ವಿಕಿಪೀಡಿಯ knwiki https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B3%81%E0%B2%96%E0%B3%8D%E0%B2%AF_%E0%B2%AA%E0%B3%81%E0%B2%9F MediaWiki 1.39.0-wmf.26 first-letter ಮೀಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಸದಸ್ಯ ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಚರ್ಚೆ ಚಿತ್ರ ಚಿತ್ರ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಮೀಡಿಯವಿಕಿ ಮೀಡೀಯವಿಕಿ ಚರ್ಚೆ ಟೆಂಪ್ಲೇಟು ಟೆಂಪ್ಲೇಟು ಚರ್ಚೆ ಸಹಾಯ ಸಹಾಯ ಚರ್ಚೆ ವರ್ಗ ವರ್ಗ ಚರ್ಚೆ ಕರಡು ಕರಡು ಚರ್ಚೆ TimedText TimedText talk ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಚರ್ಚೆ Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 1037 1117119 1094982 2022-08-27T09:23:16Z 157.45.122.167 /* ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಪರಿಚಯ */ wikitext text/x-wiki <!-- See [[Wikipedia:WikiProject Indian cities]] for details --> {{Infobox Indian Jurisdiction |native_name = ಮಂಡ್ಯ |type = city |latd = 12.52 |longd = 76.9 |locator_position = right |state_name = ಕರ್ನಾಟಕ |district = [[ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆ|ಮಂಡ್ಯ]] |leader_title = Deputy Commissioner |leader_name = ಎಸ್. ಅಶ್ವಥಿ (ಭಾ. ಆ. ಸೇ.) |altitude = 678 |population_as_of = ೨೦೦೧ |population_total = ೧೩೧೨೧೧ |population_density = |area_magnitude= sq. km |area_total = 17.03 |area_telephone = 08232 |postal_code = 571401 |vehicle_code_range = KA 11 |sex_ratio = |unlocode = |website = www.mandya.nic.in/ |footnotes = }} '''ಮಂಡ್ಯ''' [[ಕರ್ನಾಟಕ|ಕರ್ನಾಟಕದ]] ಒಂದು ಜಿಲ್ಲೆ - ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರಸ್ಥಳ ಮಂಡ್ಯ ನಗರ. ಮಂಡ್ಯವು [[ಮೈಸೂರು]] ಮತ್ತು [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ನಗರಗಳ ನಡುವೆ ಇದೆ. ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೦೦ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಟ್ಟು ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ೪೮೫೦ ಚ. ಕಿಮೀ. ೨೦೧೧ ರ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ ಇಲ್ಲಿನ ಮಂದಿಎಣಿಕೆ ೧೭,೬೧,೭೧೮(೮೮೭೩೦೭ ಗಂಡಸರು, ೮೭೪೪೧೧ ಹೆಂಗಸರು). ಇಲ್ಲಿಯ ಮಂದಿ ಪ್ರಮುಖ ಕಸುಬು ಆರಂಬ. ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳೆ ಕಬ್ಬು ಹಾಗೂ ಭತ್ತ. ಮಂಡ್ಯ ನಗರವು ೭೬° ೧೯' ಮತ್ತು ೭೭° ೨೦' ಪೂರ್ವ ರೇಖಾಂಶ ಮತ್ತು ೧೨° ೧೩' ಮತ್ತು ೧೩° ೦೪' ಉತ್ತರ ಅಕ್ಷಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ. == ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಪರಿಚಯ== [[File:Mandya DC office.jpg|thumb|center|ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ ಕಾರ್ಯಾಲಯ, ಮಂಡ್ಯ]] ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಯು 1939ರಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ [[ಹಾಸನ]] ಮತ್ತು [[ತುಮಕೂರು]] ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಂದ, ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ತುಮಕೂರು ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಹಾಸನ ಮತ್ತು [[ಮೈಸೂರು]] ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿದೆ. ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆ 7 ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಟ್ಟು ಭೌಗೋಳಿಕ ಪ್ರದೇಶವು 4,98,244 ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಆಗಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ 2,53,067 ಹೆಕ್ಟೇರ್ಗಳು ಬಿತ್ತನೆಯ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಟ್ಟು ಭೂ ಪ್ರದೇಶದ ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೃಷಿಗೆ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. 94,779 ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಭೂಮಿ ನೀರಾವರಿಗೊಳಪಟ್ಟಿದೆ. 19.25 ಲಕ್ಷದ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ ಸುಮಾರು 5 ಲಕ್ಷ ಜನರನ್ನು ಕೃಷಿ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ತೊಡಗಿದ್ದಾರೆ. ಹೆಚ್ಚು ಕನ್ನಡವನ್ನು ಮಾತನಾಡುವ ಜಿಲ್ಲೆಯಾಗಿದೆ == ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ == * ಮಂಡ್ಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (ಸ್ವಾಯತ್ತ) * ಸರ್ ಎಂ. ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕೇಂದ್ರ, ತೂಬಿನಕೆರೆ - [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]]ದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಕೇಂದ್ರ * ಪಿ. ಇ. ಎಸ್. ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು: # ಪದವಿ ಕಾಲೇಜು # ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜು # ಶಂಕರಗೌಡ ಬಿ. ಎಡ್. ಕಾಲೇಜು # ಎಂ. ಕಾಂ. ಮತ್ತು ಎಂ. ಬಿ. ಎ. ಕಾಲೇಜು * ಮಂಡ್ಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಸಂಸ್ಥೆ (ಮಿಮ್ಸ್) - ಮಂಡ್ಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು * ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಮುಕ್ತ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಉನ್ನತ ಕೇಂದ್ರ - ಹೊಳಲು ಸರ್ಕಲ್ *ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಬೆಂಗಳೂರು, ಕೃಷಿ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ, V C ಫಾರ್ಮ್,ಮಂಡ್ಯ. * ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಅಕ್ಕಮಹಾದೇವಿ ಮಹಿಳಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಹೊರ ಆವರಣ ಕೇಂದ್ರ ಬಿ.ಹೊಸೂರು ಕಾಲೋನಿ ಮಂಡ್ಯ ==ನೋಡಬಹುದಾದ ಜಾಗಗಳು== *[[ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣ]] #[[ಕೃಷ್ಣರಾಜಸಾಗರ|ಕೃಷ್ಣರಾಜಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಮತ್ತು ಬೃಂದಾವನ ಉದ್ಯಾನ]] #ಟಿಪ್ಪೂ ಅರಮನೆ, ಕೋಟೆಗಳು, ಗುಡಿಗಳು, ಸಂಗಮ #[[ರಂಗನತಿಟ್ಟು]] #[[ಕರಿಘಟ್ಟ]] *[[ಪಾಂಡವಪುರ|ಪಾಂಡವಪು]]ರ #ಕುಂತಿಬೆಟ್ಟ #[[ಮೇಲುಕೋಟೆ]] * [[ನಾಗಮಂಗಲ]] # ನಾಗಮಂಗಲ ಚನ್ನಕೇಶವಸ್ವಾಮಿ ಗುಡಿ # ಬಿಂಡಿಗನವಿಲೆ ಗರುಡಸ್ವಾಮಿ ಗುಡಿ # ಆದಿ ಚುಂಚನಗಿರಿ *[[ಮದ್ದೂರು]] # [[ಶಿವಪುರದ ಸತ್ಯಗ್ರಹ ಸೌಧ]], ಮದ್ದೂರು #[[ಅರೆತಿಪ್ಪೂರು]], ಶ್ರವಣಪ್ಪನ ಬೆಟ್ಟ #[[ಕೊಕ್ಕರೆ ಬೆಳ್ಳೂರು]] #[[ಸೋಮನಳ್ಳಮ್ಮ|ಸೋಮನಳ್ಳಮ್ಮನ ಗುಡಿ]] #[[ಹನುಮಂತನಗರ]] ಆತ್ಮಲಿಂಗೇಶ್ವರ ಗುಡಿ # [[ಓದಪ್ಪನ ಗುಡಿ]],[[ನಗರಕೆರೆ]]-ವೈದ್ಯನಾಥಪುರ #[[ನಂಬಿನಾಯಕನಹಳ್ಳಿ]] ಪಟ್ಟಲದಮ್ಮನ ಗುಡಿ *[[ಹೊಸಹೊಳಲು|ಹೊಸಹೊಳಲು ದೇವಸ್ಥಾನ]] *[[ಮಳವಳ್ಳಿ]] #[[ಶಿವನ ಸಮುದ್ರ ಜಲಪಾತ]] (ಗಗನ ಚುಕ್ಕಿ ಮತ್ತು ಭರಚುಕ್ಕಿ) #[[ಸೋಮನಾಥಪುರ]] #[[ಮುತ್ತತ್ತಿ]] #ಬೆಂಕಿಅಬ್ಬಿ,ಹಲಗೂರು #[[ಭೀಮೇಶ್ವರಿ]] *[[ಕೆರೆ ತೊಣ್ಣೂರು]] #ಬಸರಾಳು ಮಾಧವರಾಯ ದೇವಸ್ಥಾನ #ಕೆರಗೋಡು ಪಂಚಲಿಂಗೇಶ್ವರನ ಗುಡಿ *[[ದೇವರ ಮನೆ ಮೂಡಿಗೆರೆ]], ಕಾಲಭೈರವೇಶ್ವರ *[[ವರಹನಾಥ ಕಲ್ಲಹಳ್ಳಿ ಲಕ್ಶ್ಮೀ ಭೂವರಹನಾಥ ಸ್ವಾಮಿ ಗುಡಿ]] ಕೃಷ್ಣರಾಜಪೇಟೆ * ಹೇಮಗಿರಿ ಜಲಪಾತ *ಮಂಡ್ಯ ಕೊಪ್ಪಲು - ಕಾವೇರಿ ಬೋರೇದೇವರ ದೇವಸ್ಥಾನ *ಕುರುಬರ ಬಸ್ತಿ - ೧೯ ಅಡಿಯ ಜೈನ ಮಂದಿರ ಬಾಹುಬಲಿ ವಿಗ್ರಹ, ಕೃಷ್ಣರಾಜಪೇಟೆ. * ರಾಗಿಮುದ್ದನಹಳ್ಳಿ - ಬೇಬಿ ಬೆಟ್ಟ ಮಹದೇಶ್ವರ ಸಿದ್ದಲಿಂಗೇಶ್ವರನ ಗುಡಿ *ಕಿಕ್ಕೇರಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹ ಸ್ವಾಮಿ ಗುಡಿ ==ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳು== * ಮಂಡ್ಯ *[[ಮದ್ದೂರು]] *[[ಮಳವಳ್ಳಿ]] *[[ಪಾಂಡವಪುರ]] *[[ನಾಗಮಂಗಲ]] *[[ಕೃಷ್ಣರಾಜಪೇಟೆ]] *[[ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಣ]] ==ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು== *[[ಬಿ.ಎಂ.ಶ್ರೀಕಂಠಯ್ಯ]] - ಕವಿ *[[ತ್ರಿವೇಣಿ]] - ಕಾದಂಬರಿಗಾರ್ತಿ *[[ಅಂಬರೀಷ್]] - ನಟ, ರಾಜಕಾರಣಿ *[[ಎ.ಎನ್.ಮೂರ್ತಿರಾವ್|ಎ.ಎನ್.ಮೂತಿ೯ರಾವ್]] - ಸಾಹಿತಿ *[[ಕೆ.ಎಸ್.ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿ]] - ಕವಿ *[[ಬಿ.ಎಸ್.ಯಡಿಯೂರಪ್ಪ]] - ರಾಜಕಾರಣಿ *[[ಜಿ. ಮಾದೇಗೌಡ]]- ಕಾವೇರಿ ಚಳುವಳಿ ಹೋರಾಟಗಾರ * [[ಮಂಡ್ಯ ರಮೇಶ್]] - ಚಿತ್ರ ನಟ * [[ಚಂದಗಾಲು ಬೋರಪ್ಪ]] - ತತ್ವಪದ ಗಾಯಕ, ಜನಪದ ಕಲಾವಿದ * [[ಹ. ಕ. ರಾಜೇಗೌಡ]] - ಜಾನಪದ ಸಂಶೋಧಕ * [[ಜಯಲಕ್ಷ್ಮಿ ಸೀತಾಪುರ]] - ಜಾನಪದ ವಿದ್ವಾಂಸೆ, ಲೇಖಕಿ * [[ಟಿ. ಸತೀಶ್ ಜವರೇಗೌಡ]] - ಕವಿ, ಸಂಘಟಕ * [[ಕೆ.ಎಸ್.ಎಲ್.ಸ್ವಾಮಿ|ಕೆ. ಎಸ್. ಎಲ್. ಸ್ವಾಮಿ]] - ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕರು *[[ಪು. ತಿ. ನರಸಿಂಹಾಚಾರ್]] - ಕವಿ * [[ರಮ್ಯಾ]]- ನಟಿ ==ಹೊಳೆ/ನದಿಗಳು== *[[ಕಾವೇರಿ]] *[[ಹೇಮಾವತಿ]] *[[ಲೋಕಪಾವನಿ]] *ಲಕ್ಷ್ಮಣತೀರ್ಥ *ಶಿಂಷಾ *ವೀರವೈಷ್ಣವಿ ==ಆರಂಬ== ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ನೀರು ಸರಬರಾಜಿನ ಆಗರ. [[ಕಾವೇರಿ]] ಹೊಳೆ, ಕೃಷ್ಣರಾಜಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಮೂಲಕ. ಇಲ್ಲಿನ ಇತರ ಮುಖ್ಯ ಹೊಳೆಗಳೆಂದರೆ ಹೇಮಾವತಿ, ಲೋಕಪಾವನಿ, ಲಕ್ಷ್ಮಣತೀರ್ಥ ಮತ್ತು ಶಿಂಷಾ. ಇಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲ್ಪಡುವ ಬೆಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದವು ಕಬ್ಬು, ಬತ್ತ, ರಾಗಿ, ತೆಂಗು, ಅವರೆ, ಅಲಸಂದೆ, ಹುಚ್ಚೆಳ್ಳು, ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳೆ ಹಿಪ್ಪುನೇರಳೆ, ಮುಂತಾದವು. ಸಕ್ಕರೆ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಕಾರಣ ಮಂಡ್ಯ "'''''ಸಕ್ಕರೆಯ ಜಿಲ್ಲೆ''''' ", "ಮಧುರ ಮಂಡ್ಯ" ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ==ಬಾಹ್ಯ ಅಂತರಜಾಲ ತಾಣಗಳು== {{commons category|Mandya}} {{commons category|Mandya district}} * http://www.karunadu.gov.in/gazetteer/GazetteerMandya2009/Chapter-14.pdf {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120426084437/http://www.karunadu.gov.in/gazetteer/GazetteerMandya2009/Chapter-14.pdf |date=2012-04-26 }} * http://www.mandya.nic.in/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190312035834/http://www.mandya.nic.in/ |date=2019-03-12 }} {{ಕರ್ನಾಟಕದ_ಜಿಲ್ಲೆಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆ]] pxoj0uihizfajqia4rqfwjt2p6ddzgh 0 1635 1117044 1108437 2022-08-27T03:21:24Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox ದೇಶ |native_name = <span style="line-height:1.33em;"> ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಪ್ರಜಾತಾಂತ್ರಿಕ ಸಮಾಜವಾದಿ ಗಣರಾಜ್ಯ<br />[[ಚಿತ್ರ:SrilankaFont.png|250px]] </span> |conventional_long_name = <span style="line-height:1.33em;"> இலங்கை சனநாயக சோஷலிசக் குடியரசு </span> |common_name = ಶ್ರೀಲಂಕಾ |image_flag = Flag of Sri Lanka.svg |image_coat = Coat of arms of Sri Lanka.svg |symbol_type = ಲಾಂಛನ |image_map = LocationSriLanka.png |national_motto = |national_anthem = [[ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಮಾತಾ]] |official_languages = [[ಸಿಂಹಳ ಭಾಷೆ]], [[ತಮಿಳು]] |capital = [[ಶ್ರೀ ಜಯವರ್ಧನಾಪುರ]] |latd=6|latm=54|latNS=ಉ|longd=79|longm=54|longEW=ಪೂ |largest_city = [[ಕೊಲಂಬೊ]] |government_type = [[ಪ್ರಜಾತಾಂತ್ರಿಕ ಸಮಾಜವಾದ|ಪ್ರಜಾತಾಂತ್ರಿಕ ಸಮಾಜವಾದಿ]] [[ಗಣರಾಜ್ಯ]] |leader_title1 = [[ಶ್ರೀ ಲಂಕಾದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ]] |leader_title2 = [[ಶ್ರೀ ಲಂಕಾದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ|ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ]] |leader_name1 = [[ಮಹಿಂದ ರಾಜಪಕ್ಸ]] |leader_name2 = [[ರತ್ನಸಿರಿ ವಿಕ್ರಮನಾಯಕೆ]] |area_rank = ೧೨೨ ನೇ |area_magnitude = 1 E10 |area = 65,610 |areami² = 25,332 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |percent_water = 4.4 |population_estimate = 20,743,000 |population_estimate_rank = 52nd |population_estimate_year = ೨೦೦೫ |population_census = 18,732,255 |population_census_year = ೨೦೦೧ |population_density = 316 |population_densitymi² = 818 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 35th |GDP_PPP = ($?)86.72 billion <!--cia.gov--> |GDP_PPP_rank = 61st |GDP_PPP_year = ೨೦೦೫ |GDP_PPP_per_capita = $4300 |GDP_PPP_per_capita_rank = 111st |sovereignty_type = [[ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ]] |sovereignty_note = [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‍ಡಮ್|ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‍ಡಮ್‌ನಿಂದ]] |established_event1 = ಮನ್ನಣೆ |established_date1 = [[ಫೆಬ್ರುವರಿ ೪]] [[೧೯೪೮]] |HDI = 0.755 |HDI_rank = 93 |HDI_year = ೨೦೦೬ |HDI_category = <span style="color:#ffcc00;">ಮಧ್ಯಮ ದರ್ಜೆ</span> |currency = [[ಶ್ರೀಲಂಕಾ ರುಪಾಯಿ]] |currency_code = LKR |country_code = LKA |time_zone = |utc_offset = +5:30 |time_zone_DST = |utc_offset_DST = |cctld = [[.lk]] |calling_code = 94 |footnotes = }} '''ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಪ್ರಜಾತಾಂತ್ರಿಕ ಸಮಾಜವಾದಿ ಗಣರಾಜ್ಯ''' (೧೯೭೨ ರ ಮೊದಲು '''ಸಿಲೋನ್''') [[ಭಾರತ ಉಪಖಂಡ|ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದ]] [[ದಿಕ್ಕುಗಳು|ಆಗ್ನೇಯ]]ದಲ್ಲಿರುವ ದ್ವೀಪ ರಾಷ್ಟ್ರ.ಪುರಾತನ ಕಾಲದಿಂದ [[ಲಂಕಾ]], ಲಂಕಾದ್ವೀಪ, ಸಿಂಹಳದ್ವೀಪ, ಸೆರೆಂದಿಬ್ ಮೊದಲಾದ ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಿಲೋನ್ ಎಂದು ಹೆಸರು ಪಡೆದಿತ್ತು. [[೧೯೭೨]] ರಲ್ಲಿ ಅದರ ಹೆಸರನ್ನು ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು.<ref>[http://www.localhistories.org/srilanka.html A BRIEF HISTORY OF SRI LANKA localhistories.org]</ref> == ಚರಿತ್ರೆ == ಶ್ರೀಲಂಕೆಗೆ [[ಸಿಂಹಳ]] ಜನರು ಸುಮಾರು [[ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೬ನೇ ಶತಮಾನ|ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೬ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಾಯಶಃ ಉತ್ತರ [[ಭಾರತ|ಭಾರತದಿಂದ]] ಬಂದಿರಬಹುದೆಂದು ಊಹಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಕ್ರಿ.ಪೂ. ಮೂರನೇ ಶತಮಾನ|ಕ್ರಿ.ಪೂ. ಮೂರನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ]] ಇಲ್ಲಿಗೆ [[ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ|ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮವನ್ನು]] ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ನಂತರ [[ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ|ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಿಂದ]] [[ತಮಿಳರು|ತಮಿಳರ]] ವಲಸೆ ಆರಂಭವಾಗಿ [[ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೩ನೇ ಶತಮಾನ|ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೩ನೇ ಶತಮಾನದ]] ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ತಮಿಳರ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಶ್ರೀಲಂಕೆಯಲ್ಲಿತ್ತು. [[೧೬ನೆಯ ಶತಮಾನ|೧೬ನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ]] ಶ್ರೀಲಂಕೆಯ ಕೆಲ ಭಾಗಗಳನ್ನು [[ಪೋರ್ಚುಗಲ್|ಪೋರ್ಚುಗೀಸರು]] ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಂತರ ಇತರ [[ಯುರೋಪ್|ಯೂರೋಪಿನ ದೇಶಗಳೂ]] ಬಂದವು. [[೧೭೯೬]] ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ [[ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ಬ್ರಿಟಿಷರ]] ಕೈಸೇರಿತು. [[೧೯೪೮]] ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆದ ಶ್ರೀಲಂಕಾ, [[೧೯೭೨]] ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ "ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಪ್ರಜಾತಾಂತ್ರಿಕ ಸಮಾಜವಾದಿ ಗಣರಾಜ್ಯ" ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿತು. ಕಳೆದ ಎರಡು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಲಂಕೆಯ [[ತಮಿಳು]] ಜನರು ಮತ್ತು ಸಿಂಹಳೀಯರ ನಡುವೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಅಶಾಂತಿ ಏರ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, [[ಎಲ್‍ಟಿಟಿಇ]] ಮತ್ತು ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಸರ್ಕಾರದ ನಡುವೆ ಸಾಕಷ್ಟು ತೊಂದರೆಗಳುಂಟಾಗಿವೆ. [[೨೦೦೪|೨೦೦೪ರಲ್ಲಿ]] ಒಂದು ಶಾಂತಿ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. == ರಾಜಕೀಯ == *ವಿಶೇಷ ಲೇಖನ:[[ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ಇತಿಹಾಸ]] ಶ್ರೀಲಂಕೆಯ ಈಗಿನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು [[ಮೈತೀಪಾಲ ಸಿರಿಸೇನಾ]]. ಈಗಿನ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಗಳು [[ವಿಕ್ರಮಸಿಘ್ಹ]]. == ಸಂಪರ್ಕಗಳು == ===ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು=== ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಅತೀ ಚಿಕ್ಕ ದ್ವೀಪ ಹಾಗೂ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರ.ಇಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಬೀಚ್,ಹೋಟೆಲ್,ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್‍ಗಳು ಅಭಿವೃಧ್ದಿಯ ಪಥದಲ್ಲಿವೆ.ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ವನ್ಯಸಂಪತ್ತು ಕೂಡ ಪ್ರವಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಿದೆ.ಈ ದೇಶದ ದಕ್ಷಿಣ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿನ ಮೊಟ್ಟೆ ಇಡುವ ಆಮೆಗಳು,ವರ್ಣರಂಜಿತ ಪಕ್ಷಿಗಳು,ನಾನಾ ಬಗೆಯ ಮಂಗಗಳು,ಚಿರತೆಗಳು,ನೀಲಿ ತಿಮಿಂಗಿಲ, ಹಾರುವ ಮೀನು ಮತ್ತು ಡಾ‌‍ಲ್ಫಿನ್ಜತೆಗಿನ ಆಟ ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು.ಈ ದೇಶ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ.ಪರ್ವತಅರೋಹಿಗಲಿಗೆ ಶ್ರೀಲಂಕಾವು ಬಹಳ ಉಪಯುಕ್ತವಾದ ದೇಶ.ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಆನೆಗಳಿಗೆ ಪಾರ್ಕ್ ಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಗಾಲೆ ಎಂಬಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳು,ಯೇಲ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಚಿರತೆಗಳು, ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ಬೆಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಗಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಹೋಗುವ ಕಾಫಿ,ಟೀ ವ್ಯವಹಾರ, ಕಾಡಿನ ನಡುವಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಚೀನ ಅವಶೇಷಗಳು ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು. ಈ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಸಿಧ್ದ ಪ್ರವಾಸಿಗ "ಮಾರ್ಕೋ ಪೋಲೋ" ಶ್ರೀಲಂಕಾ ದೇಶವನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ದ್ವೀಪಗಳ ಸಾಲಿಗೆ ಸೇರಿಸಿರುತ್ತಾನೆ. ==ಕೊಲಂಬೋ== ಕೊಲಂಬೊ ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿದೆ.ಮಾರ್ಚ್ನಿನಿಂದ ಮೇ ತಿಂಗಳಿನೊಳಗೆ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವುದು ಉತ್ತಮ.ಇಲ್ಲಿ ಮಹಾದೇವಿ ವಿಹಾರ,ಪಾರ್ಕ್,ಹೂಗಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ,ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಶ್ರೇಣಿಯ ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್ಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು.ಇಲ್ಲಿ ಜು‍ಲೈ ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳುಗಳ ನಡುವೆಯು ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರಸಿದ್ದ ಹಬ್ಬವಾದ "ವೇಲೇ" ‌ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಕೊಲಂಬೊ (ಸಿಂಹಳ:කොළඹ, ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ರಾಜಧಾನಿ ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ನಗರವಾಗಿದೆ. ಬ್ರೂಕಿಂಗ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಕೊಲಂಬೊ ಮೆಟ್ರೋಪಾಲಿಟನ್ ಪ್ರದೇಶವು 5.6 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಪುರಸಭೆಯಲ್ಲಿ 752,993 ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಆರ್ಥಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ದ್ವೀಪ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣ.ಇದು ದ್ವೀಪದ ಪಶ್ಚಿಮ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ಶಾಸಕಾಂಗ ರಾಜಧಾನಿ ಶ್ರೀ ಜಯವರ್ಧನೆಪುರ ಕೊಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ದೆಹಿವಾಲಾ-ಮೌಂಟ್ ಲ್ಯಾವಿನಿಯಾವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಗ್ರೇಟರ್ ಕೊಲಂಬೊ ಪ್ರದೇಶದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದೆ.ಕೊಲಂಬೊವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ರಾಜಧಾನಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಶ್ರೀ ಜಯವರ್ಧನೆಪುರ ಕೊಟ್ಟೆ ಕೊಲಂಬೊದ ನಗರ/ಉಪನಗರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ.ಇದು ಪಶ್ಚಿಮ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಆಡಳಿತ ರಾಜಧಾನಿ ಮತ್ತು ಕೊಲಂಬೊ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜಿಲ್ಲಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿದೆ.ಕೊಲಂಬೊ ಆಧುನಿಕ ಜೀವನ, ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮತ್ತು ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಾರ್ಯನಿರತ ಮತ್ತು ರೋಮಾಂಚಕ ನಗರವಾಗಿದೆ. ಸ್ಮಾರಕಗಳು. ಅದರ ದೊಡ್ಡ ಬಂದರು ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ-ಪಶ್ಚಿಮ ಸಮುದ್ರ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾರ್ಗಗಳ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಅದರ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಸ್ಥಾನದಿಂದಾಗಿ, ಕೊಲಂಬೊವು ಪ್ರಾಚೀನ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ 2,000 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಪರಿಚಿತವಾಗಿತ್ತು.[ಉಲ್ಲೇಖದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ] ಶ್ರೀಲಂಕಾವನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟಾಗ ಇದನ್ನು ದ್ವೀಪದ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು. 1815, ಮತ್ತು 1948 ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರವು ಸ್ವತಂತ್ರವಾದಾಗ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಅದರ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. 1978 ರಲ್ಲಿ, ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಶ್ರೀ ಜಯವರ್ಧನೆಪುರ ಕೊಟ್ಟೆಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದಾಗ, ಕೊಲಂಬೊವನ್ನು ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ವಾಣಿಜ್ಯ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಅನೇಕ ನಗರಗಳಂತೆ, ಕೊಲಂಬೊದ ನಗರ ಪ್ರದೇಶವು ಒಂದೇ ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಗಡಿಯನ್ನು ಮೀರಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ, [ಉಲ್ಲೇಖದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ] ಇತರ ಪುರಸಭೆ ಮತ್ತು ನಗರ ಸಭೆಗಳಾದ ಶ್ರೀ ಜಯವರ್ಧನೆಪುರ ಕೊಟ್ಟೆ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್, ದೆಹಿವಾಲಾ ಮೌಂಟ್ ಲ್ಯಾವಿನಿಯಾ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್, ಕೊಲೊನ್ನಾವಾ ನಗರ ಸಭೆ, ಕಡುವೆಲಾ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್, ಮತ್ತು ಕೋಟಿಕಾವಟ್ಟೆ ಮುಲ್ಲೇರಿಯಾವಾ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಸಭೆ.[ಉಲ್ಲೇಖದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ] ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ಬಹುಪಾಲು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಕಛೇರಿಗಳು, ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಮನರಂಜನಾ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಮುಖ್ಯ ನಗರವು ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಕೊಲಂಬೊದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹೆಗ್ಗುರುತುಗಳು ಗಾಲ್ ಫೇಸ್ ಗ್ರೀನ್, ವಿಹಾರಮಹಾದೇವಿ ಪಾರ್ಕ್, ಬೈರಾ ಲೇಕ್, ಕೊಲಂಬೊ ರೇಸ್‌ಕೋರ್ಸ್, ಪ್ಲಾನೆಟೋರಿಯಂ, ಕೊಲಂಬೊ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಮೌಂಟ್ ಲ್ಯಾವಿನಿಯಾ ಬೀಚ್, ಡೆಹಿವಾಲಾ ಝೂಲಾಜಿಕಲ್ ಗಾರ್ಡನ್, ನೆಲುಮ್ ಪೊಕುನಾ ಥಿಯೇಟರ್, ಒನ್ ಗಾಲ್ ಫೇಸ್, ಗಂಗಾರಾಮಾಯ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಡಚ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ, ಕೊಲಂಬೊ ಲೋಟಸ್ ಟವರ್ ಜೊತೆಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ. ==ಕಡಲ ತೀರಗಳು== ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ಪಾಮ್ ಬೀಚ್ ಸುಮಾರು ೧೬೦೦ ಕಿ.ಮೀವರೆಗೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿರುವುದು.ಇದರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿಯೇ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಕೂಡ ಇರುವುದರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚು.ಗಾಲೆಯಲ್ಲಿರುವ "ಅನ್ ವಾಟೂನಾ" ಕಡಲ ತೀರ ಪ್ರಪಂಚದ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ೧೫ ಕಡಲ ತೀರಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿದೆ.ಇಲ್ಲಿನ ಬೆಂಟೋಟ ಕಡಲ ತೀರದಲ್ಲಿ ಡೈವಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಸ್ನಾರ್ಕ್ ಲಿಂಗ್ ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶವಿದೆ.ಹವಳದ ಮತ್ತು ನೀರಿನೊಳಗಿರುವ ಗುಹೆಗಳು ಅಭಿವ್ರದ್ದಿಯ ಪಥದಲ್ಲಿದೆ. ==ಆಡಮ್ಸ್ ಪೀಕ್== ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿರುವ ಇದು ಆ ದೇಶದ ಜಾನಪದ ವಿದ್ವತ್ತಿಗೂ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.ಇದಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣ ಶ್ರೀಪಾದ ಇರುವುದು ಇದೇ ಜಾಗದಲ್ಲಿ.ಬೌದ್ಧ,ಹಿಂದು,ಮುಸ್ಲಿಂ,ಕ್ರೈಸ್ತರೆಲ್ಲರೂ ಈ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ತಲುಪಬೇಕಾದರೆ ಸುಮಾರು ೪೮೦೦ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ದಾಟಿಕೊಡು ಸಾಗಬೇಕು. ==ಅನುರಾಧ ಪುರ== ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಅನುರಾಧಪುರವು ಶ್ರೀಲಂಕಾ ದೇಶದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು. ಈ ಪ್ರಾಚೀನ ನಗರಿಯನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಇಲ್ಲಿ ಬಹು ಹಿಂದೆಯೇ ನಾಗರಿಕತೆಯು ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿತ್ತು ಎಂದು ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ.ಈ ಊರಿನ ರಚನೆಯನ್ನು ಕೂಡ ಬಹಳ ಯೋಜನಾಬದ್ದವಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಚೀನ ದೇವಸ್ಧಾನಗಳ ಅವಶೇಷಗಳು, ಅರಮನೆ, ದೈತ್ಯ ಗಾತ್ರದ ಸ್ತೂಪಗಳು ಇಲ್ಲಿನ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ==ಡಂಬುಲ್ಲ ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯ== ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ಬೌದ್ಧ ಪರಂಪರೆಯ ಒಂದು ಒಳನೋಟವು ಡಂಬುಲ್ಲ ಗುಹೆ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ದೈತ್ಯಕಾರದ ಕಲ್ಲಿನ ಶಿಲಾ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಭಿತ್ತಿ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ==ಗಾಲೆ ಡಚ್ ಕೋಟೆ== ಇದು ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.ಇಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಉತ್ಸವ ಬಹಳ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ.ಈ ಪ್ರದೇಶ ಕರಿ ಮರದ ಕೆತ್ತನೆ ಹಾಗೂ ವಜ್ರದ ಹೊಳಪು ಹೊಂದಿರುವ ಕರಕುಶಲ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿಯೂ ಪ್ರಸಿದ್ದಿಯಾಗಿದೆ. ==ನೋಡಲೇ ಬೇಕಾದ ಸ್ಥಳಗಳು== *ಕ್ಯಾಂಡಿಯನ್ ರಾಜ ಮನೆತನದ ಕುರುಹುಗಳಿರುವ ಕ್ಯಾಂಡಿ ಪ್ರದೇಶ. *ರಾಫ್ಟಿಂಗ್ ಹಬ್ ಆಗಿರುವ ಕೀಟುಗುಲ್ಲಾ *ನೂರಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಜಾತಿಯ ಪಾರಿವಳಗಳಿರುವ 'ಮೀರಿಸಾ' *ಏಷ್ಯಾದ ಆನೆಗಳಿರುವ ಪಿನಿನಾವಾಲಾ *ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಬುದ್ಧನ ಪ್ರತಿಮೆಗಳಿರುವ ಪೊಲೊನ್ನಾ *ರಾಯಲ್ ಅರಮನೆಗಳು *ಆರ್.ಪ್ರೇಮದಾಸ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ *ಸಿಗಿರಿಯಾ ರಾಕ್ ಫೊರ್ಟ್ರೆಸ್ *ಅಡಾವಾಲೇ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಮತ್ತು ಯೇಲ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ==ಇದನ್ನು ನೋಡಿ == * [http://www.priu.gov.lk ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕೃತ ತಾಣ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150810070644/http://www.priu.gov.lk/ |date=2015-08-10 }} * [http://www.parliament.lk ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಧಿಕೃತ ತಾಣ] * [http://www.visitsrilanka.org/other/abroad.html ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ರಾಯಭಾರಿ ಕಛೇರಿಗಳು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080820144345/http://www.visitsrilanka.org/other/abroad.html |date=2008-08-20 }} * [http://thecolombo.com/ ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಪ್ರವಾಸಿ ಮಾಹಿತಿ] * [http://www.asinah.org/travel-guides/srilanka.html ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಪ್ರವಾಸಿ ಬೋಧೆಗಳು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070212030057/http://www.asinah.org/travel-guides/srilanka.html |date=2007-02-12 }} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{reflist}} [[ವರ್ಗ:ಏಷ್ಯಾ ಖಂಡದ ದೇಶಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ]] [[ವರ್ಗ:ಶ್ರೀ ಲಂಕಾ|*]] 5ehd8px0syu44yry8zwxvdjpgtt0enz 0 1981 1117116 1100500 2022-08-27T08:53:11Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Cleanup|reason=ಮಾಹಿತಿಗಳು ಪಾಯಿಂಟು ರೂಪದಲ್ಲಿದೆ. ಅದನ್ನು ಸರಿಯಾದ ವಾಕ್ಯ ರೂಪಕ್ಕೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ.|date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2018}} {{Infobox Officeholder |name = ಎ.ಪಿ.ಜೆ. ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ |image = File:A.P.J Abdul Kalam.jpg |caption = ೧೨ನೇ ವಾರ್ಟನ್ ಇಂಡಿಯಾ ಎಕನಾಮಿಕ್ ಫೋರಂ, ೨೦೦೮ |office = [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ|೧೧ನೇ]] [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ]] |primeminister = [[ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ]]<br>[[ಮನಮೋಹನ್ ಸಿಂಗ್]] |vicepresident = [[ಭೈರೋನ್ ಸಿಂಗ್ ಶೇಖಾವತ್]] |term_start = ೨೫ ಜುಲೈ ೨೦೦೨ |term_end = ೨೫ ಜುಲೈ ೨೦೦೭ |predecessor = [[ಕೆ ಆರ್ ನಾರಾಯಣನ್]] |successor = [[ಪ್ರತಿಭಾ_ಪಾಟೀಲ್|ಪ್ರತಿಭಾ ದೇವಿಸಿಂಗ್ ಪಾಟೀಲ್]] |birth_date = ೧೫ -೧೦ -೧೯೩೧ |birth_name = ಅವುಲ್ ಫಕೀರ್ ಜೈನುಲಬ್ದೀನ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ |birth_place = [[ರಾಮೇಶ್ವರಂ]], [[ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ]], |death_date = ೨೭ ಜುಲೈ ೨೦೧೫ |death_place = ಶಿಲ್ಲಾಂಗ್ |website = {{URL|www.abdulkalam.com|abdulkalam.com}} |party = |alma_mater = [[ಸೇಂಟ್ ಜೋಸೆಫ್ಸ್ ಕಾಲೇಜ್, ತಿರುಚಿರಾಪಳ್ಳಿ]]<br />[[ಮದ್ರಾಸ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ]] |profession = ಉಪನ್ಯಾಸಕ, ಲೇಖಕ, ವಿಜ್ಞಾನಿ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ <br>[[ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್|ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ಇಂಜಿನಿಯರ್]]}} [[File:Dr A P J Abdul Kalam addresses the 14th Convocation ceremony at the Indian Institute of Technology Guwahati.jpg|thumb|220px|ಐಐಟಿ ಗುವಾಹಟಿಯಲ್ಲಿ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಾತನಾಡುತಿರುವ ಡಾ. ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] '''ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ'''ರವರು ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಹಾಗೂ ಭಾರತದ ೧೧ನೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾಗಿ ಸೇವೆಸಲಿಸಿದವರು ==ಪರಿಚಯ== ಇವರು ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದದ್ದು [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನ]] [[ರಾಮೇಶ್ವರಮ್|ರಾಮೇಶ್ವರಂನಲ್ಲಿ.]] ಇವರು [[ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ]] ಮತ್ತು ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಅಧ್ಯಯನ ನಂತರ ನಾಲ್ಕು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆ (ಡಿ.ಅರ್.ಡಿ.ಓ) ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ (ಇಸ್ರೋ)ದಲ್ಲಿ [[ವಿಜ್ಞಾನಿ]] ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.ಭಾರತದ ನಾಗರಿಕ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಕ್ಷಿಪಣಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಕ್ಷಿಪಣಿ ಮತ್ತು ಉಡಾವಣಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಅಧ್ಯಯನದಿಂದ, ಇವರು ಭಾರತದ ಕ್ಷಿಪಣಿ ಮಾನವ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಚಿರಪರಿಚಿತರಾಗಿದ್ದರು. [[೧೯೯೮]]ರಲ್ಲಿ ನೆಡೆದ ಭಾರತದ ಪೋಖ್ರಾನ್-೨ ಪರಮಾಣು ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಥಿಕವಾಗಿ, ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು. ಅವರು ಸ್ಇಎಕ್ಸ್ದು ಮಾದು [[೧೯೭೪|೯೭೪]]ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮೂಲ ಪರಮಾಣು ಪರೀಕ್ಷೆಯ ನಂತರ ನೆಡೆದ ಮೊದಲ ಪರಮಾಣು ಮಾಡುಯತಿದ ಎಮ್ದ್ದ 51 ನ್ನು xಗಿದೆ. ಕಲಾಂ ಅವರು [[೨೦೦೨]] ರಲ್ಲಿ, ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷ [[ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ]] ಮತ್ತು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್, ಎರಡು ಪಕ್ಷಗಳ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು.ಐದು ವರುಷಗಳ ಅವಧಿ ಪೂರೈಸಿದ ನಂತರ, ಅವರು ಶಿಕ್ಷಣ, ಬರವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆಯ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಮರಳಿದರು. ಅವರು ಭಾರತದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ [[ಭಾರತ ರತ್ನ]] ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಗೆ ಭಾಜನರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇವರು ಅವಿವಾಹಿತರಾಗಿದ್ದರು. '''ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ''' ಅವರನ್ನ ಭಾರತದ '''''ಮಿಸೈಲ್ ಮ್ಯಾನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯ''''' ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ==ಬಾಲ್ಯ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ== [[File:A.P.J.Abdul Kalam.jpg|thumb|ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ]] *ಅವುಲ್ ಫಕೀರ್ ಜೈನುಲಬ್ದೀನ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ ಅವರು  [[ತಮಿಳುನಾಡು]] [[ರಾಜ್ಯ|ರಾಜ್ಯದ]] ರಾಮೇಶ್ವರಂನಲ್ಲಿ, ೧೫ ಅಕ್ಟೋಬರ್ [[೧೯೩೧]] ರಂದು [[ತಮಿಳು]] [[ಮುಸ್ಲಿಂ]] ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ತಂದೆಯ ಹೆಸರು ಜೈನುಲಬ್ದೀನ್, ಅವರು ದೋಣಿ ಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದರು. ತಾಯಿ ಅಶಿಮಾ ಗೃಹಿಣಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಕಲಾಂ ಅವರ ತಂದೆ, ಈಗ ನಿರ್ನಾಮವಾದ [[ಧನುಷ್ಕೋಡಿ]] ಮತ್ತು [[ರಾಮೇಶ್ವರಮ್|ರಾಮೇಶ್ವರಂ]] ನಡುವೆ ತಮ್ಮ ದೋಣಿಯಲ್ಲಿ [[ಹಿಂದು ಧರ್ಮ|ಹಿಂದು]] ಭಕ್ತಾದಿಗಳನ್ನು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು. *ಕಲಾಂ ಅವರು ಕುಟುಂಬದ ನಾಲ್ಕು ಜನ ಸಹೋದರರು ಮತ್ತು ಒಬ್ಬ ಸಹೋದರಿಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಬಡ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿಂದ ಬಂದವರು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಕಿರಿಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಕೆಲಸ ಆರಂಭಿಸಿದರು. ತಮ್ಮ ತಂದೆ ಗೆ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು, ಅವರು ಶಾಲೆಯ ನಂತರ ತಮ್ಮ ಸಂಸೂದ್ದಿನ ಕಲಾಂ ಜೊತೆಗೆ ಪತ್ರಿಕೆಗಳನ್ನು ವಿತರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಇವರ ಬಾಲ್ಯವು ಬಹಳ ಬಡತನದಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು. *ಮುಂಜಾನೆ ೪:೦೦ ಘಂಟೆಗೆ ಎದ್ದು ದಿನದ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಓದಿ ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಒಬ್ಬ ಸಾಧಾರಣ ವಿಧ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಚುರುಕಾದ ಮತ್ತು ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮ ಪಡುವ ವಿಧ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರಿಗೆ ಗಣಿತದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಆಸಕ್ತಿ ಇತ್ತು. ಅವರು ಗಣಿತವನ್ನು ಗಂಟೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. *ಅವರು [[ರಾಮನಾಥಪುರಂ]] ಶ್ವಾರ್ಟ್ಜ್ ಮೆಟ್ರಿಕ್ಯುಲೇಷನ್ಶಾ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಗಿಸಿದ ನಂತರ ತಿರುಚಿರಾಪಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಕಲಾಂ [[ಸೇಂಟ್ ಜೋಸೆಫ್ಸ್ ಕಾಲೇಜ್|ಸೇಂಟ್ ಜೋಸೆಫ್ಸ್ ಕಾಲೇಜಿಗೆ]] ಸೇರಿಕೊಂಡರು. [[೧೯೫೪]]ರಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. *ಕೋರ್ಸ್ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಉತ್ಸಾಹ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಾ ಬಂತು ಮತ್ತು ವಿಷಯವನ್ನು ನಾಲ್ಕು ವರುಷಗಳ ಕಾಲ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದಕ್ಕೆ ಆಮೇಲೆ ಪಶ್ಚಾತಾಪ ಪಟ್ಟರು. ಅವರು ಮದ್ರಾಸ್ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಓದಲು ಮದ್ರಾಸ್ಗೆ ತೆರಳಿದರು. *ಕಲಾಂ ಅವರು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಹಿರಿಯ ವರ್ಗದ ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಗತಿ ಬಗ್ಗೆ ಡೀನ್ ಅವರು ಅತೃಪ್ತಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿ, ಇನ್ನೂ ಮೂರು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಯೋಜನೆ ಮುಗಿಸದಿದ್ದರೆ, ಅವರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ರದ್ದು ಮಾಡುವ ಬೆದೆರಿಕೆ ಹಾಕಿದರು, ಕಲಾಂ ಅವರು ಡೀನ್ ಕೊಟ್ಟ ಗಡುವಿನಲ್ಲಿ ಯೋಜನೆ ಪೂರೈಸಿದರು. *ಅವರ ಕೆಲಸದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದ ಡೀನ್ ಅವರು '''"ನಾನು ನಿನ್ನ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತಡ ಹಾಕಿ ಕಠಿಣವಾದ ಗಡುವಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಪೂರೈಸಲು ಹೇಳಿದ್ದೆ"''' ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಎಂಟು ಸ್ಥಾನಗಳು ಖಾಲಿ ಇದ್ದ ಭಾರತೀಯ ವಾಯುಪಡೆಯಾ ಅರ್ಹತಾ ಸುತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಒಂಬತ್ತನೆಯ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದದ್ದರಿಂದ, ಯುದ್ದ ವಿಮಾನದ ಚಾಲಕನಾಗುವ ಅವರ ಕನಸಿನ ಅವಕಾಶ ತಪ್ಪಿಹೋಯಿತು. == ವೃತ್ತಿಜೀವನ == === ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ === {{quote box | quoted = true | width = 280px | align = right | salign = right | quote = ಒಬ್ಬರನ್ನು ಸೋಲಿಸುವುದು ಬಹಳ ಸುಲಭ, ಆದರೆ ಒಬ್ಬರನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದು ಬಹಳ ಕಷ್ಟ. | source = ಎ.ಪಿ.ಜೆ. ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ }} *೧೯೬೦ರಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದ ನಂತರ ಕಲಾಂ ಅವರು ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆ (ಡಿ.ಅರ್.ಡಿ.ಓ) ನ ವಾಯುಯಾನವಿಜ್ಞಾನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ ಒಬ್ಬ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನದ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಭೂ ಸೇನೆಗೆ ಸಣ್ಣ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಅವರಿಗೆ ತಾವು ಡಿ.ಅರ್.ಡಿ.ಓ ನಲ್ಲಿ ಆಯ್ತುಕೊಂಡ ಕೆಲಸದ ಬಗ್ಗೆ ಅಸಮಾಧಾನ ಇತ್ತು. *ಕಲಾಂ ಅವರು ಹೆಸರಾಂತ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ವಿಜ್ಞಾನಿ ವಿಕ್ರಂ ಸಾರಾಭಾಯ್ ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಇನ್ಕೋಸ್ಪಾರ್ ಸಮಿತಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದರು. ೧೯೬೯ರಲ್ಲಿ ಕಲಾಂ ಅವರನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ (ಇಸ್ರೋ) ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ರೋಹಿಣಿ ಉಪಗ್ರಹವನ್ನು ೧೯೮೦ರಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯ ಕಕ್ಷೆಯನ್ನು ಸೇರಿಸಿದರು. * ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಉಪಗ್ರಹ ಉಡಾವಣಾ ವಾಹನ (ಎಸ್.ಎಲ್.ವಿ-೩) ರ ಯೋಜನ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದರು. ೧೯೬೫ರಲ್ಲಿಯೇ ಕಲಾಂ ಅವರು ವಿಸ್ತರಿಸಬಲ್ಲ ರಾಕೆಟ್ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಆರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೬೯ರಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿತು, ಅವರು ಆಗ ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿ, ಹಲವು ಇಂಜಿನಿಯರ್‍ಗಳನ್ನು ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡರು. *೧೯೬೩-೬೪ರಲ್ಲಿ ಕಲಾಂ ಅವರು ಹ್ಯಾಮ್ಟನ್ ವರ್ಜೀನಿಯಾದ, ನಾಸಾದ ಲ್ಯಾಂಗ್ಲೀ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರ , ಗ್ರೀನ್ ಬೆಲ್ಟ್ , ಮೇರಿಲ್ಯಾಂಡ್ ನ ಗೊಡಾರ್ಡ್ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಹಾರಾಟ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ವಾಲೋಪ್ಸ್ ಯುದ್ದ ವಿಮಾನ ಫೆಸಿಲಿಟಿಗೆ ಬೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದರು. ೧೯೭೦ ಮತ್ತು ೧೯೮೦ ರ ನಡುವೆ ಕಲಾಂ ಅವರು ಪೋಲಾರ್ ಉಪಗ್ರಹ ವಾಹನ (ಪಿ.ಎಸ್.ಎಲ್.ವಿ) ಮತ್ತು ಎಸ್.ಎಲ್.ವಿ-೩ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದರು. *ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆಗಳು ಯಶಸ್ವಿಯಾದವು. ದೇಶದ ಮೊದಲ ಪರಮಾಣು ಪರೀಕ್ಷೆ 'ನಗುವ ಬುದ್ಧ' ಯೋಜನೆಯ ಅಭಿವೃದ್ದಿಯಲ್ಲಿ ಕಲಾಂ ಅವರು ಭಾಗಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೂ ಸಹ ಪರಮಾಣು ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಟಿ.ಅರ್.ಬಿ.ಎಲ್. ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿ ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಡಾ. ರಾಜಾರಾಮಣ್ಣನವರು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದರು. {{quote box | quoted = true | width = 280px | align = right | salign = right | quote = ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರುವ ಐಟಿ ಕಂಪನಿಗಳು ಬೇರೆ ನಗರಗಳಿಗೂ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಗಬೇಕು. ಮೈಸೂರು, ಬೆಳಗಾವಿ, ಮಂಗಳೂರು, ಮಡಿಕೇರಿ, ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ-ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿಯೂ ಐಟಿ ಕಂಪನಿಗಳು ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗಬೇಕು. | source = ಎ.ಪಿ.ಜೆ. ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ }} *1958 ರಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್ ಇನ್‍ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನೋಲಜಿಯಿಂದ [[ವೈಮಾನೀಕ ಇಂಜಿನೀಯರ್]]‍ನಲ್ಲಿ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಹಾಗೆಯೇ [[ಪಿ.ಎಚ್.ಡಿ.]], [[ಎಮ್ ಟೆಕ್]] ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಡಿ.ಆರ್.ಡಿ.ಓ ಹಾಗೂ [[ಇಸ್ರೋ]]ಗಳಲ್ಲಿ [[ವಿಜ್ಞಾನಿ]]ಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿರುವ ಇವರು ಭಾರತದ [[ಅಣುಬಾಂಬು]] ಹಾಗೂ [[ಕ್ಷಿಪಣಿ|ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳ]] ಜನಕ ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧರು. *ಸನ್ 1998 ರಲ್ಲಿ ಪೋಖ್ರನ್-2 ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ, ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ,ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಪ್ರಧಾನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿದರು. ಆದರೂ ಇವರು ಅಪವಾದಗಳಿಂದ ದೂರವಿರಲ್ಲಿಲ್ಲ, ಕೇವಲ [[ಹೋಮಿ ಜಹಂಗೀರ್ ಭಾಬಾ]] ಮತ್ತು [[ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯಿ]]ಯವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದರೆಂದು ಹಾಗು ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವೀಣ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕೆಲವರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರು. *ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಆಗುವುದಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ ಇವರು [[ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆ]] (ಡಿಫೆನ್ಸ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಅಂಡ್ ಡೆವಲಪ್ಮೆಂಟ್ ಆರ್ಗನೈಜೇಷನ್ : ಡಿ.ಆರ್.ಡಿ.ಓ.) ಮತ್ತು [[ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನೆ ಸಂಸ್ಥೆ]](ಇಸ್ರೋ)ದಲ್ಲಿ ವೈಮಾನಿಕ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಇವರು ಭಾರತಕ್ಕೆ [[ಕ್ಷಿಪಣಿ]] ಹಾಗೂ [[ರಾಕೆಟ್ ತಾಂತ್ರಜ್ಞಾನ]]ವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿರುವ ಕಾರಣ ,[[ಕ್ಷಿಪಣಿ]]ಗಳ ಜನಕ (ಮಿಸೈಲ್ ಮ್ಯಾನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯ)ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ. *ಅಣ್ಣಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಯಲಯ(ಚೆನ್ನೈ), ಜೆ.ಎಸ್.ಎಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (ಮೈಸೂರು) ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಸಂಶೋಧನಾಲಯದಲ್ಲಿ ವೈಮಾನಿಕ ಪ್ರಾದ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇವರು 2011ರ ಮೇನಲ್ಲಿ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಧ್ವನಿಯೆತ್ತಿದ್ದರು. ಕಲಾಮ್ ಓರ್ವ [[ವಿಜ್ಞಾನಿ]]ಯು, [[ತಮಿಳು]] [[ಕವಿ|ಕವಿಯು]] ಹಾಗೂ [[ವೀಣೆ|ವೀಣಾ]] ವಾದಕರೂ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. *ತಮ್ಮ ಕೊನೆಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ [[ಭಾರತೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು|ಐ.ಐ.ಎಮ್]], [[ಅಹಮದಾಬಾದ್]] ಮತ್ತು [[ಭಾರತೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪ್ರಬಂಧ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು|ಐ.ಐ.ಎಮ್]], [[ಇಂದೋರ್|ಇಂದೋರಿನಲ್ಲಿ]] ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web |url=http://www.iisc.ernet.in/news/press_rel.htm |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2013-08-19 |archive-date=2013-07-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130709223659/http://www.iisc.ernet.in/news/press_rel.htm |url-status=dead }}</ref>. == ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾಗಿ== *ಕಲಾಂರವರು ಭಾರತದ 11ನೇ [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾಗಿ]] ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. 2002ರ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ [[ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಸೆಹೆಗಲ್|ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಸೆಹೆಗಲ್]] ವಿರುದ್ಧ ೧೦೭,೩೬೬ ಮತಗಳ ಮುನ್ನಡೆಯಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದರು. 25 ಜುಲೈ 2002ರಿಂದ 25 ಜುಲೈ 2007ರವರೆಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.<ref>http://articles.economictimes.indiatimes.com/2002-06-11/news/27348497_1_nda-alliance-nda-today-president-kalam</ref>ಅ ಸರಳತೆ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ, ಮತ್ತು ಮೇಧಾವಿತನದ ಸಾಕಾರದಂತಿರುವ ಕಲಾಂ ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಹುದ್ದೆಯ ಘನತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದರು. ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಎಂಬ ಕೀರ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರರಾದರು. ಸ್ವತಃ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿ ಆದ ಇವರಿಗೆ ಮಕ್ಕಳೆಂದರೆ ಬಹು ಪ್ರೀತಿ. ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆತು ಉಪಯುಕ್ತ ಸಲಹೆ ಸೂಚನೆ ನೀಡುವುದು ಇವರ ಪ್ರಿಯ ಹವ್ಯಾಸ. ==ಲೇಖಕರಾಗಿ== ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಹುದ್ದೆಯಿಂದ ವಿರಮಿಸಿದ ಅನಂತರವೂ ಇವರು ಜನಪ್ರಿಯ ಧುರೀಣರು ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ ಕಂಗೊಳಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇವರು ತಮ್ಮ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಹತ್ತಾರು ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ‘ವಿಂಗ್ಸ್‌ ಆಫ್ ಫೈರ್’ ಎಂಬುದು ಇವರ ಆತ್ಮಕಥೆ. ಇವರು ತಮ್ಮ ‘ಇಂಡಿಯಾ ಮೈ ಡ್ರೀಮ್’, ‘ಇಂಡಿಯಾ ೨೦೨೦’ ಎಂಬ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಭವ್ಯ ಭಾರತ ನಿರ್ಮಾಣದ ಬಗ್ಗೆ ರೂಪುರೇಷೆಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ‘ಮೈ ಜರ್ನಿ’, ‘ಟಾರ್ಗೆಟ್ ತ್ರಿ ಬಿಲಿಯನ್’- ಇವು ಇವರ ಇತ್ತೀಚಿನ ಕೃತಿಗಳು. ಅಪ್ರತಿಮ ದೇಶಭಕ್ತರೂ ಉತ್ತಮ ವಾಗ್ಮಿಯೂ ಆಗಿರುವ ಕಲಾಂ ಅವರು ದೇಶ ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತ ಜ್ಞಾನ-ವಿಜ್ಞಾನ ಪ್ರಸಾರದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಹಾಯಹಸ್ತ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು== [[File:Abdul Kalam statue at VIMS 02.jpg|thumb|ವಿಐಎಮ್ಎಸ್ ನಲ್ಲಿ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ ರವರ ಪ್ರತಿಮೆ]] {| class="wikitable" |- ! ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಅಥವಾ ಗೌರವದ ವರ್ಷ !! ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಅಥವಾ ಗೌರವದ ಹೆಸರು !! ಗೌರವಿಸಿದ ಸಂಸ್ಥೆ |- | ೨೦೧೪ | ಡಾಕ್ಟರ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್ | ಎಡಿನ್‌ಬರ್ಗ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಯೂ.ಕೆ<ref>{{cite web |url=http://www.ed.ac.uk/schools-departments/informatics/news-events/recentnews/abdul-kalam-visit |title=Ex-President of India Abdul Kalam visits the Forum |publisher=University of Edinburgh |accessdate={{Format date|2014|5|27|df=y}} |archive-date=2014-05-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140528022039/http://www.ed.ac.uk/schools-departments/informatics/news-events/recentnews/abdul-kalam-visit |url-status=dead }}</ref> |- | ೨೦೧೨ | ಡಾಕ್ಟರ್ ಆಫ್ ಲಾ (ಆನರಿಸ್ ಕೌಸಾ) | ಸೈಮನ್ ಫೇಸರ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ<ref>{{cite web|url=http://www.sfu.ca/convocation/honorary-degrees.html |title=Honorary Degrees – Convocation – Simon Fraser University |publisher=Simon Fraser University |accessdate={{Format date|2012|8|31|df=y}}}}</ref> |- | ೨೦೧೧ | ಐಇಇಇ ಗೌರವ ಸದಸ್ಯತ್ವ | ಐಇಇಇ <ref>{{cite web |url=http://www.ieee.org/documents/hon_mem_rl.pdf |title=IEEE Honorary Membership Recipients |publisher=IEEE |format=PDF |page=1 |accessdate={{Format date|2011|8|28|df=y}} |archive-date=2011-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629021316/http://www.ieee.org/documents/hon_mem_rl.pdf |url-status=dead }}</ref> |- | ೨೦೧೦ | ಡಾಕ್ಟರ್ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ | ವಾಟರ್ಲೂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ<ref>{{cite web|title=Yet another honorary doctorate for Kalam|url=http://news.rediff.com/report/2010/oct/06/yet-another-honorary-doctorate-for-kalam.htm|date=6 October 2010|publisher=[[Rediff.com]]|accessdate=13 March 2012}}</ref> |- | ೨೦೦೯ | ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ | ಓಕ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ<ref>{{cite web | title= A.P.J Abdul Kalam – Honorary Degree, 2009 | url=http://www.oakland.edu/?id=15918&sid=175| publisher=Oakland University}}</ref> |- | ೨೦೦೯ | ಹೂವರ್ ಮೆಡಲ್ | ಎ.ಎಸ್.ಎಮ್.ಇ ಫೌಂಡೇಶನ್, ಯುಎಸ್ಎ<ref>{{cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-27/india/28029908_1_president-kalam-rural-areas-eminent-scientist|title=Former President Kalam chosen for Hoover Medal|date=27 March 2009|publisher=[[Indiatimes]]|accessdate=30 October 2010|location=New York|archive-date=13 ನವೆಂಬರ್ 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131113185338/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-27/india/28029908_1_president-kalam-rural-areas-eminent-scientist|url-status=dead}}</ref> |- | ೨೦೦೯ | ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ವೊನ್ ಕಾರ್ಮಾನ್ ವಿಂಗ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ | ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಯುಎಸ್ಎ <ref>{{cite web|url=http://www.galcit.caltech.edu/ahs/recipients/2009Kalam.html |title=Caltech GALCIT International von Kármán Wings Award |publisher=galcit.caltech.edu|accessdate=1 March 2012}}</ref> |- | ೨೦೦೮ | ಡಾಕ್ಟರ್ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ (ಆನರಿಸ್ ಕೌಸಾ) | ನನ್ಯಾಂಗ್ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಸಿಂಗಪುರ್<ref>{{cite web|url=http://news.ntu.edu.sg/pages/newsdetail.aspx?URL=http://news.ntu.edu.sg/news/Pages/NR2008_Aug26.aspx&Guid=3728913b-4ced-4d53-b9c3-f17ed2bdaa78&Category=&MonthGroup=808 |title=Dr Abdul Kalam, former President of India, receives NTU Honorary Degree of Doctor of Engineering |publisher=Nanyang Technological University |date={{Format date|2008|8|26|df=y}} |accessdate={{Format date|2011|8|28|df=y}}}}</ref> |- | ೨೦೦೭ | ಕಿಂಗ್ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ II ಪದಕ | ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ, ಯೂ.ಕೆ.<ref>{{cite news |url=http://www.hindu.com/2007/07/12/stories/2007071253391300.htm |title=King Charles II Medal for President |work=The Hindu |date=12 July 2007 |accessdate=1 March 2012 |location=Chennai, India |archive-date=13 ನವೆಂಬರ್ 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131113191656/http://www.hindu.com/2007/07/12/stories/2007071253391300.htm |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2007-07-11/news/27675690_1_president-kalam-p-j-abdul-kalam-road-map |title=King Charles II Medal for Kalam |work=The Economic Times |location=India |date=11 July 2007|accessdate=1 March 2012}}</ref><ref name=Royal-Society-King-Charles-II-Medal>{{cite web|title=Royal Society King Charles II Medal|url=http://royalsociety.org/awards/king-charles-medal/|publisher=[[Royal Society]]|accessdate=14 November 2012}}</ref> |- | ೨೦೦೭ | ಸೈನ್ಸ್ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ | ವಾಲ್ವರ್ಹ್ಯಾಂಪ್ಟನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಯೂ.ಕೆ., UK<ref>{{cite news |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2007-10-23/uk/27960584_1_p-j-abdul-kalam-wolverhampton-creative-leadership |title=Kalam conferred Honorary Doctorate of Science |work=The Economic Times |location=India |date=23 October 2007 |accessdate=1 March 2012 |archive-date=13 ನವೆಂಬರ್ 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131113185701/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2007-10-23/uk/27960584_1_p-j-abdul-kalam-wolverhampton-creative-leadership |url-status=dead }}</ref> |- | ೨೦೦೦ | [[ರಾಮಾನುಜನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] | ಅಲ್ವಾರ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರ, ಚೆನೈ<ref name="iitm">{{cite web|title=Dr. Abdul Kalam's Diverse Interests: Prizes/Awards|url=http://www.techmotivator.iitm.ac.in/TGTech%20APJ.htm#1|publisher=[[Indian Institute of Technology Madras]]|accessdate=1 March 2012|archive-date=28 ಮೇ 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120528081946/http://www.techmotivator.iitm.ac.in/TGTech%20APJ.htm#1|url-status=dead}}</ref> |- | ೧೯೯೮ | [[ವೀರ್ ಸಾವರ್ಕರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] | [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ]]<ref>Press Information Bureau, Government of India. 1 March 2012. Archived from the original on 8 June 2010.</ref> |- | ೧೯೯೭ | ದೇಶದ ಐಕ್ಯತೆಯ ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ | ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ |- | ೧೯೯೭ | [[ಭಾರತ ರತ್ನ]] |ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ <ref>[https://web.archive.org/web/20120131100950/http://www.mha.nic.in/pdfs/Recipients-BR.pdf List of recipients of Bharat Ratna-]</ref> |- | ೧೯೯೪ | ಡಿಸ್ಟಿಂಗ್ವಿಶ್ಡ್ ಫೆಲೋ | ನಿರ್ದೇಶಕರ ಸಂಸ್ಥೆ (ಭಾರತ)<ref name="iodonline.com">{{cite web|title=List of Distinguished Fellows|publisher=[[Institute of Directors (India)]]|url=http://iodonline.com/about-iod/distinguished-fellows.html|accessdate=9 November 2014}}</ref> |- | ೧೯೯೦ | [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ]] | ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ<ref name="iitm" /><ref name="Rediff26Nov">{{cite news |url=http://www.rediff.com/news/nov/26kal.htm |title=Bharat Ratna conferred on Dr Abdul Kalam |publisher=[[Rediff.com]] |date=26 November 1997 |accessdate=1 March 2012}}</ref> |- | ೧೯೮೧ | [[ಪದ್ಮ ಭೂಷಣ]] | ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ<ref name="iitm" /><ref name="Rediff26Nov" /> |} == ಇವರ ಪುಸ್ತಕಗಳು == #'''ಡೆವೆಲಪ್ಮೆಂಟ್ಸ್ ಇನ್ ಫ್ಲುಯಿಡ್ ಮೆಖಾನಿಕ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ'''-ರೊಡ್ಡಂ ನರಸಿಂಹರವರ ಜತೆ ಬರೆದಿರುವ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪುಸ್ತಕ.<ref>http://www.abdulkalam.nic.in/fluid.html</ref> # '''ವಿಂಗ್ಸ್ ಆಫ್ ಫೈಯರ್''' (ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದ - ಅಗ್ನಿಯ ರೆಕ್ಕೆಗಳು)-ಅರುಣ್ ತಿವಾರಿಯವರ ಜತೆ ಬರೆದ ಈ ಪುಸ್ತಕವು ಇವರ ಆತ್ಮಕಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇವರ ಸರಳ ಹಾಗೂ ಮಾದರಿ ಜೀವನದ ಅನೇಕ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಓದುಗರಿಗೆ ತೆರೆದಿಡುತ್ತದೆ. ಇಂದಿನ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಇದೊಂದು ಅನುರೂಪವಾದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ.<ref>http://books.google.co.in/books?id=c3qmIZtWUjAC&redir_esc=y</ref> #'''ಇಂಡಿಯಾ 2020'''- ಈ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಕಲಾಮ್ ರವರು 2020 ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಭಾವಿ ಭಾರತವು ಹೇಗಿರಬೇಕೆಂದು ತಮ್ಮ ಕನಸನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಡುತ್ತಾರೆ. ಯುವ ಜನಾಂಗಕ್ಕೆ ಸ್ಪೂರ್ತಿಯಾಗಬಲ್ಲಂತಹ ಕೃತಿ.<ref>http://books.google.co.in/books?id=pCN7NwAACAAJ&dq=vision+2020+abdul+kalam&source=bl&ots=faaj8bIMlB&sig=0FVR5Gikrl7NhVeIl12pSOrntp4&hl=en&sa=X&ei=LTb2T7mML5Se8QS_4J3YBg&redir_esc=y</ref> #'''ಇಗ್ನೈಟೆಡ್ ಮೈಂಡ್ಸ್'''- ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ಬರೆದಿರುವ ಈ ಪುಸ್ತಕವು ಅವರು ಮುಂದಿನ ನಾಗರೀಕರಾಗಿದ್ದು ದೇಶವನ್ನು ಹೇಗೆ ಬೆಳಸಬಹುದು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ.<ref>http://books.google.co.in/books?id=kypuAAAAMAAJ&q=ignited+minds&dq=ignited+minds&source=bl&ots=ez0QmBHU9X&sig=0TzcmzgctsyVAkxqJ4Ykxzkgvho&hl=en&sa=X&ei=azn2T4fVAYWe8gSQ_pntBg&redir_esc=y</ref> #'''ಎನ್ವಿಶನಿಂಗ್ ಅನ್ ಎಂಪವರ್ಡ್ ನೇಷನ್'''-ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಾಗಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬಗ್ಗೆ ''ಎ.ಶಿವತನು ಪಿಳ್ಳೈ''ರವರ ಜತೆ ಬರೆದಿರುವ ಪುಸ್ತಕ.<ref>http://www.abdulkalam.nic.in/envisioning.html</ref> #'''ಮೈ ಜರ್ನೀ'''- ಇದು ಅವರ ಎರಡನೇ ಆತ್ಮಕಥೆ. ಇಲ್ಲಿ ಅವರ ಜೀವನದ ಇಷ್ಟ-ಕಷ್ಟಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಇದನ್ನು ''ವಿ.ಸತ್ಯನಾರಾಯಣ ಮೂರ್ತಿ'' ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>http://www.abdulkalam.nic.in/my_journey.html</ref> #'''ದಿ ಲೈಫ್ ಟ್ರೀ''' - ಕಲಾಂ ಅವರು ಬರೀ ವಿಜ್ಞಾನಿಯಲ್ಲದೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಕವಿಯೂ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ದಿ ಲೈಫ್ ಟ್ರೀ ಅವರ ಕವನ ಸಂಕಲನವಾಗಿದ್ದು ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಒಂದು ಮಾಡುವ ಪುಸ್ತಕ ಇದು. ಇವರ ಕವನಗಳು ಇವರ ದೇಶಭಕ್ತಿ ಹಾಗು ಮಾತೃಭಕ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದೇವರ ಮೇಲೆ ಇವರಿಗಿರುವ ಶ್ರದ್ಧಾ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.<ref>www.abdulkalam.nic.in/the_life_tree.html</ref> #'''ಚಿಲ್ರೆನ್ ಆಸ್ಕ್ ಕಲಾಂ'''-ಮಕ್ಕಳು ಕಲಾಂರವರಿಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರಗಳ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರ ಪತ್ರಗಳ ಸಂಕಲನ ಈ ಪುಸ್ತಕ. ಇದರಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ವಿಷಯಗಳು, ಭಾರತೀಯತೆ, ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ, ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಷಯಗಳು, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.<ref>http://www.abdulkalam.nic.in/children_ask.html</ref> == ಮರಣ == *ಡಾ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂರವರು,<ref>[http://www.bbc.com/news/world-asia-india-33685041 BBC. Abdul Kalam: People’s President, extraordinary Indian By Shashi Tharoor Indian parliamentarian] </ref> ಜುಲೈ 27, 2015 ರಂದು ಶಿಲ್ಲಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸ ನೀಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹೃದಯಾಘಾತಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿ ಕುಸಿದು ಬಿದ್ದರು. ನಂತರ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ, ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಫಲಕಾರಿಯಾಗದೆ ಕೊನೆಯುಸಿರೆಳೆದರು.<ref>ಮರಣದ ಬಗ್ಗೆ ಒನ್ ಇಂಡಿಯಾದಲ್ಲಿ ಬಂದ ವರದಿ.[http://kannada.oneindia.com/news/india/former-president-missile-man-bharat-ratna-apj-abdul-kalam-passes-away-095631.html] </ref> ಕೊನೆಯ ಉಸಿರು ಇರುವವರೆಗೂ ಅವರು ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ನಿರತರಾಗಿದ್ದು, ಇಡೀ ದೇಶದ ಜನತೆಗೆ ಮಾದರಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಹೊಂದಿದವರಾಗಿದರು. *೩೦,ಜುಲೈ, ೨೦೧೫ ರಂದು, ಡಾ.ಕಲಾಂ ಹುಟ್ಟಿಬೆಳೆದ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ರಾಮೇಶ್ವರಂ ಊರಿನಲ್ಲಿ ಅವರ ಅಂತಿಮಕ್ರಿಯೆ, ಸಕಲ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯಿತು. <ref>[http://kannada.oneindia.com/news/chennai/rameswaram-abdul-kalam-last-journey-live-updates-095700.html?utm_source=daily-newsletter&utm_medium=email-newsletter&utm_campaign=30072015 oneindia.com, July 30, 2015,'ಮಣ್ಣಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಾದ ಕ್ಷಿಪಣಿ ಮಾನವ ಡಾ. ಕಲಾಂ'] </ref> ==ಡಾ.ಕಲಾಂ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿರುವ ಪುಸ್ತಕಗಳು== * '''ಕಲಾಂ ಮೇಷ್ಟ್ರು''', [[ಕನ್ನಡ ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ]], [[ಬೆಂಗಳೂರು]], ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ರಚಿಸಿದ, ಒಂದು ಬಹುಮೂಲ್ಯ ಕೃತಿ. ಅದನ್ನು ರಚಿಸಿದವರು. ಪ್ರೊ. ಎಚ್. ಆರ್. ರಾಮಕೃಷ್ಣರಾವ್. : ISBN : 81-7713-199-0. ಇದರ ೧,೦೦೦ ಪ್ರತಿಗಳು ಮಾರಾಟವಾಗಿವೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} {{ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು}} {{Includes Wikisource|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ/ಕಲಾಂ ಅಬ್ದುಲ್, ಎ.ಪಿ.ಜೆ.}} [[ವರ್ಗ:ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತ ರತ್ನ ಪುರಸ್ಕೃತರು]]by Kevin fhbyxgbec905ghfkjw1owwmvpj1abbi 14 2038 1117022 1066576 2022-08-26T13:18:31Z 2405:204:540C:8BAF:78A9:6F82:3E92:938D wikitext text/x-wiki [[ಕವನ]] ಸಾಹಿತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು. [http://kannadahanigalu.com/entertainment.php?cat_id=55 ಕವನ ಸಂಕಲನಗಳು] : ಕನ್ನಡಹನಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಇಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲು ಅಸಾಧ್ಯ. ಒಂದು ಜಲಕ್ ಈ ಕೆಳಗೆ :) ಕಾರಣವೇ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದೆ ಅಳು ಒಂದು ಮೂಡಿದೆ ಮನದಲಾಡಿ ಭಯವಾಗಿದೆ ಜೊತೆಯಲಿ ನೀನಿಲ್ಲದೆ ಅನಿಸುತಿದೆ... ಈ ಕ್ಷಣವು ಕನಸಾಗಿರಬಾರದೆ..... ಹಳೆ ಗಾಯ ಮರೆಯಲು ಹೊಸ ಗಾಯದ ಜರೂರತ್ತಿದೆ ! By Wikipedia === ಒಂದು ರೊಮ್ಯಾಂಟಿಕ್ ಕವನ === ---- *ಉದಾಹರಣೆ : * '''ಮನಸು - ಕನಸು''' * ಪೂರ್ಣಿಮೆಯ ಒಂದು ದಿನ * ನಡೆದಿರಲು ತೋಟದಲಿ * ಅಚ್ಚರಿಯು ಎನ್ನೊಳಗೆ * ಮುದದ ಅಲೆ ಮನಸಿನಲಿ ಏಳುತಿರಲು ||೧|| * ಏಕೆಂದು ಚಿಂತಿಸಿದೆ * ತಿಂಗಳಿನ ಸೊಗಸಲ್ಲ * ಇಂತಿರುವ ಚೆಲುವನ್ನು * ಕಂಡೆ ನಾನಂದು ನೀನಗುತಲಿರಲು ||೨|| * ಅಂದು ನಾ ಸಂಜೆಯಲಿ * ಒಬ್ಬನೇ ಕುಳಿತಿರಲು * ಪುಳಕಿತವು ದೇಹದಲಿ * ಬಾನಿನಂಚಿನಲಿರಲು ಕೆಂಪುರಾಗ ||೩|| * ಸಂಜೆಯಲಿ ಸೊಗಸೇನು * ಅಂದು ನಾ ನಿನ್ನೊಡನೆ * ನಡೆದಿರಲು ತೋಟದಲಿ * ನಿನ್ನ ಕದಪಿನಲಿಂತು ರಾಗ ರಾಗ ||೪|| * ಮೈಮರೆತು ಕೇಳಿದೆನು * ಕೋಗಿಲೆಯ ಇನಿದನಿಯ * ಮೂಡಣದಿ ಉಷೆಮೂಡಿ * ಬಾನಿನಿಂ ಸಗ್ಗ ಭುವಿಗಿಳಿಯುತಿರಲು ||೫|| * ಉಷೆಯು ಮೋಹಕವಲ್ಲ * ಇಂಚರವು ಇನಿದಲ್ಲ * ಕೇಳುವೆನು ಆ ನಿನ್ನ * ಇನಿದನಿಯು ಮನದೊಳಗೆ ಮಿಡಿಯುತಿರಲು ||೬|| * (ರಚನೆ:- ಬಿ.ಎಸ್.ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಸಾಗರ) == '''ಕಣ್ಮರೆ''' == ವಸಂತ ಮಾಸದಿ ಕೋಗಿಲೆಯ ಧ್ವನಿ ಕೇಳಿಸುತಿಲ್ಲ... ಸೂರ್ಯಮುಳುಗಿದ ಹೊತ್ತಲ್ಲಿ ಘೂಳಿಡುತ್ತಿದ್ದ ನರಿ ಹಿಂಡಿನ ಸದ್ದಿಲ್ಲ... ಕಗ್ಗತಲ ಕಾಡಿನಲಿ ಕಂಡ ಮಿಂಚು ಹುಳುವಿನ ಬೆಳಕಿಲ್ಲ... ಮಳೆಯ ಬರುವಿಕೆಗಾಗಿ ವಟಗುಡುವ ಕಪ್ಪೆಗಳ ಸದ್ದಿಲ್ಲ... ಮಾನವನ ಆಸೆಗೆ ಕೊನೆಇಲ್ಲ... ನಿಸರ್ಗ ಪಾಠಕಲಿಸುವುದ ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ... ಹಸಿರಾಗಿ ನವಿರಾದ ಎಲೆಯಾಗಿ ನಾಚಿಕೆಗೆ ಕೆಂಪಾಗಿ ಮುಡಿಯಲ್ಲಿ ಹೂವಾಗಿ ಪ್ರೇಮಿಗಳ ಪಾಲಿನ ಪೀತಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಅರಳಿದೆ == '''ತಾಯಿ''' == 'ಹೆಣ್ಣು ಸಂಸಾರದ ಕಣ್ಣು' ಎಂಬ ನಾಣ್ಣುಡಿ ಇದೆ. ಒಂದು ಕುಟುಂಬದ ಸುಖ, ಶಾಂತಿ, ಸಂತೋಷ, ನೆಮ್ಮದಿಯು ಆ ಮನೆಯ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಮನೆಯ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದು ಮಹಿಳೆಯಾಗಿದ್ದು, ವಿವಿಧ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಮತ್ತು ಹೊಣೆ ಅವಳದಾಗಿರುತ್ತದೆ.ಈ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಥ್ರ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವಳು ಹೆಣ್ಣು. ಹೀಗಾಗಿ ಅವಳು ಸಂಸಾರದ ಕಣ್ಣು. == ಇದು ನಮ್ಮ ಶಾಲೆ - ಇದು ನಮ್ಮೂರ ಶಾಲೆ' == ನನ್ನ ನೆಚ್ಚಿನ ನಮ್ಮೂರ ಶಾಲೆ ತವರು ಭಾಷೆಯ ಕಲಿಸುವ ಶಾಲೆ ಏಕಭಾವ ಬೆಳೆಸುವ ಶಾಲೆ ನಾಡ - ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ತೆರೆದಿಡೋ ಶಾಲೆ ಮುನ್ನುಡಿ ಕಲಿಸುವ ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆ ನನ್ನ ನೆಚ್ಚಿನ ನಮ್ಮೂರ ಶಾಲೆ... ಗುರು ಹಿರಿಯರಿಗೆ ನಮಿಸಿ ಮಿತ್ರ ಭಾವನೆ ಬೆಳೆಸಿದ ಶಾಲೆ == ಅದುವೇ ದೇವರ ನಿರ್ಣಯ == ಏನನ್ನು ಆಸೆ ಪಡಬೇಡ, ಏನನ್ನು ಊಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಡ, ಏನನ್ನು ಕೇಳಬೇಡ, ಏನನ್ನು ಕೋರಬೇಡ, ಹಾಗೇಯೆ ಬಿಟ್ಟು ಬಿಡು, ಏನು ಆಗಬೇಕು ಅದು ಆಗುತ್ತದೆ, ಅದುವೇ ದೇವರ ನಿರ್ಣಯ... == '''ಕಂದ''' == ನನ್ನ ಪುಟ್ಟ ಕಂದ, ನಿನ್ನ ತೊದಲು ಮಾತು ಎಷ್ಟು ಚಂದ... ನಿನ್ನ ಮುದ್ದಾದ ಮುಖ, ಚಂದ್ರನಿಗಿಂತ ಅಂದ... ನಿನ್ನ ತುಂಟಾಟ ನೋಡಲು, ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿಗಂತು ಬಲು ಆನಂದ... == '''ಕಲಿಯುವುದಿದೆ ಇನ್ನೂ...''' == == ಹೇ ಜೇನು ಹುಳುವೇ... ನೀನೆಷ್ಷೂಂದು ಕಾರ್ಯಮುಖಿ??! ಒಂದು ಗಳಿಗೆಯೂ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ ವಿಶ್ರಾಂತಿ... ಯಾರಿಗಾಗಿ ಕೊಡಿಟ್ಟಿರುವೆ ನಿನ್ನೆಲ್ಲಾ ಸಿಹಿಗಳನು??! ನಿನ್ನಿಂದ ಕಲಿಯುವುದು ಬಹಳಷ್ಷಿದೆ ಇನ್ನೂ... ಕಲಿಸುವೆಯಾ ನಿನ್ನಷ್ಟು ಕಾರ್ಯೋನ್ಮುಕವಾಗಿರುವುದನ್ನು??!... ಅದುವೇ ದೇವರ ನಿರ್ಣಯ == [[ವರ್ಗ:ಸಾಹಿತ್ಯ]] fdnt8b4axp0jd8hw7h9z7ip51lz9i1t 1117024 1117022 2022-08-26T13:36:04Z Pavanaja 5 ಪುಟದ ಮಾಹಿತಿ ತಗೆದು ' [[ವರ್ಗ:ಸಾಹಿತ್ಯ]]' ಎಂದು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki [[ವರ್ಗ:ಸಾಹಿತ್ಯ]] 8cqdfd5k4sazdj68i5vyu71pi6a3lnu 0 2246 1117123 1054873 2022-08-27T10:03:51Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian Jurisdiction | native_name=ಗುವಾಹಟಿ | skyline = Guwahati citysky.jpg| skyline_caption = A view of the city| locator_position=left | latd = 26.17|longd=91.77| state_name=ಅಸ್ಸಾಂ | district=[[ಕಾಮರೂಪ]] | leader_title=ಮೇಯರ್ | leader_name= ಮೃಗೇನ್ ಸರನೀಯಾ | altitude=55| population_as_of = ೨೦೦೧ | population_total = 808021 | population_density = 3935 | area_magnitude= | area_total= 216 | area_telephone=(91)361 | postal_code= 781xxx | vehicle_code_range= AS-01 | website=www.guwahatimunicipalcorporation.com | footnotes = | }} '''ಗುವಾಹಟಿ''' ([[Assami|ಅಸ್ಸಾಮಿ]]:গুৱাহাটী) ಪೂರ್ವ [[ಭಾರತ|ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ]] ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ನಗರ ಹಾಗು [[ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತ|ಈಶಾನ್ಯ]] ಪ್ರದೇಶದ ಹೆಬ್ಬಾಗಿಲು ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ದಿ. ಇದು ಆ ಪ್ರದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ನಗರ ಕೂಡ ಆಗಿದೆ. [[ಅಸ್ಸಾಂ]] ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿರುವ [[ದಿಸ್ಪುರ್]] ಈ ನಗರದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿತವಾಗಿದೆ.. ಬ್ರಹಪುತ್ರ ನದಿಯು ಗುವಾಹಟಿಯನ್ನು ಎರಡು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸುತ್ತದೆ. ಅದೆಂದರೆ ಉತ್ತರ ಗುವಾಹಟಿ ಅಥವಾ ದುರ್ಜಯ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಗುವಾಹಟಿ. ಉತ್ತರ ಗುವಾಹಟಿಯು ದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಶಕ್ತಿಪೀಠವಾದ [[ಕಾಮಾಕ್ಯ ದೇವಾಲಯ]], ಉಮಾಶಂಕರ ದೇವಾಲಯಗಳಿಂದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ದಕ್ಷಿಣ ಗುವಾಹಟಿಯು ವಾಣಿಜ್ಯಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಶ್ರೀಮಂತ ಸರ್ಕಾರ ಕಲಾಕ್ಷೇತ್ರ, ಆಸ್ಸಾಂ ರಾಜ್ಯ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ, ಅಸ್ಸಾಂ ತಾರಾಲಯ ಇವು ಗುವಾಹಟಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು. == ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು == * [http://www.guwahatimunicipalcorporation.com/ ಗುವಾಹಾಟಿ ನಗರಸಭೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071008011956/http://www.guwahatimunicipalcorporation.com/ |date=2007-10-08 }} * [http://assamgovt.nic.in/ ಅಸ್ಸಾಂ ಸರ್ಕಾರ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061128184547/http://www.assamgovt.nic.in/ |date=2006-11-28 }} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ಪಟ್ಟಣಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಸ್ಸಾಂ]] 9m1wg9ez1i1z9squkmwl6186fs878gh 0 8367 1117087 1116643 2022-08-27T07:57:01Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki '''ದೂರದರ್ಶನ ಚಂದನ''' [[ಬೆಂಗಳೂರು ದೂರದರ್ಶನ ಕೇಂದ್ರ|ದೂರದರ್ಶನ]] ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರ ಭಾರತಿ ಒಡೆತನದ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ [[ಕನ್ನಡ|ಕನ್ನಡ ಟಿವಿ]] ಚಾನೆಲ್ ಆಗಿದ್ದು , [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು ಕಲ್ಬುರ್ಗಿಯಲ್ಲಿರುವ ದೂರದರ್ಶನ ಸ್ಟುಡಿಯೋಗಳಿಂದ ಬೆಂಬಲಿತವಾಗಿದೆ . 1994 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಡಿಡಿ ಚಂದನವು ಮನರಂಜನಾ ಧಾರಾವಾಹಿಗಳು, ಇನ್ಫೋಟೈನ್‌ಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು, ಸುದ್ದಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಚಲಿತ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಅದರ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯವಾಗಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಟೆರೆಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಮೋಡ್‌ನಲ್ಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕದ 81.7% ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಡಿಡಿ ಚಂದನ ಲಭ್ಯವಿದೆ . <ref>{{cite news|url=https://www.indiatoday.in/india/story/doordarshan-south-indian-channels-huge-success-digital-platforms-1864360-2021-10-13|title=Doordarshan's southern India channels a huge success on digital platforms|work=[[ India Today]]|access-date=19 June 2022}}</ref> {{Infobox ದೂರದರ್ಶನ ವಾಹಿನಿ | name = '''ದೂರದರ್ಶನ ಚಂದನ''' | logo = [[File:DD-Chandana-Logo.jpg|155px]] | logo_size = | picture_format = | launch_date = | owner = ಪ್ರಸಾರ ಭಾರತಿ | country = [[ಭಾರತ]] | language = [[ಕನ್ನಡ]] | headquarters = [[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಭಾರತ]] | area = | website = |launch={{start date and age|df=y|1994|10|15}}|broadcast area=ಭಾರತ|web=http://ddchandana.gov.in|picture format=4:3(576ಐ, ಎಸ್ ಡಿ ಟಿವಿ)|slogan=ಇದು ಕನ್ನಡ ವಾಹಿನಿ|sat serv 2=ಡಿಡಿ ಫ್ರಿ ಡಿಶ್|sat chan 2=ಚಾನೆಲ್ 86|sister names=ಡಿಡಿ ನೇಷನಲ್<br/>ಡಿಡಿ ಇಂಡಿಯಾ<br/>ಡಿಡಿ ಕಿಸಾನ್<br/>ಡಿಡಿ ಭಾರತಿ<br/>ಡಿಡಿ ಇಂಡಿಯಾ<br/>ಡಿಡಿ ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್ <br/>ಡಿಡಿ ರೆಟ್ರೋ<br/>ಡಿಡಿ ನ್ಯೂಸ್ <br/>ಡಿಡಿ ಸಯ್ಯದ್ರಿ <br/>ಡಿಡಿ ಮಲಯಾಳಂ<br/>ಡಿಡಿ ಕಷಿರ್<br/>ಡಿಡಿ ಬಾಂಗ್ಲಾ<br/>ಡಿಡಿ ಸಪ್ತಗಿರಿ<br/>ಡಿಡಿ ಉರ್ದು<br/>ಡಿಡಿ ಯಾದಗಿರಿ <br/>ಡಿಡಿ ಅಸ್ಸಾಂ<br/>ಡಿಡಿ ನಾರ್ತ್ ಈಸ್ಟ್<br/>ಡಿಡಿ ಪಂಜಾಬ್<br/>ಡಿಡಿ ಮದ್ಯಪ್ರದೇಶ|logofile=Dooradarshana Chandhana .png|logocaption=ಡಿಡಿ ಚಂದನ}} == ಇತಿಹಾಸ == ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆಯ ಉಪಗ್ರಹ ಚಾನಲ್ ಅನ್ನು 15 ಆಗಸ್ಟ್ 1991 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು, ಇದು 1 ಜನವರಿ 2000 ರಂದು 24 ಗಂಟೆಗಳ ಚಾನಲ್ ಆಯಿತು. ಈ ಚಾನೆಲ್ ಅನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ '''DD-9 ಕನ್ನಡ''' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ನಂತರ ಇದನ್ನು "ಚಂದನ" ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು, ಏಪ್ರಿಲ್ 5, 2000 ರಂದು ಇದು ರಾಜ್ಯದ ನಿಜವಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಬೆಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಕಲಬುರ್ಗಿಯಲ್ಲಿರುವ ದೂರದರ್ಶನ ಸ್ಟುಡಿಯೋಗಳಿಂದ ಬೆಂಬಲಿತವಾದ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಉಪಗ್ರಹ ಚಾನಲ್ ಆಗಿದೆ. [[ಚಿತ್ರ:Doordarshan Bhawan, Copernicus Marg, Delhi.jpg|thumbnail]] ಇದು ಮನರಂಜನಾ ಧಾರಾವಾಹಿಗಳು, ಇನ್ಫೋಟೈನ್‌ಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು, ಸುದ್ದಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಚಲಿತ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಅದರ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯವಾಗಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಟೆರೆಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಮೋಡ್‌ನಲ್ಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 81.7% ಜನರಿಗೆ DD ಚಂದನ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಇಂದು ದೂರದರ್ಶನ ಬೆಂಗಳೂರು 76.2% ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ಮತ್ತು 82.4% ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಡಿಡಿ ಚಂದನಾ ಅವರು ಮನೆಯ ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳ, ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಗ್ನಿ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಹಿಂದಿನ ಕೆಲವು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳೆಂದರೆ: ಅಗ್ನಿ ಸಂಚಿಕೆ ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಅಗ್ನಿಶಾಮಕ ವಾರ್ಡನ್ ಸಂಸ್ಥೆ, ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ ಅಗ್ನಿ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಅರಿವು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ತ್ವರಿತ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಅಗ್ನಿಶಾಮಕ ಸೇವೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೈಜೋಡಿಸಲು ಅವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಚಂದನ ವಾಹಿನಿಯು 2004 ರಲ್ಲಿ 20 ನಿಯೋಜಿತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು, ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ನಾಟಕ, ಟೆಲಿಫಿಲ್ಮ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಧಾರಾವಾಹಿ ಅನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಿತು. == ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಪಟ್ಟಿ == ವಾಹಿನಿಯು ಹಲವಾರು ಸ್ಮರಣೀಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ನೀಡಿದೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿವೆ * ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಸಮರ- ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಶೋ * ಗಾನ ಚಂದನ - ಗಾಯನ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಶೋ <ref>{{Cite web|url=https://www.vijayavani.net/gana-chandana-in-chandana/|title=ಚಂದನದಲ್ಲಿ ಗಾನ ಚಂದನ|date=2020-03-06|website=VIJAYAVANI - ವಿಜಯವಾಣಿ|language=en-US|access-date=2020-03-06}}</ref> * [[ವಾರ್ತೆ|ವಾರ್ತೆಗಳು]] ''(ಅರ್ಥ: ಸುದ್ದಿ)'' - ಸುದ್ದಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ * ಚಿತ್ರಮಂಜರಿ ''(ಅರ್ಥ: ಚಿತ್ರ ಹಿಮ)'' - ಕನ್ನಡ ಚಲನಚಿತ್ರ ಗೀತೆಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ * [[ಥಟ್ ಅಂತ ಹೇಳಿ (ದೂರದರ್ಶನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ)|ಥಟ್ ಅಂತ ಹೇಳಿ]] ''(ಅರ್ಥ: ಮಿಂಚಿನಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ)'' [[ಥಟ್ ಅಂತ ಹೇಳಿ (ದೂರದರ್ಶನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ)|-]] ರಸಪ್ರಶ್ನೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ * ಸುತ್ಥೋನ ನಮ್ಮ ನಾಡು ''(ಅರ್ಥ: ನಮ್ಮ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸೋಣ)'' - ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರವಾಸ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ * ಕಥಾ ಸರಿತಾ/ಮಾಳಿಕೆ/ ''(ಅರ್ಥ: ಕಥಾ ಮಾಲೆ)'' - [[ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ|ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ]] ಹಲವಾರು ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ * [[ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ|ಕರ್ನಾಟಕ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ]] ''(ಅರ್ಥ: ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ)'' - ಸಂಗೀತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ * ಬೆಳಗು ''(ಅರ್ಥ: ಹಗುರಗೊಳಿಸು)'' - ಯಾವುದೇ ಹೆಸರಾಂತ ಅತಿಥಿಯ ಸಂದರ್ಶನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ * ''[[ಚಲನಚಿತ್ರ]] (ಅರ್ಥ: ಚಲನಚಿತ್ರ)'' * [[ಸ್ವರಾಜ್ (ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿ)|ಸ್ವರಾಜ್]] - ಹಿಂದಿ ಅನುವಾದಿತ ಧಾರಾವಾಹಿ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [https://web.archive.org/web/20130726051932/http://www.ddindia.gov.in/ ದೂರದರ್ಶನ ಅಧಿಕೃತ ಅಂತರ್ಜಾಲ ತಾಣ] * [http://www.ddinews.gov.in/ ದೂರದರ್ಶನ ಸುದ್ದಿ ತಾಣ] * [https://web.archive.org/web/20120414015108/http://passionforcinema.com/doordarshan-down-memory-lane PFC ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಲೇಖನ] * * [https://youtube.com/c/DoordarshanChandana] {{ಕನ್ನಡ ಕಿರುತೆರೆ ಸುದ್ದಿ ವಾಹಿನಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ}} {{ಕನ್ನಡ ಕಿರುತೆರೆ ವಾಹಿನಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ}} {{ಭಾರತದ ಸರ್ಕಾರಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಕಿರುತೆರೆ ವಾಹಿನಿಗಳ ಜಾಲ}} [[ವರ್ಗ: ಕಿರುತೆರೆ ವಾಹಿನಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಟಿವಿ ವಾಹಿನಿ]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಟಿವಿ ಚಾನೆಲ್]] qbimo751oydd20tkwib8lnk4g816119 0 11856 1117020 859867 2022-08-26T13:16:58Z 2405:204:540C:8BAF:78A9:6F82:3E92:938D wikitext text/x-wiki '''ಕವಿತೆ''' [[ಭಾಷೆ]]ಯ ಉಪಯೋಗದ ಒಂದು [[ಕಲೆ]]. ಭಾಷೆಯ ಉಪಯೋಗದಲ್ಲಿ ಭಾಷೆಯ [[ಅರ್ಥ]]ದೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಅರ್ಥದ ಬದಲು [[ಸೌಂದರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಹೊರತರುವ ಪ್ರಕಾರ ಇದು. ಕವಿತೆಯು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ರಚಿತವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ [[ಸಂಗೀತ]], [[ನಾಟಕ]] ಮುಂತಾದ ಕಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡಬಹುದು Shreyas jamkhandi dhi9ycpys01ik2vb80kobbmxrshmjjs 1117021 1117020 2022-08-26T13:17:51Z 2405:204:540C:8BAF:78A9:6F82:3E92:938D wikitext text/x-wiki '''ಕವಿತೆ''' [[ಭಾಷೆ]]ಯ ಉಪಯೋಗದ ಒಂದು [[ಕಲೆ]]. ಭಾಷೆಯ ಉಪಯೋಗದಲ್ಲಿ ಭಾಷೆಯ [[ಅರ್ಥ]]ದೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಅರ್ಥದ ಬದಲು [[ಸೌಂದರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಹೊರತರುವ ಪ್ರಕಾರ ಇದು. ಕವಿತೆಯು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ರಚಿತವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ [[ಸಂಗೀತ]], [[ನಾಟಕ]] ಮುಂತಾದ ಕಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡಬಹುದು Puttu virat 4vnmy539qr2wuchz88bojhyqboyab36 1117023 1117021 2022-08-26T13:34:55Z Pavanaja 5 wikitext text/x-wiki '''ಕವಿತೆ''' [[ಭಾಷೆ]]ಯ ಉಪಯೋಗದ ಒಂದು [[ಕಲೆ]]. ಭಾಷೆಯ ಉಪಯೋಗದಲ್ಲಿ ಭಾಷೆಯ [[ಅರ್ಥ]]ದೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಅರ್ಥದ ಬದಲು [[ಸೌಂದರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಹೊರತರುವ ಪ್ರಕಾರ ಇದು. ಕವಿತೆಯು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ರಚಿತವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ [[ಸಂಗೀತ]], [[ನಾಟಕ]] ಮುಂತಾದ ಕಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡಬಹುದು. h9afoa7459dsprzj3bhmqefu200e3j3 1117030 1117023 2022-08-26T14:10:04Z 2405:204:540C:8BAF:78A9:6F82:3E92:938D wikitext text/x-wiki '''ಕವಿತೆ''' [[ಭಾಷೆ]]ಯ ಉಪಯೋಗದ ಒಂದು [[ಕಲೆ]]. ಭಾಷೆಯ ಉಪಯೋಗದಲ್ಲಿ ಭಾಷೆಯ [[ಅರ್ಥ]]ದೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಅರ್ಥದ ಬದಲು [[ಸೌಂದರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಹೊರತರುವ ಪ್ರಕಾರ ಇದು. ಕವಿತೆಯು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ರಚಿತವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ [[ಸಂಗೀತ]], [[ನಾಟಕ]] ಮುಂತಾದ ಕಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡಬಹುದು. ). ಇದರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಅಥವಾ ಆರು ಸಾಲಿನ ಚೌಕಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. 2). ಕವನದಲ್ಲಿ ಶೃಂಗಾರವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುವ ರಮಣೀಯ ಪದಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತವೆ. 3). ಪ್ರತಿ ಪದಗಳ ಬಳಕೆ ಓದುಗನಿಗೆ ಮುದ ನೀಡುವಂತೆ ರಚಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. 4). ನವ, ನವೀನವಾದ ಪದಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಧ್ಯತೆ ಇರುತ್ತದೆ. 5). ಇದರಲ್ಲಿನ ವಿಷಯವಸ್ತು ಶೃಂಗಾರ ಹಾಸ್ಯದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಎಲ್ಲವನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. 6). ಆಧುನಿಕತೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿ ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 7). ಸರಳ ಹಾಗೂ ಸುಂದರವಾದ ಪದಬಳಕೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. 8). ಕೆಲವುಕಡೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಪ್ರಾಸಕ್ಕೆ ತುಂಬಾ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡಿ ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 9). ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ಸಾಲಿನಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಕವನಗಳಿಗೆ ಹೈಕು/ಹನಿಗವನ/ಚುಟುಕು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಮನೋಹರವಾಗಿ, ಲಘುವಾಗಿ ರಚಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. 10). ವರ್ಣರಂಜಿತ ಪದಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ್ದು ಸಕಾರ ಮತ್ತು ವಿರಾಳ ಭಾವವನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಸಫಲತೆಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. By samveda.met ln86xp4rtzsofj3z0wr0nwasz72im8n 1117032 1117030 2022-08-26T14:13:16Z 2405:204:540C:8BAF:78A9:6F82:3E92:938D wikitext text/x-wiki '''ಕವಿತೆ''' [[ಭಾಷೆ]]ಯ ಉಪಯೋಗದ ಒಂದು [[ಕಲೆ]]. ಭಾಷೆಯ ಉಪಯೋಗದಲ್ಲಿ ಭಾಷೆಯ [[ಅರ್ಥ]]ದೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಅರ್ಥದ ಬದಲು [[ಸೌಂದರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಹೊರತರುವ ಪ್ರಕಾರ ಇದು. ಕವಿತೆಯು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ರಚಿತವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ [[ಸಂಗೀತ]], [[ನಾಟಕ]] ಮುಂತಾದ ಕಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡಬಹುದು. ). ಇದರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಅಥವಾ ಆರು ಸಾಲಿನ ಚೌಕಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. 2). ಕವನದಲ್ಲಿ ಶೃಂಗಾರವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುವ ರಮಣೀಯ ಪದಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತವೆ. 3). ಪ್ರತಿ ಪದಗಳ ಬಳಕೆ ಓದುಗನಿಗೆ ಮುದ ನೀಡುವಂತೆ ರಚಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. 4). ನವ, ನವೀನವಾದ ಪದಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಧ್ಯತೆ ಇರುತ್ತದೆ. 5). ಇದರಲ್ಲಿನ ವಿಷಯವಸ್ತು ಶೃಂಗಾರ ಹಾಸ್ಯದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಎಲ್ಲವನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. 6). ಆಧುನಿಕತೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿ ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 7). ಸರಳ ಹಾಗೂ ಸುಂದರವಾದ ಪದಬಳಕೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. 8). ಕೆಲವುಕಡೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಪ್ರಾಸಕ್ಕೆ ತುಂಬಾ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡಿ ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 9). ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ಸಾಲಿನಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಕವನಗಳಿಗೆ ಹೈಕು/ಹನಿಗವನ/ಚುಟುಕು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಮನೋಹರವಾಗಿ, ಲಘುವಾಗಿ ರಚಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. 10). ವರ್ಣರಂಜಿತ ಪದಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ್ದು ಸಕಾರ ಮತ್ತು ವಿರಾಳ ಭಾವವನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಸಫಲತೆಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. Copyrighted By sampada.net fsymszeuiy8v8k3nz4hj4c2qv3490vl 1117033 1117032 2022-08-26T14:13:50Z 2405:204:540C:8BAF:78A9:6F82:3E92:938D wikitext text/x-wiki '''ಕವಿತೆ''' [[ಭಾಷೆ]]ಯ ಉಪಯೋಗದ ಒಂದು [[ಕಲೆ]]. ಭಾಷೆಯ ಉಪಯೋಗದಲ್ಲಿ ಭಾಷೆಯ [[ಅರ್ಥ]]ದೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಅರ್ಥದ ಬದಲು [[ಸೌಂದರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಹೊರತರುವ ಪ್ರಕಾರ ಇದು. ಕವಿತೆಯು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ರಚಿತವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ [[ಸಂಗೀತ]], [[ನಾಟಕ]] ಮುಂತಾದ ಕಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡಬಹುದು. ***1). ಇದರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಅಥವಾ ಆರು ಸಾಲಿನ ಚೌಕಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. 2). ಕವನದಲ್ಲಿ ಶೃಂಗಾರವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುವ ರಮಣೀಯ ಪದಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತವೆ. 3). ಪ್ರತಿ ಪದಗಳ ಬಳಕೆ ಓದುಗನಿಗೆ ಮುದ ನೀಡುವಂತೆ ರಚಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. 4). ನವ, ನವೀನವಾದ ಪದಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಧ್ಯತೆ ಇರುತ್ತದೆ. 5). ಇದರಲ್ಲಿನ ವಿಷಯವಸ್ತು ಶೃಂಗಾರ ಹಾಸ್ಯದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಎಲ್ಲವನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. 6). ಆಧುನಿಕತೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿ ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 7). ಸರಳ ಹಾಗೂ ಸುಂದರವಾದ ಪದಬಳಕೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. 8). ಕೆಲವುಕಡೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಪ್ರಾಸಕ್ಕೆ ತುಂಬಾ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡಿ ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 9). ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ಸಾಲಿನಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಕವನಗಳಿಗೆ ಹೈಕು/ಹನಿಗವನ/ಚುಟುಕು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಮನೋಹರವಾಗಿ, ಲಘುವಾಗಿ ರಚಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. 10). ವರ್ಣರಂಜಿತ ಪದಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ್ದು ಸಕಾರ ಮತ್ತು ವಿರಾಳ ಭಾವವನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಸಫಲತೆಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.*** Copyrighted By sampada.net p0q535swqf3cy2e9t1nzf232v8u12ya 1117034 1117033 2022-08-26T14:15:30Z Pavanaja 5 wikitext text/x-wiki '''ಕವಿತೆ''' [[ಭಾಷೆ]]ಯ ಉಪಯೋಗದ ಒಂದು [[ಕಲೆ]]. ಭಾಷೆಯ ಉಪಯೋಗದಲ್ಲಿ ಭಾಷೆಯ [[ಅರ್ಥ]]ದೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಅರ್ಥದ ಬದಲು [[ಸೌಂದರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಹೊರತರುವ ಪ್ರಕಾರ ಇದು. ಕವಿತೆಯು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ರಚಿತವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ [[ಸಂಗೀತ]], [[ನಾಟಕ]] ಮುಂತಾದ ಕಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡಬಹುದು. * ಇದರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಅಥವಾ ಆರು ಸಾಲಿನ ಚೌಕಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. * ಕವನದಲ್ಲಿ ಶೃಂಗಾರವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುವ ರಮಣೀಯ ಪದಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತವೆ. * ಪ್ರತಿ ಪದಗಳ ಬಳಕೆ ಓದುಗನಿಗೆ ಮುದ ನೀಡುವಂತೆ ರಚಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. * ನವ, ನವೀನವಾದ ಪದಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಧ್ಯತೆ ಇರುತ್ತದೆ. * ಇದರಲ್ಲಿನ ವಿಷಯವಸ್ತು ಶೃಂಗಾರ ಹಾಸ್ಯದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಎಲ್ಲವನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. * ಆಧುನಿಕತೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿ ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. * ಸರಳ ಹಾಗೂ ಸುಂದರವಾದ ಪದಬಳಕೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. * ಕೆಲವುಕಡೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಪ್ರಾಸಕ್ಕೆ ತುಂಬಾ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡಿ ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. * ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ಸಾಲಿನಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಕವನಗಳಿಗೆ ಹೈಕು/ಹನಿಗವನ/ಚುಟುಕು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಮನೋಹರವಾಗಿ, ಲಘುವಾಗಿ ರಚಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. * ವರ್ಣರಂಜಿತ ಪದಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ್ದು ಸಕಾರ ಮತ್ತು ವಿರಾಳ ಭಾವವನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಸಫಲತೆಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖ== {{Reflist}} k5w3w9bus4hrbxq1nusd946r47hmgx0 1117035 1117034 2022-08-26T14:15:57Z Pavanaja 5 Protected "[[ಕವನ]]": ಅನುತ್ಪಾದಕ ಸಂಪಾದನೆಗಳು ([ಸಂಪಾದನೆ=ಹೊಸ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಮತ್ತು ನೋಂದಾವಣೆ ಆಗಿಲ್ಲದವರನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿ] (ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟ) [ಸ್ಥಳಾಂತರ=ಹೊಸ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಮತ್ತು ನೋಂದಾವಣೆ ಆಗಿಲ್ಲದವರನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿ] (ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟ)) wikitext text/x-wiki '''ಕವಿತೆ''' [[ಭಾಷೆ]]ಯ ಉಪಯೋಗದ ಒಂದು [[ಕಲೆ]]. ಭಾಷೆಯ ಉಪಯೋಗದಲ್ಲಿ ಭಾಷೆಯ [[ಅರ್ಥ]]ದೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಅರ್ಥದ ಬದಲು [[ಸೌಂದರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಹೊರತರುವ ಪ್ರಕಾರ ಇದು. ಕವಿತೆಯು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ರಚಿತವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ [[ಸಂಗೀತ]], [[ನಾಟಕ]] ಮುಂತಾದ ಕಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡಬಹುದು. * ಇದರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಅಥವಾ ಆರು ಸಾಲಿನ ಚೌಕಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. * ಕವನದಲ್ಲಿ ಶೃಂಗಾರವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುವ ರಮಣೀಯ ಪದಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತವೆ. * ಪ್ರತಿ ಪದಗಳ ಬಳಕೆ ಓದುಗನಿಗೆ ಮುದ ನೀಡುವಂತೆ ರಚಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. * ನವ, ನವೀನವಾದ ಪದಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಧ್ಯತೆ ಇರುತ್ತದೆ. * ಇದರಲ್ಲಿನ ವಿಷಯವಸ್ತು ಶೃಂಗಾರ ಹಾಸ್ಯದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಎಲ್ಲವನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. * ಆಧುನಿಕತೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿ ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. * ಸರಳ ಹಾಗೂ ಸುಂದರವಾದ ಪದಬಳಕೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. * ಕೆಲವುಕಡೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಪ್ರಾಸಕ್ಕೆ ತುಂಬಾ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡಿ ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. * ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ಸಾಲಿನಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಕವನಗಳಿಗೆ ಹೈಕು/ಹನಿಗವನ/ಚುಟುಕು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಮನೋಹರವಾಗಿ, ಲಘುವಾಗಿ ರಚಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. * ವರ್ಣರಂಜಿತ ಪದಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ್ದು ಸಕಾರ ಮತ್ತು ವಿರಾಳ ಭಾವವನ್ನು ಮೂಡಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಸಫಲತೆಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖ== {{Reflist}} k5w3w9bus4hrbxq1nusd946r47hmgx0 0 12025 1117038 881696 2022-08-26T14:38:01Z 2405:204:540C:8BAF:78A9:6F82:3E92:938D wikitext text/x-wiki [[Image:Drama-icon.svg|250px|right]] '''ನಾಟಕ'''ವು [[ನಟ]]ರು [[ಅಭಿನಯ|ಅಭಿನಯಿಸಬಹುದಾದ]] ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲ್ಪಡುವ ಒಂದು [[ಸಾಹಿತ್ಯ]] ಪ್ರಕಾರ. ನಾಟಕದ ಅಭಿನಯವು ಒಂದು [[ರಂಗಕಲೆ]]ಯ ವಿಧ. [[ವರ್ಗ:ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ|*]] [[ವರ್ಗ:ಕಲೆ]] [[ar:دراما]] [[bg:Драма (литература)]] [[ca:Drama]] [[cs:Drama]] [[de:Drama]] [[el:Δράμα]] [[en:Drama]] [[es:Drama]] [[eo:Dramo]] [[fr:Drame (théâtre)]] [[fy:Toaniel]] [[hr:Drama]] [[id:Drama]] [[it:Dramma]] [[he:דרמה]] [[ka:დრამა]] [[lv:Dramaturģija]] [[mk:Драма]] [[nl:Saterspel]] [[ja:ドラマ]] [[pl:Dramat]] [[pt:Drama]] [[ro:Dramă]] [[ru:Драма]] [[simple:Drama]] [[sk:Dráma]] [[sr:Драма]] [[fi:Draama]] [[sv:Drama]] [[uk:Драма]] [[yi:דראמא]] ನಾಟಕವು ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾದಂಬರಿಯ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ: ಒಂದು ನಾಟಕ, ಒಪೆರಾ, ಮೈಮ್, ಬ್ಯಾಲೆಟ್, ಇತ್ಯಾದಿ, ರಂಗಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ರೇಡಿಯೋ ಅಥವಾ ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [1] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾವ್ಯದ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ, ಟಿ k0e4zp2i2vvaa3r92fkeydis1i16bf2 1117039 1117038 2022-08-26T14:42:37Z 2405:204:540C:8BAF:78A9:6F82:3E92:938D wikitext text/x-wiki [[Image:Drama-icon.svg|250px|right]] '''ನಾಟಕ'''ವು [[ನಟ]]ರು [[ಅಭಿನಯ|ಅಭಿನಯಿಸಬಹುದಾದ]] ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲ್ಪಡುವ ಒಂದು [[ಸಾಹಿತ್ಯ]] ಪ್ರಕಾರ. ನಾಟಕದ ಅಭಿನಯವು ಒಂದು [[ರಂಗಕಲೆ]]ಯ ವಿಧ. [[ವರ್ಗ:ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ|*]] [[ವರ್ಗ:ಕಲೆ]] [[ar:دراما]] [[bg:Драма (литература)]] [[ca:Drama]] [[cs:Drama]] [[de:Drama]] [[el:Δράμα]] [[en:Drama]] [[es:Drama]] [[eo:Dramo]] [[fr:Drame (théâtre)]] [[fy:Toaniel]] [[hr:Drama]] [[id:Drama]] [[it:Dramma]] [[he:דרמה]] [[ka:დრამა]] [[lv:Dramaturģija]] [[mk:Драма]] [[nl:Saterspel]] [[ja:ドラマ]] [[pl:Dramat]] [[pt:Drama]] [[ro:Dramă]] [[ru:Драма]] [[simple:Drama]] [[sk:Dráma]] [[sr:Драма]] [[fi:Draama]] [[sv:Drama]] [[uk:Драма]] [[yi:דראמא]] 087ogmk4iggrpinbwetci3gvl0xjgne 1117040 1117039 2022-08-26T14:47:58Z 2405:204:540C:8BAF:78A9:6F82:3E92:938D Added content wikitext text/x-wiki [[Image:Drama-icon.svg|250px|right]] '''ನಾಟಕ'''ವು [[ನಟ]]ರು [[ಅಭಿನಯ|ಅಭಿನಯಿಸಬಹುದಾದ]] ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲ್ಪಡುವ ಒಂದು [[ಸಾಹಿತ್ಯ]] ಪ್ರಕಾರ. ನಾಟಕದ ಅಭಿನಯವು ಒಂದು [[ರಂಗಕಲೆ]]ಯ ವಿಧ. [[ವರ್ಗ:ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ|*]] [[ವರ್ಗ:ಕಲೆ]] [[ar:دراما]] [[bg:Драма (литература)]] [[ca:Drama]] [[cs:Drama]] [[de:Drama]] [[el:Δράμα]] [[en:Drama]] [[es:Drama]] [[eo:Dramo]] [[fr:Drame (théâtre)]] [[fy:Toaniel]] [[hr:Drama]] [[id:Drama]] [[it:Dramma]] [[he:דרמה]] [[ka:დრამა]] [[lv:Dramaturģija]] [[mk:Драма]] [[nl:Saterspel]] [[ja:ドラマ]] [[pl:Dramat]] [[pt:Drama]] [[ro:Dramă]] [[ru:Драма]] [[simple:Drama]] [[sk:Dráma]] [[sr:Драма]] [[fi:Draama]] [[sv:Drama]] [[uk:Драма]] [[yi:דראמא]] ನಾಟಕವು ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ: ನಾಟಕ, ಒಪೆರಾ, ಮೈಮ್, ಬ್ಯಾಲೆ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ರಂಗಮಂದಿರದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ರೇಡಿಯೋ ಅಥವಾ ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[1] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾವ್ಯದ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ, ನಾಟಕೀಯ ವಿಧಾನವು ನಾಟಕೀಯ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಆರಂಭಿಕ ಕೃತಿಯಾದ ಅರಿಸ್ಟಾಟಲ್‌ನ ಪೊಯೆಟಿಕ್ಸ್ (c. 335 BC) ರಿಂದ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯದ ವಿಧಾನಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿದೆ.[2] ಷೇಕ್ಸ್‌ಪಿಯರ್‌ನ ರಿಚರ್ಡ್ III ನಾಟಕದ ಒಂದು ದೃಶ್ಯದ ಚಿತ್ರಣ "ನಾಟಕ" ಎಂಬ ಪದವು "ಕಾರ್ಯ" ಅಥವಾ "ಆಕ್ಟ್" ಎಂಬ ಗ್ರೀಕ್ ಪದದಿಂದ ಬಂದಿದೆ (ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಗ್ರೀಕ್: δρᾶμα, ಡ್ರಾಮಾ), ಇದು "ನಾನು ಮಾಡು" (ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಗ್ರೀಕ್: δράω, dráō) ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎರಡು ಮುಖವಾಡಗಳು ಹಾಸ್ಯ ಮತ್ತು ದುರಂತದ ನಡುವಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ (ಅನೇಕ ಇತರ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾದೃಶ್ಯವಾಗಿ), ಪ್ಲೇ ಅಥವಾ ಆಟ (ಆಂಗ್ಲೋ-ಸ್ಯಾಕ್ಸನ್ ಪ್ಲೆಯಾನ್ ಅಥವಾ ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಲುಡಸ್ ಅನ್ನು ಭಾಷಾಂತರಿಸುವುದು) ಎಂಬ ಪದವು ವಿಲಿಯಂ ಷೇಕ್ಸ್‌ಪಿಯರ್‌ನ ಸಮಯದವರೆಗೆ ನಾಟಕಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಪದವಾಗಿತ್ತು-ಅದರ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ ನಾಟಕವಾಗಿ- ನಾಟಕಕಾರನ ಬದಲು ತಯಾರಕ ಮತ್ತು ಕಟ್ಟಡವು ರಂಗಮಂದಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಟದ ಮನೆಯಾಗಿತ್ತು.[3] ಆಧುನಿಕ ಯುಗದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಕಾರದ ನಾಟಕವನ್ನು ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಲು "ನಾಟಕ" ವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸಂಕುಚಿತ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವುದು. ಈ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ "ನಾಟಕ" ಎಂಬುದು ಹಾಸ್ಯ ಅಥವಾ ದುರಂತವಲ್ಲದ ನಾಟಕವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ-ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಜೋಲಾ ಅವರ ಥೆರೆಸ್ ರಾಕ್ವಿನ್ (1873) ಅಥವಾ ಚೆಕೊವ್‌ನ ಇವನೊವ್ (1887). ಚಲನಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನ ಉದ್ಯಮಗಳು, ಚಲನಚಿತ್ರ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಜೊತೆಗೆ, "ನಾಟಕ" ವನ್ನು ತಮ್ಮ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ವಿವರಿಸಲು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವುದು ಈ ಸಂಕುಚಿತ ಅರ್ಥವಾಗಿದೆ. "ರೇಡಿಯೋ ಡ್ರಾಮಾ" ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಎರಡೂ ಅರ್ಥಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ-ಮೂಲತಃ ನೇರ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ರವಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. ರೇಡಿಯೊದ ನಾಟಕೀಯ ಔಟ್‌ಪುಟ್‌ನ ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರದ ಮತ್ತು ಗಂಭೀರವಾದ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಸಹ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಬಹುದು.[4] ರಂಗಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ನಾಟಕವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವುದು, ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಮುಂದೆ ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ನಟರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಸಹಕಾರಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವಾಗತದ ಸಾಮೂಹಿಕ ರೂಪವನ್ನು ಊಹಿಸುತ್ತದೆ. ನಾಟಕೀಯ ಪಠ್ಯಗಳ ರಚನೆ, ಸಾಹಿತ್ಯದ ಇತರ ಪ್ರಕಾರಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಈ ಸಹಯೋಗದ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಸ್ವಾಗತದಿಂದ ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ.[5] lz5igf7m4d5t0uf4qqmnl7rvr1au51b 1117041 1117040 2022-08-26T14:48:24Z 2405:204:540C:8BAF:78A9:6F82:3E92:938D wikitext text/x-wiki [[Image:Drama-icon.svg|250px|right]] '''ನಾಟಕ'''ವು [[ನಟ]]ರು [[ಅಭಿನಯ|ಅಭಿನಯಿಸಬಹುದಾದ]] ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲ್ಪಡುವ ಒಂದು [[ಸಾಹಿತ್ಯ]] ಪ್ರಕಾರ. ನಾಟಕದ ಅಭಿನಯವು ಒಂದು [[ರಂಗಕಲೆ]]ಯ ವಿಧ. [[ವರ್ಗ:ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ|*]] [[ವರ್ಗ:ಕಲೆ]] [[ar:دراما]] [[bg:Драма (литература)]] [[ca:Drama]] [[cs:Drama]] [[de:Drama]] [[el:Δράμα]] [[en:Drama]] [[es:Drama]] [[eo:Dramo]] [[fr:Drame (théâtre)]] [[fy:Toaniel]] [[hr:Drama]] [[id:Drama]] [[it:Dramma]] [[he:דרמה]] [[ka:დრამა]] [[lv:Dramaturģija]] [[mk:Драма]] [[nl:Saterspel]] [[ja:ドラマ]] [[pl:Dramat]] [[pt:Drama]] [[ro:Dramă]] [[ru:Драма]] [[simple:Drama]] [[sk:Dráma]] [[sr:Драма]] [[fi:Draama]] [[sv:Drama]] [[uk:Драма]] [[yi:דראמא]] ನಾಟಕವು ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ: ನಾಟಕ, ಒಪೆರಾ, ಮೈಮ್, ಬ್ಯಾಲೆ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ರಂಗಮಂದಿರದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ರೇಡಿಯೋ ಅಥವಾ ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[1] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾವ್ಯದ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ, ನಾಟಕೀಯ ವಿಧಾನವು ನಾಟಕೀಯ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಆರಂಭಿಕ ಕೃತಿಯಾದ ಅರಿಸ್ಟಾಟಲ್‌ನ ಪೊಯೆಟಿಕ್ಸ್ (c. 335 BC) ರಿಂದ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯದ ವಿಧಾನಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿದೆ.[2] ಷೇಕ್ಸ್‌ಪಿಯರ್‌ನ ರಿಚರ್ಡ್ III ನಾಟಕದ ಒಂದು ದೃಶ್ಯದ ಚಿತ್ರಣ "ನಾಟಕ" ಎಂಬ ಪದವು "ಕಾರ್ಯ" ಅಥವಾ "ಆಕ್ಟ್" ಎಂಬ ಗ್ರೀಕ್ ಪದದಿಂದ ಬಂದಿದೆ (ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಗ್ರೀಕ್: δρᾶμα, ಡ್ರಾಮಾ), ಇದು "ನಾನು ಮಾಡು" (ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಗ್ರೀಕ್: δράω, dráō) ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎರಡು ಮುಖವಾಡಗಳು ಹಾಸ್ಯ ಮತ್ತು ದುರಂತದ ನಡುವಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ (ಅನೇಕ ಇತರ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾದೃಶ್ಯವಾಗಿ), ಪ್ಲೇ ಅಥವಾ ಆಟ (ಆಂಗ್ಲೋ-ಸ್ಯಾಕ್ಸನ್ ಪ್ಲೆಯಾನ್ ಅಥವಾ ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಲುಡಸ್ ಅನ್ನು ಭಾಷಾಂತರಿಸುವುದು) ಎಂಬ ಪದವು ವಿಲಿಯಂ ಷೇಕ್ಸ್‌ಪಿಯರ್‌ನ ಸಮಯದವರೆಗೆ ನಾಟಕಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಪದವಾಗಿತ್ತು-ಅದರ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ ನಾಟಕವಾಗಿ- ನಾಟಕಕಾರನ ಬದಲು ತಯಾರಕ ಮತ್ತು ಕಟ್ಟಡವು ರಂಗಮಂದಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಟದ ಮನೆಯಾಗಿತ್ತು.[3] ಆಧುನಿಕ ಯುಗದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಕಾರದ ನಾಟಕವನ್ನು ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಲು "ನಾಟಕ" ವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸಂಕುಚಿತ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವುದು. ಈ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ "ನಾಟಕ" ಎಂಬುದು ಹಾಸ್ಯ ಅಥವಾ ದುರಂತವಲ್ಲದ ನಾಟಕವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ-ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಜೋಲಾ ಅವರ ಥೆರೆಸ್ ರಾಕ್ವಿನ್ (1873) ಅಥವಾ ಚೆಕೊವ್‌ನ ಇವನೊವ್ (1887). ಚಲನಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನ ಉದ್ಯಮಗಳು, ಚಲನಚಿತ್ರ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಜೊತೆಗೆ, "ನಾಟಕ" ವನ್ನು ತಮ್ಮ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ವಿವರಿಸಲು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವುದು ಈ ಸಂಕುಚಿತ ಅರ್ಥವಾಗಿದೆ. "ರೇಡಿಯೋ ಡ್ರಾಮಾ" ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಎರಡೂ ಅರ್ಥಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ-ಮೂಲತಃ ನೇರ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ರವಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. ರೇಡಿಯೊದ ನಾಟಕೀಯ ಔಟ್‌ಪುಟ್‌ನ ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರದ ಮತ್ತು ಗಂಭೀರವಾದ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಸಹ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಬಹುದು.[4] ರಂಗಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ನಾಟಕವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವುದು, ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಮುಂದೆ ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ನಟರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಸಹಕಾರಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ವಿಧಾನಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವಾಗತದ ಸಾಮೂಹಿಕ ರೂಪವನ್ನು ಊಹಿಸುತ್ತದೆ. ನಾಟಕೀಯ ಪಠ್ಯಗಳ ರಚನೆ, ಸಾಹಿತ್ಯದ ಇತರ ಪ್ರಕಾರಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಈ ಸಹಯೋಗದ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಸ್ವಾಗತದಿಂದ ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ.[5] Translated by shreyas lpkcadolcy5q5ct7dr363d6ma0ey3f5 0 20856 1117110 1073667 2022-08-27T08:05:24Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer | name = ಅನಾತೋಲ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್ | image = Anatole France young years.jpg | birth_date = {{birth date|1844|4|16|df=y}} | birth_place = [[ಪ್ಯಾರಿಸ್]], [[ಫ್ರಾನ್ಸ್]] | death_date = {{death date and age|1924|10|12|1844|4|16|df=y}} | death_place = [[Tours]], France | occupation =ಕಾದಂಬರಿಗಾರ | nationality = [[French people|French]] | awards = {{awd|[[Nobel Prize in Literature]]|1921}} | signature = Signature Anatole France.gif }} '''ಅನಾತೋಲ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್''' [೧೮೪೪-೧೯೨೪] [[ಸಾಹಿತ್ಯ]]ಕ್ಕಾಗಿ ೧೯೨೧ ರಲ್ಲಿ [[ನೋಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]]ಪಡೆದ ಫ್ರೆಂಚ್ ಸಾಹಿತಿ. ಕತೆ ಮತ್ತು ಕಾದಂಬರಿಗಾರರು. ಇವರ ನಿಜನಾಮಧೇಯ, 'Jacques Anatole Francois Thibault' ಎಂದು. == ಬಾಲ್ಯದ ದಿನಗಳು== ಅನಾತೋಲ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್‍ರ ತಂದೆ, ಪುಸ್ತಕದ ವ್ಯಾಪಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ಪುಸ್ತಕದಂಗಡಿಯ ಹೆಸರು, ’Library the France’ ತನ್ನ ಹೆಸರಿನ ಜೊತೆಗೆ, ಅಂಗಡಿಯ ಹೆಸರನ್ನು ಜೋಡಿಸಿ ತಮ್ಮ ’ಕಾವ್ಯನಾಮ’ ವನ್ನಾಗಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡರು. ಪತ್ರಕರ್ತರಾಗಿ, ಪ್ರಕಾಶನ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಹಾಯಕರಾಗಿ, ಕೆಲಸಮಾಡಿದರು. ಕೆಲಕಾಲ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ ಮತ್ತು ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೈನಿಕರಾಗಿ ದುಡಿದರು.ಅನಾತೋಲ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮುಂದೆ ಪುಸ್ತಕಾಲಯದಲ್ಲಿ ಲೈಬ್ರೆರಿಯನ್ ಆಗಿ, (೧೮೭೬-೧೮೯೦) ’ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ವಿಚಾರಧಾರೆ,’ ಅವರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿತ್ತು. ಹಾಗಾಗಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಢಂಬಾಚಾರಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಗಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ರೋಮನ್ ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ ಚರ್ಚ್ ಅವರ ಬರಹಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿತ್ತು.<ref>{{cite web |url= http://www.fordham.edu/halsall/mod/indexlibrorum.html |title= Modern History Sourcebook: Index librorum prohibitorum, 1557–1966 (Index of Prohibited Books) |first= Paul |last= Halsall |date= May 1998 |publisher= [[Internet History Sourcebooks Project]] ([[Fordham University]]) }}</ref> ಕೆಲವು ವೇಳೆ ಅನಾತೋಲ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್‍ರವರು ಫ್ರೆಂಚ್ ಸಮಾಜದ ರೀತಿ-ನೀತಿಗಳನ್ನು ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ ವಿಮರ್ಶೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಿ ಮಾತಾಡುತ್ತಿದ್ದರು ==ಸಾಹಿತ್ಯ== ೧೯೦೮ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿತವಾದ ಅನಾತೋಲ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ರವರ ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಾದಂಬರಿ, ’[Penguin Island]' ಈ ಕಾದಂಬರಿಯ ವಿಷಯ, ಒಬ್ಬ ಮಠಾಧಿಪತಿ, ಪ್ರಮಾದವಶಾತ್ [[ಪೆಂಗ್ವಿನ್]] ಪಕ್ಷಿ ಗಳಿಗೆ ಜ್ಞಾನ-ದೀಕ್ಷೆ ಕೊಡುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಅವು ಮಾನವರಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಮಾನವರ ಸಹಜ ದೌರ್ಬಲ್ಯಗಳಾದ, ಕೊಲೆ, ಸುಲಿಗೆ, ವಂಚನೆಗಳು ಶುರುವಾಗುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ ಮುಂದುವರೆದು, ಭಯೋತ್ಪಾದಕರ, ಬಾಂಬ್ ಸ್ಫೋಟಕ್ಕೆ, ಒಂದು ನಾಗರೀಕತೆಯೇ ಬಲಿಯಾಗುವ ವಿಪರ್ಯಾಸವನ್ನು ನಾವು ಮನಗಾಣುತ್ತೇವೆ. ೧೯೧೪ ರಲ್ಲಿ ಅನಾತೋಲ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್‍ರವರಿಂದ ಪ್ರಕಟವಾದ ''ದೇವತೆಗಳ ದಂಗೆ'' ಎಂಬ ಕಾದಂಬರಿ, ಫ್ರಾನ್ಸ್ ದೇಶದ ಮುಖ್ಯ ಕಾದಂಬರಿಯೆಂದು ಕೆಲವು ವಿಮರ್ಶಕರ ಅಂಬೋಣ. ಇದಲ್ಲದೆ ಸಮಕಾಲೀನ ಇತಿಹಾಸದಡಿಯಲ್ಲಿ ಅನಾತೋಲ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್, ೪ ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಬರೆದ ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳು ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲ ಸಾಹಿತ್ಯಕ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡಿದೆ. ನೋಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಬಂದ ಬಳಿಕ ಅವರ ಸಮಗ್ರ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ೨ ಸಂಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ೧೯೨೫-೩೫ ರ ನಡುವೆ ಪ್ರೆಂಚ್ ಸರಕಾರ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== * [http://www.ljhammond.com/classics/cl3.htm#anat Anatole France: A Brief Introduction] * [https://www.nytimes.com/packages/html/books/nobel-France.pdf ''Anatole France, Nobel Prize Winner''] by Herbert S. Gorman, [[ದ ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್]], 20 November 1921 * [http://library.syr.edu/digital/guides/f/france_a.htm Correspondence with architect Jean-Paul Oury] at Syracuse University * [http://tsar.mcgill.ca/bibliographie/Anatole_France Université McGill: le roman selon les romanciers] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151223091611/http://tsar.mcgill.ca/bibliographie/Anatole_France |date=2015-12-23 }} * {{fr icon}} [http://www.litteratureaudio.com/livres-audio-gratuits-mp3/tag/anatole-france/ Anatole France, his work in audio version] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090919031610/http://www.litteratureaudio.com/livres-audio-gratuits-mp3/tag/anatole-france |date=2009-09-19 }} [[Image:Speaker Icon.svg|20px]] * [http://www.dreyfus.culture.fr/en/bio/bio-html-anatole-france.htm Dreyfus Rehabilitated] [[ವರ್ಗ:ಸಾಹಿತ್ಯದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು]] [[ವರ್ಗ:ಕಾದಂಬರಿಕಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಫ್ರಾನ್ಸ್]] 2cjjhu0papl07h57bq9o5ltty2c7huh 0 21403 1117016 779065 2022-08-26T12:56:03Z Xqbot 2569 Bot: Fixing double redirect to [[ಆಧಾರ್]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಆಧಾರ್]] a2yxu9bg8hkygcd13vvkt5ktibrl8fz 0 22394 1117121 1116935 2022-08-27T09:44:39Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Maquina vapor Watt ETSIIM.jpg|250px|thumb|ವಾಟ್ ಉಗಿ ಯಂತ್ರ, ಕಲ್ಲಿದ್ದಿಲಿನ ಇಂಧನ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಉಗಿ ಯಂತ್ರ ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿತು.<ref>ವಾಟ್ ಉಗಿ ಯಂತ್ರ ಚಿತ್ರ:UPM (ಮ್ಯಾಡ್ರಿಡ್)ಸೂಪೀರಿಯರ್ ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ಸ್ ಮೊಗಸಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿದೆ</ref>]] '''ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ'''ಯು ೧೮ ಮತ್ತು ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದೆ. ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ, ಉತ್ಪಾದನೆ,ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಾರಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದ [[ಸಾಮಾಜಿಕ ಆರ್ಥಿಕ]] ಮತ್ತು [[ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ]] ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಗಾಢಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿತು. [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌|ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ ತರುವಾಯ ಯುರೋಪ್‌ನಾದ್ಯಂತ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಹರಡಿತು. ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಪ್ರಾರಂಭವು ಮಾನವ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ತಿರುವೆಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ; ಬಹುತೇಕ ಜನಜೀವನದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಂಶದ ಮೇಲೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಕೆಲವು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು. ೧೮ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯಿಂದ ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್‌ನ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮುಂಚಿನ ದೈಹಿಕ ದುಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಭಾರಎಳೆಯುವ ಪ್ರಾಣಿ-ಆಧಾರಿತ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಿಂದ ಯಂತ್ರ-ಆಧಾರಿತ ಉತ್ಪಾದನೆಯತ್ತ ಪರಿವರ್ತನೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು. [[ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ]] ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ [[ಯಾಂತ್ರೀಕರಣ]],ಕಬ್ಬಿಣ ತಯಾರಿಸುವ ತಂತ್ರಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಿತ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನ ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಬಳಕೆಯಿಂದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು.<ref>{{cite book | last = Beck B. | first = Roger | authorlink = | coauthors = | title = World History: Patterns of Interaction | publisher = McDougal Littell | date = 1999 | location = Evanston, Illinois | pages = | url = | doi = | id = | isbn = }}</ref> [[ಕಾಲುವೆ|ಕಾಲುವೆಗಳು]], ಸುಧಾರಿತ ರಸ್ತೆಗಳು ಮತ್ತು [[ರೈಲ್ವೆ|ರೈಲ್ವೆಗಳನ್ನು]] ಚಾಲ್ತಿಗೆ ತಂದಿದ್ದರಿಂದ ಮಾರಾಟ ವಿಸ್ತರಣೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಮುಖ್ಯ ಇಂಧನವಾದ [[ಉಗಿಶಕ್ತಿ|ಉಗಿಶಕ್ತಿಪ್ರಾರಂಭ]], [[ಜಲಚಕ್ರ|ಜಲಚಕ್ರಗಳು]] ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಆಧಾರಿತ ಯಂತ್ರ(ಮುಖ್ಯವಾಗಿ [[ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ತಯಾರಿಕೆ|ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ]])ಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಉತ್ಪಾದನೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಪುಷ್ಠಿ ನೀಡಿತು.<ref>ಬಿಸಿನೆಸ್ ಅಂಡ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್ ''ಲೀಡಿಂಗ್ ಇಷ್ಯೂಸ್ ಇನ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್, '' , ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯ‌ೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್ US. ISBN ೦-೧೯-೫೧೧೫೮೯-೯ [https://books.google.com/books?ie=UTF-8&amp;vid=ISBN0195115899&amp;id=CX9kBaVx4JkC&amp;pg=PA98&amp;lpg=PA98&amp;sig=V0eO27c7koD8rrIV2EKv6-guB5s ಓದುವುದಕ್ಕೆ]</ref> ಸರ್ವ-ಲೋಹದ [[ಯಂತ್ರೋಪಕರಣ|ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳನ್ನು]] ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲ ಎರಡು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಇತರೆ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಉತ್ಪಾದನೆ ಯಂತ್ರಗಳ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಒದಗಿಸಿತು. [[ಪಶ್ಚಿಮ ಯುರೋಪ್]] ಮತ್ತು [[ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕ|ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕದಾದ್ಯಂತ]] ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಇದರ ಪ್ರಭಾವಗಳು ವಿಸ್ತರಿಸಿದವು. ತರುವಾಯ ವಿಶ್ವದ ಬಹುಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು [[ಕೈಗಾರೀಕರಣ|ಕೈಗಾರೀಕರಣವೆಂಬ]] ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಮುಂದುವರಿಯಿತು. ಕೈಗಾರೀಕರಣದಿಂದ ಸಮಾಜದ ಮೇಲೆ ಉಂಟಾದ ಬದಲಾವಣೆಯ ಪರಿಣಾಮ ಅಗಾಧವಾಗಿತ್ತು.<ref>ರಸೆಲ್ ಬ್ರೌನ್, ಲೆಸ್ಟರ್ ''ಎಕೊ-ಎಕಾನಮಿ'' , ಜೇಮ್ಸ್ &amp; ಜೇಮ್ಸ್ / ಅರ್ಥ್‌ಸ್ಕಾನ್. ISBN ೧-೮೫೩೮೩-೯೦೪-೩ [https://books.google.com/books?ie=UTF-8&amp;vid=ISBN1853839043&amp;id=5aCyfUsHM6kC&amp;pg=PA93&amp;lpg=PA93&amp;sig=1dsUat9P_-9dWWVRMpPt1udT8DQ ಓದಿ]</ref> ಪ್ರಥಮ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿಯು ೧೮ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ೧೮೫೦ರ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿ [[ಎರಡನೇ ಹಂತದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ|ಎರಡನೇ ಹಂತದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ]] ಜತೆ ವಿಲೀನಗೊಂಡಿತು. ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಉಗಿ-ಶಕ್ತಿ ಚಾಲಿತ [[ಹಡಗು|ಹಡಗುಗಳು]], ರೈಲ್ವೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಿಂದ ಮತ್ತು ನಂತರ ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ [[ಆಂತರಿಕ ದಹನ ಯಂತ್ರ]] ಮತ್ತು [[ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನೆ|ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯೊಂದಿಗೆ]] ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿ ವೇಗದ ಗತಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ ಆವರಿಸಿದ ಕಾಲಾವಧಿಯನ್ನು ವಿವಿಧ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ. [[ಬ್ರಿಟನ್‌|ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ]] ೧೭೮೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಇದು "ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು" ಮತ್ತು ೧೮೩೦ರ ದಶಕ ಅಥವಾ ೧೮೪೦ರ ದಶಕದವರೆಗೆ ಅದರ ಅನುಭವ ಸಂಪೂರ್ಣ ತಟ್ಟಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಇತಿಹಾಸಕಾರ [[ಎರಿಕ್ ಹಾಬ್ಸ್‌ಬಾಮ್]] ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.<ref>ಎರಿಕ್ ಹಾಬ್ಸ್‌ಬಾಮ್, ''ದಿ ಏಜ್ ಆಫ್ ರಿವಾಲ್ಯುಷನ್: ಯುರೋಪ್ ೧೭೮೯–೧೮೪೮'' , ವೈಡನ್‌ಫೀಲ್ಡ್ &amp; ನಿಕೋಲ್ಸನ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್. ISBN ೦-೩೪೯-೧೦೪೮೪-೦</ref> ಅದು ೧೭೬೦ ಮತ್ತು ೧೮೩೦ರ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿತು ಎಂದು [[T.S.ಆಶ್‌ಟನ್]] ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.<ref>ಜೋಸೆಫ್ E ಇನಿಕೋರಿ. ''ಆಫ್ರಿಕನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್ ಇನ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್'' , ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್ ISBN ೦-೫೨೧-೦೧೦೭೯-೯ [https://books.google.com/books?ie=UTF-8&amp;vid=ISBN0521010799&amp;id=y7rhKYWhCyIC&amp;pg=PA102&amp;lpg=PA102&amp;sig=zOPr9UkQv258KyhCkuFM0abERnI ಓದಿ]</ref> ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಕ್ರಮೇಣ ಸಂಭವಿಸಿತು ಮತ್ತು ''[[ಕ್ರಾಂತಿ]]'' ಎಂಬ ಪದವು ಈ ವಿದ್ಯಮಾನದ ನೈಜ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲ ಎಂದು ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದ ಇತಿಹಾಸಕಾರರಾದ [[ಜಾನ್ ಕ್ಲಾಪ್‌ಹ್ಯಾಮ್]] ಮತ್ತು [[ನಿಕೋಲಾಸ್ ಕ್ರಾಫ್ಟ್ಸ್]] ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇತಿಹಾಸಕಾರರ ನಡುವೆ ಇದು ಇನ್ನೂ ಚರ್ಚಾಸ್ಪದ ವಸ್ತುವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ.<ref>{{cite journal |doi=10.2307/2598327 |title=Rehabilitating the Industrial Revolution |year=1992 |author=Berg, Maxine |journal=The Economic History Review |volume=45 |pages=24}}</ref><ref>[http://www.julielorenzen.net/berg.html ರಿಹ್ಯಾಬಿಲಿಟೇಟಿಂಗ್ ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061109022755/http://www.julielorenzen.net/berg.html |date=2006-11-09 }} ಜೂಲಿ ಲಾರೆಂಜನ್ ಅವರಿಂದ , ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಮಿಚಿಗನ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ. ನವೆಂಬರ್ ೨೦೦೫ ಮರುಸಂಪಾದಿಸಿದೆ.</ref> ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ [[ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ]] ಅರ್ಥವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ [[GDP]] ತಲಾದಾಯವು ಸ್ಥಿರವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite web | publisher = Federal Reserve Bank of Minneapolis | url = http://www.minneapolisfed.org/pubs/region/04-05/essay.cfm | title = The Industrial Revolution | accessdate = 2007-11-14 | author = [[Robert Lucas, Jr.]] | year = 2003 | quote = it is fairly clear that up to 1800 or maybe 1750, no society had experienced sustained growth in per capita income. (Eighteenth century population growth also averaged one-third of 1 percent, the same as production growth.) That is, up to about two centuries ago, per capita [[real income|incomes]] in all societies were stagnated at around $400 to $800 per year. | archive-date = 2008-05-16 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080516211911/http://minneapolisfed.org/pubs/region/04-05/essay.cfm | url-status = dead }}</ref> ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯಿಂದ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ಅರ್ಥಿಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ತಲಾದಾಯದ [[ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿ]] ಶಕೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web | url = http://www.minneapolisfed.org/pubs/region/04-05/essay.cfm | title = The Industrial Revolution ''Past and Future'' | first = Robert | last = Lucas | year = 2003 | quote = [consider] annual growth rates of 2.4 percent for the first 60 years of the 20th century, of 1 percent for the entire 19th century, of one-third of 1 percent for the 18th century | access-date = 2010-01-28 | archive-date = 2008-05-16 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080516211911/http://minneapolisfed.org/pubs/region/04-05/essay.cfm | url-status = dead }}</ref> ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯು ಇತಿಹಾಸದ ಅತೀ ಮುಖ್ಯ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೆಂದು ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಒಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ.<ref>[http://www.econlib.org/library/Enc/IndustrialRevolutionandtheStandardofLiving.html ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯುಷನ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಸ್ಟಾಂಡರ್ಡ್ ಆಫ್ ಲೀವಿಂಗ್: ದಿ ಕನ್ಸೈಸ್ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್], ಲೈಬ್ರರಿ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಅಂಡ್ ಲಿಬರ್ಟಿ</ref> {{TOCLimit|3}} == ಹೆಸರಿನ ಇತಿಹಾಸ == ಈ ಪದವನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದ ಹಿರಿಮೆ [[ಆರ್ನಾಲ್ಡ್ ಟಾಯ್ನ್‌ಬೀ]] ಅವರಿಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಅವರು ೧೮೮೧ರಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳು ಈ ಬಗ್ಗೆ ವಿಸ್ತೃತ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ನೀಡಿವೆ. ಇತಿಹಾಸಕಾರ [[ಡೇವಿಡ್ ಲ್ಯಾಂಡೆಸ್]] ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರೆಂಚ್ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಲೂವಿಸ್ ಗಿಲಾಮೆ ಒಟ್ಟೊ ಅವರ ೧೭೯೯ ಜುಲೈ ೬ರ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ "ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ"ಯ ಪದ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗಿದ್ದು ಪತ್ತೆಯಾಗಿದೆ.[https://books.google.com/books?id=vyLhAnukIMkC&amp;pg=PP8&amp;dq=industrial+revolution+origin+of+phrase&amp;source=gbs_selected_pages&amp;cad=5#v=onepage&amp;q=&amp;f=false ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150415200417/http://books.google.com/books?id=vyLhAnukIMkC&pg=PP8&dq=industrial+revolution+origin+of+phrase&source=gbs_selected_pages&cad=5#v=onepage&q=&f=false |date=2015-04-15 }} ತಾಂತ್ರಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುವ ''ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ'' ಪದವು ೧೮೩೦ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಬಳಕೆಗೆ ಬಂತು.[[ಲೂವಿಸ್ ಆಗಸ್ಟೆ ಬ್ಲ್ಯಾಂಕಿ]] ೧೮೩೭ರಲ್ಲಿ ''la révolution industrielle'' ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಪದ ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ. [[ಫ್ರೆಡೆರಿಕ್ ಎಂಜೆಲ್ಸ್]] ತಮ್ಮ ''[[ದಿ ಕಂಡಿಷನ್ ಆಫ್ ದಿ ವರ್ಕಿಂಗ್ ಕ್ಲಾಸ್ ಇನ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಇನ್ 1844]]'' ನಲ್ಲಿ "ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ, ಇಡೀ ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜವನ್ನು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬದಲಿಸಿದ ಕ್ರಾಂತಿ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. [[ಕೈಗಾರಿಕೆ]] ಪ್ರವೇಶದ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ,[[ರೇಮಂಡ್ ವಿಲಿಯಮ್ಸ್]] ಹೀಗೆಂದು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಪ್ರಮುಖ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಬದಲಾವಣೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ [[ಹೊಸ ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕಲ್ಪನೆ|ಹೊಸ ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕಲ್ಪನೆಯು]] ೧೮೧೧ ಮತ್ತು ೧೮೧೮ರ ನಡುವೆ [[ಸೌಥೆ]] ಮತ್ತು [[ಓವೆನ್‌|ಓವೆನ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ೧೭೯೦ರ ದಶಕದ ಆದಿಯಲ್ಲಿ [[ಬ್ಲೇಕ್‌‌]] ಕಾಲದಷ್ಟು ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಶತಮಾನದ ತಿರುವಿನಲ್ಲಿ [[ವರ್ಡ್ಸ್‌ವರ್ತ್]] ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. == ಕಾರಣಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:World GDP Capita 1-2003 A.D.png|300px|thumb|ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಮಾನವ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಬಹುಭಾಗ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ GDP ತಲಾದಾಯ ತೀರಾ ಸಣ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗಿದೆ.(ಖಾಲಿ ಪ್ರದೇಶಗಳೆಂದರೆ ದತ್ತಾಂಶವಿಲ್ಲವೆಂದು ಅರ್ಥ, ತೀರಾ ಕೆಳಮಟ್ಟಗಳಲ್ಲಲ್ಲ.1, 1000, 1500, 1600, 1700, 1820, 1900, and 2003 ವರ್ಷಗಳಿಗೆ ದತ್ತಾಂಶವಿಲ್ಲ)]] ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಕಾರಣಗಳು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದ್ದು,ಚರ್ಚಾಸ್ಪದ ವಸ್ತುವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. [[ಬ್ರಿಟನ್‌|ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ]] ೧೭ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ [[ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಆಂತರಿಕ ಯುದ್ಧ|ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಆಂತರಿಕ ಯುದ್ಧದ]] ನಂತರ [[ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಪದ್ಧತಿ|ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಪದ್ಧತಿಯ]] ಅಂತ್ಯಕಾಲದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳ ಸಹಜಫಲವೇ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದು ಕೆಲವು ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ನಂಬಿದ್ದಾರೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗಡಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕ್ರಮಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಆಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ,ರೋಗ ಪ್ರಸಾರ ಕುಂಠಿತಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಕಾಲಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹರಡುತ್ತಿದ್ದ [[ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕಗಳು]] ನಿವಾರಣೆಯಾದವು.<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/radio4/history/voices/voices_salisbury.shtml |title=BBC – Plague in Tudor and Stuart Britain |publisher=bbc.co.uk |date= |accessdate=2008-11-03}}</ref> ಶೈಶವಾವಸ್ಥೆಯನ್ನು ದಾಟಿ ಬದುಕುವ ಮಕ್ಕಳ ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣ ಗಮನಾರ್ಹ ಏರಿಕೆ ಕಂಡು, ಕಾರ್ಮಿಕ ಶಕ್ತಿ ಹೆಚ್ಚಿತು. [[ಎನ್‍‌ಕ್ಲೋಸರ್]](ಒಟ್ಟಾರೆ ಭೂಆಕ್ರಮಣ)ಆಂದೋಳನ ಮತ್ತು [[ಬ್ರಿಟನ್ ಕೃಷಿ ಕ್ರಾಂತಿ‌]] ಹೆಚ್ಚು ದಕ್ಷತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ಆಹಾರೋತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕರ ಹೆಚ್ಚು ಬಳಸುವಿಕೆ ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶ ಸಿಗದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆ [[ಗೃಹಕೈಗಾರಿಕೆ|ಗೃಹಕೈಗಾರಿಕೆಯನ್ನು]] ನೆಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ [[ನೇಯ್ಗೆ]]. ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಗರಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಹೊಸದಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ [[ಕಾರ್ಖಾನೆ|ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿ]] ಉದ್ಯೋಗ ಅರಸಬೇಕಾಯಿತು.<ref>[http://www.historyguide.org/intellect/lecture17a.html ದಿ ವರಿಜಿನ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್ ಇನ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]</ref> ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಜತೆಗೂಡಿದ ೧೭ನೇ ಶತಮಾನದ [[ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ವಿಸ್ತರಣೆ]], [[ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ|ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ]] ಸೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು [[ಬಂಡವಾಳ]] ಕ್ರೋಢೀಕರಣ ಕೂಡ ೧೭ನೇ ಶತಮಾನದ [[ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕ್ರಾಂತಿ|ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯ]] ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅಂಶಗಳೆಂದು ಉದಾಹರಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>"[http://encarta.msn.com/encyclopedia_701509067/Scientific_Revolution.html ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091028110638/http://encarta.msn.com/encyclopedia_701509067/Scientific_Revolution.html |date=2009-10-28 }}". "ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಎನ್‌ಕಾರ್ಟಾ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯ ೨೦೦೯. ೨೦೦೯-೧೦-೩೧.</ref> ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ೧೯೮೦ರ ದಶಕದವರೆಗೆ,ಕೈಗಾರಿಕೆ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಹೃದಯಭಾಗ ಮತ್ತು [[ಉಗಿ ಯಂತ್ರ|ಉಗಿ ಯಂತ್ರದ]] ಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಯು ಮುಖ್ಯ ಆವಿಷ್ಕಾರವೆಂದು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿ ನಂಬಿದ್ದರು.<ref>ಹಡ್ಸನ್, ಪ್ಯಾಟ್. ''ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್'' , ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್ US. ISBN ೦-೭೧೩೧-೬೫೩೧-೬</ref> ಆದಾಗ್ಯೂ, [[ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಶಕೆ|ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಶಕೆಯ]] ಇತ್ತೀಚಿನ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ, ಪೂರೈಕೆ ಆಧಾರಿತ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿತು.<ref>{{cite journal | last = Fullerton | first = Ronald A. | authorlink = | coauthors = | title = How Modern Is Modern Marketing? Marketing's Evolution and the Myth of the "Production Era" | journal = The Journal of Marketing | volume = 52 | issue = 1 | pages = 108–125 | publisher = [[American Marketing Association]] | location = New York City, NY | date = January 1988 | url = | doi = 10.2307/1251689 | id = | accessdate = }}</ref> ಪೂರ್ವಕಾಲೀನ[[ಮಧ್ಯಯುಗ|ಮಧ್ಯಯುಗದಲ್ಲಿ]] ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ ಉಗಮವಾಗಿದೆ ಎಂದು [[ಲೆವಿಸ್ ಮಮ್‌ಫೋರ್ಡ್]] ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಬಹುತೇಕ ಅಂದಾಜುಗಳಿಗಿಂತ ಮುಂಚಿನದ್ದಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.amazon.com/gp/reader/015688254X/ref=sib_fs_top?ie=UTF8&p=S00Q&checkSum=udoW5CVmUdy3Y45ns0wtGk7Wesh6yWx220dcukbd7VE%3D#reader-link |title=Technics & Civilization |publisher=Lewis Mumford |accessdate=2009-01-08}}</ref> ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕನುಗುಣವಾಗಿ [[ಸಮ‌ೂಹ ಉತ್ಪಾದನೆ|ಸಮ‌ೂಹ ಉತ್ಪಾದನೆಯ]] ಮಾದರಿಯು [[ಮುದ್ರಣ ಯಂತ್ರ]] ಮತ್ತು "ಕೈಗಾರಿಕೆ ಶಕೆಯ ಮ‌ೂಲಮಾದರಿ ಗಡಿಯಾರ" ಎಂದು ಅವರು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದೇಶ ಮತ್ತು ಸಮಯಪಾಲನೆ ಕುರಿತು [[ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ|ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯ]] ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅವರು ಉದಾಹರಿಸಿದರು. [[ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ]] ನಗರಗಳ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಿಯಮಿತ ವೇಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಾರಿಸುವ ಗಂಟೆಯೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಏಕಕಾಲಿಕತೆಗೆ ಅಗತ್ಯ ಪೂರ್ವಸೂಚಕಗಳಾಗಿದ್ದು ನಿಜ. ಇವು ನಂತರ ಉಗಿ ಯಂತ್ರ ಮುಂತಾದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೌತಿಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದು ಸಂಭವಿಸಿದ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತಾ,ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ದೇಶೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ಕೂಡ ಚಾಲನಾ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮುಂತಾದ ಇತರೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ,ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ವಿಭಜನೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅವುಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯಾಪಾರವಾಗುವ ಸರಕಿಗೆ ಸುಂಕಗಳು ಮತ್ತು [[ತೆರಿಗೆ|ತೆರಿಗೆಯನ್ನು]] ಆಗಾಗ್ಗೆ ಹೇರುತ್ತಿದ್ದವು.<ref>ಡೀನ್, ಫಿಲ್ಲಿಸ್. ''ದಿ ಫಸ್ಟ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್'' , ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್. ISBN ೦-೫೨೧-೨೯೬೦೯-೯ [https://books.google.com/books?ie=UTF-8&amp;vid=ISBN0521296099&amp;id=eMBG_soDdNoC&amp;pg=PA131&amp;lpg=PA131&amp;sig=xzXl17mm0GYiH80TH-V0lR7JVAk ಓದಿ]</ref> ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತಿರುವ [[ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ|ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ]] ([[ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯಗಳ ಕಾಯಿದೆ]]೧೬೨೩)ಸರ್ಕಾರ ಸೀಮಿತ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಶೋಧಕರಿಗೆ ನೀಡಿದ್ದು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಅಂಶವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೈಗಾರೀಕರಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕುರಿತು ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯಗಳ ಒಳಿತು ಮತ್ತು ಕೆಡಕು ಎರಡನ್ನೂ ಪ್ರಮುಖ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಉಗಿಯಂತ್ರದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆವಿಷ್ಕಾರದ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಬಹಿರಂಗ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ,ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಪದ್ಧತಿಯು [[ಜೇಮ್ಸ್ ವಾಟ್]] ಮುಂತಾದ ಸಂಶೋಧಕರಿಗೆ ಪ್ರಥಮ ಉಗಿ ಯಂತ್ರಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಏಕಸ್ವಾಮಿತ್ವ ನೀಡುವ ಇನಾಮು ನೀಡಿತು. ಸಂಶೋಧಕರಿಗೆ ಇನಾಮುಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಮ‌ೂಲಕ ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಗತಿಯನ್ನು ತೀವ್ರಗೊಳಿಸಿತು. ಆದರೆ ಏಕಸ್ವಾಮಿತ್ವಗಳು ಅದರ ಜತೆ ತನ್ನದೇ ಆದ ಅದಕ್ಷತೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ಇದರಿಂದ ನಿಷ್ಕಪಟತೆ ಪ್ರಸಾರ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧಕರನ್ನು ಸನ್ಮಾನಿಸುವ ಅನುಕೂಲಕರ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಸಮತೂಕದಲ್ಲಿರಿಸಿತು ಅಥವಾ ಸಮತೋಲನ ತಪ್ಪುವಂತೆ ಮಾಡಿತು.<ref>ಎರಿಕ್ ಸ್ಕಿಫ್, ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲೈಸೇಷನ್ ವಿತೌಟ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪೇಟೆಂಟ್ಸ್:ದಿ ನೆದರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್,೧೮೬೯-೧೯೧೨;ಸ್ವಿಜರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್, ೧೮೫೦-೧೯೦೭, ಪ್ರಿನ್ಸ್‌ಟೌನ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್,೧೯೭೧</ref> ವಾಟ್ ಅವರ ಏಕಸ್ವಾಮಿತ್ವವು [[ರಿಚರ್ಡ್ ಟ್ರೆವಿಥಿಕ್]], [[ವಿಲಿಯಂ ಮರ್ಡೊಕ್]] ಅಥವಾ [[ಜೊನಾಥನ್ ಹಾರ್ನ್‌ಬ್ಲೋಯರ್]] ಮುಂತಾದ ಸಂಶೋಧಕರು ಸುಧಾರಿತ ಉಗಿ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವುದಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಯಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯು ಸುಮಾರು ೧೬ ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಕುಂಠಿತಗೊಂಡಿತು.<ref>ಮೈಕೇಲ್ ಬಾಲ್ಡ್ರಿನ್ ಅಂಡ್ ಡೇವಿಡ್ K.ಲೆವೈನ್ , [http://www.dklevine.com/general/intellectual/againstfinal.htm ಏಗೇನ್ಸ್ಟ್ ಇಂಟಲೆಕ್ಚುಯಲ್ ಮಾನೊಪಲಿ], {{PDFlink|[http://www.dklevine.com/papers/imbookfinal01.pdf Chapter 1, final online version January 2, 2008]|55&nbsp;KB}}, page ೧೫. ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್‌, ೨೦೦೮. ISBN ೧೩: ೯೭೮೦೫೨೧೮೭೯೨೮೬</ref> === ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಲು ಕಾರಣಗಳು === [[ಚಿತ್ರ:Vereinigte Ostindische Compagnie bond - Middelburg - Amsterdam - 1622.jpg|thumb|A 1623 ಡಚ್ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯ ಕಂಪೆನಿ ಬಾಂಡ್.ಯುರೋಪಿಯನ್ 17ನೇ ಶತಮಾನದ ವಸಾಹತು ವಿಸ್ತರಣೆ,ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ,ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ಸೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಹೊಸ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಪರಿಸರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ,ಅದು 18ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅನುಕೂಲ ಕಲ್ಪಿಸಿತು.]] ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯು ೧೮ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಸಂಭವಿಸಿ, ಜಗತ್ತಿನ ಇತರೆ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಚೀನಾ]], [[ಭಾರತ]] ಮತ್ತು [[ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ]] ಅಥವಾ ಇತರೆ ಕಾಲಗಳಾದ [[ಪ್ರಾಚೀನ]]<ref>[http://www.j-bradford-delong.net/movable_type/archives/000891.html ವೈ ನೊ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯುಷನ್ ಇನ್ ಏನ್ಸೀಂಟ್ ಗ್ರೀಸ್? ] J.ಬ್ರಾಡ್‌‌ಫೋರ್ಡ್ ಡಿಲಾಂಗ್, ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು,ಬರ್ಕಲಿಯ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯ, ೨೦ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೦೨. ಜನವರಿ ೨೦೦೭ ಮರುಸಂಪಾದನೆ</ref> ಅಥವಾ [[ಮಧ್ಯಯುಗ|ಮಧ್ಯಯುಗಗಳಲ್ಲಿ]] ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸದಿರಲು ಕಾರಣಗಳೇನು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯು ಇತಿಹಾಸಕಾರರಿಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಕೆರಳಿಸಿತು.<ref>[http://www.historyguide.org/intellect/lecture17a.html ದಿ ವರಿಜಿನ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್ ಇನ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್] ಇತಿಹಾಸ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ, ಸ್ಟೀವನ್ ಕ್ರೈಸ್,೧೧ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೦೬- ಜನವರಿ ೨೦೦೭ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಿದೆ.</ref> ಇದಕ್ಕೆ ಶಿಕ್ಷಣ,ತಾಂತ್ರಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳು<ref>ಜಾಕ್ಸನ್ ಜೆ. ಸ್ಪೈಲ್‌ವಾಗಲ್ (೨೦೦೯). "''[https://books.google.com/books?id=fwxLkRmd-4QC&amp;printsec=frontcover&amp;dq=&amp;hl=en&amp;cd=1#v=onepage&amp;q=&amp;f=false ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಸಿವಿಲೈಜೇಷನ್]'' ". ಪುಟ.೬೦೭.</ref> (ನೋಡಿ,ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್]]), "ಆಧುನಿಕ ಸರ್ಕಾರ", "ಆಧುನಿಕ" ಉದ್ಯೋಗದ ನಡವಳಿಕೆಗಳು,ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸಲಹೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.<ref>[http://industrialrevolution.sea.ca/causes.html ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್-ಕಾಸಸ್]</ref> [[ಜ್ಞಾನೋದಯದ ಯುಗ|ಜ್ಞಾನೋದಯದ ಯುಗವೆಂದರೆ]] ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ಸಾಕ್ಷರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲದೇ ಕೆಲಸದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಆಧುನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ ಹೊಂದಿದವರೆಂದು ಅರ್ಥ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅನೇಕ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ಹೆಚ್ಚುಕಡಿಮೆ ಸಮಾನ ಎಂಬ ವಾದವನ್ನು ಒಪ್ಪಲಿಲ್ಲ. ಪಶ್ಚಿಮ ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೮ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ [[ತಲಾದಾಯ]] [[ಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿಯ ಹೋಲಿಕೆ|ಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿಯ ಹೋಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ]] ಹೆಚ್ಚುಕಡಿಮೆ ೧೫೦೦ ಡಾಲರ್‌ಗಳೆಂದು ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು(ಬ್ರಿಟನ್ ಸುಮಾರು ೨೦೦೦ ಡಾಲರ್ ತಲಾದಾಯ ಹೊಂದಿದೆ).<ref>{{PDFlink|[http://www.iisg.nl/research/jvz-cobbdouglas.pdf Cobb-Douglas in pre-modern Europe1 – Simulating early modern growth]|254&nbsp;KB}} ಜಾನ್ ಲುಟೆನ್ ವಾನ್ ಜಾಂಡೆನ್, ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೋಷಿಯಲ್ ಹಿಸ್ಟರಿ/ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಉಟ್ರೇಕ್ಟ್. ಮೇ ೨೦೦೫ ಜನವರಿ ೨೦೦೭ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಿದೆ.</ref> ಆದರೆ ಚೀನವನ್ನು ಇದಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ ಅದು ೪೫೦ ಡಾಲರ್ ತಲಾದಾಯ ಹೊಂದಿತ್ತು. ಅಲ್ಲದೇ ಸರಾಸರಿ [[ಬಡ್ಡಿದರ]] ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ೫% ಮತ್ತು ಚೀನದಲ್ಲಿ ೩೦%ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.ಇವು ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳ ಅತ್ಯಂತ ವಿಪುಲವಾಗಿತ್ತೆಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ.{{Citation needed|date=October 2009}} [[ಡೇವಿಡ್ ಲ್ಯಾಂಡೆಸ್]] ಮತ್ತು [[ಮ್ಯಾಕ್ಸ್ ವೆಬರ್]] ಮುಂತಾದ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು<ref name="Landes">{{cite book | last = Landes | first = David | authorlink = David Landes | coauthors = | title = The Wealth and Poverty of Nations | publisher = Abacus | date = 1999 | location = London | pages = 38–9 | url = | doi = | id = | isbn = 0349111669}}</ref> ಚೀನ ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿನ ಭಿನ್ನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದವೆಂದು ಕಾರಣ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಯುರೋಪ್ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆಗಳು ಬಹುತೇಕ [[ಜುಡೊ-ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯಾನಿಟಿ]] ಮತ್ತು ಗ್ರೀಕ್ ಚಿಂತನೆಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು. ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಚೀನದ ಸಮಾಜವು [[ಕನ್‌ಫ್ಯೂಷಿಯಸ್]],[[ಮೆನ್ಸಿಯಸ್]], [[ಹಾನ್ ಫೈಜಿ]] [[ಲಿಗಾಲಿಸಂ]], [[ಲಾವೊ ತ್ಸು]] [[ಟಾವೈಸಂ]] ಮತ್ತು [[ಬುದ್ಧ]], [[ಬುದ್ಧಿಸಂ]] ಮುಂತಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಂದ ಸಂಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತು. ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವು ತರ್ಕಸಮ್ಮತ ಮತ್ತು ಚಿರಂತನ ನಿಯಮಗಳಿಂದ ಆಳಲ್ಪಡುತ್ತದೆಂದು ಐರೋಪ್ಯರು ನಂಬಿದ್ದರೆ, ಪೂರ್ವ ದೇಶಗಳು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವು ನಿರಂತರ ಪರಿವರ್ತನೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವುದಾಗಿ ನಂಬಿದ್ದರು. ಬೌದ್ಧರು ಮತ್ತು ಟಾವೊವಾದಿಗಳು ತರ್ಕಸಮ್ಮತ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಪಡೆದಿರಲಿಲ್ಲ.{{Citation needed|date=October 2009}} ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ವಾದಿ ಇತಿಹಾಸಕಾರ [[ರಜನಿ ಪಾಲ್ಮೆ ದತ್]] "ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಹಣಕಾಸು ಪೂರೈಸಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಬಂಡವಾಳವು ಬದಲಿಗೆ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಹಣಕಾಸು ಪೂರೈಸಿತು" ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>[https://archive.is/20121208215606/india_resource.tripod.com/colonial.html ಸೌತ್ ಏಷ್ಯನ್ ಹಿಸ್ಟರಿ] -ಭಾರತದ ಉಪಖಂಡದ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳು:ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಪರಂಪರೆ. ರಜನಿ-ಪಾಲ್ಮೆ ದತ್ ಇಂಡಿಯ ಟುಡೆ(ಭಾರತದ ಆವೃತ್ತಿ ೧೯೪೭ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟ) ಜನವರಿ ೨೦೦೭ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಿದೆ.</ref> ಚೀನಾಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ಭಾರತ ಅನೇಕ ಪೈಪೋಟಿಯ ಪ್ರಭುತ್ವಗಳಾಗಿ ಹೋಳಾಯಿತು.ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ಪ್ರಭುತ್ವಗಳು [[ಮರಾಠರು]], [[ಸಿಖ್ಖರು]] ಮತ್ತು [[ಮೊಘಲರು]]. ಇದರ ಜತೆಗೆ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಎರಡು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿತ್ತು-ಜೀವನಾಧಾರವಾದ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಹತ್ತಿ. ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಶೋಧನೆ ವಿರಳವಾಗಿದ್ದು ಕಂಡುಬಂತು. ಬ್ರಿಟನ್ ಸ್ವಾಧೀನಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ನಿರಂಕುಶ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವಗಳು ಅರಮನೆಯ ಭಂಡಾರಗಳಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ದಾಸ್ತಾನಿರಿಸಿದ್ದರೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿತ್ತು. ಚೀನ,ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯದ [[ನಿರಂಕುಶವಾದಿ ಪ್ರಭುತ್ವಗಳು]] ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ರಫ್ತುಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದವು. ತಮ್ಮ ಪ್ರಜೆಗಳ ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಬಗ್ಗೆ ಕಡಿಮೆ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದವು.<ref>[http://www.historycooperative.org/cgi-bin/justtop.cgi?act=justtop&amp;url=http://www.historycooperative.org/journals/jwh/14.2/br_5.html Monarchies 1000–2000. By W. M. SPELLMAN. ಲಂಡನ್: ರಿಯಾಕ್ಟಿಯನ್ ಬುಕ್ಸ್, 2001.]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}. ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಹಿಸ್ಟರಿ</ref> === ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಲು ಕಾರಣಗಳು === [[ಚಿತ್ರ:graph rel share world manuf 1750 1900 02.png|300px|thumb|ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ ಪ್ರಗತಿ ಹೊಂದುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಉತ್ಪಾದಿತ ಇಳುವರಿ ಇತರೆ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳಿಗಿಂತ ಮುನ್ನುಗ್ಗಿತು.]] ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಪ್ರಾರಂಭ ಕುರಿತ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ಇತರೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗಿಂತ [[ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್]] ಹೊಂದಿದ್ದ ಅಪಾರ ಮೇಲುಗೈ ಕೂಡ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಬ್ರಿಟನ್ ತನ್ನ ಅನೇಕ ಸಾಗರೋತ್ತರ [[ವಸಾಹತು|ವಸಾಹತುಗಳಿಂದ]] ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅಥವಾ ಹಣಕಾಸು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾರಿಬಿಯನ್ ನಡುವೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ [[ಗುಲಾಮ ವ್ಯಾಪಾರ|ಗುಲಾಮ ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ]] ಹುಟ್ಟಿದ ಲಾಭಗಳು ಕೈಗಾರಿಕೆ ಬಂಡವಾಳ ಉತ್ತೇಜನಕ್ಕೆ ನೆರವಾಗಿದ್ದರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಕುರಿತು ಕೆಲವರು ಒತ್ತಿಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಗುಲಾಮ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್ ತೋಟಗಾರಿಕೆಗಳು ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿಯ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದಾಯಕ್ಕೆ ಕೇವಲ ೫% ಒದಗಿಸಿತೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.<ref>[http://www.digitalhistory.uh.edu/historyonline/con_economic.cfm ವಾಸ್ ಸ್ಲೇವರಿ ದಿ ಇಂಜಿನ್ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ ಗ್ರೋತ್? ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090226181840/http://www.digitalhistory.uh.edu/historyonline/con_economic.cfm |date=2009-02-26 }}[http://www.digitalhistory.uh.edu/historyonline/con_economic.cfm ಡಿಜಿಟಲ್ ಇತಿಹಾಸ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090226181840/http://www.digitalhistory.uh.edu/historyonline/con_economic.cfm |date=2009-02-26 }}</ref> ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯು ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಆರ್ಥಿಕ ಲಾಭಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾದರೂ,ಕ್ಯಾರಿಬಿಯನ್ ಮ‌ೂಲದ ಬೇಡಿಕೆ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ೧೨% ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>[https://books.google.com/books?id=Bh7HVl92bVMC&amp;pg=PA194&amp;lpg=PA194&amp;dq=Industrial+Revolution,+slavery&amp;source=bl&amp;ots=zBje8eBxGe&amp;sig=vEZVgz3EL-kzaYWVZAkmRqenBho&amp;hl=en&amp;ei=lTIxSoTdMoOyNP6h1LcH&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=12#PPA198,M1 ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್ ಬೈ ಪ್ಯಾಟ್ ಹಡ್ಸನ್, ಪುಟ.][https://books.google.com/books?id=Bh7HVl92bVMC&amp;pg=PA194&amp;lpg=PA194&amp;dq=Industrial+Revolution,+slavery&amp;source=bl&amp;ots=zBje8eBxGe&amp;sig=vEZVgz3EL-kzaYWVZAkmRqenBho&amp;hl=en&amp;ei=lTIxSoTdMoOyNP6h1LcH&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=12#PPA198,M1 198]</ref> ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ,ದೊಡ್ಡ ವಾಣಿಜ್ಯ ನೆಲೆಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ವ್ಯಾಪಾರ ಉದಾರೀಕರಣವು ಬ್ರಿಟನ್‌ಗೆ ದೃಢ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಚೀನಾ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತಿರುವ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಿ ಬಳಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿರಬಹುದು. ಹಣಕಾಸು ಲೂಟಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕುಸಿತದಿಂದ ವಿನಾಶಗೊಳ್ಳದ ಏಕೈಕ ಐರೋಪ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಉಪಯುಕ್ತ ಗಾತ್ರದ ಯಾವುದೇ ವಾಣಿಜ್ಯ ಹಡಗನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿ ಬ್ರಿಟನ್ [[ನೆಪೋಲಿಯನ್ ಯುದ್ಧ|ನೆಪೋಲಿಯನ್ ಯುದ್ಧಗಳಿಂದ]] ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ(ಐರೋಪ್ಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಹಡಗುಗಳು ಯುದ್ಧದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ [[ರಾಯಲ್ ನೇವಿ|ರಾಯಲ್ ನೇವಿಯಿಂದ]] ನಾಶವಾಗಿತ್ತು.<ref>ದಿ ರಾಯಲ್ ನೇವಿ ಬ್ರಿಟನ್ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸ್ವತಃ ಕಾಣಿಕೆ ನೀಡಿರಬಹುದು. ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ಉದ್ಭವಿಸಿದ ಪ್ರಥಮ ಜಟಿಲ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಉತ್ಪಾದನೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಯುದ್ಧವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ಸಾಮಗ್ರಿ ಒದಗಿಸಿದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಸೇರಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದ ಯುದ್ಧವಿಮಾನವು ಸರಾಸರಿ ೧೦೦೦ ರಾಟೆ ಫಿಟ್ಟಿಂಗ್ಸ್ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತು. ರಾಯಲ್ ನೇವಿಯಂತ ದೊಡ್ಡ ನೌಕಾಬಲದೊಂದಿಗೆ, ಈ ಫಿಟಿಂಗ್‌ಗಳು ಪ್ರತಿ ೪ರಿಂದ ೫ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಿದ್ದರಿಂದ ಭಾರೀ ಬೇಡಿಕೆ ಸೃಷ್ಟಿಸಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿತು. ಹಗ್ಗದ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಉತ್ಪಾದನೆ ಸಹ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಅಂಶವಾಗಿ ಕಾಣಬಹುದು.</ref> ಪೂರ್ವ ಸ್ವರೂಪಗಳ ಅನೇಕ ಉತ್ಪಾದಿತ ಸರಕುಗಳಿಗೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿವೆಯೆಂದು ಬ್ರಿಟನ್ ವ್ಯಾಪಕ ರಫ್ತು ಗೃಹಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಕೂಡ ಖಾತರಿಮಾಡಿಕೊಂಡವು. ಆ ಸಂಘರ್ಷದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟನ್ ಬಹುತೇಕ ಯುದ್ಧವು ಸಾಗರೋತ್ತರ ನಡೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಫಲಿತಾಂಶ ಒದಗಿಸಿತು.ಇದರಿಂದ ಯುರೋಪ್‌ನ ಬಹುತೇಕ ಭಾಗದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಆಕ್ರಮಣದ ವಿನಾಶಕಾರಿ ಪ್ರಭಾವಗಳನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಿದವು. ಬ್ರಿಟನ್ ಬೌಗೋಳಿಕ ಸ್ಥಾನ ಕೂಡ ಇನ್ನಷ್ಟು ನೆರವಾಯಿತು-ಅದು ಯುರೋಪ್‌ನ ಪ್ರಧಾನ ಭೂಭಾಗದಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಗೊಂಡ ದ್ವೀಪ. ಬ್ರಿಟನ್ ಹೊಂದಿದ್ದ ಮುಖ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಲಭ್ಯತೆಯಿಂದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲು ಸಮರ್ಥವಾಯಿತು ಎಂಬ ಇನ್ನೊಂದು ಸಿದ್ಧಾಂತವಿದೆ. ಅದರ ಸಣ್ಣ ಬೌಗೋಳಿಕ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ದಟ್ಟವಾದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಭೂಮಿಯ [[ಎನ್‌ಕ್ಲೋಸರ್]](ಒಟ್ಟು ಸಾಗುವಳಿಗೆ ಭೂ ಆಕ್ರಮಣ) ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಕೃಷಿ ಕ್ರಾಂತಿಯಿಂದ ಕಾರ್ಮಿಕಶಕ್ತಿಯ ಪೂರೈಕೆ ತಕ್ಷಣವೇ ಲಭ್ಯವಾಯಿತು. [[ನಾರ್ಥ್ ಆಫ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]], [[ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮಿಡ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್]], [[ಸೌತ್ ವೇಲ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಸ್ಕಾಟಿಷ್ ಲೋಲ್ಯಾಂಡ್‌|ಸ್ಕಾಟಿಷ್ ಲೋಲ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ]] ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಸ್ಥಳೀಯ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಗಳು ಕೂಡ ಇದ್ದವು. ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು, ಕಬ್ಬಿಣ,ಸೀಸ,ತಾಮ್ರ,ಸತು,ಸುಣ್ಣದ ಕಲ್ಲು ಮತ್ತು ಜಲಶಕ್ತಿಯ ಸ್ಥಳೀಯ ಪೂರೈಕೆಯಿಂದ ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಅತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಟ ಅನುಕೂಲಗಳನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿದವು. ಅಲ್ಲದೇ, ವಾಯವ್ಯ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಸೌಮ್ಯ ಹವಾಮಾನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಹತ್ತಿಯಿಂದ ನೂಲು ತೆಗೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತ ಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿ,ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ಹುಟ್ಟಿಗೆ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆರಂಭಿಕ ಅಂಶವನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೬೮೮ರ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರವಾದ ರಾಜಕೀಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟನ್ ಸಮಾಜದ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ತಕ್ಷಣವೇ ಗ್ರಹಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯು(ಇತರೆ ಐರೋಪ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ) ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತವಾದ ಅಂಶಗಳೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಎನ್‌ಕ್ಲೋಸರ್ ಆಂದೋಳನದಿಂದ ಬಹುತೇಕ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರೀಕರಣಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಮಹತ್ವದ ಮ‌ೂಲವಾಗಿದ್ದ ರೈತಾಪಿವರ್ಗ ನಾಶವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಭೂಮಿ ಹೊಂದಿದ ಮೇಲ್ವರ್ಗದ ಜನರು ವಾಣಿಜ್ಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡರು.ಅದರಿಂದ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ತೊಡಕುಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರು ಆದ್ಯಪ್ರವರ್ತಕರಾದರು.<ref>[[ಬ್ಯಾರಿಂಗ್‌ಟನ್ ಮೂರ್ Jr.]], ''ಸೋಷಿಯಲ್ ವರಿಜಿನ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಿಕ್ಟೇಟರ್‌ಶಿಪ್ ಅಂಡ್ ಡೆಮಾಕ್ರಸಿ: ಲಾರ್ಡ್ ಅಂಡ್ ಪೆಸೆಂಟ್ ಇನ್ ದಿ ಮೇಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ಮಾಡರ್ನ್ ವರ್ಲ್ಡ್'' , pp. ೨೯-೩೦, ಬೋಸ್ಟನ್, ಬೆಕನ್ ಪ್ರೆಸ್,೧೯೬೬.</ref> ([[ಹಿಲೇರೆ ಬೆಲ್ಲೋಕ್]] ಅವರ [[ಸರ್ವೈಲ್ ಸ್ಟೇಟ್‌|ಸರ್ವೈಲ್ ಸ್ಟೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಈ ಅಂಶವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ). ==== ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟೆಂಟ್ ಕೆಲಸದ ನೀತಿ ==== {{Main|Protestant work ethic}} ಪ್ರಗತಿ,ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಕಠಿಣ ದುಡಿಮೆಯಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಯಿರಿಸಿದ ಉದ್ಯಮಶೀಲ ವರ್ಗದ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಬ್ರಿಟನ್ ಮುನ್ನಡ ಪಡೆಯಿತು ಎನ್ನುವುದು ಇನ್ನೊಂದು ಸಿದ್ಧಾಂತ.<ref> {{Cite book | title = Capital and Innovation: How Britain Became the First Industrial Nation | isbn = 0951838245 | year = 2004 | first = Charles | last = Foster | publisher = Arley Hall Press | location = Northwich }}[[ವಾಣಿಜ್ಯ ಕ್ರಾಂತಿ|ವಾಣಿಜ್ಯ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು]] ಅನುಸರಿಸಿ,ಉದ್ಯಮಶೀಲ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳ ಕ್ರೋಢೀಕರಣ ಮತ್ತು [[ಸಂಪತ್ತು ಕೇಂದ್ರೀಕರಣ|ಸಂಪತ್ತು ಕೇಂದ್ರೀಕರಣವು]] ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸಿತು ಎಂದು ವಾದಿಸಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, </ref> ಈ ವರ್ಗದ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟೆಂಟ್ ಕೆಲಸದ ನೀತಿಗೆ([[ಮ್ಯಾಕ್ಸ್ ವೆಬರ್]] ನೋಡಿ)ಮತ್ತು [[ಬ್ಯಾಪ್ಟಿಸ್ಟ್‌|ಬ್ಯಾಪ್ಟಿಸ್ಟ್‌ರ]] ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗೆ ಮತ್ತು [[ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಆಂತರಿಕ ಯುದ್ಧ|ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಆಂತರಿಕ ಯುದ್ಧದೊಂದಿಗೆ]] ರೂಪುತಳೆದ [[ಕ್ವೇಕರ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಪ್ರೆಸ್ಬಿಟೇರಿಯನ್ಸ್]] ಮುಂತಾದ ಮತಭೇದವುಳ್ಳ ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟೆಂಟ್ ಪಂಥಗಳಿಗೆ ಕೊಂಡಿ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಾನೂನಿನ ನಿಯಮಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಾಸ ಬಲವರ್ಧನೆ ಅನುಸರಿಸಿ,೧೬೮೮ರ [[ಭವ್ಯ ಕ್ರಾಂತಿ|ಭವ್ಯ ಕ್ರಾಂತಿಯಲ್ಲಿ]] ಬ್ರಿಟನ್ ಸಂವಿಧಾನಿಕ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೂಲರೂಪದ ಸ್ಥಾಪನೆ,[[ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌|ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನ]] [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾಲ|ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾಲದ]] ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನೆ ಆಧಾರಿತ ಸ್ಥಿರ ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯಿಂದ ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಖಾಸಗಿ ಹಣಕಾಸು ಹೂಡಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಆಸಕ್ತಿ ಬೆಳೆಯಿತು. [[ಭಿನ್ನಮತೀಯರು]] ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಚೇರಿಗಳಿಂದ ನಿಷೇಧ ಅಥವಾ ನಿರುತ್ಸಾಹಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದರಲ್ಲದೇ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಕೇವಲ ಎರಡು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಿಷೇಧ ಹೇರಲಾಯಿತು.( ಆದರೂ ಭಿನ್ನಮತೀಯರು ಸ್ಕಾಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ [[ನಾಲ್ಕು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ನಾಲ್ಕು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ]] ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರು). ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ಮರುಸ್ಥಾಪನೆ ಸಂಭವಿಸಿದ ಕೂಡಲೇ ಅಧಿಕೃತ [[ಆಂಗ್ಲಿಕನ್ ಚರ್ಚ್‌|ಆಂಗ್ಲಿಕನ್ ಚರ್ಚ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಸದಸ್ಯತ್ವವು [[ಟೆಸ್ಟ್ ಆಕ್ಟ್]](ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ದಂಡನೆಯ ಕಾನೂನುಗಳು)ಅನ್ವಯ ಕಡ್ಡಾಯವಾಯಿತು.ಅವರು ಅದಾದಬಳಿಕ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್, ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಯೂನಿಟೇರಿಯನ್ಸ್]](ಏಕದೇವ ಆರಾಧಕರು) ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನಮತೀಯ ಅಕಾಡೆಮಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವ ಮ‌ೂಲಕ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದರು.ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಎಟಾನ್ ಮತ್ತು ಹಾರೊ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನ ನೀಡಲಾಯಿತು-ಇವು ಉತ್ಪಾದನೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಮುಖ್ಯವಾದ ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳ ಸ್ವರೂಪದೊಂದಿಗೆ ಈ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಂಶವನ್ನು ಕೂಡ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅತೀ ಮುಖ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸರ್ಕಾರದ ಕೆಲವು ವಿಭಾಗಗಳಿಂದ ಈ ಪಂಥಗಳ ಜನರನ್ನು ಹೊರಗಿಟ್ಟಿದ್ದರೂ ಕೂಡ,ಅವರನ್ನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಬಂಡವಾಳಗಾರರು ಅಥವಾ ಇತರೆ ಉದ್ಯಮಿಗಳು ಮುಂತಾದ [[ಮಧ್ಯಮವರ್ಗ|ಮಧ್ಯಮವರ್ಗದ]] ಅನೇಕ ಮಂದಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸಹಚರ ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟೆಂಟರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದರು. ಇಂತಹ ಸಹನಾಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಬಂಡವಾಳ ಪೂರೈಕೆಯಿಂದ ಈ ಪಂಥಗಳ ಹೆಚ್ಚು ಉದ್ಯಮಶೀಲ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯ ಜನರಿಗೆ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಹೊರದಾರಿಯು ೧೭ನೇ ಶತಮಾನದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಯಾದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಅರಸುವುದಾಗಿತ್ತು. == ನಾವೀನ್ಯಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:Mule-jenny.jpg|thumb|ಸಂಶೋಧಕ ಸಾಮ್ಯುಯೆಲ್ ಕ್ರಾಂಪ್ಟನ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ನೂಲುವ ಯಂತ್ರವು ಏಕೈಕ ಜೀವಂತ ನಿದರ್ಶನವಾಗಿದೆ.]] ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಪ್ರಾರಂಭವು ಸಣ್ಣ ಸಂಖ್ಯೆಯ ತಾಂತ್ರಿಕ ನಾವೀನ್ಯಗಳಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಾಮೀಪ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ,ಇವು<ref>[http://industrialrevolution.sea.ca/innovations.html ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯುಷನ್ – ಇನ್ನೋವೇಷನ್ಸ್]</ref> ೧೮ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ರೂಪುತಳೆದಿತ್ತು. * '''ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮಗಳು''' -[[ರಿಚರ್ಡ್ ಆರ್ಕ್‌ರೈಟ್]] [[ವಾಟರ್ ಫ್ರೇಮ್]] ಬಳಸಿ [[ಹತ್ತಿ|ಹತ್ತಿಯಿಂದ]] [[ನೂಲುವುದು]] ,ಜೇಮ್ಸ್ ಹಾರ್‌ಗ್ರೀವ್ಸ್ ಅವರ [[ಸ್ಪಿನ್ನಿಂಗ್ ಜೆನ್ನಿ]] ಮತ್ತು ಸಾಮ್ಯುಯಲ್ ಕ್ರಾಂಪ್ಟನ್ [[ಸ್ಪಿನ್ನಿಂಗ್ ಮ್ಯೂಲ್]](ಸ್ಪಿನ್ನಿಂಗ್ ಜೆನ್ನಿ ಮತ್ತು ವಾಟರ್ ಫ್ರೇಮ್ ಸಂಯೋಜನೆ). ಇವಕ್ಕೆ ೧೭೬೯ರಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ೧೭೮೩ರಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯತೆಯಿಂದ ಹೊರಬಂದಿತು. ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯದ ಅಂತ್ಯದಿಂದ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಅನೇಕ [[ಹತ್ತಿ ಗಿರಣಿ|ಹತ್ತಿ ಗಿರಣಿಗಳು]] ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದವು. ಇದೇ ರೀತಿಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು [[ಉಣ್ಣೆಯ ಬಟ್ಟೆ|ಉಣ್ಣೆಯ ಬಟ್ಟೆಯ]] [[ನೂಲು]] ಹೆಣೆಯಲು, ವಿವಿಧ ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು [[ನಾರುಬಟ್ಟೆ|ನಾರುಬಟ್ಟೆಗೆ]] [[ಅಗಸೆನಾರು]] ತೆಗೆಯಲು ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತು. * '''ಉಗಿ ಶಕ್ತಿ''' -[[ಜೇಮ್ಸ್ ವಾಟ್]] ಶೋಧಿಸಿದ ಸುಧಾರಿತ [[ಉಗಿ ಯಂತ್ರ]] ಆರಂಭದಲ್ಲಿ [[ಗಣಿ|ಗಣಿಗಳಿಂದ]] ನೀರನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.ಆದರೆ ೧೭೮೦ರ ದಶಕದಿಂದ ಶಕ್ತಿಚಾಲಿತ ಯಂತ್ರಗಳಿಗೆ ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರಿಂದ [[ಜಲಶಕ್ತಿ]] ಲಭ್ಯವಾಗದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಮುಂಚೆ ಊಹಿಸಲಾಗದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಮರ್ಥ ಅರೆ-ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳ ಶೀಘ್ರ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ನೆರವಾಯಿತು. * '''ಕಬ್ಬಿಣ ಎರಕಹೊಯ್ಯುವುದು''' -[[ಕಬ್ಬಿಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆ|ಕಬ್ಬಿಣದ ಕೈಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ]] [[ಇದ್ದಿಲಿನ]] ಬದಲಿಗೆ [[ಅದಿರು ಕರಗಿಸುವ]] ಎಲ್ಲ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ [[ಕೋಕ್]](ಅರೆಗಾವಾದ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು)ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತು. [[ಸತು]] ಮತ್ತು [[ತಾಮ್ರ|ತಾಮ್ರಕ್ಕೆ]] ಮತ್ತು [[ಊದು ಕುಲುಮೆ|ಊದು ಕುಲುಮೆಯಲ್ಲಿ]] [[ಮೆದು ಕಬ್ಬಿಣ]] ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಮುಂಚೆಯೇ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು.ಆದರೆ [[ದಂಡ ಕಬ್ಬಿಣ]] ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಎರಡನೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ [[ಪಾಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾಂಪಿಂಗ್]](ಮೆದು ಕಬ್ಬಿಣ ಕರಗಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ)(೧೭೮೬ರಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕೆ [[ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯತೆ]] ಅಂತ್ಯಗೊಂಡಿತು)ಅಥವಾ [[ಪಡ್ಲಿಂಗ್]](ಉಕ್ಕು ನಿರ್ಮಾಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ)(೧೭೮೩ ಮತ್ತು ೧೭೮೪ರಲ್ಲಿ [[ಹೆನ್ರಿ ಕಾರ್ಟ್]] ಅವರ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ) ಬಳಕೆ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಯಿತು. ಇವು ಮ‌ೂರು "ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಷೇತ್ರ"ಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದ್ದು,ಅಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ನಾವೀನ್ಯಗಳು ಸಂಭವಿಸಿದವು.ಇವು ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದ್ದು,ಅವುಗಳ ಮ‌ೂಲಕ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಯಿತು. ಇವು ಯಾವುದೇ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ]] ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಕಿರಿದಾಗಿಸುವುದಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಕೈಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ [[ಸ್ಪಿನ್ನಿಂಗ್ ಜೆನ್ನಿ]] ಮತ್ತು [[ಫ್ಲೈಯಿಂಗ್ ಶಟಲ್]] ಮತ್ತು ಮೆದು ಕಬ್ಬಿಣದ ಜತೆ ಅರೆಗಾವಾದ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಕರಗಿಸುವಿಕೆ ಮುಂತಾದ ಮುಂಚಿನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಈ ಸಾಧನೆಗಳು ಅಸಾಧ್ಯವಾಗಬಹುದಿತ್ತು. ನಂತರ ವಿದ್ಯುತ್ [[ಮಗ್ಗ]] ಮತ್ತು [[ರಿಚರ್ಡ್ ಟ್ರೆವಿಥಿಕ್]] ಅವರ ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದ [[ಉಗಿ ಯಂತ್ರ]] ಮುಂತಾದ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳು ಬ್ರಿಟನ್ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಕೈಗಾರೀಕರಣಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿತ್ತು.ಶಕ್ತಿಚಾಲಿತ [[ಹತ್ತಿಗಿರಣಿ|ಹತ್ತಿಗಿರಣಿಗಳು]] ಮತ್ತು [[ಕಬ್ಬಿಣ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ತಯಾರಿಕೆ|ಕಬ್ಬಿಣ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ]] ಉಗಿ ಯಂತ್ರಗಳ ಅಳವಡಿಕೆಯಿಂದ ಇತರೆ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಲಭ್ಯತೆಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಅನುಕೂಲದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ನೆರವಾಯಿತು. [[ಜಲಶಕ್ತಿ ಚಾಲಿತ ಗಿರಣಿ|ಜಲಶಕ್ತಿ ಚಾಲಿತ ಗಿರಣಿಗಳಿಗೆ]] ಶಕ್ತಿ ಒದಗಿಸುವ ಜಲಮ‌ೂಲಕ್ಕಿಂತ ಇದು ಮಿಗಿಲಾಗಿತ್ತು. ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ,ಇಂತಹ ಗಿರಣಿಗಳು ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳ ಕಾರ್ಮಿಕಶಕ್ತಿಯ ಸಂಘಟನೆಗೆ ಮಾದರಿಯಾಯಿತು.[[ಕಾಟನೊಪೊಲೀಸ್]] ಎಂದು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಗೊಳಿಸಿದ ಹೆಸರನ್ನು, [[ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್‌]] ಮ‌ೂಲದ [[ಹತ್ತಿಗಿರಣಿ|ಹತ್ತಿಗಿರಣಿಗಳು]], [[ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು]] ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ಕಚೇರಿಗಳ ವಿಸ್ತಾರ ಸಮ‌ೂಹಕ್ಕೆ ಇರಿಸಲಾಯಿತು. ಉತ್ಪನ್ನದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಇದರಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಬಹುಮಟ್ಟಿದೆ ಸುಧಾರಿಸಿತು. ಒಂದು ಉತ್ಪನ್ನದ ಏಕೈಕ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಅನೇಕ ಮಂದಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡುವುದರೊಂದಿಗೆ,ನಂತರ ಮುಂದಿನ ಕಾರ್ಮಿಕನಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವುದರಿಂದ ತಯಾರಾದ ಸರಕುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕೂಡ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಏರಿಕೆಯಾಯಿತು. ಇನ್ನೊಂದು ಮುಖ್ಯವಾದ ಸಂಗತಿ ೧೭೫೬ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ [[ಜಾನ್ ಸ್ಮೀಟನ್]] ಅವರಿಂದ ೧೩ ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ ಅಳಿಸಿಹೋಗಿದ್ದ [[ಕಾಂಕ್ರೀಟ್]] ([[ಜಲಜನಕ ಸುಣ್ಣದ ಗಚ್ಚು|ಜಲಜನಕ ಸುಣ್ಣದ ಗಚ್ಚುಮ]]‌ೂಲ)ಮರುಶೋಧನೆ.<ref>''Encyclopædia Britannica'' (೨೦೦೮) "ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಾಣ: ಆಧುನಿಕ ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಮರುಪರಿಚಯ"</ref> === ಜ್ಞಾನದ ವರ್ಗಾವಣೆ === [[ಚಿತ್ರ:Wright of Derby, The Orrery.jpg|thumb|left|ಓರೆ ಕುರಿತು ಉಪನ್ಯಾಸ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ(ca. 1766)ಔಪಚಾರಿಕ ದಾರ್ಶನಿಕ ಸಮಾಜಗಳು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮುನ್ನಡೆಗಳನ್ನು ಹರಡುತ್ತವೆ.]] ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕಾರದ ಜ್ಞಾನವು ಅನೇಕ ಸಾಧನಗಳ ಮ‌ೂಲಕ ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಾದ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮಾಲೀಕರ ಬಳಿಗೆ ತೆರಳುತ್ತಿದ್ದರು ಅಥವಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕೆಲವರು ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಂಡು ಸಾಧ್ಯವಾದ ಕಡೆ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಧಾನವಾಗಿತ್ತು. ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಇಡೀ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಿಂತ ಶತಮಾನ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ, ಎಲ್ಲ ಐರೋಪ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕ ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿ ನಿರತವಾಗಿದ್ದವು; ಮತ್ತು [[ಸ್ವೀಡನ್]] ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಂತ ಕೆಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ನಾಗರಿಕ ಸೇವಕರು ಅಥವಾ ತಂತ್ರಜ್ಞರಿಗೆ ಕೂಡ ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರದ ನೀತಿಯಾಗಿ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ತರಬೇತಿ ನೀಡಿತ್ತು. ಇತರೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬ್ರಿಟನ್ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಈ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ತಮ್ಮ ವಿಧಾನಗಳ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಉತ್ಪಾದಕರು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಈಗ ಪ್ರವಾಸಿ ದಿನಚರಿಗಳನ್ನು ಇಡುವ ಅಭ್ಯಾಸದಂತೆ ಆಗ ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರವಾಸಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಆ ಕಾಲದ ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮಿಗಳು ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞರ ದಾಖಲೆಗಳು ಅವರ ವಿಧಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೋಲಿಸಲಾಗದ ಮಾಹಿತಿಯ ಮ‌ೂಲವಾಗಿತ್ತು. [[ಬರ್ಮಿಂಗ್‌ಹ್ಯಾಂ]] [[ಲೂನಾರ್ ಸೊಸೈಟಿ]] ತರದ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ದಾರ್ಶನಿಕ ಸಮಾಜಗಳ ಜಾಲದ ಮ‌ೂಲಕ ಆವಿಷ್ಕಾರದ ಹರಡುವಿಕೆ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಧಾನ.ಇದರಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯರು ನೈಸರ್ಗಿಕ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ(''ಅದರ ಅರ್ಥ'' ವಿಜ್ಞಾನ) ಚರ್ಚಿಸಲು ಕಲೆಯುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಅದನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸುವುದನ್ನು ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಲೂನಾರ್ ಸೊಸೈಟಿ ೧೭೬೫ರಿಂದ ೧೮೦೯ರವರೆಗೆ ಅಭಿವರ್ಧಿಸಿತು.ಅವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ,"ಅವು, ನೀವು ಇಷ್ಟಪಟ್ಟರೆ, ಹದಿನೆಂಟನೇ ಶತಮಾನದ ಎಲ್ಲ ಕ್ರಾಂತಿಗಳಿಗಿಂತ ವಿಶಾಲ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಸಮಿತಿ" ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.<ref>[https://web.archive.org/web/20080207075746/http://jquarter.members.beeb.net/morelunar.htm ದಿ ಲೂನಾರ್ ಸೊಸೈಟಿ] ಅಟ್ ಮೋರ್‌ಅಬೌಟ್, ''ಬರ್ಮಿಂಗ್‌ಹ್ಯಾಂ ಜಿವೆಲ್ಲರಿ ಕ್ವಾರ್ಟರ್ ಗೈಡ್'' , ಬಾಬ್ ಮೈಲ್ಸ್ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್</ref> ಇಂತಹ ಇತರೆ ಸಮಾಜಗಳು ಅವುಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಗಳ ಸಂಪುಟಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದವು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಲಂಡನ್ ಮ‌ೂಲದ [[ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್ಸ್]] ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳ ಸಚಿತ್ರ ಸಂಪುಟ ಮತ್ತು ತನ್ನ ವಾರ್ಷಿಕ ''ನಡವಳಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ'' ಅವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ವರ್ಣಿಸುವ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಪ್ರಕಟವಾಗಿವೆ. ಹ್ಯಾರಿಸ್‌ ಅವರ ''[[ಲೆಕ್ಸಿಕನ್ ಟೆಕ್ನಿಕಂ]]'' (೧೭೦೪)ಮತ್ತು ಡಾ.ಅಬ್ರಾಹಂ ರೀಸ್ ಅವರ ''[[ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯ]]'' (೧೮೦೨-೧೮೧೯) ಮುಂತಾದ [[ವಿಶ್ವಕೋಶಗಳು]] ಹೆಚ್ಚು ಮೌಲ್ಯಯುತವಾಗಿದೆ. ''ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯ'' ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಉತ್ತರಾರ್ಧದ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು,ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ನಕ್ಷೆಗಳ ಮ‌ೂಲಕ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿದೇಶಿ ಮುದ್ರಿತ ಮ‌ೂಲಗಳಾದ ''[[Descriptions des Arts et Métiers]]'' ಮತ್ತು ಡಿಡೆರಾಟ್‌ ಅವರ ''[[Encyclopédie]]'' ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಕೆತ್ತನೆಯ ಫಲಕಗಳಿಂದ ವಿದೇಶಿ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದೆ. ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬಗ್ಗೆ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಗಳ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು ೧೮ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಹೊಸ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯಗಳ ನೋಟಿಸ್ ಕೂಡ ಸೇರಿದ್ದವು. [[Annales des Mines]] ಮುಂತಾದ ವಿದೇಶಿ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಗಳು ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರವಾಸಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಫ್ರೆಂಚ್ ಎಂಜಿನಿಯರುಗಳ ಪ್ರವಾಸಗಳ ವಿವರಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. === ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ತಾಂತ್ರಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು === ==== ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಉತ್ಪಾದನೆ ==== {{Main|Textile manufacture during the Industrial Revolution}} [[ಚಿತ್ರ:Spinning jenny.jpg|thumb|right|ಜರ್ಮನಿಯ ವುಪ್ಪೇರ್‌ಟಾಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯದಲ್ಲಿ ನೂಲುವ ಜೆನ್ನಿಯ ಮಾದರಿ.ನೂಲುವ ಜೆನ್ನಿ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿತು.]] ಬ್ರಿಟನ್ ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ೧೮ನೇ ಶತಮಾನದ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ [[ಉಣ್ಣೆ]] ಆಧಾರಿತವಾಗಿತ್ತು. [[ಕುಶಲಕರ್ಮಿ|ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು]] [[ನೂಲುವುದು]] ಮತ್ತು [[ನೇಯ್ಗೆ|ನೇಯ್ಗೆಯನ್ನು]] ತಮ್ಮ ನಿವಾಸಗಳಲ್ಲೇ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅದರ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು [[ಗೃಹಕೈಗಾರಿಕೆ|ಗೃಹಕೈಗಾರಿಕೆಯೆಂದು]] ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [[ನಾರು]] ಮತ್ತು [[ಹತ್ತಿ|ಹತ್ತಿಯನ್ನು]] ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಕೂಡ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಪೂರ್ವ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಅಗತ್ಯವಾದ್ದರಿಂದ ಅದರ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಕಷ್ಟ.ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಸರಕುಗಳು ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ನೂಲುವ ಚಕ್ರ ಮತ್ತು [[ಕೈಮಗ್ಗ|ಕೈಮಗ್ಗದ]] ಬಳಕೆಯಿಂದ ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ಉತ್ಪಾದನೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿತು. ಆದೆರೆ ಆಧುನಿಕತೆಯ ಮುನ್ನಡೆಗಳಿಂದ ಉತ್ಪಾದಿತ ಹತ್ತಿ ಸರಕುಗಳು ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ದಶಕಗಳ ಪೂರ್ವಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಫ್ತು ಸರಕಾಗುವಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ವೃದ್ಧಿಯಾಯಿತು. ಭಾರತ ಹತ್ತಿ ಸರಕುಗಳ ಪ್ರಧಾನ ಪೂರೈಕೆದಾರ ರಾಷ್ಟ್ರವೆಂಬ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡಿತು. [[ಬರ್ಮಿಂಗ್‌ಹ್ಯಾಂ|ಬರ್ಮಿಂಗ್‌ಹ್ಯಾಂನಲ್ಲಿ]] ಜಾನ್ ವ್ಯಾಟ್ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಉಣ್ಣೆಯ ದಾರವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ದಪ್ಪನಾಗಿಸಲು [[ಲೆವಿಸ್ ಪಾಲ್]], ರೋಲರ್ ನೂಲುವ ಯಂತ್ರ ಮತ್ತು [[ಫ್ಲೈಯರ್ ಮತ್ತು ಬಾಬಿನ್]] ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ನೂಲುವ ಯಂತ್ರಕ್ಕೆ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯತೆ ಪಡೆದರು. ಪಾಲ್ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಟ್ ಬರ್ಮಿಂಗ್‌ಹ್ಯಾಂನಲ್ಲಿ ಗಿರಣಿಯೊಂದನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ಗಿರಿಣಿಯು ಅವರ ರೋಲಿಂಗ್ ಯಂತ್ರವನ್ನು [[ಕತ್ತೆ|ಕತ್ತೆಯ]] ಶಕ್ತಿಯ ಮ‌ೂಲಕ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತು. [[ನಾರ್ಥಂಪ್ಟನ್‌|ನಾರ್ಥಂಪ್ಟನ್‌ನಲ್ಲಿ]] ೧೭೪೩ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಖಾನೆಯೊಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ, ಪಾಲ್ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಟ್‌ನ ಐದು ಯಂತ್ರಗಳಿಗೆ ತಲಾ ೫೦ ತಿರುಗಚ್ಚುಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ೧೭೬೪ರವರೆಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು. [[ಲಿಯೋಮಿನಿಸ್ಟರ್‌|ಲಿಯೋಮಿನಿಸ್ಟರ್‌ನಲ್ಲಿ]] [[ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ ಬೌರ್ನ್]] ಇದೇ ರೀತಿಯ ಗಿರಣಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದರು.ಆದರೆ ಅದು ಸುಟ್ಟುಹೋಯಿತು. ಲೆವಿಸ್ ಪಾಲ್ ಮತ್ತು ಡೇನಿಯಲ್ ಬೌರ್ನ್ ಇಬ್ಬರೂ ೧೭೪೮ರಲ್ಲಿ [[ಕಾರ್ಡಿಂಗ್]] ಯಂತ್ರಗಳ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯತೆ ಪಡೆದರು. ವಿವಿಧ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುವ ಎರಡು ಜತೆ ರೋಲರುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಇದು ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಹತ್ತಿ ನೂಲುವ [[ಗಿರಣಿ|ಗಿರಣಿಯಲ್ಲಿ]] ಬಳಕೆಗೆ ಬಂತು. ಲೆವಿಸ್ ಆವಿಷ್ಕಾರವನ್ನು ನಂತರ [[ರಿಚರ್ಡ್ ಆರ್ಕ್‌ರೈಟ್]] ತಮ್ಮ [[ವಾಟರ್ ಫ್ರೇಮ್]] ಮತ್ತು [[ಸ್ಯಾಮುಯೆಲ್ ಕ್ರಾಮ್ಟನ್]] [[ಸ್ಪಿನ್ನಿಂಗ್ ಮ್ಯೂಲ್]](ಕದಿರುಗಳಿಂದ ನೂಲು ತೆಗೆಯುವ ಯಂತ್ರ)ದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿ, ಸುಧಾರಿಸಲಾಯಿತು. ಇತರೆ ಸಂಶೋಧಕರು ಸ್ಪಿನ್ನಿಂಗ್(ಎಳೆಬಿಡಿಸುವುದು,ಹೊಸೆತ ಮತ್ತು ನೂಲುವ ಮತ್ತು ಸುತ್ತುವ) ವೈಯಕ್ತಿಕ ಹಂತಗಳ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸಿದ್ದರಿಂದ [[ನೂಲು]] ಪೂರೈಕೆ ತೀರಾ ವೃದ್ಧಿಸಿತು. [[ಶಟಲ್]] ಮತ್ತು ಕೈಮಗ್ಗ ಅಥವಾ "ಫ್ರೇಮ್‌"‌ಗಳ ಸುಧಾರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಮುನ್ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ನೇಯ್ಗೆ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ನೂಲಿನ ಪೂರೈಕೆ ಪೋಷಿಸಿತು. ಕಾರ್ಮಿಕನ ಇಳುವರಿ ಗಮನಾರ್ಹ ವೃದ್ಧಿಯಾಯಿತು. ಹೊಸ ಯಂತ್ರಗಳು ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಬೆದರಿಕೆಯೆಂದು ಭಾವಿಸಿ, ಮುಂಚಿನ ಸಂಶೋಧಕರ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ ಅವರ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಈ ಮುನ್ನಡೆಗಳ ಲಾಭ ಪಡೆಯಲು,[[ಉದ್ಯಮಿ|ಉದ್ಯಮಿಗಳ]] ಒಂದು ವರ್ಗವು ಮುಂದಾಯಿತು. ಅವರಲ್ಲಿ [[ರಿಚರ್ಡ್ ಆರ್ಕ್‌ರೈಟ್]] ಅತ್ಯಂತ ಖ್ಯಾತರೆನಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವು ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳ ಪಟ್ಟಿಯೊಂದಿಗೆ ಅವರಿಗೆ ಹಿರಿಮೆ ಸಂದಿತು.ಆದರೆ ಆ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ [[ಥಾಮಸ್ ಹೈಸ್]] ಮತ್ತು [[ಜಾನ್ ಕೇ]] ಮೊದಲಾದ ಜನರು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದರು. ಆರ್ಕ್‌ರೈಟ್ ಸಂಶೋಧಕರನ್ನು ಪೋಷಿಸಿದರು,ಕಲ್ಪನೆಗಳಿಗೆ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯತೆ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಉಪಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವು ನೀಡಿ, ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದರು. ಅವರು ಖಾರ್ಖಾನೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿದ [[ಹತ್ತಿ ಗಿರಣಿ|ಹತ್ತಿ ಗಿರಣಿಯನ್ನು]] ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಮೊದಲಿಗೆ [[ಅಶ್ವಶಕ್ತಿ]] ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಜಲಶಕ್ತಿ|ಜಲಶಕ್ತಿಯಿಂದ]] ಹತ್ತಿ ತಯಾರಿಕೆಯನ್ನು ಯಾಂತ್ರೀಕೃತ ಕೈಗಾರಿಕೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ದೀರ್ಘಾವಧಿವರೆಗೆ ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಯಂತ್ರವನ್ನು ನಡೆಸಲು [[ಉಗಿ ಶಕ್ತಿ|ಉಗಿ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು]] ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ==== ಲೋಹ ಉದ್ಯಮ ==== [[ಚಿತ್ರ:Philipp Jakob Loutherbourg d. J. 002.jpg|left|thumb|ಕೋಲ್‌ಬ್ರೂಕ್‌ಡೇಲ್ ಬೈ ನೈಟ್,1801,ಜಾಕೋಬ್ ಲೌಥರ್‌ಬರ್ಗ್ ದಿ ಯಂಗರ್, ಊದು ಕುಲುಮೆಗಳು ಕೋಲ್‌ಬ್ರೂಕ್‌ಡೇಲ್‌ನ ಕಬ್ಬಿಣ ತಯಾರಿಸುವ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುತ್ತವೆ.]] [[File:Reverberatory furnace diagram.png|thumb|right|ಉಷ್ಣಪ್ರತಿಫಲಕ ಕುಲುಮೆಯು ಗಣಿಯಿಂದ ತೆಗೆದ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲನ್ನು ಬಳಸಿ ಮೆದುಕಬ್ಬಿಣವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಬಹುದು. ಉರಿಯುವ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಕಬ್ಬಿಣದ ಅದಿರಿನಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಉಳಿದು,ಗಂಧಕ ಮುಂತಾದ ಕಲ್ಮಶಗಳಿಂದ ಕಬ್ಬಿಣವನ್ನು ಮಾಲಿನ್ಯಗೊಳಿಸುವುದಿಲ್ಲ.ಇದು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಕಬ್ಬಿಣ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ದಾರಿ ತೆರೆಯುತ್ತದೆ.]] ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಶಕೆಯಲ್ಲಿ ಲೋಹ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಯಾಯಿತು. [[ಮರ]] ಆಧಾರಿತ ಸಾವಯವ ಇಂಧನಗಳಿಗೆ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಆಧಾರಿತ [[ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನ|ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನವು]] ಬಳಕೆಯಾಯಿತು. ಇವೆಲ್ಲ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ೧೬೭೮ರಿಂದ ಸರ್ [[ಕ್ಲೆಮೆಂಟ್ ಕ್ಲರ್ಕ್]] ಮತ್ತಿತರು ಕುಪೋಲಾಸ್ ಎಂದು ಹೆಸರಾದ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು [[ಉಷ್ಣಪ್ರತಿಫಲಕ ಕುಲುಮೆ|ಉಷ್ಣಪ್ರತಿಫಲಕ ಕುಲುಮೆಗಳನ್ನು]] ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕೈಗೊಂಡ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸಂಭವಿಸಿತು. ಇವು [[ಕಾರ್ಬನ್ ಮಾನಾಕ್ಸೈಡ್]] ಹೊಂದಿದ ಜ್ವಾಲೆಗಳಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. [[ಅದಿರಿನ]] ಮೇಲೆ ಇದು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ [[ಆಕ್ಸೈಡ್‌|ಆಕ್ಸೈಡ್‌ನ್ನು]] ಲೋಹವಾಗಿ [[ಸಂಕೋಚಿಸು|ಸಂಕೋಚಿಸುತ್ತದೆ]]. ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಕಲ್ಮಶಗಳು(ಗಂಧಕ ಮುಂತಾದವು)ಲೋಹಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರವಾಗದಿರುವ ಅನುಕೂಲ ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ಕಿದೆ. ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ೧೬೭೮ರಿಂದ [[ಸೀಸ|ಸೀಸದ]] ಮೇಲೆ ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ೧೬೮೭ರಿಂದ [[ತಾಮ್ರ|ತಾಮ್ರದ]] ಮೇಲೆ ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಕಬ್ಬಿಣ ಎರಕಸಾಲೆ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ೧೬೯೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತು,ಆದರೆ ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣಪ್ರತಿಫಲಕ ಕುಲುಮೆಯು ಗಾಳಿ ಕುಲುಮೆಯೆಂದು ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಕಬ್ಬಿಣ ಎರಕಹೊಯ್ಯುವ ಕುಪೋಲಾ ಭಿನ್ನ(ನಂತರದ)ಪರಿಷ್ಕಾರ. ಇದನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ [[ಅಬ್ರಹಾಂ ಡಾರ್ಬಿ]] ೧೭೦೯ರಲ್ಲಿ [[ಕೋಲ್‌ಬ್ರೂಕ್‌ಡೇಲ್‌|ಕೋಲ್‌ಬ್ರೂಕ್‌ಡೇಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ತಮ್ಮ [[ಊದು ಕುಲುಮೆ|ಊದು ಕುಲುಮೆಗೆ]] ಕೋಕ್(ಅರೆಗಾವಾದ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು)ಇಂಧನವಾಗಿ ಬಳಸಿ ದಾಪುಗಾಲುಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವರು ತಯಾರಿಸಿದ ಕೋಕ್ [[ಮೆದು ಕಬ್ಬಿಣ|ಮೆದು ಕಬ್ಬಿಣವನ್ನು]] ಎರಕದ ಕಬ್ಬಿಣ ವಸ್ತುಗಳಾದ ಬಿಂದಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಪಾತ್ರೆಗಳ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಬಹುತೇಕ ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಎದುರಾಳಿಗಳಿಗಿಂತ ಅನುಕೂಲ ಪಡೆದಿದ್ದ ಅವರು ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮ‌ೂಲಕ ಎರಕಹೊಯ್ದ ಬಿಂದಿಗೆಗಳು ಎದುರಾಳಿಗಳ ತಯಾರಿಕೆಗಿಂತ ತೆಳುವಾಗಿದ್ದು,ಅಗ್ಗದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಅವರ ಪುತ್ರ [[ಅಬ್ರಹಾಂ ಡರ್ಬಿ]] [[ಹಾರ್ಶೈ]] ಮತ್ತು [[ಕೆಟ್ಲಿ]] ಕುಲುಮೆಗಳನ್ನು(ಕೋಲ್‌ಬ್ರೂಕ್‌ಡೇಲ್ ಹತ್ತಿರ) ೧೭೫೦ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸುವ ತನಕ ಕುಲುಮೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಾರ್ ಐರನ್(ದಂಡ ಕಬ್ಬಿಣ) ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಕೋಕ್ ಮೆದುಕಬ್ಬಿಣದ ಬಳಕೆ ವಿರಳವಾಗಿತ್ತು. ಆಗ, ಕೋಕ್ ಮೆದುಕಬ್ಬಿಣವು ಇದ್ದಲಿನ ಮೆದು ಕಬ್ಬಿಣಕ್ಕಿಂತ ಅಗ್ಗದಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕಮ್ಮಾರರು [[ದಂಡ ಕಬ್ಬಿಣ|ದಂಡ ಕಬ್ಬಿಣವನ್ನು]] ಗ್ರಾಹಕವಸ್ತುಗಳಾಗಿ ಹಿಂದಿನಂತೆ [[ಕಬ್ಬಿಣದ ಬಟ್ಟಿಯ ಕುಲುಮೆ|ಕಬ್ಬಿಣದ ಬಟ್ಟಿಯ ಕುಲುಮೆಗಳಲ್ಲಿ]] ತಯಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಮುಂದಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಆದಾಗ್ಯೂ, ಹೊಸ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತು. ಮೊದಲನೆಯದನ್ನು ಇಂದು ಪಾಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾಂಪಿಂಗ್(ಮೆದು ಕಬ್ಬಿಣ ಸಂಸ್ಕರಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ)ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಹೆನ್ರಿ ಕಾರ್ಟ್ ಅವರ ಪಡ್ಲಿಂಗ್(ಮೆದು ಕಬ್ಬಿಣದಿಂದ ಉಕ್ಕು ತಯಾರಿಸುವ) ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಹಿಂದಿಕ್ಕಿತು. ಪಾಂಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾಂಪಿಂಗ್ ಸುಧಾರಿತ ಆವೃತ್ತಿ ಬಹುಶಃ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ೧೭೮೫ರಿಂದ ಬರಬೇಕಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದ, ಬ್ರಿಟನ್ ಕಬ್ಬಿಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ವಿಸ್ತರಣೆ ಉಂಟಾಯಿತು. ಹೊಸ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು [[ಇದ್ದಲಿನ]] ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇದ್ದಲಿನ ಮ‌ೂಲಗಳಿಗೆ ಅವು ಸೀಮಿತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾಲಾವಧಿವರೆಗೆ,ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕಬ್ಬಿಣ ಉತ್ಪಾದಕರು ದೇಶೀಯ ಪೂರೈಕೆಗಳ ಕೊರತೆಗಳನ್ನು ತುಂಬಲು ಆಮದು ಕಬ್ಬಿಣವನ್ನು ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದ್ದರು. ಇವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ೧೭ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯಾವಧಿಯಿಂದ [[ಸ್ವೀಡನ್‌|ಸ್ವೀಡನ್‌ನಿಂದ]] ತರಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ನಂತರ ೧೭೨೦ರ ದಶಕದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ರಷ್ಯದಿಂದ ತರಿಸಲಾಯಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ,೧೭೮೫ರಿಂದ,ಹೊಸ ಕಬ್ಬಿಣ ತಯಾರಿಸುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಿಂದ ಆಮದುಗಳು ಕುಂಠಿತವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟನ್ ಕಬ್ಬಿಣದ ದಂಡ ಹಾಗೂ ಉತ್ಪಾದಿತ [[ರೋಟ್ ಐರನ್]](ಮೆದು ಕಬ್ಬಿಣ) [[ಗ್ರಾಹಕ ವಸ್ತುಗಳ]] ರಫ್ತುದೇಶವಾಯಿತು. ಕಬ್ಬಿಣ ಅಗ್ಗದ ಮತ್ತು ವಿಪುಲವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ,[[ಅಬ್ರಾಹಂ ಡರ್ಬಿ]] ೧೭೭೮ರಲ್ಲಿ ನಾವೀನ್ಯತೆಯ [[ಕಬ್ಬಿಣದ ಸೇತುವೆ]] ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಬೆನ್ನ ಹಿಂದೆಯೇ ಅದು ಪ್ರಮುಖ ನಿರ್ಮಾಣ ವಸ್ತುವಾಗಿ ಕೂಡ ಬಳಕೆಯಾಯಿತು. [[ಚಿತ್ರ:Ironbridge 6.jpg|thumb|ದಿ ಐರನ್ ಬ್ರಿಜ್,ಶ್ರಾಪ್‌ಶೈರ್,ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]] [[ಉಕ್ಕು]] ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆ ತರಲಾಯಿತು. ಉಕ್ಕು ದುಬಾರಿ ಸರಕಾಗಿದ್ದು,ಕಬ್ಬಿಣ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸದ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಧನಗಳ ಅಂಚನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಲು ಮತ್ತು ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್‌ಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು. [[ಬೆಂಜಮಿನ್ ಹಂಟ್ಸ್‌ಮನ್]] ೧೭೪೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ [[ಕ್ರೂಸಿಬಲ್ ಉಕ್ಕು]] ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಇದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಕಚ್ಚಾವಸ್ತು ಬ್ಲಿಸ್ಟರ್ ಉಕ್ಕನ್ನು [[ಸಂಯೋಜನೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ]](ಕಬ್ಬಿಣಕ್ಕೆ ಇಂಗಾಲ ಸೇರಿಸುವಿಕೆ)ಮ‌ೂಲಕ ತಯಾರಿಸಲಾಯಿತು. ಅಗ್ಗದ ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕಿನ ಪೂರೈಕೆಯು ಬಾಯ್ಲರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಉಗಿ ಯಂತ್ರಗಳು, ತರುವಾಯ ರೈಲ್ವೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ನೆರವಾಯಿತು. [[ಯಂತ್ರೋಪಕರಣ|ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ]] ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಂದ ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿತು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟನ್ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಿತು. ==== ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ==== [[ಚಿತ್ರ:Horse_Railway_in_Coal_Mine.jpg|left|thumb|ಸ್ವಂತ ಗಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಪುರುಷರು.1900ರ ದಶಕದ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ, ಅಮೆರಿಕ]] [[ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಗಣಿಗಾರಿಕೆ]] ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಸೌತ್ ವೇಲ್ಸ್‌|ಸೌತ್ ವೇಲ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಮುಂಚಿತವಾಗಿಯೇ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಉಗಿ ಯಂತ್ರಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ, ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿಗೆ ತೋಡುವ [[ಕುಳಿಗಳು]] ಅನೇಕವೇಳೆ ಚಿಕ್ಕದಾದ [[ಗಂಟೆಯಾಕಾರಾದ ಕುಳಿ|ಗಂಟೆಯಾಕಾರಾದ ಕುಳಿಗಳಾಗಿದ್ದು]] ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳನ್ನು ತೆಗೆದ ಬಳಿಕ ಅವುಗಳನ್ನು ತೊರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇತರ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ, ಬೌಗೋಳಿಕತೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಿದ್ದರೆ, ಬೆಟ್ಟದ ಬದಿಯಲ್ಲಿ [[ಆಡಿಟ್]](ಸಮತಲ ಹಾದಿ) ಅಥವಾ [[ಶಾಫ್ಟ್ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ]](ಸುರಂಗ) ಮ‌ೂಲಕ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲನ್ನು ತೆಗೆಯಬಹುದಾಗಿತ್ತು. [[ಶಾಫ್ಟ್ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ|ಶಾಫ್ಟ್ ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯನ್ನು]] ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.ಆದರೆ ಗಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ನೀರನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯುವ ಸಮಸ್ಯೆಯು ಪರಿಮಿತಿಯ ಅಂಶವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಶಾಫ್ಟ್ ಮೇಲೆ ಬಕೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ನೀರನ್ನು ತೆಗೆಯುವ ಮ‌ೂಲಕ ಅಥವಾ [[ಸೋಗ್]](ಗಣಿಯಿಂದ ನೀರನ್ನು ತೆಗೆಯಲು ಬೆಟ್ಟದ ಬದಿಗೆ ಸುರಂಗ ಕೊರೆತ)ವಿಧಾನ ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತು. ಎರಡೂ ಪ್ರಸಂಗಗಳಲ್ಲಿ, ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಹರಿಯುವ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತೊರೆ ಅಥವಾ ಕಂದಕಕ್ಕೆ ನೀರನ್ನು ಬಿಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಉಗಿ ಯಂತ್ರದ ಕಾರ್ಯಾರಂಭದಿಂದ ನೀರನ್ನು ತೆಗೆಯಲು ಬಹಳಷ್ಟು ಅನುಕೂಲವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಶಾಫ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಆಳಗೊಳಿಸಿ ಇನ್ನಷ್ಟು ಕಲ್ಲಿದ್ದಲನ್ನು ತೆಗೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿ ಆರಂಭಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳಾಗಿವೆ. ಆದರೆ ಜೇಮ್ಸ್ ವಾಟ್ ಅವರ ಅತ್ಯಂತ ದಕ್ಷ ಉಗಿ ಯಂತ್ರವನ್ನು ೧೭೭೦ರ ದಶಕದಿಂದ ಅಳವಡಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಯಂತ್ರಗಳ ಇಂಧನ ವೆಚ್ಚಗಳು ಕುಂಠಿತವಾಗಿ,ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಲಾಭದಾಯಕವಾಯಿತು. ಅನೇಕ ಗಣಿಗಳಲ್ಲಿ [[ಫೈರ್‌ಡ್ಯಾಂಪ್]](ಮೀಥೇನ್ ಮುಂತಾದ ದಹನಕಾರಿ ಅನಿಲಗಳು)ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿತ್ತು. [[ಸುರಕ್ಷಿತ ದೀಪ]] ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ಸುರಕ್ಷತೆ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ೧೮೧೬ರಲ್ಲಿ ಸರ್ [[ಹಂಫ್ರಿ ಡೇವಿ]] ಆವಿಷ್ಕರಿಸಿದರು. ಮತ್ತು [[ಜಾರ್ಜ್ ಸ್ಟೀಫನ್‌ಸನ್]] ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಆವಿಷ್ಕರಿಸಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ,ದೀಪಗಳು ತಕ್ಷಣವೇ ಅಸುರಕ್ಷಿತವೆನಿಸಿ, ದುರ್ಬಲ ಬೆಳಕನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಹುಸಿ ಬೆಳಕೆಂದು ಸಾಬೀತಾಯಿತು. ಫೈರ್‌ಡ್ಯಾಂಪ್(ದಹನಕಾರಿ ಅನಿಲಗಳು)ಸ್ಫೋಟಗಳು ಮುಂದುವರಿಯಿತು. ಆಗಾಗ್ಗೆ [[ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಧೂಳು]] [[ಸ್ಫೋಟಗಳು]] ಉಂಟಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಇಡೀ ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಾವುನೋವಿನ ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚಿದವು. ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಕಳಪೆಯಾಗಿದ್ದು, ಕಲ್ಲುಗಳ ಉರುಳುವಿಕೆಯಿಂದ ಸಾವುನೋವಿನ ಪ್ರಮಾಣ ಅಧಿಕವಾಗಿತ್ತು. ==== ಉಗಿ ಶಕ್ತಿ ==== {{Main|Steam power during the Industrial Revolution}} [[ಚಿತ್ರ:Savery-engine.jpg|upright|thumb|left|1698 ಸವೇರಿ ಯಂತ್ರ-ಡೆನಿಸ್ ಪಾಪಿನ್ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಥಾಮಸ್ ಸವೇರಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಥಮ ಯಂತ್ರ.]] [[ನಿಶ್ಚಲ ಉಗಿ ಯಂತ್ರ|ನಿಶ್ಚಲ ಉಗಿ ಯಂತ್ರದ]] ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಮುಂಚಿನ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶವಾಗಿತ್ತು.;ಆದಾಗ್ಯೂ,ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಬಹುತೇಕ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಬಹುತೇಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಗಾಳಿ ಮತ್ತು ಜಲಶಕ್ತಿ ಹಾಗೂ ಅಶ್ವ ಮತ್ತು ಮಾನವ-ಶಕ್ತಿ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿತ್ತು. ಕೈಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಉಗಿ ಶಕ್ತಿಯ ಬಳಕೆಗೆ ೧೬೯೮ರಲ್ಲಿ [[ಥಾಮಸ್ ಸವೇರಿ]] ನಿಜವಾದ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದರು. ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಕಡಿಮೆ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಎಳೆಯುವ ಸಂಯೋಜಿತ ನಿರ್ವಾತ ಮತ್ತು ಒತ್ತಡ ಜಲಪಂಪ್‌ ನಿರ್ಮಿಸಿ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯತೆ ಪಡೆದರು.ಅದು ಸುಮಾರು ಒಂದು [[ಅಶ್ವಶಕ್ತಿ]](ಎಚ್‌ಪಿ)ಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಜಲನಿರ್ವಹಣೆ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಗಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಾಯಿತು(ಅದರಿಂದ ''ದಿ ಮೈನರ್ಸ್ ಫ್ರೆಂಡ್'' ಎಂಬ ಬ್ರಾಂಡ್ ಹೆಸರು).ಆದರೆ ನೀರನ್ನು ಮೇಲೆತ್ತುವ ಎತ್ತರ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಬಾಯ್ಲರ್ ಸ್ಫೋಟಗಳ ಅಪಾಯ ಸಂಭವನೀಯವಾಗಿತ್ತು. [[ಚಿತ್ರ:Newcomens Dampfmaschine aus Meyers 1890.png|thumb|upright|ನ್ಯೂಕಾಮೆನ್‌ರ ಉಗಿ ಶಕ್ತಿಯ ವಾಯುಮಂಡಲದ ಯಂತ್ರ ಪ್ರಥಮ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಎಂಜಿನ್.ತರುವಾಯ ಉಗಿ ಯಂತ್ರಗಳು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಶಕ್ತಿ ನೀಡಿದವು.]] [[ಥಾಮಸ್ ನ್ಯೂಕಾಮೆನ್]] ೧೭೧೨ಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಪ್ರಥಮ ಸುರಕ್ಷಿತ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ವಿ ಉಗಿ ಶಕ್ತಿ ಘಟಕವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದರು. ನ್ಯೂಕಾಮೆನ್ ಸವೇರಿಯಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ [[ನ್ಯೂಕಾಮೆನ್ ಉಗಿಯಂತ್ರ|ನ್ಯೂಕಾಮೆನ್ ಉಗಿಯಂತ್ರವನ್ನು]] ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ರೂಪಿಸಿದರು.ಆದರೆ ಸವೇರಿ ವಿಶಾಲ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದರಿಂದ ನ್ಯೂಕಾಮೆನ್ ಮತ್ತು ಸಂಗಡಿಗರು ಸವೇರಿ ಜತೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡು,೧೭೩೩ರವರೆಗೆ ಜಂಟಿ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯತೆ ಮೇಲೆ ಉಗಿ ಯಂತ್ರ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದರು.<ref>ಹಲ್ಸ್, ಡೇವಿಡ್ H:ದಿ ಅರ್ಲಿ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಸ್ಟೀಮ್ ಎಂಜಿನ್; TEE ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್,ಲೀಮಿಂಗ್‌ಟನ್ ಸ್ಪಾ,U.K., ೧೯೯೯ ISBN ೧-೮೫೭೬೧-೧೦೭-೧</ref><ref>L.T.C. ರೋಲ್ಟ್ ಅಂಡ್ J. S. ಅಲೆನ್, ''ದಿ ಸ್ಟೀಮ್ ಎಂಜಿನ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ನ್ಯೂಕಾಮನ್'' (ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಮಾರ್ಕ್, ಆಷ್‌ಬೌರ್ನ್, ೧೯೯೭), ೪೪.</ref> ನ್ಯೂಕಾಮೆನ್ ಯಂತ್ರವು ೩೦ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಕೈಗೊಂಡ [[ಪಾಪಿನ್ಸ್]] ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದಂತೆ ಕಂಡುಬಂತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಪಿಸ್ಟನ್(ಆಡುಬೆಣೆ) ಮತ್ತು ಸಿಲಿಂಡರ್ ಬಳಸಲಾಗಿದ್ದು,ಒಂದು ತುದಿಯು ಪಿಸ್ಟನ್ ಮೇಲೆ ವಾತಾವರಣಕ್ಕೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು. ವಾಯುಮಂಡಲ ಒತ್ತಡಕ್ಕಿಂತ(ಬಾಯ್ಲರ್ ತಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಒತ್ತಡ)ಹೆಚ್ಚಿನ ಉಗಿಯನ್ನು ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಕ ಪ್ರೇರಿತ ಮೇಲ್ಮುಖ ಚಲನೆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪಿಸ್ಟನ್ ಕೆಳಗೆ ಸಿಲಿಂಡರ್ ಕೆಳಗಿನ ಅರ್ಧ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಹಾಯಿಸಲಾಯಿತು; ಉಗಿಯಿರುವ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ನಂತರ ತಣ್ಣೀರಿನ ಜೆಟ್ ಹಾಯಿಸುವ ಮ‌ೂಲಕ ಉಗಿಯು ಘನೀಕೃತಗೊಂಡು ಆಂಶಿಕ ನಿರ್ವಾತ ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಪಿಸ್ಟನ್ ಎರಡೂ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ವಾಯುಮಂಡಲ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಾತದ ಒತ್ತಡದ ಭಿನ್ನತೆಯಿಂದಾಗಿ ಪಿಸ್ಟನ್ ಸಿಲಿಂಡರ್‌ನ ಕೆಳಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ವಿರುದ್ಧ ತುದಿಯಲ್ಲಿರುವ ರಾಕಿಂಗ್ ಬೀಮ್ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಎಳೆಯುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಸುರಂಗಗಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಕ ಪ್ರೇರಿತ ಹಿಂದಕ್ಕೂ ಮುಂದಕ್ಕೂ ಚಲಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ಪಂಪ್‌ಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಯಂತ್ರದ ಕೆಳಮುಖದ ಚಲನೆಯಿಂದ ಪಂಪ್‌ನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಎತ್ತಿ, ಪಂಪಿಂಗ್ ಸ್ಟ್ರೋಕ್‌ಗೆ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಮೊದಲಿಗೆ ಹಂತಗಳನ್ನು ಕೈಯಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳೊಳಗೆ ರಾಕಿಂಗ್ ಬೀಮ್‌ಗೆ ಲಂಬಾಕಾರದ ''ಪ್ಲಗ್ ಟ್ರೀ'' ಯನ್ನು ಬಿಗಿದು ಯಂತ್ರ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿಸಲಾಯಿತು. ಅನೇಕ ನ್ಯೂಕಾಮೆನ್ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಇದುವರೆಗೆ ಕೆಲಸಮಾಡಲು ಅಸಾಧ್ಯವಾಗಿದ್ದ ಆಳವಾದ ಗಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಯಂತ್ರವನ್ನು ಮೇಲ್ಬಾಗದಲ್ಲಿರಿಸಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತು;ಇವು ದೊಡ್ಡ ಯಂತ್ರಗಳಾಗಿದ್ದು,ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಯಥೇಚ್ಛ ಬಂಡವಾಳ ಅಗತ್ಯವಾಗಿತ್ತು.{{convert|5|hp|abbr=on}} ಆಧುನಿಕ ಗುಣಮಟ್ಟಗಳಿಗಿಂತ ಅವು ತೀರಾ ಅಸಮರ್ಥವೆನಿಸಿದರೂ, ಕುಳಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಗ್ಗವಾಗಿ ಸಿಗುವ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನಿಂದ,ಆಳವಾದ ಗಣಿಗಾರಿಕೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ ಮ‌ೂಲಕ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಹೆಚ್ಚು ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. ಅನಾನುಕೂಲಗಳ ನಡುವೆಯ‌ೂ, ನ್ಯೂಕಾಮೆನ್ ಯಂತ್ರಗಳು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹವೆನಿಸಿದ್ದು, ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿತ್ತು.ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ಪೂರ್ವದಶಕಗಳ ತನಕ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಗಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ಬಳಕೆ ಮುಂದುವರಿಯಿತು. ನ್ಯೂಕಾಮೆನ್ ೧೭೨೯ರಲ್ಲಿ ಮೃತಪಟ್ಟ ನಂತರ, ಅವರ ಯಂತ್ರಗಳು ಮೊದಲಿಗೆ ೧೭೨೨ರಲ್ಲಿ [[ಹಂಗರಿ]],ಜರ್ಮನಿ, [[ಆಸ್ಟ್ರಿಯ]] ಮತ್ತು [[ಸ್ವೀಡನ್‌|ಸ್ವೀಡನ್‌ಗೆ]] ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಯಿತು. ಜಂಟಿ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯತೆ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡ ನಂತರ ೧೭೩೩ರಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ೧೧೦ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ೧೪ ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿತ್ತು. ಎಂಜಿನಿಯರ್ [[ಜಾನ್ ಸ್ಮೀಟನ್]] ೧೭೭೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಮಾದರಿಯ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ, ಅನೇಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡರು. ಒಟ್ಟು ೧,೪೫೪ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ೧೮೦೦ರೊಳಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು.<ref>ರೋಲ್ಟ್ ಅಂಡ್ ಅಲೆನ್,೧೪೫</ref> [[ಚಿತ್ರ:Watt James von Breda.jpg|thumb|upright|ಜೇಮ್ಸ್ ವಾಟ್]] ಯಂತ್ರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆ ತತ್ವಗಳಲ್ಲಿ [[ಜೇಮ್ಸ್ ವಾಟ್]] ಮ‌ೂಲಭೂತ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು. [[ಮ್ಯಾಥೀವ್ ಬೌಲ್ಟನ್]] ಜತೆ ನಿಕಟ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಅವರು ೧೭೭೮ರೊಳಗೆ ತಮ್ಮ [[ಉಗಿ ಯಂತ್ರ|ಉಗಿ ಯಂತ್ರಕ್ಕೆ]] ಪರಿಪೂರ್ಣತೆ ತರುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಉಗಿ ಎಂಜಿನ್‌ಗೆ ಮ‌ೂಲಭೂತ ಸರಣಿ ಮಾರ್ಪಾಟುಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಸಿಲಿಂಡರ್ ಮೇಲ್ಭಾಗವನ್ನು ಮುಚ್ಚಿದ್ದರಿಂದ ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡದ ಉಗಿ ವಾಯುಮಂಡಲದ ಬದಲಿಗೆ ಪಿಸ್ಟನ್ ಮೇಲ್ಬಾಗಕ್ಕೆ ಒತ್ತಡ ಹೇರಿಕೆ, ಉಗಿ ಜಾಕೆಟ್ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಉಗಿ ಕಂಡೆನ್ಸರ್ ಚೇಂಬರ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಗಮನಾರ್ಹವೆನಿಸಿದೆ. ಇವೆಲ್ಲವುಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಥಿರ ಉಷ್ಣಾಂಶವನ್ನು ಸಿಲಿಂಡರ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿ, ಯಂತ್ರ ದಕ್ಷತೆಯು ವಾಯುಮಂಡಲದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಈ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಂದ ಯಂತ್ರ ದಕ್ಷತೆಯು ಐದು ಅಂಶಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ೭೫% ಉಳಿಸಿತು. ಆದರೆ ವಾಯುಮಂಡಲದ ಒತ್ತಡದ ಯಂತ್ರದಿಂದ ಚಕ್ರವನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ತಿರುಗಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ೧೭೮೦ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ವಾಸ್‌ಬೊರೋ ಮತ್ತು ಪಿಕಾರ್ಡ್ ಅದರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ,೧೭೮೩ರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಿತವ್ಯಯದ ವಾಟ್ ಉಗಿ ಯಂತ್ರನನ್ನು ದ್ವಿಪಾತ್ರದ ಸುತ್ತು ತಿರುಗುವ ವಿಧಾನವಾಗಿ ಪೂರ್ಣರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು.ಅಂದರೆ ಅದನ್ನು ಕಾರ್ಖಾನೆ ಅಥವಾ ಗಿರಣಿಯ ರೋಟರಿ ಯಂತ್ರವನ್ನು ಚಲಿಸಲು ನೇರವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು. ವಾಟ್ ಅವರ ಮ‌ೂಲ ಯಂತ್ರ ವಿಧಗಳು ವಾಣಿಜ್ಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು ಹಾಗೂ ೧೮೦೦ರಲ್ಲಿ [[ಬೌಲ್ಟನ್ &amp; ವಾಟ್]] ಸಂಸ್ಥೆ ೪೯೬ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು,ಜತೆಗೆ ೧೬೪ ಮೇಲೆ, ಕೆಳಗೆ ಚಲಿಸುವ ಪಂಪ್‌ಗಳು, ೨೪ [[ಊದು ಕುಲುಮೆ|ಊದು ಕುಲುಮೆಗಳನ್ನು]],ಮತ್ತು ೩೦೮ ಶಕ್ತಿಆಧಾರಿತ ಗಿರಣಿ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು; ಬಹುತೇಕ ಯಂತ್ರಗಳು ೫ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ದಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿವೆ.{{convert|10|hp|abbr=on}} ಈ ಯಂತ್ರಗಳ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ನಡೆಯುವ ಲೇಥ್,ಪ್ಲೇನಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಶೇಪಿಂಗ್ ಯಂತ್ರಗಳು ಮುಂತಾದ [[ಯಂತ್ರಸಾಧನ|ಯಂತ್ರಸಾಧನಗಳ]] ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಿಂದ,ಯಂತ್ರಗಳ ಎಲ್ಲ ಲೋಹದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಮತ್ತು ನಿಖರವಾಗಿ ಕತ್ತರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿ,ದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯುತ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಸುಮಾರು ೧೮೦೦ರವರೆಗೆ, ಉಗಿ ಯಂತ್ರ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಮ‌ೂನೆಯು [[ಬೀಮ್ ಯಂತ್ರ]](ಸನ್ನೆಕೋಲಿನ ತತ್ವಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಎಂಜಿನ್) ಆಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಕಲ್ಲಿನ ಅಥವಾ ಇಟ್ಟಿಗೆಯ ಯಂತ್ರ-ಮನೆಯ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಟೇಬಲ್ ಎಂಜಿನ್ ರೀತಿಯ ಸ್ವಯಂಅಂತರ್ಗತ ವಾಹಕ ಎಂಜಿನ್(ತಕ್ಷಣವೇ ತೆಗೆಯಬಹುದು,ಆದರೆ ಚಕ್ರಗಳ ಮೇಲಿರುವುದಿಲ್ಲ)ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ನಿಷ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ [[ರಿಚರ್ಡ್ ಟ್ರೆವೆಥಿಕ್]] ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕನ್ [[ಆಲಿವರ್ ಎವಾನ್ಸ್]] ಅತೀ ಒತ್ತಡದ ಘನೀಕೃತವಾಗದ ವಾಯುಮಂಡಲದ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ಉಗಿ ಯಂತ್ರಗಳ ತಯಾರಿಕೆ ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಇದು ಯಂತ್ರ ಮತ್ತು ಬಾಯ್ಲರ್ ಏಕ ಘಟಕವಾಗಿ ಸೇರಿಸಿ ರಸ್ತೆಸಂಚಾರಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು [[ಚಲಿಸುವ ರೈಲಿನ ಯಂತ್ರ|ಚಲಿಸುವ ರೈಲಿನ ಯಂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ]] ಮತ್ತು [[ಉಗಿ ದೋಣಿ|ಉಗಿ ದೋಣಿಗಳಲ್ಲಿ]] ಬಳಸಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. ವಾಟ್ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯತೆ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡ ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಉಗಿ ಯಂತ್ರವು ಸಂಶೋಧಕರು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರುಗಳಿಂದ ಅನೇಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿತು. ==== ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ==== [[ಚಿತ್ರ:Thamestunnel.jpg|right|thumb|ಥೇಮ್ಸ್ ಟನಲ್(1843ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು) ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಥಮ ಜಲಗರ್ಭದ ಸುರಂಗಕ್ಕೆ ಸಿಮೆಂಟ್ ಬಳಸಲಾಯಿತು.]] ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮುಖ್ಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದು [[ಸೀಸದ ಕೋಶದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ]] ಮ‌ೂಲಕ [[ಗಂಧಕಾಮ್ಲ|ಗಂಧಕಾಮ್ಲದ]] ಉತ್ಪಾದನೆ. ಇದನ್ನು ಇಂಗ್ಲೀಷ್‌ ಪೌರ [[ಜಾನ್ ರೋಯಿಬಕ್]](ಜೇಮ್ಸ್ ವಾಟ್ ಅವರ ಪ್ರಥಮ ಜತೆಗಾರ)೧೭೪೬ರಲ್ಲಿ ಪರಿಷ್ಕಾರ ಮಾಡಿದರು. ಮುಂಚಿನ ದುಬಾರಿ ಗಾಜಿನ ಕೋಶಗಳ ಬದಲಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ [[ಸೀಸ|ಸೀಸದ]] ಹಾಳೆಗಳಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಕೋಶಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಮ‌ೂಲಕ ಉತ್ಪಾದನೆ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರು ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಪ್ರತಿ ಬಾರಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಬದಲಿಗೆ ಪ್ರತಿ ಕೋಶದಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಹತ್ತುಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಅವರಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.{{convert|100|lb|-1}} ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ [[ಕ್ಷಾರ|ಕ್ಷಾರದ]] ಉತ್ಪಾದನೆ ಕೂಡ ಮುಖ್ಯಗುರಿಯಾಗಿತ್ತು.[[ಸೋಡಿಯಂ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್]] ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ವಿಧಾನವೊಂದನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವಲ್ಲಿ ೧೭೯೧ರಲ್ಲಿ [[ನಿಕೋಲಾಸ್ ಲೆಬ್ಲಾಂಕ್]] ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. [[ಲೆಬ್ಲಾಂಕ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ|ಲೆಬ್ಲಾಂಕ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ]] ಗಂಧಕಾಮ್ಲದ ಜತೆ ಸೋಡಿಯಂ ಕ್ಲೋರೈಡ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಹೊಂದಿ ಸೋಡಿಯಂ ಸಲ್ಫೇಟ್ ಮತ್ತು [[ಹೈಡ್ರೋಕ್ಲೋರಿಕ್ ಆಸಿಡ್]] ನೀಡುವುದಾಗಿದೆ. [[ಸೋಡಿಯಂ ಸಲ್ಫೇಟ್‌|ಸೋಡಿಯಂ ಸಲ್ಫೇಟ್‌ನ್ನು]] [[ಸುಣ್ಣದ ಕಲ್ಲು]],([[ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಕಾರ್ಬೊನೇಟ್]]) ಮತ್ತು ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನ ಜತೆ ಕುದಿಸಿದಾಗ, [[ಸೋಡಿಯಂ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್]] ಮತ್ತು [[ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಸಲ್ಫೈಡ್]] ಸಂಯುಕ್ತವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ನೀರನ್ನು ಬೆರೆಸುವುದರಿಂದ ಕರಗುವ ಸೋಡಿಯಂ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಸಲ್ಫೈಡ್‌ನಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಾಲಿನ್ಯ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಯಿತು.(ಹೈಡ್ರೋಕ್ಲೋರಿಕ್ ಆಮ್ಲವು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಬೆರೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಸಲ್ಫೈಡ್ ಅನುಪಯುಕ್ತ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನ) ಈ ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ [[ಸೋಡಾ ಆಷ್]] ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ([[ಬಾರಿಲ್ಲಾ]]) ಸುಡುವುದಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಅಥವಾ ಇದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಸೋಡಾ ಆಷ್‌ಗೆ ಪ್ರಬಲ ಮ‌ೂಲಗಳಾಗಿದ್ದ [[ಕೆಲ್ಪ್‌|ಕೆಲ್ಪ್‌ಗೆ]] ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಮಿತವ್ಯಯಕಾರಿಯಾಗಿತ್ತು.<ref name="Clow52">{{cite |last1=Clow|first1=Archibald |last2=Clow|first2=Nan L. |date=June 1952 |title=Chemical Revolution |publisher=Ayer Co |pages=65–90 |isbn=0-8369-1909-2}}</ref> ಅಲ್ಲದೇ [[ಪೊಟಾಷ್]]([[ಪೊಟಾಸಿಯಂ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್]]) ಗಟ್ಟಿಮರದ ಬೂದಿಗಳಿಂದ ಜನ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಇವೆರಡು ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಅತೀ ಮುಖ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ ಅವು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ನಿರ್ವಹಣೆಗಳ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಿತವ್ಯಯಕಾರಿ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಿತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳ ಆರಂಭಕ್ಕೆ ನೆರವಾದವು. ಗಾಜು, ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ, ಸೋಪ್ ಮತ್ತು ಕಾಗದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೋಡಿಯಂ ಕಾರ್ಬೊನೇಟ್ ಅನೇಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಗಂಧಕಾಮ್ಲ ಮುಂಚಿನ ಬಳಕೆಯು ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕಿನ ಪಿಕ್ಲಿಂಗ್(ತುಕ್ಕು ತೆಗೆಯುವುದು) ಮತ್ತು ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಬೆಳ್ಳಗಾಗಿಸುವ [[ಬ್ಲೀಚಿಂಗ್‌|ಬ್ಲೀಚಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಸೇರಿದೆ. ಫ್ರೆಂಚ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಕ್ಲಾಡೆ ಲೂವಿಸ್ ಬರ್ತೊಲೆಟ್ ಅವರ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸ್ಕಾಟಿಷ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಚಾರ್ಲೆಸ್ ಟೆನೆಂಟ್ ಅವರು ತಯಾರಿಸಿದ ಬ್ಲೀಚಿಂಗ್ ಪುಡಿ(ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಹೈಪೋಕ್ಲೋರೈಟ್)ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮದ ಬ್ಲೀಚಿಂಗ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದವು. ಆಗ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಿಧಾನದ ಬ್ಲೀಚಿಂಗ್‌ಗೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದ್ದ ಕಾಲಾವಧಿಗಿಂತ(ತಿಂಗಳುಗಳಿಂದ ದಿನಗಳಿಗೆ)ಗಮನಾರ್ಹ ಇಳಿಕೆ ಕಂಡುಬಂತು. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಕ್ಷಾರ ಅಥವಾ ಹುಳಿಯ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಅದ್ದಿದ ಬಳಿಕ ಬ್ಲೀಚ್ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನ ಬಿಸಿಲಿಗೆ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಒಡ್ಡುವಿಕೆ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು. ಉತ್ತರ [[ಗಾಸ್ಗೊ|ಗಾಸ್ಗೊದ]] ಸೇಂಟ್ ರೋಲೋಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಟೆನಂಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಯು ವಿಶ್ವದ ಅತೀದೊಡ್ಡ ರಾಸಾಯನಿಕ ಘಟಕವಾಯಿತು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಟ್ಟಿಗೆ ತಯಾರಕರಾಗಿದ್ದು,ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಾಣಕಾರರಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾದ [[ಜೋಸೆಫ್ ಆಸ್ಪ್‌ಡಿನ್]] ೧೮೨೪ರಲ್ಲಿ [[ಪೋರ್ಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಸಿಮೆಂಟ್]] ತಯಾರಿಕೆಯ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ ಪಡೆದುಕೊಂಡರು. ಕಟ್ಟಡನಿರ್ಮಾಣ ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಅದು ಮುಖ್ಯ ಮುನ್ನಡೆಯಾಗಿತ್ತು. ಆವೆಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ಸುಣ್ಣದಕಲ್ಲಿನ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ೧೪೦೦ °C ಉಷ್ಣಾಂಶದಲ್ಲಿ ಕಾಯಿಸುವ ಮೂಲಕ [[ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿಸು|ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿಸುವುದು]], ನಂತರ ಸಣ್ಣಗೆ ಪುಡಿಮಾಡಿ ನೀರು, ಮರಳು ಮತ್ತು ಜಲ್ಲಿಯ ಜತೆ ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡಿ [[ಕಾಂಕ್ರೀಟ್]] ತಯಾರಿಸುವುದು ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಪೋರ್ಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಸಿಮೆಂಟ್‌ನ್ನು ಖ್ಯಾತ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ [[ಮಾರ್ಕ್ ಇಸಾಂಬರ್ಡ್ ಬ್ರೂನೆಲ್]] ಅವರು ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ [[ಥೇಮ್ಸ್ ಸುರಂಗ]] ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆ ಮಾಡಿದರು.<ref>[http://www.ce.memphis.edu/1101/notes/concrete/concrete_properties_slides.pdf ''ಪ್ರಾಪರ್ಟೀಸ್ ಆಫ್ ಕಾಂಕ್ರೀಟ್'' ] ಯ‌ೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಮೆಮ್ಫಿಸ್ ಸಿವಿಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ ವಿಭಾಗದಿಂದ ಪ್ರಕಟಿತ ಉಪನ್ಯಾಸ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು. ೨೦೦೭-೧೦-೧೭ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಿದೆ.</ref> ಒಂದು ತಲೆಮಾರಿನ ಬಳಿಕ [[ಲಂಡನ್ ಒಳಚರಂಡಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಿಮೆಂಟ್ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಯಿತು. ==== ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು ==== [[ಚಿತ್ರ:Joseph whitworth.jpg|thumb|left|upright|ಸರ್ ಜೋಸೆಫ್ ವಿಟ್‌ವರ್ಥ್]] ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳಿಂದ ಉತ್ಪಾದನೆ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಅನುಕೂಲ ಕಲ್ಪಿಸಿದ್ದರಿಂದ [[ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು]] ಇಲ್ಲದೇ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತಲೇ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಗಡಿಯಾರಗಳು ಮತ್ತು ಕೈಗಡಿಯಾರಗಳ ತಯಾರಕರು ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಉಪಕರಣ ತಯಾರಕರು ೧೮ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಿದ ಸಾಧನಗಳ ಮ‌ೂಲಗಳನ್ನು ಅವು ಹೊಂದಿತ್ತು.ಇದರಿಂದ ಅವರು ಸಣ್ಣ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಸಾಮ‌ೂಹಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡಲು ಅನುಕೂಲವಾಯಿತು. ಮುಂಚಿನ ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಯಂತ್ರಗಳ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಭಾಗಗಳನ್ನು "ಗಡಿಯಾರದ ಕೆಲಸ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಯಂತ್ರದ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಲೋಹದ ಸ್ಪೈಂಡಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಗೇರ್‌ಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿದ್ದರು. ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಯಂತ್ರಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ಈ ವ್ಯಾಪಾರಗಳಿಂದ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳನ್ನು ಸೆಳೆಯಿತು ಮತ್ತು ಇದು ಆಧುನಿಕ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ಮ‌ೂಲವಾಗಿದೆ. ವಿವಿಧ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದರು-[[ಬಡಗಿ|ಬಡಗಿಗಳು]] ಮರದ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಕಮ್ಮಾರರು ಹಾಗೂ ಟರ್ನರ್‌ಗಳು ಲೋಹದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಿದವು ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಬರ್ಮಿಂಗ್‌ಹ್ಯಾಂನಲ್ಲಿ ೧೮೩೦ರಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿತು. [[ಜೋಸೆಪ್ ಗಿಲ್ಲೊಟ್]], [[ವಿಲಿಯಂ ಮಿಚೆಲ್]] ಮತ್ತು [[ಜೇಮ್ಸ್ ಸ್ಟೀಫನ್ ಪೆರಿ]] ಅವರು ಆವಿಷ್ಕಾರ ಮಾಡಿದ ಹೊಸ ಯಂತ್ರವು ಸ್ಫುಟ, ಅಗ್ಗದ ಉಕ್ಕಿನ ಪೆನ್ ನಿಬ್‌ಗಳ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿತು; ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಪ್ರಯಾಸಕರ ಮತ್ತು ದುಬಾರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಲೋಹದ ನಿರ್ವಹಣೆ ಕಷ್ಟಕರವಾದ್ದರಿಂದ ಮತ್ತು ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ಕೊರತೆಯಿಂದ, ಲೋಹದ ಬಳಕೆ ಕನಿಷ್ಠ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಮರದ ಉಪಕರಣಗಳು ಉಷ್ಣಾಂಶ ಮತ್ತು ಆರ್ದ್ರತೆಯೊಂದಿಗೆ ಅಳತೆಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಅನಾನುಕೂಲತೆ ಇರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಾಲಾನುಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಕೀಲುಗಳು ಸಡಿಲಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ ಪ್ರಗತಿ ಹೊಂದುತ್ತಿದ್ದಂತೆ,ಲೋಹದ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳಿರುವ ಯಂತ್ರಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವೆನಿಸಿತು. ಆದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಮಿತವ್ಯಯಕಾರಿಯಾಗಿ ತಯಾರಿಸಲು ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು. ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ಆಗಮನಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ, ಸುತ್ತಿಗೆಗಳು, ಫೈಲ್‌ಗಳು,ಸ್ಕ್ರೇಪರ್‌ಗಳು,ಗರಗಸಗಳು ಮತ್ತು ಉಳಿಗಳು ಮುಂತಾದ ಮ‌ೂಲ ಕೈಸಾಧನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ದೈಹಿಕ ದುಡಿಮೆಯಿಂದ ಲೋಹವನ್ನು ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಮಾರ್ಗದಿಂದ ಸಣ್ಣ ಲೋಹದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ದೊಡ್ಡ ಯಂತ್ರದ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಉತ್ಪಾದನೆ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಯಾಸಕರ ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚದಾಯಕವಾಗಿತ್ತು. [[ಚಿತ್ರ:Lathe.PNG|thumb|right|1911ರಿಂದ ಬಳಕೆಗೆ ಬಂದ ಲೇತ್, ಇತರೆ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣ]] ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಬಳಸುವ ಕಾರ್ಯಾಗಾರದ [[ಲೇತ್]](ಚರಕಿಯಂತ್ರ)ಗಳಲ್ಲದೇ,ಮುಂಚಿನ ಉಗಿ ಯಂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ವ್ಯಾಸದ ಸಿಲಿಂಡರ್‌ಗಳನ್ನು ಕೊರೆಯುವ ಸಿಲಿಂಡರ್ [[ಬೋರಿಂಗ್ ಯಂತ್ರ|ಬೋರಿಂಗ್ ಯಂತ್ರವು]] ಪ್ರಥಮ ದೊಡ್ಡ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣವಾಗಿತ್ತು. [[ನುಣುಪುಗೊಳಿಸುವ ಯಂತ್ರ]],[[ರಂಧ್ರಕೊರೆಯುವ ಯಂತ್ರ]] ಮತ್ತು [[ಆಕಾರಗೊಳಿಸುವ ಯಂತ್ರ]] ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಪ್ರಥಮ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು. [[ಮಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಯಂತ್ರ|ಮಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಯಂತ್ರವನ್ನು]] ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆವಿಷ್ಕಾರ ಮಾಡಲಾಗಿದ್ದರೂ,ಎರಡನೇ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿವರೆಗೆ ಅದು ಗಂಭೀರ ಕಾರ್ಯಾಗಾರದ ಸಾಧನವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಮಿಲಿಟರಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಕೈಜೋಡಿಸಿದೆ. ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ತಯಾರಕರ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ [[ಹೆನ್ರಿ ಮಾಡ್ಸ್‌ಲೇ]] [[ವೂಲ್‌ವಿಚ್]] [[ರಾಯಲ್ ಶಸ್ತ್ರಾಗಾರ|ರಾಯಲ್ ಶಸ್ತ್ರಾಗಾರದಲ್ಲಿ]] ಉದ್ಯೋಗದಲ್ಲಿದ್ದರು. ಯುವಕನಾಗಿದ್ದಾಗ [[ಫಿರಂಗಿ]] ಕೊರೆಯಲು, [[ವರ್ಬ್ರುಗಾನ್ಸ್]] ತಮ್ಮ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ್ದ ಕುದುರೆಯಿಂದ ಎಳೆಯುವ ದೊಡ್ಡ ಮರದ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅವರು ಅಲ್ಲಿ ಕಂಡಿದ್ದರು. ಅವರು ನಂತರ, ಲೋಹದ ಬೀಗಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ [[ಜೋಸೆಪ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಾ]] ಜತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಸ್ವತಃ ಕೆಲಸ ಆರಂಭಿಸಿದರು. [[ರಾಯಲ್ ನೇವಿ|ರಾಯಲ್ ನೇವಿಗೆ]] [[ಪೋರ್ಟ್ಸ್‌ಮೌತ್ ಬ್ಲಾಕ್ ಮಿಲ್ಸ್‌|ಪೋರ್ಟ್ಸ್‌ಮೌತ್ ಬ್ಲಾಕ್ ಮಿಲ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಹಡುಗುಗಳ ಭಾರ ಎತ್ತುವ ರಾಟೆ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಯಂತ್ರದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಅವರನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಇವೆಲ್ಲ ಲೋಹವಾಗಿದ್ದು, [[ಸಮ‌ೂಹ ಉತ್ಪಾದನೆ|ಸಮ‌ೂಹ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ]] ಮತ್ತು [[ಅದಲುಬದಲು]] ಹಂತದೊಂದಿಗೆ ಬಿಡಿಭಾಗಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಪ್ರಥಮ ಯಂತ್ರಗಳಾಗಿವೆ. ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ನಿಖರತೆ ಅಗತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಡ್ಸ್‌ಲೆ ಕಲಿತ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿದರು.ಅವರು ಕಾರ್ಯಾಗಾರದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ [[ರಿಚರ್ಡ್ ರಾಬರ್ಟ್ಸ್]],[[ಜೋಸೆಫ್ ಕ್ಲೆಮೆಂಟ್]] ಮತ್ತು [[ಜೋಸೆಫ್ ವಿಟ್‌ವರ್ತ್]] ಮುಂತಾದ ತಲೆಮಾರುಗಳ ಜನರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿದರು. [[ಡರ್ಬಿ|ಡರ್ಬಿಯ]] [[ಜೇಮ್ಸ್ ಫಾಕ್ಸ್]] ಶತಮಾನದ ಪ್ರಥಮ ಮ‌ೂರನೇ ಒಂದರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅನುಕೂಲಕರ ರಫ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡಿದ್ದರು.ಲೀಡ್ಸ್ [[ಮ್ಯಾಥಿವ್ ಮರ್ರೆ]] ಕೂಡ ಅದೇ ರೀತಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡಿದ್ದರು. ರಾಬರ್ಟ್ಸ್ ಉತ್ತಮ ದರ್ಜೆಯ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ತಯಾರಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಗಾರದಲ್ಲಿ ನಿಖರ ಅಳತೆಗೆ ಜಿಗ್ಗುಗಳು ಮತ್ತು ಮಾಪಕಗಳ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವರ್ತಕರೆನಿಸಿದರು. ==== ಅನಿಲ ದೀಪ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ==== {{Main|Gas lighting}} ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿಯ ನಂತರದ ಪ್ರಮುಖ ಕೈಗಾರಿಕೆಯೆಂದರೆ [[ಅನಿಲ ದೀಪದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]]. ಇತರರು ಬೇರೆಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡರೂ,[[ಬರ್ಮಿಂಗ್‌ಹ್ಯಾಂ]] [[ಉಗಿ ಯಂತ್ರ]] ಪ್ರವರ್ತಕರಾದ [[ಬೌಲ್ಟನ್ ಮತ್ತು ವಾಟ್]] ಅವರಲ್ಲಿ ನೌಕರನಾಗಿದ್ದ [[ವಿಲಿಯಂ ಮರ್ಡೋಕ್]] ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇವುಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಕುಲುಮೆಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದಿಲಿನ ಅನಿಲೀಕರಣ,ಅನಿಲದ ಶುದ್ಧೀಕರಣ(ಗಂಧಕ,ಅಮೋನಿಯ ಮತ್ತು ಭಾರದ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್‌ಗಳನ್ನು ತೆಗೆಯುವುದು) ಮತ್ತು ಅದರ ಸಂಗ್ರಹ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆಯು ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಪ್ರಥಮ ಅನಿಲ ದೀಪ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಉಪಯುಕ್ತತೆಗಳನ್ನು ೧೮೧೨-೨೦ರ ನಡುವೆ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಲಾಯಿತು. ಅವು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ UKಯಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಉಪಭೋಗಿಗಳೆನಿಸಿದವು. ಅನಿಲ ದೀಪ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೆ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿತು. ಏಕೆಂದರೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಕೊಬ್ಬಿನಿಂದ ತಯಾರಾದ ಮೊಂಬತ್ತಿ ಅಥವಾ ತೈಲದ ದೀಪಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಂಗಡಿಗಳು ತೆರೆದಿಡಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. ಇವುಗಳ ಪರಿಚಯದಿಂದ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿಜೀವನ ಗರಿಗೆದರಲು ಅವಕಾಶವಾಯಿತು.ಒಳಾಂಗಣ ಮತ್ತು ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಮುಂಚೆಗಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬೆಳಕಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ==== ಗಾಜು ತಯಾರಿಕೆ ==== [[ಚಿತ್ರ:Crystal Palace interior.jpg|thumb|ಕ್ರಿಸ್ಟಲ್ ಪ್ಯಾಲೆಸ್ 1851ರ ಮಹಾನ್ ವಸ್ತುಪ್ರದರ್ಶನ ನಡೆಸಿತು.]] ಸಿಲಿಂಡರ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಂದು ಹೆಸರಾದ ಗಾಜು ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಹೊಸ ವಿಧಾನವನ್ನು ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಗಾಜು ಹಾಳೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು [[ಚಾನ್ಸ್ ಸಹೋದರರು]] ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ೧೮೩೨ರಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದರು. ಅವರು ಕಿಟಕಿ ಮತ್ತು ತಟ್ಟೆ ಗಾಜುಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಪಾದಕರಾದರು. ಈ ಮುನ್ನಡೆಯು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಿಟಕಿ, ಬಾಗಿಲು ಗಾಜು, ಕನ್ನಡಿ ಫಲಕಗಳನ್ನು ಯಾವುದೇ ಅಡೆತಡೆಯಿಲ್ಲದೇ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತು. ಹೀಗೆ,ಒಳಾಂಗಣಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗದ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಕಟ್ಟಡಗಳ ವಾತಾಯನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಿತು. ಹೊಸ ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯದ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಗಾಜಿನ ಹಾಳೆಯನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದಕ್ಕೆ [[ಕ್ರಿಸ್ಟಲ್ ಪ್ಯಾಲೇಸ್]] ಶ್ರೇಷ್ಠ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ==== ಕೃಷಿಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮಗಳು ==== [[ಚಿತ್ರ:Fowler-Pluglokomobile Typ AA4 (1909) 1X7A8102.jpg|thumb|A ಜಾನ್ ಫೌಲರ್ &amp; ಕಂ. ಪ್ಲೋಯಿಂಗ್ ಯಂತ್ರ]] ಯಂತ್ರಗಳ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕೃಷಿ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿತು. ಕೃಷಿ ಸುಧಾರಣೆಯು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಗಿಂತ ಶತಮಾನಗಳ ಮುಂಚೆ ಆರಂಭವಾಗಿದ್ದರೂ, ಭೂಮಿಯಿಂದ ಕಾರ್ಮಿಕಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಿ,ಹದಿನೆಂಟನೇ ಶತಮಾನದ ಹೊಸ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಗಿರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿರಬಹುದು. ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ ಪ್ರಗತಿ ಹೊಂದುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಸಾಲು ಸಾಲು ಯಂತ್ರಗಳು ಲಭ್ಯವಾದವು. ಅವು ಆಹಾರೋತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಕೆಲವೇ ಕಾರ್ಮಿಕರ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದವು. [[ಜೆತ್ರೊ ಟುಲ್]] ಅವರ [[ಬೀಜ ಬಿತ್ತುವ ಯಂತ್ರ|ಬೀಜ ಬಿತ್ತುವ ಯಂತ್ರವನ್ನು]] ೧೭೩೧ರಲ್ಲಿ ಆವಿಷ್ಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಅದು ಯಾಂತ್ರಿಕ ಬೀಜ ಬಿತ್ತುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು,ಭೂನಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಬೀಜಗಳನ್ನು ದಕ್ಷತೆಯಿಂದ ವಿತರಣೆ ಮಾಡಿದವು. [[ಜೋಸೆಫ್ ಫೋಲ್‌ಜಾಂಬೆ|ಜೋಸೆಫ್ ಫೋಲ್‌ಜಾಂಬೆಯವರು]] ೧೭೩೦ರಲ್ಲಿ ಆವಿಷ್ಕರಿಸಿದ ರೋಥರಾಮ್ ಉಳುಮೆಯಂತ್ರವು ವಾಣಿಜ್ಯಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಥಮಬಾರಿಗೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾದ ಕಬ್ಬಿಣದ ಉಳುಮೆ ಯಂತ್ರ. ಆಂಡ್ರಿವ್ ಮೆಕೆಲ್ ಅವರ ೧೭೮೪ರಲ್ಲಿ ಆವಿಷ್ಕರಿಸಿದ ಕಾಳುಬಿಡಿಸುವ ಒಕ್ಕು ಯಂತ್ರವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅನೇಕ ಕೃಷಿ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಪಾಲಿಗೆ ಕಂಟಕವಾಯಿತು ಮತ್ತು ೧೮೩೦ರಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಬಂಡಾಯವಾದ ಸ್ವಿಂಗ್ ರಯಟ್ಸ್‌ಗೆ ದಾರಿ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧಕ ಜಾನ್ ಫೌಲರ್ ೧೮೫೦ ಮತ್ತು '೬೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಉಳುಮೆಗೆ ಮತ್ತು ಒಳಚರಂಡಿ ಕಾಲುವೆಗಳನ್ನು ಅಗೆಯಲು ಉಗಿ ಯಂತ್ರಗಳ ಬಳಕೆಯ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದರು. ಅವರು ಆವಿಷ್ಕರಿಸಿದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿಶ್ಚಲ ಯಂತ್ರ ಜಮೀನಿನ ಮ‌ೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಉಳುಮೆಯಂತ್ರವನ್ನು ಅಚ್ಚುರಾಟೆ ಮತ್ತು ರಾಟೆಗಳ ಜತೆ ಮ‌ೂಲಕ ಎಳೆಯುವುದಾಗಿತ್ತು ಅಥವಾ ಜಮೀನಿನ ಎರಡೂ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾದ ಎರಡು ಯಂತ್ರಗಳು ಉಳುಮೆಯಂತ್ರವನ್ನು ಅಚ್ಚುರಾಟೆಗೆ ಜೋಡಿಸಿದ ಕೇಬಲ್ ಸಾಧನದಿಂದ ಹಿಂದಕ್ಕೆ,ಮುಂದಕ್ಕೆ ಎಳೆಯುವುದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಫೌಲರ್ ಉಳುಮೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಕುದುರೆಯಿಂದ ಎಳೆಯುವ ಉಳುಮೆಯಂತ್ರಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕೃಷಿಭೂಮಿ ಉಳುಮೆಯ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಿತು. ಅಲ್ಲದೇ ಅವರ ಉಳುಮೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ, ಒಳಚರಂಡಿ ಕಾಲುವೆಗಳ ಅಗೆತಕ್ಕೆ ಬಳಸಿದಾಗ,ಮುಂಚಿನ ಬಳಸಿರದ ಜೌಗು ನೆಲದ ಉಳುಮೆಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಹುಲ್ಲುಮೆದೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಜಮೀನುಗಳ ಉಳುಮೆಯಲ್ಲಿ [[ಒಕ್ಕು ಯಂತ್ರ|ಒಕ್ಕು ಯಂತ್ರಗಳ]] ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಭಾರಎಳೆಯುವ [[ಟ್ರಾಕ್ಷನ್ ಯಂತ್ರ]] ನಂತರ ಸಾಮಾನ್ಯ ದೃಶ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬಂತು. === ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಾರಿಗೆ === {{Main|Transport during the Industrial Revolution}} ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಭಾರದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಮುದ್ರಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಸಾಗಿಸಲು ಕರಾವಳಿ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದರೊಂದಿಗೆ,ನದಿಗಳು ಮತ್ತು ರಸ್ತೆಗಳ ಮ‌ೂಲಕ ಒಳನಾಡು ಸಾರಿಗೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಕಲ್ಲಿದ್ದಲನ್ನು ನದಿಗಳಿಗೆ ಸಾಗಿಸಿ ಅಲ್ಲಿಂದ ಹಡಗಿಗೆ ಹೇರಲು ರೈಲ್ವೆಗಳು ಅಥವಾ ಬಂಡಿಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಕಾಲುವೆಗಳನ್ನು ಆಗ ಇನ್ನೂ ನಿರ್ಮಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಎಲ್ಲ ಚಲನಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪೂರೈಸಿದರೆ,ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ನೌಕೆಗಳು ಚಲನಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿದವು. ಸುಂಕದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿರುವ ರಸ್ತೆಜಾಲ,ಕಾಲುವೆ ಮತ್ತು ಜಲಮಾರ್ಗದ ಜಾಲ ಮತ್ತು ರೈಲ್ವೆಜಾಲದೊಂದಿಗೆ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯು ಬ್ರಿಟನ್ ಸಾರಿಗೆ ಮೂಲಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಿತು. ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಿಸಿದ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ಮುಂಚಿಗಿಂತ ವೇಗದಲ್ಲಿ, ಅಗ್ಗದಲ್ಲಿ ಸಾಗಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಸುಧಾರಿತ ಸಾರಿಗೆಯಿಂದ ಹೊಸ ಕಲ್ಪನೆಗಳು ತಕ್ಷಣವೇ ಹರಡಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. ==== ಕರಾವಳಿ ನೌಕಾಯಾನ ==== ಬ್ರಿಟನ್ ಕರಾವಳಿಯ ಸುತ್ತ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು ತೇಲುವ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಹಿಂದಿನಿಂದಲೂ ಬಳಸಲಾಗಿತ್ತು. ಕಲ್ಲಿದ್ದಲನ್ನು ನ್ಯೂಕ್ಯಾಸಲ್‌ನಿಂದ ಲಂಡನ್‌ಗೆ ಸಾಗಣೆ ಮಾಡುವ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಬ್ರಿಟನ್‌ನೊಳಗೆ ಕಡಲತೀರದಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಸರಕುಗಳ ಸಾಗಣೆಯು ಶತಮಾನಗಳಿಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿಯೇ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಅವಧಿಯ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ರೈಲ್ವೆಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ ಇದು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಗಳಿಸಿತು. ==== ಸಂಚಾರಯೋಗ್ಯ ನದಿಗಳು ==== {{See also|List of rivers of United Kingdom}} ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಮುಖ ನದಿಗಳು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಂಚಾರ ಯೋಗ್ಯವಾಗಿದ್ದವು. ಕೆಲವು ಪ್ರಾಚೀನಕಾಲದಿಂದ ಸಂಚಾರಯೋಗ್ಯವಾಗಿವೆ. [[ಸೆವೆರ್ನ್]],[[ಥೇಮ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಟ್ರೆಂಟ್]] ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವೆನಿಸಿದೆ. ಕೆಲವು ಸುಧಾರಣೆಯಾದವು ಅಥವಾ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಎದುರು ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಯಾನವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು.ಆದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಅದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಇದು ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಸೆವೆರ್ನ್ ನದಿಯನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸರಕುಗಳನ್ನು ವಿದೇಶದಿಂದ ಬ್ರಿಸ್ಟಲ್‌ಗೆ ಆಮದು ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ನಡುನಾಡಿಗೆ ಸರಕುಗಳ ಸಾಗಣೆಗೆ ಮತ್ತು [[ಶ್ರೋಪ್‌ಶೈರ್]] ಉತ್ಪಾದನೆ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಂದ([[ಕೋಲ್‌ಬ್ರೂಕ್‌ಡೇಲ್‌|ಕೋಲ್‌ಬ್ರೂಕ್‌ಡೇಲ್‌ನಿಂದ]] ಕಬ್ಬಿಣದ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು ಮುಂತಾದವು) ಮತ್ತು [[ಬ್ಲಾಕ್ ಕಂಟ್ರಿ|ಬ್ಲಾಕ್ ಕಂಟ್ರಿಯಿಂದ]] ಸರಕುಗಳ ರಫ್ತಿಗೆ ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಸಣ್ಣ ಸಾಗಣೆ ದೋಣಿಗಳಾದ [[ಟ್ರೊ|ಟ್ರೊಗಳ]] ಮೂಲಕ ಸರಕುಗಳ ಸಾಗಣೆ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಅವು ನದಿಯಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಆಳವಿಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಸೇತುವೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಾದುಹೋಗುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿತ್ತು. ಟ್ರೋಗಳು ಬ್ರಿಸ್ಟಲ್ ಕಾಲುವೆಯಿಂದ ಸೌತ್ ವೇಲ್ಸ್ ಬಂದರುಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು [[ಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ವಾಟರ್]] ಮುಂತಾದ ಸಾಮರ್‌ಸೆಟ್ ಬಂದರುಗಳಿಗೆ ಸಂಚರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿತ್ತಲ್ಲದೇ, ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಷ್ಟು ದೂರದವರೆಗೆ ಸಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ==== ಕಾಲುವೆಗಳು ==== {{Main|History of the British canal system}} [[ಚಿತ್ರ:WalesC0047.jpg|thumbnail|ಪಾಂಟ್ಸಿಸಿಲ್ಟೆ ಆಕ್ವೆಡಕ್ಟ್, ಲಾಂಗೋಲನ್ ವೇಲ್ಸ್]] ನಡುನಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ತರಭಾಗದೊಂದಿಗೆ ಸಮುದ್ರಬಂದರುಗಳು ಮತ್ತು ಲಂಡನ್ ಜತೆ ಕೊಂಡಿ ಕಲ್ಪಿಸಲು ಹದಿನೆಂಟನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಕಾಲುವೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಲಂಡನ್ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ರಾಷ್ಟ್ರದ ದೊಡ್ಡ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಸರಕುಗಳನ್ನು ದೇಶವ್ಯಾಪಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಾಗಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲು ಕಾಲುವೆಗಳು ಪ್ರಥಮ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವಾಗಿತ್ತು. ಏಕೈಕ ಕಾಲುವೆ ಕುದುರೆಯು ಗಾಡಿಗಿಂತ ೧೨ ಪಟ್ಟುವೇಗದ ಗತಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರವನ್ನು ಎಳೆಯಲು ಸಮರ್ಥವಾಗಿತ್ತು. ಕಾಲುವೆಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಜಾಲವು ೧೮೨೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂತು. ಕಾಲುವೆ ನಿರ್ಮಾಣವು ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಆದರ್ಶಪ್ರಾಯವಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿತು.ನಂತರ ಈ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ರೈಲ್ವೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಬಳಸಲಾಯಿತು. ರೈಲ್ವೆಗಳು ೧೮೪೦ರ ದಶಕದಿಂದ ಲಾಭದಾಯಕ ವಾಣಿಜ್ಯ ವ್ಯವಹಾರವಾಗಿ ಹರಡಿದ್ದರಿಂದ ಕಾಲುವೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಗಣೆ ತರುವಾಯ ಬಹುತೇಕ ರದ್ದಾಯಿತು. ಬ್ರಿಟನ್ ಕಾಲುವೆ ಜಾಲದ ಜತೆಗೆ ಈಗಲೂ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿರುವ ಗಿರಣಿ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ಎದ್ದುಕಾಣುವ ಮುಂಚಿನ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಕಾಯಂ ಲಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ==== ರಸ್ತೆಗಳು ==== ಮುಂಚಿನ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಸ್ತೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಬಹುಭಾಗವನ್ನು ಸಾವಿರಾರು ಸ್ಥಳೀಯ ಪಾದ್ರಿಗಳು ಕಳಪೆಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ ೧೭೨೦ರ ದಶಕದಿಂದೀಚೆಗೆ(ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆ)ರಸ್ತೆಸುಂಕಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸಿದ ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ಸುಂಕ ವಸೂಲಿಗಾಗಿ ಸುಂಕದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಅನೇಕ ಮುಖ್ಯರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ೧೭೫೦ರ ದಶಕದಿಂದ ರಸ್ತೆಸುಂಕದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲಾಯಿತು.ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಮತ್ತು ವೇಲ್ಸ್‌ನ ಬಹುತೇಕ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರಸ್ತೆಯನ್ನು ಕೆಲವು [[ಸುಂಕದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಟ್ರಸ್ಟ್]] ಜವಾಬ್ದಾರಿ ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಷ್ಟು ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಸುಂಕದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತು. ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು [[ಜಾನ್ ಮೆಟ್‌ಕಾಫ್]],[[ಥಾಮಸ್ ಟೆಲ್‌ಫೋರ್ಡ್]] ಮತ್ತು [[ಜಾನ್ ಮೆಕಾಡಾಮ್]] ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಪ್ರಮುಖ ಸುಂಕದರಸ್ತೆಗಳು ಲಂಡನ್‌ನಿಂದ ಆರಂಭವಾದವು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಉಳಿದ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಸುಂಕದರಸ್ತೆಗಳ ಮ‌ಾರ್ಗವಾಗಿ ರಾಯಲ್ ಮೇಲ್ ಮುಟ್ಟುತ್ತಿತ್ತು. ನಿಧಾನ,ಅಗಲ ಚಕ್ರಗಳ, ಕುದುರೆಗಳಿಂದ ಎಳೆಯುವ ಬಂಡಿಗಳ ಮ‌ೂಲಕ ಈ ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಹಗುರ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಸಣ್ಣ ಗಾಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ [[ಸರಕು ಹೇರಿದ ಕುದುರೆ|ಸರಕು ಹೇರಿದ ಕುದುರೆಗಳ]] ತಂಡದೊಂದಿಗೆ ಸಾಗಿಸಲಾಯಿತು. ಸ್ಟೇಜ್ ಕೋಚ್‌ಗಳು ಶ್ರೀಮಂತರನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು ಬಳಸಲಾಯಿತು.ಕಡಿಮೆ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ ಉಳ್ಳವರು [[ಬಾಡಿಗೆ ಬಂಡಿ|ಬಾಡಿಗೆ ಬಂಡಿಗಳಲ್ಲಿ]] ಸಂಚಾರಕ್ಕೆ ಶುಲ್ಕ ಪಾವತಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ==== ರೈಲುಮಾರ್ಗ ==== {{Main|History of rail transport in Great Britain}} ಗಣಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಸಾಗಣೆಗೆ ತೆರೆದಬಂಡಿ ಮಾರ್ಗಗಳು ೧೭ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕಲ್ಲಿದ್ದಿಲಿನ ಇನ್ನಷ್ಟು ದೂರದ ಸಾಗಣೆಗೆ ಕಾಲುವೆ ಅಥವಾ ನದಿ ಜಾಲಗಳ ಜತೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಕುದುರೆಗಳಿಂದ ಎಳೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಅಥವಾ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಕ ಶಕ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿ, ಇಳಿಜಾರಿನಿಂದ ಬಂಡಿಗಳನ್ನು ಪುನಃ ಮೇಲೆತ್ತಲು ನಿಶ್ಚಲ ಉಗಿ ಯಂತ್ರವನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಉಗಿ ಯಂತ್ರದ ಪ್ರಥಮ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಬಂಡಿ ಅಥವಾ ಪ್ಲೇಟ್ ವೇಸ್(ಎರಕದ ಕಬ್ಬಿಣದ ಪ್ಲೇಟ್ ಬಳಸಿದ್ದರಿಂದ ಹಾಗೆ ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ)ಮೇಲೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಕುದುರೆಯಿಂದ ಎಳೆಯುವ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ರೈಲ್ವೆಗಳು ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಮುಂಚಿನ ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಆರಂಭವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಉಗಿ ಚಾಲಿತ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ರೈಲ್ವೆಗಳು ೧೮೨೫ರಲ್ಲಿ ಸ್ಟಾಕ್‌ಟನ್ ಮತ್ತು ಡಾರ್ಲಿಂಗ್‌ಟನ್ ರೈಲ್ವೆಯೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ೧೮೩೦ರಲ್ಲಿ ಲಿವರ್‌ಪೂಲ್ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್ ರೈಲ್ವೆಯೊಂದಿಗೆ ಆರಂಭವಾದವು. ದೊಡ್ಡ ನಗರಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ರೈಲ್ವೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣವು ೧೮೩೦ರ ದಶಕದಲ್ಲೇ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಆದರೆ ಪ್ರಥಮ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಅಂತ್ಯಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅವು ವೇಗದ ಗತಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ರೈಲ್ವೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮುಗಿಸಿದ ನಂತರ ಅನೇಕ ಮಂದಿ ಕಾರ್ಮಿಕರು ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜೀವನಶೈಲಿಗಳಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಲಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ನಗರಗಳಲ್ಲೇ ಉಳಿದು, ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಒದಗಿಸಿದರು. ರೈಲ್ವೆಗಳು ತಕ್ಷಣದ ಮತ್ತು ಸುಲಭದ ಸಾಗಣೆ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಅಂಚೆ ಮತ್ತು ಸುದ್ದಿಗಳ ಸಾಗಣೆಗೆ ಬ್ರಿಟನ್ ವ್ಯಾಪಾರವಹಿವಾಟಿಗೆ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನೆರವಾಯಿತು. == ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳು == ಸಾಮಾಜಿಕ ರಚನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯು ಭೂಮಾಲೀಕ ಗಣ್ಯವರ್ಗದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಳವರ್ಗದ ಜನರ ವಿರುದ್ಧ [[ಮಧ್ಯಮವರ್ಗ|ಮಧ್ಯಮವರ್ಗದ]] ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮಿಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಿಗಳಿಗೆ ಲಭಿಸಿದ ಜಯಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ದುಡಿಯುವ ವರ್ಗದ ಜನರು ಹೊಸ ಗಿರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡರು. ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿ ಕಠಿಣ ದುಡಿಮೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಜತೆಗೆ ಸುದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಕೆಲಸವಿತ್ತು ಮತ್ತು ಯಂತ್ರಗಳ ವೇಗ ಮೇಲುಗೈ ಪಡೆಯಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ,ಕಠಿಣ ದುಡಿಮೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ ಸಂಭವಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಬಹು ಹಿಂದೆಯೇ ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿತ್ತು. ಕೈಗಾರಿಕಾ-ಪೂರ್ವ ಸಮಾಜವು ಸ್ಥಿರವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕ್ರೌರ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು-[[ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ದುಡಿಮೆ]], ಕೊಳಕು ಜೀವಿಸುವ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸುದೀರ್ಘ ದುಡಿಮೆಯು ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಮುಂಚಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. === ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು ಮತ್ತು ನಗರೀಕರಣ === [[ಚಿತ್ರ:Cottonopolis1.jpg|thumb|left|ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್,ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್("ಕೊಟೊನೊಪೊಲೀಸ್"), 1840ರಲ್ಲಿ ತೆಗೆದ ಚಿತ್ರ ಕಾರ್ಖಾನೆ ಚಿಮಣಿಗಳ ಸಮ‌ೂಹ ತೋರಿಸುತ್ತಿದೆ.]] ಕೈಗಾರೀಕರಣವು ಕಾರ್ಖಾನೆಯ ಸೃಷ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ವಿವಾದಾತೀತವಾಗಿ [[ಜಾನ್ ಲೊಂಬೆ|ಜಾನ್ ಲೊಂಬೆಯ]] [[ಡರ್ಬಿ|ಡರ್ಬಿಯಲ್ಲಿರುವ]] [[ಜಲ-ಶಕ್ತಿಯ ರೇಷ್ಮೆ ಗಿರಣಿ|ಜಲ-ಶಕ್ತಿಯ ರೇಷ್ಮೆ ಗಿರಣಿಯು]] ೧೭೨೧ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾರಂಭಗೊಂಡಿತು. ಹತ್ತಿ ನೂಲುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಯಾಂತ್ರೀಕರಣಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ ನಂತರ ಕಾರ್ಖಾನೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಆಧುನಿಕ ನಗರದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರ್ಖಾನೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಬಹುತೇಕ ಕಾರಣವಾಯಿತು.ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಅನೇಕ ಮಂದಿ ಕಾರ್ಮಿಕರು ನಗರಗಳಿಗೆ ವಲಸೆ ಬಂದರು. ಗಿರಣಿಗಳು ಮತ್ತು [["ಕೊಟನೊಪೊಲೀಸ್"]] ಎಂಬ ಉಪನಾಮ ಹೊಂದಿರುವ [[ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್]] ಸಂಬಂಧಿತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿತವಾಗಿದ್ದು, ವಿವಾದಾತೀತವಾಗಿ ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಥಮ ಕೈಗಾರಿಕಾ ನಗರವಾಗಿದೆ. ಸಣ್ಣ ಗಿರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಬಹುಭಾಗ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.ಅವು ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿ [[ಜಲಶಕ್ತಿ|ಜಲಶಕ್ತಿಯಿಂದ]] ಕೂಡಿದ್ದು ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ನಂತರ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಾರ್ಖಾನೆಯು ಸ್ವಂತ ಉಗಿ ಯಂತ್ರ ಮತ್ತು ಹೊಗೆಕೊಳವೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿ,ಬಾಯ್ಲರ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತು. ಕೈಗಾರೀಕರಣಕ್ಕೆ ಪರಿವರ್ತನೆಯು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ,[[ಲುಡೈಟ್‌|ಲುಡೈಟ್‌ರು]] ಎಂದು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಕೆಲವು ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಕಾರ್ಮಿಕರ ತಂಡವು ರಚನೆಯಾಗಿ ಕೈಗಾರೀಕರಣದ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಭಾರಿ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳನ್ನು [[ಧ್ವಂಸ|ಧ್ವಂಸಮಾಡಿದರು]]. ಇತರ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಖಾನೆಯ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟೊಂದು ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಕಾಣಲಿಲ್ಲ. ಕೆಲವು ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮಿಗಳು ಸ್ವತಃ ಕಾರ್ಖಾನೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕರ ಜೀವನ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಯತ್ನಿಸಿದರು. ಇಂತಹ ಸುಧಾರಣಾವಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಹು ಮುಂಚಿನವರು [[ರಾಬರ್ಟ್ ಓವೆನ್]]. ಅವರು [[ನ್ಯೂ ಲನಾರ್ಕ್ ಗಿರಣಿ|ನ್ಯೂ ಲನಾರ್ಕ್ ಗಿರಣಿಗಳಲ್ಲಿ]] ಕಾರ್ಮಿಕರ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳ ಸುಧಾರಣೆ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರವರ್ತಕರೆನಿಸಿದರು ಮತ್ತು [[ಪೂರ್ವದ ಸಮಾಜವಾದಿ ಚಳವಳಿ|ಪೂರ್ವದ ಸಮಾಜವಾದಿ ಚಳವಳಿಯ]] ಪ್ರಮುಖ ಚಿಂತಕರೆಂದು ಅವರನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಂಯೋಜಿತ ಹಿತ್ತಾಳೆ ಗಿರಣಿಯು ೧೭೪೬ರಲ್ಲಿ [[ಬ್ರಿಸ್ಟಲ್]] ಬಳಿಯ [[ವಾರ್ಮ್‌ಲೆ|ವಾರ್ಮ್‌ಲೆನಲ್ಲಿ]] ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಆರಂಭಿಸಿತು. ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತು ಒಂದು ಕೊನೆಯಿಂದ ಬರುತ್ತಿದ್ದಂತೆ,ಹಿತ್ತಾಳೆಯಾಗಿ ಕರಗಿಸಿ ಅದರಿಂದ ತಟ್ಟೆ,ಪಿನ್‌ಗಳು, ವೈರ್ ಮತ್ತಿತರ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಯಿತು. ನಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ವಸತಿ ಸೌಲಭ್ಯ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಯಿತು. [[ಜೋಸಯ ವೆಡ್ಜ್‌ವುಡ್]] ಮತ್ತು [[ಮ್ಯಾಥಿವ್ ಬೌಲ್ಟನ್]] ಮುಂಚಿನ ಪ್ರಮುಖ ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮಿಗಳಾಗಿದ್ದು, ಕಾರ್ಖಾನೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರು. === ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ದುಡಿಮೆ === [[ಚಿತ್ರ:coaltub.png|right|frame|ಯುವ "ಕಾರ್ಮಿಕ" ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ತೊಟ್ಟಿಯನ್ನು ಗಣಿಯ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿಗೆ ಎಳೆಯುತ್ತಿರುವುದು.]] ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. ಆದರೆ ಬಾಲ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹಾದುಹೋಗುವ ಮಕ್ಕಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯುದ್ಧಕ್ಕೂ ಸುಧಾರಣೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ(''ಶಿಶು'' ಗಳ ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣ ಗಮನಾರ್ಹ ಇಳಿಕೆಯಾದರೂ).<ref>{{cite web | title = Demographic Transition and Industrial Revolution: A Macroeconomic Investigation | year = 2007 | accessdate = 2007-11-05 | url= http://www.unc.edu/~oksana/Paper1.pdf | first1 = Michael last1 = Bar | first2 = Oksana | format= PDF | last2= Leukhina | quote= The decrease [in mortality] beginning in the second half of the 18th century was due mainly to declining adult mortality. Sustained decline of the mortality rates for the age groups 5-10, 10-15, and 15-25 began in the mid 19th century, while that for the age group 0-5 began three decades later |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071127160733/http://www.unc.edu/~oksana/Paper1.pdf|archivedate=2007-11-27}}. ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಜೀವಸಹಿತ ಉಳಿಯುವ ಪ್ರಮಾಣವು ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿದ್ದರೂ, ಜನನದ ಪ್ರಮಾಣ &amp; ಒಟ್ಟಾರೆ ಜೀವಿತಾವಧಿ ಹೆಚ್ಚಳವಾಯಿತು. ಹೀಗೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಬೆಳೆಯಿತು, ಆದರೆ,ಸರಾಸರಿ ಬ್ರಿಟನ್ನಿಗನ ಆಯುಷ್ಯದ ಕಾಲ ೧೭೫೦ರಲ್ಲಿದ್ದಂತೆ ೧೮೫೦ರಲ್ಲಿತ್ತು.(೫ &amp; ೬ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳನ್ನು ನೋಡಿರಿ, ಪುಟ ೨೮). ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಗಾತ್ರದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು [http://www.mortality.org/ mortality.org] ಸರಾಸರಿ ಆಯುಷ್ಯದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ೨೬ರಲ್ಲಿರಿಸಿದೆ.</ref><ref name="Buer"/> ಶಿಕ್ಷಣಾವಕಾಶಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತ ಅವಕಾಶವಿತ್ತು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ದುಡಿಯಬೇಕೆಂದು ನಿರೀಕ್ಷೆ ಹೊಂದಲಾಗಿತ್ತು. ಉತ್ಪಾದನೆ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಪ್ರೌಢವಯಸ್ಕರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಹೋಲಿಸಬಹುದಾಗಿದ್ದರೂ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮಾಲೀಕರು ಕಡಿಮೆ ವೇತನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು; ಕೈಗಾರಿಕಾ ಯಂತ್ರದ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ದೈಹಿಕಶಕ್ತಿಯ ಅಗತ್ಯವಿರಲಿಲ್ಲ.ಕೈಗಾರಿಕಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹೊಸತಾದ್ದರಿಂದ ಅನುಭವೀ ಪ್ರೌಢವಯಸ್ಕ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಇರಲಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದ ೧೮ ಮತ್ತು ೧೯ನೇ ಶತಮಾನಗಳ ನಡುವೆ, ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಪೂರ್ವದ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಉತ್ಪಾದನೆ ದುಡಿಮೆಗೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಮಿಕ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ [[ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ದುಡಿಮೆ]] ಜಾರಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಆದರೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣಾವಕಾಶದ ಪ್ರಗತಿಯಿಂದ ಅದು ಹೆಚ್ಚು ಗೋಚರವಾಯಿತು. ಅನೇಕ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕೆಟ್ಟ ದುಡಿಮೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರೌಢವಯಸ್ಕ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವೇತನಕ್ಕೆ ಬಲವಂತವಾಗಿ ದುಡಿಮೆಗೆ ದೂಡಲಾಯಿತು.<ref>"[http://www.usp.nus.edu.sg/victorian/history/workers1.html ದಿ ಲೈಫ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ವರ್ಕರ್ ಇನ್ ನೈಟೀಂತ್-ಸೆಂಚುರಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]".</ref> ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಗಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲಿನ ದೌರ್ಜನ್ಯದ ವರದಿಗಳನ್ನು ವಿವರವಾಗಿ ಬರೆಯಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web | title = Testimony Gathered by Ashley's Mines Commission | year = 2008 | accessdate = 2008-03-22 | url=http://www.victorianweb.org/history/ashley.html}}</ref> ಇವು ಮಕ್ಕಳ ಸಂಕಷ್ಟಗಳು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬರಲು ನೆರವಾಯಿತು.<ref>{{cite web | title = The Life of the Industrial Worker in Nineteenth-Century England | year = 2008 | accessdate = 2008-03-22 | url=http://www.victorianweb.org/history/workers1.html}}</ref> ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಆಕ್ರೋಶದಿಂದ,ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮೇಲ್ವರ್ಗ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮವರ್ಗದ ಜನರ ಆಕ್ರೋಶದಿಂದ ಯುವ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಮ‌ೂಡಲು ನೆರವಾಯಿತು. ಕಾನೂನಿನ ಮ‌ೂಲಕ ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ದುಡಿಮೆಯನ್ನು ಹದ್ದುಬಸ್ತಿಗೆ ತರಲು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು. ಆದರೆ ಕಾರ್ಖಾನೆ ಮಾಲೀಕರು ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿದರು;[[ಹಸಿವು]] ತಪ್ಪಿಸಲು ಆಹಾರ ಖರೀದಿಗಾಗಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಣ ನೀಡುವ ಮ‌ೂಲಕ ಬಡವರಿಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತಿರುವುದಾಗಿ ಕೆಲವರು ಭಾವಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇತರರು ಕೇವಲ ಬಾಲಕರ ಅಗ್ಗದ ದುಡಿಮೆಯನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು. ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ದುಡಿಮೆಯ ವಿರುದ್ದ ಪ್ರಥಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾನೂನುಗಳಾದ [[ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿ ಕಾಯ್ದೆ|ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿ ಕಾಯ್ದೆಗಳನ್ನು]] ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನುಮೋದಿಸಲಾಯಿತು: ಒಂಭತ್ತು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳು ದುಡಿಯಲು ಅವಕಾಶವಿರಲಿಲ್ಲ ,ರಾತ್ರಿಪಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿ ನಿಷೇಧ ಮತ್ತು ೧೮ರ ವಯೋಮಿತಿ ಕೆಳಗಿನ ಯುವಕರ ಕೆಲಸದ ಅವಧಿಯನ್ನು ೧೨ ಗಂಟೆಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಕಾನೂನಿನ ಸೂಕ್ತ ಜಾರಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಕಾರ್ಖಾನೆ ತಪಾಸಕರು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ವಹಿಸಿದರು. ಸುಮಾರು ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳು ಕಳೆದ ಬಳಿಕ,ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಕಾನೂನುಗಳಿಂದ ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಿತು; ಆದಾಗ್ಯೂ,ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ದುಡಿಮೆಯು ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಉಳಿದಿತ್ತು.<ref>"[http://www.archives.gov/education/lessons/hine-photos/ ಫೋಟೋಗ್ರಾಫ್ಸ್ ಆಫ್ ಲೆವಿಸ್ ಹೈನ್:ಡಾಕ್ಯುಮೆಂಟೇಷನ್ ಆಫ್ ಚೈಲ್ಡ್ ಲೇಬರ್ ]". U.S. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪತ್ರಾಗಾರಗಳು ಮತ್ತು ದಾಖಲೆಗಳ ಆಡಳಿತ.</ref> ಅಮೆರಿಕದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ೧೯೦೦ರಲ್ಲಿ ಹದಿನೈದು ವರ್ಷ ವಯೋಮಾನಕ್ಕಿಂತ ಕೆಳಗಿನ ೧.೭ದಶಲಕ್ಷ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರಿದ್ದಾರೆಂದು ವರದಿಯಾಗಿತ್ತು.<ref>"[http://webinstituteforteachers.org/%7Ebobfinn/2003/industrialrevolution.htm ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್]". ಶಿಕ್ಷಕರ ವೆಬ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್</ref> === ವಸತಿ === [[ಚಿತ್ರ:Dore London.jpg|thumb|right|ಓವರ್ ಲಂಡನ್ ಬೈ ರೈಲ್ ಗುಸ್ಟಾವ್ ಡೋರ್,ಸಿ.18701870. ಹೊಸ ಕೈಗಾರಿಕೆ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಯಾದ ದಟ್ಟ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕ ಪರಿಸರಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.]] ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಜನಜೀವನ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸದಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು. ಕೈಗಾರಿಕೆ ಮಾಲೀಕರ ಮನೆಗಳು ವೈಭವದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದರೆ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಕೊಳಕು ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಹೊಸದಾಗಿ ಶ್ರೀಮಂತರಾದ ಜನರ ವಾಸದ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗೆ [[ಕ್ಲಿಫ್ ಕ್ಯಾಸಲ್]] [[ಕೈಗ್ಲೆ]] ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆ. ಕೋಟೆಯೊಂದಿಗೆ ಗೋಪುರಗಳು ಮತ್ತು ತೋಟದ ಸುತ್ತ ಗೋಡೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಿಡಿಬಿಡಿಯಾಗಿ ರೂಪಿಸಿದ ದೊಡ್ಡ ಮನೆ ಇದಾಗಿದೆ. ಮನೆ ಅತೀ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದು,ಭಾರೀ ತೋಟದಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿತ್ತು. ಕ್ಲಿಫ್ ಕ್ಯಾಸಲ್ ಈಗ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ವಸ್ತುಪ್ರದರ್ಶನಾಲಯವಾಗಿ ತೆರೆದಿದೆ. ಬಡಜನರು ಇಕ್ಕಟ್ಟಾದ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿರುವ ಸಣ್ಣ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದರು. ಈ ಮನೆಗಳು ಶೌಚಾಲಯದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದವು ಮತ್ತು ತೆರೆದ ಚರಂಡಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಿತ್ತು ಹಾಗೂ ಮನೆಗಳು [[ಸೋರಿಕೆ|ಸೋರಿಕೆಯ]] ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದ್ದವು. ಮಾಲಿನ್ಯಯುಕ್ತ ನೀರಿನ ಪೂರೈಕೆಯಿಂದ ರೋಗಗಳು ಹರಡುತ್ತಿದ್ದವು. ಆದರೆ ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸುಧಾರಿಸಿತು.ಒಳಚರಂಡಿ,ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಮತ್ತು ಮನೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ಎಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾಯ್ದೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಇಂತಹ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯು ವಕೀಲರು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯರು ಮುಂತಾದ ವೃತ್ತಿಪರದ ದೊಡ್ಡ ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ನಗರಗಳು ಸ್ವಚ್ಛ ಸ್ಥಳಗಳಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡು ಬಡವರ ಸ್ಥಿತಿಗತಿ ಸುಧಾರಿಸಿತು. ಆದರೆ ಕೈಗಾರೀಕರಣಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಬಡವರ ಜೀವನ ಸುಲಭವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಫಲವಾಗಿ,ಕೊಳಕು ವಾಸದ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳ ಮ‌ೂಲಕ ಹರಡಿದ ರೋಗಗಳಿಂದಾಗಿ ಕಾರ್ಮಿಕ ವರ್ಗದ ಭಾರೀ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಜನರು ಅಸುನೀಗಿದರು. ಗಣಿಗಳಿಂದ ಎದೆ ಸಂಬಂಧಿತ ರೋಗಗಳು ಮಾಲಿನ್ಯಯುಕ್ತ ನೀರಿನಿಂದ [[ಕಾಲರಾ]] ಮತ್ತು ಟೈಫಾಯಿಡ್ ಜತೆಗೆ ಸಿಡುಬು ಸಹ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಅಪಘಾತಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂಗತಿಯಾಗಿತ್ತು. [[ಡಿಕನ್ಸ್]] ಕಾದಂಬರಿಗಳು ಇದನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕೂಡ ತಾವು ಕಂಡ ದೃಶ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ದಿಗಿಲುಗೊಂಡರು.{{Citation needed|date=October 2008}} ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮುಷ್ಕರಗಳು ಮತ್ತು ಗಲಭೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿತ್ತು. === ಲುಡೈಟರು === {{Main|Luddite}} [[ಚಿತ್ರ:Luddite.jpg|thumb|right|ಲುಡೈಟ್ಸ್ ನಾಯಕ, 1812ರ ಕೆತ್ತನೆ]] ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಅರ್ಥವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಶೀಘ್ರ ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣವು ಅನೇಕ ಮಂದಿ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಕುತ್ತಾಯಿತು. ಮೊದಲಿಗೆ [[ನಾಟಿಂಗ್‌ಹ್ಯಾಂ]] ಹತ್ತಿರ [[ಕಸೂತಿ]] ಮತ್ತು [[ಹೆಣೆದ ಉಡುಪು]] ತಯಾರಿಸುವ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಉಂಟಾಯಿತು. ಮುಂಚಿನ ಕೈಗಾರೀಕರಣದಿಂದಾಗಿ ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮದ ಇತರೆ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಇದು ಹರಡಿತು. ಅನೇಕ ಮಂದಿ ನೇಕಾರರು ಉದ್ಯೋಗರಹಿತರಾದರು. ಒಬ್ಬ ನೇಕಾರನಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಟ್ಟೆ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಸೀಮಿತ ದುಡಿಮೆ(ಮತ್ತು ಅರೆಕುಶಲ)ಮಾತ್ರ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದ ಯಂತ್ರಗಳಿಗೆ ಪೈಪೋಟಿ ನೀಡುವುದು ಅವರಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಅನೇಕ ಮಂದಿ ನಿರುದ್ಯೋಗಿ ಕಾರ್ಮಿಕರು, ನೇಕಾರರು ಮತ್ತಿತರರು ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಕಿತ್ತುಕೊಂಡ ಯಂತ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಕೋಪವನ್ನು ತಿರುಗಿಸಿ, ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು ಮತ್ತು ಯಂತ್ರಗಳ ನಾಶಕ್ಕೆ ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ದಾಳಿಕೋರರು ಲುಡೈಟರು ಎಂದು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದು, ಜನಪದ ಕಥೆಗಳ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದ [[ನೆಡ್ ಲುಡ್]] ಅನುಯಾಯಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಲುಡೈಟ್ ಆಂದೋಳನದ ಪ್ರಥಮ ದಾಳಿಗಳು ೧೮೧೧ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಲುಡೈಟರು ಬಹು ಬೇಗನೇ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರ ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ರಕ್ಷಣೆಗೆ [[ಜನರ ಸೇನೆ]] ಅಥವಾ [[ಸೇನೆ|ಸೇನೆಯನ್ನು]] ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕಠಿಣ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿತು. ಈ ಗಲಭೆಕೋರರನ್ನು ಹಿಡಿದು ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿ ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಲಾಯಿತು ಅಥವಾ ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ [[ಗಡೀಪಾರು]] ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಕೃಷಿ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ೧೮೩೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ಅಶಾಂತ ಸ್ಥಿತಿಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರೀಕರಣಗೊಂಡ ಇತರೆ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಅಶಾಂತಿ ಮುಂದುವರಿಯಿತು.ದಕ್ಷಿಣ ಬ್ರಿಟನ್ನಿನ ಅನೇಕ ಭಾಗಗಳು [[ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಸ್ವಿಂಗ್]] ತೊಂದರೆಗಳಿಂದ ಪೀಡಿತವಾದವು. ಒಕ್ಕುವ ಯಂತ್ರಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕೋಪಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾದವು ಮತ್ತು ಹುಲ್ಲಿನಮೆದೆಗೆ ಅಗ್ನಿಸ್ಪರ್ಷವು ಜನಪ್ರಿಯ ಚಟುವಟಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಗಲಭೆಗಳು ಮೊದಲಿಗೆ [[ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘ|ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳ]] ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ದಾರಿಕಲ್ಪಿಸಿತು ಹಾಗೂ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಒತ್ತಡ ಹೇರಲಾಯಿತು. === ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಟನೆ === {{See also|Trade union#History}} ಬಿ.ಉದ್ಯೋಗದಾತರ ಸಂಘಟನೆ. ಸಿ.ಸರಕಾರ [[ಚಿತ್ರ:Chartist meeting, Kennington Common.jpg|thumb|ಕೆನಿಂಗ್‌ಟನ್ ಕಾಮನ್‌ನಲ್ಲಿ 1848ರ ಗ್ರೇಟ್ ಚಾರ್ಟಿಸ್ಟ್ ಸಭೆ]] ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯಿಂದ ದುಡಿಮೆಯು ಗಿರಣಿಗಳು,ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು ಮತ್ತು ಗಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಯಿತು.ಹೀಗೆ ದುಡಿಯುವ ವರ್ಗದ ಜನರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ''ಸಂಯೋಜನೆಗಳು'' ಅಥವಾ [[ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘ|ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳೆಂಬ]] ಸಂಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಅನುಕೂಲ ಒದಗಿಸಿತು. ಎಲ್ಲ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ, ಉತ್ಪಾದನೆ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುವ ಮ‌ೂಲಕ ತಮ್ಮ ಬೇಡಿಕೆಗಳ ಈಡೇರಿಕೆಗೆ ಉತ್ತಮ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಹೇರುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಅವು ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಮಾಲೀಕರು ತಮ್ಮ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಬಲಿಕೊಟ್ಟು ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘದ ಬೇಡಿಕೆಗಳಿಗೆ ಮಣಿಯುವುದು ಅಥವಾ ಉತ್ಪಾದನೆ ನಷ್ಟದ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವುದು ಇವೆರಡರ ನಡುವೆ ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ನುರಿತ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಬದಲಿ ತರುವುದು ಕಷ್ಟವಾಗಿತ್ತು. ಈ ರೀತಿಯ ಚೌಕಾಸಿಯ ಮ‌ೂಲಕ ತಮ್ಮ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಹೇರುವಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗೆ ಈ ಗುಂಪಿನ ಜನರು ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಕಾರ್ಮಿಕಸಂಘಗಳು ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಲು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಮುಖ್ಯ ವಿಧಾನವೆಂದರೆ [[ಮುಷ್ಕರದ ಕ್ರಮ]] ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದು. ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳು ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿ ಎರಡಕ್ಕೂ ಅನೇಕ ಮುಷ್ಕರಗಳು ನೋವಿನ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳಾಗಿತ್ತು. ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೭೯೯ರಿಂದ [[ಗುಂಪುಗೂಡುವಿಕೆ ತಡೆ ಕಾಯ್ದೆ|ಗುಂಪುಗೂಡುವಿಕೆ ತಡೆ ಕಾಯ್ದೆಯು]] ಕಾರ್ಮಿಕರು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳ ರಚನೆಗೆ ನಿಷೇಧ ವಿಧಿಸಿತು.ಆ ಕಾಯ್ದೆ ೧೮೨೪ರಲ್ಲಿ ರದ್ದಾಗುವ ತನಕ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಇದಾದ ಬಳಿಕವೂ ಸಂಘಟನೆಗಳನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು. [[ರಿಫಾರ್ಮ್ ಆಕ್ಟ್]] ವರ್ಷವಾದ ೧೮೩೨ರಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಮತದಾನದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕು ನೀಡಲಿಲ್ಲ. ಡಾರ್ಸೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಟಾಲ್‌ಪಡಲ್‌|ಟಾಲ್‌ಪಡಲ್‌ನ]] ಆರು ಜನರು ಕೃಷಿ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಸ್ನೇಹೀ ಸಂಘ ಸ್ಥಾಪಿಸಿ,೧೮೩೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ವೇತನಗಳ ಕ್ರಮೇಣ ಇಳಿಕೆ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿದರು. ಅವರು ವಾರಕ್ಕೆ ೧೦ ಶಿಲ್ಲಿಂಗ್‌ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ವೇತನವು ವಾರಕ್ಕೆ ಏಳು ಶಿಲ್ಲಿಂಗ್‌ಗಳಿಗೆ ಇಳಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಆರು ಶಿಲ್ಲಿಂಗ್‌ಗಳಿಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಇಳಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿತ್ತು. ಸ್ಥಳೀಯ ಭೂಮಾಲೀಕ ಜೇಮ್ಸ್ ಫ್ರಾಂಪ್ಟನ್ ೧೮೩೪ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ [[ಲಾರ್ಡ್ ಮೆಲ್ಬೋರ್ನ್]] ಅವರಿಗೆ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಟನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ದೂರು ನೀಡಲು ಪತ್ರ ಬರೆದರು. ಫ್ರೆಂಡ್ಲಿ ಸೊಸೈಟಿಯ ಸದಸ್ಯರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ಪ್ರಮಾಣಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಜನರನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿ ೧೭೯೭ರಲ್ಲಿ ಕಾನೂನೊಂದನ್ನು ತರಲಾಯಿತು. ಜೇಮ್ಸ್ ಬ್ರೈನ್, ಜೇಮ್ಸ್ ಹ್ಯಾಮೆಟ್,ಜಾರ್ಜ್ ಲೊವ್‌ಲೆಸ್, ಜಾರ್ಜ್ ಸೋದರ ಜೇಮ್ಸ್ ಲವ್‌ಲೆಸ್,ಜಾರ್ಜ್ ಸೋದರಳಿಯ ಥಾಮಸ್ ಸ್ಟಾಂಡ್‌ಫೀಲ್ಡ್ ಮತ್ತು ಥಾಮಸ್ ಪುತ್ರ ಜಾನ್ ಸ್ಟಾಂಡ್‌ಫೀಲ್ಡ್ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥರೆಂದು ಕಂಡುಬಂದಿದ್ದರಿಂದ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಕ್ಕೆ ಗಡೀಪಾರು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಅವರು [[ಟಾಲ್‌ಪುಡಲ್ ಹುತಾತ್ಮರು]] ಎಂದು ಹೆಸರಾದರು. [[ಚಾರ್ಟಿಸ್ಟ್]] ಆಂದೋಳನ ೧೮೩೦ ಮತ್ತು ೧೮೪೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಂಘಟಿತ ದುಡಿಯುವ ವರ್ಗದ ಆಂದೋಳನವಾಗಿದ್ದು,ರಾಜಕೀಯ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಹೋರಾಡಿತು. ಇದರ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ''ಸನ್ನದು'' ಮೂರು ದಶಲಕ್ಷ ಸಹಿಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿತು. ಆದರೆ ಸಂಸತ್ತು ಯಾವುದೇ ಪರಿಶೀಲನೆ ಮಾಡದೇ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿತು. ದುಡಿಯುವ ವರ್ಗದ ಜನರು [[ಸ್ನೇಹಿ ಸಂಘಗಳು]] ಮತ್ತು [[ಸಹಕಾರ ಸಂಘ|ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳನ್ನು]] ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಕಷ್ಟಗಳ ಕಾಲದ ವಿರುದ್ಧ ಪರಸ್ಪರ ಬೆಂಬಲದ ಗುಂಪುಗಳನ್ನಾಗಿ ರಚಿಸಿಕೊಂಡರು. [[ರಾಬರ್ಟ್ ಓವನ್]] ಮುಂತಾದ ಪ್ರಬುದ್ಧ ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮಿಗಳು ದುಡಿಯುವ ವರ್ಗದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಇಂತಹ ಸಂಘಟನೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳು ಮುಷ್ಕರ ಮಾಡುವ ಹಕ್ಕಿನ ವಿರುದ್ಧ ಕಾನೂನು ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ನಿಧಾನವಾಗಿ ನಿವಾರಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹತ್ತಿ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಮತ್ತು ಗಣಿ ಕಾರ್ಮಿಕರು [[ಚಾರ್ಟಿಸ್ಟ್]] ಆಂದೋಳನದ ಮ‌ೂಲಕ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ ೧೮೪೨ರ [[ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮುಷ್ಕರ]] ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್‌ದಾದ್ಯಂತ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿತು.<ref>[https://web.archive.org/web/20070609204531/http://www.chartists.net/General-Strike-1842 General Strike 1842] From chartists.net. ೧೩ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೦೬ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.</ref> ತರುವಾಯ, ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳ ಮ‌ೂಲಕ ದುಡಿಯುವ ವರ್ಗದ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ರಾಜಕೀಯ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲಾಯಿತು. ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕಿನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ೧೮೬೭ ಮತ್ತು ೧೮೮೫ರಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತರಣೆ ಮಾಡಿದ ಬಳಿಕ,ಸಮಾಜವಾದಿ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಅದು ಆರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರ ವಿಲೀನಗೊಂಡು ಬ್ರಿಟಿಷ್ [[ಲೇಬರ್ ಪಾರ್ಟಿ]] ರಚನೆಯಾಯಿತು. ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಟನೆ ತತ್ವ : *ಒಗ್ಗ ಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಬಲವಿದೆ. *ಸಮಾನ ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕ್ತ್ ಸಮಾನ ವೇತನ *ಶ್ರಮಿಕರ ಸ್ವಾ ತಂತ್ರ್ಯ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಟನೆಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಅಂಶಗಳು *ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ *ತತ್ವಾದರ್ಶಗಳು *ಸರಕಾರದ ನೀತಿ *ರಾಜಕೀಯ ಹಿನ್ನಲೆ *ವ್ಯ ವಸ್ಧಾ ಪಕತ್ತದ ನೀತಿ *ಸಾಮಾಜಿಕ *ಸಾಂಘಿಕ ವ್ಯ ವಸ್ಥೆ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಟನೆಯ ಅವಶ್ಯಕತೆ ೧.ವರ್ಚಸ್ವೀ ಸಂಘಟನೆಯಾಗಿರಬೇಕು ೨.ಗಟ್ಟಿಯಾದ ತಳಹದಿಯನ್ನು ಹೋದಿರಬೀಕು ೩.ಸ್ವ ಷ್ಟವಾಗಿ ವಿವರಿಸಲ್ಪ ಟ್ಟ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ನೀತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು ೪.ಕಾರ್ಮಿಕರಿಂದ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗಾಗಿ ೫.ಕಾರಣಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಇರಬೇಕು ೬.ತನ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಆಚೆಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸಬೇಕು ೭.ಜವಬ್ದಾರಿ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಇರಬೇಕು === ಇತರ ಪರಿಣಾಮಗಳು === [[ಮುದ್ರಣ|ಮುದ್ರಣದ]] ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಉಗಿ ಶಕ್ತಿಯ ಅಳವಡಿಕೆಯು ಸುದ್ದಿಪತ್ರಿಕೆ ಮತ್ತು ಜನಪ್ರಿಯ ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ಭಾರೀ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿತು. ಇದು ವೃದ್ಧಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಾಕ್ಷರತೆ ಮತ್ತು ಸಾಮ‌ೂಹಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿತು. ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ [[ಮಕ್ಕಳ ಜೀವಿತಾವಧಿ ನಿರೀಕ್ಷೆ]] ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಏರಿಕೆಯಾಯಿತು. ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ,ಐದು ವರ್ಷ ಪೂರೈಸುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಅಸುನೀಗಿದ ಮಕ್ಕಳ ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣವು ೧೭೩೦-೧೭೪೯ರಲ್ಲಿ ೭೪.೫%ರಿಂದ ೧೮೧೦-೧೮೨೯ರಲ್ಲಿ ೩೧.೮%ಗೆ ಕುಸಿಯಿತು.<ref name="Buer">ಮ್ಯಾಬೆಲ್ C. ಬ್ಯೂರ್, ''ಹೆಲ್ತ್, ವೆಲ್ತ್ ಅಂಡ್ ಪಾಪ್ಯುಲೇಷನ್ ಇನ್ ದಿ ಅರ್ಲಿ ಡೇಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯುಷನ್'' , ಲಂಡನ್: ಜಾರ್ಜ್ ರೌಟ್‌ಲೆಡ್ಜ್ &amp; ಸನ್ಸ್, ೧೯೨೬, ಪುಟ ೩೦ ISBN ೦-೪೧೫-೩೮೨೧೮-೧</ref> ಕಾರ್ಮಿಕರ ವೇತನಗಳಲ್ಲಿ ೧೮೧೩-೧೯೧೩ರ ಅವಧಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಏರಿಕೆ ಕೂಡ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{cite journal |doi=10.1006/exeh.1994.1007 |title=Trends in Real Wages in Britain, 1750-1913 |year=1994 |author=Crafts, N |journal=Explorations in Economic History |volume=31 |pages=176}}</ref><ref>[http://www.econlib.org/library/Enc/IndustrialRevolutionandtheStandardofLiving.html ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಸ್ಟಾಂಡರ್ಡ್ ಆಫ್ ಲೀವಿಂಗ್] www.econlib.org,ನಿಂದ,೧೭ ಜುಲೈ, ೨೦೦೬ರಂದು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.</ref><ref>R.M. ಹಾರ್ಟ್‌ವೆಲ್ ದಿ ರೈಸಿಂಗ್ ಸ್ಟಾಂಡರ್ಡ್ ಆಫ್ ಲಿವಿಂಗ್ ಇನ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ೧೮೦೦-೧೮೫೦ ಎಕಾನಾಮಿಕ್ ಹಿಸ್ಟರಿ ರಿವ್ಯೂ, ೧೯೬೩, ಪುಟ ೩೯೮ ISBN ೦-೬೩೧-೧೮೦೭೧-೦</ref> ''ಫೇಟಲ್ ಶೋರ್‌'' ನಲ್ಲಿ ರಾಬರ್ಟ್ ಹಗೆಸ್ ಪ್ರಕಾರ,೧೭೦೦ ಮತ್ತು ೧೭೪೦ರ ನಡುವೆ ೬ ದಶಲಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಉಳಿದಿದ್ದ [[ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆ]] ಮತ್ತು ವೇಲ್ಸ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ೧೭೪೦ರ ಬಳಿಕ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ವೃದ್ಧಿಸಿತು. ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೧೮೦೧ರಲ್ಲಿ ೮.೩ ದಶಲಕ್ಷದಿಂದ ೧೮೫೧ರಲ್ಲಿ ೧೬.೮ ದಶಲಕ್ಷದವರೆಗೆ ಎರಡುಪಟ್ಟಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು ಮತ್ತು ೧೯೦೧ರಲ್ಲಿ ಪುನಃ ೩೦.೫ ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಎರಡು ಪಟ್ಟು ಏರಿಕೆಯ ಸಮೀಪವಿತ್ತು.<ref>"[https://web.archive.org/web/20060215211500/http://www.statistics.gov.uk/downloads/theme_compendia/fom2005/01_FOPM_Population.pdf ದಿ UK ಪಾಪ್ಯುಲೇಷನ್: ಪಾಸ್ಟ್, ಪ್ರೆಸೆಂಟ್ ಅಂಡ್ ಫ್ಯೂಚರ್]" (PDF). Statistics.gov.uk</ref> ಜೀವನದ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಸೇವೆ ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆಯಾಗಿ,ಬ್ರಿಟನ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಪ್ರತಿ ೫೦ ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಎರಡು ಪಟ್ಟು ಏರಿಕೆಯಾಯಿತು.<ref>"[http://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/a-portrait-of-britain-in-2031-395231.html ಎ ಪೋಟ್ರೈಟ್ ಆಫ್ ಬ್ರಿಟನ್ ಇನ್ 2031]". ದಿ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆಂಟ್‌. ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ ೨೪, ೨೦೦೭.</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/history/british/victorians/victorian_medicine_01.shtml BBC - ಹಿಸ್ಟರಿ - ವಿಕ್ಟೋರಿಯನ್ ಮೆಡಿಸಿನ್- ಫ್ರಂ ಫ್ಲೂಕ್ ಟು ಥಿಯರಿ]. ಪ್ರಕಟ: ೨೦೦೨-೦೨-೦೧.</ref> [[ಯುರೋಪ್]] ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ೧೮ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೧೦೦ ದಶಲಕ್ಷದಿಂದ ೨೦೦ ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಎರಡು ಪಟ್ಟು ಏರಿಕೆಯಾಯಿತು ಮತ್ತು ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಪುನಃ ಎರಡು ಪಟ್ಟು ಏರಿಕೆಯಾಗಿ ೪೦೦ ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಮುಟ್ಟಿತು.<ref>"[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/387301/modernization/12022/Population-change ಮಾಡರ್ನೈಜೇಷನ್ - ಪಾಪ್ಯುಲೇಷನ್ ಚೇಂಜ್]". ವಿಶ್ವಕೋಶ ಬ್ರಿಟಾನಿಕಾ</ref> ಆಧುನಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಯು ೧೮ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯಿಂದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಸಾಧಿಸಿದ್ದು, ಮೊದಲಿಗೆ ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ, ನಂತರ ಇತರೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ [[ನಗರೀಕರಣ|ನಗರೀಕರಣಕ್ಕೆ]] ಮತ್ತು ಹೊಸ ಮಹಾ [[ನಗರಗಳ]] ಹುಟ್ಟಿಗೆ ದಾರಿಕಲ್ಪಿಸಿತು. ಹೊಸ ಅವಕಾಶಗಳು ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಮುದಾಯಗಳಿಂದ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಸಂಖ್ಯೆಯ ವಲಸೆಗಾರರು ಬರುವಂತಾಯಿತು. ವಿಶ್ವದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೩% ೧೮೦೦ರಲ್ಲಿ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಿದ್ದರು.<ref>"[http://www.prb.org/Educators/TeachersGuides/HumanPopulation/Urbanization.aspx ಹ್ಯುಮನ್ ಪಾಪ್ಯುಲೇಷನ್: ಅರ್ಬನೈಜೇಷನ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091026040409/http://www.prb.org/Educators/TeachersGuides/HumanPopulation/Urbanization.aspx |date=2009-10-26 }}". ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಉಲ್ಲೇಖ ವಿಭಾಗ</ref> ಈ ಅಂಕಿಅಂಶವು ೨೧ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೫೦%ಗೆ ಏರಿಕೆಯಾಯಿತು.<ref>"[http://www.prb.org/Educators/TeachersGuides/HumanPopulation/PopulationGrowth/QuestionAnswer.aspx ಹ್ಯುಮನ್ ಪಾಪ್ಯುಲೇಷನ್: ಪಾಪ್ಯುಲೇಷನ್ ಗ್ರೋತ್: ಕ್ವಶ್ಚನ್ ಅಂಡ್ ಆನ್ಸರ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130406023303/http://www.prb.org/Educators/TeachersGuides/HumanPopulation/PopulationGrowth/QuestionAnswer.aspx |date=2013-04-06 }}". ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಉಲ್ಲೇಖ ವಿಭಾಗ</ref> [[ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್]] ೧೭೧೭ರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೧೦,೦೦೦ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪಟ್ಟಣವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ೧೯೧೧ರಲ್ಲಿ ಅದರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ೨.೩ ದಶಲಕ್ಷವನ್ನು ಮುಟ್ಟಿತು.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/361363/Manchester ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್ (ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್, ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್)]. ವಿಶ್ವಕೋಶ ಬ್ರಿಟಾನಿಕಾ</ref> ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಜನರನ್ನು ಆಹುತಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಮಹಾನ್ ಹೆಮ್ಮಾರಿ [[ಕ್ಷಯ]] (TB).<ref>"[http://www.historylearningsite.co.uk/diseases_industrial_revolution.htm ಡಿಸೀಸಸ್ ಇನ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಸಿಟೀಸ್ ಇನ್ ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್]". Historylearningsite.co.uk.</ref> ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ನಾರ್ತ್ ಅಮೆರಿಕದ,೭೦ರಿಂದ ೯೦% ನಗರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗಳು ''M. tuberculosis'' ನಿಂದ ಪೀಡಿತವಾಯಿತು ಮತ್ತು ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ೪೦% ದುಡಿಯುವ ವರ್ಗದ ಸಾವುಗಳು TBಯಿಂದ ಸಂಭವಿಸಿತು.<ref>"[http://ocp.hul.harvard.edu/contagion/tuberculosis.html ಟ್ಯೂಬರ್‌ಕ್ಯುಲೋಸಿಸ್ ಇನ್ ಯುರೋಪ್ ಅಂಡ್ ನಾರ್ತ್ ಅಮೆರಿಕ, 1800–1922]". ''ದಿ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಲೈಬ್ರರಿ, ಓಪನ್ ಕಲೆಕ್ಷನ್ಸ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ: ಕಂಟಾಜಿಯನ್.''</ref> == ಕಾಂಟಿನೆಂಟಲ್ ಯುರೋಪ್‌ == ಕಾಂಟಿನೆಂಟಲ್ [[ಯುರೋಪ್‌|ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯು [[ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್‌|ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್‌ಗೆ]] ಸ್ವಲ್ಪ ನಂತರ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ಅನೇಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ,ಬ್ರಿಟನ್ ಹೊಸ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅಳವಡಿಕೆಯು ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿದೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ, ಬ್ರಿಟನ್ ಅಥವಾ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಎಂಜಿನಿಯರುಗಳಿಂದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಖರೀದಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಿಗಳು ಹೊಸ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಅರಸಿಕೊಂಡು ವಿದೇಶಗಳಿಗೆ ತೆರಳಿದರು. ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ವೆಸ್ಟ್‌ಫಾಲಿಯದ [[ರಹರ್ ಕಣಿವೆ|ರಹರ್ ಕಣಿವೆಯ]] ಭಾಗವನ್ನು ೧೮೦೯ರಲ್ಲಿ 'ಮಿನಿಯೇಚರ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಾಮ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರಿಂದ ಹೀಗೆ ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಜರ್ಮನ್, ರಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಬೆಲ್ಜಿಯನ್ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಹೊಸ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವು ಒದಗಿಸಿದವು. ಕೆಲವು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ([[ಕಬ್ಬಿಣ]] ಮುಂತಾದ) ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ವಿವಿಧ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಲಭ್ಯತೆಯಿಂದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಕೆಲವು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತೆಂದು ಅರ್ಥ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಯಿತು. === ವಾಲ್ಲೋನಿಯ, ಬೆಲ್ಜಿಯಂ === [[ಚಿತ್ರ:Houding1.jpg|thumb|ಹಳೆಯ ಕೆನಾಲ್ ಡು ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ದೋಣಿ ಮೇಲೆತ್ತುವ ಯಂತ್ರ.ಸುಮಾರು 1900 ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆ ಸ್ಥಳದ ಕೇಂದ್ರ]] [[ಚಿತ್ರ:Bois-du-Luc CM3JPG.jpg|thumb|ಬೋಯಿಸ್-ಡು-ಸಕ್ (1838-1853) La Louvièreನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕರ ವಸತಿಗೃಹ]] ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಮತ್ತು ಉಕ್ಕಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ [[ವಾಲ್ಲೋನಿಯ]] ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಯುಗದಿಂದ ದೃಢವಾದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದೆ. ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ,ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಭಾರೀ ಕೈಗಾರಿಕೆಯು ಪ್ರೇರಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿತ್ತು. ವ್ಯಾಲ್ಲೋನಿಯ ಯುರೋಪ್ ಖಂಡದಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಹುಟ್ಟಿನ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ: <blockquote>ಭೂಖಂಡದಲ್ಲಿ ರೈಲ್ವೆ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ರೈಲುಮಾರ್ಗಗಳಿಗೆ ಆಕಾರಕ್ಕೆ ತರಬಹುದಾದ ಕಬ್ಬಿಣದ ಭಾರೀ ಪ್ರಮಾಣಗಳ ಬೇಡಿಕೆಯಿತ್ತು. ಅವಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಕಬ್ಬಿಣ ಸಾಕಾಗಿತ್ತು.ವಾಲ್ಲೋನಿಯ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಅನುಸರಿಸಿದ ಏಕೈಕ ಭೂಖಂಡ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ೧೮೨೦ರ ಮಧ್ಯಾವಧಿಯಿಂದ ಕೋಕ್ ಊದು ಕುಲುಮೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕೆಲಸಗಳು ಮತ್ತು [[ಲೀಗ್]] ಮತ್ತು [[ಚಾರ್ಲೆರಾಯ್]] ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಗಣಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕರಗಿದ ಕಬ್ಬಿಣ ಕಲಕುವ ಮತ್ತು ರಾಲಿಂಗ್ ಗಿರಣಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠವೆನಿಸಿದ [[ಸೆರೈಂಗ್]] [[ಜಾನ್ ಕಾಕೆರಿಲ್]] ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು, ೧೮೨೫ರ ಆರಂಭದಲ್ಲೇ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಿಂದ ಹಿಡಿದು ಕಚ್ಚಾಸಾಮಗ್ರಿಗಳ ಪೂರೈಕೆಯವರೆಗೆ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಎಲ್ಲ ಹಂತಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿತು.<ref>ಕ್ರಿಸ್ ಇವಾನ್ಸ್, ಗೊರಾನ್ ರೈಡನ್, ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್ ಇನ್ ಐರನ್; ದಿ ಇಂಪಾಕ್ಟ್ ಆಫ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕೋಲ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಇನ್ ನೈನ್ಟೀಂತ್-ಸೆಂಚುರಿ ಯುರೋಪ್ ಆಷ್‌ಗೇಟ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಲಿ. ಫರ್‌ನಾಂ ೨೦೦೫ ಪ್ರಕಟಣೆ. pp. ೩೭-೩೮ ISBN ೦೭೫೪೬೩೩೯೦X.</ref></blockquote> ಕೈಗಾರಿಕಾ ವಿಸ್ತರಣೆಯ ಮ‌ೂಲಭೂತ ವಿಕಸನಕ್ಕೆ ವಾಲ್ಲೋನಿಯ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿತವಾಯಿತು. ವಾಲ್ಲೋನಿಯದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿಗೆ ಅಭಿನಂದನೆಗಳು(ಫ್ರೆಂಚ್ ಪದ "ಹೊಯಿಲ್ಲೆ" ವಾಲ್ಲೋನಿಯದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿತು)<ref>ಎ ವರ್ಡ್ ಫ್ರಂ[[ವಾಲ್ಲೂನ್]] ಒರಿಜಿನ್</ref> ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ನಂತರ ವಿಶ್ವದ ಎರಡನೇ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು. ''[[ಸಿಲ್ಲಾನ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್]]'' ‌(ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪ್ರದೇಶ)ನೊಂದಿಗೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಹೈನ್]], [[ಸಾಂಬ್ರೆ]] ಮತ್ತು [[ಮ್ಯೂಸ್]] ಕಣಿವೆಗಳಲ್ಲಿ [[ಬೋರಿನೇಜ್]] ಮತ್ತು [[ಲೀಗ್]] ನಡುವೆ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಆಧಾರಿತ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಬ್ಬಿಣ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಅಪಾರ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಭವಿಸಿದೆಯೆಂದು ಅನೇಕ ಸಂಶೋಧಕರು ಗಮನಸೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ.<ref>ಮರಿಯಲ್ ಬೆವೆನ್ ಅಂಡ್ ಇಸಾಬೆಲ್ಲಾ ಡೆವೋಸ್ 'ಬ್ರೇಕಿಂಗ್ ಸ್ಟೀರಿಯೋಟೈಪ್ಸ್', in M.ಬೆಯೆನ್ ಅಂಡ್ I.ಡೇವೊಸ್ (ಎಡಿಟರ್ಸ್), 'ರೀಸೆಂಟ್ ವರ್ಕ್ ಇನ್ ಬೆಲ್ಜಿಯನ್ ಹಿಸ್ಟೋರಿಕಲ್ ಡೆಮಾಗ್ರಫಿ', in ''Revue belge d'histoire contemporaine'' , XXXI, ೨೦೦೧, ೩-೪, ಪುಟಗಳು ೩೪೭-೩೫೯ [https://web.archive.org/web/20070610160338/http://www.flwi.ugent.be/btng-rbhc/pdf/BTNG-RBHC,%2031,%202001,%203-4,%20inhoud.pdf] </ref>. "ವಾಲ್ಲೂನ್ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ನಂತರ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಎರಡನೇ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಶಕ್ತಿಯೆಂಬುದು ಪ್ರಚಾರವಲ್ಲ, ವಾಸ್ತವಿಕ ಅಂಶ "ಎಂದು ಫಿಲಿಪ್ ರಾಕ್ಸಾನ್ ೧೮೩೦ರ ನಂತರದ ಅವಧಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.<ref>ಫಿಲಿಪ್ ರಾಕ್ಸ್‌ಹಾನ್, ''Le siècle des forges ou la Wallonie dans le creuset belge (೧೭೯೪-೧೯೧೪)'' , ಇನ್ B.ಡೆಮೋಲಿನ್ ಅಂಡ್ JL ಕುಪ್ಪರ್ (ಎಡಿಟರ್ಸ್), ''Histoire de la Wallonie'' , ಪ್ರಿವಾಟ್, ಟೋಲ್‌ಹೋಸ್, ೨೦೦೪, ಪುಟಗಳು ೨೩೩-೨೭೬, p. ೨೪೬ ISBN ೨-೭೦೮೯-೪೭೭೯-೬</ref> "ವಾಲ್ಲೂನ್‌ನ ಕಬ್ಬಿಣದ ಅದಿರು ಮತ್ತು ಊದು ಕುಲುಮೆಗಳ ಹೊರಗಿನ ಏಕೈಕ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕೇಂದ್ರವು ಹಳೆಯ ಉಡುಪು ತಯಾರಿಸುವ ಪಟ್ಟಣ [[ಘೆಂಟ್]]".<ref>[ಯುರೋಪಿಯನ್ ರೂಟ್ ಆಫ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಹೆರಿಟೇಜ್ http://en.erih.net/index.php?pageId=114 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130731024244/http://en.erih.net/index.php?pageId=114 |date=2013-07-31 }}]</ref> [[Université de Liège|Université de Liègeಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ]] ಮೈಕೆಲ್ ಡಿ ಕಾಸ್ಟರ್ ಕೂಡ ಹೀಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ:"ಬೆಲ್ಜಿಯಂ ತನ್ನ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಪ್ರದೇಶಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಎರಡನೇ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆಯೆಂದು ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಮತ್ತು ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ(...) ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು-ಗಣಿಗಳು,ಊದು ಕುಲುಮೆಗಳು,ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಸತು ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು, ಉಣ್ಣೆ ತಯಾರಿಕೆ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು,ಗಾಜು ಕೈಗಾರಿಕೆ,ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾದ ವಾಲ್ಲೋನಿಯದಿಂದ ಈ ದರ್ಜೆ ಸಿಕ್ಕಿದೆ.<ref>ಮೈಕೇಲ್ ಡಿ ಕಾಸ್ಟರ್, ''Les enjeux des conflits linguistiques'' , L'ಹರ್ಮಟನ್, ಪ್ಯಾರಿಸ್, ೨೦೦೭, ISBN ೯೭೮-೨-೨೯೬-೦೩೩೯-೮ , ಪುಟಗಳು ೧೨೨-೧೨೩</ref> ==== ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಪರಿಣಾಮಗಳು ==== [[ಚಿತ್ರ:Belgium resources 1968.jpg|thumb|ವಾಲ್ಲೋನಿಯದ ಸಿಲ್ಲೋನ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್, ಉತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ನೀಲಿ ಕಲೆಯಲ್ಲ.]] [[ಚಿತ್ರ:Chassis à molette de Crachet à Frameries vue large.JPG|thumb|ಕ್ರಾಚೆಟ್ ಇನ್ ಫ್ರೇಮರೀಸ್‌ನ ಗಾಲೋ ಫ್ರೇಮ್(ಸುರುಳಿ ಗೋಪುರ) IN ವಾಲ್ಲೋನಿಯದ ಫ್ರೆಂಚ್ Châssis à molettes ಅಥವಾ ಬೆಲ್‌ಫ್ಲೂರ್(ಫ್ರೆಂಚ್ ಚೆವಾಲೆಮೆಂಟ್]] [[ಚಿತ್ರ:Affiche 1905.jpg|thumb|ಲೀಗ್ಸ್ ವಿಶ್ವ ಮೇಳದ 1905ರ ಅಧಿಕೃತ ಪೋಸ್ಟರ್]] ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಾಜವಾದಿ ಭೂಚಿತ್ರಣದಲ್ಲಿ ವಾಲ್ಲೋನಿಯ ದೃಢ ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷ ಮತ್ತು ದೃಢ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳ ಜನ್ಮಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು. ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ, ''ಸಿಲ್ಲಾನ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್'' ,ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ [[ಮಾನ್ಸ್‌|ಮಾನ್ಸ್‌ನಿಂದ]] ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ [[ವರ್ವಿಯರ್ಸ್‌|ವರ್ವಿಯರ್ಸ್‌ವರೆಗೆ]](ನಾರ್ತ್ ಫ್ಲಾಂಡರ್ಸ್ ಭಾಗವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಇನ್ನೊಂದು ಅವಧಿ, ೧೯೨೦ರ ನಂತರ) ಹರಡಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ವಾಲ್ಲೋನಿಯ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ನಂತರ ಎರಡನೇ ಕೈಗಾರಿಕಾ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದ್ದರೂ, ಅಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯಿಂದ ಉಂಟಾದ ಪರಿಣಾಮಗಳು ತೀರಾ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. 'ಬ್ರೇಕಿಂಗ್ ಸ್ಟೀರಿಯೊಟೈಪ್ಸ್‌'ನಲ್ಲಿ ಮುರಿಯಲ್ ಬೆವೆನ್ ಮತ್ತು ಇಸಾಬೆಲ್ಲೆ ಡೆವೊಸ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ: <blockquote>ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಮಾಜವನ್ನು ನಗರಸಮಾಜವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿತು. ಆದರೆ ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ [[ಬೆಲ್ಜಿಯಂ]] ನಡುವೆ ಗಾಢವಾದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿತ್ತು. [[ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಯುಗ]] ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಆಧುನಿಕ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ನಗರ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಂದ ಫ್ಲಾಂಡರ್ಸ್ ಕೂಡಿತ್ತು(...)ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಈ ಪ್ರದೇಶವು(ಫ್ಲಾಂಡರ್ಸ್)ಶೇಕಡ ೩೦ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದ ನಗರೀಕರಣದಿಂದಾಗಿ,ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ನಗರೀಕೃತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಉಳಿಯಿತು. ಈ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೋಲಿಕೆ ಮಾಡಿದರೆ, ವಾಲ್ಲೋನಿಯದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಶೇಕಡ ೧೭ ಮುಟ್ಟಿದೆ,ಪಶ್ಚಿಮ ಯುರೋಪ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಶೇಕಡ ೧೦, ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೧೬ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೨೫. ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಕೈಗಾರೀಕರಣವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನಗರ ಮೂಲಸೌಲಭ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಲಿಲ್ಲ, [[ಘೆಂಟ್]] ಹೊರತುಪಡಿಸಿ.(...) [[ವಾಲ್ಲೋನಿಯ|ವಾಲ್ಲೋನಿಯದಲ್ಲಿ]] ಕೂಡ ಕೈಗಾರೀಕರಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನಗರ ಜಾಲವು ಬಹುತೇಕ ಪ್ರಭಾವರಹಿತವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೂ,ನಗರವಾಸಿಗಳ ಪ್ರಮಾಣವು ೧೮೩೧ ಮತ್ತು ೧೯೧೦ರ ನಡುವೆ ಶೇಕಡ ೧೭ರಿಂದ ೪೫ಕ್ಕೆ ಏರಿಕೆಯಾಯಿತು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ, [[ಬೋರಿನೇಜ್]] ಮತ್ತು [[ಲೀಗ್]] ನಡುವೆ [[ಹೈನ್]],[[ಸಾಂಬ್ರೆ]] ಮತ್ತು [[ಮ್ಯೂಸ್]] ಕಣಿವೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು-ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು-ನಿರ್ಮಾಣದಿಂದ ಬೃಹತ್ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗಿದ್ದು, ನಗರೀಕರಣ ತೀವ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗಿತು. ಎಂಭತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ,ಸುಮಾರು ೫,೦೦೦ ಜನರಿದ್ದ ಪುರಸಭೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕೇವಲ ೨೧ರಿಂದ ಒಂದು ನೂರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ವಾಲ್ಲೂನ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಸುಮಾರು ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಇಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೂ,ಕೈಗಾರೀಕರಣವು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಉಳಿಯಿತು.ಅಂದರೆ ಆಧುನಿಕ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ನಗರ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅದು ದಾರಿ ಕಲ್ಪಿಸಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು-ಗಣಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಖಾನೆಯ ಸುತ್ತ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಗ್ರಾಮಗಳು ಮತ್ತು ನಗರಗಳ ಸಮ‌ೂಹ ಬೆಳೆಯಿತು. ಈ ಸಣ್ಣ ಕೇಂದ್ರಗಳ ನಡುವೆ ಇರುವ ಸಂಪರ್ಕ ಮಾರ್ಗಗಳು ನಂತರ ಜನಸಾಂದ್ರತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದರೂ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಲೈಗ್ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕಿಂತ, ದಟ್ಟವಾದ ನಗರ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಅಷ್ಟಾಗಿ ಹೊಂದಲಿಲ್ಲ. ಲೈಗ್‌‌ನ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದ್ದ ಹಳೆಯ ಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ನೇರ ವಲಸೆಗಾರರ ಹರಿವು ಉಂಟಾಗಿತ್ತು.<ref>ಮುರಿಯನ್ ಬೆವೆನ್ ಅಂಡ್ ಇಸಾಬೆಲ್ಲಾ ಡೆವೋಸ್ ''ಬ್ರೇಕಿಂಗ್ ಸ್ಟೀರಿಯೊಟೈಪ್ಸ್'' ಆರ್ಟ್,ಸಿಟ್., ಪುಟಗಳು ೩೧೫-೩೧೬</ref></blockquote> ==== ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳು ==== ವಾಲ್ಲೋನಿಯ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮುಷ್ಕರದ ಪ್ರದೇಶವಾಯಿತು. ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮುಷ್ಕರವು "ಪ್ರದೇಶ ಅಥವಾ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಎಲ್ಲ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ಬಹುತೇಕ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಕೆಲಸ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುವುದು. ಈ ಕೆಲಸ ಸ್ಥಗಿತವು ಮಾಲೀಕರಿಗೆ ಕೆಲವು ಆರ್ಥಿಕ ಬೇಡಿಕೆಗಳ ಸರಣಿಗೆ ಒತ್ತಡ ಹೇರಿಕೆ ಅಥವಾ ಕೆಲವು ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳ ನಿವಾರಣೆ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದರೆ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಆದರೆ,ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಕೆಲವು ರಿಯಾಯಿತಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತುಕೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಅಥವಾ ಪ್ರಸಕ್ತ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಉರುಳಿಸುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದ್ದರೆ ಇದನ್ನು ರಾಜಕೀಯವೆನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಜಕೀಯ ಮುಷ್ಕರಕ್ಕೆ ಕಾರ್ಮಿಕ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸದಸ್ಯರು ಕರೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಮಟ್ಟಿಗೆ ಅರಾಜಕತೆ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದ ರಾಜಕೀಯ ಮುಷ್ಕರ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು.<ref>[http://www.encyclopedia.com/doc/1E1-generals.html ದಿ ಕೊಲಂಬಿಯ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯ, 2008]</ref> ವಾಲ್ಲೊನಿಯದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮುಷ್ಕರ ೧೮೮೫ರಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿತು([[ಕಮ್ಯೂನ್ ಡೆ ಪ್ಯಾರಿಸ್]] ಆಚರಣೆಗೆ ಈ ಮುಷ್ಕರ ಆರಂಭವಾಯಿತು)೧೯೦೨,೧೯೧೩(ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕು ಗೆಲ್ಲುವುದಕ್ಕಾಗಿ,೧೯೩೨,೧೯೩೬(ರಜಾದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಬಳ ಪಾವತಿಗೆ),೧೯೫೦([[ಲಿಯೋಪಾಲ್ಡ್ III]] ವಿರುದ್ಧ),೧೯೬೦-೧೯೬೧ರ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ವಾಲ್ಲೂನ್ ಆರ್ಥಿಕ ಕುಸಿತ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದಾಗ ಅಥವಾ ಕೆಲವು ಸಮಾಜವಾದಿ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಗಳ ನಾಯಕರಿಗೆ ಬೆಲ್ಜಿಯನ್ ಸರ್ಕಾರ ವಾಲ್ಲೊನಿಯದ ಆರ್ಥಿಕ ಚೇತರಿಕೆಗೆ ಏನನ್ನೂ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲವೆಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವೆನಿಸಿದಾಗ(ಸ್ಪಷ್ಟವೆಂಬಂತೆ ಕಂಡಾಗ), ವಾಲ್ಲೋನಿಯಗೆ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆ ದೊರಕಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಮುಷ್ಕರ ನಡೆಯಿತು. === ಫ್ರಾನ್ಸ್‌‌ === [[ಚಿತ್ರ:Barricade18March1871.jpg|thumb|ಕಮ್ಯುನ್ ಡಿ ಪ್ಯಾರಿಸ್ ತಡೆಗಟ್ಟು, ಮಾರ್ಚ್ 18, 1871ರಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಮುಷ್ಕರದ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮ‌ೂಲಕ ಮಾರ್ಚ್ 1885ರಲ್ಲಿ ವಾಲ್ಲೋನಿಯದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಯಿತು.]] ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದ್ದು,ಇತರೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಅನುಸರಿಸಿದ ಮುಖ್ಯ ಮಾದರಿಗೆ ಸಾಮ್ಯತೆಯಿರಲಿಲ್ಲ. ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ''ಜಿಗಿತ'' ದಲ್ಲಿ ಹಾದುಹೋಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಬಹುತೇಕ ಫ್ರೆಂಚ್ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಬದಲಿಗೆ,ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರೀಕರಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಹದಿನೆಂಟು ಮತ್ತು ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿಧಾನ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರವಾಗಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮಾರೈಸ್ ಲೆವಿ-ಲೆಬೊಯರ್ ಅವರಿಂದ ಕೆಲವು ಹಂತಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ: * ಫ್ರೆಂಚ್ ಕ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ನೆಪೋಲಿಯೋನಿಕ್ ಯುದ್ಧಗಳು(೧೭೮೯-೧೮೧೫) * ಬ್ರಿಟನ್ ಜತೆ ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣ(೧೮೧೫-೧೮೬೦), * ಆರ್ಥಿಕತೆ ನಿಧಾನ(೧೮೬೦-೧೯೦೫), * ೧೯೦೫ರ ನಂತರ ಬೆಳವಣಿಗೆ ನವೀಕರಣ {{Expand-section|date=June 2008}} == ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ == {{Main|Technological and industrial history of the United States}} [[ಚಿತ್ರ:SlaterMill.JPG|thumb|left|ಸ್ಲೇಟರ್ಸ್ ಗಿರಣಿ]] ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ತನ್ನ ಮುಂಚಿನ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಂತ್ರಗಳಿಗೆ ಶಕ್ತಿ ಒದಗಿಸಲು ಅಶ್ವ-ಶಕ್ತಿ ಯಂತ್ರಾಂಗವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತು. ಆದರೆ ತರುವಾಯ ಜಲಶಕ್ತಿಗೆ ಬದಲಿಸಿತು.ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣವು ವೇಗವಾಗಿ ಹರಿಯುವ ನದಿಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಿದ್ದ [[ನ್ಯೂ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]] ಮತ್ತು [[ಈಶಾನ್ಯ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್]] ಉಳಿದ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು. ಅಶ್ವಗಳಿಂದ ಎಳೆಯುವ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ಹೊಸ ಜಲ-ಶಕ್ತಿ ಚಾಲಿತ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾದರಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸವಾಲಿನದು ಮತ್ತು ಕಷ್ಟದ ಪರ್ಯಾಯವೆಂದು ರುಜುವಾತಾಯಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ,ಕಚ್ಚಾ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು(ಹತ್ತಿ)[[ದಕ್ಷಿಣ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌|ದಕ್ಷಿಣ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಿಂದ]] ಬಂದಿತ್ತು. [[ಆಂತರಿಕ ಯುದ್ಧ]] ೧೮೬೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ನಂತರವೇ ಉಗಿ-ಶಕ್ತಿ ಚಾಲಿತ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ಜಲಶಕ್ತಿ ಚಾಲಿತ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಮೀರಿಸಿ ರಾಷ್ಟ್ರಾದ್ಯಂತ ಕೈಗಾರಿಕೆಯು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹರಡಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. [[ಸಾಮ್ಯುಯಲ್ ಸ್ಲೇಟರ್]](೧೭೬೮-೧೮೩೫)ಅವರು ಅಮೆರಿಕ ಹತ್ತಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿದ್ದರು. ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನ [[ಡರ್ಬಿಷೈರ್‌|ಡರ್ಬಿಷೈರ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಬಾಲಕನಾಗಿ ಅಪ್ರೆಂಟಿಸ್ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ಅವರು,ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಕಲಿತರು ಮತ್ತು ನುರಿತ ಕಾರ್ಮಿಕರು ವಲಸೆ ಹೋಗುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವ ಕಾನೂನನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿ,ತಮಗೆ ತಿಳಿದಿರುವ ಜ್ಞಾನದಿಂದ ಹಣ ಮಾಡುವ ಆಶಯದೊಂದಿಗೆ ೧೭೮೯ರಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ಗೆ ತೆರಳಿದರು. [[ಕ್ಯಾಬಾಟ್ ಬ್ರದರ್ಸ್]] ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ನಡುವೆ ಸ್ಲೇಟರ್, ಬೆವರ್ಲಿ ಮಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಬೆವರ್ಲಿ ಕಾಟನ್ ಮ್ಯಾನುಫ್ಯಾಕ್ಟರಿ]] ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಇದು ಅಮೆರಿಕದ ಪ್ರಥಮ ಹತ್ತಿ ಗಿರಣಿಯಾಗಿತ್ತು. ಅಶ್ವ-ಶಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಈ ಹತ್ತಿಗಿರಣಿಯನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ತಮ್ಮ ಅಶ್ವಚಾಲಿತ ಗಿರಣಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆ ಅಸ್ಥಿರತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದೆಂದು ಗಿರಣಿ ನಿರ್ವಾಹಕರು ತಕ್ಷಣವೇ ಅರಿತರು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ನಂತರ ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ವಿತ್ತೀಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಹತ್ತಿಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಬಳಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ೧೭೯೩ರಲ್ಲಿ ಸ್ಲೇಟರ್ ಎರಡನೇ ಗಿರಣಿಯಲ್ಲಿ([[ಪಾವ್‌ಟಕೆಟ್‌, ರೋಡ್ ಐಲೆಂಡ್‌]]‌ನಲ್ಲಿರುವ [[ಸ್ಲೇಟರ್ಸ್ ಮಿಲ್]]), ಬಳಸಲಾದ ಜಲ-ಶಕ್ತಿಯ ಗಿರಣಿ ರಚನೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದು<ref name="ReferenceA">"ಮೇಡ್ ಇನ್ ಬೆವರ್ಲಿ-ಎ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಬೆವರ್ಲಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ"ಡೇನಿಯಲ್ J.ಹೋಯ್ಸಿಂಗ್‌ಟನ್ ಅವರಿಂದ. ಬೆವರ್ಲಿ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಿಕ್ ಕಮೀಷನ್ ಅವರ ಪ್ರಕಟಣೆ ೧೯೮೯.</ref> ಎರಡರಲ್ಲೂ, ನಷ್ಟಗಳ ನಡುವೆಯ‌ೂ, ನಾವೀನ್ಯತೆಯ ಆಟದಬಯಲಾಗಿ ಮ್ಯಾನುಫ್ಯಾಕ್ಟರಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿತು.<ref name="ReferenceA"/> ಅವರು ಹದಿಮ‌ೂರು ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಗಿರಣಿಗಳ ಮಾಲೀಕತ್ವ ಹೊಂದಿದರು. [[ಡೇನಿಯಲ್ ಡೇ]] [[ಉಕ್ಸ್‌ಬ್ರಿಜ್, ಮಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್‌|ಉಕ್ಸ್‌ಬ್ರಿಜ್, ಮಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್‌ನ]] [[ಬ್ಲಾಕ್‌ಸ್ಟೋನ್ ವ್ಯಾಲಿ|ಬ್ಲಾಕ್‌ಸ್ಟೋನ್ ವ್ಯಾಲಿಯಲ್ಲಿ]] ಉಣ್ಣೆ ಎಳೆಗಳನ್ನು ಬಿಡಿಸುವ ಗಿರಣಿಯನ್ನು ೧೮೧೦ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇದು U.S.ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ಮ‌ೂರನೇ ಉಣ್ಣೆ ಗಿರಣಿಯಾಗಿದೆ. ([[ಹಾರ್ಟ್‌ಫೋರ್ಡ್, ಕನೆಕ್ಟಿಕಟ್‌|ಹಾರ್ಟ್‌ಫೋರ್ಡ್, ಕನೆಕ್ಟಿಕಟ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಮೊದಲನೆಯದು ಮತ್ತು [[ವಾಟರ್‌ಟೌನ್, ಮಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್‌|ವಾಟರ್‌ಟೌನ್, ಮಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಎರಡನೆಯದು.) [[ಜಾನ್ H.ಚಾಫೀ]] [[ಬ್ಲಾಕ್‌ಸ್ಟೋನ್ ನದಿ ಕಣಿವೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪರಂಪರೆ ಕಾರಿಡರ್]] 'ಅಮೆರಿಕದ ಕಠಿಣ-ದುಡಿಮೆಯ ನದಿ', ಬ್ಲಾಕ್‌ಸ್ಟೋನ್ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. [[ವೋರ್ಸೆಸ್ಟರ್‌|ವೋರ್ಸೆಸ್ಟರ್‌ನಿಂದ]] [[ಪ್ರಾವಿಡೆನ್ಸ್‌|ಪ್ರಾವಿಡೆನ್ಸ್‌ವರೆಗೆ]] ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಹೊಂದಿರುವ [[ಬ್ಲಾಕ್‌ಸ್ಟೋನ್ ರಿವರ್]] ಮತ್ತು ಅದರ ಉಪನದಿಗಳು{{convert|45|mi|km}} ಅಮೆರಿಕದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಹುಟ್ಟಿನ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಈ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಲೇಟರ್ಸ್ ಮಿಲ್ ಸೇರಿದಂತೆ ೧೧೦೦ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಗಿರಣಿಗಳು ಅತ್ಯುಚ್ಛ್ರಾಯದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅದರೊಂದಿಗೆ ಅಮೆರಿಕದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮುಂಚಿನ ಆರಂಭವಾಗಿದೆ. ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ಗೆ ೧೮೧೦ರಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ [[ನ್ಯೂಬರಿ‌ಪೋರ್ಟ್]] ವರ್ತಕ [[ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಕ್ಯಾಬೋಟ್ ಲೊವೆಲ್]] ಅವರಿಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ [[ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ]] ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಯಿತಾದರೂ, ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶವಿರಲಿಲ್ಲ. [[ವಾರ್ ಆಫ್ 1812]] ತಮ್ಮ ಆಮದು ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡಿದ್ದನ್ನು ಮತ್ತು ದೇಶೀಯ ಸಿದ್ದಪಡಿಸಿದ ಉಡುಪುಗಳಿಗೆ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಹೊಮ್ಮಿರುವುದನ್ನು ಅರಿತ ಅವರು,ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಯಂತ್ರಗಳ ವಿನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡು, ಅಮೆರಿಕಕ್ಕೆ ವಾಪಸು ಮರಳಿದ ಕೂಡಲೇ, [[ಬೋಸ್ಟನ್ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕಂಪೆನಿ|ಬೋಸ್ಟನ್ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು]] ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಲೊವೆಲ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹವರ್ತಿಗಳು ಅಮೆರಿಕದ ಹತ್ತಿಯಿಂದ ಬಟ್ಟೆ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಎರಡನೇ ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಗಿರಣಿಯನ್ನು [[ಬೆವರ್ಲಿ ಕಾಟನ್ ಮ್ಯಾನುಫ್ಯಾಕ್ಟರಿ]] ನಂತರ ಎರಡನೆಯದಾಗಿ [[ವಾಲ್ಟೆಮ್,ಮಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್‌|ವಾಲ್ಟೆಮ್,ಮಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಆದರೆ ೧೮೧೭ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಾವಿನ ನಂತರ ಸಹವರ್ತಿಗಳು ಅಮೆರಿಕದ ಪ್ರಥಮ ಯೋಜಿತ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ, ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಇಟ್ಟರು. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು [[ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಷೇರು ಬಿಡುಗಡೆ|ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಷೇರು ಬಿಡುಗಡೆಯಲ್ಲಿ]] ಬಂಡವಾಳ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿತು.ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಬಳಸಿದ್ದರಲ್ಲಿ ಒಂದೆನಿಸಿತು. [[ಲೋವೆಲ್,ಮಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್,]] ಕಾಲುವೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು [[ಮೆರಿಮ್ಯಾಕ್ ರಿವರ್‌]] ಪೂರೈಸಿದ ಹತ್ತುಸಾವಿರ ಅಶ್ವಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು,{{convert|5.6|mi|km}} "ಅಮೆರಿಕ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಉಗಮಸ್ಥಾನ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿತವಾಯಿತು. ಬ್ರಿಟನ್‌ನ ಕಳಪೆ ದುಡಿಮೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗೆ ನೇರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ [[ಲೋವೆಲ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌|ಲೋವೆಲ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನಂತಹ]] ಅಲ್ಪಕಾಲೀನ ಭ್ರಮೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು.ಆದಾಗ್ಯೂ,೧೮೫೦ರಲ್ಲಿ,ವಿಶೇಷವಾಗಿ [[ಐರಿಷ್ ಆಲೂಗಡ್ಡೆ ಬರಗಾಲ]] ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಬಡ ವಲಸೆ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಂದ ಬದಲಾಯಿತು. ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು, ಸಾಧನಗಳು, ಮಾಪಕಗಳು ಮತ್ತು ಗಡಿಯಾರಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದ್ದ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ನಿಖರತೆಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವ ಜೋಡಿಸುವ ವಿಧಾನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯೊಂದಿಗೆ ವಾಲ್ಟಾಮ್‌, ಮಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್ [[ವಾಲ್ಟಾಮ್ ವಾಚ್ ಕಂಪೆ|ವಾಲ್ಟಾಮ್ ವಾಚ್ ಕಂಪೆನಿಯಲ್ಲಿ]] ೧೮೫೪ರಲ್ಲಿ ಗಡಿಯಾರ ಉದ್ದಿಮೆಯ ಕೈಗಾರೀಕರಣ ಆರಂಭವಾಯಿತು. {{See also|History of Lowell, Massachusetts}} == ಜಪಾನ್‌ == {{Main|Meiji Restoration|Economic history of Japan}} [[ಇವಾಕುರಾ ಮಿಷನ್]] ಎಂದು ಹೆಸರಾದ ಜಪಾನಿನ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಗುಂಪೊಂದು ೧೮೭೧ರಲ್ಲಿ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಲು ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು USA ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿತು. ಇದರ ಫಲವಾಗಿ ಜಪಾನ್ ಹಿಂದುಳಿಯುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ರಾಷ್ಟ್ರ ನೇತೃತ್ವದ ಕೈಗಾರೀಕರಣ ನೀತಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. [[ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಜಪಾನ್]] ೧೮೭೭ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿ, ಮಾದರಿ ಉಕ್ಕು ಮತ್ತು ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವು ನೀಡಲು ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತು. ಶಿಕ್ಷಣಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಜಪಾನಿನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಕಳಿಸಲಾಯಿತು. == ಎರಡನೇ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ನಂತರದ ವಿಕಸನ == {{Main|Second Industrial Revolution}} [[ಚಿತ್ರ:ConverterB.jpg|thumb|ಬೆಸಿಮರ್ ಪರಿವರ್ತಕ]] ಹೆಚ್ಚು ಬಾಳಿಕೆಬರುವ ರೈಲ್ವೆ ಮಾರ್ಗಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ರೈಲ್ವೇಸ್‌ನ ತೃಪ್ತಿಪಡಿಸಲಾಗದ ಬೇಡಿಕೆಯಿಂದ ಅಗ್ಗದಲ್ಲಿ ಉಕ್ಕಿನ ಸಾಮ‌ೂಹಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಮಾರ್ಗ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಾಮ‌ೂಹಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಅನೇಕ ಹೊಸ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ [[ಉಕ್ಕು]] ಮೊದಲನೆಯದೆಂದು ಉದಾಹರಿಸಲಾಯಿತು.ಅದು ೧೮೫೦ರಲ್ಲಿ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದ "ಎರಡನೇ ಹಂತದ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕ್ರಾಂತಿ" ಲಕ್ಷಣವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಉಕ್ಕಿನ ಸಾಮ‌ೂಹಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ವಿಧಾನವನ್ನು ೧೮೬೦ರ ದಶಕದವರೆಗೆ ಆವಿಷ್ಕಾರ ಮಾಡಿರದಿದ್ದರೂ,[[ಸರ್ ಹೆನ್ರಿ ಬೆಸೆಮರ್]] [[ಮೆದು ಕಬ್ಬಿಣ]] ಮತ್ತು ಉಕ್ಕನ್ನು ಅತ್ಯಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಹೊಸ ಕುಲುಮೆಯೊಂದನ್ನು ಆವಿಷ್ಕರಿಸಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ೧೮೭೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಾಯಿತು. ಎರಡನೆಯ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯು ಕ್ರಮೇಣ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಸಾಧಿಸಿ [[ರಾಸಾಯನಿಕ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು]], [[ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ]], ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಮತ್ತು ವಿತರಣೆ, [[ವಿದ್ಯುತ್ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು]] ಮತ್ತು ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ [[ವಾಹನೋದ್ಯಮಗಳು]] ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದವು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟನ್‌ನಿಂದ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಜರ್ಮನಿಗೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ನಾಯಕತ್ವದ ಪರಿವರ್ತನೆಯೆಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. [[ಆಲ್ಪ್ಸ್‌|ಆಲ್ಪ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] [[ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿ]] ಉತ್ಪಾದನೆ ಆರಂಭದಿಂದ,ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನಿಂದ ವಂಚಿತವಾದ ಉತ್ತರ ಇಟಲಿಯಲ್ಲಿ ೧೮೯೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಕೈಗಾರೀಕರಣಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. ಮಿತವ್ಯವಕಾರಿ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಹೆಚ್ಚು ಲಭ್ಯತೆಯಿಂದ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಿತು ಮತ್ತು ಕೈಗಾರೀಕರಣದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಶಾಲಗೊಂಡಿತು. [[ವಿದ್ಯುತ್ ಯುಗ|ವಿದ್ಯುತ್ ಯುಗದ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿ ಪ್ರಭಾವಗಳನ್ನು [[ಮಾರ್ಷಲ್ ಮೆಕ್ಲುಹಾನ್]] ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಿದರು. [[ಯಾಂತ್ರೀಕರಣ|ಯಾಂತ್ರೀಕರಣದ]] ಮುಂಚಿನ ಯುಗವು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ವಿಭಜಿಸುವ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಹರಡಿದ್ದರೆ, ಇದು ಏಕತಾನತೆ ತಂದ ವಿದ್ಯುತ್ತಿನ ದಿಢೀರ್ ವೇಗವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವುದರೊಂದಿಗೆ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡಿತು. ಇದು "ವಿಶೇಷ ವಿಭಾಗಗಳ ಮೇಲೆ ಗಮನ"(ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದ ಅಳವಡಿಕೆ) ಕೇಂದ್ರೀಕರೀಸುವ ನಡೆಯಿಂದ "ಇಡೀ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮೇಲೆ ದಿಢೀರ್ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಜಾಗೃತಿ", "ಒಟ್ಟು ಕ್ಷೇತ್ರದ" ಮೇಲೆ ಗಮನ", "ಇಡೀ ನಮ‌ೂನೆ ಮೇಲಿನ ಜ್ಞಾನ"ದ ಕಲ್ಪನೆಗೆ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಹೇರಿತು. "ರಚನೆ ಮತ್ತು ಆಕಾರದ ಸಂಯೋಜಿತ ಕಲ್ಪನೆ"ಯಾದ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಏಕತೆಯಿಂದ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಸುಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಸಿತು ಮತ್ತು ಪ್ರಚಲಿತಗೊಳಿಸಿತು. ವರ್ಣಚಿತ್ರ([[ಘನಾಕೃತಿ ಕಲೆ]]), ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ,ಕವಿತೆ, ಸಂಪರ್ಕ ಮತ್ತು [[ಶಿಕ್ಷಣ ಸಿದ್ದಾಂತ]] ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟುಮಾಡಿತು.<ref>[[ಮಾರ್ಷಲ್ ಮೆಕ್ಲುಹಾನ್]] (೧೯೬೪) ''[[ಅಂಡರ್‌ಸ್ಟಾಂಡಿಂಗ್ ಮೀಡಿಯ]]'' , p.೧೩ [https://web.archive.org/web/20071218071224/http://www9.georgetown.edu/%E0%B2%AB%E0%B2%BE%E0%B2%95%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E0%B2%9F%E0%B2%BF/%E0%B2%87%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%A8%E0%B3%86%E0%B2%AE%E0%B3%8D/%E0%B2%A5%E0%B2%BF%E0%B2%AF%E0%B2%B0%E0%B2%BF/%E0%B2%AE%E0%B3%86%E0%B2%95%E0%B3%8D%E2%80%8C%E0%B2%B2%E0%B3%81%E0%B2%B9%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B3%8D-%E0%B2%85%E0%B2%82%E0%B2%A1%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E2%80%8C%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%9F%E0%B2%BE%E0%B2%82%E0%B2%A1%E0%B2%BF%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B3%8D_%E0%B2%AE%E0%B3%80%E0%B2%A1%E0%B2%BF%E0%B2%AF-I-1-7.html]</ref> ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣದಿಂದಾಗಿ ೧೮೯೦ರ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳು ಅಂಕುರಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಥಮ ದೈತ್ಯ ಕೈಗಾರಿಕಾ ನಿಗಮಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. [[U.S. ಸ್ಟೀಲ್]], [[ಜನರಲ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್]] ಮತ್ತು [[ಬೇಯರ್ AG]] ವಿಶ್ವದ [[ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ|ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ]] ರೈಲ್ವೆ ಕಂಪೆನಿಗಳ ಜತೆಗೂಡಿತು. == ಬೌದ್ಧಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿಮರ್ಶೆ == === ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ === {{Main|Capitalism}} [[ಜ್ಞಾನೋದಯದ ಯುಗ]] ಆಗಮನವು ಬೌದ್ಧಿಕ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಜ್ಞಾನದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಅಳವಡಿಕೆಯನ್ನು ಅದು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು-ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಉಗಿ ಯಂತ್ರ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಅಂಶವು ಗೋಚರಿಸಿತು.ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು [[ಸಾಮಾಜಿಕ]] ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು [[ಅಡಾಂ ಸ್ಮಿತ್‌|ಅಡಾಂ ಸ್ಮಿತ್‌ರ]] ''[[ದಿ ವೆಲ್ತ್ ಆಪ್ ನೇಷನ್ಸ್‌]]'' ನಲ್ಲಿ ತುತ್ತತುದಿ ತಲುಪಿತು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ''[[ದಿ ಇಂಪ್ರೂವಿಂಗ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್‌]]'' ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಿರುವ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮುಖ್ಯ ವಾದಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೆಂದರೆ ಕೈಗಾರೀಕರಣವು ಎಲ್ಲರ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸುತ್ತದೆ. ಜೀವಿತಾವಧಿ ಹೆಚ್ಚಳದಿಂದ,ಕಡಿಮೆ ದುಡಿಮೆಯ ಗಂಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಹಿರಿಯವಯಸ್ಕರ ದುಡಿಮೆ ನಿಷೇಧದಿಂದ ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ. === ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ವಾದ === {{Main|Marxism}} ಕೈಗಾರೀಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ವಾದವು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು.<ref>{{PDFlink|[http://www.mises.org/journals/rae/pdf/rae4_1_5.pdf Karl Marx: Communist as Religious Eschatologist]|3.68&nbsp;MB}}</ref> [[ಕಾರ್ಲ್ ಮಾರ್ಕ್ಸ್]] ಪ್ರಕಾರ,ಕೈಗಾರೀಕರಣವು ಸಮಾಜವನ್ನು [[ಮಧ್ಯಮವರ್ಗ|ಮಧ್ಯಮವರ್ಗಕ್ಕೆ]](ಉತ್ಪಾದನೆ ಸಾಧನಗಳಾದ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಮಾಲೀಕರು)ಮತ್ತು ಇನ್ನಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾದ [[ಕೆಳವರ್ಗ|ಕೆಳವರ್ಗಕ್ಕೆ]]([[ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮಾರ್ಗ|ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮಾರ್ಗಗಳ]] ಮ‌ೂಲಕ ಮೌಲ್ಯಯುತ ವಸ್ತುವನ್ನು ತೆಗೆಯಲು ಅವಶ್ಯಕವಾದ [[ದುಡಿಮೆ|ದುಡಿಮೆಯನ್ನು]] ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವವರು)ಧ್ರುವೀಕರಿಸಿತು. ಕೈಗಾರೀಕರಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿಯ ಪೂರ್ಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಆರ್ಥಿಕ ವಿಧಾನಗಳ ತಾರ್ಕಿಕ [[ದ್ವಂದ್ವಾತ್ಮಕ]] ಪ್ರಗತಿಯೆಂಬಂತೆ ಅವರು ಕಂಡರು. [[ಸಮಾಜವಾದ]] ಮತ್ತು ತರುವಾದ [[ಸಮತಾವಾದ|ಸಮತಾವಾದದ]] ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಅಗತ್ಯ ಪೂರ್ವಸೂಚಕದಂತೆ ಅವರು ಭಾವಿಸಿದರು. === ರಮ್ಯತಾವಾದ === {{Main|Romanticism}} ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಕೈಗಾರೀಕರಣದತ್ತ ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ಕಲಾತ್ಮಕ ವೈರ ಬೆಳೆಯಿತು. ಇದು ರಮ್ಯ ಅಭಿಯಾನವೆಂದು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಇಂಗ್ಲೀಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಪ್ರತಿಪಾದಕರಲ್ಲಿ ಕಲಾವಿದ ಮತ್ತು ಕವಿ [[ವಿಲಿಯಂ ಬ್ಲೇಕ್]] ಮತ್ತು ಕವಿಗಳಾದ [[ವಿಲಿಯಂ ವರ್ಡ್ಸ್‌ವರ್ತ್]], [[ಸ್ಯಾಮ್ಯುಯೆಲ್ ಟೇಲರ್ ಕೋಲ್‌ರಿಡ್ಜ್]],[[ಜಾನ್ ಕೀಟ್ಸ್]], [[ಬೈರಾನ್]] ಮತ್ತು [[ಪರ್ಸಿ ಬೈಷೆ ಶೆಲ್ಲಿ]] ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಅಭಿಯಾನವು ದೈತ್ಯಾಕಾರದ ಯಂತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ಕಲೆ ಮತ್ತು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ "ನಿಸರ್ಗ"ದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಬಗ್ಗೆ ಒತ್ತಿಹೇಳಿದೆ; ಬ್ಲೇಕ್ ಕವಿತೆಯ "ಡಾರ್ಕ್ ಸಟಾನಿಕ್ ಮಿಲ್ಸ್" ಮತ್ತು [["ಎಂಡ್ ಡಿಡ್ ದೋಸ್ ಫೀಟ್ ಇನ್ ಏನ್ಸೀಂಟ್ ಟೈಮ್]]" ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಗತಿಯು ಎರಡು-ಅಂಚಿನದೆಂಬ ಕಳವಳಗಳನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುವ [[ಮೇರಿ ಶೆಲ್ಲಿ|ಮೇರಿ ಶೆಲ್ಲಿಯ]] ಕಾದಂಬರಿ ''[[ಫ್ರಾಂಕೆನ್‌ಸ್ಟೈನ್]]'' . == ಇದನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ == {{colbegin|colwidth=30em}} ;ಸಾಮಾನ್ಯ * [[ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ]] * [[ಕೈಗಾರೀಕರಣ ತೆಗೆಯುವುದು]] * [[ಭಾಷಾಪ್ರಭೇದಗಳ ಪ್ರಗತಿ]] * [[ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಅಮೆರಿಕನ್ನರ ಮೇಲೆ 1877ಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಪರಿಸರ ಪ್ರಭಾವ]] * [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ನ ಆರ್ಥಿಕ ಇತಿಹಾಸ]] * [[ವಿದ್ಯುದೀಕರಣ]] * [[ಮಾಹಿತಿ ಕ್ರಾಂತಿ]] * [[ಪೂರ್ವ-ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಮಾಜ]] * [[ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟೆಂಟ್ ಕೆಲಸ ನೀತಿ]] * [[ಕಾಗದ ತಯಾರಿಕೆ]] * [[ಕಾಗದ]] * [[ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕ್ರಾಂತಿ]] ;ಇತರ ವಿಧಾನಗಳು * [[ಮುಸ್ಲಿಂ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಬೆಳವಣಿಗೆ]] * [[ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ]] * [[ಬರ್ಮಿಂಗಹ್ಯಾಂನಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಆವಿಷ್ಕಾರ]] * [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಇತಿಹಾಸ]] {{colend}} labour legislations == ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗೆ == * {{cite |title=An Introduction to the Industrial History of England |date=1920 |url=https://books.google.com/books?vid=OCLC00224415&id=WiQEAAAAMAAJ&pg=RA1 |accessdate=2009-07-26}} * {{cite |last=Ashton|first=Thomas S. |authorlink=T. S. Ashton |title=The Industrial Revolution (1760-1830) |publisher=[[Oxford University Press]] |date=1948 |isbn10=0195002520 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=77198082 online edition |accessdate=2009-07-26 }} * {{cite |editor-last=Berlanstein|editor-first=Lenard R. |title=The Industrial Revolution and work in nineteenth-century Europe |publisher=[[Routledge]] |publication-place=London and New York |date=1992 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=107622068 online edition |accessdate=2009-07-26 }} * {{cite |first=J. H.|last=Clapham |title=An Economic History of Modern Britain: The Early Railway Age, 1820-1850 |publisher=[[Cambridge University Press]] |date=1926 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=83597738 online edition |accessdate=2009-07-26 }} * {{cite |last=Clark|first=Gregory |title=A Farewell to Alms: A Brief Economic History of the World |publisher=[[Princeton University Press]] |date=2007 |isbn10=0691121354 }} * {{cite |first=M. J.|last=Daunton |title=Progress and Poverty: An Economic and Social History of Britain, 1700-1850 |publisher=[[Oxford University Press]] |date=1995 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=100599398 online edition |accessdate=2009-07-26 }} * {{cite |last=Dunham|first=Arthur Louis |title=The Industrial Revolution in France, 1815-1848 |publisher=[[Exposition Press]] |publication-place=New York |date=1955 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=14880719 online edition |accessdate=2009-07-26 }} * {{cite journal |doi=10.1111/j.1468-0289.2004.00295_21.x |title=Farm to factory: a reinterpretation of the Soviet industrial revolution |year=2004 |author=Gatrell, PETER |journal=The Economic History Review |volume=57 |pages=794 }} * {{cite |first=Margaret C.|last=Jacob |title=Scientific Culture and the Making of the Industrial West |publisher=[[Oxford University Press]] |publication-place=Oxford, UK |date=1997 }} * {{cite |first=Herbert|last=Kisch |title=From Domestic Manufacture to Industrial Revolution The Case of the Rhineland Textile Districts |publisher=[[Oxford University Press]] |date=1989 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=78932320 online edition |accessdate=2009-07-26 }} * {{cite |first=Paul|last=Mantoux |authorlink=Paul Mantoux |title=The Industrial Revolution in the Eighteenth Century |date=First English translation 1928, revised 1961 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=22792856 online edition |accessdate=2009-07-26 }} * {{cite |first=Constance|last=McLaughlin Green |title=''[[Holyoke, Massachusetts]]: A Case History of the Industrial Revolution in America |publisher=[[Yale University Press]] |publication-place=New Haven, CT |date=1939 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=8893044 online edition |accessdate=2009-07-26 }} * {{cite |last=Mokyr|first=Joel |authorlink=Joel Mokyr |title=The British Industrial Revolution: An Economic Perspective |date=1999 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=98674232 online edition |accessdate=2009-07-26 }} * {{cite |last=More|first=Charles |title=Understanding the Industrial Revolution |publisher=[[Routledge]] |publication-place=London |date=2000 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=102816164 online edition |accessdate=2009-04-17 }} * {{cite |first=Sidney|last=Pollard |title=Peaceful Conquest: The Industrialization of Europe, 1760-1970 |publisher=[[Oxford University Press]] |date=1981 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=23488627 online edition |accessdate=2009-07-26 }} * {{Roe1916}} * {{cite |authorlink=Neil Smelser |last=Smelser|first=Neil J. |title=Social Change in the Industrial Revolution: An Application of Theory to the British Cotton Industry |publisher=[[University of Chicago Press]] |date=1959 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=55370383 online edition |accessdate=2009-07-26 }} * {{cite |last=Stearns|first=Peter N. |title=The Industrial Revolution in World History |publisher=[[Westview Press]] |date=1998 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=6967400 online version |accessdate=2009-07-26 }} * {{cite |first=Vaclav|last=Smil |title=Energy in World History |publisher=[[Westview Press]] |date=1994 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=94468450 online edition |accessdate=2009-07-26 }} * {{cite |last=Snooks|first=G.D. |title=Was the Industrial Revolution Necessary? |publication-place=London & New York |publisher=[[Routledge]] |date=2000 }} * {{cite |last=Szostak|first=Rick |title=The Role of Transportation in the Industrial Revolution: A Comparison of England and France |publisher=[[McGill-Queen's University Press]] |publication-place=[[Montréal]] |date=1991 |url=http://www.questia.com/PM.qst?a=o&d=101607770 online edition |accessdate=2009-07-26 }} * {{cite |last=Toynbee|first=Arnold |authorlink=Arnold Toynbee |title=Lectures on the Industrial Revolution of the Eighteenth Century in England |url=http://socserv2.socsci.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/toynbee/indrev |year=1884 |publication-place=[[Whitefish, Montana]] |publisher=[[Kessinger Publishing]] |edition-paperback edition 2004 |isbn10=1-4191-2952-X |accessdate=2009-07-26 }} * {{cite |last=Uglow|first=Jenny |authorlink=Jenny Uglow |title=The Lunar Men: The Friends who made the Future 1730-1810 |publisher=[[Faber and Faber]] |publication-place=London |date=2002 }} * {{cite |last=Usher|first=Abbott Payson |title=An Introduction to the Industrial History of England |date=1920 |publisher=[[University of Michigan]] |pages=529 |accessdate=2009-04-17 |url=https://books.google.com/books?vid=OCLC00224415&id=WiQEAAAAMAAJ&pg=RA1- online edition |accessdate=2009-07-26 }} * ಚಾಂಬ್ಲಿಸ್, ವಿಲಿಯಂ J.(ಎಡಿಟರ್),''ಪ್ರಾಬ್ಲಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ'' ,ರೀಡಿಂಗ್, ಮಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್ :ಆಡಿಸನ್-ವೆಸ್ಲಿ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಕಂ,ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೭೩. ISBN ೯೭೮-೦೭೫೧೩೨೮೮೬೮ == ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗೆ == * ಚಾಂಬ್ಲಿಸ್, ವಿಲಿಯಂ J.(ಎಡಿಟರ್),ಪ್ರಾಬ್ಲಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ,ರೀಡಿಂಗ್, ಮಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್ :ಆಡಿಸನ್-ವೆಸ್ಲಿ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಕಂ,ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೭೩. == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{commonscat|Industrial revolution}} * {{dmoz|Society/History/By_Time_Period/Eighteenth_Century/Industrial_Revolution/}} * [http://www.fordham.edu/halsall/mod/modsbook14.html ಇಂಟರ್‌ನೆಟ್ ಮಾಡರ್ನ್ ಹಿಸ್ಟರಿ ಸೋರ್ಸ್‌ಬುಕ್: ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್] * [http://www.dspace.cam.ac.uk/handle/1810/270 "ದಿ ಡೇ ಆಫ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಟುಕ್ ಆಫ್" ಸಿಕ್ಸ್ ಪಾರ್ಟ್ ವಿಡಿಯೊ ಸೀರೀಸ್ ಫ್ರಂ ದಿ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕೇಂಬ್ರಿಜ್ ಟ್ರೇಸಿಂಗ್ ದಿ ಕ್ವಶ್ಚನ್ "ವೈ ಡಿಡ್ ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯುಷನ್ ಬಿಗಿನ್ ವೆನ್ ಅಂಡ್ ವೇರ್ ಇಟ್ ಡಿಡ್"] * [http://www.bbc.co.uk/history/scottishhistory/enlightenment/features_enlightenment_industry.shtml BBC ಹಿಸ್ಟರಿ ಹೋಮ್ ಪೇಜ್: ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯುಷನ್] * [http://www.makingthemodernworld.org.uk/ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಮ‌್ಯೂಸಿಯಂ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್: ಮೆಷಿನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಪರ್ಸನಾಲಿಟೀಸ್] * [http://www.econlib.org/library/Enc/IndustrialRevolutionandtheStandardofLiving.html ''ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯುಷನ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಸ್ಟಾಂಡರ್ಡ್ ಆಫ್ ಲೀವಿಂಗ್'' ] ಬೈ ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ನಾರ್ಡಿನೆಲ್ಲಿ ಅವರಿಂದ-ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಏರಿಕೆ ಅಥವಾ ಇಳಿಕೆ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆ. * [http://www.galbithink.org/fw.htm ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿ ವರ್ಕರ್ಸ್ ಇನ್ ದಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್] * [http://www.revolutionaryplayers.org.uk/home.stm ರಿವಾಲ್ಯುಷನರಿ ಪ್ಲೇಯರ್ಸ್ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060308154827/http://www.revolutionaryplayers.org.uk/home.stm |date=2006-03-08 }} {{Industrial Revolution}} [[ವರ್ಗ:ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಇತಿಹಾಸ]] [[ವರ್ಗ:ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ]] [[ವರ್ಗ:ಸಮಾಜಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿಕಾಸ]] [[ವರ್ಗ:ಇತಿಹಾಸದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ]] [[ವರ್ಗ:ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] [[ವರ್ಗ:ಇತಿಹಾಸ]] 35xpm6jwglhvysinmnxlwpskez63xen 0 22601 1117059 1058705 2022-08-27T05:58:41Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{taxobox |name = Dill |image = Illustration Anethum graveolens0.jpg |regnum = plantae |unranked_divisio = [[ಆವೃತಬೀಜಿಗಳು]] |unranked_classis = [[ಯೂಡಿಕೋಟ್ಸ್]] |unranked_ordo = [[Asterids]] |ordo = [[Apiales]] |familia = [[Apiaceae]] |genus = '''''Anethum''''' |genus_authority = [[Carl Linnaeus|L.]] |species = '''''A. graveolens''''' |binomial = ''Anethum graveolens'' |binomial_authority = [[Carl Linnaeus|L.]] | synonyms = ''Peucedanum graveolens'' <small>(L.) C. B. Clarke</small> }} [[ಚಿತ್ರ:Dill.jpg|thumb]] '''ಸಬ್ಬಸಿಗೆ'''ಯು (''ಅನೇಥಮ್ ಗ್ರ್ಯಾವಿಯೋಲೆನ್ಸ್'') ಒಂದು ಅಲ್ಪಕಾಲದ [[ಬಹುವಾರ್ಷಿಕ ಸಸ್ಯ|ಬಹುವಾರ್ಷಿಕ]] [[ಮೂಲಿಕೆ]]. ಅದು ''ಅನೇಥಮ್'' ಪಂಗಡದ ಏಕಮಾತ್ರ ಜಾತಿ, ಆದರೆ ಕೆಲವು ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಿಂದ ಒಂದು ಸಂಬಂಧಿತ ಪಂಗಡದಲ್ಲಿ ''ಪ್ಯೂಸೇಡ್ಯಾನಮ್ ಗ್ರ್ಯಾವಿಯೋಲೆನ್ಸ್'' ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದು ಕೃಶವಾದ ಕಾಂಡಗಳು ಮತ್ತು ೧೦-೨೦ ಸೆ.ಮಿ. ಉದ್ದದ ಪ್ರತಿಯಾದ, ನಯವಾಗಿ ವಿಭಜಿತವಾದ, ಕೋಮಲವಾದ ಮೆತ್ತಗಿನ [[ಎಲೆ]]ಗಳೊಂದಿಗೆ ೪೦-೬೦ ಸೆ.ಮಿ. ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== * [http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Anethum%20graveolens Plants for a Future: ''Anethum graveolens''] * [http://botanical.com/botanical/mgmh/d/dill--13.html 'A Modern Herbal' (Grieves, 1931)] * [http://ucjeps.berkeley.edu/cgi-bin/get_JM_treatment.pl?329,335,336 Jepson Manual Treatment] * [http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=ANGR2 USDA Plants Profile] * [http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?3412 GRIN Species Profile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081208054437/http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?3412 |date=2008-12-08 }} * [http://theselfsufficientgardener.com/2010/08/14/episode-17-my-favorite-herbs-dill/ The Self-Sufficient Gardener Episode 17 My Favorite Herbs - Dill] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100919182148/http://theselfsufficientgardener.com/2010/08/14/episode-17-my-favorite-herbs-dill/ |date=2010-09-19 }} [[ವರ್ಗ:ಸಸ್ಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ತರಕಾರಿಗಳು]] snski8vs6fa660i0fzi4cn9ksq496bh 0 23301 1117017 759318 2022-08-26T12:56:08Z Xqbot 2569 Bot: Fixing double redirect to [[ಆಧಾರ್]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಆಧಾರ್]] a2yxu9bg8hkygcd13vvkt5ktibrl8fz 0 23639 1117103 1083126 2022-08-27T08:01:57Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{For|the player's history|Adobe Flash Player}} {{Infobox software | name = Adobe Flash | logo = [[ಚಿತ್ರ:Adobe_Flash_Player_v10_icon.png|62px]] | caption = Adobe Flash CS5 Professional (11.0.0.485) under [[Windows 7]]. | developer = [[Adobe Systems]] (formerly by [[Macromedia]]) | frequently updated = Yes | programming language = [[C++]] | operating system = [[Microsoft Windows]], [[Mac OS X]], [[Linux]], [[Solaris (operating system)|Solaris]], [[Symbian]], [[Windows Mobile]], [[Ubuntu Netbook Edition]] (Optional) | genre = [[Multimedia]] | license = [[Proprietary software|Proprietary]] [[EULA]] | website = [http://www.adobe.com/flashplatform/ Adobe Flash Platform Homepage] }} '''ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್''' (ಹಿಂದೆ '''ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿತ್ತು) ಎಂಬುದು ಒಂದು [[ಮಲ್ಟಿಮೀಡಿಯಾ]] [[ವೇದಿಕೆ]]ಯಾಗಿದ್ದು, ವೆಬ್‌ ಪುಟಗಳಿಗೆ [[ಅನಿಮೇಷನ್‌]], ದೃಶ್ಯಭಾಗ, ಮತ್ತು [[ಪಾರಸ್ಪರಿಕ ಪಟುತ್ವ]]ವನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜಾಹೀರಾತುಗಳು ಮತ್ತು ಆಟಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಆಗಿಂದಾಗ್ಗೆ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ, "[[ಸಮೃದ್ಧ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಅನ್ವಯಿಕೆ]]ಗಳಿಗೆ" ("ರಿಚ್‌ ಇಂಟರ್‌ನೆಟ್‌ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್ಸ್‌‌-RIAಗಳು") ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ಸಲಕರಣೆಯಾಗಿ ಇದು ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಪಠ್ಯದ ಅನಿಮೇಷನ್‌, ರೇಖಾಕೃತಿಗಳು, ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ [[ಸದಿಶ ಪ್ರಮಾಣ]] ಮತ್ತು [[ರ್ಯಾಸ್ಟರ್‌‌ ರೇಖಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು]] ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕುಶಲತೆಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಶ್ರವ್ಯಾಂಶ ಮತ್ತು ದೃಶ್ಯಭಾಗದ ಎರಡು ದಿಕ್ಕಿನ [[ಪ್ರವಹಿಸುವಿಕೆ]]ಯನ್ನು ಇದು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಮೌಸು, ಕೀಲಿಮಣೆ, ಧ್ವನಿವರ್ಧಕ, ಹಾಗೂ ಕ್ಯಾಮರಾಗಳ ಮೂಲಕ ಬಳಕೆದಾರರು ಮಾಡುವ ದತ್ತಾಂಶದ ಪ್ರದಾನವನ್ನು ಇದು ಸೆರೆಹಿಡಿಯಬಲ್ಲದು. [[ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌]] ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಒಂದು [[ವಸ್ತು-ಉದ್ದೇಶಿತ ಭಾಷೆ]]ಯನ್ನು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. [[ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌]]ನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಹಲವಾರು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಹಾಗೂ [[ಸಾಧನ]]ಗಳ ಮೇಲೆ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಹುರುಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಬಹುದು. ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್ ಎಂಬುದು ಸಾಮಾನ್ಯ [[ವೆಬ್‌ ಬ್ರೌಸರ್‌‌‌]]ಗಳಿಗೆ, ಕೆಲವೊಂದು [[ಮೊಬೈಲ್‌ ಫೋನ್‌‌]]ಗಳಿಗೆ ಹಾಗೂ ([[ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಲೈಟ್‌]] ಬಳಸುತ್ತಿರುವ) ಇತರ ಕೆಲವೇ [[ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಸಾಧನ]]ಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಉಚಿತವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. == ಇತಿಹಾಸ == ಮೂಲತಃ [[ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ]]ದಿಂದ ಸ್ವಾಧೀನಕ್ಕೊಳಗಾದ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ [[1996]]ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಮತ್ತು ಅದೀಗ ಪ್ರಸಕ್ತವಾಗಿ [[ಅಡೋಬ್‌ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್‌‌‌]]ನಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ವಿತರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಅನ್ವಯಿಕೆಗೆ ಪೂರ್ವವರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದ ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಸ್ಕೆಚ್‌ ಒಂದು ರೇಖಾಕೃತಿ ಅನ್ವಯಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು, [[ಜೋನಾಥನ್‌ ಗೇ]] ಎಂಬಾತನಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ [[ಪೆನ್‌ಪಾಯಿಂಟ್‌ OS]]ನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಪೆನ್‌ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳಿಗೆ ಅದು ಸಂಬಂಧಿಸಿತ್ತು. ಜೋನಾಥನ್‌ ಗೇ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿರುವಾಗ ಇದರ ಕುರಿತೇ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಮತ್ತು ಸದರಿ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು [[ಸಿಲಿಕಾನ್‌ ಬೀಚ್‌ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌‌]] ಮತ್ತು ಅದರ ತರುವಾಯದ ಕಂಪನಿಗಳಿಗಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿದ.<ref>{{cite web |url=http://www.flashmagazine.com/413.htm |title=The Flash History |accessdate=2001-06-18 |last=Waldron |first=Rick |authorlink= |coauthors= |date=2006-08-27 |work= |publisher=Flashmagazine |pages= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080820035359/http://www.flashmagazine.com/413.htm |archivedate=2008-08-20 |quote= |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web | last = Gay | first = Jonathan | authorlink = Jonathan Gay | title = The History of Flash | publisher = Adobe Systems Inc. | year = 2001 | url = http://www.adobe.com/macromedia/events/john_gay/page02.html | accessdate = 2009-10-18}}</ref> ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಪೆನ್‌ಪಾಯಿಂಟ್‌ ವಿಫಲಗೊಂಡಾಗ, ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ವಿಂಡೋಸ್‌‌ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಕ್‌ OSಗೆ ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಸ್ಕೆಚ್‌ನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಯಿತು. [[ಅಂತರ್ಜಾಲ]]ವು ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದರಿಂದ, ಫ್ಯೂಚರ್‌ಸ್ಪ್ಲ್ಯಾಶ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಸ್ಕೆಚ್‌ ಮರು-ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತು. ಇದು ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ [[ಷಾಕ್‌ವೇವ್‌‌]]ಗೆ ಪೈಪೋಟಿಯಾಗಿ ನಿಂತ ಒಂದು [[ಸದಿಶ ಪ್ರಮಾಣ]]-ಆಧರಿತ [[ವೆಬ್‌ ಅನಿಮೇಷನ್‌]] ಆಗಿತ್ತು. 1995ರಲ್ಲಿ, ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಸ್ಕೆಚ್‌ನ ಒಂದೊಂದು ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಅನಿಮೇಷನ್‌ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನೂ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಬಹುವೇದಿಕೆಗಳ ಮೇಲಿನ [[ಫ್ಯೂಚರ್‌ಸ್ಪ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಅನಿಮೇಟರ್‌‌]] ಆಗಿ ಅದು ಮರು-ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತು.<ref>{{cite web | url=http://coldhardflash.com/2008/02/grandmasters-of-flash-an-interview-with-the-creators-of-flash.html | title=Grandmasters of Flash: An Interview with the Creators of Flash | accessdate=2008-02-12 | publisher=ColdHardFlash.com}}</ref> ಈ ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ಅಡೋಬ್‌ಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಜಾಲದೊಂದಿಗಿನ ([[MSN]]) ತನ್ನ ಆರಂಭಿಕ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌]] ಕಂಪನಿಯಿಂದ ಇದು ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. 1996ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಯೂಚರ್‌ಸ್ಪ್ಲ್ಯಾಶ್‌ನ್ನು ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ತನ್ನ ಸ್ವಾಧೀನಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು "ಫ್ಯೂಚರ್‌‌" ಹಾಗೂ "ಸ್ಪ್ಲ್ಯಾಶ್‌" ಎಂಬ ಪದಗಳನ್ನು ಸಂಕುಚನಗೊಳಿಸಿ '''ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌''' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. === ಇತ್ತೀಚಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು === {{Out of date|section|date=February 2009}} {{Primary sources|section|date=February 2009}} '''ಅಡೋಬ್‌ ಲ್ಯಾಬ್ಸ್''' (ಹಿಂದೆ ''ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಲ್ಯಾಬ್ಸ್‌‌'' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿತ್ತು) ಎಂಬುದು, ಅಡೋಬ್‌ನಿಂದ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿರುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಹಾಗೂ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಸುದ್ದಿ ಹಾಗೂ ಬಿಡುಗಡೆ-ಪೂರ್ವ ಆವೃತ್ತಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ 9, [[ಫ್ಲೆಕ್ಸ್‌]] 3, ಮತ್ತು ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ 3.0ನಂಥ ಬಹುತೇಕ ಹೊಸ ಮಾರ್ಪಾಟುಗಳೆಲ್ಲವೂ ತಾಣದ ಮೇಲೆ ಚರ್ಚೆಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾ ಬಂದಿವೆ ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಪರೀಕ್ಷಾ-ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾ ಬಂದಿವೆ. 2009ರ ಫೆಬ್ರುವರಿ ವೇಳೆಗೆ ಇದ್ದಂತೆ, [[ಸಮೃದ್ಧ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳ]] (RIAಗಳು) ನಿಯೋಜನೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಮೇಲೆ ಅಡೋಬ್‌ ತನ್ನ ಗಮನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ, [[ಅಡೋಬ್‌ ಇಂಟಿಗ್ರೇಟೆಡ್‌ ರನ್‌ಟೈಮ್‌]] (AIR) ಎಂಬ ಒಂದು [[ಅಡ್ಡ-ವೇದಿಕೆ]] [[ರನ್‌ಟೈಮ್‌ ವಾತಾವರಣ]]ವನ್ನು ಕಂಪನಿಯು ಬಿಡುಗಡೆಮಾಡಿತು. ಒಂದು [[ಡೆಸ್ಕ್‌ಟಾಪ್‌ ಅನ್ವಯಿಕೆ]]ಯಾಗಿ ನಿಯೋಜಿಸಲ್ಪಡಬಹುದಾದ ಸಮೃದ್ಧ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳನ್ನು ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸದರಿ ಅಡೋಬ್‌ ಇಂಟಿಗ್ರೇಟೆಡ್‌ ರನ್‌ಟೈಮ್‌ನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇದು ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ 100 ದಶಲಕ್ಷ ಅಳವಡಿಕೆಗಳನ್ನು ದಾಟಿಕೊಂಡು ಹೋಯಿತು.<ref>{{cite web | url =http://blogs.adobe.com/air/2009/01/air_passes_100_million_install.html?sdid=EENCL | title =AIR passes 100 million installations | accessdate =3 February 2009 | archive-date =2 ಫೆಬ್ರವರಿ 2009 | archive-url =https://web.archive.org/web/20090202062004/http://blogs.adobe.com/air/2009/01/air_passes_100_million_install.html?sdid=EENCL | url-status =dead }}</ref>. ಇದಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವೇನೆಂದರೆ, ಆಕ್ರೋಬ್ಯಾಟ್‌ ರೀಡರ್‌‌ ಅಳವಡಿಸಲ್ಪಡುವಾಗ ಇದು ಸದ್ದಿಲ್ಲದೆ ಅಳವಡಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಬಳಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌‌ಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ಇರುವಿಕೆಯ ಕುರಿತು ಅರಿವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ.{{Citation needed|date=May 2010}} ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ನ ಭವಿಷ್ಯದ ಬಿಡುಗಡೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಬೃಹತ್‌-ಪ್ರಮಾಣದ ಅಳವಡಿಸುವಿಕೆಗಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಎರಡು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಭಾಗಗಳು ಅಡೋಬ್‌ನಿಂದ ಪ್ರಸ್ತಾವಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ: ಮೊದಲನೆಯದು, ಪ್ರಮುಖ ದೃಶ್ಯಭಾಗ ತುಣುಕು ಚಾಲಿಸಲ್ಪಡುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಚಾಲಿಸಲ್ಪಡಬೇಕಾದ ಒಂದು ಜಾಹೀರಾತನ್ನು ಬಯಸುವ ಆಯ್ಕೆಯಾದರೆ; ಎರಡನೆಯದು, [[ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಹಕ್ಕುಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನೆ]]ಯ (ಡಿಜಿಟಲ್‌ ರೈಟ್ಸ್‌‌ ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್‌-DRM) ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳ ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಹುರುಳಿನೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಜಾಹೀರಾತನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಅಡೋಬ್‌ ನೀಡಬಲ್ಲದು ಮತ್ತು ಎರಡೂ ಸಹ ಚಾಲಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಬದಲಾಗದೇ ಉಳಿದಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಖಾತ್ರಿಯನ್ನು ಅದು ನೀಡುತ್ತದೆ.<ref name="BBCVideoControl">{{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/6558979.stm |title=Adobe unveils Flash video control |accessdate=2007-06-18 |author= |authorlink= |coauthors= |date=2007-04-16 |format= |work=[[BBC News]] |publisher=[[BBC]] |pages= |archiveurl= |archivedate= |quote= }}</ref> ಈ ಎರಡು ಯೋಜನೆಗಳ ಪ್ರಸಕ್ತ ಸ್ಥಿತಿಯು ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ.{{Update after}} ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ ಫೋನುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌, 2009ರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಸೆಟ್‌ ತಯಾರಕರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref name="palmpr">{{cite web|url=http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200902/021609AdobePalmOSP.html|title=Palm Latest Mobile Industry Leader to Join Open Screen Project|accessdate=2009-02-20|date=2009-02-16}}</ref> ==== ಓಪನ್‌ ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌‌ ==== 2008ರ ಮೇ 1ರಂದು ''ಓಪನ್‌ ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌‌‌'' ನ್ನು ಅಡೋಬ್‌ ಘೋಷಿಸಿತು. [[ಪರ್ಸನಲ್‌ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌‌‌‌]]ಗಳು, [[ಮೊಬೈಲ್‌ ಸಾಧನ]]ಗಳು ಮತ್ತು [[ಗ್ರಾಹಕ ಬಳಕೆಯ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನಗಳಂಥ]] ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸುಸಂಗತ ಅನ್ವಯಿಕೆಯ ಇಂಟರ್‌ಫೇಸ್‌ನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಆಶಯವನ್ನು ಇದು ಹೊಂದಿದೆ.<ref name="osppr">{{cite web|title=Adobe and Industry Leaders Establish Open Screen Project|url=http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200805/050108AdobeOSP.html|accessdate=2009-02-20|date=2008-05-01}}</ref> ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದಾಗ ಹಲವಾರು ಗುರಿಗಳ ರೂಪರೇಖೆಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು: ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ ಮತ್ತು [[ಅಡೋಬ್‌ ಇಂಟಿಗ್ರೇಟೆಡ್‌ ರನ್‌ಟೈಮ್‌‌‌]]ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪರವಾನಗಿ ಶುಲ್ಕಗಳ ರದ್ದತಿ, [[ಷಾಕ್‌ವೇವ್‌]] ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ (SWF) ಮತ್ತು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ವಿಡಿಯೋ (FLV) [[ಕಡತ ಸ್ವರೂಪ]]ದ ಬಳಕೆಯ ಮೇಲಿನ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳ ತೆಗೆದುಹಾಕುವಿಕೆ, ಹೊಸ ಸಾಧನಗಳಿಗೆ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ [[ಅನ್ವಯಿಕೆಯ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಸುವ ಇಂಟರ್‌ಫೇಸ್‌ಗಳ]] ಪ್ರಕಟಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ದೂರದ ದತ್ತಾಂಶ ಸಂಗ್ರಹಗಳಿಂದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವಲ್ಲಿ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಟ್ಟ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕ್ಯಾಸ್ಟ್‌‌ ವಿಧ್ಯುಕ್ತ ನಿರೂಪಣೆ ಮತ್ತು ಆಕ್ಷನ್‌ ಮೆಸೇಜ್‌ ಫಾರ್ಮ್ಯಾಟ್‌ (AMF) ಇವುಗಳ ಪ್ರಕಟಿಸುವಿಕೆ.<ref name="osppr"/> 2009ರ ಫೆಬ್ರುವರಿಯ ವೇಳೆಗೆ ಇದ್ದಂತೆ, SWF ಮತ್ತು FLV/F4V ವಿವರಣೆಗಳ ಬಳಕೆಯ ಮೇಲಿನ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆಗಳು ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.<ref name="interview">{{cite web|url=http://www.uiresourcecenter.com/rich-internet-applications/articles/inside-the-open-screen-project.html?s=2_1 |title=Inside the Open Screen Project |first=Anup| last=Murarka|accessdate=2009-02-21}}</ref> ಮೊಬೈಲ್‌ ಕಂಟೆಂಟ್‌ ಡೆಲಿವರಿ ಪ್ರೋಟೋಕಾಲ್ ಎಂದು ಈಗ ಹೆಸರಾಗಿರುವ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕ್ಯಾಸ್ಟ್‌‌ ವಿಧ್ಯುಕ್ತ ನಿರೂಪಣೆ ಮತ್ತು AMF ವಿಧ್ಯುಕ್ತ ನಿರೂಪಣೆಗಳನ್ನು ಕೂಡಾ ದೊರೆಯುವಂತೆ<ref name="interview"/> ಮಾಡಲಾಗಿದ್ದು, [[ಬ್ಲೇಝ್‌DS]] ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಒಂದು ಮುಕ್ತ ಮೂಲದ ಅಳವಡಿಸುವಿಕೆಯಾಗಿ AMF ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಪದರಗಳನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸುವ ಸಾಧನದ ಕುರಿತಾದ ಕೆಲಸವು ಆರಂಭಿಕ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿದೆ. ಓಪನ್‌ ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ತಮ್ಮ ಬಿಡುಗಡೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿನ ಸಾಧನಗಳಿಗಾಗಿರುವ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ ಮತ್ತು ಅಡೋಬ್‌ AIRಗೆ ಮೀಸಲಾದ ಪರವಾನಗಿ ಶುಲ್ಕಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಅಡೋಬ್‌ ಆಶಿಸುತ್ತದೆ. ಸದರಿ ಯೋಜನೆಗೆ ಕೈಜೋಡಿಸಿರುವ ಮೊಬೈಲ್‌ ಸಾಧನ ಒದಗಿಸುವವರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ [[ಪಾಮ್‌]], ಮೋಟೋರೋಲಾ ಮತ್ತು ನೋಕಿಯಾ<ref>{{cite web|url=http://www.openscreenproject.org/partners/current_partners.html| title=Open Screen Project partners|accessdate=2009-02-20}}</ref> ಕಂಪನಿಗಳು ಸೇರಿದ್ದು, ಇವು ಅಡೋಬ್‌ನ ಜೊತೆಗೆ ಒಟ್ಟಾಗಿ 10 ದಶಲಕ್ಷ $ನಷ್ಟು ಮೊತ್ತದ ಓಪನ್‌ ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌ ನಿಧಿಯೊಂದನ್ನು ಘೋಷಿಸಿವೆ.<ref>{{cite web|title=Adobe and Nokia Announce $10 Million Open Screen Project Fund|url =http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200902/021609AdobeNokia.html|date=2009-02-16|accessdate=2009-02-20}}</ref> == ಸ್ವರೂಪ == ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ "'''S''' hock'''W''' ave '''F‌‌‌''' lash" ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು, "ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು" ಅಥವಾ "ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಆಟಗಳು" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕಡತಗಳು [[SWF]] ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು .swf [[ಕಡತ ವಿಸ್ತರಣೆ]]ಯನ್ನು ಅವು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಒಂದು [[ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ]] ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ "ಚಾಲಿಸಲಾದ" ಒಂದು ವೆಬ್‌-ಪುಟದ ಪ್ಲಗ್‌-ಇನ್‌ನ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಅವನ್ನು ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ, ಅಥವಾ ಒಂದು ಸ್ವಯಂ-ನಿರ್ವಾಹಕ ಪ್ರಕ್ಷೇಪಕ ಚಲನಚಿತ್ರದೊಳಗೆ ([[ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ವಿಂಡೋಸ್‌‌‌]]ನಲ್ಲಿನ ಒಂದು .exe ವಿಸ್ತರಣೆಯೊಂದಿಗೆ) ಅವನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. [[ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ವಿಡಿಯೋ]] ಕಡತಗಳು<ref group="spec">FLV ಮತ್ತು F4V [https://web.archive.org/web/20080517085056/http://www.adobe.com/devnet/flv/pdf/video_file_format_spec_v9.pdf ವಿಡಿಯೋ ಫೈಲ್‌ ಫಾರ್ಮ್ಯಾಟ್‌ ಸ್ಪೆಸಿಫಿಕೇಷನ್‌ ವರ್ಷನ್‌ 9]<br />F4Vಯು [[ISO ಆಧಾರದ ಮೀಡಿಯಾ ಕಡತ ಸ್ವರೂಪ]] ಮಾನದಂಡವವಾದ [http://standards.iso.org/ittf/PubliclyAvailableStandards/c051533_ISO_IEC_14496-12_2008.zip ಉಚಿತವಾಗಿ ಲಭ್ಯ ISO ಮಾನದಂಡಗಳು] ಎಂಬುದನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ, ಮತ್ತು ಚಂದಾದಾರಿಕೆಯ ಮೂಲಕವೂ ಲಭ್ಯವಿದೆ [http://www.iso.org/iso/catalogue_detail?csnumber=41828 ]</ref> ಒಂದು .flv ಕಡತ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು .[[swf]] ಕಡತಗಳೊಳಗಿಂದ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ [[VLC]], ಅಥವಾ [[ಕ್ವಿಕ್‌ಟೈಮ್‌]] ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ [[ಕೋಡೆಕ್‌]]ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ [[ವಿಂಡೋಸ್‌‌ ಮೀಡಿಯಾ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌‌]]ನಂಥ ಒಂದು flv-ಗುರುತಿಸುವ ಪ್ಲೇಯರ್ ಮೂಲಕ ಚಾಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾರ್ಯಸೂಚಿ ಸಂಕೇತದೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸದಿಶ ಪ್ರಮಾಣದ ರೇಖಾಚಿತ್ರಗಳ ಬಳಕೆಯು, ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಬಿಟ್‌ನಕಾಶೆಗಳು ಅಥವಾ ದೃಶ್ಯಭಾಗದ ತುಣುಕುಗಳಿಗಿಂತ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕಡತಗಳು ಸಣ್ಣ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿರುವಂತಾಗಲು ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತವೆ- ಮತ್ತು ತನ್ಮೂಲಕ ಕಡಿಮೆ [[ಆವರ್ತನ ಶ್ರೇಣಿ]]ಯನ್ನು ಬಳಸಲು ಹರಿವುಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಏಕ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿನ (ಅಂದರೆ ಕೇವಲ ಪಠ್ಯ, ದೃಶ್ಯಭಾಗ, ಅಥವಾ ಶ್ರವ್ಯಾಂಶದಂಥವು) ಹುರುಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಇತರ ಪರ್ಯಾಯಗಳು ಉತ್ತಮ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಚಲನಚಿತ್ರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ [[CPU]]ನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು; ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಅಥವಾ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗ್ರಹಣದ ಅಥವಾ ಪಠ್ಯದ ಮಂಕಾಗುವಿಕೆಗಳಂಥ ಬೃಹತ್‌‌ ತೆರೆ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವಾಗ ಇದು ಅರಿವಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಸದಿಶ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು-ಮೂಡಿಸುವ ಎಂಜಿನ್‌ಗೆ ಜೊತೆಯಾಗಿ ಒಂದು ವಾಸ್ತವಾಭಾಸದ ಯಂತ್ರವನ್ನೂ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು ಇದಕ್ಕೆ ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ವರ್ಚುಯಲ್‌ ಮೆಷೀನ್‌ (AVM) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ರನ್‌-ಟೈಮ್‌ನಲ್ಲಿನ ಲಿಪಿಗಾರಿಕೆಯ ಪಾರಸ್ಪರಿಕ ಪಟುತ್ವಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ದೃಶ್ಯಭಾಗ, MP3-ಆಧರಿತ ಶ್ರವ್ಯಾಂಶ, ಮತ್ತು ಬಿಟ್‌ನಕಾಶೆ ರೇಖಾಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡಲು ಇದು ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ 8ಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಇದು ಎರಡು ದೃಶ್ಯಭಾಗದ ಕೋಡೆಕ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅವೆಂದರೆ: [[ಆನ್‌‌2 ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು]] [[VP6]] ಹಾಗೂ [[ಸೋರೆನ್‌ಸನ್‌ ಸ್ಪಾರ್ಕ್‌]], ಮತ್ತು [[JPEG]], ಪ್ರಗತಿಶೀಲ JPEG, [[PNG]], ಹಾಗೂ [[GIF]]ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ರನ್‌-ಟೈಮ್‌ ಬೆಂಬಲ. ಮುಂದಿನ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ, ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ಎಂಜಿನ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಒಂದು [[ಚುರುಕಾದ-ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ]] ಪರಿವರ್ತಕವನ್ನು ಬಳಸಲು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಏರ್ಪಾಡು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ ಒಂದು ಬ್ರೌಸರ್‌‌ ಪ್ಲಗ್‌ಇನ್‌ ಆಗಿದ್ದು, [[ಔಟ್‌ಲುಕ್‌‌]]ನಂಥ ಒಂದು ವಾಡಿಕೆಯ ಇ-ಮೇಲ್‌ ಗ್ರಾಹಕನೊಳಗೆ ಅದು ಓಡಲಾರದು. ಅದರ ಬದಲಿಗೆ, ಒಂದು ಬ್ರೌಸರ್‌‌ ವಿಂಡೋವನ್ನು ಒಂದು ಕೊಂಡಿಯು ತೆರೆಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇ-ಮೇಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಂಡಿಯ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಂದಿರುವ ಯೂಟ್ಯೂಬ್‌ ದೃಶ್ಯಭಾಗಗಳನ್ನು ಮರುಚಾಲಿಸಲು [[Gಮೇಲ್‌]] ಲ್ಯಾಬ್ಸ್‌ನ ಒಂದು ಲಕ್ಷಣವು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ==== ಫ್ಲಾಶ್ ದೃಶ್ಯಭಾಗ ==== {{See|Flash Video}} [[HTML5]]ನ ಉದಯವಾಗುವವರೆಗೂ, ದೃಶ್ಯಭಾಗವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಬ್ರೌಸರ್‌ಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದೇ ವೇದಿಕೆಯ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿತ್ತು. ದೃಶ್ಯಭಾಗ ಹಾಗೂ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ದೃಶ್ಯಭಾಗ ಸ್ವರೂಪಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ವೆಬ್‌ ಮಾನದಂಡದ ಕೊರತೆಯೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು. ದೃಶ್ಯಭಾಗವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ್ನು ಬಳಸುವ ಪರಿಪಾಠವು, ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ನ ಒಂದು ವ್ಯಾಪಕ ವಿತರಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಏಕೆಂದರೆ ಎಲ್ಲಾ ವೇದಿಕೆಗಳಾದ್ಯಂತ ಇದನ್ನು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಉಚಿತವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು (ನೋಡಿ: [[ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡ ಬಳಕೆದಾರರ ನೆಲೆ]]), ಆದಾಗ್ಯೂ ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಆಪಲ್‌ ವೇದಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಆಪಲ್‌ನಿಂದ ಇದು ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಟೀಕೆಗೊಳಗಾಗಿದೆ (ನೋಡಿ: [[ಟೀಕೆ]]). ದೃಶ್ಯಭಾಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ವೆಬ್‌ ಮಾನದಂಡವು HTML5ಗಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆ, ನೋಡಿ: [[HTML5 ದೃಶ್ಯಭಾಗ]]. ==== ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಶ್ರವ್ಯಾಂಶ ==== ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಶ್ರವ್ಯಾಂಶವು ಬಹು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ [[MP3]] ಅಥವಾ AACಯಲ್ಲಿ ([[ಅಡ್ವಾನ್ಸ್‌ಡ್‌ ಆಡಿಯೋ ಕೋಡಿಂಗ್‌‌]]) ಸಂಕೇತಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಇಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ; ಆದಾಗ್ಯೂ ಇದು [[ADPCM]], ನೆಲ್ಲಿಮೋಸರ್‌ ([[ನೆಲ್ಲಿಮೋಸರ್‌ ಅಸಾವೊ ಕೋಡೆಕ್‌]]) ಮತ್ತು [[ಸ್ಪೀಕ್ಸ್‌‌]] ಶ್ರವ್ಯಾಂಶ ಕೋಡೆಕ್‌ಗಳನ್ನೂ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. 11,22,44.1 kHzನಷ್ಟಿರುವ ಮಾದರಿ ದರ್ಜೆಗಳಿಗೆ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಶಿಷ್ಟ Tv, DVD ಮಾದರಿ ದರ್ಜೆಯಾಗಿರುವ 48&nbsp;kHz ಶ್ರವ್ಯಾಂಶ ಮಾದರಿ ದರ್ಜೆಯನ್ನು ಇದು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ 9ರ ಪರಿಷ್ಕೃತ ಆವೃತ್ತಿ 3ರ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ [[MPEG-4]] ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನದಂಡಗಳ ಕೆಲವೊಂದು ಭಾಗಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ವಿಡಿಯೋ ಬೆಂಬಲಿಸಲಿದೆ ಎಂದು ಅಡೋಬ್‌ 2007ರ ಆಗಸ್ಟ್‌‌ 20ರಂದು ತನ್ನ ಬ್ಲಾಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಿತು.<ref name="MP4">{{cite web |url=http://www.kaourantin.net/2007/08/what-just-happened-to-video-on-web_20.html |title=What just happened to video on the web |publisher=Adobe |access-date=2010-06-15 |archive-date=2016-06-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160625125036/http://www.kaourantin.net/2007/08/what-just-happened-to-video-on-web_20.html |url-status=dead }}</ref> ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, [[H.264]]ನಲ್ಲಿ (MPEG-4 ಭಾಗ 10) ಸಂಕ್ಷೇಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ದೃಶ್ಯಭಾಗವನ್ನು, [[AAC]] (MPEG-4 ಭಾಗ 3), F4V, [[MP4]] (MPEG-4 ಭಾಗ 14), M4V, M4A, [[3GP]] ಮತ್ತು [[MOV]] ಮಲ್ಟಿಮೀಡಿಯಾ [[ಧಾರಕ ಸ್ವರೂಪಗಳು]], [[3GPP]] [[ಟೈಮ್ಡ್‌‌ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್‌]] ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆ (MPEG-4 ಭಾಗ 17) ಇವೇ ಮೊದಲಾದವುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸಂಕ್ಷೇಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಶ್ರವ್ಯಾಂಶವನ್ನು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. 3GPP ಟೈಮ್ಡ್‌‌ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್‌ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆಯು (MPEG-4 ಭಾಗ 17) ಒಂದು ಪ್ರಮಾಣಕವಾಗಿಸಿದ ಉಪಶೀರ್ಷಿಕೆ ಸ್ವರೂಪವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು 'ilst' ಆಟಂಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿರುವ ಆಂಶಿಕವಾಗಿ ವಿವರಿಸಿ ತಿಳಿಸುವ ಬೆಂಬಲವಾಗಿದೆ. 'ilst' ಆಟಂ ಎಂಬುದು [[ID3]] ಸಮಾನವಾಗಿದ್ದು, [[ಉಪದತ್ತಾಂಶ]]ವನ್ನು ಶೇಖರಿಸಲು [[ಐಟ್ಯೂನ್ಸ್‌]] ಇದನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. [[MPEG-4 ಭಾಗ 2]] ಮತ್ತು [[H.263]]ಗಳಿಗೆ F4V ಕಡತ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಬೆಂಬಲವು ದೊರೆಯುವುದಿಲ್ಲ. FLV ಸ್ವರೂಪದಿಂದ ಶಿಷ್ಟ ISO ಆಧಾರದ ಮೀಡಿಯಾ ಕಡತ ಸ್ವರೂಪದೆಡೆಗೆ ([[MPEG-4 ಭಾಗ 12]]) ತಾನು ಕ್ರಮೇಣವಾಗಿ ಮಾರ್ಗ ಬದಲಿಸುತ್ತಿರುವುದಾಗಿಯೂ ಸಹ ಅಡೋಬ್‌ ಘೋಷಿಸಿದೆ. H.264ಯ ಪ್ರವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಮಾಡುವಾಗ FLV ರಚನಾ-ಸ್ವರೂಪದೊಂದಿಗಿನ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯ ಮಿತಿಗಳೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಎಂದು ಅದು ತಿಳಿಸಿದೆ. MPEG-4 ಮಾನದಂಡಗಳ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ನ ಅಂತಿಮ ಬಿಡುಗಡೆಯು 2007ರ ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಾಗಲಿದೆ.<ref>[http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200708/082107FlashPlayer.html ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ 9ರಲ್ಲಿನ MPEG-4 ಬೆಂಬಲದ ಕುರಿತಾದ ಅಡೋಬ್‌ನ ಪತ್ರಿಕಾ ಹೇಳಿಕೆ]</ref> == ನಿರ್ಮಿಸುವಿಕೆಯ ಸಲಕರಣೆಗಳು == {{Infobox software | name = Adobe Flash Professional | logo = [[ಚಿತ್ರ:Adobe Flash CS5 Icon.png|64px|Adobe Flash CS5 Icon]] | caption = Adobe Flash CS5 Professional (11.0.0.485) under [[Windows 7]]. | screenshot = [[ಚಿತ್ರ:Adobe_Flash_CS5.jpg|270px|Adobe Flash CS5 Professional under [[Windows 7]]|Adobe Flash CS5 Professional]] | developer = [[Adobe Systems]] (formerly by [[Macromedia]]) | frequently updated = Yes | programming language = [[C++]] | operating system = [[Microsoft Windows]] and [[Mac OS X]]| | genre = [[Multimedia]] | license = [[Proprietary software|Proprietary]] [[EULA]] | website = [http://www.adobe.com/products/flash/flashpro/ Adobe Flash Professional Homepage] }} ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಪ್ರೊಫೆಷನಲ್‌ ಎಂಬ ಮಲ್ಟಿಮೀಡಿಯಾ ನಿರ್ಮಿಸುವಿಕೆಯ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯನ್ನು ವೆಬ್‌ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳು, ಆಟಗಳು ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಂಥ [[ಅಡೋಬ್‌ ಎಂಗೇಜ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌]]ಗೆ, ಮತ್ತು ಮೊಬೈಲ್‌ ಫೋನುಗಳು ಹಾಗೂ ಇತರ ಅಳವಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸಾಧನಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹುರುಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. === ಇತಿಹಾಸ === {| ವರ್ಗ="wikitable" line-height:100%;" |- ! ಅಗಲ="150px" | ಬಿಡುಗಡೆ ! ವರ್ಷ ! ವಿವರಣೆ |- | '''[[ಫ್ಯೂಚರ್‌ಸ್ಪ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಅನಿಮೇಟರ್‌‌]]''' | 1996 | ಮೂಲಭೂತ ಪರಿಷ್ಕರಣಾ ಸಲಕರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಒಂದು ಕಾಲಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗಿನ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ ಆರಂಭಿಕ ಆವೃತ್ತಿ |- | '''ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ 1''' | 1996 | ಫ್ಯೂಚರ್‌ಸ್ಪ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಅನಿಮೇಟರ್‌‌ನ ಒಂದು ಮರು-ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಮಾಡಲಾದ ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಆವೃತ್ತಿ |- |'''ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ 2''' | 1997 |ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ 2ರೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು; ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡ ಹೊಸ ಲಕ್ಷಣಗಳು: ವಸ್ತು [[ಸಂಗ್ರಹಣೆ]] |- |'''ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ 3''' |1998 |ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ 3ರೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು; ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡ ಹೊಸ ಲಕ್ಷಣಗಳು: ಚಲನಚಿತ್ರದ ತುಣುಕಿನ ಅಂಶ, [[ಜಾವಾಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌]] ಪ್ಲಗ್‌-ಇನ್‌ ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವಿಕೆ, [[ಪಾರದರ್ಶಕತೆ]] ಮತ್ತು ಒಂದು ಬಾಹ್ಯ ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ |- |'''ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ 4''' |1999 |ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ 4ರೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು; ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡ ಹೊಸ ಲಕ್ಷಣಗಳು: ಆಂತರಿಕ [[ಚಲ ಪರಿಮಾಣಗಳು]], ಒಂದು ಪ್ರದಾನ ಕ್ಷೇತ್ರ, ಮುಂದುವರಿದ ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌, ಹಾಗೂ [[ಪ್ರವಹಿಸುವ]] MP3 |- |'''ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ 5''' |2000 |ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ 5ರೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು; ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡ ಹೊಸ ಲಕ್ಷಣಗಳು: ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ 1.0 (ಇದು ECMAಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌‌ ಮೇಲೆ ಆಧರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದರಿಂದ, ವಾಕ್ಯರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಜಾವಾಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಹೋಲುವಂತಿರುತ್ತದೆ), [[XML]] ಬೆಂಬಲ, ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಕ್ಲಿಪ್‌ಗಳು (ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನಲ್ಲಿನ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಪೂರ್ವವರ್ತಿಯಾಗಿರುವುದು), ಚಲನಶೀಲ ಪಠ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಲಾದ [[HTML]] ಪಠ್ಯ ಫಾರ್ಮ್ಯಾಟ್‌ ಮಾಡುವಿಕೆ |- |'''ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ MX''' |2002 |ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ 6ರೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು; ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡ ಹೊಸ ಲಕ್ಷಣಗಳು: ಒಂದು ದೃಶ್ಯಭಾಗದ [[ಕೋಡೆಕ್‌]] (ಸೋರೆನ್‌ಸನ್‌ ಸ್ಪಾರ್ಕ್‌), [[ಯೂನಿಕೋಡ್‌]], v1 [[UI ಭಾಗಗಳು]], [[ಸಂಪೀಡನ]], ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ಸದಿಶ ಪ್ರಮಾಣ ರೇಖಾಕೃತಿ API |- |'''ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ MX 2004''' | 2003 |ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ 7ರೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು; ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡ ಹೊಸ ಲಕ್ಷಣಗಳು: ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ 2.0 (ಇದು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು [[ವಸ್ತು-ಉದ್ದೇಶಿತ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿ ರಚಿಸುವಿಕೆ]]ಯ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಶಕ್ತಗೊಳಿಸಿತಾದರೂ, ಇತರ ಆವೃತ್ತಿಗಳ ಲಿಪಿಗೆ ನೆರವಾಗುವ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ; ಹೀಗಾಗಿ ಆಕ್ಷನ್‌ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ನ್ನು ಕೇವಲ ಕೈನಿಂದಲೇ ಅಚ್ಚಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದು ಇದರರ್ಥವಾಗಿತ್ತು), ವರ್ತನೆಗಳು, ವಿಸ್ತರಣೀಯತೆಯ ಪದರ (JSAPI), ಉಪನಾಮದ ಪಠ್ಯ ಬೆಂಬಲ, ಕಾಲಯೋಜನೆ ಪರಿಣಾಮಗಳು. ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ MX ಪ್ರೊಫೆಷನಲ್‌ 2004 ಆವೃತ್ತಿಯು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ MX 2004ರ ಆವೃತ್ತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು ಹಾಗೂ ಜೊತೆಗೆ ಈ ಅಂಶಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು: ತೆರೆಗಳು ([[ಪವರ್‌‌ ಪಾಯಿಂಟ್‌‌‌‌]]ನಂಥ ಒಂದು ರೇಖೀಯ ಸ್ಲೈಡು ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಹುರುಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿರುವ ರೇಖೀಯವಲ್ಲದ ಸ್ಥಿತಿ-ಆಧರಿತ ಅಭಿವರ್ಧನೆ ಹಾಗೂ ಸ್ಲೈಡುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸ್ವರೂಪಗಳು), [[ವೆಬ್‌ ಸೇವೆಗಳು]] ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವಿಕೆ, ದೃಶ್ಯಭಾಗವನ್ನು ತಂದುಕೊಳ್ಳುವ ಕಾರ್ಯಪಟು, ಮೀಡಿಯಾ ಮರುಚಾಲಿಸುವ ಭಾಗಗಳು (ಒಂದು SWFನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಬಹುದಾದ ಭಾಗವೊಂದರಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಸಂಪೂರ್ಣ MP3 ಮತ್ತು/ಅಥವಾ FLV ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ನ್ನು ಇದು ಕೋಶೀಕರಿಸುತ್ತದೆ), ದತ್ತಾಂಶ ಭಾಗಗಳು (ಡೇಟಾಸೆಟ್‌, XMLಕನೆಕ್ಟರ್‌‌, ವೆಬ್‌ಸರ್ವೀಸಸ್‌ ಕನೆಕ್ಟರ್‌‌, Xಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ ರಿಸಾಲ್ವರ್‌‌, ಇತ್ಯಾದಿ.) ಮತ್ತು ದತ್ತಾಂಶ ಬಂಧಕ APIಗಳು, ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌ ಪ್ಯಾನೆಲ್‌, v2 UI ಭಾಗಗಳು, ಮತ್ತು ಪರಿವರ್ತನಾ ವರ್ಗದ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗಳು. |- |'''ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ 8''' |2005 | ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಬೇಸಿಕ್‌ 8 ಎಂಬುದು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ನಿರ್ಮಿಸುವಿಕೆ ಸಲಕರಣೆಯ ಒಂದು ಕಡಿಮೆ [[ಲಕ್ಷಣ-ಸಮೃದ್ಧ]] ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿದ್ದು, ಕೇವಲ ಮೂಲಭೂತ ರೇಖಾಕೃತಿ, ಅನಿಮೇಷನ್‌ ಮತ್ತು ಪಾರಸ್ಪರಿಕ ಪಟುತ್ವವನ್ನು ಮಾಡಬಯಸುವ ಹೊಸ ಬಳಕೆದಾರರ ಕಡೆಗೆ ಇದು ಗುರಿಯಿರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ 8ರೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಉತ್ಪನ್ನದ ಈ ಆವೃತ್ತಿಯು ದೃಶ್ಯಭಾಗ ಹಾಗೂ ಮುಂದುವರಿದ ರೇಖಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಅನಿಮೇಷನ್‌ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸೀಮಿತ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ರೊಫೆಷನಲ್‌ 8 ಆವೃತ್ತಿಯು ಹೊರಗೆಡಹುವ ಗುಣ, ಗುಣಮಟ್ಟ, ದೃಶ್ಯಭಾಗ, ಮತ್ತು ಮೊಬೈಲ್‌ ನಿರ್ಮಿಸುವಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಗಮನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಿತು. ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡ ಹೊಸ ಲಕ್ಷಣಗಳೆಂದರೆ: ಶೋಧಕಗಳು ಮತ್ತು ಬೆರೆಸುವ ವಿಧಾನಗಳು, ಅನಿಮೇಷನ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸರಾಗಗೊಳಿಸುವ ‌ನಿಯಂತ್ರಣ, ವರ್ಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಗೆರೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳು (ಮುಚ್ಚಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಗಮ-ಬಿಂದುಗಳು), ವಸ್ತು-ಆಧರಿತ ರೇಖಾಕೃತಿ ವಿಧಾನ, ರನ್‌-ಟೈಮ್‌ ಬಿಟ್‌ನಕಾಶೆ ಕ್ಯಾಷಿಂಗ್‌, ಪಠ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ [[ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಟೈಪ್‌ ಮುಂದುವರಿದ ಉಪನಾಮ-ನಿರೋಧಕ]], [[ಆನ್‌‌2]] VP6 ಮುಂದುವರಿದ ದೃಶ್ಯಭಾಗ ಕೋಡೆಕ್‌, ದೃಶ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿನ ಆಲ್ಫಾ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಗೆಗಾಗಿರುವ ಬೆಂಬಲ, ಒಂದು ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ ಸಂಕೇತಲಿಪಿಗ ಮತ್ತು ಮುಂದುವರಿದ ದೃಶ್ಯಭಾಗವನ್ನು ತಂದುಕೊಳ್ಳುವ ಕಾರ್ಯಪಟು, FLV ಕಡತಗಳಲ್ಲಿನ ಕ್ಯೂ ಪಾಯಿಂಟ್‌ ಬೆಂಬಲ, ದೃಶ್ಯಭಾಗವನ್ನು ಮರುಚಾಲಿಸುವ ಒಂದು ಮುಂದುವರಿದ ಭಾಗ, ಮತ್ತು ಒಂದು ಪಾರಸ್ಪರಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯ ಮೊಬೈಲ್‌ ಸಾಧನ ಅನುಕರಣಕಾರ. |- |'''ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ CS3 ಪ್ರೊಫೆಷನಲ್‌''' |2007 |ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ CS3 ಅಡೋಬ್‌ ಹೆಸರಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ ಮೊದಲ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ 3.0ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿರುವ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬೆಂಬಲವನ್ನು CS3 ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಸಮಗ್ರ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳು ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ಆಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸಲ್ಪಡಲು ಅದು ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ, [[ಅಡೋಬ್‌ ಫೋಟೋಷಾಪ್‌‌]]ನಂಥ ಇತರ ಅಡೋಬ್‌ ಉತ್ಪನ್ನಗಳೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಸದಿಶ ಪ್ರಮಾಣದ ರೇಖಾಕೃತಿ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅದು [[ಅಡೋಬ್‌ ಇಲಸ್ಟ್ರೇಟರ್‌]] ಮತ್ತು [[ಅಡೋಬ್‌ ಫೈರ್‌ವರ್ಕ್ಸ್‌‌]] ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯವೆಸಗುತ್ತದೆ. |- |'''ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ CS4 ಪ್ರೊಫೆಷನಲ್‌‌''' |2008 |[[ವಿಲೋಮ ಚಲನಶಾಸ್ತ್ರ]] (ದಾಳಗಳು), ಮೂಲಭೂತ [[3D]] ವಸ್ತು ಕುಶಲ ಬಳಕೆ, ವಸ್ತು-ಆಧರಿತ ಅನಿಮೇಷನ್‌, ಒಂದು ಪಠ್ಯ ಎಂಜಿನ್‌, ಹಾಗೂ ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ 3.0ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮುಂದುವರಿದ ವಿಸ್ತರಣೆಗಳನ್ನು ಇದು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಹಿಂದಿನ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಗೈರುಹಾಜರಾಗಿದ್ದ ಅನೇಕ ಲಕ್ಷಣಗಳೊಂದಿಗಿನ ಅನಿಮೇಷನ್‌ಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವಲ್ಲಿ CS4 ಅಭಿವರ್ಧಕರಿಗೆ ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. |- |'''ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ CS5 ಪ್ರೊಫೆಷನಲ್‌''' | 2010 |2010ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌‌ 12ರಂದು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ CS5 ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು, ಮತ್ತು 2010ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌‌ 30ರಂದು ಪರೀಕ್ಷಾ-ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಹಾಗೂ ಖರೀದಿಸುವಿಕೆಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ವಿಧಿವತ್ತಾಗಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಬಿಡಲಾಯಿತು. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ CS5 ಪ್ರೊಫೆಷನಲ್‌ ಆವೃತ್ತಿಯು [[ಐಫೋನ್‌]] ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿರುವ ಆಧಾರವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಐಫೋನ್‌ ಪರಿವರ್ತಕಕ್ಕೆ<ref>{{cite web | url=http://daringfireball.net/2010/04/iphone_agreement_bans_flash_compiler | title=New iPhone Developer Agreement Bans the Use of Adobe’s Flash-to-iPhone Compiler | accessdate=2010-04-22 | publisher=Daring Fireball}}</ref> ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿಷೇಧಿಸಲು ತನ್ನ ಅಭಿವರ್ಧಕ ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಆಪಲ್‌ ಕಂಪನಿಯು 2010ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌‌ 8ರಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿತು ಮತ್ತು ಐಫೋನ್‌ ಹಾಗೂ ಐಪ್ಯಾಡ್‌‌ನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ CS5ರಲ್ಲಿ ತಾನು ಯಾವುದೇ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು 2010ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌‌ 20ರಂದು ಅಡೋಬ್‌ ಘೋಷಿಸಿತು.<ref>{{cite web | url=http://www.mikechambers.com/blog/2010/04/20/on-adobe-flash-cs5-and-iphone-applications/ | title=On Adobe, Flash CS5 and iPhone Applications | accessdate=2010-04-22 | publisher=Mike Chambers}}</ref> ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ CS5ರ ಇತರ ಲಕ್ಷಣಗಳೆಂದರೆ, ಒಂದು ಹೊಸ ಪಠ್ಯ ಎಂಜಿನ್‌ (TLF), [[ವಿಲೋಮ ಚಲನಶಾಸ್ತ್ರ]]ಕ್ಕೆ ಮಾಡಲಾದ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸುಧಾರಣೆ, ಹಾಗೂ ಸಂಕೇತ ತುಣುಕುಗಳ ಪಟ್ಟಿ. |} === ಅನ್ಯಾರ್ಥ ಸಲಕರಣೆಗಳು === [http://osflash.org/ajaxanimator ಅಜಾಕ್ಸ್‌ ಅನಿಮೇಟರ್‌‌] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120205194841/http://osflash.org/ajaxanimator |date=2012-02-05 }} ಹಾಗೂ (ಈಗ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿಲ್ಲದ) [[UIRA]]ದಂಥ [[ಮುಕ್ತ ಮೂಲ]]ದ ಯೋಜನೆಗಳು, ಒಂದು ರೇಖಾತ್ಮಕ ಬಳಕೆದಾರ ವಾತಾವರಣದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಗುರಿಹೊಂದಿವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ, [[swfಮಿಲ್‌]], [[SWFಟೂಲ್ಸ್‌‌‌]], ಹಾಗೂ [[MTASC]]ನಂಥ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಗಳು SWF ಕಡತಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತವೆಯಾದರೂ, ಪಠ್ಯ, ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ನ್ನು ಅಥವಾ XML ಕಡತಗಳನ್ನು [[ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಅನಿಮೇಷನ್‌]]ಗಳೊಳಗೆ ಸಂಕಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅದನ್ನು ನೆರವೇರಿಸುತ್ತವೆ. [[C]], [[PHP]], [[C++]], [[ಪರ್ಲ್‌]], [[ಪೈಥಾನ್‌]], ಹಾಗೂ [[ರೂಬಿ]] ಮೊದಲಾವುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಇಂಟರ್‌ಫೇಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ [[ಮಿಂಗ್‌‌ ಸಂಗ್ರಹಣೆ]]ಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕವೂ ಸಹ, SWF ಕಡತಗಳನ್ನು ಸರಣಿಬದ್ಧವಾಗಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. [[haXe]] ಎಂಬುದು ಒಂದು ಮುಕ್ತ ಮೂಲದ, ಉನ್ನತ-ಮಟ್ಟದ ವಸ್ತು-ಉದ್ದೇಶಿತ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿ ರಚಿಸುವಿಕೆಯ ಭಾಷೆಯಾಗಿದ್ದು, ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕಡತಗಳನ್ನು ಸಂಕಲಿಸಬಲ್ಲ ವೆಬ್‌-ಹುರುಳಿನ ಸೃಷ್ಟಿಯೆಡೆಗೆ ಅದು ಅನುಬಂಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಅನೇಕ [[ಷೇರ್‌ವೇರ್‌]] ಅಭಿವರ್ಧಕರು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಸೃಷ್ಟಿ ಸಲಕರಣೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು ಮತ್ತು 2000 ಹಾಗೂ 2002ರ ನಡುವೆ 50 US$ಗಿಂತ ಕೆಳಗಿನ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಮಾರಿದರು. 2003ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಸೃಷ್ಟಿಯ ಉಚಿತ ಸಲಕರಣೆಗಳ ಪೈಪೋಟಿ ಮತ್ತು ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಿಕೆಯು ಅನೇಕ ಅನ್ಯಾರ್ಥ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌-ಸೃಷ್ಟಿಯ ಸಲಕರಣೆ-ನಿರ್ಮಾತೃಗಳನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಿಂದ ಆಚೆಗೆ ಓಡಿಸಿತ್ತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಉಳಿದ ಅಭಿವರ್ಧಕರು ತಮ್ಮ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಏರಿಸುವಲ್ಲಿ ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಂತಾಗಿತ್ತು. ಆದರೂ ಸಹ ಬಹುಪಾಲು ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಈಗಲೂ ಸಹ 100 US$ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಮತ್ತು ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌‌ನ್ನು ಅವು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ. ಮುಕ್ತ ಮೂಲದ ಸಲಕರಣೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, [[Kಟೂನ್‌]] ಸದಿಶ ಪ್ರಮಾಣಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಬಲ್ಲದು ಮತ್ತು SWFನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಬಲ್ಲದು, ಆದರೆ ಇದರ ಇಂಟರ್‌ಫೇಸ್‌ ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾದ ಇಂಟರ್‌ಫೇಸ್‌ಗಿಂತ ಅತ್ಯಂತ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಸೃಷ್ಟಿ ಸಲಕರಣೆಯ ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚಿನ ಮತ್ತೊಂದು ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ, ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾದ ಓರ್ವ ಮಾಜಿ-ಉದ್ಯೋಗಿಯಿಂದ ರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ [[SWiSH ಮ್ಯಾಕ್ಸ್‌‌]]. [[ಟೂನ್‌ ಬೂಮ್]] ಟೆಕ್ನಾಲಜೀಸ್‌ ಕೂಡಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಆಧರಿತ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅನಿಮೇಷನ್‌ ಸಲಕರಣೆಯೊಂದನ್ನು ಮಾರಾಟಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಗಳು ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಗಳಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ಉತ್ಪನ್ನ ಅಥವಾ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿ [[.swf]]ನ್ನು-ಅನುಸರಿಸುವ ಕಡತಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತವೆ. [[ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ಕ್ಯಾಸ್ಟ್‌‌]] ಸಲಕರಣೆಗಳು ಇವುಗಳ ಪೈಕಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಖ್ಯಾತವಾದವುಗಳಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆಗಳು, ಬೋಧಕ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು, ಅಥವಾ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಗಳ ತಂತ್ರಾಂಶ ಅನುಕರಣಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲ್ಪಟ್ಟ ತೆರೆಯ ಹುರುಳಿನ ನಷ್ಟರಹಿತ ಸಂಪೀಡನ ಹಾಗೂ ಮರುಚಾಲನೆಯನ್ನು ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಸನ್ನೆಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಪ್ರೋಗ್ರ್ಯಾಮರ್‌ಗಳಲ್ಲದವರಿಂದಲೂ ಬಳಸಲ್ಪಡುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಹಾಗೂ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಹುರುಳನ್ನು ಕ್ಷಿಪ್ರವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಅನುವಾಗುವಂತೆ ಈ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಗಳನ್ನು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆಯಾದರೂ, ಇದು ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಸಂಕೇತವನ್ನು (ಅಂದರೆ ಟ್ವೀನಿಂಗ್‌‌ ಮತ್ತು ರೂಪಾಂತರಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿ) ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾರದು. [[ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ಕ್ಯಾಮ್]] ಎಂಬುದು ಪ್ರಾಯಶಃ, ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ್ನು ಆದ್ಯತೆಯ ಉತ್ಪನ್ನ ಅಥವಾ ಫಲಿತದ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲು ಇರುವ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ಕ್ಯಾಸ್ಟಿಂಗ್‌‌ ನಿರ್ಮಿಸುವಿಕೆಯ ಸಲಕರಣೆಯಾಗಿದ್ದು, 90ರ-ದಶಕದಿಂದೀಚೆಗೆ ಅದು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ಕ್ಯಾಸ್ಟಿಂಗ್‌‌ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಗಳು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ್ನು ಆದ್ಯತೆಯ ಉತ್ಪನ್ನ ಅಥವಾ ಫಲಿತವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಿವೆ ಎಂಬ ವಾಸ್ತವಾಂಶವು, ಒಂದು ಸರ್ವತ್ರ ಅಡ್ಡ-ವೇದಿಕೆಯ ಅನಿಮೇಷನ್‌ ಕಡತ ಸ್ವರೂಪವಾಗಿ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಪುರಾವೆಯಾಗಿದೆ. ಇತರ ಸಲಕರಣೆಗಳು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಹುರುಳಿನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಬಗೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದರ ಕುರಿತಾಗಿ ಗಮನಹರಿಸಿವೆ. [[ಅನಿಮೆ ಸ್ಟುಡಿಯೋ]] ಎಂಬುದು ಒಂದು 2D ಅನಿಮೇಷನ್‌ ತಂತ್ರಾಂಶದ ಕಟ್ಟು ಆಗಿದ್ದು, SWF ಕಡತಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಪಾತ್ರದ ಅನಿಮೇಷನ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅದು ಪರಿಣತಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಇದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ‌‌[[ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ ಅನಿಮೇಟರ್]] ಎಂಬುದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಚಲನ ವ್ಯಂಗ್ಯಚಿತ್ರಕಾರರ ಕಡೆಗೆ ತನ್ನ ಗುರಿಯನ್ನಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದೆ. [[ಕ್ವೆಶ್ಚನ್‌ ರೈಟರ್‌]] ಎಂಬುದು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕಡತ ಸ್ವರೂಪಕ್ಕೆ ತನ್ನ ಪ್ರಶ್ನಾವಳಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರೋಗ್ರ್ಯಾಮರ್‌‌ಗಳಾಗಿಲ್ಲದ ಅಥವಾ ವೆಬ್‌ ವಿನ್ಯಾಸಕರಾಗಿಲ್ಲದ ಬಳಕೆದಾರರೂ ಸಹ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌-ಆಧರಿತ ವೆಬ್‌ ಸೈಟ್‌‌ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುವ ಆನ್‌-ಲೈನ್‌ ಸಲಕರಣೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಸೇವೆಗಳ (1998) ಪೈಕಿ [http://www.flashtogo.com/ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ಟುಗೋ] ಒಂದೆನಿಸಿದೆ. ಒಂದು ಹುರುಳು ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧವಿರಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಪೂರ್ವ-ನಿರ್ಮಿತ ಮಾದರಿಗಳ (ಪಡಿಯಚ್ಚುಗಳ) ಒಂದು ವ್ಯಾಪಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಇಂಥ ಕಂಪನಿಗಳು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಬಳಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ವೆಬ್‌ ಸೈಟ್‌‌ಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲು, ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರಕಟಿಸಲು ಸದರಿ ಹುರುಳು ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಅವರನ್ನು ಶಕ್ತರನ್ನಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಗಿರಾಕಿಯ ಆದೇಶಾನುಸಾರ ತಯಾರಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಇರುವ [[Wix.com]] ಹಾಗೂ [[ಸರ್ಕಲ್‌ಪ್ಯಾಡ್‌]] ಇತರ ತಾಣಗಳಾಗಿವೆ. ಪಾರಸ್ಪರಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯ ಅನಿಮೇಷನ್‌ ಹುರುಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಮತ್ತು SWF ಸ್ವರೂಪವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಸ್ವರೂಪಗಳ ಒಂದು ವೈವಿಧ್ಯತೆಗೆ ಅದನ್ನು ಕಳುಹಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ [[ಅಡೋಬ್‌ ಲೈವ್‌ಮೋಷನ್‌]] ಎಂಬ ಒಂದು ತಂತ್ರಾಂಶದ ಕಟ್ಟನ್ನು ಅಡೋಬ್‌ ಬರೆಯಿತು. ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಬಿಡುಗಡೆಗಳನ್ನು ಲೈವ್‌ಮೋಷನ್‌ ಕಂಡಿತಾದರೂ, ಯಾವುದೇ ಬಳಕೆದಾರದ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ನೆಲೆಯನ್ನು ಗಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಅದು ವಿಫಲವಾಯಿತು. 2003ರ ಫೆಬ್ರುವರಿಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರೆಸೆಡಿಯಾವನ್ನು ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಖರೀದಿಸಿತು. ಪವರ್‌‌ ಪಾಯಿಂಟ್‌ ಕಡತಗಳನ್ನು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕಡತಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಒಂದು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ನಿರ್ಮಿಸುವಿಕೆಯ ಸಲಕರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರೆಸೆಡಿಯಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿತ್ತು. ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾವು ತರುವಾಯ ಈ ಹೊಸ ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ಬ್ರೀಝ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. ಇದು ಅನೇಕ ಹೊಸ ವರ್ಧನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, (ಆವೃತ್ತಿ 2ರಂತೆ) [[ಆಪಲ್‌‌]]ನ [[ಕೀನೋಟ್‌]] ಪ್ರಸ್ತುತಿ ತಂತ್ರಾಂಶವೂ ಸಹ ಪಾರಸ್ಪರಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯ ಪ್ರಸ್ತುತಿಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಮತ್ತು SWFಗೆ ಕಳುಹಿಸಲು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. == ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡ ಬಳಕೆದಾರರ ತಳಹದಿ == ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಒಂದು ಸ್ವರೂಪವಾಗಿ ಡೆಸ್ಕ್‌ಟಾಪ್‌ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹಬ್ಬಿದೆ; ಒಂದು ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ, 95%ನಷ್ಟು PCಗಳು ಇದನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ<ref>{{cite web |url=http://statowl.com/plugin_overview.php |title=Web Browser Plugin Market Share |accessdate=2009-08-18 |publisher=StatOwl |archive-date=2016-04-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160411154434/http://www.statowl.com/plugin_overview.php |url-status=dead }}</ref>, ಅಡೋಬ್‌ ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕಾರ 98 ಪ್ರತಿಶತ ಭಾಗದಷ್ಟು U.S. ವೆಬ್‌ ಬಳಕೆದಾರರು ಹಾಗೂ 99.3 ಪ್ರತಿಶತ ಭಾಗದಷ್ಟು ಎಲ್ಲಾ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಡೆಸ್ಕ್‌ಟಾಪ್‌ ಬಳಕೆದಾರರು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ನ್ನು<ref>98%: [[NPD]] [http://www.macromedia.com/software/player_census/npd/ ಅಧ್ಯಯನ]</ref><ref name="Flash Player Statistics">99.3%: ಮಿಲ್‌ವಾರ್ಡ್‌ ಬ್ರೌನ್‌ ಸಮೀಕ್ಷೆ, 2009ರ ಜೂನ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. {{cite web |url=http://www.adobe.com/products/player_census/flashplayer/ |title=Flash Player Statistics |accessdate=2009-06-04 |author= |authorlink= |date= |year= |month= |work= |publisher=Adobe Systems |pages= |archiveurl= |archivedate= |quote= }}</ref> ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು, 92ರಿಂದ 95%ವರೆಗಿನ ಬಳಕೆದಾರರು (ಪ್ರದೇಶವನ್ನವಲಂಬಿಸಿ) ವಿನೂತನ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.<ref name="versionpenetration">{{cite web |url=http://www.adobe.com/products/player_census/flashplayer/version_penetration.html |title=Adobe Flash Player Version Penetration |accessdate=2009-06-04|author= |authorlink= |date= |year= |month= |work= |publisher=Adobe Systems |pages= |archiveurl= |archivedate= |quote= }}</ref> ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವ ಯೋಜನೆ ಹಾಗೂ ಸಂಶೋಧನಾ ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ. ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌‌ಗಳು ಹಾಗೂ ಸಾಧನಗಳ ಒಂದು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾದ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ: ವಿಂಡೋಸ್‌‌, [[ಮ್ಯಾಕ್‌ OS 9]]/[[X]], [[ಲೈನಕ್ಸ್‌]], [[ಸೊಲಾರಿಸ್‌]], [[HP-UX]], [[ಪಾಕೆಟ್‌ PC]]/[[ವಿಂಡೋಸ್‌‌ CE]], [[OS/2]], [[QNX]], [[ಸಿಂಬಿಯಾನ್‌]], [[ಪಾಮ್‌ OS]], [[ಬಿOS]], ಮತ್ತು [[IRIX]]; ಇಷ್ಟಾಗಿಯೂ ಸಹ, ವಿಶಿಷ್ಟವೆನಿಸುವಂತೆ ವಿಂಡೋಸ್‌‌ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರವೇ ಇದರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ (ನೋಡಿ: [[ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆ]]). ಸಾಧನಗಳ (ಅಳವಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌‌ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ) ಜೊತೆಗಿನ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ನೋಡಿ: [[ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಲೈಟ್‌]]. ಮೊಬೈಲ್‌ ಸಾಧನಗಳ ವಲಯವನ್ನು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಅಷ್ಟಾಗಿ ಭೇದಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿಲ್ಲ; ಏಕೆಂದರೆ, ಜಾಗತಿಕ ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್‌ ವೆಬ್‌ ದಟ್ಟಣೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ 60%ಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ತನ್ನ ಐಫೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನ್ಯಾರ್ಥ ರನ್‌ಟೈಮ್‌ಗಳನ್ನು ಆಪಲ್‌ ಕಂಪನಿಯು ತುಂಬುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅವಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುವುದಿಲ್ಲ. "ಮೊಬೈಲ್‌ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಸಾಧನ" ದಟ್ಟಣೆಯ ಪೈಕಿ 95%ಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಐಪಾಡ್‌ ಟಚ್‌ಗೂ ಈ ಮಾತು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ್ನು ಒಂದು ಸರ್ವತ್ರ ಮೊಬೈಲ್‌ ವೇದಿಕೆಯನ್ನಾಗಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿನ ಅಡೋಬ್‌ನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಇದು ಧಕ್ಕೆಯುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, [[ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್‌‌‌]]ನ ಮುಂದಿನ ಆವೃತ್ತಿಯೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಪೈಪೋಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮೊಬೈಲ್‌ ವೇದಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ ಬೆಂಬಲವು ಈಗಾಗಲೇ ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.<ref>[http://www.androidcentral.com/andy-rubin-says-flash-coming-froyo-version-android-operating-system "ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್‌ ಕಾರ್ಯಾಚರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಫ್ರೊಯೋ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಬರುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಆಂಡಿ ರೂಬಿನ್‌ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ"]</ref> == 64-ಬಿಟ್‌ ಬೆಂಬಲ == ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ 10ರಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಒಂದು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ [[64-ಬಿಟ್‌‌]]ನ್ನು ಅಡೋಬ್‌ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಲೈನಕ್ಸ್‌‌ಗಾಗಿ‌, ಮತ್ತು ಕೇವಲ [[x86-64]] ಸಂಸ್ಕಾರಕಗಳಿಗಾಗಿ ರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.<ref name="labs.adobe.com">{{Cite web |url=http://labs.adobe.com/technologies/flashplayer10/faq.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-06-15 |archive-date=2010-12-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101205022102/http://labs.adobe.com/technologies/flashplayer10/faq.html |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://blogs.adobe.com/penguin.swf/2008/11/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-06-15 |archive-date=2009-05-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090530185127/http://blogs.adobe.com/penguin.swf/2008/11/ |url-status=dead }}</ref> 2008ರ ನವೆಂಬರ್‌‌ 11ರಂದು 64-ಬಿಟ್‌ ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ ಒಂದರ ಮೊದಲ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು.<ref name="Linux 64">{{cite web|url=http://weblogs.macromedia.com/emmy/archives/2008/11/swf_10_spec_available_and_flash_player_alpha_for_64-bit_linux_on_labs.html|title=SWF 10 spec available AND Flash Player alpha for 64-bit Linux on Labs|last=Huang|first=Emmy|publisher=Adobe Systems|date=2008-11-17|access-date=2010-06-15|archive-date=2009-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20090416110704/http://weblogs.macromedia.com/emmy/archives/2008/11/swf_10_spec_available_and_flash_player_alpha_for_64-bit_linux_on_labs.html|url-status=dead}}</ref> ಹಲವಾರು ಮನವಿಗಳ<ref name="labs.adobe.com"/> ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ 64-ಬಿಟ್‌ ಲೈನಕ್ಸ್‌ನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಅಡೋಬ್‌ ನಿರ್ಧರಿಸಿತು. ಬ್ರೌಸರ್‌‌ ಮತ್ತು ಪ್ಲಗ್‌ಇನ್‌ ನಡುವಣ ಒಂದು (nspluginwrapper‌‌ನಂಥ) ಮಧ್ಯವರ್ತಿ ಪದರವನ್ನು ಬಳಸುವ ಮೂಲಕ, ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಒಂದು 64-ಬಿಟ್‌ ಯಂತ್ರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಒಂದು 32-ಬಿಟ್‌ ಬ್ರೌಸರ್‌‌ನಲ್ಲಿ 32-ಬಿಟ್‌ ಬ್ರೌಸರ್‌‌ ಪ್ಲಗ್‌ಇನ್‌ಗಳನ್ನು ಓಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆಯಾದರೂ, ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಈ ಪರಿಹಾರವು ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಲ್ಲದ್ದಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite web |url=https://bugzilla.redhat.com/show_bug.cgi?id=439858 |title=Linus struggles with Flash Player |publisher=Fedora bugtracker |accessdate=2009-02-21}}</ref> ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ನ ಒಂದು ಮುಂಬರುವ ಪ್ರಮುಖ ಬಿಡುಗಡೆಯಲ್ಲಿ ವಿಂಡೋಸ್‌‌, ಮ್ಯಾಕಿಂತೋಷ್‌ ಹಾಗೂ ಲೈನಕ್ಸ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅಂತಿಮ 64-ಬಿಟ್‌ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಅಡೋಬ್‌ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.<ref name="labs.adobe.com"/> ಅಧಿಕೃತವಾದ 32-ಬಿಟ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ ಈಗಲೂ ಸಹ [[ಉಬುಂಟು]], [[ಓಪನ್‌SUSE]]ನಂಥ 64-ಬಿಟ್‌ ಲೈನಕ್ಸ್‌ ವಿತರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿತರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದು, ಅವುಗಳ ಪೈಕಿ ಕೆಲವೊಂದು ಬಳಕೆದಾರರು ವರದಿಮಾಡಿರುವ ಪ್ರಕಾರ, ಕೆಲವೊಂದು ವೆಬ್‌ತಾಣಗಳ ಮೇಲೆ 32-ಬಿಟ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌ಗಳು ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.<ref>[http://adammichaelroach.com/blog/110309-installing-adobe-flash-64-bit-ubuntu-910-karmic-koala ಉಬುಂಟು 9.10 ಕಾರ್ಮಿಕ್‌ ಕೊವಾಲಾದಲ್ಲಿ ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ 64 ಬಿಟ್‌‌ನ್ನು ಅಳವಡಿಸುವಿಕೆ]</ref><ref>{{Cite web |url=http://nocturn.vsbnet.be/content/flash-problems-64-bit-linux |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-06-15 |archive-date=2010-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100924232501/http://nocturn.vsbnet.be/content/flash-problems-64-bit-linux |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.mat-wright.com/2010/02/flash-player-10-for-64-bit-linux.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-06-15 |archive-date=2010-06-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100606063018/http://www.mat-wright.com/2010/02/flash-player-10-for-64-bit-linux.html |url-status=dead }}</ref> ತೊಂದರೆಗೊಳಗಾದ ಬಳಕೆದಾರರು ಸ್ವತಃ ತಾವೇ 64-ಬಿಟ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌ನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://nxadm.wordpress.com/2009/04/26/install-64-bit-adobe-flash-player-on-ubuntu-904/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-06-15 |archive-date=2010-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101006060739/http://nxadm.wordpress.com/2009/04/26/install-64-bit-adobe-flash-player-on-ubuntu-904/ |url-status=dead }}</ref> ಮುಕ್ತ ಮೂಲದ ಅಳವಡಿಸುವಿಕೆಗಳು (ಕಡೇಪಕ್ಷ ಗ್ನಾಶ್‌ ಮತ್ತು Swfಡೆಕ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ) 32-ಬಿಟ್‌ನ ರೀತಿಯಲ್ಲೇ 64-ಬಿಟ್‌ ವಿನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ (ನೋಡಿ: [[ಮರುಚಾಲನೆ]]). == ವೆಬ್‌ ಬ್ರೌಸರ್‌‌ಗಳಲ್ಲಿನ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ == ಕೆಲವೊಂದು ವೆಬ್‌ ಬ್ರೌಸರ್‌‌ಗಳು ಬಳಕೆದಾರನು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಹುರುಳಿನ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿಯೇ ಅದನ್ನು ಚಾಲನೆ ಮಾಡದಂತೆ ಕಡೆಗಣಿಸುತ್ತವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ [[ಕಾನ್‌ಕರರ್‌‌‌]], [[K-ಮೆಲಿಯಾನ್‌]]. ಅನೇಕ ಜನಪ್ರಿಯ ಬ್ರೌಸರ್‌‌ಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಸಮಾನವಾಗಿರುವ "ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ತಡೆಕಾರಕ" ವಿಸ್ತರಣೆಗಳು ಕೂಡಾ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ: [[ನೋಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌]] ಮತ್ತು [[ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ಬ್ಲಾಕ್‌‌‌]]ನ್ನು ಫೈರ್‌ಫಾಕ್ಸ್‌ ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ಬ್ಲಾಕ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಒಪೆರಾ ಹೊಂದಿದೆ. ಒಪೆರಾ ಟರ್ಬೋವನ್ನು ಬಳಸುವಾಗ, ಬಳಕೆದಾರನು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಹುರುಳನ್ನು ಚಾಲಿಸಲು ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸುವಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಅದು ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಫಾಕ್ಸೀಯನ್ನು ಇಂಟರ್‌ನೆಟ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ಲೋರರ್‌‌ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದು ಅನೇಕ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅವುಗಳ ಪೈಕಿ ಒಂದಕ್ಕೆ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ಬ್ಲಾಕ್ ಎಂದೂ ಹೆಸರಿದೆ. ಮ್ಯಾಕ್‌ OS X ಅಡಿಯಲ್ಲಿನ ವೆಬ್‌ಕಿಟ್‌-ಆಧರಿತ ಬ್ರೌಸರ್‌‌ಗಳು ಕ್ಲಿಕ್‌ ಟು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌ನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.<ref>{{cite web|url=http://rentzsch.github.com/clicktoflash/|title=ClickToFlash|accessdate=2009-10-18|archive-date=2009-10-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20091025103722/http://rentzsch.github.com/clicktoflash/|url-status=dead}}</ref> == ಪ್ರೋಗ್ರ್ಯಾಮಿಂಗ್‌ ಭಾಷೆ == {{See|ActionScript}} == ಸಂಬಂಧಿತ ಕಡತ ಸ್ವರೂಪಗಳು ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಣೆಗಳು == {| ವರ್ಗ="wikitable" line-height:100%;" ! ವಿಸ್ತರಣೆ ! ವಿವರಣೆ |- ! '''.[[swf]]''' | .swf ಕಡತಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಂಡ, ಸಂಕಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮತ್ತು ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಡತಗಳಾಗಿದ್ದು, ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಅವನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅನೇಕ '.swf ಡೀಕಂಪೈಲರ್‌‌ಗಳು' ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು .swf ಕಡತಗಳನ್ನು ತಂದುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿನ ಪ್ರಯತ್ನವು .swfನಿಂದ ಒಂದಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲು ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆಯೇ ಹೊರತು, ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಅಲ್ಲ. |- ! .'''[[FXG]]''' | FXG ಎಂಬುದು ಒಂದು ಏಕೀಕೃತ xml ಕಡತ ಸ್ವರೂಪವಾಗಿದ್ದು, [[ಫ್ಲೆಕ್ಸ್‌]], ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌, [[ಫೋಟೋಷಾಪ್‌]] ಮತ್ತು ಇತರ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ [[ಅಡೋಬ್‌]]ನಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ. |- ! '''.fla''' | .fla ಕಡತಗಳು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಅನ್ವಯಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮೂಲ ಸಾಮಗ್ರಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ನಿರ್ಮಿಸುವಿಕೆಯ ತಂತ್ರಾಂಶವು FLA ಕಡತಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಬಲ್ಲದು ಮತ್ತು ಅವನ್ನು .swf ಕಡತಗಳೊಳಗೆ ಸಂಕಲಿಸಬಲ್ಲದು. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಮೂಲ ಕಡತ ಸ್ವರೂಪವು ಸದ್ಯಕ್ಕೆ [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ಸಂಯುಕ್ತ ಕಡತ ಸ್ವರೂಪ]]ವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಮೇಲಿನ ಒಂದು ದ್ವಿಮಾನ ಕಡತ ಸ್ವರೂಪವಾಗಿದೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ರೋ CS5ನಲ್ಲಿ, fla ಕಡತ ಸ್ವರೂಪವು XML-ಆಧರಿತ ಯೋಜನೆಯ ರಚನಾ-ಸ್ವರೂಪವೊಂದರ ಒಂದು ಜಿಪ್‌ ಧಾರಕವಾಗಿದೆ. |- ! '''.xfl''' | .xfl ಕಡತಗಳು XML-ಆಧರಿತ ಯೋಜನೆ ಕಡತಗಳಾಗಿದ್ದು, ದ್ವಿಮಾನ .fla ಸ್ವರೂಪಕ್ಕೆ ಅವು ಸಮಾನವಾಗಿವೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ನಿರ್ಮಿಸುವಿಕೆಯ ತಂತ್ರಾಂಶವು XFLನ್ನು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ CS4ನಲ್ಲಿನ ಒಂದು ವಿನಿಮಯ ಸ್ವರೂಪವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಇನ್‌ಡಿಸೈನ್‌ ಮತ್ತು ಆಫ್ಟರ್‌ಎಫೆಕ್ಟ್ಸ್‌ನಿಂದ ಕಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ XFL ಕಡತಗಳನ್ನು ಇದು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ರೋ CS5ನಲ್ಲಿ, xfl ಕಡತವು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕಡತವಾಗಿದ್ದು, "ಸಂಕ್ಷೇಪಿಸಲ್ಪಡದ FLA" ಕಡತವನ್ನು ಅದು ತೆರೆಯುತ್ತದೆ. ಸಂಕ್ಷೇಪಿಸಲ್ಪಡದ FLA ಕಡತವು ಫೋಲ್ಡರುಗಳ ಒಂದು ಶ್ರೇಣಿವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, XML ಹಾಗೂ ದ್ವಿಮಾನ ಅದು ಕಡತಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. |- ! '''.[[as]]''' | .as ಕಡತಗಳು ಸರಳ ಮೂಲ ಕಡತಗಳಲ್ಲಿ ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ [[ಮೂಲ ಸಂಕೇತ]]ವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. FLA ಕಡತಗಳೂ ಸಹ ನೇರವಾಗಿ ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ಸಂಕೇತವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳಬಲ್ಲವಾಗಿವೆಯಾದರೂ, ರಾಚನಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ, ಅಥವಾ ಆವೃತ್ತಿಗಾರಿಕೆಯ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸಂಕೇತವನ್ನು ಒಡ್ಡಲು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ .as ಕಡತಗಳು ಅನೇಕವೇಳೆ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತವೆ. ಅವು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ '''.ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌''' ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. |- ! '''[[.mxml]]''' | .mxml ಕಡತಗಳು ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ಕಡತಗಳ (ಮತ್ತು .css ಕಡತಗಳ) ಜೊತೆಯಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಫ್ಲೆಕ್ಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ GUIನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಒಂದು ತಿದ್ದುಪಾಟು-ಭಾಷಾ-ಶೈಲಿಯ ವಾಕ್ಯರಚನೆಯನ್ನು (HTML ರೀತಿಯಲ್ಲಿ) ನೀಡುತ್ತದೆ. ಮೂಲ ಟ್ಯಾಗ್‌ನ ವರ್ಗವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಒಂದು ಹೊಸ ವರ್ಗವನ್ನು ಪ್ರತಿ MXML ಕಡತವು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ವರ್ಗದ ಮಕ್ಕಳ (ಒಂದು ವೇಳೆ ಅವು UIಭಾಗದ ಸಂತತಿಗಳಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ) ಅಥವಾ ಸದಸ್ಯರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದರೊಳಗೆ ಒಂದನ್ನಿಟ್ಟು ಅಡಕಿಸಿದ ಟ್ಯಾಗ್‌ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ. |- ! '''.swd''' | .swd ಕಡತಗಳು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾದ ದೋಷ ನಿರ್ಮೂಲನಾ ಕಡತಗಳಾಗಿದ್ದು, ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದು ಒಮ್ಮೆಗೆ ಮುಗಿದ ನಂತರ, ಈ ಕಡತಗಳ ಅಗತ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಇವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಬಹುದು. |- ! '''.asc''' | .asc ಕಡತಗಳು ಸರ್ವರ್‌-ಸೈಡ್‌ ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಸಮರ್ಥವಾದ ಹಾಗೂ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವ ಗ್ರಾಹಕ-ಸರ್ವರ್‌ ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಸಂವಹನೆಯ ಸರ್ವರ್‌ MX ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಲು ಈ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. |- ! '''.abc''' | .abc ಕಡತಗಳು ಆಕ್ಷನ್‌ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ವಾಸ್ತವಾಭಾಸದ ಯಂತ್ರವಾದ AVM (ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ 8 ಮತ್ತು ಮುಂಚಿನದು), ಹಾಗೂ AVM2ನಿಂದ (ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ 9 ಅಥವಾ ನಂತರದ್ದು) ಬಳಸಲ್ಪಡುವ ಆಕ್ಷನ್‌ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ಬೈಟ್‌ಸಂಕೇತವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. |- ! '''.[[flv]]''' | .flv ಕಡತಗಳು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ವಿಡಿಯೋ ಕಡತಗಳಾಗಿದ್ದು, ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌, [[ffmpeg]], [[ಸೋರೆನ್‌ಸನ್‌ ಸ್ಕ್ವೀಝ್‌]], ಅಥವಾ [[ಆನ್‌2 ಫ್ಲಿಕ್ಸ್‌‌‌]]ನಿಂದ ಅವು ಸೃಷ್ಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. FLV ಕಡತಗಳ ಒಳಗಿರುವ ಶ್ರವ್ಯಾಂಶ ಮತ್ತು ದೃಶ್ಯಭಾಗದ ದತ್ತಾಂಶವು, SWF ಕಡತಗಳ ಒಳಗೆ ಅವು ಇಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಸಂಕೇತಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಇಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. |- ! '''.f4v''' | .f4v ಕಡತಗಳು [[MP4]] ಕಡತಗಳನ್ನು ಹೋಲುವಂತಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ 9ರ ಪರಿಷ್ಕೃತ ಆವೃತ್ತಿ 3 ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲಿನ ಆವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಅವನ್ನು ಮರುಚಾಲಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. F4V ಕಡತ ಸ್ವರೂಪವು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ವಿಡಿಯೋಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಎರಡನೇ ಧಾರಕ ಸ್ವರೂಪವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು FLV ಕಡತ ಸ್ವರೂಪಕ್ಕಿಂತ ಇದು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಇದು [[ISO ಆಧಾರದ ಮೀಡಿಯಾ ಕಡತ ಸ್ವರೂಪ]]ವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.<ref name="FLV-F4V">{{cite paper | author = Adobe Systems Incorporated | title = Video File Format Specification, Version 10 | publisher = Adobe Systems Incorporated | date = November 2008 | url = http://www.adobe.com/devnet/flv/pdf/video_file_format_spec_v10.pdf | format = PDF | page = | accessdate = 2009-08-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081203004619/http://www.adobe.com/devnet/flv/pdf/video_file_format_spec_v10.pdf|archivedate=2008-12-03}}</ref><ref name="newformats">{{Cite web |url=http://www.kaourantin.net/2007/10/new-file-extensions-and-mime-types.html |title=ಹೊಸ ಕಡತ ವಿಸ್ತರಣೆಗಳು ಮತ್ತು MIME ಬಗೆಗಳು |access-date=2010-06-15 |archive-date=2010-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100706004744/http://www.kaourantin.net/2007/10/new-file-extensions-and-mime-types.html |url-status=dead }}</ref> |- ! '''.f4p''' | .f4p ಕಡತಗಳು [[ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಹಕ್ಕುಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನೆ]]ಯೊಂದಿಗಿನ F4V ಕಡತಗಳಾಗಿವೆ.<ref name="newformats" /> |- ! '''.f4a''' | .f4a ಕಡತಗಳು ಕೇವಲ ಶ್ರವ್ಯಾಂಶದ ಹರಿವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ F4V ಕಡತಗಳಾಗಿವೆ.<ref name="newformats" /> |- ! '''.f4b''' | .f4b ಕಡತಗಳು F4V [[ಶ್ರವ್ಯಾಂಶ ಪುಸ್ತಕ]]ದ ಕಡತಗಳಾಗಿವೆ.<ref name="newformats" /> |- ! '''.swc''' | .swc ಕಡತಗಳು ಘಟಕಾಂಶಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಲು ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ; ಒಂದು ಸಂಕಲಿಸಿದ ತುಣುಕು, ಘಟಕಾಂಶದ ಆಕ್ಷನ್‌ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ವರ್ಗದ ಕಡತ, ಮತ್ತು ಘಟಕಾಂಶವನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಇತರ ಕಡತಗಳನ್ನು ಅವು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. |- ! '''.jsfl''' | .jsfl ಕಡತಗಳನ್ನು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ನಿರ್ಮಿಸುವಿಕೆಯ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ; ಅವು ಜಾವಾಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ಸಂಕೇತವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಜಾವಾಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ APIಯನ್ನು ಅವು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತವೆ. |- ! '''.swt''' | .swt ಕಡತಗಳು .swf ಕಡತಗಳ 'ಪಡಿಯಚ್ಚುಗೊಳಿಸಿದ' ಸ್ವರೂಪಗಳಾಗಿದ್ದು, ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಜನರೇಟರ್‌ನಿಂದ ಅವು ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. |- ! '''.flp''' | .flp ಕಡತಗಳು XML ಕಡತಗಳಾಗಿದ್ದು, ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ದಸ್ತಾವೇಜು ಕಡತಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು ಅವು ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌ನ ಸಂಘಟನೆ, ಸಂಗ್ರಹಕಾರ್ಯ ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಿಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಬಹುಸಂಖ್ಯೆಯ, ಸಂಬಂಧಿತ ಕಡತಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಗುಂಪುಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌‌ಗಳು ಬಳಕೆದಾರನಿಗೆ ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತವೆ. |- ! '''.spl''' | .spl ಕಡತಗಳು [[ಫ್ಯೂಚರ್‌ಸ್ಪ್ಲ್ಯಾಶ್‌]] ದಸ್ತಾವೇಜುಗಳಾಗಿವೆ. |- ! '''.aso''' | .aso ಕಡತಗಳು ಕ್ಯಾಷ್‌ ಕಡತಗಳಾಗಿದ್ದು, ಸಂಕಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಆಕ್ಷನ್‌ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ಬೈಟ್‌ ಸಂಕೇತವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವು ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ASO ಕಡತವೊಂದರ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವರ್ಗ ಕಡತಗಳಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಬದಲಾವಣೆಯು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟಾಗ, ಒಂದು ASO ಕಡತವು ಮರುಸೃಷ್ಟಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಮರುಸಂಕಲಿಕೆಯು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ IDEಯು ಗುರುತಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಈ ಕ್ಯಾಷ್‌ ಕಡತಗಳನ್ನು ನಾವೇ ಸ್ವತಃ ತೆಗೆದುಹಾಕಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅವು %USERPROFILE%\Local Settings\Application Data\Macromedia\Flash8\en\Configuration\Classes\aso on Win32 / Flash8ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿವೆ. |- ! '''.sol''' | .sol ಕಡತಗಳು, [[ಲೋಕಲ್‌ ಷೇರ್ಡ್‌ ಆಬ್ಜೆಕ್ಟ್‌‌]]ಗಳನ್ನು (ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ನ್ನು ಚಾಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಯಂತ್ರವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲಿನ ಶೇಖರಿತ ದತ್ತಾಂಶ‌‌) ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಸಲುವಾಗಿ [[ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌‌‌]]ನಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. |} == ಪೈಪೋಟಿ == === ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ಸಿಲ್ವರ್‌ಲೈಟ್‌ === ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ಗೆ ಒಂದು ಪ್ರಬಲವಾದ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿ [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ಸಿಲ್ವರ್‌ಲೈಟ್‌]] ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ವೆಬ್‌ ಸೈಟ್‌‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಈಗಾಗಲೇ ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿರುವಷ್ಟು ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅದು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅನೇಕ ಉನ್ನತ ವಲಯದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ದೃಶ್ಯಭಾಗದ ಪ್ರವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಸಿಲ್ವರ್‌ಲೈಟ್‌ ಬಳಕೆಗೊಳಗಾಗುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ. ಬೀಜಿಂಗ್‌‌ನಲ್ಲಿ<ref>{{cite web |url=https://techcrunch.com/2008/01/06/microsoft-silverlight-gets-a-high-profile-win-2008-bejing-olympics/ |title=Microsoft Silverlight Gets a High Profile Win: 2008 Beijing Olympics| accessdate=2010-02-23}}</ref> ನಡೆದ [[2008ರ ಬೇಸಿಗೆ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್‌]], ವ್ಯಾಂಕೂವರ್‌‌ನಲ್ಲಿ<ref>{{cite web |url=http://www.businessinsider.com/microsoft-wins-the-2010-olympics-for-silverlight-2009-3 |title=Microsoft Wins The 2010 Olympics For Silverlight| accessdate=2010-02-23}}</ref> ನಡೆದ [[2010ರ ಚಳಿಗಾಲದ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್‌]], ಹಾಗೂ ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿನ ಎರಡೂ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ 2008ರ ಔಪಚಾರಿಕ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳು ಈ ಉನ್ನತ ವಲಯದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.microsoft.com/presspass/features/2008/aug08/08-19conventions.mspx | title = Microsoft Working to Make Political Conventions Unconventional|accessdate=2010-02-23}}</ref> ತನ್ನ ದಿಢೀರ್‌‌ ದೃಶ್ಯಭಾಗ ಪ್ರವಹಿಸುವಿಕೆಯ ಸೇವೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ [[ನೆಟ್‌ಫ್ಲಿಕ್ಸ್‌‌‌]]ನಿಂದಲೂ ಸಹ ಸಿಲ್ವರ್‌ಲೈಟ್‌ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.<ref>{{cite web |url=http://netflix.mediaroom.com/index.php?s=43&item=288 |title=Netflix Begins Roll-Out of 2nd Generation Media Player for Instant Streaming on Windows PCs and Intel Macs |accessdate=2010-02-23 |archive-date=2010-05-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100529122655/http://netflix.mediaroom.com/index.php?s=43&item=288 |url-status=dead }}</ref> === ಜಾವಾ FX === [[ಸಮೃದ್ಧ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳಿಗೆ]] ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ ಎಂದು ಸನ್‌ [[ಜಾವಾ FX]] ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದು [[ಜಾವಾ]] ಪ್ರೋಗ್ರ್ಯಾಮಿಂಗ್‌ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. === ಮುಕ್ತ ಮಾನದಂಡದ ಪರ್ಯಾಯಗಳು === [[W3C]]ಯ [[SVG]] ಹಾಗೂ [[SMIL]] ಮಾನದಂಡಗಳು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ ಅತ್ಯಂತ ನಿಕಟವಾದ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.<ref>[http://www.xml.com/pub/a/2001/09/12/svg.html XML.com: Picture Perfect]</ref> ಹಿಂದೆ MS ಇಂಟರ್‌ನೆಟ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ಲೋರರ್‌‌ಗಾಗಿ ಅಡೋಬ್‌ ಕಂಪನಿಯು 'ಅಡೋಬ್‌ SVG ವ್ಯೂವರ್‌‌' ಗ್ರಾಹಕ ಪ್ಲಗ್‌-ಇನ್‌ನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿತು ಮತ್ತು ವಿತರಿಸಿತು, ಆದರೆ 2009ರ ಜನವರಿ 1ರಂದು ಇದರ ಬೆಂಬಲ ಹಾಗೂ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸದೆ ನಿಲ್ಲಿಸಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.adobe.com/svg/eol.html|title=Adobe to Discontinue Adobe SVG Viewer|accessdate=2007-06-18|publisher=[[Adobe Systems]]}}</ref> ಉದ್ಯಮ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರಿಂದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಪ್ರಕಾರ, ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾದ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌ನೊಂದಿಗೆ ಪೈಪೋಟಿ ನಡೆಸುವ ಹಂತದಿಂದ ಸ್ವತಃ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಸ್ವಾಮ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದುವೆಡೆಗೆ ಅಡೋಬ್‌ ಮುಂದಡಿಯಿಟ್ಟು ಚಲಿಸಿದ ಒಂದು ಸಮಯದಲ್ಲಿಯೇ ಇದು ನಡೆದಿದ್ದು ಪ್ರಾಯಶಃ ಕಾಕತಾಳೀಯವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.<ref>{{cite web|url=http://www.webstandards.org/2005/04/19/adobe-rich-internet-applications-and-standards/|title=Adobe, ‘Rich Internet Applications’ and Standards|accessdate=2010-02-25|date=April 19, 2005|publisher=[[Web Standards Project]]}}</ref> ಈ ಮಧ್ಯೆ, ಆವೃತ್ತಿ 8ರ ನಂತರದ SVG ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು [[ಒಪೆರಾ]] ಬೆಂಬಲಿಸಿದರೆ, ಆವೃತ್ತಿ 3ರ<ref>{{cite web|url=http://wiki.svg.org/Opera|title=Opera|accessdate=2007-06-18|date=2006-12-27|work=Svg wiki|publisher=Svg.org|archive-date=2010-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20100125113658/http://wiki.svg.org/Opera|url-status=dead}}</ref> ನಂತರ ಬಂದಿದ್ದನ್ನು [[ಸಫಾರಿ]] ಬೆಂಬಲಿಸಿದೆ ಮತ್ತು SVGಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿರುವ [[ಮೊಝಿಲ್ಲಾ ಫೈರ್‌ಫಾಕ್ಸ್‌‌‌]]ನ ಅಂತರ್ನಿರ್ಮಿತ ಬೆಂಬಲವು ತನ್ನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://svg.org/story/2006/7/13/85643/0175|title=First Firefox 2.0 Beta Released|accessdate=2007-06-18|last=Quint|first=Antoine|date=2006-07-13|publisher=Svg.org|archive-date=2010-01-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20100115022501/http://svg.org/story/2006/7/13/85643/0175|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://developer.mozilla.org/en/docs/SVG_improvements_in_Firefox_3|title=SVG improvements in Firefox 3 |accessdate=2008-07-20|work=Mozilla Developer Center|publisher=[[Mozilla]]|date=2008-06-17}}</ref> [[UIRA]] ಎಂಬುದು ಒಂದು [[ಉಚಿತ ತಂತ್ರಾಂಶ]] ಯೋಜನೆಯಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಒಂದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಬದಲಿ ಬಳಕೆಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುವ ಆಶಯವನ್ನು ಅದು ಹೊಂದಿತ್ತು. 2007ರ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆಯು ಕುಸಿಯಿತಾದರೂ, ಇದನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಅಥವಾ ಮುಂದುವರಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಜನರು ಈಗ ಚರ್ಚಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ<ref>{{cite web |url=http://www.unfreeze.net/?page_id=52|title=UIRA, Unfreeze |accessdate=2008-04-21|date=2008-04-20|publisher=unfreeze.net}}</ref> ಮತ್ತು [http://osflash.org/ajaxanimator ಅಜಾಕ್ಸ್‌ ಅನಿಮೇಟರ್‌‌‌] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120205194841/http://osflash.org/ajaxanimator |date=2012-02-05 }} ನಂಥ ಇತರ ಕೆಲವು ಯೋಜನೆಗಳು ಇನ್ನೂ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌ಗೆ ಒಂದು ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿ [[HTML 5]] ಬೇರುಬಿಡುತ್ತಿದೆ: [[ಕ್ಯಾನ್ವಾಸ್‌ ಅಂಶ]]ವು ಅನಿಮೇಷನ್‌ನ್ನು ಶಕ್ಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಶ್ರವ್ಯಾಂಶ ಹಾಗೂ ದೃಶ್ಯಭಾಗ ಅಂಶದ ಕಾಲಪರಿಷ್ಕರಣ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳೊಂದಿಗೆ ಲಿಪಿಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. === ಅನ್ಯಾರ್ಥ ಅಳವಡಿಸುವಿಕೆ === ==== ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆಗಳು ==== 1998ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾವು ತನ್ನ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಆವೃತ್ತಿ 3ರ ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ವಿಶ್ವಕ್ಕೆ ಹೊರಗೆಡಹಿತು. ಕ್ಸಾರಾದ [[ಫ್ಲೇರ್‌‌]] ಮತ್ತು ಷಾರ್ಪ್‌ನ [[ಎಕ್ಸ್‌ಟೆಂಡೆಡ್‌ ವೆಕ್ಟರ್‌‌ ಅನಿಮೇಷನ್‌]] ಸ್ವರೂಪಗಳಂಥ, SWFನೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತಿರುವ ಅನೇಕ ಹೊಸ ಮತ್ತು ಅರೆ-ಮುಕ್ತ ಸ್ವರೂಪಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಅದು ಈ ಕ್ರಮವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿತು. SWFನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿರುವ ಒಂದು [[C]] [[ಸಂಗ್ರಹಣೆ]]ಯನ್ನು ಹಲವಾರು ಅಭಿವರ್ಧಕರು ಕ್ಷಿಪ್ರವಾಗಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. 1999ರ ಫೆಬ್ರುವರಿಯಲ್ಲಿ, [[ಮಾರ್ಫ್‌ಇಂಕ್‌]] 99ನ್ನು ಕಂಪನಿಯು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಇದು SWF ಕಡತಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿದ್ದ ಮೊದಲ ಅನ್ಯಾರ್ಥ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯಾಗಿತ್ತು. 3ರಿಂದ 5ರವರೆಗಿನ SWF ಕಡತ ಸ್ವರೂಪದ ಆವೃತ್ತಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಒಂದು ಉಚಿತವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಾಗುವ [[ಅಭಿವರ್ಧಕರ ಕಿಟ್‌‌]]ನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಕೂಡಾ [[ಮಿಡ್ಲ್‌ಸಾಫ್ಟ್‌‌]]ನ್ನು ಎರವಲಾಗಿ ಪಡೆಯಿತು. 6ರ ಆವೃತ್ತಿಗಳಿಗಾಗಿ ಮೀಸಲಾಗಿರುವಂತೆ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕಡತಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಮಾಡಿತು ಹಾಗೂ ನಂತರ ಕೇವಲ ಒಂದು [[ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸದಿರುವಿಕೆಯ ಒಪ್ಪಂದ]]ದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅವು ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತಾದವು, ಆದರೆ ಹಲವಾರು ತಾಣಗಳಿಂದ ಅವು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತಿವೆ. 2006ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌‌ನಲ್ಲಿ, ಆಗ ಅತ್ಯಂತ ಹೊಸದಾಗಿದ್ದ ಆವೃತ್ತಿ ಸ್ವರೂಪದ (ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ 8) ಮೇಲಿನ ವಿವರಗಳೊಂದಿಗೆ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ SWF ಕಡತ ಸ್ವರೂಪದ ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆಯು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ದೃಶ್ಯಭಾಗದ ಸಂಪೀಡನ ಸ್ವರೂಪಗಳ (ಆನ್‌‌2, ಸೋರೆನ್‌ಸನ್‌ ಸ್ಪಾರ್ಕ್‌, ಇತ್ಯಾದಿ.) ಮೇಲಿನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದುವಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಹೊಸ ಆಕ್ಷನ್‌ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ಆದೇಶಗಳು, ಅಭಿವ್ಯಂಜಕ ಶೋಧಕ ನಿಯಂತ್ರಣಗಳು, ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಲಕ್ಷಣಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ v8ನಲ್ಲಿ ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದ ಎಲ್ಲಾ ಹೊಸ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಈ ಹೊಸ ದಾಖಲೆ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯು ತನ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಒಂದು ಪರವಾನಗಿ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪುವ ಅಭಿವರ್ಧಕರಿಗೆ ಮಾತ್ರವೇ ಕಡತ ಸ್ವರೂಪದ ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆಯ ದಸ್ತಾವೇಜನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕಡತ ಸ್ವರೂಪಕ್ಕೆ ಕಳಿಸಿಕೊಡಬಲ್ಲ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರವೇ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಈ ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದಕ್ಕೆ ಈ ಪರವಾನಗಿ ಒಪ್ಪಂದವು ಅನುಮತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕಡತಗಳನ್ನು ಮರುಚಾಲಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುವ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಸದರಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ಬಳಸದಂತೆ ಸದರಿ ಪರವಾನಗಿಯು ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತದೆ. ಇದೇ ಬಗೆಯ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ 9ರ ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ದೊರಕಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.adobe.com/licensing/developer/fileformat/faq/ |title=Adobe File Format Specification FAQ |accessdate=2007-11-15 |publisher=Adobe Systems}}</ref> 2009ರ ಜೂನ್‌ನಲ್ಲಿ, [[ಓಪನ್‌ ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌‌‌]]ನ್ನು ([http://www.adobe.com/openscreenproject/faq/ ಅಡೋಬ್‌ ಕೊಂಡಿ]) ಅಡೋಬ್‌ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ವಿಧಿವತ್ತಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆಮಾಡಿತು. ಇದು ಯಾವುದೇ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳಿಲ್ಲದೆಯೇ SWF ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಲಭ್ಯವಾಗಿಸಿತು. ಇದಕ್ಕೂ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ, SWF-ಸಹೋಪಯೋಗಿಯಾದ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅಭಿವರ್ಧಕರು ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಬಳಸುವಂತಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ SWFನ್ನು-ಕಳಿಸಿಕೊಡುವ ನಿರ್ಮಿಸುವಿಕೆಯ ತಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರವೇ ಅದನ್ನು ಬಳಸಬಹುದಾಗಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, [[ಸೋರೆನ್‌ಸನ್‌ ಸ್ಪಾರ್ಕ್‌‌‌‌‌]]ನಂಥ ಕೋಡೆಕ್‌ಗಳ ಮೇಲಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವರಣೆಯು ಈಗಲೂ ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web | title = Free Flash community reacts to Adobe Open Screen Project | url = http://www.openmedianow.org/?q=node/21 | accessdate = 2008-11-29 }}</ref> ==== ಮರುಚಾಲಿಸುವಿಕೆ ==== SVGಯಂಥ ಒಂದು ಮುಕ್ತ ಮಾನದಂಡದ ಮೇಲೆ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕಡತಗಳು ಅವಲಂಬಿತವಾಗುವುದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ, ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಇರುವ ವ್ಯಾಪಾರಿ-ಉದ್ದೇಶದ್ದಲ್ಲದ ತಂತ್ರಾಂಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಉತ್ತೇಜನವನ್ನು ಇದು ತಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ; ಆದರೂ ಸಹ SWF ಕಡತ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಬಳಸುವ ಮತ್ತು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ [[ಹಲವಾರು]] ಅನ್ಯಾರ್ಥ ಸಲಕರಣೆಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ. ಒಂದು ಅಪ್ಪಟವಾದ [[ಮುಕ್ತ ಮೂಲ]]ದ, ಅಥವಾ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಉಚಿತವಾಗಿರುವ ಕಾರ್ಯಾಚರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ [[ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌]] ನೀಡಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ, ಇದರ ವಿತರಣೆಯು [http://www.macromedia.com/software/flash/open/licensing/ ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ಪರವಾನಗಿಯ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿ] ಯ ಕಟ್ಟುಪಾಡಿಗೆ ಮತ್ತು ಅನುಮೋದನೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದೆ. 2008ರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಇದ್ದಂತೆ, ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌ನ ವಿನೂತನ ಆವೃತ್ತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ನೀಡುವ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಉಚಿತವಾದ ಯಾವುದೇ ಬದಲಿ ತಂತ್ರಾಂಶವು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. [[ಗ್ನಾಶ್‌]] ಒಂದು ಸಕ್ರಿಯ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಕಡತ ಸ್ವರೂಪಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಒಂದು ಉಚಿತವಾದ ಪ್ಲೇಯರ್‌ ಹಾಗೂ ಬ್ರೌಸರ್‌‌ ಪ್ಲಗ್‌ಇನ್‌ನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ತನ್ಮೂಲಕ GNU ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪರವಾನಗಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ಗೆ ಒಂದು ಉಚಿತವಾದ ಪರ್ಯಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು ಅದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ<ref>{{cite journal |last=Hudson |first=Paul |year=2008 |month=July |title=Quick as a Gnash |journal=Linux Format |issue=107 |pages=48–49 |accessdate=2008-07-20 |quote=What happened is this little thing called "software patents". When you use MP3 or FLV, they're proprietary. And although we use FFMPEG and Gstreamer - we actually support all these codecs - we can't distribute Gnash that way. ...of course the OLPC project cannot legally redistribute the codecs. ...Gnash fully supports patent-free codecs such as [[Ogg Vorbis]] and [[Theora]] and [[Direc]] and stuff — Rob Savoye. }}</ref> ಕಡತಗಳ ಸ್ವಂತ-ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸ್ವರೂಪದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಉದ್ಭವವಾಗುವ ಸಂಭವನೀಯ ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯದ ಚಿಂತೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಬಹುಪಾಲು SWF v7 ಲಕ್ಷಣಗಳು ಹಾಗೂ ಕೆಲವೊಂದು SWF v8 ಹಾಗೂ v9ಗಳನ್ನು ಗ್ನಾಶ್‌ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.gnu.org/software/gnash/ |title=Gnash Introduction |accessdate=2008-07-20 |publisher=Free Software Foundation, Inc. |date=2008-06-26 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.gnu.org/software/gnash/manual/gnash.html#flashsupport |title=Gnash Manual version 0.4.0 |accessdate=2007-08-15 |author=Rob Savoye, Ann Barcomb |authorlink= |date= |year=2007 |month=June |work= |publisher=Free Software Foundation |pages= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080117175037/http://www.gnu.org/software/gnash/manual/gnash.html#flashsupport |archivedate=2008-01-17 |quote= |url-status=dead }}</ref> 32-ಬಿಟ್‌, 64-ಬಿಟ್‌ ಮತ್ತು ಇತರ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಮೇಲಿನ ವಿಂಡೋಸ್‌‌, ಲೈನಕ್ಸ್‌ ಹಾಗೂ ಇತರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮೇಲೆ ಗ್ನಾಶ್‌ ಓಡುತ್ತದೆ. ಲೈನಕ್ಸ್‌, [[ಫ್ರೀBSD]] ಮತ್ತು [[ಓಪನ್‌BSD]]ಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ [[Swfಡೆಕ್‌]] ಎಂಬುದು ಲಭ್ಯವಿರುವ ಮತ್ತೊಂದು ಮುಕ್ತ-ಮೂಲದ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ ಆಗಿದೆ. ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ: SWFಓಪನರ್. [[ಸ್ಕೇಲ್‌ಫಾರ್ಮ್]] GFx ಎಂಬುದು ಒಂದು ವ್ಯಾಪಾರಿ ಪರ್ಯಾಯ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ ಆಗಿದ್ದು, [[GPU]]ಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಸಂಪೂರ್ಣ [[ಯಂತ್ರಾಂಶ ವೇಗವರ್ಧನೆ]]ಯನ್ನು ಅದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ 8ರವರೆಗೆ ಮತ್ತು AS2ಗೆ ಉನ್ನತವಾದ ಅನುಸರಣೆಯನ್ನು ಅದು ಹೊಂದಿದೆ. ಒಂದು [[ಗೇಮ್‌ ಮಿಡ್ಲ್‌ವೇರ್‌‌]] ಪರಿಹಾರೋಪಾಯವಾಗಿ ಸ್ಕೇಲ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ GFx ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದು, ಬಳಕೆದಾರ ಇಂಟರ್‌ಫೇಸ್‌ಗಳು, [[HUDಗಳು]], [[ಕಿರು ಆಟಗಳು]], ಹಾಗೂ ದೃಶ್ಯಭಾಗದ ಮರುಚಾಲನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅನೇಕ PC ಹಾಗೂ ಕನ್ಸೋಲ್‌ 3D ಆಟಗಳಿಂದ ಇದು ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. [http://rtmpdump.mplayerhq.hu/ rtmpdump] ಎಂಬುದು ಓರ್ವ RTMP ಗ್ರಾಹಕನ ಒಂದು ಮುಕ್ತ ಮೂಲದ ತಂತ್ರಾಂಶ ಅಳವಡಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ ಸ್ವಂತದ ಪ್ರವಹಿಸುವಿಕೆಯ ವಿಧ್ಯುಕ್ತ ನಿರೂಪಣೆಯಾಗಿದೆ. ಅಡೋಬ್‌ನಿಂದ ಬಂದ ಮನವಿಯ ಮೇರೆಗೆ rtmpdumpನ್ನು [[ಸೋರ್ಸ್‌ಫೋರ್ಜ್‌‌‌‌‌]]ನಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಯಿತು. [http://savannah.nongnu.org/projects/flvstreamer flvಸ್ಟ್ರೀಮರ್‌‌] ಎಂಬುದು ಓರ್ವ RTMP ಗ್ರಾಹಕನ ಮುಕ್ತ ಮೂಲದ ತಂತ್ರಾಂಶ ಅಳವಡಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ ಸ್ವಂತದ ಪ್ರವಹಿಸುವಿಕೆಯ ವಿಧ್ಯುಕ್ತ ನಿರೂಪಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು rtmpdumpನ ಒಂದು ಕವಲಾಗಿದ್ದು, ಸಂಕೇತದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟ ಗೂಢಲಿಪಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಎಲ್ಲಾ ಬೆಂಬಲವನ್ನು (ಅಂದರೆ RTMPE ಹಾಗೂ SWF ಪರಿಶೀಲನೆ) ಹೊಂದಿದೆ. == ಟೀಕೆ == === ಭದ್ರತೆ === ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳದಿರುವಂತೆ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೆ<ref>{{cite web|url=http://news.cnet.com/8301-27080_3-10396326-245.html|title=Expert says Adobe Flash policy is risky|date=2009-11-12|accessdate=2010-03-27|archive-date=2011-04-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20110426041823/http://news.cnet.com/8301-27080_3-10396326-245.html|url-status=dead}}</ref> ತಡೆಯೊಡ್ಡುವಂತೆ ಹಲವಾರು ಸುರಕ್ಷತಾ ಪರಿಣಿತರು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ ಸುರಕ್ಷತಾ ದಾಖಲೆಯು<ref>{{cite web|url=http://www.adobe.com/support/security/#flashplayer|title=Security bulletins and advisories|accessdate=2010-03-27}}</ref> ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. [[ನೋಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌]]<ref>{{cite web|url=http://www.us-cert.gov/reading_room/securing_browser/|title=Securing Your Web Browser|accessdate=2010-03-27}}</ref> ಬಳಸುವ ಮೂಲಕ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ಗೆ ತಡೆಯೊಡ್ಡಲು [[US-CERT]] ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುತ್ತದೆ. [[ಚಾರ್ಲೀ ಮಿಲ್ಲರ್]] ಎಂಬಾತ "ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ್ನು ಅಳವಡಿಸದಿರುವಂತೆ"<ref>{{cite web|url=http://www.oneitsecurity.it/01/03/2010/interview-with-charlie-miller-pwn2own/|title=Pwn2Own 2010: interview with Charlie Miller|date=2010-03-01|accessdate=2010-03-27|archive-date=2011-04-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20110424022058/http://www.oneitsecurity.it/01/03/2010/interview-with-charlie-miller-pwn2own/|url-status=dead}}</ref> [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಸುರಕ್ಷತಾ ಸಮ್ಮೇಳನ]]ವಾದ [[ಕ್ಯಾನ್‌ಸೆಕ್‌ವೆಸ್ಟ್‌‌]]ನಲ್ಲಿ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದ. 2010ರ ಮೇ 17ರ ವೇಳೆಗೆ ಇದ್ದಂತೆ, ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌ 77 [[CVE]] ನಮೂದುಗಳನ್ನು<ref>{{cite web|url=http://www.securityfocus.com/cgi-bin/index.cgi?o=0&l=100&c=12&op=display_list&vendor=Adobe&title=Flash%20Player|title=SecurityFocus search results for Adobe Flash Player Vulnerabilities|accessdate=2010-03-27}}</ref> ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅವುಗಳ ಪೈಕಿ 34 ನಮೂದುಗಳು ಒಂದು ಉನ್ನತವಾದ ತೀಕ್ಷ್ಣತೆಯೊಂದಿಗಿನ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು (ಇದು [[ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಸಂಕೇತ ನೆರವೇರಿಕೆ]]ಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ), ಮತ್ತು 40 ನಮೂದುಗಳು ಮಧ್ಯಮ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಪಡೆದಿವೆ. 1 ವರ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅವಧಿಯವರೆಗೆ ಒಂದು ತಿಳಿದ ಭೇದ್ಯತೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲಾಗದ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ, 2010ರ ಫೆಬ್ರುವರಿಯಲ್ಲಿ ಅಡೋಬ್‌ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಕ್ಷಮೆ ಕೋರಿತು<ref>{{cite web|url=http://blogs.adobe.com/emmy/archives/2010/02/flash_bug_repor.html|title=Flash Bug Report|date=2010-02-06|accessdate=2010-03-27|archive-date=2010-02-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20100210080408/http://blogs.adobe.com/emmy/archives/2010/02/flash_bug_repor.html|url-status=dead}}</ref>. [[ಸಿಮನ್‌ಟೆಕ್‌‌]]ನ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಸುರಕ್ಷತಾ ಬೆದರಿಕೆಯ ವರದಿಯು<ref>{{cite web|url=http://www4.symantec.com/Vrt/wl?tu_id=SUKX1271711282503126202|title=Internet Security Threat Report: Volume XV: April 2010|publisher=Symantec|pages=37,40,42|date=April 2010|accessdate=2010-05-09|archive-date=2010-04-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20100425183113/http://www4.symantec.com/Vrt/wl?tu_id=SUKX1271711282503126202|url-status=dead}}</ref> ತಿಳಿಸುವ ಪ್ರಕಾರ, [[ಅಡೋಬ್‌ ರೀಡರ್‌‌]] ಹಾಗೂ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ನಲ್ಲಿನ<ref>{{cite web|url=http://www.securityfocus.com/bid/35759|title=Adobe Acrobat, Reader, and Flash Player Remote Code Execution Vulnerability|date=2009-10-15|accessdate=2010-05-09}}</ref> ಒಂದು [[ದೂರದ ಸಂಕೇತ ನೆರವೇರಿಕೆ]]ಯು 2009ರಲ್ಲಿನ ಎರಡನೇ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ದಾಳಿಗೊಳಗಾದ ಭೇದ್ಯತೆಯಾಗಿತ್ತು. ಅವಿಶ್ವಸನೀಯ ತಾಣಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿನೀಡುವಾಗ ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌ನ್ನು ಅನರ್ಹಗೊಳಿಸಲು, ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯವೋ ಅಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಬ್ರೌಸರ್‌‌ ಆಡ್‌-ಆನ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಇದೇ ವರದಿಯು ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಮಾಡಿತು. [[ಮೆಕ್‌ಅಫೀ]] ಊಹಿಸುವ ಪ್ರಕಾರ, ಅಡೋಬ್‌ ತಂತ್ರಾಂಶ, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ರೀಡರ್‌ ಮತ್ತು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ಗಳು 2010ರಲ್ಲಿ<ref>{{cite web|url=http://mcafee.com/us/local_content/reports/7985rpt_labs_threat-predict_0110_fnl_lores.pdf|title=2010 Threat Predictions|publisher= McAfee Labs|page=2|date=December 2009|accessdate=2010-05-09}}</ref> ದಾಳಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಪ್ರಧಾನ ಗುರಿಯಾಗಲಿವೆ. 2009ರ<ref>{{cite web|url=http://mcafee.com/us/local_content/reports/threats_2009Q4_final.pdf|title=McAfee Threats Report: Fourth Quarter 2009|publisher=McAfee Avert Labs|page=16|date=February 2010|accessdate=2010-05-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100215182751/http://mcafee.com/us/local_content/reports/threats_2009Q4_final.pdf|archivedate=2010-02-15}}</ref> ಕೊನೆಯ ತ್ರೈಮಾಸಿಕದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದಾಳಿಕೋರರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅಡೋಬ್‌ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳಾಗಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಗ್ರಾಹಕ-ತಂತ್ರಾಂಶದ ಗುರಿಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು. ==== ಲೋಕಲ್‌ ಷೇರ್‌ಡ್‌ ಆಬ್ಜೆಕ್ಟ್‌ಗಳು ("ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕುಕೀಗಳು") ==== {{Main|Local Shared Object}} [[HTTP ಕುಕೀ]]ಯಂತೆ, ಒಂದು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕುಕೀಯನ್ನು (ಇದಕ್ಕೆ ''[[ಲೋಕಲ್‌ ಷೇರ್ಡ್‌ ಆಬ್ಜೆಕ್ಟ್‌]]'' ಎಂದೂ ಹೆಸರಿದೆ) ಅನ್ವಯಿಕೆಯ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಉಳಿಸಲು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕುಕೀಗಳು [[ಡೊಮೈನ್‌ಗಳ]] ಆದ್ಯಂತ ಹಂಚಿಕೆಗೆ ಒಳಪಡುವುದಿಲ್ಲ. 2009ರ ಆಗಸ್ಟ್‌‌ನಲ್ಲಿ [[ಸೋಷಿಯಲ್‌ ಸೈನ್ಸ್‌ ರಿಸರ್ಚ್‌ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌‌‌]] ವತಿಯಿಂದ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾದ ಅಧ್ಯಯನವೊಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡ ಪ್ರಕಾರ, ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿರುವ ವೆಬ್‌ತಾಣಗಳ ಪೈಕಿ 50%ನಷ್ಟು ತಾಣಗಳು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕುಕೀಗಳನ್ನೂ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಗೋಪ್ಯತೆಯ ಕಾರ್ಯನೀತಿಗಳು ಅವುಗಳನ್ನು ಹೊರಗೆಡಹಿದ್ದು ಅಪರೂಪವಾಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಗೋಪ್ಯತೆಯ ಆದ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಬಳಕೆದಾರ ನಿಯಂತ್ರಣಗಳು ಇಲ್ಲದಿದ್ದುದು ಒಂದು ಕೊರತೆಯಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1446862|title=Soltani, Ashkan, Canty, Shannon, Mayo, Quentin, Thomas, Lauren and Hoofnagle, Chris Jay: Flash Cookies and Privacy|date=2009-08-10 |accessdate=2009-08-18}}</ref> ಬಹುಪಾಲು ಬ್ರೌಸರ್‌‌ಗಳ ಕ್ಯಾಷ್‌ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸದ ದಮನಮಾಡುವ ಅಥವಾ ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ತನ್ನದೇ ಸ್ವಂತದ ಕ್ಯಾಷ್‌ಗೆ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್ ಲೋಕಲ್‌ ಷೇರ್ಡ್‌ ಆಬ್ಜೆಕ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಬರೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು HTTP ಕುಕೀಗಳಿಗಿಂತ<ref>{{cite web|url=http://epic.org/privacy/cookies/flash.html|title=Local Shared Objects -- "Flash Cookies"|publisher=Electronic Privacy Information Center|date=2005-07-21|accessdate=2010-03-08|archive-date=2010-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20100416041024/http://epic.org/privacy/cookies/flash.html|url-status=dead}}</ref> ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಕುಕೀಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಹಾಗೂ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯ ಕುರಿತು ಬಳಕೆದಾರ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಇರುವ ಅರಿವಿನ ಪ್ರಮಾಣ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ, HTTP ಕುಕೀಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿರುವ ಮತ್ತು ಬ್ರೌಸರ್‌‌ ಇತಿಹಾಸದ ಕಡತಗಳು ಹಾಗೂ ಕ್ಯಾಷ್‌ಗಳನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕಿರುವ ಬಳಕೆದಾರರು, ತಮ್ಮ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳಿಂದ ಜಾಡುಹಿಡಿಯುವ ಎಲ್ಲಾ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನೂ ತಾವು ಅಳಿಸಿಹಾಕಿರುವುದಾಗಿ ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಬ್ರೌಸಿಂಗ್‌‌ ಇತಿಹಾಸವು ಉಳಿದುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಅಡೋಬ್‌ನ ಸ್ವಂತದ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ [http://www.macromedia.com/support/documentation/en/flashplayer/help/settings_manager07.html ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ ಸ್ಟೋರೇಜ್‌ ಸೆಟಿಂಗ್ಸ್‌ ಪ್ಯಾನಲ್‌], ಅಡೋಬ್‌ನ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ [http://www.macromedia.com/support/documentation/en/flashplayer/help/settings_manager.html ಸೆಟಿಂಗ್ಸ್‌ ಮ್ಯಾನೇಜರ್‌ ವೆಬ್‌ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್‌‌‌‌] ನ ಒಂದು ಉಪ ಸೇವಾಪಟ್ಟಿ, ಮತ್ತು ಇತರ [[ಪರಿಷ್ಕಾರಕಗಳು ಮತ್ತು ಸಲಕರಣೆಯ ಕಿಟ್‌ಗಳು]] ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಲೋಕಲ್‌ ಷೇರ್ಡ್‌ ಆಬ್ಜೆಕ್ಟ್‌ಗಳಿಗೆ<ref>{{cite web|url=http://kb2.adobe.com/cps/526/52697ee8.html|title=How to manage and disable Local Shared Objects|publisher=Adobe Systems Inc.|date=2005-09-09|accessdate=2010-03-08}}</ref> ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹಾಗೂ ಅವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಸಜ್ಜಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಬಲ್ಲವು. === ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆ === * ದೃಶ್ಯಭಾಗದ ಮೂಡಿಸುವಿಕೆಗಳ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಚಲನೆಯ ರೂಪ ಕೊಡಲು ಯಾವುದೇ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ ಸಮರ್ಥವಾಗಿರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಒಂದು ಉದ್ದೇಶ ನಿರ್ಮಿತ [[ಮಲ್ಟಿಮೀಡಿಯಾ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌‌‌]]ನೊಂದಿಗೆ ಕಂಡುಬರುವಂತೆ ಕಡೇಪಕ್ಷ ಒಂದು ತೊಡಕಿಲ್ಲದ ಮೂಡಿಸುವಿಕೆಗಳಂತಿರದ [[ಯಂತ್ರಾಂಶದ ವೇಗವರ್ಧಿತ]] ದೃಶ್ಯಭಾಗದ ಮೂಡಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://blogs.adobe.com/penguin.swf/2010/01/solving_different_problems.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-06-15 |archive-date=2010-02-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100201020141/http://blogs.adobe.com/penguin.swf/2010/01/solving_different_problems.html |url-status=dead }}</ref> ಆದ್ದರಿಂದ, ಕೇವಲ ದೃಶ್ಯಭಾಗವನ್ನಷ್ಟೇ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವಾಗಲೂ ಸಹ, ಮುಡಿಪಾಗಿಟ್ಟಿರುವ ದೃಶ್ಯಭಾಗದ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ ತಂತ್ರಾಂಶಕ್ಕಿಂತಲೂ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುತ್ತವೆ. * ಹೋಲಿಕೆಗಳು ತೋರಿಸಿರುವ ಪ್ರಕಾರ, [[ಮ್ಯಾಕ್‌ OSX]] ಮತ್ತು [[ಲೈನಕ್ಸ್‌‌]]ಗಿಂತಲೂ ಅದೇ ಯಂತ್ರಾಂಶದೊಂದಿಗಿನ [[ವಿಂಡೋಸ್‌‌]] ಮೇಲೆ ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|url=https://arstechnica.com/software/news/2008/10/benchmarking-flash-player-10.ars|title=Flash benchmarks on different operating systems}}</ref><ref>https://arstechnica.com/media/news/2009/10/hands-on-hulu-desktop-for-linux-beta-a-big-resource-hog.ars</ref> === ಪ್ರವೇಶ ಲಭ್ಯತೆ === ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ್ನು ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಸಾಮಾನ್ಯ HTML ಪುಟಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಔಪಚಾರಿಕ ರೂಢಿಗಳು ಮುರಿದುಹೋಗುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಪಠ್ಯವನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡುವುದು, ಮೇಲೆ-ಕೆಳಗೆ ಚಲಿಸುವುದು,<ref>[http://www.useit.com/alertbox/20050711.html ಮೇಲೆ-ಕೆಳಗೆ ಚಲಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮೇಲೆ-ಕೆಳಗೆ ಚಲಿಸುವ ಪಟ್ಟಿಗಳು (ಜಾಕೋಬ್‌ ನೀಲ್‌ಸೆನ್‌ನ ಅಲರ್ಟ್‌ಬಾಕ್ಸ್‌‌)]</ref> ಸ್ವರೂಪ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಮೌಸ್‌ನ ಬಲಭಾಗದ ಗುಂಡಿಯನ್ನು ಕ್ಲಿಕ್ಕಿಸುವಿಕೆ ಇವೇ ಮೊದಲಾದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು, ಒಂದು ವಾಡಿಕೆಯ HTML ವೆಬ್‌ಪುಟದೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯುವುದಕ್ಕಿಂತ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಇಂಟರ್‌ಫೇಸ್‌ನ ಇಂಥ ಅನೇಕ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತತೆಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಕಾರರಿಂದ ಸರಿಪಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಉಪಯುಕ್ತತೆಯ ಕುರಿತಾದ [[ಜಾಕೋಬ್‌ ನೀಲ್‌ಸೆನ್‌]] ಎಂಬ ಓರ್ವ ಪರಿಣಿತನು, ''ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌: 99% ಬ್ಯಾಡ್‌‌'' ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 2000ದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಲರ್ಟ್‌ಬಾಕ್ಸ್‌ನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದು, ಈ ಬಗೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಅದು ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.useit.com/alertbox/20001029.html|title=Flash: 99% Bad|last=Nielsen|first=Jakob|date=2000-10-29 |accessdate=2009-02-21}}</ref> ನೀಲ್‌ಸೆನ್‌‌ನಿಂದ ದೂರುಗಳು ಬಂದಾಗಿನಿಂದ ಕೆಲವೊಂದು ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲಾಗಿದೆ: * ಅನೇಕ ಆಧುನಿಕ ಬ್ರೌಸರ್‌‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವಂತೆ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಪುಟದ ಸಮೀಪೀಕರಣದ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಪಠ್ಯದ ಗಾತ್ರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. * ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ 6 ಆವೃತ್ತಿಯು ಬಂದಾಗಿನಿಂದ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನಲ್ಲಿ ಪರ್ಯಾಯ ಪಠ್ಯವನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಲೇಖಕರಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ. ಈ [[ಪ್ರವೇಶ ಲಭ್ಯತೆ]]ಯ ಲಕ್ಷಣವು ಕೇವಲ ಕೆಲವೊಂದು [[ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ ರೀಡರ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ]] ಮತ್ತು ಕೇವಲ ವಿಂಡೋಸ್‌‌ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವೇ ಹೊಂದಿಕೊಂಡುಹೋಗುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.skillsforaccess.org.uk/howto.php?id=101 |title=Provide text equivalents for graphics - in Flash |accessdate=2007-06-18 |author= |authorlink= |coauthors= |date= |year= |month= |format= |work=Skills for Access – How To |publisher= |pages= |archiveurl= |archivedate= |quote= }}</ref> [[ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳೊಂದಿಗಿನ ಅಮೆರಿಕನ್ನರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ 1990ರ ಕಾಯಿದೆ]]ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, [[US ನ್ಯಾಯ ಇಲಾಖೆ]]ಯು ಈ ಕೆಳಕಂಡಂತೆ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದೆ:<ref>{{cite web |url=http://www.icdri.org/CynthiaW/applying_the_ada_to_the_internet.htm |title=Applying the ADA to the Internet: A Web Accessibility Standard |author=Cynthia D. Waddell, JD|accessdate=2010-04-11}}</ref> <blockquote> ADA ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ವ್ಯವಹಾರದ ಅಸ್ತಿತ್ವಗಳು, ಅವು ಮುದ್ರಣ ಮಾಧ್ಯಮ, ಶ್ರವಣ ಮಾಧ್ಯಮ, ಅಥವಾ ಅಂತರ್ಜಾಲದಂಥ ಗಣಕೀಕೃತ ಮಾಧ್ಯಮದ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂವಹನ ನಡೆಸುತ್ತವೆಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಸಂವಹನೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ. ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಗಳು, ಸರಕುಗಳು, ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಂವಹನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಅಂತರ್ಜಾಲವನ್ನು ಬಳಸುವ, ಈ ಕಾಯಿದೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೊಳಪಟ್ಟ ವ್ಯವಹಾರದ ಅಸ್ತಿತ್ವಗಳು, ಆ ಸಂವಹನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರವೇಶಸಾಧ್ಯ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೂಲಕ ಒದಗಿಸಲೂ ಸಹ ಸಿದ್ಧವಾಗಿರಬೇಕು. </blockquote> === ಮುಕ್ತ ವೆಬ್‌ಗೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿರುವ ಸ್ವಂತ-ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಪ್ಲಗ್‌ಇನ್‌ಗಳು === ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ [[ಸ್ವಂತ ಸ್ವಾಮ್ಯದ]] ಸ್ವರೂಪವು, [[ಮುಕ್ತ ಮಾನದಂಡ]]ಗಳು ಮತ್ತು [[ಮುಕ್ತ ತಂತ್ರಾಂಶ]]ದ ಪ್ರತಿಪಾದಕರಿಗೆ ಒಂದು ಕಾಳಜಿಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಇಂಥ ಕೆಲವೊಂದು ವೀಕ್ಷಕರ ಪ್ರಕಾರ, ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹಬ್ಬಿರುವ ಇದರ ಬಳಕೆಯು [[ವರ್ಲ್ಡ್‌‌ ವೈಡ್‌‌ ವೆಬ್‌‌‌‌]]ನ ಅನ್ಯಥಾ ಮುಕ್ತ ಸ್ವರೂಪಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯುಂಟುಮಾಡಿದೆ.<ref>{{cite web |url=http://news.zdnet.com/2424-3515_22-199508.html |title=Mozilla warns of Flash and Silverlight 'agenda' |last=Meyer |first=David |publisher=[[ZDNet]] |date=2008-04-30 |accessdate=2009-01-11 |quote=''Companies building websites should beware of proprietary rich-media technologies like Adobe's Flash and Microsoft's Silverlight, the founder of Mozilla Europe has warned.'' |archive-date=2008-12-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081227145942/http://news.zdnet.com/2424-3515_22-199508.html |url-status=dead }}</ref> ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯೊಂದನ್ನು [[ಅಡೋಬ್‌ನ ಓಪನ್‌ ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌‌‌]]ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. [[CSS]]ನ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ ಹಾಗೂ [[HTML5]]ನ ಸಹ-ಲೇಖಕನಾದ [[ಹ್ಯಾಕಾನ್‌ ವಿಯಂ ಲೈ]] ಎಂಬಾತ ಮುಕ್ತ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾ, "ದಿ <ವಿಡಿಯೋ> ಎಲಿಮೆಂಟ್‌" ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ [[ಗೂಗಲ್‌ ಟೆಕ್‌ ಟಾಕ್‌]] ಎಂಬ ಒಂದು ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ [[ಥಿಯೋರಾ]]ದ ಪ್ರಸ್ತಾವವನ್ನು [[HTML5 ದೃಶ್ಯಭಾಗ]]ಕ್ಕಾಗಿರುವ ಸ್ವರೂಪವಾಗಿ ವಿವರಿಸಿದ:<ref>{{cite web |url=http://video.google.com/videoplay?docid=5545573096553082541&ei=LV6hSaz0JpbA2AKh4OyPDg&hl=un |title=Håkon Wium Lie on the video element in HTML 5 |accessdate=2009-02-22 |publisher=Google Video |date=2007-03-29}}</ref> <blockquote>ನಾನು ಬಲವಾಗಿ ನಂಬಿರುವುದೇನೆಂದರೆ, ಒಂದು ವೇಳೆ ದೃಶ್ಯಭಾಗದ ಅಂಶವು ಯಶಸ್ಸು ಕಾಣಲಿದೆ ಎಂದಾದರೆ, ಯಾವುದಾದರೊಂದು ವಿಧದ ಬೇಸ್‌ಲೈನ್‌ ವಿಡಿಯೋ ಸ್ವರೂಪದ ಕುರಿತು ನಾವು ಸಮ್ಮತಿ ಸೂಚಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇಂದು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಎಂಬುದು ವೆಬ್‌ನ ಮೇಲಿರುವ ಬೇಸ್‌ಲೈನ್‌ ಸ್ವರೂಪವಾಗಿದೆ. ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಒಂದು ಮುಕ್ತ ಮಾನದಂಡವಾಗಿಲ್ಲದಿರುವುದೇ ಅದು ಹೊಂದಿರುವ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ.</blockquote> [[ಮುಕ್ತ ತಂತ್ರಾಂಶದ ಆಂದೋಲನ]]ವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತಾ 2004ದ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಭಾಷಣವೊಂದರಲ್ಲಿ [[ರಿಚರ್ಡ್‌ ಸ್ಟಾಲ್‌ಮನ್‌]] ಈ ರೀತಿ ಹೇಳಿಕೆ ಕೊಟ್ಟ:<ref>{{cite web |url=http://video.google.com/videoplay?docid=-1647626314188526128&ei=LkqgSbfhIYva2gLUotGRDg&hl=un |title=Richard Stallman on The free software movement and its challenges |accessdate=2009-02-21 |publisher=Google Video |location=Australian National University, Canberra, Australia |archive-date=2011-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629123143/http://video.google.com/videoplay?docid=-1647626314188526128&ei=LkqgSbfhIYva2gLUotGRDg&hl=un |url-status=dead }}</ref> <blockquote>ವೆಬ್‌ತಾಣಗಳಲ್ಲಿನ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ ಬಳಕೆಯು ನಮ್ಮ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ.</blockquote> ಯಾವುದೇ [[ಉಚಿತ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ಗಳು]] ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಉತ್ತಮವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಸ್ಟಾಲ್‌ಮನ್‌ನ ಅಂದಿನ ವಾದವಾಗಿತ್ತು. 2010ರ ಫೆಬ್ರುವರಿ ವೇಳೆಗೆ ಇದ್ದಂತೆ, [[ಗ್ನಾಶ್‌]] ಮತ್ತು [[Swfಡೆಕ್‌‌‌]]ಗಳು ಅಡೋಬ್‌ನ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ ಜೊತೆಗಿನ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸೀಮಿತ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡಿವೆ. ಅನೇಕ ಮುಖ್ಯ ಹಾಗೂ ಜನಪ್ರಿಯ ವೆಬ್‌ತಾಣಗಳು ಬಯಸುವಂತೆ ಬಳಕೆದಾರರು ಒಂದು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ನ್ನು ಹೊಂದುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ‌‌; ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌-ಬಳಸದ ವೆಬ್‌ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇದು ಯಾವುದೇ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯ ಕೂಲಿಯೊಂದಿಗೆ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಒಂದು ಉತ್ತಮವಾದ ಉಚಿತ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌ನ ಕೊರತೆಯು, ಉಚಿತ ತಂತ್ರಾಂಶದೊಂದಿಗೆ ವೆಬ್‌ನ ಅವಲೋಕನವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವುದಕ್ಕಿರುವ ಒಂದು ವಾದಯೋಗ್ಯವಾದ ಅಡಚಣೆಯಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಮೇಲೆ ನಮೂದಿಸಲಾದ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ನ ಸರ್ವತ್ರ ಅಸ್ತಿತ್ವವು, ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವ ಯಾರಿಗೇ ಆಗಲಿ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಉನ್ನತವಾದ ಆದ್ಯತೆಯ ಯೋಜನೆಗಳ<ref>{{citation|url=http://www.fsf.org/campaigns/priority.html|publisher=Free Software Foundation|title=High Priority Free Software Projects|accessdate=2009-07-09}}</ref> ಫ್ರೀ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ ಫೌಂಡೇಷನ್‌‌ನ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ನಾಶ್‌ ಗಳಿಸಿರುವ ನಿರಂತರವಾಗಿರುವ ಉನ್ನತ ಶ್ರೇಯಾಂಕವು, ಉಚಿತ ತಂತ್ರಾಂಶದ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ತೀರ್ಮಾನಿಸಲ್ಪಟ್ಟಂತೆ ಸಮಸ್ಯೆಯ ತೀಕ್ಷ್ಣತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಬಹುದು. === 64-ಬಿಟ್‌ ಲೈನಕ್ಸ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು === ಅಡೋಬ್‌ನ 64-ಬಿಟ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿದೆ<ref>{{cite web|url=http://labs.adobe.com/technologies/flashplayer10/64bit.html|title=Flash Player 10 for 64-bit Linux|accessdate=2010-05-17|archive-date=2010-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20101202004509/http://labs.adobe.com/technologies/flashplayer10/64bit.html|url-status=dead}}</ref> ಮತ್ತು ಅನೇಕವೇಳೆ ಲೈನಕ್ಸ್‌ ವಿತರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ನೀಡಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲ. ಕೆಲವೊಂದು ವಿತರಣೆಗಳು ಬೆಂಬಲ ಪಡೆದ 32-ಬಿಟ್‌ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುವ ಅಥವಾ ಕಟ್ಟುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾಡಬಹುದಾದರೂ, ಅದು ಸಮಸ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಬಹುದು. ನೋಡಿ: [[64-ಬಿಟ್‌ ಬೆಂಬಲ]]. == ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ == ;ಅಡೋಬ್ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್ * ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಅನ್ವಯಿಕೆಯಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮತ್ತು ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌ನಿಂದ ಚಾಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟ [[SWF]] ಕಡತ ಸ್ವರೂಪ. * [[ಆಕ್ಷನ್‌ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌]] * [[ಆಕ್ಷನ್‌ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ಸಂಕೇತ ಸಂರಕ್ಷಣೆ]] * ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರುವ ಮತ್ತು ಮರುಚಾಲಿಸುವ ರನ್‌ಟೈಂ ಆಗಿರುವ [[ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌]] * ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಓಡಿಸಲು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಾಧನಗಳಾದ ಮೊಬೈಲ್‌ ಫೋನುಗಳು, ಕೆಲವೊಂದು ಲ್ಯಾಪ್‌ಟಾಪ್‌ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ಒಯ್ಯಬಹುದಾದ ಇತರ ಸಾಧನಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌‌ನ ಒಂದು ಹಗುರ ತೂಕದ ಆವೃತ್ತಿಯಾದ ‌[[ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಲೈಟ್]]. * [[ಫ್ಲಾಶ್ ವಿಡಿಯೋ]] * ಆವೃತ್ತಿ 8ರ ನಂತರದ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ [[ಉಪನಾಮ-ನಿರೋಧಕವಾಗಿ]] ಪಠ್ಯ-ಮೂಡಿಸುವ ಎಂಜಿನ್‌ ಆಗಿರುವ [[ಸ್ಯಾಫ್ರನ್‌ ಟೈಪ್‌ ಸಿಸ್ಟಮ್]]. * [[ಲೋಕಲ್‌ ಷೇರ್ಡ್‌ ಆಬ್ಜೆಕ್ಟ್‌]] * ವೆಬ್‌ಪುಟಗಳ ಒಳಗೆ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಹುರುಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುವ ಒಂದು ಜಾವಾಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್‌ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿರುವ ‌‌[[SWFಆಬ್ಜೆಕ್ಟ್]]. * ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಹುರುಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹುರುಳು ನಿರ್ವಹಣೆಯಾದ [[ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ CMS]]. ;ಇತರೆ * [[HTML5 ದೃಶ್ಯಭಾಗ]] * [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ಸಿಲ್ವರ್‌ಲೈಟ್‌]] * [[ಜಾವಾFX]] * [[ಓಪನ್‌ಲಸ್‌ಜ್ಲೋ]] * [[ಸಿನ್‌ಫಿಗ್‌‌]] == ಅಡಿ ಬರಹಗಳು == {{Reflist|group="spec"}} == ಆಕರಗಳು == {{Reflist|colwidth=30em}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [http://blogs.adobe.com/flashplatform/ ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ವೇದಿಕೆ ಬ್ಲಾಗ್‌] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120622051951/http://blogs.adobe.com/flashplatform/ |date=2012-06-22 }} - ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ಕುರಿತಾದ ಅಧಿಕೃತ ಸುದ್ದಿ ವಾಹಿನಿ * [http://www.adobe.com/products/flash/ ವಿನ್‌XP/ವಿಸ್ಟಾ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಕ್‌ OS Xಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅಡೋಬ್‌ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌ ] * [http://kb2.adobe.com/cps/406/kb406791.html MS ವಿಂಡೋಸ್‌‌ 9x / ಮ್ಯಾಕಿಂತೋಷ್‌ OSX 10.1-10.3 / ರೆಡ್‌ ಹ್ಯಾಟ್‌ ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್‌ ಲೈನಕ್ಸ್‌ 3 ಮತ್ತು 4 ಇವಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಪ್ಲಗ್‌-ಇನ್‌ ] === ಸಮುದಾಯಗಳು === * [http://forums.adobe.com/community/flash ಅಡೋಬ್‌ನ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಫೋರಮ್‌] * [http://www.flexflashforum.com FlexFlash‌‌‌Forum.com - ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಫೋರಮ್‌‌] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160603003028/http://www.flexflashforum.com/ |date=2016-06-03 }} * [http://www.actionscript.org Actionscript‌.org - ಸಮುದಾಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲ / ಬೋಧಕ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು] * [http://www.flashcomponents.net/community/ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‌‌‌ ಫೋರಮ್‌ / ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ತರಗಳು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100611225623/http://www.flashcomponents.net/community/ |date=2010-06-11 }} {{Flash builders}} {{Animation editors}} {{Adobe Flash}} {{AdobeCS}} {{Adobe eLearning Suite}} {{Adobe Systems}} [[ವರ್ಗ:ಅನಿಮೇಶನ್‌ ತಂತ್ರಾಂಶ]] [[ವರ್ಗ:C++ ತಂತ್ರಾಂಶ]] [[ವರ್ಗ:ರೇಖಾಚಿತ್ರಗಳ ಕಡತ ಸ್ವರೂಪಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಮ್ಯಾಕ್ OS ತಂತ್ರಾಂಶ]] [[ವರ್ಗ:ಮ್ಯಾಕ್‌ OS X ತಂತ್ರಾಂಶ]] [[ವರ್ಗ:ಮ್ಯಾಕ್ರೋಮೀಡಿಯಾ ತಂತ್ರಾಂಶ]] [[ವರ್ಗ:ಅಡೋಬ್‌ ತಂತ್ರಾಂಶ]] [[ವರ್ಗ:ಅಡೋಬ್‌ ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್‌ ಸ್ಯೂಟ್‌]] [[ವರ್ಗ:ಸದಿಶ ರೇಖಾಚಿತ್ರಗಳ ಪರಿಷ್ಕಾರಕಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ವೆಬ್‌ ಅಭಿವರ್ಧಕ ತಂತ್ರಾಂಶ]] [[ವರ್ಗ:ಅಡೋಬ್ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್]] [[ವರ್ಗ:2D ಅನಿಮೇಷನ್‌ ತಂತ್ರಾಂಶ]] [[ವರ್ಗ:ಸಮೃದ್ಧ ಅಂತರ್ಜಾಲ ಅನ್ವಯಿಕೆಯ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕಾದ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ವಿಂಡೋಸ್‌‌ ತಂತ್ರಾಂಶ]] [[ವರ್ಗ:1996ರ ತಂತ್ರಾಂಶ]] 11j6gn2jfrajy22xk6vp2xu3rwirp7r 0 24104 1117073 1116877 2022-08-27T07:28:43Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist | Name = Snow Patrol | Img = spmembers.jpg | Img_capt = Snow Patrol, from L–R: Nathan Connolly, Gary Lightbody, Jonny Quinn, Tom Simpson, Paul Wilson | Img_size = 270 | Landscape = yes | Background = group_or_band | Origin = [[Northern Ireland]], UK and [[Dundee]], [[Scotland]], UK | Genre = [[Alternative rock]], [[britpop]], [[indie rock]] | Years_active = 1994–present | Label = [[Fiction Records|Fiction]]/[[Interscope Records|Interscope]] (2003–present)<br />[[Jeepster Records|Jeepster]] (1995–2001)<br />[[Electric Honey (label)|Electric Honey]] (1997) | Associated_acts = [[Shrug (band)|Shrug]], [[Iain Archer]], [[Belle & Sebastian]], [[The Reindeer Section]], [[File Under Easy Listening]], [[Terra Diablo]], [[The Cake Sale]], [[Little Doses]], [[Listen... Tanks!]], [[Tired Pony]] | URL = [http://www.snowpatrol.com/ snowpatrol.com] | Current_members = [[Gary Lightbody]]<br />[[Jonny Quinn]]<br />[[Tom Simpson (musician)|Tom Simpson]]<br />[[Nathan Connolly]]<br />[[Paul Wilson (musician)|Paul Wilson]] | Past_members = Michael Morrison<br />[[Mark McClelland]] }} '''ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್‌''' ಗಳು [[ಉತ್ತರ ಐರಿಷ್‌]]ನ<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/northern_ireland/3578509.stm ಐಸ್ ಕೂಲ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ವಾರ್ಮ್ಸ್ ಹಾರ್ಟ್ಸ್] ಬಿಬಿಸಿ ಎನ್‌ಐ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್</ref> [[ಪರ್ಯಾಯ ರಾಕ್‌]] ವಾದ್ಯವೃಂದಗಳಾಗಿವೆ. 1994 ರಲ್ಲಿ [[ದುಂಡೀ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]]ದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ <ref name="allmusic">{{cite web |url=http://www.allmusic.com/artist/snow-patrol-p337688 |title=Snow Patrol&nbsp;— Biography |accessdate=17 July 2008 |author=Borges, Mario Mesquita |publisher=[[Allmusic]] }}</ref> ವಾದ್ಯವೃಂದವು ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ [[ಗ್ಲ್ಯಾಸ್ಗೋ]]ದಲ್ಲಿ ಆಸರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಾದ್ಯವೃಂದದ ಮೊದಲಿನ ಮೂರು ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣಗಳು [[ಇಪಿ]], ''[[ಸ್ಟಾರ್‌ಫೈಟರ್ ಪೈಲಟ್]]'' (1997) ಮತ್ತು ಸ್ಟೂಡಿಯೋ ಅಲ್ಬಮ್‌ಗಳಾದ ''[[ಸೊಂಗ್ಸ್ ಫಾರ್ ಪೋಲಾರ್‌ಬೇರ್ಸ್]]'' (1998) ಮತ್ತು ''[[ವೆನ್ ಇಟ್ಸ್ ಆಲ್ ಓವರ್ ವಿ ಸಿಲ್ ಹ್ಯಾವ್ ಟು ಕ್ಲಿಯರ್ ಅಪ್]]'' (2001) ಇವುಗಳು ವ್ಯಾವಹಾರಿಕವಾಗಿ ಅಯಶಸ್ವಿಯಾದವು ಮತ್ತು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ [[ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಹನಿ]] ಮತ್ತು ಜೀಪ್‌ಸ್ಟೆರ್ ಎಂಬ ಸ್ವತಂತ್ರ ಗುರುತುಪಟ್ಟಿಗಳಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ವಾದ್ಯವೃಂದವು ನಂತರ 2002 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಗುರುತುಪಟ್ಟಿ [[ಪೊಲಿಡೋರ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್‌]]ಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿತು. ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಅವರ [[ಪ್ರಮುಖ ಗುರುತು ಪಟ್ಟಿಯ ಮೊದಲಕಾಣಿಕೆ]] ''[[ಫೈನಲ್ ಸ್ಟಾ]]'' ದ ಜೊತೆಗೆ 2003 ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಅವರ ಅಲ್ಬಮ್ ಯುಕೆಯಲ್ಲಿ [[5x ಪ್ಲಾಟಿನಮ್]] ಎಂಬುದಾಗಿ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತಗೊಂಡಿತು <ref>[http://bpi.co.uk/ ಬಿಪಿಐ ಅಫಿಶಿಯಲ್ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್] ''[[BPI]]'' . 27 ಏಪ್ರಿಲ್ 2008 ರಂದು ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ.</ref> ಮತ್ತು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಮಿಲಿಯನ್‌ಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರತಿಗಳು ಮಾರಾಟವಾಗಲ್ಪಟ್ಟವು. ಅವರ ನಂತರದ ಸ್ಟೂಡಿಯೋ ಅಲ್ಬಮ್, ''[[ಐಸ್ ಓಪನ್]]'' , (2006) ಮತ್ತು ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಏಕೈಕ "[[ಚೇಸಿಂಗ್ ಕಾರ್ಸ್]]" ವಾದ್ಯವೃಂದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಅವರ ಅಲ್ಬಮ್ [[ಯುಕೆ ಅಲ್ಬಮ್ ಚಾರ್ಟ್‌]]ಗಳಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು ಮತ್ತು ವರ್ಷದ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು-ಮಾರಾಟದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಲ್ಬಮ್ ಎಂಬ ಖ್ಯಾತಿ ಪದೆಯಿತು, ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಆ ಅಲ್ಬಮ್‌ನ ಸುಮಾರು 4 ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರತಿಗಳು ಮಾರಾಟವಾಗಲ್ಪಟ್ಟವು. 2008 ರಲ್ಲಿ, ವಾದ್ರವೃಂದವು ಅವರ ಐದನೆಯ ಸ್ಟೂಡಿಯೋ ಅಲ್ಬಮ್ ''[[ಎ ಹಂಡ್ರೆಡ್ ಮಿಲಿಯನ್ ಸನ್ಸ್]]'' ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು 2009 ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೊದಲ ಸಂಕಲಿತ ಅಲ್ಬಮ್ ''[[ಅಪ್ ಟು ನೌ]]'' ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. ಅವರ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ವಾದ್ಯವೃಂದವು ಹತ್ತು [[ಮೇಟಿಯರ್ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದಿತು ಮತ್ತು ಮೂರು [[BRIT ಪ್ರಶಸ್ತಿ]]ಗಳಿಗೆ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ''ಫೈನಲ್ ಸ್ಟ್ರಾ'' ದ ಬಿಡುಗಡೆಯ ನಂತರ, ವೃಂದವು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಹತ್ತು ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.digitalspy.co.uk/music/a176894/snow-patrol-to-release-greatest-hits.html|title=Snow Patrol to release greatest hits|last=Balls|first=David|date=11 September 2009|publisher=[[Digital Spy]]|accessdate=11 September 2009}}</ref> == ಇತಿಹಾಸ == === ಮುಂಚಿನ ವರ್ಷಗಳು (1932–1942) === [[File:Shrug - December 1994.jpg|thumb|left| ಭುಜ ಕುಣಿಸುವ ವಾದ್ಯಗೋಷ್ಠಿಯನ್ನು ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಮೊದಲಿಗೆ ಶುರುಮಾಡಿತು. 1994 ರಲ್ಲಿ ಇದು ರಚನೆಯಾಯಿತು ಮತ್ತು ಗ್ಯಾರಿ ಲೈಟ್‌‍ಬಾಡಿ, ಮೈಕೆಲ್ ಮೊರಿಸನ್ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಕ್ ಮ್ಯಾಕ್ಲೆ‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ನಿಂದ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು,]] ಸ್ಕಾಟ್‌ಲೆಂಡ್‌ನ [[ದುಂಡೀ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]]ದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಾದ [[ಗ್ಯಾರಿ ಲೈಟ್‌ಬೊಡಿ]], ಮೈಕೆಲ್ ಮೊರಿಸನ್ ಮತ್ತು [[ಮಾರ್ಕ್ ಮೆಕ್ಲೆಲೆಂಡ್]] ಜೊತೆಯಾಗಿ [[ಶ್ರಗ್]] ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ವೃಂದವು 1994 ರ ದಶಕದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು,<ref name="brianbebo">{{cite web |url=http://www.channel4.com/music/interviews/snow-patrol-video-interview-quiz-biography-pictures.html |title=Snow Patrol |publisher=[[Channel 4]] |accessdate=14 October 2008 }}</ref> ವೃಂದವು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸುತ್ತುಮುತ್ತಲಿನ ಲೂಸಿಯರ್‌ ಮಿಲ್‌ಗಳಂತಹ ಹೊಟೆಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಗಿಗ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. "ಯೋಘರ್ಟ್ ವರ್ಸಸ್ ಯೋಘರ್ಟ್ ಡಿಬೇಟ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರ ಮೊದಲ ಇಪಿಯು ಪ್ರಗತಿಪರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತು. 1995 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಶ್ರಗ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ್ನುಟ್ಟುಕೊಂಡ ಅಮೇರಿಕಾದ ಇತರ ಯಾವುದೇ ವಾದ್ಯವೃಂದದವರೊಂದಿಗಿನ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವ ಕಾರಣದಿಂದ ತಮ್ಮ ವಾದ್ಯವೃಂದದ ಹೆಸರನ್ನು ಪೋಲಾರ್ ಬೇರ್‌ಗೆ (ಅಥವಾ ಪೋಲಾರ್‌ಬೇರ್) ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅದರ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ, ಡ್ರಮ್ ವಾದಕ ಮೈಕ್ ಮೊರಿಸನ್‌ನು ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ ವೃಂದವನ್ನು ಬಿಟ್ಟನು ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದನು. 1997 ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಪೋಲಾರ್ ಬೇರ್ ಮೂರು ಪದ್ಧತಿಯ ಒಂದು [[ಇಪಿ]], ''[[ಸ್ಟಾರ್‌ಫೈಟರ್ ಪೈಲಟ್]]'' ಅನ್ನು [[ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಹನಿ]] ಗುರುತು ಪಟ್ಟಿಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು.<ref name="pilotis">{{cite web |url=http://www.interscope.com/artist/releases/detail.aspx?pid=10&aid=410 |title=Snow Patrol&nbsp;— Starfighter Pilot EP |accessdate=17 July 2008 |author= |publisher=[[Interscope Records]] |archive-date=7 ಫೆಬ್ರವರಿ 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090207020739/http://www.interscope.com/artist/releases/detail.aspx?pid=10&aid=410 |url-status=dead }}</ref> [[ಜೇನ್ಸ್ ಅಡಿಕ್ಷನ್‌]]ನ ಮೊದಲಿನ-[[ಬಾಸಿಸ್ಟ್]] [[ಎರಿಕ್ ಅವೇರಿ]]ಯ ಅದೇ ಹೆಸರಿನ [[ಮತ್ತೊಂದು ವೃಂದ]] ಜೊತೆಗಿನ ಹೆಸರಿನ ವಿವಾದದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ವಾದ್ಯವೃಂದವು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್<ref name="allmusic"/> ಎಂಬುದಾಗಿ ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.snowpatrol.com/band|title=Biography|access-date=2010-07-29|archive-date=2010-06-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20100620150349/http://www.snowpatrol.com/band/|url-status=dead}}</ref> ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, [[ಉತ್ತರ ಭಾಗದ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌]]ನ [[ಜಾನಿ ಕ್ವಿನ್‌]]ನು ಖಾಯಂ ಡ್ರಮ್ ಬಾರಿಸುಗನಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡನು. [[File:Jonny Quinn1 (cropped).jpg|thumb|right| ಅವರ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಶಾಲೆಯ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಮೊದಲೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಜಾನಿ ಕ್ವಿನ್, ನ್ಯಾಥನ್ ಕೊನೊಲಿ ]]ಸ್ನೋ ಪೆಟೋಲ್ ಸ್ಕಾಟ್‌ಲೆಂಡ್‌ನ ಸ್ವಂತಂತ್ರ ಗುರುತು ಪಟ್ಟಿ [[ಜೀಪ್‌ಸ್ಟೆರ್]] ಅನ್ನು 1997 ರಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡಿತು, ಜೀಪ್‌ಸ್ಟೆರ್ ಇದು [[ಬೆಲ್ಲೆ ಮತ್ತು ಸೆಬಾಸ್ಟಿಯನ್‌]]ಗಳಿಗೆ ಆಸರೆಯಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/music/music-magazine/music-magazine-features/label-profile/label-profile-jeepster-772565.html|title=Label profile: Jeepster|last=Birke|first=Sarah|date=23 January 2008|work=[[The Independent]]|accessdate=10 September 2009|archive-date=27 ಏಪ್ರಿಲ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090427165807/http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/music/music-magazine/music-magazine-features/label-profile/label-profile-jeepster-772565.html|url-status=dead}}</ref> ಜೀಪ್‌ಸ್ಟೆರ್ ಕೂಡ ಬೆಲ್ಲೆ ಮತ್ತು ಸೆಬಾಸ್ಟಿಯನ್‌ಗಳ ಜೊತೆಗಿನ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್‌ನಂತೆ ಅದೇ ರೀತಿಯಾದ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು, ಅವರು ಅತಿಯಾದ ಪ್ರಚಾರದ ಮೂಲಕವಲ್ಲದೇ ಬಾಯಿಯ-ಶಬ್ದಗಳ ಮೂಲಕ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಇಂಡೈ ಗುರುತುಪಟ್ಟಿಯು ಅವರಿಗೆ ಸ್ವತಂತ್ರತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿ ತೋರಿಸಿದ ಕಾರಣದಿಂದ ವೃಂದಕ್ಕೆ ಅದರ ಜೊತೆ ಸಂಘಟಿತವಾಗುವುದು ಸಂತೋಷವನ್ನು ತಂದಿತ್ತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲಾ ಜೀಪ್‌ಸ್ಟೆರ್‌ನ ಮುದ್ರಣಗಳು ಅದೇ ರೀತಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರು ಕಂಡುಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಬೆಂಬಲಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ಕೆಲಸದ ನೈತಿಕತೆ ಅಥವಾ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು ಅವಶ್ಯಕ ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರು ಪರಿಗಣಿಸಲಿಲ್ಲ.<ref name="STRUGGLE">{{cite web|url=http://www.theage.com.au/articles/2004/07/24/1090464906092.html|title=That's Snow business|date=25 July 2004|publisher=''[[The Age]]''|accessdate=29 October 2009|archive-date=4 ನವೆಂಬರ್ 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121104050608/http://www.theage.com.au/articles/2004/07/24/1090464906092.html|url-status=dead}}</ref> ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ವೃಂದದ ಪ್ರಥಮ ಹಾಡಾದ ''[[ಸೊಂಗ್ಸ್ ಫಾರ್ ಪೋಲಾರ್‌ಬೇರ್ಸ್]]'' ಇದು 1998 ರಲ್ಲಿ ವೃಂದದವರು ಗ್ಲ್ಯಾಸ್ಗೋದಲ್ಲಿ ವಾಸ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ನಂತರ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು.<ref name="BASED">{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/3578509.stm|title=Ice cool band warms hearts|date=29 March 2004|publisher=[[BBC]]|accessdate=1 November 2009|archive-date=16 ನವೆಂಬರ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20091116215353/http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/3578509.stm|url-status=dead}}</ref> ಲೈಟ್‌ಬೊಡಿಯು ಸೊಚಿಯನೊಲ್ ಬೀದಿಯಲ್ಲಿನ ನೈಸ್ ಅಂಡ್ ಸ್ಲೀಜಿ ಬಾರ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವನಾಗಿದ್ದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.scotland.org/about/entertainment-and-sport/features/culture/scottish-music.html|title=Scottish Music in the US|date=March 2007|publisher=Scotland|accessdate=1 November 2009|archive-date=24 ಮಾರ್ಚ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090324065149/http://www.scotland.org/about/entertainment-and-sport/features/culture/scottish-music.html|url-status=dead}}</ref> ಅಲ್ಬಮ್ ಒಂದು ವಿಷಮಾವಸ್ಥೆಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು, ಆದರೆ ವ್ಯಾವಹರಿಕವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಲಿಲ್ಲ.<ref name="STRUGGLE"/> ಅದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ವೃಂದವು [[ಫಿಲಿಪ್ಸ್]] ಕಂಪನಿಗಾಗಿ ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತದ ಒಂದು ಜಾಹಿರಾತಿನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರ ಮೂಲಕ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದರು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ [[ಗೊಮೆಜ್]] ಸಹಿ ಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟಿತು.<ref name="GOMEZ">{{cite web|url=http://www.hotpress.com/archive/415858.html|title=Licensed to chill|last=Bailie|first=Stuart|date=3 February 1999|publisher=''Hot Press''|accessdate=4 January 2010}}'''ಹೀಗೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ:''' ಅವರು ಫಿಲಿಪ್ಸ್ ಜಾಹೀರಾತಿಗೆ ಸಂಗೀತ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ (ಗಿಗ್) ನಡೆಸಿದ ಘಟನೆಯು ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸ ಬಹುದು, ಇದು ಅವರಿಗೆ ಬೀಟ್‌ಲೆಸ್‌ನ ಹಾಡಿನ ನಿರೂಪಣೆ ಮಾಡಲೇ ಬೇಕಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಉತ್ತಮವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಕೆಲವು ಸಂದೇಶಗಳು ವಿರೋಧಿಸಿದವು ಮತ್ತು ಗೊಮೆಜ್ ಪರ್ಯಾಯ ಕೆಲಸವನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿತು. </ref><ref>{{cite web|url=http://www.rollingstone.com/artists/gomez/articles/story/5926916/gomez_get_fabulous_for_philips_advertisement|title=Gomez get fabulous for Philips advertisement|last=Boehlert|first=Eric|date=12 November 1998|publisher=[[Rolling Stone]]|accessdate=4 January 2010|archive-date=14 ಜನವರಿ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090114112223/http://www.rollingstone.com/artists/gomez/articles/story/5926916/gomez_get_fabulous_for_philips_advertisement|url-status=dead}}</ref> 1999 ರಲ್ಲಿ, ವೃಂದವು ಅರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಸಂಗೀತ ನಿಯತಕಾಲಿಕ ''[[ಹೊಟ್ ಪ್ರೆಸ್‌]]'' ನಿಂದ "ಫಿಲ್ ಲಿನೊಟ್ ಅವಾರ್ಡ್ ಫಾರ್ ಬೆಸ್ಟ್ ನ್ಯೂ ಬ್ಯಾಂಡ್" ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.hotpress.com/archive/1638726.html|title=Belle Fest|last=Sweeney|first=Eamon|publisher=''[[Hot Press]]''|accessdate=1 October 2009}}ಸೂಚನೆ: ದಾಖಲೆಗಳ ಪುಟ [https://www.webcitation.org/5lFXHuaUT?url=http://web.archive.org/web/20001002071324/www.hot-press.com/inawards.htm ಇಲ್ಲಿ] ಸಿಕ್ಕಿವೆ.</ref> 2001 ರಲ್ಲಿ, ಗ್ಲ್ಯಾಸ್ಗೋದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ ಕೂಡ, ವೃಂದವು ''[[ವೆನ್ ಇಟ್ಸ್ ಆಲ್ ಓವರ್ ವಿ ಸ್ಟಿಲ್ ಹ್ಯಾವ್ ಟು ಕ್ಲಿಯರ್ ಅಪ್‌]]'' ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://kexp.org/reviews/albumreview.aspx?reviewid=691|title=Snow Patrol: When It's All Over We Still Have to Clear Up|last=Yates|first=Don|date=15 May 2001|publisher=[[KEXP-FM|KEXP]]|accessdate=1 November 2009|archive-date=13 ಜೂನ್ 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100613113807/http://kexp.org/reviews/albumreview.aspx?reviewid=691|url-status=dead}}</ref> ಇದರ ಹಿಂದಿನದರವುಗಳಂತೆ, ಅಲ್ಬಮ್ ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಶ್ಲಾಘನೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಿತು, ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚು ಮಾರಾಟವಾಗಲಿಲ್ಲ.<ref name="STRUGGLE"/> ಧ್ವನಿ ಮುದ್ರಣ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ವೃಂದವು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರವಾಸಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದರ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕೆಲವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಪ್ರವಾಸಗಳು ನಿಯಂತ್ರಿತವಾಗಿದ್ದವು. ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಯ ನಂತರ ಅವರು ಅಭಿಮಾನಿಗಳ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಲಗುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ರಾತ್ರಿಯ ಕ್ಲಬ್‌ಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಪಡೆಯಲು [[ಬೆಲ್ಲೆ ಮತ್ತು ಸೆಬಾಸ್ಟಿಯನ್‌]]ನ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟರು.<ref>{{cite web|url=http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/music/article6895899.ece|title=Snow Patrol: 'We're not ready for greatest hits'|last=Heawood|first=Sophie|date=30 October 2009|publisher=[[The Times]]|accessdate=31 October 2009|archive-date=22 ಏಪ್ರಿಲ್ 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100422010239/http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/music/article6895899.ece|url-status=dead}}</ref> ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಾಲೀಕನಿಗೆ ಸಾಲಗಾರರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮಾಲಿಕರಿಂದ ನಿಯಮಿತವಾದ ಭೇಟಿ ಮತ್ತು ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="STRUGGLE"/> ಎರಡನೆಯ ಅಲ್ಬಮ್‌ನ ವೈಫಲ್ಯದ ನಂತರ, ವೃಂದವು ಎಲ್ಲಿ ಏನು ತಪ್ಪಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಚಿಂತಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಗುರುತುಪಟ್ಟಿಯು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಕಡೆಗಿನ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಮುದ್ರಣಗಳ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವಿಕೆಯು, ಆದಾಗ್ಯೂ ಈ ಮೊದಲು ಅವರು ಇದನ್ನು ಇಷ್ಟಪಟ್ಟಿದ್ದರೂ ಕೂಡ, ಇದು ಅವರ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರು ಮನಗಂಡರು. ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಸಹಾಯವು ಬೇಕು ಎಂಬ ಸತ್ಯವನ್ನು ಅವರು ಮನಗಂಡರು.<ref name="STRUGGLE"/> ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಡ್ಯಾನಿ ಮ್ಯಾಕಿಂತಾಶ್ ಇವನು ವೃಂದದ ನಿರ್ವಾಹಕನಾಗಿದ್ದನು. ಲೈಟ್‌ಬೊಡಿಯು ಅವನನ್ನು "ಪೊಪ್ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿನ ಅತಿ ಸಿಟ್ಟಿನ ಮನುಷ್ಯ: ಮಹಾನ್, ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿ" ಎಂಬುದಾಗಿ ವರ್ಣಿಸಿದನು. ಅವನು ವೃಂದವನ್ನು "ತನ್ನ ದೇಹದಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲ ಅಂಗಗಳ ಜೊತೆ" ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತೇನೆ, ಮತ್ತು ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವತ್ತಿಗೂ ಸಿಟ್ಟಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದಾಗಿ ಹೇಳಿದನು. ಅವನು ಆ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ವೃಂದವನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿ ನಡೆಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿದ್ದಕ್ಕೆ ಪ್ರಶಂಸೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದನು. ಮ್ಯಾಕಿಂತಾಶ್‌ನು ಬಗಾರದ ಬಣ್ಣದ ಒಂದು ವಿಭಾಗಿಸುವ ಬಸ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದನು, ಅದನ್ನು ವೃಂದವು ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ನಡೆಸಲು ಪ್ರಯಾಣ ಕೈಗೊಳ್ಳುವಾಗ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://www.spinner.com/2009/11/23/snow-patrol-get-revolutionary-with-back-catalogue/|title=Snow Patrol get revolutionary with back catalogue|last=Dowling|first=Stephen|date=23 November 2009|publisher=[[Spinner.com]]|accessdate=24 November 2009|archive-date=27 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200927072514/http://www.spinner.com/2009/11/23/snow-patrol-get-revolutionary-with-back-catalogue/|url-status=dead}}</ref> === ''ಫೈನಲ್ ಸ್ಟ್ರಾ'' (2001–2005) === [[File:NathanConnolly3.JPG|thumb|right| ನ್ಯಾಥನ್ ಕೊನೊಲಿ 2002ರಲ್ಲಿ ವಾದ್ಯಗೋಷ್ಠಿಗೆ ಸೇರಲು ಕೇಳಿದ್ದ ]]2001 ರಲ್ಲಿ ಜೀಪ್‌ಸ್ಟೆರ್ ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಅನ್ನು ಹೊರಹಾಕಿತು,<ref name="WOWJONNY">{{cite web|url=http://www.whatsonwales.co.uk/news/i/12550|title=Snow Patrol Interview|last=Took|first=Michael|publisher=What's on Wales|accessdate=24 July 2009|archive-date=1 ಮೇ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090501034446/http://www.whatsonwales.co.uk/news/i/12550/|url-status=dead}}</ref> ಈ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ''[[ಹೊಟ್ ಪ್ರೆಸ್]]'' ನಿಯತಕಾಲಿಕವು ಬುದ್ಧಿಗೇಡಿತನ ಎಂಬುದಾಗಿ ಟೀಕೆ ಮಾಡಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.hotpress.com/archive/1610824.html|title=The Northern Alliance|last=Carberry|first=Colin|publisher=''Hot Press''|accessdate=1 October 2009|archive-date=20 ಮೇ 2012|archive-url=https://archive.is/20120520040547/www.hotpress.com/archive/1610824.html|url-status=bot: unknown}}ಸೂಚನೆ: ಆರ್ಕೈವ್‌ ಮಾಡಿದ ಪುಟ ಇಲ್ಲಿದೆ:. .</ref> ವೃಂದದ ನಿರ್ವಾಹಕ ಡ್ಯಾನಿ ಮ್ಯಾಕಿಂತಾಶ್‌ನು ಗುರುತು ಪಟ್ಟಿಯ ಜೊತೆಗಿನ ವೃಂದದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಮುರಿದುಬಿದ್ದ ಒಂದು ಮದುವೆಗೆ ಹೋಲಿಕೆ ಮಾಡಿದನು: "[[ಅವರು]] ನಮಗೆ ನಮ್ಮ ದೊಡ್ಡ ವಿರಾಮವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ನಾವು ಅವರ ಜೊತೆ ಹುಚ್ಚು ಪ್ರೀತಿಗೆ ಬಿದ್ದಿದ್ದೇವೆ. ಅದರ ನಂತರ ಹೊಡೆದಾಟ ಮತ್ತು ವಾದಾಟಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾದವು ಮತ್ತು, ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಹೇಳಬಹುದೆಂದರೆ ಎರಡೂ ಪಕ್ಷಗಳು ವಿಚ್ಛೇದನಕ್ಕಾಗಿ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಹಾಕಿದವು" ಎಂಬುದಾಗಿ ಅವನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾನೆ.<ref name="MANAGERCOMMENTS">{{cite web|url=http://www.hotpress.com/archive/1610710.html|title=The popular music digest|last=Clark|first=Stuart|publisher=''Hot Press''|accessdate=1 October 2009|archive-date=12 ನವೆಂಬರ್ 2012|archive-url=https://archive.is/20121112091943/www.hotpress.com/archive/1610710.html|url-status=bot: unknown}}ಸೂಚನೆ: ಆರ್ಕೈವ್‌ ಮಾಡಿದ ಪುಟ ಇಲ್ಲಿದೆ:. .</ref> 2001 ರ ವೇಳೆಗೆ, ಹಲವಾರು ಪ್ರಮುಖ ಗುರುತುಪಟ್ಟಿಗಳು ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದವು,<ref name="MANAGERCOMMENTS" /> ಆದರೆ ವೃಂದವು ಹಣದ-ಮುಗ್ಗಟ್ಟಿನಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಮುದ್ರಣದ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ.<ref name="SIGNINGFICTION">{{cite web|url=http://www.news.com.au/couriermail/story/0,,24780365-5003421,00.html|title=Snow Patrol comes in from the cold|last=Mengel|first=Noel|date=11 December 2008|work=News.com.au|publisher=Queensland Newspapers|accessdate=1 October 2009|archive-date=10 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20091010075141/http://www.news.com.au/couriermail/story/0,,24780365-5003421,00.html|url-status=dead}}</ref> ಲೈಟ್‌ಬೊಡಿಯು ವೃಂದವು ನಿರಾತಂಕವಾಗಿ ಸಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ತನ್ನ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣ ಸಂಗ್ರಹದ ಮಹತ್ವದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದನು. ಲೈಟ್‌ಬೊಡಿಯು ಆ ಸಮಯವನ್ನು "ಸಂಕಟಕರ" ಎಂಬುದಾಗಿ ಕರೆದನು, ಆದರೆ ಮತ್ತೊಂದು ಗುರು ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸಹಿಯನ್ನು ಹಾಕುವುದರ ಬಗೆಗೆ ತುಂಬಾ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದನು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ನಲ್ಲಿನ ಸಂಗೀತ ನೋಟವು ಅಮೇರಿಕಾದ ವೃಂದಗಳ ಕಡೆಗೆ ತನ್ನ ಗಮನವನ್ನು ತಿರುಗಿಸಿತು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವೃಂದಗಳು ಯಾವುದೇ ಒಪ್ಪಂದಗಳಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲ್ಪಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ವೃಂದವು ಈ ಸಮಯವನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಬರೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಕಳೆಯಿತು. ಲೈಟ್‌ಬೊಡಿ, ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬೇಸರವನ್ನು ಹೊಂದಿದನು, ಅವನು ಸ್ಕಾಟ್‌ಲೆಂಡ್‌ನ [[ಉತ್ತಮ ವೃಂದ]] [[ದ ರೀಂಡರ್ ಸೆಕ್ಷನ್]] ಅನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿದನು, ಮತ್ತು ವೃಂದದ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ಒಂದು ಮುದ್ರಣ ಗುರುತು ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದನು.<ref name="Y!MUSIC">{{cite web|url=http://ca.music.yahoo.com/read/interview/14128556|title=Let It Snow, Let It Snow, Let It Snow|last=DiMartino|first=Dave|date=11 April 2007|publisher=[[Yahoo! Music]]|accessdate=1 October 2009|archive-date=11 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2006|archive-url=https://web.archive.org/web/20061211192125/http://ca.music.yahoo.com/read/interview/14128556|url-status=dead}}</ref> ಸಮಯವು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದ್ದಾಗ್ಯೂ ನಾಥನ್ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಎಲ್ಲರೂ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, ಬೇರ್ಪಡುವಿಕೆ ಅಥವಾ ವಿಭಜನೆಯಾಗುವಿಕೆಯ ಪ್ರಶ್ನೆಯು ಯಾವತ್ತಿಗೂ ಉದ್ಭವಿಸಲಿಲ್ಲ. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೃಂದವು ಒಂದು ಶ್ರವಣ ಸಂಬಂಧಿ ಗಿಟಾರ್‌ನಲ್ಲಿ "[[ರನ್]]" (ಸರಿ ಸುಮಾರು 2000 ರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ)<ref name="SIGNINGFICTION" /> ಅನ್ನು ಬರೆಯಿತು, ಅದು ನಂತರ ವೃಂದದ ಏಕೈಕ ಆವಿಷ್ಕಾರವಾಗಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತು. ಅವರು ಒಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ ಕ್ಲಬ್‌ [[ಹೈ ವೈಕೊಂಬ್]] 18 ಜನರಿಗಾಗಿ ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ನಡೆಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೃಂದದ "ಲೋ ಪಾಯಿಂಟ್" ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು.<ref name="WOWJONNY" /><ref name="WYCOMBE">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kCvETez5|title=Band on a run|last=Rose|first=Hilary|date=12 November 2004|publisher=[[The Times]]|accessdate=1 October 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kCwW5mc1|title=The flaky success of Snow Patrol|last=Jelbert|first=Steve|date=13 February 2004|publisher=The Times|accessdate=1 October 2009}}</ref> ಪ್ರದರ್ಶನವು ಒಂದು ಕಳಪೆ ವಿಐಪಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು, ಮತ್ತು ವೃಂದಕ್ಕೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ನಡೆಸಲು ಜಾಗವನ್ನು ನೀಡುವ ಸಲುವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಣಾ ಮಂಡಳಿಯು ಪೋಲ್ ನೃತ್ಯಗಾರರಿಂದ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟ ಜಾಗಗಳನ್ನು ವಾಪಸು ಪಡೆಯಿತು. ಕ್ವಿನ್‌ನು ಈ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು "ಭಯಾನಕ" ಎಂದು ಕರೆದನು. ಗಮನ ನೀಡುವುದರಲ್ಲಿ ಉತ್ಕಟ ಬಯಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ ವೃಂದವು ತಮ್ಮನ್ನು ಮರ್ಕ್ಯುರಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ನೊಂದಣಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು £200 ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಆಯ್ಕೆಯಾಗುವುದರಲ್ಲಿ ವಿಫಲತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದರು.<ref name="WYCOMBE" /> 2002 ರಲ್ಲಿ, ವೃಂದವು [[ಬಿಗ್ ಲೈಫ್‌]]ನ ಜಾಝ್ ಸಮ್ಮರ್ಸ್‌ರಿಂದ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಕಟಣೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು.<ref name="SUMMERS">{{cite web|url=http://www.contactmusic.com/news.nsf/story/snow-patrol-split-from-manager_1030971|title=Snow Patrol split from manager|date=15 May 2007|publisher=[[Contactmusic.com]]|accessdate=6 October 2009|archive-date=6 ಜೂನ್ 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110606225316/http://www.contactmusic.com/news.nsf/story/snow-patrol-split-from-manager_1030971|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.hotpress.com/archive/2923995.html|title=Snow Patrol part with manager|date=11 May 2007|publisher=''Hot Press''|accessdate=6 October 2009}} ಸೂಚನೆ: ಆರ್ಕೈವ್‌ ಮಾಡಿದ ಪುಟ ಇಲ್ಲಿದೆ:.[http://74.125.155.132/search?q=cache:D7aPjNBXGZsJ:dvl.hotpress.com/Snow%2520Patrol/news/Snow%2520Patrol%2520part%2520with%2520manager/2923995.html+http://www.hotpress.com/news/2923995.html&cd=2&hl=en&ct=clnk&gl=in&client=firefox-a here]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}.</ref> ಮೊದಲಿಗೆ [[ಎಫ್.ಯು.ಇ.ಎಲ್‌]]<ref name="Y!MUSIC"/> ನವನಾದ ಗಿಟಾರ್ ವಾದಕ [[ನೇಥನ್ ಕೊನೊಲಿ]] ಬೇಲ್‌ಫಾಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ಒಂದು [[ಎಚ್‌ಎಮ್‌ವಿ]] ಮಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kCvkcbHO|title=Band on a Run|last=Rose|first=Hilary|date=12 November 2004|publisher=[[The Times]]|accessdate=1 October 2009}}</ref> ಕೊನೊಲಿ ಮತ್ತು ವೃಂದಗಳು ಒಬ್ಬ ಪರಸ್ಪರ ಗೆಳೆಯನನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು, ಅವನು ವೃಂದವನ್ನು ಅವನಿಗೆ ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದನು. ಕೊನೊಲಿಯು 2002 ರ ವಸಂತ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ವೃಂದವನ್ನು ಸೇರುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಗ್ಲ್ಯಾಸ್ಗೋಗೆ ಹೋದನು.<ref name="NATHANJOINING">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kCy0Fc3O|title=Snow Patrol enjoys avalanche of success|last=Wirt|first=John|date=28 November 2008|publisher=2theadvocate|accessdate=1 October 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5l1NhFiB2|title=On tour with Snow Patrol: Dublin homecoming|last=Frenette|first=Brad|date=27 October 2008|publisher=[[National Post]]|accessdate=24 July 2009}}</ref> ಅವನ ತಾಯಿಯು ಕೊನೊಲಿಯು "ರಾಕ್‌ ಸ್ಟಾರ್‌ಗಳಿಂದ ಅಪಹರಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು" ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಿದಳು.<ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kCysEjh2|title=Snow Patrol's Nathan Connelly: Chasing Cars, iPhone apps and life after Grey's Anatomy|last=Davis|first=Laura|date=6 March 2009|publisher=[[Liverpool Daily Post]]|accessdate=1 October 2009}}</ref> 2002–2003 ರ ವೇಳೆಗೆ, ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದರಲ್ಲಿನ ಭರವಸೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಅಲ್ಬಮ್‌ಗಳಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ಹೊಂದಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದನ್ನು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸತೊಡಗಿದರು.<ref name="SIGNINGFICTION"/> ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿ ಮತ್ತು ಮೆಕ್‌ಕ್ಲೆಲೆಂಡ್‌ನ ವರ್ಷಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದುಂಡೀ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಒಬ್ಬ ಹಿರಿಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ರಿಚಾರ್ಡ್ ಸ್ಮೆರ್ನಿಕಿಯಿಂದ ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರು. ರಿಚಾರ್ಡ್‌ನ ಮೂಲಕ, ಅವನ ಸಹೋದರ [[ಪೌಲ್‌]]ನೂ ಕೂಡ ವೃಂದದ ಬಗೆಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಂಡನು. ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿ ಮತ್ತು ಮೆಕ್‌ಕ್ಲೆಲೆಂಡ್‌ರು ಪದವೀಧರರಾಗುವ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗೆ ಮುಂಚೆ ರಿಚಾರ್ಡ್‌ನು 1996 ರಲ್ಲಿ ಪದವೀಧರನಾದನು, ಮತ್ತು ಅವನು ಸ್ಕಾಟ್‌ಲೆಂಡ್‌ನ [[ಪೊಲಿಡೋ‌ರರ]] [[ಎ&ಆರ್‌]]ನ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾದನು. ಪೌಲ್‌ನು ಪೊಲಿಡೋರ್‌ನ ವೃತ್ತಪತ್ರಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಲೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ನಿರ್ವಾಹಕನಾದನು <ref>{{cite web|url=http://www.dundee.ac.uk/pressoffice/actualreuniteddocument.pdf|title=Route 66 to Rock|last=Smernicki|first=Paul|publisher=[[University of Dundee]]|pages=8|accessdate=20 October 2009|archive-date=20 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090920175631/http://www.dundee.ac.uk/pressoffice/actualreuniteddocument.pdf|url-status=dead}}</ref> ಮತ್ತು [[ಕಾದಂಬರಿ]]ಯ ಗುರುತು ಪಟ್ಟಿಯ ನಿರ್ವಾಹಕನಾದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kf3TWKnk|title=In tune with the iPod generation|last=Wilson|first=Alan|date=22 November 2006|publisher=University of Dundee. ''[[The Courier]]''|accessdate=20 October 2009}}</ref> ನಂತರ, ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಕಾದಂಬರಿ ವಿಭಾಗದ ಎ&ಆರ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಜಿಮ್ ಚಾನ್ಸೆಲರ್ ಮತ್ತು ಜೊತೆಯ ಟ್ಯಾಲೆಂಟ್ ಸ್ಕೌಟ್ ಅಲೆಕ್ಸ್ ಕ್ಲೋಸ್<ref>{{cite web|url=http://www.addressuniversal.com/|title=Interview&nbsp;– Jim Chancellor, A&R Fiction/Universal UK|date=26 October 2005|publisher=Universal Music Group|accessdate=20 October 2009|archive-date=5 ಜೂನ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090605015947/http://addressuniversal.com/|url-status=dead}}</ref> ಇವರುಗಳು ಗ್ಲ್ಯಾಸ್ಗೋದಲ್ಲಿ ವೃಂದದ ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಗಳನ್ನು ಕೇಳಲು ವೃಂದದ ಬಳಿಸಾರಿದರು, ಮತ್ತು "ಹಾಡುಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟದ" ಮೂಲಕ ಅವರ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದರು.<ref name="SIGNINGFICTION"/><ref name="SPONFUTURE">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5lVIk6zke|title=Snow Patrol on their future|last=Earls|first=John|publisher=[[Planet Sound]]. [[Teletext Ltd.|Teletext]]|accessdate=23 November 2009}}</ref> ಆದಾಗ್ಯೂ, ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿಯು ನಂತರ, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಚಾನ್ಸೆಲರ್ ವೃಂದಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ನೀಡುವರೋ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಅವರನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದೆ ಎಂದು ತಮ್ಮಷ್ಟಕ್ಕೇ ತಾವೇ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಮತ್ತು ಅವರು ಈ ರೀತಿ ಉತ್ತರಿಸಿದರು: "ಹೌದು. ನೀವು ಪತ್ತೇದಾರರಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಲುವಾಗಿಯೇ ನಾನು ಇಲ್ಲಿ ಬಂದಿದ್ದೆ."<ref name="SPONFUTURE"/> ವೃಂದದ ಸದಸ್ಯರು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಮಾಡುವ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳು ತಮ್ಮ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಕುರಿತು ಆಲೋಚಿಸಿದರು. ವೃಂದವು ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಸಹಿ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಾಹಕ ಸಮ್ಮರ್ಸ್‌ನೂ ಕೂಡ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದನು.<ref name="SUMMERS"/> ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ವೃಂದವು ಗುರುತುಪಟ್ಟಿಯ ಪ್ರಭಾವದ ಬಗೆಗೆ ಅಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು, ಅವರು ತಮ್ಮನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆತ್ತುತ್ತಾರೋ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಹಣವನ್ನು ಗಳಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ತಮಗೆ ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡ ಹಾಕಬಹುದು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ತಳಮಳಗೊಂಡಿದ್ದರು.<ref name="STRUGGLE"/> ಚಾನ್ಸೆಲರ್ ಅವರನ್ನು ನಿರ್ಮಾಪಕ [[ಜಾಕ್‌ನೈಫ್ ಲೀ‌]]ಗೆ ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಾಗ ಅಲಾರ್ಮ್‌ನ ಘಂಟೆ ಮೊಳಗಿತು, ಜಾಕ್‌ನೈಫ್ ಲೀ‌ ಯು 90 ರ ಪಂಕ್ ರಾಕ್‌ ವೃಂದ [[ಕಂಪಲ್ಷನ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಗಿಟಾರ್ ವಾದಕರಾಗಿದ್ದಾಗ್ಯೂ, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಾಕ್‌ ನಿರ್ಮಾಣದ ಯಾವುದೇ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ, ಅವರು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಬೇಸ್‌ಮೆಂಟ್ ಜಾಕ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಎಮಿನೆಮ್]] ಜೊತೆಗಿನ ಅವರ ಕೆಲಸಗಳಿಗಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದರು.<ref name="STRUGGLE"/><ref name="hitquarters.com"/><ref>{{cite web|url=http://www.muzika.hr/clanak/22192/interview/nathan-connolly-snow-patrol-s-vremenom-postajemo-veci-bend-i-nemamo-straha-izaci-na-jednu-od-najvecih-pozornica-ikada.aspx|title=Interview&nbsp;— Nathan Connolly (Snow Patrol)|last=Jurilj|first=Igor|date=4 August 2009|publisher=''Muzika''|language=Croatian|accessdate=1 October 2009|archive-date=9 ಆಗಸ್ಟ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090809234214/http://www.muzika.hr/clanak/22192/interview/nathan-connolly-snow-patrol-s-vremenom-postajemo-veci-bend-i-nemamo-straha-izaci-na-jednu-od-najvecih-pozornica-ikada.aspx|url-status=dead}} ಸೂಚನೆ: ಅನುವಾದದ ಪ್ರತಿ [http://garylightbody.wordpress.com/2009/09/08/muzika-hr-interview/ ಇಲ್ಲಿ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸಿಗುತ್ತದೆ.</ref> ಲೀ ಯು ಇಂಡೈಯಿಂದ ಹೊರಬರಲು ಒಂದು ನಡೆಯನ್ನು ಅವರು ಸುಗಮವಾಗಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪೊಪ್ ರಾಕ್‌ ಸಂಗೀತದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಗೆ ತರುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರು ನಂಬಿದ್ದರು.<ref name="hitquarters.com">{{cite web |url=http://www.hitquarters.com/index.php3?page=intrview/opar/intrview_JimChanc.html |title=Interview With Jim Chancellor |publisher=[[HitQuarters]]|date=Oct 26, 2005 |accessdate=Jun 30, 2010}}</ref> ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮೊದಲ ಎರಡು ವಾರಗಳ ಅವರ ಮೂರನೆಯ ಸ್ಟೂಡಿಯೋ ಅಲ್ಬಮ್‌ನ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೃಂದವು ಒಂದು ಹೊಸ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದಿಕ್ಕನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೆಣಗಾಡಿತು, ನಂತರದಲ್ಲಿ ಈ ಸಂಘಟನೆಯು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು.<ref name="hitquarters.com"/> ಲೀ ಯು ಇಬ್ಬರೂ ಹೇಗೆ ತಮ್ಮ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಸರಳಗೊಳಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಸ್ಟ್ರಿಂಗ್‌ಗಳಂತಹ ಇತರ ಶಬ್ದಗಳ ಜೊತೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಬೆಳೆಸಬೇಕು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಲಹೆಯನ್ನು ನೀಡಿದನು, ಮತ್ತು ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಅತಿ ಶೀಘ್ರಗ್ರಾಹಿ ಎಂಬುದನ್ನು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಿತು ಮತ್ತು ವೃಂದಕ್ಕೆ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದುದಕ್ಕೆ ಮತ್ತು "ಒಂದು ಅದ್ಭುತವಾದ ಕೆಲಸ"ವನ್ನು ಮಾಡಿದುದಕ್ಕೆ ಲೀ ಯನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿತು.<ref name="STRUGGLE"/><ref name="SIGNINGFICTION"/><ref name="hitquarters.com"/><ref>{{cite web|url=http://hot-press.com/archive/2639770.html|title=Snow Patrol ink major label deal|date=20 February 2003|publisher=''[[Hot Press]]''|accessdate=1 October 2009}} ಸೂಚನೆ: ಆರ್ಕೈವ್‌ ಮಾಡಿದ ಪುಟ ಇಲ್ಲಿದೆ: [https://archive.is/20120701072028/http://www.hotpress.com/archive/2639770.html here].</ref> [[ಹಿಟ್‌ಕ್ವಾರ್ಟರ್ಸ್]] ಜೊತೆಗಿನ ಒಂದು ಸಂದರ್ಶನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಚಾನ್ಸೆಲರ್‌ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ, "ಕೆಲವು ವೃಂದಗಳು ಸ್ಟೂಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಏನಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದರ ಬಗೆಗೆ ಬಹಳ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್‌ಗಳು ಹಾಗಿಲ್ಲ. ಅವರು ಹೇಗಿದ್ದಾರೆಂದರೆ, "ಹೌದು, ನಾವೂ ಈ ಬಾರಿ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲು ಬಯಸುತ್ತೇವೆ."<ref name="hitquarters.com"/> {{Quote box|width=25%|align=right|style=padding:8px|quote="It was called ''[[Final Straw]]'' because in some ways it was the final throw of the dice. But the title was also taking the piss out of people who thought we were really over. A lot of them didn't give us much of a chance. When we wanted to release the third album, we came up against many obstacles. To most record companies we were considered failures."|source=—Gary Lightbody, on the naming of the band's third album<ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5ksAoHxRW|title=Run for cover|date=21 July 2006|publisher=''[[Daily Mirror]]''|accessdate=28 October 2009}}</ref>}} ''[[ಫೈನಲ್ ಸ್ಟ್ರಾ]]'' ವು ಪೊಲಿಡೋರ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್‌ನ ಅಧೀನ ಸಂಸ್ಥೆ ಬ್ಲಾಕ್ ಲಯನ್ ಬೆಂಬಲದಡಿಯಲ್ಲಿ ಆಗಸ್ಟ್ 4, 2003 ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು.<ref name="BASED"/> ಇದರ ಸಂಗೀತವು ಮೊದಲ ಎರಡು ಅಲ್ಬಮ್‌ಗಳ ಸಾಲುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಅನುರೂಪವಾಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಸ್ವರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಕೇಳುಗ-ಸ್ನೇಹಿಯಾಗಿ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಇದು ಮಾಡಲಿಲ್ಲ.<ref name="STRUGGLE"/><ref name="BASED"/> "ರನ್" (ಅದು [[ಯುಕೆ ಸಿಂಗಲ್ಸ್ ಚಾರ್ಟ್‌]]ನಲ್ಲಿನ #5 ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು) ಜೊತೆಗಿನ ಈ ಅಲ್ಬಮ್ ವೃಂದಕ್ಕೆ ಅವರ ಮೊದಲಿನ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ನೀಡಿತು. ಧ್ವನಿ ಮುದ್ರಣವು [[ಯುಕೆ ಅಲ್ಬಮ್ ಕೋಷ್ಟಕ]]ಗಳಲ್ಲಿ #3 ನೆಯ ಶಿಖರವನ್ನು ತಲುಪಿತು. ಸೇಂಟ್ ಆಂಡ್ರ್ಯೂಸ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸಂಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ವೃಂದದ ಜೊತೆಗಿನ ಆರ್ಚರ್‌ನ ಅಂತಿಮ ದಿನಾಂಕವು ಸಪ್ಟೆಂಬರ್ 27, 2003 ಆಗಿತ್ತು. ಅವರು "ರನ್"ನ ಯಶಸ್ಸು ಅಲ್ಬಮ್‌ನ ಇತರ ಮೂರು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಬಿಡುಗಡೆಳನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿತು: "[[ಚೊಕೋಲೇಟ್]]", ಹಾಗೆಯೇ "[[ಸ್ಪಿಟ್ಟಿಂಗ್ ಗೇಮ್ಸ್‌]]"ಗಳ ಪುನರ್-ಬಿಡುಗಡೆಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ 30 ಅನ್ನು ತಲುಪಿದವು ಮತ್ತು "[[ಹೌ ಟು ಬಿ ಡೆಡ್]]" ಇದು 39 ಅಂಕಿಗಳನ್ನು ತಲುಪಿತು. 2004 ರಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ''ಫೈನಲ್ ಸ್ಟ್ರಾ'' ದ ಬಿಡುಗಡೆಯು ಅಲ್ಬಮ್‌ನ 250,000 ಪ್ರತಿಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಾರಾಟವಾದದ್ದನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅದು ಆ ವರ್ಷದ ಯುಕೆಯ 26 ನೇ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯ ಅಲ್ಬಮ್ ಎಂಬ ಖ್ಯಾತಿಗೆ ಪಾತ್ರವಾಯಿತು. 2005 ರ-ಮಧ್ಯಂತರದಲ್ಲಿ, ''ಫೈನಲ್ ಸ್ಟ್ರಾ'' ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಅವರ ಪ್ರವಾಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ವೃಂದವು ಯುರೋಪಿನಲ್ಲಿ [[U2]] ನ ಪ್ರಾರಂಭದ ಕಾರ್ಯವಾಗಿ ಅದರ ಜೊತೆ [[ವರ್ಟಿಗೋ ಪ್ರವಾಸ]]ವನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.u2exit.com/2005/03/vertigo_tour_dates.php|title=Vertigo Tour Dates|publisher=u2exit.com|date=2005-03-27|accessdate=2010-05-12|archive-date=2011-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20110701200206/http://www.u2exit.com/2005/03/vertigo_tour_dates.php|url-status=dead}}</ref> ವೃಂದವು ನಂತರ ''ಫೈನಲ್ ಸ್ಟ್ರಾ'' ದ ಬೆಂಬಲಕ್ಕಾಗಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಕಡೆಗೆ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಮಾಡುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿತು. ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತದ ಉಪಯೋಗಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿ [[ಲೈವ್‌ 8]] ನ ಸಣ್ಣ ಕಚೇರಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದನ್ನು ಆ ಬೇಸಿಗೆಯೂ ಕೂಡ ವೀಕ್ಷಿಸಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.thelive8concert.com/snow_patrol.htm|title=Snow Patrol at Live 8 | publisher=thelive8concert.com (unofficial site) | accessdate=2010-05-12}}</ref> ಅವರ ಪ್ರಾರಂಭದ ಕಾರ್ಯಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಮತ್ತು ಜುಲೈ ನಂತರದಲ್ಲಿ ''ಫೈನಲ್ ಸ್ಟ್ರಾ'' ದ 2-ವರ್ಷಗಳ ಅತಿಯಾದ ಪ್ರವಾಸಗಳ ನಂತರ, ವೃಂದವು ಕೆಲವು ವಾರಗಳ ರಜೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ ಹೊಸ ಅಲ್ಬಮ್‌ಗಳಿಗಾಗಿ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್‌ದ [[ಜಾನ್ ಲೆನೊನ್‌]]ನ ಹೊಸ ಆವೃತ್ತಿ "[[ಐಸೋಲೇಷನ್]]" ಇದು ಡಿಸೆಂಬರ್ ರಂದು ಅಮ್‌ನೆಸ್ಟಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಳುವಳಿ [[ಮೇಕ್ ಸಮ್ ನೊಯ್ಸ್‌]]ನ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.make-some-noise.org/noise.amnesty.org/site/c.adKIIVNsEkG/b.1209081/k.9BC6/Snow_Patrol.htm|title=Snow Patrol - Make Some Noise|publisher=Amnesty International|accessdate=2010-05-12|archive-date=2009-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20091029153602/http://www.make-some-noise.org/noise.amnesty.org/site/c.adKIIVNsEkG/b.1209081/k.9BC6/Snow_Patrol.htm|url-status=dead}}</ref> ಆ ಹಾಡು ನಂತರ 2007 ರಂದು ಜಾನ್ ಲೆನೊನ್‌ನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಅಲ್ಬಮ್ ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು''[[Instant Karma: The Amnesty International Campaign to Save Darfur]].<ref>{{cite web | url=http://www.mtv.com/music/the_leak/various_artists/instant_karma/ | title=Instant Karma: The Amnesty International Campaign to Save Darfur | publisher=MTV | date=2007 | accessdate=2010-05-12 | archive-date=2010-10-08 | archive-url=https://web.archive.org/web/20101008005423/http://www.mtv.com/music/the_leak/various_artists/instant_karma/ | url-status=dead }}</ref>'' ==== ಮಾರ್ಕ್ ಮೆಕ್‌ಕ್ಲೆಲೆಂಡ್‌ನ ನಿರ್ಗಮನ ==== 16 ಮಾರ್ಚ್ 2005 ರಂದು, ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿಯು ಒಂದು ಪೂರ್ತಿ ಹೊಸ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಒತ್ತಡದ ಜೊತೆ, ಮೆಕ್‌ಕ್ಲೆಲೆಂಡ್ ವೃಂದವನ್ನು ಬಿಟ್ಟನು... ಅವರು ವೃಂದದೊಳಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸಂಬಂಧಗಳ ಮೇಲಿನ ಸುಂಕವನ್ನು ದುರದೃಷ್ಟಕರವಾಗಿ ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ವೃಂದವು ಒಂದು ಸದಸ್ಯನಾಗಿರುವ ಗುರುತಿನ ಜೊತೆ ಮುಂದುವರಿಯುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಂಡಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=911|title=MESSAGE FROM GARY|access-date=2010-07-29|archive-date=2012-05-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20120528192131/http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=911|url-status=dead}}</ref> ಮಾರ್ಚ್ 2005 ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಮೊದಲಿನ [[ಟೆರಾ ಡಿಯಾಬ್ಲೋ]]ದ ಸದಸ್ಯ [[ಪೌಲ್ ವಿ‌ಲ್‌ಸನ್‌]]ನು ಮೆಕ್‌ಕ್ಲೆಲೆಂಡ್‌ನ ಪರ್ಯಾಯ ವಿಧ್ಯುಕ್ತ ಸದಸ್ಯ ಎಂದು ಘೋಷಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಕೂಡ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಪ್ರವಾಸಿಗ ಕೀ ಬೋರ್ಡ್ ವಾದಕ [[ಟೊಮ್ ಸಿಂಪ್ಸನ್‌]]ನನ್ನು ವೃಂದದ ಅಧಿಕೃತ ಸದಸ್ಯ ಎಂದು ಘೋಷಣೆ ಮಾಡಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=909|title=NEW PATROL MEMBER|access-date=2010-07-29|archive-date=2012-02-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20120224223848/http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=909|url-status=dead}}</ref> === ''ಐಸ್ ಓಪನ್'' (2006–2007) === [[File:Paul_Wilson_of_Snow_Patrol_(Oslo,_2006).jpg|thumb|160px| ಮ್ಯಾಕ್ಲೆ‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ನ ನಿರ್ಗಮನದ ನಂತರ ಪೌಲ್ ವಿಲ್ಸನ್ ಒಡೆತನದ ಕೆಲಸವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡ]] ವೃಂದವು ''[[ಐಸ್ ಓಪನ್]]'' ಅಲ್ಬಮ್‌ನ ಧ್ವನಿ ಮುದ್ರಣವನ್ನು [[ಜಾಕ್‌ನೈಫ್ ಲೀ]] ಯು ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಹಿಂತಿರುಗುವುದರ ಜೊತೆ 2005 ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿತು, ಮತ್ತು ಈ ಅಲ್ಬಮ್ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ 28 ಎಪ್ರಿಲ್ 2006 ರಂದು ಮತ್ತು ಯುಕೆಯಲ್ಲಿ 1 ಮೇ 2006 ರಂದು ಯುಕೆಯ ಮೊದಲ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಲ್ಬಮ್ "[[ಯು ಆರ್ ಆಲ್ ಐ ಹ್ಯಾವ್‌]]"ನ 24 ಎಪ್ರಿಲ್ 2006 ರ ಬಿಡುಗಡೆಯ ಜೊತೆ, ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಅಲ್ಬಮ್ ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಮೇ ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ "ಹ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ಓಪನ್" ಅಲ್ಬಮ್ ಅಮೇರಿಕಾದ ಮೊದಲ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಲ್ಬಮ್ ಆಗಿತ್ತು, "[[ಚೇಸಿಂಗ್ ಕಾರ್ಸ್]]" ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮತ್ತು ಪೊಪ್ ಚಾರ್ಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಿತು, ನಂತರ 15 ಮೇ 2006 ರಂದು ಪ್ರಸಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ದೂರದರ್ಶನ ಪ್ರದರ್ಶನ ''[[ಗ್ರೇಯ್ಸ್ ಅನಟೊಮಿ]]'' ಯ ಎರಡನೆಯ ಸಮಯದ ಅಂತಿಮ ಒಂದು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ದೃಶ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೇಳಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಹಾಡಿನ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಇದು ಜೂನ್ ತಿಂಗಳ ಮೊದಲಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅತಿಕ್ರಮಿತ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಲ್ಬಮ್ ಆಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನದ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಕಾರಣದಿಂದ ದೃಶ್ಯಾವಳಿಯು ಪುನರ್-ಮುದ್ರಣ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು. 30 ಜುಲೈ 2006 ರಂದು, ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಬಿಬಿಸಿಯ ದೀರ್ಘಾವಧಿ-ಮುಂದುವರಿಕೆಯ ಸಂಗೀತ ಪ್ರದರ್ಶನ ''[[ಟಾಪ್ ಆಫ್ ದ ಪೊಪ್ಸ್‌]]'' ನ ಫೈನಲ್‌ನಲ್ಲಿ "ಚೇಸಿಂಗ್ ಕಾರ್ಸ್"ನ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ವೃಂದವು ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರಲು ಕೊನೆಯ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾಡಿತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://www.clashmusic.com/news/tv-%26%23039;failing-new-music%26%23039;|title=TV 'failing new music'|last=Murray|first=Robin|date=6 October 2008|publisher=''[[Clash (magazine)|Clash]]''|accessdate=9 January 2010|archive-date=21 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201021103525/https://www.clashmusic.com/news/tv-%26%23039;failing-new-music%26%23039;|url-status=dead}}</ref> ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್‌ನ "ಓಪನ್ ಯುವರ್ ಐಸ್" ಅಲ್ಬಮ್ ''[[ಇಆರ್‌]]'' ನ ಫೈನಲ್‌ನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿತು, ಹಾಗೆಯೇ ''[[ದ ಬ್ಲಾಕ್ ಡೊನ್ನೆಲಿಸ್‌]]'' ನ ಪೈಲಟ್ ಉಪಕಥೆಯೂ ಕೂಡ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು. 4 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2006 ರಂದು [[ಲೈವ್ ಫ್ರಾಮ್ ಅಬ್ಬೇ ರೋಡ್]] ಅಲ್ಬಮ್‌ಗಾಗಿ [[ಅಬ್ಬೇ ರೋಡ್ ಸ್ಟೂಡಿಯೋ]]ದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಜೀವ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಮುದ್ರಣವನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಈ ಪ್ರದರ್ಶನವು [[ಮ್ಯಾಡೆಲೈನ್ ಪೇಯ್‌ರೌಕ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ರೆಡ್ ಹಾಟ್ ಚಿಲ್ಲಿ ಪೆಪ್ಪರ್ಸ್‌]]ಗಳ ಜೊತೆಗಿನ ಒಂದು ಹಂಚಿಕೆಯ ಉಪಕಥೆಯಾಗಿ ಒಳಗೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ಯುಕೆಯಲ್ಲಿ [[ಚಾನೆಲ್ 4]] ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಯುಎಸ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಸನ್‌ಡಾನ್ಸ್ ಚಾನೆಲ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರಣ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು. [[ಪೋಲಿಪ್‌]]ಗಳು ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿಯ ಧ್ವನಿಯ ತಂತುಗಳ ಮೇಲೆ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ವಿಫಲವಾದ ನಂತರ, ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸದ ಮುಂಚಿನ ದಿನಾಂಕಗಳ ಮುಂದುವರಿಕೆಯನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ವಿಫಲವಾದ ನಂತರ, ವೃಂದವು ಅಮೇರಿಕಾದ ಐಸ್ ಓಪನ್ ಪ್ರವಾಸದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಮುಂದುಹಾಕಲು ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹೇರಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಪ್ರವಾಸದ ದಿನಾಂಕಗಳು ಅಗಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ಗೆ ಪುನರ್‌ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟವು. ವೃಂದಕ್ಕೆ ಯು.ಎಸ್. ನ ಕಾಲದಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪ್ರವಾಸಗಳು ಆ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಷ್ಟಕರವಾಗಿ ಮುಂದುವರೆಯುವಂತೆ ಕಂಡುಬಂದಿತು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು [[ಯುಕೆಯಿಂದ ಯು.ಎಸ್-ನಿರ್ಬಂಧಿತ ವಿಮಾನಗಳ ಮೇಲೆ ಆತಂಕವಾದಿಗಳ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ]]ಯ ಕಾರಣದಿಂದ ಅಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳ-ಮಧ್ಯದ ಕರಾವಳಿ ಉತ್ಸವ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ರದ್ದು ಮಾಡಬೇಕಾಗಿ ಒತ್ತಡ ಹೇರಲ್ಪಟ್ಟರು. ವೃಂದದ ಸದಸ್ಯರು ಯು.ಎಸ್‍.ಗೆ ಮಾಡಿದರು ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೃಂದದ ಎರಡು ಸದಸ್ಯರು ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರುಗಳು ನಂತರದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು [[ಬೊಸ್ಟನ್]] ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಯು.ಎಸ್ ಪ್ರವಾಸ ತಂಗುದಾಣವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು ಆದರೆ ಅವರ ಸಾಮಾನುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವೊಂದನ್ನೂ ಕೂಡ ವಾಪಸು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲರಾದರು, ಇದು ಅವರನ್ನು ಆ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದಲ್ಲಿ [[ನ್ಯೂಬರಿ ಸೇಂಟ್‌]]ಗಾಗಿ ಹೊಸ ಉಡುಪುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವಂತೆ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹಾಕಿತು. ಅವರ ಉಡುಪುಗಳು ಪ್ರದರ್ಶನ ಸಮಯದ ಕೆಲವು ಘಂಟೆಗಳ ಮುಂಚೆ, ಅಂದರೆ ಧ್ವನಿ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಂದಿತು. ಬೇಸ್ ವಾದ್ಯಗಾರ ಪೌಲ್ ವಿಲ್‌ಸನ್‌ನ ಎಡ ತೋಳು ಮತ್ತು ಭುಜದ ಗಾಯದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ವೃಂದವು ಜರ್ಮನಿ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನೂ ಕೂಡ ರದ್ದು ಮಾಡಬೇಕಾಯಿತು. [[File:Snow Patrol Band.jpg|thumb|left| ಅಕ್ಟೋಬರ್ 11, 2006 ರಂದು ಉಟ್ರೆಚ್ತ್ ನ ಮುಜೀಕ್‌ಸೆನ್ಟ್ರಮ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ]]26 ನವೆಂಬರ್ 2006 ರಲ್ಲಿ''ಐಸ್ ಓಪನ್'' ಇದು ಯುಕೆ ಯ ವರ್ಷದ ಹೆಚ್ಚಿನ-ಮಾರಾಟದ ಅಲ್ಬಮ್ ಆಗಿ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು, ಇದು ಮುಂಚಿನ ಮುಂದಾಳಾದ [[ಆರ್ಕಟಿಕ್ ಮೊಂಕಿ‍ಸ್‌]]ನಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ''[[ವಾಟೆವರ್ ಪೀಪಲ್ ಸೇ ಐ ಆಮ್, ದಟ್ಸ್ ವಾಟ್ ಐ ಆಮ್]]'' ಅಲ್ಬಮ್ ಅನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಿತು. [[ಟೇಕ್ ದಟ್‌]]ನ ಪುನರ್-ನಿರ್ಮಿತ ಅಲ್ಬಮ್ ''[[ಬ್ಯೂಟಿಫುಲ್ ವರ್ಡ್‌]]'' ನ ತುಂಬಾ ಪ್ರಭಾವಿಯಾದ ಮಾರಾಟಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ''ಐಸ್ ಓಪನ್'' ಅಲ್ಬಮ್ ಕೊನೆಯದಾಗಿ 2006 ರಲ್ಲಿ 1.6 ಮಿಲಿಯನ್ ಪ್ರತಿಗಳ ಮಾರಾಟಗಳ ಜೊತೆ ಯುಕೆಯ ಅತಿ-ಮಾರಾಟದ ಅಲ್ಬಮ್ ಎಂಬ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಐಸ್ ಓಪನ್ ಅಲ್ಬಮ್ ಯುಎಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾಟಿನಮ್ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು ಹಾಗೆಯೇ 1,000,000 ಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿತು, ಮತ್ತು ಇದು "ಚೇಸಿಂಗ್ ಕಾರ್ಸ್"ನ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ, [[ಬಿಲ್‌ಬೋರ್ಡ್ 200|''ಬಿಲ್‌ಬೋರ್ಡ್'' 200]] ಯಾದಿಯ ಮೇಲಿನ ಕಾಲುಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹದಿನೈದು ವಾರಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾಲ ಒಂದು ಸ್ಥಿರ ಜಾಗವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡು ಬಂದಿತು. ವೃಂದವು 2006 ರ ಮೇಲ್ಮಟ್ಟದ ಗಣಕದಿಂದ ಇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ ಅಲ್ಬಮ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಹಾಡುಗಳ ಐಟ್ಯೂನ್‌ನ ಒಂದು ಭಿನ್ನತೆಯನ್ನೂ ಕೂಡ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿತ್ತು. ವೃಂದದ ಫೆಬ್ರವರಿಯ ಪ್ರವಾಸದ ನಂತರದಲ್ಲಿ, 22 ಜನವರಿ 2006 ರಲ್ಲಿ ''ಐಸ್ ಓಪನ್‌'' ನ ಬಿಡುಗಡೆಯ ನಂತರ ಇದು ಸುಮಾರು ಎಂಟು ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಚಾರ್ಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮೇಲಿನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿನ ಮನೆಗೆ ವಾಪಾಸಾದ ನಂತರ, ''ಐಸ್ ಓಪನ್'' ಅಲ್ಬಮ್ ಎಲ್ಲಾ ಕಾಲದ ಒಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾರಾಟದ ಅಲ್ಬಮ್ ಆಯಿತು, 2006 ರ ಕೊನೆಯಿಂದ 2007 ರ ಆದಿ-ಮಧ್ಯಂತರಗಳ ವರೆಗೆ ಚಾರ್ಟ್‌ನ ಮೆಲಿನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲೂ ಕೂಡ ಚಾರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. 17 ಮಾರ್ಚ್ 2007 ರಂದು [[ಜೂಲಿಯಾ ಲೂಯಿಸ್-ಡ್ರೆಯ್‌ಫಸ್‌]]ರಿಂದ ಅತಿಥಿ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ''[[ಸ್ಯಾಟರ್ಡೆ ನೈಟ್ ಲೈವ್‌]]'' ಪ್ರದರ್ಶನದ ಒಂದು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸ್ನೋ ಪೆಟೋಲ್ ಸಂಗೀತದ ಅತಿಥಿಯಾಗಿ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿತು. ಅವರು ಆ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ "ಯು ಆರ್ ಆಲ್ ಐ ಹ್ಯಾವ್" ಮತ್ತು "ಚೇಸಿಂಗ್ ಕಾರ್ಸ್"ಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಯುರೋಪಿನ ಉತ್ಸವದ ದಿನಾಂಕಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ವೃಂದವು ಎಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಜಪಾನ್ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿತು, ಬೆಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮೆಕ್ಸಿಕೋ ಮತ್ತು ಯುಎಸ್‌ಗೆ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಮುಂದೂಡಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಸಪ್ಟೆಂಬರ್ 2007 ರಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿದರು. ವೃಂದವು "[[ಸಿಗ್ನಲ್ ಫೈರ್]]" ಎಂಬ ಹಾಡನ್ನು [[Spider-Man 3: The Official Soundtrack|''ಸ್ಪೈಡರ್ ಮ್ಯಾನ್ 3'' ಧ್ವನಿವಾಹಿನಿ]]ಗೆ, ಅದೇ ರೀತಿಯಾಗಿ [[ಸಿನೆಮಾ]]ಕ್ಕೂ ಕೂಡ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನಾಗಿ ನೀಡಿದರು. ಆ ಹಾಡು ಧ್ವನಿವಾಹಿನಿಯ ಏಕೈಕ ಪ್ರಭಾವಿ ಹಾಡಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಸಿನೆಮಾದ ಯಶಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಜುಲೈ 7, 2007 ರಂದು, ವೃಂದವು ಲಂಡನ್‌ನ [[ವೆಂಬ್‌ಲೇ ಸ್ಟೇಡಿಯಮ್‌]]ನಲ್ಲಿ [[ಲೈವ್ ಅರ್ಥ್‌]]ನ [[ಯುಕೆ ಆಧಾರಿತ]] ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿತು. ವೃಂದದ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ, ಸಿಂಪ್ಸನ್‌ನು [[ಗ್ಲ್ಯಾಸ್ಗೋ]]ನಲ್ಲಿ ಕೋರ್ಟ್ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ [[ರಾಫ್ ನೊರ್ತ್‌ಲೊಟ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು, ನಂತರ ಕೋಕೈನ್‌ನ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಸ್ವಾಧೀನದ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟನು.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/scotland/tayside_and_central/6282100.stm|title=Police release T in the Park star|accessdate=8 July 2007|date=8 July 2007|publisher=BBC News}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.nme.com/news/snow-patrol/29557|title=Snow Patrol star arrested|accessdate=8 July 2007|date=8 July 2007|publisher=''NME''}}</ref> 1 ಸಪ್ಟೆಂಬರ್ 2007 ರಲ್ಲಿ ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಒಂದು "ಮನೆಗೆ ಬಂದ" ಸಣ್ಣ-ಉತ್ಸವವನ್ನು ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿ ಮತ್ತು [[ಜಾನಿ ಕ್ವಿನ್‌]]ರ [[ಕೌಂಟಿ ಡೌನ್]], [[ಬ್ಯಾಂಗೋರ್‌]]ನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಡಿಸಿದರು. ವಾದ್ಯವೃಂದವನ್ನು ನೋಡಲು ಸುಮಾರು 30,000 ಜನರು ಬಂದಿದ್ದರು.<ref>{{cite news|url=http://www.belfasttelegraph.co.uk/entertainment/music/news/snow-patrol-vow-to-return-after-hit-gig-13472158.html|title=Snow Patrol vow to return to Ward Park|accessdate=28 July 2008|publisher=Belfast Telegraph}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=8701|title=Snow Patrol response to Ward Park gig|accessdate=28 July 2008|publisher=Snow Patrol Official Website|archive-date=7 ಫೆಬ್ರವರಿ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090207032041/http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=8701|url-status=dead}}</ref> 25 ನವೆಂಬರ್ 2007 ರಂದು, ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಐಸ್ಲಿಂಗ್‌ಟನ್‌ನ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಚಾರಿಟಿ ಮೆನ್‌ಕ್ಯಾಪ್‌ಗಾಗಿ ಶಬ್ದಸಂಬಂಧಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ನಡೆಸಿದರು. "ಲಿಟ್ಟಲ್ ನೊಯ್ಸ್ ಸೆಷನ್ಸ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಆ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅವರು ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದರು, ಅದು ಜೋ ವಿಲೆಯ್‌ನಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಟ್ಟ ಯೋಜನೆಯಾಗಿತ್ತು. ಚೇಸಿಂಗ್ ಕಾರ್ಸ್ ಇದು ವಾಹಿನಿಯ 4 ರ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ ’ದ ಸೊಂಗ್ ಆಫ್ ದ ಡಿಕೇಡ್’‌ನಲ್ಲಿ ದಶಕದ ಹಾಡು ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಯಿತು, ಅದು 28 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2009 ರಂದು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು. === ''ಅ ಹಂಡ್ರೆಡ್ ಮಿಲಿಯನ್ ಸನ್ಸ್'' (2008–2009) === ''ಐಸ್ ಓಪನ್‌'' ಗೆ ಬೆಂಬಲ-ನೀಡುವ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣಗಳು 2006 ರ ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ, [[ಜಾಕ್‌ನೈಫ್ ಲೀ]] ಯು ಮೂರನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ವಾಪಾಸಾಗುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಲಿವೆ ಎಂದು ಗ್ಯಾರಿ ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿ ಹೇಳಿದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=16211 |title=Snow Patrol : News : Snow Patrol Announce New Album "A Hundred Million Suns" |publisher=Snowpatrol.com |date= |accessdate=16 November 2008}}</ref> ಅದರ ನಂತರ ಅವರು ''ಫೈನಲ್ ಸ್ಟ್ರಾ'' ಮತ್ತು ''ಐಸ್ ಓಪನ್‌'' ಗಳ ಒಂದರ-ಹಿಂದೆ-ಒಂದು ಪ್ರವಾಸಗಳ ನಂತರ ಒಂದು ವರ್ಷದ ವಿರಾಮವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಆಶಯವನ್ನು ವೃಂದವು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿತು ಮತ್ತು 2008 ರ ಕೊನೆಯ ವೇಳೆಗೆ ತಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಅಲ್ಬಮ್‌ನ ಜೊತೆಗೆ ಮತ್ತೆ ಪ್ರಾರಂಭ ಮಾಡುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿತು. ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿಯೂ ಕೂಡ ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಯೋಜನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಒಂದು ಅಲ್ಬಮ್ ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ಆಲೋಚಿಸಿದನು ಅದರ ಹೆಸರು "[[ಲಿಸನ್..]] [[ಟ್ಯಾಂಕ್ಸ್!]]" ಎಂದಾಗಿತ್ತು ಆದರೆ ಅದರ ಬಿಡುಗಡೆಯ ದಿನಾಂಕವು ಇಂದಿಗೂ ಕೂಡ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ. [[File:Snow Patrol in Frankfurt.jpg|thumb|right| ಗ್ಯಾರಿ ಲೈಟ್‌‍ಬಾಡಿ ಮತ್ತು ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ರವರು ಮೇ 2009 ರಲ್ಲಿ ನೇರ "ದಿ ಲೈಟಿಂಗ್ ಸ್ರೈಕ್" ನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು.]]ವೃಂದದ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ 23 ಮೇ 2008 ನೇ ತಾರೀಕಿಗೆ ಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ವರದಿಯು, ಮುಂದಿನ ಅಲ್ಬಮ್‌ನ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣದ ಕೆಲಸವು ಒಂದು ವಾರದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿತು; ಆ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣಗಳು 19 ಮೇ 2008 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾದವು. ''[[ಅ ಹಂಡ್ರೆಡ್ ಮಿಲಿಯನ್ ಸನ್ಸ್]]'' ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಹೊಸ ಅಲ್ಬಮ್ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ 24 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2008 ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಯುಕೆ ಮತ್ತು ಯುಎಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ 27 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2008 ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತು. ಮೊದಲ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ "[[ಟೇಕ್ ಬ್ಯಾಕ್ ದ ಸಿಟಿ]]" ಅಲ್ಬಮ್ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 10, 2008 ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆ ಹೊಂದಿತು. "ಟೇಕ್ ಬ್ಯಾಕ್ ದ ಸಿಟಿ"ಯ ಸಿನಿಮೀಕರಣದ ಸಂಗೀತ ದೃಶ್ಯಾವಳಿಯು ಮಧ್ಯ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ 11 ಅಗಸ್ಟ್ 2008 ರಂದು ನಡೆಯಿತು. ಸಂಗೀತದ ದೃಶ್ಯಾವಳಿಯು [[ಅಲೆಕ್ಸ್ ಕೌರ್ಟೆಸ್‌]]ನಿಂದ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು. ವೃಂದವು ತಮ್ಮ [[ಟೇಕಿಂಗ್ ಬ್ಯಾಕ್ ದ ಸಿಟೀಸ್ ಪ್ರವಾಸ]]ವನ್ನು 26 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2008 ರಂದು ಮುಂದೂಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=20540|title=SNOW PATROL KICK-OFF UK & IRELAND TOUR!|access-date=2010-07-29|archive-date=2009-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20090304201033/http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=20540|url-status=dead}}</ref> ಹಾಡುಗಾರ ಮರಿಯನ್ ಕೌಫ್‌ಮನ್‌ನು ವೃಂದದ ಜೊತೆ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಕೈಗೊಂಡನು ಮತ್ತು ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಸ್ವರಸಂಬಂಧಿಗಳನ್ನು ಹಾಡಿದನು, ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ "[[ಸೆಟ್ ದ ಫೈರ್ ಟು ದ ಥಿರ್ಡ್ ಬಾರ್]]"ನ ಮೇಲೆ ಹಾಡಿದನು, ಅದು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ [[ಮಾರ್ಥಾ ವೇನ್‌ವ್ರೈಟ್]] ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=6750|title=UPDATE FROM GARY!|access-date=2010-07-29|archive-date=2012-03-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20120309155246/http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=6750|url-status=dead}}</ref> ’ಯುಕೆ ಮತ್ತು ಅರೆನಾ ಪ್ರವಾಸಗಳು’ 23 ಮಾರ್ಚ್‌ರಂದು ಕೊನೆಗೊಂಡವು. ಅಂತಿಮ ಪ್ರದರ್ಶನವು ಬೆಲ್‌ಫಾಸ್ಟ್‌ನ [[ಓಡಿಸ್ಸಿ]]ಯಲ್ಲಿ ವೃಂದದ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರನ್ನು ಮತ್ತು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಫೋಟ್‌ಬಾಲ್ ತುಕಡಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಸುಮಾರು 9,000 ಜನರ ಗುಂಪಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಪ್ರವಾಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೃಂದವು 200,000 ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ನೀಡಿತು ಎಂದೂ ಕೂಡ ವರದಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=20913|title=SNOW PATROL END UK & IRELAND TOUR IN BELFAST!|access-date=2010-07-29|archive-date=2011-07-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20110721013403/http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=20913|url-status=dead}}</ref> ವೃಂದವು ನಂತರ ಕೊಕಾ-ಕೋಲಾ ಝೀರೋ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ನೀಡಲು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾವನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿತು, ಅದು ಪ್ರವಾಸದ ಯುರೋಪಿನ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಒಯಾಸಿಸ್ <ref>{{cite web|url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=21103|title=Update from South Africa|access-date=2010-07-29|archive-date=2012-05-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20120528192156/http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=21103|url-status=dead}}</ref> ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿತ್ತು.<ref>{{cite web |url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=20583 |title=NEW EUROPEAN SHOWS ANNOUNCED! |publisher=Universal Music |date=2009-02-25 |accessdate=2010-05-12 |archive-date=2009-04-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090418141001/http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=20583 |url-status=dead }}</ref> ಜೂನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರು [[ವೈವಾ ಲಾ ವಿದಾ ಪ್ರವಾಸ]]ದಲ್ಲಿ [[ಕೋಲ್ಡ್‌ಪ್ಲೇ]] ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು,<ref>{{cite web|url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=20984|title=SNOW PATROL TO SUPPORT COLDPLAY! |publisher=Universal Music |date=2009-03-30 | accessdate=2010-05-12 }}</ref> ಮತ್ತು ಜುಲೈ/ಅಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ [[U2 360° ಪ್ರವಾಸ]]ವನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಎಪ್ರಿಲ್ 2009 ರಲ್ಲಿ, ಸ್ವೀಡನ್ ದೇಶದ ಸ್ಥಾಪಕರ [[ಫೈಲ್ ಶೇರಿಂಗ್]] ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ [[ದ ಪೈರೇಟ್ ಬೇ]] ಯ [[ನಿಶ್ಚಿತಾಭಿಪ್ರಾಯ]]ವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾ, ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿಯು ಒಂದು ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ "ಅವರು ಜೈಲಿಗೆ ಹಾಕಲ್ಪಡಬಾರದು... ಆ ಶಿಕ್ಷೆಯು ಅವರ ಅಪರಾಧಕ್ಕೆ ಸರಿಹೊಂದುವುದಿಲ್ಲ" ಎಂಬುದಾಗಿ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.idiomag.com/peek/78300/snow_patrol|title=Snow Patrol defend illegal downloading|accessdate=26 April 2009|date=26 April 2009|publisher=[[idiomag]]}}</ref> [[Xfm]] ಜೊತೆಗಿನ ಒಂದು ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ವೃಂದವು 2009 ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದು ಬಯಸುತ್ತಿರುವ ಕೆಲವು ಹೊಸ ಹಾಡುಗಳ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ ಎಂದು ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿಯು ಹೇಳಿದರು. ವೃಂದವು ಹಾಡುಗಳ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ''ಅ ಹಂಡ್ರೆಡ್ ಮಿಲಿಯನ್ ಸನ್ಸ್'' ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಅಲ್ಬಮ್‌ಗಳ ನಡುವಿನ ಒಂದು "ಸೇತುವೆ" ಎಂಬುದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿತು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.xfm.co.uk/news/2009/new-snow-patrol-songs-on-the-way|title=New Snow Patrol Songs On The Way|publisher=Xfm|accessdate=16 July 2009|archive-date=19 ಜುಲೈ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090719175348/http://www.xfm.co.uk/news/2009/new-snow-patrol-songs-on-the-way|url-status=dead}}</ref> ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ತಮ್ಮ 22 ನೆಯ ಅಲ್ಬಮ್ ಅನ್ನು ''[[ಲೇಟ್ ನೈಟ್ ಟೇಲ್ಸ್‌]]'' ಕಲಾಕಾರರ ಮಿಶ್ರ ಅಲ್ಬಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದರು, ಅದು ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿ ಮತ್ತು ಸಿಂಪ್ಸನ್‌ರಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ವೃಂದವು [[INXS]] ನ ಹಾಡು "[[ನ್ಯೂ ಸೆನ್‌ಸೇಷನ್]]" ಅನ್ನು ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.hotpress.com/news/5738794.html|title=Snow Patrol cover INXS|date=21 August 2009|publisher=''[[Hot Press]]''|accessdate=19 September 2009|archive-date=23 ಜುಲೈ 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120723194059/http://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fwww.hotpress.com%2Fnews%2F5738794.html&date=18|url-status=dead}}</ref> ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿಯು ತನ್ನ ಹಾಡುಗಳನ್ನೂ ಕೂಡ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹೇಳಿದನು. ಅವನ ಅಲ್ಬಮ್ [[ಲಿಸನ್...]] [[ಟ್ಯಾಂಕ್ಸ್!]] ಯೋಜನೆ (ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ನಿರ್ಮಾಪಕ [[ಜಾಕ್‌ನೈಫ್ ಲೀ]] ಯ ಜೊತೆ) ಮತ್ತು ಒಂದು ಕಂಟ್ರಿ ಗುಂಪು [[ಟೈರ್ಡ್ ಪೋನಿ]] ಯ ಜೊತೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.shockhound.com/features/515-snow-patrol-s-gary-lightbody-to-go-solo---twice-|title=Snow Patrol's Gary Lightbody To Go Solo&nbsp;— Twice?|first=ShockHound|date=5 May 2009|publisher=[[ShockHound]]|accessdate=7 September 2009}}</ref> {{Quote box|width=20%|align=left|style=padding:8px|quote="You know you've made it when you have your own coffee table book."|source=—Gary Lightbody}}9 ನವೆಂಬರ್ 2009 ರಂದು ವೃಂದವು ತನ್ನ ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸದ ಸಂಗೀತದ ಜಾಡನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಒಂದು ಸಂಯೋಜಿತ ಅಲ್ಬಮ್,<ref name="YECOMP-SING">{{cite web|url=http://www.reuters.com/article/peopleNews/idUSN1933256420080920|title=Pussycat Dolls' solo work on hold for "Domination"|publisher=Reuters|accessdate=25 August 2009}}</ref> ''[[ಅಪ್ ಟು ನೌ]]'' ಅನ್ನು ಕೂಡ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. ಇದು ಮೂವತ್ತು ಹಾಡುಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿರುವ ಎರಡು ಸಿಡಿ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಮೂರು ಹೊಸತಾದ ಸ್ವಂತ ಹಾಡುಗಳಾಗಿವೆ. ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿಯಿಂದ ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಮತ್ತು ಮೊದಲಿಗೆ [[ಪುಸ್ಸಿಕ್ಯಾಟ್ ಡಾಲ್]] [[ನಿಕೋಲ್ ಶೆರ್‌ಜಿಂಗರ್‌]]ನಿಂದ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ "[[ಜಸ್ಟ್ ಸೇ ಯೆಸ್]]" ಹಾಡು ನವೆಂಬರ್ 2 ರಂದು ಏಕೈಕ ಪ್ರತ್ಯೇಕ <ref name="YECOMP-SING"/> ಹಾಡಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಈ ಅಲ್ಬಮ್ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ವೃಂದದ ಬದಿಯ-ಯೋಜನೆ [[ದ ರೈಂಡೀರ್ ಸೆಕ್ಷನ್‌]]ನ ಹಳೆಯ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಪೂರ್ವವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=22785|title=Snow Patrol announce new album 'Up to Now'!|publisher=Snow Patrol|accessdate=11 September 2009}}</ref> ನಿರ್ಬಂಧಿತ ಆವೃತ್ತಿ ಕಾಫಿ-ಟೇಬಲ್ ಪುಸ್ತಕವೂ ಕೂಡ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.thesun.co.uk/sol/homepage/showbiz/music/2634005/A-winters-sale-for-Snow-Patrol.html|title=A winter’s sale|date=12 September 2009|work=[[The Sun (newspaper)|The Sun]]|accessdate=16 September 2009}}</ref> ವೃಂದವು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ U2 ನ ''[[ರಾಟಲ್ ಅಂಡ್ ಹಮ್‌]]'' ನ ಗಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ದಾಖಲಾತ್ಮಕ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಮಾಡುವ ಅಭಿಲಾಷೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.dailyrecord.co.uk/showbiz/celebrity-interviews/2009/11/06/we-would-love-to-do-a-film-of-our-tour-just-like-u2-says-snow-patrol-s-nathan-connolly-86908-21801828/ |title=We would love to do a film of our tour&nbsp;– just like U2, says Snow Patrol's Nathan Connolly|last=Fulton|first=Rick|date=6 November 2009|publisher=''Daily Record''|accessdate=6 November 2009}}</ref> ಜನವರಿ 2010 ರಲ್ಲಿ, ವೃಂದವು ವಾರ್ಷಿಕ [[ಮೀಟಿಯಾರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]]ಗಳಲ್ಲಿನ ಮೂರು ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಸರನ್ನು ನೊಂದಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.rte.ie/arts/2010/0107/meteornominees.html|title=Meteor Ireland Awards nominees|date=7 January 2010|publisher=[[Raidió Teilifís Éireann|RTÉ]]|accessdate=8 January 2010|archive-date=17 ಜನವರಿ 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100117085832/http://www.rte.ie/arts/2010/0107/meteornominees.html|url-status=dead}}</ref> ವೃಂದವು 19 ಫೆಬ್ರವರಿ 2010 ರಂದು [[ದ ಆರ್‌ಡಿಎಸ್‌]]ನಲ್ಲಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.herald.ie/entertainment/music/snow-patrol-and-westlife-to-take-centre-stage-at-meteors-2003098.html|title=Snow Patrol and Westlife to take centre stage at Meteors|last=Nolan|first=Lorna|date=7 January 2010|work=[[Evening Herald]]|accessdate=8 January 2010|archive-date=14 ಆಗಸ್ಟ್ 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120814171818/http://www.herald.ie/entertainment/music/snow-patrol-and-westlife-to-take-centre-stage-at-meteors-2003098.html|url-status=dead}}</ref> === ಆರನೆಯ ಸ್ಟೂಡಿಯೋ ಅಲ್ಬಮ್ (2009 ರಿಂದ) === ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ತನ್ನ ಆರನೆಯ ಅಲ್ಬಮ್‍ನ ಜೊತೆ ಅದರ "ಮುಂದಿನ ಹಂತ"ವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.washingtonexaminer.com/entertainment/Snow-Patrol-ready-to-enter-its-next-phase-8284274-60690012.html|title=Snow Patrol ready to enter its next phase|last=Dunham|first=Nancy|date=24 September 2009|publisher=[[The Washington Examiner]]|accessdate=1 October 2009|archive-date=25 ಜುಲೈ 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120725133019/http://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fwww.washingtonexaminer.com%2Fentertainment%2FSnow-Patrol-ready-to-enter-its-next-phase-8284274-60690012.html&date=1|url-status=dead}}</ref> ವೃಂದವು ಒಂದು ಹೊಸ ಸಂಗೀತದ ದಿಕ್ಕನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ, ಮತ್ತು ಕೊನ್ನೊಲಿಯು ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಗೆ ತೆರೆದ ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ವೃಂದವು ಪ್ರಸ್ತುತದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡದ ಕೆಲವು ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅದನ್ನು ಕೊನ್ನೊಲಿಯು "ಪರಸ್ಪರರಿಂದ ಬಹಳ ಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ" ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾನೆ, ಆದರೆ ಅವುಗಳು ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿಯ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಮತ್ತು ಬಲವಾದ ಮಾಧುರ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಎಂಬ ಅಂಶಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯ ನೀಡಿದ್ದಾನೆ. ಅವನು ಕೇಳುಗರಿಂದ ಒಂದು ಮಿಶ್ರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.femalefirst.co.uk/music/news/Snow+Patrol-9220.html|title=Snow Patrol's new direction|publisher=Female First|accessdate=6 September 2009}}</ref> ಅಲ್ಬಮ್ [[ಟೆಕ್ನೋ]] ಸಂಗೀತವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು 2011 ರ ಆದಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.<ref name="SPONFUTURE"/><ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kfvKqSyl|title=Exclusive: Snow Patrol star Gary Lightbody reveals truth behind go-kart crash injury|last=Fulton|first=Rick|date=15 October 2009|publisher=''The Daily Record''|accessdate=20 October 2009}}</ref> ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೊನ್ನೊಲಿಯು "ಜಸ್ಟ್ ಸೇ ಯೆಸ್" ಅಲ್ಬಮ್ "ಇದು ನಾವು ಯಾವ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೇವೆಂದು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಒಂದು ಸೂಚನೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.mytelus.com/music/interview_details.do?id=859081|title=Snow Patrol Up To Now|last=Marengo|first=Carolyne|date=11 December 2009|publisher=myTelus|accessdate=9 January 2010|archive-date=27 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20091227050025/http://www.mytelus.com/music/interview_details.do?id=859081|url-status=dead}}</ref> 5 ಜೂನ್ 2010 ರಂದು, ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಒಂದು ಹೊಸ ಗುರುತುಪಟ್ಟಿಯ ಹಾಡು "ಬಿಗ್ ಬ್ರೋಕನ್" ಅನ್ನು ಅವರ ಆರನೆಯ ಅಲ್ಬಮ್‌ನಿಂದ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ [[ವಾರ್ಡ್ ಪಾರ್ಕ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಗಿಗ್ ಅನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕೂ ಮುಂಚಿನ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣವು U2 ದಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು == ಪ್ರಭಾವಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಾಹಸಗಳು == [[File:Snow Patrol at Houndstooth Pub on 23 September 2009.jpg|thumb|right| ಗ್ಯಾರಿ ಲೈಟ್‌‍ಬಾಡಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 23 , 2009ರಲ್ಲಿ ಹೌಡ್ಸ್‌ಟೊಥ್ ಹತ್ತಿರ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದನು.]]ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್‌ನ ಯಶಸ್ಸು ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿರುವ ಬೆಲ್‌ಫಾಸ್ಟ್ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರಿತು. ಇದು ನಗರಕ್ಕೆ ವಾಪಾಸಾದ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಯೇ ನೆಲೆಸುತ್ತಿರುವ ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಗುರುತುಪಟ್ಟಿಗಳೆಡೆಗೆ ವೃಂದದ ಕರುಣಾ ಭಾವವು, ಭಾಗಶಃ ಪೋಲಾರ್ ಸಂಗೀತದ ಸ್ಥಾಪನೆಯಿಂದ, ಮತ್ತು ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿಯು [[ಒಹ್ ಯಾ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಸೆಂಟರ್‌]]ನ ಒಬ್ಬ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಕಾರಣದಿಂದ ದೃಶ್ಯದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಆಶಾವಾದಿತ್ವಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.irishtimes.com/newspaper/travel/2009/0919/1224254836875.html|title=Magical musical tour|last=Clayton-Lea|first=Tony|date=19 September 2009|publisher=[[The Irish Times]]|accessdate=1 October 2009|archive-date=25 ಜುಲೈ 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120725155831/http://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fwww.irishtimes.com%2Fnewspaper%2Ftravel%2F2009%2F0919%2F1224254836875.html&date=1|url-status=dead}}</ref> [[ಬೊನೊ]] ([[U2]] ನ), [[ಮೈಕೆಲ್ ಸ್ಟೈಪ್]] ([[R.E.M.]] ನ), [[ನಿಕ್ಕಿ ಸಿಕ್ಸ್]] ([[ಮೊಟ್ಲೇ ಕ್ರೂ]] ನ)ರಂತಹ ಸಂಗೀತಕಾರರೂ ಕೂಡ ಸ್ನೋ ಪೆಟೋಲ್‌ಗೆ ತಮ್ಮ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.contactmusic.com/new/xmlfeed.nsf/story/bono-wants-snow-patrol-for-tour |title=U2 - Bono Wants Snow Patrol For Tour |date=31 January 2005|publisher=[[Contactmusic.com]]|accessdate=28 October 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.musicomh.com/music/features/rem-2_0408.htm|title=Interview: R.E.M. (2008)|last=Soghomonian|first=Talia|date=April 2008|publisher=musicOMH|accessdate=28 October 2009|archive-date=14 ಜನವರಿ 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100114093914/http://musicomh.com/music/features/rem-2_0408.htm|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.xfm.co.uk/news/2009/nikki-sixx-im-an-artist-and-i-love-snow-patrol|title=Nikki Sixx: 'I'm an artist and I love Snow Patrol'|date=6 February 2009|publisher=Xfm|accessdate=28 October 2009|archive-date=20 ಫೆಬ್ರವರಿ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090220202342/http://www.xfm.co.uk/news/2009/nikki-sixx-im-an-artist-and-i-love-snow-patrol|url-status=dead}}</ref> [[ಗುಡ್ ವೈಬ್ರೇಷನ್ಸ್]] ಗುರುತುಪಟ್ಟಿಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಸಂಗೀತದ ಆಜೀವ ಬೆಂಬಲಿಗ [[ಟೆರ್ರಿ ಹೂಲಿ]]ಯು ಸ್ನೋ ಪೆಟೋಲ್‌ನಂತಹ ಗುರುತುಪಟ್ಟಿಗಳೆಡೆಗೆ ಅಭಿಮಾನವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/7298275.stm|title=Summer of teenage dreams remembered|last=Mitchell|first=Cameron|date=15 March 2008|publisher=[[BBC]]|accessdate=04 December 2009|archive-date=2 ಜನವರಿ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090102232753/http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/7298275.stm|url-status=dead}}</ref> ಗ್ಯಾರಿ ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿ ಮತ್ತು ಟೊಮ್ ಸಿಂಪ್ಸನ್ ಇಬ್ಬರೂ [[ದುಂಡೀ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್ ಸಂಘ]]ದ ಅಭಿಮಾನಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. 2008 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ವೃಂದದ ಹಣದ-ಮುಗ್ಗಟ್ಟಿಗೆ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್ ಸಂಘದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗಳ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5llNQPtJx|title=Songwriting has made me a better person, says Snow Patrol front man Gary Lightbody|last=Dingwall|first=John|date=7 November 2008|publisher=[[Daily Record (Scotland)|Daily Record]]|accessdate=10 September 2009}}</ref> ವೃಂದವು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದಲ್ಲಿನ ಹೌಂಡ್‌ಸ್ಟೋತ್ ಪಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹಕ್ಕನ್ನೂ ಕೂಡ ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/05/22/AR2009052201105.html|title=In N.Y., an appetite for Gastropubs|last=Farley|first=David|date=24 May 2009|publisher=[[The Washington Post]]|accessdate=1 October 2009|archive-date=11 ನವೆಂಬರ್ 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121111201801/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/05/22/AR2009052201105.html|url-status=dead}}</ref> ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ವಾದ್ಯವೃಂದವು ಕೋಬಾಲ್ಟ್ ಸಂಗೀತದ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುವ ಒಂದು ಪ್ರಕಟನಾ ಕಂಪನಿ ಪೋಲಾರ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಈ ಸಾಹಸ ಕಾರ್ಯವು ವೃಂದದ ಪ್ರಕಟನಾ ಒಪ್ಪಂದ [[ಯುನಿವರ್ಸಲ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್‌]]ನಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಪೋಲಾರ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಕಲಾಕಾರರಿಗೆ ಅವರ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಭೇದವನ್ನೆಣಿಸದೇ ಸಹಿ ಹಾಕುತ್ತಿತ್ತು, ಡ್ರಮ್ ಬಾರಿಸುಗ ಜಾನಿ ಕ್ವಿನ್ ವಿವರಿಸಿದಂತೆ: "ಅಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಾರ್ಯಸೂಚಿ ಇರಲಿಲ್ಲ - ಒಪ್ಪಂದವು ಸಾಕಷ್ಟು ಒಳ್ಳೆಯದಾಗಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ 110% ನಂಬಿಕೆಯಿದ್ದರೆ, ನವು ಅದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೆವು." ಕ್ವಿನ್, ಮತ್ತು ಅವನ ಸಹ ವೃಂದ ಸದಸ್ಯರುಗಳಾದ ಕೊನ್ನೊಲಿ ಮತ್ತು ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿ ಇವರುಗಳು [[ಎ&ಆರ್]] ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.californiachronicle.com/articles/yb/134919583|title=New publishers on patrol|publisher=California Chronicle|accessdate=5 September 2009|archive-date=26 ಮೇ 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100526061508/http://www.californiachronicle.com/articles/yb/134919583|url-status=dead}}</ref> ಕಂಪನಿಯ ಹಾಡುಗಾರ - ಹಾಡುಬರಹಗಾರ [[ಜಾನಿ ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೈಡ್]] ಜೊತೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸಹಿಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಅವನು ಮೊದಲಿಗೆ ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಗುರುತು ಪಟ್ಟಿ [[ವೇಗಾ 4]]ನವನಾಗಿದ್ದನು.<ref name="PMUZAK">{{cite web|url=http://www.billboard.biz/bbbiz/content_display/industry/e3ifc174d5b0674b9dc13b5d62d9a88e91e|title=Snow Patrol Launches Publishing Venture|last=Wilson|first=Jen|date=3 September 2009|publisher=Billboard|accessdate=5 September 2009|archive-date=6 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090906005802/http://www.billboard.biz/bbbiz/content_display/industry/e3ifc174d5b0674b9dc13b5d62d9a88e91e|url-status=dead}}</ref> ಅವರು ಒಂದು ಏಕೈಕ-ಅಲ್ಬಮ್ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕಾಗಿ ಕಲಾಕಾರರಿಗೆ ಸಹಿಹಾಕುವ ಅಭಿಲಾಷೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಒಂದು ದೊಡ್ಡದಾದ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು-ವರ್ಷಗಳ ಒಪ್ಪಂದದ ಮೂಲಕ ಕಲಾಕಾರರ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡಗಳನ್ನು ಹಾಕಲು ಬಯಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕ್ವಿನ್ ಹೇಳಿದರು.<ref name="PMUZAK"/> ಪೋಲಾರ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಇದರ ಮೊದಲ ಚಾರ್ಟ್ ಹಿಟ್ ಅನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2009 ರ ಮೊದಲ ವಾರದಲ್ಲಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kNRIEmac|title=Gary Lightbody quite busy on patrol|last=Lanham|first=Tom|date=8 October 2009|publisher=''[[The San Francisco Examiner]]''|accessdate=8 October 2009}}</ref> ಜೂನ್ 2010 ರಲ್ಲಿ, ವೃಂದವು [[ಪಿಆರ್‌ಎಸ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್‌]]ನಿಂದ [[ಹೆರಿಟೇಜ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]]ಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡು ಸ್ಮೃತಿಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ಒಂದು ಅಲಂಕಾರ ಫಲಕವು [[ಬೆಲ್‌ಫಾಸ್ಟ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಯಾರ್ಕ್ ಪಬ್‌ನ ಡ್ಯೂಕ್‌ನ ಮೇಲೆ ಕೆತ್ತಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಅಲ್ಲಿ ವೃಂದವು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಗಿಗ್ ಅನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು. ಎಲ್ಲಾ ಸದಸ್ಯರುಗಳು ಹೊರಹೋಗುವುದರ ಜೊತೆ, ವೃಂದವು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪದೆದುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಆರನೆಯ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಅವರು ನಂತರ ಸುಮಾರು 30 ಜನರಿರುವ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಗುಂಪಿಗಾಗಿ ಒಂದು ಲೈವ್ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ನೀಡಿದರು.<ref>http://www.belfasttelegraph.co.uk/entertainment/music/news/snow-patrol-return-to-pub-where-their-story-began-14830407.html</ref> == ಲೋಕೋಪಕಾರ == ನೇಥನ್ ಕೊನೊಲಿ ಮತ್ತು ಗ್ಯಾರಿ ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿ ಇವರುಗಳು 2009 ರಲ್ಲಿ ಮೀಟುವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಗಳನ್ನು ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಬೀಟ್ಸ್ ಮೈನ್ಸ್ ಯೋಜನೆಗೆ ದಾನವಾಗಿ ನೀಡಿದರು, ಆ ಯೋಜನೆಯು ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ವಿಭಾಗಳಿಂದ ಬಹಿರಂಗಗೊಳ್ಳದ ಗಣಿಗಳು/ಸ್ಪೋಟಕಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಅದರ ವಸ್ತುಗಳು [[ಇಬೇ]]ಯಲ್ಲಿ ಹರಾಜಿಗೆ ಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟವು.<ref>{{cite web|url=http://www.chartattack.com/news/77257/radiohead-paul-mccartney-donate-items-to-online-charity-auction|title=Radiohead, Paul McCartney donate items to online charity auction|last=Teo|first=Mark|date=27 November 2009|publisher=CHARTattack|accessdate=06 December 2009|archive-date=2 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20091202044910/http://www.chartattack.com/news/77257/radiohead-paul-mccartney-donate-items-to-online-charity-auction|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.maginternational.org/musicbeatsmines/en/events/events/mbm-auction-items|title=MBM Auction items...|publisher=Mag International|accessdate=06 December 2009|archive-date=30 ನವೆಂಬರ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20091130032506/http://www.maginternational.org/musicbeatsmines/en/events/events/mbm-auction-items|url-status=dead}}</ref> == ವಾದ್ಯ-ವೃಂದದ ಸದಸ್ಯರು == {{col-begin}} {{col-break}} ;ಪ್ರಸ್ತುತವಿರುವ ಸದಸ್ಯರು * [[ಗ್ಯಾರಿ ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿ]] - ಧ್ವನಿಗಳ ಪರಿಣಾಮ, ಗಿಟಾರಿನ ತಾಳ * [[ನ್ಯಾತನ್ ಕನೊಲಿ]] - ಗಿಟಾರಿನ ಪರಿಣಾಮ, ಹಿನ್ನಲೆಯ ಧ್ವನಿಗಳು * [[ಪೌಲ್ ವಿಲ್ಸನ್]] - ಮಂದ್ರ ಧ್ವನಿಯ ಗಿಟಾರ್, ಹಿನ್ನಲೆ ಧ್ವನಿಗಳು * [[ಜಾನಿ ಕ್ವಿನ್]] - ಡೋಲುಗಳು, ಘನ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಘರ್ಷಣೆ(ಸಂಘಾತ) * [[ಟಾಮ್ ಸಿಮ್ಪ್‌ಸುನ್]] - ಕೀಲಿಮಣೆಗಳು, ಮಾದರಿಗಳು ;ಹಿಂದಿನ ಸದಸ್ಯರು * [[ಮರ್ಕ್ ಮ್ಯಾಕ್ಲೆ‌ಲ್ಯಾಡ್]] - ಮಂದ್ರ ಧ್ವನಿಯ ಗಿಟಾರು * ಮೈಕಲ್ ಮೂರಿಸನ್ - ಡೋಲುಗಳು ; ಸಂಚಾರಿಸುವ ಸದಸ್ಯರು * [[ರಿಚುರ್ಡ್ ಕೊಲ್ಬರ್ನ್]] - ಡೋಲುಗಳು, ಘನ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಘರ್ಷಣೆ<small>(1996–1997, 2008–ಪ್ರಸ್ತುತ)</small><ref>{{cite web|url=http://www.nme.com/news/snow-patrol/43648|title=Snow Patrol serenade Northern Ireland squad at homecoming show|date=24 March 2009|publisher=''NME''|accessdate=19 October 2009|archive-date=6 ಜನವರಿ 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100106134644/http://www.nme.com/news/snow-patrol/43648|url-status=dead}}</ref><ref name="TROY">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kpvUamQ8|title=Snow Patrol in Hollywood and LA&nbsp;– Strong shows at the Fonda and Wiltern|last=Morden|first=Darryl|publisher=''Buzzine''|accessdate=27 October 2009}}</ref> * ಟೊಮ್ ಸಿಮ್ಪ್‌ಸೊನ್ - ಕೀಲಿಮಣೆಗಳು, ಮಾದರಿಗಳು<small>(1997–2005)</small><ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kdNGUuTU|title=Interview&nbsp;— Tom Simpson of Snow Patrol|date=25 May 2006|publisher=Herohill|accessdate=19 October 2009|archive-date=20 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200920081356/https://www.webcitation.org/5kdNGUuTU|url-status=dead}}</ref> * [[ಇಯನ್ ಅರ್ಚೆರ್]] - ಗಿಟಾರ್, ಹಿನ್ನಲೆಯ ಧ್ವನಿಗಳು, ಹಾಡು ಬರಯುವ ಸಹೊದ್ಯಮಿ <small>(2001–2003)</small>,<ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kdNP1nyE|title=Artist, label and URL relationships for Iain Archer|publisher=[[MusicBrainz]]|accessdate=19 October 2009}}</ref> ಗಿಟಾರ್, ಹಿನ್ನಲೆಯ ಧ್ವನಿಗಳು,<small>(2004– ಪ್ರಸ್ತುತ)</small><ref>{{cite web|url=http://www.accessmylibrary.com/coms2/summary_0286-14593803_ITM|title=Fab four patrol the Ulster Hall|last=Gilliand|first=Gary|date=24 November 2004|work=[[AccessMyLibrary]]|publisher=''[[The News Letter]]''|accessdate=6 November 2009|archiveurl=https://archive.today/20120719175050/http://www.accessmylibrary.com/coms2/summary_0286-14593803_ITM|archivedate=19 ಜುಲೈ 2012|url-status=live}}'''ಹೀಗೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ:''' "ಬಿಲ್ಲುಗಾರನ ವಾಪಸ್ಸು ಆಕರ್ಷಕವಾದ ಹಿನ್ನಲೆ ಗಾಯನದಿಂದ ದಡ ಸೇರಿಸಿದ, ಶಾಂತಿಯ ಹೊಸಬೆಳವಣಿಗೆಯಿಂದ ಮುನ್ನುಗ್ಗಿ, ಸುಗಂಧ ಭರಿತವಾದ ಪ್ರಕಾಶಮಾನ ಹಾಡುತಂಡ ದೊಂದಿಗೆ ಗುಂಪಾಗಿ ಹಾಡಿ ಹಾಡನ್ನು ಕೋನೆಗೊಳಿಸಿದರು".</ref><ref name="BV">{{cite web|url=http://www.snowpatrol.com/blog/default.aspx?did=929|title=What does this button do...oh right...sorry|last=Lightbody|first=Gary|date=24 November 2006|publisher=snowpatrol.com|accessdate=19 October 2009|archive-date=14 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20101214192419/http://www.snowpatrol.com/blog/default.aspx?did=929|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kQm0pimm|title=Iain playing with Snow patrol on Reworked tour|publisher=Iain Archer|accessdate=5 September 2009}}</ref> * ಬೆನ್ ಡುಮ್‌ವಿಲ್ಲೆ - ಕಹಳೆ <small>(2001–ಪ್ರಸ್ತುತ</small>)<ref name="BV"/> * ಕಾಲ್ಮ್ ಮ್ಯಾಕತ್ಲೈಚ್ - ಕಹಳೆ <small>(2001–ಪ್ರಸ್ತತ)</small><ref name="BV"/> * ಮಿರಿಯಮ್ ಕೌಫ್‌ಮ್ಯಾನ್ - ಹಿನ್ನಲೆಯ ಧ್ವನಿಗಳು <small>(2006–2007, 2008–ಪ್ರಸ್ತುತ)</small><ref name="BV"/>{2/ * [[ಲಿಸ ಹನ್ನಿಗನ್]] - ಹಿನ್ನಲೆಯ ಧ್ವನಿಗಳು <small>(2007)</small><ref name="BV"/> * [[ಗ್ರ್ಯಾಹಮ್ ಹಪ್ಕಿ‍ನ್‌ಜ್]] - ಡೋಲುಗಳು, ಘನ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಘರ್ಷಣೆ <small>(ಫೆಬ್ರವರಿ 2007)</small><ref> {{cite web|url=http://www.hotpress.com/archive/2905628.html|title=Snow Patrol in injury drama|date=22 January 2007|publisher=''Hot Press''|accessdate=5 October 2009}}'''ಹೀಗೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ:''' "... ಆದರೆ ದಿರ್ಘಕಾಲ ಪ್ರಾಚೀನ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಸಂಗಾತಿ? ಸ್ಟಿಕ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಗ್ರಹಮ್ ಹೊಪ್‌ಕಿನ್ಸ್ ಅವನ ಬದಲಾವಣೆ ಖಚಿತ ಪಡಿಸಿದನು".</ref> * ಟ್ರೊಯ್ ಸ್ಟೆ‌ವರ್ಟ್ - ಗಿಟಾರ್ <small>(2008–ಪ್ರಸ್ತುತ</small>)<ref name="TROY"/> {{col-break}} ; ಸಾಲಿನ ಹೇಳಿಕೆಗಳು {| class="toccolours" border="1" cellpadding="2" cellspacing="2" style="width:500px;margin:0 0 1em 1em;border-collapse:collapse;border:1px solid #E2E2E2" |- ! bgcolor="#E7EBEE" align="center"| ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1994&nbsp;– ಡಿಸೆಂಬರ್ 1996 | *'''ಗ್ಯಾರಿ ಲೈಟ್‌ಬಾಡಿ''' &nbsp;– ಹಿನ್ನಲೆ ಧ್ವನಿಗಳು, ಗಿಟಾರ್ * '''ಮರ್ಕ್ ಮ್ಯಾಕ್‌ಲೆಲ್ಲ್ಯಾಡ್''' - ಬ್ಯಾಸ್ ಗಿಟಾರ್, ಹಿನ್ನಲೆ ಧ್ವನಿಗಳು * '''ಮೈಕೆಲ್ ಮಾರ್ರಿಸನ್''' - ಡೋಲುಗಳು |- ! bgcolor="#E7EBEE" align="center"| ಡಿಸೆಂಬರ್ 1996 - 1997. | * '''ಗ್ಯಾರಿ ಲೈಟ್‍ಬಾಡಿ''' - ಹಿನ್ನಲೆ ಧ್ವನಿಗಳು, ಗಿಟಾರು * '''ಮರ್ಕ್ ಮ್ಯಾಕ್‌ಲೆಲ್ಲ್ಯಾಡ್''' - ಬ್ಯಾಸ್ ಗಿಟಾರು, ಹಿನ್ನಲೆ ಧ್ವನಿಗಳು |- ! bgcolor="#E7EBEE" align="center"| 1997–ವಸಂತ ಋತು 2002 | *'''ಗ್ಯಾರಿ ಲೈಟ್‍ಬಾಡಿ''' &nbsp;– ಹಿನ್ನಲೆ ಧ್ವನಿಗಳು, ಗಿಟಾರು *'''ಮರ್ಕ್ ಮ್ಯಾಕ್‌ಲೆಲ್ಲ್ಯಾಡ್''' &nbsp;– ಬ್ಯಾಸ್ ಗಿಟಾರು, ಹಿನ್ನಲೆ ಧ್ವನಿಗಳು *'''ಜಾನಿ ಕ್ವಿನ್''' &nbsp;– ಡೋಲುಗಳು, ಬಡಿತ |- ! bgcolor="#E7EBEE" align="center"| ವಸಂತ ಕಾಲ 2002&nbsp;– ಮಾರ್ಚ್ 2005 | *'''ಗ್ಯಾರಿ ಲೈಟ್‍ಬಾಡಿ''' &nbsp;– ಹಿನ್ನಲೆ ಧ್ವನಿಗಳು, ಗಿಟಾರಿನ ಲಯ *'''ನೈಥೆನ್ ಕಾನೊಲಿ''' &nbsp;– ಗಿಟಾರಿನ ಪರಿಣಾಮ, ಹಿನ್ನಲೆ ಧ್ವನಿಗಳು *'''ಮರ್ಕ್ ಮ್ಯಾಕ್‌ಲೆಲ್ಲ್ಯಾಡ್''' &nbsp;– ಬ್ಯಾಸ್ ಗಿಟಾರು *'''ಜಾನಿ ಕ್ವಿನ್ ''' &nbsp;– ಡೋಲುಗಳು, ಬಡಿತ |- ! bgcolor="#E7EBEE" align="center"| ಮಾರ್ಚ್ 2005–ಪ್ರಸ್ತುತ | *'''ಗ್ಯಾರಿ ಲೈಟ್‍ಬಾಡಿ''' &nbsp;– ಧ್ವನಿಗಳ ಪರಿಣಾಮ, ಗಿಟಾರಿನ ಲಯ *'''ನೈಥೆನ್ ಕಾನೊಲಿ''' &nbsp;– ಗಿಟಾರಿನ ಪರಿಣಾಮ, ಹಿನ್ನಲೆ ಧ್ವನಿಗಳು *'''ಪೌಲ್ ವಿಲ್ಸನ್''' &nbsp;– ಬ್ಯಾಸ್ ಗಿಟಾರು , ಹಿನ್ನಲೆ ಧ್ವನಿಗಳು *'''ಜಾನಿ ಕ್ವಿನ್''' &nbsp;– ಡೋಲುಗಳು, ಬಡಿತ *'''ಟೊಮ್ ಸಿಮ್ಪ್‌ಸೊನ್''' &nbsp;– ಕೀಲಿಮಣೆಗಳು, ಮಾದರಿಗಳು *'''ರಿಚರ್ಡ್ ಕೊಲ್ಬರ್ನ್''' &nbsp;- ಕೀಲಿಮಣೆಗಳು, ಡೋಲುಗಳು, ಗಿಟಾರು - 2008ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೂ ಅರೆಕಾಲಿಕ ಸದಸ್ಯ |} {{col-end}} ;ವೇಳಾ ಪಟ್ಟಿ <div align="left"> ವೇಳಾ ಪಟ್ಟಿ ImageSize = width:800 height:auto barincrement:30 PlotArea = left:100 bottom:60 top:0 right:50 Alignbars = justify DateFormat = dd/mm/yyyy Period = from:01/01/1994 till:01/03/2010 TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy</div> Colors = id:Vocals value:gray(0.5) legend:Vocals,&nbsp;guitar id:Bass value:red legend:Bass id:Drums value:blue legend:Drums id:Guitar value:green legend:Lead&nbsp;guitar id:Keyboards value:yellow legend:Keyboards id:Releases value:black legend:Releases Legend = orientation:horizontal position:bottom ScaleMajor = increment:1 start:01/01/1994 LineData = at:15/06/1997 color:black layer:back at:31/08/1998 color:black layer:back at:05/03/2001 color:black layer:back at:04/08/2003 color:black layer:back at:23/11/2004 color:black layer:back at:27/12/2005 color:black layer:back at:01/05/2006 color:black layer:back at:24/10/2008 color:black layer:back at:09/11/2009 color:black layer:back BarData = bar:Lightbody text:"Gary Lightbody" bar:McClelland text:"Mark McClelland" bar:Morrison text:"Michael Morrison" bar:Quinn text:"Jonny Quinn" bar:Connolly text:"Nathan Connolly" bar:Wilson text:"Paul Wilson" bar:Simpson text:"Tom Simpson" PlotData= width:10 textcolor:black align:left anchor:from shift:(10,-4) bar:Lightbody from:01/09/1994 till:end color:Vocals bar:McClelland from:01/09/1994 till:16/03/2005 color:Bass bar:Morrison from:01/09/1994 till:01/01/1995 color:Drums bar:Quinn from:01/10/1997 till:end color:Drums bar:Connolly from:01/12/2002 till:end color:Guitar bar:Wilson from:31/03/2005 till:end color:Bass bar:Simpson from:31/03/2005 till:end color:Keyboards </timeline> == ಧ್ವನಿಮುದ್ರಿಕೆ ಪಟ್ಟಿ == {{Main|Snow Patrol discography}} *''[[ಪೊಲರ್‌ಬಿರ್ ಗಳಿಗೆ ಹಾಡುಗಳು]]'' (1998) * ''[[ಇದೆಲ್ಲಾ ಮುಗಿದಮೇಲೆ ನಾವು ಇನ್ನೂ ಚೊಕ್ಕಟ ವಾಗಿರ ಬೇಕು]]'' (2001) * ''[[ಫೈನಲ್ ಸ್ಟ್ರಾ]]'' (2003) * ''[[ಐಸ್ ಓಪೆನ್]]'' (2006) * ''[[ಎ ಹನ್‌ಡ್ರೆಡ್ ಮಿಲಿಯನ್ ಸನ್ಸ್]]'' (2008) * ''[[ಅಪ್ ಟು ನೌ]] '' (2009) == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು == {{main|List of awards and nominations received by Snow Patrol}} {| class="wikitable" |- ! ವರ್ಷ ! ಪ್ರಶಸ್ತಿ ! ವಿಭಾಗ ! ಫಲಿತಾಂಶ |- | rowspan="3" align="center"|[[2005]] | rowspan="6"|[[ಬಿಆರ್‌ಐಟಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು]] | ಬೆಸ್ಟ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಗ್ರೂಪ್<ref name="2005BRITS">{{cite web|accessdate=20 May 2009|url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=934|title=SP up for three BRITS|publisher=Snow Patrol|archive-date=15 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20071215012115/http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=934|url-status=dead}}</ref> | {{nom}} |- | ಬೆಸ್ಟ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಕ್ ಆಕ್ಟ್<ref name="2005BRITS"/> | {{nom}} |- | ಬೆಸ್ಟ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಲ್ಬಮ್<ref name="2005BRITS"/> | {{nom}} |- | rowspan="3" align="center"|[[2007]] | ಬೆಸ್ಟ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಗ್ರೂಪ್ | {{nom}} |- | ಬೆಸ್ಟ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಲ್ಬಮ್ | {{nom}} |- | ಬೆಸ್ಟ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಿಂಗಲ್ | {{nom}} |- | align="center"|1999 | ''[[ಹಟ್ ಪ್ರೆಸ್]]'' ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ | [[ಫಿಲ್ ಲೈನೊಟ್]] ಅವಾರ್ಡ್ ಫರ್ ಬೆಸ್ಟ್ ನ್ಯೂ ಬ್ಯಾಡ್<ref>{{cite web|url=http://www.hotpress.com/archive/1638726.html|title=Belle Fest|date=17 January 2002|last=Sweeney|first=Eamon|publisher=''[[Hot Press]]''|accessdate=1 October 2009}}ಸೂಚನೆ: ದಾಖಲೆ ಪ್ರತಿ [https://www.webcitation.org/5lFXHuaUT?url=http://web.archive.org/web/20001002071324/www.hot-press.com/inawards.htm ಇಲ್ಲಿ] ಸಿಗುತ್ತದೆ.</ref> | {{won}} |- | align="center"|2005 | [[ಎನ್‌ಎಮ್‌ಇ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್]] | ಬೆಸ್ಟ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಬ್ಯಾಡ್<ref>{{cite web|url=http://www.xfm.co.uk/Article.asp?id=64825|title=NME Awards nominations announced|publisher=Xfm|accessdate=20 July 2009}}</ref> | {{nom}} |- | align="center"|2005 | [[ಐವೊರ್ ನೊವೆಲೊ]] | ಬೆಸ್ಟ್ ಅಲ್ಬಮ್ (ಫೈನಲ್ ಸ್ಟ್ರಾ) | {{won}} |- | [[2007]] | rowspan="2"|[[ಎಮ್‌ಟಿವಿ ಯುರೋಪ್‌ ಸಂಗೀತ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು]] | ಬೆಸ್ಟ್ ರಾಕ್/ ಅಲ್ಟೆರ್‌ನೆಟಿವ್ ಆಕ್ಟ್<ref name="2007EMA">{{cite web|accessdate=20 May 2009|url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=8703|title=Vote for Snow Patrol at the MTV European Music Awards|publisher=Snow Patrol|archive-date=10 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20071210144456/http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=8703|url-status=dead}}</ref> | {{nom}} |- | align="center"|2007 | ಬೆಸ್ಟ್ ಹೆಡ್‌ಲೈನರ್<ref name="2007EMA"/> | {{nom}} |- | 2004 | [[ಕ್ಯೂ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು]] | ಬೆಸ್ಟ್ ನ್ಯೂಕಮೆರ್ಸ್<ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kCvETez5|title=Band on a run|date=12 November 2004|publisher=[[The Times]]|accessdate=1 October 2009}}</ref> | {{nom}} |- | rowspan="2" align="center"|2007 | ಸಿಲ್ವರ್ ಕ್ಲೆಫ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು | ಬೆಸ್ಟ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಗ್ರೂಪ್<ref>{{cite web|url=http://www.xfm.co.uk/Article.asp?id=431891|title=Paul Weller Honoured With Silver Clef Award|publisher=Xfm|accessdate=8 July 2009}}</ref> | {{won}} |- | rowspan="3"|[[ಯುಕೆ ಹಬ್ಬದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು]] | ಮೊಸ್ಟ್ ಮೆಮೊರೆಬಲ್ ಮೊಮೆನ್<ref>{{cite web|url=http://www.absoluteradio.co.uk/music/awards/uk_festival_awards/index.html|title=The UK Festival Awards 2007|publisher=Absolute Radio|accessdate=21 July 2009|archive-date=10 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090910011500/http://www.absoluteradio.co.uk/music/awards/uk_festival_awards/index.html|url-status=dead}}</ref> | {{nom}} |- | rowspan="2" align="center"|2009 | ಬೆಸ್ಟ್ ಹೆಡ್‌ಲೈನರ್&nbsp;– [[ರೆಡಿಯೊ 1ರ ದೊಡ್ಡ ವಾರದ ಕೋನೆದಿನ]] <ref name="FESTAWARDSNOMS">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5kWD4OIZU|title=Best Headline Performance (2009)|publisher=Festival Awards|accessdate=14 October 2009}}</ref> | {{nom}} |- | ಬೆಸ್ಟ್ ಹೆಡ್‌ಲೈನರ್&nbsp;– [[V ಹಬ್ಬ]]<ref name="FESTAWARDSNOMS"/> | {{nom}} |- | align="center"|[[2004]] | rowspan="9"| [[ಮಿಟಿಯೊರ್ ಸಂಗೀತ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು]] | rowspan="3"|ಬೆಸ್ಟ್ ಐರಿಷ್ ಬ್ಯಾಂಡ್<ref>{{cite web|accessdate=20 May 2009|url=http://www.jeepster.co.uk/site/jeeep.php?pg=http://www.jeepster.co.uk/site/newsarchive.php?id=52&currentsection=snowpatrol|title=Snow Patrol award nomination|publisher=Jeepster|archive-date=2 ಆಗಸ್ಟ್ 2012|archive-url=https://archive.is/20120802192040/http://www.jeepster.co.uk/site/jeeep.php?pg=http://www.jeepster.co.uk/site/newsarchive.php%3Fid=52&currentsection=snowpatrol|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|accessdate=20 May 2009|url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=916|title=Patrol big winners at Meteor Awards|publisher=Snow Patrol|archive-date=24 ಫೆಬ್ರವರಿ 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120224223749/http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=916|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|accessdate=20 May 2009|url=http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=6741|title=Snow Patrol scoop 3 nominations at Meteor Ireland Music Awards 2007|publisher=Snow Patrol|archive-date=13 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20071213120724/http://www.snowpatrol.com/news/default.aspx?nid=6741|url-status=dead}}</ref> | {{won}} |- | align="center"|[[2005]] | {{won}} |- | rowspan="4" align="center"|[[2007]] | {{won}} |- | ಬೆಸ್ಟ್ ಲೈವ್ ಫರ್‌ಫರ್ಮೆನ್ಸ್ | {{won}} |- | ಬೆಸ್ಟ್ ಐರಿಷ್ ಅಲ್ಬಮ್ (ಐಸ್ ಒಪೆನ್) | {{nom}} |- | ಮೊಸ್ಟ್ ಡೌನ್‌ಲೊಡೆಡ್ ಐರಿಷ್ ಹಾಡು ಪ್ರಶಸ್ತಿ | {{won}} |- | rowspan="3" align="center"|2010 | ಬೆಸ್ಟ್ ಐರಿಷ್ ಬ್ಯಾಂಡ್<ref>{{cite web|http://meteormusicawards.meteor.ie/|title=Meteor Music Awards|date=19 February 2010}}</ref> | {{won}} |- | ಬೆಸ್ಟ್ ಐರಿಷ್ ಅಲ್ಬಮ್ (ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ) | {{won}} |- | ಬೆಸ್ಟ್ ಐರಿಷ್ ಲೈವ್ ಫರ್‌ಫರ್ಮೆನ್ಸ್ | {{nom}} |- |} ;ಇತರೆ ಮನ್ನಣೆಗಳು * 2009 – ಐರಿಷ್ ಟೈಮ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ #22ನೇ ದರ್ಜೆ ಯನ್ನು ಪಡೆದು, ಈಗಿನ ಐರಿಷ್‌ನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕಾಯಿದೆಗಳಾಗಿವೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.irishtimes.com/newspaper/theticket/2009/0403/1224243925837.html|title=The 50 best Irish music acts right now|last=Clayton-Lea|first=Tony|date=3 April 2009|publisher=The Irish Times|accessdate=31 August 2009|archive-date=7 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20101007190642/http://www.irishtimes.com/newspaper/theticket/2009/0403/1224243925837.html|url-status=dead}}</ref> * 2009 – [[ಅಲ್ಸ್‌ಟೆರ್ಸ್]] ಮೇಲಿನ ಹತ್ತು ರಫ್ತುದಾರರಲ್ಲಿ ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್ #10 ನೇ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ.<ref> {{cite web|url=http://www.webcitation.org/5l1qzobBb|title=uPlayer|publisher=UTV|accessdate=4 November 2009}}ಘಟನೆ 1:೩೫ ರಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು.</ref><ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5l1qpFrsK|title=Catch&nbsp;– Ultimate Ulster|date=30 October 2009|publisher=[[UTV]]|accessdate=4 November 2009}}</ref> * 2009 – Amazon.co.uk ನಲ್ಲಿ ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್‌ #6 ನೇ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದ್ದು, ದಶಮಾನದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕಲಾವಿದನಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.telegraph.co.uk/technology/amazon/6825932/Amazon-top-10-best-selling-albums-of-decade.html|title=Amazon: Top 10 best-selling albums of decade|last=Lew|first=Jonathan|date=16 December 2009|work=[[The Daily Telegraph]]|publisher=Telegraph Media Group|accessdate=17 December 2009|archive-date=19 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20091219034756/http://www.telegraph.co.uk/technology/amazon/6825932/Amazon-top-10-best-selling-albums-of-decade.html|url-status=dead}}</ref> == ಸಂಚಾರಗಳು == {| class="wikitable" |- !ಸಂಚಾರ ! ಆಧಾರ ಚಿತ್ರ ಸಂಪುಟ(ಗಳು) !ಆರಂಭದ ದಿನಾಂಕ !ಕೋನೆ ದಿನಾಂಕ |- | [[ಕೋನೆಯ ಸ್ಟ್ರಾ ಪ್ರವಾಸ]] | ''[[ಕೋನೆಯ ಸ್ಟ್ರಾ]]'' | 10 ಆಗಸ್ಟ್‌ 2003 | 23 ಜುಲೈ 2005 |- | [[ಐಸ್ ಓಪನ್ ಪ್ರವಾಸ]] | ''[[ಐಸ್ ಓಪೆನ್]]'' | 14 ಫೆಬ್ರವರಿ 2006 | 22 ಸೆಪ್ಟೈಂಬರ್ 2007 |- | [[ಟೆಕ್ ಬ್ಯಾಕ್ ದಿ ಸಿಟಿಸ್ ಟೂರ್]] | '' [[ಎ ಹಡ್ರೆಡ್ ಮಿಲಿಯನ್ ಸನ್ಸ್]]'' | 26 ಅಕ್ಟೋಬರ‍್ 2008 | 20 ಅಕ್ಟೋಬರ‍್ 2009 |- | [[ರಿವರ್ಕ್‌ಡ್ ಟೂರ್]] | ''[[ಅಪ್ ಟು ನೌ]]'' | 18 ನವೆಂಬರ್ 2009 | 12 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2009 |} == ಆಕರಗಳು == {{Reflist|2}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{Wikipedia-Books|Snow Patrol}} {{Commons}} *{{Official|http://www.snowpatrol.com}} *[https://web.archive.org/web/20090331052215/http://web.me.com/michaelmorrison74/Shrug/Shrug.html ಶ್ರಗ್‌ನಿಗೆ ಮೈಕೆಲ್ ಮಾರಿಸನ್‌ನ ಕಾಣಿಕೆ ಪುಟ] {{Snow Patrol}} [[ವರ್ಗ:ಉತ್ತರ ಐರ್ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ರಾಕ್ ಸಂಗೀತ ತಂಡಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಪೊಲಿಡೊ ಕಲಾವಿದರ ದಾಖಲೆಗಳು.]] [[ವರ್ಗ:ಸ್ನೋ ಪೆಟ್ರೋಲ್]] [[ವರ್ಗ:1990 ಸಂಗೀತ ತಂಡಗಳು]] [[ವರ್ಗ:2000ದ ಸಂಗೀತ ತಂಡಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಪರ್ಯಾಯ ರಾಕ್‌ ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯತಂಡಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಐವೊರ್ ನೊವೆಲ್ಲೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರು]] [[ವರ್ಗ:1995ರಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾದ ಸಂಗೀತ ತಂಡಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಸಂಗೀತ ಪಂಚಮೇಳಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಸಂಗೀತಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ರಾಕ್ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತಗಾರರು]] r08r89wsyexzip0afv2g28wwojtj6zn 0 27569 1117072 844788 2022-08-27T07:25:29Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[File:Giant photovoltaic array.jpg|thumb|ಯುನೈಟೆಡ್‌‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‌ನಲ್ಲಿರುವ ನೆಲ್ಲಿಸ್‌‌ ಸೌರ ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರ/ಘಟಕ, ಇದು ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ದ್ಯುತಿವಿದ್ಯುಜ್ಜನಕ ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರ/ಘಟಕವಾಗಿದೆ.]] ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳ ಶಾಖ ಮತ್ತು ಬೆಳಕಿನಿಂದ ಸಿಗುವ ಚೈತನ್ಯವನ್ನು (energy) ವಿವಿಧ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಮಾನವನ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿ ಪಡೆಯುವುದೇ '''ಸೌರಶಕ್ತಿ'''<ref>{{cite web|url=http://www.iea.org/Textbase/npsum/solar2011SUM.pdf|website=IEA|publisher=OECD/IEA|accessdate=6 May 2018|title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು|archive-date=9 ನವೆಂಬರ್ 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191109104239/https://www.iea.org/Textbase/npsum/solar2011SUM.pdf|url-status=dead}}</ref>. ಸೌರಶಕ್ತಿಯು [[ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಸಂಪನ್ಮೂಲ|ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಸಂಪನ್ಮೂಲವಾಗಿದೆ]], ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಬಳಕೆಯಾಗುವ ದರದಲ್ಲಿಯೇ ಪುನಃ ಭರ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಸೌರ ದ್ಯುತಿವಿದ್ಯುಜ್ಜನಕ ಕೋಶಗಳು (ಎಸ್.ಪಿ.ವಿ - ಸೋಲಾರ್ ಪೋಟೋ ವೋಲ್ಟಾಯಿಕ್ ಕೋಶ) ನೇರವಾಗಿ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿನಿಂದ ವಿದ್ಯುತ್ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಸೌರ ಶಕ್ತಿ (ಸಿ.ಎಸ್.ಪಿ) ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಪರಿವರ್ತನೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಪರೋಕ್ಷ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಎಸ್.ಪಿ.ವಿ ಮತ್ತು ಸಿ.ಎಸ್.ಪಿಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಡೈ-ಸೆನ್ಸಿಟೈಜ್ಡ್ ಸೌರ ಕೋಶಗಳು, ದೀಪಕ ಸೌರ ಸಾಂದ್ರತೆಗಳು, ಜೈವಿಕ-ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಸೌರ ಕೋಶಗಳು, ಫೋಟಾನ್ ವರ್ಧಿತ ಥರ್ಮೋನಿಕ್ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಇನ್ನೂ ಮುಂತಾದ ಇತರ ಹೊಸ ತಂತ್ರಗಳು ಕೂಡ ಇವೆ. {{DEFAULTSORT:Solar Energy}} [[ವರ್ಗ:ಸೌರ ಶಕ್ತಿ]] [[ವರ್ಗ:ಶಕ್ತಿ ಪರಿವರ್ತನೆ]] [[ವರ್ಗ:ಪರ್ಯಾಯ ಶಕ್ತಿ]] ==ಸೌರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಕೆ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನಗಳು== ===ಸೌರ ಶಕ್ತಿ ಮೇಲ್ಚಾವಣಿ=== [[File:CIS Tower.jpg|thumb|CIS Tower]] ಮನುಷ್ಯ ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸಿದಂತೆಲ್ಲ [[ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿ]]ಯ ಅವಲಂಭನೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದೆ, ಆದರೆ ಬಳಕೆಯ ವೇಗಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲದೆ ಈಗ ಉತ್ಪದಿಸುತ್ತಿರುವ ವಿಧಾನಗಳೆಲ್ಲವೂ ನಿಸ‍ರ್ಗ ಸ್ನೇಹಿಯಾಗಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ನಾವು ಇತರೆ ಬದಲೀ ಇಂಧನ ಮೂಲಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಗಮನ ಹರಿಸಬೇಕಾದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಬದಲೀ ಇಂಧನ ಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ [[ಸೌರ ಶಕ್ತಿ]]ಯು ಅಗಾಧವಾದ, ಎಂದೆಂದಿಗೂ ಮುಗಿಯದ [[ಶಕ್ತಿ|ನಿಸರ್ಗ ಶಕ್ತಿ]]ಯ ಮೂಲವಾಗಿದ್ದು ಇದನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸುವ ಬಗ್ಗೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸಂಶೋದನೆಗಳಾಗುತ್ತಿವೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸೌರಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಇರುವ ಜಾಗದಲ್ಲಿಯೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೆ [[ಸೌರ ಶಕ್ತಿ]] ಮೇಲ್ಚಾವಣಿ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಚಾವಣೆಯನ್ನು ಸೌರಶಕ್ತಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ತಾಣಗಳಾಗಿ ಮಾಡಿದರೆ ಇಂದಿನ ಶಕ್ತಿಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ನೀಗಿಸಬಹುದು.<ref>https://solarrooftop.gov.in/login</ref> ===ಸೌರ ಕುಕ್ಕರ್=== [[File:Solar funnel cooker with hot dogs.jpg|thumb|ಸೌರ ಕುಕ್ಕರ್]] [[File:Solar oven Portugal 2007.jpg|thumb|ಸೌರ ಕುಕ್ಕರ್ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯ ಮಾದರಿ]] ಸೌರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಕುಕ್ಕರ್ ಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಅಡುಗೆ ಮಾಡುವುದು, ಬಿಸಿ ಮಾಡುವುದು ಹಾಗೂ ಪ್ಯಾಸ್ಚರೀಕರಣ ಮಾಡಲು [[:w:Solar_cooker|ಸೌರ ಕುಕ್ಕರ್]] ಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇದುನ್ನು ಸೌರ ಒಲೆ ಎಂದು ಕೂಡ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೌರಕುಕ್ಕರ್ ಒಂದು ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಾಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದು ಅದರ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇನ್ಸುಲೇಟೆಡ್ ಕವಚ ಹಾಗು ಮೇಲ್ಬಾಗದಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕ ಗಾಜಿನ ಹೊದಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೌರಕುಕ್ಕರ್ ಗಳಲ್ಲಿ 90-150 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಶಿಯಸ್ ಉಷ್ಣಾಂಶವನ್ನು ಹಿಡಿದಿಡಬಹುದಾಗಿದ್ದು, ಸೌರಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರಿಕರಿಸುವ ಕನ್ನಡಿಯಂತಹ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಕಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಗರಿಶ್ಟ 315ಡಿಗ್ರಿ ವರೆಗೆ ತಲುಪಬಹುದಾಗಿದೆ. ಸೌರಕುಕ್ಕರ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಈ ಕೆಳಕಂಡ [[:w:Solar_cooker#Principles|ನಿಯಮ]]ಗಳನ್ವಯ ಉಷ್ಣಾಂಶವನ್ನು ಹಿಡಿದಿಡುತ್ತವೆ. # ಸೂರ್ಯನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರಿಕರಿಸುವುದು. # ಸೂರ್ಯ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಶಾಖ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪರಿವರರ್ತಿಸುವುದು. # ಶಾಖವನ್ನು ಹಿಡಿದಿಡುವುದು. ===ಸೌರ ಕುಕ್ಕರ್ ಗಳ ಉಪಯೋಗಗಳು=== *ಯಾವುದೇ ಇಂಧನದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. *ಉಪಯೋಗಿಸುವುದು ತುಂಬಾ ಸುಲಭ. *ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಬಳಕೆಯಿಂದ ಅರಣ್ಯ ನಾಶವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಬಹುದು. *ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಬಹುದು. *ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಡುಗೆ ಮನೆಯ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ===ಸೌರ ವಿದ್ಯುತ್=== ಸೂರ್ಯನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿಯನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವುದು.ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಶಕ್ತಿಯ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಬಹಳಷ್ಟು ಮಟ್ಟಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ನೀಡುವ ಒಂದೇ ಮೂಲವೇದರೆ ಅದು ಸೌರಶಕ್ತಿ. ಕ್ರಿ ಶ 2050ರ ವೇಳೆಗೆ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುವ ಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ಸೊಲಾರ್ ಪನೆಲ್ ಗಳಲ್ಲಿರುವ ಪೋಟೋ ವೋಲ್ಟಾಯಿಕ್ ಕೋಶಗಳ ಮೂಲಕ ಸೌರಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿಯನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿ ಅದನ್ನು ಬ್ಯಾಟರಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [[File:Twice Cropped Zonnecollectoren.JPG|thumb|ಸೌರ ವಿದ್ಯುತ್]] ===ಕೃಷಿಗಾಗಿ ಸೌರ ಶಕ್ತಿ ಉಪಕರಣಗಳು=== ಸೌರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕೃಷಿ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸರಳವಾಗಿ ವೆಚ್ಚ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಸೌರ ಹಸಿರುಮನೆ, ಸೌರ ವಿದ್ಯುತ್ ಬೇಲಿ, ನೀರಿನ ಪಂಪ್ ಸೌರ ಶುಷ್ಕಕಾರಿ ಯಂತ್ರ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಂತಹ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕೃಷಿ ಉಪಕರಣಗಳು ಬ್ಯಾಟರಿ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಇಂಧನ ತೈಲದ ಬಳಕೆ ಇಲ್ಲದೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ವ್ಯವಸಾಯದಲ್ಲಿ ಸೌರಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಗ್ರಿಡ್-ವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಲಾಗದ ಮೂಲಗಳಿಂದ ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸೌರಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುವ ಕೃಷಿ ಉಪಕರಣಗಳ ಪಟ್ಟಿ:<ref>http://www.ecoideaz.com/showcase/solar-powered-agricultural-tools-in-india</ref> * ಸೌರ ನೀರಿನ ಪಂಪ್ - ಎಸ್.ಪಿ.ವಿ ಕೋಶಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಸೌರಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಾಹವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿ 200ವ್ಯಾಟ್ನಿಂದ 5KWp ವರೆಗೆ (ಕಿಲೋವಾಟ್-ಪೀಕ್) ನೀರಿನ ಜಲಾಶಯಗಳು, ಹೊಳೆಗಳು, ಬಾವಿಗಳಿಂದ ನೀರನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಎತ್ತಬಹುದು. * ಸೌರ ಚಾಲಿತ ವಿದ್ಯುತ್ ಬೇಲಿಗಳು 0.9 ರಿಂದ 1.2 ಸೆಕೆಂಡುಗಳ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಶಾಕ್ ನೀಡುತ್ತವಾಗಿದ್ದು, ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಜಾಗ ಮತ್ತು ಜಾನುವಾರು ಸಾಕಣೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ. * ಸೌರ ಶುಷ್ಕಕಾರಿ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ರೈತರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಕಳುಹಿಸುವ ಮೊದಲು ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಒಣಗಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖ== <References /> 76ukm7m5l57g4y86gtnw4vf6xyvdlad 0 40627 1117071 1082618 2022-08-27T07:23:59Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = ಸೊಳ್ಳೆ | image = Mosquito 2007-2.jpg | image_caption = ಸೊಳ್ಳೆ | regnum = ಅನಿಮೇಲಿಯ | phylum = ಅರ್ತ್ರೊಪೋಡ | classis = ಇಂಸೆಕ್ಟ | ordo = [[ಡಿಪ್ಟರ|ಡಿಪ್ತೆರ]] | subordo = ನೆಮಟೊಸೆರ | infraordo = ಕುಲಿಕೊಮೋರ್ಫ | superfamilia = ಕುಲಿಕೈಡಿಯ | familia = '''ಕುಲಿಸಿಡೇ''' | familia_authority = [[Johann Wilhelm Meigen|Meigen]], ೧೮೧೮&nbsp;<ref>{{cite web |url=http://mosquito-taxonomic-inventory.info/family-culicidae-meigen-೧೮೧೮ |title=Family Culicidae Meigen, ೧೮೧೮ |date=November ೨,೨೦೦೮ |author=Harbach, Ralph |work=Mosquito Taxonomic Inventory }}{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | diversity_link = Culicidae#Systematics | subdivision_ranks = Subfamilies | subdivision = }} ==ಪೀಠಿಕೆ== *'''ಸೊಳ್ಳೆ'''ಗಳು ಕುಲಿಸಿಡೇ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದ ಚಿಕ್ಕ-ಚಿಕ್ಕ ಕೀಟಗಳು.ಕೆಲವು ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ರಕ್ತವನ್ನು ಕುಡಿಯುತ್ತವೆ, ಮಾನವನದ್ದು ಕೂಡ.ಹೆಣ್ಣು ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ರಕ್ತ-ಕುಡಿಯುವ ಪಿಶಾಚಿಗಳೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.ಕುಡಿಯುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ, ರೋಗಗಳನ್ನು ಹರಡುತ್ತವೆ. ಅವೆಂದರೆ- [[ಮಲೇರಿಯಾ]], [[ಡೆಂಗೇ|ಡೆಂಗ್ಯೂ]], [[ಕಾಮಾಲೆ]], [[ಚಿಕೂನ್ ಗುನ್ಯಾ|ಚಿಕನ್ ಗುನ್ಯಾ]] ಈ ಬಗೆಯವು .ತಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಮಾನವಕುಲಕ್ಕೆ ಅತೀ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಜೀವಿಗಳು.<ref>http://www.mimosq.org/mosquitobiology/mosquitobiology.htm</ref> *ಸೊಳ್ಳೆಯ ಕಚ್ಚುವಿಕೆಯು ಚರ್ಮಕ್ಕೆ ಹರಡಿದ ಲಾಲಾರಸವು ತುರಿಕೆ ಮತ್ತು ರಾಶ್‍ಗೆ/ ದದ್ದು ಬರಲು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಸೊಳ್ಳೆಗಳ ಅನೇಕ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಕಾಯಿಲೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಅಥವಾ ಹರಡುವ (ಅಥವಾ ಎರಡೂ) ಮಲೇರಿಯಾ, ಹಳದಿ ಜ್ವರ, ಚಿಕನ್ಗುನ್ಯಾ, ವೆಸ್ಟ್ ನೈಲ್ ವೈರಸ್, ಡೆಂಗ್ಯೂ ಜ್ವರ, ಫಿಲಾರಿಯಾಸಿಸ್, ಝಿಕಾ ವೈರಸ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಅರ್ಬೊವೈರಸ್ಗಳು ರೋಗಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಮಾನವನ ದೇಹಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಜನರನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತವೆ: ಇದರಿಂದ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ 700,000 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಸಾವಿಗೀಡಾಗುತ್ತಾರೆ.<ref>["Mosquitoes of Michigan -Their Biology and Control". Michigan Mosquito Control Organization. 2013. Archived from the original on 2013-03-30.]</ref><ref> Gates, Bill. "The Deadliest Animal in the World".</ref><ref> Bates, Claire (2016-01-28). "Would it be wrong to eradicate</ref> ==ವಿವರ== *ಕ್ರೂರ ಪ್ರಾಣಿಗಳಾದ ಹುಲಿ, ಸಿಂಹ, ಆನೆ, ಹಾವು. ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗಳಿಗಿಂತ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾದದ್ದು ಸೊಳ್ಳೆ.ಅದರಲ್ಲೂ ಹೆಣ್ಣು ಸೊಳ್ಳೆ. ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕು ಕೋಟಿ ಐವತ್ತು ಲಕ್ಷ ಜನರು ಸತ್ತಿರುವುದು ಈ ಹೆಣ್ಣು ಸೊಳ್ಳೆಯಿಂದಲೇ. (ಗಂಡು ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಗಿಡಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಕಚ್ಚುತ್ತವೆ). *[[ಮಲೇರಿಯಾ]], ಹಳದಿ ಜ್ವರ, ಡೆಂಗಿ, ಎನ್ಸೆಫಾಲಿಟಿಸ್ (ಮೆದುಳಿನ ಉರಿಯೂತ), ಫಿಲಾರಿಯಾಸಿಸ್, ಆನೆ ಕಾಲು ರೋಗ ಸೇರಿದಂತೆ ನೂರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಾರಕ ರೋಗಗಳನ್ನು ತರುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಈ ಹೆಣ್ಣು ಸೊಳ್ಳೆಗಳಿಗಿದೆ. ಇಂದಿಗೂ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಹನ್ನೆರಡು ಸೆಕೆಂಡುಗಳಿಗೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಸೊಳ್ಳೆಯಿಂದ ಸಾಯುತ್ತಿದ್ದಾನೆ. *ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ಸೊಳ್ಳೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಎಂಬುದೇ ಯಾರ ಗಮನಕ್ಕೂ ಬಂದಿರಲಿಲ್ಲ. 1877ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವೈದ್ಯ ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್ ಮ್ಯಾನ್ಸನ್, (‘'''ಮಸ್ಕಿಟೊ ಮ್ಯಾನ್ಸನ್'''’ ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದರು) ಆನೆಕಾಲು ರೋಗಕ್ಕೆ ಮೂಲ ಸೊಳ್ಳೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡರು. *ಇದಾದ 17 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಅಂದರೆ 1894ರಲ್ಲಿ ಮಲೇರಿಯಾ ಕೂಡ ಸೊಳ್ಳೆಯ ಫಲವೇ ಎಂಬ ಸಂಶಯ ವ್ಯಕ್ತವಾಯಿತು. ಭಾರತದ '''ರೊನಾಲ್ಡ್ ರೋಸ್‌ ಎಂಬ ವೈದ್ಯ'''ರಿಗೆ ಈ ಕುರಿತು ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡಲು ಮ್ಯಾನ್ಸನ್ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು. ==ಸಂಶೋಧನೆ== *ಹೆಣ್ಣು ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಹೇಗೆ ತಮ್ಮ ಎಂಜಿಲಿನ ಮೂಲಕ ಪ್ಲಾಸ್ಮೋಡಿಯಂ ಪ್ಯಾರಾಸೈಟ್ ಅನ್ನು ಹರಡುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾದರು ರೋಸ್. ಇವರು ಹಕ್ಕಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಸಾಬೀತು ಮಾಡಲು ಹೊರಟರು. ಆದರೆ ಮ್ಯಾನ್ಸನ್ ಇದಕ್ಕೂ ಒಂದು ಹೆಜ್ಜೆ ಮುಂದೆ ಹೋದರು. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮನುಷ್ಯರ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ತಮ್ಮ ಮಗನನ್ನೇ ಪ್ರಯೋಗಕ್ಕೆ ಒಡ್ಡಿದರು.(ಔಷಧಿ ಕೊಟ್ಟ ನಂತರ ಮಗ ತಕ್ಷಣ ಗುಣಮುಖನಾದದ್ದು ವಿಶೇಷ). *ಈ ಸಂಶೋಧನೆ ಫಲವಾಗಿ 1902ರಲ್ಲಿ '''ರೋಸ್‌ ಅವರಿಗೆ ನೋಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ''' ದೊರಕಿತು. ಮ್ಯಾನ್ಸನ್‌, ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ, ಲಂಡನ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಟ್ರಾಪಿಕಲ್ ಮೆಡಿಸನ್‌ ಸಂಸ್ಥೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ==ಸೊಳ್ಳೆಯ ವಿಧಗಳು== [[ಚಿತ್ರ:Anopheles albimanus mosquito.jpg|thumb|ಅನಾಫಿಲಿಸ್‌ ಆಲ್ಬುಮಿನಸ್ ಸೊಳ್ಳೆಯು ಮನುಷ್ಯನ ತೋಳಿನಿಂದ ಆಹಾರ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಸೊಳ್ಳೆಯು ಮಲೇರಿಯಾದ ರೋಗವಾಹಕ ಮತ್ತು ಸೊಳ್ಳೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಲೇರಿಯಾದಂತಹ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಇರುವ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಮಾರ್ಗ.]] *ಸೊಳ್ಳೆಯಲ್ಲಿ 2,500 ಪ್ರಭೇದಗಳಿವೆ. ಅದರಲ್ಲಿ 400 ‘ಅನಾಫಿಲಿಸ್’ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವು ಮತ್ತು 40 ಪ್ರಭೇದಗಳು ಮಲೇರಿಯಾ ಹರಡುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುವಂಥವು. ಅನಾಫಲೀಸ್ ಹೆಣ್ಣು ಸೊಳ್ಳೆ ತಾನು ಹೀರಿದ ರಕ್ತವನ್ನು ನೀರಿನ ಮೇಲಿಟ್ಟ ತನ್ನ ಮೊಟ್ಟೆಯನ್ನು ಬಲಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಅವು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮರಿಯಾಗುತ್ತವೆ. ಆ ಮರಿಸೊಳ್ಳೆಗಳು ನೀರಿನಲ್ಲೇ ಈಜಾಡಿಕೊಂಡು ರೋಗದ ಮೂಲವಾಗುತ್ತವೆ. *ಹೆಣ್ಣು ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ತೇವವಿರುವ ಕಡೆ, ನೀರಿನ ಆಶ್ರಯ, ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್, ದೇಹದ ಉಷ್ಣತೆಗೆ ಆಕರ್ಷಿತವಾಗುತ್ತವೆ. ಬೆವರುವ ಜನರ ಹಾಗೂ ಗರ್ಭಿಣಿಯರಿಗೆ ಸೊಳ್ಳೆ ಕಚ್ಚುವುದು ಹೆಚ್ಚು. ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಪ್ರಭೇದಗಳಿರುವ ಹಾಗೂ ಜೀವಕ್ಕೇ ಎರವಾಗುವ ಸೊಳ್ಳೆಯನ್ನು ‘ಚಿಕ್ಕ ಕೀಟ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಇದು ಮಾನವರಿಗೆ ಭೂಮಿ ಮೇಲಿನ ಭಯಾನಕ ಜೀವಿ.<ref>ಭೂಮಿ ಮೇಲಿನ ಅತಿ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಜೀವಿ-prajavani:[[http://www.prajavani.net/taxonomy/term/71 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170609071350/http://www.prajavani.net/taxonomy/term/71 |date=2017-06-09 }}]]</ref> ==ಸೊಳ್ಳೆಯ ಅಂಗರಚನಾ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಿವರಣೆ== ==ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಲೇರಿಯಾ== *ಮಲೇರಿಯಾವನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಭಾರತ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ಸಂಘಟಿತವಾದ ಮಲೇರಿಯಾ-ವಿರೋಧಿ ಅಭಿಯಾನದ ಸಂಯೋಜನೆ, ತ್ವರಿತ ರೋಗನಿರ್ಣಯದ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳ ಲಭ್ಯತೆ, ಆರ್ಟೆಮೆಸಿನಿನ್-ಆಧಾರಿತ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು (ಎಸಿಟಿ) ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯದ ಚಲನಶೀಲತೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು, ಇವು ಭಾರತವು ಮಲೇರಿಯಾ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ಹತೋಟಿಗೆ ತರಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ. ಮಲೇರಿಯಾ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಲು ದೇಶದ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಪರಿಣಾಮ ಹೀಗಿದೆ. {| class="wikitable" |- !ಮಲೇರಿಯಾ ಸೋಂಕಿನವರು.!!ಸಾವು |- |2001 :20.8 ಲಕ್ಷ||ಸಾವು::1005 |- |2004:19.1 ಲಕ್ಷ|| ಸಾವು::949 |- |2007 : 15.1 ಲಕ್ಷ||ಸಾವು:: 1311 |- | 2010: ||ಸಾವು::1018 |- |2014:8.5 ಲಕ್ಷ||ಸಾವು::316 |- |} <ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/photo/58378702.cms India well on its way to beating malaria]</ref> ==ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಮತ್ತು ಮನುಷ್ಯರು== *ಫ್ಲೊರಿಡಾದ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಜೆರ್ರಿ ಬಟ್ಲರ್ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಆಹಾರದ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ರಕ್ತ ಹೀರುವುದಿಲ್ಲ. ಹೆಣ್ಣು ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಗಾಗಿ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕಾಗಿ ರಕ್ತ ಹೀರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಂಶೋಧನಾ ಲೇಖನವೊಂದರಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಒ ಗುಂಪಿನ ರಕ್ತವುಳ್ಳವರತ್ತ ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಆಕರ್ಷಿತವಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಶೇಕಡ 83ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚು. ಬಿ ಗುಂಪಿನ ರಕ್ತದವರತ್ತ ಆಕರ್ಷಿತವಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದ್ದರೆ ಎ ಗುಂಪಿನ ರಕ್ತ ಇರುವವರತ್ತ ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಆಕರ್ಷಿತವಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ. ಸ್ಥೂಲಕಾಯದವರು, ಗರ್ಭಿಣಿಯರು, ವ್ಯಾಯಾಮನಿರತರು, ಹೆಚ್ಚು ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್‌ ಹೊರಸೂಸುವುದರಿಂದ ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಆಕರ್ಷಿತವಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು.<ref>{{Cite web |url=http://www.prajavani.net/news/article/2017/08/02/510451.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2017-08-02 |archive-date=2017-08-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170804101453/http://www.prajavani.net/news/article/2017/08/02/510451.html |url-status=dead }}</ref> ===ತಡೆ ಮತ್ತು ನಾಶ=== * ಸೊಳ್ಲೆತಡೆಗಾಗಿ ಅನೇಕ ಬಗೆಯ ಸಲಕರಣೆ, ಮುಲಾಮು, ಸಿಂಪರಣೆ, ವಿದ್ಯತ್‍ಕೋಶಗಳು ಇವೆ ಆದರೆ ಸಮಪೂರ್ನ ತಡೆಗೆ ವಿಫಲವಾಗಿವೆ. ಹೊಸ ಸಲಕರಣೆಗಳು ಬರತ್ತಿವೆ. <ref>[http://abcnews247.com/ads/mosquito/?bemobdata=c%3D5af7bfa3-a78e-4047-9890-9351dff5ab34 German Mosquito Killer Trap]</ref> ==ನೋಡಿ== * [[ನೊಣ]] * [[ಜಿರಳೆ]] * [[ಹಣ್ಣಿನ ನೊಣ]] *[[ಡೆಂಗೀ]] *[[ಮಲೇರಿಯಾ]] *[[ಕ್ಯೂಲೆಕ್ಸ್ ಸೊಳ್ಳೆ]] *ಝೈಕಾ ವೈರಸ್‌:[[http://www.prajavani.net/news/article/2016/10/01/441941.html]] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist|2}} [[ವರ್ಗ:ಕೀಟಗಳು]][[ವರ್ಗ:ಸೊಂಕು ರೋಗಗಳು]][[ವರ್ಗ:ಸಂದಿಪದಿಗಳು]][[ವರ್ಗ:ರೋಗಗಳು]][[ವರ್ಗ:ವೈರಾಣು ರೋಗಗಳು]] aj7fe7lsp7ydlnacsbydykm7r4brt0u 0 83307 1117113 907935 2022-08-27T08:42:02Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೧೯}} ==ಇತಿಹಾಸ== ಈಗ [[ಭಾರತ]]ದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸಂಸ್ಕøತಿ ಮತ್ತು ತಜ್ಜನ್ಯ ಭಾಷೆಗಳು. ಜಗತ್ತಿನ ಭಾಷೆಯ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಗುಂಪು. ಆದರೆ ಇದು ಒಂದು ಸ್ವತಂತ್ರ ಘಟಕವಾಗಿರದೆ ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿ ಮಹತ್ತ್ವದ ಇಂಡೋ-ಯೂರೋಪಿಯನ್ ಭಾಷಾವರ್ಗದ ಅತಿಮಹತ್ತ್ವದ ಶಾಖೆಯಾಗಿದೆ. (ನೋಡಿ- ಇಂಡೋ-ಯೂರೋಪಿಯನ್-ಭಾಷೆಗಳು) ಇಂಡೋ-ಯೂರೋಪಿಯನ್ ಶಾಖೆಯ (ಶತಮ್) ಗುಂಪಿಗೆ ಇವು ಸೇರಿವೆ. ಕೆಂಟುಮ್ ಇನ್ನೊಂದು ಗುಂಪು. ಇನ್ನು ಕೆಲವರ ಪ್ರಕಾರ ಇದಕ್ಕೂ ಹಿಂದಿನದು ಇಂಡೋಹೆಟ್ಟೈಟ್ ಶಾಖೆ. ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾದ ಈ ಇಂಡೋಹೆಟ್ಟೈಟ್ ಗುಂಪಿನ ಸ್ಥಾನದ ಉಲ್ಲೇಖವನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸಿ, ಇಂಡೋ-ಯೂರೋಪಿಯನ್ ಗುಂಪಿನಿಂದ ವಂಶವೃಕ್ಷವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಇಂಡೋ-ಇರಾನಿಯನ್, ಗ್ರೀಕ್, ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಮುಂತಾದ ಶಾಖೆಗಳಾಗುತ್ತವೆ. ಆಮೇಲೆ ಈ ಇಂಡೋ-ಇರಾನಿಯನ್ ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಇರಾನಿಯನ್ ಮತ್ತು ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಎಂಬ ಶಾಖೆಗಳೊಡೆಯುತ್ತವೆ. ಇಂಡೋ-ಇರಾನಿಯನ್ ಶಾಖೆ ಆರ್ಯರು ಇನ್ನೂ ಭಾರತವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚಿನ ಘಟ್ಟ. ಇದು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 2000 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿಯೇ ಮೆಸೊಪೊಟೇಮಿಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಇಲ್ಲಿ ಇಂದ್ರ, ಮಿತ್ರ, ವರುಣ, ಸೂರ್ಯ ಮುಂತಾದ ಮುಂದಿನ ಆರ್ಯದೇವತೆಗಳು ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿದ್ದುದು, ಈ ಮಾತಿಗೆ ಪುಷ್ಟಿಯನ್ನೊದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಆರ್ಯರಲ್ಲಿಯ ಒಂದು ಗುಂಪು ಈಗಿನ ಇರಾನ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತುಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೆಲೆನಿಂತು ಇರಾನೀ ಶಾಖೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಇನ್ನೊಂದು ಗುಂಪು ಹಾಗೇ ಮುಂದುವರಿದು ಭಾರತವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ಮೇಲೆ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಶಾಖೆ ಉಂಟಾಯಿತು. ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಗಳ ಇತಿಹಾಸ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವುದು ಆರ್ಯರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಾಲಿಟ್ಟಿದಿನಿಂದ.<ref>{{Cite web |url=http://www.interlinepublishing.com/user-content-detail-view.php?cid=4620 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2016-10-20 |archive-date=2016-12-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161221091953/http://www.interlinepublishing.com/user-content-detail-view.php?cid=4620 |url-status=dead }}</ref> ಇಂಡೋ-ಇರಾನಿಯನ್ ಮತ್ತು ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್‍ಗಳಲ್ಲಿಯ ಭಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಕುರಿತು ವಿವೇಚಿಸುವಾಗ ಧ್ವನಿಭಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ ಗಮಿನಿಸಬಹದು. 1 ಇಂಡೋ-ಇರಾನಿಯನ್ gzh, bzh ಮುಂತಾದ ಘೋಷಧ್ವನಿಗಳು ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್‍ನಲ್ಲಿ ಅಘೋಷಗಳಾಗಿವೆ (ದವ್ಹಾ-ದಿಪ್ಸಾ). 2 z ಎಲ್ಲ ಕಡೆಗೂ ಲೋಪವಾಗಿದೆ. (ಮಜ್ಜಾ-ಮೇಧಾ). 3 ಸ್ ಧ್ವನಿಮಾ ಹ ಆಗಿ ಮಾರ್ಪಡುತ್ತದೆ (ಅಹುರ್-ಅಸುರ). 4 ಜh ಮತ್ತು bhಗಳು h ಆಗುತ್ತವೆ (ಇಧ-ಇಹ). ಭಾರತದ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಕಾಲಿಟ್ಟವರಲ್ಲಿ ಆರ್ಯರೇ ಪ್ರಥಮರೇನಲ್ಲ. ಅವರಿಗಿಂತಲೂ ಹಿಂದೆ ನಿಗ್ರಿಟೊ. ಆಸ್ಟ್ರಿಕ್ ಮತ್ತು ದ್ರಾವಿಡ ಜನಾಂಗಗಳು ಇಲ್ಲಿದ್ದುವು. ಅವೆಲ್ಲ ಭಾಷೆಗಳ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ವೇದ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕøತ ಭಾಷೆ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಶಾಖೆಯ ಅತಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಉಲ್ಲೇಖವೆಂದರೆ ಋಗ್ವೇದ. ವೇದಗಳ ಕಾಲದ ಬಗೆಗಿನ ಅನೇಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ತೂಗಿನೋಡಿ ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರದ ಆಧಾರದಿಂದ ಪರಿಶೀಲಿಸಿದರೆ ಅದು ಕ್ರಿ. ಪೂ. 1500-1300ರ ಸುಮಾರು ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು. ವೇದಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಈಗ ಎಲ್ಲೆಡೆಗೂ ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿರುವ ಆ ಶಾಖೆಯ ಅನೇಕ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಸುಮಾರು 3000 ವರ್ಷಗಳ ಅವ್ಯಾಹತ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ. ಭಾಷೆಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯ. ಇಂಥ ಸುದೀರ್ಘ ಇತಿಹಾಸವನ್ನುಳ್ಳ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಗಳು ಬದಲಾವಣೆಯ ಅನೇಕ ಘಟ್ಟಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. 1 ಪೂರ್ವ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ : ವೇದದ ಸಂಸ್ಕøತ ಮತ್ತು ಅಭಿಜಾತ ಸಂಸ್ಕøತ; 2 ಮಧ್ಯ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ : ಪಾಲಿ, ಪ್ರಾಕೃತ, ಅಪಭ್ರಂಶ; 3 ನವ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್; ಹಿಂದಿ, ಬಂಗಾಲಿ, ಗುಜರಾತಿ, ಲಹಂದಾ, ಪಂಜಾಬಿ, ಪಹಾಡಿ, ಬಿಹಾರಿ, ಮರಾಠಿ, ಸಿಂಧಿ, ರಾಜಾಸ್ತಾನಿ, ಉಡಿಯಾ, ಅಸ್ಸಾಮೀ. ==ಪೂರ್ವ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್== ಈ ಘಟ್ಟದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗಗಳಾದ ವೈದಿಕ ಸಂಸ್ಕøತ ಮತ್ತು ಅಭಿಜಾತ ಸಂಸ್ಕøತ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲೇ ಬೇಕಾದಷ್ಟು ಭಿನ್ನತೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಇವೆರಡರ ರಚನೆ ಇದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದಷ್ಟು ಸಾಮಗ್ರಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಭಾಗವೇನೂ ಹೊಸದಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದಲ್ಲ. ಹಿಂದಿನ ಸಂಸ್ಕøತ ವೈಯಾಕರಣರೇ ಅದನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ವೇದದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಪಾಣಿನಿಯವರೆಗೆ (ಕ್ರಿ.ಪೂ 4ನೆಯ ಶತಮಾನ) ಪೂರ್ವ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಯುಗ, ವೇದಗಳು ಆಡುನುಡಿಗೆ ಬಹಳ ಸಮೀಪವಿದ್ದುವು. ಅಂತೆಯೆ ಆ ಪ್ರಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛಂದತೆ ಇತ್ತು. ವೈವಿಧ್ಯವಿತ್ತು. ಇವೆರಡೂ ಅಭಿಜಾತ ಸಂಸ್ಕøತದಲ್ಲಿ ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ. ಧ್ವನಿ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಬದಲಾವಣೆಯಿದೆ. ಧ್ವನಿ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬಹುಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯವೆಂದರೆ ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಬರುವ ಸ್ವರಾಘಾತದ (ಉದಾತ್ತ, ಅನುದಾತ್ತ, ಸ್ವರಿತ) ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಮುಂದೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದು. ವ್ಯಾಕರಣ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ವೇದಭಾಷೆ ವಿವಿಧ ಪ್ರಯೋಗಗಳ ಮೂಲಕ ಬಹು ಶ್ರೀಮಂತವಾಗಿದೆ. ಇದು - ಇಂಡೋ-ಯೂರೋಪಿಯನ್ ಅಂಶವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡುದರ ಸಂಕೇತ. ಅಭಿಜಾತ ಸಂಸ್ಕøತದಲ್ಲಿ ನಾಮಪದೋತ್ಪತ್ತಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ವೈವಿಧ್ಯ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ವೇದದ ನಾಮಪ್ರತ್ಯಯ-ಯು (ಯಜ್ಯ-ಧಾರ್ಮಿಕ, ದೇವಯು-ದೇವಭಕ್ತ) ಮುಂದೆ ಉಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ವೇದಗಳ ಕ್ರಿಯಾ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ ಇದ್ದು ಅವು ಪೂರ್ಣವಾಗಿವೆ. ಅದೇ ಅಭಿಜಾತ ಸಂಸ್ಕøತದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ನಶಿಸಿ, ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸರಳತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ವೇದಗಳಲ್ಲಿನ ಪುನುರುಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಹಾಯಕ ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳು ಭೂತಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮುಂದೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ (ಜೂ-ಜೂಜು, ವಚ್-ವವಾಚೇ, ಭೂ-ಬಭೂವ). ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವ ಪ್ರತ್ಯಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛಂದತೆಯಿತ್ತು. ಅದು ಕ್ರಿಯಾಪದಕ್ಕಿಂತ ನಾಲ್ಕಾರು ಶಬ್ದಗಳ ಮೊದಲು ಇಲ್ಲವೆ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿಯೂ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಮುಂದೆ ಅದರ ಸ್ಥಾನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಯಿತು. ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಚುರವಾಗಿದ್ದ ಅನೇಕ ಶಬ್ದಗಳು ಶಬ್ದವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮುಂದೆ ಇಲ್ಲವಾಗಿವೆ (ಅತಕ್-ಅಡುಗೆ, ಅಪಸ್-ಕೆಲಸ, ಆಪಿ-ಗೆಳೆಯ, ಗಾತು-ಮಾರ್ಗ). ಎಷ್ಟೋ ಶಬ್ದಗಳು ಹೊಸತಾಗಿ ಸೇರಿವೆ. ==ಮಧ್ಯ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ == ಸಂಸ್ಕøತ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗಲೇ ಮಧ್ಯ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಗಳು ಅದರ ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳೆಂಬಂತೆ ಅನೇಕ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದಿದ್ದವು. ಅವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಡುಮಾತುಗಳಾಗಿದ್ದರೂ ಗ್ರಂಥಸ್ಥವಾಗಿಯೂ ಇದ್ದುವು. ಈ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಮೊದಮೊದಲು ಅತಿಯಾಗಿತ್ತು. ವಿಚಿತ್ರವೆಂದರೆ, ಸಂಸ್ಕøತಭಾಷೆ ಸಂಸ್ಕøತಿ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಗಳ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಪೂರ್ಣ ಬೆಳೆವಣಿಗೆ ಹೊಂದಿದ್ದು ಅದು ತಾಯಿನುಡಿಯ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ದೂರವಾದ ಮೇಲೆ, ಕ್ರಿ. ಪೂ. 500 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಬೌದ್ಧ ಮತ್ತು ಜೈನ ಧರ್ಮಗಳ ಉದಯದೊಂದಿಗೆ ಮಧ್ಯ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಗಳೂ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯ ಪಡೆದುವು. ಈ ಮತಸ್ಥಾಪಕರು ಪ್ರe್ಞÁಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಆಡುನುಡಿಯನ್ನೇ ತಮ್ಮ ಧರ್ಮ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ಉಪಯೋಗಿಸಿದ್ದೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ. ಅಶೋಕನ ಶಾಸನಗಳೆಲ್ಲ ಪ್ರಾಕೃತದಲ್ಲೇ ಇರುವುದು ಈ ಮಾತಿಗೆ ನಿದರ್ಶನ. ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕøತಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ಪ್ರಾಕೃತ ಬಳಕೆಯಾದದ್ದನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು. ಜೈನ ಬೌದ್ಧಮತಗಳ ಪ್ರಾರಂಭದ ಗ್ರಂಥಗಳೆಲ್ಲ ಮಧ್ಯ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲೇ ಇವೆ. ಬರಬರುತ್ತ ಸಂಸ್ಕøತದ ಕೈಮೇಲಾಗಿ ಬೌದ್ಧ ಜೈನಧರ್ಮಿಗ್ರಂಥಗಳಿಗೂ (ಸ್ವಲ್ಪ ತಡವಾಗಿಯಾದರೂ) ಸಂಸ್ಕøತವೇ ಮಾಧ್ಯಮವಾಯಿತು. ಸಂಸ್ಕøತ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಕೃತಗಳ ಏರು ಪೇರು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಜೈನಧರ್ಮಗಳ ಏರುಪೇರುಗಳೊಡನೆ ಹೆಣೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಕೊನೆಗೆ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಧರ್ಮ ಮತ್ತೆ ಪ್ರಬಲವಾಗಿ ಸಂಸ್ಕøತವೇ ಭರತಖಂಡಕ್ಕೆಲ್ಲ ಏಕಮುಖ ಭಾಷಾಸಾಧನವಾಯಿತು. ಸಂಸ್ಕøತ ನಾಟಕಗಳಿಂದ ಬೇಕಾದಷ್ಟು ನಿದರ್ಶನಗಳು ಸಿಕ್ಕುತ್ತವೆ. ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಪಾತ್ರಗಳು ಸಂಸ್ಕøತದಲ್ಲೂ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಪಾತ್ರಗಳು ಪ್ರಾಕೃತದಲ್ಲೂ ಮಾತನಾಡುವುದು ಪದ್ಧತಿ. ರಾಜರು, ಮಂತ್ರಿಗಳು, ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಮುಂತಾದ ಉಚ್ಚವರ್ಗದವರು ಸಂಸ್ಕøತವನ್ನೂ ಸ್ತ್ರೀಯರು, ಮಕ್ಕಳು, ವಿದೂಷಕ್ (ಇವನು; ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾಗಿದ್ದರೂ) ಪ್ರಾಕೃತವನ್ನೂ ಮಾತನಾಡಬೇಕು. ತಾತ್ಪರ್ಯವಿಷ್ಣು. ಪ್ರಾಕೃತಗಳು ಆಡುನುಡಿಗಳಾಗಿದ್ದುವು. ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರೇಕೆ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಕೂಡ ಅವುಗಳನ್ನೇ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಸಂಸ್ಕøತ ಗ್ರಂಥಭಾಷೆಯಾಗಿತ್ತು. ಧರ್ಮಚರ್ಚೆ, ಆಡಳಿತ ಮುಂತಾದವುಗಳಿಗಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಅದರ ಉಪಯೋಗವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಮಧ್ಯೆ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಿನ್ನತೆಯಿಂದಾಗಿ ಉಂಟಾಗಿರುವ ವೈವಿಧ್ಯ ಮೂರು ತೆರನಾಗಿದೆ; 1 ಉದೀಚ್ಯ, 2 ಮಧ್ಯದೇಶ ಮತ್ತು 3 ಪ್ರಾಚ್ಯ. ಉದೀಚ್ಯದಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕತೆ ಹೆಚ್ಚು. ಪ್ರಾಚ್ಯದಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿ ನಾಶ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಮೂರ್ಧನ್ಯ ಧ್ವನಿಗಳು ಈ ಗುಂಪಿನ ಭಾಷೆಯ ಒಂದು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ. ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆಗಳ ಪ್ರಭಾವವೇ ಇರಲಿ, ಮತ್ತೇನೇ ಇರಲಿ, ಲ್ + ತ್ (ಹ್) (ಟ್ (ಹ್), ಲ್+ದ್(ಹ್)-> ಡ್(ಹ್), ಲ್+ನ್->ಣ್ ಆಗುವುದನ್ನು ಕಾಣುತ್ತೇವೆ. ಶಬ್ದಾಂತ್ಯ ವ್ಯಂಜನಗಳು ಲೋಪವಾಗುತ್ತವೆ (ವಿದ್ಯುತ್->ವಿಜ್ಜು). ಸ್ವರಮಧ್ಯಸ್ಪರ್ಶ (ಸ್ಟಾಪ್) ಧ್ವನಿ ಘರ್ಷಧ್ವನಿಯಂತೆ ಉಚ್ಚರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ (ಟಿಚಿಜi) (ನದಿ) -> ಓಚಿಜi, ಚಿಣi (ಅತಿ) - ಂಜi). ಮಧ್ಯ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ನಿನಲ್ಲಿ ಸಮರೂಪಧಾರಣೆ (ಅಸಿಮಿಲೇಷನ್) ಒಂದು ಮಹತ್ತ್ವದ ಅಂಶ. ಈ ಅಂಶವೇ ಪೂರ್ವಘಟ್ಟದಿಂದ ಮಧ್ಯಘಟ್ಟವನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುವ ಮಹತ್ತ್ವದ ಸಾಧನ. ಈ ಸಮರೂಪಧಾರಣೆ ವ್ಯಂಜನದ್ವಿತ್ವಾಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ (ಅದ್-> ಉತ್ತುಮ್, ಲಭ್-> ಲಬ್ದುಮ್ ಎರಡೂ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ - ತ ಪ್ರತ್ಯಯವಿದೆ). ಅನುನಾಸಿಕಗಳು ಹಿಂದಿನ ಸ್ಪರ್ಶಧ್ವನಿಯೊಡನೆ ಸಮರೂಪಧಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ (ಅಗ್ನಿಸ್ಕಂಧಾನಿ-> ಅಗ್ನಿಕಂಧನಿ, ಆತ್ಮ->ಅತ್ತ :: ಅಶೋಕನ ಶಾಸನಗಳು). ==ನವ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್== ಕ್ರಿ.ಶ 1000ದ ಸುಮಾರಿಗೆ ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆ ತನ್ನ ಮುಂದಿನ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಕಾಲಿಟ್ಟಿತು. ಅದೇ ನವ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್. ಪ್ರಾಕೃತ ಭಾಷೆಗಳು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅಪಭ್ರಂಶಗಳ ಮುಖಾಂತರ ನವ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿತವಾದವು. ಸಂಸ್ಕøತವಂತೂ ಇದ್ದೇ ಇತ್ತು. ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬರಹದ ಭಾಷೆಯಾಗಿ. ಈ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆಗಳೆಲ್ಲ ಆಡುನುಡಿಗಳಾದುದರಿಂದ (ಮುಂದೆ ಒಂದೆರಡು ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಂಥಸ್ಥ ಭಾಷೆಗಳೂ ಆದವು) ಮೂಲಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನ ಭಿನ್ನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಬೆಳೆಯಲಾರಂಭಿಸಿದುವು. ಸಂಸ್ಕøತ ತನ್ನ ಗತವೈಭವವನ್ನು ಹೊತ್ತುಕೊಂಡು ನಿಂತಿದ್ದರೂ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆಗಳು ವರ್ತಮಾನವನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರವಹಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ನವ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಕಾವ್ಯಸಾಹಿತ್ಯ ಬಂದದ್ದು ಸಂಸ್ಕøತ, ಪಾಲಿ, ಪ್ರಾಕೃತಗಳ ಬಳುವಳಿಯಾಗಿ, ಗದ್ಯಸಾಹಿತ್ಯ ಹಿಂದೆಯೂ ಅಪೂರ್ವವಾಗಿದ್ದಿತಾದರೂ ಇದ್ದಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲೂ ಅದು ನವ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯಲಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲ ನವ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯರಚನೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಮಕಾಲೀನವಾಗಿದ್ದುದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಮರಾಠಿಯಲ್ಲಿ 10ನೆಯ ಶತಮಾನ ಗುಜರಾತಿಯಲ್ಲಿ 12ನೆಯ ಶತಮಾನ, ಪಂಜಾಬಿಯಲ್ಲಿ 11ನೆಯ ಶತಮಾನ, ಅಸ್ಸಾಮಿನಲ್ಲಿ 13ನೆಯ ಶತಮಾನ, ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ 13ನೆಯ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕೃತಿಗಳ ರಚನೆ ಮೊದಲಾಯಿತೆಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಹಿಂದಿನ ಘಟ್ಟಗಳಿಂದ ನವ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಗಳ ಭಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಲೋಕಿಸುವಾಗ, ಧ್ವನಿವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗಿದ್ದರೂ ಅದು ನಿಚ್ಚಳವಾಗಿಲ್ಲ. ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಿನ್ನತೆಯಿಂದ ವೈಯಕ್ತಿಕತೆ ಹೆಚ್ಚಿ, ಒಂದೊಂದು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದೊಂದು ರೀತಿಯ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗಿರುವುದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಉದಾ: ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಛಿ, ರಿ ಮರಾಠಿಯಲ್ಲಿ (ಕೆಲ ಪರಿಸರಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ), ಉಡಿಯಾ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ಗುಜರಾತಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲ ರಾಜಾಸ್ತಾನೀ ಉಪ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಗೋರ್ಖಾಲಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಬಂಗಾಲಿಯಲ್ಲಿ ಣs, ಜz ಆಗಿವೆ. ಪರ್ಷಿಯನ್ ಭಾಷೆಯ ಸಂಪರ್ಕದಿಂದ ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಜಿ, x, x, ಥಿ, s, z ಧ್ವನಿಗಳು ಸಮಾವೇಶವಾಗಿವೆ. ಧ್ವನಿನಾಶ ತತ್ತ್ವ ಹಾಗೇ ಮುಂದುವರಿದು (ದ್) ಕೆಲವು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಲೋಪವಾಗಿದೆ; ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ (?) ಆಗಿದೆ. ಅದೇ ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಇದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. (ಬಾರಹ್-12. ಬಾಫ್-ಹುಲಿ, ~ ಸಾಂಝ್ - ಸಂಜೆ). ಆಕೃತಿಮಾ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಳೆಯ ಸಾಮಗ್ರಿಯ ಕಲಸುಮೇಲೋಗರವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ವಿಭಕ್ತಿಪ್ರತ್ಯಯದ ಅರ್ಥವನ್ನು ತಿಳಿಸಲು, ಅದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಬೇರೆ ವಿಧಾನಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದುವು (ತಸ್ಮೈದತ್ತಮ್‍ಗೆ ಬದಲಾಗಿ ತಸ್ಯಾರ್ಥೇ ಅಥವಾ ತಸ್ಯಕೃತೇ ದತ್ತಮ್). ಹಿಂದಿನ ಪೂರ್ವ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ಕೇವಲ ಕ್ರಿಯಾಪೂರ್ವಿಗಳಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಹೊಂದಿದ್ದರಿಂದ ಕ್ರಿಯೆಯೊಡನೆ ಒಟ್ಟು ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧ ಸೂಚಿಸುವ ಅವುಗಳ ಸತ್ತ್ವ ಅಡಗಿತು. ಹೊಸ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡವು. ಬಂಗಾಲಿ ಷಷ್ಠಿ ಎರ್,-ರ್; ಸಿಂಧೀ ಷಷ್ಠಿ-ಜೋ,-ಜೀ; ರಾಜಾಸ್ತಾನೀ, ಗುಜರಾತೀ ಚತುರ್ಥಿ-ನೆ; ಪಂಜಾಬೀ ಚತುರ್ಥಿ-ನು ಇತ್ಯಾದಿ. ಸಮಾನಾರ್ಥಕ ಪದಗಳ ಕ್ರಮೇಣ ಬೆಳೆವಣಿಗೆ ನವ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಗಳ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವೆನ್ನಬೇಕು. ನವ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಭಾಷೆಗಳು, ಸಂಸ್ಕøತದ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿಯೇ ಬೆಳೆದವೆನ್ನಬಹುದು. ಸಂಸ್ಕøತದಿಂದ ನೇರ ಸ್ವೀಕರಣ ಇಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು - ಕೆಲ ಆರ್ಯೇತರ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಕೂಡ-ಸಂಸ್ಕøತವಿಲ್ಲದೆ ಕಲ್ಪಿಸಲು; ಕೂಡ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ತತ್ಸಮ, ಅರ್ಧತತ್ಸಮ, ತದ್ಭವ ಹೀಗೆ ನಾನಾ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಷೆಗಳೂ ಸಂಸ್ಕøತದಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆದಿವೆ. (ಜೆ.ಎಸ್.ಕೆ.) ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} 2p9zbh9dvpdhxulxu6z75skqcf687gk 0 84221 1117075 1021266 2022-08-27T07:36:45Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Speciesbox |image = Alstonia.scholaris.jpg |image_caption = Blackboard tree (''Alstonia scholaris'') |status = LR/lc |status_system = IUCN2.3 |status_ref =<ref>{{Cite journal | author = World Conservation Monitoring Centre | author-link = World Conservation Monitoring Centre | title = ''Alstonia scholaris'' | journal = [[The IUCN Red List of Threatened Species]] | volume = 1998 | page = e.T32295A9688408 | publisher = [[IUCN]] | date = 1998 | doi = 10.2305/IUCN.UK.1998.RLTS.T32295A9688408.en }}</ref> |genus = Alstonia |species = scholaris |authority = ([[Carl Linnaeus|L.]]) [[Robert Brown (botanist, born 1773)|R.Br.]] |range_map = Alstoniascholaris1.png |range_map_caption = Occurrence data from [[GBIF]]<ref name=gbif>GBIF.org (07 June 2018) GBIF Occurrence Download https://doi.org/10.15468/dl.eokqvq Alstonia scholaris (L.) R.Br.</ref> |synonyms_ref = <ref name=GRIN/> |synonyms = {{Species list| Echites scholaris | L.}} }} [[File:IndianDevilTree 7142.JPG|thumb|ಹಾಲೆ ಮರ]] [[File:Devil Tree Blossom.jpg|thumb|upright|ಹೂ ಬಿಟ್ಟ ಹಾಲೆ ಮರ]] ಗಿಡದ ಯಾವ ಭಾಗವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿದರೂ [[ಹಾಲು]] ಹೊಮ್ಮುವುದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಹಾಲೆ ಮರ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಗಿಡವು ಭಾರತಾದ್ಯಂತ ೧೨೦೦ ಮೀ. ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಕಾಣ ಸಿಗುತ್ತದೆ. [[ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ|ಮಹರಾಷ್ಟ್ರ]] ಪ್ರದೇಶದ ಕಾಡಿನ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.icarelive.com/bedra/index.php?action=coverage&type=182 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2017-06-26 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305103341/http://www.icarelive.com/bedra/index.php?action=coverage&type=182 |url-status=dead }}</ref>.ಇದರ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು ಅಲ್ಸ್ತೋನಿಯ ಸ್ಕೋಲಾರಿಸ್ (Alstonia Scholaris) == ಭಿನ್ನ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಲೆ ಮರದ ಹೆಸರು == *ಕನ್ನಡ - ಹಾಳೆಮರ, ಏಳೆಲೆ ಹೊನ್ನೆ *ಇಂಗ್ಲಿಷ್ - [[:en:devil tree|devil tree]] *ಸಂಸ್ಕೃತ - ಸಪ್ತವರ್ಣ *ಕೊಂಕಣಿ - ಸ್ನಾಂತ್ ರೂಕ್ *ಮಲೆಯಾಳಂ - ಏರಿಪಾಲಂ ==ಸಸ್ಯ ವರ್ಣನೆ== ಹಾಲೆ ಮರವು ೧೦ ಮೀ. ಎತ್ತರ ಬೆಳೆಯುವ ಪೊದೆ ಅಥವಾ ಸಣ್ಣ ಗಿಡವಾಗಿದೆ. ಎಲೆಗಳು ೧೦.೩೦ ಸೆ. ಮೀ. ಉದ್ದವಾಗಿದ್ದು, ಅಂಡಾಕಾರ ಮತ್ತು ಎಲೆಯ ನರಗಳು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತವೆ. ಸಣ್ಣದಾದ ತೊಟ್ಟನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. [[ಹೂವು|ಹೂವುಗಳು]] ಸುಹಾಸನೆ ಹೊಂದಿದ ಬಿಳಿಯ ಬಣ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ೧ ರಿಂದ ೧.೫ ಸೆ. ಮೀ. ಅಡ್ಡಳತೆ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಗೊಚಲಿನಂತಿರುತ್ತದೆ. ಕಾಯಿಗಳು ೨೦ ರಿಂದ ೪೫ ಸೆ. ಮೀ. ಉದ್ದವಿದ್ದು, ೬ ರಿಂದ ೮ ಮಿ. ಮೀ. ದಪ್ಪದ ಕೊಳವೆಯಾಕಾರವಾಗಿ ಬಿಳಿ ಚುಕ್ಕೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದ [[ಕಪ್ಪು]] ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಬೀಜಗಳು ೧ ಸೆ. ಮೀ. ಉದ್ದ, ಹಿಂದೆಡೆ ಕುಚ್ಚಿನಂತಹ ಕಂದುರೋಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.<ref>ಕರ್ನಾಟಕದ ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯಗಳು, ಡಾ. ಮಾಗಡಿ ಆಅರ್. ಗುರುದೇವ, ದಿವ್ಯಚಂದ್ರ ಪ್ರಕಾಶನ, ಬೆಂಗಳೂರು. ೧೯೯೮</ref> ==ಔಷಧೀಯ ಗುಣಗಳು== * ಇದರ ಒಣಗಿಸಿದ ತೊಗಟೆಯು ಔಷಧ ದ್ರವ್ಯವಾಗಿದೆ. * [[ಅಮೀಬಾ|ಅಮೀಬ್]] ದಿಂದ ಬರುವ ಆಮಶಂಕೆಗೆ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ. * ಇದು ಬಲ್ಯ, ವಿಷಮಘ್ನ ಮತ್ತು ಜ್ವರಘ್ನ ಗುಣವುಳ್ಳದ್ದಾಗಿದೆ. * ಈ ತೊಗಟೆಯಲ್ಲಿರುವ ''ಕೋನೆಸಿನ್'' ಎಂಬ ಆಲ್ಕಲಾಯಿಡ್(ಸಸಾರಜನಕ ದ್ರವ್ಯ) ಕ್ಷಯರೋಗದ ಕ್ರಿಮಿಯನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತದೆ.<ref>https://www.kannadigaworld.com/kannada/karavali-kn/273741.html</ref> ==ಇತರ ಉಪಯೋಗಗಳು== ಈ ಗಿಡದ ನಿಸ್ಸಾರ [[ಭೂಮಿ|ಭೂಮಿಯನ್ನು]], ಅರಣ್ಯ ಭೂಮಿಯನ್ನಾಗಿಸಲು ಮತ್ತು ಹೊಸ ಕಾಡುಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಯೋಗ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಮರವು ಆಟದ ಸಾಮಾನುಗಳು, ಚಿಕ್ಕ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳು, [[ಲೇಖನಿ|ಲೇಖಣಿಯ]] ಹಿಡಿ, ಬಾಚಣಿಗೆ, ಮುದ್ರಣದ ಚಿತ್ರದ ಅಡಿಮರ, ಹೊಗೆ ಸೊಪ್ಪಿನ ಚೀಲಗಳು, ಚಿತ್ರಪಟದ ಕಟ್ಟುಗಳು ಮುಂತಾದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ.<ref>https://recordingnature.wordpress.com/2010/11/06/devils-tree/</ref> == ಉಲ್ಲೇಖ == <references /> [[ವರ್ಗ:ವಿಜ್ಞಾನ ಸಾಹಿತ್ಯ]] [[ವರ್ಗ:ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಮರಗಳು]] i4pgkb5lx5g9968l85y9sum5amm61qo 0 85517 1117070 1112308 2022-08-27T07:20:23Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Use dmy dates|date=April 2017}} {{Infobox officeholder |image = Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg |caption = ಸುಷ್ಮಾ ಸ್ವರಾಜ್ |predecessor = [[ಸಲ್ಮಾನ್ ಖುರ್ಷಿದ್]] |primeminister = [[ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ]] |successor = |office2 = ಲೋಕಸಭಾ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕಿ |predecessor2 = ಎಲ್. ಕೆ. ಅಡ್ವಾಣಿ |party = [[ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ]] |office1 = [[Ministry of Overseas Indian Affairs|Minister of Overseas Indian Affairs]] |predecessor1 = ವಯಲರ್ ರವಿ |primeminister1 = [[ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ]] |successor1 = ''Position abolished'' |successor2 = ''[[Vacant]]'' |birth_name = ಸುಷ್ಮಾ ಶರ್ಮಾ | birth_date = {{birth date|df=y|1952|2|14}} |birth_place = [[ಪಂಜಾಬ್]] | death_date = {{death date and age|df=y|2019|8|6|1952|2|14}} |death_place   = ದೆಹಲಿ |spouse = ಸ್ವರಾಜ್ ಕೌಶಲ್ |alma_mater = ಸನಾತನ ಧರ್ಮ ಕಾಲೇಜು<br>[[ಪಂಜಾಬ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]] |term_start = ೨೬ ಮೇ ೨೦೧೪ |term_end = ೩೦ ಮೇ ೨೦೧೯ |term_start1 = ೨೬ ಮೇ ೨೦೧೪ |term_end1 = ೦೭ ಜನವರಿ ೨೦೧೬ |term_start2 = ೨೧ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೦೯ |term_end2 = ೨೬ ಮೇ ೨೦೧೪ |office3 = [[Ministry of Parliamentary Affairs (India)|Minister of Parliamentary Affairs]] |primeminister3 = [[ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ]] |term_start3 = ೨೯ ಜನವರಿ ೨೦೦೩ |term_end3 = ೨೨ ಮೇ ೨೦೦೪ |predecessor3 = ಪ್ರಮೋದ್ ಮಹಾರಾಜನ್ |successor3 = ಗುಲಾಂ ನಬಿ ಆಜ್ಹೀದ್ |office4 = [[Ministry of Health and Family Welfare (India)|Minister of Health and Family Welfare]] |primeminister4 = [[Atal Bihari Vajpayee]] |term_start4 = ೨೯ ಜನವರಿ ೨೦೧೩ |term_end4 = ೨೨ ಮೇ ೨೦೦೪ |predecessor4 = ಸಿ.ಪಿ. ಠಾಕೂರ್ |successor4 = [[Anbumani Ramadoss]] |office5 = [[Minister of Information and Broadcasting (India)|Minister of Information and Broadcasting]] |primeminister5 = [[ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ]] |term_start5 = ೩೦ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೦೩ |term_end5 = ೨೯ ಜನವರಿ ೨೦೦೩ |predecessor5 = [[ಅರುಣ್ ಜೇಟ್ಲಿ]] |successor5 = ರವಿ ಶಂಕರ್ ಪ್ರಸಾದ್ |office6 = [[List of Chief Ministers of Delhi|5th]] [[Chief Minister of Delhi]] |lieutenant_governor6 = ವಿಜಯ್ ಕಪೂರ್ |term_start6 = ೧೩ ಆಕ್ಟೊಬರ್ ೧೯೯೮ |term_end6 = ೩ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೯೮ |predecessor6 = ಸಾಹಿಬ್ ಸಿಂಗ್ ವರ್ಮಾ |successor6 = ಶೀಲಾ ದೀಕ್ಷಿತ್ |office7= [[Member of Parliament, Lok Sabha]] |constituency7 = [[Vidisha (Lok Sabha constituency)|Vidisha]] |term_start7 = ೧೩ ಮೇ ೨೦೦೯ |term_end7 = |predecessor7 = [[Rampal Singh (Madhya Pradesh politician)|Rampal Singh]] |successor7 = |constituency8 = [[South Delhi (Lok Sabha constituency)|South Delhi]] |term_start8 = ೭ ಮೇ ೧೯೯೬ |term_end8 = ೩ ಆಕ್ಟೊಬರ್ ೧೯೯೯ |predecessor8 = ಮದನ್ ಲಾಲ್ ಖುರಾನ |successor8 = ವಿಜಯ್ ಕುಮಾರ್ ಮಲ್ಹೋತ್ರಾ |children = ಬಾನ್ಸುರಿ ಸ್ವರಾಜ್ |profession = ವಕೀಲೆ, ರಾಜಕಾರಣಿ }} '''ಸುಷ್ಮಾ ಸ್ವರಾಜ್''' (14 ಫೆಬ್ರವರಿ 1952 - 6 ಆಗಸ್ಟ್ 2019) [[ಭಾರತ|ಭಾರತೀಯ]] ರಾಜಕಾರಣಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಭಾರತದ [[ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ|ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ]] ಮಾಜಿ ವಕೀಲೆ. [[ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಾರ್ಟಿ]]ಯ ಹಿರಿಯ ಮುಖಂಡರಲ್ಲೊಬ್ಬರು. ಇವರು [[ಸಂಸದೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ|ಸಂಸದೆಯಾಗಿ]] ಏಳು ಬಾರಿ ಮತ್ತು [[ವಿಧಾನ ಸಭೆ|ವಿಧಾನ ಸಭಾ]] ಸದಸ್ಯೆಯಾಗಿ ಮೂರು ಬಾರಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದರು. ೧೯೭೭ರಲ್ಲಿ [[ಹರ್ಯಾಣಾ]] ರಾಜ್ಯದ ಸಂಪುಟ ಸಚಿವೆಯಾದರು. .<ref name="indiatvnews">{{cite news|title=At a glance: Sushma Swaraj, from India's 'youngest minister' to 'aspiring PM' |url=http://www.indiatvnews.com/politics/national/at-a-glance-sushma-swaraj-from-india-s-youngest-minister-to-pm-10613.html?page=6|date=15 June 2013|agency=[[India TV]]|accessdate=6 August 2013}}</ref>. [[ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ]] ನೇತೃತ್ವದ ಭಾರತ ಒಕ್ಕೂಟ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಾಂಗ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅಲ್ಪಕಾಲ ದೆಹಲಿ ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯೂ ಆಗಿದ್ದರು. =ಬಾಲ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ= ಸುಷ್ಮಾ ಸ್ವರಾಜ್ ಅವರು ೧೯೫೨ರ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೧೪ರಂದು [[ಹರಿಯಾಣ|ಹರಿಯಾಣದ]] ಅಂಬಾಲಾ ಕ್ಯಾಂಟ್ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಇವರ ತಂದೆ ಹಾರ್ದೇವ್ ಶರ್ಮಾ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿ.<ref>https://web.archive.org/web/20060528171046/http://rajyasabha.nic.in/kiosk/whoswho/beta_s19.htm</ref><ref>http://www.elections.in/political-leaders/sushma-swaraj.html</ref> ಅವರು ಅಂಬಾಲಾ ಕಂಟೋನ್ಮೆಂಟ್ನ ಸನಾತನ ಧರ್ಮ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರು [[ಪಂಜಾಬ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]]ದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{Cite web |url=https://archive.india.gov.in/govt/loksabhampbiodata.php?mpcode=3812 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=23 ಫೆಬ್ರವರಿ 2019 |archive-date=24 ಮೇ 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200524021340/https://archive.india.gov.in/govt/loksabhampbiodata.php?mpcode=3812 |url-status=dead }}</ref>೧೯೭೩ರಲ್ಲಿ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ವಕೀಲರಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸ ಆರಂಭಿಸಿದರು. ==ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನ== ಸುಷ್ಮಾ ಸ್ವರಾಜ್ ಅವರು ರಾಜಕೀಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪರಿಷತ್ನೊಂದಿಗೆ ೧೯೭೦ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಅವರ ಪತಿ ಸ್ವರಾಜ್ ಕೌಶಲ್, ಸಮಾಜವಾದಿ ನಾಯಕ [[ಜಾರ್ಜ್ ಫರ್ನಾಂಡಿಸ್|ಜಾರ್ಜ್ ಫರ್ನಾಂಡಿಸರೊಂದಿಗೆ]] ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸುಷ್ಮಾ ಸ್ವರಾಜ್ ೧೯೭೫ರಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಜ್ ಫರ್ನಾಂಡಿಸ್ ಅವರ ಕಾನೂನು ರಕ್ಷಣಾ ತಂಡದ ಅಂಗವಾಗಿದ್ದರು. [[ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ನಾರಾಯಣ್|ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ನಾರಾಯಣರ]] ಒಟ್ಟು ಕ್ರಾಂತಿಯ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು. ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ನಂತರ ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸೇರಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಬಿಜೆಪಿಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಯಕರಾದರು.<ref>https://www.business-standard.com/article/politics/wheel-comes-full-circle-for-sushma-swaraj-115122700696_1.html</ref> ==ರಾಜ್ಯ ರಾಜಕೀಯ== ಅವರು ೧೯೭೭ ರಿಂದ ೧೯೮೨ರವರೆಗೆ [[ಹರಿಯಾಣ]] ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ೨೫ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅಂಬಾಲಾ ಕಂಟೋನ್ಮೆಂಟ್ ಶಾಸನ ಸಭೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಪಡೆದರು.<ref>{{Cite web |url=http://ceoharyana.nic.in/docs/election%20results/Vidhan%20Sabha/Compendium%20of%20Results%20(1967%20to%202009)/Compendium%20-%20VSE%20(1967%20to%202009)%20-%20Part%20I.pdf |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=23 ಫೆಬ್ರವರಿ 2019 |archive-date=26 ಮಾರ್ಚ್ 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140326012620/http://ceoharyana.nic.in/docs/election%20results/Vidhan%20Sabha/Compendium%20of%20Results%20(1967%20to%202009)/Compendium%20-%20VSE%20(1967%20to%202009)%20-%20Part%20I.pdf |url-status=dead }}</ref>೧೯೭೭ ರ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ಆಗಿನ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ದೇವಿ ಲಾಲ್ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಜನತಾ ಪಕ್ಷದ ಸರಕಾರದಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಸಚಿವರಾಗಿ ಅವರು ಪ್ರಮಾಣವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು. ಅವರು ೧೯೭೯ರಲ್ಲಿ ಹರಿಯಾಣ ರಾಜ್ಯದ ಜನತಾ ಪಕ್ಷದ ರಾಜ್ಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದರು. ಅವರು ೧೯೮೭ ರಿಂದ ೧೯೯೦ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಾರ್ಟಿ-ಲೋಕಸಭೆ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸರಕಾರದಲ್ಲಿ ಹರಿಯಾಣದ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಚಿವೆಯಾಗಿದ್ದರು. ==ನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಹುದ್ದೆಗಳು== #೧೯೭೭-೮೨ರಲ್ಲಿ ಹರಿಯಾಣಾ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಚುನಾಯಿತರಾದರು #೧೯೭೭-೭೯ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮಂತ್ರಿ, ಕಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗ, ಹರಿಯಾಣ ಸರ್ಕಾರ #೧೯೮೭-೯೦ ಹರಿಯಾಣಾ ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಚುನಾಯಿತರಾದರು #೧೯೮೭-೯೦ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮಂತ್ರಿ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಆಹಾರ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಸರಬರಾಜು, ಹರಿಯಾಣ ಸರ್ಕಾರ #೧೯೯೦-೯೬ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಸಭೆಗೆ ಆಯ್ಕೆ (೧ ನೇ ಅವಧಿ) #೧೯೯೬-೯೭ಹನ್ನೊಂದನೇ ಲೋಕಸಭೆ ಸದಸ್ಯೆ,(ಎರಡನೆಯ ಅವಧಿ) #೧೯೯೬[೧೬ ಮೇ - ೧ಜೂನ್] - ಯೂನಿಯನ್ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮಂತ್ರಿ, ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ #೧೯೯೮-೯೯ [೧೦ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೯೮ - ೨೬ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೯೯] ಹನ್ನೆರಡನೆಯ ಲೋಕಸಭೆ ಸದಸ್ಯೆ,(೩ ನೇ ಅವಧಿ) #೧೯೯೯೮ [೧೯ಮಾರ್ಚ್ - ೧೨ಅಕ್ಟೋಬರ್] ಯೂನಿಯನ್ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮಂತ್ರಿ, ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಮತ್ತು ದೂರಸಂಪರ್ಕ #೧೯೯೯೮ [೧೩ ಅಕ್ಟೋಬರ್ - ೩ ಡಿಸೆಂಬರ್] ದೆಹಲಿಯ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ #೧೯೯೮[ನವೆಂಬರ್] - ದೆಹಲಿ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಯ ಹಾಝ್ ಖಾಸ್ ವಿಧಾನಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು #೨೦೦೦-೦೬ ರಾಜ್ಯಸಭೆ ಸದಸ್ಯೆ,(೪ನೇ ಅವಧಿ) #೨೦೦-೦೩ [೩೦ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೦೦- ೨೯ ಜನವರಿ ೨೦೦೩] ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಮಂತ್ರಿ #೨೦೦೩-೦೪ [೨೯ ಜನವರಿ ೨೦೦೩ - ೨೨ ಮೇ ೨೦೦೪] ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಕಲ್ಯಾಣ ಸಚಿವ ಮತ್ತು ಸಂಸದೀಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವೆ #೨೦೦೬-೦೯ ರಾಜ್ಯಸಭೆ ಸದಸ್ಯೆ,(೫ ನೇ ಅವಧಿ) #೨೦೦೯-೧೪[೧೬ ಮೇ ೨೦೦೯ - ೧೮ಮೇ ೨೦೧೪]೧೫ ನೇ ಲೋಕಸಭೆ ಸದಸ್ಯೆ,(೬ನೇ ಅವಧಿ) #೨೦೦೯[೩ ಜೂನ್ ೨೦೦೯- ೨೧ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೦೯] ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷದ ಉಪ ನಾಯಕಿ #೨೦೦೯-೧೪[೨೧ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೦೯- ೧೮ ಮೇ ೨೦೧೪]ಲಾಲ್ ಕೃಷ್ಣ ಆಡ್ವಾಣಿ ಬದಲಿಗೆ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ ನಾಯಕಿ #೨೦೧೪[೨೬ ಮೇ]೧೬ನೇ ಲೋಕಸಭೆ ಸದಸ್ಯೆ,(೭ ನೇ ಅವಧಿ) #೨೦೧೪ [೨೬ ಮೇ] ಭಾರತದ ಒಕ್ಕೂಟದ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವೆ ==ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ== ದಕ್ಷಿಣ ದೆಹಲಿ ವಿಧಾನ ಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ೧೯೯೮ರ ಮಾರ್ಚ್ನಲ್ಲಿ ಎರಡನೆಯ ಅವಧಿಗೆ ಅವರು ೧೨ನೇ ಬಾರಿಗೆ ಲೋಕಸಭೆಗೆ ಮರು ಚುನಾಯಿತರಾದರು. ಎರಡನೇ ವಾಜಪೇಯಿ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ, ಅವರು ದೂರಸಂಪರ್ಕ ಸಚಿವಾಲಯದ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರದ ಕೇಂದ್ರ ಸಂಪುಟ ಸಚಿವರಾಗಿ ಪ್ರಮಾಣವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.<ref>https://www.india.gov.in/my-government/indian-parliament/sushma-swaraj</ref> =ಕೇಂದ್ರ ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವೆ= ಜನವರಿ ೨೦೦೩ ರಿಂದ ಮೇ ೨೦೦೪ರ ವರೆಗೆ ಅವರು ಕುಟುಂಬ ಕಲ್ಯಾಣ ಮತ್ತು ಸಂಸದೀಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದರು. ಕೇಂದ್ರ ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವರಾಗಿ ಅವರು ಭೋಪಾಲ್ (ಎಂಪಿ), ಭುವನೇಶ್ವರ್ (ಒಡಿಶಾ), ಜೋಧಪುರ್ (ರಾಜಸ್ಥಾನ), ಪಾಟ್ನಾ (ಬಿಹಾರ), ರಾಯ್ಪುರ್ (ಛತ್ತೀಸ್ಗಢ) ಮತ್ತು ರಿಷಿಕೇಶ್ (ಉತ್ತರಾಖಂಡ್) ನಲ್ಲಿ ಆರು ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://ipfs.io/ipfs/QmXoypizjW3WknFiJnKLwHCnL72vedxjQkDDP1mXWo6uco/wiki/AIIMS.html</ref> =ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವೆ= ೨೦೧೪ ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಿನಿಂದ ಭಾರತೀಯ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. [[ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ|ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ]] ನಂತರ ಈ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ಎರಡನೇ ಮಹಿಳೆ ಇವರು.<ref>https://sushmaswaraj.co.in/about/{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>https://www.dnaindia.com/india/commentary-sushma-swaraj-arun-jaitley-uma-bharti-and-rajnath-singh-sworn-into-the-new-cabinet-1991311</ref> ==ಮರಣ== ಅಗಸ್ಟ್ ೦೬, ೨೦೧೯ರಂದು ಹೃದಯಾಘಾತದಿಂದ ಮರಣ.<ref>https://www.news18.com/news/india/sushma-swaraj-former-foreign-minister-and-bjp-stalwart-passes-away-2260617.html</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಮಹಿಳಾ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:೨೦೧೯ ನಿಧನ]] [[ವರ್ಗ:೧೯೫೨ ಜನನ]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷ]] ky0oktl668dti5iqsbjw0twu0x77rjj 0 87662 1117115 926760 2022-08-27T08:51:09Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೧೯}} [[File:Famille.jpg|thumb|ಮನೆ]] [[File:Paulina et Margaret.jpg|thumb|ಉಮೊಜದ ಮಹಿಳೆಯರು]] [[File:Watchman devant la rivière Uaso Nyiro.jpg|thumb|Watchman devant la rivière Uaso Nyiro]] '''ಉಮೊಜ''' ಎಂದರೆ ಕೀನ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿ.ಇದು ೧೯೯೦ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾದ ಹೊಸ ಊರು. ಈ ಊರಲ್ಲಿ ಗಂಡಸರಿಗೆ ನಿಷೇಧ ಇಲ್ಲಿ ಹೆಂಗಸರು ಮಾತ್ರ ಇರುತ್ತಾರೆ .ಉಮೊಜಕ್ಕೆ ಈಗ ೨೫ನೆ ವರ್ಷದ ಸಂಭ್ರಮ.ಈ ಊರಿಗೆ ಗಂಡಸರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಇಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಮಕ್ಕಳು ಹಾಗುಮಾತ್ರ ಹೆಂಗಸರು ಮಾತ್ರ ಇರುತ್ತಾರೆ .ಈ ಊರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆ ,ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರ ಹಾಗು ತರಬೇತಿ ಶಿಬಿರಗಳೆಲ್ಲ ಇದೆ .ಈ ಊರನ್ನು ಸಂಭೂರಿನ ರೆಬೆಕಾ ಲೊಲೊಸೊಲಿ ಎನ್ನುವ ಮಹಿಳೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ <ref>http://www.odditycentral.com/news/no-mans-land-kenyas-women-only-village.html</ref> == ರೆಬೆಕಾ ಲೊಲೊಸೊಲಿ == ರೆಬೆಕಾ ಲೊಲೊಸೊಲಿ ೧೯೬೨ ವಂಭ ಎನ್ನುವ ಊರಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದಿರುತ್ತಾರೆ.ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿ ತನ್ನ ೧೮ನೆ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಫೆಬಿಯನೊ ಡೆವಿಡ್ ಲೊಲೊಸೊಲಿ ಎಂಬವರೊಂದಿಗೆ ವಿವಾಹ ಆಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಇಬ್ಬರು ವ್ಯಾಪಾರ ನಡೆಸುತ್ತ ನೆಮ್ಮದಿದ ಜೀವನ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ .ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಭಾವಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾದಂತಹ ರೆಬೆಕಾ ೧೯೯೦ನೆ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸೈನಿಕರಿಂದ ಅತ್ಯಾಚಾರ ಆದಂತಹ ಮಹಿಳೆಯರ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಸುರು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಈ ವಿಚಾರದಿಂದಾಗಿ ರೆಬೆಕರನ್ನು ಅವರ ಗಂಡ ದೂರ ಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ .ಅದನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ ರೆಬೆಕರು ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಾರೆ. ಆ ಊರಿನ ಜನರಿಗೆ ರೆಬೆಕಾರ ಈ ಏಳಿಗೆಯನ್ನು ಸಹಿಸಲು ಸಾದ್ಯವಾಗದೆ ಅವರ ಮೇಲೆ ಹಲ್ಲೆ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ ಆದರೆ ಗಂಡನಾದ ಫೆಬಿಯನೊ ಅವರ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ ಅದಕ್ಕೋಸ್ಕರ ಪತಿಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುತ್ತಾರೆ . ಸಂಭೂರು ಬಿಟ್ಟು ಬಂದು ಉಮೊಜ ಎನ್ನುವ ಹೆಂಗಸರು ಮಾತ್ರ ಇರುವ ಸಣ್ಣ ಊರುನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.ಗಂಡಸರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ನಿಷೇಧ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ .<ref>{{Cite web |url=http://wilsonquarterly.com/stories/no-country-for-men-umoja-an-all-female-village-in-northern-kenya/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2017-06-15 |archive-date=2017-05-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170505122737/http://wilsonquarterly.com/stories/no-country-for-men-umoja-an-all-female-village-in-northern-kenya/ |url-status=dead }}</ref> == ಕಾರಣ == ಪುರುಷ ಪ್ರಧಾನವಾದ ಸಂಭೂರುಲ್ಲಿ ಹೆಂಗಸರ ಮೇಲೆ ಭಾರಿ ದೌರ್ಜನ್ಯ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು.ಸಣ್ಣ ಪ್ರಾಯದ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ತುಂಬಾ ಪ್ರಾಯದ ಮುದುಕರಿಗೆ ಬಲವಂತದಿಂದ ಮದುವೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅತ್ಯಾಚಾರ , ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳ ಜನನಾಂಗ ಕತ್ತರಿಸುವುದು,ಹಲ್ಲೆ ನಡೆಸುವುವಂತಹ ದೌರ್ಜನ್ಯಗಳು ದಿನೆ ದಿನೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿತ್ತು..ಉಮೊಜದ ಹತ್ತಿರದ ಊರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸೈನಿಕರ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಇರುತ್ತಿತ್ತು. ಹೆಂಗಸರು ಕುರಿ ಮೇಯಿಸುವ ಹಾಗು ಕಟ್ಟಿಗೆ ತರುವ ಸಲುವಾಗಿ ಹೋದಾಗ ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸೈನಿಕರಿಂದ ಅವರು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಿದ್ದರು . ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸೈನಿಕರಿಂದ ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ ಹೆಂಗಸರನ್ನು ಅವರ ಗಂಡಂದಿರು ನಿಂದಿಸುವುದು ಅಲ್ಲದೆ ಕೊಲ್ಲುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು .ಈ ಎಲ್ಲಾ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲೆಂದು ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸೈನಿಕರಿಂದ ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕೊಳಗಾದ ೧೪ ಹೆಂಗಸರು ಹಾಗು ರೆಬೆಕಾ ಲೊಲೊಸೊಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಉಮೊಜ ಎನ್ನುವ ಸಣ್ಣ ಊರುನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಸಂಭೂರಿನ ಪುರುಷ ಪ್ರಧಾನವಾದ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಲು ಸುರು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. == ಜನ ಜೀವನ == ಅಲ್ಲಿಯ ಹೆಂಗಸರು ಸಣ್ಣ ಗುಡಿಸಲಲ್ಲಿ ಜೀವನ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ. ಆ ಗುಡಿಸಲನ್ನು [[ಮಣ್ಣು]]ಹಾಗು ಸೆಗಣಿಯನ್ನು ಬೆರಸಿ ಕಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ.ಅವರ ಗುಡಿಸಲಿನ ಸುತ್ತು ಮುಳ್ಳಿನ ಬೇಲಿ ಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ .ಗಂಡಸರಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ನಿಷೇಧ ಆದರೆ ಹೆಂಗಸರು ಅವರ ಜೀವನ ಸಂಗಾತಿಯನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಹೋಗುವಂತಹ ಅವಕಾಶ ಇದೆ . == ಜನ ಸಂಖ್ಯೆ == ಅಲ್ಲಿಯ ಜನ ಸಂಖ್ಯೆ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ ಸುಮಾರ್ ೪೫-೫೦ ಹೆಂಗಸರು ಹಾಗು ೨೦೦-೨೨೦ ಮಕ್ಕಳು ಇದ್ದಾರೆ. == ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ ಗತಿ== ಅಲ್ಲಿಯ ಹೆಂಗಸರು ಜೀವನ ಆಧಾರಕ್ಕೆ ಬೇಕಾಗಿ ಸಂಬೂರಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕರ ಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಮಣಿ ಸರಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಬೀಯರ್ ತರಹ ಇರುವಂತಹಾವರ ಮನೆಯಲ್ಲೆ ತಯಾರಿಸಿದ ಕಡಿಮೆ ಅಮಲಿನ ಪಾನೀಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿ ಹಣ ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ .ಇಲ್ಲಿಗೆ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಜಾಸ್ತಿ ಬರುತ್ತಾರೆ ಇಲ್ಲಿ ಸಂಬೂರಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕರ ಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಜಾಸ್ತಿ ಬೇಡಿಕೆ ಇದೆ. == ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ == ಈಗ ಉಮೊಜದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶ ಇದೆ.ಹಿಂದೆ ಸಂಬೂರಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ೫-೬ ವರ್ಷ ಪ್ರಾಯ ಆಗುವಾಗ ಕುರಿ ಮೇಯಿಸುವ,ಹಸು ಮೇಯಿಸುವ ಕೆಲಸ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದರು.ಈಗ ಉಮೊಜದಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರ,ತರಬೇತಿ ಶಿಬಿರಗಳೆಲ್ಲ ನಿರ್ಮಾಣ ಆಗಿ ಮಕ್ಕಳು ಓದುವುದರಲ್ಲಿ,ಬರೆಯುವುದರಲ್ಲಿ,ಕಲೆ,ಕ್ರೀಡೆ ಎಲ್ಲದರಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರತಿಭಾವಂತರಾಗಿದ್ದಾರೆ.. == ಉಲ್ಲೇಖ == [[ವರ್ಗೊ:ಊರು]] mfew4wemul6xd59k7mrnky6q9rxsu8l 0 95590 1117029 1116994 2022-08-26T14:08:06Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television|show_name= ತಾರಕ್ ಮೆಹ್ತಾ ಕಾ ಉಲ್ಟಾ ಚಶ್ಮಾ|image=|caption=Promotional Poster|genre=* [[Sitcom|ಹಾಸ್ಯ]]|creator=* [[Asit Kumarr Modi|ಆಶಿತ್ ಕುಮಾರ್ ಮೋದಿ]]|writer=* * ರಾಜು ಒಡೆದ್ರಾ * ನಿರೆನ್ ಭಟ್ * ಜಿತೇಂದ್ರ ಪರ್ಮಾರ್ * ಅಬ್ಬಾಸ್ ಹಿರಾಪುರ್ವಾಲಾ|director=* * ಹರ್ಷದ್ ಜೋಷಿ * ಮಾಲಾವ್ ಸುರೇಶ್ ರಾಜ್ಡಾ|starring=see ([[List of Taarak Mehta Ka Ooltah Chashmah characters|list of characters]])|opentheme='Taarak Mehta Ka Ooltah Chashmah'|country=ಭಾರತ|language=[[Hindi|ಹಿ೦ದಿ]]|num_seasons=1|num_episodes=3096, as of 5 February 2021|producer=* ನೀಲಾ ಅಸಿತ್ ಮೋದಿ|camera=[[Multi-camera setup|Multi-camera]]|runtime=20-22 ನಿಮಿಷಗಳು|company=[[Neela Tele Films|ನೀಲಾ ಟೆಲಿ ಫಿಲ್ಮ್ಸ್]]|distributor=ನೀಲಾ ಟೆಲಿ ಫಿಲ್ಮ್ಸ್|network=[[SAB TV|ಸಬ್]] ಟಿವಿ|picture_format={{Plainlist| * [[576i]] * [[HDTV]] [[1080i]] }}|first_aired=28 ಜುಲೈ 2008<span style="display:none">&nbsp;(<span class="bday dtstart published updated">2008-07-28</span>)</span>|last_aired=ಪ್ರಸ್ತುತ|website=http://www.tmkoc.com/}} '''ತಾರಕ್ ಮೆಹ್ತಾ ಕಾ ಉಲ್ಟಾ ಚಶ್ಮಾ,''' ಹಿಂದೀ ಭಾಷೆಯ ಒಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ಹಾಸ್ಯ ಧಾರಾವಾಹಿ.<ref> {{Cite web|url=https://mumbaimirror.indiatimes.com/entertainment/tv/munmun-dutta-opens-up-about-the-controversy-surrounding-taarak-mehta-ka-ooltah-chashmah-comes-out-in-support-of-gurcharan-singh-sodhi/articleshow/60731844.cms|title=MUNMUN DUTTA OPENS UP ABOUT THE CONTROVERSY SURROUNDING TAARAK MEHTA KA OOLTAH CHASHMAH; COMES OUT IN SUPPORT OF GURCHARAN SINGH (SODHI)}}</ref>  ಮೊದಲ ಸಂಚಿಕೆ  ಜುಲೈ 28, 2008 ರಂದು ಪ್ರಸಾರವಾಯಿತು. ಇದು ಸಬ್ ಟಿವಿ ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ ಸೋಮವಾರದಿಂದ ಶುಕ್ರವಾರದವರೆಗೆ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾರಾವಾಹಿಯು ಚಿತ್ರಲೇಖ ಸಾಪ್ತಾಹಿಕದಲ್ಲಿನ [[ಗುಜರಾತಿ ಭಾಷೆ|ಗುಜುರಾತಿ]] ಪತ್ರಕರ್ತ ತಾರಕ್ ಮೆಹ್ತಾ ರವರ ''ದುನಿಯಾ ನೆ ಊಂಧಾ ಚಶ್ಮಾ'' ಎಂಬ ಅಂಕಣದ ಆಧಾರವಾಗಿದೆ.  ==ಕಥಾ ವಸ್ತು== '''ತಾರಕ್ ಮೆಹ್ತಾ ಕಾ ಉಲ್ಟಾ ಚಶ್ಮಾ''', ಹಿಂದಿ ಧಾರಾವಾಹಿ ಸೀರಿಯಲ್, ಮುಂಬಯಿ ನಗರದ ಗೋರೆಗಾವ್ ಉಪನಗರದ 'ಪೌಡರ್ ಗಲ್ಲಿ'ಯಲ್ಲಿರುವ '''ಗೋಕುಲ್ ಧಾಮ್ ಹೌಸಿಂಗ್ ಕೋ. ಆಪ್. ಸೊಸೈಟಿ''',ಯ ನಿವಾಸಿಗಳ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಆಧರಿಸಿ ರಚಿಸಲಾದ ಕಥೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಸೊಸೈಟಿಯಲ್ಲಿ ೪ ವಿಂಗ್ ಗಳಿವೆ.  ೧. ಎ. ವಿಂಗ್, ೨. ಬಿ. ವಿಂಗ್, ೩. ಸಿ. ವಿಂಗ್, ೪. ಡಿ. ವಿಂಗ್. ಹೌಸಿಂಗ್ ಸೊಸೈಟಿಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾರೆ ೫೦ ಫ್ಲ್ಯಾಟ್ ಗಳಿದ್ದಾಗ್ಯೂ, ಧಾರಾವಾಹಿಯಲ್ಲಿ <ref>{{Cite web |url=http://worldnow.in/tarak-mehta-ka-ulta-chashma-artist-real-name-and-life-545461011/ |title=तारक मेहता…. के किरदारों की रियल लाइफ जानकर झटका लगेगा, ಮಾರ್ಚ್ ೨೯, ೨೦೧೭, ವರ್ಲ್ಡ್ ನವ್ |access-date=2018-05-27 |archive-date=2017-05-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170514143129/http://worldnow.in/tarak-mehta-ka-ulta-chashma-artist-real-name-and-life-545461011/ |url-status=dead }}</ref> ಕಥೆಯ ಪಾತ್ರಗಳು ಸನ್ನಿವೇಶಗಳು ಸೊಸೈಟಿಯ ಕೇವಲ ೮ ಪರಿವಾರಗಳ ಜೀವನದ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ==ನಿವಾಸಿಗಳು== ===ಎ ವಿಂಗ್ ನಿವಾಸಿಗಳು=== # ಆತ್ಮಾರಾಮ್ ತುಕಾರಾಂ ಭಿಡೆ, ಸೊಸೈಟಿಯ ಸೆಕ್ರೆಟರಿ, ಮನೆಯಲ್ಲೇ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪಾಠಹೇಳಿಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ರತ್ನಗಿರಿಯಿಂದ ಬಂದವರು. ಮಾಧವಿ ಪತ್ನಿ, ಚಿಕ್ಕಪುಟ್ಟ ಲೇವಾದೇವಿ ಮಾಡಬಲ್ಲಳು. ಮಗಳು,ಸೋನು (ಸೋನಾಲಿಕ)  # ಡಾ ಹಂಸ್ರಾಜ್ ಹಾಥಿ, ಒಬ್ಬ ರೆಸಿಡೆಂಟ್ ಡಾಕ್ಟರ್. ಯು.ಪಿ.ಯವರು, ಕೋಮಲ್ ಪತ್ನಿ, ಮಗ ಗೋಲಿ, (ಗುಲಾಬ್ ಕುಮಾರ್), # ರೋಷನ್ ಸಿಂಗ್ ಸೋಧಿ, ಕಾರ್ ಮೆಕಾನಿಕ್, ಪಂಜಾಬ್ ರಾಜ್ಯದ ಅಮೃತ್ ಸರ್ ನಗರದವರು. ಪಾರ್ಸಿ ಪತ್ನಿ, ರೋಷನ್. ಮಗ ಗೋಗಿ (ಗುರುಚರಣ್) ===ಬಿ ವಿಂಗ್ ನಿವಾಸಿಗಳು=== # ಜೇಠ ಲಾಲ್ ಚಂಪಕ್ ಗಡ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಶಾಪ್ ಮಾಲೀಕರು. ಗುಜರಾತಿನ ಕಚ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಿಕ್ಟ್ ನವರು ಪತ್ನಿ, ದಯಾ, ತಂದೆ, ಚಂಪಕ್ ಲಾಲ್ ಜಯಂತಿಲಾಲ್ ಗಡ  ಮಗ, ತಿಪೇಂದ್ರ ಟಪ್ಪು, # ತಾರಕ್ ಮೆಹ್ತಾ ಕಾ ಉಲ್ಟಾ ಚಶ್ಮ ಕಥೆಯ ಪಾತ್ರಗಳು ಹಾಗೂ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳ ನಿರೂಪಕ, ಹಾಗೂ ಪತ್ರಿಕಾ ಅಂಕಣಕಾರ. ಪತ್ನಿ ಅಂಜಲಿ, ಉತ್ತರ ಭಾರತದವರು. ===ಸಿ.ವಿಂಗ್ ನಿವಾಸಿಗಳು=== # ಕೃಷ್ಣನ್ ಸುಬ್ರಮಣಿಯಂ ಅಯ್ಯರ್, ಚೆನ್ನೈ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಒಬ್ಬ ವಿಜ್ಞಾನಿ. ವೆಸ್ಟ್ ಬೆಂಗಾಲ್ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ಬೆಂಗಾಲಿ ಪತ್ನಿ ಬಬಿತಾ. # ಪೋಪಟ್ ಲಾಲ್ ಪಾಂಡೆ, ಪತ್ರಿಕಾಕಾರ್ 'ತೂಫಾನ್ ಎಕ್ಸ್ ಪ್ರೆಸ್'  # ಭೂಪೆನ್ ಎಂ.ಪಿ; ===ಗುಲ್ಮೊಹರ್ ಅಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ವಾಸಿ=== # ಪಂಕಜ್ ದಿವಾನ್ ಸಹಾಯ್, (ಪಿಂಕು) ಟಪ್ಪು ಸೇನೆಯ ಒಬ್ಬ ಸದಸ್ಯ. ಬೇರೆ ಸೊಸೈಟಿ, # ಸುಂದರ್ ಲಾಲ್ ದಯಾಜಿಯವರ ಸೋದರ, ಅಹ್ಮದಾಬಾದ್ ನ ಗುಜರಾತ್ ನವರು. ಗೆಳೆಯರು : # ಅಬ್ದುಲ್, ಕಿರಾಣಿ ಅಂಗಡಿ ಮಾಲೀಕ ಸೊಸೈಟಿ ಯ ಹೊರಗಡೆ ಹೋಗುವ ಗೇಟ್ ನ ಬಳಿ ತನ್ನ ಶಾಪ್ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. # ರೀಟಾ ಶ್ರೀವಾತ್ಸವ್, ರಿಪೋರ್ಟರ್, 'ಕಲ್ ತಕ್ ನ್ಯೂಸ್ ಚಾನೆಲ್' # ಇನ್ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ಚಾಲು ಪಾಂಡೆ, ಅಸಿತ್ ಕುಮಾರ್ ಮೋದಿ ಜೇತಾ # ಶಾಪ್ ಅಸಿಸ್ಟಂಟ್ಸ್-ನಟ್ವರ್ ಲಾಲ್ ಪ್ರಭಾಶಂಕರ್ ಉಧೈವಾಲಾ, ನಟ್ಟು ಕಾಕ # ಬಾಗೇಶ್ವರ್ ದಾದು ಉಧೈವಾಲಾ ಬಾಘಾ # ಬಾಘಾ ನ ಫಿಯಾನ್ಸಿ, ಬಾವಿರಿ ಧೋಂಡು ಲಾಲ್ ಕಾನ್ಪುರಿಯ, ಸೊಸೈಟಿಯ ಸದಸ್ಯರೆಲ್ಲ ಅನ್ಯೋನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದೇ ಪರಿವಾರದ ಸದಸ್ಯರಂತೆ ಪ್ರೀತಿವಿಶ್ವಾಸಗಳಿಂದ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರತಿ ಹಬ್ಬ-ಹರಿದಿನಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿ ನೆರವೇರಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅಚ್ಚ ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜದ  ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜೇಠಲಾಲ್ ಗಡ ಕೆಲವುವೇಳೆ ತನ್ನ ಅವಿವೇಕಯುತ ಕಾರ್ಯವೈಖರಿಯಿಂದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಗ್ರಾಸವಾಗುತ್ತಾನೆ. ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಹಾಸ್ಯ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುವ ದಿಶೆಯಲ್ಲಿ ಈ ನಟರೆಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ==ಟಪ್ಪು ಸೇನಾ== '''ಗೋಕುಲ್ ಧಾಮ್ ಹೌಸಿಂಗ್ ಸೊಸೈಟಿಯ''', ಒಟ್ಟು ೫ ಜನ ಮಕ್ಕಳು ಗೋಕುಲ್ ಧಾಮ್ ಸೊಸೈಟಿಯಲ್ಲಿ ಗೋಲಿ, ಗೋಗಿ, ಪಿಂಕು, ಸೋನು, ಸೀರಿಯಲ್ ನ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಿ ಇವರ ಪಾತ್ರ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಈ ಮಕ್ಕಳ ತುಂಟತನ, ಸೊಸೈಟಿಯ ಇತರ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಸರಿ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಕೆಲವು ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇವರ ಕೆಲಸ ಶ್ಲಾಘನೆಗೆ ಒಳಪಡುತ್ತದೆ. ಭಿಡೆಯವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ, ಇವರ ಬಗ್ಗೆ ಬೇಸರ. ಸೊಸೈಟಿಯ ಕಾಂಪೌಂಡ್ ಒಳಗೆ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಡುವುದು, ಕಿಟಕಿಯ ಗಾಜು ಒಡೆಯುವುದು, ಕೂಗಾಟ, ಮೊದಲಾದ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಶುರುವಿನಿಂದಲೂ ಈ ಮಕ್ಕಳು ಮಾಡುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ಆಗಾಗ, ಏನಾದರೊಂದು ಗೊಂದಲ, ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಗ್ರಾಸವಾಗುವುದು ಇವರ ಸ್ವಭಾವ. ಅವರು ದೊಡ್ಡವರಾದಂತೆ ಅವರ ತುಂಟತನ ಬೇರೆ ತರಹ ಬದಲಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ===ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರಗಳ ನಿರ್ವಾಹಕರು:=== #'ದಿಲೀಪ್ ಜೋಶಿ, ಜೆಠಾಲಾಲ್ ಚಂಪಕ್ಲಾಲ್ ಗಡ ಆಗಿ, #ದಿಶಾ ವಕಾನಿ, ದಯಾ ಜೆಠಾಲಾಲ್ ಚಂಪಕ್ಲಾಲ್ ಗಡ ಆಗಿ, #ಭವ್ಯಾ ಗಾಂಧಿ, ಟಿಪೇಂದ್ರ ಜೆಥಾಲಾಲ್ ಗಡ ಟಪು (೨೦೧೭ ರಿಂದ ಇದುವರೆವಿಗೆ) #ರಾಜ್ ಆನಂದ್ ಕತ್ ತಿಪೇಂದ್ರ ಜಥಾಲಾಲ್ ಗಡ (ಟಪ್ಪು) ೨೦೧೭ #ಅಮಿತ್ ಭಟ್, ಚಂಪಕ್ಲಾಲ್ ಜಯಂತಿಲಾಲ್ ಗಡ ಆಗಿ, #ಶೈಲೇಶ್ ಲೋಧ ತಾರಕ್ ಮೆಹ್ತಾ ಆಗಿ, #ನೇಹಾ ಮೆಹ್ತಾ ಅಂಜಲಿ ತಾರಕ್ ಮೆಹ್ತಾ ಆಗಿ, #ತನುಜ್  ಮಹಾಶಬ್ದೆ ಕೃಷ್ಣನ್ ಸುಬ್ರಮಣಿಯನ್ ಅಯ್ಯರ್ ಆಗಿ, #ಮೂನ್ ಮೂನ್ ದತ್ತ ಬಬಿತಾ ಕೃಷ್ಣಅಯ್ಯರ್ ಆಗಿ, #ಮಂದಾರ್ ಚಂದಾವಡ್ಕರ್ ಆತ್ಮಾರಾಮ್ ತುಕಾರಾಂ ಭಿಡೆ ಆಗಿ, #ಸೋನಾಲಿಕ ಜೋಶಿ ಮಾಧ್ವಿ ಆತ್ಮಾರಾಮ್ ಭಿಡೆ ಆಗಿ, #ಜೀಲ್ ಮೆಹ್ತಾ ಸೋನಾಲಿಕ ಆತ್ಮಾರಾಮ್ ಭಿಡೆ (೨೦೦೮-೨೦೧೨) #ನಿಧಿ ಭಾನುಶಾಲಿ ಸೋನಾಲಿಕ ಆತ್ಮಾರಾಮ್ ಭಿಡೆ ಸೋನು (೨೦೧೨- ಇದುವರೆಗೂ) #ಗುರುಚರಣ ಸಿಂಗ್ ರೋಶನ್ ಸಿಂಗ್ ಹರ್ಜಿತ್ ಸೋಧಿ (೨೦೦೮-೨೦೧೩, ೨೦೧೪ ಇದುವರೆಗೂ #ಲಾಡ್ ಸಿಂಗ್ ಮಾನ್ ರೋಷನ್ ಸಿಂಗ್ ಹರ್ಮಿತ್ ಸಿಂಗ್ ಸೋಧಿ (೨೦೧೩-೨೦೧೪) #ಜೆನಿಫರ್ ಮಿಸ್ತ್ರಿ ಬಂಸಿವಾಲ್ ರೋಷನ್ ಕೌರ್ ರೋಶನ್ ಸೋಧಿ (೨೦೦೮-೨೦೧೩, ೨೦೧೬-ಇದುವರೆಗೂ ) #ದಿಲ್ ಖುಷ್ ರಿಪೋರ್ಟರ್ ರೋಶನ್ ಕೌರ್ ರೋಶನ್  ಸಿಂಗ್ ಸೋಧಿ (೨೦೧೩-೨೦೧೬) #ಸಮಯ್ ಶಾ ಗುರುಚರಣ್ ಸಿಂಗ್ ರೋಶನ್ ಸಿಂಗ್ ಸೋಧಿ (ಗೋಗಿ ) #ನಿರ್ಮಲ್ ಸೋನಿ ಡಾ. ಹಂಸ್ ರಾಜ್ ಹಾಥಿ (೨೦೦೮-೨೦೦೯) #ಆಝಾದ್ ಕವಿ ಡಾ. ಹಂಸ್ರಾಜ್ ಹಾಥಿ (2009–೨೦೧೮) #ಅಂಬಿಕಾ ರಂಜನ್ ಕರ್ ಕೋಮಲ್ ಹಂಸ್ ರಾಜ್ ಹಾಥಿ ಆಗಿ, #ಕುಶ್ ಶಾ ಗುಲಾಬ್ ಕುಮಾರ್ ಹಂಸ್ ರಾಜ್ ಹಾಥಿ (ಗೋಲಿ) ಆಗಿ, #ಶ್ಯಾಮ್ ಪಾಠಕ್ ಪೋಪಟ್ ಲಾಲ್ ಪಾಂಡೆಯಾಗಿ, #ಶರದ್ ಸಂಕಿಯ ಅಬ್ದುಲ್ ಆಗಿ, ==ಕೆಲವು ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ== # ತರುಣ್ ಉಪ್ಪಲ್ ಪಿಂಕು (ಪಂಕಜ್ ದಿವಾನ್ ಸಹಾಯ್) ಆಗಿ, # ಘನಶ್ಯಾಮ್ ನಾಯಕ್ ನಟವರ್ ಲಾಲ್ ಪ್ರಭಾಶಂಕರ್ ಉಧೈವಾಲಾ ನಟ್ಟು ಕಾಕಾ (ನಟ್ಟುಕಾಕ) ಆಗಿ, # ತನ್ಮಯ್ ವೆಕಾರಿಯ ಬಾಘೆಶ್ವರ್ ದಡುಖ್ ಉಧೈವಾಲಾ (ಬಾಘಾ) ಆಗಿ, # ಮೋನಿಕಾ ಭಾದೊರಿಯ ಬಾವ್ರಿ ಧೋಂಡುಲಾಲ್ ಕಾನ್ಪುರಿಯ ಆಗಿ, # ಮಯೂರ್ ವಕಾನಿ ಸುಂದರ್ ಲಾಲ್ ಆಗಿ, # ಪ್ರಿಯ ಅಹುಜಾ ರಾಜ್ದ ರಿಪೋರ್ಟರ್ ರೀಟಾ ಶ್ರೀವಾಸ್ತವ್ ,ದಯಾ ಶಂಕರ್ ಪಾಂಡೆ ಆಗಿ, # ಇನ್ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ಚಾಲು ಪಾಂಡೆ ಆಗಿ, ===ನಟ ಕವಿಕುಮಾರ್ ಆಝಾದ್ ನಿಧನ=== ಈ ಧಾರಾವಾಹಿಯಲ್ಲಿ ಡಾ.ಹಂಸ್ರಾಜ್ ಹಾಥಿ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ನಟ, ಕವಿಕುಮಾರ್ ಆಝಾದ್ ೯, ಜುಲೈ, ೨೦೧೮ ರಂದು ಮೀರಾರೋಡಿನ ವೊಕಾರ್ಡ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಹೃದಯಾಘಾತದಿಂದ ನಿಧನರಾದರು. <ref>[[https://indianexpress.com/article/entertainment/television/kavi-kumar-azad-dead-5252104/ TV Actor Kavi kumar Azad passe away, Indian express, 10th, July, 2018]</ref><ref> [http://www.newsnation.in/entertainment/television-news/kavi-kumar-azad-aka-dr-hansraj-hathi-of-tarah-mehta-ka-ulta-chasma-dies-of-heart-attack-article-198296.html,Dr. Hathi of Tarak mehta ka oolta chashma ,dies of heart attack, India Times,7th, July, 2018,] </ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== <References/> [[ವರ್ಗ:ಧಾರವಾಹಿ]] rjewag49f1s8skea2mux8hxk7ztubqz 3 96690 1117018 824823 2022-08-26T13:03:58Z QueerEcofeminist 44220 QueerEcofeminist [[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Dannyfonk]] ಪುಟವನ್ನು [[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vanished user 1332790]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Dannyfonk|Dannyfonk]]" to "[[Special:CentralAuth/Vanished user 1332790|Vanished user 1332790]]" wikitext text/x-wiki {{ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಸುಸ್ವಾಗತ|realName=|name=Dannyfonk}} -- [[ಸದಸ್ಯ:New user message|New user message]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:New user message|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೨:೩೩, ೧೦ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೨೦೧೮ (UTC) lr0ze7rh2w7t9rty3st7lnrv42xps6p 4 112271 1117015 1116578 2022-08-26T12:32:51Z CSinha (WMF) 73715 wikitext text/x-wiki [[ವರ್ಗ:ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಅರಳಿಕಟ್ಟೆ]] {{Shortcut|WP:VP}} {{ಅರಳಿಕಟ್ಟೆ-nav}} {{ಸೂಚನಾಫಲಕ-ಅರಳಿಕಟ್ಟೆ}} __NEWSECTIONLINK__ * '''en:''' Requests for the [[m:bot|bot]] flag should be made on [[WP:Newbotrequest|this page]]. This wiki uses the [[m:bot policy|standard bot policy]], and allows [[m:bot policy#Global_bots|global bots]] and [[m:bot policy#Automatic_approval|automatic approval of certain types of bots]]. Other bots should apply below. {{ಆರ್ಕೈವ್-ಅರಳಿಕಟ್ಟೆ}} {{clear}} == Board of Trustees - Affiliate Voting Results == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Dear community members, '''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The shortlisted 2022 Board of Trustees candidates are: * Tobechukwu Precious Friday ([[User:Tochiprecious|Tochiprecious]]) * Farah Jack Mustaklem ([[User:Fjmustak|Fjmustak]]) * Shani Evenstein Sigalov ([[User:Esh77|Esh77]]) * Kunal Mehta ([[User:Legoktm|Legoktm]]) * Michał Buczyński ([[User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]]) * Mike Peel ([[User:Mike Peel|Mike Peel]]) See more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this election. Please take a moment to appreciate the Affiliate representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. Thank you for your participation. '''The next part of the Board election process is the community voting period.''' View the election timeline [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline| here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with, in the following ways: * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&A]]. * See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]]. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles. * Encourage others in your community to take part in the election. Regards, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' [[ಸದಸ್ಯ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:CSinha (WMF)|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೮:೫೫, ೨೦ ಜುಲೈ ೨೦೨೨ (UTC) == Movement Strategy and Governance News – Issue 7 == <section begin="msg-newsletter"/> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br> <span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 7, July-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]</span> ---- Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance newsletter! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation. The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter. </div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;"> * '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]]) * '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]]) * '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]]) * '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]]) * '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]]) * '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]]) * '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]]) * '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]]) * '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]]) * '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]]) </div><section end="msg-newsletter"/> [[ಸದಸ್ಯ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:CSinha (WMF)|ಚರ್ಚೆ]]) ೧೨:೫೪, ೨೪ ಜುಲೈ ೨೦೨೨ (UTC) == Vote for Election Compass Statements == :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Dear community members, Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]'''. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki. An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/neutral/disagree). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views. Here is the timeline for the Election Compass: *<s>July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass</s> *<s>July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements</s> *July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements *August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements *August 5 - 12: candidates align themselves with the statements *August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August Regards, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee'' [[ಸದಸ್ಯ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:CSinha (WMF)|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೭:೦೦, ೨೬ ಜುಲೈ ೨೦೨೨ (UTC) == ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಅನುಮತಿ ಕೊಡಿ == [[:ವರ್ಗ:ವರ್ಷಗಳು]] ಇದರಲ್ಲಿ ಶತಮಾನದ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸೇರಿಸಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡಿ. ಇದರಲ್ಲಿ ೨ ಕೆಬಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮಾಹಿತಿ ಇರುತ್ತದೆ. [[ಸದಸ್ಯ:Gangaasoonu|Gangaasoonu]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Gangaasoonu|ಚರ್ಚೆ]]) ೨೨:೪೮, ೧೪ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨ (UTC) ::@[[ಸದಸ್ಯ:Gangaasoonu|Gangaasoonu]], ನೀವು ಪುಟವನ್ನು ರಚಿಸುವಾಗ {{t|stub}} /{{t|ಚುಟುಕು}} ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್ಅನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಹೊಸ ಸಣ್ಣ ಪುಟವನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದು.<span style="text-shadow: 0 0 8px silver; padding:4px; background: ivory; font-weight:bold;">[[User:~aanzx|~aanzx]] ^{[[user_talk:~aanzx|<big>✉</big>]]}_{[[Special:Contributions/~aanzx|<big> ©</big>]]}</span> ೦೫:೨೧, ೧೬ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨ (UTC) == Delay of Board of Trustees Election == Dear community members, I am reaching out to you today with an update about the timing of the voting for the Board of Trustees election. As many of you are already aware, this year we are offering an [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|Election Compass]] to help voters identify the alignment of candidates on some key topics. Several candidates requested an extension of the character limitation on their responses expanding on their positions, and the Elections Committee felt their reasoning was consistent with the goals of a fair and equitable election process. To ensure that the longer statements can be translated in time for the election, the Elections Committee and Board Selection Task Force decided to delay the opening of the Board of Trustees election by one week - a time proposed as ideal by staff working to support the election. Although it is not expected that everyone will want to use the Election Compass to inform their voting decision, the Elections Committee felt it was more appropriate to open the voting period with essential translations for community members across languages to use if they wish to make this important decision. '''The voting will open on August 23 at 00:00 UTC and close on September 6 at 23:59 UTC.''' Best regards, Matanya, on behalf of the Elections Committee [[ಸದಸ್ಯ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:CSinha (WMF)|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೭:೪೧, ೧೫ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨ (UTC) == CIS-A2K Newsletter July 2022 == <br /><small>Really sorry for sending it in English, feel free to translate it into your language.</small> [[File:Centre for Internet And Society logo.svg|180px|right|link=]] Dear Wikimedians, Hope everything is fine. As CIS-A2K update the communities every month about their previous work via the Newsletter. Through this message, A2K shares its July 2022 Newsletter. In this newsletter, we have mentioned A2K's conducted events. ; Conducted events * [[:m:CIS-A2K/Events/Partnerships with Marathi literary institutions in Hyderabad|Partnerships with Marathi literary institutions in Hyderabad]] * [[:m:CIS-A2K/Events/O Bharat Digitisation project in Goa Central library|O Bharat Digitisation project in Goa Central Library]] * [[:m:CIS-A2K/Events/Partnerships with organisations in Meghalaya|Partnerships with organisations in Meghalaya]] ; Ongoing events * Partnerships with Goa University, authors and language organisations ; Upcoming events * [[:m:CIS-A2K/Events/Gujarati Wikisource Community skill-building workshop|Gujarati Wikisource Community skill-building workshop]] Please find the Newsletter link [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/July 2022|here]]. <br /><small>If you want to subscribe/unsubscibe this newsletter, click [[:m:CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe|here]]. </small> Thank you [[User:Nitesh (CIS-A2K)|Nitesh (CIS-A2K)]] ([[User talk:Nitesh (CIS-A2K)|talk]]) 15:10, 17 August 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- Message sent by User:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=CIS-A2K/Reports/Newsletter/Subscribe/VP&oldid=18069678 --> == WikiConference India 2023: Initial conversations == Dear Wikimedians, Hope all of you are doing well. We are glad to inform you to restart the conversation to host the next WikiConference India 2023 after WCI 2020 which was not conducted due to the unexpected COVID-19 pandemic, it couldn't take place. However, we are hoping to reinitiate this discussion and for that we need your involvement, suggestions and support to help organize a much needed conference in February-March of 2023. The proposed 2023 conference will bring our energies, ideas, learnings, and hopes together. This conference will provide a national-level platform for Indian Wikimedians to connect, re-connect, and establish their collaboration itself can be a very important purpose on its own- in the end it will empower us all to strategize, plan ahead and collaborate- as a movement. We hope we, the Indian Wikimedia Community members, come together in various capacities and make this a reality. We believe we will take learnings from earlier attempts, improve processes & use best practices in conducting this conference purposefully and fruitfully. Here is a survey [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfof80NVrf3b9x3AotDBkICe-RfL3O3EyTM_L5JaYM-0GkG1A/viewform form] to get your responses on the same notion. Unfortunately we are working with short timelines since the final date of proposal submission is 5 September. We request you please fill out the form by 28th August. After your responses, we can decide if we have the community need and support for the conference. You are also encouraged to add your support on [[:m:WikiConference_India_2023:_Initial_conversations|'''this page''']], if you support the idea. Regards, [[User:Nitesh Gill|Nitesh Gill]], [[User:Nivas10798|Nivas10798]], [[User:Neechalkaran|Neechalkaran]], ೦೬:೩೯, ೨೪ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨ (UTC) <!-- Message sent by User:KCVelaga@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/South_Asia_Village_Pumps&oldid=23115331 --> == 2022 Board of Trustees Community Voting Period is now Open == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/The 2022 Board of Trustees election Community Voting period is now open| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/The 2022 Board of Trustees election Community Voting period is now open|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/The 2022 Board of Trustees election Community Voting period is now open}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Dear community members, The Community Voting period for the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] is now open. Here are some helpful links to get you the information you need to vote: * Try the [https://board-elections-compass-2022.toolforge.org/ Election Compass], showing how candidates stand on 15 different topics. * Read the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|candidate statements]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Affiliate_Organization_Participation/Candidate_Questions|answers to Affiliate questions]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Learn more about the skills the Board seeks]] and how the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee found candidates align with those skills]] * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Campaign_Videos|Watch the videos of the candidates answering questions proposed by the community]]. If you are ready to vote, you may go to [[Special:SecurePoll/vote/Wikimedia_Foundation_Board_Elections_2022|SecurePoll voting page]] to vote now. '''You may vote from August 23 at 00:00 UTC to September 6 at 23:59 UTC.''' To see about your voter eligibility, please visit the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Voter_eligibility_guidelines|voter eligibility page]]. Regards, Movement Strategy and Governance ''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''<br /><section end="announcement-content" /> [[ಸದಸ್ಯ:CSinha (WMF)|CSinha (WMF)]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:CSinha (WMF)|ಚರ್ಚೆ]]) ೧೨:೩೨, ೨೬ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨ (UTC) 8aq83bt903bhrju9j1lcu83w5huh6pm 0 115773 1117095 1052762 2022-08-27T08:00:20Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox scientist |name = ಅಜಿತ್ ಕೆಂಭಾವಿ [[File:Ajit Kembhavi profile small.jpg|thumb|]] |birth_date = ೧೬ [[ಆಗಸ್ಟ್]] ೧೯೫೦ |birth_place = [[ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ]], [[ಕರ್ನಾಟಕ]] |residence = [[ಪುಣೆ]], [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]], [[ಭಾರತ]] |nationality = [[:en:Indian people|ಭಾರತೀಯ]] |field = [[ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ]], [[ಖಗೋಳವಿಜ್ಞಾನ]], [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನ]] |work_institution = [[ಖಗೋಳವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಖಗೋಳ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಂತರ-ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಕೇಂದ್ರ]] |alma_mater = [[:en:Tata Institute of Fundamental Research|ಟಾಟಾ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಫಂಡಮೆಂಟಲ್ ರಿಸರ್ಚ್]] |doctoral_advisor = [[ಜಯಂತ್ ನರ್ಲಿಕರ್]] |doctoral_students = |known_for = |prizes = |footnotes = }} '''ಅಜಿತ್ ಕೆಂಭಾವಿ''' (ಜನನ ೧೬ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೫೦)ರವರೊಬ್ಬ [[ಭಾರತೀಯ]] ಖಗೋಳ [[ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ]]ಜ್ಞ . ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತದ ಪುಣೆಯ ಖಗೋಳವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಖಗೋಳ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಂತರ-ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಕೇಂದ್ರ ದಲ್ಲಿ (ಐಯುಸಿಎಎ)<ref>[http://www.iucaa.in:8080/iucaa/jsp/N-People.jsp ಐಯುಸಿಎಎ]</ref> ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಎಮೆರಿಟಸ್ ಆಗಿದ್ದಾರೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಸದಸ್ಯರೂ ಆಗಿದ್ದರು . ಅವರು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಖಗೋಳ ಒಕ್ಕೂಟದ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿಯೂ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>[https://www.iau.org/administration/membership/individual/5472/ ಐಎಯು ಸಂಸ್ಥೆ ]</ref> ==ಜನನ ಮತ್ತು ಜೀವನ== ಅಜಿತ್ ಕೆಂಭಾವಿ ಯವರು ೧೬ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೫೦ ರಂದು ಕರ್ನಾಟಕದ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ ಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು.<ref>[https://www.ias.ac.in/describe/fellow/Kembhavi,_Prof._Ajit_Keshav ಕೆಂಭಾವಿ ಯವರ ಜನನ]</ref> ಇವರು ಬಯೋ - ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಸ್ಟ್ [[ಆಶಾ ಕೆಂಭಾವಿ]] ಯವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು . ಅವರಿಗೆ ಅಲೆನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ [[ಆರ್ಟಿಫಿಶಿಯಲ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಅನಿರುಧ್ ಕೆಂಭಾವಿ ಎಂಬ ಮಗನಿದ್ದಾರೆ .<ref>[https://www.revolvy.com/page/Ajit-Kembhavi?stype=videos&cmd=list revolvy]</ref> ==ಗೌರವಗಳು , ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸದಸ್ಯತ್ವಗಳು== * [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್]] ನ ಫೇಲೋ.<ref>{{Cite web |url=http://www.nasi.org.in/fellows.asp?RsFilter=K |title=ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ನ ಫೆಲೋ |access-date=2019-07-02 |archive-date=2016-03-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160315081652/http://nasi.org.in/fellows.asp?RsFilter=K |url-status=dead }}</ref> * ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ನ ಫೆಲೋ. * ಆಸ್ಟ್ರೋನಾಮಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ದ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ .<ref>[https://www.iau.org/administration/membership/individual/5472/ ಅಧ್ಯಕ್ಷ]</ref> * [[ಭಾರತೀಯ ಸಾಪೇಕ್ಷತಾ ಮತ್ತು ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಯ ಸಂಘ]]ದ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ . * [[ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಖಗೋಳವಿಜ್ಞಾನ ಒಕ್ಕೂಟ]]ದ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ (೨೦೧೬ - ಇಂದಿನವರೆಗೆ) . * ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಯುಜಿಸಿ ಹರಿ ಓಮ್ ವ್ಯಾಟ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ .<ref>{{Cite web |url=https://apan.net/meetings/apan32/Session/Speaker/opening/Ajit.pdf |title=ಹರಿ ಓಮ್ ವ್ಯಾಟ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |access-date=2019-07-02 |archive-date=2019-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190702073814/https://apan.net/meetings/apan32/Session/Speaker/opening/Ajit.pdf |url-status=dead }}</ref> * ರಾಜಾ ರಮಣ ಫೆಲೋಶಿಪ್ - ೨೦೧೭.<ref>[http://www.tifr.res.in/~gsoffice/TIFR-naac/All-vol2.pdf ರಾಜಾ ರಮಣ ಫೆಲೋಶಿಪ್ ]</ref> * ನವದೆಹಲಿಯ ಕನ್ಸೋರ್ಟಿಯಂ ಫಾರ್ ಎಜುಕೇಷನಲ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ (ಸಿಇಸಿ)ನ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ. * ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿ ಮತ್ತು [[ನ್ಯಾಯಾಲಯ]]ದ ಸದಸ್ಯ. * ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆಸ್ಟ್ರೋಫಿಸಿಕ್ಸ್ ನ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ.<ref>[https://www.iiap.res.in/files/Acd-rep-2018-0.pdf ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆಸ್ಟ್ರೋಫಿಸಿಕ್ಸ್]</ref> * ಭಾರತದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಆಯೋಗದ ಸದಸ್ಯ .<ref>[https://www.iau.org/administration/membership/individual/5472/ ಸದಸ್ಯ ]</ref> ==ಭಾರತೀಯ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ‌ ಕೆಂಭಾವಿಯವರ ಕೊಡುಗೆಗಳು== ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿ ಖಗೋಳವಿಜ್ಞಾನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಂಭಾವಿ ಯವರು ಬಹಳ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಐಯುಸಿಎಎ ನಲ್ಲಿ ವಿಸಿಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂಗಳ ಡೀನ್ ಆಗಿ , ಖಗೋಳ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಉತ್ತೇಜನಕ್ಕಾಗಿ ಐಯುಸಿಎಎ ಮತ್ತು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ನಡೆದ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮತ್ತು ಪೋಷಣೆಗೆ ಅವರು ಕಾರಣರಾಗಿದ್ದರು.<ref>[http://www.iucaa.in/research.html ಐಯುಸಿಎಎ]</ref> ಐಯುಸಿಎಎ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ, ಸಧರ್ನ್ ಆಫ್ರಿಕನ್ ಲಾರ್ಜ್ ಟೆಲಿಸ್ಕೋಪ್ (ಎಸ್ಎಎಲ್ಟಿ), ಥರ್ಟಿ ಮೀಟರ್ ಟೆಲಿಸ್ಕೋಪ್ (ಟಿ.ಎಮ್.ಟಿ), ಮತ್ತು ಲೇಸರ್ ಇಂಟರ್ಫೆರೋಮೀಟರ್ ಗ್ರಾವಿಟೇಶನಲ್ - ವೇವ್ ಅಬ್ಸರ್ವೇಟರಿ (ಎಲ್ಐಜಿಒ) ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಅವರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಧನಸಹಾಯ ಆಯೋಗದ (ಭಾರತ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಇನ್ಫೋನೆಟ್ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಕಾರ್ಯಾಗತಗೊಳಿಸಿದರು , ಇದು ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಸಂವಹನ [[ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ]]ದ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಭಾರತದ ಎಲ್ಲಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ತಂದಿತು .<ref>[https://m.economictimes.com/news/science/gravitational-waves-discovery-indian-scientists-role-hailed/articleshow/50952621.cms economic times]</ref>ಕೆಂಭಾವಿ ಯವರು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಲ್ಲಿ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಹಲವಾರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮಾತುಕತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತಿಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಜಯಂತ್ ಮತ್ತು ಮಂಗಳಾ ನರ್ಲಿಕರ್ ಸಹ-ಲೇಖನದ 'ನಭಾತ್ ಹಸ್ರೆ ತಾರೆ' ಎಂಬ [[ಮರಾಠಿ]] ಪುಸ್ತಕವನ್ನೂ ಕೆಂಭಾವಿ ಯವರು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ==ಸಂಶೋಧನಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು== ಕೆಂಭಾವಿಯವರು ಪರಿಣತಿಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಗುರುತ್ವದ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಎಕ್ಸ್‌ಟ್ರಾಗ್ಯಾಲಾಕ್ಟಿಕ್ ಆಸ್ಟ್ರೋನಮಿ ಮತ್ತು ಖಗೋಳವಿಜ್ಞಾನದ ದತ್ತಸಂಚಯ ನಿವರ್ಹಣೆ ಸೇರಿವೆ .<ref>[https://www.researchgate.net/scientific-contributions/85224398_Ajit_Kembhavi/amp ಸಂಶೋಧನಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು]</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು]] n35qpba04mq3eh93d4rilv724rvc5ne 0 126486 1117013 1116093 2022-08-26T12:29:45Z Tukaram kumbar 75412 wikitext text/x-wiki {{ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಚುಟುಕು}} [[File:Antenna.jpg|thumbnail]] ಆಂಟೇನಾ ([https://www.emtalk.tech/2020/03/what-is-an-antenna.html antenna]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }})ಅಥವಾ ಅಂಟೇನಾ ಎಂದರೆ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದ ಮೂಲಕ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ ರೇಡಿಯೋ ತರಂಗಗಳು ಮತ್ತು ಲೋಹದ ವಾಹಕಗಳಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುವ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಾಹಗಳ ನಡುವಿನ ಅಂತರಸಂಪರ್ಕವಾಗಿದೆ<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Antenna_(radio)</ref>, ಇದನ್ನು ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಮಿಟರ್ ಅಥವಾ ರಿಸೀವರ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ರೇಡಿಯೋ ತರಂಗಗಳನ್ನು ಬಿತ್ತರಿಸಲು ಟ್ರಾನ್ಸ್ಮಿಟರ್ ಆಂಟೆನಾದ ತುದಿಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಾಹವನ್ನು ಪೂರೈಸಲಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಂಟೆನಾದಲ್ಲಿನ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಾಹದಿಂದ ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ತರಂಗಗಳಾಗಿ (ರೇಡಿಯೋ ತರಂಗಗಳು) ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತದೆ.ರೇಡಿಯೋ ತರಂಗಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಆಂಟೆನಾವನ್ನು ರೀಸಿವರ್ಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ರೇಡಿಯೋ ತರಂಗಗಳು ಆಂಟೇನಾಗೆ ಬಡಿದಾಗ ಅತ್ಯಲ್ಪ  ಪ್ರಮಾಣದ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರವಾಹ ಉತ್ಪದನೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಆಂಟೆನಾಗಳು ಎಲ್ಲಾ ರೇಡಿಯೊ ಉಪಕರಣಗಳ ಅಗತ್ಯ ಅಂಶಗಳಾಗಿವೆ. ಆಂಟೆನಾ ಎನ್ನುವುದು ವಿದ್ಯುತ್ವಾಹಕಗಳ ಒಂದು ಶ್ರೇಣಿಯಾಗಿದ್ದು, ರಿಸೀವರ್ ಅಥವಾ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಮಿಟರ್‌ಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ . ಆಂಟೆನಾಗಳನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಸಮತಲ ದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾನವಾಗಿ ([[:en:Omnidirectional_antenna|ಓಮ್ನಿಡೈರೆಕ್ಷನಲ್ ಆಂಟೆನಾಗಳು]]), ಅಥವಾ ಆದ್ಯತೆಯಾಗಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ([[:en:Directional_antenna|ಡೈರೆಕ್ಷನಲ್ ಆಂಟೆನಾಗಳು]]) ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಆಂಟೆನಾವು ಟ್ರಾನ್ಸ್ಮಿಟರ್ಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿಲ್ಲದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು ಉದಾಹರೆಣೆಗೆ ಪ್ಯಾರಾಬೋಲಿಕ್ ರಿಫ್ಲೆಕ್ಟರ್ಗಳು ರೆಸಿಸ್ಟರ್ಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಪಸಿಟರ್ಗಳು, ಇವು ರೇಡಿಯೊ ತರಂಗಗಳನ್ನು ಅಪೇಕ್ಷಿತ ವಿಕಿರಣ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಈ ತಂತ್ರವನ್ನು ಮೊಟ್ಟಮೊದಲಿಗೆ, ರೆಡಿಯೋ ಟೆಲೆಗ್ರಾಫಿಯಲ್ಲಿ, ಮಾರ್ಕೊನಿಯವರು ಬಳಸಿದರು. ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಹಡಗುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಲು ರೆಡಿಯೋ ಟೆಲೆಗ್ರಾಫಿ ಬಳಸಲಾಗಿತ್ತು. ನಂತರ ಮಾನವನ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ರೆಡಿಯೊ ತರಂಗಗಳ ಬಲಕೆಯಿಂದ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಿದರು ಮಾರ್ಕೊನಿ. ceixwwarv1bao72es9nkpi96rhrhs3q 0 127468 1117114 1007258 2022-08-27T08:51:03Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 6 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|name=ಉಮಾಬಾಯಿ ಕುಂದಾಪುರ|image=[[File:Umabai Kundapur.png|thumb]]|birth_name=ಭವಾನಿ ಗೋಳಿಕೇರಿ.|birth_date=೨೫ನೇ ಮಾರ್ಚ್ ೧೮೯೨|birth_place=ಕುಂದಾಪುರ|death_date=೧೯೯೨|citizenship=ಭಾರತೀಯ|occupation=ಸಮಾಜಸೇವಕಿ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿ|organization=ಭಗಿನೀ ಮಂಡಲ, ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸೇವಾ ದಳ, ತಿಲಕ್ ಕನ್ಯಾ ಶಾಲೆ|known for=ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣ|spouse=ಸಂಜೀವರಾವ್ ಕುಂದಾಪುರ|father=ಗೋಳಿಕೇರಿ ಕೃಷ್ಣರಾವ್|mother=ತುಂಗಾಬಾಯಿ}} {{font color|green|'''ಉಮಾಬಾಯಿ ಕುಂದಾಪುರ'''}} ಒಬ್ಬ [[ಕರ್ನಾಟಕ]]ದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿಯರ ಗುಂಪು ಭಗಿನೀ ಮಂಡಲದ ಸ್ಥಾಪಕಿ, ನಾ. ಸು. ಹರ್ಡೀಕರ್ ಅವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸೇವಾದಲದ ಮಹಿಳಾ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದರು. ತನಗೆ ಬರಬಹುದಾಗಿದ್ದ ಪ್ರಶಸ್ತಿ-ಪುರಸ್ಕಾರ, ಸರಕಾರದ ಉನ್ನತ ಹುದ್ದೆ- ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ ಅಪರೂಪದ ಮಹಿಳೆ. ==ಜನನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ== [[File:With brothers.png|thumb|left|ಸಹೋದರರೊಂದಿಗೆ]] [[File:Umabai and her family.png|thumb|left|ಮದುವೆ ಆದ ಸಂದರ್ಭ- ಪತಿ ಮತ್ತು ಮಾವ]] ಉಮಾಬಾಯಿಯವರು ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ೨೫ನೇ ಮಾರ್ಚ್ ೧೮೯೨ನೇ ಇಸವಿಯಂದು, [[ಕುಂದಾಪುರ]]ದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ<ref>{{cite book |title=ಷಷ್ಟ್ಯಬ್ದಿ ಸ್ಮಾರಕ ಗೃಂಥ |date=25 March 1952 |publisher=ಭಗಿನೀ ಮಂಡಲ |location=ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ |url=http://www.chitrapurebooks.com/AllDownloads.html |accessdate=1 May 2020 |archive-date=15 ಫೆಬ್ರವರಿ 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200215122922/http://www.chitrapurebooks.com/AllDownloads.html |url-status=dead }}</ref>. ಬಾಲ್ಯದ ಹೆಸರು ಭವಾನಿ ಗೋಳಿಕೇರಿ. ತಂದೆ ಗೋಳಿಕೇರಿ ಕೃಷ್ಣರಾವ್ ತಾಯಿ ತುಂಗಾಬಾಯಿ. ಐವರು ಗಂಡುಮಕ್ಕಳೂ ಸೇರಿ ಒಟ್ಟು ಆರು ಮಂದಿ ಮಕ್ಕಳು. ೧೮೯೮ರಲ್ಲಿ ಸಹೋದರರ ಜೊತೆಗೆ ಉಮಾಬಾಯಿಯವರೂ ಸಹ ಮುಂಬಯಿ ಮಹಾನಗರವನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ೧೯೦೫ರಲ್ಲಿ ೧೩ನೇ ವಯಸಿನಲ್ಲಿ ಸಂಜೀವರಾವ್ ಕುಂದಾಪುರ್ ಅವರನ್ನು ಮದುವೆಯಾದರು. ಆಕೆಯ ಮಾವ ಆನಂದರಾವ್ ಕುಂದಾಪುರ ಸುಧಾರಣಾವಾದಿ ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣದ ಕುರಿತಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒಲವಿತ್ತು. ಅವರ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹದ ಮೇರೆಗೆ ಉಮಾಬಾಯಿ ಮದುವೆಯ ನಂತರ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಆನಂದರಾಯರ ಒತ್ತಾಸೆಯಂತೆ ಉಮಾಬಾಯಿ, [[ಪೂನಾ]]ದ ಅಣ್ಣಾಸಾಹೇಬ್ ಕಾರ್ವೆ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿದರು. ಸುಮಾರು ೨೫ ವರ್ಷ ವಯಸಿನ ತನಕ, ಆನಂದರಾಯರು ಸೊಸೆ ಉಮಾಬಾಯಿಗೆ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರೂ ತನ್ನ ದುರ್ಬಲ ಆರೋಗ್ಯದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ಅವರ ಕಲಿಕೆ ಆರಂಭವಾಗುವಾಗ ಹೆಚ್ಚೇ ವಯಸಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಮೆಟ್ರಿಕ್ಯುಲೇಷನ್ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಎರಡೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ೨೭ನೇ ವಯಸಿನಲ್ಲಿ ಮುಗಿಸಿದರು<ref>{{cite book |title=ಷಷ್ಟ್ಯಬ್ದಿ ಸ್ಮಾರಕ ಗೃಂಥ |date=25 March 1952 |publisher=ಭಗಿನೀ ಮಂಡಲ |location=ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ |url=http://www.chitrapurebooks.com/AllDownloads.html |accessdate=1 May 2020 |archive-date=15 ಫೆಬ್ರವರಿ 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200215122922/http://www.chitrapurebooks.com/AllDownloads.html |url-status=dead }}</ref>. ಅಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ [[ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ]]ದಲ್ಲಿ ಮೆಟ್ರಿಕ್ಯುಲೇಷನ್ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ದೊಡ್ಡ ಸಾಧನೆಯೇ ಆಗಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ ಉಮಾಬಾಯಿಯವರನ್ನು ಮುಂಬೈನ ಸಾರಸ್ವತ ಮಹಿಳಾ ಸಮಾಜವು ಅವರನ್ನು ಕರೆದು ಗೌರವಿಸಿತು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಮಹಿಳಾ ಸಮಾಜದ ಗೌರವ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಆರಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಮಾವನ ಜೊತೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. {{clear}} ==ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಸೇರ್ಪಡೆ== ಆಗಷ್ಟ್ ೧ ೧೯೨೦ರಂದು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ [[ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್|ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ]]ರು ಮೃತರಾದರು. ತಿಲಕರ ಮೃತದೇಹದ ಭವ್ಯ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ನೋಡಿದ ಉಮಾಬಾಯಿಯವರಿಗೆ [[ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳುವಳಿ|ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟ]]ದಲ್ಲಿ ಧುಮುಕಲು ಪ್ರೇರಣೆಯಾಯಿತು. ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, [[ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳುವಳಿ|ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟ]]ಕ್ಕೆ ಹೊಸದಾಗಿ ಕಾಲಿಡುವವರಿಗೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಂಘಟನೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಸೇವೆ ಅನುಕರಣೀಯವಾಗಿತ್ತು. ಇವೆಲ್ಲವನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಉಮಾಬಾಯಿಯವರು ಸ್ವ‌ಇಚ್ಛೆಯಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದರು<ref>{{cite web |title=Women of India |url=http://www.kamat.com/kalranga/women/kundapur.htm |website=kamat's Potpourri |publisher=Krishnanand Kamat, Jyotsna Kamat, Vikas Kamat and Hiryoung Kim Kamat. |accessdate=1 May 2020}}</ref>. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೪ ೧೯೨೦ರಂದು [[ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀ|ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀಜಿ]]ಯವರು [[ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿ]]ಗೆ ಕರೆಕೊಟ್ಟರು. ಉಮಾಬಾಯಿ ತನ್ನ ಸಹೋದರ ರಘುರಾಮರಾವ್, ಪತಿ ಸಂಜೀವರಾವ್ ಜತೆ ಸೇರಿ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. [[ಖಾದಿ]]ಯ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಮನೆಮನೆಗೆ ತೆರಳಿ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದರು. ಚಳುವಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಬರೆದು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದರು<ref>{{cite book |title=ಷಷ್ಟ್ಯಬ್ದಿ ಸ್ಮಾರಕ ಗೃಂಥ |date=25 March 1952 |publisher=ಭಗಿನೀ ಮಂಡಲ |location=ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ |url=http://www.chitrapurebooks.com/AllDownloads.html |accessdate=1 May 2020 |archive-date=15 ಫೆಬ್ರವರಿ 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200215122922/http://www.chitrapurebooks.com/AllDownloads.html |url-status=dead }}</ref>. ==ಪತಿಯ ಮರಣಾನಂತರ== ಉಮಾಬಾಯಿ ೩೧ ವರ್ಷದವರಿದ್ದಾಗ ೨೮ನೇ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೨೩ರಲ್ಲಿ ಗಂಡ ಸಂಜೀವರಾವ್ ಕುಂದಾಪುರ್ [[ಕ್ಷಯ]] ಖಾಯಿಲೆಯಿಂದ ತೀರಿಕೊಂಡರು<ref>{{cite book |title=ಷಷ್ಟ್ಯಬ್ದಿ ಸ್ಮಾರಕ ಗೃಂಥ |date=25 March 1952 |publisher=ಭಗಿನೀ ಮಂಡಲ |location=ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ |url=http://www.chitrapurebooks.com/AllDownloads.html |accessdate=1 May 2020 |archive-date=15 ಫೆಬ್ರವರಿ 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200215122922/http://www.chitrapurebooks.com/AllDownloads.html |url-status=dead }}</ref>. ಗಂಡನ ಮರಣಾನಂತರ, ಉಮಾಬಾಯಿಯವರು ಮಾವನೊಂದಿಗೆ [[ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ]]ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದರು. ಆನಂದರಾವ್ ಅವರು [[ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರೆಸ್ ಅನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು<ref>{{cite web |title=Women of India |url=http://www.kamat.com/kalranga/women/kundapur.htm |website=kamat's Potpourri |publisher=Krishnanand Kamat, Jyotsna Kamat, Vikas Kamat and Hiryoung Kim Kamat. |accessdate=1 May 2020}}</ref>. [[ಅಮೇರಿಕಾ]]ದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಎಂ.ಎಸ್. ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದು ಸ್ವದೇಶಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದ ಡಾ. ನಾ. ಸು. ಹರ್ಡೀಕರ್ ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಯುವಕರನ್ನು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವಂತೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ೧೯೨೩ರಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸೇವಾ ದಳವನ್ನು (ಎಚ್‌ಎಸ್‌ಡಿ) ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಉಮಾಬಾಯಿಯವರು ಈ ಸಂಘದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರಲ್ಲದೆ, ಮಹಿಳಾ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ತೆಯಾಗಿಯೂ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಉಮಾಬಾಯಿಯವರು, ನಾ. ಸು. ಹರ್ಡೀಕರ್ ಅವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದ ತಿಲಕ್ ಕನ್ಯಾ ಶಾಲೆಯ ಉಸ್ತುವಾರಿವಹಿಸಿಕೊಂಡರು<ref>{{cite web |title=Women of India |url=http://www.kamat.com/kalranga/women/kundapur.htm |website=kamat's Potpourri |publisher=Krishnanand Kamat, Jyotsna Kamat, Vikas Kamat and Hiryoung Kim Kamat. |accessdate=1 May 2020}}</ref>. ==ಸಂಘಟನಾಕಾರ್ತಿಯಾಗಿ== ೧೯೨೪ರ ಸುಮಾರಿಗೆ [[ಕಾಂಗ್ರೆಸ್]] ಸಂಘಟನೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮ್ಮೇಳನವು [[ಬೆಳಗಾವಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಜರುಗಿತು. ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಜರುಗಿದ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ [[ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿ]]ಯವರು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಏಕೈಕ ಸಮ್ಮೇಳನವಾಗಿತ್ತು ಅದು. ಹರ್ಡೀಕರ್ ಅವರ ಜೊತೆ ಅತ್ಯುತ್ಸಾಹದಿಂದ ಉಮಾಬಾಯಿಯವರು ಈ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ ತಿರುಗಿ ಸುಮಾರು ೧೫೦ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು, ಅದರಲ್ಲೂ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತ [[ವಿಧವೆ]]ಯರನ್ನು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು<ref>{{cite web |title=Women of India |url=http://www.kamat.com/kalranga/women/kundapur.htm |website=kamat's Potpourri |publisher=Krishnanand Kamat, Jyotsna Kamat, Vikas Kamat and Hiryoung Kim Kamat. |accessdate=1 May 2020}}</ref>. ಆನಂದರಾಯರ ಮನೆ, ಮುದ್ರಣಾ ಘಟಕಗಳು ಸಂಘಟನೆಯ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಬ್ರಿಟೀಶ್ ಸರಕಾರದ ಕೆಂಗಣ್ಣಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗಬೇಕಾಯಿತು. ಉಮಾದೇವಿಯವರು ಹಲವಾರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಯಕರ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬರಲು ಈ ಸಮ್ಮೇಳನವು ಸಹಾಯಕವಾಯಿತು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ೧೯೨೭-೨೮ರ ಸಾಲಿಗೆ, ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಂಘಟನೆಯ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷೆಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಲು ಸಹಕಾರಿಯಾಯಿತು. [[ಕಮಲಾದೇವಿ ಚಟ್ಟೋಪಾಧ್ಯಾಯ]] ಅವರು ೧೯೫೨ರಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ: ''ನನ್ನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಇದೊಂದು ಮುಖ್ಯ ತಿರುವು. ಉಮಾಬಾಯಿಯವರ ಜೊತೆ ನಾನು ಸ್ವಯಂಸೇವಕಿಯಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಡೆ, ಮತ್ತು ಈಗಲೂ ಅವರ ಶಿಬಿರದ ಅನುಯಾಯಿಯಾಗಿ ಮುಂದುವರೆದಿದ್ದೇನೆ'' ==ಪರೋಕ್ಷ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿಯಾಗಿ== ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಉಮಾಬಾಯಿಯವರನ್ನು ೧೯೩೨ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸರ್ಕಾರವು ಬಂಧಿಸಿ, ೪ ತಿಂಗಳವರೆಗೆ [https://en.wikipedia.org/wiki/Yerawada ಯರವಾಡ]ದ ಕಾರಗೃಹದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿತು. ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಾವ ಆನಂದರಾವ್ ತೀರಿಕೊಂಡ ಸುದ್ದಿ ಉಮಾಬಾಯಿಗೆ ತಲುಪಿತು. ತನಗೆ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಂಬಲವಾಗಿ ನಿಂತ ಮಾವ ಆನಂದರಾಯರ ನಿಧನದ ವಿಷಯ ಕೇಳಿ ಕುಸಿದುಹೋದರು. ಅದೇ ಕಾರಗೃಹದಲ್ಲಿದ್ದ ಸರೋಜಿನಿ ನಾಯ್ಡು ಉಮಾಬಾಯಿಯವರಿಗೆ ಧೈರ್ಯ ತುಂಬಿದರು. ಸಂಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಗುಪ್ತವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವಂತೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು. ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ಮುಗಿಸಿ ಅವರು ಹಿಂತಿರುಗುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು, ಆನಂದರಾವ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರೆಸ್ ಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಂಡಿತ್ತು ಮತ್ತು ತಿಲಕ್ ಕನ್ಯಾ ಶಾಲೆಗೆ ಬೀಗ ಜಡಿಯಲಾಗಿತ್ತು. ಅಲ್ಲದೆ ಅವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಸ್ವಯಂಸೇವಾ ಸಂಘಟನೆ ಭಗಿನಿ ಮಂಡಲವನ್ನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇದರಿಂದ ವಿಚಲಿತರಾಗದ ಉಮಾಬಾಯಿ ತನ್ನ ಸಣ್ಣ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ನೀಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು<ref>{{cite web |title=Women of India |url=http://www.kamat.com/kalranga/women/kundapur.htm |website=kamat's Potpourri |publisher=Krishnanand Kamat, Jyotsna Kamat, Vikas Kamat and Hiryoung Kim Kamat. |accessdate=1 May 2020}}</ref>. ೧೯೪೨ರಲ್ಲಿ [[ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಚಳುವಳಿ]]ಯ ಸಂದರ್ಭ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮ ಕಾವೇರುತ್ತಿದ್ದ ಸಮಯ. ಭೂಗತರಾಗಿದ್ದುಕೊಂಡು ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಹಲವಾರು ಮಂದಿ ಹೋರಾಟಗಾರರು ಉಮಾಬಾಯಿಯವರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದು ತಂಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಬ್ರಿಟೀಷರ ಕಣ್ಣುತಪ್ಪಿಸಿ ಅವರಿಗೆ ಆಹಾರ, ವಸತಿಯ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಕೆಲಸವನ್ನು ಉಮಾಬಾಯಿಯವರು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ==ಸಮಾಜ ಸೇವಕಿಯಾಗಿ== [[ಬಿಹಾರ]]ದಲ್ಲಿ ೧೯೩೪ರಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ [[ಭೂಕಂಪ]]ದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹರ್ಡೀಕರ್ ಅವರು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸೇವಾ ದಳದ ಸದಸ್ಯರೊಂದಿಗೆ, ಉಮಾಬಾಯಿಯವರು ಮಹಿಳಾ ಸಹಚರರೊಂದಿಗೆ ಕೂಡಿ ಬಿಹಾರಕ್ಕೆ ತೆರಳಿ, ಭೂಕಂಪ ಸಂತೃಸ್ತರಿಗೆ ಸಹಾಯಹಸ್ತ ಚಾಚಿದರು<ref>{{cite book |title=ಷಷ್ಟ್ಯಬ್ದಿ ಸ್ಮಾರಕ ಗೃಂಥ |date=25 March 1952 |publisher=ಭಗಿನೀ ಮಂಡಲ |location=ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ |url=http://www.chitrapurebooks.com/AllDownloads.html |accessdate=1 May 2020 |archive-date=15 ಫೆಬ್ರವರಿ 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200215122922/http://www.chitrapurebooks.com/AllDownloads.html |url-status=dead }}</ref>. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿಯೇ ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಯಕರಾದ [[ಬಾಬು ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್]], [[ಜೀವತ್‌ರಾಮ್ ಕೃಪಲಾನಿ|ಜೀವತ್‌ರಾಮ್ ಭಗವಾನ್‌ದಾಸ್ ಕೃಪಲಾನಿ]] ಮತ್ತು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ೧೯೩೮ರಲ್ಲಿ ಬಾಂಬೆ ಪ್ರಾಂತೀಯ ವಯಸ್ಕರ ಶಿಕ್ಷಣ ಮಂಡಳಿಯು ಉಮಾಬಾಯಿಯನ್ನು ಮಹಿಳಾ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ, ಪೂನಾದ ಖ್ಯಾತ ಸಮಾಜಸೇವಕ ಎಸ್ ಆರ್ ಭಾಗವತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಭಾಗವತ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ ರಾಜ್ಯದಾದ್ಯಂತ ಸಂಚರಿಸಿದ ಉಮಾಬಾಯಿ, ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಮಹಿಳೆಯರ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿರದಿಂದ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಡರು<ref>{{cite book |title=ಷಷ್ಟ್ಯಬ್ದಿ ಸ್ಮಾರಕ ಗೃಂಥ |date=25 March 1952 |publisher=ಭಗಿನೀ ಮಂಡಲ |location=ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ |url=http://www.chitrapurebooks.com/AllDownloads.html |accessdate=1 May 2020 |archive-date=15 ಫೆಬ್ರವರಿ 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200215122922/http://www.chitrapurebooks.com/AllDownloads.html |url-status=dead }}</ref>. ೧೯೪೫ರಲ್ಲಿ [[ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿ]]ಯವರು [[ಕಸ್ತೂರ್ ಬಾ ಗಾಂಧಿ|ಕಸ್ತೂರ್‌ಬಾ]] ಗಾಂಧಿ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ ಮಹಿಳೆಯರ ಸಬಲೀಕರಣವೇ ಈ ಟ್ರಸ್ಟಿನ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಕಸ್ತೂರ್‌ಬಾ ಗಾಂಧಿ ಟ್ರಸ್ಟಿನ ಕರ್ನಾಟಕ ಶಾಖೆಯ ನಿರ್ವಾಹಕಿಯಾಗಿ ಉಮಾಬಾಯಿಯವರನ್ನು ೧೯೪೬ರಲ್ಲಿ ನೇಮಿಸಿದರು<ref>{{cite web |title=Women of India |url=http://www.kamat.com/kalranga/women/kundapur.htm |website=kamat's Potpourri |publisher=Krishnanand Kamat, Jyotsna Kamat, Vikas Kamat and Hiryoung Kim Kamat. |accessdate=1 May 2020}}</ref>. ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಧನಸಹಾಯವಾಗಲಿ, ಬೆಂಬಲವಾಗಲಿ ಸರಕಾರದ ಕಡೆಯಿಂದ ದೊರೆಯಲಿಲ್ಲ. ಉಮಾಬಾಯಿಯವರು ಮನೆಮನೆಗೆ ತೆರಳಿ ಭಿಕ್ಷೆ ಬೇಡಿ, ಹಣ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು. ಅರ್ಥಿಕವಾಗಿ ದುರ್ಬಲರಾದವರು, ನಿರ್ಗತಿಕ ಮಹಿಳೆಯರು, ಬಾಲವಿಧವೆಯರು, ಅವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರು- ಹೀಗೆ ಸಮಾಜದ ತೀರಾ ಕೆಳಸ್ತರದಲ್ಲಿದ್ದ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ತಮ್ಮ ಸಂಘಟನೆಗೆ ಬರಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳ ತಯಾರಿಕೆ, ಕಲೆ ಮತ್ತಿತರ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸೂಕ್ತ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಆ ಮೂಲಕ ಅವರು, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ತಲೆಯೆತ್ತಿ ಬಾಳುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು. ==ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾನಂತರ== [[ಭಾರತ]]ವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆಯುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಉಮಾಬಾಯಿಯವರ ಹೆಸರು ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯಾಗಿತ್ತು. ತಾನು ಮಾಡಿದ ಕೆಲಸಕಾರ್ಯಗಳಿಂದ, ಹಲವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಯಕರ ಗಮನ ಸೆಳೆದಿದ್ದರು ಇದನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಹಲವು ಅವಕಾಶಗಳು ಅವರನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಬಂದವು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರಿಗೆ ಕೊಡಮಾಡುವ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಪಿಂಚಣಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಮುಂಚೂಣಿಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರಿಗೆ ನೀಡುವ ತಾಮ್ರಪತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನೂ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಒಪ್ಪಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕಿಯಾಗಿಯೇ ಇರಲು ಬಯಸಿದರು<ref>{{cite web |title=Women of India |url=http://www.kamat.com/kalranga/women/kundapur.htm |website=kamat's Potpourri |publisher=Krishnanand Kamat, Jyotsna Kamat, Vikas Kamat and Hiryoung Kim Kamat. |accessdate=1 May 2020}}</ref>. ದಿವಂಗತ ಡಾ.ಎನ್.ಎಸ್. ಹರ್ಡೀಕರ್ ಅವರು ಉಮಾಬಾಯಿಯವರ ಬಗ್ಗೆ ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.- ನನಗೆ ತಿಳಿದ ಮಟ್ಟಿಗೆ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಬೇರೆ ಯಾವ ಮಹಿಳೆಯೂ, ಉಮಾಬಾಯಿ ಮಾಡಿದಷ್ಟು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದಷ್ಟು ನಿರಂತರ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿಲ್ಲ. ಸುಮಾರು ಮಂದಿ ನಾಯಕರು, ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಬರುತ್ತಿದ್ದರು, ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು, ಸ್ವಲ್ಪಕಾಲದ ನಂತರ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಕಣ್ಮರೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಈಕೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರತಿಫಲವನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸದೆ ಈಗಲೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತಿದ್ದಾರೆ. ==ಮರಣ== ಉಮಾಬಾಯಿ ಅವರು ೧೯೯೨ರಲ್ಲಿ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ==ಛಾಯಾಂಕಣ== <gallery> Umabai Kundapur Diamond J-617.png Umabai Kundapur Diamond J-399.png Umabai Kundapur Diamond J-359.png Umabai Kundapur Diamond J-321.png Drama reharsal.png Smt. Umabai (second from left sitting) among the inmates.png </gallery> {{clear}} ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸ]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳುವಳಿ]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ಗಣ್ಯರು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದ ಪ್ರಮುಖರು]] [[ವರ್ಗ:ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಮಹಿಳಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್]] rm87xrkhuagpgjzydp7roxwmssm6n2e 0 129774 1117126 1116975 2022-08-27T10:18:13Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 6 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox temple | name = ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ | image = Shirali Math.jpg | alt = | caption = ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ | map_type = | map_caption = | coordinates = | country = [[ಭಾರತ]] | state = [[ಕರ್ನಾಟಕ]] | district = [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ]] | location = ಶಿರಾಲಿ | elevation_m = | deity = | Direction_posture = | Pushakarani = | Vimanam = | Poets = | Prathyaksham = | festivals= | architecture = | temple_quantity = | monument_quantity= | inscriptions = | year_completed = | creator = | website = }} [[ಚಿತ್ರ:Chitrapur_Math.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapur_Math.jpg|thumb|299x299px|'''{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ''']] ಶ್ರೀ [https://chitrapurmath.net/ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ]ವು ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಶ್ರದ್ಧಾಪೀಠ  ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನ. ೧೭೫೭ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಈ ಮಠವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ|ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ [[ಭಟ್ಕಳ]] ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಶಿರಾಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠದ ಶಾಖಾ ಮಠಗಳು [[ಗೋಕರ್ಣ]], [[ಮಂಗಳೂರು]], ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಬೆಂಗಳೂರು]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]]ದ ಕಾರ್ಲಾದಲ್ಲಿವೆ.   ಈ ಮಠದದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ [[ಶಿವ|ಪರಮಶಿವನ]] ರೂಪವಾದ ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರನನ್ನು ಮುಖ್ಯ ದೇವನಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಮಠದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ೬ ಹಿಂದಿನ ಗುರುಗಳ ಸಮಾಧಿಗಳಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಭುವನೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ, ಶ್ರೀ [[ಆದಿ ಶಂಕರ|ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ]] ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀಮದ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಾದುಕಾ ಮಂದಿರವಿದೆ. ಮಠದ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಶಿವಗಂಗಾ ಸರೋವರ, ಧ್ಯಾನ ಮಂದಿರ, ಭೋಜನ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಗೋ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶ್ರೀಮಠದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶ್ರೀಮದ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ೧೯೯೭ರಿಂದ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆಯು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. == ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು == ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗದದಲ್ಲಿ [[ಕೊಂಕಣಿ]] ಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಸಣ್ಣ ಜನಾಂಗವು ಮೂಲತಃ [[ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]]. ೧೭೦೮ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡ ನಂತರ ಈ ಮಠದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು [[ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. <ref><nowiki>http://www.angelfire.com/sc/saraswat/bhanaps.html</nowiki></ref> ಈ ಸಮುದಾಯಯಕ್ಕೆ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಸಾರಸ್ವತರು, ಬಾನಪರು ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ.   ೨೦೦೧ರ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ೨೨೪೯೮ ಮಂದಿ ಈ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://talageri.blogspot.com/2016/05/the-chitrapur-saraswat-community.html</ref> == ಇತಿಹಾಸ == ಮಠದ ಪ್ರಥಮ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದ [[:en:Parijnanashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ನೇರ ಶಿವನ ಅವತಾರವೆಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಯಿಂದ ಅದರಲ್ಲೂ ವಾರಣಾಸಿಯಿಂದ ಬಂದವರು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಮಠದ ಭಕ್ತಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.ಮಠದ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಲ್ಲಿ ಆದರೆ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕಾಪಿಡುವ ಪರಿಪಾಠವೂ ೧೭೨೨ರ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ದ್ವಿತೀಯ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ [[:en:Shankarashram_I|ಶ್ರೀಮತ್ ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಹರಿಟಾ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರನ್ನು ೧೭೨೦ರ ಶಾರ್ವರಿ ಸಂವತ್ಸರದ  ಚೈತ್ರ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ೧೭೫೭ರ ಆನಂದ ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ಫಾಲ್ಗುಣ ಶುದ್ಧ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಅವರು ಮಹಾಸಮಾಧಿಗೈದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ಸ್ಥಳ  ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾಗರಕಟ್ಟೆ ಕುಟುಂಬವು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ.   ಪ್ರಥಮ ಶಂಕರಾಶ್ರಮರು ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡದೇ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಆ ಕಾಲದ ಸರಕಾರ ಮಠದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಆತಂಕ ಎದುರಾದಾಗ, ಪಂಡಿತ್ ಕುಟುಂಬದ ಯೋಗ್ಯ ಯುವಕನಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಿ [[:en:Parijnanashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಇವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಮನೆತನದಿಂದ ಶಿಷ್ಯನೋರ್ವನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ [[:en:Shankarashram_II|ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ (ದ್ವಿತೀಯ)]] ಎಂದು ನಾಮವನ್ನಿತ್ತರು. ಶ್ರೀಮತ್ ದ್ವಿತೀಯ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಪಟ್ಟ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿದ್ದ [[:en:Keshavashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಪೂರ್ವಾಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಲಗೇರಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು.  ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲಾರಂಭಿಸಿತು. ನಂತರದ  ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೀಠವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದು [[:en:Vamanashram|ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ಅವರು ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ್ದ ಏಳನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿ [[:en:Krishnashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳು ನಗರ್ಕರ್ ಕುಟುಂಬದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರನ್ನು ಹೊಂದಿತು ಮತ್ತುಮಠದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು [[:en:Pandurangashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳನ್ನು. ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮರು ವೈದಿಕ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೇದಗಳ ವಿದ್ವಾಂಸರಾಗಿದ್ದರು. ಚಿತ್ರಾಪುರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸ್ಥಳೀಕರಿಗೆ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರದ್ದು. ಮಠದ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರವು ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನೆರೆವೇರಿತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿ  ತಮ್ಮ ನಂತರ ಮಠದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು [[:en:Anandashram_Swami|ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿ]]ಗಳಿಗೆ ನೀಡಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:ಶಿವಗಂಗಾ_ಸರೋವರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B2%97%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE_%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B2%B0.jpg|thumb|213x213px|'''ಶಿವಗಂಗಾ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸರೋವರ''']] ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮರು ಮೂಲತಃ ಹರಿದಾಸ್ ಕುಟುಂಬದವರು, ತಮ್ಮ ಗುರು ಸ್ವಾಮಿಗಳ ಮಹಾ ಸಮಾದಿಯ ಕೇವಲ ೮ ದಿನಗಳ ಮುಂಚೆ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಇವರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರಿಂದ ದೇಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುವಂತೆ  ಮಠವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಇವರು ೫೧ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಇವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಠದ ರಥೋತ್ಸವನ್ನು ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇವರು ೧೯೫೯ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ಮಠದ ೧೦ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಶುಕ್ಲ ಪುರೋಹಿತದ ಮನೆತನದ ಹುಡುಗನನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀಮತ್ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿದರು. [[:en:Parijnanashram_III|ಶ್ರೀ ತೃತೀಯ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮಿಗಳು]], ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿದ್ದ ರಥೋತ್ಸವವನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ವಿರಾರ್‌ ಬಳಿಯ ಬೋಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಗವಿಕಲರಿಗಾಗಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೯೧ರಲ್ಲಿ ಸಮಾದಿಹೊಂದಿದ ಇವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಪತಿಯ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ  ಸಮುದಾಯವು ಗುರುವಿನ ಆಯ್ಕೆಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜವು  ಮುಂದಿನ ಗುರುವಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮೌಂಟ್ ಅಬುವಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಾಜದ  ಕೋಡಿಕಲ್ ಕುಟುಂಬದ ಯುವಕನೋರ್ವ ಸಸ್ಯಾಶ್ರಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಹಿರಿಯರು ಮತ್ತು ಗಣ್ಯರು ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಲು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ಆ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಅವರನ್ನು ಮಠಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು [[:en:Sadyojat_Shankarashram|ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಮಠದ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಠದ ೧೧ನೇ ಮಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಶ್ರೀ ಭವಾನಿ ಶಂಕರ == [[ಚಿತ್ರ:ಶ್ರೀ_ಭವಾನಿ_ಶಂಕರ.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%80_%E0%B2%AD%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF_%E0%B2%B6%E0%B2%82%E0%B2%95%E0%B2%B0.jpg|thumb|270x270px|'''ಶ್ರೀ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಭವಾನಿ ಶಂಕರ''']] ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವವಾಗಿರುವ ಭವಾನಿಶಂಕರನು ಶ್ರೀ ಪರಮಶಿವನ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ. ಇಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಚತುರ್ಭುಜನಾಗಿದ್ದು, ಬಲಗೈಗಳಲ್ಲಿ ವರದಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಪರಶುಧರನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಯಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಮೃಗಧರನಾಗಿದ್ದು. ಶಕ್ತಿರೂಪವಾದ ಭವಾನಿಯನ್ನು ತೊಡೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. == ಸಂಪ್ರದಾಯ == ಶ್ರೀ ಮಠವು [[:en:Bhagavata|ಭಾಗವತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು]] ಪರಿಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದು. ಋಗ್ವೇದ ಶಾಖಾ ಅಶ್ವಲಾಯನ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. == ಗುರು ಪರಂಪರೆ == [[ಚಿತ್ರ:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Sadhyojath_Shankarashrama_Swamiji.jpg|thumb|262x262px|'''ಶ್ರೀಮತ್{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ''']] ಮಠದ ಗುರುಪರಂಪರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ೧೭೦೮ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯ ವರೆಗೆ ೧೧ ಗುರುಗಳು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927030418/http://www.chitrapurmath.net/parampara/guru_parampara.htm</ref> {| class="wikitable" |+[[:en:Chitrapur_Guru_Parampara|ಗುರು ಪರಂಪರೆ]] !ಸ್ವಾಮಿಗಳು !ಜನ್ಮಸ್ಥಳ !ಅವಧಿ !ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳ |- |ಶ್ರೀಮತ್  ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ಪ್ರಥಮ) |ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ |೧೭೦೮-೧೭೨೦ |ಗೋಕರ್ಣ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ(ಪ್ರಥಮ) |ಹರಿಟಾ |೧೭೨೦-೧೭೫೭ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಕೊಲ್ಲೂರು |೧೭೫೭-೧೭೭೦ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ದ್ವಿತೀಯ) |ಮಲ್ಲಾಪುರ |೧೭೭೦-೧೭೮೫ |ಮಲ್ಲಾಪುರ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೇಶವಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಕಂಡ್ಳೂರು |೧೭೮೫-೧೮೨೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ವಾಮನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೨೩-೧೮೩೯ |ಮಂಗಳೂರು |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ವಿಠ್ಠಲ |೧೮೩೯-೧೮೬೩ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪಾಂಡುರಂಗಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮಂಗಳೂರು |೧೮೬೩-೧೯೧೫ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಆನಂದಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೧೫-೧೯೬೬ |ಶಿರಾಲಿ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಪರಿಜ್ಞಾನಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ (ತೃತೀಯ) |ಶಿರಾಲಿ |೧೯೬೬-೧೯೯೧ |ಕಾರ್ಲಾ |- |ಶ್ರೀಮತ್ ಸದ್ಯೋಜಾತ ಶಂಕರಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿ |ಮುಂಬೈ |೧೯೯೭- ಇಂದಿನ ವರೆಗೆ | -- |} == ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ == [[ಚಿತ್ರ:Chitrapura_Ratha.jpg|link=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0:Chitrapura_Ratha.jpg|thumb|263x263px|'''ಚಿತ್ರಾಪುರ{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ರಥೋತ್ಸವ''']] ಪ್ರತಿ [[ಸಂವತ್ಸರಗಳು|ಸಂವತ್ಸರ]]ದ ಚೈತ್ರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ನಡೆಯುವ ಈ ರಥೋತ್ಸವವು ಸಕಲ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಸಾರಸ್ವತ ಸಮಾಜದ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಆರಾಧನೆ. ಮಠದ ಆರಾಧ್ಯ ದೇವನನ್ನು ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವಿವಿಧ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಿ ರಥದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ಉತ್ಸವ ಮಾಡುವ ಪದ್ದತಿಯನ್ನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತ್ ಕೃಷ್ಣಾಶ್ರಮ ಸ್ವಾಮೀಜಿಯವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಕೆಲವೊಂದು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಪುನರಾರಂಭಗೊಂಡು ಇಂದಿಗೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆ-ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಸಾಗಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ಸಂತೋಷಕುಮಾರ್ ಗುಲ್ವಾಡಿ, ''ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ರಥೋತ್ಸವ'', ಮಹೇಶ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್, ಮುಂಬೈ</ref> == ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆ == ಈ ಮಠವು [[ಅಧ್ಯಾತ್ಮ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮದೊಂದಿಗೆ]] ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಶಿರಾಲಿ, ಮಲ್ಲಾಪುರ, [[ಮಂಗಳೂರು]], ಕೋಟೆಕಾರ್, ಕಾರ್ಲಾ ಮತ್ತು ವಿರಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಮಠವು ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ [http://www.parijnanfoundation.in/Parimochan.aspx ಪರಿಮೋಚನಾ]<ref>https://pf.varunisystems.com/site/parimochan</ref> ಎಂಬ ಸ್ವಸಹಾಯಗುಂಪುಗಳ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ. [http://www.parijnanfoundation.in/SamvitSudha.aspx ಸಂವಿತ್ ಸುಧಾ] ಎಂಬ ಹೊಲಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು [http://www.parijnanfoundation.in/HMPP.aspx ಕೈ ಕಾಗದದ  ಕಾರ್ಖಾನೆ] ಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಮಠಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ [[ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]]ನ್ನು ತೆರೆದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಉಚಿತ ಆರೋಗ್ಯಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಒತ್ತುನೀಡಿದೆ. == ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳು == [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ವು  ೪೧ ಯು ಎಸ್ ಸೆಂಟ್ಸ್ ಮುಖಬೆಲೆಯ [[ಅಂಚೆ ಚೀಟಿ|ಅಂಚೆಚೀಟಿ]]ಯನ್ನು  ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಚಿತ್ರಾಪುರ ಮಠವು  ೩೦೦ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸವಿನೆನಪಿಗೆ ಹೊರತಂದಿತ್ತು. ಅದರೊಂದಿಗೆ  ೨೦೧೧ರಲ್ಲಿ  [[ಭಾರತೀಯ ಅಂಚೆ ಸೇವೆ|ಭಾರತೀಯ ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆ]] ೫ ರೂಪಾಯಿ ಮುಖಬೆಲೆಯ ವಿಶೇಷ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿತ್ತು.<ref>https://www.istampgallery.com/chitrapur-math/</ref> == '''ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ''' == * [https://chitrapurmath.net/ https://chitrapurmath.net] * [https://chitrapurmath.net/ https://chitrapurmath.net] * [http://kanarasaraswat.in/ http://kanarasaraswat.in] * https://www.kanarasaraswat.com/csn/ * http://www.kanarasaraswat.org/ * [http://ganapathyhighschool.yolasite.com/ http://ganapathyhighschool.yolasite.com] == '''ಉಲ್ಲೇಖಗಳು''' == <references /> 1wm1a5vs4dk2mra6qvqugs7mu1z3eei 0 130222 1117074 1081310 2022-08-27T07:30:10Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox medical condition (new) | image = | caption = | field = [[ಮಾನಸಿಕ ರೋಗಗಳು]] | symptoms = ನಾಟಕೀಯತೆ/ಎಲ್ಲರ ಗಮನವನ್ನು ತನ್ನಡೆಗೆ ಸೆಳೆಯುವ ಪ್ರಯತ್ನ | complications = | onset = | duration = | types = | causes = | risks = | diagnosis = | differential = | prevention = | treatment = | medication = | prognosis = | frequency = | deaths = }} '''ಸ್ವಕೇಂದ್ರಿತ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ''' ಮನೋರೋಗ ಅಥವಾ '''ಉನ್ಮಾದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ''(ಹಿಸ್ಟ್ರಿಯಾನಿಕ್ ಪರ್ಸನಾಲಿಟಿ ಡಿಸಾರ್ಡರ್)''''', ಈ ಮನೋರೋಗವನ್ನು '''ಸ್ವಕೇಂದ್ರಿತ ಗಮನಾಪೇಕ್ಷೆ''' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿಯೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ನಾಟಕೀಯತೆ/ಎಲ್ಲರ ಗಮನವನ್ನು ತನ್ನಡೆಗೆ ಸೆಳೆಯುವ ಪ್ರಯತ್ನ, ಶ್ರಮಪಡಲು ತಯಾರಿಲ್ಲದ [[ಮನಸ್ಸು]], ವಿಫಲತೆಗೆ, ನಿರಾಶೆಗೆ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಪರಿತಪಿಸುವುದು, ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಇತರರನ್ನು ದೂಷಿಸುವುದು, ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ಗಂಭೀರತೆ ಇಲ್ಲದಿರುವುದು,ಅತಿಯಾದ ಭಾವೋದ್ವೇಗ, ಹುಡುಗಾಟಿಕೆಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಹೆಚ್ಚು ಇರುವುದು, ಇವೆಲ್ಲ ಈ ಕಾಯಿಲೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳು. ಇದರ ಲಕ್ಷಣ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹದಿಹರೆಯದವರಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಮಧ್ಯವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೂ ಆಗಾಗ ಈ ಸಮಸ್ಯೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಈ ಬಗೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಂಡುಬರುವುದು ಪುರುಷರಿಗಿಂತ ೪ ಪಟ್ಟು ಜಾಸ್ತಿ ಎಂದು ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ. ಜಗತ್ತಿನ ಒಟ್ಟಾರೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸುಮಾರು ಶೇಕಡಾ ೨ ರಿಂದ ೩ ರಷ್ಟು ಜನರು ಈ ಕಾಯಿಲೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಮಾನಸಿಕ [[ಆಸ್ಪತ್ರೆ]]ಗಳಲ್ಲಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಒಳ ಹಾಗೂ ಹೊರ ರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ೧೦ ರಿಂದ ೧೫ ಪ್ರತಿಶತ ರೋಗಿಗಳು ಸ್ವಕೇಂದ್ರಿತ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಮನೋರೋಗದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವರು.<ref name=seligman>{{cite book | last = Seligman | first = Martin E.P. | title=Abnormal Psychology | publisher=W.W. Norton & Company| year=1984 | chapter=Chapter 11 | isbn=978-0-393-94459-4}}</ref> <ref name=dsmiv>{{cite book|chapter=Chapter 16: Personality Disorders|title=DSM-IV-TR Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders|publisher=American Psychiatric Publishing|year=2000}}</ref> == ಲಕ್ಷಣಗಳು == ಈ ರೋಗ ಹೋಂದಿರುವವರಿಗೆ ತಮಗೆ ಸಮಸ್ಯೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿಲ್ಲದೇ ಇರಬಹುದು. ಏಕೆಂದರೆ ಅವರ [[ಆಲೋಚನೆ]] ಮತ್ತು ವರ್ತನೆ ವಿಧಾನವು ಸ್ವತಃ ಅವರಿಗೆ ಸ್ವಾಭಾವಿಕವೆಂದು ತೋರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಸವಾಲುಗಳಿಗೆ ಇತರರನ್ನು ದೂಷಿಸಬಹುದು. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಅಪನಂಬಿಕೆ, ಇತರರು ನಮಗೆ ಹಾನಿಯುಂಟು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆ, ಇತರರ ನಿಷ್ಠೆ ಬಗ್ಗೆ ನಂಬಿಕೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ, ಇತರರು ನಮ್ಮ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ದುರಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ [[ಭಯ]], ವಿಶ್ವಾಸ ಹೊಂದಲು ಹಿಂಜರಿಕೆಯಾಗುವುದು, ದ್ವೇಷ ಸಾಧಿಸುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ, ಸಂಗಾತಿ ತನಗೆ ವಿಶ್ವಾಸದ್ರೋಹ ಮಾಡಿದರು ಎಂಬ ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತವಲ್ಲದ ಯೋಚನೆಗಳು, ಈ ಬಗೆಯ ಹಲವು ಲಕ್ಷಣಗಳು ಇಂಥಹ ಮನೋರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವುದು. ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಈ ಕೆಳಗೆ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.<ref name=Cleveland>{{cite web | publisher=The Cleveland Clinic | title=Histrionic Personality Disorder | url=http://www.clevelandclinic.org/health/health-info/docs/3700/3795.asp?index=9743 | accessdate=23 November 2011 | archive-url=https://web.archive.org/web/20111003045057/http://www.clevelandclinic.org/health/health-info/docs/3700/3795.asp?index=9743 | archive-date=2011-10-03 | url-status=dead }}</ref> * ಅತಿ ಪ್ರದರ್ಶನತೆಯ ಗೀಳು * ವಿಪರೀತವಾಗಿ ಇತರರಿಂದ ಅನುಮೋದನೆ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಗೀಳು * ವಿಮರ್ಶೆ ಹಾಗೂ ಟೀಕೆಗಳಿಗೆ ವಿಪರೀತವಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವುದು * ಸ್ವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಹೆಮ್ಮೆ ಮತ್ತು ಬದಲಾಗಲು ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲದಿರುವುದು * ಅಸಹಜ ಕಾಮ ಪ್ರಚೋದಕ ಪ್ರದರ್ಶನಶೀಲತೆ ಹಾಗೂ ಲೈಂಗಿಕ ವರ್ತನೆಗಳು. * ಯಾವುದೇ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಬೆದರಿಕೆಯಾಗಿ ನೋಡುವುದು * ಗಮನ ಸೆಳೆಯಲು ದೈಹಿಕ ಕಾಯಿಲೆ ಅಥವಾ ಮಾನಸಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು * ಗಮನದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಬೇಕಾದ ಅವಶ್ಯಕತೆ * ಹತಾಶೆ,ಕಡಿಮೆ ಸಹಿಷ್ಣುತೆ, ಸದಾ ಅತೃಪ್ತರಾಗಿರುವುದು * ಇತರರಿಗೆ ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷೆಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸುವಷ್ಟು ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವುದು * ಸಂಬಂಧಗಳು ನಿಜವಾಗಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆತ್ಮೀಯವಾಗಿವೆ ಎಂದು ನಂಬುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ * ದುಡುಕಿನ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು * ವೈಯಕ್ತಿಕ ವೈಫಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ನಿರಾಶೆಯನ್ನು ಇತರರ ಮೇಲೆ ದೂಷಿಸುವುದು. * ಇತರರಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗುವುದು * ವಿಪರೀತ ನಾಟಕೀಯ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ನಡುವಳಿಕೆ * ಇತರರ ಸಲಹೆಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗುವುದು. ಸ್ವಕೇಂದ್ರಿತ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಮನೋರೋಗ ಹೊಂದಿದವರು ಈ ಮೇಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕೆಂದಿಲ್ಲ. == ಪರಿಣಾಮಗಳು == ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಜನರ ಜತೆಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವಾಗ ಇಂಥವರಿಗೆ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಬಹುದು. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಗೂ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನ ನಡೆಸುವಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡಬಹುದು. ಜೊತೆಗೆ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನವನ್ನು ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಬಹುದು. == ಚಿಕಿತ್ಸೆ == [[ಮನೋರೋಗ ಚಿಕಿತ್ಸಕ|ಮನಃಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ]]ರು ಟಾಕ್ ಥೆರಪಿ ಮೂಲಕ ಸಮಸ್ಯೆ ನಿವಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಲ್ಲಿ ಸೈಕೋಥೆರಪಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ವಕೇಂದ್ರಿತ ಗಮಾನಪೇಕ್ಷೆ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಯಾವುದೇ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಂಡುಬಂದಲ್ಲಿ, ಕೂಡಲೇ [[ವೈದ್ಯ]]ರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸ ಬೇಕು. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೈಕೆಯ ವೃತ್ತಿಪರರು, ಕೌನ್ಸಲರ್ , ಹಾಗೂ [[ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ]] ತಜ್ಞರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಪರಿಹಾರ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.<ref>{{Cite web |url=https://spark.live/kannada/read/personality-disordertypes-diagnosis-treatment-kannada-tips/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2020-07-29 |archive-date=2021-01-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210123162053/https://spark.live/kannada/read/personality-disordertypes-diagnosis-treatment-kannada-tips/ |url-status=dead }}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == [[ವರ್ಗ:ಮಾನಸಿಕ ರೋಗಗಳು]] hdpzghpyjtlgu4ggahcnvux5l8sxn8m 0 142798 1117068 1108168 2022-08-27T06:15:34Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Bayonne Bridge Collins Pk jeh-2.JPG|500px|right| ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]] '''ಥ್ರೂ ಟೈಪ್ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ''ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್'' ಉಕ್ಕಿನ ಅಥವಾ ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ನಂತಹ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಸೇತುವೆಯಾಗಿದೆ.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Through_arch_bridge</ref> ಇದರಲ್ಲಿ ಕಮಾನು ರಚನೆಯ ತಳವು ಡೆಕ್ ನ ಕೆಳಗಿದ್ದು, ಮೇಲ್ಭಾಗವು ಅದರ ಮೇಲೆ ಏರುತ್ತದೆ. ಇದು ಕಡಿಮೆ ಬೇರಿಂಗ್ ಅಥವಾ ಮಧ್ಯ ಬೇರಿಂಗ್ ಆಗಿರಬಹುದು. ಹೀಗಾಗಿ ಡೆಕ್ ಕಮಾನಿನೊಳಗೆ ಇದೆ ಮತ್ತು ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿರುವ ಕೇಬಲುಗಳು ಕಮಾನುಗಳಿಂದ ಡೆಕ್‍ನ ಕೇಂದ್ರ ಭಾಗವನ್ನು ಸೇರುತ್ತವೆ. ಕಮಾನಿನ ಸೇತುವೆಯ ಮೂಲಕ ಮಧ್ಯದ ಬೇರಿಂಗ್ ಬಯೋನ್ ಸೇತುವೆಯು ಕೀಲ್ ವ್ಯಾನ್ ಕುಲ್ ಅನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ. ಇದು ಬಯೋನ್ನೆ ನ್ಯೂಜೆರ್ಸಿಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ಟೇಟನ್ ಐಲ್ಯಾಂಡ್ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಸಿಟಿಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ.<ref>https://en.wikipedia.org › wiki › Staten_Island </ref>. ==ಕಾರ್ಯ== ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ನಿರ್ಮಾಣ ವಿಧಾನಕ್ಕಾಗಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಲ್ಲಿನ ಕಮಾನುಗಳಿಗೆ, ಕಮಾನುಗಳ ಪ್ರಮಾಣವು ಯಾವುದೇ ಗಾತ್ರದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಒಂದೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಗಲವಾದ ಕಮಾನುಗಳು ಇಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ಎತ್ತರದ ಕಮಾನುಗಳಾಗಿರಲು ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಅರ್ಧವೃತ್ತಾಕಾರದ ಕಮಾನಿಗೆ ಎತ್ತರವು ಸ್ಪ್ಯಾನ್ ನ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಆಳವಾದ, ಕಿರಿದಾದ ಕಮರಿಗಳಿಗೆ ಅಡ್ಡಲಾಗಿರುವ ಸೇತುವೆಗಳು ಕಮಾನುಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಮತಟ್ಟಾದ ರಸ್ತೆಮಾರ್ಗದ ಕೆಳಗೆ ಇದೆ. ಆದರೆ ಸಮತಟ್ಟಾದ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸೇತುವೆಗಳು ಅವುಗಳ ರಸ್ತೆ ಮಾರ್ಗಗಳಿಗಿಂತ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಏರುತ್ತವೆ. ಅಗಲವಾದ ಸೇತುವೆಯು ರಸ್ತೆಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಅಡಚಣೆ ಮತ್ತು ಇಳಿಜಾರು ಆಗುವಷ್ಟು ಎತ್ತರದ ಕಮಾನಿನ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಸಣ್ಣ ಸೇತುವೆಗಳು ಗೂನು ಬೆಂಬಲಿತವಾಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ [[:en:Old Bridge, Pontypridd | ಹಳೆಯ ಸೇತುವೆ, ಪಾಂಟಿಪ್ರಿಡ್ ನಂತಹ ದೊಡ್ಡ ಸೇತುವೆಗಳ]] ಹಂತಗಳು ಅಗತ್ಯವಿರುವಷ್ಟು ಕಡಿದಾದದ್ದೂ ಆಗಬಹುದು. ಚಕ್ರಗಳ ಸಂಚಾರವನ್ನು ಅವುಗಳ ಬಳಕೆಯು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಕಮಾನಿನ ಸೇತುವೆಗಳು ಇಳಿಜಾರುಗಳನ್ನು ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಕಡಿಮೆಯಿರುವುದರಿಂದ ರೈಲ್ವೆಯು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ. ಸರಳವಾದ ಕಮಾನಿನ ಸೇತುವೆಗಳನ್ನು ಸಮತಟ್ಟಾದ ಭೂಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ರೈಲುಮಾರ್ಗಗಳಿಗೆ ಬಳಸಿದರೆ ಉದ್ದವಾದ ಮಾರ್ಗದ ಒಡ್ಡುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ವೆಚ್ಚವು ಗಣನೀಯವಾಗಿತ್ತು. ಕಮಾನು ಸೇತುವೆಗಳು ತಮ್ಮ ಪಾದಗಳ ಮೇಲೆ ದೊಡ್ಡ ಅಡ್ಡ ಥ್ರಸ್ಟ್ ಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಘನ ತಳಪಾಯದ ಅಡಿಪಾಯದ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಇವು ಮತ್ತಷ್ಟು ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಸೇತುವೆಯ ಅಡಿಪಾಯಗಳಾಗಿವೆ. [[:en:Maidenhead Railway Bridge | ಬ್ರೂನೆಲ್ ನ ಮೇಡನ್ ಹೆಡ್ ಸೇತುವೆಯಂತಹ]] ಹಂಪ್ ಬ್ಯಾಕ್ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಕಮಾನಿನ ಆಕಾರವನ್ನು ಚಪ್ಪಟೆಗೊಳಿಸುವುದು ಈ ಬದಿಯ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಡಿಪಾಯಗಳ ಮಿತಿಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಮತಟ್ಟಾದ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮತಟ್ಟಾದ ಕಮಾನು ಸಾಧಿಸಲು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಸಾಧ್ಯ. ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಅಂತಹ ಸೇತುವೆಗಳು ಅನೇಕ ಸಣ್ಣ ಕಮಾನುಗಳ [[:en:Viaduct |ವೇಡಕ್ಟ್ಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿವೆ]]. ರಚನಾತ್ಮಕ ವಸ್ತುಗಳಾಗಿ ಕಬ್ಬಿಣ ಅಥವಾ ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಲಭ್ಯತೆಯೊಂದಿಗೆ ಕಮಾನಿನ ಸೇತುವೆಯ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಕಮಾನಿನ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಡೆಕ್ ಅನ್ನು ಸಾಗಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಟೆನ್ಷನ್ ರಾಡ್ಗಳು, ಸರಪಳಿಗಳು ಅಥವಾ ಕೇಬಲ್ ಗಳ ಮೂಲಕ ಕಮಾನುಗಳಿಂದ ಡೆಕ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ರಚನೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಮಾನಿನಲ್ಲಿ ಅಂತರವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಡೆಕ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ರಚನೆಯ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು ಮತ್ತು ಕಮಾನಿನಲ್ಲಿ ಅಂತರವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಡೆಕ್ ಅದರ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗಬಹುದು. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದನ್ನು ಕಲ್ಲಿನ ನಿರ್ಮಾಣದೊದಿಗೆ ಸಾಧಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು [[:en: wrought iron | ಮೆತು ಕಬ್ಬಿಣ]] ಅಥವಾ ಉಕ್ಕಿನ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಥ್ರೂ ಕಮಾನಿನ ಬಳಕೆಯು ಕಮಾನಿನ ಅನುಪಾತಗಳು ಅಥವಾ ಗಾತ್ರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ದೊಡ್ಡ ಸ್ಪ್ಯಾನ್ ಗೆ ಇನ್ನೂ ಎತ್ತರದ ಕಮಾನು ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ಇದು ಸಂಚಾರಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗದಂತೆ ಡೆಕ್ ನ ಮೇಲಿನ ಯಾವುದೇ ಎತ್ತರವನ್ನು ತಲುಪಬಹುದು. ಬಲವಾದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ತಲುಪಲು ಅಥವಾ ಮೇಲಿನ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯಿಂದ ಆಳವಾದ ಕಣಿವೆಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಲು ಅನುಕೂಲಕರವಾದ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ರಸ್ತೆಮಾರ್ಗವನ್ನು ಇರಿಸಲು ಕಮಾನು ಅದರ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಳಮುಖವಾಗಿ ತಲುಪಬಹುದು.[[:en: Newcastle upon Tyne | ಟೈನ್ ಸೇತುವೆ]] ಈ ಎರಡೂ ಅನುಕೂಲಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ==ಗಮನಾರ್ಹ ಉದಾಹರಣೆಗಳು== ಈ ಪ್ರಕಾರದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಸಿಡ್ನಿ ಹಾರ್ಬರ್ ಸೇತುವೆ. ಇದು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದ [[:en: Hell Gate Bridge| ಹೆಲ್ ಗೇಟ್ ಸೇತುವೆಯನ್ನು]] ಆಧರಿಸಿದೆ.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Hell_Gate_Bridge</ref> ಇತರ ಸೇತುವೆಗಳೆಂದರೆ ಚೀನಾದಲ್ಲಿನ ಚಾಟಿಯನ್ ಮೆನ್ ಸೇತುವೆ. ಕಮಾನಿನ ಸೇತುವೆಯ ಮೂಲಕ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಉದ್ದವಾಗಿದೆ. ಟೈನ್ ಮೇಲೆ ನ್ಯೂಕ್ಯಾಸಲ್ ನ ಸೇತುವೆ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರವನ್ನು ನ್ಯೂಜೆರ್ಸಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಬಯೋನ್ ಸೇತುವೆ, ಇದು ಸಿಡ್ನಿ ಹಾರ್ಬರ್ ಸೇತುವೆಗಿಂತ ಉದ್ದವಾಗಿದೆ. [[:en: White Bridge (Iran)| ಅಹ್ವಾಜ್ ವೈಟ್ ಸೇತುವೆ]] ಬೌರ್ನ್ ಸೇತುವೆ ಮತ್ತು ಸಾಗದೋರ್ ಸೇತುವೆ, ಚಿಕ್ಕದಾದ, ಕೇಪ್ ಕಾಡ್ ಕಾಲುವೆಯ ಮೇಲಿನ ಅವಳಿ ಸೇತುವೆಗಳು, ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ನ ಅಸ್ಟಿನ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಪೆನ್ನಿಬ್ಯಾಕರ್ ಸೇತುವೆ ಮತ್ತು ಟೆನ್ನೆಸ್ಸೀಯ ಮೆಂಘಿಸ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಹೆರ್ನಾಂಡೋ ಡಿ ಸೊಟೊ ಸೇತುವೆಗಳು ಇದೇ ರೀತಿ ಕಟ್ಟಿದ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆಗಳಾಗಿವೆ. ವೆಲಂ ಲ್ವೇ ಸೇತುವೆಯು ಟನ್ ಸೇತುವೆಯ ಮೇಲಿನ ಕಮಾನಿನ ಸೇತುವೆಯಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಕಟ್ಟಿದ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆಗಳು ಸಹ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆಗಳ ಮೂಲಕ ಕಮಾನಿನ ಅಡ್ಡ ಹೊದಿಕೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಅನುಕೂಲಕರ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಥ್ರೂ-[[:en:arch bridge| ಆರ್ಚ್ ಸೇತುವೆಗಳು]] ವೈಟ್ ಆರ್ಚ್ ಗೆ ಕೀಲಿಯಾಗಿರುವ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಒತ್ತಡದ ಕಟ್ಟಿದ ಮತ್ತು ಬಿಚ್ಚಿದ ಸೇತುವೆಗಳು ರಚನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸಾಕಷ್ಟು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳು ತಮ್ಮ ಹೊರೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ವಿತರಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ಫೆರ್ರಿ ಅಕ್ವೆಡಕ್ಟ್ ನಂತಹ ಎರಕಹೊಯ್ದ ಕಬ್ಬಿಣದ ಸೇತುವೆಗಳು ಟೈಡ್-ಆರ್ಚ್ ಸೇತುವೆಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಎರಕಹೊಯ್ದ ಕಬ್ಬಿಣವು ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ದುರ್ಬಲವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಅವು ರಚನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿದ ಕಮಾನು ಅಲ್ಲ. ==ನಿರ್ಮಾಣ ಅನುಕ್ರಮ== ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೆಳಗಿನಿಂದ ಕಮಾನುಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕರವಾಗಿಲ್ಲ. ಆಧುನಿಕ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಗೋಪುರಗಳನ್ನು ನೆಲದಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಲಾದ ಕೇಬಲ್ ಗಳಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲಿತವಾಗಿದೆ. ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಕೇಬಲ್ ಗಳು ಕಮಾನು ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದಂತೆ ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಪ್ರತಿ ಬದಿಯಿಂದ ಇವೆ. ಕಮಾನುಗಳು ಬಹುತೇಕ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಾಗ ಕಮಾನುಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಲು ಜಾಕಿಂಗ್ ಸೇತುವೆಯನ್ನು ಅಂತರದ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಕೆಳಗೆ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಅಂತಿಮ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಎತ್ತಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ಕಮಾನುಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿ ಬದಿಯಿಂದ ಕ್ಯಾಂಟಿಲಿವರ್ ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮೂಲಕ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ತೀರದ ತುದಿಗಳನ್ನು ಭಾರವಾದ ಪಿಯರ್ ಗಳಾಗಿ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಕೆಳಗೆ ಬೋಲ್ಟ್ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ಅಪೂರ್ಣ ಚಾನೆಲ್ ತುದಿಗಳನ್ನು ನಂತರ ಪರಸ್ಪರ ಕಡೆಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಾಣದಿಂದ ಅಥವಾ ಪೂರ್ವ ನಿರ್ಮಿತ ಕೇಂದ್ರ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಎತ್ತುವ ಮೂಲಕ ತುಂಬಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಮೇಲೆ ವಿವರಿಸಿದ ಸಿಡ್ನಿ ಹಾರ್ಬರ್ ಸೇತುವೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ ಕಮಾನುಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಪೋಷಕ ಕೇಬಲ್ ಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗಿದೆ. =ಛಾಯಾಂಕಣ= <gallery> File:June 2012 Humber River Modern Steel Arch Foot Bridge.jpg | ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್<ref>https://www.istockphoto.com/photos/humber-bay-arch-bridge</ref> File:Van Brienenoordbrug sept 2004.jpg | ಥ್ರೂ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆ<ref>https://structurae.net/en/structures/bridges/through-arch-bridges</ref> File:Chaotianmen Bridge-1.jpg|[[:en: Chaotianmen Bridge | ಚೋಟಿಯನ್ಮೆನ್ ಸೇತುವೆ]], ಚೀನಾ, ಪ್ರಪಂಚದ ೨ನೆಯ ಅತಿ ಉದ್ದದ ಉಕ್ಕಿನ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆ. File:Hell Gate Bridge ca 1917.png| [[:en: Hell Gate Bridge| ಹೆಲ‍್ ಗೇಟ್ ಸೇತುವೆ]], ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್. File:High BB from Bayonne jeh.jpg|[[:en: Bayonne Bridge| ಬಯೋನ್ನೆ ಸೇತುವೆ]], ಪ್ರಪಂಚದ ೬ನೆಯ ಅತಿ ಉದ್ದದ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆ. File:Tyne_Bridge.jpg|[[:en: Newcastle upon Tyne | ನ್ಯೂಕ್ಯಾಸಲ್ ಆನ್ ಟೈನ್ ಸೇತುವೆ]] ೧೯೨೮ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. File:AhwazWhiteBridge.jpg| [[:en: White Bridge (Iran)| ಅಹ್ವಾಜ್ ಬಿಳಿ ಸೇತುವೆಯನ್ನು]], ೧೯೩೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. File:Sydney Harbour Bridge from Circular Quay.jpg|[https://kn.wikipedia.org/s/jdn| ಸಿಡ್ನಿ ಹಾರ್ಬರ್ ಸೇತುವೆ], ಪ್ರಪಂಚದ ಒಂಬತ್ತನೆಯ ಉದ್ದವಾದ ಥ್ರೂ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆ. File:Douglass Bridge 090621.jpg|[[:en: Frederick Douglass Memorial Bridge| ಫ್ರೆಡ್ರಿಕ್ ದಗ್ಲಾಸ್ ಮೆಮೊರಿಯಲ್ ಸೇತುವೆ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿ.ಸಿ]] </gallery> =ಉಲ್ಲೇಖಗಳು= ceh8q7z64sywc5jc859f6824tvmve42 1117069 1117068 2022-08-27T06:16:14Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Bayonne Bridge Collins Pk jeh-2.JPG|500px|right| ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]] '''ಥ್ರೂ ಟೈಪ್ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ''ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್'' ಉಕ್ಕಿನ ಅಥವಾ ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ನಂತಹ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಸೇತುವೆಯಾಗಿದೆ.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Through_arch_bridge</ref> ಇದರಲ್ಲಿ ಕಮಾನು ರಚನೆಯ ತಳವು ಡೆಕ್ ನ ಕೆಳಗಿದ್ದು, ಮೇಲ್ಭಾಗವು ಅದರ ಮೇಲೆ ಏರುತ್ತದೆ. ಇದು ಕಡಿಮೆ ಬೇರಿಂಗ್ ಅಥವಾ ಮಧ್ಯ ಬೇರಿಂಗ್ ಆಗಿರಬಹುದು. ಹೀಗಾಗಿ ಡೆಕ್ ಕಮಾನಿನೊಳಗೆ ಇದೆ ಮತ್ತು ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿರುವ ಕೇಬಲುಗಳು ಕಮಾನುಗಳಿಂದ ಡೆಕ್‍ನ ಕೇಂದ್ರ ಭಾಗವನ್ನು ಸೇರುತ್ತವೆ. ಕಮಾನಿನ ಸೇತುವೆಯ ಮೂಲಕ ಮಧ್ಯದ ಬೇರಿಂಗ್ ಬಯೋನ್ ಸೇತುವೆಯು ಕೀಲ್ ವ್ಯಾನ್ ಕುಲ್ ಅನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ. ಇದು ಬಯೋನ್ನೆ ನ್ಯೂಜೆರ್ಸಿಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ಟೇಟನ್ ಐಲ್ಯಾಂಡ್ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಸಿಟಿಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ.<ref>https://en.wikipedia.org › wiki › Staten_Island </ref>. ==ಕಾರ್ಯ== ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ನಿರ್ಮಾಣ ವಿಧಾನಕ್ಕಾಗಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಲ್ಲಿನ ಕಮಾನುಗಳಿಗೆ, ಕಮಾನುಗಳ ಪ್ರಮಾಣವು ಯಾವುದೇ ಗಾತ್ರದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಒಂದೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಗಲವಾದ ಕಮಾನುಗಳು ಇಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ಎತ್ತರದ ಕಮಾನುಗಳಾಗಿರಲು ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಅರ್ಧವೃತ್ತಾಕಾರದ ಕಮಾನಿಗೆ ಎತ್ತರವು ಸ್ಪ್ಯಾನ್ ನ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಆಳವಾದ, ಕಿರಿದಾದ ಕಮರಿಗಳಿಗೆ ಅಡ್ಡಲಾಗಿರುವ ಸೇತುವೆಗಳು ಕಮಾನುಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಮತಟ್ಟಾದ ರಸ್ತೆಮಾರ್ಗದ ಕೆಳಗೆ ಇದೆ. ಆದರೆ ಸಮತಟ್ಟಾದ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸೇತುವೆಗಳು ಅವುಗಳ ರಸ್ತೆ ಮಾರ್ಗಗಳಿಗಿಂತ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಏರುತ್ತವೆ. ಅಗಲವಾದ ಸೇತುವೆಯು ರಸ್ತೆಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಅಡಚಣೆ ಮತ್ತು ಇಳಿಜಾರು ಆಗುವಷ್ಟು ಎತ್ತರದ ಕಮಾನಿನ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಸಣ್ಣ ಸೇತುವೆಗಳು ಗೂನು ಬೆಂಬಲಿತವಾಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ [[:en:Old Bridge, Pontypridd | ಹಳೆಯ ಸೇತುವೆ, ಪಾಂಟಿಪ್ರಿಡ್ ನಂತಹ ದೊಡ್ಡ ಸೇತುವೆಗಳ]] ಹಂತಗಳು ಅಗತ್ಯವಿರುವಷ್ಟು ಕಡಿದಾದದ್ದೂ ಆಗಬಹುದು. ಚಕ್ರಗಳ ಸಂಚಾರವನ್ನು ಅವುಗಳ ಬಳಕೆಯು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಕಮಾನಿನ ಸೇತುವೆಗಳು ಇಳಿಜಾರುಗಳನ್ನು ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಕಡಿಮೆಯಿರುವುದರಿಂದ ರೈಲ್ವೆಯು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ. ಸರಳವಾದ ಕಮಾನಿನ ಸೇತುವೆಗಳನ್ನು ಸಮತಟ್ಟಾದ ಭೂಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ರೈಲುಮಾರ್ಗಗಳಿಗೆ ಬಳಸಿದರೆ ಉದ್ದವಾದ ಮಾರ್ಗದ ಒಡ್ಡುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ವೆಚ್ಚವು ಗಣನೀಯವಾಗಿತ್ತು. ಕಮಾನು ಸೇತುವೆಗಳು ತಮ್ಮ ಪಾದಗಳ ಮೇಲೆ ದೊಡ್ಡ ಅಡ್ಡ ಥ್ರಸ್ಟ್ ಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಘನ ತಳಪಾಯದ ಅಡಿಪಾಯದ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಇವು ಮತ್ತಷ್ಟು ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಸೇತುವೆಯ ಅಡಿಪಾಯಗಳಾಗಿವೆ. [[:en:Maidenhead Railway Bridge | ಬ್ರೂನೆಲ್ ನ ಮೇಡನ್ ಹೆಡ್ ಸೇತುವೆಯಂತಹ]] ಹಂಪ್ ಬ್ಯಾಕ್ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಕಮಾನಿನ ಆಕಾರವನ್ನು ಚಪ್ಪಟೆಗೊಳಿಸುವುದು ಈ ಬದಿಯ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಡಿಪಾಯಗಳ ಮಿತಿಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಮತಟ್ಟಾದ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮತಟ್ಟಾದ ಕಮಾನು ಸಾಧಿಸಲು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಸಾಧ್ಯ. ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಅಂತಹ ಸೇತುವೆಗಳು ಅನೇಕ ಸಣ್ಣ ಕಮಾನುಗಳ [[:en:Viaduct |ವೇಡಕ್ಟ್ಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿವೆ]]. ರಚನಾತ್ಮಕ ವಸ್ತುಗಳಾಗಿ ಕಬ್ಬಿಣ ಅಥವಾ ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಲಭ್ಯತೆಯೊಂದಿಗೆ ಕಮಾನಿನ ಸೇತುವೆಯ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಕಮಾನಿನ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಡೆಕ್ ಅನ್ನು ಸಾಗಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಟೆನ್ಷನ್ ರಾಡ್ಗಳು, ಸರಪಳಿಗಳು ಅಥವಾ ಕೇಬಲ್ ಗಳ ಮೂಲಕ ಕಮಾನುಗಳಿಂದ ಡೆಕ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ರಚನೆಯ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಮಾನಿನಲ್ಲಿ ಅಂತರವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಡೆಕ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ರಚನೆಯ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು ಮತ್ತು ಕಮಾನಿನಲ್ಲಿ ಅಂತರವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಡೆಕ್ ಅದರ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗಬಹುದು. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದನ್ನು ಕಲ್ಲಿನ ನಿರ್ಮಾಣದೊದಿಗೆ ಸಾಧಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು [[:en: wrought iron | ಮೆತು ಕಬ್ಬಿಣ]] ಅಥವಾ ಉಕ್ಕಿನ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಥ್ರೂ ಕಮಾನಿನ ಬಳಕೆಯು ಕಮಾನಿನ ಅನುಪಾತಗಳು ಅಥವಾ ಗಾತ್ರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ದೊಡ್ಡ ಸ್ಪ್ಯಾನ್ ಗೆ ಇನ್ನೂ ಎತ್ತರದ ಕಮಾನು ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ಇದು ಸಂಚಾರಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗದಂತೆ ಡೆಕ್ ನ ಮೇಲಿನ ಯಾವುದೇ ಎತ್ತರವನ್ನು ತಲುಪಬಹುದು. ಬಲವಾದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ತಲುಪಲು ಅಥವಾ ಮೇಲಿನ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯಿಂದ ಆಳವಾದ ಕಣಿವೆಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಲು ಅನುಕೂಲಕರವಾದ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ರಸ್ತೆಮಾರ್ಗವನ್ನು ಇರಿಸಲು ಕಮಾನು ಅದರ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಳಮುಖವಾಗಿ ತಲುಪಬಹುದು.[[:en: Newcastle upon Tyne | ಟೈನ್ ಸೇತುವೆ]] ಈ ಎರಡೂ ಅನುಕೂಲಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ==ಗಮನಾರ್ಹ ಉದಾಹರಣೆಗಳು== ಈ ಪ್ರಕಾರದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಸಿಡ್ನಿ ಹಾರ್ಬರ್ ಸೇತುವೆ. ಇದು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದ [[:en: Hell Gate Bridge| ಹೆಲ್ ಗೇಟ್ ಸೇತುವೆಯನ್ನು]] ಆಧರಿಸಿದೆ.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Hell_Gate_Bridge</ref> ಇತರ ಸೇತುವೆಗಳೆಂದರೆ ಚೀನಾದಲ್ಲಿನ ಚಾಟಿಯನ್ ಮೆನ್ ಸೇತುವೆ. ಕಮಾನಿನ ಸೇತುವೆಯ ಮೂಲಕ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ಉದ್ದವಾಗಿದೆ. ಟೈನ್ ಮೇಲೆ ನ್ಯೂಕ್ಯಾಸಲ್ ನ ಸೇತುವೆ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರವನ್ನು ನ್ಯೂಜೆರ್ಸಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಬಯೋನ್ ಸೇತುವೆ, ಇದು ಸಿಡ್ನಿ ಹಾರ್ಬರ್ ಸೇತುವೆಗಿಂತ ಉದ್ದವಾಗಿದೆ. [[:en: White Bridge (Iran)| ಅಹ್ವಾಜ್ ವೈಟ್ ಸೇತುವೆ]] ಬೌರ್ನ್ ಸೇತುವೆ ಮತ್ತು ಸಾಗದೋರ್ ಸೇತುವೆ, ಚಿಕ್ಕದಾದ, ಕೇಪ್ ಕಾಡ್ ಕಾಲುವೆಯ ಮೇಲಿನ ಅವಳಿ ಸೇತುವೆಗಳು, ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ನ ಅಸ್ಟಿನ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಪೆನ್ನಿಬ್ಯಾಕರ್ ಸೇತುವೆ ಮತ್ತು ಟೆನ್ನೆಸ್ಸೀಯ ಮೆಂಘಿಸ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಹೆರ್ನಾಂಡೋ ಡಿ ಸೊಟೊ ಸೇತುವೆಗಳು ಇದೇ ರೀತಿ ಕಟ್ಟಿದ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆಗಳಾಗಿವೆ. ವೆಲಂ ಲ್ವೇ ಸೇತುವೆಯು ಟನ್ ಸೇತುವೆಯ ಮೇಲಿನ ಕಮಾನಿನ ಸೇತುವೆಯಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಕಟ್ಟಿದ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆಗಳು ಸಹ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆಗಳ ಮೂಲಕ ಕಮಾನಿನ ಅಡ್ಡ ಹೊದಿಕೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಅನುಕೂಲಕರ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಥ್ರೂ-[[:en:arch bridge| ಆರ್ಚ್ ಸೇತುವೆಗಳು]] ವೈಟ್ ಆರ್ಚ್ ಗೆ ಕೀಲಿಯಾಗಿರುವ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಒತ್ತಡದ ಕಟ್ಟಿದ ಮತ್ತು ಬಿಚ್ಚಿದ ಸೇತುವೆಗಳು ರಚನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸಾಕಷ್ಟು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳು ತಮ್ಮ ಹೊರೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ವಿತರಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ಫೆರ್ರಿ ಅಕ್ವೆಡಕ್ಟ್ ನಂತಹ ಎರಕಹೊಯ್ದ ಕಬ್ಬಿಣದ ಸೇತುವೆಗಳು ಟೈಡ್-ಆರ್ಚ್ ಸೇತುವೆಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಎರಕಹೊಯ್ದ ಕಬ್ಬಿಣವು ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ದುರ್ಬಲವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಅವು ರಚನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿದ ಕಮಾನು ಅಲ್ಲ. ==ನಿರ್ಮಾಣ ಅನುಕ್ರಮ== ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೆಳಗಿನಿಂದ ಕಮಾನುಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕರವಾಗಿಲ್ಲ. ಆಧುನಿಕ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಗೋಪುರಗಳನ್ನು ನೆಲದಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಲಾದ ಕೇಬಲ್ ಗಳಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲಿತವಾಗಿದೆ. ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಕೇಬಲ್ ಗಳು ಕಮಾನು ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದಂತೆ ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಪ್ರತಿ ಬದಿಯಿಂದ ಇವೆ. ಕಮಾನುಗಳು ಬಹುತೇಕ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಾಗ ಕಮಾನುಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಲು ಜಾಕಿಂಗ್ ಸೇತುವೆಯನ್ನು ಅಂತರದ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಕೆಳಗೆ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಅಂತಿಮ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಎತ್ತಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ಕಮಾನುಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿ ಬದಿಯಿಂದ ಕ್ಯಾಂಟಿಲಿವರ್ ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮೂಲಕ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ತೀರದ ತುದಿಗಳನ್ನು ಭಾರವಾದ ಪಿಯರ್ ಗಳಾಗಿ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಕೆಳಗೆ ಬೋಲ್ಟ್ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ಅಪೂರ್ಣ ಚಾನೆಲ್ ತುದಿಗಳನ್ನು ನಂತರ ಪರಸ್ಪರ ಕಡೆಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಾಣದಿಂದ ಅಥವಾ ಪೂರ್ವ ನಿರ್ಮಿತ ಕೇಂದ್ರ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಎತ್ತುವ ಮೂಲಕ ತುಂಬಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಮೇಲೆ ವಿವರಿಸಿದ ಸಿಡ್ನಿ ಹಾರ್ಬರ್ ಸೇತುವೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ ಕಮಾನುಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಪೋಷಕ ಕೇಬಲ್ ಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗಿದೆ. =ಛಾಯಾಂಕಣ= <gallery> June 2012 Humber River Modern Steel Arch Foot Bridge.jpg | ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್<ref>https://www.istockphoto.com/photos/humber-bay-arch-bridge</ref> Van Brienenoordbrug sept 2004.jpg | ಥ್ರೂ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆ<ref>https://structurae.net/en/structures/bridges/through-arch-bridges</ref> Chaotianmen Bridge-1.jpg|[[:en: Chaotianmen Bridge | ಚೋಟಿಯನ್ಮೆನ್ ಸೇತುವೆ]], ಚೀನಾ, ಪ್ರಪಂಚದ ೨ನೆಯ ಅತಿ ಉದ್ದದ ಉಕ್ಕಿನ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆ. Hell Gate Bridge ca 1917.png| [[:en: Hell Gate Bridge| ಹೆಲ‍್ ಗೇಟ್ ಸೇತುವೆ]], ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್. High BB from Bayonne jeh.jpg|[[:en: Bayonne Bridge| ಬಯೋನ್ನೆ ಸೇತುವೆ]], ಪ್ರಪಂಚದ ೬ನೆಯ ಅತಿ ಉದ್ದದ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆ. Tyne_Bridge.jpg|[[:en: Newcastle upon Tyne | ನ್ಯೂಕ್ಯಾಸಲ್ ಆನ್ ಟೈನ್ ಸೇತುವೆ]] ೧೯೨೮ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. AhwazWhiteBridge.jpg| [[:en: White Bridge (Iran)| ಅಹ್ವಾಜ್ ಬಿಳಿ ಸೇತುವೆಯನ್ನು]], ೧೯೩೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. Sydney Harbour Bridge from Circular Quay.jpg|[https://kn.wikipedia.org/s/jdn| ಸಿಡ್ನಿ ಹಾರ್ಬರ್ ಸೇತುವೆ], ಪ್ರಪಂಚದ ಒಂಬತ್ತನೆಯ ಉದ್ದವಾದ ಥ್ರೂ ಕಮಾನು ಸೇತುವೆ. Douglass Bridge 090621.jpg|[[:en: Frederick Douglass Memorial Bridge| ಫ್ರೆಡ್ರಿಕ್ ದಗ್ಲಾಸ್ ಮೆಮೊರಿಯಲ್ ಸೇತುವೆ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿ.ಸಿ]] </gallery> =ಉಲ್ಲೇಖಗಳು= 3e0cgp1x5vmwa1ryq79ctjnyeqq5s57 2 142800 1117083 1115274 2022-08-27T07:55:00Z Prakrathi shettigar 75939 wikitext text/x-wiki [[File:Prakrathi shettigar.jpg|thumb|right|ಪ್ರಕೃತಿ ಶೆಟ್ಟಿಗಾರ್]] ನಾನು ಪ್ರಕೃತಿ. ಡಾ. ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೊತ್ತರ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರ ಅಜ್ಜರಕಾಡು ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಬಿ.ಸಿ.ಎ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುತಿದ್ದೇನೆ. '''<big>ನನ್ನ ಲೇಖನಗಳು:</big>''' #[[ಕೋಟ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಥೀಮ್ ಪಾರ್ಕ್]] #[[ದುರ್ಗಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಕುಂಜಾರುಗಿರಿ]] #[[ಅಂಬಲಪಾಡಿ ಮಹಾಕಾಳಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಜನಾರ್ಧನ ದೇವಾಲಯ]] #[[ಒಳಾಂಗಣ ಆಟಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆಗಳು]] #[[ಗೋಶಾಲೆ]] #[[ಜಾನ್ ಎ. ಬ್ರಿಡ್‍ಗ್ಲ್ಯಾಂಡ್]] #[[ಎ. ವೈದ್ಯನಾಥ ಐಯರ್]] #[[ಸಿ. ಕೆ. ನಾಯುಡು]] #[[ಜೋಹಾನ್ ಕಿರ್ನ್‍ಬರ್ಗರ್]] #[[ಸುನಿತಾ ಶರ್ಮಾ]] #[[ರವಿ ಕಲ್ಪನಾ]] #[[ಶಿಲ್ಪಾ ಗುಪ್ತಾ]] #[[ಸ್ನೇಹ ರಾಣಾ]] #[[ಚಂಡಿ ದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಹರಿದ್ವಾರ]] #[[ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನರಸಿಂಹ ದೇವಾಸ್ಥಾನ, ನುಗ್ಗೇಹಳ್ಳಿ]] #[[ಶ್ರೀ ಕಾಳಿಕಾ ದೇವಿ ದೇವಾಲಯ]] #[[ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದಾಂಬ ದೇವಾಲಯ]] 7ns707ymion4001o4rrnu3uwfgfts79 2 142811 1117093 1115021 2022-08-27T07:59:50Z Shreya. Bhaskar 75926 wikitext text/x-wiki ನಾನು ಶ್ರೇಯಾ.ನಾನು ಉಡುಪಿಯ ಡಾ.ಜಿ.ಶಂಕರ್.ಸರಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರ ಇಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಬಿ.ಕಾಂ. ನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಲ್ಲಿ ನಾನು ಬರೆದ ಲೇಖನಗಳು: ೧.[[ಕಡಿಯಾಳಿ ಶ್ರೀ ಮಹಿಷಮರ್ದಿನಿ ದೇವಸ್ಥಾನ]] ೨.[[ಎಳ್ಳು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ]] ೩.[[ಮಂಗ್ಲಾ ರಾಯ್]] ೪.[[ಐಹೊಳೆ ಶಾಸನ]] ೫.[[ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು]] ೬.[[ಭೀಮಗಡ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ]] ೭.[[ಜಲದುರ್ಗ ಕೋಟೆ]] ೮.[[ವಿಷಕಾರಿ ಪಕ್ಷಿಗಳು]] frhumslv9tsp0dmx6hvpo7f3do7hkpa 4 143354 1117010 1115658 2022-08-26T12:21:36Z Vismaya U 75921 /* ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು */ wikitext text/x-wiki [[File:Wiki-ELearning-Logo.png|150px|right]] [[File:Wiki ELearning Udupi 01.jpg|200px|right]] ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ವಿಕಿಪೀಡಿಯವನ್ನು ಕಲಿಯುವಿಕೆಯ ಒಂದು ವೇದಿಕೆಯನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಉಡುಪಿಯ ಅಜ್ಜರಕಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜಿನ ೨೭ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಯೋಜನೆ. ಇದರ ಅಂಗವಾಗಿ ಆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು '''ವಿಕಿ ಇ-ಲರ್ನಿಂಗ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ಕೋರ್ಸ್'''ನಲ್ಲೂ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೋರ್ಸಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಗಳು [[:m:Research project on effectiveness of Wikipedia in education as a platform of improving the cognitive ability among students|ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿವೆ]]. ==ಸ್ಥಳ== ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು, ಅಜ್ಜರಕಾಡು, ಉಡುಪಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ==ಅವಧಿ== ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೨ ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೩ ==ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರು== [[ಸದಸ್ಯ:Pavanaja|ಡಾ. ಯು. ಬಿ. ಪವನಜ]] ==ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು== ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು: #--[[ಸದಸ್ಯ:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ashwini Devadigha|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshitha achar|Akshitha achar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshitha achar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithali C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Supritha Barkur|Supritha Barkur]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Supritha Barkur|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Apoorva poojay|Apoorva poojay]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Apoorva poojay|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vinaya M A|Vinaya M A]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vinaya M A|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Praajna G|Praajna G]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Praajna G|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithra C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vismaya U|Vismaya U]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vismaya U|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sushmitha.S Poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshatha prabhu|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Acharya Manasa|Acharya Manasa]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Acharya Manasa|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Shreya. Bhaskar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Veena Sundar N.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Rakshitha b kulal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:KR Sanjana Hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sahana Poojary|Sahana Poojary]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sahana Poojary|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೬, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavya.S.M|Kavya.S.M]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavya.S.M|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ananya Rao Katpadi|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashree shankar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prathimashetty|Prathimashetty]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prathimashetty|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prakrathi shettigar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashri hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaitra. B. H.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123|Pallaviv123]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Pallaviv123|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna gopal|Prajna gopal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna gopal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna poojari|Prajna poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) ==ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು== # [[User:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]]: [[ಮ್ಯಾಟ್ ಕ್ವೆಸಿಕ್]],[[ಬ್ಯೂಟಿ ಅಂಡ್ ದಿ ಬೀಸ್ಟ್]] # [[User:Akshitha achar|Akshitha achar]]:[[ಗೋಲ್ಡನ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಸಿಹಿ ನೀರು]], [[ಸಿಲ್ವರ್ ಅರೋವಾನಾ]], [[ನದಿ ದ್ವೀಪ]], [[ಅಮೆಜಾನ್‍ನ ಪಕ್ಷಿಗಳು]] # [[User:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]]: [[ತೊಂಬಟ್ಟು]], [[ಗವಾಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಜಿ.ಕೆ. ಅನಂತಸುರೇಶ್]], [[ಪೇಜಾವರ ಮಠ]], [[ಪರ್ಯಾಯ]], [[ಸುಝೇನ್ ಮೇರಿ ಇಂಬರ್]], [[ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಆರತಿ ಅಗರವಾಲ್]], [[ಶಂಕರ ಮಹಾಲೆ]] # [[User:Apoorva poojay|Apoorva poojay]]:[[ಕದ್ರಿ ಮಂಜುನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಒಪ್ಪೋ ಫೈಂಡ್ ಎಕ್ಸ್ ೫]], [[ತ್ರಿಕೋನ (ಸಂಗೀತ ಉಪಕರಣ)]], [[ನೀರು ಹಕ್ಕಿ]], [[ತರಕಾರಿ ರಸ]], [[ಜೇಮ್ಸ್ ಕಾಕರ್ ಅಂಡ್ ಸನ್ಸ್]], [[ಹಲಸೂರು ಸರೋವರ]], [[ನಂಜುಂಡೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ನಂಜನಗೂಡು]], [[ನಕ್ಷತ್ರ ಹಣ್ಣು]], [[ಭದ್ರಕಾಳಿ (ದೇವಿ)]] # [[User:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]]: [[ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಹಿಮ ನರಿ]], [[ರಾತ್ರಿ ರಾಣಿ]], [[ಅಭಿಕ್ ಘೋಷ್]], [[ದತ್ತಾಂಶ ವಿಜ್ಞಾನ]] # [[User:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]]: [[ಮೀನುಗಾರಿಕೆ]], [[ಪರಿಸರ ಕಾನೂನು]], [[ಭಾರತದ ಪವಿತ್ರ ತೋಪುಗಳು]], [[ಜಲಾನಯನ ನಿರ್ವಹಣೆ]],[[ಅಭಯ್ ಭೂಷಣ್ ಪಾಂಡೆ]],[[ವಾಸುಕಿ ರೈಲು]],[[ಅಭಿರಾ ಬುಡಕಟ್ಟು]],[[ರಾಮಪ್ರಸಾದ್ ಚಂದಾ]],[[ನೀಲಿ ಗುಲಾಬಿ]],[[ಗೂಡು ಪೆಟ್ಟಿಗೆ]],[[ಭಾರತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು]],[[ ಅಭಿರಾ ರಾಜವಂಶ ‎]],[[ಕಲ್ಪನಾ ದತ್ತ]] # [[User:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]]: [[ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಕಬಿನಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ ಕೋಟೆ]], [[ವೃಷಭಾವತಿ ನದಿ]], [[ಶ್ರೀ ವಿನಾಯಕ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಗುಡ್ಡೆಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕಮಲಶಿಲೆ]], [[ಪ್ರಥ್ವಿರಾಜ್ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಶಿರೂರು ಮಠ]], [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನಗಳು]], [[ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಚಂಬಲ್ ನದಿ]], [[ಸಂಕಷ್ಟ ಚತುರ್ಥಿ]], [[ಗೋವರ್ಧನ ಪೂಜೆ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪೂಜೆ]], [[ಸಾಂಬ (ಕೃಷ್ಣನ ಮಗ)]] # [[User:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]]: [[ವೈ. ಎಸ್. ರಾವ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು]], [[ಡಿ - ಮಾರ್ಟ್]], [[ಮಂದಾರ್ ಅಗಾಶೆ]], [[ಮೋಹನ ಭೋಗರಾಜು]], [[ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]],[[ಝೊಮ್ಯಾಟೊ]],[[ರಾಧಿಕಾ ಗುಪ್ತಾ]],[[ವಿಠಲ್ ವಿ. ಕಾಮತ್]] # [[User:Kavya.S.M|Kavya.S.M]]: [[ಕೆ. ಎಸ್. ಚಂದ್ರಶೇಖರನ್]], [[ಗ್ಯಾಲಕ್ಸ್]],[[ಮಹಾನಂದ ನದಿ]],[[ಪಿಕ್ಸ್ ಆರ್ಟ್]],[[ಕ್ಯಾರಿಯೋಪ್ಸಿಸ್]],[[ಅಂಬೊರೆಲ್ಲಾ]],[[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಭದ್ರಾವತಿ]],[[ಬಾಣಾಸುರ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು]],[[ಅನುರಾಧಾ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯ]] # [[User:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]]: [[ಮನ್ ಮೊಹನ್ ಶರ್ಮ]] # [[User:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]]: [[ಕಾಪು ಕಡಲತೀರ]], [[ಗೋಪಿನಾಥ್ ಕರ್ತಾ]], [[ಹೊರಾಂಗಣ ಆಟಗಳು]], [[ಕೊಡವೂರು]], [[ರಾಜೇಶ್ ಗೋಪಕುಮಾರ್]], [[ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ]], [[ಅದೃತಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ]], [[ಗೌರಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಸರಸ್ವತಿ ರಾಜಮಣಿ]], [[ಕಿಂಗ್ ಪೆಂಗ್ವಿನ್]] # [[User:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]]: [[ಬೆಣ್ಣೆ ದೋಸೆ]], [[ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ದೇವಾಲಯಗಳು]], [[ಮಟ್ಟು,ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಹೂಲಿ]], [[ತೆಕ್ಕಲಕೋಟೆ]], [[ಪ್ರೇಮ್ ಕುಮಾರ್ ಅಲೆ]], [[ಮಾಧ್ವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]], [[ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ]], [[ಆರ್ ಎಸ್ ಸುಬ್ಬಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಭದ್ರಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Acharya Manasa|Acharya Manasa]]: [[ಹೆಂಕೆಲ್ ಹೆ ೭೪]], [[ನಸ್ಸಾರಿಯಸ್ ಆರ್ಕ್ಯುಲೇರಿಯಾ]], [[ಸ್ಯಾಟಿನ್ ಹೊಲಿಗೆ]], [[ಗಾಳಿಪಟ ೨]], [[ಭಾರತೀಯ ಫ್ಲಾಪ್‍ಶೆಲ್ ಆಮೆ]], [[ಮೆಟಾಲಂಪ್ರಾ ಇಟಾಲಿಕಾ]] # [[User:Pallaviv123|Pallaviv123]]: [[ಭುಜಂಗ ಪಾರ್ಕ್]], [[ಪಿ.ಕೆ.ಅಯ್ಯಂಗಾರ್]], [[ಸ್ಪಾಥೋಡಿಯ]], [[ಡೇವಿಡ್ ಮಗರ್‌ಮನ್]], [[ವಿಲಿಯಂ ಹಗ್ ರಾಬಿನ್‌ಸನ್]], [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]], [[ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್]], [[ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು]], [[ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್]], [[ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ]], [[ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್]], [[ಮಹೀಂದ್ರಾ & ಮಹೀಂದ್ರಾ]], [[ಸ್ವೀಟೆನಿಯಾ ಮಹಾಗೋನಿ]], [[ಮ್ಯಾಪಲ್]], [[ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ]], [[ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ತುಳಸಿ]] # [[User:Praajna G|Praajna G]]: [[ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಉತ್ಸವ]], [[ಆರ್. ಜಿ. ಭಂಡಾರ್ಕರ್]] # [[User:Prajna gopal|Prajna gopal]]: [[ಬೆನ್ ಸಿಲ್ಬರ್ಮನ್]], [[ಕೆವಿನ್ ಸಿಸ್ಟ್ರೋಮ್]], [[ಪೌಟೇರಿಯಾ ಕ್ಯಾಂಪೆಚಿಯಾನಾ]], [[ಪಿಂಟರೆಸ್ಟ್]], [[ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಮ್]], [[ಊರ್ವಶಿ ರೌಟೇಲಾ]], [[ಭಾನುಮತಿ (ಮಹಾಭಾರತ)]], [[ಪ್ರತಿಲಿಪಿ]], [[ಹೆಚ್.ಹೆಚ್.ಹೋಮ್ಸ್]] # [[User:Prajna poojari|Prajna poojari]]:[[ಇನ್ಫಿನಿಕ್ಸ್ ಮೊಬೈಲ್]], [[ಟಾರ್ಡಿಗ್ರೇಡ್‌]], [[ಆದಿ ಬದರಿ, ಹರಿಯಾಣ]], [[ಪರಿಯಾತ್ರ ಪರ್ವತಗಳು]], # [[User:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]]: [[ಕೋಟ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಥೀಮ್ ಪಾರ್ಕ್]], [[ದುರ್ಗಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಕುಂಜಾರುಗಿರಿ]], [[ಅಂಬಲಪಾಡಿ ಮಹಾಕಾಳಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಜನಾರ್ಧನ ದೇವಾಲಯ]], [[ಒಳಾಂಗಣ ಆಟಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆಗಳು]], [[ಗೋಶಾಲೆ]], [[ಜಾನ್ ಎ. ಬ್ರಿಡ್‍ಗ್ಲ್ಯಾಂಡ್]], [[ಎ. ವೈದ್ಯನಾಥ ಐಯರ್]], [[ಸಿ. ಕೆ. ನಾಯುಡು]], [[ಜೋಹಾನ್ ಕಿರ್ನ್‍ಬರ್ಗರ್]], [[ಸುನಿತಾ ಶರ್ಮಾ]], [[ರವಿ ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಶಿಲ್ಪಾ ಗುಪ್ತಾ]], [[ಸ್ನೇಹ ರಾಣಾ]], [[ಚಂಡಿ ದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಹರಿದ್ವಾರ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನರಸಿಂಹ ದೇವಾಸ್ಥಾನ, ನುಗ್ಗೇಹಳ್ಳಿ]], [[ಶ್ರೀ ಕಾಳಿಕಾ ದೇವಿ ದೇವಾಲಯ]] # [[User:Prathimashetty|Prathimashetty]] # [[User:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]]: [[ಸಸಿಹಿತ್ಲು ಕಡಲತೀರ]], [[ಚಂಡೆ]], [[ಪೆರ್ಡೂರು]], [[ರಾಮನಗರ ಕೋಟೆ]], [[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ]], [[ಮಹೀಧರ ನಳಿನಿಮೋಹನ್]], [[ನೀನಾ ನಾಯಕ್]], [[ಸುಶ್ರೀ ದಿವ್ಯದರ್ಶಿನಿ]], [[ವಿಂಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ]], [[ಸರಳಾ ದೇವಿ]] # [[User:Sahana Poojary|Sahana Poojary]]: [[ಅಕೋಲಾ ಕೋಟೆ]], [[ಮಾಧವ ವರ್ಮ ೨]], [[ವಿಜಯಮಿತ್ರ]], [[ಇಬ್ರಾಹಿಂ ಇಬ್ನ್ ಅದಮ್]], [[ಪನ್ಹಾಲಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]]: [[ಕಡಿಯಾಳಿ ಶ್ರೀ ಮಹಿಷಮರ್ದಿನಿ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಎಳ್ಳು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ]], [[ಮಂಗ್ಲಾ ರಾಯ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು]], [[ಭೀಮಗಡ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ]], [[ಜಲದುರ್ಗ ಕೋಟೆ]] # [[User:Supritha Barkur|Supritha Barkur]]: [[ಹನಿ ನೀರಾವರಿ]], [[ಅರುಣ್ ಕೆ. ಪತಿ]], [[ಭಾರತದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] # [[User:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]]: [[ರಾಧಾ ಕೃಷ್ಣ ದೇವಾಲಯ]],[[ಕಲಕೋಟೆ]],[[ಗೆರಿಕ್]] # [[User:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]]: [[ಘಟ್ಟಿವಾಳಯ್ಯ]], [[ಜಂಕ್ ಫುಡ್]], [[ಪಾಪ ತೆರಿಗೆ]], [[ಕೌಶಲ್ಯ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಕೆನ್ ಹೌಸ್, ಲಂಡನ್]], [[ದೈತ್ಯ ಪೆಟ್ರೆಲ್]] # [[User:Vinaya M A|Vinaya M A]]: [[ರಿಯಲ್‌ಮಿ ಸಿ೩]], [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳ ಪೀಳಿಗೆಯ ವರ್ಗೀಕರಣ]], [[ಸಿ. ಎಸ್. ಶೇಷಾದ್ರಿ]], [[ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು( ಭಾರತ) ]], [[ಭೂತನಾಥ ದೇವಾಲಯಗಳ ಗುಂಪು, ಬಾದಾಮಿ]], [[ತ್ರಿವೇಣಿ ಸಿಂಗ್]] # [[User:Vismaya U|Vismaya U]]: [[ನ್ಯೂಟೋನಿಯನ್ ದೂರದರ್ಶಕ]], [[ದೌಲತ್ ಸಿಂಗ್ ಕೊಠಾರಿ]],[[ಬಿರ್ಲಾ ವಿಜ್ಞಾನ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]],[[ಮನಿಕಾ ಬಾತ್ರಾ]] [[ವರ್ಗ:ಯೋಜನೆ]] b8jf875ipgvxsye2f2c04qo1tgiccx5 1117011 1117010 2022-08-26T12:24:47Z Vismaya U 75921 /* ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು */ wikitext text/x-wiki [[File:Wiki-ELearning-Logo.png|150px|right]] [[File:Wiki ELearning Udupi 01.jpg|200px|right]] ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ವಿಕಿಪೀಡಿಯವನ್ನು ಕಲಿಯುವಿಕೆಯ ಒಂದು ವೇದಿಕೆಯನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಉಡುಪಿಯ ಅಜ್ಜರಕಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜಿನ ೨೭ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಯೋಜನೆ. ಇದರ ಅಂಗವಾಗಿ ಆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು '''ವಿಕಿ ಇ-ಲರ್ನಿಂಗ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ಕೋರ್ಸ್'''ನಲ್ಲೂ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೋರ್ಸಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಗಳು [[:m:Research project on effectiveness of Wikipedia in education as a platform of improving the cognitive ability among students|ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿವೆ]]. ==ಸ್ಥಳ== ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು, ಅಜ್ಜರಕಾಡು, ಉಡುಪಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ==ಅವಧಿ== ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೨ ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೩ ==ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರು== [[ಸದಸ್ಯ:Pavanaja|ಡಾ. ಯು. ಬಿ. ಪವನಜ]] ==ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು== ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು: #--[[ಸದಸ್ಯ:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ashwini Devadigha|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshitha achar|Akshitha achar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshitha achar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithali C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Supritha Barkur|Supritha Barkur]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Supritha Barkur|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Apoorva poojay|Apoorva poojay]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Apoorva poojay|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vinaya M A|Vinaya M A]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vinaya M A|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Praajna G|Praajna G]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Praajna G|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithra C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vismaya U|Vismaya U]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vismaya U|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sushmitha.S Poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshatha prabhu|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Acharya Manasa|Acharya Manasa]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Acharya Manasa|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Shreya. Bhaskar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Veena Sundar N.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Rakshitha b kulal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:KR Sanjana Hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sahana Poojary|Sahana Poojary]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sahana Poojary|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೬, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavya.S.M|Kavya.S.M]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavya.S.M|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ananya Rao Katpadi|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashree shankar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prathimashetty|Prathimashetty]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prathimashetty|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prakrathi shettigar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashri hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaitra. B. H.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123|Pallaviv123]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Pallaviv123|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna gopal|Prajna gopal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna gopal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna poojari|Prajna poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) ==ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು== # [[User:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]]: [[ಮ್ಯಾಟ್ ಕ್ವೆಸಿಕ್]],[[ಬ್ಯೂಟಿ ಅಂಡ್ ದಿ ಬೀಸ್ಟ್]] # [[User:Akshitha achar|Akshitha achar]]:[[ಗೋಲ್ಡನ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಸಿಹಿ ನೀರು]], [[ಸಿಲ್ವರ್ ಅರೋವಾನಾ]], [[ನದಿ ದ್ವೀಪ]], [[ಅಮೆಜಾನ್‍ನ ಪಕ್ಷಿಗಳು]] # [[User:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]]: [[ತೊಂಬಟ್ಟು]], [[ಗವಾಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಜಿ.ಕೆ. ಅನಂತಸುರೇಶ್]], [[ಪೇಜಾವರ ಮಠ]], [[ಪರ್ಯಾಯ]], [[ಸುಝೇನ್ ಮೇರಿ ಇಂಬರ್]], [[ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಆರತಿ ಅಗರವಾಲ್]], [[ಶಂಕರ ಮಹಾಲೆ]] # [[User:Apoorva poojay|Apoorva poojay]]:[[ಕದ್ರಿ ಮಂಜುನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಒಪ್ಪೋ ಫೈಂಡ್ ಎಕ್ಸ್ ೫]], [[ತ್ರಿಕೋನ (ಸಂಗೀತ ಉಪಕರಣ)]], [[ನೀರು ಹಕ್ಕಿ]], [[ತರಕಾರಿ ರಸ]], [[ಜೇಮ್ಸ್ ಕಾಕರ್ ಅಂಡ್ ಸನ್ಸ್]], [[ಹಲಸೂರು ಸರೋವರ]], [[ನಂಜುಂಡೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ನಂಜನಗೂಡು]], [[ನಕ್ಷತ್ರ ಹಣ್ಣು]], [[ಭದ್ರಕಾಳಿ (ದೇವಿ)]] # [[User:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]]: [[ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಹಿಮ ನರಿ]], [[ರಾತ್ರಿ ರಾಣಿ]], [[ಅಭಿಕ್ ಘೋಷ್]], [[ದತ್ತಾಂಶ ವಿಜ್ಞಾನ]] # [[User:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]]: [[ಮೀನುಗಾರಿಕೆ]], [[ಪರಿಸರ ಕಾನೂನು]], [[ಭಾರತದ ಪವಿತ್ರ ತೋಪುಗಳು]], [[ಜಲಾನಯನ ನಿರ್ವಹಣೆ]],[[ಅಭಯ್ ಭೂಷಣ್ ಪಾಂಡೆ]],[[ವಾಸುಕಿ ರೈಲು]],[[ಅಭಿರಾ ಬುಡಕಟ್ಟು]],[[ರಾಮಪ್ರಸಾದ್ ಚಂದಾ]],[[ನೀಲಿ ಗುಲಾಬಿ]],[[ಗೂಡು ಪೆಟ್ಟಿಗೆ]],[[ಭಾರತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು]],[[ ಅಭಿರಾ ರಾಜವಂಶ ‎]],[[ಕಲ್ಪನಾ ದತ್ತ]] # [[User:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]]: [[ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಕಬಿನಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ ಕೋಟೆ]], [[ವೃಷಭಾವತಿ ನದಿ]], [[ಶ್ರೀ ವಿನಾಯಕ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಗುಡ್ಡೆಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕಮಲಶಿಲೆ]], [[ಪ್ರಥ್ವಿರಾಜ್ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಶಿರೂರು ಮಠ]], [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನಗಳು]], [[ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಚಂಬಲ್ ನದಿ]], [[ಸಂಕಷ್ಟ ಚತುರ್ಥಿ]], [[ಗೋವರ್ಧನ ಪೂಜೆ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪೂಜೆ]], [[ಸಾಂಬ (ಕೃಷ್ಣನ ಮಗ)]] # [[User:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]]: [[ವೈ. ಎಸ್. ರಾವ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು]], [[ಡಿ - ಮಾರ್ಟ್]], [[ಮಂದಾರ್ ಅಗಾಶೆ]], [[ಮೋಹನ ಭೋಗರಾಜು]], [[ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]],[[ಝೊಮ್ಯಾಟೊ]],[[ರಾಧಿಕಾ ಗುಪ್ತಾ]],[[ವಿಠಲ್ ವಿ. ಕಾಮತ್]] # [[User:Kavya.S.M|Kavya.S.M]]: [[ಕೆ. ಎಸ್. ಚಂದ್ರಶೇಖರನ್]], [[ಗ್ಯಾಲಕ್ಸ್]],[[ಮಹಾನಂದ ನದಿ]],[[ಪಿಕ್ಸ್ ಆರ್ಟ್]],[[ಕ್ಯಾರಿಯೋಪ್ಸಿಸ್]],[[ಅಂಬೊರೆಲ್ಲಾ]],[[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಭದ್ರಾವತಿ]],[[ಬಾಣಾಸುರ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು]],[[ಅನುರಾಧಾ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯ]] # [[User:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]]: [[ಮನ್ ಮೊಹನ್ ಶರ್ಮ]] # [[User:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]]: [[ಕಾಪು ಕಡಲತೀರ]], [[ಗೋಪಿನಾಥ್ ಕರ್ತಾ]], [[ಹೊರಾಂಗಣ ಆಟಗಳು]], [[ಕೊಡವೂರು]], [[ರಾಜೇಶ್ ಗೋಪಕುಮಾರ್]], [[ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ]], [[ಅದೃತಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ]], [[ಗೌರಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಸರಸ್ವತಿ ರಾಜಮಣಿ]], [[ಕಿಂಗ್ ಪೆಂಗ್ವಿನ್]] # [[User:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]]: [[ಬೆಣ್ಣೆ ದೋಸೆ]], [[ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ದೇವಾಲಯಗಳು]], [[ಮಟ್ಟು,ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಹೂಲಿ]], [[ತೆಕ್ಕಲಕೋಟೆ]], [[ಪ್ರೇಮ್ ಕುಮಾರ್ ಅಲೆ]], [[ಮಾಧ್ವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]], [[ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ]], [[ಆರ್ ಎಸ್ ಸುಬ್ಬಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಭದ್ರಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Acharya Manasa|Acharya Manasa]]: [[ಹೆಂಕೆಲ್ ಹೆ ೭೪]], [[ನಸ್ಸಾರಿಯಸ್ ಆರ್ಕ್ಯುಲೇರಿಯಾ]], [[ಸ್ಯಾಟಿನ್ ಹೊಲಿಗೆ]], [[ಗಾಳಿಪಟ ೨]], [[ಭಾರತೀಯ ಫ್ಲಾಪ್‍ಶೆಲ್ ಆಮೆ]], [[ಮೆಟಾಲಂಪ್ರಾ ಇಟಾಲಿಕಾ]] # [[User:Pallaviv123|Pallaviv123]]: [[ಭುಜಂಗ ಪಾರ್ಕ್]], [[ಪಿ.ಕೆ.ಅಯ್ಯಂಗಾರ್]], [[ಸ್ಪಾಥೋಡಿಯ]], [[ಡೇವಿಡ್ ಮಗರ್‌ಮನ್]], [[ವಿಲಿಯಂ ಹಗ್ ರಾಬಿನ್‌ಸನ್]], [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]], [[ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್]], [[ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು]], [[ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್]], [[ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ]], [[ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್]], [[ಮಹೀಂದ್ರಾ & ಮಹೀಂದ್ರಾ]], [[ಸ್ವೀಟೆನಿಯಾ ಮಹಾಗೋನಿ]], [[ಮ್ಯಾಪಲ್]], [[ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ]], [[ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ತುಳಸಿ]] # [[User:Praajna G|Praajna G]]: [[ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಉತ್ಸವ]], [[ಆರ್. ಜಿ. ಭಂಡಾರ್ಕರ್]] # [[User:Prajna gopal|Prajna gopal]]: [[ಬೆನ್ ಸಿಲ್ಬರ್ಮನ್]], [[ಕೆವಿನ್ ಸಿಸ್ಟ್ರೋಮ್]], [[ಪೌಟೇರಿಯಾ ಕ್ಯಾಂಪೆಚಿಯಾನಾ]], [[ಪಿಂಟರೆಸ್ಟ್]], [[ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಮ್]], [[ಊರ್ವಶಿ ರೌಟೇಲಾ]], [[ಭಾನುಮತಿ (ಮಹಾಭಾರತ)]], [[ಪ್ರತಿಲಿಪಿ]], [[ಹೆಚ್.ಹೆಚ್.ಹೋಮ್ಸ್]] # [[User:Prajna poojari|Prajna poojari]]:[[ಇನ್ಫಿನಿಕ್ಸ್ ಮೊಬೈಲ್]], [[ಟಾರ್ಡಿಗ್ರೇಡ್‌]], [[ಆದಿ ಬದರಿ, ಹರಿಯಾಣ]], [[ಪರಿಯಾತ್ರ ಪರ್ವತಗಳು]], # [[User:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]]: [[ಕೋಟ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಥೀಮ್ ಪಾರ್ಕ್]], [[ದುರ್ಗಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಕುಂಜಾರುಗಿರಿ]], [[ಅಂಬಲಪಾಡಿ ಮಹಾಕಾಳಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಜನಾರ್ಧನ ದೇವಾಲಯ]], [[ಒಳಾಂಗಣ ಆಟಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆಗಳು]], [[ಗೋಶಾಲೆ]], [[ಜಾನ್ ಎ. ಬ್ರಿಡ್‍ಗ್ಲ್ಯಾಂಡ್]], [[ಎ. ವೈದ್ಯನಾಥ ಐಯರ್]], [[ಸಿ. ಕೆ. ನಾಯುಡು]], [[ಜೋಹಾನ್ ಕಿರ್ನ್‍ಬರ್ಗರ್]], [[ಸುನಿತಾ ಶರ್ಮಾ]], [[ರವಿ ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಶಿಲ್ಪಾ ಗುಪ್ತಾ]], [[ಸ್ನೇಹ ರಾಣಾ]], [[ಚಂಡಿ ದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಹರಿದ್ವಾರ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನರಸಿಂಹ ದೇವಾಸ್ಥಾನ, ನುಗ್ಗೇಹಳ್ಳಿ]], [[ಶ್ರೀ ಕಾಳಿಕಾ ದೇವಿ ದೇವಾಲಯ]] # [[User:Prathimashetty|Prathimashetty]] # [[User:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]]: [[ಸಸಿಹಿತ್ಲು ಕಡಲತೀರ]], [[ಚಂಡೆ]], [[ಪೆರ್ಡೂರು]], [[ರಾಮನಗರ ಕೋಟೆ]], [[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ]], [[ಮಹೀಧರ ನಳಿನಿಮೋಹನ್]], [[ನೀನಾ ನಾಯಕ್]], [[ಸುಶ್ರೀ ದಿವ್ಯದರ್ಶಿನಿ]], [[ವಿಂಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ]], [[ಸರಳಾ ದೇವಿ]] # [[User:Sahana Poojary|Sahana Poojary]]: [[ಅಕೋಲಾ ಕೋಟೆ]], [[ಮಾಧವ ವರ್ಮ ೨]], [[ವಿಜಯಮಿತ್ರ]], [[ಇಬ್ರಾಹಿಂ ಇಬ್ನ್ ಅದಮ್]], [[ಪನ್ಹಾಲಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]]: [[ಕಡಿಯಾಳಿ ಶ್ರೀ ಮಹಿಷಮರ್ದಿನಿ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಎಳ್ಳು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ]], [[ಮಂಗ್ಲಾ ರಾಯ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು]], [[ಭೀಮಗಡ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ]], [[ಜಲದುರ್ಗ ಕೋಟೆ]] # [[User:Supritha Barkur|Supritha Barkur]]: [[ಹನಿ ನೀರಾವರಿ]], [[ಅರುಣ್ ಕೆ. ಪತಿ]], [[ಭಾರತದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] # [[User:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]]: [[ರಾಧಾ ಕೃಷ್ಣ ದೇವಾಲಯ]],[[ಕಲಕೋಟೆ]],[[ಗೆರಿಕ್]] # [[User:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]]: [[ಘಟ್ಟಿವಾಳಯ್ಯ]], [[ಜಂಕ್ ಫುಡ್]], [[ಪಾಪ ತೆರಿಗೆ]], [[ಕೌಶಲ್ಯ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಕೆನ್ ಹೌಸ್, ಲಂಡನ್]], [[ದೈತ್ಯ ಪೆಟ್ರೆಲ್]] # [[User:Vinaya M A|Vinaya M A]]: [[ರಿಯಲ್‌ಮಿ ಸಿ೩]], [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳ ಪೀಳಿಗೆಯ ವರ್ಗೀಕರಣ]], [[ಸಿ. ಎಸ್. ಶೇಷಾದ್ರಿ]], [[ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು( ಭಾರತ) ]], [[ಭೂತನಾಥ ದೇವಾಲಯಗಳ ಗುಂಪು, ಬಾದಾಮಿ]], [[ತ್ರಿವೇಣಿ ಸಿಂಗ್]] # [[User:Vismaya U|Vismaya U]]: [[ನ್ಯೂಟೋನಿಯನ್ ದೂರದರ್ಶಕ]], [[ದೌಲತ್ ಸಿಂಗ್ ಕೊಠಾರಿ]],[[ಬಿರ್ಲಾ ವಿಜ್ಞಾನ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]],[[ಮನಿಕಾ ಬಾತ್ರಾ]],[[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಮಹತೋ]] [[ವರ್ಗ:ಯೋಜನೆ]] 19qll0e432qqkymqj03tnu6akho40l5 1117012 1117011 2022-08-26T12:27:31Z Vismaya U 75921 /* ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು */ wikitext text/x-wiki [[File:Wiki-ELearning-Logo.png|150px|right]] [[File:Wiki ELearning Udupi 01.jpg|200px|right]] ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ವಿಕಿಪೀಡಿಯವನ್ನು ಕಲಿಯುವಿಕೆಯ ಒಂದು ವೇದಿಕೆಯನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಉಡುಪಿಯ ಅಜ್ಜರಕಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜಿನ ೨೭ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಯೋಜನೆ. ಇದರ ಅಂಗವಾಗಿ ಆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು '''ವಿಕಿ ಇ-ಲರ್ನಿಂಗ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ಕೋರ್ಸ್'''ನಲ್ಲೂ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೋರ್ಸಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಗಳು [[:m:Research project on effectiveness of Wikipedia in education as a platform of improving the cognitive ability among students|ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿವೆ]]. ==ಸ್ಥಳ== ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು, ಅಜ್ಜರಕಾಡು, ಉಡುಪಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ==ಅವಧಿ== ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೨ ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೩ ==ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರು== [[ಸದಸ್ಯ:Pavanaja|ಡಾ. ಯು. ಬಿ. ಪವನಜ]] ==ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು== ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು: #--[[ಸದಸ್ಯ:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ashwini Devadigha|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshitha achar|Akshitha achar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshitha achar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithali C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Supritha Barkur|Supritha Barkur]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Supritha Barkur|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Apoorva poojay|Apoorva poojay]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Apoorva poojay|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vinaya M A|Vinaya M A]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vinaya M A|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Praajna G|Praajna G]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Praajna G|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithra C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vismaya U|Vismaya U]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vismaya U|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sushmitha.S Poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshatha prabhu|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Acharya Manasa|Acharya Manasa]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Acharya Manasa|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Shreya. Bhaskar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Veena Sundar N.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Rakshitha b kulal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:KR Sanjana Hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sahana Poojary|Sahana Poojary]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sahana Poojary|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೬, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavya.S.M|Kavya.S.M]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavya.S.M|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ananya Rao Katpadi|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashree shankar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prathimashetty|Prathimashetty]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prathimashetty|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prakrathi shettigar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashri hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaitra. B. H.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123|Pallaviv123]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Pallaviv123|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna gopal|Prajna gopal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna gopal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna poojari|Prajna poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) ==ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು== # [[User:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]]: [[ಮ್ಯಾಟ್ ಕ್ವೆಸಿಕ್]],[[ಬ್ಯೂಟಿ ಅಂಡ್ ದಿ ಬೀಸ್ಟ್]] # [[User:Akshitha achar|Akshitha achar]]:[[ಗೋಲ್ಡನ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಸಿಹಿ ನೀರು]], [[ಸಿಲ್ವರ್ ಅರೋವಾನಾ]], [[ನದಿ ದ್ವೀಪ]], [[ಅಮೆಜಾನ್‍ನ ಪಕ್ಷಿಗಳು]] # [[User:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]]: [[ತೊಂಬಟ್ಟು]], [[ಗವಾಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಜಿ.ಕೆ. ಅನಂತಸುರೇಶ್]], [[ಪೇಜಾವರ ಮಠ]], [[ಪರ್ಯಾಯ]], [[ಸುಝೇನ್ ಮೇರಿ ಇಂಬರ್]], [[ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಆರತಿ ಅಗರವಾಲ್]], [[ಶಂಕರ ಮಹಾಲೆ]] # [[User:Apoorva poojay|Apoorva poojay]]:[[ಕದ್ರಿ ಮಂಜುನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಒಪ್ಪೋ ಫೈಂಡ್ ಎಕ್ಸ್ ೫]], [[ತ್ರಿಕೋನ (ಸಂಗೀತ ಉಪಕರಣ)]], [[ನೀರು ಹಕ್ಕಿ]], [[ತರಕಾರಿ ರಸ]], [[ಜೇಮ್ಸ್ ಕಾಕರ್ ಅಂಡ್ ಸನ್ಸ್]], [[ಹಲಸೂರು ಸರೋವರ]], [[ನಂಜುಂಡೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ನಂಜನಗೂಡು]], [[ನಕ್ಷತ್ರ ಹಣ್ಣು]], [[ಭದ್ರಕಾಳಿ (ದೇವಿ)]] # [[User:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]]: [[ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಹಿಮ ನರಿ]], [[ರಾತ್ರಿ ರಾಣಿ]], [[ಅಭಿಕ್ ಘೋಷ್]], [[ದತ್ತಾಂಶ ವಿಜ್ಞಾನ]] # [[User:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]]: [[ಮೀನುಗಾರಿಕೆ]], [[ಪರಿಸರ ಕಾನೂನು]], [[ಭಾರತದ ಪವಿತ್ರ ತೋಪುಗಳು]], [[ಜಲಾನಯನ ನಿರ್ವಹಣೆ]],[[ಅಭಯ್ ಭೂಷಣ್ ಪಾಂಡೆ]],[[ವಾಸುಕಿ ರೈಲು]],[[ಅಭಿರಾ ಬುಡಕಟ್ಟು]],[[ರಾಮಪ್ರಸಾದ್ ಚಂದಾ]],[[ನೀಲಿ ಗುಲಾಬಿ]],[[ಗೂಡು ಪೆಟ್ಟಿಗೆ]],[[ಭಾರತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು]],[[ ಅಭಿರಾ ರಾಜವಂಶ ‎]],[[ಕಲ್ಪನಾ ದತ್ತ]] # [[User:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]]: [[ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಕಬಿನಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ ಕೋಟೆ]], [[ವೃಷಭಾವತಿ ನದಿ]], [[ಶ್ರೀ ವಿನಾಯಕ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಗುಡ್ಡೆಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕಮಲಶಿಲೆ]], [[ಪ್ರಥ್ವಿರಾಜ್ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಶಿರೂರು ಮಠ]], [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನಗಳು]], [[ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಚಂಬಲ್ ನದಿ]], [[ಸಂಕಷ್ಟ ಚತುರ್ಥಿ]], [[ಗೋವರ್ಧನ ಪೂಜೆ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪೂಜೆ]], [[ಸಾಂಬ (ಕೃಷ್ಣನ ಮಗ)]] # [[User:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]]: [[ವೈ. ಎಸ್. ರಾವ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು]], [[ಡಿ - ಮಾರ್ಟ್]], [[ಮಂದಾರ್ ಅಗಾಶೆ]], [[ಮೋಹನ ಭೋಗರಾಜು]], [[ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]],[[ಝೊಮ್ಯಾಟೊ]],[[ರಾಧಿಕಾ ಗುಪ್ತಾ]],[[ವಿಠಲ್ ವಿ. ಕಾಮತ್]] # [[User:Kavya.S.M|Kavya.S.M]]: [[ಕೆ. ಎಸ್. ಚಂದ್ರಶೇಖರನ್]], [[ಗ್ಯಾಲಕ್ಸ್]],[[ಮಹಾನಂದ ನದಿ]],[[ಪಿಕ್ಸ್ ಆರ್ಟ್]],[[ಕ್ಯಾರಿಯೋಪ್ಸಿಸ್]],[[ಅಂಬೊರೆಲ್ಲಾ]],[[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಭದ್ರಾವತಿ]],[[ಬಾಣಾಸುರ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು]],[[ಅನುರಾಧಾ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯ]] # [[User:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]]: [[ಮನ್ ಮೊಹನ್ ಶರ್ಮ]] # [[User:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]]: [[ಕಾಪು ಕಡಲತೀರ]], [[ಗೋಪಿನಾಥ್ ಕರ್ತಾ]], [[ಹೊರಾಂಗಣ ಆಟಗಳು]], [[ಕೊಡವೂರು]], [[ರಾಜೇಶ್ ಗೋಪಕುಮಾರ್]], [[ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ]], [[ಅದೃತಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ]], [[ಗೌರಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಸರಸ್ವತಿ ರಾಜಮಣಿ]], [[ಕಿಂಗ್ ಪೆಂಗ್ವಿನ್]] # [[User:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]]: [[ಬೆಣ್ಣೆ ದೋಸೆ]], [[ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ದೇವಾಲಯಗಳು]], [[ಮಟ್ಟು,ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಹೂಲಿ]], [[ತೆಕ್ಕಲಕೋಟೆ]], [[ಪ್ರೇಮ್ ಕುಮಾರ್ ಅಲೆ]], [[ಮಾಧ್ವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]], [[ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ]], [[ಆರ್ ಎಸ್ ಸುಬ್ಬಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಭದ್ರಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Acharya Manasa|Acharya Manasa]]: [[ಹೆಂಕೆಲ್ ಹೆ ೭೪]], [[ನಸ್ಸಾರಿಯಸ್ ಆರ್ಕ್ಯುಲೇರಿಯಾ]], [[ಸ್ಯಾಟಿನ್ ಹೊಲಿಗೆ]], [[ಗಾಳಿಪಟ ೨]], [[ಭಾರತೀಯ ಫ್ಲಾಪ್‍ಶೆಲ್ ಆಮೆ]], [[ಮೆಟಾಲಂಪ್ರಾ ಇಟಾಲಿಕಾ]] # [[User:Pallaviv123|Pallaviv123]]: [[ಭುಜಂಗ ಪಾರ್ಕ್]], [[ಪಿ.ಕೆ.ಅಯ್ಯಂಗಾರ್]], [[ಸ್ಪಾಥೋಡಿಯ]], [[ಡೇವಿಡ್ ಮಗರ್‌ಮನ್]], [[ವಿಲಿಯಂ ಹಗ್ ರಾಬಿನ್‌ಸನ್]], [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]], [[ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್]], [[ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು]], [[ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್]], [[ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ]], [[ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್]], [[ಮಹೀಂದ್ರಾ & ಮಹೀಂದ್ರಾ]], [[ಸ್ವೀಟೆನಿಯಾ ಮಹಾಗೋನಿ]], [[ಮ್ಯಾಪಲ್]], [[ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ]], [[ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ತುಳಸಿ]] # [[User:Praajna G|Praajna G]]: [[ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಉತ್ಸವ]], [[ಆರ್. ಜಿ. ಭಂಡಾರ್ಕರ್]] # [[User:Prajna gopal|Prajna gopal]]: [[ಬೆನ್ ಸಿಲ್ಬರ್ಮನ್]], [[ಕೆವಿನ್ ಸಿಸ್ಟ್ರೋಮ್]], [[ಪೌಟೇರಿಯಾ ಕ್ಯಾಂಪೆಚಿಯಾನಾ]], [[ಪಿಂಟರೆಸ್ಟ್]], [[ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಮ್]], [[ಊರ್ವಶಿ ರೌಟೇಲಾ]], [[ಭಾನುಮತಿ (ಮಹಾಭಾರತ)]], [[ಪ್ರತಿಲಿಪಿ]], [[ಹೆಚ್.ಹೆಚ್.ಹೋಮ್ಸ್]] # [[User:Prajna poojari|Prajna poojari]]:[[ಇನ್ಫಿನಿಕ್ಸ್ ಮೊಬೈಲ್]], [[ಟಾರ್ಡಿಗ್ರೇಡ್‌]], [[ಆದಿ ಬದರಿ, ಹರಿಯಾಣ]], [[ಪರಿಯಾತ್ರ ಪರ್ವತಗಳು]], # [[User:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]]: [[ಕೋಟ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಥೀಮ್ ಪಾರ್ಕ್]], [[ದುರ್ಗಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಕುಂಜಾರುಗಿರಿ]], [[ಅಂಬಲಪಾಡಿ ಮಹಾಕಾಳಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಜನಾರ್ಧನ ದೇವಾಲಯ]], [[ಒಳಾಂಗಣ ಆಟಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆಗಳು]], [[ಗೋಶಾಲೆ]], [[ಜಾನ್ ಎ. ಬ್ರಿಡ್‍ಗ್ಲ್ಯಾಂಡ್]], [[ಎ. ವೈದ್ಯನಾಥ ಐಯರ್]], [[ಸಿ. ಕೆ. ನಾಯುಡು]], [[ಜೋಹಾನ್ ಕಿರ್ನ್‍ಬರ್ಗರ್]], [[ಸುನಿತಾ ಶರ್ಮಾ]], [[ರವಿ ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಶಿಲ್ಪಾ ಗುಪ್ತಾ]], [[ಸ್ನೇಹ ರಾಣಾ]], [[ಚಂಡಿ ದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಹರಿದ್ವಾರ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನರಸಿಂಹ ದೇವಾಸ್ಥಾನ, ನುಗ್ಗೇಹಳ್ಳಿ]], [[ಶ್ರೀ ಕಾಳಿಕಾ ದೇವಿ ದೇವಾಲಯ]] # [[User:Prathimashetty|Prathimashetty]] # [[User:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]]: [[ಸಸಿಹಿತ್ಲು ಕಡಲತೀರ]], [[ಚಂಡೆ]], [[ಪೆರ್ಡೂರು]], [[ರಾಮನಗರ ಕೋಟೆ]], [[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ]], [[ಮಹೀಧರ ನಳಿನಿಮೋಹನ್]], [[ನೀನಾ ನಾಯಕ್]], [[ಸುಶ್ರೀ ದಿವ್ಯದರ್ಶಿನಿ]], [[ವಿಂಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ]], [[ಸರಳಾ ದೇವಿ]] # [[User:Sahana Poojary|Sahana Poojary]]: [[ಅಕೋಲಾ ಕೋಟೆ]], [[ಮಾಧವ ವರ್ಮ ೨]], [[ವಿಜಯಮಿತ್ರ]], [[ಇಬ್ರಾಹಿಂ ಇಬ್ನ್ ಅದಮ್]], [[ಪನ್ಹಾಲಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]]: [[ಕಡಿಯಾಳಿ ಶ್ರೀ ಮಹಿಷಮರ್ದಿನಿ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಎಳ್ಳು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ]], [[ಮಂಗ್ಲಾ ರಾಯ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು]], [[ಭೀಮಗಡ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ]], [[ಜಲದುರ್ಗ ಕೋಟೆ]] # [[User:Supritha Barkur|Supritha Barkur]]: [[ಹನಿ ನೀರಾವರಿ]], [[ಅರುಣ್ ಕೆ. ಪತಿ]], [[ಭಾರತದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] # [[User:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]]: [[ರಾಧಾ ಕೃಷ್ಣ ದೇವಾಲಯ]],[[ಕಲಕೋಟೆ]],[[ಗೆರಿಕ್]] # [[User:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]]: [[ಘಟ್ಟಿವಾಳಯ್ಯ]], [[ಜಂಕ್ ಫುಡ್]], [[ಪಾಪ ತೆರಿಗೆ]], [[ಕೌಶಲ್ಯ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಕೆನ್ ಹೌಸ್, ಲಂಡನ್]], [[ದೈತ್ಯ ಪೆಟ್ರೆಲ್]] # [[User:Vinaya M A|Vinaya M A]]: [[ರಿಯಲ್‌ಮಿ ಸಿ೩]], [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳ ಪೀಳಿಗೆಯ ವರ್ಗೀಕರಣ]], [[ಸಿ. ಎಸ್. ಶೇಷಾದ್ರಿ]], [[ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು( ಭಾರತ) ]], [[ಭೂತನಾಥ ದೇವಾಲಯಗಳ ಗುಂಪು, ಬಾದಾಮಿ]], [[ತ್ರಿವೇಣಿ ಸಿಂಗ್]] # [[User:Vismaya U|Vismaya U]]: [[ನ್ಯೂಟೋನಿಯನ್ ದೂರದರ್ಶಕ]], [[ದೌಲತ್ ಸಿಂಗ್ ಕೊಠಾರಿ]],[[ಬಿರ್ಲಾ ವಿಜ್ಞಾನ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]],[[ಮನಿಕಾ ಬಾತ್ರಾ]],[[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಮಹತೋ]],[[ಭವಾನಿ ನದಿ]] [[ವರ್ಗ:ಯೋಜನೆ]] eipazt4vjtesp0n5l8xmcbcxe08voiw 1117014 1117012 2022-08-26T12:30:42Z Vismaya U 75921 /* ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು */ wikitext text/x-wiki [[File:Wiki-ELearning-Logo.png|150px|right]] [[File:Wiki ELearning Udupi 01.jpg|200px|right]] ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ವಿಕಿಪೀಡಿಯವನ್ನು ಕಲಿಯುವಿಕೆಯ ಒಂದು ವೇದಿಕೆಯನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಉಡುಪಿಯ ಅಜ್ಜರಕಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜಿನ ೨೭ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಯೋಜನೆ. ಇದರ ಅಂಗವಾಗಿ ಆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು '''ವಿಕಿ ಇ-ಲರ್ನಿಂಗ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ಕೋರ್ಸ್'''ನಲ್ಲೂ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೋರ್ಸಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಗಳು [[:m:Research project on effectiveness of Wikipedia in education as a platform of improving the cognitive ability among students|ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿವೆ]]. ==ಸ್ಥಳ== ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು, ಅಜ್ಜರಕಾಡು, ಉಡುಪಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ==ಅವಧಿ== ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೨ ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೩ ==ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರು== [[ಸದಸ್ಯ:Pavanaja|ಡಾ. ಯು. ಬಿ. ಪವನಜ]] ==ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು== ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು: #--[[ಸದಸ್ಯ:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ashwini Devadigha|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshitha achar|Akshitha achar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshitha achar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithali C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Supritha Barkur|Supritha Barkur]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Supritha Barkur|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Apoorva poojay|Apoorva poojay]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Apoorva poojay|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vinaya M A|Vinaya M A]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vinaya M A|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Praajna G|Praajna G]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Praajna G|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithra C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vismaya U|Vismaya U]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vismaya U|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sushmitha.S Poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshatha prabhu|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Acharya Manasa|Acharya Manasa]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Acharya Manasa|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Shreya. Bhaskar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Veena Sundar N.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Rakshitha b kulal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:KR Sanjana Hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sahana Poojary|Sahana Poojary]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sahana Poojary|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೬, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavya.S.M|Kavya.S.M]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavya.S.M|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ananya Rao Katpadi|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashree shankar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prathimashetty|Prathimashetty]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prathimashetty|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prakrathi shettigar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashri hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaitra. B. H.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123|Pallaviv123]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Pallaviv123|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna gopal|Prajna gopal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna gopal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna poojari|Prajna poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) ==ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು== # [[User:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]]: [[ಮ್ಯಾಟ್ ಕ್ವೆಸಿಕ್]],[[ಬ್ಯೂಟಿ ಅಂಡ್ ದಿ ಬೀಸ್ಟ್]] # [[User:Akshitha achar|Akshitha achar]]:[[ಗೋಲ್ಡನ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಸಿಹಿ ನೀರು]], [[ಸಿಲ್ವರ್ ಅರೋವಾನಾ]], [[ನದಿ ದ್ವೀಪ]], [[ಅಮೆಜಾನ್‍ನ ಪಕ್ಷಿಗಳು]] # [[User:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]]: [[ತೊಂಬಟ್ಟು]], [[ಗವಾಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಜಿ.ಕೆ. ಅನಂತಸುರೇಶ್]], [[ಪೇಜಾವರ ಮಠ]], [[ಪರ್ಯಾಯ]], [[ಸುಝೇನ್ ಮೇರಿ ಇಂಬರ್]], [[ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಆರತಿ ಅಗರವಾಲ್]], [[ಶಂಕರ ಮಹಾಲೆ]] # [[User:Apoorva poojay|Apoorva poojay]]:[[ಕದ್ರಿ ಮಂಜುನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಒಪ್ಪೋ ಫೈಂಡ್ ಎಕ್ಸ್ ೫]], [[ತ್ರಿಕೋನ (ಸಂಗೀತ ಉಪಕರಣ)]], [[ನೀರು ಹಕ್ಕಿ]], [[ತರಕಾರಿ ರಸ]], [[ಜೇಮ್ಸ್ ಕಾಕರ್ ಅಂಡ್ ಸನ್ಸ್]], [[ಹಲಸೂರು ಸರೋವರ]], [[ನಂಜುಂಡೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ನಂಜನಗೂಡು]], [[ನಕ್ಷತ್ರ ಹಣ್ಣು]], [[ಭದ್ರಕಾಳಿ (ದೇವಿ)]] # [[User:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]]: [[ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಹಿಮ ನರಿ]], [[ರಾತ್ರಿ ರಾಣಿ]], [[ಅಭಿಕ್ ಘೋಷ್]], [[ದತ್ತಾಂಶ ವಿಜ್ಞಾನ]] # [[User:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]]: [[ಮೀನುಗಾರಿಕೆ]], [[ಪರಿಸರ ಕಾನೂನು]], [[ಭಾರತದ ಪವಿತ್ರ ತೋಪುಗಳು]], [[ಜಲಾನಯನ ನಿರ್ವಹಣೆ]],[[ಅಭಯ್ ಭೂಷಣ್ ಪಾಂಡೆ]],[[ವಾಸುಕಿ ರೈಲು]],[[ಅಭಿರಾ ಬುಡಕಟ್ಟು]],[[ರಾಮಪ್ರಸಾದ್ ಚಂದಾ]],[[ನೀಲಿ ಗುಲಾಬಿ]],[[ಗೂಡು ಪೆಟ್ಟಿಗೆ]],[[ಭಾರತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು]],[[ ಅಭಿರಾ ರಾಜವಂಶ ‎]],[[ಕಲ್ಪನಾ ದತ್ತ]] # [[User:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]]: [[ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಕಬಿನಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ ಕೋಟೆ]], [[ವೃಷಭಾವತಿ ನದಿ]], [[ಶ್ರೀ ವಿನಾಯಕ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಗುಡ್ಡೆಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕಮಲಶಿಲೆ]], [[ಪ್ರಥ್ವಿರಾಜ್ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಶಿರೂರು ಮಠ]], [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನಗಳು]], [[ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಚಂಬಲ್ ನದಿ]], [[ಸಂಕಷ್ಟ ಚತುರ್ಥಿ]], [[ಗೋವರ್ಧನ ಪೂಜೆ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪೂಜೆ]], [[ಸಾಂಬ (ಕೃಷ್ಣನ ಮಗ)]] # [[User:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]]: [[ವೈ. ಎಸ್. ರಾವ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು]], [[ಡಿ - ಮಾರ್ಟ್]], [[ಮಂದಾರ್ ಅಗಾಶೆ]], [[ಮೋಹನ ಭೋಗರಾಜು]], [[ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]],[[ಝೊಮ್ಯಾಟೊ]],[[ರಾಧಿಕಾ ಗುಪ್ತಾ]],[[ವಿಠಲ್ ವಿ. ಕಾಮತ್]] # [[User:Kavya.S.M|Kavya.S.M]]: [[ಕೆ. ಎಸ್. ಚಂದ್ರಶೇಖರನ್]], [[ಗ್ಯಾಲಕ್ಸ್]],[[ಮಹಾನಂದ ನದಿ]],[[ಪಿಕ್ಸ್ ಆರ್ಟ್]],[[ಕ್ಯಾರಿಯೋಪ್ಸಿಸ್]],[[ಅಂಬೊರೆಲ್ಲಾ]],[[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಭದ್ರಾವತಿ]],[[ಬಾಣಾಸುರ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು]],[[ಅನುರಾಧಾ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯ]] # [[User:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]]: [[ಮನ್ ಮೊಹನ್ ಶರ್ಮ]] # [[User:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]]: [[ಕಾಪು ಕಡಲತೀರ]], [[ಗೋಪಿನಾಥ್ ಕರ್ತಾ]], [[ಹೊರಾಂಗಣ ಆಟಗಳು]], [[ಕೊಡವೂರು]], [[ರಾಜೇಶ್ ಗೋಪಕುಮಾರ್]], [[ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ]], [[ಅದೃತಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ]], [[ಗೌರಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಸರಸ್ವತಿ ರಾಜಮಣಿ]], [[ಕಿಂಗ್ ಪೆಂಗ್ವಿನ್]] # [[User:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]]: [[ಬೆಣ್ಣೆ ದೋಸೆ]], [[ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ದೇವಾಲಯಗಳು]], [[ಮಟ್ಟು,ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಹೂಲಿ]], [[ತೆಕ್ಕಲಕೋಟೆ]], [[ಪ್ರೇಮ್ ಕುಮಾರ್ ಅಲೆ]], [[ಮಾಧ್ವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]], [[ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ]], [[ಆರ್ ಎಸ್ ಸುಬ್ಬಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಭದ್ರಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Acharya Manasa|Acharya Manasa]]: [[ಹೆಂಕೆಲ್ ಹೆ ೭೪]], [[ನಸ್ಸಾರಿಯಸ್ ಆರ್ಕ್ಯುಲೇರಿಯಾ]], [[ಸ್ಯಾಟಿನ್ ಹೊಲಿಗೆ]], [[ಗಾಳಿಪಟ ೨]], [[ಭಾರತೀಯ ಫ್ಲಾಪ್‍ಶೆಲ್ ಆಮೆ]], [[ಮೆಟಾಲಂಪ್ರಾ ಇಟಾಲಿಕಾ]] # [[User:Pallaviv123|Pallaviv123]]: [[ಭುಜಂಗ ಪಾರ್ಕ್]], [[ಪಿ.ಕೆ.ಅಯ್ಯಂಗಾರ್]], [[ಸ್ಪಾಥೋಡಿಯ]], [[ಡೇವಿಡ್ ಮಗರ್‌ಮನ್]], [[ವಿಲಿಯಂ ಹಗ್ ರಾಬಿನ್‌ಸನ್]], [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]], [[ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್]], [[ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು]], [[ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್]], [[ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ]], [[ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್]], [[ಮಹೀಂದ್ರಾ & ಮಹೀಂದ್ರಾ]], [[ಸ್ವೀಟೆನಿಯಾ ಮಹಾಗೋನಿ]], [[ಮ್ಯಾಪಲ್]], [[ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ]], [[ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ತುಳಸಿ]] # [[User:Praajna G|Praajna G]]: [[ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಉತ್ಸವ]], [[ಆರ್. ಜಿ. ಭಂಡಾರ್ಕರ್]] # [[User:Prajna gopal|Prajna gopal]]: [[ಬೆನ್ ಸಿಲ್ಬರ್ಮನ್]], [[ಕೆವಿನ್ ಸಿಸ್ಟ್ರೋಮ್]], [[ಪೌಟೇರಿಯಾ ಕ್ಯಾಂಪೆಚಿಯಾನಾ]], [[ಪಿಂಟರೆಸ್ಟ್]], [[ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಮ್]], [[ಊರ್ವಶಿ ರೌಟೇಲಾ]], [[ಭಾನುಮತಿ (ಮಹಾಭಾರತ)]], [[ಪ್ರತಿಲಿಪಿ]], [[ಹೆಚ್.ಹೆಚ್.ಹೋಮ್ಸ್]] # [[User:Prajna poojari|Prajna poojari]]:[[ಇನ್ಫಿನಿಕ್ಸ್ ಮೊಬೈಲ್]], [[ಟಾರ್ಡಿಗ್ರೇಡ್‌]], [[ಆದಿ ಬದರಿ, ಹರಿಯಾಣ]], [[ಪರಿಯಾತ್ರ ಪರ್ವತಗಳು]], # [[User:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]]: [[ಕೋಟ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಥೀಮ್ ಪಾರ್ಕ್]], [[ದುರ್ಗಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಕುಂಜಾರುಗಿರಿ]], [[ಅಂಬಲಪಾಡಿ ಮಹಾಕಾಳಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಜನಾರ್ಧನ ದೇವಾಲಯ]], [[ಒಳಾಂಗಣ ಆಟಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆಗಳು]], [[ಗೋಶಾಲೆ]], [[ಜಾನ್ ಎ. ಬ್ರಿಡ್‍ಗ್ಲ್ಯಾಂಡ್]], [[ಎ. ವೈದ್ಯನಾಥ ಐಯರ್]], [[ಸಿ. ಕೆ. ನಾಯುಡು]], [[ಜೋಹಾನ್ ಕಿರ್ನ್‍ಬರ್ಗರ್]], [[ಸುನಿತಾ ಶರ್ಮಾ]], [[ರವಿ ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಶಿಲ್ಪಾ ಗುಪ್ತಾ]], [[ಸ್ನೇಹ ರಾಣಾ]], [[ಚಂಡಿ ದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಹರಿದ್ವಾರ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನರಸಿಂಹ ದೇವಾಸ್ಥಾನ, ನುಗ್ಗೇಹಳ್ಳಿ]], [[ಶ್ರೀ ಕಾಳಿಕಾ ದೇವಿ ದೇವಾಲಯ]] # [[User:Prathimashetty|Prathimashetty]] # [[User:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]]: [[ಸಸಿಹಿತ್ಲು ಕಡಲತೀರ]], [[ಚಂಡೆ]], [[ಪೆರ್ಡೂರು]], [[ರಾಮನಗರ ಕೋಟೆ]], [[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ]], [[ಮಹೀಧರ ನಳಿನಿಮೋಹನ್]], [[ನೀನಾ ನಾಯಕ್]], [[ಸುಶ್ರೀ ದಿವ್ಯದರ್ಶಿನಿ]], [[ವಿಂಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ]], [[ಸರಳಾ ದೇವಿ]] # [[User:Sahana Poojary|Sahana Poojary]]: [[ಅಕೋಲಾ ಕೋಟೆ]], [[ಮಾಧವ ವರ್ಮ ೨]], [[ವಿಜಯಮಿತ್ರ]], [[ಇಬ್ರಾಹಿಂ ಇಬ್ನ್ ಅದಮ್]], [[ಪನ್ಹಾಲಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]]: [[ಕಡಿಯಾಳಿ ಶ್ರೀ ಮಹಿಷಮರ್ದಿನಿ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಎಳ್ಳು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ]], [[ಮಂಗ್ಲಾ ರಾಯ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು]], [[ಭೀಮಗಡ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ]], [[ಜಲದುರ್ಗ ಕೋಟೆ]] # [[User:Supritha Barkur|Supritha Barkur]]: [[ಹನಿ ನೀರಾವರಿ]], [[ಅರುಣ್ ಕೆ. ಪತಿ]], [[ಭಾರತದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] # [[User:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]]: [[ರಾಧಾ ಕೃಷ್ಣ ದೇವಾಲಯ]],[[ಕಲಕೋಟೆ]],[[ಗೆರಿಕ್]] # [[User:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]]: [[ಘಟ್ಟಿವಾಳಯ್ಯ]], [[ಜಂಕ್ ಫುಡ್]], [[ಪಾಪ ತೆರಿಗೆ]], [[ಕೌಶಲ್ಯ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಕೆನ್ ಹೌಸ್, ಲಂಡನ್]], [[ದೈತ್ಯ ಪೆಟ್ರೆಲ್]] # [[User:Vinaya M A|Vinaya M A]]: [[ರಿಯಲ್‌ಮಿ ಸಿ೩]], [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳ ಪೀಳಿಗೆಯ ವರ್ಗೀಕರಣ]], [[ಸಿ. ಎಸ್. ಶೇಷಾದ್ರಿ]], [[ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು( ಭಾರತ) ]], [[ಭೂತನಾಥ ದೇವಾಲಯಗಳ ಗುಂಪು, ಬಾದಾಮಿ]], [[ತ್ರಿವೇಣಿ ಸಿಂಗ್]] # [[User:Vismaya U|Vismaya U]]: [[ನ್ಯೂಟೋನಿಯನ್ ದೂರದರ್ಶಕ]], [[ದೌಲತ್ ಸಿಂಗ್ ಕೊಠಾರಿ]],[[ಬಿರ್ಲಾ ವಿಜ್ಞಾನ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]],[[ಮನಿಕಾ ಬಾತ್ರಾ]],[[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಮಹತೋ]],[[ಭವಾನಿ ನದಿ]],[[ಜಲಪುತ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು]] [[ವರ್ಗ:ಯೋಜನೆ]] i4s4qsbyfp7s9tcig96sos3i6xvf5e6 1117088 1117014 2022-08-27T07:57:05Z Prakrathi shettigar 75939 wikitext text/x-wiki [[File:Wiki-ELearning-Logo.png|150px|right]] [[File:Wiki ELearning Udupi 01.jpg|200px|right]] ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ವಿಕಿಪೀಡಿಯವನ್ನು ಕಲಿಯುವಿಕೆಯ ಒಂದು ವೇದಿಕೆಯನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಉಡುಪಿಯ ಅಜ್ಜರಕಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜಿನ ೨೭ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಯೋಜನೆ. ಇದರ ಅಂಗವಾಗಿ ಆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು '''ವಿಕಿ ಇ-ಲರ್ನಿಂಗ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ಕೋರ್ಸ್'''ನಲ್ಲೂ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೋರ್ಸಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಗಳು [[:m:Research project on effectiveness of Wikipedia in education as a platform of improving the cognitive ability among students|ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿವೆ]]. ==ಸ್ಥಳ== ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು, ಅಜ್ಜರಕಾಡು, ಉಡುಪಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ==ಅವಧಿ== ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೨ ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೩ ==ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರು== [[ಸದಸ್ಯ:Pavanaja|ಡಾ. ಯು. ಬಿ. ಪವನಜ]] ==ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು== ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು: #--[[ಸದಸ್ಯ:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ashwini Devadigha|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshitha achar|Akshitha achar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshitha achar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithali C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Supritha Barkur|Supritha Barkur]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Supritha Barkur|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Apoorva poojay|Apoorva poojay]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Apoorva poojay|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vinaya M A|Vinaya M A]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vinaya M A|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Praajna G|Praajna G]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Praajna G|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithra C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vismaya U|Vismaya U]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vismaya U|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sushmitha.S Poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshatha prabhu|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Acharya Manasa|Acharya Manasa]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Acharya Manasa|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Shreya. Bhaskar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Veena Sundar N.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Rakshitha b kulal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:KR Sanjana Hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sahana Poojary|Sahana Poojary]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sahana Poojary|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೬, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavya.S.M|Kavya.S.M]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavya.S.M|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ananya Rao Katpadi|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashree shankar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prathimashetty|Prathimashetty]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prathimashetty|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prakrathi shettigar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashri hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaitra. B. H.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123|Pallaviv123]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Pallaviv123|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna gopal|Prajna gopal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna gopal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna poojari|Prajna poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) ==ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು== # [[User:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]]: [[ಮ್ಯಾಟ್ ಕ್ವೆಸಿಕ್]],[[ಬ್ಯೂಟಿ ಅಂಡ್ ದಿ ಬೀಸ್ಟ್]] # [[User:Akshitha achar|Akshitha achar]]:[[ಗೋಲ್ಡನ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಸಿಹಿ ನೀರು]], [[ಸಿಲ್ವರ್ ಅರೋವಾನಾ]], [[ನದಿ ದ್ವೀಪ]], [[ಅಮೆಜಾನ್‍ನ ಪಕ್ಷಿಗಳು]] # [[User:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]]: [[ತೊಂಬಟ್ಟು]], [[ಗವಾಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಜಿ.ಕೆ. ಅನಂತಸುರೇಶ್]], [[ಪೇಜಾವರ ಮಠ]], [[ಪರ್ಯಾಯ]], [[ಸುಝೇನ್ ಮೇರಿ ಇಂಬರ್]], [[ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಆರತಿ ಅಗರವಾಲ್]], [[ಶಂಕರ ಮಹಾಲೆ]] # [[User:Apoorva poojay|Apoorva poojay]]:[[ಕದ್ರಿ ಮಂಜುನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಒಪ್ಪೋ ಫೈಂಡ್ ಎಕ್ಸ್ ೫]], [[ತ್ರಿಕೋನ (ಸಂಗೀತ ಉಪಕರಣ)]], [[ನೀರು ಹಕ್ಕಿ]], [[ತರಕಾರಿ ರಸ]], [[ಜೇಮ್ಸ್ ಕಾಕರ್ ಅಂಡ್ ಸನ್ಸ್]], [[ಹಲಸೂರು ಸರೋವರ]], [[ನಂಜುಂಡೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ನಂಜನಗೂಡು]], [[ನಕ್ಷತ್ರ ಹಣ್ಣು]], [[ಭದ್ರಕಾಳಿ (ದೇವಿ)]] # [[User:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]]: [[ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಹಿಮ ನರಿ]], [[ರಾತ್ರಿ ರಾಣಿ]], [[ಅಭಿಕ್ ಘೋಷ್]], [[ದತ್ತಾಂಶ ವಿಜ್ಞಾನ]] # [[User:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]]: [[ಮೀನುಗಾರಿಕೆ]], [[ಪರಿಸರ ಕಾನೂನು]], [[ಭಾರತದ ಪವಿತ್ರ ತೋಪುಗಳು]], [[ಜಲಾನಯನ ನಿರ್ವಹಣೆ]],[[ಅಭಯ್ ಭೂಷಣ್ ಪಾಂಡೆ]],[[ವಾಸುಕಿ ರೈಲು]],[[ಅಭಿರಾ ಬುಡಕಟ್ಟು]],[[ರಾಮಪ್ರಸಾದ್ ಚಂದಾ]],[[ನೀಲಿ ಗುಲಾಬಿ]],[[ಗೂಡು ಪೆಟ್ಟಿಗೆ]],[[ಭಾರತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು]],[[ ಅಭಿರಾ ರಾಜವಂಶ ‎]],[[ಕಲ್ಪನಾ ದತ್ತ]] # [[User:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]]: [[ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಕಬಿನಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ ಕೋಟೆ]], [[ವೃಷಭಾವತಿ ನದಿ]], [[ಶ್ರೀ ವಿನಾಯಕ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಗುಡ್ಡೆಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕಮಲಶಿಲೆ]], [[ಪ್ರಥ್ವಿರಾಜ್ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಶಿರೂರು ಮಠ]], [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನಗಳು]], [[ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಚಂಬಲ್ ನದಿ]], [[ಸಂಕಷ್ಟ ಚತುರ್ಥಿ]], [[ಗೋವರ್ಧನ ಪೂಜೆ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪೂಜೆ]], [[ಸಾಂಬ (ಕೃಷ್ಣನ ಮಗ)]] # [[User:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]]: [[ವೈ. ಎಸ್. ರಾವ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು]], [[ಡಿ - ಮಾರ್ಟ್]], [[ಮಂದಾರ್ ಅಗಾಶೆ]], [[ಮೋಹನ ಭೋಗರಾಜು]], [[ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]],[[ಝೊಮ್ಯಾಟೊ]],[[ರಾಧಿಕಾ ಗುಪ್ತಾ]],[[ವಿಠಲ್ ವಿ. ಕಾಮತ್]] # [[User:Kavya.S.M|Kavya.S.M]]: [[ಕೆ. ಎಸ್. ಚಂದ್ರಶೇಖರನ್]], [[ಗ್ಯಾಲಕ್ಸ್]],[[ಮಹಾನಂದ ನದಿ]],[[ಪಿಕ್ಸ್ ಆರ್ಟ್]],[[ಕ್ಯಾರಿಯೋಪ್ಸಿಸ್]],[[ಅಂಬೊರೆಲ್ಲಾ]],[[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಭದ್ರಾವತಿ]],[[ಬಾಣಾಸುರ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು]],[[ಅನುರಾಧಾ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯ]] # [[User:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]]: [[ಮನ್ ಮೊಹನ್ ಶರ್ಮ]] # [[User:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]]: [[ಕಾಪು ಕಡಲತೀರ]], [[ಗೋಪಿನಾಥ್ ಕರ್ತಾ]], [[ಹೊರಾಂಗಣ ಆಟಗಳು]], [[ಕೊಡವೂರು]], [[ರಾಜೇಶ್ ಗೋಪಕುಮಾರ್]], [[ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ]], [[ಅದೃತಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ]], [[ಗೌರಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಸರಸ್ವತಿ ರಾಜಮಣಿ]], [[ಕಿಂಗ್ ಪೆಂಗ್ವಿನ್]] # [[User:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]]: [[ಬೆಣ್ಣೆ ದೋಸೆ]], [[ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ದೇವಾಲಯಗಳು]], [[ಮಟ್ಟು,ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಹೂಲಿ]], [[ತೆಕ್ಕಲಕೋಟೆ]], [[ಪ್ರೇಮ್ ಕುಮಾರ್ ಅಲೆ]], [[ಮಾಧ್ವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]], [[ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ]], [[ಆರ್ ಎಸ್ ಸುಬ್ಬಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಭದ್ರಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Acharya Manasa|Acharya Manasa]]: [[ಹೆಂಕೆಲ್ ಹೆ ೭೪]], [[ನಸ್ಸಾರಿಯಸ್ ಆರ್ಕ್ಯುಲೇರಿಯಾ]], [[ಸ್ಯಾಟಿನ್ ಹೊಲಿಗೆ]], [[ಗಾಳಿಪಟ ೨]], [[ಭಾರತೀಯ ಫ್ಲಾಪ್‍ಶೆಲ್ ಆಮೆ]], [[ಮೆಟಾಲಂಪ್ರಾ ಇಟಾಲಿಕಾ]] # [[User:Pallaviv123|Pallaviv123]]: [[ಭುಜಂಗ ಪಾರ್ಕ್]], [[ಪಿ.ಕೆ.ಅಯ್ಯಂಗಾರ್]], [[ಸ್ಪಾಥೋಡಿಯ]], [[ಡೇವಿಡ್ ಮಗರ್‌ಮನ್]], [[ವಿಲಿಯಂ ಹಗ್ ರಾಬಿನ್‌ಸನ್]], [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]], [[ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್]], [[ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು]], [[ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್]], [[ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ]], [[ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್]], [[ಮಹೀಂದ್ರಾ & ಮಹೀಂದ್ರಾ]], [[ಸ್ವೀಟೆನಿಯಾ ಮಹಾಗೋನಿ]], [[ಮ್ಯಾಪಲ್]], [[ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ]], [[ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ತುಳಸಿ]] # [[User:Praajna G|Praajna G]]: [[ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಉತ್ಸವ]], [[ಆರ್. ಜಿ. ಭಂಡಾರ್ಕರ್]] # [[User:Prajna gopal|Prajna gopal]]: [[ಬೆನ್ ಸಿಲ್ಬರ್ಮನ್]], [[ಕೆವಿನ್ ಸಿಸ್ಟ್ರೋಮ್]], [[ಪೌಟೇರಿಯಾ ಕ್ಯಾಂಪೆಚಿಯಾನಾ]], [[ಪಿಂಟರೆಸ್ಟ್]], [[ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಮ್]], [[ಊರ್ವಶಿ ರೌಟೇಲಾ]], [[ಭಾನುಮತಿ (ಮಹಾಭಾರತ)]], [[ಪ್ರತಿಲಿಪಿ]], [[ಹೆಚ್.ಹೆಚ್.ಹೋಮ್ಸ್]] # [[User:Prajna poojari|Prajna poojari]]:[[ಇನ್ಫಿನಿಕ್ಸ್ ಮೊಬೈಲ್]], [[ಟಾರ್ಡಿಗ್ರೇಡ್‌]], [[ಆದಿ ಬದರಿ, ಹರಿಯಾಣ]], [[ಪರಿಯಾತ್ರ ಪರ್ವತಗಳು]], # [[User:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]]: [[ಕೋಟ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಥೀಮ್ ಪಾರ್ಕ್]], [[ದುರ್ಗಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಕುಂಜಾರುಗಿರಿ]], [[ಅಂಬಲಪಾಡಿ ಮಹಾಕಾಳಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಜನಾರ್ಧನ ದೇವಾಲಯ]], [[ಒಳಾಂಗಣ ಆಟಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆಗಳು]], [[ಗೋಶಾಲೆ]], [[ಜಾನ್ ಎ. ಬ್ರಿಡ್‍ಗ್ಲ್ಯಾಂಡ್]], [[ಎ. ವೈದ್ಯನಾಥ ಐಯರ್]], [[ಸಿ. ಕೆ. ನಾಯುಡು]], [[ಜೋಹಾನ್ ಕಿರ್ನ್‍ಬರ್ಗರ್]], [[ಸುನಿತಾ ಶರ್ಮಾ]], [[ರವಿ ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಶಿಲ್ಪಾ ಗುಪ್ತಾ]], [[ಸ್ನೇಹ ರಾಣಾ]], [[ಚಂಡಿ ದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಹರಿದ್ವಾರ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನರಸಿಂಹ ದೇವಾಸ್ಥಾನ, ನುಗ್ಗೇಹಳ್ಳಿ]], [[ಶ್ರೀ ಕಾಳಿಕಾ ದೇವಿ ದೇವಾಲಯ]], [[ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದಾಂಬ ದೇವಾಲಯ]] # [[User:Prathimashetty|Prathimashetty]] # [[User:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]]: [[ಸಸಿಹಿತ್ಲು ಕಡಲತೀರ]], [[ಚಂಡೆ]], [[ಪೆರ್ಡೂರು]], [[ರಾಮನಗರ ಕೋಟೆ]], [[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ]], [[ಮಹೀಧರ ನಳಿನಿಮೋಹನ್]], [[ನೀನಾ ನಾಯಕ್]], [[ಸುಶ್ರೀ ದಿವ್ಯದರ್ಶಿನಿ]], [[ವಿಂಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ]], [[ಸರಳಾ ದೇವಿ]] # [[User:Sahana Poojary|Sahana Poojary]]: [[ಅಕೋಲಾ ಕೋಟೆ]], [[ಮಾಧವ ವರ್ಮ ೨]], [[ವಿಜಯಮಿತ್ರ]], [[ಇಬ್ರಾಹಿಂ ಇಬ್ನ್ ಅದಮ್]], [[ಪನ್ಹಾಲಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]]: [[ಕಡಿಯಾಳಿ ಶ್ರೀ ಮಹಿಷಮರ್ದಿನಿ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಎಳ್ಳು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ]], [[ಮಂಗ್ಲಾ ರಾಯ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು]], [[ಭೀಮಗಡ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ]], [[ಜಲದುರ್ಗ ಕೋಟೆ]] # [[User:Supritha Barkur|Supritha Barkur]]: [[ಹನಿ ನೀರಾವರಿ]], [[ಅರುಣ್ ಕೆ. ಪತಿ]], [[ಭಾರತದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] # [[User:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]]: [[ರಾಧಾ ಕೃಷ್ಣ ದೇವಾಲಯ]],[[ಕಲಕೋಟೆ]],[[ಗೆರಿಕ್]] # [[User:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]]: [[ಘಟ್ಟಿವಾಳಯ್ಯ]], [[ಜಂಕ್ ಫುಡ್]], [[ಪಾಪ ತೆರಿಗೆ]], [[ಕೌಶಲ್ಯ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಕೆನ್ ಹೌಸ್, ಲಂಡನ್]], [[ದೈತ್ಯ ಪೆಟ್ರೆಲ್]] # [[User:Vinaya M A|Vinaya M A]]: [[ರಿಯಲ್‌ಮಿ ಸಿ೩]], [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳ ಪೀಳಿಗೆಯ ವರ್ಗೀಕರಣ]], [[ಸಿ. ಎಸ್. ಶೇಷಾದ್ರಿ]], [[ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು( ಭಾರತ) ]], [[ಭೂತನಾಥ ದೇವಾಲಯಗಳ ಗುಂಪು, ಬಾದಾಮಿ]], [[ತ್ರಿವೇಣಿ ಸಿಂಗ್]] # [[User:Vismaya U|Vismaya U]]: [[ನ್ಯೂಟೋನಿಯನ್ ದೂರದರ್ಶಕ]], [[ದೌಲತ್ ಸಿಂಗ್ ಕೊಠಾರಿ]],[[ಬಿರ್ಲಾ ವಿಜ್ಞಾನ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]],[[ಮನಿಕಾ ಬಾತ್ರಾ]],[[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಮಹತೋ]],[[ಭವಾನಿ ನದಿ]],[[ಜಲಪುತ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು]] [[ವರ್ಗ:ಯೋಜನೆ]] 3sptzujqalxsnp6ucbvvu3bhds2yoql 1117091 1117088 2022-08-27T07:58:56Z Shreya. Bhaskar 75926 wikitext text/x-wiki [[File:Wiki-ELearning-Logo.png|150px|right]] [[File:Wiki ELearning Udupi 01.jpg|200px|right]] ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ವಿಕಿಪೀಡಿಯವನ್ನು ಕಲಿಯುವಿಕೆಯ ಒಂದು ವೇದಿಕೆಯನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಉಡುಪಿಯ ಅಜ್ಜರಕಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜಿನ ೨೭ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಯೋಜನೆ. ಇದರ ಅಂಗವಾಗಿ ಆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು '''ವಿಕಿ ಇ-ಲರ್ನಿಂಗ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ಕೋರ್ಸ್'''ನಲ್ಲೂ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೋರ್ಸಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಗಳು [[:m:Research project on effectiveness of Wikipedia in education as a platform of improving the cognitive ability among students|ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿವೆ]]. ==ಸ್ಥಳ== ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು, ಅಜ್ಜರಕಾಡು, ಉಡುಪಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ==ಅವಧಿ== ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೨ ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೩ ==ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರು== [[ಸದಸ್ಯ:Pavanaja|ಡಾ. ಯು. ಬಿ. ಪವನಜ]] ==ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು== ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು: #--[[ಸದಸ್ಯ:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ashwini Devadigha|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshitha achar|Akshitha achar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshitha achar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithali C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Supritha Barkur|Supritha Barkur]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Supritha Barkur|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Apoorva poojay|Apoorva poojay]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Apoorva poojay|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vinaya M A|Vinaya M A]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vinaya M A|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Praajna G|Praajna G]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Praajna G|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithra C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vismaya U|Vismaya U]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vismaya U|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sushmitha.S Poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshatha prabhu|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Acharya Manasa|Acharya Manasa]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Acharya Manasa|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Shreya. Bhaskar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Veena Sundar N.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Rakshitha b kulal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:KR Sanjana Hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sahana Poojary|Sahana Poojary]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sahana Poojary|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೬, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavya.S.M|Kavya.S.M]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavya.S.M|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ananya Rao Katpadi|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashree shankar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prathimashetty|Prathimashetty]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prathimashetty|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prakrathi shettigar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashri hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaitra. B. H.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123|Pallaviv123]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Pallaviv123|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna gopal|Prajna gopal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna gopal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna poojari|Prajna poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) ==ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು== # [[User:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]]: [[ಮ್ಯಾಟ್ ಕ್ವೆಸಿಕ್]],[[ಬ್ಯೂಟಿ ಅಂಡ್ ದಿ ಬೀಸ್ಟ್]] # [[User:Akshitha achar|Akshitha achar]]:[[ಗೋಲ್ಡನ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಸಿಹಿ ನೀರು]], [[ಸಿಲ್ವರ್ ಅರೋವಾನಾ]], [[ನದಿ ದ್ವೀಪ]], [[ಅಮೆಜಾನ್‍ನ ಪಕ್ಷಿಗಳು]] # [[User:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]]: [[ತೊಂಬಟ್ಟು]], [[ಗವಾಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಜಿ.ಕೆ. ಅನಂತಸುರೇಶ್]], [[ಪೇಜಾವರ ಮಠ]], [[ಪರ್ಯಾಯ]], [[ಸುಝೇನ್ ಮೇರಿ ಇಂಬರ್]], [[ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಆರತಿ ಅಗರವಾಲ್]], [[ಶಂಕರ ಮಹಾಲೆ]] # [[User:Apoorva poojay|Apoorva poojay]]:[[ಕದ್ರಿ ಮಂಜುನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಒಪ್ಪೋ ಫೈಂಡ್ ಎಕ್ಸ್ ೫]], [[ತ್ರಿಕೋನ (ಸಂಗೀತ ಉಪಕರಣ)]], [[ನೀರು ಹಕ್ಕಿ]], [[ತರಕಾರಿ ರಸ]], [[ಜೇಮ್ಸ್ ಕಾಕರ್ ಅಂಡ್ ಸನ್ಸ್]], [[ಹಲಸೂರು ಸರೋವರ]], [[ನಂಜುಂಡೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ನಂಜನಗೂಡು]], [[ನಕ್ಷತ್ರ ಹಣ್ಣು]], [[ಭದ್ರಕಾಳಿ (ದೇವಿ)]] # [[User:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]]: [[ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಹಿಮ ನರಿ]], [[ರಾತ್ರಿ ರಾಣಿ]], [[ಅಭಿಕ್ ಘೋಷ್]], [[ದತ್ತಾಂಶ ವಿಜ್ಞಾನ]] # [[User:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]]: [[ಮೀನುಗಾರಿಕೆ]], [[ಪರಿಸರ ಕಾನೂನು]], [[ಭಾರತದ ಪವಿತ್ರ ತೋಪುಗಳು]], [[ಜಲಾನಯನ ನಿರ್ವಹಣೆ]],[[ಅಭಯ್ ಭೂಷಣ್ ಪಾಂಡೆ]],[[ವಾಸುಕಿ ರೈಲು]],[[ಅಭಿರಾ ಬುಡಕಟ್ಟು]],[[ರಾಮಪ್ರಸಾದ್ ಚಂದಾ]],[[ನೀಲಿ ಗುಲಾಬಿ]],[[ಗೂಡು ಪೆಟ್ಟಿಗೆ]],[[ಭಾರತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು]],[[ ಅಭಿರಾ ರಾಜವಂಶ ‎]],[[ಕಲ್ಪನಾ ದತ್ತ]] # [[User:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]]: [[ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಕಬಿನಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ ಕೋಟೆ]], [[ವೃಷಭಾವತಿ ನದಿ]], [[ಶ್ರೀ ವಿನಾಯಕ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಗುಡ್ಡೆಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕಮಲಶಿಲೆ]], [[ಪ್ರಥ್ವಿರಾಜ್ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಶಿರೂರು ಮಠ]], [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನಗಳು]], [[ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಚಂಬಲ್ ನದಿ]], [[ಸಂಕಷ್ಟ ಚತುರ್ಥಿ]], [[ಗೋವರ್ಧನ ಪೂಜೆ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪೂಜೆ]], [[ಸಾಂಬ (ಕೃಷ್ಣನ ಮಗ)]] # [[User:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]]: [[ವೈ. ಎಸ್. ರಾವ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು]], [[ಡಿ - ಮಾರ್ಟ್]], [[ಮಂದಾರ್ ಅಗಾಶೆ]], [[ಮೋಹನ ಭೋಗರಾಜು]], [[ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]],[[ಝೊಮ್ಯಾಟೊ]],[[ರಾಧಿಕಾ ಗುಪ್ತಾ]],[[ವಿಠಲ್ ವಿ. ಕಾಮತ್]] # [[User:Kavya.S.M|Kavya.S.M]]: [[ಕೆ. ಎಸ್. ಚಂದ್ರಶೇಖರನ್]], [[ಗ್ಯಾಲಕ್ಸ್]],[[ಮಹಾನಂದ ನದಿ]],[[ಪಿಕ್ಸ್ ಆರ್ಟ್]],[[ಕ್ಯಾರಿಯೋಪ್ಸಿಸ್]],[[ಅಂಬೊರೆಲ್ಲಾ]],[[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಭದ್ರಾವತಿ]],[[ಬಾಣಾಸುರ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು]],[[ಅನುರಾಧಾ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯ]] # [[User:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]]: [[ಮನ್ ಮೊಹನ್ ಶರ್ಮ]] # [[User:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]]: [[ಕಾಪು ಕಡಲತೀರ]], [[ಗೋಪಿನಾಥ್ ಕರ್ತಾ]], [[ಹೊರಾಂಗಣ ಆಟಗಳು]], [[ಕೊಡವೂರು]], [[ರಾಜೇಶ್ ಗೋಪಕುಮಾರ್]], [[ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ]], [[ಅದೃತಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ]], [[ಗೌರಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಸರಸ್ವತಿ ರಾಜಮಣಿ]], [[ಕಿಂಗ್ ಪೆಂಗ್ವಿನ್]] # [[User:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]]: [[ಬೆಣ್ಣೆ ದೋಸೆ]], [[ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ದೇವಾಲಯಗಳು]], [[ಮಟ್ಟು,ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಹೂಲಿ]], [[ತೆಕ್ಕಲಕೋಟೆ]], [[ಪ್ರೇಮ್ ಕುಮಾರ್ ಅಲೆ]], [[ಮಾಧ್ವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]], [[ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ]], [[ಆರ್ ಎಸ್ ಸುಬ್ಬಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಭದ್ರಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Acharya Manasa|Acharya Manasa]]: [[ಹೆಂಕೆಲ್ ಹೆ ೭೪]], [[ನಸ್ಸಾರಿಯಸ್ ಆರ್ಕ್ಯುಲೇರಿಯಾ]], [[ಸ್ಯಾಟಿನ್ ಹೊಲಿಗೆ]], [[ಗಾಳಿಪಟ ೨]], [[ಭಾರತೀಯ ಫ್ಲಾಪ್‍ಶೆಲ್ ಆಮೆ]], [[ಮೆಟಾಲಂಪ್ರಾ ಇಟಾಲಿಕಾ]] # [[User:Pallaviv123|Pallaviv123]]: [[ಭುಜಂಗ ಪಾರ್ಕ್]], [[ಪಿ.ಕೆ.ಅಯ್ಯಂಗಾರ್]], [[ಸ್ಪಾಥೋಡಿಯ]], [[ಡೇವಿಡ್ ಮಗರ್‌ಮನ್]], [[ವಿಲಿಯಂ ಹಗ್ ರಾಬಿನ್‌ಸನ್]], [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]], [[ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್]], [[ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು]], [[ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್]], [[ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ]], [[ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್]], [[ಮಹೀಂದ್ರಾ & ಮಹೀಂದ್ರಾ]], [[ಸ್ವೀಟೆನಿಯಾ ಮಹಾಗೋನಿ]], [[ಮ್ಯಾಪಲ್]], [[ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ]], [[ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ತುಳಸಿ]] # [[User:Praajna G|Praajna G]]: [[ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಉತ್ಸವ]], [[ಆರ್. ಜಿ. ಭಂಡಾರ್ಕರ್]] # [[User:Prajna gopal|Prajna gopal]]: [[ಬೆನ್ ಸಿಲ್ಬರ್ಮನ್]], [[ಕೆವಿನ್ ಸಿಸ್ಟ್ರೋಮ್]], [[ಪೌಟೇರಿಯಾ ಕ್ಯಾಂಪೆಚಿಯಾನಾ]], [[ಪಿಂಟರೆಸ್ಟ್]], [[ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಮ್]], [[ಊರ್ವಶಿ ರೌಟೇಲಾ]], [[ಭಾನುಮತಿ (ಮಹಾಭಾರತ)]], [[ಪ್ರತಿಲಿಪಿ]], [[ಹೆಚ್.ಹೆಚ್.ಹೋಮ್ಸ್]] # [[User:Prajna poojari|Prajna poojari]]:[[ಇನ್ಫಿನಿಕ್ಸ್ ಮೊಬೈಲ್]], [[ಟಾರ್ಡಿಗ್ರೇಡ್‌]], [[ಆದಿ ಬದರಿ, ಹರಿಯಾಣ]], [[ಪರಿಯಾತ್ರ ಪರ್ವತಗಳು]], # [[User:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]]: [[ಕೋಟ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಥೀಮ್ ಪಾರ್ಕ್]], [[ದುರ್ಗಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಕುಂಜಾರುಗಿರಿ]], [[ಅಂಬಲಪಾಡಿ ಮಹಾಕಾಳಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಜನಾರ್ಧನ ದೇವಾಲಯ]], [[ಒಳಾಂಗಣ ಆಟಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆಗಳು]], [[ಗೋಶಾಲೆ]], [[ಜಾನ್ ಎ. ಬ್ರಿಡ್‍ಗ್ಲ್ಯಾಂಡ್]], [[ಎ. ವೈದ್ಯನಾಥ ಐಯರ್]], [[ಸಿ. ಕೆ. ನಾಯುಡು]], [[ಜೋಹಾನ್ ಕಿರ್ನ್‍ಬರ್ಗರ್]], [[ಸುನಿತಾ ಶರ್ಮಾ]], [[ರವಿ ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಶಿಲ್ಪಾ ಗುಪ್ತಾ]], [[ಸ್ನೇಹ ರಾಣಾ]], [[ಚಂಡಿ ದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಹರಿದ್ವಾರ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನರಸಿಂಹ ದೇವಾಸ್ಥಾನ, ನುಗ್ಗೇಹಳ್ಳಿ]], [[ಶ್ರೀ ಕಾಳಿಕಾ ದೇವಿ ದೇವಾಲಯ]], [[ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದಾಂಬ ದೇವಾಲಯ]] # [[User:Prathimashetty|Prathimashetty]] # [[User:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]]: [[ಸಸಿಹಿತ್ಲು ಕಡಲತೀರ]], [[ಚಂಡೆ]], [[ಪೆರ್ಡೂರು]], [[ರಾಮನಗರ ಕೋಟೆ]], [[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ]], [[ಮಹೀಧರ ನಳಿನಿಮೋಹನ್]], [[ನೀನಾ ನಾಯಕ್]], [[ಸುಶ್ರೀ ದಿವ್ಯದರ್ಶಿನಿ]], [[ವಿಂಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ]], [[ಸರಳಾ ದೇವಿ]] # [[User:Sahana Poojary|Sahana Poojary]]: [[ಅಕೋಲಾ ಕೋಟೆ]], [[ಮಾಧವ ವರ್ಮ ೨]], [[ವಿಜಯಮಿತ್ರ]], [[ಇಬ್ರಾಹಿಂ ಇಬ್ನ್ ಅದಮ್]], [[ಪನ್ಹಾಲಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]]: [[ಕಡಿಯಾಳಿ ಶ್ರೀ ಮಹಿಷಮರ್ದಿನಿ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಎಳ್ಳು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ]], [[ಮಂಗ್ಲಾ ರಾಯ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು]], [[ಭೀಮಗಡ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ]], [[ಜಲದುರ್ಗ ಕೋಟೆ]], [[ವಿಷಕಾರಿ ಪಕ್ಷಿಗಳು]] # [[User:Supritha Barkur|Supritha Barkur]]: [[ಹನಿ ನೀರಾವರಿ]], [[ಅರುಣ್ ಕೆ. ಪತಿ]], [[ಭಾರತದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] # [[User:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]]: [[ರಾಧಾ ಕೃಷ್ಣ ದೇವಾಲಯ]],[[ಕಲಕೋಟೆ]],[[ಗೆರಿಕ್]] # [[User:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]]: [[ಘಟ್ಟಿವಾಳಯ್ಯ]], [[ಜಂಕ್ ಫುಡ್]], [[ಪಾಪ ತೆರಿಗೆ]], [[ಕೌಶಲ್ಯ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಕೆನ್ ಹೌಸ್, ಲಂಡನ್]], [[ದೈತ್ಯ ಪೆಟ್ರೆಲ್]] # [[User:Vinaya M A|Vinaya M A]]: [[ರಿಯಲ್‌ಮಿ ಸಿ೩]], [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳ ಪೀಳಿಗೆಯ ವರ್ಗೀಕರಣ]], [[ಸಿ. ಎಸ್. ಶೇಷಾದ್ರಿ]], [[ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು( ಭಾರತ) ]], [[ಭೂತನಾಥ ದೇವಾಲಯಗಳ ಗುಂಪು, ಬಾದಾಮಿ]], [[ತ್ರಿವೇಣಿ ಸಿಂಗ್]] # [[User:Vismaya U|Vismaya U]]: [[ನ್ಯೂಟೋನಿಯನ್ ದೂರದರ್ಶಕ]], [[ದೌಲತ್ ಸಿಂಗ್ ಕೊಠಾರಿ]],[[ಬಿರ್ಲಾ ವಿಜ್ಞಾನ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]],[[ಮನಿಕಾ ಬಾತ್ರಾ]],[[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಮಹತೋ]],[[ಭವಾನಿ ನದಿ]],[[ಜಲಪುತ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು]] [[ವರ್ಗ:ಯೋಜನೆ]] sou4qdurx4i85k378osut9tqha8755q 1117099 1117091 2022-08-27T08:01:28Z Shreya. Bhaskar 75926 wikitext text/x-wiki [[File:Wiki-ELearning-Logo.png|150px|right]] [[File:Wiki ELearning Udupi 01.jpg|200px|right]] ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ವಿಕಿಪೀಡಿಯವನ್ನು ಕಲಿಯುವಿಕೆಯ ಒಂದು ವೇದಿಕೆಯನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಉಡುಪಿಯ ಅಜ್ಜರಕಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜಿನ ೨೭ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಯೋಜನೆ. ಇದರ ಅಂಗವಾಗಿ ಆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು '''ವಿಕಿ ಇ-ಲರ್ನಿಂಗ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ಕೋರ್ಸ್'''ನಲ್ಲೂ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೋರ್ಸಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಗಳು [[:m:Research project on effectiveness of Wikipedia in education as a platform of improving the cognitive ability among students|ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿವೆ]]. ==ಸ್ಥಳ== ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು, ಅಜ್ಜರಕಾಡು, ಉಡುಪಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ==ಅವಧಿ== ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೨ ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೩ ==ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರು== [[ಸದಸ್ಯ:Pavanaja|ಡಾ. ಯು. ಬಿ. ಪವನಜ]] ==ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು== ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು: #--[[ಸದಸ್ಯ:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ashwini Devadigha|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshitha achar|Akshitha achar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshitha achar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithali C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Supritha Barkur|Supritha Barkur]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Supritha Barkur|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Apoorva poojay|Apoorva poojay]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Apoorva poojay|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vinaya M A|Vinaya M A]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vinaya M A|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Praajna G|Praajna G]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Praajna G|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithra C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vismaya U|Vismaya U]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vismaya U|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sushmitha.S Poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshatha prabhu|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Acharya Manasa|Acharya Manasa]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Acharya Manasa|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Shreya. Bhaskar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Veena Sundar N.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Rakshitha b kulal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:KR Sanjana Hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sahana Poojary|Sahana Poojary]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sahana Poojary|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೬, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavya.S.M|Kavya.S.M]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavya.S.M|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ananya Rao Katpadi|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashree shankar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prathimashetty|Prathimashetty]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prathimashetty|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prakrathi shettigar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashri hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaitra. B. H.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123|Pallaviv123]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Pallaviv123|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna gopal|Prajna gopal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna gopal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna poojari|Prajna poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) ==ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು== # [[User:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]]: [[ಮ್ಯಾಟ್ ಕ್ವೆಸಿಕ್]],[[ಬ್ಯೂಟಿ ಅಂಡ್ ದಿ ಬೀಸ್ಟ್]] # [[User:Akshitha achar|Akshitha achar]]:[[ಗೋಲ್ಡನ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಸಿಹಿ ನೀರು]], [[ಸಿಲ್ವರ್ ಅರೋವಾನಾ]], [[ನದಿ ದ್ವೀಪ]], [[ಅಮೆಜಾನ್‍ನ ಪಕ್ಷಿಗಳು]] # [[User:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]]: [[ತೊಂಬಟ್ಟು]], [[ಗವಾಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಜಿ.ಕೆ. ಅನಂತಸುರೇಶ್]], [[ಪೇಜಾವರ ಮಠ]], [[ಪರ್ಯಾಯ]], [[ಸುಝೇನ್ ಮೇರಿ ಇಂಬರ್]], [[ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಆರತಿ ಅಗರವಾಲ್]], [[ಶಂಕರ ಮಹಾಲೆ]] # [[User:Apoorva poojay|Apoorva poojay]]:[[ಕದ್ರಿ ಮಂಜುನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಒಪ್ಪೋ ಫೈಂಡ್ ಎಕ್ಸ್ ೫]], [[ತ್ರಿಕೋನ (ಸಂಗೀತ ಉಪಕರಣ)]], [[ನೀರು ಹಕ್ಕಿ]], [[ತರಕಾರಿ ರಸ]], [[ಜೇಮ್ಸ್ ಕಾಕರ್ ಅಂಡ್ ಸನ್ಸ್]], [[ಹಲಸೂರು ಸರೋವರ]], [[ನಂಜುಂಡೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ನಂಜನಗೂಡು]], [[ನಕ್ಷತ್ರ ಹಣ್ಣು]], [[ಭದ್ರಕಾಳಿ (ದೇವಿ)]] # [[User:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]]: [[ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಹಿಮ ನರಿ]], [[ರಾತ್ರಿ ರಾಣಿ]], [[ಅಭಿಕ್ ಘೋಷ್]], [[ದತ್ತಾಂಶ ವಿಜ್ಞಾನ]] # [[User:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]]: [[ಮೀನುಗಾರಿಕೆ]], [[ಪರಿಸರ ಕಾನೂನು]], [[ಭಾರತದ ಪವಿತ್ರ ತೋಪುಗಳು]], [[ಜಲಾನಯನ ನಿರ್ವಹಣೆ]],[[ಅಭಯ್ ಭೂಷಣ್ ಪಾಂಡೆ]],[[ವಾಸುಕಿ ರೈಲು]],[[ಅಭಿರಾ ಬುಡಕಟ್ಟು]],[[ರಾಮಪ್ರಸಾದ್ ಚಂದಾ]],[[ನೀಲಿ ಗುಲಾಬಿ]],[[ಗೂಡು ಪೆಟ್ಟಿಗೆ]],[[ಭಾರತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು]],[[ ಅಭಿರಾ ರಾಜವಂಶ ‎]],[[ಕಲ್ಪನಾ ದತ್ತ]] # [[User:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]]: [[ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಕಬಿನಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ ಕೋಟೆ]], [[ವೃಷಭಾವತಿ ನದಿ]], [[ಶ್ರೀ ವಿನಾಯಕ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಗುಡ್ಡೆಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕಮಲಶಿಲೆ]], [[ಪ್ರಥ್ವಿರಾಜ್ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಶಿರೂರು ಮಠ]], [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನಗಳು]], [[ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಚಂಬಲ್ ನದಿ]], [[ಸಂಕಷ್ಟ ಚತುರ್ಥಿ]], [[ಗೋವರ್ಧನ ಪೂಜೆ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪೂಜೆ]], [[ಸಾಂಬ (ಕೃಷ್ಣನ ಮಗ)]] # [[User:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]]: [[ವೈ. ಎಸ್. ರಾವ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು]], [[ಡಿ - ಮಾರ್ಟ್]], [[ಮಂದಾರ್ ಅಗಾಶೆ]], [[ಮೋಹನ ಭೋಗರಾಜು]], [[ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]],[[ಝೊಮ್ಯಾಟೊ]],[[ರಾಧಿಕಾ ಗುಪ್ತಾ]],[[ವಿಠಲ್ ವಿ. ಕಾಮತ್]] # [[User:Kavya.S.M|Kavya.S.M]]: [[ಕೆ. ಎಸ್. ಚಂದ್ರಶೇಖರನ್]], [[ಗ್ಯಾಲಕ್ಸ್]],[[ಮಹಾನಂದ ನದಿ]],[[ಪಿಕ್ಸ್ ಆರ್ಟ್]],[[ಕ್ಯಾರಿಯೋಪ್ಸಿಸ್]],[[ಅಂಬೊರೆಲ್ಲಾ]],[[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಭದ್ರಾವತಿ]],[[ಬಾಣಾಸುರ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು]],[[ಅನುರಾಧಾ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯ]] # [[User:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]]: [[ಮನ್ ಮೊಹನ್ ಶರ್ಮ]] # [[User:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]]: [[ಕಾಪು ಕಡಲತೀರ]], [[ಗೋಪಿನಾಥ್ ಕರ್ತಾ]], [[ಹೊರಾಂಗಣ ಆಟಗಳು]], [[ಕೊಡವೂರು]], [[ರಾಜೇಶ್ ಗೋಪಕುಮಾರ್]], [[ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ]], [[ಅದೃತಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ]], [[ಗೌರಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಸರಸ್ವತಿ ರಾಜಮಣಿ]], [[ಕಿಂಗ್ ಪೆಂಗ್ವಿನ್]] # [[User:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]]: [[ಬೆಣ್ಣೆ ದೋಸೆ]], [[ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ದೇವಾಲಯಗಳು]], [[ಮಟ್ಟು,ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಹೂಲಿ]], [[ತೆಕ್ಕಲಕೋಟೆ]], [[ಪ್ರೇಮ್ ಕುಮಾರ್ ಅಲೆ]], [[ಮಾಧ್ವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]], [[ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ]], [[ಆರ್ ಎಸ್ ಸುಬ್ಬಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಭದ್ರಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Acharya Manasa|Acharya Manasa]]: [[ಹೆಂಕೆಲ್ ಹೆ ೭೪]], [[ನಸ್ಸಾರಿಯಸ್ ಆರ್ಕ್ಯುಲೇರಿಯಾ]], [[ಸ್ಯಾಟಿನ್ ಹೊಲಿಗೆ]], [[ಗಾಳಿಪಟ ೨]], [[ಭಾರತೀಯ ಫ್ಲಾಪ್‍ಶೆಲ್ ಆಮೆ]], [[ಮೆಟಾಲಂಪ್ರಾ ಇಟಾಲಿಕಾ]] # [[User:Pallaviv123|Pallaviv123]]: [[ಭುಜಂಗ ಪಾರ್ಕ್]], [[ಪಿ.ಕೆ.ಅಯ್ಯಂಗಾರ್]], [[ಸ್ಪಾಥೋಡಿಯ]], [[ಡೇವಿಡ್ ಮಗರ್‌ಮನ್]], [[ವಿಲಿಯಂ ಹಗ್ ರಾಬಿನ್‌ಸನ್]], [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]], [[ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್]], [[ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು]], [[ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್]], [[ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ]], [[ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್]], [[ಮಹೀಂದ್ರಾ & ಮಹೀಂದ್ರಾ]], [[ಸ್ವೀಟೆನಿಯಾ ಮಹಾಗೋನಿ]], [[ಮ್ಯಾಪಲ್]], [[ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ]], [[ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ತುಳಸಿ]] # [[User:Praajna G|Praajna G]]: [[ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಉತ್ಸವ]], [[ಆರ್. ಜಿ. ಭಂಡಾರ್ಕರ್]] # [[User:Prajna gopal|Prajna gopal]]: [[ಬೆನ್ ಸಿಲ್ಬರ್ಮನ್]], [[ಕೆವಿನ್ ಸಿಸ್ಟ್ರೋಮ್]], [[ಪೌಟೇರಿಯಾ ಕ್ಯಾಂಪೆಚಿಯಾನಾ]], [[ಪಿಂಟರೆಸ್ಟ್]], [[ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಮ್]], [[ಊರ್ವಶಿ ರೌಟೇಲಾ]], [[ಭಾನುಮತಿ (ಮಹಾಭಾರತ)]], [[ಪ್ರತಿಲಿಪಿ]], [[ಹೆಚ್.ಹೆಚ್.ಹೋಮ್ಸ್]] # [[User:Prajna poojari|Prajna poojari]]:[[ಇನ್ಫಿನಿಕ್ಸ್ ಮೊಬೈಲ್]], [[ಟಾರ್ಡಿಗ್ರೇಡ್‌]], [[ಆದಿ ಬದರಿ, ಹರಿಯಾಣ]], [[ಪರಿಯಾತ್ರ ಪರ್ವತಗಳು]], # [[User:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]]: [[ಕೋಟ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಥೀಮ್ ಪಾರ್ಕ್]], [[ದುರ್ಗಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಕುಂಜಾರುಗಿರಿ]], [[ಅಂಬಲಪಾಡಿ ಮಹಾಕಾಳಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಜನಾರ್ಧನ ದೇವಾಲಯ]], [[ಒಳಾಂಗಣ ಆಟಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆಗಳು]], [[ಗೋಶಾಲೆ]], [[ಜಾನ್ ಎ. ಬ್ರಿಡ್‍ಗ್ಲ್ಯಾಂಡ್]], [[ಎ. ವೈದ್ಯನಾಥ ಐಯರ್]], [[ಸಿ. ಕೆ. ನಾಯುಡು]], [[ಜೋಹಾನ್ ಕಿರ್ನ್‍ಬರ್ಗರ್]], [[ಸುನಿತಾ ಶರ್ಮಾ]], [[ರವಿ ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಶಿಲ್ಪಾ ಗುಪ್ತಾ]], [[ಸ್ನೇಹ ರಾಣಾ]], [[ಚಂಡಿ ದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಹರಿದ್ವಾರ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನರಸಿಂಹ ದೇವಾಸ್ಥಾನ, ನುಗ್ಗೇಹಳ್ಳಿ]], [[ಶ್ರೀ ಕಾಳಿಕಾ ದೇವಿ ದೇವಾಲಯ]], [[ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದಾಂಬ ದೇವಾಲಯ]] # [[User:Prathimashetty|Prathimashetty]] # [[User:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]]: [[ಸಸಿಹಿತ್ಲು ಕಡಲತೀರ]], [[ಚಂಡೆ]], [[ಪೆರ್ಡೂರು]], [[ರಾಮನಗರ ಕೋಟೆ]], [[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ]], [[ಮಹೀಧರ ನಳಿನಿಮೋಹನ್]], [[ನೀನಾ ನಾಯಕ್]], [[ಸುಶ್ರೀ ದಿವ್ಯದರ್ಶಿನಿ]], [[ವಿಂಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ]], [[ಸರಳಾ ದೇವಿ]] # [[User:Sahana Poojary|Sahana Poojary]]: [[ಅಕೋಲಾ ಕೋಟೆ]], [[ಮಾಧವ ವರ್ಮ ೨]], [[ವಿಜಯಮಿತ್ರ]], [[ಇಬ್ರಾಹಿಂ ಇಬ್ನ್ ಅದಮ್]], [[ಪನ್ಹಾಲಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]]: [[ಕಡಿಯಾಳಿ ಶ್ರೀ ಮಹಿಷಮರ್ದಿನಿ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಎಳ್ಳು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ]], [[ಮಂಗ್ಲಾ ರಾಯ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು]], [[ಭೀಮಗಡ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ]], [[ಜಲದುರ್ಗ ಕೋಟೆ]], [[ವಿಷಕಾರಿ ಪಕ್ಷಿಗಳು]], [[ಐಹೊಳೆ ಶಾಸನ]] # [[User:Supritha Barkur|Supritha Barkur]]: [[ಹನಿ ನೀರಾವರಿ]], [[ಅರುಣ್ ಕೆ. ಪತಿ]], [[ಭಾರತದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] # [[User:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]]: [[ರಾಧಾ ಕೃಷ್ಣ ದೇವಾಲಯ]],[[ಕಲಕೋಟೆ]],[[ಗೆರಿಕ್]] # [[User:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]]: [[ಘಟ್ಟಿವಾಳಯ್ಯ]], [[ಜಂಕ್ ಫುಡ್]], [[ಪಾಪ ತೆರಿಗೆ]], [[ಕೌಶಲ್ಯ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಕೆನ್ ಹೌಸ್, ಲಂಡನ್]], [[ದೈತ್ಯ ಪೆಟ್ರೆಲ್]] # [[User:Vinaya M A|Vinaya M A]]: [[ರಿಯಲ್‌ಮಿ ಸಿ೩]], [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳ ಪೀಳಿಗೆಯ ವರ್ಗೀಕರಣ]], [[ಸಿ. ಎಸ್. ಶೇಷಾದ್ರಿ]], [[ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು( ಭಾರತ) ]], [[ಭೂತನಾಥ ದೇವಾಲಯಗಳ ಗುಂಪು, ಬಾದಾಮಿ]], [[ತ್ರಿವೇಣಿ ಸಿಂಗ್]] # [[User:Vismaya U|Vismaya U]]: [[ನ್ಯೂಟೋನಿಯನ್ ದೂರದರ್ಶಕ]], [[ದೌಲತ್ ಸಿಂಗ್ ಕೊಠಾರಿ]],[[ಬಿರ್ಲಾ ವಿಜ್ಞಾನ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]],[[ಮನಿಕಾ ಬಾತ್ರಾ]],[[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಮಹತೋ]],[[ಭವಾನಿ ನದಿ]],[[ಜಲಪುತ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು]] [[ವರ್ಗ:ಯೋಜನೆ]] 5nz2lbaia3s9r53ubfld4b6eg7499v2 1117122 1117099 2022-08-27T09:55:50Z 117.230.135.45 wikitext text/x-wiki [[File:Wiki-ELearning-Logo.png|150px|right]] [[File:Wiki ELearning Udupi 01.jpg|200px|right]] ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ವಿಕಿಪೀಡಿಯವನ್ನು ಕಲಿಯುವಿಕೆಯ ಒಂದು ವೇದಿಕೆಯನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಉಡುಪಿಯ ಅಜ್ಜರಕಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜಿನ ೨೭ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಯೋಜನೆ. ಇದರ ಅಂಗವಾಗಿ ಆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು '''ವಿಕಿ ಇ-ಲರ್ನಿಂಗ್ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ಕೋರ್ಸ್'''ನಲ್ಲೂ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೋರ್ಸಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಗಳು [[:m:Research project on effectiveness of Wikipedia in education as a platform of improving the cognitive ability among students|ಈ ಪುಟದಲ್ಲಿವೆ]]. ==ಸ್ಥಳ== ಡಾ| ಜಿ. ಶಂಕರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು, ಅಜ್ಜರಕಾಡು, ಉಡುಪಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ==ಅವಧಿ== ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೨ ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೩ ==ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರು== [[ಸದಸ್ಯ:Pavanaja|ಡಾ. ಯು. ಬಿ. ಪವನಜ]] ==ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು== ಈ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವವರು: #--[[ಸದಸ್ಯ:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ashwini Devadigha|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshitha achar|Akshitha achar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshitha achar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithali C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೧೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Supritha Barkur|Supritha Barkur]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Supritha Barkur|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Apoorva poojay|Apoorva poojay]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Apoorva poojay|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೧, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vinaya M A|Vinaya M A]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vinaya M A|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Praajna G|Praajna G]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Praajna G|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaithra C Nayak|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Vismaya U|Vismaya U]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vismaya U|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೨೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sushmitha.S Poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Akshatha prabhu|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Acharya Manasa|Acharya Manasa]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Acharya Manasa|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Shreya. Bhaskar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Veena Sundar N.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Rakshitha b kulal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:KR Sanjana Hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Sahana Poojary|Sahana Poojary]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Sahana Poojary|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೬, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavya.S.M|Kavya.S.M]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavya.S.M|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೭, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Ananya Rao Katpadi|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashree shankar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೮, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prathimashetty|Prathimashetty]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prathimashetty|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೩೯, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prakrathi shettigar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೦, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Kavyashri hebbar|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೨, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Chaitra. B. H.|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೩, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123|Pallaviv123]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Pallaviv123|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna gopal|Prajna gopal]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna gopal|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೪, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) #--[[ಸದಸ್ಯ:Prajna poojari|Prajna poojari]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Prajna poojari|ಚರ್ಚೆ]]) ೦೯:೪೫, ೨೫ ಜೂನ್ ೨೦೨೨ (UTC) ==ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳು== # [[User:Akshatha prabhu|Akshatha prabhu]]: [[ಮ್ಯಾಟ್ ಕ್ವೆಸಿಕ್]],[[ಬ್ಯೂಟಿ ಅಂಡ್ ದಿ ಬೀಸ್ಟ್]] # [[User:Akshitha achar|Akshitha achar]]:[[ಗೋಲ್ಡನ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಸಿಹಿ ನೀರು]], [[ಸಿಲ್ವರ್ ಅರೋವಾನಾ]], [[ನದಿ ದ್ವೀಪ]], [[ಅಮೆಜಾನ್‍ನ ಪಕ್ಷಿಗಳು]], [[ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆ]] # [[User:Ananya Rao Katpadi|Ananya Rao Katpadi]]: [[ತೊಂಬಟ್ಟು]], [[ಗವಾಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಜಿ.ಕೆ. ಅನಂತಸುರೇಶ್]], [[ಪೇಜಾವರ ಮಠ]], [[ಪರ್ಯಾಯ]], [[ಸುಝೇನ್ ಮೇರಿ ಇಂಬರ್]], [[ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಆರತಿ ಅಗರವಾಲ್]], [[ಶಂಕರ ಮಹಾಲೆ]] # [[User:Apoorva poojay|Apoorva poojay]]:[[ಕದ್ರಿ ಮಂಜುನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಒಪ್ಪೋ ಫೈಂಡ್ ಎಕ್ಸ್ ೫]], [[ತ್ರಿಕೋನ (ಸಂಗೀತ ಉಪಕರಣ)]], [[ನೀರು ಹಕ್ಕಿ]], [[ತರಕಾರಿ ರಸ]], [[ಜೇಮ್ಸ್ ಕಾಕರ್ ಅಂಡ್ ಸನ್ಸ್]], [[ಹಲಸೂರು ಸರೋವರ]], [[ನಂಜುಂಡೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ನಂಜನಗೂಡು]], [[ನಕ್ಷತ್ರ ಹಣ್ಣು]], [[ಭದ್ರಕಾಳಿ (ದೇವಿ)]] # [[User:Ashwini Devadigha|Ashwini Devadigha]]: [[ಥ್ರೂ ಆರ್ಚ್ ಬ್ರಿಡ್ಜ್]], [[ಹಿಮ ನರಿ]], [[ರಾತ್ರಿ ರಾಣಿ]], [[ಅಭಿಕ್ ಘೋಷ್]], [[ದತ್ತಾಂಶ ವಿಜ್ಞಾನ]] # [[User:Chaithali C Nayak|Chaithali C Nayak]]: [[ಮೀನುಗಾರಿಕೆ]], [[ಪರಿಸರ ಕಾನೂನು]], [[ಭಾರತದ ಪವಿತ್ರ ತೋಪುಗಳು]], [[ಜಲಾನಯನ ನಿರ್ವಹಣೆ]],[[ಅಭಯ್ ಭೂಷಣ್ ಪಾಂಡೆ]],[[ವಾಸುಕಿ ರೈಲು]],[[ಅಭಿರಾ ಬುಡಕಟ್ಟು]],[[ರಾಮಪ್ರಸಾದ್ ಚಂದಾ]],[[ನೀಲಿ ಗುಲಾಬಿ]],[[ಗೂಡು ಪೆಟ್ಟಿಗೆ]],[[ಭಾರತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು]],[[ ಅಭಿರಾ ರಾಜವಂಶ ‎]],[[ಕಲ್ಪನಾ ದತ್ತ]] # [[User:Chaithra C Nayak|Chaithra C Nayak]]: [[ಸುಭದ್ರಾ ಕುಮಾರಿ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಕಬಿನಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ]], [[ಚಂದ್ರಗಿರಿ ಕೋಟೆ]], [[ವೃಷಭಾವತಿ ನದಿ]], [[ಶ್ರೀ ವಿನಾಯಕ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಗುಡ್ಡೆಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಕಮಲಶಿಲೆ]], [[ಪ್ರಥ್ವಿರಾಜ್ ಚೌಹಾಣ್]], [[ಶಿರೂರು ಮಠ]], [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನಗಳು]], [[ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಮಂದಾರ್ತಿ]], [[ಚಂಬಲ್ ನದಿ]], [[ಸಂಕಷ್ಟ ಚತುರ್ಥಿ]], [[ಗೋವರ್ಧನ ಪೂಜೆ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪೂಜೆ]], [[ಸಾಂಬ (ಕೃಷ್ಣನ ಮಗ)]] # [[User:Chaitra. B. H.|Chaitra. B. H.]]: [[ವೈ. ಎಸ್. ರಾವ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು]], [[ಡಿ - ಮಾರ್ಟ್]], [[ಮಂದಾರ್ ಅಗಾಶೆ]], [[ಮೋಹನ ಭೋಗರಾಜು]], [[ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]],[[ಝೊಮ್ಯಾಟೊ]],[[ರಾಧಿಕಾ ಗುಪ್ತಾ]],[[ವಿಠಲ್ ವಿ. ಕಾಮತ್]] # [[User:Kavya.S.M|Kavya.S.M]]: [[ಕೆ. ಎಸ್. ಚಂದ್ರಶೇಖರನ್]], [[ಗ್ಯಾಲಕ್ಸ್]],[[ಮಹಾನಂದ ನದಿ]],[[ಪಿಕ್ಸ್ ಆರ್ಟ್]],[[ಕ್ಯಾರಿಯೋಪ್ಸಿಸ್]],[[ಅಂಬೊರೆಲ್ಲಾ]],[[ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಭದ್ರಾವತಿ]],[[ಬಾಣಾಸುರ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು]],[[ಅನುರಾಧಾ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯ]] # [[User:Kavyashree shankar|Kavyashree shankar]]: [[ಮನ್ ಮೊಹನ್ ಶರ್ಮ]] # [[User:Kavyashri hebbar|Kavyashri hebbar]]: [[ಕಾಪು ಕಡಲತೀರ]], [[ಗೋಪಿನಾಥ್ ಕರ್ತಾ]], [[ಹೊರಾಂಗಣ ಆಟಗಳು]], [[ಕೊಡವೂರು]], [[ರಾಜೇಶ್ ಗೋಪಕುಮಾರ್]], [[ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ]], [[ಅದೃತಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ]], [[ಗೌರಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಸರಸ್ವತಿ ರಾಜಮಣಿ]], [[ಕಿಂಗ್ ಪೆಂಗ್ವಿನ್]] # [[User:KR Sanjana Hebbar|KR Sanjana Hebbar]]: [[ಬೆಣ್ಣೆ ದೋಸೆ]], [[ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ದೇವಾಲಯಗಳು]], [[ಮಟ್ಟು,ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಹೂಲಿ]], [[ತೆಕ್ಕಲಕೋಟೆ]], [[ಪ್ರೇಮ್ ಕುಮಾರ್ ಅಲೆ]], [[ಮಾಧ್ವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು]], [[ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ]], [[ಆರ್ ಎಸ್ ಸುಬ್ಬಲಕ್ಷ್ಮಿ]], [[ಭದ್ರಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Acharya Manasa|Acharya Manasa]]: [[ಹೆಂಕೆಲ್ ಹೆ ೭೪]], [[ನಸ್ಸಾರಿಯಸ್ ಆರ್ಕ್ಯುಲೇರಿಯಾ]], [[ಸ್ಯಾಟಿನ್ ಹೊಲಿಗೆ]], [[ಗಾಳಿಪಟ ೨]], [[ಭಾರತೀಯ ಫ್ಲಾಪ್‍ಶೆಲ್ ಆಮೆ]], [[ಮೆಟಾಲಂಪ್ರಾ ಇಟಾಲಿಕಾ]] # [[User:Pallaviv123|Pallaviv123]]: [[ಭುಜಂಗ ಪಾರ್ಕ್]], [[ಪಿ.ಕೆ.ಅಯ್ಯಂಗಾರ್]], [[ಸ್ಪಾಥೋಡಿಯ]], [[ಡೇವಿಡ್ ಮಗರ್‌ಮನ್]], [[ವಿಲಿಯಂ ಹಗ್ ರಾಬಿನ್‌ಸನ್]], [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]], [[ಶಾಲಿನಿ ಕಪೂರ್]], [[ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿಭಾಗಗಳು]], [[ಹರಿ ಕಿಶನ್ ತಲ್ವಾರ್]], [[ನಿರ್ಮಲ್ ಮುಂಡಾ]], [[ಶಂಕರ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಲ್]], [[ಮಹೀಂದ್ರಾ & ಮಹೀಂದ್ರಾ]], [[ಸ್ವೀಟೆನಿಯಾ ಮಹಾಗೋನಿ]], [[ಮ್ಯಾಪಲ್]], [[ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ]], [[ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ತುಳಸಿ]] # [[User:Praajna G|Praajna G]]: [[ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಉತ್ಸವ]], [[ಆರ್. ಜಿ. ಭಂಡಾರ್ಕರ್]] # [[User:Prajna gopal|Prajna gopal]]: [[ಬೆನ್ ಸಿಲ್ಬರ್ಮನ್]], [[ಕೆವಿನ್ ಸಿಸ್ಟ್ರೋಮ್]], [[ಪೌಟೇರಿಯಾ ಕ್ಯಾಂಪೆಚಿಯಾನಾ]], [[ಪಿಂಟರೆಸ್ಟ್]], [[ಇನ್ಸ್ಟಾಗ್ರಾಮ್]], [[ಊರ್ವಶಿ ರೌಟೇಲಾ]], [[ಭಾನುಮತಿ (ಮಹಾಭಾರತ)]], [[ಪ್ರತಿಲಿಪಿ]], [[ಹೆಚ್.ಹೆಚ್.ಹೋಮ್ಸ್]] # [[User:Prajna poojari|Prajna poojari]]:[[ಇನ್ಫಿನಿಕ್ಸ್ ಮೊಬೈಲ್]], [[ಟಾರ್ಡಿಗ್ರೇಡ್‌]], [[ಆದಿ ಬದರಿ, ಹರಿಯಾಣ]], [[ಪರಿಯಾತ್ರ ಪರ್ವತಗಳು]], # [[User:Prakrathi shettigar|Prakrathi shettigar]]: [[ಕೋಟ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಥೀಮ್ ಪಾರ್ಕ್]], [[ದುರ್ಗಾದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಕುಂಜಾರುಗಿರಿ]], [[ಅಂಬಲಪಾಡಿ ಮಹಾಕಾಳಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಜನಾರ್ಧನ ದೇವಾಲಯ]], [[ಒಳಾಂಗಣ ಆಟಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆಗಳು]], [[ಗೋಶಾಲೆ]], [[ಜಾನ್ ಎ. ಬ್ರಿಡ್‍ಗ್ಲ್ಯಾಂಡ್]], [[ಎ. ವೈದ್ಯನಾಥ ಐಯರ್]], [[ಸಿ. ಕೆ. ನಾಯುಡು]], [[ಜೋಹಾನ್ ಕಿರ್ನ್‍ಬರ್ಗರ್]], [[ಸುನಿತಾ ಶರ್ಮಾ]], [[ರವಿ ಕಲ್ಪನಾ]], [[ಶಿಲ್ಪಾ ಗುಪ್ತಾ]], [[ಸ್ನೇಹ ರಾಣಾ]], [[ಚಂಡಿ ದೇವಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಹರಿದ್ವಾರ]], [[ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನರಸಿಂಹ ದೇವಾಸ್ಥಾನ, ನುಗ್ಗೇಹಳ್ಳಿ]], [[ಶ್ರೀ ಕಾಳಿಕಾ ದೇವಿ ದೇವಾಲಯ]], [[ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದಾಂಬ ದೇವಾಲಯ]] # [[User:Prathimashetty|Prathimashetty]] # [[User:Rakshitha b kulal|Rakshitha b kulal]]: [[ಸಸಿಹಿತ್ಲು ಕಡಲತೀರ]], [[ಚಂಡೆ]], [[ಪೆರ್ಡೂರು]], [[ರಾಮನಗರ ಕೋಟೆ]], [[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಸಿನ್ಹಾ]], [[ಮಹೀಧರ ನಳಿನಿಮೋಹನ್]], [[ನೀನಾ ನಾಯಕ್]], [[ಸುಶ್ರೀ ದಿವ್ಯದರ್ಶಿನಿ]], [[ವಿಂಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶ]], [[ಸರಳಾ ದೇವಿ]] # [[User:Sahana Poojary|Sahana Poojary]]: [[ಅಕೋಲಾ ಕೋಟೆ]], [[ಮಾಧವ ವರ್ಮ ೨]], [[ವಿಜಯಮಿತ್ರ]], [[ಇಬ್ರಾಹಿಂ ಇಬ್ನ್ ಅದಮ್]], [[ಪನ್ಹಾಲಾ ಕೋಟೆ]] # [[User:Shreya. Bhaskar|Shreya. Bhaskar]]: [[ಕಡಿಯಾಳಿ ಶ್ರೀ ಮಹಿಷಮರ್ದಿನಿ ದೇವಸ್ಥಾನ]], [[ಎಳ್ಳು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ]], [[ಮಂಗ್ಲಾ ರಾಯ್]], [[ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು]], [[ಭೀಮಗಡ ವನ್ಯಜೀವಿ ಅಭಯಾರಣ್ಯ]], [[ಜಲದುರ್ಗ ಕೋಟೆ]], [[ವಿಷಕಾರಿ ಪಕ್ಷಿಗಳು]], [[ಐಹೊಳೆ ಶಾಸನ]] # [[User:Supritha Barkur|Supritha Barkur]]: [[ಹನಿ ನೀರಾವರಿ]], [[ಅರುಣ್ ಕೆ. ಪತಿ]], [[ಭಾರತದ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]] # [[User:Sushmitha.S Poojari|Sushmitha.S Poojari]]: [[ರಾಧಾ ಕೃಷ್ಣ ದೇವಾಲಯ]],[[ಕಲಕೋಟೆ]],[[ಗೆರಿಕ್]] # [[User:Veena Sundar N.|Veena Sundar N.]]: [[ಘಟ್ಟಿವಾಳಯ್ಯ]], [[ಜಂಕ್ ಫುಡ್]], [[ಪಾಪ ತೆರಿಗೆ]], [[ಕೌಶಲ್ಯ ಅಣೆಕಟ್ಟು]], [[ಬ್ರಾಕೆನ್ ಹೌಸ್, ಲಂಡನ್]], [[ದೈತ್ಯ ಪೆಟ್ರೆಲ್]] # [[User:Vinaya M A|Vinaya M A]]: [[ರಿಯಲ್‌ಮಿ ಸಿ೩]], [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳ ಪೀಳಿಗೆಯ ವರ್ಗೀಕರಣ]], [[ಸಿ. ಎಸ್. ಶೇಷಾದ್ರಿ]], [[ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು( ಭಾರತ) ]], [[ಭೂತನಾಥ ದೇವಾಲಯಗಳ ಗುಂಪು, ಬಾದಾಮಿ]], [[ತ್ರಿವೇಣಿ ಸಿಂಗ್]] # [[User:Vismaya U|Vismaya U]]: [[ನ್ಯೂಟೋನಿಯನ್ ದೂರದರ್ಶಕ]], [[ದೌಲತ್ ಸಿಂಗ್ ಕೊಠಾರಿ]],[[ಬಿರ್ಲಾ ವಿಜ್ಞಾನ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ]],[[ಮನಿಕಾ ಬಾತ್ರಾ]],[[ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಮಹತೋ]],[[ಭವಾನಿ ನದಿ]],[[ಜಲಪುತ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು]] [[ವರ್ಗ:ಯೋಜನೆ]] aru8qdmb8k141hm1e6oc5uhxmr4030g 0 144386 1117104 1112888 2022-08-27T08:02:01Z Prajna poojari 75941 Prajna poojari [[ಸದಸ್ಯ:Prajna poojari/ಭೂತ್ ಜೋಲೋಕಿಯಾ]] ಪುಟವನ್ನು [[ಭೂತ್ ಜೋಲೋಕಿಯಾ]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki {{short description|ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ}} {{Use dmy dates|date=October 2019}} {{Infobox cultivar | name = ಭೂತ್ ಜೋಲೋಕಿಯಾ | image = Bhut-Jolokia-pc.jpg | image_caption = Red (ripe) and green ghost pepper fruits | origin = [[ಭಾರತ]] * ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ, [[ಮಣಿಪುರ]] & [[ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್]])<ref>It is extensively cultivated in northeastern India, especially in the states of Assam, Nagaland and Manipur. https://www.frontalagritech.com/chillies-peppers-herbs</ref> | hybrid = ''ಕ್ಯಾಪ್ಸಿಕಂ ಚೈನಿಸ್'' × ''ಕ್ಯಾಪ್ಸಿಕಂ ಫ್ರುಟ್ಸೆನ್ಸ್'' | module = {{Infobox pepper | embed = yes | heat = ಅಸಾಧಾರಣ ಕಾರ | scoville = ೧,೦೦೧,೩೦೪ }} }}   [[Category:Articles with 'species' microformats]] '''ಗೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್''', <ref>{{Cite news|url=https://www.science.org/content/article/ghost-peppers-are-saving-us-grasslands-scaring-hungry-mice|title=Ghost peppers are saving U.S. grasslands—by scaring off hungry mice|last=Gamillo|first=Elizabeth|date=3 August 2018|work=Science|access-date=25 June 2019}}</ref> <ref>{{Cite news|url=https://www.tastecooking.com/many-lives-king-chile/|title=The Incredible Story of Bhut Jolokia: From Rural India to Dumb YouTube Stunts|last=Deepak|first=Sharanya|date=1 January 2019|work=Taste|access-date=25 June 2019}}</ref> '''''ಭೂತ್ ಜೋಲೋಕಿಯಾ''''' ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ (ಅಕ್ಷರಶಃ [[ಅಸ್ಸಾಮಿ|ಅಸ್ಸಾಮಿಯಲ್ಲಿ]] ''ಘೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್'' ಎಂದರ್ಥ), ಇದು ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಲಾಗುವ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹೈಬ್ರಿಡ್ [[ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ|ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿಯಾಗಿದೆ]] . <ref name="bosland">{{Cite web|url=http://www.nmsu.edu/~ucomm/Releases/2007/february/hottest_chile.htm|title=NMSU is home to the world's hottest chile pepper|last=Shaline L. Lopez|year=2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20070219124128/http://www.nmsu.edu/~ucomm/Releases/2007/february/hottest_chile.htm|archive-date=19 February 2007|access-date=21 February 2007}}</ref> <ref name="Associated Press">{{Cite news|url=http://www.nbcnews.com/id/20058096|title='Ghost chile' burns away stomach ills - Diet & Nutrition - NBC News|access-date=5 August 2007|agency=Associated Press|year=2007}}</ref> ಇದು ಕ್ಯಾಪ್ಸಿಕಂ ಚೈನೆನ್ಸ್ ಮತ್ತು ''ಕ್ಯಾಪ್ಸಿಕಂ'' ''ಫ್ರುಟೆಸೆನ್ಸ್‌ಗಳ'' ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಆಗಿದೆ. <ref name="hortscience">{{Cite journal|last=Paul W. Bosland|last2=Jit B. Baral|title='Bhut Jolokia'—The World's Hottest Known Chile Pepper is a Putative Naturally Occurring Interspecific Hybrid|journal=Horticultural Science|year=2007|volume=42|issue=2|pages=222–4|url=http://www.chilepepperinstitute.org/content/files/JolokiaArt.pdf|accessdate=11 July 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150923202809/http://www.chilepepperinstitute.org/content/files/JolokiaArt.pdf|archivedate=23 September 2015}}</ref> ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ, ''[[ಗಿನ್ನೆಸ್ ದಾಖಲೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ|ಗಿನ್ನೆಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್]]'' ಘೋಸ್ಟ್ ಪೆಪರ್ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರವಾದ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ ಎಂದು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಿತು, ತಬಾಸ್ಕೊ ಸಾಸ್‌ಗಿಂತ ೧೭೦ ಪಟ್ಟು ಬಿಸಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಭೂತ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿಯನ್ನು ಒಂದು ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು [[ಸ್ಕೋವಿಲ್|ಸ್ಕೋವಿಲ್ಲೆ ಹೀಟ್ ಯೂನಿಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ]] (ಎಸ್‌ಎಚ್‌ಯುಎಸ್‌) ರೇಟ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದಾಗಿಯು ಕಾರವಾದ ಮೆಣಸು ಬೆಳೆಯುವ ಓಟದಲ್ಲಿ, ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ ಟ್ರಿನಿಡಾಡ್ ಸ್ಕಾರ್ಪಿಯನ್ ಬುಚ್ ಟಿ ಪೆಪ್ಪರ್ ಮತ್ತು ೨೦೧೩ <ref>{{Cite web|url=http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/1/hottest-chili|title=Hottest Chili|publisher=[[Guinness World Records]]|access-date=26 December 2013}}</ref> ಕೆರೊಲಿನಾ ರೀಪರ್ ಮೂಲಕ ಭೂತ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿಯನ್ನು ಹಿಂದಿಕ್ಕಲಾಯಿತು. == ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಹೆಸರುಗಳು == ಭೂಟ್ ಜೋಲೋಕಿಯಾ (ভোট জলকেয়া) ಎಂಬ ಹೆಸರು ''ಅಸ್ಸಾಮಿಯಲ್ಲಿ'' ''ಭೂತಾನ್ ಮೆಣಸು'' ಎಂದರ್ಥ; ''ಭೂತಾನ್'' ಎಂಬ ಅರ್ಥವಿರುವ ಮೊದಲ ಅಂಶವಾದ ''ಭುಟ್'' ಅನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ''ಭೂತ'' ಎಂಬ ಅರ್ಥದ ಸಮೀಪದ ''ಹೋಮೋನಿಮ್'' ಗಾಗಿ ಗೊಂದಲಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/bhut+jolokia|title=Definition of BHUT JOLOKIA|website=www.merriam-webster.com|language=en|access-date=2020-10-26}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.scmp.com/week-asia/lifestyle-culture/article/3148870/indias-ghost-pepper-chilli-so-hot-villagers-use-it|title=India's 'ghost pepper' is one of the hottest chillies. Can Britain handle it?|date=16 September 2021}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/lifestyle/food-wine/masterchef-australia-features-eight-of-the-hottest-chillies-on-the-planet-7334566/|title=MasterChef Australia features eight of the hottest chillies on the planet; have you tried any?|date=2021-06-02|website=The Indian Express|language=en|access-date=2021-11-04}}</ref> [[ಅಸ್ಸಾಂ|ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ]], <ref>"The origin of the Chili lies in the north-eastern of India, in the region of Assam." https://chili-plant.com/chilli-varieties/bhut-jolokia-chili/</ref> ಕಾಳುಮೆಣಸನ್ನು ''ಬಿಹ್ ಝೋಲೋಕಿಯಾ'' ('ವಿಷ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ'), [[ಅಸ್ಸಾಮಿ|ಅಸ್ಸಾಮೀಸ್]] ''ಬಿಹ್'' 'ವಿಷ' ಮತ್ತು ''ಝೋಲೋಕಿಯಾ'' 'ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಸಸ್ಯದ ಶಾಖವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. <ref name="raktim">{{Cite journal|title=Genetic Variability and Traditional Practices in Naga King Chili Landraces of Nagaland|pages=171–180|last=Raktim Ranjan Bhagowati|journal=Asian Agri-History|year=2009|volume=13|issue=3|url=http://www.agri-history.org/pdf/171%20to%20180.pdf|display-authors=etal|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110720103043/http://www.agri-history.org/pdf/171%20to%20180.pdf|archivedate=20 July 2011}}</ref> ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿ, ಕಾಳುಮೆಣಸನ್ನು ''ನಾಗಾ ಮೊರಿಚ್ ('' 'ನಾಗ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ') ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದೇ ರೀತಿ, ಕೃಷಿಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ [[ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್|ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ]], ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿಯನ್ನು ''ನಾಗ ಜೋಲೋಕಿಯಾ'' ('ನಾಗಾ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ'; ರೋಮನೈಸ್ಡ್ ನಾಗಾ ಝೋಲೋಕಿಯಾ) ಮತ್ತು ಭೂತ್ ''ಜೋಲೋಕಿಯಾ'' (ರೋಮನೈಸ್ಡ್ ''ಭುತ್'' ''ಝೋಲೋಕಿಯಾ'' ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="raktim">{{Cite journal|title=Genetic Variability and Traditional Practices in Naga King Chili Landraces of Nagaland|pages=171–180|last=Raktim Ranjan Bhagowati|journal=Asian Agri-History|year=2009|volume=13|issue=3|url=http://www.agri-history.org/pdf/171%20to%20180.pdf|display-authors=etal|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110720103043/http://www.agri-history.org/pdf/171%20to%20180.pdf|archivedate=20 July 2011}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFRaktim_Ranjan_Bhagowati2009">Raktim Ranjan Bhagowati; et&nbsp;al. (2009). [https://web.archive.org/web/20110720103043/http://www.agri-history.org/pdf/171%20to%20180.pdf "Genetic Variability and Traditional Practices in Naga King Chili Landraces of Nagaland"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''Asian Agri-History''. '''13''' (3): 171–180. Archived from [http://www.agri-history.org/pdf/171%20to%20180.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 20 July 2011.</cite></ref> [[ಅಸ್ಸಾಂ]] ಮತ್ತು [[ಮಣಿಪುರ|ಮಣಿಪುರದಂತಹ]] ಇತರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಹೆಸರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. <ref name="raktim" /> ಉಪಖಂಡದಲ್ಲಿನ ಇತರ ''ಬಳಕೆಗಳೆಂದರೆ ಸಾಗಾ ಜೋಲೋಕಿಯಾ'', ''ಇಂಡಿಯನ್ ಮಿಸ್ಟರಿ ಚಿಲ್ಲಿ'' ಮತ್ತು ''ಇಂಡಿಯನ್ ಒರಟಾದ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ'' . <ref name="raktim" /> ಅಸ್ಸಾಮಿ ನಗರದ ತೇಜ್‌ಪುರದ ನಂತರ ಇದನ್ನು ''ತೇಜ್‌ಪುರ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ'' ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. <ref name="tezpur">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=90M5Tw0530gC&pg=PA158|title=The Complete Chile Pepper Book|last=Dave DeWitt|last2=Paul W. Bosland|publisher=Timber Press|year=2009|isbn=978-0-88192-920-1|page=158}}</ref> [[ಮಣಿಪುರ|ಮಣಿಪುರದಲ್ಲಿ]], ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿಯನ್ನು ''ಉಮೊರೊಕ್'' <ref name="umorok">{{Cite journal|title=Capsaicin Content and Pungency of Different Capsicum spp. Cultivars|pages=89–90|last=Sanatombi K.|last2=G. J. Sharma|journal=Not. Bot. Hort. Agrobot. Cluj.|year=2008|volume=36|issue=2|issn=1842-4309|url=http://notulaebotanicae.ro/nbha/article/viewFile/345/346|format=PDF}}</ref> ಅಥವಾ ''ಊ-ಮೊರೊಕ್'' ('ಟ್ರೀ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ') ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ''ಭೂಟ್ ಜೋಲೋಕಿಯಾವನ್ನು'' ''ಕಿಂಗ್ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ'' ಅಥವಾ ''ಕಿಂಗ್ ಕೋಬ್ರಾ ಚಿಲ್ಲಿ'' ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://findmeacure.com/2009/06/27/bhut-jolokia-naga-chilli-king-chilli|title=Bhut Jolokia / Naga Chilli / King Chilli|date=Aug 2021}}</ref> == ಕಾರತ್ವದ ಮಾಪನಾ == ೨೦೦೦ ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯವು (DRL) ೮೫೫,೦೦೦ ಎಸ್‌ಎಚ್‌ಯುಗಳ ಕಾರತ್ವದ ಮಾಪನಾವನ್ನು ೮೫೫,೦೦೦ ಎಸ್‌ಎಚ್‌ಯುಗಳಿಗೆ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ, <ref name="currscience">{{Cite journal|last=Mathur R|title=The hottest chili variety in India|journal=Current Science|year=2000|volume=79|issue=3|url=http://www.ias.ac.in/currsci/aug102000/scr974.pdf|pages=287–8|display-authors=etal}}</ref> ಮತ್ತು ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಎಚ್‌ಪಿಎಲ್‌ಸಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ೧,೦೪೧,೪೨೭ ಎಸ್‌ಎಚ್‌ಯುಗಳ ರೇಟಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು. <ref name="fa">{{Cite web|url=http://www.frontalagritech.co.in/products/bihjolokia_gen.htm|title=Bih jolokia|year=2006|access-date=12 December 2006}}</ref> ಹೋಲಿಕೆಗಾಗಿ, ಟಬಾಸ್ಕೊ ರೆಡ್ ಪೆಪ್ಪರ್ ಸಾಸ್ ದರ ೨,೫೦೦–೫,೦೦೦, ಮತ್ತು ಶುದ್ಧಾ ಕ್ಯಾಪ್ಸೈಸಿನ್ (ಮೆಣಸು ಸಸ್ಯಗಳ [[ಕಾರ|ತೀಕ್ಷ್ಣತೆಗೆ]] ಕಾರಣವಾಗುವ ರಾಸಾಯನಿಕ) ದರವು ೧೬,೦೦೦,೦೦೦ ಎಸ್‌ಎಚ್‌ಯುಗಳಲ್ಲಿದೆ. ೨೦೦೫ ರಲ್ಲಿ, ನ್ಯೂ ಮೆಕ್ಸಿಕೋ ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಯ ಲಾಸ್ ಕ್ರೂಸಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಚಿಲ್ಲಿ ಪೆಪ್ಪರ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, ನ್ಯೂ ಮೆಕ್ಸಿಕೋ <ref>{{Cite web|url=http://www.chilepepperinstitute.org/|title=NMSU: The Chile Pepper Institute - Home|publisher=The Chile Pepper Institute|archive-url=https://web.archive.org/web/20161120165150/http://www.chilepepperinstitute.org/|archive-date=20 November 2016|access-date=20 July 2012}}</ref> ದಕ್ಷಿಣ ನ್ಯೂ ಮೆಕ್ಸಿಕೋದಲ್ಲಿ ಬೀಜದಿಂದ ಬೆಳೆದ ಗೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್‌ಗಳು ಎಚ್‌ಪಿಎಲ್‌ಸಿಯಿಂದ ೧,೦೦೧,೩೦೪ ಎಸ್‌ಎಚ್‌ಯುಗಳ ಕಾರತ್ವದ ಮಾಪನಾವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. <ref name="bosland">{{Cite web|url=http://www.nmsu.edu/~ucomm/Releases/2007/february/hottest_chile.htm|title=NMSU is home to the world's hottest chile pepper|last=Shaline L. Lopez|year=2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20070219124128/http://www.nmsu.edu/~ucomm/Releases/2007/february/hottest_chile.htm|archive-date=19 February 2007|access-date=21 February 2007}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFShaline_L._Lopez2007">Shaline L. Lopez (2007). [https://web.archive.org/web/20070219124128/http://www.nmsu.edu/~ucomm/Releases/2007/february/hottest_chile.htm "NMSU is home to the world's hottest chile pepper"]. Archived from [http://www.nmsu.edu/~ucomm/Releases/2007/february/hottest_chile.htm the original] on 19 February 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">21 February</span> 2007</span>.</cite></ref> ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಘೋಸ್ಟ್ ಪೆಪರ್‌ಗಳು ಕೇವಲ ಜರಾಯುವಿನ ಬದಲಿಗೆ ಬೀಜಗಳ ಸುತ್ತ ಮತ್ತು ಹಣ್ಣಿನ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಇರುವ ಜರಾಯುಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಕೋಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಪ್ಸೈಸಿನ್ ಅನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ. <ref>{{Cite journal|last=Bosland|first=Paul|last2=Coon|first2=Danise|last3=Cooke|first3=Peter H.|title=Novel Formation of Ectopic (Nonplacental) Capsaicinoid Secreting Vesicles on Fruit Walls Explains the Morphological Mechanism for Super-hot Chile Peppers|journal=Journal of the American Society for Horticultural Science|date=June 2015|volume=140|issue=3|pages=253–256|doi=10.21273/JASHS.140.3.253}}</ref> == ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು == ಮಾಗಿದ ಮೆಣಸು ೬೦ ರಿಂದ ೮೫ ಮೀಮೀ (೨.೪ ರಿಂದ ೩.೩ ಇಂಚು) ಅಳತೆ ಉದ್ದ ಮತ್ತು೨೫ ರಿಂದ ೩೦ ಮೀಮೀ (೧.೦ ರಿಂದ ೧.೨ ಇಂಚು) ಅಗಲದಲ್ಲಿ ಕೆಂಪು, ಹಳದಿ, ಕಿತ್ತಳೆ ಅಥವಾ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಭಾರತದಿಂದ ಆಯ್ದುಕೊಳ್ಳದ ಘೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್‌ಗಳು ಅತ್ಯಂತ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಸ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಹಣ್ಣಿನ ಗಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಸಸ್ಯಕ್ಕೆ ಹಣ್ಣಿನ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿಗಳಲ್ಲಿ ಘೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್‌ ಪಾಡ್‌ಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದವು ಏಕೆಂದರೆ ಅವುಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆಕಾರ ಮತ್ತು ತುಂಬಾ ತೆಳುವಾದ ಚರ್ಮ. <ref name="NatGeo May 07">{{Cite news|title=Hot Pod: World's Hottest|last=Barker|first=Catherine L.|work=[[National Geographic Magazine]]|year=2007|issue=May|volume=2007|page=21}}</ref> ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೆಂಪು ಹಣ್ಣಿನ ವಿಧವು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ವಿಧಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ: ಒರಟಾದ, ಡೆಂಟೆಡ್ ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ನಯವಾದ ಹಣ್ಣು. ಒರಟಾದ ಹಣ್ಣಿನ ಸಸ್ಯಗಳು ಎತ್ತರವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ದುರ್ಬಲವಾದ ಕೊಂಬೆಗಳಿರುತ್ತದೆ, ನಯವಾದ ಹಣ್ಣಿನ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಗಟ್ಟಿಮುಟ್ಟಾದ ಕೊಂಬೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾಂದ್ರವಾಗಿರುತ್ತವೆ. <ref>Dremann, Craig Carlton. 2011. Redwood City Seed Company, Observations on the variations in the Bhut Jolokia pepper from seed reproduction growouts.</ref> ೩೨-೩೮ °C ರಲ್ಲಿ ಇದು ಮೊಳಕೆಯೊಡೆಯಲು ಸುಮಾರು ೭-೧೨ ದಿನಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.{{Col-begin}} {{Col-break}} {| class="wikitable" style="font-size:90%" |- ! ಸಸ್ಯದ ಎತ್ತರ | ೪೫–೧೨೦ ಸೇ.ಮೀ (೧೭–೪೭ ಇಂಚುಗಳು) |- ! ಕಾಂಡದ ಬಣ್ಣ | ಹಸಿರು |- ! ಎಲೆಯ ಬಣ್ಣ | ಹಸಿರು |- ! ಎಲೆಯ ಉದ್ದ | ೧೦.೬೫–೧೪.೨೫ ಸೇ.ಮೀ |- ! ಎಲೆಯ ಅಗಲ | ೫.೪–೭.೫ ಸೇ.ಮೀ |- ! ಪ್ರತಿ ಅಕ್ಷಕ್ಕೆ ತೊಟ್ಟುಗಳು | ೨ |- ! ಪುಷ್ಪದಳ ವೃತ್ತದ ಬಣ್ಣ | ಹಳದಿ ಹಸಿರು |- ! ಪರಾಗಕೋಶದ ಬಣ್ಣ | ತೆಳುವಾದ ನೀಲವರ್ಣ |- ! ಉಂಗುರದ ಸಂಕೋಚನ | ಪುಷ್ಪಪಾತ್ರೆಯ ಕಳೆಗಡೆಇದೆ |- ! ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಹಣ್ಣಿನ ಬಣ್ಣ | ಕೆಂಪು ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ, ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಕಿತ್ತಳೆ, ಹಳದಿ ಮತ್ತು chocolate as rarer varieties |} {{Col-break}} {| class="wikitable" style="font-size:90%" |- ! ಹಣ್ಣಿನ ಆಕಾರ | ಉಪಶಂಕುವಿನಾಕಾರದಿಂದ ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ |- ! ಹಣ್ಣಿನ ಉದ್ದ | ೫.೯೫–೮.೫೪ ಸೇ.ಮೀ |- ! ಹಣ್ಣಿನ ಅಗಲ | ೨.೫–೨.೯೫ ಸೇ.ಮೀ |- ! ಹಣ್ಣಿನ ತೂಕ | 6.95–8.97 ಗ್ರಾಂ |- ! ಹಣ್ಣಿನ ಮೇಲ್ಮೈ | ಒರಟು, ಅಸಮ ಅಥವಾ ನಯವಾದ |- ! ಬೀಜದ ಬಣ್ಣ | ತಿಳಿ ಕಂದು ಬಣ್ಣ |- ! ೧೦೦೦ ಬೀಜದ ತೂಕ | ೪.೧–೫.೨ ಗ್ರಾಂ |- ! ಪ್ರತಿ ಹಣ್ಣಿನ ಬೀಜಗಳು | ೧೯–೩೫ |- ! ಹೈಪೋಕೋಟಿಲ್ ಬಣ್ಣ | ಹಸಿರು |- ! ಕೋಟಿಲ್ಡೋನಸ್ ಎಲೆಯ ಆಕಾರ | ನದೀಮುಖಜ ಭೂಮಿಯಂಥ |} {{Col-end}} == ಉಪಯೋಗಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:Bhoot_Jolokia_(_Ghost_Chili_pepper_).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Bhoot_Jolokia_%28_Ghost_Chili_pepper_%29.jpg/220px-Bhoot_Jolokia_%28_Ghost_Chili_pepper_%29.jpg|thumb| ಭೂತ ಮೆಣಸು]] ಘೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್‌ ಅನ್ನು ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಮಸಾಲೆಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Associated Press">{{Cite news|url=http://www.nbcnews.com/id/20058096|title='Ghost chile' burns away stomach ills - Diet & Nutrition - NBC News|access-date=5 August 2007|agency=Associated Press|year=2007}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.nbcnews.com/id/20058096 "'Ghost chile' burns away stomach ills - Diet & Nutrition - NBC News"]. Associated Press. 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">5 August</span> 2007</span>.</cite></ref> ಮೇಲೋಗರಗಳು, ಉಪ್ಪಿನಕಾಯಿಗಳು ಮತ್ತು [[ಚಟ್ನಿ|ಚಟ್ನಿಗಳನ್ನು]] "ಬಿಸಿಮಾಡಲು" ಇದನ್ನು ತಾಜಾ ಮತ್ತು ಒಣಗಿದ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಹಂದಿಮಾಂಸ ಅಥವಾ ಒಣಗಿದ ಅಥವಾ ಹುದುಗಿಸಿದ ಮೀನಿನ ಸಂಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಕಾಡು [[ಭಾರತದ ಆನೆ|ಆನೆಗಳನ್ನು]] ದೂರದಲ್ಲಿಡಲು ಸುರಕ್ಷತಾ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆಯಾಗಿ ಕಾಳುಮೆಣಸನ್ನು ಬೇಲಿಗಳ ಮೇಲೆ ಹೊದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಹೊಗೆ ಬಾಂಬ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://news.nationalgeographic.com/news/2007/11/071120-AP-india-elephants.html|title=World's Hottest Chile Used as Elephant Repellent|last=Hussain|first=Wasbir|date=20 November 2007|publisher=National Geographic|access-date=21 November 2007}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://news.nationalgeographic.com/news/2007/11/photogalleries/elephant-pictures|title=''Ghost Chile'' Scares Off Elephants|date=20 November 2007|website=National Geographic News website|publisher=National Geographic|access-date=18 August 2008}}</ref> ಕಾಳುಮೆಣಸಿನ ತೀವ್ರವಾದ ಶಾಖವು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ-ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ ತಿನ್ನುವಲ್ಲಿ ಇದು ಒಂದು ಪಂದ್ಯವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.smithsonianmag.com/travel/The-Gut-Wrenching-Science-Behind-the-Worlds-Hottest-Peppers-208350211.html#Burning-Desire-peppers-1.jpg|title=The Gut-Wrenching Science Behind the World's Hottest Peppers|last=Mary Roach|authorlink=Mary Roach|date=June 2013|publisher=Smithsonian Magazine}}</ref> === ಚಿಲ್ಲಿ ಗ್ರೆನೇಡ್‌ಗಳು ===   ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ [[ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆ]] (ಡಿಅರ್‌ಡಿಓ) ದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಕೈ ಗ್ರೆನೇಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಳುಮೆಣಸನ್ನು ಪೆಪ್ಪರ್ ಸ್ಪ್ರೇಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಆತ್ಮರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಗಲಭೆಕೋರರನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಮಾರಕವಲ್ಲದ ವಿಧಾನವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು. <ref>{{Cite web|url=http://ibnlive.in.com/news/armys-new-weapon-worlds-hottest-chili/111958-19.html?from=tn|title=Army's new weapon: world's hottest chili - Trends News - IBNLive|date=24 March 2010|publisher=Ibnlive.in.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20100327091037/http://ibnlive.in.com/news/armys-new-weapon-worlds-hottest-chili/111958-19.html?from=tn|archive-date=27 March 2010|access-date=6 November 2012}}</ref> <ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/8119591.stm|title=South Asia &#124; India plans hot chilli grenades.|date=25 June 2009|work=BBC News|access-date=11 April 2010}}</ref> ಘೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್ ಆಧಾರಿತ ಏರೋಸಾಲ್ ಸ್ಪ್ರೇಗಳನ್ನು "ಸುರಕ್ಷತಾ ಸಾಧನ" ವಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಜನಸಮೂಹವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಮತ್ತು ಚದುರಿಸಲು ಮೆಣಸಿನ ಗ್ರೆನೇಡ್‌ಗಳ "ನಾಗರಿಕ ರೂಪಾಂತರಗಳನ್ನು" ಬಳಸಬಹುದು ಎಂದು ಡಿಅರ್‌ಡಿಓ ಹೇಳಿದೆ. <ref name="BBC24March2012">{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/8584988.stm|title=India scientists hail 'multi-purpose' chillis|last=Bhaumik|first=Subir|date=24 March 2010|work=BBC News|access-date=24 April 2012|location=[[City of Westminster]], England}}</ref> ೨೦೧೫ ರ ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಅಡಗಿರುವ ಭಯೋತ್ಪಾದಕನನ್ನು ಹೊರಹಾಕಲು [[ಭಾರತೀಯ ಭೂಸೇನೆ|ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯು]] ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ ಗ್ರೆನೇಡ್‌ಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಬಳಸಿತ್ತು. <ref>{{Cite news|url=http://indianexpress.com/article/india/india-others/pakistani-militant-captured-army-used-chilly-grenades-to-catch-sajjad-ahmed/|title=Army used 'chilly grenades' to flush out Pak terrorist Sajjad Ahmed from a cave|work=[[The Indian Express]]}}</ref> == ಗ್ಯಾಲರಿ == <gallery mode="packed"> ಚಿತ್ರ:Bhut jolokia 10 Days.JPG|ಸುಮಾರು 10 ದಿನದ ವಯಸ್ಸಿನ ಘೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್ ಸಸ್ಯದ ಎಲೆ ಚಿತ್ರ:Bhut jolokia leaf.JPG|ಸುಮಾರು 30 ದಿನದ ವಯಸ್ಸಿನ ಘೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್ ಸಸ್ಯದ ಎಲೆ ಚಿತ್ರ:Bhut jolokia plant 40 days.JPG|40 ದಿನಗಳ ಹಳೆಯದಾದ ಘೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್ ಗಿಡ, ಕೋಕೋ ಪೀಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದಿದೆ ಚಿತ್ರ:Naga Jolokia Peppers.jpg| ಚಿತ್ರ:BhutJolokia02 Asit.jpg| ಚಿತ್ರ:BhutJolokia03 Asit.jpg| ಚಿತ್ರ:BhutJolokia04 Asit.jpg| ಚಿತ್ರ:BhutJolokia06 Asit.jpg| ಚಿತ್ರ:BhutJolokia08 Asit.jpg| ಚಿತ್ರ:Peach Bhut Jolokia Ghost Pepper.jpg|ಪೀಚ್ ಗೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್‌ ಚಿತ್ರ:Yellow Bhut Jolokia Ghost Pepper.jpg|ಹಳದಿ ಗೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್‌ ಚಿತ್ರ:Chocolate Bhut Jolokia Ghost Pepper.jpg|ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಗೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್‌ ಚಿತ್ರ:Purple Bhut Jolokia Ghost Pepper.jpg|ನೇರಳೆ ಗೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್‌ ಚಿತ್ರ:Red Bhut Jolokia Ghost PepperParadise.org.JPG|ಕೆಂಪು ಗೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್‌ ಚಿತ್ರ:Bjhut-Jolokia.jpg|ಮಾಗಿದ, ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಿದ ಭೂತ್‌ ಜೋಲೋಕಿಯಾ ಚಿತ್ರ:Bhut-Jolokia-plant.jpg|ಭುತ್ ಜೋಲೋಕಿಯಾ / ಗೋಸ್ಟ್ ಪೆಪ್ಪರ್ ಪ್ಲಾಂಟ್ </gallery> == ಸಹ ನೋಡಿ == * <nowiki><i id="mwARE">ಕ್ಯಾಪ್ಸಿಕಂ</i></nowiki> ತಳಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Chili peppers}} <nowiki> [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]]</nowiki> r2quvfp5j2uztl7mk2j7h46t4odaa10 0 144619 1117055 1115578 2022-08-27T05:38:53Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki {| class="infobox hproduct" |+ class="infobox-title fn" id="4" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨<br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+<br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ | colspan="2" class="infobox-image" |ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ |- | colspan="2" class="infobox-image" |[[File:SamsungGalaxyS22Series.png|frameless]]<div class="infobox-caption">ಎಸ್೨೨ (ಎಡ), ಎಸ್೨೨+ (ಮಧ್ಯ), ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ (ಬಲ)</div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಕೇತನಾಮ | class="infobox-data" |ರೈನ್‍ಬೋ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಬ್ರಾಂಡ್ | class="infobox-data brand" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ತಯಾರಕ | class="infobox-data brand" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸ್ಲೋಗನ್ | class="infobox-data" |''ದಿ ಎಪಿಕ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್'' <br /><br /> ''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಹೊಸ ನೋಟ್ ಸರಣಿಯಾಗಿದೆ '' (ನೋಟ್ ಸರಣಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ) |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸರಣಿ | class="infobox-data" |[[:en:Samsung Galaxy S series|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್ ಸರಣಿ]] |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮಾದರಿ | class="infobox-data" |'''ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾದರಿಗಳು''':<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೧ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೬ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨+)<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೮ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ)<br /><br />(ಕೊನೆಯ ಅಕ್ಷರವು ವಾಹಕ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾದರಿಗಳಿಂದ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ)<br /><br />'''ಜಪಾನೀಸ್ ಮಾದರಿಗಳು''':<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿಜಿ೧೩ ([[:en:Au (mobile phone company)|ಎಯು]], ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿ-೫೧ಸಿ (ಎನ್‍ಟಿಟಿ ಡೊಕೊಮೊ, ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿಜಿ೧೪ (ಎಯು, ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ)<br /><br />SC-52C (ಎನ್‍ಟಿಟಿ ಡೊಕೊಮೊ, ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ) |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳು | class="infobox-data" |[[:en:2G|೨ಜಿ]], [[:en:3G|೩ಜಿ]], [[:en:4G|೪ಜಿ]], [[:en:5G|೫ಜಿ]] |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮೊದಲ ಬಿಡುಗಡೆ | class="infobox-data" |ಫೆಬ್ರವರಿ&nbsp;೨೫, ೨೦೨೨<span class="noprint">&#x3B;&#x20;೫ ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ</span><span style="display:none">&nbsp;(<span class="bday dtstart published updated">೨೦೨೨-೦೨-೨೫</span>)</span> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಪೂರ್ವವರ್ತಿ | class="infobox-data" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧<br /><br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ನೋಟ್ ೨೦ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ವಿಧ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ಸ್ಮಾರ್ಟ್‍ಫೋನ್ * '''ಎಸ್೨೨+/ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ಫ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ರಚನೆಯ ಅಂಶ | class="infobox-data" |ಸ್ಲೇಟ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಯಾಮಗಳು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''':<br /><br />೧೪೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೫.೭&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೦.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೨.೭೮&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೭.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ * '''ಎಸ್೨೨+''':<br /><br />೧೫೭.೪&nbsp;ಮಿಮೀ (೬.೨೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೫.೮&nbsp;ಮಿಮೀ (೨.೯೮&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೭.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''':<br /><br />೧೬೩.೩&nbsp;ಮಿಮೀ (೬.೪೩&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೭.೯&nbsp;ಮಿಮೀ (೩.೦೭&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೮.೯&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೫&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಮೂಹ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೧೬೭&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೫.೯&nbsp;oz) * '''ಎಸ್೨೨+''': ೧೯೫&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೬.೯&nbsp;oz) * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೨೨೮&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೮.೦&nbsp;oz) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ | class="infobox-data" |[[ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್]] ೧೨ ಜೊತೆಗೆ ಒನ್ ಯುಐ ೪.೧ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಚಿಪ್‌ನಲ್ಲಿನ ಸಿಸ್ಟಮ್ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಯುರೋಪ್''': ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಕ್ಸಿನೊಸ್ ೨೨೦೦ * '''ಜಾಗತಿಕ''': ಕ್ವಾಲ‍್ಕೊಮ್ ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ ೮ ಜೆನ್ ೧ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಿಪಿಯು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಕ್ಸಿನೊಸ್''': ಒಕ್ಟಾ-ಕೊರ್, (೧*೨.೮೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎಕ್ಸ್೨ & ೩×೨.೫೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೭೧೦ & ೪×೧.೮೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೫೧೦ * '''ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್''': ಒಕ್ಟಾ-ಕೊರ್, (೧×೩.೦೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎಕ್ಸ್೨& ೩×೨.೪೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೭೧೦ & ೪×೧.೭೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೫೧೦) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಜಿಪಿಯು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಕ್ಸಿನೊಸ್''': ಎಕ್ಸ್ ಕ್ಲಿಪ್ಸ್ ೯೨೦ (ಎಎಮ್‍ಡಿ ಆರ್‌ಡಿಎನ್‌ಎ ೨ ಮೇಲೆ ಆಧರಿಸಿದೆ) * '''ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್''': ಅಡ್ರೆನೊ ೭೩೦ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸ್ಮರಣೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೮ಜಿಬಿ ರಾಮ್ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೮/೧೨ ಜಿಬಿ ರಾಮ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಗ್ರಹಣೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * ಯುಎಫ್ಎಸ್ ೩.೧ * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೧೨೮/೨೫೬ ಜಿಬಿ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೧೨೮/೨೫೬/೫೧೨ ಜಿಬಿ/೧ ಟಿಬಿ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ತೆಗೆಯಬಹುದಾದ ಸಂಗ್ರಹಣೆ | class="infobox-data" |ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗದ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಿಮ್ | class="infobox-data" |ನ್ಯಾನೋಸಿಮ್, ಇಸಿಮ್<br /><br />ಡ್ಯುಯಲ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಬೈನಲ್ಲಿ ಸಿಂಗಲ್ ಸಿಮ್ ಅಥವಾ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಡ್ಯುಯಲ್ ಸಿಮ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |[[ಶುಷ್ಕಕೋಶ_(ಡ್ರೈಸೆಲ್)|ಶುಷ್ಕಕೋಶ]] | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೩೭೦೦ mAh * '''ಎಸ್೨೨+''': ೪೫೦೦ mAh * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೫೦೦೦ mAh </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಗುವ ಚಾರ್ಜ್ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೨೫ W ಯುಎಸ್‍ಬಿ ಪಿಡಿ ಪಿಪಿಎಸ್ "ಸೂಪರ್ ಫಾಸ್ಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್", ೧೫ W ನಿಸ್ತಂತು * '''ಎಸ್೨೨+/ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೪೫ W ಯುಎಸ್‍ಬಿ ಪಿಡಿ ಪಿಪಿಎಸ್ "ಸೂಪರ್ ಫಾಸ್ಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್" ೧೫W ನಿಸ್ತಂತು |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಡಿಸ್ಪ್ಲೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * ಡೈನಾಮಿಕ್ ಅಮೋಲ್ಡ್ ೨X ಇನ್ಫಿನಿಟಿ-ಒ ಕೆಪ್ಯಾಸಿಟಿವ್ ಟಚ್‌ಸ್ಕ್ರೀನ್, ಹೆಚ್‍ಡಿಅರ್ ೧೦+, ೧ಬಿ ಬಣ್ಣಗಳು, ಗರಿಷ್ಠ ಹೊಳಪು ೧೭೫೦ ನಿಟ್ಸ್ * '''ಎಸ್೨೨''': ೬.೧&nbsp;ಇನ್ (೧೫೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="2527200 !">೧೦೮೦ × ೨೩೪೦</span></span> (೪೨೫ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೩:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ * '''ಎಸ್೨೨+''': ೬.೬&nbsp;ಇನ್ (೧೭೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="2527200 !">೧೦೮೦ × ೨೩೪೦</span></span> (೩೯೩ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೫:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೬.೮&nbsp;ಇನ್ (೧೭೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="4446720 !">೧೪೪೦ × ೩೦೮೮</span></span> (೫೦೦ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೩:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz ಎಲ್‍ಟಿಪಿಒ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಬಾಹ್ಯ ಡಿಸ್ಪ್ಲೆ | class="infobox-data" |ಯಾವಾಗಲೂ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಧ್ವನಿ | class="infobox-data" |ಎಕೆಜಿ (ಕಂಪನಿ)|ಎಕೆಜಿ ನಿಂದ ಟ್ಯೂನ್ ಮಾಡಲಾದ ಡಾಲ್ಬಿ ಅಟ್ಮಾಸ್ ಸ್ಟೀರಿಯೋ ಸ್ಪೀಕರ್‌ಗಳು |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಹಿಂದಿನ [[ಕ್ಯಾಮರ|ಕ್ಯಾಮರ]] | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': 50 MP, f/1.8, 24mm (wide), 1/1.56", 1.0µm, Dual Pixel PDAF, OIS<br /><br />10 MP, f/2.4, 70mm (telephoto), 1/3.94", 1.0µm, PDAF, OIS, 3x optical zoom<br /><br />12 MP, f/2.2, 13mm, 120˚ (ultrawide), 1/2.55" 1.4µm, Super Steady video * '''ಎಸ್೨೨ Ultra:''' 108 MP, f/1.8, 24mm (wide), 1/1.33", 0.8µm, PDAF, Laser AF, OIS<br /><br />10 MP, f/4.9, 230mm (telephoto), 1/3.52", 1.12µm, dual pixel PDAF, OIS, 10x optical zoom<br /><br />10 MP, f/2.4, 70mm (telephoto), 1/3.52", 1.12µm, dual pixel PDAF, OIS, 3x optical zoom<br /><br />12 MP, f/2.2, 13mm, 120˚ (ultrawide), 1/2.55", 1.4µm, dual pixel PDAF, Super Steady video </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮುಂಭಾಗದ ಕ್ಯಾಮರಾ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೧೦ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್ ೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ(ಅಗಲ), ೧/೩.೨೪", ೧.೨೨ಯುಎಮ್, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ‍್ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೪೦ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್ ೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ(ಅಗಲ), ೧/೨.೮", ೦.೭ಯುಎಮ್, ಪಿಡಿಎಎಫ‍್ಎಫ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಪರ್ಕ | class="infobox-data" |ಯುಎಸ್‍ಬಿ-ಸಿ ೩.೨<br /><br />ವೈ-ಫೈ ೮೦೨.೧೧ ಎ/ಬಿ/ಜಿ/ಎನ್/ಎಸಿ/೬(ಇ),ಡ್ಯುಯಲ್-ಬ್ಯಾಂಡ್, ವೈ-ಫೈ ಡೈರೆಕ್ಟ್, ಹಾಟ್‌ಸ್ಪಾಟ್<br /><br />ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨, ಎ೨ಡಿಪಿ, ಎಲ‍್ಇ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಡೇಟಾ ಇನ್‌ಪುಟ್‌ಗಳು | class="infobox-data" |<div class="plainlist "> * ಸ್ಟೈಲಸ್ (ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್)|ಎಸ್ ಪೆನ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ) * ವೇಗವರ್ಧಕ * ಬಾರೋಮೀಟರ್ * ಬೆರಳಚ್ಚು ಸ್ಕ್ಯಾನರ್ (ಪ್ರದರ್ಶನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಟ್ರಾಸಾನಿಕ್) * ಒತ್ತಡ ಸಂವೇದಕ * ಮ್ಯಾಗ್ನೆಟೋಮೀಟರ್ * ಗೈರೊಸ್ಕೋಪ್ * ಹಾಲ್ ಸಂವೇದಕ * ಸಾಮೀಪ್ಯ ಸಂವೇದಕ * ಆರ್‍ಜಿಬಿ ಬೆಳಕಿನ ಸಂವೇದಕ * ಡ್ಯುಯಲ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಜಿಎನ್‍ಎಸ್‍ಎಸ‍್ ([[ಜಿಪಿಎಸ್]]/ಗ್ಲೋನಾಸ್ಡೌ/ಬೀಡೌ/ಗೆಲಿಲಿಯೋ) (ಎಕ್ಸಿನೋಸ್‍ನಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಬ್ಯಾಂಡ್) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ನೀರಿನ ಪ್ರತಿರೋಧ | class="infobox-data" |ಐಪಿ೬೮ ನೀರು/ಧೂಳಿನ ಪ್ರತಿರೋಧ, ೧.೫ವರೆಗೆ<span class="nowrap">&nbsp;</span>m ೩೦ ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಜಾಲತಾಣ | class="infobox-data" | * <span class="url">[https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/ www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/]</span> * <span class="url">[https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/ www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/]</span> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಉಲ್ಲೇಖಗಳು | class="infobox-data" |<ref><cite class="citation web cs1"><span class="cx-segment" data-segmentid="594">[https://www.samsung.com/us/smartphones/galaxy-s22-ultra/models/ "Models | Compare Galaxy S22 & S22+ vs S22 Ultra | Samsung US"]. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="595">''Samsung Electronics America''<span class="reference-accessdate">. </span></span><span class="cx-segment" data-segmentid="596"><span class="reference-accessdate">Retrieved <span class="nowrap">2022-02-09</span></span>.</span></cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1" id="CITEREFGSMArena">GSMArena. </cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">GSMArena. </cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">GSMArena. </cite></ref> |} '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಎಂಬುದು [[ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ (ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ)|ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್]] ಆಧಾರಿತ [[ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್|ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್‌ಗಳ]] ಸರಣಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅದನ್ನು [[:en:Samsung_Galaxy_S_series|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್ ಸರಣಿಯ]] ಭಾಗವಾಗಿ [[:en:Samsung_Electronics| ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್]]ನಿಂದ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟು, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಮತ್ತು ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಮಾರಾಟಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ೯ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೨ ರಂದು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ [[:en:Galaxy_Unpacked| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಅನ್‍ಪ್ಯಾಕ್ಡ್]] ಈವೆಂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನಾವರಣಗೊಂಡ ಈ ಸರಣಿಯು [[:en:Samsung_Galaxy_S21|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿ]] ಮತ್ತು [[:en:Samsung_Galaxy_Note_20| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ನೋಟ್ ೨೦]] ಸರಣಿಯ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/samsung-unveils-new-galaxy-s22-smartphones-and-keeps-old-prices-11644418801|title=Samsung Unveils New Galaxy S22 Smartphones and Keeps Old Prices|last=Sohn|first=Jiyoung|date=2022-02-09|work=Wall Street Journal|access-date=2022-02-09|language=en-US}}</ref> == ಇತಿಹಾಸ == '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಸರಣಿಯನ್ನು ೯ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೨ ರಂದು [[:en:Samsung_Galaxy_S21| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿಯ]] ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. == ಲೈನ್‍ಅಪ್ == ಎಸ್೨೨ ಲೈನ್ ಮೂರು ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಕಡಿಮೆ ದುಬಾರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಜೊತೆಗೆ ೬.೧-ಇಂಚು(೧೫೫ ಮಿ.ಮೀ) ಪರದೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಅಲ್ಲದೆ ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ದೊಡ್ಡ ಫಾರ್ಮ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ೬.೬ ಇಂಚು (೧೬೮ಮಿ.ಮೀ) ಪರದೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ವೇಗವಾದ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್, ದೊಡ್ಡ ಬ್ಯಾಟರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಕೂಡ ಹೊಂದಿದೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೬.೮ ಇಂಚು (೧೭೩ಮಿ.ಮೀ)ಪರದೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಬ್ಯಾಟರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಹೆಚ್ಚು ಸುಧಾರಿತ ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಸೆಟಪ್ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇ ಜೊತೆಗೆ ಎಂಬೆಡೆಡ್ ಎಸ್ ಪೆನ್ನನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಎಸ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿದೆ. == ವಿನ್ಯಾಸ == ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯು ಹಿಂದಿನ ಎಸ್ ಸರಣಿಯ ಫೋನ್‌ಗಳಂತೆಯೇ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮುಂಭಾಗದ ಸ್ವಂತಿ ಕ್ಯಾಮೆರಾಕ್ಕಾಗಿ ಫೋನಿನ ಮೇಲಿನ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಕಟೌಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇನ್ಫಿನಿಟಿ-ಒ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಎಸ್೨೧ ನಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಹೊಂದಿರುವ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿಯಂತಲ್ಲದೆ, ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳು ಹಿಂಭಾಗದ ಫಲಕಕ್ಕಾಗಿ ಗೊರಿಲ್ಲಾ ಗ್ಲಾಸ್ ವಿಕ್ಟಸ್ + ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ನಲ್ಲಿನ ಹಿಂಬದಿಯ ಕ್ಯಾಮರಾ ರಚನೆಯು ಮೆಟಾಲಿಕ್ ಸರೌಂಡ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದರೆ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಪ್ರತಿ ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಅಂಶಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಲೆನ್ಸ್ ಮುಂಚಾಚಿರುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. {| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed" | colspan="3" style="text-align: center" |'''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' | colspan="3" style="text-align: center" | '''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+''' | colspan="3" style="text-align: center" | '''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''' |-|- ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ |- | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} |- | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} |- | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} |- | bgcolor="#E3D2CF" | | ಗುಲಾಬಿ ಚಿನ್ನ | {{na}} | bgcolor="#E3D2CF" | | ಗುಲಾಬಿ ಚಿನ್ನ | {{na}} | bgcolor="#654D57" | | ಬರ್ಗಂಡಿ | {{na}} |- | bgcolor="#6D7073" | | ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} | bgcolor="#6D7073" | | ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} | bgcolor="#6D7073" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} |- | bgcolor="#B8C9E1" | | ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} | bgcolor="#B8C9E1" | | ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} | bgcolor="#B8C9E1" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} |- | bgcolor="#ECE1BD" | | ಕೆನೆ | {{ya}} | bgcolor="#ECE1BD" | | ಕೆನೆ | {{ya}} | bgcolor="#cc5853" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಕೆಂಪು | {{ya}} |- | bgcolor="#B4B5DF" | | ನೇರಳೆ | {{ya}} | bgcolor="#B4B5DF" | | ನೇರಳೆ | {{ya}} |} == ವಿಶೇಷಣಗಳು == === ಯಂತ್ರಾಂಶ === ==== ಚಿಪ್ಸೆಟ್ಗಳು ==== ಎಸ್೨೨ ಲೈನ್ ವಿವಿಧ ಯಂತ್ರಾಂಶ ವಿಶೇಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [[:EN:Exynos| ಎಕ್ಸಿನೊಸ್]] ೨೨೦೦ ಅನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕೆಲವು ಆಫ್ರಿಕನ್ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಯುರೋಪಿಯನ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಹೊರಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಮಾದರಿಗಳು [[:en:Qualcomm| ಕ್ವಾಲ‍್ಕೊಮ್]] [[:en:List_of_Qualcomm_Snapdragon_processors#Snapdragon_8/8+_Gen_1_(2022)| ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ ೮ ಜೆನ್ ೧]] ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ==== ಪ್ರದರ್ಶನ ==== "ಡೈನಾಮಿಕ್ [[:en:AMOLD| ಅಮೊಲ್ಡ್]] ೨ಎಕ್ಸ್" [[:en:HDR10+| ಎಚ್‍ಡಿಆರ್೧೦+]] ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು "ಡೈನಾಮಿಕ್ ಟೋನ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್" ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇಗಳು, ಇವು ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳಾಗಿವೆ. ಇದರ ಎಲ್ಲಾ ಮಾದರಿಗಳು ಎರಡನೇ ತಲೆಮಾರಿನ ಅಲ್ಟ್ರಾಸಾನಿಕ್ ಇನ್-ಸ್ಕ್ರೀನ್ [[:en:fingerfrint| ಬೆರಳಚ್ಚು]] ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> {| class="wikitable" !ಮಾದರಿ ! ಪ್ರದರ್ಶನ ಗಾತ್ರ ! ಪ್ರದರ್ಶನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ! ಗರಿಷ್ಠ ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ ! [[:en:Variable_refresh_rate| ವೇರಿಯಬಲ್ ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ]] ! ಆಕಾರ |- | ಎಸ್೨೨ | {{Convert|6.1|in|0|abbr=on}} | ೨೩೪೦×೧೦೮೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೪೮&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಸಮತಟ್ಟಾದ ಬದಿಗಳು |- | ಎಸ್೨೨+ | {{Convert|6.6|in|0|abbr=on}} | ೨೩೪೦×೧೦೮೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೪೮&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಸಮತಟ್ಟಾದ ಬದಿಗಳು |- | ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ | {{Convert|6.8|in|0|abbr=on}} | ೩೦೮೮×೧೪೪೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೧&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಬಾಗಿದ ಬದಿಗಳು |} ==== ಸಂಗ್ರಹಣೆ ==== {| class="wikitable" !ಮಾದರಿಗಳು ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> |- ! |ರಾಮ್‍ | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' | <b id="mw0w">[[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]</b> | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' | <b id="mw2A">[[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]</b> | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' |- ! ರೂಪಾಂತರ ೧ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೨ | ೮ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ | ೧೨ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೩ | - | - | - | - | ೧೨ಜಿಬಿ | ೫೧೨ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೪ | - | - | - | - | ೧೨ಜಿಬಿ | ೧ಟಿಬಿ |} ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಫೋನ್, ೮ಜಿಬಿ [[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]ನೊಂದಿಗೆ ೧೨೮ಜಿಬಿ ಮತ್ತು ೨೫೬ಜಿಬಿ ಆಂತರಿಕ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಆಫರ್‌ಗಳಾಗಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೮ಜಿಬಿ ರಾಮ್‍ ನೊಂದಿಗೆ ೧೨೮ಜಿಬಿಯನ್ನು ಜೊತೆಗೆ ೧೨ಜಿಬಿ ಯೊಂದಿಗೆ ೨೫೬ಜಿಬಿ ಮತ್ತು ೫೧೨ಜಿಬಿ ಯ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೧ಟಿಬಿ ಆಂತರಿಕ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಎಸ್೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದು, ೧೬ಜಿಬಿ ರಾಮ್ ರೂಪಾಂತರದೊಂದಿಗಿನ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳು ಮೈಕ್ರೊ ಎಸ್ಡಿ ಕಾರ್ಡ್ ಸ್ಲಾಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ==== ಬ್ಯಾಟರಿಗಳು ==== ಎಸ್೨೨, ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೩೭೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್, ೪೫೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್ ಮತ್ತು ೫೦೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್ ತೆಗೆಯಲಾಗದ [[:en:Lithium_polymer_battery| ಲಿ-ಪೊ]] ಬ್ಯಾಟರಿಗಳನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಸ್೨೨ [[:en:USB-C| ಯುಎಸ್‌ಬಿ-ಸಿ]] ಮೂಲಕ ೨೫ವ್ಯಾಟ್ ವರೆಗೆ ವೈರ್ಡ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ( [[:en:USB_hardware#USB_Power_Delivery| ಯುಎಸ್‌ಬಿ ಪವರ್ ಡೆಲಿವರಿ]] ಬಳಸಿ), ಆದರೆ ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ೪೫ವ್ಯಾಟ್‍ನಷ್ಟು ವೇಗವಾದ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ೪೫ವ್ಯಾಟ್ ಮತ್ತು ೨೫ವ್ಯಾಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ವೇಗಗಳ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಮಹತ್ವದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.gsmarena.com/samsung_galaxy_s22_series_45w_charging_doesnt_really_make_a_difference-news-53223.php|title=Samsung Galaxy S22+ and S22 Ultra's 45W charging doesn't really make a difference|website=GSMArena.com|language=en-US|access-date=2022-03-25}}</ref> ಎಲ್ಲಾ ಮೂರೂ ಫೋನ್‌ಗಳು ೧೫ವ್ಯಾಟ್‍ವರೆಗೆ Qi [https://www.infineon.com/cms/en/discoveries/wireless-inductive-charging/| ಇಂಡಕ್ಟಿವ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್] ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಫೋನ್‌ಗಳು ಸ್ವಂತ ಬ್ಯಾಟರಿ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಇತರ ಕ್ವಿ-ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ೪.೫ವ್ಯಾಟ್‍ ವರೆಗೆ ಚಾರ್ಜ್ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಇದನ್ನು "ವೈರ್‌ಲೆಸ್ ಪವರ್‌ಶೇರ್" ಎಂದು ಬ್ರಾಂಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ==== ಸಂಪರ್ಕ ==== ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಫೋನ್‌ಗಳು [[5ಜಿ|೫ಜಿ]] ಎಸ್‍ಎ/ಎನ‍್‍ಎಸ್‍ಎ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ [[:en:Wi-Fi_6| ವೈ-ಫೈ ೬]] ಮತ್ತು ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈ-ಫೈ ೬ಇ ಮತ್ತು [[ಬ್ಲ್ಯೂಟೂತ್|ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨]] ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಮಾದರಿಗಳು [[:en:Near-field_communication| ಎನ್ಎಫ್‍ಸಿ]] ಯಂತೆಯೇ ಅಲ್ಪ-ಶ್ರೇಣಿಯ ಸಂವಹನಗಳಿಗಾಗಿ [[:en:Ultra-wideband| ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್]] (ಯುಡಬ್ಲೂಬಿ) ಅನ್ನು ಸಹ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ ( [[5ಜಿ|೫ಜಿ ಮಿಮಿವೇವ್]] ನೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಕ್ಕೀಡಾಗಬಾರದು ಎಂದು ಇದನ್ನು [[ವೆರಿಝೋನ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್ಸ್|ವೆರಿಝೋನ್‌ನಿಂದ]] ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್ ಎಂದು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ). ಅಂತೆಯೇ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ತಮ್ಮ ಹೊಸ "ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ತಿಂಗ್ಸ್ ಫೈಂಡ್" ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ ಮತ್ತು '''[[:en:Samsung_Galaxy_SmartTag| ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಸ್ಮಾರ್ಟ‍್ ಟ್ಯಾಗ್+]]''' ಗಳಿಗಾಗಿ ಈ ಬಳಸುತ್ತದೆ. ==== ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳು ==== {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಕ್ಯಾಮರಾ ಹೋಲಿಕೆ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ! colspan="2" | ಮಾದರಿಗಳು ! ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ & ಎಸ್೨೨+ ! ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ |- ! rowspan="2" | ಅಗಲ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೫೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ, ೧/೧.೫೬", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ | ೧೦೮ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ, ೧/೧.೩೩", ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಲೇಸರ್ ಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | [https://semiconductor.samsung.com/image-sensor/mobile-image-sensor/isocell-gn5/ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಜಿಎನ್] | [https://semiconductor.samsung.com/image-sensor/mobile-image-sensor/isocell-hm3/ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಹೆಚ್ಎಮ್೩] |- ! rowspan="2" | ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | colspan="2" | ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೧೩ಮಿಮೀ,, ೧/೨.೫೫", ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್ |- ! ಮಾದರಿ | colspan="2" | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೫೬೩ <ref>{{Cite web|url=https://www.notebookcheck.net/Samsung-Galaxy-S22-Ultra-S22-S22-camera-hardware-details-revealed.599149.0.html|title=Samsung Galaxy S22 Ultra, S22+, S22 camera hardware details revealed|last=Rox|first=Ricci|website=Notebookcheck|language=en|access-date=2022-02-14}}</ref> |- ! rowspan="2" | ಟೆಲಿಫೋಟೋ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೯೪", ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೫೨", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆ೩ಕೆ೧ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೭೫೪ |- ! rowspan="2" | ಪೆರಿಸ್ಕೋಪ್ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | rowspan="2" | - | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೪.೯, ೨೪೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೫೨", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್754 |- ! rowspan="2" | ಮುಂಭಾಗ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ, ೧/೩.೨೪", ಪಿಡಿಎಎಫ್ | ೪೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ, ೧/೨.೮", ಪಿಡಿಎಎಫ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೩೭೪ | ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಜಿಹೆಚ್ |} ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಗಳು ೫೦ ಎಮ್‍ಪಿ ವೈಡ್ ಸೆನ್ಸಾರ್, ೩x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್ ಜೊತೆಗೆ ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ಸೆನ್ಸಾರ್ ಮತ್ತು ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ತನ್ನ ಹಿಂದಿನ ೧೦೮ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ೧೨-ಬಿಟ್ ಹೆಚ್‍ಡಿಆರ್ ನೊಂದಿಗೆ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಎರಡು ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ಸಂವೇದಕಗಳನ್ನು ೩x ಮತ್ತು ೧೦x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್ ಜೊತೆಗೆ ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮುಂಭಾಗದ ಕ್ಯಾಮರಾವು ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ನಲ್ಲಿ ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಮತ್ತು ಎಸ್‍೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೪೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್‍ಡಿಆರ್+ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಇದು [[:en:High_Efficiency_Image_File_Format| ಹೆಚ್‍ಇಐಎಫ್]] ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ===== ಬೆಂಬಲಿತ ವೀಡಿಯೊ ಮೋಡ್‌ಗಳು ===== '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಸರಣಿಯು ಈ ಕೆಳಗಿನ ವೀಡಿಯೊ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ: <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> * [[:en:8k resolution| ೮ಕೆ]] @೨೪ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * [[:en:4k resolution| ೪ಕೆ]] @೩೦/೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * [[:en:1080p| ೧೦೮೦ಪಿ]] @೩೦/೬೦/೨೪೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * ೭೨೦p @೯೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೪೮೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ ಯಿಂದ ೯೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ ಗೆ [[:en:interpolation| ಇಂಟರ್ಪೋಲೇಟ್]] ಮಾಡಲಾಗಿದೆ) ಹೆಚ್ಚಿನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ತುಣುಕಿನಿಂದ ಹೊರತೆಗೆಯಲಾದ ಇನ್ನೂ ಫ್ರೇಮ್‌ಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ==== ಎಸ್ ಪೆನ್ ==== ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಸರಣಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವಾದ ಅಂತರ್ನಿರ್ಮಿತ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಮೊದಲ [[:en:Samsung_Galaxy_Note_series| ಎಸ್ ಸರಣಿಯ]] ಫೋನ್ ಆಗಿದೆ. ಎಸ್ ಪೆನ್ ೨.೮ಎಮ್ಎಸ್ ನಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಲೇಟೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ನೋಟ್ ೨೦ ನಲ್ಲಿ ೨೬ಎಮ್ಎಸ್ ನಷ್ಟು, ನೋಟ್ ೨೦ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೯ಎಮ್‍ಎಸ್ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ (ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ವಿಷಯವೇನೆಂದರೆ ಎಸ್ ೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಫೋನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ) ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ '[[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ]]- ಆಧಾರಿತ ಸಮನ್ವಯ ಭವಿಷ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ'ಯ ಪರಿಚಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಏರ್ ಗೆಸ್ಚರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಏರ್ ಆಕ್ಷನ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. === ತಂತ್ರಾಂಶ === ಎಸ್೨೨ ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ ಒನ್ ಯುಐ ತಂತ್ರಾಂಶದ ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ ೧೨ ([[:en:One UI| ಒನ್ ಯುಐ]] ೪.೧) ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್ ನಾಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ವರ್ಧಿತ ಸಾಧನದ ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆವೃತ್ತಿಯು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ.{{Clear}} == ಪ್ರದರ್ಶನದ ಥ್ರೊಟ್ಲಿಂಗ್ ವಿವಾದ == [[:en:benchmark| ಬೆಂಚ್‌ಮಾರ್ಕಿಂಗ್]] ಯುಟಿಲಿಟಿ [[:en:Geekbench| ಗೀಕ್‌ಬೆಂಚ್]] ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮ ಔಟ್‌ಲೆಟ್ ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ ಪೋಲಿಸ್ ನಡೆಸಿದ ಪರೀಕ್ಷೆಯು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ ಗೇಮ್ ಆಪ್ಟಿಮೈಜಿಂಗ್ ಸರ್ವೀಸ್ (ಜಿಒಎಸ್), ಬೆಂಚ್‌ಮಾರ್ಕಿಂಗ್ ಉಪಯುಕ್ತತೆಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಹಲವಾರು ಜನಪ್ರಿಯ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಧನದ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ''ಗೀಕ್‌ಬೆಂಚ್'' ೫ ನ ನಕಲನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಜಿಒಎಸ್‍ಗೆ ''[[:en:Genshin Impact| ಗೆನ್‌ಶಿನ್ ಇಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್‌ನಂತೆ]] ಕಾಣುವಂತೆ ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಎಸ್೨೨+'' ಸಿಂಗಲ್-ಕೋರ್ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯಲ್ಲಿ ೪೫% ನಷ್ಟು ಮತ್ತು ಬಹು-ಕೋರ್ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯಲ್ಲಿ ೨೮% ನಷ್ಟು ನಷ್ಟವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.androidpolice.com/samsungs-galaxy-s22-throttling-apps-games|title=Samsung will soon let you decide whether your Galaxy S22 throttles in apps and games|last=Hage|first=Ryne|date=4 March 2022|website=Android Police|access-date=13 March 2022}}</ref> ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಗೀಕ್‍ಬೇಂಚ್ ತನ್ನ ಸೇವೆಯಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಎಸ್೨೨, ಎಸ್೨೧ ಮತ್ತು ಎಸ್೧೦ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.phonearena.com/news/geekbench-removes-galaxy-s-flagships-because-of-gos-throttling_id138848|title=Geekbench delists four Galaxy S flagships because of Samsung's throttling behavior|last=Hamid|first=Anam|date=5 March 2022|website=PhoneArena|access-date=13 March 2022}}</ref> ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್ ಅಂದಿನಿಂದ ಎಸ್೨೨ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಒಎಸ್ ಅನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲು ಅನುಮತಿಸುವ ನವೀಕರಣವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.androidpolice.com/samsung-galaxy-s22-update-removes-performance-throttling-in-apps-and-games/|title=Samsung Galaxy S22 update now widely available, removes performance throttling in apps and games|last=Pandey|first=Rajesh|date=13 March 2022|website=Android Police|access-date=13 March 2022}}</ref> == ಛಾಯಾಂಕಣ == <gallery> Back of the Samsung Galaxy S22.jpg|ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ನ ಹಿಂಭಾಗ Back of the Samsung Galaxy S22 Ultra.jpg|ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ನ ಹಿಂಭಾಗ 20220210 삼성 갤럭시s22 시리즈.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿ 20220210 삼성 갤럭시s22.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ 20220210 삼성 갤럭시 S22+.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ 20220210 삼성 갤럭시s22 울트라.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ </gallery> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/ Galaxy S22 5G] - ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ * [https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/ Galaxy S22 Ultra 5G] - ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ (S22 ಅಲ್ಟ್ರಾ) * [https://www.galaxys22usermanual.com Galaxy S22 ಬಳಕೆದಾರ ಕೈಪಿಡಿ] - Samsung Galaxy S22 5G ಸರಣಿಗಾಗಿ ಬಳಕೆದಾರ ಕೈಪಿಡಿಯನ್ನು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿ [[ವರ್ಗ: ಪೋನ್ ಗಳು]] 00cj94sllbnbwxsu6npgnmv2ptjg2eg 1117056 1117055 2022-08-27T05:52:34Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki {| class="infobox hproduct" |+ class="infobox-title fn" id="4" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨<br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+<br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ | colspan="2" class="infobox-image" |ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ |- | colspan="2" class="infobox-image" |[[File:SamsungGalaxyS22Series.png|frameless]]<div class="infobox-caption">ಎಸ್೨೨ (ಎಡ), ಎಸ್೨೨+ (ಮಧ್ಯ), ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ (ಬಲ)</div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಕೇತನಾಮ | class="infobox-data" |ರೈನ್‍ಬೋ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಬ್ರಾಂಡ್ | class="infobox-data brand" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ತಯಾರಕ | class="infobox-data brand" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸ್ಲೋಗನ್ | class="infobox-data" |''ದಿ ಎಪಿಕ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್'' <br /><br /> ''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಹೊಸ ನೋಟ್ ಸರಣಿಯಾಗಿದೆ '' (ನೋಟ್ ಸರಣಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ) |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸರಣಿ | class="infobox-data" |[[:en:Samsung Galaxy S series|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್ ಸರಣಿ]] |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮಾದರಿ | class="infobox-data" |'''ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾದರಿಗಳು''':<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೧ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೬ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨+)<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೮ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ)<br /><br />(ಕೊನೆಯ ಅಕ್ಷರವು ವಾಹಕ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾದರಿಗಳಿಂದ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ)<br /><br />'''ಜಪಾನೀಸ್ ಮಾದರಿಗಳು''':<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿಜಿ೧೩ ([[:en:Au (mobile phone company)|ಎಯು]], ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿ-೫೧ಸಿ (ಎನ್‍ಟಿಟಿ ಡೊಕೊಮೊ, ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿಜಿ೧೪ (ಎಯು, ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ)<br /><br />SC-52C (ಎನ್‍ಟಿಟಿ ಡೊಕೊಮೊ, ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ) |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳು | class="infobox-data" |[[:en:2G|೨ಜಿ]], [[:en:3G|೩ಜಿ]], [[:en:4G|೪ಜಿ]], [[:en:5G|೫ಜಿ]] |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮೊದಲ ಬಿಡುಗಡೆ | class="infobox-data" |ಫೆಬ್ರವರಿ&nbsp;೨೫, ೨೦೨೨<span class="noprint">&#x3B;&#x20;೫ ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ</span><span style="display:none">&nbsp;(<span class="bday dtstart published updated">೨೦೨೨-೦೨-೨೫</span>)</span> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಪೂರ್ವವರ್ತಿ | class="infobox-data" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧<br /><br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ನೋಟ್ ೨೦ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ವಿಧ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ಸ್ಮಾರ್ಟ್‍ಫೋನ್ * '''ಎಸ್೨೨+/ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ಫ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ರಚನೆಯ ಅಂಶ | class="infobox-data" |ಸ್ಲೇಟ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಯಾಮಗಳು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''':<br /><br />೧೪೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೫.೭&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೦.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೨.೭೮&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೭.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ * '''ಎಸ್೨೨+''':<br /><br />೧೫೭.೪&nbsp;ಮಿಮೀ (೬.೨೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೫.೮&nbsp;ಮಿಮೀ (೨.೯೮&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೭.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''':<br /><br />೧೬೩.೩&nbsp;ಮಿಮೀ (೬.೪೩&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೭.೯&nbsp;ಮಿಮೀ (೩.೦೭&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೮.೯&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೫&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಮೂಹ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೧೬೭&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೫.೯&nbsp;oz) * '''ಎಸ್೨೨+''': ೧೯೫&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೬.೯&nbsp;oz) * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೨೨೮&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೮.೦&nbsp;oz) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ | class="infobox-data" |[[ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್]] ೧೨ ಜೊತೆಗೆ ಒನ್ ಯುಐ ೪.೧ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಚಿಪ್‌ನಲ್ಲಿನ ಸಿಸ್ಟಮ್ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಯುರೋಪ್''': ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಕ್ಸಿನೊಸ್ ೨೨೦೦ * '''ಜಾಗತಿಕ''': ಕ್ವಾಲ‍್ಕೊಮ್ ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ ೮ ಜೆನ್ ೧ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಿಪಿಯು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಕ್ಸಿನೊಸ್''': ಒಕ್ಟಾ-ಕೊರ್, (೧*೨.೮೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎಕ್ಸ್೨ & ೩×೨.೫೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೭೧೦ & ೪×೧.೮೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೫೧೦ * '''ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್''': ಒಕ್ಟಾ-ಕೊರ್, (೧×೩.೦೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎಕ್ಸ್೨& ೩×೨.೪೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೭೧೦ & ೪×೧.೭೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೫೧೦) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಜಿಪಿಯು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಕ್ಸಿನೊಸ್''': ಎಕ್ಸ್ ಕ್ಲಿಪ್ಸ್ ೯೨೦ (ಎಎಮ್‍ಡಿ ಆರ್‌ಡಿಎನ್‌ಎ ೨ ಮೇಲೆ ಆಧರಿಸಿದೆ) * '''ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್''': ಅಡ್ರೆನೊ ೭೩೦ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸ್ಮರಣೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೮ಜಿಬಿ ರಾಮ್ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೮/೧೨ ಜಿಬಿ ರಾಮ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಗ್ರಹಣೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * ಯುಎಫ್ಎಸ್ ೩.೧ * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೧೨೮/೨೫೬ ಜಿಬಿ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೧೨೮/೨೫೬/೫೧೨ ಜಿಬಿ/೧ ಟಿಬಿ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ತೆಗೆಯಬಹುದಾದ ಸಂಗ್ರಹಣೆ | class="infobox-data" |ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗದ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಿಮ್ | class="infobox-data" |ನ್ಯಾನೋಸಿಮ್, ಇಸಿಮ್<br /><br />ಡ್ಯುಯಲ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಬೈನಲ್ಲಿ ಸಿಂಗಲ್ ಸಿಮ್ ಅಥವಾ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಡ್ಯುಯಲ್ ಸಿಮ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |[[ಶುಷ್ಕಕೋಶ_(ಡ್ರೈಸೆಲ್)|ಶುಷ್ಕಕೋಶ]] | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೩೭೦೦ mAh * '''ಎಸ್೨೨+''': ೪೫೦೦ mAh * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೫೦೦೦ mAh </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಗುವ ಚಾರ್ಜ್ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೨೫ W ಯುಎಸ್‍ಬಿ ಪಿಡಿ ಪಿಪಿಎಸ್ "ಸೂಪರ್ ಫಾಸ್ಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್", ೧೫ W ನಿಸ್ತಂತು * '''ಎಸ್೨೨+/ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೪೫ W ಯುಎಸ್‍ಬಿ ಪಿಡಿ ಪಿಪಿಎಸ್ "ಸೂಪರ್ ಫಾಸ್ಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್" ೧೫W ನಿಸ್ತಂತು |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಡಿಸ್ಪ್ಲೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * ಡೈನಾಮಿಕ್ ಅಮೋಲ್ಡ್ ೨X ಇನ್ಫಿನಿಟಿ-ಒ ಕೆಪ್ಯಾಸಿಟಿವ್ ಟಚ್‌ಸ್ಕ್ರೀನ್, ಹೆಚ್‍ಡಿಅರ್ ೧೦+, ೧ಬಿ ಬಣ್ಣಗಳು, ಗರಿಷ್ಠ ಹೊಳಪು ೧೭೫೦ ನಿಟ್ಸ್ * '''ಎಸ್೨೨''': ೬.೧&nbsp;ಇನ್ (೧೫೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="2527200 !">೧೦೮೦ × ೨೩೪೦</span></span> (೪೨೫ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೩:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ * '''ಎಸ್೨೨+''': ೬.೬&nbsp;ಇನ್ (೧೭೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="2527200 !">೧೦೮೦ × ೨೩೪೦</span></span> (೩೯೩ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೫:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೬.೮&nbsp;ಇನ್ (೧೭೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="4446720 !">೧೪೪೦ × ೩೦೮೮</span></span> (೫೦೦ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೩:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz ಎಲ್‍ಟಿಪಿಒ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಬಾಹ್ಯ ಡಿಸ್ಪ್ಲೆ | class="infobox-data" |ಯಾವಾಗಲೂ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಧ್ವನಿ | class="infobox-data" |ಎಕೆಜಿ (ಕಂಪನಿ)|ಎಕೆಜಿ ನಿಂದ ಟ್ಯೂನ್ ಮಾಡಲಾದ ಡಾಲ್ಬಿ ಅಟ್ಮಾಸ್ ಸ್ಟೀರಿಯೋ ಸ್ಪೀಕರ್‌ಗಳು |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಹಿಂದಿನ [[ಕ್ಯಾಮರ|ಕ್ಯಾಮರ]] | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೫೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ (ಅಗಲ), ೧/೧.೫೬", ೧.೦µm, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್<br /><br />೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ (ಟೆಲಿಫೋಟೋ), ೧/೩.೯೪", ೧.೦µm, ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್, ೩x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್<br /><br />೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೧೩ಮಿಮೀ, ೧೨೦˚ (ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್), ೧/೨.೫೫" ೧.೪µm, ಸೂಪರ್ ಸ್ಟೆಡಿ ವಿಡಿಯೋ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ:''' ೧೦೮ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ (ಅಗಲ), ೧/೧.೩೩", ೦.೮µm, ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಲೇಸರ್ ಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್<<br /><br />೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೪.೯, ೨೩೦ಮಿಮೀ (ಟೆಲಿಫೋಟೋ), ೧/೩.೫೨", ೧.೧೨µm, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್, ೧೦x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್<br /><br />೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ (ಟೆಲಿಫೋಟೋ), ೧/೩.೫೨", ೧.೧೨µm, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್, ೩x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್<br /><br />೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೧೩ಮಿಮೀ, ೧೨೦˚ (ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್), ೧/೨.೫೫" ೧.೪µm, ಸೂಪರ್ ಸ್ಟೆಡಿ ವಿಡಿಯೋ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮುಂಭಾಗದ ಕ್ಯಾಮರಾ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೧೦ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್ ೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ(ಅಗಲ), ೧/೩.೨೪", ೧.೨೨ಯುಎಮ್, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ‍್ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೪೦ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್ ೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ(ಅಗಲ), ೧/೨.೮", ೦.೭ಯುಎಮ್, ಪಿಡಿಎಎಫ‍್ಎಫ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಪರ್ಕ | class="infobox-data" |ಯುಎಸ್‍ಬಿ-ಸಿ ೩.೨<br /><br />ವೈ-ಫೈ ೮೦೨.೧೧ ಎ/ಬಿ/ಜಿ/ಎನ್/ಎಸಿ/೬(ಇ),ಡ್ಯುಯಲ್-ಬ್ಯಾಂಡ್, ವೈ-ಫೈ ಡೈರೆಕ್ಟ್, ಹಾಟ್‌ಸ್ಪಾಟ್<br /><br />ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨, ಎ೨ಡಿಪಿ, ಎಲ‍್ಇ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಡೇಟಾ ಇನ್‌ಪುಟ್‌ಗಳು | class="infobox-data" |<div class="plainlist "> * ಸ್ಟೈಲಸ್ (ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್)|ಎಸ್ ಪೆನ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ) * ವೇಗವರ್ಧಕ * ಬಾರೋಮೀಟರ್ * ಬೆರಳಚ್ಚು ಸ್ಕ್ಯಾನರ್ (ಪ್ರದರ್ಶನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಟ್ರಾಸಾನಿಕ್) * ಒತ್ತಡ ಸಂವೇದಕ * ಮ್ಯಾಗ್ನೆಟೋಮೀಟರ್ * ಗೈರೊಸ್ಕೋಪ್ * ಹಾಲ್ ಸಂವೇದಕ * ಸಾಮೀಪ್ಯ ಸಂವೇದಕ * ಆರ್‍ಜಿಬಿ ಬೆಳಕಿನ ಸಂವೇದಕ * ಡ್ಯುಯಲ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಜಿಎನ್‍ಎಸ್‍ಎಸ‍್ ([[ಜಿಪಿಎಸ್]]/ಗ್ಲೋನಾಸ್ಡೌ/ಬೀಡೌ/ಗೆಲಿಲಿಯೋ) (ಎಕ್ಸಿನೋಸ್‍ನಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಬ್ಯಾಂಡ್) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ನೀರಿನ ಪ್ರತಿರೋಧ | class="infobox-data" |ಐಪಿ೬೮ ನೀರು/ಧೂಳಿನ ಪ್ರತಿರೋಧ, ೧.೫ವರೆಗೆ<span class="nowrap">&nbsp;</span>m ೩೦ ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಜಾಲತಾಣ | class="infobox-data" | * <span class="url">[https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/ www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/]</span> * <span class="url">[https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/ www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/]</span> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಉಲ್ಲೇಖಗಳು | class="infobox-data" |<ref><cite class="citation web cs1"><span class="cx-segment" data-segmentid="594">[https://www.samsung.com/us/smartphones/galaxy-s22-ultra/models/ "Models | Compare Galaxy S22 & S22+ vs S22 Ultra | Samsung US"]. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="595">''Samsung Electronics America''<span class="reference-accessdate">. </span></span><span class="cx-segment" data-segmentid="596"><span class="reference-accessdate">Retrieved <span class="nowrap">2022-02-09</span></span>.</span></cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1" id="CITEREFGSMArena">GSMArena. </cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">GSMArena. </cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">GSMArena. </cite></ref> |} '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಎಂಬುದು [[ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ (ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ)|ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್]] ಆಧಾರಿತ [[ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್|ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್‌ಗಳ]] ಸರಣಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅದನ್ನು [[:en:Samsung_Galaxy_S_series|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್ ಸರಣಿಯ]] ಭಾಗವಾಗಿ [[:en:Samsung_Electronics| ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್]]ನಿಂದ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟು, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಮತ್ತು ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಮಾರಾಟಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ೯ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೨ ರಂದು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ [[:en:Galaxy_Unpacked| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಅನ್‍ಪ್ಯಾಕ್ಡ್]] ಈವೆಂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನಾವರಣಗೊಂಡ ಈ ಸರಣಿಯು [[:en:Samsung_Galaxy_S21|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿ]] ಮತ್ತು [[:en:Samsung_Galaxy_Note_20| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ನೋಟ್ ೨೦]] ಸರಣಿಯ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/samsung-unveils-new-galaxy-s22-smartphones-and-keeps-old-prices-11644418801|title=Samsung Unveils New Galaxy S22 Smartphones and Keeps Old Prices|last=Sohn|first=Jiyoung|date=2022-02-09|work=Wall Street Journal|access-date=2022-02-09|language=en-US}}</ref> == ಇತಿಹಾಸ == '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಸರಣಿಯನ್ನು ೯ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೨ ರಂದು [[:en:Samsung_Galaxy_S21| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿಯ]] ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. == ಲೈನ್‍ಅಪ್ == ಎಸ್೨೨ ಲೈನ್ ಮೂರು ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಕಡಿಮೆ ದುಬಾರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಜೊತೆಗೆ ೬.೧-ಇಂಚು(೧೫೫ ಮಿ.ಮೀ) ಪರದೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಅಲ್ಲದೆ ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ದೊಡ್ಡ ಫಾರ್ಮ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ೬.೬ ಇಂಚು (೧೬೮ಮಿ.ಮೀ) ಪರದೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ವೇಗವಾದ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್, ದೊಡ್ಡ ಬ್ಯಾಟರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಕೂಡ ಹೊಂದಿದೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೬.೮ ಇಂಚು (೧೭೩ಮಿ.ಮೀ)ಪರದೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಬ್ಯಾಟರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಹೆಚ್ಚು ಸುಧಾರಿತ ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಸೆಟಪ್ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇ ಜೊತೆಗೆ ಎಂಬೆಡೆಡ್ ಎಸ್ ಪೆನ್ನನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಎಸ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿದೆ. == ವಿನ್ಯಾಸ == ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯು ಹಿಂದಿನ ಎಸ್ ಸರಣಿಯ ಫೋನ್‌ಗಳಂತೆಯೇ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮುಂಭಾಗದ ಸ್ವಂತಿ ಕ್ಯಾಮೆರಾಕ್ಕಾಗಿ ಫೋನಿನ ಮೇಲಿನ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಕಟೌಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇನ್ಫಿನಿಟಿ-ಒ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಎಸ್೨೧ ನಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಹೊಂದಿರುವ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿಯಂತಲ್ಲದೆ, ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳು ಹಿಂಭಾಗದ ಫಲಕಕ್ಕಾಗಿ ಗೊರಿಲ್ಲಾ ಗ್ಲಾಸ್ ವಿಕ್ಟಸ್ + ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ನಲ್ಲಿನ ಹಿಂಬದಿಯ ಕ್ಯಾಮರಾ ರಚನೆಯು ಮೆಟಾಲಿಕ್ ಸರೌಂಡ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದರೆ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಪ್ರತಿ ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಅಂಶಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಲೆನ್ಸ್ ಮುಂಚಾಚಿರುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. {| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed" | colspan="3" style="text-align: center" |'''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' | colspan="3" style="text-align: center" | '''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+''' | colspan="3" style="text-align: center" | '''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''' |-|- ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ |- | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} |- | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} |- | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} |- | bgcolor="#E3D2CF" | | ಗುಲಾಬಿ ಚಿನ್ನ | {{na}} | bgcolor="#E3D2CF" | | ಗುಲಾಬಿ ಚಿನ್ನ | {{na}} | bgcolor="#654D57" | | ಬರ್ಗಂಡಿ | {{na}} |- | bgcolor="#6D7073" | | ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} | bgcolor="#6D7073" | | ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} | bgcolor="#6D7073" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} |- | bgcolor="#B8C9E1" | | ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} | bgcolor="#B8C9E1" | | ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} | bgcolor="#B8C9E1" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} |- | bgcolor="#ECE1BD" | | ಕೆನೆ | {{ya}} | bgcolor="#ECE1BD" | | ಕೆನೆ | {{ya}} | bgcolor="#cc5853" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಕೆಂಪು | {{ya}} |- | bgcolor="#B4B5DF" | | ನೇರಳೆ | {{ya}} | bgcolor="#B4B5DF" | | ನೇರಳೆ | {{ya}} |} == ವಿಶೇಷಣಗಳು == === ಯಂತ್ರಾಂಶ === ==== ಚಿಪ್ಸೆಟ್ಗಳು ==== ಎಸ್೨೨ ಲೈನ್ ವಿವಿಧ ಯಂತ್ರಾಂಶ ವಿಶೇಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [[:EN:Exynos| ಎಕ್ಸಿನೊಸ್]] ೨೨೦೦ ಅನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕೆಲವು ಆಫ್ರಿಕನ್ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಯುರೋಪಿಯನ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಹೊರಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಮಾದರಿಗಳು [[:en:Qualcomm| ಕ್ವಾಲ‍್ಕೊಮ್]] [[:en:List_of_Qualcomm_Snapdragon_processors#Snapdragon_8/8+_Gen_1_(2022)| ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ ೮ ಜೆನ್ ೧]] ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ==== ಪ್ರದರ್ಶನ ==== "ಡೈನಾಮಿಕ್ [[:en:AMOLD| ಅಮೊಲ್ಡ್]] ೨ಎಕ್ಸ್" [[:en:HDR10+| ಎಚ್‍ಡಿಆರ್೧೦+]] ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು "ಡೈನಾಮಿಕ್ ಟೋನ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್" ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇಗಳು, ಇವು ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳಾಗಿವೆ. ಇದರ ಎಲ್ಲಾ ಮಾದರಿಗಳು ಎರಡನೇ ತಲೆಮಾರಿನ ಅಲ್ಟ್ರಾಸಾನಿಕ್ ಇನ್-ಸ್ಕ್ರೀನ್ [[:en:fingerfrint| ಬೆರಳಚ್ಚು]] ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> {| class="wikitable" !ಮಾದರಿ ! ಪ್ರದರ್ಶನ ಗಾತ್ರ ! ಪ್ರದರ್ಶನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ! ಗರಿಷ್ಠ ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ ! [[:en:Variable_refresh_rate| ವೇರಿಯಬಲ್ ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ]] ! ಆಕಾರ |- | ಎಸ್೨೨ | {{Convert|6.1|in|0|abbr=on}} | ೨೩೪೦×೧೦೮೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೪೮&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಸಮತಟ್ಟಾದ ಬದಿಗಳು |- | ಎಸ್೨೨+ | {{Convert|6.6|in|0|abbr=on}} | ೨೩೪೦×೧೦೮೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೪೮&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಸಮತಟ್ಟಾದ ಬದಿಗಳು |- | ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ | {{Convert|6.8|in|0|abbr=on}} | ೩೦೮೮×೧೪೪೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೧&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಬಾಗಿದ ಬದಿಗಳು |} ==== ಸಂಗ್ರಹಣೆ ==== {| class="wikitable" !ಮಾದರಿಗಳು ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> |- ! |ರಾಮ್‍ | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' | <b id="mw0w">[[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]</b> | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' | <b id="mw2A">[[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]</b> | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' |- ! ರೂಪಾಂತರ ೧ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೨ | ೮ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ | ೧೨ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೩ | - | - | - | - | ೧೨ಜಿಬಿ | ೫೧೨ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೪ | - | - | - | - | ೧೨ಜಿಬಿ | ೧ಟಿಬಿ |} ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಫೋನ್, ೮ಜಿಬಿ [[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]ನೊಂದಿಗೆ ೧೨೮ಜಿಬಿ ಮತ್ತು ೨೫೬ಜಿಬಿ ಆಂತರಿಕ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಆಫರ್‌ಗಳಾಗಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೮ಜಿಬಿ ರಾಮ್‍ ನೊಂದಿಗೆ ೧೨೮ಜಿಬಿಯನ್ನು ಜೊತೆಗೆ ೧೨ಜಿಬಿ ಯೊಂದಿಗೆ ೨೫೬ಜಿಬಿ ಮತ್ತು ೫೧೨ಜಿಬಿ ಯ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೧ಟಿಬಿ ಆಂತರಿಕ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಎಸ್೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದು, ೧೬ಜಿಬಿ ರಾಮ್ ರೂಪಾಂತರದೊಂದಿಗಿನ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳು ಮೈಕ್ರೊ ಎಸ್ಡಿ ಕಾರ್ಡ್ ಸ್ಲಾಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ==== ಬ್ಯಾಟರಿಗಳು ==== ಎಸ್೨೨, ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೩೭೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್, ೪೫೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್ ಮತ್ತು ೫೦೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್ ತೆಗೆಯಲಾಗದ [[:en:Lithium_polymer_battery| ಲಿ-ಪೊ]] ಬ್ಯಾಟರಿಗಳನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಸ್೨೨ [[:en:USB-C| ಯುಎಸ್‌ಬಿ-ಸಿ]] ಮೂಲಕ ೨೫ವ್ಯಾಟ್ ವರೆಗೆ ವೈರ್ಡ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ( [[:en:USB_hardware#USB_Power_Delivery| ಯುಎಸ್‌ಬಿ ಪವರ್ ಡೆಲಿವರಿ]] ಬಳಸಿ), ಆದರೆ ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ೪೫ವ್ಯಾಟ್‍ನಷ್ಟು ವೇಗವಾದ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ೪೫ವ್ಯಾಟ್ ಮತ್ತು ೨೫ವ್ಯಾಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ವೇಗಗಳ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಮಹತ್ವದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.gsmarena.com/samsung_galaxy_s22_series_45w_charging_doesnt_really_make_a_difference-news-53223.php|title=Samsung Galaxy S22+ and S22 Ultra's 45W charging doesn't really make a difference|website=GSMArena.com|language=en-US|access-date=2022-03-25}}</ref> ಎಲ್ಲಾ ಮೂರೂ ಫೋನ್‌ಗಳು ೧೫ವ್ಯಾಟ್‍ವರೆಗೆ Qi [https://www.infineon.com/cms/en/discoveries/wireless-inductive-charging/| ಇಂಡಕ್ಟಿವ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್] ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಫೋನ್‌ಗಳು ಸ್ವಂತ ಬ್ಯಾಟರಿ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಇತರ ಕ್ವಿ-ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ೪.೫ವ್ಯಾಟ್‍ ವರೆಗೆ ಚಾರ್ಜ್ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಇದನ್ನು "ವೈರ್‌ಲೆಸ್ ಪವರ್‌ಶೇರ್" ಎಂದು ಬ್ರಾಂಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ==== ಸಂಪರ್ಕ ==== ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಫೋನ್‌ಗಳು [[5ಜಿ|೫ಜಿ]] ಎಸ್‍ಎ/ಎನ‍್‍ಎಸ್‍ಎ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ [[:en:Wi-Fi_6| ವೈ-ಫೈ ೬]] ಮತ್ತು ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈ-ಫೈ ೬ಇ ಮತ್ತು [[ಬ್ಲ್ಯೂಟೂತ್|ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨]] ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಮಾದರಿಗಳು [[:en:Near-field_communication| ಎನ್ಎಫ್‍ಸಿ]] ಯಂತೆಯೇ ಅಲ್ಪ-ಶ್ರೇಣಿಯ ಸಂವಹನಗಳಿಗಾಗಿ [[:en:Ultra-wideband| ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್]] (ಯುಡಬ್ಲೂಬಿ) ಅನ್ನು ಸಹ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ ( [[5ಜಿ|೫ಜಿ ಮಿಮಿವೇವ್]] ನೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಕ್ಕೀಡಾಗಬಾರದು ಎಂದು ಇದನ್ನು [[ವೆರಿಝೋನ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್ಸ್|ವೆರಿಝೋನ್‌ನಿಂದ]] ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್ ಎಂದು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ). ಅಂತೆಯೇ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ತಮ್ಮ ಹೊಸ "ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ತಿಂಗ್ಸ್ ಫೈಂಡ್" ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ ಮತ್ತು '''[[:en:Samsung_Galaxy_SmartTag| ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಸ್ಮಾರ್ಟ‍್ ಟ್ಯಾಗ್+]]''' ಗಳಿಗಾಗಿ ಈ ಬಳಸುತ್ತದೆ. ==== ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳು ==== {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಕ್ಯಾಮರಾ ಹೋಲಿಕೆ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ! colspan="2" | ಮಾದರಿಗಳು ! ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ & ಎಸ್೨೨+ ! ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ |- ! rowspan="2" | ಅಗಲ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೫೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ, ೧/೧.೫೬", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ | ೧೦೮ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ, ೧/೧.೩೩", ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಲೇಸರ್ ಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | [https://semiconductor.samsung.com/image-sensor/mobile-image-sensor/isocell-gn5/ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಜಿಎನ್] | [https://semiconductor.samsung.com/image-sensor/mobile-image-sensor/isocell-hm3/ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಹೆಚ್ಎಮ್೩] |- ! rowspan="2" | ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | colspan="2" | ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೧೩ಮಿಮೀ,, ೧/೨.೫೫", ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್ |- ! ಮಾದರಿ | colspan="2" | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೫೬೩ <ref>{{Cite web|url=https://www.notebookcheck.net/Samsung-Galaxy-S22-Ultra-S22-S22-camera-hardware-details-revealed.599149.0.html|title=Samsung Galaxy S22 Ultra, S22+, S22 camera hardware details revealed|last=Rox|first=Ricci|website=Notebookcheck|language=en|access-date=2022-02-14}}</ref> |- ! rowspan="2" | ಟೆಲಿಫೋಟೋ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೯೪", ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೫೨", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆ೩ಕೆ೧ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೭೫೪ |- ! rowspan="2" | ಪೆರಿಸ್ಕೋಪ್ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | rowspan="2" | - | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೪.೯, ೨೪೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೫೨", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್754 |- ! rowspan="2" | ಮುಂಭಾಗ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ, ೧/೩.೨೪", ಪಿಡಿಎಎಫ್ | ೪೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ, ೧/೨.೮", ಪಿಡಿಎಎಫ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೩೭೪ | ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಜಿಹೆಚ್ |} ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಗಳು ೫೦ ಎಮ್‍ಪಿ ವೈಡ್ ಸೆನ್ಸಾರ್, ೩x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್ ಜೊತೆಗೆ ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ಸೆನ್ಸಾರ್ ಮತ್ತು ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ತನ್ನ ಹಿಂದಿನ ೧೦೮ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ೧೨-ಬಿಟ್ ಹೆಚ್‍ಡಿಆರ್ ನೊಂದಿಗೆ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಎರಡು ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ಸಂವೇದಕಗಳನ್ನು ೩x ಮತ್ತು ೧೦x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್ ಜೊತೆಗೆ ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮುಂಭಾಗದ ಕ್ಯಾಮರಾವು ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ನಲ್ಲಿ ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಮತ್ತು ಎಸ್‍೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೪೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್‍ಡಿಆರ್+ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಇದು [[:en:High_Efficiency_Image_File_Format| ಹೆಚ್‍ಇಐಎಫ್]] ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ===== ಬೆಂಬಲಿತ ವೀಡಿಯೊ ಮೋಡ್‌ಗಳು ===== '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಸರಣಿಯು ಈ ಕೆಳಗಿನ ವೀಡಿಯೊ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ: <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> * [[:en:8k resolution| ೮ಕೆ]] @೨೪ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * [[:en:4k resolution| ೪ಕೆ]] @೩೦/೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * [[:en:1080p| ೧೦೮೦ಪಿ]] @೩೦/೬೦/೨೪೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * ೭೨೦p @೯೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೪೮೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ ಯಿಂದ ೯೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ ಗೆ [[:en:interpolation| ಇಂಟರ್ಪೋಲೇಟ್]] ಮಾಡಲಾಗಿದೆ) ಹೆಚ್ಚಿನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ತುಣುಕಿನಿಂದ ಹೊರತೆಗೆಯಲಾದ ಇನ್ನೂ ಫ್ರೇಮ್‌ಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ==== ಎಸ್ ಪೆನ್ ==== ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಸರಣಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವಾದ ಅಂತರ್ನಿರ್ಮಿತ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಮೊದಲ [[:en:Samsung_Galaxy_Note_series| ಎಸ್ ಸರಣಿಯ]] ಫೋನ್ ಆಗಿದೆ. ಎಸ್ ಪೆನ್ ೨.೮ಎಮ್ಎಸ್ ನಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಲೇಟೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ನೋಟ್ ೨೦ ನಲ್ಲಿ ೨೬ಎಮ್ಎಸ್ ನಷ್ಟು, ನೋಟ್ ೨೦ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೯ಎಮ್‍ಎಸ್ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ (ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ವಿಷಯವೇನೆಂದರೆ ಎಸ್ ೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಫೋನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ) ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ '[[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ]]- ಆಧಾರಿತ ಸಮನ್ವಯ ಭವಿಷ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ'ಯ ಪರಿಚಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಏರ್ ಗೆಸ್ಚರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಏರ್ ಆಕ್ಷನ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. === ತಂತ್ರಾಂಶ === ಎಸ್೨೨ ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ ಒನ್ ಯುಐ ತಂತ್ರಾಂಶದ ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ ೧೨ ([[:en:One UI| ಒನ್ ಯುಐ]] ೪.೧) ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್ ನಾಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ವರ್ಧಿತ ಸಾಧನದ ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆವೃತ್ತಿಯು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ.{{Clear}} == ಪ್ರದರ್ಶನದ ಥ್ರೊಟ್ಲಿಂಗ್ ವಿವಾದ == [[:en:benchmark| ಬೆಂಚ್‌ಮಾರ್ಕಿಂಗ್]] ಯುಟಿಲಿಟಿ [[:en:Geekbench| ಗೀಕ್‌ಬೆಂಚ್]] ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮ ಔಟ್‌ಲೆಟ್ ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ ಪೋಲಿಸ್ ನಡೆಸಿದ ಪರೀಕ್ಷೆಯು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ ಗೇಮ್ ಆಪ್ಟಿಮೈಜಿಂಗ್ ಸರ್ವೀಸ್ (ಜಿಒಎಸ್), ಬೆಂಚ್‌ಮಾರ್ಕಿಂಗ್ ಉಪಯುಕ್ತತೆಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಹಲವಾರು ಜನಪ್ರಿಯ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಧನದ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ''ಗೀಕ್‌ಬೆಂಚ್'' ೫ ನ ನಕಲನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಜಿಒಎಸ್‍ಗೆ ''[[:en:Genshin Impact| ಗೆನ್‌ಶಿನ್ ಇಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್‌ನಂತೆ]] ಕಾಣುವಂತೆ ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಎಸ್೨೨+'' ಸಿಂಗಲ್-ಕೋರ್ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯಲ್ಲಿ ೪೫% ನಷ್ಟು ಮತ್ತು ಬಹು-ಕೋರ್ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯಲ್ಲಿ ೨೮% ನಷ್ಟು ನಷ್ಟವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.androidpolice.com/samsungs-galaxy-s22-throttling-apps-games|title=Samsung will soon let you decide whether your Galaxy S22 throttles in apps and games|last=Hage|first=Ryne|date=4 March 2022|website=Android Police|access-date=13 March 2022}}</ref> ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಗೀಕ್‍ಬೇಂಚ್ ತನ್ನ ಸೇವೆಯಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಎಸ್೨೨, ಎಸ್೨೧ ಮತ್ತು ಎಸ್೧೦ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.phonearena.com/news/geekbench-removes-galaxy-s-flagships-because-of-gos-throttling_id138848|title=Geekbench delists four Galaxy S flagships because of Samsung's throttling behavior|last=Hamid|first=Anam|date=5 March 2022|website=PhoneArena|access-date=13 March 2022}}</ref> ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್ ಅಂದಿನಿಂದ ಎಸ್೨೨ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಒಎಸ್ ಅನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲು ಅನುಮತಿಸುವ ನವೀಕರಣವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.androidpolice.com/samsung-galaxy-s22-update-removes-performance-throttling-in-apps-and-games/|title=Samsung Galaxy S22 update now widely available, removes performance throttling in apps and games|last=Pandey|first=Rajesh|date=13 March 2022|website=Android Police|access-date=13 March 2022}}</ref> == ಛಾಯಾಂಕಣ == <gallery> Back of the Samsung Galaxy S22.jpg|ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ನ ಹಿಂಭಾಗ Back of the Samsung Galaxy S22 Ultra.jpg|ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ನ ಹಿಂಭಾಗ 20220210 삼성 갤럭시s22 시리즈.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿ 20220210 삼성 갤럭시s22.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ 20220210 삼성 갤럭시 S22+.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ 20220210 삼성 갤럭시s22 울트라.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ </gallery> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/ Galaxy S22 5G] - ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ * [https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/ Galaxy S22 Ultra 5G] - ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ (S22 ಅಲ್ಟ್ರಾ) * [https://www.galaxys22usermanual.com Galaxy S22 ಬಳಕೆದಾರ ಕೈಪಿಡಿ] - Samsung Galaxy S22 5G ಸರಣಿಗಾಗಿ ಬಳಕೆದಾರ ಕೈಪಿಡಿಯನ್ನು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿ [[ವರ್ಗ: ಪೋನ್ ಗಳು]] gedbn26jchrx40qhb5qksv3qdhw7io8 1117057 1117056 2022-08-27T05:54:41Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki {| class="infobox hproduct" |+ class="infobox-title fn" id="4" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨<br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+<br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ | colspan="2" class="infobox-image" |ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ |- | colspan="2" class="infobox-image" |[[File:SamsungGalaxyS22Series.png|frameless]]<div class="infobox-caption">ಎಸ್೨೨ (ಎಡ), ಎಸ್೨೨+ (ಮಧ್ಯ), ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ (ಬಲ)</div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಕೇತನಾಮ | class="infobox-data" |ರೈನ್‍ಬೋ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಬ್ರಾಂಡ್ | class="infobox-data brand" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ತಯಾರಕ | class="infobox-data brand" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸ್ಲೋಗನ್ | class="infobox-data" |''ದಿ ಎಪಿಕ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್'' <br /><br /> ''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಹೊಸ ನೋಟ್ ಸರಣಿಯಾಗಿದೆ '' (ನೋಟ್ ಸರಣಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ) |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸರಣಿ | class="infobox-data" |[[:en:Samsung Galaxy S series|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್ ಸರಣಿ]] |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮಾದರಿ | class="infobox-data" |'''ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾದರಿಗಳು''':<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೧ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೬ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨+)<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೮ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ)<br /><br />(ಕೊನೆಯ ಅಕ್ಷರವು ವಾಹಕ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾದರಿಗಳಿಂದ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ)<br /><br />'''ಜಪಾನೀಸ್ ಮಾದರಿಗಳು''':<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿಜಿ೧೩ ([[:en:Au (mobile phone company)|ಎಯು]], ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿ-೫೧ಸಿ (ಎನ್‍ಟಿಟಿ ಡೊಕೊಮೊ, ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿಜಿ೧೪ (ಎಯು, ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ)<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿ-೫೨ಸಿ (ಎನ್‍ಟಿಟಿ ಡೊಕೊಮೊ, ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ) |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳು | class="infobox-data" |[[:en:2G|೨ಜಿ]], [[:en:3G|೩ಜಿ]], [[:en:4G|೪ಜಿ]], [[:en:5G|೫ಜಿ]] |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮೊದಲ ಬಿಡುಗಡೆ | class="infobox-data" |ಫೆಬ್ರವರಿ&nbsp;೨೫, ೨೦೨೨<span class="noprint">&#x3B;&#x20;೫ ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ</span><span style="display:none">&nbsp;(<span class="bday dtstart published updated">೨೦೨೨-೦೨-೨೫</span>)</span> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಪೂರ್ವವರ್ತಿ | class="infobox-data" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧<br /><br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ನೋಟ್ ೨೦ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ವಿಧ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ಸ್ಮಾರ್ಟ್‍ಫೋನ್ * '''ಎಸ್೨೨+/ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ಫ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ರಚನೆಯ ಅಂಶ | class="infobox-data" |ಸ್ಲೇಟ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಯಾಮಗಳು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''':<br /><br />೧೪೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೫.೭&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೦.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೨.೭೮&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೭.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ * '''ಎಸ್೨೨+''':<br /><br />೧೫೭.೪&nbsp;ಮಿಮೀ (೬.೨೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೫.೮&nbsp;ಮಿಮೀ (೨.೯೮&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೭.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''':<br /><br />೧೬೩.೩&nbsp;ಮಿಮೀ (೬.೪೩&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೭.೯&nbsp;ಮಿಮೀ (೩.೦೭&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೮.೯&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೫&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಮೂಹ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೧೬೭&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೫.೯&nbsp;oz) * '''ಎಸ್೨೨+''': ೧೯೫&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೬.೯&nbsp;oz) * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೨೨೮&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೮.೦&nbsp;oz) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ | class="infobox-data" |[[ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್]] ೧೨ ಜೊತೆಗೆ ಒನ್ ಯುಐ ೪.೧ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಚಿಪ್‌ನಲ್ಲಿನ ಸಿಸ್ಟಮ್ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಯುರೋಪ್''': ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಕ್ಸಿನೊಸ್ ೨೨೦೦ * '''ಜಾಗತಿಕ''': ಕ್ವಾಲ‍್ಕೊಮ್ ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ ೮ ಜೆನ್ ೧ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಿಪಿಯು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಕ್ಸಿನೊಸ್''': ಒಕ್ಟಾ-ಕೊರ್, (೧*೨.೮೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎಕ್ಸ್೨ & ೩×೨.೫೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೭೧೦ & ೪×೧.೮೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೫೧೦ * '''ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್''': ಒಕ್ಟಾ-ಕೊರ್, (೧×೩.೦೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎಕ್ಸ್೨& ೩×೨.೪೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೭೧೦ & ೪×೧.೭೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೫೧೦) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಜಿಪಿಯು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಕ್ಸಿನೊಸ್''': ಎಕ್ಸ್ ಕ್ಲಿಪ್ಸ್ ೯೨೦ (ಎಎಮ್‍ಡಿ ಆರ್‌ಡಿಎನ್‌ಎ ೨ ಮೇಲೆ ಆಧರಿಸಿದೆ) * '''ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್''': ಅಡ್ರೆನೊ ೭೩೦ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸ್ಮರಣೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೮ಜಿಬಿ ರಾಮ್ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೮/೧೨ ಜಿಬಿ ರಾಮ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಗ್ರಹಣೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * ಯುಎಫ್ಎಸ್ ೩.೧ * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೧೨೮/೨೫೬ ಜಿಬಿ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೧೨೮/೨೫೬/೫೧೨ ಜಿಬಿ/೧ ಟಿಬಿ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ತೆಗೆಯಬಹುದಾದ ಸಂಗ್ರಹಣೆ | class="infobox-data" |ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗದ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಿಮ್ | class="infobox-data" |ನ್ಯಾನೋಸಿಮ್, ಇಸಿಮ್<br /><br />ಡ್ಯುಯಲ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಬೈನಲ್ಲಿ ಸಿಂಗಲ್ ಸಿಮ್ ಅಥವಾ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಡ್ಯುಯಲ್ ಸಿಮ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |[[ಶುಷ್ಕಕೋಶ_(ಡ್ರೈಸೆಲ್)|ಶುಷ್ಕಕೋಶ]] | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೩೭೦೦ mAh * '''ಎಸ್೨೨+''': ೪೫೦೦ mAh * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೫೦೦೦ mAh </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಗುವ ಚಾರ್ಜ್ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೨೫ W ಯುಎಸ್‍ಬಿ ಪಿಡಿ ಪಿಪಿಎಸ್ "ಸೂಪರ್ ಫಾಸ್ಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್", ೧೫ W ನಿಸ್ತಂತು * '''ಎಸ್೨೨+/ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೪೫ W ಯುಎಸ್‍ಬಿ ಪಿಡಿ ಪಿಪಿಎಸ್ "ಸೂಪರ್ ಫಾಸ್ಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್" ೧೫W ನಿಸ್ತಂತು |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಡಿಸ್ಪ್ಲೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * ಡೈನಾಮಿಕ್ ಅಮೋಲ್ಡ್ ೨X ಇನ್ಫಿನಿಟಿ-ಒ ಕೆಪ್ಯಾಸಿಟಿವ್ ಟಚ್‌ಸ್ಕ್ರೀನ್, ಹೆಚ್‍ಡಿಅರ್ ೧೦+, ೧ಬಿ ಬಣ್ಣಗಳು, ಗರಿಷ್ಠ ಹೊಳಪು ೧೭೫೦ ನಿಟ್ಸ್ * '''ಎಸ್೨೨''': ೬.೧&nbsp;ಇನ್ (೧೫೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="2527200 !">೧೦೮೦ × ೨೩೪೦</span></span> (೪೨೫ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೩:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ * '''ಎಸ್೨೨+''': ೬.೬&nbsp;ಇನ್ (೧೭೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="2527200 !">೧೦೮೦ × ೨೩೪೦</span></span> (೩೯೩ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೫:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೬.೮&nbsp;ಇನ್ (೧೭೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="4446720 !">೧೪೪೦ × ೩೦೮೮</span></span> (೫೦೦ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೩:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz ಎಲ್‍ಟಿಪಿಒ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಬಾಹ್ಯ ಡಿಸ್ಪ್ಲೆ | class="infobox-data" |ಯಾವಾಗಲೂ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಧ್ವನಿ | class="infobox-data" |ಎಕೆಜಿ (ಕಂಪನಿ)|ಎಕೆಜಿ ನಿಂದ ಟ್ಯೂನ್ ಮಾಡಲಾದ ಡಾಲ್ಬಿ ಅಟ್ಮಾಸ್ ಸ್ಟೀರಿಯೋ ಸ್ಪೀಕರ್‌ಗಳು |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಹಿಂದಿನ [[ಕ್ಯಾಮರ|ಕ್ಯಾಮರ]] | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೫೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ (ಅಗಲ), ೧/೧.೫೬", ೧.೦µm, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್<br /><br />೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ (ಟೆಲಿಫೋಟೋ), ೧/೩.೯೪", ೧.೦µm, ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್, ೩x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್<br /><br />೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೧೩ಮಿಮೀ, ೧೨೦˚ (ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್), ೧/೨.೫೫" ೧.೪µm, ಸೂಪರ್ ಸ್ಟೆಡಿ ವಿಡಿಯೋ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ:''' ೧೦೮ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ (ಅಗಲ), ೧/೧.೩೩", ೦.೮µm, ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಲೇಸರ್ ಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್<<br /><br />೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೪.೯, ೨೩೦ಮಿಮೀ (ಟೆಲಿಫೋಟೋ), ೧/೩.೫೨", ೧.೧೨µm, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್, ೧೦x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್<br /><br />೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ (ಟೆಲಿಫೋಟೋ), ೧/೩.೫೨", ೧.೧೨µm, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್, ೩x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್<br /><br />೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೧೩ಮಿಮೀ, ೧೨೦˚ (ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್), ೧/೨.೫೫" ೧.೪µm, ಸೂಪರ್ ಸ್ಟೆಡಿ ವಿಡಿಯೋ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮುಂಭಾಗದ ಕ್ಯಾಮರಾ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೧೦ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್ ೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ(ಅಗಲ), ೧/೩.೨೪", ೧.೨೨ಯುಎಮ್, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ‍್ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೪೦ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್ ೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ(ಅಗಲ), ೧/೨.೮", ೦.೭ಯುಎಮ್, ಪಿಡಿಎಎಫ‍್ಎಫ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಪರ್ಕ | class="infobox-data" |ಯುಎಸ್‍ಬಿ-ಸಿ ೩.೨<br /><br />ವೈ-ಫೈ ೮೦೨.೧೧ ಎ/ಬಿ/ಜಿ/ಎನ್/ಎಸಿ/೬(ಇ),ಡ್ಯುಯಲ್-ಬ್ಯಾಂಡ್, ವೈ-ಫೈ ಡೈರೆಕ್ಟ್, ಹಾಟ್‌ಸ್ಪಾಟ್<br /><br />ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨, ಎ೨ಡಿಪಿ, ಎಲ‍್ಇ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಡೇಟಾ ಇನ್‌ಪುಟ್‌ಗಳು | class="infobox-data" |<div class="plainlist "> * ಸ್ಟೈಲಸ್ (ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್)|ಎಸ್ ಪೆನ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ) * ವೇಗವರ್ಧಕ * ಬಾರೋಮೀಟರ್ * ಬೆರಳಚ್ಚು ಸ್ಕ್ಯಾನರ್ (ಪ್ರದರ್ಶನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಟ್ರಾಸಾನಿಕ್) * ಒತ್ತಡ ಸಂವೇದಕ * ಮ್ಯಾಗ್ನೆಟೋಮೀಟರ್ * ಗೈರೊಸ್ಕೋಪ್ * ಹಾಲ್ ಸಂವೇದಕ * ಸಾಮೀಪ್ಯ ಸಂವೇದಕ * ಆರ್‍ಜಿಬಿ ಬೆಳಕಿನ ಸಂವೇದಕ * ಡ್ಯುಯಲ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಜಿಎನ್‍ಎಸ್‍ಎಸ‍್ ([[ಜಿಪಿಎಸ್]]/ಗ್ಲೋನಾಸ್ಡೌ/ಬೀಡೌ/ಗೆಲಿಲಿಯೋ) (ಎಕ್ಸಿನೋಸ್‍ನಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಬ್ಯಾಂಡ್) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ನೀರಿನ ಪ್ರತಿರೋಧ | class="infobox-data" |ಐಪಿ೬೮ ನೀರು/ಧೂಳಿನ ಪ್ರತಿರೋಧ, ೧.೫ವರೆಗೆ<span class="nowrap">&nbsp;</span>m ೩೦ ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಜಾಲತಾಣ | class="infobox-data" | * <span class="url">[https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/ www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/]</span> * <span class="url">[https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/ www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/]</span> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಉಲ್ಲೇಖಗಳು | class="infobox-data" |<ref><cite class="citation web cs1"><span class="cx-segment" data-segmentid="594">[https://www.samsung.com/us/smartphones/galaxy-s22-ultra/models/ "Models | Compare Galaxy S22 & S22+ vs S22 Ultra | Samsung US"]. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="595">''Samsung Electronics America''<span class="reference-accessdate">. </span></span><span class="cx-segment" data-segmentid="596"><span class="reference-accessdate">Retrieved <span class="nowrap">2022-02-09</span></span>.</span></cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1" id="CITEREFGSMArena">GSMArena. </cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">GSMArena. </cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">GSMArena. </cite></ref> |} '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಎಂಬುದು [[ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ (ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ)|ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್]] ಆಧಾರಿತ [[ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್|ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್‌ಗಳ]] ಸರಣಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅದನ್ನು [[:en:Samsung_Galaxy_S_series|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್ ಸರಣಿಯ]] ಭಾಗವಾಗಿ [[:en:Samsung_Electronics| ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್]]ನಿಂದ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟು, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಮತ್ತು ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಮಾರಾಟಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ೯ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೨ ರಂದು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ [[:en:Galaxy_Unpacked| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಅನ್‍ಪ್ಯಾಕ್ಡ್]] ಈವೆಂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನಾವರಣಗೊಂಡ ಈ ಸರಣಿಯು [[:en:Samsung_Galaxy_S21|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿ]] ಮತ್ತು [[:en:Samsung_Galaxy_Note_20| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ನೋಟ್ ೨೦]] ಸರಣಿಯ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/samsung-unveils-new-galaxy-s22-smartphones-and-keeps-old-prices-11644418801|title=Samsung Unveils New Galaxy S22 Smartphones and Keeps Old Prices|last=Sohn|first=Jiyoung|date=2022-02-09|work=Wall Street Journal|access-date=2022-02-09|language=en-US}}</ref> == ಇತಿಹಾಸ == '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಸರಣಿಯನ್ನು ೯ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೨ ರಂದು [[:en:Samsung_Galaxy_S21| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿಯ]] ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. == ಲೈನ್‍ಅಪ್ == ಎಸ್೨೨ ಲೈನ್ ಮೂರು ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಕಡಿಮೆ ದುಬಾರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಜೊತೆಗೆ ೬.೧-ಇಂಚು(೧೫೫ ಮಿ.ಮೀ) ಪರದೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಅಲ್ಲದೆ ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ದೊಡ್ಡ ಫಾರ್ಮ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ೬.೬ ಇಂಚು (೧೬೮ಮಿ.ಮೀ) ಪರದೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ವೇಗವಾದ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್, ದೊಡ್ಡ ಬ್ಯಾಟರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಕೂಡ ಹೊಂದಿದೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೬.೮ ಇಂಚು (೧೭೩ಮಿ.ಮೀ)ಪರದೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಬ್ಯಾಟರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಹೆಚ್ಚು ಸುಧಾರಿತ ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಸೆಟಪ್ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇ ಜೊತೆಗೆ ಎಂಬೆಡೆಡ್ ಎಸ್ ಪೆನ್ನನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಎಸ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿದೆ. == ವಿನ್ಯಾಸ == ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯು ಹಿಂದಿನ ಎಸ್ ಸರಣಿಯ ಫೋನ್‌ಗಳಂತೆಯೇ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮುಂಭಾಗದ ಸ್ವಂತಿ ಕ್ಯಾಮೆರಾಕ್ಕಾಗಿ ಫೋನಿನ ಮೇಲಿನ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಕಟೌಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇನ್ಫಿನಿಟಿ-ಒ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಎಸ್೨೧ ನಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಹೊಂದಿರುವ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿಯಂತಲ್ಲದೆ, ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳು ಹಿಂಭಾಗದ ಫಲಕಕ್ಕಾಗಿ ಗೊರಿಲ್ಲಾ ಗ್ಲಾಸ್ ವಿಕ್ಟಸ್ + ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ನಲ್ಲಿನ ಹಿಂಬದಿಯ ಕ್ಯಾಮರಾ ರಚನೆಯು ಮೆಟಾಲಿಕ್ ಸರೌಂಡ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದರೆ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಪ್ರತಿ ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಅಂಶಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಲೆನ್ಸ್ ಮುಂಚಾಚಿರುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. {| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed" | colspan="3" style="text-align: center" |'''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' | colspan="3" style="text-align: center" | '''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+''' | colspan="3" style="text-align: center" | '''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''' |-|- ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ |- | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} |- | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} |- | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} |- | bgcolor="#E3D2CF" | | ಗುಲಾಬಿ ಚಿನ್ನ | {{na}} | bgcolor="#E3D2CF" | | ಗುಲಾಬಿ ಚಿನ್ನ | {{na}} | bgcolor="#654D57" | | ಬರ್ಗಂಡಿ | {{na}} |- | bgcolor="#6D7073" | | ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} | bgcolor="#6D7073" | | ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} | bgcolor="#6D7073" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} |- | bgcolor="#B8C9E1" | | ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} | bgcolor="#B8C9E1" | | ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} | bgcolor="#B8C9E1" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} |- | bgcolor="#ECE1BD" | | ಕೆನೆ | {{ya}} | bgcolor="#ECE1BD" | | ಕೆನೆ | {{ya}} | bgcolor="#cc5853" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಕೆಂಪು | {{ya}} |- | bgcolor="#B4B5DF" | | ನೇರಳೆ | {{ya}} | bgcolor="#B4B5DF" | | ನೇರಳೆ | {{ya}} |} == ವಿಶೇಷಣಗಳು == === ಯಂತ್ರಾಂಶ === ==== ಚಿಪ್ಸೆಟ್ಗಳು ==== ಎಸ್೨೨ ಲೈನ್ ವಿವಿಧ ಯಂತ್ರಾಂಶ ವಿಶೇಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [[:EN:Exynos| ಎಕ್ಸಿನೊಸ್]] ೨೨೦೦ ಅನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕೆಲವು ಆಫ್ರಿಕನ್ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಯುರೋಪಿಯನ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಹೊರಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಮಾದರಿಗಳು [[:en:Qualcomm| ಕ್ವಾಲ‍್ಕೊಮ್]] [[:en:List_of_Qualcomm_Snapdragon_processors#Snapdragon_8/8+_Gen_1_(2022)| ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ ೮ ಜೆನ್ ೧]] ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ==== ಪ್ರದರ್ಶನ ==== "ಡೈನಾಮಿಕ್ [[:en:AMOLD| ಅಮೊಲ್ಡ್]] ೨ಎಕ್ಸ್" [[:en:HDR10+| ಎಚ್‍ಡಿಆರ್೧೦+]] ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು "ಡೈನಾಮಿಕ್ ಟೋನ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್" ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇಗಳು, ಇವು ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳಾಗಿವೆ. ಇದರ ಎಲ್ಲಾ ಮಾದರಿಗಳು ಎರಡನೇ ತಲೆಮಾರಿನ ಅಲ್ಟ್ರಾಸಾನಿಕ್ ಇನ್-ಸ್ಕ್ರೀನ್ [[:en:fingerfrint| ಬೆರಳಚ್ಚು]] ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> {| class="wikitable" !ಮಾದರಿ ! ಪ್ರದರ್ಶನ ಗಾತ್ರ ! ಪ್ರದರ್ಶನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ! ಗರಿಷ್ಠ ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ ! [[:en:Variable_refresh_rate| ವೇರಿಯಬಲ್ ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ]] ! ಆಕಾರ |- | ಎಸ್೨೨ | {{Convert|6.1|in|0|abbr=on}} | ೨೩೪೦×೧೦೮೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೪೮&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಸಮತಟ್ಟಾದ ಬದಿಗಳು |- | ಎಸ್೨೨+ | {{Convert|6.6|in|0|abbr=on}} | ೨೩೪೦×೧೦೮೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೪೮&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಸಮತಟ್ಟಾದ ಬದಿಗಳು |- | ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ | {{Convert|6.8|in|0|abbr=on}} | ೩೦೮೮×೧೪೪೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೧&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಬಾಗಿದ ಬದಿಗಳು |} ==== ಸಂಗ್ರಹಣೆ ==== {| class="wikitable" !ಮಾದರಿಗಳು ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> |- ! |ರಾಮ್‍ | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' | <b id="mw0w">[[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]</b> | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' | <b id="mw2A">[[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]</b> | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' |- ! ರೂಪಾಂತರ ೧ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೨ | ೮ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ | ೧೨ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೩ | - | - | - | - | ೧೨ಜಿಬಿ | ೫೧೨ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೪ | - | - | - | - | ೧೨ಜಿಬಿ | ೧ಟಿಬಿ |} ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಫೋನ್, ೮ಜಿಬಿ [[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]ನೊಂದಿಗೆ ೧೨೮ಜಿಬಿ ಮತ್ತು ೨೫೬ಜಿಬಿ ಆಂತರಿಕ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಆಫರ್‌ಗಳಾಗಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೮ಜಿಬಿ ರಾಮ್‍ ನೊಂದಿಗೆ ೧೨೮ಜಿಬಿಯನ್ನು ಜೊತೆಗೆ ೧೨ಜಿಬಿ ಯೊಂದಿಗೆ ೨೫೬ಜಿಬಿ ಮತ್ತು ೫೧೨ಜಿಬಿ ಯ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೧ಟಿಬಿ ಆಂತರಿಕ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಎಸ್೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದು, ೧೬ಜಿಬಿ ರಾಮ್ ರೂಪಾಂತರದೊಂದಿಗಿನ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳು ಮೈಕ್ರೊ ಎಸ್ಡಿ ಕಾರ್ಡ್ ಸ್ಲಾಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ==== ಬ್ಯಾಟರಿಗಳು ==== ಎಸ್೨೨, ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೩೭೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್, ೪೫೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್ ಮತ್ತು ೫೦೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್ ತೆಗೆಯಲಾಗದ [[:en:Lithium_polymer_battery| ಲಿ-ಪೊ]] ಬ್ಯಾಟರಿಗಳನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಸ್೨೨ [[:en:USB-C| ಯುಎಸ್‌ಬಿ-ಸಿ]] ಮೂಲಕ ೨೫ವ್ಯಾಟ್ ವರೆಗೆ ವೈರ್ಡ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ( [[:en:USB_hardware#USB_Power_Delivery| ಯುಎಸ್‌ಬಿ ಪವರ್ ಡೆಲಿವರಿ]] ಬಳಸಿ), ಆದರೆ ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ೪೫ವ್ಯಾಟ್‍ನಷ್ಟು ವೇಗವಾದ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ೪೫ವ್ಯಾಟ್ ಮತ್ತು ೨೫ವ್ಯಾಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ವೇಗಗಳ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಮಹತ್ವದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.gsmarena.com/samsung_galaxy_s22_series_45w_charging_doesnt_really_make_a_difference-news-53223.php|title=Samsung Galaxy S22+ and S22 Ultra's 45W charging doesn't really make a difference|website=GSMArena.com|language=en-US|access-date=2022-03-25}}</ref> ಎಲ್ಲಾ ಮೂರೂ ಫೋನ್‌ಗಳು ೧೫ವ್ಯಾಟ್‍ವರೆಗೆ Qi [https://www.infineon.com/cms/en/discoveries/wireless-inductive-charging/| ಇಂಡಕ್ಟಿವ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್] ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಫೋನ್‌ಗಳು ಸ್ವಂತ ಬ್ಯಾಟರಿ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಇತರ ಕ್ವಿ-ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ೪.೫ವ್ಯಾಟ್‍ ವರೆಗೆ ಚಾರ್ಜ್ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಇದನ್ನು "ವೈರ್‌ಲೆಸ್ ಪವರ್‌ಶೇರ್" ಎಂದು ಬ್ರಾಂಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ==== ಸಂಪರ್ಕ ==== ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಫೋನ್‌ಗಳು [[5ಜಿ|೫ಜಿ]] ಎಸ್‍ಎ/ಎನ‍್‍ಎಸ್‍ಎ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ [[:en:Wi-Fi_6| ವೈ-ಫೈ ೬]] ಮತ್ತು ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈ-ಫೈ ೬ಇ ಮತ್ತು [[ಬ್ಲ್ಯೂಟೂತ್|ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨]] ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಮಾದರಿಗಳು [[:en:Near-field_communication| ಎನ್ಎಫ್‍ಸಿ]] ಯಂತೆಯೇ ಅಲ್ಪ-ಶ್ರೇಣಿಯ ಸಂವಹನಗಳಿಗಾಗಿ [[:en:Ultra-wideband| ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್]] (ಯುಡಬ್ಲೂಬಿ) ಅನ್ನು ಸಹ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ ( [[5ಜಿ|೫ಜಿ ಮಿಮಿವೇವ್]] ನೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಕ್ಕೀಡಾಗಬಾರದು ಎಂದು ಇದನ್ನು [[ವೆರಿಝೋನ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್ಸ್|ವೆರಿಝೋನ್‌ನಿಂದ]] ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್ ಎಂದು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ). ಅಂತೆಯೇ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ತಮ್ಮ ಹೊಸ "ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ತಿಂಗ್ಸ್ ಫೈಂಡ್" ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ ಮತ್ತು '''[[:en:Samsung_Galaxy_SmartTag| ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಸ್ಮಾರ್ಟ‍್ ಟ್ಯಾಗ್+]]''' ಗಳಿಗಾಗಿ ಈ ಬಳಸುತ್ತದೆ. ==== ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳು ==== {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಕ್ಯಾಮರಾ ಹೋಲಿಕೆ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ! colspan="2" | ಮಾದರಿಗಳು ! ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ & ಎಸ್೨೨+ ! ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ |- ! rowspan="2" | ಅಗಲ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೫೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ, ೧/೧.೫೬", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ | ೧೦೮ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ, ೧/೧.೩೩", ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಲೇಸರ್ ಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | [https://semiconductor.samsung.com/image-sensor/mobile-image-sensor/isocell-gn5/ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಜಿಎನ್] | [https://semiconductor.samsung.com/image-sensor/mobile-image-sensor/isocell-hm3/ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಹೆಚ್ಎಮ್೩] |- ! rowspan="2" | ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | colspan="2" | ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೧೩ಮಿಮೀ,, ೧/೨.೫೫", ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್ |- ! ಮಾದರಿ | colspan="2" | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೫೬೩ <ref>{{Cite web|url=https://www.notebookcheck.net/Samsung-Galaxy-S22-Ultra-S22-S22-camera-hardware-details-revealed.599149.0.html|title=Samsung Galaxy S22 Ultra, S22+, S22 camera hardware details revealed|last=Rox|first=Ricci|website=Notebookcheck|language=en|access-date=2022-02-14}}</ref> |- ! rowspan="2" | ಟೆಲಿಫೋಟೋ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೯೪", ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೫೨", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆ೩ಕೆ೧ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೭೫೪ |- ! rowspan="2" | ಪೆರಿಸ್ಕೋಪ್ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | rowspan="2" | - | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೪.೯, ೨೪೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೫೨", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್754 |- ! rowspan="2" | ಮುಂಭಾಗ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ, ೧/೩.೨೪", ಪಿಡಿಎಎಫ್ | ೪೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ, ೧/೨.೮", ಪಿಡಿಎಎಫ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೩೭೪ | ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಜಿಹೆಚ್ |} ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಗಳು ೫೦ ಎಮ್‍ಪಿ ವೈಡ್ ಸೆನ್ಸಾರ್, ೩x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್ ಜೊತೆಗೆ ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ಸೆನ್ಸಾರ್ ಮತ್ತು ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ತನ್ನ ಹಿಂದಿನ ೧೦೮ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ೧೨-ಬಿಟ್ ಹೆಚ್‍ಡಿಆರ್ ನೊಂದಿಗೆ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಎರಡು ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ಸಂವೇದಕಗಳನ್ನು ೩x ಮತ್ತು ೧೦x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್ ಜೊತೆಗೆ ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮುಂಭಾಗದ ಕ್ಯಾಮರಾವು ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ನಲ್ಲಿ ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಮತ್ತು ಎಸ್‍೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೪೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್‍ಡಿಆರ್+ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಇದು [[:en:High_Efficiency_Image_File_Format| ಹೆಚ್‍ಇಐಎಫ್]] ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ===== ಬೆಂಬಲಿತ ವೀಡಿಯೊ ಮೋಡ್‌ಗಳು ===== '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಸರಣಿಯು ಈ ಕೆಳಗಿನ ವೀಡಿಯೊ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ: <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> * [[:en:8k resolution| ೮ಕೆ]] @೨೪ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * [[:en:4k resolution| ೪ಕೆ]] @೩೦/೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * [[:en:1080p| ೧೦೮೦ಪಿ]] @೩೦/೬೦/೨೪೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * ೭೨೦p @೯೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೪೮೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ ಯಿಂದ ೯೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ ಗೆ [[:en:interpolation| ಇಂಟರ್ಪೋಲೇಟ್]] ಮಾಡಲಾಗಿದೆ) ಹೆಚ್ಚಿನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ತುಣುಕಿನಿಂದ ಹೊರತೆಗೆಯಲಾದ ಇನ್ನೂ ಫ್ರೇಮ್‌ಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ==== ಎಸ್ ಪೆನ್ ==== ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಸರಣಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವಾದ ಅಂತರ್ನಿರ್ಮಿತ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಮೊದಲ [[:en:Samsung_Galaxy_Note_series| ಎಸ್ ಸರಣಿಯ]] ಫೋನ್ ಆಗಿದೆ. ಎಸ್ ಪೆನ್ ೨.೮ಎಮ್ಎಸ್ ನಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಲೇಟೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ನೋಟ್ ೨೦ ನಲ್ಲಿ ೨೬ಎಮ್ಎಸ್ ನಷ್ಟು, ನೋಟ್ ೨೦ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೯ಎಮ್‍ಎಸ್ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ (ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ವಿಷಯವೇನೆಂದರೆ ಎಸ್ ೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಫೋನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ) ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ '[[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ]]- ಆಧಾರಿತ ಸಮನ್ವಯ ಭವಿಷ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ'ಯ ಪರಿಚಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಏರ್ ಗೆಸ್ಚರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಏರ್ ಆಕ್ಷನ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. === ತಂತ್ರಾಂಶ === ಎಸ್೨೨ ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ ಒನ್ ಯುಐ ತಂತ್ರಾಂಶದ ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ ೧೨ ([[:en:One UI| ಒನ್ ಯುಐ]] ೪.೧) ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್ ನಾಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ವರ್ಧಿತ ಸಾಧನದ ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆವೃತ್ತಿಯು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ.{{Clear}} == ಪ್ರದರ್ಶನದ ಥ್ರೊಟ್ಲಿಂಗ್ ವಿವಾದ == [[:en:benchmark| ಬೆಂಚ್‌ಮಾರ್ಕಿಂಗ್]] ಯುಟಿಲಿಟಿ [[:en:Geekbench| ಗೀಕ್‌ಬೆಂಚ್]] ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮ ಔಟ್‌ಲೆಟ್ ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ ಪೋಲಿಸ್ ನಡೆಸಿದ ಪರೀಕ್ಷೆಯು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ ಗೇಮ್ ಆಪ್ಟಿಮೈಜಿಂಗ್ ಸರ್ವೀಸ್ (ಜಿಒಎಸ್), ಬೆಂಚ್‌ಮಾರ್ಕಿಂಗ್ ಉಪಯುಕ್ತತೆಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಹಲವಾರು ಜನಪ್ರಿಯ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಧನದ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ''ಗೀಕ್‌ಬೆಂಚ್'' ೫ ನ ನಕಲನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಜಿಒಎಸ್‍ಗೆ ''[[:en:Genshin Impact| ಗೆನ್‌ಶಿನ್ ಇಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್‌ನಂತೆ]] ಕಾಣುವಂತೆ ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಎಸ್೨೨+'' ಸಿಂಗಲ್-ಕೋರ್ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯಲ್ಲಿ ೪೫% ನಷ್ಟು ಮತ್ತು ಬಹು-ಕೋರ್ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯಲ್ಲಿ ೨೮% ನಷ್ಟು ನಷ್ಟವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.androidpolice.com/samsungs-galaxy-s22-throttling-apps-games|title=Samsung will soon let you decide whether your Galaxy S22 throttles in apps and games|last=Hage|first=Ryne|date=4 March 2022|website=Android Police|access-date=13 March 2022}}</ref> ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಗೀಕ್‍ಬೇಂಚ್ ತನ್ನ ಸೇವೆಯಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಎಸ್೨೨, ಎಸ್೨೧ ಮತ್ತು ಎಸ್೧೦ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.phonearena.com/news/geekbench-removes-galaxy-s-flagships-because-of-gos-throttling_id138848|title=Geekbench delists four Galaxy S flagships because of Samsung's throttling behavior|last=Hamid|first=Anam|date=5 March 2022|website=PhoneArena|access-date=13 March 2022}}</ref> ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್ ಅಂದಿನಿಂದ ಎಸ್೨೨ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಒಎಸ್ ಅನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲು ಅನುಮತಿಸುವ ನವೀಕರಣವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.androidpolice.com/samsung-galaxy-s22-update-removes-performance-throttling-in-apps-and-games/|title=Samsung Galaxy S22 update now widely available, removes performance throttling in apps and games|last=Pandey|first=Rajesh|date=13 March 2022|website=Android Police|access-date=13 March 2022}}</ref> == ಛಾಯಾಂಕಣ == <gallery> Back of the Samsung Galaxy S22.jpg|ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ನ ಹಿಂಭಾಗ Back of the Samsung Galaxy S22 Ultra.jpg|ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ನ ಹಿಂಭಾಗ 20220210 삼성 갤럭시s22 시리즈.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿ 20220210 삼성 갤럭시s22.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ 20220210 삼성 갤럭시 S22+.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ 20220210 삼성 갤럭시s22 울트라.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ </gallery> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/ Galaxy S22 5G] - ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ * [https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/ Galaxy S22 Ultra 5G] - ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ (S22 ಅಲ್ಟ್ರಾ) * [https://www.galaxys22usermanual.com Galaxy S22 ಬಳಕೆದಾರ ಕೈಪಿಡಿ] - Samsung Galaxy S22 5G ಸರಣಿಗಾಗಿ ಬಳಕೆದಾರ ಕೈಪಿಡಿಯನ್ನು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿ [[ವರ್ಗ: ಪೋನ್ ಗಳು]] eubei7h9gy55bi5wluwz16nh7zjvy6g 1117058 1117057 2022-08-27T05:57:08Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki {| class="infobox hproduct" |+ class="infobox-title fn" id="4" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨<br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+<br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ | colspan="2" class="infobox-image" |ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ |- | colspan="2" class="infobox-image" |[[File:SamsungGalaxyS22Series.png|frameless]]<div class="infobox-caption">ಎಸ್೨೨ (ಎಡ), ಎಸ್೨೨+ (ಮಧ್ಯ), ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ (ಬಲ)</div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಕೇತನಾಮ | class="infobox-data" |ರೈನ್‍ಬೋ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಬ್ರಾಂಡ್ | class="infobox-data brand" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ತಯಾರಕ | class="infobox-data brand" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸ್ಲೋಗನ್ | class="infobox-data" |''ದಿ ಎಪಿಕ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್'' <br /><br /> ''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಹೊಸ ನೋಟ್ ಸರಣಿಯಾಗಿದೆ '' (ನೋಟ್ ಸರಣಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ) |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸರಣಿ | class="infobox-data" |[[:en:Samsung Galaxy S series|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್ ಸರಣಿ]] |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮಾದರಿ | class="infobox-data" |'''ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾದರಿಗಳು''':<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೧ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೬ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨+)<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೮ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ)<br /><br />(ಕೊನೆಯ ಅಕ್ಷರವು ವಾಹಕ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾದರಿಗಳಿಂದ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ)<br /><br />'''ಜಪಾನೀಸ್ ಮಾದರಿಗಳು''':<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿಜಿ೧೩ ([[:en:Au (mobile phone company)|ಎಯು]], ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿ-೫೧ಸಿ (ಎನ್‍ಟಿಟಿ ಡೊಕೊಮೊ, ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿಜಿ೧೪ (ಎಯು, ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ)<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿ-೫೨ಸಿ (ಎನ್‍ಟಿಟಿ ಡೊಕೊಮೊ, ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ) |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳು | class="infobox-data" |[[:en:2G|೨ಜಿ]], [[:en:3G|೩ಜಿ]], [[:en:4G|೪ಜಿ]], [[:en:5G|೫ಜಿ]] |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮೊದಲ ಬಿಡುಗಡೆ | class="infobox-data" |ಫೆಬ್ರವರಿ&nbsp;೨೫, ೨೦೨೨<span class="noprint">&#x3B;&#x20;೫ ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ</span><span style="display:none">&nbsp;(<span class="bday dtstart published updated">೨೦೨೨-೦೨-೨೫</span>)</span> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಪೂರ್ವವರ್ತಿ | class="infobox-data" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧<br /><br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ನೋಟ್ ೨೦ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ವಿಧ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ಸ್ಮಾರ್ಟ್‍ಫೋನ್ * '''ಎಸ್೨೨+/ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ಫ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ರಚನೆಯ ಅಂಶ | class="infobox-data" |ಸ್ಲೇಟ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಯಾಮಗಳು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''':<br /><br />೧೪೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೫.೭&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೦.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೨.೭೮&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೭.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ * '''ಎಸ್೨೨+''':<br /><br />೧೫೭.೪&nbsp;ಮಿಮೀ (೬.೨೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೫.೮&nbsp;ಮಿಮೀ (೨.೯೮&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೭.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''':<br /><br />೧೬೩.೩&nbsp;ಮಿಮೀ (೬.೪೩&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೭.೯&nbsp;ಮಿಮೀ (೩.೦೭&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೮.೯&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೫&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಮೂಹ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೧೬೭&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೫.೯&nbsp;oz) * '''ಎಸ್೨೨+''': ೧೯೫&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೬.೯&nbsp;oz) * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೨೨೮&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೮.೦&nbsp;oz) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ | class="infobox-data" |[[ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್]] ೧೨ ಜೊತೆಗೆ ಒನ್ ಯುಐ ೪.೧ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಚಿಪ್‌ನಲ್ಲಿನ ಸಿಸ್ಟಮ್ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಯುರೋಪ್''': ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಕ್ಸಿನೊಸ್ ೨೨೦೦ * '''ಜಾಗತಿಕ''': ಕ್ವಾಲ‍್ಕೊಮ್ ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ ೮ ಜೆನ್ ೧ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಿಪಿಯು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಕ್ಸಿನೊಸ್''': ಒಕ್ಟಾ-ಕೊರ್, (೧*೨.೮೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎಕ್ಸ್೨ & ೩×೨.೫೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೭೧೦ & ೪×೧.೮೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೫೧೦ * '''ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್''': ಒಕ್ಟಾ-ಕೊರ್, (೧×೩.೦೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎಕ್ಸ್೨& ೩×೨.೪೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೭೧೦ & ೪×೧.೭೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೫೧೦) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಜಿಪಿಯು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಕ್ಸಿನೊಸ್''': ಎಕ್ಸ್ ಕ್ಲಿಪ್ಸ್ ೯೨೦ (ಎಎಮ್‍ಡಿ ಆರ್‌ಡಿಎನ್‌ಎ ೨ ಮೇಲೆ ಆಧರಿಸಿದೆ) * '''ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್''': ಅಡ್ರೆನೊ ೭೩೦ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸ್ಮರಣೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೮ಜಿಬಿ ರಾಮ್ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೮/೧೨ ಜಿಬಿ ರಾಮ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಗ್ರಹಣೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * ಯುಎಫ್ಎಸ್ ೩.೧ * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೧೨೮/೨೫೬ ಜಿಬಿ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೧೨೮/೨೫೬/೫೧೨ ಜಿಬಿ/೧ ಟಿಬಿ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ತೆಗೆಯಬಹುದಾದ ಸಂಗ್ರಹಣೆ | class="infobox-data" |ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗದ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಿಮ್ | class="infobox-data" |ನ್ಯಾನೋಸಿಮ್, ಇಸಿಮ್<br /><br />ಡ್ಯುಯಲ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಬೈನಲ್ಲಿ ಸಿಂಗಲ್ ಸಿಮ್ ಅಥವಾ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಡ್ಯುಯಲ್ ಸಿಮ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |[[ಶುಷ್ಕಕೋಶ_(ಡ್ರೈಸೆಲ್)|ಶುಷ್ಕಕೋಶ]] | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೩೭೦೦ mAh * '''ಎಸ್೨೨+''': ೪೫೦೦ mAh * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೫೦೦೦ mAh </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಗುವ ಚಾರ್ಜ್ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೨೫ W ಯುಎಸ್‍ಬಿ ಪಿಡಿ ಪಿಪಿಎಸ್ "ಸೂಪರ್ ಫಾಸ್ಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್", ೧೫ W ನಿಸ್ತಂತು * '''ಎಸ್೨೨+/ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೪೫ W ಯುಎಸ್‍ಬಿ ಪಿಡಿ ಪಿಪಿಎಸ್ "ಸೂಪರ್ ಫಾಸ್ಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್" ೧೫W ನಿಸ್ತಂತು |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಡಿಸ್ಪ್ಲೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * ಡೈನಾಮಿಕ್ ಅಮೋಲ್ಡ್ ೨X ಇನ್ಫಿನಿಟಿ-ಒ ಕೆಪ್ಯಾಸಿಟಿವ್ ಟಚ್‌ಸ್ಕ್ರೀನ್, ಹೆಚ್‍ಡಿಅರ್ ೧೦+, ೧ಬಿ ಬಣ್ಣಗಳು, ಗರಿಷ್ಠ ಹೊಳಪು ೧೭೫೦ ನಿಟ್ಸ್ * '''ಎಸ್೨೨''': ೬.೧&nbsp;ಇನ್ (೧೫೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="2527200 !">೧೦೮೦ × ೨೩೪೦</span></span> (೪೨೫ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೩:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ * '''ಎಸ್೨೨+''': ೬.೬&nbsp;ಇನ್ (೧೭೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="2527200 !">೧೦೮೦ × ೨೩೪೦</span></span> (೩೯೩ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೫:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೬.೮&nbsp;ಇನ್ (೧೭೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="4446720 !">೧೪೪೦ × ೩೦೮೮</span></span> (೫೦೦ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೩:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz ಎಲ್‍ಟಿಪಿಒ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಬಾಹ್ಯ ಡಿಸ್ಪ್ಲೆ | class="infobox-data" |ಯಾವಾಗಲೂ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಧ್ವನಿ | class="infobox-data" |ಎಕೆಜಿ (ಕಂಪನಿ)|ಎಕೆಜಿ ನಿಂದ ಟ್ಯೂನ್ ಮಾಡಲಾದ ಡಾಲ್ಬಿ ಅಟ್ಮಾಸ್ ಸ್ಟೀರಿಯೋ ಸ್ಪೀಕರ್‌ಗಳು |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಹಿಂದಿನ [[ಕ್ಯಾಮರ|ಕ್ಯಾಮರ]] | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೫೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ (ಅಗಲ), ೧/೧.೫೬", ೧.೦µm, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್<br /><br />೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ (ಟೆಲಿಫೋಟೋ), ೧/೩.೯೪", ೧.೦µm, ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್, ೩x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್<br /><br />೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೧೩ಮಿಮೀ, ೧೨೦˚ (ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್), ೧/೨.೫೫" ೧.೪µm, ಸೂಪರ್ ಸ್ಟೆಡಿ ವಿಡಿಯೋ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ:''' ೧೦೮ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ (ಅಗಲ), ೧/೧.೩೩", ೦.೮µm, ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಲೇಸರ್ ಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್<<br /><br />೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೪.೯, ೨೩೦ಮಿಮೀ (ಟೆಲಿಫೋಟೋ), ೧/೩.೫೨", ೧.೧೨µm, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್, ೧೦x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್<br /><br />೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ (ಟೆಲಿಫೋಟೋ), ೧/೩.೫೨", ೧.೧೨µm, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್, ೩x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್<br /><br />೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೧೩ಮಿಮೀ, ೧೨೦˚ (ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್), ೧/೨.೫೫" ೧.೪µm, ಸೂಪರ್ ಸ್ಟೆಡಿ ವಿಡಿಯೋ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮುಂಭಾಗದ ಕ್ಯಾಮರಾ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೧೦ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್ ೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ(ಅಗಲ), ೧/೩.೨೪", ೧.೨೨ಯುಎಮ್, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ‍್ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೪೦ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್ ೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ(ಅಗಲ), ೧/೨.೮", ೦.೭ಯುಎಮ್, ಪಿಡಿಎಎಫ‍್ಎಫ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಪರ್ಕ | class="infobox-data" |ಯುಎಸ್‍ಬಿ-ಸಿ ೩.೨<br /><br />ವೈ-ಫೈ ೮೦೨.೧೧ ಎ/ಬಿ/ಜಿ/ಎನ್/ಎಸಿ/೬(ಇ),ಡ್ಯುಯಲ್-ಬ್ಯಾಂಡ್, ವೈ-ಫೈ ಡೈರೆಕ್ಟ್, ಹಾಟ್‌ಸ್ಪಾಟ್<br /><br />ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨, ಎ೨ಡಿಪಿ, ಎಲ‍್ಇ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಡೇಟಾ ಇನ್‌ಪುಟ್‌ಗಳು | class="infobox-data" |<div class="plainlist "> * ಸ್ಟೈಲಸ್ (ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್)|ಎಸ್ ಪೆನ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ) * ವೇಗವರ್ಧಕ * ಬಾರೋಮೀಟರ್ * ಬೆರಳಚ್ಚು ಸ್ಕ್ಯಾನರ್ (ಪ್ರದರ್ಶನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಟ್ರಾಸಾನಿಕ್) * ಒತ್ತಡ ಸಂವೇದಕ * ಮ್ಯಾಗ್ನೆಟೋಮೀಟರ್ * ಗೈರೊಸ್ಕೋಪ್ * ಹಾಲ್ ಸಂವೇದಕ * ಸಾಮೀಪ್ಯ ಸಂವೇದಕ * ಆರ್‍ಜಿಬಿ ಬೆಳಕಿನ ಸಂವೇದಕ * ಡ್ಯುಯಲ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಜಿಎನ್‍ಎಸ್‍ಎಸ‍್ ([[ಜಿಪಿಎಸ್]]/ಗ್ಲೋನಾಸ್ಡೌ/ಬೀಡೌ/ಗೆಲಿಲಿಯೋ) (ಎಕ್ಸಿನೋಸ್‍ನಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಬ್ಯಾಂಡ್) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ನೀರಿನ ಪ್ರತಿರೋಧ | class="infobox-data" |ಐಪಿ೬೮ ನೀರು/ಧೂಳಿನ ಪ್ರತಿರೋಧ, ೧.೫ವರೆಗೆ<span class="nowrap">&nbsp;</span>m ೩೦ ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಜಾಲತಾಣ | class="infobox-data" | * <span class="url">[https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/ www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/]</span> * <span class="url">[https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/ www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/]</span> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಉಲ್ಲೇಖಗಳು | class="infobox-data" |<ref><cite class="citation web cs1"><span class="cx-segment" data-segmentid="594">[https://www.samsung.com/us/smartphones/galaxy-s22-ultra/models/ "Models | Compare Galaxy S22 & S22+ vs S22 Ultra | Samsung US"]. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="595">''Samsung Electronics America''<span class="reference-accessdate">. </span></span><span class="cx-segment" data-segmentid="596"><span class="reference-accessdate">Retrieved <span class="nowrap">2022-02-09</span></span>.</span></cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1" id="CITEREFGSMArena">GSMArena. </cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">GSMArena. </cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">GSMArena. </cite></ref> |} '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಎಂಬುದು [[ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ (ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ)|ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್]] ಆಧಾರಿತ [[ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್|ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್‌ಗಳ]] ಸರಣಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅದನ್ನು [[:en:Samsung_Galaxy_S_series|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್ ಸರಣಿಯ]] ಭಾಗವಾಗಿ [[:en:Samsung_Electronics| ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್]]ನಿಂದ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟು, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಮತ್ತು ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಮಾರಾಟಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ೯ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೨ ರಂದು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ [[:en:Galaxy_Unpacked| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಅನ್‍ಪ್ಯಾಕ್ಡ್]] ಈವೆಂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನಾವರಣಗೊಂಡ ಈ ಸರಣಿಯು [[:en:Samsung_Galaxy_S21|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿ]] ಮತ್ತು [[:en:Samsung_Galaxy_Note_20| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ನೋಟ್ ೨೦]] ಸರಣಿಯ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/samsung-unveils-new-galaxy-s22-smartphones-and-keeps-old-prices-11644418801|title=Samsung Unveils New Galaxy S22 Smartphones and Keeps Old Prices|last=Sohn|first=Jiyoung|date=2022-02-09|work=Wall Street Journal|access-date=2022-02-09|language=en-US}}</ref> == ಇತಿಹಾಸ == '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಸರಣಿಯನ್ನು ೯ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೨ ರಂದು [[:en:Samsung_Galaxy_S21| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿಯ]] ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. == ಲೈನ್‍ಅಪ್ == ಎಸ್೨೨ ಲೈನ್ ಮೂರು ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಕಡಿಮೆ ದುಬಾರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಜೊತೆಗೆ ೬.೧-ಇಂಚು(೧೫೫ ಮಿ.ಮೀ) ಪರದೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಅಲ್ಲದೆ ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ದೊಡ್ಡ ಫಾರ್ಮ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ೬.೬ ಇಂಚು (೧೬೮ಮಿ.ಮೀ) ಪರದೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ವೇಗವಾದ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್, ದೊಡ್ಡ ಬ್ಯಾಟರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಕೂಡ ಹೊಂದಿದೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೬.೮ ಇಂಚು (೧೭೩ಮಿ.ಮೀ)ಪರದೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಬ್ಯಾಟರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಹೆಚ್ಚು ಸುಧಾರಿತ ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಸೆಟಪ್ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇ ಜೊತೆಗೆ ಎಂಬೆಡೆಡ್ ಎಸ್ ಪೆನ್ನನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಎಸ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿದೆ. == ವಿನ್ಯಾಸ == ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯು ಹಿಂದಿನ ಎಸ್ ಸರಣಿಯ ಫೋನ್‌ಗಳಂತೆಯೇ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮುಂಭಾಗದ ಸ್ವಂತಿ ಕ್ಯಾಮೆರಾಕ್ಕಾಗಿ ಫೋನಿನ ಮೇಲಿನ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಕಟೌಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇನ್ಫಿನಿಟಿ-ಒ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಎಸ್೨೧ ನಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಹೊಂದಿರುವ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿಯಂತಲ್ಲದೆ, ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳು ಹಿಂಭಾಗದ ಫಲಕಕ್ಕಾಗಿ ಗೊರಿಲ್ಲಾ ಗ್ಲಾಸ್ ವಿಕ್ಟಸ್ + ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ನಲ್ಲಿನ ಹಿಂಬದಿಯ ಕ್ಯಾಮರಾ ರಚನೆಯು ಮೆಟಾಲಿಕ್ ಸರೌಂಡ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದರೆ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಪ್ರತಿ ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಅಂಶಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಲೆನ್ಸ್ ಮುಂಚಾಚಿರುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. {| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed" | colspan="3" style="text-align: center" |'''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' | colspan="3" style="text-align: center" | '''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+''' | colspan="3" style="text-align: center" | '''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''' |-|- ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ |- | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} |- | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} |- | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} |- | bgcolor="#E3D2CF" | | ಗುಲಾಬಿ ಚಿನ್ನ | {{na}} | bgcolor="#E3D2CF" | | ಗುಲಾಬಿ ಚಿನ್ನ | {{na}} | bgcolor="#654D57" | | ಬರ್ಗಂಡಿ | {{na}} |- | bgcolor="#6D7073" | | ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} | bgcolor="#6D7073" | | ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} | bgcolor="#6D7073" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} |- | bgcolor="#B8C9E1" | | ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} | bgcolor="#B8C9E1" | | ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} | bgcolor="#B8C9E1" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} |- | bgcolor="#ECE1BD" | | ಕೆನೆ | {{ya}} | bgcolor="#ECE1BD" | | ಕೆನೆ | {{ya}} | bgcolor="#cc5853" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಕೆಂಪು | {{ya}} |- | bgcolor="#B4B5DF" | | ನೇರಳೆ | {{ya}} | bgcolor="#B4B5DF" | | ನೇರಳೆ | {{ya}} |} == ವಿಶೇಷಣಗಳು == === ಯಂತ್ರಾಂಶ === ==== ಚಿಪ್ಸೆಟ್ಗಳು ==== ಎಸ್೨೨ ಲೈನ್ ವಿವಿಧ ಯಂತ್ರಾಂಶ ವಿಶೇಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [[:EN:Exynos| ಎಕ್ಸಿನೊಸ್]] ೨೨೦೦ ಅನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕೆಲವು ಆಫ್ರಿಕನ್ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಯುರೋಪಿಯನ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಹೊರಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಮಾದರಿಗಳು [[:en:Qualcomm| ಕ್ವಾಲ‍್ಕೊಮ್]] [[:en:List_of_Qualcomm_Snapdragon_processors#Snapdragon_8/8+_Gen_1_(2022)| ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ ೮ ಜೆನ್ ೧]] ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ==== ಪ್ರದರ್ಶನ ==== "ಡೈನಾಮಿಕ್ [[:en:AMOLD| ಅಮೊಲ್ಡ್]] ೨ಎಕ್ಸ್" [[:en:HDR10+| ಎಚ್‍ಡಿಆರ್೧೦+]] ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು "ಡೈನಾಮಿಕ್ ಟೋನ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್" ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇಗಳು, ಇವು ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳಾಗಿವೆ. ಇದರ ಎಲ್ಲಾ ಮಾದರಿಗಳು ಎರಡನೇ ತಲೆಮಾರಿನ ಅಲ್ಟ್ರಾಸಾನಿಕ್ ಇನ್-ಸ್ಕ್ರೀನ್ [[:en:fingerfrint| ಬೆರಳಚ್ಚು]] ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> {| class="wikitable" !ಮಾದರಿ ! ಪ್ರದರ್ಶನ ಗಾತ್ರ ! ಪ್ರದರ್ಶನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ! ಗರಿಷ್ಠ ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ ! [[:en:Variable_refresh_rate| ವೇರಿಯಬಲ್ ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ]] ! ಆಕಾರ |- | ಎಸ್೨೨ | {{Convert|6.1|in|0|abbr=on}} | ೨೩೪೦×೧೦೮೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೪೮&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಸಮತಟ್ಟಾದ ಬದಿಗಳು |- | ಎಸ್೨೨+ | {{Convert|6.6|in|0|abbr=on}} | ೨೩೪೦×೧೦೮೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೪೮&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಸಮತಟ್ಟಾದ ಬದಿಗಳು |- | ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ | {{Convert|6.8|in|0|abbr=on}} | ೩೦೮೮×೧೪೪೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೧&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಬಾಗಿದ ಬದಿಗಳು |} ==== ಸಂಗ್ರಹಣೆ ==== {| class="wikitable" !ಮಾದರಿಗಳು ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> |- ! |ರಾಮ್‍ | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' | <b id="mw0w">[[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]</b> | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' | <b id="mw2A">[[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]</b> | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' |- ! ರೂಪಾಂತರ ೧ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೨ | ೮ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ | ೧೨ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೩ | - | - | - | - | ೧೨ಜಿಬಿ | ೫೧೨ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೪ | - | - | - | - | ೧೨ಜಿಬಿ | ೧ಟಿಬಿ |} ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಫೋನ್, ೮ಜಿಬಿ [[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]ನೊಂದಿಗೆ ೧೨೮ಜಿಬಿ ಮತ್ತು ೨೫೬ಜಿಬಿ ಆಂತರಿಕ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಆಫರ್‌ಗಳಾಗಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೮ಜಿಬಿ ರಾಮ್‍ ನೊಂದಿಗೆ ೧೨೮ಜಿಬಿಯನ್ನು ಜೊತೆಗೆ ೧೨ಜಿಬಿ ಯೊಂದಿಗೆ ೨೫೬ಜಿಬಿ ಮತ್ತು ೫೧೨ಜಿಬಿ ಯ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೧ಟಿಬಿ ಆಂತರಿಕ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಎಸ್೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದು, ೧೬ಜಿಬಿ ರಾಮ್ ರೂಪಾಂತರದೊಂದಿಗಿನ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳು ಮೈಕ್ರೊ ಎಸ್ಡಿ ಕಾರ್ಡ್ ಸ್ಲಾಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ==== ಬ್ಯಾಟರಿಗಳು ==== ಎಸ್೨೨, ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೩೭೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್, ೪೫೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್ ಮತ್ತು ೫೦೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್ ತೆಗೆಯಲಾಗದ [[:en:Lithium_polymer_battery| ಲಿ-ಪೊ]] ಬ್ಯಾಟರಿಗಳನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಸ್೨೨ [[:en:USB-C| ಯುಎಸ್‌ಬಿ-ಸಿ]] ಮೂಲಕ ೨೫ವ್ಯಾಟ್ ವರೆಗೆ ವೈರ್ಡ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ( [[:en:USB_hardware#USB_Power_Delivery| ಯುಎಸ್‌ಬಿ ಪವರ್ ಡೆಲಿವರಿ]] ಬಳಸಿ), ಆದರೆ ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ೪೫ವ್ಯಾಟ್‍ನಷ್ಟು ವೇಗವಾದ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ೪೫ವ್ಯಾಟ್ ಮತ್ತು ೨೫ವ್ಯಾಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ವೇಗಗಳ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಮಹತ್ವದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.gsmarena.com/samsung_galaxy_s22_series_45w_charging_doesnt_really_make_a_difference-news-53223.php|title=Samsung Galaxy S22+ and S22 Ultra's 45W charging doesn't really make a difference|website=GSMArena.com|language=en-US|access-date=2022-03-25}}</ref> ಎಲ್ಲಾ ಮೂರೂ ಫೋನ್‌ಗಳು ೧೫ವ್ಯಾಟ್‍ವರೆಗೆ Qi [https://www.infineon.com/cms/en/discoveries/wireless-inductive-charging/| ಇಂಡಕ್ಟಿವ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್] ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಫೋನ್‌ಗಳು ಸ್ವಂತ ಬ್ಯಾಟರಿ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಇತರ ಕ್ವಿ-ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ೪.೫ವ್ಯಾಟ್‍ ವರೆಗೆ ಚಾರ್ಜ್ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಇದನ್ನು "ವೈರ್‌ಲೆಸ್ ಪವರ್‌ಶೇರ್" ಎಂದು ಬ್ರಾಂಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ==== ಸಂಪರ್ಕ ==== ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಫೋನ್‌ಗಳು [[5ಜಿ|೫ಜಿ]] ಎಸ್‍ಎ/ಎನ‍್‍ಎಸ್‍ಎ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ [[:en:Wi-Fi_6| ವೈ-ಫೈ ೬]] ಮತ್ತು ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈ-ಫೈ ೬ಇ ಮತ್ತು [[ಬ್ಲ್ಯೂಟೂತ್|ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨]] ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಮಾದರಿಗಳು [[:en:Near-field_communication| ಎನ್ಎಫ್‍ಸಿ]] ಯಂತೆಯೇ ಅಲ್ಪ-ಶ್ರೇಣಿಯ ಸಂವಹನಗಳಿಗಾಗಿ [[:en:Ultra-wideband| ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್]] (ಯುಡಬ್ಲೂಬಿ) ಅನ್ನು ಸಹ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ ( [[5ಜಿ|೫ಜಿ ಮಿಮಿವೇವ್]] ನೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಕ್ಕೀಡಾಗಬಾರದು ಎಂದು ಇದನ್ನು [[ವೆರಿಝೋನ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್ಸ್|ವೆರಿಝೋನ್‌ನಿಂದ]] ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್ ಎಂದು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ). ಅಂತೆಯೇ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ತಮ್ಮ ಹೊಸ "ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ತಿಂಗ್ಸ್ ಫೈಂಡ್" ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ ಮತ್ತು '''[[:en:Samsung_Galaxy_SmartTag| ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಸ್ಮಾರ್ಟ‍್ ಟ್ಯಾಗ್+]]''' ಗಳಿಗಾಗಿ ಈ ಬಳಸುತ್ತದೆ. ==== ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳು ==== {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಕ್ಯಾಮರಾ ಹೋಲಿಕೆ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ! colspan="2" | ಮಾದರಿಗಳು ! ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ & ಎಸ್೨೨+ ! ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ |- ! rowspan="2" | ಅಗಲ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೫೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ, ೧/೧.೫೬", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ | ೧೦೮ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ, ೧/೧.೩೩", ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಲೇಸರ್ ಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | [https://semiconductor.samsung.com/image-sensor/mobile-image-sensor/isocell-gn5/ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಜಿಎನ್] | [https://semiconductor.samsung.com/image-sensor/mobile-image-sensor/isocell-hm3/ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಹೆಚ್ಎಮ್೩] |- ! rowspan="2" | ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | colspan="2" | ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೧೩ಮಿಮೀ,, ೧/೨.೫೫", ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್ |- ! ಮಾದರಿ | colspan="2" | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೫೬೩ <ref>{{Cite web|url=https://www.notebookcheck.net/Samsung-Galaxy-S22-Ultra-S22-S22-camera-hardware-details-revealed.599149.0.html|title=Samsung Galaxy S22 Ultra, S22+, S22 camera hardware details revealed|last=Rox|first=Ricci|website=Notebookcheck|language=en|access-date=2022-02-14}}</ref> |- ! rowspan="2" | ಟೆಲಿಫೋಟೋ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೯೪", ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೫೨", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆ೩ಕೆ೧ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೭೫೪ |- ! rowspan="2" | ಪೆರಿಸ್ಕೋಪ್ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | rowspan="2" | - | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೪.೯, ೨೪೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೫೨", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್754 |- ! rowspan="2" | ಮುಂಭಾಗ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ, ೧/೩.೨೪", ಪಿಡಿಎಎಫ್ | ೪೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ, ೧/೨.೮", ಪಿಡಿಎಎಫ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೩೭೪ | ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಜಿಹೆಚ್ |} ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಗಳು ೫೦ ಎಮ್‍ಪಿ ವೈಡ್ ಸೆನ್ಸಾರ್, ೩x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್ ಜೊತೆಗೆ ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ಸೆನ್ಸಾರ್ ಮತ್ತು ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ತನ್ನ ಹಿಂದಿನ ೧೦೮ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ೧೨-ಬಿಟ್ ಹೆಚ್‍ಡಿಆರ್ ನೊಂದಿಗೆ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಎರಡು ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ಸಂವೇದಕಗಳನ್ನು ೩x ಮತ್ತು ೧೦x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್ ಜೊತೆಗೆ ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮುಂಭಾಗದ ಕ್ಯಾಮರಾವು ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ನಲ್ಲಿ ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಮತ್ತು ಎಸ್‍೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೪೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್‍ಡಿಆರ್+ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಇದು [[:en:High_Efficiency_Image_File_Format| ಹೆಚ್‍ಇಐಎಫ್]] ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ===== ಬೆಂಬಲಿತ ವೀಡಿಯೊ ಮೋಡ್‌ಗಳು ===== '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಸರಣಿಯು ಈ ಕೆಳಗಿನ ವೀಡಿಯೊ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ: <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> * [[:en:8k resolution| ೮ಕೆ]] @೨೪ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * [[:en:4k resolution| ೪ಕೆ]] @೩೦/೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * [[:en:1080p| ೧೦೮೦ಪಿ]] @೩೦/೬೦/೨೪೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * ೭೨೦p @೯೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೪೮೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ ಯಿಂದ ೯೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ ಗೆ [[:en:interpolation| ಇಂಟರ್ಪೋಲೇಟ್]] ಮಾಡಲಾಗಿದೆ) ಹೆಚ್ಚಿನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ತುಣುಕಿನಿಂದ ಹೊರತೆಗೆಯಲಾದ ಇನ್ನೂ ಫ್ರೇಮ್‌ಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ==== ಎಸ್ ಪೆನ್ ==== ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಸರಣಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವಾದ ಅಂತರ್ನಿರ್ಮಿತ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಮೊದಲ [[:en:Samsung_Galaxy_Note_series| ಎಸ್ ಸರಣಿಯ]] ಫೋನ್ ಆಗಿದೆ. ಎಸ್ ಪೆನ್ ೨.೮ಎಮ್ಎಸ್ ನಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಲೇಟೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ನೋಟ್ ೨೦ ನಲ್ಲಿ ೨೬ಎಮ್ಎಸ್ ನಷ್ಟು, ನೋಟ್ ೨೦ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೯ಎಮ್‍ಎಸ್ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ (ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ವಿಷಯವೇನೆಂದರೆ ಎಸ್ ೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಫೋನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ) ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ '[[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ]]- ಆಧಾರಿತ ಸಮನ್ವಯ ಭವಿಷ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ'ಯ ಪರಿಚಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಏರ್ ಗೆಸ್ಚರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಏರ್ ಆಕ್ಷನ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. === ತಂತ್ರಾಂಶ === ಎಸ್೨೨ ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ ಒನ್ ಯುಐ ತಂತ್ರಾಂಶದ ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ ೧೨ ([[:en:One UI| ಒನ್ ಯುಐ]] ೪.೧) ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್ ನಾಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ವರ್ಧಿತ ಸಾಧನದ ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆವೃತ್ತಿಯು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ.{{Clear}} == ಪ್ರದರ್ಶನದ ಥ್ರೊಟ್ಲಿಂಗ್ ವಿವಾದ == [[:en:benchmark| ಬೆಂಚ್‌ಮಾರ್ಕಿಂಗ್]] ಯುಟಿಲಿಟಿ [[:en:Geekbench| ಗೀಕ್‌ಬೆಂಚ್]] ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮ ಔಟ್‌ಲೆಟ್ ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ ಪೋಲಿಸ್ ನಡೆಸಿದ ಪರೀಕ್ಷೆಯು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ ಗೇಮ್ ಆಪ್ಟಿಮೈಜಿಂಗ್ ಸರ್ವೀಸ್ (ಜಿಒಎಸ್), ಬೆಂಚ್‌ಮಾರ್ಕಿಂಗ್ ಉಪಯುಕ್ತತೆಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಹಲವಾರು ಜನಪ್ರಿಯ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಧನದ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ''ಗೀಕ್‌ಬೆಂಚ್'' ೫ ನ ನಕಲನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಜಿಒಎಸ್‍ಗೆ ''[[:en:Genshin Impact| ಗೆನ್‌ಶಿನ್ ಇಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್‌ನಂತೆ]] ಕಾಣುವಂತೆ ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಎಸ್೨೨+'' ಸಿಂಗಲ್-ಕೋರ್ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯಲ್ಲಿ ೪೫% ನಷ್ಟು ಮತ್ತು ಬಹು-ಕೋರ್ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯಲ್ಲಿ ೨೮% ನಷ್ಟು ನಷ್ಟವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.androidpolice.com/samsungs-galaxy-s22-throttling-apps-games|title=Samsung will soon let you decide whether your Galaxy S22 throttles in apps and games|last=Hage|first=Ryne|date=4 March 2022|website=Android Police|access-date=13 March 2022}}</ref> ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಗೀಕ್‍ಬೇಂಚ್ ತನ್ನ ಸೇವೆಯಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಎಸ್೨೨, ಎಸ್೨೧ ಮತ್ತು ಎಸ್೧೦ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.phonearena.com/news/geekbench-removes-galaxy-s-flagships-because-of-gos-throttling_id138848|title=Geekbench delists four Galaxy S flagships because of Samsung's throttling behavior|last=Hamid|first=Anam|date=5 March 2022|website=PhoneArena|access-date=13 March 2022}}</ref> ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್ ಅಂದಿನಿಂದ ಎಸ್೨೨ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಒಎಸ್ ಅನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲು ಅನುಮತಿಸುವ ನವೀಕರಣವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.androidpolice.com/samsung-galaxy-s22-update-removes-performance-throttling-in-apps-and-games/|title=Samsung Galaxy S22 update now widely available, removes performance throttling in apps and games|last=Pandey|first=Rajesh|date=13 March 2022|website=Android Police|access-date=13 March 2022}}</ref> == ಛಾಯಾಂಕಣ == <gallery> Back of the Samsung Galaxy S22.jpg|ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ನ ಹಿಂಭಾಗ Back of the Samsung Galaxy S22 Ultra.jpg|ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ನ ಹಿಂಭಾಗ 20220210 삼성 갤럭시s22 시리즈.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿ 20220210 삼성 갤럭시s22.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ 20220210 삼성 갤럭시 S22+.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ 20220210 삼성 갤럭시s22 울트라.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ </gallery> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/ Galaxy S22 5G] - ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ * [https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/ Galaxy S22 Ultra 5G] - ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ (S22 ಅಲ್ಟ್ರಾ) * [https://www.galaxys22usermanual.com Galaxy S22 ಬಳಕೆದಾರ ಕೈಪಿಡಿ] - Samsung Galaxy S22 5G ಸರಣಿಗಾಗಿ ಬಳಕೆದಾರ ಕೈಪಿಡಿಯನ್ನು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿ * [https://www.samsung.com/in/smartphones/galaxy-s22/| ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨] [[ವರ್ಗ: ಪೋನ್ ಗಳು]] md5jsytfcubpiwy32l1g4z0mozuns3w 1117100 1117058 2022-08-27T08:01:43Z Ashwini Devadigha 75928 Ashwini Devadigha [[ಸದಸ್ಯ:Ashwini Devadigha/ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨]] ಪುಟವನ್ನು [[ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki {| class="infobox hproduct" |+ class="infobox-title fn" id="4" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨<br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+<br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ | colspan="2" class="infobox-image" |ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ |- | colspan="2" class="infobox-image" |[[File:SamsungGalaxyS22Series.png|frameless]]<div class="infobox-caption">ಎಸ್೨೨ (ಎಡ), ಎಸ್೨೨+ (ಮಧ್ಯ), ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ (ಬಲ)</div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಕೇತನಾಮ | class="infobox-data" |ರೈನ್‍ಬೋ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಬ್ರಾಂಡ್ | class="infobox-data brand" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ತಯಾರಕ | class="infobox-data brand" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸ್ಲೋಗನ್ | class="infobox-data" |''ದಿ ಎಪಿಕ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್'' <br /><br /> ''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಹೊಸ ನೋಟ್ ಸರಣಿಯಾಗಿದೆ '' (ನೋಟ್ ಸರಣಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ) |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸರಣಿ | class="infobox-data" |[[:en:Samsung Galaxy S series|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್ ಸರಣಿ]] |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮಾದರಿ | class="infobox-data" |'''ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾದರಿಗಳು''':<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೧ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೬ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨+)<br /><br />ಎಸ್ಎಮ್-ಎಸ್೯೦೮ಎಕ್ಸ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ)<br /><br />(ಕೊನೆಯ ಅಕ್ಷರವು ವಾಹಕ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾದರಿಗಳಿಂದ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ)<br /><br />'''ಜಪಾನೀಸ್ ಮಾದರಿಗಳು''':<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿಜಿ೧೩ ([[:en:Au (mobile phone company)|ಎಯು]], ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿ-೫೧ಸಿ (ಎನ್‍ಟಿಟಿ ಡೊಕೊಮೊ, ಎಸ್೨೨)<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿಜಿ೧೪ (ಎಯು, ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ)<br /><br />ಎಸ್‍ಸಿ-೫೨ಸಿ (ಎನ್‍ಟಿಟಿ ಡೊಕೊಮೊ, ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ) |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳು | class="infobox-data" |[[:en:2G|೨ಜಿ]], [[:en:3G|೩ಜಿ]], [[:en:4G|೪ಜಿ]], [[:en:5G|೫ಜಿ]] |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮೊದಲ ಬಿಡುಗಡೆ | class="infobox-data" |ಫೆಬ್ರವರಿ&nbsp;೨೫, ೨೦೨೨<span class="noprint">&#x3B;&#x20;೫ ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ</span><span style="display:none">&nbsp;(<span class="bday dtstart published updated">೨೦೨೨-೦೨-೨೫</span>)</span> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಪೂರ್ವವರ್ತಿ | class="infobox-data" |ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧<br /><br />ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ನೋಟ್ ೨೦ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ವಿಧ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ಸ್ಮಾರ್ಟ್‍ಫೋನ್ * '''ಎಸ್೨೨+/ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ಫ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ರಚನೆಯ ಅಂಶ | class="infobox-data" |ಸ್ಲೇಟ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಯಾಮಗಳು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''':<br /><br />೧೪೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೫.೭&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೦.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೨.೭೮&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೭.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ * '''ಎಸ್೨೨+''':<br /><br />೧೫೭.೪&nbsp;ಮಿಮೀ (೬.೨೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೫.೮&nbsp;ಮಿಮೀ (೨.೯೮&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೭.೬&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೦&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''':<br /><br />೧೬೩.೩&nbsp;ಮಿಮೀ (೬.೪೩&nbsp;ಒಳಗೆ) ಹೆಚ್ <br /><br /> ೭೭.೯&nbsp;ಮಿಮೀ (೩.೦೭&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಬ್ಲ್ಯೂ <br /><br /> ೮.೯&nbsp;ಮಿಮೀ (೦.೩೫&nbsp;ಒಳಗೆ) ಡಿ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಮೂಹ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೧೬೭&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೫.೯&nbsp;oz) * '''ಎಸ್೨೨+''': ೧೯೫&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೬.೯&nbsp;oz) * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೨೨೮&nbsp;ಗ್ರಾಂ (೮.೦&nbsp;oz) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ | class="infobox-data" |[[ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್]] ೧೨ ಜೊತೆಗೆ ಒನ್ ಯುಐ ೪.೧ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಚಿಪ್‌ನಲ್ಲಿನ ಸಿಸ್ಟಮ್ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಯುರೋಪ್''': ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಕ್ಸಿನೊಸ್ ೨೨೦೦ * '''ಜಾಗತಿಕ''': ಕ್ವಾಲ‍್ಕೊಮ್ ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ ೮ ಜೆನ್ ೧ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಿಪಿಯು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಕ್ಸಿನೊಸ್''': ಒಕ್ಟಾ-ಕೊರ್, (೧*೨.೮೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎಕ್ಸ್೨ & ೩×೨.೫೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೭೧೦ & ೪×೧.೮೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೫೧೦ * '''ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್''': ಒಕ್ಟಾ-ಕೊರ್, (೧×೩.೦೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎಕ್ಸ್೨& ೩×೨.೪೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೭೧೦ & ೪×೧.೭೦ GHz ಕೊರ್ಟೆಕ್ಸ್-ಎ೫೧೦) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಜಿಪಿಯು | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಕ್ಸಿನೊಸ್''': ಎಕ್ಸ್ ಕ್ಲಿಪ್ಸ್ ೯೨೦ (ಎಎಮ್‍ಡಿ ಆರ್‌ಡಿಎನ್‌ಎ ೨ ಮೇಲೆ ಆಧರಿಸಿದೆ) * '''ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್''': ಅಡ್ರೆನೊ ೭೩೦ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸ್ಮರಣೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೮ಜಿಬಿ ರಾಮ್ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೮/೧೨ ಜಿಬಿ ರಾಮ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಗ್ರಹಣೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * ಯುಎಫ್ಎಸ್ ೩.೧ * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೧೨೮/೨೫೬ ಜಿಬಿ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೧೨೮/೨೫೬/೫೧೨ ಜಿಬಿ/೧ ಟಿಬಿ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ತೆಗೆಯಬಹುದಾದ ಸಂಗ್ರಹಣೆ | class="infobox-data" |ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗದ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಿಮ್ | class="infobox-data" |ನ್ಯಾನೋಸಿಮ್, ಇಸಿಮ್<br /><br />ಡ್ಯುಯಲ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಬೈನಲ್ಲಿ ಸಿಂಗಲ್ ಸಿಮ್ ಅಥವಾ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಡ್ಯುಯಲ್ ಸಿಮ್ |- ! class="infobox-label" scope="row" |[[ಶುಷ್ಕಕೋಶ_(ಡ್ರೈಸೆಲ್)|ಶುಷ್ಕಕೋಶ]] | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೩೭೦೦ mAh * '''ಎಸ್೨೨+''': ೪೫೦೦ mAh * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೫೦೦೦ mAh </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಆಗುವ ಚಾರ್ಜ್ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨''': ೨೫ W ಯುಎಸ್‍ಬಿ ಪಿಡಿ ಪಿಪಿಎಸ್ "ಸೂಪರ್ ಫಾಸ್ಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್", ೧೫ W ನಿಸ್ತಂತು * '''ಎಸ್೨೨+/ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೪೫ W ಯುಎಸ್‍ಬಿ ಪಿಡಿ ಪಿಪಿಎಸ್ "ಸೂಪರ್ ಫಾಸ್ಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್" ೧೫W ನಿಸ್ತಂತು |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಡಿಸ್ಪ್ಲೆ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * ಡೈನಾಮಿಕ್ ಅಮೋಲ್ಡ್ ೨X ಇನ್ಫಿನಿಟಿ-ಒ ಕೆಪ್ಯಾಸಿಟಿವ್ ಟಚ್‌ಸ್ಕ್ರೀನ್, ಹೆಚ್‍ಡಿಅರ್ ೧೦+, ೧ಬಿ ಬಣ್ಣಗಳು, ಗರಿಷ್ಠ ಹೊಳಪು ೧೭೫೦ ನಿಟ್ಸ್ * '''ಎಸ್೨೨''': ೬.೧&nbsp;ಇನ್ (೧೫೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="2527200 !">೧೦೮೦ × ೨೩೪೦</span></span> (೪೨೫ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೩:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ * '''ಎಸ್೨೨+''': ೬.೬&nbsp;ಇನ್ (೧೭೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="2527200 !">೧೦೮೦ × ೨೩೪೦</span></span> (೩೯೩ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೫:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೬.೮&nbsp;ಇನ್ (೧೭೦&nbsp;ಮಿಮೀ) <span class="nowrap"><span data-sort-value="4446720 !">೧೪೪೦ × ೩೦೮೮</span></span> (೫೦೦ ಪಿಪಿಐ), ೧೯.೩:೯ ಆಕಾರ ಅನುಪಾತ, ೧೨೦ Hz ಎಲ್‍ಟಿಪಿಒ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಬಾಹ್ಯ ಡಿಸ್ಪ್ಲೆ | class="infobox-data" |ಯಾವಾಗಲೂ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಧ್ವನಿ | class="infobox-data" |ಎಕೆಜಿ (ಕಂಪನಿ)|ಎಕೆಜಿ ನಿಂದ ಟ್ಯೂನ್ ಮಾಡಲಾದ ಡಾಲ್ಬಿ ಅಟ್ಮಾಸ್ ಸ್ಟೀರಿಯೋ ಸ್ಪೀಕರ್‌ಗಳು |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಹಿಂದಿನ [[ಕ್ಯಾಮರ|ಕ್ಯಾಮರ]] | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೫೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ (ಅಗಲ), ೧/೧.೫೬", ೧.೦µm, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್<br /><br />೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ (ಟೆಲಿಫೋಟೋ), ೧/೩.೯೪", ೧.೦µm, ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್, ೩x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್<br /><br />೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೧೩ಮಿಮೀ, ೧೨೦˚ (ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್), ೧/೨.೫೫" ೧.೪µm, ಸೂಪರ್ ಸ್ಟೆಡಿ ವಿಡಿಯೋ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ:''' ೧೦೮ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ (ಅಗಲ), ೧/೧.೩೩", ೦.೮µm, ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಲೇಸರ್ ಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್<<br /><br />೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೪.೯, ೨೩೦ಮಿಮೀ (ಟೆಲಿಫೋಟೋ), ೧/೩.೫೨", ೧.೧೨µm, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್, ೧೦x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್<br /><br />೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ (ಟೆಲಿಫೋಟೋ), ೧/೩.೫೨", ೧.೧೨µm, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್, ೩x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್<br /><br />೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೧೩ಮಿಮೀ, ೧೨೦˚ (ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್), ೧/೨.೫೫" ೧.೪µm, ಸೂಪರ್ ಸ್ಟೆಡಿ ವಿಡಿಯೋ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಮುಂಭಾಗದ ಕ್ಯಾಮರಾ | class="infobox-data" |<div class="plainlist"> * '''ಎಸ್೨೨/ಎಸ್೨೨+''': ೧೦ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್ ೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ(ಅಗಲ), ೧/೩.೨೪", ೧.೨೨ಯುಎಮ್, ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ‍್ * '''ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''': ೪೦ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್ ೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ(ಅಗಲ), ೧/೨.೮", ೦.೭ಯುಎಮ್, ಪಿಡಿಎಎಫ‍್ಎಫ್ </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಸಂಪರ್ಕ | class="infobox-data" |ಯುಎಸ್‍ಬಿ-ಸಿ ೩.೨<br /><br />ವೈ-ಫೈ ೮೦೨.೧೧ ಎ/ಬಿ/ಜಿ/ಎನ್/ಎಸಿ/೬(ಇ),ಡ್ಯುಯಲ್-ಬ್ಯಾಂಡ್, ವೈ-ಫೈ ಡೈರೆಕ್ಟ್, ಹಾಟ್‌ಸ್ಪಾಟ್<br /><br />ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨, ಎ೨ಡಿಪಿ, ಎಲ‍್ಇ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಡೇಟಾ ಇನ್‌ಪುಟ್‌ಗಳು | class="infobox-data" |<div class="plainlist "> * ಸ್ಟೈಲಸ್ (ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್)|ಎಸ್ ಪೆನ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ) * ವೇಗವರ್ಧಕ * ಬಾರೋಮೀಟರ್ * ಬೆರಳಚ್ಚು ಸ್ಕ್ಯಾನರ್ (ಪ್ರದರ್ಶನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಟ್ರಾಸಾನಿಕ್) * ಒತ್ತಡ ಸಂವೇದಕ * ಮ್ಯಾಗ್ನೆಟೋಮೀಟರ್ * ಗೈರೊಸ್ಕೋಪ್ * ಹಾಲ್ ಸಂವೇದಕ * ಸಾಮೀಪ್ಯ ಸಂವೇದಕ * ಆರ್‍ಜಿಬಿ ಬೆಳಕಿನ ಸಂವೇದಕ * ಡ್ಯುಯಲ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಜಿಎನ್‍ಎಸ್‍ಎಸ‍್ ([[ಜಿಪಿಎಸ್]]/ಗ್ಲೋನಾಸ್ಡೌ/ಬೀಡೌ/ಗೆಲಿಲಿಯೋ) (ಎಕ್ಸಿನೋಸ್‍ನಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಬ್ಯಾಂಡ್) </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ನೀರಿನ ಪ್ರತಿರೋಧ | class="infobox-data" |ಐಪಿ೬೮ ನೀರು/ಧೂಳಿನ ಪ್ರತಿರೋಧ, ೧.೫ವರೆಗೆ<span class="nowrap">&nbsp;</span>m ೩೦ ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಜಾಲತಾಣ | class="infobox-data" | * <span class="url">[https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/ www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/]</span> * <span class="url">[https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/ www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/]</span> |- ! class="infobox-label" scope="row" |ಉಲ್ಲೇಖಗಳು | class="infobox-data" |<ref><cite class="citation web cs1"><span class="cx-segment" data-segmentid="594">[https://www.samsung.com/us/smartphones/galaxy-s22-ultra/models/ "Models | Compare Galaxy S22 & S22+ vs S22 Ultra | Samsung US"]. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="595">''Samsung Electronics America''<span class="reference-accessdate">. </span></span><span class="cx-segment" data-segmentid="596"><span class="reference-accessdate">Retrieved <span class="nowrap">2022-02-09</span></span>.</span></cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1" id="CITEREFGSMArena">GSMArena. </cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">GSMArena. </cite></ref><ref><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">GSMArena. </cite></ref> |} '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಎಂಬುದು [[ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ (ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ)|ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್]] ಆಧಾರಿತ [[ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್|ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್‌ಗಳ]] ಸರಣಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅದನ್ನು [[:en:Samsung_Galaxy_S_series|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್ ಸರಣಿಯ]] ಭಾಗವಾಗಿ [[:en:Samsung_Electronics| ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್]]ನಿಂದ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟು, ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಮತ್ತು ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಮಾರಾಟಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ೯ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೨ ರಂದು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ [[:en:Galaxy_Unpacked| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಅನ್‍ಪ್ಯಾಕ್ಡ್]] ಈವೆಂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನಾವರಣಗೊಂಡ ಈ ಸರಣಿಯು [[:en:Samsung_Galaxy_S21|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿ]] ಮತ್ತು [[:en:Samsung_Galaxy_Note_20| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ನೋಟ್ ೨೦]] ಸರಣಿಯ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/samsung-unveils-new-galaxy-s22-smartphones-and-keeps-old-prices-11644418801|title=Samsung Unveils New Galaxy S22 Smartphones and Keeps Old Prices|last=Sohn|first=Jiyoung|date=2022-02-09|work=Wall Street Journal|access-date=2022-02-09|language=en-US}}</ref> == ಇತಿಹಾಸ == '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಸರಣಿಯನ್ನು ೯ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೨ ರಂದು [[:en:Samsung_Galaxy_S21| ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿಯ]] ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. == ಲೈನ್‍ಅಪ್ == ಎಸ್೨೨ ಲೈನ್ ಮೂರು ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಕಡಿಮೆ ದುಬಾರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಜೊತೆಗೆ ೬.೧-ಇಂಚು(೧೫೫ ಮಿ.ಮೀ) ಪರದೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಅಲ್ಲದೆ ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ದೊಡ್ಡ ಫಾರ್ಮ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಯಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ೬.೬ ಇಂಚು (೧೬೮ಮಿ.ಮೀ) ಪರದೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ವೇಗವಾದ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್, ದೊಡ್ಡ ಬ್ಯಾಟರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಕೂಡ ಹೊಂದಿದೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೬.೮ ಇಂಚು (೧೭೩ಮಿ.ಮೀ)ಪರದೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಬ್ಯಾಟರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಹೆಚ್ಚು ಸುಧಾರಿತ ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಸೆಟಪ್ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇ ಜೊತೆಗೆ ಎಂಬೆಡೆಡ್ ಎಸ್ ಪೆನ್ನನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಎಸ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿದೆ. == ವಿನ್ಯಾಸ == ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯು ಹಿಂದಿನ ಎಸ್ ಸರಣಿಯ ಫೋನ್‌ಗಳಂತೆಯೇ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮುಂಭಾಗದ ಸ್ವಂತಿ ಕ್ಯಾಮೆರಾಕ್ಕಾಗಿ ಫೋನಿನ ಮೇಲಿನ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಕಟೌಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇನ್ಫಿನಿಟಿ-ಒ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಎಸ್೨೧ ನಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಹೊಂದಿರುವ ಎಸ್೨೧ ಸರಣಿಯಂತಲ್ಲದೆ, ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳು ಹಿಂಭಾಗದ ಫಲಕಕ್ಕಾಗಿ ಗೊರಿಲ್ಲಾ ಗ್ಲಾಸ್ ವಿಕ್ಟಸ್ + ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ನಲ್ಲಿನ ಹಿಂಬದಿಯ ಕ್ಯಾಮರಾ ರಚನೆಯು ಮೆಟಾಲಿಕ್ ಸರೌಂಡ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದರೆ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಪ್ರತಿ ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಅಂಶಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಲೆನ್ಸ್ ಮುಂಚಾಚಿರುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. {| class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed" | colspan="3" style="text-align: center" |'''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' | colspan="3" style="text-align: center" | '''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+''' | colspan="3" style="text-align: center" | '''ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ''' |-|- ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ ! ಬಣ್ಣ ! ಹೆಸರು ! ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಶೇಷ |- | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} | bgcolor="#E9E9E7" | | ಪ್ಯಾಂಟಮ್ ಬಿಳಿ | {{na}} |- | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} | bgcolor="#24211D" | | ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಕಪ್ಪು | {{na}} |- | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} | bgcolor="#587876" | | ಹಸಿರು | {{na}} |- | bgcolor="#E3D2CF" | | ಗುಲಾಬಿ ಚಿನ್ನ | {{na}} | bgcolor="#E3D2CF" | | ಗುಲಾಬಿ ಚಿನ್ನ | {{na}} | bgcolor="#654D57" | | ಬರ್ಗಂಡಿ | {{na}} |- | bgcolor="#6D7073" | | ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} | bgcolor="#6D7073" | | ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} | bgcolor="#6D7073" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಗ್ರ್ಯಾಫೈಟ್ | {{ya}} |- | bgcolor="#B8C9E1" | | ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} | bgcolor="#B8C9E1" | | ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} | bgcolor="#B8C9E1" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಆಕಾಶ ನೀಲಿ | {{ya}} |- | bgcolor="#ECE1BD" | | ಕೆನೆ | {{ya}} | bgcolor="#ECE1BD" | | ಕೆನೆ | {{ya}} | bgcolor="#cc5853" | | ಕಪ್ಪು ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಂದಿಗೆ ಕೆಂಪು | {{ya}} |- | bgcolor="#B4B5DF" | | ನೇರಳೆ | {{ya}} | bgcolor="#B4B5DF" | | ನೇರಳೆ | {{ya}} |} == ವಿಶೇಷಣಗಳು == === ಯಂತ್ರಾಂಶ === ==== ಚಿಪ್ಸೆಟ್ಗಳು ==== ಎಸ್೨೨ ಲೈನ್ ವಿವಿಧ ಯಂತ್ರಾಂಶ ವಿಶೇಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [[:EN:Exynos| ಎಕ್ಸಿನೊಸ್]] ೨೨೦೦ ಅನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕೆಲವು ಆಫ್ರಿಕನ್ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಯುರೋಪಿಯನ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಹೊರಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಮಾದರಿಗಳು [[:en:Qualcomm| ಕ್ವಾಲ‍್ಕೊಮ್]] [[:en:List_of_Qualcomm_Snapdragon_processors#Snapdragon_8/8+_Gen_1_(2022)| ಸ್ನ್ಯಾಪ‍್‍ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ ೮ ಜೆನ್ ೧]] ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ==== ಪ್ರದರ್ಶನ ==== "ಡೈನಾಮಿಕ್ [[:en:AMOLD| ಅಮೊಲ್ಡ್]] ೨ಎಕ್ಸ್" [[:en:HDR10+| ಎಚ್‍ಡಿಆರ್೧೦+]] ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು "ಡೈನಾಮಿಕ್ ಟೋನ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್" ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ಡಿಸ್ಪ್ಲೇಗಳು, ಇವು ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳಾಗಿವೆ. ಇದರ ಎಲ್ಲಾ ಮಾದರಿಗಳು ಎರಡನೇ ತಲೆಮಾರಿನ ಅಲ್ಟ್ರಾಸಾನಿಕ್ ಇನ್-ಸ್ಕ್ರೀನ್ [[:en:fingerfrint| ಬೆರಳಚ್ಚು]] ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> {| class="wikitable" !ಮಾದರಿ ! ಪ್ರದರ್ಶನ ಗಾತ್ರ ! ಪ್ರದರ್ಶನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ! ಗರಿಷ್ಠ ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ ! [[:en:Variable_refresh_rate| ವೇರಿಯಬಲ್ ರಿಫ್ರೆಶ್ ದರ]] ! ಆಕಾರ |- | ಎಸ್೨೨ | {{Convert|6.1|in|0|abbr=on}} | ೨೩೪೦×೧೦೮೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೪೮&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಸಮತಟ್ಟಾದ ಬದಿಗಳು |- | ಎಸ್೨೨+ | {{Convert|6.6|in|0|abbr=on}} | ೨೩೪೦×೧೦೮೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೪೮&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಸಮತಟ್ಟಾದ ಬದಿಗಳು |- | ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ | {{Convert|6.8|in|0|abbr=on}} | ೩೦೮೮×೧೪೪೦ | ೧೨೦&nbsp;Hz | ೧&nbsp;Hz ನಿಂದ ೧೨೦&nbsp;Hz | ಬಾಗಿದ ಬದಿಗಳು |} ==== ಸಂಗ್ರಹಣೆ ==== {| class="wikitable" !ಮಾದರಿಗಳು ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ! colspan="2" | ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> |- ! |ರಾಮ್‍ | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' | <b id="mw0w">[[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]</b> | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' | <b id="mw2A">[[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]</b> | '''ಸಂಗ್ರಹಣೆ''' |- ! ರೂಪಾಂತರ ೧ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೧೨೮ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೨ | ೮ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ | ೮ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ | ೧೨ಜಿಬಿ | ೨೫೬ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೩ | - | - | - | - | ೧೨ಜಿಬಿ | ೫೧೨ಜಿಬಿ |- ! ರೂಪಾಂತರ ೪ | - | - | - | - | ೧೨ಜಿಬಿ | ೧ಟಿಬಿ |} ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಫೋನ್, ೮ಜಿಬಿ [[:en:Random-access_memory| ರಾಮ್‍]]ನೊಂದಿಗೆ ೧೨೮ಜಿಬಿ ಮತ್ತು ೨೫೬ಜಿಬಿ ಆಂತರಿಕ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಆಫರ್‌ಗಳಾಗಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೮ಜಿಬಿ ರಾಮ್‍ ನೊಂದಿಗೆ ೧೨೮ಜಿಬಿಯನ್ನು ಜೊತೆಗೆ ೧೨ಜಿಬಿ ಯೊಂದಿಗೆ ೨೫೬ಜಿಬಿ ಮತ್ತು ೫೧೨ಜಿಬಿ ಯ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೧ಟಿಬಿ ಆಂತರಿಕ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಎಸ್೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದು, ೧೬ಜಿಬಿ ರಾಮ್ ರೂಪಾಂತರದೊಂದಿಗಿನ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಮಾದರಿಗಳು ಮೈಕ್ರೊ ಎಸ್ಡಿ ಕಾರ್ಡ್ ಸ್ಲಾಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ==== ಬ್ಯಾಟರಿಗಳು ==== ಎಸ್೨೨, ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ೩೭೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್, ೪೫೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್ ಮತ್ತು ೫೦೦೦ಎಮ್ಎಹೆಚ್ ತೆಗೆಯಲಾಗದ [[:en:Lithium_polymer_battery| ಲಿ-ಪೊ]] ಬ್ಯಾಟರಿಗಳನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಸ್೨೨ [[:en:USB-C| ಯುಎಸ್‌ಬಿ-ಸಿ]] ಮೂಲಕ ೨೫ವ್ಯಾಟ್ ವರೆಗೆ ವೈರ್ಡ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ( [[:en:USB_hardware#USB_Power_Delivery| ಯುಎಸ್‌ಬಿ ಪವರ್ ಡೆಲಿವರಿ]] ಬಳಸಿ), ಆದರೆ ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ೪೫ವ್ಯಾಟ್‍ನಷ್ಟು ವೇಗವಾದ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ೪೫ವ್ಯಾಟ್ ಮತ್ತು ೨೫ವ್ಯಾಟ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ವೇಗಗಳ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಮಹತ್ವದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.gsmarena.com/samsung_galaxy_s22_series_45w_charging_doesnt_really_make_a_difference-news-53223.php|title=Samsung Galaxy S22+ and S22 Ultra's 45W charging doesn't really make a difference|website=GSMArena.com|language=en-US|access-date=2022-03-25}}</ref> ಎಲ್ಲಾ ಮೂರೂ ಫೋನ್‌ಗಳು ೧೫ವ್ಯಾಟ್‍ವರೆಗೆ Qi [https://www.infineon.com/cms/en/discoveries/wireless-inductive-charging/| ಇಂಡಕ್ಟಿವ್ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್] ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಎಸ್೨೨ ಫೋನ್‌ಗಳು ಸ್ವಂತ ಬ್ಯಾಟರಿ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಇತರ ಕ್ವಿ-ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ೪.೫ವ್ಯಾಟ್‍ ವರೆಗೆ ಚಾರ್ಜ್ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಇದನ್ನು "ವೈರ್‌ಲೆಸ್ ಪವರ್‌ಶೇರ್" ಎಂದು ಬ್ರಾಂಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ==== ಸಂಪರ್ಕ ==== ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಫೋನ್‌ಗಳು [[5ಜಿ|೫ಜಿ]] ಎಸ್‍ಎ/ಎನ‍್‍ಎಸ್‍ಎ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ [[:en:Wi-Fi_6| ವೈ-ಫೈ ೬]] ಮತ್ತು ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈ-ಫೈ ೬ಇ ಮತ್ತು [[ಬ್ಲ್ಯೂಟೂತ್|ಬ್ಲೂಟೂತ್ ೫.೨]] ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಎಸ್೨೨+ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಮಾದರಿಗಳು [[:en:Near-field_communication| ಎನ್ಎಫ್‍ಸಿ]] ಯಂತೆಯೇ ಅಲ್ಪ-ಶ್ರೇಣಿಯ ಸಂವಹನಗಳಿಗಾಗಿ [[:en:Ultra-wideband| ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್]] (ಯುಡಬ್ಲೂಬಿ) ಅನ್ನು ಸಹ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತವೆ ( [[5ಜಿ|೫ಜಿ ಮಿಮಿವೇವ್]] ನೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಕ್ಕೀಡಾಗಬಾರದು ಎಂದು ಇದನ್ನು [[ವೆರಿಝೋನ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್ಸ್|ವೆರಿಝೋನ್‌ನಿಂದ]] ಅಲ್ಟ್ರಾ ವೈಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್ ಎಂದು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ). ಅಂತೆಯೇ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ತಮ್ಮ ಹೊಸ "ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ತಿಂಗ್ಸ್ ಫೈಂಡ್" ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ ಮತ್ತು '''[[:en:Samsung_Galaxy_SmartTag| ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಸ್ಮಾರ್ಟ‍್ ಟ್ಯಾಗ್+]]''' ಗಳಿಗಾಗಿ ಈ ಬಳಸುತ್ತದೆ. ==== ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳು ==== {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿನ ಕ್ಯಾಮರಾ ಹೋಲಿಕೆ <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ! colspan="2" | ಮಾದರಿಗಳು ! ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ & ಎಸ್೨೨+ ! ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ |- ! rowspan="2" | ಅಗಲ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೫೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ, ೧/೧.೫೬", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ | ೧೦೮ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೧.೮, ೨೪ಮಿಮೀ, ೧/೧.೩೩", ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಲೇಸರ್ ಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | [https://semiconductor.samsung.com/image-sensor/mobile-image-sensor/isocell-gn5/ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಜಿಎನ್] | [https://semiconductor.samsung.com/image-sensor/mobile-image-sensor/isocell-hm3/ ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಹೆಚ್ಎಮ್೩] |- ! rowspan="2" | ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | colspan="2" | ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೧೩ಮಿಮೀ,, ೧/೨.೫೫", ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್ |- ! ಮಾದರಿ | colspan="2" | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೫೬೩ <ref>{{Cite web|url=https://www.notebookcheck.net/Samsung-Galaxy-S22-Ultra-S22-S22-camera-hardware-details-revealed.599149.0.html|title=Samsung Galaxy S22 Ultra, S22+, S22 camera hardware details revealed|last=Rox|first=Ricci|website=Notebookcheck|language=en|access-date=2022-02-14}}</ref> |- ! rowspan="2" | ಟೆಲಿಫೋಟೋ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೯೪", ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೪, ೭೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೫೨", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆ೩ಕೆ೧ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೭೫೪ |- ! rowspan="2" | ಪೆರಿಸ್ಕೋಪ್ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | rowspan="2" | - | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೪.೯, ೨೪೦ಮಿಮೀ, ೧/೩.೫೨", ಡ್ಯುಯಲ್ ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ಪಿಡಿಎಎಫ್, ಒಐಎಸ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್754 |- ! rowspan="2" | ಮುಂಭಾಗ ! ವಿಶೇಷಣಗಳು | ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ, ೧/೩.೨೪", ಪಿಡಿಎಎಫ್ | ೪೦ ಎಮ್‍ಪಿ, ಎಫ್/೨.೨, ೨೬ಮಿಮೀ, ೧/೨.೮", ಪಿಡಿಎಎಫ್ |- ! ಮಾದರಿ | ಸೋನಿ ಐಎಮ್‍ಎಕ್ಸ್೩೭೪ | ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಎಸ್೫ಕೆಜಿಹೆಚ್ |} ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ಗಳು ೫೦ ಎಮ್‍ಪಿ ವೈಡ್ ಸೆನ್ಸಾರ್, ೩x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್ ಜೊತೆಗೆ ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ಸೆನ್ಸಾರ್ ಮತ್ತು ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ತನ್ನ ಹಿಂದಿನ ೧೦೮ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ೧೨-ಬಿಟ್ ಹೆಚ್‍ಡಿಆರ್ ನೊಂದಿಗೆ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಎರಡು ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಟೆಲಿಫೋಟೋ ಸಂವೇದಕಗಳನ್ನು ೩x ಮತ್ತು ೧೦x ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಜೂಮ್ ಜೊತೆಗೆ ೧೨ ಎಮ್‍ಪಿ ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಡ್ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮುಂಭಾಗದ ಕ್ಯಾಮರಾವು ಎಸ್೨೨ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೨+ ನಲ್ಲಿ ೧೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಮತ್ತು ಎಸ್‍೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೪೦ ಎಮ್‍ಪಿ ಸಂವೇದಕವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್‍ಡಿಆರ್+ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಇದು [[:en:High_Efficiency_Image_File_Format| ಹೆಚ್‍ಇಐಎಫ್]] ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> ===== ಬೆಂಬಲಿತ ವೀಡಿಯೊ ಮೋಡ್‌ಗಳು ===== '''ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨''' ಸರಣಿಯು ಈ ಕೆಳಗಿನ ವೀಡಿಯೊ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ: <ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/specs/|title=Specs {{!}} Samsung Galaxy S22 5G vs S22+ 5G vs S22 Ultra 5G|website=The Official Samsung Galaxy Site|language=en|access-date=10 February 2022}}</ref> * [[:en:8k resolution| ೮ಕೆ]] @೨೪ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * [[:en:4k resolution| ೪ಕೆ]] @೩೦/೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * [[:en:1080p| ೧೦೮೦ಪಿ]] @೩೦/೬೦/೨೪೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ * ೭೨೦p @೯೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ (ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೪೮೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ ಯಿಂದ ೯೬೦ಎಫ್‍ಪಿಎಸ್ ಗೆ [[:en:interpolation| ಇಂಟರ್ಪೋಲೇಟ್]] ಮಾಡಲಾಗಿದೆ) ಹೆಚ್ಚಿನ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ತುಣುಕಿನಿಂದ ಹೊರತೆಗೆಯಲಾದ ಇನ್ನೂ ಫ್ರೇಮ್‌ಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ==== ಎಸ್ ಪೆನ್ ==== ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾವು ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಸರಣಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವಾದ ಅಂತರ್ನಿರ್ಮಿತ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಮೊದಲ [[:en:Samsung_Galaxy_Note_series| ಎಸ್ ಸರಣಿಯ]] ಫೋನ್ ಆಗಿದೆ. ಎಸ್ ಪೆನ್ ೨.೮ಎಮ್ಎಸ್ ನಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಲೇಟೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ನೋಟ್ ೨೦ ನಲ್ಲಿ ೨೬ಎಮ್ಎಸ್ ನಷ್ಟು, ನೋಟ್ ೨೦ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಮತ್ತು ಎಸ್೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾದಲ್ಲಿ ೯ಎಮ್‍ಎಸ್ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ (ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ವಿಷಯವೇನೆಂದರೆ ಎಸ್ ೨೧ ಅಲ್ಟ್ರಾ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಫೋನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ) ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ '[[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ]]- ಆಧಾರಿತ ಸಮನ್ವಯ ಭವಿಷ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ'ಯ ಪರಿಚಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎಸ್ ಪೆನ್ ಏರ್ ಗೆಸ್ಚರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಏರ್ ಆಕ್ಷನ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. === ತಂತ್ರಾಂಶ === ಎಸ್೨೨ ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ ಒನ್ ಯುಐ ತಂತ್ರಾಂಶದ ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ ೧೨ ([[:en:One UI| ಒನ್ ಯುಐ]] ೪.೧) ನೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್ ನಾಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ವರ್ಧಿತ ಸಾಧನದ ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆವೃತ್ತಿಯು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ.{{Clear}} == ಪ್ರದರ್ಶನದ ಥ್ರೊಟ್ಲಿಂಗ್ ವಿವಾದ == [[:en:benchmark| ಬೆಂಚ್‌ಮಾರ್ಕಿಂಗ್]] ಯುಟಿಲಿಟಿ [[:en:Geekbench| ಗೀಕ್‌ಬೆಂಚ್]] ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮ ಔಟ್‌ಲೆಟ್ ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್ ಪೋಲಿಸ್ ನಡೆಸಿದ ಪರೀಕ್ಷೆಯು ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್‌ನ ಗೇಮ್ ಆಪ್ಟಿಮೈಜಿಂಗ್ ಸರ್ವೀಸ್ (ಜಿಒಎಸ್), ಬೆಂಚ್‌ಮಾರ್ಕಿಂಗ್ ಉಪಯುಕ್ತತೆಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಹಲವಾರು ಜನಪ್ರಿಯ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಧನದ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ''ಗೀಕ್‌ಬೆಂಚ್'' ೫ ನ ನಕಲನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಜಿಒಎಸ್‍ಗೆ ''[[:en:Genshin Impact| ಗೆನ್‌ಶಿನ್ ಇಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್‌ನಂತೆ]] ಕಾಣುವಂತೆ ಮಾರ್ಪಡಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಎಸ್೨೨+'' ಸಿಂಗಲ್-ಕೋರ್ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯಲ್ಲಿ ೪೫% ನಷ್ಟು ಮತ್ತು ಬಹು-ಕೋರ್ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯಲ್ಲಿ ೨೮% ನಷ್ಟು ನಷ್ಟವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.androidpolice.com/samsungs-galaxy-s22-throttling-apps-games|title=Samsung will soon let you decide whether your Galaxy S22 throttles in apps and games|last=Hage|first=Ryne|date=4 March 2022|website=Android Police|access-date=13 March 2022}}</ref> ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಗೀಕ್‍ಬೇಂಚ್ ತನ್ನ ಸೇವೆಯಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಎಸ್೨೨, ಎಸ್೨೧ ಮತ್ತು ಎಸ್೧೦ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.phonearena.com/news/geekbench-removes-galaxy-s-flagships-because-of-gos-throttling_id138848|title=Geekbench delists four Galaxy S flagships because of Samsung's throttling behavior|last=Hamid|first=Anam|date=5 March 2022|website=PhoneArena|access-date=13 March 2022}}</ref> ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್ ಅಂದಿನಿಂದ ಎಸ್೨೨ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ಜಿಒಎಸ್ ಅನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲು ಅನುಮತಿಸುವ ನವೀಕರಣವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.androidpolice.com/samsung-galaxy-s22-update-removes-performance-throttling-in-apps-and-games/|title=Samsung Galaxy S22 update now widely available, removes performance throttling in apps and games|last=Pandey|first=Rajesh|date=13 March 2022|website=Android Police|access-date=13 March 2022}}</ref> == ಛಾಯಾಂಕಣ == <gallery> Back of the Samsung Galaxy S22.jpg|ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ನ ಹಿಂಭಾಗ Back of the Samsung Galaxy S22 Ultra.jpg|ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ ನ ಹಿಂಭಾಗ 20220210 삼성 갤럭시s22 시리즈.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಸರಣಿ 20220210 삼성 갤럭시s22.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ 20220210 삼성 갤럭시 S22+.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨+ 20220210 삼성 갤럭시s22 울트라.jpg|ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨ ಅಲ್ಟ್ರಾ </gallery> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22/ Galaxy S22 5G] - ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ * [https://www.samsung.com/global/galaxy/galaxy-s22-ultra/ Galaxy S22 Ultra 5G] - ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ (S22 ಅಲ್ಟ್ರಾ) * [https://www.galaxys22usermanual.com Galaxy S22 ಬಳಕೆದಾರ ಕೈಪಿಡಿ] - Samsung Galaxy S22 5G ಸರಣಿಗಾಗಿ ಬಳಕೆದಾರ ಕೈಪಿಡಿಯನ್ನು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿ * [https://www.samsung.com/in/smartphones/galaxy-s22/| ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨] [[ವರ್ಗ: ಪೋನ್ ಗಳು]] md5jsytfcubpiwy32l1g4z0mozuns3w 2 144666 1117025 1115009 2022-08-26T13:58:26Z Kavya.S.M 75940 wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Chocolate_-_stonesoup.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Chocolate_-_stonesoup.jpg/220px-Chocolate_-_stonesoup.jpg|thumb| ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್]] '''ಚೊಕೊಹೊಲಿಕ್''' ಎಂದರೆ ಹಂಬಲಿಸುವ ಅಥವಾ ಬಲವಂತವಾಗಿ [[ಚಾಕೋಲೆಟ್|ಚಾಕೊಲೇಟ್]] ಸೇವಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿ. <ref name="Merriam Webster">{{Cite web|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/chocoholic|title=Chocoholic|website=Merriam-Webster|access-date=14 April 2013}}</ref> ಮೆರಿಯಮ್-ವೆಬ್‌ಸ್ಟರ್ "ಚೊಕೊಹೊಲಿಕ್" ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ೧೯೬೮ ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಬಳಸಿದರು. ಇದು "ಚಾಕೊಲೇಟ್" ಮತ್ತು " [[ಮದ್ಯದ ಗೀಳು|ಆಲ್ಕೊಹಾಲಿಕ್]] " ನ ಪೋರ್ಟ್ಮಾಂಟಿಯು ಆಗಿದೆ. <ref name="Merriam Webster" /> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ವಿಪರೀತವಾಗಿ ಇಷ್ಟಪಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಈ ಪದವನ್ನು ಸಡಿಲವಾಗಿ ಅಥವಾ ಹಾಸ್ಯಮಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದಗ್ಯೂ, ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗೆ ನಿಜವಾದ ವ್ಯಸನದ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ. <ref>{{Cite journal|doi=10.1006/appe.1993.1042|title='Chocolate Addiction': A Preliminary Study of its Description and its Relationship to Problem Eating|year=1993|last=Hetherington|first=Marion M.|last2=MacDiarmid|first2=Jennifer I.|journal=Appetite|volume=21|issue=3|pages=233–46|pmid=8141595}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಘಟಕಗಳು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ 'ಉತ್ತಮವಾದ' ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಟ್ರಿಪ್ಟೊಫಾನ್ ಮತ್ತು ಫೆನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಆನುವಂಶಿಕ ಆಲೀಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜನರಲ್ಲಿಇದು ಕಡುಬಯಕೆಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಸನದಂತಹ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮಿಠಾಯಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಸಕ್ಕರೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಮೇಲೂ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Casperson|first=Shanon L|last2=Lanza|first2=Lisa|last3=Albajri|first3=Eram|last4=Nasser|first4=Jennifer A|title=Increasing Chocolate's Sugar Content Enhances Its Psychoactive Effects and Intake|journal=Nutrients|date=2019-03-12|volume=11|issue=3|page=596|doi=10.3390/nu11030596|pmid=30870996|pmc=6471517}}</ref> ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ವ್ಯಸನದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಇನ್ನೂ ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಿದ್ದರೂ, ಚಾಕೊಲೇಟ್ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್) ಮನಸ್ಥಿತಿಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Jackson|first=Sarah E|last2=Smith|first2=Lee|last3=Firth|first3=Joseph|display-authors=etal|title=Is there a relationship between chocolate consumption and symptoms of depression? A cross-sectional survey of 13,626 US adults|journal=Depress Anxiety|date=2019|volume=36|issue=10|pages=987–995|doi=10.1002/da.22950|pmid=31356717|url=https://arro.anglia.ac.uk/704507/6/Jackson_et_al_2019_5.docx}}</ref> ಮತ್ತು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮಿಠಾಯಿಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ಜನರು ಹಂಬಲಿಸುವ ಆಹಾರಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. <ref>{{Cite book|title=Nutrition and Health - Current topics - 3|last=Rogers|first=Peter|publisher=Garant|year=2003|isbn=978-90-441-1493-5|editor-last=Carr|editor-first=Tanya|location=Antwerpen|pages=69–76|chapter=Food cravings and addictions – fact and fallacy|editor-last2=Descheemaeker|editor-first2=Koen|chapter-url=https://books.google.com/books?id=T0o-qVwwff8C&pg=PA69}}</ref> ಕಡುಬಯಕೆಯು ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಪ್ರಬಲವಾಗಬಹುದು. ಕಡುಬಯಕೆಗಳು ಈಡೇರದಿದ್ದರೆ ಚೊಕೊಹಾಲಿಕ್‌ಗಳು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು. <ref name=":0">{{Cite journal|doi=10.1016/S0002-8223(99)00307-7|title=Chocolate: Food or Drug?|year=1999|last=Bruinsma|first=Kristen|last2=Taren|first2=Douglas L.|journal=Journal of the American Dietetic Association|volume=99|issue=10|pages=1249–56|pmid=10524390}}</ref> == ಚಟ == ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ವ್ಯಸನಕಾರಿ ಸ್ವಭಾವಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಎರಡು ಅಂಶಗಳಿವೆ. ಮೊದಲನೆಯದು ಔಷಧೀಯ ಪದಾರ್ಥಗಳು, ಮತ್ತು ಎರಡನೆಯದು ಸೇರ್ಪಡೆಗಳು. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> ವ್ಯಸನದ ಅಗತ್ಯ ಅಂಶಗಳು ಯಾವುದನ್ನಾದರೂ ತೀವ್ರವಾದ ಕಡುಬಯಕೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಬಳಕೆಯ ಮೇಲಿನ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಜನರು ಆಹಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಈ ಎರಡೂ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಬಹುದು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಕ್ಕರೆ ಅಥವಾ ಕೊಬ್ಬನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಆಹಾರ ಎಂದು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಯು ತೋರಿಸಿದೆ. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಎರಡನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ, ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಹಾರ ವ್ಯಸನದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.health.harvard.edu/blog/can-you-become-addicted-to-chocolate-201302145903|title=Can you become addicted to chocolate?|last=Miller|first=Michael Craig|date=February 14, 2013|website=Harvard Health Blog|publisher=Harvard University|access-date=14 April 2013}}</ref> === ಟೀಕೆ === ''ನ್ಯೂಟ್ರಿಯೆಂಟ್ಸ್'' ಜರ್ನಲ್‌ನಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಯನವು ಈ ರೀತಿಯ ಚಟ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ಪುರಾವೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಮಾನಸಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳ ರೋಗನಿರ್ಣಯ ಮತ್ತು ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಕೈಪಿಡಿ, ಐದನೇ ಆವೃತ್ತಿ (ಡಿ ಎಸ್ ಎಮ್-ವಿ) ನಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಔಪಚಾರಿಕ ರೋಗನಿರ್ಣಯವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Meule|first=Adrian|last2=Gearhardt|first2=Ashley N.|date=2014-09-16|title=Food Addiction in the Light of DSM-5|journal=Nutrients|volume=6|issue=9|pages=3653–3671|doi=10.3390/nu6093653|pmc=4179181|pmid=25230209}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವನೆಯು ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ ಅಕ್ಯೂಂಬೆನ್ಸ್‌ನ ಶೆಲ್ ಅನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದೆ. ಇದು ವಸ್ತುವಿನ ಬಳಕೆಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆ ಹೊಂದಿರುವವರಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> === ಆನುವಂಶಿಕ === FTO ಜೀನ್ ಮತ್ತು ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೆಫೀನ್ ಸೇವನೆಯ ನಡುವೆ ಸಂಬಂಧವಿದೆ ಎಂದು ಸಹ ತಿಳಿದಿದೆ. <ref name=":4">{{Cite journal|last=Hwang|first=Liang-Dar|date=2019|title=New insight into human sweet taste: a genome-wide association study of the perception and intake of sweet substances.|journal=The American Journal of Clinical Nutrition|volume=109|issue=6|pages=1724–1737|doi=10.1093/ajcn/nqz043|pmc=6537940|pmid=31005972}}</ref> FTO ಜೀನ್ ದೇಹದ ಶಕ್ತಿಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref name=":4" /> FTO ಜೀನ್‌ನ ಕೆಲವು ರೂಪಾಂತರಗಳು ಮೆಸೊ-ಸ್ಟ್ರೈಟೊ ಪ್ರಿಫ್ರಂಟಲ್ ಪ್ರದೇಶಗಳ ರಿವಾರ್ಡ್ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಒಬ್ಬರ ಗಮನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಸನದಂತಹ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುತ್ತದೆ. <ref name=":5">{{Cite journal|last=Sevgi|first=Meltem|last2=Rigoux|first2=Lionel|last3=Kuhn|first3=Anne|last4=Mauer|first4=Jan|last5=Schilbach|first5=Leonhard|last6=Hess|first6=Martin|last7=Gruendler|first7=Theo|last8=Ullsperger|first8=Markus|last9=Stephan|first9=Klaas Enno|date=2015|title=An Obesity-Predisposing Variant of the FTO Gene Regulates D2R-Dependent Reward Learning|journal=Journal of Neuroscience|volume=35|issue=36|pages=12584–12592|doi=10.1523/JNEUROSCI.1589-15.2015|pmc=6605390|pmid=26354923}}</ref> ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್ ೧೬ ರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳ ಸೇವನೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಆನುವಂಶಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ. <ref name=":5" /> <ref>{{Cite journal|last=Keskitalo|first=Kaisu|last2=Knaapila|first2=Antti|last3=Kallela|first3=Mikko|last4=Palotie|first4=Aarno|last5=Wessman|first5=Maija|last6=Sammalisto|first6=Sampo|last7=Peltonen|first7=Leena|last8=Tuorila|first8=Hely|last9=Perola|first9=Markus|date=2007|title=Sweet taste preferences are partly genetically determined: identification of a trait locus on chromosome 16|journal=The American Journal of Clinical Nutrition|volume=86|issue=1|pages=55–63|doi=10.1093/ajcn/86.1.55|pmid=17616763}}</ref> ಡೋಪಮೈನ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಡಿ ೨ ಸಹ ವ್ಯಸನಕಾರಿ ನಡವಳಿಕೆಗಳಾದ ವಸ್ತುವಿನ ಬಳಕೆಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಡೋಪಮೈನ್ ೨ ಗ್ರಾಹಕಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕೊರತೆಯಿರುವಾಗ ವ್ಯಸನವು ಸಂಭವಿಸಬಹುದು. ಇದು ಒಬ್ಬರಿಗೆ ಆನಂದವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref name=":6">{{Cite journal|last=Fortuna|first=Jeffrey|date=2010|title=Sweet Preference, Sugar Addiction and the Familial History of Alcohol Dependence: Shared Neural Pathways and Genes.|journal=Journal of Psychoactive Drugs|volume=42|issue=2|pages=147–151|doi=10.1080/02791072.2010.10400687|pmid=20648910}}</ref> ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಡ್ರಗ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಯನವು ಆಲ್ಕೊಹಾಲ್ಯುಕ್ತ ಪೋಷಕರ ಜೈವಿಕ ಮಕ್ಕಳು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದೆ. <ref name=":6">{{Cite journal|last=Fortuna|first=Jeffrey|date=2010|title=Sweet Preference, Sugar Addiction and the Familial History of Alcohol Dependence: Shared Neural Pathways and Genes.|journal=Journal of Psychoactive Drugs|volume=42|issue=2|pages=147–151|doi=10.1080/02791072.2010.10400687|pmid=20648910}}</ref> ತಾಯಿಯ ಹಾಲಿನ ರುಚಿ ಮತ್ತು ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಶಾಂತತೆಯ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಜನರು ಹುಟ್ಟಿನಿಂದಲೇ ಸಿಹಿ-ರುಚಿಯ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. <ref name=":9">{{Cite journal|last=Diac|first=Anemari Emanuela|last2=Constantinescu|first2=Natalia|date=2017|title=Self-compassion, Well-being and Chocolate Addiction.|url=http://www.rjcbth.ro/image/data/v4-i12/V4I1-2_Article%201_RJCBTH_2017.pdf|journal=Romanian Journal of Cognitive Behavioral Therapy and Hypnosis.|volume=4|issue=1–2|pages=2–10}}</ref> ಜನರು ಹಸಿವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಹಸಿವು ಬಯಸುವುದನ್ನು ಕಲಿಯುವ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಶಕ್ತಿ-ಭರಿತ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. <ref name=":10">{{Cite journal|last=Gibson|first=E.L.|date=2011|title=Emotional and Behavioural Aspects of Chocolate Eating|journal=In Handbook of Behaviour, Food and Nutrition|volume=1|pages=601–620|doi=10.1007/978-0-387-92271-3_40|isbn=978-0-387-92270-6}}</ref> ===ಅನುವಂಶೀಯತೆ=== ಜರ್ನಲ್ ಸೆಲ್ ಮೆಟಾಬಾಲಿಸಂನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಅಧ್ಯಯನವು FGF೨೧ ಜೀನ್ ಮತ್ತು ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳ ಹೋಲಿಕೆಯ ನಡುವಿನ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದೆ.ಇತರ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು FGF೨೧ ವಂಶವಾಹಿಯ ರೂಪಾಂತರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿದಿದೆ ಸಕ್ಕರೆಯ ಆಹಾರಗಳನ್ನು ಹಂಬಲಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ೨೦% ಹೆಚ್ಚು. FGF೨೧ ವಂಶವಾಹಿಯು ಹಸಿವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. FGF೨೧ ಜೀನ್ ಸಹ ಸಿಹಿ ಹಲ್ಲಿನೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. FTO ಜೀನ್ ಮತ್ತು ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೆಫೀನ್ ಸೇವನೆಯ ನಡುವೆ ಸಂಬಂಧವಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದೆ. FTO ಜೀನ್ ದೇಹದ ಶಕ್ತಿಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. FTO ಜೀನ್‌ನ ಕೆಲವು ರೂಪಾಂತರಗಳು ಮೆಸೊ-ಸ್ಟ್ರೈಟೊ ಪ್ರಿಫ್ರಂಟಲ್ ಪ್ರದೇಶಗಳ ರಿವಾರ್ಡ್ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಒಬ್ಬರ ಗಮನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಸನದಂತಹ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್ ೧೬ ರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳ ಸೇವನೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಆನುವಂಶಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ. ಡೋಪಮೈನ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಡಿ೨ ಸಹ ವ್ಯಸನಕಾರಿ ನಡವಳಿಕೆಗಳಾದ ವಸ್ತುವಿನ ಬಳಕೆಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಡೋಪಮೈನ್ ೨ ಗ್ರಾಹಕಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕೊರತೆಯಿರುವಾಗ ವ್ಯಸನವು ಸಂಭವಿಸಬಹುದು. ಇದು ಒಬ್ಬರಿಗೆ ಆನಂದವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಡ್ರಗ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಯನವು ಮದ್ಯಪಾನ ಮಾಡುವ ಪೋಷಕರ ಜೈವಿಕ ಮಕ್ಕಳು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದೆ. ತಾಯಿಯ ಹಾಲಿನ ರುಚಿಗೆ ಮತ್ತು ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಶಾಂತತೆಯ ಭಾವವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ರೀತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಜನರು ಹುಟ್ಟಿನಿಂದಲೇ ಸಿಹಿ-ರುಚಿಯ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.ಜನರು ಹಸಿವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸಹ ಹಸಿವು ಬಯಸುವುದನ್ನು ಕಲಿಯುವ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಶಕ್ತಿ-ಸಮೃದ್ಧ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. === ಕಡುಬಯಕೆ === [[ಚಿತ್ರ:Https_blogs-images.forbes.com_niallmccarthy_files_2015_07_20150722_Chocolate_Fo.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Https_blogs-images.forbes.com_niallmccarthy_files_2015_07_20150722_Chocolate_Fo.jpg/220px-Https_blogs-images.forbes.com_niallmccarthy_files_2015_07_20150722_Chocolate_Fo.jpg|left|thumb| ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಗ್ರಾಹಕರು; ಫೋರ್ಬ್ಸ್, ೨೦೧೯]] ನಿಜವಾದ ವ್ಯಸನದ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಅನುಮಾನಿಸುವ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಸಹ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆ ನಿಜವೆಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. <ref name=":0">{{Cite journal|doi=10.1016/S0002-8223(99)00307-7|title=Chocolate: Food or Drug?|year=1999|last=Bruinsma|first=Kristen|last2=Taren|first2=Douglas L.|journal=Journal of the American Dietetic Association|volume=99|issue=10|pages=1249–56|pmid=10524390}}</ref> ವಿವಿಧ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಂಬಲಿಸುವ ಆಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref name=":10">{{Cite journal|last=Gibson|first=E.L.|date=2011|title=Emotional and Behavioural Aspects of Chocolate Eating|journal=In Handbook of Behaviour, Food and Nutrition|volume=1|pages=601–620|doi=10.1007/978-0-387-92271-3_40|isbn=978-0-387-92270-6}}</ref> ಆಹ್ಲಾದಕರ ರುಚಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಆಹ್ಲಾದಕರ ಅನುಭವವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> ರುಚಿ ಮತ್ತು ವಾಸನೆ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಮಾಧುರ್ಯ, ಮೃದುತ್ವ ಮತ್ತು ಕೆನೆ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಆದರ್ಶ ಸಂವೇದನಾ ಆಕರ್ಷಣೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/health-23449795|title=Chocolate craving comes from total sensory pleasure.|last=Roxby|first=Philippa|date=2013|website=BBC News|access-date=April 20, 2020}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಕ್ತಿಯ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಗ್ರಾಹಕರ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Robson|first=Anthony|date=2012|title=Chocolate Bars Based on Human Nutritional Requirements.|journal=Chocolate in Health and Nutrition|volume=7|pages=143–148|doi=10.1007/978-1-61779-803-0_12|isbn=978-1-61779-802-3}}</ref> ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ಅರಿವಿಲ್ಲದೆ ವರ್ತನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿನ ಪ್ರೇರಕ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ರಿಯ ಮೂಲಕ ಈ ಬಯಕೆಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಚಾಕೊಲೇಟ್ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref name=":10" /> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವನೆಯು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅನುಭವವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸ್ಥಿತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಅಂಶವಾದ ಸಿರೊಟೋನಿನ್ ಎಂಬ ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕಗಳ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿನ ಅಸಮತೋಲನವನ್ನು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಕೊಬ್ಬು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ಅಂಶವು ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿರುವಾಗ ಆಹಾರವನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಆದ್ಯತೆಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref name=":10" /> ಮಹಿಳೆಯರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.webmd.com/diet/features/the-chocoholics-survival-guide|title=The Chocoholic's Survival Guide|last=Skarnulis|first=Leanna|date=February 4, 2005|publisher=WebMD|access-date=14 April 2013}}</ref> <ref>{{Cite news|url=http://www.cnn.com/HEALTH/9902/15/chocolate.craving/|title='Chocoholism' may be a cultural phenomenon for women|date=15 February 1999|publisher=CNN}}</ref> ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಏರಿಳಿತದ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಮಟ್ಟವು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಮುಟ್ಟಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ [[ಮುಟ್ಟಿನ ಮುಂಚಿನ ಉದ್ವೇಗ|ಪ್ರೀ ಮೆನ್ಸ್ಟ್ರುವಲ್ ಸಿಂಡ್ರೋಮ್ (ಪಿ ಎಮ್ ಎಸ್)]] ನಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವವರು ಋತುಚಕ್ರದ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬಿನಂಶವಿರುವ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ತೀವ್ರವಾದ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. <ref name=":0">{{Cite journal|doi=10.1016/S0002-8223(99)00307-7|title=Chocolate: Food or Drug?|year=1999|last=Bruinsma|first=Kristen|last2=Taren|first2=Douglas L.|journal=Journal of the American Dietetic Association|volume=99|issue=10|pages=1249–56|pmid=10524390}}</ref> ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್ ಕೊರತೆಯು ಪ್ರೀ ಮೆನ್ಸ್ಟ್ರುವಲ್ ಸಿಂಡ್ರೋಮ್ (ಪಿ ಎಮ್ ಎಸ್) ನ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ವರ್ಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref name=":0" /> ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು [[ಇಂದ್ರಿಯ|ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಂದ]] ಪ್ರಚೋದಿಸಬಹುದು. <ref name=":14">{{Cite journal|last=Nehlig|first=Astrid|date=2013|title=The neuroprotective effects of cocoa flavanol and its influence on cognitive performance|journal=British Journal of Clinical Pharmacology|volume=75|issue=3|pages=716–727|doi=10.1111/j.1365-2125.2012.04378.x|pmid=22775434|pmc=3575938}}</ref> ಯಾವುದೇ ವಾಸನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ವಾಸನೆಯು ಮೆದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref name=":14" /> ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಹಂಬಲಿಸುವವರಿಗೆ, ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ದೃಷ್ಟಿ ಆರ್ಬಿಟೋಫ್ರಂಟಲ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ವೆಂಟ್ರಲ್ ಸ್ಟ್ರೈಟಮ್ ಅನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡೂ ಪ್ರತಿಫಲ-ಸಂಬಂಧಿತ ನಡವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. <ref name=":14" /> <ref>{{Cite journal|last=Westwater|first=Margaret L|last2=Fletcher|first2=Paul C|last3=Ziauddeen|first3=Hisham|date=2016|title=Sugar addiction: the state of the science.|journal=European Journal of Nutrition|volume=55|issue=1|pages=55–69|doi=10.1007/s00394-016-1229-6|pmid=27372453|pmc=5174153}}</ref> === ನಿರ್ವಹಣಾ ತಂತ್ರಗಳು === ==== ರಕ್ತದ ಸಕ್ಕರೆ ==== ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನವು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಚಟದಿಂದ ಹೊರಬರಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. [[ಪ್ರೋಟೀನ್]]ಗಳು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಕೊಬ್ಬಿನಂತಹ ಆಹಾರಗಳ ಸೇವನೆಯು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಬಿಡುಗಡೆಯು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರೋಟೀನ್‌ನಲ್ಲಿರುವ [[ಅಮಿನೊ ಆಮ್ಲ|ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲವು]] ಡೋಪಮೈನ್‌ನಂತಹ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಫೈಬರ್ ಹೊಂದಿರುವ ಆಹಾರಗಳು ರಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನಿಧಾನಗೊಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. [[ಕಬ್ಬಿಣ|ಕಬ್ಬಿಣದಲ್ಲಿ]] ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿರುವ ಆಹಾರಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು. ಸಕ್ಕರೆಯ ಮೂಲಕ ಶಕ್ತಿಯ ವರ್ಧಕ ದೇಹದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite news|url=http://search.proquest.com/docview/1932368907/|title=What do your food cravings say about you?|last=Conway|first=Jonathan|date=2017|work=Chronicle - Herald|access-date=May 6, 2020}}</ref> ಇದು ಬೀನ್ಸ್, ಮಸೂರ ಮತ್ತು ಎಲೆಗಳ ಕಡು ಹಸಿರು ತರಕಾರಿಗಳಂತಹ ಆಹಾರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ನಿಯಮಿತ ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯು ರಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಸಕ್ಕರೆ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. <ref name=":11">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/lifestyle/wellness/explaining-the-siren-song-of-sugar-and-how-to-beat-the-habit/2018/01/26/8a9557f8-f7ae-11e7-a9e3-ab18ce41436a_story.html|title=Why We Crave Sugar and How to Beat the Habit.|last=Seidenberg|first=Casey|date=2018|work=The Washington Post|access-date=March 23, 2020}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSeidenberg2018">Seidenberg, Casey (2018). [https://www.washingtonpost.com/lifestyle/wellness/explaining-the-siren-song-of-sugar-and-how-to-beat-the-habit/2018/01/26/8a9557f8-f7ae-11e7-a9e3-ab18ce41436a_story.html "Why We Crave Sugar and How to Beat the Habit"]. ''The Washington Post''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 23,</span> 2020</span>.</cite></ref> ಯೋಜಿತ ಊಟ ಮತ್ತು ತಿಂಡಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಪೌಷ್ಟಿಕ ಆಹಾರ ಯೋಜನೆಗೆ ಬದ್ಧವಾಗಿರುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref name=":11" /> <ref>{{Cite journal|last=Martin|first=Corby K.|last2=McClernon|first2=F. Joseph|last3=Chellino|first3=Anastasia|last4=Correa|first4=John B.|date=2011|title=Food Cravings: A Central Construct in Food Intake Behavior, Weight Loss, and the Neurobiology of Appetitive Behavior.|journal=In Handbook of Behavior, Food and Nutrition|volume=1|pages=741–755|doi=10.1007/978-0-387-92271-3_49|isbn=978-0-387-92270-6}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳು ಸಹ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರಬಹುದು. ಒತ್ತಡವು ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಮೂಲಕ ರಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಸಕ್ಕರೆ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಯಕೃತ್ತಿನಿಂದ [[ಗ್ಲುಕೋಸ್|ಗ್ಲೂಕೋಸ್]] ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಿದ್ರೆಯ ಕೊರತೆಯು ಸಕ್ಕರೆಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಜನರು ಆಯಾಸವನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಿದ್ರೆಯ ಗಂಟೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವಿಸುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Greer|first=Stephanie M.|last2=Goldstein|first2=Andrea N.|last3=Walker|first3=Matthew P.|date=2013|title=The impact of sleep deprivation on food desire in the human brain.|journal=Nature Communications|volume=4|page=2259|doi=10.1038/ncomms3259|pmid=23922121|pmc=3763921|bibcode=2013NatCo...4.2259G}}</ref> ಕೃತಕ ಸಿಹಿಕಾರಕಗಳಾದ ಆಸ್ಪರ್ಟೇಮ್, ಸ್ಯಾಕ್ರರಿನ್ ಮತ್ತು ಸುಕ್ರಲೋಸ್ ಸೇವನೆಯು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ <ref>{{Cite journal|last=Yang|first=Qing|date=2010|title=Gain weight by "going diet?" Artificial sweeteners and the neurobiology of sugar cravings.|journal=Yale Journal of Biology and Medicine|volume=83|issue=2|pages=101–108|pmid=20589192|pmc=2892765}}</ref> ಅವು ಸಮಾನವಾಗಿ ಸಿಹಿಯಾಗಿರುವುದು ಮತ್ತು ಸಕ್ಕರೆ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. <ref name=":11">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/lifestyle/wellness/explaining-the-siren-song-of-sugar-and-how-to-beat-the-habit/2018/01/26/8a9557f8-f7ae-11e7-a9e3-ab18ce41436a_story.html|title=Why We Crave Sugar and How to Beat the Habit.|last=Seidenberg|first=Casey|date=2018|work=The Washington Post|access-date=March 23, 2020}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.health.harvard.edu/blog/artificial-sweeteners-sugar-free-but-at-what-cost-201207165030|title=Artificial sweeteners: sugar-free, but at what cost?|last=Strawbridge|first=Holly|date=2012|website=Harvard Health|access-date=May 19, 2020}}</ref> ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸಲು ಸಹ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. [[ದಾಲ್ಚಿನ್ನಿ|ದಾಲ್ಚಿನ್ನಿ]] (ಇದನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಕ್ಕರೆ ಬದಲಿಯಾಗಿಯೂ ಬಳಸಬಹುದು), [[ಶುಂಠಿ|ಶುಂಠಿ]], ಮತ್ತು [[ಅರಿಸಿನ|ಅರಿಶಿನ]] ಮುಂತಾದ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಸೇವನೆಯ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಹುದು. ದೇಹದಲ್ಲಿ ಗ್ಲೂಕೋಸ್‌ನ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ.<ref name=":11">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/lifestyle/wellness/explaining-the-siren-song-of-sugar- ಮತ್ತು-how-to-beat-the-habit/2018/01/26/8a9557f8-f7ae-11e7-a9e3-ab18ce41436a_story.html|title=ನಾವು ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಏಕೆ ಬಯಸುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೇಗೆ ಸೋಲಿಸುವುದು.|last=Seidenberg=Seidenberg Casey|date=2018|work=The Washington Post|access-date=March 23, 2020}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.webmd.com/diabetes/cinnamon- and-benefits-for-diabetes|title=ದಾಲ್ಚಿನ್ನಿ ಮತ್ತು ಮಧುಮೇಹ|last=Bruce|first=Debra Fulghum|website=WebMD|language=en}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Craig|first= ವಿನ್‌ಸ್ಟನ್ ಜೆ.|last2=Nguyen|first2=Thuy T.|date=1984|title=ಕೊಕೊ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾರೋಬ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಫೀನ್ ಮತ್ತು ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ ಮಟ್ಟಗಳು 303|doi=10.111 1/j.1365-2621.1984.tb13737.x}}</ref> ==== ಕೆಫೀನ್ ==== [[ಚಿತ್ರ:Carob_chocolate_chip_cookies_with_coconut_and_cranberries.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Carob_chocolate_chip_cookies_with_coconut_and_cranberries.jpg/220px-Carob_chocolate_chip_cookies_with_coconut_and_cranberries.jpg|thumb| ಕೋಕೋ ಪೌಡರ್ ಬದಲಿಗೆ ಕ್ಯಾರಬ್ ಪೌಡರ್ ಬಳಸಿ ಬಿಸ್ಕತ್ತುಗಳು]] ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಬದಲಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಕ್ಯಾರೋಬ್‌ನಂತಹ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ಕ್ಯಾರೋಬ್ ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ ಅಥವಾ ಕೆಫೀನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಎರಡೂ ವ್ಯಸನಕಾರಿ ಮೀಥೈಲ್ಕ್ಸಾಂಥೈನ್ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಸ್ವಯಂ ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ಮತ್ತು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ವ್ಯಸನವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ೧೦೦ ಗ್ರಾಂ ಕ್ಯಾರೋಬ್ ೪೯.೧ ಗ್ರಾಂ ಸಕ್ಕರೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web|url=https://fdc.nal .usda.gov/fdc-app.html#/food-details/173755/nutrients|title=FoodData Central|website=fdc.nal.usda.gov}}</ref> == ಪದಾರ್ಥಗಳು == === ಕೋಕೋ ಬೀನ್ ===   [[ಚಿತ್ರ:Rawcocoanibs.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ef/Rawcocoanibs.jpg|thumb| ಕೋಕೋ ನಿಬ್‌ಗಳು, ಕೋಕೋ ಕರ್ನಲ್‌ಗಳ ತುಂಡುಗಳು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪುಡಿಮಾಡಿ ಕರಗಿಸಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮದ್ಯಗಳಾಗಿಸಿ, ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ "ಕ್ರಂಚ್" ನೀಡಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಬಾರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.]] ಹುದುಗಿಸಿದ, ಒಣಗಿಸಿ, ಹುರಿದ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಚರ್ಮದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದ ಕೋಕೋ ಬೀನ್ಸ್‌ನಿಂದ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮದ್ಯವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬೀನ್ಸ್ ಅನ್ನು ಕೋಕೋ ಮಾಸ್ (ಕೋಕೋ ಪೇಸ್ಟ್) ಆಗಿ ಪುಡಿಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯನ್ನು ಕರಗಿಸಿ ಮದ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಮದ್ಯವನ್ನು ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯಾಗಿ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಥವಾ ತಂಪಾಗಿ ಮತ್ತು ಕಚ್ಚಾ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳಾಗಿ ಅಚ್ಚು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಬಳಕೆ (ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯೊಂದಿಗೆ) [[ಚಾಕೋಲೆಟ್|ಚಾಕೊಲೇಟ್]] ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿದೆ. ==== ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು ====   ಕೋಕೋ ಪೌಡರ್ ಹಲವಾರು ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಅದು "ವ್ಯಸನಕಾರಿ" ಎಂದು ಭಾವಿಸಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಥಿಯೋಬ್ರೋಮಿನ್ ಕೋಕೋದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಂಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೋಕೋ ಅಂಶದಿಂದಾಗಿ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಈ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. * ಆನಂದಮೈಡ್: ಕ್ಯಾನಬಿನಾಯ್ಡ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಎಂಬ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ಗ್ರಾಹಕಗಳಿಗೆ ಬಂಧಿಸುತ್ತದೆ. ಆನಂದಮೈಡ್ ಇರುವಿಕೆಯು ಗಾಂಜಾವನ್ನು ಹೋಲುವ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಅನುಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಆನಂದಮೈಡ್ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆತಂಕವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ.<ref name=":13" /> ಅಲ್ಲದೆ, ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕೂಡ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಆನಂದಮೈಡ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕೋಕೋ ವಿಷಯ.<ref>{{Cite journal|last=James|first=J.S.|date=1996|title=ಮರಿಜುವಾನಾ ಮತ್ತು ಚಾಕೊಲೇಟ್|journal=AIDS ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಸುದ್ದಿ|volume=257|issue=257|pages=3–4|pmid =11363932}}</ref> * ಮೆಥೈಲ್‌ಕ್ಸಾಂಥೈನ್‌ಗಳು: ಕೆಫೀನ್ ಮತ್ತು ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ ಇದು ಶಕ್ತಿವರ್ಧಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.<ref name=":8" /> ** [[ಕೆಫೀನ್|ಕೆಫೀನ್]]: ೧೦ ಗ್ರಾಂ ಸಿಹಿಗೊಳಿಸದ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು ೨೩ mg ಕೆಫೀನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web|url=https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food -details/169593/nutrients|title=FoodData Central|website=fdc.nal.usda.gov}}</ref> ದಿನಕ್ಕೆ ೧೦೦ ಮಿಗ್ರಾಂ ಕೆಫೀನ್ (ಅಥವಾ ೪೩ ಗ್ರಾಂ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು) ಸೇವನೆಯು ಕೆಫೀನಿಸಂನ ಕಡಿಮೆ-ಡೋಸ್ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ** ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್: ಪ್ರತಿ ೫೦&nbsp;g, ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ೨೨೦&nbsp;mg ವರೆಗೆ ಥಿಯೋಬ್ರೋಮಿನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಹಾಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ೭೫&nbsp;mg ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ.<ref name=":14">{{Cite journal|last=Nehlig|first= ಆಸ್ಟ್ರಿಡ್|date=2013|title=ಕೋಕೋ ಫ್ಲಾವನಾಲ್‌ನ ನ್ಯೂರೋಪ್ರೊಟೆಕ್ಟಿವ್ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ಮೇಲೆ ಅದರ ಪ್ರಭಾವ|journal=ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಕ್ಲಿನಿಕಲ್ ಫಾರ್ಮಕಾಲಜಿ|volume=75|issue=3|pages=716–727|doi=10.1311/j. -2125.2012.04378.x|pmid=22775434|pmc=3575938}}</ref> ೬೦೦ ಮಿಗ್ರಾಂ ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ನ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಬಳಕೆಯು ತಲೆನೋವು, ಸ್ನಾಯು ಸೆಳೆತ ಮತ್ತು ಆಲಸ್ಯದಂತಹ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ಉಪಾಖ್ಯಾನ ಪುರಾವೆಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ೨೦೦ ಮಿಗ್ರಾಂ. * ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕಗಳು ಮತ್ತು ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕಗಳಿಗೆ ಪೂರ್ವಗಾಮಿಗಳು: ** ಫೆನೆಥೈಲಮೈನ್, ಒಂದು ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕದಿಂದ ಆಂಫೆಟಮೈನ್ ಅನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ.<ref name=":7">{{Cite news|url=http://www.walesonline.co.uk/news/wales-news/chocoholic-now- science-part-2344453|title=ಚೋಕೊಹಾಲಿಕ್? ಈಗ ವಿಜ್ಞಾನದ ಭಾಗಕ್ಕೆ|ದಿನಾಂಕ=ಏಪ್ರಿಲ್ 18, 2006|ಕೆಲಸ=ವೇಲ್ಸ್ ಆನ್‌ಲೈನ್|access-date=14 ಏಪ್ರಿಲ್ 2013}}</ref> ಫೆನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್‌ನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಇದನ್ನು "ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಆಂಫೆಟಮೈನ್" ಎಂದು ಅಡ್ಡಹೆಸರಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref name= ":7" /><ref name=":1" /> ಫೆನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ "ಪ್ರತಿಫಲ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು" ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಗ್ರಾಹಕರ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಲೋಭಿಸುತ್ತದೆ.ನಾವು ಪ್ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಾಗ ಮೆದುಳಿನಿಂದ ಫೆನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ. .<ref name=":13">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/to-your-health/wp/2014/04/07/why-chocolate-really-is -the-secret-to-happiness-2/|title=ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಏಕೆ ಸಂತೋಷದ ರಹಸ್ಯವಾಗಿದೆ }}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸಾಕಷ್ಟು ಫಿನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ವ್ಯಸನವು ಸಂಭವಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.<ref name=":1" /> * ಟ್ರಿಪ್ಟೊಫಾನ್: ಸಿರೊಟೋನಿನ್‌ಗೆ ಪೂರ್ವಗಾಮಿಯಾಗಿರುವ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ, ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕ. ಇದು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಭಾವನೆ ಮೂಡಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವಿಸಲು ಬಳಕೆದಾರರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite journal|last=Sokolov|first=Alexander|last2=Pavlova|first2=Marina|last3=Klosterhalfen|first3=Sibylle |last4=Enck|first4=ಪಾಲ್|date=2013|title=ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು: ಅರಿವಿನ ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಕೋಕೋ ಫ್ಲಾವನಾಲ್‌ಗಳ ನ್ಯೂರೋಬಯಾಲಾಜಿಕಲ್ ಪ್ರಭಾವ 2453|doi=10.1016/j.neubiorev.2013.06.013|pmid=23810791}}</ref> * ಸಾಲ್ಸೊಲಿನೋಲ್ ಎನ್ನುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಸಂಯುಕ್ತವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಡೋಪಮೈನ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಡಿ ೨ ಮತ್ತು ಡೋಪಮೈನ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಡಿ ೩ ಅನ್ನು ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತಿಫಲ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಲ್ಸೊಲಿನಾಲ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ಸಾಲ್ಸೊಲಿನಾಲ್ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಅದರ ಕೋಕೋ ಅಂಶವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. ಹಾಲಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ವಿಧಗಳು ೩೦% ಕೋಕೋವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಪ್ರಕಾರಗಳು ೬೦-೭೦% ಕೋಕೋವನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುತ್ತವೆ.<ref>{{Cite journal|last=Melzig|first=Matthias F.|last2=Putscher|first2=Ingo|last3=Henklein|first3=Henklein| =ಪೆಟ್ರಾ|last4=Haber|first4=Hanka|date=2000|title=Theobroma cacao L. ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಕೋಕೋ ಮತ್ತು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರುವಂತಹ ಥೆಟ್ರಾಹೈಡ್ರೊಯಿಸೊಕ್ವಿನೋಲಿನ್ ಸಾಲ್ಸೊಲಿನಾಲ್‌ನ ಇನ್ ವಿಟ್ರೊ ಔಷಧೀಯ ಚಟುವಟಿಕೆ|ಜರ್ನಲ್=ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಎಥ್ನೋಫಾರ್ಮಾಕಾಲಜಿ=13|volumissuemore –2|ಪುಟಗಳು=153–159|doi=10.1016/S0378-8741(00)00291-9|pmid=11025151}}</ref> ಹೆಚ್ಚಿದ ಮೆದುಳಿನ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು: * ಎನ್ಕೆಫಾಲಿನ್ : ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವಿಸಿದಾಗ ಮೆದುಳಿನ ನೈಸರ್ಗಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕ ಎನ್ಕೆಫಾಲಿನ್ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಎನ್ಕೆಫಾಲಿನ್ [[ಬ್ರೌನ್ ಶುಗರ್ (ಅಮಲು ಪದಾರ್ಥ)|ಹೆರಾಯಿನ್]] ಮತ್ತು ಮಾರ್ಫಿನ್ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಪ್ರಚೋದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಂತಹ ಒಪಿಯಾಡ್ ಗ್ರಾಹಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರಾಸಾಯನಿಕವು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸಿದ ನಂತರ ಮೆದುಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಸೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಚಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. <ref>{{Cite news|url=https://www.latimes.com/science/la-xpm-2012-sep-20-la-sci-sn-craving-chocolate-brain-activity-20120920-story.html|title=Craving chocolate? Activity in certain brain area might be why.|last=Bardin|first=Jon|date=2012|work=Los Angeles Times|access-date=April 28, 2020}}</ref> ಕಡುಬಯಕೆಗಳು - ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮೈಕ್ರೋನ್ಯೂಟ್ರಿಯಂಟ್ ಮಟ್ಟಗಳು ಕಡಿಮೆಯಿದ್ದರೆ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು: * [[ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್]] : ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ೨೫೨.೨ mg/೧೦೦ g, ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ&nbsp;<ref>{{Cite journal|last=Cinquanta|first=L.|date=2016|title=Mineral essential elements for nutrition in different chocolate products.|journal=International Journal of Food Sciences and Nutrition|volume=67|issue=7|pages=773–778|doi=10.1080/09637486.2016.1199664|pmid=27346251}}</ref> ಹಾಲಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ೬೩mg/೧೦೦g ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ&nbsp;. ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್ ಮಟ್ಟವು ಹಾಲಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ೧೨ ಪಟ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name=":8">{{Cite journal|last=Rodrigues-Silva|first=Nuno|date=2013|title=Chocolate: Psychopharmacological Aspects, Mood, and Addiction.|journal=Chocolate in Health and Nutrition|volume=7|pages=421–435|doi=10.1007/978-1-61779-803-0_31|isbn=978-1-61779-802-3}}</ref> ==== ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆ ==== ಕೋಕೋ ನಿಬ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೫೪-೫೮%ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯಾಗಿದೆ. ==== ಕಚ್ಚಾ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ==== ಕಚ್ಚಾ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕೋಕೋ ಬೀನ್ಸ್‌ನಿಂದ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ [[ಕೆಫೀನ್]] ಮತ್ತು ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ ಅಂಶವು ಅವುಗಳ ಮಾನಸಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ವ್ಯಸನವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. <ref name=":9">{{Cite journal|last=Diac|first=Anemari Emanuela|last2=Constantinescu|first2=Natalia|date=2017|title=Self-compassion, Well-being and Chocolate Addiction.|url=http://www.rjcbth.ro/image/data/v4-i12/V4I1-2_Article%201_RJCBTH_2017.pdf|journal=Romanian Journal of Cognitive Behavioral Therapy and Hypnosis.|volume=4|issue=1–2|pages=2–10}}</ref> ಇದು ಇತರ ರೀತಿಯ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಕೋಕೋದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಂಶದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿದೆ. ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ಕೆಫೀನ್ ಪ್ರಮಾಣವು ೩೫ ರಿಂದ ೨೦೦ mg ೫೦ g−೧ ರವರೆಗೆ ಬದಲಾಗಬಹುದು. ಆದರೆ ಹಾಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೆಫೀನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ (೧೪&nbsp;mg ೫೦ g−೧). <ref name=":14">{{Cite journal|last=Nehlig|first=Astrid|date=2013|title=The neuroprotective effects of cocoa flavanol and its influence on cognitive performance|journal=British Journal of Clinical Pharmacology|volume=75|issue=3|pages=716–727|doi=10.1111/j.1365-2125.2012.04378.x|pmid=22775434|pmc=3575938}}</ref> === ಸೇರ್ಪಡೆಗಳು === ಹಾಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬಿನ ಸೇರ್ಪಡೆಗಳು ಸಿಹಿ ರುಚಿ ಗ್ರಾಹಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಡೋಪಮೈನ್ ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಳಕೆಯನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುವಂತೆ ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಕಹಿ ನಂತರದ ರುಚಿಯನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಈ ಅನುಭವವು ಹೆಚ್ಚು ಆನಂದದಾಯಕವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite news|url=https://www.nbcnews.com/better/lifestyle/why-chocolate-so-addicting-how-tap-health-benefits-ncna1140351|title=Why chocolate is so addicting and how to tap into the health benefits.|last=Spector|first=Nicole|date=2020|work=NBC News|access-date=May 1, 2020}}</ref> ==== ಮದ್ಯ ==== [[ಚಿತ್ರ:Edmond_Briottet_Creme_de_Cacao_Brun_Liqueur_(14680228318).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Edmond_Briottet_Creme_de_Cacao_Brun_Liqueur_%2814680228318%29.jpg/100px-Edmond_Briottet_Creme_de_Cacao_Brun_Liqueur_%2814680228318%29.jpg|thumb|229x229px| ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಲಿಕ್ಕರ್ ಬಾಟಲಿ]] ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಲಿಕ್ಕರ್ ಎನ್ನುವುದು [[ವಿಸ್ಕಿ]] ಅಥವಾ ವೋಡ್ಕಾದ ಮೂಲ ಮದ್ಯದಿಂದ [[ಚಾಕೋಲೆಟ್|ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ]] ಸಂಯೋಜಕವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಮದ್ಯವಾಗಿದೆ . ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮದ್ಯದಂತಲ್ಲದೆ, ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮದ್ಯವು ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಿಶ್ರಣಶಾಸ್ತ್ರ, ಬೇಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು [[ಅಡುಗೆ|ಅಡುಗೆಯಲ್ಲಿ]] ಸಿಹಿಗೊಳಿಸುವ ಘಟಕಾಂಶವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಮದ್ಯದ ದುರುಪಯೋಗವು [[ಮದ್ಯದ ಗೀಳು|ಮದ್ಯಪಾನಕ್ಕೆ]] ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ==== ಸಕ್ಕರೆಗಳು ==== [[ಚಿತ್ರ:Chocolate_milk.JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Chocolate_milk.JPG/220px-Chocolate_milk.JPG|thumb| ಒಂದು ಲೋಟ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಹಾಲು .]] [[ಚಿತ್ರ:Ice_cream_cone_(cropped).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Ice_cream_cone_%28cropped%29.jpg/220px-Ice_cream_cone_%28cropped%29.jpg|left|thumb| ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಐಸ್ ಕ್ರೀಮ್ ಕೋನ್.]] [[ಚಿತ್ರ:Chopped_white_chocolate_chunks.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Chopped_white_chocolate_chunks.jpg/220px-Chopped_white_chocolate_chunks.jpg|thumb| ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್]] ಹೆಚ್ಚಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು (ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಕ್ಕರೆಗಳು ಮತ್ತು ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಎರಡು ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವಲ್ಲಿ, ಹಾಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಗ್ರಾಹಕರು ಹೆಚ್ಚು ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. <ref name=":8">{{Cite journal|last=Rodrigues-Silva|first=Nuno|date=2013|title=Chocolate: Psychopharmacological Aspects, Mood, and Addiction.|journal=Chocolate in Health and Nutrition|volume=7|pages=421–435|doi=10.1007/978-1-61779-803-0_31|isbn=978-1-61779-802-3}}</ref> ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವಾಣಿಜ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ವ್ಯಸನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ನಿರಂತರ ಬಳಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಹಾಲು ಸಕ್ಕರೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಕ್ಕರೆ ಹೊಂದಿರುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು: * ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ : ಬಿಳಿ ಸಕ್ಕರೆ, ಪುಡಿ ಹಾಲು . * ಹಾಲಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್ : ಬಿಳಿ ಸಕ್ಕರೆ, ಪುಡಿ ಹಾಲು . * ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಹಾಲು : [[ಹಾಲು]] . * ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಐಸ್ ಕ್ರೀಮ್ : [[ಕೆನೆ|ಕ್ರೀಮ್]] . ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕೋಕೋ ಅಥವಾ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆ, ಹಾಲಿನ ಘನವಸ್ತುಗಳು, ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬಿನಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕೊಬ್ಬು ಮತ್ತು ಸಕ್ಕರೆ ಅಂಶವೇ ಈ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗೆ ಚಟವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದೆ. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳ ಒರಟು ರಚನೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯ ಮೃದುತ್ವವನ್ನು ಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಾಲಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಗ್ರಿಟ್ ಉಳಿದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಇದು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಆಹ್ಲಾದಕರ ಅನುಭವವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite book|title=Changing the functionality of cocoa butter|last=De Clercq|first=Nathalie|publisher=PhD Thesis, Ghent University, Belgium|year=2011|isbn=978-90-5989-470-9|pages=163–164}}</ref> ಯಾವುದೇ ಒರಟಾದ ಟೆಕಶ್ಚರ್‌ಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಮಿಶ್ರಣದಲ್ಲಿ ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸುವುದು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಸಂವೇದನಾ ಅನುಭವವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮೃದುಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಶಂಖ ಮಾಡುವುದು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Aprotosoaie|first=Ana Clara|last2=Luca|first2=Simon Vlad|last3=Miron|first3=Anca|date=2015|title=Flavor Chemistry of Cocoa and Cocoa Products—An Overview|journal=Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety|volume=15|issue=1|pages=74–87|doi=10.1111/1541-4337.12180|pmid=33371573}}</ref> ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೋಕೋ ಅಂಶದಿಂದಾಗಿ 'ನಿಮ್ಮ ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಕರಗುತ್ತದೆ' ಅಂಶವು ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Rowat|first=Amy C.|last2=Hollar|first2=Kathryn A.|last3=Stone|first3=Howard A.|last4=Rosenberg|first4=Daniel|date=2010|title=The Science of Chocolate: Interactive Activities on Phase Transitions, Emulsification, and Nucleation|journal=Journal of Chemical Education|volume=88|issue=1|pages=29–33|doi=10.1021/ed100503p}}</ref> == ಇತಿಹಾಸ == [[ಚಿತ್ರ:Canadian_journal_of_public_health_(1910)_(14578416217).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Canadian_journal_of_public_health_%281910%29_%2814578416217%29.jpg/220px-Canadian_journal_of_public_health_%281910%29_%2814578416217%29.jpg|thumb| ಕೆನಡಿಯನ್ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೯೧೦ ರಿಂದ ಕೋಕೋ ಸೇವನೆಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವ ಜಾಹೀರಾತು]] ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ೨೦೦೦ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸೇವಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರ ಇತಿಹಾಸದ ಬಹುಪಾಲು, ಇದನ್ನು ದ್ರವವಾಗಿ ಸೇವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ೧೮೦೦ ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪುಡಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite journal|last=Lippi|first=Donatella|date=2013|title=Chocolate in History: Food, Medicine, Medi-Food.|journal=Nutrients|volume=5|issue=5|pages=1573–1584|doi=10.3390/nu5051573|pmid=23673608|pmc=3708337}}</ref> ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಯುರೋಪಿನಾದ್ಯಂತ, ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಅತ್ಯಾಕರ್ಷಕ ಪಾನೀಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು, ಅದರ ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಮತ್ತು ಬಯಕೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿತು. <ref name=":15">{{Cite web|url=http://misc.karger.com/gazette/68/grivetti/art_1.htm|title=From Aphrodisiac to Health Food: A Cultural History of Chocolate.|last=Grivetti|first=Louis|website=Karger Gazette.|access-date=March 21, 2020}}</ref> ಪುರಾತನ ಮೆಕ್ಸಿಕೋದಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಮಿಲಿಟರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಪುರೋಹಿತರು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಯೋಧರು ಮುಂತಾದ ವಯಸ್ಕ ಪುರುಷರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಅಮಲು ಮತ್ತು ಉತ್ತೇಜಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಬಳಕೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಲ್ಲ. ಮೊಕ್ಟೆಜುಮಾ II ರಂತಹ ಪ್ರಾಚೀನ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗಳು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಕಾಮೋತ್ತೇಜಕವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2006/07/18/health/18real.html|title=The Claim: Chocolate Is an Aphrodisiac.|last=O'Connor|first=Anahad|date=2006|work=The New York Times.|access-date=March 29, 2020}}</ref> ಅವರ ಪತ್ನಿಯರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ. <ref name=":15" /> ಕ್ಯಾಸನೋವಾ ತನ್ನ ಪ್ರಣಯ ಪಾಲುದಾರರನ್ನು ನೋಡುವ ಮೊದಲು ದ್ರವ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಸೇವಿಸಿದನು. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಪ್ರೀತಿಯ ಔಷಧ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ೧೭ ನೇ ಶತಮಾನದಷ್ಟು ಹಿಂದೆಯೇ ಪ್ರೇಮಿಗಳ ದಿನದಂದು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. <ref>{{Cite web|url=https://www.webmd.com/sex-relationships/ss/slideshow-chocolate-history|title=The History of Chocolate Slideshow|last=Felson|first=Sabrina|date=2020|website=WebMD|access-date=May 27, 2020}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಮಾನಸಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ೧೬ ನೇ ಶತಮಾನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪೇನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅದರ ಮೂಲದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ರಹಸ್ಯವಾಗಿಡಲಾಗಿತ್ತು. ೧೭ ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದವರೆಗೆ [[ಮಡ್ರಿಡ್|ಮ್ಯಾಡ್ರಿಡ್]] ಫ್ಯಾಷನ್ ಮತ್ತು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು. <ref name=":18" /> ಸ್ಪೇನ್‌ನಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ರುಚಿಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಬಂದರು. ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಬಿಸಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಆರೋಗ್ಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುವ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಕಲಿಸಿದರು. <ref name=":18">{{Cite book|title=The World of Caffeine: The Science and Culture of the World's Most Popular Drug|last=Weinberg|first=Bennett Alan|last2=Bealer|first2=Bonnie K|publisher=Psychology Press|year=2001|isbn=0415927226|location=London|pages=53–61}}</ref> <ref name=":19" /> ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಸನ್ಯಾಸಿ ಬರ್ನಾರ್ಡಿನೊ ಡಿ ಸಹಗುನ್ ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಕೋಕೋವನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಸೇವಿಸುವುದರ ವಿರುದ್ಧ ಸಲಹೆ ನೀಡಿತು. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಸಿರು ಕೋಕೋವು ಗ್ರಾಹಕರು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅವರು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ದ್ರವವಾಗಿ ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ಗ್ರಾಹಕರು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು. <ref name=":19">{{Cite book|title=Chocolate in Health and Nutrition|last=Lippi|first=Donatella|last2=Watson|first2=Ronald Ross|last3=Preedy|first3=Victor R.|last4=Zibadi|first4=Sherma|publisher=Humana Press|year=2012|isbn=9781617798023|location=Totowa, NJ, United States|pages=11–15|chapter=History of the Medical Use of Chocolate}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಗಮನಾರ್ಹ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿತ್ತು. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕುಡಿಯುವಿಕೆಯು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಭಾರವಾದ ಹೊಟ್ಟೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಕರುಳಿನ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. [[ಕ್ಷಯ|ಕ್ಷಯರೋಗದಂತಹ ಕ್ಷಯರೋಗದ]] ರೋಗಿಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. <ref name=":16">{{Cite journal|last=Dillinger|first=Teresa L|last2=Barriga|first2=Patricia|last3=Escárcega|first3=Sylvia|last4=Jimenez|first4=Martha|last5=Salazar-Lowe|first5=Diana Salazar|last6=Grivetti|first6=Louis|date=2000|title=Food of the Gods: Cure for Humanity? A Cultural History of the Medicinal and Ritual Use of Chocolate|url=https://academic.oup.com/jn/article/130/8/2057S/4686320|journal=The Journal of Nutrition|volume=130|issue=8|pages=2057S–2072S|doi=10.1093/jn/130.8.2057S|pmid=10917925}}</ref> "ಸ್ವಲ್ಪ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಔಷಧವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ" <ref name=":15">{{Cite web|url=http://misc.karger.com/gazette/68/grivetti/art_1.htm|title=From Aphrodisiac to Health Food: A Cultural History of Chocolate.|last=Grivetti|first=Louis|website=Karger Gazette.|access-date=March 21, 2020}}</ref> ಆಧುನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಅಹಿತಕರ ರುಚಿಯ ಔಷಧಿಗಳ ಪರಿಮಳವನ್ನು ಮರೆಮಾಡಲು ಕೋಕೋದ ಬಲವಾದ ರುಚಿಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. ರಕ್ತಸಿಕ್ತ ಭೇದಿ ಇರುವವರಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name=":15" /> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಬಳಕೆಯು ಅದರ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಪ್ರಯೋಜನಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ೧೭ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಜಮೈಕಾದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸೈನಿಕರು ಸಕ್ಕರೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಿದ ಕೋಕೋ ಪೇಸ್ಟ್ ಅನ್ನು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಶಕ್ತಿಯ ಕುಸಿತವನ್ನು ತೋರಿಸದೆ ಬದುಕುಳಿದರು. ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರು ಇದನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದು ಮಾಂಸಕ್ಕೆ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದೆ. <ref name=":16">{{Cite journal|last=Dillinger|first=Teresa L|last2=Barriga|first2=Patricia|last3=Escárcega|first3=Sylvia|last4=Jimenez|first4=Martha|last5=Salazar-Lowe|first5=Diana Salazar|last6=Grivetti|first6=Louis|date=2000|title=Food of the Gods: Cure for Humanity? A Cultural History of the Medicinal and Ritual Use of Chocolate|url=https://academic.oup.com/jn/article/130/8/2057S/4686320|journal=The Journal of Nutrition|volume=130|issue=8|pages=2057S–2072S|doi=10.1093/jn/130.8.2057S|pmid=10917925}}</ref>   * ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಆರೋಗ್ಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳು * ಸಕ್ಕರೆ ಚಟ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references /> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * The dictionary definition of chocoholic at Wiktionary * {{Cite web|url=https://www.r-a.org/i-chocolate-compulsion.htm|title=Chocolate Compulsion; RA's Twelve Step Chocolate Compulsion Recovery Program|website=www.r-a.org}} {{ಚಾಕಲಿಟ್}}{{Addiction|state=collapsed}}{{Psychoactive substance use}} < [[ವರ್ಗ:ಆಹಾರ]] [[ವರ್ಗ:ಅಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳು]] [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]] q0lr4lm8jiud2s4jlrgzuaqjehc6jhm 1117027 1117025 2022-08-26T14:01:13Z Kavya.S.M 75940 wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Chocolate_-_stonesoup.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Chocolate_-_stonesoup.jpg/220px-Chocolate_-_stonesoup.jpg|thumb| ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್]] '''ಚೊಕೊಹೊಲಿಕ್''' ಎಂದರೆ ಹಂಬಲಿಸುವ ಅಥವಾ ಬಲವಂತವಾಗಿ [[ಚಾಕೋಲೆಟ್|ಚಾಕೊಲೇಟ್]] ಸೇವಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿ. <ref name="Merriam Webster">{{Cite web|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/chocoholic|title=Chocoholic|website=Merriam-Webster|access-date=14 April 2013}}</ref> ಮೆರಿಯಮ್-ವೆಬ್‌ಸ್ಟರ್ "ಚೊಕೊಹೊಲಿಕ್" ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ೧೯೬೮ ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಬಳಸಿದರು. ಇದು "ಚಾಕೊಲೇಟ್" ಮತ್ತು " [[ಮದ್ಯದ ಗೀಳು|ಆಲ್ಕೊಹಾಲಿಕ್]] " ನ ಪೋರ್ಟ್ಮಾಂಟಿಯು ಆಗಿದೆ. <ref name="Merriam Webster" /> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ವಿಪರೀತವಾಗಿ ಇಷ್ಟಪಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಈ ಪದವನ್ನು ಸಡಿಲವಾಗಿ ಅಥವಾ ಹಾಸ್ಯಮಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದಗ್ಯೂ, ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗೆ ನಿಜವಾದ ವ್ಯಸನದ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ. <ref>{{Cite journal|doi=10.1006/appe.1993.1042|title='Chocolate Addiction': A Preliminary Study of its Description and its Relationship to Problem Eating|year=1993|last=Hetherington|first=Marion M.|last2=MacDiarmid|first2=Jennifer I.|journal=Appetite|volume=21|issue=3|pages=233–46|pmid=8141595}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಘಟಕಗಳು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ 'ಉತ್ತಮವಾದ' ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಟ್ರಿಪ್ಟೊಫಾನ್ ಮತ್ತು ಫೆನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಆನುವಂಶಿಕ ಆಲೀಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜನರಲ್ಲಿಇದು ಕಡುಬಯಕೆಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಸನದಂತಹ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮಿಠಾಯಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಸಕ್ಕರೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಮೇಲೂ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Casperson|first=Shanon L|last2=Lanza|first2=Lisa|last3=Albajri|first3=Eram|last4=Nasser|first4=Jennifer A|title=Increasing Chocolate's Sugar Content Enhances Its Psychoactive Effects and Intake|journal=Nutrients|date=2019-03-12|volume=11|issue=3|page=596|doi=10.3390/nu11030596|pmid=30870996|pmc=6471517}}</ref> ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ವ್ಯಸನದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಇನ್ನೂ ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಿದ್ದರೂ, ಚಾಕೊಲೇಟ್ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್) ಮನಸ್ಥಿತಿಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Jackson|first=Sarah E|last2=Smith|first2=Lee|last3=Firth|first3=Joseph|display-authors=etal|title=Is there a relationship between chocolate consumption and symptoms of depression? A cross-sectional survey of 13,626 US adults|journal=Depress Anxiety|date=2019|volume=36|issue=10|pages=987–995|doi=10.1002/da.22950|pmid=31356717|url=https://arro.anglia.ac.uk/704507/6/Jackson_et_al_2019_5.docx}}</ref> ಮತ್ತು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮಿಠಾಯಿಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ಜನರು ಹಂಬಲಿಸುವ ಆಹಾರಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. <ref>{{Cite book|title=Nutrition and Health - Current topics - 3|last=Rogers|first=Peter|publisher=Garant|year=2003|isbn=978-90-441-1493-5|editor-last=Carr|editor-first=Tanya|location=Antwerpen|pages=69–76|chapter=Food cravings and addictions – fact and fallacy|editor-last2=Descheemaeker|editor-first2=Koen|chapter-url=https://books.google.com/books?id=T0o-qVwwff8C&pg=PA69}}</ref> ಕಡುಬಯಕೆಯು ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಪ್ರಬಲವಾಗಬಹುದು. ಕಡುಬಯಕೆಗಳು ಈಡೇರದಿದ್ದರೆ ಚೊಕೊಹಾಲಿಕ್‌ಗಳು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು. <ref name=":0">{{Cite journal|doi=10.1016/S0002-8223(99)00307-7|title=Chocolate: Food or Drug?|year=1999|last=Bruinsma|first=Kristen|last2=Taren|first2=Douglas L.|journal=Journal of the American Dietetic Association|volume=99|issue=10|pages=1249–56|pmid=10524390}}</ref> == ಚಟ == ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ವ್ಯಸನಕಾರಿ ಸ್ವಭಾವಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಎರಡು ಅಂಶಗಳಿವೆ. ಮೊದಲನೆಯದು ಔಷಧೀಯ ಪದಾರ್ಥಗಳು, ಮತ್ತು ಎರಡನೆಯದು ಸೇರ್ಪಡೆಗಳು. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> ವ್ಯಸನದ ಅಗತ್ಯ ಅಂಶಗಳು ಯಾವುದನ್ನಾದರೂ ತೀವ್ರವಾದ ಕಡುಬಯಕೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಬಳಕೆಯ ಮೇಲಿನ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಜನರು ಆಹಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಈ ಎರಡೂ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಬಹುದು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಕ್ಕರೆ ಅಥವಾ ಕೊಬ್ಬನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಆಹಾರ ಎಂದು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಯು ತೋರಿಸಿದೆ. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಎರಡನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ, ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಹಾರ ವ್ಯಸನದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.health.harvard.edu/blog/can-you-become-addicted-to-chocolate-201302145903|title=Can you become addicted to chocolate?|last=Miller|first=Michael Craig|date=February 14, 2013|website=Harvard Health Blog|publisher=Harvard University|access-date=14 April 2013}}</ref> === ಟೀಕೆ === ''ನ್ಯೂಟ್ರಿಯೆಂಟ್ಸ್'' ಜರ್ನಲ್‌ನಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಯನವು ಈ ರೀತಿಯ ಚಟ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ಪುರಾವೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಮಾನಸಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳ ರೋಗನಿರ್ಣಯ ಮತ್ತು ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಕೈಪಿಡಿ, ಐದನೇ ಆವೃತ್ತಿ (ಡಿ ಎಸ್ ಎಮ್-ವಿ) ನಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಔಪಚಾರಿಕ ರೋಗನಿರ್ಣಯವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Meule|first=Adrian|last2=Gearhardt|first2=Ashley N.|date=2014-09-16|title=Food Addiction in the Light of DSM-5|journal=Nutrients|volume=6|issue=9|pages=3653–3671|doi=10.3390/nu6093653|pmc=4179181|pmid=25230209}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವನೆಯು ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ ಅಕ್ಯೂಂಬೆನ್ಸ್‌ನ ಶೆಲ್ ಅನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದೆ. ಇದು ವಸ್ತುವಿನ ಬಳಕೆಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆ ಹೊಂದಿರುವವರಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> === ಆನುವಂಶಿಕ === FTO ಜೀನ್ ಮತ್ತು ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೆಫೀನ್ ಸೇವನೆಯ ನಡುವೆ ಸಂಬಂಧವಿದೆ ಎಂದು ಸಹ ತಿಳಿದಿದೆ. <ref name=":4">{{Cite journal|last=Hwang|first=Liang-Dar|date=2019|title=New insight into human sweet taste: a genome-wide association study of the perception and intake of sweet substances.|journal=The American Journal of Clinical Nutrition|volume=109|issue=6|pages=1724–1737|doi=10.1093/ajcn/nqz043|pmc=6537940|pmid=31005972}}</ref> FTO ಜೀನ್ ದೇಹದ ಶಕ್ತಿಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref name=":4" /> FTO ಜೀನ್‌ನ ಕೆಲವು ರೂಪಾಂತರಗಳು ಮೆಸೊ-ಸ್ಟ್ರೈಟೊ ಪ್ರಿಫ್ರಂಟಲ್ ಪ್ರದೇಶಗಳ ರಿವಾರ್ಡ್ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಒಬ್ಬರ ಗಮನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಸನದಂತಹ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುತ್ತದೆ. <ref name=":5">{{Cite journal|last=Sevgi|first=Meltem|last2=Rigoux|first2=Lionel|last3=Kuhn|first3=Anne|last4=Mauer|first4=Jan|last5=Schilbach|first5=Leonhard|last6=Hess|first6=Martin|last7=Gruendler|first7=Theo|last8=Ullsperger|first8=Markus|last9=Stephan|first9=Klaas Enno|date=2015|title=An Obesity-Predisposing Variant of the FTO Gene Regulates D2R-Dependent Reward Learning|journal=Journal of Neuroscience|volume=35|issue=36|pages=12584–12592|doi=10.1523/JNEUROSCI.1589-15.2015|pmc=6605390|pmid=26354923}}</ref> ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್ ೧೬ ರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳ ಸೇವನೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಆನುವಂಶಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ. <ref name=":5" /> <ref>{{Cite journal|last=Keskitalo|first=Kaisu|last2=Knaapila|first2=Antti|last3=Kallela|first3=Mikko|last4=Palotie|first4=Aarno|last5=Wessman|first5=Maija|last6=Sammalisto|first6=Sampo|last7=Peltonen|first7=Leena|last8=Tuorila|first8=Hely|last9=Perola|first9=Markus|date=2007|title=Sweet taste preferences are partly genetically determined: identification of a trait locus on chromosome 16|journal=The American Journal of Clinical Nutrition|volume=86|issue=1|pages=55–63|doi=10.1093/ajcn/86.1.55|pmid=17616763}}</ref> ಡೋಪಮೈನ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಡಿ ೨ ಸಹ ವ್ಯಸನಕಾರಿ ನಡವಳಿಕೆಗಳಾದ ವಸ್ತುವಿನ ಬಳಕೆಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಡೋಪಮೈನ್ ೨ ಗ್ರಾಹಕಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕೊರತೆಯಿರುವಾಗ ವ್ಯಸನವು ಸಂಭವಿಸಬಹುದು. ಇದು ಒಬ್ಬರಿಗೆ ಆನಂದವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref name=":6">{{Cite journal|last=Fortuna|first=Jeffrey|date=2010|title=Sweet Preference, Sugar Addiction and the Familial History of Alcohol Dependence: Shared Neural Pathways and Genes.|journal=Journal of Psychoactive Drugs|volume=42|issue=2|pages=147–151|doi=10.1080/02791072.2010.10400687|pmid=20648910}}</ref> ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಡ್ರಗ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಯನವು ಆಲ್ಕೊಹಾಲ್ಯುಕ್ತ ಪೋಷಕರ ಜೈವಿಕ ಮಕ್ಕಳು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದೆ. <ref name=":6">{{Cite journal|last=Fortuna|first=Jeffrey|date=2010|title=Sweet Preference, Sugar Addiction and the Familial History of Alcohol Dependence: Shared Neural Pathways and Genes.|journal=Journal of Psychoactive Drugs|volume=42|issue=2|pages=147–151|doi=10.1080/02791072.2010.10400687|pmid=20648910}}</ref> ತಾಯಿಯ ಹಾಲಿನ ರುಚಿ ಮತ್ತು ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಶಾಂತತೆಯ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಜನರು ಹುಟ್ಟಿನಿಂದಲೇ ಸಿಹಿ-ರುಚಿಯ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. <ref name=":9">{{Cite journal|last=Diac|first=Anemari Emanuela|last2=Constantinescu|first2=Natalia|date=2017|title=Self-compassion, Well-being and Chocolate Addiction.|url=http://www.rjcbth.ro/image/data/v4-i12/V4I1-2_Article%201_RJCBTH_2017.pdf|journal=Romanian Journal of Cognitive Behavioral Therapy and Hypnosis.|volume=4|issue=1–2|pages=2–10}}</ref> ಜನರು ಹಸಿವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಹಸಿವು ಬಯಸುವುದನ್ನು ಕಲಿಯುವ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಶಕ್ತಿ-ಭರಿತ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. <ref name=":10">{{Cite journal|last=Gibson|first=E.L.|date=2011|title=Emotional and Behavioural Aspects of Chocolate Eating|journal=In Handbook of Behaviour, Food and Nutrition|volume=1|pages=601–620|doi=10.1007/978-0-387-92271-3_40|isbn=978-0-387-92270-6}}</ref> ===ಅನುವಂಶೀಯತೆ=== ಜರ್ನಲ್ ಸೆಲ್ ಮೆಟಾಬಾಲಿಸಂನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಅಧ್ಯಯನವು FGF೨೧ ಜೀನ್ ಮತ್ತು ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳ ಹೋಲಿಕೆಯ ನಡುವಿನ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದೆ.ಇತರ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು FGF೨೧ ವಂಶವಾಹಿಯ ರೂಪಾಂತರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿದಿದೆ ಸಕ್ಕರೆಯ ಆಹಾರಗಳನ್ನು ಹಂಬಲಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ೨೦% ಹೆಚ್ಚು. FGF೨೧ ವಂಶವಾಹಿಯು ಹಸಿವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. FGF೨೧ ಜೀನ್ ಸಹ ಸಿಹಿ ಹಲ್ಲಿನೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. FTO ಜೀನ್ ಮತ್ತು ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೆಫೀನ್ ಸೇವನೆಯ ನಡುವೆ ಸಂಬಂಧವಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದೆ. FTO ಜೀನ್ ದೇಹದ ಶಕ್ತಿಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. FTO ಜೀನ್‌ನ ಕೆಲವು ರೂಪಾಂತರಗಳು ಮೆಸೊ-ಸ್ಟ್ರೈಟೊ ಪ್ರಿಫ್ರಂಟಲ್ ಪ್ರದೇಶಗಳ ರಿವಾರ್ಡ್ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಒಬ್ಬರ ಗಮನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಸನದಂತಹ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್ ೧೬ ರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳ ಸೇವನೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಆನುವಂಶಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ. ಡೋಪಮೈನ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಡಿ೨ ಸಹ ವ್ಯಸನಕಾರಿ ನಡವಳಿಕೆಗಳಾದ ವಸ್ತುವಿನ ಬಳಕೆಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಡೋಪಮೈನ್ ೨ ಗ್ರಾಹಕಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕೊರತೆಯಿರುವಾಗ ವ್ಯಸನವು ಸಂಭವಿಸಬಹುದು. ಇದು ಒಬ್ಬರಿಗೆ ಆನಂದವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಡ್ರಗ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಯನವು ಮದ್ಯಪಾನ ಮಾಡುವ ಪೋಷಕರ ಜೈವಿಕ ಮಕ್ಕಳು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದೆ. ತಾಯಿಯ ಹಾಲಿನ ರುಚಿಗೆ ಮತ್ತು ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಶಾಂತತೆಯ ಭಾವವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ರೀತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಜನರು ಹುಟ್ಟಿನಿಂದಲೇ ಸಿಹಿ-ರುಚಿಯ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.ಜನರು ಹಸಿವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸಹ ಹಸಿವು ಬಯಸುವುದನ್ನು ಕಲಿಯುವ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಶಕ್ತಿ-ಸಮೃದ್ಧ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. === ಕಡುಬಯಕೆ === [[ಚಿತ್ರ:Https_blogs-images.forbes.com_niallmccarthy_files_2015_07_20150722_Chocolate_Fo.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Https_blogs-images.forbes.com_niallmccarthy_files_2015_07_20150722_Chocolate_Fo.jpg/220px-Https_blogs-images.forbes.com_niallmccarthy_files_2015_07_20150722_Chocolate_Fo.jpg|left|thumb| ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಗ್ರಾಹಕರು; ಫೋರ್ಬ್ಸ್, ೨೦೧೯]] ನಿಜವಾದ ವ್ಯಸನದ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಅನುಮಾನಿಸುವ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಸಹ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆ ನಿಜವೆಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. <ref name=":0">{{Cite journal|doi=10.1016/S0002-8223(99)00307-7|title=Chocolate: Food or Drug?|year=1999|last=Bruinsma|first=Kristen|last2=Taren|first2=Douglas L.|journal=Journal of the American Dietetic Association|volume=99|issue=10|pages=1249–56|pmid=10524390}}</ref> ವಿವಿಧ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಂಬಲಿಸುವ ಆಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref name=":10">{{Cite journal|last=Gibson|first=E.L.|date=2011|title=Emotional and Behavioural Aspects of Chocolate Eating|journal=In Handbook of Behaviour, Food and Nutrition|volume=1|pages=601–620|doi=10.1007/978-0-387-92271-3_40|isbn=978-0-387-92270-6}}</ref> ಆಹ್ಲಾದಕರ ರುಚಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಆಹ್ಲಾದಕರ ಅನುಭವವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> ರುಚಿ ಮತ್ತು ವಾಸನೆ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಮಾಧುರ್ಯ, ಮೃದುತ್ವ ಮತ್ತು ಕೆನೆ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಆದರ್ಶ ಸಂವೇದನಾ ಆಕರ್ಷಣೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/health-23449795|title=Chocolate craving comes from total sensory pleasure.|last=Roxby|first=Philippa|date=2013|website=BBC News|access-date=April 20, 2020}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಕ್ತಿಯ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಗ್ರಾಹಕರ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Robson|first=Anthony|date=2012|title=Chocolate Bars Based on Human Nutritional Requirements.|journal=Chocolate in Health and Nutrition|volume=7|pages=143–148|doi=10.1007/978-1-61779-803-0_12|isbn=978-1-61779-802-3}}</ref> ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ಅರಿವಿಲ್ಲದೆ ವರ್ತನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿನ ಪ್ರೇರಕ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ರಿಯ ಮೂಲಕ ಈ ಬಯಕೆಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಚಾಕೊಲೇಟ್ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref name=":10" /> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವನೆಯು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅನುಭವವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸ್ಥಿತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಅಂಶವಾದ ಸಿರೊಟೋನಿನ್ ಎಂಬ ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕಗಳ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿನ ಅಸಮತೋಲನವನ್ನು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಕೊಬ್ಬು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ಅಂಶವು ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿರುವಾಗ ಆಹಾರವನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಆದ್ಯತೆಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref name=":10" /> ಮಹಿಳೆಯರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.webmd.com/diet/features/the-chocoholics-survival-guide|title=The Chocoholic's Survival Guide|last=Skarnulis|first=Leanna|date=February 4, 2005|publisher=WebMD|access-date=14 April 2013}}</ref> <ref>{{Cite news|url=http://www.cnn.com/HEALTH/9902/15/chocolate.craving/|title='Chocoholism' may be a cultural phenomenon for women|date=15 February 1999|publisher=CNN}}</ref> ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಏರಿಳಿತದ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಮಟ್ಟವು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಮುಟ್ಟಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ [[ಮುಟ್ಟಿನ ಮುಂಚಿನ ಉದ್ವೇಗ|ಪ್ರೀ ಮೆನ್ಸ್ಟ್ರುವಲ್ ಸಿಂಡ್ರೋಮ್ (ಪಿ ಎಮ್ ಎಸ್)]] ನಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವವರು ಋತುಚಕ್ರದ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬಿನಂಶವಿರುವ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ತೀವ್ರವಾದ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. <ref name=":0">{{Cite journal|doi=10.1016/S0002-8223(99)00307-7|title=Chocolate: Food or Drug?|year=1999|last=Bruinsma|first=Kristen|last2=Taren|first2=Douglas L.|journal=Journal of the American Dietetic Association|volume=99|issue=10|pages=1249–56|pmid=10524390}}</ref> ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್ ಕೊರತೆಯು ಪ್ರೀ ಮೆನ್ಸ್ಟ್ರುವಲ್ ಸಿಂಡ್ರೋಮ್ (ಪಿ ಎಮ್ ಎಸ್) ನ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ವರ್ಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref name=":0" /> ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು [[ಇಂದ್ರಿಯ|ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಂದ]] ಪ್ರಚೋದಿಸಬಹುದು. <ref name=":14">{{Cite journal|last=Nehlig|first=Astrid|date=2013|title=The neuroprotective effects of cocoa flavanol and its influence on cognitive performance|journal=British Journal of Clinical Pharmacology|volume=75|issue=3|pages=716–727|doi=10.1111/j.1365-2125.2012.04378.x|pmid=22775434|pmc=3575938}}</ref> ಯಾವುದೇ ವಾಸನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ವಾಸನೆಯು ಮೆದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref name=":14" /> ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಹಂಬಲಿಸುವವರಿಗೆ, ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ದೃಷ್ಟಿ ಆರ್ಬಿಟೋಫ್ರಂಟಲ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ವೆಂಟ್ರಲ್ ಸ್ಟ್ರೈಟಮ್ ಅನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡೂ ಪ್ರತಿಫಲ-ಸಂಬಂಧಿತ ನಡವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. <ref name=":14" /> <ref>{{Cite journal|last=Westwater|first=Margaret L|last2=Fletcher|first2=Paul C|last3=Ziauddeen|first3=Hisham|date=2016|title=Sugar addiction: the state of the science.|journal=European Journal of Nutrition|volume=55|issue=1|pages=55–69|doi=10.1007/s00394-016-1229-6|pmid=27372453|pmc=5174153}}</ref> === ನಿರ್ವಹಣಾ ತಂತ್ರಗಳು === ==== ರಕ್ತದ ಸಕ್ಕರೆ ==== ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನವು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಚಟದಿಂದ ಹೊರಬರಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. [[ಪ್ರೋಟೀನ್]]ಗಳು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಕೊಬ್ಬಿನಂತಹ ಆಹಾರಗಳ ಸೇವನೆಯು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಬಿಡುಗಡೆಯು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರೋಟೀನ್‌ನಲ್ಲಿರುವ [[ಅಮಿನೊ ಆಮ್ಲ|ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲವು]] ಡೋಪಮೈನ್‌ನಂತಹ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಫೈಬರ್ ಹೊಂದಿರುವ ಆಹಾರಗಳು ರಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನಿಧಾನಗೊಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. [[ಕಬ್ಬಿಣ|ಕಬ್ಬಿಣದಲ್ಲಿ]] ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿರುವ ಆಹಾರಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು. ಸಕ್ಕರೆಯ ಮೂಲಕ ಶಕ್ತಿಯ ವರ್ಧಕ ದೇಹದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite news|url=http://search.proquest.com/docview/1932368907/|title=What do your food cravings say about you?|last=Conway|first=Jonathan|date=2017|work=Chronicle - Herald|access-date=May 6, 2020}}</ref> ಇದು ಬೀನ್ಸ್, ಮಸೂರ ಮತ್ತು ಎಲೆಗಳ ಕಡು ಹಸಿರು ತರಕಾರಿಗಳಂತಹ ಆಹಾರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ನಿಯಮಿತ ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯು ರಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಸಕ್ಕರೆ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. <ref name=":11">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/lifestyle/wellness/explaining-the-siren-song-of-sugar-and-how-to-beat-the-habit/2018/01/26/8a9557f8-f7ae-11e7-a9e3-ab18ce41436a_story.html|title=Why We Crave Sugar and How to Beat the Habit.|last=Seidenberg|first=Casey|date=2018|work=The Washington Post|access-date=March 23, 2020}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSeidenberg2018">Seidenberg, Casey (2018). [https://www.washingtonpost.com/lifestyle/wellness/explaining-the-siren-song-of-sugar-and-how-to-beat-the-habit/2018/01/26/8a9557f8-f7ae-11e7-a9e3-ab18ce41436a_story.html "Why We Crave Sugar and How to Beat the Habit"]. ''The Washington Post''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 23,</span> 2020</span>.</cite></ref> ಯೋಜಿತ ಊಟ ಮತ್ತು ತಿಂಡಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಪೌಷ್ಟಿಕ ಆಹಾರ ಯೋಜನೆಗೆ ಬದ್ಧವಾಗಿರುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref name=":11" /> <ref>{{Cite journal|last=Martin|first=Corby K.|last2=McClernon|first2=F. Joseph|last3=Chellino|first3=Anastasia|last4=Correa|first4=John B.|date=2011|title=Food Cravings: A Central Construct in Food Intake Behavior, Weight Loss, and the Neurobiology of Appetitive Behavior.|journal=In Handbook of Behavior, Food and Nutrition|volume=1|pages=741–755|doi=10.1007/978-0-387-92271-3_49|isbn=978-0-387-92270-6}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳು ಸಹ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರಬಹುದು. ಒತ್ತಡವು ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಮೂಲಕ ರಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಸಕ್ಕರೆ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಯಕೃತ್ತಿನಿಂದ [[ಗ್ಲುಕೋಸ್|ಗ್ಲೂಕೋಸ್]] ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಿದ್ರೆಯ ಕೊರತೆಯು ಸಕ್ಕರೆಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಜನರು ಆಯಾಸವನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಿದ್ರೆಯ ಗಂಟೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವಿಸುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Greer|first=Stephanie M.|last2=Goldstein|first2=Andrea N.|last3=Walker|first3=Matthew P.|date=2013|title=The impact of sleep deprivation on food desire in the human brain.|journal=Nature Communications|volume=4|page=2259|doi=10.1038/ncomms3259|pmid=23922121|pmc=3763921|bibcode=2013NatCo...4.2259G}}</ref> ಕೃತಕ ಸಿಹಿಕಾರಕಗಳಾದ ಆಸ್ಪರ್ಟೇಮ್, ಸ್ಯಾಕ್ರರಿನ್ ಮತ್ತು ಸುಕ್ರಲೋಸ್ ಸೇವನೆಯು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ <ref>{{Cite journal|last=Yang|first=Qing|date=2010|title=Gain weight by "going diet?" Artificial sweeteners and the neurobiology of sugar cravings.|journal=Yale Journal of Biology and Medicine|volume=83|issue=2|pages=101–108|pmid=20589192|pmc=2892765}}</ref> ಅವು ಸಮಾನವಾಗಿ ಸಿಹಿಯಾಗಿರುವುದು ಮತ್ತು ಸಕ್ಕರೆ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. <ref name=":11">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/lifestyle/wellness/explaining-the-siren-song-of-sugar-and-how-to-beat-the-habit/2018/01/26/8a9557f8-f7ae-11e7-a9e3-ab18ce41436a_story.html|title=Why We Crave Sugar and How to Beat the Habit.|last=Seidenberg|first=Casey|date=2018|work=The Washington Post|access-date=March 23, 2020}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.health.harvard.edu/blog/artificial-sweeteners-sugar-free-but-at-what-cost-201207165030|title=Artificial sweeteners: sugar-free, but at what cost?|last=Strawbridge|first=Holly|date=2012|website=Harvard Health|access-date=May 19, 2020}}</ref> ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸಲು ಸಹ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. [[ದಾಲ್ಚಿನ್ನಿ|ದಾಲ್ಚಿನ್ನಿ]] (ಇದನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಕ್ಕರೆ ಬದಲಿಯಾಗಿಯೂ ಬಳಸಬಹುದು), [[ಶುಂಠಿ|ಶುಂಠಿ]], ಮತ್ತು [[ಅರಿಸಿನ|ಅರಿಶಿನ]] ಮುಂತಾದ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಸೇವನೆಯ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಹುದು. ದೇಹದಲ್ಲಿ ಗ್ಲೂಕೋಸ್‌ನ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ.<ref name=":11">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/lifestyle/wellness/explaining-the-siren-song-of-sugar- ಮತ್ತು-how-to-beat-the-habit/2018/01/26/8a9557f8-f7ae-11e7-a9e3-ab18ce41436a_story.html|title=ನಾವು ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಏಕೆ ಬಯಸುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೇಗೆ ಸೋಲಿಸುವುದು.|last=Seidenberg=Seidenberg Casey|date=2018|work=The Washington Post|access-date=March 23, 2020}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.webmd.com/diabetes/cinnamon- and-benefits-for-diabetes|title=ದಾಲ್ಚಿನ್ನಿ ಮತ್ತು ಮಧುಮೇಹ|last=Bruce|first=Debra Fulghum|website=WebMD|language=en}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Craig|first= ವಿನ್‌ಸ್ಟನ್ ಜೆ.|last2=Nguyen|first2=Thuy T.|date=1984|title=ಕೊಕೊ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾರೋಬ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಫೀನ್ ಮತ್ತು ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ ಮಟ್ಟಗಳು 303|doi=10.111 1/j.1365-2621.1984.tb13737.x}}</ref> ==== ಕೆಫೀನ್ ==== [[ಚಿತ್ರ:Carob_chocolate_chip_cookies_with_coconut_and_cranberries.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Carob_chocolate_chip_cookies_with_coconut_and_cranberries.jpg/220px-Carob_chocolate_chip_cookies_with_coconut_and_cranberries.jpg|thumb| ಕೋಕೋ ಪೌಡರ್ ಬದಲಿಗೆ ಕ್ಯಾರಬ್ ಪೌಡರ್ ಬಳಸಿ ಬಿಸ್ಕತ್ತುಗಳು]] ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಬದಲಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಕ್ಯಾರೋಬ್‌ನಂತಹ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ಕ್ಯಾರೋಬ್ ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ ಅಥವಾ ಕೆಫೀನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಎರಡೂ ವ್ಯಸನಕಾರಿ ಮೀಥೈಲ್ಕ್ಸಾಂಥೈನ್ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಸ್ವಯಂ ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ಮತ್ತು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ವ್ಯಸನವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ೧೦೦ ಗ್ರಾಂ ಕ್ಯಾರೋಬ್ ೪೯.೧ ಗ್ರಾಂ ಸಕ್ಕರೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web|url=https://fdc.nal .usda.gov/fdc-app.html#/food-details/173755/nutrients|title=FoodData Central|website=fdc.nal.usda.gov}}</ref> == ಪದಾರ್ಥಗಳು == === ಕೋಕೋ ಬೀನ್ ===   [[ಚಿತ್ರ:Rawcocoanibs.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ef/Rawcocoanibs.jpg|thumb| ಕೋಕೋ ನಿಬ್‌ಗಳು, ಕೋಕೋ ಕರ್ನಲ್‌ಗಳ ತುಂಡುಗಳು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪುಡಿಮಾಡಿ ಕರಗಿಸಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮದ್ಯಗಳಾಗಿಸಿ, ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ "ಕ್ರಂಚ್" ನೀಡಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಬಾರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.]] ಹುದುಗಿಸಿದ, ಒಣಗಿಸಿ, ಹುರಿದ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಚರ್ಮದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದ ಕೋಕೋ ಬೀನ್ಸ್‌ನಿಂದ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮದ್ಯವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬೀನ್ಸ್ ಅನ್ನು ಕೋಕೋ ಮಾಸ್ (ಕೋಕೋ ಪೇಸ್ಟ್) ಆಗಿ ಪುಡಿಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯನ್ನು ಕರಗಿಸಿ ಮದ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಮದ್ಯವನ್ನು ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯಾಗಿ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಥವಾ ತಂಪಾಗಿ ಮತ್ತು ಕಚ್ಚಾ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳಾಗಿ ಅಚ್ಚು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಬಳಕೆ (ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯೊಂದಿಗೆ) [[ಚಾಕೋಲೆಟ್|ಚಾಕೊಲೇಟ್]] ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿದೆ. ==== ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು ====   ಕೋಕೋ ಪೌಡರ್ ಹಲವಾರು ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಅದು "ವ್ಯಸನಕಾರಿ" ಎಂದು ಭಾವಿಸಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಥಿಯೋಬ್ರೋಮಿನ್ ಕೋಕೋದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಂಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೋಕೋ ಅಂಶದಿಂದಾಗಿ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಈ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. * ಆನಂದಮೈಡ್: ಕ್ಯಾನಬಿನಾಯ್ಡ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಎಂಬ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ಗ್ರಾಹಕಗಳಿಗೆ ಬಂಧಿಸುತ್ತದೆ. ಆನಂದಮೈಡ್ ಇರುವಿಕೆಯು ಗಾಂಜಾವನ್ನು ಹೋಲುವ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಅನುಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಆನಂದಮೈಡ್ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆತಂಕವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ.<ref name=":13" /> ಅಲ್ಲದೆ, ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕೂಡ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಆನಂದಮೈಡ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕೋಕೋ ವಿಷಯ.<ref>{{Cite journal|last=James|first=J.S.|date=1996|title=ಮರಿಜುವಾನಾ ಮತ್ತು ಚಾಕೊಲೇಟ್|journal=AIDS ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಸುದ್ದಿ|volume=257|issue=257|pages=3–4|pmid =11363932}}</ref> * ಮೆಥೈಲ್‌ಕ್ಸಾಂಥೈನ್‌ಗಳು: ಕೆಫೀನ್ ಮತ್ತು ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ ಇದು ಶಕ್ತಿವರ್ಧಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.<ref name=":8" /> ** [[ಕೆಫೀನ್|ಕೆಫೀನ್]]: ೧೦ ಗ್ರಾಂ ಸಿಹಿಗೊಳಿಸದ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು ೨೩ mg ಕೆಫೀನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web|url=https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food -details/169593/nutrients|title=FoodData Central|website=fdc.nal.usda.gov}}</ref> ದಿನಕ್ಕೆ ೧೦೦ ಮಿಗ್ರಾಂ ಕೆಫೀನ್ (ಅಥವಾ ೪೩ ಗ್ರಾಂ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು) ಸೇವನೆಯು ಕೆಫೀನಿಸಂನ ಕಡಿಮೆ-ಡೋಸ್ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ** ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್: ಪ್ರತಿ ೫೦&nbsp;g, ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ೨೨೦&nbsp;mg ವರೆಗೆ ಥಿಯೋಬ್ರೋಮಿನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಹಾಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ೭೫&nbsp;mg ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ.<ref name=":14">{{Cite journal|last=Nehlig|first= ಆಸ್ಟ್ರಿಡ್|date=2013|title=ಕೋಕೋ ಫ್ಲಾವನಾಲ್‌ನ ನ್ಯೂರೋಪ್ರೊಟೆಕ್ಟಿವ್ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ಮೇಲೆ ಅದರ ಪ್ರಭಾವ|journal=ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಕ್ಲಿನಿಕಲ್ ಫಾರ್ಮಕಾಲಜಿ|volume=75|issue=3|pages=716–727|doi=10.1311/j. -2125.2012.04378.x|pmid=22775434|pmc=3575938}}</ref> ೬೦೦ ಮಿಗ್ರಾಂ ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ನ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಬಳಕೆಯು ತಲೆನೋವು, ಸ್ನಾಯು ಸೆಳೆತ ಮತ್ತು ಆಲಸ್ಯದಂತಹ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ಉಪಾಖ್ಯಾನ ಪುರಾವೆಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ೨೦೦ ಮಿಗ್ರಾಂ. * ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕಗಳು ಮತ್ತು ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕಗಳಿಗೆ ಪೂರ್ವಗಾಮಿಗಳು: ** ಫೆನೆಥೈಲಮೈನ್, ಒಂದು ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕದಿಂದ ಆಂಫೆಟಮೈನ್ ಅನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ.<ref name=":7">{{Cite news|url=http://www.walesonline.co.uk/news/wales-news/chocoholic-now- science-part-2344453|title=ಚೋಕೊಹಾಲಿಕ್? ಈಗ ವಿಜ್ಞಾನದ ಭಾಗಕ್ಕೆ|ದಿನಾಂಕ=ಏಪ್ರಿಲ್ 18, 2006|ಕೆಲಸ=ವೇಲ್ಸ್ ಆನ್‌ಲೈನ್|access-date=14 ಏಪ್ರಿಲ್ 2013}}</ref> ಫೆನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್‌ನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಇದನ್ನು "ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಆಂಫೆಟಮೈನ್" ಎಂದು ಅಡ್ಡಹೆಸರಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref name= ":7" /><ref name=":1" /> ಫೆನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ "ಪ್ರತಿಫಲ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು" ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಗ್ರಾಹಕರ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಲೋಭಿಸುತ್ತದೆ.ನಾವು ಪ್ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಾಗ ಮೆದುಳಿನಿಂದ ಫೆನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ. .<ref name=":13">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/to-your-health/wp/2014/04/07/why-chocolate-really-is -the-secret-to-happiness-2/|title=ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಏಕೆ ಸಂತೋಷದ ರಹಸ್ಯವಾಗಿದೆ }}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸಾಕಷ್ಟು ಫಿನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ವ್ಯಸನವು ಸಂಭವಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.<ref name=":1" /> * ಟ್ರಿಪ್ಟೊಫಾನ್: ಸಿರೊಟೋನಿನ್‌ಗೆ ಪೂರ್ವಗಾಮಿಯಾಗಿರುವ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ, ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕ. ಇದು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಭಾವನೆ ಮೂಡಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವಿಸಲು ಬಳಕೆದಾರರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite journal|last=Sokolov|first=Alexander|last2=Pavlova|first2=Marina|last3=Klosterhalfen|first3=Sibylle |last4=Enck|first4=ಪಾಲ್|date=2013|title=ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು: ಅರಿವಿನ ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಕೋಕೋ ಫ್ಲಾವನಾಲ್‌ಗಳ ನ್ಯೂರೋಬಯಾಲಾಜಿಕಲ್ ಪ್ರಭಾವ 2453|doi=10.1016/j.neubiorev.2013.06.013|pmid=23810791}}</ref> * ಸಾಲ್ಸೊಲಿನೋಲ್ ಎನ್ನುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಸಂಯುಕ್ತವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಡೋಪಮೈನ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಡಿ ೨ ಮತ್ತು ಡೋಪಮೈನ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಡಿ ೩ ಅನ್ನು ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತಿಫಲ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಲ್ಸೊಲಿನಾಲ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ಸಾಲ್ಸೊಲಿನಾಲ್ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಅದರ ಕೋಕೋ ಅಂಶವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. ಹಾಲಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ವಿಧಗಳು ೩೦% ಕೋಕೋವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಪ್ರಕಾರಗಳು ೬೦-೭೦% ಕೋಕೋವನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುತ್ತವೆ.<ref>{{Cite journal|last=Melzig|first=Matthias F.|last2=Putscher|first2=Ingo|last3=Henklein|first3=Henklein| =ಪೆಟ್ರಾ|last4=Haber|first4=Hanka|date=2000|title=Theobroma cacao L. ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಕೋಕೋ ಮತ್ತು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರುವಂತಹ ಥೆಟ್ರಾಹೈಡ್ರೊಯಿಸೊಕ್ವಿನೋಲಿನ್ ಸಾಲ್ಸೊಲಿನಾಲ್‌ನ ಇನ್ ವಿಟ್ರೊ ಔಷಧೀಯ ಚಟುವಟಿಕೆ|ಜರ್ನಲ್=ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಎಥ್ನೋಫಾರ್ಮಾಕಾಲಜಿ=13|volumissuemore –2|ಪುಟಗಳು=153–159|doi=10.1016/S0378-8741(00)00291-9|pmid=11025151}}</ref> ಹೆಚ್ಚಿದ ಮೆದುಳಿನ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು: * ಎನ್ಕೆಫಾಲಿನ್ : ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವಿಸಿದಾಗ ಮೆದುಳಿನ ನೈಸರ್ಗಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕ ಎನ್ಕೆಫಾಲಿನ್ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಎನ್ಕೆಫಾಲಿನ್ [[ಬ್ರೌನ್ ಶುಗರ್ (ಅಮಲು ಪದಾರ್ಥ)|ಹೆರಾಯಿನ್]] ಮತ್ತು ಮಾರ್ಫಿನ್ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಪ್ರಚೋದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಂತಹ ಒಪಿಯಾಡ್ ಗ್ರಾಹಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರಾಸಾಯನಿಕವು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸಿದ ನಂತರ ಮೆದುಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಸೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಚಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. <ref>{{Cite news|url=https://www.latimes.com/science/la-xpm-2012-sep-20-la-sci-sn-craving-chocolate-brain-activity-20120920-story.html|title=Craving chocolate? Activity in certain brain area might be why.|last=Bardin|first=Jon|date=2012|work=Los Angeles Times|access-date=April 28, 2020}}</ref> ಕಡುಬಯಕೆಗಳು - ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮೈಕ್ರೋನ್ಯೂಟ್ರಿಯಂಟ್ ಮಟ್ಟಗಳು ಕಡಿಮೆಯಿದ್ದರೆ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು: * [[ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್]] : ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ೨೫೨.೨ mg/೧೦೦ g, ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ&nbsp;<ref>{{Cite journal|last=Cinquanta|first=L.|date=2016|title=Mineral essential elements for nutrition in different chocolate products.|journal=International Journal of Food Sciences and Nutrition|volume=67|issue=7|pages=773–778|doi=10.1080/09637486.2016.1199664|pmid=27346251}}</ref> ಹಾಲಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ೬೩mg/೧೦೦g ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ&nbsp;. ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್ ಮಟ್ಟವು ಹಾಲಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ೧೨ ಪಟ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name=":8">{{Cite journal|last=Rodrigues-Silva|first=Nuno|date=2013|title=Chocolate: Psychopharmacological Aspects, Mood, and Addiction.|journal=Chocolate in Health and Nutrition|volume=7|pages=421–435|doi=10.1007/978-1-61779-803-0_31|isbn=978-1-61779-802-3}}</ref> ==== ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆ ==== ಕೋಕೋ ನಿಬ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೫೪-೫೮%ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯಾಗಿದೆ. ==== ಕಚ್ಚಾ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ==== ಕಚ್ಚಾ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕೋಕೋ ಬೀನ್ಸ್‌ನಿಂದ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ [[ಕೆಫೀನ್]] ಮತ್ತು ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ ಅಂಶವು ಅವುಗಳ ಮಾನಸಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ವ್ಯಸನವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. <ref name=":9">{{Cite journal|last=Diac|first=Anemari Emanuela|last2=Constantinescu|first2=Natalia|date=2017|title=Self-compassion, Well-being and Chocolate Addiction.|url=http://www.rjcbth.ro/image/data/v4-i12/V4I1-2_Article%201_RJCBTH_2017.pdf|journal=Romanian Journal of Cognitive Behavioral Therapy and Hypnosis.|volume=4|issue=1–2|pages=2–10}}</ref> ಇದು ಇತರ ರೀತಿಯ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಕೋಕೋದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಂಶದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿದೆ. ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ಕೆಫೀನ್ ಪ್ರಮಾಣವು ೩೫ ರಿಂದ ೨೦೦ mg ೫೦ g−೧ ರವರೆಗೆ ಬದಲಾಗಬಹುದು. ಆದರೆ ಹಾಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೆಫೀನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ (೧೪&nbsp;mg ೫೦ g−೧). <ref name=":14">{{Cite journal|last=Nehlig|first=Astrid|date=2013|title=The neuroprotective effects of cocoa flavanol and its influence on cognitive performance|journal=British Journal of Clinical Pharmacology|volume=75|issue=3|pages=716–727|doi=10.1111/j.1365-2125.2012.04378.x|pmid=22775434|pmc=3575938}}</ref> === ಸೇರ್ಪಡೆಗಳು === ಹಾಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬಿನ ಸೇರ್ಪಡೆಗಳು ಸಿಹಿ ರುಚಿ ಗ್ರಾಹಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಡೋಪಮೈನ್ ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಳಕೆಯನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುವಂತೆ ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಕಹಿ ನಂತರದ ರುಚಿಯನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಈ ಅನುಭವವು ಹೆಚ್ಚು ಆನಂದದಾಯಕವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite news|url=https://www.nbcnews.com/better/lifestyle/why-chocolate-so-addicting-how-tap-health-benefits-ncna1140351|title=Why chocolate is so addicting and how to tap into the health benefits.|last=Spector|first=Nicole|date=2020|work=NBC News|access-date=May 1, 2020}}</ref> ==== ಮದ್ಯ ==== [[ಚಿತ್ರ:Edmond_Briottet_Creme_de_Cacao_Brun_Liqueur_(14680228318).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Edmond_Briottet_Creme_de_Cacao_Brun_Liqueur_%2814680228318%29.jpg/100px-Edmond_Briottet_Creme_de_Cacao_Brun_Liqueur_%2814680228318%29.jpg|thumb|229x229px| ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಲಿಕ್ಕರ್ ಬಾಟಲಿ]] ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಲಿಕ್ಕರ್ ಎನ್ನುವುದು [[ವಿಸ್ಕಿ]] ಅಥವಾ ವೋಡ್ಕಾದ ಮೂಲ ಮದ್ಯದಿಂದ [[ಚಾಕೋಲೆಟ್|ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ]] ಸಂಯೋಜಕವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಮದ್ಯವಾಗಿದೆ . ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮದ್ಯದಂತಲ್ಲದೆ, ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮದ್ಯವು ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಿಶ್ರಣಶಾಸ್ತ್ರ, ಬೇಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು [[ಅಡುಗೆ|ಅಡುಗೆಯಲ್ಲಿ]] ಸಿಹಿಗೊಳಿಸುವ ಘಟಕಾಂಶವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಮದ್ಯದ ದುರುಪಯೋಗವು [[ಮದ್ಯದ ಗೀಳು|ಮದ್ಯಪಾನಕ್ಕೆ]] ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ==== ಸಕ್ಕರೆಗಳು ==== [[ಚಿತ್ರ:Chocolate_milk.JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Chocolate_milk.JPG/220px-Chocolate_milk.JPG|thumb| ಒಂದು ಲೋಟ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಹಾಲು .]] [[ಚಿತ್ರ:Ice_cream_cone_(cropped).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Ice_cream_cone_%28cropped%29.jpg/220px-Ice_cream_cone_%28cropped%29.jpg|left|thumb| ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಐಸ್ ಕ್ರೀಮ್ ಕೋನ್.]] [[ಚಿತ್ರ:Chopped_white_chocolate_chunks.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Chopped_white_chocolate_chunks.jpg/220px-Chopped_white_chocolate_chunks.jpg|thumb| ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್]] ಹೆಚ್ಚಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು (ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಕ್ಕರೆಗಳು ಮತ್ತು ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಎರಡು ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವಲ್ಲಿ, ಹಾಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಗ್ರಾಹಕರು ಹೆಚ್ಚು ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. <ref name=":8">{{Cite journal|last=Rodrigues-Silva|first=Nuno|date=2013|title=Chocolate: Psychopharmacological Aspects, Mood, and Addiction.|journal=Chocolate in Health and Nutrition|volume=7|pages=421–435|doi=10.1007/978-1-61779-803-0_31|isbn=978-1-61779-802-3}}</ref> ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವಾಣಿಜ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ವ್ಯಸನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ನಿರಂತರ ಬಳಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಹಾಲು ಸಕ್ಕರೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಕ್ಕರೆ ಹೊಂದಿರುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು: * ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ : ಬಿಳಿ ಸಕ್ಕರೆ, ಪುಡಿ ಹಾಲು . * ಹಾಲಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್ : ಬಿಳಿ ಸಕ್ಕರೆ, ಪುಡಿ ಹಾಲು . * ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಹಾಲು : [[ಹಾಲು]] . * ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಐಸ್ ಕ್ರೀಮ್ : [[ಕೆನೆ|ಕ್ರೀಮ್]] . ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕೋಕೋ ಅಥವಾ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆ, ಹಾಲಿನ ಘನವಸ್ತುಗಳು, ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬಿನಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕೊಬ್ಬು ಮತ್ತು ಸಕ್ಕರೆ ಅಂಶವೇ ಈ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗೆ ಚಟವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದೆ. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳ ಒರಟು ರಚನೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯ ಮೃದುತ್ವವನ್ನು ಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಾಲಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಗ್ರಿಟ್ ಉಳಿದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಇದು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಆಹ್ಲಾದಕರ ಅನುಭವವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite book|title=Changing the functionality of cocoa butter|last=De Clercq|first=Nathalie|publisher=PhD Thesis, Ghent University, Belgium|year=2011|isbn=978-90-5989-470-9|pages=163–164}}</ref> ಯಾವುದೇ ಒರಟಾದ ಟೆಕಶ್ಚರ್‌ಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಮಿಶ್ರಣದಲ್ಲಿ ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸುವುದು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಸಂವೇದನಾ ಅನುಭವವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮೃದುಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಶಂಖ ಮಾಡುವುದು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Aprotosoaie|first=Ana Clara|last2=Luca|first2=Simon Vlad|last3=Miron|first3=Anca|date=2015|title=Flavor Chemistry of Cocoa and Cocoa Products—An Overview|journal=Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety|volume=15|issue=1|pages=74–87|doi=10.1111/1541-4337.12180|pmid=33371573}}</ref> ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೋಕೋ ಅಂಶದಿಂದಾಗಿ 'ನಿಮ್ಮ ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಕರಗುತ್ತದೆ' ಅಂಶವು ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Rowat|first=Amy C.|last2=Hollar|first2=Kathryn A.|last3=Stone|first3=Howard A.|last4=Rosenberg|first4=Daniel|date=2010|title=The Science of Chocolate: Interactive Activities on Phase Transitions, Emulsification, and Nucleation|journal=Journal of Chemical Education|volume=88|issue=1|pages=29–33|doi=10.1021/ed100503p}}</ref> == ಇತಿಹಾಸ == [[ಚಿತ್ರ:Canadian_journal_of_public_health_(1910)_(14578416217).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Canadian_journal_of_public_health_%281910%29_%2814578416217%29.jpg/220px-Canadian_journal_of_public_health_%281910%29_%2814578416217%29.jpg|thumb| ಕೆನಡಿಯನ್ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೯೧೦ ರಿಂದ ಕೋಕೋ ಸೇವನೆಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವ ಜಾಹೀರಾತು]] ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ೨೦೦೦ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸೇವಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರ ಇತಿಹಾಸದ ಬಹುಪಾಲು, ಇದನ್ನು ದ್ರವವಾಗಿ ಸೇವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ೧೮೦೦ ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪುಡಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite journal|last=Lippi|first=Donatella|date=2013|title=Chocolate in History: Food, Medicine, Medi-Food.|journal=Nutrients|volume=5|issue=5|pages=1573–1584|doi=10.3390/nu5051573|pmid=23673608|pmc=3708337}}</ref> ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಯುರೋಪಿನಾದ್ಯಂತ, ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಅತ್ಯಾಕರ್ಷಕ ಪಾನೀಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು, ಅದರ ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಮತ್ತು ಬಯಕೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿತು. <ref name=":15">{{Cite web|url=http://misc.karger.com/gazette/68/grivetti/art_1.htm|title=From Aphrodisiac to Health Food: A Cultural History of Chocolate.|last=Grivetti|first=Louis|website=Karger Gazette.|access-date=March 21, 2020}}</ref> ಪುರಾತನ ಮೆಕ್ಸಿಕೋದಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಮಿಲಿಟರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಪುರೋಹಿತರು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಯೋಧರು ಮುಂತಾದ ವಯಸ್ಕ ಪುರುಷರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಅಮಲು ಮತ್ತು ಉತ್ತೇಜಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಬಳಕೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಲ್ಲ. ಮೊಕ್ಟೆಜುಮಾ II ರಂತಹ ಪ್ರಾಚೀನ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗಳು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಕಾಮೋತ್ತೇಜಕವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2006/07/18/health/18real.html|title=The Claim: Chocolate Is an Aphrodisiac.|last=O'Connor|first=Anahad|date=2006|work=The New York Times.|access-date=March 29, 2020}}</ref> ಅವರ ಪತ್ನಿಯರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ. <ref name=":15" /> ಕ್ಯಾಸನೋವಾ ತನ್ನ ಪ್ರಣಯ ಪಾಲುದಾರರನ್ನು ನೋಡುವ ಮೊದಲು ದ್ರವ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಸೇವಿಸಿದನು. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಪ್ರೀತಿಯ ಔಷಧ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ೧೭ ನೇ ಶತಮಾನದಷ್ಟು ಹಿಂದೆಯೇ ಪ್ರೇಮಿಗಳ ದಿನದಂದು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. <ref>{{Cite web|url=https://www.webmd.com/sex-relationships/ss/slideshow-chocolate-history|title=The History of Chocolate Slideshow|last=Felson|first=Sabrina|date=2020|website=WebMD|access-date=May 27, 2020}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಮಾನಸಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ೧೬ ನೇ ಶತಮಾನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪೇನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅದರ ಮೂಲದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ರಹಸ್ಯವಾಗಿಡಲಾಗಿತ್ತು. ೧೭ ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದವರೆಗೆ [[ಮಡ್ರಿಡ್|ಮ್ಯಾಡ್ರಿಡ್]] ಫ್ಯಾಷನ್ ಮತ್ತು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು. <ref name=":18" /> ಸ್ಪೇನ್‌ನಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ರುಚಿಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಬಂದರು. ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಬಿಸಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಆರೋಗ್ಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುವ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಕಲಿಸಿದರು. <ref name=":18">{{Cite book|title=The World of Caffeine: The Science and Culture of the World's Most Popular Drug|last=Weinberg|first=Bennett Alan|last2=Bealer|first2=Bonnie K|publisher=Psychology Press|year=2001|isbn=0415927226|location=London|pages=53–61}}</ref> <ref name=":19" /> ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಸನ್ಯಾಸಿ ಬರ್ನಾರ್ಡಿನೊ ಡಿ ಸಹಗುನ್ ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಕೋಕೋವನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಸೇವಿಸುವುದರ ವಿರುದ್ಧ ಸಲಹೆ ನೀಡಿತು. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಸಿರು ಕೋಕೋವು ಗ್ರಾಹಕರು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅವರು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ದ್ರವವಾಗಿ ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ಗ್ರಾಹಕರು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು. <ref name=":19">{{Cite book|title=Chocolate in Health and Nutrition|last=Lippi|first=Donatella|last2=Watson|first2=Ronald Ross|last3=Preedy|first3=Victor R.|last4=Zibadi|first4=Sherma|publisher=Humana Press|year=2012|isbn=9781617798023|location=Totowa, NJ, United States|pages=11–15|chapter=History of the Medical Use of Chocolate}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಗಮನಾರ್ಹ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿತ್ತು. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕುಡಿಯುವಿಕೆಯು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಭಾರವಾದ ಹೊಟ್ಟೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಕರುಳಿನ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. [[ಕ್ಷಯ|ಕ್ಷಯರೋಗದಂತಹ ಕ್ಷಯರೋಗದ]] ರೋಗಿಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. <ref name=":16">{{Cite journal|last=Dillinger|first=Teresa L|last2=Barriga|first2=Patricia|last3=Escárcega|first3=Sylvia|last4=Jimenez|first4=Martha|last5=Salazar-Lowe|first5=Diana Salazar|last6=Grivetti|first6=Louis|date=2000|title=Food of the Gods: Cure for Humanity? A Cultural History of the Medicinal and Ritual Use of Chocolate|url=https://academic.oup.com/jn/article/130/8/2057S/4686320|journal=The Journal of Nutrition|volume=130|issue=8|pages=2057S–2072S|doi=10.1093/jn/130.8.2057S|pmid=10917925}}</ref> "ಸ್ವಲ್ಪ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಔಷಧವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ" <ref name=":15">{{Cite web|url=http://misc.karger.com/gazette/68/grivetti/art_1.htm|title=From Aphrodisiac to Health Food: A Cultural History of Chocolate.|last=Grivetti|first=Louis|website=Karger Gazette.|access-date=March 21, 2020}}</ref> ಆಧುನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಅಹಿತಕರ ರುಚಿಯ ಔಷಧಿಗಳ ಪರಿಮಳವನ್ನು ಮರೆಮಾಡಲು ಕೋಕೋದ ಬಲವಾದ ರುಚಿಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. ರಕ್ತಸಿಕ್ತ ಭೇದಿ ಇರುವವರಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name=":15" /> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಬಳಕೆಯು ಅದರ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಪ್ರಯೋಜನಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ೧೭ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಜಮೈಕಾದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸೈನಿಕರು ಸಕ್ಕರೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಿದ ಕೋಕೋ ಪೇಸ್ಟ್ ಅನ್ನು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಶಕ್ತಿಯ ಕುಸಿತವನ್ನು ತೋರಿಸದೆ ಬದುಕುಳಿದರು. ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರು ಇದನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದು ಮಾಂಸಕ್ಕೆ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದೆ. <ref name=":16">{{Cite journal|last=Dillinger|first=Teresa L|last2=Barriga|first2=Patricia|last3=Escárcega|first3=Sylvia|last4=Jimenez|first4=Martha|last5=Salazar-Lowe|first5=Diana Salazar|last6=Grivetti|first6=Louis|date=2000|title=Food of the Gods: Cure for Humanity? A Cultural History of the Medicinal and Ritual Use of Chocolate|url=https://academic.oup.com/jn/article/130/8/2057S/4686320|journal=The Journal of Nutrition|volume=130|issue=8|pages=2057S–2072S|doi=10.1093/jn/130.8.2057S|pmid=10917925}}</ref>   * ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಆರೋಗ್ಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳು * ಸಕ್ಕರೆ ಚಟ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references /> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * The dictionary definition of chocoholic at Wiktionary * {{Cite web|url=https://www.r-a.org/i-chocolate-compulsion.htm|title=Chocolate Compulsion; RA's Twelve Step Chocolate Compulsion Recovery Program|website=www.r-a.org}} {{ಚಾಕಲಿಟ್}}{{Addiction|state=collapsed}}{{Psychoactive substance use}} < [[ವರ್ಗ:ಆಹಾರ]] [[ವರ್ಗ:ಅಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳು]] [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]] sze7eqqcw7c9pvbk06gsms4mvvc7pul 1117028 1117027 2022-08-26T14:07:06Z Kavya.S.M 75940 wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Chocolate_-_stonesoup.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Chocolate_-_stonesoup.jpg/220px-Chocolate_-_stonesoup.jpg|thumb| ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್]] '''ಚೊಕೊಹೊಲಿಕ್''' ಎಂದರೆ ಹಂಬಲಿಸುವ ಅಥವಾ ಬಲವಂತವಾಗಿ [[ಚಾಕೋಲೆಟ್|ಚಾಕೊಲೇಟ್]] ಸೇವಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿ. <ref name="Merriam Webster">{{Cite web|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/chocoholic|title=Chocoholic|website=Merriam-Webster|access-date=14 April 2013}}</ref> ಮೆರಿಯಮ್-ವೆಬ್‌ಸ್ಟರ್ "ಚೊಕೊಹೊಲಿಕ್" ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ೧೯೬೮ ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಬಳಸಿದರು. ಇದು "ಚಾಕೊಲೇಟ್" ಮತ್ತು " [[ಮದ್ಯದ ಗೀಳು|ಆಲ್ಕೊಹಾಲಿಕ್]] " ನ ಪೋರ್ಟ್ಮಾಂಟಿಯು ಆಗಿದೆ. <ref name="Merriam Webster" /> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ವಿಪರೀತವಾಗಿ ಇಷ್ಟಪಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಈ ಪದವನ್ನು ಸಡಿಲವಾಗಿ ಅಥವಾ ಹಾಸ್ಯಮಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದಗ್ಯೂ, ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗೆ ನಿಜವಾದ ವ್ಯಸನದ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ. <ref>{{Cite journal|doi=10.1006/appe.1993.1042|title='Chocolate Addiction': A Preliminary Study of its Description and its Relationship to Problem Eating|year=1993|last=Hetherington|first=Marion M.|last2=MacDiarmid|first2=Jennifer I.|journal=Appetite|volume=21|issue=3|pages=233–46|pmid=8141595}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಘಟಕಗಳು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ 'ಉತ್ತಮವಾದ' ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಟ್ರಿಪ್ಟೊಫಾನ್ ಮತ್ತು ಫೆನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಆನುವಂಶಿಕ ಆಲೀಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜನರಲ್ಲಿ ಇದು ಕಡುಬಯಕೆಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಸನದಂತಹ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮಿಠಾಯಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಸಕ್ಕರೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಮೇಲೂ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Casperson|first=Shanon L|last2=Lanza|first2=Lisa|last3=Albajri|first3=Eram|last4=Nasser|first4=Jennifer A|title=Increasing Chocolate's Sugar Content Enhances Its Psychoactive Effects and Intake|journal=Nutrients|date=2019-03-12|volume=11|issue=3|page=596|doi=10.3390/nu11030596|pmid=30870996|pmc=6471517}}</ref> ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ವ್ಯಸನದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಇನ್ನೂ ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಿದ್ದರೂ, ಚಾಕೊಲೇಟ್ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್) ಮನಸ್ಥಿತಿಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Jackson|first=Sarah E|last2=Smith|first2=Lee|last3=Firth|first3=Joseph|display-authors=etal|title=Is there a relationship between chocolate consumption and symptoms of depression? A cross-sectional survey of 13,626 US adults|journal=Depress Anxiety|date=2019|volume=36|issue=10|pages=987–995|doi=10.1002/da.22950|pmid=31356717|url=https://arro.anglia.ac.uk/704507/6/Jackson_et_al_2019_5.docx}}</ref> ಮತ್ತು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮಿಠಾಯಿಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ಜನರು ಹಂಬಲಿಸುವ ಆಹಾರಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. <ref>{{Cite book|title=Nutrition and Health - Current topics - 3|last=Rogers|first=Peter|publisher=Garant|year=2003|isbn=978-90-441-1493-5|editor-last=Carr|editor-first=Tanya|location=Antwerpen|pages=69–76|chapter=Food cravings and addictions – fact and fallacy|editor-last2=Descheemaeker|editor-first2=Koen|chapter-url=https://books.google.com/books?id=T0o-qVwwff8C&pg=PA69}}</ref> ಕಡುಬಯಕೆಯು ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಪ್ರಬಲವಾಗಬಹುದು. ಕಡುಬಯಕೆಗಳು ಈಡೇರದಿದ್ದರೆ ಚೊಕೊಹಾಲಿಕ್‌ಗಳು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು. <ref name=":0">{{Cite journal|doi=10.1016/S0002-8223(99)00307-7|title=Chocolate: Food or Drug?|year=1999|last=Bruinsma|first=Kristen|last2=Taren|first2=Douglas L.|journal=Journal of the American Dietetic Association|volume=99|issue=10|pages=1249–56|pmid=10524390}}</ref> == ಚಟ == ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ವ್ಯಸನಕಾರಿ ಸ್ವಭಾವಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಎರಡು ಅಂಶಗಳಿವೆ. ಮೊದಲನೆಯದು ಔಷಧೀಯ ಪದಾರ್ಥ ಮತ್ತು ಎರಡನೆಯದು ಸೇರ್ಪಡೆಗಳು. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> ವ್ಯಸನದ ಅಗತ್ಯ ಅಂಶಗಳು ಯಾವುದನ್ನಾದರೂ ತೀವ್ರವಾದ ಕಡುಬಯಕೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಬಳಕೆಯ ಮೇಲಿನ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಜನರು ಆಹಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಈ ಎರಡೂ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಬಹುದು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಕ್ಕರೆ ಅಥವಾ ಕೊಬ್ಬನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಆಹಾರ ಎಂದು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಯು ತೋರಿಸಿದೆ. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಎರಡನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ, ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಹಾರ ವ್ಯಸನದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.health.harvard.edu/blog/can-you-become-addicted-to-chocolate-201302145903|title=Can you become addicted to chocolate?|last=Miller|first=Michael Craig|date=February 14, 2013|website=Harvard Health Blog|publisher=Harvard University|access-date=14 April 2013}}</ref> === ಟೀಕೆ === ''ನ್ಯೂಟ್ರಿಯೆಂಟ್ಸ್'' ಜರ್ನಲ್‌ನಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಯನವು ಈ ರೀತಿಯ ಚಟ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ಪುರಾವೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಮಾನಸಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳ ರೋಗನಿರ್ಣಯ ಮತ್ತು ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಕೈಪಿಡಿ, ಐದನೇ ಆವೃತ್ತಿ (ಡಿ ಎಸ್ ಎಮ್-ವಿ) ನಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಔಪಚಾರಿಕ ರೋಗನಿರ್ಣಯವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Meule|first=Adrian|last2=Gearhardt|first2=Ashley N.|date=2014-09-16|title=Food Addiction in the Light of DSM-5|journal=Nutrients|volume=6|issue=9|pages=3653–3671|doi=10.3390/nu6093653|pmc=4179181|pmid=25230209}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವನೆಯು ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ ಅಕ್ಯೂಂಬೆನ್ಸ್‌ನ ಶೆಲ್ ಅನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದೆ. ಇದು ವಸ್ತುವಿನ ಬಳಕೆಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆ ಹೊಂದಿರುವವರಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> === ಆನುವಂಶಿಕ === FTO ಜೀನ್ ಮತ್ತು ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೆಫೀನ್ ಸೇವನೆಯ ನಡುವೆ ಸಂಬಂಧವಿದೆ ಎಂದು ಸಹ ತಿಳಿದಿದೆ. <ref name=":4">{{Cite journal|last=Hwang|first=Liang-Dar|date=2019|title=New insight into human sweet taste: a genome-wide association study of the perception and intake of sweet substances.|journal=The American Journal of Clinical Nutrition|volume=109|issue=6|pages=1724–1737|doi=10.1093/ajcn/nqz043|pmc=6537940|pmid=31005972}}</ref> FTO ಜೀನ್ ದೇಹದ ಶಕ್ತಿಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref name=":4" /> FTO ಜೀನ್‌ನ ಕೆಲವು ರೂಪಾಂತರಗಳು ಮೆಸೊ-ಸ್ಟ್ರೈಟೊ ಪ್ರಿಫ್ರಂಟಲ್ ಪ್ರದೇಶಗಳ ರಿವಾರ್ಡ್ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಒಬ್ಬರ ಗಮನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಸನದಂತಹ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುತ್ತದೆ. <ref name=":5">{{Cite journal|last=Sevgi|first=Meltem|last2=Rigoux|first2=Lionel|last3=Kuhn|first3=Anne|last4=Mauer|first4=Jan|last5=Schilbach|first5=Leonhard|last6=Hess|first6=Martin|last7=Gruendler|first7=Theo|last8=Ullsperger|first8=Markus|last9=Stephan|first9=Klaas Enno|date=2015|title=An Obesity-Predisposing Variant of the FTO Gene Regulates D2R-Dependent Reward Learning|journal=Journal of Neuroscience|volume=35|issue=36|pages=12584–12592|doi=10.1523/JNEUROSCI.1589-15.2015|pmc=6605390|pmid=26354923}}</ref> ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್ ೧೬ ರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳ ಸೇವನೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಆನುವಂಶಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ. <ref name=":5" /> <ref>{{Cite journal|last=Keskitalo|first=Kaisu|last2=Knaapila|first2=Antti|last3=Kallela|first3=Mikko|last4=Palotie|first4=Aarno|last5=Wessman|first5=Maija|last6=Sammalisto|first6=Sampo|last7=Peltonen|first7=Leena|last8=Tuorila|first8=Hely|last9=Perola|first9=Markus|date=2007|title=Sweet taste preferences are partly genetically determined: identification of a trait locus on chromosome 16|journal=The American Journal of Clinical Nutrition|volume=86|issue=1|pages=55–63|doi=10.1093/ajcn/86.1.55|pmid=17616763}}</ref> ಡೋಪಮೈನ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಡಿ ೨ ಸಹ ವ್ಯಸನಕಾರಿ ನಡವಳಿಕೆಗಳಾದ ವಸ್ತುವಿನ ಬಳಕೆಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಡೋಪಮೈನ್ ೨ ಗ್ರಾಹಕಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕೊರತೆಯಿರುವಾಗ ವ್ಯಸನವು ಸಂಭವಿಸಬಹುದು. ಇದು ಒಬ್ಬರಿಗೆ ಆನಂದವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref name=":6">{{Cite journal|last=Fortuna|first=Jeffrey|date=2010|title=Sweet Preference, Sugar Addiction and the Familial History of Alcohol Dependence: Shared Neural Pathways and Genes.|journal=Journal of Psychoactive Drugs|volume=42|issue=2|pages=147–151|doi=10.1080/02791072.2010.10400687|pmid=20648910}}</ref> ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಡ್ರಗ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಯನವು ಆಲ್ಕೊಹಾಲ್ಯುಕ್ತ ಪೋಷಕರ ಜೈವಿಕ ಮಕ್ಕಳು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದೆ. <ref name=":6">{{Cite journal|last=Fortuna|first=Jeffrey|date=2010|title=Sweet Preference, Sugar Addiction and the Familial History of Alcohol Dependence: Shared Neural Pathways and Genes.|journal=Journal of Psychoactive Drugs|volume=42|issue=2|pages=147–151|doi=10.1080/02791072.2010.10400687|pmid=20648910}}</ref> ತಾಯಿಯ ಹಾಲಿನ ರುಚಿ ಮತ್ತು ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಶಾಂತತೆಯ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ವಿಧಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಜನರು ಹುಟ್ಟಿನಿಂದಲೇ ಸಿಹಿ-ರುಚಿಯ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. <ref name=":9">{{Cite journal|last=Diac|first=Anemari Emanuela|last2=Constantinescu|first2=Natalia|date=2017|title=Self-compassion, Well-being and Chocolate Addiction.|url=http://www.rjcbth.ro/image/data/v4-i12/V4I1-2_Article%201_RJCBTH_2017.pdf|journal=Romanian Journal of Cognitive Behavioral Therapy and Hypnosis.|volume=4|issue=1–2|pages=2–10}}</ref> ಜನರು ಹಸಿವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಹಸಿವು ಬಯಸುವುದನ್ನು ಕಲಿಯುವ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಶಕ್ತಿ-ಭರಿತ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. <ref name=":10">{{Cite journal|last=Gibson|first=E.L.|date=2011|title=Emotional and Behavioural Aspects of Chocolate Eating|journal=In Handbook of Behaviour, Food and Nutrition|volume=1|pages=601–620|doi=10.1007/978-0-387-92271-3_40|isbn=978-0-387-92270-6}}</ref> ===ಅನುವಂಶೀಯತೆ=== ಜರ್ನಲ್ ಸೆಲ್ ಮೆಟಾಬಾಲಿಸಂನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಅಧ್ಯಯನವು FGF೨೧ ಜೀನ್ ಮತ್ತು ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳ ಹೋಲಿಕೆಯ ನಡುವಿನ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದೆ.ಇತರ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು FGF೨೧ ವಂಶವಾಹಿಯ ರೂಪಾಂತರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿದಿದೆ ಸಕ್ಕರೆಯ ಆಹಾರಗಳನ್ನು ಹಂಬಲಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ೨೦% ಹೆಚ್ಚು. FGF೨೧ ವಂಶವಾಹಿಯು ಹಸಿವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. FGF೨೧ ಜೀನ್ ಸಹ ಸಿಹಿ ಹಲ್ಲಿನೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. FTO ಜೀನ್ ಮತ್ತು ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೆಫೀನ್ ಸೇವನೆಯ ನಡುವೆ ಸಂಬಂಧವಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದೆ. FTO ಜೀನ್ ದೇಹದ ಶಕ್ತಿಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. FTO ಜೀನ್‌ನ ಕೆಲವು ರೂಪಾಂತರಗಳು ಮೆಸೊ-ಸ್ಟ್ರೈಟೊ ಪ್ರಿಫ್ರಂಟಲ್ ಪ್ರದೇಶಗಳ ರಿವಾರ್ಡ್ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಒಬ್ಬರ ಗಮನವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಸನದಂತಹ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್ ೧೬ ರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳ ಸೇವನೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಆನುವಂಶಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ. ಡೋಪಮೈನ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಡಿ೨ ಸಹ ವ್ಯಸನಕಾರಿ ನಡವಳಿಕೆಗಳಾದ ವಸ್ತುವಿನ ಬಳಕೆಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಡೋಪಮೈನ್ ೨ ಗ್ರಾಹಕಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕೊರತೆಯಿರುವಾಗ ವ್ಯಸನವು ಸಂಭವಿಸಬಹುದು. ಇದು ಒಬ್ಬರಿಗೆ ಆನಂದವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಡ್ರಗ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಯನವು ಮದ್ಯಪಾನ ಮಾಡುವ ಪೋಷಕರ ಜೈವಿಕ ಮಕ್ಕಳು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಿಹಿ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದೆ. ತಾಯಿಯ ಹಾಲಿನ ರುಚಿಗೆ ಮತ್ತು ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಶಾಂತತೆಯ ಭಾವವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ರೀತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಜನರು ಹುಟ್ಟಿನಿಂದಲೇ ಸಿಹಿ-ರುಚಿಯ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.ಜನರು ಹಸಿವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸಹ ಹಸಿವು ಬಯಸುವುದನ್ನು ಕಲಿಯುವ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಶಕ್ತಿ-ಸಮೃದ್ಧ ಆಹಾರಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. === ಕಡುಬಯಕೆ === [[ಚಿತ್ರ:Https_blogs-images.forbes.com_niallmccarthy_files_2015_07_20150722_Chocolate_Fo.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Https_blogs-images.forbes.com_niallmccarthy_files_2015_07_20150722_Chocolate_Fo.jpg/220px-Https_blogs-images.forbes.com_niallmccarthy_files_2015_07_20150722_Chocolate_Fo.jpg|left|thumb| ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಗ್ರಾಹಕರು; ಫೋರ್ಬ್ಸ್, ೨೦೧೯]] ನಿಜವಾದ ವ್ಯಸನದ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಅನುಮಾನಿಸುವ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಸಹ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆ ನಿಜವೆಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. <ref name=":0">{{Cite journal|doi=10.1016/S0002-8223(99)00307-7|title=Chocolate: Food or Drug?|year=1999|last=Bruinsma|first=Kristen|last2=Taren|first2=Douglas L.|journal=Journal of the American Dietetic Association|volume=99|issue=10|pages=1249–56|pmid=10524390}}</ref> ವಿವಿಧ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಂಬಲಿಸುವ ಆಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref name=":10">{{Cite journal|last=Gibson|first=E.L.|date=2011|title=Emotional and Behavioural Aspects of Chocolate Eating|journal=In Handbook of Behaviour, Food and Nutrition|volume=1|pages=601–620|doi=10.1007/978-0-387-92271-3_40|isbn=978-0-387-92270-6}}</ref> ಆಹ್ಲಾದಕರ ರುಚಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಆಹ್ಲಾದಕರ ಅನುಭವವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> ರುಚಿ ಮತ್ತು ವಾಸನೆ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಮಾಧುರ್ಯ, ಮೃದುತ್ವ ಮತ್ತು ಕೆನೆ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಆದರ್ಶ ಸಂವೇದನಾ ಆಕರ್ಷಣೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/health-23449795|title=Chocolate craving comes from total sensory pleasure.|last=Roxby|first=Philippa|date=2013|website=BBC News|access-date=April 20, 2020}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಕ್ತಿಯ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಗ್ರಾಹಕರ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Robson|first=Anthony|date=2012|title=Chocolate Bars Based on Human Nutritional Requirements.|journal=Chocolate in Health and Nutrition|volume=7|pages=143–148|doi=10.1007/978-1-61779-803-0_12|isbn=978-1-61779-802-3}}</ref> ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ಅರಿವಿಲ್ಲದೆ ವರ್ತನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿನ ಪ್ರೇರಕ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ರಿಯ ಮೂಲಕ ಈ ಬಯಕೆಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಚಾಕೊಲೇಟ್ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref name=":10" /> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವನೆಯು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅನುಭವವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸ್ಥಿತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಅಂಶವಾದ ಸಿರೊಟೋನಿನ್ ಎಂಬ ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕಗಳ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿನ ಅಸಮತೋಲನವನ್ನು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಕೊಬ್ಬು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ಅಂಶವು ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿರುವಾಗ ಆಹಾರವನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಆದ್ಯತೆಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref name=":10" /> ಮಹಿಳೆಯರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.webmd.com/diet/features/the-chocoholics-survival-guide|title=The Chocoholic's Survival Guide|last=Skarnulis|first=Leanna|date=February 4, 2005|publisher=WebMD|access-date=14 April 2013}}</ref> <ref>{{Cite news|url=http://www.cnn.com/HEALTH/9902/15/chocolate.craving/|title='Chocoholism' may be a cultural phenomenon for women|date=15 February 1999|publisher=CNN}}</ref> ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಏರಿಳಿತದ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಮಟ್ಟವು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಮುಟ್ಟಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ [[ಮುಟ್ಟಿನ ಮುಂಚಿನ ಉದ್ವೇಗ|ಪ್ರೀ ಮೆನ್ಸ್ಟ್ರುವಲ್ ಸಿಂಡ್ರೋಮ್ (ಪಿ ಎಮ್ ಎಸ್)]] ನಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವವರು ಋತುಚಕ್ರದ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಂತಹ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬಿನಂಶವಿರುವ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ತೀವ್ರವಾದ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. <ref name=":0">{{Cite journal|doi=10.1016/S0002-8223(99)00307-7|title=Chocolate: Food or Drug?|year=1999|last=Bruinsma|first=Kristen|last2=Taren|first2=Douglas L.|journal=Journal of the American Dietetic Association|volume=99|issue=10|pages=1249–56|pmid=10524390}}</ref> ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್ ಕೊರತೆಯು ಪ್ರೀ ಮೆನ್ಸ್ಟ್ರುವಲ್ ಸಿಂಡ್ರೋಮ್ (ಪಿ ಎಮ್ ಎಸ್) ನ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ವರ್ಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref name=":0" /> ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು [[ಇಂದ್ರಿಯ|ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಂದ]] ಪ್ರಚೋದಿಸಬಹುದು. <ref name=":14">{{Cite journal|last=Nehlig|first=Astrid|date=2013|title=The neuroprotective effects of cocoa flavanol and its influence on cognitive performance|journal=British Journal of Clinical Pharmacology|volume=75|issue=3|pages=716–727|doi=10.1111/j.1365-2125.2012.04378.x|pmid=22775434|pmc=3575938}}</ref> ಯಾವುದೇ ವಾಸನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ವಾಸನೆಯು ಮೆದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref name=":14" /> ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಹಂಬಲಿಸುವವರಿಗೆ, ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ದೃಷ್ಟಿ ಆರ್ಬಿಟೋಫ್ರಂಟಲ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ವೆಂಟ್ರಲ್ ಸ್ಟ್ರೈಟಮ್ ಅನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡೂ ಪ್ರತಿಫಲ-ಸಂಬಂಧಿತ ನಡವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. <ref name=":14" /> <ref>{{Cite journal|last=Westwater|first=Margaret L|last2=Fletcher|first2=Paul C|last3=Ziauddeen|first3=Hisham|date=2016|title=Sugar addiction: the state of the science.|journal=European Journal of Nutrition|volume=55|issue=1|pages=55–69|doi=10.1007/s00394-016-1229-6|pmid=27372453|pmc=5174153}}</ref> === ನಿರ್ವಹಣಾ ತಂತ್ರಗಳು === ==== ರಕ್ತದ ಸಕ್ಕರೆ ==== ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನವು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಚಟದಿಂದ ಹೊರಬರಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. [[ಪ್ರೋಟೀನ್]]ಗಳು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಕೊಬ್ಬಿನಂತಹ ಆಹಾರಗಳ ಸೇವನೆಯು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಬಿಡುಗಡೆಯು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರೋಟೀನ್‌ನಲ್ಲಿರುವ [[ಅಮಿನೊ ಆಮ್ಲ|ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲವು]] ಡೋಪಮೈನ್‌ನಂತಹ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಫೈಬರ್ ಹೊಂದಿರುವ ಆಹಾರಗಳು ರಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನಿಧಾನಗೊಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. [[ಕಬ್ಬಿಣ|ಕಬ್ಬಿಣದಲ್ಲಿ]] ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿರುವ ಆಹಾರಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು. ಸಕ್ಕರೆಯ ಮೂಲಕ ಶಕ್ತಿಯ ವರ್ಧಕ ದೇಹದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite news|url=http://search.proquest.com/docview/1932368907/|title=What do your food cravings say about you?|last=Conway|first=Jonathan|date=2017|work=Chronicle - Herald|access-date=May 6, 2020}}</ref> ಇದು ಬೀನ್ಸ್, ಮಸೂರ ಮತ್ತು ಎಲೆಗಳ ಕಡು ಹಸಿರು ತರಕಾರಿಗಳಂತಹ ಆಹಾರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ನಿಯಮಿತ ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯು ರಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಸಕ್ಕರೆ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. <ref name=":11">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/lifestyle/wellness/explaining-the-siren-song-of-sugar-and-how-to-beat-the-habit/2018/01/26/8a9557f8-f7ae-11e7-a9e3-ab18ce41436a_story.html|title=Why We Crave Sugar and How to Beat the Habit.|last=Seidenberg|first=Casey|date=2018|work=The Washington Post|access-date=March 23, 2020}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSeidenberg2018">Seidenberg, Casey (2018). [https://www.washingtonpost.com/lifestyle/wellness/explaining-the-siren-song-of-sugar-and-how-to-beat-the-habit/2018/01/26/8a9557f8-f7ae-11e7-a9e3-ab18ce41436a_story.html "Why We Crave Sugar and How to Beat the Habit"]. ''The Washington Post''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">March 23,</span> 2020</span>.</cite></ref> ಯೋಜಿತ ಊಟ ಮತ್ತು ತಿಂಡಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಪೌಷ್ಟಿಕ ಆಹಾರ ಯೋಜನೆಗೆ ಬದ್ಧವಾಗಿರುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref name=":11" /> <ref>{{Cite journal|last=Martin|first=Corby K.|last2=McClernon|first2=F. Joseph|last3=Chellino|first3=Anastasia|last4=Correa|first4=John B.|date=2011|title=Food Cravings: A Central Construct in Food Intake Behavior, Weight Loss, and the Neurobiology of Appetitive Behavior.|journal=In Handbook of Behavior, Food and Nutrition|volume=1|pages=741–755|doi=10.1007/978-0-387-92271-3_49|isbn=978-0-387-92270-6}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳು ಸಹ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರಬಹುದು. ಒತ್ತಡವು ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಮೂಲಕ ರಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಸಕ್ಕರೆ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಯಕೃತ್ತಿನಿಂದ [[ಗ್ಲುಕೋಸ್|ಗ್ಲೂಕೋಸ್]] ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಿದ್ರೆಯ ಕೊರತೆಯು ಸಕ್ಕರೆಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಜನರು ಆಯಾಸವನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಿದ್ರೆಯ ಗಂಟೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವಿಸುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Greer|first=Stephanie M.|last2=Goldstein|first2=Andrea N.|last3=Walker|first3=Matthew P.|date=2013|title=The impact of sleep deprivation on food desire in the human brain.|journal=Nature Communications|volume=4|page=2259|doi=10.1038/ncomms3259|pmid=23922121|pmc=3763921|bibcode=2013NatCo...4.2259G}}</ref> ಕೃತಕ ಸಿಹಿಕಾರಕಗಳಾದ ಆಸ್ಪರ್ಟೇಮ್, ಸ್ಯಾಕ್ರರಿನ್ ಮತ್ತು ಸುಕ್ರಲೋಸ್ ಸೇವನೆಯು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ <ref>{{Cite journal|last=Yang|first=Qing|date=2010|title=Gain weight by "going diet?" Artificial sweeteners and the neurobiology of sugar cravings.|journal=Yale Journal of Biology and Medicine|volume=83|issue=2|pages=101–108|pmid=20589192|pmc=2892765}}</ref> ಅವು ಸಮಾನವಾಗಿ ಸಿಹಿಯಾಗಿರುವುದು ಮತ್ತು ಸಕ್ಕರೆ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. <ref name=":11">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/lifestyle/wellness/explaining-the-siren-song-of-sugar-and-how-to-beat-the-habit/2018/01/26/8a9557f8-f7ae-11e7-a9e3-ab18ce41436a_story.html|title=Why We Crave Sugar and How to Beat the Habit.|last=Seidenberg|first=Casey|date=2018|work=The Washington Post|access-date=March 23, 2020}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.health.harvard.edu/blog/artificial-sweeteners-sugar-free-but-at-what-cost-201207165030|title=Artificial sweeteners: sugar-free, but at what cost?|last=Strawbridge|first=Holly|date=2012|website=Harvard Health|access-date=May 19, 2020}}</ref> ಇನ್ಸುಲಿನ್ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸಲು ಸಹ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. [[ದಾಲ್ಚಿನ್ನಿ|ದಾಲ್ಚಿನ್ನಿ]] (ಇದನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಕ್ಕರೆ ಬದಲಿಯಾಗಿಯೂ ಬಳಸಬಹುದು), [[ಶುಂಠಿ|ಶುಂಠಿ]], ಮತ್ತು [[ಅರಿಸಿನ|ಅರಿಶಿನ]] ಮುಂತಾದ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಸೇವನೆಯ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಹುದು. ದೇಹದಲ್ಲಿ ಗ್ಲೂಕೋಸ್‌ನ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ.<ref name=":11">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/lifestyle/wellness/explaining-the-siren-song-of-sugar- ಮತ್ತು-how-to-beat-the-habit/2018/01/26/8a9557f8-f7ae-11e7-a9e3-ab18ce41436a_story.html|title=ನಾವು ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಏಕೆ ಬಯಸುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೇಗೆ ಸೋಲಿಸುವುದು.|last=Seidenberg=Seidenberg Casey|date=2018|work=The Washington Post|access-date=March 23, 2020}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.webmd.com/diabetes/cinnamon- and-benefits-for-diabetes|title=ದಾಲ್ಚಿನ್ನಿ ಮತ್ತು ಮಧುಮೇಹ|last=Bruce|first=Debra Fulghum|website=WebMD|language=en}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Craig|first= ವಿನ್‌ಸ್ಟನ್ ಜೆ.|last2=Nguyen|first2=Thuy T.|date=1984|title=ಕೊಕೊ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾರೋಬ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಫೀನ್ ಮತ್ತು ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ ಮಟ್ಟಗಳು 303|doi=10.111 1/j.1365-2621.1984.tb13737.x}}</ref> ==== ಕೆಫೀನ್ ==== [[ಚಿತ್ರ:Carob_chocolate_chip_cookies_with_coconut_and_cranberries.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Carob_chocolate_chip_cookies_with_coconut_and_cranberries.jpg/220px-Carob_chocolate_chip_cookies_with_coconut_and_cranberries.jpg|thumb| ಕೋಕೋ ಪೌಡರ್ ಬದಲಿಗೆ ಕ್ಯಾರಬ್ ಪೌಡರ್ ಬಳಸಿ ಬಿಸ್ಕತ್ತುಗಳು]] ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಬದಲಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಕ್ಯಾರೋಬ್‌ನಂತಹ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ಕ್ಯಾರೋಬ್ ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ ಅಥವಾ ಕೆಫೀನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಎರಡೂ ವ್ಯಸನಕಾರಿ ಮೀಥೈಲ್ಕ್ಸಾಂಥೈನ್ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಸ್ವಯಂ ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ಮತ್ತು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ವ್ಯಸನವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ೧೦೦ ಗ್ರಾಂ ಕ್ಯಾರೋಬ್ ೪೯.೧ ಗ್ರಾಂ ಸಕ್ಕರೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web|url=https://fdc.nal .usda.gov/fdc-app.html#/food-details/173755/nutrients|title=FoodData Central|website=fdc.nal.usda.gov}}</ref> == ಪದಾರ್ಥಗಳು == === ಕೋಕೋ ಬೀನ್ ===   [[ಚಿತ್ರ:Rawcocoanibs.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ef/Rawcocoanibs.jpg|thumb| ಕೋಕೋ ನಿಬ್‌ಗಳು, ಕೋಕೋ ಕರ್ನಲ್‌ಗಳ ತುಂಡುಗಳು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪುಡಿಮಾಡಿ ಕರಗಿಸಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮದ್ಯಗಳಾಗಿಸಿ, ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ "ಕ್ರಂಚ್" ನೀಡಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಬಾರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.]] ಹುದುಗಿಸಿದ, ಒಣಗಿಸಿ, ಹುರಿದ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಚರ್ಮದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿದ ಕೋಕೋ ಬೀನ್ಸ್‌ನಿಂದ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮದ್ಯವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬೀನ್ಸ್ ಅನ್ನು ಕೋಕೋ ಮಾಸ್ (ಕೋಕೋ ಪೇಸ್ಟ್) ಆಗಿ ಪುಡಿಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯನ್ನು ಕರಗಿಸಿ ಮದ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಮದ್ಯವನ್ನು ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯಾಗಿ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಥವಾ ತಂಪಾಗಿ ಮತ್ತು ಕಚ್ಚಾ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳಾಗಿ ಅಚ್ಚು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಬಳಕೆ (ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯೊಂದಿಗೆ) [[ಚಾಕೋಲೆಟ್|ಚಾಕೊಲೇಟ್]] ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿದೆ. ==== ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು ====   ಕೋಕೋ ಪೌಡರ್ ಹಲವಾರು ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಅದು "ವ್ಯಸನಕಾರಿ" ಎಂದು ಭಾವಿಸಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಥಿಯೋಬ್ರೋಮಿನ್ ಕೋಕೋದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಂಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೋಕೋ ಅಂಶದಿಂದಾಗಿ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಈ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. * ಆನಂದಮೈಡ್: ಕ್ಯಾನಬಿನಾಯ್ಡ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಎಂಬ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ಗ್ರಾಹಕಗಳಿಗೆ ಬಂಧಿಸುತ್ತದೆ. ಆನಂದಮೈಡ್ ಇರುವಿಕೆಯು ಗಾಂಜಾವನ್ನು ಹೋಲುವ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಅನುಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಆನಂದಮೈಡ್ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆತಂಕವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ.<ref name=":13" /> ಅಲ್ಲದೆ, ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕೂಡ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಆನಂದಮೈಡ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕೋಕೋ ವಿಷಯ.<ref>{{Cite journal|last=James|first=J.S.|date=1996|title=ಮರಿಜುವಾನಾ ಮತ್ತು ಚಾಕೊಲೇಟ್|journal=AIDS ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಸುದ್ದಿ|volume=257|issue=257|pages=3–4|pmid =11363932}}</ref> * ಮೆಥೈಲ್‌ಕ್ಸಾಂಥೈನ್‌ಗಳು: ಕೆಫೀನ್ ಮತ್ತು ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ ಇದು ಶಕ್ತಿವರ್ಧಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.<ref name=":8" /> ** [[ಕೆಫೀನ್|ಕೆಫೀನ್]]: ೧೦ ಗ್ರಾಂ ಸಿಹಿಗೊಳಿಸದ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು ೨೩ mg ಕೆಫೀನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web|url=https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food -details/169593/nutrients|title=FoodData Central|website=fdc.nal.usda.gov}}</ref> ದಿನಕ್ಕೆ ೧೦೦ ಮಿಗ್ರಾಂ ಕೆಫೀನ್ (ಅಥವಾ ೪೩ ಗ್ರಾಂ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು) ಸೇವನೆಯು ಕೆಫೀನಿಸಂನ ಕಡಿಮೆ-ಡೋಸ್ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ** ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್: ಪ್ರತಿ ೫೦&nbsp;g, ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ೨೨೦&nbsp;mg ವರೆಗೆ ಥಿಯೋಬ್ರೋಮಿನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಹಾಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ೭೫&nbsp;mg ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ.<ref name=":14">{{Cite journal|last=Nehlig|first= ಆಸ್ಟ್ರಿಡ್|date=2013|title=ಕೋಕೋ ಫ್ಲಾವನಾಲ್‌ನ ನ್ಯೂರೋಪ್ರೊಟೆಕ್ಟಿವ್ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ಮೇಲೆ ಅದರ ಪ್ರಭಾವ|journal=ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಕ್ಲಿನಿಕಲ್ ಫಾರ್ಮಕಾಲಜಿ|volume=75|issue=3|pages=716–727|doi=10.1311/j. -2125.2012.04378.x|pmid=22775434|pmc=3575938}}</ref> ೬೦೦ ಮಿಗ್ರಾಂ ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ನ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಬಳಕೆಯು ತಲೆನೋವು, ಸ್ನಾಯು ಸೆಳೆತ ಮತ್ತು ಆಲಸ್ಯದಂತಹ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ಉಪಾಖ್ಯಾನ ಪುರಾವೆಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ೨೦೦ ಮಿಗ್ರಾಂ. * ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕಗಳು ಮತ್ತು ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕಗಳಿಗೆ ಪೂರ್ವಗಾಮಿಗಳು: ** ಫೆನೆಥೈಲಮೈನ್, ಒಂದು ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕದಿಂದ ಆಂಫೆಟಮೈನ್ ಅನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ.<ref name=":7">{{Cite news|url=http://www.walesonline.co.uk/news/wales-news/chocoholic-now- science-part-2344453|title=ಚೋಕೊಹಾಲಿಕ್? ಈಗ ವಿಜ್ಞಾನದ ಭಾಗಕ್ಕೆ|ದಿನಾಂಕ=ಏಪ್ರಿಲ್ 18, 2006|ಕೆಲಸ=ವೇಲ್ಸ್ ಆನ್‌ಲೈನ್|access-date=14 ಏಪ್ರಿಲ್ 2013}}</ref> ಫೆನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್‌ನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಇದನ್ನು "ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಆಂಫೆಟಮೈನ್" ಎಂದು ಅಡ್ಡಹೆಸರಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref name= ":7" /><ref name=":1" /> ಫೆನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ "ಪ್ರತಿಫಲ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು" ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಗ್ರಾಹಕರ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಲೋಭಿಸುತ್ತದೆ.ನಾವು ಪ್ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಾಗ ಮೆದುಳಿನಿಂದ ಫೆನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ. .<ref name=":13">{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/to-your-health/wp/2014/04/07/why-chocolate-really-is -the-secret-to-happiness-2/|title=ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಏಕೆ ಸಂತೋಷದ ರಹಸ್ಯವಾಗಿದೆ }}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸಾಕಷ್ಟು ಫಿನೈಲೆಥೈಲಮೈನ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ವ್ಯಸನವು ಸಂಭವಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.<ref name=":1" /> * ಟ್ರಿಪ್ಟೊಫಾನ್: ಸಿರೊಟೋನಿನ್‌ಗೆ ಪೂರ್ವಗಾಮಿಯಾಗಿರುವ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಅಮೈನೋ ಆಮ್ಲ, ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನರಪ್ರೇಕ್ಷಕ. ಇದು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಭಾವನೆ ಮೂಡಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವಿಸಲು ಬಳಕೆದಾರರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite journal|last=Sokolov|first=Alexander|last2=Pavlova|first2=Marina|last3=Klosterhalfen|first3=Sibylle |last4=Enck|first4=ಪಾಲ್|date=2013|title=ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು: ಅರಿವಿನ ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಕೋಕೋ ಫ್ಲಾವನಾಲ್‌ಗಳ ನ್ಯೂರೋಬಯಾಲಾಜಿಕಲ್ ಪ್ರಭಾವ 2453|doi=10.1016/j.neubiorev.2013.06.013|pmid=23810791}}</ref> * ಸಾಲ್ಸೊಲಿನೋಲ್ ಎನ್ನುವುದು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಸಂಯುಕ್ತವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಡೋಪಮೈನ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಡಿ ೨ ಮತ್ತು ಡೋಪಮೈನ್ ರಿಸೆಪ್ಟರ್ ಡಿ ೩ ಅನ್ನು ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತಿಫಲ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಲ್ಸೊಲಿನಾಲ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ಸಾಲ್ಸೊಲಿನಾಲ್ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಅದರ ಕೋಕೋ ಅಂಶವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. ಹಾಲಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ವಿಧಗಳು ೩೦% ಕೋಕೋವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಪ್ರಕಾರಗಳು ೬೦-೭೦% ಕೋಕೋವನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುತ್ತವೆ.<ref>{{Cite journal|last=Melzig|first=Matthias F.|last2=Putscher|first2=Ingo|last3=Henklein|first3=Henklein| =ಪೆಟ್ರಾ|last4=Haber|first4=Hanka|date=2000|title=Theobroma cacao L. ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಕೋಕೋ ಮತ್ತು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರುವಂತಹ ಥೆಟ್ರಾಹೈಡ್ರೊಯಿಸೊಕ್ವಿನೋಲಿನ್ ಸಾಲ್ಸೊಲಿನಾಲ್‌ನ ಇನ್ ವಿಟ್ರೊ ಔಷಧೀಯ ಚಟುವಟಿಕೆ|ಜರ್ನಲ್=ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಎಥ್ನೋಫಾರ್ಮಾಕಾಲಜಿ=13|volumissuemore –2|ಪುಟಗಳು=153–159|doi=10.1016/S0378-8741(00)00291-9|pmid=11025151}}</ref> ಹೆಚ್ಚಿದ ಮೆದುಳಿನ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು: * ಎನ್ಕೆಫಾಲಿನ್ : ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಸೇವಿಸಿದಾಗ ಮೆದುಳಿನ ನೈಸರ್ಗಿಕ ರಾಸಾಯನಿಕ ಎನ್ಕೆಫಾಲಿನ್ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಎನ್ಕೆಫಾಲಿನ್ [[ಬ್ರೌನ್ ಶುಗರ್ (ಅಮಲು ಪದಾರ್ಥ)|ಹೆರಾಯಿನ್]] ಮತ್ತು ಮಾರ್ಫಿನ್ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಪ್ರಚೋದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಂತಹ ಒಪಿಯಾಡ್ ಗ್ರಾಹಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರಾಸಾಯನಿಕವು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸಿದ ನಂತರ ಮೆದುಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಸೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಚಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. <ref>{{Cite news|url=https://www.latimes.com/science/la-xpm-2012-sep-20-la-sci-sn-craving-chocolate-brain-activity-20120920-story.html|title=Craving chocolate? Activity in certain brain area might be why.|last=Bardin|first=Jon|date=2012|work=Los Angeles Times|access-date=April 28, 2020}}</ref> ಕಡುಬಯಕೆಗಳು - ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮೈಕ್ರೋನ್ಯೂಟ್ರಿಯಂಟ್ ಮಟ್ಟಗಳು ಕಡಿಮೆಯಿದ್ದರೆ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡುಬಯಕೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು: * [[ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್]] : ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ೨೫೨.೨ mg/೧೦೦ g, ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ&nbsp;<ref>{{Cite journal|last=Cinquanta|first=L.|date=2016|title=Mineral essential elements for nutrition in different chocolate products.|journal=International Journal of Food Sciences and Nutrition|volume=67|issue=7|pages=773–778|doi=10.1080/09637486.2016.1199664|pmid=27346251}}</ref> ಹಾಲಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ೬೩mg/೧೦೦g ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ&nbsp;. ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್ ಮಟ್ಟವು ಹಾಲಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ೧೨ ಪಟ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name=":8">{{Cite journal|last=Rodrigues-Silva|first=Nuno|date=2013|title=Chocolate: Psychopharmacological Aspects, Mood, and Addiction.|journal=Chocolate in Health and Nutrition|volume=7|pages=421–435|doi=10.1007/978-1-61779-803-0_31|isbn=978-1-61779-802-3}}</ref> ==== ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆ ==== ಕೋಕೋ ನಿಬ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೫೪-೫೮%ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯಾಗಿದೆ. ==== ಕಚ್ಚಾ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ==== ಕಚ್ಚಾ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕೋಕೋ ಬೀನ್ಸ್‌ನಿಂದ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ [[ಕೆಫೀನ್]] ಮತ್ತು ಥಿಯೋಬ್ರೊಮಿನ್ ಅಂಶವು ಅವುಗಳ ಮಾನಸಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ವ್ಯಸನವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. <ref name=":9">{{Cite journal|last=Diac|first=Anemari Emanuela|last2=Constantinescu|first2=Natalia|date=2017|title=Self-compassion, Well-being and Chocolate Addiction.|url=http://www.rjcbth.ro/image/data/v4-i12/V4I1-2_Article%201_RJCBTH_2017.pdf|journal=Romanian Journal of Cognitive Behavioral Therapy and Hypnosis.|volume=4|issue=1–2|pages=2–10}}</ref> ಇದು ಇತರ ರೀತಿಯ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಕೋಕೋದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಂಶದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿದೆ. ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ಕೆಫೀನ್ ಪ್ರಮಾಣವು ೩೫ ರಿಂದ ೨೦೦ mg ೫೦ g−೧ ರವರೆಗೆ ಬದಲಾಗಬಹುದು. ಆದರೆ ಹಾಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೆಫೀನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ (೧೪&nbsp;mg ೫೦ g−೧). <ref name=":14">{{Cite journal|last=Nehlig|first=Astrid|date=2013|title=The neuroprotective effects of cocoa flavanol and its influence on cognitive performance|journal=British Journal of Clinical Pharmacology|volume=75|issue=3|pages=716–727|doi=10.1111/j.1365-2125.2012.04378.x|pmid=22775434|pmc=3575938}}</ref> === ಸೇರ್ಪಡೆಗಳು === ಹಾಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬಿನ ಸೇರ್ಪಡೆಗಳು ಸಿಹಿ ರುಚಿ ಗ್ರಾಹಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಡೋಪಮೈನ್ ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಳಕೆಯನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುವಂತೆ ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಕಹಿ ನಂತರದ ರುಚಿಯನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವ ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಈ ಅನುಭವವು ಹೆಚ್ಚು ಆನಂದದಾಯಕವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite news|url=https://www.nbcnews.com/better/lifestyle/why-chocolate-so-addicting-how-tap-health-benefits-ncna1140351|title=Why chocolate is so addicting and how to tap into the health benefits.|last=Spector|first=Nicole|date=2020|work=NBC News|access-date=May 1, 2020}}</ref> ==== ಮದ್ಯ ==== [[ಚಿತ್ರ:Edmond_Briottet_Creme_de_Cacao_Brun_Liqueur_(14680228318).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Edmond_Briottet_Creme_de_Cacao_Brun_Liqueur_%2814680228318%29.jpg/100px-Edmond_Briottet_Creme_de_Cacao_Brun_Liqueur_%2814680228318%29.jpg|thumb|229x229px| ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಲಿಕ್ಕರ್ ಬಾಟಲಿ]] ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಲಿಕ್ಕರ್ ಎನ್ನುವುದು [[ವಿಸ್ಕಿ]] ಅಥವಾ ವೋಡ್ಕಾದ ಮೂಲ ಮದ್ಯದಿಂದ [[ಚಾಕೋಲೆಟ್|ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ]] ಸಂಯೋಜಕವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಮದ್ಯವಾಗಿದೆ . ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮದ್ಯದಂತಲ್ಲದೆ, ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮದ್ಯವು ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಿಶ್ರಣಶಾಸ್ತ್ರ, ಬೇಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು [[ಅಡುಗೆ|ಅಡುಗೆಯಲ್ಲಿ]] ಸಿಹಿಗೊಳಿಸುವ ಘಟಕಾಂಶವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಮದ್ಯದ ದುರುಪಯೋಗವು [[ಮದ್ಯದ ಗೀಳು|ಮದ್ಯಪಾನಕ್ಕೆ]] ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ==== ಸಕ್ಕರೆಗಳು ==== [[ಚಿತ್ರ:Chocolate_milk.JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Chocolate_milk.JPG/220px-Chocolate_milk.JPG|thumb| ಒಂದು ಲೋಟ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಹಾಲು .]] [[ಚಿತ್ರ:Ice_cream_cone_(cropped).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Ice_cream_cone_%28cropped%29.jpg/220px-Ice_cream_cone_%28cropped%29.jpg|left|thumb| ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಐಸ್ ಕ್ರೀಮ್ ಕೋನ್.]] [[ಚಿತ್ರ:Chopped_white_chocolate_chunks.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Chopped_white_chocolate_chunks.jpg/220px-Chopped_white_chocolate_chunks.jpg|thumb| ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್]] ಹೆಚ್ಚಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು (ಡಾರ್ಕ್ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಕ್ಕರೆಗಳು ಮತ್ತು ಸೈಕೋಆಕ್ಟಿವ್ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಎರಡು ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವಲ್ಲಿ, ಹಾಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಗ್ರಾಹಕರು ಹೆಚ್ಚು ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. <ref name=":8">{{Cite journal|last=Rodrigues-Silva|first=Nuno|date=2013|title=Chocolate: Psychopharmacological Aspects, Mood, and Addiction.|journal=Chocolate in Health and Nutrition|volume=7|pages=421–435|doi=10.1007/978-1-61779-803-0_31|isbn=978-1-61779-802-3}}</ref> ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವಾಣಿಜ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ವ್ಯಸನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ನಿರಂತರ ಬಳಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಹಾಲು ಸಕ್ಕರೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಕ್ಕರೆ ಹೊಂದಿರುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು: * ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ : ಬಿಳಿ ಸಕ್ಕರೆ, ಪುಡಿ ಹಾಲು . * ಹಾಲಿನ ಚಾಕೊಲೇಟ್ : ಬಿಳಿ ಸಕ್ಕರೆ, ಪುಡಿ ಹಾಲು . * ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಹಾಲು : [[ಹಾಲು]] . * ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಐಸ್ ಕ್ರೀಮ್ : [[ಕೆನೆ|ಕ್ರೀಮ್]] . ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕೋಕೋ ಅಥವಾ ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆ, ಹಾಲಿನ ಘನವಸ್ತುಗಳು, ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬಿನಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕೊಬ್ಬು ಮತ್ತು ಸಕ್ಕರೆ ಅಂಶವೇ ಈ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗೆ ಚಟವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದೆ. <ref name=":1">{{Cite book|title=Coffee, tea, chocolate, and the brain|last=Nehlig|first=Astrid|publisher=CRC Press|year=2004|isbn=9780429211928|location=Boca Raton|pages=203–218}}</ref> ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಕೋಕೋ ಘನವಸ್ತುಗಳ ಒರಟು ರಚನೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೋಕೋ ಬೆಣ್ಣೆಯ ಮೃದುತ್ವವನ್ನು ಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಾಲಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಗ್ರಿಟ್ ಉಳಿದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಇದು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಆಹ್ಲಾದಕರ ಅನುಭವವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite book|title=Changing the functionality of cocoa butter|last=De Clercq|first=Nathalie|publisher=PhD Thesis, Ghent University, Belgium|year=2011|isbn=978-90-5989-470-9|pages=163–164}}</ref> ಯಾವುದೇ ಒರಟಾದ ಟೆಕಶ್ಚರ್‌ಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಮಿಶ್ರಣದಲ್ಲಿ ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸುವುದು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಸಂವೇದನಾ ಅನುಭವವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮೃದುಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಶಂಖ ಮಾಡುವುದು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Aprotosoaie|first=Ana Clara|last2=Luca|first2=Simon Vlad|last3=Miron|first3=Anca|date=2015|title=Flavor Chemistry of Cocoa and Cocoa Products—An Overview|journal=Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety|volume=15|issue=1|pages=74–87|doi=10.1111/1541-4337.12180|pmid=33371573}}</ref> ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೋಕೋ ಅಂಶದಿಂದಾಗಿ 'ನಿಮ್ಮ ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಕರಗುತ್ತದೆ' ಅಂಶವು ಬಿಳಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕಡುಬಯಕೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Rowat|first=Amy C.|last2=Hollar|first2=Kathryn A.|last3=Stone|first3=Howard A.|last4=Rosenberg|first4=Daniel|date=2010|title=The Science of Chocolate: Interactive Activities on Phase Transitions, Emulsification, and Nucleation|journal=Journal of Chemical Education|volume=88|issue=1|pages=29–33|doi=10.1021/ed100503p}}</ref> == ಇತಿಹಾಸ == [[ಚಿತ್ರ:Canadian_journal_of_public_health_(1910)_(14578416217).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Canadian_journal_of_public_health_%281910%29_%2814578416217%29.jpg/220px-Canadian_journal_of_public_health_%281910%29_%2814578416217%29.jpg|thumb| ಕೆನಡಿಯನ್ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೯೧೦ ರಿಂದ ಕೋಕೋ ಸೇವನೆಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವ ಜಾಹೀರಾತು]] ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ೨೦೦೦ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸೇವಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರ ಇತಿಹಾಸದ ಬಹುಪಾಲು, ಇದನ್ನು ದ್ರವವಾಗಿ ಸೇವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ೧೮೦೦ ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪುಡಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite journal|last=Lippi|first=Donatella|date=2013|title=Chocolate in History: Food, Medicine, Medi-Food.|journal=Nutrients|volume=5|issue=5|pages=1573–1584|doi=10.3390/nu5051573|pmid=23673608|pmc=3708337}}</ref> ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಯುರೋಪಿನಾದ್ಯಂತ, ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಅತ್ಯಾಕರ್ಷಕ ಪಾನೀಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು, ಅದರ ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಮತ್ತು ಬಯಕೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿತು. <ref name=":15">{{Cite web|url=http://misc.karger.com/gazette/68/grivetti/art_1.htm|title=From Aphrodisiac to Health Food: A Cultural History of Chocolate.|last=Grivetti|first=Louis|website=Karger Gazette.|access-date=March 21, 2020}}</ref> ಪುರಾತನ ಮೆಕ್ಸಿಕೋದಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಮಿಲಿಟರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಪುರೋಹಿತರು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಯೋಧರು ಮುಂತಾದ ವಯಸ್ಕ ಪುರುಷರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಅಮಲು ಮತ್ತು ಉತ್ತೇಜಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಬಳಕೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಲ್ಲ. ಮೊಕ್ಟೆಜುಮಾ II ರಂತಹ ಪ್ರಾಚೀನ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗಳು ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಕಾಮೋತ್ತೇಜಕವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2006/07/18/health/18real.html|title=The Claim: Chocolate Is an Aphrodisiac.|last=O'Connor|first=Anahad|date=2006|work=The New York Times.|access-date=March 29, 2020}}</ref> ಅವರ ಪತ್ನಿಯರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ. <ref name=":15" /> ಕ್ಯಾಸನೋವಾ ತನ್ನ ಪ್ರಣಯ ಪಾಲುದಾರರನ್ನು ನೋಡುವ ಮೊದಲು ದ್ರವ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಸೇವಿಸಿದನು. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಪ್ರೀತಿಯ ಔಷಧ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ೧೭ ನೇ ಶತಮಾನದಷ್ಟು ಹಿಂದೆಯೇ ಪ್ರೇಮಿಗಳ ದಿನದಂದು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. <ref>{{Cite web|url=https://www.webmd.com/sex-relationships/ss/slideshow-chocolate-history|title=The History of Chocolate Slideshow|last=Felson|first=Sabrina|date=2020|website=WebMD|access-date=May 27, 2020}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಮಾನಸಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ೧೬ ನೇ ಶತಮಾನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪೇನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅದರ ಮೂಲದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ರಹಸ್ಯವಾಗಿಡಲಾಗಿತ್ತು. ೧೭ ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದವರೆಗೆ [[ಮಡ್ರಿಡ್|ಮ್ಯಾಡ್ರಿಡ್]] ಫ್ಯಾಷನ್ ಮತ್ತು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು. <ref name=":18" /> ಸ್ಪೇನ್‌ನಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ರುಚಿಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಬಂದರು. ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಬಿಸಿ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಆರೋಗ್ಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುವ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಕಲಿಸಿದರು. <ref name=":18">{{Cite book|title=The World of Caffeine: The Science and Culture of the World's Most Popular Drug|last=Weinberg|first=Bennett Alan|last2=Bealer|first2=Bonnie K|publisher=Psychology Press|year=2001|isbn=0415927226|location=London|pages=53–61}}</ref> <ref name=":19" /> ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಸನ್ಯಾಸಿ ಬರ್ನಾರ್ಡಿನೊ ಡಿ ಸಹಗುನ್ ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಕೋಕೋವನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಸೇವಿಸುವುದರ ವಿರುದ್ಧ ಸಲಹೆ ನೀಡಿತು. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಸಿರು ಕೋಕೋವು ಗ್ರಾಹಕರು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅವರು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಅನ್ನು ದ್ರವವಾಗಿ ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ಗ್ರಾಹಕರು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು. <ref name=":19">{{Cite book|title=Chocolate in Health and Nutrition|last=Lippi|first=Donatella|last2=Watson|first2=Ronald Ross|last3=Preedy|first3=Victor R.|last4=Zibadi|first4=Sherma|publisher=Humana Press|year=2012|isbn=9781617798023|location=Totowa, NJ, United States|pages=11–15|chapter=History of the Medical Use of Chocolate}}</ref> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಗಮನಾರ್ಹ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿತ್ತು. ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಕುಡಿಯುವಿಕೆಯು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಭಾರವಾದ ಹೊಟ್ಟೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಕರುಳಿನ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. [[ಕ್ಷಯ|ಕ್ಷಯರೋಗದಂತಹ ಕ್ಷಯರೋಗದ]] ರೋಗಿಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. <ref name=":16">{{Cite journal|last=Dillinger|first=Teresa L|last2=Barriga|first2=Patricia|last3=Escárcega|first3=Sylvia|last4=Jimenez|first4=Martha|last5=Salazar-Lowe|first5=Diana Salazar|last6=Grivetti|first6=Louis|date=2000|title=Food of the Gods: Cure for Humanity? A Cultural History of the Medicinal and Ritual Use of Chocolate|url=https://academic.oup.com/jn/article/130/8/2057S/4686320|journal=The Journal of Nutrition|volume=130|issue=8|pages=2057S–2072S|doi=10.1093/jn/130.8.2057S|pmid=10917925}}</ref> "ಸ್ವಲ್ಪ ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಔಷಧವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ" <ref name=":15">{{Cite web|url=http://misc.karger.com/gazette/68/grivetti/art_1.htm|title=From Aphrodisiac to Health Food: A Cultural History of Chocolate.|last=Grivetti|first=Louis|website=Karger Gazette.|access-date=March 21, 2020}}</ref> ಆಧುನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಅಹಿತಕರ ರುಚಿಯ ಔಷಧಿಗಳ ಪರಿಮಳವನ್ನು ಮರೆಮಾಡಲು ಕೋಕೋದ ಬಲವಾದ ರುಚಿಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. ರಕ್ತಸಿಕ್ತ ಭೇದಿ ಇರುವವರಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲು ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name=":15" /> ಚಾಕೊಲೇಟ್ ಬಳಕೆಯು ಅದರ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಪ್ರಯೋಜನಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ೧೭ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಜಮೈಕಾದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸೈನಿಕರು ಸಕ್ಕರೆಯೊಂದಿಗೆ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಿದ ಕೋಕೋ ಪೇಸ್ಟ್ ಅನ್ನು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಶಕ್ತಿಯ ಕುಸಿತವನ್ನು ತೋರಿಸದೆ ಬದುಕುಳಿದರು. ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರು ಇದನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದು ಮಾಂಸಕ್ಕೆ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದೆ. <ref name=":16">{{Cite journal|last=Dillinger|first=Teresa L|last2=Barriga|first2=Patricia|last3=Escárcega|first3=Sylvia|last4=Jimenez|first4=Martha|last5=Salazar-Lowe|first5=Diana Salazar|last6=Grivetti|first6=Louis|date=2000|title=Food of the Gods: Cure for Humanity? A Cultural History of the Medicinal and Ritual Use of Chocolate|url=https://academic.oup.com/jn/article/130/8/2057S/4686320|journal=The Journal of Nutrition|volume=130|issue=8|pages=2057S–2072S|doi=10.1093/jn/130.8.2057S|pmid=10917925}}</ref>   * ಚಾಕೊಲೇಟ್‌ನ ಆರೋಗ್ಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳು * ಸಕ್ಕರೆ ಚಟ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references /> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * The dictionary definition of chocoholic at Wiktionary * {{Cite web|url=https://www.r-a.org/i-chocolate-compulsion.htm|title=Chocolate Compulsion; RA's Twelve Step Chocolate Compulsion Recovery Program|website=www.r-a.org}} {{ಚಾಕಲಿಟ್}}{{Addiction|state=collapsed}}{{Psychoactive substance use}} [[ವರ್ಗ:ಆಹಾರ]] [[ವರ್ಗ:ಅಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳು]] [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]] 5ludqnuwfa567y7mx1setka0tb3bxkt 0 144681 1117124 1115154 2022-08-27T10:12:20Z Akshitha achar 75927 Akshitha achar [[ಸದಸ್ಯ:Akshitha achar/ಸಮುದ್ರ ಬಸವನ]] ಪುಟವನ್ನು [[ಸಮುದ್ರ ಬಸವನ]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Epitonium_billeeanum_(Wentletrap).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Epitonium_billeeanum_%28Wentletrap%29.jpg/280px-Epitonium_billeeanum_%28Wentletrap%29.jpg|thumb|280x280px| ಸಮುದ್ರ ಬಸವನ ಒಂದು ಜಾತಿ,ಅದರ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆವಾಸಸ್ಥಾನ : ಗೊಲ್ಲೆಟ್ರಾಪ್ ''ಎಪಿಡೆಂಡ್ರಿಯಮ್ ಬಿಲ್ಲೀಯನಮ್‌ನ'' ಇಬ್ಬರು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಆಹಾರದ ಮೂಲವಾದ ಕೆಂಪು ಕಪ್ [[ಹವಳ|ಹವಳದ ಮೇಲೆ]] ಮೊಟ್ಟೆಯ ಕ್ಯಾಪ್ಸುಲ್‌ಗಳ ಸಮೂಹವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ .]] '''ಸಮುದ್ರ ಬಸವನವು''' ನಿಧಾನವಾಗಿ ಚಲಿಸುವ [[ಮಹಾಸಾಗರ|ಸಾಗರ]] ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರೋಪಾಡ್ [[ಮೃದ್ವಂಗಿಗಳು|ಮೃದ್ವಂಗಿಗಳಿಗೆ]] ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವೀಲ್ಕ್ ಅಥವಾ ಅಬಲೋನ್‌ನಂತಹ ಬಾಹ್ಯ ಚಿಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಅವರು ಟ್ಯಾಕ್ಸಾನಮಿಕ್ ವರ್ಗ ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರೋಪೊಡಾವನ್ನು ಗೊಂಡೆಹುಳುಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಇದು [[ಬಸವನ ಹುಳು|ಬಸವನಗಳಿಂದ]] ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುವ ಶೆಲ್ ಇಲ್ಲದಿರುವಿಕೆಯಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. == ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ == ಕೆಲವು ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರೋಪಾಡ್ಗಳನ್ನು ಸಮುದ್ರ ಬಸವನ ಎಂದು ಕರೆಯಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಯಾವಾಗಲೂ ಸುಲಭವಲ್ಲ. ಉಪ್ಪುನೀರಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಕೆಲವು ಜಾತಿಗಳನ್ನು (ಕೆಲವು ನೆರಿಟಿಡ್‌ಗಳಂತಹವು ) ಸಿಹಿನೀರಿನ ಬಸವನ ಅಥವಾ ಸಮುದ್ರ ಬಸವನ ಎಂದು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು [[ಉಬ್ಬರವಿಳಿತ|ಹೆಚ್ಚಿನ ಉಬ್ಬರವಿಳಿತದ]] ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಅದರ ಮೇಲೆ ವಾಸಿಸುವ ಕೆಲವು ಜಾತಿಗಳನ್ನು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ''ಟ್ರಂಕಾಟೆಲ್ಲಾ'' ಕುಲದ ಜಾತಿಗಳು) ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>https://www.marinespecies.org/aphia.php?p=taxdetails&id=141850</ref> ಇದನ್ನು ಸಮುದ್ರ ಬಸವನ ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಭೂಮಿ ಬಸವನ ಎಂದು ಪಟ್ಟಿಮಾಡಲಾಗಿದೆ. == ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರ == ಸಮುದ್ರ ಬಸವನವು ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಗುಂಪು ಮತ್ತು ಬಹಳ ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿದೆ. ಉಪ್ಪು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಸವನಗಳು [[ಕಿವಿರುಗಳು|ಗಿಲ್]] ಅಥವಾ ಕಿವಿರುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಉಸಿರಾಡುತ್ತವೆ; ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೆಲವು ಪ್ರಭೇದಗಳು ಶ್ವಾಸಕೋಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಉಬ್ಬರವಿಳಿತವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುವಾಗ ಕಡಿಮೆ ಉಬ್ಬರವಿಳಿತದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಗಾಳಿ-ಉಸಿರಾಟದ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಸಿಫೊನಾರಿಡೆ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಸುಳ್ಳು ಲಿಂಪೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಟ್ರಿಮುಸ್ಕ್ಯುಲಿಡೆ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಸುಳ್ಳು ಲಿಂಪೆಟ್‌ಗಳ ಮತ್ತೊಂದು ಗುಂಪನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಅನೇಕ, ಆದರೆ ಎಲ್ಲಾ ಸಮುದ್ರ ಬಸವನವು ಆಪರ್ಕ್ಯುಲಮ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ.<ref>https://fishionary.fisheries.org/operculum/</ref> === ಚಿಪ್ಪು === ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಾತಿಯ ಸಮುದ್ರ ಬಸವನಗಳ ಚಿಪ್ಪುಗಳು ಸುರುಳಿಯಾಕಾರದ ಸುರುಳಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಚಿಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಇವುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಲಿಂಪೆಟ್ಸ್ ಎಂಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ( ಜೂಲಿಡೇ ), ಬಸವನ ಚಿಪ್ಪು ಎರಡು ಹಿಂಜ್ ಪ್ಲೇಟ್‌ಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಇದು ಬೈವಾಲ್ವ್‌ನಂತೆಯೇ ಹೋಲುತ್ತದೆ; ಈ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ "ಬಿವಾಲ್ವ್ಡ್ ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರೋಪಾಡ್ಸ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳ ಚಿಪ್ಪುಗಳು ವಿವಿಧ ಆಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಗಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಹಳ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಸಮುದ್ರ ಬಸವನ ಜೀವಂತ ಜಾತಿಗಳು ''ಸಿರಿಂಕ್ಸ್ ಅರುವಾನಸ್‌ನಿಂದ'' ಗಾತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಇದು ೯೧ ಸೆಂ.ಮೀ ನಲ್ಲಿರುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಜೀವಂತ ಶೆಲ್ಡ್ ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರೋಪಾಡ್ ಜಾತಿಯಾಗಿದೆ.&nbsp; ವಯಸ್ಕ ಜಾತಿಗಳು&nbsp;೧ಮಿ.ಮೀ ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಗಾತ್ರ ಇರುವ ಚಿಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ&nbsp; . ಸಮುದ್ರ ಬಸವನ ಚಿಪ್ಪುಗಳು ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಬಲವಾದ ಮತ್ತು ಬಾಳಿಕೆ ಬರುವ ಕಾರಣ, ಒಂದು ಗುಂಪಿನಂತೆ ಅವುಗಳನ್ನು [[ಪಳೆಯುಳಿಕೆ|ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ದಾಖಲೆಯಲ್ಲಿ]] ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>https://kn.eferrit.com/%E0%B2%AA%E0%B2%B3%E0%B3%86%E0%B2%AF%E0%B3%81%E0%B2%B3%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B3%86%E0%B2%97%E0%B2%B3%E0%B3%81-%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%9F%E0%B3%8D-%E0%B2%A6%E0%B3%87-%E0%B2%86%E0%B2%B0%E0%B3%8D|ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು</ref> ಬಸವನ ಚಿಪ್ಪುಗಳು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ವಿಭಿನ್ನ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ವೇಗವು ನೀರಿನ ತಾಪಮಾನ, ನೀರಿನ ಆಳ, ಬಸವನ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಐಸೊಟೋಪಿಕ್ ಆಮ್ಲಜನಕದ ಮಟ್ಟಗಳಂತಹ ಕೆಲವು ಅಸ್ಥಿರಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. [[ಮೃದ್ವಂಗಿಗಳು|ಮೃದ್ವಂಗಿಗಳ]] ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಪದರಗಳಲ್ಲಿ ಅರಗೊನೈಟ್ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ನೋಡುವ ಮೂಲಕ ನೀವು ಮೃದ್ವಂಗಿಗಳ ಶೆಲ್ ತಲುಪಬಹುದಾದ ಗಾತ್ರವನ್ನು ಊಹಿಸಬಹುದು. == ಟ್ಯಾಕ್ಸಾನಮಿ == [[ಚಿತ್ರ:Syrinx_aruanus_shell.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Syrinx_aruanus_shell.jpg/220px-Syrinx_aruanus_shell.jpg|right|thumb| ೯೧ ಸೆಂ.ಮೀ ಉದ್ದವಿರುವ ''ಸಿರಿಂಕ್ಸ್ ಅರುವಾನಸ್'' ನ ಚಿಪ್ಪು.]] [[ಚಿತ್ರ:SeaSnails.ogv|thumb|ಮೆಕ್ಸಿಕೋದ ಪೋರ್ಟೊ ಪೆನಾಸ್ಕೊ, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ಕೊಲ್ಲಿಯ ಸಮುದ್ರದ ತಳದಲ್ಲಿ ಬಸವನ (ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನಾಟಿಕಾ ಚೆಮ್ನಿಟ್ಜಿ ಮತ್ತು ಸೆರಿಥಿಯಮ್ ಸ್ಟರ್ಕಸ್ಮಸ್ಕಾರಮ್) ಆಹಾರ ಸೇವಿಸುವ ೫೦-ಸೆಕೆಂಡ್‍ನ ವೀಡಿಯೊ.]] [[ಚಿತ್ರ:Acanthina_punctulata.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Acanthina_punctulata.jpg/220px-Acanthina_punctulata.jpg|thumb| ಚಿಪ್ಪನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ''ಅಕಾಂಥಿನಾ ಪಂಕ್ಟುಲಾಟಾದ'' ಸನ್ಯಾಸಿ ಏಡಿಯು ತೊಂದರೆಗೀಡಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಶೆಲ್‌ನೊಳಗೆ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ, ಬಸವನವು ತನ್ನ ಅಪರ್ಕ್ಯುಲಮ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಿದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರವನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲು ಅದರ ಉಗುರುಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ.]] === ೨೦೦೫ರ ಟ್ಯಾಕ್ಸಾನಮಿ === ಕೆಳಗಿನ ಕ್ಲಾಡೋಗ್ರಾಮ್ ಬೌಚೆಟ್ ಮತ್ತು ರೊಕ್ರೊಯ್ (೨೦೦೫) ನ ಟ್ಯಾಕ್ಸಾನಮಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಜೀವಂತ ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರೋಪಾಡ್‌ಗಳ ಮುಖ್ಯ ಕ್ಲಾಡ್‌ಗಳ ಒಂದು ಅವಲೋಕನವಾಗಿದೆ, ಟ್ಯಾಕ್ಸಾವು ಉಪ್ಪುನೀರು ಅಥವಾ ಉಪ್ಪುನೀರಿನ ನೀರಿನ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು '''ಬೋಲ್ಡ್‌ಫೇಸ್‌ನಲ್ಲಿ''' ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ (ಕೆಲವು ಹೈಲೈಟ್ ಮಾಡಿದ ಟ್ಯಾಕ್ಸಾಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಮುದ್ರದ ಬಸವನ ಜಾತಿಗಳು, ಆದರೆ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಸಿಹಿನೀರು ಅಥವಾ ಭೂಮಿ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ). * ಕ್ಲೇಡ್ '''ಪಟೆಲೊಗಾಸ್ಟ್ರೊಪೊಡಾ''' * ಕ್ಲೇಡ್ '''ವೆಟಿಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರೋಪೋಡಾ''' * ಕ್ಲಾಡ್ '''ಕೊಕ್ಯುಲಿನಿಫಾರ್ಮಿಯಾ''' * ಕ್ಲೇಡ್ '''ನೆರಿಟಿಮೊರ್ಫಾ''' ** ಕ್ಲೇಡ್ '''ಸೈಕ್ಲೋನೆರಿಟಿಮಾರ್ಫಾ''' * ಕ್ಲೇಡ್ '''ಕೇನೋಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರೋಪೋಡಾ''' ** ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಗುಂಪು '''ಆರ್ಕಿಟೆನಿಯೋಗ್ಲೋಸ್ಸಾ''' ** ಕ್ಲಾಡ್ '''ಸೊರ್ಬೆಕೊಂಚಾ''' ** ಕ್ಲೇಡ್ '''ಹೈಪ್ಸೋಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರೋಪೋಡಾ''' *** ಕ್ಲಾಡ್ '''ಲಿಟ್ಟೋರಿನಿಮೊರ್ಫಾ''' *** ಟೆನೊಗ್ಲೋದಲ್ಲಿನಅನೌಪಚಾರಿಕ ಗುಂಪು *** ಕ್ಲೇಡ್ '''ನಿಯೋಗಾಸ್ಟ್ರೋಪೋಡಾ''' * ಕ್ಲಾಡ್ '''ಹೆಟೆರೊಬ್ರಾಂಚಿಯಾ''' ** ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಗುಂಪು '''ಲೋವರ್ ಹೆಟೆರೊಬ್ರಾಂಚಿಯಾ''' ** ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಗುಂಪು '''ಒಪಿಸ್ಟೋಬ್ರಾಂಚಿಯಾ''' *** ಕ್ಲೇಡ್ '''ಸೆಫಲಾಸ್ಪಿಡಿಯಾ''' *** ಕ್ಲಾಡ್ '''ಥೆಕೊಸೊಮಾಟಾ''' *** ಕ್ಲಾಡ್ '''ಜಿಮ್ನೋಸೊಮಾಟಾ''' *** ಕ್ಲೇಡ್ '''ಅಪ್ಲಿಸಿಯೋಮಾರ್ಫಾ''' *** ಗುಂಪು '''ಅಕೋಕ್ಲಿಡಿಯಾಸಿಯಾ''' *** ಕ್ಲಾಡ್ '''ಸಕೊಗ್ಲೋಸ್ಸಾ''' *** ಗುಂಪು '''ಸಿಲಿಂಡ್ರೊಬುಲ್ಲಿಡಾ''' *** ಕ್ಲಾಡ್ '''ಉಂಬ್ರಾಕುಲಿಡಾ''' *** ಕ್ಲಾಡ್ '''ನುಡಿಪ್ಲುರಾ''' **** ಕ್ಲೇಡ್ '''ಪ್ಲೆರೋಬ್ರಾಂಕೋಮಾರ್ಫಾ''' **** ಕ್ಲಾಡ್ '''ನುಡಿಬ್ರಾಂಚಿಯಾ''' ***** ಕ್ಲೇಡ್ '''ಯುಕ್ಟೆನಿಡಿಯಾಸಿಯಾ''' ***** ಕ್ಲೇಡ್ '''ಡೆಕ್ಸಿಯಾರ್ಕಿಯಾ''' ****** ಕ್ಲೇಡ್ '''ಸ್ಯೂಡೋಯುಕ್ಟೆನಿಡಿಯಾಸಿಯಾ''' ****** ಕ್ಲಾಡ್ '''ಕ್ಲಾಡೋಬ್ರಾಂಚಿಯಾ''' ******* ಕ್ಲೇಡ್ '''ಯೂರ್ಮಿನಿಡಾ''' ******* ಕ್ಲೇಡ್ '''ಡೆಂಡ್ರೊನೊಟಿಡಾ''' ******* ಕ್ಲೇಡ್ '''ಅಯೋಲಿಡಿಡಾ''' ** ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಗುಂಪು ಪುಲ್ಮೊನಾಟಾ *** ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಗುಂಪು ಬಾಸೊಮ್ಮಟೋಫೊರಾ *** ಕ್ಲೇಡ್ ಯುಪಲ್ಮೊನಾಟಾ **** ಕ್ಲೇಡ್ '''ಸಿಸ್ಟೆಲೋಮಾಟೊಫೊರಾ''' **** ಕ್ಲಾಡ್ ಸ್ಟೈಲೋಮಾಟೋಫೋರಾ ***** ಕ್ಲಾಡ್ ಎಲಾಸ್ಮೊಗ್ನಾಥ ***** ಕ್ಲಾಡ್ ಆರ್ಥುರೆತ್ರಾ ***** ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಗುಂಪು ಸಿಗ್ಮುರೆತ್ರಾ == ಉಪಯೋಗಗಳು == === ಮನುಷ್ಯರಿಂದ === [[ಜಲಚರ ಸಾಕಣೆ|ಅಕ್ವಾಕಲ್ಚರ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಹಲವಾರು ಜಾತಿಯ ಸಮುದ್ರ ಬಸವನಗಳನ್ನು ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಬಲೋನ್, ಶಂಖ, ಲಿಂಪೆಟ್‌ಗಳು, ವೀಲ್ಕ್‌ಗಳು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ''ಬ್ಯುಸಿಕಾನ್'' ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ''ಬುಸಿನಮ್ ಉಂಡಾಟಮ್'' ) ಮತ್ತು ''ಲಿಟ್ಟೋರಿನಾ ಲಿಟ್ಟೋರಿಯಾ'' ಸೇರಿದಂತೆ ಪೆರಿವಿಂಕಲ್‌ಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಮಾನವರು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.<ref>https://pharmeasy.in/blog/ayurveda-uses-benefits-side-effects-of-shankh-bhasm/ಶಂಖ</ref> ಸಮುದ್ರ ಬಸವನ ಚಿಪ್ಪುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ [[ಕಡಲತೀರ|ಕಡಲತೀರಗಳಲ್ಲಿ]] ಕೊಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತವೆ. ಅನೇಕವು ಆಕರ್ಷಕ ಮತ್ತು ಬಾಳಿಕೆ ಬರುವ ಕಾರಣ, ಅವುಗಳನ್ನು ಇತಿಹಾಸಪೂರ್ವ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಸರಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವೆಟಿಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರೋಪೊಡಾದೊಳಗೆ ಕೆಲವು ಜಾತಿಯ ದೊಡ್ಡ ಸಮುದ್ರ ಬಸವನಗಳ ಚಿಪ್ಪುಗಳು ದಪ್ಪನೆಯ ಪದರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಮುತ್ತಿನ ತಾಯಿಯ ಮೂಲವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>https://www.marinespecies.org/aphia.php?p=taxdetails&id=156485</ref> ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ, [[ಗುಂಡಿ]] ಉದ್ಯಮವು ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಈ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. === ಮಾನವರಲ್ಲದ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಂದ === ಸಮುದ್ರ ಬಸವನ ಚಿಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಅನೇಕ ರೀತಿಯ ಸನ್ಯಾಸಿ ಏಡಿಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>https://hablemosdepeces.com/kn/peces/en-que-lugar-se-encuentra-el-cangrejo-ermitano.html|ಸನ್ಯಾಸಿಏಡಿ</ref> ಸನ್ಯಾಸಿ ಏಡಿ ತನ್ನ ಹೊಟ್ಟೆಯ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ಲಾಸ್ಪರ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಶೆಲ್‌ನ ಕೇಂದ್ರ ಕೊಲುಮೆಲ್ಲಾವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ಚಿಪ್ಪನ್ನು ಒಯ್ಯುತ್ತದೆ. == ಸಹ ನೋಡಿ == * ಸಿಹಿನೀರಿನ ಬಸವನ * ಭೂಮಿಯ ಮೃದ್ವಂಗಿಗಳು * ಭೂಮಿ ಬಸವನ * ಸಮುದ್ರ ಸ್ಲಗ್ * ಸ್ಲಗ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} [[ವರ್ಗ:ಜಲವಾಸಿಗಳು]] 9wu9g0ksslrstffa1x6xe5l12iwhjy4 2 144683 1117090 1115155 2022-08-27T07:58:55Z Kavyashri hebbar 75918 wikitext text/x-wiki ಈ ಲೇಖನವು ಭಾರತದ [[ಒರಿಸ್ಸಾ|ಒಡಿಶಾ]] ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹಬ್ಬಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ''ಬಾರಾ ಮಾಸರೆ ತೇರಾ ಪರ್ಬಾ'' <ref>{{Cite web|url=https://www.dailypioneer.com/2020/state-editions/prathamastami-that-celebrates-firstborns.html|title=Prathamastami that celebrates firstborns|date=9 December 2020|website=The Pioneer}}</ref> (ಕನ್ನಡ: <span>''ಹನ್ನೆರಡು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಹದಿಮೂರು ಹಬ್ಬಗಳು''</span> ). == ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬಗಳು == ಈ ವಿಭಾಗವು ಒಡಿಶಾದಾದ್ಯಂತ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿಮಾಡುತ್ತದೆ. === ಶರತ್ಕಾಲ === ==== ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆ ==== [[ಚಿತ್ರ:Chaudhury_Bazar_Chandi_Medha.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Chaudhury_Bazar_Chandi_Medha.jpg/220px-Chaudhury_Bazar_Chandi_Medha.jpg|thumb| ತಾರಕಾಸಿ ಕಿರೀಟವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ [[ಕಟಕ್|ಕಟಕ್‌ನಲ್ಲಿರುವ]] ದುರ್ಗಾ ವಿಗ್ರಹ.]] [[ದುರ್ಗಾ ಪೂಜಾ|ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆ]] (ಒಡಿಯ: ଦୁର୍ଗା ପୂଜା) [[ಆಶ್ವಯುಜ ಮಾಸ|ಅಶ್ವಿನಿ]] (ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಮತ್ತು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್) ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇದು ೧೦ ದಿನಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯುವ ಹಬ್ಬ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಶಕ್ತಿ ಪೀಠಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ [[ಶಕ್ತಿ ಪೀಠಗಳು|ಪಂದಳಗಳೆಂದು]] ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ [[ದುರ್ಗೆ|ದುರ್ಗಾದೇವಿಯನ್ನು]] [[ಮಂಟಪ|ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ]] . [[ನವರಾತ್ರಿ|ನವರಾತ್ರಿಯು]] ಹಬ್ಬದ ಮೊದಲ ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ದುರ್ಗೆಯ ಒಂಬತ್ತು ರೂಪಗಳಾದ [[ನವದುರ್ಗಾ|ನವದುರ್ಗೆಯನ್ನು]] ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನವರಾತ್ರಿಯು ಅಶ್ವಿನಿ ಮಾಸದ [[ಪ್ರತಿಪದೆ|ಪ್ರಥಮ]] (ಮೊದಲ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ದಿನ) [[ಪಕ್ಷ]] (ಚಂದ್ರನ ಹದಿನೈದು ದಿನ) ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಪ್ರಕಾರ ಮಳೆಗಾಲದ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಸಹ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಹತ್ತನೇ ದಿನದಂದು [[ಅಸುರ]], [[ಮಹಿಷಾಸುರ]], ದುರ್ಗೆಯಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟರು. ಅಂತಿಮ ಐದು ದಿನಗಳನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/Durga_Puja.pdf|title=Durga Puja|date=September 2013|publisher=[[East Coast Railway]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140810043612/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/Durga_Puja.pdf|archive-date=10 August 2014|access-date=8 August 2014}}</ref> [[ಕಟಕ್|ಕಟಕ್‌ನ]] ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆಯು ವಿಗ್ರಹಗಳ ಕಿರೀಟದ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಪಾಂಡಲ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಬೆಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಚಿನ್ನದ ತಾರಕಾಸಿ (ಫಿಲಿಗ್ರೀ) ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ಕಟಕ್ ನಗರವು ವರ್ಷದ ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರವಾಸಿಗರ ದಟ್ಟಣೆಯ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ರೈಲುಗಳನ್ನು ಓಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="durgapuja1">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/Durga_Puja.pdf|title=Durga Puja|date=September 2013|publisher=[[East Coast Railway]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140810043612/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/Durga_Puja.pdf|archive-date=10 August 2014|access-date=8 August 2014}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20140810043612/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/Durga_Puja.pdf "Durga Puja"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. [[ಪೂರ್ವ ಕರಾವಳಿ ರೈಲ್ವೆ|East Coast Railway]]. September 2013. Archived from [http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/Durga_Puja.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 10 August 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 August</span> 2014</span>.</cite></ref> ಕಟಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಪೂಜೆಯ ನಂತರ, [[ದಸರ|ವಿಜಯದಶಮಿಯ]] ಹತ್ತನೇ ದಿನದಂದು, ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಅದ್ದೂರಿ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಕಥಾಜೋಡಿ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="durgapuja2">{{Cite web|url=http://orissa.gov.in/festivals/pujas.htm|title=Durga Puja|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20081030070412/http://orissa.gov.in/festivals/pujas.htm|archive-date=30 October 2008|access-date=8 August 2014}}</ref> ==== ಕಾಳಿ ಪೂಜೆ ==== ಕಾಳಿ ಪೂಜೆಯು ಅಶ್ವಿನಿ (ಅಕ್ಟೋಬರ್) ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. [[ದುರ್ಗಾ ಪೂಜಾ|ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆ]] ಮುಗಿದ ನಂತರ ಇದನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಕಾಳಿ ದೇವಿಯು ಕೋಪದಿಂದ ನರ್ತಿಸುವ ಮತ್ತು ಶಿವನ ಮೇಲೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕುವ ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟದ್ದರ ಮೇಲೆ ಒಳ್ಳೆಯದ ವಿಜಯವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಒಡಿಶಾದ ಉತ್ತರದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಾದ ಕೆಂಡುಜಾರ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಹಬ್ಬವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/bhubaneswar/Kali-in-chains-at-Keonjhar-shrine/articleshow/25280143.cms|title=Kali in chains at Keonjhar shrine|website=The Times of India|access-date=21 March 2019}}</ref> ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕೆಂಡುಜಾರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಳಿ ಪೂಜೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಾರದ [[ಮೇಳ]] ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ವಾರದ ನಂತರ [[ಕಾಳಿ]] ದೇವಿಯ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಭವ್ಯವಾದ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಂಡೊಯ್ಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಪವಿತ್ರ ನದಿ ಅಥವಾ ಹತ್ತಿರದ ಯಾವುದೇ ಜಲಮೂಲದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.newindianexpress.com/states/odisha/2018/nov/11/silver-city-bids-adieu-to-goddess-kali-1896726.html|title=Silver City bids adieu to Goddess Kali|website=The New Indian Express|access-date=21 March 2019}}</ref> ==== ಕುಮಾರ್ ಪೂರ್ಣಿಮಾ ==== ಕುಮಾರ್ ಪೂರ್ಣಿಮಾ (ಒಡಿಯ: କୁମାର ପୂର୍ଣିମା) ಅಶ್ವಿನಿ ಮಾಸದ ಮೊದಲ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಆದರ್ಶ ಗಂಡನಿಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವ ಅವಿವಾಹಿತ ಹುಡುಗಿಯರು ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂಬಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, [[ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಸ್ವಾಮಿ|ಕಾರ್ತಿಕೇಯ]] ಎಂಬ ಸುಂದರ ದೇವರು ಈ ದಿನ ಜನಿಸಿದನು. ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಕೂಡ ಈ ದಿನ ''ಪುಚ್ಚಿಯಂತಹ'' ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಟಗಳನ್ನು ಆಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. <ref name="kumar1">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/101Kumar_Purnima.pdf|title=Kumar Purnima|publisher=[[Government of Odisha]]|access-date=8 August 2014}}</ref> ==== ದೀಪಾಬಲಿ ==== [[ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸ|ಕಾರ್ತಿಕ]] [[ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ|ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯಂದು]] ದೀಪಾಬಲಿ (ಒಡಿಯ: ଦୀପାବଳି) ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf|title=Deepabali|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20150123160644/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf|archive-date=23 January 2015|access-date=17 September 2014}}</ref> ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಕುಟುಂಬಗಳು [[ಸೆಣಬು|ಸೆಣಬಿನ]] ಕಾಂಡಗಳನ್ನು ಸುಡುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ''ಬಡಬಡುವಾ'' ಪದ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಆಶೀರ್ವಾದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ: <ref name="Badabadua">{{Cite news|url=http://www.dailypioneer.com/state-editions/bhubaneswar/thousands-chant-bada-badua-ho-in-puri.html|title=Thousands chant 'Bada Badua Ho' in Puri|date=5 November 2005|work=The Pioneer (newspaper)|access-date=17 September 2014}}</ref> ''ಬಡಾ ಬಡುವಾ ಹೋ,'' <br>''ಅಂಧರ ರೇ ಆಸಾ,'' <br>''ಅಲುವಾ ರೆ ಜಾ'' <br>''ಮಹಾಪ್ರಸಾದ ಖೈ'' <br>''ಬೈಸಿ ಪಹಾಚಾ ರೇ ಗಡ ಗದು ಥಾ.'' ''(ಒಡಿಯ: ବଡ଼ ବଡୁଆ )ಹೋ,''<br> ''ಅಣುಧಾರೆ'' ,<br> ''ಆಲೌರೆ'' ,<br> ''ಮಹಾಪ್ರಿಸಾದ ಖೈ''<br>''ಬೈಶಿ ಪಾಹಾಚ್ ರೇ ಗಡಡಾ ಗಡೂಥಾ.'' ''ಓ ಪೂರ್ವಜರೇ,''<br> ''ಈ ಕರಾಳ ಸಂಜೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಬಳಿಗೆ ಬನ್ನಿ''<br> ''ನಾವು ಸ್ವರ್ಗಕ್ಕೆ ನಿಮ್ಮ ದಾರಿಯನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುತ್ತೇವೆ.''<br>''ಮಹಾಪ್ರಸಾದ ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ,''<br> ''ಪುರಿಯ [[ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯ|ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯದ]] 22 ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಮೇಲೆ ನೀವು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆಯಲಿ.'' <ref name="deepabali">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf|title=Deepabali|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20150123160644/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf|archive-date=23 January 2015|access-date=17 September 2014}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20150123160644/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf "Deepabali"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. [[ಒಡಿಶಾ ಸರ್ಕಾರ|Government of Odisha]]. Archived from [http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 23 January 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 September</span> 2014</span>.</cite></ref> ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಅದೇ ದಿನ ಕಾಳಿ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಸಹ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="deepabali">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf|title=Deepabali|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20150123160644/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf|archive-date=23 January 2015|access-date=17 September 2014}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20150123160644/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf "Deepabali"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. [[ಒಡಿಶಾ ಸರ್ಕಾರ|Government of Odisha]]. Archived from [http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 23 January 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 September</span> 2014</span>.</cite></ref> === ಚಳಿಗಾಲ === ==== ಪ್ರಥಮಾಷ್ಟಮಿ ==== [[ಚಿತ್ರ:Enduri.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Enduri.jpg/220px-Enduri.jpg|thumb| ಪ್ರಥಮಾಷ್ಟಮಿಯಂದು ತಯಾರಾಗುವ ಎಂಡುರಿ ಪಿತಾ .]] ಪ್ರಥಮಾಷ್ಟಮಿಯಂದು (ಒಡಿಯ: ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ), ಮನೆಯವರು ಮೊದಲ ಜನನದ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಎಂಡುರಿ ಪಿತಾ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲಾದ ವಿಶೇಷ ಖಾದ್ಯವಾಗಿದೆ. <ref name="Prathamashtami1">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-otherstates/oriyas-prefer-enduri-pitha-on-prathamashtami/article923205.ece|title=Oriyas prefer 'Enduri Pitha' on 'Prathamashtami'|date=30 November 2010|work=[[The Hindu]]|access-date=8 August 2014}}</ref> ಇದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಮೊದಲು ಜನಿಸಿದವರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕುಟುಂಬದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು [[ಮಾರ್ಗಶಿರ ಮಾಸ|ಮಾರ್ಗಶಿರ]] ಮಾಸದ ಎಂಟನೆಯ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. <ref name="Prathamastami2">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/113Prathamastami.pdf|title=Prathamastami|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304113815/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/113Prathamastami.pdf|archive-date=4 March 2016|access-date=8 August 2014}}</ref> === ವಸಂತ === ==== ವಸಂತ ಪಂಚಮಿ ==== [[ವಸಂತ ಪಂಚಮಿ]] (ಒಡಿಯ: ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀ) [[ಮಾಘ ಮಾಸ|ಮಾಘ ಮಾಸದ]] (ಮಾಘ ಶುಕ್ಲ ಪಂಚಮಿ) ಮೊದಲ ಚಂದ್ರನ ಐದನೇ ದಿನದಂದು ಬರತ್ತದೆ, ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜನವರಿ ಅಥವಾ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು [[ವಸಂತ ಪಂಚಮಿ|ಸರಸ್ವತಿ ಪೂಜೆ]] (ಒಡಿಯ: ସରସ୍ୱତୀ ପୂଜା) ಎಂದೂ ಸಹ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [[ಸರಸ್ವತಿ]] [[ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ|ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ]] ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯ ದೇವತೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ, ಈ ದಿನ ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಿನದಂದು ಅನೇಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸಹ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ವಸಂತಕಾಲದ ಆಗಮನವನ್ನು ಸಹ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. <ref name="Vasant1">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/45Vasant_Panchami.pdf|title=Vasant Panchami|publisher=[[Government of India]]|access-date=8 August 2014}}</ref> <ref name="odisha-festivals">{{Cite web|url=http://knowindia.gov.in/knowindia/state_uts.php?id=79|title=Odisha: Fairs and Festivals|website=Know India|publisher=[[Government of India]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140923070714/http://knowindia.gov.in/knowindia/state_uts.php?id=79|archive-date=23 September 2014|access-date=8 August 2014}}</ref> ==== ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ ==== [[ಚಿತ್ರ:Lingaraja.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Lingaraja.jpg/220px-Lingaraja.jpg|thumb| [[ಲಿಂಗರಾಜ ದೇವಸ್ಥಾನ]]]] [[ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ]] (ಒಡಿಯ: ମହା ଶିବରାତ୍ରି) ಯನ್ನು [[ಫಾಲ್ಗುಣ ಮಾಸ|ಫಾಲ್ಗುಣ]] ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿರುವ ಚಂದ್ರನ ಹದಿನೈದು ದಿನದಂದು ೧೩ ನೇ ರಾತ್ರಿ ಅಥವಾ ೧೪ ನೇ ದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಫೆಬ್ರವರಿ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಚ್‌ನಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಶಿವರಾತ್ರಿಯ ದಿನವನ್ನು [[ಶಿವ|ಶಿವನು]] [[ತಾಂಡವ]] ನೃತ್ಯವನ್ನು ಮಾಡುವ ರಾತ್ರಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಿವನ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಉಪವಾಸ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಸಂಗಾತಿಯ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ಆದರ್ಶ ಪತಿಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಶಿವರಾತ್ರಿಯ ದಿನ ರಾತ್ರಿ ಹಗಲು ಶಿವ ದೇವಾಲಯಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. [[ಲಿಂಗ (ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ)|ಲಿಂಗದ]] ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸುವ ದೇವರಿಗೆ ಬೇಲ್ ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ಎಲೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆರಾಧಕರು ಇಡೀ ರಾತ್ರಿ ಜಾಗರಣವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮರುದಿನ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಮುರಿಯತ್ತಾರೆ. <ref name="shivaratri">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/150MAHA_SHIVA_RATRI.pdf|title=Mahashiva Ratri|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140327171257/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/150MAHA_SHIVA_RATRI.pdf|archive-date=27 March 2014|access-date=8 August 2014}}</ref> ಶಿವರಾತ್ರಿಯನ್ನು ಪ್ರಮುಖ [[ಶೈವ ಪಂಥ|ಶೈವ]] ದೇವಾಲಯಗಳಾದ [[ಲಿಂಗರಾಜ ದೇವಸ್ಥಾನ|ಲಿಂಗರಾಜ ದೇವಾಲಯ]], ಕಪಿಲಾಶ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಿವನನ್ನು ತಪಸ್ವಿ ದೇವರು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವುದರಿಂದ ಯತಿಗಳಿಗೆ ಶಿವರಾತ್ರಿಯೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ತಪಸ್ವಿಗಳು ಈ ದಿನ [[ಠಂಡಾಯಿ|ತಂದೈಯಂತಹ]] ಪಾನೀಯಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ. <ref name="shivaratri">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/150MAHA_SHIVA_RATRI.pdf|title=Mahashiva Ratri|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140327171257/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/150MAHA_SHIVA_RATRI.pdf|archive-date=27 March 2014|access-date=8 August 2014}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20140327171257/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/150MAHA_SHIVA_RATRI.pdf "Mahashiva Ratri"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. [[ಒಡಿಶಾ ಸರ್ಕಾರ|Government of Odisha]]. Archived from [http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/150MAHA_SHIVA_RATRI.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 27 March 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 August</span> 2014</span>.</cite></ref> ==== ಡೋಲಾ ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಮತ್ತು ಹೋಳಿ ==== ಇದನ್ನು ಡೋಲಾ ಯಾತ್ರೆ ಎಂದೂ ಸಹ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ( Odia ,) ಐದು ದಿನಗಳ ಡೋಲಾ ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ವಿಜೃಂಭಣೆಯಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಡೋಲಾ ಪೂರ್ಣಿಮಾ ನಂತರ [[ಹೋಳಿ]] ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ, ಒಡಿಯಾ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಸಿದ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು "ಡೋಲಗೋವಿಂದ" ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ [[ಜಗನ್ನಾಥ]] ದೇವರಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="dolapurnima">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/55Dola_Purnima.pdf|title=Dola Purnima|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140810080713/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/55Dola_Purnima.pdf|archive-date=10 August 2014|access-date=8 August 2014}}</ref> [[ಕೃಷ್ಣ]] ಮತ್ತು [[ರಾಧೆ|ರಾಧೆಯ]] ವಿಗ್ರಹಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಬರುವ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. === ಬೇಸಿಗೆ === ==== ರಥ ಯಾತ್ರೆ ==== [[ಚಿತ್ರ:Rath_Yatra_Puri_2007_11028.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Rath_Yatra_Puri_2007_11028.jpg/200px-Rath_Yatra_Puri_2007_11028.jpg|thumb|200x200px| ಪುರಿಯಲ್ಲಿ ರಥಯಾತ್ರೆ (೨೦೦೭)]] [[ರಥ ಯಾತ್ರೆ]] (ಒಡಿಯ: ରଥଯାତ୍ରା) ಎಂಬುದು [[ಒರಿಸ್ಸಾ|ಒಡಿಶಾದ]] [[ಪುರಿ|ಪುರಿಯಲ್ಲಿ]] ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡ ವಾರ್ಷಿಕ ಹಿಂದೂ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು [[ಒರಿಸ್ಸಾ|ಒಡಿಶಾದಾದ್ಯಂತ]] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜೂನ್/ಜುಲೈನಲ್ಲಿ [[ಆಷಾಢಮಾಸ|ಆಷಾಢ ಮಾಸದ]] (ಆಷಾಢ ಸುಕ್ಲಾ ದುತಿಯಾ) ಎರಡನೇ ದಿನದ ಕರಾಳ ಹದಿನೈದು ದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬವು [[ಜಗನ್ನಾಥ]], ಬಲಭದ್ರ ಮತ್ತು [[ಸುಭದ್ರ]] ದೇವತೆಗಳ ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು [[ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯ|ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯದಿಂದ]] ಗುಂಡಿಚಾ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ದೈತ್ಯ ರಥದ ಮೇಲೆ ಸಾಗಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ರಥಗಳನ್ನು ಭಕ್ತರು ಹಗ್ಗಗಳಿಂದ ಎಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳ ನಂತರ, ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ೨೦೧೪ ರ ಪುರಿ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ೯೦೦೦೦೦ ಜನರು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. <ref name="Seaofhumanity">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-otherstates/sea-of-humanity-at-puri-rath-yatra/article6161785.ece|title=Sea of humanity at Puri Rath Yatra|date=30 June 2014|work=[[The Hindu]]|access-date=24 February 2015}}</ref> <ref name="Vamana">{{Cite web|url=http://orissa.gov.in/portal/Orissa-Rath_checked/jagannth_rathajatra.html|title=A glimpse of the Vamana, the dwarf or Lord Jagannath|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20150224100017/http://orissa.gov.in/portal/Orissa-Rath_checked/jagannth_rathajatra.html|archive-date=24 February 2015|access-date=24 February 2015}}</ref> === ಮಳೆಗಾಲ === ==== ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ ==== [[ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ|ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯನ್ನು]] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಗಣೇಶ|ಗಣೇಶನ]] ಜನ್ಮದಿನವೆಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಗಮನಿಸುತ್ತಾರೆ. ದೇವರಿಗೆ [[ಮಂಟಪ|ಮೋದಕ]] ಮತ್ತು [[ಲಾಡು|ಲಡ್ಡುಗಳಂತಹ]] [[ಪ್ರಸಾದ|ಪ್ರಸಾದವನ್ನು]] [[ಮೋದಕ|ಪಂದಳಗಳಲ್ಲಿ]] ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಹಬ್ಬದ ನಂತರ ಅವರು ಬಳಸುವ ಬರವಣಿಗೆಯ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ನೋಟ್‌ಬುಕ್‌ಗಳನ್ನು ಸಹ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಹಬ್ಬದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಯಾವುದೇ ಅಧ್ಯಯನ ಸಂಬಂಧಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. [[ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ|ಗಣೇಶ ವಿಸರ್ಜನೆಯ]] ನಂತರ, ಅಧ್ಯಯನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="ganesha">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/92Ganesha_Chaturthi.pdf|title=Ganesh Chaturthi|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304074655/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/92Ganesha_Chaturthi.pdf|archive-date=4 March 2016|access-date=8 August 2014}}</ref> == ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಹಬ್ಬಗಳು == ಈ ವಿಭಾಗವು ಒಂದು ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. === ಕರಾವಳಿ ಒಡಿಶಾ === ==== ರಾಜ ಪರ್ಬ ==== ರಾಜ ಪರ್ಬ (ಒಡಿಯ: ରଜ ପର୍ବ) ಮೂರು ದಿನಗಳ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, [[ಆಷಾಢಮಾಸ|ಆಷಾಢ ಮಾಸದಲ್ಲಿ]] ಕರಾವಳಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ತಿಂಗಳ ಮೊದಲ ದಿನದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜೂನ್ ತಿಂಗಳ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ಭೂಮಿಯ ದೇವತೆಯಾದ [[ಭೂದೇವಿ|ಬಸು-]] ಮಾತೆಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ದೇವಿಗೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯಲು ಯಾವುದೇ ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ನಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಮೊದಲ ದಿನವನ್ನು ''ಪಹಿಲ ರಾಜ'' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಎರಡನೆಯ ದಿನವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ''ರಾಜ'' ಮತ್ತು ಮೂರನೇಯ ದಿನವನ್ನು ''ಬಸಿ ರಾಜ'' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. (ಒಡಿಯ: Bhuin Na a na/ ଭୂଇନଅଣ) ಈ ದಿನ ಎಲ್ಲಾ ಕೃಷಿ ಆಯುಧಗಳನ್ನು ತೊಳೆದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹುಡುಗಿಯರು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ [[ಉಯ್ಯಾಲೆ|ಸ್ವಿಂಗ್‌ಗಳಲ್ಲಿ]] ಆಡುತ್ತಾರೆ. ಜನರು ಸಂಬಂಧಿಕರು ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರ ನಡುವೆ [[ಪೀಠಾ|ಪೀಠಗಳನ್ನು]] ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಜ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಮಿಥುನ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದೂ ಸಹ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಬಸುಮತ ಪೂಜೆ ಎಂದು ಸಹ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Raja">{{Cite web|url=http://www.odishatourism.gov.in/portal/Festivals/ReligiousFestivals/RajaSankranti.aspx|title=Raja Sankranti|publisher=Odisha Tourism, Government of Odisha|access-date=24 February 2015}}</ref> <ref name="DampenRaja">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-otherstates/rain-likely-to-dampen-raja-festival-spirit/article4813357.ece|title=Rain likely to dampen Raja festival spirit|date=14 June 2013|work=[[The Hindu]]|access-date=24 February 2015}}</ref> <ref name="Raja2">{{Cite web|url=http://orissa.gov.in/e-magazine/Orissareview/june2006/engpdf/122-123.pdf|title=Raja Sankranti : The Festival of Swings|date=June 2006|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20131101185928/http://orissa.gov.in/e-magazine/Orissareview/june2006/engpdf/122-123.pdf|archive-date=1 November 2013|access-date=24 February 2015}}</ref> ==== ಬಲಿ ಜಾತ್ರೆ/ಕಾರ್ತಿಕ ಪೂರ್ಣಿಮಾ ==== [[ಚಿತ್ರ:Balijatra_cuttack.JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Balijatra_cuttack.JPG/220px-Balijatra_cuttack.JPG|thumb| [[ಕಟಕ್|ಕಟಕ್‌ನಲ್ಲಿ]] 2012 ರ ಬಲಿ ಜಾತ್ರಾ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೇಳದ ಪ್ರವೇಶ.]] ಬಲಿ ಜಾತ್ರೆ (ಒಡಿಯ: ବାଲି ଯାତ୍ରା) ಯನ್ನು ಪ್ರಾಚೀನ ಸಮುದ್ರ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಒಡಿಶಾದಿಂದ ಬಾಲಿಗೆ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು [[ಕಾರ್ತಿಕ ಪೂರ್ಣಿಮಾ|ಕಾರ್ತಿಕ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯ]] ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ, ಕೊಳಗಳು, ನದಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಬೋಯಿಟಾಸ್ ಎಂಬ ದೋಣಿಗಳ ಚಿಕಣಿಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಒಂದು ವಾರ ಕಾಲ ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="balijatra">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-in-school/odisha-celebrates-glorious-maritime-past/article5365220.ece|title=Odisha celebrates glorious maritime past|date=19 November 2013|work=[[The Hindu]]|access-date=8 August 2014}}</ref> [[ಕಟಕ್|ಕಟಕ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಮುಖ ವಾರ್ಷಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೇಳವೂ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. <ref name="bali2">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-otherstates/lakhs-turn-up-for-bali-yatra-on-opening-day/article904926.ece|title=Lakhs turn up for Bali Yatra on opening day|date=22 November 2010|work=[[The Hindu]]|access-date=8 August 2014}}</ref> === ಮಧ್ಯ ಒಡಿಶಾ === ==== ಗಜಲಕ್ಷ್ಮಿ ಪೂಜೆ ==== ಗಜ-ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಪೂಜೆ (ಒಡಿಯ: ଗଜଲକ୍ଷ୍ମୀ ପୂଜା)ಯನ್ನು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಧೆಂಕನಲ್ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಪಾರ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [https://odishatv.in/odisha/body-slider/celebrations-of-gajalaxmi-puja-begin-with-fervor-across-odisha-245927] ಇದು [[ಲಕ್ಷ್ಮಿ]] ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ೧೧ ದಿನಗಳ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಕುಮಾರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="laxmi">{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/bhubaneswar/Dhenkanal-gears-up-for-Laxmi-Puja/articleshow/16998200.cms|title=Dhenkanal gears up for Laxmi Puja|date=29 October 2012|work=[[The Times of India]]|access-date=13 August 2014}}</ref> === ಪಶ್ಚಿಮ ಒಡಿಶಾ === ==== ನುವಾಖಾಯ್ ====   [[ನುವಾಖಾಯ್]] (ಒಡಿಯ: ନୂଆ ଖାଇ) ಯನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಂಬಲ್ಪುರಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೊಸ ಭತ್ತದ (ಒಡಿಯ: ଧାନ) ಸುಗ್ಗಿಯನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಲು ಇದನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು [[ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ|ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯ]] ಮರುದಿನ ಬರುತ್ತದೆ. ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಪುರೋಹಿತರು [[ತಿಥಿ|ತಿಥಿಯನ್ನು]] ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಿಖರವಾದ ಶುಭ ಮುಹೂರ್ತದಲ್ಲಿ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ನವಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಹಬ್ಬದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಜನರು " ''ನುವಾಖಾಯ್ ಜುಹಾರ್'' " ಪದಗಳೊಂದಿಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸಂಜೆ, ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಹಾಡು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತುಅದನ್ನು " ''ನುವಾಖಾಯ್ ಭೆಟ್‌ಘಾಟ್'' " ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="nuakhai">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/93Nuakhai.pdf|title=Nuakhai|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140810082410/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/93Nuakhai.pdf|archive-date=10 August 2014|access-date=8 August 2014}}</ref> ==== ಸೀತಾಳಸಾಸ್ತಿ ==== [[ಶಿವ]] ಮತ್ತು [[ಪಾರ್ವತಿ|ಪಾರ್ವತಿಯ]] ವಿವಾಹವನ್ನು ಆಚರಿಸಲು [[ಶೀತಲ ಷಷ್ಠಿ ಉತ್ಸವ|ಸೀತಾಳಸಾಸ್ತಿಯನ್ನು]] ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಕ್ತರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಭಕ್ತ ಶಿವನ ಪೋಷಕರಂತೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಭಕ್ತ ಪಾರ್ವತಿಯ ಪೋಷಕರಂತೆ ವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ. ದೇವರ ತಂದೆಯಂತೆ ವರ್ತಿಸುವ ಭಕ್ತನು ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಮಾಡಲು [[ಸಾಲ್|ಸಾಲ್ ಮರದ]] ಎಲೆಗಳ ಕಟ್ಟುಗಳೊಂದಿಗೆ ದೇವಿಯ ಮನೆಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಾನರೆ. ಮದುವೆ ನಿಶ್ಚಯವಾದ ನಂತರ, ಸ್ಥಳೀಯ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕರನ್ನು ಸಮಾರಂಭಕ್ಕೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಮಾರಂಭಕ್ಕೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರೂ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸಹಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಒಡಿಶಾದ ಅನೇಕ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಗಂಜಾಂ ಜಿಲ್ಲೆ ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಪುರದಲ್ಲಿ ಸೀತಾಳಸಾಸ್ತಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="sitalsasthi">{{Cite news|url=http://www.newindianexpress.com/states/odisha/Sambalpur-in-festive-mood-for-Sital-Sasthi/2013/06/10/article1628458.ece|title=Sambalpur in festive mood for Sital Sasthi|date=10 June 2013|work=[[The New Indian Express]]|access-date=8 August 2014}}</ref> [[ಜ್ಯೇಷ್ಠ ಮಾಸ|ಜ್ಯೇಷ್ಠ]] ಮಾಸದ ಆರನೇ ದಿನದಂದು ವಿವಾಹ ಸಮಾರಂಭವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ನಪುಂಸಕರು ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಕಲಾವಿದರು ಬೀದಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. <ref name="sixthday">{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/bhubaneswar/Rituals-start-for-divine-marriage-in-Sambalpur/articleshow/35741345.cms|title=Rituals start for divine marriage in Sambalpur|date=30 May 2014|work=[[The Times of India]]|access-date=8 August 2014}}</ref> <ref name="eunuchs">{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/bhubaneswar/Eunuchs-put-up-impressive-show/articleshow/36092698.cms|title=Eunuchs put up impressive show|date=5 June 2014|work=[[The Times of India]]|access-date=8 August 2014}}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Dhanu_jatra.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Dhanu_jatra.jpg/220px-Dhanu_jatra.jpg|thumb| ಧನು ಜಾತ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಾಜ [[ಕಂಸ|ಕಂಸನ]] ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟ]] ==== ಧನು ಜಾತ್ರೆ ==== ಧನು ಜಾತ್ರೆಯು [[ಅಸುರ]] ರಾಜ [[ಕಂಸ|ಕಂಸನ]] ಆಳ್ವಿಕೆ ಮತ್ತು ಮರಣದ ದೊಡ್ಡ-ಪ್ರಮಾಣದ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾಗಿದೆ, ಇದು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಬರ್ಗರ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಜನವರಿ ೧ ರಿಂದ ೧೧ ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಬರ್ಗರ್‌ ಪಟ್ಟಣವು [[ಮಥುರಾ|ಮಥುರಾದ]] ಪೌರಾಣಿಕ ನಗರವೆಂದು ಊಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ನೆರೆಯ ವಸಾಹತುಗಳು ಸಹ [[ಮಹಾಭಾರತ|ಮಹಾಭಾರತದ]] ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ಪೊಲೀಸ್ ವರಿಷ್ಠಾಧಿಕಾರಿ ಕೂಡ ಕಂಸನ ನೌಕರರಂತೆ ನಟಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಸುದೇವ ಮತ್ತು [[ದೇವಕಿ|ದೇವಕಿಯ]] ವಿವಾಹದೊಂದಿಗೆ ಹಬ್ಬವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂಬಪಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮವನ್ನು ಗೋಪಾಪುರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉತ್ಸವದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಕಂಸನಂತೆ ನಟಿಸುವ ನಟನು ಪೌರಾಣಿಕ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ. <ref name="dhanu1">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-otherstates/bargarh-gears-up-for-dhanu-yatra/article1399914.ece|title=Bargarh gears up for Dhanu Yatra|date=23 December 2008|work=[[The Hindu]]|access-date=8 August 2014}}</ref> <ref name="dhanu2">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-otherstates/dhanu-yatra-gets-under-way/article2765589.ece|title=Dhanu Yatra gets under way|date=1 January 2012|work=[[The Hindu]]|access-date=8 August 2014}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} * [http://myodia.com/category/festvals-of-odisha/ ಒಡಿಶಾದ ಹಬ್ಬಗಳು] * [https://www.odiaweb.in/top-5-best-place-to-visit-to-celebrate-maha-shivaratri-in-odisha/ ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ] <nowiki> [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]]</nowiki> 3zase6k76sr165cxttc84xwyhcc3kqj 1117097 1117090 2022-08-27T08:00:44Z Kavyashri hebbar 75918 wikitext text/x-wiki ಈ ಲೇಖನವು ಭಾರತದ [[ಒರಿಸ್ಸಾ|ಒಡಿಶಾ]] ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹಬ್ಬಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ''ಬಾರಾ ಮಾಸರೆ ತೇರಾ ಪರ್ಬಾ'' <ref>{{Cite web|url=https://www.dailypioneer.com/2020/state-editions/prathamastami-that-celebrates-firstborns.html|title=Prathamastami that celebrates firstborns|date=9 December 2020|website=The Pioneer}}</ref> (ಕನ್ನಡ: <span>''ಹನ್ನೆರಡು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಹದಿಮೂರು ಹಬ್ಬಗಳು''</span> ). == ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬಗಳು == ಈ ವಿಭಾಗವು ಒಡಿಶಾದಾದ್ಯಂತ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿಮಾಡುತ್ತದೆ. === ಶರತ್ಕಾಲ === ==== ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆ ==== [[ಚಿತ್ರ:Chaudhury_Bazar_Chandi_Medha.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Chaudhury_Bazar_Chandi_Medha.jpg/220px-Chaudhury_Bazar_Chandi_Medha.jpg|thumb| ತಾರಕಾಸಿ ಕಿರೀಟವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ [[ಕಟಕ್|ಕಟಕ್‌ನಲ್ಲಿರುವ]] ದುರ್ಗಾ ವಿಗ್ರಹ.]] [[ದುರ್ಗಾ ಪೂಜಾ|ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆ]] (ಒಡಿಯ: ଦୁର୍ଗା ପୂଜା) [[ಆಶ್ವಯುಜ ಮಾಸ|ಅಶ್ವಿನಿ]] (ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಮತ್ತು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್) ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇದು ೧೦ ದಿನಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯುವ ಹಬ್ಬ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಶಕ್ತಿ ಪೀಠಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ [[ಶಕ್ತಿ ಪೀಠಗಳು|ಪಂದಳಗಳೆಂದು]] ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ [[ದುರ್ಗೆ|ದುರ್ಗಾದೇವಿಯನ್ನು]] [[ಮಂಟಪ|ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ]] . [[ನವರಾತ್ರಿ|ನವರಾತ್ರಿಯು]] ಹಬ್ಬದ ಮೊದಲ ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ದುರ್ಗೆಯ ಒಂಬತ್ತು ರೂಪಗಳಾದ [[ನವದುರ್ಗಾ|ನವದುರ್ಗೆಯನ್ನು]] ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನವರಾತ್ರಿಯು ಅಶ್ವಿನಿ ಮಾಸದ [[ಪ್ರತಿಪದೆ|ಪ್ರಥಮ]] (ಮೊದಲ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ದಿನ) [[ಪಕ್ಷ]] (ಚಂದ್ರನ ಹದಿನೈದು ದಿನ) ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಪ್ರಕಾರ ಮಳೆಗಾಲದ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಸಹ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಹತ್ತನೇ ದಿನದಂದು [[ಅಸುರ]], [[ಮಹಿಷಾಸುರ]], ದುರ್ಗೆಯಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟರು. ಅಂತಿಮ ಐದು ದಿನಗಳನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/Durga_Puja.pdf|title=Durga Puja|date=September 2013|publisher=[[East Coast Railway]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140810043612/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/Durga_Puja.pdf|archive-date=10 August 2014|access-date=8 August 2014}}</ref> [[ಕಟಕ್|ಕಟಕ್‌ನ]] ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆಯು ವಿಗ್ರಹಗಳ ಕಿರೀಟದ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಪಾಂಡಲ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಬೆಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಚಿನ್ನದ ತಾರಕಾಸಿ (ಫಿಲಿಗ್ರೀ) ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ಕಟಕ್ ನಗರವು ವರ್ಷದ ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರವಾಸಿಗರ ದಟ್ಟಣೆಯ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ರೈಲುಗಳನ್ನು ಓಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="durgapuja1">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/Durga_Puja.pdf|title=Durga Puja|date=September 2013|publisher=[[East Coast Railway]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140810043612/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/Durga_Puja.pdf|archive-date=10 August 2014|access-date=8 August 2014}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20140810043612/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/Durga_Puja.pdf "Durga Puja"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. [[ಪೂರ್ವ ಕರಾವಳಿ ರೈಲ್ವೆ|East Coast Railway]]. September 2013. Archived from [http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/Durga_Puja.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 10 August 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 August</span> 2014</span>.</cite></ref> ಕಟಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಪೂಜೆಯ ನಂತರ, [[ದಸರ|ವಿಜಯದಶಮಿಯ]] ಹತ್ತನೇ ದಿನದಂದು, ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಅದ್ದೂರಿ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಕಥಾಜೋಡಿ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="durgapuja2">{{Cite web|url=http://orissa.gov.in/festivals/pujas.htm|title=Durga Puja|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20081030070412/http://orissa.gov.in/festivals/pujas.htm|archive-date=30 October 2008|access-date=8 August 2014}}</ref> ==== ಕಾಳಿ ಪೂಜೆ ==== ಕಾಳಿ ಪೂಜೆಯು ಅಶ್ವಿನಿ (ಅಕ್ಟೋಬರ್) ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. [[ದುರ್ಗಾ ಪೂಜಾ|ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆ]] ಮುಗಿದ ನಂತರ ಇದನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಕಾಳಿ ದೇವಿಯು ಕೋಪದಿಂದ ನರ್ತಿಸುವ ಮತ್ತು ಶಿವನ ಮೇಲೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕುವ ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟದ್ದರ ಮೇಲೆ ಒಳ್ಳೆಯದ ವಿಜಯವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಒಡಿಶಾದ ಉತ್ತರದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಾದ ಕೆಂಡುಜಾರ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಹಬ್ಬವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/bhubaneswar/Kali-in-chains-at-Keonjhar-shrine/articleshow/25280143.cms|title=Kali in chains at Keonjhar shrine|website=The Times of India|access-date=21 March 2019}}</ref> ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕೆಂಡುಜಾರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಳಿ ಪೂಜೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಾರದ [[ಮೇಳ]] ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ವಾರದ ನಂತರ [[ಕಾಳಿ]] ದೇವಿಯ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಭವ್ಯವಾದ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಂಡೊಯ್ಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಪವಿತ್ರ ನದಿ ಅಥವಾ ಹತ್ತಿರದ ಯಾವುದೇ ಜಲಮೂಲದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.newindianexpress.com/states/odisha/2018/nov/11/silver-city-bids-adieu-to-goddess-kali-1896726.html|title=Silver City bids adieu to Goddess Kali|website=The New Indian Express|access-date=21 March 2019}}</ref> ==== ಕುಮಾರ್ ಪೂರ್ಣಿಮಾ ==== ಕುಮಾರ್ ಪೂರ್ಣಿಮಾ (ಒಡಿಯ: କୁମାର ପୂର୍ଣିମା) ಅಶ್ವಿನಿ ಮಾಸದ ಮೊದಲ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಆದರ್ಶ ಗಂಡನಿಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವ ಅವಿವಾಹಿತ ಹುಡುಗಿಯರು ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂಬಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, [[ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಸ್ವಾಮಿ|ಕಾರ್ತಿಕೇಯ]] ಎಂಬ ಸುಂದರ ದೇವರು ಈ ದಿನ ಜನಿಸಿದನು. ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಕೂಡ ಈ ದಿನ ''ಪುಚ್ಚಿಯಂತಹ'' ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಟಗಳನ್ನು ಆಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. <ref name="kumar1">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/101Kumar_Purnima.pdf|title=Kumar Purnima|publisher=[[Government of Odisha]]|access-date=8 August 2014}}</ref> ==== ದೀಪಾಬಲಿ ==== [[ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸ|ಕಾರ್ತಿಕ]] [[ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ|ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯಂದು]] ದೀಪಾಬಲಿ (ಒಡಿಯ: ଦୀପାବଳି) ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf|title=Deepabali|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20150123160644/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf|archive-date=23 January 2015|access-date=17 September 2014}}</ref> ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಕುಟುಂಬಗಳು [[ಸೆಣಬು|ಸೆಣಬಿನ]] ಕಾಂಡಗಳನ್ನು ಸುಡುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ''ಬಡಬಡುವಾ'' ಪದ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಆಶೀರ್ವಾದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ: <ref name="Badabadua">{{Cite news|url=http://www.dailypioneer.com/state-editions/bhubaneswar/thousands-chant-bada-badua-ho-in-puri.html|title=Thousands chant 'Bada Badua Ho' in Puri|date=5 November 2005|work=The Pioneer (newspaper)|access-date=17 September 2014}}</ref> ''ಬಡಾ ಬಡುವಾ ಹೋ,'' <br>''ಅಂಧರ ರೇ ಆಸಾ,'' <br>''ಅಲುವಾ ರೆ ಜಾ'' <br>''ಮಹಾಪ್ರಸಾದ ಖೈ'' <br>''ಬೈಸಿ ಪಹಾಚಾ ರೇ ಗಡ ಗದು ಥಾ.'' ''(ಒಡಿಯ: ବଡ଼ ବଡୁଆ )ಹೋ,''<br> ''ಅಣುಧಾರೆ'' ,<br> ''ಆಲೌರೆ'' ,<br> ''ಮಹಾಪ್ರಿಸಾದ ಖೈ''<br>''ಬೈಶಿ ಪಾಹಾಚ್ ರೇ ಗಡಡಾ ಗಡೂಥಾ.'' ''ಓ ಪೂರ್ವಜರೇ,''<br> ''ಈ ಕರಾಳ ಸಂಜೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಬಳಿಗೆ ಬನ್ನಿ''<br> ''ನಾವು ಸ್ವರ್ಗಕ್ಕೆ ನಿಮ್ಮ ದಾರಿಯನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುತ್ತೇವೆ.''<br>''ಮಹಾಪ್ರಸಾದ ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ,''<br> ''ಪುರಿಯ [[ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯ|ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯದ]] 22 ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಮೇಲೆ ನೀವು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆಯಲಿ.'' <ref name="deepabali">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf|title=Deepabali|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20150123160644/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf|archive-date=23 January 2015|access-date=17 September 2014}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20150123160644/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf "Deepabali"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. [[ಒಡಿಶಾ ಸರ್ಕಾರ|Government of Odisha]]. Archived from [http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 23 January 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 September</span> 2014</span>.</cite></ref> ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಅದೇ ದಿನ ಕಾಳಿ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಸಹ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="deepabali">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf|title=Deepabali|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20150123160644/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf|archive-date=23 January 2015|access-date=17 September 2014}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20150123160644/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf "Deepabali"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. [[ಒಡಿಶಾ ಸರ್ಕಾರ|Government of Odisha]]. Archived from [http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/17Deepabali.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 23 January 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 September</span> 2014</span>.</cite></ref> === ಚಳಿಗಾಲ === ==== ಪ್ರಥಮಾಷ್ಟಮಿ ==== [[ಚಿತ್ರ:Enduri.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Enduri.jpg/220px-Enduri.jpg|thumb| ಪ್ರಥಮಾಷ್ಟಮಿಯಂದು ತಯಾರಾಗುವ ಎಂಡುರಿ ಪಿತಾ .]] ಪ್ರಥಮಾಷ್ಟಮಿಯಂದು (ಒಡಿಯ: ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ), ಮನೆಯವರು ಮೊದಲ ಜನನದ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಎಂಡುರಿ ಪಿತಾ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲಾದ ವಿಶೇಷ ಖಾದ್ಯವಾಗಿದೆ. <ref name="Prathamashtami1">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-otherstates/oriyas-prefer-enduri-pitha-on-prathamashtami/article923205.ece|title=Oriyas prefer 'Enduri Pitha' on 'Prathamashtami'|date=30 November 2010|work=[[The Hindu]]|access-date=8 August 2014}}</ref> ಇದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಮೊದಲು ಜನಿಸಿದವರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕುಟುಂಬದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು [[ಮಾರ್ಗಶಿರ ಮಾಸ|ಮಾರ್ಗಶಿರ]] ಮಾಸದ ಎಂಟನೆಯ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. <ref name="Prathamastami2">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/113Prathamastami.pdf|title=Prathamastami|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304113815/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/113Prathamastami.pdf|archive-date=4 March 2016|access-date=8 August 2014}}</ref> === ವಸಂತ === ==== ವಸಂತ ಪಂಚಮಿ ==== [[ವಸಂತ ಪಂಚಮಿ]] (ಒಡಿಯ: ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀ) [[ಮಾಘ ಮಾಸ|ಮಾಘ ಮಾಸದ]] (ಮಾಘ ಶುಕ್ಲ ಪಂಚಮಿ) ಮೊದಲ ಚಂದ್ರನ ಐದನೇ ದಿನದಂದು ಬರತ್ತದೆ, ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜನವರಿ ಅಥವಾ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು [[ವಸಂತ ಪಂಚಮಿ|ಸರಸ್ವತಿ ಪೂಜೆ]] (ಒಡಿಯ: ସରସ୍ୱତୀ ପୂଜା) ಎಂದೂ ಸಹ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [[ಸರಸ್ವತಿ]] [[ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ|ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ]] ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯ ದೇವತೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ, ಈ ದಿನ ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಿನದಂದು ಅನೇಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸಹ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ವಸಂತಕಾಲದ ಆಗಮನವನ್ನು ಸಹ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. <ref name="Vasant1">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/45Vasant_Panchami.pdf|title=Vasant Panchami|publisher=[[Government of India]]|access-date=8 August 2014}}</ref> <ref name="odisha-festivals">{{Cite web|url=http://knowindia.gov.in/knowindia/state_uts.php?id=79|title=Odisha: Fairs and Festivals|website=Know India|publisher=[[Government of India]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140923070714/http://knowindia.gov.in/knowindia/state_uts.php?id=79|archive-date=23 September 2014|access-date=8 August 2014}}</ref> ==== ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ ==== [[ಚಿತ್ರ:Lingaraja.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Lingaraja.jpg/220px-Lingaraja.jpg|thumb| [[ಲಿಂಗರಾಜ ದೇವಸ್ಥಾನ]]]] [[ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ]] (ಒಡಿಯ: ମହା ଶିବରାତ୍ରି) ಯನ್ನು [[ಫಾಲ್ಗುಣ ಮಾಸ|ಫಾಲ್ಗುಣ]] ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿರುವ ಚಂದ್ರನ ಹದಿನೈದು ದಿನದಂದು ೧೩ ನೇ ರಾತ್ರಿ ಅಥವಾ ೧೪ ನೇ ದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಫೆಬ್ರವರಿ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಚ್‌ನಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಶಿವರಾತ್ರಿಯ ದಿನವನ್ನು [[ಶಿವ|ಶಿವನು]] [[ತಾಂಡವ]] ನೃತ್ಯವನ್ನು ಮಾಡುವ ರಾತ್ರಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಿವನ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಉಪವಾಸ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಸಂಗಾತಿಯ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ಆದರ್ಶ ಪತಿಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಶಿವರಾತ್ರಿಯ ದಿನ ರಾತ್ರಿ ಹಗಲು ಶಿವ ದೇವಾಲಯಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. [[ಲಿಂಗ (ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ)|ಲಿಂಗದ]] ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸುವ ದೇವರಿಗೆ ಬೇಲ್ ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ಎಲೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆರಾಧಕರು ಇಡೀ ರಾತ್ರಿ ಜಾಗರಣವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮರುದಿನ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಮುರಿಯತ್ತಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/150MAHA_SHIVA_RATRI.pdf|title=Mahashiva Ratri|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140327171257/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/150MAHA_SHIVA_RATRI.pdf|archive-date=27 March 2014|access-date=8 August 2014}}</ref> ಶಿವರಾತ್ರಿಯನ್ನು ಪ್ರಮುಖ [[ಶೈವ ಪಂಥ|ಶೈವ]] ದೇವಾಲಯಗಳಾದ [[ಲಿಂಗರಾಜ ದೇವಸ್ಥಾನ|ಲಿಂಗರಾಜ ದೇವಾಲಯ]], ಕಪಿಲಾಶ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಿವನನ್ನು ತಪಸ್ವಿ ದೇವರು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವುದರಿಂದ ಯತಿಗಳಿಗೆ ಶಿವರಾತ್ರಿಯೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ತಪಸ್ವಿಗಳು ಈ ದಿನ [[ಠಂಡಾಯಿ|ತಂದೈಯಂತಹ]] ಪಾನೀಯಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ. <ref name="shivaratri">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/150MAHA_SHIVA_RATRI.pdf|title=Mahashiva Ratri|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140327171257/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/150MAHA_SHIVA_RATRI.pdf|archive-date=27 March 2014|access-date=8 August 2014}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20140327171257/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/150MAHA_SHIVA_RATRI.pdf "Mahashiva Ratri"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. [[ಒಡಿಶಾ ಸರ್ಕಾರ|Government of Odisha]]. Archived from [http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/150MAHA_SHIVA_RATRI.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 27 March 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 August</span> 2014</span>.</cite></ref> ==== ಡೋಲಾ ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಮತ್ತು ಹೋಳಿ ==== ಇದನ್ನು ಡೋಲಾ ಯಾತ್ರೆ ಎಂದೂ ಸಹ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ( Odia ,) ಐದು ದಿನಗಳ ಡೋಲಾ ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ವಿಜೃಂಭಣೆಯಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಡೋಲಾ ಪೂರ್ಣಿಮಾ ನಂತರ [[ಹೋಳಿ]] ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ, ಒಡಿಯಾ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಸಿದ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು "ಡೋಲಗೋವಿಂದ" ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ [[ಜಗನ್ನಾಥ]] ದೇವರಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="dolapurnima">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/55Dola_Purnima.pdf|title=Dola Purnima|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140810080713/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/55Dola_Purnima.pdf|archive-date=10 August 2014|access-date=8 August 2014}}</ref> [[ಕೃಷ್ಣ]] ಮತ್ತು [[ರಾಧೆ|ರಾಧೆಯ]] ವಿಗ್ರಹಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಬರುವ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. === ಬೇಸಿಗೆ === ==== ರಥ ಯಾತ್ರೆ ==== [[ಚಿತ್ರ:Rath_Yatra_Puri_2007_11028.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Rath_Yatra_Puri_2007_11028.jpg/200px-Rath_Yatra_Puri_2007_11028.jpg|thumb|200x200px| ಪುರಿಯಲ್ಲಿ ರಥಯಾತ್ರೆ (೨೦೦೭)]] [[ರಥ ಯಾತ್ರೆ]] (ಒಡಿಯ: ରଥଯାତ୍ରା) ಎಂಬುದು [[ಒರಿಸ್ಸಾ|ಒಡಿಶಾದ]] [[ಪುರಿ|ಪುರಿಯಲ್ಲಿ]] ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡ ವಾರ್ಷಿಕ ಹಿಂದೂ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು [[ಒರಿಸ್ಸಾ|ಒಡಿಶಾದಾದ್ಯಂತ]] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜೂನ್/ಜುಲೈನಲ್ಲಿ [[ಆಷಾಢಮಾಸ|ಆಷಾಢ ಮಾಸದ]] (ಆಷಾಢ ಸುಕ್ಲಾ ದುತಿಯಾ) ಎರಡನೇ ದಿನದ ಕರಾಳ ಹದಿನೈದು ದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬವು [[ಜಗನ್ನಾಥ]], ಬಲಭದ್ರ ಮತ್ತು [[ಸುಭದ್ರ]] ದೇವತೆಗಳ ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು [[ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯ|ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯದಿಂದ]] ಗುಂಡಿಚಾ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ದೈತ್ಯ ರಥದ ಮೇಲೆ ಸಾಗಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ರಥಗಳನ್ನು ಭಕ್ತರು ಹಗ್ಗಗಳಿಂದ ಎಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳ ನಂತರ, ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ೨೦೧೪ ರ ಪುರಿ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ೯೦೦೦೦೦ ಜನರು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. <ref name="Seaofhumanity">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-otherstates/sea-of-humanity-at-puri-rath-yatra/article6161785.ece|title=Sea of humanity at Puri Rath Yatra|date=30 June 2014|work=[[The Hindu]]|access-date=24 February 2015}}</ref> <ref name="Vamana">{{Cite web|url=http://orissa.gov.in/portal/Orissa-Rath_checked/jagannth_rathajatra.html|title=A glimpse of the Vamana, the dwarf or Lord Jagannath|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20150224100017/http://orissa.gov.in/portal/Orissa-Rath_checked/jagannth_rathajatra.html|archive-date=24 February 2015|access-date=24 February 2015}}</ref> === ಮಳೆಗಾಲ === ==== ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ ==== [[ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ|ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯನ್ನು]] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಗಣೇಶ|ಗಣೇಶನ]] ಜನ್ಮದಿನವೆಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಗಮನಿಸುತ್ತಾರೆ. ದೇವರಿಗೆ [[ಮಂಟಪ|ಮೋದಕ]] ಮತ್ತು [[ಲಾಡು|ಲಡ್ಡುಗಳಂತಹ]] [[ಪ್ರಸಾದ|ಪ್ರಸಾದವನ್ನು]] [[ಮೋದಕ|ಪಂದಳಗಳಲ್ಲಿ]] ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಹಬ್ಬದ ನಂತರ ಅವರು ಬಳಸುವ ಬರವಣಿಗೆಯ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ನೋಟ್‌ಬುಕ್‌ಗಳನ್ನು ಸಹ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಹಬ್ಬದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಯಾವುದೇ ಅಧ್ಯಯನ ಸಂಬಂಧಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. [[ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ|ಗಣೇಶ ವಿಸರ್ಜನೆಯ]] ನಂತರ, ಅಧ್ಯಯನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="ganesha">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/92Ganesha_Chaturthi.pdf|title=Ganesh Chaturthi|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304074655/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/92Ganesha_Chaturthi.pdf|archive-date=4 March 2016|access-date=8 August 2014}}</ref> == ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಹಬ್ಬಗಳು == ಈ ವಿಭಾಗವು ಒಂದು ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. === ಕರಾವಳಿ ಒಡಿಶಾ === ==== ರಾಜ ಪರ್ಬ ==== ರಾಜ ಪರ್ಬ (ಒಡಿಯ: ରଜ ପର୍ବ) ಮೂರು ದಿನಗಳ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, [[ಆಷಾಢಮಾಸ|ಆಷಾಢ ಮಾಸದಲ್ಲಿ]] ಕರಾವಳಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ತಿಂಗಳ ಮೊದಲ ದಿನದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜೂನ್ ತಿಂಗಳ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ಭೂಮಿಯ ದೇವತೆಯಾದ [[ಭೂದೇವಿ|ಬಸು-]] ಮಾತೆಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ದೇವಿಗೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯಲು ಯಾವುದೇ ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ನಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಮೊದಲ ದಿನವನ್ನು ''ಪಹಿಲ ರಾಜ'' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಎರಡನೆಯ ದಿನವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ''ರಾಜ'' ಮತ್ತು ಮೂರನೇಯ ದಿನವನ್ನು ''ಬಸಿ ರಾಜ'' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. (ಒಡಿಯ: Bhuin Na a na/ ଭୂଇନଅଣ) ಈ ದಿನ ಎಲ್ಲಾ ಕೃಷಿ ಆಯುಧಗಳನ್ನು ತೊಳೆದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹುಡುಗಿಯರು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ [[ಉಯ್ಯಾಲೆ|ಸ್ವಿಂಗ್‌ಗಳಲ್ಲಿ]] ಆಡುತ್ತಾರೆ. ಜನರು ಸಂಬಂಧಿಕರು ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರ ನಡುವೆ [[ಪೀಠಾ|ಪೀಠಗಳನ್ನು]] ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಜ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಮಿಥುನ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಎಂದೂ ಸಹ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಬಸುಮತ ಪೂಜೆ ಎಂದು ಸಹ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Raja">{{Cite web|url=http://www.odishatourism.gov.in/portal/Festivals/ReligiousFestivals/RajaSankranti.aspx|title=Raja Sankranti|publisher=Odisha Tourism, Government of Odisha|access-date=24 February 2015}}</ref> <ref name="DampenRaja">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-otherstates/rain-likely-to-dampen-raja-festival-spirit/article4813357.ece|title=Rain likely to dampen Raja festival spirit|date=14 June 2013|work=[[The Hindu]]|access-date=24 February 2015}}</ref> <ref name="Raja2">{{Cite web|url=http://orissa.gov.in/e-magazine/Orissareview/june2006/engpdf/122-123.pdf|title=Raja Sankranti : The Festival of Swings|date=June 2006|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20131101185928/http://orissa.gov.in/e-magazine/Orissareview/june2006/engpdf/122-123.pdf|archive-date=1 November 2013|access-date=24 February 2015}}</ref> ==== ಬಲಿ ಜಾತ್ರೆ/ಕಾರ್ತಿಕ ಪೂರ್ಣಿಮಾ ==== [[ಚಿತ್ರ:Balijatra_cuttack.JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Balijatra_cuttack.JPG/220px-Balijatra_cuttack.JPG|thumb| [[ಕಟಕ್|ಕಟಕ್‌ನಲ್ಲಿ]] 2012 ರ ಬಲಿ ಜಾತ್ರಾ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೇಳದ ಪ್ರವೇಶ.]] ಬಲಿ ಜಾತ್ರೆ (ಒಡಿಯ: ବାଲି ଯାତ୍ରା) ಯನ್ನು ಪ್ರಾಚೀನ ಸಮುದ್ರ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಒಡಿಶಾದಿಂದ ಬಾಲಿಗೆ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು [[ಕಾರ್ತಿಕ ಪೂರ್ಣಿಮಾ|ಕಾರ್ತಿಕ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯ]] ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ, ಕೊಳಗಳು, ನದಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಬೋಯಿಟಾಸ್ ಎಂಬ ದೋಣಿಗಳ ಚಿಕಣಿಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಒಂದು ವಾರ ಕಾಲ ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="balijatra">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-in-school/odisha-celebrates-glorious-maritime-past/article5365220.ece|title=Odisha celebrates glorious maritime past|date=19 November 2013|work=[[The Hindu]]|access-date=8 August 2014}}</ref> [[ಕಟಕ್|ಕಟಕ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಮುಖ ವಾರ್ಷಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೇಳವೂ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. <ref name="bali2">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-otherstates/lakhs-turn-up-for-bali-yatra-on-opening-day/article904926.ece|title=Lakhs turn up for Bali Yatra on opening day|date=22 November 2010|work=[[The Hindu]]|access-date=8 August 2014}}</ref> === ಮಧ್ಯ ಒಡಿಶಾ === ==== ಗಜಲಕ್ಷ್ಮಿ ಪೂಜೆ ==== ಗಜ-ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಪೂಜೆ (ಒಡಿಯ: ଗଜଲକ୍ଷ୍ମୀ ପୂଜା)ಯನ್ನು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಧೆಂಕನಲ್ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಪಾರ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [https://odishatv.in/odisha/body-slider/celebrations-of-gajalaxmi-puja-begin-with-fervor-across-odisha-245927] ಇದು [[ಲಕ್ಷ್ಮಿ]] ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ೧೧ ದಿನಗಳ ಹಬ್ಬವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಕುಮಾರ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="laxmi">{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/bhubaneswar/Dhenkanal-gears-up-for-Laxmi-Puja/articleshow/16998200.cms|title=Dhenkanal gears up for Laxmi Puja|date=29 October 2012|work=[[The Times of India]]|access-date=13 August 2014}}</ref> === ಪಶ್ಚಿಮ ಒಡಿಶಾ === ==== ನುವಾಖಾಯ್ ====   [[ನುವಾಖಾಯ್]] (ಒಡಿಯ: ନୂଆ ଖାଇ) ಯನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಂಬಲ್ಪುರಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೊಸ ಭತ್ತದ (ಒಡಿಯ: ଧାନ) ಸುಗ್ಗಿಯನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಲು ಇದನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು [[ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ|ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯ]] ಮರುದಿನ ಬರುತ್ತದೆ. ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಪುರೋಹಿತರು [[ತಿಥಿ|ತಿಥಿಯನ್ನು]] ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಿಖರವಾದ ಶುಭ ಮುಹೂರ್ತದಲ್ಲಿ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ನವಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಹಬ್ಬದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಜನರು " ''ನುವಾಖಾಯ್ ಜುಹಾರ್'' " ಪದಗಳೊಂದಿಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸಂಜೆ, ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಹಾಡು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತುಅದನ್ನು " ''ನುವಾಖಾಯ್ ಭೆಟ್‌ಘಾಟ್'' " ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="nuakhai">{{Cite web|url=http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/93Nuakhai.pdf|title=Nuakhai|publisher=[[Government of Odisha]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20140810082410/http://www.odisha.gov.in/portal/LIWPL/event_archive/Events_Archives/93Nuakhai.pdf|archive-date=10 August 2014|access-date=8 August 2014}}</ref> ==== ಸೀತಾಳಸಾಸ್ತಿ ==== [[ಶಿವ]] ಮತ್ತು [[ಪಾರ್ವತಿ|ಪಾರ್ವತಿಯ]] ವಿವಾಹವನ್ನು ಆಚರಿಸಲು [[ಶೀತಲ ಷಷ್ಠಿ ಉತ್ಸವ|ಸೀತಾಳಸಾಸ್ತಿಯನ್ನು]] ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಕ್ತರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಭಕ್ತ ಶಿವನ ಪೋಷಕರಂತೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಭಕ್ತ ಪಾರ್ವತಿಯ ಪೋಷಕರಂತೆ ವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ. ದೇವರ ತಂದೆಯಂತೆ ವರ್ತಿಸುವ ಭಕ್ತನು ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಮಾಡಲು [[ಸಾಲ್|ಸಾಲ್ ಮರದ]] ಎಲೆಗಳ ಕಟ್ಟುಗಳೊಂದಿಗೆ ದೇವಿಯ ಮನೆಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಾನರೆ. ಮದುವೆ ನಿಶ್ಚಯವಾದ ನಂತರ, ಸ್ಥಳೀಯ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕರನ್ನು ಸಮಾರಂಭಕ್ಕೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಮಾರಂಭಕ್ಕೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರೂ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸಹಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಒಡಿಶಾದ ಅನೇಕ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಗಂಜಾಂ ಜಿಲ್ಲೆ ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಪುರದಲ್ಲಿ ಸೀತಾಳಸಾಸ್ತಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="sitalsasthi">{{Cite news|url=http://www.newindianexpress.com/states/odisha/Sambalpur-in-festive-mood-for-Sital-Sasthi/2013/06/10/article1628458.ece|title=Sambalpur in festive mood for Sital Sasthi|date=10 June 2013|work=[[The New Indian Express]]|access-date=8 August 2014}}</ref> [[ಜ್ಯೇಷ್ಠ ಮಾಸ|ಜ್ಯೇಷ್ಠ]] ಮಾಸದ ಆರನೇ ದಿನದಂದು ವಿವಾಹ ಸಮಾರಂಭವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ನಪುಂಸಕರು ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಕಲಾವಿದರು ಬೀದಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. <ref name="sixthday">{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/bhubaneswar/Rituals-start-for-divine-marriage-in-Sambalpur/articleshow/35741345.cms|title=Rituals start for divine marriage in Sambalpur|date=30 May 2014|work=[[The Times of India]]|access-date=8 August 2014}}</ref> <ref name="eunuchs">{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/bhubaneswar/Eunuchs-put-up-impressive-show/articleshow/36092698.cms|title=Eunuchs put up impressive show|date=5 June 2014|work=[[The Times of India]]|access-date=8 August 2014}}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Dhanu_jatra.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Dhanu_jatra.jpg/220px-Dhanu_jatra.jpg|thumb| ಧನು ಜಾತ್ರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಾಜ [[ಕಂಸ|ಕಂಸನ]] ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟ]] ==== ಧನು ಜಾತ್ರೆ ==== ಧನು ಜಾತ್ರೆಯು [[ಅಸುರ]] ರಾಜ [[ಕಂಸ|ಕಂಸನ]] ಆಳ್ವಿಕೆ ಮತ್ತು ಮರಣದ ದೊಡ್ಡ-ಪ್ರಮಾಣದ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾಗಿದೆ, ಇದು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಬರ್ಗರ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಜನವರಿ ೧ ರಿಂದ ೧೧ ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಬರ್ಗರ್‌ ಪಟ್ಟಣವು [[ಮಥುರಾ|ಮಥುರಾದ]] ಪೌರಾಣಿಕ ನಗರವೆಂದು ಊಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ನೆರೆಯ ವಸಾಹತುಗಳು ಸಹ [[ಮಹಾಭಾರತ|ಮಹಾಭಾರತದ]] ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ಪೊಲೀಸ್ ವರಿಷ್ಠಾಧಿಕಾರಿ ಕೂಡ ಕಂಸನ ನೌಕರರಂತೆ ನಟಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಸುದೇವ ಮತ್ತು [[ದೇವಕಿ|ದೇವಕಿಯ]] ವಿವಾಹದೊಂದಿಗೆ ಹಬ್ಬವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂಬಪಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮವನ್ನು ಗೋಪಾಪುರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉತ್ಸವದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಕಂಸನಂತೆ ನಟಿಸುವ ನಟನು ಪೌರಾಣಿಕ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ. <ref name="dhanu1">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-otherstates/bargarh-gears-up-for-dhanu-yatra/article1399914.ece|title=Bargarh gears up for Dhanu Yatra|date=23 December 2008|work=[[The Hindu]]|access-date=8 August 2014}}</ref> <ref name="dhanu2">{{Cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-otherstates/dhanu-yatra-gets-under-way/article2765589.ece|title=Dhanu Yatra gets under way|date=1 January 2012|work=[[The Hindu]]|access-date=8 August 2014}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} * [http://myodia.com/category/festvals-of-odisha/ ಒಡಿಶಾದ ಹಬ್ಬಗಳು] * [https://www.odiaweb.in/top-5-best-place-to-visit-to-celebrate-maha-shivaratri-in-odisha/ ಒಡಿಶಾದಲ್ಲಿ ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ] <nowiki> [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]]</nowiki> 5yju1p7jj632iw9yoj33lp7kv2sk3e7 0 144707 1117085 1115284 2022-08-27T07:55:48Z Akshitha achar 75927 wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:2002-KZH-W07-01.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/2002-KZH-W07-01.jpg/300px-2002-KZH-W07-01.jpg|right|thumb|300x300px| ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತಿರುವ ಬ್ಲೋಮೆನ್ಕೋರ್ಸೊ ಝುಂಡರ್ಟ್ .]] [[ಚಿತ್ರ:TOR_New_Orleans_float.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/TOR_New_Orleans_float.jpg/300px-TOR_New_Orleans_float.jpg|right|thumb|300x300px| ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾದ ಪಸಾಡೆನಾದಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತಿರುವ ರೋಸ್ ಪೆರೇಡ್‌‍ .]] [[ಚಿತ್ರ:Battle_of_Flowers_2007_Jersey_Optimists_Vikings.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Battle_of_Flowers_2007_Jersey_Optimists_Vikings.jpg/300px-Battle_of_Flowers_2007_Jersey_Optimists_Vikings.jpg|right|thumb|300x300px| ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತಿರುವ ಜರ್ಸಿ ಬ್ಯಾಟಲ್ ಆಫ್ ಫ್ಲವರ್ಸ್.]] [[ಚಿತ್ರ:Desfile_de_Silleteros2007-(30)Medellin.JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Desfile_de_Silleteros2007-%2830%29Medellin.JPG/300px-Desfile_de_Silleteros2007-%2830%29Medellin.JPG|right|thumb|400x400px| ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ ಕೊಲಂಬಿಯಾದ ಮೆಡೆಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ ಆಫ್ ಫ್ಲವರ್ಸ್‌.]] ಫ್ಲೋಟ್‌ಗಳು, ವಾಹನಗಳು, ದೋಣಿಗಳು, ಭಾಗವಹಿಸುವವರು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು '''ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ''' ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಹೂವುಗಳಿಂದ ಮುಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೆರವಣಿಗೆ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ವೇಷಭೂಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಜನರು ಹೀಗೆ ಮುಂತಾದ ಇತರ ಅಂಶಗಳಿವೆ. ಹಲವಾರು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ಮುಂಬರುವ ಋತುಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆ ೧೮೦೦ ರ ದಶಕದ ಹಿಂದಿನದು. == ಯುರೋಪ್ == * ಬ್ಲೋಮೆನ್ಕೋರ್ಸೊ ,ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆ [[ನೆದರ್‍ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್|ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ನಲ್ಲಿದೆ]] . * ಕೊರ್ಸೊಸ್ ಫ್ಲ್ಯೂರಿಸ್ ಅನ್ನು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ಕೆಲವು ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಸೌಮರ್, ಫಿರ್ಮಿನಿ, ಲುಚನ್ ಮತ್ತು ಸೆಲೆಸ್ಟಾಟ್ . ಸೆಲೆಸ್ಟಾಟ್ ಪಟ್ಟಣವು ಡೇಲಿಯಾ ಕವರ್ ಫ್ಲೋಟ್‌ಗಳ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಫ್ಲೋಟ್‌ಗಳ ಥೀಮ್‌ಗಳು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.selestat-haut-koenigsbourg.com/en/emerveiller/corso-fleuri-selestat.htm|title=Corso Fleuri UK|website=Selestat Tourisme Haut-Koenigsbourg|language=en-gb|access-date=2019-05-28}}</ref> * ಜರ್ಸಿ ಬ್ಯಾಟಲ್ ಆಫ್ ಫ್ಲವರ್ಸ್ (ಚಾನೆಲ್ ದ್ವೀಪಗಳು). ೧೯೦೨ ರಲ್ಲಿ ಈ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಮೊದಲ ವೇದಿಕೆಯು ಕಿಂಗ್ ಎಡ್ವರ್ಡ್ ವಿಐಐ ಮತ್ತು ರಾಣಿ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಾಗೆ ರಾಯಲ್ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕದ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. <ref name=":4">{{Cite web|url=http://www.battleofflowers.com/history/|title=History|website=The Jersey Battle of Flowers|language=en-GB|access-date=2019-05-28}}</ref> "ಹೂವುಗಳ ಕದನ" ಎಂಬ ಹೆಸರು ಹೂವುಗಳನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯುವ ಭರವಸೆಯೊಂದಿಗೆ ಜನಸಂದಣಿಯಿಂದ ಮಹಿಳೆಗೆ ಹರಿದ ಹೂವುಗಳು ಮತ್ತು ದಳಗಳನ್ನು ಎಸೆಯುವ ಸಂಪ್ರದಾಯದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ. <ref name=":4" /> * ಸ್ಪಲ್ಡಿಂಗ್ ಫ್ಲವರ್ ಪೆರೇಡ್ (ಯುಕೆ). <ref>{{Cite web|url=http://www.spalding-flower-parade.org.uk/|title=Spalding Flower Parade|archive-url=https://web.archive.org/web/20160109174222/http://www.spalding-flower-parade.org.uk/|archive-date=9 January 2016|access-date=24 May 2017}}</ref> ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಮೂಲವು ೧೯೨೦ ರ ದಶಕದ ಹಿಂದಿನದು. <ref name="Flower Parade">{{Cite web|url=https://www.heritagesouthholland.co.uk/flower-parade/|title=Flower Parade|website=South Holland Life Heritage and Crafts including Chain Bridge Forge|language=en-GB|access-date=2019-05-28}}</ref> ಅಂತಿಮ ಸ್ಪಲ್ಡಿಂಗ್ ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ೨೦೧೩ ರವರೆಗೆ ೫೫ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯಿತು.<ref name="Flower Parade" /> * ಲಾರೆಡೊ, ಹೂವುಗಳ ಕದನ(ಸ್ಪೇನ್).ಈ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಅಲಮೇಡಾ ಮಿರಾಮರ್ ಸುತ್ತಲೂ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಲಾರೆಡೊದ ಕೇಂದ್ರ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿದೆ. ಮೆರವಣಿಗೆಯು ೧೯೦೮ ರ ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಇದು ಬೇಸಿಗೆಯ ವಿದಾಯವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.batalladeflores.net/historia/|title=Historia {{!}} Batalla de Flores de Laredo|website=www.batalladeflores.net|access-date=2019-05-28}}</ref> * ವೇಲೆನ್ಸಿಯಾ, ವರ್ಗೆನ್ ಡೆ ಲಾಸ್ ಡೆಸಾಂಪರಾಡೋಸ್ (ಸ್ಪೇನ್). <ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=g9ol3DMjFRw|title=BATALLA DE FLORS VALENCIA 2014|last=malaltdefalles|date=27 July 2014|publisher=|archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/g9ol3DMjFRw|archive-date=2021-12-21|access-date=24 May 2017}}</ref> ಈ ಹಬ್ಬದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವರ್ಜೆನ್ ಡಿ ಲಾಸ್ ದೇಶಂಪರಾಡೋಸ್‌ಗೆ ಹೂವಿನ ಅರ್ಪಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ೧೯೪೫ ರಿಂದ ಒಂದು ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ಲಾಜಾ ಡೆ ಲಾ ವರ್ಜೆನ್‌ನಲ್ಲಿ ಎರಡು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. <ref name=":5">{{Cite web|url=https://www.valencia-cityguide.com/fallas/ofrenda-floral-offering-to-the-virgin.html|title=The Ofrenda {{!}} Floral offering to the Virgin {{!}} Fallas in Valencia|website=www.valencia-cityguide.com|access-date=2019-05-28}}</ref> ಇಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಹೂವುಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ ಬುಟ್ಟಿಗಳ ಅರ್ಪಣೆಯನ್ನು ಅಥವಾ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. <ref name=":5" /> * ಮಡೈರಾ ಹೂವಿನ ಹಬ್ಬ ಫೆಸ್ಟಾ ಡ ಫ್ಲೋರ್ (ಪೋರ್ಚುಗಲ್) [http://www.visitmadeira.pt/en-gb/what-to-do/events/search/flower-festival] . ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ೧೯೭೯ ರಿಂದ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಮುಂಬರುವ ವಸಂತಕಾಲದ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://flowerfairs.org/madeira-flower-festival/|title=Madeira Flower Festival - Madeira, Portugal on 4-21 May 2020|date=2019-05-23|website=International Flower Fairs|language=en-GB|access-date=2019-05-28}}</ref> ಇದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಪೋರ್ಚುಗಲ್‌ನ ಫಂಚಲ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ಏಪ್ರಿಲ್೨೩ ರಿಂದ ಮೇ ೨೪ ರವರೆಗೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. <ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.visitmadeira.pt/en-gb/what-to-do/events/search/flower-festival|title=Flower Festival|website=www.visitmadeira.pt|access-date=2019-05-28}}</ref> ಹಬ್ಬದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಮಾರಂಭಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ: ಪ್ರಾಕಾ ಡೊ ಮುನಿಸಿಪಿಯೊದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ "ದಿ ವಾಲ್ ಆಫ್ ಹೋಪ್" ಸಮಾರಂಭವು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಹೂವಿನ ಮ್ಯೂರಲ್‌ನಿಂದ ತುಂಬಿದ ಗೋಡೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಧರಿಸಿರುವ ಸಾವಿರಾರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ, ಅದರ ಸಾರವು ಒಂದು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಗಾಗಿ ಕರೆಯಾಗಿದೆ. <ref name=":2" /> ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಪಾರಿವಾಳಗಳನ್ನು ಹಾರಲು ಬಿಡುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. <ref name=":2" /> "ಅಲೆಗೋರಿಕಲ್ ಪೆರೇಡ್" ಮೇ ೩ ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಫ್ಲೋಟ್‌ಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸುವ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಹೂವುಗಳೊಂದಿಗೆ ಫ್ಲೋಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name=":2" /> "ಹೂವಿನ ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಗಳು" ಮೇ ೧೪ ರಿಂದ ಮೇ ೧೭ ರವರೆಗೆ ಮಡೈರಾ ದ್ವೀಪದ ಉದ್ಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. <ref name=":2" /> ಈ ನಾಲ್ಕು ಸಂಗೀತ ಕಾಳಜಿಗಳ ಉದ್ದೇಶ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆ ಮತ್ತು ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿರಿಸುವುದು. <ref name=":2" /> ಮೇ ೨೧ ರಿಂದ ಮೇ ೨೪ ರವರೆಗೆ ಮಡೈರಾ ಫ್ಲವರ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್‌ನ ಕೊನೆಯದನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಫಂಚಲ್ ಪಿಯರ್‌ನ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಅವೆನಿಡಾ ಸಾ ಕಾರ್ನೆರೊದಲ್ಲಿ "ಹೂವಿನ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು" ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name=":2" /> * ವೆಂಟಿಮಿಗ್ಲಿಯಾ ಬಟಾಗ್ಲಿಯಾ ಡಿ ಫಿಯೊರಿ (ಇಟಲಿ) <ref>{{Cite web|url=http://www.battagliadifiori.com/|title=Citta di Ventimiglia|language=Italian|archive-url=https://web.archive.org/web/20110707213841/http://www.battagliadifiori.com/|archive-date=7 July 2011|access-date=24 May 2017}}</ref> * ಬ್ಯಾಡ್ ಎಮ್ಸ್, ಲೆಗ್ಡೆನ್ ಮತ್ತು ರೈಡ್ಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಜರ್ಮನಿಯ ಹಲವಾರು ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಲೂಮೆಂಕೋರ್ಸೋಸ್ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. * ಟಿರೋಲ್ ( ಎಬ್ಬ್ಸ್ ಮತ್ತು ಕುಫ್‌ಸ್ಟೈನ್ ) ಸೇರಿದಂತೆ ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದ ಕೆಲವು ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಲೂಮೆಂಕೋರ್ಸೋಸ್ ಕೂಡ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. * ಡೆಬ್ರೆಸೆನ್ ಫ್ಲವರ್ ಕಾರ್ನೀವಲ್ - ಹಂಗೇರಿಯ ಡೆಬ್ರೆಸೆನ್‌ನಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವ == ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕ == * ಲಾ ಫೆರಿಯಾ ಡಿ ಲಾಸ್ ಫ್ಲೋರೆಸ್ (ಮೆಡೆಲಿನ್, ಕೊಲಂಬಿಯಾ) ೧೯೪೭ ರಿಂದ ನಡೆಯಿತು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೂವುಗಳ ಹಬ್ಬ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ <ref>{{Cite web|url=http://www.feriadelasfloresmedellin.gov.co|title=Alcaldía de Medellín}}</ref> == ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾ == * ಟೂರ್ನಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ರೋಸಸ್ ಪೆರೇಡ್ (ಪಾಸಡೆನಾ, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ)ನ ಮೊದಲ ಮೆರವಣಿಗೆಯು ೧೮೯೦ ರಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಲಿ ಹಂಟ್ ಕ್ಲಬ್ ಸದಸ್ಯರು ರೋಸಸ್ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯ ಮೊದಲ ಪ್ರಾಯೋಜಕರಾಗಿದ್ದರು. <ref name=":3">{{Cite web|url=https://tournamentofroses.com/events/rose-parade-history/|title=Rose Parade History|website=tournamentofroses.com|access-date=2019-05-28}}</ref> ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಮೂಲಕ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ರಥೋತ್ಸವ, ಜೌಸ್ಟಿಂಗ್, ಕಾಲ್ನಡಿಗೆ ಓಟ ಮತ್ತು ಹಗ್ಗಜಗ್ಗಾಟದ ಮನರಂಜನೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref name=":3" /> ೧೯೨೦ ರ ಸುಮಾರಿಗೆ, ೩೧ ನೇ ಮೆರವಣಿಗೆಯು ಮೋಟಾರ್ ಚಾಲಿತ ಫ್ಲೋಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು, ಅದು ಈಗ ತಿಳಿದಿರುವ ಮೆರವಣಿಗೆಯಾಯಿತು. <ref name=":3" /> ೧೯೫೯ <ref name=":3" /> ಟೂರ್ನಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ರೋಸಸ್ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಲು ವಿಲಿಯಂ ರಿಗ್ಲಿ ಜೂನಿಯರ್ ಅವರು ಪಸಾಡೆನಾ ನಗರಕ್ಕೆ ರಿಗ್ಲಿ ಭವನವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ರೋಸ್ ಪೆರೇಡ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರತಿ ಜನವರಿ ೧ ರಂದು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೊಸ ವರ್ಷದ ದಿನ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೆರವಣಿಗೆ ಕೊಲೊರಾಡೋ ಬಿಎಲ್ವಿಡಿ ಕೆಳಗೆ ೫.೫ ಮೈಲುಗಳು ಸಾಗುತ್ತದೆ . <ref name=":3" /> ಮೆರವಣಿಗೆಗೆ ನಾಲ್ಕು ವಿಧದ ನಮೂದುಗಳಿವೆ: ಭಾಗವಹಿಸಿದ ನಿಗಮ, ಪುರಸಭೆ ಅಥವಾ ಲಾಭೋದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದ ಸಂಸ್ಥೆ, ಕುದುರೆ ಸವಾರಿ ಘಟಕಗಳು, ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಟೂರ್ನಮೆಂಟ್ ನಮೂದುಗಳ ಮೂಲಕ ಹೂವಿನ-ಅಲಂಕೃತ ಫ್ಲೋಟ್‌ಗಳು. <ref name=":3" /> * ಪೋರ್ಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ರೋಸ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ನಲ್ಲಿ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಫ್ಲೋರಲ್ ಪೆರೇಡ್ (ಪೋರ್ಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್, ಒರೆಗಾನ್). * ಫಿಯೆಸ್ಟಾ ಸ್ಯಾನ್ ಆಂಟೋನಿಯೊ (ಸ್ಯಾನ್ ಆಂಟೋನಿಯೊ, ಟೆಕ್ಸಾಸ್) ನಲ್ಲಿ ಹೂವುಗಳ ಕದನ ಮೆರವಣಿಗೆ. * ಡ್ಯಾಫೋಡಿಲ್ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಫ್ಲೋರಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಪೆರೇಡ್ (ಪಿಯರ್ಸ್ ಕೌಂಟಿ, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್). * ಹವಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಕಮೆಹಮೆಹ ದಿನದಂದು ಮತ್ತು ಅಲೋಹ ಉತ್ಸವಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. == ಏಷ್ಯಾ == * ಚಿಯಾಂಗ್ ಮಾಯ್ ಹೂವಿನ ಹಬ್ಬ (ಚಿಯಾಂಗ್ ಮಾಯ್, ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್). ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ ತಿಂಗಳ ಮೊದಲ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವರ್ಣರಂಜಿತ ಕಾರ್ನೀವಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಹೂವಿನ ಹಬ್ಬದಿಂದಾಗಿ ನಗರಕ್ಕೆ "ಉತ್ತರ ಗುಲಾಬಿ" ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅಥವಾ ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಹಲವಾರು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿವೆ; ಫ್ಲವರ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ ಕ್ವೀನ್, ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಬಹುಮಾನದ ಹೂವುಗಳು ಮತ್ತು ಭೂದೃಶ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳು. <ref>{{Cite web|url=http://thingsasian.com/story/chiang-mai-thailand-flower-festival|title=The Chiang Mai Thailand Flower Festival {{!}} ThingsAsian|website=thingsasian.com|access-date=2019-05-28}}</ref> * ಪನಾಗ್ಬೆಂಗಾ ಉತ್ಸವ (ಬಾಗುಯೊ, ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್). ಪನಾಗ್ಬೆಂಗಾ ಎಂಬ ಪದದ ಅರ್ಥ "ಹೂಬಿಡುವ ಕಾಲ" ಎಂದರ್ಥ, ಮೆರವಣಿಗೆಯು ಬೌಗಿಯೊದ ಉತ್ಸಾಹದ ನಗರವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಹೂವುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಹೂವಿನ ಅಲಂಕೃತ ವೇಷಭೂಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ನೃತ್ಯಗಾರರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.fabulousphilippines.com/panagbenga-festival.html|title=Panagbenga Flower Festival, Baguio City, Philippines|website=www.fabulousphilippines.com|access-date=2019-05-28}}</ref> == ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ == * ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಫ್ಲೋರಲ್ ಪೆರೇಡ್, ಟೂವೂಂಬಾ ಕಾರ್ನಿವಲ್ ಆಫ್ ಫ್ಲವರ್ಸ್ <ref>{{Cite web|url=http://www.tcof.com.au/|title=Toowoomba Carnival of Flowers}}</ref> (ಟೂವೂಂಬಾ, ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್). * ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಾ ಬ್ಲಾಸಮ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ (ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಾ, ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್). ವಸಂತಕಾಲದ ಆಗಮನವನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಾ ಪಟ್ಟಣದ ಸಮುದಾಯ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸುತ್ತದೆ. ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೫೭ರಿಂದ ಆರಂಭಗೊಂಡು ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಾ ಜೂನಿಯರ್ ಚೇಂಬರ್ ಆಫ್ ಕಾಮರ್ಸ್ <ref>{{Cite web|url=http://www.blossom.co.nz/history|title=Historical Photos {{!}} Alexandra Blossom Festival 2018|website=www.blossom.co.nz|access-date=2019-05-28}}</ref> ಒಂದು ವಾರದವರೆಗೆ ಉತ್ಸವವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿತು ಮತ್ತು ವಾರದ ಅವಧಿಯ ಉತ್ಸವದಿಂದ ಬಂದ ಆದಾಯವು ಹೊಸ ಈಜು ಸ್ನಾನದ ನಿಧಿಯ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗಬೇಕಾಗಿತ್ತು. * ಟೆಸ್ಸೆಲರ್ ಟುಲಿಪ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ ( ಸಿಲ್ವಾನ್, ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ). ಟುಲಿಪ್ ಉತ್ಸವವು ಪ್ರತಿ ವಸಂತಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ೧೯೫೪ ರಲ್ಲಿ [[ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ|ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ]] ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾದ ಸಿಲ್ವಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. <ref name=":0">{{Cite web|url=https://flowerfairs.org/tesselaar-tulip-festival/|title=Tesselaar Tulip Festival - Silvan, Australia on 14 September - 13 October 2019|date=2019-05-14|website=International Flower Fairs|language=en-GB|access-date=2019-05-28}}</ref> ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಯು ದಾಂಡೆನಾಂಗ್ ಶ್ರೇಣಿಗಳಲ್ಲಿನ ೫೫ ಎಕರೆ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ೧೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಬಗೆಯ ಟುಲಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ೧೯೩೯ರಲ್ಲಿ ಡಚ್ ವಲಸಿಗರಾದ ಸೀಸ್ ಮತ್ತು ಜೊಹಾನ್ನಾ ಟೆಸ್ಸೆಲಾರ್ ರು ಆಗಮಿಸಿ ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಸವವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಉತ್ಸವವು ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಿತ್ತು. == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == <references /> [[ವರ್ಗ:ಹಬ್ಬಗಳು]] r46ag5kudzsz98h9uztri1iuv8ot2i4 1117117 1117085 2022-08-27T09:11:50Z Akshitha achar 75927 Akshitha achar [[ಸದಸ್ಯ:Akshitha achar/ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆ]] ಪುಟವನ್ನು [[ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆ]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:2002-KZH-W07-01.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/2002-KZH-W07-01.jpg/300px-2002-KZH-W07-01.jpg|right|thumb|300x300px| ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತಿರುವ ಬ್ಲೋಮೆನ್ಕೋರ್ಸೊ ಝುಂಡರ್ಟ್ .]] [[ಚಿತ್ರ:TOR_New_Orleans_float.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/TOR_New_Orleans_float.jpg/300px-TOR_New_Orleans_float.jpg|right|thumb|300x300px| ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾದ ಪಸಾಡೆನಾದಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತಿರುವ ರೋಸ್ ಪೆರೇಡ್‌‍ .]] [[ಚಿತ್ರ:Battle_of_Flowers_2007_Jersey_Optimists_Vikings.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Battle_of_Flowers_2007_Jersey_Optimists_Vikings.jpg/300px-Battle_of_Flowers_2007_Jersey_Optimists_Vikings.jpg|right|thumb|300x300px| ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತಿರುವ ಜರ್ಸಿ ಬ್ಯಾಟಲ್ ಆಫ್ ಫ್ಲವರ್ಸ್.]] [[ಚಿತ್ರ:Desfile_de_Silleteros2007-(30)Medellin.JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Desfile_de_Silleteros2007-%2830%29Medellin.JPG/300px-Desfile_de_Silleteros2007-%2830%29Medellin.JPG|right|thumb|400x400px| ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ ಕೊಲಂಬಿಯಾದ ಮೆಡೆಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ ಆಫ್ ಫ್ಲವರ್ಸ್‌.]] ಫ್ಲೋಟ್‌ಗಳು, ವಾಹನಗಳು, ದೋಣಿಗಳು, ಭಾಗವಹಿಸುವವರು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು '''ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ''' ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಹೂವುಗಳಿಂದ ಮುಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೆರವಣಿಗೆ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ವೇಷಭೂಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಜನರು ಹೀಗೆ ಮುಂತಾದ ಇತರ ಅಂಶಗಳಿವೆ. ಹಲವಾರು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ಮುಂಬರುವ ಋತುಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆ ೧೮೦೦ ರ ದಶಕದ ಹಿಂದಿನದು. == ಯುರೋಪ್ == * ಬ್ಲೋಮೆನ್ಕೋರ್ಸೊ ,ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆ [[ನೆದರ್‍ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್|ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ನಲ್ಲಿದೆ]] . * ಕೊರ್ಸೊಸ್ ಫ್ಲ್ಯೂರಿಸ್ ಅನ್ನು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ಕೆಲವು ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಸೌಮರ್, ಫಿರ್ಮಿನಿ, ಲುಚನ್ ಮತ್ತು ಸೆಲೆಸ್ಟಾಟ್ . ಸೆಲೆಸ್ಟಾಟ್ ಪಟ್ಟಣವು ಡೇಲಿಯಾ ಕವರ್ ಫ್ಲೋಟ್‌ಗಳ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಫ್ಲೋಟ್‌ಗಳ ಥೀಮ್‌ಗಳು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.selestat-haut-koenigsbourg.com/en/emerveiller/corso-fleuri-selestat.htm|title=Corso Fleuri UK|website=Selestat Tourisme Haut-Koenigsbourg|language=en-gb|access-date=2019-05-28}}</ref> * ಜರ್ಸಿ ಬ್ಯಾಟಲ್ ಆಫ್ ಫ್ಲವರ್ಸ್ (ಚಾನೆಲ್ ದ್ವೀಪಗಳು). ೧೯೦೨ ರಲ್ಲಿ ಈ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಮೊದಲ ವೇದಿಕೆಯು ಕಿಂಗ್ ಎಡ್ವರ್ಡ್ ವಿಐಐ ಮತ್ತು ರಾಣಿ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಾಗೆ ರಾಯಲ್ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕದ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. <ref name=":4">{{Cite web|url=http://www.battleofflowers.com/history/|title=History|website=The Jersey Battle of Flowers|language=en-GB|access-date=2019-05-28}}</ref> "ಹೂವುಗಳ ಕದನ" ಎಂಬ ಹೆಸರು ಹೂವುಗಳನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯುವ ಭರವಸೆಯೊಂದಿಗೆ ಜನಸಂದಣಿಯಿಂದ ಮಹಿಳೆಗೆ ಹರಿದ ಹೂವುಗಳು ಮತ್ತು ದಳಗಳನ್ನು ಎಸೆಯುವ ಸಂಪ್ರದಾಯದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ. <ref name=":4" /> * ಸ್ಪಲ್ಡಿಂಗ್ ಫ್ಲವರ್ ಪೆರೇಡ್ (ಯುಕೆ). <ref>{{Cite web|url=http://www.spalding-flower-parade.org.uk/|title=Spalding Flower Parade|archive-url=https://web.archive.org/web/20160109174222/http://www.spalding-flower-parade.org.uk/|archive-date=9 January 2016|access-date=24 May 2017}}</ref> ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಮೂಲವು ೧೯೨೦ ರ ದಶಕದ ಹಿಂದಿನದು. <ref name="Flower Parade">{{Cite web|url=https://www.heritagesouthholland.co.uk/flower-parade/|title=Flower Parade|website=South Holland Life Heritage and Crafts including Chain Bridge Forge|language=en-GB|access-date=2019-05-28}}</ref> ಅಂತಿಮ ಸ್ಪಲ್ಡಿಂಗ್ ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ೨೦೧೩ ರವರೆಗೆ ೫೫ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯಿತು.<ref name="Flower Parade" /> * ಲಾರೆಡೊ, ಹೂವುಗಳ ಕದನ(ಸ್ಪೇನ್).ಈ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಅಲಮೇಡಾ ಮಿರಾಮರ್ ಸುತ್ತಲೂ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಲಾರೆಡೊದ ಕೇಂದ್ರ ಉದ್ಯಾನವನದಲ್ಲಿದೆ. ಮೆರವಣಿಗೆಯು ೧೯೦೮ ರ ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಇದು ಬೇಸಿಗೆಯ ವಿದಾಯವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.batalladeflores.net/historia/|title=Historia {{!}} Batalla de Flores de Laredo|website=www.batalladeflores.net|access-date=2019-05-28}}</ref> * ವೇಲೆನ್ಸಿಯಾ, ವರ್ಗೆನ್ ಡೆ ಲಾಸ್ ಡೆಸಾಂಪರಾಡೋಸ್ (ಸ್ಪೇನ್). <ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=g9ol3DMjFRw|title=BATALLA DE FLORS VALENCIA 2014|last=malaltdefalles|date=27 July 2014|publisher=|archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/g9ol3DMjFRw|archive-date=2021-12-21|access-date=24 May 2017}}</ref> ಈ ಹಬ್ಬದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವರ್ಜೆನ್ ಡಿ ಲಾಸ್ ದೇಶಂಪರಾಡೋಸ್‌ಗೆ ಹೂವಿನ ಅರ್ಪಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ೧೯೪೫ ರಿಂದ ಒಂದು ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ಲಾಜಾ ಡೆ ಲಾ ವರ್ಜೆನ್‌ನಲ್ಲಿ ಎರಡು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. <ref name=":5">{{Cite web|url=https://www.valencia-cityguide.com/fallas/ofrenda-floral-offering-to-the-virgin.html|title=The Ofrenda {{!}} Floral offering to the Virgin {{!}} Fallas in Valencia|website=www.valencia-cityguide.com|access-date=2019-05-28}}</ref> ಇಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಹೂವುಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ ಬುಟ್ಟಿಗಳ ಅರ್ಪಣೆಯನ್ನು ಅಥವಾ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. <ref name=":5" /> * ಮಡೈರಾ ಹೂವಿನ ಹಬ್ಬ ಫೆಸ್ಟಾ ಡ ಫ್ಲೋರ್ (ಪೋರ್ಚುಗಲ್) [http://www.visitmadeira.pt/en-gb/what-to-do/events/search/flower-festival] . ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ೧೯೭೯ ರಿಂದ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಮುಂಬರುವ ವಸಂತಕಾಲದ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://flowerfairs.org/madeira-flower-festival/|title=Madeira Flower Festival - Madeira, Portugal on 4-21 May 2020|date=2019-05-23|website=International Flower Fairs|language=en-GB|access-date=2019-05-28}}</ref> ಇದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಪೋರ್ಚುಗಲ್‌ನ ಫಂಚಲ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ಏಪ್ರಿಲ್೨೩ ರಿಂದ ಮೇ ೨೪ ರವರೆಗೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. <ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.visitmadeira.pt/en-gb/what-to-do/events/search/flower-festival|title=Flower Festival|website=www.visitmadeira.pt|access-date=2019-05-28}}</ref> ಹಬ್ಬದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಮಾರಂಭಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ: ಪ್ರಾಕಾ ಡೊ ಮುನಿಸಿಪಿಯೊದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ "ದಿ ವಾಲ್ ಆಫ್ ಹೋಪ್" ಸಮಾರಂಭವು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಹೂವಿನ ಮ್ಯೂರಲ್‌ನಿಂದ ತುಂಬಿದ ಗೋಡೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಧರಿಸಿರುವ ಸಾವಿರಾರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ, ಅದರ ಸಾರವು ಒಂದು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಗಾಗಿ ಕರೆಯಾಗಿದೆ. <ref name=":2" /> ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಪಾರಿವಾಳಗಳನ್ನು ಹಾರಲು ಬಿಡುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. <ref name=":2" /> "ಅಲೆಗೋರಿಕಲ್ ಪೆರೇಡ್" ಮೇ ೩ ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಫ್ಲೋಟ್‌ಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸುವ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಹೂವುಗಳೊಂದಿಗೆ ಫ್ಲೋಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name=":2" /> "ಹೂವಿನ ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಗಳು" ಮೇ ೧೪ ರಿಂದ ಮೇ ೧೭ ರವರೆಗೆ ಮಡೈರಾ ದ್ವೀಪದ ಉದ್ಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. <ref name=":2" /> ಈ ನಾಲ್ಕು ಸಂಗೀತ ಕಾಳಜಿಗಳ ಉದ್ದೇಶ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆ ಮತ್ತು ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿರಿಸುವುದು. <ref name=":2" /> ಮೇ ೨೧ ರಿಂದ ಮೇ ೨೪ ರವರೆಗೆ ಮಡೈರಾ ಫ್ಲವರ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್‌ನ ಕೊನೆಯದನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಫಂಚಲ್ ಪಿಯರ್‌ನ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಅವೆನಿಡಾ ಸಾ ಕಾರ್ನೆರೊದಲ್ಲಿ "ಹೂವಿನ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು" ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name=":2" /> * ವೆಂಟಿಮಿಗ್ಲಿಯಾ ಬಟಾಗ್ಲಿಯಾ ಡಿ ಫಿಯೊರಿ (ಇಟಲಿ) <ref>{{Cite web|url=http://www.battagliadifiori.com/|title=Citta di Ventimiglia|language=Italian|archive-url=https://web.archive.org/web/20110707213841/http://www.battagliadifiori.com/|archive-date=7 July 2011|access-date=24 May 2017}}</ref> * ಬ್ಯಾಡ್ ಎಮ್ಸ್, ಲೆಗ್ಡೆನ್ ಮತ್ತು ರೈಡ್ಟ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಜರ್ಮನಿಯ ಹಲವಾರು ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಲೂಮೆಂಕೋರ್ಸೋಸ್ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. * ಟಿರೋಲ್ ( ಎಬ್ಬ್ಸ್ ಮತ್ತು ಕುಫ್‌ಸ್ಟೈನ್ ) ಸೇರಿದಂತೆ ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದ ಕೆಲವು ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಲೂಮೆಂಕೋರ್ಸೋಸ್ ಕೂಡ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. * ಡೆಬ್ರೆಸೆನ್ ಫ್ಲವರ್ ಕಾರ್ನೀವಲ್ - ಹಂಗೇರಿಯ ಡೆಬ್ರೆಸೆನ್‌ನಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವ == ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕ == * ಲಾ ಫೆರಿಯಾ ಡಿ ಲಾಸ್ ಫ್ಲೋರೆಸ್ (ಮೆಡೆಲಿನ್, ಕೊಲಂಬಿಯಾ) ೧೯೪೭ ರಿಂದ ನಡೆಯಿತು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೂವುಗಳ ಹಬ್ಬ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ <ref>{{Cite web|url=http://www.feriadelasfloresmedellin.gov.co|title=Alcaldía de Medellín}}</ref> == ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾ == * ಟೂರ್ನಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ರೋಸಸ್ ಪೆರೇಡ್ (ಪಾಸಡೆನಾ, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ)ನ ಮೊದಲ ಮೆರವಣಿಗೆಯು ೧೮೯೦ ರಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಲಿ ಹಂಟ್ ಕ್ಲಬ್ ಸದಸ್ಯರು ರೋಸಸ್ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯ ಮೊದಲ ಪ್ರಾಯೋಜಕರಾಗಿದ್ದರು. <ref name=":3">{{Cite web|url=https://tournamentofroses.com/events/rose-parade-history/|title=Rose Parade History|website=tournamentofroses.com|access-date=2019-05-28}}</ref> ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಮೂಲಕ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ರಥೋತ್ಸವ, ಜೌಸ್ಟಿಂಗ್, ಕಾಲ್ನಡಿಗೆ ಓಟ ಮತ್ತು ಹಗ್ಗಜಗ್ಗಾಟದ ಮನರಂಜನೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref name=":3" /> ೧೯೨೦ ರ ಸುಮಾರಿಗೆ, ೩೧ ನೇ ಮೆರವಣಿಗೆಯು ಮೋಟಾರ್ ಚಾಲಿತ ಫ್ಲೋಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು, ಅದು ಈಗ ತಿಳಿದಿರುವ ಮೆರವಣಿಗೆಯಾಯಿತು. <ref name=":3" /> ೧೯೫೯ <ref name=":3" /> ಟೂರ್ನಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ರೋಸಸ್ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಲು ವಿಲಿಯಂ ರಿಗ್ಲಿ ಜೂನಿಯರ್ ಅವರು ಪಸಾಡೆನಾ ನಗರಕ್ಕೆ ರಿಗ್ಲಿ ಭವನವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ರೋಸ್ ಪೆರೇಡ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರತಿ ಜನವರಿ ೧ ರಂದು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೊಸ ವರ್ಷದ ದಿನ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೆರವಣಿಗೆ ಕೊಲೊರಾಡೋ ಬಿಎಲ್ವಿಡಿ ಕೆಳಗೆ ೫.೫ ಮೈಲುಗಳು ಸಾಗುತ್ತದೆ . <ref name=":3" /> ಮೆರವಣಿಗೆಗೆ ನಾಲ್ಕು ವಿಧದ ನಮೂದುಗಳಿವೆ: ಭಾಗವಹಿಸಿದ ನಿಗಮ, ಪುರಸಭೆ ಅಥವಾ ಲಾಭೋದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದ ಸಂಸ್ಥೆ, ಕುದುರೆ ಸವಾರಿ ಘಟಕಗಳು, ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಟೂರ್ನಮೆಂಟ್ ನಮೂದುಗಳ ಮೂಲಕ ಹೂವಿನ-ಅಲಂಕೃತ ಫ್ಲೋಟ್‌ಗಳು. <ref name=":3" /> * ಪೋರ್ಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ರೋಸ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ನಲ್ಲಿ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಫ್ಲೋರಲ್ ಪೆರೇಡ್ (ಪೋರ್ಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್, ಒರೆಗಾನ್). * ಫಿಯೆಸ್ಟಾ ಸ್ಯಾನ್ ಆಂಟೋನಿಯೊ (ಸ್ಯಾನ್ ಆಂಟೋನಿಯೊ, ಟೆಕ್ಸಾಸ್) ನಲ್ಲಿ ಹೂವುಗಳ ಕದನ ಮೆರವಣಿಗೆ. * ಡ್ಯಾಫೋಡಿಲ್ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಫ್ಲೋರಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಪೆರೇಡ್ (ಪಿಯರ್ಸ್ ಕೌಂಟಿ, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್). * ಹವಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಕಮೆಹಮೆಹ ದಿನದಂದು ಮತ್ತು ಅಲೋಹ ಉತ್ಸವಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. == ಏಷ್ಯಾ == * ಚಿಯಾಂಗ್ ಮಾಯ್ ಹೂವಿನ ಹಬ್ಬ (ಚಿಯಾಂಗ್ ಮಾಯ್, ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್). ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ ತಿಂಗಳ ಮೊದಲ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವರ್ಣರಂಜಿತ ಕಾರ್ನೀವಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಹೂವಿನ ಹಬ್ಬದಿಂದಾಗಿ ನಗರಕ್ಕೆ "ಉತ್ತರ ಗುಲಾಬಿ" ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅಥವಾ ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಹಲವಾರು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿವೆ; ಫ್ಲವರ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ ಕ್ವೀನ್, ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಬಹುಮಾನದ ಹೂವುಗಳು ಮತ್ತು ಭೂದೃಶ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳು. <ref>{{Cite web|url=http://thingsasian.com/story/chiang-mai-thailand-flower-festival|title=The Chiang Mai Thailand Flower Festival {{!}} ThingsAsian|website=thingsasian.com|access-date=2019-05-28}}</ref> * ಪನಾಗ್ಬೆಂಗಾ ಉತ್ಸವ (ಬಾಗುಯೊ, ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್). ಪನಾಗ್ಬೆಂಗಾ ಎಂಬ ಪದದ ಅರ್ಥ "ಹೂಬಿಡುವ ಕಾಲ" ಎಂದರ್ಥ, ಮೆರವಣಿಗೆಯು ಬೌಗಿಯೊದ ಉತ್ಸಾಹದ ನಗರವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಹೂವುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಹೂವಿನ ಅಲಂಕೃತ ವೇಷಭೂಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ನೃತ್ಯಗಾರರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.fabulousphilippines.com/panagbenga-festival.html|title=Panagbenga Flower Festival, Baguio City, Philippines|website=www.fabulousphilippines.com|access-date=2019-05-28}}</ref> == ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ == * ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಫ್ಲೋರಲ್ ಪೆರೇಡ್, ಟೂವೂಂಬಾ ಕಾರ್ನಿವಲ್ ಆಫ್ ಫ್ಲವರ್ಸ್ <ref>{{Cite web|url=http://www.tcof.com.au/|title=Toowoomba Carnival of Flowers}}</ref> (ಟೂವೂಂಬಾ, ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್). * ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಾ ಬ್ಲಾಸಮ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ (ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಾ, ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್). ವಸಂತಕಾಲದ ಆಗಮನವನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಾ ಪಟ್ಟಣದ ಸಮುದಾಯ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸುತ್ತದೆ. ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೫೭ರಿಂದ ಆರಂಭಗೊಂಡು ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಾ ಜೂನಿಯರ್ ಚೇಂಬರ್ ಆಫ್ ಕಾಮರ್ಸ್ <ref>{{Cite web|url=http://www.blossom.co.nz/history|title=Historical Photos {{!}} Alexandra Blossom Festival 2018|website=www.blossom.co.nz|access-date=2019-05-28}}</ref> ಒಂದು ವಾರದವರೆಗೆ ಉತ್ಸವವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿತು ಮತ್ತು ವಾರದ ಅವಧಿಯ ಉತ್ಸವದಿಂದ ಬಂದ ಆದಾಯವು ಹೊಸ ಈಜು ಸ್ನಾನದ ನಿಧಿಯ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗಬೇಕಾಗಿತ್ತು. * ಟೆಸ್ಸೆಲರ್ ಟುಲಿಪ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ ( ಸಿಲ್ವಾನ್, ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ). ಟುಲಿಪ್ ಉತ್ಸವವು ಪ್ರತಿ ವಸಂತಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ೧೯೫೪ ರಲ್ಲಿ [[ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ|ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ]] ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾದ ಸಿಲ್ವಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. <ref name=":0">{{Cite web|url=https://flowerfairs.org/tesselaar-tulip-festival/|title=Tesselaar Tulip Festival - Silvan, Australia on 14 September - 13 October 2019|date=2019-05-14|website=International Flower Fairs|language=en-GB|access-date=2019-05-28}}</ref> ಪ್ರವಾಸಿ ಆಕರ್ಷಣೆಯು ದಾಂಡೆನಾಂಗ್ ಶ್ರೇಣಿಗಳಲ್ಲಿನ ೫೫ ಎಕರೆ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ೧೨೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಬಗೆಯ ಟುಲಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ೧೯೩೯ರಲ್ಲಿ ಡಚ್ ವಲಸಿಗರಾದ ಸೀಸ್ ಮತ್ತು ಜೊಹಾನ್ನಾ ಟೆಸ್ಸೆಲಾರ್ ರು ಆಗಮಿಸಿ ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಸವವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಉತ್ಸವವು ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಿತ್ತು. == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == <references /> [[ವರ್ಗ:ಹಬ್ಬಗಳು]] r46ag5kudzsz98h9uztri1iuv8ot2i4 0 144858 1117036 1116812 2022-08-26T14:19:16Z Aisworika 77771 fixed date reference wikitext text/x-wiki {{Infobox Magazine | title = ಪೋರ್ಟಲ್ | logo = Subhapallaba Odia Logo.png | company = | frequency = ಮಾಸಿಕ | paid_circulation = | unpaid_circulation = | total_circulation = | language = [[ಒಡಿಯಾ]] | category = | founder = ಸಂಗ್ರಾಮ್ ಕೇಸರಿ ಸೇನಾಪತಿ<ref>{{cite news |title=Odisha lad Sangram sets world record by writings article for Wikipedia |url=http://www.pragativadi.com/odisha-lad-sangram-sets-world-record-by-writings-article-for-wikipedia/ |access-date=18 January 2021 |work=Pragativadi News |date=25 August 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200524153605/http://www.pragativadi.com/odisha-lad-sangram-sets-world-record-by-writings-article-for-wikipedia/ |archive-date=24 May 2020 |location=Bhadrak |language=English |url-status=live }}</ref> | founded = ೨೦೧೮ | editor = ತಪಸ್ ರಂಜನ್<br>ಸಂಗ್ರಾಮ್ ಕೇಸರಿ ಸೇನಾಪತಿ | finaldate = | country = [[ಭಾರತ]] | issn = | website = https://www.shubhapallaba.com }} '''ಶುಭಪಲ್ಲಬ''' ([[ಆಂಗ್ಲ]]: Shubhapallaba) ಒಡಿಯಾ ಭಾಷೆಯ ಮಾಸ ಪತ್ರಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಸಂಗ್ರಾಮ್ ಕೇಸರಿ ಸೇನಾಪತಿ ಅವರು ಇದನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಜನವರಿ ೨೦೧೮ರಿಂದ ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ.<ref>{{cite news |title=Sangram sets world record - OrissaPOST |url=https://www.orissapost.com/sangram-sets-world-record/ |access-date=18 January 2021 |work=OrissaPOST |date=30 July 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001184606/https://www.orissapost.com/sangram-sets-world-record/ |archive-date=2 October 2020 |location=Bhadrak |language=English}}</ref> ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ತ್ರೈಮಾಸಿಕ ಪತ್ರಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ನಬಪಲ್ಲಬ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು.<ref name="Shubhapallaba Bengali Portal">{{cite news |title=Shubhapallaba launches Web Portals in Bangla and Punjabi |url=https://enewsinsight.com/shubhapallaba-launches-web-portals-in-bangla-and-punjabi/ |access-date=18 January 2021 |work=The News Insight |date=4 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200921050841/https://enewsinsight.com/shubhapallaba-launches-web-portals-in-bangla-and-punjabi/ |archive-date=21 September 2020 |language=English |url-status=live }}</ref> ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೯ರಲ್ಲಿ ಇದರ ಒಡಿಯಾ ಪೋರ್ಟಲ್‌ಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಆ ಬಳಿಕ ಪೋರ್ಟಲ್ [[ಇಂಗ್ಲಿಷ್]], [[ಹಿಂದಿ]], [[ತೆಲುಗು]], [[ಪಂಜಾಬಿ]] ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲೂ ಸಿಗತೊಡಗಿದೆ.<ref>{{cite news |title=NewsDog - India News - NewsDog |url=https://www.newsdogapp.com/en/article/5d62520a83b48e57d17df6f0/?d=false |access-date=19 January 2021 |work=www.newsdogapp.com}}</ref> ಜನವರಿ ೨೦೨೦ರಿಂದ ಮಾಸಪತ್ರಿಕೆಯಾಗಿ ಬದಲಾಯಿತು. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == External Links == {{Commons cat}} * {{cite web |title=ಆಂಗ್ಲ ಪೋರ್ಟಲ್ |url=http://www.shubhapallaba.com/}} * {{Facebook|Shubhapallaba}} * {{Twitter|Shubhapallaba}} 7c74s5ukco2366vk7sszcw9ivifabxv 1117042 1117036 2022-08-26T15:27:17Z Aisworika 77771 Kannada Language logo updated wikitext text/x-wiki {{Infobox Magazine | title = ಪೋರ್ಟಲ್ | logo = Shubhapallaba Kannada Logo.png | company = | frequency = ಮಾಸಿಕ | paid_circulation = | unpaid_circulation = | total_circulation = | language = [[ಒಡಿಯಾ]] | category = | founder = ಸಂಗ್ರಾಮ್ ಕೇಸರಿ ಸೇನಾಪತಿ<ref>{{cite news |title=Odisha lad Sangram sets world record by writings article for Wikipedia |url=http://www.pragativadi.com/odisha-lad-sangram-sets-world-record-by-writings-article-for-wikipedia/ |access-date=18 January 2021 |work=Pragativadi News |date=25 August 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200524153605/http://www.pragativadi.com/odisha-lad-sangram-sets-world-record-by-writings-article-for-wikipedia/ |archive-date=24 May 2020 |location=Bhadrak |language=English |url-status=live }}</ref> | founded = ೨೦೧೮ | editor = ತಪಸ್ ರಂಜನ್<br>ಸಂಗ್ರಾಮ್ ಕೇಸರಿ ಸೇನಾಪತಿ | finaldate = | country = [[ಭಾರತ]] | issn = | website = https://www.shubhapallaba.com }} '''ಶುಭಪಲ್ಲಬ''' ([[ಆಂಗ್ಲ]]: Shubhapallaba) ಒಡಿಯಾ ಭಾಷೆಯ ಮಾಸ ಪತ್ರಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಸಂಗ್ರಾಮ್ ಕೇಸರಿ ಸೇನಾಪತಿ ಅವರು ಇದನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಜನವರಿ ೨೦೧೮ರಿಂದ ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ.<ref>{{cite news |title=Sangram sets world record - OrissaPOST |url=https://www.orissapost.com/sangram-sets-world-record/ |access-date=18 January 2021 |work=OrissaPOST |date=30 July 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001184606/https://www.orissapost.com/sangram-sets-world-record/ |archive-date=2 October 2020 |location=Bhadrak |language=English}}</ref> ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ತ್ರೈಮಾಸಿಕ ಪತ್ರಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ನಬಪಲ್ಲಬ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು.<ref name="Shubhapallaba Bengali Portal">{{cite news |title=Shubhapallaba launches Web Portals in Bangla and Punjabi |url=https://enewsinsight.com/shubhapallaba-launches-web-portals-in-bangla-and-punjabi/ |access-date=18 January 2021 |work=The News Insight |date=4 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200921050841/https://enewsinsight.com/shubhapallaba-launches-web-portals-in-bangla-and-punjabi/ |archive-date=21 September 2020 |language=English |url-status=live }}</ref> ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೯ರಲ್ಲಿ ಇದರ ಒಡಿಯಾ ಪೋರ್ಟಲ್‌ಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಆ ಬಳಿಕ ಪೋರ್ಟಲ್ [[ಇಂಗ್ಲಿಷ್]], [[ಹಿಂದಿ]], [[ತೆಲುಗು]], [[ಪಂಜಾಬಿ]] ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲೂ ಸಿಗತೊಡಗಿದೆ.<ref>{{cite news |title=NewsDog - India News - NewsDog |url=https://www.newsdogapp.com/en/article/5d62520a83b48e57d17df6f0/?d=false |access-date=19 January 2021 |work=www.newsdogapp.com}}</ref> ಜನವರಿ ೨೦೨೦ರಿಂದ ಮಾಸಪತ್ರಿಕೆಯಾಗಿ ಬದಲಾಯಿತು. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == External Links == {{Commons cat}} * {{cite web |title=ಆಂಗ್ಲ ಪೋರ್ಟಲ್ |url=http://www.shubhapallaba.com/}} * {{Facebook|Shubhapallaba}} * {{Twitter|Shubhapallaba}} m8itnhauisaze6wwvknn87nzjxukmjj 2 144868 1117045 1117001 2022-08-27T03:45:16Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki {{Infobox ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|image=Manipal University logo.png|ರಾಜ್ಯ=[[Karnataka]]|country=[[India]]}} [[Category:Articles using infobox university]] '''ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ (ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ)''' ಭಾರತದ [[ಮಣಿಪಾಲ|ಮಣಿಪಾಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Private_University_(India)|ಖಾಸಗಿ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿದೆ]]. ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕಸ್ತೂರಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು|ಬೆಂಗಳೂರು]], [[:en:Manipal_International_University|ಮಲಕ್ಕಾ]] ಮತ್ತು [[:en:Manipal_Academy_of_Higher_Education,_Dubai|ದುಬೈನಲ್ಲಿ]] ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ೨೦೨೧ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲವು ೩೦ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ೩೫೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.nirfindia.org/2021/UniversityRanking.html|title=MoE, National Institute Ranking Framework (NIRF)|website=www.nirfindia.org|access-date=2022-01-17}}</ref> [[ಚಿತ್ರ:MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg/200px-MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|thumb|200x200px| ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ನ ಆಡಳಿತ ಕಟ್ಟಡ.]] == ಇತಿಹಾಸ == ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ, [[ಟಿ.ಎಮ್.ಎ.ಪೈ|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ]] ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಖಾಸಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಾಲೆಯಾದ [[:en:Kasturba_Medical_College|ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು]] <ref>{{Cite web|url=http://forbesindia.com/printcontent/28302|title=(untitled article)|last=Jayashankar|first=Mitu|last2=D'Souza|first2=Nilofer|date=September 12, 2011|website=Forbes India Magazine}}</ref> ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ [[ಮಣಿಪಾಲ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯನ್ನು]] ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, [[ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಧಾರವಾಡ]] ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಪದವಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ೧೯೮೦ ರಿಂದ ೧೯೯೩ ರವರೆಗೆ ಅವರು [[ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ|ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ನಂತರ ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ [[:en:University_Grants_Commission_(India)|ಯುಜಿಸಿಯಿಂದ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದಾಗ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ರಚನೆಯು ರೂಪುಗೊಂಡಿತು . <ref>{{Cite web|url=http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|title=Manipal Academy of Higher Education|publisher=[[University Grants Commission (India)|University Grants Commission]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20120703004758/http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|archive-date=3 July 2012|access-date=5 April 2011}}</ref> ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಘಟಕವಾಯಿತು . <ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20211201185155/https://manipal.edu/mit/about.html|title=B.Tech, BE, M.Tech, MCA, MSc Admission {{!}} Engineering Degree {{!}} Apply Online - MIT Manipal|date=2021-12-01|website=web.archive.org|access-date=2021-12-01}}</ref> == ಘಟಕ ಘಟಕಗಳು == {| class="wikitable sortable" !ಘಟಕ ಘಟಕ ! ಸ್ಥಳ ! ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ವರ್ಷ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ |೧೯೫೩ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಂಗಳೂರು |೧೯೫೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೫೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ & ಪ್ಲಾನಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೭೮ |- | ವೆಲ್‌ಕಾಮ್‌ಗ್ರೂಪ್ ಗ್ರಾಜುಯೇಟ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಹೋಟೆಲ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೮೬ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಂಗಳೂರು | ೧೯೮೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ನರ್ಸಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಪ್ಲೈಡ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೪ |- | ಸೃಷ್ಟಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್, ಡಿಸೈನ್ ಮತ್ತು ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೧೯೯೬ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೮ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಪ್ರೊಫೆಶನ್ಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಲಕ್ಕಾ | ೨೦೦೦ |- | ಮಾಹೆ ದುಬೈ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ | ದುಬೈ | ೨೦೦೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೬ |- | ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಲಾಖೆ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೭ |- | ಪ್ರಸನ್ನ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ರಿಜೆನೆರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೦೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೧ |- | ಇಂಟಿಗ್ರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಮತ್ತು ರಿಸರ್ಚ್ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಟಾಟಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ | ೨೦೨೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೨೧ |} == ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:MIT_Student_Plaza_.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/MIT_Student_Plaza_.jpg/250px-MIT_Student_Plaza_.jpg|left|thumb|250x250px| ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪ್ಲಾಜಾದ ವೈಮಾನಿಕ ನೋಟ]] === ಮಣಿಪಾಲ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಣಿಪಾಲದ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ೬೦೦ ಎಕರೆ(೨.೪ ಕಿಮೀ೨) <ref name="Campus Area">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/GreenManipal/Pages/Overview.aspx|title=Campus area|access-date=2010-07-16}}</ref> ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, [[ಮಣಿಪಾಲ]] [[:en:College_town|ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ]] ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಮತ್ತು ಎಮ್ಐಟಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಯಲಹಂಕ|ಯಲಹಂಕದಲ್ಲಿದೆ]] . ಇದನ್ನು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ವಾಣಿಜ್ಯ, ಕಲೆ, ಕಾನೂನು, ನಿರ್ವಹಣೆ, ಪುನರುತ್ಪಾದಕ ಔಷಧ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀತಿ ಡೊಮೇನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪದವಿಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಜೈನಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಲೈಟ್ ಹೌಸ್ ಹಿಲ್ ರೋಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂಜಿ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ [[:en:TMA_Pai_International_Convention_Centre|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಸೆಂಟರ್‍ಅನ್ನು]] ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ [[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ]],[https://manipal.edu/mu/important-links/world-wide-manipal/manipal-international-university.html| ಮಲಕ್ಕಾ] ಮತ್ತು [https://www.manipaldubai.com/| ದುಬೈನಲ್ಲಿ] ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. == ಅಧ್ಯಾಪಕರು == ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ * ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್, ಲಿಬರಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ & ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿ == ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು == === ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು ===   [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_P_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_M_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_D_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_O_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_U_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|QS_BRICS_2019Manipal Academy of Higher Education]] ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ೨೦೨೨ ರ [[:en:QS_World_University_Rankings|ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ]] ೭೫೧-೮೦೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ೨೩೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು ಮತ್ತು ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ [[ಬ್ರಿಕ್ಸ್ ಸಂಘಟನೆ|ಬ್ರಿಕ್ಸ್]] ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು. ೨೦೨೧ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ, ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ೩೫೧-೪೦೦ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.topuniversities.com/university-rankings/university-subject-rankings/2021/medicine|title=QS World University Rankings by Subject 2021: Medicine|website=Top Universities|language=en|access-date=2021-05-29}}</ref> ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್, ಭಾರತದಲ್ಲಿ [[:en:National_Institutional_Ranking_Framework|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‍ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನಲ್ ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಫ್ರೇಮ್‍ವರ್ಕ್(ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್)ನಲ್ಲಿ]] ೧೫ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್ ಸಹ ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ೮ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಮಿನೆನ್ಸ್ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಆರು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|title=Manipal University Overview|website=manipal.edu|archive-url=https://web.archive.org/web/20110721010554/http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|archive-date=21 July 2011|access-date=5 August 2011}}</ref> === ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಸಿಸ್ಟಮ್ ತನ್ನ ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಶಾಲಾ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಆರು ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. <ref name="Library">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/CampusLife/Libraries/Pages/Overview.aspx|title=Library|archive-url=https://web.archive.org/web/20100724011332/http://www.manipal.edu/CAMPUSLIFE/LIBRARIES/Pages/Overview.aspx|archive-date=24 July 2010|access-date=2010-07-15}}</ref> == ಸಂಶೋಧನೆ == ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸೌಲಭ್ಯ, ಉಪಭೋಗ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು, ಉಪಕರಣಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಬಂಡವಾಳ ಹಂಚಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೮-೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಗೆ ನಿಧಿಯ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ {{INRConvert|15|m}} ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="Research at MCOPS">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/Overview.aspx|title=Research Overview|archive-url=https://web.archive.org/web/20120905233318/http://www.manipal.edu/RESEARCH/Pages/Overview.aspx|archive-date=5 September 2012|access-date=2010-07-21}}</ref>ಎಮ್‍ಸಿಒಪಿಎಸ್, ಮಣಿಪಾಲ್ ತನ್ನ ಎರಡನೇ ವರ್ಷದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ (ಪಿಜಿ) ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಆರ‍್&ಡಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಯೋಗದ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅವರು ನಡೆಸುವ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಕಂಪನಿಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Research at MCOPS" /> ಮಣಿಪಾಲ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಸೆಂಟರ್ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಡಿಬಿಟಿ, ಡಿಎಸ್‍ಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಧನಸಹಾಯದೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಎಮ್‍ಎಲ್‍ಎಸ್‍ಸಿ ವಿಸ್ಟಾರ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಿಲಡೆಲ್ಫಿಯಾ, [[:en:University_of_Queensland|ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು === ಮೂಲಭೂತ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಸಂಶೋಧನೆ, [[:en:Biomedical_sciences|ಬಯೋಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌|ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್]] ನಡುವಿನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು ಅನ್ನು ೨೦೦೬ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="TOI-MARG">{{Cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|title=TOI-MARG|date=2009-03-10|work=[[The Times of India]]|access-date=2010-07-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20110811085755/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|archive-date=2011-08-11}}</ref><ref name="MARG">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/MARG.aspx|title=MARG|access-date=2010-07-21}}</ref> == ಗಮನಾರ್ಹ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು == * ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್, ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಬಹುಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೇಲ್ಮನೆ (ರಾಜ್ಯಸಭೆ) ನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರು ಮತ್ತು ಸಂಸದರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/Manipal-University-Alumni-meet-Old-students-go-down-memory-lane/articleshow/27753182.cms|title=Manipal University Alumni meet: Old students go down memory lane - Times of India|website=The Times of India}}</ref> * ರಾಜೀವ್ ಸೂರಿ, ನೋಕಿಯಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/business/8-things-you-need-to-know-about-rajeev-suri-nokias-new-ceo-1963377.html|title=8 things you need to know about Rajeev Suri, Nokia's new CEO - Firstpost|website=www.firstpost.com}}</ref> ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ * [[ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲ|ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲಾ]], ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ <ref>{{Cite web|url=https://news.microsoft.com/2014/02/04/microsoft-board-names-satya-nadella-as-ceo/|title=Microsoft Board names Satya Nadella as CEO - Stories|date=4 February 2014|website=microsoft.com}}</ref> * [[ದೇವಿಪ್ರಸಾದ ಶೆಟ್ಟಿ|ದೇವಿ ಶೆಟ್ಟಿ]], ಭಾರತೀಯ ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ * ಶಂಶೀರ್ ವಯಾಲಿಲ್, ಭಾರತೀಯ ವಿಕಿರಣಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ವಿಪಿಎಸ್ ಹೆಲ್ತ್‌ಕೇರ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು, ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅಲ್ಲದೇ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಹೂಡಿಕೆ ಕಂಪನಿಯಾದ ಅಮಾನತ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್‌ನ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * ಎಂಜಿ ಜಾರ್ಜ್ ಮುತ್ತೂಟ್, ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ದಿ ಮುತ್ತೂಟ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು. * ಪಂಕಜ್ ಓಸ್ವಾಲ್, ಬಿಲಿಯನೇರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಬರ್ರಪ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಏಕೈಕ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ. * ವಿನೋದ್ ಕೆ ಜೋಸ್:, ಪತ್ರಕರ್ತ ಮತ್ತು ದಿ ಕಾರವಾನ್ ಸಂಪಾದಕ. * ಗ್ರೌಂಡ್ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಜಿಆರ್‍ಐಪಿಎಸ್ ) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮಿರ್ಜಾ ಫೈಜಾನ್ . <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/patna/Scientist-from-Patna-shortlisted-for-award/articleshow/29466549.cms|title=Scientist from Patna shortlisted for award|last=Pranava K Chaudhary|date=January 28, 2014|work=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> * ಅರುಣ್ ಶೆಣೈ, ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ -ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ ಸಂಗೀತಗಾರ <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=24911758&ticker=874401|title=Banmali Agrawala BE (Mech. Eng.): Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Banmali Agrawala|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * ನಾಗ್ ಅಶ್ವಿನ್, ಭಾರತೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ. * ಅನಂತ್ ಜೆ ತಲೌಲಿಕರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ, ಕಮ್ಮಿನ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್. <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=9301223&ticker=CMI|title=Anant J. Talaulicar: Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Anant J. Talaulicar|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * [[ವಿಕಾಸ್ ಖನ್ನಾ]], ಮೈಕೆಲಿನ್ ಗೈಡ್ ಸ್ಟಾರ್ ಚೆಫ್ <ref>{{Cite web|url=http://vkhanna.com/|title=Vikas Khanna|website=vkhanna.com}}</ref> * ಅನ್ನಪೂರ್ಣ ಕಿಣಿ, ಅಮೇರಿಕನ್ ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದ ಮೌಂಟ್ ಸಿನಾಯ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೃದ್ರೋಗಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ. <ref>{{Cite web|url=https://bangaloremirror.indiatimes.com/news/state/karnataka-doctor-from-puttur-has-a-heart-of-gold/articleshow/64563397.cms|title=Doctor from Puttur has a 'heart of gold'|last=Deepthi Sanjeev|date=July 13, 2018|website=www.bangaloremirror.indiatimes.com/}}</ref> * ಶೇಖ್ ಮುಸ್ಜಾಫರ್ ಶುಕೋರ್, ಮಲೇಷಿಯಾದ ಮೂಳೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಮಲೇಷಿಯಾದ ಗಗನಯಾತ್ರಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.dailypioneer.com/2016/avenues/the-suri-code-of-success.html|title=The Suri code of success|website=The Pioneer}}</ref> * ಇಶಾ ಗುಪ್ತಾ, ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟಿ ಮತ್ತು ರೂಪದರ್ಶಿ. * ದಿಶಾ ಒಬೆರಾಯ್, ಭಾರತದ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ರೇಡಿಯೋ ಜಾಕಿ, ಆರ್‌ಜೆ ದಿಶಾ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]], ಭಾರತೀಯ ನಟಿ. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="0"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{Commons category-inline}} * d0qzs8w78u01dqto3wc5dee80csi06i 1117046 1117045 2022-08-27T04:01:29Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki {{Infobox ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|image=Manipal University logo.png|ರಾಜ್ಯ=[[Karnataka]]|country=[[India]]}} [[Category:Articles using infobox university]] '''ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ (ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ)''' ಭಾರತದ [[ಮಣಿಪಾಲ|ಮಣಿಪಾಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Private_University_(India)|ಖಾಸಗಿ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿದೆ]]. ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕಸ್ತೂರಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು|ಬೆಂಗಳೂರು]], [[:en:Manipal_International_University|ಮಲಕ್ಕಾ]] ಮತ್ತು [[:en:Manipal_Academy_of_Higher_Education,_Dubai|ದುಬೈನಲ್ಲಿ]] ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ೨೦೨೧ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲವು ೩೦ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ೩೫೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.nirfindia.org/2021/UniversityRanking.html|title=MoE, National Institute Ranking Framework (NIRF)|website=www.nirfindia.org|access-date=2022-01-17}}</ref><ref>[https://manipal.edu/mu.html]</ref> [[ಚಿತ್ರ:MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg/200px-MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|thumb|200x200px| ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ನ ಆಡಳಿತ ಕಟ್ಟಡ.]] == ಇತಿಹಾಸ == ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ, [[ಟಿ.ಎಮ್.ಎ.ಪೈ|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ]] ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಖಾಸಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಾಲೆಯಾದ [[:en:Kasturba_Medical_College|ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು]] <ref>{{Cite web|url=http://forbesindia.com/printcontent/28302|title=(untitled article)|last=Jayashankar|first=Mitu|last2=D'Souza|first2=Nilofer|date=September 12, 2011|website=Forbes India Magazine}}</ref> ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ [[ಮಣಿಪಾಲ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯನ್ನು]] ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, [[ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಧಾರವಾಡ]] ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಪದವಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ೧೯೮೦ ರಿಂದ ೧೯೯೩ ರವರೆಗೆ ಅವರು [[ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ|ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ನಂತರ ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ [[:en:University_Grants_Commission_(India)|ಯುಜಿಸಿಯಿಂದ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದಾಗ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ರಚನೆಯು ರೂಪುಗೊಂಡಿತು . <ref>{{Cite web|url=http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|title=Manipal Academy of Higher Education|publisher=[[University Grants Commission (India)|University Grants Commission]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20120703004758/http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|archive-date=3 July 2012|access-date=5 April 2011}}</ref> ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಘಟಕವಾಯಿತು . <ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20211201185155/https://manipal.edu/mit/about.html|title=B.Tech, BE, M.Tech, MCA, MSc Admission {{!}} Engineering Degree {{!}} Apply Online - MIT Manipal|date=2021-12-01|website=web.archive.org|access-date=2021-12-01}}</ref> == ಘಟಕ ಘಟಕಗಳು == {| class="wikitable sortable" !ಘಟಕ ಘಟಕ ! ಸ್ಥಳ ! ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ವರ್ಷ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ |೧೯೫೩ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಂಗಳೂರು |೧೯೫೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೫೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ & ಪ್ಲಾನಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೭೮ |- | ವೆಲ್‌ಕಾಮ್‌ಗ್ರೂಪ್ ಗ್ರಾಜುಯೇಟ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಹೋಟೆಲ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೮೬ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಂಗಳೂರು | ೧೯೮೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ನರ್ಸಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಪ್ಲೈಡ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೪ |- | ಸೃಷ್ಟಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್, ಡಿಸೈನ್ ಮತ್ತು ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೧೯೯೬ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೮ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಪ್ರೊಫೆಶನ್ಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಲಕ್ಕಾ | ೨೦೦೦ |- | ಮಾಹೆ ದುಬೈ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ | ದುಬೈ | ೨೦೦೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೬ |- | ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಲಾಖೆ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೭ |- | ಪ್ರಸನ್ನ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ರಿಜೆನೆರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೦೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೧ |- | ಇಂಟಿಗ್ರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಮತ್ತು ರಿಸರ್ಚ್ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಟಾಟಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ | ೨೦೨೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೨೧ |} == ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:MIT_Student_Plaza_.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/MIT_Student_Plaza_.jpg/250px-MIT_Student_Plaza_.jpg|left|thumb|250x250px| ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪ್ಲಾಜಾದ ವೈಮಾನಿಕ ನೋಟ]] === ಮಣಿಪಾಲ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಣಿಪಾಲದ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ೬೦೦ ಎಕರೆ(೨.೪ ಕಿಮೀ೨) <ref name="Campus Area">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/GreenManipal/Pages/Overview.aspx|title=Campus area|access-date=2010-07-16}}</ref> ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, [[ಮಣಿಪಾಲ]] [[:en:College_town|ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ]] ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಮತ್ತು ಎಮ್ಐಟಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಯಲಹಂಕ|ಯಲಹಂಕದಲ್ಲಿದೆ]] . ಇದನ್ನು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ವಾಣಿಜ್ಯ, ಕಲೆ, ಕಾನೂನು, ನಿರ್ವಹಣೆ, ಪುನರುತ್ಪಾದಕ ಔಷಧ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀತಿ ಡೊಮೇನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪದವಿಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಜೈನಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಲೈಟ್ ಹೌಸ್ ಹಿಲ್ ರೋಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂಜಿ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ [[:en:TMA_Pai_International_Convention_Centre|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಸೆಂಟರ್‍ಅನ್ನು]] ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ [[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ]],[https://manipal.edu/mu/important-links/world-wide-manipal/manipal-international-university.html| ಮಲಕ್ಕಾ] ಮತ್ತು [https://www.manipaldubai.com/| ದುಬೈನಲ್ಲಿ] ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. == ಅಧ್ಯಾಪಕರು == ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ * ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್, ಲಿಬರಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ & ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿ == ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು == === ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು ===   [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_P_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_M_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_D_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_O_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_U_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|QS_BRICS_2019Manipal Academy of Higher Education]] ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ೨೦೨೨ ರ [[:en:QS_World_University_Rankings|ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ]] ೭೫೧-೮೦೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ೨೩೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು ಮತ್ತು ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ [[ಬ್ರಿಕ್ಸ್ ಸಂಘಟನೆ|ಬ್ರಿಕ್ಸ್]] ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು. ೨೦೨೧ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ, ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ೩೫೧-೪೦೦ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.topuniversities.com/university-rankings/university-subject-rankings/2021/medicine|title=QS World University Rankings by Subject 2021: Medicine|website=Top Universities|language=en|access-date=2021-05-29}}</ref> ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್, ಭಾರತದಲ್ಲಿ [[:en:National_Institutional_Ranking_Framework|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‍ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನಲ್ ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಫ್ರೇಮ್‍ವರ್ಕ್(ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್)ನಲ್ಲಿ]] ೧೫ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್ ಸಹ ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ೮ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಮಿನೆನ್ಸ್ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಆರು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|title=Manipal University Overview|website=manipal.edu|archive-url=https://web.archive.org/web/20110721010554/http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|archive-date=21 July 2011|access-date=5 August 2011}}</ref> === ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಸಿಸ್ಟಮ್ ತನ್ನ ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಶಾಲಾ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಆರು ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. <ref name="Library">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/CampusLife/Libraries/Pages/Overview.aspx|title=Library|archive-url=https://web.archive.org/web/20100724011332/http://www.manipal.edu/CAMPUSLIFE/LIBRARIES/Pages/Overview.aspx|archive-date=24 July 2010|access-date=2010-07-15}}</ref> == ಸಂಶೋಧನೆ == ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸೌಲಭ್ಯ, ಉಪಭೋಗ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು, ಉಪಕರಣಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಬಂಡವಾಳ ಹಂಚಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೮-೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಗೆ ನಿಧಿಯ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ {{INRConvert|15|m}} ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="Research at MCOPS">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/Overview.aspx|title=Research Overview|archive-url=https://web.archive.org/web/20120905233318/http://www.manipal.edu/RESEARCH/Pages/Overview.aspx|archive-date=5 September 2012|access-date=2010-07-21}}</ref>ಎಮ್‍ಸಿಒಪಿಎಸ್, ಮಣಿಪಾಲ್ ತನ್ನ ಎರಡನೇ ವರ್ಷದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ (ಪಿಜಿ) ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಆರ‍್&ಡಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಯೋಗದ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅವರು ನಡೆಸುವ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಕಂಪನಿಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Research at MCOPS" /> ಮಣಿಪಾಲ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಸೆಂಟರ್ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಡಿಬಿಟಿ, ಡಿಎಸ್‍ಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಧನಸಹಾಯದೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಎಮ್‍ಎಲ್‍ಎಸ್‍ಸಿ ವಿಸ್ಟಾರ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಿಲಡೆಲ್ಫಿಯಾ, [[:en:University_of_Queensland|ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು === ಮೂಲಭೂತ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಸಂಶೋಧನೆ, [[:en:Biomedical_sciences|ಬಯೋಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌|ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್]] ನಡುವಿನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು ಅನ್ನು ೨೦೦೬ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="TOI-MARG">{{Cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|title=TOI-MARG|date=2009-03-10|work=[[The Times of India]]|access-date=2010-07-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20110811085755/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|archive-date=2011-08-11}}</ref><ref name="MARG">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/MARG.aspx|title=MARG|access-date=2010-07-21}}</ref> == ಗಮನಾರ್ಹ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು == * ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್, ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಬಹುಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೇಲ್ಮನೆ (ರಾಜ್ಯಸಭೆ) ನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರು ಮತ್ತು ಸಂಸದರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/Manipal-University-Alumni-meet-Old-students-go-down-memory-lane/articleshow/27753182.cms|title=Manipal University Alumni meet: Old students go down memory lane - Times of India|website=The Times of India}}</ref> * ರಾಜೀವ್ ಸೂರಿ, ನೋಕಿಯಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/business/8-things-you-need-to-know-about-rajeev-suri-nokias-new-ceo-1963377.html|title=8 things you need to know about Rajeev Suri, Nokia's new CEO - Firstpost|website=www.firstpost.com}}</ref> ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ * [[ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲ|ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲಾ]], ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ <ref>{{Cite web|url=https://news.microsoft.com/2014/02/04/microsoft-board-names-satya-nadella-as-ceo/|title=Microsoft Board names Satya Nadella as CEO - Stories|date=4 February 2014|website=microsoft.com}}</ref> * [[ದೇವಿಪ್ರಸಾದ ಶೆಟ್ಟಿ|ದೇವಿ ಶೆಟ್ಟಿ]], ಭಾರತೀಯ ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ * ಶಂಶೀರ್ ವಯಾಲಿಲ್, ಭಾರತೀಯ ವಿಕಿರಣಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ವಿಪಿಎಸ್ ಹೆಲ್ತ್‌ಕೇರ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು, ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅಲ್ಲದೇ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಹೂಡಿಕೆ ಕಂಪನಿಯಾದ ಅಮಾನತ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್‌ನ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * ಎಂಜಿ ಜಾರ್ಜ್ ಮುತ್ತೂಟ್, ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ದಿ ಮುತ್ತೂಟ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು. * ಪಂಕಜ್ ಓಸ್ವಾಲ್, ಬಿಲಿಯನೇರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಬರ್ರಪ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಏಕೈಕ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ. * ವಿನೋದ್ ಕೆ ಜೋಸ್:, ಪತ್ರಕರ್ತ ಮತ್ತು ದಿ ಕಾರವಾನ್ ಸಂಪಾದಕ. * ಗ್ರೌಂಡ್ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಜಿಆರ್‍ಐಪಿಎಸ್ ) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮಿರ್ಜಾ ಫೈಜಾನ್ . <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/patna/Scientist-from-Patna-shortlisted-for-award/articleshow/29466549.cms|title=Scientist from Patna shortlisted for award|last=Pranava K Chaudhary|date=January 28, 2014|work=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> * ಅರುಣ್ ಶೆಣೈ, ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ -ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ ಸಂಗೀತಗಾರ <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=24911758&ticker=874401|title=Banmali Agrawala BE (Mech. Eng.): Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Banmali Agrawala|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * ನಾಗ್ ಅಶ್ವಿನ್, ಭಾರತೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ. * ಅನಂತ್ ಜೆ ತಲೌಲಿಕರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ, ಕಮ್ಮಿನ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್. <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=9301223&ticker=CMI|title=Anant J. Talaulicar: Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Anant J. Talaulicar|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * [[ವಿಕಾಸ್ ಖನ್ನಾ]], ಮೈಕೆಲಿನ್ ಗೈಡ್ ಸ್ಟಾರ್ ಚೆಫ್ <ref>{{Cite web|url=http://vkhanna.com/|title=Vikas Khanna|website=vkhanna.com}}</ref> * ಅನ್ನಪೂರ್ಣ ಕಿಣಿ, ಅಮೇರಿಕನ್ ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದ ಮೌಂಟ್ ಸಿನಾಯ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೃದ್ರೋಗಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ. <ref>{{Cite web|url=https://bangaloremirror.indiatimes.com/news/state/karnataka-doctor-from-puttur-has-a-heart-of-gold/articleshow/64563397.cms|title=Doctor from Puttur has a 'heart of gold'|last=Deepthi Sanjeev|date=July 13, 2018|website=www.bangaloremirror.indiatimes.com/}}</ref> * ಶೇಖ್ ಮುಸ್ಜಾಫರ್ ಶುಕೋರ್, ಮಲೇಷಿಯಾದ ಮೂಳೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಮಲೇಷಿಯಾದ ಗಗನಯಾತ್ರಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.dailypioneer.com/2016/avenues/the-suri-code-of-success.html|title=The Suri code of success|website=The Pioneer}}</ref> * ಇಶಾ ಗುಪ್ತಾ, ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟಿ ಮತ್ತು ರೂಪದರ್ಶಿ. * ದಿಶಾ ಒಬೆರಾಯ್, ಭಾರತದ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ರೇಡಿಯೋ ಜಾಕಿ, ಆರ್‌ಜೆ ದಿಶಾ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]], ಭಾರತೀಯ ನಟಿ. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="0"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{Commons category-inline}} [[ವರ್ಗ:ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಶಿಕ್ಷಣ]] mudxtqf2nsnqo926gnoewles6tet8bi 1117047 1117046 2022-08-27T04:26:50Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki {{Infobox ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|image=Manipal University logo.png|ರಾಜ್ಯ=[[Karnataka]]|country=[[India]]}} [[Category:Articles using infobox university]] '''ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ (ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ)''' ಭಾರತದ [[ಮಣಿಪಾಲ|ಮಣಿಪಾಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Private_University_(India)|ಖಾಸಗಿ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿದೆ]]. ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕಸ್ತೂರಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು|ಬೆಂಗಳೂರು]], [[:en:Manipal_International_University|ಮಲಕ್ಕಾ]] ಮತ್ತು [[:en:Manipal_Academy_of_Higher_Education,_Dubai|ದುಬೈನಲ್ಲಿ]] ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ೨೦೨೧ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲವು ೩೦ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ೩೫೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.nirfindia.org/2021/UniversityRanking.html|title=MoE, National Institute Ranking Framework (NIRF)|website=www.nirfindia.org|access-date=2022-01-17}}</ref><ref>[https://manipal.edu/mu.html]</ref> [[ಚಿತ್ರ:MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg/200px-MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|thumb|200x200px| ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ನ ಆಡಳಿತ ಕಟ್ಟಡ.]] == ಇತಿಹಾಸ == ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ, [[ಟಿ.ಎಮ್.ಎ.ಪೈ|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ]] ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಖಾಸಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಾಲೆಯಾದ [[:en:Kasturba_Medical_College|ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು]] <ref>{{Cite web|url=http://forbesindia.com/printcontent/28302|title=(untitled article)|last=Jayashankar|first=Mitu|last2=D'Souza|first2=Nilofer|date=September 12, 2011|website=Forbes India Magazine}}</ref> ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ [[ಮಣಿಪಾಲ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯನ್ನು]] ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, [[ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಧಾರವಾಡ]] ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಪದವಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ೧೯೮೦ ರಿಂದ ೧೯೯೩ ರವರೆಗೆ ಅವರು [[ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ|ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ನಂತರ ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ [[:en:University_Grants_Commission_(India)|ಯುಜಿಸಿಯಿಂದ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದಾಗ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ರಚನೆಯು ರೂಪುಗೊಂಡಿತು . <ref>{{Cite web|url=http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|title=Manipal Academy of Higher Education|publisher=[[:en:University Grants Commission (India)|University Grants Commission]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20120703004758/http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|archive-date=3 July 2012|access-date=5 April 2011}}</ref> ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಘಟಕವಾಯಿತು . <ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20211201185155/https://manipal.edu/mit/about.html|title=B.Tech, BE, M.Tech, MCA, MSc Admission {{!}} Engineering Degree {{!}} Apply Online - MIT Manipal|date=2021-12-01|website=web.archive.org|access-date=2021-12-01}}</ref> == ಘಟಕ ಘಟಕಗಳು == {| class="wikitable sortable" !ಘಟಕ ಘಟಕ ! ಸ್ಥಳ ! ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ವರ್ಷ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ |೧೯೫೩ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಂಗಳೂರು |೧೯೫೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೫೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ & ಪ್ಲಾನಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೭೮ |- | ವೆಲ್‌ಕಾಮ್‌ಗ್ರೂಪ್ ಗ್ರಾಜುಯೇಟ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಹೋಟೆಲ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೮೬ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಂಗಳೂರು | ೧೯೮೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ನರ್ಸಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಪ್ಲೈಡ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೪ |- | ಸೃಷ್ಟಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್, ಡಿಸೈನ್ ಮತ್ತು ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೧೯೯೬ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೮ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಪ್ರೊಫೆಶನ್ಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಲಕ್ಕಾ | ೨೦೦೦ |- | ಮಾಹೆ ದುಬೈ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ | ದುಬೈ | ೨೦೦೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೬ |- | ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಲಾಖೆ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೭ |- | ಪ್ರಸನ್ನ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ರಿಜೆನೆರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೦೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೧ |- | ಇಂಟಿಗ್ರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಮತ್ತು ರಿಸರ್ಚ್ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಟಾಟಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ | ೨೦೨೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೨೧ |} == ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:MIT_Student_Plaza_.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/MIT_Student_Plaza_.jpg/250px-MIT_Student_Plaza_.jpg|left|thumb|250x250px| ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪ್ಲಾಜಾದ ವೈಮಾನಿಕ ನೋಟ]] === ಮಣಿಪಾಲ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಣಿಪಾಲದ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ೬೦೦ ಎಕರೆ(೨.೪ ಕಿಮೀ೨) <ref name="Campus Area">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/GreenManipal/Pages/Overview.aspx|title=Campus area|access-date=2010-07-16}}</ref> ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, [[ಮಣಿಪಾಲ]] [[:en:College_town|ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ]] ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಮತ್ತು ಎಮ್ಐಟಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಯಲಹಂಕ|ಯಲಹಂಕದಲ್ಲಿದೆ]] . ಇದನ್ನು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ವಾಣಿಜ್ಯ, ಕಲೆ, ಕಾನೂನು, ನಿರ್ವಹಣೆ, ಪುನರುತ್ಪಾದಕ ಔಷಧ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀತಿ ಡೊಮೇನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪದವಿಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಜೈನಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಲೈಟ್ ಹೌಸ್ ಹಿಲ್ ರೋಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂಜಿ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ [[:en:TMA_Pai_International_Convention_Centre|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಸೆಂಟರ್‍ಅನ್ನು]] ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ [[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ]],[https://manipal.edu/mu/important-links/world-wide-manipal/manipal-international-university.html| ಮಲಕ್ಕಾ] ಮತ್ತು [https://www.manipaldubai.com/| ದುಬೈನಲ್ಲಿ] ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. == ಅಧ್ಯಾಪಕರು == ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ * ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್, ಲಿಬರಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ & ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿ == ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು == === ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು ===   [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_P_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_M_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_D_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_O_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|NIRF_U_2021Manipal Academy of Higher Education]] [[Category:Pages using outdated Infobox India university ranking|QS_BRICS_2019Manipal Academy of Higher Education]] ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ೨೦೨೨ ರ [[:en:QS_World_University_Rankings|ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ]] ೭೫೧-೮೦೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ೨೩೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು ಮತ್ತು ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ [[ಬ್ರಿಕ್ಸ್ ಸಂಘಟನೆ|ಬ್ರಿಕ್ಸ್]] ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು. ೨೦೨೧ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ, ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ೩೫೧-೪೦೦ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.topuniversities.com/university-rankings/university-subject-rankings/2021/medicine|title=QS World University Rankings by Subject 2021: Medicine|website=Top Universities|language=en|access-date=2021-05-29}}</ref> ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್, ಭಾರತದಲ್ಲಿ [[:en:National_Institutional_Ranking_Framework|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‍ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನಲ್ ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಫ್ರೇಮ್‍ವರ್ಕ್(ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್)ನಲ್ಲಿ]] ೧೫ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್ ಸಹ ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ೮ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಮಿನೆನ್ಸ್ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಆರು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|title=Manipal University Overview|website=manipal.edu|archive-url=https://web.archive.org/web/20110721010554/http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|archive-date=21 July 2011|access-date=5 August 2011}}</ref> === ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಸಿಸ್ಟಮ್ ತನ್ನ ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಶಾಲಾ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಆರು ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. <ref name="Library">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/CampusLife/Libraries/Pages/Overview.aspx|title=Library|archive-url=https://web.archive.org/web/20100724011332/http://www.manipal.edu/CAMPUSLIFE/LIBRARIES/Pages/Overview.aspx|archive-date=24 July 2010|access-date=2010-07-15}}</ref> == ಸಂಶೋಧನೆ == ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸೌಲಭ್ಯ, ಉಪಭೋಗ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು, ಉಪಕರಣಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಬಂಡವಾಳ ಹಂಚಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೮-೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಗೆ ನಿಧಿಯ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ {{INRConvert|15|m}} ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="Research at MCOPS">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/Overview.aspx|title=Research Overview|archive-url=https://web.archive.org/web/20120905233318/http://www.manipal.edu/RESEARCH/Pages/Overview.aspx|archive-date=5 September 2012|access-date=2010-07-21}}</ref>ಎಮ್‍ಸಿಒಪಿಎಸ್, ಮಣಿಪಾಲ್ ತನ್ನ ಎರಡನೇ ವರ್ಷದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ (ಪಿಜಿ) ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಆರ‍್&ಡಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಯೋಗದ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅವರು ನಡೆಸುವ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಕಂಪನಿಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Research at MCOPS" /> ಮಣಿಪಾಲ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಸೆಂಟರ್ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಡಿಬಿಟಿ, ಡಿಎಸ್‍ಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಧನಸಹಾಯದೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಎಮ್‍ಎಲ್‍ಎಸ್‍ಸಿ ವಿಸ್ಟಾರ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಿಲಡೆಲ್ಫಿಯಾ, [[:en:University_of_Queensland|ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು === ಮೂಲಭೂತ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಸಂಶೋಧನೆ, [[:en:Biomedical_sciences|ಬಯೋಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌|ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್]] ನಡುವಿನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು ಅನ್ನು ೨೦೦೬ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="TOI-MARG">{{Cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|title=TOI-MARG|date=2009-03-10|work=[[:en:The Times of India|The Times of India]]|access-date=2010-07-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20110811085755/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|archive-date=2011-08-11}}</ref><ref name="MARG">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/MARG.aspx|title=MARG|access-date=2010-07-21}}</ref> == ಗಮನಾರ್ಹ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು == * ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್, ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಬಹುಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೇಲ್ಮನೆ (ರಾಜ್ಯಸಭೆ) ನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರು ಮತ್ತು ಸಂಸದರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/Manipal-University-Alumni-meet-Old-students-go-down-memory-lane/articleshow/27753182.cms|title=Manipal University Alumni meet: Old students go down memory lane - Times of India|website=The Times of India}}</ref> * ರಾಜೀವ್ ಸೂರಿ, ನೋಕಿಯಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/business/8-things-you-need-to-know-about-rajeev-suri-nokias-new-ceo-1963377.html|title=8 things you need to know about Rajeev Suri, Nokia's new CEO - Firstpost|website=www.firstpost.com}}</ref> ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ * [[ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲ|ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲಾ]], ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ <ref>{{Cite web|url=https://news.microsoft.com/2014/02/04/microsoft-board-names-satya-nadella-as-ceo/|title=Microsoft Board names Satya Nadella as CEO - Stories|date=4 February 2014|website=microsoft.com}}</ref> * [[ದೇವಿಪ್ರಸಾದ ಶೆಟ್ಟಿ|ದೇವಿ ಶೆಟ್ಟಿ]], ಭಾರತೀಯ ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ * ಶಂಶೀರ್ ವಯಾಲಿಲ್, ಭಾರತೀಯ ವಿಕಿರಣಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ವಿಪಿಎಸ್ ಹೆಲ್ತ್‌ಕೇರ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು, ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅಲ್ಲದೇ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಹೂಡಿಕೆ ಕಂಪನಿಯಾದ ಅಮಾನತ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್‌ನ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * ಎಂಜಿ ಜಾರ್ಜ್ ಮುತ್ತೂಟ್, ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ದಿ ಮುತ್ತೂಟ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು. * ಪಂಕಜ್ ಓಸ್ವಾಲ್, ಬಿಲಿಯನೇರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಬರ್ರಪ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಏಕೈಕ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ. * ವಿನೋದ್ ಕೆ ಜೋಸ್:, ಪತ್ರಕರ್ತ ಮತ್ತು ದಿ ಕಾರವಾನ್ ಸಂಪಾದಕ. * ಗ್ರೌಂಡ್ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಜಿಆರ್‍ಐಪಿಎಸ್ ) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮಿರ್ಜಾ ಫೈಜಾನ್ . <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/patna/Scientist-from-Patna-shortlisted-for-award/articleshow/29466549.cms|title=Scientist from Patna shortlisted for award|last=Pranava K Chaudhary|date=January 28, 2014|work=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> * ಅರುಣ್ ಶೆಣೈ, ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ -ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ ಸಂಗೀತಗಾರ <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=24911758&ticker=874401|title=Banmali Agrawala BE (Mech. Eng.): Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Banmali Agrawala|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * ನಾಗ್ ಅಶ್ವಿನ್, ಭಾರತೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ. * ಅನಂತ್ ಜೆ ತಲೌಲಿಕರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ, ಕಮ್ಮಿನ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್. <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=9301223&ticker=CMI|title=Anant J. Talaulicar: Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Anant J. Talaulicar|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * [[ವಿಕಾಸ್ ಖನ್ನಾ]], ಮೈಕೆಲಿನ್ ಗೈಡ್ ಸ್ಟಾರ್ ಚೆಫ್ <ref>{{Cite web|url=http://vkhanna.com/|title=Vikas Khanna|website=vkhanna.com}}</ref> * ಅನ್ನಪೂರ್ಣ ಕಿಣಿ, ಅಮೇರಿಕನ್ ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದ ಮೌಂಟ್ ಸಿನಾಯ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೃದ್ರೋಗಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ. <ref>{{Cite web|url=https://bangaloremirror.indiatimes.com/news/state/karnataka-doctor-from-puttur-has-a-heart-of-gold/articleshow/64563397.cms|title=Doctor from Puttur has a 'heart of gold'|last=Deepthi Sanjeev|date=July 13, 2018|website=www.bangaloremirror.indiatimes.com/}}</ref> * ಶೇಖ್ ಮುಸ್ಜಾಫರ್ ಶುಕೋರ್, ಮಲೇಷಿಯಾದ ಮೂಳೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಮಲೇಷಿಯಾದ ಗಗನಯಾತ್ರಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.dailypioneer.com/2016/avenues/the-suri-code-of-success.html|title=The Suri code of success|website=The Pioneer}}</ref> * ಇಶಾ ಗುಪ್ತಾ, ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟಿ ಮತ್ತು ರೂಪದರ್ಶಿ. * ದಿಶಾ ಒಬೆರಾಯ್, ಭಾರತದ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ರೇಡಿಯೋ ಜಾಕಿ, ಆರ್‌ಜೆ ದಿಶಾ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]], ಭಾರತೀಯ ನಟಿ. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="0"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{Commons category-inline}} [[ವರ್ಗ:ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಶಿಕ್ಷಣ]] pqyiqfldqtk9dwqh9guiok8ntqptp19 1117048 1117047 2022-08-27T04:42:42Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki '''ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ (ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ)''' ಭಾರತದ [[ಮಣಿಪಾಲ|ಮಣಿಪಾಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Private_University_(India)|ಖಾಸಗಿ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿದೆ]]. ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕಸ್ತೂರಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು|ಬೆಂಗಳೂರು]], [[:en:Manipal_International_University|ಮಲಕ್ಕಾ]] ಮತ್ತು [[:en:Manipal_Academy_of_Higher_Education,_Dubai|ದುಬೈನಲ್ಲಿ]] ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ೨೦೨೧ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲವು ೩೦ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ೩೫೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.nirfindia.org/2021/UniversityRanking.html|title=MoE, National Institute Ranking Framework (NIRF)|website=www.nirfindia.org|access-date=2022-01-17}}</ref><ref>[https://manipal.edu/mu.html]</ref> [[ಚಿತ್ರ:MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg/200px-MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|thumb|200x200px| ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ನ ಆಡಳಿತ ಕಟ್ಟಡ.]] == ಇತಿಹಾಸ == ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ, [[ಟಿ.ಎಮ್.ಎ.ಪೈ|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ]] ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಖಾಸಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಾಲೆಯಾದ [[:en:Kasturba_Medical_College|ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು]] <ref>{{Cite web|url=http://forbesindia.com/printcontent/28302|title=(untitled article)|last=Jayashankar|first=Mitu|last2=D'Souza|first2=Nilofer|date=September 12, 2011|website=Forbes India Magazine}}</ref> ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ [[ಮಣಿಪಾಲ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯನ್ನು]] ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, [[ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಧಾರವಾಡ]] ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಪದವಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ೧೯೮೦ ರಿಂದ ೧೯೯೩ ರವರೆಗೆ ಅವರು [[ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ|ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ನಂತರ ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ [[:en:University_Grants_Commission_(India)|ಯುಜಿಸಿಯಿಂದ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದಾಗ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ರಚನೆಯು ರೂಪುಗೊಂಡಿತು . <ref>{{Cite web|url=http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|title=Manipal Academy of Higher Education|publisher=[[:en:University Grants Commission (India)|University Grants Commission]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20120703004758/http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|archive-date=3 July 2012|access-date=5 April 2011}}</ref> ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಘಟಕವಾಯಿತು . <ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20211201185155/https://manipal.edu/mit/about.html|title=B.Tech, BE, M.Tech, MCA, MSc Admission {{!}} Engineering Degree {{!}} Apply Online - MIT Manipal|date=2021-12-01|website=web.archive.org|access-date=2021-12-01}}</ref> == ಘಟಕ ಘಟಕಗಳು == {| class="wikitable sortable" !ಘಟಕ ಘಟಕ ! ಸ್ಥಳ ! ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ವರ್ಷ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ |೧೯೫೩ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಂಗಳೂರು |೧೯೫೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೫೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ & ಪ್ಲಾನಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೭೮ |- | ವೆಲ್‌ಕಾಮ್‌ಗ್ರೂಪ್ ಗ್ರಾಜುಯೇಟ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಹೋಟೆಲ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೮೬ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಂಗಳೂರು | ೧೯೮೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ನರ್ಸಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಪ್ಲೈಡ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೪ |- | ಸೃಷ್ಟಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್, ಡಿಸೈನ್ ಮತ್ತು ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೧೯೯೬ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೮ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಪ್ರೊಫೆಶನ್ಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಲಕ್ಕಾ | ೨೦೦೦ |- | ಮಾಹೆ ದುಬೈ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ | ದುಬೈ | ೨೦೦೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೬ |- | ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಲಾಖೆ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೭ |- | ಪ್ರಸನ್ನ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ರಿಜೆನೆರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೦೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೧ |- | ಇಂಟಿಗ್ರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಮತ್ತು ರಿಸರ್ಚ್ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಟಾಟಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ | ೨೦೨೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೨೧ |} == ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:MIT_Student_Plaza_.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/MIT_Student_Plaza_.jpg/250px-MIT_Student_Plaza_.jpg|left|thumb|250x250px| ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪ್ಲಾಜಾದ ವೈಮಾನಿಕ ನೋಟ]] === ಮಣಿಪಾಲ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಣಿಪಾಲದ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ೬೦೦ ಎಕರೆ(೨.೪ ಕಿಮೀ೨) <ref name="Campus Area">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/GreenManipal/Pages/Overview.aspx|title=Campus area|access-date=2010-07-16}}</ref> ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, [[ಮಣಿಪಾಲ]] [[:en:College_town|ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ]] ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಮತ್ತು ಎಮ್ಐಟಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಯಲಹಂಕ|ಯಲಹಂಕದಲ್ಲಿದೆ]] . ಇದನ್ನು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ವಾಣಿಜ್ಯ, ಕಲೆ, ಕಾನೂನು, ನಿರ್ವಹಣೆ, ಪುನರುತ್ಪಾದಕ ಔಷಧ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀತಿ ಡೊಮೇನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪದವಿಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಜೈನಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಲೈಟ್ ಹೌಸ್ ಹಿಲ್ ರೋಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂಜಿ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ [[:en:TMA_Pai_International_Convention_Centre|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಸೆಂಟರ್‍ಅನ್ನು]] ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ [[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ]],[https://manipal.edu/mu/important-links/world-wide-manipal/manipal-international-university.html| ಮಲಕ್ಕಾ] ಮತ್ತು [https://www.manipaldubai.com/| ದುಬೈನಲ್ಲಿ] ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. == ಅಧ್ಯಾಪಕರು == ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ * ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್, ಲಿಬರಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ & ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿ == ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು == === ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ೨೦೨೨ ರ [[:en:QS_World_University_Rankings|ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ]] ೭೫೧-೮೦೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ೨೩೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು ಮತ್ತು ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ [[ಬ್ರಿಕ್ಸ್ ಸಂಘಟನೆ|ಬ್ರಿಕ್ಸ್]] ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು. ೨೦೨೧ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ, ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ೩೫೧-೪೦೦ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.topuniversities.com/university-rankings/university-subject-rankings/2021/medicine|title=QS World University Rankings by Subject 2021: Medicine|website=Top Universities|language=en|access-date=2021-05-29}}</ref> ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್, ಭಾರತದಲ್ಲಿ [[:en:National_Institutional_Ranking_Framework|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‍ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನಲ್ ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಫ್ರೇಮ್‍ವರ್ಕ್(ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್)ನಲ್ಲಿ]] ೧೫ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್ ಸಹ ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ೮ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಮಿನೆನ್ಸ್ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಆರು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|title=Manipal University Overview|website=manipal.edu|archive-url=https://web.archive.org/web/20110721010554/http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|archive-date=21 July 2011|access-date=5 August 2011}}</ref> === ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಸಿಸ್ಟಮ್ ತನ್ನ ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಶಾಲಾ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಆರು ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. <ref name="Library">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/CampusLife/Libraries/Pages/Overview.aspx|title=Library|archive-url=https://web.archive.org/web/20100724011332/http://www.manipal.edu/CAMPUSLIFE/LIBRARIES/Pages/Overview.aspx|archive-date=24 July 2010|access-date=2010-07-15}}</ref> == ಸಂಶೋಧನೆ == ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸೌಲಭ್ಯ, ಉಪಭೋಗ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು, ಉಪಕರಣಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಬಂಡವಾಳ ಹಂಚಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೮-೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಗೆ ನಿಧಿಯ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ {{INRConvert|15|m}} ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="Research at MCOPS">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/Overview.aspx|title=Research Overview|archive-url=https://web.archive.org/web/20120905233318/http://www.manipal.edu/RESEARCH/Pages/Overview.aspx|archive-date=5 September 2012|access-date=2010-07-21}}</ref>ಎಮ್‍ಸಿಒಪಿಎಸ್, ಮಣಿಪಾಲ್ ತನ್ನ ಎರಡನೇ ವರ್ಷದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ (ಪಿಜಿ) ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಆರ‍್&ಡಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಯೋಗದ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅವರು ನಡೆಸುವ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಕಂಪನಿಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Research at MCOPS" /> ಮಣಿಪಾಲ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಸೆಂಟರ್ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಡಿಬಿಟಿ, ಡಿಎಸ್‍ಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಧನಸಹಾಯದೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಎಮ್‍ಎಲ್‍ಎಸ್‍ಸಿ ವಿಸ್ಟಾರ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಿಲಡೆಲ್ಫಿಯಾ, [[:en:University_of_Queensland|ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು === ಮೂಲಭೂತ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಸಂಶೋಧನೆ, [[:en:Biomedical_sciences|ಬಯೋಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌|ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್]] ನಡುವಿನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು ಅನ್ನು ೨೦೦೬ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="TOI-MARG">{{Cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|title=TOI-MARG|date=2009-03-10|work=[[:en:The Times of India|The Times of India]]|access-date=2010-07-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20110811085755/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|archive-date=2011-08-11}}</ref><ref name="MARG">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/MARG.aspx|title=MARG|access-date=2010-07-21}}</ref> == ಗಮನಾರ್ಹ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು == * ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್, ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಬಹುಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೇಲ್ಮನೆ (ರಾಜ್ಯಸಭೆ) ನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರು ಮತ್ತು ಸಂಸದರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/Manipal-University-Alumni-meet-Old-students-go-down-memory-lane/articleshow/27753182.cms|title=Manipal University Alumni meet: Old students go down memory lane - Times of India|website=The Times of India}}</ref> * ರಾಜೀವ್ ಸೂರಿ, ನೋಕಿಯಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/business/8-things-you-need-to-know-about-rajeev-suri-nokias-new-ceo-1963377.html|title=8 things you need to know about Rajeev Suri, Nokia's new CEO - Firstpost|website=www.firstpost.com}}</ref> ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ * [[ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲ|ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲಾ]], ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ <ref>{{Cite web|url=https://news.microsoft.com/2014/02/04/microsoft-board-names-satya-nadella-as-ceo/|title=Microsoft Board names Satya Nadella as CEO - Stories|date=4 February 2014|website=microsoft.com}}</ref> * [[ದೇವಿಪ್ರಸಾದ ಶೆಟ್ಟಿ|ದೇವಿ ಶೆಟ್ಟಿ]], ಭಾರತೀಯ ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ * ಶಂಶೀರ್ ವಯಾಲಿಲ್, ಭಾರತೀಯ ವಿಕಿರಣಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ವಿಪಿಎಸ್ ಹೆಲ್ತ್‌ಕೇರ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು, ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅಲ್ಲದೇ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಹೂಡಿಕೆ ಕಂಪನಿಯಾದ ಅಮಾನತ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್‌ನ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * ಎಂಜಿ ಜಾರ್ಜ್ ಮುತ್ತೂಟ್, ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ದಿ ಮುತ್ತೂಟ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು. * ಪಂಕಜ್ ಓಸ್ವಾಲ್, ಬಿಲಿಯನೇರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಬರ್ರಪ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಏಕೈಕ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ. * ವಿನೋದ್ ಕೆ ಜೋಸ್:, ಪತ್ರಕರ್ತ ಮತ್ತು ದಿ ಕಾರವಾನ್ ಸಂಪಾದಕ. * ಗ್ರೌಂಡ್ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಜಿಆರ್‍ಐಪಿಎಸ್ ) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮಿರ್ಜಾ ಫೈಜಾನ್ . <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/patna/Scientist-from-Patna-shortlisted-for-award/articleshow/29466549.cms|title=Scientist from Patna shortlisted for award|last=Pranava K Chaudhary|date=January 28, 2014|work=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> * ಅರುಣ್ ಶೆಣೈ, ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ -ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ ಸಂಗೀತಗಾರ <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=24911758&ticker=874401|title=Banmali Agrawala BE (Mech. Eng.): Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Banmali Agrawala|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * ನಾಗ್ ಅಶ್ವಿನ್, ಭಾರತೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ. * ಅನಂತ್ ಜೆ ತಲೌಲಿಕರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ, ಕಮ್ಮಿನ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್. <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=9301223&ticker=CMI|title=Anant J. Talaulicar: Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Anant J. Talaulicar|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * [[ವಿಕಾಸ್ ಖನ್ನಾ]], ಮೈಕೆಲಿನ್ ಗೈಡ್ ಸ್ಟಾರ್ ಚೆಫ್ <ref>{{Cite web|url=http://vkhanna.com/|title=Vikas Khanna|website=vkhanna.com}}</ref> * ಅನ್ನಪೂರ್ಣ ಕಿಣಿ, ಅಮೇರಿಕನ್ ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದ ಮೌಂಟ್ ಸಿನಾಯ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೃದ್ರೋಗಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ. <ref>{{Cite web|url=https://bangaloremirror.indiatimes.com/news/state/karnataka-doctor-from-puttur-has-a-heart-of-gold/articleshow/64563397.cms|title=Doctor from Puttur has a 'heart of gold'|last=Deepthi Sanjeev|date=July 13, 2018|website=www.bangaloremirror.indiatimes.com/}}</ref> * ಶೇಖ್ ಮುಸ್ಜಾಫರ್ ಶುಕೋರ್, ಮಲೇಷಿಯಾದ ಮೂಳೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಮಲೇಷಿಯಾದ ಗಗನಯಾತ್ರಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.dailypioneer.com/2016/avenues/the-suri-code-of-success.html|title=The Suri code of success|website=The Pioneer}}</ref> * ಇಶಾ ಗುಪ್ತಾ, ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟಿ ಮತ್ತು ರೂಪದರ್ಶಿ. * ದಿಶಾ ಒಬೆರಾಯ್, ಭಾರತದ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ರೇಡಿಯೋ ಜಾಕಿ, ಆರ್‌ಜೆ ದಿಶಾ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]], ಭಾರತೀಯ ನಟಿ. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="0"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{Commons category-inline}} [[ವರ್ಗ:ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಶಿಕ್ಷಣ]] [[ವರ್ಗ:ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು]] be8m2qeqi7wioghzir2m3903g93rt06 1117049 1117048 2022-08-27T04:46:26Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki '''ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ (ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ)''' ಭಾರತದ [[ಮಣಿಪಾಲ|ಮಣಿಪಾಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Private_University_(India)|ಖಾಸಗಿ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿದೆ]]. ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕಸ್ತೂರಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು|ಬೆಂಗಳೂರು]], [[:en:Manipal_International_University|ಮಲಕ್ಕಾ]] ಮತ್ತು [[:en:Manipal_Academy_of_Higher_Education,_Dubai|ದುಬೈನಲ್ಲಿ]] ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ೨೦೨೧ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲವು ೩೦ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ೩೫೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.nirfindia.org/2021/UniversityRanking.html|title=MoE, National Institute Ranking Framework (NIRF)|website=www.nirfindia.org|access-date=2022-01-17}}</ref><ref>[https://manipal.edu/mu.html]</ref> [[ಚಿತ್ರ:MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg/200px-MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|thumb|200x200px| ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ನ ಆಡಳಿತ ಕಟ್ಟಡ.]] == ಇತಿಹಾಸ == ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ, [[ಟಿ.ಎಮ್.ಎ.ಪೈ|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ]] ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಖಾಸಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಾಲೆಯಾದ [[:en:Kasturba_Medical_College|ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು]] <ref>{{Cite web|url=http://forbesindia.com/printcontent/28302|title=(untitled article)|last=Jayashankar|first=Mitu|last2=D'Souza|first2=Nilofer|date=September 12, 2011|website=Forbes India Magazine}}</ref> ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ [[ಮಣಿಪಾಲ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯನ್ನು]] ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, [[ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಧಾರವಾಡ]] ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಪದವಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ೧೯೮೦ ರಿಂದ ೧೯೯೩ ರವರೆಗೆ ಅವರು [[ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ|ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ನಂತರ ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ [[:en:University_Grants_Commission_(India)|ಯುಜಿಸಿಯಿಂದ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದಾಗ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ರಚನೆಯು ರೂಪುಗೊಂಡಿತು . <ref>{{Cite web|url=http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|title=Manipal Academy of Higher Education|publisher=[[:en:University Grants Commission (India)|University Grants Commission]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20120703004758/http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|archive-date=3 July 2012|access-date=5 April 2011}}</ref> ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಘಟಕವಾಯಿತು . <ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20211201185155/https://manipal.edu/mit/about.html|title=B.Tech, BE, M.Tech, MCA, MSc Admission {{!}} Engineering Degree {{!}} Apply Online - MIT Manipal|date=2021-12-01|website=web.archive.org|access-date=2021-12-01}}</ref> == ಘಟಕ ಘಟಕಗಳು == {| class="wikitable sortable" !ಘಟಕ ಘಟಕ ! ಸ್ಥಳ ! ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ವರ್ಷ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ |೧೯೫೩ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಂಗಳೂರು |೧೯೫೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೫೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ & ಪ್ಲಾನಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೭೮ |- | ವೆಲ್‌ಕಾಮ್‌ಗ್ರೂಪ್ ಗ್ರಾಜುಯೇಟ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಹೋಟೆಲ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೮೬ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಂಗಳೂರು | ೧೯೮೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ನರ್ಸಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಪ್ಲೈಡ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೪ |- | ಸೃಷ್ಟಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್, ಡಿಸೈನ್ ಮತ್ತು ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೧೯೯೬ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೮ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಪ್ರೊಫೆಶನ್ಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಲಕ್ಕಾ | ೨೦೦೦ |- | ಮಾಹೆ ದುಬೈ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ | ದುಬೈ | ೨೦೦೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೬ |- | ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಲಾಖೆ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೭ |- | ಪ್ರಸನ್ನ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ರಿಜೆನೆರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೦೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೧ |- | ಇಂಟಿಗ್ರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಮತ್ತು ರಿಸರ್ಚ್ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಟಾಟಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ | ೨೦೨೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೨೧ |} == ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:MIT_Student_Plaza_.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/MIT_Student_Plaza_.jpg/250px-MIT_Student_Plaza_.jpg|left|thumb|250x250px| ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪ್ಲಾಜಾದ ವೈಮಾನಿಕ ನೋಟ]] === ಮಣಿಪಾಲ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಣಿಪಾಲದ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ೬೦೦ ಎಕರೆ(೨.೪ ಕಿಮೀ೨) <ref name="Campus Area">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/GreenManipal/Pages/Overview.aspx|title=Campus area|access-date=2010-07-16}}</ref> ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, [[ಮಣಿಪಾಲ]] [[:en:College_town|ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ]] ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಮತ್ತು ಎಮ್ಐಟಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಯಲಹಂಕ|ಯಲಹಂಕದಲ್ಲಿದೆ]] . ಇದನ್ನು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ವಾಣಿಜ್ಯ, ಕಲೆ, ಕಾನೂನು, ನಿರ್ವಹಣೆ, ಪುನರುತ್ಪಾದಕ ಔಷಧ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀತಿ ಡೊಮೇನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪದವಿಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಜೈನಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಲೈಟ್ ಹೌಸ್ ಹಿಲ್ ರೋಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂಜಿ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ [[:en:TMA_Pai_International_Convention_Centre|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಸೆಂಟರ್‍ಅನ್ನು]] ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ [[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ]],[https://manipal.edu/mu/important-links/world-wide-manipal/manipal-international-university.html| ಮಲಕ್ಕಾ] ಮತ್ತು [https://www.manipaldubai.com/| ದುಬೈನಲ್ಲಿ] ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. == ಅಧ್ಯಾಪಕರು == ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ * ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್, ಲಿಬರಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ & ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿ == ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು == === ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ೨೦೨೨ ರ [[:en:QS_World_University_Rankings|ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ]] ೭೫೧-೮೦೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ೨೩೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು ಮತ್ತು ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ [[ಬ್ರಿಕ್ಸ್ ಸಂಘಟನೆ|ಬ್ರಿಕ್ಸ್]] ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು. ೨೦೨೧ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ, ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ೩೫೧-೪೦೦ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.topuniversities.com/university-rankings/university-subject-rankings/2021/medicine|title=QS World University Rankings by Subject 2021: Medicine|website=Top Universities|language=en|access-date=2021-05-29}}</ref> ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್, ಭಾರತದಲ್ಲಿ [[:en:National_Institutional_Ranking_Framework|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‍ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನಲ್ ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಫ್ರೇಮ್‍ವರ್ಕ್(ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್)ನಲ್ಲಿ]] ೧೫ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್ ಸಹ ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ೮ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಮಿನೆನ್ಸ್ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಆರು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|title=Manipal University Overview|website=manipal.edu|archive-url=https://web.archive.org/web/20110721010554/http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|archive-date=21 July 2011|access-date=5 August 2011}}</ref> === ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಸಿಸ್ಟಮ್ ತನ್ನ ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಶಾಲಾ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಆರು ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. <ref name="Library">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/CampusLife/Libraries/Pages/Overview.aspx|title=Library|archive-url=https://web.archive.org/web/20100724011332/http://www.manipal.edu/CAMPUSLIFE/LIBRARIES/Pages/Overview.aspx|archive-date=24 July 2010|access-date=2010-07-15}}</ref> == ಸಂಶೋಧನೆ == ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸೌಲಭ್ಯ, ಉಪಭೋಗ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು, ಉಪಕರಣಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಬಂಡವಾಳ ಹಂಚಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೮-೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಗೆ ನಿಧಿಯ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ {{INRConvert|15|m}} ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="Research at MCOPS">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/Overview.aspx|title=Research Overview|archive-url=https://web.archive.org/web/20120905233318/http://www.manipal.edu/RESEARCH/Pages/Overview.aspx|archive-date=5 September 2012|access-date=2010-07-21}}</ref>ಎಮ್‍ಸಿಒಪಿಎಸ್, ಮಣಿಪಾಲ್ ತನ್ನ ಎರಡನೇ ವರ್ಷದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ (ಪಿಜಿ) ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಆರ‍್&ಡಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಯೋಗದ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅವರು ನಡೆಸುವ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಕಂಪನಿಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Research at MCOPS" /> ಮಣಿಪಾಲ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಸೆಂಟರ್ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಡಿಬಿಟಿ, ಡಿಎಸ್‍ಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಧನಸಹಾಯದೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಎಮ್‍ಎಲ್‍ಎಸ್‍ಸಿ ವಿಸ್ಟಾರ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಿಲಡೆಲ್ಫಿಯಾ, [[:en:University_of_Queensland|ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು === ಮೂಲಭೂತ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಸಂಶೋಧನೆ, [[:en:Biomedical_sciences|ಬಯೋಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌|ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್]] ನಡುವಿನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು ಅನ್ನು ೨೦೦೬ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="TOI-MARG">{{Cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|title=TOI-MARG|date=2009-03-10|work=[[:en:The Times of India|The Times of India]]|access-date=2010-07-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20110811085755/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|archive-date=2011-08-11}}</ref><ref name="MARG">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/MARG.aspx|title=MARG|access-date=2010-07-21}}</ref> == ಗಮನಾರ್ಹ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು == * ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್, ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಬಹುಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೇಲ್ಮನೆ (ರಾಜ್ಯಸಭೆ) ನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರು ಮತ್ತು ಸಂಸದರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/Manipal-University-Alumni-meet-Old-students-go-down-memory-lane/articleshow/27753182.cms|title=Manipal University Alumni meet: Old students go down memory lane - Times of India|website=The Times of India}}</ref> * ರಾಜೀವ್ ಸೂರಿ, ನೋಕಿಯಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/business/8-things-you-need-to-know-about-rajeev-suri-nokias-new-ceo-1963377.html|title=8 things you need to know about Rajeev Suri, Nokia's new CEO - Firstpost|website=www.firstpost.com}}</ref> ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ * [[ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲ|ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲಾ]], ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ <ref>{{Cite web|url=https://news.microsoft.com/2014/02/04/microsoft-board-names-satya-nadella-as-ceo/|title=Microsoft Board names Satya Nadella as CEO - Stories|date=4 February 2014|website=microsoft.com}}</ref> * [[ದೇವಿಪ್ರಸಾದ ಶೆಟ್ಟಿ|ದೇವಿ ಶೆಟ್ಟಿ]], ಭಾರತೀಯ ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ * ಶಂಶೀರ್ ವಯಾಲಿಲ್, ಭಾರತೀಯ ವಿಕಿರಣಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ವಿಪಿಎಸ್ ಹೆಲ್ತ್‌ಕೇರ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು, ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅಲ್ಲದೇ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಹೂಡಿಕೆ ಕಂಪನಿಯಾದ ಅಮಾನತ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್‌ನ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * ಎಂಜಿ ಜಾರ್ಜ್ ಮುತ್ತೂಟ್, ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ದಿ ಮುತ್ತೂಟ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು. * ಪಂಕಜ್ ಓಸ್ವಾಲ್, ಬಿಲಿಯನೇರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಬರ್ರಪ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಏಕೈಕ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ. * ವಿನೋದ್ ಕೆ ಜೋಸ್:, ಪತ್ರಕರ್ತ ಮತ್ತು ದಿ ಕಾರವಾನ್ ಸಂಪಾದಕ. * ಗ್ರೌಂಡ್ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಜಿಆರ್‍ಐಪಿಎಸ್ ) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮಿರ್ಜಾ ಫೈಜಾನ್ . <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/patna/Scientist-from-Patna-shortlisted-for-award/articleshow/29466549.cms|title=Scientist from Patna shortlisted for award|last=Pranava K Chaudhary|date=January 28, 2014|work=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> * ಅರುಣ್ ಶೆಣೈ, ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ -ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ ಸಂಗೀತಗಾರ <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=24911758&ticker=874401|title=Banmali Agrawala BE (Mech. Eng.): Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Banmali Agrawala|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * ನಾಗ್ ಅಶ್ವಿನ್, ಭಾರತೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ. * ಅನಂತ್ ಜೆ ತಲೌಲಿಕರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ, ಕಮ್ಮಿನ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್. <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=9301223&ticker=CMI|title=Anant J. Talaulicar: Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Anant J. Talaulicar|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * [[ವಿಕಾಸ್ ಖನ್ನಾ]], ಮೈಕೆಲಿನ್ ಗೈಡ್ ಸ್ಟಾರ್ ಚೆಫ್ <ref>{{Cite web|url=http://vkhanna.com/|title=Vikas Khanna|website=vkhanna.com}}</ref> * ಅನ್ನಪೂರ್ಣ ಕಿಣಿ, ಅಮೇರಿಕನ್ ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದ ಮೌಂಟ್ ಸಿನಾಯ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೃದ್ರೋಗಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ. <ref>{{Cite web|url=https://bangaloremirror.indiatimes.com/news/state/karnataka-doctor-from-puttur-has-a-heart-of-gold/articleshow/64563397.cms|title=Doctor from Puttur has a 'heart of gold'|last=Deepthi Sanjeev|date=July 13, 2018|website=www.bangaloremirror.indiatimes.com/}}</ref> * ಶೇಖ್ ಮುಸ್ಜಾಫರ್ ಶುಕೋರ್, ಮಲೇಷಿಯಾದ ಮೂಳೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಮಲೇಷಿಯಾದ ಗಗನಯಾತ್ರಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.dailypioneer.com/2016/avenues/the-suri-code-of-success.html|title=The Suri code of success|website=The Pioneer}}</ref> * ಇಶಾ ಗುಪ್ತಾ, ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟಿ ಮತ್ತು ರೂಪದರ್ಶಿ. * ದಿಶಾ ಒಬೆರಾಯ್, ಭಾರತದ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ರೇಡಿಯೋ ಜಾಕಿ, ಆರ್‌ಜೆ ದಿಶಾ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]], ಭಾರತೀಯ ನಟಿ. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="0"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == <ref>https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Manipal_University</ref> [[ವರ್ಗ:ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಶಿಕ್ಷಣ]] [[ವರ್ಗ:ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು]] kw9cepk9t1skbjo2cdazat5auhrte7i 1117050 1117049 2022-08-27T04:52:02Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki '''ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ (ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ)''' ಭಾರತದ [[ಮಣಿಪಾಲ|ಮಣಿಪಾಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Private_University_(India)|ಖಾಸಗಿ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿದೆ]]. ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕಸ್ತೂರಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು|ಬೆಂಗಳೂರು]], [[:en:Manipal_International_University|ಮಲಕ್ಕಾ]] ಮತ್ತು [[:en:Manipal_Academy_of_Higher_Education,_Dubai|ದುಬೈನಲ್ಲಿ]] ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ೨೦೨೧ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲವು ೩೦ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ೩೫೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.nirfindia.org/2021/UniversityRanking.html|title=MoE, National Institute Ranking Framework (NIRF)|website=www.nirfindia.org|access-date=2022-01-17}}</ref><ref>[https://manipal.edu/mu.html]</ref> [[ಚಿತ್ರ:MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg/200px-MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|thumb|200x200px| ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ನ ಆಡಳಿತ ಕಟ್ಟಡ.]] == ಇತಿಹಾಸ == ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ, [[ಟಿ.ಎಮ್.ಎ.ಪೈ|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ]] ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಖಾಸಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಾಲೆಯಾದ [[:en:Kasturba_Medical_College|ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು]] <ref>{{Cite web|url=http://forbesindia.com/printcontent/28302|title=(untitled article)|last=Jayashankar|first=Mitu|last2=D'Souza|first2=Nilofer|date=September 12, 2011|website=Forbes India Magazine}}</ref> ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ [[ಮಣಿಪಾಲ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯನ್ನು]] ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, [[ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಧಾರವಾಡ]] ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಪದವಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ೧೯೮೦ ರಿಂದ ೧೯೯೩ ರವರೆಗೆ ಅವರು [[ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ|ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ನಂತರ ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ [[:en:University_Grants_Commission_(India)|ಯುಜಿಸಿಯಿಂದ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದಾಗ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ರಚನೆಯು ರೂಪುಗೊಂಡಿತು . <ref>{{Cite web|url=http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|title=Manipal Academy of Higher Education|publisher=[[:en:University Grants Commission (India)|University Grants Commission]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20120703004758/http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|archive-date=3 July 2012|access-date=5 April 2011}}</ref> ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಘಟಕವಾಯಿತು . <ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20211201185155/https://manipal.edu/mit/about.html|title=B.Tech, BE, M.Tech, MCA, MSc Admission {{!}} Engineering Degree {{!}} Apply Online - MIT Manipal|date=2021-12-01|website=web.archive.org|access-date=2021-12-01}}</ref> == ಘಟಕ ಘಟಕಗಳು == {| class="wikitable sortable" !ಘಟಕ ಘಟಕ ! ಸ್ಥಳ ! ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ವರ್ಷ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ |೧೯೫೩ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಂಗಳೂರು |೧೯೫೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೫೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ & ಪ್ಲಾನಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೭೮ |- | ವೆಲ್‌ಕಾಮ್‌ಗ್ರೂಪ್ ಗ್ರಾಜುಯೇಟ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಹೋಟೆಲ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೮೬ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಂಗಳೂರು | ೧೯೮೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ನರ್ಸಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಪ್ಲೈಡ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೪ |- | ಸೃಷ್ಟಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್, ಡಿಸೈನ್ ಮತ್ತು ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೧೯೯೬ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೮ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಪ್ರೊಫೆಶನ್ಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಲಕ್ಕಾ | ೨೦೦೦ |- | ಮಾಹೆ ದುಬೈ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ | ದುಬೈ | ೨೦೦೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೬ |- | ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಲಾಖೆ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೭ |- | ಪ್ರಸನ್ನ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ರಿಜೆನೆರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೦೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೧ |- | ಇಂಟಿಗ್ರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಮತ್ತು ರಿಸರ್ಚ್ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಟಾಟಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ | ೨೦೨೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೨೧ |} == ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:MIT_Student_Plaza_.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/MIT_Student_Plaza_.jpg/250px-MIT_Student_Plaza_.jpg|left|thumb|250x250px| ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪ್ಲಾಜಾದ ವೈಮಾನಿಕ ನೋಟ]] === ಮಣಿಪಾಲ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಣಿಪಾಲದ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ೬೦೦ ಎಕರೆ(೨.೪ ಕಿಮೀ೨) <ref name="Campus Area">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/GreenManipal/Pages/Overview.aspx|title=Campus area|access-date=2010-07-16}}</ref> ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, [[ಮಣಿಪಾಲ]] [[:en:College_town|ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ]] ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಮತ್ತು ಎಮ್ಐಟಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಯಲಹಂಕ|ಯಲಹಂಕದಲ್ಲಿದೆ]] . ಇದನ್ನು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ವಾಣಿಜ್ಯ, ಕಲೆ, ಕಾನೂನು, ನಿರ್ವಹಣೆ, ಪುನರುತ್ಪಾದಕ ಔಷಧ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀತಿ ಡೊಮೇನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪದವಿಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಜೈನಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಲೈಟ್ ಹೌಸ್ ಹಿಲ್ ರೋಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂಜಿ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ [[:en:TMA_Pai_International_Convention_Centre|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಸೆಂಟರ್‍ಅನ್ನು]] ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ [[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ]],[https://manipal.edu/mu/important-links/world-wide-manipal/manipal-international-university.html| ಮಲಕ್ಕಾ] ಮತ್ತು [https://www.manipaldubai.com/| ದುಬೈನಲ್ಲಿ] ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. == ಅಧ್ಯಾಪಕರು == ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ * ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್, ಲಿಬರಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ & ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿ == ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು == === ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ೨೦೨೨ ರ [[:en:QS_World_University_Rankings|ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ]] ೭೫೧-೮೦೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ೨೩೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು ಮತ್ತು ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ [[ಬ್ರಿಕ್ಸ್ ಸಂಘಟನೆ|ಬ್ರಿಕ್ಸ್]] ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು. ೨೦೨೧ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ, ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ೩೫೧-೪೦೦ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.topuniversities.com/university-rankings/university-subject-rankings/2021/medicine|title=QS World University Rankings by Subject 2021: Medicine|website=Top Universities|language=en|access-date=2021-05-29}}</ref> ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್, ಭಾರತದಲ್ಲಿ [[:en:National_Institutional_Ranking_Framework|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‍ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನಲ್ ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಫ್ರೇಮ್‍ವರ್ಕ್(ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್)ನಲ್ಲಿ]] ೧೫ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್ ಸಹ ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ೮ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಮಿನೆನ್ಸ್ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಆರು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|title=Manipal University Overview|website=manipal.edu|archive-url=https://web.archive.org/web/20110721010554/http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|archive-date=21 July 2011|access-date=5 August 2011}}</ref> === ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಸಿಸ್ಟಮ್ ತನ್ನ ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಶಾಲಾ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಆರು ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. <ref name="Library">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/CampusLife/Libraries/Pages/Overview.aspx|title=Library|archive-url=https://web.archive.org/web/20100724011332/http://www.manipal.edu/CAMPUSLIFE/LIBRARIES/Pages/Overview.aspx|archive-date=24 July 2010|access-date=2010-07-15}}</ref> == ಸಂಶೋಧನೆ == ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸೌಲಭ್ಯ, ಉಪಭೋಗ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು, ಉಪಕರಣಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಬಂಡವಾಳ ಹಂಚಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೮-೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಗೆ ನಿಧಿಯ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ {{INRConvert|15|m}} ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="Research at MCOPS">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/Overview.aspx|title=Research Overview|archive-url=https://web.archive.org/web/20120905233318/http://www.manipal.edu/RESEARCH/Pages/Overview.aspx|archive-date=5 September 2012|access-date=2010-07-21}}</ref>ಎಮ್‍ಸಿಒಪಿಎಸ್, ಮಣಿಪಾಲ್ ತನ್ನ ಎರಡನೇ ವರ್ಷದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ (ಪಿಜಿ) ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಆರ‍್&ಡಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಯೋಗದ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅವರು ನಡೆಸುವ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಕಂಪನಿಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Research at MCOPS" /> ಮಣಿಪಾಲ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಸೆಂಟರ್ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಡಿಬಿಟಿ, ಡಿಎಸ್‍ಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಧನಸಹಾಯದೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಎಮ್‍ಎಲ್‍ಎಸ್‍ಸಿ ವಿಸ್ಟಾರ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಿಲಡೆಲ್ಫಿಯಾ, [[:en:University_of_Queensland|ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು === ಮೂಲಭೂತ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಸಂಶೋಧನೆ, [[:en:Biomedical_sciences|ಬಯೋಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌|ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್]] ನಡುವಿನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು ಅನ್ನು ೨೦೦೬ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="TOI-MARG">{{Cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|title=TOI-MARG|date=2009-03-10|work=[[:en:The Times of India|The Times of India]]|access-date=2010-07-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20110811085755/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|archive-date=2011-08-11}}</ref><ref name="MARG">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/MARG.aspx|title=MARG|access-date=2010-07-21}}</ref> == ಗಮನಾರ್ಹ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು == *[[:en:Rajeev_Chandrasekhar|ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್]], ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಬಹುಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೇಲ್ಮನೆ (ರಾಜ್ಯಸಭೆ) ನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರು ಮತ್ತು ಸಂಸದರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/Manipal-University-Alumni-meet-Old-students-go-down-memory-lane/articleshow/27753182.cms|title=Manipal University Alumni meet: Old students go down memory lane - Times of India|website=The Times of India}}</ref> * [[:en:Rajeev_Suri|ರಾಜೀವ್ ಸೂರಿ]], ನೋಕಿಯಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/business/8-things-you-need-to-know-about-rajeev-suri-nokias-new-ceo-1963377.html|title=8 things you need to know about Rajeev Suri, Nokia's new CEO - Firstpost|website=www.firstpost.com}}</ref> ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ * [[ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲ|ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲಾ]], ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ <ref>{{Cite web|url=https://news.microsoft.com/2014/02/04/microsoft-board-names-satya-nadella-as-ceo/|title=Microsoft Board names Satya Nadella as CEO - Stories|date=4 February 2014|website=microsoft.com}}</ref> * [[ದೇವಿಪ್ರಸಾದ ಶೆಟ್ಟಿ|ದೇವಿ ಶೆಟ್ಟಿ]], ಭಾರತೀಯ ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ * [[:en:Shamsheer_Vayalil|ಶಂಶೀರ್ ವಯಾಲಿಲ್]], ಭಾರತೀಯ ವಿಕಿರಣಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ವಿಪಿಎಸ್ ಹೆಲ್ತ್‌ಕೇರ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು, ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅಲ್ಲದೇ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಹೂಡಿಕೆ ಕಂಪನಿಯಾದ ಅಮಾನತ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್‌ನ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[:en:M._G._George_Muthoot|ಎಂಜಿ ಜಾರ್ಜ್ ಮುತ್ತೂಟ್]], ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ದಿ ಮುತ್ತೂಟ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು. * [[:en:Pankaj_Oswal|ಪಂಕಜ್ ಓಸ್ವಾಲ್]], ಬಿಲಿಯನೇರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಬರ್ರಪ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಏಕೈಕ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ. * ವಿನೋದ್ ಕೆ ಜೋಸ್:, ಪತ್ರಕರ್ತ ಮತ್ತು ದಿ ಕಾರವಾನ್ ಸಂಪಾದಕ. * ಗ್ರೌಂಡ್ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಜಿಆರ್‍ಐಪಿಎಸ್ ) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮಿರ್ಜಾ ಫೈಜಾನ್ . <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/patna/Scientist-from-Patna-shortlisted-for-award/articleshow/29466549.cms|title=Scientist from Patna shortlisted for award|last=Pranava K Chaudhary|date=January 28, 2014|work=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> * ಅರುಣ್ ಶೆಣೈ, ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ -ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ ಸಂಗೀತಗಾರ <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=24911758&ticker=874401|title=Banmali Agrawala BE (Mech. Eng.): Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Banmali Agrawala|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * ನಾಗ್ ಅಶ್ವಿನ್, ಭಾರತೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ. * ಅನಂತ್ ಜೆ ತಲೌಲಿಕರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ, ಕಮ್ಮಿನ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್. <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=9301223&ticker=CMI|title=Anant J. Talaulicar: Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Anant J. Talaulicar|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * [[ವಿಕಾಸ್ ಖನ್ನಾ]], ಮೈಕೆಲಿನ್ ಗೈಡ್ ಸ್ಟಾರ್ ಚೆಫ್ <ref>{{Cite web|url=http://vkhanna.com/|title=Vikas Khanna|website=vkhanna.com}}</ref> * ಅನ್ನಪೂರ್ಣ ಕಿಣಿ, ಅಮೇರಿಕನ್ ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದ ಮೌಂಟ್ ಸಿನಾಯ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೃದ್ರೋಗಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ. <ref>{{Cite web|url=https://bangaloremirror.indiatimes.com/news/state/karnataka-doctor-from-puttur-has-a-heart-of-gold/articleshow/64563397.cms|title=Doctor from Puttur has a 'heart of gold'|last=Deepthi Sanjeev|date=July 13, 2018|website=www.bangaloremirror.indiatimes.com/}}</ref> * ಶೇಖ್ ಮುಸ್ಜಾಫರ್ ಶುಕೋರ್, ಮಲೇಷಿಯಾದ ಮೂಳೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಮಲೇಷಿಯಾದ ಗಗನಯಾತ್ರಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.dailypioneer.com/2016/avenues/the-suri-code-of-success.html|title=The Suri code of success|website=The Pioneer}}</ref> * ಇಶಾ ಗುಪ್ತಾ, ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟಿ ಮತ್ತು ರೂಪದರ್ಶಿ. * ದಿಶಾ ಒಬೆರಾಯ್, ಭಾರತದ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ರೇಡಿಯೋ ಜಾಕಿ, ಆರ್‌ಜೆ ದಿಶಾ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]], ಭಾರತೀಯ ನಟಿ. <gallery> Rajeev Chandrasekhar.jpg|Caption1 Dr. Shamsheer Vayalil.jpg|Caption2 </gallery> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="0"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == <ref>https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Manipal_University</ref> [[ವರ್ಗ:ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಶಿಕ್ಷಣ]] [[ವರ್ಗ:ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು]] ibts4dungn37ubm7lpf9fb0f51z8a03 1117051 1117050 2022-08-27T05:11:30Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki '''ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ (ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ)''' ಭಾರತದ [[ಮಣಿಪಾಲ|ಮಣಿಪಾಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Private_University_(India)|ಖಾಸಗಿ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿದೆ]]. ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕಸ್ತೂರಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು|ಬೆಂಗಳೂರು]], [[:en:Manipal_International_University|ಮಲಕ್ಕಾ]] ಮತ್ತು [[:en:Manipal_Academy_of_Higher_Education,_Dubai|ದುಬೈನಲ್ಲಿ]] ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ೨೦೨೧ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲವು ೩೦ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ೩೫೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.nirfindia.org/2021/UniversityRanking.html|title=MoE, National Institute Ranking Framework (NIRF)|website=www.nirfindia.org|access-date=2022-01-17}}</ref><ref>[https://manipal.edu/mu.html]</ref> [[ಚಿತ್ರ:MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg/200px-MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|thumb|200x200px| ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ನ ಆಡಳಿತ ಕಟ್ಟಡ.]] == ಇತಿಹಾಸ == ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ, [[ಟಿ.ಎಮ್.ಎ.ಪೈ|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ]] ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಖಾಸಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಾಲೆಯಾದ [[:en:Kasturba_Medical_College|ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು]] <ref>{{Cite web|url=http://forbesindia.com/printcontent/28302|title=(untitled article)|last=Jayashankar|first=Mitu|last2=D'Souza|first2=Nilofer|date=September 12, 2011|website=Forbes India Magazine}}</ref> ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ [[ಮಣಿಪಾಲ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯನ್ನು]] ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, [[ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಧಾರವಾಡ]] ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಪದವಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ೧೯೮೦ ರಿಂದ ೧೯೯೩ ರವರೆಗೆ ಅವರು [[ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ|ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ನಂತರ ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ [[:en:University_Grants_Commission_(India)|ಯುಜಿಸಿಯಿಂದ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದಾಗ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ರಚನೆಯು ರೂಪುಗೊಂಡಿತು . <ref>{{Cite web|url=http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|title=Manipal Academy of Higher Education|publisher=[[:en:University Grants Commission (India)|University Grants Commission]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20120703004758/http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|archive-date=3 July 2012|access-date=5 April 2011}}</ref> ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಘಟಕವಾಯಿತು . <ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20211201185155/https://manipal.edu/mit/about.html|title=B.Tech, BE, M.Tech, MCA, MSc Admission {{!}} Engineering Degree {{!}} Apply Online - MIT Manipal|date=2021-12-01|website=web.archive.org|access-date=2021-12-01}}</ref> == ಘಟಕ ಘಟಕಗಳು == {| class="wikitable sortable" !ಘಟಕ ಘಟಕ ! ಸ್ಥಳ ! ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ವರ್ಷ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ |೧೯೫೩ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಂಗಳೂರು |೧೯೫೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೫೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ & ಪ್ಲಾನಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೭೮ |- | ವೆಲ್‌ಕಾಮ್‌ಗ್ರೂಪ್ ಗ್ರಾಜುಯೇಟ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಹೋಟೆಲ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೮೬ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಂಗಳೂರು | ೧೯೮೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ನರ್ಸಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಪ್ಲೈಡ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೪ |- | ಸೃಷ್ಟಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್, ಡಿಸೈನ್ ಮತ್ತು ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೧೯೯೬ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೮ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಪ್ರೊಫೆಶನ್ಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಲಕ್ಕಾ | ೨೦೦೦ |- | ಮಾಹೆ ದುಬೈ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ | ದುಬೈ | ೨೦೦೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೬ |- | ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಲಾಖೆ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೭ |- | ಪ್ರಸನ್ನ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ರಿಜೆನೆರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೦೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೧ |- | ಇಂಟಿಗ್ರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಮತ್ತು ರಿಸರ್ಚ್ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಟಾಟಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ | ೨೦೨೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೨೧ |} == ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:MIT_Student_Plaza_.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/MIT_Student_Plaza_.jpg/250px-MIT_Student_Plaza_.jpg|left|thumb|250x250px| ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪ್ಲಾಜಾದ ವೈಮಾನಿಕ ನೋಟ]] === ಮಣಿಪಾಲ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಣಿಪಾಲದ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ೬೦೦ ಎಕರೆ(೨.೪ ಕಿಮೀ೨) <ref name="Campus Area">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/GreenManipal/Pages/Overview.aspx|title=Campus area|access-date=2010-07-16}}</ref> ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, [[ಮಣಿಪಾಲ]] [[:en:College_town|ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ]] ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಮತ್ತು ಎಮ್ಐಟಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಯಲಹಂಕ|ಯಲಹಂಕದಲ್ಲಿದೆ]] . ಇದನ್ನು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ವಾಣಿಜ್ಯ, ಕಲೆ, ಕಾನೂನು, ನಿರ್ವಹಣೆ, ಪುನರುತ್ಪಾದಕ ಔಷಧ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀತಿ ಡೊಮೇನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪದವಿಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಜೈನಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಲೈಟ್ ಹೌಸ್ ಹಿಲ್ ರೋಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂಜಿ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ [[:en:TMA_Pai_International_Convention_Centre|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಸೆಂಟರ್‍ಅನ್ನು]] ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ [[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ]],[https://manipal.edu/mu/important-links/world-wide-manipal/manipal-international-university.html| ಮಲಕ್ಕಾ] ಮತ್ತು [https://www.manipaldubai.com/| ದುಬೈನಲ್ಲಿ] ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. == ಅಧ್ಯಾಪಕರು == ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ * ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್, ಲಿಬರಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ & ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿ == ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು == === ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ೨೦೨೨ ರ [[:en:QS_World_University_Rankings|ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ]] ೭೫೧-೮೦೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ೨೩೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು ಮತ್ತು ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ [[ಬ್ರಿಕ್ಸ್ ಸಂಘಟನೆ|ಬ್ರಿಕ್ಸ್]] ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು. ೨೦೨೧ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ, ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ೩೫೧-೪೦೦ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.topuniversities.com/university-rankings/university-subject-rankings/2021/medicine|title=QS World University Rankings by Subject 2021: Medicine|website=Top Universities|language=en|access-date=2021-05-29}}</ref> ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್, ಭಾರತದಲ್ಲಿ [[:en:National_Institutional_Ranking_Framework|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‍ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನಲ್ ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಫ್ರೇಮ್‍ವರ್ಕ್(ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್)ನಲ್ಲಿ]] ೧೫ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್ ಸಹ ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ೮ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಮಿನೆನ್ಸ್ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಆರು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|title=Manipal University Overview|website=manipal.edu|archive-url=https://web.archive.org/web/20110721010554/http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|archive-date=21 July 2011|access-date=5 August 2011}}</ref> === ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಸಿಸ್ಟಮ್ ತನ್ನ ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಶಾಲಾ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಆರು ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. <ref name="Library">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/CampusLife/Libraries/Pages/Overview.aspx|title=Library|archive-url=https://web.archive.org/web/20100724011332/http://www.manipal.edu/CAMPUSLIFE/LIBRARIES/Pages/Overview.aspx|archive-date=24 July 2010|access-date=2010-07-15}}</ref> == ಸಂಶೋಧನೆ == ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸೌಲಭ್ಯ, ಉಪಭೋಗ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು, ಉಪಕರಣಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಬಂಡವಾಳ ಹಂಚಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೮-೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಗೆ ನಿಧಿಯ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ {{INRConvert|15|m}} ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="Research at MCOPS">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/Overview.aspx|title=Research Overview|archive-url=https://web.archive.org/web/20120905233318/http://www.manipal.edu/RESEARCH/Pages/Overview.aspx|archive-date=5 September 2012|access-date=2010-07-21}}</ref>ಎಮ್‍ಸಿಒಪಿಎಸ್, ಮಣಿಪಾಲ್ ತನ್ನ ಎರಡನೇ ವರ್ಷದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ (ಪಿಜಿ) ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಆರ‍್&ಡಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಯೋಗದ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅವರು ನಡೆಸುವ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಕಂಪನಿಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Research at MCOPS" /> ಮಣಿಪಾಲ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಸೆಂಟರ್ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಡಿಬಿಟಿ, ಡಿಎಸ್‍ಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಧನಸಹಾಯದೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಎಮ್‍ಎಲ್‍ಎಸ್‍ಸಿ ವಿಸ್ಟಾರ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಿಲಡೆಲ್ಫಿಯಾ, [[:en:University_of_Queensland|ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು === ಮೂಲಭೂತ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಸಂಶೋಧನೆ, [[:en:Biomedical_sciences|ಬಯೋಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌|ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್]] ನಡುವಿನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು ಅನ್ನು ೨೦೦೬ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="TOI-MARG">{{Cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|title=TOI-MARG|date=2009-03-10|work=[[:en:The Times of India|The Times of India]]|access-date=2010-07-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20110811085755/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|archive-date=2011-08-11}}</ref><ref name="MARG">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/MARG.aspx|title=MARG|access-date=2010-07-21}}</ref> == ಗಮನಾರ್ಹ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು == *[[:en:Rajeev_Chandrasekhar|ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್]], ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಬಹುಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೇಲ್ಮನೆ (ರಾಜ್ಯಸಭೆ) ನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರು ಮತ್ತು ಸಂಸದರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/Manipal-University-Alumni-meet-Old-students-go-down-memory-lane/articleshow/27753182.cms|title=Manipal University Alumni meet: Old students go down memory lane - Times of India|website=The Times of India}}</ref> * [[:en:Rajeev_Suri|ರಾಜೀವ್ ಸೂರಿ]], ನೋಕಿಯಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/business/8-things-you-need-to-know-about-rajeev-suri-nokias-new-ceo-1963377.html|title=8 things you need to know about Rajeev Suri, Nokia's new CEO - Firstpost|website=www.firstpost.com}}</ref> ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ * [[ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲ|ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲಾ]], ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ <ref>{{Cite web|url=https://news.microsoft.com/2014/02/04/microsoft-board-names-satya-nadella-as-ceo/|title=Microsoft Board names Satya Nadella as CEO - Stories|date=4 February 2014|website=microsoft.com}}</ref> * [[ದೇವಿಪ್ರಸಾದ ಶೆಟ್ಟಿ|ದೇವಿ ಶೆಟ್ಟಿ]], ಭಾರತೀಯ ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ * [[:en:Shamsheer_Vayalil|ಶಂಶೀರ್ ವಯಾಲಿಲ್]], ಭಾರತೀಯ ವಿಕಿರಣಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ವಿಪಿಎಸ್ ಹೆಲ್ತ್‌ಕೇರ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು, ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅಲ್ಲದೇ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಹೂಡಿಕೆ ಕಂಪನಿಯಾದ ಅಮಾನತ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್‌ನ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[:en:M._G._George_Muthoot|ಎಂಜಿ ಜಾರ್ಜ್ ಮುತ್ತೂಟ್]], ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ದಿ ಮುತ್ತೂಟ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು. * [[:en:Pankaj_Oswal|ಪಂಕಜ್ ಓಸ್ವಾಲ್]], ಬಿಲಿಯನೇರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಬರ್ರಪ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಏಕೈಕ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ. * [[:en:Vinod_Jose|ವಿನೋದ್ ಕೆ ಜೋಸ್]], ಪತ್ರಕರ್ತ ಮತ್ತು ದಿ ಕಾರವಾನ್ ಸಂಪಾದಕ. * [[:en:Mirza_Faizan|ಮಿರ್ಜಾ ಫೈಜಾನ್]], ಗ್ರೌಂಡ್ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಜಿಆರ್‍ಐಪಿಎಸ್ ) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ವಿಜ್ಞಾನಿ. <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/patna/Scientist-from-Patna-shortlisted-for-award/articleshow/29466549.cms|title=Scientist from Patna shortlisted for award|last=Pranava K Chaudhary|date=January 28, 2014|work=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> * [[:en:Arun_Shenoy|ಅರುಣ್ ಶೆಣೈ]], ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ -ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ ಸಂಗೀತಗಾರ <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=24911758&ticker=874401|title=Banmali Agrawala BE (Mech. Eng.): Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Banmali Agrawala|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * [[:en:Nag_Ashwin|ನಾಗ್ ಅಶ್ವಿನ್]], ಭಾರತೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ. * ಅನಂತ್ ಜೆ ತಲೌಲಿಕರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ, ಕಮ್ಮಿನ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್. <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=9301223&ticker=CMI|title=Anant J. Talaulicar: Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Anant J. Talaulicar|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * [[ವಿಕಾಸ್ ಖನ್ನಾ]], ಮೈಕೆಲಿನ್ ಗೈಡ್ ಸ್ಟಾರ್ ಚೆಫ್ <ref>{{Cite web|url=http://vkhanna.com/|title=Vikas Khanna|website=vkhanna.com}}</ref> * ಅನ್ನಪೂರ್ಣ ಕಿಣಿ, ಅಮೇರಿಕನ್ ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದ ಮೌಂಟ್ ಸಿನಾಯ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೃದ್ರೋಗಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ. <ref>{{Cite web|url=https://bangaloremirror.indiatimes.com/news/state/karnataka-doctor-from-puttur-has-a-heart-of-gold/articleshow/64563397.cms|title=Doctor from Puttur has a 'heart of gold'|last=Deepthi Sanjeev|date=July 13, 2018|website=www.bangaloremirror.indiatimes.com/}}</ref> * ಶೇಖ್ ಮುಸ್ಜಾಫರ್ ಶುಕೋರ್, ಮಲೇಷಿಯಾದ ಮೂಳೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಮಲೇಷಿಯಾದ ಗಗನಯಾತ್ರಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.dailypioneer.com/2016/avenues/the-suri-code-of-success.html|title=The Suri code of success|website=The Pioneer}}</ref> * ಇಶಾ ಗುಪ್ತಾ, ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟಿ ಮತ್ತು ರೂಪದರ್ಶಿ. * ದಿಶಾ ಒಬೆರಾಯ್, ಭಾರತದ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ರೇಡಿಯೋ ಜಾಕಿ, ಆರ್‌ಜೆ ದಿಶಾ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]], ಭಾರತೀಯ ನಟಿ. <gallery> Rajeev Chandrasekhar.jpg|Caption1 Dr. Shamsheer Vayalil.jpg|Caption2 Mirza Faizan.png| ArunShenoy.jpg| Nag Ashwin (cropped).jpg| </gallery> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="0"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == <ref>https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Manipal_University</ref> [[ವರ್ಗ:ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಶಿಕ್ಷಣ]] [[ವರ್ಗ:ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು]] ibw47efpnb482pieit1yj44yayxjyut 1117052 1117051 2022-08-27T05:15:51Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki '''ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ (ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ)''' ಭಾರತದ [[ಮಣಿಪಾಲ|ಮಣಿಪಾಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Private_University_(India)|ಖಾಸಗಿ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿದೆ]]. ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕಸ್ತೂರಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು|ಬೆಂಗಳೂರು]], [[:en:Manipal_International_University|ಮಲಕ್ಕಾ]] ಮತ್ತು [[:en:Manipal_Academy_of_Higher_Education,_Dubai|ದುಬೈನಲ್ಲಿ]] ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ೨೦೨೧ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲವು ೩೦ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ೩೫೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.nirfindia.org/2021/UniversityRanking.html|title=MoE, National Institute Ranking Framework (NIRF)|website=www.nirfindia.org|access-date=2022-01-17}}</ref><ref>[https://manipal.edu/mu.html]</ref> [[ಚಿತ್ರ:MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg/200px-MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|thumb|200x200px| ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ನ ಆಡಳಿತ ಕಟ್ಟಡ.]] == ಇತಿಹಾಸ == ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ, [[ಟಿ.ಎಮ್.ಎ.ಪೈ|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ]] ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಖಾಸಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಾಲೆಯಾದ [[:en:Kasturba_Medical_College|ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು]] <ref>{{Cite web|url=http://forbesindia.com/printcontent/28302|title=(untitled article)|last=Jayashankar|first=Mitu|last2=D'Souza|first2=Nilofer|date=September 12, 2011|website=Forbes India Magazine}}</ref> ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ [[ಮಣಿಪಾಲ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯನ್ನು]] ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, [[ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಧಾರವಾಡ]] ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಪದವಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ೧೯೮೦ ರಿಂದ ೧೯೯೩ ರವರೆಗೆ ಅವರು [[ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ|ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ನಂತರ ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ [[:en:University_Grants_Commission_(India)|ಯುಜಿಸಿಯಿಂದ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದಾಗ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ರಚನೆಯು ರೂಪುಗೊಂಡಿತು . <ref>{{Cite web|url=http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|title=Manipal Academy of Higher Education|publisher=[[:en:University Grants Commission (India)|University Grants Commission]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20120703004758/http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|archive-date=3 July 2012|access-date=5 April 2011}}</ref> ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಘಟಕವಾಯಿತು . <ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20211201185155/https://manipal.edu/mit/about.html|title=B.Tech, BE, M.Tech, MCA, MSc Admission {{!}} Engineering Degree {{!}} Apply Online - MIT Manipal|date=2021-12-01|website=web.archive.org|access-date=2021-12-01}}</ref> == ಘಟಕ ಘಟಕಗಳು == {| class="wikitable sortable" !ಘಟಕ ಘಟಕ ! ಸ್ಥಳ ! ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ವರ್ಷ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ |೧೯೫೩ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಂಗಳೂರು |೧೯೫೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೫೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ & ಪ್ಲಾನಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೭೮ |- | ವೆಲ್‌ಕಾಮ್‌ಗ್ರೂಪ್ ಗ್ರಾಜುಯೇಟ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಹೋಟೆಲ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೮೬ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಂಗಳೂರು | ೧೯೮೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ನರ್ಸಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಪ್ಲೈಡ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೪ |- | ಸೃಷ್ಟಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್, ಡಿಸೈನ್ ಮತ್ತು ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೧೯೯೬ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೮ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಪ್ರೊಫೆಶನ್ಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಲಕ್ಕಾ | ೨೦೦೦ |- | ಮಾಹೆ ದುಬೈ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ | ದುಬೈ | ೨೦೦೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೬ |- | ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಲಾಖೆ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೭ |- | ಪ್ರಸನ್ನ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ರಿಜೆನೆರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೦೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೧ |- | ಇಂಟಿಗ್ರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಮತ್ತು ರಿಸರ್ಚ್ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಟಾಟಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ | ೨೦೨೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೨೧ |} == ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:MIT_Student_Plaza_.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/MIT_Student_Plaza_.jpg/250px-MIT_Student_Plaza_.jpg|left|thumb|250x250px| ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪ್ಲಾಜಾದ ವೈಮಾನಿಕ ನೋಟ]] === ಮಣಿಪಾಲ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಣಿಪಾಲದ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ೬೦೦ ಎಕರೆ(೨.೪ ಕಿಮೀ೨) <ref name="Campus Area">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/GreenManipal/Pages/Overview.aspx|title=Campus area|access-date=2010-07-16}}</ref> ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, [[ಮಣಿಪಾಲ]] [[:en:College_town|ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ]] ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಮತ್ತು ಎಮ್ಐಟಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಯಲಹಂಕ|ಯಲಹಂಕದಲ್ಲಿದೆ]] . ಇದನ್ನು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ವಾಣಿಜ್ಯ, ಕಲೆ, ಕಾನೂನು, ನಿರ್ವಹಣೆ, ಪುನರುತ್ಪಾದಕ ಔಷಧ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀತಿ ಡೊಮೇನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪದವಿಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಜೈನಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಲೈಟ್ ಹೌಸ್ ಹಿಲ್ ರೋಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂಜಿ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ [[:en:TMA_Pai_International_Convention_Centre|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಸೆಂಟರ್‍ಅನ್ನು]] ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ [[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ]],[https://manipal.edu/mu/important-links/world-wide-manipal/manipal-international-university.html| ಮಲಕ್ಕಾ] ಮತ್ತು [https://www.manipaldubai.com/| ದುಬೈನಲ್ಲಿ] ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. == ಅಧ್ಯಾಪಕರು == ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ * ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್, ಲಿಬರಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ & ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿ == ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು == === ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ೨೦೨೨ ರ [[:en:QS_World_University_Rankings|ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ]] ೭೫೧-೮೦೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ೨೩೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು ಮತ್ತು ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ [[ಬ್ರಿಕ್ಸ್ ಸಂಘಟನೆ|ಬ್ರಿಕ್ಸ್]] ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು. ೨೦೨೧ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ, ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ೩೫೧-೪೦೦ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.topuniversities.com/university-rankings/university-subject-rankings/2021/medicine|title=QS World University Rankings by Subject 2021: Medicine|website=Top Universities|language=en|access-date=2021-05-29}}</ref> ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್, ಭಾರತದಲ್ಲಿ [[:en:National_Institutional_Ranking_Framework|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‍ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನಲ್ ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಫ್ರೇಮ್‍ವರ್ಕ್(ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್)ನಲ್ಲಿ]] ೧೫ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್ ಸಹ ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ೮ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಮಿನೆನ್ಸ್ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಆರು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|title=Manipal University Overview|website=manipal.edu|archive-url=https://web.archive.org/web/20110721010554/http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|archive-date=21 July 2011|access-date=5 August 2011}}</ref> === ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಸಿಸ್ಟಮ್ ತನ್ನ ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಶಾಲಾ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಆರು ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. <ref name="Library">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/CampusLife/Libraries/Pages/Overview.aspx|title=Library|archive-url=https://web.archive.org/web/20100724011332/http://www.manipal.edu/CAMPUSLIFE/LIBRARIES/Pages/Overview.aspx|archive-date=24 July 2010|access-date=2010-07-15}}</ref> == ಸಂಶೋಧನೆ == ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸೌಲಭ್ಯ, ಉಪಭೋಗ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು, ಉಪಕರಣಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಬಂಡವಾಳ ಹಂಚಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೮-೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಗೆ ನಿಧಿಯ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ {{INRConvert|15|m}} ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="Research at MCOPS">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/Overview.aspx|title=Research Overview|archive-url=https://web.archive.org/web/20120905233318/http://www.manipal.edu/RESEARCH/Pages/Overview.aspx|archive-date=5 September 2012|access-date=2010-07-21}}</ref>ಎಮ್‍ಸಿಒಪಿಎಸ್, ಮಣಿಪಾಲ್ ತನ್ನ ಎರಡನೇ ವರ್ಷದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ (ಪಿಜಿ) ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಆರ‍್&ಡಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಯೋಗದ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅವರು ನಡೆಸುವ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಕಂಪನಿಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Research at MCOPS" /> ಮಣಿಪಾಲ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಸೆಂಟರ್ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಡಿಬಿಟಿ, ಡಿಎಸ್‍ಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಧನಸಹಾಯದೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಎಮ್‍ಎಲ್‍ಎಸ್‍ಸಿ ವಿಸ್ಟಾರ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಿಲಡೆಲ್ಫಿಯಾ, [[:en:University_of_Queensland|ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು === ಮೂಲಭೂತ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಸಂಶೋಧನೆ, [[:en:Biomedical_sciences|ಬಯೋಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌|ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್]] ನಡುವಿನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು ಅನ್ನು ೨೦೦೬ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="TOI-MARG">{{Cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|title=TOI-MARG|date=2009-03-10|work=[[:en:The Times of India|The Times of India]]|access-date=2010-07-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20110811085755/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|archive-date=2011-08-11}}</ref><ref name="MARG">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/MARG.aspx|title=MARG|access-date=2010-07-21}}</ref> == ಗಮನಾರ್ಹ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು == *[[:en:Rajeev_Chandrasekhar|ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್]], ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಬಹುಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೇಲ್ಮನೆ (ರಾಜ್ಯಸಭೆ) ನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರು ಮತ್ತು ಸಂಸದರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/Manipal-University-Alumni-meet-Old-students-go-down-memory-lane/articleshow/27753182.cms|title=Manipal University Alumni meet: Old students go down memory lane - Times of India|website=The Times of India}}</ref> * [[:en:Rajeev_Suri|ರಾಜೀವ್ ಸೂರಿ]], ನೋಕಿಯಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/business/8-things-you-need-to-know-about-rajeev-suri-nokias-new-ceo-1963377.html|title=8 things you need to know about Rajeev Suri, Nokia's new CEO - Firstpost|website=www.firstpost.com}}</ref> ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ * [[ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲ|ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲಾ]], ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ <ref>{{Cite web|url=https://news.microsoft.com/2014/02/04/microsoft-board-names-satya-nadella-as-ceo/|title=Microsoft Board names Satya Nadella as CEO - Stories|date=4 February 2014|website=microsoft.com}}</ref> * [[ದೇವಿಪ್ರಸಾದ ಶೆಟ್ಟಿ|ದೇವಿ ಶೆಟ್ಟಿ]], ಭಾರತೀಯ ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ * [[:en:Shamsheer_Vayalil|ಶಂಶೀರ್ ವಯಾಲಿಲ್]], ಭಾರತೀಯ ವಿಕಿರಣಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ವಿಪಿಎಸ್ ಹೆಲ್ತ್‌ಕೇರ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು, ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅಲ್ಲದೇ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಹೂಡಿಕೆ ಕಂಪನಿಯಾದ ಅಮಾನತ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್‌ನ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[:en:M._G._George_Muthoot|ಎಂಜಿ ಜಾರ್ಜ್ ಮುತ್ತೂಟ್]], ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ದಿ ಮುತ್ತೂಟ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು. * [[:en:Pankaj_Oswal|ಪಂಕಜ್ ಓಸ್ವಾಲ್]], ಬಿಲಿಯನೇರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಬರ್ರಪ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಏಕೈಕ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ. * [[:en:Vinod_Jose|ವಿನೋದ್ ಕೆ ಜೋಸ್]], ಪತ್ರಕರ್ತ ಮತ್ತು ದಿ ಕಾರವಾನ್ ಸಂಪಾದಕ. * [[:en:Mirza_Faizan|ಮಿರ್ಜಾ ಫೈಜಾನ್]], ಗ್ರೌಂಡ್ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಜಿಆರ್‍ಐಪಿಎಸ್ ) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ವಿಜ್ಞಾನಿ. <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/patna/Scientist-from-Patna-shortlisted-for-award/articleshow/29466549.cms|title=Scientist from Patna shortlisted for award|last=Pranava K Chaudhary|date=January 28, 2014|work=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> * [[:en:Arun_Shenoy|ಅರುಣ್ ಶೆಣೈ]], ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ -ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ ಸಂಗೀತಗಾರ <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=24911758&ticker=874401|title=Banmali Agrawala BE (Mech. Eng.): Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Banmali Agrawala|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * [[:en:Nag_Ashwin|ನಾಗ್ ಅಶ್ವಿನ್]], ಭಾರತೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ. * [[:en:Anant_J_Talaulicar|ಅನಂತ್ ಜೆ ತಲೌಲಿಕರ್]], ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ, ಕಮ್ಮಿನ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್. <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=9301223&ticker=CMI|title=Anant J. Talaulicar: Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Anant J. Talaulicar|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * [[ವಿಕಾಸ್ ಖನ್ನಾ]], ಮೈಕೆಲಿನ್ ಗೈಡ್ ಸ್ಟಾರ್ ಚೆಫ್ <ref>{{Cite web|url=http://vkhanna.com/|title=Vikas Khanna|website=vkhanna.com}}</ref> * [[:en:Annapoorna_Kini|ಅನ್ನಪೂರ್ಣ ಕಿಣಿ]], ಅಮೇರಿಕನ್ ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದ ಮೌಂಟ್ ಸಿನಾಯ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೃದ್ರೋಗಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ. <ref>{{Cite web|url=https://bangaloremirror.indiatimes.com/news/state/karnataka-doctor-from-puttur-has-a-heart-of-gold/articleshow/64563397.cms|title=Doctor from Puttur has a 'heart of gold'|last=Deepthi Sanjeev|date=July 13, 2018|website=www.bangaloremirror.indiatimes.com/}}</ref> * [[:en:Sheikh_Muszaphar_Shukor|ಶೇಖ್ ಮುಸ್ಜಾಫರ್ ಶುಕೋರ್]], ಮಲೇಷಿಯಾದ ಮೂಳೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಮಲೇಷಿಯಾದ ಗಗನಯಾತ್ರಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.dailypioneer.com/2016/avenues/the-suri-code-of-success.html|title=The Suri code of success|website=The Pioneer}}</ref> * [[:en:Esha_Gupta|ಇಶಾ ಗುಪ್ತಾ]], ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟಿ ಮತ್ತು ರೂಪದರ್ಶಿ. * [[:en:RJ_Disha_Oberoi|ದಿಶಾ ಒಬೆರಾಯ್]], ಭಾರತದ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ರೇಡಿಯೋ ಜಾಕಿ, ಆರ್‌ಜೆ ದಿಶಾ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]], ಭಾರತೀಯ ನಟಿ. <gallery> Rajeev Chandrasekhar.jpg|Caption1 Dr. Shamsheer Vayalil.jpg|Caption2 Mirza Faizan.png| ArunShenoy.jpg| Nag Ashwin (cropped).jpg| Doctorate ceremony.jpg| Muszaphar shukor.jpg| Esha Gupta snapped on sets of High Fever… Dance Ka Naya Tevar (04).jpg| Nithya Menen at the trailer launch of her film 'Mission Mangal'.jpg| </gallery> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="0"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == <ref>https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Manipal_University</ref> [[ವರ್ಗ:ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಶಿಕ್ಷಣ]] [[ವರ್ಗ:ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು]] 8lgwhr2pi0a0892iyae6gg9j9taib9j 1117053 1117052 2022-08-27T05:20:18Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki '''ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ (ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ)''' ಭಾರತದ [[ಮಣಿಪಾಲ|ಮಣಿಪಾಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Private_University_(India)|ಖಾಸಗಿ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿದೆ]]. ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕಸ್ತೂರಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು|ಬೆಂಗಳೂರು]], [[:en:Manipal_International_University|ಮಲಕ್ಕಾ]] ಮತ್ತು [[:en:Manipal_Academy_of_Higher_Education,_Dubai|ದುಬೈನಲ್ಲಿ]] ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ೨೦೨೧ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲವು ೩೦ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ೩೫೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.nirfindia.org/2021/UniversityRanking.html|title=MoE, National Institute Ranking Framework (NIRF)|website=www.nirfindia.org|access-date=2022-01-17}}</ref><ref>[https://manipal.edu/mu.html]</ref> [[ಚಿತ್ರ:MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg/200px-MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|thumb|200x200px| ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ನ ಆಡಳಿತ ಕಟ್ಟಡ.]] == ಇತಿಹಾಸ == ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ, [[ಟಿ.ಎಮ್.ಎ.ಪೈ|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ]] ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಖಾಸಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಾಲೆಯಾದ [[:en:Kasturba_Medical_College|ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು]] <ref>{{Cite web|url=http://forbesindia.com/printcontent/28302|title=(untitled article)|last=Jayashankar|first=Mitu|last2=D'Souza|first2=Nilofer|date=September 12, 2011|website=Forbes India Magazine}}</ref> ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ [[ಮಣಿಪಾಲ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯನ್ನು]] ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, [[ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಧಾರವಾಡ]] ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಪದವಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ೧೯೮೦ ರಿಂದ ೧೯೯೩ ರವರೆಗೆ ಅವರು [[ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ|ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ನಂತರ ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ [[:en:University_Grants_Commission_(India)|ಯುಜಿಸಿಯಿಂದ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದಾಗ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ರಚನೆಯು ರೂಪುಗೊಂಡಿತು . <ref>{{Cite web|url=http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|title=Manipal Academy of Higher Education|publisher=[[:en:University Grants Commission (India)|University Grants Commission]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20120703004758/http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|archive-date=3 July 2012|access-date=5 April 2011}}</ref> ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಘಟಕವಾಯಿತು . <ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20211201185155/https://manipal.edu/mit/about.html|title=B.Tech, BE, M.Tech, MCA, MSc Admission {{!}} Engineering Degree {{!}} Apply Online - MIT Manipal|date=2021-12-01|website=web.archive.org|access-date=2021-12-01}}</ref> == ಘಟಕ ಘಟಕಗಳು == {| class="wikitable sortable" !ಘಟಕ ಘಟಕ ! ಸ್ಥಳ ! ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ವರ್ಷ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ |೧೯೫೩ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಂಗಳೂರು |೧೯೫೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೫೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ & ಪ್ಲಾನಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೭೮ |- | ವೆಲ್‌ಕಾಮ್‌ಗ್ರೂಪ್ ಗ್ರಾಜುಯೇಟ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಹೋಟೆಲ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೮೬ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಂಗಳೂರು | ೧೯೮೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ನರ್ಸಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಪ್ಲೈಡ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೪ |- | ಸೃಷ್ಟಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್, ಡಿಸೈನ್ ಮತ್ತು ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೧೯೯೬ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೮ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಪ್ರೊಫೆಶನ್ಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಲಕ್ಕಾ | ೨೦೦೦ |- | ಮಾಹೆ ದುಬೈ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ | ದುಬೈ | ೨೦೦೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೬ |- | ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಲಾಖೆ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೭ |- | ಪ್ರಸನ್ನ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ರಿಜೆನೆರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೦೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೧ |- | ಇಂಟಿಗ್ರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಮತ್ತು ರಿಸರ್ಚ್ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಟಾಟಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ | ೨೦೨೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೨೧ |} == ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:MIT_Student_Plaza_.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/MIT_Student_Plaza_.jpg/250px-MIT_Student_Plaza_.jpg|left|thumb|250x250px| ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪ್ಲಾಜಾದ ವೈಮಾನಿಕ ನೋಟ]] === ಮಣಿಪಾಲ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಣಿಪಾಲದ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ೬೦೦ ಎಕರೆ(೨.೪ ಕಿಮೀ೨) <ref name="Campus Area">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/GreenManipal/Pages/Overview.aspx|title=Campus area|access-date=2010-07-16}}</ref> ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, [[ಮಣಿಪಾಲ]] [[:en:College_town|ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ]] ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಮತ್ತು ಎಮ್ಐಟಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಯಲಹಂಕ|ಯಲಹಂಕದಲ್ಲಿದೆ]] . ಇದನ್ನು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ವಾಣಿಜ್ಯ, ಕಲೆ, ಕಾನೂನು, ನಿರ್ವಹಣೆ, ಪುನರುತ್ಪಾದಕ ಔಷಧ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀತಿ ಡೊಮೇನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪದವಿಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಜೈನಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಲೈಟ್ ಹೌಸ್ ಹಿಲ್ ರೋಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂಜಿ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ [[:en:TMA_Pai_International_Convention_Centre|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಸೆಂಟರ್‍ಅನ್ನು]] ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ [[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ]],[https://manipal.edu/mu/important-links/world-wide-manipal/manipal-international-university.html| ಮಲಕ್ಕಾ] ಮತ್ತು [https://www.manipaldubai.com/| ದುಬೈನಲ್ಲಿ] ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. == ಅಧ್ಯಾಪಕರು == ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ * ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್, ಲಿಬರಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ & ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿ == ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು == === ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ೨೦೨೨ ರ [[:en:QS_World_University_Rankings|ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ]] ೭೫೧-೮೦೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ೨೩೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು ಮತ್ತು ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ [[ಬ್ರಿಕ್ಸ್ ಸಂಘಟನೆ|ಬ್ರಿಕ್ಸ್]] ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು. ೨೦೨೧ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ, ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ೩೫೧-೪೦೦ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.topuniversities.com/university-rankings/university-subject-rankings/2021/medicine|title=QS World University Rankings by Subject 2021: Medicine|website=Top Universities|language=en|access-date=2021-05-29}}</ref> ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್, ಭಾರತದಲ್ಲಿ [[:en:National_Institutional_Ranking_Framework|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‍ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನಲ್ ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಫ್ರೇಮ್‍ವರ್ಕ್(ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್)ನಲ್ಲಿ]] ೧೫ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್ ಸಹ ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ೮ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಮಿನೆನ್ಸ್ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಆರು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|title=Manipal University Overview|website=manipal.edu|archive-url=https://web.archive.org/web/20110721010554/http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|archive-date=21 July 2011|access-date=5 August 2011}}</ref> === ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಸಿಸ್ಟಮ್ ತನ್ನ ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಶಾಲಾ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಆರು ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. <ref name="Library">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/CampusLife/Libraries/Pages/Overview.aspx|title=Library|archive-url=https://web.archive.org/web/20100724011332/http://www.manipal.edu/CAMPUSLIFE/LIBRARIES/Pages/Overview.aspx|archive-date=24 July 2010|access-date=2010-07-15}}</ref> == ಸಂಶೋಧನೆ == ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸೌಲಭ್ಯ, ಉಪಭೋಗ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು, ಉಪಕರಣಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಬಂಡವಾಳ ಹಂಚಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೮-೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಗೆ ನಿಧಿಯ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ {{INRConvert|15|m}} ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="Research at MCOPS">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/Overview.aspx|title=Research Overview|archive-url=https://web.archive.org/web/20120905233318/http://www.manipal.edu/RESEARCH/Pages/Overview.aspx|archive-date=5 September 2012|access-date=2010-07-21}}</ref>ಎಮ್‍ಸಿಒಪಿಎಸ್, ಮಣಿಪಾಲ್ ತನ್ನ ಎರಡನೇ ವರ್ಷದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ (ಪಿಜಿ) ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಆರ‍್&ಡಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಯೋಗದ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅವರು ನಡೆಸುವ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಕಂಪನಿಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Research at MCOPS" /> ಮಣಿಪಾಲ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಸೆಂಟರ್ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಡಿಬಿಟಿ, ಡಿಎಸ್‍ಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಧನಸಹಾಯದೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಎಮ್‍ಎಲ್‍ಎಸ್‍ಸಿ ವಿಸ್ಟಾರ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಿಲಡೆಲ್ಫಿಯಾ, [[:en:University_of_Queensland|ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು === ಮೂಲಭೂತ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಸಂಶೋಧನೆ, [[:en:Biomedical_sciences|ಬಯೋಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌|ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್]] ನಡುವಿನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು ಅನ್ನು ೨೦೦೬ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="TOI-MARG">{{Cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|title=TOI-MARG|date=2009-03-10|work=[[:en:The Times of India|The Times of India]]|access-date=2010-07-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20110811085755/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|archive-date=2011-08-11}}</ref><ref name="MARG">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/MARG.aspx|title=MARG|access-date=2010-07-21}}</ref> == ಗಮನಾರ್ಹ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು == *[[:en:Rajeev_Chandrasekhar|ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್]], ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಬಹುಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೇಲ್ಮನೆ (ರಾಜ್ಯಸಭೆ) ನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರು ಮತ್ತು ಸಂಸದರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/Manipal-University-Alumni-meet-Old-students-go-down-memory-lane/articleshow/27753182.cms|title=Manipal University Alumni meet: Old students go down memory lane - Times of India|website=The Times of India}}</ref> * [[:en:Rajeev_Suri|ರಾಜೀವ್ ಸೂರಿ]], ನೋಕಿಯಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/business/8-things-you-need-to-know-about-rajeev-suri-nokias-new-ceo-1963377.html|title=8 things you need to know about Rajeev Suri, Nokia's new CEO - Firstpost|website=www.firstpost.com}}</ref> ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ * [[ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲ|ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲಾ]], ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ <ref>{{Cite web|url=https://news.microsoft.com/2014/02/04/microsoft-board-names-satya-nadella-as-ceo/|title=Microsoft Board names Satya Nadella as CEO - Stories|date=4 February 2014|website=microsoft.com}}</ref> * [[ದೇವಿಪ್ರಸಾದ ಶೆಟ್ಟಿ|ದೇವಿ ಶೆಟ್ಟಿ]], ಭಾರತೀಯ ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ * [[:en:Shamsheer_Vayalil|ಶಂಶೀರ್ ವಯಾಲಿಲ್]], ಭಾರತೀಯ ವಿಕಿರಣಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ವಿಪಿಎಸ್ ಹೆಲ್ತ್‌ಕೇರ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು, ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅಲ್ಲದೇ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಹೂಡಿಕೆ ಕಂಪನಿಯಾದ ಅಮಾನತ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್‌ನ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[:en:M._G._George_Muthoot|ಎಂಜಿ ಜಾರ್ಜ್ ಮುತ್ತೂಟ್]], ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ದಿ ಮುತ್ತೂಟ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು. * [[:en:Pankaj_Oswal|ಪಂಕಜ್ ಓಸ್ವಾಲ್]], ಬಿಲಿಯನೇರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಬರ್ರಪ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಏಕೈಕ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ. * [[:en:Vinod_Jose|ವಿನೋದ್ ಕೆ ಜೋಸ್]], ಪತ್ರಕರ್ತ ಮತ್ತು ದಿ ಕಾರವಾನ್ ಸಂಪಾದಕ. * [[:en:Mirza_Faizan|ಮಿರ್ಜಾ ಫೈಜಾನ್]], ಗ್ರೌಂಡ್ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಜಿಆರ್‍ಐಪಿಎಸ್ ) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ವಿಜ್ಞಾನಿ. <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/patna/Scientist-from-Patna-shortlisted-for-award/articleshow/29466549.cms|title=Scientist from Patna shortlisted for award|last=Pranava K Chaudhary|date=January 28, 2014|work=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> * [[:en:Arun_Shenoy|ಅರುಣ್ ಶೆಣೈ]], ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ -ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ ಸಂಗೀತಗಾರ <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=24911758&ticker=874401|title=Banmali Agrawala BE (Mech. Eng.): Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Banmali Agrawala|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * [[:en:Nag_Ashwin|ನಾಗ್ ಅಶ್ವಿನ್]], ಭಾರತೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ. * [[:en:Anant_J_Talaulicar|ಅನಂತ್ ಜೆ ತಲೌಲಿಕರ್]], ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ, ಕಮ್ಮಿನ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್. <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=9301223&ticker=CMI|title=Anant J. Talaulicar: Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Anant J. Talaulicar|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * [[ವಿಕಾಸ್ ಖನ್ನಾ]], ಮೈಕೆಲಿನ್ ಗೈಡ್ ಸ್ಟಾರ್ ಚೆಫ್ <ref>{{Cite web|url=http://vkhanna.com/|title=Vikas Khanna|website=vkhanna.com}}</ref> * [[:en:Annapoorna_Kini|ಅನ್ನಪೂರ್ಣ ಕಿಣಿ]], ಅಮೇರಿಕನ್ ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದ ಮೌಂಟ್ ಸಿನಾಯ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೃದ್ರೋಗಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ. <ref>{{Cite web|url=https://bangaloremirror.indiatimes.com/news/state/karnataka-doctor-from-puttur-has-a-heart-of-gold/articleshow/64563397.cms|title=Doctor from Puttur has a 'heart of gold'|last=Deepthi Sanjeev|date=July 13, 2018|website=www.bangaloremirror.indiatimes.com/}}</ref> * [[:en:Sheikh_Muszaphar_Shukor|ಶೇಖ್ ಮುಸ್ಜಾಫರ್ ಶುಕೋರ್]], ಮಲೇಷಿಯಾದ ಮೂಳೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಮಲೇಷಿಯಾದ ಗಗನಯಾತ್ರಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.dailypioneer.com/2016/avenues/the-suri-code-of-success.html|title=The Suri code of success|website=The Pioneer}}</ref> * [[:en:Esha_Gupta|ಇಶಾ ಗುಪ್ತಾ]], ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟಿ ಮತ್ತು ರೂಪದರ್ಶಿ. * [[:en:RJ_Disha_Oberoi|ದಿಶಾ ಒಬೆರಾಯ್]], ಭಾರತದ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ರೇಡಿಯೋ ಜಾಕಿ, ಆರ್‌ಜೆ ದಿಶಾ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]], ಭಾರತೀಯ ನಟಿ. <gallery> Rajeev Chandrasekhar.jpg|ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್ MS-Exec-Nadella-Satya-2017-08-31-22 (cropped).jpg|ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲಾ Devi Shetty.jpg|ದೇವಿ ಶೆಟ್ಟಿ Dr. Shamsheer Vayalil.jpg|ಶಂಶೀರ್ ವಯಾಲಿಲ್ Mukhtar_Abbas_Naqvi_inaugurating_the_Muthoot_HomeFin_corporate_office,_in_Mumbai._The_Chairman,_Muthoot_Group,_Shri_M.G._George_Muthoot_and_the_MD,_Muthoot_Group,_Shri_George_Alexander_Muthoot_are_also_seen.jpg|ಎಂಜಿ ಜಾರ್ಜ್ ಮುತ್ತೂಟ್ Mirza Faizan.png|ಮಿರ್ಜಾ ಫೈಜಾನ್ ArunShenoy.jpg|ಅರುಣ್ ಶೆಣೈ Nag Ashwin (cropped).jpg|ನಾಗ್ ಅಶ್ವಿನ್ Doctorate ceremony.jpg|ವಿಕಾಸ್ ಖನ್ನಾ Muszaphar shukor.jpg|ಶೇಖ್ ಮುಸ್ಜಾಫರ್ ಶುಕೋರ್ Esha Gupta snapped on sets of High Fever… Dance Ka Naya Tevar (04).jpg|ಇಶಾ ಗುಪ್ತಾ Nithya Menen at the trailer launch of her film 'Mission Mangal'.jpg|ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್ </gallery> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="0"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == <ref>https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Manipal_University</ref> [[ವರ್ಗ:ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಶಿಕ್ಷಣ]] [[ವರ್ಗ:ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು]] koo00g1xr6prq854huzp3mcv44tmfcx 1117054 1117053 2022-08-27T05:20:56Z Ashwini Devadigha 75928 wikitext text/x-wiki '''ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ (ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ)''' ಭಾರತದ [[ಮಣಿಪಾಲ|ಮಣಿಪಾಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ]] [[:en:Private_University_(India)|ಖಾಸಗಿ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿದೆ]]. ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು [[ಮಂಗಳೂರು]], [[ಕಸ್ತೂರಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು|ಬೆಂಗಳೂರು]], [[:en:Manipal_International_University|ಮಲಕ್ಕಾ]] ಮತ್ತು [[:en:Manipal_Academy_of_Higher_Education,_Dubai|ದುಬೈನಲ್ಲಿ]] ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . ೨೦೨೧ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲವು ೩೦ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ೩೫೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.nirfindia.org/2021/UniversityRanking.html|title=MoE, National Institute Ranking Framework (NIRF)|website=www.nirfindia.org|access-date=2022-01-17}}</ref><ref>[https://manipal.edu/mu.html]</ref> [[ಚಿತ್ರ:MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg/200px-MAHEMANIPALTRICOLOUR.jpg|thumb|200x200px| ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ನ ಆಡಳಿತ ಕಟ್ಟಡ.]] == ಇತಿಹಾಸ == ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ, [[ಟಿ.ಎಮ್.ಎ.ಪೈ|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ]] ಅವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಖಾಸಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಾಲೆಯಾದ [[:en:Kasturba_Medical_College|ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು]] <ref>{{Cite web|url=http://forbesindia.com/printcontent/28302|title=(untitled article)|last=Jayashankar|first=Mitu|last2=D'Souza|first2=Nilofer|date=September 12, 2011|website=Forbes India Magazine}}</ref> ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ [[ಮಣಿಪಾಲ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯನ್ನು]] ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, [[ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಧಾರವಾಡ]] ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ]] ಪದವಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ೧೯೮೦ ರಿಂದ ೧೯೯೩ ರವರೆಗೆ ಅವರು [[ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ|ಮಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ನಂತರ ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ [[:en:University_Grants_Commission_(India)|ಯುಜಿಸಿಯಿಂದ]] [[:en:Deemed_university|ಡೀಮ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದಾಗ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ರಚನೆಯು ರೂಪುಗೊಂಡಿತು . <ref>{{Cite web|url=http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|title=Manipal Academy of Higher Education|publisher=[[:en:University Grants Commission (India)|University Grants Commission]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20120703004758/http://www.ugc.ac.in/inside/deemed%20universities/manipal.html|archive-date=3 July 2012|access-date=5 April 2011}}</ref> ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಘಟಕವಾಯಿತು . <ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20211201185155/https://manipal.edu/mit/about.html|title=B.Tech, BE, M.Tech, MCA, MSc Admission {{!}} Engineering Degree {{!}} Apply Online - MIT Manipal|date=2021-12-01|website=web.archive.org|access-date=2021-12-01}}</ref> == ಘಟಕ ಘಟಕಗಳು == {| class="wikitable sortable" !ಘಟಕ ಘಟಕ ! ಸ್ಥಳ ! ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ವರ್ಷ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ |೧೯೫೩ |- | ಕಸ್ತೂರ್ಬಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಂಗಳೂರು |೧೯೫೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೫೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೬೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ & ಪ್ಲಾನಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೭೮ |- | ವೆಲ್‌ಕಾಮ್‌ಗ್ರೂಪ್ ಗ್ರಾಜುಯೇಟ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಹೋಟೆಲ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೮೬ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಡೆಂಟಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಂಗಳೂರು | ೧೯೮೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ನರ್ಸಿಂಗ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಪ್ಲೈಡ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೪ |- | ಸೃಷ್ಟಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್, ಡಿಸೈನ್ ಮತ್ತು ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೧೯೯೬ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೮ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್ತ್ ಪ್ರೊಫೆಶನ್ಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೧೯೯೯ |- | ಮೆಲಕಾ ಮಣಿಪಾಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಮಲಕ್ಕಾ | ೨೦೦೦ |- | ಮಾಹೆ ದುಬೈ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ | ದುಬೈ | ೨೦೦೩ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೬ |- | ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಲಾಖೆ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೭ |- | ಪ್ರಸನ್ನ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ವಿಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೦೯ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ರಿಜೆನೆರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೦೭ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ವೈರಾಲಜಿ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೧ |- | ಇಂಟಿಗ್ರೇಟಿವ್ ಮೆಡಿಸಿನ್ ಮತ್ತು ರಿಸರ್ಚ್ ಕೇಂದ್ರ | ಮಣಿಪಾಲ | ೨೦೧೫ |- | ಮಣಿಪಾಲ ಟಾಟಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು | ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ | ೨೦೨೦ |- | ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | ಬೆಂಗಳೂರು | ೨೦೨೧ |} == ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:MIT_Student_Plaza_.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/MIT_Student_Plaza_.jpg/250px-MIT_Student_Plaza_.jpg|left|thumb|250x250px| ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪ್ಲಾಜಾದ ವೈಮಾನಿಕ ನೋಟ]] === ಮಣಿಪಾಲ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಣಿಪಾಲದ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ೬೦೦ ಎಕರೆ(೨.೪ ಕಿಮೀ೨) <ref name="Campus Area">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/GreenManipal/Pages/Overview.aspx|title=Campus area|access-date=2010-07-16}}</ref> ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, [[ಮಣಿಪಾಲ]] [[:en:College_town|ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ]] ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಮತ್ತು ಎಮ್ಐಟಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡಾ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಬೆಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಯಲಹಂಕ|ಯಲಹಂಕದಲ್ಲಿದೆ]] . ಇದನ್ನು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ವಾಣಿಜ್ಯ, ಕಲೆ, ಕಾನೂನು, ನಿರ್ವಹಣೆ, ಪುನರುತ್ಪಾದಕ ಔಷಧ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀತಿ ಡೊಮೇನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪದವಿಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ === ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಜೈನಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಲೈಟ್ ಹೌಸ್ ಹಿಲ್ ರೋಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಂಗಳೂರು ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಂಜಿ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ [[:en:TMA_Pai_International_Convention_Centre|ಡಾ. ಟಿಎಂಎ ಪೈ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಸೆಂಟರ್‍ಅನ್ನು]] ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಮ್ಎಹೆಚ್ಇ [[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ]],[https://manipal.edu/mu/important-links/world-wide-manipal/manipal-international-university.html| ಮಲಕ್ಕಾ] ಮತ್ತು [https://www.manipaldubai.com/| ದುಬೈನಲ್ಲಿ] ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. == ಅಧ್ಯಾಪಕರು == ಮಣಿಪಾಲ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ * ಆರೋಗ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ * ಹ್ಯುಮಾನಿಟೀಸ್, ಲಿಬರಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ & ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿ == ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು == === ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ೨೦೨೨ ರ [[:en:QS_World_University_Rankings|ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ]] ೭೫೧-೮೦೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ೨೩೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳು ಮತ್ತು ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ [[ಬ್ರಿಕ್ಸ್ ಸಂಘಟನೆ|ಬ್ರಿಕ್ಸ್]] ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೦ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು. ೨೦೨೧ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯೂಎಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಶ್ರೇಯಾಂಕಗಳಲ್ಲಿ, ಎಮ್‍ಎಹೆಚ್ಇ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ೩೫೧-೪೦೦ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.topuniversities.com/university-rankings/university-subject-rankings/2021/medicine|title=QS World University Rankings by Subject 2021: Medicine|website=Top Universities|language=en|access-date=2021-05-29}}</ref> ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್, ಭಾರತದಲ್ಲಿ [[:en:National_Institutional_Ranking_Framework|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‍ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನಲ್ ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಫ್ರೇಮ್‍ವರ್ಕ್(ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್)ನಲ್ಲಿ]] ೧೫ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಲ್ಲಿ ೭ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎನ್ಐಆರ್‍ಎಫ್ ಸಹ ಮಣಿಪಾಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಫಾರ್ಮಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ೮ ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಮಿನೆನ್ಸ್ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಆರು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. <ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|title=Manipal University Overview|website=manipal.edu|archive-url=https://web.archive.org/web/20110721010554/http://www.manipal.edu/AboutUs/UniversityProfile/Pages/Overview.aspx|archive-date=21 July 2011|access-date=5 August 2011}}</ref> === ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು === ಮಣಿಪಾಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಹೈಯರ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಸಿಸ್ಟಮ್ ತನ್ನ ವೈದ್ಯಕೀಯ, ಮಾನವಿಕ ಮತ್ತು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಶಾಲಾ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಆರು ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. <ref name="Library">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/CampusLife/Libraries/Pages/Overview.aspx|title=Library|archive-url=https://web.archive.org/web/20100724011332/http://www.manipal.edu/CAMPUSLIFE/LIBRARIES/Pages/Overview.aspx|archive-date=24 July 2010|access-date=2010-07-15}}</ref> == ಸಂಶೋಧನೆ == ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸೌಲಭ್ಯ, ಉಪಭೋಗ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು, ಉಪಕರಣಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಬಂಡವಾಳ ಹಂಚಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ೨೦೦೮-೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಗೆ ನಿಧಿಯ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ {{INRConvert|15|m}} ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="Research at MCOPS">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/Overview.aspx|title=Research Overview|archive-url=https://web.archive.org/web/20120905233318/http://www.manipal.edu/RESEARCH/Pages/Overview.aspx|archive-date=5 September 2012|access-date=2010-07-21}}</ref>ಎಮ್‍ಸಿಒಪಿಎಸ್, ಮಣಿಪಾಲ್ ತನ್ನ ಎರಡನೇ ವರ್ಷದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ (ಪಿಜಿ) ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಆರ‍್&ಡಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಯೋಗದ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅವರು ನಡೆಸುವ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಕಂಪನಿಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="Research at MCOPS" /> ಮಣಿಪಾಲ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ಸೆಂಟರ್ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಡಿಬಿಟಿ, ಡಿಎಸ್‍ಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಧನಸಹಾಯದೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಎಮ್‍ಎಲ್‍ಎಸ್‍ಸಿ ವಿಸ್ಟಾರ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಿಲಡೆಲ್ಫಿಯಾ, [[:en:University_of_Queensland|ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಕ್ವೀನ್ಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. === ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು === ಮೂಲಭೂತ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಸಂಶೋಧನೆ, [[:en:Biomedical_sciences|ಬಯೋಮೆಡಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌|ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್]] ನಡುವಿನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರಶಿಸ್ತೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ, ಮಣಿಪಾಲ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಗುಂಪು ಅನ್ನು ೨೦೦೬ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="TOI-MARG">{{Cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|title=TOI-MARG|date=2009-03-10|work=[[:en:The Times of India|The Times of India]]|access-date=2010-07-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20110811085755/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-03-10/mangalore/28004102_1_basic-research-basic-sciences-astronomy|archive-date=2011-08-11}}</ref><ref name="MARG">{{Cite web|url=http://www.manipal.edu/Research/Pages/MARG.aspx|title=MARG|access-date=2010-07-21}}</ref> == ಗಮನಾರ್ಹ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು == *[[:en:Rajeev_Chandrasekhar|ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್]], ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಬಹುಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೇಲ್ಮನೆ (ರಾಜ್ಯಸಭೆ) ನಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವರು ಮತ್ತು ಸಂಸದರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/Manipal-University-Alumni-meet-Old-students-go-down-memory-lane/articleshow/27753182.cms|title=Manipal University Alumni meet: Old students go down memory lane - Times of India|website=The Times of India}}</ref> * [[:en:Rajeev_Suri|ರಾಜೀವ್ ಸೂರಿ]], ನೋಕಿಯಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/business/8-things-you-need-to-know-about-rajeev-suri-nokias-new-ceo-1963377.html|title=8 things you need to know about Rajeev Suri, Nokia's new CEO - Firstpost|website=www.firstpost.com}}</ref> ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ * [[ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲ|ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲಾ]], ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ <ref>{{Cite web|url=https://news.microsoft.com/2014/02/04/microsoft-board-names-satya-nadella-as-ceo/|title=Microsoft Board names Satya Nadella as CEO - Stories|date=4 February 2014|website=microsoft.com}}</ref> * [[ದೇವಿಪ್ರಸಾದ ಶೆಟ್ಟಿ|ದೇವಿ ಶೆಟ್ಟಿ]], ಭಾರತೀಯ ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಹೃದಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ * [[:en:Shamsheer_Vayalil|ಶಂಶೀರ್ ವಯಾಲಿಲ್]], ಭಾರತೀಯ ವಿಕಿರಣಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ. ಅವರು ವಿಪಿಎಸ್ ಹೆಲ್ತ್‌ಕೇರ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು, ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರು. ಅಲ್ಲದೇ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಹೂಡಿಕೆ ಕಂಪನಿಯಾದ ಅಮಾನತ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್‌ನ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[:en:M._G._George_Muthoot|ಎಂಜಿ ಜಾರ್ಜ್ ಮುತ್ತೂಟ್]], ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಉದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ದಿ ಮುತ್ತೂಟ್ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು. * [[:en:Pankaj_Oswal|ಪಂಕಜ್ ಓಸ್ವಾಲ್]], ಬಿಲಿಯನೇರ್, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಬರ್ರಪ್ ಹೋಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಏಕೈಕ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ. * [[:en:Vinod_Jose|ವಿನೋದ್ ಕೆ ಜೋಸ್]], ಪತ್ರಕರ್ತ ಮತ್ತು ದಿ ಕಾರವಾನ್ ಸಂಪಾದಕ. * [[:en:Mirza_Faizan|ಮಿರ್ಜಾ ಫೈಜಾನ್]], ಗ್ರೌಂಡ್ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಜಿಆರ್‍ಐಪಿಎಸ್ ) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ವಿಜ್ಞಾನಿ. <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/patna/Scientist-from-Patna-shortlisted-for-award/articleshow/29466549.cms|title=Scientist from Patna shortlisted for award|last=Pranava K Chaudhary|date=January 28, 2014|work=timesofindia.indiatimes.com}}</ref> * [[:en:Arun_Shenoy|ಅರುಣ್ ಶೆಣೈ]], ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ -ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ ಸಂಗೀತಗಾರ <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=24911758&ticker=874401|title=Banmali Agrawala BE (Mech. Eng.): Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Banmali Agrawala|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * [[:en:Nag_Ashwin|ನಾಗ್ ಅಶ್ವಿನ್]], ಭಾರತೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ. * [[:en:Anant_J_Talaulicar|ಅನಂತ್ ಜೆ ತಲೌಲಿಕರ್]], ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ, ಕಮ್ಮಿನ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ ಲಿಮಿಟೆಡ್. <ref>{{Cite web|url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/people/person.asp?personId=9301223&ticker=CMI|title=Anant J. Talaulicar: Executive Profile & Biography - Businessweek|last=Anant J. Talaulicar|publisher=Investing.businessweek.com|access-date=2015-07-23}}</ref> * [[ವಿಕಾಸ್ ಖನ್ನಾ]], ಮೈಕೆಲಿನ್ ಗೈಡ್ ಸ್ಟಾರ್ ಚೆಫ್ <ref>{{Cite web|url=http://vkhanna.com/|title=Vikas Khanna|website=vkhanna.com}}</ref> * [[:en:Annapoorna_Kini|ಅನ್ನಪೂರ್ಣ ಕಿಣಿ]], ಅಮೇರಿಕನ್ ಹೃದ್ರೋಗ ತಜ್ಞ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದ ಮೌಂಟ್ ಸಿನಾಯ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಮೆಡಿಸಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೃದ್ರೋಗಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ. <ref>{{Cite web|url=https://bangaloremirror.indiatimes.com/news/state/karnataka-doctor-from-puttur-has-a-heart-of-gold/articleshow/64563397.cms|title=Doctor from Puttur has a 'heart of gold'|last=Deepthi Sanjeev|date=July 13, 2018|website=www.bangaloremirror.indiatimes.com/}}</ref> * [[:en:Sheikh_Muszaphar_Shukor|ಶೇಖ್ ಮುಸ್ಜಾಫರ್ ಶುಕೋರ್]], ಮಲೇಷಿಯಾದ ಮೂಳೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಮಲೇಷಿಯಾದ ಗಗನಯಾತ್ರಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.dailypioneer.com/2016/avenues/the-suri-code-of-success.html|title=The Suri code of success|website=The Pioneer}}</ref> * [[:en:Esha_Gupta|ಇಶಾ ಗುಪ್ತಾ]], ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟಿ ಮತ್ತು ರೂಪದರ್ಶಿ. * [[:en:RJ_Disha_Oberoi|ದಿಶಾ ಒಬೆರಾಯ್]], ಭಾರತದ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ರೇಡಿಯೋ ಜಾಕಿ, ಆರ್‌ಜೆ ದಿಶಾ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [[ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್]], ಭಾರತೀಯ ನಟಿ. <gallery> Rajeev Chandrasekhar.jpg|ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್ MS-Exec-Nadella-Satya-2017-08-31-22 (cropped).jpg|ಸತ್ಯ ನಾಡೆಲ್ಲಾ Devi Shetty.jpg|ದೇವಿ ಶೆಟ್ಟಿ Dr. Shamsheer Vayalil.jpg|ಶಂಶೀರ್ ವಯಾಲಿಲ್ Mukhtar_Abbas_Naqvi_inaugurating_the_Muthoot_HomeFin_corporate_office,_in_Mumbai._The_Chairman,_Muthoot_Group,_Shri_M.G._George_Muthoot_and_the_MD,_Muthoot_Group,_Shri_George_Alexander_Muthoot_are_also_seen.jpg|ಎಂಜಿ ಜಾರ್ಜ್ ಮುತ್ತೂಟ್ Mirza Faizan.png|ಮಿರ್ಜಾ ಫೈಜಾನ್ ArunShenoy.jpg|ಅರುಣ್ ಶೆಣೈ Nag Ashwin (cropped).jpg|ನಾಗ್ ಅಶ್ವಿನ್ Doctorate ceremony.jpg|ವಿಕಾಸ್ ಖನ್ನಾ Muszaphar shukor.jpg|ಶೇಖ್ ಮುಸ್ಜಾಫರ್ ಶುಕೋರ್ Esha Gupta snapped on sets of High Fever… Dance Ka Naya Tevar (04).jpg|ಇಶಾ ಗುಪ್ತಾ Nithya Menen at the trailer launch of her film 'Mission Mangal'.jpg|ನಿತ್ಯಾ ಮೆನನ್ </gallery> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="0"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == <ref>https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Manipal_University</ref> [[ವರ್ಗ:ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಶಿಕ್ಷಣ]] [[ವರ್ಗ:ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು]] 4y513kkx8e2li3lzf0ijz6n3wilocie 3 144871 1117019 2022-08-26T13:03:58Z QueerEcofeminist 44220 QueerEcofeminist [[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Dannyfonk]] ಪುಟವನ್ನು [[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vanished user 1332790]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Dannyfonk|Dannyfonk]]" to "[[Special:CentralAuth/Vanished user 1332790|Vanished user 1332790]]" wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:Vanished user 1332790]] sodx8t6zs2dkltl2b579ism4ap4064w 0 144872 1117026 2022-08-26T13:59:59Z Kartikdn 1134 "[[:en:Special:Redirect/revision/1054665081|Jagannath Temple, Hyderabad]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର, ହାଇଦ୍ରାବାଦ.jpg|thumb|ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯ, ಹೈದರಾಬಾದ್]] ಭಾರತದ ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜ್ಯದ [[ಹೈದರಾಬಾದ್‌, ತೆಲಂಗಾಣ|ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿರುವ]] '''ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯ'''ವು [[ಹಿಂದೂ]] ದೇವರಾದ [[ಜಗನ್ನಾಥ|ಜಗನ್ನಾಥನಿಗೆ]] ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ದೇವಾಲಯ. ಹೈದರಾಬಾದ್ ನಗರದ ಓಡಿಯಾ ಸಮುದಾಯದವರು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಆಧುನಿಕ ದೇವಾಲಯ ಇದು. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಸಾವಿರಾರು ಭಕ್ತರು ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವ ವಾರ್ಷಿಕ [[ರಥ ಯಾತ್ರೆ|ರಥಯಾತ್ರೆ]] ಉತ್ಸವಕ್ಕೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite news|url=http://www.newindianexpress.com/cities/hyderabad/article548055.ece|title=Over 6,000 devotees attend Jagannath Rath Yatra|date=22 June 2012|access-date=29 July 2014|publisher=New Indian Express}}</ref> ಜಗನ್ನಾಥ ಎಂದರೆ ''ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಪ್ರಭು'' ಎಂದರ್ಥ. 2009 ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಹೈದರಾಬಾದ್ ನಗರದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ. == ರೂಪವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು == ವಿನ್ಯಾಸದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಇದು [[ಪುರಿ|ಪುರಿಯ]] (ಒಡಿಶಾ) ಮೂಲ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರತಿರೂಪವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯದ ಅತ್ಯಂತ ಆಕರ್ಷಕವಾದ ಭಾಗವೆಂದರೆ ಇದರ "ಶಿಖರ". ಇದು ಸುಮಾರು 70 ಅಡಿ ಎತ್ತರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣವು ಮರಳುಗಲ್ಲಿನ ಬಳಕೆಯಿಂದಾಗಿ (ಒಡಿಶಾದಿಂದ ಸುಮಾರು 600 ಟನ್‌ಗಳನ್ನು ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ರಚನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ) ಆಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 60 ಕಲ್ಲಿನ ಕೆತ್ತನೆಗಾರರು ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಕೆತ್ತಲು ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆದರು. [[ಶಿವ]], [[ಗಣೇಶ]], [[ಹನುಮಂತ]] ಮತ್ತು [[ನವಗ್ರಹಗಳು|ನವಗ್ರಹಗಳ]] ಜೊತೆಗೆ [[ಲಕ್ಷ್ಮಿ|ಲಕ್ಷ್ಮಿಗೆ]] ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಗುಡಿಗಳಿವೆ . ದುಷ್ಟಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ದೂರವಿಡಲು ದೇವಾಲಯದ ಹೊರಗೆ ಸಹ ಮೋಹಗೊಳಿಸುವ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಗರ್ಭಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಭಗವಾನ್ [[ಜಗನ್ನಾಥ]] ಮತ್ತು ಅವನ ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರಾದ ಭಗವಾನ್ ಬಲಭದ್ರ ಮತ್ತು ದೇವಿ [[ಸುಭದ್ರ|ಸುಭದ್ರಾ]] ಇದ್ದಾರೆ . == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} * [http://shekharstravel.blogspot.com/2009/11/jagannath-temple-hyderabad.html Jagannath in Andhra Pradesh] * [http://wikimapia.org/13700706/Jagannath-Temple Jagannath temple at hyderabad] [[ವರ್ಗ:ತೆಲಂಗಾಣ]] [[ವರ್ಗ:ದೇವಾಲಯಗಳು]] 1q4s6xfuv2lyynroi9v07bw38htk8oh 0 144873 1117031 2022-08-26T14:11:47Z Kartikdn 1134 "[[:en:Special:Redirect/revision/1089949600|Mukhalingam]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:700 CE Mukhalingeswara Temples Group, Kalinga architecture, Mukhalingam, Andhra Pradesh - 01.jpg|thumb|ಮುಖಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ, ಕಳಿಂಗ ವಾಸ್ತುಕಲೆ]]   '''ಮುಖಲಿಂಗಂ''' [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] [[ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ|ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ]] ರಾಜ್ಯದ ಶ್ರೀಕಾಕುಲಂ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜಲುಮುರು ಮಂಡಲದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ. ಇದು [[ಪೂರ್ವ ಗಂಗರು|ಪೂರ್ವ ಗಂಗ]] ರಾಜವಂಶದ ಹಿಂದಿನ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಮೂರು ಶಿವ ದೇವಾಲಯಗಳ ಗುಂಪಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ - ಮಧುಕೇಶ್ವರ, ಸೋಮೇಶ್ವರ, ಭೀಮೇಶ್ವರ - ಇದು ಎಂಟನೇ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದಿಂದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದವರೆಗಿನ ಕಾಲದ್ದೆಂದು ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.<ref name=":0">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=SxnfNSalih4C&dq=mukhalingam&pg=PA65|title=Glimpses of Art, Architecture, and Buddhist Literature in Ancient India|last=Murthy|first=K. Krishna|date=1987|publisher=Abhinav Publications|isbn=978-81-7017-226-0|pages=71|language=en}}</ref><ref name=":1">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=n_VquVQvnBwC&dq=mukhalingam&pg=PA342|title=Indian Esoteric Buddhism: Social History of the Tantric Movement|last=Davidson|first=Ronald M.|date=2004|publisher=Motilal Banarsidass Publ.|isbn=978-81-208-1991-7|pages=342|language=en}}</ref> == ಸಂಸ್ಕೃತಿ == ದೇವಾಲಯಗಳ ಕಾಲನಿರ್ಧಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಇತಿಹಾಸಕಾರರಲ್ಲಿ ವಿವಾದವಿದೆ. ದೇವಾಲಯಗಳು ಕ್ರಿ.ಶ. ಎಂಟನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಿಂದ ಹನ್ನೊಂದನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗಿನ ಕಾಲದ್ದೆಂದು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.<ref name=":0">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=SxnfNSalih4C&dq=mukhalingam&pg=PA65|title=Glimpses of Art, Architecture, and Buddhist Literature in Ancient India|last=Murthy|first=K. Krishna|date=1987|publisher=Abhinav Publications|isbn=978-81-7017-226-0|pages=71|language=en}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMurthy1987">Murthy, K. Krishna (1987). </cite></ref><ref name=":1">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=n_VquVQvnBwC&dq=mukhalingam&pg=PA342|title=Indian Esoteric Buddhism: Social History of the Tantric Movement|last=Davidson|first=Ronald M.|date=2004|publisher=Motilal Banarsidass Publ.|isbn=978-81-208-1991-7|pages=342|language=en}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFDavidson2004">Davidson, Ronald M. (2004). </cite></ref><ref>{{Cite journal|last=Linda|first=Mary F.|date=1990-01-01|title=Nārāyaṇapuram: A Tenth Century Site in Kaliṅga|jstor=3250071|journal=Artibus Asiae|volume=50|issue=3/4|pages=232–262|doi=10.2307/3250071}}</ref> ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಮೊದಲನೆಯದನ್ನು ಎಂಟನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಒಂಬತ್ತನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಇತ್ತೀಚಿನದು ಹನ್ನೊಂದನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದ ಕಾಲದ್ದಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=ncL8Ve9FqNwC&dq=mukhalingam&pg=PA4967|title=The Indian Encyclopaedia: Meya-National Congress|last=Kapoor|first=Subodh|date=2002|publisher=Cosmo Publications|isbn=978-81-7755-273-7|pages=4967|language=en}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=B5SaAGpGNbAC&dq=mukhalingam&pg=PA147|title=Social and Cultural Life in Medieval Andhra|last=Kumari|first=M. Krishna|date=1990|publisher=Discovery Publishing House|isbn=978-81-7141-102-3|pages=151|language=en}}</ref> ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಯಾತ್ರಿಕರು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಚಕ್ರತೀರ್ಥ ಸ್ನಾನವನ್ನು (ಪವಿತ್ರ ಸ್ನಾನ) ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಪವಿತ್ರ ಸ್ನಾನವನ್ನು ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಶಿವನ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಮಂಗಳಕರ ದಿನದಂದು ಒಡಿಶಾ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಯಾತ್ರಿಕರು ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. == ಛಾಯಾಂಕಣ == <gallery> ಚಿತ್ರ:A relief of Trimurti on a dome at Sri Mukhalingam temple complex.jpg|ಶ್ರೀ ಮುಖಲಿಂಗಮ್ ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಗುಮ್ಮಟದ ಮೇಲೆ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳ ಉಬ್ಬುಚಿತ್ರ ಚಿತ್ರ:View of a dome at Sri Mukhalingam Temple complex.jpg|ಶ್ರೀ ಮುಖಲಿಂಗಂ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಗುಮ್ಮಟದ ನೋಟ ಚಿತ್ರ:A relief carved out on walls for a drain at Sri Mukhalingam Temple.jpg|ಶ್ರೀ ಮುಖಲಿಂಗದಲ್ಲಿ ಚರಂಡಿಗಾಗಿ ಇರುವ ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕೆತ್ತಲಾದ ಉಬ್ಬುಚಿತ್ರ ಚಿತ್ರ:A Temple in Sri Mukhalingam temple complex.jpg|ಶ್ರೀ ಮುಖಲಿಂಗಂ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ದೇವಾಲಯ </gallery> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ಹಿಂದಿನ ರಾಜಧಾನಿ ನಗರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ]] [[ವರ್ಗ:ಗ್ರಾಮಗಳು]] f7a7or0qk78nckw3l5qapkf52r5ce8p 0 144874 1117037 2022-08-26T14:19:25Z Kartikdn 1134 "[[:en:Special:Redirect/revision/1092894430|Thousand Lights Mosque]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Thousand Lights Mosque (6708375421).jpg|thumb]]   '''ಥೌಸಂಡ್ ಲೈಟ್ಸ್''' [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] [[ತಮಿಳುನಾಡು]] ರಾಜ್ಯದ [[ಚೆನ್ನೈ|ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿರುವ]] ಒಂದು ಬಹು-ಗುಮ್ಮಟ [[ಮಸೀದಿ]]. ಇದು ದೇಶದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮಸೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಗರದಲ್ಲಿ ಶಿಯಾ ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗೆ ಪೂಜ್ಯ ಪೂಜಾ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆಜ಼ಾದಾರಿಯಾಗಿದೆ. == ಇತಿಹಾಸ == ಈ ಮಸೀದಿಯನ್ನು 1810 ರಲ್ಲಿ ಅರ್ಕಾಟ್ ನವಾಬ್ ಉಮ್ದತ್ ಉಲ್-ಉಮಾರಾ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು.<ref name="IJAHS" /><ref name="Muthiah2008">{{Cite book|url=|title=Madras, Chennai: A 400-year Record of the First City of Modern India|last=Muthiah|first=S.|date=2008|publisher=Palaniappa Brothers|isbn=9788183794688|edition=|series=|volume=1|location=Chennai|pages=126}}</ref> ಇದನ್ನು ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ವಾಸ್ತುಕಲೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref name="IJAHS">{{Cite journal|last=Priya|first=R. Sasi Mary|last2=Radhakrishnan|first2=V.|authorlink=|title=The art and architectures along the Tamil Nadu coast|journal=International Journal of Art & Humanity Science|volume=3|issue=2|pages=43|publisher=|location=|date=March-April 2016|language=|url=https://www.researchgate.net/profile/Radhakrishnan-Dr-V/publication/313763972_The_art_and_architectures_along_the_Tamil_Nadu_coast/links/58a567fe92851cf0e3931539/The-art-and-architectures-along-the-Tamil-Nadu-coast.pdf|jstor=|issn=2349-5235|doi=|id=|mr=|zbl=|jfm=|accessdate=18 December 2021}}</ref> ಮಸೀದಿಯ ಜಾಗವನ್ನು ಈ ಹಿಂದೆ ಒಂದು ಸಭಾಂಗಣ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಸಭಾಭವನವನ್ನು ಬೆಳಗಿಸಲು ಸಾವಿರ ಎಣ್ಣೆ ದೀಪಗಳನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುವ ಒಂದು ಸಂಪ್ರದಾಯವಿತ್ತು. ಹೀಗೆ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯದಿಂದ ಮಸೀದಿಗೆ ಅದರ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ.<ref>{{Cite book|url=|title=DK Eyewitness Travel Guide India|last=|first=|date=2017|publisher=Dorling Kindersley|isbn=9780241326244|edition=|series=|volume=|location=|pages=}}</ref> ಚೆನ್ನೈನ ಮುಖ್ಯ ಶಿಯಾ ಕಾಜ಼ಿ ಮಸೀದಿಯಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದೇ ಕುಟುಂಬದವರು ಈ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref name="Muthiah2008">{{Cite book|url=|title=Madras, Chennai: A 400-year Record of the First City of Modern India|last=Muthiah|first=S.|date=2008|publisher=Palaniappa Brothers|isbn=9788183794688|edition=|series=|volume=1|location=Chennai|pages=126}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMuthiah2008">Muthiah, S. (2008). ''Madras, Chennai: A 400-year Record of the First City of Modern India''. Vol.&nbsp;1. Chennai: Palaniappa Brothers. p.&nbsp;126. [[ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದರ್ಜೆಯ ಪುಸ್ತಕ ಸಂಖ್ಯೆ|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/9788183794688|<bdi>9788183794688</bdi>]].</cite></ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist|refs=<ref name=PrinceOfArcot> {{cite web | url = http://www.princeofarcot.org/contributions.html#4 | title = Prince of Arcot | publisher = Prince of Arcot | date = 1990-11-22 | access-date = 21 July 2015 }} </ref>}} == ಹೊರಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [http://www.chennai.org.uk/monuments/thousand-light-mosque.html chennai.org.uk] * [http://indiafascinates.com/chennai/thousand-lights-mosque/ indiafascinates.com] [[ವರ್ಗ:ತಮಿಳುನಾಡು]] [[ವರ್ಗ:ಮಸೀದಿಗಳು]] f9915mm11glfrrfamwcwq04xfrwrqw2 3 144875 1117043 2022-08-26T16:06:26Z ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ 44987 ಹೊಸ ಬಳಕೆದಾರರ ಸ್ವಾಗತ wikitext text/x-wiki {{ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಸುಸ್ವಾಗತ|realName=|name=Shivashankara K}} -- [[ಸದಸ್ಯ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ]] ([[ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿ ಸಮುದಾಯ|ಚರ್ಚೆ]]) ೧೬:೦೬, ೨೬ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೨೨ (UTC) nv41a50yzj2gfktoqzqs9a6i96xlhnr 0 144876 1117060 2022-08-27T06:01:11Z Ishqyk 76644 "[[:en:Special:Redirect/revision/1106660177|Puttakkana Makkalu]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | caption = | genre = [[Drama (film and television)|Drama]] | creator = | developer = | writer = | screenplay = | director = Arooru Jagadish | starring = [[Umashree]] <br/> Manju Bhashini <br/> Ramesh Pandit | narrated = | theme_music_composer = | open_theme = Puttakkana Makkalu | country = India | language = Kannada | num_seasons = | num_episodes = 135 <!-- as of 8 June 2021--> | executive_producer = | producer = | cinematography = | editor = | camera = [[Multiple-camera setup|Multi-camera]] | runtime = 22 minutes | network = [[Zee Kannada]] | first_aired = {{start date|df=yes|2021|12|13}} | last_aired = present | followed_by = }} '''''ಪುಟ್ಟಕ್ಕನ ಮಕ್ಕಳು''''' 2021 ರ ಭಾರತೀಯ [[ಕನ್ನಡ]] ದೂರದರ್ಶನ ಸೋಪ್ ಒಪೆರಾ ಆಗಿದ್ದು, ಇದು ಟಿವಿ ಪ್ರಸಾರಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆಯೇ ZEE5 ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಜೊತೆ ಜೊತೆಯಲಿ ಟಿವಿ ಸರಣಿಯ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಆರೂರು ಜಗದೀಶ್ <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/puttakaa-makkalu-will-strike-a-chord-with-women-says-jagadish-aroor/articleshow/86161128.cms|title=Puttakanna Makkalu will strike a chord with women, says Jagadish Aroor|date=13 September 2021|work=The Times of India|access-date=7 July 2022|language=en}}</ref> ಅವರು ಈ ಸರಣಿಯನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/new-show-puttakana-makkalu-to-be-premiered-soon/articleshow/85235080.cms|title=New show Puttakana Makkalu to be premiered soon - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> ಇದನ್ನು 13 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2021 ರಂದು ಸೋಮವಾರದಿಂದ ಶುಕ್ರವಾರದವರೆಗೆ [[ಝಿ ಕನ್ನಡ|Zee ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/puttakkana-makkalu-to-premiere-today-heres-all-you-need-to-know-about-the-new-show/articleshow/88249916.cms|title=Puttakkana Makkalu to premiere today; here's all you need to know about the new show - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಝೀ ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ ತೆಲುಗು ಧಾರಾವಾಹಿ ''ರಾಧಮ್ಮ ಕುತುರು'' ರೀಮೇಕ್ ಆಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/umashree-returns-to-tv-as-a-single-mother-in-puttakana-makkalu/articleshow/81666810.cms|title=Umashree returns to TV as a single mother in Puttakana Makkalu - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> ಈ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ [[ಉಮಾಶ್ರೀ]], ಮಂಜು ಭಾಷಿಣಿ, ರಮೇಶ್ ಪಂಡಿತ್, ಸಂಜನಾ, ಅಕ್ಷರ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಾ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/meet-the-star-cast-of-the-new-show-puttakkana-makkalu-which-is-premiering-today/articleshow/88250703.cms|title=Meet the star cast of the new show Puttakkana Makkalu which is premiering today - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref>hebensnsns ddbenennbs == ಎರಕಹೊಯ್ದ == * ಪುಟ್ಟಕ್ಕ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಉಮಾಶ್ರೀ]] * ಅಕ್ಷರಾ ಆಸ್ ಸಹನಾ * ಸ್ನೇಹಾ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಜನಾ ಬುರ್ಲಿ * ಶಿಲ್ಪಾ ಅಸ್ ಸುಮಾ * ಕಾಂತಿಯಾಗಿ ಧನುಷ್ ಎನ್.ಎಸ್ * ಬಂಗಾರಮ್ಮನಾಗಿ ಮಂಜು ಭಾಷಿಣಿ * ರಾಜೇಶ್ವರಿಯಾಗಿ ಹಂಸ ಪ್ರತಾಪ್ * ಗೋಪಾಲನಾಗಿ ರಮೇಶ್ ಪಂಡಿತ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ZEE5 ನಲ್ಲಿ [https://www.zee5.com/tv-shows/details/puttakkana-makkalu/0-6-3506 ''ಪುಟ್ಟಕ್ಕನ''] ಮಕ್ಕಳು [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]] g7v36hhbp7c5t3u0pdu3itn3xreg81j 1117061 1117060 2022-08-27T06:01:49Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | caption = | genre = [[Drama (film and television)|Drama]] | creator = | developer = | writer = | screenplay = | director = Arooru Jagadish | starring = [[Umashree]] <br/> Manju Bhashini <br/> Ramesh Pandit | narrated = | theme_music_composer = | open_theme = Puttakkana Makkalu | country = India | language = Kannada | num_seasons = | num_episodes = 135 <!-- as of 8 June 2021--> | executive_producer = | producer = | cinematography = | editor = | camera = [[Multiple-camera setup|Multi-camera]] | runtime = 22 minutes | network = [[Zee Kannada]] | first_aired = {{start date|df=yes|2021|12|13}} | last_aired = present | followed_by = }} '''''ಪುಟ್ಟಕ್ಕನ ಮಕ್ಕಳು''''' 2021 ರ ಭಾರತೀಯ [[ಕನ್ನಡ]] ದೂರದರ್ಶನ ಸೋಪ್ ಒಪೆರಾ ಆಗಿದ್ದು, ಇದು ಟಿವಿ ಪ್ರಸಾರಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆಯೇ ಝೀ 5 ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಜೊತೆ ಜೊತೆಯಲಿ ಟಿವಿ ಸರಣಿಯ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಆರೂರು ಜಗದೀಶ್ <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/puttakaa-makkalu-will-strike-a-chord-with-women-says-jagadish-aroor/articleshow/86161128.cms|title=Puttakanna Makkalu will strike a chord with women, says Jagadish Aroor|date=13 September 2021|work=The Times of India|access-date=7 July 2022|language=en}}</ref> ಅವರು ಈ ಸರಣಿಯನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/new-show-puttakana-makkalu-to-be-premiered-soon/articleshow/85235080.cms|title=New show Puttakana Makkalu to be premiered soon - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> ಇದನ್ನು 13 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2021 ರಂದು ಸೋಮವಾರದಿಂದ ಶುಕ್ರವಾರದವರೆಗೆ [[ಝಿ ಕನ್ನಡ|Zee ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/puttakkana-makkalu-to-premiere-today-heres-all-you-need-to-know-about-the-new-show/articleshow/88249916.cms|title=Puttakkana Makkalu to premiere today; here's all you need to know about the new show - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಝೀ ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ ತೆಲುಗು ಧಾರಾವಾಹಿ ''ರಾಧಮ್ಮ ಕುತುರು'' ರೀಮೇಕ್ ಆಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/umashree-returns-to-tv-as-a-single-mother-in-puttakana-makkalu/articleshow/81666810.cms|title=Umashree returns to TV as a single mother in Puttakana Makkalu - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> ಈ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ [[ಉಮಾಶ್ರೀ]], ಮಂಜು ಭಾಷಿಣಿ, ರಮೇಶ್ ಪಂಡಿತ್, ಸಂಜನಾ, ಅಕ್ಷರ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಾ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/meet-the-star-cast-of-the-new-show-puttakkana-makkalu-which-is-premiering-today/articleshow/88250703.cms|title=Meet the star cast of the new show Puttakkana Makkalu which is premiering today - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> == ಎರಕಹೊಯ್ದ == * ಪುಟ್ಟಕ್ಕ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಉಮಾಶ್ರೀ]] * ಅಕ್ಷರಾ ಆಸ್ ಸಹನಾ * ಸ್ನೇಹಾ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಜನಾ ಬುರ್ಲಿ * ಶಿಲ್ಪಾ ಅಸ್ ಸುಮಾ * ಕಾಂತಿಯಾಗಿ ಧನುಷ್ ಎನ್.ಎಸ್ * ಬಂಗಾರಮ್ಮನಾಗಿ ಮಂಜು ಭಾಷಿಣಿ * ರಾಜೇಶ್ವರಿಯಾಗಿ ಹಂಸ ಪ್ರತಾಪ್ * ಗೋಪಾಲನಾಗಿ ರಮೇಶ್ ಪಂಡಿತ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ZEE5 ನಲ್ಲಿ [https://www.zee5.com/tv-shows/details/puttakkana-makkalu/0-6-3506 ''ಪುಟ್ಟಕ್ಕನ''] ಮಕ್ಕಳು [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]] fah8xz9o1r2ot15wpmcrtna6m4ot23o 1117062 1117061 2022-08-27T06:03:38Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | caption = | genre = [[ನಾಟಕ]] | creator = | developer = | writer = | screenplay = | director = ಆರೂರು ಜಗದೀಶ್ | starring = [[ಉಮಾಶ್ರೀ]] <br/> ಮಂಜು ಭಾಷಿಣಿ <br/> ರಮೇಶ್ ಪಂಡಿತ್ | narrated = | theme_music_composer = | open_theme = ಪುಟ್ಟಕ್ಕನ ಮಕ್ಕಳು | country = ಭಾರತ | language = ಕನ್ನಡ | num_seasons = | num_episodes = 135 <!-- as of 8 June 2021--> | executive_producer = | producer = | cinematography = | editor = | camera = [[ಬಹು-ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಸೆಟಪ್|ಮಲ್ಟಿ-ಕ್ಯಾಮೆರಾ]] | runtime = 22 ನಿಮಿಷಗಳು | network = [[ಝೀ ಕನ್ನಡ]] | first_aired = {{start date|df=yes|2021|12|13}} | last_aired = ಪ್ರಸ್ತುತ | followed_by = }} '''''ಪುಟ್ಟಕ್ಕನ ಮಕ್ಕಳು''''' 2021 ರ ಭಾರತೀಯ [[ಕನ್ನಡ]] ದೂರದರ್ಶನ ಸೋಪ್ ಒಪೆರಾ ಆಗಿದ್ದು, ಇದು ಟಿವಿ ಪ್ರಸಾರಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆಯೇ ಝೀ 5 ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಜೊತೆ ಜೊತೆಯಲಿ ಟಿವಿ ಸರಣಿಯ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಆರೂರು ಜಗದೀಶ್ <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/puttakaa-makkalu-will-strike-a-chord-with-women-says-jagadish-aroor/articleshow/86161128.cms|title=Puttakanna Makkalu will strike a chord with women, says Jagadish Aroor|date=13 September 2021|work=The Times of India|access-date=7 July 2022|language=en}}</ref> ಅವರು ಈ ಸರಣಿಯನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/new-show-puttakana-makkalu-to-be-premiered-soon/articleshow/85235080.cms|title=New show Puttakana Makkalu to be premiered soon - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> ಇದನ್ನು 13 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2021 ರಂದು ಸೋಮವಾರದಿಂದ ಶುಕ್ರವಾರದವರೆಗೆ [[ಝಿ ಕನ್ನಡ|Zee ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/puttakkana-makkalu-to-premiere-today-heres-all-you-need-to-know-about-the-new-show/articleshow/88249916.cms|title=Puttakkana Makkalu to premiere today; here's all you need to know about the new show - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಝೀ ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ ತೆಲುಗು ಧಾರಾವಾಹಿ ''ರಾಧಮ್ಮ ಕುತುರು'' ರೀಮೇಕ್ ಆಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/umashree-returns-to-tv-as-a-single-mother-in-puttakana-makkalu/articleshow/81666810.cms|title=Umashree returns to TV as a single mother in Puttakana Makkalu - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> ಈ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ [[ಉಮಾಶ್ರೀ]], ಮಂಜು ಭಾಷಿಣಿ, ರಮೇಶ್ ಪಂಡಿತ್, ಸಂಜನಾ, ಅಕ್ಷರ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಾ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/meet-the-star-cast-of-the-new-show-puttakkana-makkalu-which-is-premiering-today/articleshow/88250703.cms|title=Meet the star cast of the new show Puttakkana Makkalu which is premiering today - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> == ಎರಕಹೊಯ್ದ == * ಪುಟ್ಟಕ್ಕ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಉಮಾಶ್ರೀ]] * ಅಕ್ಷರಾ ಆಸ್ ಸಹನಾ * ಸ್ನೇಹಾ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಜನಾ ಬುರ್ಲಿ * ಶಿಲ್ಪಾ ಅಸ್ ಸುಮಾ * ಕಾಂತಿಯಾಗಿ ಧನುಷ್ ಎನ್.ಎಸ್ * ಬಂಗಾರಮ್ಮನಾಗಿ ಮಂಜು ಭಾಷಿಣಿ * ರಾಜೇಶ್ವರಿಯಾಗಿ ಹಂಸ ಪ್ರತಾಪ್ * ಗೋಪಾಲನಾಗಿ ರಮೇಶ್ ಪಂಡಿತ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ZEE5 ನಲ್ಲಿ [https://www.zee5.com/tv-shows/details/puttakkana-makkalu/0-6-3506 ''ಪುಟ್ಟಕ್ಕನ''] ಮಕ್ಕಳು [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]] cxqi2001c1t6uy62ennxgh523tsxt7e 1117063 1117062 2022-08-27T06:04:35Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | caption = | genre = [[ನಾಟಕ]] | creator = | developer = | writer = | screenplay = | director = ಆರೂರು ಜಗದೀಶ್ | starring = [[ಉಮಾಶ್ರೀ]] <br/> ಮಂಜು ಭಾಷಿಣಿ <br/> ರಮೇಶ್ ಪಂಡಿತ್ | narrated = | theme_music_composer = | open_theme = ಪುಟ್ಟಕ್ಕನ ಮಕ್ಕಳು | country = ಭಾರತ | language = ಕನ್ನಡ | num_seasons = | num_episodes = 135 <!-- as of 8 June 2021--> | executive_producer = | producer = | cinematography = | editor = | camera = [[ಬಹು-ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಸೆಟಪ್|ಮಲ್ಟಿ-ಕ್ಯಾಮೆರಾ]] | runtime = 22 ನಿಮಿಷಗಳು | network = [[ಝೀ ಕನ್ನಡ]] | first_aired = {{start date|df=yes|2021|12|13}} | last_aired = ಪ್ರಸ್ತುತ | followed_by = }} '''''ಪುಟ್ಟಕ್ಕನ ಮಕ್ಕಳು''''' 2021 ರ ಭಾರತೀಯ [[ಕನ್ನಡ]] ದೂರದರ್ಶನ ಸೋಪ್ ಒಪೆರಾ ಆಗಿದ್ದು, ಇದು ಟಿವಿ ಪ್ರಸಾರಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆಯೇ ಝೀ 5 ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಜೊತೆ ಜೊತೆಯಲಿ ಟಿವಿ ಸರಣಿಯ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ ಆರೂರು ಜಗದೀಶ್ <ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/puttakaa-makkalu-will-strike-a-chord-with-women-says-jagadish-aroor/articleshow/86161128.cms|title=Puttakanna Makkalu will strike a chord with women, says Jagadish Aroor|date=13 September 2021|work=The Times of India|access-date=7 July 2022|language=en}}</ref> ಅವರು ಈ ಸರಣಿಯನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/new-show-puttakana-makkalu-to-be-premiered-soon/articleshow/85235080.cms|title=New show Puttakana Makkalu to be premiered soon - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> ಇದನ್ನು 13 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2021 ರಂದು ಸೋಮವಾರದಿಂದ ಶುಕ್ರವಾರದವರೆಗೆ [[ಝಿ ಕನ್ನಡ|Zee ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/puttakkana-makkalu-to-premiere-today-heres-all-you-need-to-know-about-the-new-show/articleshow/88249916.cms|title=Puttakkana Makkalu to premiere today; here's all you need to know about the new show - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಝೀ ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ ತೆಲುಗು ಧಾರಾವಾಹಿ ''ರಾಧಮ್ಮ ಕುತುರು'' ರೀಮೇಕ್ ಆಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/umashree-returns-to-tv-as-a-single-mother-in-puttakana-makkalu/articleshow/81666810.cms|title=Umashree returns to TV as a single mother in Puttakana Makkalu - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> ಈ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ [[ಉಮಾಶ್ರೀ]], ಮಂಜು ಭಾಷಿಣಿ, ರಮೇಶ್ ಪಂಡಿತ್, ಸಂಜನಾ, ಅಕ್ಷರ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಾ ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/meet-the-star-cast-of-the-new-show-puttakkana-makkalu-which-is-premiering-today/articleshow/88250703.cms|title=Meet the star cast of the new show Puttakkana Makkalu which is premiering today - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=7 March 2022}}</ref> == ಕಲಾವಿದರು == * ಪುಟ್ಟಕ್ಕ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಉಮಾಶ್ರೀ]] * ಅಕ್ಷರಾ ಆಸ್ ಸಹನಾ * ಸ್ನೇಹಾ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಜನಾ ಬುರ್ಲಿ * ಶಿಲ್ಪಾ ಅಸ್ ಸುಮಾ * ಕಾಂತಿಯಾಗಿ ಧನುಷ್ ಎನ್.ಎಸ್ * ಬಂಗಾರಮ್ಮನಾಗಿ ಮಂಜು ಭಾಷಿಣಿ * ರಾಜೇಶ್ವರಿಯಾಗಿ ಹಂಸ ಪ್ರತಾಪ್ * ಗೋಪಾಲನಾಗಿ ರಮೇಶ್ ಪಂಡಿತ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ZEE5 ನಲ್ಲಿ [https://www.zee5.com/tv-shows/details/puttakkana-makkalu/0-6-3506 ''ಪುಟ್ಟಕ್ಕನ''] ಮಕ್ಕಳು [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]] 8ehcqrwba1f0im1a4rz3s4ej95ofr3y 0 144877 1117064 2022-08-27T06:12:31Z Ishqyk 76644 "[[:en:Special:Redirect/revision/1104854053|Naagini 2]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | image_size = | alt_name = | genre = [[ನಾಟಕ]] | creator = ಕೆ ಎಸ್ ರಾಮಜಿ | based_on = '' ಫಿರ್ ಲೌಟ್ ಆಯಿ ನಾಗಿನ್'' | writer = | director = ಕೆ ಎಸ್ ರಾಮಜಿ | creative_director = ರಾಮ್ಜಿ | starring = ನಮ್ರತಾ ಗೌಡ <br> ನೀನಾದ್ ಹರಿತ್ಸಾ | theme_music_composer = ಕಾರ್ತಿಕ್ ಶರ್ಮಾ | open_theme = ಐಶ್ವರ್ಯ ರಂಗರಾಜನ್ ಅವರಿಂದ "ನಾಗಿಣಿ..."1 | end_theme = | country = ಭಾರತ | language = ಕನ್ನಡ | num_seasons = 2 | num_episodes = 571 <!-- as of 8 June 2021--> | executive_producer = | producer = ರಾಮ್ಜಿ | location = [[ಬೆಂಗಳೂರು]] | cinematography = | editor = ರೂಪಕಾಂತ್ ನಾಗರಾಜ್ | camera = | runtime = 22-24 ಪ್ರತಿ ಸಂಚಿಕೆಗೆ ನಿಮಿಷಗಳು | company = | distributor = | budget = | network = [[ಝೀ ಕನ್ನಡ]] | first_aired = {{Start date|2020|02|17|df=yes}} | last_aired = ಪ್ರಸ್ತುತ | related = [[ನಾಗಿಣಿ]] }} '''''ನಾಗಿಣಿ 2''''' ( transl. ಸ್ತ್ರೀ ಸರ್ಪ 2) [[ಝಿ ಕನ್ನಡ|ಜೀ ಕನ್ನಡಕ್ಕಾಗಿ]] ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ 2020 ರ ಭಾರತೀಯ [[ಕನ್ನಡ]] ಭಾಷೆಯ ದೂರದರ್ಶನ ಸರಣಿಯಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/supernatural-thriller-naagini-2-completes-200-episodes-team-celebrates-the-milestone/articleshow/80021822.cms|title=Supernatural thriller Naagini 2 completes 200 episodes; Team celebrates the milestone|website=The Times of India|access-date=2021-01-17}}</ref> ಇದು ಫೆಬ್ರವರಿ 17, 2020 ರಂದು ಪ್ರಥಮ ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ZEE5 ನಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಈ ಸರಣಿಯು ''[[ನಾಗಿಣಿ (ಧಾರಾವಾಹಿ)|ನಾಗಿನಿಯ]]'' ಉತ್ತರಭಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ''ಫಿರ್ ಲೌಟ್ ಆಯಿ ನಾಗಿನ್'' ಅನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/naagini-2-defeats-mangala-gowri-maduve-in-trp-race-bags-the-fourth-position/articleshow/79446842.cms|title=Naagini 2 defeats Mangala Gowri Maduve in TRP race; bags the fourth position|website=The Times of India}}</ref> dndnd dndndd ndnensd d jdndnddddndnfnf fnfdn == ಸರಣಿ == === ಅವಲೋಕನ === {{Series overview|infoA=Stars|episodes1=1,054|start1={{Start date|df=yes|2016|2|8}}|end1={{End date|df=yes|2020|2|7}}|network1=[[Zee Kannada]] <br> [[ZEE5]]|infoA1=Deepika Das <br> Deekshith Shetty|episodes2=514|start2={{Start date|df=yes|2020|2|17}}|end2=On-Air|infoA2=Namratha Gowda <br> Ninaad Haritsa}} == ಕಥಾವಸ್ತು == ತನ್ನ ಗಂಡನನ್ನು ಕೊಂದ ಜನರ ಮೇಲೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಶಿವಾನಿ ಎಂಬ ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸರ್ಪ ಭೂಮಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ ಚಿತ್ರವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಪತಿ ಆದಿಶೇಷನು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದಾನೆಂದು ಅವಳು ನಾಗಮಠದಿಂದ ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ತ್ರಿಶೂಲನು ನಂದೀಶನ (ಸೇವಕ) ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮನು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ (ಮಾಲೀಕ) ಮಗನಾಗಿರುವ ಅದೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಡುವೆ ಆದಿಶೇಷನಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಶಿವನಿಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಇಬ್ಬರೂ ಒಂದೇ ದಿನಾಂಕ ಮತ್ತು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಜನಿಸಿದ್ದು, ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಕದಿಯುತ್ತಿದ್ದ ದುಷ್ಕರ್ಮಿಗಳು ನಂದೀಶ ಸೇರಿದಂತೆ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತವರ ಗ್ಯಾಂಗ್. ನಂತರ ನಂದೀಶನ ತಾಯಿ ಮಹಾಮಾಯಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ಮಗ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಂದೀಶನ ಮಗ ಎಂದು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ತ್ರ್ಯಂಬಕನ ಸಹಾಯದಿಂದ ನಾಗಲೋಕದಿಂದ ಕದ್ದ ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ಮೇಲೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಅವಳು ಹುಟ್ಟಿದಾಗ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದಳು. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಒಂದೇ ಹಾವಿನ ಮಚ್ಚೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಶಿವಾನಿ ಮತ್ತು ತ್ರ್ಯಂಬಕನ ಪ್ರಕಾರ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮನು ಆದಿಶೇಷ. ಆದಿಶೇಷನ ಬಗ್ಗೆ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ಗೆ ಏನೂ ನೆನಪಿಲ್ಲ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಶಿವಾನಿ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾವಿನ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬದವರು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವರ ನಿಜವಾದ ಮಗ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ತ್ರಿಶೂಲವೇ ಆದಿಶೇಷ ಎಂಬುದು ಪತ್ತೆಯಾಯಿತು. ಆದರೆ ತ್ರಿಶೂಲಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ನೆನಪುಗಳು ಅಥವಾ ಶಕ್ತಿಗಳಿಲ್ಲ. ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಆದಿಶೇಷನ ಪುನರ್ಜನ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ತನ್ನ ಮಗನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಯೋಚಿಸುತ್ತಾನೆ, ಅವನ ಮಗ ನಿಜವಾಗಿ ಆದಿಶೇಷನೆಂದು ತಿಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ತಾನು ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ನಿಜವಾದ ಮಗ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಡ್ರೈವರ್‌ನ ಮಗ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ತನ್ನ ಸಂತೋಷವನ್ನು ಕಿತ್ತುಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅನ್ನು ದ್ವೇಷಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ಗೂ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಒಂದು ರಾತ್ರಿ, ಅವನು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಕನಸು ಕಾಣುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನ ಅಜ್ಜಿಯ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಆಕೆಯ ಸಹಾಯದಡಿಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು, ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ ನಾಗ್ಲೋಕ್‌ನಿಂದ ''ಮಾಯಾದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ'' ವಾಸಿಸುವ ಮತ್ತೊಂದು ಆಕಾರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಮಾಯಾಂಗನಿ ಸರ್ಪದಿಂದ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾಳೆ. ಮಾಯಾಂಗನಿ ತ್ರಿಶೂಲನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾಳೆ, ಆದರೆ ಅವಳ ಶಕ್ತಿಗಳು ಅವನ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ತಾನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಆದಿಶೇಷನೆಂದು ಅವಳು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಳು, ಆದರೆ ಅವನು ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ ಅವನು ಅವಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದನು. ಆದಿಶೇಷನ ಪುನರ್ಜನ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದು ಮಾಯಾಂಗನಿಗೆ ಸಂತೋಷವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸಲು ಮತ್ತು ನಾಗ್ಲೋಕದ ''ನಾಗರಾಣಿಯಾಗಲು'' ಯೋಜಿಸುತ್ತಾಳೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್-ಶಿವಾನಿ ಮದುವೆಯ ದಿನದಂದು, ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವಳನ್ನು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ ಏಕೆಂದರೆ [[ಶಿವ|ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ]] ಶಕ್ತಿಯು ಅವನ ಪ್ರೀತಿಯು ಎಲ್ಲಾ ಜನ್ಮಗಳಿಗೂ ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಹಕ್ಕಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಆದಿಶೇಷ ಎಂದು ತಿಳಿಯದ ಶಿವಾನಿ, ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಆದಿಶೇಷ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ ಅವನನ್ನು ದ್ವೇಷಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವನು ಆದಿಶೇಷ ಮತ್ತು ನಾಗ್ಲೋಕದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಲು ಕಾರಣ. ಮಾಯಾಂಗನಿ, ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಜೊತೆಗೆ ಶಿವನಿ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಮ್ಯಾಂಗನಿಯು ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ತ್ರ್ಯಂಬಕನನ್ನು ಸಹ ಕರೆಯುತ್ತಾನೆ. ನಂತರ ಶಿವಾನಿ ತ್ರಿಕ್ಕಲ ಮುನಿ ಮತ್ತು ಅವಳ ಸ್ವಂತ ಶಕ್ತಿಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ಮಾಯಾಂಗನಿಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾಳೆ. ಶಿವಾನಿ ತನ್ನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಆದಿಶೇಷ ಬೇರೆ ಯಾರೂ ಅಲ್ಲ ತ್ರಿಶೂಲ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಆದಿಶೇಷನು ತನ್ನನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಪ್ರೀತಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಮಾಯಾಂಗನಿ ಶಿವನಿಗೆ ಶಪಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಸಮಯ ಸಾಗಿದಂತೆ, ತ್ರಿಶೂಲ್ ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಶಿವಾನಿ ಸವಾಲನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮನಿಗೆ ಉಪದೇಶಿಸಲು ಮಹಾಮಾಯೆ ಮತ್ತೆ ಹುಟ್ಟಿದ್ದಾಳೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ಶಿವಾನಿ ಸಂಬಂಧದ ಬಗ್ಗೆ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಶಿವನಿಗೆ ಪಾಠ ಕಲಿಸಲು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ತನ್ನನ್ನು ಹಿಂಸಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ತ್ರಿಶೂಲ್‌ಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಡುವೆ ಜಗಳ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಅಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲ್‌ನನ್ನು ತ್ರಿಶೂಲ್‌ನನ್ನು ಪಾತಾಳ ದರ್ಭೆಗೆ ತಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಜಗಳವನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರು ದೂರುತ್ತಾರೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ದಿಗ್ವಿಜಯ್. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಜೊತೆ ಅಸಭ್ಯವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮೋಲ್ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರನ್ನು ಹೆದರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರು ಕಳೆದ ಬಾರಿ ತನ್ನ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರನ್ನು ಮನೆಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುವಂತೆ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರು ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನಂತರ, ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತರ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ನಂದೀಶ ಮತ್ತು ಅವರ ಶಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಪಡೆದರು ಎಂಬುದನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ನಂದೀಶ ತನ್ನ ತಾಯಿಗೆ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ಗೆ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಲು ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನು ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ ಆದರೆ ತ್ರಿಶೂಲ್‌ಗೆ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವರ ಮೂಲ ಮೊಮ್ಮಗ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾರೆ. ತ್ರಿಶೂಲನು ಶಿವಾನಿ ಭೂಮಿಗೆ ಬಂದ ಆದಿಶೇಷ ಎಂದು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ನಾಗಮಣಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಕೊಲ್ಲಬಹುದು. ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಕೈಯಲ್ಲಿ ನಾಗಮಣಿ ಇರುವುದನ್ನು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಕಂಡುಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಜಗಳ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ಕೈಯಿಂದ ನಾಗಮಣಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ಇರುವ ಪಾತಾಳ ದರ್ಭೆಗೆ ಬೀಳುತ್ತಾರೆ. ಇಬ್ಬನಿಯಿಂದ ನಾಗಮಣಿಯ ಶಕ್ತಿಗೆ ತ್ರಿಶೂಲ ಭೂಮಿಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಶಿವನಿಯನ್ನು ತಕ್ಷಕ (ತ್ರಯಂಬಕನ ಅವಳಿ ಸಹೋದರ) ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾನೆ. ಶೈಲು, ಶಿವಾನಿöನ ಅದೇ ಆಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. == ಎರಕಹೊಯ್ದ == === ಮುಖ್ಯ === * ನಮ್ರತಾ ಗೌಡ ಎಂದು ** ನಾಗಿಣಿ, ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸರ್ಪ/ಆದಿಶೇಷನ ಹೆಂಡತಿ (ಮುಖ್ಯ ರೂಪ); ನಾಗಲೋಕದ ರಾಣಿ ** ಶಿವಾನಿ, ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವರ ಪತ್ನಿ (ಮಾನವ ರೂಪ); ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ಪ್ರೀತಿಯ ಆಸಕ್ತಿಯಾಗಿತ್ತು ** ಕ್ಲೋನ್ ಶಿವಾನಿ, ಭೈರವ ಬಾಬಾ ಶಿವಾನಿಯ ನೆರಳಿನಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಭ್ರಮೆ ** ಶೈಲು, ಶಿವಾನಿಯ ಲುಕ್-ಅಲೈಕ್ ಕಲಾವಿದ <ref>{{Citation|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/naagini-2-actress-namrata-gowda-shares-bts-from-the-show/articleshow/77081499.cms|title=Naagini 2 actress Namrata Gowda shares BTS from the show|journal=The Times of India|access-date=2021-01-17}}</ref> * ನಿನಾದ ಹರಿತ್ಸ / ದೀಪಕ್ ಮಹಾದೇವ್ ** ತ್ರಿಶೂಲ್ ರಾಯ್, ಆದಿಶೇಷನ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಜೀವನ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿ ಪುತ್ರ. ನಂದೀಶ ಮತ್ತು ಮಧುಮತಿಯ ದತ್ತುಪುತ್ರ. ರೀನಾ ಅವರ ಸಹೋದರ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ದತ್ತು ಸಹೋದರ. ಶಿವಾನಿಯ ಪತಿ. ಮಾಯಾಂಗನಿಯ ಪ್ರೇಮಪಾಶ. ** ಆದಿಶೇಷ, ನಾಗಲೋಕದ ರಾಜ; ತ್ರಿಶೂಲದ ಮುಖ್ಯ ರೂಪ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಅವತಾರ * ಆದಿಶೇಷನಾಗಿ [[ಕಾರ್ತಿಕ್ ಜಯರಾಮ್]] ; ನಾಗ್ಲೋಕ್ ರಾಜ; ನಾಗಿಣಿಯ ಗಂಡ; ತ್ರಿಶೂಲದ ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮ. * ಹಿಂದಿನ ನಾಗಿಣಿ ಸರಣಿಯ ವಿಶೇಷ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೀಪಿಕಾ ದಾಸ್ ಅಮೃತಾ, ನಾಗರ ಹಾವಿನ ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಹಾವಿನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. === ಮರುಕಳಿಸುವ === * ಪ್ರಣವ್ ಶ್ರೀಧರ್ /ನಾಗರಾಜು ಬಲ್ಲಪ್ಪ ** ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಆಗಿ; ನಂದೀಶ ಮತ್ತು ಮಧುಮತಿಯ ಮಗ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿಯವರ ದತ್ತುಪುತ್ರ; ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ದತ್ತು ಸಹೋದರ; ಶಿವಾನಿಯ ಮಾಜಿ ಪ್ರೇಯಸಿ. * ಐಶ್ವರ್ಯ ಶಿಂದೋಗಿ ಮಾಯಾಂಗನಿಯಾಗಿ, ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಹಾವು ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಾಗಲೋಕದ ರಾಣಿಯಾಗಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. * ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮೋಹನ್ ಶಂಕರ್ . ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ತಂದೆ; ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ದತ್ತು ತಂದೆ; ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅವನು ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದನು. * ನಂದೀಶನಾಗಿ ಮುನಿರಾಜು; ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ತಂದೆ; ತ್ರಿಶೂಲನ ದತ್ತು ತಂದೆ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ಚಾಲಕ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತ * ವಿಜಯ್ (ಮಹಾದೇವಿ ಧಾರಾವಾಹಿ ಖ್ಯಾತಿ) ** ತ್ರಯಂಬಕ, ಶಕ್ತಿಯುತ ತಂತ್ರಿ, ದಿ ಒನ್ ಲೀಡ್ಸ್ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಗ್ಯಾಂಗ್ ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ** ತಕ್ಷಕನಾಗಿ, ಶಕ್ತಿಯುತ ತಂತ್ರಿ ಮತ್ತು ತ್ರಯಂಬಕನ ಸಹೋದರ; ಯಾರು ಶಿವಾನಿ ಆತ್ಮವನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿದರು ಮತ್ತು ಭೂಪತಿಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ಆಕೆಯ ದೇಹವನ್ನು ಸುಟ್ಟರು * ನೀಲಿಯಾಗಿ ರಶ್ಮಿ ಶಿವನಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಭೂಮಿಗೆ ಬಂದ ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸರ್ಪ * ಧನಂಜಯ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಂಬರೀಶ್ ಸಾರಂಗಿ, ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಸಹೋದರ ಮತ್ತು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ವೇಷದ ರೂಪ * ನಾಗಮಠ, ಆದಿಶೇಷನ ತಾಯಿಯಾಗಿ ಮರೀನಾ ತಾರಾ. * ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ತಾಯಿ ಮಧುಮತಿಯಾಗಿ ಶ್ವೇತಾ; ತ್ರಿಶೂಲನ ದತ್ತು ತಾಯಿ. * ವಿಷಕಂಠನಾಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದನು. * ದಂಡಪಾಣಿಯಾಗಿ ಜೀವನ್ ನೀನಾಸಂ * ಸಾಮ್ರಾಟ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಶಿ * ಭೂಪತಿಯಾಗಿ ಪೃಥ್ವಿ ಸುಬ್ಬಯ್ಯ * ಅಜಿತ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಪೃಥ್ವಿರಾಜ್, ಗರುಡಲೋಕದ ಗರುಡ * ತವಕಲ್ ರೆಹಮಾನ್, ಮುಸ್ಲಿಂ ಮೌಲ್ವಿಯಾಗಿ ಅನಂತವೇಲು * ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಆನಂದಕುಮಾರ್/ಮೇಘಾ ಎಸ್.ವಿ ** ರೀನಾ ಆಗಿ; ದಿಗ್ವಜಯ್ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿಯವರ ಮಗಳು; ತ್ರಿಶೂಲನ ತಂಗಿ * ಸೂರ್ಯ ಕಿರಣ್ ಎಂದು ** ಗೋವಿಂದ, ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ; ದಮಯಂತಿಯ ಸಹೋದರ ** ಭೈರವ ಬಾಬಾ, ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ದುಷ್ಟ ಗುರು (ಹಿಂದಿನ ನಾಗಿಣಿ ಸರಣಿಯಿಂದ ವಿಶೇಷ ಗೋಚರತೆ) * ಸಾಂಬಶಿವನಾಗಿ ಪ್ರಕಾಶ್. ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ. * ಜೆನ್ನಿಫರ್ ಆಂಟೋನಿ / ರೇಖಾ ಸಾಗರ್ ** ದಮಯಂತಿಯಾಗಿ; ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ತಾಯಿ; ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ದತ್ತು ತಾಯಿ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಪತ್ನಿ * ಕೃಷ್ಣನಾಗಿ ಪೂಜಾ ದುರ್ಗಣ್ಣ, ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ಗೆ ಧನಂಜಯ್ ರೂಪ ನೀಡಿದ ಮಾಂತ್ರಿಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು * ದೊಡ್ಮಳ್ಳಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೀಪಿಕಾ (ಕಾಮಿಡಿ ಖಿಲಿಯಾಡಿಗಳು). * ರಿದ್ಧಿ ಅಶೋಕ್ ಚಿಕ್ಕಮಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ * ಪಕ್ರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಹೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ * ಪಶುಪತಿಯಾಗಿ ಹೆಚ್ಎಂಟಿ ವಿಜಯ್, ಡ್ರಾಮಾ ಕಂಪನಿಯ ಮಾಲೀಕ * ಪಶುಪತಿಯ ಪತ್ನಿಯಾಗಿ ರೇಖಾ ದಾಸ್ ಮತ್ತು ಡ್ರಾಮಾ ಕಂಪನಿಯ ಮೇಕು ಕಲಾವಿದೆ * ಶೇಷನಾಗನಾಗಿ ಪ್ರವೀಣ್ ಅಥರ್ವ * ಮೋಹಿನಿಯಾಗಿ ದರ್ಶಿನಿ ನಾಗರಾಜ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ''[https://www.zee5.com/tvshows/details/naagini-2/0-6-2498 ZEE5]'' ನಲ್ಲಿ ನಾಗಿಣಿ 2 [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]] atac4vpg9f75tngz5pf3bgaap47zzur 1117065 1117064 2022-08-27T06:13:07Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | image_size = | alt_name = | genre = [[ನಾಟಕ]] | creator = ಕೆ ಎಸ್ ರಾಮಜಿ | based_on = '' ಫಿರ್ ಲೌಟ್ ಆಯಿ ನಾಗಿನ್'' | writer = | director = ಕೆ ಎಸ್ ರಾಮಜಿ | creative_director = ರಾಮ್ಜಿ | starring = ನಮ್ರತಾ ಗೌಡ <br> ನೀನಾದ್ ಹರಿತ್ಸಾ | theme_music_composer = ಕಾರ್ತಿಕ್ ಶರ್ಮಾ | open_theme = ಐಶ್ವರ್ಯ ರಂಗರಾಜನ್ ಅವರಿಂದ "ನಾಗಿಣಿ..."1 | end_theme = | country = ಭಾರತ | language = ಕನ್ನಡ | num_seasons = 2 | num_episodes = 571 <!-- as of 8 June 2021--> | executive_producer = | producer = ರಾಮ್ಜಿ | location = [[ಬೆಂಗಳೂರು]] | cinematography = | editor = ರೂಪಕಾಂತ್ ನಾಗರಾಜ್ | camera = | runtime = 22-24 ಪ್ರತಿ ಸಂಚಿಕೆಗೆ ನಿಮಿಷಗಳು | company = | distributor = | budget = | network = [[ಝೀ ಕನ್ನಡ]] | first_aired = {{Start date|2020|02|17|df=yes}} | last_aired = ಪ್ರಸ್ತುತ | related = [[ನಾಗಿಣಿ]] }} '''''ನಾಗಿಣಿ 2''''' ( transl. ಸ್ತ್ರೀ ಸರ್ಪ 2) [[ಝಿ ಕನ್ನಡ|ಜೀ ಕನ್ನಡಕ್ಕಾಗಿ]] ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ 2020 ರ ಭಾರತೀಯ [[ಕನ್ನಡ]] ಭಾಷೆಯ ದೂರದರ್ಶನ ಸರಣಿಯಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/supernatural-thriller-naagini-2-completes-200-episodes-team-celebrates-the-milestone/articleshow/80021822.cms|title=Supernatural thriller Naagini 2 completes 200 episodes; Team celebrates the milestone|website=The Times of India|access-date=2021-01-17}}</ref> ಇದು ಫೆಬ್ರವರಿ 17, 2020 ರಂದು ಪ್ರಥಮ ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ZEE5 ನಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಈ ಸರಣಿಯು ''[[ನಾಗಿಣಿ (ಧಾರಾವಾಹಿ)|ನಾಗಿನಿಯ]]'' ಉತ್ತರಭಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ''ಫಿರ್ ಲೌಟ್ ಆಯಿ ನಾಗಿನ್'' ಅನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/naagini-2-defeats-mangala-gowri-maduve-in-trp-race-bags-the-fourth-position/articleshow/79446842.cms|title=Naagini 2 defeats Mangala Gowri Maduve in TRP race; bags the fourth position|website=The Times of India}}</ref> == ಸರಣಿ == === ಅವಲೋಕನ === {{Series overview|infoA=Stars|episodes1=1,054|start1={{Start date|df=yes|2016|2|8}}|end1={{End date|df=yes|2020|2|7}}|network1=[[Zee Kannada]] <br> [[ZEE5]]|infoA1=Deepika Das <br> Deekshith Shetty|episodes2=514|start2={{Start date|df=yes|2020|2|17}}|end2=On-Air|infoA2=Namratha Gowda <br> Ninaad Haritsa}} == ಕಥಾವಸ್ತು == ತನ್ನ ಗಂಡನನ್ನು ಕೊಂದ ಜನರ ಮೇಲೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಶಿವಾನಿ ಎಂಬ ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸರ್ಪ ಭೂಮಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ ಚಿತ್ರವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಪತಿ ಆದಿಶೇಷನು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದಾನೆಂದು ಅವಳು ನಾಗಮಠದಿಂದ ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ತ್ರಿಶೂಲನು ನಂದೀಶನ (ಸೇವಕ) ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮನು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ (ಮಾಲೀಕ) ಮಗನಾಗಿರುವ ಅದೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಡುವೆ ಆದಿಶೇಷನಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಶಿವನಿಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಇಬ್ಬರೂ ಒಂದೇ ದಿನಾಂಕ ಮತ್ತು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಜನಿಸಿದ್ದು, ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಕದಿಯುತ್ತಿದ್ದ ದುಷ್ಕರ್ಮಿಗಳು ನಂದೀಶ ಸೇರಿದಂತೆ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತವರ ಗ್ಯಾಂಗ್. ನಂತರ ನಂದೀಶನ ತಾಯಿ ಮಹಾಮಾಯಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ಮಗ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಂದೀಶನ ಮಗ ಎಂದು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ತ್ರ್ಯಂಬಕನ ಸಹಾಯದಿಂದ ನಾಗಲೋಕದಿಂದ ಕದ್ದ ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ಮೇಲೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಅವಳು ಹುಟ್ಟಿದಾಗ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದಳು. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಒಂದೇ ಹಾವಿನ ಮಚ್ಚೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಶಿವಾನಿ ಮತ್ತು ತ್ರ್ಯಂಬಕನ ಪ್ರಕಾರ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮನು ಆದಿಶೇಷ. ಆದಿಶೇಷನ ಬಗ್ಗೆ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ಗೆ ಏನೂ ನೆನಪಿಲ್ಲ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಶಿವಾನಿ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾವಿನ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬದವರು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವರ ನಿಜವಾದ ಮಗ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ತ್ರಿಶೂಲವೇ ಆದಿಶೇಷ ಎಂಬುದು ಪತ್ತೆಯಾಯಿತು. ಆದರೆ ತ್ರಿಶೂಲಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ನೆನಪುಗಳು ಅಥವಾ ಶಕ್ತಿಗಳಿಲ್ಲ. ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಆದಿಶೇಷನ ಪುನರ್ಜನ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ತನ್ನ ಮಗನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಯೋಚಿಸುತ್ತಾನೆ, ಅವನ ಮಗ ನಿಜವಾಗಿ ಆದಿಶೇಷನೆಂದು ತಿಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ತಾನು ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ನಿಜವಾದ ಮಗ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಡ್ರೈವರ್‌ನ ಮಗ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ತನ್ನ ಸಂತೋಷವನ್ನು ಕಿತ್ತುಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅನ್ನು ದ್ವೇಷಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ಗೂ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಒಂದು ರಾತ್ರಿ, ಅವನು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಕನಸು ಕಾಣುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನ ಅಜ್ಜಿಯ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಆಕೆಯ ಸಹಾಯದಡಿಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು, ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ ನಾಗ್ಲೋಕ್‌ನಿಂದ ''ಮಾಯಾದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ'' ವಾಸಿಸುವ ಮತ್ತೊಂದು ಆಕಾರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಮಾಯಾಂಗನಿ ಸರ್ಪದಿಂದ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾಳೆ. ಮಾಯಾಂಗನಿ ತ್ರಿಶೂಲನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾಳೆ, ಆದರೆ ಅವಳ ಶಕ್ತಿಗಳು ಅವನ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ತಾನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಆದಿಶೇಷನೆಂದು ಅವಳು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಳು, ಆದರೆ ಅವನು ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ ಅವನು ಅವಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದನು. ಆದಿಶೇಷನ ಪುನರ್ಜನ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದು ಮಾಯಾಂಗನಿಗೆ ಸಂತೋಷವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸಲು ಮತ್ತು ನಾಗ್ಲೋಕದ ''ನಾಗರಾಣಿಯಾಗಲು'' ಯೋಜಿಸುತ್ತಾಳೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್-ಶಿವಾನಿ ಮದುವೆಯ ದಿನದಂದು, ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವಳನ್ನು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ ಏಕೆಂದರೆ [[ಶಿವ|ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ]] ಶಕ್ತಿಯು ಅವನ ಪ್ರೀತಿಯು ಎಲ್ಲಾ ಜನ್ಮಗಳಿಗೂ ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಹಕ್ಕಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಆದಿಶೇಷ ಎಂದು ತಿಳಿಯದ ಶಿವಾನಿ, ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಆದಿಶೇಷ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ ಅವನನ್ನು ದ್ವೇಷಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವನು ಆದಿಶೇಷ ಮತ್ತು ನಾಗ್ಲೋಕದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಲು ಕಾರಣ. ಮಾಯಾಂಗನಿ, ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಜೊತೆಗೆ ಶಿವನಿ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಮ್ಯಾಂಗನಿಯು ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ತ್ರ್ಯಂಬಕನನ್ನು ಸಹ ಕರೆಯುತ್ತಾನೆ. ನಂತರ ಶಿವಾನಿ ತ್ರಿಕ್ಕಲ ಮುನಿ ಮತ್ತು ಅವಳ ಸ್ವಂತ ಶಕ್ತಿಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ಮಾಯಾಂಗನಿಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾಳೆ. ಶಿವಾನಿ ತನ್ನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಆದಿಶೇಷ ಬೇರೆ ಯಾರೂ ಅಲ್ಲ ತ್ರಿಶೂಲ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಆದಿಶೇಷನು ತನ್ನನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಪ್ರೀತಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಮಾಯಾಂಗನಿ ಶಿವನಿಗೆ ಶಪಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಸಮಯ ಸಾಗಿದಂತೆ, ತ್ರಿಶೂಲ್ ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಶಿವಾನಿ ಸವಾಲನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮನಿಗೆ ಉಪದೇಶಿಸಲು ಮಹಾಮಾಯೆ ಮತ್ತೆ ಹುಟ್ಟಿದ್ದಾಳೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ಶಿವಾನಿ ಸಂಬಂಧದ ಬಗ್ಗೆ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಶಿವನಿಗೆ ಪಾಠ ಕಲಿಸಲು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ತನ್ನನ್ನು ಹಿಂಸಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ತ್ರಿಶೂಲ್‌ಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಡುವೆ ಜಗಳ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಅಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲ್‌ನನ್ನು ತ್ರಿಶೂಲ್‌ನನ್ನು ಪಾತಾಳ ದರ್ಭೆಗೆ ತಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಜಗಳವನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರು ದೂರುತ್ತಾರೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ದಿಗ್ವಿಜಯ್. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಜೊತೆ ಅಸಭ್ಯವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮೋಲ್ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರನ್ನು ಹೆದರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರು ಕಳೆದ ಬಾರಿ ತನ್ನ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರನ್ನು ಮನೆಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುವಂತೆ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರು ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನಂತರ, ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತರ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ನಂದೀಶ ಮತ್ತು ಅವರ ಶಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಪಡೆದರು ಎಂಬುದನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ನಂದೀಶ ತನ್ನ ತಾಯಿಗೆ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ಗೆ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಲು ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನು ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ ಆದರೆ ತ್ರಿಶೂಲ್‌ಗೆ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವರ ಮೂಲ ಮೊಮ್ಮಗ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾರೆ. ತ್ರಿಶೂಲನು ಶಿವಾನಿ ಭೂಮಿಗೆ ಬಂದ ಆದಿಶೇಷ ಎಂದು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ನಾಗಮಣಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಕೊಲ್ಲಬಹುದು. ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಕೈಯಲ್ಲಿ ನಾಗಮಣಿ ಇರುವುದನ್ನು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಕಂಡುಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಜಗಳ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ಕೈಯಿಂದ ನಾಗಮಣಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ಇರುವ ಪಾತಾಳ ದರ್ಭೆಗೆ ಬೀಳುತ್ತಾರೆ. ಇಬ್ಬನಿಯಿಂದ ನಾಗಮಣಿಯ ಶಕ್ತಿಗೆ ತ್ರಿಶೂಲ ಭೂಮಿಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಶಿವನಿಯನ್ನು ತಕ್ಷಕ (ತ್ರಯಂಬಕನ ಅವಳಿ ಸಹೋದರ) ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾನೆ. ಶೈಲು, ಶಿವಾನಿöನ ಅದೇ ಆಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. == ಎರಕಹೊಯ್ದ == === ಮುಖ್ಯ === * ನಮ್ರತಾ ಗೌಡ ಎಂದು ** ನಾಗಿಣಿ, ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸರ್ಪ/ಆದಿಶೇಷನ ಹೆಂಡತಿ (ಮುಖ್ಯ ರೂಪ); ನಾಗಲೋಕದ ರಾಣಿ ** ಶಿವಾನಿ, ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವರ ಪತ್ನಿ (ಮಾನವ ರೂಪ); ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ಪ್ರೀತಿಯ ಆಸಕ್ತಿಯಾಗಿತ್ತು ** ಕ್ಲೋನ್ ಶಿವಾನಿ, ಭೈರವ ಬಾಬಾ ಶಿವಾನಿಯ ನೆರಳಿನಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಭ್ರಮೆ ** ಶೈಲು, ಶಿವಾನಿಯ ಲುಕ್-ಅಲೈಕ್ ಕಲಾವಿದ <ref>{{Citation|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/naagini-2-actress-namrata-gowda-shares-bts-from-the-show/articleshow/77081499.cms|title=Naagini 2 actress Namrata Gowda shares BTS from the show|journal=The Times of India|access-date=2021-01-17}}</ref> * ನಿನಾದ ಹರಿತ್ಸ / ದೀಪಕ್ ಮಹಾದೇವ್ ** ತ್ರಿಶೂಲ್ ರಾಯ್, ಆದಿಶೇಷನ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಜೀವನ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿ ಪುತ್ರ. ನಂದೀಶ ಮತ್ತು ಮಧುಮತಿಯ ದತ್ತುಪುತ್ರ. ರೀನಾ ಅವರ ಸಹೋದರ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ದತ್ತು ಸಹೋದರ. ಶಿವಾನಿಯ ಪತಿ. ಮಾಯಾಂಗನಿಯ ಪ್ರೇಮಪಾಶ. ** ಆದಿಶೇಷ, ನಾಗಲೋಕದ ರಾಜ; ತ್ರಿಶೂಲದ ಮುಖ್ಯ ರೂಪ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಅವತಾರ * ಆದಿಶೇಷನಾಗಿ [[ಕಾರ್ತಿಕ್ ಜಯರಾಮ್]] ; ನಾಗ್ಲೋಕ್ ರಾಜ; ನಾಗಿಣಿಯ ಗಂಡ; ತ್ರಿಶೂಲದ ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮ. * ಹಿಂದಿನ ನಾಗಿಣಿ ಸರಣಿಯ ವಿಶೇಷ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೀಪಿಕಾ ದಾಸ್ ಅಮೃತಾ, ನಾಗರ ಹಾವಿನ ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಹಾವಿನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. === ಮರುಕಳಿಸುವ === * ಪ್ರಣವ್ ಶ್ರೀಧರ್ /ನಾಗರಾಜು ಬಲ್ಲಪ್ಪ ** ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಆಗಿ; ನಂದೀಶ ಮತ್ತು ಮಧುಮತಿಯ ಮಗ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿಯವರ ದತ್ತುಪುತ್ರ; ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ದತ್ತು ಸಹೋದರ; ಶಿವಾನಿಯ ಮಾಜಿ ಪ್ರೇಯಸಿ. * ಐಶ್ವರ್ಯ ಶಿಂದೋಗಿ ಮಾಯಾಂಗನಿಯಾಗಿ, ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಹಾವು ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಾಗಲೋಕದ ರಾಣಿಯಾಗಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. * ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮೋಹನ್ ಶಂಕರ್ . ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ತಂದೆ; ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ದತ್ತು ತಂದೆ; ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅವನು ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದನು. * ನಂದೀಶನಾಗಿ ಮುನಿರಾಜು; ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ತಂದೆ; ತ್ರಿಶೂಲನ ದತ್ತು ತಂದೆ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ಚಾಲಕ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತ * ವಿಜಯ್ (ಮಹಾದೇವಿ ಧಾರಾವಾಹಿ ಖ್ಯಾತಿ) ** ತ್ರಯಂಬಕ, ಶಕ್ತಿಯುತ ತಂತ್ರಿ, ದಿ ಒನ್ ಲೀಡ್ಸ್ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಗ್ಯಾಂಗ್ ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ** ತಕ್ಷಕನಾಗಿ, ಶಕ್ತಿಯುತ ತಂತ್ರಿ ಮತ್ತು ತ್ರಯಂಬಕನ ಸಹೋದರ; ಯಾರು ಶಿವಾನಿ ಆತ್ಮವನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿದರು ಮತ್ತು ಭೂಪತಿಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ಆಕೆಯ ದೇಹವನ್ನು ಸುಟ್ಟರು * ನೀಲಿಯಾಗಿ ರಶ್ಮಿ ಶಿವನಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಭೂಮಿಗೆ ಬಂದ ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸರ್ಪ * ಧನಂಜಯ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಂಬರೀಶ್ ಸಾರಂಗಿ, ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಸಹೋದರ ಮತ್ತು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ವೇಷದ ರೂಪ * ನಾಗಮಠ, ಆದಿಶೇಷನ ತಾಯಿಯಾಗಿ ಮರೀನಾ ತಾರಾ. * ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ತಾಯಿ ಮಧುಮತಿಯಾಗಿ ಶ್ವೇತಾ; ತ್ರಿಶೂಲನ ದತ್ತು ತಾಯಿ. * ವಿಷಕಂಠನಾಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದನು. * ದಂಡಪಾಣಿಯಾಗಿ ಜೀವನ್ ನೀನಾಸಂ * ಸಾಮ್ರಾಟ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಶಿ * ಭೂಪತಿಯಾಗಿ ಪೃಥ್ವಿ ಸುಬ್ಬಯ್ಯ * ಅಜಿತ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಪೃಥ್ವಿರಾಜ್, ಗರುಡಲೋಕದ ಗರುಡ * ತವಕಲ್ ರೆಹಮಾನ್, ಮುಸ್ಲಿಂ ಮೌಲ್ವಿಯಾಗಿ ಅನಂತವೇಲು * ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಆನಂದಕುಮಾರ್/ಮೇಘಾ ಎಸ್.ವಿ ** ರೀನಾ ಆಗಿ; ದಿಗ್ವಜಯ್ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿಯವರ ಮಗಳು; ತ್ರಿಶೂಲನ ತಂಗಿ * ಸೂರ್ಯ ಕಿರಣ್ ಎಂದು ** ಗೋವಿಂದ, ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ; ದಮಯಂತಿಯ ಸಹೋದರ ** ಭೈರವ ಬಾಬಾ, ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ದುಷ್ಟ ಗುರು (ಹಿಂದಿನ ನಾಗಿಣಿ ಸರಣಿಯಿಂದ ವಿಶೇಷ ಗೋಚರತೆ) * ಸಾಂಬಶಿವನಾಗಿ ಪ್ರಕಾಶ್. ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ. * ಜೆನ್ನಿಫರ್ ಆಂಟೋನಿ / ರೇಖಾ ಸಾಗರ್ ** ದಮಯಂತಿಯಾಗಿ; ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ತಾಯಿ; ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ದತ್ತು ತಾಯಿ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಪತ್ನಿ * ಕೃಷ್ಣನಾಗಿ ಪೂಜಾ ದುರ್ಗಣ್ಣ, ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ಗೆ ಧನಂಜಯ್ ರೂಪ ನೀಡಿದ ಮಾಂತ್ರಿಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು * ದೊಡ್ಮಳ್ಳಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೀಪಿಕಾ (ಕಾಮಿಡಿ ಖಿಲಿಯಾಡಿಗಳು). * ರಿದ್ಧಿ ಅಶೋಕ್ ಚಿಕ್ಕಮಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ * ಪಕ್ರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಹೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ * ಪಶುಪತಿಯಾಗಿ ಹೆಚ್ಎಂಟಿ ವಿಜಯ್, ಡ್ರಾಮಾ ಕಂಪನಿಯ ಮಾಲೀಕ * ಪಶುಪತಿಯ ಪತ್ನಿಯಾಗಿ ರೇಖಾ ದಾಸ್ ಮತ್ತು ಡ್ರಾಮಾ ಕಂಪನಿಯ ಮೇಕು ಕಲಾವಿದೆ * ಶೇಷನಾಗನಾಗಿ ಪ್ರವೀಣ್ ಅಥರ್ವ * ಮೋಹಿನಿಯಾಗಿ ದರ್ಶಿನಿ ನಾಗರಾಜ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ''[https://www.zee5.com/tvshows/details/naagini-2/0-6-2498 ZEE5]'' ನಲ್ಲಿ ನಾಗಿಣಿ 2 [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]] r1pkb4njdsavhpt01692n2eatgjvorn 1117066 1117065 2022-08-27T06:13:49Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | image_size = | alt_name = | genre = [[ನಾಟಕ]] | creator = ಕೆ ಎಸ್ ರಾಮಜಿ | based_on = '' ಫಿರ್ ಲೌಟ್ ಆಯಿ ನಾಗಿನ್'' | writer = | director = ಕೆ ಎಸ್ ರಾಮಜಿ | creative_director = ರಾಮ್ಜಿ | starring = ನಮ್ರತಾ ಗೌಡ <br> ನೀನಾದ್ ಹರಿತ್ಸಾ | theme_music_composer = ಕಾರ್ತಿಕ್ ಶರ್ಮಾ | open_theme = ಐಶ್ವರ್ಯ ರಂಗರಾಜನ್ ಅವರಿಂದ "ನಾಗಿಣಿ..."1 | end_theme = | country = ಭಾರತ | language = ಕನ್ನಡ | num_seasons = 2 | num_episodes = 571 <!-- as of 8 June 2021--> | executive_producer = | producer = ರಾಮ್ಜಿ | location = [[ಬೆಂಗಳೂರು]] | cinematography = | editor = ರೂಪಕಾಂತ್ ನಾಗರಾಜ್ | camera = | runtime = 22-24 ಪ್ರತಿ ಸಂಚಿಕೆಗೆ ನಿಮಿಷಗಳು | company = | distributor = | budget = | network = [[ಝೀ ಕನ್ನಡ]] | first_aired = {{Start date|2020|02|17|df=yes}} | last_aired = ಪ್ರಸ್ತುತ | related = [[ನಾಗಿಣಿ]] }} '''''ನಾಗಿಣಿ 2''''' ( transl. ಸ್ತ್ರೀ ಸರ್ಪ 2) [[ಝಿ ಕನ್ನಡ|ಜೀ ಕನ್ನಡಕ್ಕಾಗಿ]] ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ 2020 ರ ಭಾರತೀಯ [[ಕನ್ನಡ]] ಭಾಷೆಯ ದೂರದರ್ಶನ ಸರಣಿಯಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/supernatural-thriller-naagini-2-completes-200-episodes-team-celebrates-the-milestone/articleshow/80021822.cms|title=Supernatural thriller Naagini 2 completes 200 episodes; Team celebrates the milestone|website=The Times of India|access-date=2021-01-17}}</ref> ಇದು ಫೆಬ್ರವರಿ 17, 2020 ರಂದು ಪ್ರಥಮ ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ZEE5 ನಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಈ ಸರಣಿಯು ''[[ನಾಗಿಣಿ (ಧಾರಾವಾಹಿ)|ನಾಗಿನಿಯ]]'' ಉತ್ತರಭಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ''ಫಿರ್ ಲೌಟ್ ಆಯಿ ನಾಗಿನ್'' ಅನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/naagini-2-defeats-mangala-gowri-maduve-in-trp-race-bags-the-fourth-position/articleshow/79446842.cms|title=Naagini 2 defeats Mangala Gowri Maduve in TRP race; bags the fourth position|website=The Times of India}}</ref> == ಸರಣಿ == === ಅವಲೋಕನ === {{Series overview|infoA=Stars|episodes1=1,054|start1={{Start date|df=yes|2016|2|8}}|end1={{End date|df=yes|2020|2|7}}|network1=[[Zee Kannada]] <br> [[ZEE5]]|infoA1=Deepika Das <br> Deekshith Shetty|episodes2=514|start2={{Start date|df=yes|2020|2|17}}|end2=On-Air|infoA2=Namratha Gowda <br> Ninaad Haritsa}} == ಕಥಾವಸ್ತು == ತನ್ನ ಗಂಡನನ್ನು ಕೊಂದ ಜನರ ಮೇಲೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಶಿವಾನಿ ಎಂಬ ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸರ್ಪ ಭೂಮಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ ಚಿತ್ರವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಪತಿ ಆದಿಶೇಷನು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದಾನೆಂದು ಅವಳು ನಾಗಮಠದಿಂದ ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ತ್ರಿಶೂಲನು ನಂದೀಶನ (ಸೇವಕ) ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮನು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ (ಮಾಲೀಕ) ಮಗನಾಗಿರುವ ಅದೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಡುವೆ ಆದಿಶೇಷನಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಶಿವನಿಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಇಬ್ಬರೂ ಒಂದೇ ದಿನಾಂಕ ಮತ್ತು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಜನಿಸಿದ್ದು, ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಕದಿಯುತ್ತಿದ್ದ ದುಷ್ಕರ್ಮಿಗಳು ನಂದೀಶ ಸೇರಿದಂತೆ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತವರ ಗ್ಯಾಂಗ್. ನಂತರ ನಂದೀಶನ ತಾಯಿ ಮಹಾಮಾಯಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ಮಗ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಂದೀಶನ ಮಗ ಎಂದು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ತ್ರ್ಯಂಬಕನ ಸಹಾಯದಿಂದ ನಾಗಲೋಕದಿಂದ ಕದ್ದ ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ಮೇಲೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಅವಳು ಹುಟ್ಟಿದಾಗ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದಳು. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಒಂದೇ ಹಾವಿನ ಮಚ್ಚೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಶಿವಾನಿ ಮತ್ತು ತ್ರ್ಯಂಬಕನ ಪ್ರಕಾರ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮನು ಆದಿಶೇಷ. ಆದಿಶೇಷನ ಬಗ್ಗೆ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ಗೆ ಏನೂ ನೆನಪಿಲ್ಲ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಶಿವಾನಿ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾವಿನ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬದವರು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವರ ನಿಜವಾದ ಮಗ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ತ್ರಿಶೂಲವೇ ಆದಿಶೇಷ ಎಂಬುದು ಪತ್ತೆಯಾಯಿತು. ಆದರೆ ತ್ರಿಶೂಲಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ನೆನಪುಗಳು ಅಥವಾ ಶಕ್ತಿಗಳಿಲ್ಲ. ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಆದಿಶೇಷನ ಪುನರ್ಜನ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ತನ್ನ ಮಗನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಯೋಚಿಸುತ್ತಾನೆ, ಅವನ ಮಗ ನಿಜವಾಗಿ ಆದಿಶೇಷನೆಂದು ತಿಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ತಾನು ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ನಿಜವಾದ ಮಗ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಡ್ರೈವರ್‌ನ ಮಗ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ತನ್ನ ಸಂತೋಷವನ್ನು ಕಿತ್ತುಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅನ್ನು ದ್ವೇಷಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ಗೂ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಒಂದು ರಾತ್ರಿ, ಅವನು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಕನಸು ಕಾಣುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನ ಅಜ್ಜಿಯ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಆಕೆಯ ಸಹಾಯದಡಿಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು, ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ ನಾಗ್ಲೋಕ್‌ನಿಂದ ''ಮಾಯಾದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ'' ವಾಸಿಸುವ ಮತ್ತೊಂದು ಆಕಾರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಮಾಯಾಂಗನಿ ಸರ್ಪದಿಂದ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾಳೆ. ಮಾಯಾಂಗನಿ ತ್ರಿಶೂಲನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾಳೆ, ಆದರೆ ಅವಳ ಶಕ್ತಿಗಳು ಅವನ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ತಾನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಆದಿಶೇಷನೆಂದು ಅವಳು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಳು, ಆದರೆ ಅವನು ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ ಅವನು ಅವಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದನು. ಆದಿಶೇಷನ ಪುನರ್ಜನ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದು ಮಾಯಾಂಗನಿಗೆ ಸಂತೋಷವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸಲು ಮತ್ತು ನಾಗ್ಲೋಕದ ''ನಾಗರಾಣಿಯಾಗಲು'' ಯೋಜಿಸುತ್ತಾಳೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್-ಶಿವಾನಿ ಮದುವೆಯ ದಿನದಂದು, ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವಳನ್ನು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ ಏಕೆಂದರೆ [[ಶಿವ|ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ]] ಶಕ್ತಿಯು ಅವನ ಪ್ರೀತಿಯು ಎಲ್ಲಾ ಜನ್ಮಗಳಿಗೂ ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಹಕ್ಕಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಆದಿಶೇಷ ಎಂದು ತಿಳಿಯದ ಶಿವಾನಿ, ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಆದಿಶೇಷ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ ಅವನನ್ನು ದ್ವೇಷಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವನು ಆದಿಶೇಷ ಮತ್ತು ನಾಗ್ಲೋಕದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಲು ಕಾರಣ. ಮಾಯಾಂಗನಿ, ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಜೊತೆಗೆ ಶಿವನಿ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಮ್ಯಾಂಗನಿಯು ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ತ್ರ್ಯಂಬಕನನ್ನು ಸಹ ಕರೆಯುತ್ತಾನೆ. ನಂತರ ಶಿವಾನಿ ತ್ರಿಕ್ಕಲ ಮುನಿ ಮತ್ತು ಅವಳ ಸ್ವಂತ ಶಕ್ತಿಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ಮಾಯಾಂಗನಿಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾಳೆ. ಶಿವಾನಿ ತನ್ನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಆದಿಶೇಷ ಬೇರೆ ಯಾರೂ ಅಲ್ಲ ತ್ರಿಶೂಲ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಆದಿಶೇಷನು ತನ್ನನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಪ್ರೀತಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಮಾಯಾಂಗನಿ ಶಿವನಿಗೆ ಶಪಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಸಮಯ ಸಾಗಿದಂತೆ, ತ್ರಿಶೂಲ್ ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಶಿವಾನಿ ಸವಾಲನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮನಿಗೆ ಉಪದೇಶಿಸಲು ಮಹಾಮಾಯೆ ಮತ್ತೆ ಹುಟ್ಟಿದ್ದಾಳೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ಶಿವಾನಿ ಸಂಬಂಧದ ಬಗ್ಗೆ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಶಿವನಿಗೆ ಪಾಠ ಕಲಿಸಲು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ತನ್ನನ್ನು ಹಿಂಸಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ತ್ರಿಶೂಲ್‌ಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಡುವೆ ಜಗಳ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಅಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲ್‌ನನ್ನು ತ್ರಿಶೂಲ್‌ನನ್ನು ಪಾತಾಳ ದರ್ಭೆಗೆ ತಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಜಗಳವನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರು ದೂರುತ್ತಾರೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ದಿಗ್ವಿಜಯ್. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಜೊತೆ ಅಸಭ್ಯವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮೋಲ್ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರನ್ನು ಹೆದರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರು ಕಳೆದ ಬಾರಿ ತನ್ನ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರನ್ನು ಮನೆಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುವಂತೆ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರು ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನಂತರ, ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತರ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ನಂದೀಶ ಮತ್ತು ಅವರ ಶಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಪಡೆದರು ಎಂಬುದನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ನಂದೀಶ ತನ್ನ ತಾಯಿಗೆ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ಗೆ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಲು ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನು ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ ಆದರೆ ತ್ರಿಶೂಲ್‌ಗೆ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವರ ಮೂಲ ಮೊಮ್ಮಗ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾರೆ. ತ್ರಿಶೂಲನು ಶಿವಾನಿ ಭೂಮಿಗೆ ಬಂದ ಆದಿಶೇಷ ಎಂದು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ನಾಗಮಣಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಕೊಲ್ಲಬಹುದು. ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಕೈಯಲ್ಲಿ ನಾಗಮಣಿ ಇರುವುದನ್ನು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಕಂಡುಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಜಗಳ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ಕೈಯಿಂದ ನಾಗಮಣಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ಇರುವ ಪಾತಾಳ ದರ್ಭೆಗೆ ಬೀಳುತ್ತಾರೆ. ಇಬ್ಬನಿಯಿಂದ ನಾಗಮಣಿಯ ಶಕ್ತಿಗೆ ತ್ರಿಶೂಲ ಭೂಮಿಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಶಿವನಿಯನ್ನು ತಕ್ಷಕ (ತ್ರಯಂಬಕನ ಅವಳಿ ಸಹೋದರ) ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾನೆ. ಶೈಲು, ಶಿವಾನಿöನ ಅದೇ ಆಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. == ಕಲಾವಿದರು == === ಮುಖ್ಯ === * ನಮ್ರತಾ ಗೌಡ ಎಂದು ** ನಾಗಿಣಿ, ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸರ್ಪ/ಆದಿಶೇಷನ ಹೆಂಡತಿ (ಮುಖ್ಯ ರೂಪ); ನಾಗಲೋಕದ ರಾಣಿ ** ಶಿವಾನಿ, ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವರ ಪತ್ನಿ (ಮಾನವ ರೂಪ); ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ಪ್ರೀತಿಯ ಆಸಕ್ತಿಯಾಗಿತ್ತು ** ಕ್ಲೋನ್ ಶಿವಾನಿ, ಭೈರವ ಬಾಬಾ ಶಿವಾನಿಯ ನೆರಳಿನಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಭ್ರಮೆ ** ಶೈಲು, ಶಿವಾನಿಯ ಲುಕ್-ಅಲೈಕ್ ಕಲಾವಿದ <ref>{{Citation|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/naagini-2-actress-namrata-gowda-shares-bts-from-the-show/articleshow/77081499.cms|title=Naagini 2 actress Namrata Gowda shares BTS from the show|journal=The Times of India|access-date=2021-01-17}}</ref> * ನಿನಾದ ಹರಿತ್ಸ / ದೀಪಕ್ ಮಹಾದೇವ್ ** ತ್ರಿಶೂಲ್ ರಾಯ್, ಆದಿಶೇಷನ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಜೀವನ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿ ಪುತ್ರ. ನಂದೀಶ ಮತ್ತು ಮಧುಮತಿಯ ದತ್ತುಪುತ್ರ. ರೀನಾ ಅವರ ಸಹೋದರ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ದತ್ತು ಸಹೋದರ. ಶಿವಾನಿಯ ಪತಿ. ಮಾಯಾಂಗನಿಯ ಪ್ರೇಮಪಾಶ. ** ಆದಿಶೇಷ, ನಾಗಲೋಕದ ರಾಜ; ತ್ರಿಶೂಲದ ಮುಖ್ಯ ರೂಪ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಅವತಾರ * ಆದಿಶೇಷನಾಗಿ [[ಕಾರ್ತಿಕ್ ಜಯರಾಮ್]] ; ನಾಗ್ಲೋಕ್ ರಾಜ; ನಾಗಿಣಿಯ ಗಂಡ; ತ್ರಿಶೂಲದ ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮ. * ಹಿಂದಿನ ನಾಗಿಣಿ ಸರಣಿಯ ವಿಶೇಷ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೀಪಿಕಾ ದಾಸ್ ಅಮೃತಾ, ನಾಗರ ಹಾವಿನ ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಹಾವಿನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. === ಮರುಕಳಿಸುವ === * ಪ್ರಣವ್ ಶ್ರೀಧರ್ /ನಾಗರಾಜು ಬಲ್ಲಪ್ಪ ** ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಆಗಿ; ನಂದೀಶ ಮತ್ತು ಮಧುಮತಿಯ ಮಗ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿಯವರ ದತ್ತುಪುತ್ರ; ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ದತ್ತು ಸಹೋದರ; ಶಿವಾನಿಯ ಮಾಜಿ ಪ್ರೇಯಸಿ. * ಐಶ್ವರ್ಯ ಶಿಂದೋಗಿ ಮಾಯಾಂಗನಿಯಾಗಿ, ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಹಾವು ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಾಗಲೋಕದ ರಾಣಿಯಾಗಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. * ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮೋಹನ್ ಶಂಕರ್ . ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ತಂದೆ; ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ದತ್ತು ತಂದೆ; ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅವನು ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದನು. * ನಂದೀಶನಾಗಿ ಮುನಿರಾಜು; ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ತಂದೆ; ತ್ರಿಶೂಲನ ದತ್ತು ತಂದೆ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ಚಾಲಕ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತ * ವಿಜಯ್ (ಮಹಾದೇವಿ ಧಾರಾವಾಹಿ ಖ್ಯಾತಿ) ** ತ್ರಯಂಬಕ, ಶಕ್ತಿಯುತ ತಂತ್ರಿ, ದಿ ಒನ್ ಲೀಡ್ಸ್ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಗ್ಯಾಂಗ್ ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ** ತಕ್ಷಕನಾಗಿ, ಶಕ್ತಿಯುತ ತಂತ್ರಿ ಮತ್ತು ತ್ರಯಂಬಕನ ಸಹೋದರ; ಯಾರು ಶಿವಾನಿ ಆತ್ಮವನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿದರು ಮತ್ತು ಭೂಪತಿಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ಆಕೆಯ ದೇಹವನ್ನು ಸುಟ್ಟರು * ನೀಲಿಯಾಗಿ ರಶ್ಮಿ ಶಿವನಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಭೂಮಿಗೆ ಬಂದ ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸರ್ಪ * ಧನಂಜಯ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಂಬರೀಶ್ ಸಾರಂಗಿ, ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಸಹೋದರ ಮತ್ತು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ವೇಷದ ರೂಪ * ನಾಗಮಠ, ಆದಿಶೇಷನ ತಾಯಿಯಾಗಿ ಮರೀನಾ ತಾರಾ. * ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ತಾಯಿ ಮಧುಮತಿಯಾಗಿ ಶ್ವೇತಾ; ತ್ರಿಶೂಲನ ದತ್ತು ತಾಯಿ. * ವಿಷಕಂಠನಾಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದನು. * ದಂಡಪಾಣಿಯಾಗಿ ಜೀವನ್ ನೀನಾಸಂ * ಸಾಮ್ರಾಟ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಶಿ * ಭೂಪತಿಯಾಗಿ ಪೃಥ್ವಿ ಸುಬ್ಬಯ್ಯ * ಅಜಿತ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಪೃಥ್ವಿರಾಜ್, ಗರುಡಲೋಕದ ಗರುಡ * ತವಕಲ್ ರೆಹಮಾನ್, ಮುಸ್ಲಿಂ ಮೌಲ್ವಿಯಾಗಿ ಅನಂತವೇಲು * ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಆನಂದಕುಮಾರ್/ಮೇಘಾ ಎಸ್.ವಿ ** ರೀನಾ ಆಗಿ; ದಿಗ್ವಜಯ್ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿಯವರ ಮಗಳು; ತ್ರಿಶೂಲನ ತಂಗಿ * ಸೂರ್ಯ ಕಿರಣ್ ಎಂದು ** ಗೋವಿಂದ, ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ; ದಮಯಂತಿಯ ಸಹೋದರ ** ಭೈರವ ಬಾಬಾ, ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ದುಷ್ಟ ಗುರು (ಹಿಂದಿನ ನಾಗಿಣಿ ಸರಣಿಯಿಂದ ವಿಶೇಷ ಗೋಚರತೆ) * ಸಾಂಬಶಿವನಾಗಿ ಪ್ರಕಾಶ್. ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ. * ಜೆನ್ನಿಫರ್ ಆಂಟೋನಿ / ರೇಖಾ ಸಾಗರ್ ** ದಮಯಂತಿಯಾಗಿ; ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ತಾಯಿ; ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ದತ್ತು ತಾಯಿ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಪತ್ನಿ * ಕೃಷ್ಣನಾಗಿ ಪೂಜಾ ದುರ್ಗಣ್ಣ, ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ಗೆ ಧನಂಜಯ್ ರೂಪ ನೀಡಿದ ಮಾಂತ್ರಿಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು * ದೊಡ್ಮಳ್ಳಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೀಪಿಕಾ (ಕಾಮಿಡಿ ಖಿಲಿಯಾಡಿಗಳು). * ರಿದ್ಧಿ ಅಶೋಕ್ ಚಿಕ್ಕಮಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ * ಪಕ್ರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಹೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ * ಪಶುಪತಿಯಾಗಿ ಹೆಚ್ಎಂಟಿ ವಿಜಯ್, ಡ್ರಾಮಾ ಕಂಪನಿಯ ಮಾಲೀಕ * ಪಶುಪತಿಯ ಪತ್ನಿಯಾಗಿ ರೇಖಾ ದಾಸ್ ಮತ್ತು ಡ್ರಾಮಾ ಕಂಪನಿಯ ಮೇಕು ಕಲಾವಿದೆ * ಶೇಷನಾಗನಾಗಿ ಪ್ರವೀಣ್ ಅಥರ್ವ * ಮೋಹಿನಿಯಾಗಿ ದರ್ಶಿನಿ ನಾಗರಾಜ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ''[https://www.zee5.com/tvshows/details/naagini-2/0-6-2498 ZEE5]'' ನಲ್ಲಿ ನಾಗಿಣಿ 2 [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]] tqmee0a7b7t0hd0tapmy2wo6ziznxyl 1117067 1117066 2022-08-27T06:14:16Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | image_size = | alt_name = | genre = [[ನಾಟಕ]] | creator = ಕೆ ಎಸ್ ರಾಮಜಿ | based_on = '' ಫಿರ್ ಲೌಟ್ ಆಯಿ ನಾಗಿನ್'' | writer = | director = ಕೆ ಎಸ್ ರಾಮಜಿ | creative_director = ರಾಮ್ಜಿ | starring = ನಮ್ರತಾ ಗೌಡ <br> ನೀನಾದ್ ಹರಿತ್ಸಾ | theme_music_composer = ಕಾರ್ತಿಕ್ ಶರ್ಮಾ | open_theme = ಐಶ್ವರ್ಯ ರಂಗರಾಜನ್ ಅವರಿಂದ "ನಾಗಿಣಿ..."1 | end_theme = | country = ಭಾರತ | language = ಕನ್ನಡ | num_seasons = 2 | num_episodes = 571 <!-- as of 8 June 2021--> | executive_producer = | producer = ರಾಮ್ಜಿ | location = [[ಬೆಂಗಳೂರು]] | cinematography = | editor = ರೂಪಕಾಂತ್ ನಾಗರಾಜ್ | camera = | runtime = 22-24 ಪ್ರತಿ ಸಂಚಿಕೆಗೆ ನಿಮಿಷಗಳು | company = | distributor = | budget = | network = [[ಝೀ ಕನ್ನಡ]] | first_aired = {{Start date|2020|02|17|df=yes}} | last_aired = ಪ್ರಸ್ತುತ | related = [[ನಾಗಿಣಿ]] }} '''''ನಾಗಿಣಿ 2''''' ( transl. ಸ್ತ್ರೀ ಸರ್ಪ 2) [[ಝಿ ಕನ್ನಡ|ಜೀ ಕನ್ನಡಕ್ಕಾಗಿ]] ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ 2020 ರ ಭಾರತೀಯ [[ಕನ್ನಡ]] ಭಾಷೆಯ ದೂರದರ್ಶನ ಸರಣಿಯಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/supernatural-thriller-naagini-2-completes-200-episodes-team-celebrates-the-milestone/articleshow/80021822.cms|title=Supernatural thriller Naagini 2 completes 200 episodes; Team celebrates the milestone|website=The Times of India|access-date=2021-01-17}}</ref> ಇದು ಫೆಬ್ರವರಿ 17, 2020 ರಂದು ಪ್ರಥಮ ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ZEE5 ನಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಈ ಸರಣಿಯು ''[[ನಾಗಿಣಿ (ಧಾರಾವಾಹಿ)|ನಾಗಿನಿಯ]]'' ಉತ್ತರಭಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ''ಫಿರ್ ಲೌಟ್ ಆಯಿ ನಾಗಿನ್'' ಅನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/naagini-2-defeats-mangala-gowri-maduve-in-trp-race-bags-the-fourth-position/articleshow/79446842.cms|title=Naagini 2 defeats Mangala Gowri Maduve in TRP race; bags the fourth position|website=The Times of India}}</ref> == ಸರಣಿ == === ಅವಲೋಕನ === {{Series overview|infoA=Stars|episodes1=1,054|start1={{Start date|df=yes|2016|2|8}}|end1={{End date|df=yes|2020|2|7}}|network1=[[Zee Kannada]] <br> [[ZEE5]]|infoA1=Deepika Das <br> Deekshith Shetty|episodes2=514|start2={{Start date|df=yes|2020|2|17}}|end2=On-Air|infoA2=Namratha Gowda <br> Ninaad Haritsa}} == ಕಥಾವಸ್ತು == ತನ್ನ ಗಂಡನನ್ನು ಕೊಂದ ಜನರ ಮೇಲೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಶಿವಾನಿ ಎಂಬ ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸರ್ಪ ಭೂಮಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ ಚಿತ್ರವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಪತಿ ಆದಿಶೇಷನು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಪಡೆದಿದ್ದಾನೆಂದು ಅವಳು ನಾಗಮಠದಿಂದ ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ತ್ರಿಶೂಲನು ನಂದೀಶನ (ಸೇವಕ) ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮನು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ (ಮಾಲೀಕ) ಮಗನಾಗಿರುವ ಅದೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಡುವೆ ಆದಿಶೇಷನಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಶಿವನಿಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಇಬ್ಬರೂ ಒಂದೇ ದಿನಾಂಕ ಮತ್ತು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಜನಿಸಿದ್ದು, ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಕದಿಯುತ್ತಿದ್ದ ದುಷ್ಕರ್ಮಿಗಳು ನಂದೀಶ ಸೇರಿದಂತೆ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತವರ ಗ್ಯಾಂಗ್. ನಂತರ ನಂದೀಶನ ತಾಯಿ ಮಹಾಮಾಯಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ಮಗ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಂದೀಶನ ಮಗ ಎಂದು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ತ್ರ್ಯಂಬಕನ ಸಹಾಯದಿಂದ ನಾಗಲೋಕದಿಂದ ಕದ್ದ ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ಮೇಲೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಅವಳು ಹುಟ್ಟಿದಾಗ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದಳು. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಒಂದೇ ಹಾವಿನ ಮಚ್ಚೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಶಿವಾನಿ ಮತ್ತು ತ್ರ್ಯಂಬಕನ ಪ್ರಕಾರ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮನು ಆದಿಶೇಷ. ಆದಿಶೇಷನ ಬಗ್ಗೆ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ಗೆ ಏನೂ ನೆನಪಿಲ್ಲ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಶಿವಾನಿ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾವಿನ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬದವರು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವರ ನಿಜವಾದ ಮಗ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ತ್ರಿಶೂಲವೇ ಆದಿಶೇಷ ಎಂಬುದು ಪತ್ತೆಯಾಯಿತು. ಆದರೆ ತ್ರಿಶೂಲಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ನೆನಪುಗಳು ಅಥವಾ ಶಕ್ತಿಗಳಿಲ್ಲ. ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಆದಿಶೇಷನ ಪುನರ್ಜನ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ತನ್ನ ಮಗನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಯೋಚಿಸುತ್ತಾನೆ, ಅವನ ಮಗ ನಿಜವಾಗಿ ಆದಿಶೇಷನೆಂದು ತಿಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ತಾನು ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ನಿಜವಾದ ಮಗ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಡ್ರೈವರ್‌ನ ಮಗ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ತನ್ನ ಸಂತೋಷವನ್ನು ಕಿತ್ತುಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅನ್ನು ದ್ವೇಷಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ಗೂ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಒಂದು ರಾತ್ರಿ, ಅವನು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಕನಸು ಕಾಣುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನ ಅಜ್ಜಿಯ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾನೆ. ಆಕೆಯ ಸಹಾಯದಡಿಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು, ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ ನಾಗ್ಲೋಕ್‌ನಿಂದ ''ಮಾಯಾದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ'' ವಾಸಿಸುವ ಮತ್ತೊಂದು ಆಕಾರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಮಾಯಾಂಗನಿ ಸರ್ಪದಿಂದ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾಳೆ. ಮಾಯಾಂಗನಿ ತ್ರಿಶೂಲನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾಳೆ, ಆದರೆ ಅವಳ ಶಕ್ತಿಗಳು ಅವನ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ತಾನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಆದಿಶೇಷನೆಂದು ಅವಳು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಳು, ಆದರೆ ಅವನು ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ ಅವನು ಅವಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದನು. ಆದಿಶೇಷನ ಪುನರ್ಜನ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದು ಮಾಯಾಂಗನಿಗೆ ಸಂತೋಷವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸಲು ಮತ್ತು ನಾಗ್ಲೋಕದ ''ನಾಗರಾಣಿಯಾಗಲು'' ಯೋಜಿಸುತ್ತಾಳೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್-ಶಿವಾನಿ ಮದುವೆಯ ದಿನದಂದು, ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವಳನ್ನು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ ಏಕೆಂದರೆ [[ಶಿವ|ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ]] ಶಕ್ತಿಯು ಅವನ ಪ್ರೀತಿಯು ಎಲ್ಲಾ ಜನ್ಮಗಳಿಗೂ ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಹಕ್ಕಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಆದಿಶೇಷ ಎಂದು ತಿಳಿಯದ ಶಿವಾನಿ, ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಆದಿಶೇಷ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ ಅವನನ್ನು ದ್ವೇಷಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವನು ಆದಿಶೇಷ ಮತ್ತು ನಾಗ್ಲೋಕದಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಲು ಕಾರಣ. ಮಾಯಾಂಗನಿ, ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಜೊತೆಗೆ ಶಿವನಿ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಮ್ಯಾಂಗನಿಯು ಶಿವಾನಿಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ತ್ರ್ಯಂಬಕನನ್ನು ಸಹ ಕರೆಯುತ್ತಾನೆ. ನಂತರ ಶಿವಾನಿ ತ್ರಿಕ್ಕಲ ಮುನಿ ಮತ್ತು ಅವಳ ಸ್ವಂತ ಶಕ್ತಿಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ಮಾಯಾಂಗನಿಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾಳೆ. ಶಿವಾನಿ ತನ್ನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಆದಿಶೇಷ ಬೇರೆ ಯಾರೂ ಅಲ್ಲ ತ್ರಿಶೂಲ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಆದಿಶೇಷನು ತನ್ನನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಪ್ರೀತಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಮಾಯಾಂಗನಿ ಶಿವನಿಗೆ ಶಪಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಸಮಯ ಸಾಗಿದಂತೆ, ತ್ರಿಶೂಲ್ ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಶಿವಾನಿ ಸವಾಲನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮನಿಗೆ ಉಪದೇಶಿಸಲು ಮಹಾಮಾಯೆ ಮತ್ತೆ ಹುಟ್ಟಿದ್ದಾಳೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ಶಿವಾನಿ ಸಂಬಂಧದ ಬಗ್ಗೆ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಶಿವನಿಗೆ ಪಾಠ ಕಲಿಸಲು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ತನ್ನನ್ನು ಹಿಂಸಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ತ್ರಿಶೂಲ್‌ಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ನಡುವೆ ಜಗಳ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಅಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲ್‌ನನ್ನು ತ್ರಿಶೂಲ್‌ನನ್ನು ಪಾತಾಳ ದರ್ಭೆಗೆ ತಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ್ ಜಗಳವನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರು ದೂರುತ್ತಾರೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ದಿಗ್ವಿಜಯ್. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಜೊತೆ ಅಸಭ್ಯವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮೋಲ್ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರನ್ನು ಹೆದರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರು ಕಳೆದ ಬಾರಿ ತನ್ನ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರನ್ನು ಮನೆಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುವಂತೆ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರು ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನಂತರ, ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತರ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ನಂದೀಶ ಮತ್ತು ಅವರ ಶಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಪಡೆದರು ಎಂಬುದನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ನಂದೀಶ ತನ್ನ ತಾಯಿಗೆ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್‌ಗೆ ಅಧಿಕಾರ ಹೊಂದಲು ಯಾವುದೇ ಕಾನೂನು ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ ಆದರೆ ತ್ರಿಶೂಲ್‌ಗೆ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವರ ಮೂಲ ಮೊಮ್ಮಗ ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾರೆ. ತ್ರಿಶೂಲನು ಶಿವಾನಿ ಭೂಮಿಗೆ ಬಂದ ಆದಿಶೇಷ ಎಂದು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ನಾಗಮಣಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಕೊಲ್ಲಬಹುದು. ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಕೈಯಲ್ಲಿ ನಾಗಮಣಿ ಇರುವುದನ್ನು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಕಂಡುಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಜಗಳ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ಕೈಯಿಂದ ನಾಗಮಣಿ ತ್ರಿಶೂಲ್ ಇರುವ ಪಾತಾಳ ದರ್ಭೆಗೆ ಬೀಳುತ್ತಾರೆ. ಇಬ್ಬನಿಯಿಂದ ನಾಗಮಣಿಯ ಶಕ್ತಿಗೆ ತ್ರಿಶೂಲ ಭೂಮಿಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಶಿವನಿಯನ್ನು ತಕ್ಷಕ (ತ್ರಯಂಬಕನ ಅವಳಿ ಸಹೋದರ) ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾನೆ. ಶೈಲು, ಶಿವಾನಿöನ ಅದೇ ಆಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. == ಕಲಾವಿದರು == === ಮುಖ್ಯ === * ನಮ್ರತಾ ಗೌಡ ಎಂದು ** ನಾಗಿಣಿ, ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸರ್ಪ/ಆದಿಶೇಷನ ಹೆಂಡತಿ (ಮುಖ್ಯ ರೂಪ); ನಾಗಲೋಕದ ರಾಣಿ ** ಶಿವಾನಿ, ತ್ರಿಶೂಲ್ ಅವರ ಪತ್ನಿ (ಮಾನವ ರೂಪ); ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ಪ್ರೀತಿಯ ಆಸಕ್ತಿಯಾಗಿತ್ತು ** ಕ್ಲೋನ್ ಶಿವಾನಿ, ಭೈರವ ಬಾಬಾ ಶಿವಾನಿಯ ನೆರಳಿನಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಭ್ರಮೆ ** ಶೈಲು, ಶಿವಾನಿಯ ಲುಕ್-ಅಲೈಕ್ ಕಲಾವಿದ <ref>{{Citation|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/kannada/naagini-2-actress-namrata-gowda-shares-bts-from-the-show/articleshow/77081499.cms|title=Naagini 2 actress Namrata Gowda shares BTS from the show|journal=The Times of India|access-date=2021-01-17}}</ref> * ನಿನಾದ ಹರಿತ್ಸ / ದೀಪಕ್ ಮಹಾದೇವ್ ** ತ್ರಿಶೂಲ್ ರಾಯ್, ಆದಿಶೇಷನ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಜೀವನ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿ ಪುತ್ರ. ನಂದೀಶ ಮತ್ತು ಮಧುಮತಿಯ ದತ್ತುಪುತ್ರ. ರೀನಾ ಅವರ ಸಹೋದರ ಮತ್ತು ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ದತ್ತು ಸಹೋದರ. ಶಿವಾನಿಯ ಪತಿ. ಮಾಯಾಂಗನಿಯ ಪ್ರೇಮಪಾಶ. ** ಆದಿಶೇಷ, ನಾಗಲೋಕದ ರಾಜ; ತ್ರಿಶೂಲದ ಮುಖ್ಯ ರೂಪ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಅವತಾರ * ಆದಿಶೇಷನಾಗಿ [[ಕಾರ್ತಿಕ್ ಜಯರಾಮ್]] ; ನಾಗ್ಲೋಕ್ ರಾಜ; ನಾಗಿಣಿಯ ಗಂಡ; ತ್ರಿಶೂಲದ ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮ. * ಹಿಂದಿನ ನಾಗಿಣಿ ಸರಣಿಯ ವಿಶೇಷ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೀಪಿಕಾ ದಾಸ್ ಅಮೃತಾ, ನಾಗರ ಹಾವಿನ ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಹಾವಿನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. === ಮರುಕಳಿಸುವ === * ಪ್ರಣವ್ ಶ್ರೀಧರ್ /ನಾಗರಾಜು ಬಲ್ಲಪ್ಪ ** ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಆಗಿ; ನಂದೀಶ ಮತ್ತು ಮಧುಮತಿಯ ಮಗ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿಯವರ ದತ್ತುಪುತ್ರ; ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ದತ್ತು ಸಹೋದರ; ಶಿವಾನಿಯ ಮಾಜಿ ಪ್ರೇಯಸಿ. * ಐಶ್ವರ್ಯ ಶಿಂದೋಗಿ ಮಾಯಾಂಗನಿಯಾಗಿ, ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಹಾವು ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಾಗಲೋಕದ ರಾಣಿಯಾಗಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. * ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮೋಹನ್ ಶಂಕರ್ . ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ತಂದೆ; ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ದತ್ತು ತಂದೆ; ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅವನು ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದನು. * ನಂದೀಶನಾಗಿ ಮುನಿರಾಜು; ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ತಂದೆ; ತ್ರಿಶೂಲನ ದತ್ತು ತಂದೆ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ಚಾಲಕ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತ * ವಿಜಯ್ (ಮಹಾದೇವಿ ಧಾರಾವಾಹಿ ಖ್ಯಾತಿ) ** ತ್ರಯಂಬಕ, ಶಕ್ತಿಯುತ ತಂತ್ರಿ, ದಿ ಒನ್ ಲೀಡ್ಸ್ ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಗ್ಯಾಂಗ್ ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ** ತಕ್ಷಕನಾಗಿ, ಶಕ್ತಿಯುತ ತಂತ್ರಿ ಮತ್ತು ತ್ರಯಂಬಕನ ಸಹೋದರ; ಯಾರು ಶಿವಾನಿ ಆತ್ಮವನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿದರು ಮತ್ತು ಭೂಪತಿಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ಆಕೆಯ ದೇಹವನ್ನು ಸುಟ್ಟರು * ನೀಲಿಯಾಗಿ ರಶ್ಮಿ ಶಿವನಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಭೂಮಿಗೆ ಬಂದ ಆಕಾರ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸರ್ಪ * ಧನಂಜಯ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಂಬರೀಶ್ ಸಾರಂಗಿ, ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಸಹೋದರ ಮತ್ತು ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ವೇಷದ ರೂಪ * ನಾಗಮಠ, ಆದಿಶೇಷನ ತಾಯಿಯಾಗಿ ಮರೀನಾ ತಾರಾ. * ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ಅವರ ತಾಯಿ ಮಧುಮತಿಯಾಗಿ ಶ್ವೇತಾ; ತ್ರಿಶೂಲನ ದತ್ತು ತಾಯಿ. * ವಿಷಕಂಠನಾಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದನು. * ದಂಡಪಾಣಿಯಾಗಿ ಜೀವನ್ ನೀನಾಸಂ * ಸಾಮ್ರಾಟ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಶಿ * ಭೂಪತಿಯಾಗಿ ಪೃಥ್ವಿ ಸುಬ್ಬಯ್ಯ * ಅಜಿತ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಪೃಥ್ವಿರಾಜ್, ಗರುಡಲೋಕದ ಗರುಡ * ತವಕಲ್ ರೆಹಮಾನ್, ಮುಸ್ಲಿಂ ಮೌಲ್ವಿಯಾಗಿ ಅನಂತವೇಲು * ತೇಜಸ್ವಿನಿ ಆನಂದಕುಮಾರ್/ಮೇಘಾ ಎಸ್.ವಿ ** ರೀನಾ ಆಗಿ; ದಿಗ್ವಜಯ್ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿಯವರ ಮಗಳು; ತ್ರಿಶೂಲನ ತಂಗಿ * ಸೂರ್ಯ ಕಿರಣ್ ಎಂದು ** ಗೋವಿಂದ, ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ; ದಮಯಂತಿಯ ಸಹೋದರ ** ಭೈರವ ಬಾಬಾ, ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಅವರ ದುಷ್ಟ ಗುರು (ಹಿಂದಿನ ನಾಗಿಣಿ ಸರಣಿಯಿಂದ ವಿಶೇಷ ಗೋಚರತೆ) * ಸಾಂಬಶಿವನಾಗಿ ಪ್ರಕಾಶ್. ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಆದಿಶೇಷನನ್ನು ಕೊಂದು ನಾಗಮಣಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ. * ಜೆನ್ನಿಫರ್ ಆಂಟೋನಿ / ರೇಖಾ ಸಾಗರ್ ** ದಮಯಂತಿಯಾಗಿ; ತ್ರಿಶೂಲ್ ಮತ್ತು ರೀನಾಳ ತಾಯಿ; ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ್ ದತ್ತು ತಾಯಿ; ದಿಗ್ವಿಜಯ್ ಪತ್ನಿ * ಕೃಷ್ಣನಾಗಿ ಪೂಜಾ ದುರ್ಗಣ್ಣ, ದಿಗ್ವಿಜಯ್‌ಗೆ ಧನಂಜಯ್ ರೂಪ ನೀಡಿದ ಮಾಂತ್ರಿಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು * ದೊಡ್ಮಳ್ಳಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೀಪಿಕಾ (ಕಾಮಿಡಿ ಖಿಲಿಯಾಡಿಗಳು). * ರಿದ್ಧಿ ಅಶೋಕ್ ಚಿಕ್ಕಮಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ * ಪಕ್ರು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಹೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ * ಪಶುಪತಿಯಾಗಿ ಹೆಚ್ಎಂಟಿ ವಿಜಯ್, ಡ್ರಾಮಾ ಕಂಪನಿಯ ಮಾಲೀಕ * ಪಶುಪತಿಯ ಪತ್ನಿಯಾಗಿ ರೇಖಾ ದಾಸ್ ಮತ್ತು ಡ್ರಾಮಾ ಕಂಪನಿಯ ಮೇಕು ಕಲಾವಿದೆ * ಶೇಷನಾಗನಾಗಿ ಪ್ರವೀಣ್ ಅಥರ್ವ * ಮೋಹಿನಿಯಾಗಿ ದರ್ಶಿನಿ ನಾಗರಾಜ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ''[https://www.zee5.com/tvshows/details/naagini-2/0-6-2498 ZEE5]'' ನಲ್ಲಿ ನಾಗಿಣಿ 2 e0pe78ceyax37rhdmt1mn2eqgfrp9i3 0 144878 1117076 2022-08-27T07:44:05Z Ishqyk 76644 "[[:en:Special:Redirect/revision/1106918237|Swaraj (TV series)]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = Sbkssksg.jpg | alt_name = Swaraj: Bharat ke Swatantrata Sangram Ki Samagra Gatha | genre = Indian Revolutionaries | creator = [[Abhimanyu Singh (producer)|Abhimanyu Singh]] | based_on = untold stories of indian freedom fighters | developer = Abhimanyu Singh | screenplay = | story = | director = | creative_director = | starring = Jason Shah<br>Manoj joshi<br>Aamir Rafiq<br>Sanjay swaraj<br>Hrishita bhatt | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = | country = India | language = Hindi | num_seasons = 1 | num_episodes = 75 | list_episodes = | executive_producer = | producer = Abhimanyu Singh <br>Dordarshan | location = | cinematography = | editor = | camera = [[Multi-camera]] | runtime = 45 minutes | company = [[Contiloe Entertainment]] | distributor = | network = [[DD National]] | first_aired = {{Start date|2022|08|14|df=y}} }} '''ಸ್ವರಾಜ್''' <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/entertainment/doordarshans-new-series-swaraj-to-narrate-indias-untold-stories-and-historical-journey-from-1498-to-1947-10770591.html|title=Doordarshan's new series Swaraj to narrate India’s untold stories and historical journey from 1498 to 1947-Entertainment News, Firstpost|date=2022-06-08|website=Firstpost|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://theprint.in/india/anurag-thakur-launches-promo-of-upcoming-doordarshan-series-swaraj/1041225/|title=Anurag Thakur launches promo of upcoming Doordarshan series 'Swaraj'|last=ANI|date=2022-07-16|website=ThePrint|language=en-US|access-date=2022-07-30}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.oneindia.com/india/new-dd-for-a-new-india-swaraj-a-75-episode-series-on-indian-history-to-air-soon-promo-launched-today-3434308.html|title=New DD for a new India: Swaraj, a 75-episode series on Indian history to air soon, promo launched today|last=Cariappa|first=Anuj|date=2022-07-15|website=www.oneindia.com|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> ಭಾರತೀಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು 14 ಆಗಸ್ಟ್ 2022 ರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಭಾನುವಾರ ರಾತ್ರಿ 9 ಗಂಟೆಗೆ [[ದೂರದರ್ಶನ ೧|ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಮೂಲಕ ದೂರದರ್ಶನ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ 550 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸಾಹಸಗಾಥೆಗಳನ್ನು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಂಟಿಲೋ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ.ಎನ್ನೆಡ್. R. Ddndndnd dnd dndndnd d ddndn ddndndn d dnd d == ಎರಕಹೊಯ್ದ == === ಮುಖ್ಯ === * ಜೇಸನ್ ಷಾ ವಾಸ್ಕೋ ಡಾ ಗಾಮಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/harshita-ruhela-join-the-cast-of-contiloe-s-next-titled-swaraj-210331|title=Harshita Ruhela to join the cast of Contiloe’s next titled Swaraj|website=Tellychakkar.com|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್ ಲುಮ್ಸ್ಡೆನ್ ಆಗಿ <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/actor-aamir-rafiq-talks-about-his-character-in-the-upcoming-show-swaraj/articleshow/91853810.cms|title=Actor Aamir Rafiq talks about his character in the upcoming show Swaraj - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ (ನಟ) ಕಥೆ ನಿರೂಪಕ * ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿಯಾಗಿ ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ * ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br /><br /><br /><br /> === ಮರುಕಳಿಸುವ === * ಆಲಿಯ ರಾಮರಾಯನಾಗಿ ವಿನೋದ್ ಕಪೂರ್ * ದಯಾರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಮಿನ್ ಲಾಲ್ವಾನಿ * ನಾನಾ ಸಾಹೇಬ್ ಪೇಶ್ವೆಯಾಗಿ ಇಶಾನ್ ಸಿಂಗ್ ಮನ್ಹಾಸ್ * ಅಂಕುರ್ ನಯ್ಯರ್ ಪಝಸ್ಸಿ ರಾಜನಾಗಿ * ವಜೀರ್ ಆಗಿ ಜಾವೇದ್ ಪಠಾಣ್ * ತಾತ್ಯಾ ಟೋಪೆಯಾಗಿ ನವಿ ಭಂಗು * ಮತ್ತದಿನ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ರೋಹಿತ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್ * ದೇಬಿ ಚೌದ್ರಾಣಿಯಾಗಿ ಮೇಘಾ ಚಕ್ರವರ್ತಿ * ಗಜೇಂದ್ರ ಚೌಹಾಣ್ ಸಮುತಿರಿಪಾದ್ (ಮಾನವಿಕ್ರಮ್) * ಕನ್ಹೋಜಿಯಾಗಿ ಚೈತನ್ಯ ಚೌಧರಿ * ವೆಲ್ಲು ನಾಚಿಯಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಹಾಸಿ ಗೊರಾಡಿಯಾ ಧಾಮಿ * ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿ ಸೌರಭ್ ಗೋಖಲೆ * ಯು ಟಿರೋಟ್ ಆಗಿ ವಿನೀತ್ ಕಕ್ಕರ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [[ಅಂತರಜಾಲ ಸಿನೆಮಾ ದತ್ತಸಂಚಯ|IMDb]] ನಲ್ಲಿ [https://m.imdb.com/title/tt21803130/ ಸ್ವರಾಜ್] mheecwyudnayjq3yrepaxjkmpvgksj0 1117077 1117076 2022-08-27T07:44:38Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = Sbkssksg.jpg | alt_name = Swaraj: Bharat ke Swatantrata Sangram Ki Samagra Gatha | genre = Indian Revolutionaries | creator = [[Abhimanyu Singh (producer)|Abhimanyu Singh]] | based_on = untold stories of indian freedom fighters | developer = Abhimanyu Singh | screenplay = | story = | director = | creative_director = | starring = Jason Shah<br>Manoj joshi<br>Aamir Rafiq<br>Sanjay swaraj<br>Hrishita bhatt | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = | country = India | language = Hindi | num_seasons = 1 | num_episodes = 75 | list_episodes = | executive_producer = | producer = Abhimanyu Singh <br>Dordarshan | location = | cinematography = | editor = | camera = [[Multi-camera]] | runtime = 45 minutes | company = [[Contiloe Entertainment]] | distributor = | network = [[DD National]] | first_aired = {{Start date|2022|08|14|df=y}} }} '''ಸ್ವರಾಜ್''' <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/entertainment/doordarshans-new-series-swaraj-to-narrate-indias-untold-stories-and-historical-journey-from-1498-to-1947-10770591.html|title=Doordarshan's new series Swaraj to narrate India’s untold stories and historical journey from 1498 to 1947-Entertainment News, Firstpost|date=2022-06-08|website=Firstpost|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://theprint.in/india/anurag-thakur-launches-promo-of-upcoming-doordarshan-series-swaraj/1041225/|title=Anurag Thakur launches promo of upcoming Doordarshan series 'Swaraj'|last=ANI|date=2022-07-16|website=ThePrint|language=en-US|access-date=2022-07-30}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.oneindia.com/india/new-dd-for-a-new-india-swaraj-a-75-episode-series-on-indian-history-to-air-soon-promo-launched-today-3434308.html|title=New DD for a new India: Swaraj, a 75-episode series on Indian history to air soon, promo launched today|last=Cariappa|first=Anuj|date=2022-07-15|website=www.oneindia.com|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> ಭಾರತೀಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು 14 ಆಗಸ್ಟ್ 2022 ರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಭಾನುವಾರ ರಾತ್ರಿ 9 ಗಂಟೆಗೆ [[ದೂರದರ್ಶನ ೧|ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಮೂಲಕ ದೂರದರ್ಶನ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ 550 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸಾಹಸಗಾಥೆಗಳನ್ನು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಂಟಿಲೋ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. == ಎರಕಹೊಯ್ದ == === ಮುಖ್ಯ === * ಜೇಸನ್ ಷಾ ವಾಸ್ಕೋ ಡಾ ಗಾಮಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/harshita-ruhela-join-the-cast-of-contiloe-s-next-titled-swaraj-210331|title=Harshita Ruhela to join the cast of Contiloe’s next titled Swaraj|website=Tellychakkar.com|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್ ಲುಮ್ಸ್ಡೆನ್ ಆಗಿ <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/actor-aamir-rafiq-talks-about-his-character-in-the-upcoming-show-swaraj/articleshow/91853810.cms|title=Actor Aamir Rafiq talks about his character in the upcoming show Swaraj - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ (ನಟ) ಕಥೆ ನಿರೂಪಕ * ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿಯಾಗಿ ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ * ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br /><br /><br /><br /> === ಮರುಕಳಿಸುವ === * ಆಲಿಯ ರಾಮರಾಯನಾಗಿ ವಿನೋದ್ ಕಪೂರ್ * ದಯಾರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಮಿನ್ ಲಾಲ್ವಾನಿ * ನಾನಾ ಸಾಹೇಬ್ ಪೇಶ್ವೆಯಾಗಿ ಇಶಾನ್ ಸಿಂಗ್ ಮನ್ಹಾಸ್ * ಅಂಕುರ್ ನಯ್ಯರ್ ಪಝಸ್ಸಿ ರಾಜನಾಗಿ * ವಜೀರ್ ಆಗಿ ಜಾವೇದ್ ಪಠಾಣ್ * ತಾತ್ಯಾ ಟೋಪೆಯಾಗಿ ನವಿ ಭಂಗು * ಮತ್ತದಿನ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ರೋಹಿತ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್ * ದೇಬಿ ಚೌದ್ರಾಣಿಯಾಗಿ ಮೇಘಾ ಚಕ್ರವರ್ತಿ * ಗಜೇಂದ್ರ ಚೌಹಾಣ್ ಸಮುತಿರಿಪಾದ್ (ಮಾನವಿಕ್ರಮ್) * ಕನ್ಹೋಜಿಯಾಗಿ ಚೈತನ್ಯ ಚೌಧರಿ * ವೆಲ್ಲು ನಾಚಿಯಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಹಾಸಿ ಗೊರಾಡಿಯಾ ಧಾಮಿ * ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿ ಸೌರಭ್ ಗೋಖಲೆ * ಯು ಟಿರೋಟ್ ಆಗಿ ವಿನೀತ್ ಕಕ್ಕರ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [[ಅಂತರಜಾಲ ಸಿನೆಮಾ ದತ್ತಸಂಚಯ|IMDb]] ನಲ್ಲಿ [https://m.imdb.com/title/tt21803130/ ಸ್ವರಾಜ್] 4xfw67hkgb2938oeyi9usg348jrj53w 1117078 1117077 2022-08-27T07:46:46Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = Sbkssksg.jpg | alt_name = Swaraj: Bharat ke Swatantrata Sangram Ki Samagra Gatha | genre = Indian Revolutionaries | creator = [[Abhimanyu Singh (producer)|Abhimanyu Singh]] | based_on = untold stories of indian freedom fighters | developer = Abhimanyu Singh | screenplay = | story = | director = | creative_director = | starring = Jason Shah<br>Manoj joshi<br>Aamir Rafiq<br>Sanjay swaraj<br>Hrishita bhatt | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = | country = India | language = Hindi | num_seasons = 1 | num_episodes = 75 | list_episodes = | executive_producer = | producer = Abhimanyu Singh <br>Dordarshan | location = | cinematography = | editor = | camera = [[Multi-camera]] | runtime = 45 minutes | company = [[Contiloe Entertainment]] | distributor = | network = [[DD National]] | first_aired = {{Start date|2022|08|14|df=y}} }} '''ಸ್ವರಾಜ್''' <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/entertainment/doordarshans-new-series-swaraj-to-narrate-indias-untold-stories-and-historical-journey-from-1498-to-1947-10770591.html|title=Doordarshan's new series Swaraj to narrate India’s untold stories and historical journey from 1498 to 1947-Entertainment News, Firstpost|date=2022-06-08|website=Firstpost|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://theprint.in/india/anurag-thakur-launches-promo-of-upcoming-doordarshan-series-swaraj/1041225/|title=Anurag Thakur launches promo of upcoming Doordarshan series 'Swaraj'|last=ANI|date=2022-07-16|website=ThePrint|language=en-US|access-date=2022-07-30}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.oneindia.com/india/new-dd-for-a-new-india-swaraj-a-75-episode-series-on-indian-history-to-air-soon-promo-launched-today-3434308.html|title=New DD for a new India: Swaraj, a 75-episode series on Indian history to air soon, promo launched today|last=Cariappa|first=Anuj|date=2022-07-15|website=www.oneindia.com|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> ಭಾರತೀಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು 14 ಆಗಸ್ಟ್ 2022 ರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಭಾನುವಾರ ರಾತ್ರಿ 9 ಗಂಟೆಗೆ [[ದೂರದರ್ಶನ ೧|ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರ ಅನುವಾದಿತ ಪ್ರಸಂಗ ಮುಂದಿನವಾರ ರಾತ್ರಿ 8 ಗಂಟೆಗೆ ಡಿಡಿ ಚಂದನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಮೂಲಕ ದೂರದರ್ಶನ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ 550 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸಾಹಸಗಾಥೆಗಳನ್ನು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಂಟಿಲೋ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. == ಎರಕಹೊಯ್ದ == === ಮುಖ್ಯ === * ಜೇಸನ್ ಷಾ ವಾಸ್ಕೋ ಡಾ ಗಾಮಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/harshita-ruhela-join-the-cast-of-contiloe-s-next-titled-swaraj-210331|title=Harshita Ruhela to join the cast of Contiloe’s next titled Swaraj|website=Tellychakkar.com|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್ ಲುಮ್ಸ್ಡೆನ್ ಆಗಿ <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/actor-aamir-rafiq-talks-about-his-character-in-the-upcoming-show-swaraj/articleshow/91853810.cms|title=Actor Aamir Rafiq talks about his character in the upcoming show Swaraj - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ (ನಟ) ಕಥೆ ನಿರೂಪಕ * ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿಯಾಗಿ ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ * ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br /><br /><br /><br /> === ಮರುಕಳಿಸುವ === * ಆಲಿಯ ರಾಮರಾಯನಾಗಿ ವಿನೋದ್ ಕಪೂರ್ * ದಯಾರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಮಿನ್ ಲಾಲ್ವಾನಿ * ನಾನಾ ಸಾಹೇಬ್ ಪೇಶ್ವೆಯಾಗಿ ಇಶಾನ್ ಸಿಂಗ್ ಮನ್ಹಾಸ್ * ಅಂಕುರ್ ನಯ್ಯರ್ ಪಝಸ್ಸಿ ರಾಜನಾಗಿ * ವಜೀರ್ ಆಗಿ ಜಾವೇದ್ ಪಠಾಣ್ * ತಾತ್ಯಾ ಟೋಪೆಯಾಗಿ ನವಿ ಭಂಗು * ಮತ್ತದಿನ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ರೋಹಿತ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್ * ದೇಬಿ ಚೌದ್ರಾಣಿಯಾಗಿ ಮೇಘಾ ಚಕ್ರವರ್ತಿ * ಗಜೇಂದ್ರ ಚೌಹಾಣ್ ಸಮುತಿರಿಪಾದ್ (ಮಾನವಿಕ್ರಮ್) * ಕನ್ಹೋಜಿಯಾಗಿ ಚೈತನ್ಯ ಚೌಧರಿ * ವೆಲ್ಲು ನಾಚಿಯಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಹಾಸಿ ಗೊರಾಡಿಯಾ ಧಾಮಿ * ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿ ಸೌರಭ್ ಗೋಖಲೆ * ಯು ಟಿರೋಟ್ ಆಗಿ ವಿನೀತ್ ಕಕ್ಕರ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [[ಅಂತರಜಾಲ ಸಿನೆಮಾ ದತ್ತಸಂಚಯ|IMDb]] ನಲ್ಲಿ [https://m.imdb.com/title/tt21803130/ ಸ್ವರಾಜ್] 8a3wv6s705yw2jojfyu0rzejh8l56zg 1117079 1117078 2022-08-27T07:49:04Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = Sbkssksg.jpg | alt_name = Swaraj: Bharat ke Swatantrata Sangram Ki Samagra Gatha | genre = Indian Revolutionaries | creator = [[Abhimanyu Singh (producer)|Abhimanyu Singh]] | based_on = untold stories of indian freedom fighters | developer = Abhimanyu Singh | screenplay = | story = | director = | creative_director = | starring = Jason Shah<br>Manoj joshi<br>Aamir Rafiq<br>Sanjay swaraj<br>Hrishita bhatt | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = | country = India | language = Hindi | num_seasons = 1 | num_episodes = 75 | list_episodes = | executive_producer = | producer = Abhimanyu Singh <br>Dordarshan | location = | cinematography = | editor = | camera = [[Multi-camera]] | runtime = 45 minutes | company = [[Contiloe Entertainment]] | distributor = | network = [[DD National]] | first_aired = {{Start date|2022|08|14|df=y}} }} '''ಸ್ವರಾಜ್''' <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/entertainment/doordarshans-new-series-swaraj-to-narrate-indias-untold-stories-and-historical-journey-from-1498-to-1947-10770591.html|title=Doordarshan's new series Swaraj to narrate India’s untold stories and historical journey from 1498 to 1947-Entertainment News, Firstpost|date=2022-06-08|website=Firstpost|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://theprint.in/india/anurag-thakur-launches-promo-of-upcoming-doordarshan-series-swaraj/1041225/|title=Anurag Thakur launches promo of upcoming Doordarshan series 'Swaraj'|last=ANI|date=2022-07-16|website=ThePrint|language=en-US|access-date=2022-07-30}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.oneindia.com/india/new-dd-for-a-new-india-swaraj-a-75-episode-series-on-indian-history-to-air-soon-promo-launched-today-3434308.html|title=New DD for a new India: Swaraj, a 75-episode series on Indian history to air soon, promo launched today|last=Cariappa|first=Anuj|date=2022-07-15|website=www.oneindia.com|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> ಭಾರತೀಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು 14 ಆಗಸ್ಟ್ 2022 ರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಭಾನುವಾರ ರಾತ್ರಿ 9 ಗಂಟೆಗೆ [[ದೂರದರ್ಶನ ೧|ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರ ಅನುವಾದಿತ ಪ್ರಸಂಗವು ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ ನಂತರ ಮುಂದಿನ ವಾರ ಶನಿವಾರ ರಾತ್ರಿ 8 ಗಂಟೆಗೆ ಡಿಡಿ ಚಂದನದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಮೂಲಕ ದೂರದರ್ಶನ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ 550 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸಾಹಸಗಾಥೆಗಳನ್ನು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಂಟಿಲೋ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. == ಎರಕಹೊಯ್ದ == === ಮುಖ್ಯ === * ಜೇಸನ್ ಷಾ ವಾಸ್ಕೋ ಡಾ ಗಾಮಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/harshita-ruhela-join-the-cast-of-contiloe-s-next-titled-swaraj-210331|title=Harshita Ruhela to join the cast of Contiloe’s next titled Swaraj|website=Tellychakkar.com|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್ ಲುಮ್ಸ್ಡೆನ್ ಆಗಿ <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/actor-aamir-rafiq-talks-about-his-character-in-the-upcoming-show-swaraj/articleshow/91853810.cms|title=Actor Aamir Rafiq talks about his character in the upcoming show Swaraj - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ (ನಟ) ಕಥೆ ನಿರೂಪಕ * ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿಯಾಗಿ ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ * ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br /><br /><br /><br /> === ಮರುಕಳಿಸುವ === * ಆಲಿಯ ರಾಮರಾಯನಾಗಿ ವಿನೋದ್ ಕಪೂರ್ * ದಯಾರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಮಿನ್ ಲಾಲ್ವಾನಿ * ನಾನಾ ಸಾಹೇಬ್ ಪೇಶ್ವೆಯಾಗಿ ಇಶಾನ್ ಸಿಂಗ್ ಮನ್ಹಾಸ್ * ಅಂಕುರ್ ನಯ್ಯರ್ ಪಝಸ್ಸಿ ರಾಜನಾಗಿ * ವಜೀರ್ ಆಗಿ ಜಾವೇದ್ ಪಠಾಣ್ * ತಾತ್ಯಾ ಟೋಪೆಯಾಗಿ ನವಿ ಭಂಗು * ಮತ್ತದಿನ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ರೋಹಿತ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್ * ದೇಬಿ ಚೌದ್ರಾಣಿಯಾಗಿ ಮೇಘಾ ಚಕ್ರವರ್ತಿ * ಗಜೇಂದ್ರ ಚೌಹಾಣ್ ಸಮುತಿರಿಪಾದ್ (ಮಾನವಿಕ್ರಮ್) * ಕನ್ಹೋಜಿಯಾಗಿ ಚೈತನ್ಯ ಚೌಧರಿ * ವೆಲ್ಲು ನಾಚಿಯಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಹಾಸಿ ಗೊರಾಡಿಯಾ ಧಾಮಿ * ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿ ಸೌರಭ್ ಗೋಖಲೆ * ಯು ಟಿರೋಟ್ ಆಗಿ ವಿನೀತ್ ಕಕ್ಕರ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [[ಅಂತರಜಾಲ ಸಿನೆಮಾ ದತ್ತಸಂಚಯ|IMDb]] ನಲ್ಲಿ [https://m.imdb.com/title/tt21803130/ ಸ್ವರಾಜ್] 59te8f5p8pagad4rwo1lcokhv4wn1y3 1117080 1117079 2022-08-27T07:52:26Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | alt_name = Swaraj: Bharat ke Swatantrata Sangram Ki Samagra Gatha | genre = ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು | creator = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | based_on = ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಕಥೆಗಳು | developer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | screenplay = | story = | director = | creative_director = | starring = ಜೇಸನ್ ಶಾ<br>ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ<br>ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್<br>ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br>ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = | country = ಭಾರತ | language = ಹಿಂದಿ | num_seasons = 1 | num_episodes = 75 | list_episodes = | executive_producer = | producer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | location = | cinematography = | editor = | camera = ಮಲ್ಟಿ-ಕ್ಯಾಮೆರಾ | runtime = 45 ನಿಮಿಷಗಳು | company = ಕಾಂಟಿಲೋ ಎಂಟರ್ಟೈನ್ಮೆಂಟ್ | distributor = | network = [[ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್]](ಮೂಲ)<br/>[[ಡಿಡಿ ಚಂದನ]](ಕನ್ನಡ) | first_aired = {{Start date|2022|08|14|df=y}} }} '''ಸ್ವರಾಜ್''' <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/entertainment/doordarshans-new-series-swaraj-to-narrate-indias-untold-stories-and-historical-journey-from-1498-to-1947-10770591.html|title=Doordarshan's new series Swaraj to narrate India’s untold stories and historical journey from 1498 to 1947-Entertainment News, Firstpost|date=2022-06-08|website=Firstpost|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://theprint.in/india/anurag-thakur-launches-promo-of-upcoming-doordarshan-series-swaraj/1041225/|title=Anurag Thakur launches promo of upcoming Doordarshan series 'Swaraj'|last=ANI|date=2022-07-16|website=ThePrint|language=en-US|access-date=2022-07-30}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.oneindia.com/india/new-dd-for-a-new-india-swaraj-a-75-episode-series-on-indian-history-to-air-soon-promo-launched-today-3434308.html|title=New DD for a new India: Swaraj, a 75-episode series on Indian history to air soon, promo launched today|last=Cariappa|first=Anuj|date=2022-07-15|website=www.oneindia.com|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> ಭಾರತೀಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು 14 ಆಗಸ್ಟ್ 2022 ರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಭಾನುವಾರ ರಾತ್ರಿ 9 ಗಂಟೆಗೆ [[ದೂರದರ್ಶನ ೧|ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರ ಅನುವಾದಿತ ಪ್ರಸಂಗವು ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ ನಂತರ ಮುಂದಿನ ವಾರ ಶನಿವಾರ ರಾತ್ರಿ 8 ಗಂಟೆಗೆ ಡಿಡಿ ಚಂದನದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಮೂಲಕ ದೂರದರ್ಶನ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ 550 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸಾಹಸಗಾಥೆಗಳನ್ನು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಂಟಿಲೋ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. == ಎರಕಹೊಯ್ದ == === ಮುಖ್ಯ === * ಜೇಸನ್ ಷಾ ವಾಸ್ಕೋ ಡಾ ಗಾಮಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/harshita-ruhela-join-the-cast-of-contiloe-s-next-titled-swaraj-210331|title=Harshita Ruhela to join the cast of Contiloe’s next titled Swaraj|website=Tellychakkar.com|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್ ಲುಮ್ಸ್ಡೆನ್ ಆಗಿ <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/actor-aamir-rafiq-talks-about-his-character-in-the-upcoming-show-swaraj/articleshow/91853810.cms|title=Actor Aamir Rafiq talks about his character in the upcoming show Swaraj - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ (ನಟ) ಕಥೆ ನಿರೂಪಕ * ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿಯಾಗಿ ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ * ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br /><br /><br /><br /> === ಮರುಕಳಿಸುವ === * ಆಲಿಯ ರಾಮರಾಯನಾಗಿ ವಿನೋದ್ ಕಪೂರ್ * ದಯಾರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಮಿನ್ ಲಾಲ್ವಾನಿ * ನಾನಾ ಸಾಹೇಬ್ ಪೇಶ್ವೆಯಾಗಿ ಇಶಾನ್ ಸಿಂಗ್ ಮನ್ಹಾಸ್ * ಅಂಕುರ್ ನಯ್ಯರ್ ಪಝಸ್ಸಿ ರಾಜನಾಗಿ * ವಜೀರ್ ಆಗಿ ಜಾವೇದ್ ಪಠಾಣ್ * ತಾತ್ಯಾ ಟೋಪೆಯಾಗಿ ನವಿ ಭಂಗು * ಮತ್ತದಿನ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ರೋಹಿತ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್ * ದೇಬಿ ಚೌದ್ರಾಣಿಯಾಗಿ ಮೇಘಾ ಚಕ್ರವರ್ತಿ * ಗಜೇಂದ್ರ ಚೌಹಾಣ್ ಸಮುತಿರಿಪಾದ್ (ಮಾನವಿಕ್ರಮ್) * ಕನ್ಹೋಜಿಯಾಗಿ ಚೈತನ್ಯ ಚೌಧರಿ * ವೆಲ್ಲು ನಾಚಿಯಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಹಾಸಿ ಗೊರಾಡಿಯಾ ಧಾಮಿ * ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿ ಸೌರಭ್ ಗೋಖಲೆ * ಯು ಟಿರೋಟ್ ಆಗಿ ವಿನೀತ್ ಕಕ್ಕರ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [[ಅಂತರಜಾಲ ಸಿನೆಮಾ ದತ್ತಸಂಚಯ|IMDb]] ನಲ್ಲಿ [https://m.imdb.com/title/tt21803130/ ಸ್ವರಾಜ್] bxuimsl0d3174urvv8pat2bpe0vnrye 1117081 1117080 2022-08-27T07:53:14Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | alt_name = Swaraj: Bharat ke Swatantrata Sangram Ki Samagra Gatha | genre = ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು | creator = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | based_on = ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಕಥೆಗಳು | developer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | screenplay = | story = | director = | creative_director = | starring = ಜೇಸನ್ ಶಾ<br>ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ<br>ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್<br>ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br>ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = | country = ಭಾರತ | language = ಹಿಂದಿ | num_seasons = 1 | num_episodes = 75 | list_episodes = | executive_producer = | producer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | location = | cinematography = | editor = | camera = ಮಲ್ಟಿ-ಕ್ಯಾಮೆರಾ | runtime = 45 ನಿಮಿಷಗಳು | company = ಕಾಂಟಿಲೋ ಎಂಟರ್ಟೈನ್ಮೆಂಟ್ | distributor = | network = [[ದೂರದರ್ಶನ ೧]](ಮೂಲ)<br/>[[ಡಿಡಿ ಚಂದನ]](ಕನ್ನಡ) | first_aired = {{Start date|2022|08|14|df=y}} }} '''ಸ್ವರಾಜ್''' <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/entertainment/doordarshans-new-series-swaraj-to-narrate-indias-untold-stories-and-historical-journey-from-1498-to-1947-10770591.html|title=Doordarshan's new series Swaraj to narrate India’s untold stories and historical journey from 1498 to 1947-Entertainment News, Firstpost|date=2022-06-08|website=Firstpost|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://theprint.in/india/anurag-thakur-launches-promo-of-upcoming-doordarshan-series-swaraj/1041225/|title=Anurag Thakur launches promo of upcoming Doordarshan series 'Swaraj'|last=ANI|date=2022-07-16|website=ThePrint|language=en-US|access-date=2022-07-30}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.oneindia.com/india/new-dd-for-a-new-india-swaraj-a-75-episode-series-on-indian-history-to-air-soon-promo-launched-today-3434308.html|title=New DD for a new India: Swaraj, a 75-episode series on Indian history to air soon, promo launched today|last=Cariappa|first=Anuj|date=2022-07-15|website=www.oneindia.com|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> ಭಾರತೀಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು 14 ಆಗಸ್ಟ್ 2022 ರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಭಾನುವಾರ ರಾತ್ರಿ 9 ಗಂಟೆಗೆ [[ದೂರದರ್ಶನ ೧|ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರ ಅನುವಾದಿತ ಪ್ರಸಂಗವು ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ ನಂತರ ಮುಂದಿನ ವಾರ ಶನಿವಾರ ರಾತ್ರಿ 8 ಗಂಟೆಗೆ ಡಿಡಿ ಚಂದನದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಮೂಲಕ ದೂರದರ್ಶನ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ 550 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸಾಹಸಗಾಥೆಗಳನ್ನು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಂಟಿಲೋ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. == ಎರಕಹೊಯ್ದ == === ಮುಖ್ಯ === * ಜೇಸನ್ ಷಾ ವಾಸ್ಕೋ ಡಾ ಗಾಮಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/harshita-ruhela-join-the-cast-of-contiloe-s-next-titled-swaraj-210331|title=Harshita Ruhela to join the cast of Contiloe’s next titled Swaraj|website=Tellychakkar.com|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್ ಲುಮ್ಸ್ಡೆನ್ ಆಗಿ <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/actor-aamir-rafiq-talks-about-his-character-in-the-upcoming-show-swaraj/articleshow/91853810.cms|title=Actor Aamir Rafiq talks about his character in the upcoming show Swaraj - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ (ನಟ) ಕಥೆ ನಿರೂಪಕ * ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿಯಾಗಿ ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ * ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br /><br /><br /><br /> === ಮರುಕಳಿಸುವ === * ಆಲಿಯ ರಾಮರಾಯನಾಗಿ ವಿನೋದ್ ಕಪೂರ್ * ದಯಾರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಮಿನ್ ಲಾಲ್ವಾನಿ * ನಾನಾ ಸಾಹೇಬ್ ಪೇಶ್ವೆಯಾಗಿ ಇಶಾನ್ ಸಿಂಗ್ ಮನ್ಹಾಸ್ * ಅಂಕುರ್ ನಯ್ಯರ್ ಪಝಸ್ಸಿ ರಾಜನಾಗಿ * ವಜೀರ್ ಆಗಿ ಜಾವೇದ್ ಪಠಾಣ್ * ತಾತ್ಯಾ ಟೋಪೆಯಾಗಿ ನವಿ ಭಂಗು * ಮತ್ತದಿನ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ರೋಹಿತ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್ * ದೇಬಿ ಚೌದ್ರಾಣಿಯಾಗಿ ಮೇಘಾ ಚಕ್ರವರ್ತಿ * ಗಜೇಂದ್ರ ಚೌಹಾಣ್ ಸಮುತಿರಿಪಾದ್ (ಮಾನವಿಕ್ರಮ್) * ಕನ್ಹೋಜಿಯಾಗಿ ಚೈತನ್ಯ ಚೌಧರಿ * ವೆಲ್ಲು ನಾಚಿಯಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಹಾಸಿ ಗೊರಾಡಿಯಾ ಧಾಮಿ * ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿ ಸೌರಭ್ ಗೋಖಲೆ * ಯು ಟಿರೋಟ್ ಆಗಿ ವಿನೀತ್ ಕಕ್ಕರ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [[ಅಂತರಜಾಲ ಸಿನೆಮಾ ದತ್ತಸಂಚಯ|IMDb]] ನಲ್ಲಿ [https://m.imdb.com/title/tt21803130/ ಸ್ವರಾಜ್] e5d25j1635k890c6arrd7ocgbq077zp 1117082 1117081 2022-08-27T07:54:05Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | alt_name = Swaraj: Bharat ke Swatantrata Sangram Ki Samagra Gatha | genre = ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು | creator = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | based_on = ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಕಥೆಗಳು | developer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | screenplay = | story = | director = | creative_director = | starring = ಜೇಸನ್ ಶಾ<br>ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ<br>ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್<br>ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br>ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = | country = ಭಾರತ | language = ಹಿಂದಿ | num_seasons = 1 | num_episodes = 75 | list_episodes = | executive_producer = | producer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | location = | cinematography = | editor = | camera = ಮಲ್ಟಿ-ಕ್ಯಾಮೆರಾ | runtime = 45 ನಿಮಿಷಗಳು | company = ಕಾಂಟಿಲೋ ಎಂಟರ್ಟೈನ್ಮೆಂಟ್ | distributor = | network = [[ದೂರದರ್ಶನ ೧]](ಮೂಲ)<br/>[[ಡಿಡಿ ಚಂದನ]](ಕನ್ನಡ) | first_aired = {{Start date|2022|08|14|df=y}} }} '''ಸ್ವರಾಜ್''' <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/entertainment/doordarshans-new-series-swaraj-to-narrate-indias-untold-stories-and-historical-journey-from-1498-to-1947-10770591.html|title=Doordarshan's new series Swaraj to narrate India’s untold stories and historical journey from 1498 to 1947-Entertainment News, Firstpost|date=2022-06-08|website=Firstpost|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://theprint.in/india/anurag-thakur-launches-promo-of-upcoming-doordarshan-series-swaraj/1041225/|title=Anurag Thakur launches promo of upcoming Doordarshan series 'Swaraj'|last=ANI|date=2022-07-16|website=ThePrint|language=en-US|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.oneindia.com/india/new-dd-for-a-new-india-swaraj-a-75-episode-series-on-indian-history-to-air-soon-promo-launched-today-3434308.html|title=New DD for a new India: Swaraj, a 75-episode series on Indian history to air soon, promo launched today|last=Cariappa|first=Anuj|date=2022-07-15|website=www.oneindia.com|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> ಭಾರತೀಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು 14 ಆಗಸ್ಟ್ 2022 ರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಭಾನುವಾರ ರಾತ್ರಿ 9 ಗಂಟೆಗೆ [[ದೂರದರ್ಶನ ೧|ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರ ಅನುವಾದಿತ ಪ್ರಸಂಗವು ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ ನಂತರ ಮುಂದಿನ ವಾರ ಶನಿವಾರ ರಾತ್ರಿ 8 ಗಂಟೆಗೆ ಡಿಡಿ ಚಂದನದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಮೂಲಕ ದೂರದರ್ಶನ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ 550 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸಾಹಸಗಾಥೆಗಳನ್ನು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಂಟಿಲೋ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. == ಎರಕಹೊಯ್ದ == === ಮುಖ್ಯ === * ಜೇಸನ್ ಷಾ ವಾಸ್ಕೋ ಡಾ ಗಾಮಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/harshita-ruhela-join-the-cast-of-contiloe-s-next-titled-swaraj-210331|title=Harshita Ruhela to join the cast of Contiloe’s next titled Swaraj|website=Tellychakkar.com|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್ ಲುಮ್ಸ್ಡೆನ್ ಆಗಿ <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/actor-aamir-rafiq-talks-about-his-character-in-the-upcoming-show-swaraj/articleshow/91853810.cms|title=Actor Aamir Rafiq talks about his character in the upcoming show Swaraj - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ (ನಟ) ಕಥೆ ನಿರೂಪಕ * ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿಯಾಗಿ ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ * ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br /><br /><br /><br /> === ಮರುಕಳಿಸುವ === * ಆಲಿಯ ರಾಮರಾಯನಾಗಿ ವಿನೋದ್ ಕಪೂರ್ * ದಯಾರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಮಿನ್ ಲಾಲ್ವಾನಿ * ನಾನಾ ಸಾಹೇಬ್ ಪೇಶ್ವೆಯಾಗಿ ಇಶಾನ್ ಸಿಂಗ್ ಮನ್ಹಾಸ್ * ಅಂಕುರ್ ನಯ್ಯರ್ ಪಝಸ್ಸಿ ರಾಜನಾಗಿ * ವಜೀರ್ ಆಗಿ ಜಾವೇದ್ ಪಠಾಣ್ * ತಾತ್ಯಾ ಟೋಪೆಯಾಗಿ ನವಿ ಭಂಗು * ಮತ್ತದಿನ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ರೋಹಿತ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್ * ದೇಬಿ ಚೌದ್ರಾಣಿಯಾಗಿ ಮೇಘಾ ಚಕ್ರವರ್ತಿ * ಗಜೇಂದ್ರ ಚೌಹಾಣ್ ಸಮುತಿರಿಪಾದ್ (ಮಾನವಿಕ್ರಮ್) * ಕನ್ಹೋಜಿಯಾಗಿ ಚೈತನ್ಯ ಚೌಧರಿ * ವೆಲ್ಲು ನಾಚಿಯಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಹಾಸಿ ಗೊರಾಡಿಯಾ ಧಾಮಿ * ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿ ಸೌರಭ್ ಗೋಖಲೆ * ಯು ಟಿರೋಟ್ ಆಗಿ ವಿನೀತ್ ಕಕ್ಕರ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [[ಅಂತರಜಾಲ ಸಿನೆಮಾ ದತ್ತಸಂಚಯ|IMDb]] ನಲ್ಲಿ [https://m.imdb.com/title/tt21803130/ ಸ್ವರಾಜ್] 2qalgesaopgj3z535gqjvn0kxbbhua1 1117084 1117082 2022-08-27T07:55:29Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | alt_name = Swaraj: Bharat ke Swatantrata Sangram Ki Samagra Gatha | genre = ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು | creator = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | based_on = ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಕಥೆಗಳು | developer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | screenplay = | story = | director = | creative_director = | starring = ಜೇಸನ್ ಶಾ<br>ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ<br>ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್<br>ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br>ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = | country = ಭಾರತ | language = ಹಿಂದಿ | num_seasons = 1 | num_episodes = 75 | list_episodes = | executive_producer = | producer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | location = | cinematography = | editor = | camera = ಮಲ್ಟಿ-ಕ್ಯಾಮೆರಾ | runtime = 45 ನಿಮಿಷಗಳು | company = ಕಾಂಟಿಲೋ ಎಂಟರ್ಟೈನ್ಮೆಂಟ್ | distributor = | network = [[ದೂರದರ್ಶನ ೧]](ಮೂಲ)<br/>[[ಡಿಡಿ ಚಂದನ]](ಕನ್ನಡ) | first_aired = {{Start date|2022|08|14|df=y}} }} '''ಸ್ವರಾಜ್''' <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/entertainment/doordarshans-new-series-swaraj-to-narrate-indias-untold-stories-and-historical-journey-from-1498-to-1947-10770591.html|title=Doordarshan's new series Swaraj to narrate India’s untold stories and historical journey from 1498 to 1947-Entertainment News, Firstpost|date=2022-06-08|website=Firstpost|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://theprint.in/india/anurag-thakur-launches-promo-of-upcoming-doordarshan-series-swaraj/1041225/|title=Anurag Thakur launches promo of upcoming Doordarshan series 'Swaraj'|last=ANI|date=2022-07-16|website=ThePrint|language=en-US|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.oneindia.com/india/new-dd-for-a-new-india-swaraj-a-75-episode-series-on-indian-history-to-air-soon-promo-launched-today-3434308.html|title=New DD for a new India: Swaraj, a 75-episode series on Indian history to air soon, promo launched today|last=Cariappa|first=Anuj|date=2022-07-15|website=www.oneindia.com|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> ಭಾರತೀಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು 14 ಆಗಸ್ಟ್ 2022 ರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಭಾನುವಾರ ರಾತ್ರಿ 9 ಗಂಟೆಗೆ [[ದೂರದರ್ಶನ ೧|ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರ ಅನುವಾದಿತ ಪ್ರಸಂಗವು ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ ನಂತರ ಮುಂದಿನ ವಾರ ಶನಿವಾರ ರಾತ್ರಿ 8 ಗಂಟೆಗೆ ಡಿಡಿ ಚಂದನದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಮೂಲಕ ದೂರದರ್ಶನ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ 550 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸಾಹಸಗಾಥೆಗಳನ್ನು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಂಟಿಲೋ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. == ಕಲಾವಿದರು == === ಮುಖ್ಯ === * ಜೇಸನ್ ಷಾ - ವಾಸ್ಕೋ ಡಾ ಗಾಮಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/harshita-ruhela-join-the-cast-of-contiloe-s-next-titled-swaraj-210331|title=Harshita Ruhela to join the cast of Contiloe’s next titled Swaraj|website=Tellychakkar.com|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್ - ಲುಮ್ಸ್ಡೆನ್ <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/actor-aamir-rafiq-talks-about-his-character-in-the-upcoming-show-swaraj/articleshow/91853810.cms|title=Actor Aamir Rafiq talks about his character in the upcoming show Swaraj - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ (ನಟ) ಕಥೆ ನಿರೂಪಕ * ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿ - ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ * ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br /><br /><br /> === ಉಳಿದವರು === * ಆಲಿಯ ರಾಮರಾಯನಾಗಿ ವಿನೋದ್ ಕಪೂರ್ * ದಯಾರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಮಿನ್ ಲಾಲ್ವಾನಿ * ನಾನಾ ಸಾಹೇಬ್ ಪೇಶ್ವೆಯಾಗಿ ಇಶಾನ್ ಸಿಂಗ್ ಮನ್ಹಾಸ್ * ಅಂಕುರ್ ನಯ್ಯರ್ ಪಝಸ್ಸಿ ರಾಜನಾಗಿ * ವಜೀರ್ ಆಗಿ ಜಾವೇದ್ ಪಠಾಣ್ * ತಾತ್ಯಾ ಟೋಪೆಯಾಗಿ ನವಿ ಭಂಗು * ಮತ್ತದಿನ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ರೋಹಿತ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್ * ದೇಬಿ ಚೌದ್ರಾಣಿಯಾಗಿ ಮೇಘಾ ಚಕ್ರವರ್ತಿ * ಗಜೇಂದ್ರ ಚೌಹಾಣ್ ಸಮುತಿರಿಪಾದ್ (ಮಾನವಿಕ್ರಮ್) * ಕನ್ಹೋಜಿಯಾಗಿ ಚೈತನ್ಯ ಚೌಧರಿ * ವೆಲ್ಲು ನಾಚಿಯಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಹಾಸಿ ಗೊರಾಡಿಯಾ ಧಾಮಿ * ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿ ಸೌರಭ್ ಗೋಖಲೆ * ಯು ಟಿರೋಟ್ ಆಗಿ ವಿನೀತ್ ಕಕ್ಕರ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [[ಅಂತರಜಾಲ ಸಿನೆಮಾ ದತ್ತಸಂಚಯ|IMDb]] ನಲ್ಲಿ [https://m.imdb.com/title/tt21803130/ ಸ್ವರಾಜ್] rlnedwx1tuinj04ii9go5gwh7k46r7t 1117086 1117084 2022-08-27T07:56:21Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | alt_name = Swaraj: Bharat ke Swatantrata Sangram Ki Samagra Gatha | genre = ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು | creator = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | based_on = ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಕಥೆಗಳು | developer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | screenplay = | story = | director = | creative_director = | starring = ಜೇಸನ್ ಶಾ<br>ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ<br>ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್<br>ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br>ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = | country = ಭಾರತ | language = ಹಿಂದಿ | num_seasons = 1 | num_episodes = 75 | list_episodes = | executive_producer = | producer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | location = | cinematography = | editor = | camera = ಮಲ್ಟಿ-ಕ್ಯಾಮೆರಾ | runtime = 45 ನಿಮಿಷಗಳು | company = ಕಾಂಟಿಲೋ ಎಂಟರ್ಟೈನ್ಮೆಂಟ್ | distributor = | network = [[ದೂರದರ್ಶನ ೧]](ಮೂಲ)<br/>[[ಡಿಡಿ ಚಂದನ]](ಕನ್ನಡ) | first_aired = {{Start date|2022|08|14|df=y}} }} '''ಸ್ವರಾಜ್''' <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/entertainment/doordarshans-new-series-swaraj-to-narrate-indias-untold-stories-and-historical-journey-from-1498-to-1947-10770591.html|title=Doordarshan's new series Swaraj to narrate India’s untold stories and historical journey from 1498 to 1947-Entertainment News, Firstpost|date=2022-06-08|website=Firstpost|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://theprint.in/india/anurag-thakur-launches-promo-of-upcoming-doordarshan-series-swaraj/1041225/|title=Anurag Thakur launches promo of upcoming Doordarshan series 'Swaraj'|last=ANI|date=2022-07-16|website=ThePrint|language=en-US|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.oneindia.com/india/new-dd-for-a-new-india-swaraj-a-75-episode-series-on-indian-history-to-air-soon-promo-launched-today-3434308.html|title=New DD for a new India: Swaraj, a 75-episode series on Indian history to air soon, promo launched today|last=Cariappa|first=Anuj|date=2022-07-15|website=www.oneindia.com|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> ಭಾರತೀಯ [[ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಾಟಕ|ಐತಿಹಾಸಿಕ]] ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು 14 ಆಗಸ್ಟ್ 2022 ರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಭಾನುವಾರ ರಾತ್ರಿ 9 ಗಂಟೆಗೆ [[ದೂರದರ್ಶನ ೧|ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರ ಅನುವಾದಿತ ಪ್ರಸಂಗವು ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ ನಂತರ ಮುಂದಿನ ವಾರ ಶನಿವಾರ ರಾತ್ರಿ 8 ಗಂಟೆಗೆ [[ಚಂದನ (ಕಿರುತೆರೆ ವಾಹಿನಿ)|ಡಿಡಿ ಚಂದನ]]ದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಮೂಲಕ ದೂರದರ್ಶನ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ 550 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸಾಹಸಗಾಥೆಗಳನ್ನು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಂಟಿಲೋ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. == ಕಲಾವಿದರು == === ಮುಖ್ಯ === * ಜೇಸನ್ ಷಾ - ವಾಸ್ಕೋ ಡಾ ಗಾಮಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/harshita-ruhela-join-the-cast-of-contiloe-s-next-titled-swaraj-210331|title=Harshita Ruhela to join the cast of Contiloe’s next titled Swaraj|website=Tellychakkar.com|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್ - ಲುಮ್ಸ್ಡೆನ್ <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/actor-aamir-rafiq-talks-about-his-character-in-the-upcoming-show-swaraj/articleshow/91853810.cms|title=Actor Aamir Rafiq talks about his character in the upcoming show Swaraj - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ (ನಟ) ಕಥೆ ನಿರೂಪಕ * ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿ - ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ * ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br /><br /><br /> === ಉಳಿದವರು === * ಆಲಿಯ ರಾಮರಾಯನಾಗಿ ವಿನೋದ್ ಕಪೂರ್ * ದಯಾರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಮಿನ್ ಲಾಲ್ವಾನಿ * ನಾನಾ ಸಾಹೇಬ್ ಪೇಶ್ವೆಯಾಗಿ ಇಶಾನ್ ಸಿಂಗ್ ಮನ್ಹಾಸ್ * ಅಂಕುರ್ ನಯ್ಯರ್ ಪಝಸ್ಸಿ ರಾಜನಾಗಿ * ವಜೀರ್ ಆಗಿ ಜಾವೇದ್ ಪಠಾಣ್ * ತಾತ್ಯಾ ಟೋಪೆಯಾಗಿ ನವಿ ಭಂಗು * ಮತ್ತದಿನ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ರೋಹಿತ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್ * ದೇಬಿ ಚೌದ್ರಾಣಿಯಾಗಿ ಮೇಘಾ ಚಕ್ರವರ್ತಿ * ಗಜೇಂದ್ರ ಚೌಹಾಣ್ ಸಮುತಿರಿಪಾದ್ (ಮಾನವಿಕ್ರಮ್) * ಕನ್ಹೋಜಿಯಾಗಿ ಚೈತನ್ಯ ಚೌಧರಿ * ವೆಲ್ಲು ನಾಚಿಯಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಹಾಸಿ ಗೊರಾಡಿಯಾ ಧಾಮಿ * ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿ ಸೌರಭ್ ಗೋಖಲೆ * ಯು ಟಿರೋಟ್ ಆಗಿ ವಿನೀತ್ ಕಕ್ಕರ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [[ಅಂತರಜಾಲ ಸಿನೆಮಾ ದತ್ತಸಂಚಯ|IMDb]] ನಲ್ಲಿ [https://m.imdb.com/title/tt21803130/ ಸ್ವರಾಜ್] sg1tkblmxda3c93pbosx8ph2z6pkdse 1117109 1117086 2022-08-27T08:05:13Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image =[[ಚಿತ್ರ: ಸ್ವರಾಜ್ ಧಾರಾವಾಹಿ.png]] | alt_name = Swaraj: Bharat ke Swatantrata Sangram Ki Samagra Gatha | genre = ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು | creator = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | based_on = ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಕಥೆಗಳು | developer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | screenplay = | story = | director = | creative_director = | starring = ಜೇಸನ್ ಶಾ<br>ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ<br>ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್<br>ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br>ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = | country = ಭಾರತ | language = ಹಿಂದಿ | num_seasons = 1 | num_episodes = 75 | list_episodes = | executive_producer = | producer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | location = | cinematography = | editor = | camera = ಮಲ್ಟಿ-ಕ್ಯಾಮೆರಾ | runtime = 45 ನಿಮಿಷಗಳು | company = ಕಾಂಟಿಲೋ ಎಂಟರ್ಟೈನ್ಮೆಂಟ್ | distributor = | network = [[ದೂರದರ್ಶನ ೧]](ಮೂಲ)<br/>[[ಡಿಡಿ ಚಂದನ]](ಕನ್ನಡ) | first_aired = {{Start date|2022|08|14|df=y}} }} '''ಸ್ವರಾಜ್''' <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/entertainment/doordarshans-new-series-swaraj-to-narrate-indias-untold-stories-and-historical-journey-from-1498-to-1947-10770591.html|title=Doordarshan's new series Swaraj to narrate India’s untold stories and historical journey from 1498 to 1947-Entertainment News, Firstpost|date=2022-06-08|website=Firstpost|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://theprint.in/india/anurag-thakur-launches-promo-of-upcoming-doordarshan-series-swaraj/1041225/|title=Anurag Thakur launches promo of upcoming Doordarshan series 'Swaraj'|last=ANI|date=2022-07-16|website=ThePrint|language=en-US|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.oneindia.com/india/new-dd-for-a-new-india-swaraj-a-75-episode-series-on-indian-history-to-air-soon-promo-launched-today-3434308.html|title=New DD for a new India: Swaraj, a 75-episode series on Indian history to air soon, promo launched today|last=Cariappa|first=Anuj|date=2022-07-15|website=www.oneindia.com|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> ಭಾರತೀಯ [[ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಾಟಕ|ಐತಿಹಾಸಿಕ]] ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು 14 ಆಗಸ್ಟ್ 2022 ರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಭಾನುವಾರ ರಾತ್ರಿ 9 ಗಂಟೆಗೆ [[ದೂರದರ್ಶನ ೧|ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರ ಅನುವಾದಿತ ಪ್ರಸಂಗವು ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ ನಂತರ ಮುಂದಿನ ವಾರ ಶನಿವಾರ ರಾತ್ರಿ 8 ಗಂಟೆಗೆ [[ಚಂದನ (ಕಿರುತೆರೆ ವಾಹಿನಿ)|ಡಿಡಿ ಚಂದನ]]ದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಮೂಲಕ ದೂರದರ್ಶನ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ 550 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸಾಹಸಗಾಥೆಗಳನ್ನು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಂಟಿಲೋ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. == ಕಲಾವಿದರು == === ಮುಖ್ಯ === * ಜೇಸನ್ ಷಾ - ವಾಸ್ಕೋ ಡಾ ಗಾಮಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/harshita-ruhela-join-the-cast-of-contiloe-s-next-titled-swaraj-210331|title=Harshita Ruhela to join the cast of Contiloe’s next titled Swaraj|website=Tellychakkar.com|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್ - ಲುಮ್ಸ್ಡೆನ್ <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/actor-aamir-rafiq-talks-about-his-character-in-the-upcoming-show-swaraj/articleshow/91853810.cms|title=Actor Aamir Rafiq talks about his character in the upcoming show Swaraj - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ (ನಟ) ಕಥೆ ನಿರೂಪಕ * ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿ - ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ * ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br /><br /><br /> === ಉಳಿದವರು === * ಆಲಿಯ ರಾಮರಾಯನಾಗಿ ವಿನೋದ್ ಕಪೂರ್ * ದಯಾರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಮಿನ್ ಲಾಲ್ವಾನಿ * ನಾನಾ ಸಾಹೇಬ್ ಪೇಶ್ವೆಯಾಗಿ ಇಶಾನ್ ಸಿಂಗ್ ಮನ್ಹಾಸ್ * ಅಂಕುರ್ ನಯ್ಯರ್ ಪಝಸ್ಸಿ ರಾಜನಾಗಿ * ವಜೀರ್ ಆಗಿ ಜಾವೇದ್ ಪಠಾಣ್ * ತಾತ್ಯಾ ಟೋಪೆಯಾಗಿ ನವಿ ಭಂಗು * ಮತ್ತದಿನ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ರೋಹಿತ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್ * ದೇಬಿ ಚೌದ್ರಾಣಿಯಾಗಿ ಮೇಘಾ ಚಕ್ರವರ್ತಿ * ಗಜೇಂದ್ರ ಚೌಹಾಣ್ ಸಮುತಿರಿಪಾದ್ (ಮಾನವಿಕ್ರಮ್) * ಕನ್ಹೋಜಿಯಾಗಿ ಚೈತನ್ಯ ಚೌಧರಿ * ವೆಲ್ಲು ನಾಚಿಯಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಹಾಸಿ ಗೊರಾಡಿಯಾ ಧಾಮಿ * ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿ ಸೌರಭ್ ಗೋಖಲೆ * ಯು ಟಿರೋಟ್ ಆಗಿ ವಿನೀತ್ ಕಕ್ಕರ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [[ಅಂತರಜಾಲ ಸಿನೆಮಾ ದತ್ತಸಂಚಯ|IMDb]] ನಲ್ಲಿ [https://m.imdb.com/title/tt21803130/ ಸ್ವರಾಜ್] 7ddqugyduqdsicurx1elw24rnq2mgx0 1117111 1117109 2022-08-27T08:07:04Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | italic_title = ಸ್ವರಾಜ್ | name = ಸ್ವರಾಜ್ | image = [[ಚಿತ್ರ: ಸ್ವರಾಜ್ ಧಾರಾವಾಹಿ.png]] | caption = ಸ್ವರಾಜ್: ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಸಮಗ್ರ ಕಥೆ | alt_name = Swaraj: Bharat ke Swatantrata Sangram Ki Samagra Gatha | genre = ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು | creator = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | based_on = ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಕಥೆಗಳು | developer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | screenplay = | story = | director = | creative_director = | starring = ಜೇಸನ್ ಶಾ<br>ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ<br>ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್<br>ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br>ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = | country = ಭಾರತ | language = ಹಿಂದಿ | num_seasons = 1 | num_episodes = 75 | list_episodes = | executive_producer = | producer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | location = | cinematography = | editor = | camera = ಮಲ್ಟಿ-ಕ್ಯಾಮೆರಾ | runtime = 45 ನಿಮಿಷಗಳು | company = ಕಾಂಟಿಲೋ ಎಂಟರ್ಟೈನ್ಮೆಂಟ್ | distributor = | network = [[ದೂರದರ್ಶನ ೧]](ಮೂಲ)<br/>[[ಡಿಡಿ ಚಂದನ]](ಕನ್ನಡ) | first_aired = {{Start date|2022|08|14|df=y}} }} '''ಸ್ವರಾಜ್''' <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/entertainment/doordarshans-new-series-swaraj-to-narrate-indias-untold-stories-and-historical-journey-from-1498-to-1947-10770591.html|title=Doordarshan's new series Swaraj to narrate India’s untold stories and historical journey from 1498 to 1947-Entertainment News, Firstpost|date=2022-06-08|website=Firstpost|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://theprint.in/india/anurag-thakur-launches-promo-of-upcoming-doordarshan-series-swaraj/1041225/|title=Anurag Thakur launches promo of upcoming Doordarshan series 'Swaraj'|last=ANI|date=2022-07-16|website=ThePrint|language=en-US|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.oneindia.com/india/new-dd-for-a-new-india-swaraj-a-75-episode-series-on-indian-history-to-air-soon-promo-launched-today-3434308.html|title=New DD for a new India: Swaraj, a 75-episode series on Indian history to air soon, promo launched today|last=Cariappa|first=Anuj|date=2022-07-15|website=www.oneindia.com|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> ಭಾರತೀಯ [[ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಾಟಕ|ಐತಿಹಾಸಿಕ]] ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು 14 ಆಗಸ್ಟ್ 2022 ರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಭಾನುವಾರ ರಾತ್ರಿ 9 ಗಂಟೆಗೆ [[ದೂರದರ್ಶನ ೧|ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ.ಇದರ ಅನುವಾದಿತ ಪ್ರಸಂಗವು ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ ನಂತರ ಮುಂದಿನ ವಾರ ಶನಿವಾರ ರಾತ್ರಿ 8 ಗಂಟೆಗೆ [[ಚಂದನ (ಕಿರುತೆರೆ ವಾಹಿನಿ)|ಡಿಡಿ ಚಂದನ]]ದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಮೂಲಕ ದೂರದರ್ಶನ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ 550 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸಾಹಸಗಾಥೆಗಳನ್ನು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಂಟಿಲೋ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. == ಕಲಾವಿದರು == === ಮುಖ್ಯ === * ಜೇಸನ್ ಷಾ - ವಾಸ್ಕೋ ಡಾ ಗಾಮಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/harshita-ruhela-join-the-cast-of-contiloe-s-next-titled-swaraj-210331|title=Harshita Ruhela to join the cast of Contiloe’s next titled Swaraj|website=Tellychakkar.com|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್ - ಲುಮ್ಸ್ಡೆನ್ <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/actor-aamir-rafiq-talks-about-his-character-in-the-upcoming-show-swaraj/articleshow/91853810.cms|title=Actor Aamir Rafiq talks about his character in the upcoming show Swaraj - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ (ನಟ) ಕಥೆ ನಿರೂಪಕ * ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿ - ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ * ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br /><br /><br /> === ಉಳಿದವರು === * ಆಲಿಯ ರಾಮರಾಯನಾಗಿ ವಿನೋದ್ ಕಪೂರ್ * ದಯಾರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಮಿನ್ ಲಾಲ್ವಾನಿ * ನಾನಾ ಸಾಹೇಬ್ ಪೇಶ್ವೆಯಾಗಿ ಇಶಾನ್ ಸಿಂಗ್ ಮನ್ಹಾಸ್ * ಅಂಕುರ್ ನಯ್ಯರ್ ಪಝಸ್ಸಿ ರಾಜನಾಗಿ * ವಜೀರ್ ಆಗಿ ಜಾವೇದ್ ಪಠಾಣ್ * ತಾತ್ಯಾ ಟೋಪೆಯಾಗಿ ನವಿ ಭಂಗು * ಮತ್ತದಿನ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ರೋಹಿತ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್ * ದೇಬಿ ಚೌದ್ರಾಣಿಯಾಗಿ ಮೇಘಾ ಚಕ್ರವರ್ತಿ * ಗಜೇಂದ್ರ ಚೌಹಾಣ್ ಸಮುತಿರಿಪಾದ್ (ಮಾನವಿಕ್ರಮ್) * ಕನ್ಹೋಜಿಯಾಗಿ ಚೈತನ್ಯ ಚೌಧರಿ * ವೆಲ್ಲು ನಾಚಿಯಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಹಾಸಿ ಗೊರಾಡಿಯಾ ಧಾಮಿ * ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿ ಸೌರಭ್ ಗೋಖಲೆ * ಯು ಟಿರೋಟ್ ಆಗಿ ವಿನೀತ್ ಕಕ್ಕರ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [[ಅಂತರಜಾಲ ಸಿನೆಮಾ ದತ್ತಸಂಚಯ|IMDb]] ನಲ್ಲಿ [https://m.imdb.com/title/tt21803130/ ಸ್ವರಾಜ್] 6ncavzk1v28vjp0ariskssg1g4bkb1f 1117112 1117111 2022-08-27T08:12:19Z Ishqyk 76644 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | italic_title = ಸ್ವರಾಜ್ | name = ಸ್ವರಾಜ್ | image = [[ಚಿತ್ರ: ಸ್ವರಾಜ್ ಧಾರಾವಾಹಿ.png]] | caption = ಸ್ವರಾಜ್: ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಸಮಗ್ರ ಕಥೆ | alt_name = Swaraj: Bharat ke Swatantrata Sangram Ki Samagra Gatha | genre = ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು | creator = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | based_on = ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಕಥೆಗಳು | developer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | screenplay = | story = | director = | creative_director = | starring = ಜೇಸನ್ ಶಾ<br>ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ<br>ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್<br>ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br>ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = | country = ಭಾರತ | language = ಹಿಂದಿ | num_seasons = 1 | num_episodes = 75 | list_episodes = | executive_producer = | producer = ಅಭಿಮನ್ಯು ಸಿಂಗ್ | location = | cinematography = | editor = | camera = ಮಲ್ಟಿ-ಕ್ಯಾಮೆರಾ | runtime = 45 ನಿಮಿಷಗಳು | company = ಕಾಂಟಿಲೋ ಎಂಟರ್ಟೈನ್ಮೆಂಟ್ | distributor = | network = [[ದೂರದರ್ಶನ ೧]](ಮೂಲ)<br/>[[ಡಿಡಿ ಚಂದನ]](ಕನ್ನಡ) | first_aired = {{Start date|2022|08|14|df=y}} }} '''ಸ್ವರಾಜ್''' <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/entertainment/doordarshans-new-series-swaraj-to-narrate-indias-untold-stories-and-historical-journey-from-1498-to-1947-10770591.html|title=Doordarshan's new series Swaraj to narrate India’s untold stories and historical journey from 1498 to 1947-Entertainment News, Firstpost|date=2022-06-08|website=Firstpost|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://theprint.in/india/anurag-thakur-launches-promo-of-upcoming-doordarshan-series-swaraj/1041225/|title=Anurag Thakur launches promo of upcoming Doordarshan series 'Swaraj'|last=ANI|date=2022-07-16|website=ThePrint|language=en-US|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.oneindia.com/india/new-dd-for-a-new-india-swaraj-a-75-episode-series-on-indian-history-to-air-soon-promo-launched-today-3434308.html|title=New DD for a new India: Swaraj, a 75-episode series on Indian history to air soon, promo launched today|last=Cariappa|first=Anuj|date=2022-07-15|website=www.oneindia.com|language=en|access-date=2022-07-30}}</ref> ಭಾರತೀಯ [[ಐತಿಹಾಸಿಕ ನಾಟಕ|ಐತಿಹಾಸಿಕ]] ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು 14 ಆಗಸ್ಟ್ 2022 ರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಭಾನುವಾರ ರಾತ್ರಿ 9 ಗಂಟೆಗೆ [[ದೂರದರ್ಶನ ೧|ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ ನಂತರ ಮುಂದಿನವಾರ ಶನಿವಾರ ಇದರ ಅನುವಾದಿತ ಪ್ರಸಂಗವು ರಾತ್ರಿ 8 ಗಂಟೆಗೆ [[ಚಂದನ (ಕಿರುತೆರೆ ವಾಹಿನಿ)|ಡಿಡಿ ಚಂದನ]]ದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಧಾರಾವಾಹಿಯ ಮೂಲಕ ದೂರದರ್ಶನ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ 550 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಸಾಹಸಗಾಥೆಗಳನ್ನು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದೆ. ಇದು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ]] ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಂಟಿಲೋ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. == ಕಲಾವಿದರು == === ಮುಖ್ಯ === * ಜೇಸನ್ ಷಾ - ವಾಸ್ಕೋ ಡಾ ಗಾಮಾ <ref>{{Cite web|url=https://www.tellychakkar.com/tv/tv-news/harshita-ruhela-join-the-cast-of-contiloe-s-next-titled-swaraj-210331|title=Harshita Ruhela to join the cast of Contiloe’s next titled Swaraj|website=Tellychakkar.com|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಅಮೀರ್ ರಫೀಕ್ - ಲುಮ್ಸ್ಡೆನ್ <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/actor-aamir-rafiq-talks-about-his-character-in-the-upcoming-show-swaraj/articleshow/91853810.cms|title=Actor Aamir Rafiq talks about his character in the upcoming show Swaraj - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=2022-08-21}}</ref> * ಮನೋಜ್ ಜೋಶಿ (ನಟ) ಕಥೆ ನಿರೂಪಕ * ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಾಯಿ - ಹೃಷಿತಾ ಭಟ್ * ಸಂಜಯ್ ಸ್ವರಾಜ್<br /><br /><br /> === ಉಳಿದವರು === * ಆಲಿಯ ರಾಮರಾಯನಾಗಿ ವಿನೋದ್ ಕಪೂರ್ * ದಯಾರಾಮ್ ಸಿಂಗ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಮಿನ್ ಲಾಲ್ವಾನಿ * ನಾನಾ ಸಾಹೇಬ್ ಪೇಶ್ವೆಯಾಗಿ ಇಶಾನ್ ಸಿಂಗ್ ಮನ್ಹಾಸ್ * ಅಂಕುರ್ ನಯ್ಯರ್ ಪಝಸ್ಸಿ ರಾಜನಾಗಿ * ವಜೀರ್ ಆಗಿ ಜಾವೇದ್ ಪಠಾಣ್ * ತಾತ್ಯಾ ಟೋಪೆಯಾಗಿ ನವಿ ಭಂಗು * ಮತ್ತದಿನ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ರೋಹಿತ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್ * ದೇಬಿ ಚೌದ್ರಾಣಿಯಾಗಿ ಮೇಘಾ ಚಕ್ರವರ್ತಿ * ಗಜೇಂದ್ರ ಚೌಹಾಣ್ ಸಮುತಿರಿಪಾದ್ (ಮಾನವಿಕ್ರಮ್) * ಕನ್ಹೋಜಿಯಾಗಿ ಚೈತನ್ಯ ಚೌಧರಿ * ವೆಲ್ಲು ನಾಚಿಯಾರ್ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಸುಹಾಸಿ ಗೊರಾಡಿಯಾ ಧಾಮಿ * ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜನಾಗಿ ಸೌರಭ್ ಗೋಖಲೆ * ಯು ಟಿರೋಟ್ ಆಗಿ ವಿನೀತ್ ಕಕ್ಕರ್ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [[ಅಂತರಜಾಲ ಸಿನೆಮಾ ದತ್ತಸಂಚಯ|IMDb]] ನಲ್ಲಿ [https://m.imdb.com/title/tt21803130/ ಸ್ವರಾಜ್] dbm4nov3id6iz0j75oysj0ucps3lt5u 0 144879 1117089 2022-08-27T07:58:51Z Pallaviv123 75945 "[[:en:Special:Redirect/revision/1090251106|Liriodendron]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki {{automatic taxobox|fossil_range={{fossil range|99.7|0}} [[Late Cretaceous]] - present <ref>{{cite web|url=http://www.fossilworks.org/cgi-bin/bridge.pl?a=taxonInfo&taxon_no=55292|title = "Liriodendron" |work=Fossilworks}}</ref>|image=Liriodendron tulipifera.jpg|image_caption=''Liriodendron tulipifera'' foliage and flower. <br/>[[Morton Arboretum]] acc. 500-67*21|taxon=Liriodendron|authority=[[Carl Linnaeus|L.]]|subdivision_ranks=Species|subdivision=* ''[[Liriodendron chinense]]'' (Hemsl.) Sarg. * ''[[Liriodendron tulipifera]]'' L.}} {| class="infobox biota" style="text-align: left; width: 200px; font-size: 100%" ! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |''Liriodendron''<br /><br /><div style="font-size: 85%;">Temporal range: <span class="noprint"><span style="display:inline-block;">99.7–0&nbsp;[[Megaannum|Ma]]</span> </span><div style="margin: 4px auto 0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:18px; overflow:visible; white-space:nowrap; border:1px #666; border-style:solid none; position:relative; z-index:0; font-size:97%;"> <div style="position:absolute; height:100%; left:0px; width:207.23076923077px; padding-left:5px; text-align:left; background-color:rgb(254,217,106); background-image: linear-gradient(to right, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1));"><span class="noprint">[[Precambrian|PreꞒ]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,160,86); left:37.636923076923px; width:18.073846153846px;"><span class="noprint">[[Cambrian|Ꞓ]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,146,112); left:55.710769230769px; width:14.08px;"><span class="noprint">[[Ordovician|O]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(179,225,182); left:69.790769230769px; width:8.3261538461539px;"><span class="noprint">[[Silurian|S]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(203,140,55); left:78.116923076923px; width:20.409230769231px;"><span class="noprint">[[Devonian|D]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(103,165,153); left:98.526153846154px; width:20.307692307692px;"><span class="noprint">[[Carboniferous|C]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(240,64,40); left:118.83384615385px; width:15.907015384615px;"><span class="noprint">[[Permian|P]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(129,43,146); left:134.74086153846px; width:17.126830769231px;"><span class="noprint">[[Triassic|T]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(52,178,201); left:151.86769230769px; width:19.055384615385px;"><span class="noprint">[[Jurassic|J]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,198,78); left:170.92307692308px; width:26.738461538462px;"><span class="noprint">[[Cretaceous|K]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(253,154,82); left:197.66153846154px; width:14.543692307692px;"><span class="noprint">[[Paleogene|Pg]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(255,230,25); left:212.20523076923px; width:6.9215384615385px;"><span class="noprint">[[Neogene|N]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; background-color:#666; width:1px; left:219px"></div><div style="margin:0 auto; line-height:0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:8px; overflow:visible; background-color:transparent; position:relative; top:-4px; z-index:100;"><div style="position:absolute; height:8px; left:186.25538461538px; width:33.744615384615px; background-color:#360; opacity:0.42; "></div> <div style="position:absolute; height:8px; left:186.25538461538px; width:33.744615384615px; background-color:#360; opacity:1; "></div> <div style="position:absolute; height:6px; top:1px; left:187.25538461538px; width:31.744615384615px; background-color:#6c3;"></div> </div> </div> [[Late Cretaceous]] - present <ref><cite class="citation web cs1"><span class="cx-segment" data-segmentid="269">[http://www.fossilworks.org/cgi-bin/bridge.pl?a=taxonInfo&taxon_no=55292 ""Liriodendron""]. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="270">''Fossilworks''.</span></cite></ref></div> |- | colspan="2" style="text-align: center" |[[File:Liriodendron_tulipifera.jpg|frameless]] |- | colspan="2" style="text-align: center; font-size: 88%" |''Liriodendron tulipifera'' foliage and flower. <br /><br />[[Morton Arboretum]] acc. 500-67*21 |- style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |- ! colspan="2" style="min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |[[Taxonomy (biology)|Scientific classification]] <span class="plainlinks" style="font-size:smaller; float:right; padding-right:0.4em; margin-left:-3em;">[[File:Red_Pencil_Icon.png|link=Template:Taxonomy/Liriodendron| e ]]</span> |- |Kingdom: |[[Plant|Plantae]] |- |''Clade'': |[[Vascular plant|Tracheophytes]] |- |''Clade'': |[[Flowering plant|Angiosperms]] |- |''Clade'': |[[Magnoliids]] |- |Order: |[[Magnoliales]] |- |Family: |[[Magnoliaceae]] |- |Genus: |''[[Liriodendron]]''<br /><br /><small>[[Carl Linnaeus|L.]]</small> |- style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |- ! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |Species |- | colspan="2" style="text-align: left" | * ''[[Liriodendron chinense]]'' (Hemsl.) Sarg. * ''[[Liriodendron tulipifera]]'' L. |} [[Category:Articles with 'species' microformats]] '''''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್''''' / / ˌl aɪriəˈdɛndrən , _ _ _ _ _ _ _ ˌ lɪr - , - ioʊ -/ [2] <ref>''Sunset Western Garden Book,'' 1995:606–607.</ref> ) ಎರಡು ಜಾತಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳ ಕುಲವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ( ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ ) ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ [[ಪರ್ಣಪಾತಿ|ಪತನಶೀಲವಾಗಿದೆ]]. ಈ ಮರಗಳನ್ನು '''ಟುಲಿಪ್ ಮರ''' ಅಥವಾ '''ಟುಲಿಪ್‌ಟ್ರೀ''' ಎಂಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರಿನಿಂದ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಅವುಗಳ ದೊಡ್ಡ ಹೂವುಗಳು ಟುಲಿಪ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ '''ಟುಲಿಪ್ ಪಾಪ್ಲರ್''' ಅಥವಾ '''ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮರವನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ "ಪೋಪ್ಲರ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ನಿಜವಾದ ಪಾಪ್ಲರ್‌ಗಳಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ಇತರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನೋವುಡ್, ಸ್ಯಾಡಲ್-ಲೀಫ್ ಮರ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಮರ ಸೇರಿವೆ. ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು ಗ್ರೀಕ್‌ನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ: ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್, ಇದರರ್ಥ ಲಿಲಿಟ್ರೀ ಮತ್ತು ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಇದರರ್ಥ "ಟುಲಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊರತರುವುದು", ಇದು ಟುಲಿಪ್‌ಗೆ ಅದರ ಹೂವುಗಳ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳೆಂದರೆ ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' , ಪೂರ್ವ [[ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕ|ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ]] ಮತ್ತು ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'', [[ಚೀನಿ ಜನರ ಗಣರಾಜ್ಯ|ಚೀನಾ]] ಮತ್ತು [[ವಿಯೆಟ್ನಾಮ್|ವಿಯೆಟ್ನಾಂಗೆ]] ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿದೆ. ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಗಳು {{Convert|58.5|m|ft|0|abbr=on}} ವರೆಗೆ ತಲುಪಬಹುದು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.monumentaltrees.com/en/trees/tuliptree/records/|title=The thickest, tallest, and oldest tulip trees (Liriodendron tulipifera)}}</ref> ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ [[ತೋಟಗಾರಿಕೆ|ತೋಟಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ]] ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಚೀನೀ ಜಾತಿಗಳು ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಈ ಎರಡು ಅಲೋಪಾಟ್ರಿಕವಾಗಿ ವಿತರಿಸಿದ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್‌ನ'' ವಿವಿಧ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ದಾಖಲೆಯಿಂದ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_chinense1.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Liriodendron_chinense1.jpg/220px-Liriodendron_chinense1.jpg|thumb| ಹೂವುಗಳೊಂದಿಗೆ ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' ರೆಂಬೆ. ಎಲ್''. ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ದಳಗಳ ಕಿತ್ತಳೆ ವರ್ಣದ್ರವ್ಯದ ಲಕ್ಷಣವು ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.]] == ವಿವರಣೆ == ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳು ಅವುಗಳ [[ಎಲೆ|ಎಲೆಗಳಿಂದ]] ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಹಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಡ್ಡ-ಕತ್ತರಿಸಿದ ನಾಚ್ ಅಥವಾ ನೇರವಾದ ತುದಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಎಲೆಯ ಗಾತ್ರವು ೮-೨೨ ರಿಂದ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಸೆಂ. ಉದ್ದ ಮತ್ತು ೬-೨೫ ಸೆಂ. ಅಗಲ. ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಬಹುಪಾಲು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅವು ಪತನಶೀಲವಾಗಿವೆ; ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರತಿ ಪ್ರಭೇದವು [[ಫ್ಲಾರಿಡ|ಫ್ಲೋರಿಡಾ]] ಮತ್ತು ಯುನ್ನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ದಕ್ಷಿಣದ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅರೆ-ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>{{Cite journal|doi=10.3390/f10010013|title=RAD-Seq Data Point to a Distinct Split in Liriodendron (Magnoliaceae) and Obvious East–West Genetic Divergence in L. Chinense|year=2018|last=Zhong|first=Yongda|last2=Yang|first2=Aihong|last3=Liu|first3=Shujuan|last4=Liu|first4=Lipan|last5=Li|first5=Yanqiang|last6=Wu|first6=Zhaoxiang|last7=Yu|first7=Faxin|journal=Forests|volume=10|page=13}}</ref> ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಮರವಾಗಿದೆ, ೧೮-೬೦ ಮೀ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ೬೦-೧೨೦ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಸೆಂ.ಮೀ. ಮರವು ೧೯೧.೮ ಅಡಿ (೫೮.೪೯ ಮೀಟರ್) ಎತ್ತರವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.landmarktrees.net/spring%202011%20latest%20news.html|title=Landmark Trees|date=May 6, 2011|access-date=December 20, 2011}}</ref> ಅವರು ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ತೋಪುಗಳಲ್ಲಿ, ತೆರೆದ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ. ಇದರ ಕಾಂಡವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ತಂಭಾಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಉದ್ದವಾದ, ಶಾಖೆ-ಮುಕ್ತ ಬೋಲ್ ತೆಳ್ಳಗಿನ ಶಾಖೆಗಳ ತೆರೆದ, ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಕಿರೀಟಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿರುವ ಆಳವಾದ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>Michigan Trees</ref> ''ಎಲ್. ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ''ಗೆ'' ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಎಲ್. ಚೈನೆನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲೆಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಅತಿಕ್ರಮಿಸುತ್ತವೆ; ತೊಟ್ಟು ೪-೧೮ ಸೆಂ ಉದ್ದ. ಎಳೆಯ ಮರಗಳ ಮೇಲಿನ ಎಲೆಗಳು ಪ್ರೌಢ ಮರಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಳವಾಗಿ ಹಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಎಲೆಗಳು ಹಳದಿ, ಅಥವಾ ಕಂದು ಮತ್ತು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತವೆ. ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನದ ಶ್ರೀಮಂತ, ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಪ್ರಭೇದಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಅವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸ್ ಆಗುತ್ತವೆ. [[ಹೂವು|ಹೂವುಗಳು]] ೩-೧೦ ಸೆಂ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಒಂಬತ್ತು ಟೆಪಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ - ಮೂರು ಹಸಿರು ಹೊರಗಿನ ಸೀಪಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಆರು ಒಳ [[ಎಸಳು|ದಳಗಳು]] ಹಳದಿ-ಹಸಿರು ಮತ್ತು ತಳದಲ್ಲಿ ಕಿತ್ತಳೆ ಜ್ವಾಲೆಯೊಂದಿಗೆ. ಅವು ಸುಮಾರು ೧೫ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಟುಲಿಪ್ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಮರದ ಹೆಸರು. ''ಎಲ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ಹೂವುಗಳು ಮಸುಕಾದ [[ಸೌತೆಕಾಯಿ|ಸೌತೆಕಾಯಿಯ]] ವಾಸನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. [[ಪುಂಕೇಸರ|ಕೇಸರಗಳು]] ಮತ್ತು ಪಿಸ್ತೂಲುಗಳು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಪೈಕ್ ಅಥವಾ ಗೈನೇಸಿಯಂ ಸುತ್ತಲೂ ಸುರುಳಿಯಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ; ಕೇಸರಗಳು ಉದುರಿಹೋಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪಿಸ್ತೂಲುಗಳು ಸಮರಾಸ್ ಆಗುತ್ತವೆ . [[ಹಣ್ಣು]] ಸಮರಾಸ್ ೪-೯ ಒಂದು ಕೋನ್ ತರಹದ ಸಮುಚ್ಚಯವಾಗಿದೆ ಸೆಂ.ಮೀ ಉದ್ದವಿದ್ದು, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಸರಿಸುಮಾರು ಟೆಟ್ರಾಹೆಡ್ರಲ್ ಬೀಜವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಒಂದು ತುದಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಸ್ಪೈಕ್‌ಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಅಂಚನ್ನು ರೆಕ್ಕೆಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ. [[File:Tree_Types_and_Barks_003.jpg|right|thumb|190x190px| ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ತೊಗಟೆ]] [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_flower.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Liriodendron_tulipifera_flower.jpg/190px-Liriodendron_tulipifera_flower.jpg|right|thumb|190x190px| ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಹೂವು]] [[ಚಿತ್ರ:TinicumParkTuliptree.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/TinicumParkTuliptree.jpg/190px-TinicumParkTuliptree.jpg|right|thumb|190x190px| ತುಲಿಪ್ಟ್ರೀಗಳು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಈ ೧೩೦-ಅಡಿಯು ೫-ಅಡಿ ಟ್ರಂಕ್ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರೌಢ ಓಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮೇಪಲ್ಸ್ ಗುಂಪನ್ನು ಕುಬ್ಜಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.]] == ವಿತರಣೆ == ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಕಾರದಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎತ್ತರದ ಕೊಂಬೆಗಳು ಒಂದೇ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗೂಡಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಎತ್ತರದಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಎತ್ತರದ ಮರಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಓಕ್ಸ್, ಮೇಪಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಮರಗಳ ಮೇಲಾವರಣದ ಮೇಲೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ-ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ. ಅಮೇರಿಕನ್ ಜಾತಿಗಳೊಂದಿಗೆ. ಅಪಲಾಚಿಯನ್ ಕೋವ್ ಕಾಡುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೂರ್ವದ ಗಟ್ಟಿಮರದ ಇತರ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರದ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಳತೆಯ ಹಲವಾರು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅಪ್ಪಲಾಚಿಯನ್ ಕೋವ್ ಅರಣ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ೧೫೦ ರಿಂದ ೧೬೫ ಮರಗಳು ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ೧೬೬ ರಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೮೦ ಮರಗಳು ಅಡಿಗಳೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ೧೭೦ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್'' ಅಡಿ ಎತ್ತರವನ್ನು ಪೂರ್ವ ಸ್ಥಳೀಯ ಟ್ರೀ ಸೊಸೈಟಿಯು ಇತರ ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವ ಜಾತಿಗಳಿಗಿಂತ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಾಖಲೆಯ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ೧೯೧.೯ ತಲುಪಿದೆ&nbsp;ಅಡಿ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಸ್ಥಳೀಯ [[ಆವೃತಬೀಜ ಸಸ್ಯಗಳು|ಆಂಜಿಯೋಸ್ಪರ್ಮ್]] ಮರ. <ref name="Native Tree Society BBS">{{Cite web|url=http://www.ents-bbs.org/viewtopic.php?f=256&t=2423|title=Fork Ridge Tuliptree- new eastern height record!!!|publisher=Eastern Native Tree Society, Will Blozan|access-date=Apr 29, 2011}}</ref> ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ಪೂರ್ವ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಳಿ ಪೈನ್, ಲೋಬ್ಲೋಲಿ ಪೈನ್ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಹೆಮ್ಲಾಕ್ಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿದೆ. ೨೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳ ವರದಿಗಳು ಅಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ನೇಟಿವ್ ಟ್ರೀ ಸೊಸೈಟಿಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಅಳತೆಗಳನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳು ಮರದ ಬುಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಕ್ರೌನ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಅನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಪತ್ತೆ ಮಾಡದಿರುವ ಮಾಪನ ದೋಷಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ - ಎತ್ತರವನ್ನು ಅಳೆಯುವಾಗ ಕ್ಲೈನೋಮೀಟರ್‌ಗಳು / ಹೈಪ್ಸೋಮೀಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಳಸುವ ಬಳಕೆದಾರರು ಮಾಡಿದ ಸಾಮಾನ್ಯ ದೋಷವಾಗಿದೆ. ಜಾತಿಯ ಗರಿಷ್ಟ ಸುತ್ತಳತೆಗಳು ಎದೆಯ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ೨೪ ಮತ್ತು ೩೦ ಅಡಿಗಳ ನಡುವೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಾದರಿಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಗ್ರೇಟ್ ಸ್ಮೋಕಿ ಮೌಂಟೇನ್ಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ೨೦ ಅಡಿ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸುತ್ತಳತೆ. ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ-ಗಾತ್ರದ ಟುಲಿಪ್ ಮರವೆಂದರೆ ಸಾಗ್ ಬ್ರಾಂಚ್ ಜೈಂಟ್, ಇದು ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಅಂಗಗಳ ಪರಿಮಾಣವನ್ನು {{Convert|4000|ft3|m3|abbr=on}} ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿದೆ. == ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು == ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್‌ಗಳು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದ ಕ್ರಿಟೇಶಿಯಸ್ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ತೃತೀಯದಿಂದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ತೃತೀಯ-ಯುಗದ [[ಪಳೆಯುಳಿಕೆ|ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು]] ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪ್ರಸ್ತುತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಹೊರಗೆ, ಒಮ್ಮೆ [[wiktionary:circumpolar|ಸುತ್ತುವರಿದ]] ಉತ್ತರದ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ "ಆರ್ಕ್ಟೋ-ತೃತೀಯ" ಕುಲಗಳಂತೆ, ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಿಮನದಿ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನದ ಶುಷ್ಕತೆಯಿಂದಾಗಿ ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್'' ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿದೆ. (ಹೆಸರನ್ನು ''ಲೆಪಿಡೋಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಗೊಳಿಸಬಾರದು,'' ಫೈಲಮ್ ಲೈಕೋಪೊಡಿಯೋಫೈಟಾದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘ-ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ [[ಪುಚ್ಛ ಸಸ್ಯಗಳು|ಟೆರಿಡೋಫೈಟ್‌ಗಳ]] ಪ್ರಮುಖ ಗುಂಪು ಪ್ಯಾಲಿಯೊಜೊಯಿಕ್ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು-ಯುಗದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ). [[ಚಿತ್ರ:Geology_(1907)_(14753394636).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Geology_%281907%29_%2814753394636%29.jpg/220px-Geology_%281907%29_%2814753394636%29.jpg|thumb| ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಗಿಗಾಂಟಿಯಮ್ (ಎ), ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಲೇಟ್ ಕ್ರಿಟೇಶಿಯಸ್ ಜಾತಿಗಳು.]] == ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಬಳಕೆ == [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg/220px-Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg|thumb| ವ್ಯಾಂಕೋವರ್‌ನಲ್ಲಿ ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ.]] ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳು ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನ, ಸೂರ್ಯ ಅಥವಾ ಭಾಗಶಃ ನೆರಳು ಮತ್ತು ಆಳವಾದ, ಫಲವತ್ತಾದ, ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬರಿದಾದ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ [[ಆಮ್ಲ|ಆಮ್ಲೀಯ]] [[ಮಣ್ಣು|ಮಣ್ಣನ್ನು]] ಬಯಸುತ್ತವೆ. ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಬೀಜ ಅಥವಾ [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕಸಿ ಮಾಡುವ]] ಮೂಲಕ. ಬೀಜದಿಂದ ಬೆಳೆದ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೂಬಿಡಲು ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕುಡಿ]] ಸಸ್ಯದ ವಯಸ್ಸನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಕಸಿ ಮಾಡಿದ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೂವು. ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಯ ಮರವು (ಪಾಪ್ಲರ್ ಅಥವಾ ಟುಲಿಪ್‌ವುಡ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ) ಉತ್ತಮವಾದ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸುಲಭವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮತ್ತು ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಆಂತರಿಕ ರಚನಾತ್ಮಕ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ವೆನೆರಿಂಗ್ ಗಾಗಿ ಉಪಮೇಲ್ಮೈಗಳು . ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಮಾರಾಟದ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಸರಳವಾಗಿ "ಗಟ್ಟಿಮರದ" ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾದ ಹೆಚ್ಚು ಅಗ್ಗದ ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳು, ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಬಣ್ಣದ ಪೋಪ್ಲರ್ ಆಗಿದೆ. ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲಾರ್ಧದಿಂದ ಅಮೇರಿಕನ್ ಪೀಠೋಪಕರಣ ತಯಾರಕರ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಗಮ್ ವುಡ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮರವು ಕೇವಲ ಮಧ್ಯಮ ಕೊಳೆತ-ನಿರೋಧಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಡಗು ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಲೈಟ್-ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಇತ್ತೀಚಿನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. ಮರವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯು ಒಣಗಿದಾಗ, ಸುಮಾರು {{Convert|24|lb/cuft|g/cm3|abbr=on}} ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ಯಾನೋವುಡ್ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಪ್ರಾಯಶಃ ಪೂರ್ವದ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಮೆರಿಕನ್ನರ ಅಗೆಯುವ ದೋಣಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಮರದ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅದರ ಉತ್ತಮ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಕಾಂಡದ ಗಾತ್ರವು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ಲೆಪಿಡೋಪ್ಟೆರಾ [[ಕಂಬಳಿಹುಳು|ಮರಿಹುಳುಗಳು]] ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪೂರ್ವ ಹುಲಿ ಸ್ವಾಲೋಟೈಲ್ ( ''ಪಾಪಿಲಿಯೊ ಗ್ಲಾಕಸ್'' ). == ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ತಳಿಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Liriodendron.jpg/200px-Liriodendron.jpg|right|thumb|200x200px| ಹಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್ ಸೆಂಟರ್ ಸ್ಮಶಾನದಲ್ಲಿ ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್, ಹಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್, ಮ್ಯಾಸಚೂಸೆಟ್ಸ್]] [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_×_chinense_(Hybrid_of_Tulip_Tree)_(26532119311).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Liriodendron_tulipifera_%C3%97_chinense_%28Hybrid_of_Tulip_Tree%29_%2826532119311%29.jpg/220px-Liriodendron_tulipifera_%C3%97_chinense_%28Hybrid_of_Tulip_Tree%29_%2826532119311%29.jpg|thumb| ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಹೈಬ್ರಿಡ್‌ನ ಮೊಗ್ಗು]] * ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' * ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ** 'ಆರ್ಡಿಸ್' [[ಒಂದು]] ಸಣ್ಣ [[ಎಲೆ]], ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ತಳಿಯಾಗಿದೆ ** 'ಆರಿಯೊಮಾರ್ಜಿನಾಟಮ್' [[ಹಳದಿ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ|ಹಳದಿ]]-ಅಂಚುಗಳ ಎಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿದೆ ** 'ಫಾಸ್ಟಿಗಿಯಾಟಮ್' ನೆಟ್ಟಗೆ ಅಥವಾ ಸ್ತಂಭಾಕಾರದ ಅಭ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ( ಫಾಸ್ಟಿಜಿಯೇಟ್ ) ** 'ಫ್ಲೋರಿಡಾ' ಸ್ಟ್ರೈನ್ - ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಆರಂಭಿಕ ಹೂವು, ಎಲೆಗಳು ಸುತ್ತಿನ ಹಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ** 'ಗ್ಲೆನ್ ಗೋಲ್ಡ್' ಹಳದಿ-ಚಿನ್ನದ ಬಣ್ಣದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ** 'ಮಿಡಿಯೋಪಿಕ್ಟಮ್' ಎಂಬುದು ಚಿನ್ನದ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ತಳಿಯಾಗಿದೆ * 'ಚಾಪೆಲ್ ಹಿಲ್' ಮತ್ತು 'ಡಾಕ್ ಡಿಫೋರ್ಸ್ ಡಿಲೈಟ್' ಮೇಲಿನ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳು == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ಹಂಟ್,ಡಿ. (ed). ೧೯೯೮. ''ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಿತ್ರರು'' . ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡೆಂಡ್ರಾಲಜಿ ಸೊಸೈಟಿ & ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಸೊಸೈಟಿ. (ಐಎಸ್‌ಬಿ‌ಎನ್‌ ೦-೯೫೧೭೨೩೪-೮-೦) * ಪಾರ್ಕ್ಸ್, ಸಿಆರ್, ವೆಂಡೆಲ್, ಜೆ‌ಎಫ್, ಸೆವೆಲ್, ಎಮ್‌ಎಮ್, & ಕ್ಯು, ವೈ.-ಎಲ್. (೧೯೯೪) ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ (ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ) ಅಲೋಜೈಮ್ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಒಳಹೊಕ್ಕುಗಳ ಮಹತ್ವ. ''ಅಂ. ಜೆ. ಬೋಟ್'' ೮೧ (೭): ೮೭೮-೮೮೯ [https://www.jstor.org/stable/2445769 ಅಮೂರ್ತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪುಟ] * ಪಾರ್ಕ್ಸ್, ಸಿಆರ್, ಮಿಲ್ಲರ್, ಎನ್‌ಜಿ, ವೆಂಡೆಲ್, ಜೆ‌ಎಫ್ ಮತ್ತು ಮೆಕ್ಡೊಗಲ್, ಕೆ‌ಎಮ್ (೧೯೮೩). ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ (ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ) ಕುಲದೊಳಗಿನ ಆನುವಂಶಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆ. ''ಮಿಸೌರಿ ಬೊಟಾನಿಕಲ್ ಗಾರ್ಡನ್'' ೭೦ (೪): ೬೫೮-೬೬೬ [https://www.jstor.org/stable/2398983 ಅಮೂರ್ತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪುಟ] * ಕಾಲಿಂಗ್‌ವುಡ್, ಜಿಹೆಚ್, ಬ್ರಷ್, ಡಬ್ಲ್ಯೂ‌ಡಿ (೧೯೮೪) ''ನಿಮ್ಮ ಮರಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು'' . ಅಮೇರಿಕನ್ ಫಾರೆಸ್ಟ್ರಿ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್. (ಎಲ್‌ಒಸಿ ಕಾರ್ಡ್ ಸಂಖ್ಯೆ. ೭೮-೫೨೯೯೪):೨೮೬-೨೮೭ * [https://web.archive.org/web/20041205144540/http://www.floridata.com/tracks/trees/TulipPoplarCentFla.htm ಮೊರಿಯಾಟಿ, ವಿಲಿಯಂ.] [https://web.archive.org/web/20041205144540/http://www.floridata.com/tracks/trees/TulipPoplarCentFla.htm ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಫ್ಲೋರಿಡಾದಲ್ಲಿರುವ ಟುಲಿಪ್ ಮರ] * [http://www.asianflora.com/Magnoliaceae/Liriodendron-chinense.htm ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್''] * [https://web.archive.org/web/20060209110805/http://www.losn.com.cn/hjbh/plant/magnoliaceae/1-67.htm ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳು] * [https://web.archive.org/web/20060417083017/http://www.rbgkew.org.uk/plants/trees/tuliptree.html ಕ್ಯೂ: ಸಸ್ಯಗಳು: ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳು, ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಮತ್ತು ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್] * [http://www.fna.org/china/mss/volume07/Magnoliaceae-CAS_coauthoring.htm ''ಫ್ಲೋರಾ ಆಫ್ ಚೀನಾ'' ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯೇಸಿಯ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಖಾತೆ] (ಸೈಟ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ಕೆಳಗೆ ಇದೆ; [https://web.archive.org/web/20070505104021/http://www.fna.org/china/mss/volume07/Magnoliaceae-CAS_coauthoring.htm ಗೂಗಲ್ ಕ್ಯಾಶ್] ನೋಡಿ) * [https://web.archive.org/web/20060910174744/http://www.cas.vanderbilt.edu/bioimages/species/frame/litu.htm ''Liriodendron tulipifera'' ಚಿತ್ರಗಳು bioimages.vanderbilt.edu ನಲ್ಲಿ] * ''ಬೊಟಾನಿಕಾಸ್ ಮರಗಳು ಮತ್ತು ಪೊದೆಗಳು'', ರಾಂಡಮ್ ಹೌಸ್, ಸಿಡ್ನಿ, ೧೦೦೫ * [http://hazardkentucky.com/more/tuliptree.htm ಕೆ‌ವೈ, ಪೆರ್ರಿ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಟುಲಿಪ್ ಮರ] * [http://plants.usda.gov/factsheet/pdf/fs_litu.pdf ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿಎ ಪ್ಲಾಂಟ್ಸ್ ಟುಲಿಪ್ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ] * [http://forestry.about.com/od/hardwoods/ss/tuliptree.htm ಕಾಮ್ ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್ ಬಗ್ಗೆ ಅರಣ್ಯ - ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಮರಗಳಲ್ಲಿ ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್ ಅನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು] * [http://www.psu.edu/dept/nkbiology/naturetrail/speciespages/poplar.htm ಪೆನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಹಳದಿ ಜನಪ್ರಿಯ] * [http://plants.usda.gov/factsheet/pdf/fs_litu.pdf ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿಎ] [http://www.na.fs.fed.us/pubs/silvics_manual/volume_2/liriodendron/tulipifera.htm ಅರಣ್ಯ ಸೇವೆ ಹಳದಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ] <nowiki> [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]]</nowiki> r9pe3l5vm57js4whfoqzpcnt29h7t2e 1117092 1117089 2022-08-27T07:59:33Z Pallaviv123 75945 wikitext text/x-wiki {| class="infobox biota" style="text-align: left; width: 200px; font-size: 100%" ! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |''Liriodendron''<br /><br /><div style="font-size: 85%;">Temporal range: <span class="noprint"><span style="display:inline-block;">99.7–0&nbsp;[[Megaannum|Ma]]</span> </span><div style="margin: 4px auto 0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:18px; overflow:visible; white-space:nowrap; border:1px #666; border-style:solid none; position:relative; z-index:0; font-size:97%;"> <div style="position:absolute; height:100%; left:0px; width:207.23076923077px; padding-left:5px; text-align:left; background-color:rgb(254,217,106); background-image: linear-gradient(to right, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1));"><span class="noprint">[[Precambrian|PreꞒ]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,160,86); left:37.636923076923px; width:18.073846153846px;"><span class="noprint">[[Cambrian|Ꞓ]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,146,112); left:55.710769230769px; width:14.08px;"><span class="noprint">[[Ordovician|O]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(179,225,182); left:69.790769230769px; width:8.3261538461539px;"><span class="noprint">[[Silurian|S]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(203,140,55); left:78.116923076923px; width:20.409230769231px;"><span class="noprint">[[Devonian|D]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(103,165,153); left:98.526153846154px; width:20.307692307692px;"><span class="noprint">[[Carboniferous|C]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(240,64,40); left:118.83384615385px; width:15.907015384615px;"><span class="noprint">[[Permian|P]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(129,43,146); left:134.74086153846px; width:17.126830769231px;"><span class="noprint">[[Triassic|T]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(52,178,201); left:151.86769230769px; width:19.055384615385px;"><span class="noprint">[[Jurassic|J]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,198,78); left:170.92307692308px; width:26.738461538462px;"><span class="noprint">[[Cretaceous|K]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(253,154,82); left:197.66153846154px; width:14.543692307692px;"><span class="noprint">[[Paleogene|Pg]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(255,230,25); left:212.20523076923px; width:6.9215384615385px;"><span class="noprint">[[Neogene|N]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; background-color:#666; width:1px; left:219px"></div><div style="margin:0 auto; line-height:0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:8px; overflow:visible; background-color:transparent; position:relative; top:-4px; z-index:100;"><div style="position:absolute; height:8px; left:186.25538461538px; width:33.744615384615px; background-color:#360; opacity:0.42; "></div> <div style="position:absolute; height:8px; left:186.25538461538px; width:33.744615384615px; background-color:#360; opacity:1; "></div> <div style="position:absolute; height:6px; top:1px; left:187.25538461538px; width:31.744615384615px; background-color:#6c3;"></div> </div> </div> [[Late Cretaceous]] - present <ref><cite class="citation web cs1"><span class="cx-segment" data-segmentid="269">[http://www.fossilworks.org/cgi-bin/bridge.pl?a=taxonInfo&taxon_no=55292 ""Liriodendron""]. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="270">''Fossilworks''.</span></cite></ref></div> |- | colspan="2" style="text-align: center" |[[File:Liriodendron_tulipifera.jpg|frameless]] |- | colspan="2" style="text-align: center; font-size: 88%" |''Liriodendron tulipifera'' foliage and flower. <br /><br />[[Morton Arboretum]] acc. 500-67*21 |- style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |- ! colspan="2" style="min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |[[Taxonomy (biology)|Scientific classification]] <span class="plainlinks" style="font-size:smaller; float:right; padding-right:0.4em; margin-left:-3em;">[[File:Red_Pencil_Icon.png|link=Template:Taxonomy/Liriodendron| e ]]</span> |- |Kingdom: |[[Plant|Plantae]] |- |''Clade'': |[[Vascular plant|Tracheophytes]] |- |''Clade'': |[[Flowering plant|Angiosperms]] |- |''Clade'': |[[Magnoliids]] |- |Order: |[[Magnoliales]] |- |Family: |[[Magnoliaceae]] |- |Genus: |''[[Liriodendron]]''<br /><br /><small>[[Carl Linnaeus|L.]]</small> |- style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |- ! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |Species |- | colspan="2" style="text-align: left" | * ''[[Liriodendron chinense]]'' (Hemsl.) Sarg. * ''[[Liriodendron tulipifera]]'' L. |} [[Category:Articles with 'species' microformats]] '''''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್''''' / / ˌl aɪriəˈdɛndrən , _ _ _ _ _ _ _ ˌ lɪr - , - ioʊ -/ [2] <ref>''Sunset Western Garden Book,'' 1995:606–607.</ref> ) ಎರಡು ಜಾತಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳ ಕುಲವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ( ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ ) ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ [[ಪರ್ಣಪಾತಿ|ಪತನಶೀಲವಾಗಿದೆ]]. ಈ ಮರಗಳನ್ನು '''ಟುಲಿಪ್ ಮರ''' ಅಥವಾ '''ಟುಲಿಪ್‌ಟ್ರೀ''' ಎಂಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರಿನಿಂದ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಅವುಗಳ ದೊಡ್ಡ ಹೂವುಗಳು ಟುಲಿಪ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ '''ಟುಲಿಪ್ ಪಾಪ್ಲರ್''' ಅಥವಾ '''ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮರವನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ "ಪೋಪ್ಲರ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ನಿಜವಾದ ಪಾಪ್ಲರ್‌ಗಳಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ಇತರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನೋವುಡ್, ಸ್ಯಾಡಲ್-ಲೀಫ್ ಮರ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಮರ ಸೇರಿವೆ. ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು ಗ್ರೀಕ್‌ನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ: ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್, ಇದರರ್ಥ ಲಿಲಿಟ್ರೀ ಮತ್ತು ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಇದರರ್ಥ "ಟುಲಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊರತರುವುದು", ಇದು ಟುಲಿಪ್‌ಗೆ ಅದರ ಹೂವುಗಳ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳೆಂದರೆ ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' , ಪೂರ್ವ [[ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕ|ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ]] ಮತ್ತು ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'', [[ಚೀನಿ ಜನರ ಗಣರಾಜ್ಯ|ಚೀನಾ]] ಮತ್ತು [[ವಿಯೆಟ್ನಾಮ್|ವಿಯೆಟ್ನಾಂಗೆ]] ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿದೆ. ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಗಳು {{Convert|58.5|m|ft|0|abbr=on}} ವರೆಗೆ ತಲುಪಬಹುದು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.monumentaltrees.com/en/trees/tuliptree/records/|title=The thickest, tallest, and oldest tulip trees (Liriodendron tulipifera)}}</ref> ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ [[ತೋಟಗಾರಿಕೆ|ತೋಟಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ]] ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಚೀನೀ ಜಾತಿಗಳು ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಈ ಎರಡು ಅಲೋಪಾಟ್ರಿಕವಾಗಿ ವಿತರಿಸಿದ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್‌ನ'' ವಿವಿಧ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ದಾಖಲೆಯಿಂದ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_chinense1.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Liriodendron_chinense1.jpg/220px-Liriodendron_chinense1.jpg|thumb| ಹೂವುಗಳೊಂದಿಗೆ ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' ರೆಂಬೆ. ಎಲ್''. ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ದಳಗಳ ಕಿತ್ತಳೆ ವರ್ಣದ್ರವ್ಯದ ಲಕ್ಷಣವು ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.]] == ವಿವರಣೆ == ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳು ಅವುಗಳ [[ಎಲೆ|ಎಲೆಗಳಿಂದ]] ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಹಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಡ್ಡ-ಕತ್ತರಿಸಿದ ನಾಚ್ ಅಥವಾ ನೇರವಾದ ತುದಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಎಲೆಯ ಗಾತ್ರವು ೮-೨೨ ರಿಂದ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಸೆಂ. ಉದ್ದ ಮತ್ತು ೬-೨೫ ಸೆಂ. ಅಗಲ. ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಬಹುಪಾಲು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅವು ಪತನಶೀಲವಾಗಿವೆ; ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರತಿ ಪ್ರಭೇದವು [[ಫ್ಲಾರಿಡ|ಫ್ಲೋರಿಡಾ]] ಮತ್ತು ಯುನ್ನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ದಕ್ಷಿಣದ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅರೆ-ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>{{Cite journal|doi=10.3390/f10010013|title=RAD-Seq Data Point to a Distinct Split in Liriodendron (Magnoliaceae) and Obvious East–West Genetic Divergence in L. Chinense|year=2018|last=Zhong|first=Yongda|last2=Yang|first2=Aihong|last3=Liu|first3=Shujuan|last4=Liu|first4=Lipan|last5=Li|first5=Yanqiang|last6=Wu|first6=Zhaoxiang|last7=Yu|first7=Faxin|journal=Forests|volume=10|page=13}}</ref> ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಮರವಾಗಿದೆ, ೧೮-೬೦ ಮೀ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ೬೦-೧೨೦ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಸೆಂ.ಮೀ. ಮರವು ೧೯೧.೮ ಅಡಿ (೫೮.೪೯ ಮೀಟರ್) ಎತ್ತರವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.landmarktrees.net/spring%202011%20latest%20news.html|title=Landmark Trees|date=May 6, 2011|access-date=December 20, 2011}}</ref> ಅವರು ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ತೋಪುಗಳಲ್ಲಿ, ತೆರೆದ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ. ಇದರ ಕಾಂಡವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ತಂಭಾಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಉದ್ದವಾದ, ಶಾಖೆ-ಮುಕ್ತ ಬೋಲ್ ತೆಳ್ಳಗಿನ ಶಾಖೆಗಳ ತೆರೆದ, ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಕಿರೀಟಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿರುವ ಆಳವಾದ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>Michigan Trees</ref> ''ಎಲ್. ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ''ಗೆ'' ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಎಲ್. ಚೈನೆನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲೆಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಅತಿಕ್ರಮಿಸುತ್ತವೆ; ತೊಟ್ಟು ೪-೧೮ ಸೆಂ ಉದ್ದ. ಎಳೆಯ ಮರಗಳ ಮೇಲಿನ ಎಲೆಗಳು ಪ್ರೌಢ ಮರಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಳವಾಗಿ ಹಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಎಲೆಗಳು ಹಳದಿ, ಅಥವಾ ಕಂದು ಮತ್ತು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತವೆ. ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನದ ಶ್ರೀಮಂತ, ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಪ್ರಭೇದಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಅವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸ್ ಆಗುತ್ತವೆ. [[ಹೂವು|ಹೂವುಗಳು]] ೩-೧೦ ಸೆಂ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಒಂಬತ್ತು ಟೆಪಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ - ಮೂರು ಹಸಿರು ಹೊರಗಿನ ಸೀಪಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಆರು ಒಳ [[ಎಸಳು|ದಳಗಳು]] ಹಳದಿ-ಹಸಿರು ಮತ್ತು ತಳದಲ್ಲಿ ಕಿತ್ತಳೆ ಜ್ವಾಲೆಯೊಂದಿಗೆ. ಅವು ಸುಮಾರು ೧೫ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಟುಲಿಪ್ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಮರದ ಹೆಸರು. ''ಎಲ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ಹೂವುಗಳು ಮಸುಕಾದ [[ಸೌತೆಕಾಯಿ|ಸೌತೆಕಾಯಿಯ]] ವಾಸನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. [[ಪುಂಕೇಸರ|ಕೇಸರಗಳು]] ಮತ್ತು ಪಿಸ್ತೂಲುಗಳು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಪೈಕ್ ಅಥವಾ ಗೈನೇಸಿಯಂ ಸುತ್ತಲೂ ಸುರುಳಿಯಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ; ಕೇಸರಗಳು ಉದುರಿಹೋಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪಿಸ್ತೂಲುಗಳು ಸಮರಾಸ್ ಆಗುತ್ತವೆ . [[ಹಣ್ಣು]] ಸಮರಾಸ್ ೪-೯ ಒಂದು ಕೋನ್ ತರಹದ ಸಮುಚ್ಚಯವಾಗಿದೆ ಸೆಂ.ಮೀ ಉದ್ದವಿದ್ದು, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಸರಿಸುಮಾರು ಟೆಟ್ರಾಹೆಡ್ರಲ್ ಬೀಜವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಒಂದು ತುದಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಸ್ಪೈಕ್‌ಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಅಂಚನ್ನು ರೆಕ್ಕೆಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ. [[File:Tree_Types_and_Barks_003.jpg|right|thumb|190x190px| ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ತೊಗಟೆ]] [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_flower.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Liriodendron_tulipifera_flower.jpg/190px-Liriodendron_tulipifera_flower.jpg|right|thumb|190x190px| ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಹೂವು]] [[ಚಿತ್ರ:TinicumParkTuliptree.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/TinicumParkTuliptree.jpg/190px-TinicumParkTuliptree.jpg|right|thumb|190x190px| ತುಲಿಪ್ಟ್ರೀಗಳು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಈ ೧೩೦-ಅಡಿಯು ೫-ಅಡಿ ಟ್ರಂಕ್ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರೌಢ ಓಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮೇಪಲ್ಸ್ ಗುಂಪನ್ನು ಕುಬ್ಜಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.]] == ವಿತರಣೆ == ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಕಾರದಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎತ್ತರದ ಕೊಂಬೆಗಳು ಒಂದೇ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗೂಡಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಎತ್ತರದಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಎತ್ತರದ ಮರಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಓಕ್ಸ್, ಮೇಪಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಮರಗಳ ಮೇಲಾವರಣದ ಮೇಲೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ-ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ. ಅಮೇರಿಕನ್ ಜಾತಿಗಳೊಂದಿಗೆ. ಅಪಲಾಚಿಯನ್ ಕೋವ್ ಕಾಡುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೂರ್ವದ ಗಟ್ಟಿಮರದ ಇತರ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರದ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಳತೆಯ ಹಲವಾರು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅಪ್ಪಲಾಚಿಯನ್ ಕೋವ್ ಅರಣ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ೧೫೦ ರಿಂದ ೧೬೫ ಮರಗಳು ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ೧೬೬ ರಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೮೦ ಮರಗಳು ಅಡಿಗಳೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ೧೭೦ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್'' ಅಡಿ ಎತ್ತರವನ್ನು ಪೂರ್ವ ಸ್ಥಳೀಯ ಟ್ರೀ ಸೊಸೈಟಿಯು ಇತರ ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವ ಜಾತಿಗಳಿಗಿಂತ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಾಖಲೆಯ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ೧೯೧.೯ ತಲುಪಿದೆ&nbsp;ಅಡಿ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಸ್ಥಳೀಯ [[ಆವೃತಬೀಜ ಸಸ್ಯಗಳು|ಆಂಜಿಯೋಸ್ಪರ್ಮ್]] ಮರ. <ref name="Native Tree Society BBS">{{Cite web|url=http://www.ents-bbs.org/viewtopic.php?f=256&t=2423|title=Fork Ridge Tuliptree- new eastern height record!!!|publisher=Eastern Native Tree Society, Will Blozan|access-date=Apr 29, 2011}}</ref> ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ಪೂರ್ವ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಳಿ ಪೈನ್, ಲೋಬ್ಲೋಲಿ ಪೈನ್ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಹೆಮ್ಲಾಕ್ಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿದೆ. ೨೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳ ವರದಿಗಳು ಅಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ನೇಟಿವ್ ಟ್ರೀ ಸೊಸೈಟಿಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಅಳತೆಗಳನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳು ಮರದ ಬುಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಕ್ರೌನ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಅನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಪತ್ತೆ ಮಾಡದಿರುವ ಮಾಪನ ದೋಷಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ - ಎತ್ತರವನ್ನು ಅಳೆಯುವಾಗ ಕ್ಲೈನೋಮೀಟರ್‌ಗಳು / ಹೈಪ್ಸೋಮೀಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಳಸುವ ಬಳಕೆದಾರರು ಮಾಡಿದ ಸಾಮಾನ್ಯ ದೋಷವಾಗಿದೆ. ಜಾತಿಯ ಗರಿಷ್ಟ ಸುತ್ತಳತೆಗಳು ಎದೆಯ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ೨೪ ಮತ್ತು ೩೦ ಅಡಿಗಳ ನಡುವೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಾದರಿಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಗ್ರೇಟ್ ಸ್ಮೋಕಿ ಮೌಂಟೇನ್ಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ೨೦ ಅಡಿ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸುತ್ತಳತೆ. ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ-ಗಾತ್ರದ ಟುಲಿಪ್ ಮರವೆಂದರೆ ಸಾಗ್ ಬ್ರಾಂಚ್ ಜೈಂಟ್, ಇದು ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಅಂಗಗಳ ಪರಿಮಾಣವನ್ನು {{Convert|4000|ft3|m3|abbr=on}} ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿದೆ. == ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು == ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್‌ಗಳು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದ ಕ್ರಿಟೇಶಿಯಸ್ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ತೃತೀಯದಿಂದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ತೃತೀಯ-ಯುಗದ [[ಪಳೆಯುಳಿಕೆ|ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು]] ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪ್ರಸ್ತುತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಹೊರಗೆ, ಒಮ್ಮೆ [[wiktionary:circumpolar|ಸುತ್ತುವರಿದ]] ಉತ್ತರದ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ "ಆರ್ಕ್ಟೋ-ತೃತೀಯ" ಕುಲಗಳಂತೆ, ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಿಮನದಿ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನದ ಶುಷ್ಕತೆಯಿಂದಾಗಿ ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್'' ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿದೆ. (ಹೆಸರನ್ನು ''ಲೆಪಿಡೋಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಗೊಳಿಸಬಾರದು,'' ಫೈಲಮ್ ಲೈಕೋಪೊಡಿಯೋಫೈಟಾದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘ-ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ [[ಪುಚ್ಛ ಸಸ್ಯಗಳು|ಟೆರಿಡೋಫೈಟ್‌ಗಳ]] ಪ್ರಮುಖ ಗುಂಪು ಪ್ಯಾಲಿಯೊಜೊಯಿಕ್ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು-ಯುಗದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ). [[ಚಿತ್ರ:Geology_(1907)_(14753394636).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Geology_%281907%29_%2814753394636%29.jpg/220px-Geology_%281907%29_%2814753394636%29.jpg|thumb| ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಗಿಗಾಂಟಿಯಮ್ (ಎ), ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಲೇಟ್ ಕ್ರಿಟೇಶಿಯಸ್ ಜಾತಿಗಳು.]] == ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಬಳಕೆ == [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg/220px-Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg|thumb| ವ್ಯಾಂಕೋವರ್‌ನಲ್ಲಿ ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ.]] ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳು ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನ, ಸೂರ್ಯ ಅಥವಾ ಭಾಗಶಃ ನೆರಳು ಮತ್ತು ಆಳವಾದ, ಫಲವತ್ತಾದ, ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬರಿದಾದ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ [[ಆಮ್ಲ|ಆಮ್ಲೀಯ]] [[ಮಣ್ಣು|ಮಣ್ಣನ್ನು]] ಬಯಸುತ್ತವೆ. ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಬೀಜ ಅಥವಾ [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕಸಿ ಮಾಡುವ]] ಮೂಲಕ. ಬೀಜದಿಂದ ಬೆಳೆದ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೂಬಿಡಲು ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕುಡಿ]] ಸಸ್ಯದ ವಯಸ್ಸನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಕಸಿ ಮಾಡಿದ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೂವು. ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಯ ಮರವು (ಪಾಪ್ಲರ್ ಅಥವಾ ಟುಲಿಪ್‌ವುಡ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ) ಉತ್ತಮವಾದ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸುಲಭವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮತ್ತು ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಆಂತರಿಕ ರಚನಾತ್ಮಕ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ವೆನೆರಿಂಗ್ ಗಾಗಿ ಉಪಮೇಲ್ಮೈಗಳು . ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಮಾರಾಟದ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಸರಳವಾಗಿ "ಗಟ್ಟಿಮರದ" ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾದ ಹೆಚ್ಚು ಅಗ್ಗದ ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳು, ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಬಣ್ಣದ ಪೋಪ್ಲರ್ ಆಗಿದೆ. ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲಾರ್ಧದಿಂದ ಅಮೇರಿಕನ್ ಪೀಠೋಪಕರಣ ತಯಾರಕರ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಗಮ್ ವುಡ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮರವು ಕೇವಲ ಮಧ್ಯಮ ಕೊಳೆತ-ನಿರೋಧಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಡಗು ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಲೈಟ್-ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಇತ್ತೀಚಿನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. ಮರವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯು ಒಣಗಿದಾಗ, ಸುಮಾರು {{Convert|24|lb/cuft|g/cm3|abbr=on}} ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ಯಾನೋವುಡ್ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಪ್ರಾಯಶಃ ಪೂರ್ವದ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಮೆರಿಕನ್ನರ ಅಗೆಯುವ ದೋಣಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಮರದ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅದರ ಉತ್ತಮ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಕಾಂಡದ ಗಾತ್ರವು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ಲೆಪಿಡೋಪ್ಟೆರಾ [[ಕಂಬಳಿಹುಳು|ಮರಿಹುಳುಗಳು]] ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪೂರ್ವ ಹುಲಿ ಸ್ವಾಲೋಟೈಲ್ ( ''ಪಾಪಿಲಿಯೊ ಗ್ಲಾಕಸ್'' ). == ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ತಳಿಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Liriodendron.jpg/200px-Liriodendron.jpg|right|thumb|200x200px| ಹಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್ ಸೆಂಟರ್ ಸ್ಮಶಾನದಲ್ಲಿ ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್, ಹಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್, ಮ್ಯಾಸಚೂಸೆಟ್ಸ್]] [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_×_chinense_(Hybrid_of_Tulip_Tree)_(26532119311).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Liriodendron_tulipifera_%C3%97_chinense_%28Hybrid_of_Tulip_Tree%29_%2826532119311%29.jpg/220px-Liriodendron_tulipifera_%C3%97_chinense_%28Hybrid_of_Tulip_Tree%29_%2826532119311%29.jpg|thumb| ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಹೈಬ್ರಿಡ್‌ನ ಮೊಗ್ಗು]] * ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' * ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ** 'ಆರ್ಡಿಸ್' [[ಒಂದು]] ಸಣ್ಣ [[ಎಲೆ]], ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ತಳಿಯಾಗಿದೆ ** 'ಆರಿಯೊಮಾರ್ಜಿನಾಟಮ್' [[ಹಳದಿ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ|ಹಳದಿ]]-ಅಂಚುಗಳ ಎಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿದೆ ** 'ಫಾಸ್ಟಿಗಿಯಾಟಮ್' ನೆಟ್ಟಗೆ ಅಥವಾ ಸ್ತಂಭಾಕಾರದ ಅಭ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ( ಫಾಸ್ಟಿಜಿಯೇಟ್ ) ** 'ಫ್ಲೋರಿಡಾ' ಸ್ಟ್ರೈನ್ - ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಆರಂಭಿಕ ಹೂವು, ಎಲೆಗಳು ಸುತ್ತಿನ ಹಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ** 'ಗ್ಲೆನ್ ಗೋಲ್ಡ್' ಹಳದಿ-ಚಿನ್ನದ ಬಣ್ಣದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ** 'ಮಿಡಿಯೋಪಿಕ್ಟಮ್' ಎಂಬುದು ಚಿನ್ನದ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ತಳಿಯಾಗಿದೆ * 'ಚಾಪೆಲ್ ಹಿಲ್' ಮತ್ತು 'ಡಾಕ್ ಡಿಫೋರ್ಸ್ ಡಿಲೈಟ್' ಮೇಲಿನ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳು == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ಹಂಟ್,ಡಿ. (ed). ೧೯೯೮. ''ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಿತ್ರರು'' . ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡೆಂಡ್ರಾಲಜಿ ಸೊಸೈಟಿ & ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಸೊಸೈಟಿ. (ಐಎಸ್‌ಬಿ‌ಎನ್‌ ೦-೯೫೧೭೨೩೪-೮-೦) * ಪಾರ್ಕ್ಸ್, ಸಿಆರ್, ವೆಂಡೆಲ್, ಜೆ‌ಎಫ್, ಸೆವೆಲ್, ಎಮ್‌ಎಮ್, & ಕ್ಯು, ವೈ.-ಎಲ್. (೧೯೯೪) ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ (ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ) ಅಲೋಜೈಮ್ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಒಳಹೊಕ್ಕುಗಳ ಮಹತ್ವ. ''ಅಂ. ಜೆ. ಬೋಟ್'' ೮೧ (೭): ೮೭೮-೮೮೯ [https://www.jstor.org/stable/2445769 ಅಮೂರ್ತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪುಟ] * ಪಾರ್ಕ್ಸ್, ಸಿಆರ್, ಮಿಲ್ಲರ್, ಎನ್‌ಜಿ, ವೆಂಡೆಲ್, ಜೆ‌ಎಫ್ ಮತ್ತು ಮೆಕ್ಡೊಗಲ್, ಕೆ‌ಎಮ್ (೧೯೮೩). ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ (ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ) ಕುಲದೊಳಗಿನ ಆನುವಂಶಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆ. ''ಮಿಸೌರಿ ಬೊಟಾನಿಕಲ್ ಗಾರ್ಡನ್'' ೭೦ (೪): ೬೫೮-೬೬೬ [https://www.jstor.org/stable/2398983 ಅಮೂರ್ತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪುಟ] * ಕಾಲಿಂಗ್‌ವುಡ್, ಜಿಹೆಚ್, ಬ್ರಷ್, ಡಬ್ಲ್ಯೂ‌ಡಿ (೧೯೮೪) ''ನಿಮ್ಮ ಮರಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು'' . ಅಮೇರಿಕನ್ ಫಾರೆಸ್ಟ್ರಿ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್. (ಎಲ್‌ಒಸಿ ಕಾರ್ಡ್ ಸಂಖ್ಯೆ. ೭೮-೫೨೯೯೪):೨೮೬-೨೮೭ * [https://web.archive.org/web/20041205144540/http://www.floridata.com/tracks/trees/TulipPoplarCentFla.htm ಮೊರಿಯಾಟಿ, ವಿಲಿಯಂ.] [https://web.archive.org/web/20041205144540/http://www.floridata.com/tracks/trees/TulipPoplarCentFla.htm ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಫ್ಲೋರಿಡಾದಲ್ಲಿರುವ ಟುಲಿಪ್ ಮರ] * [http://www.asianflora.com/Magnoliaceae/Liriodendron-chinense.htm ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್''] * [https://web.archive.org/web/20060209110805/http://www.losn.com.cn/hjbh/plant/magnoliaceae/1-67.htm ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳು] * [https://web.archive.org/web/20060417083017/http://www.rbgkew.org.uk/plants/trees/tuliptree.html ಕ್ಯೂ: ಸಸ್ಯಗಳು: ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳು, ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಮತ್ತು ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್] * [http://www.fna.org/china/mss/volume07/Magnoliaceae-CAS_coauthoring.htm ''ಫ್ಲೋರಾ ಆಫ್ ಚೀನಾ'' ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯೇಸಿಯ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಖಾತೆ] (ಸೈಟ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ಕೆಳಗೆ ಇದೆ; [https://web.archive.org/web/20070505104021/http://www.fna.org/china/mss/volume07/Magnoliaceae-CAS_coauthoring.htm ಗೂಗಲ್ ಕ್ಯಾಶ್] ನೋಡಿ) * [https://web.archive.org/web/20060910174744/http://www.cas.vanderbilt.edu/bioimages/species/frame/litu.htm ''Liriodendron tulipifera'' ಚಿತ್ರಗಳು bioimages.vanderbilt.edu ನಲ್ಲಿ] * ''ಬೊಟಾನಿಕಾಸ್ ಮರಗಳು ಮತ್ತು ಪೊದೆಗಳು'', ರಾಂಡಮ್ ಹೌಸ್, ಸಿಡ್ನಿ, ೧೦೦೫ * [http://hazardkentucky.com/more/tuliptree.htm ಕೆ‌ವೈ, ಪೆರ್ರಿ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಟುಲಿಪ್ ಮರ] * [http://plants.usda.gov/factsheet/pdf/fs_litu.pdf ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿಎ ಪ್ಲಾಂಟ್ಸ್ ಟುಲಿಪ್ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ] * [http://forestry.about.com/od/hardwoods/ss/tuliptree.htm ಕಾಮ್ ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್ ಬಗ್ಗೆ ಅರಣ್ಯ - ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಮರಗಳಲ್ಲಿ ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್ ಅನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು] * [http://www.psu.edu/dept/nkbiology/naturetrail/speciespages/poplar.htm ಪೆನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಹಳದಿ ಜನಪ್ರಿಯ] * [http://plants.usda.gov/factsheet/pdf/fs_litu.pdf ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿಎ] [http://www.na.fs.fed.us/pubs/silvics_manual/volume_2/liriodendron/tulipifera.htm ಅರಣ್ಯ ಸೇವೆ ಹಳದಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ] <nowiki> [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]]</nowiki> k06zctsilhccnq1t7bjxmv5d5ecdvvw 1117094 1117092 2022-08-27T08:00:05Z Pallaviv123 75945 /* ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು */ wikitext text/x-wiki {| class="infobox biota" style="text-align: left; width: 200px; font-size: 100%" ! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |''Liriodendron''<br /><br /><div style="font-size: 85%;">Temporal range: <span class="noprint"><span style="display:inline-block;">99.7–0&nbsp;[[Megaannum|Ma]]</span> </span><div style="margin: 4px auto 0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:18px; overflow:visible; white-space:nowrap; border:1px #666; border-style:solid none; position:relative; z-index:0; font-size:97%;"> <div style="position:absolute; height:100%; left:0px; width:207.23076923077px; padding-left:5px; text-align:left; background-color:rgb(254,217,106); background-image: linear-gradient(to right, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1));"><span class="noprint">[[Precambrian|PreꞒ]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,160,86); left:37.636923076923px; width:18.073846153846px;"><span class="noprint">[[Cambrian|Ꞓ]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,146,112); left:55.710769230769px; width:14.08px;"><span class="noprint">[[Ordovician|O]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(179,225,182); left:69.790769230769px; width:8.3261538461539px;"><span class="noprint">[[Silurian|S]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(203,140,55); left:78.116923076923px; width:20.409230769231px;"><span class="noprint">[[Devonian|D]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(103,165,153); left:98.526153846154px; width:20.307692307692px;"><span class="noprint">[[Carboniferous|C]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(240,64,40); left:118.83384615385px; width:15.907015384615px;"><span class="noprint">[[Permian|P]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(129,43,146); left:134.74086153846px; width:17.126830769231px;"><span class="noprint">[[Triassic|T]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(52,178,201); left:151.86769230769px; width:19.055384615385px;"><span class="noprint">[[Jurassic|J]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,198,78); left:170.92307692308px; width:26.738461538462px;"><span class="noprint">[[Cretaceous|K]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(253,154,82); left:197.66153846154px; width:14.543692307692px;"><span class="noprint">[[Paleogene|Pg]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(255,230,25); left:212.20523076923px; width:6.9215384615385px;"><span class="noprint">[[Neogene|N]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; background-color:#666; width:1px; left:219px"></div><div style="margin:0 auto; line-height:0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:8px; overflow:visible; background-color:transparent; position:relative; top:-4px; z-index:100;"><div style="position:absolute; height:8px; left:186.25538461538px; width:33.744615384615px; background-color:#360; opacity:0.42; "></div> <div style="position:absolute; height:8px; left:186.25538461538px; width:33.744615384615px; background-color:#360; opacity:1; "></div> <div style="position:absolute; height:6px; top:1px; left:187.25538461538px; width:31.744615384615px; background-color:#6c3;"></div> </div> </div> [[Late Cretaceous]] - present <ref><cite class="citation web cs1"><span class="cx-segment" data-segmentid="269">[http://www.fossilworks.org/cgi-bin/bridge.pl?a=taxonInfo&taxon_no=55292 ""Liriodendron""]. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="270">''Fossilworks''.</span></cite></ref></div> |- | colspan="2" style="text-align: center" |[[File:Liriodendron_tulipifera.jpg|frameless]] |- | colspan="2" style="text-align: center; font-size: 88%" |''Liriodendron tulipifera'' foliage and flower. <br /><br />[[Morton Arboretum]] acc. 500-67*21 |- style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |- ! colspan="2" style="min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |[[Taxonomy (biology)|Scientific classification]] <span class="plainlinks" style="font-size:smaller; float:right; padding-right:0.4em; margin-left:-3em;">[[File:Red_Pencil_Icon.png|link=Template:Taxonomy/Liriodendron| e ]]</span> |- |Kingdom: |[[Plant|Plantae]] |- |''Clade'': |[[Vascular plant|Tracheophytes]] |- |''Clade'': |[[Flowering plant|Angiosperms]] |- |''Clade'': |[[Magnoliids]] |- |Order: |[[Magnoliales]] |- |Family: |[[Magnoliaceae]] |- |Genus: |''[[Liriodendron]]''<br /><br /><small>[[Carl Linnaeus|L.]]</small> |- style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |- ! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |Species |- | colspan="2" style="text-align: left" | * ''[[Liriodendron chinense]]'' (Hemsl.) Sarg. * ''[[Liriodendron tulipifera]]'' L. |} [[Category:Articles with 'species' microformats]] '''''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್''''' / / ˌl aɪriəˈdɛndrən , _ _ _ _ _ _ _ ˌ lɪr - , - ioʊ -/ [2] <ref>''Sunset Western Garden Book,'' 1995:606–607.</ref> ) ಎರಡು ಜಾತಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳ ಕುಲವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ( ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ ) ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ [[ಪರ್ಣಪಾತಿ|ಪತನಶೀಲವಾಗಿದೆ]]. ಈ ಮರಗಳನ್ನು '''ಟುಲಿಪ್ ಮರ''' ಅಥವಾ '''ಟುಲಿಪ್‌ಟ್ರೀ''' ಎಂಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರಿನಿಂದ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಅವುಗಳ ದೊಡ್ಡ ಹೂವುಗಳು ಟುಲಿಪ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ '''ಟುಲಿಪ್ ಪಾಪ್ಲರ್''' ಅಥವಾ '''ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮರವನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ "ಪೋಪ್ಲರ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ನಿಜವಾದ ಪಾಪ್ಲರ್‌ಗಳಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ಇತರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನೋವುಡ್, ಸ್ಯಾಡಲ್-ಲೀಫ್ ಮರ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಮರ ಸೇರಿವೆ. ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು ಗ್ರೀಕ್‌ನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ: ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್, ಇದರರ್ಥ ಲಿಲಿಟ್ರೀ ಮತ್ತು ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಇದರರ್ಥ "ಟುಲಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊರತರುವುದು", ಇದು ಟುಲಿಪ್‌ಗೆ ಅದರ ಹೂವುಗಳ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳೆಂದರೆ ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' , ಪೂರ್ವ [[ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕ|ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ]] ಮತ್ತು ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'', [[ಚೀನಿ ಜನರ ಗಣರಾಜ್ಯ|ಚೀನಾ]] ಮತ್ತು [[ವಿಯೆಟ್ನಾಮ್|ವಿಯೆಟ್ನಾಂಗೆ]] ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿದೆ. ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಗಳು {{Convert|58.5|m|ft|0|abbr=on}} ವರೆಗೆ ತಲುಪಬಹುದು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.monumentaltrees.com/en/trees/tuliptree/records/|title=The thickest, tallest, and oldest tulip trees (Liriodendron tulipifera)}}</ref> ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ [[ತೋಟಗಾರಿಕೆ|ತೋಟಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ]] ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಚೀನೀ ಜಾತಿಗಳು ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಈ ಎರಡು ಅಲೋಪಾಟ್ರಿಕವಾಗಿ ವಿತರಿಸಿದ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್‌ನ'' ವಿವಿಧ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ದಾಖಲೆಯಿಂದ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_chinense1.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Liriodendron_chinense1.jpg/220px-Liriodendron_chinense1.jpg|thumb| ಹೂವುಗಳೊಂದಿಗೆ ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' ರೆಂಬೆ. ಎಲ್''. ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ದಳಗಳ ಕಿತ್ತಳೆ ವರ್ಣದ್ರವ್ಯದ ಲಕ್ಷಣವು ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.]] == ವಿವರಣೆ == ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳು ಅವುಗಳ [[ಎಲೆ|ಎಲೆಗಳಿಂದ]] ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಹಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಡ್ಡ-ಕತ್ತರಿಸಿದ ನಾಚ್ ಅಥವಾ ನೇರವಾದ ತುದಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಎಲೆಯ ಗಾತ್ರವು ೮-೨೨ ರಿಂದ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಸೆಂ. ಉದ್ದ ಮತ್ತು ೬-೨೫ ಸೆಂ. ಅಗಲ. ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಬಹುಪಾಲು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅವು ಪತನಶೀಲವಾಗಿವೆ; ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರತಿ ಪ್ರಭೇದವು [[ಫ್ಲಾರಿಡ|ಫ್ಲೋರಿಡಾ]] ಮತ್ತು ಯುನ್ನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ದಕ್ಷಿಣದ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅರೆ-ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>{{Cite journal|doi=10.3390/f10010013|title=RAD-Seq Data Point to a Distinct Split in Liriodendron (Magnoliaceae) and Obvious East–West Genetic Divergence in L. Chinense|year=2018|last=Zhong|first=Yongda|last2=Yang|first2=Aihong|last3=Liu|first3=Shujuan|last4=Liu|first4=Lipan|last5=Li|first5=Yanqiang|last6=Wu|first6=Zhaoxiang|last7=Yu|first7=Faxin|journal=Forests|volume=10|page=13}}</ref> ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಮರವಾಗಿದೆ, ೧೮-೬೦ ಮೀ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ೬೦-೧೨೦ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಸೆಂ.ಮೀ. ಮರವು ೧೯೧.೮ ಅಡಿ (೫೮.೪೯ ಮೀಟರ್) ಎತ್ತರವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.landmarktrees.net/spring%202011%20latest%20news.html|title=Landmark Trees|date=May 6, 2011|access-date=December 20, 2011}}</ref> ಅವರು ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ತೋಪುಗಳಲ್ಲಿ, ತೆರೆದ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ. ಇದರ ಕಾಂಡವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ತಂಭಾಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಉದ್ದವಾದ, ಶಾಖೆ-ಮುಕ್ತ ಬೋಲ್ ತೆಳ್ಳಗಿನ ಶಾಖೆಗಳ ತೆರೆದ, ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಕಿರೀಟಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿರುವ ಆಳವಾದ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>Michigan Trees</ref> ''ಎಲ್. ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ''ಗೆ'' ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಎಲ್. ಚೈನೆನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲೆಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಅತಿಕ್ರಮಿಸುತ್ತವೆ; ತೊಟ್ಟು ೪-೧೮ ಸೆಂ ಉದ್ದ. ಎಳೆಯ ಮರಗಳ ಮೇಲಿನ ಎಲೆಗಳು ಪ್ರೌಢ ಮರಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಳವಾಗಿ ಹಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಎಲೆಗಳು ಹಳದಿ, ಅಥವಾ ಕಂದು ಮತ್ತು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತವೆ. ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನದ ಶ್ರೀಮಂತ, ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಪ್ರಭೇದಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಅವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸ್ ಆಗುತ್ತವೆ. [[ಹೂವು|ಹೂವುಗಳು]] ೩-೧೦ ಸೆಂ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಒಂಬತ್ತು ಟೆಪಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ - ಮೂರು ಹಸಿರು ಹೊರಗಿನ ಸೀಪಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಆರು ಒಳ [[ಎಸಳು|ದಳಗಳು]] ಹಳದಿ-ಹಸಿರು ಮತ್ತು ತಳದಲ್ಲಿ ಕಿತ್ತಳೆ ಜ್ವಾಲೆಯೊಂದಿಗೆ. ಅವು ಸುಮಾರು ೧೫ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಟುಲಿಪ್ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಮರದ ಹೆಸರು. ''ಎಲ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ಹೂವುಗಳು ಮಸುಕಾದ [[ಸೌತೆಕಾಯಿ|ಸೌತೆಕಾಯಿಯ]] ವಾಸನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. [[ಪುಂಕೇಸರ|ಕೇಸರಗಳು]] ಮತ್ತು ಪಿಸ್ತೂಲುಗಳು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಪೈಕ್ ಅಥವಾ ಗೈನೇಸಿಯಂ ಸುತ್ತಲೂ ಸುರುಳಿಯಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ; ಕೇಸರಗಳು ಉದುರಿಹೋಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪಿಸ್ತೂಲುಗಳು ಸಮರಾಸ್ ಆಗುತ್ತವೆ . [[ಹಣ್ಣು]] ಸಮರಾಸ್ ೪-೯ ಒಂದು ಕೋನ್ ತರಹದ ಸಮುಚ್ಚಯವಾಗಿದೆ ಸೆಂ.ಮೀ ಉದ್ದವಿದ್ದು, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಸರಿಸುಮಾರು ಟೆಟ್ರಾಹೆಡ್ರಲ್ ಬೀಜವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಒಂದು ತುದಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಸ್ಪೈಕ್‌ಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಅಂಚನ್ನು ರೆಕ್ಕೆಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ. [[File:Tree_Types_and_Barks_003.jpg|right|thumb|190x190px| ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ತೊಗಟೆ]] [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_flower.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Liriodendron_tulipifera_flower.jpg/190px-Liriodendron_tulipifera_flower.jpg|right|thumb|190x190px| ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಹೂವು]] [[ಚಿತ್ರ:TinicumParkTuliptree.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/TinicumParkTuliptree.jpg/190px-TinicumParkTuliptree.jpg|right|thumb|190x190px| ತುಲಿಪ್ಟ್ರೀಗಳು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಈ ೧೩೦-ಅಡಿಯು ೫-ಅಡಿ ಟ್ರಂಕ್ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರೌಢ ಓಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮೇಪಲ್ಸ್ ಗುಂಪನ್ನು ಕುಬ್ಜಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.]] == ವಿತರಣೆ == ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಕಾರದಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎತ್ತರದ ಕೊಂಬೆಗಳು ಒಂದೇ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗೂಡಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಎತ್ತರದಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಎತ್ತರದ ಮರಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಓಕ್ಸ್, ಮೇಪಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಮರಗಳ ಮೇಲಾವರಣದ ಮೇಲೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ-ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ. ಅಮೇರಿಕನ್ ಜಾತಿಗಳೊಂದಿಗೆ. ಅಪಲಾಚಿಯನ್ ಕೋವ್ ಕಾಡುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೂರ್ವದ ಗಟ್ಟಿಮರದ ಇತರ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರದ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಳತೆಯ ಹಲವಾರು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅಪ್ಪಲಾಚಿಯನ್ ಕೋವ್ ಅರಣ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ೧೫೦ ರಿಂದ ೧೬೫ ಮರಗಳು ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ೧೬೬ ರಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೮೦ ಮರಗಳು ಅಡಿಗಳೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ೧೭೦ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್'' ಅಡಿ ಎತ್ತರವನ್ನು ಪೂರ್ವ ಸ್ಥಳೀಯ ಟ್ರೀ ಸೊಸೈಟಿಯು ಇತರ ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವ ಜಾತಿಗಳಿಗಿಂತ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಾಖಲೆಯ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ೧೯೧.೯ ತಲುಪಿದೆ&nbsp;ಅಡಿ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಸ್ಥಳೀಯ [[ಆವೃತಬೀಜ ಸಸ್ಯಗಳು|ಆಂಜಿಯೋಸ್ಪರ್ಮ್]] ಮರ. <ref name="Native Tree Society BBS">{{Cite web|url=http://www.ents-bbs.org/viewtopic.php?f=256&t=2423|title=Fork Ridge Tuliptree- new eastern height record!!!|publisher=Eastern Native Tree Society, Will Blozan|access-date=Apr 29, 2011}}</ref> ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ಪೂರ್ವ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಳಿ ಪೈನ್, ಲೋಬ್ಲೋಲಿ ಪೈನ್ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಹೆಮ್ಲಾಕ್ಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿದೆ. ೨೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳ ವರದಿಗಳು ಅಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ನೇಟಿವ್ ಟ್ರೀ ಸೊಸೈಟಿಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಅಳತೆಗಳನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳು ಮರದ ಬುಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಕ್ರೌನ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಅನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಪತ್ತೆ ಮಾಡದಿರುವ ಮಾಪನ ದೋಷಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ - ಎತ್ತರವನ್ನು ಅಳೆಯುವಾಗ ಕ್ಲೈನೋಮೀಟರ್‌ಗಳು / ಹೈಪ್ಸೋಮೀಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಳಸುವ ಬಳಕೆದಾರರು ಮಾಡಿದ ಸಾಮಾನ್ಯ ದೋಷವಾಗಿದೆ. ಜಾತಿಯ ಗರಿಷ್ಟ ಸುತ್ತಳತೆಗಳು ಎದೆಯ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ೨೪ ಮತ್ತು ೩೦ ಅಡಿಗಳ ನಡುವೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಾದರಿಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಗ್ರೇಟ್ ಸ್ಮೋಕಿ ಮೌಂಟೇನ್ಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ೨೦ ಅಡಿ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸುತ್ತಳತೆ. ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ-ಗಾತ್ರದ ಟುಲಿಪ್ ಮರವೆಂದರೆ ಸಾಗ್ ಬ್ರಾಂಚ್ ಜೈಂಟ್, ಇದು ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಅಂಗಗಳ ಪರಿಮಾಣವನ್ನು {{Convert|4000|ft3|m3|abbr=on}} ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿದೆ. == ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು == ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್‌ಗಳು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದ ಕ್ರಿಟೇಶಿಯಸ್ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ತೃತೀಯದಿಂದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ತೃತೀಯ-ಯುಗದ [[ಪಳೆಯುಳಿಕೆ|ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು]] ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪ್ರಸ್ತುತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಹೊರಗೆ, ಒಮ್ಮೆ [[wiktionary:circumpolar|ಸುತ್ತುವರಿದ]] ಉತ್ತರದ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ "ಆರ್ಕ್ಟೋ-ತೃತೀಯ" ಕುಲಗಳಂತೆ, ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಿಮನದಿ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನದ ಶುಷ್ಕತೆಯಿಂದಾಗಿ ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್'' ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿದೆ. (ಹೆಸರನ್ನು ''ಲೆಪಿಡೋಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಗೊಳಿಸಬಾರದು,'' ಫೈಲಮ್ ಲೈಕೋಪೊಡಿಯೋಫೈಟಾದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘ-ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ [[ಪುಚ್ಛ ಸಸ್ಯಗಳು|ಟೆರಿಡೋಫೈಟ್‌ಗಳ]] ಪ್ರಮುಖ ಗುಂಪು ಪ್ಯಾಲಿಯೊಜೊಯಿಕ್ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು-ಯುಗದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ). [[ಚಿತ್ರ:Geology_(1907)_(14753394636).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Geology_%281907%29_%2814753394636%29.jpg/220px-Geology_%281907%29_%2814753394636%29.jpg|thumb| ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಗಿಗಾಂಟಿಯಮ್ (ಎ), ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಲೇಟ್ ಕ್ರಿಟೇಶಿಯಸ್ ಜಾತಿಗಳು.]] == ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಬಳಕೆ == [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg/220px-Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg|thumb| ವ್ಯಾಂಕೋವರ್‌ನಲ್ಲಿ ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ.]] ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳು ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನ, ಸೂರ್ಯ ಅಥವಾ ಭಾಗಶಃ ನೆರಳು ಮತ್ತು ಆಳವಾದ, ಫಲವತ್ತಾದ, ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬರಿದಾದ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ [[ಆಮ್ಲ|ಆಮ್ಲೀಯ]] [[ಮಣ್ಣು|ಮಣ್ಣನ್ನು]] ಬಯಸುತ್ತವೆ. ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಬೀಜ ಅಥವಾ [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕಸಿ ಮಾಡುವ]] ಮೂಲಕ. ಬೀಜದಿಂದ ಬೆಳೆದ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೂಬಿಡಲು ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕುಡಿ]] ಸಸ್ಯದ ವಯಸ್ಸನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಕಸಿ ಮಾಡಿದ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೂವು. ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಯ ಮರವು (ಪಾಪ್ಲರ್ ಅಥವಾ ಟುಲಿಪ್‌ವುಡ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ) ಉತ್ತಮವಾದ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸುಲಭವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮತ್ತು ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಆಂತರಿಕ ರಚನಾತ್ಮಕ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ವೆನೆರಿಂಗ್ ಗಾಗಿ ಉಪಮೇಲ್ಮೈಗಳು . ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಮಾರಾಟದ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಸರಳವಾಗಿ "ಗಟ್ಟಿಮರದ" ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾದ ಹೆಚ್ಚು ಅಗ್ಗದ ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳು, ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಬಣ್ಣದ ಪೋಪ್ಲರ್ ಆಗಿದೆ. ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲಾರ್ಧದಿಂದ ಅಮೇರಿಕನ್ ಪೀಠೋಪಕರಣ ತಯಾರಕರ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಗಮ್ ವುಡ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮರವು ಕೇವಲ ಮಧ್ಯಮ ಕೊಳೆತ-ನಿರೋಧಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಡಗು ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಲೈಟ್-ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಇತ್ತೀಚಿನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. ಮರವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯು ಒಣಗಿದಾಗ, ಸುಮಾರು {{Convert|24|lb/cuft|g/cm3|abbr=on}} ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ಯಾನೋವುಡ್ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಪ್ರಾಯಶಃ ಪೂರ್ವದ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಮೆರಿಕನ್ನರ ಅಗೆಯುವ ದೋಣಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಮರದ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅದರ ಉತ್ತಮ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಕಾಂಡದ ಗಾತ್ರವು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ಲೆಪಿಡೋಪ್ಟೆರಾ [[ಕಂಬಳಿಹುಳು|ಮರಿಹುಳುಗಳು]] ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪೂರ್ವ ಹುಲಿ ಸ್ವಾಲೋಟೈಲ್ ( ''ಪಾಪಿಲಿಯೊ ಗ್ಲಾಕಸ್'' ). == ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ತಳಿಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Liriodendron.jpg/200px-Liriodendron.jpg|right|thumb|200x200px| ಹಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್ ಸೆಂಟರ್ ಸ್ಮಶಾನದಲ್ಲಿ ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್, ಹಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್, ಮ್ಯಾಸಚೂಸೆಟ್ಸ್]] [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_×_chinense_(Hybrid_of_Tulip_Tree)_(26532119311).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Liriodendron_tulipifera_%C3%97_chinense_%28Hybrid_of_Tulip_Tree%29_%2826532119311%29.jpg/220px-Liriodendron_tulipifera_%C3%97_chinense_%28Hybrid_of_Tulip_Tree%29_%2826532119311%29.jpg|thumb| ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಹೈಬ್ರಿಡ್‌ನ ಮೊಗ್ಗು]] * ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' * ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ** 'ಆರ್ಡಿಸ್' [[ಒಂದು]] ಸಣ್ಣ [[ಎಲೆ]], ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ತಳಿಯಾಗಿದೆ ** 'ಆರಿಯೊಮಾರ್ಜಿನಾಟಮ್' [[ಹಳದಿ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ|ಹಳದಿ]]-ಅಂಚುಗಳ ಎಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿದೆ ** 'ಫಾಸ್ಟಿಗಿಯಾಟಮ್' ನೆಟ್ಟಗೆ ಅಥವಾ ಸ್ತಂಭಾಕಾರದ ಅಭ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ( ಫಾಸ್ಟಿಜಿಯೇಟ್ ) ** 'ಫ್ಲೋರಿಡಾ' ಸ್ಟ್ರೈನ್ - ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಆರಂಭಿಕ ಹೂವು, ಎಲೆಗಳು ಸುತ್ತಿನ ಹಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ** 'ಗ್ಲೆನ್ ಗೋಲ್ಡ್' ಹಳದಿ-ಚಿನ್ನದ ಬಣ್ಣದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ** 'ಮಿಡಿಯೋಪಿಕ್ಟಮ್' ಎಂಬುದು ಚಿನ್ನದ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ತಳಿಯಾಗಿದೆ * 'ಚಾಪೆಲ್ ಹಿಲ್' ಮತ್ತು 'ಡಾಕ್ ಡಿಫೋರ್ಸ್ ಡಿಲೈಟ್' ಮೇಲಿನ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳು == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ಹಂಟ್,ಡಿ. (ed). ೧೯೯೮. ''ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಿತ್ರರು'' . ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡೆಂಡ್ರಾಲಜಿ ಸೊಸೈಟಿ & ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಸೊಸೈಟಿ. (ಐಎಸ್‌ಬಿ‌ಎನ್‌ ೦-೯೫೧೭೨೩೪-೮-೦) * ಪಾರ್ಕ್ಸ್, ಸಿಆರ್, ವೆಂಡೆಲ್, ಜೆ‌ಎಫ್, ಸೆವೆಲ್, ಎಮ್‌ಎಮ್, & ಕ್ಯು, ವೈ.-ಎಲ್. (೧೯೯೪) ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ (ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ) ಅಲೋಜೈಮ್ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಒಳಹೊಕ್ಕುಗಳ ಮಹತ್ವ. ''ಅಂ. ಜೆ. ಬೋಟ್'' ೮೧ (೭): ೮೭೮-೮೮೯ [https://www.jstor.org/stable/2445769 ಅಮೂರ್ತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪುಟ] * ಪಾರ್ಕ್ಸ್, ಸಿಆರ್, ಮಿಲ್ಲರ್, ಎನ್‌ಜಿ, ವೆಂಡೆಲ್, ಜೆ‌ಎಫ್ ಮತ್ತು ಮೆಕ್ಡೊಗಲ್, ಕೆ‌ಎಮ್ (೧೯೮೩). ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ (ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ) ಕುಲದೊಳಗಿನ ಆನುವಂಶಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆ. ''ಮಿಸೌರಿ ಬೊಟಾನಿಕಲ್ ಗಾರ್ಡನ್'' ೭೦ (೪): ೬೫೮-೬೬೬ [https://www.jstor.org/stable/2398983 ಅಮೂರ್ತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪುಟ] * ಕಾಲಿಂಗ್‌ವುಡ್, ಜಿಹೆಚ್, ಬ್ರಷ್, ಡಬ್ಲ್ಯೂ‌ಡಿ (೧೯೮೪) ''ನಿಮ್ಮ ಮರಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು'' . ಅಮೇರಿಕನ್ ಫಾರೆಸ್ಟ್ರಿ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್. (ಎಲ್‌ಒಸಿ ಕಾರ್ಡ್ ಸಂಖ್ಯೆ. ೭೮-೫೨೯೯೪):೨೮೬-೨೮೭ * [https://web.archive.org/web/20041205144540/http://www.floridata.com/tracks/trees/TulipPoplarCentFla.htm ಮೊರಿಯಾಟಿ, ವಿಲಿಯಂ.] [https://web.archive.org/web/20041205144540/http://www.floridata.com/tracks/trees/TulipPoplarCentFla.htm ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಫ್ಲೋರಿಡಾದಲ್ಲಿರುವ ಟುಲಿಪ್ ಮರ] * [http://www.asianflora.com/Magnoliaceae/Liriodendron-chinense.htm ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್''] * [https://web.archive.org/web/20060209110805/http://www.losn.com.cn/hjbh/plant/magnoliaceae/1-67.htm ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳು] * [https://web.archive.org/web/20060417083017/http://www.rbgkew.org.uk/plants/trees/tuliptree.html ಕ್ಯೂ: ಸಸ್ಯಗಳು: ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳು, ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಮತ್ತು ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್] * [http://www.fna.org/china/mss/volume07/Magnoliaceae-CAS_coauthoring.htm ''ಫ್ಲೋರಾ ಆಫ್ ಚೀನಾ'' ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯೇಸಿಯ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಖಾತೆ] (ಸೈಟ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ಕೆಳಗೆ ಇದೆ; [https://web.archive.org/web/20070505104021/http://www.fna.org/china/mss/volume07/Magnoliaceae-CAS_coauthoring.htm ಗೂಗಲ್ ಕ್ಯಾಶ್] ನೋಡಿ) * [https://web.archive.org/web/20060910174744/http://www.cas.vanderbilt.edu/bioimages/species/frame/litu.htm ''Liriodendron tulipifera'' ಚಿತ್ರಗಳು bioimages.vanderbilt.edu ನಲ್ಲಿ] * ''ಬೊಟಾನಿಕಾಸ್ ಮರಗಳು ಮತ್ತು ಪೊದೆಗಳು'', ರಾಂಡಮ್ ಹೌಸ್, ಸಿಡ್ನಿ, ೧೦೦೫ * [http://hazardkentucky.com/more/tuliptree.htm ಕೆ‌ವೈ, ಪೆರ್ರಿ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಟುಲಿಪ್ ಮರ] * [http://plants.usda.gov/factsheet/pdf/fs_litu.pdf ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿಎ ಪ್ಲಾಂಟ್ಸ್ ಟುಲಿಪ್ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ] * [http://forestry.about.com/od/hardwoods/ss/tuliptree.htm ಕಾಮ್ ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್ ಬಗ್ಗೆ ಅರಣ್ಯ - ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಮರಗಳಲ್ಲಿ ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್ ಅನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು] * [http://www.psu.edu/dept/nkbiology/naturetrail/speciespages/poplar.htm ಪೆನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಹಳದಿ ಜನಪ್ರಿಯ] * [http://plants.usda.gov/factsheet/pdf/fs_litu.pdf ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿಎ] [http://www.na.fs.fed.us/pubs/silvics_manual/volume_2/liriodendron/tulipifera.htm ಅರಣ್ಯ ಸೇವೆ ಹಳದಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ] came3bt0laxkcllb64daijnprg3mvuy 1117096 1117094 2022-08-27T08:00:34Z Pallaviv123 75945 /* ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು */ wikitext text/x-wiki {| class="infobox biota" style="text-align: left; width: 200px; font-size: 100%" ! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |''Liriodendron''<br /><br /><div style="font-size: 85%;">Temporal range: <span class="noprint"><span style="display:inline-block;">99.7–0&nbsp;[[Megaannum|Ma]]</span> </span><div style="margin: 4px auto 0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:18px; overflow:visible; white-space:nowrap; border:1px #666; border-style:solid none; position:relative; z-index:0; font-size:97%;"> <div style="position:absolute; height:100%; left:0px; width:207.23076923077px; padding-left:5px; text-align:left; background-color:rgb(254,217,106); background-image: linear-gradient(to right, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1));"><span class="noprint">[[Precambrian|PreꞒ]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,160,86); left:37.636923076923px; width:18.073846153846px;"><span class="noprint">[[Cambrian|Ꞓ]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,146,112); left:55.710769230769px; width:14.08px;"><span class="noprint">[[Ordovician|O]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(179,225,182); left:69.790769230769px; width:8.3261538461539px;"><span class="noprint">[[Silurian|S]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(203,140,55); left:78.116923076923px; width:20.409230769231px;"><span class="noprint">[[Devonian|D]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(103,165,153); left:98.526153846154px; width:20.307692307692px;"><span class="noprint">[[Carboniferous|C]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(240,64,40); left:118.83384615385px; width:15.907015384615px;"><span class="noprint">[[Permian|P]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(129,43,146); left:134.74086153846px; width:17.126830769231px;"><span class="noprint">[[Triassic|T]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(52,178,201); left:151.86769230769px; width:19.055384615385px;"><span class="noprint">[[Jurassic|J]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,198,78); left:170.92307692308px; width:26.738461538462px;"><span class="noprint">[[Cretaceous|K]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(253,154,82); left:197.66153846154px; width:14.543692307692px;"><span class="noprint">[[Paleogene|Pg]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(255,230,25); left:212.20523076923px; width:6.9215384615385px;"><span class="noprint">[[Neogene|N]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; background-color:#666; width:1px; left:219px"></div><div style="margin:0 auto; line-height:0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:8px; overflow:visible; background-color:transparent; position:relative; top:-4px; z-index:100;"><div style="position:absolute; height:8px; left:186.25538461538px; width:33.744615384615px; background-color:#360; opacity:0.42; "></div> <div style="position:absolute; height:8px; left:186.25538461538px; width:33.744615384615px; background-color:#360; opacity:1; "></div> <div style="position:absolute; height:6px; top:1px; left:187.25538461538px; width:31.744615384615px; background-color:#6c3;"></div> </div> </div> [[Late Cretaceous]] - present <ref><cite class="citation web cs1"><span class="cx-segment" data-segmentid="269">[http://www.fossilworks.org/cgi-bin/bridge.pl?a=taxonInfo&taxon_no=55292 ""Liriodendron""]. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="270">''Fossilworks''.</span></cite></ref></div> |- | colspan="2" style="text-align: center" |[[File:Liriodendron_tulipifera.jpg|frameless]] |- | colspan="2" style="text-align: center; font-size: 88%" |''Liriodendron tulipifera'' foliage and flower. <br /><br />[[Morton Arboretum]] acc. 500-67*21 |- style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |- ! colspan="2" style="min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |[[Taxonomy (biology)|Scientific classification]] <span class="plainlinks" style="font-size:smaller; float:right; padding-right:0.4em; margin-left:-3em;">[[File:Red_Pencil_Icon.png|link=Template:Taxonomy/Liriodendron| e ]]</span> |- |Kingdom: |[[Plant|Plantae]] |- |''Clade'': |[[Vascular plant|Tracheophytes]] |- |''Clade'': |[[Flowering plant|Angiosperms]] |- |''Clade'': |[[Magnoliids]] |- |Order: |[[Magnoliales]] |- |Family: |[[Magnoliaceae]] |- |Genus: |''[[Liriodendron]]''<br /><br /><small>[[Carl Linnaeus|L.]]</small> |- style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |- ! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |Species |- | colspan="2" style="text-align: left" | * ''[[Liriodendron chinense]]'' (Hemsl.) Sarg. * ''[[Liriodendron tulipifera]]'' L. |} [[Category:Articles with 'species' microformats]] '''''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್''''' / / ˌl aɪriəˈdɛndrən , _ _ _ _ _ _ _ ˌ lɪr - , - ioʊ -/ [2] <ref>''Sunset Western Garden Book,'' 1995:606–607.</ref> ) ಎರಡು ಜಾತಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳ ಕುಲವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ( ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ ) ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ [[ಪರ್ಣಪಾತಿ|ಪತನಶೀಲವಾಗಿದೆ]]. ಈ ಮರಗಳನ್ನು '''ಟುಲಿಪ್ ಮರ''' ಅಥವಾ '''ಟುಲಿಪ್‌ಟ್ರೀ''' ಎಂಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರಿನಿಂದ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಅವುಗಳ ದೊಡ್ಡ ಹೂವುಗಳು ಟುಲಿಪ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ '''ಟುಲಿಪ್ ಪಾಪ್ಲರ್''' ಅಥವಾ '''ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮರವನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ "ಪೋಪ್ಲರ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ನಿಜವಾದ ಪಾಪ್ಲರ್‌ಗಳಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ಇತರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನೋವುಡ್, ಸ್ಯಾಡಲ್-ಲೀಫ್ ಮರ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಮರ ಸೇರಿವೆ. ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು ಗ್ರೀಕ್‌ನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ: ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್, ಇದರರ್ಥ ಲಿಲಿಟ್ರೀ ಮತ್ತು ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಇದರರ್ಥ "ಟುಲಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊರತರುವುದು", ಇದು ಟುಲಿಪ್‌ಗೆ ಅದರ ಹೂವುಗಳ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳೆಂದರೆ ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' , ಪೂರ್ವ [[ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕ|ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ]] ಮತ್ತು ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'', [[ಚೀನಿ ಜನರ ಗಣರಾಜ್ಯ|ಚೀನಾ]] ಮತ್ತು [[ವಿಯೆಟ್ನಾಮ್|ವಿಯೆಟ್ನಾಂಗೆ]] ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿದೆ. ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಗಳು {{Convert|58.5|m|ft|0|abbr=on}} ವರೆಗೆ ತಲುಪಬಹುದು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.monumentaltrees.com/en/trees/tuliptree/records/|title=The thickest, tallest, and oldest tulip trees (Liriodendron tulipifera)}}</ref> ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ [[ತೋಟಗಾರಿಕೆ|ತೋಟಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ]] ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಚೀನೀ ಜಾತಿಗಳು ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಈ ಎರಡು ಅಲೋಪಾಟ್ರಿಕವಾಗಿ ವಿತರಿಸಿದ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್‌ನ'' ವಿವಿಧ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ದಾಖಲೆಯಿಂದ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_chinense1.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Liriodendron_chinense1.jpg/220px-Liriodendron_chinense1.jpg|thumb| ಹೂವುಗಳೊಂದಿಗೆ ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' ರೆಂಬೆ. ಎಲ್''. ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ದಳಗಳ ಕಿತ್ತಳೆ ವರ್ಣದ್ರವ್ಯದ ಲಕ್ಷಣವು ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.]] == ವಿವರಣೆ == ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳು ಅವುಗಳ [[ಎಲೆ|ಎಲೆಗಳಿಂದ]] ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಹಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಡ್ಡ-ಕತ್ತರಿಸಿದ ನಾಚ್ ಅಥವಾ ನೇರವಾದ ತುದಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಎಲೆಯ ಗಾತ್ರವು ೮-೨೨ ರಿಂದ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಸೆಂ. ಉದ್ದ ಮತ್ತು ೬-೨೫ ಸೆಂ. ಅಗಲ. ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಬಹುಪಾಲು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅವು ಪತನಶೀಲವಾಗಿವೆ; ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರತಿ ಪ್ರಭೇದವು [[ಫ್ಲಾರಿಡ|ಫ್ಲೋರಿಡಾ]] ಮತ್ತು ಯುನ್ನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ದಕ್ಷಿಣದ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅರೆ-ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>{{Cite journal|doi=10.3390/f10010013|title=RAD-Seq Data Point to a Distinct Split in Liriodendron (Magnoliaceae) and Obvious East–West Genetic Divergence in L. Chinense|year=2018|last=Zhong|first=Yongda|last2=Yang|first2=Aihong|last3=Liu|first3=Shujuan|last4=Liu|first4=Lipan|last5=Li|first5=Yanqiang|last6=Wu|first6=Zhaoxiang|last7=Yu|first7=Faxin|journal=Forests|volume=10|page=13}}</ref> ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಮರವಾಗಿದೆ, ೧೮-೬೦ ಮೀ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ೬೦-೧೨೦ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಸೆಂ.ಮೀ. ಮರವು ೧೯೧.೮ ಅಡಿ (೫೮.೪೯ ಮೀಟರ್) ಎತ್ತರವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.landmarktrees.net/spring%202011%20latest%20news.html|title=Landmark Trees|date=May 6, 2011|access-date=December 20, 2011}}</ref> ಅವರು ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ತೋಪುಗಳಲ್ಲಿ, ತೆರೆದ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ. ಇದರ ಕಾಂಡವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ತಂಭಾಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಉದ್ದವಾದ, ಶಾಖೆ-ಮುಕ್ತ ಬೋಲ್ ತೆಳ್ಳಗಿನ ಶಾಖೆಗಳ ತೆರೆದ, ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಕಿರೀಟಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿರುವ ಆಳವಾದ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>Michigan Trees</ref> ''ಎಲ್. ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ''ಗೆ'' ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಎಲ್. ಚೈನೆನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲೆಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಅತಿಕ್ರಮಿಸುತ್ತವೆ; ತೊಟ್ಟು ೪-೧೮ ಸೆಂ ಉದ್ದ. ಎಳೆಯ ಮರಗಳ ಮೇಲಿನ ಎಲೆಗಳು ಪ್ರೌಢ ಮರಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಳವಾಗಿ ಹಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಎಲೆಗಳು ಹಳದಿ, ಅಥವಾ ಕಂದು ಮತ್ತು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತವೆ. ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನದ ಶ್ರೀಮಂತ, ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಪ್ರಭೇದಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಅವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸ್ ಆಗುತ್ತವೆ. [[ಹೂವು|ಹೂವುಗಳು]] ೩-೧೦ ಸೆಂ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಒಂಬತ್ತು ಟೆಪಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ - ಮೂರು ಹಸಿರು ಹೊರಗಿನ ಸೀಪಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಆರು ಒಳ [[ಎಸಳು|ದಳಗಳು]] ಹಳದಿ-ಹಸಿರು ಮತ್ತು ತಳದಲ್ಲಿ ಕಿತ್ತಳೆ ಜ್ವಾಲೆಯೊಂದಿಗೆ. ಅವು ಸುಮಾರು ೧೫ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಟುಲಿಪ್ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಮರದ ಹೆಸರು. ''ಎಲ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ಹೂವುಗಳು ಮಸುಕಾದ [[ಸೌತೆಕಾಯಿ|ಸೌತೆಕಾಯಿಯ]] ವಾಸನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. [[ಪುಂಕೇಸರ|ಕೇಸರಗಳು]] ಮತ್ತು ಪಿಸ್ತೂಲುಗಳು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಪೈಕ್ ಅಥವಾ ಗೈನೇಸಿಯಂ ಸುತ್ತಲೂ ಸುರುಳಿಯಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ; ಕೇಸರಗಳು ಉದುರಿಹೋಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪಿಸ್ತೂಲುಗಳು ಸಮರಾಸ್ ಆಗುತ್ತವೆ . [[ಹಣ್ಣು]] ಸಮರಾಸ್ ೪-೯ ಒಂದು ಕೋನ್ ತರಹದ ಸಮುಚ್ಚಯವಾಗಿದೆ ಸೆಂ.ಮೀ ಉದ್ದವಿದ್ದು, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಸರಿಸುಮಾರು ಟೆಟ್ರಾಹೆಡ್ರಲ್ ಬೀಜವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಒಂದು ತುದಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಸ್ಪೈಕ್‌ಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಅಂಚನ್ನು ರೆಕ್ಕೆಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ. [[File:Tree_Types_and_Barks_003.jpg|right|thumb|190x190px| ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ತೊಗಟೆ]] [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_flower.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Liriodendron_tulipifera_flower.jpg/190px-Liriodendron_tulipifera_flower.jpg|right|thumb|190x190px| ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಹೂವು]] [[ಚಿತ್ರ:TinicumParkTuliptree.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/TinicumParkTuliptree.jpg/190px-TinicumParkTuliptree.jpg|right|thumb|190x190px| ತುಲಿಪ್ಟ್ರೀಗಳು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಈ ೧೩೦-ಅಡಿಯು ೫-ಅಡಿ ಟ್ರಂಕ್ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರೌಢ ಓಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮೇಪಲ್ಸ್ ಗುಂಪನ್ನು ಕುಬ್ಜಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.]] == ವಿತರಣೆ == ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಕಾರದಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎತ್ತರದ ಕೊಂಬೆಗಳು ಒಂದೇ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗೂಡಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಎತ್ತರದಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಎತ್ತರದ ಮರಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಓಕ್ಸ್, ಮೇಪಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಮರಗಳ ಮೇಲಾವರಣದ ಮೇಲೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ-ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ. ಅಮೇರಿಕನ್ ಜಾತಿಗಳೊಂದಿಗೆ. ಅಪಲಾಚಿಯನ್ ಕೋವ್ ಕಾಡುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೂರ್ವದ ಗಟ್ಟಿಮರದ ಇತರ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರದ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಳತೆಯ ಹಲವಾರು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅಪ್ಪಲಾಚಿಯನ್ ಕೋವ್ ಅರಣ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ೧೫೦ ರಿಂದ ೧೬೫ ಮರಗಳು ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ೧೬೬ ರಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೮೦ ಮರಗಳು ಅಡಿಗಳೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ೧೭೦ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್'' ಅಡಿ ಎತ್ತರವನ್ನು ಪೂರ್ವ ಸ್ಥಳೀಯ ಟ್ರೀ ಸೊಸೈಟಿಯು ಇತರ ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವ ಜಾತಿಗಳಿಗಿಂತ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಾಖಲೆಯ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ೧೯೧.೯ ತಲುಪಿದೆ&nbsp;ಅಡಿ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಸ್ಥಳೀಯ [[ಆವೃತಬೀಜ ಸಸ್ಯಗಳು|ಆಂಜಿಯೋಸ್ಪರ್ಮ್]] ಮರ. <ref name="Native Tree Society BBS">{{Cite web|url=http://www.ents-bbs.org/viewtopic.php?f=256&t=2423|title=Fork Ridge Tuliptree- new eastern height record!!!|publisher=Eastern Native Tree Society, Will Blozan|access-date=Apr 29, 2011}}</ref> ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ಪೂರ್ವ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಳಿ ಪೈನ್, ಲೋಬ್ಲೋಲಿ ಪೈನ್ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಹೆಮ್ಲಾಕ್ಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿದೆ. ೨೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳ ವರದಿಗಳು ಅಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ನೇಟಿವ್ ಟ್ರೀ ಸೊಸೈಟಿಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಅಳತೆಗಳನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳು ಮರದ ಬುಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಕ್ರೌನ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಅನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಪತ್ತೆ ಮಾಡದಿರುವ ಮಾಪನ ದೋಷಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ - ಎತ್ತರವನ್ನು ಅಳೆಯುವಾಗ ಕ್ಲೈನೋಮೀಟರ್‌ಗಳು / ಹೈಪ್ಸೋಮೀಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಳಸುವ ಬಳಕೆದಾರರು ಮಾಡಿದ ಸಾಮಾನ್ಯ ದೋಷವಾಗಿದೆ. ಜಾತಿಯ ಗರಿಷ್ಟ ಸುತ್ತಳತೆಗಳು ಎದೆಯ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ೨೪ ಮತ್ತು ೩೦ ಅಡಿಗಳ ನಡುವೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಾದರಿಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಗ್ರೇಟ್ ಸ್ಮೋಕಿ ಮೌಂಟೇನ್ಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ೨೦ ಅಡಿ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸುತ್ತಳತೆ. ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ-ಗಾತ್ರದ ಟುಲಿಪ್ ಮರವೆಂದರೆ ಸಾಗ್ ಬ್ರಾಂಚ್ ಜೈಂಟ್, ಇದು ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಅಂಗಗಳ ಪರಿಮಾಣವನ್ನು {{Convert|4000|ft3|m3|abbr=on}} ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿದೆ. == ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು == ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್‌ಗಳು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದ ಕ್ರಿಟೇಶಿಯಸ್ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ತೃತೀಯದಿಂದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ತೃತೀಯ-ಯುಗದ [[ಪಳೆಯುಳಿಕೆ|ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು]] ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪ್ರಸ್ತುತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಹೊರಗೆ, ಒಮ್ಮೆ [[wiktionary:circumpolar|ಸುತ್ತುವರಿದ]] ಉತ್ತರದ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ "ಆರ್ಕ್ಟೋ-ತೃತೀಯ" ಕುಲಗಳಂತೆ, ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಿಮನದಿ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನದ ಶುಷ್ಕತೆಯಿಂದಾಗಿ ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್'' ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿದೆ. (ಹೆಸರನ್ನು ''ಲೆಪಿಡೋಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಗೊಳಿಸಬಾರದು,'' ಫೈಲಮ್ ಲೈಕೋಪೊಡಿಯೋಫೈಟಾದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘ-ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ [[ಪುಚ್ಛ ಸಸ್ಯಗಳು|ಟೆರಿಡೋಫೈಟ್‌ಗಳ]] ಪ್ರಮುಖ ಗುಂಪು ಪ್ಯಾಲಿಯೊಜೊಯಿಕ್ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು-ಯುಗದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ). [[ಚಿತ್ರ:Geology_(1907)_(14753394636).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Geology_%281907%29_%2814753394636%29.jpg/220px-Geology_%281907%29_%2814753394636%29.jpg|thumb| ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಗಿಗಾಂಟಿಯಮ್ (ಎ), ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಲೇಟ್ ಕ್ರಿಟೇಶಿಯಸ್ ಜಾತಿಗಳು.]] == ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಬಳಕೆ == [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg/220px-Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg|thumb| ವ್ಯಾಂಕೋವರ್‌ನಲ್ಲಿ ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ.]] ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳು ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನ, ಸೂರ್ಯ ಅಥವಾ ಭಾಗಶಃ ನೆರಳು ಮತ್ತು ಆಳವಾದ, ಫಲವತ್ತಾದ, ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬರಿದಾದ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ [[ಆಮ್ಲ|ಆಮ್ಲೀಯ]] [[ಮಣ್ಣು|ಮಣ್ಣನ್ನು]] ಬಯಸುತ್ತವೆ. ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಬೀಜ ಅಥವಾ [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕಸಿ ಮಾಡುವ]] ಮೂಲಕ. ಬೀಜದಿಂದ ಬೆಳೆದ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೂಬಿಡಲು ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕುಡಿ]] ಸಸ್ಯದ ವಯಸ್ಸನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಕಸಿ ಮಾಡಿದ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೂವು. ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಯ ಮರವು (ಪಾಪ್ಲರ್ ಅಥವಾ ಟುಲಿಪ್‌ವುಡ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ) ಉತ್ತಮವಾದ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸುಲಭವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮತ್ತು ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಆಂತರಿಕ ರಚನಾತ್ಮಕ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ವೆನೆರಿಂಗ್ ಗಾಗಿ ಉಪಮೇಲ್ಮೈಗಳು . ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಮಾರಾಟದ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಸರಳವಾಗಿ "ಗಟ್ಟಿಮರದ" ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾದ ಹೆಚ್ಚು ಅಗ್ಗದ ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳು, ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಬಣ್ಣದ ಪೋಪ್ಲರ್ ಆಗಿದೆ. ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲಾರ್ಧದಿಂದ ಅಮೇರಿಕನ್ ಪೀಠೋಪಕರಣ ತಯಾರಕರ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಗಮ್ ವುಡ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮರವು ಕೇವಲ ಮಧ್ಯಮ ಕೊಳೆತ-ನಿರೋಧಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಡಗು ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಲೈಟ್-ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಇತ್ತೀಚಿನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. ಮರವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯು ಒಣಗಿದಾಗ, ಸುಮಾರು {{Convert|24|lb/cuft|g/cm3|abbr=on}} ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ಯಾನೋವುಡ್ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಪ್ರಾಯಶಃ ಪೂರ್ವದ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಮೆರಿಕನ್ನರ ಅಗೆಯುವ ದೋಣಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಮರದ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅದರ ಉತ್ತಮ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಕಾಂಡದ ಗಾತ್ರವು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ಲೆಪಿಡೋಪ್ಟೆರಾ [[ಕಂಬಳಿಹುಳು|ಮರಿಹುಳುಗಳು]] ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪೂರ್ವ ಹುಲಿ ಸ್ವಾಲೋಟೈಲ್ ( ''ಪಾಪಿಲಿಯೊ ಗ್ಲಾಕಸ್'' ). == ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ತಳಿಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Liriodendron.jpg/200px-Liriodendron.jpg|right|thumb|200x200px| ಹಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್ ಸೆಂಟರ್ ಸ್ಮಶಾನದಲ್ಲಿ ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್, ಹಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್, ಮ್ಯಾಸಚೂಸೆಟ್ಸ್]] [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_×_chinense_(Hybrid_of_Tulip_Tree)_(26532119311).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Liriodendron_tulipifera_%C3%97_chinense_%28Hybrid_of_Tulip_Tree%29_%2826532119311%29.jpg/220px-Liriodendron_tulipifera_%C3%97_chinense_%28Hybrid_of_Tulip_Tree%29_%2826532119311%29.jpg|thumb| ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಹೈಬ್ರಿಡ್‌ನ ಮೊಗ್ಗು]] * ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' * ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ** 'ಆರ್ಡಿಸ್' [[ಒಂದು]] ಸಣ್ಣ [[ಎಲೆ]], ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ತಳಿಯಾಗಿದೆ ** 'ಆರಿಯೊಮಾರ್ಜಿನಾಟಮ್' [[ಹಳದಿ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ|ಹಳದಿ]]-ಅಂಚುಗಳ ಎಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿದೆ ** 'ಫಾಸ್ಟಿಗಿಯಾಟಮ್' ನೆಟ್ಟಗೆ ಅಥವಾ ಸ್ತಂಭಾಕಾರದ ಅಭ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ( ಫಾಸ್ಟಿಜಿಯೇಟ್ ) ** 'ಫ್ಲೋರಿಡಾ' ಸ್ಟ್ರೈನ್ - ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಆರಂಭಿಕ ಹೂವು, ಎಲೆಗಳು ಸುತ್ತಿನ ಹಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ** 'ಗ್ಲೆನ್ ಗೋಲ್ಡ್' ಹಳದಿ-ಚಿನ್ನದ ಬಣ್ಣದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ** 'ಮಿಡಿಯೋಪಿಕ್ಟಮ್' ಎಂಬುದು ಚಿನ್ನದ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ತಳಿಯಾಗಿದೆ * 'ಚಾಪೆಲ್ ಹಿಲ್' ಮತ್ತು 'ಡಾಕ್ ಡಿಫೋರ್ಸ್ ಡಿಲೈಟ್' ಮೇಲಿನ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳು == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ಹಂಟ್,ಡಿ. (ಇಡಿ). ೧೯೯೮. ''ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಿತ್ರರು'' . ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡೆಂಡ್ರಾಲಜಿ ಸೊಸೈಟಿ & ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಸೊಸೈಟಿ. (ಐಎಸ್‌ಬಿ‌ಎನ್‌ ೦-೯೫೧೭೨೩೪-೮-೦) * ಪಾರ್ಕ್ಸ್, ಸಿಆರ್, ವೆಂಡೆಲ್, ಜೆ‌ಎಫ್, ಸೆವೆಲ್, ಎಮ್‌ಎಮ್, & ಕ್ಯು, ವೈ.-ಎಲ್. (೧೯೯೪) ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ (ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ) ಅಲೋಜೈಮ್ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಒಳಹೊಕ್ಕುಗಳ ಮಹತ್ವ. ''ಅಂ. ಜೆ. ಬೋಟ್'' ೮೧ (೭): ೮೭೮-೮೮೯ [https://www.jstor.org/stable/2445769 ಅಮೂರ್ತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪುಟ] * ಪಾರ್ಕ್ಸ್, ಸಿಆರ್, ಮಿಲ್ಲರ್, ಎನ್‌ಜಿ, ವೆಂಡೆಲ್, ಜೆ‌ಎಫ್ ಮತ್ತು ಮೆಕ್ಡೊಗಲ್, ಕೆ‌ಎಮ್ (೧೯೮೩). ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ (ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ) ಕುಲದೊಳಗಿನ ಆನುವಂಶಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆ. ''ಮಿಸೌರಿ ಬೊಟಾನಿಕಲ್ ಗಾರ್ಡನ್'' ೭೦ (೪): ೬೫೮-೬೬೬ [https://www.jstor.org/stable/2398983 ಅಮೂರ್ತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪುಟ] * ಕಾಲಿಂಗ್‌ವುಡ್, ಜಿಹೆಚ್, ಬ್ರಷ್, ಡಬ್ಲ್ಯೂ‌ಡಿ (೧೯೮೪) ''ನಿಮ್ಮ ಮರಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು'' . ಅಮೇರಿಕನ್ ಫಾರೆಸ್ಟ್ರಿ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್. (ಎಲ್‌ಒಸಿ ಕಾರ್ಡ್ ಸಂಖ್ಯೆ. ೭೮-೫೨೯೯೪):೨೮೬-೨೮೭ * [https://web.archive.org/web/20041205144540/http://www.floridata.com/tracks/trees/TulipPoplarCentFla.htm ಮೊರಿಯಾಟಿ, ವಿಲಿಯಂ.] [https://web.archive.org/web/20041205144540/http://www.floridata.com/tracks/trees/TulipPoplarCentFla.htm ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಫ್ಲೋರಿಡಾದಲ್ಲಿರುವ ಟುಲಿಪ್ ಮರ] * [http://www.asianflora.com/Magnoliaceae/Liriodendron-chinense.htm ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್''] * [https://web.archive.org/web/20060209110805/http://www.losn.com.cn/hjbh/plant/magnoliaceae/1-67.htm ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳು] * [https://web.archive.org/web/20060417083017/http://www.rbgkew.org.uk/plants/trees/tuliptree.html ಕ್ಯೂ: ಸಸ್ಯಗಳು: ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳು, ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಮತ್ತು ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್] * [http://www.fna.org/china/mss/volume07/Magnoliaceae-CAS_coauthoring.htm ''ಫ್ಲೋರಾ ಆಫ್ ಚೀನಾ'' ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯೇಸಿಯ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಖಾತೆ] (ಸೈಟ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ಕೆಳಗೆ ಇದೆ; [https://web.archive.org/web/20070505104021/http://www.fna.org/china/mss/volume07/Magnoliaceae-CAS_coauthoring.htm ಗೂಗಲ್ ಕ್ಯಾಶ್] ನೋಡಿ) * [https://web.archive.org/web/20060910174744/http://www.cas.vanderbilt.edu/bioimages/species/frame/litu.htm ''Liriodendron tulipifera'' ಚಿತ್ರಗಳು bioimages.vanderbilt.edu ನಲ್ಲಿ] * ''ಬೊಟಾನಿಕಾಸ್ ಮರಗಳು ಮತ್ತು ಪೊದೆಗಳು'', ರಾಂಡಮ್ ಹೌಸ್, ಸಿಡ್ನಿ, ೧೦೦೫ * [http://hazardkentucky.com/more/tuliptree.htm ಕೆ‌ವೈ, ಪೆರ್ರಿ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಟುಲಿಪ್ ಮರ] * [http://plants.usda.gov/factsheet/pdf/fs_litu.pdf ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿಎ ಪ್ಲಾಂಟ್ಸ್ ಟುಲಿಪ್ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ] * [http://forestry.about.com/od/hardwoods/ss/tuliptree.htm ಕಾಮ್ ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್ ಬಗ್ಗೆ ಅರಣ್ಯ - ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಮರಗಳಲ್ಲಿ ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್ ಅನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು] * [http://www.psu.edu/dept/nkbiology/naturetrail/speciespages/poplar.htm ಪೆನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಹಳದಿ ಜನಪ್ರಿಯ] * [http://plants.usda.gov/factsheet/pdf/fs_litu.pdf ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿಎ] [http://www.na.fs.fed.us/pubs/silvics_manual/volume_2/liriodendron/tulipifera.htm ಅರಣ್ಯ ಸೇವೆ ಹಳದಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ] pme0iah1wkcqymh7msoqpbtjod2y26b 1117098 1117096 2022-08-27T08:01:14Z Pallaviv123 75945 /* ವಿವರಣೆ */ wikitext text/x-wiki {| class="infobox biota" style="text-align: left; width: 200px; font-size: 100%" ! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |''Liriodendron''<br /><br /><div style="font-size: 85%;">Temporal range: <span class="noprint"><span style="display:inline-block;">99.7–0&nbsp;[[Megaannum|Ma]]</span> </span><div style="margin: 4px auto 0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:18px; overflow:visible; white-space:nowrap; border:1px #666; border-style:solid none; position:relative; z-index:0; font-size:97%;"> <div style="position:absolute; height:100%; left:0px; width:207.23076923077px; padding-left:5px; text-align:left; background-color:rgb(254,217,106); background-image: linear-gradient(to right, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1));"><span class="noprint">[[Precambrian|PreꞒ]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,160,86); left:37.636923076923px; width:18.073846153846px;"><span class="noprint">[[Cambrian|Ꞓ]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,146,112); left:55.710769230769px; width:14.08px;"><span class="noprint">[[Ordovician|O]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(179,225,182); left:69.790769230769px; width:8.3261538461539px;"><span class="noprint">[[Silurian|S]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(203,140,55); left:78.116923076923px; width:20.409230769231px;"><span class="noprint">[[Devonian|D]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(103,165,153); left:98.526153846154px; width:20.307692307692px;"><span class="noprint">[[Carboniferous|C]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(240,64,40); left:118.83384615385px; width:15.907015384615px;"><span class="noprint">[[Permian|P]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(129,43,146); left:134.74086153846px; width:17.126830769231px;"><span class="noprint">[[Triassic|T]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(52,178,201); left:151.86769230769px; width:19.055384615385px;"><span class="noprint">[[Jurassic|J]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,198,78); left:170.92307692308px; width:26.738461538462px;"><span class="noprint">[[Cretaceous|K]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(253,154,82); left:197.66153846154px; width:14.543692307692px;"><span class="noprint">[[Paleogene|Pg]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(255,230,25); left:212.20523076923px; width:6.9215384615385px;"><span class="noprint">[[Neogene|N]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; background-color:#666; width:1px; left:219px"></div><div style="margin:0 auto; line-height:0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:8px; overflow:visible; background-color:transparent; position:relative; top:-4px; z-index:100;"><div style="position:absolute; height:8px; left:186.25538461538px; width:33.744615384615px; background-color:#360; opacity:0.42; "></div> <div style="position:absolute; height:8px; left:186.25538461538px; width:33.744615384615px; background-color:#360; opacity:1; "></div> <div style="position:absolute; height:6px; top:1px; left:187.25538461538px; width:31.744615384615px; background-color:#6c3;"></div> </div> </div> [[Late Cretaceous]] - present <ref><cite class="citation web cs1"><span class="cx-segment" data-segmentid="269">[http://www.fossilworks.org/cgi-bin/bridge.pl?a=taxonInfo&taxon_no=55292 ""Liriodendron""]. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="270">''Fossilworks''.</span></cite></ref></div> |- | colspan="2" style="text-align: center" |[[File:Liriodendron_tulipifera.jpg|frameless]] |- | colspan="2" style="text-align: center; font-size: 88%" |''Liriodendron tulipifera'' foliage and flower. <br /><br />[[Morton Arboretum]] acc. 500-67*21 |- style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |- ! colspan="2" style="min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |[[Taxonomy (biology)|Scientific classification]] <span class="plainlinks" style="font-size:smaller; float:right; padding-right:0.4em; margin-left:-3em;">[[File:Red_Pencil_Icon.png|link=Template:Taxonomy/Liriodendron| e ]]</span> |- |Kingdom: |[[Plant|Plantae]] |- |''Clade'': |[[Vascular plant|Tracheophytes]] |- |''Clade'': |[[Flowering plant|Angiosperms]] |- |''Clade'': |[[Magnoliids]] |- |Order: |[[Magnoliales]] |- |Family: |[[Magnoliaceae]] |- |Genus: |''[[Liriodendron]]''<br /><br /><small>[[Carl Linnaeus|L.]]</small> |- style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |- ! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |Species |- | colspan="2" style="text-align: left" | * ''[[Liriodendron chinense]]'' (Hemsl.) Sarg. * ''[[Liriodendron tulipifera]]'' L. |} [[Category:Articles with 'species' microformats]] '''''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್''''' / / ˌl aɪriəˈdɛndrən , _ _ _ _ _ _ _ ˌ lɪr - , - ioʊ -/ [2] <ref>''Sunset Western Garden Book,'' 1995:606–607.</ref> ) ಎರಡು ಜಾತಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳ ಕುಲವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ( ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ ) ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ [[ಪರ್ಣಪಾತಿ|ಪತನಶೀಲವಾಗಿದೆ]]. ಈ ಮರಗಳನ್ನು '''ಟುಲಿಪ್ ಮರ''' ಅಥವಾ '''ಟುಲಿಪ್‌ಟ್ರೀ''' ಎಂಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರಿನಿಂದ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಅವುಗಳ ದೊಡ್ಡ ಹೂವುಗಳು ಟುಲಿಪ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ '''ಟುಲಿಪ್ ಪಾಪ್ಲರ್''' ಅಥವಾ '''ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮರವನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ "ಪೋಪ್ಲರ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ನಿಜವಾದ ಪಾಪ್ಲರ್‌ಗಳಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ಇತರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನೋವುಡ್, ಸ್ಯಾಡಲ್-ಲೀಫ್ ಮರ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಮರ ಸೇರಿವೆ. ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು ಗ್ರೀಕ್‌ನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ: ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್, ಇದರರ್ಥ ಲಿಲಿಟ್ರೀ ಮತ್ತು ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಇದರರ್ಥ "ಟುಲಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊರತರುವುದು", ಇದು ಟುಲಿಪ್‌ಗೆ ಅದರ ಹೂವುಗಳ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳೆಂದರೆ ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' , ಪೂರ್ವ [[ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕ|ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ]] ಮತ್ತು ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'', [[ಚೀನಿ ಜನರ ಗಣರಾಜ್ಯ|ಚೀನಾ]] ಮತ್ತು [[ವಿಯೆಟ್ನಾಮ್|ವಿಯೆಟ್ನಾಂಗೆ]] ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿದೆ. ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಗಳು {{Convert|58.5|m|ft|0|abbr=on}} ವರೆಗೆ ತಲುಪಬಹುದು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.monumentaltrees.com/en/trees/tuliptree/records/|title=The thickest, tallest, and oldest tulip trees (Liriodendron tulipifera)}}</ref> ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ [[ತೋಟಗಾರಿಕೆ|ತೋಟಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ]] ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಚೀನೀ ಜಾತಿಗಳು ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಈ ಎರಡು ಅಲೋಪಾಟ್ರಿಕವಾಗಿ ವಿತರಿಸಿದ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್‌ನ'' ವಿವಿಧ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ದಾಖಲೆಯಿಂದ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_chinense1.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Liriodendron_chinense1.jpg/220px-Liriodendron_chinense1.jpg|thumb| ಹೂವುಗಳೊಂದಿಗೆ ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' ರೆಂಬೆ. ಎಲ್''. ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ದಳಗಳ ಕಿತ್ತಳೆ ವರ್ಣದ್ರವ್ಯದ ಲಕ್ಷಣವು ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.]] == ವಿವರಣೆ == ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳು ಅವುಗಳ [[ಎಲೆ|ಎಲೆಗಳಿಂದ]] ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಹಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಡ್ಡ-ಕತ್ತರಿಸಿದ ನಾಚ್ ಅಥವಾ ನೇರವಾದ ತುದಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಎಲೆಯ ಗಾತ್ರವು ೮-೨೨ ರಿಂದ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಸೆಂ. ಉದ್ದ ಮತ್ತು ೬-೨೫ ಸೆಂ. ಅಗಲ. ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಬಹುಪಾಲು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅವು ಪತನಶೀಲವಾಗಿವೆ; ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರತಿ ಪ್ರಭೇದವು [[ಫ್ಲಾರಿಡ|ಫ್ಲೋರಿಡಾ]] ಮತ್ತು ಯುನ್ನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ದಕ್ಷಿಣದ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅರೆ-ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>{{Cite journal|doi=10.3390/f10010013|title=RAD-Seq Data Point to a Distinct Split in Liriodendron (Magnoliaceae) and Obvious East–West Genetic Divergence in L. Chinense|year=2018|last=Zhong|first=Yongda|last2=Yang|first2=Aihong|last3=Liu|first3=Shujuan|last4=Liu|first4=Lipan|last5=Li|first5=Yanqiang|last6=Wu|first6=Zhaoxiang|last7=Yu|first7=Faxin|journal=Forests|volume=10|page=13}}</ref> ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಮರವಾಗಿದೆ, ೧೮-೬೦ ಮೀ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ೬೦-೧೨೦ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಸೆಂ.ಮೀ. ಮರವು ೧೯೧.೮ ಅಡಿ (೫೮.೪೯ ಮೀಟರ್) ಎತ್ತರವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.landmarktrees.net/spring%202011%20latest%20news.html|title=Landmark Trees|date=May 6, 2011|access-date=December 20, 2011}}</ref> ಅವರು ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ತೋಪುಗಳಲ್ಲಿ, ತೆರೆದ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ. ಇದರ ಕಾಂಡವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ತಂಭಾಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಉದ್ದವಾದ, ಶಾಖೆ-ಮುಕ್ತ ಬೋಲ್ ತೆಳ್ಳಗಿನ ಶಾಖೆಗಳ ತೆರೆದ, ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಕಿರೀಟಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿರುವ ಆಳವಾದ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>Michigan Trees</ref> ''ಎಲ್. ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ''ಗೆ'' ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಎಲ್. ಚೈನೆನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲೆಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಅತಿಕ್ರಮಿಸುತ್ತವೆ; ತೊಟ್ಟು ೪-೧೮ ಸೆಂ ಉದ್ದ. ಎಳೆಯ ಮರಗಳ ಮೇಲಿನ ಎಲೆಗಳು ಪ್ರೌಢ ಮರಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಳವಾಗಿ ಹಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಎಲೆಗಳು ಹಳದಿ, ಅಥವಾ ಕಂದು ಮತ್ತು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತವೆ. ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನದ ಶ್ರೀಮಂತ, ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಪ್ರಭೇದಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಅವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸ್ ಆಗುತ್ತವೆ. [[ಹೂವು|ಹೂವುಗಳು]] ೩-೧೦ ಸೆಂ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಒಂಬತ್ತು ಟೆಪಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ - ಮೂರು ಹಸಿರು ಹೊರಗಿನ ಸೀಪಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಆರು ಒಳ [[ಎಸಳು|ದಳಗಳು]] ಹಳದಿ-ಹಸಿರು ಮತ್ತು ತಳದಲ್ಲಿ ಕಿತ್ತಳೆ ಜ್ವಾಲೆಯೊಂದಿಗೆ. ಅವು ಸುಮಾರು ೧೫ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಟುಲಿಪ್ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಮರದ ಹೆಸರು. ''ಎಲ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ಹೂವುಗಳು ಮಸುಕಾದ [[ಸೌತೆಕಾಯಿ|ಸೌತೆಕಾಯಿಯ]] ವಾಸನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. [[ಪುಂಕೇಸರ|ಕೇಸರಗಳು]] ಮತ್ತು ಪಿಸ್ತೂಲುಗಳು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಪೈಕ್ ಅಥವಾ ಗೈನೇಸಿಯಂ ಸುತ್ತಲೂ ಸುರುಳಿಯಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ; ಕೇಸರಗಳು ಉದುರಿಹೋಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪಿಸ್ತೂಲುಗಳು ಸಮರಾಸ್ ಆಗುತ್ತವೆ . [[ಹಣ್ಣು]] ಸಮರಾಸ್ ೪-೯ ಒಂದು ಕೋನ್ ತರಹದ ಸಮುಚ್ಚಯವಾಗಿದೆ ಸೆಂ.ಮೀ ಉದ್ದವಿದ್ದು, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಸರಿಸುಮಾರು ಟೆಟ್ರಾಹೆಡ್ರಲ್ ಬೀಜವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಒಂದು ತುದಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಸ್ಪೈಕ್‌ಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಅಂಚನ್ನು ರೆಕ್ಕೆಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_flower.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Liriodendron_tulipifera_flower.jpg/190px-Liriodendron_tulipifera_flower.jpg|right|thumb|190x190px| ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಹೂವು]] [[ಚಿತ್ರ:TinicumParkTuliptree.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/TinicumParkTuliptree.jpg/190px-TinicumParkTuliptree.jpg|right|thumb|190x190px| ತುಲಿಪ್ಟ್ರೀಗಳು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಈ ೧೩೦-ಅಡಿಯು ೫-ಅಡಿ ಟ್ರಂಕ್ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರೌಢ ಓಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮೇಪಲ್ಸ್ ಗುಂಪನ್ನು ಕುಬ್ಜಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.]] == ವಿತರಣೆ == ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಕಾರದಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎತ್ತರದ ಕೊಂಬೆಗಳು ಒಂದೇ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗೂಡಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಎತ್ತರದಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಎತ್ತರದ ಮರಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಓಕ್ಸ್, ಮೇಪಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಮರಗಳ ಮೇಲಾವರಣದ ಮೇಲೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ-ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ. ಅಮೇರಿಕನ್ ಜಾತಿಗಳೊಂದಿಗೆ. ಅಪಲಾಚಿಯನ್ ಕೋವ್ ಕಾಡುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೂರ್ವದ ಗಟ್ಟಿಮರದ ಇತರ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರದ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಳತೆಯ ಹಲವಾರು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅಪ್ಪಲಾಚಿಯನ್ ಕೋವ್ ಅರಣ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ೧೫೦ ರಿಂದ ೧೬೫ ಮರಗಳು ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ೧೬೬ ರಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೮೦ ಮರಗಳು ಅಡಿಗಳೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ೧೭೦ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್'' ಅಡಿ ಎತ್ತರವನ್ನು ಪೂರ್ವ ಸ್ಥಳೀಯ ಟ್ರೀ ಸೊಸೈಟಿಯು ಇತರ ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವ ಜಾತಿಗಳಿಗಿಂತ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಾಖಲೆಯ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ೧೯೧.೯ ತಲುಪಿದೆ&nbsp;ಅಡಿ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಸ್ಥಳೀಯ [[ಆವೃತಬೀಜ ಸಸ್ಯಗಳು|ಆಂಜಿಯೋಸ್ಪರ್ಮ್]] ಮರ. <ref name="Native Tree Society BBS">{{Cite web|url=http://www.ents-bbs.org/viewtopic.php?f=256&t=2423|title=Fork Ridge Tuliptree- new eastern height record!!!|publisher=Eastern Native Tree Society, Will Blozan|access-date=Apr 29, 2011}}</ref> ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ಪೂರ್ವ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಳಿ ಪೈನ್, ಲೋಬ್ಲೋಲಿ ಪೈನ್ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಹೆಮ್ಲಾಕ್ಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿದೆ. ೨೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳ ವರದಿಗಳು ಅಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ನೇಟಿವ್ ಟ್ರೀ ಸೊಸೈಟಿಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಅಳತೆಗಳನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳು ಮರದ ಬುಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಕ್ರೌನ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಅನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಪತ್ತೆ ಮಾಡದಿರುವ ಮಾಪನ ದೋಷಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ - ಎತ್ತರವನ್ನು ಅಳೆಯುವಾಗ ಕ್ಲೈನೋಮೀಟರ್‌ಗಳು / ಹೈಪ್ಸೋಮೀಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಳಸುವ ಬಳಕೆದಾರರು ಮಾಡಿದ ಸಾಮಾನ್ಯ ದೋಷವಾಗಿದೆ. ಜಾತಿಯ ಗರಿಷ್ಟ ಸುತ್ತಳತೆಗಳು ಎದೆಯ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ೨೪ ಮತ್ತು ೩೦ ಅಡಿಗಳ ನಡುವೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಾದರಿಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಗ್ರೇಟ್ ಸ್ಮೋಕಿ ಮೌಂಟೇನ್ಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ೨೦ ಅಡಿ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸುತ್ತಳತೆ. ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ-ಗಾತ್ರದ ಟುಲಿಪ್ ಮರವೆಂದರೆ ಸಾಗ್ ಬ್ರಾಂಚ್ ಜೈಂಟ್, ಇದು ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಅಂಗಗಳ ಪರಿಮಾಣವನ್ನು {{Convert|4000|ft3|m3|abbr=on}} ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿದೆ. == ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು == ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್‌ಗಳು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದ ಕ್ರಿಟೇಶಿಯಸ್ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ತೃತೀಯದಿಂದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ತೃತೀಯ-ಯುಗದ [[ಪಳೆಯುಳಿಕೆ|ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು]] ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪ್ರಸ್ತುತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಹೊರಗೆ, ಒಮ್ಮೆ [[wiktionary:circumpolar|ಸುತ್ತುವರಿದ]] ಉತ್ತರದ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ "ಆರ್ಕ್ಟೋ-ತೃತೀಯ" ಕುಲಗಳಂತೆ, ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಿಮನದಿ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನದ ಶುಷ್ಕತೆಯಿಂದಾಗಿ ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್'' ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿದೆ. (ಹೆಸರನ್ನು ''ಲೆಪಿಡೋಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಗೊಳಿಸಬಾರದು,'' ಫೈಲಮ್ ಲೈಕೋಪೊಡಿಯೋಫೈಟಾದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘ-ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ [[ಪುಚ್ಛ ಸಸ್ಯಗಳು|ಟೆರಿಡೋಫೈಟ್‌ಗಳ]] ಪ್ರಮುಖ ಗುಂಪು ಪ್ಯಾಲಿಯೊಜೊಯಿಕ್ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು-ಯುಗದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ). [[ಚಿತ್ರ:Geology_(1907)_(14753394636).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Geology_%281907%29_%2814753394636%29.jpg/220px-Geology_%281907%29_%2814753394636%29.jpg|thumb| ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಗಿಗಾಂಟಿಯಮ್ (ಎ), ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಲೇಟ್ ಕ್ರಿಟೇಶಿಯಸ್ ಜಾತಿಗಳು.]] == ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಬಳಕೆ == [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg/220px-Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg|thumb| ವ್ಯಾಂಕೋವರ್‌ನಲ್ಲಿ ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ.]] ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳು ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನ, ಸೂರ್ಯ ಅಥವಾ ಭಾಗಶಃ ನೆರಳು ಮತ್ತು ಆಳವಾದ, ಫಲವತ್ತಾದ, ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬರಿದಾದ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ [[ಆಮ್ಲ|ಆಮ್ಲೀಯ]] [[ಮಣ್ಣು|ಮಣ್ಣನ್ನು]] ಬಯಸುತ್ತವೆ. ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಬೀಜ ಅಥವಾ [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕಸಿ ಮಾಡುವ]] ಮೂಲಕ. ಬೀಜದಿಂದ ಬೆಳೆದ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೂಬಿಡಲು ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕುಡಿ]] ಸಸ್ಯದ ವಯಸ್ಸನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಕಸಿ ಮಾಡಿದ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೂವು. ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಯ ಮರವು (ಪಾಪ್ಲರ್ ಅಥವಾ ಟುಲಿಪ್‌ವುಡ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ) ಉತ್ತಮವಾದ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸುಲಭವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮತ್ತು ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಆಂತರಿಕ ರಚನಾತ್ಮಕ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ವೆನೆರಿಂಗ್ ಗಾಗಿ ಉಪಮೇಲ್ಮೈಗಳು . ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಮಾರಾಟದ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಸರಳವಾಗಿ "ಗಟ್ಟಿಮರದ" ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾದ ಹೆಚ್ಚು ಅಗ್ಗದ ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳು, ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಬಣ್ಣದ ಪೋಪ್ಲರ್ ಆಗಿದೆ. ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲಾರ್ಧದಿಂದ ಅಮೇರಿಕನ್ ಪೀಠೋಪಕರಣ ತಯಾರಕರ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಗಮ್ ವುಡ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮರವು ಕೇವಲ ಮಧ್ಯಮ ಕೊಳೆತ-ನಿರೋಧಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಡಗು ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಲೈಟ್-ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಇತ್ತೀಚಿನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. ಮರವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯು ಒಣಗಿದಾಗ, ಸುಮಾರು {{Convert|24|lb/cuft|g/cm3|abbr=on}} ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ಯಾನೋವುಡ್ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಪ್ರಾಯಶಃ ಪೂರ್ವದ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಮೆರಿಕನ್ನರ ಅಗೆಯುವ ದೋಣಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಮರದ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅದರ ಉತ್ತಮ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಕಾಂಡದ ಗಾತ್ರವು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ಲೆಪಿಡೋಪ್ಟೆರಾ [[ಕಂಬಳಿಹುಳು|ಮರಿಹುಳುಗಳು]] ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪೂರ್ವ ಹುಲಿ ಸ್ವಾಲೋಟೈಲ್ ( ''ಪಾಪಿಲಿಯೊ ಗ್ಲಾಕಸ್'' ). == ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ತಳಿಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Liriodendron.jpg/200px-Liriodendron.jpg|right|thumb|200x200px| ಹಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್ ಸೆಂಟರ್ ಸ್ಮಶಾನದಲ್ಲಿ ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್, ಹಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್, ಮ್ಯಾಸಚೂಸೆಟ್ಸ್]] [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_×_chinense_(Hybrid_of_Tulip_Tree)_(26532119311).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Liriodendron_tulipifera_%C3%97_chinense_%28Hybrid_of_Tulip_Tree%29_%2826532119311%29.jpg/220px-Liriodendron_tulipifera_%C3%97_chinense_%28Hybrid_of_Tulip_Tree%29_%2826532119311%29.jpg|thumb| ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಹೈಬ್ರಿಡ್‌ನ ಮೊಗ್ಗು]] * ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' * ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ** 'ಆರ್ಡಿಸ್' [[ಒಂದು]] ಸಣ್ಣ [[ಎಲೆ]], ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ತಳಿಯಾಗಿದೆ ** 'ಆರಿಯೊಮಾರ್ಜಿನಾಟಮ್' [[ಹಳದಿ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ|ಹಳದಿ]]-ಅಂಚುಗಳ ಎಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿದೆ ** 'ಫಾಸ್ಟಿಗಿಯಾಟಮ್' ನೆಟ್ಟಗೆ ಅಥವಾ ಸ್ತಂಭಾಕಾರದ ಅಭ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ( ಫಾಸ್ಟಿಜಿಯೇಟ್ ) ** 'ಫ್ಲೋರಿಡಾ' ಸ್ಟ್ರೈನ್ - ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಆರಂಭಿಕ ಹೂವು, ಎಲೆಗಳು ಸುತ್ತಿನ ಹಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ** 'ಗ್ಲೆನ್ ಗೋಲ್ಡ್' ಹಳದಿ-ಚಿನ್ನದ ಬಣ್ಣದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ** 'ಮಿಡಿಯೋಪಿಕ್ಟಮ್' ಎಂಬುದು ಚಿನ್ನದ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ತಳಿಯಾಗಿದೆ * 'ಚಾಪೆಲ್ ಹಿಲ್' ಮತ್ತು 'ಡಾಕ್ ಡಿಫೋರ್ಸ್ ಡಿಲೈಟ್' ಮೇಲಿನ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳು == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ಹಂಟ್,ಡಿ. (ಇಡಿ). ೧೯೯೮. ''ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಿತ್ರರು'' . ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡೆಂಡ್ರಾಲಜಿ ಸೊಸೈಟಿ & ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಸೊಸೈಟಿ. (ಐಎಸ್‌ಬಿ‌ಎನ್‌ ೦-೯೫೧೭೨೩೪-೮-೦) * ಪಾರ್ಕ್ಸ್, ಸಿಆರ್, ವೆಂಡೆಲ್, ಜೆ‌ಎಫ್, ಸೆವೆಲ್, ಎಮ್‌ಎಮ್, & ಕ್ಯು, ವೈ.-ಎಲ್. (೧೯೯೪) ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ (ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ) ಅಲೋಜೈಮ್ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಒಳಹೊಕ್ಕುಗಳ ಮಹತ್ವ. ''ಅಂ. ಜೆ. ಬೋಟ್'' ೮೧ (೭): ೮೭೮-೮೮೯ [https://www.jstor.org/stable/2445769 ಅಮೂರ್ತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪುಟ] * ಪಾರ್ಕ್ಸ್, ಸಿಆರ್, ಮಿಲ್ಲರ್, ಎನ್‌ಜಿ, ವೆಂಡೆಲ್, ಜೆ‌ಎಫ್ ಮತ್ತು ಮೆಕ್ಡೊಗಲ್, ಕೆ‌ಎಮ್ (೧೯೮೩). ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ (ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ) ಕುಲದೊಳಗಿನ ಆನುವಂಶಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆ. ''ಮಿಸೌರಿ ಬೊಟಾನಿಕಲ್ ಗಾರ್ಡನ್'' ೭೦ (೪): ೬೫೮-೬೬೬ [https://www.jstor.org/stable/2398983 ಅಮೂರ್ತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪುಟ] * ಕಾಲಿಂಗ್‌ವುಡ್, ಜಿಹೆಚ್, ಬ್ರಷ್, ಡಬ್ಲ್ಯೂ‌ಡಿ (೧೯೮೪) ''ನಿಮ್ಮ ಮರಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು'' . ಅಮೇರಿಕನ್ ಫಾರೆಸ್ಟ್ರಿ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್. (ಎಲ್‌ಒಸಿ ಕಾರ್ಡ್ ಸಂಖ್ಯೆ. ೭೮-೫೨೯೯೪):೨೮೬-೨೮೭ * [https://web.archive.org/web/20041205144540/http://www.floridata.com/tracks/trees/TulipPoplarCentFla.htm ಮೊರಿಯಾಟಿ, ವಿಲಿಯಂ.] [https://web.archive.org/web/20041205144540/http://www.floridata.com/tracks/trees/TulipPoplarCentFla.htm ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಫ್ಲೋರಿಡಾದಲ್ಲಿರುವ ಟುಲಿಪ್ ಮರ] * [http://www.asianflora.com/Magnoliaceae/Liriodendron-chinense.htm ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್''] * [https://web.archive.org/web/20060209110805/http://www.losn.com.cn/hjbh/plant/magnoliaceae/1-67.htm ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳು] * [https://web.archive.org/web/20060417083017/http://www.rbgkew.org.uk/plants/trees/tuliptree.html ಕ್ಯೂ: ಸಸ್ಯಗಳು: ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳು, ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಮತ್ತು ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್] * [http://www.fna.org/china/mss/volume07/Magnoliaceae-CAS_coauthoring.htm ''ಫ್ಲೋರಾ ಆಫ್ ಚೀನಾ'' ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯೇಸಿಯ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಖಾತೆ] (ಸೈಟ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ಕೆಳಗೆ ಇದೆ; [https://web.archive.org/web/20070505104021/http://www.fna.org/china/mss/volume07/Magnoliaceae-CAS_coauthoring.htm ಗೂಗಲ್ ಕ್ಯಾಶ್] ನೋಡಿ) * [https://web.archive.org/web/20060910174744/http://www.cas.vanderbilt.edu/bioimages/species/frame/litu.htm ''Liriodendron tulipifera'' ಚಿತ್ರಗಳು bioimages.vanderbilt.edu ನಲ್ಲಿ] * ''ಬೊಟಾನಿಕಾಸ್ ಮರಗಳು ಮತ್ತು ಪೊದೆಗಳು'', ರಾಂಡಮ್ ಹೌಸ್, ಸಿಡ್ನಿ, ೧೦೦೫ * [http://hazardkentucky.com/more/tuliptree.htm ಕೆ‌ವೈ, ಪೆರ್ರಿ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಟುಲಿಪ್ ಮರ] * [http://plants.usda.gov/factsheet/pdf/fs_litu.pdf ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿಎ ಪ್ಲಾಂಟ್ಸ್ ಟುಲಿಪ್ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ] * [http://forestry.about.com/od/hardwoods/ss/tuliptree.htm ಕಾಮ್ ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್ ಬಗ್ಗೆ ಅರಣ್ಯ - ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಮರಗಳಲ್ಲಿ ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್ ಅನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು] * [http://www.psu.edu/dept/nkbiology/naturetrail/speciespages/poplar.htm ಪೆನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಹಳದಿ ಜನಪ್ರಿಯ] * [http://plants.usda.gov/factsheet/pdf/fs_litu.pdf ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿಎ] [http://www.na.fs.fed.us/pubs/silvics_manual/volume_2/liriodendron/tulipifera.htm ಅರಣ್ಯ ಸೇವೆ ಹಳದಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ] msqekbrkifr7bp6wjam2po5n46lrmpr 1117102 1117098 2022-08-27T08:01:51Z Pallaviv123 75945 wikitext text/x-wiki {| class="infobox biota" style="text-align: left; width: 200px; font-size: 100%" ! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್''<br /><br /><div style="font-size: 85%;">Temporal range: <span class="noprint"><span style="display:inline-block;">99.7–0&nbsp;[[Megaannum|Ma]]</span> </span><div style="margin: 4px auto 0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:18px; overflow:visible; white-space:nowrap; border:1px #666; border-style:solid none; position:relative; z-index:0; font-size:97%;"> <div style="position:absolute; height:100%; left:0px; width:207.23076923077px; padding-left:5px; text-align:left; background-color:rgb(254,217,106); background-image: linear-gradient(to right, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1));"><span class="noprint">[[Precambrian|PreꞒ]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,160,86); left:37.636923076923px; width:18.073846153846px;"><span class="noprint">[[Cambrian|Ꞓ]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,146,112); left:55.710769230769px; width:14.08px;"><span class="noprint">[[Ordovician|O]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(179,225,182); left:69.790769230769px; width:8.3261538461539px;"><span class="noprint">[[Silurian|S]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(203,140,55); left:78.116923076923px; width:20.409230769231px;"><span class="noprint">[[Devonian|D]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(103,165,153); left:98.526153846154px; width:20.307692307692px;"><span class="noprint">[[Carboniferous|C]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(240,64,40); left:118.83384615385px; width:15.907015384615px;"><span class="noprint">[[Permian|P]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(129,43,146); left:134.74086153846px; width:17.126830769231px;"><span class="noprint">[[Triassic|T]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(52,178,201); left:151.86769230769px; width:19.055384615385px;"><span class="noprint">[[Jurassic|J]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,198,78); left:170.92307692308px; width:26.738461538462px;"><span class="noprint">[[Cretaceous|K]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(253,154,82); left:197.66153846154px; width:14.543692307692px;"><span class="noprint">[[Paleogene|Pg]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(255,230,25); left:212.20523076923px; width:6.9215384615385px;"><span class="noprint">[[Neogene|N]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; background-color:#666; width:1px; left:219px"></div><div style="margin:0 auto; line-height:0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:8px; overflow:visible; background-color:transparent; position:relative; top:-4px; z-index:100;"><div style="position:absolute; height:8px; left:186.25538461538px; width:33.744615384615px; background-color:#360; opacity:0.42; "></div> <div style="position:absolute; height:8px; left:186.25538461538px; width:33.744615384615px; background-color:#360; opacity:1; "></div> <div style="position:absolute; height:6px; top:1px; left:187.25538461538px; width:31.744615384615px; background-color:#6c3;"></div> </div> </div> [[Late Cretaceous]] - present <ref><cite class="citation web cs1"><span class="cx-segment" data-segmentid="269">[http://www.fossilworks.org/cgi-bin/bridge.pl?a=taxonInfo&taxon_no=55292 ""Liriodendron""]. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="270">''Fossilworks''.</span></cite></ref></div> |- | colspan="2" style="text-align: center" |[[File:Liriodendron_tulipifera.jpg|frameless]] |- | colspan="2" style="text-align: center; font-size: 88%" |''Liriodendron tulipifera'' foliage and flower. <br /><br />[[Morton Arboretum]] acc. 500-67*21 |- style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |- ! colspan="2" style="min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |[[Taxonomy (biology)|Scientific classification]] <span class="plainlinks" style="font-size:smaller; float:right; padding-right:0.4em; margin-left:-3em;">[[File:Red_Pencil_Icon.png|link=Template:Taxonomy/Liriodendron| e ]]</span> |- |Kingdom: |[[Plant|Plantae]] |- |''Clade'': |[[Vascular plant|Tracheophytes]] |- |''Clade'': |[[Flowering plant|Angiosperms]] |- |''Clade'': |[[Magnoliids]] |- |Order: |[[Magnoliales]] |- |Family: |[[Magnoliaceae]] |- |Genus: |''[[Liriodendron]]''<br /><br /><small>[[Carl Linnaeus|L.]]</small> |- style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |- ! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |Species |- | colspan="2" style="text-align: left" | * ''[[Liriodendron chinense]]'' (Hemsl.) Sarg. * ''[[Liriodendron tulipifera]]'' L. |} [[Category:Articles with 'species' microformats]] '''''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್''''' / / ˌl aɪriəˈdɛndrən , _ _ _ _ _ _ _ ˌ lɪr - , - ioʊ -/ [2] <ref>''Sunset Western Garden Book,'' 1995:606–607.</ref> ) ಎರಡು ಜಾತಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳ ಕುಲವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ( ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ ) ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ [[ಪರ್ಣಪಾತಿ|ಪತನಶೀಲವಾಗಿದೆ]]. ಈ ಮರಗಳನ್ನು '''ಟುಲಿಪ್ ಮರ''' ಅಥವಾ '''ಟುಲಿಪ್‌ಟ್ರೀ''' ಎಂಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರಿನಿಂದ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಅವುಗಳ ದೊಡ್ಡ ಹೂವುಗಳು ಟುಲಿಪ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ '''ಟುಲಿಪ್ ಪಾಪ್ಲರ್''' ಅಥವಾ '''ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮರವನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ "ಪೋಪ್ಲರ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ನಿಜವಾದ ಪಾಪ್ಲರ್‌ಗಳಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ಇತರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನೋವುಡ್, ಸ್ಯಾಡಲ್-ಲೀಫ್ ಮರ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಮರ ಸೇರಿವೆ. ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು ಗ್ರೀಕ್‌ನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ: ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್, ಇದರರ್ಥ ಲಿಲಿಟ್ರೀ ಮತ್ತು ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಇದರರ್ಥ "ಟುಲಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊರತರುವುದು", ಇದು ಟುಲಿಪ್‌ಗೆ ಅದರ ಹೂವುಗಳ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳೆಂದರೆ ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' , ಪೂರ್ವ [[ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕ|ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ]] ಮತ್ತು ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'', [[ಚೀನಿ ಜನರ ಗಣರಾಜ್ಯ|ಚೀನಾ]] ಮತ್ತು [[ವಿಯೆಟ್ನಾಮ್|ವಿಯೆಟ್ನಾಂಗೆ]] ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿದೆ. ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಗಳು {{Convert|58.5|m|ft|0|abbr=on}} ವರೆಗೆ ತಲುಪಬಹುದು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.monumentaltrees.com/en/trees/tuliptree/records/|title=The thickest, tallest, and oldest tulip trees (Liriodendron tulipifera)}}</ref> ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ [[ತೋಟಗಾರಿಕೆ|ತೋಟಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ]] ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಚೀನೀ ಜಾತಿಗಳು ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಈ ಎರಡು ಅಲೋಪಾಟ್ರಿಕವಾಗಿ ವಿತರಿಸಿದ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್‌ನ'' ವಿವಿಧ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ದಾಖಲೆಯಿಂದ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_chinense1.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Liriodendron_chinense1.jpg/220px-Liriodendron_chinense1.jpg|thumb| ಹೂವುಗಳೊಂದಿಗೆ ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' ರೆಂಬೆ. ಎಲ್''. ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ದಳಗಳ ಕಿತ್ತಳೆ ವರ್ಣದ್ರವ್ಯದ ಲಕ್ಷಣವು ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.]] == ವಿವರಣೆ == ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳು ಅವುಗಳ [[ಎಲೆ|ಎಲೆಗಳಿಂದ]] ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಹಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಡ್ಡ-ಕತ್ತರಿಸಿದ ನಾಚ್ ಅಥವಾ ನೇರವಾದ ತುದಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಎಲೆಯ ಗಾತ್ರವು ೮-೨೨ ರಿಂದ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಸೆಂ. ಉದ್ದ ಮತ್ತು ೬-೨೫ ಸೆಂ. ಅಗಲ. ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಬಹುಪಾಲು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅವು ಪತನಶೀಲವಾಗಿವೆ; ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರತಿ ಪ್ರಭೇದವು [[ಫ್ಲಾರಿಡ|ಫ್ಲೋರಿಡಾ]] ಮತ್ತು ಯುನ್ನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ದಕ್ಷಿಣದ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅರೆ-ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>{{Cite journal|doi=10.3390/f10010013|title=RAD-Seq Data Point to a Distinct Split in Liriodendron (Magnoliaceae) and Obvious East–West Genetic Divergence in L. Chinense|year=2018|last=Zhong|first=Yongda|last2=Yang|first2=Aihong|last3=Liu|first3=Shujuan|last4=Liu|first4=Lipan|last5=Li|first5=Yanqiang|last6=Wu|first6=Zhaoxiang|last7=Yu|first7=Faxin|journal=Forests|volume=10|page=13}}</ref> ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಮರವಾಗಿದೆ, ೧೮-೬೦ ಮೀ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ೬೦-೧೨೦ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಸೆಂ.ಮೀ. ಮರವು ೧೯೧.೮ ಅಡಿ (೫೮.೪೯ ಮೀಟರ್) ಎತ್ತರವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.landmarktrees.net/spring%202011%20latest%20news.html|title=Landmark Trees|date=May 6, 2011|access-date=December 20, 2011}}</ref> ಅವರು ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ತೋಪುಗಳಲ್ಲಿ, ತೆರೆದ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ. ಇದರ ಕಾಂಡವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ತಂಭಾಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಉದ್ದವಾದ, ಶಾಖೆ-ಮುಕ್ತ ಬೋಲ್ ತೆಳ್ಳಗಿನ ಶಾಖೆಗಳ ತೆರೆದ, ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಕಿರೀಟಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿರುವ ಆಳವಾದ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>Michigan Trees</ref> ''ಎಲ್. ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ''ಗೆ'' ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಎಲ್. ಚೈನೆನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲೆಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಅತಿಕ್ರಮಿಸುತ್ತವೆ; ತೊಟ್ಟು ೪-೧೮ ಸೆಂ ಉದ್ದ. ಎಳೆಯ ಮರಗಳ ಮೇಲಿನ ಎಲೆಗಳು ಪ್ರೌಢ ಮರಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಳವಾಗಿ ಹಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಎಲೆಗಳು ಹಳದಿ, ಅಥವಾ ಕಂದು ಮತ್ತು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತವೆ. ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನದ ಶ್ರೀಮಂತ, ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಪ್ರಭೇದಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಅವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸ್ ಆಗುತ್ತವೆ. [[ಹೂವು|ಹೂವುಗಳು]] ೩-೧೦ ಸೆಂ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಒಂಬತ್ತು ಟೆಪಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ - ಮೂರು ಹಸಿರು ಹೊರಗಿನ ಸೀಪಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಆರು ಒಳ [[ಎಸಳು|ದಳಗಳು]] ಹಳದಿ-ಹಸಿರು ಮತ್ತು ತಳದಲ್ಲಿ ಕಿತ್ತಳೆ ಜ್ವಾಲೆಯೊಂದಿಗೆ. ಅವು ಸುಮಾರು ೧೫ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಟುಲಿಪ್ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಮರದ ಹೆಸರು. ''ಎಲ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ಹೂವುಗಳು ಮಸುಕಾದ [[ಸೌತೆಕಾಯಿ|ಸೌತೆಕಾಯಿಯ]] ವಾಸನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. [[ಪುಂಕೇಸರ|ಕೇಸರಗಳು]] ಮತ್ತು ಪಿಸ್ತೂಲುಗಳು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಪೈಕ್ ಅಥವಾ ಗೈನೇಸಿಯಂ ಸುತ್ತಲೂ ಸುರುಳಿಯಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ; ಕೇಸರಗಳು ಉದುರಿಹೋಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪಿಸ್ತೂಲುಗಳು ಸಮರಾಸ್ ಆಗುತ್ತವೆ . [[ಹಣ್ಣು]] ಸಮರಾಸ್ ೪-೯ ಒಂದು ಕೋನ್ ತರಹದ ಸಮುಚ್ಚಯವಾಗಿದೆ ಸೆಂ.ಮೀ ಉದ್ದವಿದ್ದು, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಸರಿಸುಮಾರು ಟೆಟ್ರಾಹೆಡ್ರಲ್ ಬೀಜವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಒಂದು ತುದಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಸ್ಪೈಕ್‌ಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಅಂಚನ್ನು ರೆಕ್ಕೆಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_flower.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Liriodendron_tulipifera_flower.jpg/190px-Liriodendron_tulipifera_flower.jpg|right|thumb|190x190px| ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಹೂವು]] [[ಚಿತ್ರ:TinicumParkTuliptree.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/TinicumParkTuliptree.jpg/190px-TinicumParkTuliptree.jpg|right|thumb|190x190px| ತುಲಿಪ್ಟ್ರೀಗಳು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಈ ೧೩೦-ಅಡಿಯು ೫-ಅಡಿ ಟ್ರಂಕ್ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರೌಢ ಓಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮೇಪಲ್ಸ್ ಗುಂಪನ್ನು ಕುಬ್ಜಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.]] == ವಿತರಣೆ == ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಕಾರದಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎತ್ತರದ ಕೊಂಬೆಗಳು ಒಂದೇ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗೂಡಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಎತ್ತರದಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಎತ್ತರದ ಮರಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಓಕ್ಸ್, ಮೇಪಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಮರಗಳ ಮೇಲಾವರಣದ ಮೇಲೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ-ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ. ಅಮೇರಿಕನ್ ಜಾತಿಗಳೊಂದಿಗೆ. ಅಪಲಾಚಿಯನ್ ಕೋವ್ ಕಾಡುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೂರ್ವದ ಗಟ್ಟಿಮರದ ಇತರ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರದ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಳತೆಯ ಹಲವಾರು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅಪ್ಪಲಾಚಿಯನ್ ಕೋವ್ ಅರಣ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ೧೫೦ ರಿಂದ ೧೬೫ ಮರಗಳು ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ೧೬೬ ರಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೮೦ ಮರಗಳು ಅಡಿಗಳೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ೧೭೦ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್'' ಅಡಿ ಎತ್ತರವನ್ನು ಪೂರ್ವ ಸ್ಥಳೀಯ ಟ್ರೀ ಸೊಸೈಟಿಯು ಇತರ ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವ ಜಾತಿಗಳಿಗಿಂತ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಾಖಲೆಯ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ೧೯೧.೯ ತಲುಪಿದೆ&nbsp;ಅಡಿ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಸ್ಥಳೀಯ [[ಆವೃತಬೀಜ ಸಸ್ಯಗಳು|ಆಂಜಿಯೋಸ್ಪರ್ಮ್]] ಮರ. <ref name="Native Tree Society BBS">{{Cite web|url=http://www.ents-bbs.org/viewtopic.php?f=256&t=2423|title=Fork Ridge Tuliptree- new eastern height record!!!|publisher=Eastern Native Tree Society, Will Blozan|access-date=Apr 29, 2011}}</ref> ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ಪೂರ್ವ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಳಿ ಪೈನ್, ಲೋಬ್ಲೋಲಿ ಪೈನ್ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಹೆಮ್ಲಾಕ್ಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿದೆ. ೨೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳ ವರದಿಗಳು ಅಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ನೇಟಿವ್ ಟ್ರೀ ಸೊಸೈಟಿಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಅಳತೆಗಳನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳು ಮರದ ಬುಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಕ್ರೌನ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಅನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಪತ್ತೆ ಮಾಡದಿರುವ ಮಾಪನ ದೋಷಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ - ಎತ್ತರವನ್ನು ಅಳೆಯುವಾಗ ಕ್ಲೈನೋಮೀಟರ್‌ಗಳು / ಹೈಪ್ಸೋಮೀಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಳಸುವ ಬಳಕೆದಾರರು ಮಾಡಿದ ಸಾಮಾನ್ಯ ದೋಷವಾಗಿದೆ. ಜಾತಿಯ ಗರಿಷ್ಟ ಸುತ್ತಳತೆಗಳು ಎದೆಯ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ೨೪ ಮತ್ತು ೩೦ ಅಡಿಗಳ ನಡುವೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಾದರಿಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಗ್ರೇಟ್ ಸ್ಮೋಕಿ ಮೌಂಟೇನ್ಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ೨೦ ಅಡಿ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸುತ್ತಳತೆ. ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ-ಗಾತ್ರದ ಟುಲಿಪ್ ಮರವೆಂದರೆ ಸಾಗ್ ಬ್ರಾಂಚ್ ಜೈಂಟ್, ಇದು ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಅಂಗಗಳ ಪರಿಮಾಣವನ್ನು {{Convert|4000|ft3|m3|abbr=on}} ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿದೆ. == ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು == ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್‌ಗಳು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದ ಕ್ರಿಟೇಶಿಯಸ್ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ತೃತೀಯದಿಂದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ತೃತೀಯ-ಯುಗದ [[ಪಳೆಯುಳಿಕೆ|ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು]] ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪ್ರಸ್ತುತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಹೊರಗೆ, ಒಮ್ಮೆ [[wiktionary:circumpolar|ಸುತ್ತುವರಿದ]] ಉತ್ತರದ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ "ಆರ್ಕ್ಟೋ-ತೃತೀಯ" ಕುಲಗಳಂತೆ, ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಿಮನದಿ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನದ ಶುಷ್ಕತೆಯಿಂದಾಗಿ ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್'' ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿದೆ. (ಹೆಸರನ್ನು ''ಲೆಪಿಡೋಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಗೊಳಿಸಬಾರದು,'' ಫೈಲಮ್ ಲೈಕೋಪೊಡಿಯೋಫೈಟಾದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘ-ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ [[ಪುಚ್ಛ ಸಸ್ಯಗಳು|ಟೆರಿಡೋಫೈಟ್‌ಗಳ]] ಪ್ರಮುಖ ಗುಂಪು ಪ್ಯಾಲಿಯೊಜೊಯಿಕ್ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು-ಯುಗದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ). [[ಚಿತ್ರ:Geology_(1907)_(14753394636).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Geology_%281907%29_%2814753394636%29.jpg/220px-Geology_%281907%29_%2814753394636%29.jpg|thumb| ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಗಿಗಾಂಟಿಯಮ್ (ಎ), ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಲೇಟ್ ಕ್ರಿಟೇಶಿಯಸ್ ಜಾತಿಗಳು.]] == ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಬಳಕೆ == [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg/220px-Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg|thumb| ವ್ಯಾಂಕೋವರ್‌ನಲ್ಲಿ ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ.]] ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳು ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನ, ಸೂರ್ಯ ಅಥವಾ ಭಾಗಶಃ ನೆರಳು ಮತ್ತು ಆಳವಾದ, ಫಲವತ್ತಾದ, ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬರಿದಾದ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ [[ಆಮ್ಲ|ಆಮ್ಲೀಯ]] [[ಮಣ್ಣು|ಮಣ್ಣನ್ನು]] ಬಯಸುತ್ತವೆ. ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಬೀಜ ಅಥವಾ [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕಸಿ ಮಾಡುವ]] ಮೂಲಕ. ಬೀಜದಿಂದ ಬೆಳೆದ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೂಬಿಡಲು ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕುಡಿ]] ಸಸ್ಯದ ವಯಸ್ಸನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಕಸಿ ಮಾಡಿದ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೂವು. ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಯ ಮರವು (ಪಾಪ್ಲರ್ ಅಥವಾ ಟುಲಿಪ್‌ವುಡ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ) ಉತ್ತಮವಾದ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸುಲಭವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮತ್ತು ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಆಂತರಿಕ ರಚನಾತ್ಮಕ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ವೆನೆರಿಂಗ್ ಗಾಗಿ ಉಪಮೇಲ್ಮೈಗಳು . ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಮಾರಾಟದ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಸರಳವಾಗಿ "ಗಟ್ಟಿಮರದ" ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾದ ಹೆಚ್ಚು ಅಗ್ಗದ ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳು, ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಬಣ್ಣದ ಪೋಪ್ಲರ್ ಆಗಿದೆ. ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲಾರ್ಧದಿಂದ ಅಮೇರಿಕನ್ ಪೀಠೋಪಕರಣ ತಯಾರಕರ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಗಮ್ ವುಡ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮರವು ಕೇವಲ ಮಧ್ಯಮ ಕೊಳೆತ-ನಿರೋಧಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಡಗು ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಲೈಟ್-ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಇತ್ತೀಚಿನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. ಮರವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯು ಒಣಗಿದಾಗ, ಸುಮಾರು {{Convert|24|lb/cuft|g/cm3|abbr=on}} ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ಯಾನೋವುಡ್ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಪ್ರಾಯಶಃ ಪೂರ್ವದ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಮೆರಿಕನ್ನರ ಅಗೆಯುವ ದೋಣಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಮರದ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅದರ ಉತ್ತಮ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಕಾಂಡದ ಗಾತ್ರವು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ಲೆಪಿಡೋಪ್ಟೆರಾ [[ಕಂಬಳಿಹುಳು|ಮರಿಹುಳುಗಳು]] ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪೂರ್ವ ಹುಲಿ ಸ್ವಾಲೋಟೈಲ್ ( ''ಪಾಪಿಲಿಯೊ ಗ್ಲಾಕಸ್'' ). == ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ತಳಿಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Liriodendron.jpg/200px-Liriodendron.jpg|right|thumb|200x200px| ಹಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್ ಸೆಂಟರ್ ಸ್ಮಶಾನದಲ್ಲಿ ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್, ಹಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್, ಮ್ಯಾಸಚೂಸೆಟ್ಸ್]] [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_×_chinense_(Hybrid_of_Tulip_Tree)_(26532119311).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Liriodendron_tulipifera_%C3%97_chinense_%28Hybrid_of_Tulip_Tree%29_%2826532119311%29.jpg/220px-Liriodendron_tulipifera_%C3%97_chinense_%28Hybrid_of_Tulip_Tree%29_%2826532119311%29.jpg|thumb| ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಹೈಬ್ರಿಡ್‌ನ ಮೊಗ್ಗು]] * ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' * ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ** 'ಆರ್ಡಿಸ್' [[ಒಂದು]] ಸಣ್ಣ [[ಎಲೆ]], ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ತಳಿಯಾಗಿದೆ ** 'ಆರಿಯೊಮಾರ್ಜಿನಾಟಮ್' [[ಹಳದಿ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ|ಹಳದಿ]]-ಅಂಚುಗಳ ಎಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿದೆ ** 'ಫಾಸ್ಟಿಗಿಯಾಟಮ್' ನೆಟ್ಟಗೆ ಅಥವಾ ಸ್ತಂಭಾಕಾರದ ಅಭ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ( ಫಾಸ್ಟಿಜಿಯೇಟ್ ) ** 'ಫ್ಲೋರಿಡಾ' ಸ್ಟ್ರೈನ್ - ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಆರಂಭಿಕ ಹೂವು, ಎಲೆಗಳು ಸುತ್ತಿನ ಹಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ** 'ಗ್ಲೆನ್ ಗೋಲ್ಡ್' ಹಳದಿ-ಚಿನ್ನದ ಬಣ್ಣದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ** 'ಮಿಡಿಯೋಪಿಕ್ಟಮ್' ಎಂಬುದು ಚಿನ್ನದ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ತಳಿಯಾಗಿದೆ * 'ಚಾಪೆಲ್ ಹಿಲ್' ಮತ್ತು 'ಡಾಕ್ ಡಿಫೋರ್ಸ್ ಡಿಲೈಟ್' ಮೇಲಿನ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳು == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ಹಂಟ್,ಡಿ. (ಇಡಿ). ೧೯೯೮. ''ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಿತ್ರರು'' . ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡೆಂಡ್ರಾಲಜಿ ಸೊಸೈಟಿ & ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಸೊಸೈಟಿ. (ಐಎಸ್‌ಬಿ‌ಎನ್‌ ೦-೯೫೧೭೨೩೪-೮-೦) * ಪಾರ್ಕ್ಸ್, ಸಿಆರ್, ವೆಂಡೆಲ್, ಜೆ‌ಎಫ್, ಸೆವೆಲ್, ಎಮ್‌ಎಮ್, & ಕ್ಯು, ವೈ.-ಎಲ್. (೧೯೯೪) ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ (ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ) ಅಲೋಜೈಮ್ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಒಳಹೊಕ್ಕುಗಳ ಮಹತ್ವ. ''ಅಂ. ಜೆ. ಬೋಟ್'' ೮೧ (೭): ೮೭೮-೮೮೯ [https://www.jstor.org/stable/2445769 ಅಮೂರ್ತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪುಟ] * ಪಾರ್ಕ್ಸ್, ಸಿಆರ್, ಮಿಲ್ಲರ್, ಎನ್‌ಜಿ, ವೆಂಡೆಲ್, ಜೆ‌ಎಫ್ ಮತ್ತು ಮೆಕ್ಡೊಗಲ್, ಕೆ‌ಎಮ್ (೧೯೮೩). ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ (ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ) ಕುಲದೊಳಗಿನ ಆನುವಂಶಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆ. ''ಮಿಸೌರಿ ಬೊಟಾನಿಕಲ್ ಗಾರ್ಡನ್'' ೭೦ (೪): ೬೫೮-೬೬೬ [https://www.jstor.org/stable/2398983 ಅಮೂರ್ತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪುಟ] * ಕಾಲಿಂಗ್‌ವುಡ್, ಜಿಹೆಚ್, ಬ್ರಷ್, ಡಬ್ಲ್ಯೂ‌ಡಿ (೧೯೮೪) ''ನಿಮ್ಮ ಮರಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು'' . ಅಮೇರಿಕನ್ ಫಾರೆಸ್ಟ್ರಿ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್. (ಎಲ್‌ಒಸಿ ಕಾರ್ಡ್ ಸಂಖ್ಯೆ. ೭೮-೫೨೯೯೪):೨೮೬-೨೮೭ * [https://web.archive.org/web/20041205144540/http://www.floridata.com/tracks/trees/TulipPoplarCentFla.htm ಮೊರಿಯಾಟಿ, ವಿಲಿಯಂ.] [https://web.archive.org/web/20041205144540/http://www.floridata.com/tracks/trees/TulipPoplarCentFla.htm ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಫ್ಲೋರಿಡಾದಲ್ಲಿರುವ ಟುಲಿಪ್ ಮರ] * [http://www.asianflora.com/Magnoliaceae/Liriodendron-chinense.htm ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್''] * [https://web.archive.org/web/20060209110805/http://www.losn.com.cn/hjbh/plant/magnoliaceae/1-67.htm ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳು] * [https://web.archive.org/web/20060417083017/http://www.rbgkew.org.uk/plants/trees/tuliptree.html ಕ್ಯೂ: ಸಸ್ಯಗಳು: ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳು, ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಮತ್ತು ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್] * [http://www.fna.org/china/mss/volume07/Magnoliaceae-CAS_coauthoring.htm ''ಫ್ಲೋರಾ ಆಫ್ ಚೀನಾ'' ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯೇಸಿಯ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಖಾತೆ] (ಸೈಟ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ಕೆಳಗೆ ಇದೆ; [https://web.archive.org/web/20070505104021/http://www.fna.org/china/mss/volume07/Magnoliaceae-CAS_coauthoring.htm ಗೂಗಲ್ ಕ್ಯಾಶ್] ನೋಡಿ) * [https://web.archive.org/web/20060910174744/http://www.cas.vanderbilt.edu/bioimages/species/frame/litu.htm ''Liriodendron tulipifera'' ಚಿತ್ರಗಳು bioimages.vanderbilt.edu ನಲ್ಲಿ] * ''ಬೊಟಾನಿಕಾಸ್ ಮರಗಳು ಮತ್ತು ಪೊದೆಗಳು'', ರಾಂಡಮ್ ಹೌಸ್, ಸಿಡ್ನಿ, ೧೦೦೫ * [http://hazardkentucky.com/more/tuliptree.htm ಕೆ‌ವೈ, ಪೆರ್ರಿ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಟುಲಿಪ್ ಮರ] * [http://plants.usda.gov/factsheet/pdf/fs_litu.pdf ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿಎ ಪ್ಲಾಂಟ್ಸ್ ಟುಲಿಪ್ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ] * [http://forestry.about.com/od/hardwoods/ss/tuliptree.htm ಕಾಮ್ ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್ ಬಗ್ಗೆ ಅರಣ್ಯ - ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಮರಗಳಲ್ಲಿ ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್ ಅನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು] * [http://www.psu.edu/dept/nkbiology/naturetrail/speciespages/poplar.htm ಪೆನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಹಳದಿ ಜನಪ್ರಿಯ] * [http://plants.usda.gov/factsheet/pdf/fs_litu.pdf ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿಎ] [http://www.na.fs.fed.us/pubs/silvics_manual/volume_2/liriodendron/tulipifera.htm ಅರಣ್ಯ ಸೇವೆ ಹಳದಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ] 1u6len8i75ejskdk283vda75k399ff0 1117106 1117102 2022-08-27T08:03:32Z Pallaviv123 75945 Pallaviv123 [[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123/ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್]] ಪುಟವನ್ನು [[ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ. wikitext text/x-wiki {| class="infobox biota" style="text-align: left; width: 200px; font-size: 100%" ! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್''<br /><br /><div style="font-size: 85%;">Temporal range: <span class="noprint"><span style="display:inline-block;">99.7–0&nbsp;[[Megaannum|Ma]]</span> </span><div style="margin: 4px auto 0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:18px; overflow:visible; white-space:nowrap; border:1px #666; border-style:solid none; position:relative; z-index:0; font-size:97%;"> <div style="position:absolute; height:100%; left:0px; width:207.23076923077px; padding-left:5px; text-align:left; background-color:rgb(254,217,106); background-image: linear-gradient(to right, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1));"><span class="noprint">[[Precambrian|PreꞒ]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,160,86); left:37.636923076923px; width:18.073846153846px;"><span class="noprint">[[Cambrian|Ꞓ]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,146,112); left:55.710769230769px; width:14.08px;"><span class="noprint">[[Ordovician|O]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(179,225,182); left:69.790769230769px; width:8.3261538461539px;"><span class="noprint">[[Silurian|S]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(203,140,55); left:78.116923076923px; width:20.409230769231px;"><span class="noprint">[[Devonian|D]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(103,165,153); left:98.526153846154px; width:20.307692307692px;"><span class="noprint">[[Carboniferous|C]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(240,64,40); left:118.83384615385px; width:15.907015384615px;"><span class="noprint">[[Permian|P]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(129,43,146); left:134.74086153846px; width:17.126830769231px;"><span class="noprint">[[Triassic|T]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(52,178,201); left:151.86769230769px; width:19.055384615385px;"><span class="noprint">[[Jurassic|J]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(127,198,78); left:170.92307692308px; width:26.738461538462px;"><span class="noprint">[[Cretaceous|K]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(253,154,82); left:197.66153846154px; width:14.543692307692px;"><span class="noprint">[[Paleogene|Pg]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(255,230,25); left:212.20523076923px; width:6.9215384615385px;"><span class="noprint">[[Neogene|N]]</span></div> <div style="position:absolute; height:100%; background-color:#666; width:1px; left:219px"></div><div style="margin:0 auto; line-height:0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:8px; overflow:visible; background-color:transparent; position:relative; top:-4px; z-index:100;"><div style="position:absolute; height:8px; left:186.25538461538px; width:33.744615384615px; background-color:#360; opacity:0.42; "></div> <div style="position:absolute; height:8px; left:186.25538461538px; width:33.744615384615px; background-color:#360; opacity:1; "></div> <div style="position:absolute; height:6px; top:1px; left:187.25538461538px; width:31.744615384615px; background-color:#6c3;"></div> </div> </div> [[Late Cretaceous]] - present <ref><cite class="citation web cs1"><span class="cx-segment" data-segmentid="269">[http://www.fossilworks.org/cgi-bin/bridge.pl?a=taxonInfo&taxon_no=55292 ""Liriodendron""]. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="270">''Fossilworks''.</span></cite></ref></div> |- | colspan="2" style="text-align: center" |[[File:Liriodendron_tulipifera.jpg|frameless]] |- | colspan="2" style="text-align: center; font-size: 88%" |''Liriodendron tulipifera'' foliage and flower. <br /><br />[[Morton Arboretum]] acc. 500-67*21 |- style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |- ! colspan="2" style="min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |[[Taxonomy (biology)|Scientific classification]] <span class="plainlinks" style="font-size:smaller; float:right; padding-right:0.4em; margin-left:-3em;">[[File:Red_Pencil_Icon.png|link=Template:Taxonomy/Liriodendron| e ]]</span> |- |Kingdom: |[[Plant|Plantae]] |- |''Clade'': |[[Vascular plant|Tracheophytes]] |- |''Clade'': |[[Flowering plant|Angiosperms]] |- |''Clade'': |[[Magnoliids]] |- |Order: |[[Magnoliales]] |- |Family: |[[Magnoliaceae]] |- |Genus: |''[[Liriodendron]]''<br /><br /><small>[[Carl Linnaeus|L.]]</small> |- style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |- ! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)" |Species |- | colspan="2" style="text-align: left" | * ''[[Liriodendron chinense]]'' (Hemsl.) Sarg. * ''[[Liriodendron tulipifera]]'' L. |} [[Category:Articles with 'species' microformats]] '''''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್''''' / / ˌl aɪriəˈdɛndrən , _ _ _ _ _ _ _ ˌ lɪr - , - ioʊ -/ [2] <ref>''Sunset Western Garden Book,'' 1995:606–607.</ref> ) ಎರಡು ಜಾತಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳ ಕುಲವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ( ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ ) ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ [[ಪರ್ಣಪಾತಿ|ಪತನಶೀಲವಾಗಿದೆ]]. ಈ ಮರಗಳನ್ನು '''ಟುಲಿಪ್ ಮರ''' ಅಥವಾ '''ಟುಲಿಪ್‌ಟ್ರೀ''' ಎಂಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರಿನಿಂದ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಅವುಗಳ ದೊಡ್ಡ ಹೂವುಗಳು ಟುಲಿಪ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ '''ಟುಲಿಪ್ ಪಾಪ್ಲರ್''' ಅಥವಾ '''ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮರವನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ "ಪೋಪ್ಲರ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ನಿಜವಾದ ಪಾಪ್ಲರ್‌ಗಳಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ. ಇತರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನೋವುಡ್, ಸ್ಯಾಡಲ್-ಲೀಫ್ ಮರ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಮರ ಸೇರಿವೆ. ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಎಂಬ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು ಗ್ರೀಕ್‌ನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ: ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್, ಇದರರ್ಥ ಲಿಲಿಟ್ರೀ ಮತ್ತು ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಇದರರ್ಥ "ಟುಲಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊರತರುವುದು", ಇದು ಟುಲಿಪ್‌ಗೆ ಅದರ ಹೂವುಗಳ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳೆಂದರೆ ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' , ಪೂರ್ವ [[ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕ|ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ]] ಮತ್ತು ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'', [[ಚೀನಿ ಜನರ ಗಣರಾಜ್ಯ|ಚೀನಾ]] ಮತ್ತು [[ವಿಯೆಟ್ನಾಮ್|ವಿಯೆಟ್ನಾಂಗೆ]] ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿದೆ. ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಗಳು {{Convert|58.5|m|ft|0|abbr=on}} ವರೆಗೆ ತಲುಪಬಹುದು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ. <ref>{{Cite web|url=https://www.monumentaltrees.com/en/trees/tuliptree/records/|title=The thickest, tallest, and oldest tulip trees (Liriodendron tulipifera)}}</ref> ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ [[ತೋಟಗಾರಿಕೆ|ತೋಟಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ]] ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಚೀನೀ ಜಾತಿಗಳು ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಈ ಎರಡು ಅಲೋಪಾಟ್ರಿಕವಾಗಿ ವಿತರಿಸಿದ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್‌ನ'' ವಿವಿಧ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ದಾಖಲೆಯಿಂದ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_chinense1.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Liriodendron_chinense1.jpg/220px-Liriodendron_chinense1.jpg|thumb| ಹೂವುಗಳೊಂದಿಗೆ ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' ರೆಂಬೆ. ಎಲ್''. ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ದಳಗಳ ಕಿತ್ತಳೆ ವರ್ಣದ್ರವ್ಯದ ಲಕ್ಷಣವು ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.]] == ವಿವರಣೆ == ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳು ಅವುಗಳ [[ಎಲೆ|ಎಲೆಗಳಿಂದ]] ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಹಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಡ್ಡ-ಕತ್ತರಿಸಿದ ನಾಚ್ ಅಥವಾ ನೇರವಾದ ತುದಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಎಲೆಯ ಗಾತ್ರವು ೮-೨೨ ರಿಂದ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಸೆಂ. ಉದ್ದ ಮತ್ತು ೬-೨೫ ಸೆಂ. ಅಗಲ. ಎರಡೂ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಬಹುಪಾಲು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅವು ಪತನಶೀಲವಾಗಿವೆ; ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರತಿ ಪ್ರಭೇದವು [[ಫ್ಲಾರಿಡ|ಫ್ಲೋರಿಡಾ]] ಮತ್ತು ಯುನ್ನಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ದಕ್ಷಿಣದ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅರೆ-ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>{{Cite journal|doi=10.3390/f10010013|title=RAD-Seq Data Point to a Distinct Split in Liriodendron (Magnoliaceae) and Obvious East–West Genetic Divergence in L. Chinense|year=2018|last=Zhong|first=Yongda|last2=Yang|first2=Aihong|last3=Liu|first3=Shujuan|last4=Liu|first4=Lipan|last5=Li|first5=Yanqiang|last6=Wu|first6=Zhaoxiang|last7=Yu|first7=Faxin|journal=Forests|volume=10|page=13}}</ref> ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಮರವಾಗಿದೆ, ೧೮-೬೦ ಮೀ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ೬೦-೧೨೦ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಸೆಂ.ಮೀ. ಮರವು ೧೯೧.೮ ಅಡಿ (೫೮.೪೯ ಮೀಟರ್) ಎತ್ತರವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref>{{Cite web|url=http://www.landmarktrees.net/spring%202011%20latest%20news.html|title=Landmark Trees|date=May 6, 2011|access-date=December 20, 2011}}</ref> ಅವರು ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ತೋಪುಗಳಲ್ಲಿ, ತೆರೆದ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ. ಇದರ ಕಾಂಡವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ತಂಭಾಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಉದ್ದವಾದ, ಶಾಖೆ-ಮುಕ್ತ ಬೋಲ್ ತೆಳ್ಳಗಿನ ಶಾಖೆಗಳ ತೆರೆದ, ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಕಿರೀಟಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿರುವ ಆಳವಾದ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>Michigan Trees</ref> ''ಎಲ್. ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ''ಗೆ'' ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಎಲ್. ಚೈನೆನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲೆಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಅತಿಕ್ರಮಿಸುತ್ತವೆ; ತೊಟ್ಟು ೪-೧೮ ಸೆಂ ಉದ್ದ. ಎಳೆಯ ಮರಗಳ ಮೇಲಿನ ಎಲೆಗಳು ಪ್ರೌಢ ಮರಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಳವಾಗಿ ಹಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಎಲೆಗಳು ಹಳದಿ, ಅಥವಾ ಕಂದು ಮತ್ತು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತವೆ. ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನದ ಶ್ರೀಮಂತ, ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಪ್ರಭೇದಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಅವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೈಬ್ರಿಡೈಸ್ ಆಗುತ್ತವೆ. [[ಹೂವು|ಹೂವುಗಳು]] ೩-೧೦ ಸೆಂ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಒಂಬತ್ತು ಟೆಪಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ - ಮೂರು ಹಸಿರು ಹೊರಗಿನ ಸೀಪಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಆರು ಒಳ [[ಎಸಳು|ದಳಗಳು]] ಹಳದಿ-ಹಸಿರು ಮತ್ತು ತಳದಲ್ಲಿ ಕಿತ್ತಳೆ ಜ್ವಾಲೆಯೊಂದಿಗೆ. ಅವು ಸುಮಾರು ೧೫ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಟುಲಿಪ್ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಮರದ ಹೆಸರು. ''ಎಲ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ಹೂವುಗಳು ಮಸುಕಾದ [[ಸೌತೆಕಾಯಿ|ಸೌತೆಕಾಯಿಯ]] ವಾಸನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. [[ಪುಂಕೇಸರ|ಕೇಸರಗಳು]] ಮತ್ತು ಪಿಸ್ತೂಲುಗಳು ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಪೈಕ್ ಅಥವಾ ಗೈನೇಸಿಯಂ ಸುತ್ತಲೂ ಸುರುಳಿಯಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ; ಕೇಸರಗಳು ಉದುರಿಹೋಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪಿಸ್ತೂಲುಗಳು ಸಮರಾಸ್ ಆಗುತ್ತವೆ . [[ಹಣ್ಣು]] ಸಮರಾಸ್ ೪-೯ ಒಂದು ಕೋನ್ ತರಹದ ಸಮುಚ್ಚಯವಾಗಿದೆ ಸೆಂ.ಮೀ ಉದ್ದವಿದ್ದು, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಸರಿಸುಮಾರು ಟೆಟ್ರಾಹೆಡ್ರಲ್ ಬೀಜವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಒಂದು ತುದಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಶಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಸ್ಪೈಕ್‌ಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಅಂಚನ್ನು ರೆಕ್ಕೆಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_flower.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Liriodendron_tulipifera_flower.jpg/190px-Liriodendron_tulipifera_flower.jpg|right|thumb|190x190px| ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಹೂವು]] [[ಚಿತ್ರ:TinicumParkTuliptree.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/TinicumParkTuliptree.jpg/190px-TinicumParkTuliptree.jpg|right|thumb|190x190px| ತುಲಿಪ್ಟ್ರೀಗಳು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಈ ೧೩೦-ಅಡಿಯು ೫-ಅಡಿ ಟ್ರಂಕ್ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರೌಢ ಓಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮೇಪಲ್ಸ್ ಗುಂಪನ್ನು ಕುಬ್ಜಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.]] == ವಿತರಣೆ == ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಕಾರದಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎತ್ತರದ ಕೊಂಬೆಗಳು ಒಂದೇ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗೂಡಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಎತ್ತರದಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಎತ್ತರದ ಮರಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಓಕ್ಸ್, ಮೇಪಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಮರಗಳ ಮೇಲಾವರಣದ ಮೇಲೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ-ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ. ಅಮೇರಿಕನ್ ಜಾತಿಗಳೊಂದಿಗೆ. ಅಪಲಾಚಿಯನ್ ಕೋವ್ ಕಾಡುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೂರ್ವದ ಗಟ್ಟಿಮರದ ಇತರ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರದ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಳತೆಯ ಹಲವಾರು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅಪ್ಪಲಾಚಿಯನ್ ಕೋವ್ ಅರಣ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ೧೫೦ ರಿಂದ ೧೬೫ ಮರಗಳು ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ೧೬೬ ರಿಂದ ಸುಮಾರು ೧೮೦ ಮರಗಳು ಅಡಿಗಳೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ೧೭೦ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್'' ಅಡಿ ಎತ್ತರವನ್ನು ಪೂರ್ವ ಸ್ಥಳೀಯ ಟ್ರೀ ಸೊಸೈಟಿಯು ಇತರ ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವ ಜಾತಿಗಳಿಗಿಂತ ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಾಖಲೆಯ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ೧೯೧.೯ ತಲುಪಿದೆ&nbsp;ಅಡಿ, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ಸ್ಥಳೀಯ [[ಆವೃತಬೀಜ ಸಸ್ಯಗಳು|ಆಂಜಿಯೋಸ್ಪರ್ಮ್]] ಮರ. <ref name="Native Tree Society BBS">{{Cite web|url=http://www.ents-bbs.org/viewtopic.php?f=256&t=2423|title=Fork Ridge Tuliptree- new eastern height record!!!|publisher=Eastern Native Tree Society, Will Blozan|access-date=Apr 29, 2011}}</ref> ಟುಲಿಪ್ ಮರವು ಪೂರ್ವ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಳಿ ಪೈನ್, ಲೋಬ್ಲೋಲಿ ಪೈನ್ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಹೆಮ್ಲಾಕ್ಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿದೆ. ೨೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳ ವರದಿಗಳು ಅಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ನೇಟಿವ್ ಟ್ರೀ ಸೊಸೈಟಿಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಅಳತೆಗಳನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳು ಮರದ ಬುಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಕ್ರೌನ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಅನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಪತ್ತೆ ಮಾಡದಿರುವ ಮಾಪನ ದೋಷಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ - ಎತ್ತರವನ್ನು ಅಳೆಯುವಾಗ ಕ್ಲೈನೋಮೀಟರ್‌ಗಳು / ಹೈಪ್ಸೋಮೀಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಳಸುವ ಬಳಕೆದಾರರು ಮಾಡಿದ ಸಾಮಾನ್ಯ ದೋಷವಾಗಿದೆ. ಜಾತಿಯ ಗರಿಷ್ಟ ಸುತ್ತಳತೆಗಳು ಎದೆಯ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ೨೪ ಮತ್ತು ೩೦ ಅಡಿಗಳ ನಡುವೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಾದರಿಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರಬಹುದು. ಗ್ರೇಟ್ ಸ್ಮೋಕಿ ಮೌಂಟೇನ್ಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವನವು ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ೨೦ ಅಡಿ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸುತ್ತಳತೆ. ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ-ಗಾತ್ರದ ಟುಲಿಪ್ ಮರವೆಂದರೆ ಸಾಗ್ ಬ್ರಾಂಚ್ ಜೈಂಟ್, ಇದು ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಅಂಗಗಳ ಪರಿಮಾಣವನ್ನು {{Convert|4000|ft3|m3|abbr=on}} ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿದೆ. == ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು == ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್‌ಗಳು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದ ಕ್ರಿಟೇಶಿಯಸ್ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ತೃತೀಯದಿಂದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ತೃತೀಯ-ಯುಗದ [[ಪಳೆಯುಳಿಕೆ|ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳು]] ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪ್ರಸ್ತುತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಹೊರಗೆ, ಒಮ್ಮೆ [[wiktionary:circumpolar|ಸುತ್ತುವರಿದ]] ಉತ್ತರದ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ "ಆರ್ಕ್ಟೋ-ತೃತೀಯ" ಕುಲಗಳಂತೆ, ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಿಮನದಿ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನದ ಶುಷ್ಕತೆಯಿಂದಾಗಿ ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್'' ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿದೆ. (ಹೆಸರನ್ನು ''ಲೆಪಿಡೋಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಗೊಂದಲಗೊಳಿಸಬಾರದು,'' ಫೈಲಮ್ ಲೈಕೋಪೊಡಿಯೋಫೈಟಾದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘ-ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ [[ಪುಚ್ಛ ಸಸ್ಯಗಳು|ಟೆರಿಡೋಫೈಟ್‌ಗಳ]] ಪ್ರಮುಖ ಗುಂಪು ಪ್ಯಾಲಿಯೊಜೊಯಿಕ್ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು-ಯುಗದ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ). [[ಚಿತ್ರ:Geology_(1907)_(14753394636).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Geology_%281907%29_%2814753394636%29.jpg/220px-Geology_%281907%29_%2814753394636%29.jpg|thumb| ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಗಿಗಾಂಟಿಯಮ್ (ಎ), ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಲೇಟ್ ಕ್ರಿಟೇಶಿಯಸ್ ಜಾತಿಗಳು.]] == ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಬಳಕೆ == [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg/220px-Liriodendron_tulipifera_at_Vancouver_BC_10th_Ave_at_Dunbar_in_spring.jpg|thumb| ವ್ಯಾಂಕೋವರ್‌ನಲ್ಲಿ ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ.]] ''ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್'' ಮರಗಳು ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ಹವಾಮಾನ, ಸೂರ್ಯ ಅಥವಾ ಭಾಗಶಃ ನೆರಳು ಮತ್ತು ಆಳವಾದ, ಫಲವತ್ತಾದ, ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬರಿದಾದ ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ [[ಆಮ್ಲ|ಆಮ್ಲೀಯ]] [[ಮಣ್ಣು|ಮಣ್ಣನ್ನು]] ಬಯಸುತ್ತವೆ. ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಬೀಜ ಅಥವಾ [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕಸಿ ಮಾಡುವ]] ಮೂಲಕ. ಬೀಜದಿಂದ ಬೆಳೆದ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೂಬಿಡಲು ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕುಡಿ]] ಸಸ್ಯದ ವಯಸ್ಸನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಕಸಿ ಮಾಡಿದ ಸಸ್ಯಗಳು ಹೂವು. ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜಾತಿಯ ಮರವು (ಪಾಪ್ಲರ್ ಅಥವಾ ಟುಲಿಪ್‌ವುಡ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ) ಉತ್ತಮವಾದ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸುಲಭವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮತ್ತು ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಆಂತರಿಕ ರಚನಾತ್ಮಕ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ವೆನೆರಿಂಗ್ ಗಾಗಿ ಉಪಮೇಲ್ಮೈಗಳು . ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಮಾರಾಟದ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಸರಳವಾಗಿ "ಗಟ್ಟಿಮರದ" ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾದ ಹೆಚ್ಚು ಅಗ್ಗದ ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳು, ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಬಣ್ಣದ ಪೋಪ್ಲರ್ ಆಗಿದೆ. ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲಾರ್ಧದಿಂದ ಅಮೇರಿಕನ್ ಪೀಠೋಪಕರಣ ತಯಾರಕರ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಗಮ್ ವುಡ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮರವು ಕೇವಲ ಮಧ್ಯಮ ಕೊಳೆತ-ನಿರೋಧಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಡಗು ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಲೈಟ್-ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಇತ್ತೀಚಿನ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ. ಮರವು ಸುಲಭವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯು ಒಣಗಿದಾಗ, ಸುಮಾರು {{Convert|24|lb/cuft|g/cm3|abbr=on}} ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ಯಾನೋವುಡ್ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಪ್ರಾಯಶಃ ಪೂರ್ವದ ಸ್ಥಳೀಯ ಅಮೆರಿಕನ್ನರ ಅಗೆಯುವ ದೋಣಿಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಮರದ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅದರ ಉತ್ತಮ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಕಾಂಡದ ಗಾತ್ರವು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಟುಲಿಪ್ ಮರದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ಲೆಪಿಡೋಪ್ಟೆರಾ [[ಕಂಬಳಿಹುಳು|ಮರಿಹುಳುಗಳು]] ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪೂರ್ವ ಹುಲಿ ಸ್ವಾಲೋಟೈಲ್ ( ''ಪಾಪಿಲಿಯೊ ಗ್ಲಾಕಸ್'' ). == ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ತಳಿಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Liriodendron.jpg/200px-Liriodendron.jpg|right|thumb|200x200px| ಹಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್ ಸೆಂಟರ್ ಸ್ಮಶಾನದಲ್ಲಿ ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್, ಹಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್, ಮ್ಯಾಸಚೂಸೆಟ್ಸ್]] [[ಚಿತ್ರ:Liriodendron_tulipifera_×_chinense_(Hybrid_of_Tulip_Tree)_(26532119311).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Liriodendron_tulipifera_%C3%97_chinense_%28Hybrid_of_Tulip_Tree%29_%2826532119311%29.jpg/220px-Liriodendron_tulipifera_%C3%97_chinense_%28Hybrid_of_Tulip_Tree%29_%2826532119311%29.jpg|thumb| ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಹೈಬ್ರಿಡ್‌ನ ಮೊಗ್ಗು]] * ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' * ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ'' ** 'ಆರ್ಡಿಸ್' [[ಒಂದು]] ಸಣ್ಣ [[ಎಲೆ]], ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ತಳಿಯಾಗಿದೆ ** 'ಆರಿಯೊಮಾರ್ಜಿನಾಟಮ್' [[ಹಳದಿ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ|ಹಳದಿ]]-ಅಂಚುಗಳ ಎಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿದೆ ** 'ಫಾಸ್ಟಿಗಿಯಾಟಮ್' ನೆಟ್ಟಗೆ ಅಥವಾ ಸ್ತಂಭಾಕಾರದ ಅಭ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ( ಫಾಸ್ಟಿಜಿಯೇಟ್ ) ** 'ಫ್ಲೋರಿಡಾ' ಸ್ಟ್ರೈನ್ - ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಆರಂಭಿಕ ಹೂವು, ಎಲೆಗಳು ಸುತ್ತಿನ ಹಾಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ** 'ಗ್ಲೆನ್ ಗೋಲ್ಡ್' ಹಳದಿ-ಚಿನ್ನದ ಬಣ್ಣದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ** 'ಮಿಡಿಯೋಪಿಕ್ಟಮ್' ಎಂಬುದು ಚಿನ್ನದ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ತಳಿಯಾಗಿದೆ * 'ಚಾಪೆಲ್ ಹಿಲ್' ಮತ್ತು 'ಡಾಕ್ ಡಿಫೋರ್ಸ್ ಡಿಲೈಟ್' ಮೇಲಿನ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳು == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * ಹಂಟ್,ಡಿ. (ಇಡಿ). ೧೯೯೮. ''ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಿತ್ರರು'' . ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಡೆಂಡ್ರಾಲಜಿ ಸೊಸೈಟಿ & ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಸೊಸೈಟಿ. (ಐಎಸ್‌ಬಿ‌ಎನ್‌ ೦-೯೫೧೭೨೩೪-೮-೦) * ಪಾರ್ಕ್ಸ್, ಸಿಆರ್, ವೆಂಡೆಲ್, ಜೆ‌ಎಫ್, ಸೆವೆಲ್, ಎಮ್‌ಎಮ್, & ಕ್ಯು, ವೈ.-ಎಲ್. (೧೯೯೪) ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ (ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ) ಅಲೋಜೈಮ್ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಒಳಹೊಕ್ಕುಗಳ ಮಹತ್ವ. ''ಅಂ. ಜೆ. ಬೋಟ್'' ೮೧ (೭): ೮೭೮-೮೮೯ [https://www.jstor.org/stable/2445769 ಅಮೂರ್ತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪುಟ] * ಪಾರ್ಕ್ಸ್, ಸಿಆರ್, ಮಿಲ್ಲರ್, ಎನ್‌ಜಿ, ವೆಂಡೆಲ್, ಜೆ‌ಎಫ್ ಮತ್ತು ಮೆಕ್ಡೊಗಲ್, ಕೆ‌ಎಮ್ (೧೯೮೩). ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ (ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾಸಿ) ಕುಲದೊಳಗಿನ ಆನುವಂಶಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆ. ''ಮಿಸೌರಿ ಬೊಟಾನಿಕಲ್ ಗಾರ್ಡನ್'' ೭೦ (೪): ೬೫೮-೬೬೬ [https://www.jstor.org/stable/2398983 ಅಮೂರ್ತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಪುಟ] * ಕಾಲಿಂಗ್‌ವುಡ್, ಜಿಹೆಚ್, ಬ್ರಷ್, ಡಬ್ಲ್ಯೂ‌ಡಿ (೧೯೮೪) ''ನಿಮ್ಮ ಮರಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು'' . ಅಮೇರಿಕನ್ ಫಾರೆಸ್ಟ್ರಿ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್. (ಎಲ್‌ಒಸಿ ಕಾರ್ಡ್ ಸಂಖ್ಯೆ. ೭೮-೫೨೯೯೪):೨೮೬-೨೮೭ * [https://web.archive.org/web/20041205144540/http://www.floridata.com/tracks/trees/TulipPoplarCentFla.htm ಮೊರಿಯಾಟಿ, ವಿಲಿಯಂ.] [https://web.archive.org/web/20041205144540/http://www.floridata.com/tracks/trees/TulipPoplarCentFla.htm ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಫ್ಲೋರಿಡಾದಲ್ಲಿರುವ ಟುಲಿಪ್ ಮರ] * [http://www.asianflora.com/Magnoliaceae/Liriodendron-chinense.htm ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್''] * [https://web.archive.org/web/20060209110805/http://www.losn.com.cn/hjbh/plant/magnoliaceae/1-67.htm ''ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್'' ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳು] * [https://web.archive.org/web/20060417083017/http://www.rbgkew.org.uk/plants/trees/tuliptree.html ಕ್ಯೂ: ಸಸ್ಯಗಳು: ಟುಲಿಪ್ ಮರಗಳು, ಲಿರಿಯೊಡೆನ್ಡ್ರಾನ್ ಟುಲಿಪಿಫೆರಾ ಮತ್ತು ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್ ಚೈನೆನ್ಸ್] * [http://www.fna.org/china/mss/volume07/Magnoliaceae-CAS_coauthoring.htm ''ಫ್ಲೋರಾ ಆಫ್ ಚೀನಾ'' ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯೇಸಿಯ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಖಾತೆ] (ಸೈಟ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ಕೆಳಗೆ ಇದೆ; [https://web.archive.org/web/20070505104021/http://www.fna.org/china/mss/volume07/Magnoliaceae-CAS_coauthoring.htm ಗೂಗಲ್ ಕ್ಯಾಶ್] ನೋಡಿ) * [https://web.archive.org/web/20060910174744/http://www.cas.vanderbilt.edu/bioimages/species/frame/litu.htm ''Liriodendron tulipifera'' ಚಿತ್ರಗಳು bioimages.vanderbilt.edu ನಲ್ಲಿ] * ''ಬೊಟಾನಿಕಾಸ್ ಮರಗಳು ಮತ್ತು ಪೊದೆಗಳು'', ರಾಂಡಮ್ ಹೌಸ್, ಸಿಡ್ನಿ, ೧೦೦೫ * [http://hazardkentucky.com/more/tuliptree.htm ಕೆ‌ವೈ, ಪೆರ್ರಿ ಕೌಂಟಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಟುಲಿಪ್ ಮರ] * [http://plants.usda.gov/factsheet/pdf/fs_litu.pdf ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿಎ ಪ್ಲಾಂಟ್ಸ್ ಟುಲಿಪ್ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ] * [http://forestry.about.com/od/hardwoods/ss/tuliptree.htm ಕಾಮ್ ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್ ಬಗ್ಗೆ ಅರಣ್ಯ - ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದ ಮರಗಳಲ್ಲಿ ಹಳದಿ ಪಾಪ್ಲರ್ ಅನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು] * [http://www.psu.edu/dept/nkbiology/naturetrail/speciespages/poplar.htm ಪೆನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಹಳದಿ ಜನಪ್ರಿಯ] * [http://plants.usda.gov/factsheet/pdf/fs_litu.pdf ಯು‌ಎಸ್‌ಡಿಎ] [http://www.na.fs.fed.us/pubs/silvics_manual/volume_2/liriodendron/tulipifera.htm ಅರಣ್ಯ ಸೇವೆ ಹಳದಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ] 1u6len8i75ejskdk283vda75k399ff0 2 144880 1117101 2022-08-27T08:01:43Z Ashwini Devadigha 75928 Ashwini Devadigha [[ಸದಸ್ಯ:Ashwini Devadigha/ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨]] ಪುಟವನ್ನು [[ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಸ್ಯಾಮ್‍ಸಂಗ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸಿ ಎಸ್೨೨]] n4iqb512tolfag6xj9jj3ylvtjzv5yh 2 144881 1117105 2022-08-27T08:02:02Z Prajna poojari 75941 Prajna poojari [[ಸದಸ್ಯ:Prajna poojari/ಭೂತ್ ಜೋಲೋಕಿಯಾ]] ಪುಟವನ್ನು [[ಭೂತ್ ಜೋಲೋಕಿಯಾ]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಭೂತ್ ಜೋಲೋಕಿಯಾ]] knpkji8emjqnj9h39mk0b8n8gugxtwp 2 144882 1117107 2022-08-27T08:03:32Z Pallaviv123 75945 Pallaviv123 [[ಸದಸ್ಯ:Pallaviv123/ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್]] ಪುಟವನ್ನು [[ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ. wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್]] h7bnr3gkejeevzbp5ia3wi7op4ulrf4 1117130 1117107 2022-08-27T11:25:44Z Pallaviv123 75945 Removed redirect to [[ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್]] wikitext text/x-wiki {{ಅಳಿಸುವಿಕೆ|[[ಲಿರಿಯೊಡೆಂಡ್ರಾನ್]]ಲೇಖನ ಇದೆ}} mzbbk0rfyazmgz79pckdl4z5xye3arm 6 144883 1117108 2022-08-27T08:04:16Z Ishqyk 76644 {| class="wikitable" |+ ! colspan="2" |ಉಚಿತವಲ್ಲದ ಬಳಕೆಯ ತಾರ್ಕಿಕ ಶೀರ್ಷಿಕೆ-ಕಾರ್ಡ್ |- |ಲೇಖನ |[[ಸ್ವರಾಜ್ (ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿ)]] |- |ಮಾಲೀಕ |[[ಡಿಡಿ ಚಂದನ]] |- |ಮೂಲ |[[ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಶನಲ್|ಡಿಡಿ ನೇಷನಲ್]] |- |ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ |[[ಸ್ವರಾಜ್ (ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿ)]] |} ==ಪರವಾನಗಿ== {{non-free poster|image has rationale=yes}} wikitext text/x-wiki == ಸಾರಾಂಶ == {| class="wikitable" |+ ! colspan="2" |ಉಚಿತವಲ್ಲದ ಬಳಕೆಯ ತಾರ್ಕಿಕ ಶೀರ್ಷಿಕೆ-ಕಾರ್ಡ್ |- |ಲೇಖನ |[[ಸ್ವರಾಜ್ (ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿ)]] |- |ಮಾಲೀಕ |[[ಡಿಡಿ ಚಂದನ]] |- |ಮೂಲ |[[ಡಿಡಿ ನ್ಯಾಶನಲ್|ಡಿಡಿ ನೇಷನಲ್]] |- |ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ |[[ಸ್ವರಾಜ್ (ಟಿವಿ ಧಾರಾವಾಹಿ)]] |} ==ಪರವಾನಗಿ== {{non-free poster|image has rationale=yes}} 2zrpg02lvglyw529dceupy8t3y4lsd2 2 144884 1117118 2022-08-27T09:11:50Z Akshitha achar 75927 Akshitha achar [[ಸದಸ್ಯ:Akshitha achar/ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆ]] ಪುಟವನ್ನು [[ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆ]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಹೂವಿನ ಮೆರವಣಿಗೆ]] 3334n13vptdpeb2kum8s88k7o6esaqr 2 144885 1117120 2022-08-27T09:37:45Z Kavya.S.M 75940 "[[:en:Special:Redirect/revision/1105064657|Naresh Chandra]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki {{Infobox ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ|name=Naresh Chandra|image=Naresh Chandra July 2012.jpg|order=|president=[[Shankar Dayal Sharma]]<br>[[K. R. Narayanan]]|predecessor=[[Siddhartha Shankar Ray]]|successor=[[Lalit Mansingh]]|predecessor1=[[Sarup Singh]]|successor1=[[Krishna Pal Singh]]|predecessor2=[[V. C. Pande]]|successor2=[[S. Rajagopal]]|birth_date={{birth date|df=yes|1934|08|01}}|birth_place=[[Allahabad]], [[United Provinces of British India|United Provinces]], [[British India]]|death_date={{death date and age|df=yes|2017|07|09|1934|08|01}}|death_place=[[Panaji]], [[Goa]], [[India]]|spouse=|predecessor4=[[T. N. Seshan|T.N. Sheshan]]|successor4=[[Narinder Nath Vohra|N.N. Vohra]]}} '''ನರೇಶ್ ಚಂದ್ರ''' (೧ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೩೪ - ೯ ಜುಲೈ ೨೦೧೭) ರಾಜಸ್ಥಾನ ಕೇಡರ್‌ನ ೧೯೫೬ ಬ್ಯಾಚ್ [[ಭಾರತೀಯ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸೇವೆಗಳು|ಐಎಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದು]], ಇವರು ಭಾರತದ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಭಾರತದ ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಭಾರತದ ಗೃಹ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಭಾರತದ ಜಲಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಭಾರತದ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. <ref name="ICG">{{Cite web|url=http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|title=Naresh Chandra|publisher=[[International Crisis Group]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090912061451/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|archive-date=12 September 2009|access-date=23 January 2010}}</ref> ಇವರು ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕ ಸೇವೆಗಾಗಿ ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ|ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣವನ್ನು]] ಪಡೆದರು. <ref name=":5">{{Cite web|url=http://archive.indianexpress.com/news/padma-vibhushan-for-nariman-khushwant-nare/21800/|title=Padma Vibhushan for Nariman, Khushwant, Naresh Chandra|date=January 26, 2007|website=[[The Indian Express]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":6">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/Padma-Vibhushan-for-Khushwant-Nariman/article14711595.ece|title=Padma Vibhushan for Khushwant, Nariman|date=January 26, 2007|website=[[The Hindu]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":7">{{Cite web|url=http://www.dnaindia.com/india/report-padma-vibhushan-for-fali-nariman-khushwant-singh-1076450|title=Padma Vibhushan for Fali Nariman, Khushwant Singh|date=January 26, 2007|website=[[Daily News and Analysis]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ == ಚಂದ್ರ ಅವರು [[ಪ್ರಯಾಗ್ ರಾಜ್|ಅಲಹಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಅಲಹಾಬಾದ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ [[ಗಣಿತ|ಗಣಿತದಲ್ಲಿ]] ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿಯನ್ನು ( MSc ) ಪಡೆದರು. <ref name="ICG">{{Cite web|url=http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|title=Naresh Chandra|publisher=[[International Crisis Group]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090912061451/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|archive-date=12 September 2009|access-date=23 January 2010}}</ref> <ref name=":0">{{Cite web|url=https://supremo.nic.in/ERSheetHtml.aspx?OffIDErhtml=10072&PageId=|title=Naresh Chandra - Executive Record Sheet|website=Department of Personnel and Training, [[Government of India]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.financialexpress.com/india-news/naresh-chandra-dies-the-finest-diplomat-represented-india-during-most-difficult-time-know-about-him/756649/|title=Naresh Chandra dies: The ‘finest’ diplomat represented India during most difficult time; know about him|date=July 10, 2017|website=[[The Financial Express (India)|The Financial Express]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-man-with-the-clues/article19252946.ece|title=The man with the clues|last=Sood|first=Rakesh|authorlink=Rakesh Sood|date=July 11, 2017|website=[[The Hindu]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> == ವೃತ್ತಿ == === ಐಎಎಸ್ ಆಗುವ ಮೊದಲು === ನರೇಶ್ ಚಂದ್ರ ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸೇವೆಗಳು|ಐಎಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ]] ಆಯ್ಕೆಯಾಗುವ ಮೊದಲು ಅಲಹಾಬಾದ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. <ref name="ICG">{{Cite web|url=http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|title=Naresh Chandra|publisher=[[International Crisis Group]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090912061451/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|archive-date=12 September 2009|access-date=23 January 2010}}</ref> === ಐಎಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ === ನರೇಶ್ ಚಂದ್ರ ಅವರು ರಾಜಸ್ಥಾನ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಎರಡಕ್ಕೂ ವಿವಿಧ ಪ್ರಮುಖ ಹುದ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref name="ICG">{{Cite web|url=http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|title=Naresh Chandra|publisher=[[International Crisis Group]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090912061451/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|archive-date=12 September 2009|access-date=23 January 2010}}</ref> <ref name=":0">{{Cite web|url=https://supremo.nic.in/ERSheetHtml.aspx?OffIDErhtml=10072&PageId=|title=Naresh Chandra - Executive Record Sheet|website=Department of Personnel and Training, [[Government of India]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.financialexpress.com/india-news/naresh-chandra-dies-the-finest-diplomat-represented-india-during-most-difficult-time-know-about-him/756649/|title=Naresh Chandra dies: The ‘finest’ diplomat represented India during most difficult time; know about him|date=July 10, 2017|website=[[The Financial Express (India)|The Financial Express]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-man-with-the-clues/article19252946.ece|title=The man with the clues|last=Sood|first=Rakesh|authorlink=Rakesh Sood|date=July 11, 2017|website=[[The Hindu]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಆಯುಕ್ತರು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ (ಹಣಕಾಸು), ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ (ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು) ಮತ್ತು ರಾಜಸ್ಥಾನ ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ ಮಂಡಳಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ರಾಜಸ್ಥಾನ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ [[ಜೋಧಪುರ್|ಜೋಧ್‌ಪುರ]], [[ಝುಂಝುನು|ಜುಂಜುನು]] ಮತ್ತು ಭರತ್‌ಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಜಿಲ್ಲಾ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಮತ್ತು ಕಲೆಕ್ಟರ್ ಆಗಿ <ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ, ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ, ಕೇಂದ್ರ ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಕೇಂದ್ರ ಜಲಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಭಾರೀ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉದ್ಯಮಗಳ ಸಚಿವಾಲಯದ ಭಾರೀ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಜಂಟಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, [[ವೇತನ ಆಯೋಗ|ಮೂರನೇ ಕೇಂದ್ರ ವೇತನ ಆಯೋಗದ]] ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ, ಆಡಳಿತ ಸುಧಾರಣಾ ಆಯೋಗದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಮತ್ತು ಉಪ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ]] ಕೃಷಿ ಸಚಿವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> <ref name=":3">{{Cite web|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/naresh-chandra-the-bureaucrat-who-spoke-the-right-words-and-not-a-word-more/articleshow/59534992.cms|title=Naresh Chandra: The bureaucrat who spoke the right words, and nothing more|last=Goswami|first=Omkar|authorlink=Omkar Goswami|date=July 11, 2017|website=[[The Economic Times]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> ನರೇಶ್ ಚಂದ್ರ ಅವರು ೧೯೮೬ ರಲ್ಲಿ ಎಂಟು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿಯೂ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. <ref name="ICG">{{Cite web|url=http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|title=Naresh Chandra|publisher=[[International Crisis Group]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090912061451/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|archive-date=12 September 2009|access-date=23 January 2010}}</ref> <ref name=":0">{{Cite web|url=https://supremo.nic.in/ERSheetHtml.aspx?OffIDErhtml=10072&PageId=|title=Naresh Chandra - Executive Record Sheet|website=Department of Personnel and Training, [[Government of India]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.financialexpress.com/india-news/naresh-chandra-dies-the-finest-diplomat-represented-india-during-most-difficult-time-know-about-him/756649/|title=Naresh Chandra dies: The ‘finest’ diplomat represented India during most difficult time; know about him|date=July 10, 2017|website=[[The Financial Express (India)|The Financial Express]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-man-with-the-clues/article19252946.ece|title=The man with the clues|last=Sood|first=Rakesh|authorlink=Rakesh Sood|date=July 11, 2017|website=[[The Hindu]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":3">{{Cite web|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/naresh-chandra-the-bureaucrat-who-spoke-the-right-words-and-not-a-word-more/articleshow/59534992.cms|title=Naresh Chandra: The bureaucrat who spoke the right words, and nothing more|last=Goswami|first=Omkar|authorlink=Omkar Goswami|date=July 11, 2017|website=[[The Economic Times]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> ಚಂದ್ರ ಅವರು [[ಶ್ರೀಲಂಕಾ|ಶ್ರೀಲಂಕಾದ]] [[ಕೊಲಂಬೊ|ಕೊಲಂಬೊದಲ್ಲಿರುವ]] ಕಾಮನ್‌ವೆಲ್ತ್ ಸೆಕ್ರೆಟರಿಯೇಟ್‌ಗೆ ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿ (ರಫ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣ ಮತ್ತು ನೀತಿ) ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. <ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> <ref name=":3" /> ಭಾರತದ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಸೇವೆಯಿಂದ ತಮ್ಮ ನಿವೃತ್ತಿಯ ನಂತರ <ref name=":0">{{Cite web|url=https://supremo.nic.in/ERSheetHtml.aspx?OffIDErhtml=10072&PageId=|title=Naresh Chandra - Executive Record Sheet|website=Department of Personnel and Training, [[Government of India]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.financialexpress.com/india-news/naresh-chandra-dies-the-finest-diplomat-represented-india-during-most-difficult-time-know-about-him/756649/|title=Naresh Chandra dies: The ‘finest’ diplomat represented India during most difficult time; know about him|date=July 10, 2017|website=[[The Financial Express (India)|The Financial Express]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-man-with-the-clues/article19252946.ece|title=The man with the clues|last=Sood|first=Rakesh|authorlink=Rakesh Sood|date=July 11, 2017|website=[[The Hindu]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> ಚಂದ್ರ ಅವರನ್ನು [[ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಕಾರ್ಯಾಲಯ (ಭಾರತ)|ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಗಳ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ]] (PMO), <ref name="ICG">{{Cite web|url=http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|title=Naresh Chandra|publisher=[[International Crisis Group]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090912061451/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|archive-date=12 September 2009|access-date=23 January 2010}}</ref> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> ಹಿರಿಯ ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರನ್ನು [[ಭಾರತೀಯ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸೇವೆಗಳು|IAS]] ಗೆ ಮರು ನೇಮಕ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> ==== ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ==== ಚಂದ್ರ ಅವರನ್ನು ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯವರಿಂದ ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="ICG">{{Cite web|url=http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|title=Naresh Chandra|publisher=[[International Crisis Group]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090912061451/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|archive-date=12 September 2009|access-date=23 January 2010}}</ref> <ref name=":0">{{Cite web|url=https://supremo.nic.in/ERSheetHtml.aspx?OffIDErhtml=10072&PageId=|title=Naresh Chandra - Executive Record Sheet|website=Department of Personnel and Training, [[Government of India]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.financialexpress.com/india-news/naresh-chandra-dies-the-finest-diplomat-represented-india-during-most-difficult-time-know-about-him/756649/|title=Naresh Chandra dies: The ‘finest’ diplomat represented India during most difficult time; know about him|date=July 10, 2017|website=[[The Financial Express (India)|The Financial Express]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-man-with-the-clues/article19252946.ece|title=The man with the clues|last=Sood|first=Rakesh|authorlink=Rakesh Sood|date=July 11, 2017|website=[[The Hindu]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> ಇವರು ೧ ಜುಲೈ ೧೯೮೫ ರಂದು ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು<ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> ಮತ್ತು ೧ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೮೬ ರಂದು ನಿರ್ಗಮಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> ==== ಭಾರತದ ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ==== ಚಂದ್ರ ಅವರನ್ನು ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ನೇಮಕಾತಿ ಸಮಿತಿ (ACC) ಯಿಂದ ಕೇಂದ್ರ ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು, <ref name="ICG">{{Cite web|url=http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|title=Naresh Chandra|publisher=[[International Crisis Group]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090912061451/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|archive-date=12 September 2009|access-date=23 January 2010}}</ref> <ref name=":0">{{Cite web|url=https://supremo.nic.in/ERSheetHtml.aspx?OffIDErhtml=10072&PageId=|title=Naresh Chandra - Executive Record Sheet|website=Department of Personnel and Training, [[Government of India]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.financialexpress.com/india-news/naresh-chandra-dies-the-finest-diplomat-represented-india-during-most-difficult-time-know-about-him/756649/|title=Naresh Chandra dies: The ‘finest’ diplomat represented India during most difficult time; know about him|date=July 10, 2017|website=[[The Financial Express (India)|The Financial Express]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-man-with-the-clues/article19252946.ece|title=The man with the clues|last=Sood|first=Rakesh|authorlink=Rakesh Sood|date=July 11, 2017|website=[[The Hindu]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> ಅವರು ೧ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೮೭ರಂದು ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು, <ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> ಮತ್ತು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ನಂತರ ೧ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೮೯ ರಂದು <ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> ಅದನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದರು. <ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> ==== ಭಾರತದ ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ==== ಚಂದ್ರ ಅವರನ್ನು ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ನೇಮಕಾತಿ ಸಮಿತಿ (ACC) ಯಿಂದ ಕೇಂದ್ರ ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು, <ref name="ICG">{{Cite web|url=http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|title=Naresh Chandra|publisher=[[International Crisis Group]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090912061451/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|archive-date=12 September 2009|access-date=23 January 2010}}</ref> <ref name=":0">{{Cite web|url=https://supremo.nic.in/ERSheetHtml.aspx?OffIDErhtml=10072&PageId=|title=Naresh Chandra - Executive Record Sheet|website=Department of Personnel and Training, [[Government of India]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.financialexpress.com/india-news/naresh-chandra-dies-the-finest-diplomat-represented-india-during-most-difficult-time-know-about-him/756649/|title=Naresh Chandra dies: The ‘finest’ diplomat represented India during most difficult time; know about him|date=July 10, 2017|website=[[The Financial Express (India)|The Financial Express]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-man-with-the-clues/article19252946.ece|title=The man with the clues|last=Sood|first=Rakesh|authorlink=Rakesh Sood|date=July 11, 2017|website=[[The Hindu]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> ಅವರು ೧ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೮೯ ರಂದು ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯ ಕಛೇರಿಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು, <ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> ಮತ್ತು ೧ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೯೦ ರಂದು ಅದನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದರು. <ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> ==== ಭಾರತದ ಗೃಹ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ==== ಚಂದ್ರ ಅವರನ್ನು ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ನೇಮಕಾತಿ ಸಮಿತಿ (ACC) ಯಿಂದ ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು, <ref name="ICG">{{Cite web|url=http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|title=Naresh Chandra|publisher=[[International Crisis Group]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090912061451/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|archive-date=12 September 2009|access-date=23 January 2010}}</ref> <ref name=":0">{{Cite web|url=https://supremo.nic.in/ERSheetHtml.aspx?OffIDErhtml=10072&PageId=|title=Naresh Chandra - Executive Record Sheet|website=Department of Personnel and Training, [[Government of India]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.financialexpress.com/india-news/naresh-chandra-dies-the-finest-diplomat-represented-india-during-most-difficult-time-know-about-him/756649/|title=Naresh Chandra dies: The ‘finest’ diplomat represented India during most difficult time; know about him|date=July 10, 2017|website=[[The Financial Express (India)|The Financial Express]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-man-with-the-clues/article19252946.ece|title=The man with the clues|last=Sood|first=Rakesh|authorlink=Rakesh Sood|date=July 11, 2017|website=[[The Hindu]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> ಅವರು ೧ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೯೦ ರಂದು ಗೃಹ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು, <ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> ಮತ್ತು ೧ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೯೦ ರಂದು ಅದನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದರು. <ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> ==== ಭಾರತದ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ==== ಚಂದ್ರ ಅವರನ್ನು ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ನೇಮಕಾತಿ ಸಮಿತಿ (ACC) ಯಿಂದ ಕೇಂದ್ರ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು, <ref name="ICG">{{Cite web|url=http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|title=Naresh Chandra|publisher=[[International Crisis Group]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090912061451/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|archive-date=12 September 2009|access-date=23 January 2010}}</ref> <ref name=":0">{{Cite web|url=https://supremo.nic.in/ERSheetHtml.aspx?OffIDErhtml=10072&PageId=|title=Naresh Chandra - Executive Record Sheet|website=Department of Personnel and Training, [[Government of India]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.financialexpress.com/india-news/naresh-chandra-dies-the-finest-diplomat-represented-india-during-most-difficult-time-know-about-him/756649/|title=Naresh Chandra dies: The ‘finest’ diplomat represented India during most difficult time; know about him|date=July 10, 2017|website=[[The Financial Express (India)|The Financial Express]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-man-with-the-clues/article19252946.ece|title=The man with the clues|last=Sood|first=Rakesh|authorlink=Rakesh Sood|date=July 11, 2017|website=[[The Hindu]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":3">{{Cite web|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/naresh-chandra-the-bureaucrat-who-spoke-the-right-words-and-not-a-word-more/articleshow/59534992.cms|title=Naresh Chandra: The bureaucrat who spoke the right words, and nothing more|last=Goswami|first=Omkar|authorlink=Omkar Goswami|date=July 11, 2017|website=[[The Economic Times]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> ಅವರು ೧ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೯೦ ರಂದು ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು, <ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> <ref name=":3" /> ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ೧ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೯೦ ರಂದು ಸೇವೆಯಿಂದ [[ಪಿಂಚಣಿ|ನಿವೃತ್ತರಾದರು]] . <ref name="ICG" /> <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> <ref name=":3" /> ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ, ಚಂದ್ರ ಅವರು ಭಾರತದ ಪರಮಾಣು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಉಸ್ತುವಾರಿ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಕರಾಗಿದ್ದರು, <ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-man-with-the-clues/article19252946.ece|title=The man with the clues|last=Sood|first=Rakesh|authorlink=Rakesh Sood|date=July 11, 2017|website=[[The Hindu]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":3">{{Cite web|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/naresh-chandra-the-bureaucrat-who-spoke-the-right-words-and-not-a-word-more/articleshow/59534992.cms|title=Naresh Chandra: The bureaucrat who spoke the right words, and nothing more|last=Goswami|first=Omkar|authorlink=Omkar Goswami|date=July 11, 2017|website=[[The Economic Times]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":8">{{Cite web|url=http://www.business-standard.com/article/opinion/shekhar-gupta-keeper-of-india-s-family-silver-117071401211_1.html|title=Shekhar Gupta: Keeper of India's family silver|last=Gupta|first=Shekhar|authorlink=Shekhar Gupta|date=July 15, 2017|website=[[Business Standard]]|access-date=January 13, 2018}}</ref> <ref name=":9">{{Cite web|url=http://indianexpress.com/article/opinion/columns/a-patriot-and-a-gentleman-naresh-chandra-4744813/|title=A Patriot And A Gentleman|last=Sitapati|first=Vinay|date=July 11, 2017|website=[[The Indian Express]]|access-date=January 13, 2018}}</ref> <ref name=":10">{{Cite web|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/a-tribute-to-naresh-chandra-our-guiding-light/articleshow/59552861.cms|title=A tribute to Naresh Chandra: Our guiding light|last=Agarwal|first=Anil|authorlink=Anil Agarwal (industrialist)|date=July 12, 2017|website=[[The Economic Times]]|access-date=January 13, 2018}}</ref> ಶೇಖರ್ ಗುಪ್ತಾ ಅವರನ್ನು "ಭಾರತದ ಕುಟುಂಬದ ಬೆಳ್ಳಿಯ ಕೀಪರ್" ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದರು. <ref name=":2" /> <ref name=":3" /> <ref name=":8" /> <ref name=":9" /> <ref name=":10" /> === ಐಎಎಸ್ ಆದ ನಂತರ === ==== ಗುಜರಾತ್ ರಾಜ್ಯಪಾಲ ==== [[ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಕಾರ್ಯಾಲಯ (ಭಾರತ)|PMO]] ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯ ನಂತರ, <ref name=":3">{{Cite web|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/naresh-chandra-the-bureaucrat-who-spoke-the-right-words-and-not-a-word-more/articleshow/59534992.cms|title=Naresh Chandra: The bureaucrat who spoke the right words, and nothing more|last=Goswami|first=Omkar|authorlink=Omkar Goswami|date=July 11, 2017|website=[[The Economic Times]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> ಚಂದ್ರ ಅವರನ್ನು [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು]] ಗುಜರಾತ್‌ನ ಗವರ್ನರ್ ಆಗಿ ನೇಮಿಸಿದರು, <ref name=":3" /> <ref name=":3" /> ಅವರು ೧ ಜುಲೈ ೧೯೯೫ ರಂದು ಗವರ್ನರ್ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ೧ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೯೬ ರಂದು ಅದನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದರು. ==== ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೇರಿಕಾಗೆ ಭಾರತದ ರಾಯಭಾರಿ ==== [[ಚಿತ್ರ:Defense.gov_News_Photo_120723-D-TT977-017_-_Deputy_Secretary_of_Defense_Ashton_B._Carter_meets_with_former_Indian_Ambassador_to_the_U.S._Naresh_Chandra_in_Delhi_India_on_July_23_2012._India.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Defense.gov_News_Photo_120723-D-TT977-017_-_Deputy_Secretary_of_Defense_Ashton_B._Carter_meets_with_former_Indian_Ambassador_to_the_U.S._Naresh_Chandra_in_Delhi_India_on_July_23_2012._India.jpg/270px-thumbnail.jpg|left|thumb|270x270px| 23 ಜುಲೈ 2012 ರಂದು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನರೇಶ್ ಚಂದ್ರ.]] ಚಂದ್ರ ಅವರನ್ನು ೧೯೯೬ [[ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ|ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯವರು]] ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ಗೆ ಭಾರತೀಯ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದರು, <ref name="ICG">{{Cite web|url=http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|title=Naresh Chandra|publisher=[[International Crisis Group]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090912061451/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|archive-date=12 September 2009|access-date=23 January 2010}}</ref> <ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.financialexpress.com/india-news/naresh-chandra-dies-the-finest-diplomat-represented-india-during-most-difficult-time-know-about-him/756649/|title=Naresh Chandra dies: The ‘finest’ diplomat represented India during most difficult time; know about him|date=July 10, 2017|website=[[The Financial Express (India)|The Financial Express]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/opinion/op-ed/the-man-with-the-clues/article19252946.ece|title=The man with the clues|last=Sood|first=Rakesh|authorlink=Rakesh Sood|date=July 11, 2017|website=[[The Hindu]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":3">{{Cite web|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/naresh-chandra-the-bureaucrat-who-spoke-the-right-words-and-not-a-word-more/articleshow/59534992.cms|title=Naresh Chandra: The bureaucrat who spoke the right words, and nothing more|last=Goswami|first=Omkar|authorlink=Omkar Goswami|date=July 11, 2017|website=[[The Economic Times]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> ಅವರನ್ನು ೧೯೯೬ [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ರಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೇರಿಕಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು]] ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ದೃಢಪಡಿಸಿದರು, <ref name="ICG" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> <ref name=":3" /> ಅವರು ೨೦೦೧ ರವರೆಗೆ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ಗೆ ಭಾರತದ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿ ಇದ್ದರು. <ref name="ICG" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> <ref name=":3" /> ೧೯೬೩-೬೪ರಲ್ಲಿ ಈ ದೇಶಕ್ಕೆ ಅವರ ಮೊದಲ ಭೇಟಿಯಿಂದ ಆರಂಭವಾದ ಚಂದ್ರ ಅವರ ಸುದೀರ್ಘ ಅಧಿಕೃತ ಒಡನಾಟವು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಮೂರು ದಶಕಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ. <ref name="ICG">{{Cite web|url=http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|title=Naresh Chandra|publisher=[[International Crisis Group]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090912061451/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4224|archive-date=12 September 2009|access-date=23 January 2010}}</ref> <ref name=":3">{{Cite web|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/naresh-chandra-the-bureaucrat-who-spoke-the-right-words-and-not-a-word-more/articleshow/59534992.cms|title=Naresh Chandra: The bureaucrat who spoke the right words, and nothing more|last=Goswami|first=Omkar|authorlink=Omkar Goswami|date=July 11, 2017|website=[[The Economic Times]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref name=":4">{{Cite web|url=http://www.the-south-asian.com/Dec2000/Naresh%20Chandra.htm|title=Naresh Chandra|website=The South Asian|archive-url=https://web.archive.org/web/20140305100026/http://www.the-south-asian.com/dec2000/Naresh%20Chandra.htm|archive-date=5 March 2014|access-date=January 12, 2018}}</ref> ಅವರು ಯುಎಸ್-ಇಂಡಿಯಾ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಭಾರತೀಯ ಸಹ-ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಇಂಡೋ-ಯುಎಸ್ ಆರ್ಥಿಕ ಉಪ-ಆಯೋಗದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಭಾರತ-ಯುಎಸ್ ಸಂಬಂಧಗಳ ವಿಶಾಲ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅವರಿಗೆ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಒಳನೋಟವನ್ನು ನೀಡಿದೆ. <ref name="ICG" /> <ref name=":4" /> ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಉದಾರೀಕರಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ನಂತರ, ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ US ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ US ಗೆ ಮೊದಲ ಅಧಿಕೃತ ನಿಯೋಗವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು. <ref name="ICG" /> <ref name=":3" /> <ref name=":4" /> ವ್ಯಾಪಾರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುಂಪುಗಳು US ನಲ್ಲಿ ತರುವಾಯ ಆಯೋಜಿಸಲಾದ ಹಲವಾರು ಪ್ರಮುಖ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಆಳವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. <ref name="ICG" /> <ref name=":3" /> <ref name=":4" /> ==== ರಾಯಭಾರಿ ಹುದ್ದೆಯ ನಂತರ ==== ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಆಡಳಿತದ ಕುರಿತು ಸರ್ಕಾರವು ೨೧ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೦೨ ರಂದು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ನರೇಶ್ ಚಂದ್ರ ಸಮಿತಿಯು ಮಾಡಿದ ಶಿಫಾರಸುಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ೯ ಜನವರಿ ೨೦೦೩ ರಂದು ಗಂಭೀರ ವಂಚನೆ ತನಿಖಾ ಕಚೇರಿಯನ್ನು (SFIO) ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಿತು. ಅವರು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಆಡಳಿತದ ಕಾನ್ಫೆಡರೇಶನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ (CII) ಟಾಸ್ಕ್ ಫೋರ್ಸ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು, ಇದು ನವೆಂಬರ್ ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿದ ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿದ ಕಂಪನಿಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಅಳವಡಿಕೆಗಾಗಿ ತನ್ನ ವರದಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿತು. <ref>{{Cite web|url=https://www.mca.gov.in/Ministry/latestnews/Draft_Report_NareshChandra_CII.pdf|title=Report of the Task Force on Corporate Governance|website=Ministry of Corporate Affairs, Government of India|access-date=17 November 2020}}</ref> == ಅವರ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಕೆಲಸ == 'ಲಿವಿಂಗ್ ಇನ್ ಇಂಟರೆಸ್ಟಿಂಗ್ ಟೈಮ್ಸ್' ಅಂತ ಇಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತೇನೆ. ಏನೋ ಅಥವಾ ಇನ್ನೊಂದು ಯಾವಾಗಲೂ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ನಾನು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಆಗಮಿಸಿದಾಗ ಸಮಗ್ರ ಪರೀಕ್ಷಾ ನಿಷೇಧ ಒಪ್ಪಂದದ ಕುರಿತು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂವಾದಗಳು ನಡೆದವು. ೧೯೯೭ಒಂದು 'ಉತ್ತಮ ಅನುಭವಿಸುವ' ಸಮಯ - ನಾವು ೫೦ ವರ್ಷಗಳ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ - ಕಾರ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಘಟನೆಗಳ ಸರಣಿಗಳು ಇದ್ದವು - ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ನಾವು ಭಾರತಕ್ಕಿಂತ US ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ. ಮೇ ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಸವಾಲು ಬಂದಿತು - ಪರಮಾಣು ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುವುದು. ಸೆನೆಟ್ ಮತ್ತು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಹತ್ತಾರು ಸಭೆಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಟಿವಿ, ರೇಡಿಯೋ ಮತ್ತು ಪ್ರೆಸ್ - ಒಂದು ಸ್ಟುಡಿಯೋದಿಂದ ಇನ್ನೊಂದಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದನ್ನು ನಾನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ. ಇಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅದು ಅತ್ಯಂತ ಕಷ್ಟಕರ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಸವಾಲಿನ ಅವಧಿಯಾಗಿದೆ. ನಂತರ ಜಸ್ವಂತ್ ಸಿಂಗ್ ನೇತೃತ್ವದ ಭಾರತೀಯ ನಿಯೋಗ ಮತ್ತು ಟಾಲ್ಬೋಟ್ ನೇತೃತ್ವದ ಯುಎಸ್ ನಿಯೋಗದ ನಡುವೆ ಚರ್ಚೆಯ ಸುತ್ತುಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾದವು. ಪ್ರತಿ ಸಭೆಯಲ್ಲೂ ಮತ್ತು ಉದ್ದಕ್ಕೂ ನಾನು ಹಾಜರಿದ್ದೆ. ದೃಶ್ಯವು ಬಹಳ ಉದ್ವಿಗ್ನ ಸಂಭಾಷಣೆಯಿಂದ ಬಹಳ ಸ್ನೇಹಪರ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳ ವಿನಿಮಯವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವುದನ್ನು ನಾವು ನೋಡಿದ್ದೇವೆ. ಇದು US ನೊಂದಿಗಿನ ನಮ್ಮ ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ತಂದಿತು ೧೯೯೮ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿಯವರ ಭೇಟಿಯೂ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಅವನ ಆಗಮನದ ಮೊದಲು ನಡೆದ ಭಾರತದ ರಾಕ್ಷಸೀಕರಣವನ್ನು ಹೊರಹಾಕಿತು. ಜನರು ಅವನನ್ನು ನೋಡಿದರು ಮತ್ತು ಅವನ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿದರು. ೨೧ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಅಮೇರಿಕಾ ಸಹಜ ಮಿತ್ರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಾಗಬಹುದು’ ಎಂಬ ಅವರ ಮಾತು ಅಮೆರಿಕದ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಬಡಿದಿದೆ. ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕ್ಲಿಂಟನ್ ಅವರ ಭಾರತ ಭೇಟಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯ ಮರು ಭೇಟಿ ಅದರ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಭಾವನೆ ಮೂಡಿಸಿತು. ನಾನು ಭಾರತ-ಅಮೆರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಅಧ್ಯಾಯಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದ್ದೇನೆ. ನನ್ನ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಾನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ DC ಯಲ್ಲಿನ ನಮ್ಮ ಚಾನ್ಸೆರಿ ಕಟ್ಟಡದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧಿ ಸ್ಮಾರಕ - ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ಪ್ರತಿಮೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆ - ಮತ್ತು ಭಾರೀ ಆಡ್ಸ್ ವಿರುದ್ಧ ಅದನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ ರೀತಿ. ೧೬ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೦೦ ರಂದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯವರು ಅದನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸುವ ಸಮಯಕ್ಕೆ ನಾವು ಅದನ್ನು ಹೊಂದಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಇದು ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಕ್ಷಣವಾಗಿತ್ತು - ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದವರಿಗೆ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕನ್ನರಿಗೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿರುವ ನಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತರಿಂದಲೂ ನಾನು ಅನೇಕ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದೇನೆ - ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ರಾಯಭಾರಿ ನನ್ನನ್ನು ಅಭಿನಂದಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಮೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಸಂತೋಷವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. <ref>{{Cite web|url=http://www.the-south-asian.com/Dec2000/Naresh%20Chandra.htm|title=Mr. Naresh Chandra|publisher=The South Asian|access-date=18 February 2013}}</ref> == ಮರಣ == ಚಂದ್ರ ಅವರು ೯ ಜುಲೈ ೨೦೧೭ರಂದು ೮೨ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಬಹು ಅಂಗಾಂಗ ವೈಫಲ್ಯದಿಂದ ಭಾರತದ [[ಪಣಜಿ]], [[ಗೋವ|ಗೋವಾದ]] ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. <ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.financialexpress.com/india-news/naresh-chandra-dies-the-finest-diplomat-represented-india-during-most-difficult-time-know-about-him/756649/|title=Naresh Chandra dies: The ‘finest’ diplomat represented India during most difficult time; know about him|date=July 10, 2017|website=[[The Financial Express (India)|The Financial Express]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.financialexpress.com/india-news/naresh-chandra-dies-the-finest-diplomat-represented-india-during-most-difficult-time-know-about-him/756649/ "Naresh Chandra dies: The 'finest' diplomat represented India during most difficult time; know about him"]. ''[[ಫೈನಾನ್ಶಿಯಲ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ (ಭಾರತ)|The Financial Express]]''. [[ನವ ದೆಹಲಿ|New Delhi]]. 10 July 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 January</span> 2018</span>.</cite></ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/news/national/former-indian-ambassador-to-us-naresh-chandra-passes-away-in-goa/article19249246.ece|title=Former Indian Ambassador to US Naresh Chandra passes away in Goa|last=Kamat|first=Prakash|date=July 10, 2017|website=[[The Hindu]]|publication-place=[[Panaji]]|access-date=January 12, 2018}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.outlookindia.com/newsscroll/fomer-indian-ambassador-to-the-us-naresh-chandra-dies/1095226|title=Former Indian Ambassador to the US Naresh Chandra dies|date=9 July 2017|website=[[Outlook (Indian magazine)|Outlook]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=9 July 2017}}</ref> == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ == * ಚಂದ್ರ ಅವರಿಗೆ ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ [[ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕ ಸೇವೆಗಳು|ನಾಗರಿಕ ಸೇವೆಗಾಗಿ]] ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವವಾದ [[ಪದ್ಮ ವಿಭೂಷಣ|ಪದ್ಮವಿಭೂಷಣವನ್ನು]] ನೀಡಲಾಯಿತು. <ref name=":5">{{Cite web|url=http://archive.indianexpress.com/news/padma-vibhushan-for-nariman-khushwant-nare/21800/|title=Padma Vibhushan for Nariman, Khushwant, Naresh Chandra|date=January 26, 2007|website=[[The Indian Express]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://archive.indianexpress.com/news/padma-vibhushan-for-nariman-khushwant-nare/21800/ "Padma Vibhushan for Nariman, Khushwant, Naresh Chandra"]. ''[[ಇಂಡಿಯನ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌|The Indian Express]]''. [[ನವ ದೆಹಲಿ|New Delhi]]. 26 January 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 January</span> 2018</span>.</cite></ref> <ref name=":6">{{Cite web|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/Padma-Vibhushan-for-Khushwant-Nariman/article14711595.ece|title=Padma Vibhushan for Khushwant, Nariman|date=January 26, 2007|website=[[The Hindu]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.thehindu.com/todays-paper/Padma-Vibhushan-for-Khushwant-Nariman/article14711595.ece "Padma Vibhushan for Khushwant, Nariman"]. ''[[ದಿ ಹಿಂದೂ|The Hindu]]''. [[ನವ ದೆಹಲಿ|New Delhi]]. 26 January 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 January</span> 2018</span>.</cite></ref> <ref name=":7">{{Cite web|url=http://www.dnaindia.com/india/report-padma-vibhushan-for-fali-nariman-khushwant-singh-1076450|title=Padma Vibhushan for Fali Nariman, Khushwant Singh|date=January 26, 2007|website=[[Daily News and Analysis]]|publication-place=[[New Delhi]]|access-date=January 12, 2018}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.dnaindia.com/india/report-padma-vibhushan-for-fali-nariman-khushwant-singh-1076450 "Padma Vibhushan for Fali Nariman, Khushwant Singh"]. ''[[ದೈನಂದಿನ ಸುದ್ದಿ ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ|Daily News and Analysis]]''. [[ನವ ದೆಹಲಿ|New Delhi]]. 26 January 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">12 January</span> 2018</span>.</cite></ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [https://supremo.nic.in/ERSheetHtml.aspx?OffIDErhtml=10072&PageId= ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ ಇಲಾಖೆಯು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ದಾಖಲೆ ಹಾಳೆ] * [http://investing.businessweek.com/businessweek/research/stocks/people/person.asp?personId=10051825&ric=VED.L&previousCapId=8403400&previousTitle=Vedanta%20Resources%20plc ಬ್ಲೂಮ್‌ಬರ್ಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಪ್ರೊಫೈಲ್] {{S-start}} {{S-off}} {{succession box|title=[[Indian Ambassador to the United States]]|before=[[Siddhartha Shankar Ray]]|after=[[Lalit Mansingh]]|years=1996&ndash;2001}} {{end}} <nowiki> [[ವರ್ಗ:೧೯೩೪ ಜನನ]] [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]]</nowiki> tu1qb668ivrd83k0jf2w6wh2fb786zd 2 144886 1117125 2022-08-27T10:12:20Z Akshitha achar 75927 Akshitha achar [[ಸದಸ್ಯ:Akshitha achar/ಸಮುದ್ರ ಬಸವನ]] ಪುಟವನ್ನು [[ಸಮುದ್ರ ಬಸವನ]] ಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಲೇಖನ ತಯಾರಾಗಿದೆ wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[ಸಮುದ್ರ ಬಸವನ]] h1ssjodb2c2gs06wy87m16gfocxn3eu 2 144887 1117127 2022-08-27T10:54:51Z Nisargashetty.T.N. 77736 "[[:en:Special:Redirect/revision/1088422070|Narayanaswamy Balakrishnan]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki  {{Infobox person|name=Narayanaswamy Balakrishnan|image=Prof. Balki, IISc.jpg|caption=|birth_date=1 June 1950|birth_place=[[Tamil Nadu]], India|death_date=|death_place=|restingplace=|restingplacecoordinates=|othername='Balki'|alma_mater=[[Coimbatore Institute of Technology]] (B.E. Electronics and Communications Engineering ,1972)<br /> [[Indian Institute of Science, Bangalore]] (PhD, 1979)|occupation=Aerospace and computer scientist|yearsactive=|known for=Super computing|spouse=|domesticpartner=|children=|parents=|website={{url|http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/|Profile on [[Indian Institute of Science]]}}|awards=[[Padma Shri]], 2002<br />[[Indian National Academy of Engineering|INAE]] Prof. S. N. Mitra Memorial Award<br />[[Defence Research and Development Organization|DRDO]] Academy Excellence Award<br />[[Coimbatore Institute of Technology|CIT]] Outstanding Alumnus Award<br />[[Homi J. Bhabha]] Award<br />[[Indian Institute of Science|IISc]] Alumni Award<br />[[J. C. Bose]] Memorial Award<br />[[Indian Science Congress Association|ISCA]] Millennium Medal<br />[[Institute for the Future]] Award<br />[[Aeronautical Society of India|ASI]] Excellence Award<br />Sri Hari Om Prerit Dr. [[Vikram Sarabhai]] Research Award<br />[[UNESCO]]/ROSTSCA Young Scientist Award}} '''ನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿ ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್''' ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}</ref> ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯ]] ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಸೂಪರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಸುಧಾರಿತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="IISc">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/|title=IISc|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}</ref> ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರನ್ನು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] <ref>{{Cite web|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Year=2002-2002&Award=Padma%20Shri|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en|access-date=2021-08-05}}</ref> <ref name="Padma Awards">{{Cite web|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|title=Padma Awards|date=2015|publisher=Padma Awards|access-date=11 November 2014}}</ref> ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. == ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ == ನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿ ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯವಾದ [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಿಂದ]] ಬಂದವರು, ೧ ಜುಲೈ ೧೯೫೦ ರಂದು ಜನಿಸಿದರು. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://insaindia.res.in/detail/N98-1226 "INSA-Narayanaswamy Balakrishnan"]. INSA. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 October</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="Indian Academy of Sciences">{{Cite web|url=http://www.ias.ac.in/php/fell_detail.php3?name=Balakrishnan&intials=Narayanaswamy&year=01-06-1950|title=Indian Academy of Sciences|date=2015|publisher=Indian Academy of Sciences|access-date=25 January 2015}}</ref> <ref name="Vidwan">{{Cite web|url=http://vidwan.inflibnet.ac.in/searchr.php?id=3970|title=Vidwan|date=2015|publisher=Vidwan|access-date=25 January 2015}}</ref> ಅವರು ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಕೊಯಮತ್ತೂರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, <ref>{{Cite web|url=https://www.cit.edu.in/cit-alumini-association-citaa/distinguished-alumni/|title=Distinguished Alumni {{!}} Coimbatore Institute of Technology|website=www.cit.edu.in|access-date=2021-08-05}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://fellows.ias.ac.in/profile/v/FL1994002|title=Indian Academy of Sciences, Fellows' Portal}}</ref> [[ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ|ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ]] ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿ (ಬಿ ಇ ಆನರ್ಸ್) ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು 1979 ರಲ್ಲಿ [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನ]] [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್]] ( ಐ ಐ ಎಸ್ ಸಿ) ನಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ (PhD) ಪಡೆದರು. <ref>{{Cite web|url=http://irins.inflibnet.ac.in/|title=INDIAN RESEARCH INFORMATION NETWORK SYSTEM|website=irins.inflibnet.ac.in|language=en|access-date=2021-08-05}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://scholar.google.com/citations?user=V6O8IDcAAAAJ&hl=en|title=Prof. N. Balakrishnan|website=scholar.google.com|access-date=2021-08-05}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/personnel/balki.html|title=Prof. N. Balakrishnan|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20030605144001fw_/http://www.serc.iisc.ernet.in/personnel/balki.html|archive-date=5 June 2003|access-date=2021-08-05}}</ref> ಅವರು ಐ ಐ ಎಸ್ ಸಿ ಯ ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ನಿರ್ದೇಶಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದ್ದಾರೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="IISc">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/|title=IISc|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/ "IISc"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Indian Academy of Sciences" /> <ref name="Bloomberg">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK|title=Bloomberg|date=2015|publisher=Bloomberg|access-date=25 January 2015}}</ref> ಅವರು ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ರಿಸರ್ಚ್ <ref name="IISc" /> ಮತ್ತು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಾರ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್, ಕಾರ್ನೆಗೀ ಮೆಲನ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ <ref name="Vala" /> <ref name="Awards" /> ನ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಅಂಡ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್, ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಫೈನಾನ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ, [[ಭಾರತ್ ಸಂಚಾರ್ ನಿಗಮ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್|ಭಾರತ್ ಸಂಚಾರ್ ನಿಗಮ್]] ಮತ್ತು ಡಾಟಾ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ . <ref name="Bloomberg" /> <ref name="Zauba">{{Cite web|url=https://www.zaubacorp.com/director/NARAYANASWAMY-BALAKRISHNAN/00181842|title=Zauba|date=2015|publisher=Zauba|access-date=25 January 2015}}</ref> ಪ್ರಸ್ತುತ ಅವರು ೪೫೦೦ ಕೋಟಿ ಬಜೆಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ ೭-ವರ್ಷದ ಯೋಜನೆಯಾಗಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಅನುಮೋದಿಸಲಾದ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೂಪರ್‌ಕಮ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಮಿಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="ET">{{Cite web|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2015-04-06/news/60865957_1_indian-institute-tianhe-2-supercomputing-capabilities|title=ET|date=6 April 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150627043310/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2015-04-06/news/60865957_1_indian-institute-tianhe-2-supercomputing-capabilities#|archive-date=27 June 2015|access-date=26 June 2015}}</ref> ಅವರು ೨೦೦೩ ರಿಂದ ೨೦೦೬ <ref name="Vala">{{Cite web|url=http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm|title=Vala|date=2015|publisher=Vala|access-date=25 January 2015}}</ref> <ref name="Awards">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm|title=Awards|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}</ref> ವರೆಗೆ [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|IISc]] ನ ಮಾಹಿತಿ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ವಿಭಾಗದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ [[ಸತೀಶ್ ಧವನ್]] ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹಾ ಮಂಡಳಿ ಮತ್ತು ಟೆಲಿಕಾಂ ನಿಯಂತ್ರಣ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಮಾಜಿ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> ಅವರು ಎಲ್ ಫೋರ್ಜ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಮಾಜಿ ಉಪ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಿ-ಡಾಟ್ ಅಲ್ಕಾಟೆಲ್ ಲುಸೆಂಟ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಸೆಂಟರ್ <ref name="CARC">{{Cite web|url=http://www.carc.co.in/|title=CARC|date=2015|publisher=CARC|archive-url=https://web.archive.org/web/20150221092256/http://www.carc.co.in/|archive-date=21 February 2015|access-date=25 January 2015}}</ref> ಮತ್ತು [[ಭಾರತ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್|ಭಾರತ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ನಿರ್ದೇಶಕರ ಹುದ್ದೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. <ref name="Bloomberg" /> ಅವರು ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿಯೂ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಅಲ್ಲಿಂದ ಅವರು ಜನವರಿ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತರಾದರು <ref name="Bloomberg" /> ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ]] ಕ್ರಮವಾಗಿ ೧೯೮೪ ಮತ್ತು ೧೯೯೪ ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಮಾಹಿತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಸೂಪರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಹಲವರು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://insaindia.res.in/detail/N98-1226 "INSA-Narayanaswamy Balakrishnan"]. INSA. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 October</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="Vala">{{Cite web|url=http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm|title=Vala|date=2015|publisher=Vala|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm "Vala"]. Vala. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಅವರು ಡಿಜಿಟಲ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಒಂದು ಉಪಕ್ರಮವಾದ ''ಮಿಲಿಯನ್ ಬುಕ್ಸ್ ಟು ದಿ ವೆಬ್ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ (MBP) ನಲ್ಲಿ'' ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="A Testbed for Indian Language Research">{{Cite journal|url=http://www.ieee-tcdl.org/Bulletin/v3n1/balakrishnan/balakrishnan.html|title=A Testbed for Indian Language Research|last=N. Balakrishnan|journal=TCDL Bulletin|year=2003|volume=3|issue=1}}</ref> ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಮೊನೊಪಲ್ಸ್ ಅರೇ ಆಂಟೆನಾಗಳು ಮತ್ತು ಪೋಲಾರಿಮೆಟ್ರಿಕ್ [[ರೇಡಾರ್|ರಾಡಾರ್‌ಗಳ]] ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="Vala" /> ಅವರ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಾಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಅವಲೋಕನಗಳನ್ನು ಅನೇಕ ಪೀರ್ ರಿವ್ಯೂಡ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಿಯತಕಾಲಿಕಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ೨೩೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ, <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="Vala" /> ಗೂಗಲ್ ಸ್ಕಾಲರ್, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಲೇಖನಗಳ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಭಂಡಾರ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ೨೧೬ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿದೆ. <ref name="Google Scholar">{{Cite web|url=https://scholar.google.com/citations?user=V6O8IDcAAAAJ&hl=en|title=Google Scholar|date=2015|publisher=Google Scholar|access-date=25 January 2015}}</ref> ಅವರು ೨೦೧೬ ರಿಂದ <ref>{{Cite web|url=https://www.infosys-science-foundation.com/prize/jury/jury-2018.asp|title=Infosys Prize - Jury 2018|last=Infosys Science Foundation|date=30 December 2020|website=Infosys Science Foundation|access-date=30 December 2020}}</ref> ರವರೆಗೆ ಇನ್ಫೋಸಿಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೈನ್ಸ್ ತೀರ್ಪುಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆಗಳು == ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರು 1985 ರಲ್ಲಿ [[ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಯೋಗ|UNESCO]] /ROSTSCA ಯುವ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ನಂತರ 1987 ರಲ್ಲಿ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಟೆಲಿಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ಸ್ ( <ref name="Awards">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm|title=Awards|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm "Awards"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ) ನ JC ಬೋಸ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಶ್ರೀ ಹರಿ ಓಂ ಪ್ರೇರಿತ್ ಡಾ. [[ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯಿ|ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್]] ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯು ೧೯೯೫ ರಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ತಲುಪಿತು <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://insaindia.res.in/detail/N98-1226 "INSA-Narayanaswamy Balakrishnan"]. INSA. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 October</span> 2017</span>.</cite></ref> ಮತ್ತು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಅವರು ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಿಂದ ಪ್ಲಾಟಿನಂ ಜುಬಿಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. <ref name="Awards" /> ಅವರು ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಾರ್ ದಿ ಫ್ಯೂಚರ್ ಅವಾರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಏರೋನಾಟಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಅವಾರ್ಡ್. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="Awards" /> ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅವರಿಗೆ ೨೦೦೦ ರಲ್ಲಿ ಮಿಲೇನಿಯಮ್ ಪದಕವನ್ನು ನೀಡಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಜೆಸಿ ಬೋಸ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ]] ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಗಾಗಿ ಅಲುಮ್ನಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. <ref name="Awards" /> [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ]] ಸರ್ಕಾರವು ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] ಎಂಬ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. <ref name="Bloomberg">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK|title=Bloomberg|date=2015|publisher=Bloomberg|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK "Bloomberg"]. Bloomberg. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Vala">{{Cite web|url=http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm|title=Vala|date=2015|publisher=Vala|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm "Vala"]. Vala. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಹರಿ ಓಂ ಆಶ್ರಮ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಅವರಿಗೆ ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಹೋಮಿ ಜೆ. ಭಾಭಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು <ref name="Bloomberg" /> <ref name="Awards">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm|title=Awards|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm "Awards"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಕೊಯಮತ್ತೂರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಅವರಿಗೆ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪದಕವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಅವರು ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ [[ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆ|ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ]] ಅಕಾಡೆಮಿ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಪ್ರೊ. ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಿಂದ SN ಮಿತ್ರ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ <ref name="Awards" /> ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗದ ೨೦೦೭ ರ ಜೆಸಿ ಬೋಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹವರ್ತಿ, <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://insaindia.res.in/detail/N98-1226 "INSA-Narayanaswamy Balakrishnan"]. INSA. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 October</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="Bloomberg">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK|title=Bloomberg|date=2015|publisher=Bloomberg|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK "Bloomberg"]. Bloomberg. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Awards">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm|title=Awards|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm "Awards"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಅವರು ಮೂರನೇ ವಿಶ್ವ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]], ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್‌ನ ಚುನಾಯಿತ ಫೆಲೋ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮತ್ತು ಟೆಲಿಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ . <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="IISc">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/|title=IISc|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/ "IISc"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Indian Academy of Sciences">{{Cite web|url=http://www.ias.ac.in/php/fell_detail.php3?name=Balakrishnan&intials=Narayanaswamy&year=01-06-1950|title=Indian Academy of Sciences|date=2015|publisher=Indian Academy of Sciences|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.ias.ac.in/php/fell_detail.php3?name=Balakrishnan&intials=Narayanaswamy&year=01-06-1950 "Indian Academy of Sciences"]. Indian Academy of Sciences. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Vala">{{Cite web|url=http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm|title=Vala|date=2015|publisher=Vala|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm "Vala"]. Vala. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಅವರು ಪಂಜಾಬ್ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ (ಹಾನೋರಿಸ್ ಕಾಸಾ) ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಿಡಿಎಸಿ-ಎಸಿಎಸ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಉಪನ್ಯಾಸ, ಡಾ. ನೀಲಕಂಠನ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಉಪನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ|ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಅಕಾಡೆಮಿಯ]] ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಶತಮಾನೋತ್ಸವ ಉಪನ್ಯಾಸವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="Awards" /> == ಸಹ ನೋಡಿ == * [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ]]  == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}}{{Padma Shri Award Recipients in Science & Engineering}} <nowiki> [[ವರ್ಗ:೧೯೫೦ ಜನನ]] [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]]</nowiki> k7cu9xyh0v6lcfe71yfn1in4iifn0wp 1117128 1117127 2022-08-27T11:03:00Z Nisargashetty.T.N. 77736 "[[:en:Special:Redirect/revision/1088422070|Narayanaswamy Balakrishnan]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki  {{Infobox person|name=ನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿ ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್|image=|caption=|birth_date=1 ಜೂನ್ 1950|birth_place=[[ತಮಿಳುನಾಡು]], ಭಾರತ|death_date=|death_place=|restingplace=|restingplacecoordinates=|othername='ಬಾಲ್ಕಿ'|alma_mater=[[ಕೋಯಮತ್ತೂರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ]] (B.E. ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ಸ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, 1972)<br /> [[ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್, ಬೆಂಗಳೂರು]] (ಪಿಎಚ್‌ಡಿ, 1979)|occupation=ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ|yearsactive=|known for=ಸೂಪರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್|spouse=|domesticpartner=|children=|parents=|website={{url|http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/|[[ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್]]}} ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರೊಫೈಲ್|awards=Scientist Award[[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]], 2002<br />[[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್|INAE]] ಪ್ರೊ. >[[ಕೋಯಮತ್ತೂರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ|CIT]] ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ<br />[[ಹೋಮಿ ಜೆ. ಭಾಭಾ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿ<br />[[ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್|IISc]] ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಪ್ರಶಸ್ತಿ<br />[[ಜೆ . ಸಿ. ಬೋಸ್]] ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ<br />[[ಇಂಡಿಯನ್ ಸೈನ್ಸ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್|ISCA]] ಮಿಲೇನಿಯಮ್ ಮೆಡಲ್<br />[[ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಾರ್ ದಿ ಫ್ಯೂಚರ್]] ಪ್ರಶಸ್ತಿ<br />[[ಏರೋನಾಟಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ|ASI]] ಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ<br />ಶ್ರೀ ಹರಿ ಓಂ ಪ್ರೇರಿತ್ ಡಾ. [[ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್]] ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ<br />[[UNESCO]]/ROSTSCA ಯಂಗ್}} '''ನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿ ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್''' ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}</ref> ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯ]] ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಸೂಪರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಸುಧಾರಿತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="IISc">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/|title=IISc|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}</ref> ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರನ್ನು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] <ref>{{Cite web|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Year=2002-2002&Award=Padma%20Shri|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en|access-date=2021-08-05}}</ref> <ref name="Padma Awards">{{Cite web|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|title=Padma Awards|date=2015|publisher=Padma Awards|access-date=11 November 2014}}</ref> ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. == ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ == ನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿ ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯವಾದ [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಿಂದ]] ಬಂದವರು, ೧ ಜುಲೈ ೧೯೫೦ ರಂದು ಜನಿಸಿದರು. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://insaindia.res.in/detail/N98-1226 "INSA-Narayanaswamy Balakrishnan"]. INSA. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 October</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="Indian Academy of Sciences">{{Cite web|url=http://www.ias.ac.in/php/fell_detail.php3?name=Balakrishnan&intials=Narayanaswamy&year=01-06-1950|title=Indian Academy of Sciences|date=2015|publisher=Indian Academy of Sciences|access-date=25 January 2015}}</ref> <ref name="Vidwan">{{Cite web|url=http://vidwan.inflibnet.ac.in/searchr.php?id=3970|title=Vidwan|date=2015|publisher=Vidwan|access-date=25 January 2015}}</ref> ಅವರು ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಕೊಯಮತ್ತೂರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, <ref>{{Cite web|url=https://www.cit.edu.in/cit-alumini-association-citaa/distinguished-alumni/|title=Distinguished Alumni {{!}} Coimbatore Institute of Technology|website=www.cit.edu.in|access-date=2021-08-05}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://fellows.ias.ac.in/profile/v/FL1994002|title=Indian Academy of Sciences, Fellows' Portal}}</ref> [[ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ|ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ]] ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿ (ಬಿ ಇ ಆನರ್ಸ್) ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು 1979 ರಲ್ಲಿ [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನ]] [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್]] ( ಐ ಐ ಎಸ್ ಸಿ) ನಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ (PhD) ಪಡೆದರು. <ref>{{Cite web|url=http://irins.inflibnet.ac.in/|title=INDIAN RESEARCH INFORMATION NETWORK SYSTEM|website=irins.inflibnet.ac.in|language=en|access-date=2021-08-05}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://scholar.google.com/citations?user=V6O8IDcAAAAJ&hl=en|title=Prof. N. Balakrishnan|website=scholar.google.com|access-date=2021-08-05}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/personnel/balki.html|title=Prof. N. Balakrishnan|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20030605144001fw_/http://www.serc.iisc.ernet.in/personnel/balki.html|archive-date=5 June 2003|access-date=2021-08-05}}</ref> ಅವರು ಐ ಐ ಎಸ್ ಸಿ ಯ ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ನಿರ್ದೇಶಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದ್ದಾರೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="IISc">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/|title=IISc|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/ "IISc"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Indian Academy of Sciences" /> <ref name="Bloomberg">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK|title=Bloomberg|date=2015|publisher=Bloomberg|access-date=25 January 2015}}</ref> ಅವರು ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ರಿಸರ್ಚ್ <ref name="IISc" /> ಮತ್ತು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಾರ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್, ಕಾರ್ನೆಗೀ ಮೆಲನ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ <ref name="Vala" /> <ref name="Awards" /> ನ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಅಂಡ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್, ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಫೈನಾನ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ, [[ಭಾರತ್ ಸಂಚಾರ್ ನಿಗಮ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್|ಭಾರತ್ ಸಂಚಾರ್ ನಿಗಮ್]] ಮತ್ತು ಡಾಟಾ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ . <ref name="Bloomberg" /> <ref name="Zauba">{{Cite web|url=https://www.zaubacorp.com/director/NARAYANASWAMY-BALAKRISHNAN/00181842|title=Zauba|date=2015|publisher=Zauba|access-date=25 January 2015}}</ref> ಪ್ರಸ್ತುತ ಅವರು ೪೫೦೦ ಕೋಟಿ ಬಜೆಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ ೭-ವರ್ಷದ ಯೋಜನೆಯಾಗಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಅನುಮೋದಿಸಲಾದ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೂಪರ್‌ಕಮ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಮಿಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="ET">{{Cite web|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2015-04-06/news/60865957_1_indian-institute-tianhe-2-supercomputing-capabilities|title=ET|date=6 April 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150627043310/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2015-04-06/news/60865957_1_indian-institute-tianhe-2-supercomputing-capabilities#|archive-date=27 June 2015|access-date=26 June 2015}}</ref> ಅವರು ೨೦೦೩ ರಿಂದ ೨೦೦೬ <ref name="Vala">{{Cite web|url=http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm|title=Vala|date=2015|publisher=Vala|access-date=25 January 2015}}</ref> <ref name="Awards">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm|title=Awards|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}</ref> ವರೆಗೆ [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|IISc]] ನ ಮಾಹಿತಿ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ವಿಭಾಗದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ [[ಸತೀಶ್ ಧವನ್]] ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹಾ ಮಂಡಳಿ ಮತ್ತು ಟೆಲಿಕಾಂ ನಿಯಂತ್ರಣ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಮಾಜಿ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> ಅವರು ಎಲ್ ಫೋರ್ಜ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಮಾಜಿ ಉಪ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಿ-ಡಾಟ್ ಅಲ್ಕಾಟೆಲ್ ಲುಸೆಂಟ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಸೆಂಟರ್ <ref name="CARC">{{Cite web|url=http://www.carc.co.in/|title=CARC|date=2015|publisher=CARC|archive-url=https://web.archive.org/web/20150221092256/http://www.carc.co.in/|archive-date=21 February 2015|access-date=25 January 2015}}</ref> ಮತ್ತು [[ಭಾರತ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್|ಭಾರತ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ನಿರ್ದೇಶಕರ ಹುದ್ದೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. <ref name="Bloomberg" /> ಅವರು ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿಯೂ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಅಲ್ಲಿಂದ ಅವರು ಜನವರಿ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತರಾದರು <ref name="Bloomberg" /> ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ]] ಕ್ರಮವಾಗಿ ೧೯೮೪ ಮತ್ತು ೧೯೯೪ ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಮಾಹಿತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಸೂಪರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಹಲವರು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://insaindia.res.in/detail/N98-1226 "INSA-Narayanaswamy Balakrishnan"]. INSA. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 October</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="Vala">{{Cite web|url=http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm|title=Vala|date=2015|publisher=Vala|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm "Vala"]. Vala. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಅವರು ಡಿಜಿಟಲ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಒಂದು ಉಪಕ್ರಮವಾದ ''ಮಿಲಿಯನ್ ಬುಕ್ಸ್ ಟು ದಿ ವೆಬ್ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ (MBP) ನಲ್ಲಿ'' ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="A Testbed for Indian Language Research">{{Cite journal|url=http://www.ieee-tcdl.org/Bulletin/v3n1/balakrishnan/balakrishnan.html|title=A Testbed for Indian Language Research|last=N. Balakrishnan|journal=TCDL Bulletin|year=2003|volume=3|issue=1}}</ref> ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಮೊನೊಪಲ್ಸ್ ಅರೇ ಆಂಟೆನಾಗಳು ಮತ್ತು ಪೋಲಾರಿಮೆಟ್ರಿಕ್ [[ರೇಡಾರ್|ರಾಡಾರ್‌ಗಳ]] ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="Vala" /> ಅವರ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಾಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಅವಲೋಕನಗಳನ್ನು ಅನೇಕ ಪೀರ್ ರಿವ್ಯೂಡ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಿಯತಕಾಲಿಕಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ೨೩೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ, <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="Vala" /> ಗೂಗಲ್ ಸ್ಕಾಲರ್, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಲೇಖನಗಳ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಭಂಡಾರ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ೨೧೬ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿದೆ. <ref name="Google Scholar">{{Cite web|url=https://scholar.google.com/citations?user=V6O8IDcAAAAJ&hl=en|title=Google Scholar|date=2015|publisher=Google Scholar|access-date=25 January 2015}}</ref> ಅವರು ೨೦೧೬ ರಿಂದ <ref>{{Cite web|url=https://www.infosys-science-foundation.com/prize/jury/jury-2018.asp|title=Infosys Prize - Jury 2018|last=Infosys Science Foundation|date=30 December 2020|website=Infosys Science Foundation|access-date=30 December 2020}}</ref> ರವರೆಗೆ ಇನ್ಫೋಸಿಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೈನ್ಸ್ ತೀರ್ಪುಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆಗಳು == ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರು 1985 ರಲ್ಲಿ [[ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಯೋಗ|UNESCO]] /ROSTSCA ಯುವ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ನಂತರ 1987 ರಲ್ಲಿ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಟೆಲಿಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ಸ್ ( <ref name="Awards">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm|title=Awards|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm "Awards"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ) ನ JC ಬೋಸ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಶ್ರೀ ಹರಿ ಓಂ ಪ್ರೇರಿತ್ ಡಾ. [[ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯಿ|ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್]] ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯು ೧೯೯೫ ರಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ತಲುಪಿತು <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://insaindia.res.in/detail/N98-1226 "INSA-Narayanaswamy Balakrishnan"]. INSA. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 October</span> 2017</span>.</cite></ref> ಮತ್ತು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಅವರು ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಿಂದ ಪ್ಲಾಟಿನಂ ಜುಬಿಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. <ref name="Awards" /> ಅವರು ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಾರ್ ದಿ ಫ್ಯೂಚರ್ ಅವಾರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಏರೋನಾಟಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಅವಾರ್ಡ್. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="Awards" /> ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅವರಿಗೆ ೨೦೦೦ ರಲ್ಲಿ ಮಿಲೇನಿಯಮ್ ಪದಕವನ್ನು ನೀಡಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಜೆಸಿ ಬೋಸ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ]] ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಗಾಗಿ ಅಲುಮ್ನಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. <ref name="Awards" /> [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ]] ಸರ್ಕಾರವು ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] ಎಂಬ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. <ref name="Bloomberg">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK|title=Bloomberg|date=2015|publisher=Bloomberg|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK "Bloomberg"]. Bloomberg. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Vala">{{Cite web|url=http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm|title=Vala|date=2015|publisher=Vala|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm "Vala"]. Vala. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಹರಿ ಓಂ ಆಶ್ರಮ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಅವರಿಗೆ ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಹೋಮಿ ಜೆ. ಭಾಭಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು <ref name="Bloomberg" /> <ref name="Awards">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm|title=Awards|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm "Awards"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಕೊಯಮತ್ತೂರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಅವರಿಗೆ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪದಕವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಅವರು ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ [[ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆ|ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ]] ಅಕಾಡೆಮಿ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಪ್ರೊ. ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಿಂದ SN ಮಿತ್ರ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ <ref name="Awards" /> ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗದ ೨೦೦೭ ರ ಜೆಸಿ ಬೋಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹವರ್ತಿ, <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://insaindia.res.in/detail/N98-1226 "INSA-Narayanaswamy Balakrishnan"]. INSA. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 October</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="Bloomberg">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK|title=Bloomberg|date=2015|publisher=Bloomberg|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK "Bloomberg"]. Bloomberg. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Awards">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm|title=Awards|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm "Awards"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಅವರು ಮೂರನೇ ವಿಶ್ವ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]], ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್‌ನ ಚುನಾಯಿತ ಫೆಲೋ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮತ್ತು ಟೆಲಿಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ . <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="IISc">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/|title=IISc|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/ "IISc"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Indian Academy of Sciences">{{Cite web|url=http://www.ias.ac.in/php/fell_detail.php3?name=Balakrishnan&intials=Narayanaswamy&year=01-06-1950|title=Indian Academy of Sciences|date=2015|publisher=Indian Academy of Sciences|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.ias.ac.in/php/fell_detail.php3?name=Balakrishnan&intials=Narayanaswamy&year=01-06-1950 "Indian Academy of Sciences"]. Indian Academy of Sciences. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Vala">{{Cite web|url=http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm|title=Vala|date=2015|publisher=Vala|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm "Vala"]. Vala. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಅವರು ಪಂಜಾಬ್ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ (ಹಾನೋರಿಸ್ ಕಾಸಾ) ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಿಡಿಎಸಿ-ಎಸಿಎಸ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಉಪನ್ಯಾಸ, ಡಾ. ನೀಲಕಂಠನ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಉಪನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ|ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಅಕಾಡೆಮಿಯ]] ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಶತಮಾನೋತ್ಸವ ಉಪನ್ಯಾಸವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="Awards" /> == ಸಹ ನೋಡಿ == * [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ]]  == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}}{{Padma Shri Award Recipients in Science & Engineering}} <nowiki> [[ವರ್ಗ:೧೯೫೦ ಜನನ]] [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]]</nowiki> tutuoz8sinmgeuwz9ob9x5yg8r2rua7 1117132 1117128 2022-08-27T11:26:41Z Nisargashetty.T.N. 77736 "[[:en:Special:Redirect/revision/1088422070|Narayanaswamy Balakrishnan]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki  {{Infobox person|name=ನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿ ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್|image=|caption=|birth_date=1 ಜೂನ್ 1950|birth_place=[[ತಮಿಳುನಾಡು]], ಭಾರತ|death_date=|death_place=|restingplace=|restingplacecoordinates=|othername='ಬಾಲ್ಕಿ'|alma_mater=[[ಕೋಯಮತ್ತೂರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ]] (B.E. ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ಸ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, 1972)<br /> [[ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್, ಬೆಂಗಳೂರು]] (ಪಿಎಚ್‌ಡಿ, 1979)|occupation=ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ|yearsactive=|known for=ಸೂಪರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್|spouse=|domesticpartner=|children=|parents=|website={{url|http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/|[[ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್]]}} ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರೊಫೈಲ್|awards=Scientist Award[[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]], 2002<br />[[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್|INAE]] ಪ್ರೊ. >[[ಕೋಯಮತ್ತೂರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ|CIT]] ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ<br />[[ಹೋಮಿ ಜೆ. ಭಾಭಾ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿ<br />[[ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್|IISc]] ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಪ್ರಶಸ್ತಿ<br />[[ಜೆ . ಸಿ. ಬೋಸ್]] ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ<br />[[ಇಂಡಿಯನ್ ಸೈನ್ಸ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್|ISCA]] ಮಿಲೇನಿಯಮ್ ಮೆಡಲ್<br />[[ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಾರ್ ದಿ ಫ್ಯೂಚರ್]] ಪ್ರಶಸ್ತಿ<br />[[ಏರೋನಾಟಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ|ASI]] ಶ್ರೇಷ್ಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ<br />ಶ್ರೀ ಹರಿ ಓಂ ಪ್ರೇರಿತ್ ಡಾ. [[ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್]] ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ<br />[[UNESCO]]/ROSTSCA ಯಂಗ್}} '''ನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿ ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್''' ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಅಂತರಿಕ್ಷಯಾನ ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}</ref> ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯ]] ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಸೂಪರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಸುಧಾರಿತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="IISc">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/|title=IISc|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}</ref> ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರನ್ನು [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು]] ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] <ref>{{Cite web|url=http://www.dashboard-padmaawards.gov.in/?Year=2002-2002&Award=Padma%20Shri|title=Padma Awards {{!}} Interactive Dashboard|website=www.dashboard-padmaawards.gov.in|language=en|access-date=2021-08-05}}</ref> <ref name="Padma Awards">{{Cite web|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|title=Padma Awards|date=2015|publisher=Padma Awards|access-date=11 November 2014}}</ref> ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. == ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ == ನಾರಾಯಣಸ್ವಾಮಿ ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯವಾದ [[ತಮಿಳುನಾಡು|ತಮಿಳುನಾಡಿನಿಂದ]] ಬಂದವರು, ೧ ಜುಲೈ ೧೯೫೦ ರಂದು ಜನಿಸಿದರು. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://insaindia.res.in/detail/N98-1226 "INSA-Narayanaswamy Balakrishnan"]. INSA. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 October</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="Indian Academy of Sciences">{{Cite web|url=http://www.ias.ac.in/php/fell_detail.php3?name=Balakrishnan&intials=Narayanaswamy&year=01-06-1950|title=Indian Academy of Sciences|date=2015|publisher=Indian Academy of Sciences|access-date=25 January 2015}}</ref> <ref name="Vidwan">{{Cite web|url=http://vidwan.inflibnet.ac.in/searchr.php?id=3970|title=Vidwan|date=2015|publisher=Vidwan|access-date=25 January 2015}}</ref> ಅವರು ೧೯೭೨ ರಲ್ಲಿ ಕೊಯಮತ್ತೂರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, <ref>{{Cite web|url=https://www.cit.edu.in/cit-alumini-association-citaa/distinguished-alumni/|title=Distinguished Alumni {{!}} Coimbatore Institute of Technology|website=www.cit.edu.in|access-date=2021-08-05}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://fellows.ias.ac.in/profile/v/FL1994002|title=Indian Academy of Sciences, Fellows' Portal}}</ref> [[ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ|ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ]] ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿ (ಬಿ ಇ ಆನರ್ಸ್) ಪದವಿ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು 1979 ರಲ್ಲಿ [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನ]] [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್]] ( ಐ ಐ ಎಸ್ ಸಿ) ನಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ (PhD) ಪಡೆದರು. <ref>{{Cite web|url=http://irins.inflibnet.ac.in/|title=INDIAN RESEARCH INFORMATION NETWORK SYSTEM|website=irins.inflibnet.ac.in|language=en|access-date=2021-08-05}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://scholar.google.com/citations?user=V6O8IDcAAAAJ&hl=en|title=Prof. N. Balakrishnan|website=scholar.google.com|access-date=2021-08-05}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/personnel/balki.html|title=Prof. N. Balakrishnan|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20030605144001fw_/http://www.serc.iisc.ernet.in/personnel/balki.html|archive-date=5 June 2003|access-date=2021-08-05}}</ref> ಅವರು ಐ ಐ ಎಸ್ ಸಿ ಯ ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ನಿರ್ದೇಶಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದ್ದಾರೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="IISc">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/|title=IISc|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/ "IISc"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Indian Academy of Sciences" /> <ref name="Bloomberg">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK|title=Bloomberg|date=2015|publisher=Bloomberg|access-date=25 January 2015}}</ref> ಅವರು ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ಡ್ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ರಿಸರ್ಚ್ <ref name="IISc" /> ಮತ್ತು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಾರ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್, ಕಾರ್ನೆಗೀ ಮೆಲನ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ <ref name="Vala" /> <ref name="Awards" /> ನ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಅಂಡ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್‌ಮೆಂಟ್, ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಫೈನಾನ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ, [[ಭಾರತ್ ಸಂಚಾರ್ ನಿಗಮ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್|ಭಾರತ್ ಸಂಚಾರ್ ನಿಗಮ್]] ಮತ್ತು ಡಾಟಾ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ . <ref name="Bloomberg" /> <ref name="Zauba">{{Cite web|url=https://www.zaubacorp.com/director/NARAYANASWAMY-BALAKRISHNAN/00181842|title=Zauba|date=2015|publisher=Zauba|access-date=25 January 2015}}</ref> ಪ್ರಸ್ತುತ ಅವರು ೪೫೦೦ ಕೋಟಿ ಬಜೆಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ ೭-ವರ್ಷದ ಯೋಜನೆಯಾಗಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಅನುಮೋದಿಸಲಾದ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೂಪರ್‌ಕಮ್ಯೂಟಿಂಗ್ ಮಿಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="ET">{{Cite web|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2015-04-06/news/60865957_1_indian-institute-tianhe-2-supercomputing-capabilities|title=ET|date=6 April 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150627043310/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2015-04-06/news/60865957_1_indian-institute-tianhe-2-supercomputing-capabilities#|archive-date=27 June 2015|access-date=26 June 2015}}</ref> ಅವರು ೨೦೦೩ ರಿಂದ ೨೦೦೬ <ref name="Vala">{{Cite web|url=http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm|title=Vala|date=2015|publisher=Vala|access-date=25 January 2015}}</ref> <ref name="Awards">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm|title=Awards|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}</ref> ವರೆಗೆ [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|IISc]] ನ ಮಾಹಿತಿ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ವಿಭಾಗದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ [[ಸತೀಶ್ ಧವನ್]] ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಸಲಹಾ ಮಂಡಳಿ ಮತ್ತು ಟೆಲಿಕಾಂ ನಿಯಂತ್ರಣ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಮಾಜಿ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> ಅವರು ಎಲ್ ಫೋರ್ಜ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ಮಾಜಿ ಉಪ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಿ-ಡಾಟ್ ಅಲ್ಕಾಟೆಲ್ ಲುಸೆಂಟ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಸೆಂಟರ್ <ref name="CARC">{{Cite web|url=http://www.carc.co.in/|title=CARC|date=2015|publisher=CARC|archive-url=https://web.archive.org/web/20150221092256/http://www.carc.co.in/|archive-date=21 February 2015|access-date=25 January 2015}}</ref> ಮತ್ತು [[ಭಾರತ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್|ಭಾರತ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ]] ನಿರ್ದೇಶಕರ ಹುದ್ದೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. <ref name="Bloomberg" /> ಅವರು ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿಯೂ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಅಲ್ಲಿಂದ ಅವರು ಜನವರಿ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತರಾದರು <ref name="Bloomberg" /> ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ]] ಕ್ರಮವಾಗಿ ೧೯೮೪ ಮತ್ತು ೧೯೯೪ ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಮಾಹಿತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಸೂಪರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಹಲವರು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://insaindia.res.in/detail/N98-1226 "INSA-Narayanaswamy Balakrishnan"]. INSA. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 October</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="Vala">{{Cite web|url=http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm|title=Vala|date=2015|publisher=Vala|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm "Vala"]. Vala. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಅವರು ಡಿಜಿಟಲ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಒಂದು ಉಪಕ್ರಮವಾದ ''ಮಿಲಿಯನ್ ಬುಕ್ಸ್ ಟು ದಿ ವೆಬ್ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ (MBP) ನಲ್ಲಿ'' ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="A Testbed for Indian Language Research">{{Cite journal|url=http://www.ieee-tcdl.org/Bulletin/v3n1/balakrishnan/balakrishnan.html|title=A Testbed for Indian Language Research|last=N. Balakrishnan|journal=TCDL Bulletin|year=2003|volume=3|issue=1}}</ref> ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಮೊನೊಪಲ್ಸ್ ಅರೇ ಆಂಟೆನಾಗಳು ಮತ್ತು ಪೋಲಾರಿಮೆಟ್ರಿಕ್ [[ರೇಡಾರ್|ರಾಡಾರ್‌ಗಳ]] ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="Vala" /> ಅವರ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಾಧನೆಗಳು ಮತ್ತು ಅವಲೋಕನಗಳನ್ನು ಅನೇಕ ಪೀರ್ ರಿವ್ಯೂಡ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಿಯತಕಾಲಿಕಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ೨೩೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ, <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="Vala" /> ಗೂಗಲ್ ಸ್ಕಾಲರ್, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಲೇಖನಗಳ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಭಂಡಾರ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ೨೧೬ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿದೆ. <ref name="Google Scholar">{{Cite web|url=https://scholar.google.com/citations?user=V6O8IDcAAAAJ&hl=en|title=Google Scholar|date=2015|publisher=Google Scholar|access-date=25 January 2015}}</ref> ಅವರು ೨೦೧೬ ರಿಂದ <ref>{{Cite web|url=https://www.infosys-science-foundation.com/prize/jury/jury-2018.asp|title=Infosys Prize - Jury 2018|last=Infosys Science Foundation|date=30 December 2020|website=Infosys Science Foundation|access-date=30 December 2020}}</ref> ರವರೆಗೆ ಇನ್ಫೋಸಿಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೈನ್ಸ್ ತೀರ್ಪುಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆಗಳು == ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರು 1985 ರಲ್ಲಿ [[ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಯೋಗ|UNESCO]] /ROSTSCA ಯುವ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ನಂತರ 1987 ರಲ್ಲಿ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಟೆಲಿಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ಸ್ ( <ref name="Awards">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm|title=Awards|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm "Awards"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ) ನ JC ಬೋಸ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಶ್ರೀ ಹರಿ ಓಂ ಪ್ರೇರಿತ್ ಡಾ. [[ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯಿ|ವಿಕ್ರಮ್ ಸಾರಾಭಾಯ್]] ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯು ೧೯೯೫ ರಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ತಲುಪಿತು <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://insaindia.res.in/detail/N98-1226 "INSA-Narayanaswamy Balakrishnan"]. INSA. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 October</span> 2017</span>.</cite></ref> ಮತ್ತು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಅವರು ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಿಂದ ಪ್ಲಾಟಿನಂ ಜುಬಿಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. <ref name="Awards" /> ಅವರು ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು, ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಾರ್ ದಿ ಫ್ಯೂಚರ್ ಅವಾರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಏರೋನಾಟಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಅವಾರ್ಡ್. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="Awards" /> ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅವರಿಗೆ ೨೦೦೦ ರಲ್ಲಿ ಮಿಲೇನಿಯಮ್ ಪದಕವನ್ನು ನೀಡಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಜೆಸಿ ಬೋಸ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ|ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ]] ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಗಾಗಿ ಅಲುಮ್ನಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. <ref name="Awards" /> [[ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ|ಭಾರತ]] ಸರ್ಕಾರವು ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] ಎಂಬ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. <ref name="Bloomberg">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK|title=Bloomberg|date=2015|publisher=Bloomberg|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK "Bloomberg"]. Bloomberg. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Vala">{{Cite web|url=http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm|title=Vala|date=2015|publisher=Vala|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm "Vala"]. Vala. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಹರಿ ಓಂ ಆಶ್ರಮ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಅವರಿಗೆ ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಹೋಮಿ ಜೆ. ಭಾಭಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು <ref name="Bloomberg" /> <ref name="Awards">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm|title=Awards|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm "Awards"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಕೊಯಮತ್ತೂರು ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಅವರಿಗೆ ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪದಕವನ್ನು ನೀಡಿತು. ಅವರು ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ [[ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆ|ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ]] ಅಕಾಡೆಮಿ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಪ್ರೊ. ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಿಂದ SN ಮಿತ್ರ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ <ref name="Awards" /> ಬಾಲಕೃಷ್ಣನ್, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವಿಭಾಗದ ೨೦೦೭ ರ ಜೆಸಿ ಬೋಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹವರ್ತಿ, <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan">{{Cite web|url=http://insaindia.res.in/detail/N98-1226|title=INSA-Narayanaswamy Balakrishnan|date=2015|publisher=INSA|access-date=2017-10-22}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://insaindia.res.in/detail/N98-1226 "INSA-Narayanaswamy Balakrishnan"]. INSA. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 October</span> 2017</span>.</cite></ref> <ref name="Bloomberg">{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK|title=Bloomberg|date=2015|publisher=Bloomberg|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=83586727&ticker=CBOI:IN&previousCapId=562937&previousTitle=CANARA%2520BANK "Bloomberg"]. Bloomberg. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Awards">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm|title=Awards|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/awards.htm "Awards"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಅವರು ಮೂರನೇ ವಿಶ್ವ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ]], ಇಂಡಿಯನ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್‌ನ ಚುನಾಯಿತ ಫೆಲೋ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮತ್ತು ಟೆಲಿಕಮ್ಯುನಿಕೇಶನ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆ . <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="IISc">{{Cite web|url=http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/|title=IISc|date=2015|publisher=IISc|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.serc.iisc.ernet.in/~balki/ "IISc"]. IISc. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Indian Academy of Sciences">{{Cite web|url=http://www.ias.ac.in/php/fell_detail.php3?name=Balakrishnan&intials=Narayanaswamy&year=01-06-1950|title=Indian Academy of Sciences|date=2015|publisher=Indian Academy of Sciences|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.ias.ac.in/php/fell_detail.php3?name=Balakrishnan&intials=Narayanaswamy&year=01-06-1950 "Indian Academy of Sciences"]. Indian Academy of Sciences. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> <ref name="Vala">{{Cite web|url=http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm|title=Vala|date=2015|publisher=Vala|access-date=25 January 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.vala.org.au/vala2006/keyn2006.htm "Vala"]. Vala. 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">25 January</span> 2015</span>.</cite></ref> ಅವರು ಪಂಜಾಬ್ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ (ಹಾನೋರಿಸ್ ಕಾಸಾ) ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಿಡಿಎಸಿ-ಎಸಿಎಸ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಉಪನ್ಯಾಸ, ಡಾ. ನೀಲಕಂಠನ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಉಪನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು [[ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿ|ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಅಕಾಡೆಮಿಯ]] ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಶತಮಾನೋತ್ಸವ ಉಪನ್ಯಾಸವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. <ref name="INSA-Narayanaswamy Balakrishnan" /> <ref name="Awards" /> == ಸಹ ನೋಡಿ == * [[ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ]]  == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> {{Padma Shri Award Recipients in Science & Engineering}} <nowiki> [[ವರ್ಗ:೧೯೫೦ ಜನನ]] [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]]</nowiki> rwmgi4z3dkmsod27548lpizs9usb6yj 2 144888 1117129 2022-08-27T11:21:39Z Nisargashetty.T.N. 77736 "[[:en:Special:Redirect/revision/1099373102|Kaleem Ullah Khan]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki   [[Category:Articles with hCards]] [[ಚಿತ್ರ:KALIMULLAH_KHAN_MANGO_MAN.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/KALIMULLAH_KHAN_MANGO_MAN.jpg/220px-KALIMULLAH_KHAN_MANGO_MAN.jpg|thumb| ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸಮಾರಂಭ ೨೦೦೮]] '''ಮಾವಿನ ಮನುಷ್ಯ''' ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ '''ಹಾಜಿ ಕಲೀಮುಲ್ಲಾ ಖಾನ್''' ಅವರು ಭಾರತೀಯ ತೋಟಗಾರಿಕಾ ತಜ್ಞರು ಮತ್ತು ಹಣ್ಣು ತಳಿಗಾರರಾಗಿದ್ದಾರೆ, ಮಾವು ಮತ್ತು ಇತರ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಾಧನೆಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="A 'cipher' drove Haji to mangoes">{{Cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/lucknow/A-cipher-drove-Haji-to-mangoes/articleshow/3045017.cms|title=A 'cipher' drove Haji to mangoes|date=16 May 2008|publisher=Times of India|access-date=2 February 2016}}</ref> ಅವರು ಕಸಿ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಒಂದೇ ಮರದಲ್ಲಿ ೩೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವಿವಿಧ ಮಾವಿನಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಬೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2022/07/01/world/asia/india-mango-kaleem-ullah-khan.html|title='Mango Man' is the Fruit's Foremost Poet, Philosopher, Fan and Scientist|last=Mashal|first=Mujib|date=July 2022|work=The New York Times|last2=Kumar|first2=Hari}}</ref> <ref name="A 'cipher' drove Haji to mangoes" /> ಭಾರತದ [[ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ|ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ]] [[ಲಕ್ನೋ]] ಬಳಿಯ ಮಲಿಹಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಖಾನ್, ೭ ನೇ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ತೊರೆದರು ಮತ್ತು ಕೃಷಿಯ ಕುಟುಂಬದ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. <ref name="'Aishwarya', a sweeter variety, to adorn your basket">{{Cite web|url=http://movies.ndtv.com/bollywood/aishwarya-a-sweeter-variety-to-adorn-your-basket-617947|title='Aishwarya', a sweeter variety, to adorn your basket|date=5 January 2011|publisher=ND TV|access-date=2 February 2016}}</ref> [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕಸಿ]] ಮಾಡುವ ಅಲೈಂಗಿಕ ಪ್ರಸರಣ ತಂತ್ರವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ಅವರು ಹಲವಾರು ಹೊಸ ತಳಿಯ ಮಾವಿನಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ಪ್ರಸಿದ್ದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರಾದ [[ಸಚಿನ್ ತೆಂಡೂಲ್ಕರ್]], [[ಐಶ್ವರ್ಯಾ ರೈ|ಐಶ್ವರ್ಯ ರೈ]], [[ಅಖಿಲೇಶ್ ಯಾದವ್]], [[ಸೋನಿಯಾ ಗಾಂಧಿ]], [[ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ]], [[ಅಮಿತ್ ಶಾ]] ಮುಂತಾದವರ <ref name="Padma Awards">{{Cite web|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|title=Padma Awards|date=2016|publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India|archive-url=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|archive-date=15 October 2015|access-date=3 January 2016}}</ref> ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="Padma Awards">{{Cite web|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|title=Padma Awards|date=2016|publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India|archive-url=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|archive-date=15 October 2015|access-date=3 January 2016}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf "Padma Awards"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Ministry of Home Affairs, Government of India. 2016. Archived from [http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 15 October 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">3 January</span> 2016</span>.</cite></ref> <ref name="UP’s new offering this summer: ‘Akhilesh aam’">{{Cite web|url=http://indianexpress.com/article/india/latest-news/ups-new-offering-this-summer-akhilesh-aam/|title=UP's new offering this summer: 'Akhilesh aam'|date=30 April 2012|publisher=Indian Express|access-date=2 February 2016}}</ref> ''ಅನಾರ್ಕಲಿ'', ಅವರು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ವಿವಿಧ ಮಾವಿನಹಣ್ಣುಗಳು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಚರ್ಮಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ತಿರುಳಿನ ಪದರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಕೂಡ ವಿಭಿನ್ನ ರುಚಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. <ref name="'Aishwarya', a sweeter variety, to adorn your basket" /> ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಅವರ ತೋಟಗಾರಿಕೆಗೆ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] ಎಂಬ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. [[ಚಿತ್ರ:Mr_kalimullah_khan_meeting_with_his_Fan_in_his_home.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Mr_kalimullah_khan_meeting_with_his_Fan_in_his_home.jpg/220px-Mr_kalimullah_khan_meeting_with_his_Fan_in_his_home.jpg|thumb| ಶ್ರೀ ಕಲೀಮುಲ್ಲಾ ಖಾನ್ ಅವರ ಅಭಿಮಾನಿ ಶಹನವಾಜ್ (ಕೃಷಿ ವೃತ್ತಿಪರ) ರೊಂದಿಗೆ ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಂತ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾದರು.]]   == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> * {{Padma Shri Award Recipients in Science & Engineering}} <nowiki> [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]]</nowiki> jjbxov94ussp83hwf1cd52cd0ctdnnv 1117131 1117129 2022-08-27T11:25:51Z Nisargashetty.T.N. 77736 "[[:en:Special:Redirect/revision/1099373102|Kaleem Ullah Khan]]" ಪುಟವನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು wikitext text/x-wiki  {{Infobox person|name=ಹಾಜಿ ಕಲೀಮುಲ್ಲಾ ಖಾನ್|image=|imagesize=|caption=|birth_date=|birth_place=[[ಮಲಿಹಾಬಾದ್]], [[ಲಕ್ನೋ]], [[ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ]], ಭಾರತ|death_date=|death_place=|restingplace=|restingplacecoordinates=|othername=ಮಾವಿನ ಮನುಷ್ಯ|occupation=ತೋಟಗಾರಿಕಾ ತಜ್ಞ|yearsactive=|known for=ಮಾವು ಕಸಿ ಮಾಡುವುದು|spouse=|domesticpartner=|children=|parents=|awards=[[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]]|education=೭ ನೇ ತರಗತಿ}} [[ಚಿತ್ರ:KALIMULLAH_KHAN_MANGO_MAN.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/KALIMULLAH_KHAN_MANGO_MAN.jpg/220px-KALIMULLAH_KHAN_MANGO_MAN.jpg|thumb| ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸಮಾರಂಭ ೨೦೦೮]] '''ಮಾವಿನ ಮನುಷ್ಯ''' ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ '''ಹಾಜಿ ಕಲೀಮುಲ್ಲಾ ಖಾನ್''' ಅವರು ಭಾರತೀಯ ತೋಟಗಾರಿಕಾ ತಜ್ಞರು ಮತ್ತು ಹಣ್ಣು ತಳಿಗಾರರಾಗಿದ್ದಾರೆ, ಮಾವು ಮತ್ತು ಇತರ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಾಧನೆಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref name="A 'cipher' drove Haji to mangoes">{{Cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/lucknow/A-cipher-drove-Haji-to-mangoes/articleshow/3045017.cms|title=A 'cipher' drove Haji to mangoes|date=16 May 2008|publisher=Times of India|access-date=2 February 2016}}</ref> ಅವರು ಕಸಿ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಒಂದೇ ಮರದಲ್ಲಿ ೩೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವಿವಿಧ ಮಾವಿನಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಬೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. <ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2022/07/01/world/asia/india-mango-kaleem-ullah-khan.html|title='Mango Man' is the Fruit's Foremost Poet, Philosopher, Fan and Scientist|last=Mashal|first=Mujib|date=July 2022|work=The New York Times|last2=Kumar|first2=Hari}}</ref> <ref name="A 'cipher' drove Haji to mangoes" /> ಭಾರತದ [[ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ|ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ]] [[ಲಕ್ನೋ]] ಬಳಿಯ ಮಲಿಹಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಖಾನ್, ೭ ನೇ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು ತೊರೆದರು ಮತ್ತು ಕೃಷಿಯ ಕುಟುಂಬದ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. <ref name="'Aishwarya', a sweeter variety, to adorn your basket">{{Cite web|url=http://movies.ndtv.com/bollywood/aishwarya-a-sweeter-variety-to-adorn-your-basket-617947|title='Aishwarya', a sweeter variety, to adorn your basket|date=5 January 2011|publisher=ND TV|access-date=2 February 2016}}</ref> [[ಕಸಿಮಾಡುವಿಕೆ (ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ)|ಕಸಿ]] ಮಾಡುವ ಅಲೈಂಗಿಕ ಪ್ರಸರಣ ತಂತ್ರವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ಅವರು ಹಲವಾರು ಹೊಸ ತಳಿಯ ಮಾವಿನಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ಪ್ರಸಿದ್ದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರಾದ [[ಸಚಿನ್ ತೆಂಡೂಲ್ಕರ್]], [[ಐಶ್ವರ್ಯಾ ರೈ|ಐಶ್ವರ್ಯ ರೈ]], [[ಅಖಿಲೇಶ್ ಯಾದವ್]], [[ಸೋನಿಯಾ ಗಾಂಧಿ]], [[ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ]], [[ಅಮಿತ್ ಶಾ]] ಮುಂತಾದವರ <ref name="Padma Awards">{{Cite web|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|title=Padma Awards|date=2016|publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India|archive-url=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|archive-date=15 October 2015|access-date=3 January 2016}}</ref> ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಲಾಗಿದೆ. <ref name="Padma Awards">{{Cite web|url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|title=Padma Awards|date=2016|publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India|archive-url=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf|archive-date=15 October 2015|access-date=3 January 2016}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf "Padma Awards"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Ministry of Home Affairs, Government of India. 2016. Archived from [http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 15 October 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">3 January</span> 2016</span>.</cite></ref> <ref name="UP’s new offering this summer: ‘Akhilesh aam’">{{Cite web|url=http://indianexpress.com/article/india/latest-news/ups-new-offering-this-summer-akhilesh-aam/|title=UP's new offering this summer: 'Akhilesh aam'|date=30 April 2012|publisher=Indian Express|access-date=2 February 2016}}</ref> ''ಅನಾರ್ಕಲಿ'', ಅವರು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ವಿವಿಧ ಮಾವಿನಹಣ್ಣುಗಳು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಚರ್ಮಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ತಿರುಳಿನ ಪದರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಕೂಡ ವಿಭಿನ್ನ ರುಚಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. <ref name="'Aishwarya', a sweeter variety, to adorn your basket" /> ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಅವರ ತೋಟಗಾರಿಕೆಗೆ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗಾಗಿ ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ [[ಪದ್ಮಶ್ರೀ]] ಎಂಬ ನಾಗರಿಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. [[ಚಿತ್ರ:Mr_kalimullah_khan_meeting_with_his_Fan_in_his_home.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Mr_kalimullah_khan_meeting_with_his_Fan_in_his_home.jpg/220px-Mr_kalimullah_khan_meeting_with_his_Fan_in_his_home.jpg|thumb| ಶ್ರೀ ಕಲೀಮುಲ್ಲಾ ಖಾನ್ ಅವರ ಅಭಿಮಾನಿ ಶಹನವಾಜ್ (ಕೃಷಿ ವೃತ್ತಿಪರ) ರೊಂದಿಗೆ ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಂತ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾದರು.]]   == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references group="" responsive="1"></references> * {{Padma Shri Award Recipients in Science & Engineering}} <nowiki> [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]]</nowiki> gycj342fl6oy12cvt88owxrx12cza9l