashetty]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prathimashetty|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prakrathi shettigar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashri hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaitra. B. H.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123|Pallaviv123]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Pallaviv123|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna gopal|Prajna gopal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna gopal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna poojari|Prajna poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) ==ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು== # [[User:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]]: [[ಮ್ಯಾಟ್ ಕ್ವೆಸಿಕ್]],[[ಬ್ಯೂಟಿ ಅಂಡ್ ದಿ ಬೀಸ್ಟ್]] # [[User:Akshitha achar|Akshitha achar]]:[[ಗೋಲ್ಡನ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಸಿಹಿ ನೀರು]], [[ಸಿಲ್ವರ್ ಅರೋವಾನಾ]] # [[User:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]]: [[ತೊಂಬಟ್ಟು]], [[ಗವಾಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಜಿ.ಕೆ. ಅನಂತಸುರೇಶ್]], [[ಪೇಜಾವರ ಮಠ]], [[ಪರ್ಯಾಯ]] # [[User:Apoorva poojay|Apoorva poojay]]:[[ಕದ್ರಿ ಮಂಜುನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಒಪ್ಪೋ ಫೈಂಡ್ ಎಕ್ಸ್ ೫]], [[ತ್ರಿಕೋನ (ಸಂಗೀತ ಉಪಕರಣ)]], [[ನೀರು ಹಕ್ಕಿ]], [[ತರಕಾರಿ ರಸ]], [[ಜೇಮ್ಸ್ ಕಾಕರ್ ಅಂಡ್ ಸನ್ಸ್]], [[ಹಲಸೂರು ಸರೋವರ]] # [[User:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]]: [[ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಹಿಮ ನರಿ]] # [[User:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]]: [[ಮೀನುಗಾರಿಕೆ]], [[ಪರಿಸರ ಕಾನೂನು]], [[ಭಾರತದ ಪವಿತ್ರ ತೋಪುಗಳು]], [[ಜಲಾನಯನ ನಿರ್ವಹಣೆ]],[[ಅಭಯ್ ಭೂಷಣ್ ಪಾಂಡೆ]] # [[User:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]]: [[ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಕಬಿನಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ ಕೋಟೆ]], [[ವೃಷಭಾವತಿ ನದಿ]], [[ಶ್ರೀ ವಿನಾಯಕ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಗುಡ್ಡೆಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕಮಲಶಿಲೆ]], [[ಪ್ರಥ್ವಿರಾಜ್ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಶಿರೂರು ಮಠ]], [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನಗಳು]] # [[User:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]]: [[ವೈ. ಎಸ್. ರಾವ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು]] # [[User:Kavya.S.M|Kavya.S.M]]: [[ಕೆ. ಎಸ್. ಚಂದ್ರಶೇಖರನ್]], [[ಗ್ಯಾಲಕ್ಸ್]] # [[User:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]]: [[ಮನ್ ಮೊಹನ್ ಶರ್ಮ]] # [[User:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]]: [[ಕಾಪು ಕಡಲತೀರ]], [[ಗೋಪಿನಾಥ್ ಕರ್ತಾ]], [[ಹೊರಾಂಗಣ ಆಟಗಳು]], [[ಕೊಡವೂರು]], [[ರಾಜೇಶ್ ಗೋಪಕುಮಾರ್]] # [[User:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]]: [[ಬೆಣ್ಣೆ ದೋಸೆ]], [[ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ದೇವಾಲಯಗಳು]], [[ಮಟ್ಟು,ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಹೂಲಿ]], [[ತೆಕ್ಕಲಕೋಟೆ]], [[ಪ್ರೇಮ್ ಕುಮಾರ್ ಅಲೆ]], [[ಮಾಧ್ವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] # [[User:Acharya Manasa|Acharya Manasa]]: [[ಹೆಂಕೆಲ್ ಹೆ ೭೪]], [[ನಸ್ಸಾರಿಯಸ್ ಆರ್ಕ್ಯುಲೇರಿಯಾ]] # [[User:Pallaviv123|Pallaviv123]]: [[ಭುಜಂಗ ಪಾರ್ಕ್]], [[ಪಿ.ಕೆ.ಅಯ್ಯಂಗಾರ್]], [[ಸ್ಪಾಥೋಡಿಯ]], [[ಡೇವಿಡ್ ಮಗರ್‌ಮನ್]], [[ವಿಲಿಯಂ ಹಗ್ ರಾಬಿನ್‌ಸನ್]], [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]], [[ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್]], [[ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು]], [[ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್]], [[ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ]], [[ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್]] # [[User:Praajna G|Praajna G]]: [[ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಉತ್ಸವ]] # [[User:Prajna gopal|Prajna gopal]]: [[ಬೆನ್ ಸಿಲ್ಬರ್ಮನ್]], [[ಕೆವಿನ್ ಸಿಸ್ಟ್ರೋಮ್]], [[ಪೌಟೇರಿಯಾ ಕ್ಯಾಂಪೆಚಿಯಾನಾ]], [[ಪಿಂಟರೆಸ್ಟ್]], [[ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಮ್]], [[ಊರ್ವಶಿ ರೌಟೇಲಾ]] # [[User:Prajna poojari|Prajna poojari]]:[[ಇನ್ಫಿನಿಕ್ಸ್ ಮೊಬೈಲ್]], [[ಟಾರ್ಡಿಗ್ರೇಡ್‌]], [[ಆದಿ ಬದರಿ, ಹರಿಯಾಣ]], [[ಪರಿಯಾತ್ರ ಪರ್ವತಗಳು]], # [[User:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]]: [[ಕೋಟ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಥೀಮ್ ಪಾರ್ಕ್]], [[ದುರ್ಗಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಕುಂಜಾರುಗಿರಿ]], [[ಅಂಬಲಪಾಡಿ ಮಹಾಕಾಳಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಜನಾರ್ಧನ ದೇವಾಲಯ]], [[ಒಳಾಂಗಣ ಆಟಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆಗಳು]], [[ಗೋಶಾಲೆ]], [[ಜಾನ್ ಎ. ಬ್ರಿಡ್‍ಗ್ಲ್ಯಾಂಡ್]], [[ಎ. ವೈದ್ಯನಾಥ ಐಯರ್]], [[ಸಿ. ಕೆ. ನಾಯುಡು]] # [[User:Prathimashetty|Prathimashetty]] # [[User:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]]: [[ಸಸಿಹಿತ್ಲು ಕಡಲತೀರ]], [[ಚಂಡೆ]], [[ಪೆರ್ಡೂರು]], [[ರಾಮನಗರ ಕೋಟೆ]], [[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ]], [[ಮಹೀಧರ ನಳಿನಿಮೋಹನ್]], [[ನೀನಾ ನಾಯಕ್]] # [[User:Sahana Poojary|Sahana Poojary]]: [[ಅಕೋಲಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]]: [[ಕಡಿಯಾಳಿ ಶ್ರೀ ಮಹಿಷಮರ್ದಿನಿ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಎಳ್ಳು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ]], [[ಮಂಗ್ಲಾ ರಾಯ್]] # [[User:Supritha Barkur|Supritha Barkur]]: [[ಹನಿ ನೀರಾವರಿ]], [[ಅರುಣ್ ಕೆ. ಪತಿ]], [[ಭಾರತದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] # [[User:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]]: [[ರಾಧಾ ಕೃಷ್ಣ ದೇವಾಲಯ]] # [[User:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]]: [[ಘಟ್ಟಿವಾಳಯ್ಯ]], [[ಜಂಕ್ ಫುಡ್]], [[ಪಾಪ ತೆರಿಗೆ]] # [[User:Vinaya M A|Vinaya M A]]: [[ರಿಯಲ್‌ಮಿ ಸಿ೩]] , [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳ ಪೀಳಿಗೆಯ ವರ್ಗೀಕರಣ]] , [[ಸಿ. ಎಸ್. ಶೇಷಾದ್ರಿ]] # [[User:Vismaya U|Vismaya U]]: [[ನ್ಯೂಟೋನಿಯನ್ ದೂರದರ್ಶಕ]] [[ವರ್ಗ:ಯೋಜನೆ]] o86i3vqhdebygu2lq0o0dj261qm8r6p 0 143840 1113310 1113262 2022-08-11T01:26:17Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ [[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ5]] ಪುಟವನ್ನು [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki {{Infobox organization |name = ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ |picture = Indian National Science Academy Logo.png |established = ೭ ಜನವರಿ ೧೯೩೫ |leader_title = ಅಧ್ಯಕ್ಶ |leader_name = ಚಂದ್ರಿಮಾ ಶಹಾ |founder = [[Lewis Leigh Fermor]] |location = [[ನವದೆಹಲಿ]], [[ಭಾರತ]] |website = {{URL|http://www.insaindia.res.in|www.insaindia.res.in}} }} ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ (ಐಎನ್ಎಸ್ಎ) ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಎಲ್ಲಾ ಶಾಖೆಗಳಲ್ಲಿನ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗಾಗಿ ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಕಾಡೆಮಿಯಾಗಿದೆ.<ref name="Indian National Science Academy, New Delhi">{{cite web | url=http://www.dst.gov.in/professionalbodies/indian-national-science-academy-new-delhi | title=Indian National Science Academy, New Delhi | publisher=Department of Science and Technology, India | date=2016 | access-date=17 October 2016}}</ref> ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಡಾ. ಚಂದ್ರಿಮಾ ಶಹಾ ಅವರನ್ನು ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು '''ಐಎನ್ಎಸ್ಎ (೨೦೨೦-೨೨) ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳೆ''' ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾದರು. ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ಐಎನ್ಎಸ್ಎ ದೇಶದ ಯುವ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗಾಗಿ ಇತರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯುವ ಅಕಾಡೆಮಿಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಯಂಗ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈಂಟಿಸ್ಟ್ (ಐಎನ್ಐಎಎಸ್) ಎಂಬ ಕಿರಿಯ ಘಟಕವನ್ನು ರಚಿಸಿದೆ. ಐಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯುವ ಅಕಾಡೆಮಿಯಾಗಿ ಭಾರತದ ಯುವ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗೆ ಅಕಾಡೆಮಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಗ್ಲೋಬಲ್ ಯಂಗ್ ಅಕಾಡೆಮಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿತವಾಗಿದೆ. ೨೦ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೧೯ ರಂದು <ref>{{cite web |url=https://worldscienceforum.org/programme/2019-11-20-launch-of-the-declaration-on-the-core-values-of-young-academies-166 |website=World Science Forum |publisher=World Science Forum|title=Launch of the Declaration on the Core Values of Young Academies }}</ref> ಬುಡಪೆಸ್ಟ್‌ನ ವಿಶ್ವ ವಿಜ್ಞಾನ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾದ ಯುವ ಅಕಾಡೆಮಿಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಘೋಷಣೆಗೆ ಐಎನ್‌ವೈ‌ಎ‌ಎಸ್ ಸಹಿ ಹಾಕಿದೆ. ==ಇತಿಹಾಸ== ===ಆರಂಭ=== ನವದೆಹಲಿಯ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈ‌ನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ (ಐಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ) ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆಯ ಸ್ವಾಯತ್ತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಐಎನ್‍ಎಸ್‌ಎಯ ಮೂಲವನ್ನು ೧೯೩೫ರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ(ಈಗ ಕೋಲ್ಕತಾ) ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿ‌ಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್‌ಸ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ(ಎನ್‌ಐಎಸ್‌ಐ) ಸ್ಥಾಪಿಸಿದಾಗಿನಿಂದ ಇದೆ. ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು, ಪೋಷಿಸುವುದು ಮತ್ತು ರಕ್ಷಿಸುವುದು ಇದರ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಹಾಗೆಯೇ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. ಎನ್‌ಐಎಸ್‌ಐಯನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸೊಸೈಟಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿತು. ೧೯೫೧ರಲ್ಲಿ ಎನ್‌ಐಎಸ್‌ಐ ದೆಹಲಿಯ ತನ್ನ ಪ್ರಸ್ತುತ ಆವರಣಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡಿತು. ೧೯೬೮ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಧಾರವು ಐಎನ್ಎಸ್ಎಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವುದನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಿತು. ೧೯೭೦ರಲ್ಲಿ, ಎನ್ಐಎಸ್ಐಗೆ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಅಕಾಡೆಮಿ(ಐಎನ್ಎಸ್ಎ) ಎಂಬ ಹೊಸ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ೧೯೫೧ರಲ್ಲಿ ಬಹದ್ದೂರ್ ಷಾ ಜಾಫರ್ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿರುವ ಅದರ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. ೮೦ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ-೯೦ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ವಿಸ್ತರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿತು. ಇಂದು ಮುಖ್ಯ ಐಎನ್ಎಸ್ಎ - ಕಟ್ಟಡವು ಬಹದ್ದೂರ್ ಷಾ ಜಾಫರ್ ಮಾರ್ಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಏಳು ಅಂತಸ್ತಿನ, ಸುಂದರವಾದ ಆಕಾರದ ಸುವರ್ಣ ಮಹೋತ್ಸವ ಕಟ್ಟಡವಾಗಿ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ೧೯೯೬ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು. ==ಅವಲೋಕನ== ಅಕಾಡೆಮಿಯು ಫೌಂಡೇಶನ್ ಫೆಲೋಗಳು, ಫೆಲೋಗಳು (ಎಫ್ಎನ್ಎ) ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ಫೆಲೋಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. <ref name="About INSA">{{cite web | url=http://insaindia.res.in/objective.php | title=About INSA | publisher=Indian National Science Academy | date=2016 | access-date=17 October 2016}}</ref> ಅಕಾಡೆಮಿಗೆ ಚುನಾವಣೆ ಕೇವಲ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನದ ಮೂಲಕ ಮಾತ್ರ. ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಉದ್ದೇಶಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ ಅದರ ಅನ್ವಯ, ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು, ಸಹಯೋಗವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪರಿಗಣಿತ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಕೃಷ್ಟತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಲ್ಲಿ, ಗುರುತಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಫಲ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಇದು ಒಂದು ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ''ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ'' ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ಕೃಷ್ಟತೆಯ ಅನ್ವೇಷಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ, ಅಕಾಡೆಮಿಯು ೫೯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ೪ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಸಾಮಾನ್ಯ ಪದಕ ಮತ್ತು ಉಪನ್ಯಾಸ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ವಿಷಯವಾರು ಪದಕಗಳು ಅಥವಾ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಯುವ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು. ಈ ಅಕಾಡೆಮಿಯು ನಿಯತಕಾಲಿಕಗಳನ್ನು ಕೂಡಾ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಡಾವಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಮೊನೊಗ್ರಾಫ್ ಗಳನ್ನು ಹೊರತರುತ್ತದೆ. ಇದು ೨೦೦೪ರಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನಗಳು ಮತ್ತು ಮಾನವಿಕ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಮುಕ್ತ ಪ್ರವೇಶದ ಬರ್ಲಿನ್ ಘೋಷಣೆಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದೆ. ==ಅಧ್ಯಕ್ಷರುಗಳು== ಸೊಸೈಟಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಪಟ್ಟಿ <ref>https://www.insaindia.res.in/objective.php</ref> {{multiple image | width1 = 120 | width2 = 130 | width3 = 124 | image1 = Dr-Meghnad-Saha.jpg | caption1 = [[ಮೇಘನಾದ್ ಸಹಾ]] | image2 = SatyenBose1925.jpg | caption2 = [[ಸತ್ಯೇಂದ್ರನಾಥ್ ಬೋಸ್]] | image3 = Homi Jehangir Bhabha 1960s.jpg | caption3 = [[ಹೋಮಿ ಜೆ ಭಾಭಾ]] }} {{multiple image | width1 = 120 | width2 = 148 | width3 = 120 | image1 = Dr.M.S.Valiathan.jpg | caption1 = [[ಎಂ.ಎಸ್. ವಲಿಯಾಥನ್]] | image2 = Chintamani Nagesa Ramachandra Rao 03650.JPG | caption2 = [[ಸಿ.ಎನ್.ಆರ್. ರಾವ್]] | image3 = Ramesh Mashelkar Apr09.jpg | caption3 = [[ರಘುನಾಥ್ ಅನಂತ್ ಮಶೇಲ್ಕರ್]] }} {{multiple image | width1 = 120 | width2 = 148 | width3 = 120 | image1 = Prof Gadagkar.jpg | caption1 = [[ರಾಘವೇಂದ್ರ ಗದಗ್ಕರ್]] | image2 = Ajay-Kumar-Sood-FRS.jpg | caption2 = [[ಅಜಯ್ ಕೆ.ಸೂದ್]] | image3 = Chandrima shaha.jpg | caption3 = [[ಚಂದ್ರಿಮಾ ಶಹಾ]] }} {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="width:60%" ! scope="col" style="width:40%" | President ! scope="col" style="width:10%" | From ! scope="col" style="width:10%" | To |- |[[ಲೆವಿಸ್ ಲೀ ಫರ್ಮೊರ್]]||೧೯೩೫||೧೯೩೬ |- |[[ಮೇಘನಾದ್ ಸಹಾ]]||೧೯೩೭||೧೯೩೮ |- |[[ರಾಮ್ ನಾಥ್ ಚೋಪ್ರಾ]]||೧೯೩೯||೧೯೪೦ |- |[[ಬೈನಿ ಪ್ರಸಾದ]]||೧೯೪೧||೧೯೪೨ |- |[[ಜ್ಞಾನ ಚಂದ್ರ ಘೋಷ್]]||೧೯೪೩||೧೯೪೪ |- |[[ದಾರಾಶಾ ನೊಶೆರ್ವಾನ್ ವಾಡಿಯಾ]]||೧೯೪೫||೧೯೪೬ |- |[[ಶಾಂತಿ ಸ್ವರೂಪ್ ಭಟ್ನಾಗರ್]]||೧೯೪೭||೧೯೪೮ |- |[[ಸತ್ಯೇಂದ್ರನಾಥ್ ಬೋಸ್]]||೧೯೪೯||೧೯೫೦ |- |[[ಸುಂದರ್ ಲಾಲ್ ಹೋರಾ]] || ೧೯೫೧ ||೧೯೫೨ |- |[[ಕರಿಯಮಾಣಿಕಂ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಕೃಷ್ಣನ್]] ||೧೯೫೩||೧೯೫೪ |- |ಅಮೂಲ್ಯ ಚಂದ್ರ ಉಕಿಲ್ ||೧೯೫೫||೧೯೫೬ |- |[[ಪ್ರಶಾಂತ ಚಂದ್ರ ಮಹಾಲನೋಬಿಸ್]]||೧೯೫೭||೧೯೫೮ |- |[[ಶಿಶಿರ್ ಕುಮಾರ್ ಮಿತ್ರಾ]]||೧೯೫೯||೧೯೬೦ |- |[[ಅಜುಧಿಯಾ ನಾಥ್ ಖೋಸ್ಲಾ]]||೧೯೬೧||೧೯೬೨ |- |[[ಹೋಮಿ ಜಹಾಂಗೀರ್ ಭಾಭಾ]]||೧೯೬೩||೧೯೬೪ |- |[[ವಿ.ಆರ್. ಖನೋಲ್ಕರ್| ವಸಂತ್ ರಾಮ್ಜಿ ಖನೋಲ್ಕರ್]]||೧೯೬೫||೧೯೬೬ |- |[[ಟಿ.ಆರ್. ಶೇಷಾದ್ರಿ| ತಿರುವೆಂಗಡಂ ರಾಜೇಂದ್ರಂ ಶೇಷಾದ್ರಿ]]||೧೯೬೭||೧೯೬೮ |- |[[ಆತ್ಮ ರಾಮ್ (ವಿಜ್ಞಾನಿ) | ಆತ್ಮ ರಾಮ್]]||೧೯೬೯||೧೯೭೦ |- |[[ಬಾಗೇಪಲ್ಲಿ ರಾಮಚಂದ್ರಾಚಾರ್| ಬಾಗೇಪಲ್ಲಿ ರಾಮಚಂದ್ರಾಚಾರ್ ಶೇಷಾಚಾರ್]]||೧೯೭೧||೧೯೭೨ |- |[[ದೌಲತ್ ಸಿಂಗ್ ಕೊಠಾರಿ]]||೧೯೭೩||೧೯೭೪ |- |[[ಬೆಂಜಮಿನ್ ಪಿಯರಿ ಪಾಲ್]]||೧೯೭೫||೧೯೭೬ |- |[[ರಾಜಾ ರಾಮಣ್ಣ]]||೧೯೭೭||೧೯೭೮ |- |[[ವುಲಿಮಿರಿ ರಾಮಲಿಂಗಸ್ವಾಮಿ]]||೧೯೭೯||೧೯೮೦ |- |[[ಎಂ.ಜಿ.ಕೆ. ಮೆನನ್| ಮಾಂಬಿಲ್ಲಿಕಲಾತಿಲ್ ಗೋವಿಂದ್ ಕುಮಾರ್ ಮೆನನ್]]||೧೦೮೧||೧೯೮೨ |- |[[ಅರುಣ್ ಕುಮಾರ್ ಶರ್ಮಾ]]||೧೯೮೩||೧೯೮೪ |- |[[ಚಿಂತಾಮಣಿ ನಾಗೇಶ ರಾಮಚಂದ್ರ ರಾವ್]]||೧೯೮೫||೧೯೮೬ |- |[[ಔತಾರ್ ಸಿಂಗ್ ಪೈಂಟಲ್]]||೧೯೮೭||೧೯೮೮ |- |[[ಮಾನ್ ಮೋಹನ್ ಶರ್ಮಾ]]||೧೯೮೯||೧೯೯೦ |- |[[ಪ್ರಕಾಶ್ ನಾರಾಯಣ್ ಟಂಡನ್]]||೧೯೯೧||೧೯೯೨ |- |[[ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಜೋಶಿ]]||೧೯೯೩||೧೯೯೫ |- |[[ಶ್ರೀನಿವಾಸನ್ ವರದರಾಜನ್]]||೧೯೯೬||೧೯೯೮ |- |[[ಗೋವರ್ಧನ್ ಮೆಹ್ತಾ]]||೧೯೯೯||೨೦೦೧ |- |[[ಎಂ.ಎಸ್. ವಲಿಯಾಥನ್| ಮಾರ್ತಾಂಡ ವರ್ಮಾ ಶಂಕರನ್ ವಲಿಯಾಥನ್]]||೨೦೦೨||೨೦೦೪ |- |[[ರಘುನಾಥ್ ಅನಂತ್ ಮಶೇಲ್ಕರ್]]||೨೦೦೫||೨೦೦೭ |- |[[ಮಾಮನಮನ ವಿಜಯನ್]]||೨೦೦೮||೨೦೧೦ |- |ಕೃಷ್ಣ ಲಾಲ್||೨೦೧೧||೨೦೧೩ |- |[[ರಾಘವೇಂದ್ರ ಗದಗ್ಕರ್]]||೨೦೧೪||೨೦೧೬ |- |[[ಅಜಯ್ ಕೆ.ಸೂದ್]]||೨೦೧೭||೨೦೧೯ |- |[[ಚಂದ್ರಿಮಾ ಶಹಾ]]||೨೦೨೦||೨೦೨೨ |} ==ಪ್ರಕಾಶನಗಳು== ಅಕಾಡೆಮಿಯು ಮೂರು ಪೀರ್-ರಿವ್ಯೂಡ್ ಜರ್ನಲ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. *''ಪ್ರೊಸೀಡಿಂಗ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ'' (ಈ ಹಿಂದೆ ''ಪ್ರೊಸೀಡಿಂಗ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ'') *''ಇಂಡಿಯನ್ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಪ್ಯೂರ್ ಅಂಡ್ ಅಪ್ಲೈಡ್ ಮ್ಯಾಥಮೆಟಿಕ್ಸ್'' *''ಇಂಡಿಯನ್ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್'' ಇದು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಪುಸ್ತಕ, ವಾರ್ಷಿಕ ವರದಿಗಳು, ಐಎನ್ಎಸ್ಎ ನ್ಯೂಸ್, ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಗಳು, ವಿಶೇಷ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಐಎನ್ಎಸ್ಎ ಸೆಮಿನಾರ್ಗಳು ಮತ್ತು ಸಿಂಪೋಸಿಯಾದ ನಡಾವಳಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== * [[:en:Indian Academy of Sciences|ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್]] * [[:en:Indian National Academy of Engineering|ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್]] * [[:en:National Academy of Sciences, India|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, ಇಂಡಿಯಾ]] ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== https://www.insaindia.res.in/index.php<br> https://insa.nic.in/ ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== qq8wct2uo0pjdiq3ehmznei113ol272 0 143858 1113351 1113143 2022-08-11T11:34:42Z Charanraj Yadady 74515 /* ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ|name=ದ್ರೌಪದಿ ಮೂರ್ಮು|image=Droupadi Murmu official portrait, 2022.jpg|caption=ಅಧಿಕೃತ ಭಾವಚಿತ್ರ, ೨೦೨೨|order=|vicepresident=[[ವೆಂಕಯ್ಯ ನಾಯ್ಡು]]<br/>[[ಜಗದೀಪ್ ಧನಕರ್]]|term_start=೨೫ ಜುಲೈ ೨೦೨೨|term_end=|successor=|term_start2=೧೮ ಮೇ ೨೦೧೫|term_end2=೧೨ ಜುಲೈ ೨೦೨೧|predecessor2=ಸೈಯದ್ ಅಹಮದ್|successor2=[[ರಮೇಶ್ ಬೈಸ್]]|term_start3=೬ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೦೨|term_end3=೧೬ ಮೇ ೨೦೦೪|predecessor3=|successor3=|term_start4=೬ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೦೦|term_end4=೬ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೦೨|predecessor4=|successor4=|party=[[ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಾರ್ಟಿ]]|birth_date=೨೦ ಜೂನ್ ೧೯೫೮<br/>(ವಯಸ್ಸು ೬೪)|birth_place=ಉಪರ್ಬೇದ [[ಮಯೂರ್ಭಂಜ್ ಜಿಲ್ಲೆ ]], [[ಒರಿಸ್ಸಾ]], [[ಭಾರತ]]|profession=ಶಿಕ್ಷಕಿ}} '''ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು''' ( ಜನನ ೨೦ ಜೂನ್ ೧೯೫೮) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ, ಇವರು [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ]]ಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ|ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷದ]] (ಬಿಜೆಪಿ) ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. <ref name=":02">{{Cite web|url=https://www.ndtv.com/india-news/draupadi-murmu-former-jharkhand-governor-is-bjps-choice-for-president-3088291|title=Droupadi Murmu, Former Jharkhand Governor, Is BJP's Choice For President|website=NDTV.com|access-date=2022-06-21}}</ref> ಅವರು [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾಗಿ]] ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಸ್ಥಳೀಯ, ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿ. <ref name="Deutsche Welle">{{Cite news|url=https://www.dw.com/en/india-tribal-politician-draupadi-murmu-wins-presidential-vote/a-62559372|title=India: Tribal politician Draupadi Murmu wins presidential vote {{!}} DW {{!}} 21.07.2022|work=Deutsche Welle|access-date=23 July 2022}}</ref> ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗುವ ಮೊದಲು ಅವರು ೨೦೧೫ ಮತ್ತು ೨೦೨೧ರ ನಡುವೆ ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನ ಒಂಬತ್ತನೇ ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ೨೦೦೦ ರಿಂದ ೨೦೦೪ <ref name="MSNfirst">{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-in/news/politics/droupadi-murmu-india-e2-80-99s-youngest-president-and-first-to-be-born-after-independence/ar-AAZPApk|title=Droupadi Murmu: India's Youngest President and First to be Born After Independence|website=MSN|language=en-IN|access-date=2022-07-21}}</ref> ನಡುವೆ ಒಡಿಶಾ ಸರ್ಕಾರದ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಮೊದಲು, ಅವರು ೨೯೭೯ ರಿಂದ ೨೯೮೩ರವರೆಗೆ ರಾಜ್ಯ ನೀರಾವರಿ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಕಿರಿಯ ಸಹಾಯಕರಾಗಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ರಾಯರಂಗಪುರದ ಶ್ರೀ ಅರಬಿಂದೋ ಸಮಗ್ರ ಶಿಕ್ಷಣ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ೧೯೯೭ ರವರೆಗೆ ಶಿಕ್ಷಕಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಜೂನ್ ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಬಿಜೆಪಿಯು ಮುರ್ಮು ಅವರನ್ನು ೨೦೨೨ ರ ಚುನಾವಣೆಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಒಕ್ಕೂಟದ (NDA) ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಿತು. <ref name="first2">{{Cite news|url=https://www.dw.com/en/india-bjp-backs-tribal-politician-draupadi-murmu-for-president-against-former-ally/a-62505626|title=India: BJP backs tribal politician Draupadi Murmu for president against former ally {{!}} DW {{!}} 18.07.2022|work=Deutsche Welle|access-date=22 July 2022}}</ref> ಅವರು ಜುಲೈ ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು, ದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಮತ್ತು [[ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕಾಯ್ದೆ ೧೯೪೭|ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ]] ನಂತರ ಜನಿಸಿದ ಮೊದಲ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾದರು . <ref name="MSNfirst">{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-in/news/politics/droupadi-murmu-india-e2-80-99s-youngest-president-and-first-to-be-born-after-independence/ar-AAZPApk|title=Droupadi Murmu: India's Youngest President and First to be Born After Independence|website=MSN|language=en-IN|access-date=2022-07-21}}</ref> == ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ಜೂನ್ 20, 1958 ರಂದು ಒಡಿಶಾದ ರೈರಂಗಪುರದ ಬೈದಪೋಸಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ [[ಸಂತಾಲರು|ಸಂತಾಲಿ]] ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/education-today/gk-current-affairs/story/draupadi-murmu-president-of-india-982961-2017-06-15|title=Droupadi Murmu may soon be the President of India: Know all about her|date=15 June 2017|website=India Today|access-date=20 July 2022}}</ref> ಆಕೆಯ ತಂದೆ ಮತ್ತು ಅಜ್ಜ ಗ್ರಾಮ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ಮುರ್ಮು ರಮಾದೇವಿ ಮಹಿಳಾ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಕಲಾ ಪದವಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. <ref name="Express Profile">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/|title=The Sunday Profile {{!}} Droupadi Murmu: Raisina Calling|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}</ref> ಅವರು ಒಬ್ಬ ಬ್ಯಾಂಕರ್ ನನ್ನು ಮದುವೆಯಾದರು.  ಅವರು ಇಬ್ಬರು ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಒಬ್ಬ ಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. 2009 ರಿಂದ 2015 ರವರೆಗೆ 7 ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಇವರ ಪತಿ, ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರರು, ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಒಬ್ಬ ಸಹೋದರ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/india/who-is-draupdi-murmu-next-president-narendra-modi-pranab-mukherjee-4701597/|title=Who is Droupadi Murmu?|date=2017-06-13|website=The Indian Express|language=en|access-date=2022-06-22}}</ref> <ref>{{Cite news|url=https://www.bhaskar.com/local/rajasthan/pali/news/draupadi-murmu-was-broken-by-the-death-of-her-eldest-son-two-months-of-daily-yoga-practice-brought-her-out-of-depression-129973325.html|title=वियोग से राजयोग तक:बड़े बेटे की मौत से टूट गई थीं द्रौपदी मुर्मू, दो महीने की रोज योग साधना ने डिप्रेशन से उबारा|work=Dainik Bhaskar|access-date=23 July 2022}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.ndtv.com/india-news/droupadi-murmu-once-a-councillor-and-now-indias-president-elect-3181204|title=Droupadi Murmu is India's Youngest, First Tribal President}}</ref> ಅವರು ಬ್ರಹ್ಮ ಕುಮಾರೀಸ್ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಚಳುವಳಿಯ ಅನುಯಾಯಿನಿ ಆಗಿದ್ದರು. <ref>{{Cite news|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2022/06/24/how-droupadi-murmu-dealt-with-personal-tragedies.html|title=How Droupadi Murmu dealt with personal tragedies|work=TheWeek}}</ref> == ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ == 1979 ರಿಂದ 1983 ರವರೆಗೆ, ಮುರ್ಮು ಒಡಿಶಾ ಸರ್ಕಾರದ ನೀರಾವರಿ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಕಿರಿಯ ಸಹಾಯಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಅರಬಿಂದೋ ಇಂಟೆಗ್ರಲ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಸೆಂಟರ್, ರೈರಂಗಪುರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ, ಒಡಿಯಾ, ಗಣಿತ ಮತ್ತು ಭೂಗೋಳವನ್ನು ಕಲಿಸಿದರು. <ref name="Profile Hindu">{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/profile-the-importance-of-being-draupadi-murmu/article65550479.ece|title=Profile:The importance of being Droupadi Murmu|work=The Hindu}}</ref> <ref name="Express Profile">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/|title=The Sunday Profile {{!}} Droupadi Murmu: Raisina Calling|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}</ref> == ರಾಜಕೀಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನ == ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ರಾಯರಂಗಪುರದಲ್ಲಿ [[ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ|ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ]] (ಬಿಜೆಪಿ) ಸೇರಿದರು. 1997 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ರಾಯರಂಗಪುರ ನಗರ ಪಂಚಾಯತ್ ಕೌನ್ಸಿಲರ್ ಆಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. <ref name="Profile Hindu">{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/profile-the-importance-of-being-draupadi-murmu/article65550479.ece|title=Profile:The importance of being Droupadi Murmu|work=The Hindu}}</ref> <ref name="Express Profile">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/|title=The Sunday Profile {{!}} Droupadi Murmu: Raisina Calling|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}</ref> ಅವರು 2000 ರ ಒಡಿಶಾ ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ರಾಯರಂಗ್‌ಪುರ ವಿಧಾನಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಗೆದ್ದರು ಮತ್ತು 2000 ಮತ್ತು 2009 <ref name="Deutsche Welle">{{Cite news|url=https://www.dw.com/en/india-tribal-politician-draupadi-murmu-wins-presidential-vote/a-62559372|title=India: Tribal politician Draupadi Murmu wins presidential vote {{!}} DW {{!}} 21.07.2022|work=Deutsche Welle|access-date=23 July 2022}}</ref> ನಡುವೆ ಒಡಿಶಾ ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅವಧಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಮತ್ತು ಬಿಜೆಡಿ ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮಾರ್ಚ್ 6, 2000 ರಿಂದ ಆಗಸ್ಟ್ 6, 2002 ರವರೆಗೆ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾರಿಗೆ ಸ್ವತಂತ್ರ ಉಸ್ತುವಾರಿ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಆಗಸ್ಟ್ 6, 2002 ರಿಂದ ಮೇ 16 2004 ರವರೆಗೆ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದರು. <ref name="Express Profile">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/|title=The Sunday Profile {{!}} Droupadi Murmu: Raisina Calling|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}</ref> 2009 ರಲ್ಲಿ, ಬಿಜೆಡಿ ಮತ್ತು ಬಿಜೆಪಿ ಮೈತ್ರಿ ಕೊನೆಗೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಮಯೂರ್‌ಭಂಜ್ ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ [[೨೦೦೯ರ ಭಾರತದ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆ|ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ]] ಸೋತರು. <ref name="Express Profile">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/|title=The Sunday Profile {{!}} Droupadi Murmu: Raisina Calling|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}</ref> == ಜಾರ್ಖಂಡ್ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು == [[ಚಿತ್ರ:Governor_of_Jharkhand_Draupadi_Murmu_with_Prime_Minister_Narendra_Modi.jpg|right|thumb|200x200px| 2015ರಲ್ಲಿ [[ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ|ಪ್ರಧಾನಿ]] [[ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ|ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರೊಂದಿಗೆ]] ಮುರ್ಮು]] ಮುರ್ಮು ಅವರು ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನ ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿ 18 ಮೇ 2015 ರಂದು [[ಆಣೆ|ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು]], ಈ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳೆ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾದರು. <ref name="IBNlive 20152">{{Cite web|url=http://m.ibnlive.com/news/india/draupadi-murmu-sworn-in-as-first-woman-governor-of-jharkhand-993328.html|title=Droupadi Murmu sworn in as first woman Governor of Jharkhand-I News – IBNLive Mobile|date=18 May 2015|website=[[IBN Live]]|access-date=18 May 2015}}</ref> ಬಿಜೆಪಿಯು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವರ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯಲ್ಲಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ]] ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿತ್ತು. <ref name="Telegraph Tribal">{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/jharkhand/tribal-activists-expect-droupadi-murmu-to-be-assertive-as-president/cid/1871370|title=Tribal activists expect Droupadi Murmu to be assertive as President|date=23 June 2022|work=www.telegraphindia.com|access-date=21 July 2022}}</ref> ಬಿಜೆಪಿಯ ಮಾಜಿ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ರತನ್ ಟಿರ್ಕಿ, ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾದ ಸ್ವ-ಆಡಳಿತದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಮುರ್ಮು ಸಾಕಷ್ಟು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಈ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಐದನೇ ಶೆಡ್ಯೂಲ್ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳ (ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಣೆ) ಕಾಯಿದೆ, 1996 ಅಥವಾ PESA ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. "ಹಲವಾರು ವಿನಂತಿಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಆಗಿನ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ಐದನೇ ಶೆಡ್ಯೂಲ್ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪೆಸಾವನ್ನು ಅಕ್ಷರ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ತನ್ನ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಚಲಾಯಿಸಲಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಟಿರ್ಕಿ ಹೇಳಿದರು. <ref name="Telegraph Tribal">{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/jharkhand/tribal-activists-expect-droupadi-murmu-to-be-assertive-as-president/cid/1871370|title=Tribal activists expect Droupadi Murmu to be assertive as President|date=23 June 2022|work=www.telegraphindia.com|access-date=21 July 2022}}</ref> ಅವರ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಗವರ್ನರ್ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯು ಮೇ 2015 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಜುಲೈ 2021 <ref name="Express Profile">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/|title=The Sunday Profile {{!}} Droupadi Murmu: Raisina Calling|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}</ref> ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. === ಆದಿವಾಸಿಗಳ ಭೂ ಕಾನೂನು ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪಥಲಗಡಿ ಚಳವಳಿ === 2016–2017ರಲ್ಲಿ, ರಘುಬರ್ ದಾಸ್ ಸಚಿವಾಲಯವು ಛೋಟಾನಾಗ್‌ಪುರ ಟೆನೆನ್ಸಿ ಆಕ್ಟ್, 1908 ಮತ್ತು ಸಂತಾಲ್ ಪರಗಣ ಟೆನೆನ್ಸಿ ಆಕ್ಟ್, 1949 ಕ್ಕೆ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ಕೋರಿತ್ತು. ಈ ಎರಡು ಮೂಲ ಕಾನೂನುಗಳು ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳ ತಮ್ಮ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡಿವೆ. ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕಾನೂನುಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳ ನಡುವೆ ಮಾತ್ರ ಭೂ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಹೊಸ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು ಆದಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಬುಡಕಟ್ಟು ಭೂಮಿಯನ್ನು ವಾಣಿಜ್ಯ ಬಳಕೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಬುಡಕಟ್ಟು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಗುತ್ತಿಗೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ನೀಡಿತು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಾನೂನನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವ ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ವಿಧಾನಸಭೆಯು ಅನುಮೋದಿಸಿದೆ. ನವೆಂಬರ್ 2016 ರಲ್ಲಿ ಅನುಮೋದನೆಗಾಗಿ ಮುರ್ಮುಗೆ ಬಿಲ್‌ಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name="Telegraph Tribal">{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/jharkhand/tribal-activists-expect-droupadi-murmu-to-be-assertive-as-president/cid/1871370|title=Tribal activists expect Droupadi Murmu to be assertive as President|date=23 June 2022|work=www.telegraphindia.com|access-date=21 July 2022}}</ref> <ref name="Express Pathalgadi">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/explained/explained-what-is-pathalgadi-movement-and-what-is-the-jmm-govts-stand-on-this-7114979/|title=Explained: What is the Pathalgadi movement, and what is JMM govt's stand on it?|date=23 December 2020|work=The Indian Express|access-date=21 July 2022|language=en}}</ref> ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಕಾನೂನಿಗೆ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರು ತೀವ್ರ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರು. ಪಾತಾಳಗಡಿ ಚಳವಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಒಕ್ಕಲು ಕಾಯಿದೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ನಡೆದವು. <ref name="Tewary">{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/other-states/the-pathalgadi-rebellion/article23530998.ece|title=The Pathalgadi rebellion|last=Tewary|first=Amarnath|date=13 April 2018|work=The Hindu|access-date=21 July 2022|language=en-IN}}</ref> ಒಂದು ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಹಿಂಸಾಚಾರಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿತು ಮತ್ತು ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಬಿಜೆಪಿ ಸಂಸದ ಕರಿಯಾ ಮುಂಡಾ ಅವರ ಭದ್ರತಾ ವಿವರಗಳನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದರು. ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳ ಮೇಲೆ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ದಮನದೊಂದಿಗೆ ಪೊಲೀಸರು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದರು, ಇದು ಬುಡಕಟ್ಟು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಬುಡಕಟ್ಟು ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಸ್ಟಾನ್ ಸ್ವಾಮಿ ಸೇರಿದಂತೆ 200 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರ ವಿರುದ್ಧ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆಂದೋಲನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪೊಲೀಸ್ ಆಕ್ರಮಣದ ಬಗ್ಗೆ ಮೃದುವಾದ ನಿಲುವಿನಿಂದ ಮುರ್ಮು ಟೀಕಿಸಿದರು. <ref name="Telegraph Tribal">{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/jharkhand/tribal-activists-expect-droupadi-murmu-to-be-assertive-as-president/cid/1871370|title=Tribal activists expect Droupadi Murmu to be assertive as President|date=23 June 2022|work=www.telegraphindia.com|access-date=21 July 2022}}</ref> ಮಹಿಳಾ ಬುಡಕಟ್ಟು ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಅಲೋಕ ಕುಜೂರ್ ಪ್ರಕಾರ ಅವರು ಆದಿವಾಸಿಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಸರ್ಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಆದರೆ ಅದು ಸಂಭವಿಸಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಬದಲಿಗೆ ಅವರು ಸಂವಿಧಾನದ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ ಇಡುವಂತೆ ಪಾತಲ್‌ಗರ್ಹಿ ಆಂದೋಲನದ ನಾಯಕರಿಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದರು. <ref name="Telegraph Tribal" /> [[ಚಿತ್ರ:The_Governor_of_Jharkhand,_Smt._Draupadi_Murmu_calling_on_the_Vice_President,_Shri_M._Venkaiah_Naidu,_in_New_Delhi_on_August_11,_2017.jpg|right|thumb|200x200px| 2017 ರಲ್ಲಿ [[ನವ ದೆಹಲಿ|ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ]] ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ [[ವೆಂಕಯ್ಯ ನಾಯ್ಡು|ಎಂ. ವೆಂಕಯ್ಯ ನಾಯ್ಡು]] ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮುರ್ಮು]] ಮುರ್ಮು ಅವರು ಮಸೂದೆಯಲ್ಲಿನ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಒಟ್ಟು 192 ಮೆಮೊರಾಂಡಮ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದರು. <ref name="Telegraph Tribal">{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/jharkhand/tribal-activists-expect-droupadi-murmu-to-be-assertive-as-president/cid/1871370|title=Tribal activists expect Droupadi Murmu to be assertive as President|date=23 June 2022|work=www.telegraphindia.com|access-date=21 July 2022}}</ref> ಆಗ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕ ಹೇಮಂತ್ ಸೊರೆನ್ ಅವರು, ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರವು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್‌ಗಳ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಎರಡು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಸೂದೆಗಳ ಮೂಲಕ ಬುಡಕಟ್ಟು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು. ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳಾದ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಮುಕ್ತಿ ಮೋರ್ಚಾ, [[ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್]], ಜಾರ್ಖಂಡ್ ವಿಕಾಸ್ ಮೋರ್ಚಾ ಮತ್ತು ಇತರರು ಮಸೂದೆಯ ವಿರುದ್ಧ ತೀವ್ರ ಒತ್ತಡ ಹೇರಿದ್ದರು. <ref name="Tewary">{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/other-states/the-pathalgadi-rebellion/article23530998.ece|title=The Pathalgadi rebellion|last=Tewary|first=Amarnath|date=13 April 2018|work=The Hindu|access-date=21 July 2022|language=en-IN}}</ref> 24 ಮೇ 2017 ರಂದು, ಮುರ್ಮು ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಪಟ್ಟರು ಮತ್ತು ಬಿಲ್‌ಗಳಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮೆಮೊರಾಂಡಮ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಬಿಲ್ ಅನ್ನು ಹಿಂದಿರುಗಿಸಿದರು. ಈ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ನಂತರ ಆಗಸ್ಟ್ 2017 ರಲ್ಲಿ ಹಿಂಪಡೆಯಲಾಯಿತು. <ref name="Telegraph Tribal" /> === ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಭೂಮಿ ಮಸೂದೆ === 2017 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮಸೂದೆ, 2017 ಮತ್ತು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ಭೂ ಸ್ವಾಧೀನ 2013 ಕಾಯಿದೆಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿದರು. <ref name="Guv approves">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/india/jharkhand-guv-approves-freedom-of-religion-bill-land-act-bjp-welcomes-move/|title=Jharkhand Guv approves Freedom of Religion bill, land act; BJP welcomes move|date=6 September 2017|work=The Indian Express|access-date=23 July 2022|language=en}}</ref> ಧರ್ಮ ಮಸೂದೆಯು ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ ಅಥವಾ ಆಮಿಷದ ಮೂಲಕ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸುವ ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹ ಅಪರಾಧವಾಗಿದೆ. ಮತಾಂತರಗೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡದ ಸದಸ್ಯ, ಅಪ್ರಾಪ್ತ ಅಥವಾ ಮಹಿಳೆಯಾಗಿದ್ದರೆ, ದಂಡದೊಂದಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮಸೂದೆಯು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಇಚ್ಛೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಮತಾಂತರಗೊಳ್ಳಲು ಇಚ್ಛಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ದಿನಾಂಕ, ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ಅದರ ಮೇಲೆ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವ ವಿವರಗಳೊಂದಿಗೆ ಡೆಪ್ಯೂಟಿ ಕಮಿಷನರ್‌ಗೆ ನಿರ್ಧಾರದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುವುದನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಿದೆ. <ref name="Guv approves">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/india/jharkhand-guv-approves-freedom-of-religion-bill-land-act-bjp-welcomes-move/|title=Jharkhand Guv approves Freedom of Religion bill, land act; BJP welcomes move|date=6 September 2017|work=The Indian Express|access-date=23 July 2022|language=en}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://indianexpress.com/article/india/jharkhand-guv-approves-freedom-of-religion-bill-land-act-bjp-welcomes-move/ "Jharkhand Guv approves Freedom of Religion bill, land act; BJP welcomes move"]. ''The Indian Express''. 6 September 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">23 July</span> 2022</span>.</cite></ref> ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಕಾಯಿದೆ, 2013 ರಲ್ಲಿನ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು, ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಭೂ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಹಿಡುವಳಿದಾರರಿಗೆ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ನೀಡಲು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ನೀರು ಸರಬರಾಜು, ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರಸರಣ ಮಾರ್ಗಗಳು, ರಸ್ತೆಗಳು, ಶಾಲೆಗಳಂತಹ ಕನಿಷ್ಠ ಹತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರೀತಿಯ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಣಾಮದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದ (SIA) ಅಗತ್ಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗಿದೆ. <ref name="Guv approves">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/india/jharkhand-guv-approves-freedom-of-religion-bill-land-act-bjp-welcomes-move/|title=Jharkhand Guv approves Freedom of Religion bill, land act; BJP welcomes move|date=6 September 2017|work=The Indian Express|access-date=23 July 2022|language=en}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://indianexpress.com/article/india/jharkhand-guv-approves-freedom-of-religion-bill-land-act-bjp-welcomes-move/ "Jharkhand Guv approves Freedom of Religion bill, land act; BJP welcomes move"]. ''The Indian Express''. 6 September 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">23 July</span> 2022</span>.</cite></ref> == ೨೦೨೨ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಪ್ರಚಾರ ==   ಜೂನ್ 2022 ರಲ್ಲಿ, ಬಿಜೆಪಿಯು ಮುರ್ಮು ಅವರನ್ನು ಮುಂದಿನ ತಿಂಗಳು 2022 ರ ಚುನಾವಣೆಗೆ [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಿಗೆ]] ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಒಕ್ಕೂಟದ (NDA) ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಿತು. ಯಶ್ವಂತ್ ಸಿನ್ಹಾ ಅವರನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯನ್ನಾಗಿ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು ಸೂಚಿಸಿದ್ದವು. <ref name="first2">{{Cite news|url=https://www.dw.com/en/india-bjp-backs-tribal-politician-draupadi-murmu-for-president-against-former-ally/a-62505626|title=India: BJP backs tribal politician Draupadi Murmu for president against former ally {{!}} DW {{!}} 18.07.2022|work=Deutsche Welle|access-date=22 July 2022}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.dw.com/en/india-bjp-backs-tribal-politician-draupadi-murmu-for-president-against-former-ally/a-62505626 "India: BJP backs tribal politician Draupadi Murmu for president against former ally | DW | 18.07.2022"]. ''Deutsche Welle''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2022</span>.</cite></ref> ತನ್ನ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮುರ್ಮು ತನ್ನ ಉಮೇದುವಾರಿಕೆಗೆ ಬೆಂಬಲ ಕೋರಿ ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದಳು. ಬಿಜೆಡಿ, ಜೆಎಂಎಂ, ಬಿಎಸ್‌ಪಿ, [[ಶಿವ ಸೇನಾ|ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನಂತಹ]] ಹಲವು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು ಮತದಾನಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ ಆಕೆಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿತನಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲ ಘೋಷಿಸಿದ್ದವು. <ref>{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/droupadi-murmu-to-visit-karnataka-today-seek-support-for-presidential-polls-101657439666283.html|title=Droupadi Murmu to visit Karnataka today, seek support for presidential polls|date=2022-07-10|website=Hindustan Times|language=en|access-date=2022-07-19}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/cities/kolkata/murmu-to-visit-kolkata-today-to-seek-support-8018201/|title=Murmu to visit Kolkata today to seek support|date=2022-07-09|website=The Indian Express|language=en|access-date=2022-07-19}}</ref> 21 ಜುಲೈ 2022 ರಂದು, ಮುರ್ಮು ಅವರು 2022 ರ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ 28 ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ( [[ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು|ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ]] [[ಪುದುಚೇರಿ]] ಸೇರಿದಂತೆ) 21 ರಲ್ಲಿ 676,803 ಚುನಾವಣಾ ಮತಗಳೊಂದಿಗೆ (ಒಟ್ಟು 64.03%) ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಯಶವಂತ್ ಸಿನ್ಹಾ ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸ್ಪಷ್ಟ ಬಹುಮತವನ್ನು ಪಡೆದು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾದರು. <ref name="Results">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/india/presidential-election-2022-results-counting-votes-live-updates-yashwant-sinha-droupadi-murmu-8042430/|title=Presidential Election 2022 Result Live Updates: Droupadi Murmu makes history, becomes India's first tribal woman President|date=21 July 2022|work=The Indian Express|access-date=21 July 2022|language=en}}</ref> ಅವರು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು ಮತ್ತು 25 ಜುಲೈ 2022 ರಂದು ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅವರು [[ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತು|ಸಂಸತ್ತಿನ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಹಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] [[ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು|ಸಿಜೆಐ]] ಶ್ರೀ ಎನ್‌ವಿ ರಮಣ ಅವರಿಂದ ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಲಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://market-place.in/web-stories/draupadi-murmu/|title=All About The New President Of India: Draupadi Murmu » Market Place|date=2022-07-19|website=Market Place|language=en-US|access-date=2022-07-22}}</ref> ಮುರ್ಮು [[ಒರಿಸ್ಸಾ|ಒಡಿಶಾದ]] ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮತ್ತು [[ಪ್ರತಿಭಾ ಪಾಟೀಲ್]] ನಂತರ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾದ ಎರಡನೇ ಮಹಿಳೆ. ಅವರು ಭಾರತದ ಸ್ಥಳೀಯ ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳಿಂದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಲಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite news|url=https://thewire.in/politics/droupadi-murmu-bjp-adivasis-president|title=Will Droupadi Murmu Remain a BJP Electoral Ploy or Help Unseen Adivasis Be Seen at Last?|date=22 July 2022|work=The Wire|access-date=22 July 2022}}</ref> <ref name="Express 5 things">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/explained/droupadi-murmu-president-of-india-five-things-8044065/|title=Explained: 5 things to know about Droupadi Murmu, President of India|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}</ref> <ref name="Deutsche Welle">{{Cite news|url=https://www.dw.com/en/india-tribal-politician-draupadi-murmu-wins-presidential-vote/a-62559372|title=India: Tribal politician Draupadi Murmu wins presidential vote {{!}} DW {{!}} 21.07.2022|work=Deutsche Welle|access-date=23 July 2022}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.dw.com/en/india-tribal-politician-draupadi-murmu-wins-presidential-vote/a-62559372 "India: Tribal politician Draupadi Murmu wins presidential vote | DW | 21.07.2022"]. ''Deutsche Welle''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">23 July</span> 2022</span>.</cite></ref> 1947 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ [[ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕಾಯ್ದೆ ೧೯೪೭|ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ]] ನಂತರ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿ. ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯು 25 ಜುಲೈ 2022 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Express Profile">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/|title=The Sunday Profile {{!}} Droupadi Murmu: Raisina Calling|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/ "The Sunday Profile | Droupadi Murmu: Raisina Calling"]. ''The Indian Express''. 22 July 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2022</span>.</cite></ref> == ಚುನಾವಣಾ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ == {| class="wikitable plainrowheaders" |+ id="336" |[[2000 Odisha Legislative Assembly election|ಒಡಿಶಾ ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ, 2000]] : ! colspan="2" scope="col" style="width: 130px" | ಪಾರ್ಟಿ ! scope="col" style="width: 17em" | ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ! scope="col" style="width: 5em" | ಮತಗಳು ! scope="col" style="width: 3.5em" | % ! scope="col" style="width: 3.5em" | <span class="rt-commentedText" style="border-bottom:1px dotted" title="Change in percentage value since previous election">±%</span> |- class="vcard" | style="background-color: #FF9933; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | '''[[Bharatiya Janata Party|ಬಿಜೆಪಿ]]''' | class="fn" | '''[[Droupadi Murmu|ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು]]''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | '''25,110''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | '''34.15''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- class="vcard" | style="background-color: #19AAED; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Indian National Congress|INC]] | class="fn" | ಲಕ್ಷ್ಮಣ್ ಮಾಝಿ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 20542 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 27.93 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color: #215B30; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Jharkhand Mukti Morcha|JMM]] | class="fn" | ಬ್ರಜ ಮೋಹನ್ ಹನ್ಸ್ದಾ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 10485 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 14.26 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- style="background-color:#F6F6F6" ! colspan="3" style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | ಬಹುಮತ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 4568 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 6.21 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6" ! colspan="3" style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | [[Voter turnout|ಮತದಾನ ಪ್ರಮಾಣ]] | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 74997 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 59.81 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6;" ! colspan="3" style="text-align:right;" | [[Voter registration|ನೋಂದಾಯಿತ ಮತದಾರರು]] | style="text-align:right; margin-right:0.5em" | 125,385 | style="text-align:right; margin-right:0.5em" | <ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">[https://eci.gov.in/files/file/3628-orissa-2000/ "Odisha Election 2000"]. ECI<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2022</span>.</cite></ref> | style="text-align:right; margin-right:0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6" | style="background-color: #FF9933" | | colspan="2" | [[Indian National Congress|ಐಎನ್‌ಸಿಯಿಂದ]] [[Bharatiya Janata Party|ಬಿಜೆಪಿಗೆ]] '''ಲಾಭ''' ! style="text-align:right;" | [[Swing (politics)|ಸ್ವಿಂಗ್]] | style="text-align:right;" | | |} {| class="wikitable plainrowheaders" |+ id="511" |[[2009 Indian general elections|2009 ಭಾರತೀಯ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಗಳು]] : [[Mayurbhanj|ಮಯೂರ್ಭಂಜ್]] ! colspan="2" scope="col" style="width: 130px" | ಪಾರ್ಟಿ ! scope="col" style="width: 17em" | ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ! scope="col" style="width: 5em" | ಮತಗಳು ! scope="col" style="width: 3.5em" | % ! scope="col" style="width: 3.5em" | <span class="rt-commentedText" style="border-bottom:1px dotted" title="Change in percentage value since previous election">±%</span> |- class="vcard" | style="background-color: #70a647; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | '''[[Biju Janata Dal|ಬಿಜೆಡಿ]]''' | class="fn" | '''[[Laxman Tudu|ಲಕ್ಷ್ಮಣ್ ತುಡು]]''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | '''256,648''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | '''31.08''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- class="vcard" | style="background-color: #215B30; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Jharkhand Mukti Morcha|JMM]] | class="fn" | ಸುದಮ್ ಮಾರ್ಂಡಿ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 1,90,470 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 23.06 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color: #FF9933; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Bharatiya Janata Party|ಬಿಜೆಪಿ]] | class="fn" | [[Droupadi Murmu|ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು]] | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 1,50,827 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 18.26 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color: #19AAED; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Indian National Congress|INC]] | class="fn" | ಲಕ್ಷ್ಮಣ್ ಮಾಝಿ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 1,40,770 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 17.04 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color:#E9E9E9" | | class="org" style="width: 130px" | [[Independent politician|IND]] | class="fn" | ರಾಮೇಶ್ವರ ಮಾಝಿ | style="text-align:right;" | 25,603 | style="text-align:right;" | 3.10 | style="text-align:right;" | |- style="background-color:#F6F6F6" ! colspan="3" style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | ಬಹುಮತ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 66,178 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 8.02 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6" ! colspan="3" style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | [[Voter turnout|ಮತದಾನ ಪ್ರಮಾಣ]] | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 8,24,754 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 70.27 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6" | style="background-color: #70a647" | | colspan="2" | [[Jharkhand Mukti Morcha|ಜೆಎಂಎಂನಿಂದ]] [[Biju Janata Dal|ಬಿಜೆಡಿ]] '''ಲಾಭ''' ! style="text-align:right;" | [[Swing (politics)|ಸ್ವಿಂಗ್]] | style="text-align:right;" | | |}   {| class="wikitable plainrowheaders" |+ id="618" |[[2014 Odisha Legislative Assembly election|2014 ಒಡಿಶಾ ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ]] : ರೈರಂಗಪುರ ! colspan="2" scope="col" style="width: 130px" | ಪಾರ್ಟಿ ! scope="col" style="width: 17em" | ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ! scope="col" style="width: 5em" | ಮತಗಳು ! scope="col" style="width: 3.5em" | % ! scope="col" style="width: 3.5em" | <span class="rt-commentedText" style="border-bottom:1px dotted" title="Change in percentage value since previous election">±%</span> |- class="vcard" | style="background-color: #70a647; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | '''[[Biju Janata Dal|ಬಿಜೆಡಿ]]''' | class="fn" | '''ಸೈಬಾ ಸುಶೀಲ್ ಕುಮಾರ್ ಹನ್ಸ್ದಾ''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | '''51,062''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | '''5.23''' |- class="vcard" | style="background-color: #FF9933; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Bharatiya Janata Party|ಬಿಜೆಪಿ]] | class="fn" | [[Droupadi Murmu|ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು]] | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 44,679 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | -9.87 |- class="vcard" | style="background-color: #19AAED; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Indian National Congress|INC]] | class="fn" | ಶ್ಯಾಮ್ ಚರಣ್ ಹನ್ಸ್ದಾ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 29,006 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color: #215B30; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Jharkhand Mukti Morcha|JMM]] | class="fn" | ಪೂರ್ಣ ಚಂದ್ರ ಮಾರ್ಂಡಿ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 7,078 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color: #22409A; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Bahujan Samaj Party|ಬಿಎಸ್ಪಿ]] | class="fn" | ಲಂಬೋದರ ಮುರ್ಮು | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 6,082 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color:#E9E9E9" | | class="org" style="width: 130px" | ಸ್ವತಂತ್ರ | class="fn" | ಬಿಸ್ವನಾಥ್ ಕಿಸ್ಕು | style="text-align:right;" | 3,090 | style="text-align:right;" | | style="text-align:right;" | |- class="vcard" | style="background-color: #0066A4; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Aam Aadmi Party|AAP]] | class="fn" | ಸುದರ್ಶನ್ ಮುರ್ಮು | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 1,651 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color: #E1A95F; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Aama Odisha Party|AOP]] | class="fn" | ಬಿರ್ಸಾ ಕಂಡಂಕೆಲ್ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 2,031 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color: #FFFFFF; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[None of the above|ನೋಟಾ]] | class="fn" | [[None of the above|ಮೇಲಿನ ಯಾವುದೂ ಅಲ್ಲ]] | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 2,034 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- style="background-color:#F6F6F6" ! colspan="3" style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | ಬಹುಮತ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6" ! colspan="3" style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | [[Voter turnout|ಮತದಾನ ಪ್ರಮಾಣ]] | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6;" ! colspan="3" style="text-align:right;" | [[Voter registration|ನೋಂದಾಯಿತ ಮತದಾರರು]] | style="text-align:right; margin-right:0.5em" | | style="text-align:right; margin-right:0.5em" | <ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">[https://eci.gov.in/files/file/3631-orissa-2014/ "Odisha Election 2014"]. ECI<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2022</span>.</cite></ref> | style="text-align:right; margin-right:0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6" | style="background-color: #70a647" | | colspan="2" | [[Indian National Congress|INC]] ನಿಂದ [[Biju Janata Dal|BJD]] '''ಲಾಭ''' ! style="text-align:right;" | [[Swing (politics)|ಸ್ವಿಂಗ್]] | style="text-align:right;" | | |} {| class="wikitable" style="text-align:right" |+ id="768" |2022 ರ ಭಾರತೀಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಯ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು <ref>https://twitter.com/ANI/status/1550156953850040321/photo/1 <sup class="noprint Inline-Template " style="white-space:nowrap;">&#x5B;''[[Wikipedia:Bare URLs|<span title="A full citation is required to prevent link rot. (July 2022)">bare URL</span>]]''&#x5D;</sup></ref> ! colspan="2" | ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ! ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ! ವೈಯಕ್ತಿಕ<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ಮತಗಳು ! ಚುನಾವಣಾ<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ಕಾಲೇಜು ಮತಗಳು ! % |- | bgcolor="#F98C1F" | | align="left" | [[Draupadi Murmu|ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು]] | align="left" | [[National Democratic Alliance|ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಒಕ್ಕೂಟ]] | 2,824 | 676,803 | 64.03 |- | bgcolor="#20C646" | | align="left" | [[Yashwant Sinha|ಯಶವಂತ್ ಸಿನ್ಹಾ]] | align="left" | [[United Opposition (India)|ಸಂಯುಕ್ತ ವಿರೋಧ]] | 1,877 | 380,177 | 35.97 |- | colspan="6" | |- | colspan="3" align="left" | ಮಾನ್ಯ ಮತಗಳು | 4,701 | 1,056,980 | 98.89 |- | colspan="3" align="left" | ಖಾಲಿ ಮತ್ತು ಅಮಾನ್ಯ ಮತಗಳು | 53 | 15,397 | 1.11 |- | colspan="3" align="left" | '''ಒಟ್ಟು''' | '''4,754''' | '''1,072,377''' | '''100''' |- | colspan="3" align="left" | ನೋಂದಾಯಿತ ಮತದಾರರು / ಮತದಾನ | 4,809 | 1,086,431 | 98.86 |} == ಸಹ ನೋಡಿ == * [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ]] * [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ]] * [[ಭಾರತದ ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ಭಾರತದ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ]] * ಮೊದಲ ಮೋದಿ ಮಂತ್ರಿಮಂಡಲ * ಎರಡನೇ ಮೋದಿ ಮಂತ್ರಿಮಂಡಲ * [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ]] * ಭಾರತದ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ * 2022 ಭಾರತೀಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆ * 2022 ಭಾರತೀಯ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="0"></references>   == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{Commons category}} * {{Official website|https://www.draupadimurmu.in/}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷದ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು]] m9cqu3i5v6euemxsuel5174k5qahe5g 1113353 1113351 2022-08-11T11:37:52Z Charanraj Yadady 74515 wikitext text/x-wiki {{Infobox ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ|name=ದ್ರೌಪದಿ ಮೂರ್ಮು|image=Droupadi Murmu official portrait, 2022.jpg|caption=ಅಧಿಕೃತ ಭಾವಚಿತ್ರ, ೨೦೨೨|order=|vicepresident=[[ವೆಂಕಯ್ಯ ನಾಯ್ಡು]]<br/>[[ಜಗದೀಪ್ ಧನಕರ್]]|term_start=೨೫ ಜುಲೈ ೨೦೨೨|term_end=|successor=|term_start2=೧೮ ಮೇ ೨೦೧೫|term_end2=೧೨ ಜುಲೈ ೨೦೨೧|predecessor2=ಸೈಯದ್ ಅಹಮದ್|successor2=[[ರಮೇಶ್ ಬೈಸ್]]|term_start3=೬ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೦೨|term_end3=೧೬ ಮೇ ೨೦೦೪|predecessor3=|successor3=|term_start4=೬ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೦೦|term_end4=೬ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೦೨|predecessor4=|successor4=|party=[[ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಾರ್ಟಿ]]|birth_date=೨೦ ಜೂನ್ ೧೯೫೮<br/>(ವಯಸ್ಸು ೬೪)|birth_place=ಉಪರ್ಬೇದ [[ಮಯೂರ್ಭಂಜ್ ಜಿಲ್ಲೆ ]], [[ಒರಿಸ್ಸಾ]], [[ಭಾರತ]]|profession=ಶಿಕ್ಷಕಿ}} '''ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು''' ( ಜನನ ೨೦ ಜೂನ್ ೧೯೫೮) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ, ಇವರು [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ]]ಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ|ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷದ]] (ಬಿಜೆಪಿ) ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. <ref name=":02">{{Cite web|url=https://www.ndtv.com/india-news/draupadi-murmu-former-jharkhand-governor-is-bjps-choice-for-president-3088291|title=Droupadi Murmu, Former Jharkhand Governor, Is BJP's Choice For President|website=NDTV.com|access-date=2022-06-21}}</ref> ಅವರು [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾಗಿ]] ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಸ್ಥಳೀಯ, ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿ. <ref name="Deutsche Welle">{{Cite news|url=https://www.dw.com/en/india-tribal-politician-draupadi-murmu-wins-presidential-vote/a-62559372|title=India: Tribal politician Draupadi Murmu wins presidential vote {{!}} DW {{!}} 21.07.2022|work=Deutsche Welle|access-date=23 July 2022}}</ref> ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗುವ ಮೊದಲು ಅವರು ೨೦೧೫ ಮತ್ತು ೨೦೨೧ರ ನಡುವೆ ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನ ಒಂಬತ್ತನೇ ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ೨೦೦೦ ರಿಂದ ೨೦೦೪ <ref name="MSNfirst">{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-in/news/politics/droupadi-murmu-india-e2-80-99s-youngest-president-and-first-to-be-born-after-independence/ar-AAZPApk|title=Droupadi Murmu: India's Youngest President and First to be Born After Independence|website=MSN|language=en-IN|access-date=2022-07-21}}</ref> ನಡುವೆ ಒಡಿಶಾ ಸರ್ಕಾರದ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಮೊದಲು, ಅವರು ೧೯೭೯ ರಿಂದ ೧೯೮೩ರವರೆಗೆ ರಾಜ್ಯ ನೀರಾವರಿ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಕಿರಿಯ ಸಹಾಯಕರಾಗಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ರಾಯರಂಗಪುರದ ಶ್ರೀ ಅರಬಿಂದೋ ಸಮಗ್ರ ಶಿಕ್ಷಣ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ೧೯೯೭ ರವರೆಗೆ ಶಿಕ್ಷಕಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಜೂನ್ ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಬಿಜೆಪಿಯು ಮುರ್ಮು ಅವರನ್ನು ೨೦೨೨ ರ ಚುನಾವಣೆಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಒಕ್ಕೂಟದ (NDA) ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಿತು. <ref name="first2">{{Cite news|url=https://www.dw.com/en/india-bjp-backs-tribal-politician-draupadi-murmu-for-president-against-former-ally/a-62505626|title=India: BJP backs tribal politician Draupadi Murmu for president against former ally {{!}} DW {{!}} 18.07.2022|work=Deutsche Welle|access-date=22 July 2022}}</ref> ಅವರು ಜುಲೈ ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು, ದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಮತ್ತು [[ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕಾಯ್ದೆ ೧೯೪೭|ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ]] ನಂತರ ಜನಿಸಿದ ಮೊದಲ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾದರು . <ref name="MSNfirst">{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-in/news/politics/droupadi-murmu-india-e2-80-99s-youngest-president-and-first-to-be-born-after-independence/ar-AAZPApk|title=Droupadi Murmu: India's Youngest President and First to be Born After Independence|website=MSN|language=en-IN|access-date=2022-07-21}}</ref> == ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ಜೂನ್ 20, 1958 ರಂದು ಒಡಿಶಾದ ರೈರಂಗಪುರದ ಬೈದಪೋಸಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ [[ಸಂತಾಲರು|ಸಂತಾಲಿ]] ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/education-today/gk-current-affairs/story/draupadi-murmu-president-of-india-982961-2017-06-15|title=Droupadi Murmu may soon be the President of India: Know all about her|date=15 June 2017|website=India Today|access-date=20 July 2022}}</ref> ಆಕೆಯ ತಂದೆ ಮತ್ತು ಅಜ್ಜ ಗ್ರಾಮ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ಮುರ್ಮು ರಮಾದೇವಿ ಮಹಿಳಾ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಕಲಾ ಪದವಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. <ref name="Express Profile">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/|title=The Sunday Profile {{!}} Droupadi Murmu: Raisina Calling|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}</ref> ಅವರು ಒಬ್ಬ ಬ್ಯಾಂಕರ್ ನನ್ನು ಮದುವೆಯಾದರು.  ಅವರು ಇಬ್ಬರು ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಒಬ್ಬ ಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. 2009 ರಿಂದ 2015 ರವರೆಗೆ 7 ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಇವರ ಪತಿ, ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರರು, ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಒಬ್ಬ ಸಹೋದರ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/india/who-is-draupdi-murmu-next-president-narendra-modi-pranab-mukherjee-4701597/|title=Who is Droupadi Murmu?|date=2017-06-13|website=The Indian Express|language=en|access-date=2022-06-22}}</ref> <ref>{{Cite news|url=https://www.bhaskar.com/local/rajasthan/pali/news/draupadi-murmu-was-broken-by-the-death-of-her-eldest-son-two-months-of-daily-yoga-practice-brought-her-out-of-depression-129973325.html|title=वियोग से राजयोग तक:बड़े बेटे की मौत से टूट गई थीं द्रौपदी मुर्मू, दो महीने की रोज योग साधना ने डिप्रेशन से उबारा|work=Dainik Bhaskar|access-date=23 July 2022}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.ndtv.com/india-news/droupadi-murmu-once-a-councillor-and-now-indias-president-elect-3181204|title=Droupadi Murmu is India's Youngest, First Tribal President}}</ref> ಅವರು ಬ್ರಹ್ಮ ಕುಮಾರೀಸ್ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಚಳುವಳಿಯ ಅನುಯಾಯಿನಿ ಆಗಿದ್ದರು. <ref>{{Cite news|url=https://www.theweek.in/theweek/cover/2022/06/24/how-droupadi-murmu-dealt-with-personal-tragedies.html|title=How Droupadi Murmu dealt with personal tragedies|work=TheWeek}}</ref> == ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ == 1979 ರಿಂದ 1983 ರವರೆಗೆ, ಮುರ್ಮು ಒಡಿಶಾ ಸರ್ಕಾರದ ನೀರಾವರಿ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಕಿರಿಯ ಸಹಾಯಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಅರಬಿಂದೋ ಇಂಟೆಗ್ರಲ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಸೆಂಟರ್, ರೈರಂಗಪುರದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ, ಒಡಿಯಾ, ಗಣಿತ ಮತ್ತು ಭೂಗೋಳವನ್ನು ಕಲಿಸಿದರು. <ref name="Profile Hindu">{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/profile-the-importance-of-being-draupadi-murmu/article65550479.ece|title=Profile:The importance of being Droupadi Murmu|work=The Hindu}}</ref> <ref name="Express Profile">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/|title=The Sunday Profile {{!}} Droupadi Murmu: Raisina Calling|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}</ref> == ರಾಜಕೀಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನ == ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ರಾಯರಂಗಪುರದಲ್ಲಿ [[ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ|ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ]] (ಬಿಜೆಪಿ) ಸೇರಿದರು. 1997 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ರಾಯರಂಗಪುರ ನಗರ ಪಂಚಾಯತ್ ಕೌನ್ಸಿಲರ್ ಆಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. <ref name="Profile Hindu">{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/profile-the-importance-of-being-draupadi-murmu/article65550479.ece|title=Profile:The importance of being Droupadi Murmu|work=The Hindu}}</ref> <ref name="Express Profile">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/|title=The Sunday Profile {{!}} Droupadi Murmu: Raisina Calling|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}</ref> ಅವರು 2000 ರ ಒಡಿಶಾ ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ರಾಯರಂಗ್‌ಪುರ ವಿಧಾನಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಗೆದ್ದರು ಮತ್ತು 2000 ಮತ್ತು 2009 <ref name="Deutsche Welle">{{Cite news|url=https://www.dw.com/en/india-tribal-politician-draupadi-murmu-wins-presidential-vote/a-62559372|title=India: Tribal politician Draupadi Murmu wins presidential vote {{!}} DW {{!}} 21.07.2022|work=Deutsche Welle|access-date=23 July 2022}}</ref> ನಡುವೆ ಒಡಿಶಾ ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅವಧಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಮತ್ತು ಬಿಜೆಡಿ ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮಾರ್ಚ್ 6, 2000 ರಿಂದ ಆಗಸ್ಟ್ 6, 2002 ರವರೆಗೆ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾರಿಗೆ ಸ್ವತಂತ್ರ ಉಸ್ತುವಾರಿ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಆಗಸ್ಟ್ 6, 2002 ರಿಂದ ಮೇ 16 2004 ರವರೆಗೆ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದರು. <ref name="Express Profile">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/|title=The Sunday Profile {{!}} Droupadi Murmu: Raisina Calling|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}</ref> 2009 ರಲ್ಲಿ, ಬಿಜೆಡಿ ಮತ್ತು ಬಿಜೆಪಿ ಮೈತ್ರಿ ಕೊನೆಗೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಮಯೂರ್‌ಭಂಜ್ ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ [[೨೦೦೯ರ ಭಾರತದ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆ|ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ]] ಸೋತರು. <ref name="Express Profile">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/|title=The Sunday Profile {{!}} Droupadi Murmu: Raisina Calling|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}</ref> == ಜಾರ್ಖಂಡ್ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು == [[ಚಿತ್ರ:Governor_of_Jharkhand_Draupadi_Murmu_with_Prime_Minister_Narendra_Modi.jpg|right|thumb|200x200px| 2015ರಲ್ಲಿ [[ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ|ಪ್ರಧಾನಿ]] [[ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ|ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರೊಂದಿಗೆ]] ಮುರ್ಮು]] ಮುರ್ಮು ಅವರು ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನ ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿ 18 ಮೇ 2015 ರಂದು [[ಆಣೆ|ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು]], ಈ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳೆ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾದರು. <ref name="IBNlive 20152">{{Cite web|url=http://m.ibnlive.com/news/india/draupadi-murmu-sworn-in-as-first-woman-governor-of-jharkhand-993328.html|title=Droupadi Murmu sworn in as first woman Governor of Jharkhand-I News – IBNLive Mobile|date=18 May 2015|website=[[IBN Live]]|access-date=18 May 2015}}</ref> ಬಿಜೆಪಿಯು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವರ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯಲ್ಲಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ]] ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿತ್ತು. <ref name="Telegraph Tribal">{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/jharkhand/tribal-activists-expect-droupadi-murmu-to-be-assertive-as-president/cid/1871370|title=Tribal activists expect Droupadi Murmu to be assertive as President|date=23 June 2022|work=www.telegraphindia.com|access-date=21 July 2022}}</ref> ಬಿಜೆಪಿಯ ಮಾಜಿ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ರತನ್ ಟಿರ್ಕಿ, ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾದ ಸ್ವ-ಆಡಳಿತದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಮುರ್ಮು ಸಾಕಷ್ಟು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಈ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಐದನೇ ಶೆಡ್ಯೂಲ್ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳ (ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಣೆ) ಕಾಯಿದೆ, 1996 ಅಥವಾ PESA ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. "ಹಲವಾರು ವಿನಂತಿಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಆಗಿನ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ಐದನೇ ಶೆಡ್ಯೂಲ್ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಪೆಸಾವನ್ನು ಅಕ್ಷರ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ತನ್ನ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಚಲಾಯಿಸಲಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಟಿರ್ಕಿ ಹೇಳಿದರು. <ref name="Telegraph Tribal">{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/jharkhand/tribal-activists-expect-droupadi-murmu-to-be-assertive-as-president/cid/1871370|title=Tribal activists expect Droupadi Murmu to be assertive as President|date=23 June 2022|work=www.telegraphindia.com|access-date=21 July 2022}}</ref> ಅವರ ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಗವರ್ನರ್ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯು ಮೇ 2015 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಜುಲೈ 2021 <ref name="Express Profile">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/|title=The Sunday Profile {{!}} Droupadi Murmu: Raisina Calling|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}</ref> ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. === ಆದಿವಾಸಿಗಳ ಭೂ ಕಾನೂನು ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪಥಲಗಡಿ ಚಳವಳಿ === 2016–2017ರಲ್ಲಿ, ರಘುಬರ್ ದಾಸ್ ಸಚಿವಾಲಯವು ಛೋಟಾನಾಗ್‌ಪುರ ಟೆನೆನ್ಸಿ ಆಕ್ಟ್, 1908 ಮತ್ತು ಸಂತಾಲ್ ಪರಗಣ ಟೆನೆನ್ಸಿ ಆಕ್ಟ್, 1949 ಕ್ಕೆ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ಕೋರಿತ್ತು. ಈ ಎರಡು ಮೂಲ ಕಾನೂನುಗಳು ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳ ತಮ್ಮ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡಿವೆ. ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕಾನೂನುಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳ ನಡುವೆ ಮಾತ್ರ ಭೂ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಹೊಸ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು ಆದಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಬುಡಕಟ್ಟು ಭೂಮಿಯನ್ನು ವಾಣಿಜ್ಯ ಬಳಕೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಬುಡಕಟ್ಟು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಗುತ್ತಿಗೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ನೀಡಿತು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಾನೂನನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವ ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ವಿಧಾನಸಭೆಯು ಅನುಮೋದಿಸಿದೆ. ನವೆಂಬರ್ 2016 ರಲ್ಲಿ ಅನುಮೋದನೆಗಾಗಿ ಮುರ್ಮುಗೆ ಬಿಲ್‌ಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name="Telegraph Tribal">{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/jharkhand/tribal-activists-expect-droupadi-murmu-to-be-assertive-as-president/cid/1871370|title=Tribal activists expect Droupadi Murmu to be assertive as President|date=23 June 2022|work=www.telegraphindia.com|access-date=21 July 2022}}</ref> <ref name="Express Pathalgadi">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/explained/explained-what-is-pathalgadi-movement-and-what-is-the-jmm-govts-stand-on-this-7114979/|title=Explained: What is the Pathalgadi movement, and what is JMM govt's stand on it?|date=23 December 2020|work=The Indian Express|access-date=21 July 2022|language=en}}</ref> ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಕಾನೂನಿಗೆ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರು ತೀವ್ರ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರು. ಪಾತಾಳಗಡಿ ಚಳವಳಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಒಕ್ಕಲು ಕಾಯಿದೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ನಡೆದವು. <ref name="Tewary">{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/other-states/the-pathalgadi-rebellion/article23530998.ece|title=The Pathalgadi rebellion|last=Tewary|first=Amarnath|date=13 April 2018|work=The Hindu|access-date=21 July 2022|language=en-IN}}</ref> ಒಂದು ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಹಿಂಸಾಚಾರಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿತು ಮತ್ತು ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಬಿಜೆಪಿ ಸಂಸದ ಕರಿಯಾ ಮುಂಡಾ ಅವರ ಭದ್ರತಾ ವಿವರಗಳನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದರು. ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳ ಮೇಲೆ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ದಮನದೊಂದಿಗೆ ಪೊಲೀಸರು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದರು, ಇದು ಬುಡಕಟ್ಟು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಬುಡಕಟ್ಟು ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಸ್ಟಾನ್ ಸ್ವಾಮಿ ಸೇರಿದಂತೆ 200 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರ ವಿರುದ್ಧ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆಂದೋಲನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪೊಲೀಸ್ ಆಕ್ರಮಣದ ಬಗ್ಗೆ ಮೃದುವಾದ ನಿಲುವಿನಿಂದ ಮುರ್ಮು ಟೀಕಿಸಿದರು. <ref name="Telegraph Tribal">{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/jharkhand/tribal-activists-expect-droupadi-murmu-to-be-assertive-as-president/cid/1871370|title=Tribal activists expect Droupadi Murmu to be assertive as President|date=23 June 2022|work=www.telegraphindia.com|access-date=21 July 2022}}</ref> ಮಹಿಳಾ ಬುಡಕಟ್ಟು ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಅಲೋಕ ಕುಜೂರ್ ಪ್ರಕಾರ ಅವರು ಆದಿವಾಸಿಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಸರ್ಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಆದರೆ ಅದು ಸಂಭವಿಸಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಬದಲಿಗೆ ಅವರು ಸಂವಿಧಾನದ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ ಇಡುವಂತೆ ಪಾತಲ್‌ಗರ್ಹಿ ಆಂದೋಲನದ ನಾಯಕರಿಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದರು. <ref name="Telegraph Tribal" /> [[ಚಿತ್ರ:The_Governor_of_Jharkhand,_Smt._Draupadi_Murmu_calling_on_the_Vice_President,_Shri_M._Venkaiah_Naidu,_in_New_Delhi_on_August_11,_2017.jpg|right|thumb|200x200px| 2017 ರಲ್ಲಿ [[ನವ ದೆಹಲಿ|ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ]] ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ [[ವೆಂಕಯ್ಯ ನಾಯ್ಡು|ಎಂ. ವೆಂಕಯ್ಯ ನಾಯ್ಡು]] ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮುರ್ಮು]] ಮುರ್ಮು ಅವರು ಮಸೂದೆಯಲ್ಲಿನ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಒಟ್ಟು 192 ಮೆಮೊರಾಂಡಮ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದರು. <ref name="Telegraph Tribal">{{Cite news|url=https://www.telegraphindia.com/jharkhand/tribal-activists-expect-droupadi-murmu-to-be-assertive-as-president/cid/1871370|title=Tribal activists expect Droupadi Murmu to be assertive as President|date=23 June 2022|work=www.telegraphindia.com|access-date=21 July 2022}}</ref> ಆಗ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕ ಹೇಮಂತ್ ಸೊರೆನ್ ಅವರು, ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರವು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್‌ಗಳ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಎರಡು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಸೂದೆಗಳ ಮೂಲಕ ಬುಡಕಟ್ಟು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು. ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳಾದ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಮುಕ್ತಿ ಮೋರ್ಚಾ, [[ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್]], ಜಾರ್ಖಂಡ್ ವಿಕಾಸ್ ಮೋರ್ಚಾ ಮತ್ತು ಇತರರು ಮಸೂದೆಯ ವಿರುದ್ಧ ತೀವ್ರ ಒತ್ತಡ ಹೇರಿದ್ದರು. <ref name="Tewary">{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/other-states/the-pathalgadi-rebellion/article23530998.ece|title=The Pathalgadi rebellion|last=Tewary|first=Amarnath|date=13 April 2018|work=The Hindu|access-date=21 July 2022|language=en-IN}}</ref> 24 ಮೇ 2017 ರಂದು, ಮುರ್ಮು ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪಪಟ್ಟರು ಮತ್ತು ಬಿಲ್‌ಗಳಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮೆಮೊರಾಂಡಮ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಬಿಲ್ ಅನ್ನು ಹಿಂದಿರುಗಿಸಿದರು. ಈ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ನಂತರ ಆಗಸ್ಟ್ 2017 ರಲ್ಲಿ ಹಿಂಪಡೆಯಲಾಯಿತು. <ref name="Telegraph Tribal" /> === ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಭೂಮಿ ಮಸೂದೆ === 2017 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮಸೂದೆ, 2017 ಮತ್ತು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ಭೂ ಸ್ವಾಧೀನ 2013 ಕಾಯಿದೆಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿದರು. <ref name="Guv approves">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/india/jharkhand-guv-approves-freedom-of-religion-bill-land-act-bjp-welcomes-move/|title=Jharkhand Guv approves Freedom of Religion bill, land act; BJP welcomes move|date=6 September 2017|work=The Indian Express|access-date=23 July 2022|language=en}}</ref> ಧರ್ಮ ಮಸೂದೆಯು ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ ಅಥವಾ ಆಮಿಷದ ಮೂಲಕ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸುವ ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹ ಅಪರಾಧವಾಗಿದೆ. ಮತಾಂತರಗೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡದ ಸದಸ್ಯ, ಅಪ್ರಾಪ್ತ ಅಥವಾ ಮಹಿಳೆಯಾಗಿದ್ದರೆ, ದಂಡದೊಂದಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮಸೂದೆಯು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಇಚ್ಛೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಮತಾಂತರಗೊಳ್ಳಲು ಇಚ್ಛಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ದಿನಾಂಕ, ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ಅದರ ಮೇಲೆ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವ ವಿವರಗಳೊಂದಿಗೆ ಡೆಪ್ಯೂಟಿ ಕಮಿಷನರ್‌ಗೆ ನಿರ್ಧಾರದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುವುದನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಿದೆ. <ref name="Guv approves">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/india/jharkhand-guv-approves-freedom-of-religion-bill-land-act-bjp-welcomes-move/|title=Jharkhand Guv approves Freedom of Religion bill, land act; BJP welcomes move|date=6 September 2017|work=The Indian Express|access-date=23 July 2022|language=en}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://indianexpress.com/article/india/jharkhand-guv-approves-freedom-of-religion-bill-land-act-bjp-welcomes-move/ "Jharkhand Guv approves Freedom of Religion bill, land act; BJP welcomes move"]. ''The Indian Express''. 6 September 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">23 July</span> 2022</span>.</cite></ref> ಭೂಸ್ವಾಧೀನ ಕಾಯಿದೆ, 2013 ರಲ್ಲಿನ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು, ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಭೂ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಹಿಡುವಳಿದಾರರಿಗೆ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ನೀಡಲು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ನೀರು ಸರಬರಾಜು, ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರಸರಣ ಮಾರ್ಗಗಳು, ರಸ್ತೆಗಳು, ಶಾಲೆಗಳಂತಹ ಕನಿಷ್ಠ ಹತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರೀತಿಯ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಣಾಮದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದ (SIA) ಅಗತ್ಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗಿದೆ. <ref name="Guv approves">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/india/jharkhand-guv-approves-freedom-of-religion-bill-land-act-bjp-welcomes-move/|title=Jharkhand Guv approves Freedom of Religion bill, land act; BJP welcomes move|date=6 September 2017|work=The Indian Express|access-date=23 July 2022|language=en}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://indianexpress.com/article/india/jharkhand-guv-approves-freedom-of-religion-bill-land-act-bjp-welcomes-move/ "Jharkhand Guv approves Freedom of Religion bill, land act; BJP welcomes move"]. ''The Indian Express''. 6 September 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">23 July</span> 2022</span>.</cite></ref> == ೨೦೨೨ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಪ್ರಚಾರ ==   ಜೂನ್ 2022 ರಲ್ಲಿ, ಬಿಜೆಪಿಯು ಮುರ್ಮು ಅವರನ್ನು ಮುಂದಿನ ತಿಂಗಳು 2022 ರ ಚುನಾವಣೆಗೆ [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಿಗೆ]] ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಒಕ್ಕೂಟದ (NDA) ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಿತು. ಯಶ್ವಂತ್ ಸಿನ್ಹಾ ಅವರನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯನ್ನಾಗಿ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು ಸೂಚಿಸಿದ್ದವು. <ref name="first2">{{Cite news|url=https://www.dw.com/en/india-bjp-backs-tribal-politician-draupadi-murmu-for-president-against-former-ally/a-62505626|title=India: BJP backs tribal politician Draupadi Murmu for president against former ally {{!}} DW {{!}} 18.07.2022|work=Deutsche Welle|access-date=22 July 2022}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.dw.com/en/india-bjp-backs-tribal-politician-draupadi-murmu-for-president-against-former-ally/a-62505626 "India: BJP backs tribal politician Draupadi Murmu for president against former ally | DW | 18.07.2022"]. ''Deutsche Welle''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2022</span>.</cite></ref> ತನ್ನ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮುರ್ಮು ತನ್ನ ಉಮೇದುವಾರಿಕೆಗೆ ಬೆಂಬಲ ಕೋರಿ ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದಳು. ಬಿಜೆಡಿ, ಜೆಎಂಎಂ, ಬಿಎಸ್‌ಪಿ, [[ಶಿವ ಸೇನಾ|ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನಂತಹ]] ಹಲವು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು ಮತದಾನಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ ಆಕೆಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿತನಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲ ಘೋಷಿಸಿದ್ದವು. <ref>{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/droupadi-murmu-to-visit-karnataka-today-seek-support-for-presidential-polls-101657439666283.html|title=Droupadi Murmu to visit Karnataka today, seek support for presidential polls|date=2022-07-10|website=Hindustan Times|language=en|access-date=2022-07-19}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/cities/kolkata/murmu-to-visit-kolkata-today-to-seek-support-8018201/|title=Murmu to visit Kolkata today to seek support|date=2022-07-09|website=The Indian Express|language=en|access-date=2022-07-19}}</ref> 21 ಜುಲೈ 2022 ರಂದು, ಮುರ್ಮು ಅವರು 2022 ರ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ 28 ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ( [[ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು|ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ]] [[ಪುದುಚೇರಿ]] ಸೇರಿದಂತೆ) 21 ರಲ್ಲಿ 676,803 ಚುನಾವಣಾ ಮತಗಳೊಂದಿಗೆ (ಒಟ್ಟು 64.03%) ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಯಶವಂತ್ ಸಿನ್ಹಾ ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸ್ಪಷ್ಟ ಬಹುಮತವನ್ನು ಪಡೆದು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾದರು. <ref name="Results">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/india/presidential-election-2022-results-counting-votes-live-updates-yashwant-sinha-droupadi-murmu-8042430/|title=Presidential Election 2022 Result Live Updates: Droupadi Murmu makes history, becomes India's first tribal woman President|date=21 July 2022|work=The Indian Express|access-date=21 July 2022|language=en}}</ref> ಅವರು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು ಮತ್ತು 25 ಜುಲೈ 2022 ರಂದು ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅವರು [[ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತು|ಸಂಸತ್ತಿನ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಹಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] [[ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು|ಸಿಜೆಐ]] ಶ್ರೀ ಎನ್‌ವಿ ರಮಣ ಅವರಿಂದ ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಲಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://market-place.in/web-stories/draupadi-murmu/|title=All About The New President Of India: Draupadi Murmu » Market Place|date=2022-07-19|website=Market Place|language=en-US|access-date=2022-07-22}}</ref> ಮುರ್ಮು [[ಒರಿಸ್ಸಾ|ಒಡಿಶಾದ]] ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮತ್ತು [[ಪ್ರತಿಭಾ ಪಾಟೀಲ್]] ನಂತರ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾದ ಎರಡನೇ ಮಹಿಳೆ. ಅವರು ಭಾರತದ ಸ್ಥಳೀಯ ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳಿಂದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಲಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite news|url=https://thewire.in/politics/droupadi-murmu-bjp-adivasis-president|title=Will Droupadi Murmu Remain a BJP Electoral Ploy or Help Unseen Adivasis Be Seen at Last?|date=22 July 2022|work=The Wire|access-date=22 July 2022}}</ref> <ref name="Express 5 things">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/explained/droupadi-murmu-president-of-india-five-things-8044065/|title=Explained: 5 things to know about Droupadi Murmu, President of India|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}</ref> <ref name="Deutsche Welle">{{Cite news|url=https://www.dw.com/en/india-tribal-politician-draupadi-murmu-wins-presidential-vote/a-62559372|title=India: Tribal politician Draupadi Murmu wins presidential vote {{!}} DW {{!}} 21.07.2022|work=Deutsche Welle|access-date=23 July 2022}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.dw.com/en/india-tribal-politician-draupadi-murmu-wins-presidential-vote/a-62559372 "India: Tribal politician Draupadi Murmu wins presidential vote | DW | 21.07.2022"]. ''Deutsche Welle''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">23 July</span> 2022</span>.</cite></ref> 1947 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ [[ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕಾಯ್ದೆ ೧೯೪೭|ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ]] ನಂತರ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿ. ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯು 25 ಜುಲೈ 2022 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Express Profile">{{Cite news|url=https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/|title=The Sunday Profile {{!}} Droupadi Murmu: Raisina Calling|date=22 July 2022|work=The Indian Express|access-date=22 July 2022|language=en}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://indianexpress.com/article/political-pulse/the-sunday-profile-droupadi-murmu-raisina-calling-8033868/ "The Sunday Profile | Droupadi Murmu: Raisina Calling"]. ''The Indian Express''. 22 July 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2022</span>.</cite></ref> == ಚುನಾವಣಾ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ == {| class="wikitable plainrowheaders" |+ id="336" |[[2000 Odisha Legislative Assembly election|ಒಡಿಶಾ ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ, 2000]] : ! colspan="2" scope="col" style="width: 130px" | ಪಾರ್ಟಿ ! scope="col" style="width: 17em" | ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ! scope="col" style="width: 5em" | ಮತಗಳು ! scope="col" style="width: 3.5em" | % ! scope="col" style="width: 3.5em" | <span class="rt-commentedText" style="border-bottom:1px dotted" title="Change in percentage value since previous election">±%</span> |- class="vcard" | style="background-color: #FF9933; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | '''[[Bharatiya Janata Party|ಬಿಜೆಪಿ]]''' | class="fn" | '''[[Droupadi Murmu|ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು]]''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | '''25,110''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | '''34.15''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- class="vcard" | style="background-color: #19AAED; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Indian National Congress|INC]] | class="fn" | ಲಕ್ಷ್ಮಣ್ ಮಾಝಿ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 20542 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 27.93 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color: #215B30; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Jharkhand Mukti Morcha|JMM]] | class="fn" | ಬ್ರಜ ಮೋಹನ್ ಹನ್ಸ್ದಾ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 10485 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 14.26 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- style="background-color:#F6F6F6" ! colspan="3" style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | ಬಹುಮತ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 4568 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 6.21 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6" ! colspan="3" style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | [[Voter turnout|ಮತದಾನ ಪ್ರಮಾಣ]] | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 74997 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 59.81 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6;" ! colspan="3" style="text-align:right;" | [[Voter registration|ನೋಂದಾಯಿತ ಮತದಾರರು]] | style="text-align:right; margin-right:0.5em" | 125,385 | style="text-align:right; margin-right:0.5em" | <ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">[https://eci.gov.in/files/file/3628-orissa-2000/ "Odisha Election 2000"]. ECI<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2022</span>.</cite></ref> | style="text-align:right; margin-right:0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6" | style="background-color: #FF9933" | | colspan="2" | [[Indian National Congress|ಐಎನ್‌ಸಿಯಿಂದ]] [[Bharatiya Janata Party|ಬಿಜೆಪಿಗೆ]] '''ಲಾಭ''' ! style="text-align:right;" | [[Swing (politics)|ಸ್ವಿಂಗ್]] | style="text-align:right;" | | |} {| class="wikitable plainrowheaders" |+ id="511" |[[2009 Indian general elections|2009 ಭಾರತೀಯ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಗಳು]] : [[Mayurbhanj|ಮಯೂರ್ಭಂಜ್]] ! colspan="2" scope="col" style="width: 130px" | ಪಾರ್ಟಿ ! scope="col" style="width: 17em" | ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ! scope="col" style="width: 5em" | ಮತಗಳು ! scope="col" style="width: 3.5em" | % ! scope="col" style="width: 3.5em" | <span class="rt-commentedText" style="border-bottom:1px dotted" title="Change in percentage value since previous election">±%</span> |- class="vcard" | style="background-color: #70a647; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | '''[[Biju Janata Dal|ಬಿಜೆಡಿ]]''' | class="fn" | '''[[Laxman Tudu|ಲಕ್ಷ್ಮಣ್ ತುಡು]]''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | '''256,648''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | '''31.08''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- class="vcard" | style="background-color: #215B30; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Jharkhand Mukti Morcha|JMM]] | class="fn" | ಸುದಮ್ ಮಾರ್ಂಡಿ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 1,90,470 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 23.06 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color: #FF9933; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Bharatiya Janata Party|ಬಿಜೆಪಿ]] | class="fn" | [[Droupadi Murmu|ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು]] | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 1,50,827 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 18.26 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color: #19AAED; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Indian National Congress|INC]] | class="fn" | ಲಕ್ಷ್ಮಣ್ ಮಾಝಿ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 1,40,770 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 17.04 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color:#E9E9E9" | | class="org" style="width: 130px" | [[Independent politician|IND]] | class="fn" | ರಾಮೇಶ್ವರ ಮಾಝಿ | style="text-align:right;" | 25,603 | style="text-align:right;" | 3.10 | style="text-align:right;" | |- style="background-color:#F6F6F6" ! colspan="3" style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | ಬಹುಮತ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 66,178 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 8.02 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6" ! colspan="3" style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | [[Voter turnout|ಮತದಾನ ಪ್ರಮಾಣ]] | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 8,24,754 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 70.27 | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6" | style="background-color: #70a647" | | colspan="2" | [[Jharkhand Mukti Morcha|ಜೆಎಂಎಂನಿಂದ]] [[Biju Janata Dal|ಬಿಜೆಡಿ]] '''ಲಾಭ''' ! style="text-align:right;" | [[Swing (politics)|ಸ್ವಿಂಗ್]] | style="text-align:right;" | | |}   {| class="wikitable plainrowheaders" |+ id="618" |[[2014 Odisha Legislative Assembly election|2014 ಒಡಿಶಾ ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ]] : ರೈರಂಗಪುರ ! colspan="2" scope="col" style="width: 130px" | ಪಾರ್ಟಿ ! scope="col" style="width: 17em" | ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ! scope="col" style="width: 5em" | ಮತಗಳು ! scope="col" style="width: 3.5em" | % ! scope="col" style="width: 3.5em" | <span class="rt-commentedText" style="border-bottom:1px dotted" title="Change in percentage value since previous election">±%</span> |- class="vcard" | style="background-color: #70a647; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | '''[[Biju Janata Dal|ಬಿಜೆಡಿ]]''' | class="fn" | '''ಸೈಬಾ ಸುಶೀಲ್ ಕುಮಾರ್ ಹನ್ಸ್ದಾ''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | '''51,062''' | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | '''5.23''' |- class="vcard" | style="background-color: #FF9933; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Bharatiya Janata Party|ಬಿಜೆಪಿ]] | class="fn" | [[Droupadi Murmu|ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು]] | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 44,679 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | -9.87 |- class="vcard" | style="background-color: #19AAED; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Indian National Congress|INC]] | class="fn" | ಶ್ಯಾಮ್ ಚರಣ್ ಹನ್ಸ್ದಾ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 29,006 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color: #215B30; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Jharkhand Mukti Morcha|JMM]] | class="fn" | ಪೂರ್ಣ ಚಂದ್ರ ಮಾರ್ಂಡಿ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 7,078 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color: #22409A; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Bahujan Samaj Party|ಬಿಎಸ್ಪಿ]] | class="fn" | ಲಂಬೋದರ ಮುರ್ಮು | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 6,082 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color:#E9E9E9" | | class="org" style="width: 130px" | ಸ್ವತಂತ್ರ | class="fn" | ಬಿಸ್ವನಾಥ್ ಕಿಸ್ಕು | style="text-align:right;" | 3,090 | style="text-align:right;" | | style="text-align:right;" | |- class="vcard" | style="background-color: #0066A4; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Aam Aadmi Party|AAP]] | class="fn" | ಸುದರ್ಶನ್ ಮುರ್ಮು | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 1,651 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color: #E1A95F; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[Aama Odisha Party|AOP]] | class="fn" | ಬಿರ್ಸಾ ಕಂಡಂಕೆಲ್ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 2,031 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- class="vcard" | style="background-color: #FFFFFF; width: 5px;" | | class="org" style="width: 130px" | [[None of the above|ನೋಟಾ]] | class="fn" | [[None of the above|ಮೇಲಿನ ಯಾವುದೂ ಅಲ್ಲ]] | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | 2,034 | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | | class="table-na" style="color: #2C2C2C; vertical-align: middle; font-size: smaller; text-align: center;" | |- style="background-color:#F6F6F6" ! colspan="3" style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | ಬಹುಮತ | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6" ! colspan="3" style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | [[Voter turnout|ಮತದಾನ ಪ್ರಮಾಣ]] | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | | style="text-align: right; margin-right: 0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6;" ! colspan="3" style="text-align:right;" | [[Voter registration|ನೋಂದಾಯಿತ ಮತದಾರರು]] | style="text-align:right; margin-right:0.5em" | | style="text-align:right; margin-right:0.5em" | <ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">[https://eci.gov.in/files/file/3631-orissa-2014/ "Odisha Election 2014"]. ECI<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 July</span> 2022</span>.</cite></ref> | style="text-align:right; margin-right:0.5em" | |- style="background-color:#F6F6F6" | style="background-color: #70a647" | | colspan="2" | [[Indian National Congress|INC]] ನಿಂದ [[Biju Janata Dal|BJD]] '''ಲಾಭ''' ! style="text-align:right;" | [[Swing (politics)|ಸ್ವಿಂಗ್]] | style="text-align:right;" | | |} {| class="wikitable" style="text-align:right" |+ id="768" |2022 ರ ಭಾರತೀಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಯ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು <ref>https://twitter.com/ANI/status/1550156953850040321/photo/1 <sup class="noprint Inline-Template " style="white-space:nowrap;">&#x5B;''[[Wikipedia:Bare URLs|<span title="A full citation is required to prevent link rot. (July 2022)">bare URL</span>]]''&#x5D;</sup></ref> ! colspan="2" | ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ! ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ! ವೈಯಕ್ತಿಕ<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ಮತಗಳು ! ಚುನಾವಣಾ<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> ಕಾಲೇಜು ಮತಗಳು ! % |- | bgcolor="#F98C1F" | | align="left" | [[Draupadi Murmu|ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು]] | align="left" | [[National Democratic Alliance|ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಒಕ್ಕೂಟ]] | 2,824 | 676,803 | 64.03 |- | bgcolor="#20C646" | | align="left" | [[Yashwant Sinha|ಯಶವಂತ್ ಸಿನ್ಹಾ]] | align="left" | [[United Opposition (India)|ಸಂಯುಕ್ತ ವಿರೋಧ]] | 1,877 | 380,177 | 35.97 |- | colspan="6" | |- | colspan="3" align="left" | ಮಾನ್ಯ ಮತಗಳು | 4,701 | 1,056,980 | 98.89 |- | colspan="3" align="left" | ಖಾಲಿ ಮತ್ತು ಅಮಾನ್ಯ ಮತಗಳು | 53 | 15,397 | 1.11 |- | colspan="3" align="left" | '''ಒಟ್ಟು''' | '''4,754''' | '''1,072,377''' | '''100''' |- | colspan="3" align="left" | ನೋಂದಾಯಿತ ಮತದಾರರು / ಮತದಾನ | 4,809 | 1,086,431 | 98.86 |} == ಸಹ ನೋಡಿ == * [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ]] * [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ]] * [[ಭಾರತದ ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ಭಾರತದ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ]] * ಮೊದಲ ಮೋದಿ ಮಂತ್ರಿಮಂಡಲ * ಎರಡನೇ ಮೋದಿ ಮಂತ್ರಿಮಂಡಲ * [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ]] * ಭಾರತದ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ * 2022 ಭಾರತೀಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆ * 2022 ಭಾರತೀಯ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="0"></references>   == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{Commons category}} * {{Official website|https://www.draupadimurmu.in/}} [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷದ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು]] a98qfum8aryzn3023ljikvfm7dghfsj 0 144107 1113312 1110909 2022-08-11T01:31:27Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 /* ವೃತ್ತಿ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್ | birth_place = ಬರೇಲಿ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಭಾರತ | nationality = ಭಾರತೀಯ | alma_mater = ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೈನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಬಿ.ಟೆಕ್ ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಎಂಬಿಎ | occupation = ಐಬಿಎಮ್ ಫೆಲೋ ಚೀಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಆಫೀಸರ್ | employer = ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಬಿಸಿನೆಸ್ ಮೆಷಿನ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ }}  [[Category:Articles with hCards]] '''ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್''' ಅವರು ಐಬಿಎಮ್ [[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ|ಎಐ]] ತಂತ್ರಾಂಶದ ನಾವೀನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಧಿಕಾರಿ. <ref>''Shalini Kapoor''. AACSB. (2022). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://www.aacsb.edu/about-us/advocacy/member-spotlight/influential-leaders/2022/shalini-kapoor</nowiki></ref> == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ == ಶಾಲಿನಿಯವರು ಹುಟ್ಟಿದ್ದು [[ಭಾರತ|ಭಾರತದಲ್ಲಿ]], ಬೆಳೆದದ್ದು [[ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ|ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ]] [[ಬರೇಲಿ]] ನಗರದಲ್ಲಿ . <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/meet-indias-first-woman-ibm-fellow/articleshow/75162617.cms|title=Meet India's first woman IBM Fellow|last=Arpita Misra|date=April 16, 2020|work=The Times of India|access-date=2022-04-15|language=en}}</ref> ಅವರು ಲಕ್ನೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ [[ಗಣಕ ವಿಜ್ಞಾನ|ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೈನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] [[ಬ್ಯಾಚುಲರ್ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್|ಬ್ಯಾಚುಲರ್]] ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ, ಅವರು ಎಸ್‌ಪಿ ಜೈನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್ ಮತ್ತು ರಿಸರ್ಚ್‌ಗೆ ಹಾಜರಾಗಲು ಹೋದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ [[ಮಾಸ್ಟರ್‌ ಆಫ್‌ ಬಿಸಿನೆಸ್‌ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್‌|ಮಾಸ್ಟರ್ ಆಫ್ ಬಿಸಿನೆಸ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್]] ಅನ್ನು ಪಡೆದರು. <ref>''Shalini Kapoor''. IBM. (2016, July 25). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://researcher.watson.ibm.com/researcher/view.php?person=in-kshalini</nowiki></ref> == ವೃತ್ತಿ == ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ಎಚ್‌ಸಿಎಲ್ ನೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಹಲವಾರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯ ಮತ್ತು ವಿತರಣಾ ಕ್ಲೈಂಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಮತ್ತು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಅವರು ಐಬಿಎಮ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಲ್ಯಾಬ್ಸ್‌ಗೆ ಪರಿಹಾರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಯಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ಸಲಹಾ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಇಂದಿನವರೆಗೂ ಐಬಿಎಮ್ ನಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ಎಐ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿ ಐಬಿಎಮ್ ನ ಮುಖ್ಯ ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಎಐ ಇನ್ಫ್ಯೂಷನ್ ಮತ್ತು ಕೌಶಲ್ಯ ರೂಪಾಂತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಐಬಿಎಮ್ ನ ಎಐ ಪೋರ್ಟ್‌ಫೋಲಿಯೊವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು, ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸ್ಕೇಲಿಂಗ್ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ತಂತ್ರವನ್ನು ಚಾಲನೆ ಮಾಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಅವರು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಉದ್ಯಮದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಐಬಿಎಮ್ ನ ಎಐ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಪ್ರತಿಭೆ-ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಕಂಪನಿಗಳ ಸ್ವಾಧೀನ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ದೊಡ್ಡ-ಪ್ರಮಾಣದ ರೂಪಾಂತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಶಾಲಿನಿಯವರು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಗ್ರಾಹಕರು ತಮ್ಮ ವ್ಯಾಪಾರ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವ ಐಬಿಎಮ್ ಕೆಲಸದ ಹೊರೆಗಳು, ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಶಾಲಿನಿಯವರು ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಗುಡ್ ಟೆಕ್ ಐಬಿಎಮ್ ಯೋಜನೆಗಳ ಜ್ಯೋತಿಧಾರಕ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ವಿಪತ್ತು ಪರಿಹಾರ, [[ಶಿಕ್ಷಣ]] ಮತ್ತು ಇತರ ಕಾಳಜಿಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಹರಡುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಸೇರಿವೆ. <ref>Shalini Kapoor. (n.d.). ''Home'' [LinkedIn page]. LinkedIn. Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://www.linkedin.com/in/kshalini/</nowiki></ref> ಅವರ ಕೆಲಸದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಐಬಿಎಮ್ ಫೆಲೋ ಆಗಿದ್ದಾರೆ . <ref>''Shalini Kapoor''. IBM Newsroom. (n.d.). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://newsroom.ibm.com/shalini-kapoor</nowiki></ref> ಜೊತೆಗೆ, ಕಪೂರ್ ಅವರು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಮತ್ತು ಅನನುಭವಿ ಗುಂಪುಗಳಿಗೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹರಡಲು ಗಮನಹರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ಸಾಹವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ಇತರರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲು ಸಮ್ಮೇಳನಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಬಗ್ಗೆ ಒಲವು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು [[ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಗಣಿತ|ಎಸ್‌ಟಿ‌ಇಎಮ್]] ನಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಹುಡುಗಿಯರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಅಂಕುರಿಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಇದು ಲಾಭೋದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ [[ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ]] ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯತೆಗಳ ಆರಂಭಿಕ ಅಳವಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಉತ್ಸುಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಎಸ್‌ಟಿ‌ಇಎಮ್ ಶಿಕ್ಷಕರೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನವು ತರಗತಿಗಳು, ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ತಂದಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಮಕ್ಕಳು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ಕಲಿಯಬಹುದು ಮತ್ತು ಬೆಳೆಯಬಹುದು. <ref>Team YS. (2018, February 16). ''More women should realise their potential to start their own ventures, says IBM's Shalini Kapoor''. YourStory.com. Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://yourstory.com/2018/02/women-potential-own-ventures-ibm-shalini-kapoor/amp</nowiki></ref> == ಪೇಟೆಂಟ್‌ಗಳು == ಕಳೆದ ಕೆಲವು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ [[ಅಂತರಜಾಲ|ಇಂಟರ್ನೆಟ್]] ಸಾಧನಗಳ ತ್ವರಿತ ಏರಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ, ಸಾಧನಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಅಗತ್ಯವೂ ಇದೆ. ಅಂತೆಯೇ, ಈ ರಚನೆಗಳ ಹಿಂದಿನ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಅಗತ್ಯವು ಶಾಲಿನಿಯವರನ್ನು ತನ್ನದೇ ಆದ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ಕಳೆದ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಆಫ್ ಥಿಂಗ್ಸ್, ಡೇಟಾ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಸರಣ, ಮೊಬೈಲ್ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಂಬಂಧಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅನೇಕ ಪೇಟೆಂಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>''Shalini Kapoor inventions, patents and patent applications''. Justia. (n.d.). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://patents.justia.com/inventor/shalini-kapoor</nowiki></ref> ಶಾಲಿನಿಯವರ ಪೇಟೆಂಟ್‌ಗಳು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಆಫ್ ಥಿಂಗ್ಸ್‌ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಅದು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿರಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಅವರ ಕೆಲಸವು ಅನೇಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅನುಷ್ಠಾನದ ವೇಗ ಮತ್ತು ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಜನರು ವಾಸಿಸುವ ಮತ್ತು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ನಗರಗಳು, ಮನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯಗಳ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ. ಶಾಲಿನಿ ಅವರ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಡಿಜಿಟಲ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಾವಿರಾರು ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆಗಳು == * ಭಾರತೀಯ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಒಕ್ಕೂಟದಿಂದ ಉದಯೋನ್ಮುಖ ಮಹಿಳಾ ಸಾಧಕಿಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ <ref name=":0">''Ms. Shalini Kapoor''. Indian Institute of Information Technology. (2021, July 7). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://www.iiits.ac.in/home/governance/ms-shalini-kapoor/</nowiki></ref> * ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಜಿನೋವ್ ತಾಂತ್ರಿಕ ರೋಲ್ ಮಾಡೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ <ref name=":0" /> * ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ಇಎಮ್‌ಇಆರ್‌ಜಿ ಇಂಡಿಯಾದಿಂದ ವುಮನ್ ಇನ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ <ref name=":0" /> * [[ದಿ ಎಕನಾಮಿಕ್‌ ಟೈಮ್ಸ್|ಎಕನಾಮಿಕ್ ಟೈಮ್ಸ್]] ಪ್ರೈಮ್ ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ಲೀಡರ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ ೨೦೨೦ <ref name=":0" /> ಗೆ ನಾಮಿನಿ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == ktkfgkbn2r8jtywbzid2g12f3jpcdbf 1113313 1113312 2022-08-11T01:32:15Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 /* ಪೇಟೆಂಟ್‌ಗಳು */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್ | birth_place = ಬರೇಲಿ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಭಾರತ | nationality = ಭಾರತೀಯ | alma_mater = ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೈನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಬಿ.ಟೆಕ್ ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಎಂಬಿಎ | occupation = ಐಬಿಎಮ್ ಫೆಲೋ ಚೀಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಆಫೀಸರ್ | employer = ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಬಿಸಿನೆಸ್ ಮೆಷಿನ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ }}  [[Category:Articles with hCards]] '''ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್''' ಅವರು ಐಬಿಎಮ್ [[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ|ಎಐ]] ತಂತ್ರಾಂಶದ ನಾವೀನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಧಿಕಾರಿ. <ref>''Shalini Kapoor''. AACSB. (2022). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://www.aacsb.edu/about-us/advocacy/member-spotlight/influential-leaders/2022/shalini-kapoor</nowiki></ref> == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ == ಶಾಲಿನಿಯವರು ಹುಟ್ಟಿದ್ದು [[ಭಾರತ|ಭಾರತದಲ್ಲಿ]], ಬೆಳೆದದ್ದು [[ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ|ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ]] [[ಬರೇಲಿ]] ನಗರದಲ್ಲಿ . <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/meet-indias-first-woman-ibm-fellow/articleshow/75162617.cms|title=Meet India's first woman IBM Fellow|last=Arpita Misra|date=April 16, 2020|work=The Times of India|access-date=2022-04-15|language=en}}</ref> ಅವರು ಲಕ್ನೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ [[ಗಣಕ ವಿಜ್ಞಾನ|ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೈನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] [[ಬ್ಯಾಚುಲರ್ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್|ಬ್ಯಾಚುಲರ್]] ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ, ಅವರು ಎಸ್‌ಪಿ ಜೈನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್ ಮತ್ತು ರಿಸರ್ಚ್‌ಗೆ ಹಾಜರಾಗಲು ಹೋದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ [[ಮಾಸ್ಟರ್‌ ಆಫ್‌ ಬಿಸಿನೆಸ್‌ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್‌|ಮಾಸ್ಟರ್ ಆಫ್ ಬಿಸಿನೆಸ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್]] ಅನ್ನು ಪಡೆದರು. <ref>''Shalini Kapoor''. IBM. (2016, July 25). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://researcher.watson.ibm.com/researcher/view.php?person=in-kshalini</nowiki></ref> == ವೃತ್ತಿ == ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ಎಚ್‌ಸಿಎಲ್ ನೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಹಲವಾರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯ ಮತ್ತು ವಿತರಣಾ ಕ್ಲೈಂಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಮತ್ತು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಅವರು ಐಬಿಎಮ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಲ್ಯಾಬ್ಸ್‌ಗೆ ಪರಿಹಾರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಯಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ಸಲಹಾ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಇಂದಿನವರೆಗೂ ಐಬಿಎಮ್ ನಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ಎಐ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿ ಐಬಿಎಮ್ ನ ಮುಖ್ಯ ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಎಐ ಇನ್ಫ್ಯೂಷನ್ ಮತ್ತು ಕೌಶಲ್ಯ ರೂಪಾಂತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಐಬಿಎಮ್ ನ ಎಐ ಪೋರ್ಟ್‌ಫೋಲಿಯೊವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು, ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸ್ಕೇಲಿಂಗ್ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ತಂತ್ರವನ್ನು ಚಾಲನೆ ಮಾಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಅವರು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಉದ್ಯಮದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಐಬಿಎಮ್ ನ ಎಐ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಪ್ರತಿಭೆ-ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಕಂಪನಿಗಳ ಸ್ವಾಧೀನ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ದೊಡ್ಡ-ಪ್ರಮಾಣದ ರೂಪಾಂತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಶಾಲಿನಿಯವರು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಗ್ರಾಹಕರು ತಮ್ಮ ವ್ಯಾಪಾರ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವ ಐಬಿಎಮ್ ಕೆಲಸದ ಹೊರೆಗಳು, ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಶಾಲಿನಿಯವರು ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಗುಡ್ ಟೆಕ್ ಐಬಿಎಮ್ ಯೋಜನೆಗಳ ಜ್ಯೋತಿಧಾರಕ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ವಿಪತ್ತು ಪರಿಹಾರ, [[ಶಿಕ್ಷಣ]] ಮತ್ತು ಇತರ ಕಾಳಜಿಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಹರಡುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಸೇರಿವೆ. <ref>Shalini Kapoor. (n.d.). ''Home'' [LinkedIn page]. LinkedIn. Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://www.linkedin.com/in/kshalini/</nowiki></ref> ಅವರ ಕೆಲಸದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಐಬಿಎಮ್ ಫೆಲೋ ಆಗಿದ್ದಾರೆ . <ref>''Shalini Kapoor''. IBM Newsroom. (n.d.). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://newsroom.ibm.com/shalini-kapoor</nowiki></ref> ಜೊತೆಗೆ, ಕಪೂರ್ ಅವರು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಮತ್ತು ಅನನುಭವಿ ಗುಂಪುಗಳಿಗೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹರಡಲು ಗಮನಹರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ಸಾಹವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ಇತರರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲು ಸಮ್ಮೇಳನಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಬಗ್ಗೆ ಒಲವು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು [[ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಗಣಿತ|ಎಸ್‌ಟಿ‌ಇಎಮ್]] ನಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಹುಡುಗಿಯರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಅಂಕುರಿಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಇದು ಲಾಭೋದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ [[ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ]] ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯತೆಗಳ ಆರಂಭಿಕ ಅಳವಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಉತ್ಸುಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಎಸ್‌ಟಿ‌ಇಎಮ್ ಶಿಕ್ಷಕರೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನವು ತರಗತಿಗಳು, ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ತಂದಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಮಕ್ಕಳು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ಕಲಿಯಬಹುದು ಮತ್ತು ಬೆಳೆಯಬಹುದು. <ref>Team YS. (2018, February 16). ''More women should realise their potential to start their own ventures, says IBM's Shalini Kapoor''. YourStory.com. Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://yourstory.com/2018/02/women-potential-own-ventures-ibm-shalini-kapoor/amp</nowiki></ref> == ಪೇಟೆಂಟ್‌ಗಳು == ಕಳೆದ ಕೆಲವು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ [[ಅಂತರಜಾಲ|ಇಂಟರ್ನೆಟ್]] ಸಾಧನಗಳ ತ್ವರಿತ ಏರಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ, ಸಾಧನಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಅಗತ್ಯವೂ ಇದೆ. ಅಂತೆಯೇ, ಈ ರಚನೆಗಳ ಹಿಂದಿನ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಅಗತ್ಯವು ಶಾಲಿನಿಯವರನ್ನು ತನ್ನದೇ ಆದ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ಕಳೆದ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಆಫ್ ಥಿಂಗ್ಸ್, ಡೇಟಾ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಸರಣ, ಮೊಬೈಲ್ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಂಬಂಧಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅನೇಕ ಪೇಟೆಂಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>''Shalini Kapoor inventions, patents and patent applications''. Justia. (n.d.). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://patents.justia.com/inventor/shalini-kapoor</nowiki></ref> ಶಾಲಿನಿಯವರ ಪೇಟೆಂಟ್‌ಗಳು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಆಫ್ ಥಿಂಗ್ಸ್‌ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರ ಕೆಲಸವು ಅನೇಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅನುಷ್ಠಾನದ ವೇಗ ಮತ್ತು ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಜನರು ವಾಸಿಸುವ ಮತ್ತು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ನಗರಗಳು, ಮನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯಗಳ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ. ಶಾಲಿನಿ ಅವರ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಡಿಜಿಟಲ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಾವಿರಾರು ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆಗಳು == * ಭಾರತೀಯ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಒಕ್ಕೂಟದಿಂದ ಉದಯೋನ್ಮುಖ ಮಹಿಳಾ ಸಾಧಕಿಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ <ref name=":0">''Ms. Shalini Kapoor''. Indian Institute of Information Technology. (2021, July 7). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://www.iiits.ac.in/home/governance/ms-shalini-kapoor/</nowiki></ref> * ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಜಿನೋವ್ ತಾಂತ್ರಿಕ ರೋಲ್ ಮಾಡೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ <ref name=":0" /> * ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ಇಎಮ್‌ಇಆರ್‌ಜಿ ಇಂಡಿಯಾದಿಂದ ವುಮನ್ ಇನ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ <ref name=":0" /> * [[ದಿ ಎಕನಾಮಿಕ್‌ ಟೈಮ್ಸ್|ಎಕನಾಮಿಕ್ ಟೈಮ್ಸ್]] ಪ್ರೈಮ್ ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ಲೀಡರ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ ೨೦೨೦ <ref name=":0" /> ಗೆ ನಾಮಿನಿ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == cfu3k29m8eofkx7tfs74kzu4cioflvd 1113314 1113313 2022-08-11T01:33:07Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ [[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123/ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್]] ಪುಟವನ್ನು [[ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್ | birth_place = ಬರೇಲಿ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಭಾರತ | nationality = ಭಾರತೀಯ | alma_mater = ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೈನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಬಿ.ಟೆಕ್ ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಎಂಬಿಎ | occupation = ಐಬಿಎಮ್ ಫೆಲೋ ಚೀಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಆಫೀಸರ್ | employer = ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಬಿಸಿನೆಸ್ ಮೆಷಿನ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ }}  [[Category:Articles with hCards]] '''ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್''' ಅವರು ಐಬಿಎಮ್ [[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ|ಎಐ]] ತಂತ್ರಾಂಶದ ನಾವೀನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಧಿಕಾರಿ. <ref>''Shalini Kapoor''. AACSB. (2022). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://www.aacsb.edu/about-us/advocacy/member-spotlight/influential-leaders/2022/shalini-kapoor</nowiki></ref> == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ == ಶಾಲಿನಿಯವರು ಹುಟ್ಟಿದ್ದು [[ಭಾರತ|ಭಾರತದಲ್ಲಿ]], ಬೆಳೆದದ್ದು [[ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ|ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ]] [[ಬರೇಲಿ]] ನಗರದಲ್ಲಿ . <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/meet-indias-first-woman-ibm-fellow/articleshow/75162617.cms|title=Meet India's first woman IBM Fellow|last=Arpita Misra|date=April 16, 2020|work=The Times of India|access-date=2022-04-15|language=en}}</ref> ಅವರು ಲಕ್ನೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ [[ಗಣಕ ವಿಜ್ಞಾನ|ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೈನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] [[ಬ್ಯಾಚುಲರ್ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್|ಬ್ಯಾಚುಲರ್]] ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ನಂತರ, ಅವರು ಎಸ್‌ಪಿ ಜೈನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್ ಮತ್ತು ರಿಸರ್ಚ್‌ಗೆ ಹಾಜರಾಗಲು ಹೋದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ [[ಮಾಸ್ಟರ್‌ ಆಫ್‌ ಬಿಸಿನೆಸ್‌ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್‌|ಮಾಸ್ಟರ್ ಆಫ್ ಬಿಸಿನೆಸ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್]] ಅನ್ನು ಪಡೆದರು. <ref>''Shalini Kapoor''. IBM. (2016, July 25). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://researcher.watson.ibm.com/researcher/view.php?person=in-kshalini</nowiki></ref> == ವೃತ್ತಿ == ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ಎಚ್‌ಸಿಎಲ್ ನೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಹಲವಾರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯ ಮತ್ತು ವಿತರಣಾ ಕ್ಲೈಂಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಮತ್ತು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಅವರು ಐಬಿಎಮ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಲ್ಯಾಬ್ಸ್‌ಗೆ ಪರಿಹಾರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಯಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ಸಲಹಾ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಇಂದಿನವರೆಗೂ ಐಬಿಎಮ್ ನಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ಎಐ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿ ಐಬಿಎಮ್ ನ ಮುಖ್ಯ ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಎಐ ಇನ್ಫ್ಯೂಷನ್ ಮತ್ತು ಕೌಶಲ್ಯ ರೂಪಾಂತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಐಬಿಎಮ್ ನ ಎಐ ಪೋರ್ಟ್‌ಫೋಲಿಯೊವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು, ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸ್ಕೇಲಿಂಗ್ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ತಂತ್ರವನ್ನು ಚಾಲನೆ ಮಾಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಅವರು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಉದ್ಯಮದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಐಬಿಎಮ್ ನ ಎಐ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಪ್ರತಿಭೆ-ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಕಂಪನಿಗಳ ಸ್ವಾಧೀನ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ದೊಡ್ಡ-ಪ್ರಮಾಣದ ರೂಪಾಂತರ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಶಾಲಿನಿಯವರು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಗ್ರಾಹಕರು ತಮ್ಮ ವ್ಯಾಪಾರ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವ ಐಬಿಎಮ್ ಕೆಲಸದ ಹೊರೆಗಳು, ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಶಾಲಿನಿಯವರು ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಗುಡ್ ಟೆಕ್ ಐಬಿಎಮ್ ಯೋಜನೆಗಳ ಜ್ಯೋತಿಧಾರಕ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ವಿಪತ್ತು ಪರಿಹಾರ, [[ಶಿಕ್ಷಣ]] ಮತ್ತು ಇತರ ಕಾಳಜಿಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಹರಡುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಸೇರಿವೆ. <ref>Shalini Kapoor. (n.d.). ''Home'' [LinkedIn page]. LinkedIn. Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://www.linkedin.com/in/kshalini/</nowiki></ref> ಅವರ ಕೆಲಸದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಐಬಿಎಮ್ ಫೆಲೋ ಆಗಿದ್ದಾರೆ . <ref>''Shalini Kapoor''. IBM Newsroom. (n.d.). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://newsroom.ibm.com/shalini-kapoor</nowiki></ref> ಜೊತೆಗೆ, ಕಪೂರ್ ಅವರು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಮತ್ತು ಅನನುಭವಿ ಗುಂಪುಗಳಿಗೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹರಡಲು ಗಮನಹರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ಸಾಹವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ಇತರರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲು ಸಮ್ಮೇಳನಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಬಗ್ಗೆ ಒಲವು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು [[ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಗಣಿತ|ಎಸ್‌ಟಿ‌ಇಎಮ್]] ನಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಹುಡುಗಿಯರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಅಂಕುರಿಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಇದು ಲಾಭೋದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ [[ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ]] ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯತೆಗಳ ಆರಂಭಿಕ ಅಳವಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಶಾಲಿನಿ ಅವರು ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಉತ್ಸುಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಎಸ್‌ಟಿ‌ಇಎಮ್ ಶಿಕ್ಷಕರೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನವು ತರಗತಿಗಳು, ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ತಂದಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಮಕ್ಕಳು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ಕಲಿಯಬಹುದು ಮತ್ತು ಬೆಳೆಯಬಹುದು. <ref>Team YS. (2018, February 16). ''More women should realise their potential to start their own ventures, says IBM's Shalini Kapoor''. YourStory.com. Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://yourstory.com/2018/02/women-potential-own-ventures-ibm-shalini-kapoor/amp</nowiki></ref> == ಪೇಟೆಂಟ್‌ಗಳು == ಕಳೆದ ಕೆಲವು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ [[ಅಂತರಜಾಲ|ಇಂಟರ್ನೆಟ್]] ಸಾಧನಗಳ ತ್ವರಿತ ಏರಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ, ಸಾಧನಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಅಗತ್ಯವೂ ಇದೆ. ಅಂತೆಯೇ, ಈ ರಚನೆಗಳ ಹಿಂದಿನ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಅಗತ್ಯವು ಶಾಲಿನಿಯವರನ್ನು ತನ್ನದೇ ಆದ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ಕಳೆದ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಆಫ್ ಥಿಂಗ್ಸ್, ಡೇಟಾ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಸರಣ, ಮೊಬೈಲ್ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಂಬಂಧಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅನೇಕ ಪೇಟೆಂಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>''Shalini Kapoor inventions, patents and patent applications''. Justia. (n.d.). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://patents.justia.com/inventor/shalini-kapoor</nowiki></ref> ಶಾಲಿನಿಯವರ ಪೇಟೆಂಟ್‌ಗಳು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಆಫ್ ಥಿಂಗ್ಸ್‌ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರ ಕೆಲಸವು ಅನೇಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅನುಷ್ಠಾನದ ವೇಗ ಮತ್ತು ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಜನರು ವಾಸಿಸುವ ಮತ್ತು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ನಗರಗಳು, ಮನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯಗಳ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ. ಶಾಲಿನಿ ಅವರ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಡಿಜಿಟಲ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಾವಿರಾರು ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆಗಳು == * ಭಾರತೀಯ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಒಕ್ಕೂಟದಿಂದ ಉದಯೋನ್ಮುಖ ಮಹಿಳಾ ಸಾಧಕಿಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ <ref name=":0">''Ms. Shalini Kapoor''. Indian Institute of Information Technology. (2021, July 7). Retrieved April 15, 2022, from <nowiki>https://www.iiits.ac.in/home/governance/ms-shalini-kapoor/</nowiki></ref> * ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಜಿನೋವ್ ತಾಂತ್ರಿಕ ರೋಲ್ ಮಾಡೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ <ref name=":0" /> * ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ಇಎಮ್‌ಇಆರ್‌ಜಿ ಇಂಡಿಯಾದಿಂದ ವುಮನ್ ಇನ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ <ref name=":0" /> * [[ದಿ ಎಕನಾಮಿಕ್‌ ಟೈಮ್ಸ್|ಎಕನಾಮಿಕ್ ಟೈಮ್ಸ್]] ಪ್ರೈಮ್ ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ಲೀಡರ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ ೨೦೨೦ <ref name=":0" /> ಗೆ ನಾಮಿನಿ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == cfu3k29m8eofkx7tfs74kzu4cioflvd 0 144301 1113333 1112380 2022-08-11T02:11:36Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ಲೇಖನ ತಿದ್ದುಪಡಿ wikitext text/x-wiki  {{Politics of India}} '''ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್''' ಅಥವಾ '''ಜಿಲ್ಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿ''' ಅಥವಾ '''ಮಂಡಲ ಪರಿಷತ್''' ಅಥವಾ '''ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್''' [[ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ಯ|ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್]] ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂರನೇ ಹಂತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. <ref>https://udupi.nic.in/en/zilla-panchayath-2/</ref> ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಚುನಾಯಿತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಬ್ಲಾಕ್ ಪಂಚಾಯತ್‌ನ ಬ್ಲಾಕ್ ಪ್ರಮುಖರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನಲ್ಲೂ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಮಂಡಲದ ಸದಸ್ಯರು [[ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತು|ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತಿನ]] ಸದಸ್ಯರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಉನ್ನತ ಶ್ರೇಣಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮ ಮಟ್ಟದ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ನಡುವಿನ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಎಂಬುದು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್ ಆಗಿದ್ದು, ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ವು ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಟ್ಟದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲ ಘಟಕವಾಗಿದೆ. ೭೩ ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ''ಸರ್ಕಾರಗಳ'' ಕುರಿತಾಗಿದ್ದು ಇವುಗಳನ್ನು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [http://www.ncert.nic.in/ncerts/textbook/textbook.htm?keps2=8-10] * ''ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್'' * ''ಮಧ್ಯಂತರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್'' * ''ಮೂಲ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್'' == ಸಂಯೋಜನೆ == [[ಚಿತ್ರ:Administrative_structure_of_India.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Administrative_structure_of_India.svg/500px-Administrative_structure_of_India.svg.png|right|thumb|250x250px| ಭಾರತದ ಆಡಳಿತ ರಚನೆ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಎಲ್ಲಾ '''ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿಗಳ''' ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಪದನಿಮಿತ್ತ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಈ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಡಳಿತ ಇಲಾಖೆಯ ಉಪ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಪದನಿಮಿತ್ತ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಐಎ‌ಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಅಥವಾ ಹಿರಿಯ ರಾಜ್ಯ ಸೇವಾ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಅವನು/ ಅವಳು ಪರಿಷತ್ತಿನ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ಬ್ಲಾಕ್ ಮಟ್ಟದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಉಪ- ಸಿಇಒಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. == ಆಡಳಿತ ರಚನೆ == ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ (ಸಿ‌ಇಒ) , ಇವರು [[ಭಾರತೀಯ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸೇವೆಗಳು|ಐಎ‌ಎಸ್]] ಅಥವಾ '''ರಾಜ್ಯ ಆಡಳಿತ ಸೇವಾ''' ಕೇಡರ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕ ಸೇವಕರಾಗಿರುತ್ತರೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಇವರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಆಡಳಿತ ಯಂತ್ರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. <ref>https://rdpr.karnataka.gov.in/info-1/Chief+Executive+Officers++of+Zilla+Panchayats/en</ref> ಹಾಗೆಯೇ ಇವರು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಆಗಿದ್ದೂ, ಪರಿಷತ್ತಿನ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. == ಕಾರ್ಯ == # ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಒಂದು ಅಧಿಕೃತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಸಣ್ಣ ನೀರಾವರಿ ಕೆಲಸಗಳು, ವೃತ್ತಿಪರ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಶಾಲೆಗಳು, ಗ್ರಾಮ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯದಂತಹ ಎಲ್ಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುತ್ತದೆ.<ref>https://www.indiacode.nic.in/show-data?actid=AC_CEN_18_21_00005_199426_1517807320414&sectionId=42751&sectionno=61&orderno=61</ref> # ಇದು ತನ್ನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಗತ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. # ಇದು ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳ ಕೆಲಸವನ್ನೂ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಸ್ಸಾಂ, ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್‌ನಂತಹ ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿಗಳ ಬಜೆಟ್ ಅಂದಾಜುಗಳನ್ನು ಸಹ ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ. # ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿವಿಧ ಸ್ಥಾಯಿ ಸಮಿತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಗ್ರಾಮಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. == ಆದಾಯದ ಮೂಲಗಳು == # ನೀರು, ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆಗಳು. # ಪರಿಷತ್ತಿಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾದ ಕಾಮಗಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಭೂಕಂದಾಯ ಮತ್ತು ಹಣಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನಿಗದಿತ ಅನುದಾನ. # ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಅನುಮೋದನೆಯೊಂದಿಗೆ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು. == ಸಹ ನೋಡಿ == * [[ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿ|ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ]] == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> pyw41dyao73k1v8rap1j14fta4i2rb6 1113334 1113333 2022-08-11T02:12:17Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ [[ಸದಸ್ಯ:Vinaya M A/ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು( ಭಾರತ)]] ಪುಟವನ್ನು [[ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು( ಭಾರತ)]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki  {{Politics of India}} '''ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್''' ಅಥವಾ '''ಜಿಲ್ಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿ''' ಅಥವಾ '''ಮಂಡಲ ಪರಿಷತ್''' ಅಥವಾ '''ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್''' [[ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ಯ|ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್]] ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂರನೇ ಹಂತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. <ref>https://udupi.nic.in/en/zilla-panchayath-2/</ref> ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಚುನಾಯಿತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಬ್ಲಾಕ್ ಪಂಚಾಯತ್‌ನ ಬ್ಲಾಕ್ ಪ್ರಮುಖರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನಲ್ಲೂ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಮಂಡಲದ ಸದಸ್ಯರು [[ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತು|ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತಿನ]] ಸದಸ್ಯರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಉನ್ನತ ಶ್ರೇಣಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮ ಮಟ್ಟದ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ನಡುವಿನ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಎಂಬುದು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್ ಆಗಿದ್ದು, ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ವು ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಟ್ಟದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲ ಘಟಕವಾಗಿದೆ. ೭೩ ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ''ಸರ್ಕಾರಗಳ'' ಕುರಿತಾಗಿದ್ದು ಇವುಗಳನ್ನು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [http://www.ncert.nic.in/ncerts/textbook/textbook.htm?keps2=8-10] * ''ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್'' * ''ಮಧ್ಯಂತರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್'' * ''ಮೂಲ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್'' == ಸಂಯೋಜನೆ == [[ಚಿತ್ರ:Administrative_structure_of_India.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Administrative_structure_of_India.svg/500px-Administrative_structure_of_India.svg.png|right|thumb|250x250px| ಭಾರತದ ಆಡಳಿತ ರಚನೆ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಎಲ್ಲಾ '''ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿಗಳ''' ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಪದನಿಮಿತ್ತ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಈ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಡಳಿತ ಇಲಾಖೆಯ ಉಪ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಪದನಿಮಿತ್ತ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಐಎ‌ಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಅಥವಾ ಹಿರಿಯ ರಾಜ್ಯ ಸೇವಾ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಅವನು/ ಅವಳು ಪರಿಷತ್ತಿನ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ಬ್ಲಾಕ್ ಮಟ್ಟದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಉಪ- ಸಿಇಒಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. == ಆಡಳಿತ ರಚನೆ == ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ (ಸಿ‌ಇಒ) , ಇವರು [[ಭಾರತೀಯ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸೇವೆಗಳು|ಐಎ‌ಎಸ್]] ಅಥವಾ '''ರಾಜ್ಯ ಆಡಳಿತ ಸೇವಾ''' ಕೇಡರ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕ ಸೇವಕರಾಗಿರುತ್ತರೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಇವರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಆಡಳಿತ ಯಂತ್ರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. <ref>https://rdpr.karnataka.gov.in/info-1/Chief+Executive+Officers++of+Zilla+Panchayats/en</ref> ಹಾಗೆಯೇ ಇವರು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಆಗಿದ್ದೂ, ಪರಿಷತ್ತಿನ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. == ಕಾರ್ಯ == # ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಒಂದು ಅಧಿಕೃತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಸಣ್ಣ ನೀರಾವರಿ ಕೆಲಸಗಳು, ವೃತ್ತಿಪರ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಶಾಲೆಗಳು, ಗ್ರಾಮ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯದಂತಹ ಎಲ್ಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುತ್ತದೆ.<ref>https://www.indiacode.nic.in/show-data?actid=AC_CEN_18_21_00005_199426_1517807320414&sectionId=42751&sectionno=61&orderno=61</ref> # ಇದು ತನ್ನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಗತ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. # ಇದು ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳ ಕೆಲಸವನ್ನೂ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಸ್ಸಾಂ, ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್‌ನಂತಹ ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿಗಳ ಬಜೆಟ್ ಅಂದಾಜುಗಳನ್ನು ಸಹ ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ. # ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿವಿಧ ಸ್ಥಾಯಿ ಸಮಿತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಗ್ರಾಮಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. == ಆದಾಯದ ಮೂಲಗಳು == # ನೀರು, ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆಗಳು. # ಪರಿಷತ್ತಿಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾದ ಕಾಮಗಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಭೂಕಂದಾಯ ಮತ್ತು ಹಣಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನಿಗದಿತ ಅನುದಾನ. # ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಅನುಮೋದನೆಯೊಂದಿಗೆ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು. == ಸಹ ನೋಡಿ == * [[ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿ|ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ]] == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> pyw41dyao73k1v8rap1j14fta4i2rb6 1113336 1113334 2022-08-11T02:13:24Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 added [[Category:ಭಾರತದ ಅರ್ಥ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki  {{Politics of India}} '''ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್''' ಅಥವಾ '''ಜಿಲ್ಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿ''' ಅಥವಾ '''ಮಂಡಲ ಪರಿಷತ್''' ಅಥವಾ '''ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್''' [[ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ಯ|ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್]] ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂರನೇ ಹಂತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. <ref>https://udupi.nic.in/en/zilla-panchayath-2/</ref> ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಚುನಾಯಿತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಬ್ಲಾಕ್ ಪಂಚಾಯತ್‌ನ ಬ್ಲಾಕ್ ಪ್ರಮುಖರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನಲ್ಲೂ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಮಂಡಲದ ಸದಸ್ಯರು [[ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತು|ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತಿನ]] ಸದಸ್ಯರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಉನ್ನತ ಶ್ರೇಣಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮ ಮಟ್ಟದ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ನಡುವಿನ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಎಂಬುದು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್ ಆಗಿದ್ದು, ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ವು ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಟ್ಟದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲ ಘಟಕವಾಗಿದೆ. ೭೩ ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ''ಸರ್ಕಾರಗಳ'' ಕುರಿತಾಗಿದ್ದು ಇವುಗಳನ್ನು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [http://www.ncert.nic.in/ncerts/textbook/textbook.htm?keps2=8-10] * ''ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್'' * ''ಮಧ್ಯಂತರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್'' * ''ಮೂಲ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್'' == ಸಂಯೋಜನೆ == [[ಚಿತ್ರ:Administrative_structure_of_India.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Administrative_structure_of_India.svg/500px-Administrative_structure_of_India.svg.png|right|thumb|250x250px| ಭಾರತದ ಆಡಳಿತ ರಚನೆ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಎಲ್ಲಾ '''ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿಗಳ''' ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಪದನಿಮಿತ್ತ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಈ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಡಳಿತ ಇಲಾಖೆಯ ಉಪ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಪದನಿಮಿತ್ತ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಐಎ‌ಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಅಥವಾ ಹಿರಿಯ ರಾಜ್ಯ ಸೇವಾ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಅವನು/ ಅವಳು ಪರಿಷತ್ತಿನ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ಬ್ಲಾಕ್ ಮಟ್ಟದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಉಪ- ಸಿಇಒಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. == ಆಡಳಿತ ರಚನೆ == ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ (ಸಿ‌ಇಒ) , ಇವರು [[ಭಾರತೀಯ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸೇವೆಗಳು|ಐಎ‌ಎಸ್]] ಅಥವಾ '''ರಾಜ್ಯ ಆಡಳಿತ ಸೇವಾ''' ಕೇಡರ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕ ಸೇವಕರಾಗಿರುತ್ತರೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಇವರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಆಡಳಿತ ಯಂತ್ರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. <ref>https://rdpr.karnataka.gov.in/info-1/Chief+Executive+Officers++of+Zilla+Panchayats/en</ref> ಹಾಗೆಯೇ ಇವರು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಆಗಿದ್ದೂ, ಪರಿಷತ್ತಿನ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. == ಕಾರ್ಯ == # ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಒಂದು ಅಧಿಕೃತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಸಣ್ಣ ನೀರಾವರಿ ಕೆಲಸಗಳು, ವೃತ್ತಿಪರ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಶಾಲೆಗಳು, ಗ್ರಾಮ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯದಂತಹ ಎಲ್ಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುತ್ತದೆ.<ref>https://www.indiacode.nic.in/show-data?actid=AC_CEN_18_21_00005_199426_1517807320414&sectionId=42751&sectionno=61&orderno=61</ref> # ಇದು ತನ್ನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಗತ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. # ಇದು ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳ ಕೆಲಸವನ್ನೂ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಸ್ಸಾಂ, ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್‌ನಂತಹ ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿಗಳ ಬಜೆಟ್ ಅಂದಾಜುಗಳನ್ನು ಸಹ ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ. # ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿವಿಧ ಸ್ಥಾಯಿ ಸಮಿತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಗ್ರಾಮಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. == ಆದಾಯದ ಮೂಲಗಳು == # ನೀರು, ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆಗಳು. # ಪರಿಷತ್ತಿಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾದ ಕಾಮಗಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಭೂಕಂದಾಯ ಮತ್ತು ಹಣಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನಿಗದಿತ ಅನುದಾನ. # ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಅನುಮೋದನೆಯೊಂದಿಗೆ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು. == ಸಹ ನೋಡಿ == * [[ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿ|ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ]] == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ಅರ್ಥ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] i2t903wad785gc5mv2mmlar339murij 1113337 1113336 2022-08-11T02:13:53Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 added [[Category:ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki  {{Politics of India}} '''ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್''' ಅಥವಾ '''ಜಿಲ್ಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿ''' ಅಥವಾ '''ಮಂಡಲ ಪರಿಷತ್''' ಅಥವಾ '''ಜಿಲ್ಲಾ ಪಂಚಾಯತ್''' [[ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ಯ|ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್]] ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂರನೇ ಹಂತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. <ref>https://udupi.nic.in/en/zilla-panchayath-2/</ref> ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಚುನಾಯಿತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಬ್ಲಾಕ್ ಪಂಚಾಯತ್‌ನ ಬ್ಲಾಕ್ ಪ್ರಮುಖರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನಲ್ಲೂ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಮಂಡಲದ ಸದಸ್ಯರು [[ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತು|ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತಿನ]] ಸದಸ್ಯರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಉನ್ನತ ಶ್ರೇಣಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮ ಮಟ್ಟದ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ನಡುವಿನ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಎಂಬುದು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್ ಆಗಿದ್ದು, ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ವು ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಟ್ಟದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೂಲ ಘಟಕವಾಗಿದೆ. ೭೩ ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ''ಸರ್ಕಾರಗಳ'' ಕುರಿತಾಗಿದ್ದು ಇವುಗಳನ್ನು ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [http://www.ncert.nic.in/ncerts/textbook/textbook.htm?keps2=8-10] * ''ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್'' * ''ಮಧ್ಯಂತರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್'' * ''ಮೂಲ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್'' == ಸಂಯೋಜನೆ == [[ಚಿತ್ರ:Administrative_structure_of_India.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Administrative_structure_of_India.svg/500px-Administrative_structure_of_India.svg.png|right|thumb|250x250px| ಭಾರತದ ಆಡಳಿತ ರಚನೆ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಎಲ್ಲಾ '''ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿಗಳ''' ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಪದನಿಮಿತ್ತ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಈ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಡಳಿತ ಇಲಾಖೆಯ ಉಪ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಪದನಿಮಿತ್ತ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಐಎ‌ಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಅಥವಾ ಹಿರಿಯ ರಾಜ್ಯ ಸೇವಾ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಅವನು/ ಅವಳು ಪರಿಷತ್ತಿನ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ಬ್ಲಾಕ್ ಮಟ್ಟದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಉಪ- ಸಿಇಒಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. == ಆಡಳಿತ ರಚನೆ == ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ (ಸಿ‌ಇಒ) , ಇವರು [[ಭಾರತೀಯ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸೇವೆಗಳು|ಐಎ‌ಎಸ್]] ಅಥವಾ '''ರಾಜ್ಯ ಆಡಳಿತ ಸೇವಾ''' ಕೇಡರ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕ ಸೇವಕರಾಗಿರುತ್ತರೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಇವರು ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಆಡಳಿತ ಯಂತ್ರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. <ref>https://rdpr.karnataka.gov.in/info-1/Chief+Executive+Officers++of+Zilla+Panchayats/en</ref> ಹಾಗೆಯೇ ಇವರು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಆಗಿದ್ದೂ, ಪರಿಷತ್ತಿನ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. == ಕಾರ್ಯ == # ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಒಂದು ಅಧಿಕೃತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಸಣ್ಣ ನೀರಾವರಿ ಕೆಲಸಗಳು, ವೃತ್ತಿಪರ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಶಾಲೆಗಳು, ಗ್ರಾಮ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯದಂತಹ ಎಲ್ಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುತ್ತದೆ.<ref>https://www.indiacode.nic.in/show-data?actid=AC_CEN_18_21_00005_199426_1517807320414&sectionId=42751&sectionno=61&orderno=61</ref> # ಇದು ತನ್ನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಗತ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. # ಇದು ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳ ಕೆಲಸವನ್ನೂ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಸ್ಸಾಂ, ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್‌ನಂತಹ ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿಗಳ ಬಜೆಟ್ ಅಂದಾಜುಗಳನ್ನು ಸಹ ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ. # ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿವಿಧ ಸ್ಥಾಯಿ ಸಮಿತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಗ್ರಾಮಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. == ಆದಾಯದ ಮೂಲಗಳು == # ನೀರು, ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆಗಳು. # ಪರಿಷತ್ತಿಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲಾದ ಕಾಮಗಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಭೂಕಂದಾಯ ಮತ್ತು ಹಣಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನಿಗದಿತ ಅನುದಾನ. # ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಅನುಮೋದನೆಯೊಂದಿಗೆ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು. == ಸಹ ನೋಡಿ == * [[ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿ|ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ]] == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ಅರ್ಥ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ]] t5xw23u37y3vdktuwp5rbaa5u20rvbi 0 144322 1113316 1112186 2022-08-11T01:40:09Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ಲೇಖನ ತಿದ್ದುಪಡಿ wikitext text/x-wiki '''ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವರ್ಗಗಳು ಅಥವಾ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಗುಂಪುಗಳಾಗಿವೆ . ಪ್ರತಿ ಪ್ಯಾಕೇಜಿನ ವಿಶೇಷತೆಗಳ ಬದಲಿಗೆ ಆ ವರ್ಗಗಳ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವು ಅನುಮತಿಸುತ್ತವೆ. ವಿಭಿನ್ನ ವರ್ಗೀಕರಣ ಯೋಜನೆಗಳು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನ ವಿಭಿನ್ನ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತವೆ. {{TOC limit|3}} == ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ == ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರ್ಯ, ಪ್ರಕಾರ ಅಥವಾ ಬಳಕೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ [[ತಂತ್ರಾಂಶ ಅಭಿಯಂತರ|ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್]] ಅನ್ನು ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ಇರಿಸಬಹುದು. ಮೂರು ವಿಶಾಲ ವರ್ಗೀಕರಣಗಳಿವೆ: * ''ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್'' ಎನ್ನುವುದು ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪದನಾಮವಾಗಿದೆ. ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸಾಮಾನ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿರಬಹುದು ( ಪದ ಸಂಸ್ಕರಣೆ, ವೆಬ್ ಬ್ರೌಸರ್‌ಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿ.) ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು (ಲೆಕ್ಕಪತ್ರ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಟ್ರಕ್ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿ. ) ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿದೆ. * ''ಸಿಸ್ಟಮ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್'' ಎನ್ನುವುದು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಮತ್ತು ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್]] ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಮತ್ತು ಚಲಾಯಿಸಲು ಬಳಸುವ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪದವಾಗಿದೆ. * ಕಂಪೈಲರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಲಿಂಕರ್‌ಗಳಂತಹ ''ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮಿಂಗ್ ಪರಿಕರಗಳನ್ನು'' [[ಆಕರ ಸಂಕೇತ|ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಮೂಲ ಕೋಡ್]] ಮತ್ತು ಲೈಬ್ರರಿಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಬಹುದಾದ ಆರ್‌ಎ‌ಎಮ್ ಗಳಾಗಿ ಭಾಷಾಂತರಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. (ಮೂರರಲ್ಲಿ ಒಂದಕ್ಕೆ ಸೇರಿರುವ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂಗಳು) === ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಸ್ಥಿತಿ === [[ಗ್ನು|ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು]] ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು [[ಕೃತಿಸ್ವಾಮ್ಯ|ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ]] ಸ್ಥಿತಿಯ ಮೂಲಕ ವರ್ಗೀಕರಿಸುತ್ತದೆ: ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಡೊಮೇನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಮಾಡದ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಸಡಿಲವಾದ ಪರವಾನಗಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಜಿಪಿಎಲ್ -ಕವರ್ಡ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, [[ಗ್ನು|ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು]] ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್, ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು ಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್‌ಗಳು, ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಎಫ್‌ಎಸ್‌ಎಫ್ - ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಉಚಿತವಲ್ಲದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಫ್ರೀವೇರ್, ಶೇರ್‌ವೇರ್, [[ಖಾಸಗೀಕರಣ|ಖಾಸಗಿ]] ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಇತ್ಯಾದಿ. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಉಚಿತ ತಂತ್ರಾಂಶ ==== ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎನ್ನುವುದು ಯಾರಿಗಾದರೂ ಬಳಸಲು, ನಕಲಿಸಲು ಮತ್ತು ವಿತರಿಸಲು ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬರುವಂತಹ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದೆ. ಶಬ್ದಶಃ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಚಿತವಾಗಿ, ಶುಲ್ಕಕ್ಕಾಗಿ, ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಇದರರ್ಥ [[ಆಕರ ಸಂಕೇತ|ಮೂಲ ಕೋಡ್]] ಲಭ್ಯವಿರಬೇಕು. ''ಇದು ಮೂಲವಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಅದು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅಲ್ಲ''. ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಉಚಿತವಾಗಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು ಅಥವಾ [[ಲಿನಕ್ಸ್]] ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನ ಉಚಿತ ಆವೃತ್ತಿಗಳಂತಹ ಉಚಿತ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಭಾವ್ಯವಾಗಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಪರವಾನಗಿ (ಮತ್ತು ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು ಯೋಜನೆ) ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ, ಬೆಲೆಯಲ್ಲ. ಆದರೆ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಕಂಪನಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್" ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಬೆಲೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇದರರ್ಥ ಬೈನರಿ ನಕಲನ್ನು ಯಾವುದೇ ಶುಲ್ಕವಿಲ್ಲದೆ ಪಡೆಯಬಹುದು; ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇದರರ್ಥ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಯಾವುದೇ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶುಲ್ಕವಿಲ್ಲದೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ==== ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅದರ [[ಆಕರ ಸಂಕೇತ|ಮೂಲ ಕೋಡ್]] ಹೊಂದಿರುವ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದೆ. ಅದರ ಪರವಾನಗಿದಾರರಿಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪರವಾನಗಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಯಾವುದೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಬಹುದು. ಮೂಲ ಕೋಡ್ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿರುವಂತೆ ಮಾರ್ಪಡಿಸಬಹುದು. ಈ ರೀತಿಯ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನ ಒಂದು ಷರತ್ತು ಎಂದರೆ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದಾಗ ಬಳಕೆದಾರರು ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಇತರರಿಗೆ ತಿಳಿಸಬೇಕು. ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ ಅದು ಎಲ್ಲಾ ಡೆವಲಪರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬಳಕೆದಾರರ ಹಂಚಿಕೆಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯಾಗಿದೆ . [[ಲಿನಕ್ಸ್|ಲಿನಕ್ಸ್ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್]] ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸಂಗ್ರಹದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.directimaging.com/www/html/en/glossary/glossaryitems/O|title=Heidelberg - Glossary - O|publisher=Directimaging.com|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಮಾಡಿದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ==== ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟೆ ಮಾಡಿದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದ್ದು, ಅದರ ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಆವೃತ್ತಿಗಳ ಎಲ್ಲಾ ನಕಲುಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಒಂದೇ ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಪರವಾನಗಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಇತರರಿಗೆ ಅನುಮತಿಸುವುದಿಲ್ಲ (ಆದರೂ ಸೀಮಿತವಾದ ಸುರಕ್ಷಿತ ಸೇರಿಸಲಾದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸಬಹುದು.) ಮತ್ತು ಮೂಲ ಕೋಡ್ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಇದು ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದ ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಕೆಲವು ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಪರವಾನಗಿಗಳು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಇತರ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುತ್ತವೆ. ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾಗಿದೆ. ನಿಜವಾದ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅನ್ನು ನಕಲಿಸಲು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ವಿಭಿನ್ನ ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಪರವಾನಗಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ" ವಿಭಿನ್ನ ನಿಯಮಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಇದು ಒಂದು ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕೋಡ್ ಅನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕೋಡ್ ನೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಫ್ಟ್ ವೇರ್ ನ ಎರಡು ತುಣುಕುಗಳು ಒಂದೇ ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಬಳಸಿದರೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಬಹುದು. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಮಾಡದ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ==== ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಮಾಡದ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ಮರುಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಪರವಾನಗಿ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ ಲೇಖಕರಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ. ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಉಚಿತ ಆದರೆ ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಉಚಿತ ಆಗದಿದ್ದರೆ, ಕೆಲವು ನಕಲುಗಳು ಅಥವಾ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಮುಕ್ತವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಕಂಪನಿಯು ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅನ್ನು ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲದೆ ಕಂಪೈಲ್ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಬಹುದಾದ ಫೈಲ್ ಅನ್ನು ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿ ವಿತರಿಸಬಹುದು. ಎಕ್ಸ್ ವಿಂಡೋ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಎಕ್ಸ್ ಕನ್ಸೋರ್ಟಿಯಂ ಎಕ್ಸ್‌೧೧ ಅನ್ನು ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಅದು ನಕಲು ಮಾಡದ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಬಯಸಿದರೆ, ಆ ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮತ್ತು ಉಚಿತವಾದ ನಕಲನ್ನು ಅವರು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಉಚಿತವಲ್ಲದ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಲಭ್ಯವಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಸ್ಥಳಗಳು ಮತ್ತು ಪಿಸಿ ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್ ಬೋರ್ಡ್‌ಗಳು ಉಚಿತವಲ್ಲದ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಮಾತ್ರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಎಕ್ಸ್೧೧ ನ ಡೆವಲಪರ್‌ಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಎಕ್ಸ್೧೧ ಅನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಲಿಲ್ಲ. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಶೇರ್‌ವೇರ್ ==== ಶೇರ್‌ವೇರ್ ಎನ್ನುವುದು ಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ಮರುಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬರುವ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆದರೆ ನಕಲನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವ ಯಾರಾದರೂ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಶೇರ್‌ವೇರ್ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅರೆ-ಮುಕ್ತವೂ ಅಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಶೇರ್‌ವೇರ್‌ಗಳಿಗೆ, ಮೂಲ ಕೋಡ್ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ; ಹೀಗಾಗಿ, ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಲಾಭೋದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದ ಚಟುವಟಿಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಪರವಾನಗಿ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಪಾವತಿಸದೆಯೇ ನಕಲು ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಶೇರ್‌ವೇರ್ ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಫ್ರೀವೇರ್ ==== ಶೇರ್‌ವೇರ್‌ನಂತೆ, ಫ್ರೀವೇರ್ ಯಾವುದೇ ಆರಂಭಿಕ ಪಾವತಿಯಿಲ್ಲದೆ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದೆ. ಫ್ರೀವೇರ್ ಎಂದಿಗೂ ಸಂಬಂಧಿತ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಸಣ್ಣ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ನವೀಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಆಟಗಳಂತಹ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಫ್ರೀವೇರ್ ಆಗಿ ವಿತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಫ್ರೀವೇರ್ ವೆಚ್ಚ-ಮುಕ್ತವಾಗಿದ್ದರೂ, ಅದು [[ಕೃತಿಸ್ವಾಮ್ಯ|ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯವನ್ನು]] ಹೊಂದಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇತರ ಜನರು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ತಮ್ಮದೇ ಎಂದು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. <ref>{{Cite web|url=http://www.techterms.com/definition/freeware|title=Freeware Definition|publisher=Techterms.com|access-date=2012-11-12}}</ref> == ಮೈ‌ಕ್ರೊಸಾಫ್ಟ್ ಟೆಕ್‌ನೆಟ್ ಮತ್ತು ಎ‌ಐಎಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು == ಈ ವರ್ಗೀಕರಣವು [[ಏಳು]] ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ: ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್, [[ಶಿಕ್ಷಣ]] ಮತ್ತು [[ಉಲ್ಲೇಖ]], ಮನೆ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆ, ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಸಂವಹನ, ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ, ಉತ್ಪನ್ನ ತಯಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಸೇವಾ ವಿತರಣೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದ ಸಾಲು . * ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆ- ಡೆಸ್ಕ್‌ಟಾಪ್ ಮತ್ತು ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಇದು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಪರಿಸರ, ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್ ಘಟಕಗಳು ಮತ್ತು ಪೆರಿಫೆರಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. <ref name="microsoft1">{{Cite web|url=https://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx|title=This Topic Is No Longer Available|publisher=Technet.microsoft.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20080921072543/http://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx|archive-date=2008-09-21|access-date=2012-11-12}}</ref> * ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಉಲ್ಲೇಖ - ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಾಗಿ ತರಬೇತಿ ಅಥವಾ ಸಹಾಯ ಫೈಲ್‌ಗಳಂತಹ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ . <ref name="microsoft1" /> * ಮನೆ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆ-ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಮನೆಯ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಅಥವಾ ಮನರಂಜನೆಗಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು. <ref name="microsoft1" /> * ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಸಂವಹನಗಳು- ಉತ್ಪಾದಕತೆ, ವಿಷಯ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಸಂವಹನಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು. ಇವುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಫೀಸ್ ಪ್ರೊಡಕ್ಟಿವಿಟಿ ಸೂಟ್‌ಗಳು, ಮಲ್ಟಿಮೀಡಿಯಾ ಪ್ಲೇಯರ್‌ಗಳು, ಫೈಲ್ ವೀಕ್ಷಕರು, ವೆಬ್ ಬ್ರೌಸರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸಹಯೋಗ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. <ref name="microsoft1" /> * ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ- ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ನಿರ್ವಹಣೆ, [[ಗ್ರಾಹಕ ಸಂಬಂಧ ನಿರ್ವಹಣೆ|ಗ್ರಾಹಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ]], ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನಾ ಕಾರ್ಯಗಳು, ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಮಾಹಿತಿ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶ, ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಉಪಕರಣಗಳೆರಡರಿಂದಲೂ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾದ ಕಾರ್ಯಗಳಂತಹ ವ್ಯವಹಾರ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು. <ref name="microsoft1" /> * [[ಉತ್ಪನ್ನ]] ತಯಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಸೇವೆ ವಿತರಣೆ-ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿ. ಈ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿನ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಉದ್ಯಮ ವರ್ಗೀಕರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (ಎನ್‌ಎಐಸಿಎಸ್) ಬಳಸುತ್ತದೆ. == ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಆಧಾರಿತ ವಿಭಾಗಗಳು == === ಸಮತಲ ಅನ್ವಯಗಳು === * [[ಪದ]] [[ಸಂಸ್ಕರಣ|ಸಂಸ್ಕರಣೆ]] === ಲಂಬ ಅನ್ವಯಗಳು === * [[ವಸತಿ]] ಮತ್ತು [[ಆಹಾರ]] ಸೇವೆಗಳು * ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲ * ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಆಶ್ರಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ ರಕ್ಷಣೆ * [[ಕೃಷಿ]], ಅರಣ್ಯ ಮತ್ತು [[ಬೇಟೆ]] * ಕಲೆ, ಮನರಂಜನೆ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆ * [[ನಿರ್ಮಾಣ]] * ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸೇವೆಗಳು * [[ಹಣಕಾಸು]] ಮತ್ತು [[ವಿಮೆ]] * ಜಿಯೋಸ್ಪೇಷಿಯಲ್ * [[ಆರೋಗ್ಯ]] ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನೆರವು * [[ಮಾಹಿತಿ]] * ಆಂತರಿಕ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಲೈನ್-ಆಫ್-ಬ್ಯುಸಿನೆಸ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು <ref name="microsoft1">{{Cite web|url=https://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx|title=This Topic Is No Longer Available|publisher=Technet.microsoft.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20080921072543/http://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx|archive-date=2008-09-21|access-date=2012-11-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20080921072543/http://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx "This Topic Is No Longer Available"]. Technet.microsoft.com. Archived from [https://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx the original] on 2008-09-21<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-11-12</span></span>.</cite></ref> * ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಗಳ [[ವ್ಯವಹಾರ ನಿವ೯ಹಣೆ|ನಿರ್ವಹಣೆ]] * ತಯಾರಿಕೆ * [[ಗಣಿಗಾರಿಕೆ]], ಕಲ್ಲುಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ತೈಲ ಮತ್ತು [[ಅನಿಲ]] ಹೊರತೆಗೆಯುವಿಕೆ * [[ಅಂಚೆ]] ಮತ್ತು [[ಅಂಚೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ|ಮೇಲಿಂಗ್]] * ವೃತ್ತಿಪರ, [[ವಿಜ್ಞಾನ|ವೈಜ್ಞಾನಿಕ]] ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಸೇವೆಗಳು * [[ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತ]] * [[ಸ್ಥಿರಾಸ್ತಿ|ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್]], [[ಬಾಡಿಗೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು|ಬಾಡಿಗೆ]] ಮತ್ತು [[ಗುತ್ತಿಗೆ]] * [[ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರ]] * ಉಪಯುಕ್ತತೆಗಳು * [[ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆ]] ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರ ಸೇವೆಗಳು * [[ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರ]] * ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು [[ಉಗ್ರಾಣ]] * ಇತರೆ ಸೇವೆಗಳು (ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) <ref name="microsoft1" /> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ==   itigrbne8ac2ugnygszbat5i2qw4s19 1113317 1113316 2022-08-11T01:40:53Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 wikitext text/x-wiki '''ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು''' ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಗುಂಪುಗಳಾಗಿವೆ . ಪ್ರತಿ ಪ್ಯಾಕೇಜಿನ ವಿಶೇಷತೆಗಳ ಬದಲಿಗೆ ಆ ವರ್ಗಗಳ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವು ಅನುಮತಿಸುತ್ತವೆ. ವಿಭಿನ್ನ ವರ್ಗೀಕರಣ ಯೋಜನೆಗಳು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನ ವಿಭಿನ್ನ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತವೆ. {{TOC limit|3}} == ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ == ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರ್ಯ, ಪ್ರಕಾರ ಅಥವಾ ಬಳಕೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ [[ತಂತ್ರಾಂಶ ಅಭಿಯಂತರ|ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್]] ಅನ್ನು ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ಇರಿಸಬಹುದು. ಮೂರು ವಿಶಾಲ ವರ್ಗೀಕರಣಗಳಿವೆ: * ''ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್'' ಎನ್ನುವುದು ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪದನಾಮವಾಗಿದೆ. ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸಾಮಾನ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿರಬಹುದು ( ಪದ ಸಂಸ್ಕರಣೆ, ವೆಬ್ ಬ್ರೌಸರ್‌ಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿ.) ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು (ಲೆಕ್ಕಪತ್ರ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಟ್ರಕ್ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿ. ) ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿದೆ. * ''ಸಿಸ್ಟಮ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್'' ಎನ್ನುವುದು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಮತ್ತು ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್]] ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಮತ್ತು ಚಲಾಯಿಸಲು ಬಳಸುವ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪದವಾಗಿದೆ. * ಕಂಪೈಲರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಲಿಂಕರ್‌ಗಳಂತಹ ''ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮಿಂಗ್ ಪರಿಕರಗಳನ್ನು'' [[ಆಕರ ಸಂಕೇತ|ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಮೂಲ ಕೋಡ್]] ಮತ್ತು ಲೈಬ್ರರಿಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಬಹುದಾದ ಆರ್‌ಎ‌ಎಮ್ ಗಳಾಗಿ ಭಾಷಾಂತರಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. (ಮೂರರಲ್ಲಿ ಒಂದಕ್ಕೆ ಸೇರಿರುವ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂಗಳು) === ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಸ್ಥಿತಿ === [[ಗ್ನು|ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು]] ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು [[ಕೃತಿಸ್ವಾಮ್ಯ|ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ]] ಸ್ಥಿತಿಯ ಮೂಲಕ ವರ್ಗೀಕರಿಸುತ್ತದೆ: ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಡೊಮೇನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಮಾಡದ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಸಡಿಲವಾದ ಪರವಾನಗಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಜಿಪಿಎಲ್ -ಕವರ್ಡ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, [[ಗ್ನು|ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು]] ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್, ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು ಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್‌ಗಳು, ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಎಫ್‌ಎಸ್‌ಎಫ್ - ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಉಚಿತವಲ್ಲದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಫ್ರೀವೇರ್, ಶೇರ್‌ವೇರ್, [[ಖಾಸಗೀಕರಣ|ಖಾಸಗಿ]] ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಇತ್ಯಾದಿ. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಉಚಿತ ತಂತ್ರಾಂಶ ==== ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎನ್ನುವುದು ಯಾರಿಗಾದರೂ ಬಳಸಲು, ನಕಲಿಸಲು ಮತ್ತು ವಿತರಿಸಲು ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬರುವಂತಹ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದೆ. ಶಬ್ದಶಃ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಚಿತವಾಗಿ, ಶುಲ್ಕಕ್ಕಾಗಿ, ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಇದರರ್ಥ [[ಆಕರ ಸಂಕೇತ|ಮೂಲ ಕೋಡ್]] ಲಭ್ಯವಿರಬೇಕು. ''ಇದು ಮೂಲವಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಅದು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅಲ್ಲ''. ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಉಚಿತವಾಗಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು ಅಥವಾ [[ಲಿನಕ್ಸ್]] ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನ ಉಚಿತ ಆವೃತ್ತಿಗಳಂತಹ ಉಚಿತ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಭಾವ್ಯವಾಗಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಪರವಾನಗಿ (ಮತ್ತು ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು ಯೋಜನೆ) ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ, ಬೆಲೆಯಲ್ಲ. ಆದರೆ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಕಂಪನಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್" ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಬೆಲೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇದರರ್ಥ ಬೈನರಿ ನಕಲನ್ನು ಯಾವುದೇ ಶುಲ್ಕವಿಲ್ಲದೆ ಪಡೆಯಬಹುದು; ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇದರರ್ಥ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಯಾವುದೇ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶುಲ್ಕವಿಲ್ಲದೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ==== ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅದರ [[ಆಕರ ಸಂಕೇತ|ಮೂಲ ಕೋಡ್]] ಹೊಂದಿರುವ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದೆ. ಅದರ ಪರವಾನಗಿದಾರರಿಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪರವಾನಗಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಯಾವುದೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಬಹುದು. ಮೂಲ ಕೋಡ್ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿರುವಂತೆ ಮಾರ್ಪಡಿಸಬಹುದು. ಈ ರೀತಿಯ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನ ಒಂದು ಷರತ್ತು ಎಂದರೆ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದಾಗ ಬಳಕೆದಾರರು ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಇತರರಿಗೆ ತಿಳಿಸಬೇಕು. ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ ಅದು ಎಲ್ಲಾ ಡೆವಲಪರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬಳಕೆದಾರರ ಹಂಚಿಕೆಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯಾಗಿದೆ . [[ಲಿನಕ್ಸ್|ಲಿನಕ್ಸ್ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್]] ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸಂಗ್ರಹದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.directimaging.com/www/html/en/glossary/glossaryitems/O|title=Heidelberg - Glossary - O|publisher=Directimaging.com|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಮಾಡಿದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ==== ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟೆ ಮಾಡಿದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದ್ದು, ಅದರ ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಆವೃತ್ತಿಗಳ ಎಲ್ಲಾ ನಕಲುಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಒಂದೇ ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಪರವಾನಗಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಇತರರಿಗೆ ಅನುಮತಿಸುವುದಿಲ್ಲ (ಆದರೂ ಸೀಮಿತವಾದ ಸುರಕ್ಷಿತ ಸೇರಿಸಲಾದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸಬಹುದು.) ಮತ್ತು ಮೂಲ ಕೋಡ್ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಇದು ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದ ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಕೆಲವು ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಪರವಾನಗಿಗಳು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಇತರ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುತ್ತವೆ. ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾಗಿದೆ. ನಿಜವಾದ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅನ್ನು ನಕಲಿಸಲು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ವಿಭಿನ್ನ ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಪರವಾನಗಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ" ವಿಭಿನ್ನ ನಿಯಮಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಇದು ಒಂದು ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕೋಡ್ ಅನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕೋಡ್ ನೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಫ್ಟ್ ವೇರ್ ನ ಎರಡು ತುಣುಕುಗಳು ಒಂದೇ ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಬಳಸಿದರೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಬಹುದು. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಮಾಡದ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ==== ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಮಾಡದ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ಮರುಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಪರವಾನಗಿ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ ಲೇಖಕರಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ. ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಉಚಿತ ಆದರೆ ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಉಚಿತ ಆಗದಿದ್ದರೆ, ಕೆಲವು ನಕಲುಗಳು ಅಥವಾ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಮುಕ್ತವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಕಂಪನಿಯು ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅನ್ನು ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲದೆ ಕಂಪೈಲ್ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಬಹುದಾದ ಫೈಲ್ ಅನ್ನು ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿ ವಿತರಿಸಬಹುದು. ಎಕ್ಸ್ ವಿಂಡೋ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಎಕ್ಸ್ ಕನ್ಸೋರ್ಟಿಯಂ ಎಕ್ಸ್‌೧೧ ಅನ್ನು ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಅದು ನಕಲು ಮಾಡದ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಬಯಸಿದರೆ, ಆ ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮತ್ತು ಉಚಿತವಾದ ನಕಲನ್ನು ಅವರು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಉಚಿತವಲ್ಲದ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಲಭ್ಯವಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಸ್ಥಳಗಳು ಮತ್ತು ಪಿಸಿ ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್ ಬೋರ್ಡ್‌ಗಳು ಉಚಿತವಲ್ಲದ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಮಾತ್ರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಎಕ್ಸ್೧೧ ನ ಡೆವಲಪರ್‌ಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಎಕ್ಸ್೧೧ ಅನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಲಿಲ್ಲ. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಶೇರ್‌ವೇರ್ ==== ಶೇರ್‌ವೇರ್ ಎನ್ನುವುದು ಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ಮರುಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬರುವ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆದರೆ ನಕಲನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವ ಯಾರಾದರೂ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಶೇರ್‌ವೇರ್ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅರೆ-ಮುಕ್ತವೂ ಅಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಶೇರ್‌ವೇರ್‌ಗಳಿಗೆ, ಮೂಲ ಕೋಡ್ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ; ಹೀಗಾಗಿ, ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಲಾಭೋದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದ ಚಟುವಟಿಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಪರವಾನಗಿ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಪಾವತಿಸದೆಯೇ ನಕಲು ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಶೇರ್‌ವೇರ್ ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಫ್ರೀವೇರ್ ==== ಶೇರ್‌ವೇರ್‌ನಂತೆ, ಫ್ರೀವೇರ್ ಯಾವುದೇ ಆರಂಭಿಕ ಪಾವತಿಯಿಲ್ಲದೆ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದೆ. ಫ್ರೀವೇರ್ ಎಂದಿಗೂ ಸಂಬಂಧಿತ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಸಣ್ಣ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ನವೀಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಆಟಗಳಂತಹ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಫ್ರೀವೇರ್ ಆಗಿ ವಿತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಫ್ರೀವೇರ್ ವೆಚ್ಚ-ಮುಕ್ತವಾಗಿದ್ದರೂ, ಅದು [[ಕೃತಿಸ್ವಾಮ್ಯ|ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯವನ್ನು]] ಹೊಂದಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇತರ ಜನರು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ತಮ್ಮದೇ ಎಂದು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. <ref>{{Cite web|url=http://www.techterms.com/definition/freeware|title=Freeware Definition|publisher=Techterms.com|access-date=2012-11-12}}</ref> == ಮೈ‌ಕ್ರೊಸಾಫ್ಟ್ ಟೆಕ್‌ನೆಟ್ ಮತ್ತು ಎ‌ಐಎಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು == ಈ ವರ್ಗೀಕರಣವು [[ಏಳು]] ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ: ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್, [[ಶಿಕ್ಷಣ]] ಮತ್ತು [[ಉಲ್ಲೇಖ]], ಮನೆ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆ, ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಸಂವಹನ, ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ, ಉತ್ಪನ್ನ ತಯಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಸೇವಾ ವಿತರಣೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದ ಸಾಲು . * ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆ- ಡೆಸ್ಕ್‌ಟಾಪ್ ಮತ್ತು ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಇದು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಪರಿಸರ, ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್ ಘಟಕಗಳು ಮತ್ತು ಪೆರಿಫೆರಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. <ref name="microsoft1">{{Cite web|url=https://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx|title=This Topic Is No Longer Available|publisher=Technet.microsoft.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20080921072543/http://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx|archive-date=2008-09-21|access-date=2012-11-12}}</ref> * ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಉಲ್ಲೇಖ - ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಾಗಿ ತರಬೇತಿ ಅಥವಾ ಸಹಾಯ ಫೈಲ್‌ಗಳಂತಹ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ . <ref name="microsoft1" /> * ಮನೆ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆ-ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಮನೆಯ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಅಥವಾ ಮನರಂಜನೆಗಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು. <ref name="microsoft1" /> * ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಸಂವಹನಗಳು- ಉತ್ಪಾದಕತೆ, ವಿಷಯ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಸಂವಹನಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು. ಇವುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಫೀಸ್ ಪ್ರೊಡಕ್ಟಿವಿಟಿ ಸೂಟ್‌ಗಳು, ಮಲ್ಟಿಮೀಡಿಯಾ ಪ್ಲೇಯರ್‌ಗಳು, ಫೈಲ್ ವೀಕ್ಷಕರು, ವೆಬ್ ಬ್ರೌಸರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸಹಯೋಗ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. <ref name="microsoft1" /> * ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ- ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ನಿರ್ವಹಣೆ, [[ಗ್ರಾಹಕ ಸಂಬಂಧ ನಿರ್ವಹಣೆ|ಗ್ರಾಹಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ]], ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನಾ ಕಾರ್ಯಗಳು, ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಮಾಹಿತಿ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶ, ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಉಪಕರಣಗಳೆರಡರಿಂದಲೂ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾದ ಕಾರ್ಯಗಳಂತಹ ವ್ಯವಹಾರ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು. <ref name="microsoft1" /> * [[ಉತ್ಪನ್ನ]] ತಯಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಸೇವೆ ವಿತರಣೆ-ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿ. ಈ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿನ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಉದ್ಯಮ ವರ್ಗೀಕರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (ಎನ್‌ಎಐಸಿಎಸ್) ಬಳಸುತ್ತದೆ. == ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಆಧಾರಿತ ವಿಭಾಗಗಳು == === ಸಮತಲ ಅನ್ವಯಗಳು === * [[ಪದ]] [[ಸಂಸ್ಕರಣ|ಸಂಸ್ಕರಣೆ]] === ಲಂಬ ಅನ್ವಯಗಳು === * [[ವಸತಿ]] ಮತ್ತು [[ಆಹಾರ]] ಸೇವೆಗಳು * ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲ * ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಆಶ್ರಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ ರಕ್ಷಣೆ * [[ಕೃಷಿ]], ಅರಣ್ಯ ಮತ್ತು [[ಬೇಟೆ]] * ಕಲೆ, ಮನರಂಜನೆ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆ * [[ನಿರ್ಮಾಣ]] * ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸೇವೆಗಳು * [[ಹಣಕಾಸು]] ಮತ್ತು [[ವಿಮೆ]] * ಜಿಯೋಸ್ಪೇಷಿಯಲ್ * [[ಆರೋಗ್ಯ]] ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನೆರವು * [[ಮಾಹಿತಿ]] * ಆಂತರಿಕ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಲೈನ್-ಆಫ್-ಬ್ಯುಸಿನೆಸ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು <ref name="microsoft1">{{Cite web|url=https://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx|title=This Topic Is No Longer Available|publisher=Technet.microsoft.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20080921072543/http://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx|archive-date=2008-09-21|access-date=2012-11-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20080921072543/http://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx "This Topic Is No Longer Available"]. Technet.microsoft.com. Archived from [https://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx the original] on 2008-09-21<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-11-12</span></span>.</cite></ref> * ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಗಳ [[ವ್ಯವಹಾರ ನಿವ೯ಹಣೆ|ನಿರ್ವಹಣೆ]] * ತಯಾರಿಕೆ * [[ಗಣಿಗಾರಿಕೆ]], ಕಲ್ಲುಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ತೈಲ ಮತ್ತು [[ಅನಿಲ]] ಹೊರತೆಗೆಯುವಿಕೆ * [[ಅಂಚೆ]] ಮತ್ತು [[ಅಂಚೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ|ಮೇಲಿಂಗ್]] * ವೃತ್ತಿಪರ, [[ವಿಜ್ಞಾನ|ವೈಜ್ಞಾನಿಕ]] ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಸೇವೆಗಳು * [[ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತ]] * [[ಸ್ಥಿರಾಸ್ತಿ|ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್]], [[ಬಾಡಿಗೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು|ಬಾಡಿಗೆ]] ಮತ್ತು [[ಗುತ್ತಿಗೆ]] * [[ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರ]] * ಉಪಯುಕ್ತತೆಗಳು * [[ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆ]] ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರ ಸೇವೆಗಳು * [[ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರ]] * ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು [[ಉಗ್ರಾಣ]] * ಇತರೆ ಸೇವೆಗಳು (ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) <ref name="microsoft1" /> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ==   fz0uf11ahldye07qpj5ku98pr4rvpso 1113318 1113317 2022-08-11T01:41:26Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ [[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123/ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವರ್ಗಗಳು]] ಪುಟವನ್ನು [[ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki '''ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು''' ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಗುಂಪುಗಳಾಗಿವೆ . ಪ್ರತಿ ಪ್ಯಾಕೇಜಿನ ವಿಶೇಷತೆಗಳ ಬದಲಿಗೆ ಆ ವರ್ಗಗಳ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವು ಅನುಮತಿಸುತ್ತವೆ. ವಿಭಿನ್ನ ವರ್ಗೀಕರಣ ಯೋಜನೆಗಳು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನ ವಿಭಿನ್ನ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತವೆ. {{TOC limit|3}} == ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ == ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರ್ಯ, ಪ್ರಕಾರ ಅಥವಾ ಬಳಕೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ [[ತಂತ್ರಾಂಶ ಅಭಿಯಂತರ|ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್]] ಅನ್ನು ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ಇರಿಸಬಹುದು. ಮೂರು ವಿಶಾಲ ವರ್ಗೀಕರಣಗಳಿವೆ: * ''ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್'' ಎನ್ನುವುದು ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪದನಾಮವಾಗಿದೆ. ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸಾಮಾನ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿರಬಹುದು ( ಪದ ಸಂಸ್ಕರಣೆ, ವೆಬ್ ಬ್ರೌಸರ್‌ಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿ.) ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು (ಲೆಕ್ಕಪತ್ರ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಟ್ರಕ್ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿ. ) ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿದೆ. * ''ಸಿಸ್ಟಮ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್'' ಎನ್ನುವುದು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಮತ್ತು ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್]] ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಮತ್ತು ಚಲಾಯಿಸಲು ಬಳಸುವ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪದವಾಗಿದೆ. * ಕಂಪೈಲರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಲಿಂಕರ್‌ಗಳಂತಹ ''ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮಿಂಗ್ ಪರಿಕರಗಳನ್ನು'' [[ಆಕರ ಸಂಕೇತ|ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಮೂಲ ಕೋಡ್]] ಮತ್ತು ಲೈಬ್ರರಿಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಬಹುದಾದ ಆರ್‌ಎ‌ಎಮ್ ಗಳಾಗಿ ಭಾಷಾಂತರಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. (ಮೂರರಲ್ಲಿ ಒಂದಕ್ಕೆ ಸೇರಿರುವ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂಗಳು) === ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಸ್ಥಿತಿ === [[ಗ್ನು|ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು]] ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು [[ಕೃತಿಸ್ವಾಮ್ಯ|ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ]] ಸ್ಥಿತಿಯ ಮೂಲಕ ವರ್ಗೀಕರಿಸುತ್ತದೆ: ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಡೊಮೇನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಮಾಡದ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಸಡಿಲವಾದ ಪರವಾನಗಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಜಿಪಿಎಲ್ -ಕವರ್ಡ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, [[ಗ್ನು|ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು]] ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್, ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು ಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್‌ಗಳು, ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಎಫ್‌ಎಸ್‌ಎಫ್ - ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಉಚಿತವಲ್ಲದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್, ಫ್ರೀವೇರ್, ಶೇರ್‌ವೇರ್, [[ಖಾಸಗೀಕರಣ|ಖಾಸಗಿ]] ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಇತ್ಯಾದಿ. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಉಚಿತ ತಂತ್ರಾಂಶ ==== ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಎನ್ನುವುದು ಯಾರಿಗಾದರೂ ಬಳಸಲು, ನಕಲಿಸಲು ಮತ್ತು ವಿತರಿಸಲು ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬರುವಂತಹ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದೆ. ಶಬ್ದಶಃ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಚಿತವಾಗಿ, ಶುಲ್ಕಕ್ಕಾಗಿ, ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಇದರರ್ಥ [[ಆಕರ ಸಂಕೇತ|ಮೂಲ ಕೋಡ್]] ಲಭ್ಯವಿರಬೇಕು. ''ಇದು ಮೂಲವಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಅದು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅಲ್ಲ''. ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಉಚಿತವಾಗಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು ಅಥವಾ [[ಲಿನಕ್ಸ್]] ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನ ಉಚಿತ ಆವೃತ್ತಿಗಳಂತಹ ಉಚಿತ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಭಾವ್ಯವಾಗಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಪರವಾನಗಿ (ಮತ್ತು ಜಿ‌ಎನ್‌ಯು ಯೋಜನೆ) ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ, ಬೆಲೆಯಲ್ಲ. ಆದರೆ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಕಂಪನಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್" ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಬೆಲೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇದರರ್ಥ ಬೈನರಿ ನಕಲನ್ನು ಯಾವುದೇ ಶುಲ್ಕವಿಲ್ಲದೆ ಪಡೆಯಬಹುದು; ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇದರರ್ಥ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಯಾವುದೇ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶುಲ್ಕವಿಲ್ಲದೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ==== ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅದರ [[ಆಕರ ಸಂಕೇತ|ಮೂಲ ಕೋಡ್]] ಹೊಂದಿರುವ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದೆ. ಅದರ ಪರವಾನಗಿದಾರರಿಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪರವಾನಗಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಯಾವುದೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಬಹುದು. ಮೂಲ ಕೋಡ್ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿರುವಂತೆ ಮಾರ್ಪಡಿಸಬಹುದು. ಈ ರೀತಿಯ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನ ಒಂದು ಷರತ್ತು ಎಂದರೆ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದಾಗ ಬಳಕೆದಾರರು ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಇತರರಿಗೆ ತಿಳಿಸಬೇಕು. ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ ಅದು ಎಲ್ಲಾ ಡೆವಲಪರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬಳಕೆದಾರರ ಹಂಚಿಕೆಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯಾಗಿದೆ . [[ಲಿನಕ್ಸ್|ಲಿನಕ್ಸ್ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್]] ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸಂಗ್ರಹದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.directimaging.com/www/html/en/glossary/glossaryitems/O|title=Heidelberg - Glossary - O|publisher=Directimaging.com|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಮಾಡಿದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ==== ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟೆ ಮಾಡಿದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದ್ದು, ಅದರ ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಆವೃತ್ತಿಗಳ ಎಲ್ಲಾ ನಕಲುಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಒಂದೇ ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಪರವಾನಗಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಇತರರಿಗೆ ಅನುಮತಿಸುವುದಿಲ್ಲ (ಆದರೂ ಸೀಮಿತವಾದ ಸುರಕ್ಷಿತ ಸೇರಿಸಲಾದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸಬಹುದು.) ಮತ್ತು ಮೂಲ ಕೋಡ್ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಇದು ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದ ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಕೆಲವು ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಪರವಾನಗಿಗಳು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಇತರ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುತ್ತವೆ. ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾಗಿದೆ. ನಿಜವಾದ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅನ್ನು ನಕಲಿಸಲು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ವಿಭಿನ್ನ ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಪರವಾನಗಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ" ವಿಭಿನ್ನ ನಿಯಮಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಇದು ಒಂದು ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕೋಡ್ ಅನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕೋಡ್ ನೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಫ್ಟ್ ವೇರ್ ನ ಎರಡು ತುಣುಕುಗಳು ಒಂದೇ ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಬಳಸಿದರೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಬಹುದು. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಮಾಡದ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ==== ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಮಾಡದ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ಮರುಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಪರವಾನಗಿ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ ಲೇಖಕರಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ. ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಉಚಿತ ಆದರೆ ಕಾಪಿಲೆಫ್ಟ್ ಉಚಿತ ಆಗದಿದ್ದರೆ, ಕೆಲವು ನಕಲುಗಳು ಅಥವಾ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಮುಕ್ತವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಕಂಪನಿಯು ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅನ್ನು ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲದೆ ಕಂಪೈಲ್ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಬಹುದಾದ ಫೈಲ್ ಅನ್ನು ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿ ವಿತರಿಸಬಹುದು. ಎಕ್ಸ್ ವಿಂಡೋ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಎಕ್ಸ್ ಕನ್ಸೋರ್ಟಿಯಂ ಎಕ್ಸ್‌೧೧ ಅನ್ನು ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಅದು ನಕಲು ಮಾಡದ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಬಯಸಿದರೆ, ಆ ವಿತರಣಾ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮತ್ತು ಉಚಿತವಾದ ನಕಲನ್ನು ಅವರು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಉಚಿತವಲ್ಲದ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಲಭ್ಯವಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಸ್ಥಳಗಳು ಮತ್ತು ಪಿಸಿ ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್ ಬೋರ್ಡ್‌ಗಳು ಉಚಿತವಲ್ಲದ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಮಾತ್ರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಎಕ್ಸ್೧೧ ನ ಡೆವಲಪರ್‌ಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಎಕ್ಸ್೧೧ ಅನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಲಿಲ್ಲ. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಶೇರ್‌ವೇರ್ ==== ಶೇರ್‌ವೇರ್ ಎನ್ನುವುದು ಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ಮರುಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬರುವ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆದರೆ ನಕಲನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವ ಯಾರಾದರೂ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಶೇರ್‌ವೇರ್ ಉಚಿತ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅರೆ-ಮುಕ್ತವೂ ಅಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಶೇರ್‌ವೇರ್‌ಗಳಿಗೆ, ಮೂಲ ಕೋಡ್ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ; ಹೀಗಾಗಿ, ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಅನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಲಾಭೋದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದ ಚಟುವಟಿಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಪರವಾನಗಿ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಪಾವತಿಸದೆಯೇ ನಕಲು ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಶೇರ್‌ವೇರ್ ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=https://www.gnu.org/philosophy/categories.html|title=Categories of Free and Nonfree Software - GNU Project - Free Software Foundation (FSF)|date=2012-10-18|publisher=Gnu.org|access-date=2012-11-12}}</ref> ==== ಫ್ರೀವೇರ್ ==== ಶೇರ್‌ವೇರ್‌ನಂತೆ, ಫ್ರೀವೇರ್ ಯಾವುದೇ ಆರಂಭಿಕ ಪಾವತಿಯಿಲ್ಲದೆ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಆಗಿದೆ. ಫ್ರೀವೇರ್ ಎಂದಿಗೂ ಸಂಬಂಧಿತ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಸಣ್ಣ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ನವೀಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಆಟಗಳಂತಹ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಫ್ರೀವೇರ್ ಆಗಿ ವಿತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಫ್ರೀವೇರ್ ವೆಚ್ಚ-ಮುಕ್ತವಾಗಿದ್ದರೂ, ಅದು [[ಕೃತಿಸ್ವಾಮ್ಯ|ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯವನ್ನು]] ಹೊಂದಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇತರ ಜನರು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ತಮ್ಮದೇ ಎಂದು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. <ref>{{Cite web|url=http://www.techterms.com/definition/freeware|title=Freeware Definition|publisher=Techterms.com|access-date=2012-11-12}}</ref> == ಮೈ‌ಕ್ರೊಸಾಫ್ಟ್ ಟೆಕ್‌ನೆಟ್ ಮತ್ತು ಎ‌ಐಎಸ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು == ಈ ವರ್ಗೀಕರಣವು [[ಏಳು]] ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ: ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್, [[ಶಿಕ್ಷಣ]] ಮತ್ತು [[ಉಲ್ಲೇಖ]], ಮನೆ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆ, ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಸಂವಹನ, ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ, ಉತ್ಪನ್ನ ತಯಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಸೇವಾ ವಿತರಣೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದ ಸಾಲು . * ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆ- ಡೆಸ್ಕ್‌ಟಾಪ್ ಮತ್ತು ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಇದು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಪರಿಸರ, ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್ ಘಟಕಗಳು ಮತ್ತು ಪೆರಿಫೆರಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. <ref name="microsoft1">{{Cite web|url=https://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx|title=This Topic Is No Longer Available|publisher=Technet.microsoft.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20080921072543/http://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx|archive-date=2008-09-21|access-date=2012-11-12}}</ref> * ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಉಲ್ಲೇಖ - ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಾಗಿ ತರಬೇತಿ ಅಥವಾ ಸಹಾಯ ಫೈಲ್‌ಗಳಂತಹ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ . <ref name="microsoft1" /> * ಮನೆ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆ-ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಮನೆಯ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಅಥವಾ ಮನರಂಜನೆಗಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು. <ref name="microsoft1" /> * ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಸಂವಹನಗಳು- ಉತ್ಪಾದಕತೆ, ವಿಷಯ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಸಂವಹನಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು. ಇವುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಫೀಸ್ ಪ್ರೊಡಕ್ಟಿವಿಟಿ ಸೂಟ್‌ಗಳು, ಮಲ್ಟಿಮೀಡಿಯಾ ಪ್ಲೇಯರ್‌ಗಳು, ಫೈಲ್ ವೀಕ್ಷಕರು, ವೆಬ್ ಬ್ರೌಸರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸಹಯೋಗ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. <ref name="microsoft1" /> * ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ- ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ನಿರ್ವಹಣೆ, [[ಗ್ರಾಹಕ ಸಂಬಂಧ ನಿರ್ವಹಣೆ|ಗ್ರಾಹಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ]], ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನಾ ಕಾರ್ಯಗಳು, ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಮಾಹಿತಿ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶ, ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಉಪಕರಣಗಳೆರಡರಿಂದಲೂ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾದ ಕಾರ್ಯಗಳಂತಹ ವ್ಯವಹಾರ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು. <ref name="microsoft1" /> * [[ಉತ್ಪನ್ನ]] ತಯಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಸೇವೆ ವಿತರಣೆ-ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲು ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿ. ಈ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿನ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಉದ್ಯಮ ವರ್ಗೀಕರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (ಎನ್‌ಎಐಸಿಎಸ್) ಬಳಸುತ್ತದೆ. == ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಆಧಾರಿತ ವಿಭಾಗಗಳು == === ಸಮತಲ ಅನ್ವಯಗಳು === * [[ಪದ]] [[ಸಂಸ್ಕರಣ|ಸಂಸ್ಕರಣೆ]] === ಲಂಬ ಅನ್ವಯಗಳು === * [[ವಸತಿ]] ಮತ್ತು [[ಆಹಾರ]] ಸೇವೆಗಳು * ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲ * ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಆಶ್ರಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ ರಕ್ಷಣೆ * [[ಕೃಷಿ]], ಅರಣ್ಯ ಮತ್ತು [[ಬೇಟೆ]] * ಕಲೆ, ಮನರಂಜನೆ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆ * [[ನಿರ್ಮಾಣ]] * ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸೇವೆಗಳು * [[ಹಣಕಾಸು]] ಮತ್ತು [[ವಿಮೆ]] * ಜಿಯೋಸ್ಪೇಷಿಯಲ್ * [[ಆರೋಗ್ಯ]] ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನೆರವು * [[ಮಾಹಿತಿ]] * ಆಂತರಿಕ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಲೈನ್-ಆಫ್-ಬ್ಯುಸಿನೆಸ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು <ref name="microsoft1">{{Cite web|url=https://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx|title=This Topic Is No Longer Available|publisher=Technet.microsoft.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20080921072543/http://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx|archive-date=2008-09-21|access-date=2012-11-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20080921072543/http://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx "This Topic Is No Longer Available"]. Technet.microsoft.com. Archived from [https://technet.microsoft.com/en-us/library/bb852143.aspx the original] on 2008-09-21<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-11-12</span></span>.</cite></ref> * ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಗಳ [[ವ್ಯವಹಾರ ನಿವ೯ಹಣೆ|ನಿರ್ವಹಣೆ]] * ತಯಾರಿಕೆ * [[ಗಣಿಗಾರಿಕೆ]], ಕಲ್ಲುಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ತೈಲ ಮತ್ತು [[ಅನಿಲ]] ಹೊರತೆಗೆಯುವಿಕೆ * [[ಅಂಚೆ]] ಮತ್ತು [[ಅಂಚೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ|ಮೇಲಿಂಗ್]] * ವೃತ್ತಿಪರ, [[ವಿಜ್ಞಾನ|ವೈಜ್ಞಾನಿಕ]] ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಸೇವೆಗಳು * [[ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತ]] * [[ಸ್ಥಿರಾಸ್ತಿ|ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್]], [[ಬಾಡಿಗೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು|ಬಾಡಿಗೆ]] ಮತ್ತು [[ಗುತ್ತಿಗೆ]] * [[ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರ]] * ಉಪಯುಕ್ತತೆಗಳು * [[ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆ]] ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರ ಸೇವೆಗಳು * [[ಸಗಟು ವ್ಯಾಪಾರ]] * ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು [[ಉಗ್ರಾಣ]] * ಇತರೆ ಸೇವೆಗಳು (ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) <ref name="microsoft1" /> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ==   fz0uf11ahldye07qpj5ku98pr4rvpso 0 144370 1113320 1112697 2022-08-11T01:47:32Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ಲೇಖನ ತಿದ್ದುಪಡಿ wikitext text/x-wiki '''ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್''' (೨ ಜನವರಿ ೧೯೦೮ - ೯ ಜೂನ್ ೧೯೩೧) ಪಂಜಾಬ್‌ನ [[ಭಾರತೀಯ]] [[ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ]]. ಅವರು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ [[ಪಂಜಾಬ್ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ|ಪಂಜಾಬ್‌ನ]] ಗವರ್ನರ್ ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿ ಡಿ ಮಾಂಟ್‌ಮೊರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಹತ್ಯೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಹುತಾತ್ಮ [[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]] ಅವರ ಯುವ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ೯ ಜೂನ್ ೧೯೩೧ ರಂದು, ಅವರು ತಮ್ಮ ತುಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಧಿಕ್ಕರಿಸುವ ನಗುವಿನೊಂದಿಗೆ ಮಿಯಾನ್ವಾಲಿ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ನೇಣುಗಂಬಕ್ಕೆ ಏರಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://biographyhindi.com/category/freedom-fighter/|title=स्वतंत्रता सेनानी Archives|website=Biography Hindi|language=en-US|access-date=2021-07-07}}</ref>   {{Infobox person | name = <!-- use common name/article title --> | image = File:Hari Kishan Talwar.jpg | alt = | caption = ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್ | other_names = ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಸರ್ಹಾದಿ | birth_name = | birth_date = {{Birth date|1908|1|2|df=yes}} | birth_place = ಜಲಂಧರ್, ಮರ್ದನ್ ಜಿಲ್ಲೆ, [[North-West Frontier Province, British Raj|British India]] <br> {{small|(Present-day [[Khyber Pakhtunkhwa]], [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್]])}} | death_date = {{Death date and age|1931|6|9|1908|1|2|df=yes}} | death_place = ಮಿಯಾನ್ವಾಲಿ ಜೈಲ್, [[Punjab Province (British India)|Punjab Province]], [[British Raj|British India]] | death_cause = ಹ್ಯಾಂಗಿಂಗ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವಿಕೆ | nationality = ಭಾರತೀಯ | occupation = | years_active = | known_for = ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿ | notable_works = | mother = ಶ್ರೀಮತಿ ಮಥುರಾ ದೇವಿ | father = ಲಾಲಾ ಗುರುದಾಸ್ ಮಲ್ ತಲ್ವಾರ್ }}   [[Category:Articles with hCards]] == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ == ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ೨ ಜನವರಿ ೧೯೦೮ ರಂದು ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ವಾಯುವ್ಯ ಫ್ರಾಂಟಿಯರ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಮರ್ದಾನ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ [[ಜಲಂಧರ್]] ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಗ್ರಾಮದಿಂದ ಬಂದವರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ತಂದೆ ಲಾಲಾ ಗುರುದಾಸ್ ಮಾಲ್, ಸ್ವತಃ ಬೇಟೆಗಾರರಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರು ತನ್ನ ಮಗನಿಗೆ ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ತಾಯಿಯ ಹೆಸರು ಶ್ರೀಮತಿ ಮಥುರಾ ದೇವಿ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ದ್ವೇಷವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದರು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ದೊರೆಗಳ ಎಲ್ಲಾ ದೌರ್ಜನ್ಯ ನೀತಿಗಳು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಗುಡುಗಿದವು ಮತ್ತು ದೇಶದ ಯುವಕರು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಚಿಂತನೆಗಳಿಂದ ಉರಿಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಯುವ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಲಾಹೋರ್ ಪಿತೂರಿ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ [[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ಇತರರನ್ನು ಮತ್ತು [[ಕಾಕೋರಿ ಪಿತೂರಿ]] ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ [[ರಾಮ ಪ್ರಸಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್|ರಾಮ್ ಪ್ರಸಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್]] ಮತ್ತು ಅಶ್ಫಾಕುಲ್ಲಾ ಖಾನ್ ಅವರನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದರು. ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಹೇಳಿಕೆಗಳು ಅವರ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು. ಕೆಚ್ಚೆದೆಯ ಸ್ವಯಂ ತ್ಯಾಗದ ಯುವಕರು ತಂದ ಕ್ರಾಂತಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಬಲ [[ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ಬ್ರಿಟಿಷ್]] ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ಅವರು ಮನಗಂಡರು. <ref>{{Cite web|url=http://rajivdixitsangh.com/patriot-hari-kishan-talwar-88th-martyrdom-day/|title=हरिकिशन तलवार {{!}} राजीव दीक्षित स्वदेशी रक्षक संघ|language=en-US|access-date=2021-07-07}}</ref> ದೇಶದ ಪೌರುಷವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಡ್ಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಅವರು ದೂರವಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಭಾವಿಸಿದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್‌ಗೆ ಇಬ್ಬರು ಹಿರಿಯ ಸಹೋದರರಾದ ಭಗತ್ ರಾಮ್ ತಲ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ಕಿಶೋರಿ ಲಾಲ್ ತಲ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರರಾದ ಜಮ್ನಾ ದಾಸ್ ತಲ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ಅನಂತ್ ರಾಮ್ ತಲ್ವಾರ್ ಇದ್ದರು. ಇಡೀ ತಲ್ವಾರ್ ಕುಟುಂಬವು ಬಾದಶಾ ಖಾನ್ ಮತ್ತು [[ಖಾನ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಗಫಾರ್ ಖಾನ್|ಫ್ರಾಂಟಿಯರ್ ಗಾಂಧಿ]] ನೇತೃತ್ವದ ಖುದಾಯಿ ಖಿದ್ಮತ್ಗರ್ ಅವರ ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಅನುಯಾಯಿಗಳು. <ref>{{Cite web|url=https://www.newindianexpress.com/topic|title=Hari Kishan Talwar|website=The New Indian Express|language=en|access-date=2021-07-07}}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Parents_of_Hari_Kishan,_mother_Shrimati_Mathura_Devi_and_Shri_Gurudas_Mal_Talwar.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Parents_of_Hari_Kishan%2C_mother_Shrimati_Mathura_Devi_and_Shri_Gurudas_Mal_Talwar.jpg/220px-Parents_of_Hari_Kishan%2C_mother_Shrimati_Mathura_Devi_and_Shri_Gurudas_Mal_Talwar.jpg|thumb| ಹರಿ ಕಿಶನ್, ತಾಯಿ ಶ್ರೀಮತಿ ಮಥುರಾ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಗುರುದಾಸ್‌ಮಲ್ ತಲ್ವಾರ್ ಅವರ ಪೋಷಕರು.]] [[ಚಿತ್ರ:Martyr_Hari_Kishan_Sarhadi_(Talwar).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Martyr_Hari_Kishan_Sarhadi_%28Talwar%29.jpg/220px-Martyr_Hari_Kishan_Sarhadi_%28Talwar%29.jpg|thumb| ಹುತಾತ್ಮ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಸರ್ಹಾದಿ (ತಲ್ವಾರ್)]] == ಪಂಜಾಬ್ ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಹತ್ಯೆಗೆ ಯತ್ನ == ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಕೆಲವು ಸಮಾನ ಮನಸ್ಕ ಯುವಕರೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಅವರು ಪಂಜಾಬ್ ಗವರ್ನರ್ ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿ ಡಿ ಮಾಂಟ್ಮೊರೆನ್ಸಿ ಅವರನ್ನು ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ದಿನಾಂಕ ೨೩ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೩೦. ಪಂಜಾಬ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಘಟಿಕೋತ್ಸವವು ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧:೧೫ ರಿಂದ ೧:೨೦ ರ ನಡುವೆ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಸಮಾರಂಭವನ್ನು ಮುಚ್ಚಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲು ಉಪಕುಲಪತಿಗಳು ಕುಲಪತಿಗೆ ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಘಟಿಕೋತ್ಸವವು ಮುಗಿದ ನಂತರ, ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯದ ಕ್ರಮವನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡು ಮೆರವಣಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ ಭಾಷಣ ಮಾಡಲು [[ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್|ಡಾ.ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್]] ಕೂಡ ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಅಗತ್ಯ ಪಾಸ್ ಇಲ್ಲದೆಯೇ ಸಭಾಂಗಣವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು, ಸಂದರ್ಶಕರು ಒಳಗೆ ಬರಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಸಂದರ್ಶಕರ ಗ್ಯಾಲರಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಡ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಕುಳಿತಿದ್ದರು. ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿ ಕೆಲವು ಹೆಜ್ಜೆ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಕೈಯಲ್ಲಿ ರಿವಾಲ್ವರ್ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ತನ್ನ ಸೀಟಿನಲ್ಲಿ ಎದ್ದುನಿಂತು, ಎರಡು ಬಾರಿ ಸತತವಾಗಿ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದರು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗವರ್ನರನ ಎಡತೋಳಿನಲ್ಲಿ ಮಾಂಸದ ಗಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಅವನ ಬೆನ್ನಿಗೆ ನೋಟದ ಗಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ನಿಂತಿದ್ದ ಕುರ್ಚಿಯನ್ನು ಅಸಮವಾದ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವರು ಟ್ರಿಗರ್ ಅನ್ನು ಎಳೆದಾಗ ಓರೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಹೊಡೆತಗಳು ಅನಿಯಮಿತವಾಗಿವೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ಮಾತ್ರ ದಾಳಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಸಭಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಭಯಭೀತರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ದಿಕ್ಕಾಪಾಲಾಗಿ ಓಡಿದರು. ಡಾ. ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ನಂತರ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡಂತೆ, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಮೇಲೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದರ ಚಿಕ್ಕ ಹುಡುಗ ಅವನನ್ನು ''ಉಳಿಸಲು'' ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು. ''ಡಾ. ಸಾಹೇಬರನ್ನು ಹೊಡೆಯುವ'' ರಿಸ್ಕ್ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಮುಕ್ತ ಭಾರತದ ಭಾವಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಿಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಕರ್ತವ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದ ಪೊಲೀಸರು ಹರಿ ಕಿಶನ್‌ನನ್ನು ಹಿಡಿಯಲು ಧಾವಿಸಿದರು. ಅವರ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ, ಸಬ್ ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರ್ ಚನನ್ ಸಿಂಗ್ ಅವನ ಕಡೆಗೆ ಹೋದರು. ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಭರವಸೆಯೊಂದಿಗೆ ಹಿಂದೆ ನಿಲ್ಲುವಂತೆ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯನ್ನು ಕರೆದರು. ಆದರೆ ಚನನ್ ಸಿಂಗ್ ನಿಲ್ಲಿಸಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ಮೇಲೆ ಮತ್ತೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಲು ಮುಂದಾದಾಗ ಚನನ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರನ್ನು ಹೊಡೆದರು, ಅವರು ಆ ದಿನದ ನಂತರ ಮೇಯೊ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. <ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/dli.bengal.10689.12784|title=The Roll of Honour|last=Ghosh|first=Kali Charan|date=1960|publisher=Vidya Bharati, Calcutta}}</ref> ಸಬ್-ಇನ್‌ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ವರ್ಧವನ್ ಕೂಡ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ಕಡೆಗೆ ಮುನ್ನುಗ್ಗಿದರು ಮತ್ತು ಅವರ ತೊಡೆಯ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಲಾಯಿತು. ತೀವ್ರ ರಕ್ತಸ್ರಾವದಿಂದ ವರ್ಧವಾನ್ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದರು. ಗೊಂದಲದಲ್ಲಿ [[ಇಂಗ್ಲಿಷ್]] ಮಹಿಳೆ ಡಾ. ಮೆಡರ್ಮಾಟ್ ಕೂಡ ಗಾಯಗೊಂಡರು. <ref>{{Cite web|url=https://bharatdiscovery.org/india/%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%BF_%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%A6%E0%A5%80|title=हरि किशन सरहदी {{!}} भारतकोश|website=bharatdiscovery.org|language=hi|access-date=7 July 2021}}</ref> == ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ == ಅವರ ಎಲ್ಲಾ ಆರು [[ಬುಲೆಟ್|ಬುಲೆಟ್‌]]ಗಳು ಕಳೆದವು, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ತನ್ನ ರಿವಾಲ್ವರ್ ಅನ್ನು ಮರುಲೋಡ್ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು. ಆದರೆ ಅವರು ಶಕ್ತಿಯುತವಾದ ಮತ್ತು ಪೊರಕೆಯಿಂದ ದೂರ ಹೋದರು. ಆತನನ್ನು ನಿರ್ದಯವಾಗಿ ಥಳಿಸಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಅವರನ್ನು ಲಾಹೋರ್ ಕೋಟೆಯ ಭಯಾನಕ ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆ ಸೆಲ್‌ಗಳಿಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಆ ಶೀತ [[ಚಳಿಗಾಲ]]ದಲ್ಲಿ ಐಸ್‌ನ ಚಪ್ಪಡಿಗಳ ನಡುವೆ ಮಲಗಿಸಲಾಯಿತು. ಹದಿನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಅವರನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಕ್ರೂರವಾದ [[ಪೋಲಿಸ್|ಪೋಲೀಸ್]] ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಅವನ ತಲೆ ಕಲ್ಲಿನ ಗೋಡೆಗೆ ಬಡಿದು ಅವನ ತಲೆಬುರುಡೆಯಿಂದ [[ರಕ್ತ]] ಹರಿಯಿತು. ಆದರೂ, ಅವರ ತಂದೆ ಗುರುದಾಸ್ ಮಲ್, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ ನಂತರ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡಿದಾಗ, ಗುರುತಿನ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ, ಹಳೆಯ ದೇಶಭಕ್ತ (ಅವನ ತಂದೆ) ತನ್ನ ಮಗನನ್ನು ಪಾಷ್ಟೋ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದ ಮೊದಲ ಪ್ರಶ್ನೆ, ಅವನ ದೈಹಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಲ್ಲ; ಶೂಟಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಕಠಿಣ ತರಬೇತಿಯ ನಂತರ ಅವರು ಗುರಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರು ಎಂಬುದನ್ನು ತಂದೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಮುಗುಳ್ನಗುತ್ತಾ ಜರ್ಕಿ ಕುರ್ಚಿ ತನ್ನನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿರಾಸೆಗೊಳಿಸಿತು ಎಂದು ಹೇಳಿದನು. <ref>{{Cite web|url=https://bharatmatamandir.in/hari-kishan-sarhadi/|title=Hari Kishan Sarhadi {{!}} Bharat Mata Mandir {{!}} Museum Of Freedom Fighters|last=Gupta|first=Arjun|date=2020-01-03|language=en-US|access-date=2021-07-07}}</ref> == ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷೆ == ಜನವರಿ ೨ ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ತನಿಖೆಯ ನಂತರ, ಆರೋಪಿ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ೫ ಜನವರಿ ೧೯೩೧ ರಂದು ಸೆಷನ್ಸ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಬದ್ಧನಾಗಿದ್ದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ:<blockquote>''ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಗೆಲ್ಲಲು ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನಗಳು ದಮನದಿಂದ ನಿರಾಶೆಗೊಂಡವು ಮತ್ತು ನನ್ನ ಸಾವಿರಾರು ದೇಶವಾಸಿಗಳು, ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸಹ ಜೈಲಿಗೆ ಹಾಕಲಾಯಿತು, ಹೊಡೆಯಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವಮಾನಿಸಲಾಯಿತು''.</blockquote>ಅವರ ನಂಬಿಕೆಯು ಅಹಿಂಸೆಯಿಂದ ಹಿಂಸೆಗೆ ಬದಲಾಯಿತು. [[ವಿನ್‌ಸ್ಟನ್‌ ಚರ್ಚಿಲ್‌|ವಿನ್‌ಸ್ಟನ್ ಚರ್ಚಿಲ್]] ಅವರ ಭಾಷಣದಿಂದ ಅವರ ಕನ್ವಿಕ್ಷನ್ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ಇದು ಈ ರೀತಿಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಂಬಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಜಗತ್ತು ಭಾರತದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರು ಯಾವುದೇ ಸಂವೇದನೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಗವರ್ನರ್ ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿ ಅವರನ್ನು ತೀವ್ರ ದಮನಕ್ಕೆ ಹೊಣೆಗಾರರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ರಿವಾಲ್ವರ್ ಅನ್ನು ರೂ. ೯೫ ಆಯುಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಅವರು ಘಟಿಕೋತ್ಸವದ ದಿನದಂದು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಬಹಳ ದೊಡ್ಡದಾದ ಆದರೆ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಸಭೆಯ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://anchor.fm/ajit-sharma42/episodes/Hari-kishan-sarhadi-ji-Indian-freedom-fighter-ehqrsj|title=Hari kishan sarhadi ji (Indian freedom fighter) by Freedom fighters Library • A podcast on Anchor|website=Anchor|language=en|access-date=2021-07-07}}</ref> ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ಸಬ್-ಇನ್‌ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್, ಚನನ್ ಸಿಂಗ್ ಹತ್ಯೆಯ ಆರೋಪವನ್ನು ಹೊರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ೨೬ ಜನವರಿ ೧೯೩೧ ರಂದು ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು (ಹತ್ತೊಂಬತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಈ ದಿನದಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ [[ಭಾರತ|ಗಣರಾಜ್ಯವು]] ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿರುವುದು ಕಾಕತಾಳೀಯವಾಗಿದೆ). ಶ್ರೀ. ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಜಾನ್ಸ್ಟನ್ ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯ ಲಾಹೋರ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ವಿಭಾಗೀಯ ಪೀಠವು ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿತು. == ಸಾವು == ತನ್ನ ಮರಣದಂಡನೆಗೆ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ತನ್ನ ಜನರಿಗೆ ತನ್ನ ಕೊನೆಯ [[ಆಸೆ]]ಯನ್ನು ಹೇಳಿದರು:<blockquote>''ನಾನು ಈ ಪುಣ್ಯಭೂಮಿಯಾದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮರುಹುಟ್ಟು ಪಡೆಯಲಿ ಎಂದು ನಾನು ದೇವರನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತೇನೆ. ಇದರಿಂದ ನಾನು ವಿದೇಶಿ ಆಡಳಿತಗಾರರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ನನ್ನ [[ಮಾತೃಭೂಮಿ]]ಯನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತೇನೆ.''</blockquote>[[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]], ಶಿವರಾಮ್ ರಾಜಗುರು ಮತ್ತು [[ಸುಖದೇವ್ ಥಾಪರ್]] ಎಂಬ ಮೂವರು [[ಹುತಾತ್ಮ]]ರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿಯೇ ಅವರ ದೇಹವನ್ನು ಅವರಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರೆ, ಅವರು ಅದನ್ನು ದಹನ ಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಈ ಮೃತ ವೀರರ ಅವಶೇಷಗಳು ಸಹ ಮುಳುಗಿದ್ದ ಸಟ್ಲೇಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಚಿತಾಭಸ್ಮವನ್ನು ಮುಳುಗಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ಬಯಸಿದ್ದರು. [[ಚಿತ್ರ:Original_photograph_of_Hari_Kishan,_a_few_days_before_his_execution,_1931.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Original_photograph_of_Hari_Kishan%2C_a_few_days_before_his_execution%2C_1931.jpg/220px-Original_photograph_of_Hari_Kishan%2C_a_few_days_before_his_execution%2C_1931.jpg|thumb| ಹರಿ ಕಿಶನ್‌ನ ಮೂಲ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ, ಅವರ ಮರಣದಂಡನೆಗೆ ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಮೊದಲು, ೧೯೩೧.]] ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಜೈಲಿನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಶಿಕ್ಷೆಗೊಳಗಾದ ಖೈದಿಗಳ ಮುಂದಿನ ಸೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಸರ್ದಾರ್ [[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]] ಅವರನ್ನು ನೋಡಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web|url=https://biographyhindi.com/category/freedom-fighter/|title=स्वतंत्रता सेनानी Archives - Page 2 of 7|website=Biography Hindi|language=en-US|access-date=2021-07-07}}</ref> ಅವರು ಮನವಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದಾಗ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಉಪವಾಸ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ನಡೆಸಿದರು. ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಅವರು ಆಹಾರವಿಲ್ಲದೆ ನರಳಿದರು. ಅಧಿಕಾರಿಗಳು [[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]] ಅವರನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಭೇಟಿಯಾಗಲು ಅವರ ದೃಢ ಸಂಕಲ್ಪಕ್ಕೆ ಮಣಿದರು. ೬ ಜೂನ್ ೧೯೩೧ ರಂದು, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ಸಹೋದರನಿಗೆ ಅದೇ ದಿನ ಕೊನೆಯ ಸಂದರ್ಶನ ನಡೆಯಲಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=j6C16QHsClQC|title=The Roll of Honour: Anecdotes of Indian Martyrs|last=Ghosh|first=Kali Charan|date=1965|publisher=Vidya Bharati|language=en}}</ref> ೯ ಜೂನ್ ೧೯೩೧ ರ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ತನ್ನ ತುಟಿಗಳ ಮೇಲೆ ಧಿಕ್ಕರಿಸುವ ನಗುವಿನೊಂದಿಗೆ [[ಲಾಹೋರ್|ಮಿಯಾನ್ವಾಲಿ]] ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಗಲ್ಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಏರಿದರು ಮತ್ತು ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/dli.bengal.10689.13327|title=THE TALWARS OF PATHAN LAND AND SUBHAS CHANDRA'S GREAT ESCAPE|last=TALWAR|first=BHAGAT RAM|date=1976|publisher=PEOPLE’S PUBLISHING HOUSE,NEW DELHI}}</ref> ಅವರ ಮೃತ ದೇಹವನ್ನು ಸಹ ಸಂಬಂಧಿಕರಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲಿಲ್ಲ. ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಅಧಿಕೃತ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಜೈಲಿನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯಸಂಸ್ಕಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಹೀಗೆ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕಾಗಿ ಮಡಿದ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯ ಹುತಾತ್ಮರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ತಂದೆ ಗುರುದಾಸ್ ಅವರನ್ನೂ ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಲಾಹೋರ್]] ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು. <ref>{{Cite news|url=https://www.business-standard.com/article/beyond-business/the-quintuple-indian-spy-117032901418_1.html|title=The quintuple Indian spy|last=Bhandari|first=Bhupesh|date=2017-03-29|work=Business Standard India|access-date=2021-07-07}}</ref> ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಕಾರಣ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಗ ಹರಿ ಕಿಶನ್‌ ಅವರ ಮರಣದಂಡನೆಯ ಆಘಾತದಿಂದಾಗಿ ಹತಾಶೆಗೊಂಡ ಗುರುದಾಸ್‌ನ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಛಿದ್ರಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಮಗನನ್ನು ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಿದ ೨೫ ದಿನಗಳ ನಂತರ ಅವರು ಮರಣಹೊಂದಿದರು. <ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/features/magazine/the-lost-letter/article5818600.ece|title=The lost letter|last=Lal|first=Prof Chaman|date=2014-03-22|work=The Hindu|access-date=2021-07-07|language=en-IN|issn=0971-751X}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == pewyp972go68vp0nn2p8xu43hkb4pja 1113321 1113320 2022-08-11T01:47:59Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ [[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123/ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್]] ಪುಟವನ್ನು [[ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki '''ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್''' (೨ ಜನವರಿ ೧೯೦೮ - ೯ ಜೂನ್ ೧೯೩೧) ಪಂಜಾಬ್‌ನ [[ಭಾರತೀಯ]] [[ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ]]. ಅವರು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ [[ಪಂಜಾಬ್ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ|ಪಂಜಾಬ್‌ನ]] ಗವರ್ನರ್ ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿ ಡಿ ಮಾಂಟ್‌ಮೊರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಹತ್ಯೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಹುತಾತ್ಮ [[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]] ಅವರ ಯುವ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ೯ ಜೂನ್ ೧೯೩೧ ರಂದು, ಅವರು ತಮ್ಮ ತುಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಧಿಕ್ಕರಿಸುವ ನಗುವಿನೊಂದಿಗೆ ಮಿಯಾನ್ವಾಲಿ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ನೇಣುಗಂಬಕ್ಕೆ ಏರಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://biographyhindi.com/category/freedom-fighter/|title=स्वतंत्रता सेनानी Archives|website=Biography Hindi|language=en-US|access-date=2021-07-07}}</ref>   {{Infobox person | name = <!-- use common name/article title --> | image = File:Hari Kishan Talwar.jpg | alt = | caption = ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್ | other_names = ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಸರ್ಹಾದಿ | birth_name = | birth_date = {{Birth date|1908|1|2|df=yes}} | birth_place = ಜಲಂಧರ್, ಮರ್ದನ್ ಜಿಲ್ಲೆ, [[North-West Frontier Province, British Raj|British India]] <br> {{small|(Present-day [[Khyber Pakhtunkhwa]], [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್]])}} | death_date = {{Death date and age|1931|6|9|1908|1|2|df=yes}} | death_place = ಮಿಯಾನ್ವಾಲಿ ಜೈಲ್, [[Punjab Province (British India)|Punjab Province]], [[British Raj|British India]] | death_cause = ಹ್ಯಾಂಗಿಂಗ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವಿಕೆ | nationality = ಭಾರತೀಯ | occupation = | years_active = | known_for = ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿ | notable_works = | mother = ಶ್ರೀಮತಿ ಮಥುರಾ ದೇವಿ | father = ಲಾಲಾ ಗುರುದಾಸ್ ಮಲ್ ತಲ್ವಾರ್ }}   [[Category:Articles with hCards]] == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ == ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ೨ ಜನವರಿ ೧೯೦೮ ರಂದು ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ವಾಯುವ್ಯ ಫ್ರಾಂಟಿಯರ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಮರ್ದಾನ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ [[ಜಲಂಧರ್]] ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಗ್ರಾಮದಿಂದ ಬಂದವರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ತಂದೆ ಲಾಲಾ ಗುರುದಾಸ್ ಮಾಲ್, ಸ್ವತಃ ಬೇಟೆಗಾರರಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರು ತನ್ನ ಮಗನಿಗೆ ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ತಾಯಿಯ ಹೆಸರು ಶ್ರೀಮತಿ ಮಥುರಾ ದೇವಿ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ದ್ವೇಷವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದರು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ದೊರೆಗಳ ಎಲ್ಲಾ ದೌರ್ಜನ್ಯ ನೀತಿಗಳು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಗುಡುಗಿದವು ಮತ್ತು ದೇಶದ ಯುವಕರು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಚಿಂತನೆಗಳಿಂದ ಉರಿಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಯುವ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಲಾಹೋರ್ ಪಿತೂರಿ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ [[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ಇತರರನ್ನು ಮತ್ತು [[ಕಾಕೋರಿ ಪಿತೂರಿ]] ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ [[ರಾಮ ಪ್ರಸಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್|ರಾಮ್ ಪ್ರಸಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್]] ಮತ್ತು ಅಶ್ಫಾಕುಲ್ಲಾ ಖಾನ್ ಅವರನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದರು. ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಹೇಳಿಕೆಗಳು ಅವರ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು. ಕೆಚ್ಚೆದೆಯ ಸ್ವಯಂ ತ್ಯಾಗದ ಯುವಕರು ತಂದ ಕ್ರಾಂತಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಬಲ [[ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ಬ್ರಿಟಿಷ್]] ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ಅವರು ಮನಗಂಡರು. <ref>{{Cite web|url=http://rajivdixitsangh.com/patriot-hari-kishan-talwar-88th-martyrdom-day/|title=हरिकिशन तलवार {{!}} राजीव दीक्षित स्वदेशी रक्षक संघ|language=en-US|access-date=2021-07-07}}</ref> ದೇಶದ ಪೌರುಷವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಡ್ಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಅವರು ದೂರವಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಭಾವಿಸಿದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್‌ಗೆ ಇಬ್ಬರು ಹಿರಿಯ ಸಹೋದರರಾದ ಭಗತ್ ರಾಮ್ ತಲ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ಕಿಶೋರಿ ಲಾಲ್ ತಲ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರರಾದ ಜಮ್ನಾ ದಾಸ್ ತಲ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ಅನಂತ್ ರಾಮ್ ತಲ್ವಾರ್ ಇದ್ದರು. ಇಡೀ ತಲ್ವಾರ್ ಕುಟುಂಬವು ಬಾದಶಾ ಖಾನ್ ಮತ್ತು [[ಖಾನ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಗಫಾರ್ ಖಾನ್|ಫ್ರಾಂಟಿಯರ್ ಗಾಂಧಿ]] ನೇತೃತ್ವದ ಖುದಾಯಿ ಖಿದ್ಮತ್ಗರ್ ಅವರ ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಅನುಯಾಯಿಗಳು. <ref>{{Cite web|url=https://www.newindianexpress.com/topic|title=Hari Kishan Talwar|website=The New Indian Express|language=en|access-date=2021-07-07}}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Parents_of_Hari_Kishan,_mother_Shrimati_Mathura_Devi_and_Shri_Gurudas_Mal_Talwar.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Parents_of_Hari_Kishan%2C_mother_Shrimati_Mathura_Devi_and_Shri_Gurudas_Mal_Talwar.jpg/220px-Parents_of_Hari_Kishan%2C_mother_Shrimati_Mathura_Devi_and_Shri_Gurudas_Mal_Talwar.jpg|thumb| ಹರಿ ಕಿಶನ್, ತಾಯಿ ಶ್ರೀಮತಿ ಮಥುರಾ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಗುರುದಾಸ್‌ಮಲ್ ತಲ್ವಾರ್ ಅವರ ಪೋಷಕರು.]] [[ಚಿತ್ರ:Martyr_Hari_Kishan_Sarhadi_(Talwar).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Martyr_Hari_Kishan_Sarhadi_%28Talwar%29.jpg/220px-Martyr_Hari_Kishan_Sarhadi_%28Talwar%29.jpg|thumb| ಹುತಾತ್ಮ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಸರ್ಹಾದಿ (ತಲ್ವಾರ್)]] == ಪಂಜಾಬ್ ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಹತ್ಯೆಗೆ ಯತ್ನ == ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಕೆಲವು ಸಮಾನ ಮನಸ್ಕ ಯುವಕರೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಅವರು ಪಂಜಾಬ್ ಗವರ್ನರ್ ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿ ಡಿ ಮಾಂಟ್ಮೊರೆನ್ಸಿ ಅವರನ್ನು ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ದಿನಾಂಕ ೨೩ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೩೦. ಪಂಜಾಬ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಘಟಿಕೋತ್ಸವವು ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧:೧೫ ರಿಂದ ೧:೨೦ ರ ನಡುವೆ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಸಮಾರಂಭವನ್ನು ಮುಚ್ಚಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲು ಉಪಕುಲಪತಿಗಳು ಕುಲಪತಿಗೆ ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಘಟಿಕೋತ್ಸವವು ಮುಗಿದ ನಂತರ, ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯದ ಕ್ರಮವನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡು ಮೆರವಣಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ ಭಾಷಣ ಮಾಡಲು [[ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್|ಡಾ.ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್]] ಕೂಡ ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಅಗತ್ಯ ಪಾಸ್ ಇಲ್ಲದೆಯೇ ಸಭಾಂಗಣವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು, ಸಂದರ್ಶಕರು ಒಳಗೆ ಬರಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಸಂದರ್ಶಕರ ಗ್ಯಾಲರಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಡ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಕುಳಿತಿದ್ದರು. ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿ ಕೆಲವು ಹೆಜ್ಜೆ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಕೈಯಲ್ಲಿ ರಿವಾಲ್ವರ್ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ತನ್ನ ಸೀಟಿನಲ್ಲಿ ಎದ್ದುನಿಂತು, ಎರಡು ಬಾರಿ ಸತತವಾಗಿ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದರು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗವರ್ನರನ ಎಡತೋಳಿನಲ್ಲಿ ಮಾಂಸದ ಗಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಅವನ ಬೆನ್ನಿಗೆ ನೋಟದ ಗಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ನಿಂತಿದ್ದ ಕುರ್ಚಿಯನ್ನು ಅಸಮವಾದ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವರು ಟ್ರಿಗರ್ ಅನ್ನು ಎಳೆದಾಗ ಓರೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಹೊಡೆತಗಳು ಅನಿಯಮಿತವಾಗಿವೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ಮಾತ್ರ ದಾಳಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಸಭಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಭಯಭೀತರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ದಿಕ್ಕಾಪಾಲಾಗಿ ಓಡಿದರು. ಡಾ. ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ನಂತರ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡಂತೆ, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಮೇಲೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದರ ಚಿಕ್ಕ ಹುಡುಗ ಅವನನ್ನು ''ಉಳಿಸಲು'' ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು. ''ಡಾ. ಸಾಹೇಬರನ್ನು ಹೊಡೆಯುವ'' ರಿಸ್ಕ್ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಮುಕ್ತ ಭಾರತದ ಭಾವಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಿಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಕರ್ತವ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದ ಪೊಲೀಸರು ಹರಿ ಕಿಶನ್‌ನನ್ನು ಹಿಡಿಯಲು ಧಾವಿಸಿದರು. ಅವರ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ, ಸಬ್ ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರ್ ಚನನ್ ಸಿಂಗ್ ಅವನ ಕಡೆಗೆ ಹೋದರು. ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಭರವಸೆಯೊಂದಿಗೆ ಹಿಂದೆ ನಿಲ್ಲುವಂತೆ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯನ್ನು ಕರೆದರು. ಆದರೆ ಚನನ್ ಸಿಂಗ್ ನಿಲ್ಲಿಸಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ಮೇಲೆ ಮತ್ತೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಲು ಮುಂದಾದಾಗ ಚನನ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರನ್ನು ಹೊಡೆದರು, ಅವರು ಆ ದಿನದ ನಂತರ ಮೇಯೊ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. <ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/dli.bengal.10689.12784|title=The Roll of Honour|last=Ghosh|first=Kali Charan|date=1960|publisher=Vidya Bharati, Calcutta}}</ref> ಸಬ್-ಇನ್‌ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ವರ್ಧವನ್ ಕೂಡ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ಕಡೆಗೆ ಮುನ್ನುಗ್ಗಿದರು ಮತ್ತು ಅವರ ತೊಡೆಯ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಲಾಯಿತು. ತೀವ್ರ ರಕ್ತಸ್ರಾವದಿಂದ ವರ್ಧವಾನ್ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದರು. ಗೊಂದಲದಲ್ಲಿ [[ಇಂಗ್ಲಿಷ್]] ಮಹಿಳೆ ಡಾ. ಮೆಡರ್ಮಾಟ್ ಕೂಡ ಗಾಯಗೊಂಡರು. <ref>{{Cite web|url=https://bharatdiscovery.org/india/%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%BF_%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%A6%E0%A5%80|title=हरि किशन सरहदी {{!}} भारतकोश|website=bharatdiscovery.org|language=hi|access-date=7 July 2021}}</ref> == ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ == ಅವರ ಎಲ್ಲಾ ಆರು [[ಬುಲೆಟ್|ಬುಲೆಟ್‌]]ಗಳು ಕಳೆದವು, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ತನ್ನ ರಿವಾಲ್ವರ್ ಅನ್ನು ಮರುಲೋಡ್ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು. ಆದರೆ ಅವರು ಶಕ್ತಿಯುತವಾದ ಮತ್ತು ಪೊರಕೆಯಿಂದ ದೂರ ಹೋದರು. ಆತನನ್ನು ನಿರ್ದಯವಾಗಿ ಥಳಿಸಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಅವರನ್ನು ಲಾಹೋರ್ ಕೋಟೆಯ ಭಯಾನಕ ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆ ಸೆಲ್‌ಗಳಿಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಆ ಶೀತ [[ಚಳಿಗಾಲ]]ದಲ್ಲಿ ಐಸ್‌ನ ಚಪ್ಪಡಿಗಳ ನಡುವೆ ಮಲಗಿಸಲಾಯಿತು. ಹದಿನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಅವರನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಕ್ರೂರವಾದ [[ಪೋಲಿಸ್|ಪೋಲೀಸ್]] ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಅವನ ತಲೆ ಕಲ್ಲಿನ ಗೋಡೆಗೆ ಬಡಿದು ಅವನ ತಲೆಬುರುಡೆಯಿಂದ [[ರಕ್ತ]] ಹರಿಯಿತು. ಆದರೂ, ಅವರ ತಂದೆ ಗುರುದಾಸ್ ಮಲ್, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ ನಂತರ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡಿದಾಗ, ಗುರುತಿನ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ, ಹಳೆಯ ದೇಶಭಕ್ತ (ಅವನ ತಂದೆ) ತನ್ನ ಮಗನನ್ನು ಪಾಷ್ಟೋ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದ ಮೊದಲ ಪ್ರಶ್ನೆ, ಅವನ ದೈಹಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಲ್ಲ; ಶೂಟಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಕಠಿಣ ತರಬೇತಿಯ ನಂತರ ಅವರು ಗುರಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರು ಎಂಬುದನ್ನು ತಂದೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಮುಗುಳ್ನಗುತ್ತಾ ಜರ್ಕಿ ಕುರ್ಚಿ ತನ್ನನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿರಾಸೆಗೊಳಿಸಿತು ಎಂದು ಹೇಳಿದನು. <ref>{{Cite web|url=https://bharatmatamandir.in/hari-kishan-sarhadi/|title=Hari Kishan Sarhadi {{!}} Bharat Mata Mandir {{!}} Museum Of Freedom Fighters|last=Gupta|first=Arjun|date=2020-01-03|language=en-US|access-date=2021-07-07}}</ref> == ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷೆ == ಜನವರಿ ೨ ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ತನಿಖೆಯ ನಂತರ, ಆರೋಪಿ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ೫ ಜನವರಿ ೧೯೩೧ ರಂದು ಸೆಷನ್ಸ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಬದ್ಧನಾಗಿದ್ದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ:<blockquote>''ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಗೆಲ್ಲಲು ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನಗಳು ದಮನದಿಂದ ನಿರಾಶೆಗೊಂಡವು ಮತ್ತು ನನ್ನ ಸಾವಿರಾರು ದೇಶವಾಸಿಗಳು, ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸಹ ಜೈಲಿಗೆ ಹಾಕಲಾಯಿತು, ಹೊಡೆಯಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವಮಾನಿಸಲಾಯಿತು''.</blockquote>ಅವರ ನಂಬಿಕೆಯು ಅಹಿಂಸೆಯಿಂದ ಹಿಂಸೆಗೆ ಬದಲಾಯಿತು. [[ವಿನ್‌ಸ್ಟನ್‌ ಚರ್ಚಿಲ್‌|ವಿನ್‌ಸ್ಟನ್ ಚರ್ಚಿಲ್]] ಅವರ ಭಾಷಣದಿಂದ ಅವರ ಕನ್ವಿಕ್ಷನ್ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ಇದು ಈ ರೀತಿಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಂಬಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಜಗತ್ತು ಭಾರತದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರು ಯಾವುದೇ ಸಂವೇದನೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಗವರ್ನರ್ ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿ ಅವರನ್ನು ತೀವ್ರ ದಮನಕ್ಕೆ ಹೊಣೆಗಾರರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ರಿವಾಲ್ವರ್ ಅನ್ನು ರೂ. ೯೫ ಆಯುಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಅವರು ಘಟಿಕೋತ್ಸವದ ದಿನದಂದು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಬಹಳ ದೊಡ್ಡದಾದ ಆದರೆ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಸಭೆಯ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://anchor.fm/ajit-sharma42/episodes/Hari-kishan-sarhadi-ji-Indian-freedom-fighter-ehqrsj|title=Hari kishan sarhadi ji (Indian freedom fighter) by Freedom fighters Library • A podcast on Anchor|website=Anchor|language=en|access-date=2021-07-07}}</ref> ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ಸಬ್-ಇನ್‌ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್, ಚನನ್ ಸಿಂಗ್ ಹತ್ಯೆಯ ಆರೋಪವನ್ನು ಹೊರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ೨೬ ಜನವರಿ ೧೯೩೧ ರಂದು ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು (ಹತ್ತೊಂಬತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಈ ದಿನದಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ [[ಭಾರತ|ಗಣರಾಜ್ಯವು]] ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿರುವುದು ಕಾಕತಾಳೀಯವಾಗಿದೆ). ಶ್ರೀ. ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಜಾನ್ಸ್ಟನ್ ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯ ಲಾಹೋರ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ವಿಭಾಗೀಯ ಪೀಠವು ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿತು. == ಸಾವು == ತನ್ನ ಮರಣದಂಡನೆಗೆ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ತನ್ನ ಜನರಿಗೆ ತನ್ನ ಕೊನೆಯ [[ಆಸೆ]]ಯನ್ನು ಹೇಳಿದರು:<blockquote>''ನಾನು ಈ ಪುಣ್ಯಭೂಮಿಯಾದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮರುಹುಟ್ಟು ಪಡೆಯಲಿ ಎಂದು ನಾನು ದೇವರನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತೇನೆ. ಇದರಿಂದ ನಾನು ವಿದೇಶಿ ಆಡಳಿತಗಾರರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ನನ್ನ [[ಮಾತೃಭೂಮಿ]]ಯನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತೇನೆ.''</blockquote>[[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]], ಶಿವರಾಮ್ ರಾಜಗುರು ಮತ್ತು [[ಸುಖದೇವ್ ಥಾಪರ್]] ಎಂಬ ಮೂವರು [[ಹುತಾತ್ಮ]]ರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿಯೇ ಅವರ ದೇಹವನ್ನು ಅವರಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರೆ, ಅವರು ಅದನ್ನು ದಹನ ಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಈ ಮೃತ ವೀರರ ಅವಶೇಷಗಳು ಸಹ ಮುಳುಗಿದ್ದ ಸಟ್ಲೇಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಚಿತಾಭಸ್ಮವನ್ನು ಮುಳುಗಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ಬಯಸಿದ್ದರು. [[ಚಿತ್ರ:Original_photograph_of_Hari_Kishan,_a_few_days_before_his_execution,_1931.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Original_photograph_of_Hari_Kishan%2C_a_few_days_before_his_execution%2C_1931.jpg/220px-Original_photograph_of_Hari_Kishan%2C_a_few_days_before_his_execution%2C_1931.jpg|thumb| ಹರಿ ಕಿಶನ್‌ನ ಮೂಲ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ, ಅವರ ಮರಣದಂಡನೆಗೆ ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಮೊದಲು, ೧೯೩೧.]] ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಜೈಲಿನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಶಿಕ್ಷೆಗೊಳಗಾದ ಖೈದಿಗಳ ಮುಂದಿನ ಸೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಸರ್ದಾರ್ [[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]] ಅವರನ್ನು ನೋಡಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web|url=https://biographyhindi.com/category/freedom-fighter/|title=स्वतंत्रता सेनानी Archives - Page 2 of 7|website=Biography Hindi|language=en-US|access-date=2021-07-07}}</ref> ಅವರು ಮನವಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದಾಗ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಉಪವಾಸ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ನಡೆಸಿದರು. ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಅವರು ಆಹಾರವಿಲ್ಲದೆ ನರಳಿದರು. ಅಧಿಕಾರಿಗಳು [[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]] ಅವರನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಭೇಟಿಯಾಗಲು ಅವರ ದೃಢ ಸಂಕಲ್ಪಕ್ಕೆ ಮಣಿದರು. ೬ ಜೂನ್ ೧೯೩೧ ರಂದು, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ಸಹೋದರನಿಗೆ ಅದೇ ದಿನ ಕೊನೆಯ ಸಂದರ್ಶನ ನಡೆಯಲಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=j6C16QHsClQC|title=The Roll of Honour: Anecdotes of Indian Martyrs|last=Ghosh|first=Kali Charan|date=1965|publisher=Vidya Bharati|language=en}}</ref> ೯ ಜೂನ್ ೧೯೩೧ ರ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ತನ್ನ ತುಟಿಗಳ ಮೇಲೆ ಧಿಕ್ಕರಿಸುವ ನಗುವಿನೊಂದಿಗೆ [[ಲಾಹೋರ್|ಮಿಯಾನ್ವಾಲಿ]] ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಗಲ್ಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಏರಿದರು ಮತ್ತು ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/dli.bengal.10689.13327|title=THE TALWARS OF PATHAN LAND AND SUBHAS CHANDRA'S GREAT ESCAPE|last=TALWAR|first=BHAGAT RAM|date=1976|publisher=PEOPLE’S PUBLISHING HOUSE,NEW DELHI}}</ref> ಅವರ ಮೃತ ದೇಹವನ್ನು ಸಹ ಸಂಬಂಧಿಕರಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲಿಲ್ಲ. ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಅಧಿಕೃತ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಜೈಲಿನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯಸಂಸ್ಕಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಹೀಗೆ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕಾಗಿ ಮಡಿದ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯ ಹುತಾತ್ಮರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ತಂದೆ ಗುರುದಾಸ್ ಅವರನ್ನೂ ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಲಾಹೋರ್]] ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು. <ref>{{Cite news|url=https://www.business-standard.com/article/beyond-business/the-quintuple-indian-spy-117032901418_1.html|title=The quintuple Indian spy|last=Bhandari|first=Bhupesh|date=2017-03-29|work=Business Standard India|access-date=2021-07-07}}</ref> ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಕಾರಣ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಗ ಹರಿ ಕಿಶನ್‌ ಅವರ ಮರಣದಂಡನೆಯ ಆಘಾತದಿಂದಾಗಿ ಹತಾಶೆಗೊಂಡ ಗುರುದಾಸ್‌ನ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಛಿದ್ರಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಮಗನನ್ನು ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಿದ ೨೫ ದಿನಗಳ ನಂತರ ಅವರು ಮರಣಹೊಂದಿದರು. <ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/features/magazine/the-lost-letter/article5818600.ece|title=The lost letter|last=Lal|first=Prof Chaman|date=2014-03-22|work=The Hindu|access-date=2021-07-07|language=en-IN|issn=0971-751X}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == pewyp972go68vp0nn2p8xu43hkb4pja 1113323 1113321 2022-08-11T01:49:05Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 added [[Category:ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರು]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] wikitext text/x-wiki '''ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್''' (೨ ಜನವರಿ ೧೯೦೮ - ೯ ಜೂನ್ ೧೯೩೧) ಪಂಜಾಬ್‌ನ [[ಭಾರತೀಯ]] [[ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ]]. ಅವರು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ [[ಪಂಜಾಬ್ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ|ಪಂಜಾಬ್‌ನ]] ಗವರ್ನರ್ ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿ ಡಿ ಮಾಂಟ್‌ಮೊರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಹತ್ಯೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಹುತಾತ್ಮ [[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]] ಅವರ ಯುವ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ೯ ಜೂನ್ ೧೯೩೧ ರಂದು, ಅವರು ತಮ್ಮ ತುಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಧಿಕ್ಕರಿಸುವ ನಗುವಿನೊಂದಿಗೆ ಮಿಯಾನ್ವಾಲಿ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ನೇಣುಗಂಬಕ್ಕೆ ಏರಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://biographyhindi.com/category/freedom-fighter/|title=स्वतंत्रता सेनानी Archives|website=Biography Hindi|language=en-US|access-date=2021-07-07}}</ref>   {{Infobox person | name = <!-- use common name/article title --> | image = File:Hari Kishan Talwar.jpg | alt = | caption = ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್ | other_names = ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಸರ್ಹಾದಿ | birth_name = | birth_date = {{Birth date|1908|1|2|df=yes}} | birth_place = ಜಲಂಧರ್, ಮರ್ದನ್ ಜಿಲ್ಲೆ, [[North-West Frontier Province, British Raj|British India]] <br> {{small|(Present-day [[Khyber Pakhtunkhwa]], [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್]])}} | death_date = {{Death date and age|1931|6|9|1908|1|2|df=yes}} | death_place = ಮಿಯಾನ್ವಾಲಿ ಜೈಲ್, [[Punjab Province (British India)|Punjab Province]], [[British Raj|British India]] | death_cause = ಹ್ಯಾಂಗಿಂಗ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವಿಕೆ | nationality = ಭಾರತೀಯ | occupation = | years_active = | known_for = ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿ | notable_works = | mother = ಶ್ರೀಮತಿ ಮಥುರಾ ದೇವಿ | father = ಲಾಲಾ ಗುರುದಾಸ್ ಮಲ್ ತಲ್ವಾರ್ }}   [[Category:Articles with hCards]] [[ವರ್ಗ:ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರು]] == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ == ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ೨ ಜನವರಿ ೧೯೦೮ ರಂದು ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ವಾಯುವ್ಯ ಫ್ರಾಂಟಿಯರ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಮರ್ದಾನ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ [[ಜಲಂಧರ್]] ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಗ್ರಾಮದಿಂದ ಬಂದವರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ತಂದೆ ಲಾಲಾ ಗುರುದಾಸ್ ಮಾಲ್, ಸ್ವತಃ ಬೇಟೆಗಾರರಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಪಡೆದರು. ಅವರು ತನ್ನ ಮಗನಿಗೆ ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ತಾಯಿಯ ಹೆಸರು ಶ್ರೀಮತಿ ಮಥುರಾ ದೇವಿ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ದ್ವೇಷವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದರು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ದೊರೆಗಳ ಎಲ್ಲಾ ದೌರ್ಜನ್ಯ ನೀತಿಗಳು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಗುಡುಗಿದವು ಮತ್ತು ದೇಶದ ಯುವಕರು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಚಿಂತನೆಗಳಿಂದ ಉರಿಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಯುವ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಲಾಹೋರ್ ಪಿತೂರಿ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ [[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ಇತರರನ್ನು ಮತ್ತು [[ಕಾಕೋರಿ ಪಿತೂರಿ]] ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ [[ರಾಮ ಪ್ರಸಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್|ರಾಮ್ ಪ್ರಸಾದ್ ಬಿಸ್ಮಿಲ್]] ಮತ್ತು ಅಶ್ಫಾಕುಲ್ಲಾ ಖಾನ್ ಅವರನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದರು. ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಹೇಳಿಕೆಗಳು ಅವರ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು. ಕೆಚ್ಚೆದೆಯ ಸ್ವಯಂ ತ್ಯಾಗದ ಯುವಕರು ತಂದ ಕ್ರಾಂತಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಬಲ [[ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ಬ್ರಿಟಿಷ್]] ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ಅವರು ಮನಗಂಡರು. <ref>{{Cite web|url=http://rajivdixitsangh.com/patriot-hari-kishan-talwar-88th-martyrdom-day/|title=हरिकिशन तलवार {{!}} राजीव दीक्षित स्वदेशी रक्षक संघ|language=en-US|access-date=2021-07-07}}</ref> ದೇಶದ ಪೌರುಷವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಡ್ಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಅವರು ದೂರವಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಭಾವಿಸಿದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್‌ಗೆ ಇಬ್ಬರು ಹಿರಿಯ ಸಹೋದರರಾದ ಭಗತ್ ರಾಮ್ ತಲ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ಕಿಶೋರಿ ಲಾಲ್ ತಲ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರರಾದ ಜಮ್ನಾ ದಾಸ್ ತಲ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ಅನಂತ್ ರಾಮ್ ತಲ್ವಾರ್ ಇದ್ದರು. ಇಡೀ ತಲ್ವಾರ್ ಕುಟುಂಬವು ಬಾದಶಾ ಖಾನ್ ಮತ್ತು [[ಖಾನ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಗಫಾರ್ ಖಾನ್|ಫ್ರಾಂಟಿಯರ್ ಗಾಂಧಿ]] ನೇತೃತ್ವದ ಖುದಾಯಿ ಖಿದ್ಮತ್ಗರ್ ಅವರ ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಅನುಯಾಯಿಗಳು. <ref>{{Cite web|url=https://www.newindianexpress.com/topic|title=Hari Kishan Talwar|website=The New Indian Express|language=en|access-date=2021-07-07}}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Parents_of_Hari_Kishan,_mother_Shrimati_Mathura_Devi_and_Shri_Gurudas_Mal_Talwar.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Parents_of_Hari_Kishan%2C_mother_Shrimati_Mathura_Devi_and_Shri_Gurudas_Mal_Talwar.jpg/220px-Parents_of_Hari_Kishan%2C_mother_Shrimati_Mathura_Devi_and_Shri_Gurudas_Mal_Talwar.jpg|thumb| ಹರಿ ಕಿಶನ್, ತಾಯಿ ಶ್ರೀಮತಿ ಮಥುರಾ ದೇವಿ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಗುರುದಾಸ್‌ಮಲ್ ತಲ್ವಾರ್ ಅವರ ಪೋಷಕರು.]] [[ಚಿತ್ರ:Martyr_Hari_Kishan_Sarhadi_(Talwar).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Martyr_Hari_Kishan_Sarhadi_%28Talwar%29.jpg/220px-Martyr_Hari_Kishan_Sarhadi_%28Talwar%29.jpg|thumb| ಹುತಾತ್ಮ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಸರ್ಹಾದಿ (ತಲ್ವಾರ್)]] == ಪಂಜಾಬ್ ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಹತ್ಯೆಗೆ ಯತ್ನ == ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಕೆಲವು ಸಮಾನ ಮನಸ್ಕ ಯುವಕರೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಅವರು ಪಂಜಾಬ್ ಗವರ್ನರ್ ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿ ಡಿ ಮಾಂಟ್ಮೊರೆನ್ಸಿ ಅವರನ್ನು ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ದಿನಾಂಕ ೨೩ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೩೦. ಪಂಜಾಬ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಘಟಿಕೋತ್ಸವವು ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ೧:೧೫ ರಿಂದ ೧:೨೦ ರ ನಡುವೆ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಸಮಾರಂಭವನ್ನು ಮುಚ್ಚಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲು ಉಪಕುಲಪತಿಗಳು ಕುಲಪತಿಗೆ ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಘಟಿಕೋತ್ಸವವು ಮುಗಿದ ನಂತರ, ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯದ ಕ್ರಮವನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡು ಮೆರವಣಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ ಭಾಷಣ ಮಾಡಲು [[ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್|ಡಾ.ಸರ್ವೆಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್]] ಕೂಡ ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಅಗತ್ಯ ಪಾಸ್ ಇಲ್ಲದೆಯೇ ಸಭಾಂಗಣವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು, ಸಂದರ್ಶಕರು ಒಳಗೆ ಬರಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಸಂದರ್ಶಕರ ಗ್ಯಾಲರಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಡ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಕುಳಿತಿದ್ದರು. ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿ ಕೆಲವು ಹೆಜ್ಜೆ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಕೈಯಲ್ಲಿ ರಿವಾಲ್ವರ್ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ತನ್ನ ಸೀಟಿನಲ್ಲಿ ಎದ್ದುನಿಂತು, ಎರಡು ಬಾರಿ ಸತತವಾಗಿ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದರು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗವರ್ನರನ ಎಡತೋಳಿನಲ್ಲಿ ಮಾಂಸದ ಗಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಅವನ ಬೆನ್ನಿಗೆ ನೋಟದ ಗಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ನಿಂತಿದ್ದ ಕುರ್ಚಿಯನ್ನು ಅಸಮವಾದ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವರು ಟ್ರಿಗರ್ ಅನ್ನು ಎಳೆದಾಗ ಓರೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಹೊಡೆತಗಳು ಅನಿಯಮಿತವಾಗಿವೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ಮಾತ್ರ ದಾಳಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಸಭಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಭಯಭೀತರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ದಿಕ್ಕಾಪಾಲಾಗಿ ಓಡಿದರು. ಡಾ. ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ನಂತರ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡಂತೆ, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಮೇಲೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದರ ಚಿಕ್ಕ ಹುಡುಗ ಅವನನ್ನು ''ಉಳಿಸಲು'' ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು. ''ಡಾ. ಸಾಹೇಬರನ್ನು ಹೊಡೆಯುವ'' ರಿಸ್ಕ್ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಮುಕ್ತ ಭಾರತದ ಭಾವಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಿಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಕರ್ತವ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದ ಪೊಲೀಸರು ಹರಿ ಕಿಶನ್‌ನನ್ನು ಹಿಡಿಯಲು ಧಾವಿಸಿದರು. ಅವರ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ, ಸಬ್ ಇನ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟರ್ ಚನನ್ ಸಿಂಗ್ ಅವನ ಕಡೆಗೆ ಹೋದರು. ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಭರವಸೆಯೊಂದಿಗೆ ಹಿಂದೆ ನಿಲ್ಲುವಂತೆ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯನ್ನು ಕರೆದರು. ಆದರೆ ಚನನ್ ಸಿಂಗ್ ನಿಲ್ಲಿಸಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ಮೇಲೆ ಮತ್ತೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಲು ಮುಂದಾದಾಗ ಚನನ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರನ್ನು ಹೊಡೆದರು, ಅವರು ಆ ದಿನದ ನಂತರ ಮೇಯೊ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. <ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/dli.bengal.10689.12784|title=The Roll of Honour|last=Ghosh|first=Kali Charan|date=1960|publisher=Vidya Bharati, Calcutta}}</ref> ಸಬ್-ಇನ್‌ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ವರ್ಧವನ್ ಕೂಡ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ಕಡೆಗೆ ಮುನ್ನುಗ್ಗಿದರು ಮತ್ತು ಅವರ ತೊಡೆಯ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಲಾಯಿತು. ತೀವ್ರ ರಕ್ತಸ್ರಾವದಿಂದ ವರ್ಧವಾನ್ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದರು. ಗೊಂದಲದಲ್ಲಿ [[ಇಂಗ್ಲಿಷ್]] ಮಹಿಳೆ ಡಾ. ಮೆಡರ್ಮಾಟ್ ಕೂಡ ಗಾಯಗೊಂಡರು. <ref>{{Cite web|url=https://bharatdiscovery.org/india/%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%BF_%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%A6%E0%A5%80|title=हरि किशन सरहदी {{!}} भारतकोश|website=bharatdiscovery.org|language=hi|access-date=7 July 2021}}</ref> == ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ == ಅವರ ಎಲ್ಲಾ ಆರು [[ಬುಲೆಟ್|ಬುಲೆಟ್‌]]ಗಳು ಕಳೆದವು, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ತನ್ನ ರಿವಾಲ್ವರ್ ಅನ್ನು ಮರುಲೋಡ್ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು. ಆದರೆ ಅವರು ಶಕ್ತಿಯುತವಾದ ಮತ್ತು ಪೊರಕೆಯಿಂದ ದೂರ ಹೋದರು. ಆತನನ್ನು ನಿರ್ದಯವಾಗಿ ಥಳಿಸಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಅವರನ್ನು ಲಾಹೋರ್ ಕೋಟೆಯ ಭಯಾನಕ ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆ ಸೆಲ್‌ಗಳಿಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಆ ಶೀತ [[ಚಳಿಗಾಲ]]ದಲ್ಲಿ ಐಸ್‌ನ ಚಪ್ಪಡಿಗಳ ನಡುವೆ ಮಲಗಿಸಲಾಯಿತು. ಹದಿನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಅವರನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಕ್ರೂರವಾದ [[ಪೋಲಿಸ್|ಪೋಲೀಸ್]] ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಅವನ ತಲೆ ಕಲ್ಲಿನ ಗೋಡೆಗೆ ಬಡಿದು ಅವನ ತಲೆಬುರುಡೆಯಿಂದ [[ರಕ್ತ]] ಹರಿಯಿತು. ಆದರೂ, ಅವರ ತಂದೆ ಗುರುದಾಸ್ ಮಲ್, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ ನಂತರ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡಿದಾಗ, ಗುರುತಿನ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ, ಹಳೆಯ ದೇಶಭಕ್ತ (ಅವನ ತಂದೆ) ತನ್ನ ಮಗನನ್ನು ಪಾಷ್ಟೋ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದ ಮೊದಲ ಪ್ರಶ್ನೆ, ಅವನ ದೈಹಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಲ್ಲ; ಶೂಟಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಕಠಿಣ ತರಬೇತಿಯ ನಂತರ ಅವರು ಗುರಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರು ಎಂಬುದನ್ನು ತಂದೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಮುಗುಳ್ನಗುತ್ತಾ ಜರ್ಕಿ ಕುರ್ಚಿ ತನ್ನನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿರಾಸೆಗೊಳಿಸಿತು ಎಂದು ಹೇಳಿದನು. <ref>{{Cite web|url=https://bharatmatamandir.in/hari-kishan-sarhadi/|title=Hari Kishan Sarhadi {{!}} Bharat Mata Mandir {{!}} Museum Of Freedom Fighters|last=Gupta|first=Arjun|date=2020-01-03|language=en-US|access-date=2021-07-07}}</ref> == ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷೆ == ಜನವರಿ ೨ ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ತನಿಖೆಯ ನಂತರ, ಆರೋಪಿ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ೫ ಜನವರಿ ೧೯೩೧ ರಂದು ಸೆಷನ್ಸ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಬದ್ಧನಾಗಿದ್ದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ:<blockquote>''ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಗೆಲ್ಲಲು ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನಗಳು ದಮನದಿಂದ ನಿರಾಶೆಗೊಂಡವು ಮತ್ತು ನನ್ನ ಸಾವಿರಾರು ದೇಶವಾಸಿಗಳು, ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸಹ ಜೈಲಿಗೆ ಹಾಕಲಾಯಿತು, ಹೊಡೆಯಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವಮಾನಿಸಲಾಯಿತು''.</blockquote>ಅವರ ನಂಬಿಕೆಯು ಅಹಿಂಸೆಯಿಂದ ಹಿಂಸೆಗೆ ಬದಲಾಯಿತು. [[ವಿನ್‌ಸ್ಟನ್‌ ಚರ್ಚಿಲ್‌|ವಿನ್‌ಸ್ಟನ್ ಚರ್ಚಿಲ್]] ಅವರ ಭಾಷಣದಿಂದ ಅವರ ಕನ್ವಿಕ್ಷನ್ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ಇದು ಈ ರೀತಿಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಂಬಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಜಗತ್ತು ಭಾರತದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರು ಯಾವುದೇ ಸಂವೇದನೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಗವರ್ನರ್ ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿ ಅವರನ್ನು ತೀವ್ರ ದಮನಕ್ಕೆ ಹೊಣೆಗಾರರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ರಿವಾಲ್ವರ್ ಅನ್ನು ರೂ. ೯೫ ಆಯುಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಅವರು ಘಟಿಕೋತ್ಸವದ ದಿನದಂದು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಬಹಳ ದೊಡ್ಡದಾದ ಆದರೆ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಸಭೆಯ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://anchor.fm/ajit-sharma42/episodes/Hari-kishan-sarhadi-ji-Indian-freedom-fighter-ehqrsj|title=Hari kishan sarhadi ji (Indian freedom fighter) by Freedom fighters Library • A podcast on Anchor|website=Anchor|language=en|access-date=2021-07-07}}</ref> ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ಸಬ್-ಇನ್‌ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್, ಚನನ್ ಸಿಂಗ್ ಹತ್ಯೆಯ ಆರೋಪವನ್ನು ಹೊರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ೨೬ ಜನವರಿ ೧೯೩೧ ರಂದು ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು (ಹತ್ತೊಂಬತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಈ ದಿನದಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ [[ಭಾರತ|ಗಣರಾಜ್ಯವು]] ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿರುವುದು ಕಾಕತಾಳೀಯವಾಗಿದೆ). ಶ್ರೀ. ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಜಾನ್ಸ್ಟನ್ ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯ ಲಾಹೋರ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ವಿಭಾಗೀಯ ಪೀಠವು ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿತು. == ಸಾವು == ತನ್ನ ಮರಣದಂಡನೆಗೆ ಒಂದು ದಿನ ಮೊದಲು, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ತನ್ನ ಜನರಿಗೆ ತನ್ನ ಕೊನೆಯ [[ಆಸೆ]]ಯನ್ನು ಹೇಳಿದರು:<blockquote>''ನಾನು ಈ ಪುಣ್ಯಭೂಮಿಯಾದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮರುಹುಟ್ಟು ಪಡೆಯಲಿ ಎಂದು ನಾನು ದೇವರನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತೇನೆ. ಇದರಿಂದ ನಾನು ವಿದೇಶಿ ಆಡಳಿತಗಾರರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ನನ್ನ [[ಮಾತೃಭೂಮಿ]]ಯನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತೇನೆ.''</blockquote>[[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]], ಶಿವರಾಮ್ ರಾಜಗುರು ಮತ್ತು [[ಸುಖದೇವ್ ಥಾಪರ್]] ಎಂಬ ಮೂವರು [[ಹುತಾತ್ಮ]]ರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿಯೇ ಅವರ ದೇಹವನ್ನು ಅವರಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರೆ, ಅವರು ಅದನ್ನು ದಹನ ಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಈ ಮೃತ ವೀರರ ಅವಶೇಷಗಳು ಸಹ ಮುಳುಗಿದ್ದ ಸಟ್ಲೇಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಚಿತಾಭಸ್ಮವನ್ನು ಮುಳುಗಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ಬಯಸಿದ್ದರು. [[ಚಿತ್ರ:Original_photograph_of_Hari_Kishan,_a_few_days_before_his_execution,_1931.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Original_photograph_of_Hari_Kishan%2C_a_few_days_before_his_execution%2C_1931.jpg/220px-Original_photograph_of_Hari_Kishan%2C_a_few_days_before_his_execution%2C_1931.jpg|thumb| ಹರಿ ಕಿಶನ್‌ನ ಮೂಲ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ, ಅವರ ಮರಣದಂಡನೆಗೆ ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಮೊದಲು, ೧೯೩೧.]] ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಜೈಲಿನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಶಿಕ್ಷೆಗೊಳಗಾದ ಖೈದಿಗಳ ಮುಂದಿನ ಸೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಸರ್ದಾರ್ [[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]] ಅವರನ್ನು ನೋಡಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web|url=https://biographyhindi.com/category/freedom-fighter/|title=स्वतंत्रता सेनानी Archives - Page 2 of 7|website=Biography Hindi|language=en-US|access-date=2021-07-07}}</ref> ಅವರು ಮನವಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದಾಗ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಉಪವಾಸ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ನಡೆಸಿದರು. ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಅವರು ಆಹಾರವಿಲ್ಲದೆ ನರಳಿದರು. ಅಧಿಕಾರಿಗಳು [[ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್]] ಅವರನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಭೇಟಿಯಾಗಲು ಅವರ ದೃಢ ಸಂಕಲ್ಪಕ್ಕೆ ಮಣಿದರು. ೬ ಜೂನ್ ೧೯೩೧ ರಂದು, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ಸಹೋದರನಿಗೆ ಅದೇ ದಿನ ಕೊನೆಯ ಸಂದರ್ಶನ ನಡೆಯಲಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=j6C16QHsClQC|title=The Roll of Honour: Anecdotes of Indian Martyrs|last=Ghosh|first=Kali Charan|date=1965|publisher=Vidya Bharati|language=en}}</ref> ೯ ಜೂನ್ ೧೯೩೧ ರ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ, ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ತನ್ನ ತುಟಿಗಳ ಮೇಲೆ ಧಿಕ್ಕರಿಸುವ ನಗುವಿನೊಂದಿಗೆ [[ಲಾಹೋರ್|ಮಿಯಾನ್ವಾಲಿ]] ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಗಲ್ಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಏರಿದರು ಮತ್ತು ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/dli.bengal.10689.13327|title=THE TALWARS OF PATHAN LAND AND SUBHAS CHANDRA'S GREAT ESCAPE|last=TALWAR|first=BHAGAT RAM|date=1976|publisher=PEOPLE’S PUBLISHING HOUSE,NEW DELHI}}</ref> ಅವರ ಮೃತ ದೇಹವನ್ನು ಸಹ ಸಂಬಂಧಿಕರಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲಿಲ್ಲ. ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಅಧಿಕೃತ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಜೈಲಿನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯಸಂಸ್ಕಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಹೀಗೆ ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕಾಗಿ ಮಡಿದ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯ ಹುತಾತ್ಮರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು. ಹರಿ ಕಿಶನ್ ಅವರ ತಂದೆ ಗುರುದಾಸ್ ಅವರನ್ನೂ ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಲಾಹೋರ್]] ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು. <ref>{{Cite news|url=https://www.business-standard.com/article/beyond-business/the-quintuple-indian-spy-117032901418_1.html|title=The quintuple Indian spy|last=Bhandari|first=Bhupesh|date=2017-03-29|work=Business Standard India|access-date=2021-07-07}}</ref> ಸರ್ ಜೆಫ್ರಿಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ ಕಾರಣ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಗ ಹರಿ ಕಿಶನ್‌ ಅವರ ಮರಣದಂಡನೆಯ ಆಘಾತದಿಂದಾಗಿ ಹತಾಶೆಗೊಂಡ ಗುರುದಾಸ್‌ನ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಛಿದ್ರಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಮಗನನ್ನು ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಿದ ೨೫ ದಿನಗಳ ನಂತರ ಅವರು ಮರಣಹೊಂದಿದರು. <ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/features/magazine/the-lost-letter/article5818600.ece|title=The lost letter|last=Lal|first=Prof Chaman|date=2014-03-22|work=The Hindu|access-date=2021-07-07|language=en-IN|issn=0971-751X}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == b93jjnx14t7yurv3i6q0ro7m04nb8k3 0 144385 1113324 1112785 2022-08-11T01:57:32Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ಲೇಖನ ತಿದ್ದುಪಡಿ wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = Nirmal Munda | image = Nirmal_Munda.png | native_name = निर्मल मुंडा | native_name_lang = sck | office = Member of Second [[Odisha Legislative Assembly]] | term_start = ೧೯೫೭ | term_end = ೧೯೬೧ | predecessor = ಮದನ್ ಮೋಹನ್ ಅಮತ್ | successor = ಪ್ರೇಮ್ ಚಂದ್ ಭಗತ್ | constituency = ಬಿಸ್ರಾ (ಎಸ್.ಟಿ.) | birth_date = ೧೮೯೩ | birth_place = ಬಾರ್ಟೋಲಿ ಗ್ರಾಮ, ಪಿ.ಎಸ್. ರಾಯಬೋಗಾ, [[Gangpur State|Gangpur]] | death_date = ೨ January ೧೯೭೩ | death_place = [[Bartoli, Odisha|Bartoli]], [[Biramitrapur]], [[Odisha]] | party = [[Independent politician|Independent]] | parents = ಮರ್ಹಾ ಮುಂಡಾ<br />ಗೋಮಿ ಮುಂಡಾ | residence = [[Bartoli, Odisha|Bartoli]], PO-Raiboga, [[Sundergarh district]] | profession = ಮೊದಲನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಅನುಭವಿ, ಕೃಷಿಕ ನಾಯಕ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ, ರಾಜಕಾರಣಿ }} '''ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ''' (೧೮೯೩ - ೨ ಜನವರಿ ೧೯೭೩) ಒಬ್ಬ‌ರು [[ಕೃಷಿ]] ನಾಯಕ, [[ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ]] ಹೋರಾಟಗಾರ ಮತ್ತು ಮೊದಲನೆಯ [[ಮಹಾಯುದ್ಧ]]ದ ಅನುಭವಿ ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು ಬುಡಕಟ್ಟಿನ ಹಿಂದಿನ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ಗಂಗ್‌ಪುರದ ಬಾರ್ತೋಲಿ ಗ್ರಾಮದ (ಈಗ [[ಒರಿಸ್ಸಾ|ಒಡಿಶಾದ]] ಸುಂದರ್‌ಗಢ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿದೆ ). ಅವರು ೧೯೩೭-೩೯ರ ಮುಂಡಾ ಆಂದೋಲನದ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು, ಅವರು ಗಂಗ್‌ಪುರದ [[ಆದಿವಾಸಿಗಳು|ಆದಿವಾಸಿ]]ಗಳನ್ನು ಅತಿಯಾದ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಕುಂಟ್ಕಟ್ಟಿ'' ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. <ref name="das">{{cite thesis |last=Das |first=Sarita |date=2007 |title=Emergence of political leadership in Sundargarh |chapter=Chapter IV – Freedom Movement in Sundargarh |publisher=Department of Political Science, Sambalpur University |hdl=10603/187203 |chapter-url=http://hdl.handle.net/10603/187203 }}</ref><ref name="oa">{{cite web |url=http://www.odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=1084 |title=Late Nirmala Munda |author=<!--Not stated--> |date= |website=[[Odisha Legislative Assembly]] |publisher= National Informatics Centre, Odisha }}</ref><ref name="osm">{{cite journal |last1=Mishra |first1=Umakanta |last2=Behari |first2=Shibanarayan |last3=Behera |first3=Anam |last4=Kumar Panda |first4=Dr. Soroja |last5=Mohanty |first5=Bhagyashree|last6=Pradhan|first6=GC|last7=Bhattacharya|first7=Dr. Deepak|last8=Mishra|first8=Dr. Dadhibaman|last9=R. Behera|first9=Puspita|last10=Singh|first10=Brijesh Kumar|last11=Rath|first11=Rabi Sankar|last12=Limma|first12=Dr. Samuel|last13=Jena|first13=Chitta Ranjan|date=2019|title=Tribal Freedom Fighters of Odisha|url=http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf|journal=The Odisha Historical Research Journal |volume=LVIII|pages=126–127|publisher=Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum|location=[[Odisha State Museum|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]}}</ref><ref name="odg">{{cite report |title=Odisha District Gazetteers Sundargarh |publisher=Gopabandhu Academy of Administration (Gazetteers Unit) General Administration Department Government of Odisha |url=http://www.gopabandhuacademy.gov.in/sites/default/files/gazetter/Sundargarh_Gazetteer.pdf |author=Dr Taradatt}}</ref><ref name="ett">{{cite web |url=https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest|title=Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest|last=Das|first=Kailash Chandra|publisher=The Tribal Tribune|date=2018|website=ETribalTribune}}</ref><ref name="jstor">{{cite journal|last=Mishra|first=Kishore Chandra|title=Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa|date=2008|url=https://www.jstor.org/stable/44147218|journal=Proceedings of the Indian History Congress|volume=69|page=548|publisher=Indian History Congress|jstor=44147218}}</ref> == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ == ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು ೧೮೯೩ ರಲ್ಲಿ ರಾಯಬೋಗ ಪಿಎಸ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಾರ್ತೋಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಗಂಗ್‌ಪುರದ ಮಾಜಿ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ತಂದೆ ಮರ್ಹಾ ಮುಂಡಾ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಗೋಮಿ ಮುಂಡಾ. ಅವರು ಬಾರ್ತೋಲಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ [[ಶಿಕ್ಷಣ|ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು]] ಪಡೆದರು. ಅವರ [[ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ|ಪ್ರಾಥಮಿಕ]] ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ರಾಜ್‌ಗಂಗ್‌ಪುರಕ್ಕೆ ಹೋದರು. ಉನ್ನತ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಅವರು ಮಧ್ಯಮ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಕರಂಜೋಗೆ (ಈಗ [[ಝಾರ್ಖಂಡ್|ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ]] ) ಹೋದರು. ಅದರ ನಂತರ, ೧೯೧೭ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು [[ರಾಂಚಿ]] ಜಿಇಎಲ್ ಚರ್ಚ್ ಹೈಸ್ಕೂಲಿಗೆ ಹೋದರು. ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಅವರು [[ಬ್ರಿಟಿಷ್‌‌‌ ಭಾರತೀಯ‌ ಸೇನೆ|ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನ್ಯದಿಂದ]] ನೇಮಕಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ೧೭ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೧೭ ರಂದು ಮೊದಲ [[ವಿಶ್ವ]] ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ಗೆ ತೆರಳಿದರು. ಅವರು ಜುಲೈ ೧೯೧೯ ಬಾರ್ತೋಲಿಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದರು. == ಗಂಗ್‌ಪುರದಲ್ಲಿ ಮುಂಡಾ ಆಂದೋಲನ == ೧೯೨೯ ಮತ್ತು ೧೯೩೫ ರ ನಡುವೆ, ಗಂಗ್‌ಪುರದ ಭೂ ಕಂದಾಯ ವಸಾಹತು ಆತಂಕಕಾರಿ ದರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. [[ಉಪೇಂದ್ರ]]ನಾಥ್ ಘೋಷ್ ವಸಾಹತು (೧೯೨೯-೧೯೩೧) ನಂತರ ಇಂದ್ರಬಿಲಾಸ್ ಮುಖರ್ಜಿ ವಸಾಹತು (೧೯೩೨-೧೯೩೫) ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಅಸಮಾಧಾನದ ಆರಂಭವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ೧೯೩೨ ರ ಮುಖರ್ಜಿ ವಸಾಹತು ''ಬೇತಿ'' ಮತ್ತು ''ಬೀಗರಿ'' (ಬಾಡಿಗೆದಾರರಿಂದ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ವೇತನವಿಲ್ಲದೆ ಬಲವಂತದ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸೇವೆಗಳು) ವಿನಿಮಯದಲ್ಲಿ ಮಲೆನಾಡುಗಳನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದಿಂದ ಬಿಡಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಬೇತಿ, ಬೀಗರಿ ಪದ್ಧತಿ ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ರಸ್ತೆ ದುರಸ್ತಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ನಂತರ ಅರಿವಾಯಿತು. [[ಬುಡಕಟ್ಟು]] ಜನಾಂಗದವರಿಗೆ ಬೇತಿ ಮತ್ತು ಬೀಗರಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಬಿಡುವಿಲ್ಲದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಬಿಡಲು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ೧೯೩೬ ರಲ್ಲಿ, ಬೇತಿ ಮತ್ತು ಬೀಗರಿಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಬಾಡಿಗೆ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದಿಂದ [[ಮಲೆನಾಡು]]ಗಳನ್ನು ಬಿಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು; ಈಗ ಎಲ್ಲಾ [[ಭೂಮಿ|ಭೂಮಿಯನ್ನು]] ಬಾಡಿಗೆಗೆ ನಿರ್ಣಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಅಸಮಾಧಾನದ ಹಿಂದಿನ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು. <ref name="osm">{{Cite journal|last=Mishra|first=Umakanta|last2=Behari|first2=Shibanarayan|last3=Behera|first3=Anam|last4=Kumar Panda|first4=Dr. Soroja|last5=Mohanty|first5=Bhagyashree|last6=Pradhan|first6=GC|last7=Bhattacharya|first7=Dr. Deepak|last8=Mishra|first8=Dr. Dadhibaman|last9=R. Behera|first9=Puspita|date=2019|title=Tribal Freedom Fighters of Odisha|url=http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf|journal=The Odisha Historical Research Journal|volume=LVIII|pages=126–127|publisher=Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum|location=[[Odisha State Museum|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishraBehariBeheraKumar_Panda2019">Mishra, Umakanta; Behari, Shibanarayan; Behera, Anam; Kumar Panda, Dr. Soroja; Mohanty, Bhagyashree; Pradhan, GC; Bhattacharya, Dr. Deepak; Mishra, Dr. Dadhibaman; R. Behera, Puspita; Singh, Brijesh Kumar; Rath, Rabi Sankar; Limma, Dr. Samuel; Jena, Chitta Ranjan (2019). [http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf "Tribal Freedom Fighters of Odisha"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''The Odisha Historical Research Journal''. [[ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]: Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum. '''LVIII''': 126–127.</cite></ref> <ref name="ett">{{Cite web|url=https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest|title=Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest|last=Das|first=Kailash Chandra|date=2018|website=ETribalTribune|publisher=The Tribal Tribune}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFDas2018">Das, Kailash Chandra (2018). [https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest "Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest"]. ''ETribalTribune''. The Tribal Tribune.</cite></ref> <ref name="jstor">{{Cite journal|last=Mishra|first=Kishore Chandra|title=Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa|date=2008|url=https://www.jstor.org/stable/44147218|journal=Proceedings of the Indian History Congress|volume=69|page=548|publisher=Indian History Congress|jstor=44147218}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishra2008">Mishra, Kishore Chandra (2008). [https://www.jstor.org/stable/44147218 "Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa"]. ''Proceedings of the Indian History Congress''. Indian History Congress. '''69''': 548. [[JSTOR (ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ)|JSTOR]]&nbsp;[//www.jstor.org/stable/44147218 44147218].</cite></ref> ದಹಿಜಿರಾ ಗ್ರಾಮದ ಮುಂಡಾ ಆದಿವಾಸಿಗಳು [[ಬಾಡಿಗೆ]] ನೀಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇತರರು ಅವರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. ಮುಂಡಾಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ವೈಸ್‌ರಾಯ್‌ಗೆ ಹಲವಾರು ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ, ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಪ್ರದೇಶದ ಆದಿವಾಸಿಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿದರು. ಜೈಪಾಲ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು [[ತೆರಿಗೆ]] ಪಾವತಿಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಆದಿವಾಸಿಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಬಾಡಿಗೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು, ಅವರು ಕುಂಟ್ಕಟ್ಟಿ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಬೇತಿ ಮತ್ತು ಬೀಗರಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. ಆಂದೋಲನವು ಗಂಗ್‌ಪುರದಾದ್ಯಂತ ಹರಡಿತು. <ref name="osm">{{Cite journal|last=Mishra|first=Umakanta|last2=Behari|first2=Shibanarayan|last3=Behera|first3=Anam|last4=Kumar Panda|first4=Dr. Soroja|last5=Mohanty|first5=Bhagyashree|last6=Pradhan|first6=GC|last7=Bhattacharya|first7=Dr. Deepak|last8=Mishra|first8=Dr. Dadhibaman|last9=R. Behera|first9=Puspita|date=2019|title=Tribal Freedom Fighters of Odisha|url=http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf|journal=The Odisha Historical Research Journal|volume=LVIII|pages=126–127|publisher=Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum|location=[[Odisha State Museum|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishraBehariBeheraKumar_Panda2019">Mishra, Umakanta; Behari, Shibanarayan; Behera, Anam; Kumar Panda, Dr. Soroja; Mohanty, Bhagyashree; Pradhan, GC; Bhattacharya, Dr. Deepak; Mishra, Dr. Dadhibaman; R. Behera, Puspita; Singh, Brijesh Kumar; Rath, Rabi Sankar; Limma, Dr. Samuel; Jena, Chitta Ranjan (2019). [http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf "Tribal Freedom Fighters of Odisha"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''The Odisha Historical Research Journal''. [[ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]: Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum. '''LVIII''': 126–127.</cite></ref> <ref name="jstor">{{Cite journal|last=Mishra|first=Kishore Chandra|title=Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa|date=2008|url=https://www.jstor.org/stable/44147218|journal=Proceedings of the Indian History Congress|volume=69|page=548|publisher=Indian History Congress|jstor=44147218}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishra2008">Mishra, Kishore Chandra (2008). [https://www.jstor.org/stable/44147218 "Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa"]. ''Proceedings of the Indian History Congress''. Indian History Congress. '''69''': 548. [[JSTOR (ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ)|JSTOR]]&nbsp;[//www.jstor.org/stable/44147218 44147218].</cite></ref> ''ದರ್ಬಾರ್'' (ರಾಯಲ್ ಕೋರ್ಟ್) ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಅಸಾಧ್ಯವೆಂದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಕೆಲವು ಚಳವಳಿಗಾರರ ವಿರುದ್ಧ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ವಾರಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊರಡಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಬಲವಂತದ ಕ್ರಮಗಳು ಚಳವಳಿಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಿಲ್ಲ, ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು ಚಳವಳಿಗಾರರೊಂದಿಗೆ ರಹಸ್ಯ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ರಹಸ್ಯ ಸಭೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಗಂಗ್‌ಪುರದ ರಾಣಿ, ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾರನ್ನು ಬಂಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಲು ಸಂಬಲ್‌ಪುರದ ರಾಜಕೀಯ ಏಜೆಂಟ್‌ನ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೋರಿದಳು. <ref name="ett">{{Cite web|url=https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest|title=Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest|last=Das|first=Kailash Chandra|date=2018|website=ETribalTribune|publisher=The Tribal Tribune}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFDas2018">Das, Kailash Chandra (2018). [https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest "Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest"]. ''ETribalTribune''. The Tribal Tribune.</cite></ref> === ಆಮ್ಕೋ ಸಿಮ್ಕೋ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡ === ''ರಾಣಿಯು ಆಂದೋಲನಕಾರರ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾಳೆ ಮತ್ತು ಸಿಮ್ಕೊ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ (ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು ನಿವಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು) ಒಳ್ಳೆಯ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಲಿದ್ದಾಳೆ'' ಎಂದು ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ೨೫ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೩೯ ರಂದು, ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಆಮ್ಕೊ ಸಿಮ್ಕೊ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಮಾಯಿಸಿದ್ದರು. ರಾಣಿ, ರಾಜಕೀಯ ಏಜೆಂಟ್ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಇಡಬ್ಲ್ಯೂ ಮಾರ್ಗರ್ ಮತ್ತು ಎರಡು ತುಕಡಿಗಳ ತುಕಡಿಗಳು ದೇಶದ್ರೋಹಿ ಸಭೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮದ ಚೌಕಿದಾರ್ ಮೇಲೆ ಹಲ್ಲೆ ಮಾಡಿದ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾರನ್ನು ಬಂಧಿಸುವ ಏಕೈಕ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. <ref name="ett">{{Cite web|url=https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest|title=Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest|last=Das|first=Kailash Chandra|date=2018|website=ETribalTribune|publisher=The Tribal Tribune}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFDas2018">Das, Kailash Chandra (2018). [https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest "Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest"]. ''ETribalTribune''. The Tribal Tribune.</cite></ref> <ref name="jstor">{{Cite journal|last=Mishra|first=Kishore Chandra|title=Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa|date=2008|url=https://www.jstor.org/stable/44147218|journal=Proceedings of the Indian History Congress|volume=69|page=548|publisher=Indian History Congress|jstor=44147218}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishra2008">Mishra, Kishore Chandra (2008). [https://www.jstor.org/stable/44147218 "Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa"]. ''Proceedings of the Indian History Congress''. Indian History Congress. '''69''': 548. [[JSTOR (ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ)|JSTOR]]&nbsp;[//www.jstor.org/stable/44147218 44147218].</cite></ref> ಫ್ಯಾಬಿಯಾನಸ್ ಎಕ್ಕಾ ಪ್ರಕಾರ - ರಾಣಿ "ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಯಾರು?" ಜನಸಮೂಹವು ರಾಣಿಯ ದುಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು ಮತ್ತು ತಮ್ಮನ್ನು ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಎಂದು ಪರಿಚಯಿಸಿಕೊಂಡರು. ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ, ಗಲಾಟೆಗಳು ಭುಗಿಲೆದ್ದವು ಮತ್ತು ಲಾಠಿಗಳು, [[ಕೊಡಲಿ]]ಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಕಚ್ಚಾ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಶಸ್ತ್ರಸಜ್ಜಿತವಾದ ಗುಂಪು ತಮ್ಮ ನಾಯಕನ ಬಂಧನವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಪ್ರತಿಕೂಲವಾದುದನ್ನು ಕಂಡು ಪೊಲೀಸರು ಜನರ ಮೇಲೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದರು. ಇದು ೪೯ ಜನರ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅನೇಕರು ಗಾಯಗೊಂಡರು. ಮೃತ ದೇಹಗಳನ್ನು ಬ್ರಹ್ಮನ್‌ಮಾರದಲ್ಲಿ ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಸಾವಿನ [[ಸಂಖ್ಯೆ]] ಹೆಚ್ಚು ಎಂದು ಕೆಲವು ಮೂಲಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. <ref name="jstor">{{Cite journal|last=Mishra|first=Kishore Chandra|title=Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa|date=2008|url=https://www.jstor.org/stable/44147218|journal=Proceedings of the Indian History Congress|volume=69|page=548|publisher=Indian History Congress|jstor=44147218}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishra2008">Mishra, Kishore Chandra (2008). [https://www.jstor.org/stable/44147218 "Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa"]. ''Proceedings of the Indian History Congress''. Indian History Congress. '''69''': 548. [[JSTOR (ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ)|JSTOR]]&nbsp;[//www.jstor.org/stable/44147218 44147218].</cite></ref> <ref name="osm">{{Cite journal|last=Mishra|first=Umakanta|last2=Behari|first2=Shibanarayan|last3=Behera|first3=Anam|last4=Kumar Panda|first4=Dr. Soroja|last5=Mohanty|first5=Bhagyashree|last6=Pradhan|first6=GC|last7=Bhattacharya|first7=Dr. Deepak|last8=Mishra|first8=Dr. Dadhibaman|last9=R. Behera|first9=Puspita|date=2019|title=Tribal Freedom Fighters of Odisha|url=http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf|journal=The Odisha Historical Research Journal|volume=LVIII|pages=126–127|publisher=Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum|location=[[Odisha State Museum|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishraBehariBeheraKumar_Panda2019">Mishra, Umakanta; Behari, Shibanarayan; Behera, Anam; Kumar Panda, Dr. Soroja; Mohanty, Bhagyashree; Pradhan, GC; Bhattacharya, Dr. Deepak; Mishra, Dr. Dadhibaman; R. Behera, Puspita; Singh, Brijesh Kumar; Rath, Rabi Sankar; Limma, Dr. Samuel; Jena, Chitta Ranjan (2019). [http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf "Tribal Freedom Fighters of Odisha"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''The Odisha Historical Research Journal''. [[ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]: Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum. '''LVIII''': 126–127.</cite></ref> ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಸುಂದರ್‌ಗಢ್ ಮತ್ತು ಸಂಬಲ್‌ಪುರದಲ್ಲಿ ಆರು ವರ್ಷಗಳ [[ಜೈಲು]] [[ಶಿಕ್ಷೆ]] ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ೧೫ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೪೭ ರಂದು ಜೈಲಿನಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಬಂಧನದೊಂದಿಗೆ ಆಂದೋಲನ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡಿತು. <ref name="osm">{{Cite journal|last=Mishra|first=Umakanta|last2=Behari|first2=Shibanarayan|last3=Behera|first3=Anam|last4=Kumar Panda|first4=Dr. Soroja|last5=Mohanty|first5=Bhagyashree|last6=Pradhan|first6=GC|last7=Bhattacharya|first7=Dr. Deepak|last8=Mishra|first8=Dr. Dadhibaman|last9=R. Behera|first9=Puspita|date=2019|title=Tribal Freedom Fighters of Odisha|url=http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf|journal=The Odisha Historical Research Journal|volume=LVIII|pages=126–127|publisher=Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum|location=[[Odisha State Museum|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishraBehariBeheraKumar_Panda2019">Mishra, Umakanta; Behari, Shibanarayan; Behera, Anam; Kumar Panda, Dr. Soroja; Mohanty, Bhagyashree; Pradhan, GC; Bhattacharya, Dr. Deepak; Mishra, Dr. Dadhibaman; R. Behera, Puspita; Singh, Brijesh Kumar; Rath, Rabi Sankar; Limma, Dr. Samuel; Jena, Chitta Ranjan (2019). [http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf "Tribal Freedom Fighters of Odisha"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''The Odisha Historical Research Journal''. [[ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]: Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum. '''LVIII''': 126–127.</cite></ref> <ref name="ett">{{Cite web|url=https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest|title=Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest|last=Das|first=Kailash Chandra|date=2018|website=ETribalTribune|publisher=The Tribal Tribune}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFDas2018">Das, Kailash Chandra (2018). [https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest "Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest"]. ''ETribalTribune''. The Tribal Tribune.</cite></ref> <ref name="jstor">{{Cite journal|last=Mishra|first=Kishore Chandra|title=Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa|date=2008|url=https://www.jstor.org/stable/44147218|journal=Proceedings of the Indian History Congress|volume=69|page=548|publisher=Indian History Congress|jstor=44147218}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishra2008">Mishra, Kishore Chandra (2008). [https://www.jstor.org/stable/44147218 "Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa"]. ''Proceedings of the Indian History Congress''. Indian History Congress. '''69''': 548. [[JSTOR (ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ)|JSTOR]]&nbsp;[//www.jstor.org/stable/44147218 44147218].</cite></ref> == ಗಂಗ್‌ಪುರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾ ಮಂಡಲ್ ಚಳುವಳಿ == ಮುಂಡಾ ಆಂದೋಲನದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಗಂಗ್‌ಪುರದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಾಯಕ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ ಧನಂಜಯ ಮೊಹಂತಿ ಒಮ್ಮೆ ಗಂಗ್‌ಪುರದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಮುಖಂಡರನ್ನು ಪ್ರಜಾ ಮಂಡಲ (ಜನರ ಸಂಘ) ರಚಿಸಲು ಮನವೊಲಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು ಪ್ರಜಾ ಮಂಡಲದ ಆಂದೋಲನದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವರ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಗುರುತಿನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. == ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ == ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು ೧೯೫೭ ರಲ್ಲಿ [[ಒಡಿಶಾ]] ರಾಜ್ಯ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಸ್ರಾ (ಎಸ್‌ಟಿ) ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿ ಗೆದ್ದರು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಆಗಿನ ಪ್ರಧಾನಿ [[ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ|ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರು]] ಅವರಿಗೆ ''ತಾಮ್ರ ಪತ್ರ'' (ಕಂಚಿನ ಫಲಕ) ನೀಡಿ, ಅವರನ್ನು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿದರು. ಅವರು ೨ ಜನವರಿ ೧೯೭೩ ರಂದು ಬಾರ್ತೋಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. <ref name="oa">{{Cite web|url=http://www.odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=1084|title=Late Nirmala Munda|last=<!--Not stated-->|date=|website=[[Odisha Legislative Assembly]]|publisher=National Informatics Centre, Odisha}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=1084 "Late Nirmala Munda"]. ''[[ಒಡಿಶಾ ಶಾಸನ ಸಭೆ|Odisha Legislative Assembly]]''. National Informatics Centre, Odisha.</cite></ref> <ref name="osm">{{Cite journal|last=Mishra|first=Umakanta|last2=Behari|first2=Shibanarayan|last3=Behera|first3=Anam|last4=Kumar Panda|first4=Dr. Soroja|last5=Mohanty|first5=Bhagyashree|last6=Pradhan|first6=GC|last7=Bhattacharya|first7=Dr. Deepak|last8=Mishra|first8=Dr. Dadhibaman|last9=R. Behera|first9=Puspita|date=2019|title=Tribal Freedom Fighters of Odisha|url=http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf|journal=The Odisha Historical Research Journal|volume=LVIII|pages=126–127|publisher=Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum|location=[[Odisha State Museum|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishraBehariBeheraKumar_Panda2019">Mishra, Umakanta; Behari, Shibanarayan; Behera, Anam; Kumar Panda, Dr. Soroja; Mohanty, Bhagyashree; Pradhan, GC; Bhattacharya, Dr. Deepak; Mishra, Dr. Dadhibaman; R. Behera, Puspita; Singh, Brijesh Kumar; Rath, Rabi Sankar; Limma, Dr. Samuel; Jena, Chitta Ranjan (2019). [http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf "Tribal Freedom Fighters of Odisha"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''The Odisha Historical Research Journal''. [[ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]: Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum. '''LVIII''': 126–127.</cite></ref> == ಸಾವಿನ ನಂತರ == ಅವರ ಮರಣದ ನಂತರ, ೨೯ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೭೪ <ref name="oa">{{Cite web|url=http://www.odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=1084|title=Late Nirmala Munda|last=<!--Not stated-->|date=|website=[[Odisha Legislative Assembly]]|publisher=National Informatics Centre, Odisha}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=1084 "Late Nirmala Munda"]. ''[[ಒಡಿಶಾ ಶಾಸನ ಸಭೆ|Odisha Legislative Assembly]]''. National Informatics Centre, Odisha.</cite></ref> ಒಡಿಶಾ ಶಾಸಕಾಂಗ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರ ಮರಣದಂಡನೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ೨೦೧೭ ರಲ್ಲಿ, ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ [[ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ|ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರು]] ಸನ್ಮಾನಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಗೌರವಿಸಿದರು. <ref name="otv">{{Cite news|url=https://odishatv.in/odisha/body-slider/paika-revolt-modi-felicitates-odia-freedom-fighters-kin-207631|title=Paika Revolt: Modi Felicitates Odia Freedom Fighters' Kin|last=<!--Staff writer(s)/no by-line.-->|date=16 April 2017|work=[[Odisha TV|OTV]]|location=[[Bhubaneswar]]}}</ref> === ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ === * ವೇದವ್ಯಾಸ್ ಚೌಕ್‌ನಲ್ಲಿ '''ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾರವರ ಪ್ರತಿಮೆ''' <ref name="tp">{{Cite news|url=https://www.dailypioneer.com/2019/state-editions/80-yrs-on--amco-simco-martyrs-yet-to-get-recognition.html|title=80 yrs on, Amco-Simco martyrs yet to get recognition|last=Das|first=Aurabinda|date=27 April 2019|work=[[The Pioneer (India)|The Pioneer]]|location=[[Rourkela]]}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == mmy38jvvt70c8kpk062nugn8jcf09fv 1113325 1113324 2022-08-11T01:58:16Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ [[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123/ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ]] ಪುಟವನ್ನು [[ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = Nirmal Munda | image = Nirmal_Munda.png | native_name = निर्मल मुंडा | native_name_lang = sck | office = Member of Second [[Odisha Legislative Assembly]] | term_start = ೧೯೫೭ | term_end = ೧೯೬೧ | predecessor = ಮದನ್ ಮೋಹನ್ ಅಮತ್ | successor = ಪ್ರೇಮ್ ಚಂದ್ ಭಗತ್ | constituency = ಬಿಸ್ರಾ (ಎಸ್.ಟಿ.) | birth_date = ೧೮೯೩ | birth_place = ಬಾರ್ಟೋಲಿ ಗ್ರಾಮ, ಪಿ.ಎಸ್. ರಾಯಬೋಗಾ, [[Gangpur State|Gangpur]] | death_date = ೨ January ೧೯೭೩ | death_place = [[Bartoli, Odisha|Bartoli]], [[Biramitrapur]], [[Odisha]] | party = [[Independent politician|Independent]] | parents = ಮರ್ಹಾ ಮುಂಡಾ<br />ಗೋಮಿ ಮುಂಡಾ | residence = [[Bartoli, Odisha|Bartoli]], PO-Raiboga, [[Sundergarh district]] | profession = ಮೊದಲನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಅನುಭವಿ, ಕೃಷಿಕ ನಾಯಕ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ, ರಾಜಕಾರಣಿ }} '''ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ''' (೧೮೯೩ - ೨ ಜನವರಿ ೧೯೭೩) ಒಬ್ಬ‌ರು [[ಕೃಷಿ]] ನಾಯಕ, [[ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ]] ಹೋರಾಟಗಾರ ಮತ್ತು ಮೊದಲನೆಯ [[ಮಹಾಯುದ್ಧ]]ದ ಅನುಭವಿ ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು ಬುಡಕಟ್ಟಿನ ಹಿಂದಿನ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ಗಂಗ್‌ಪುರದ ಬಾರ್ತೋಲಿ ಗ್ರಾಮದ (ಈಗ [[ಒರಿಸ್ಸಾ|ಒಡಿಶಾದ]] ಸುಂದರ್‌ಗಢ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿದೆ ). ಅವರು ೧೯೩೭-೩೯ರ ಮುಂಡಾ ಆಂದೋಲನದ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು, ಅವರು ಗಂಗ್‌ಪುರದ [[ಆದಿವಾಸಿಗಳು|ಆದಿವಾಸಿ]]ಗಳನ್ನು ಅತಿಯಾದ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ''ಕುಂಟ್ಕಟ್ಟಿ'' ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. <ref name="das">{{cite thesis |last=Das |first=Sarita |date=2007 |title=Emergence of political leadership in Sundargarh |chapter=Chapter IV – Freedom Movement in Sundargarh |publisher=Department of Political Science, Sambalpur University |hdl=10603/187203 |chapter-url=http://hdl.handle.net/10603/187203 }}</ref><ref name="oa">{{cite web |url=http://www.odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=1084 |title=Late Nirmala Munda |author=<!--Not stated--> |date= |website=[[Odisha Legislative Assembly]] |publisher= National Informatics Centre, Odisha }}</ref><ref name="osm">{{cite journal |last1=Mishra |first1=Umakanta |last2=Behari |first2=Shibanarayan |last3=Behera |first3=Anam |last4=Kumar Panda |first4=Dr. Soroja |last5=Mohanty |first5=Bhagyashree|last6=Pradhan|first6=GC|last7=Bhattacharya|first7=Dr. Deepak|last8=Mishra|first8=Dr. Dadhibaman|last9=R. Behera|first9=Puspita|last10=Singh|first10=Brijesh Kumar|last11=Rath|first11=Rabi Sankar|last12=Limma|first12=Dr. Samuel|last13=Jena|first13=Chitta Ranjan|date=2019|title=Tribal Freedom Fighters of Odisha|url=http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf|journal=The Odisha Historical Research Journal |volume=LVIII|pages=126–127|publisher=Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum|location=[[Odisha State Museum|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]}}</ref><ref name="odg">{{cite report |title=Odisha District Gazetteers Sundargarh |publisher=Gopabandhu Academy of Administration (Gazetteers Unit) General Administration Department Government of Odisha |url=http://www.gopabandhuacademy.gov.in/sites/default/files/gazetter/Sundargarh_Gazetteer.pdf |author=Dr Taradatt}}</ref><ref name="ett">{{cite web |url=https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest|title=Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest|last=Das|first=Kailash Chandra|publisher=The Tribal Tribune|date=2018|website=ETribalTribune}}</ref><ref name="jstor">{{cite journal|last=Mishra|first=Kishore Chandra|title=Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa|date=2008|url=https://www.jstor.org/stable/44147218|journal=Proceedings of the Indian History Congress|volume=69|page=548|publisher=Indian History Congress|jstor=44147218}}</ref> == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ == ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು ೧೮೯೩ ರಲ್ಲಿ ರಾಯಬೋಗ ಪಿಎಸ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಾರ್ತೋಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಗಂಗ್‌ಪುರದ ಮಾಜಿ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ತಂದೆ ಮರ್ಹಾ ಮುಂಡಾ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಗೋಮಿ ಮುಂಡಾ. ಅವರು ಬಾರ್ತೋಲಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ [[ಶಿಕ್ಷಣ|ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು]] ಪಡೆದರು. ಅವರ [[ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ|ಪ್ರಾಥಮಿಕ]] ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ರಾಜ್‌ಗಂಗ್‌ಪುರಕ್ಕೆ ಹೋದರು. ಉನ್ನತ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಅವರು ಮಧ್ಯಮ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಕರಂಜೋಗೆ (ಈಗ [[ಝಾರ್ಖಂಡ್|ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ]] ) ಹೋದರು. ಅದರ ನಂತರ, ೧೯೧೭ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು [[ರಾಂಚಿ]] ಜಿಇಎಲ್ ಚರ್ಚ್ ಹೈಸ್ಕೂಲಿಗೆ ಹೋದರು. ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಅವರು [[ಬ್ರಿಟಿಷ್‌‌‌ ಭಾರತೀಯ‌ ಸೇನೆ|ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನ್ಯದಿಂದ]] ನೇಮಕಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ೧೭ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೧೭ ರಂದು ಮೊದಲ [[ವಿಶ್ವ]] ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ಗೆ ತೆರಳಿದರು. ಅವರು ಜುಲೈ ೧೯೧೯ ಬಾರ್ತೋಲಿಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದರು. == ಗಂಗ್‌ಪುರದಲ್ಲಿ ಮುಂಡಾ ಆಂದೋಲನ == ೧೯೨೯ ಮತ್ತು ೧೯೩೫ ರ ನಡುವೆ, ಗಂಗ್‌ಪುರದ ಭೂ ಕಂದಾಯ ವಸಾಹತು ಆತಂಕಕಾರಿ ದರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. [[ಉಪೇಂದ್ರ]]ನಾಥ್ ಘೋಷ್ ವಸಾಹತು (೧೯೨೯-೧೯೩೧) ನಂತರ ಇಂದ್ರಬಿಲಾಸ್ ಮುಖರ್ಜಿ ವಸಾಹತು (೧೯೩೨-೧೯೩೫) ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಅಸಮಾಧಾನದ ಆರಂಭವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ೧೯೩೨ ರ ಮುಖರ್ಜಿ ವಸಾಹತು ''ಬೇತಿ'' ಮತ್ತು ''ಬೀಗರಿ'' (ಬಾಡಿಗೆದಾರರಿಂದ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ವೇತನವಿಲ್ಲದೆ ಬಲವಂತದ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸೇವೆಗಳು) ವಿನಿಮಯದಲ್ಲಿ ಮಲೆನಾಡುಗಳನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದಿಂದ ಬಿಡಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಬೇತಿ, ಬೀಗರಿ ಪದ್ಧತಿ ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ರಸ್ತೆ ದುರಸ್ತಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ನಂತರ ಅರಿವಾಯಿತು. [[ಬುಡಕಟ್ಟು]] ಜನಾಂಗದವರಿಗೆ ಬೇತಿ ಮತ್ತು ಬೀಗರಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಬಿಡುವಿಲ್ಲದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಬಿಡಲು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ೧೯೩೬ ರಲ್ಲಿ, ಬೇತಿ ಮತ್ತು ಬೀಗರಿಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಬಾಡಿಗೆ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದಿಂದ [[ಮಲೆನಾಡು]]ಗಳನ್ನು ಬಿಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು; ಈಗ ಎಲ್ಲಾ [[ಭೂಮಿ|ಭೂಮಿಯನ್ನು]] ಬಾಡಿಗೆಗೆ ನಿರ್ಣಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಅಸಮಾಧಾನದ ಹಿಂದಿನ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು. <ref name="osm">{{Cite journal|last=Mishra|first=Umakanta|last2=Behari|first2=Shibanarayan|last3=Behera|first3=Anam|last4=Kumar Panda|first4=Dr. Soroja|last5=Mohanty|first5=Bhagyashree|last6=Pradhan|first6=GC|last7=Bhattacharya|first7=Dr. Deepak|last8=Mishra|first8=Dr. Dadhibaman|last9=R. Behera|first9=Puspita|date=2019|title=Tribal Freedom Fighters of Odisha|url=http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf|journal=The Odisha Historical Research Journal|volume=LVIII|pages=126–127|publisher=Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum|location=[[Odisha State Museum|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishraBehariBeheraKumar_Panda2019">Mishra, Umakanta; Behari, Shibanarayan; Behera, Anam; Kumar Panda, Dr. Soroja; Mohanty, Bhagyashree; Pradhan, GC; Bhattacharya, Dr. Deepak; Mishra, Dr. Dadhibaman; R. Behera, Puspita; Singh, Brijesh Kumar; Rath, Rabi Sankar; Limma, Dr. Samuel; Jena, Chitta Ranjan (2019). [http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf "Tribal Freedom Fighters of Odisha"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''The Odisha Historical Research Journal''. [[ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]: Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum. '''LVIII''': 126–127.</cite></ref> <ref name="ett">{{Cite web|url=https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest|title=Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest|last=Das|first=Kailash Chandra|date=2018|website=ETribalTribune|publisher=The Tribal Tribune}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFDas2018">Das, Kailash Chandra (2018). [https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest "Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest"]. ''ETribalTribune''. The Tribal Tribune.</cite></ref> <ref name="jstor">{{Cite journal|last=Mishra|first=Kishore Chandra|title=Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa|date=2008|url=https://www.jstor.org/stable/44147218|journal=Proceedings of the Indian History Congress|volume=69|page=548|publisher=Indian History Congress|jstor=44147218}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishra2008">Mishra, Kishore Chandra (2008). [https://www.jstor.org/stable/44147218 "Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa"]. ''Proceedings of the Indian History Congress''. Indian History Congress. '''69''': 548. [[JSTOR (ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ)|JSTOR]]&nbsp;[//www.jstor.org/stable/44147218 44147218].</cite></ref> ದಹಿಜಿರಾ ಗ್ರಾಮದ ಮುಂಡಾ ಆದಿವಾಸಿಗಳು [[ಬಾಡಿಗೆ]] ನೀಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇತರರು ಅವರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. ಮುಂಡಾಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ವೈಸ್‌ರಾಯ್‌ಗೆ ಹಲವಾರು ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ, ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಪ್ರದೇಶದ ಆದಿವಾಸಿಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿದರು. ಜೈಪಾಲ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು [[ತೆರಿಗೆ]] ಪಾವತಿಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಆದಿವಾಸಿಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಬಾಡಿಗೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು, ಅವರು ಕುಂಟ್ಕಟ್ಟಿ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಬೇತಿ ಮತ್ತು ಬೀಗರಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. ಆಂದೋಲನವು ಗಂಗ್‌ಪುರದಾದ್ಯಂತ ಹರಡಿತು. <ref name="osm">{{Cite journal|last=Mishra|first=Umakanta|last2=Behari|first2=Shibanarayan|last3=Behera|first3=Anam|last4=Kumar Panda|first4=Dr. Soroja|last5=Mohanty|first5=Bhagyashree|last6=Pradhan|first6=GC|last7=Bhattacharya|first7=Dr. Deepak|last8=Mishra|first8=Dr. Dadhibaman|last9=R. Behera|first9=Puspita|date=2019|title=Tribal Freedom Fighters of Odisha|url=http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf|journal=The Odisha Historical Research Journal|volume=LVIII|pages=126–127|publisher=Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum|location=[[Odisha State Museum|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishraBehariBeheraKumar_Panda2019">Mishra, Umakanta; Behari, Shibanarayan; Behera, Anam; Kumar Panda, Dr. Soroja; Mohanty, Bhagyashree; Pradhan, GC; Bhattacharya, Dr. Deepak; Mishra, Dr. Dadhibaman; R. Behera, Puspita; Singh, Brijesh Kumar; Rath, Rabi Sankar; Limma, Dr. Samuel; Jena, Chitta Ranjan (2019). [http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf "Tribal Freedom Fighters of Odisha"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''The Odisha Historical Research Journal''. [[ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]: Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum. '''LVIII''': 126–127.</cite></ref> <ref name="jstor">{{Cite journal|last=Mishra|first=Kishore Chandra|title=Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa|date=2008|url=https://www.jstor.org/stable/44147218|journal=Proceedings of the Indian History Congress|volume=69|page=548|publisher=Indian History Congress|jstor=44147218}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishra2008">Mishra, Kishore Chandra (2008). [https://www.jstor.org/stable/44147218 "Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa"]. ''Proceedings of the Indian History Congress''. Indian History Congress. '''69''': 548. [[JSTOR (ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ)|JSTOR]]&nbsp;[//www.jstor.org/stable/44147218 44147218].</cite></ref> ''ದರ್ಬಾರ್'' (ರಾಯಲ್ ಕೋರ್ಟ್) ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಅಸಾಧ್ಯವೆಂದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಕೆಲವು ಚಳವಳಿಗಾರರ ವಿರುದ್ಧ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ವಾರಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊರಡಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಬಲವಂತದ ಕ್ರಮಗಳು ಚಳವಳಿಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಿಲ್ಲ, ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು ಚಳವಳಿಗಾರರೊಂದಿಗೆ ರಹಸ್ಯ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ರಹಸ್ಯ ಸಭೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಗಂಗ್‌ಪುರದ ರಾಣಿ, ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾರನ್ನು ಬಂಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಲು ಸಂಬಲ್‌ಪುರದ ರಾಜಕೀಯ ಏಜೆಂಟ್‌ನ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೋರಿದಳು. <ref name="ett">{{Cite web|url=https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest|title=Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest|last=Das|first=Kailash Chandra|date=2018|website=ETribalTribune|publisher=The Tribal Tribune}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFDas2018">Das, Kailash Chandra (2018). [https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest "Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest"]. ''ETribalTribune''. The Tribal Tribune.</cite></ref> === ಆಮ್ಕೋ ಸಿಮ್ಕೋ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡ === ''ರಾಣಿಯು ಆಂದೋಲನಕಾರರ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾಳೆ ಮತ್ತು ಸಿಮ್ಕೊ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ (ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು ನಿವಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು) ಒಳ್ಳೆಯ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಲಿದ್ದಾಳೆ'' ಎಂದು ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ೨೫ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೩೯ ರಂದು, ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಆಮ್ಕೊ ಸಿಮ್ಕೊ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಮಾಯಿಸಿದ್ದರು. ರಾಣಿ, ರಾಜಕೀಯ ಏಜೆಂಟ್ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಇಡಬ್ಲ್ಯೂ ಮಾರ್ಗರ್ ಮತ್ತು ಎರಡು ತುಕಡಿಗಳ ತುಕಡಿಗಳು ದೇಶದ್ರೋಹಿ ಸಭೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮದ ಚೌಕಿದಾರ್ ಮೇಲೆ ಹಲ್ಲೆ ಮಾಡಿದ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾರನ್ನು ಬಂಧಿಸುವ ಏಕೈಕ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. <ref name="ett">{{Cite web|url=https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest|title=Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest|last=Das|first=Kailash Chandra|date=2018|website=ETribalTribune|publisher=The Tribal Tribune}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFDas2018">Das, Kailash Chandra (2018). [https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest "Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest"]. ''ETribalTribune''. The Tribal Tribune.</cite></ref> <ref name="jstor">{{Cite journal|last=Mishra|first=Kishore Chandra|title=Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa|date=2008|url=https://www.jstor.org/stable/44147218|journal=Proceedings of the Indian History Congress|volume=69|page=548|publisher=Indian History Congress|jstor=44147218}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishra2008">Mishra, Kishore Chandra (2008). [https://www.jstor.org/stable/44147218 "Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa"]. ''Proceedings of the Indian History Congress''. Indian History Congress. '''69''': 548. [[JSTOR (ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ)|JSTOR]]&nbsp;[//www.jstor.org/stable/44147218 44147218].</cite></ref> ಫ್ಯಾಬಿಯಾನಸ್ ಎಕ್ಕಾ ಪ್ರಕಾರ - ರಾಣಿ "ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಯಾರು?" ಜನಸಮೂಹವು ರಾಣಿಯ ದುಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು ಮತ್ತು ತಮ್ಮನ್ನು ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಎಂದು ಪರಿಚಯಿಸಿಕೊಂಡರು. ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ, ಗಲಾಟೆಗಳು ಭುಗಿಲೆದ್ದವು ಮತ್ತು ಲಾಠಿಗಳು, [[ಕೊಡಲಿ]]ಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಕಚ್ಚಾ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಶಸ್ತ್ರಸಜ್ಜಿತವಾದ ಗುಂಪು ತಮ್ಮ ನಾಯಕನ ಬಂಧನವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಪ್ರತಿಕೂಲವಾದುದನ್ನು ಕಂಡು ಪೊಲೀಸರು ಜನರ ಮೇಲೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದರು. ಇದು ೪೯ ಜನರ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅನೇಕರು ಗಾಯಗೊಂಡರು. ಮೃತ ದೇಹಗಳನ್ನು ಬ್ರಹ್ಮನ್‌ಮಾರದಲ್ಲಿ ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಸಾವಿನ [[ಸಂಖ್ಯೆ]] ಹೆಚ್ಚು ಎಂದು ಕೆಲವು ಮೂಲಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. <ref name="jstor">{{Cite journal|last=Mishra|first=Kishore Chandra|title=Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa|date=2008|url=https://www.jstor.org/stable/44147218|journal=Proceedings of the Indian History Congress|volume=69|page=548|publisher=Indian History Congress|jstor=44147218}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishra2008">Mishra, Kishore Chandra (2008). [https://www.jstor.org/stable/44147218 "Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa"]. ''Proceedings of the Indian History Congress''. Indian History Congress. '''69''': 548. [[JSTOR (ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ)|JSTOR]]&nbsp;[//www.jstor.org/stable/44147218 44147218].</cite></ref> <ref name="osm">{{Cite journal|last=Mishra|first=Umakanta|last2=Behari|first2=Shibanarayan|last3=Behera|first3=Anam|last4=Kumar Panda|first4=Dr. Soroja|last5=Mohanty|first5=Bhagyashree|last6=Pradhan|first6=GC|last7=Bhattacharya|first7=Dr. Deepak|last8=Mishra|first8=Dr. Dadhibaman|last9=R. Behera|first9=Puspita|date=2019|title=Tribal Freedom Fighters of Odisha|url=http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf|journal=The Odisha Historical Research Journal|volume=LVIII|pages=126–127|publisher=Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum|location=[[Odisha State Museum|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishraBehariBeheraKumar_Panda2019">Mishra, Umakanta; Behari, Shibanarayan; Behera, Anam; Kumar Panda, Dr. Soroja; Mohanty, Bhagyashree; Pradhan, GC; Bhattacharya, Dr. Deepak; Mishra, Dr. Dadhibaman; R. Behera, Puspita; Singh, Brijesh Kumar; Rath, Rabi Sankar; Limma, Dr. Samuel; Jena, Chitta Ranjan (2019). [http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf "Tribal Freedom Fighters of Odisha"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''The Odisha Historical Research Journal''. [[ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]: Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum. '''LVIII''': 126–127.</cite></ref> ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಸುಂದರ್‌ಗಢ್ ಮತ್ತು ಸಂಬಲ್‌ಪುರದಲ್ಲಿ ಆರು ವರ್ಷಗಳ [[ಜೈಲು]] [[ಶಿಕ್ಷೆ]] ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ೧೫ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೪೭ ರಂದು ಜೈಲಿನಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಬಂಧನದೊಂದಿಗೆ ಆಂದೋಲನ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡಿತು. <ref name="osm">{{Cite journal|last=Mishra|first=Umakanta|last2=Behari|first2=Shibanarayan|last3=Behera|first3=Anam|last4=Kumar Panda|first4=Dr. Soroja|last5=Mohanty|first5=Bhagyashree|last6=Pradhan|first6=GC|last7=Bhattacharya|first7=Dr. Deepak|last8=Mishra|first8=Dr. Dadhibaman|last9=R. Behera|first9=Puspita|date=2019|title=Tribal Freedom Fighters of Odisha|url=http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf|journal=The Odisha Historical Research Journal|volume=LVIII|pages=126–127|publisher=Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum|location=[[Odisha State Museum|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishraBehariBeheraKumar_Panda2019">Mishra, Umakanta; Behari, Shibanarayan; Behera, Anam; Kumar Panda, Dr. Soroja; Mohanty, Bhagyashree; Pradhan, GC; Bhattacharya, Dr. Deepak; Mishra, Dr. Dadhibaman; R. Behera, Puspita; Singh, Brijesh Kumar; Rath, Rabi Sankar; Limma, Dr. Samuel; Jena, Chitta Ranjan (2019). [http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf "Tribal Freedom Fighters of Odisha"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''The Odisha Historical Research Journal''. [[ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]: Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum. '''LVIII''': 126–127.</cite></ref> <ref name="ett">{{Cite web|url=https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest|title=Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest|last=Das|first=Kailash Chandra|date=2018|website=ETribalTribune|publisher=The Tribal Tribune}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFDas2018">Das, Kailash Chandra (2018). [https://www.etribaltribune.com/index.php/volume-2/mv2i8/simko-genocide-a-testimony-of-tribal-protest "Simko Genocide A Testimony of Tribal Protest"]. ''ETribalTribune''. The Tribal Tribune.</cite></ref> <ref name="jstor">{{Cite journal|last=Mishra|first=Kishore Chandra|title=Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa|date=2008|url=https://www.jstor.org/stable/44147218|journal=Proceedings of the Indian History Congress|volume=69|page=548|publisher=Indian History Congress|jstor=44147218}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishra2008">Mishra, Kishore Chandra (2008). [https://www.jstor.org/stable/44147218 "Prajamandal Movements in the Feudatory States of Western Orissa"]. ''Proceedings of the Indian History Congress''. Indian History Congress. '''69''': 548. [[JSTOR (ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ)|JSTOR]]&nbsp;[//www.jstor.org/stable/44147218 44147218].</cite></ref> == ಗಂಗ್‌ಪುರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾ ಮಂಡಲ್ ಚಳುವಳಿ == ಮುಂಡಾ ಆಂದೋಲನದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಗಂಗ್‌ಪುರದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಾಯಕ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ ಧನಂಜಯ ಮೊಹಂತಿ ಒಮ್ಮೆ ಗಂಗ್‌ಪುರದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಮುಖಂಡರನ್ನು ಪ್ರಜಾ ಮಂಡಲ (ಜನರ ಸಂಘ) ರಚಿಸಲು ಮನವೊಲಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು ಪ್ರಜಾ ಮಂಡಲದ ಆಂದೋಲನದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವರ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಗುರುತಿನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. == ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ == ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರು ೧೯೫೭ ರಲ್ಲಿ [[ಒಡಿಶಾ]] ರಾಜ್ಯ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಸ್ರಾ (ಎಸ್‌ಟಿ) ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿ ಗೆದ್ದರು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಆಗಿನ ಪ್ರಧಾನಿ [[ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ|ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರು]] ಅವರಿಗೆ ''ತಾಮ್ರ ಪತ್ರ'' (ಕಂಚಿನ ಫಲಕ) ನೀಡಿ, ಅವರನ್ನು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿದರು. ಅವರು ೨ ಜನವರಿ ೧೯೭೩ ರಂದು ಬಾರ್ತೋಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. <ref name="oa">{{Cite web|url=http://www.odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=1084|title=Late Nirmala Munda|last=<!--Not stated-->|date=|website=[[Odisha Legislative Assembly]]|publisher=National Informatics Centre, Odisha}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=1084 "Late Nirmala Munda"]. ''[[ಒಡಿಶಾ ಶಾಸನ ಸಭೆ|Odisha Legislative Assembly]]''. National Informatics Centre, Odisha.</cite></ref> <ref name="osm">{{Cite journal|last=Mishra|first=Umakanta|last2=Behari|first2=Shibanarayan|last3=Behera|first3=Anam|last4=Kumar Panda|first4=Dr. Soroja|last5=Mohanty|first5=Bhagyashree|last6=Pradhan|first6=GC|last7=Bhattacharya|first7=Dr. Deepak|last8=Mishra|first8=Dr. Dadhibaman|last9=R. Behera|first9=Puspita|date=2019|title=Tribal Freedom Fighters of Odisha|url=http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf|journal=The Odisha Historical Research Journal|volume=LVIII|pages=126–127|publisher=Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum|location=[[Odisha State Museum|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMishraBehariBeheraKumar_Panda2019">Mishra, Umakanta; Behari, Shibanarayan; Behera, Anam; Kumar Panda, Dr. Soroja; Mohanty, Bhagyashree; Pradhan, GC; Bhattacharya, Dr. Deepak; Mishra, Dr. Dadhibaman; R. Behera, Puspita; Singh, Brijesh Kumar; Rath, Rabi Sankar; Limma, Dr. Samuel; Jena, Chitta Ranjan (2019). [http://odishamuseum.nic.in/sites/default/files/LVIII%201&2%20NIC.pdf "Tribal Freedom Fighters of Odisha"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''The Odisha Historical Research Journal''. [[ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ|Odisha State Museum, Bhubaneswar]]: Dr. Jayanti Rath, Superintendent of Museum. '''LVIII''': 126–127.</cite></ref> == ಸಾವಿನ ನಂತರ == ಅವರ ಮರಣದ ನಂತರ, ೨೯ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೭೪ <ref name="oa">{{Cite web|url=http://www.odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=1084|title=Late Nirmala Munda|last=<!--Not stated-->|date=|website=[[Odisha Legislative Assembly]]|publisher=National Informatics Centre, Odisha}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.odishaassembly.nic.in/image.aspx?img=1084 "Late Nirmala Munda"]. ''[[ಒಡಿಶಾ ಶಾಸನ ಸಭೆ|Odisha Legislative Assembly]]''. National Informatics Centre, Odisha.</cite></ref> ಒಡಿಶಾ ಶಾಸಕಾಂಗ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರ ಮರಣದಂಡನೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ೨೦೧೭ ರಲ್ಲಿ, ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ [[ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ|ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರು]] ಸನ್ಮಾನಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಗೌರವಿಸಿದರು. <ref name="otv">{{Cite news|url=https://odishatv.in/odisha/body-slider/paika-revolt-modi-felicitates-odia-freedom-fighters-kin-207631|title=Paika Revolt: Modi Felicitates Odia Freedom Fighters' Kin|last=<!--Staff writer(s)/no by-line.-->|date=16 April 2017|work=[[Odisha TV|OTV]]|location=[[Bhubaneswar]]}}</ref> === ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ === * ವೇದವ್ಯಾಸ್ ಚೌಕ್‌ನಲ್ಲಿ '''ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾರವರ ಪ್ರತಿಮೆ''' <ref name="tp">{{Cite news|url=https://www.dailypioneer.com/2019/state-editions/80-yrs-on--amco-simco-martyrs-yet-to-get-recognition.html|title=80 yrs on, Amco-Simco martyrs yet to get recognition|last=Das|first=Aurabinda|date=27 April 2019|work=[[The Pioneer (India)|The Pioneer]]|location=[[Rourkela]]}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == mmy38jvvt70c8kpk062nugn8jcf09fv 0 144395 1113327 1112893 2022-08-11T02:03:15Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 /* ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox scientist | name = ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್ | image = Prof. Sankar Kumar Pal.jpg | image_size = | caption = | birth_date = 1950 | birth_place = ಕೊಲ್ಕತ್ತಾ, ಭಾರತ | field = ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನ | work_institution = ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ | alma_mater = ರಾಜಾಬಜಾರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜು <br> ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ <br> ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ <br> ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಲಂಡನ್ | doctoral_advisor = | doctoral_students = | known_for = ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್ ವರ್ಕ್ <br> ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ <br> ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ | prizes = ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನವು }} [[Category:Articles with hCards]] '''ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್''' (ಜನನ ೧೯೫೦) ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು [[ಕೊಲ್ಕತ್ತ|ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ]] ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನ ಮಾಜಿ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅವರು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅಸ್ಪಷ್ಟ ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್, ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು [[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ|ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ಯುನಿಟ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ರಿಸರ್ಚ್: ಎ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫೆಸಿಲಿಟಿ ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ, ಎರಡೂ ಐಎಸ್‌ಐ ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ಚಾಪ್ಟರ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="insa">{{Cite web|url=http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|title=Indian Fellow|last=INSA|website=Indian National Science Academy|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|archive-date=12 August 2016|access-date=2013-06-04}}</ref> ಅವರು ೧೯೯೦ ರಲ್ಲಿ ಎಸ್ಎಸ್ ಭಟ್ನಾಗರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಭಾಜನರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯಲ್ಲಿನ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ಭಾರತದ]] [[ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖೆರ್ಜೀ|ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರು]] ೫ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೩ ರಂದು ಅವರಿಗೆ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref name="net">{{Cite web|url=http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities|title=President confers Padma Awards on 54 personalities|last=NetIndian News Network|date=5 April 2013|website=NetIndian|access-date=2013-06-04}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.firstpost.com/fwire/padma-shri-awardee-favours-honours-to-scientists-603179.html|title=Padma Shri awardee favours honours to scientists|last=F wire|date=26 January 2013|website=Firstpost|access-date=2013-06-04}}</ref> == ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿ == ಎಸ್.ಕೆ.ಪಾಲ್ [[ಕಲ್ಕತ್ತ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಅವರು ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ]] ತಮ್ಮ ಬಿಎಸ್ಸಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ (೧೯೬೯), ಬಿಟೆಕ್ (೧೯೭೨) ಮತ್ತು ಎಂಟೆಕ್ (೧೯೭೪) ಗಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ೧೯೭೯ ರಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ರಾಜಾಬಜಾರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜ್ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನಿಂದ [[ರೇಡಿಯೋಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ|ರೇಡಿಯೋ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ]] ಮತ್ತು [[ವಿದ್ಯುಚ್ಛಾಸ್ತ್ರ|ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಲಂಡನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜಿನ ಡಿಪ್ಲೋಮಾ ಜೊತೆಗೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಪಡೆದರು. ೧೯೮೨ ರಲ್ಲಿ. ಅವರು ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಬರ್ಕ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮೇರಿಲ್ಯಾಂಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಕಾಲೇಜ್ ಪಾರ್ಕ್ ೧೯೮೬-೧೯೮೭ ವರೆಗೆ ಫುಲ್‌ಬ್ರೈಟ್ ಫೆಲೋ ಆಗಿ, ನಾಸಾ ಜಾನ್ಸನ್ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ೧೯೯೦-೧೯೯೨ ಮತ್ತು ೧೯೯೪ ರಲ್ಲಿ ಎನ್ಎಎಸ್-ಎನ್ಆರ್ಸಿ ಸೀನಿಯರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ ಆಗಿ, ೧೯೯೭ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದ ಐಇಇಇ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೊಸೈಟಿಯ (ಯುಎಸ್ಎ) ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಶಕರಾಗಿ, ಮತ್ತು ಯುಎಸ್ ನೇವಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಲ್ಯಾಬೊರೇಟರಿ, [[ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿ.ಸಿ.|ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಡಿ ಸಿ] ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ. ಅವರು ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಸಿಎಸ್‌ಐಆರ್ ಹಿರಿಯ [[ಸಂಶೋಧನೆ|ಸಂಶೋಧನಾ]] ಫೆಲೋ ಆಗಿ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ (ಐಎಸ್‌ಐ) ಗೆ ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ [[ವಿಜ್ಞಾನಿ]] ಮತ್ತು ೨೦೦೫ ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದರು. ಅವರು ೭೬ ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಐಎಸ್‌ಐ ನ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಮೊದಲ [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್]] ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಅಂಕಿಅಂಶ ಮತ್ತು [[ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರ|ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರದ]] ಹೊರಗಿನವರು. <ref name="kes">{{Cite web|url=http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|title=Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010|last=KES International|date=23–25 June 2010|website=KES AMSTA|archive-url=https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|archive-date=22 September 2013|access-date=2013-06-04}}</ref> <ref name="spr">{{Cite web|url=https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0|title=Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography|last=Springer|website=springer.com|publisher=Springer Science+Business Media|access-date=2013-06-04}}</ref> ಅವರ [[ಸಂಶೋಧನೆ|ಸಂಶೋಧನಾ]] ಆಸಕ್ತಿಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, [[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ|ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಗಾಗಿ]] ಕೃತಕ ನರ ಜಾಲಗಳು, ಮಾದರಿ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ, ಇಮೇಜ್ ಪ್ರೊಸೆಸಿಂಗ್, [[ದತ್ತಾಂಶ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ|ಡೇಟಾ ಮೈನಿಂಗ್]], ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯುಲರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್, [[ಅನುವಂಶಿಕ ಕ್ರಮಾವಳಿ|ಜೆನೆಟಿಕ್ ಅಲ್ಗಾರಿದಮ್‌ಗಳು]], ರಫ್ ಸೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬಯೋಇನ್‌ಫರ್ಮ್ಯಾಟಿಕ್ಸ್, ವಿಡಿಯೋ ಅನಾಲಿಟಿಕ್ಸ್‌ನಂತಹ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಸೇರಿವೆ. ಆನ್‌ಲೈನ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ಮನಸ್ಸಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ. ಅವರು ನ್ಯೂರೋ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಮತ್ತು ಒರಟಾದ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸೇಶನ್‌ನಂತಹ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆಂಟ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರವರ್ತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರೊ. ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್, ಅಸ್ಪಷ್ಟ ತರ್ಕ, ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾಟರ್ನ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರವರ್ತಕ ಮತ್ತು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ಪಾಲ್ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇದು [[ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ|ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ]] ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಈ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅವರು ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ನಾನೂರೈವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳ ಸಹ ಲೇಖಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ (~೨೫ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಿಯತಕಾಲಿಕಗಳು) ನಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಜರ್ನಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref name="insa">{{Cite web|url=http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|title=Indian Fellow|last=INSA|website=Indian National Science Academy|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|archive-date=12 August 2016|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFINSA">INSA. [https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155 "Indian Fellow"]. ''Indian National Science Academy''. Archived from [http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155 the original] on 12 August 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> ಅವರು ನಲವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ/ ಆಹ್ವಾನಿತ ಭಾಷಣಕಾರರಾಗಿ ಅಥವಾ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂದರ್ಶಕರಾಗಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. [[ಗೂಗಲ್]] ಸ್ಕಾಲರ್ ಪ್ರಕಾರ, ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೨ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಪಾಲ್ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ೩೪,೦೦೦+ ಬಾರಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ == ಎಸ್‌ಕೆ ಪಾಲ್ ಅವರು ೧೯೯೦ ರ ಶಾಂತಿ ಸ್ವರೂಪ್ ಭಟ್ನಾಗರ್ [[ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] (ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಪ್ರಶಸ್ತಿ), ೧೯೯೯ ರ ಜಿಡಿ ಬಿರ್ಲಾ [[ಪ್ರಶಸ್ತಿ]], ೧೯೯೮ ರ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಿಂದ ಓಂ ಭಾಸಿನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಫೆಲೋ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇರಾನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಂದ ೨೦೦೦ ಖ್ವಾರಿಜ್ಮಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೦೦-೨೦೦೧ ಎಫ್‌ಐ‌ಸಿ‌ಸಿ‌ಐ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ನಾಸಾ ಟೆಕ್ ಬ್ರೀಫ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೪ ಐ‌ಇ‌ಇ‌ಇ ಟ್ರಾನ್ಸ್. ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ಸ್ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪೇಪರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೫ ನಾಸಾ ಪೇಟೆಂಟ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೭ ಐ‌ಇ‌ಟಿ‌ಇ-ಆರ್‌ಎಲ್ ವಾಧ್ವಾ ಚಿನ್ನದ [[ಪದಕ]], ೨೦೦೧ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ-ಎಸ್‌ಎಚ್ ಜಹೀರ್ ಪದಕ, ೨೦೦೫-೦೬ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್-ಪಿಸಿ ಮಹಲನೋಬಿಸ್ ಜನ್ಮಶತಮಾನದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಿಂದ ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಭಾರತದ, ೨೦೦೭ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಜೆಸಿ ಬೋಸ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್, ೨೦೦೮ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ವಿಜ್ಞಾನ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೩ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಚೇರ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್, ೨೦೧೫ ಐ‌ಎನ್‌ಎ‌ಇ-ಎಸ್‌ಎನ್ ಮಿತ್ರಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೭ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ-ಜವಾಹರ್ಲ್ ಐಎನ್ಎಸ್ಎ-ಜವಾಹರ್ಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೮ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಪ್ರೊಫೆಸೋರಿಯಲ್ ಚೇರ್, ೨೦೨೦ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಚೇರ್, ಮತ್ತು ೨೦೨೧ ಎ‌ಐ‌ಸಿ‌ಟಿ‌ಇ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಚೇರ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್. ಅವರು ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="net">{{Cite web|url=http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities|title=President confers Padma Awards on 54 personalities|last=NetIndian News Network|date=5 April 2013|website=NetIndian|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFNetIndian_News_Network2013">NetIndian News Network (5 April 2013). [http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities "President confers Padma Awards on 54 personalities"]. ''NetIndian''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> ಅವರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ಸ್, [[ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ಅಕಾಡೆಮಿ]] ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಫಾರ್ ದಿ ಡೆವಲಪಿಂಗ್ ವರ್ಲ್ಡ್ (ಟಿ‌ಡಬ್ಲೂ‌ಎ‌ಎಸ್), ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಫಾರ್ ಪ್ಯಾಟರ್ನ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್, ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್, ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ರಫ್ ಸೆಟ್ ಸೊಸೈಟಿ, ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಆರ್ಟಿಫಿಶಿಯಲ್ [[ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ಕ್ವೋಷೆಂಟ್‌|ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್]] ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್, ಇಂಡಿಯನ್ನ ಚುನಾಯಿತ ಫೆಲೋ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ|ನ್ಯಾಷನಲ್]] ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, [[ಇಂಡಿಯಾ]], ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ . <ref name="kes">{{Cite web|url=http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|title=Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010|last=KES International|date=23–25 June 2010|website=KES AMSTA|archive-url=https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|archive-date=22 September 2013|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFKES_International2010">KES International (23–25 June 2010). [https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php "Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010"]. ''KES AMSTA''. Archived from [http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php the original] on 22 September 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> <ref name="spr">{{Cite web|url=https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0|title=Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography|last=Springer|website=springer.com|publisher=Springer Science+Business Media|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSpringer">Springer. [https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0 "Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography"]. ''springer.com''. Springer Science+Business Media<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [http://www.isical.ac.in/~sankar/ ಅಧಿಕೃತ ಮುಖಪುಟ] * [http://repository.ias.ac.in/view/fellows/Pal=3ASankar_Kumar=3A=3A.html ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಣೆ ಪಟ್ಟಿ] * [https://web.archive.org/web/20160304123412/http://www.yatedo.com/p/Sankar+K+Pal/famous/e9a8f5e5aa50f8af44f0fd3ef31941b1 ಯಟೆಡೊದಲ್ಲಿ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ] * [http://www.scientistindia.com/SSBhat.htm ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯ ನಿಘಂಟು] * [https://scholar.google.co.in/citations?user=V-pTYdUAAAAJ&hl=en Google Scholar ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು] 8p662sityh85euibinl2xr2h8clfxzv 1113328 1113327 2022-08-11T02:04:35Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 /* ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox scientist | name = ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್ | image = Prof. Sankar Kumar Pal.jpg | image_size = | caption = | birth_date = 1950 | birth_place = ಕೊಲ್ಕತ್ತಾ, ಭಾರತ | field = ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನ | work_institution = ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ | alma_mater = ರಾಜಾಬಜಾರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜು <br> ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ <br> ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ <br> ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಲಂಡನ್ | doctoral_advisor = | doctoral_students = | known_for = ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್ ವರ್ಕ್ <br> ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ <br> ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ | prizes = ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನವು }} [[Category:Articles with hCards]] '''ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್''' (ಜನನ ೧೯೫೦) ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು [[ಕೊಲ್ಕತ್ತ|ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ]] ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನ ಮಾಜಿ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅವರು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅಸ್ಪಷ್ಟ ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್, ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು [[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ|ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ಯುನಿಟ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ರಿಸರ್ಚ್: ಎ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫೆಸಿಲಿಟಿ ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ, ಎರಡೂ ಐಎಸ್‌ಐ ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ಚಾಪ್ಟರ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="insa">{{Cite web|url=http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|title=Indian Fellow|last=INSA|website=Indian National Science Academy|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|archive-date=12 August 2016|access-date=2013-06-04}}</ref> ಅವರು ೧೯೯೦ ರಲ್ಲಿ ಎಸ್ಎಸ್ ಭಟ್ನಾಗರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಭಾಜನರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯಲ್ಲಿನ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ಭಾರತದ]] [[ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖೆರ್ಜೀ|ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರು]] ೫ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೩ ರಂದು ಅವರಿಗೆ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref name="net">{{Cite web|url=http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities|title=President confers Padma Awards on 54 personalities|last=NetIndian News Network|date=5 April 2013|website=NetIndian|access-date=2013-06-04}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.firstpost.com/fwire/padma-shri-awardee-favours-honours-to-scientists-603179.html|title=Padma Shri awardee favours honours to scientists|last=F wire|date=26 January 2013|website=Firstpost|access-date=2013-06-04}}</ref> == ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿ == ಎಸ್.ಕೆ.ಪಾಲ್ [[ಕಲ್ಕತ್ತ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಅವರು ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ]] ತಮ್ಮ ಬಿಎಸ್ಸಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ (೧೯೬೯), ಬಿಟೆಕ್ (೧೯೭೨) ಮತ್ತು ಎಂಟೆಕ್ (೧೯೭೪) ಗಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ೧೯೭೯ ರಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ರಾಜಾಬಜಾರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜ್ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನಿಂದ [[ರೇಡಿಯೋಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ|ರೇಡಿಯೋ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ]] ಮತ್ತು [[ವಿದ್ಯುಚ್ಛಾಸ್ತ್ರ|ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಲಂಡನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜಿನ ಡಿಪ್ಲೋಮಾ ಜೊತೆಗೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಪಡೆದರು. ೧೯೮೨ ರಲ್ಲಿ. ಅವರು ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಬರ್ಕ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮೇರಿಲ್ಯಾಂಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಕಾಲೇಜ್ ಪಾರ್ಕ್ ೧೯೮೬-೧೯೮೭ ವರೆಗೆ ಫುಲ್‌ಬ್ರೈಟ್ ಫೆಲೋ ಆಗಿ, ನಾಸಾ ಜಾನ್ಸನ್ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ೧೯೯೦-೧೯೯೨ ಮತ್ತು ೧೯೯೪ ರಲ್ಲಿ ಎನ್ಎಎಸ್-ಎನ್ಆರ್ಸಿ ಸೀನಿಯರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ ಆಗಿ, ೧೯೯೭ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದ ಐಇಇಇ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೊಸೈಟಿಯ (ಯುಎಸ್ಎ) ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಶಕರಾಗಿ, ಮತ್ತು ಯುಎಸ್ ನೇವಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಲ್ಯಾಬೊರೇಟರಿ, [[ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿ.ಸಿ.|ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಡಿ ಸಿ] ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ. ಅವರು ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಸಿಎಸ್‌ಐಆರ್ ಹಿರಿಯ [[ಸಂಶೋಧನೆ|ಸಂಶೋಧನಾ]] ಫೆಲೋ ಆಗಿ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ (ಐಎಸ್‌ಐ) ಗೆ ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ [[ವಿಜ್ಞಾನಿ]] ಮತ್ತು ೨೦೦೫ ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದರು. ಅವರು ೭೬ ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಐಎಸ್‌ಐ ನ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಮೊದಲ [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್]] ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಅಂಕಿಅಂಶ ಮತ್ತು [[ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರ|ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರದ]] ಹೊರಗಿನವರು. <ref name="kes">{{Cite web|url=http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|title=Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010|last=KES International|date=23–25 June 2010|website=KES AMSTA|archive-url=https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|archive-date=22 September 2013|access-date=2013-06-04}}</ref> <ref name="spr">{{Cite web|url=https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0|title=Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography|last=Springer|website=springer.com|publisher=Springer Science+Business Media|access-date=2013-06-04}}</ref> ಅವರ [[ಸಂಶೋಧನೆ|ಸಂಶೋಧನಾ]] ಆಸಕ್ತಿಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, [[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ|ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಗಾಗಿ]] ಕೃತಕ ನರ ಜಾಲಗಳು, ಮಾದರಿ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ, ಇಮೇಜ್ ಪ್ರೊಸೆಸಿಂಗ್, [[ದತ್ತಾಂಶ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ|ಡೇಟಾ ಮೈನಿಂಗ್]], ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯುಲರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್, [[ಅನುವಂಶಿಕ ಕ್ರಮಾವಳಿ|ಜೆನೆಟಿಕ್ ಅಲ್ಗಾರಿದಮ್‌ಗಳು]], ರಫ್ ಸೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬಯೋಇನ್‌ಫರ್ಮ್ಯಾಟಿಕ್ಸ್, ವಿಡಿಯೋ ಅನಾಲಿಟಿಕ್ಸ್‌ನಂತಹ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಸೇರಿವೆ. ಆನ್‌ಲೈನ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ಮನಸ್ಸಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ. ಅವರು ನ್ಯೂರೋ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಮತ್ತು ಒರಟಾದ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸೇಶನ್‌ನಂತಹ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆಂಟ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರವರ್ತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರೊ. ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್, ಅಸ್ಪಷ್ಟ ತರ್ಕ, ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾಟರ್ನ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರವರ್ತಕ ಮತ್ತು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ಪಾಲ್ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇದು [[ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ|ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ]] ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಈ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅವರು ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ನಾನೂರೈವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳ ಸಹ ಲೇಖಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ (~೨೫ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಿಯತಕಾಲಿಕಗಳು) ನಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಜರ್ನಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref name="insa">{{Cite web|url=http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|title=Indian Fellow|last=INSA|website=Indian National Science Academy|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|archive-date=12 August 2016|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFINSA">INSA. [https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155 "Indian Fellow"]. ''Indian National Science Academy''. Archived from [http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155 the original] on 12 August 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> ಅವರು ನಲವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ/ ಆಹ್ವಾನಿತ ಭಾಷಣಕಾರರಾಗಿ ಅಥವಾ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂದರ್ಶಕರಾಗಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. [[ಗೂಗಲ್]] ಸ್ಕಾಲರ್ ಪ್ರಕಾರ, ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೨ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಪಾಲ್ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ೩೪,೦೦೦+ ಬಾರಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ == ಎಸ್‌ಕೆ ಪಾಲ್ ಅವರು ೧೯೯೦ ರ ಶಾಂತಿ ಸ್ವರೂಪ್ ಭಟ್ನಾಗರ್ [[ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] (ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಪ್ರಶಸ್ತಿ), ೧೯೯೯ ರ ಜಿಡಿ ಬಿರ್ಲಾ [[ಪ್ರಶಸ್ತಿ]], ೧೯೯೮ ರ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಿಂದ ಓಂ ಭಾಸಿನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಫೆಲೋ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇರಾನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಂದ ೨೦೦೦ ಖ್ವಾರಿಜ್ಮಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೦೦-೨೦೦೧ ಎಫ್‌ಐ‌ಸಿ‌ಸಿ‌ಐ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ನಾಸಾ ಟೆಕ್ ಬ್ರೀಫ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೪ ಐ‌ಇ‌ಇ‌ಇ ಟ್ರಾನ್ಸ್. ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ಸ್ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪೇಪರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೫ ನಾಸಾ ಪೇಟೆಂಟ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೭ ಐ‌ಇ‌ಟಿ‌ಇ-ಆರ್‌ಎಲ್ ವಾಧ್ವಾ ಚಿನ್ನದ [[ಪದಕ]], ೨೦೦೧ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ-ಎಸ್‌ಎಚ್ ಜಹೀರ್ ಪದಕ, ೨೦೦೫-೦೬ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್-ಪಿಸಿ ಮಹಲನೋಬಿಸ್ ಜನ್ಮಶತಮಾನದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಿಂದ ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಭಾರತದ, ೨೦೦೭ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಜೆಸಿ ಬೋಸ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್, ೨೦೦೮ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ವಿಜ್ಞಾನ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೩ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಚೇರ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್, ೨೦೧೫ ಐ‌ಎನ್‌ಎ‌ಇ - ಎಸ್‌ಎನ್ ಮಿತ್ರಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೭ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ-ಜವಾಹರ್ಲ್ ಐಎನ್ಎಸ್ಎ-ಜವಾಹರ್ಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೮ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಪ್ರೊಫೆಸೋರಿಯಲ್ ಚೇರ್, ೨೦೨೦ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಚೇರ್, ಮತ್ತು ೨೦೨೧ ಎ‌ಐ‌ಸಿ‌ಟಿ‌ಇ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಚೇರ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್. ಅವರು ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="net">{{Cite web|url=http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities|title=President confers Padma Awards on 54 personalities|last=NetIndian News Network|date=5 April 2013|website=NetIndian|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFNetIndian_News_Network2013">NetIndian News Network (5 April 2013). [http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities "President confers Padma Awards on 54 personalities"]. ''NetIndian''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> ಅವರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ಸ್, [[ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ಅಕಾಡೆಮಿ]] ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಫಾರ್ ದಿ ಡೆವಲಪಿಂಗ್ ವರ್ಲ್ಡ್ (ಟಿ‌ಡಬ್ಲೂ‌ಎ‌ಎಸ್), ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಫಾರ್ ಪ್ಯಾಟರ್ನ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್, ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್, ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ರಫ್ ಸೆಟ್ ಸೊಸೈಟಿ, ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಆರ್ಟಿಫಿಶಿಯಲ್ [[ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ಕ್ವೋಷೆಂಟ್‌|ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್]] ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್, ಇಂಡಿಯನ್ನ ಚುನಾಯಿತ ಫೆಲೋ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ|ನ್ಯಾಷನಲ್]] ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, [[ಇಂಡಿಯಾ]], ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ . <ref name="kes">{{Cite web|url=http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|title=Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010|last=KES International|date=23–25 June 2010|website=KES AMSTA|archive-url=https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|archive-date=22 September 2013|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFKES_International2010">KES International (23–25 June 2010). [https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php "Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010"]. ''KES AMSTA''. Archived from [http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php the original] on 22 September 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> <ref name="spr">{{Cite web|url=https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0|title=Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography|last=Springer|website=springer.com|publisher=Springer Science+Business Media|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSpringer">Springer. [https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0 "Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography"]. ''springer.com''. Springer Science+Business Media<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [http://www.isical.ac.in/~sankar/ ಅಧಿಕೃತ ಮುಖಪುಟ] * [http://repository.ias.ac.in/view/fellows/Pal=3ASankar_Kumar=3A=3A.html ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಣೆ ಪಟ್ಟಿ] * [https://web.archive.org/web/20160304123412/http://www.yatedo.com/p/Sankar+K+Pal/famous/e9a8f5e5aa50f8af44f0fd3ef31941b1 ಯಟೆಡೊದಲ್ಲಿ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ] * [http://www.scientistindia.com/SSBhat.htm ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯ ನಿಘಂಟು] * [https://scholar.google.co.in/citations?user=V-pTYdUAAAAJ&hl=en Google Scholar ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು] 4pggxo129gxhm6g8bdkebrh0beqroq6 1113329 1113328 2022-08-11T02:04:59Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 /* ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox scientist | name = ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್ | image = Prof. Sankar Kumar Pal.jpg | image_size = | caption = | birth_date = 1950 | birth_place = ಕೊಲ್ಕತ್ತಾ, ಭಾರತ | field = ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನ | work_institution = ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ | alma_mater = ರಾಜಾಬಜಾರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜು <br> ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ <br> ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ <br> ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಲಂಡನ್ | doctoral_advisor = | doctoral_students = | known_for = ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್ ವರ್ಕ್ <br> ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ <br> ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ | prizes = ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನವು }} [[Category:Articles with hCards]] '''ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್''' (ಜನನ ೧೯೫೦) ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು [[ಕೊಲ್ಕತ್ತ|ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ]] ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನ ಮಾಜಿ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅವರು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅಸ್ಪಷ್ಟ ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್, ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು [[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ|ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ಯುನಿಟ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ರಿಸರ್ಚ್: ಎ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫೆಸಿಲಿಟಿ ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ, ಎರಡೂ ಐಎಸ್‌ಐ ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ಚಾಪ್ಟರ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="insa">{{Cite web|url=http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|title=Indian Fellow|last=INSA|website=Indian National Science Academy|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|archive-date=12 August 2016|access-date=2013-06-04}}</ref> ಅವರು ೧೯೯೦ ರಲ್ಲಿ ಎಸ್ಎಸ್ ಭಟ್ನಾಗರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಭಾಜನರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯಲ್ಲಿನ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ಭಾರತದ]] [[ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖೆರ್ಜೀ|ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರು]] ೫ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೩ ರಂದು ಅವರಿಗೆ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref name="net">{{Cite web|url=http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities|title=President confers Padma Awards on 54 personalities|last=NetIndian News Network|date=5 April 2013|website=NetIndian|access-date=2013-06-04}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.firstpost.com/fwire/padma-shri-awardee-favours-honours-to-scientists-603179.html|title=Padma Shri awardee favours honours to scientists|last=F wire|date=26 January 2013|website=Firstpost|access-date=2013-06-04}}</ref> == ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿ == ಎಸ್.ಕೆ.ಪಾಲ್ [[ಕಲ್ಕತ್ತ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಅವರು ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ]] ತಮ್ಮ ಬಿಎಸ್ಸಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ (೧೯೬೯), ಬಿಟೆಕ್ (೧೯೭೨) ಮತ್ತು ಎಂಟೆಕ್ (೧೯೭೪) ಗಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ೧೯೭೯ ರಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ರಾಜಾಬಜಾರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜ್ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನಿಂದ [[ರೇಡಿಯೋಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ|ರೇಡಿಯೋ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ]] ಮತ್ತು [[ವಿದ್ಯುಚ್ಛಾಸ್ತ್ರ|ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಲಂಡನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜಿನ ಡಿಪ್ಲೋಮಾ ಜೊತೆಗೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಪಡೆದರು. ೧೯೮೨ ರಲ್ಲಿ. ಅವರು ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಬರ್ಕ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮೇರಿಲ್ಯಾಂಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಕಾಲೇಜ್ ಪಾರ್ಕ್ ೧೯೮೬-೧೯೮೭ ವರೆಗೆ ಫುಲ್‌ಬ್ರೈಟ್ ಫೆಲೋ ಆಗಿ, ನಾಸಾ ಜಾನ್ಸನ್ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ೧೯೯೦-೧೯೯೨ ಮತ್ತು ೧೯೯೪ ರಲ್ಲಿ ಎನ್ಎಎಸ್-ಎನ್ಆರ್ಸಿ ಸೀನಿಯರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ ಆಗಿ, ೧೯೯೭ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದ ಐಇಇಇ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೊಸೈಟಿಯ (ಯುಎಸ್ಎ) ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಶಕರಾಗಿ, ಮತ್ತು ಯುಎಸ್ ನೇವಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಲ್ಯಾಬೊರೇಟರಿ, [[ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿ.ಸಿ.|ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಡಿ ಸಿ] ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ. ಅವರು ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಸಿಎಸ್‌ಐಆರ್ ಹಿರಿಯ [[ಸಂಶೋಧನೆ|ಸಂಶೋಧನಾ]] ಫೆಲೋ ಆಗಿ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ (ಐಎಸ್‌ಐ) ಗೆ ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ [[ವಿಜ್ಞಾನಿ]] ಮತ್ತು ೨೦೦೫ ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದರು. ಅವರು ೭೬ ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಐಎಸ್‌ಐ ನ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಮೊದಲ [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್]] ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಅಂಕಿಅಂಶ ಮತ್ತು [[ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರ|ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರದ]] ಹೊರಗಿನವರು. <ref name="kes">{{Cite web|url=http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|title=Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010|last=KES International|date=23–25 June 2010|website=KES AMSTA|archive-url=https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|archive-date=22 September 2013|access-date=2013-06-04}}</ref> <ref name="spr">{{Cite web|url=https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0|title=Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography|last=Springer|website=springer.com|publisher=Springer Science+Business Media|access-date=2013-06-04}}</ref> ಅವರ [[ಸಂಶೋಧನೆ|ಸಂಶೋಧನಾ]] ಆಸಕ್ತಿಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, [[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ|ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಗಾಗಿ]] ಕೃತಕ ನರ ಜಾಲಗಳು, ಮಾದರಿ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ, ಇಮೇಜ್ ಪ್ರೊಸೆಸಿಂಗ್, [[ದತ್ತಾಂಶ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ|ಡೇಟಾ ಮೈನಿಂಗ್]], ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯುಲರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್, [[ಅನುವಂಶಿಕ ಕ್ರಮಾವಳಿ|ಜೆನೆಟಿಕ್ ಅಲ್ಗಾರಿದಮ್‌ಗಳು]], ರಫ್ ಸೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬಯೋಇನ್‌ಫರ್ಮ್ಯಾಟಿಕ್ಸ್, ವಿಡಿಯೋ ಅನಾಲಿಟಿಕ್ಸ್‌ನಂತಹ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಸೇರಿವೆ. ಆನ್‌ಲೈನ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ಮನಸ್ಸಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ. ಅವರು ನ್ಯೂರೋ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಮತ್ತು ಒರಟಾದ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸೇಶನ್‌ನಂತಹ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆಂಟ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರವರ್ತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರೊ. ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್, ಅಸ್ಪಷ್ಟ ತರ್ಕ, ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾಟರ್ನ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರವರ್ತಕ ಮತ್ತು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ಪಾಲ್ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇದು [[ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ|ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ]] ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಈ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅವರು ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ನಾನೂರೈವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳ ಸಹ ಲೇಖಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ (~೨೫ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಿಯತಕಾಲಿಕಗಳು) ನಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಜರ್ನಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref name="insa">{{Cite web|url=http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|title=Indian Fellow|last=INSA|website=Indian National Science Academy|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|archive-date=12 August 2016|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFINSA">INSA. [https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155 "Indian Fellow"]. ''Indian National Science Academy''. Archived from [http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155 the original] on 12 August 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> ಅವರು ನಲವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ/ ಆಹ್ವಾನಿತ ಭಾಷಣಕಾರರಾಗಿ ಅಥವಾ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂದರ್ಶಕರಾಗಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. [[ಗೂಗಲ್]] ಸ್ಕಾಲರ್ ಪ್ರಕಾರ, ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೨ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಪಾಲ್ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ೩೪,೦೦೦+ ಬಾರಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ == ಎಸ್‌ಕೆ ಪಾಲ್ ಅವರು ೧೯೯೦ ರ ಶಾಂತಿ ಸ್ವರೂಪ್ ಭಟ್ನಾಗರ್ [[ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] (ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಪ್ರಶಸ್ತಿ), ೧೯೯೯ ರ ಜಿಡಿ ಬಿರ್ಲಾ [[ಪ್ರಶಸ್ತಿ]], ೧೯೯೮ ರ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಿಂದ ಓಂ ಭಾಸಿನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಫೆಲೋ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇರಾನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಂದ ೨೦೦೦ ಖ್ವಾರಿಜ್ಮಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೦೦-೨೦೦೧ ಎಫ್‌ಐ‌ಸಿ‌ಸಿ‌ಐ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ನಾಸಾ ಟೆಕ್ ಬ್ರೀಫ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೪ ಐ‌ಇ‌ಇ‌ಇ ಟ್ರಾನ್ಸ್. ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ಸ್ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪೇಪರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೫ ನಾಸಾ ಪೇಟೆಂಟ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೭ ಐ‌ಇ‌ಟಿ‌ಇ-ಆರ್‌ಎಲ್ ವಾಧ್ವಾ ಚಿನ್ನದ [[ಪದಕ]], ೨೦೦೧ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ-ಎಸ್‌ಎಚ್ ಜಹೀರ್ ಪದಕ, ೨೦೦೫-೦೬ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್-ಪಿಸಿ ಮಹಲನೋಬಿಸ್ ಜನ್ಮಶತಮಾನದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಿಂದ ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಭಾರತದ, ೨೦೦೭ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಜೆಸಿ ಬೋಸ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್, ೨೦೦೮ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ವಿಜ್ಞಾನ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೩ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಚೇರ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್, ೨೦೧೫ ಐ‌ಎನ್‌ಎ‌ಇ - ಎಸ್‌ಎನ್ ಮಿತ್ರಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೭ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ-ಜವಾಹರ್ಲ್ ಐಎನ್ಎಸ್ಎ-ಜವಾಹರ್ಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೮ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಪ್ರೊಫೆಸೋರಿಯಲ್ ಚೇರ್, ೨೦೨೦ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಚೇರ್, ಮತ್ತು ೨೦೨೧ ಎ‌ಐ‌ಸಿ‌ಟಿ‌ಇ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಚೇರ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್. ಅವರು ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="net">{{Cite web|url=http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities|title=President confers Padma Awards on 54 personalities|last=NetIndian News Network|date=5 April 2013|website=NetIndian|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFNetIndian_News_Network2013">NetIndian News Network (5 April 2013). [http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities "President confers Padma Awards on 54 personalities"]. ''NetIndian''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> ಅವರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ಸ್, [[ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ಅಕಾಡೆಮಿ]] ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಫಾರ್ ದಿ ಡೆವಲಪಿಂಗ್ ವರ್ಲ್ಡ್ (ಟಿ‌ಡಬ್ಲೂ‌ಎ‌ಎಸ್), ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಫಾರ್ ಪ್ಯಾಟರ್ನ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್, ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್, ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ರಫ್ ಸೆಟ್ ಸೊಸೈಟಿ, ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಆರ್ಟಿಫಿಶಿಯಲ್ [[ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ಕ್ವೋಷೆಂಟ್‌|ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್]] ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್, ಇಂಡಿಯನ್‍ನ ಚುನಾಯಿತ ಫೆಲೋ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ|ನ್ಯಾಷನಲ್]] ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, [[ಇಂಡಿಯಾ]], ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ . <ref name="kes">{{Cite web|url=http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|title=Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010|last=KES International|date=23–25 June 2010|website=KES AMSTA|archive-url=https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|archive-date=22 September 2013|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFKES_International2010">KES International (23–25 June 2010). [https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php "Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010"]. ''KES AMSTA''. Archived from [http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php the original] on 22 September 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> <ref name="spr">{{Cite web|url=https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0|title=Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography|last=Springer|website=springer.com|publisher=Springer Science+Business Media|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSpringer">Springer. [https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0 "Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography"]. ''springer.com''. Springer Science+Business Media<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [http://www.isical.ac.in/~sankar/ ಅಧಿಕೃತ ಮುಖಪುಟ] * [http://repository.ias.ac.in/view/fellows/Pal=3ASankar_Kumar=3A=3A.html ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಣೆ ಪಟ್ಟಿ] * [https://web.archive.org/web/20160304123412/http://www.yatedo.com/p/Sankar+K+Pal/famous/e9a8f5e5aa50f8af44f0fd3ef31941b1 ಯಟೆಡೊದಲ್ಲಿ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ] * [http://www.scientistindia.com/SSBhat.htm ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯ ನಿಘಂಟು] * [https://scholar.google.co.in/citations?user=V-pTYdUAAAAJ&hl=en Google Scholar ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು] lv7phj8tr3cfoohgv6paxj09bg0wh9n 1113330 1113329 2022-08-11T02:06:27Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 /* ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox scientist | name = ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್ | image = Prof. Sankar Kumar Pal.jpg | image_size = | caption = | birth_date = 1950 | birth_place = ಕೊಲ್ಕತ್ತಾ, ಭಾರತ | field = ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನ | work_institution = ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ | alma_mater = ರಾಜಾಬಜಾರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜು <br> ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ <br> ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ <br> ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಲಂಡನ್ | doctoral_advisor = | doctoral_students = | known_for = ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್ ವರ್ಕ್ <br> ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ <br> ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ | prizes = ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನವು }} [[Category:Articles with hCards]] '''ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್''' (ಜನನ ೧೯೫೦) ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು [[ಕೊಲ್ಕತ್ತ|ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ]] ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನ ಮಾಜಿ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅವರು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅಸ್ಪಷ್ಟ ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್, ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು [[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ|ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ಯುನಿಟ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ರಿಸರ್ಚ್: ಎ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫೆಸಿಲಿಟಿ ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ, ಎರಡೂ ಐಎಸ್‌ಐ ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ಚಾಪ್ಟರ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="insa">{{Cite web|url=http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|title=Indian Fellow|last=INSA|website=Indian National Science Academy|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|archive-date=12 August 2016|access-date=2013-06-04}}</ref> ಅವರು ೧೯೯೦ ರಲ್ಲಿ ಎಸ್ಎಸ್ ಭಟ್ನಾಗರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಭಾಜನರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯಲ್ಲಿನ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ಭಾರತದ]] [[ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖೆರ್ಜೀ|ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರು]] ೫ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೩ ರಂದು ಅವರಿಗೆ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref name="net">{{Cite web|url=http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities|title=President confers Padma Awards on 54 personalities|last=NetIndian News Network|date=5 April 2013|website=NetIndian|access-date=2013-06-04}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.firstpost.com/fwire/padma-shri-awardee-favours-honours-to-scientists-603179.html|title=Padma Shri awardee favours honours to scientists|last=F wire|date=26 January 2013|website=Firstpost|access-date=2013-06-04}}</ref> == ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿ == ಎಸ್.ಕೆ.ಪಾಲ್ [[ಕಲ್ಕತ್ತ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಅವರು ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ]] ತಮ್ಮ ಬಿಎಸ್ಸಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ (೧೯೬೯), ಬಿಟೆಕ್ (೧೯೭೨) ಮತ್ತು ಎಂಟೆಕ್ (೧೯೭೪) ಗಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ೧೯೭೯ ರಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ರಾಜಾಬಜಾರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜ್ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನಿಂದ [[ರೇಡಿಯೋಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ|ರೇಡಿಯೋ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ]] ಮತ್ತು [[ವಿದ್ಯುಚ್ಛಾಸ್ತ್ರ|ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಲಂಡನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜಿನ ಡಿಪ್ಲೋಮಾ ಜೊತೆಗೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಪಡೆದರು. ೧೯೮೨ ರಲ್ಲಿ. ಅವರು ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಬರ್ಕ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮೇರಿಲ್ಯಾಂಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಕಾಲೇಜ್ ಪಾರ್ಕ್ ೧೯೮೬-೧೯೮೭ ವರೆಗೆ ಫುಲ್‌ಬ್ರೈಟ್ ಫೆಲೋ ಆಗಿ, ನಾಸಾ ಜಾನ್ಸನ್ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ೧೯೯೦-೧೯೯೨ ಮತ್ತು ೧೯೯೪ ರಲ್ಲಿ ಎನ್ಎಎಸ್-ಎನ್ಆರ್ಸಿ ಸೀನಿಯರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ ಆಗಿ, ೧೯೯೭ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದ ಐಇಇಇ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೊಸೈಟಿಯ (ಯುಎಸ್ಎ) ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಶಕರಾಗಿ, ಮತ್ತು ಯುಎಸ್ ನೇವಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಲ್ಯಾಬೊರೇಟರಿ, [[ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿ.ಸಿ.|ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಡಿ ಸಿ] ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ. ಅವರು ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಸಿಎಸ್‌ಐಆರ್ ಹಿರಿಯ [[ಸಂಶೋಧನೆ|ಸಂಶೋಧನಾ]] ಫೆಲೋ ಆಗಿ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ (ಐಎಸ್‌ಐ) ಗೆ ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ [[ವಿಜ್ಞಾನಿ]] ಮತ್ತು ೨೦೦೫ ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದರು. ಅವರು ೭೬ ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಐಎಸ್‌ಐ ನ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಮೊದಲ [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್]] ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಅಂಕಿಅಂಶ ಮತ್ತು [[ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರ|ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರದ]] ಹೊರಗಿನವರು. <ref name="kes">{{Cite web|url=http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|title=Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010|last=KES International|date=23–25 June 2010|website=KES AMSTA|archive-url=https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|archive-date=22 September 2013|access-date=2013-06-04}}</ref> <ref name="spr">{{Cite web|url=https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0|title=Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography|last=Springer|website=springer.com|publisher=Springer Science+Business Media|access-date=2013-06-04}}</ref> ಅವರ [[ಸಂಶೋಧನೆ|ಸಂಶೋಧನಾ]] ಆಸಕ್ತಿಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, [[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ|ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಗಾಗಿ]] ಕೃತಕ ನರ ಜಾಲಗಳು, ಮಾದರಿ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ, ಇಮೇಜ್ ಪ್ರೊಸೆಸಿಂಗ್, [[ದತ್ತಾಂಶ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ|ಡೇಟಾ ಮೈನಿಂಗ್]], ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯುಲರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್, [[ಅನುವಂಶಿಕ ಕ್ರಮಾವಳಿ|ಜೆನೆಟಿಕ್ ಅಲ್ಗಾರಿದಮ್‌ಗಳು]], ರಫ್ ಸೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬಯೋಇನ್‌ಫರ್ಮ್ಯಾಟಿಕ್ಸ್, ವಿಡಿಯೋ ಅನಾಲಿಟಿಕ್ಸ್‌ನಂತಹ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಸೇರಿವೆ. ಆನ್‌ಲೈನ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ಮನಸ್ಸಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ. ಅವರು ನ್ಯೂರೋ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಮತ್ತು ಒರಟಾದ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸೇಶನ್‌ನಂತಹ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆಂಟ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರವರ್ತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರೊ. ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್, ಅಸ್ಪಷ್ಟ ತರ್ಕ, ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾಟರ್ನ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರವರ್ತಕ ಮತ್ತು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ಪಾಲ್ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇದು [[ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ|ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ]] ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಈ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅವರು ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ನಾನೂರೈವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳ ಸಹ ಲೇಖಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ (~೨೫ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಿಯತಕಾಲಿಕಗಳು) ನಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಜರ್ನಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref name="insa">{{Cite web|url=http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|title=Indian Fellow|last=INSA|website=Indian National Science Academy|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|archive-date=12 August 2016|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFINSA">INSA. [https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155 "Indian Fellow"]. ''Indian National Science Academy''. Archived from [http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155 the original] on 12 August 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> ಅವರು ನಲವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ/ ಆಹ್ವಾನಿತ ಭಾಷಣಕಾರರಾಗಿ ಅಥವಾ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂದರ್ಶಕರಾಗಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. [[ಗೂಗಲ್]] ಸ್ಕಾಲರ್ ಪ್ರಕಾರ, ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೨ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಪಾಲ್ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ೩೪,೦೦೦+ ಬಾರಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ == ಎಸ್‌ಕೆ ಪಾಲ್ ಅವರು ೧೯೯೦ ರ ಶಾಂತಿ ಸ್ವರೂಪ್ ಭಟ್ನಾಗರ್ [[ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] (ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಪ್ರಶಸ್ತಿ), ೧೯೯೯ ರ ಜಿಡಿ ಬಿರ್ಲಾ [[ಪ್ರಶಸ್ತಿ]], ೧೯೯೮ ರ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಿಂದ ಓಂ ಭಾಸಿನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಫೆಲೋ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇರಾನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಂದ ೨೦೦೦ ಖ್ವಾರಿಜ್ಮಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೦೦-೨೦೦೧ ಎಫ್‌ಐ‌ಸಿ‌ಸಿ‌ಐ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ನಾಸಾ ಟೆಕ್ ಬ್ರೀಫ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೪ ಐ‌ಇ‌ಇ‌ಇ ಟ್ರಾನ್ಸ್. ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ಸ್ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪೇಪರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೫ ನಾಸಾ ಪೇಟೆಂಟ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೭ ಐ‌ಇ‌ಟಿ‌ಇ-ಆರ್‌ಎಲ್ ವಾಧ್ವಾ ಚಿನ್ನದ [[ಪದಕ]], ೨೦೦೧ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ-ಎಸ್‌ಎಚ್ ಜಹೀರ್ ಪದಕ, ೨೦೦೫-೦೬ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್-ಪಿಸಿ ಮಹಲನೋಬಿಸ್ ಜನ್ಮಶತಮಾನದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಿಂದ ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಭಾರತದ, ೨೦೦೭ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಜೆಸಿ ಬೋಸ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್, ೨೦೦೮ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ವಿಜ್ಞಾನ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೩ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಚೇರ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್, ೨೦೧೫ ಐ‌ಎನ್‌ಎ‌ಇ - ಎಸ್‌ಎನ್ ಮಿತ್ರಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೭ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ-ಜವಾಹರ್ಲ್ ಐಎನ್ಎಸ್ಎ-ಜವಾಹರ್ಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೮ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಪ್ರೊಫೆಸೋರಿಯಲ್ ಚೇರ್, ೨೦೨೦ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಚೇರ್, ಮತ್ತು ೨೦೨೧ ಎ‌ಐ‌ಸಿ‌ಟಿ‌ಇ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಚೇರ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಇತ್ಯಾದಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="net">{{Cite web|url=http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities|title=President confers Padma Awards on 54 personalities|last=NetIndian News Network|date=5 April 2013|website=NetIndian|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFNetIndian_News_Network2013">NetIndian News Network (5 April 2013). [http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities "President confers Padma Awards on 54 personalities"]. ''NetIndian''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> ಅವರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ಸ್, [[ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ಅಕಾಡೆಮಿ]] ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಫಾರ್ ದಿ ಡೆವಲಪಿಂಗ್ ವರ್ಲ್ಡ್ (ಟಿ‌ಡಬ್ಲೂ‌ಎ‌ಎಸ್), ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಫಾರ್ ಪ್ಯಾಟರ್ನ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್, ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್, ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ರಫ್ ಸೆಟ್ ಸೊಸೈಟಿ, ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಆರ್ಟಿಫಿಶಿಯಲ್ [[ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ಕ್ವೋಷೆಂಟ್‌|ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್]] ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್, ಇಂಡಿಯನ್‍ನ ಚುನಾಯಿತ ಫೆಲೋ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ|ನ್ಯಾಷನಲ್]] ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, [[ಇಂಡಿಯಾ]], ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ . <ref name="kes">{{Cite web|url=http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|title=Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010|last=KES International|date=23–25 June 2010|website=KES AMSTA|archive-url=https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|archive-date=22 September 2013|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFKES_International2010">KES International (23–25 June 2010). [https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php "Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010"]. ''KES AMSTA''. Archived from [http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php the original] on 22 September 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> <ref name="spr">{{Cite web|url=https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0|title=Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography|last=Springer|website=springer.com|publisher=Springer Science+Business Media|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSpringer">Springer. [https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0 "Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography"]. ''springer.com''. Springer Science+Business Media<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [http://www.isical.ac.in/~sankar/ ಅಧಿಕೃತ ಮುಖಪುಟ] * [http://repository.ias.ac.in/view/fellows/Pal=3ASankar_Kumar=3A=3A.html ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಣೆ ಪಟ್ಟಿ] * [https://web.archive.org/web/20160304123412/http://www.yatedo.com/p/Sankar+K+Pal/famous/e9a8f5e5aa50f8af44f0fd3ef31941b1 ಯಟೆಡೊದಲ್ಲಿ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ] * [http://www.scientistindia.com/SSBhat.htm ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯ ನಿಘಂಟು] * [https://scholar.google.co.in/citations?user=V-pTYdUAAAAJ&hl=en Google Scholar ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು] lzm6lonkaogxb7teb1pbwodf4y9ysrv 1113331 1113330 2022-08-11T02:07:25Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ [[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123/ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್]] ಪುಟವನ್ನು [[ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki {{Infobox scientist | name = ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್ | image = Prof. Sankar Kumar Pal.jpg | image_size = | caption = | birth_date = 1950 | birth_place = ಕೊಲ್ಕತ್ತಾ, ಭಾರತ | field = ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನ | work_institution = ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ | alma_mater = ರಾಜಾಬಜಾರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜು <br> ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ <br> ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ <br> ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಲಂಡನ್ | doctoral_advisor = | doctoral_students = | known_for = ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್ ವರ್ಕ್ <br> ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ <br> ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ | prizes = ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನವು }} [[Category:Articles with hCards]] '''ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್''' (ಜನನ ೧೯೫೦) ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು [[ಕೊಲ್ಕತ್ತ|ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ]] ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನ ಮಾಜಿ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅವರು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅಸ್ಪಷ್ಟ ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್, ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು [[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ|ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ಯುನಿಟ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ರಿಸರ್ಚ್: ಎ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫೆಸಿಲಿಟಿ ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ, ಎರಡೂ ಐಎಸ್‌ಐ ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ಚಾಪ್ಟರ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="insa">{{Cite web|url=http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|title=Indian Fellow|last=INSA|website=Indian National Science Academy|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|archive-date=12 August 2016|access-date=2013-06-04}}</ref> ಅವರು ೧೯೯೦ ರಲ್ಲಿ ಎಸ್ಎಸ್ ಭಟ್ನಾಗರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಭಾಜನರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯಲ್ಲಿನ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ಭಾರತದ]] [[ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖೆರ್ಜೀ|ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರು]] ೫ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೩ ರಂದು ಅವರಿಗೆ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ|ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು]] ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref name="net">{{Cite web|url=http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities|title=President confers Padma Awards on 54 personalities|last=NetIndian News Network|date=5 April 2013|website=NetIndian|access-date=2013-06-04}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.firstpost.com/fwire/padma-shri-awardee-favours-honours-to-scientists-603179.html|title=Padma Shri awardee favours honours to scientists|last=F wire|date=26 January 2013|website=Firstpost|access-date=2013-06-04}}</ref> == ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿ == ಎಸ್.ಕೆ.ಪಾಲ್ [[ಕಲ್ಕತ್ತ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಅವರು ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ]] ತಮ್ಮ ಬಿಎಸ್ಸಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ (೧೯೬೯), ಬಿಟೆಕ್ (೧೯೭೨) ಮತ್ತು ಎಂಟೆಕ್ (೧೯೭೪) ಗಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ೧೯೭೯ ರಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ರಾಜಾಬಜಾರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಕಾಲೇಜ್ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನಿಂದ [[ರೇಡಿಯೋಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ|ರೇಡಿಯೋ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ]] ಮತ್ತು [[ವಿದ್ಯುಚ್ಛಾಸ್ತ್ರ|ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಲಂಡನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಕಾಲೇಜಿನ ಡಿಪ್ಲೋಮಾ ಜೊತೆಗೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಪಡೆದರು. ೧೯೮೨ ರಲ್ಲಿ. ಅವರು ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಬರ್ಕ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮೇರಿಲ್ಯಾಂಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಕಾಲೇಜ್ ಪಾರ್ಕ್ ೧೯೮೬-೧೯೮೭ ವರೆಗೆ ಫುಲ್‌ಬ್ರೈಟ್ ಫೆಲೋ ಆಗಿ, ನಾಸಾ ಜಾನ್ಸನ್ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ೧೯೯೦-೧೯೯೨ ಮತ್ತು ೧೯೯೪ ರಲ್ಲಿ ಎನ್ಎಎಸ್-ಎನ್ಆರ್ಸಿ ಸೀನಿಯರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ ಆಗಿ, ೧೯೯೭ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದ ಐಇಇಇ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೊಸೈಟಿಯ (ಯುಎಸ್ಎ) ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಶಕರಾಗಿ, ಮತ್ತು ಯುಎಸ್ ನೇವಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಲ್ಯಾಬೊರೇಟರಿ, [[ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿ.ಸಿ.|ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಡಿ ಸಿ] ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ. ಅವರು ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಸಿಎಸ್‌ಐಆರ್ ಹಿರಿಯ [[ಸಂಶೋಧನೆ|ಸಂಶೋಧನಾ]] ಫೆಲೋ ಆಗಿ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ (ಐಎಸ್‌ಐ) ಗೆ ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ [[ವಿಜ್ಞಾನಿ]] ಮತ್ತು ೨೦೦೫ ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದರು. ಅವರು ೭೬ ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಐಎಸ್‌ಐ ನ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಮೊದಲ [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್]] ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಅಂಕಿಅಂಶ ಮತ್ತು [[ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರ|ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರದ]] ಹೊರಗಿನವರು. <ref name="kes">{{Cite web|url=http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|title=Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010|last=KES International|date=23–25 June 2010|website=KES AMSTA|archive-url=https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|archive-date=22 September 2013|access-date=2013-06-04}}</ref> <ref name="spr">{{Cite web|url=https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0|title=Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography|last=Springer|website=springer.com|publisher=Springer Science+Business Media|access-date=2013-06-04}}</ref> ಅವರ [[ಸಂಶೋಧನೆ|ಸಂಶೋಧನಾ]] ಆಸಕ್ತಿಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, [[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ|ಯಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಗಾಗಿ]] ಕೃತಕ ನರ ಜಾಲಗಳು, ಮಾದರಿ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ, ಇಮೇಜ್ ಪ್ರೊಸೆಸಿಂಗ್, [[ದತ್ತಾಂಶ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ|ಡೇಟಾ ಮೈನಿಂಗ್]], ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯುಲರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್, [[ಅನುವಂಶಿಕ ಕ್ರಮಾವಳಿ|ಜೆನೆಟಿಕ್ ಅಲ್ಗಾರಿದಮ್‌ಗಳು]], ರಫ್ ಸೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬಯೋಇನ್‌ಫರ್ಮ್ಯಾಟಿಕ್ಸ್, ವಿಡಿಯೋ ಅನಾಲಿಟಿಕ್ಸ್‌ನಂತಹ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಸೇರಿವೆ. ಆನ್‌ಲೈನ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ಮನಸ್ಸಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ. ಅವರು ನ್ಯೂರೋ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಮತ್ತು ಒರಟಾದ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸೇಶನ್‌ನಂತಹ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆಂಟ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರವರ್ತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರೊ. ಮೆಷಿನ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್, ಅಸ್ಪಷ್ಟ ತರ್ಕ, ಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾಟರ್ನ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರವರ್ತಕ ಮತ್ತು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ಪಾಲ್ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇದು [[ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ|ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ]] ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಈ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅವರು ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ನಾನೂರೈವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳ ಸಹ ಲೇಖಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೈನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ (~೨೫ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಿಯತಕಾಲಿಕಗಳು) ನಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಜರ್ನಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref name="insa">{{Cite web|url=http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|title=Indian Fellow|last=INSA|website=Indian National Science Academy|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155|archive-date=12 August 2016|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFINSA">INSA. [https://web.archive.org/web/20160812231045/http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155 "Indian Fellow"]. ''Indian National Science Academy''. Archived from [http://insaindia.org.in/detail.php?id=N94-1155 the original] on 12 August 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> ಅವರು ನಲವತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ/ ಆಹ್ವಾನಿತ ಭಾಷಣಕಾರರಾಗಿ ಅಥವಾ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂದರ್ಶಕರಾಗಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. [[ಗೂಗಲ್]] ಸ್ಕಾಲರ್ ಪ್ರಕಾರ, ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೨೨ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಪಾಲ್ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ೩೪,೦೦೦+ ಬಾರಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ == ಎಸ್‌ಕೆ ಪಾಲ್ ಅವರು ೧೯೯೦ ರ ಶಾಂತಿ ಸ್ವರೂಪ್ ಭಟ್ನಾಗರ್ [[ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] (ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಪ್ರಶಸ್ತಿ), ೧೯೯೯ ರ ಜಿಡಿ ಬಿರ್ಲಾ [[ಪ್ರಶಸ್ತಿ]], ೧೯೯೮ ರ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಿಂದ ಓಂ ಭಾಸಿನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಫೆಲೋ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇರಾನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಂದ ೨೦೦೦ ಖ್ವಾರಿಜ್ಮಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೦೦-೨೦೦೧ ಎಫ್‌ಐ‌ಸಿ‌ಸಿ‌ಐ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೧೯೯೩ ನಾಸಾ ಟೆಕ್ ಬ್ರೀಫ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೪ ಐ‌ಇ‌ಇ‌ಇ ಟ್ರಾನ್ಸ್. ನ್ಯೂರಲ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ಸ್ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪೇಪರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೫ ನಾಸಾ ಪೇಟೆಂಟ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (ಯುಎಸ್‌ಎ), ೧೯೯೭ ಐ‌ಇ‌ಟಿ‌ಇ-ಆರ್‌ಎಲ್ ವಾಧ್ವಾ ಚಿನ್ನದ [[ಪದಕ]], ೨೦೦೧ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ-ಎಸ್‌ಎಚ್ ಜಹೀರ್ ಪದಕ, ೨೦೦೫-೦೬ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್-ಪಿಸಿ ಮಹಲನೋಬಿಸ್ ಜನ್ಮಶತಮಾನದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಿಂದ ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಭಾರತದ, ೨೦೦೭ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಜೆಸಿ ಬೋಸ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್, ೨೦೦೮ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ವಿಜ್ಞಾನ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೩ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಚೇರ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್, ೨೦೧೫ ಐ‌ಎನ್‌ಎ‌ಇ - ಎಸ್‌ಎನ್ ಮಿತ್ರಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೭ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ-ಜವಾಹರ್ಲ್ ಐಎನ್ಎಸ್ಎ-ಜವಾಹರ್ಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ೨೦೧೮ ಐ‌ಎನ್‌ಎಸ್‌ಎ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಪ್ರೊಫೆಸೋರಿಯಲ್ ಚೇರ್, ೨೦೨೦ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಚೇರ್, ಮತ್ತು ೨೦೨೧ ಎ‌ಐ‌ಸಿ‌ಟಿ‌ಇ ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಚೇರ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಇತ್ಯಾದಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="net">{{Cite web|url=http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities|title=President confers Padma Awards on 54 personalities|last=NetIndian News Network|date=5 April 2013|website=NetIndian|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFNetIndian_News_Network2013">NetIndian News Network (5 April 2013). [http://netindian.in/news/2013/04/05/00023753/president-confers-padma-awards-54-personalities "President confers Padma Awards on 54 personalities"]. ''NetIndian''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> ಅವರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ಸ್, [[ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ಅಕಾಡೆಮಿ]] ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಫಾರ್ ದಿ ಡೆವಲಪಿಂಗ್ ವರ್ಲ್ಡ್ (ಟಿ‌ಡಬ್ಲೂ‌ಎ‌ಎಸ್), ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಫಾರ್ ಪ್ಯಾಟರ್ನ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್, ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್, ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ರಫ್ ಸೆಟ್ ಸೊಸೈಟಿ, ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಆರ್ಟಿಫಿಶಿಯಲ್ [[ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ಕ್ವೋಷೆಂಟ್‌|ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್]] ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್, ಇಂಡಿಯನ್‍ನ ಚುನಾಯಿತ ಫೆಲೋ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ|ನ್ಯಾಷನಲ್]] ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, [[ಇಂಡಿಯಾ]], ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ . <ref name="kes">{{Cite web|url=http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|title=Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010|last=KES International|date=23–25 June 2010|website=KES AMSTA|archive-url=https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php|archive-date=22 September 2013|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFKES_International2010">KES International (23–25 June 2010). [https://web.archive.org/web/20130922110806/http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php "Keynote Speakers at KES-AMSTA 2010"]. ''KES AMSTA''. Archived from [http://amsta-10.kesinternational.org/keynotes.php the original] on 22 September 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> <ref name="spr">{{Cite web|url=https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0|title=Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography|last=Springer|website=springer.com|publisher=Springer Science+Business Media|access-date=2013-06-04}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSpringer">Springer. [https://www.springer.com/authors?SGWID=0-111-19-153707-0 "Professor, Pal, Sankar Kumar: SHort Biography"]. ''springer.com''. Springer Science+Business Media<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 June</span> 2013</span>.</cite></ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [http://www.isical.ac.in/~sankar/ ಅಧಿಕೃತ ಮುಖಪುಟ] * [http://repository.ias.ac.in/view/fellows/Pal=3ASankar_Kumar=3A=3A.html ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಣೆ ಪಟ್ಟಿ] * [https://web.archive.org/web/20160304123412/http://www.yatedo.com/p/Sankar+K+Pal/famous/e9a8f5e5aa50f8af44f0fd3ef31941b1 ಯಟೆಡೊದಲ್ಲಿ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ] * [http://www.scientistindia.com/SSBhat.htm ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯ ನಿಘಂಟು] * [https://scholar.google.co.in/citations?user=V-pTYdUAAAAJ&hl=en Google Scholar ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು] lzm6lonkaogxb7teb1pbwodf4y9ysrv 0 144442 1113294 2022-08-10T13:33:12Z Kartikdn 1134 "[[:en:Special:Redirect/revision/1059063248|Dhamapur Dam]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki {{Infobox dam|name=ಧಮಾಪುರ್ ಸರೋವರ|name_official=ಧಮಾಪುರ್ ಸರೋವರ|image_caption=|location_map_caption=|coordinates={{coord|16.0340796|73.5932042|type:landmark|display=inline,title}}|location=ಮಾಲ್ವನ್, ಸಿಂಧುದುರ್ಗ್, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ|construction_began=1530|opening=1600<ref>{{cite web | url=http://india-wris.nrsc.gov.in/wrpinfo/index.php?title=Dhamapur_D03651 | archive-url=https://archive.today/20130413002616/http://india-wris.nrsc.gov.in/wrpinfo/index.php?title=Dhamapur_D03651 | url-status=dead | archive-date=13 April 2013 | title=Dhamapur D03651 | accessdate=4 March 2013 }}</ref>|cost=|owner=ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರ, ಭಾರತ|dam_type=ಮಣ್ಣಿನ ಅಣೆಕಟ್ಟು|dam_crosses=ಸ್ಥಳೀಯ ನದಿ|dam_length={{convert|271|m|abbr=on}}|dam_width_crest=|dam_width_base=|dam_volume={{convert|2687|km3|abbr=on}}|spillway_type=|spillway_capacity=|res_name=|res_capacity_total={{convert|2441|km3|abbr=on}}|res_catchment=|res_surface={{convert|1150|km2|abbr=on}}|res_max_depth=|plant_operator=|plant_commission=|plant_decommission=|plant_turbines=|plant_capacity=|plant_annual_gen=|website=|extra=|image=|dam_height={{convert|11|m|abbr=on}}|location_map=ಭಾರತ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ|location_map_size=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] <templatestyles src="Module:Infobox/styles.css"></templatestyles> '''ಧಮಾಪುರ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು''' ಭಾರತದ [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]] ರಾಜ್ಯದ ಸಿಂಧುದುರ್ಗ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದನ್ನು 1530 ರಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ಮತ್ತು ವಿಜಯನಗರ ರಾಜವಂಶದ ಮಾಂಡಲೀಕನಾಗಿದ್ದ ನಾಗೇಶ್ ದೇಸಾಯಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಇದು ಮಣ್ಣಿನ ಅಣೆಕಟ್ಟು. ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಹಿಂದೆ ಇರುವ ಸರೋವರವು ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಸರೋವರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು.<ref>https://timesofindia.indiatimes.com/city/mumbai/dhamapur-lake-in-maharashtras-sindhudurg-district-to-receive-whis-award/articleshow/79508108.cms</ref> ಈ ಸರೋವರವು ವರ್ಷಪೂರ್ತಿ ನೀರನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವರ್ಷವಿಡೀ ತುಂಬಿರುತ್ತದೆ. == ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆ == ಒಂದು ಕಣಿವೆಯನ್ನು ಮಣ್ಣಿನ ದಂಡೆಯಿಂದ ಒಡ್ಡು ಕಟ್ಟುವ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಣೆಕಟ್ಟು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಸೋರುತ್ತದಾದರೂ, ಇದು ವರ್ಷಪೂರ್ತಿ ನೀರನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೂಳು ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುವ ಯಾವುದೇ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಸುಮಾರು 500 ಎಕರೆಗಳಿಗೆ ನೀರುಣಿಸುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ನಲವತ್ತು ತೋಟ ಮತ್ತು ಉಳಿದ ಭತ್ತದ ಭೂಮಿ. == ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ == ಧಮಾಪುರ್ ಸರೋವರವು ಪ್ಲವಕಗಳ ಸಮೃದ್ಧ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪ್ರಾಣಿಪ್ಲವಕ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಪ್ಲವಕ ಎರಡೂ ಇವೆ. ಇವು ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಪ್ರಾಣಿಪ್ಲವಕಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಧಮಾಪುರ್ ಸರೋವರದಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಪ್ಲವಕಗಳು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿವೆ. == ಉದ್ದೇಶ == * ನೀರಾವರಿ * ಕುಡಿಯುವುದು * ಮೀನುಗಾರಿಕೆ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} [[ವರ್ಗ:ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]] 0ndle4an76knub6kwpfyy2yvsx32jah 0 144443 1113295 2022-08-10T13:46:00Z Kartikdn 1134 "[[:en:Special:Redirect/revision/1025718110|Tarkarli]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Tarkarli_Photo_by_Sandeep_Wairkar_1231313.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Tarkarli_Photo_by_Sandeep_Wairkar_1231313.jpg/220px-Tarkarli_Photo_by_Sandeep_Wairkar_1231313.jpg|thumb| ತಾರ್ಕರ್ಲಿಯ ಹಿನ್ನೀರು]] '''ತಾರ್ಕರ್ಲಿ''' [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]] ರಾಜ್ಯದ ಸಿಂಧುದುರ್ಗ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮಾಲ್ವಣ್ ತಾಲೂಕಿನ ಒಂದು ಗ್ರಾಮವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.konkan.me/popular-beach-konkan-tarkarli-beach/|title=Tarkali|access-date=2018-08-02}}</ref> ಇದು ದಕ್ಷಿಣ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಕಡಲತೀರದ ತಾಣವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ದೂರಸ್ಥ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ತಾರ್ಕರ್ಲಿ ಬೀಚನ್ನು [[ಕೊಂಕಣ]] ಪ್ರದೇಶದ ರಾಣಿ ಬೀಚ್ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ಮಾಸಿಕ, ಸಾವಿರಾರು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಹೊಸ ಚೈತನ್ಯ ಪಡೆಯಲು ಮತ್ತು ಜಲಕ್ರೀಡೆ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಆನಂದಿಸಲು ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ತಾರ್ಕರ್ಲಿಯಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಜಲಕ್ರೀಡಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮಾನದಂಡಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಸುರಕ್ಷತಾ ಸಾಧನಗಳೊಂದಿಗೆ ವೃತ್ತಿಪರ ಬೋಧಕ (ಡೈವ್ ಮಾಸ್ಟರ್) ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. [[ಚಿತ್ರ:Tarkarli_Photo_by_Sandeep_Wairkar123.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Tarkarli_Photo_by_Sandeep_Wairkar123.jpg/220px-Tarkarli_Photo_by_Sandeep_Wairkar123.jpg|thumb| ತಾರ್ಕರ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಮೀನುಬಲೆಗಳು]] ತಾರ್ಕರ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರು ತಮ್ಮ ಮನೆಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸಿ ಹಾಸಿಗೆ ಮತ್ತು ಉಪಾಹಾರ ಯೋಜನೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಎಮ್‍ಟಿಡಿಸಿ (ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನಿಗಮ) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.<ref>{{Cite web|url=https://www.maharashtratourism.gov.in/|title=MTDC|access-date=2020-02-04}}</ref> ಎಮ್‍ಟಿಡಿಸಿ ತಾರ್ಕರ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಹಾರಧಾಮವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ನಿಖರವಾಗಿ ಬೀಚ್‌ನ ಮುಂದಿದೆ. ಎಮ್‍ಟಿಡಿಸಿ ಸ್ಕೂಬಾ ಡೈವಿಂಗ್ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{Cite web|url=https://www.maharashtratourism.gov.in/treasures/adventure-sport/scuba-diving|title=MTDC training center|access-date=2020-04-02}}</ref> ತಾರ್ಕರ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸ್ಕೂಬಾ ಡೈವಿಂಗ್ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ತಾರ್ಕರ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲು ವಿವಿಧ ಆಯ್ಕೆಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ. [[ಚಿತ್ರ:Tarkarli_Photo_by_Rohit_Keluskar_1.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Tarkarli_Photo_by_Rohit_Keluskar_1.jpg/220px-Tarkarli_Photo_by_Rohit_Keluskar_1.jpg|thumb| ತಾರ್ಕರ್ಲಿ ರಸ್ತೆ]] [[ಚಿತ್ರ:Jevan_@_Tarkarkli.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Jevan_%40_Tarkarkli.jpg/220px-Jevan_%40_Tarkarkli.jpg|thumb| ತಾರ್ಕರ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಆಹಾರ]] == ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು == # ಮಹಾಪುರುಷ್ ದೇವಾಲಯ # ಭೋಗ್ವೆ ಬೀಚ್ # ವಿಠ್ಠಲ್ ದೇವಾಲಯ # ಸ್ಕೂಬಾ ಡೈವಿಂಗ್ # ಕಾರ್ಲಿ ನದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಬೋಟಿಂಗ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಮತ್ತು ವಾಟರ್‌ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್ ಪಾಯಿಂಟ್ # ತಾರ್ಕರ್ಲಿ ಬೀಚ್ # ದೇವ್‍ಬಾಗ್ ಸಂಗಮ್ # ಗೋಲ್ಡನ್ ರಾಕ್ # ಮಾಲ್ವಣ್‍ನಲ್ಲಿರುವ ಸಿಂಧುದುರ್ಗ ಕೋಟೆ # ಮಾಲ್ವಣ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ # ಮಾಲ್ವಣ್‍ನಲ್ಲಿ ರಾಕ್ ಗಾರ್ಡನ್ # ಸುನಾಮಿ ದ್ವೀಪ # ಕುಂಕೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} [[ವರ್ಗ:ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]] [[ವರ್ಗ:ಬೀಚ್‍ಗಳು]] 2d75sdw6c851wvatp1atys060kfmneb 0 144444 1113297 2022-08-10T14:00:04Z Kartikdn 1134 "[[:en:Special:Redirect/revision/1091752607|Sindhudurg Fort]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Sindhudurg fort.JPG|thumb|ಮುಖ್ಯ ಭೂಭಾಗದಿಂದ ಸಿಂಧುದುರ್ಗ್ ಕೋಟೆಯ ನೋಟ]]   '''ಸಿಂಧುದುರ್ಗ್ ಕೋಟೆ'''ಯು ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕೋಟೆಯಾಗಿದ್ದು ಭಾರತದ [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]] ರಾಜ್ಯದ ಕರಾವಳಿಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ಕೋಟೆಯನ್ನು [[ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ|ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರು]] ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಈ ಕೋಟೆಯು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ [[ಕೊಂಕಣ]] ಪ್ರದೇಶದ ಸಿಂಧುದುರ್ಗ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮಾಲ್ವಣ್ ಪಟ್ಟಣದ ದಡದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಸಂರಕ್ಷಿತ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web|url=http://www.asimumbaicircle.com/images/list-of-protected-monuments-n-forts.pdf|title=List of the protected monuments of Mumbai Circle district-wise|archive-url=https://web.archive.org/web/20130606093840/http://www.asimumbaicircle.com/images/list-of-protected-monuments-n-forts.pdf|archive-date=6 June 2013}}</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಸಿಂಧುದುರ್ಗ್ ದ್ವೀಪ-ಕೋಟೆಯನ್ನು [[ಮರಾಠಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ಮರಾಠ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ]] ಆಡಳಿತಗಾರ [[ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ|ಶಿವಾಜಿ]] ನಿರ್ಮಿಸಿದ.<ref name="sen2">{{Cite book|title=A Textbook of Medieval Indian History|last=Sen|first=Sailendra|publisher=Primus Books|year=2013|isbn=978-9-38060-734-4|pages=207}}</ref> ವಿದೇಶಿ (ಆಂಗ್ಲ, ಡಚ್, ಫ್ರೆಂಚ್ ಮತ್ತು ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್) ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಮತ್ತು ಜಂಜೀರಾದ [[ಸಿದ್ದಿ ಜನಾಂಗ|ಸಿದ್ಧಿಗಳ]] ಏಳಿಗೆಯನ್ನು ತಡೆಯುವುದು ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite web|url=http://tourdekokan.com/unconquerable-sea-fort-jinjira|title=Tour De Kokan : Explore Various Places & Information|website=Best Places to visit - Travel Information - Tour De Konkan}}</ref> 1664 ರಲ್ಲಿ ಹಿರೋಜಿ ಇಂದುಲ್ಕರ್ ಇದರ ನಿರ್ಮಾಣದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಿದರು. ಖುರ್ಟೆ ದ್ವೀಪ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ ಈ ಕೋಟೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. == ರಚನೆಯ ವಿವರಗಳು == ಎರಕಹೊಯ್ಯಲು 4,000 ಪೌಂಡ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸೀಸವನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅಡಿಪಾಯದ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ದೃಢವಾಗಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು. 25 ನವೆಂಬರ್ 1664 ರಂದು ನಿರ್ಮಾಣ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ (1664-1667) ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಸಮುದ್ರ ಕೋಟೆಯು 48 ಎಕರೆಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ಸಮೀಪಿಸುವ ಶತ್ರುಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಅರಬ್ಬೀ ಸಮುದ್ರದ ಅಲೆಗಳು ಹಾಗೂ ಉಬ್ಬರವಿಳಿತಗಳಿಗೆ ನಿರೋಧಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಬೃಹತ್ ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮುಖ್ಯ ದ್ವಾರವನ್ನು ಯಾರೂ ಹೊರಗಿನಿಂದ ಗುರುತಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮರೆಮಾಡಲಾಗಿದೆ. == ಚಿತ್ರಸಂಪುಟ == <gallery mode="packed" heights="150"> ಚಿತ್ರ:Sindhudurg fort wall detail.JPG|ಸಿಂಧುದುರ್ಗ್ ಕೋಟೆ ಗೋಡೆಯ ವಿವರ ಚಿತ್ರ:Singhudurg west wall.JPG|ಕೋಟೆಯ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗವು ಚಿಕ್ಕ ಕಡಲತೀರವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಡಲತೀರದ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಗೋಡೆಯಲ್ಲಿ ಬಾಗಿಲು ಚಿತ್ರ:Sindhudurg Fort Concealed Entrance.JPG|ಮರೆಮಾಚಲ್ಪಟ್ಟ ಕೋಟೆಯ ಮುಖ್ಯ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರ ಚಿತ್ರ:Sindhudurg Fort Entrance.JPG|ಕೋಟೆಯ ಮುಖ್ಯ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರ </gallery> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist|30em}} [[ವರ್ಗ:ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]] [[ವರ್ಗ:ಕೋಟೆಗಳು]] q8lm4ytyhs79i05mcusrzhzjkh7vq2x 3 144445 1113299 2022-08-10T15:19:30Z ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ 44987 ಹೊಸ ಬಳಕೆದಾರರ ಸ್ವಾಗತ wikitext text/x-wiki {{ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಸುಸ್ವಾಗತ|realName=|name=Kishor h b}} -- [[ಸದಸ್ಯ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಚರ್ಚೆ]]) ೧೫:೧೯, ೧೦ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨ (UTC) fyo4d79rqa3gazmt89x8ed639gef9x8 3 144446 1113300 2022-08-10T15:53:48Z ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ 44987 ಹೊಸ ಬಳಕೆದಾರರ ಸ್ವಾಗತ wikitext text/x-wiki {{ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಸುಸ್ವಾಗತ|realName=|name=Nikhil.Sajjan}} -- [[ಸದಸ್ಯ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಚರ್ಚೆ]]) ೧೫:೫೩, ೧೦ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨ (UTC) clazq1f3y7t532lgzhcf82wnv6uy5hx 3 144447 1113303 2022-08-10T17:51:57Z ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ 44987 ಹೊಸ ಬಳಕೆದಾರರ ಸ್ವಾಗತ wikitext text/x-wiki {{ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಸುಸ್ವಾಗತ|realName=|name=ಬಾಬು ಕರೆಗಾರ}} -- [[ಸದಸ್ಯ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಚರ್ಚೆ]]) ೧೭:೫೧, ೧೦ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨ (UTC) 7nm3z1lhuqha9sabi1hi02jram2boe6 3 144448 1113309 2022-08-11T00:16:22Z ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ 44987 ಹೊಸ ಬಳಕೆದಾರರ ಸ್ವಾಗತ wikitext text/x-wiki {{ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಸುಸ್ವಾಗತ|realName=|name=ದೇವರಾಜ್ ಗಿಡದಮನಿ}} -- [[ಸದಸ್ಯ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೦:೧೬, ೧೧ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨ (UTC) alp9sznz5iqtrwkgm7p0mxn07tsvms1 2 144449 1113311 2022-08-11T01:26:18Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ [[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ5]] ಪುಟವನ್ನು [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]] qi2vjkhmd3lm7m29vs24xaqs41qkysk 2 144450 1113315 2022-08-11T01:33:07Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ [[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123/ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್]] ಪುಟವನ್ನು [[ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್]] ck1t0cjqs12m6zf6fu9mbb785lnu6as 2 144451 1113319 2022-08-11T01:41:26Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ [[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123/ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವರ್ಗಗಳು]] ಪುಟವನ್ನು [[ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು]] fwol8pm9u887kmm8fpz15zg775knqus 2 144452 1113322 2022-08-11T01:48:00Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ [[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123/ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್]] ಪುಟವನ್ನು [[ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್]] 7tkvmpkwl9f2ju2dwecewcdp1yfk4yc 2 144453 1113326 2022-08-11T01:58:16Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ [[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123/ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ]] ಪುಟವನ್ನು [[ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ]] f9wnxi25buorr7tqxn4lf6j25k3vjrz 2 144454 1113332 2022-08-11T02:07:25Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ [[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123/ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್]] ಪುಟವನ್ನು [[ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್]] f0he6nx2zulfcfq71a5grtqqb5rdqnt 2 144455 1113335 2022-08-11T02:12:17Z ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ 52079 ವೈದೇಹೀ ಪಿ ಎಸ್ [[ಸದಸ್ಯ:Vinaya M A/ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು( ಭಾರತ)]] ಪುಟವನ್ನು [[ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು( ಭಾರತ)]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು( ಭಾರತ)]] a6kx9ggewzra67pdbeoeftnlb95612e 3 144456 1113339 2022-08-11T03:45:49Z ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ 44987 ಹೊಸ ಬಳಕೆದಾರರ ಸ್ವಾಗತ wikitext text/x-wiki {{ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಸುಸ್ವಾಗತ|realName=|name=Udupi.kapu}} -- [[ಸದಸ್ಯ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೩:೪೫, ೧೧ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨ (UTC) r7cmi49wuupk37vaiwe93nlixt9kjq3 3 144458 1113348 2022-08-11T11:01:26Z ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ 44987 ಹೊಸ ಬಳಕೆದಾರರ ಸ್ವಾಗತ wikitext text/x-wiki {{ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಸುಸ್ವಾಗತ|realName=|name=Raghu biliki}} -- [[ಸದಸ್ಯ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಚರ್ಚೆ]]) ೧೧:೦೧, ೧೧ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨ (UTC) 7kc2m2qdxte8t3fava43krmhqqaryuj 3 144459 1113350 2022-08-11T11:23:30Z ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ 44987 ಹೊಸ ಬಳಕೆದಾರರ ಸ್ವಾಗತ wikitext text/x-wiki {{ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಸುಸ್ವಾಗತ|realName=|name=Chinmay Manganure}} -- [[ಸದಸ್ಯ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಚರ್ಚೆ]]) ೧೧:೨೩, ೧೧ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨ (UTC) awmmpv5sixozrkps5wmu9xj42ehaaoi