Eliyê Herîrî

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="ku">
  <siteinfo>
    <sitename>Wîkîpediya</sitename>
    <dbname>kuwiki</dbname>
    <base>https://ku.wikipedia.org/wiki/Destp%C3%AAk</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.21</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Medya</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Taybet</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Gotûbêj</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Bikarhêner</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Gotûbêja bikarhêner</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wîkîpediya</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Gotûbêja Wîkîpediyayê</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Wêne</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Gotûbêja wêneyî</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Gotûbêja MediaWiki</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Şablon</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Gotûbêja şablonê</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Alîkarî</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Gotûbêja alîkariyê</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kategorî</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Gotûbêja kategoriyê</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">Portal</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">Gotûbêja portalê</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Modul</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Gotûbêja modulê</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Eliyê Herîrî</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14</id>
    <revision>
      <id>1092716</id>
      <parentid>1054489</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:26:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Xwedêda</username>
        <id>23202</id>
      </contributor>
      <comment>/* Jiyana Eliyê Herîrî */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7308" xml:space="preserve">{{Agahîdank mirov
 | nav              = Elî Herîrî
 | bernav           = Eliyo
 | roja_jidayikbûnê = 1009/10
 | cihê_jidayikbûnê = [[Colemêrg]], [[Şemzînan]]
 | roja_mirinê      = 1077/78
 | cihê_mirinê      = [[Colemêrg]]
 | hevwelatî        = [[Merwanî]]
 | dîn              = [[Îslam]]
 | destûrname       = [[Alim|Alimên Misilman]]
 | bandorker        = [[Ehmedê Xanî]], [[Şêx Esadê Erbîlî]], [[Lîsteya zanyarên kurd|Wêjevanên Kurd]]
 | serdem           = [[Serdema Zêrîn a Îslamê]], [[Sedsala 11an]]
 | netewe           = [[Kurd]]
 | pîşe             = [[Nivîskar]] û [[Helbestvan]]
}}
{{External media
|align=right
|topic=Elî Herîrî
|image1=[http://kurtyazarlar.blogspot.com/2014/12/eli-heriri.html?m=1 Wêneyê Elî Herîrî]
}}
'''Eliyê Herîrî''' anku ''' 'Elî Herîrî''' (jdb. 1009/10 [[Colemêrg]] - m. 1077/78) [[nivîskar]] û [[helbestvan]]ekî klasîk ê [[kurd]] yê wexta dewleta [[Merwaniyan]]
e.&lt;ref&gt;Qanatê Kurdo (1983). Tarîxa Edebiyata Kurdî 1. Stockholm.&lt;/ref&gt;

== Jiyana Eliyê Herîrî ==
{{helbest|float=right|
Xelqno, werin bibînin &lt;br /&gt;
Çi husneke bi kemal e &lt;br /&gt;
Heyran ji dil bibînin &lt;br /&gt;
Ji sen’ê zulcelal e &lt;br /&gt;
|nivîskar =Eliyê Herîrî}}
{{helbest|float=right|
Sen’ê Xwedê ku danî &lt;br /&gt;
Sifhe ji nûrê danaye &lt;br /&gt;
Enber li ser kêşaye &lt;br /&gt;
Enber xet di xal e. &lt;br /&gt;
|nivîskar =Eliyê Herîrî}}
Eliyê Herîrî bi eslê xwe ji Şemzîna e.  Ew, di sala 1009 an jî 1010 Zayînî de hatiye dinyayê. Dîroka hatina wî ya dinyayê, her weha du hizir têne ser zimên. Li herêma ku lê bûye, di dema wî de bandoreke mazin ya wî hebûye. Ji ber ku ew bandora wî, bi xwe re pir pêşkevtinan jî tîne.

Di wê demê de, li Kurdistanê, Merwanî serdest bûn. [[Merwaniyan]] dewleteke ku hema bêje hebûna Kurdistanê hemî xistibû nava xwe de, avakiribûn. Bi vê yekê re, di dema xwe de, wan pir pêşkevtin jî dane çêkirin. Merwanî, di dema Aliyê Merwan (jê re Abu Ali bin Merwan jî tê gotin) de, dema xwe ya zêrîn derbas dike. Di wê demê de xurt bi pêş dikeve.

Eliyê Herîrî û malbata wî, di dema xwe de li herêma xwe bihêz bûn. Ew, di nav malbatê de, ji biçûkatî dest bi xwendinê dike û heta ku mezin dibe jî, xwendina baş û qanc werdigire. Bi vê yekê re êdî hêdî hêdi mezin dibe. Di wê dema wî de, pir pêşketin hene. Hin hêrîşên li ser serê Merwaniyan wan ji kal dikin. Di wê demê de, Merwanî jî li ber wan hêrişan li ber xwe didin. Merwanî, bi pişgiriya bavê Mîr Zengî bi ser dikevin. Bi saya ​serê wî, Merwanî dîsa serdestiya xwe li herêmên xwe xurt dikin.

=== Dema wî li Şam, Cizîra Botan û Hewlêr ===
Eliyê Herîrî jî, di wê demê de li cem rêveberiye [[Merwaniyan]] e. Di wê demê de, [[Şam]] jî di bin destê wan de ye. Şam, heya dema rêveberiya Kurdistanê ya [[Xanedana Eyûbiyan|Eyûbiyan]] û piştre jî di bin destê wan de dimîne. Di wê demê de, dema ku Eliyê Herîrî li cem merwaniyan bû li herêmên ku karîbû li hemiyan digere. Demekê dîçe Şamê û li Şamê jî dimîne. Bi gelek zanistên ku li wir in re rûdine û dide û distîne.Piştre ku demekê li wir dimîne, Careke din vedigere û tê Cizîra Botan. Li wir jî demekê dimîne. Dest bi pirtûka xwe ya bi navê ''Maqamat''ê dike û temam dike. Piştre ku ew pirtûka xwe bidawi dike, pirr di nav aliman de tê naskirin. Mirovên ku behsa wî dikin û navê wî ji diyaran dibine diyaran hene. Ew ji bo vê yekê Şemzînan û Cizîra Botan weke navend ji xwe re dibîne. Piştre ku ew her weha mezin tê naskirin, êdî ew bixwe, dike ku here [[Hewlêr]] û [[Bexda]]yê. Di wê heyemê de, ev herdû cih, weke du navendan bûn. Bexda, navê wê mezin bû. [[Hewlêr]] jî, ji ber ku navendeke dîrokî bû, navê wê hebû.

Eliyê Herîrî, piştî ku ji Şamê vedigerê Cizîra Botan, êdî demekê li wir jî dimîne û piştre dikeve rê de û berê xwe dide Hewlêrê. Li wir demekê dimîne û bi pir zaniyarên mezin yên wê demê re rûdine û diaxive. Ew axiftinên wî her tim bala mirovan dikişîne ser xwe. Axaftinên wî ji aliyê gel ve gelek tên hezkirin..&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Abdusamet Yigit. elî Herîrî, 2009 Berlin&lt;/ref&gt;

Eliyê Herîrî, ku demekê li Hewlêrê jî dimîne, êdî dike ku xwe bigihêne Bexda yê. Piştre xwe digihêne Bexdayê. Li wir, navende Xelîfetiyê hebû. Ji ber vê yekê ji, pir [[alim]] û zanistên [[Îslam]]ê ji li wir dicivîn. Ew jî di dema xwe de ku weke zaniyarekî tê naskirin, êdî weke [[Lîsteya zanyarên misilman|zanistekî Îslamê]] jî tê naskirin. Bi vê yekê jî, navê wî mezin dibe. Wî xwest ku bi axiftinê nêzîkatiya vacê di Îslamê de bide rûnandin. Li ser vê yekê re bi pir zaniyarên dema xwe re jî dikeve niqaşên mazin de. Li Bexdayê, li navenda Xelîfe jî dikeve wan niqaşan de. Bi vê yekê re, tê gotin ku hin raxne jî li ser vê yekê lê têne girtin. Lê ew ji ya xwe nayê xwarê di wê heyamê de.

Eliyê Herîrî bi vî awayî, demekê li Baxdayê dimîne. Piştre careke din vedigere [[Cizîra Botan]] û li ser demeke jiyana xwe ya dirêj li wir dibihorîne. Di wê dema jiyana xwe ya dirêj de jî, li gelek deverên Kurdistanê digere û li civata gelek mîran rûdine. Bi vê yekê re hizrên wî li her derî belav dibin. Hizrên Eliyê Herîrî ne tenê di nav Kurdan de, li herêmê bigiştî belav dibin. Ew weke zanistvanekî herêmî mezin dibe. Rêveberên mezin têne ber wî û jê aqil digirin. .&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;/&gt;

Li gor rojhilatnas û kurdzanê [[rûs]] [[Auguste Jaba|Alexander Jaba]]   Elî Herîrî di sala 400î ya koçî (1009/1010ê zayînê) de li gundê [[Herîr]]ê ku girêdayî [[Şemdînan]]ê ji dayik bûye. Li gor Jaba Eliyê Herîrî yek ji kevintirîn helbestvanên [[kurdî]] ye. Eliyê Herîrî bêguman yek ji helbestvanên pêşî yê [[kurmancî]] ye. Dîsa li gor heman jêderê Eliyê Herîrî di sala 470'yî ya hicrî de (ku teqabilî 1070yê zayînî dike) rehma xwedê kiriye.[[Dîwan]]a wî li [[Kurdistan]]ê tê nasîn. Hinek helbestên Elî Herîrî ji aliyê rojhilatnasê alman [[Albert Sosin]] û rojhilatnasê sovyetî [[Margarita Borissowna Rudenko]] ve hatin weşandin.

Eliyê Herîrî li ser temenekî 60 (şêst) salî re diçê ser dilovaniya xwe. Biqasî ku tê gotin, di 1077 wan de diçê ser dilovaniya xwe.

== Berhem ==
* ''Dîwan''
* ''[[Maqamet]]''

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

==  Bîblîografî ==
* Blau, Joys; Die Wissenschaft von der kurdischen Sprache. In: Kurden Azadi, Freiheit in den Bergen, Schallaburg 1992
* Balî, Awe; Antolojiya Helbestvanên Kurd, Istanbul 1992
* Kurdo, Qanatê; tarîxa edebyata kurdî I, Stockholm 1983
* Kurdo, Qanatê; tarîxa edebyata kurdî II, Stockholm 1985
* [http://ku.wikipedia.org/wiki/Zeynelabid%C3%AEn_Zinar Zinar, Zeynelabidin] Nimune, Stockholm 1991 [http://hem.bredband.net/serkay/Doc/Pirtuk/pirtuk-a/Nr-11.htm]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}

{{Wêjevanên kurd}}

[[Kategorî:Elî Herîrî]]
[[Kategorî:Helbestvanên kurd]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1009]]
[[Kategorî:Mirin 1080]]
[[Kategorî:Fîlozofên kurd]]
[[Kategorî:Wêjevanên kurd]]
[[Kategorî:Kesên sedsala 11an]]
[[Kategorî:Nivîskarên zimanê kurdî]]</text>
      <sha1>m2wxyfwmeawiaicjfyujxfa3tc4rnj0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Omer Dilsoz</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1869</id>
    <revision>
      <id>1092696</id>
      <parentid>1092505</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T06:50:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>95.0.47.67</ip>
      </contributor>
      <comment>omer</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3180" xml:space="preserve">=== [[@omeredilsoz]] ===
{{Agahîdank mirov
| nav                = Omer Dilsoz
| wêne               = 
| sernavê_wêne       = 
| roja_jidayikbûnê   = {{Roja bûyînê|1978}}
| cihê_jidayikbûnê   = [[Colemêrg]]
| roja_mirinê        = 
| cihê_mirinê        = 
| hevwelatî          = {{al2|Kurdistan}}
| perwerde           = 
| dîn                = [[Îslam]]
| dê                 = 
| bav                = 
| malper             = 
| netewe             = [[Kurd]]
| pîşe               = [[nivîskar]]
| salên_çalak        = 
| xebatên_navdar     = 
}}{{External media|align=right|image1=[http://www.facebook.com/media/set/?set=o.63818407200&amp;ref=mf Wêneyên Omer Dilsoz]}}

== '''Omer Dilsoz''' [[lîsteya nivîskarên kurd|nivîskarê kurd]] e. ==
Di havîna 1978ê de li zozanên Gûzereşê çavên xwe li vê dinyayê vekirin. Dilsoz, destek roman nivîsîn, komek werger kirin û celebên cihê cihê yên nivîsê ceribandin. Dilsoz, bi şêwaza xwe ya taybet tê nasîn. Di berhemên wî de war û welat, dîmenên reşkurmancîya nayab pir aşkere tên kifşê û giyanê zevîya nekêlayî ya kurmancîyê bi gîsnê xwe yê şareza gav bi gav dikêle. Zimanekî lîrîk, vehênaneke şidyayî û tekûz, xeyaleke bêsînor û coş û evîneke mîna robarên geliyan hêc û sermest. 

Omer Dilsoz, li ber sîbera warekî ji warên me, bi dû pêjna çîrokên nayab digere.

=== Berhem ===

==== '''Berhemên wî ji weşanxaneyên cur bi cur: ==== 
* Hêviyên Birîndar Çapa 1. 2003. Aram. Stenbol. Roman  
* Bêhna Axê Çapa 1. 2005 Berçem. Stenbol. Roman 
* Bila Gotineke Min û Te Hebe Çapa 1. 2007 Berçem. Stenbol. Helbest  
* Neynika Dilî Çapa 1. Aram. 2009. Stenbol. Roman   
* Berbiska Zer Çapa 1. Avesta. 2011.Stenbol. Roman 
* Hevrazên Çiyan Çapa 1. J&amp;J 2013 Amed. Roman   
* Ez û Min Çapa 1. J&amp;J 2015 Amed. Roman  
* Kundê Dadger Çapa 1. Hîva 20016 Amed. Fabl 
* Gêjevang Çapa 1. Lîs 2018. Amed. Roman  
* 4kotra 4çela Çapa 1. Lîs 2020. Amed. Roman 

==== '''Berhemên wî ji weşanxaneya Peywend: ==== 
* '''Çapa Nû:'''  Gûzereş/Derza l’Parsûyê 
* '''Çapa Nû''' 2022. Peywend. Wan. Roman   
* Bêhna Axê '''Çapa Nû''' 2022 Peywend. Wan. Roman  
* Neynika Dilî '''Çapa Nû''' 2022 Peywend. Wan. Roman   
* Berbiska Zer '''Çapa Nû''' 2022 Peywend. Wan. Roman  
* Hevrazên Çiyan '''Çapa Nû''' 2022 Peywend. Wan. Roman   
* Ez û Min '''Çapa Nû''' 2022 Peywend. Wan. Roman  

==== Yên Nû ====
*  Kanûnkuj Çapa 1. Peywend. Wan. Bîranîn  
* Işık Çapa 1. Peywend. Wan. Novel  
* Morîbeşkê Êntel Çapa 1. Peywend. Wan. Şano  
* Şair Dibê Çapa 1. 2022 Peywend. Wan. 
* Helbest  Siwar û Peyar Çapa 1. 2022. Peywend. Wan. Roman  
* Li Dû Bihûşta Berze Çapa 1. 2022 Peywend. Wan. Roman  
* Serpêhatiyên Mîro û Simore Çapa 1. 2022 Peywend. Wan. Roman
* Dinyaya Me ya Germ/Dinyaya Wan ya Sar Çapa 1. 2022. Peywend. Wan. Roman

==== Wergerên Wî ====
*Dîyariya Sersalê 
*Etlesa Erdên Mijdar
*Fira Şeva
*Pîlotê Şer
*Keybanûya Firinde
*Sihêrbendê Ozz
*Pîrê û Tûtî
*Qaştanka/Soro
*Masîreşa Biçûk
*Mîrzayê Biçûk

===Çavkanî===

[[Kategorî:Nivîskarên kurd]]</text>
      <sha1>cmzrbqb056kz5ezr8g1k5mkli8sil7l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092697</id>
      <parentid>1092696</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T06:52:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>95.0.47.67</ip>
      </contributor>
      <comment>/* @omeredilsoz */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3186" xml:space="preserve">====== [[@omeredilsoz]] ======
{{Agahîdank mirov
| nav                = Omer Dilsoz
| wêne               = 
| sernavê_wêne       = 
| roja_jidayikbûnê   = {{Roja bûyînê|1978}}
| cihê_jidayikbûnê   = [[Colemêrg]]
| roja_mirinê        = 
| cihê_mirinê        = 
| hevwelatî          = {{al2|Kurdistan}}
| perwerde           = 
| dîn                = [[Îslam]]
| dê                 = 
| bav                = 
| malper             = 
| netewe             = [[Kurd]]
| pîşe               = [[nivîskar]]
| salên_çalak        = 
| xebatên_navdar     = 
}}{{External media|align=right|image1=[http://www.facebook.com/media/set/?set=o.63818407200&amp;ref=mf Wêneyên Omer Dilsoz]}}

== '''Omer Dilsoz''' [[lîsteya nivîskarên kurd|nivîskarê kurd]] e. ==
Di havîna 1978ê de li zozanên Gûzereşê çavên xwe li vê dinyayê vekirin. Dilsoz, destek roman nivîsîn, komek werger kirin û celebên cihê cihê yên nivîsê ceribandin. Dilsoz, bi şêwaza xwe ya taybet tê nasîn. Di berhemên wî de war û welat, dîmenên reşkurmancîya nayab pir aşkere tên kifşê û giyanê zevîya nekêlayî ya kurmancîyê bi gîsnê xwe yê şareza gav bi gav dikêle. Zimanekî lîrîk, vehênaneke şidyayî û tekûz, xeyaleke bêsînor û coş û evîneke mîna robarên geliyan hêc û sermest. 

Omer Dilsoz, li ber sîbera warekî ji warên me, bi dû pêjna çîrokên nayab digere.

=== Berhem ===

==== '''Berhemên wî ji weşanxaneyên cur bi cur: ==== 
* Hêviyên Birîndar Çapa 1. 2003. Aram. Stenbol. Roman  
* Bêhna Axê Çapa 1. 2005 Berçem. Stenbol. Roman 
* Bila Gotineke Min û Te Hebe Çapa 1. 2007 Berçem. Stenbol. Helbest  
* Neynika Dilî Çapa 1. Aram. 2009. Stenbol. Roman   
* Berbiska Zer Çapa 1. Avesta. 2011.Stenbol. Roman 
* Hevrazên Çiyan Çapa 1. J&amp;J 2013 Amed. Roman   
* Ez û Min Çapa 1. J&amp;J 2015 Amed. Roman  
* Kundê Dadger Çapa 1. Hîva 20016 Amed. Fabl 
* Gêjevang Çapa 1. Lîs 2018. Amed. Roman  
* 4kotra 4çela Çapa 1. Lîs 2020. Amed. Roman 

==== '''Berhemên wî ji weşanxaneya Peywend: ==== 
* '''Çapa Nû:'''  Gûzereş/Derza l’Parsûyê 
* '''Çapa Nû''' 2022. Peywend. Wan. Roman   
* Bêhna Axê '''Çapa Nû''' 2022 Peywend. Wan. Roman  
* Neynika Dilî '''Çapa Nû''' 2022 Peywend. Wan. Roman   
* Berbiska Zer '''Çapa Nû''' 2022 Peywend. Wan. Roman  
* Hevrazên Çiyan '''Çapa Nû''' 2022 Peywend. Wan. Roman   
* Ez û Min '''Çapa Nû''' 2022 Peywend. Wan. Roman  

==== Yên Nû ====
*  Kanûnkuj Çapa 1. Peywend. Wan. Bîranîn  
* Işık Çapa 1. Peywend. Wan. Novel  
* Morîbeşkê Êntel Çapa 1. Peywend. Wan. Şano  
* Şair Dibê Çapa 1. 2022 Peywend. Wan. 
* Helbest  Siwar û Peyar Çapa 1. 2022. Peywend. Wan. Roman  
* Li Dû Bihûşta Berze Çapa 1. 2022 Peywend. Wan. Roman  
* Serpêhatiyên Mîro û Simore Çapa 1. 2022 Peywend. Wan. Roman
* Dinyaya Me ya Germ/Dinyaya Wan ya Sar Çapa 1. 2022. Peywend. Wan. Roman

==== Wergerên Wî ====
*Dîyariya Sersalê 
*Etlesa Erdên Mijdar
*Fira Şeva
*Pîlotê Şer
*Keybanûya Firinde
*Sihêrbendê Ozz
*Pîrê û Tûtî
*Qaştanka/Soro
*Masîreşa Biçûk
*Mîrzayê Biçûk

===Çavkanî===

[[Kategorî:Nivîskarên kurd]]</text>
      <sha1>9vc1pyjtqhwbpm5q6qxet6cqg68qskb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Albanya</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4773</id>
    <revision>
      <id>1092649</id>
      <parentid>1092606</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:17:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14149" xml:space="preserve">{{Infobox welat
| nav                = ''Republika e Shqipërisë''
| navê_fermî         = 
| navê_kurdî         = Komara Albanyayê
| al                 = Flag of Albania.svg
| nîşan              = Coat of arms of Albania.svg
| sirûda_netewî      = Hymni i Flamurit
| cîh                = Location Albania Europe.png
| zimanên_fermî      = [[Albanî]]
| zimanên_tev        = 
| sîstema_siyasî     = [[Komarî]]
| serxwebûn          = 1944
| paytext            = [[Tîrana]]
| koordînat_paytext  = {{Koord|41|20|N|19|48|E|type:country}}
| bajarê_mezin       = [[Tîrana]]
| serok_komar        = Ilir Meta
| serok_wezîr        = Edi Rama
| rûerd              = 28.748
| av                 = 4,7
| gelhe              = 3.544.808
| gelhe_sal          = [[2004]]
| berbelavî          = 123.31
| dirav              = Lek (ALL)
| dem                = [[UTC+2]]
| nîşana_înternetê   = .al
| koda_telefonê      = +355
| nexşe              = Albania-CIA WFB Map.png
| nexşe_sernav       = 
| girêdana_alê       = Alaya Albanyayê
| girêdana_nîşanê    = Nîşana Albanyayê
}}
'''Albanya''' an jî '''Komara Albanyayê''' (bi [[albanî]]: ''Republika e Shqipërisë'') welatekî [[Balkan]]an ku li başûr-rojhilatê Ewropayê ye. Ji Albanyayê re ''Albanistan'', ''Elbanya'' û ''Arnewidistan'' jî tê gotin. [[Peytext|Paytextê]] wê [[Tîrana]] ye.

== Dîrok ==

=== Dîroka kevnar ===
{{ Sereke|Îllyria|Dalmatya (Parêzgeha Romayê)|Îllyria (Parêzgeha Romayê)|Moesia Superior}}
[[Pelasg]] wekî eslê Albaniyan tê dîtin. Pelasgarân  wekî eşîra herî kevn a [[Ewropa]] tê zanîn. [[Yunan]] jî koka wê ji [[Pelazgî]] ye. Gelek dîroknas li ser vê nêrînê ne ku [[Ilîri]] û [[Pelasg]] bi eşîrên [[Helen]] [[Dorî]] ve girêdayî ne û damezrînerên çanda [[Helen]] bûn.

Albaniyan li gorî dîroknasan berdewamiya kevntirîn Ilîri ye. Ancient [[Illyria]] herêma peravê ya îroyîn [[Dalmatia]] ye (niha [[Kroatya]] û [[Montenegro]]) û gelek [[Împeratoriya Romê]] ji vê herêmê derketine.

Yek ji gelên damezrîner ên [[Împaratoriya Roma]], Ilîri di sedsala 5an de [[Împeratoriya Roma]], [[Alman|Alman]], [[Hûn|Hûn]] û [[Slav|Slavî]]. Di encama êrîş û wêrankirina 7emîn û 8emîn sedsal gav bi gav kete destê Slavî û herêmê dest pê kir ku bi [[Kroatya]] û [[Montenegro]] bi Împaratorî bi nav kirin. Di sedsala 20an de, dewleta '[[Yûgoslavya|Yûgoslavya]]', yanî 'Slavên Başûr', li vê herêmê ava bûn.

Albanî bi taybetî tekez dikin ku ew yek ji kevintirîn gelên Ewropayê ne û ew yekane neteweya Balkan in ku nasnameya xwe ya neteweyî li ser cudahiyên dînî ava nakin.

Albanî bi taybetî tekez dikin ku ew yek ji kevintirîn gelên Ewropayê ne û ew yekane neteweya Balkan in ku nasnameya xwe ya neteweyî li ser cudahiyên dînî ava nakin.

Zimanê Albanî (Alb. Shqip, Shqipja, gjuha shqipe, gjuha shqiptare) şaxeke yekta ya malbata zimanên hind-ewropî ye. Albanî peyvên Yewnanî û [[Serbî]] hene ji ber ku cîranê demeke dirêj û 1000 sal desthilatdariya [[Împeratoriya Bîzansê|Bîzans]], û [[Tirkî]] û [[Zimanê erebî]] ji ber 437 salên desthilatdariya Osmaniyan. Bi zimanên Latînî û Almanî re, nemaze [[Italî]], [[Fransî]] û [[Almanî]] re gelek hevşihiyên wê hene. Lê dîsa jî [[Albanî]] wek ferheng zimanekî pak e.

Hîpotezên zimanî hene ku [[Yewnanistana Kevn]] û [[Etrûşî|Etrûşî]] jî rasterast bi [[Îlîrî]] û Albanî ve girêdayî ne.

=== Serdema Navîn ===
Belavbûna Xirîstiyantiyê li Albanya di Antîk de pir zû pêk hat. Bajarê [[Dıraç]] yek ji kevintirîn navendên pîskoposî yên cîhanê ye. Pîroz [[Pawlos]] di destpêka sedsala 1an de Xirîstiyanî li Îllyria da nasîn.

Di sala 325'an de [[Konseya Nîkayayê]] hemû [[Îllyria]] ji rêveberiya Romayê re hat hiştin. Di 731 de, Împaratorê Bîzansê III. Leo [[Eyaleta Dîraç|Dıraç]] metropolê bi [[Împeratoriya Bîzansê|Bîzans]] ve girêda. Di sala 927an de, dema ku Bîzans neçar bû ku Patrîkxaneya Bulgarî qebûl bike, Dêra Albanî jî di bin destê Diocese Serbixwe [[Ohrîd]] de bû, ji ber vê yekê Împeratoriya Bulgarî ya 1mîn. Di sala 1018an de Bîzans ev herêm ji nû ve girt. Tevî ku dubendiya mezin di navbera Dêrên Rom û Bîzansê de di sala 1054an de di destpêkê de bandorek li ser Dêra Albanî nekir, di sedsala 13an de dêrên Albanî jî di navbera du dijberan de, katolîk û ortodoks, yan jî dêrê parçe bûyiyê wek Dêrên Roma û Dêrên Bîzansê. 

[[Illyria]] herêm, yek ji gelên damezrîner ên [[Împeratoriya Roma]], sedsala 5. dema ku Roma ji aliyê [[Alman|Alman]], [[Hûn|Hûn]] û [[Slav|Slav]] û di encama hilweşandina wê de 7.-8. Piştî sedsalan, hêdî hêdî kete destê Slavan, û herêmê piştî Serdema Navîn dest pê kir ku wekî Keyaniya Sirbî, [[Xirvatistan]] û [[Montenegro]] bi nav kirin. Di sedsala 20'an de li vê herêmê dewleta '[[Yûgoslavya]]' ango 'Slavên Başûr' hat avakirin. Lê belê li vê herêmê Albanî her tim doza mafên xwe kirine.

Di Serdema Navîn de, Albanî VI, ji ber ku herêm rast li ser sînorê împaratoriyên Rojhilat û [[Romaya Rojava]] bû. Piştî sedsalê [[Slavî|Slavî]], wan bi parastina [[Venedîk]], bajarê herî bi hêz ê rojava, li hember xetera Slavî katolîk tercîh kirin, lê [[Kosova ]] û herêmên îroyîn [[Serbistan]] yên li rojhilatê wê bi lez û bez veguherî asîmîlasyona Slavî û [[Ortodoks]].

Di encama hilweşîna [[Romaya Kevnare]] piştî sedsala 13. de, Osmanî ji rojhilat hatin 15. Di sedsala 19. de, wan herêm bi dest xistin, di bin serokatiya lehengên neteweyî yên [[Albaniyan]] de, Gjergj Kastrioti (Alb. Skënderbeü) de bêtirî 40 salan berxwedan şikandin û di sala 1478 de herêm girtin. Van geşedanan bûne sedema koçkirina bi sedhezaran Albanî ber bi [[Îtalya]] û bi taybetî [[Sîcîlya]] û [[Kalabria]]. Ji albaniyên Îtalyayê re &quot;[[Arbereş]]&quot; tê gotin.

Bi tevahî veqetîna Dêrên Rojhilat-Rojava/Ortodoks-Katolîk di sala 1054an de di destpêkê de bandorek mezin li ser Albanyayê nekir. Her du dêr bêyî ku bi hev re hevrikiyê bikin li kêleka hev jiyan kirin. Lêbelê, bi damezrandina Keşîşxaneya Benedictine li Barê piştî sedsala 12-an, bandora Roma û Dêra Katolîk li bakurê Albanya zêde bû. Li [[Dıraç]] Dêra Ortodoks serdesttir bû. Di sedsala 13-an de, veqetandina katolîk-ortodoks li Albanyayê bêtir eşkere bû. Li başûrê welêt bê guman Ortodoksî serdest bû. Di vê serdemê de peravên Albanî ji aliyê Normanan ve hat êrîş kirin.

Piştî 1204 Albanya pêşî ket destê [[Epiros (parêzgeh)|Împaratoriya Epirus]] û di 1230 de ket destê Împeratoriya Bulgarî ya 2mîn. Lêbelê, [[Bulgar]] di sala 1246 de ji hêla [[Bîzans]] ve ji herêmê hatin derxistin û Împaratoriya Epirus di bin wesayeta Bîzansê de ji nû ve hate damezrandin. Di vê serdemê de, bajarê Durres gelek caran ji aliyê Padîşahiya Du Sîcîlya ve hatibû dagirkirin. Sirban di nîveka yekem a sala 1280 de Shkodra zeft kirin.

[[Dîra Katolîk a Alban]] ji sala 1342-1355'an ji desthilatdariya Tsarê Sirb [[Stefan Dushan]] bê zerar xilas bû. Piştî mirina Tsarê Sirb û belavbûna [[Padîşahiya Sirbî]], xanedana Albanî ya esilzade SAR li [[herêma Zeta]] û bakurê Albanyayê desthilatdarî girt. [[Balsha]]s di 1368 de ji Ortodoksiyê veguherî Dêra Roman-Katolîk. Di vê serdemê de damezrandina metran [[Kerîon (bajar)|Kerîon]] jî pêk hatiye.

=== Serdema Osmanî ===
[[Wêne:Piazza Albania.JPG|thumb|Peykerê Skënderbeg, ku lehengê neteweyî yê [[Albaniyan]]]]
Tirkên Osmanî 14. sedsalê, dest bi hêrîşa [[Anatolya]] û [[Nivgirava Balkan]] kirin. [[15. sedsal]] [[Împeratoriya Osmanî]] axa Albanyaya îroyîn, tevî piraniya [[Nîgirava Balkan]] girt.

Piştî mirina Gjergj Kastriot [[Skënderbeü]] (Gjergj Kastrioti), deh sal jî derbas nebû ku Osmaniyan bakurê Albanyaya Katolîk zeft kirin. Di sala 1479an de Dewleta Venedîkê bi Osmaniyan re peymana aştiyê çêkir û [[Shkodra]] û [[navçeya Leş|Leş]] ji Osmaniyan re hiştin. Di sala 1501’an de bajarê Durres ku navenda diyanetê bû, kete destê Osmaniyan. Piştî wê, piraniya Arnavutiyên Katolîk di bin desthilatdariya îslamî ya defakto de dijîn. Desthilatdariya Osmaniyan di destpêkê de tenê li herêmên peravê bû. Eşîrên [[Merdita]], [[Dukagin]] û [[Malesia e Madhe]] nikarin bikevin herêmên serdestiya Îslamê. Li van herêman di navbera salên 1490-1550’î de li dijî desthilatdariya Osmaniyan gelek serhildan çêbûn. Piştî mirina Gjergj Kastriot [[Iskender Bey]] malbatên [[Leka Dukagin]], [[Muzaka]] û Thopia berxwedan berdewam kirin.

Piştî berxwedaneke pir dirêj û bêdawî [[Albania|Albanya]] ji aliyê [[Imparatoriya Osmanî|Osmanî]] ve hat şikandin, di sedsalên 15 û 16an de, dora nîv milyon albaniyên ne-îslam neçar man ku birevin [[ Îtalya]] ([[Arbereş]]).

Piştî dagirkirina osmaniyan li ser Albanyayê, ola [[Îslam]] wek dînê sêyemîn tevlî &lt;nowiki&gt;[[Albanan]]&lt;/nowiki&gt; bû. Piştî sedsala 17an, albanî jî wek miletên din [[Balkan]] bûn misilman. Lê dema ku Albanî bûne misilman, wek Yewnan, [[Gurcî]], [[Çerkez]], [[Laz]] nebûne [[Tirk|Tirk]], bi serhişkî çanda xwe ya albanî parastine. Li [[Stenbol]] Qesra Piştî sedsala 17an, tevî gelek komên etnîkî yên din, gelek mewziyên wek [[Wezîrê Mezin]], [[Paşa]], [[Valide Sultan]] girtin. Bi vî awayî hem mewziyên xwe xurt kirin û hem jî bi jêhatîbûneke mezin asîmîlasyon ji bo xwe di asta herî kêm de hiştin. Tevî siyaseta Osmaniyan a li ser Dîra Katolîk a Alban, [[Dîra Ortodoks a Alban]] tu zordestî û zordariyê nedît, ji bilî vê, piştî sedsala 17an, geşbûn û geşbûnek dît. Di heyama dawîn a Împeratoriya Osmanî de, bakurê welêt [[Şkodra]], navend [[Keşîşxane]] û başûr [[Ioannina]] di nav sînorên parêzgehê de bûn. Di Şerê Balkan 1. de welat ji aliyê Montenegro, Sirbîstan û Yewnanîstanê ve hat dagirkirin û talankirin. Bi destwerdana Îtalya û [[Awistirya]]-[[Macaristan]], Qraliyeta Albanyayê ava bû. Di Şerê Cîhanê yê Yekem de, Montenegro qada şerê Avusturya-Macarîstan, Yewnanîstan û Îtalyayê bû.

== Gelemperî ==

Hemî kesên albanîziman [[alban]] in. Hin ji wan li derveyî Albanyayê dijîn, bi taybetî li [[Kosovo]] ya ku ta niha parçeyek ji Komara [[Yugoslavya|Yûgoslavyayê]] bû dijîn.

Albanya hetanî sala 1912 di bin destê [[Împeratoriya Osmaniyan]] de bû. Piştî şerên Balkanan di sala 1912'an de serxwebûniya xwe bi dest xist. Li di navbera salên 1916-1920 û 1939-1944'an de ji aliyê Îtalyayê ve hate dagirkirin.

== Erdnigarî ==
[[Wêne: Albania space.jpg|thumb| Wêneyen Albanya bi Satelît]]
Sînorên Albanyayê, li bakur bi [[Montenegro|Montenegroyê]] re, li bakur-rojhilat bi [[Kosova]] re, li rojhilat bi [[Komara Makedonyayê]] re û li başûr jî bi [[Yewnanîstan]]ê re heye. Ji aliyê din sînorê Albanyayê bi [[Deryaya Adriyatîk]] û [[Deryaya Lyonê]] re jî heye. &lt;br /&gt;
Albanya ji %70 yî çiya ye û çiyayê herî bilind [[Çiyayê Korab]] (2.753 m) e.

== Dewlemendiyên xwezayî ==

Gellek dewlemendiyên xwezayî Albanyayê hene. Ji wan yên herî grîng; [[Petrol]], [[gaza xwezayî]], [[komir]], [[krom]], [[paqir]], [[êzing]] û [[nîkel]] in.

== Wilayetên Albanyayê ==

Albanya ji 12 wîlayetan pêk tê. Paytextê Albanyayê Tîrana xwedî statûyek taybet e.

{| border=&quot;0&quot; style=&quot;vertical-align:center;&quot;
|-
|
{| class=&quot;wikitable&quot; cellpadding=&quot;4&quot;
|-
! Numare
! style=&quot;color:darkred&quot;| Wîlayet
! Herêm
! Serbajar
|-
! style=&quot;color:darkred&quot;| 1
| [[Berat (Wîlayet)|Berat]]
| [[Berat (herêm)|Berat]] (1), [[Kuçovë (herêm)|Kuçovë]] (16), [[Skrapar (herêm)|Skrapar]] (32)
| [[Berat]]
|-
! style=&quot;color:darkred&quot;| 2
| [[Dibër (Wîlayet)|Dibër]]
| [[Bulqizë (herêm)|Bulqizë]] (2), [[Dibër (herêm)|Dibër]] (5), [[Mat (herêm)|Mat]] (24)
| [[Peshkopi]]
|-
! style=&quot;color:darkred&quot;| 3
| [[Durrës (Wîlayet)|Durrës]]
| [[Durrës (herêm)|Durrës]] (6), [[Krujë (herêm)|Krujë]] (15)
| [[Durrës]] 
|-
! style=&quot;color:darkred&quot;| 4
| [[Elbasan (Wîlayet)|Elbasan]]
| [[Elbasan (herêm)|Elbasan]] (7), [[Gramsh (herêm)|Gramsh]] (10), [[Librazhd (herêm)|Librazhd]] (20), [[Peqin (herêm)|Peqin]] (26)
| [[Elbasan]]
|-
! style=&quot;color:darkred&quot;| 5
| [[Fier (Wîlayet)|Fier]]
| [[Fier (herêm)|Fier]] (8), [[Lushnjë (herêm)|Lushnjë]] (21), [[Mallakastër (herêm)|Mallakastër]] (23)
| [[Fier Albanie)|Fier]]
|-
! style=&quot;color:darkred&quot;| 6
| [[Gjirokastër (Wîlayet)|Gjirokastër]]
| [[Gjirokastër (herêm)|Gjirokastër]] (9), [[Përmet (herêm)|Përmet]] (27), [[Tepelenë (herêm)|Tepelenë]] (33)
| [[Gjirokastër]]
|-
! style=&quot;color:darkred&quot;| 7
| [[Korçë (Wîlayet)|Korçë]]
| [[Devoll (herêm)|Devoll]] (4), [[Kolonjë (herêm)|Kolonjë]] (13), [[Korçë (herêm)|Korçë]] (14), [[Pogradec (herêm)|Pogradec]] (28)
| [[Korçë]] 
|-
! style=&quot;color:darkred&quot;| 8
| [[Kukës (Wîlayet)|Kukës]]
| [[Has (herêm)|Has]] (11), [[Kukës (herêm)|Kukës]] (17), [[Tropojë (herêm)|Tropojë]] (35)
| [[Kukës]]
|-
! style=&quot;color:darkred&quot;| 9
| [[Lezhë (Wîlayet)|Lezhë]]
| [[Kurbin (herêm)|Kurbin]] (18), [[Lezhë (herêm)|Lezhë]] (19), [[Mirditë (herêm)|Mirditë]] (25)
| [[Lezhë]]
|-
! style=&quot;color:darkred&quot;| 10
| [[Shkodër (Wîlayet)|Shkodër]]
| [[Malësi e Madhe (herêm)|Malësi e Madhe]] (22), [[Pukëv (herêm)|Pukë]] (29), [[Shkodër (herêm)|Shkodër]] (31)
| [[Shkodër]]
|-
! style=&quot;color:darkred&quot;| 11
| [[Tirana (Wîlayet)|Tirana]]
| [[Kavajë (herêm)|Kavajë]] (12), [[Tirana (herêm)|Tirana]] (34)
| [[Tirana]] 
|-
! style=&quot;color:darkred&quot;| 12
| [[Vlorë (Wîlayet)|Vlorë]]
| [[Delvinë (herêm)|Delvinë]] (3), [[Sarandë (herêm)|Sarandë]] (30) , [[Vlorë (herêm)|Vlorë]] (36)
| [[Vlorë]]
|}
| style=&quot;padding-left:3em;&quot; | [[Wêne:AlbaniaDistretti&amp;PrefettureNumerati.png|Wîlayetên herêmên Albanyayê]]
|}

== Mijarên tekildar ==

* [[Alban]]

== Girêdanên derve ==
{{Commonscat-b|Albania}}


{{Dewletên Ewropayê}}

[[Kategorî:Albanya| ]]
[[Kategorî:Dewletên Ewropayê]]</text>
      <sha1>0ipqb5gyhzjirv1x4o74csww8s1mkml</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Hewramî</title>
    <ns>0</ns>
    <id>6861</id>
    <revision>
      <id>1092651</id>
      <parentid>1045052</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:26:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7593" xml:space="preserve">{{Infobox ziman
| nav                = Hewramî
| navê xwemalî       = 
| renga malbat       = Hind û Ewropî
| dewlet             = {{al2|Îran}}&lt;br /&gt;{{al2|Îraq}}
| herêm              = {{al2|Kurdistan}}
| nexşe              = Linguistik kart Kurdistan.jpg
| firehiya nexşe     = 
| binnexşe           = Nexşeya zaravayên kurdî
| zimanê zikmakî     = 500.000
| malbat1            = [[Hind û Ewropî|Zimanên hind û ewropî]]
| malbat2            = [[Zimanên hind û îranî]]
| malbat3            = [[Zimanên îranî]]
| malbat4            = [[Zimanên îranî#Zimanên îranî yên rojava|Zimanên îranî yên rojava]]
| malbat5            = [[Zimanên îranî yên bakur-rojava]]
| malbat6            = [[Kurdî]]
| malbat7            = [[Zaza-Goranî]]
| malbat8            = [[Goranî]]
| netewe             = 
| kêmnetewe          = 
| ajans              = 
| iso3               = hac
| agahdarî           = 
}}

'''Hewramî''' yek ji zaravayê Kurdiya Goranî ye.&lt;ref&gt;{{en}}[http://kurds_history.enacademic.com/195/Gurani Historical Dictionary of the Kurds, Gurani] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130626151846/http://kurds_history.enacademic.com/195/Gurani |date=2013-06-26 }}&lt;/ref&gt; Kesên hewramî ji zarê xwe re dibêjin: [[oramî]], [[maçû]] an jî [[maço]]. Navê axiftvanên vî zimanî [[Hewram (gel)|hewram]]an e.

== Li ser hewramî ==

Hewramî ji zaravayek goranî ye û ji sedsala 16. heta 21. an li Kurdistana Bakur û Rojhilat wek zimanek wêjeyî tê ber çavan. Li gor Muhemmed Emîn Hewramanî: Kurdiya Hewramanî zimanek berê ye (di sala koçî 132) û ne tenê dema Begê Erdelanê Baban, diçe demên berê û zimanê ol û wêjeyî ye. Hinek berhemên li ser Kurdiya Hewramanên nîşan didin û digihîjin demên 880 sal berê. 

Herwiha, Hewramî zaraveyekî zimanê [[kurdî]] ye, li navendî Kurdistanê bi pirî ji êlen kurdên yarsan, ên ku ji zimanê xwe re ''maçû'' dibêjin, tê axavtin. Lê belê li [[Bahdînan]] jî êlen [[Şebek]], Bacilan û [[Sarlî]] hewramî diaxivin. Hewramî lêkçûnekî zaf ligel [[zazakî]] û [[zaravêyen goranî]] heye.
Pêtir ji % 30 yên wişeyên hewramî ligel [[zimanê avestayî]] yekin û bi [[zazakî]], [[lekî]] û [[bacalanî]] ve, li gorî zimannasên kurd [[Malmîsanij]] û [[M. Izady]] tipekî, bi nave [[pehlevenkî]] di nav zimane kurdî de pêk tîne.

Zaravê hewramî demekî, li navendî Kurdistanê zimanê fermî bû, hetanî serê 1900 li herêma Mîren [[Erdelan]]ê zimanê fermî bû, paşê şûna xwe da soranî. Îro kese ku hewramî diaxivin qasî 300.000 - 500.000 merivan ketine.{{Multiple image|image1=Kurdish manuscript in the British Library – Page of poetry in Gorani from the Gorani anthology in safina format, copied in 1197–8 AH 1782–4 CE (Or. 6444, f. 11r).jpg|image2=Kurdish manuscript in the British Library – Page of poetry in Gorani from the Gorani anthology in safina format, copied in 1197–8 AH 1782–4 CE (Or. 6444, f. 55r).jpg|header=Destnivîsara ya helbestan goranî li [[British Library]], ''Or''. 6444 (1197–8 PH/1782–4 PZ)|header_align=c|caption1=''Or''. 6444, ''folio'' 11 ''recto''|caption2=''Or''. 6444, ''folio'' 55 ''recto''}}

== Devokên hewramî ==

* [[Hewramî-textî]]: li Rojhilata [[Kurdistan]]ê devdore [[Pawe]] [[kurd]]e-hewramî pê diaxivin.

* [[Hewramî-luhonî]]: li [[ Başurê Kurdistanê]], ji ber kêm kesan tê axavtin.

* [[Şayxanî]]: li çend gundên [[Helebçe]]yê tê axaftin.

* [[Kendûlî]]: bakurê [[Kirmaşan]]ê li navçêya [[Kendûl]]ê tê axavtin.

* [[Bacalanî]]: ev devoka êla [[Bacalan]] e, ji ber gelek kesan de, zaravê ku serbixwe hatiye naskirin. Gelekî nêzîkî [[Şebekî]] û [[Kendûlî]] ye, hinek zimannas ji wan her sê zaravan re [[goraniya eslî]] dibêjin.
 
* [[Şebekî]]: li [[Behdînan]] ji ber êla [[Şebek]] tê axavtin.

* [[Kakêyî]]: axivê wî zarê [[kurd]]e-[[Kakêyî]], li deşta [[Germiyan]] in.

== Hewramî ligel zaravayên kurdî yên din ==

{|class=&quot;wikitable&quot; 
! [[Hewramî]] || [[Soranî]] || [[Lekî]] || [[Kirmaşanî]] || [[Kurmancî]] || [[Zazakî]] || [[Kelhurî]] || [[Bacalanî]]
|-
| Amin, Min || Min || Min || Min || Ez, Min || Ez || Mi || Min, Emin
|-
| To, Etû, Tû || To || Tû || Tu || Tu, te || Ti, To || Ti || Ti, To
|-
| Amin/Min mekero || Min dekem || Min mekem || Min kem || Ez dikim || Ez kenan || Mi kem || Min mekere
|-
| Min milû || Min deçim || Min Meçim || Min çim || Ez diçim || Ez şonan || Mi çim || Min melû
|-
| Zor/fira || Zor || Fira || Fere, zyad || Pir, Gelek, Zaf || Zaf || Fire || fire
|-
| Wat/vat || Got/Wit || Wat/vit || Wit || Got || Vat || Wet || Wet
|-
| îse || Esta || Îske/Îse || Îreňe, Îse || Niha, Vêsta, Nika || Nika || Îrênge || êste
|-
| ame- || Hat- || Het- || Hat- || Hat- || ame- || Hat- || ame-
|-
| Deng || Bang, Deng || Hena || Deň || Deng || Veng || Hena || Deng
|-
| Gore || Gewre || Kel´n || Gewre, Qeü || Gewre, Gir, Mezin || Pîl || Kel´n || Gewre
|-
| Va/Wa || Ba || Wa/va || Wa || Ba || Va || Wa || Va
|-
| Baran || Baran || Waran/varan || Waran || Baran || Varan || Waran || Baran
|-
| Xirab || Xirap || Gen/xiraw || Xeraw, Gen || Xirab/genî || Xirab || Gen || xirab

|}

== Pirtûken hewramî ==

Hata serê 1900î de, 38 pirtûk bi zimanê kurdî hatibun nivîsandin, ji wan 18 hev bi zaravayê hewramî bûn, 10 hev bi soranî û 10 hev jî kurmancî. Lê belê ji wî virda hewramî rolla xwe ya zimanê edebî wenda kir û kem pirtûk bi zaravêye hewramî hatin nivîsandin.

==Nav==

==Dengnasî==

==Alfabe==

==Peyvnasî==

==Rêziman==

==Mînakên hevokan==

==Wêjeya hewramî==

==Têkildar==
* [[Şebekî]]
* [[Bacelanî]]
* [[Kendûlî]]
* [[Sarlî]]
* [[Hewramiya textî]]
* [[Hewramiya lûhonî]]
* [[Şayxanî]]
* [[Goraniya eslî]]

== Pirtukên bi hewramî yên dirokî ==

* ''[[Şîrîn u Xusrew]]'' (874 rûpel), ji [[Xanayê Qubadî]] (1700-1759). Weşandin 1975 [[Bexda]].
* [[Diwan]] (789 rûpel), di sedsala 19an de ji helbestvan [[Feqe Qadirî Hemewend]].
* [[Şahnameya kurdî]]
* [[Qur´an]] bi hewramî, di sedsala 19an de ji ber [[Nûr Elî Îlahî]] (Nuri Eli Shah) hatîye nivîsandin.

== Wêje ==

* [[Blau, Joyce]]: ''Gurani et Zaza.'' in R. Schmitt (ed.) ''Compendium Linguarum Iranicarum.'' Reichert Verlag, Wiesbaden 1989. ISBN 3-88226-413-6.
* [[Karl Hadank]]: ''Mundarten der Guran.'' Berlin 1930.
* [[Mihemed Emîn Zekî]]: Kurtedîroka kurd û Kurdistanê (450 rûpel; w: Dr. M. S. Cuma) 
* [[Mehemed Emîn Hewramanî]]; Zarî Zimanî Kurdî Le Terazûyî Berawird da

=== Yên dirokî ===

* ''[[Şîrîn u Xusrew]]'' (874 rûpel), ji [[Xanay Qûbadi]] (1700-1759). Weşandin 1975 [[Bexda]].
* [[Diwan]] (789 rûpel), di sedsala 19an de ji helbestvan [[Feqe Qadiri Hemewend]].
* [[Qur'an]] bi hewramî, di sedsala 19an de ji ber [[Haci Nuri Eli Ilahi]] (Nuri Eli Shah) hatîye nivîsandin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.avesta.org/avdict/avdict.htm Ferhenga Avesta-Îngilîzî]
* [http://www.hawraman.se/ Hawraman.se] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070522120611/http://www.hawraman.se/ |date=2007-05-22 }}
* [http://www.farzin-hawrami.com/ Farzin Hawramî] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081012112858/http://www.farzin-hawrami.com/ |date=2008-10-12 }}
* [http://www.heresh-hewrami.com/ Hereş Hawramî] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070508031009/http://www.heresh-hewrami.com/ |date=2007-05-08 }}


{{Zimanê kurdî}} 
{{Zimanên îranî}}{{Êl û eşîrên mezin ên kurdan}}
[[Kategorî:Hewramî]]</text>
      <sha1>d1cr75frzbsfskra7oarve55uhb5d11</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Swîsre</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8306</id>
    <revision>
      <id>1092655</id>
      <parentid>1092361</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:03:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13912" xml:space="preserve">{{Infobox welat
 | nav               = ''Schweizerische Eidgenossenschaft (de)&lt;br /&gt;Confédération suisse (fr)&lt;br /&gt;Confederazione Svizzera (it)&lt;br /&gt;Confederaziun svizra (roh)&lt;br /&gt;Confoederatio Helvetica (la)''
 | navê_fermî        = 
 | navê_kurdî        = Konfedarasyona Swîsreyî
 | al                = Flag of Switzerland (Pantone).svg
 | girêdana_alê      = Ala Swîsreyê
 | nîşan             = Coat of Arms of Switzerland (Pantone).svg
 | girêdana_nîşanê   = Nîşana Swîsreyê
 | dirûşm            = Unus pro omnibus, omnes pro uno
 | sirûda_netewî     =  
 | cîh               = Europe-Switzerland.svg
 | cîh_sernav        = 
 | zimanên_fermî     = [[Almanî]], [[fransî]], [[îtalî]] û [[retoromanî]] ([[romanş]])
 | zimanên_tev       = 
 | paytext           = [[Bern]]
 | koordînat_paytext = {{Koord|46|57|N|07|25|E|type:country}}
 | bajarê_mezin      = Zurih - Zürich
 | sîstema_siyasî    = Dewleta Federal
 | serok_cure        = Serkomar
 | serok_nav         = [[Doris Leuthard]]
 | serok_cure1       = 
 | serok_nav1        = 
 | serok_cure2       = 
 | serok_nav2        = 
 | rûerd             = 41.284
 | av                = 4,2
 | gelhe             = 7.782,900
 | gelhe_sal         = [[2009]]
 | berbelavî         = 188,5
 | serxwebûn         = [[1'ê gelawêjê]] [[1291]]
 | TBH_giştî         = 
 | TBH/kes           = 
 | TBH_sal           = 
 | dirav             = [[Franka Swîsreyê]] (CHF)
 | dem               = [[UTC+1]]
 | nîşana_înternetê  = .ch
 | koda_telefonê     = +41
 | nexşe             = Karte Kantone der Schweiz farbig 1996.png
 | nexşe_sernav      = 
}}
'''Swîsre''' yan jî '''Konfederasyona Swîsreyî''' (bi [[almanî]]: ''Schweizerische Eidgenossenschaft'', [[fransî]]: ''Confédération suisse'', [[îtalî]]: ''Confederazione Svizzera'', [[retoromanî]]: ''Confederaziun svizra'', [[latînî]]: ''Confoederatio Helvetica'')  welatekî bejahiyê ye ku li hevberdana rojava, navîn û başûrê [[Ewropa|Ewropayê]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bRDbbGQP0xgC&amp;pg=PA194|title=Global Environment: Water, Air, and Geochemical Cycles - Second Edition|last=Berner|first=Elizabeth Kay|last2=Berner|first2=Robert A.|date=2012-04-22|publisher=Princeton University Press|isbn=978-1-4008-4276-6|language=en}}&lt;/ref&gt; Welat komarek federal e ku ji 26 kantonan pêk tê û rayedarên federalê li bajarê [[Bern|Bernê]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite journal|date=2022-06-11|title=Historical Dictionary of Switzerland|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Historical_Dictionary_of_Switzerland&amp;oldid=1092697137|journal=Wikipedia|language=en}}&lt;/ref&gt; Swîsre li aliyê başûr bi [[Îtalya]], aliyê rojava bi [[Fransa]], aliyê bakur bi [[Almanya]], li aliyê rojhilat bi [[Awistirya]] û [[Liechtenstein]] re sinorê wî heye. Welat ji aliyê erdnîgarî ve di nav [[Deşta Swîsre]], [[Alp]] û [[Jura]] de tê dabeş kirin ku bi tevahî 41.285 km² û qada axa welatê 39.997 km² rûerd vedigire.
 
Bi 7,8 mîlyon hemwelatî û bi rûbarê 41.285 metre çargoşe, Swîsre piçek ji [[Holand]]ê biçûktir e û yek ji welatên Ewropayê ye, yê ku xwediyê meztirîn gurimtiya gelhe ne. 

Swîsre navê xwe ji [[kanton]]a xwe ya bi navê ''Schwyz'' stend, kantona ku lê hatiye damezrandin. 

Herwiha, Swîsre weke welatek bêalî tê dîtin û ne endamê tu rêxistinên cihanî ye.

== Dîrok ==
[[Wêne:Acte de Médiation mg 0643.jpg|thumb|rast|[[Act of Mediation]] hewldana Napoleon bû ku bi [[Rejîma Antîk]] re lihevhatinekê bi dest bixe.]]

Di sala 1798an de hêzên [[Şoreşa Fransî]] Swîsre zeft kirin û [[destûreke bingehîn]] nû ferz kirin. û hem axa [[Mulhouse]] û hem jî geliyê [[Valtellina]] ji Swîsreyê hatin veqetandin. [[rejîma siyasî|rejîma]] ya nû, ku bi navê [[Komara Helvetic]] dihat naskirin, pir ne populer bû. Ew ji hêla artêşek dagirker ve hatibû ferz kirin, adet û kevneşopiyên sedsalan hilweşand û Swîsre kir dewletek satelîtê ya Fransa. Zordestiya xurt a ku ji hêla Fransa ve di dema serhildana Nidwalden de (Îlon 1798) hate kirin, mînakek ji hebûna zordar a artêşa Frensî û berxwedana herêmî ya li hember dagirkeriyê bû.

Swîsre neçar ma ku biketa [[bloka parzemînî]] ku di heman demê de zirar da û pîşesaziya wê teşwîq kir û neçar ma ku leşkeran peyda bike. Di destpêkê de 16 hezar mêr ku di sala 1811an de hate 12 hezar kesê lê tevî teşwîqên ku hatine pêşkêş kirin û gefên leşkerkirina bi zorê, hêjmara wan qet negihişte hejmara pêwîst.&lt;ref&gt;Bouquet, Jean-Jacques. ''Dîroka Swîsre''. Presses Universitaires de France, 2007. ISBN 978-2-13-056213-9.&lt;/ref&gt;

Dema ku di navbera Fransa û hevrikên wê de şer derket, hêzên [[Împeratoriya Rûsyayê|Rûsya]] û [[Awisturya]] êrîşî Swîsreyê kirin. Gelê Swîsreyê red kir ku bi navê Komara Helvetic bi Fransiyan re şer bike. Di sala 1803 de, [[Napoleon]] li [[Parîs]] bi serokên siyasî yên Swîsre re hevdîtinek pêk anî; Encama vê civînê belgeya bi navê [[Act of Mediation]] bû, ku bi piranî xweseriya Swîsre û Konfederasyona 19 kantonan vegerand. ji bo hevsengiya kevneşopiya kantonên xweser bi pêwîstiya rêveberiyeke navendî re.
=== Dîroka modern ===
[[Wêne:VZ Kipfenschlucht 1900.jpg|thumb|çep|Destpêka tûrîzmê di sedsala 20'an de cihê xwe da avakirina binesaziyên girîng. Wêne trêna ku bajarê [[Zermatt]] girêdide (1891).]]
Di her du şerên cîhanê de jî Swîsre nehat dagirkirin. Di dema [[Şerê Cîhanê yê Yekem]] de, Swîsre mafê penaberiyê da Vladimir Illych Ulyanov ([[Lenîn]]) ku heta sala 1917 li wir ma. Di 1919 de bêalîbûna Swîsreyê bi skandala ku [[Robert Grimm]] û [[ Arthur Hoffmann]], dema ku wan hewl da ku agirbestek di navbera [[Rûsya]] û [[Almanya]] de pêk bînin. Lêbelê di sala 1920an de, Swîsre ket nav [[League of Nations]] ku navenda wê li [[Cenevre]] bû, bi tenê şertê ku ew ji hemî hewcedariyên leşkerî ye bêpar be.

Di dema [[Şerê Cîhanê yê Duyemîn]] de, [[Wehrmacht|Artêşa Alman]] planên dagirkirinê yên berfireh çêkir ([[Operasyona Tannenbaum]]) lê tu carî Swîsreyê dagir nekir. Welat karibû parastina serxwebûna xwe bi saya hevgirtineke jinavbirina leşkerî, tawîzan ji Almanyayê re û bextewariyek pir baş di operasyonên leşkerî de ku êrişa Alman dereng xist. Ji aliyê Swîsreyê [[Partiya Nazî|Partiya Sosyalîst a Netewî]] jî hewldan hatin kirin ku welat bi Elmanyayê ve girêbidin, lê bi ser neketin. Çapemeniya Swîsreyê bi tundî [[Rayşa Sêyemîn]] rexne kir, gelek caran heqaret li [[Führer]] wê kir. Swîsre di dema pevçûnê de ji bo her du aliyan bingehek girîng a sîxuriyê bû, û her weha pir caran navbeynkariya danûstandinên di navbera [[Hevpeymanên Şerê Cîhanê yê Duyemîn|Hevalbend]] û [[Hêzên Axe]] de bû. [[Xaça Sor a Navneteweyî]] ku navenda wê li Cenevreyê ye, di van pevçûnan de û yên din de rolek pir girîng lîst.

[[Wêne:Baracke für Offiziere - CH-BAR - 3237045.tif|thumb|rast|Zeberên Swîsreyî yên ku di Şerê Cîhanê yê Yekem de noqteyeke sînor diparêzin. [[Swîsre di dema şerên cîhanê de|Di herdu şeran de Swîsre bêalî ma]] û ji aliyê welatên şerker ve hatiye dorpêçkirin.]]
Bazirganiya bi Swîsreyê re ji aliyê Hevpeyman û welatên Axiyê ve hat astengkirin. Hevkariya aborî û dirêjkirina krediyê ji Reichê Sêyemîn re li gorî xetera dagirkirinê û hebûna hevkarên din ên bazirganiyê diguhere. Ev tawîz gihiştin lûtkeya xwe piştî ku xeteke trênê ya ku welat bi [[Vîchy France]] ve girêdide hat qutkirin, hişt ku Swîsre bi tevahî ji hêla Axê ve were dorpêç kirin. Di pêvajoya şer de, Swîsre pêşwaziya zêdetirî 300,000 penaberan kir, ku 104,000 ji wan leşkerên biyanî bûn, ku li gorî &quot;Maf û erkên welatên bêalî&quot; hatine pejirandin, belgeyek ku di [[Konferansa Laheyê de hat îmzekirin. 1899 û 1907]]; 60.000 ji penaberan sivîl bûn ku ji çewisandina [[German_National Sosyalist_Workers'_Party|National Sosyalîstên Alman]] rizgar bûbûn. Ji vana, nêzîkî 27.000 [[Cihû]] bûn. Lêbelê, polîtîkayên hişk ên koçberî û penaberiyê, û her weha têkiliyên darayî bi [[Nazi_Almanya|Almanya Sosyalîst a Netewî]] re, nakokî peyda kirin.&lt;ref&gt;ICE, p 117.&lt;/ref&gt; Di dema şer de, Hêza Hewayî ya Swîsreyê bi balafirên ji herdu alî. Di Gulan û Hezîrana 1940an de, wan yanzdeh [[Luftwaffe (Wehrmacht)|Luftwaffe]] firokeyên ku qada hewayî ya Swîsreyê dagir kiribûn xistin xwarê, û balafirên din ên dagirker neçar kirin ku piştî guhertina polîtîkaya têkiliyên bi Almanya re vekişin. Zêdetirî sed bombeavêjên Hevalbendiyê û ekîbên wan di dema şer de hatin bicihkirin. Di 1944 de, Hevalbendan bi xeletî bajarên [[Schaffhausen]] (çil kes kuştin), [[Stein am Rhein]], [[Vals (Grisons)|Vals]] û [[Rafz]] (bi hijdeh kuştî) bombebaran kirin. , her weha [[Basel]] û [[Zurich]] di 4ê adara 1945an de.

[[Wêne:Bundeshaus COA Jura.jpg|thumb|çep|Ertê kantona Jurayê li ser qubeya Qesra Federal hat veqetandin.]]
Kanton di sala 1978an de hate damezrandin, dema ku ew ji kantona Bernê hate veqetandin û bi fermî di sala 1979 de beşdarî Konfederasyona Swîsre bû. Di sala 1959an de jinan li hinek kantonan [[mafê dengdanê]] bi dest xistin û piştre jî di sala 1971an de ev maf bû qanûneke federal. Di sala 1963an de Swîsre tevlî [[Encûmena Ewropayê&quot; bû. ]]. Di dawiya [[1970]] de, beşek ji kantona Bernê hate şikandin û [[kantona Jura]] ya nû hate afirandin. Di sala 1984 de, [[Elisabeth Kopp]] bû jina yekem di [[Encûmena Federal a Swîsre]] de û di sala 1999 de bû ku jina yekem, [[Ruth Dreifuss]] bû serok. Di 18'ê Nîsana heman salê de gelê Swîsreyê dengê erê ji nûvekirina temamê destûra federal re da.

[[Wêne:20020717 Expo Neuenburg 15.JPG|thumb|Pêşangeha Neteweyî ya 2002]]
Di 2002an de, Swîsre bû endamek tam a [[Neteweyên Yekbûyî|Neteweyên yekbûyî]] û [[Bajarê Vatîkan]] wek yekane dewleta naskirî ku ne girêdayî wê rêxistinê ye hişt. Swîsre yek ji damezrînerên [[EFTA]] bû, lê ne endamê [[Herêma Aborî ya Ewropî]] (EEA) ye. Di Gulana 1992'an de serîlêdana endametiyê ji [[Yekîtiya Ewropayê]] re hat şandin, lê dema ku di Kanûna wê salê de bi referandûmekê hat redkirin tevlîbûna EEA'yê nehat şopandin. Ji hingê ve, çendîn referandum û dengdan li ser ketina Swîsra bo nav Yekîtiya Ewropî pêk anîn, lê ji ber bertekên curbicur ên xelkê, proseya endambûnê hat rawestandin. Lêbelê, zagona Swîsreyê gav bi gav diguhere da ku li gorî tiştê ku Yekîtiya Ewropî û hukûmeta Swîsre dibêjin, bi îmzekirina [[peymanên dualî|dualî]]. Swîsre û [[Liechtenstein]] ji dema endambûna [[Awisturya]] di 1995 de bi tevahî ji hêla Yekîtiya Ewropî ve hatine dorpêç kirin. Di 5ê hizêrana (June) 2005 de, 55% ji dengdêrên Swîsreyî qebûl kirin ku beşdarî [[Peymana Schengen]] bibin. Encama ku ji hêla Yekîtiya Ewropî ve wekî nîşanek piştgirîya Swîsreyê hatî katalog kirin, welatek ku bi kevneşopî wekî serbixwe an [[Tecrîdîzm|îzolasyonîst]] tê dîtin.

== Koma Etnîk û Ziman ==
[[Swisrî]] 69.3%, [[Alman]] 4.2%, [[Îtalyan]] 3.2%, [[Portekiz]] 2.5%, [[Fransayî]] 2.1%, [[Kosova]]-[[Alban]] 1.1%, [[Tirk]] 1%, ê din 16.6% (2019 taxmîn.){{Main|Zimanên Swîsre}}
[[File:Switzerland Linguistic EN.png|300px|thumb|Zimanên fermîya Swîsre&lt;ref&gt;{{cite web| url = https://www.bfs.admin.ch/bfs/en/home/statistics/population.html| title = Swiss Federal Statistical Office FSO. 31 January 2017}}&lt;/ref&gt;{{legend|red|[[Zimanê almanî|Almanî]]}}{{legend|purple|[[Zimanê fransî|Fransî]]}}{{legend|green|[[Zimanê îtalî|Îtalî]]}}{{legend|yellow|[[Zimane Romanî|Romanî]]}}]]

== Erdnigarî ==
[[Wêne:Switzerland ESA370220.jpg|thumb| Nexşeya Satelîtê Swîsre]]
Welatê Swîsreyê yê bê bej di navbera paralelên 46 û 48an de ye û serê çemên ku diherikin Deryaya Bakur, Deryaya Navîn û Deryaya Reş heye. Berfirehiya bakur-başûr ya herî zêde 220,1 kîlometre ye (ji Bargen heta Chiasso), dirêjahiya herî mezin a rojava-rojhilat 348,4 kîlometre ye (ji Chancy heta Val Müstair). Xala herî bilind a Swîsreyê 4634 m ji asta deryayê bilind e. M. bilind Dufourspitze li ser sînorê Îtalyayê, xala herî nizm perava Gola Maggiore ye 193 m ji asta deryayê. Li ser sînorê Îtalyayê jî. Cihê herî bilind ê kantona Graubünden, Juf, 2126 m ji asta deryayê bilind niştecihên herî nizm ên li derdora Gola Maggiore li kantona Ticino ku 196 m ji asta deryayê bilind Navenda erdnîgarî ya Swîsreyê li kantona Obwalden a li ser Alp Älggi ye. Sînorê Swîsreyê bi dirêjahiya giştî 1935 kîlometre ye. Bi dirêjahiya 782 kîlometreyan, sînorê neteweyî yê herî dirêj ew e ku bi Îtalyayê re li başûr e (→ sînorê di navbera Italytalya û Swîsre de). Li rojava, Swîsre ji 585 kîlometreyan zêdetir bi Fransa re hevsînor e (→ sînorê Fransa û Swîsreyê); li bakur ji Almanyayê zêdetirî 347 kîlometran, ku piraniya wan li rex Rhein (→ sînorê di navbera Almanya û Swîsreyê de) dimeşin. Li rojhilat, Swîsre bi 180 kîlometre (→ sînorê di navbera Avusturya û Swîsre de) û bi 41 kîlometreyan li ser Mîrektiya Liechtenstein (→ sînorê di navbera Liechtenstein û Swîsre de) sînordar e.

== Bajarên Mezin ên Swîsreyê ==
* [[Zurih]] 
* [[Cenevre]]
* [[Basel]]
* [[Lozan]]
* [[Winterthur]]
* [[Luzern]]
* [[St. Gallen]]
* [[Lugano]]
* [[Biel/Bienne]]
* [[Thun]]
* [[Bellinzona]]
* [[Köniz]]
* [[La Chaux-de-Fonds]]
* [[Fribourg]]
* [[Schaffhausen]]
* [[Vernier]]
* [[Chur]]
* [[Sion]]
* [[Uster]]

== Galerî ==
&lt;gallery&gt;
Wêne:Bern luftaufnahme.png|Çemê [[Aare]] di serbajarê Bernê re diherike
&lt;/gallery&gt;

== Giredanê derve ==
{{Commons|Switzerland}}

== Çavkanî ==
{{Dewletên Ewropayê}}
{{kurt}}

[[Kategorî:Swîsre| ]]</text>
      <sha1>4dp1b3qiw2k2f0m4t0lnfrnyt8i3xed</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092658</id>
      <parentid>1092655</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:06:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13916" xml:space="preserve">{{Infobox welat
 | nav               = ''Schweizerische Eidgenossenschaft (de)&lt;br /&gt;Confédération suisse (fr)&lt;br /&gt;Confederazione Svizzera (it)&lt;br /&gt;Confederaziun svizra (roh)&lt;br /&gt;Confoederatio Helvetica (la)''
 | navê_fermî        = 
 | navê_kurdî        = Konfedarasyona Swîsreyî
 | al                = Flag of Switzerland (Pantone).svg
 | girêdana_alê      = Ala Swîsreyê
 | nîşan             = Coat of Arms of Switzerland (Pantone).svg
 | girêdana_nîşanê   = Nîşana Swîsreyê
 | dirûşm            = Unus pro omnibus, omnes pro uno
 | sirûda_netewî     =  
 | cîh               = Europe-Switzerland.svg
 | cîh_sernav        = 
 | zimanên_fermî     = [[Almanî]], [[fransî]], [[îtalî]] û [[retoromanî]] ([[romanş]])
 | zimanên_tev       = 
 | paytext           = [[Bern]]
 | koordînat_paytext = {{Koord|46|57|N|07|25|E|type:country}}
 | bajarê_mezin      = Zurih - Zürich
 | sîstema_siyasî    = Dewleta Federal
 | serok_cure        = Serkomar
 | serok_nav         = [[Doris Leuthard]]
 | serok_cure1       = 
 | serok_nav1        = 
 | serok_cure2       = 
 | serok_nav2        = 
 | rûerd             = 41.284
 | av                = 4,2
 | gelhe             = 7.782,900
 | gelhe_sal         = [[2009]]
 | berbelavî         = 188,5
 | serxwebûn         = [[1'ê gelawêjê]] [[1291]]
 | TBH_giştî         = 
 | TBH/kes           = 
 | TBH_sal           = 
 | dirav             = [[Franka Swîsreyê]] (CHF)
 | dem               = [[UTC+1]]
 | nîşana_înternetê  = .ch
 | koda_telefonê     = +41
 | nexşe             = Karte Kantone der Schweiz farbig 1996.png
 | nexşe_sernav      = 
}}
'''Swîsre''' yan jî '''Konfederasyona Swîsreyî''' (bi [[almanî]]: ''Schweizerische Eidgenossenschaft'', [[fransî]]: ''Confédération suisse'', [[îtalî]]: ''Confederazione Svizzera'', [[retoromanî]]: ''Confederaziun svizra'', [[latînî]]: ''Confoederatio Helvetica'')  welatekî bejahiyê ye ku li hevberdana rojava, navîn û başûrê [[Ewropa|Ewropayê]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bRDbbGQP0xgC&amp;pg=PA194|title=Global Environment: Water, Air, and Geochemical Cycles - Second Edition|last=Berner|first=Elizabeth Kay|last2=Berner|first2=Robert A.|date=2012-04-22|publisher=Princeton University Press|isbn=978-1-4008-4276-6|language=en}}&lt;/ref&gt; Welat komarek federal e ku ji 26 kantonan pêk tê û rayedarên federalê li bajarê [[Bern|Bernê]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite journal|date=2022-06-11|title=Historical Dictionary of Switzerland|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Historical_Dictionary_of_Switzerland&amp;oldid=1092697137|journal=Wikipedia|language=en}}&lt;/ref&gt; Swîsre li aliyê başûr bi [[Îtalya]], aliyê rojava bi [[Fransa]], aliyê bakur bi [[Almanya]], li aliyê rojhilat bi [[Awistirya]] û [[Liechtenstein]] re sinorê wî heye. Welat ji aliyê erdnîgarî ve di nav [[Deşta Swîsre]], [[Alp]] û [[Jura]] de tê dabeş kirin ku bi tevahî 41.285 km² û qada axa welatê 39.997 km² rûerd vedigire.
 
Bi 7,8 mîlyon hemwelatî û bi rûbarê 41.285 metre çargoşe, Swîsre piçek ji [[Holand]]ê biçûktir e û yek ji welatên Ewropayê ye, yê ku xwediyê meztirîn gurimtiya gelhe ne. 

Swîsre navê xwe ji [[kanton]]a xwe ya bi navê ''Schwyz'' stend, kantona ku lê hatiye damezrandin. 

Herwiha, Swîsre weke welatek bêalî tê dîtin û ne endamê tu rêxistinên cihanî ye.

== Dîrok ==
[[Wêne:Acte de Médiation mg 0643.jpg|thumb|rast|[[Act of Mediation]] hewldana Napoleon bû ku bi [[Rejîma Antîk]] re lihevhatinekê bi dest bixe.]]

Di sala 1798an de hêzên [[Şoreşa Fransî]] Swîsre zeft kirin û [[destûreke bingehîn]] nû ferz kirin. û hem axa [[Mulhouse]] û hem jî geliyê [[Valtellina]] ji Swîsreyê hatin veqetandin. [[rejîma siyasî|rejîma]] ya nû, ku bi navê [[Komara Helvetic]] dihat naskirin, pir ne populer bû. Ew ji hêla artêşek dagirker ve hatibû ferz kirin, adet û kevneşopiyên sedsalan hilweşand û Swîsre kir dewletek satelîtê ya Fransa. Zordestiya xurt a ku ji hêla Fransa ve di dema serhildana Nidwalden de (Îlon 1798) hate kirin, mînakek ji hebûna zordar a artêşa Frensî û berxwedana herêmî ya li hember dagirkeriyê bû.

Swîsre neçar ma ku biketa [[bloka parzemînî]] ku di heman demê de zirar da û pîşesaziya wê teşwîq kir û neçar ma ku leşkeran peyda bike. Di destpêkê de 16 hezar mêr ku di sala 1811an de hate 12 hezar kesê lê tevî teşwîqên ku hatine pêşkêş kirin û gefên leşkerkirina bi zorê, hêjmara wan qet negihişte hejmara pêwîst.&lt;ref&gt;Bouquet, Jean-Jacques. ''Dîroka Swîsre''. Presses Universitaires de France, 2007. ISBN 978-2-13-056213-9.&lt;/ref&gt;

Dema ku di navbera Fransa û hevrikên wê de şer derket, hêzên [[Împeratoriya Rûsyayê|Rûsya]] û [[Awisturya]] êrîşî Swîsreyê kirin. Gelê Swîsreyê red kir ku bi navê Komara Helvetic bi Fransiyan re şer bike. Di sala 1803 de, [[Napoleon]] li [[Parîs]] bi serokên siyasî yên Swîsre re hevdîtinek pêk anî; Encama vê civînê belgeya bi navê [[Act of Mediation]] bû, ku bi piranî xweseriya Swîsre û Konfederasyona 19 kantonan vegerand. ji bo hevsengiya kevneşopiya kantonên xweser bi pêwîstiya rêveberiyeke navendî re.
=== Dîroka modern ===
[[Wêne:VZ Kipfenschlucht 1900.jpg|thumb|çep|Destpêka tûrîzmê di sedsala 20'an de cihê xwe da avakirina binesaziyên girîng. Wêne trêna ku bajarê [[Zermatt]] girêdide (1891).]]
Di her du şerên cîhanê de jî Swîsre nehat dagirkirin. Di dema [[Şerê Cîhanê yê Yekem]] de, Swîsre mafê penaberiyê da Vladimir Illych Ulyanov ([[Lenîn]]) ku heta sala 1917 li wir ma. Di 1919 de bêalîbûna Swîsreyê bi skandala ku [[Robert Grimm]] û [[ Arthur Hoffmann]], dema ku wan hewl da ku agirbestek di navbera [[Rûsya]] û [[Almanya]] de pêk bînin. Lêbelê di sala 1920an de, Swîsre ket nav [[League of Nations]] ku navenda wê li [[Cenevre]] bû, bi tenê şertê ku ew ji hemî hewcedariyên leşkerî ye bêpar be.

Di dema [[Şerê Cîhanê yê Duyemîn]] de, [[Wehrmacht|Artêşa Alman]] planên dagirkirinê yên berfireh çêkir ([[Operasyona Tannenbaum]]) lê tu carî Swîsreyê dagir nekir. Welat karibû parastina serxwebûna xwe bi saya hevgirtineke jinavbirina leşkerî, tawîzan ji Almanyayê re û bextewariyek pir baş di operasyonên leşkerî de ku êrişa Alman dereng xist. Ji aliyê Swîsreyê [[Partiya Nazî|Partiya Sosyalîst a Netewî]] jî hewldan hatin kirin ku welat bi Elmanyayê ve girêbidin, lê bi ser neketin. Çapemeniya Swîsreyê bi tundî [[Rayşa Sêyemîn]] rexne kir, gelek caran heqaret li [[Führer]] wê kir. Swîsre di dema pevçûnê de ji bo her du aliyan bingehek girîng a sîxuriyê bû, û her weha pir caran navbeynkariya danûstandinên di navbera [[Hevpeymanên Şerê Cîhanê yê Duyemîn|Hevalbend]] û [[Hêzên Axe]] de bû. [[Xaça Sor a Navneteweyî]] ku navenda wê li Cenevreyê ye, di van pevçûnan de û yên din de rolek pir girîng lîst.

[[Wêne:Baracke für Offiziere - CH-BAR - 3237045.tif|thumb|rast|Zeberên Swîsreyî yên ku di Şerê Cîhanê yê Yekem de noqteyeke sînor diparêzin. [[Swîsre di dema şerên cîhanê de|Di herdu şeran de Swîsre bêalî ma]] û ji aliyê welatên şerker ve hatiye dorpêçkirin.]]
Bazirganiya bi Swîsreyê re ji aliyê Hevpeyman û welatên Axiyê ve hat astengkirin. Hevkariya aborî û dirêjkirina krediyê ji Reichê Sêyemîn re li gorî xetera dagirkirinê û hebûna hevkarên din ên bazirganiyê diguhere. Ev tawîz gihiştin lûtkeya xwe piştî ku xeteke trênê ya ku welat bi [[Vîchy France]] ve girêdide hat qutkirin, hişt ku Swîsre bi tevahî ji hêla Axê ve were dorpêç kirin. Di pêvajoya şer de, Swîsre pêşwaziya zêdetirî 300,000 penaberan kir, ku 104,000 ji wan leşkerên biyanî bûn, ku li gorî &quot;Maf û erkên welatên bêalî&quot; hatine pejirandin, belgeyek ku di [[Konferansa Laheyê de hat îmzekirin. 1899 û 1907]]; 60.000 ji penaberan sivîl bûn ku ji çewisandina [[German_National Sosyalist_Workers'_Party|National Sosyalîstên Alman]] rizgar bûbûn. Ji vana, nêzîkî 27.000 [[Cihû]] bûn. Lêbelê, polîtîkayên hişk ên koçberî û penaberiyê, û her weha têkiliyên darayî bi [[Nazi_Almanya|Almanya Sosyalîst a Netewî]] re, nakokî peyda kirin.&lt;ref&gt;ICE, p 117.&lt;/ref&gt; Di dema şer de, Hêza Hewayî ya Swîsreyê bi balafirên ji herdu alî. Di Gulan û Hezîrana 1940an de, wan yanzdeh [[Luftwaffe (Wehrmacht)|Luftwaffe]] firokeyên ku qada hewayî ya Swîsreyê dagir kiribûn xistin xwarê, û balafirên din ên dagirker neçar kirin ku piştî guhertina polîtîkaya têkiliyên bi Almanya re vekişin. Zêdetirî sed bombeavêjên Hevalbendiyê û ekîbên wan di dema şer de hatin bicihkirin. Di 1944 de, Hevalbendan bi xeletî bajarên [[Schaffhausen]] (çil kes kuştin), [[Stein am Rhein]], [[Vals (Grisons)|Vals]] û [[Rafz]] (bi hijdeh kuştî) bombebaran kirin. , her weha [[Basel]] û [[Zurich]] di 4ê adara 1945an de.

[[Wêne:Bundeshaus COA Jura.jpg|thumb|çep|Ertê kantona Jurayê li ser qubeya Qesra Federal hat veqetandin.]]
Kanton di sala 1978an de hate damezrandin, dema ku ew ji kantona Bernê hate veqetandin û bi fermî di sala 1979 de beşdarî Konfederasyona Swîsre bû. Di sala 1959an de jinan li hinek kantonan [[mafê dengdanê]] bi dest xistin û piştre jî di sala 1971an de ev maf bû qanûneke federal. Di sala 1963an de Swîsre tevlî [[Encûmena Ewropayê&quot; bû. ]]. Di dawiya [[1970]] de, beşek ji kantona Bernê hate şikandin û [[kantona Jura]] ya nû hate afirandin. Di sala 1984 de, [[Elisabeth Kopp]] bû jina yekem di [[Encûmena Federal a Swîsre]] de û di sala 1999 de bû ku jina yekem, [[Ruth Dreifuss]] bû serok. Di 18'ê Nîsana heman salê de gelê Swîsreyê dengê erê ji nûvekirina temamê destûra federal re da.

[[Wêne:20020717 Expo Neuenburg 15.JPG|thumb|Pêşangeha Neteweyî ya 2002]]
Di 2002an de, Swîsre bû endamek tam a [[Neteweyên Yekbûyî|Neteweyên yekbûyî]] û [[Bajarê Vatîkan]] wek yekane dewleta naskirî ku ne girêdayî wê rêxistinê ye hişt. Swîsre yek ji damezrînerên [[EFTA]] bû, lê ne endamê [[Herêma Aborî ya Ewropî]] (EEA) ye. Di Gulana 1992'an de serîlêdana endametiyê ji [[Yekîtiya Ewropayê]] re hat şandin, lê dema ku di Kanûna wê salê de bi referandûmekê hat redkirin tevlîbûna EEA'yê nehat şopandin. Ji hingê ve, çendîn referandum û dengdan li ser ketina Swîsra bo nav Yekîtiya Ewropî pêk anîn, lê ji ber bertekên curbicur ên xelkê, proseya endambûnê hat rawestandin. Lêbelê, zagona Swîsreyê gav bi gav diguhere da ku li gorî tiştê ku Yekîtiya Ewropî û hukûmeta Swîsre dibêjin, bi îmzekirina [[peymanên dualî|dualî]]. Swîsre û [[Liechtenstein]] ji dema endambûna [[Awisturya]] di 1995 de bi tevahî ji hêla Yekîtiya Ewropî ve hatine dorpêç kirin. Di 5ê hizêrana (June) 2005 de, 55% ji dengdêrên Swîsreyî qebûl kirin ku beşdarî [[Peymana Schengen]] bibin. Encama ku ji hêla Yekîtiya Ewropî ve wekî nîşanek piştgirîya Swîsreyê hatî katalog kirin, welatek ku bi kevneşopî wekî serbixwe an [[Tecrîdîzm|îzolasyonîst]] tê dîtin.

== Komên etnîkî û ziman ==
[[Swisrî]] 69.3%, [[Alman]] 4.2%, [[Îtalyan]] 3.2%, [[Portekiz]] 2.5%, [[Fransayî]] 2.1%, [[Kosova]]-[[Alban]] 1.1%, [[Tirk]] 1%, ê din 16.6% (2019 taxmîn.){{Main|Zimanên Swîsre}}
[[File:Switzerland Linguistic EN.png|300px|thumb|Zimanên fermîya Swîsre&lt;ref&gt;{{cite web| url = https://www.bfs.admin.ch/bfs/en/home/statistics/population.html| title = Swiss Federal Statistical Office FSO. 31 January 2017}}&lt;/ref&gt;{{legend|red|[[Zimanê almanî|Almanî]]}}{{legend|purple|[[Zimanê fransî|Fransî]]}}{{legend|green|[[Zimanê îtalî|Îtalî]]}}{{legend|yellow|[[Zimane Romanî|Romanî]]}}]]

== Erdnigarî ==
[[Wêne:Switzerland ESA370220.jpg|thumb| Nexşeya Satelîtê Swîsre]]
Welatê Swîsreyê yê bê bej di navbera paralelên 46 û 48an de ye û serê çemên ku diherikin Deryaya Bakur, Deryaya Navîn û Deryaya Reş heye. Berfirehiya bakur-başûr ya herî zêde 220,1 kîlometre ye (ji Bargen heta Chiasso), dirêjahiya herî mezin a rojava-rojhilat 348,4 kîlometre ye (ji Chancy heta Val Müstair). Xala herî bilind a Swîsreyê 4634 m ji asta deryayê bilind e. M. bilind Dufourspitze li ser sînorê Îtalyayê, xala herî nizm perava Gola Maggiore ye 193 m ji asta deryayê. Li ser sînorê Îtalyayê jî. Cihê herî bilind ê kantona Graubünden, Juf, 2126 m ji asta deryayê bilind niştecihên herî nizm ên li derdora Gola Maggiore li kantona Ticino ku 196 m ji asta deryayê bilind Navenda erdnîgarî ya Swîsreyê li kantona Obwalden a li ser Alp Älggi ye. Sînorê Swîsreyê bi dirêjahiya giştî 1935 kîlometre ye. Bi dirêjahiya 782 kîlometreyan, sînorê neteweyî yê herî dirêj ew e ku bi Îtalyayê re li başûr e (→ sînorê di navbera Italytalya û Swîsre de). Li rojava, Swîsre ji 585 kîlometreyan zêdetir bi Fransa re hevsînor e (→ sînorê Fransa û Swîsreyê); li bakur ji Almanyayê zêdetirî 347 kîlometran, ku piraniya wan li rex Rhein (→ sînorê di navbera Almanya û Swîsreyê de) dimeşin. Li rojhilat, Swîsre bi 180 kîlometre (→ sînorê di navbera Avusturya û Swîsre de) û bi 41 kîlometreyan li ser Mîrektiya Liechtenstein (→ sînorê di navbera Liechtenstein û Swîsre de) sînordar e.

== Bajarên Mezin ên Swîsreyê ==
* [[Zurih]] 
* [[Cenevre]]
* [[Basel]]
* [[Lozan]]
* [[Winterthur]]
* [[Luzern]]
* [[St. Gallen]]
* [[Lugano]]
* [[Biel/Bienne]]
* [[Thun]]
* [[Bellinzona]]
* [[Köniz]]
* [[La Chaux-de-Fonds]]
* [[Fribourg]]
* [[Schaffhausen]]
* [[Vernier]]
* [[Chur]]
* [[Sion]]
* [[Uster]]

== Galerî ==
&lt;gallery&gt;
Wêne:Bern luftaufnahme.png|Çemê [[Aare]] di serbajarê Bernê re diherike
&lt;/gallery&gt;

== Giredanê derve ==
{{Commons|Switzerland}}

== Çavkanî ==
{{Dewletên Ewropayê}}
{{kurt}}

[[Kategorî:Swîsre| ]]</text>
      <sha1>o0s1xgcdvizrnfgxu9i1m75lur3q64q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092659</id>
      <parentid>1092658</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:07:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13916" xml:space="preserve">{{Infobox welat
 | nav               = ''Schweizerische Eidgenossenschaft (de)&lt;br /&gt;Confédération suisse (fr)&lt;br /&gt;Confederazione Svizzera (it)&lt;br /&gt;Confederaziun svizra (roh)&lt;br /&gt;Confoederatio Helvetica (la)''
 | navê_fermî        = 
 | navê_kurdî        = Konfedarasyona Swîsreyî
 | al                = Flag of Switzerland (Pantone).svg
 | girêdana_alê      = Ala Swîsreyê
 | nîşan             = Coat of Arms of Switzerland (Pantone).svg
 | girêdana_nîşanê   = Nîşana Swîsreyê
 | dirûşm            = Unus pro omnibus, omnes pro uno
 | sirûda_netewî     =  
 | cîh               = Europe-Switzerland.svg
 | cîh_sernav        = 
 | zimanên_fermî     = [[Almanî]], [[fransî]], [[îtalî]] û [[retoromanî]] ([[romanş]])
 | zimanên_tev       = 
 | paytext           = [[Bern]]
 | koordînat_paytext = {{Koord|46|57|N|07|25|E|type:country}}
 | bajarê_mezin      = Zurih - Zürich
 | sîstema_siyasî    = Dewleta Federal
 | serok_cure        = Serkomar
 | serok_nav         = [[Doris Leuthard]]
 | serok_cure1       = 
 | serok_nav1        = 
 | serok_cure2       = 
 | serok_nav2        = 
 | rûerd             = 41.284
 | av                = 4,2
 | gelhe             = 7.782,900
 | gelhe_sal         = [[2009]]
 | berbelavî         = 188,5
 | serxwebûn         = [[1'ê gelawêjê]] [[1291]]
 | TBH_giştî         = 
 | TBH/kes           = 
 | TBH_sal           = 
 | dirav             = [[Franka Swîsreyê]] (CHF)
 | dem               = [[UTC+1]]
 | nîşana_înternetê  = .ch
 | koda_telefonê     = +41
 | nexşe             = Karte Kantone der Schweiz farbig 1996.png
 | nexşe_sernav      = 
}}
'''Swîsre''' yan jî '''Konfederasyona Swîsreyî''' (bi [[almanî]]: ''Schweizerische Eidgenossenschaft'', [[fransî]]: ''Confédération suisse'', [[îtalî]]: ''Confederazione Svizzera'', [[retoromanî]]: ''Confederaziun svizra'', [[latînî]]: ''Confoederatio Helvetica'')  welatekî bejahiyê ye ku li hevberdana rojava, navîn û başûrê [[Ewropa|Ewropayê]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bRDbbGQP0xgC&amp;pg=PA194|title=Global Environment: Water, Air, and Geochemical Cycles - Second Edition|last=Berner|first=Elizabeth Kay|last2=Berner|first2=Robert A.|date=2012-04-22|publisher=Princeton University Press|isbn=978-1-4008-4276-6|language=en}}&lt;/ref&gt; Welat komarek federal e ku ji 26 kantonan pêk tê û rayedarên federalê li bajarê [[Bern|Bernê]] ye.&lt;ref&gt;{{Cite journal|date=2022-06-11|title=Historical Dictionary of Switzerland|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Historical_Dictionary_of_Switzerland&amp;oldid=1092697137|journal=Wikipedia|language=en}}&lt;/ref&gt; Swîsre li aliyê başûr bi [[Îtalya]], aliyê rojava bi [[Fransa]], aliyê bakur bi [[Almanya]], li aliyê rojhilat bi [[Awistirya]] û [[Liechtenstein]] re sinorê wî heye. Welat ji aliyê erdnîgarî ve di nav [[Deşta Swîsre]], [[Alp]] û [[Jura]] de tê dabeş kirin ku bi tevahî 41.285 km² û qada axa welatê 39.997 km² rûerd vedigire.
 
Bi 7,8 mîlyon hemwelatî û bi rûbarê 41.285 metre çargoşe, Swîsre piçek ji [[Holand]]ê biçûktir e û yek ji welatên Ewropayê ye, yê ku xwediyê meztirîn gurimtiya gelhe ne. 

Swîsre navê xwe ji [[kanton]]a xwe ya bi navê ''Schwyz'' stend, kantona ku lê hatiye damezrandin. 

Herwiha, Swîsre weke welatek bêalî tê dîtin û ne endamê tu rêxistinên cihanî ye.

== Dîrok ==
[[Wêne:Acte de Médiation mg 0643.jpg|thumb|rast|[[Act of Mediation]] hewldana Napoleon bû ku bi [[Rejîma Antîk]] re lihevhatinekê bi dest bixe.]]

Di sala 1798an de hêzên [[Şoreşa Fransî]] Swîsre zeft kirin û [[destûreke bingehîn]] nû ferz kirin. û hem axa [[Mulhouse]] û hem jî geliyê [[Valtellina]] ji Swîsreyê hatin veqetandin. [[rejîma siyasî|rejîma]] ya nû, ku bi navê [[Komara Helvetic]] dihat naskirin, pir ne populer bû. Ew ji hêla artêşek dagirker ve hatibû ferz kirin, adet û kevneşopiyên sedsalan hilweşand û Swîsre kir dewletek satelîtê ya Fransa. Zordestiya xurt a ku ji hêla Fransa ve di dema serhildana Nidwalden de (Îlon 1798) hate kirin, mînakek ji hebûna zordar a artêşa Frensî û berxwedana herêmî ya li hember dagirkeriyê bû.

Swîsre neçar ma ku biketa [[bloka parzemînî]] ku di heman demê de zirar da û pîşesaziya wê teşwîq kir û neçar ma ku leşkeran peyda bike. Di destpêkê de 16 hezar mêr ku di sala 1811an de hate 12 hezar kesê lê tevî teşwîqên ku hatine pêşkêş kirin û gefên leşkerkirina bi zorê, hêjmara wan qet negihişte hejmara pêwîst.&lt;ref&gt;Bouquet, Jean-Jacques. ''Dîroka Swîsre''. Presses Universitaires de France, 2007. ISBN 978-2-13-056213-9.&lt;/ref&gt;

Dema ku di navbera Fransa û hevrikên wê de şer derket, hêzên [[Împeratoriya Rûsyayê|Rûsya]] û [[Awisturya]] êrîşî Swîsreyê kirin. Gelê Swîsreyê red kir ku bi navê Komara Helvetic bi Fransiyan re şer bike. Di sala 1803 de, [[Napoleon]] li [[Parîs]] bi serokên siyasî yên Swîsre re hevdîtinek pêk anî; Encama vê civînê belgeya bi navê [[Act of Mediation]] bû, ku bi piranî xweseriya Swîsre û Konfederasyona 19 kantonan vegerand. ji bo hevsengiya kevneşopiya kantonên xweser bi pêwîstiya rêveberiyeke navendî re.
=== Dîroka modern ===
[[Wêne:VZ Kipfenschlucht 1900.jpg|thumb|çep|Destpêka tûrîzmê di sedsala 20'an de cihê xwe da avakirina binesaziyên girîng. Wêne trêna ku bajarê [[Zermatt]] girêdide (1891).]]
Di her du şerên cîhanê de jî Swîsre nehat dagirkirin. Di dema [[Şerê Cîhanê yê Yekem]] de, Swîsre mafê penaberiyê da Vladimir Illych Ulyanov ([[Lenîn]]) ku heta sala 1917 li wir ma. Di 1919 de bêalîbûna Swîsreyê bi skandala ku [[Robert Grimm]] û [[ Arthur Hoffmann]], dema ku wan hewl da ku agirbestek di navbera [[Rûsya]] û [[Almanya]] de pêk bînin. Lêbelê di sala 1920an de, Swîsre ket nav [[League of Nations]] ku navenda wê li [[Cenevre]] bû, bi tenê şertê ku ew ji hemî hewcedariyên leşkerî ye bêpar be.

Di dema [[Şerê Cîhanê yê Duyemîn]] de, [[Wehrmacht|Artêşa Alman]] planên dagirkirinê yên berfireh çêkir ([[Operasyona Tannenbaum]]) lê tu carî Swîsreyê dagir nekir. Welat karibû parastina serxwebûna xwe bi saya hevgirtineke jinavbirina leşkerî, tawîzan ji Almanyayê re û bextewariyek pir baş di operasyonên leşkerî de ku êrişa Alman dereng xist. Ji aliyê Swîsreyê [[Partiya Nazî|Partiya Sosyalîst a Netewî]] jî hewldan hatin kirin ku welat bi Elmanyayê ve girêbidin, lê bi ser neketin. Çapemeniya Swîsreyê bi tundî [[Rayşa Sêyemîn]] rexne kir, gelek caran heqaret li [[Führer]] wê kir. Swîsre di dema pevçûnê de ji bo her du aliyan bingehek girîng a sîxuriyê bû, û her weha pir caran navbeynkariya danûstandinên di navbera [[Hevpeymanên Şerê Cîhanê yê Duyemîn|Hevalbend]] û [[Hêzên Axe]] de bû. [[Xaça Sor a Navneteweyî]] ku navenda wê li Cenevreyê ye, di van pevçûnan de û yên din de rolek pir girîng lîst.

[[Wêne:Baracke für Offiziere - CH-BAR - 3237045.tif|thumb|rast|Zeberên Swîsreyî yên ku di Şerê Cîhanê yê Yekem de noqteyeke sînor diparêzin. [[Swîsre di dema şerên cîhanê de|Di herdu şeran de Swîsre bêalî ma]] û ji aliyê welatên şerker ve hatiye dorpêçkirin.]]
Bazirganiya bi Swîsreyê re ji aliyê Hevpeyman û welatên Axiyê ve hat astengkirin. Hevkariya aborî û dirêjkirina krediyê ji Reichê Sêyemîn re li gorî xetera dagirkirinê û hebûna hevkarên din ên bazirganiyê diguhere. Ev tawîz gihiştin lûtkeya xwe piştî ku xeteke trênê ya ku welat bi [[Vîchy France]] ve girêdide hat qutkirin, hişt ku Swîsre bi tevahî ji hêla Axê ve were dorpêç kirin. Di pêvajoya şer de, Swîsre pêşwaziya zêdetirî 300,000 penaberan kir, ku 104,000 ji wan leşkerên biyanî bûn, ku li gorî &quot;Maf û erkên welatên bêalî&quot; hatine pejirandin, belgeyek ku di [[Konferansa Laheyê de hat îmzekirin. 1899 û 1907]]; 60.000 ji penaberan sivîl bûn ku ji çewisandina [[German_National Sosyalist_Workers'_Party|National Sosyalîstên Alman]] rizgar bûbûn. Ji vana, nêzîkî 27.000 [[Cihû]] bûn. Lêbelê, polîtîkayên hişk ên koçberî û penaberiyê, û her weha têkiliyên darayî bi [[Nazi_Almanya|Almanya Sosyalîst a Netewî]] re, nakokî peyda kirin.&lt;ref&gt;ICE, p 117.&lt;/ref&gt; Di dema şer de, Hêza Hewayî ya Swîsreyê bi balafirên ji herdu alî. Di Gulan û Hezîrana 1940an de, wan yanzdeh [[Luftwaffe (Wehrmacht)|Luftwaffe]] firokeyên ku qada hewayî ya Swîsreyê dagir kiribûn xistin xwarê, û balafirên din ên dagirker neçar kirin ku piştî guhertina polîtîkaya têkiliyên bi Almanya re vekişin. Zêdetirî sed bombeavêjên Hevalbendiyê û ekîbên wan di dema şer de hatin bicihkirin. Di 1944 de, Hevalbendan bi xeletî bajarên [[Schaffhausen]] (çil kes kuştin), [[Stein am Rhein]], [[Vals (Grisons)|Vals]] û [[Rafz]] (bi hijdeh kuştî) bombebaran kirin. , her weha [[Basel]] û [[Zurich]] di 4ê adara 1945an de.

[[Wêne:Bundeshaus COA Jura.jpg|thumb|çep|Ertê kantona Jurayê li ser qubeya Qesra Federal hat veqetandin.]]
Kanton di sala 1978an de hate damezrandin, dema ku ew ji kantona Bernê hate veqetandin û bi fermî di sala 1979 de beşdarî Konfederasyona Swîsre bû. Di sala 1959an de jinan li hinek kantonan [[mafê dengdanê]] bi dest xistin û piştre jî di sala 1971an de ev maf bû qanûneke federal. Di sala 1963an de Swîsre tevlî [[Encûmena Ewropayê&quot; bû. ]]. Di dawiya [[1970]] de, beşek ji kantona Bernê hate şikandin û [[kantona Jura]] ya nû hate afirandin. Di sala 1984 de, [[Elisabeth Kopp]] bû jina yekem di [[Encûmena Federal a Swîsre]] de û di sala 1999 de bû ku jina yekem, [[Ruth Dreifuss]] bû serok. Di 18'ê Nîsana heman salê de gelê Swîsreyê dengê erê ji nûvekirina temamê destûra federal re da.

[[Wêne:20020717 Expo Neuenburg 15.JPG|thumb|Pêşangeha Neteweyî ya 2002]]
Di 2002an de, Swîsre bû endamek tam a [[Neteweyên Yekbûyî|Neteweyên yekbûyî]] û [[Bajarê Vatîkan]] wek yekane dewleta naskirî ku ne girêdayî wê rêxistinê ye hişt. Swîsre yek ji damezrînerên [[EFTA]] bû, lê ne endamê [[Herêma Aborî ya Ewropî]] (EEA) ye. Di Gulana 1992'an de serîlêdana endametiyê ji [[Yekîtiya Ewropayê]] re hat şandin, lê dema ku di Kanûna wê salê de bi referandûmekê hat redkirin tevlîbûna EEA'yê nehat şopandin. Ji hingê ve, çendîn referandum û dengdan li ser ketina Swîsra bo nav Yekîtiya Ewropî pêk anîn, lê ji ber bertekên curbicur ên xelkê, proseya endambûnê hat rawestandin. Lêbelê, zagona Swîsreyê gav bi gav diguhere da ku li gorî tiştê ku Yekîtiya Ewropî û hukûmeta Swîsre dibêjin, bi îmzekirina [[peymanên dualî|dualî]]. Swîsre û [[Liechtenstein]] ji dema endambûna [[Awisturya]] di 1995 de bi tevahî ji hêla Yekîtiya Ewropî ve hatine dorpêç kirin. Di 5ê hizêrana (June) 2005 de, 55% ji dengdêrên Swîsreyî qebûl kirin ku beşdarî [[Peymana Schengen]] bibin. Encama ku ji hêla Yekîtiya Ewropî ve wekî nîşanek piştgirîya Swîsreyê hatî katalog kirin, welatek ku bi kevneşopî wekî serbixwe an [[Tecrîdîzm|îzolasyonîst]] tê dîtin.

== Komên etnîkî û ziman ==
[[Swisrî]] 69.3%, [[Alman]] 4.2%, [[Îtalyan]] 3.2%, [[Portekiz]] 2.5%, [[Fransayî]] 2.1%, [[Kosova]]-[[Alban]] 1.1%, [[Tirk]] 1%, ê din 16.6% (2019 taxmîn.){{Main|Zimanên Swîsre}}
[[File:Switzerland Linguistic EN.png|300px|thumb|Zimanên fermîya Swîsre&lt;ref&gt;{{cite web| url = https://www.bfs.admin.ch/bfs/en/home/statistics/population.html| title = Swiss Federal Statistical Office FSO. 31 January 2017}}&lt;/ref&gt;{{legend|red|[[Zimanê almanî|Almanî]]}}{{legend|purple|[[Zimanê fransî|Fransî]]}}{{legend|green|[[Zimanê îtalî|Îtalî]]}}{{legend|yellow|[[Zimane Romanî|Romanî]]}}]]

== Erdnigarî ==
[[Wêne:Switzerland ESA370220.jpg|thumb| Nexşeya Satelîtê Swîsre]]
Welatê Swîsreyê yê bê bej di navbera paralelên 46 û 48an de ye û serê çemên ku diherikin Deryaya Bakur, Deryaya Navîn û Deryaya Reş heye. Berfirehiya bakur-başûr ya herî zêde 220,1 kîlometre ye (ji Bargen heta Chiasso), dirêjahiya herî mezin a rojava-rojhilat 348,4 kîlometre ye (ji Chancy heta Val Müstair). Xala herî bilind a Swîsreyê 4634 m ji asta deryayê bilind e. M. bilind Dufourspitze li ser sînorê Îtalyayê, xala herî nizm perava Gola Maggiore ye 193 m ji asta deryayê. Li ser sînorê Îtalyayê jî. Cihê herî bilind ê kantona Graubünden, Juf, 2126 m ji asta deryayê bilind niştecihên herî nizm ên li derdora Gola Maggiore li kantona Ticino ku 196 m ji asta deryayê bilind Navenda erdnîgarî ya Swîsreyê li kantona Obwalden a li ser Alp Älggi ye. Sînorê Swîsreyê bi dirêjahiya giştî 1935 kîlometre ye. Bi dirêjahiya 782 kîlometreyan, sînorê neteweyî yê herî dirêj ew e ku bi Îtalyayê re li başûr e (→ sînorê di navbera Italytalya û Swîsre de). Li rojava, Swîsre ji 585 kîlometreyan zêdetir bi Fransa re hevsînor e (→ sînorê Fransa û Swîsreyê); li bakur ji Almanyayê zêdetirî 347 kîlometran, ku piraniya wan li rex Rhein (→ sînorê di navbera Almanya û Swîsreyê de) dimeşin. Li rojhilat, Swîsre bi 180 kîlometre (→ sînorê di navbera Avusturya û Swîsre de) û bi 41 kîlometreyan li ser Mîrektiya Liechtenstein (→ sînorê di navbera Liechtenstein û Swîsre de) sînordar e.

== Bajarên mezin ên Swîsreyê ==
* [[Zurih]] 
* [[Cenevre]]
* [[Basel]]
* [[Lozan]]
* [[Winterthur]]
* [[Luzern]]
* [[St. Gallen]]
* [[Lugano]]
* [[Biel/Bienne]]
* [[Thun]]
* [[Bellinzona]]
* [[Köniz]]
* [[La Chaux-de-Fonds]]
* [[Fribourg]]
* [[Schaffhausen]]
* [[Vernier]]
* [[Chur]]
* [[Sion]]
* [[Uster]]

== Galerî ==
&lt;gallery&gt;
Wêne:Bern luftaufnahme.png|Çemê [[Aare]] di serbajarê Bernê re diherike
&lt;/gallery&gt;

== Giredanê derve ==
{{Commons|Switzerland}}

== Çavkanî ==
{{Dewletên Ewropayê}}
{{kurt}}

[[Kategorî:Swîsre| ]]</text>
      <sha1>7l265ze7vttlyu7ayf4v6sbt2cir051</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Makedonyaya Bakur</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13428</id>
    <revision>
      <id>1092646</id>
      <parentid>1092600</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T15:24:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <comment>/* Mijarên têkildar */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9688" xml:space="preserve">{{Infobox welat
 | nav               = ''Република Северна Македонија &lt;br /&gt; Republika Severna Makedonija''
 | navê_fermî        = 
 | navê_kurdî        = Komara Makedonyaya Bakur
 | al                = Flag of the Republic of Macedonia.svg
 | girêdana_alê      = Alayê Makedonyayê
 | nîşan             = Coat of arms of North Macedonia.svg
 | girêdana_nîşanê   = Nîşanê Makedonyayê
 | dirûşm            = 
 | sirûda_netewî     =  Denes Nad Makedonija
 | cîh               = Europe-Macedonia.svg
 | cîh_sernav        = 
 | zimanên_fermî     = [[Makedonî]]
 | zimanên_tev       = 
 | paytext           = [[Skopye]]
 | koordînat_paytext = {{Koord|42|0|N|21|27|E|type:country|nav=Makedonya}}
 | bajarê_mezin      = [[Skopye]]
 | sîstema_siyasî    = [[Komar]]
 | serok_cure        = Serkomar
 | serok_nav         = [[Stevo Pendarovski ]]
 | serok_cure1       = Serok
 | serok_nav1        = [[Zoran Zaev]]
 | serok_cure2       = 
 | serok_nav2        = 
 | rûerd             = 25.713
 | av                = 
 | gelhe             = 2.066.718
 | gelhe_sal         = [[2009]]
 | berbelavî         = 80,4
 | serxwebûn         = [[8'ê rezberê]] [[1991]]
 | TBH_giştî         = 
 | TBH/kes           = 
 | TBH_sal           = 
 | dirav             = [[Denarê makedonî]] (MKD)
 | dem               = [[UTC+1]]
 | nîşana_înternetê  = .mk
 | koda_telefonê     = +369
 | nexşe             = R.o.Macedonia topography.svg
 | nexşe_sernav      = 
}}
'''Komara Makedonyaya Bakur''' (bi [[makedonî]]: Република Северна Македонија  ''Republika Severna Makedonija''), welateke serbixwe yê nîvgizirta Balkanê li başûrê rojhilata Ewropayê ye. Ev welat li hemî aliyan ve hatiye dorgirtin û ji rojava bi [[Albanya]]yê, ji rojhilat bi [[Bulgaristan]]ê, ji bakur bi [[Sirbistan]]ê, ji bakurê rojava bi [[Montenegro]]yê û ji başûr jî bi [[Yewnanistan]]ê hatiye dorgirtin. Ji ber astengî  û hewldanên Yewnanistanê, li sala 1993ê [[Neteweyên Yekgirti]] navê Makedonyayê bi awayekê fermî wekî [[Komara Yûgoslavî ya Kevnar a Makedonyayê]] (Поранешна Југословенска Република Македонија &quot;ПЈРМ&quot; ''Poraneşna Yugoslovenska Republika Makedoniya'') pejirand. Paytextê wê [[Skopye]] ye û akincî yên paytextî 600.000 kes in.

[[Wêne:Mk-map.png|thumb|left|Nexşeya Makedonyayê]]

Li vî welatî zêdetir ji 50 golên destkiri û xweriskî û 16 kopîtkên çiyayan yên bilindtir ji 2,000 metran (6550 pêyan) hene. Ev welat endameka Neteweyên Yekgirtî û Civata Ewropayê ye. Ji meha Befirbara Pêşîna sala 2005ê bûye berbijareka Yekîtiya Ewropayê.

== Dîrok ==

Axa niha li bin destê [[komara Yûgosla-Makedonya a Kevin]] di pêş da li para herî başurîn a Komara [[Yûgoslavya]]yê bû. Hema piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyê]] û damezrandina ''Komara Sosyalîstî ya Yûgoslavyayê'', sînorên niha yên Makedonyayê hatin diyar kirin û gelê Makedonyayê wekî neteweyeka cida ji Sirbiyan hatin niyasîn. Gelek desthelat û qiralî yên kevnar, mîna Meqdonyayê ev ax vegirtî ye. Lê dibê ji bîr nekîn ko Meqdonyaya Kevin piranî ya welatê [[Yewnanistan]]ê vedigirt û ji bajêrê [[Bitola]]yê bakurtir nediçû. Paştir, li sala 146ê berî bûna Îsay ev dever bû parek ji [[Împaratoriya Roma]] û [[Bîzans]]ê û li sedsalên 3ê û 4ê bû file (xiristian). Paştir li sedsala 6ê, desthelata Bîzansiyan li ser devrê nema û komên gelên [[Slavî]]yên bêdîn hatin û xelkên xwecih ên mîna [[Îllîri]]yan, [[Triyakî]]yan [[Yewnanî]]yan û [[Latînî]]-axivan di nav xwe da helandin û asîmîlekirin.

Li [[sedsala 9'an]] ev dever bû file (xiristiyan) û piraniya deverê kevt bin destê Emperatoriya [[Bolgaristanê a yekê]].

Li sedsala 11ê Bîzansiyan dever vegirteve, lê li sedsala 12ê emperatoriya [[Bolgaristanê ya Duyê]] dîsa destehata wan deran girt destê xwe. Li sedsala 14ê Makedonya bû parek ji Emperatoriya [[Sirbistan]]ê û çend dehsalekan pişt ra ji bo dirêjahî ya nêzîkî pênc sed salan kevt bin destê  [[Osmanan]].

Piştî herdu [[şerên Balkanyayê]] li salên [[1912]]an û [[1913]]an û jihevhilweşyana emperatoriya [[Osmaniyan]], herêma Makedonyayê di navbera [[Yewnanistan]]ê ([[Makedoniya (Yewnanistan)|Yewnan-Makedoniya]]), [[Sirbistan]]ê û [[Bulgaristan]]ê hat vebeşîn. Herêma niha ya Makedonyayê li wan deman bi navê Južna Srbija, 
[[Sirbistana Başurî]] dihat binavkirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Yekê]], Makedonya gehişt qiralî ya nû avabûyî ya ''Sirbistan, Kroatiya û Slovînyayê''. Li sala 1929ê navê [[Paşatiya Sirbistan, Kroatiya û Slovînyayê]] bû [[Paşatiya Yogoslaviyayê]] û bi ser çend herêman da hat vebeşîn. Navê her herêmekê [[Banovina]] bû. Bi vî awayî, [[Sirbistana Başurî]] bû [[Vardar Banovina]].

Li sala 1941ê Makedonya ji layê [[Hêzên Mîhwer]] ve hat dagîrkirin û [[Vardar Banovina]] di navbera [[Bolgaristanê]] û [[Elbanya]]ya-bindestê [[Îtalyanî]]iyan ve hat vebeşîn. desthelata tund û tîja dagîrkeran piraniya xelkê Makedonyayê têhindan ko piştevaniya [[Partîzan]]ên [[Komûnîst]] ên ser bi [[Yusip Broz Tîto]]y bikin. Piştî dawîbûna [[Şerê Cîhanî yê duyê]], dema Tîto bûye serokê Yogoslaviyayê, ''Komara Federala Gelêrî ya Yogoslaviayê'' hat damezrandin. ''Komara Gelêrî ya Makedonyayê'' bû yek ji şeş komarên federalîyetê. piştî ko li sala 1963ê navê federalîyetê bûye [[Komara Federalî ya Sosyalîstî ya Yogoslaviayê]], navê komara Makedonyayê jî bû ''Komara Sosyalîstî ya Makedonyayê''. Li sala 1991ê bi awayekê aştîyane ji Yogoslaviayê cida bû û &quot;Sosyalîst&quot; ji navê xwe havêt.

Welat bi awayekê fermî roja [[8'ê rezberê]] [[1991]]ê wekî roja serxwebûnê pîroz dikitê herçend e ko li goreyê qanûna bingehîn, dikarit piştî rapirsiyê ji xelkî hundirî her yekîtîyeka kevne komarên Yogoslaviayê bibit. Li salên 1990an û şerên kevne komarên Yogoslaviayê, Komara Makedonyayê ji şeran bi dûr ma, lê bi şerê [[Kosovo]]yê li sala [[1999]]an ew jî têkhilî alozian bû. Hingî pirtir ji 360,000 kesên bi regez [[Elbanî]]yan ji ber şerî ji Kosovoyê revyan û li Makedonyayê bûn penaber. Herçend e ko penaber zû vegeryan, lê [[Albanyayî yên tundrê]] li herdu aliyên sînorî daxwaza biserhev-ve girêdana herêmên Albanyayî kir. Li Adarê heta Xêve (Hizîran)a 2001ê, şerekê kurtdem dinavbera arteşê Makedonyayê û serhildayên Albanyayî çêbû. Ev şer bi mayîtêkirina hêzên aştîparêzên [[NATO]]yê dawî bû. Li goreyî [[Rêkkevtina Orhîd]]ê, hukmetê sozda ko mafên kultûrî û sîyasî yên zêdetir bidit kêmaniya Albanyayî. Aliyê Albanyayî jî pejirand ko dest ji hemî bizavên xwe yên cidaxwaziyê berbidit û pênasînê bi hemî bingehên hukmeta Makedonyayê bikit.

== Sîyaset ==

Komara Makedonyayê demokrasîyeka parlemenanî e. Hukmet ji hevalbendiya partîan di parlemaneka yek dîwanî (Собрание, Sobranie) pêkdihêt. Tayê dadwerî ji dadgeheka bingehîn pêkdihêt. Parleman ji 120 endaman pêkdihêt ko ji bo çar salan dihên hilbijartin.

Rolê Serokê Komarê rolekê teşrîfatî ye û desthilata serekî di destê Serokê Hukmetê da ye. Serkomar fermandarê giştî yên tevaya hêzên çekdarên welatî û serokê Civata Tenahî ya Neteweyî ye. Ew ji bo pênc salan dihêt hilbijartin û nabit zêdetir ji du caran xwe bernavê hilbijartinan bikit. Serkomarê niha Stevo Pendarovski ye.
== Ziman û Gel ==
[[Wêne: Makedonija - Jezicki sastav po naseljima 2002-rus.png|thumb|rast|Nexşeya Makedonyayê Bakur bê Zimanên Welatê]]
Li Makedonyaya Bakur, zimanê Slaviya Başûr bi [[Zimanê makedonî|Makedonî]] bi qasî 65% tê axaftin û bi vî rengî yekem zimanê fermî yê welêt e û her weha axaftvanên wî yên ku ji gelê Makedonya ne, ku nasnameya wî ji hêla gelek kesan ve tê înkar kirin, û ew di nav de ne. gelek çavkaniyên akademîk wekî [[Bulgar]] têne binav kirin, piraniya li welêt.

Piştî Makedonî, yekem axaftvanên xwemalî [[Zimanê albanî|albanî]] ye, ku ji sedî 29 kêmîneya mezin a albanî ya li welêt pêk tê û ji ber vê yekê di heman demê de zimanê fermî yê duyemîn û dawîn e li dewleta Makedonyaya Bakur. Li gorî çavkaniyên dîrokî, etnîkî Albanî bi sedsalan li wir cih digirin. Hejmareke mezin ji wan li welatên din ên [[Ewropa|Ewropayê]] yan jî li [[Tirkiye|Tirkiyeyê]] dijîn. (Binêre [[Albanên Tirkiyeyê]]).

Ji sedî yê mayî jî beşeke mezin ji Tirkîaxêvên ku ji dema [[Împeratoriya Osmanî|Osmaniyan]] vir ve li wir bi cih bûne û hindikahiyên din ên piçûktir ên wekî [[Zimanê yewnanî|Yewnanî]],[[Zimanê serbî|Serbî]] an [[Bosniya û Herzegovîna|Bosniak]] pêk tînin.

== Mijarên têkildar ==

* [[Makedonya]]
* [[Makedonyaya Navîn (parêzgeh)]]
* [[Makedonyaya Rojhilat û Trakya (parêzgeh)]]
* [[Makedonyaya Rojava (parêzgeh)]]

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
* L. Ivanov et al.  [http://members.lycos.co.uk/sfsk/ ''Bulgarian Policies on the Republic of Macedonia''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080620045515/http://members.lycos.co.uk/sfsk/ |date=2008-06-20 }}.  Sofia: Manfred Wörner Foundation, 2008. 80&amp;nbsp;pp.  (Trilingual publication in [[:bg:Потребител:Apcbg/Политика-БГ-МК|Bulgarian]], [[:mk:Корисник:Apcbg/Политика-БГ-МК|Macedonian]] and [[:en:User:Apcbg/BG-MK-Policies|English]])  ISBN 978-954-92032-2-6

{{Commons|Republic of Macedonia}}

{{YE}}
{{Dewletên Ewropayê}}

[[Kategorî:Komara Makedonyayê| ]]</text>
      <sha1>gp063m0e41njpd842avln561xy1f8x0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Montenegro</title>
    <ns>0</ns>
    <id>15599</id>
    <revision>
      <id>1092650</id>
      <parentid>996338</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:17:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <comment>Besê</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1478" xml:space="preserve">{{Infobox welat
 | nav               = Republika Crna Gora&lt;/br&gt;Република Црна Гора
 | navê_fermî        = Komara Montenegroyê
 | navê_kurdî        = Montenegro
 | al                = Flag of Montenegro.svg
 | nîşan             = Coat of arms of Montenegro.svg
 | sirûda_netewî     = Oj svijetla majska zoro
 | cîh               = Europe-Montenegro.svg
 | zimanên_fermî     = [[Zimanê montenegrî|montenegrî]] 
 | zimanên_tev       = 
 | sîstema_siyasî    = 
 | serxwebûn         = 
 | paytext           = Podgorica
 | serok_komar       = [[Milo Đukanović]]
 | serok_wezîr       = [[Zdravko Krivokapić]]
 | rûerd             = 13.812
 | gelhe             = 678.177 (2008)
 | berbelavî         = 50
 | dirav             = Ewro ([[EUR]])
 | dem               = UTC+1
 | nîşana_înternetê  = .me
 | koda_telefonê     = +382
 | nexşe             = Montenegro municipalities.png
 | nexşe_sernav      = Navçeyên Montenegroyê
}}
'''Montenegro''' (bi [[Zimanê montenegrî|montenegrî]]: ''Crna Gora'', tê wateya &quot;Çiyayê Reş&quot;) welatekî [[Yûgoslavya]]ya kevin e ku dikeve başûrê rojhilatê Ewropayê. Di navbera [[Kroatya]], [[Bosniya û Herzegovîna]], [[Serbistan]], [[Kosova]] û [[Albanya]] de ye. Li başûrê rojavayê wê jî [[deryaya Adriyatîk]] e. Paytextê wî jî [[Podgorica]] (bixwîne ''Podgorîtsa'') ye.

== Girêdanên derve == 
{{Commonscat-b|Montenegro}}


{{Dewletên Ewropayê}}

[[Kategorî:Montenegro| ]]</text>
      <sha1>249nndjfrjl5ojdkzkvqpbbqy2sn2dg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>UNICEF</title>
    <ns>0</ns>
    <id>24835</id>
    <revision>
      <id>1092652</id>
      <parentid>1092546</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:50:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8826" xml:space="preserve">{{Infobox malper
 | nav              = UNICEF
 | logo             = [[Wêne:Emblem of the United Nations.svg|150px]]
 | screenshot       =  [[Wêne:UNICEF Logo.svg|250px]]
 | binnivîs         = 
 | ziman            = [[Îngilîzî]]
 | avabûn           = [[New York]], [[DYA]]
 | avaker           = 
 | gerû             = 
 | xwedî            = Encumena Aborî û Civakî ya Yekbûyî ya Neteweyan
 | destpêkirin      = 11ê çileya pêşîna 1946
 | hejmara_karkeran = 
 | dirûşm           = 
 | malper           = [https://unicef.org/ UNICEF.org]
 | endam            =
 | statû            =
 | pêşxistin        = 
}}
'''UNICEF''' yan jî '''Fona Alîkariya Zarokan a Navneteweyî ya Neteweyên Yekbûyî''', ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]: ''United Nations International Children's Emergency Fund'') fona zarokan a [[Neteweyên Yekbûyî]] û ajanseke [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku berpirsiyar e jibo peydakirina alîkariyên mirovahî û geşepêdan û rewşa zarokan li seranserê [[Cîhan|cîhanê]] dişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/UNICEF|title=UNICEF {{!}} Definition, History, &amp; Facts {{!}} Britannica|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2022-07-19}}&lt;/ref&gt; Ajans di nav rêxistinên civakî yên herî berbelav û naskirî de ye ku li seranserê [[Cîhan|cîhanê]] li 192 [[welat]] û deveran çalak e.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unicef.org/where-we-work|title=Where we work|website=www.unicef.org|language=en|access-date=2022-07-19}}&lt;/ref&gt; Xebatên sereke yên UNICEFê; peydakirina vakslêdan û pêşîlêgirtina nexweşiyan, birêvebirina dermankirina zarok û dayikên bi nexweşiye [[AIDS|HIVê]], zêdekirina xwarina zaroktiyê û dayikan, başkirina paqijiyê, pêşvebirina perwerdehiyê û peydakirina alîkariyên awarte ji bo bersivdana karesatan e.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://knowledge.insead.edu/operations/agility-under-pressure-5966|title=Agility Under Pressure|date=2017-04-27|website=INSEAD Knowledge|language=en|access-date=2022-07-19}}&lt;/ref&gt;

UNICEF cîgirê [[Fona Awarte ya Zarokan a Navneteweyî]] ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku di 11ê kanûna pêşîn a sala 1946an de, li [[New York City|New Yorkê]], ji aliyê [[Neteweyên Yekbûyî]] ve hatiye damezrandin. Di heman salê de, [[Civata Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] UNICEF damezrand ku xebata alîkariyê ya piştî şer bêtir sazûman bike. Di sala 1950yan de qada erca wî hate berfirehkirin ku hewcedariyên demdirêj ên [[zarok]] û [[Jin|jinan]], nemaze li welatên ku di asta pêşketine de ne, çareser bike. Di sala 1953an de, rêxistin bû beşek daîmî ya Sîstema Neteweyên Yekbûyî û her çend kurteya navê xweyê orîjînal biparêze jî navê saziyê bi forma xwe ya heyî hate guhertin.

Xebatên UNICEFê kêm be jî li [[Başûrê Kurdistanê]] heye. Mixabin ev sazî li dijî parçeyên din ên [[Kurdistan]]ê bêdengiyê de ye. Bi taybetî li [[Bakurê Kurdistanê]] heya niha bi sedan zarok ji aliyê hêzên dûgelê ve hatine [[êşkence]]kirin, kuştin û birîndarkirin. Herwiha xebata zarokan jî ne qedexe ye û pirraniya zarokên [[Kurd]] rûyê dibistanê nabînin.

Yekkirina statûya keç û lawan, pêşîlêgirtina xebata zarokan, bidawîkirina pêkutiyên seksûel ên li dijî zarokan, bidawîkirina lêdana dê (mader) û zarokan, bidestxistin û nomîzekirina mafê perwerdeyê, qedexekirina çekgirtina zarokan hwd gelek peywidariyên FAZNYê hene. Sala [[1965]]'î [[Xelata Nobel a aşitiyê]] werdigire.

==Dîrok==
===Destpêk===
Di destpêka îlona sala 1943an de pisporê tenduristiyê yê [[Polonya|Polonî]] [[Ludwik Rajchman]], jibo ku xizmetek tenduristiyê di nav rêxistina navneteweyî ya pêşerojê de bê kirin, di gotareke xwe de ku di Cîhana Azad de bi sernavê &quot;Xizmetek Tenduristî ya Neteweyên Yekbûyî - Çima na?&quot; nivî. [[Ludwik Rajchman]] her weha &quot;baca tenduristiyê&quot; ku ji aliyê dewletên endam ve tê dayîn, pêşniyar kir.

Di dawiya [[UNRRA|UNRRAyê]] de, Rajchman pêşniyar kir ku fonên xwe yên mayî ji bo bernameyek xwarina zarokan a sûdmendê fonên Dewletên Yekbûyî bikar bîne. Rêxistin bi biryara 57(I) ya [[Lijneya Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] di 11ê kanûna pêşîn a sala 1946an de hat avakirin û navê ''United Nations International Children's Emergency Fund'' (UNICEF) (Fona Alîkariya Zarokan a Navneteweyî ya Neteweyên Yekbûyî) li rêxistinê hate kirin. Wekî serokê rêxistinê ya yekem, [[Rajchman Maurice Pate]] ji Komîsyona Alîkariyê li Belçîkayê hate hilbijartin ku ajansê bi rê ve bibe û &quot;li ser organîzekirina çalakiyekê, fonek ji bo berjewendiya zarokan, bi taybetî jibo zarokên mexdûrên şer bifikire.&quot; Rajchman, wek serokê komîteyeke taybet a [[Neteweyên Yekbûyî]] û bi piştgiriya [[La Guardia]], [[Herbert Hoover]] û [[Maurice Pate]], biryar pêşkêşî Lijneya Giştî kir. Ji ajanseke demkî ya alîkariyê di sala 1946an de ku xwarin û cilûberg ji zarok û dayikên ku ji ber [[Şerê Cîhanî yê Duyem|Şerê Cîhanê yê Duyem]] ji cihwarê xwe bûne peyda dike, ajans di sala 1953an de bû rêxistina [[Neteweyên Yekbûyî]] ya daîmî û hewildanên xwe bi bernameyên giştî yên bextewariya zarokan dirêj kir.
==Rêveberî==
[[Wêne:Sudan Envoy - UNICEF Tent.jpg|thumb|Konê lênêrîna UNICEFê li Sûdanê]]
UNICEF xwe dispêre ofîsên xweyê li welatan dike ku karê xwe bi riya bernameyek hevkariyê ya yekta ku bi hikûmetên mêvandar re hatiye pêşandan dike. Di bernameyê de ji bo bicihanîn û parastina mafên zarok û jinan stratejiyên pratîkî tên pêşxistin. Ofîsên herêmî rêberiya vê xebatê dikin û li gorî hewcedariyê alîkariya teknîkî pêşkêşî ofîsên welat dikin. Rêvebir û rêveberiya giştî ya rêxistinê li navenda wê ya li bajarê [[New York City|New Yorkê]] tê birêvebirin.

Birêvebirin û çavdêrîkirina hemû karên UNICEFê ji aliyê desteya rêveberiyê pêk tê ku ji 36 endamên ku nûnerên hikûmetan ne, pêk tê. Desteya rêveberiyê lijneyên polîtîkayan ava dike, bernameyan dipejirîne û li ser plan û lêçuna îdarî û darayî biryar dide. Karê rêxistinê ji aliyê buroyê ve tê koordînekirin ku ji serok û çar cîgirên serok pêk tê, ku her karmend yek ji pênc komên herêmî temsîl dike. Ev pênc erkdar ji aliyê desteya kargêr ve her sal ji nav endamên wê têne hilbijartin û serokatî di nav komên herêmî de li ser bingeheke salane tê guhertin. Li gorî kevneşopiya rêxistinê, endamên daîmî yên Encumena Ewlekariyê wek erkdarên desteya rêvebir kar nakin.

Ofîsa sekreterê desteya kargêrî alîkariyê dide pêwendiyek bi bandor di navbera desteya rêveber û sekreteriya UNICEFê de û serdanên qadên yên endamên desteyê organîze dike.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170131120940/https://www.unicef.org/about/structure/|title=The structure of UNICEF {{!}} Structure and contact information {{!}} UNICEF|date=2017-01-31|website=web.archive.org|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unicef.org/executiveboard/node/61|title=UNICEF Executive Board|website=www.unicef.org|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unicef.org/executiveboard/node/61|title=UNICEF Executive Board|website=www.unicef.org|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

===Ofîsên Herêmî yên UNICEFê===
Welatên ku Ofîsên herêmî yên UNICEFê hene ev in:
* Ofîsa Herêmî ya [[Amerîkî|Amerîka]] û [[Karîb]], [[Bajarê Panama]], [[Panama]]
* Ofîsa Herêmî ya [[Ewropa]] û [[Asyaya Navendî]], [[Cenevre]], [[Swîsre]]
* Asyaya Rojhilat û Ofîsa Herêmî ya Pasîfîkê, [[Bangkok]], [[Taylenda|Teylanda]]
* Ofîsa Herêmî ya [[Afrîkaya Rojhilat]] û Başûr, [[Nairobî]], [[Kenya]]
* Ofîsa Herêmî ya [[Rojhilata Navîn]] û [[Bakurê Afrîkayê]], [[Emman]], [[Urdun]]
* [[Asyaya Başûr]], [[Kathmandu]], [[Nepal]]
* Ofîsa Herêmî ya [[Afrîkaya Rojava]] û Navîn, [[Senegal]]
==Komîteyên neteweyî yên UNICEFê==
Li 34 welatan komîteyên netewî yên UNICEFê hene û her yek weke rêxistineke herêmî ya serbixwe ya nehikûmî hatiye damezrandin. Ji ber ku UNICEF bi tevahî girêdayî beşdariyên dilxwazî ye, fonksiyona komîteyan ên bingehîn komkirina diravên ji sektora taybet e. Komîteyên neteweyî bi hev re ji sê parên dahata salane ya UNICEFê kom dikin ku di nav dahatan de bexşên ji pargîdanî, rêxistinên civaka sivîl û dora şeş mîlyon bexşên kesane li çaraliyê cîhanê hene.

==Çavkanî==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
{{commonscat|UNICEF}}
* [http://www.unicef.org Malpera navneteweyî ya FAZNYê (UNICEF)] (ne bi kurdî ye)

[[Kategorî:Sazî]]
[[Kategorî:NY]]
[[Kategorî:Mafê mirovan]]
[[Kategorî:Zaro]]
[[Kategorî:Xelatgirên Nobela Aştiyê]]</text>
      <sha1>knvosmjwkig4nv6535gcfdw135x40w9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092653</id>
      <parentid>1092652</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:51:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9097" xml:space="preserve">{{Infobox malper
 | nav              = UNICEF
 | logo             = [[Wêne:Emblem of the United Nations.svg|150px]]
 | screenshot       =  [[Wêne:UNICEF Logo.svg|250px]]
 | binnivîs         = 
 | ziman            = [[Îngilîzî]]
 | avabûn           = [[New York]], [[DYA]]
 | avaker           = 
 | gerû             = 
 | xwedî            = Encumena Aborî û Civakî ya Yekbûyî ya Neteweyan
 | destpêkirin      = 11ê çileya pêşîna 1946
 | hejmara_karkeran = 
 | dirûşm           = 
 | malper           = [https://unicef.org/ UNICEF.org]
 | endam            =
 | statû            =
 | pêşxistin        = 
}}
'''UNICEF''' yan jî '''Fona Alîkariya Zarokan a Navneteweyî ya Neteweyên Yekbûyî''', ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]: ''United Nations International Children's Emergency Fund'') fona zarokan a [[Neteweyên Yekbûyî]] û ajanseke [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku berpirsiyar e jibo peydakirina alîkariyên mirovahî û geşepêdan û rewşa zarokan li seranserê [[Cîhan|cîhanê]] dişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/UNICEF|title=UNICEF {{!}} Definition, History, &amp; Facts {{!}} Britannica|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2022-07-19}}&lt;/ref&gt; Ajans di nav rêxistinên civakî yên herî berbelav û naskirî de ye ku li seranserê [[Cîhan|cîhanê]] li 192 [[welat]] û deveran çalak e.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unicef.org/where-we-work|title=Where we work|website=www.unicef.org|language=en|access-date=2022-07-19}}&lt;/ref&gt; Xebatên sereke yên UNICEFê; peydakirina vakslêdan û pêşîlêgirtina nexweşiyan, birêvebirina dermankirina zarok û dayikên bi nexweşiye [[AIDS|HIVê]], zêdekirina xwarina zaroktiyê û dayikan, başkirina paqijiyê, pêşvebirina perwerdehiyê û peydakirina alîkariyên awarte ji bo bersivdana karesatan e.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://knowledge.insead.edu/operations/agility-under-pressure-5966|title=Agility Under Pressure|date=2017-04-27|website=INSEAD Knowledge|language=en|access-date=2022-07-19}}&lt;/ref&gt;

UNICEF cîgirê [[Fona Awarte ya Zarokan a Navneteweyî]] ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku di 11ê kanûna pêşîn a sala 1946an de, li [[New York City|New Yorkê]], ji aliyê [[Neteweyên Yekbûyî]] ve hatiye damezrandin. Di heman salê de, [[Civata Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] UNICEF damezrand ku xebata alîkariyê ya piştî şer bêtir sazûman bike. Di sala 1950yan de qada erca wî hate berfirehkirin ku hewcedariyên demdirêj ên [[zarok]] û [[Jin|jinan]], nemaze li welatên ku di asta pêşketine de ne, çareser bike. Di sala 1953an de, rêxistin bû beşek daîmî ya Sîstema Neteweyên Yekbûyî û her çend kurteya navê xweyê orîjînal biparêze jî navê saziyê bi forma xwe ya heyî hate guhertin.

Xebatên UNICEFê kêm be jî li [[Başûrê Kurdistanê]] heye. Mixabin ev sazî li dijî parçeyên din ên [[Kurdistan]]ê bêdengiyê de ye. Bi taybetî li [[Bakurê Kurdistanê]] heya niha bi sedan zarok ji aliyê hêzên dûgelê ve hatine [[êşkence]]kirin, kuştin û birîndarkirin. Herwiha xebata zarokan jî ne qedexe ye û pirraniya zarokên [[Kurd]] rûyê dibistanê nabînin.

Yekkirina statûya keç û lawan, pêşîlêgirtina xebata zarokan, bidawîkirina pêkutiyên seksûel ên li dijî zarokan, bidawîkirina lêdana dê (mader) û zarokan, bidestxistin û nomîzekirina mafê perwerdeyê, qedexekirina çekgirtina zarokan hwd gelek peywidariyên FAZNYê hene. Sala [[1965]]'î [[Xelata Nobel a aşitiyê]] werdigire.

==Dîrok==
===Destpêk===
Di destpêka îlona sala 1943an de pisporê tenduristiyê yê [[Polonya|Polonî]] [[Ludwik Rajchman]], jibo ku xizmetek tenduristiyê di nav rêxistina navneteweyî ya pêşerojê de bê kirin, di gotareke xwe de ku di Cîhana Azad de bi sernavê &quot;Xizmetek Tenduristî ya Neteweyên Yekbûyî - Çima na?&quot; nivî. [[Ludwik Rajchman]] her weha &quot;baca tenduristiyê&quot; ku ji aliyê dewletên endam ve tê dayîn, pêşniyar kir.

Di dawiya [[UNRRA|UNRRAyê]] de, Rajchman pêşniyar kir ku fonên xwe yên mayî ji bo bernameyek xwarina zarokan a sûdmendê fonên Dewletên Yekbûyî bikar bîne. Rêxistin bi biryara 57(I) ya [[Lijneya Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] di 11ê kanûna pêşîn a sala 1946an de hat avakirin û navê ''United Nations International Children's Emergency Fund'' (UNICEF) (Fona Alîkariya Zarokan a Navneteweyî ya Neteweyên Yekbûyî) li rêxistinê hate kirin. Wekî serokê rêxistinê ya yekem, [[Rajchman Maurice Pate]] ji Komîsyona Alîkariyê li Belçîkayê hate hilbijartin ku ajansê bi rê ve bibe û &quot;li ser organîzekirina çalakiyekê, fonek ji bo berjewendiya zarokan, bi taybetî jibo zarokên mexdûrên şer bifikire.&quot; Rajchman, wek serokê komîteyeke taybet a [[Neteweyên Yekbûyî]] û bi piştgiriya [[La Guardia]], [[Herbert Hoover]] û [[Maurice Pate]], biryar pêşkêşî Lijneya Giştî kir. Ji ajanseke demkî ya alîkariyê di sala 1946an de ku xwarin û cilûberg ji zarok û dayikên ku ji ber [[Şerê Cîhanî yê Duyem|Şerê Cîhanê yê Duyem]] ji cihwarê xwe bûne peyda dike, ajans di sala 1953an de bû rêxistina [[Neteweyên Yekbûyî]] ya daîmî û hewildanên xwe bi bernameyên giştî yên bextewariya zarokan dirêj kir.
==Rêveberî==
[[Wêne:Sudan Envoy - UNICEF Tent.jpg|thumb|Konê lênêrîna UNICEFê li Sûdanê]]
UNICEF xwe dispêre ofîsên xweyê li welatan dike ku karê xwe bi riya bernameyek hevkariyê ya yekta ku bi hikûmetên mêvandar re hatiye pêşandan dike. Di bernameyê de ji bo bicihanîn û parastina mafên zarok û jinan stratejiyên pratîkî tên pêşxistin. Ofîsên herêmî rêberiya vê xebatê dikin û li gorî hewcedariyê alîkariya teknîkî pêşkêşî ofîsên welat dikin. Rêvebir û rêveberiya giştî ya rêxistinê li navenda wê ya li bajarê [[New York City|New Yorkê]] tê birêvebirin.

Birêvebirin û çavdêrîkirina hemû karên UNICEFê ji aliyê desteya rêveberiyê pêk tê ku ji 36 endamên ku nûnerên hikûmetan ne, pêk tê. Desteya rêveberiyê lijneyên polîtîkayan ava dike, bernameyan dipejirîne û li ser plan û lêçuna îdarî û darayî biryar dide. Karê rêxistinê ji aliyê buroyê ve tê koordînekirin ku ji serok û çar cîgirên serok pêk tê, ku her karmend yek ji pênc komên herêmî temsîl dike. Ev pênc erkdar ji aliyê desteya kargêr ve her sal ji nav endamên wê têne hilbijartin û serokatî di nav komên herêmî de li ser bingeheke salane tê guhertin. Li gorî kevneşopiya rêxistinê, endamên daîmî yên Encumena Ewlekariyê wek erkdarên desteya rêvebir kar nakin.

Ofîsa sekreterê desteya kargêrî alîkariyê dide pêwendiyek bi bandor di navbera desteya rêveber û sekreteriya UNICEFê de û serdanên qadên yên endamên desteyê organîze dike.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170131120940/https://www.unicef.org/about/structure/|title=The structure of UNICEF {{!}} Structure and contact information {{!}} UNICEF|date=2017-01-31|website=web.archive.org|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unicef.org/executiveboard/node/61|title=UNICEF Executive Board|website=www.unicef.org|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unicef.org/executiveboard/node/61|title=UNICEF Executive Board|website=www.unicef.org|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

===Ofîsên Herêmî yên UNICEFê===
Welatên ku Ofîsên herêmî yên UNICEFê hene ev in:
* Ofîsa Herêmî ya [[Amerîkî|Amerîka]] û [[Karîb]], [[Bajarê Panama]], [[Panama]]
* Ofîsa Herêmî ya [[Ewropa]] û [[Asyaya Navendî]], [[Cenevre]], [[Swîsre]]
* Asyaya Rojhilat û Ofîsa Herêmî ya Pasîfîkê, [[Bangkok]], [[Taylenda|Teylanda]]
* Ofîsa Herêmî ya [[Afrîkaya Rojhilat]] û Başûr, [[Nairobî]], [[Kenya]]
* Ofîsa Herêmî ya [[Rojhilata Navîn]] û [[Bakurê Afrîkayê]], [[Emman]], [[Urdun]]
* [[Asyaya Başûr]], [[Kathmandu]], [[Nepal]]
* Ofîsa Herêmî ya [[Afrîkaya Rojava]] û Navîn, [[Senegal]]
==Komîteyên neteweyî yên UNICEFê==
Li 34 welatan komîteyên netewî yên UNICEFê hene û her yek weke rêxistineke herêmî ya serbixwe ya nehikûmî hatiye damezrandin. Ji ber ku UNICEF bi tevahî girêdayî beşdariyên dilxwazî ye, fonksiyona komîteyan ên bingehîn komkirina diravên ji sektora taybet e.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20150711025127/http://www.unicef.org/publicpartnerships/files/UNICEF_Transparency_and_Accountability_-_Resource_Development_and_Mobilization.pdf|title=Webarşîv UNICEF|website=web.archive.org|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; Komîteyên neteweyî bi hev re ji sê parên dahata salane ya UNICEFê kom dikin ku di nav dahatan de bexşên ji pargîdanî, rêxistinên civaka sivîl û dora şeş mîlyon bexşên kesane li çaraliyê cîhanê hene.

==Çavkanî==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
{{commonscat|UNICEF}}
* [http://www.unicef.org Malpera navneteweyî ya FAZNYê (UNICEF)] (ne bi kurdî ye)

[[Kategorî:Sazî]]
[[Kategorî:NY]]
[[Kategorî:Mafê mirovan]]
[[Kategorî:Zaro]]
[[Kategorî:Xelatgirên Nobela Aştiyê]]</text>
      <sha1>s3omoa8b44c01mtzenrl6fy42wbtqyd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092654</id>
      <parentid>1092653</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:52:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9105" xml:space="preserve">{{Infobox malper
 | nav              = UNICEF
 | logo             = [[Wêne:Emblem of the United Nations.svg|150px]]
 | screenshot       =  [[Wêne:UNICEF Logo.svg|250px]]
 | binnivîs         = 
 | ziman            = [[Îngilîzî]]
 | avabûn           = [[New York]], [[DYA]]
 | avaker           = 
 | gerû             = 
 | xwedî            = Encumena Aborî û Civakî ya Yekbûyî ya Neteweyan
 | destpêkirin      = 11ê çileya pêşîna 1946
 | hejmara_karkeran = 
 | dirûşm           = 
 | malper           = [https://unicef.org/ UNICEF.org]
 | endam            =
 | statû            =
 | pêşxistin        = 
}}
'''UNICEF''' yan jî '''Fona Alîkariya Zarokan a Navneteweyî ya Neteweyên Yekbûyî''', ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]: ''United Nations International Children's Emergency Fund'') fona zarokan a [[Neteweyên Yekbûyî]] û ajanseke [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku berpirsiyar e jibo peydakirina alîkariyên mirovahî û geşepêdan û rewşa zarokan li seranserê [[Cîhan|cîhanê]] dişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/UNICEF|title=UNICEF {{!}} Definition, History, &amp; Facts {{!}} Britannica|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2022-07-19}}&lt;/ref&gt; Ajans di nav rêxistinên civakî yên herî berbelav û naskirî de ye ku li seranserê [[Cîhan|cîhanê]] li 192 [[welat]] û deveran çalak e.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unicef.org/where-we-work|title=Where we work|website=www.unicef.org|language=en|access-date=2022-07-19}}&lt;/ref&gt; Xebatên sereke yên UNICEFê; peydakirina vakslêdan û pêşîlêgirtina nexweşiyan, birêvebirina dermankirina zarok û dayikên bi nexweşiye [[AIDS|HIVê]], zêdekirina xwarina zaroktiyê û dayikan, başkirina paqijiyê, pêşvebirina perwerdehiyê û peydakirina alîkariyên awarte ji bo bersivdana karesatan e.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://knowledge.insead.edu/operations/agility-under-pressure-5966|title=Agility Under Pressure|date=2017-04-27|website=INSEAD Knowledge|language=en|access-date=2022-07-19}}&lt;/ref&gt;

UNICEF cîgirê [[Fona Awarte ya Zarokan a Navneteweyî]] ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku di 11ê kanûna pêşîn a sala 1946an de, li [[New York City|New Yorkê]], ji aliyê [[Neteweyên Yekbûyî]] ve hatiye damezrandin. Di heman salê de, [[Civata Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] UNICEF damezrand ku xebata alîkariyê ya piştî şer bêtir sazûman bike. Di sala 1950yan de qada erca wî hate berfirehkirin ku hewcedariyên demdirêj ên [[zarok]] û [[Jin|jinan]], nemaze li welatên ku di asta pêşketine de ne, çareser bike. Di sala 1953an de, rêxistin bû beşek daîmî ya Sîstema Neteweyên Yekbûyî û her çend kurteya navê xweyê orîjînal biparêze jî navê saziyê bi forma xwe ya heyî hate guhertin.

Xebatên UNICEFê kêm be jî li [[Başûrê Kurdistanê]] heye. Mixabin ev sazî li dijî parçeyên din ên [[Kurdistan]]ê bêdengiyê de ye. Bi taybetî li [[Bakurê Kurdistanê]] heya niha bi sedan zarok ji aliyê hêzên dûgelê ve hatine [[êşkence]]kirin, kuştin û birîndarkirin. Herwiha xebata zarokan jî ne qedexe ye û pirraniya zarokên [[Kurd]] rûyê dibistanê nabînin.

Yekkirina statûya keç û lawan, pêşîlêgirtina xebata zarokan, bidawîkirina pêkutiyên seksûel ên li dijî zarokan, bidawîkirina lêdana dê (mader) û zarokan, bidestxistin û nomîzekirina mafê perwerdeyê, qedexekirina çekgirtina zarokan hwd gelek peywidariyên FAZNYê hene. Sala [[1965]]'î [[Xelata Nobel a aşitiyê]] werdigire.

==Dîrok==
===Destpêk===
Di destpêka îlona sala 1943an de pisporê tenduristiyê yê [[Polonya|Polonî]] [[Ludwik Rajchman]], jibo ku xizmetek tenduristiyê di nav rêxistina navneteweyî ya pêşerojê de bê kirin, di gotareke xwe de ku di Cîhana Azad de bi sernavê &quot;Xizmetek Tenduristî ya Neteweyên Yekbûyî - Çima na?&quot; nivî. [[Ludwik Rajchman]] her weha &quot;baca tenduristiyê&quot; ku ji aliyê dewletên endam ve tê dayîn, pêşniyar kir.

Di dawiya [[UNRRA|UNRRAyê]] de, Rajchman pêşniyar kir ku fonên xwe yên mayî ji bo bernameyek xwarina zarokan a sûdmendê fonên Dewletên Yekbûyî bikar bîne. Rêxistin bi biryara 57(I) ya [[Lijneya Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] di 11ê kanûna pêşîn a sala 1946an de hat avakirin û navê ''United Nations International Children's Emergency Fund'' (UNICEF) (Fona Alîkariya Zarokan a Navneteweyî ya Neteweyên Yekbûyî) li rêxistinê hate kirin. Wekî serokê rêxistinê ya yekem, [[Rajchman Maurice Pate]] ji Komîsyona Alîkariyê li Belçîkayê hate hilbijartin ku ajansê bi rê ve bibe û &quot;li ser organîzekirina çalakiyekê, fonek ji bo berjewendiya zarokan, bi taybetî jibo zarokên mexdûrên şer bifikire.&quot; Rajchman, wek serokê komîteyeke taybet a [[Neteweyên Yekbûyî]] û bi piştgiriya [[La Guardia]], [[Herbert Hoover]] û [[Maurice Pate]], biryar pêşkêşî Lijneya Giştî kir. Ji ajanseke demkî ya alîkariyê di sala 1946an de ku xwarin û cilûberg ji zarok û dayikên ku ji ber [[Şerê Cîhanî yê Duyem|Şerê Cîhanê yê Duyem]] ji cihwarê xwe bûne peyda dike, ajans di sala 1953an de bû rêxistina [[Neteweyên Yekbûyî]] ya daîmî û hewildanên xwe bi bernameyên giştî yên bextewariya zarokan dirêj kir.
==Rêveberî==
[[Wêne:Sudan Envoy - UNICEF Tent.jpg|thumb|Konê lênêrîna UNICEFê li Sûdanê]]
UNICEF xwe dispêre ofîsên xweyê li welatan dike ku karê xwe bi riya bernameyek hevkariyê ya yekta ku bi hikûmetên mêvandar re hatiye pêşandan dike. Di bernameyê de ji bo bicihanîn û parastina mafên zarok û jinan stratejiyên pratîkî tên pêşxistin. Ofîsên herêmî rêberiya vê xebatê dikin û li gorî hewcedariyê alîkariya teknîkî pêşkêşî ofîsên welat dikin. Rêvebir û rêveberiya giştî ya rêxistinê li navenda wê ya li bajarê [[New York City|New Yorkê]] tê birêvebirin.

Birêvebirin û çavdêrîkirina hemû karên UNICEFê ji aliyê desteya rêveberiyê pêk tê ku ji 36 endamên ku nûnerên hikûmetan ne, pêk tê. Desteya rêveberiyê lijneyên polîtîkayan ava dike, bernameyan dipejirîne û li ser plan û lêçuna îdarî û darayî biryar dide. Karê rêxistinê ji aliyê buroyê ve tê koordînekirin ku ji serok û çar cîgirên serok pêk tê, ku her karmend yek ji pênc komên herêmî temsîl dike. Ev pênc erkdar ji aliyê desteya kargêr ve her sal ji nav endamên wê têne hilbijartin û serokatî di nav komên herêmî de li ser bingeheke salane tê guhertin. Li gorî kevneşopiya rêxistinê, endamên daîmî yên Encumena Ewlekariyê wek erkdarên desteya rêvebir kar nakin.

Ofîsa sekreterê desteya kargêrî alîkariyê dide pêwendiyek bi bandor di navbera desteya rêveber û sekreteriya UNICEFê de û serdanên qadên yên endamên desteyê organîze dike.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170131120940/https://www.unicef.org/about/structure/|title=The structure of UNICEF {{!}} Structure and contact information {{!}} UNICEF|date=2017-01-31|website=web.archive.org|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unicef.org/executiveboard/node/61|title=UNICEF Executive Board|website=www.unicef.org|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unicef.org/executiveboard/node/61|title=UNICEF Executive Board|website=www.unicef.org|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

===Ofîsên Herêmî yên UNICEFê===
Welatên ku Ofîsên herêmî yên UNICEFê hene ev in:
* Ofîsa Herêmî ya [[Amerîkî|Amerîka]] û [[Karîb]], [[Bajarê Panama]], [[Panama]]
* Ofîsa Herêmî ya [[Ewropa]] û [[Asyaya Navendî]], [[Cenevre]], [[Swîsre]]
* Asyaya Rojhilat û Ofîsa Herêmî ya Pasîfîkê, [[Bangkok]], [[Taylenda|Teylanda]]
* Ofîsa Herêmî ya [[Afrîkaya Rojhilat]] û Başûr, [[Nairobî]], [[Kenya]]
* Ofîsa Herêmî ya [[Rojhilata Navîn]] û [[Bakurê Afrîkayê]], [[Emman]], [[Urdun]]
* [[Asyaya Başûr]], [[Kathmandu]], [[Nepal]]
* Ofîsa Herêmî ya [[Afrîkaya Rojava]] û Navîn, [[Senegal]]
==Komîteyên neteweyî yên UNICEFê==
Li 34 welatan komîteyên netewî yên UNICEFê hene û her yek weke rêxistineke herêmî ya serbixwe ya nehikûmî hatiye damezrandin. Ji ber ku UNICEF bi tevahî girêdayî beşdariyên dilxwazî ye, fonksiyona komîteyan ên bingehîn komkirina diravên ji sektora taybet e.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20150711025127/http://www.unicef.org/publicpartnerships/files/UNICEF_Transparency_and_Accountability_-_Resource_Development_and_Mobilization.pdf|title=Webarşîv UNICEF|website=web.archive.org|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; Komîteyên neteweyî bi hev re ji sê parên dahata salane ya UNICEFê kom dikin ku di nav van dahatan de bexşên ji pargîdanî, rêxistinên civaka sivîl û dora şeş mîlyon bexşên kesaneyên li çaraliyê cîhanê hene.

==Çavkanî==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
{{commonscat|UNICEF}}
* [http://www.unicef.org Malpera navneteweyî ya FAZNYê (UNICEF)] (ne bi kurdî ye)

[[Kategorî:Sazî]]
[[Kategorî:NY]]
[[Kategorî:Mafê mirovan]]
[[Kategorî:Zaro]]
[[Kategorî:Xelatgirên Nobela Aştiyê]]</text>
      <sha1>574o4fdxxiwyra83ofio7lr8nskunk7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Komkujiya Enfalê 1988</title>
    <ns>0</ns>
    <id>25682</id>
    <revision>
      <id>1092674</id>
      <parentid>1000075</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:52:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>MikaelF navê [[Komkujiya Enfalê]] weke [[Komkujiya Enfalê 1988]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2858" xml:space="preserve">{{Wergerîne|en}}{{Bêçavkanî}}
[[Wêne:Iraqi mass grave.jpg|thumb|Hestiyên qurbaniyekî komkujiya Enfalê yên ku di 15 tîrmeha 2005an de ji [[gora bi kom|goreke bi kom]] a nêzîkî [[Zaxo]], [[Badînan]] ([[Herêma Kurdistanê]]) hatine derxistin.]]

'''Enfal''' navê komkujiyeke (tevkujiyeke) li [[Başûrê Kurdistanê]] ji aliyê sazûmaniya [[Be's (bîrdozî)|Be's]] ve hatiye pêk anîn e. Navê xwe ji ayeta [[Quran]]ê ya [[Enfal]]ê digire. 

A rastî Enfal ne navê qetlîamekê ye, lê navê rêze-tevkujiyan e{{Çavk}}. Pêla dawî ya Enfalê di [[23ê sibatê|23ê sibata]] [[1988]]an de li dijî hêzên [[YNK]]ê li [[Silêmaniye]] destpêdike. Li [[Dola Caf]] (Cafetî) tevkujî tê destpêkirin û di [[6ê îlonê|6ê îlona]] [[1988]]an de li [[Zaxo]]yê bidawî dibe. Ji [[Zaxo]]yê heya [[Çiyayê Hemrîn]]ê ti wargehekî [[kurd]]an nayê hîştin. Dîsa Qeladizê, Şivan, Axçeler û hwd gelek navçe tên rûxandin. Gelên li vir tên kuştin û hinek ji wan jî direvin [[Îran]] an [[Kurdistan]]a di bin dagirkeriya [[Tirkiye]]yê. Gelek jî dîl tê girtin û di kampên tunekirinê de tên komkirin. 

Gorî statîstîkên navneteweyî li dora 182.000 kurd hatine windakirin{{Çavk}}. Îro hinek ji wan windayiyan di goristanên giştî de tên dîtin. Dîsa hatiye tesbîtkirin ku pirraniya kurdan bi saxî hatine binerdkirin. Keç û jinên kurdan bo [[şêx]]ên dewlemend ên [[ereb]] dihatibûne veqetandin, qismekê wan bo fihûşê dibiribûne [[Misir]] (Egîpt) an [[Tirkiyê]]. Piştî têkçûna sazûmaniya Be's li seranser [[Iraq]]ê, gelek [[gora bikom|gorên bikom]] qurbaniyan hatine dîtin û li ser wan lêkolîn hatine kirin. 

Lawên Kurd ji bo perwerdeya leşkerî dibiribûne kampan û bi navê ''&quot;Lawên Saddam&quot;'' binavdikiribûne. Rejîma Be's di sala [[1983]]an de 8.000 mêrên eşîra [[Barzanî]] dîl digire û dikuje. Bi deh hezaran kurdên [[feylî]] herwiha dikuje û bi programa Enfalê jî dixwaze vîna gelê kurd ji holê rabike{{Çavk}}.

== Komkujiya Enfalê ya ji 23ê sibata 1988an heta 6ê îlona 1988an ==
=== Enfala yekem, 23 sibat 1988 - 19 adar 1988 ===
{{...}}

=== Enfala duyem, 22 adar 1988 - 1 nîsan 1988 ===
{{...}}

=== Enfala sêyem, 7 nîsan 1988 - 20 nîsan 1988 ===
{{...}}

=== Enfala çarem, 3 gulan 1988 - 8 gulan 1988 ===
{{...}}

=== Enfala pêncem, ya şeşem û ya heftem,  15 gulan 1988 - 26 tebax 1988 ===
{{...}}

=== Enfala dawî, 25 tebax 1988 - 6 îlon 1988 ===
{{...}}

== Film ==
* [[Al-Anfal, &quot;bi navê Allah, Baes û Saddam&quot;]]

== Mijarên têkildar ==
* [[Dîroka Başûrê Kurdistanê]]
* [[Komkujiya Helebceyê]]

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}


{{Bûyerên komkujiyê û êrîşên ser gelê kurd (sedsalên 20 û 21'ê)}}
{{kurt}}

[[Kategorî:Komkujî li Kurdistanê]]
[[Kategorî:Dîroka Başûrê Kurdistanê]]
[[Kategorî:Be's (bîrdozî)]]</text>
      <sha1>cku7ajrtd1z34iq9nujv6sx18yvw8br</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sipkî</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26316</id>
    <revision>
      <id>1092686</id>
      <parentid>1087002</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T19:24:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>599</id>
      </contributor>
      <comment>Wêneyê bi navê Abdulmecîd_Begê_Sipkî.jpg ji gotarê hate jêbirin, ji ber ku ew li Commonsê ji aliyê [[commons:User:P199|P199]] ve hate jêbirin. Sedema jêbirinê: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Abdulmecîd Begê Sipkî.jpg|]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6709" xml:space="preserve">{{Infobox Êl û eşîr
 | nav        = Eşîra Sipkî
 | wêne       = 
 | binwêne    =
 | hoz        = [[Xelesinî]]&lt;br&gt;[[Birîmî]]&lt;br&gt;[[Masekî]]&lt;br&gt;[[Torûnî]]&lt;br&gt;[[Şemsîkan]]&lt;br&gt;[[Manikî]]&lt;br&gt;[[Sturkî]]&lt;br&gt;[[Rojkî]]&lt;br&gt;[[Isedizî]]&lt;br&gt;[[Mîxayîlî]]&lt;br&gt;[[Ûtî]]&lt;br&gt;[[Kilêrî]]&lt;br&gt;[[Kasorî]]&lt;br&gt;[[Mamzêdî]]&lt;br&gt;[[Hesiniyan]]&lt;br&gt;[[Derecekî]]&lt;br&gt;[[Belî]]&lt;br&gt;[[Çilî]]&lt;br&gt;[[Kaşaxa]]&lt;br&gt;[[Kareyî]]&lt;br&gt;[[Pîvazî]]&lt;br&gt;[[Recevî]]&lt;br&gt;[[Sahanîya]]&lt;br&gt;[[Şanezera]]&lt;br&gt;[[Bilkî]]
 | serekeşîr  = 
 | esil       = [[Kurd]] 
 | ziman      = [[Kurmancî]]([[Serhedî (devok)|serhedî]])&lt;br&gt;[[soranî]]
 | herêm      = [[Serhed]]&lt;br&gt;[[Behdînan]]
 | belavbûn   = [[Agirî]]&lt;br&gt;[[Qers]]&lt;br&gt;[[Îdir]]&lt;br&gt;[[Wan]]&lt;br&gt;[[Mûş]]&lt;br&gt;[[Erzirom]]&lt;br&gt;[[Bedlîs]]&lt;br&gt;[[Zaxo]]&lt;br&gt;[[Dihok]]&lt;br&gt;[[Êrîvan]]&lt;br&gt;[[Tbîlîsî]]
 | gelhe      = ~ 500.000
 | ol         = [[Îslam]]&lt;br&gt;[[Êzidîtî]](Şerfedin)
 | ocax       = 
 | pîr        =  
 | ziyaretgeh = 
}}
[[File:Yûsuv Bey of Köshk.jpg|thumb|Serokeşîra Sipkî Yûsiv Beg (Koşk, [[Dutax]]), 1893]]
 
[[Wêne:Halis-Ihsan Nuri-Ferzende.jpg|thumb|Xalis Begê Sipkî di serhildana Agiriyê de. (Ji rastê: [[Xalis Begê Sipkî]], [[Îhsan Nûrî Paşa]], [[Ferzende Beg]])]]
[[File:Sipkiyên siwarî.jpg|thumb|Sipkiyên siwarî ku ji bo tevlî [[Hengên Hemîdiye]]yê bin li [[Qerekose]]yê kom bûne.(ss.19)]]
'''Sipkî''' yan jî '''sipkan''', yek ji konfederasyona eşîrên [[kurd]]an e û yek ji eşîrên mezin ên [[Kurdistan]]ê ye. Sipkî bi baweriya xwên berê [[êzîdî]] bûn û di sedsala 18em de ji ber komkujiyê ji herêma [[Şingal|Şingalê]] belavê cihên xwe yên niha bûne.  Bi taybetî li [[Dutax]], [[Panos]], [[Dîxor]], [[Erdîş]], [[Agirî]], [[Milazgir]], [[Elcewaz]], [[Xinûs]], [[Tekman]], [[Tatos]] û li [[Qers]], [[Erzirom]], [[Wan]], [[Îdir]], [[Erdêxan]], [[Bedlîs]] û [[Mûş]]ê dijîn. Li [[Başûrê Kurdistanê]] bajarên [[Zaxo]] û [[Dihok]]ê dijîn, bi navê Silêvanî tên naskirin. Di nava [[Kurdên Anatolyê]] de jî gelek sipkî hene. Ên ku li van deran dijîn bûne [[misilman]]. Hinek jî li [[Ermenistan]] û [[Gurcistan]]ê dijîn û [[êzdî]] ne.  Helbet li [[Kurdistan]], [[Qefqasya]], [[Tirkiye]] û [[Ewropa]]yê jî belav bûne.

== Dîrok ==
Ji aliyê [[Yavûz Siltan Selîm]] ve di sala 1514an de eşîr ji herêma xwe hate derxistin û ji bo ewleyiya sînorên [[Împeratoriya Osmanî]] nêzikê sînorên [[Rûsya]] û [[Îran]]ê re hat bicihkirin.

Di sala 1639an de bi [[Peymana Qesr-î Şîrîn]]ê ku di navbera tirk û farisan de hat çêkirin re sipkî bitevayî ji rêveberiya Osmaniyê re hatin hêlan.

Di navbera salên 1829 û 1854 û 1877an de şerên ku di navbera tirk û rûsan de derketin sipkî ji aliyê rûsan bûn û şer kirin. Eşîra sipkî bi eşîra [[heyderî]] ve rehet nedane Dewleta Osmanî.

== Sipkî yên li bajarên din ên Kurdistanê ==
=== Amed ===

* [[Farqîn]] ([[Fêra]] û [[Huseyna]])

* [[Pasûr]] [[Temiran|(Temiran]], [[Godernê]] û [[Cixsê]])

=== Riha ===

* [[Curnê Reş]] (Heylûn, Dêjnik) (''bi xwe re dibêjin '''Sînîkan''''')

=== Sêrt ===

* [[Şêrwan]] ([[Gelî, Şêrwan|Gelî,]] [[Gundê Kîfer]])

== Sipkî yên Anatolyaya Navîn ==
=== Enqere === 
[[Haymana]], [[Çankaya]], [[Polatlı]]
=== Qonye === 
[[Kulu]], [[Cihanbeyli]]
=== Qeyserî ===
== Gundên Sipkî yên li Ermenistanê==
Talîn, Êçmîazîn, Serdereb, Axbaran ''(Navçe)''

Асланлу(Eslanlû), Асиблах(Asîblax), Зор(Zor), Аличалу(Alîçalû), Карахтин(Qerextîn), Аставлу, или Гунде Шеха(Astavlû), Кырблах(Qirbilax), Басинак(Basînek), Сойблах(Saybilax), Коджбаши(Qocbaşî), Ташушан(Taşûşan), Тярмашев(Germaşiv), Дамысхан(Demisxan), Хрбе сор(Xirbê Sor), Куч(Qûç), Хане(Xane), Гогырмас(Gogirmes), Карако(Qerequ), Гунде Ашо-Хусейн(Gundê Eşo Hisên), Бандамурад(Bendemûrad), Ташкорпи(Taşkorpî), Карахесар(Qerehesar), Чарсала(Çarsale), Омбла(Ombla), Дутах(Dutax). ''(Gund)''  

=== Talîn(Թալին) ===
Sîçanlû, Heko, Beroj, Gelto, Qibix, Zurbe, Keleşbeg, Sorîk, Tilik,

=== Axbaran ===
Çamûşvana mezin (Elegez), Pampa Kurdan, Korbilax

== Cihên Sipkî yên li Gurcistanê ==
[[Tbîlîsî]], Gûrya, Rustavî, Kutaisi, Telavî, Gardabani û Kobuletî. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Yekem]] ji Ermenistanê koç kirine.

== Axa û Begên eşîra Sipkî ==
* [[Yûsiv Beg]]
* [[Abdulmecîd Begê Sipkî]] (bavê [[Xalis Begê Sipkî]], gora wî li [[Meter]]ê ye)
* [[Xalis Begê Sipkî]]
* Mîrza Axayê Sipkî
* [[Hacî Yûsiv Paşa]]
* [[Beyaz Begê Sipkî]]
* Emer Beg&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite journal|last=|first=|date=1999|title=Kovara Nûdemê|url=https://web.archive.org/web/20011129190721/http://members.fortunecity.com/heval1/|journal=Dîroka Kurdên Sovyeta Kevin (Wezîrê Eşo)|series=31|page=|pages=r. 12}}&lt;/ref&gt;
* Polat Beg&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
* Elî Axa&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
* Evdal Axa
* Çîlan Axa
* Şikoyê Şemdîn Axa
* Şîlan Axa
* Hesen Axa
* Rizayê Kakê (rêberê ên ku çûne [[Ermenistan]]ê)

== Melayên navdar ==
* [[Şêx Salihî Sipkî]] (Kalikê [[Hacî Yûsiv Paşa]])
* Mele Resûlê Sipkî (1829-1957, gora wî li Mûşê ye)

== Kesên Girîng ==

* [[Heciyê Cindî]]
* [[Qanatê Kurdo]]
* [[Celîlê Celîl]]
* [[Emînê Evdal]]
* [[Casimê Celîl]]
* [[Cerdoyê Esed]]
* [[Fêrîkê Ûsiv]]
* [[Ezîzê Gerdenzerî]]
* [[Şekroyê Xudo]]
* [[Ordîxanê Celîl]]
* [[Gorgiyê Xudo]]
* [[Wezîrê Eşo]]
* [[Egîdê Xudo]]
* [[Rizaliyê Reşîd]]
* [[Tosinê Reşîd]]

== Navdarên eşîra sipkî ==
Yek ji [[Pêşmerge]](''Fermandar'')yên sereke yên [[serhildana Agiriyê]] kurê Abdulmecîd Begê, [[Xalis Begê Sipkî]] ji vê êlê ye.&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Hoybûn örgütü ve Ağrı ayaklanması|last=Rohat Alakom|first=|publisher=Avesta|year=1998|isbn=9757112453|pages=180|language=Tirkî}}&lt;/ref&gt;

== Siyasetmedar ==
Evdilvahîd Ehmedê ji [[Dihok]]ê li [[Parlamena Kurdistanê]](''Başûrê Kurdistanê'') parlamenterîya [[Partiya Demokrat a Kurdistanê]] dike.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.kdp.info/|title=پارتی دیموکراتی کوردستان - نوێبوونەوە ، دادپەروەری ، پێکەوەژیان|website=www.kdp.info|access-date=2022-05-29}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
&lt;references /&gt;

== Girêdanên Derve ==
* ''[[Abdullah Varlı]], Dîwan û jînewariya [[Ehmedê Xanî]], Sipan Yayınları''
* ''[[Mele Mahmûdê Bazîdî]]''
* ''[[Heciyê Cindî]], Hewarî''

{{Êl û eşîrên kurdan ên mezin}}

{{kurt}}

[[Kategorî:Eşîr]]
[[Kategorî:Êzîdîtî]]</text>
      <sha1>khall1k995rf2a2swvjx3ekt3l9weyc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Skopye</title>
    <ns>0</ns>
    <id>28887</id>
    <revision>
      <id>1092704</id>
      <parentid>1001153</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:58:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1123" xml:space="preserve">[[Wêne:Skopje, FYR Macedonia.jpg|right|thumb|Wêneyekî bajarê Skopyeyê]]
'''Skopye''' (bi [[makedonî]]: Скопје ''Skopje'', [[albanî]]: ''Shkupi'', [[yewnanî]]: Σκόπια ''Skópia'', [[tirkî]]: ''Üsküp'', [[serbî]]: Скопље ''Skoplje'', [[latînî]]: ''Scupi'') ji sala [[1991]]ê paytexta [[Komara Makedonyayê]] ye. Hejmara niştecihên bajarê Skopyeyê û derdorên wê di sala [[2002]]an de 506.926 kes bû.

== Civak ==
Li Skopyeyê ji bilî makedonan (62,93%), [[alban]] (21,39%) û [[tirk]] (9%), [[sintî û roma]] (4,63%), [[serbî]] (2,81%) û [[bosnayî]] (1,5%) jî dijîn.

* 338.373 makedon
* 114.568 alban
* 46.617 tirk
* 15.297 sintî û roma
* 14.295 serbî
* 8.503 bosnayî

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.skopje.gov.mk Malpera fermî ya bajarê SkopyeyÊ]
* [http://www.skopjeonline.com.mk/index.asp Skopje Online (Malperek nefermî, bi înglîzî)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080914094133/http://www.skopjeonline.com.mk/index.asp |date=2008-09-14 }}

[[Kategorî:Paytextên Ewropayê]]
[[Kategorî:Komara Makedonyayê]]</text>
      <sha1>ldpi03tgs838bt4y5nb0cp6baasooz5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092705</id>
      <parentid>1092704</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:59:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1158" xml:space="preserve">{{Agahîdank wargeh/wîkîdane
}}

[[Wêne:Skopje, FYR Macedonia.jpg|right|thumb|Wêneyekî bajarê Skopyeyê]]
'''Skopye''' (bi [[makedonî]]: Скопје ''Skopje'', [[albanî]]: ''Shkupi'', [[yewnanî]]: Σκόπια ''Skópia'', [[tirkî]]: ''Üsküp'', [[serbî]]: Скопље ''Skoplje'', [[latînî]]: ''Scupi'') ji sala [[1991]]ê paytexta [[Komara Makedonyayê]] ye. Hejmara niştecihên bajarê Skopyeyê û derdorên wê di sala [[2002]]an de 506.926 kes bû.

== Civak ==
Li Skopyeyê ji bilî makedonan (62,93%), [[alban]] (21,39%) û [[tirk]] (9%), [[sintî û roma]] (4,63%), [[serbî]] (2,81%) û [[bosnayî]] (1,5%) jî dijîn.

* 338.373 makedon
* 114.568 alban
* 46.617 tirk
* 15.297 sintî û roma
* 14.295 serbî
* 8.503 bosnayî

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
* [http://www.skopje.gov.mk Malpera fermî ya bajarê SkopyeyÊ]
* [http://www.skopjeonline.com.mk/index.asp Skopje Online (Malperek nefermî, bi înglîzî)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080914094133/http://www.skopjeonline.com.mk/index.asp |date=2008-09-14 }}

[[Kategorî:Paytextên Ewropayê]]
[[Kategorî:Komara Makedonyayê]]</text>
      <sha1>hgtnm7c749i0vc3lbibyz1qz12456qg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>A.C. Milan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>34090</id>
    <revision>
      <id>1092708</id>
      <parentid>1002020</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:18:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Makenzis</username>
        <id>35367</id>
      </contributor>
      <comment>/* Pozîsyon 2011/12 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1497" xml:space="preserve">{{Infobox Yaneya futbolê
 | navê_yaneyê    = A.C. Milan
 | logo           =Logo of AC Milan.svg
 | logo_firehî    = 
 | logo_binnivîs  = 
 | navê_tev       = Associazione Calcio Milan S.p.A
 | bernavk        = 
 | navê_pêşanî    = 
 | damezrandin    = 1899
 | reng           = sor-reş
 | stadyum        = 
 | zerengî        = 
 | şampiyona      = [[Serie A]]
 | darayîvan      = 
 | serok          = {{al|Îtalya}} Adriano Galliani
 | rahêner        = {{al|Îtalya}} [[Vincenzo Montella]]
 | malper         = [http://www.acmilan.com/ www.acmilan.com]
&lt;!-- Xelat ----&gt;
 | xelat_neteweyî = 
 | xelat_navneteweyî = 
&lt;!-- Mayo: mal --&gt;
| pattern_la1  = _acmilan1617h	
| pattern_b1   = _acmilan1617h	
| pattern_ra1  = _acmilan1617h	
| pattern_sh1  = _acmilan1617h	
| pattern_so1  = _acmilan1617h
| leftarm1     = 000000
| body1        = 000000
| rightarm1    = 000000
| shorts1      = FFFFFF
| socks1       = 000000
&lt;!-- Mayo: deplasman --&gt;
| pattern_la2  =_acmilan1617a
| pattern_b2   =_acmilan1617a
| pattern_ra2  =_acmilan1617a
| pattern_sh2  =_acmilan1617a
| pattern_so2  =_acmilan1617a
| leftarm2     = FFFFFF
| body2        = FFFFFF
| rightarm2    = FFFFFF
| shorts2      = FFFFFF
| socks2       = FFFFFF
}}
'''Associazione Calcio Milan''' yaneyeke [[îtalyanî]] ya [[futbol]]ê ye ku di [[Serie A]] ditêkoşe. Ev yane bi navê [Milan] navdar e. 
Nave yarîgeha Milanê [[Stadyuma Giuseppe Meazza]] e.

== Pozîsyon 2011/12 ==
&lt;...&gt;

[[Kategorî:Yaneya futbolê ya Îtalyayê]]</text>
      <sha1>rq15lapu7wb9yrreo0apn0rehcwmglr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Juventus F.C.</title>
    <ns>0</ns>
    <id>34169</id>
    <revision>
      <id>1092710</id>
      <parentid>1002064</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:19:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Makenzis</username>
        <id>35367</id>
      </contributor>
      <comment>/* Pozîsiyon 2011/2012 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="297" xml:space="preserve">'''Juventus Football Club''' yaneyeke [[Îtalyanî]] ya [[futbol]]ê ye û de gal [[Serie A]] ket.Navdara be nave [Juventus].
Yarîgeha Juventuse [[Stadio Olimpico di Torino]] ye. 2 jara [[UEFA Champions League]] be ya

== Pozîsiyon 2011/2012 ==
&lt;...&gt;

[[Kategorî:Yaneya futbolê ya Îtalyayê]]</text>
      <sha1>3zhmfx5zqd1ru3665rpc617v9sw0okt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ACF Fiorentina</title>
    <ns>0</ns>
    <id>34919</id>
    <revision>
      <id>1092709</id>
      <parentid>1002337</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:19:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Makenzis</username>
        <id>35367</id>
      </contributor>
      <comment>/* Pozîsiyon 2011/2012 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="260" xml:space="preserve">'''ACF Fiorentina''' yaneyeke [[Îtalyanî]] ya [[futbol]]de gal [[Serie A]] ket.Navdara be nave Fiorentina. 
nave Fiorentina [[Stadio Artemio Franchi]] ye. Owner is Rocco Commisso.

== Pozîsiyon 2011/2012 ==
&lt;...&gt;

[[Kategorî:Yaneya futbolê ya Îtalyayê]]</text>
      <sha1>bqq4bszoipcmvoivlcrhs8nk6f08zt7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Geliyê Zîlan 1930</title>
    <ns>0</ns>
    <id>40057</id>
    <revision>
      <id>1092672</id>
      <parentid>1004928</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:51:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>MikaelF navê [[Geliyê Zîlan]] weke [[Geliyê Zîlan 1930]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3638" xml:space="preserve">'''Geliyê Zîlan''' geliyekî ku dikeve bakurê deşta [[Erdîş]]ê ber bi çiyayên [[Eledax]]ê ve. Li derûdora 15-20 km dûrî bajarê Erdîşê, di navbera Erdîş û [[Giyadîn]]ê de ye. Li parêzgeha [[Wan]]ê ye.

Di meha tîrmeha 1930î de leşkerê tirk ketiye ser gundên Zîlan û komkujiyeke mezin çêbûye. Ji vê bûyerê re dibêjin [[Komkujiya Geliyê Zîlan]]. Li gorî rojnameya tirkî ya ''Cumhuriyet'' a roja 16ê tîrmeha 1930î, li Geliyê Zîlan 15.000 kes hatin kuştin &lt;ref&gt;http://en.wikipedia.org/wiki/Zilan_massacre&lt;/ref&gt;. Lê belê li gorî nivîskarê kurd Hesen Hişyar miriyên komkujiyê digihêje 47.000 kesan. Dibêje, ji nav eşîrên [[Ademan]], [[Sipkî]], [[Zîlan]] û [[Hesenan]], ji 180 gundî, 47.000 jin, zarok, kal û pîr hatine berhevkirin, birin li çemê Zîlan, newala Dêrê, û tevde dane ber [[tiving]] û [[mîtralyoz]]an bi ser hev kuştin û esker li nav laşan digeriyan ên birîndar jî singû dikirin&lt;ref&gt;[[Hesen Hişyar]] (1993). Dîtin û bîrhatinên min (1907-1985) I. Çapxaneya Emîral, [[Bêrût]].&lt;/ref&gt;.

== Gundên Geliyê Zîlan (1928)&lt;ref name=&quot;köylerimiz&quot;&gt;Köylerimiz, 1928&lt;/ref&gt; ==
*[[Avasarik]]
*[[Axz]] ({{bi-tr|Doluca}})
*[[Babazik]] ({{bi-tr|Aksakal}})
*[[Birhan]] ({{bi-tr|Bürhan}}, 1928)
*[[Bûynûzlû]]&lt;ref name=&quot;köylerimiz&quot;/&gt; = Bûnizî, Pîreşîn?
*[[Cerkeşîn]]&lt;ref name=&quot;köylerimiz&quot;/&gt; = Hîraşîn?
*[[Çaxirbeg]] ({{bi-tr|Çakirbey}})
*[[Doxançî]] ({{bi-tr|Doganci}})
*[[Eryatîn]] ({{bi-tr|Aryutin}}, di Köylerimiz, 1928 de tune ye)
*[[Gundê Kevan]]? ({{bi-tr|Hallacköy}}, di Köylerimiz, 1928 de tune ye)
*[[Gunduk]] ({{bi-tr|Kündük}}, 1928)
*[[Hesenebdal]] (Hesenava?) ({{bi-tr|Hasanabdal}})
*[[Îlanlî]] ({{bi-tr|Yilanli}}, 1928)
*[[Încesû]]
*[[Kele]] ({{bi-tr|Evbeyli}})
*[[Kerx]] ({{bi-tr|Köycük}})
*[[Komir]] ({{bi-tr|Kömür}}, di Köylerimiz, 1928an de tune ye)
*[[Kurûçem]] (Çemê Ziwa) ({{bi-tr|Kuruçem}})
*[[Merşîd]] ({{bi-tr|Mürşid}}?, ''Mişurt''?)
*[[Mescidlî]]? ({{bi-tr|Mescitli}}, 1928)
*[[Mexare]] ({{bi-tr|Magaraköy}})
*[[Mezra Silêman]]
*[[Milk]] ({{bi-tr|Mülk}}, 1928)
*[[Partaşa Jêrîn]] ({{bi-tr|Agaçören}}?)
*[[Partaşa Jorîn]] ({{bi-tr|Agaçören}}?)
*[[Pilaqlî]]&lt;ref name=&quot;köylerimiz&quot;/&gt; = Pelexlî?, Pilaxlî?
*[[Qardoxan]]
*[[Qerekilîse]] ({{bi-tr|Işbaşi}})
*[[Qizîlkilîse]] ({{bi-tr|Sabanbüken}})
*[[Qoçkoprî]]&lt;ref name=&quot;köylerimiz&quot;/&gt; = [[Xaşkoprî]] ({{bi-tr|Koçköprü}})
*[[Qomik]]&lt;ref name=&quot;köylerimiz&quot;/&gt; = [[Gomik]]
*[[Sigûdlî]] ({{bi-tr|Sögütlü}})
*[[Sivar]]&lt;ref name=&quot;köylerimiz&quot;/&gt; = [[Sar]], [[Gundê Siyar]] ({{bi-tr|Suvarköy}})
*[[Şarbazar]] ({{bi-tr|Şehirpazar}})
*[[Şeytanava]]
*[[Şor|Şor,Erdîş]] ({{bi-tr|Taşkapi}})
*[[Şorik]]
*[[Tendûrek]] ({{bi-tr|Gergili}})
*[[Xarxos]] ({{bi-tr|Yünören}})
*[[Ûstekar]] ({{bi-tr|Agirkaya}})
*[[Yekmal û Kilîse]] ({{bi-tr|Yalindam}})
*[[Ziyaret]] ({{bi-tr|Ziyaret}}, di Köylerimiz, 1928 de tune ye)
*[[Zorava]] ({{bi-tr|Yöreli}})

== Bendava Qoçkopriyê ==
Li ser [[çemê Zîlan]] di navbera salên 1978 û 1992an de [[bendava Qoçkopriyê]] hat avakirin {{Koord|39|7|17|N|43|19|44|E|type:landmark|display=inline,title|name=Bendava Qoçkopriyê}} &lt;ref&gt;http://www.dsi.gov.tr/baraj/detayeng.cfm?BarajID=150{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{kurt}}

{{Bûyerên komkujiyê û êrîşên ser gelê kurd (sedsalên 20 û 21'ê)}}

[[Kategorî:Erdîş]]
[[Kategorî:Komkujî li Kurdistanê]]
[[Kategorî:Dîroka Bakurê Kurdistanê]]
[[Kategorî:Serhildanên kurdan]]
[[Kategorî:Erdnîgariya Bakurê Kurdistanê]]</text>
      <sha1>2nb1bzl795spse1ot7jayios99nkfio</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>SS Lazio</title>
    <ns>0</ns>
    <id>40641</id>
    <revision>
      <id>1092711</id>
      <parentid>1005078</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:19:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Makenzis</username>
        <id>35367</id>
      </contributor>
      <comment>/* Pozîsiyon 2010/11 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="222" xml:space="preserve">'''Società Sportiva Lazio''' yaneyeke [[Îtalyanî]] ya [[futbol]]de gal [[Serie A]] ket. Navdara be nave [Lazio]. Nave Lazio Formello ye.

== Pozîsiyon 2010/11 ==
&lt;...&gt;

[[Kategorî:Yaneya futbolê ya Îtalyayê|Lazio]]</text>
      <sha1>re5k420inubuswnrwkbcf6yrt2f0p47</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wîkîpediya:Dîwan (tevlîhev)</title>
    <ns>4</ns>
    <id>43672</id>
    <revision>
      <id>1092648</id>
      <parentid>1092372</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T16:21:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Bikarhêner</username>
        <id>22655</id>
      </contributor>
      <comment>{{Ragihandin|Ghybu}} {{Ragihandin|Gomada}} Li benda we me.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48246" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Wîkîpediya:Dîwan/destpêk}}&lt;/noinclude&gt;
{{Qutiya arşîvan|&lt;center&gt;[[/Arşîv 1|'''1''']] - [[/Arşîv 2|'''2''']] - [[/Arşîv 3|'''3''']] - [[/Arşîv 4|'''4''']]&lt;/center&gt;}}
&lt;!--Ji kerema xwe re ji bo parvekirinên xwe beşên têkilîdar bikarbîne! --&gt;

== Çavkanî ji bo wêneyan ==

{{r|Bikarhêner|MikaelF|Ghybu|Guherto|Avestaboy|Gomada}} Merhaba hevalno. Îro tiştek pir balkêş hîn bûm. Min xwest haya wê jî jê hebe. Li ser Dengê Amerîka (Voice of America -VOA) bi gelemperî mafên wêneyan azad in. Loma hûn dikarin li commonsê bar bikin. Lê hay jê hebin divê di binê wêneyê de VOA yan Public Domain binivîse. Heke binê wêneyê de AP, Reuters, AFP, Social Media yan Citizen source dinivîse hingê maf parastî ne lê Heke VOA yan Public domain dinivîse hingê maf azad in. Herwiha dema hûn li commonsê zêde dikin, di beşa Lîsansê de şablona [[:c:Template:VOA]] bi kar bînin û lînka dengê amerîkayê jî binivîsin. Mînak [[:c:File:Selîm Temo.jpg]] û [[:c:File:An Azerbaijani and Turkish girl demonstrating support for Azerbaijan in the 2020 Nagorno-Karabakh conflict.jpg|mînak 2]]--[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 20:12, 20 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
:Herwiha ji bo ku wêne bi qalîte bin hûn dikarin wisa bikin:
* Lînka orîjînal https://gdb.voanews.com/D3D726B8-8BC2-4C0D-93EE-DDA9A130EBF2_cx0_cy22_cw0_w1597_n_r1_st.jpg
*: Ji lînkê cx, cy, w, n, r û tiştên wisa jê bibin:
** Lînk piştî tiştên li jor hatin jêbirin: https://gdb.voanews.com/D3D726B8-8BC2-4C0D-93EE-DDA9A130EBF2.jpg
--[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 20:34, 20 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
:Çend [https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Got%C3%BBb%C3%AAja_bikarh%C3%AAner:Mohajeer&amp;oldid=800597#Nex%C5%9Feya_%C3%87%C3%AEn%C3%AA agahî] li ser dayîna lîsansê.... Ping {{ping|Mohajeer}}--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 20:47, 20 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
::{{silav|Ghybu}} Malpera parlemana kurdistanê dibêje wêneyên wan CC 4.0 Internatinal e  {https://www.parliament.krd/english/get-involved/photo-copyrights/] [https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/], em dikarin li gorî [[c:Template:Cc-by-4.0]] lê zêde bikin wana gelo?--[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 19:42, 29 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
:::Na hemû wêneyan em nikarin ji ber ku çend caran wêne wan kîşandiye feqet nakevî tevlî lîsansa Azad. Mînak, avahî li gorî mirina mîmarê tê dayîn: wêne min kişandiye feqet nikarim lîsansa azadê bidim...--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 20:05, 29 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
::::Erê, ew baş e. Em tenê yên parlementeran bar bikin, bes e bo min.--[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 21:05, 29 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

== Citoid  ==
[[Wêne:Auto-citing a source using VisualEditor.gif|thumb|450px|Citoid ]]
:→ ''[[mw:Citoid]]''
:→ ''[[MediaWiki:Visualeditor-cite-tool-definition.json]] / [[MediaWiki:Citoid-template-type-map.json]]''
{{r|MikaelF|Gomada|Jiju|Guherto|Bikarhêner|Mohajeer|Penaber49|Avestaboy}} {{r|Balyozxane}} '''Bo agadarî''': ''Citoid'' amûreke ji bo çavkaniyan hatiye çêkirin. Bi vê amûrê çavkanî bi hêsanî tên tevlî gotaran kirin, mk. [//ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Kosegel%C3%AE&amp;diff=prev&amp;oldid=828499]--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 22:21, 21 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
:Bi navê şablonê ya kurdî re jî dişuxulê? Ez bixwe nizanim ma visual editor çawa di wîkîpedîyaya kurdî de tê vekirin nikarim biceribênim.. -- [[Bikarhêner:Guherto|Guherto]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Guherto|gotûbêj]]) 22:50, 21 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
::{{r|Guherto}} Erê, dişuxulî; kurdîkirin: {{ş|cite web}}, {{ş|Cite book}}, ... VisualEditor: [[Taybet:Tercîh#mw-prefsection-betafeatures]] --&gt; &quot;Guhartina dîtbarî&quot; --&gt; Tomar bike. VisualEditor di nav pirr wîkiyan de hatiye çalakirin--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 23:26, 21 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
::{{r|Ghybu}}Min hîn neceriband lê xuya ye amûrekê pir kêrhatî ye. [[Bikarhêner:Jiju|Jiju]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Jiju|gotûbêj]]) 19:06, 24 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
::::{{silav|Ghybu}}. Bikarhênerên nû gelek zehmet dikşînin loma bi min cem me jî wek default çalak be.--[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 15:54, 22 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
{{outdent|::::}} Temam! Di bin beşa &quot;Dengdan&quot; de dengê xwe li ser çalakirina VisualEditorê ji bo hemû bikarhêneran bidin (heta yekşemê):

=== Dengdan ji bo çalakirina [[mw:VisualEditor|VisualEditorê]] ===
{{Bug-agahî|{{çêbû|}} [[phab:T270841]]}}
{{Dengdan2/borî|destpêk=22.12.2020|dawî=27.12.2020|erê=3|na=0|encam=erê}}

* {{erê}}--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:16, 22 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
* {{erê}}--[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 16:20, 22 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
* {{erê}}-- [[Bikarhêner:Jiju|Jiju]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Jiju|gotûbêj]]) 19:03, 24 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

== Xuyakirina mobîlê ==


{{r|Balyozxane}} '''Bo agadarî''' {{=)}} Xuyakirina mobîlê jî konrol bikin. Niha wekî berê nîne, pirr bikarhêner (nîvikî) wîkiyan li ser mobîlan seh dikin :). Pirr şikilên rûyên [[Mediawiki:Common.css]] li ser mobîlan naşuxilin. Ji ber vê yekê [[MediaWiki:Mobile.css]] hatiye çêkirin, ew jî çend caran pirr rind naşuxilî feqet [[:en:Wikipedia:TemplateStyles]] rind xuya dike...--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 18:26, 25 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
:PS: Li gorî [https://stats.wikimedia.org/#/ku.wikipedia.org/reading/page-views-by-country/normal|map|2020-02-14~2020-02-15|(access)~desktop*mobile-app*mobile-web|monthly vê] malperê (02/2020): 
::Tirkiye: mobîl ([https://stats.wikimedia.org/#/ku.wikipedia.org/reading/page-views-by-country/normal|map|2020-02-14~2020-02-15|(access)~mobile-app*mobile-web|monthly 28K]) / [https://stats.wikimedia.org/#/ku.wikipedia.org/reading/page-views-by-country/normal|map|2020-02-14~2020-02-15|(access)~desktop|monthly Komputer 17K] (piranî mobîl e %62)
::Iraq: mobîl (13K) /  Komputer 3K (mobîl %81)
::Iran: mobîl (3K) /  Komputer 3K (mobîl %50)
::Li DYA û Ewropayê piranî komputer tê bikaranîn...
--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 18:46, 25 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
:Silav {{b-|Ghybu}} Pênasê pêşîn û nav xuya dikin lê Pênasê paşîn xuya nake.  [[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 18:31, 25 kanûna pêşîn 2020 (UTC)

::Mala te ava, me fêm kir mobîl zêdetir e lê şaşîyek heye em ê çawa çareser bikine? {{=D}} Gelo berê ew şaşî hebû me nedît yan dûre çêbû? Niha ceryan nîne. Înșele ez ê sibê lê binêrim.  [[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 18:49, 25 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
:::Dûre çêbû, pêşta telefona destan ew qas nehat bikaranîn. Tine bû jî {{=)}}--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 02:04, 26 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
* {{silav|Ghybu}} Li ser malpera mobîlê wêneyê biçûk ya sînema xuya nake mînak https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Emily_Hampshire Fikrekî te heye çawa tê sererastkirin?--[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 18:36, 29 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
::''class'' di nav gotarê de hatiye nivîsandin--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 18:42, 29 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
:::Di nav şablonê de templatestyles tune bû bawer dikim loma ye.Niha çêbû. --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 18:44, 29 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
::::{{bêhêvî}}  Ez duh pirr lê geriyam...--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 18:56, 29 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
:::::Berê ya common.css bi kar dianî loma templatestyles ne hewce bû. Ji ber ku te bar kir style.css niha hewce ye {{=D}}--[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 19:02, 29 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
::::::Pêşta mobîl tine bû niha ew jî heye. Kontrolkirina [[gerok]]ên din jî pêwîst e ji ber ku rûyên ku li ser Firefoxê dişuxilin çend ceran li ser yên din da rind naşuxilin...--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 19:09, 29 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
:::::::Ez jixwe chrome bi kar tînim li vir jî pirsgirêk tune bû , piştî hevalê Penaber49 tiştek pirsî, ez ketim malpera mobîlê min dît, ew çîk tunebû. --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 19:13, 29 kanûna pêşîn 2020 (UTC)
* Destpêk (''mf-'' hatiye rakirin): [[mw:Mobile Gateway/Mobile homepage formatting]]--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 17:42, 1 kanûna paşîn 2021 (UTC)

== 2021 ==
[[Wêne:MONUMENT IN HIGH ALTITUDE, Arosa, Switzerland.jpg|right|thumb|Hevalên hêja yên Wîkiyên kurdî, sersala we pîroz be!!]]
Sersala we pîroz be!--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 03:27, 1 kanûna paşîn 2021 (UTC)
:{{r|Ghybu}} Sala we ya teze pîroz be, hertim serkeftî bin! --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF|gotûbêj]]) 08:48, 1 kanûna paşîn 2021 (UTC)

Sala 2021an jibo Kurdistanê û jibo cîhanê bibî sala azadî, aştî, aramî û tenduristiyê. Sersala nû pîroz be. —[[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 09:24, 1 kanûna paşîn 2021 (UTC)

== [[mw:Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] ==
:→ [[:mw:Talk pages project/Replying]]
:→ [[:mw:Talk pages project/Updates]]
{{ping|Avestaboy|Balyozxane}} &quot;DiscussionTools&quot; amûreke bo bersiv dayînê ye: bi otomatîk  îmze te tê avitin û bê hêsanî bersiv jî tên dayîn (li ser mobilê jî dişuxile). Niha tenê bo çend zimanan û li ser Betayê çalak e (ku.wiki li nav de nîne {{=)}}). Xwastin?--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:03, 26 kanûna paşîn 2021 (UTC)
:{{r|Ghybu}} Li ser mobîlê formata niha gelek kirêt e. Em bixwazin ji bo bikarhênerên mobîl bi kar tînin dê gelek baş be. --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 16:15, 26 kanûna paşîn 2021 (UTC)
::@[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] Yes, it is planned, just be patient, please. BTW, you can try Reply tool using [https://ku.wikipedia.org/wiki/W%C3%AEk%C3%AEpediya:D%C3%AEwan_(tevl%C3%AEhev)?dtenable=1 this link]. And sorry for writing in English. (Please do not forget to ping me.) [[Bikarhêner:Patriccck|Patriccck]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Patriccck|gotûbêj]]) 19:24, 28 kanûna paşîn 2021 (UTC)
:::Hi @[[Bikarhêner:Patriccck|Patriccck]] Does this tool not work on mobile?  [[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 22:59, 1 sibat 2021 (UTC)
::::@[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] Di nav rûpelên gotûbejan da dişuxilî. Ev rûpel, rûpela gotûbêjê nîne... [[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 23:07, 1 sibat 2021 (UTC)
:::::@[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] Li ser mobîlê naşixule niha [https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Got%C3%BBb%C3%AAj:Kurd&amp;diff=841031&amp;oldid=835717]  [[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 23:12, 1 sibat 2021 (UTC)
::::::@[[Bikarhêner:Gomada|Gomada]] Rind naşixule :) Jixwe guhertoya Beta ye. [[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 23:18, 1 sibat 2021 (UTC)
::::@[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] Right now, it does not work on mobile, but it is planned for the future. [[Bikarhêner:Patriccck|Patriccck]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Patriccck|gotûbêj]]) 08:34, 2 sibat 2021 (UTC)
:@[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] Could you please translate it [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&amp;group=ext-discussiontools&amp;language=ku-latn&amp;filter=%21translated&amp;action=translate here]? Probably also [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&amp;group=ext-discussiontools&amp;language=ku-arab&amp;filter=%21translated&amp;action=translate here], [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&amp;group=ext-discussiontools&amp;language=ckb&amp;filter=%21translated&amp;action=translate here] and [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&amp;group=ext-discussiontools&amp;language=sdh&amp;filter=%21translated&amp;action=translate here]. Sorry for writing in English. (Please do not forget to ping me.) [[Bikarhêner:Patriccck|Patriccck]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Patriccck|gotûbêj]]) 19:29, 28 kanûna paşîn 2021 (UTC)

* Çêbû: [[Taybet:Tercîh#mw-prefsection-betafeatures]] --&gt; ''Discussion tools'' --&gt; Tomar bike--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 21:28, 1 sibat 2021 (UTC)

=== Dengdan ji bo çalakirina [[mw:Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] li ser projeyên Wîkîpediya û Wîkîferhengê ===
{{Bug-agahî|1=
{{çêbû||}} [[phab:T273192]]&lt;br/&gt;
{{çêbû||}} [[phab:T272639]]
----
[[Wêne:Translatewiki.net logo.svg|20px|]] [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&amp;group=ext-discussiontools&amp;language=ku-latn&amp;filter=%21translated&amp;action=translate translatewiki.net]
}}
{{Dengdan2/borî|destpêk=26.01.2020|dawî=01.02.2021|encam=erê}}

* {{erê}} --[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:33, 26 kanûna paşîn 2021 (UTC)
* {{erê}} --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 16:43, 26 kanûna paşîn 2021 (UTC)
* {{erê}} --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF|gotûbêj]]) 17:23, 26 kanûna paşîn 2021 (UTC)
* {{erê}} —[[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 17:59, 26 kanûna paşîn 2021 (UTC)
* {{erê}} —&lt;small&gt;[[Bikarhêner:Gomada|&lt;span style=&quot;background:Yellow&quot;&gt;'''''&lt;span style=&quot;font-family:Verdana;color:red&quot;&gt;Gom&lt;span style=&quot;color:#006400&quot;&gt;ada&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;''''']]&lt;sup&gt;[[Gotûbêja bikarhêner:Gomada|peyam]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 12:03, 27 kanûna paşîn 2021 (UTC)
* {{erê}} -- [[Bikarhêner:Bikarhêner|Bikarhêner]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Bikarhêner|gotûbêj]]) 12:21, 1 sibat 2021 (UTC)

== New Wikipedia Library Collections Available Now (February 2021) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing new free, full-access, accounts to reliable sources as part of our [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ research access program]. You can sign up to access research materials on the [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ Library Card platform]: 
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/103/ Taxmann]''' – Taxation and law database
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/104/ PNAS]''' – Official journal of the National Academy of Sciences
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/57/ EBSCO]''' – New Arabic and Spanish language databases added

We have a wide array of [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ other collections available], and a significant number now no longer require individual applications to access! Read more in our [https://diff.wikimedia.org/2020/06/24/simplifying-your-research-needs-the-wikipedia-library-launches-new-technical-improvements-and-partnerships/ blog post].

Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects!

:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
--12:57, 1 sibat 2021 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=21022367 --&gt;

== Wikipedia.org ==

{{r|Gomada|MikaelF|Ghybu|Bikarhêner|Balyozxane}} Çima kurdî tê de nîne? https://www.wikipedia.org Mi digot qê ji ber ku ne tam [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&amp;group=wikimedia-portals&amp;language=ku-latn&amp;filter=!translated&amp;action=translate wergerandî] ye, lê berî nîv salî min gelek tişta wergerand, hê jî nîne. Kesek zanê ma çima? Hejmara gotaran? -- [[Bikarhêner:Guherto|Guherto]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Guherto|gotûbêj]]) 12:24, 6 sibat 2021 (UTC)
:{{r|Guherto}} Behsa dropdown-menu dikî? Qasî ku dibînim tenê wîkiyên ji 100 h zêdetir rûpelên wan hene hatine lîstekirin. Yên din di beşa ''Read Wikipedia in your language'' de ne. --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 12:28, 6 sibat 2021 (UTC)
::{{r|Balyozxane}} Dropdown -- [[Bikarhêner:Guherto|Guherto]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Guherto|gotûbêj]]) 12:30, 6 sibat 2021 (UTC)

== Xêrhatin ==

Di [[Şablon:Xêrhatin]] gelek lînkên sor hene, serê bikarhênerên nû karê gêj bibê. -- [[Bikarhêner:Guherto|Guherto]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Guherto|gotûbêj]]) 10:14, 7 sibat 2021 (UTC)

== Feminism &amp; Folklore 1 February - 31 March ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

{{int:please-translate}}

Greetings! 

You are invited to participate in '''[[m:Feminism and Folklore 2021|Feminism and Folklore]] writing contest'''. This year Feminism and Folklore will focus on feminism, women's biographies and gender-focused topics for the project in league with Wiki Loves Folklore gender gap focus with folk culture theme on Wikipedia. folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, etc.

You can help us in enriching the folklore documentation on Wikipedia from your region by creating or improving articles centered on folklore around the world, including, but not limited to folk festivals, folk dances, folk music, women and queer personalities in folklore, folk culture (folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch-hunting, fairy tales and more. You can contribute to new articles or translate from the list of [[:m:Feminism and Folklore 2021/List of Articles|suggested articles here]]. 

You can also support us in translating the [[m:Feminism and Folklore 2021|project page]] and help us spread the word in your native language. 

Learn more about the contest and prizes from our [[m:Feminism and Folklore 2021|project page]]. Thank you. 

Feminism and Folklore team,

[[m:User:Joy Agyepong|Joy Agyepong]] ([[m:User talk:Joy Agyepong|talk]]) 02:40, 16 sibat 2021 (UTC)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&amp;oldid=20421065 --&gt;

== Dengdana ji bo astengkirina [[Bikarhêner:Dilovan Gervan|Dilovan Gervan]] ==

:→ Binêre [[Taybet:PermanentLink/849793#Hişyarî]]
:→ Binêre [[Taybet:PermanentLink/848688#Wergerandina agahidankan]]
:→ Binêre [[Taybet:PermanentLink/848278#Dirêjî û kalîteya gotaran]]
Ev çend saet in li ser nivîsîna vê dengdanê difikirim, piştî min ev [https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Ernest_Hemingway&amp;diff=prev&amp;oldid=849659] dît êdî ez dibêjim astengkirina vî bikarhênerî pêwîst e. Ji ber ku birayê Dilovan bi awayekî necidî dixebite, qet lê nanêre ka çi dike û çi hewce dike ku bike. Tevî hişyarkirinên bikarhênerên din birayê Dilovan hin jî gotarên xelet çêdike. Ez naxwazim tiştek wekî [[meta:Requests for comment/Large scale language inaccuracies on the Scots Wikipedia]] li serê me jî were. Piştî dengdanê, heke encam erê be, rêveberên wîkiyê dikarin biryarek bidin ku wextê astengkirinê divê çiqas be.

&lt;small&gt;Ping: {{Ragihandin|MikaelF|Bikarhêner|Gomada|Penaber49|Ghybu}}, {{Ragihandin|Dilovan Gervan|Avestaboy}}--[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 20:06, 1 adar 2021 (UTC)&lt;/small&gt;
=== Dengdan ===
{{dengdan2/borî|destpêk=01.03.2021|dawî=15.03.2021|encam=na|astengkirin}}
&lt;!-- # {{erê}} --~~~~ / # {{na}} --~~~~ / # {{notr}} --~~~~ --&gt;
# {{erê}} Wek pêşniyarkerê vê dengdanê ez dibêjim herî kêm mehek were astengkirin. --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 20:06, 1 adar 2021 (UTC)
# {{erê}} Gotarên wî bi temamî gelek kêm û nayê fehmkirin. -- [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber 49]]
# {{erê}} Gotarên wî pir bêqalîte ne, nîvîmayî ne, kurt in yekhevokî ne, bêçavkanî ne, hin ji wan an tevahiya wan bi Google Translate-ê çêkirî ne, naverok-zeîf in û ne kontrolkirî ne. Û guh nade gotinên me. Hişyariyên me jê dibe (1, 2). Bi min em wî asteng bikin. -- [[Bikarhêner:Bikarhêner|Bikarhêner]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Bikarhêner|gotûbêj]]) 20:31, 1 adar 2021 (UTC)
# {{na}} Bi rastî ez jî difikirim ku Dilovan Gervan zêde haya xwe ji nivîsîna gotarên xwe tune ye û rexne û şirovekirina bikarînerên din seranser pişt guhê xwe ve dihavêje. Lê pirsgirêka serekî, bi dîtina min, bikarînana wî ya Wikipedia Werger e. Erê asta me ewqas nizim bûye û rewşa me ya zimanî ewqas xerab bûye ku em bê navgînên alîkar nekaribin gotarokê ji inglîzî, tirkî, farisî, erebî, elmanî (hwd) biqulipînin bo kurdî? Ez bi vê rewşê gelek berxweketî bûm. Ez naxwazim bîhna Dilovan Gervan ewqas teng bikim û ji bo wê jî ez dixwazim jê re pêşniyaz bikim: 1) Erê tu dişêyî hêdî hêdî bi şêweyekî rêkûpêk, bê bikarînana Wikipedia Werger, gotaran wergerînî bo kurdî? Babetên ku tu li ser divinîvîsî pir caran gelek balkêş in û ez bi vê bawerê me ku ev gotar bi peyvên te bixwe dişên gelek serkeftî bin. Gelek ji gotarên ku te bi harîkariya Wikipedia Werger nivîsandine hê jî bêserûpa ne. 2) Bikarînana behdînî bi pîtên latînî li Wîkîpediya kurdî ne qedexe ye. Bes standarda behdînî bi kar bîne. 3) Wîkîpediya kurdî ensîklopediyeke kolektîv e, yanê, gotarên te gotarên min in û yên min yên te jî ne. Heke tu karekî baş çêkî ew jî rûmeta min e. --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF|gotûbêj]]) 16:34, 2 adar 2021 (UTC) 
# {{na}} Di serî de divê ez bibêjim ku ez bi gotinên birêz MikaelF re me. Divê astengkirin riya herî dawî be. Loma ez li dijî astengkirina bi vî awayî me. Pêşniyazên min ji bo {{Ragihandin|Dilovan Gervan}} Ji kerema xwe bila hedefa te ne nivîsandina bi dehan gotaran a di rojekê de be. Bila gotarek be, lê bila bikalîte be. Me çend caran li ser vê mijarê gotûbêj kir. Ev ji bo hemû bikarhêneran xaleke girîng e. Ji kerema xwe dev ji vê pêşbirka nivîsandina gelek gotaran berdin, bila gotarên we kêm bin lê dema mirovekî xwend, bila karibe bibêje: mala van camêran ava, gotareke pir hêja nivîsîne. Herwiha em dikarin, di pêşerojê de şabloneke behdînî li gotaran zêde bikin. Ez ricayê ji we dikim ku hûn karibin bi hev re bixebitin. Em komeke biçûk in, loma divê em kesên dixwazin alîkariya Wîkiya me bikin, ji vê komê dûr nexin. Kêmasiyên her kesî hene, ya girîng ew e ku em amade bin wan kêmasiyan ji holê rabikin. Kekê Dilovan ez pêşniyaz dikim ku tu ji îro pê ve gotarên nû nenivîsî, lê li ser gotarên xwe yên heyî bixebitî. Tu dikarî naveroka wan bi pêş de bixî. Qewet be ji we re!—&lt;small&gt;[[Bikarhêner:Gomada|&lt;span style=&quot;background:Yellow&quot;&gt;'''''&lt;span style=&quot;font-family:Verdana;color:red&quot;&gt;Gom&lt;span style=&quot;color:#006400&quot;&gt;ada&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;''''']]&lt;sup&gt;[[Gotûbêja bikarhêner:Gomada|peyam]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 10:11, 3 adar 2021 (UTC)
# {{na}}   [[Bikarhêner:Biyolojiyabikurdi|Biyolojiyabikurdi]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Biyolojiyabikurdi|gotûbêj]]) 16:47, 3 adar 2021 (UTC)
==== Gotûbêj ====
* {{şîrove}} Herwiha jêbirina hemû rûpelên di vê kategoriyê [[:Kategorî:Pages with unreviewed translations]] de jî hewce ye. --[[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 20:12, 1 adar 2021 (UTC)
* {{şîrove}} ji min ra ne xema, ku ez bêm asteng kirin an jî ne. wijdana min ya mirtah ku piştî 6 mehan ji bilî dem kûştin û mendîbûnê, hek kêmasî jî hebin. lê her dîsan kêm an zêde min kariya xizmetekê bikim. weke din jî serketinê ji bo hevalan dixwazim {[[Bikarhêner:Dilovan Gervan|Dilovan Gervan]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Dilovan Gervan|gotûbêj]]) 20:59, 1 adar 2021 (UTC)}

==== Encam ====
Astengkirin ne pêwîst e, bnr. [//ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Got%C3%BBb%C3%AAja_bikarh%C3%AAner%3ADilovan_Gervan&amp;type=revision&amp;diff=849876&amp;oldid=849872]--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 23:17, 19 adar 2021 (UTC)

== Line numbering coming soon to all wikis ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;  

[[File:Technical_Wishes_–_Line_numbering_-_2010_wikitext_editor.png|thumb|Example]]
From April 15, you can enable line numbering in some wikitext editors - for now in the template namespace, coming to more namespaces soon. This will make it easier to detect line breaks and to refer to a particular line in discussions. These numbers will be shown if you enable the syntax highlighting feature ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror extension]]), which is supported in the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor|2010]] and [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017]] wikitext editors. 

More information can be found on [[m:WMDE Technical Wishes/Line Numbering|this project page]]. Everyone is invited to test the feature, and to give feedback [[m:talk:WMDE Technical Wishes/Line Numbering|on this talk page]].
&lt;/div&gt; -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 15:08, 12 nîsan 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=21329014 --&gt;

== Suggested Values ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;  

From April 29, it will be possible to suggest values for parameters in templates. Suggested values can be added to [[mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData|TemplateData]] and will then be shown as a drop-down list in [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide|VisualEditor]]. This allows template users to quickly select an appropriate value. This way, it prevents potential errors and reduces the effort needed to fill the template with values. It will still be possible to fill in values other than the suggested ones.

More information, including the supported parameter types and how to create suggested values: [[mw:Help:TemplateData#suggestedvalues|[1]]] [[m:WMDE_Technical_Wishes/Suggested_values_for_template_parameters|[2]]]. Everyone is invited to test the feature, and to give feedback [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/Suggested values for template parameters|on this talk page]].

&lt;/div&gt; [[m:User:Timur Vorkul (WMDE)|Timur Vorkul (WMDE)]] 14:08, 22 nîsan 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Timur Vorkul (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=21361904 --&gt;

== New Wikipedia Library collections and design update (August 2021) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says log in today!]]
[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/users/my_library/ The Wikipedia Library] is pleased to announce the addition of new collections, alongside a new interface design. New collections include:
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/107/ Cabells]''' – Scholarly and predatory journal database
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/108/ Taaghche]''' -  Persian language e-books
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/112/ Merkur]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/111/ Musik &amp; Ästhetik]''', and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/110/ Psychologie, Psychotherapie, Psychoanalyse]''' - German language magazines and journals published by Klett-Cotta
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/117/ Art Archiv]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/113/ Capital]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/115/ Geo]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/116/ Geo Epoche]''', and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/114/ Stern]''' - German language newspapers and magazines published by Gruner + Jahr

Additionally, '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/105/ De Gruyter]''' and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/106/ Nomos]''' have been centralised from their previous on-wiki signup location on the German Wikipedia. Many other collections are freely available by simply logging in to [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ The Wikipedia Library] with your Wikimedia login!

We are also excited to announce that the first version of a new design for My Library was deployed this week. We will be iterating on this design with more features over the coming weeks. Read more on the [[:m:Library Card platform/Design improvements|project page on Meta]].

Lastly, an Echo notification will begin rolling out soon to notify eligible editors about the library ([[Phab:T132084|T132084]]). If you can translate the notification please do so [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&amp;group=ext-thewikipedialibrary at TranslateWiki]!

--The Wikipedia Library Team 13:23, 11 tebax 2021 (UTC)

:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=21851699 --&gt;

== Universal Code of Conduct - Enforcement draft guidelines review == 
Hello all,&lt;br /&gt;
The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee#Phase_2|Universal Code of Conduct Phase 2 drafting committee]] would like comments about the '''[[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines]]''' for the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC). This review period is planned to begin 17 August 2021.

Community and staff members collaborated to develop these draft guidelines based on [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Discussions|consultations, discussions, and research]]. These guidelines &lt;u&gt;are not final&lt;/u&gt; but you can help move the progress forward. Provide comments about these guidelines by 17 October 2021. The committee will be revising the guidelines based upon community input.

Everyone may share comments in a number of places. Facilitators welcome comments in any language on the [[:m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|draft review talk page]] or by email. Comments can also be shared on talk pages of translations, at local discussions, or during round-table discussions and conversation hours.

There are planned live discussions about the UCoC enforcement draft guidelines:

*[[:wmania:2021:Submissions/Universal_Code_of_Conduct_Roundtable|Wikimania 2021 session]] - 16 August @ 11:00 UTC - 11:45 UTC (recording of the session)
*[[:m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions#Conversation hours|Conversation hours]] - 24 August, 31 August, 7 September @ 03:00 UTC &amp; 14:00 UTC
*[[:m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions:|Roundtable calls]] - 18 September @ 03:00 UTC &amp; 15:00 UTC

The facilitation team supporting this review period hopes to reach a large number of communities. Having a shared understanding is important. If you do not see a conversation happening in your community, please organize a discussion. Facilitators can assist you in setting up the conversations.

Discussions will be summarized and presented to the drafting committee every two weeks. The summaries will be published [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee/Digests|here]].

Please let me know if you have any questions about the draft, the community consultation or the UCoC. &lt;br /&gt;
Many thanks! --[[Bikarhêner:Ravan (WMF)|Ravan (WMF)]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ravan (WMF)|gotûbêj]]) 14:55, 19 tebax 2021 (UTC)

== Taybetmendiyên Koma Mezinbûnê  ==
: → ''[[Taybet:Homepage]] (Çalak kirin: [[Taybet:Tercîh|Tercîhên min]] &gt;&gt; '''Malpera nûhatiyan''' (bin rûpelê) &gt;&gt; &quot;Malpera nûhatiyan nîşan bide&quot;)''
{{Bug-agahî|1=
{{çêbû|}} [[phab:T287868]]
----
[[Wêne:Translatewiki.net logo.svg|20px|]] [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&amp;group=ext-growthexperiments&amp;language=ku-latn&amp;filter=&amp;action=translate translatewiki.net]
}}
[[:en:Wikipedia:Growth Team features|Taybetmendiyên Koma Mezinbûnê]] çend amûr in ku li ser Wîkîpediyaya kurdî hatine çalakkirin. Her bikarhênerê/a ku hesabeke nû çêdike bi otomatîkî tê pêşniyazkirin û jê re mentorek tê dayîn ji bo ku li wîkiyê zêdetir bixebite û hîn bibe divê çi/çawa bike. 

Yên ku dixwazin bibin mentor dikarin navên xwe li ''[[Wîkîpediya:Growth Team features/Mentor list|vê lîsteyê]]'' zêde bikin. Kesên ku bûne mentor li ser rûpela [[Taybet:ClaimMentee]] dikarin kesekî din jî bikin şagirtê xwe.

Bikarhênerên kevn jî dikarin vê amûrê bi kar bînin. Ji bo çalakkirina amûrê, herin rûpela [[Taybet:Tercîh|Tercîhên min]] û li dawiya rûpelê '''Malpera nûhatiyan''' pê li qutiya li hember ''Malpera nûhatiyan nîşan bide'' bikin. Bi vî awayî çalak dibe. Dûre dema diçin rûpela [[Taybet:Homepage]] dikarin rûpela sereke bibînin. Ji bo alîkariya bi wergera kurdî hemû werger li ser [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&amp;group=ext-growthexperiments&amp;language=ku-latn&amp;filter=&amp;action=translate translatewiki.net] vekirî ne. 

Rêveberên Wîkiyê dikarin li ser rûpela [[Taybet:EditGrowthConfig]] taybetmendiyên amûrê biguherînin.

Ping: @[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]], @[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]], @[[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]], @[[Bikarhêner:Avestaboy|Avestaboy]], @[[Bikarhêner:Gomada|Gomada]]
====Galerî====
&lt;gallery heights=&quot;250&quot; widths=&quot;225&quot; mode=&quot;packed&quot;&gt;
File:Screen shot of suggested edits module in Czech Wikipedia 2020-03-20.png|Screenshot of suggested edits module in Czech Wikipedia
File:Screen shot of ORES topic modeling in newcomer tasks 2020-03-18.png|Screenshot of topic filter
File:Screenshot of difficulty filter in Czech Wikipedia 2020-03-30.png|Screenshot of difficulty filter
File:Mockup_of_Concept_A_for_desktop_version_of_&quot;add_a_link&quot;_2020-10-23.png|Prototype of &quot;add a link&quot; structured task
File:Screenshot of newcomer homepage on Czech Wikipedia 2020-03-25.png|Screenshot of newcomer homepage feature on Czech Wikipedia
File:Screenshot of mentorship dialog 2020-03-30.png|Screenshot of prompt for asking a mentor question
&lt;/gallery&gt; [[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 11:15, 28 tebax 2021 (UTC)

== Wêneyên ji zimanên din ya Wikipedia'yê ==

Em çawa dikarin wêneyên ku di beşa Îngîlîzî an jî zimaneke din ya Wikipedia'yê de hene bikarbînin?

Wekî mînak min di fîlmê Dune de etîketa &quot;Dune (2021 film).jpg&quot; ku di rûpela îngîlîzya Wikipediyayê de hatiye weşandin yekser bikartînim lê wêne dernakeve. {{bêîmze|Xidiran}}
:Silav {{b-|Xidiran}}, bi xêr hatî {{=)}} Li ser Wîkîpediyaya kurdî wêneyên ''[[copyright]]ê'' nayên bar kirin. Wan li ser wîkiya xwe bar kirine.--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 16:03, 28 çiriya pêşîn 2021 (UTC)

:Bi rastî min meseleyê fam nekir. Heman wêne di Wikipedia Îngîlîzî an jî Wikipedia Tirkî an jî Wikipedia Almanî de tê bikaranîn lê Kurdî de nabe? Çima? [[Bikarhêner:Xidiran|Xidiran]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Xidiran|gotûbêj]]) 16:16, 28 çiriya pêşîn 2021 (UTC)
::Birêz {{r|Xidiran}} em li Wîkîpediya kurdî, wekî piraniya Wîkîpediyan, wêneyên arşîva Wikimedia Commonsê (https://commons.wikimedia.org/wiki/Main_Page) bi kar tînin. Me wisa biryar daye. --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF|gotûbêj]]) 17:20, 28 çiriya pêşîn 2021 (UTC)
:::Di Wikimedia Commonsê de afîşên piraniya fîlman nîne. An jî bergên albuman... Bi vî awahî Wîkîpedia Kurdî di warê dîtbarî de gelek qels dimîne. Beyî afîşa fîlmê wê çawa mijar bê weşandin. Min  amadekarî kiribû ku herî kêm 3 hezar fîlm, album û pirtûk li Wîkîpedia Kurdî zêde bikim, lê bi rêveberiyeke wisa bêvîzyon ev kar nameşe. Ji ber vê helwesta we Wîkîpedia Kurdî pêş neket. Ka binêrin beşa Tirkî, Erebî û hwd firîyan çûn. Ji ber ku rêvebiriyên wan ne wisa bû. Di beşa Tirkî û hwd. de hemû fîlm bi afîşên wan tên weşandin. Hûn bi &quot;biryar&quot;ên xwe Wîkîpedia Kurdî mehkumî paşdemayînê dikin. Ji ber vê helwesta we di nava salan de gellek nivîskar neçar man ku dev jê berdin. Ê de hûn û kêfa xwe... [[Bikarhêner:Xidiran|Xidiran]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Xidiran|gotûbêj]]) 06:39, 29 çiriya pêşîn 2021 (UTC)
{{Silav|Xidiran}}, ev saleke zêdetir e ku jibo pêşketina wîkîpediya kurdî çi ji destê min tê dikim. Bi rastî di nivîsandina gotaran de wêne giring e lê ku dema tûne bî jî ewqas ne pirsgirêk e. Daxwaza min ji te û hemî hevalên ku dixwazin gotara jibo wîkîpediya kurdî binivîsin ev e. Bila armanca me hemîyan nivîsîndina gotarên baş û pêşketina wîkîpediya kurdî be. Silav û serkeftin —[[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 11:55, 29 çiriya pêşîn 2021 (UTC)

:Spas bo bersiva te û keda te. Lê mixabin ne wekî te ye. Mijara fîlmek, albumek an jî hunermendekî bê wêne nabe. Weşandina bê wêne, bê afîş, bê poster bê wate ye. Tiştê ku di Wikipedia Tirkî, Wikipedia Almanî, Wikipedia Swêdî de an jî zimanên din de mimkun be çima di beşa Kurdî de nebe? Kî çima biryarek wisa girt? Bi kîjan sedemê? Ev suîqasteke ye li hember Wîkîpedia Kurdî. Di sedsala 21'em de, di serdema dîjîtal de, ansîklopediyeke bê wêne... Ev jî dîsa ket para Kurdan.[[Bikarhêner:Xidiran|Xidiran]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Xidiran|gotûbêj]]) 08:38, 30 çiriya pêşîn 2021 (UTC)

== asirata hasanan li kodareia? / Eşîreta Hasanan li kûderê ye? ==
ashirata hasanan li kijan bajare haya? / [[Eşîreta Hasanan]] li kîjan bajarî heye?{{îmze|185.120.230.62 }}

== Sersala 2022an pîroz be ==

[[Wêne:Fireworks on New Year's Eve in a small Swabian village (1), brightened.jpg|thumb|270px]]
Sersala hemî xebatkar û xwendevanên Wîkîpediya kurdî pîroz be. —[[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 07:24, 1 kanûna paşîn 2022 (UTC)

== Coming soon ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
=== Several improvements around templates ===
Hello, from March 9, several improvements around templates will become available on your wiki:
* Fundamental improvements of the [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor template dialog]] ([[m:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|1]], [[m:WMDE Technical Wishes/Removing a template from a page using the VisualEditor|2]]),
* Improvements to make it easier to put a template on a page ([[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|3]]) (for the template dialogs in [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor]], [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor#/media/File:VectorEditorBasic-en.png|2010 Wikitext]] and [[Mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|New Wikitext Mode]]),
* and improvements in the syntax highlighting extension [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] ([[m:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|4]], [[m:WMDE Technical Wishes/Bracket Matching|5]]) (which is available on wikis with writing direction left-to-right).

All these changes are part of the “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]” project by [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes]]. We hope they will help you in your work, and we would love to hear your feedback on the talk pages of these projects. &lt;/div&gt; - [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 12:38, 28 sibat 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=22907463 --&gt;

== Feminism and Folklore 2022 ends soon ==

[[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|right|frameless|250px]]
[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]] which is an international writing contest organized at Wikipedia ends soon that is on &lt;b&gt;31 March 2022 11:59 UTC&lt;/b&gt;. This is the last chance of the year to write about feminism, women biographies and gender-focused topics such as &lt;i&gt;folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more&lt;/i&gt;

Keep an eye on the project page for declaration of Winners. 

We look forward for your immense co-operation.

Thanks 
Wiki Loves Folklore international Team
[[Bikarhêner:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MediaWiki message delivery|gotûbêj]]) 14:29, 26 adar 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Rockpeterson/fnf&amp;oldid=23060054 --&gt;

== Çendek nivîsarên nû ku divê werin firehkirin ==

Min îro çendek nivîsaran çêkir lê hê kêm nivîs di wan de hene, heke hinek karibê arîkariyê bikê ez ê gelekî kêfxweş bim. Ez ê taliya heftiyê înşelleh hinekî li ser wan şuxilim. Ji kerema xwe re jê nebin.

* [[Gamêş]], [[Bêceme]], [[Zîvronek]], [[Mitbex]], [[Şimik]], [[Derbasgeh]], [[Pirteqal]], [[Mendelî (fêkî)]]

-- [[Bikarhêner:Guherto|Guherto]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Guherto|gotûbêj]]) 21:34, 21 nîsan 2022 (UTC)

== New Wikipedia Library Collections Available Now - April 2022 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

Hello Wikimedians! 
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] has free access to new paywalled reliable sources. You can these and dozens more collections at https://wikipedialibrary.wmflabs.org/:
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/128/ Wiley]''' – journals, books, and research resources, covering life, health, social, and physical sciences
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/125/ OECD]''' – OECD iLibrary, Data, and Multimedia​​ published by the Organisation for Economic Cooperation and Development
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/129/ SPIE Digital Library]''' – journals and eBooks on optics and photonics applied research

Many other sources are freely available for experienced editors, including collections which recently became accessible to all eligible editors: Cambridge University Press, BMJ, AAAS, Érudit and more.

Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: log in today!
&lt;br&gt;--The Wikipedia Library Team 13:17, 26 nîsan 2022 (UTC)

:&lt;small&gt;This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].&lt;/small&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&amp;oldid=23036656 --&gt;

== Coming soon: Improvements for templates ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;!--T:11--&gt;
[[File:Overview of changes in the VisualEditor template dialog by WMDE Technical Wishes.webm|thumb|Fundamental changes in the template dialog.]]
Hello, more changes around templates are coming to your wiki soon:

The [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|'''template dialog''' in VisualEditor]] and in the [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017 Wikitext Editor]] (beta) will be '''improved fundamentally''': 
This should help users understand better what the template expects, how to navigate the template, and how to add parameters. 
* [[metawiki:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|talk page]]

In '''syntax highlighting''' ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] extension), you can activate a '''colorblind-friendly''' color scheme with a user setting. 
* [[metawiki:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting#Color-blind_mode|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|talk page]]

Deployment is planned for May 10. This is the last set of improvements from [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes']] focus area “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]”. 

We would love to hear your feedback on our talk pages!
&lt;/div&gt; -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 11:13, 29 nîsan 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&amp;oldid=23222263 --&gt;

== Nîşandana Hesabê Twitterê li ser rûpela Destpêkê ==

@[[Bikarhêner:Gomada|Gomada]] @[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] Merheba. Dikarî tevî îkona Twitterê, hesabê Twitterê yê Wîkîpediya kurdî deynî ser Destpêkê? Spas. -- [[Bikarhêner:Bikarhêner|Bikarhêner]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Bikarhêner|gotûbêj]]) 05:07, 16 tîrmeh 2022 (UTC)
:Gelo ew hesabê tu dixwazî lê bê zêdekirin hesabê fermî yê Wîkîpediyaya kurdî ye? Kê ew hesab çêkiriye? Qewet be ji te re! —&lt;small&gt;[[Bikarhêner:Gomada|&lt;span style=&quot;background:Yellow&quot;&gt;'''''&lt;span style=&quot;font-family:Verdana;color:red&quot;&gt;Gom&lt;span style=&quot;color:#006400&quot;&gt;ada&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;''''']]&lt;sup&gt;[[Gotûbêja bikarhêner:Gomada|peyam]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 13:40, 18 tîrmeh 2022 (UTC)
::Min çêkiribû, û vêga jî ez bi rê ve dibim. [https://twitter.com/Wikipedia_KU Lînk] -- [[Bikarhêner:Bikarhêner|Bikarhêner]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Bikarhêner|gotûbêj]]) 19:49, 18 tîrmeh 2022 (UTC)</text>
      <sha1>3trjpwx2o2y802u9zvu0fkf9phkj5xt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Alban</title>
    <ns>0</ns>
    <id>53959</id>
    <revision>
      <id>1092656</id>
      <parentid>1092603</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:05:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15044" xml:space="preserve">{{Infobox gel
 | nav         = 
 | wêne        = Albanian-people-around-the-world.png 
 | wêne firehî =
 | ravek       =
 | gelheKom    = 7 - 10 Milyon&lt;ref&gt; National Geographic, Band 197 (University of Michigan ed.). National Geographic Society, 2000. 2000. p. 59. Retrieved 27 September 2020.&lt;/ref&gt;
 | salKom      =2020 
 | çavkKom     = 
 | herêm1      = {{al2|Albanya}} [[Albanya]]
 | gelhe1      =2,411,732 
 | sal1        = 
 | çavk1       = &lt;ref&gt;https://www.worldometers.info/world-population/albania-population/#:~:text=Albania%202020%20population%20is%20estimated,(and%20dependencies)%20by%20population.&lt;/ref&gt;

 | herêm2      = {{al2|Kosovo}} [[Kosova]]
 | gelhe2      =1,616,869 
 | sal2        = 
 | çavk2       = &lt;ref&gt; Minority Communities in the 2011 Kosovo Census Results: Analysis and Recommendations&quot; (PDF). European Centre for Minority Issues Kosovo. 18 December 2012. Archived from the original (PDF) on 3 January 2014. Retrieved 3 September 2014.&lt;/ref&gt;
 | herêm3      = {{al2|MKD}} [[Makedonyaya Bakur]]
 | gelhe3      = 619,187
 | sal3        = 
 | çavk3       =&lt;ref&gt; https://www.stat.gov.mk/PrikaziSoopstenie.aspx?rbrtxt=146&lt;/ref&gt;
 | herêm4      = {{al2|Tirkiye}} [[Tirkiye]]
 | gelhe4      = 500.000 - 5.000.000
 | sal4        = 
 | çavk4       =&lt;ref&gt; Yenigun 2009, p. 184. &quot;Turkey contains 5-6 million Albanians (more than in the Balkan area)“.&lt;/ref&gt;

 | herêm5      = {{al2|Yewnanistan}} [[Yewnanistan]]
 | gelhe5      =443,550–600,000 
 | sal5        = 
 | çavk5       = &lt;ref&gt; Iosifides, Theodoros, Mari Lavrentiadou, Electra Petracou, and Antonios Kontis. &quot;Forms of social capital and the incorporation of Albanian immigrants in Greece.&quot; Journal of ethnic and migration studies 33, no. 8 (2007): 1343-1361.&lt;/ref&gt;

 | herêm6      = {{al2|Almanya}} [[Almanya]]
 | gelhe6      =316,700 
 | sal6        = 
 | çavk6       = &lt;ref&gt;https://www.destatis.de/DE/Themen/Gesellschaft-Umwelt/Bevoelkerung/Migration-Integration/Publikationen/Downloads-Migration/auslaend-bevoelkerung-2010200207004.pdf?__blob=publicationFile%5Bb&lt;/ref&gt;

 | herêm7      = {{al2|DYA}} [[Dewletên Yekbûyî]]
 | gelhe7      =194,028 
 | sal7        = 
 | çavk7       = &lt;ref&gt; &quot;TOTAL ANCESTRY REPORTED Universe: Total ancestry categories tallied for people with one or more ancestry categories reported 2013 American Community Survey 1-Year Estimates&quot;. factfinder.census.gov. United States Census Bureau (USCB). Archived from the original (Table) on 12 February 2020. Retrieved 9 November 2018.&lt;/ref&gt;

 | herêm8      = {{al2|Swîsre}} [[Swîsre]]
 | gelhe8      =150.000 - 200.000 
 | sal8        = 
 | çavk8       = &lt;ref&gt;Die kosovarische Bevölkerung in der Schweiz&quot; (PDF). sem.admin.ch (in German). p. 25. Der grösste Teil der kosovarischen Bevölkerung lebt in der Deutschschweiz, vor allem in den städtischen Agglomerationen Zürich, Basel und Luzern, aber auch in den Kantonen Aargau, St. Gallen, Bern und Waadt.&lt;/ref&gt;

 | herêm9      = {{al2|Keyaniya Yekbûyî}} [[Keyaniya Yekbûyî]]
 | gelhe9      =70.000 - 100.000 
 | sal9        = 
 | çavk9       = &lt;ref&gt;&quot;Albanians in the UK&quot; (PDF). unitedkingdom. Archived from the original (PDF) on 14 October 2015. Retrieved 10 February 2020.&lt;/ref&gt;

 | herêm10      = {{al2|Swêd}} [[Swêd]]
 | gelhe10      =54.000 
 | sal10        = 
 | çavk10       = &lt;ref&gt; &quot;Total Population of Albanians in the Sweden&quot;. Ethnologue.&lt;/ref&gt;

 | herêm11      = {{al2|Awistirya}} [[Awistirya]]
 | gelhe11      =28.212 
 | sal11        = 
 | çavk11       = &lt;ref&gt;  &quot;Statistik Austria&quot;. Statistik.at. Archived from the original on 13 November 2010. Retrieved 24 December 2013.&lt;/ref&gt;

 | herêm12      = {{al2|Fransa}} [[Fransa]]
 | gelhe12      =20.000 
 | sal12        = 
 | çavk12       = &lt;ref&gt; &quot;Étrangers – Immigrés: Publications et statistiques pour la France ou les régions&quot; (in French). Insee.fr. n.d. Retrieved 4 November 2015.&lt;/ref&gt;

 | herêm13      = {{al2|Awistralya}} [[Awistralya]]
 | gelhe13      =11.315 
 | sal13        = 
 | çavk13       = &lt;ref&gt; &quot;20680-Ancestry (full classification list) by Sex – Australia&quot; (Microsoft Excel download). 2006 Census. Australian Bureau of Statistics. Retrieved 2 June 2008. Total responses: 25,451,383 for total count of persons: 19,855,288.&lt;/ref&gt;

 | herêm14     = 
 | gelhe14      = 
 | sal14        = 
 | çavk14       = 

 | herêm15      = 
 | gelhe15      = 
 | sal15        = 
 | çavk15       = 
 | ziman       = [[Zimanê albanî|Albanî]], [[Zimanê tirkî]], [[Zimanê almanî]]
 | ol          = [[Islam]], [[Xristiyan]]
 | nîşan       = 
 | nîşanSernav = 
 &lt;!---------------- Cih ------------------&gt;
 | nexşe       = 
 | nîşe        = 
 | nexşeyaCihan    = 
 | nexşeSernav     =


 | nexşeyaCihanNav = 
 | hêlîpan         = 
 | hêlîlar         = 
}}
[[Wêne: Flag of Albania.svg|thumb|Alayê Albanya]]
[[Wêne:Shkodra – Tribesman of Shkreli (W Le Queux).jpg|thumb|''Rok, endamekî êla Shkreli''. [[William Le Queux]], 1906]]

'''Alban''' (bi [[albanî]]: ''Shqiptarët'') neteweyeke [[balkan]]î ye ku li [[Anatoliya]], [[Rojhilata Navîn]], welatên [[ereb]] û [[Ewropa]]yê jî belav bûne. Bi giranî li [[Albanya]], [[Kosovo]], [[Tirkiye]] û [[Makedonya]]yê dijîn. Sêdî 70 heya 80 ê Albanyayê alban e. Bi [[albanî]] diaxivin ku yek ji [[malbata zimanên hind û ewropî]] ye.

== Bingeh û Dîrok ==
Gelê alban ji [[îllîriyan]] û [[pelasgiyan]] belav bûne. Ji aliyê genetîkî û çandî ve nêzîkê [[yewnan]] û [[îtalî]]yan in. Ji xwe re  ''Shqiptar'' dibêjin ku tê wateya ''zarokên eyloyê''. Ev binavkirin bi taybetî di têkoşîna [[Skanderbeg]] a li dijî [[osmanî]]yan de hatiye bikaranîn. Nîşaneya li ser ala netewî jî ''eylo'' ye. Biyanî pirranî albanan bi navê ''alban'' binavdikin. [[Tirk]] ''Arnavût'' dibêjin, ev jî ji ''arvanît'' a romayiyan e. Romayiyan gotina albanî ''arben'' (karker, karbidest, kesê xebatê dike) kirine ''arvanît''.

=== Serdema Navîn a Dereng û Împaratoriya Osmanî ===
Di Serdema Navîn de, esilzadên Albanî nikarîbûn împaratoriyek ku tevahiya qada niştecihbûna wan an jî tenê beşên girîng ên wê vegirtibû ava bikin. Ji dawiya sedsala 13-an vir ve, hejmarek mîrekiyên piçûktir di bin hukumdarên alban de derketine ([[Muzaka]], [[Bue Shpata]], [[Kastrioti (malbata esilzade)|Kastriots]], [[Thopia]] û yên din, di [[Lîsteya malbatên esilzade yên albanî]] de jî bêtir bibînin). Lêbelê, ev kêm-zêde ji hêla hêzên cîran [[Epiros (parêzgeh)|Epirus]], [[Împeratoriya Bîzansê]], [[Serbistan]], [[Wênîs]] û [[Napoli]], paşê jî di bin bandora [[Împeratoriya Osmanî]] de. Ev tê wê maneyê ku albaniyan hê beriya dagirkirina Osmaniyan yekitiyeke siyasî, olî û çandî pêk neaniye.

Kêmasiya kevneşopiya împaratorî ya navîn a cuda dê bi sedsalan şûnda di damezrandina neteweya albanî ya nûjen de were hîs kirin. Gelên din ên başûrê rojhilatê Ewropayê di sedsala 19an de di avakirina neteweyên xwe de behsa serdemên xwe yên serdema navîn dikin. Vê yekê ne tenê nasnameyên neteweyî yên [[Sirb]], [[Yunan]] û [[Bulgar|Bulgaran]] xurt kir, lê di heman demê de ji siyasetmedarên van neteweyan re jî mentiqek peyda kir ku ji bo dewletên xwe yên berbelav bibin herêmên ku arnawî dijîn.

Ji dawiya sedsala 14an ve, Osmanî li ser axa Albanyayê belav bûne. Piştî sedsaleke şerên bi bûyer, ku di nav wan de bi taybetî şerên berevaniyê yên serketî yên Mîr [[Skënderbeg]] bi [[Lezha]] wî re, piştî hilweşîna [[Shkodra]] bi biryarek bîreweriya dîrokî ya albaniyan ava kir (1479). [[Tirk]] ji 400 salî zêdetir li ser Albanya û welatên cîran kontrol kirin.

Veguhastina Îslamê di sedsala 15an de gihîşt lûtkeya xwe, dema ku yekem mizgeftên mezin rabûn an jî dêr bi vî rengî hatin veguheztin. Dûv re, di nav sê sedsalên pêş de, piraniya albaniyan misilman bûn.

[[Wêne:Balkans-ethnic (1861).jpg|thumb|Nexşeya etnografî ya navenda Balkanê ya sala 1861ê. Cihên niştecihbûna Albanî bi zer hatine nîşandan. [[Guillaume Lejean]] (1828–1878)]]

Nêzîkî nîvê sedsala 19-an, rewşenbîrên ferdî, di bin bandora ramana ewropa rojava ya li ser çand û neteweyê de, dest bi xebatê kirin ji bo afirandina zimanekî albanî yê nivîskî yê yekbûyî û afirandina yekem berhemên nûjen [[Edebiyata albanî|edebiyata albanî]]. Di dehsalên paşerojê de, komeleyên çandî yên Albanî hem li welatên Albanî û hem jî li navendên koçberan ên wek [[Konstantînopolîs]], [[Bukreş]], [[Boston]] û yên din derketin holê; hinek ji wan rojnameyên xwe derdixistin. Ji bo nimûne, [[Civata Stenbolê ya Çapkirina Edebiyata Albanî]] (Alb. ''Shoqëria e të shtypurve shkronja shqip''), ku di 1879 de hat damezrandin, komeleya çandî [[Bashkimi]] li Shkodra û ewên girîng bûn. ku di destpêka sedsala 20-an de Komeleya [[Vatra (komele)|Vatra]] li Bostonê derket holê. Di sala 1908 de, delegeyên ji hemû welatên albanî û ji navendên dîasporayê di dema [[Kongreya Monastir|Kongreya li Monastirê]] (îro [[Bitola]]) de li ser bikaranîna taybetî ya [[Alfabeya Latînî|Alfabeya Latînî li hev kirin. ]] hin tîpên taybet. Ev qonaxeke girîng bû ji bo afirandina zimanekî hevbeş ê nivîskî.

Dabeşkirina metirsîdar a parêzgehên Osmanî yên ku hîna li Balkanan di nav netew-dewletên berê yên li başûr-rojhilatê Ewropa yên wek [[Yewnanistan]], [[Serbistan]], [[Bulgaristan]] û [[Montenegro]] de hebûn. Di sala 1878an de tevgera neteweyî ya di nav albaniyan de bû sedema yekemîn kesên bi motîvasyona siyasî. [[League of Prizren]], ku di heman salê de hate damezrandin, bi giranî ji hêla axayên zengîn ên Arnavutî û hem jî oldarên misilman û katolîk ve hate piştgirî kirin. Xalên bingehîn ên bernameya siyasî ya lîgê mayîna tevahiya qada niştecihbûna arnavanan bi Împaratoriya Osmanî re, damezrandina parêzgehek otonom a Albanî bi rêveberiya xwe ya bacê, wekheviya olan û damezrandina albaniyek bû. sîstema dibistana ziman. Piştî ku lîga alikariya rawestana berbelavbûna zêdetir a dewletên cîran ên Balkanan kir, nexasim bi berxwedana çekdarî, ew di sala 1881 de ji hêla hêza navendî ya Osmanî ve bi zorê hate hilweşandin. Daxwazên navxweyî û çandî-siyasî yên lîgê heta serê sedsala 20an bê cih man. Nexasim ji ber vê yekê, neteweperestên nifşa duyemîn biryar dan ku ji bo avakirina dewletek neteweya Arnawut şer bikin.

Hem tevgera çandî û hem jî tevgera neteweyî ya siyasî tevahiya qada niştecihbûna Arnawiyan girtibû û bi kêmanî endamên çînên civakî yên jor (xwedî erd, welatiyên dewlemend, mele) xwe wekî endamên neteweyek hevpar hîs dikirin, bêyî ku ew li Shkodra dijîn, [[Prizren]], [[Debar|Dibra]], [[Korça]] yan [[Yannina|Janina]] jiyaye. Di sala 1913'an de dabeşkirina herêmên bi Arnavîstan niştecîh (ji bilî Albanyaya nû, herêmên mezin derbasî Sirbîstan, Yewnanîstan û [[Montenegro|Montenegroyê]] bûn) nekarî vê yekê biguherîne. Berî her tiştî di warê çandî de, Albanên li Albanya, Kosova û deverên cîran hîn jî xwe wek neteweyek dibînin ku di qada çandî û ragihandinê ya [[Albanosphere]] de bi hev re mezin dibin. Lê belê di demên sînor girtî de, ziman, wêje û çanda hevpar yekane girêdana yekîtiyê bû. Di dehsalên piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyemîn|Şerê Cîhanê yê Duyemîn]] de, Kosovayî jî di kodkirina zimanê nivîskî yê nûjen a Albanî de beşdar bûn.

== Ziman ==
Albanî (bi albanî: Gjuha Shqipe /ˈɟuha ˈʃcipɛ/ yan bi kurtî Shqipja /ˈʃcipja/) di nava [[malbata zimanên hind û ewropî]] de bi serê xwe şaxek e. [[Gegî]] û [[toskî]] zaraveyên wê yên sereke ne. Di sedsala 20em de albanan zaraveyê toskî bingeh girtine, zimanê xwe yê nivîskî û nûjen li ser wê avakirine. Herwiha zarave yan devokên bi navê [[arbëresh]] û [[Zimanê albanî|arvanîtîka]] jî hene, carnan wekî devok an heya bigire zimanên xwebixwe jî tên binavkirin. Di albanî de gelek bêjeyên [[latînî]], [[yewnanî]], romî ([[tirkî]]), [[bulgarî]] û [[fransî]] hene.
[[Wêne: Albanian dialects.svg|thumb|Belavbûna û zaraveyên Zimanê Albanî]]

== Peyvên kurdî/îranî di albanî de ==
Bi bandora osmaniyan wekî peyvên erebî, yên kurdî/îranî jî derbasê albanî bûne. Tê zanîn zimanê osmaniyan ji xwe sentezeke romîkî (tirkî), erebî, kurdî/îranî û zimanên rojavayî bû. 

Hin jî mînakan:
Perde, pere, çardar an çadir, dolav, çakûç..

== Dîroka Kurdistanê de alban ==
Albanya nêzîkî 400 salan di bin dagirkeriya osmaniyan de maye. Bi hatina osmaniyan ve zêdetirî nîv milyon alban direvin [[Îtalya]]yê. Yên mayî pêl bi pêl îslamîze dibin. [[Albanya]] welateke çiyayî, alban jî mirovên wêrek û şerkar in. Osmanî ji vê taybetiya albanan sûdê werdigirin, hinek ji wan wekî [[cerdewan]]ên îro birêxistin dike. Yekîneyên albanî (herwiha yên [[çeçen]] û [[çerkez]] jî) di dagirkerî û binpêkirina gelan de bikartînin. Yekîneyên albanî li dijî kurdan jî tên bikaranîn.

Bi têkçûna osmaniyan ve gelên ji aliyê tirkan ve hatine îslamîzekirin, ji tirsan direvin [[Anatoliya]]yê. Îro beşeke mezin ji belê tirk bi eslê xwe [[balkan]]î, [[qefqaz]]î ne. Mixabin hatine asîmîlekirin û li [[Tirkiye]]yê zimanê albanî ketiye xetereya windabûnê.

== Wêje ==
* Skender Anamali: ''Die Albaner, Nachkommen der Illyrer.'' In: Arne Eggebrecht u.a. (Hrsg.): ''Albanien''. Schätze aus dem Land der Skipetaren, von Zabern, Mainz 1988. ISBN 3-8053-0978-3 [Ausstellung des Roemer- und Pelizaeus-Museum, Hildesheim, 18. Juli bis 20. November 1988 ISBN 3-8053-1017-X (almanî). 
* Peter Bartl: ''Albanien. Vom Mittelalter bis zur Gegenwart''. Pustet, Regensburg 1995, ISBN 3-7917-1451-1. (almanî]]
* A.C. Danopoulos u. C.P. Danopoulos: Albanian Migration into Greece. The Economic, Sociological, and Security Implications. In: Mediterranean Quarterly 15(2004), S. 100–114.
* Miranda Vickers: ''The Albanians''. A modern History. Tauris, London / New York, NY 1995, ISBN 1-8504-3749-1.

== Çavkanî ==
{{çavkanî}}

== Girêdan ==
{{Commonscat-b|Albanians|Alban}}
* [http://www.buero-roehm.de/alban.htm Joachim Röhm: Zimanê alnabî û bingeha albanan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130302021755/http://www.buero-roehm.de/alban.htm |date=2013-03-02 }}
* [http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C5.pdf R. King &amp; J. Vullnetari: Migration and Development in Albania. (2003)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928163517/http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C5.pdf |date=2007-09-28 }} (PDF; 986 kB)
* [http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C12.pdf Z. Vathi &amp; R. Black: Migration and Poverty Reduction in Kosovo. (2007)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120607091837/http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C12.pdf |date=2012-06-07 }} (PDF; 146 kB)

[[Kategorî:Alban]]</text>
      <sha1>me8ug6vyi9bysl7lrbcyg8v0q5khd5b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092678</id>
      <parentid>1092656</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T19:05:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15161" xml:space="preserve">{{Infobox gel
 | nav         = 
 | wêne        = Albanian-people-around-the-world.png 
 | wêne firehî =
 | ravek       =
 | gelheKom    = 7 - 10 Milyon&lt;ref&gt; National Geographic, Band 197 (University of Michigan ed.). National Geographic Society, 2000. 2000. p. 59. Retrieved 27 September 2020.&lt;/ref&gt;
 | salKom      =2020 
 | çavkKom     = 
 | herêm1      = {{al2|Albanya}} [[Albanya]]
 | gelhe1      =2,411,732 
 | sal1        = 
 | çavk1       = &lt;ref&gt;https://www.worldometers.info/world-population/albania-population/#:~:text=Albania%202020%20population%20is%20estimated,(and%20dependencies)%20by%20population.&lt;/ref&gt;

 | herêm2      = {{al2|Kosovo}} [[Kosova]]
 | gelhe2      =1,616,869 
 | sal2        = 
 | çavk2       = &lt;ref&gt; Minority Communities in the 2011 Kosovo Census Results: Analysis and Recommendations&quot; (PDF). European Centre for Minority Issues Kosovo. 18 December 2012. Archived from the original (PDF) on 3 January 2014. Retrieved 3 September 2014.&lt;/ref&gt;
 | herêm3      = {{al2|MKD}} [[Makedonyaya Bakur]]
 | gelhe3      = 619,187
 | sal3        = 
 | çavk3       =&lt;ref&gt; https://www.stat.gov.mk/PrikaziSoopstenie.aspx?rbrtxt=146&lt;/ref&gt;
 | herêm4      = {{al2|Tirkiye}} [[Tirkiye]]
 | gelhe4      = 500.000 - 5.000.000
 | sal4        = 
 | çavk4       =&lt;ref&gt; Yenigun 2009, p. 184. &quot;Turkey contains 5-6 million Albanians (more than in the Balkan area)“.&lt;/ref&gt;

 | herêm5      = {{al2|Yewnanistan}} [[Yewnanistan]]
 | gelhe5      =443,550–600,000 
 | sal5        = 
 | çavk5       = &lt;ref&gt; Iosifides, Theodoros, Mari Lavrentiadou, Electra Petracou, and Antonios Kontis. &quot;Forms of social capital and the incorporation of Albanian immigrants in Greece.&quot; Journal of ethnic and migration studies 33, no. 8 (2007): 1343-1361.&lt;/ref&gt;

 | herêm6      = {{al2|Almanya}} [[Almanya]]
 | gelhe6      =316,700 
 | sal6        = 
 | çavk6       = &lt;ref&gt;https://www.destatis.de/DE/Themen/Gesellschaft-Umwelt/Bevoelkerung/Migration-Integration/Publikationen/Downloads-Migration/auslaend-bevoelkerung-2010200207004.pdf?__blob=publicationFile%5Bb&lt;/ref&gt;

 | herêm7      = {{al2|DYA}} [[Dewletên Yekbûyî]]
 | gelhe7      =194,028 
 | sal7        = 
 | çavk7       = &lt;ref&gt; &quot;TOTAL ANCESTRY REPORTED Universe: Total ancestry categories tallied for people with one or more ancestry categories reported 2013 American Community Survey 1-Year Estimates&quot;. factfinder.census.gov. United States Census Bureau (USCB). Archived from the original (Table) on 12 February 2020. Retrieved 9 November 2018.&lt;/ref&gt;

 | herêm8      = {{al2|Swîsre}} [[Swîsre]]
 | gelhe8      =150.000 - 200.000 
 | sal8        = 
 | çavk8       = &lt;ref&gt;Die kosovarische Bevölkerung in der Schweiz&quot; (PDF). sem.admin.ch (in German). p. 25. Der grösste Teil der kosovarischen Bevölkerung lebt in der Deutschschweiz, vor allem in den städtischen Agglomerationen Zürich, Basel und Luzern, aber auch in den Kantonen Aargau, St. Gallen, Bern und Waadt.&lt;/ref&gt;

 | herêm9      = {{al2|Keyaniya Yekbûyî}} [[Keyaniya Yekbûyî]]
 | gelhe9      =70.000 - 100.000 
 | sal9        = 
 | çavk9       = &lt;ref&gt;&quot;Albanians in the UK&quot; (PDF). unitedkingdom. Archived from the original (PDF) on 14 October 2015. Retrieved 10 February 2020.&lt;/ref&gt;

 | herêm10      = {{al2|Swêd}} [[Swêd]]
 | gelhe10      =54.000 
 | sal10        = 
 | çavk10       = &lt;ref&gt; &quot;Total Population of Albanians in the Sweden&quot;. Ethnologue.&lt;/ref&gt;

 | herêm11      = {{al2|Awistirya}} [[Awistirya]]
 | gelhe11      =28.212 
 | sal11        = 
 | çavk11       = &lt;ref&gt;  &quot;Statistik Austria&quot;. Statistik.at. Archived from the original on 13 November 2010. Retrieved 24 December 2013.&lt;/ref&gt;

 | herêm12      = {{al2|Fransa}} [[Fransa]]
 | gelhe12      =20.000 
 | sal12        = 
 | çavk12       = &lt;ref&gt; &quot;Étrangers – Immigrés: Publications et statistiques pour la France ou les régions&quot; (in French). Insee.fr. n.d. Retrieved 4 November 2015.&lt;/ref&gt;

 | herêm13      = {{al2|Awistralya}} [[Awistralya]]
 | gelhe13      =11.315 
 | sal13        = 
 | çavk13       = &lt;ref&gt; &quot;20680-Ancestry (full classification list) by Sex – Australia&quot; (Microsoft Excel download). 2006 Census. Australian Bureau of Statistics. Retrieved 2 June 2008. Total responses: 25,451,383 for total count of persons: 19,855,288.&lt;/ref&gt;

 | herêm14     = 
 | gelhe14      = 
 | sal14        = 
 | çavk14       = 

 | herêm15      = 
 | gelhe15      = 
 | sal15        = 
 | çavk15       = 
 | ziman       = [[Zimanê albanî|Albanî]], [[Zimanê tirkî]], [[Zimanê almanî]]
 | ol          = [[Islam]], [[Xristiyan]]
 | nîşan       = 
 | nîşanSernav = 
 &lt;!---------------- Cih ------------------&gt;
 | nexşe       = 
 | nîşe        = 
 | nexşeyaCihan    = 
 | nexşeSernav     =


 | nexşeyaCihanNav = 
 | hêlîpan         = 
 | hêlîlar         = 
}}
[[Wêne: Flag of Albania.svg|thumb|Alayê Albanya]]
[[Wêne:Shkodra – Tribesman of Shkreli (W Le Queux).jpg|thumb|''Rok, endamekî êla Shkreli''. [[William Le Queux]], 1906]]

'''Alban''' (bi [[albanî]]: ''Shqiptarët'') neteweyeke [[balkan]]î ye ku li [[Anatoliya]], [[Rojhilata Navîn]], welatên [[ereb]] û [[Ewropa]]yê jî belav bûne. Bi giranî li [[Albanya]], [[Kosovo]], [[Tirkiye]] û [[Makedonya]]yê dijîn. Sêdî 70 heya 80 ê Albanyayê alban e. Bi [[albanî]] diaxivin ku yek ji [[malbata zimanên hind û ewropî]] ye.

== Bingeh û Dîrok ==
Gelê alban ji [[îllîriyan]] û [[pelasgiyan]] belav bûne. Ji aliyê genetîkî û çandî ve nêzîkê [[yewnan]] û [[îtalî]]yan in. Ji xwe re  ''Shqiptar'' dibêjin ku tê wateya ''zarokên eyloyê''. Ev binavkirin bi taybetî di têkoşîna [[Skanderbeg]] a li dijî [[osmanî]]yan de hatiye bikaranîn. Nîşaneya li ser ala netewî jî ''eylo'' ye. Biyanî pirranî albanan bi navê ''alban'' binavdikin. [[Tirk]] ''Arnavût'' dibêjin, ev jî ji ''arvanît'' a romayiyan e. Romayiyan gotina albanî ''arben'' (karker, karbidest, kesê xebatê dike) kirine ''arvanît''.

=== Serdema Navîn a Dereng û Împaratoriya Osmanî ===
Di Serdema Navîn de, esilzadên Albanî nikarîbûn împaratoriyek ku tevahiya qada niştecihbûna wan an jî tenê beşên girîng ên wê vegirtibû ava bikin. Ji dawiya sedsala 13-an vir ve, hejmarek mîrekiyên piçûktir di bin hukumdarên alban de derketine ([[Muzaka]], [[Bue Shpata]], [[Kastrioti (malbata esilzade)|Kastriots]], [[Thopia]] û yên din, di [[Lîsteya malbatên esilzade yên albanî]] de jî bêtir bibînin). Lêbelê, ev kêm-zêde ji hêla hêzên cîran [[Epiros (parêzgeh)|Epirus]], [[Împeratoriya Bîzansê]], [[Serbistan]], [[Wênîs]] û [[Napoli]], paşê jî di bin bandora [[Împeratoriya Osmanî]] de. Ev tê wê maneyê ku albaniyan hê beriya dagirkirina Osmaniyan yekitiyeke siyasî, olî û çandî pêk neaniye.

Kêmasiya kevneşopiya împaratorî ya navîn a cuda dê bi sedsalan şûnda di damezrandina neteweya albanî ya nûjen de were hîs kirin. Gelên din ên başûrê rojhilatê Ewropayê di sedsala 19an de di avakirina neteweyên xwe de behsa serdemên xwe yên serdema navîn dikin. Vê yekê ne tenê nasnameyên neteweyî yên [[Sirb]], [[Yunan]] û [[Bulgar|Bulgaran]] xurt kir, lê di heman demê de ji siyasetmedarên van neteweyan re jî mentiqek peyda kir ku ji bo dewletên xwe yên berbelav bibin herêmên ku arnawî dijîn.

Ji dawiya sedsala 14an ve, Osmanî li ser axa Albanyayê belav bûne. Piştî sedsaleke şerên bi bûyer, ku di nav wan de bi taybetî şerên berevaniyê yên serketî yên Mîr [[Skënderbeg]] bi [[Lezha]] wî re, piştî hilweşîna [[Shkodra]] bi biryarek bîreweriya dîrokî ya albaniyan ava kir (1479). [[Tirk]] ji 400 salî zêdetir li ser Albanya û welatên cîran kontrol kirin.

Veguhastina Îslamê di sedsala 15an de gihîşt lûtkeya xwe, dema ku yekem mizgeftên mezin rabûn an jî dêr bi vî rengî hatin veguheztin. Dûv re, di nav sê sedsalên pêş de, piraniya albaniyan misilman bûn.

[[Wêne:Balkans-ethnic (1861).jpg|thumb|Nexşeya etnografî ya navenda Balkanê ya sala 1861ê. Cihên niştecihbûna Albanî bi zer hatine nîşandan. [[Guillaume Lejean]] (1828–1878)]]

Nêzîkî nîvê sedsala 19-an, rewşenbîrên ferdî, di bin bandora ramana ewropa rojava ya li ser çand û neteweyê de, dest bi xebatê kirin ji bo afirandina zimanekî albanî yê nivîskî yê yekbûyî û afirandina yekem berhemên nûjen [[Edebiyata albanî|edebiyata albanî]]. Di dehsalên paşerojê de, komeleyên çandî yên Albanî hem li welatên Albanî û hem jî li navendên koçberan ên wek [[Konstantînopolîs]], [[Bukreş]], [[Boston]] û yên din derketin holê; hinek ji wan rojnameyên xwe derdixistin. Ji bo nimûne, [[Civata Stenbolê ya Çapkirina Edebiyata Albanî]] (Alb. ''Shoqëria e të shtypurve shkronja shqip''), ku di 1879 de hat damezrandin, komeleya çandî [[Bashkimi]] li Shkodra û ewên girîng bûn. ku di destpêka sedsala 20-an de Komeleya [[Vatra (komele)|Vatra]] li Bostonê derket holê. Di sala 1908 de, delegeyên ji hemû welatên albanî û ji navendên dîasporayê di dema [[Kongreya Monastir|Kongreya li Monastirê]] (îro [[Bitola]]) de li ser bikaranîna taybetî ya [[Alfabeya Latînî|Alfabeya Latînî li hev kirin. ]] hin tîpên taybet. Ev qonaxeke girîng bû ji bo afirandina zimanekî hevbeş ê nivîskî.

Dabeşkirina metirsîdar a parêzgehên Osmanî yên ku hîna li Balkanan di nav netew-dewletên berê yên li başûr-rojhilatê Ewropa yên wek [[Yewnanistan]], [[Serbistan]], [[Bulgaristan]] û [[Montenegro]] de hebûn. Di sala 1878an de tevgera neteweyî ya di nav albaniyan de bû sedema yekemîn kesên bi motîvasyona siyasî. [[League of Prizren]], ku di heman salê de hate damezrandin, bi giranî ji hêla axayên zengîn ên Arnavutî û hem jî oldarên misilman û katolîk ve hate piştgirî kirin. Xalên bingehîn ên bernameya siyasî ya lîgê mayîna tevahiya qada niştecihbûna arnavanan bi Împaratoriya Osmanî re, damezrandina parêzgehek otonom a Albanî bi rêveberiya xwe ya bacê, wekheviya olan û damezrandina albaniyek bû. sîstema dibistana ziman. Piştî ku lîga alikariya rawestana berbelavbûna zêdetir a dewletên cîran ên Balkanan kir, nexasim bi berxwedana çekdarî, ew di sala 1881 de ji hêla hêza navendî ya Osmanî ve bi zorê hate hilweşandin. Daxwazên navxweyî û çandî-siyasî yên lîgê heta serê sedsala 20an bê cih man. Nexasim ji ber vê yekê, neteweperestên nifşa duyemîn biryar dan ku ji bo avakirina dewletek neteweya Arnawut şer bikin.

Hem tevgera çandî û hem jî tevgera neteweyî ya siyasî tevahiya qada niştecihbûna Arnawiyan girtibû û bi kêmanî endamên çînên civakî yên jor (xwedî erd, welatiyên dewlemend, mele) xwe wekî endamên neteweyek hevpar hîs dikirin, bêyî ku ew li Shkodra dijîn, [[Prizren]], [[Debar|Dibra]], [[Korça]] yan [[Yannina|Janina]] jiyaye. Di sala 1913'an de dabeşkirina herêmên bi Arnavîstan niştecîh (ji bilî Albanyaya nû, herêmên mezin derbasî Sirbîstan, Yewnanîstan û [[Montenegro|Montenegroyê]] bûn) nekarî vê yekê biguherîne. Berî her tiştî di warê çandî de, Albanên li Albanya, Kosova û deverên cîran hîn jî xwe wek neteweyek dibînin ku di qada çandî û ragihandinê ya [[Albanosphere]] de bi hev re mezin dibin. Lê belê di demên sînor girtî de, ziman, wêje û çanda hevpar yekane girêdana yekîtiyê bû. Di dehsalên piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyemîn|Şerê Cîhanê yê Duyemîn]] de, Kosovayî jî di kodkirina zimanê nivîskî yê nûjen a Albanî de beşdar bûn.

== Ziman ==
Albanî (bi albanî: Gjuha Shqipe /ˈɟuha ˈʃcipɛ/ yan bi kurtî Shqipja /ˈʃcipja/) di nava [[malbata zimanên hind û ewropî]] de bi serê xwe şaxek e. [[Gegî]] û [[toskî]] zaraveyên wê yên sereke ne. Di sedsala 20em de albanan zaraveyê toskî bingeh girtine, zimanê xwe yê nivîskî û nûjen li ser wê avakirine. Herwiha zarave yan devokên bi navê [[arbëresh]] û [[Zimanê albanî|arvanîtîka]] jî hene, carnan wekî devok an heya bigire zimanên xwebixwe jî tên binavkirin. Di albanî de gelek bêjeyên [[latînî]], [[yewnanî]], romî ([[tirkî]]), [[bulgarî]] û [[fransî]] hene.
[[Wêne: Albanian dialects.svg|thumb|Belavbûna û zaraveyên Zimanê Albanî]]

== Peyvên kurdî/îranî di albanî de ==
Bi bandora osmaniyan wekî peyvên erebî, yên kurdî/îranî jî derbasê albanî bûne. Tê zanîn zimanê osmaniyan ji xwe sentezeke romîkî (tirkî), erebî, kurdî/îranî û zimanên rojavayî bû. 

Hin jî mînakan:
Perde, pere, çardar an çadir, dolav, çakûç..

== Dîroka Kurdistanê de alban ==
Albanya nêzîkî 400 salan di bin dagirkeriya osmaniyan de maye. Bi hatina osmaniyan ve zêdetirî nîv milyon alban direvin [[Îtalya]]yê. Yên mayî pêl bi pêl îslamîze dibin. [[Albanya]] welateke çiyayî, alban jî mirovên wêrek û şerkar in. Osmanî ji vê taybetiya albanan sûdê werdigirin, hinek ji wan wekî [[cerdewan]]ên îro birêxistin dike. Yekîneyên albanî (herwiha yên [[çeçen]] û [[çerkez]] jî) di dagirkerî û binpêkirina gelan de bikartînin. Yekîneyên albanî li dijî kurdan jî tên bikaranîn.

Bi têkçûna osmaniyan ve gelên ji aliyê tirkan ve hatine îslamîzekirin, ji tirsan direvin [[Anatoliya]]yê. Îro beşeke mezin ji belê tirk bi eslê xwe [[balkan]]î, [[qefqaz]]î ne. Mixabin hatine asîmîlekirin û li [[Tirkiye]]yê zimanê albanî ketiye xetereya windabûnê.

== Mijarên têkildar ==

* [[Albanên Tirkiyeyê]]
* [[Albanên Makedonyayê Bakur]]
* [[Albanên Yewnanistanên]]

== Wêje ==
* Skender Anamali: ''Die Albaner, Nachkommen der Illyrer.'' In: Arne Eggebrecht u.a. (Hrsg.): ''Albanien''. Schätze aus dem Land der Skipetaren, von Zabern, Mainz 1988. ISBN 3-8053-0978-3 [Ausstellung des Roemer- und Pelizaeus-Museum, Hildesheim, 18. Juli bis 20. November 1988 ISBN 3-8053-1017-X (almanî). 
* Peter Bartl: ''Albanien. Vom Mittelalter bis zur Gegenwart''. Pustet, Regensburg 1995, ISBN 3-7917-1451-1. (almanî]]
* A.C. Danopoulos u. C.P. Danopoulos: Albanian Migration into Greece. The Economic, Sociological, and Security Implications. In: Mediterranean Quarterly 15(2004), S. 100–114.
* Miranda Vickers: ''The Albanians''. A modern History. Tauris, London / New York, NY 1995, ISBN 1-8504-3749-1.

== Çavkanî ==
{{çavkanî}}

== Girêdan ==
{{Commonscat-b|Albanians|Alban}}
* [http://www.buero-roehm.de/alban.htm Joachim Röhm: Zimanê alnabî û bingeha albanan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130302021755/http://www.buero-roehm.de/alban.htm |date=2013-03-02 }}
* [http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C5.pdf R. King &amp; J. Vullnetari: Migration and Development in Albania. (2003)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928163517/http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C5.pdf |date=2007-09-28 }} (PDF; 986 kB)
* [http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C12.pdf Z. Vathi &amp; R. Black: Migration and Poverty Reduction in Kosovo. (2007)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120607091837/http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C12.pdf |date=2012-06-07 }} (PDF; 146 kB)

[[Kategorî:Alban]]</text>
      <sha1>nvqwkt79npffv05sfcbd8hborbmrxuz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092679</id>
      <parentid>1092678</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T19:07:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Girêdan */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15185" xml:space="preserve">{{Infobox gel
 | nav         = 
 | wêne        = Albanian-people-around-the-world.png 
 | wêne firehî =
 | ravek       =
 | gelheKom    = 7 - 10 Milyon&lt;ref&gt; National Geographic, Band 197 (University of Michigan ed.). National Geographic Society, 2000. 2000. p. 59. Retrieved 27 September 2020.&lt;/ref&gt;
 | salKom      =2020 
 | çavkKom     = 
 | herêm1      = {{al2|Albanya}} [[Albanya]]
 | gelhe1      =2,411,732 
 | sal1        = 
 | çavk1       = &lt;ref&gt;https://www.worldometers.info/world-population/albania-population/#:~:text=Albania%202020%20population%20is%20estimated,(and%20dependencies)%20by%20population.&lt;/ref&gt;

 | herêm2      = {{al2|Kosovo}} [[Kosova]]
 | gelhe2      =1,616,869 
 | sal2        = 
 | çavk2       = &lt;ref&gt; Minority Communities in the 2011 Kosovo Census Results: Analysis and Recommendations&quot; (PDF). European Centre for Minority Issues Kosovo. 18 December 2012. Archived from the original (PDF) on 3 January 2014. Retrieved 3 September 2014.&lt;/ref&gt;
 | herêm3      = {{al2|MKD}} [[Makedonyaya Bakur]]
 | gelhe3      = 619,187
 | sal3        = 
 | çavk3       =&lt;ref&gt; https://www.stat.gov.mk/PrikaziSoopstenie.aspx?rbrtxt=146&lt;/ref&gt;
 | herêm4      = {{al2|Tirkiye}} [[Tirkiye]]
 | gelhe4      = 500.000 - 5.000.000
 | sal4        = 
 | çavk4       =&lt;ref&gt; Yenigun 2009, p. 184. &quot;Turkey contains 5-6 million Albanians (more than in the Balkan area)“.&lt;/ref&gt;

 | herêm5      = {{al2|Yewnanistan}} [[Yewnanistan]]
 | gelhe5      =443,550–600,000 
 | sal5        = 
 | çavk5       = &lt;ref&gt; Iosifides, Theodoros, Mari Lavrentiadou, Electra Petracou, and Antonios Kontis. &quot;Forms of social capital and the incorporation of Albanian immigrants in Greece.&quot; Journal of ethnic and migration studies 33, no. 8 (2007): 1343-1361.&lt;/ref&gt;

 | herêm6      = {{al2|Almanya}} [[Almanya]]
 | gelhe6      =316,700 
 | sal6        = 
 | çavk6       = &lt;ref&gt;https://www.destatis.de/DE/Themen/Gesellschaft-Umwelt/Bevoelkerung/Migration-Integration/Publikationen/Downloads-Migration/auslaend-bevoelkerung-2010200207004.pdf?__blob=publicationFile%5Bb&lt;/ref&gt;

 | herêm7      = {{al2|DYA}} [[Dewletên Yekbûyî]]
 | gelhe7      =194,028 
 | sal7        = 
 | çavk7       = &lt;ref&gt; &quot;TOTAL ANCESTRY REPORTED Universe: Total ancestry categories tallied for people with one or more ancestry categories reported 2013 American Community Survey 1-Year Estimates&quot;. factfinder.census.gov. United States Census Bureau (USCB). Archived from the original (Table) on 12 February 2020. Retrieved 9 November 2018.&lt;/ref&gt;

 | herêm8      = {{al2|Swîsre}} [[Swîsre]]
 | gelhe8      =150.000 - 200.000 
 | sal8        = 
 | çavk8       = &lt;ref&gt;Die kosovarische Bevölkerung in der Schweiz&quot; (PDF). sem.admin.ch (in German). p. 25. Der grösste Teil der kosovarischen Bevölkerung lebt in der Deutschschweiz, vor allem in den städtischen Agglomerationen Zürich, Basel und Luzern, aber auch in den Kantonen Aargau, St. Gallen, Bern und Waadt.&lt;/ref&gt;

 | herêm9      = {{al2|Keyaniya Yekbûyî}} [[Keyaniya Yekbûyî]]
 | gelhe9      =70.000 - 100.000 
 | sal9        = 
 | çavk9       = &lt;ref&gt;&quot;Albanians in the UK&quot; (PDF). unitedkingdom. Archived from the original (PDF) on 14 October 2015. Retrieved 10 February 2020.&lt;/ref&gt;

 | herêm10      = {{al2|Swêd}} [[Swêd]]
 | gelhe10      =54.000 
 | sal10        = 
 | çavk10       = &lt;ref&gt; &quot;Total Population of Albanians in the Sweden&quot;. Ethnologue.&lt;/ref&gt;

 | herêm11      = {{al2|Awistirya}} [[Awistirya]]
 | gelhe11      =28.212 
 | sal11        = 
 | çavk11       = &lt;ref&gt;  &quot;Statistik Austria&quot;. Statistik.at. Archived from the original on 13 November 2010. Retrieved 24 December 2013.&lt;/ref&gt;

 | herêm12      = {{al2|Fransa}} [[Fransa]]
 | gelhe12      =20.000 
 | sal12        = 
 | çavk12       = &lt;ref&gt; &quot;Étrangers – Immigrés: Publications et statistiques pour la France ou les régions&quot; (in French). Insee.fr. n.d. Retrieved 4 November 2015.&lt;/ref&gt;

 | herêm13      = {{al2|Awistralya}} [[Awistralya]]
 | gelhe13      =11.315 
 | sal13        = 
 | çavk13       = &lt;ref&gt; &quot;20680-Ancestry (full classification list) by Sex – Australia&quot; (Microsoft Excel download). 2006 Census. Australian Bureau of Statistics. Retrieved 2 June 2008. Total responses: 25,451,383 for total count of persons: 19,855,288.&lt;/ref&gt;

 | herêm14     = 
 | gelhe14      = 
 | sal14        = 
 | çavk14       = 

 | herêm15      = 
 | gelhe15      = 
 | sal15        = 
 | çavk15       = 
 | ziman       = [[Zimanê albanî|Albanî]], [[Zimanê tirkî]], [[Zimanê almanî]]
 | ol          = [[Islam]], [[Xristiyan]]
 | nîşan       = 
 | nîşanSernav = 
 &lt;!---------------- Cih ------------------&gt;
 | nexşe       = 
 | nîşe        = 
 | nexşeyaCihan    = 
 | nexşeSernav     =


 | nexşeyaCihanNav = 
 | hêlîpan         = 
 | hêlîlar         = 
}}
[[Wêne: Flag of Albania.svg|thumb|Alayê Albanya]]
[[Wêne:Shkodra – Tribesman of Shkreli (W Le Queux).jpg|thumb|''Rok, endamekî êla Shkreli''. [[William Le Queux]], 1906]]

'''Alban''' (bi [[albanî]]: ''Shqiptarët'') neteweyeke [[balkan]]î ye ku li [[Anatoliya]], [[Rojhilata Navîn]], welatên [[ereb]] û [[Ewropa]]yê jî belav bûne. Bi giranî li [[Albanya]], [[Kosovo]], [[Tirkiye]] û [[Makedonya]]yê dijîn. Sêdî 70 heya 80 ê Albanyayê alban e. Bi [[albanî]] diaxivin ku yek ji [[malbata zimanên hind û ewropî]] ye.

== Bingeh û Dîrok ==
Gelê alban ji [[îllîriyan]] û [[pelasgiyan]] belav bûne. Ji aliyê genetîkî û çandî ve nêzîkê [[yewnan]] û [[îtalî]]yan in. Ji xwe re  ''Shqiptar'' dibêjin ku tê wateya ''zarokên eyloyê''. Ev binavkirin bi taybetî di têkoşîna [[Skanderbeg]] a li dijî [[osmanî]]yan de hatiye bikaranîn. Nîşaneya li ser ala netewî jî ''eylo'' ye. Biyanî pirranî albanan bi navê ''alban'' binavdikin. [[Tirk]] ''Arnavût'' dibêjin, ev jî ji ''arvanît'' a romayiyan e. Romayiyan gotina albanî ''arben'' (karker, karbidest, kesê xebatê dike) kirine ''arvanît''.

=== Serdema Navîn a Dereng û Împaratoriya Osmanî ===
Di Serdema Navîn de, esilzadên Albanî nikarîbûn împaratoriyek ku tevahiya qada niştecihbûna wan an jî tenê beşên girîng ên wê vegirtibû ava bikin. Ji dawiya sedsala 13-an vir ve, hejmarek mîrekiyên piçûktir di bin hukumdarên alban de derketine ([[Muzaka]], [[Bue Shpata]], [[Kastrioti (malbata esilzade)|Kastriots]], [[Thopia]] û yên din, di [[Lîsteya malbatên esilzade yên albanî]] de jî bêtir bibînin). Lêbelê, ev kêm-zêde ji hêla hêzên cîran [[Epiros (parêzgeh)|Epirus]], [[Împeratoriya Bîzansê]], [[Serbistan]], [[Wênîs]] û [[Napoli]], paşê jî di bin bandora [[Împeratoriya Osmanî]] de. Ev tê wê maneyê ku albaniyan hê beriya dagirkirina Osmaniyan yekitiyeke siyasî, olî û çandî pêk neaniye.

Kêmasiya kevneşopiya împaratorî ya navîn a cuda dê bi sedsalan şûnda di damezrandina neteweya albanî ya nûjen de were hîs kirin. Gelên din ên başûrê rojhilatê Ewropayê di sedsala 19an de di avakirina neteweyên xwe de behsa serdemên xwe yên serdema navîn dikin. Vê yekê ne tenê nasnameyên neteweyî yên [[Sirb]], [[Yunan]] û [[Bulgar|Bulgaran]] xurt kir, lê di heman demê de ji siyasetmedarên van neteweyan re jî mentiqek peyda kir ku ji bo dewletên xwe yên berbelav bibin herêmên ku arnawî dijîn.

Ji dawiya sedsala 14an ve, Osmanî li ser axa Albanyayê belav bûne. Piştî sedsaleke şerên bi bûyer, ku di nav wan de bi taybetî şerên berevaniyê yên serketî yên Mîr [[Skënderbeg]] bi [[Lezha]] wî re, piştî hilweşîna [[Shkodra]] bi biryarek bîreweriya dîrokî ya albaniyan ava kir (1479). [[Tirk]] ji 400 salî zêdetir li ser Albanya û welatên cîran kontrol kirin.

Veguhastina Îslamê di sedsala 15an de gihîşt lûtkeya xwe, dema ku yekem mizgeftên mezin rabûn an jî dêr bi vî rengî hatin veguheztin. Dûv re, di nav sê sedsalên pêş de, piraniya albaniyan misilman bûn.

[[Wêne:Balkans-ethnic (1861).jpg|thumb|Nexşeya etnografî ya navenda Balkanê ya sala 1861ê. Cihên niştecihbûna Albanî bi zer hatine nîşandan. [[Guillaume Lejean]] (1828–1878)]]

Nêzîkî nîvê sedsala 19-an, rewşenbîrên ferdî, di bin bandora ramana ewropa rojava ya li ser çand û neteweyê de, dest bi xebatê kirin ji bo afirandina zimanekî albanî yê nivîskî yê yekbûyî û afirandina yekem berhemên nûjen [[Edebiyata albanî|edebiyata albanî]]. Di dehsalên paşerojê de, komeleyên çandî yên Albanî hem li welatên Albanî û hem jî li navendên koçberan ên wek [[Konstantînopolîs]], [[Bukreş]], [[Boston]] û yên din derketin holê; hinek ji wan rojnameyên xwe derdixistin. Ji bo nimûne, [[Civata Stenbolê ya Çapkirina Edebiyata Albanî]] (Alb. ''Shoqëria e të shtypurve shkronja shqip''), ku di 1879 de hat damezrandin, komeleya çandî [[Bashkimi]] li Shkodra û ewên girîng bûn. ku di destpêka sedsala 20-an de Komeleya [[Vatra (komele)|Vatra]] li Bostonê derket holê. Di sala 1908 de, delegeyên ji hemû welatên albanî û ji navendên dîasporayê di dema [[Kongreya Monastir|Kongreya li Monastirê]] (îro [[Bitola]]) de li ser bikaranîna taybetî ya [[Alfabeya Latînî|Alfabeya Latînî li hev kirin. ]] hin tîpên taybet. Ev qonaxeke girîng bû ji bo afirandina zimanekî hevbeş ê nivîskî.

Dabeşkirina metirsîdar a parêzgehên Osmanî yên ku hîna li Balkanan di nav netew-dewletên berê yên li başûr-rojhilatê Ewropa yên wek [[Yewnanistan]], [[Serbistan]], [[Bulgaristan]] û [[Montenegro]] de hebûn. Di sala 1878an de tevgera neteweyî ya di nav albaniyan de bû sedema yekemîn kesên bi motîvasyona siyasî. [[League of Prizren]], ku di heman salê de hate damezrandin, bi giranî ji hêla axayên zengîn ên Arnavutî û hem jî oldarên misilman û katolîk ve hate piştgirî kirin. Xalên bingehîn ên bernameya siyasî ya lîgê mayîna tevahiya qada niştecihbûna arnavanan bi Împaratoriya Osmanî re, damezrandina parêzgehek otonom a Albanî bi rêveberiya xwe ya bacê, wekheviya olan û damezrandina albaniyek bû. sîstema dibistana ziman. Piştî ku lîga alikariya rawestana berbelavbûna zêdetir a dewletên cîran ên Balkanan kir, nexasim bi berxwedana çekdarî, ew di sala 1881 de ji hêla hêza navendî ya Osmanî ve bi zorê hate hilweşandin. Daxwazên navxweyî û çandî-siyasî yên lîgê heta serê sedsala 20an bê cih man. Nexasim ji ber vê yekê, neteweperestên nifşa duyemîn biryar dan ku ji bo avakirina dewletek neteweya Arnawut şer bikin.

Hem tevgera çandî û hem jî tevgera neteweyî ya siyasî tevahiya qada niştecihbûna Arnawiyan girtibû û bi kêmanî endamên çînên civakî yên jor (xwedî erd, welatiyên dewlemend, mele) xwe wekî endamên neteweyek hevpar hîs dikirin, bêyî ku ew li Shkodra dijîn, [[Prizren]], [[Debar|Dibra]], [[Korça]] yan [[Yannina|Janina]] jiyaye. Di sala 1913'an de dabeşkirina herêmên bi Arnavîstan niştecîh (ji bilî Albanyaya nû, herêmên mezin derbasî Sirbîstan, Yewnanîstan û [[Montenegro|Montenegroyê]] bûn) nekarî vê yekê biguherîne. Berî her tiştî di warê çandî de, Albanên li Albanya, Kosova û deverên cîran hîn jî xwe wek neteweyek dibînin ku di qada çandî û ragihandinê ya [[Albanosphere]] de bi hev re mezin dibin. Lê belê di demên sînor girtî de, ziman, wêje û çanda hevpar yekane girêdana yekîtiyê bû. Di dehsalên piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyemîn|Şerê Cîhanê yê Duyemîn]] de, Kosovayî jî di kodkirina zimanê nivîskî yê nûjen a Albanî de beşdar bûn.

== Ziman ==
Albanî (bi albanî: Gjuha Shqipe /ˈɟuha ˈʃcipɛ/ yan bi kurtî Shqipja /ˈʃcipja/) di nava [[malbata zimanên hind û ewropî]] de bi serê xwe şaxek e. [[Gegî]] û [[toskî]] zaraveyên wê yên sereke ne. Di sedsala 20em de albanan zaraveyê toskî bingeh girtine, zimanê xwe yê nivîskî û nûjen li ser wê avakirine. Herwiha zarave yan devokên bi navê [[arbëresh]] û [[Zimanê albanî|arvanîtîka]] jî hene, carnan wekî devok an heya bigire zimanên xwebixwe jî tên binavkirin. Di albanî de gelek bêjeyên [[latînî]], [[yewnanî]], romî ([[tirkî]]), [[bulgarî]] û [[fransî]] hene.
[[Wêne: Albanian dialects.svg|thumb|Belavbûna û zaraveyên Zimanê Albanî]]

== Peyvên kurdî/îranî di albanî de ==
Bi bandora osmaniyan wekî peyvên erebî, yên kurdî/îranî jî derbasê albanî bûne. Tê zanîn zimanê osmaniyan ji xwe sentezeke romîkî (tirkî), erebî, kurdî/îranî û zimanên rojavayî bû. 

Hin jî mînakan:
Perde, pere, çardar an çadir, dolav, çakûç..

== Dîroka Kurdistanê de alban ==
Albanya nêzîkî 400 salan di bin dagirkeriya osmaniyan de maye. Bi hatina osmaniyan ve zêdetirî nîv milyon alban direvin [[Îtalya]]yê. Yên mayî pêl bi pêl îslamîze dibin. [[Albanya]] welateke çiyayî, alban jî mirovên wêrek û şerkar in. Osmanî ji vê taybetiya albanan sûdê werdigirin, hinek ji wan wekî [[cerdewan]]ên îro birêxistin dike. Yekîneyên albanî (herwiha yên [[çeçen]] û [[çerkez]] jî) di dagirkerî û binpêkirina gelan de bikartînin. Yekîneyên albanî li dijî kurdan jî tên bikaranîn.

Bi têkçûna osmaniyan ve gelên ji aliyê tirkan ve hatine îslamîzekirin, ji tirsan direvin [[Anatoliya]]yê. Îro beşeke mezin ji belê tirk bi eslê xwe [[balkan]]î, [[qefqaz]]î ne. Mixabin hatine asîmîlekirin û li [[Tirkiye]]yê zimanê albanî ketiye xetereya windabûnê.

== Mijarên têkildar ==

* [[Albanên Tirkiyeyê]]
* [[Albanên Makedonyayê Bakur]]
* [[Albanên Yewnanistanên]]

== Wêje ==
* Skender Anamali: ''Die Albaner, Nachkommen der Illyrer.'' In: Arne Eggebrecht u.a. (Hrsg.): ''Albanien''. Schätze aus dem Land der Skipetaren, von Zabern, Mainz 1988. ISBN 3-8053-0978-3 [Ausstellung des Roemer- und Pelizaeus-Museum, Hildesheim, 18. Juli bis 20. November 1988 ISBN 3-8053-1017-X (almanî). 
* Peter Bartl: ''Albanien. Vom Mittelalter bis zur Gegenwart''. Pustet, Regensburg 1995, ISBN 3-7917-1451-1. (almanî]]
* A.C. Danopoulos u. C.P. Danopoulos: Albanian Migration into Greece. The Economic, Sociological, and Security Implications. In: Mediterranean Quarterly 15(2004), S. 100–114.
* Miranda Vickers: ''The Albanians''. A modern History. Tauris, London / New York, NY 1995, ISBN 1-8504-3749-1.

== Çavkanî ==
{{çavkanî}}

== Girêdan ==
{{Commonscat-b|Albanians|Alban}}
* [http://www.buero-roehm.de/alban.htm Joachim Röhm: Zimanê alnabî û bingeha albanan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130302021755/http://www.buero-roehm.de/alban.htm |date=2013-03-02 }}
* [http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C5.pdf R. King &amp; J. Vullnetari: Migration and Development in Albania. (2003)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928163517/http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C5.pdf |date=2007-09-28 }} (PDF; 986 kB)
* [http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C12.pdf Z. Vathi &amp; R. Black: Migration and Poverty Reduction in Kosovo. (2007)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120607091837/http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C12.pdf |date=2012-06-07 }} (PDF; 146 kB)

[[Kategorî:Alban]]
[[Kategorî:Albanya| ]]</text>
      <sha1>23lrc7b8y0816wemiyfbiwptq49pwer</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092680</id>
      <parentid>1092679</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T19:08:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Girêdan */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15183" xml:space="preserve">{{Infobox gel
 | nav         = 
 | wêne        = Albanian-people-around-the-world.png 
 | wêne firehî =
 | ravek       =
 | gelheKom    = 7 - 10 Milyon&lt;ref&gt; National Geographic, Band 197 (University of Michigan ed.). National Geographic Society, 2000. 2000. p. 59. Retrieved 27 September 2020.&lt;/ref&gt;
 | salKom      =2020 
 | çavkKom     = 
 | herêm1      = {{al2|Albanya}} [[Albanya]]
 | gelhe1      =2,411,732 
 | sal1        = 
 | çavk1       = &lt;ref&gt;https://www.worldometers.info/world-population/albania-population/#:~:text=Albania%202020%20population%20is%20estimated,(and%20dependencies)%20by%20population.&lt;/ref&gt;

 | herêm2      = {{al2|Kosovo}} [[Kosova]]
 | gelhe2      =1,616,869 
 | sal2        = 
 | çavk2       = &lt;ref&gt; Minority Communities in the 2011 Kosovo Census Results: Analysis and Recommendations&quot; (PDF). European Centre for Minority Issues Kosovo. 18 December 2012. Archived from the original (PDF) on 3 January 2014. Retrieved 3 September 2014.&lt;/ref&gt;
 | herêm3      = {{al2|MKD}} [[Makedonyaya Bakur]]
 | gelhe3      = 619,187
 | sal3        = 
 | çavk3       =&lt;ref&gt; https://www.stat.gov.mk/PrikaziSoopstenie.aspx?rbrtxt=146&lt;/ref&gt;
 | herêm4      = {{al2|Tirkiye}} [[Tirkiye]]
 | gelhe4      = 500.000 - 5.000.000
 | sal4        = 
 | çavk4       =&lt;ref&gt; Yenigun 2009, p. 184. &quot;Turkey contains 5-6 million Albanians (more than in the Balkan area)“.&lt;/ref&gt;

 | herêm5      = {{al2|Yewnanistan}} [[Yewnanistan]]
 | gelhe5      =443,550–600,000 
 | sal5        = 
 | çavk5       = &lt;ref&gt; Iosifides, Theodoros, Mari Lavrentiadou, Electra Petracou, and Antonios Kontis. &quot;Forms of social capital and the incorporation of Albanian immigrants in Greece.&quot; Journal of ethnic and migration studies 33, no. 8 (2007): 1343-1361.&lt;/ref&gt;

 | herêm6      = {{al2|Almanya}} [[Almanya]]
 | gelhe6      =316,700 
 | sal6        = 
 | çavk6       = &lt;ref&gt;https://www.destatis.de/DE/Themen/Gesellschaft-Umwelt/Bevoelkerung/Migration-Integration/Publikationen/Downloads-Migration/auslaend-bevoelkerung-2010200207004.pdf?__blob=publicationFile%5Bb&lt;/ref&gt;

 | herêm7      = {{al2|DYA}} [[Dewletên Yekbûyî]]
 | gelhe7      =194,028 
 | sal7        = 
 | çavk7       = &lt;ref&gt; &quot;TOTAL ANCESTRY REPORTED Universe: Total ancestry categories tallied for people with one or more ancestry categories reported 2013 American Community Survey 1-Year Estimates&quot;. factfinder.census.gov. United States Census Bureau (USCB). Archived from the original (Table) on 12 February 2020. Retrieved 9 November 2018.&lt;/ref&gt;

 | herêm8      = {{al2|Swîsre}} [[Swîsre]]
 | gelhe8      =150.000 - 200.000 
 | sal8        = 
 | çavk8       = &lt;ref&gt;Die kosovarische Bevölkerung in der Schweiz&quot; (PDF). sem.admin.ch (in German). p. 25. Der grösste Teil der kosovarischen Bevölkerung lebt in der Deutschschweiz, vor allem in den städtischen Agglomerationen Zürich, Basel und Luzern, aber auch in den Kantonen Aargau, St. Gallen, Bern und Waadt.&lt;/ref&gt;

 | herêm9      = {{al2|Keyaniya Yekbûyî}} [[Keyaniya Yekbûyî]]
 | gelhe9      =70.000 - 100.000 
 | sal9        = 
 | çavk9       = &lt;ref&gt;&quot;Albanians in the UK&quot; (PDF). unitedkingdom. Archived from the original (PDF) on 14 October 2015. Retrieved 10 February 2020.&lt;/ref&gt;

 | herêm10      = {{al2|Swêd}} [[Swêd]]
 | gelhe10      =54.000 
 | sal10        = 
 | çavk10       = &lt;ref&gt; &quot;Total Population of Albanians in the Sweden&quot;. Ethnologue.&lt;/ref&gt;

 | herêm11      = {{al2|Awistirya}} [[Awistirya]]
 | gelhe11      =28.212 
 | sal11        = 
 | çavk11       = &lt;ref&gt;  &quot;Statistik Austria&quot;. Statistik.at. Archived from the original on 13 November 2010. Retrieved 24 December 2013.&lt;/ref&gt;

 | herêm12      = {{al2|Fransa}} [[Fransa]]
 | gelhe12      =20.000 
 | sal12        = 
 | çavk12       = &lt;ref&gt; &quot;Étrangers – Immigrés: Publications et statistiques pour la France ou les régions&quot; (in French). Insee.fr. n.d. Retrieved 4 November 2015.&lt;/ref&gt;

 | herêm13      = {{al2|Awistralya}} [[Awistralya]]
 | gelhe13      =11.315 
 | sal13        = 
 | çavk13       = &lt;ref&gt; &quot;20680-Ancestry (full classification list) by Sex – Australia&quot; (Microsoft Excel download). 2006 Census. Australian Bureau of Statistics. Retrieved 2 June 2008. Total responses: 25,451,383 for total count of persons: 19,855,288.&lt;/ref&gt;

 | herêm14     = 
 | gelhe14      = 
 | sal14        = 
 | çavk14       = 

 | herêm15      = 
 | gelhe15      = 
 | sal15        = 
 | çavk15       = 
 | ziman       = [[Zimanê albanî|Albanî]], [[Zimanê tirkî]], [[Zimanê almanî]]
 | ol          = [[Islam]], [[Xristiyan]]
 | nîşan       = 
 | nîşanSernav = 
 &lt;!---------------- Cih ------------------&gt;
 | nexşe       = 
 | nîşe        = 
 | nexşeyaCihan    = 
 | nexşeSernav     =


 | nexşeyaCihanNav = 
 | hêlîpan         = 
 | hêlîlar         = 
}}
[[Wêne: Flag of Albania.svg|thumb|Alayê Albanya]]
[[Wêne:Shkodra – Tribesman of Shkreli (W Le Queux).jpg|thumb|''Rok, endamekî êla Shkreli''. [[William Le Queux]], 1906]]

'''Alban''' (bi [[albanî]]: ''Shqiptarët'') neteweyeke [[balkan]]î ye ku li [[Anatoliya]], [[Rojhilata Navîn]], welatên [[ereb]] û [[Ewropa]]yê jî belav bûne. Bi giranî li [[Albanya]], [[Kosovo]], [[Tirkiye]] û [[Makedonya]]yê dijîn. Sêdî 70 heya 80 ê Albanyayê alban e. Bi [[albanî]] diaxivin ku yek ji [[malbata zimanên hind û ewropî]] ye.

== Bingeh û Dîrok ==
Gelê alban ji [[îllîriyan]] û [[pelasgiyan]] belav bûne. Ji aliyê genetîkî û çandî ve nêzîkê [[yewnan]] û [[îtalî]]yan in. Ji xwe re  ''Shqiptar'' dibêjin ku tê wateya ''zarokên eyloyê''. Ev binavkirin bi taybetî di têkoşîna [[Skanderbeg]] a li dijî [[osmanî]]yan de hatiye bikaranîn. Nîşaneya li ser ala netewî jî ''eylo'' ye. Biyanî pirranî albanan bi navê ''alban'' binavdikin. [[Tirk]] ''Arnavût'' dibêjin, ev jî ji ''arvanît'' a romayiyan e. Romayiyan gotina albanî ''arben'' (karker, karbidest, kesê xebatê dike) kirine ''arvanît''.

=== Serdema Navîn a Dereng û Împaratoriya Osmanî ===
Di Serdema Navîn de, esilzadên Albanî nikarîbûn împaratoriyek ku tevahiya qada niştecihbûna wan an jî tenê beşên girîng ên wê vegirtibû ava bikin. Ji dawiya sedsala 13-an vir ve, hejmarek mîrekiyên piçûktir di bin hukumdarên alban de derketine ([[Muzaka]], [[Bue Shpata]], [[Kastrioti (malbata esilzade)|Kastriots]], [[Thopia]] û yên din, di [[Lîsteya malbatên esilzade yên albanî]] de jî bêtir bibînin). Lêbelê, ev kêm-zêde ji hêla hêzên cîran [[Epiros (parêzgeh)|Epirus]], [[Împeratoriya Bîzansê]], [[Serbistan]], [[Wênîs]] û [[Napoli]], paşê jî di bin bandora [[Împeratoriya Osmanî]] de. Ev tê wê maneyê ku albaniyan hê beriya dagirkirina Osmaniyan yekitiyeke siyasî, olî û çandî pêk neaniye.

Kêmasiya kevneşopiya împaratorî ya navîn a cuda dê bi sedsalan şûnda di damezrandina neteweya albanî ya nûjen de were hîs kirin. Gelên din ên başûrê rojhilatê Ewropayê di sedsala 19an de di avakirina neteweyên xwe de behsa serdemên xwe yên serdema navîn dikin. Vê yekê ne tenê nasnameyên neteweyî yên [[Sirb]], [[Yunan]] û [[Bulgar|Bulgaran]] xurt kir, lê di heman demê de ji siyasetmedarên van neteweyan re jî mentiqek peyda kir ku ji bo dewletên xwe yên berbelav bibin herêmên ku arnawî dijîn.

Ji dawiya sedsala 14an ve, Osmanî li ser axa Albanyayê belav bûne. Piştî sedsaleke şerên bi bûyer, ku di nav wan de bi taybetî şerên berevaniyê yên serketî yên Mîr [[Skënderbeg]] bi [[Lezha]] wî re, piştî hilweşîna [[Shkodra]] bi biryarek bîreweriya dîrokî ya albaniyan ava kir (1479). [[Tirk]] ji 400 salî zêdetir li ser Albanya û welatên cîran kontrol kirin.

Veguhastina Îslamê di sedsala 15an de gihîşt lûtkeya xwe, dema ku yekem mizgeftên mezin rabûn an jî dêr bi vî rengî hatin veguheztin. Dûv re, di nav sê sedsalên pêş de, piraniya albaniyan misilman bûn.

[[Wêne:Balkans-ethnic (1861).jpg|thumb|Nexşeya etnografî ya navenda Balkanê ya sala 1861ê. Cihên niştecihbûna Albanî bi zer hatine nîşandan. [[Guillaume Lejean]] (1828–1878)]]

Nêzîkî nîvê sedsala 19-an, rewşenbîrên ferdî, di bin bandora ramana ewropa rojava ya li ser çand û neteweyê de, dest bi xebatê kirin ji bo afirandina zimanekî albanî yê nivîskî yê yekbûyî û afirandina yekem berhemên nûjen [[Edebiyata albanî|edebiyata albanî]]. Di dehsalên paşerojê de, komeleyên çandî yên Albanî hem li welatên Albanî û hem jî li navendên koçberan ên wek [[Konstantînopolîs]], [[Bukreş]], [[Boston]] û yên din derketin holê; hinek ji wan rojnameyên xwe derdixistin. Ji bo nimûne, [[Civata Stenbolê ya Çapkirina Edebiyata Albanî]] (Alb. ''Shoqëria e të shtypurve shkronja shqip''), ku di 1879 de hat damezrandin, komeleya çandî [[Bashkimi]] li Shkodra û ewên girîng bûn. ku di destpêka sedsala 20-an de Komeleya [[Vatra (komele)|Vatra]] li Bostonê derket holê. Di sala 1908 de, delegeyên ji hemû welatên albanî û ji navendên dîasporayê di dema [[Kongreya Monastir|Kongreya li Monastirê]] (îro [[Bitola]]) de li ser bikaranîna taybetî ya [[Alfabeya Latînî|Alfabeya Latînî li hev kirin. ]] hin tîpên taybet. Ev qonaxeke girîng bû ji bo afirandina zimanekî hevbeş ê nivîskî.

Dabeşkirina metirsîdar a parêzgehên Osmanî yên ku hîna li Balkanan di nav netew-dewletên berê yên li başûr-rojhilatê Ewropa yên wek [[Yewnanistan]], [[Serbistan]], [[Bulgaristan]] û [[Montenegro]] de hebûn. Di sala 1878an de tevgera neteweyî ya di nav albaniyan de bû sedema yekemîn kesên bi motîvasyona siyasî. [[League of Prizren]], ku di heman salê de hate damezrandin, bi giranî ji hêla axayên zengîn ên Arnavutî û hem jî oldarên misilman û katolîk ve hate piştgirî kirin. Xalên bingehîn ên bernameya siyasî ya lîgê mayîna tevahiya qada niştecihbûna arnavanan bi Împaratoriya Osmanî re, damezrandina parêzgehek otonom a Albanî bi rêveberiya xwe ya bacê, wekheviya olan û damezrandina albaniyek bû. sîstema dibistana ziman. Piştî ku lîga alikariya rawestana berbelavbûna zêdetir a dewletên cîran ên Balkanan kir, nexasim bi berxwedana çekdarî, ew di sala 1881 de ji hêla hêza navendî ya Osmanî ve bi zorê hate hilweşandin. Daxwazên navxweyî û çandî-siyasî yên lîgê heta serê sedsala 20an bê cih man. Nexasim ji ber vê yekê, neteweperestên nifşa duyemîn biryar dan ku ji bo avakirina dewletek neteweya Arnawut şer bikin.

Hem tevgera çandî û hem jî tevgera neteweyî ya siyasî tevahiya qada niştecihbûna Arnawiyan girtibû û bi kêmanî endamên çînên civakî yên jor (xwedî erd, welatiyên dewlemend, mele) xwe wekî endamên neteweyek hevpar hîs dikirin, bêyî ku ew li Shkodra dijîn, [[Prizren]], [[Debar|Dibra]], [[Korça]] yan [[Yannina|Janina]] jiyaye. Di sala 1913'an de dabeşkirina herêmên bi Arnavîstan niştecîh (ji bilî Albanyaya nû, herêmên mezin derbasî Sirbîstan, Yewnanîstan û [[Montenegro|Montenegroyê]] bûn) nekarî vê yekê biguherîne. Berî her tiştî di warê çandî de, Albanên li Albanya, Kosova û deverên cîran hîn jî xwe wek neteweyek dibînin ku di qada çandî û ragihandinê ya [[Albanosphere]] de bi hev re mezin dibin. Lê belê di demên sînor girtî de, ziman, wêje û çanda hevpar yekane girêdana yekîtiyê bû. Di dehsalên piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyemîn|Şerê Cîhanê yê Duyemîn]] de, Kosovayî jî di kodkirina zimanê nivîskî yê nûjen a Albanî de beşdar bûn.

== Ziman ==
Albanî (bi albanî: Gjuha Shqipe /ˈɟuha ˈʃcipɛ/ yan bi kurtî Shqipja /ˈʃcipja/) di nava [[malbata zimanên hind û ewropî]] de bi serê xwe şaxek e. [[Gegî]] û [[toskî]] zaraveyên wê yên sereke ne. Di sedsala 20em de albanan zaraveyê toskî bingeh girtine, zimanê xwe yê nivîskî û nûjen li ser wê avakirine. Herwiha zarave yan devokên bi navê [[arbëresh]] û [[Zimanê albanî|arvanîtîka]] jî hene, carnan wekî devok an heya bigire zimanên xwebixwe jî tên binavkirin. Di albanî de gelek bêjeyên [[latînî]], [[yewnanî]], romî ([[tirkî]]), [[bulgarî]] û [[fransî]] hene.
[[Wêne: Albanian dialects.svg|thumb|Belavbûna û zaraveyên Zimanê Albanî]]

== Peyvên kurdî/îranî di albanî de ==
Bi bandora osmaniyan wekî peyvên erebî, yên kurdî/îranî jî derbasê albanî bûne. Tê zanîn zimanê osmaniyan ji xwe sentezeke romîkî (tirkî), erebî, kurdî/îranî û zimanên rojavayî bû. 

Hin jî mînakan:
Perde, pere, çardar an çadir, dolav, çakûç..

== Dîroka Kurdistanê de alban ==
Albanya nêzîkî 400 salan di bin dagirkeriya osmaniyan de maye. Bi hatina osmaniyan ve zêdetirî nîv milyon alban direvin [[Îtalya]]yê. Yên mayî pêl bi pêl îslamîze dibin. [[Albanya]] welateke çiyayî, alban jî mirovên wêrek û şerkar in. Osmanî ji vê taybetiya albanan sûdê werdigirin, hinek ji wan wekî [[cerdewan]]ên îro birêxistin dike. Yekîneyên albanî (herwiha yên [[çeçen]] û [[çerkez]] jî) di dagirkerî û binpêkirina gelan de bikartînin. Yekîneyên albanî li dijî kurdan jî tên bikaranîn.

Bi têkçûna osmaniyan ve gelên ji aliyê tirkan ve hatine îslamîzekirin, ji tirsan direvin [[Anatoliya]]yê. Îro beşeke mezin ji belê tirk bi eslê xwe [[balkan]]î, [[qefqaz]]î ne. Mixabin hatine asîmîlekirin û li [[Tirkiye]]yê zimanê albanî ketiye xetereya windabûnê.

== Mijarên têkildar ==

* [[Albanên Tirkiyeyê]]
* [[Albanên Makedonyayê Bakur]]
* [[Albanên Yewnanistanên]]

== Wêje ==
* Skender Anamali: ''Die Albaner, Nachkommen der Illyrer.'' In: Arne Eggebrecht u.a. (Hrsg.): ''Albanien''. Schätze aus dem Land der Skipetaren, von Zabern, Mainz 1988. ISBN 3-8053-0978-3 [Ausstellung des Roemer- und Pelizaeus-Museum, Hildesheim, 18. Juli bis 20. November 1988 ISBN 3-8053-1017-X (almanî). 
* Peter Bartl: ''Albanien. Vom Mittelalter bis zur Gegenwart''. Pustet, Regensburg 1995, ISBN 3-7917-1451-1. (almanî]]
* A.C. Danopoulos u. C.P. Danopoulos: Albanian Migration into Greece. The Economic, Sociological, and Security Implications. In: Mediterranean Quarterly 15(2004), S. 100–114.
* Miranda Vickers: ''The Albanians''. A modern History. Tauris, London / New York, NY 1995, ISBN 1-8504-3749-1.

== Çavkanî ==
{{çavkanî}}

== Girêdan ==
{{Commonscat-b|Albanians|Alban}}
* [http://www.buero-roehm.de/alban.htm Joachim Röhm: Zimanê alnabî û bingeha albanan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130302021755/http://www.buero-roehm.de/alban.htm |date=2013-03-02 }}
* [http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C5.pdf R. King &amp; J. Vullnetari: Migration and Development in Albania. (2003)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928163517/http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C5.pdf |date=2007-09-28 }} (PDF; 986 kB)
* [http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C12.pdf Z. Vathi &amp; R. Black: Migration and Poverty Reduction in Kosovo. (2007)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120607091837/http://www.migrationdrc.org/publications/working_papers/WP-C12.pdf |date=2012-06-07 }} (PDF; 146 kB)

[[Kategorî:Alban]]
[[Kategorî:Albanya]]</text>
      <sha1>jm0x9j87h9zrs791z7zh87ixa8x08lh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Çiyayê Elbrûs</title>
    <ns>0</ns>
    <id>73116</id>
    <revision>
      <id>1092635</id>
      <parentid>1013135</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T12:34:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>178.70.234.131</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2282" xml:space="preserve">{{Infobox çiya
 | nav            = Çiyayê Elbrûs
 | sala_rapelikînê= 22yê Tîrmeha sala 1829
 | wêne           = Эльбрус с севера.jpg
 | wêne_sernav    = Çiyayê Elbrûs
 | bilindayî      = 5642 m&lt;ref&gt;http://earthobservatory.nasa.gov/IOTD/view.php?id=3603&lt;/ref&gt;
 | cih            = [[Qefqasya]], [[Rûsya]], [[Ewrasya]]
 | cure           = Stratovolkan
 | zincîreçiya    = [[Çiyayên Qefqasê]]
 | çalakbûna_dawî = 
 | nexşeya_cihan  = Gurcistan
 | koordînat      = {{Koord|43|21|18|N|42|26|21|E|type:mountain|display=inline, title}}
}}
[[Wêne:Elbrus_3D_version_1.gif|rast|thumb|300x300px|Elbrûs 3D]]
'''Çiyayê Elbrûs''' (bi rûsî:Эльбрус), bi 5642 m bilindayî ve çiyayê herî bilind ê [[çiyayên Qefqasê]] û ê [[Rûsya]]&lt;nowiki/&gt;yê ye. Çiyayê Elbrûs stratovolkaneke bi du bandevî ye.Di navbera van her du [[bandev]]&lt;nowiki/&gt;an de 1500 m dûrayî heye.Di heman katî de jî ''Çiyayê Elbrûs'', piranî bi qeşem ve rûgirtî ye. Her wiha ew bi qeşema 145 km²î nixamtî ye.

Eger Qefqasan wek tixûbê [[Ewropa]]&lt;nowiki/&gt;yê bihatana pejirandin, Çiyayê Elbrûs niha çiyayê herî bilind ê Ewropayê dibûn.


== Erdnîgarî ==
Elbrûs, 11 km li bakurê [[Gurcistan]]ê û nêzîkî 270 km li bakurê rojavaya [[Tbîlîsî]] dur e.

Gelek salan di mijara [[parzemîn]]ê de gengeşî hatiye kirin. Hin kes dibêjin ku Çiyayên Qefqasê di navber [[Asya]] û [[Ewropa|Ewropayê]] de tixûb e.Ji ber vê yekê Çiyayê Elbrûs, çiyayê herî bilind ê Ewropayê ye.Hin kes jî vê ramanê qebûl nakin.

Di dîrokê de tixûbê Ewropa û Asyayê gelek caran guheriyaye. Ji ber vê yekê  bi hêsanî biryar nayê danîn.

&lt;gallery mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;200px&quot;&gt;
Wêne:Elbrus 2008.jpg|thumb|350px|left|Çiyayê Elbrûs, 2008
&lt;/gallery&gt;

== Rapelikîna Yekem ==
Rapelikîna yekem a li bandeva Rojhelatê di 22yê Tîrmeha sala 1829an de ji aliyê ''Killar Haçirov'' ve hatiye pêkanîn. Rapelikîna yekem a li bandeva Rojavayê jî di 28ê Tîrmeha sala 1874an de ji aliyê ''Frederick Gardiner, Florence Crauford Grove, Horace Walker û Peter Knubel'' ve hatiye pêkanîn.

== Çavkanî ==
{{çavkanî}}

== Girêdanên derve ==
{{Commonscat-b|Mount Elbrus}}


[[Kategorî:Çiya]]
[[Kategorî:Heft Bandev]]</text>
      <sha1>82i8ekon1x64n1afk7o9m94arb71gtb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Krîza dîplomatîk a Qeterê, 2017</title>
    <ns>0</ns>
    <id>74669</id>
    <revision>
      <id>1092691</id>
      <parentid>1088417</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T22:10:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ahmadreza zavieh</username>
        <id>51853</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1923" xml:space="preserve">'''Krîza dîplomatîk a Qeterê''' di 5ê [[pûşper]]a 2017an de derket. Çar welatên erebî [[Erebistana Siyûdî]], [[Behrên]], [[Îmarat]] û [[Misir]]ê peywendiyên xwe yên dîplomatîk li gel Qeterê qut kirin &lt;ref&gt;http://www.rudaw.net/kurmanci/kurdistan/05062017?keyword=iran&lt;/ref&gt;. Piştî van 4 welatan 3 welatên din jî têkiliyên xwe li gel [[Qeter]]ê qut kirin&lt;ref&gt;http://www.rudaw.net/kurmanci/middleeast/05062017&lt;/ref&gt;. Piştî van welatan welatê [[Senegal]]ê jî pêwendî qut kirin &lt;ref&gt;http://www.rudaw.net/kurmanci/world/080620173&lt;/ref&gt;.

Piştî qutkirina pêwendiyan [[Tirkiye]] û [[Îran]]ê piştgiriya xwe ji bo [[Qeter]]ê îlan kir.&lt;ref&gt;http://www.rudaw.net/kurmanci/middleeast/turkey/050620173&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;http://www.rudaw.net/kurmanci/middleeast/050620171?keyword=iran&lt;/ref&gt;. Dewleta Îranê çar firokeyên alikariyê şandin Qeterê &lt;ref&gt;{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=http://tr.farsnews.ir/world/news/13960321000426 |accessdate=2017-06-12 |archive-date=2017-06-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170622001349/http://tr.farsnews.ir/world/news/13960321000426 |dead-url=dead }}&lt;/ref&gt;. Tirkiyê tezkereya leşkerî bi awayek lezgînî derxist ku artêşa Tirk biçe Qeterê &lt;ref&gt;http://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-40191045&lt;/ref&gt;. Wezîrê derve yê Qeterê Şêx Muhammed bin Abdurrahman es-Sani jî got ji bo ewlehiya herêmê artêşa Tirk wê were Qeterê &lt;ref&gt;http://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-40203747&lt;/ref&gt;. Piştî van agahitan Artêşa Tirk îlan kir ku heyeteke leşkerî a sê kes tê de, ji bo zanîn û bicihkirina leşkerê Tirk çûn Qeterê&lt;ref&gt;http://www.tsk.tr/BasinFaaliyetleri/BA_25&lt;/ref&gt;.
Li pişt vê bûyerê li gor angaştan Qeter alikariya terorê dike û têkiliyên nêzik di gel Îranê ava dike. &lt;ref&gt;http://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-40261099&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{çavkanî}}


{{kurt}}

[[Kategorî:Qeter]]</text>
      <sha1>bl1nnees3d6y6aq1z3hj7o3mw3x9njv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Komkujiya Srebrenîtsayê 1995</title>
    <ns>0</ns>
    <id>74964</id>
    <revision>
      <id>1092662</id>
      <parentid>1058910</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:47:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>MikaelF navê [[Komkujiya Srebrenîtsayê]] weke [[Komkujiya Srebrenîtsayê 1995]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7501" xml:space="preserve">{{Orphan|date=tebax 2021}}

{{Infobox êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Srebrenîtsayê
| parçeyekî           = [[Şerê Bosnî]]
| wêne                = Srebrenica massacre memorial gravestones 2009 1.jpg
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = {{Nexşeya cihan|Bosniya û Herzegovîna
| width = 220
| float = center
| label = Srebrenîtsa
  | marksize = 8
  | lat_deg = 44.1 
  | lon_deg = 19.3 
}}
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| nexşe sernûçe       = Hin ji zêdebûna 6,100 kevirê gorê li ser [[Bîranîna Komkujiya Srebrenîtsayê]]
| cîh                 = [[Srebrenîtsa]], [[Bosniya û Herzegovîna]]
| armanc              = Mêr û xortên [[Bosnak]]ê.
| koordînat           = {{koord|44|06|N|19|18|E|type:event_dim:10km|display=inline}}
| dîrok               = 11–{{dawiya dem|1995|7|22}}
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = [[Êrîşa leşkerî]], [[kuştina komkujî]], [[paqijkirina etnîkî]], [[komkujî]]
| kuştî               = 8,373
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = [[Artêşa Komara Sirbîstanê]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iwpr.net/global-voices/briefly-noted-95|work=Institute for War &amp; Peace Reporting|id=TU No 398|date=18 March 2005|title=Tribunal Update: Briefly Noted|accessdate=4 May 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt; Komên paramîlîter ên [[Dûpişk (paramîlîter)|Dûpişk]]&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.balkaninsight.com/en/article/paramilitaries-get-15-20-years-for-kosovo-crimes |title=Paramilitaries Get 15 – 20 Years for Kosovo Crimes |date=19 June 2009 |accessdate=19 April 2017|newspaper=Balkan Investigative Reporting Network}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iwpr.net/global-voices/serbia-mladic-%E2%80%9Crecruited%E2%80%9D-infamous-scorpions|title=Serbia: Mladic “Recruited” Infamous Scorpions|first=Daniel|last=Sunter|work=Institute for War and Peace Reporting|date=5 August 2005|accessdate=30 April 2017}}&lt;/ref&gt;
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = 
| lêpirsîn            = 
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = 
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}

'''Komkujiya Srebrenîtsayê''' &lt;ref&gt;
* {{cite web|title=European Parliament resolution of 15&amp;nbsp;January 2009 on Srebrenica|url=http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P6-TA-2009-0028+0+DOC+XML+V0//EN&amp;language=EN|publisher=European Parliament|accessdate=10 August 2009}}
* {{cite web|title=Office of the High Representative – &quot;Decision Enacting the Law on the Center for the Srebrenica-Potocari Memorial and Cemetery for the Victims of the 1995 Genocide&quot; |url=http://www.ohr.int/print/?content_id=40028 |publisher=Office of the High Representative in Bosnia and Herzegovina |accessdate=10 August 2009 |url-status = dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110606075959/http://www.ohr.int/print/?content_id=40028 |archivedate=6 June 2011 }}
* {{cite web|title=Youth Initiative for Human Rights in Serbia letter to the Serbian President to commemorate the Srebrenica genocide |url=http://www.advocacynet.org/blogs/index.php/2009/02/11/serbian-ngos-press-for-commemoration-of-?blog=145 |publisher=Youth Initiative for Human Rights in Serbia |accessdate=10 August 2009 |url-status = dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110718144942/http://www.advocacynet.org/blogs/index.php/2009/02/11/serbian-ngos-press-for-commemoration-of-?blog=145 |archivedate=18 July 2011 }}
* {{cite news|title=Mladic shadow hangs over Srebrenica trial|url=https://www.theguardian.com/world/2006/aug/21/warcrimes|date=21 August 2006|accessdate=1 November 2008|work=The Guardian |location=London}}
* {{cite news|title=Srebrenica Genocide Trial to Restart|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/08/20/AR2006082000360.html|author=Mike Corder|date=20 August 2006|accessdate=26 October 2010|work=The Washington Post}}&lt;/ref&gt; ({{bi-bs|Masakar u Srebrenici; Genocid u Srebrenici}}), [[Komkujî|Komkujiyekî]] di tîrmeha 1995an de&lt;ref&gt;* {{cite web|title=International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia (ICTY)|url=http://www.icty.org/x/cases/popovic/acjug/en/150130_summary.pdf|accessdate=10 July 2015}}
* {{cite news|title=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2001/08/03/world/judge-s-words-cleansing-became-genocide.html?scp=6&amp;sq=srebrenica%20genocide%20krstic%202001&amp;st=cse|accessdate=10 July 2015|date=3 August 2001}}
* {{cite web |title=The International Court of Justice |url=http://www.icj-cij.org/docket/files/91/13685.pdf |accessdate=10 July 2015 |archive-date=1 March 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110301032417/http://www.icj-cij.org/docket/files/91/13685.pdf |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; bi piranî 8,000 kuştî&lt;ref name=&quot;potocarimc.ba&quot;&gt;Potocari Memorial Center Preliminary List of Missing Persons from Srebrenica '95 [https://web.archive.org/web/20140418221608/http://www.potocarimc.ba/_ba/liste/nestali_a.php]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;
* {{cite web |title=ICTY: The Conflicts |publisher=The [[International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia]] |accessdate=5 August 2013 |url=http://www.icty.org/sid/322}}
* {{cite book |url=https://books.google.com/books?id=2jrsEaRIzFkC&amp;pg=PA81 |title=The United Nations |author=Kirsten Nakjavani Bookmiller |year=2008 |work= |publisher=Infobase Publishing |accessdate=4 August 2013}}, p. 81.
* {{cite book |url=https://books.google.com/books?id=0J_JZbLElKkC&amp;pg=PA25 |title=Victory Has a Thousand Fathers: Sources of Success in Counterinsurgency |author1=Christopher Paul |author2=Colin P. Clarke |author3=Beth Grill |year=2010 |work= |publisher=Rand Corporation |accessdate=4 August 2013}}, p. 25.
* {{cite news |title=Mladic Arrives in The Hague |date=31 May 2011 |work=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/2011/06/01/world/europe/01serbia.html |first=Marlise |last=Simons}}&lt;/ref&gt; li hember [[misilman]]ên [[bosnak]] ên mêr û xort, ku li bajaroka [[Srebrenîtsa]] ya di dema [[Şerê Bosnî]] de pêk hat.

Kuştin ji aliyê yekîneyên yekbûyî yên Sirbê ya [[Artêşa Komara Sirbîstanê]] (VRS) [[Berpirsiyariya ferman|di bin fermandariya]] giştî [[Ratko Mladić]] ve hatin kuştin. Yekîneyên paramîlîter ên [[Dûpişk (paramîlîter)|Dûpişk]] ya [[Komara Sirbîstanê (1990–2006)|Sirbîstanê]], ku beşek ji wezareta hundurê di sala 1991an de bû, tevlî komkujiyê beşdar bûn.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/06/24/AR2005062401501_pf.html |title=Srebrenica Video Vindicates Long Pursuit by Serb Activist |work=The Washington Post |accessdate=26 May 2011 |first=Daniel |last=Williams}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.icty.org/x/cases/kordic_cerkez/tjug/en/kor-tj010226e.pdf |title=ICTY – Kordic and Cerkez Judgement – 3. After the Conflict |format=PDF |accessdate=11 July 2012}}&lt;/ref&gt; Di nîsana 1993an de [[Neteweyên Yekbûyî]] (NY) ragihand ku [[Dever û Diracuda|dever]]ên Srebrenîtsa li [[Geliyê Drinayê]] ya bakurê [[Bosniya]] hate dorpêçkirin û di bin parastina [[Herêmên Ewlehî yên Neteweyên Yekbûyî]] de ye.

== Çavkanî ==

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Bosniya û Herzegovîna]]</text>
      <sha1>59achntxu3nywt0jb9zlptuqq1b0tar</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Perex</title>
    <ns>0</ns>
    <id>78316</id>
    <revision>
      <id>1092694</id>
      <parentid>1092622</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T04:28:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ghybu</username>
        <id>9854</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1446" xml:space="preserve">{{Agahîdank gund
 | Nav             = Perex
 | Navê din        = {{ziman|ckb|پەرەخ}}
 | Navê fermî      = 
 | Wêne            = 
 | Wêne firehî     = 
 | Wêne sernav     = 
 | Welat           = [[Badînan]], [[Başûrê Kurdistanê]]
 | Dûgel           = [[Herêma Kurdistanê]], [[Îraq]]
 | Parêzgeh        = [[Dihok (parêzgeh)|Dihok]]
 | Navçe           = [[Zaxo]]
 | Nahiye          = [[Sindî]]
 | Hejmara mezran  = 
   |mezre1 = 
   |mezre2 = 
   |mezre3 = 
   |mezre4 = 
 | Navê nîştecihan = Perexî, xelkê Perexê
 | Gelhe           = 
 | Gelhe sal       = 
 | Gelhe çavkanî   = 
 | Eşîr            = 
 | Hejmara_Mêran   = 
 | Hejmara_Jinan   = 
 | Berbelavî       = 
 | Rûerd           = 
 | Bilindayî       = 
 | Koda postayê    = 
 | Koda telefonê   = 
 | nexşeya_cihan   = Başûrê Kurdistanê
 | koordînat       = {{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=inline, title}}
}}
'''Perex''' ({{bi-ckb|پەرەخ}}, {{bi-ar|برخ}}), gundekî bi ser navçeya [[Zaxo]]yê ya [[Dihok (parêzgeh)|parêzgeha Dihokê]] ([[Badînan]], [[Başûrê Kurdistanê]]) ve ye&lt;ref&gt;Dr Abdulla Ghafor (2001). Index of Kurdistan Villages. Vol. 2. (Index of villages in Southern Kurdistan in the Iraqi Population Census 1957). Stockholm.&lt;/ref&gt;.

== Binêre ==
* [[Komkujiya Zaxoyê 2022]]

== Çavkanî == 
{{Çavkanî}}

{{Bajar û gundên Zaxoyê}}
{{Kurdistan-erdnîgarî-şitil}}

[[Kategorî:Gundên Zaxoyê]]</text>
      <sha1>47ak3b8osnmosszuthvbm0111vvr4gz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gotûbêj:Komkujiya Enfalê 1988</title>
    <ns>1</ns>
    <id>85103</id>
    <revision>
      <id>1092676</id>
      <parentid>760101</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:52:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>MikaelF navê [[Gotûbêj:Komkujiya Enfalê]] weke [[Gotûbêj:Komkujiya Enfalê 1988]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="127" xml:space="preserve">Be's, behes, bees? --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF|gotûbêj]]) 18:36, 17 nîsan 2020 (UTC)</text>
      <sha1>d2732op6hwwv2p36yxg29vhcy1idnp6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Narendra Modi</title>
    <ns>0</ns>
    <id>89380</id>
    <revision>
      <id>1092689</id>
      <parentid>1068763</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T21:22:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Niegodzisie</username>
        <id>37501</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="901" xml:space="preserve">{{Agahîdank jînenîgarî (Wîkîdane)
}}

'''Narendra Damodardas Modi''' ({{Jidayikbûn|17|9|1950|j=1}}) siyasetmedarek Hindî ye ku ji sala 2014an ve wekî serokwezîrê 14-an û niha ya Hindistanê ye. Ew ji sala 2001ê heta 2014an bû serekê wezîrê Gujaratê û endamê parlamenê ye ji bo Varanasi. Modî endamê [[Bharatiya Janata Partiya]] (BJP) ye.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2019/05/23/world/asia/narendra-modi-election-win.html|title=Narendra Modi, India’s ‘Watchman,’ Captures Historic Election Victory|last=Gettleman|first=Jeffrey|last2=Goel|first2=Vindu|date=2019-05-23|website=The New York Times|language=en-US|access-date=2020-07-13|last3=Schultz|first3=Kai|last4=Raj|first4=Suhasini|last5=Kumar|first5=Hari}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Commons}}

[[Kategorî:Siyasetmedarên hindistanî]]
[[Kategorî:Jidayikbûn 1917]]


{{siyasetmedar-şitil}}</text>
      <sha1>7v2elxhc9qjt543r6hab0j07qpc0ej0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Palermo F.C.</title>
    <ns>0</ns>
    <id>91450</id>
    <revision>
      <id>1092712</id>
      <parentid>1022427</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:20:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Makenzis</username>
        <id>35367</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1634" xml:space="preserve">{{rojane}}
{{Infobox Yaneya futbolê
 | navê_yaneyê    = PalermoF.C.
 | logo           = 
 | logo_firehî    = 
 | logo_binnivîs  = 
 | navê_tev       = Palermo Football Club S.p.A.
 | bernavk        = 
 | navê_pêşanî    = 
 | damezrandin    = 1900
 | reng           = 
 | stadyum        = Stadio Renzo Barbera
 | zerengî        = 
 | şampiyona      = [[Serie C]]
 | darayîvan      = 
 | serok          = {{al|Îtalya}} [[Dario Mirri]]
 | rahêner        = {{al|Îtalya}} [[Roberto Boscaglia]]
 | malper         = [http://www.palermofc.com www.palermofc.com]
&lt;!-- Xelat ----&gt;
 | xelat_neteweyî = 
 | xelat_navneteweyî = 
|pattern_la1=
|pattern_b1= 
|pattern_ra1=
|pattern_sh1=
|pattern_so1=
|leftarm1= 
|body1= 
|rightarm1= 
|shorts1= 
|socks1= 
|pattern_la2=
|pattern_b2=
|pattern_ra2=
|pattern_sh2=
|pattern_so2=
|leftarm2= 
|body2= 
|rightarm2= 
|shorts2= 
|socks2= 
|pattern_la3=
|pattern_b3=
|pattern_ra3=
|pattern_sh3=
|pattern_so3=
|leftarm3= 
|body3= 
|rightarm3= 
|shorts3= 
|socks3= 
}}
'''Palermo Football Club''' yaneyeke Îtalyanî ya futbolê ye û de gal Serie C ket.Navdara be nave [Palermo]. Yarîgeha Renzo Barbera Stadio di Palermo

== Pozîsiyon 2020/2021 ==

*Mattia Fallani
*Marco Matranga
*Alberto Pelagotti
*Andrea Accardi
*Christian Cangemi
*Niccolò Corrado
*Roberto Crivello
*Edoardo Lancini
*Ivan Marconi
*Manuel Peretti
*Masimiliano Doda
*Bubacarr Marong
*Alessandro Martine
*Malaury Martin
*Gianmarco Corsino
*Salvatore Florio
*Andrea Palazzi
*Andrea Silipo
*Mario Santana (Kaptan)
*Roberto Floriano
*Lorenzo Lucca
*Andrea Saraniti
*Nicola Valente
[[Kategorî:Yaneya futbolê ya Îtalyayê]]</text>
      <sha1>kfximyxrcv1r91p95w5b3ejjcrhi3u6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092713</id>
      <parentid>1092712</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:20:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Makenzis</username>
        <id>35367</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1613" xml:space="preserve">{{rojane}}
{{Infobox Yaneya futbolê
 | navê_yaneyê    = PalermoF.C.
 | logo           = 
 | logo_firehî    = 
 | logo_binnivîs  = 
 | navê_tev       = Palermo Football Club S.p.A.
 | bernavk        = 
 | navê_pêşanî    = 
 | damezrandin    = 1900
 | reng           = 
 | stadyum        = Stadio Renzo Barbera
 | zerengî        = 
 | şampiyona      = [[Serie C]]
 | darayîvan      = 
 | serok          = {{al|Îtalya}} [[Dario Mirri]]
 | rahêner        = {{al|Îtalya}} 
 | malper         = [http://www.palermofc.com www.palermofc.com]
&lt;!-- Xelat ----&gt;
 | xelat_neteweyî = 
 | xelat_navneteweyî = 
|pattern_la1=
|pattern_b1= 
|pattern_ra1=
|pattern_sh1=
|pattern_so1=
|leftarm1= 
|body1= 
|rightarm1= 
|shorts1= 
|socks1= 
|pattern_la2=
|pattern_b2=
|pattern_ra2=
|pattern_sh2=
|pattern_so2=
|leftarm2= 
|body2= 
|rightarm2= 
|shorts2= 
|socks2= 
|pattern_la3=
|pattern_b3=
|pattern_ra3=
|pattern_sh3=
|pattern_so3=
|leftarm3= 
|body3= 
|rightarm3= 
|shorts3= 
|socks3= 
}}
'''Palermo Football Club''' yaneyeke Îtalyanî ya futbolê ye û de gal Serie C ket.Navdara be nave [Palermo]. Yarîgeha Renzo Barbera Stadio di Palermo

== Pozîsiyon 2020/2021 ==

*Mattia Fallani
*Marco Matranga
*Alberto Pelagotti
*Andrea Accardi
*Christian Cangemi
*Niccolò Corrado
*Roberto Crivello
*Edoardo Lancini
*Ivan Marconi
*Manuel Peretti
*Masimiliano Doda
*Bubacarr Marong
*Alessandro Martine
*Malaury Martin
*Gianmarco Corsino
*Salvatore Florio
*Andrea Palazzi
*Andrea Silipo
*Mario Santana (Kaptan)
*Roberto Floriano
*Lorenzo Lucca
*Andrea Saraniti
*Nicola Valente
[[Kategorî:Yaneya futbolê ya Îtalyayê]]</text>
      <sha1>jnujv7kkb1a4ejcerzggysm6umg702q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092714</id>
      <parentid>1092713</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:21:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Makenzis</username>
        <id>35367</id>
      </contributor>
      <comment>/* Pozîsiyon 2020/2021 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1221" xml:space="preserve">{{rojane}}
{{Infobox Yaneya futbolê
 | navê_yaneyê    = PalermoF.C.
 | logo           = 
 | logo_firehî    = 
 | logo_binnivîs  = 
 | navê_tev       = Palermo Football Club S.p.A.
 | bernavk        = 
 | navê_pêşanî    = 
 | damezrandin    = 1900
 | reng           = 
 | stadyum        = Stadio Renzo Barbera
 | zerengî        = 
 | şampiyona      = [[Serie C]]
 | darayîvan      = 
 | serok          = {{al|Îtalya}} [[Dario Mirri]]
 | rahêner        = {{al|Îtalya}} 
 | malper         = [http://www.palermofc.com www.palermofc.com]
&lt;!-- Xelat ----&gt;
 | xelat_neteweyî = 
 | xelat_navneteweyî = 
|pattern_la1=
|pattern_b1= 
|pattern_ra1=
|pattern_sh1=
|pattern_so1=
|leftarm1= 
|body1= 
|rightarm1= 
|shorts1= 
|socks1= 
|pattern_la2=
|pattern_b2=
|pattern_ra2=
|pattern_sh2=
|pattern_so2=
|leftarm2= 
|body2= 
|rightarm2= 
|shorts2= 
|socks2= 
|pattern_la3=
|pattern_b3=
|pattern_ra3=
|pattern_sh3=
|pattern_so3=
|leftarm3= 
|body3= 
|rightarm3= 
|shorts3= 
|socks3= 
}}
'''Palermo Football Club''' yaneyeke Îtalyanî ya futbolê ye û de gal Serie C ket.Navdara be nave [Palermo]. Yarîgeha Renzo Barbera Stadio di Palermo

== Pozîsiyon 2022/2023 ==
&lt;...&gt;

[[Kategorî:Yaneya futbolê ya Îtalyayê]]</text>
      <sha1>qix7qx8d6o5lv63n3bl6yrvvky15bpt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092715</id>
      <parentid>1092714</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:21:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Makenzis</username>
        <id>35367</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1223" xml:space="preserve">{{rojane}}
{{Infobox Yaneya futbolê
 | navê_yaneyê    = PalermoF.C.
 | logo           = 
 | logo_firehî    = 
 | logo_binnivîs  = 
 | navê_tev       = Palermo Football Club S.p.A.
 | bernavk        = 
 | navê_pêşanî    = 
 | damezrandin    = 1900
 | reng           = 
 | stadyum        = Stadio Renzo Barbera
 | zerengî        = 
 | şampiyona      = [[Serie C]]
 | darayîvan      = 
 | serok          = {{al|Îtalya}} [[Dario Mirri]]
 | rahêner        = {{al|Îtalya}} 
 | malper         = [http://www.palermofc.com www.palermofc.com]
&lt;!-- Xelat ----&gt;
 | xelat_neteweyî = 
 | xelat_navneteweyî = 
|pattern_la1=
|pattern_b1= 
|pattern_ra1=
|pattern_sh1=
|pattern_so1=
|leftarm1= 
|body1= 
|rightarm1= 
|shorts1= 
|socks1= 
|pattern_la2=
|pattern_b2=
|pattern_ra2=
|pattern_sh2=
|pattern_so2=
|leftarm2= 
|body2= 
|rightarm2= 
|shorts2= 
|socks2= 
|pattern_la3=
|pattern_b3=
|pattern_ra3=
|pattern_sh3=
|pattern_so3=
|leftarm3= 
|body3= 
|rightarm3= 
|shorts3= 
|socks3= 
}}
'''Palermo Football Club''' yaneyeke Îtalyanî ya futbolê ye û de gal Serie C ket.Navdara be nave [[Palermo]]. Yarîgeha Renzo Barbera Stadio di Palermo

== Pozîsiyon 2022/2023 ==
&lt;...&gt;

[[Kategorî:Yaneya futbolê ya Îtalyayê]]</text>
      <sha1>ke60mtc4w7a38nkm4agra65wfnqxay4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Komkujiya Vartinîsê 1993</title>
    <ns>0</ns>
    <id>100671</id>
    <revision>
      <id>1092668</id>
      <parentid>1058970</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:50:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>MikaelF navê [[Komkujiya Vartinîsê]] weke [[Komkujiya Vartinîsê 1993]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6609" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan|sernav=Komkujiya Vartinîsê|lêpirsîn=|êrîşkar=Dewleta tirk|sûcdarên gumanker=|çek=|hejmara beşdaran=|parêzvan=|sedem=|fermanberê kelişînê=|qurbanî=|gilîdar=|cezaxwar=Tine|biryara dadgehê=Hemî kujer hatin berdan|darazxwarin=|gilîname=|dozxwazî=|malper=|sûcdar=|brîndar=|parçeyekî=|nexşe binnivîs=|wêne=|wêne mezinahî=|wêne binnivîs=|sernûçe=|nexşe=|nexşe mezinahî=|nexşe sernûçe=|kuştî=9 kes|cih=|armanc=|koordînat=|dîrok={{destpêka dem|1993|10|3}} {{dawiya dem|1993|10|5}}|dem=|demjimêr=|cure=Komkujî|modul=}}
'''Komkujiya Vartinîsê''', (bi tirkî: ''Altınova Katliamı'') yek ji komkujiyeke ku ji aliyê dewleta tirk ve li hemberî malbateke [[kurd]] ve pêk hatiye. Komkujî, li bajaroka [[Vartnîs|Vartinîsa]] bi ser navçêya [[Tîl, Mûş|Tîla]] [[Mûş|Mûşê]], di 3ê cotmeha 1993an de pêk hat.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.failibelli.org/dava/altinova-mus-vartinis-davasi/|title=Vartinis (Altınova) Katliamı Davası|website=FAİLİ BELLİ|language=tr|access-date=|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

== Şewitandina bajarokê û komkujî ==
Bajaroka Vartinîs, li herêmê bi nasnameya bajarokeke welatperwer tê zanîn û li hemberî hemî zextên dewletê niştecihên bajarokê cerdevaniya gundan (bi tirkî: köy koruculğu) nepejirandin ev jibo dewleta tirk bû sedema dijmintayayiya gelê bajarokê.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.failibelli.org/dava/altinova-mus-vartinis-davasi/|title=Vartinis (Altınova) Katliamı Davası|website=FAİLİ BELLİ|language=tr|access-date=|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Beriya komkujiyê tevgera leşkerên tirk li herêmê zêde bibû. Li çiyayê bajarokê di navbera hêzên PKKê û dewletê tirk de şer derket. Di şer de leşkerekî Tirk hate kuştin. Piştî vegerê leşkerekî tirk &quot;Ezê îşev agir bi Vartinîs berdim û li ser serê we bînim xwarê&quot; dibêje û leşker ji bajarokê derdikevin.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hakikatadalethafiza.org/vartinis-altinova-katliami-davasi-bugun-goruluyor/|title=Vartinis (Altınova) Katliamı Davası Bugün Görülüyor|website=Hafıza Merkezi|language=tr|access-date=|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Roja 3ê cotmeha sala 1993an berê sibê bi hêjmarek zêde leşkerên tirk vedigerine bajarokê û dest bi şewitandina avahî û bajarokên dikin. Bi ronikirina rojê re gelek ciwan niştecihên bajarokê bi derfetên xwe ji bajarokên derdikevin. Jiber girtina li derveyî bajarokê û metirsiya kuştinan gelek gel jî di bajarokê asê mabûn. Leşkerê tirk avahî, govên pez, giha, ka û tiştên ku tên şewitandin çi didîtin agir berdidanê. Nava rojê de komek leşker li navenda bajarokê digeriyan di wî demê de zarokekî qîz ya Nasir Ogut li ji leşkeran re nîşana serfirazî yê dike.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hakikatadalethafiza.org/vartinis-altinova-katliami-davasi-bugun-goruluyor/|title=Vartinis (Altınova) Katliamı Davası Bugün Görülüyor|website=Hafıza Merkezi|language=tr|access-date=|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.demokrathaber.org/guncel/bir-gorgu-taniginin-anlatimiyla-22-yil-once-yapilan-vartinis-katliami-h44573.html|title=Bir görgü tanığının anlatımıyla 22 yıl önce yapılan 'Vartinis Katliamı'|website=https://www.demokrathaber.org/|language=tr|access-date=|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Nîşana vê zarokê bû sedema komkujiya malbata wê. Komek leşker dor avahiya piçûk a bavê zaroka qîz, Nasir Ogut girtin û agir berdanê. Bi şewitandina avahî re jinekî cînar dibîne ku hevjîna Nasir di nav agirê de ye û du zarokê xwe yên  2 û 4 salî dixwezê ku di pencerêra tavêje derva û ji leşkeran dixwaze ku bihêlin ew zaroka xwe ji şewatindinê xilas bike lê leşkerên tirk wan zarokê carek din dîsa tavêjin nav agirê. Ji malbatê bi tin qîza herî mezin ku di wê demê de li mal nebû ji komkujiyê xilas dibe.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hakikatadalethafiza.org/vartinis-altinova-katliami-davasi-bugun-goruluyor/|title=Vartinis (Altınova) Katliamı Davası Bugün Görülüyor|website=Hafıza Merkezi|language=tr|access-date=|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Di komkujiyê 7 zarok, Nasir Ogut û hevjîna wî, bi temamî 9 kes jiyana xwe jidest didin. Kesên ku di komkujiya de hatin şewitandin nav û temenên wan wiha ye: Nasır Öğüt (43), hevjîna wî Eşref Öğüt (43) Zarokên wan: Sevim(13), Sevda (12),  Şakir(11),  Mihemet Şirîn (8) û her sê zarokên di navbera 1  û 4 saliyan de, Cihat, Aycan, û Cîhan.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://ozgurmanset.net/hdp-vartinis-katliami-icin-meclis-arastirmasi-istedi/|title=HDP Vartinis Katliamı için Meclis araştırması istedi - Özgür Manşet|date=2019-10-03|website=ozgurmanset.net|language=tr|access-date=|df=dmy-all}}{{Mirin girêdan|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;

== Hewildanên dadweriyê ==
Bi ser serlêdana qîza wanê mezin ku di dema komkujiyê de li mal nebû piştî lêpirsîna heşt salan li bajarê Mûşê doz hat vekirin.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hakikatadalethafiza.org/vartinis-altinova-katliami-davasi-bugun-goruluyor/|title=Vartinis (Altınova) Katliamı Davası Bugün Görülüyor|website=Hafıza Merkezi|language=tr|access-date=|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Piştî demekî bi navê sedema ewlehiyê dozê ji dadgeha Mûşê neqlî bajarê Kirikkaleyê kirin.&lt;ref&gt;{{Citation|title=Vartinis Katliamı|url=https://www.youtube.com/watch?v=iXlvhQ86U9U|accessdate=2021-03-09|language=en}}&lt;/ref&gt;  Dozgera giştî di derbarê çar leşkerên tirkên ku komkujiyê birevbirine doz vekir. Jiber ku bûne sedema kuştina 9 kesan û jibo her qurbaniyan di navbera 20 û 25 sal, bi temamî ji bo her leşkera di navbera 180 û 225 sal cezayê girtîgehê xwest û doz jibo dîroke din hate paşdeavêtin.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://t24.com.tr/haber/9-kisinin-yakilarak-olduruldugu-vartinis-katliami-davasinda-karar-cikti-tum-saniklara-beraat,330278|title=9 kişinin yakılarak öldürüldüğü Vartinis Katliamı davasında karar çıktı: Tüm sanıklara beraat!|website=T24|language=Turkish|access-date=|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; Doza di 1ê adara 2016an de komîteya dadgehê leşkerek hêşt û jibo sê leşkerên din taloq xwest. Doza 2ê nîsana 2018an Dozgera giştî ya dewleta tirk xwest ku doz bê qewinkirin. Hemî serlêdanên Aysel Ogut (qîza Nasir Ogut) û parêzeran bê encam man û hemî kujer hatin taloqkirin.&lt;ref&gt;{{Citation|title=Vartinis Katliamı|url=https://www.youtube.com/watch?v=iXlvhQ86U9U|accessdate=2021-03-09|language=en}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Mûş]]
[[Kategorî:Komkujî li Kurdistanê]]</text>
      <sha1>7zyb7ca0qtriq7g4zlfw8unpkooat5d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gotûbêj:Komkujiya Vartinîsê 1993</title>
    <ns>1</ns>
    <id>101326</id>
    <revision>
      <id>1092670</id>
      <parentid>856352</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:50:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>MikaelF navê [[Gotûbêj:Komkujiya Vartinîsê]] weke [[Gotûbêj:Komkujiya Vartinîsê 1993]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="885" xml:space="preserve">{{Silav|Balyozxane}} merheba bira çawanî? Di vî agahîdankê de dîroka komkujiyê wekî Jidayikbûn dertê û li jêr tevlê kategoriya Jidayikbûnê dibe. Tu dikarî evî sererast bikî?
—[[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 13:00, 6 gulan 2021 (UTC)

:{{silav|Penaber49}} Baş im, tu çawanî? Min pirsgirêka kategoriyê çareser kir lê ji xeynî wê min &quot;jidayikbûn&quot; nedît. Heke dîsa derkeve xêra xwe nîşanî min bide. Qewet be! [[Bikarhêner:Balyozxane|Balyozxane]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Balyozxane|gotûbêj]]) 13:08, 6 gulan 2021 (UTC)

{{Silav|Balyozxane}} bira pirsgirêk li jêr di rêza kategoriya de ye. Kategoriya Jidayikbûn 1993 dertê. Agahîdank dîroka komkujiyê wek jidayikbûn dibîne.
—[[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 14:47, 6 gulan 2021 (UTC)</text>
      <sha1>0o5nys2q6es5g3xa1nev4dikrfzdfd0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Komkujiya Bûçayê 2022</title>
    <ns>0</ns>
    <id>125189</id>
    <revision>
      <id>1092664</id>
      <parentid>1090715</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:48:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>MikaelF navê [[Komkujiya Bûçayê]] weke [[Komkujiya Bûçayê 2022]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6647" xml:space="preserve">{{Rojane}}
{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav             = Komkujiya Bûçayê
| parçeyekî          = 
| wêne               = The city of Bucha after liberation from the Russians 01.jpg
| wêne mezinahî      = 
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| nexşe              = 
| nexşe mezinahî     = 
| nexşe binnivîs     = 
| nexşe sernûçe      = 
| cih                = [[Bûça, Ûkrayna|Bûça]], [[Oblasta Kiîvê]], [[Ûkrayna]]
| armanc             = 
| koordînat          = 
| dîrok              = Adara 2022
| dem                = 
| demjimêr           = 
| cure               = Êrîşên çekdarî
| kuştî              = 300+
| brîndar            = 
| qurbanî            = 
| sûcdar             = 
| êrîşkar            = Hêzên Rûsyayê
| sûcdarên gumanker  = 
| çek                = 
| hejmara beşdaran   = 
| parêzvan           = 
| sedem              = 
| lêpirsîn           = Berdewam e.
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar            = 
| cezaxwar           = 
| biryara dadgehê    = Ne diyar e
| darazxwarin        = 
| gilîname           = 
| dozxwazî           = 
| malper             = 
| modul              = 
}}
'''Komkujiya Bûçayê,''' komek tawanên şerên eşkere ye ku li deverên di bin kontrola [[Hêzên Çekdar ên Rûsyayê]] di dema şerê li bajaroka Buça ya [[Oblasta Kiyîvê]] piştî êrişa [[Dagirkirina Ûkraynayê ji aliyê Rûsyayê ve 2022|Rûsyayê ya li Ukraynayê]] qewimiye. Rayedarên [[Ûkrayna|Ûkraynayê]] diyar kirin ku zêdetirî 300 şêniyên bajêr hatine kuştin. Komkujî ji aliyê Ûkraynayê ve weke jenosîd hat binavkirin. Hem [[Rûsya]] û hem jî [[Ûkrayna]] daxwaz ji [[Dadgeha Cezayê ya Navneteweyî]] (ICC) kirine ku lêkolînê li ser kesên ku li [[Bûça|Bûçayê]] hatine kuştin bike.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://english.elpais.com/international/2022-04-03/retreat-of-russian-forces-uncovers-evidence-of-possible-war-crimes.html|title=Retreat of Russian forces uncovers evidence of possible war crimes|last=Agencies|date=2022-04-03|website=EL PAÍS English Edition|language=en-US|access-date=2022-04-05}}&lt;/ref&gt; Karbidestên Rûsî hemî sûcdariyê red kirin, dîmen û wêneyên laşên mirî wekî &quot;provokasyon&quot; an &quot;performansa sahneyê&quot; binav kirin.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/europe/russia-denies-killing-civilians-ukraines-bucha-2022-04-03/|title=Russia denies killing civilians in Ukraine's Bucha|last=Reuters|date=2022-04-03|website=Reuters|language=en|access-date=2022-04-05}}&lt;/ref&gt;

== Paşbingeh ==
Di çarçoveya [[Dagirkirina Ûkraynayê ji aliyê Rûsyayê ve 2022|dagirkeriya 2022 ya Ukraynayê]] de, [[Artêşa Rûsyayê]] ji sînorên başûrê [[Belarûs|Belarûsê]] derbasê axa Ûkraynayê bûn. Ev yek ji tevgerên destpêkê çûyîna ber bi [[Kîev|Kîevê]] bû û ligel rêzeke mezin ji wesayitên leşkerî, leşkerên rûsî derbasî [[Ûkrayna|Ûkraynayê]] û bakurê [[Kyîv|Kyîvê]] bûn. Di 27ê sibata 2022an de, hêzên rûsî derbasî bajaroka Bûçayê bûn. Ev yek ji yekem deverên derveyî Kyîvê bû ku hêzên rûsî derbasî navenda bajêr dagirkirin.

Di dawiya adara 2022an de, berî vekişîna Rûsyayê ji Kîevê, [[Dozgera Giştî ya Ukraynayê]] [[Iryna Venediktova]] diyar kir ku dozgerên Ûkraynayê delîlên 2.500 dozên gumanbar ên tawanên cengê di êrîşa Rûsyayê ya sala 2022an berhev kirine û &quot;çend sed gumanbar&quot; nas kirine. Seroka [[Mîsyona Çavdêriya Mafên Mirovan]] a [[Neteweyên Yekbûyî]] li Ukraynayê Matilda Bogner jî nîgeraniya xwe li ser belgekirina teqez a qurbaniyên sivîl bi taybetî li herêm û bajarên di bin agirên giran de ne, anî ziman, û bal kişand ser nebûna elektrîkê û peywendiyên pêbawer.

Di çarçoveya paşvekişîna giştî ya hêzên Rûsî ya li bakurê Kîevê, û herwiha êrîşên li ser pêkhateyên Rûsî ji aliyê artêşa Ukraynayê leşkerên Rûsî li devera Bûça paşve vekişiyan. Hêzên Ukraynayê di 1'ê Nîsanê de ketin bajêr.

== Ragihandin ==

=== Dema êrîşa Rûsyayê ===
Li gorî medyaya Ûkraynayê, hêzên Rûsî di 4ê Adarê de 3 sivîlên bêçek ên Ûkraynayê di nav otomobîlekê de diçûn vedigeriyan ji xwarina gihandina penageha kûçikan kuştin.  5ê Adarê saet di 07:15ê serê sibê, du otomobîlên du malbatên dixwestin birevin tê de bûn, dema ku wesayit dizivirîn ser Kolana Çkalovayê, ji aliyê leşkerên Rûs ve hatin dîtin. Hêzên Rûsî li ser konvoyê gulebaran kirin û di wesayîta duyemîn de kesekî jiyana xwe ji dest da. Otomobîla pêşiyê bi çekên lûledirêj ket û di cih de 2 zarok û dayika wan jiyana xwe ji dest dan.

=== Piştî vekişîna Rûsyayê ===
Dîmenên vîdyo yên destpêkê piştî vekişîna Rûsî di roja şemiyê 2’ê Avrêlê, li ser medyaya civakî hatin belavkirin, ku tê de qurbaniyên girseyî yên sivîl nîşan didin.  Li gorî şaredarê Buçayê [[Anatoliy Fedoruk]], di nav cesedên li herêmê hatine dîtin &quot;bi sedan leşkerên Rûsyayê&quot; jî hene. Paşê delîlên din derketin holê û tawanên şer ji aliyê hêzên Rûsî ve hatine kirin dema ku ew herêm dagir kirine, hate xuya kirin. Li gorî [[The Times]], 18 cenazeyên mêr, jin û zarokên hatine qetilkirin, ku di jêrzemînê de hatin dîtin. Di dîmenên ji aliyê artêşa Ukraynayê ve hatin weşandin xuya bû ku jûreyek îşkenceyê ya li jêrzemînê nîşan dide, ku laşên guhên jêkirî û diranên wan hatine derxistin. Cenazeyên sivîlên din ên hatin qetilkirin di rê de hatin hiştin. 

Niştecih û şaredarê bajêr gotin qurbanî ji aliyê leşkerên Rûsyayê ve hatine kuştin. Gelek ji mexdûran xuya bû ku diçûn karên xwe yên rojane, hilgirtina çenteyên kirînê. Di dîmenan de herwiha sivîlên destên wan girêdayî hatin dîtin. Dîmenên din mirinek li kêleka bîsîkletekê nîşan didin. Rojnameger bi xwe derbasî bajêr bûn, cesedên bi dehan kesên bi cilên sivîl dîtin. [[CNN]], [[BBC]], û [[AFP]]’ê belgeyên vîdyoyî yên gelek cesedên sivîlan li kolan û hewşên li bajaroka Buçayê belav kirin, yên ku hin ji wan bi dest û lingên girêdayî bûn. BBC got; derbarê 20 cesedên li kolanê hinek ji wan di perestgehê de hatine gulebarankirin û hinek cenaze jî ji aliyê tankê ve hatine avêtin.  Di 2ê Avrêlê de, nûçegihanê AFP diyar kir ku wî herî kêm bîst laşên sivîlan li kolanên Buçayê dîtibûn û herwiha du ji laşan destên wan girêdayî bûn. Şaredar Fedoruk got; ev kes hemû ji pişta serê xwe hatine gulebarankirin.
==Çavkanî==
{{Çavkanî}}

[[Kategorî:Ûkrayna]]
[[Kategorî:Komkujî]]</text>
      <sha1>mvo9igb24fvc8gekxpv6wi3438lsn4q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kuştina bi guleyan li dibistana Robb a Uvalde (Teksas, DYA) 2022</title>
    <ns>0</ns>
    <id>128482</id>
    <revision>
      <id>1092666</id>
      <parentid>1086974</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:49:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>MikaelF navê [[Kuştina bi guleyan li dibistana Robb a Uvalde (Teksas, DYA), 2022]] weke [[Kuştina bi guleyan li dibistana Robb a Uvalde (Teksas, DYA) 2022]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7530" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav             = Kuştina bi guleyan li dibistana Robb a Uvalde (Teksas, DYA)
| parçeyekî          = 
| wêne               = 
| wêne mezinahî      = 
| wêne binnivîs      = 
| sernûçe            = 
| nexşe              = 
| nexşe mezinahî     = 
| nexşe binnivîs     = 
| nexşe sernûçe      = 
| cih                = [[Uvalde]], [[Teksas]] [[DYA]]
| armanc             = 
| koordînat          = 
| dîrok              = 25ê gulana 2022an
| dem                = 
| demjimêr           = 
| cure               = Êrîşa çekdarî
| kuştî              = 21
| brîndar            = 
| qurbanî            = 
| sûcdar             = 
| êrîşkar            = Salvador Ramos
| sûcdarên gumanker  = 
| çek                = 
| hejmara beşdaran   = 
| parêzvan           = 
| sedem              = 
| lêpirsîn           = Berdewam e.
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar            = 
| cezaxwar           = 
| biryara dadgehê    = Ne diyar e
| darazxwarin        = 
| gilîname           = 
| dozxwazî           = 
| malper             = 
| modul              = 
}}
'''Kuştina bi guleyan li dibistana Robb a Uvalde''', êrîşekî komkujî ye ku di 24ê gulana 2022an de ji aliyê êrîşkar [[Salvador Ramos]]  ê 18 salî ve li dibistana seretayî ya Robb a li bajarê [[Uvalde]] ya [[Teksas]]ê li [[Amerîka]]yê pêk hatiye. Di encamê de 19 zarok û du mamoste hatin kuştin û 16 kes jî birîndar bûn.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.latimes.com/world-nation/story/2022-05-24/texas-elementary-school-shooting|title=19 children, 2 adults killed in Texas in the deadliest school shooting since Sandy Hook|last=Twitter|last2=Instagram|date=2022-05-24|website=Los Angeles Times|language=en-US|access-date=2022-05-25|last3=Email|last4=Facebook|last5=Twitter|last6=Instagram|last7=Email|last8=Facebook|last9=Twitter}}&lt;/ref&gt; Salvador Ramos jî ji aliyê hêzên ewlehî yên [[Amerîkî|Amerîkayê]] ve di heman rojê de hate kuştin.

==Giştîve==
Uvalde bajarekî bi piranî [[hîspanî]] ye ku bi qasî 16 000 kesan li herêma [[Teksasa Başûr]] dijîn. Bajar bi qasî 100 km dûrî sînorê Dewletên Yekbûyî û Meksîkê ye û bi qasî 135 km dûrî [[San Antonio]] ye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

Nêzîkî ji sedî 90 ji xwendekarê dibistana seretayî ya Robb hîspanî ye û nêzîkê ji sedî 81 nifûsa xwendekar ji paşerojên aborî yên paşwendiyê tên.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.kdrv.com/news/top-stories/shooting-at-a-texas-elementary-school-leaves-14-students-and-a-teacher-dead-governor-says/article_75611b63-aff0-5648-8466-64d952615352.html|title=Shooting at a Texas elementary school leaves 14 students and a teacher dead, governor says|last=CNN|first=Jennifer Henderson, Jamiel Lynch and Eric Levenson|website=NewsWatch 12 KDRV|language=en|access-date=2022-05-25}}&lt;/ref&gt; Dibistan jibo 600 xwendekaran, ji pola duyem heta ya çarem li bajarê [[Uvalde]], [[Teksas|Teksasê]] perwerde dida.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2022/05/24/hospital-dead-shooting-at-uvalde-texas-elementary-school.html|title=19 children, 2 teachers killed in Texas elementary school shooting|last=Fieldstadt|first=Suzanne Gamboa, Dennis Romero, Minyvonne Burke and Elisha|date=2022-05-24|website=CNBC|language=en|access-date=2022-05-25}}&lt;/ref&gt;

==Êrîşa çekdarî==
Êrîşkar, danê sibê demjimêr di 11.30an de di dema nîqaşekê de dapîra xwe li mala wan li Uvalde gulebaran kir û dapîra wî bi vî êrîşê birîndar bû.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.click2houston.com/news/local/2022/05/24/suspect-info-heres-what-we-know-about-the-18-year-old-shooter-who-officials-say-killed-his-grandmother-14-students-and-1-teacher/|title=SUSPECT INFO: New details obtained about 18-year-old shooter who officials say killed 19 students, 2 adults at Texas elementary school|last=Diaz|first=Moriah Ballard, Robert Arnold, Mario|date=2022-05-24|website=KPRC|language=en|access-date=2022-05-25}}&lt;/ref&gt; 

Ramos piştre re bi [[SUV]]e kî xwe li xendeqekî li derveyî dibistanê qelibî.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.click2houston.com/news/local/2022/05/24/suspect-info-heres-what-we-know-about-the-18-year-old-shooter-who-officials-say-killed-his-grandmother-14-students-and-1-teacher/|title=SUSPECT INFO: New details obtained about 18-year-old shooter who officials say killed 19 students, 2 adults at Texas elementary school|last=Diaz|first=Moriah Ballard, Robert Arnold, Mario|date=2022-05-24|website=KPRC|language=en|access-date=2022-05-25}}&lt;/ref&gt; Li gorî polîsan Romos çekbendekî bê plake (çekbendên taktîkî) li xwe kiribû û çenteyek piştan, hemî kincên reş lê bû, demançe, tivingek AR-15 û çend şerjorên xwedî kapasîteyên bilind pê re hebûn. Ramos piştre polêsek UCISD ku hewl da nehêle ew bikeve hundirê dibistanê, lêda wî birîndar kir.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://abcnews.go.com/US/texas-elementary-school-reports-active-shooter-campus/story?id=84940951|title=At least 19 children, 2 teachers dead after shooting at Texas elementary school|last=News|first=A. B. C.|website=ABC News|language=en|access-date=2022-05-25}}&lt;/ref&gt; 

Ramos di danê sibê demjimêr di 11.30an di deriyê başûr re derbasî dibistanê dibe. Piştî demeke polîsan ragihand ku bangên li ser wesayîta ku nêzîkî dibistanê û ku kesekî çekdar bi tivingê derbasê hundir bûye, hatiye xeta 911ê yê.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/05/25/us/uvalde-texas-elementary-school-shooting-wednesday/index.html|title=Parents waited late into the night for dead children to be identified after Texas elementary school massacre|last=CNN|first=Nicole Chavez, Dakin Andone and Elizabeth Wolfe|website=CNN|access-date=2022-05-25}}&lt;/ref&gt; Şahidek anî ziman ku Ramos pêşî gule berda du kesên li malekî sersaxiyê ya nêzîk lê  her du kesên li wî avahiyê bûn bê birîndarî  xwe xilas kirine.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://apnews.com/article/uvalde-texas-school-shooting-44a7cfb990feaa6ffe482483df6e4683|title=Onlookers urged police to charge into Texas school|date=2022-05-25|website=AP NEWS|language=en|access-date=2022-05-26}}&lt;/ref&gt;  Ramos dema xwe gihandiye dibistanê ji 40ê heta 60 xulekan li avahiya dibistanê berî ku polîs wî rawestîne zarokan kuşt.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/us-news/2022/may/26/uvalde-texas-school-shooting-police-hesitated|title=‘More could have been done’: Texas police under scrutiny over response to school shooting|date=2022-05-26|website=the Guardian|language=en|access-date=2022-05-26}}&lt;/ref&gt;
==Zarok û kesên ku hatine kuştin==
Di encama gulebaranê de 19 xwendekarên zarok û du mamosteyên ku hatine kuştin ev in:&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.houstonchronicle.com/projects/2022/uvalde-shooting-victims/|title=Remembering the victims of the horrific Uvalde school shooting|website=The Houston Chronicle|language=en|access-date=2022-05-26}}&lt;/ref&gt;

* Uziyah Garcia, 9
* Xavier Javier Lopez, 10
* Jose Flores, 10
* Miranda Mathis, 11
* Eva Mireles, 44
* Ellie Garcia, 10
* Tess Marie Mata, 10
* Eliahana &quot;Elijah&quot; Cruz Torres, 10
* Annabell Guadalupe Rodriguez, 10
* Irma Garcia, 48
* Nevaeh Bravo, 10
* Makenna Elrod, 10
* Maite Yuleana Rodriguez, 10
* Alithia Ramirez, 10
* Jayce Carmelo Luevanos, 10
* Jailah Nicole Silguero, 11
* Rogelio Torres, 10
* Alexandria &quot;Lexi&quot; Aniyah Rubio, 10
* Amerie Jo Garza, 10
* Jackie Cazares, 10
* Layla Salazar, 10

==Çavkanî==
{{Çavkanî}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî zarokan]]</text>
      <sha1>5nietw5apj8hp08cev64p2mamn2pltx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Albanên Tirkiyeyê</title>
    <ns>0</ns>
    <id>128989</id>
    <revision>
      <id>1092681</id>
      <parentid>1092616</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T19:08:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Çavkanî */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5340" xml:space="preserve">{{Bêkategorî}}

{{Infobox gel
|nav=Toliş , Taliş|wêne=Mother language in 1965 Turkey census - Albanian.png|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=80.000 - 1.300.000 (gorî Komara Tirkiye)&lt;ref&gt; Ali Tayyar Önder Türkiye'nin etnik yapısı: Halkımızın kökenleri ve gerçekler Kripto Kitaplar ISBN=978-605-4125-03-6&lt;/ref&gt; &lt;br&gt; 3.500.000 - 5.000.000 (taxmîn)&lt;ref&gt;http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/UNTC/UNPAN014972.pdf Pan-Albanism: How Big A Threat To Balkan Stability? 21 Ocak 2007 https://web.archive.org/web/20070209220921/http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/UNTC/UNPAN014972.pdf 9 Şubat 2007&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=TRE Languages of Turkey 21 Ocak 2007 https://web.archive.org/web/20071224143140/http://www.ethnologue.com/show_country.asp? TRE 24 Aralık 2007 &lt;/ref&gt;|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[tirkî]],&lt;br&gt;zimanên din: &lt;br&gt;[[zimanê albanî]]|ol= [[Îslam]] - [[sunîtî]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}

'''Albanên Tirkiyeyê''' ([[Zimanê albanî|bi albanî]] ''Shqiptarët në Turqi'', [[Zimanê tirkî|bi tirkî]] ''Türkiye Arnavutları''), hindikahiyeke etnîkî ye ku li [[Tirkiyê]] dijî û ji [[Albanya]], [[Yewnanistan]], [[Kosova]] an [[Makedonyaya Bakur]] ye û xwedî hindikahiyên mezin ên [[Alban|albanî]] ne. Piraniya albaniyên li Tirkiyeyê [[Îslam|misilman]] in.

== Giştîve ==
Piraniyek ji albaniyan piştî ku herêmên niştecihbûna wan bûye beşek ji [[Împeratoriya Osmanî]] bûne [[misilman]]. Wekî endamên dînê serdest, hinek ji wan di hundurê împeratoriyê de, ji bo nimûne, di artêşê de, di rêveberiyê de û di saziyên dînî de, ji wan re kar û derfetên kar hatin pêşkêşkirin. Di çarçoveya van çalakiyan de, ew çûne parêzgehên cûrbecûr û bi hejmareke zêde ber bi paytext [[Stembol|Stembolê]] ve çûn. Bi lez û bez xwe asîmîle kirin derdora [[Zimanê Tirkî|tirkîaxêv]]. Gelek ji wan kesên ku tenê di nîvê duyemîn ê sedsala 19em de ji Albanyayê hatine, di serdema neteweperestiyê de hişmendiya etnîkî ya albanî parastine. Beşek di nav tevgera neteweyî ya albanî de çalak bû. Di destpêka sedsala 20an de bi hezaran albanî li Stembolê dijiyan, li [[Izmîr]] jî civateke albanî ya girîng hebû.

[[Wêne: Albanian refugees of the Balkan Wars heading to Turkey.jpg |thumb|[[Muhacir|''Muhaxhirë'']] (penaberên albanî) di sala 1912an de koçî Anatolyayê dikin]]
Piştî ku di sala 1912an de di encama [[Şerê Balkanan|Şerê Balkanê yê Yekem]] de beşên mezin ên qada niştecihbûnê ya albaniyan ket destê [[Padişahiya Serbistanê]] û Yewnanistan, desthilatdaran zextê li gelê Arnavut kir ku ji welêt derkevin. Gelek ji wan di navbera şerên cîhanê de koçberî Tirkiyê bûne. Pêla yekem a Çamen Albanî ji Yewnanîstanê derket, wekî beşek ji [[Parguherîna Nifûsa Yewnan-Tirkî]] ya sala 1922an.

Piştî ku di sala 1944an de Dîroka Albanya Komara Sosyalîst a Gel a Albanyayê komunîstan di bin serokatiya [[Enver Hoxha]] de li Albanyayê desthilatdarî girtin, bi taybetî jî dest bi çewisandina endamên elîtên rewşenbîr û dînî yên kevn kirin. Di salên pêşî yên piştî şer de, çend hezar dijberên komunîstan karîbûn welatê xwe biterikînin û di nav deverên din de reviyan Tirkiyê. Li [[Kosova]], alban ji alîyê desthilatdarên [[Yûgoslavya]] ve berdewam bûn. Ji ber vê yekê bi deh hezaran albanên misilman di nîvê salên 1960î de koçberî Tirkiyê bûn, ku wê demê tenê welatek bû ku koçberên ji Kosovayê digirt. Di navbera salên 1944 û 1966an de bi giştî 450.681 alban hatine Tirkiyeyê.&lt;ref&gt; Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı Türkiye'de azınlık hakları sorunu – vetandaşlı yaklaşım TESEV Yayınları Stenbol 2006 
975-8112-72-4&lt;/ref&gt;

Ji sala 1990an hate salên 2000î Tirkiye ji bo karkerên koçber ên ji Albanyayê jî bibû cihek.

== Qada niştecihbûnê ==
Albanî bi giranî li [[Stembol]] û li bajarên din ên mezin wek [[Enqere]], [[Bursa]], [[Îzmîr]] û [[Samsûn]] dijîn. Li Parazgehên [[Bursa]], [[Düzce]], [[Edirne]], [[Eskişehir]], [[Kırklareli]], [[Sakarya]] û [[Samsun (Parazgeh)|Samsun]].

Çamenên albanî yên ji Yewnanistanê ji sala 1923an vir ve herêmên [[Kadıköy|Erenköy]] û Kartal li Stembolê bi cih kirin, herwiha çend bajarên derdora Bursayê, bi taybetî Mudanya.&lt;ref&gt;Onur Yildirim |Çapemenî û Jicîhûwarî: Reconsidering the Turco-Greek Exchange of Populations, 1922–1934 2006 ISBN = 978-0-415-97982-5 121 [http://b ooks.google.com/?id=St9ltGnWWnIC&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Online-Version]&lt;/ref&gt; Piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyem]] bi giranî li Îzmîrê bi cih bûn, [[Gemik]] û [[Aydın]].&lt;ref&gt; Mal Berisha Diaspora Shqiptare li Turkiyê New York 2000-11&lt;/ref&gt;

== Mijarên têkildar ==

* [[Alban]]

* [[Zimanê albanî]]

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
[[Kategorî:Alban]]
[[Kategorî:Albanya]]</text>
      <sha1>5znp48mcy06s6tuvlq8f84firbnurkx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092682</id>
      <parentid>1092681</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T19:08:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5322" xml:space="preserve">{{Infobox gel
|nav=Toliş , Taliş|wêne=Mother language in 1965 Turkey census - Albanian.png|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=80.000 - 1.300.000 (gorî Komara Tirkiye)&lt;ref&gt; Ali Tayyar Önder Türkiye'nin etnik yapısı: Halkımızın kökenleri ve gerçekler Kripto Kitaplar ISBN=978-605-4125-03-6&lt;/ref&gt; &lt;br&gt; 3.500.000 - 5.000.000 (taxmîn)&lt;ref&gt;http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/UNTC/UNPAN014972.pdf Pan-Albanism: How Big A Threat To Balkan Stability? 21 Ocak 2007 https://web.archive.org/web/20070209220921/http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/UNTC/UNPAN014972.pdf 9 Şubat 2007&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=TRE Languages of Turkey 21 Ocak 2007 https://web.archive.org/web/20071224143140/http://www.ethnologue.com/show_country.asp? TRE 24 Aralık 2007 &lt;/ref&gt;|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[tirkî]],&lt;br&gt;zimanên din: &lt;br&gt;[[zimanê albanî]]|ol= [[Îslam]] - [[sunîtî]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}

'''Albanên Tirkiyeyê''' ([[Zimanê albanî|bi albanî]] ''Shqiptarët në Turqi'', [[Zimanê tirkî|bi tirkî]] ''Türkiye Arnavutları''), hindikahiyeke etnîkî ye ku li [[Tirkiyê]] dijî û ji [[Albanya]], [[Yewnanistan]], [[Kosova]] an [[Makedonyaya Bakur]] ye û xwedî hindikahiyên mezin ên [[Alban|albanî]] ne. Piraniya albaniyên li Tirkiyeyê [[Îslam|misilman]] in.

== Giştîve ==
Piraniyek ji albaniyan piştî ku herêmên niştecihbûna wan bûye beşek ji [[Împeratoriya Osmanî]] bûne [[misilman]]. Wekî endamên dînê serdest, hinek ji wan di hundurê împeratoriyê de, ji bo nimûne, di artêşê de, di rêveberiyê de û di saziyên dînî de, ji wan re kar û derfetên kar hatin pêşkêşkirin. Di çarçoveya van çalakiyan de, ew çûne parêzgehên cûrbecûr û bi hejmareke zêde ber bi paytext [[Stembol|Stembolê]] ve çûn. Bi lez û bez xwe asîmîle kirin derdora [[Zimanê Tirkî|tirkîaxêv]]. Gelek ji wan kesên ku tenê di nîvê duyemîn ê sedsala 19em de ji Albanyayê hatine, di serdema neteweperestiyê de hişmendiya etnîkî ya albanî parastine. Beşek di nav tevgera neteweyî ya albanî de çalak bû. Di destpêka sedsala 20an de bi hezaran albanî li Stembolê dijiyan, li [[Izmîr]] jî civateke albanî ya girîng hebû.

[[Wêne: Albanian refugees of the Balkan Wars heading to Turkey.jpg |thumb|[[Muhacir|''Muhaxhirë'']] (penaberên albanî) di sala 1912an de koçî Anatolyayê dikin]]
Piştî ku di sala 1912an de di encama [[Şerê Balkanan|Şerê Balkanê yê Yekem]] de beşên mezin ên qada niştecihbûnê ya albaniyan ket destê [[Padişahiya Serbistanê]] û Yewnanistan, desthilatdaran zextê li gelê Arnavut kir ku ji welêt derkevin. Gelek ji wan di navbera şerên cîhanê de koçberî Tirkiyê bûne. Pêla yekem a Çamen Albanî ji Yewnanîstanê derket, wekî beşek ji [[Parguherîna Nifûsa Yewnan-Tirkî]] ya sala 1922an.

Piştî ku di sala 1944an de Dîroka Albanya Komara Sosyalîst a Gel a Albanyayê komunîstan di bin serokatiya [[Enver Hoxha]] de li Albanyayê desthilatdarî girtin, bi taybetî jî dest bi çewisandina endamên elîtên rewşenbîr û dînî yên kevn kirin. Di salên pêşî yên piştî şer de, çend hezar dijberên komunîstan karîbûn welatê xwe biterikînin û di nav deverên din de reviyan Tirkiyê. Li [[Kosova]], alban ji alîyê desthilatdarên [[Yûgoslavya]] ve berdewam bûn. Ji ber vê yekê bi deh hezaran albanên misilman di nîvê salên 1960î de koçberî Tirkiyê bûn, ku wê demê tenê welatek bû ku koçberên ji Kosovayê digirt. Di navbera salên 1944 û 1966an de bi giştî 450.681 alban hatine Tirkiyeyê.&lt;ref&gt; Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı Türkiye'de azınlık hakları sorunu – vetandaşlı yaklaşım TESEV Yayınları Stenbol 2006 
975-8112-72-4&lt;/ref&gt;

Ji sala 1990an hate salên 2000î Tirkiye ji bo karkerên koçber ên ji Albanyayê jî bibû cihek.

== Qada niştecihbûnê ==
Albanî bi giranî li [[Stembol]] û li bajarên din ên mezin wek [[Enqere]], [[Bursa]], [[Îzmîr]] û [[Samsûn]] dijîn. Li Parazgehên [[Bursa]], [[Düzce]], [[Edirne]], [[Eskişehir]], [[Kırklareli]], [[Sakarya]] û [[Samsun (Parazgeh)|Samsun]].

Çamenên albanî yên ji Yewnanistanê ji sala 1923an vir ve herêmên [[Kadıköy|Erenköy]] û Kartal li Stembolê bi cih kirin, herwiha çend bajarên derdora Bursayê, bi taybetî Mudanya.&lt;ref&gt;Onur Yildirim |Çapemenî û Jicîhûwarî: Reconsidering the Turco-Greek Exchange of Populations, 1922–1934 2006 ISBN = 978-0-415-97982-5 121 [http://b ooks.google.com/?id=St9ltGnWWnIC&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Online-Version]&lt;/ref&gt; Piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyem]] bi giranî li Îzmîrê bi cih bûn, [[Gemik]] û [[Aydın]].&lt;ref&gt; Mal Berisha Diaspora Shqiptare li Turkiyê New York 2000-11&lt;/ref&gt;

== Mijarên têkildar ==

* [[Alban]]

* [[Zimanê albanî]]

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
[[Kategorî:Alban]]
[[Kategorî:Albanya]]</text>
      <sha1>rd5e4hl6x5z8uqo42ume8ej13u88h8a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092688</id>
      <parentid>1092682</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T20:13:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Çavkanî */berhevkirina wikidata hewce ye</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5353" xml:space="preserve">{{Infobox gel
|nav=Toliş , Taliş|wêne=Mother language in 1965 Turkey census - Albanian.png|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=80.000 - 1.300.000 (gorî Komara Tirkiye)&lt;ref&gt; Ali Tayyar Önder Türkiye'nin etnik yapısı: Halkımızın kökenleri ve gerçekler Kripto Kitaplar ISBN=978-605-4125-03-6&lt;/ref&gt; &lt;br&gt; 3.500.000 - 5.000.000 (taxmîn)&lt;ref&gt;http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/UNTC/UNPAN014972.pdf Pan-Albanism: How Big A Threat To Balkan Stability? 21 Ocak 2007 https://web.archive.org/web/20070209220921/http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/UNTC/UNPAN014972.pdf 9 Şubat 2007&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=TRE Languages of Turkey 21 Ocak 2007 https://web.archive.org/web/20071224143140/http://www.ethnologue.com/show_country.asp? TRE 24 Aralık 2007 &lt;/ref&gt;|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[tirkî]],&lt;br&gt;zimanên din: &lt;br&gt;[[zimanê albanî]]|ol= [[Îslam]] - [[sunîtî]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}

'''Albanên Tirkiyeyê''' ([[Zimanê albanî|bi albanî]] ''Shqiptarët në Turqi'', [[Zimanê tirkî|bi tirkî]] ''Türkiye Arnavutları''), hindikahiyeke etnîkî ye ku li [[Tirkiyê]] dijî û ji [[Albanya]], [[Yewnanistan]], [[Kosova]] an [[Makedonyaya Bakur]] ye û xwedî hindikahiyên mezin ên [[Alban|albanî]] ne. Piraniya albaniyên li Tirkiyeyê [[Îslam|misilman]] in.

== Giştîve ==
Piraniyek ji albaniyan piştî ku herêmên niştecihbûna wan bûye beşek ji [[Împeratoriya Osmanî]] bûne [[misilman]]. Wekî endamên dînê serdest, hinek ji wan di hundurê împeratoriyê de, ji bo nimûne, di artêşê de, di rêveberiyê de û di saziyên dînî de, ji wan re kar û derfetên kar hatin pêşkêşkirin. Di çarçoveya van çalakiyan de, ew çûne parêzgehên cûrbecûr û bi hejmareke zêde ber bi paytext [[Stembol|Stembolê]] ve çûn. Bi lez û bez xwe asîmîle kirin derdora [[Zimanê Tirkî|tirkîaxêv]]. Gelek ji wan kesên ku tenê di nîvê duyemîn ê sedsala 19em de ji Albanyayê hatine, di serdema neteweperestiyê de hişmendiya etnîkî ya albanî parastine. Beşek di nav tevgera neteweyî ya albanî de çalak bû. Di destpêka sedsala 20an de bi hezaran albanî li Stembolê dijiyan, li [[Izmîr]] jî civateke albanî ya girîng hebû.

[[Wêne: Albanian refugees of the Balkan Wars heading to Turkey.jpg |thumb|[[Muhacir|''Muhaxhirë'']] (penaberên albanî) di sala 1912an de koçî Anatolyayê dikin]]
Piştî ku di sala 1912an de di encama [[Şerê Balkanan|Şerê Balkanê yê Yekem]] de beşên mezin ên qada niştecihbûnê ya albaniyan ket destê [[Padişahiya Serbistanê]] û Yewnanistan, desthilatdaran zextê li gelê Arnavut kir ku ji welêt derkevin. Gelek ji wan di navbera şerên cîhanê de koçberî Tirkiyê bûne. Pêla yekem a Çamen Albanî ji Yewnanîstanê derket, wekî beşek ji [[Parguherîna Nifûsa Yewnan-Tirkî]] ya sala 1922an.

Piştî ku di sala 1944an de Dîroka Albanya Komara Sosyalîst a Gel a Albanyayê komunîstan di bin serokatiya [[Enver Hoxha]] de li Albanyayê desthilatdarî girtin, bi taybetî jî dest bi çewisandina endamên elîtên rewşenbîr û dînî yên kevn kirin. Di salên pêşî yên piştî şer de, çend hezar dijberên komunîstan karîbûn welatê xwe biterikînin û di nav deverên din de reviyan Tirkiyê. Li [[Kosova]], alban ji alîyê desthilatdarên [[Yûgoslavya]] ve berdewam bûn. Ji ber vê yekê bi deh hezaran albanên misilman di nîvê salên 1960î de koçberî Tirkiyê bûn, ku wê demê tenê welatek bû ku koçberên ji Kosovayê digirt. Di navbera salên 1944 û 1966an de bi giştî 450.681 alban hatine Tirkiyeyê.&lt;ref&gt; Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı Türkiye'de azınlık hakları sorunu – vetandaşlı yaklaşım TESEV Yayınları Stenbol 2006 
975-8112-72-4&lt;/ref&gt;

Ji sala 1990an hate salên 2000î Tirkiye ji bo karkerên koçber ên ji Albanyayê jî bibû cihek.

== Qada niştecihbûnê ==
Albanî bi giranî li [[Stembol]] û li bajarên din ên mezin wek [[Enqere]], [[Bursa]], [[Îzmîr]] û [[Samsûn]] dijîn. Li Parazgehên [[Bursa]], [[Düzce]], [[Edirne]], [[Eskişehir]], [[Kırklareli]], [[Sakarya]] û [[Samsun (Parazgeh)|Samsun]].

Çamenên albanî yên ji Yewnanistanê ji sala 1923an vir ve herêmên [[Kadıköy|Erenköy]] û Kartal li Stembolê bi cih kirin, herwiha çend bajarên derdora Bursayê, bi taybetî Mudanya.&lt;ref&gt;Onur Yildirim |Çapemenî û Jicîhûwarî: Reconsidering the Turco-Greek Exchange of Populations, 1922–1934 2006 ISBN = 978-0-415-97982-5 121 [http://b ooks.google.com/?id=St9ltGnWWnIC&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Online-Version]&lt;/ref&gt; Piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyem]] bi giranî li Îzmîrê bi cih bûn, [[Gemik]] û [[Aydın]].&lt;ref&gt; Mal Berisha Diaspora Shqiptare li Turkiyê New York 2000-11&lt;/ref&gt;

== Mijarên têkildar ==

* [[Alban]]

* [[Zimanê albanî]]

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
[[Kategorî:Alban]]
[[Kategorî:Albanya]]
[[Kategorî:Etnîken Tirkiye]]</text>
      <sha1>cy32x134qhbhadjdtuefi3nrq1q37qh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092690</id>
      <parentid>1092688</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T22:06:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5359" xml:space="preserve">{{Infobox gel
|nav=Toliş , Taliş|wêne=Mother language in 1965 Turkey census - Albanian.png|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=80.000 - 1.300.000 (gorî Komara Tirkiye)&lt;ref&gt; Ali Tayyar Önder Türkiye'nin etnik yapısı: Halkımızın kökenleri ve gerçekler Kripto Kitaplar ISBN=978-605-4125-03-6&lt;/ref&gt; &lt;br&gt; 3.500.000 - 5.000.000 (taxmîn)&lt;ref&gt;http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/UNTC/UNPAN014972.pdf Pan-Albanism: How Big A Threat To Balkan Stability? 21 Ocak 2007 https://web.archive.org/web/20070209220921/http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/UNTC/UNPAN014972.pdf 9 Şubat 2007&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=TRE Languages of Turkey 21 Ocak 2007 https://web.archive.org/web/20071224143140/http://www.ethnologue.com/show_country.asp? TRE 24 Aralık 2007 &lt;/ref&gt;|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[tirkî]],&lt;br&gt;zimanên din: &lt;br&gt;[[zimanê albanî]]|ol= [[Îslam]] - [[sunîtî]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}

[[Alban|'''Albanên''']] '''Tirkiyeyê''' ([[Zimanê albanî|bi albanî]] ''Shqiptarët në Turqi'', [[Zimanê tirkî|bi tirkî]] ''Türkiye Arnavutları''), hindikahiyeke etnîkî ye ku li [[Tirkiyê]] dijî û ji [[Albanya]], [[Yewnanistan]], [[Kosova]] an [[Makedonyaya Bakur]] ye û xwedî hindikahiyên mezin ên albanî ne. Piraniya albaniyên li Tirkiyeyê [[Îslam|misilman]] in.

== Giştîve ==
Piraniyek ji albaniyan piştî ku herêmên niştecihbûna wan bûye beşek ji [[Împeratoriya Osmanî]] bûne [[misilman]]. Wekî endamên dînê serdest, hinek ji wan di hundurê împeratoriyê de, ji bo nimûne, di artêşê de, di rêveberiyê de û di saziyên dînî de, ji wan re kar û derfetên kar hatin pêşkêşkirin. Di çarçoveya van çalakiyan de, ew çûne parêzgehên cûrbecûr û bi hejmareke zêde ber bi paytext [[Stembol|Stembolê]] ve çûn. Bi lez û bez xwe asîmîle kirin derdora [[Zimanê Tirkî|tirkîaxêv]]. Gelek ji wan kesên ku tenê di nîvê duyemîn ê sedsala 19em de ji Albanyayê hatine, di serdema neteweperestiyê de hişmendiya etnîkî ya albanî parastine. Beşek di nav tevgera neteweyî ya albanî de çalak bû. Di destpêka sedsala 20an de bi hezaran albanî li Stembolê dijiyan, li [[Izmîr]] jî civateke albanî ya girîng hebû.

[[Wêne: Albanian refugees of the Balkan Wars heading to Turkey.jpg |thumb|[[Muhacir|''Muhaxhirë'']] (penaberên albanî) di sala 1912an de koçî Anatolyayê dikin]]
Piştî ku di sala 1912an de di encama [[Şerê Balkanan|Şerê Balkanê yê Yekem]] de beşên mezin ên qada niştecihbûnê ya albaniyan ket destê [[Padişahiya Serbistanê]] û Yewnanistan, desthilatdaran zextê li gelê Arnavut kir ku ji welêt derkevin. Gelek ji wan di navbera şerên cîhanê de koçberî Tirkiyê bûne. Pêla yekem a Çamen Albanî ji Yewnanîstanê derket, wekî beşek ji [[Parguherîna Nifûsa Yewnan-Tirkî]] ya sala 1922an.

Piştî ku di sala 1944an de Dîroka Albanya Komara Sosyalîst a Gel a Albanyayê komunîstan di bin serokatiya [[Enver Hoxha]] de li Albanyayê desthilatdarî girtin, bi taybetî jî dest bi çewisandina endamên elîtên rewşenbîr û dînî yên kevn kirin. Di salên pêşî yên piştî şer de, çend hezar dijberên komunîstan karîbûn welatê xwe biterikînin û di nav deverên din de reviyan Tirkiyê. Li [[Kosova]], alban ji alîyê desthilatdarên [[Yûgoslavya]] ve berdewam bûn. Ji ber vê yekê bi deh hezaran albanên misilman di nîvê salên 1960î de koçberî Tirkiyê bûn, ku wê demê tenê welatek bû ku koçberên ji Kosovayê digirt. Di navbera salên 1944 û 1966an de bi giştî 450.681 alban hatine Tirkiyeyê.&lt;ref&gt; Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı Türkiye'de azınlık hakları sorunu – vetandaşlı yaklaşım TESEV Yayınları Stenbol 2006 
975-8112-72-4&lt;/ref&gt;

Ji sala 1990an hate salên 2000î Tirkiye ji bo karkerên koçber ên ji Albanyayê jî bibû cihek.

== Qada niştecihbûnê ==
Albanî bi giranî li [[Stembol]] û li bajarên din ên mezin wek [[Enqere]], [[Bursa]], [[Îzmîr]] û [[Samsûn]] dijîn. Li Parazgehên [[Bursa]], [[Düzce]], [[Edirne]], [[Eskişehir]], [[Kırklareli]], [[Sakarya]] û [[Samsun (Parazgeh)|Samsun]].

Çamenên albanî yên ji Yewnanistanê ji sala 1923an vir ve herêmên [[Kadıköy|Erenköy]] û Kartal li Stembolê bi cih kirin, herwiha çend bajarên derdora Bursayê, bi taybetî Mudanya.&lt;ref&gt;Onur Yildirim |Çapemenî û Jicîhûwarî: Reconsidering the Turco-Greek Exchange of Populations, 1922–1934 2006 ISBN = 978-0-415-97982-5 121 [http://b ooks.google.com/?id=St9ltGnWWnIC&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Online-Version]&lt;/ref&gt; Piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyem]] bi giranî li Îzmîrê bi cih bûn, [[Gemik]] û [[Aydın]].&lt;ref&gt; Mal Berisha Diaspora Shqiptare li Turkiyê New York 2000-11&lt;/ref&gt;

== Mijarên têkildar ==

* [[Alban]]

* [[Zimanê albanî]]

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}
[[Kategorî:Alban]]
[[Kategorî:Albanya]]
[[Kategorî:Etnîken Tirkiye]]</text>
      <sha1>dtqi6c6k0jqlyly56cyuyhr6el314xv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Komkujiya Zaxoyê 2022</title>
    <ns>0</ns>
    <id>128991</id>
    <revision>
      <id>1092634</id>
      <parentid>1092633</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T12:10:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4884" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = 
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| nexşe sernûçe       = 
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = 
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = Artêşa Tirk 
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
{{Nexşeya cihan | Başûrê Kurdistanê
| lat_deg = 37.27778 | lat_dir = N
| lon_deg = 42.78312 | lon_dir = E
| label      = Perex
| mark       = Red Dot.svg
| width      = 220
| caption    = Gundê [[Perex]]ê ([[Başûrê Kurdistanê]])
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan jiyana xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>n7fhdgcb7peky7romihtz51c9v6zjqz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092636</id>
      <parentid>1092634</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T12:35:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bertekên li dijî komkujiyê */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5080" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = 
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| nexşe sernûçe       = 
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = 
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = Artêşa Tirk 
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
{{Nexşeya cihan | Başûrê Kurdistanê
| lat_deg = 37.27778 | lat_dir = N
| lon_deg = 42.78312 | lon_dir = E
| label      = Perex
| mark       = Red Dot.svg
| width      = 220
| caption    = Gundê [[Perex]]ê ([[Başûrê Kurdistanê]])
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan û xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.
* Berdevkê Wezareta Derve ya Amerîka Ned Price êrîş şermezar kir û got: &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>51kyz3y0dge1y7lmlt3565qoueceujs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092637</id>
      <parentid>1092636</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T12:37:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5402" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = 
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| nexşe sernûçe       = 
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = 
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = Artêşa Tirk 
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
{{Nexşeya cihan | Başûrê Kurdistanê
| lat_deg = 37.27778 | lat_dir = N
| lon_deg = 42.78312 | lon_dir = E
| label      = Perex
| mark       = Red Dot.svg
| width      = 220
| caption    = Gundê [[Perex]]ê ([[Başûrê Kurdistanê]])
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan û xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.
* Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>2lbj86w59b2amyg1zdn8iv2ubdvpl15</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092638</id>
      <parentid>1092637</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T12:39:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5583" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = 
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| nexşe sernûçe       = 
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = 
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = Artêşa Tirk 
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
{{Nexşeya cihan | Başûrê Kurdistanê
| lat_deg = 37.27778 | lat_dir = N
| lon_deg = 42.78312 | lon_dir = E
| label      = Perex
| mark       = Red Dot.svg
| width      = 220
| caption    = Gundê [[Perex]]ê ([[Başûrê Kurdistanê]])
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan û xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.
* Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Serokwezîrê Iraqê Mistefa Kazimî bi armanca giliyê li Neteweyên Yekbûyî û bangkirina Balyozê Tirkiyeyê bi Konseya Ewlekariya Neteweyî re civîneke awarte li dar xist.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>olnjljeczb9qm47bixv8s1vqtw5vi2p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092639</id>
      <parentid>1092638</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T12:41:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5948" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = 
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| nexşe sernûçe       = 
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = 
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = Artêşa Tirk 
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
{{Nexşeya cihan | Başûrê Kurdistanê
| lat_deg = 37.27778 | lat_dir = N
| lon_deg = 42.78312 | lon_dir = E
| label      = Perex
| mark       = Red Dot.svg
| width      = 220
| caption    = Gundê [[Perex]]ê ([[Başûrê Kurdistanê]])
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan û xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.
* Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Serokwezîrê [[Iraq|Iraqê]] [[Mistefa Kazimî]] bi armanca giliyê li Neteweyên Yekbûyî û bangkirina Balyozê Tirkiyeyê bi [[Konseya Ewlekariya Neteweyî ya Iraqê]] re civîneke awarte li dar xist.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://arabic.cnn.com/middle-east/article/2022/07/20/turkey-artillery-shelling-in-northern-iraq-kills-8-people|title=مقتل 8 أشخاص في قصف مدفعي تركي شمال العراق.. والكاظمي: نحتفظ بحق الرد|date=2022-07-20|website=CNN Arabic|language=ar|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>rc3axqy37a3jbm9fups76m3410yug04</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092640</id>
      <parentid>1092639</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T12:48:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bertekên li dijî komkujiyê */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6175" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = 
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| nexşe sernûçe       = 
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = 
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = Artêşa Tirk 
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
{{Nexşeya cihan | Başûrê Kurdistanê
| lat_deg = 37.27778 | lat_dir = N
| lon_deg = 42.78312 | lon_dir = E
| label      = Perex
| mark       = Red Dot.svg
| width      = 220
| caption    = Gundê [[Perex]]ê ([[Başûrê Kurdistanê]])
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan û xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.
* Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Serokwezîrê [[Iraq|Iraqê]] [[Mistefa Kazimî]] bi armanca giliyê li Neteweyên Yekbûyî û bangkirina Balyozê Tirkiyeyê bi [[Konseya Ewlekariya Neteweyî ya Iraqê]] re civîneke awarte li dar xist.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://arabic.cnn.com/middle-east/article/2022/07/20/turkey-artillery-shelling-in-northern-iraq-kills-8-people|title=مقتل 8 أشخاص في قصف مدفعي تركي شمال العراق.. والكاظمي: نحتفظ بحق الرد|date=2022-07-20|website=CNN Arabic|language=ar|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Baroyên Bakurê Kurdistanê bertek nîşanî êrîşa dewleta Tirk a ku li gundê Perexa Zaxo ya Herêma Kurdistanê pêk aniye da. Baroyên Amed, Wan, Şirnex, Riha û Mêrdînê êrîşa li dijî sivîlan şermezar kirin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>86agirqsuunpm867tob8nsvc5j6eo1g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092641</id>
      <parentid>1092640</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T12:51:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6273" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = 
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| nexşe sernûçe       = 
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = 
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = Artêşa Tirk 
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
{{Nexşeya cihan | Başûrê Kurdistanê
| lat_deg = 37.27778 | lat_dir = N
| lon_deg = 42.78312 | lon_dir = E
| label      = Perex
| mark       = Red Dot.svg
| width      = 220
| caption    = Gundê [[Perex]]ê ([[Başûrê Kurdistanê]])
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan û xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.
* Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Serokwezîrê [[Iraq|Iraqê]] [[Mistefa Kazimî]] bi armanca giliyê li Neteweyên Yekbûyî û bangkirina Balyozê Tirkiyeyê bi [[Konseya Ewlekariya Neteweyî ya Iraqê]] re civîneke awarte li dar xist.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://arabic.cnn.com/middle-east/article/2022/07/20/turkey-artillery-shelling-in-northern-iraq-kills-8-people|title=مقتل 8 أشخاص في قصف مدفعي تركي شمال العراق.. والكاظمي: نحتفظ بحق الرد|date=2022-07-20|website=CNN Arabic|language=ar|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Baroyên [[Bakurê Kurdistanê]] bertek nîşanî êrîşa dewleta Tirk a ku li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo]] ya [[Herêma Kurdistanê]] pêk aniye da. Baroyên [[Amed]], [[Wan]], [[Şirnex]], [[Riha]] û [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]] bi daxuyaniyeke hevpar êrîşa li dijî sivîlan şermezar kirin.

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>4bnswz5usx9ggt9j2015h3yergxn1gl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092642</id>
      <parentid>1092641</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T12:52:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6589" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = 
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| nexşe sernûçe       = 
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = 
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = Artêşa Tirk 
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
{{Nexşeya cihan | Başûrê Kurdistanê
| lat_deg = 37.27778 | lat_dir = N
| lon_deg = 42.78312 | lon_dir = E
| label      = Perex
| mark       = Red Dot.svg
| width      = 220
| caption    = Gundê [[Perex]]ê ([[Başûrê Kurdistanê]])
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan û xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.
* Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Serokwezîrê [[Iraq|Iraqê]] [[Mistefa Kazimî]] bi armanca giliyê li Neteweyên Yekbûyî û bangkirina Balyozê Tirkiyeyê bi [[Konseya Ewlekariya Neteweyî ya Iraqê]] re civîneke awarte li dar xist.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://arabic.cnn.com/middle-east/article/2022/07/20/turkey-artillery-shelling-in-northern-iraq-kills-8-people|title=مقتل 8 أشخاص في قصف مدفعي تركي شمال العراق.. والكاظمي: نحتفظ بحق الرد|date=2022-07-20|website=CNN Arabic|language=ar|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Baroyên [[Bakurê Kurdistanê]] bertek nîşanî êrîşa dewleta tirk a ku li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo]] ya [[Herêma Kurdistanê]] pêk aniye da. Baroyên [[Amed]], [[Wan]], [[Şirnex]], [[Riha]] û [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]] bi daxuyaniyeke hevpar êrîşa li dijî sivîlan şermezar kirin.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177534|title=Baroyan bertek nîşanî komkujiya Zaxoyê dan: Bila berpiryar bên tespîtkirin û darizandin|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>hzmsyreawsicxz7zrr9s79bmgvgm34i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092643</id>
      <parentid>1092642</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:35:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bertekên li dijî komkujiyê */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6632" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = 
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| nexşe sernûçe       = 
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = 
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = Artêşa Tirk 
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
{{Nexşeya cihan | Başûrê Kurdistanê
| lat_deg = 37.27778 | lat_dir = N
| lon_deg = 42.78312 | lon_dir = E
| label      = Perex
| mark       = Red Dot.svg
| width      = 220
| caption    = Gundê [[Perex]]ê ([[Başûrê Kurdistanê]])
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* {{Al2|Kurdistan}} Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan û xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.
* {{Al2|DYA}} Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Al2|Iraq}} Serokwezîrê [[Iraq|Iraqê]] [[Mistefa Kazimî]] bi armanca giliyê li Neteweyên Yekbûyî û bangkirina Balyozê Tirkiyeyê bi [[Konseya Ewlekariya Neteweyî ya Iraqê]] re civîneke awarte li dar xist.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://arabic.cnn.com/middle-east/article/2022/07/20/turkey-artillery-shelling-in-northern-iraq-kills-8-people|title=مقتل 8 أشخاص في قصف مدفعي تركي شمال العراق.. والكاظمي: نحتفظ بحق الرد|date=2022-07-20|website=CNN Arabic|language=ar|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Baroyên [[Bakurê Kurdistanê]] bertek nîşanî êrîşa dewleta tirk a ku li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo]] ya [[Herêma Kurdistanê]] pêk aniye da. Baroyên [[Amed]], [[Wan]], [[Şirnex]], [[Riha]] û [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]] bi daxuyaniyeke hevpar êrîşa li dijî sivîlan şermezar kirin.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177534|title=Baroyan bertek nîşanî komkujiya Zaxoyê dan: Bila berpiryar bên tespîtkirin û darizandin|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>eke8dqabiuf664gsoq3j9ai0p959nmr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092644</id>
      <parentid>1092643</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:43:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Bikarhêner</username>
        <id>22655</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bertekên li dijî komkujiyê */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6641" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = 
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| nexşe sernûçe       = 
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = 
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = Artêşa Tirk 
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
{{Nexşeya cihan | Başûrê Kurdistanê
| lat_deg = 37.27778 | lat_dir = N
| lon_deg = 42.78312 | lon_dir = E
| label      = Perex
| mark       = Red Dot.svg
| width      = 220
| caption    = Gundê [[Perex]]ê ([[Başûrê Kurdistanê]])
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* {{Al2|Kurdistan}} Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan û xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.
* {{Al2|DYA}} Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Al2|Iraq}} Serokwezîrê [[Iraq|Iraqê]] [[Mistefa Kazimî]] bi armanca giliyê li Neteweyên Yekbûyî û bangkirina Balyozê Tirkiyeyê bi [[Konseya Ewlekariya Neteweyî ya Iraqê]] re civîneke awarte li dar xist.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://arabic.cnn.com/middle-east/article/2022/07/20/turkey-artillery-shelling-in-northern-iraq-kills-8-people|title=مقتل 8 أشخاص في قصف مدفعي تركي شمال العراق.. والكاظمي: نحتفظ بحق الرد|date=2022-07-20|website=CNN Arabic|language=ar|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Baroyên [[Bakurê Kurdistanê]] bertek nîşanî êrîşa dewleta tirk a ku li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo]] ya [[Herêma Kurdistanê]] pêk aniye da. Baroyên [[Amed]], [[Wan]], [[Batman]], [[Şirnex]], [[Riha]] û [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]] bi daxuyaniyên xwe êrîşa li dijî sivîlan şermezar kirin.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177534|title=Baroyan bertek nîşanî komkujiya Zaxoyê dan: Bila berpiryar bên tespîtkirin û darizandin|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>8xt2rjqxnzuy8nqo18g2fvqw0fi3n6a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092645</id>
      <parentid>1092644</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:45:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Bikarhêner</username>
        <id>22655</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6570" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = 
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| nexşe sernûçe       = 
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = 
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = Artêşa Tirk 
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
{{Nexşeya cihan | Başûrê Kurdistanê
| lat_deg = 37.27778 | lat_dir = N
| lon_deg = 42.78312 | lon_dir = E
| label      = Perex
| mark       = Red Dot.svg
| width      = 220
| caption    = Gundê [[Perex]]ê ([[Başûrê Kurdistanê]])
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* {{Al2|Kurdistan}} Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan û xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.
* {{Al2|DYA}} Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Al2|Iraq}} Serokwezîrê [[Iraq|Iraqê]] [[Mistefa Kazimî]] bi armanca giliyê li Neteweyên Yekbûyî û bangkirina Balyozê Tirkiyeyê bi [[Konseya Ewlekariya Neteweyî ya Iraqê]] re civîneke awarte li dar xist.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://arabic.cnn.com/middle-east/article/2022/07/20/turkey-artillery-shelling-in-northern-iraq-kills-8-people|title=مقتل 8 أشخاص في قصف مدفعي تركي شمال العراق.. والكاظمي: نحتفظ بحق الرد|date=2022-07-20|website=CNN Arabic|language=ar|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Baroyên [[Bakurê Kurdistanê]] bertek nîşanî êrîşa dewleta tirk a ku li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo]] ya [[Herêma Kurdistanê]] pêk aniye da. Baroyên [[Amed]], [[Wan]], [[Batman]], [[Şirnex]], [[Riha]] û [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]] bi daxuyaniyên xwe êrîşa li dijî sivîlan şermezar kirin.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/177534|title=Baroyan bertek nîşanî komkujiya Zaxoyê dan: Bila berpiryar bên tespîtkirin û darizandin|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>3vzgn0yd39xhoiwitknz5hiugpu3qfw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092647</id>
      <parentid>1092645</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T15:53:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ghybu</username>
        <id>9854</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6552" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = {{Nexşeya cihan|Başûrê Kurdistanê|coordinates={{Koord|37.27778|N|42.78312|E}}|label=Perex|float=center|mark=Red Dot.svg}}
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| binsernav           = Perex
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = {{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=inline,title}}
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = [[Hêzên Çekdar ên Tirkiyeyê|Artêşa tirk]]
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* {{Al2|Kurdistan}} Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan û xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.
* {{Al2|DYA}} Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Al2|Iraq}} Serokwezîrê [[Iraq|Iraqê]] [[Mistefa Kazimî]] bi armanca giliyê li Neteweyên Yekbûyî û bangkirina Balyozê Tirkiyeyê bi [[Konseya Ewlekariya Neteweyî ya Iraqê]] re civîneke awarte li dar xist.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://arabic.cnn.com/middle-east/article/2022/07/20/turkey-artillery-shelling-in-northern-iraq-kills-8-people|title=مقتل 8 أشخاص في قصف مدفعي تركي شمال العراق.. والكاظمي: نحتفظ بحق الرد|date=2022-07-20|website=CNN Arabic|language=ar|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Baroyên [[Bakurê Kurdistanê]] bertek nîşanî êrîşa dewleta tirk a ku li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo]] ya [[Herêma Kurdistanê]] pêk aniye da. Baroyên [[Amed]], [[Wan]], [[Batman]], [[Şirnex]], [[Riha]] û [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]] bi daxuyaniyên xwe êrîşa li dijî sivîlan şermezar kirin.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/177534|title=Baroyan bertek nîşanî komkujiya Zaxoyê dan: Bila berpiryar bên tespîtkirin û darizandin|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>2ltupqnm4n1tagzp50qetf5jjcts67w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092660</id>
      <parentid>1092647</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:47:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>MikaelF navê [[Komkujiya Zaxoyê]] weke [[Komkujiya Zaxoyê 2022]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6552" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = {{Nexşeya cihan|Başûrê Kurdistanê|coordinates={{Koord|37.27778|N|42.78312|E}}|label=Perex|float=center|mark=Red Dot.svg}}
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| binsernav           = Perex
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = {{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=inline,title}}
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = [[Hêzên Çekdar ên Tirkiyeyê|Artêşa tirk]]
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* {{Al2|Kurdistan}} Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan û xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.
* {{Al2|DYA}} Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Al2|Iraq}} Serokwezîrê [[Iraq|Iraqê]] [[Mistefa Kazimî]] bi armanca giliyê li Neteweyên Yekbûyî û bangkirina Balyozê Tirkiyeyê bi [[Konseya Ewlekariya Neteweyî ya Iraqê]] re civîneke awarte li dar xist.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://arabic.cnn.com/middle-east/article/2022/07/20/turkey-artillery-shelling-in-northern-iraq-kills-8-people|title=مقتل 8 أشخاص في قصف مدفعي تركي شمال العراق.. والكاظمي: نحتفظ بحق الرد|date=2022-07-20|website=CNN Arabic|language=ar|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Baroyên [[Bakurê Kurdistanê]] bertek nîşanî êrîşa dewleta tirk a ku li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo]] ya [[Herêma Kurdistanê]] pêk aniye da. Baroyên [[Amed]], [[Wan]], [[Batman]], [[Şirnex]], [[Riha]] û [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]] bi daxuyaniyên xwe êrîşa li dijî sivîlan şermezar kirin.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/177534|title=Baroyan bertek nîşanî komkujiya Zaxoyê dan: Bila berpiryar bên tespîtkirin û darizandin|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>2ltupqnm4n1tagzp50qetf5jjcts67w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092695</id>
      <parentid>1092660</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T05:26:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6547" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = {{Nexşeya cihan|Başûrê Kurdistanê|coordinates={{Koord|37.27778|N|42.78312|E}}|label=Perex|float=center|mark=Red Dot.svg}}
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| binsernav           = Perex
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = {{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=inline,title}}
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = [[Hêzên Çekdar ên Tirkiyeyê|Artêşa tirk]]
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* {{Al2|Kurdistan}} Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan û xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.
* {{Al2|DYA}} Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Al2|Iraq}} Serokwezîrê [[Iraq|Iraqê]] [[Mistefa Kazimî]] bi armanca giliyê li Neteweyên Yekbûyî û bangkirina Balyozê Tirkiyeyê bi [[Konseya Ewlekariya Neteweyî ya Iraqê]] re civîneke awarte li dar xist.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://arabic.cnn.com/middle-east/article/2022/07/20/turkey-artillery-shelling-in-northern-iraq-kills-8-people|title=مقتل 8 أشخاص في قصف مدفعي تركي شمال العراق.. والكاظمي: نحتفظ بحق الرد|date=2022-07-20|website=CNN Arabic|language=ar|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Baroyên [[Bakurê Kurdistanê]] bertek nîşanî êrîşa dewleta tirk a ku li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo]] ya [[Herêma Kurdistanê]] pêk aniye da. Baroyên [[Amed]], [[Wan]], [[Batman]], [[Şirnex]], [[Riha]] û [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]] bi daxuyaniyan êrîşa li dijî sivîlan şermezar kirin.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/177534|title=Baroyan bertek nîşanî komkujiya Zaxoyê dan: Bila berpiryar bên tespîtkirin û darizandin|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>cmtg81wuogq6wq4wgcn936m5nv8uyaj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092706</id>
      <parentid>1092695</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T08:38:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6611" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = {{Nexşeya cihan|Başûrê Kurdistanê|coordinates={{Koord|37.27778|N|42.78312|E}}|label=Perex|float=center|mark=Red Dot.svg}}
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| binsernav           = Perex
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = {{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=inline,title}}
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = [[Hêzên Çekdar ên Tirkiyeyê|Artêşa tirk]]
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;. Hemû qurbanên komkujiyê geştiyarên ereb ên Îraqê bûn. 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* {{Al2|Kurdistan}} Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan û xwe ji dest dan, tekez kir, ku mirina sivîlan ti hincet nîne.
* {{Al2|DYA}} Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Al2|Iraq}} Serokwezîrê [[Iraq|Iraqê]] [[Mistefa Kazimî]] bi armanca giliyê li Neteweyên Yekbûyî û bangkirina Balyozê Tirkiyeyê bi [[Konseya Ewlekariya Neteweyî ya Iraqê]] re civîneke awarte li dar xist.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://arabic.cnn.com/middle-east/article/2022/07/20/turkey-artillery-shelling-in-northern-iraq-kills-8-people|title=مقتل 8 أشخاص في قصف مدفعي تركي شمال العراق.. والكاظمي: نحتفظ بحق الرد|date=2022-07-20|website=CNN Arabic|language=ar|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Baroyên [[Bakurê Kurdistanê]] bertek nîşanî êrîşa dewleta tirk a ku li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo]] ya [[Herêma Kurdistanê]] pêk aniye da. Baroyên [[Amed]], [[Wan]], [[Batman]], [[Şirnex]], [[Riha]] û [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]] bi daxuyaniyan êrîşa li dijî sivîlan şermezar kirin.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/177534|title=Baroyan bertek nîşanî komkujiya Zaxoyê dan: Bila berpiryar bên tespîtkirin û darizandin|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>01936b1y6o7cbmuubm34xdhrqs864oa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092717</id>
      <parentid>1092706</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:31:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bertekên li dijî komkujiyê */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6628" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = {{Nexşeya cihan|Başûrê Kurdistanê|coordinates={{Koord|37.27778|N|42.78312|E}}|label=Perex|float=center|mark=Red Dot.svg}}
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| binsernav           = Perex
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = {{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=inline,title}}
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = [[Hêzên Çekdar ên Tirkiyeyê|Artêşa tirk]]
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;. Hemû qurbanên komkujiyê geştiyarên ereb ên Îraqê bûn. 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* {{Al2|Kurdistan}} Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan jiyana xwe ji dest dane û tekez kir, ku ti hincetek jibo kuştina sivîlan tineye.
* {{Al2|DYA}} Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Al2|Iraq}} Serokwezîrê [[Iraq|Iraqê]] [[Mistefa Kazimî]] bi armanca giliyê li Neteweyên Yekbûyî û bangkirina Balyozê Tirkiyeyê bi [[Konseya Ewlekariya Neteweyî ya Iraqê]] re civîneke awarte li dar xist.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://arabic.cnn.com/middle-east/article/2022/07/20/turkey-artillery-shelling-in-northern-iraq-kills-8-people|title=مقتل 8 أشخاص في قصف مدفعي تركي شمال العراق.. والكاظمي: نحتفظ بحق الرد|date=2022-07-20|website=CNN Arabic|language=ar|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Baroyên [[Bakurê Kurdistanê]] bertek nîşanî êrîşa dewleta tirk a ku li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo]] ya [[Herêma Kurdistanê]] pêk aniye da. Baroyên [[Amed]], [[Wan]], [[Batman]], [[Şirnex]], [[Riha]] û [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]] bi daxuyaniyan êrîşa li dijî sivîlan şermezar kirin.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/177534|title=Baroyan bertek nîşanî komkujiya Zaxoyê dan: Bila berpiryar bên tespîtkirin û darizandin|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>og03grld73pi1iu2za01bqsgr57db69</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092718</id>
      <parentid>1092717</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:32:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6634" xml:space="preserve">{{Agahîdank êrîşa sivîlan
| sernav              = Komkujiya Zaxoyê
| parçeyekî           = 
| wêne                = 
| wêne mezinahî       = 
| wêne binnivîs       = 
| sernûçe             = 
| nexşe               = {{Nexşeya cihan|Başûrê Kurdistanê|coordinates={{Koord|37.27778|N|42.78312|E}}|label=Perex|float=center|mark=Red Dot.svg}}
| nexşe mezinahî      = 
| nexşe binnivîs      = 
| binsernav           = Perex
| cih                 = 
| armanc              = 
| koordînat           = {{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=inline,title}}
| dîrok               = 20ê tîrmeha 2022an
| dem                 = 
| demjimêr            = 
| cure                = Êrîşa bombaranê 
| kuştî               = 9 kes
| brîndar             = 
| qurbanî             = 
| sûcdar              = 
| êrîşkar             = [[Hêzên Çekdar ên Tirkiyeyê|Artêşa tirk]]
| sûcdarên gumanker   = 
| çek                 = 
| hejmara beşdaran    = 
| parêzvan            = 
| sedem               = Nîjadperestî
| lêpirsîn            = Berdewam e
| fermanberê kelişînê = 
| gilîdar             = 
| cezaxwar            = 
| biryara dadgehê     = Ne diyar e
| darazxwarin         = 
| gilîname            = 
| dozxwazî            = 
| malper              = 
| modul               =
}}
'''Komkujiya Zaxoyê''', komkujiyeke li dijî sivîlan e ku ji aliyê artêşa dewleta [[tirk]] ve li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/200720229|title=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt; Komkujî bi topbarana artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://yeniyasamgazetesi3.com/irak-zaxo-katliamini-turkiyenin-yaptigi-tespit-edildi/|title=Irak: Zaxo katliamını Türkiye’nin yaptığı tespit edildi|date=2022-07-21|website=Yeni Yaşam Gazetesi {{!}} Yeni Yaşam|language=tr|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt; û di encamê de du jê zarok, bi tevahî neh kes jiyana xwe ji dest dane.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F177484|title=Türkiye'nin Zaxo'ya saldırısı dünya basınında|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;. Hemû qurbanên komkujiyê geştiyarên ereb ên Îraqê bûn. 

Wezareta karên derveya [[Iraq|Iraqê]] daxuyaniyek ragihand û di daxuyaniyê de diyar kir ku komkujî ji aliyê artêşa dewleta tirk ve pêk hatiye.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Fkr%2FHEM-NCE%2Fcontent%2Fview%2F177495|title=Wezîrê Karên Derve yê Iraqê: Kifş bû ku Tirkiye êriş pêk aniye|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Komkujî ==
Komkujiya Zaxoyê di 20ê tîrmeha sala 2022an de li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo|Zaxoyê]] li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî kesên sivîl pêk hatiye.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Di êrîşê de 2 jê zarok bi tevahî 9 kes hatine kuştin û 26 kes jî birîndar bûne.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; Li ser êrîşê [[Baroya Amedê]] daxuyaniyek nivîskî weşand û di daxuyaniya xwe de aniye ziman ku [[Baroya Amedê]] di der barê tespîtkirin û cezakirina berpirsên van êrîşên ku di encama de kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane, giliyên sûc bike û pêvajoyeke hiqûqî ya bi bandor bişopîne.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://twitter.com/diyarbakirbaro/status/1549807810627735552|title=Baroya Amedê, Twîtter|website=Twitter|language=en|access-date=2022-07-20}}&lt;/ref&gt;

== Bertekên li dijî komkujiyê ==
* [[Partiya Demokratîk a Gelan]], (HDP) bertek li dijî erîşê da û daxuyaniya xwe de anî ziman ku Komkujiya Zaxoyê, komkujiya duyemê [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Qilebanê]] ye. Di daxuyaniya xwe de bang kir ku parlamentoya Tirkiyeyê bi civîna awarte bê komkirin.
* {{Al2|Kurdistan}} Serokwezîrê [[Herêma Kurdistanê]] [[Mesrûr Barzanî]] di daxuyaniya xwe ya derbarê bombebarana li [[Zaxo|Zaxoyê]] anî ziman ku di encamê de 8 kesan jiyana xwe ji dest dane û tekez kir, ku ti hincetek jibo kuştina sivîlan tineye.
* {{Al2|DYA}} Berdevkê Wezareta Derve ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Amerîka]] Ned Price êrîş şermezar kir û ragihand ku &quot;Kuştina sivîlan nayê qebûlkirin û divê hemû dewlet jibo parastina sivîlan, rêzê yasayên navdewletî bigrin.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/the-united-states-condemns-attack-in-the-dohuk-province-of-iraq/|title=The United States Condemns Attack in the Dohuk Province of Iraq|last=Darrell|website=United States Department of State|language=en|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Al2|Iraq}} Serokwezîrê [[Iraq|Iraqê]] [[Mistefa Kazimî]] bi armanca giliyê li Neteweyên Yekbûyî û bangkirina Balyozê Tirkiyeyê bi [[Konseya Ewlekariya Neteweyî ya Iraqê]] re civîneke awarte li dar xist.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://arabic.cnn.com/middle-east/article/2022/07/20/turkey-artillery-shelling-in-northern-iraq-kills-8-people|title=مقتل 8 أشخاص في قصف مدفعي تركي شمال العراق.. والكاظمي: نحتفظ بحق الرد|date=2022-07-20|website=CNN Arabic|language=ar|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;
* Baroyên [[Bakurê Kurdistanê]] bertek nîşanî êrîşa dewleta tirk a ku li gundê [[Perex|Perexa]] bi ser navçeya [[Zaxo]] ya [[Herêma Kurdistanê]] pêk aniye da. Baroyên [[Amed]], [[Wan]], [[Batman]], [[Şirnex]], [[Riha]] û [[Mêrdîn (bajar)|Mêrdînê]] bi daxuyaniyan êrîşa li dijî sivîlan şermezar kirin.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/kr/HEM-NCE/content/view/177534|title=Baroyan bertek nîşanî komkujiya Zaxoyê dan: Bila berpiryar bên tespîtkirin û darizandin|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-07-21}}&lt;/ref&gt;

== Çavkanî ==
{{Çavkanî}}

{{Koord|37.27778|N|42.78312|E|format=dms|display=title}}

[[Kategorî:Komkujî]]
[[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]]</text>
      <sha1>43iw4igh1xsicvammm1vyqyvrsf0env</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Komkujiya Zaxoyê</title>
    <ns>0</ns>
    <id>128993</id>
    <redirect title="Komkujiya Zaxoyê 2022" />
    <revision>
      <id>1092661</id>
      <timestamp>2022-07-21T18:47:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <comment>MikaelF navê [[Komkujiya Zaxoyê]] weke [[Komkujiya Zaxoyê 2022]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40" xml:space="preserve">#BERALÎKIRIN [[Komkujiya Zaxoyê 2022]]</text>
      <sha1>q31j4l7n0f4jr4zm0vnfu33i6ooq9j4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Komkujiya Srebrenîtsayê</title>
    <ns>0</ns>
    <id>128994</id>
    <redirect title="Komkujiya Srebrenîtsayê 1995" />
    <revision>
      <id>1092663</id>
      <timestamp>2022-07-21T18:47:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <comment>MikaelF navê [[Komkujiya Srebrenîtsayê]] weke [[Komkujiya Srebrenîtsayê 1995]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48" xml:space="preserve">#BERALÎKIRIN [[Komkujiya Srebrenîtsayê 1995]]</text>
      <sha1>db5629ded3u2miv62obtyj3gu39hoj1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Komkujiya Bûçayê</title>
    <ns>0</ns>
    <id>128995</id>
    <redirect title="Komkujiya Bûçayê 2022" />
    <revision>
      <id>1092665</id>
      <timestamp>2022-07-21T18:48:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <comment>MikaelF navê [[Komkujiya Bûçayê]] weke [[Komkujiya Bûçayê 2022]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42" xml:space="preserve">#BERALÎKIRIN [[Komkujiya Bûçayê 2022]]</text>
      <sha1>1sas5gcwii9s403g4q0iyy3n33dg32z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kuştina bi guleyan li dibistana Robb a Uvalde (Teksas, DYA), 2022</title>
    <ns>0</ns>
    <id>128996</id>
    <redirect title="Kuştina bi guleyan li dibistana Robb a Uvalde (Teksas, DYA) 2022" />
    <revision>
      <id>1092667</id>
      <timestamp>2022-07-21T18:49:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <comment>MikaelF navê [[Kuştina bi guleyan li dibistana Robb a Uvalde (Teksas, DYA), 2022]] weke [[Kuştina bi guleyan li dibistana Robb a Uvalde (Teksas, DYA) 2022]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="83" xml:space="preserve">#BERALÎKIRIN [[Kuştina bi guleyan li dibistana Robb a Uvalde (Teksas, DYA) 2022]]</text>
      <sha1>3untm4we3jdfwu7az7lvvudci5s23qb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Komkujiya Vartinîsê</title>
    <ns>0</ns>
    <id>128997</id>
    <redirect title="Komkujiya Vartinîsê 1993" />
    <revision>
      <id>1092669</id>
      <timestamp>2022-07-21T18:50:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <comment>MikaelF navê [[Komkujiya Vartinîsê]] weke [[Komkujiya Vartinîsê 1993]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44" xml:space="preserve">#BERALÎKIRIN [[Komkujiya Vartinîsê 1993]]</text>
      <sha1>e75tgtpk0j2m9v3zq4s1uuxvx0hlmxr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gotûbêj:Komkujiya Vartinîsê</title>
    <ns>1</ns>
    <id>128998</id>
    <redirect title="Gotûbêj:Komkujiya Vartinîsê 1993" />
    <revision>
      <id>1092671</id>
      <timestamp>2022-07-21T18:50:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <comment>MikaelF navê [[Gotûbêj:Komkujiya Vartinîsê]] weke [[Gotûbêj:Komkujiya Vartinîsê 1993]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="54" xml:space="preserve">#BERALÎKIRIN [[Gotûbêj:Komkujiya Vartinîsê 1993]]</text>
      <sha1>2ezae5we0sdvl3g8ep4h44x7yv5swv5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Geliyê Zîlan</title>
    <ns>0</ns>
    <id>128999</id>
    <redirect title="Geliyê Zîlan 1930" />
    <revision>
      <id>1092673</id>
      <timestamp>2022-07-21T18:51:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <comment>MikaelF navê [[Geliyê Zîlan]] weke [[Geliyê Zîlan 1930]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37" xml:space="preserve">#BERALÎKIRIN [[Geliyê Zîlan 1930]]</text>
      <sha1>cwer2jhrb6bqtf3soh7txtwt2jazxec</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Komkujiya Enfalê</title>
    <ns>0</ns>
    <id>129000</id>
    <redirect title="Komkujiya Enfalê 1988" />
    <revision>
      <id>1092675</id>
      <timestamp>2022-07-21T18:52:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <comment>MikaelF navê [[Komkujiya Enfalê]] weke [[Komkujiya Enfalê 1988]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40" xml:space="preserve">#BERALÎKIRIN [[Komkujiya Enfalê 1988]]</text>
      <sha1>otzd9jy0ok1yurj8r0p176b11pyvs3d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Gotûbêj:Komkujiya Enfalê</title>
    <ns>1</ns>
    <id>129001</id>
    <redirect title="Gotûbêj:Komkujiya Enfalê 1988" />
    <revision>
      <id>1092677</id>
      <timestamp>2022-07-21T18:52:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <comment>MikaelF navê [[Gotûbêj:Komkujiya Enfalê]] weke [[Gotûbêj:Komkujiya Enfalê 1988]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50" xml:space="preserve">#BERALÎKIRIN [[Gotûbêj:Komkujiya Enfalê 1988]]</text>
      <sha1>1lmhxq7uajgop6mu1vvll8d9icterp7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Albanên Makedonyayê Bakur</title>
    <ns>0</ns>
    <id>129002</id>
    <revision>
      <id>1092683</id>
      <timestamp>2022-07-21T19:20:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <comment>Rûpel bi &quot;{{Infobox gel|nav=|wêne=File:Albanians_in_North_Macedonia.jpg|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=446,245&lt;ref&gt; State Statistical Office&lt;/ref&gt;|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[Zimanê albanî]], an ji [[Makedonî]]&lt;br&gt;zimanên din: &lt;br&gt;[[Zimanê tirkî]]|...&quot; hat çêkirin</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1480" xml:space="preserve">{{Infobox gel|nav=|wêne=File:Albanians_in_North_Macedonia.jpg|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=446,245&lt;ref&gt; State Statistical Office&lt;/ref&gt;|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[Zimanê albanî]], an ji [[Makedonî]]&lt;br&gt;zimanên din: &lt;br&gt;[[Zimanê tirkî]]|ol=[[Îslam]] - [[sunîtî]], [[Xristiyan]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}
'''Albanên Makedonyayê Bakur''' ([[Zimanê albanî|Albanî]]: ''Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut''), ([[Makedonî]]: ''Албанци во Северна Македонија''), Li Makedonyaya Bakur a îroyîn hindikahiyek etnîkî ne. Qeydên pêşî yên [[Alban|Albanî]] ne zêde ji serdema [[Skenderbeg]] vedigerin.

== Demografî ==
Kêmneteweya Alban bi piranî li qada rojava, bakur-rojava û qismî navîn a welêt bi civakên piçûk ên ku li başûr-rojavayê ne. Civatên Albaniya herî mezin li şaredariyên [[Tetovo]] (% 70.3), [[Gostivar]] (66.7%), [[Debar]] (58.1%), [[Struga]] (56.8%), [[Kîçevo]] (54.5%), [[Kumanovo]] (25.8%) û [[Skopye]] (20,4%).

== Mijarên têkildar ==

* [[Albanya]]
* [[Kosova]]

== Çavkanî ==</text>
      <sha1>eiu4e1kveq11rb8p6ijjnintwyikkxq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092684</id>
      <parentid>1092683</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T19:21:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Çavkanî */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1524" xml:space="preserve">{{Infobox gel|nav=|wêne=File:Albanians_in_North_Macedonia.jpg|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=446,245&lt;ref&gt; State Statistical Office&lt;/ref&gt;|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[Zimanê albanî]], an ji [[Makedonî]]&lt;br&gt;zimanên din: &lt;br&gt;[[Zimanê tirkî]]|ol=[[Îslam]] - [[sunîtî]], [[Xristiyan]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}
'''Albanên Makedonyayê Bakur''' ([[Zimanê albanî|Albanî]]: ''Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut''), ([[Makedonî]]: ''Албанци во Северна Македонија''), Li Makedonyaya Bakur a îroyîn hindikahiyek etnîkî ne. Qeydên pêşî yên [[Alban|Albanî]] ne zêde ji serdema [[Skenderbeg]] vedigerin.

== Demografî ==
Kêmneteweya Alban bi piranî li qada rojava, bakur-rojava û qismî navîn a welêt bi civakên piçûk ên ku li başûr-rojavayê ne. Civatên Albaniya herî mezin li şaredariyên [[Tetovo]] (% 70.3), [[Gostivar]] (66.7%), [[Debar]] (58.1%), [[Struga]] (56.8%), [[Kîçevo]] (54.5%), [[Kumanovo]] (25.8%) û [[Skopye]] (20,4%).

== Mijarên têkildar ==

* [[Albanya]]
* [[Kosova]]

== Çavkanî ==
[[Kategorî: Alban]]
[[Kategorî: Albanya]]</text>
      <sha1>pmxrtvq5ygs1sk9t6nddg8l341una1v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092685</id>
      <parentid>1092684</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T19:22:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1531" xml:space="preserve">{{Infobox gel|nav=|wêne=File:Albanians_in_North_Macedonia.jpg|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=446,245&lt;ref&gt; State Statistical Office&lt;/ref&gt; (2020)|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[Zimanê albanî]], an ji [[Makedonî]]&lt;br&gt;zimanên din: &lt;br&gt;[[Zimanê tirkî]]|ol=[[Îslam]] - [[sunîtî]], [[Xristiyan]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}
'''Albanên Makedonyayê Bakur''' ([[Zimanê albanî|Albanî]]: ''Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut''), ([[Makedonî]]: ''Албанци во Северна Македонија''), Li Makedonyaya Bakur a îroyîn hindikahiyek etnîkî ne. Qeydên pêşî yên [[Alban|Albanî]] ne zêde ji serdema [[Skenderbeg]] vedigerin.

== Demografî ==
Kêmneteweya Alban bi piranî li qada rojava, bakur-rojava û qismî navîn a welêt bi civakên piçûk ên ku li başûr-rojavayê ne. Civatên Albaniya herî mezin li şaredariyên [[Tetovo]] (% 70.3), [[Gostivar]] (66.7%), [[Debar]] (58.1%), [[Struga]] (56.8%), [[Kîçevo]] (54.5%), [[Kumanovo]] (25.8%) û [[Skopye]] (20,4%).

== Mijarên têkildar ==

* [[Albanya]]
* [[Kosova]]

== Çavkanî ==
[[Kategorî: Alban]]
[[Kategorî: Albanya]]</text>
      <sha1>9wr1i729cjufu2mims0x39wrobzuncz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092693</id>
      <parentid>1092685</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T03:21:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1533" xml:space="preserve">{{Infobox gel|nav=|wêne=File:Albanians_in_North_Macedonia.jpg|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=446,245&lt;ref&gt; State Statistical Office&lt;/ref&gt; (2020)|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[Zimanê albanî]], an ji [[Makedonî]]&lt;br&gt;zimanên din: &lt;br&gt;[[Zimanê tirkî]]|ol=[[Îslam]] - [[sunîtî]], [[Xristiyan]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}
'''Albanên Makedonyayê Bakur''' ([[Zimanê albanî|bi albanî]]: ''Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut''), (bi [[makedonî]]: ''Албанци во Северна Македонија''), li Makedonyaya Bakur a îro hindikahiyek etnîkî ne. Qeydên pêşî yên [[Alban|Albanî]] ne zêde ji serdema [[Skenderbeg]] vedigerin.

== Demografî ==
Kêmneteweya Alban bi piranî li qada rojava, bakur-rojava û qismî navîn a welêt bi civakên piçûk ên ku li başûr-rojavayê ne. Civatên Albaniya herî mezin li şaredariyên [[Tetovo]] (% 70.3), [[Gostivar]] (66.7%), [[Debar]] (58.1%), [[Struga]] (56.8%), [[Kîçevo]] (54.5%), [[Kumanovo]] (25.8%) û [[Skopye]] (20,4%).

== Mijarên têkildar ==

* [[Albanya]]
* [[Kosova]]

== Çavkanî ==
[[Kategorî: Alban]]
[[Kategorî: Albanya]]</text>
      <sha1>bob1lcwpzkedqj4va9yc3pwfyse4w9i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092703</id>
      <parentid>1092693</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:53:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1580" xml:space="preserve">{{Infobox gel|nav=|wêne=File:Albanians_in_North_Macedonia.jpg|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=446,245&lt;ref&gt; State Statistical Office&lt;/ref&gt; (2020)|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[zimanê albanî]] an ji [[makedonî]]&lt;br&gt;zimanên din: &lt;br&gt;[[zimanê tirkî]]|ol=[[Îslam]] - [[sunîtî]], [[xristiyan]] - [[ortodoks]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}

'''Albanên Makedonyayê Bakur''' ([[Zimanê albanî|bi albanî]]: ''Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut''), (bi [[makedonî]]: Албанци во Северна Македонија, ''Albantsî vo Severna Makedonîya''), li Makedonyaya Bakur a îro hindikahiyek etnîkî ne. Qeydên pêşî yên [[Alban|albanî]] ne zêde ji serdema [[Skenderbeg]] vedigerin.

== Demografî ==
Kêmneteweya alban bi piranî li qada rojava, bakur-rojava û qismî navîn a welêt bi civakên piçûk ên ku li başûr-rojavayê ne. Civatên Albaniya herî mezin li şaredariyên [[Tetovo]] (70,3%), [[Gostivar]] (66,7%), [[Debar]] (58,1%), [[Struga]] (56,8%), [[Kîçevo]] (54,5%), [[Kumanovo]] (25,8%) û [[Skopye]] (20,4%).

== Mijarên têkildar ==
* [[Albanya]]
* [[Kosova]]

== Çavkanî ==
[[Kategorî: Alban]]
[[Kategorî: Albanya]]</text>
      <sha1>405lv5t23iitrvyv4nvlh43ai8hdxp8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Albanên Yewnanistanê</title>
    <ns>0</ns>
    <id>129003</id>
    <revision>
      <id>1092687</id>
      <timestamp>2022-07-21T19:35:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2001:871:210:2D03:49A1:B4BB:B48C:CAED</ip>
      </contributor>
      <comment>Rûpel bi &quot;{{Infobox gel|nav=|wêne=Epirus across Greece Albania4.svg|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=443,500 - 600.000&lt;ref&gt; Managing Migration: The Promise of Cooperation. By Philip L. Martin, Susan Forbes Martin, Patrick Weil&lt;/ref&gt; (2020)|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê...&quot; hat çêkirin</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1868" xml:space="preserve">{{Infobox gel|nav=|wêne=Epirus across Greece Albania4.svg|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=443,500 - 600.000&lt;ref&gt; Managing Migration: The Promise of Cooperation. By Philip L. Martin, Susan Forbes Martin, Patrick Weil&lt;/ref&gt; (2020)|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[Zimanê albanî]], an ji [[Zimanê yewnanî]]|ol=[[Îslam]] - [[sunîtî]], [[Xristiyan]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}
'''Albanên Yewnanistanê''' ([[Zimanê albanî|Bi Albanî]]: ''Shqiptarët në Greqi''; [[Zimanê yewnanî|Bi Yewnanî]]: ''Αλβανοί στην Ελλάδα''), Li [[Yewnanistan|Yewnanîstanê]] hindikahiyeke etnîkî ne, ku ji [[Alban|Albaniyan]] pêk tê. Cihê rûniştina wan li herêma îroyîn a bi navê [[Epiros (parêzgeh)|Epirus]] e, ku parêzgehek li bakurê rojavayê Yewnanîstanê ye. 

== Gelemperî ==
[[Wêne:&quot;An_Albanian_of_Greece&quot;._Wellcome_L0027508.jpg|thumb|Albanêk ji Yewnanistan]]
Albanî yekem car di dawiya sedsala 13an de koçî Yewnanîstanê kirin. Neviyên nifûsên bi eslê xwe Albanî ku di [[Serdema Navîn]] de li Yewnanîstanê bi cih bûne Arvanî ne, yên ku bi tevahî di nav neteweya Yewnan de asîmîle bûne û xwe wekî Yewnanî didin nasîn. Îro, ew hîna jî jêrzaravaya xweya cuda ya [[Toskî Albanî]], ku bi navê [[Arvanîtîk]] tê zanîn, diparêzin.

== Mijarên têkildar ==

* [[Albanên Makedonyayê Bakur]]
* [[Albanên Tirkiyeyê]]
* [[Kosova]]
* [[Albanya]]
* [[Albany, New York]]

== Çavkanî ==

&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>pb649d3b9divntvvfv9zcvm326uxwed</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092692</id>
      <parentid>1092687</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T03:19:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Penaber49</username>
        <id>39672</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1863" xml:space="preserve">{{Infobox gel|nav=|wêne=Epirus across Greece Albania4.svg|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=443,500 - 600.000&lt;ref&gt; Managing Migration: The Promise of Cooperation. By Philip L. Martin, Susan Forbes Martin, Patrick Weil&lt;/ref&gt; (2020)|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[Zimanê albanî]], an ji [[Zimanê yewnanî]]|ol=[[Îslam]] - [[sunîtî]], [[Xristiyan]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}
'''Albanên Yewnanistanê''' ([[Zimanê albanî|bi albanî]]: ''Shqiptarët në Greqi''; [[Zimanê yewnanî|bi yewnanî]]: ''Αλβανοί στην Ελλάδα''), Li [[Yewnanistan|Yewnanîstanê]] hindikahiyeke etnîkî ne ku ji [[Alban|Albaniyan]] pêk tê. Cihê rûniştina wan li herêma îro ya bi navê [[Epiros (parêzgeh)|Epirus]] e, ku parêzgehek li bakurê rojavayê Yewnanîstanê ye.

== Gelemperî ==
[[Wêne:&quot;An_Albanian_of_Greece&quot;._Wellcome_L0027508.jpg|thumb|Albanêk ji Yewnanistan]]
Albanî yekem car di dawiya sedsala 13an de koçî Yewnanîstanê kirin. Neviyên nifûsên bi eslê xwe Albanî ku di [[Serdema Navîn]] de li Yewnanîstanê bi cih bûne Arvanî ne, yên ku bi tevahî di nav neteweya Yewnan de asîmîle bûne û xwe wekî Yewnanî didin nasîn. Îro, ew hîna jî jêrzaravaya xweya cuda ya [[Toskî Albanî]], ku bi navê [[Arvanîtîk]] tê zanîn, diparêzin.

== Mijarên têkildar ==

* [[Albanên Makedonyayê Bakur]]
* [[Albanên Tirkiyeyê]]
* [[Kosova]]
* [[Albanya]]
* [[Albany, New York]]

== Çavkanî ==

&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>om3btlwd8cffrj18rstlsx3quingw8s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092698</id>
      <parentid>1092692</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:23:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>MikaelF navê [[Albanên Yewnanistanên]] weke [[Albanên Yewnanistanê]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1863" xml:space="preserve">{{Infobox gel|nav=|wêne=Epirus across Greece Albania4.svg|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=443,500 - 600.000&lt;ref&gt; Managing Migration: The Promise of Cooperation. By Philip L. Martin, Susan Forbes Martin, Patrick Weil&lt;/ref&gt; (2020)|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[Zimanê albanî]], an ji [[Zimanê yewnanî]]|ol=[[Îslam]] - [[sunîtî]], [[Xristiyan]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}
'''Albanên Yewnanistanê''' ([[Zimanê albanî|bi albanî]]: ''Shqiptarët në Greqi''; [[Zimanê yewnanî|bi yewnanî]]: ''Αλβανοί στην Ελλάδα''), Li [[Yewnanistan|Yewnanîstanê]] hindikahiyeke etnîkî ne ku ji [[Alban|Albaniyan]] pêk tê. Cihê rûniştina wan li herêma îro ya bi navê [[Epiros (parêzgeh)|Epirus]] e, ku parêzgehek li bakurê rojavayê Yewnanîstanê ye.

== Gelemperî ==
[[Wêne:&quot;An_Albanian_of_Greece&quot;._Wellcome_L0027508.jpg|thumb|Albanêk ji Yewnanistan]]
Albanî yekem car di dawiya sedsala 13an de koçî Yewnanîstanê kirin. Neviyên nifûsên bi eslê xwe Albanî ku di [[Serdema Navîn]] de li Yewnanîstanê bi cih bûne Arvanî ne, yên ku bi tevahî di nav neteweya Yewnan de asîmîle bûne û xwe wekî Yewnanî didin nasîn. Îro, ew hîna jî jêrzaravaya xweya cuda ya [[Toskî Albanî]], ku bi navê [[Arvanîtîk]] tê zanîn, diparêzin.

== Mijarên têkildar ==

* [[Albanên Makedonyayê Bakur]]
* [[Albanên Tirkiyeyê]]
* [[Kosova]]
* [[Albanya]]
* [[Albany, New York]]

== Çavkanî ==

&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>om3btlwd8cffrj18rstlsx3quingw8s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092700</id>
      <parentid>1092698</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:44:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1921" xml:space="preserve">{{Bêkategorî}}

{{Infobox gel
|nav=|wêne=Epirus across Greece Albania4.svg|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=443,500 - 600.000&lt;ref&gt; Managing Migration: The Promise of Cooperation. By Philip L. Martin, Susan Forbes Martin, Patrick Weil&lt;/ref&gt; (2020)|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[zimanê albanî]], an ji [[zimanê yewnanî]]|ol=[[Îslam]] - [[sunîtî]], [[xristiyan] - [[ortodoks]]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}

'''Albanên Yewnanistanê''' ([[Zimanê albanî|bi albanî]]: ''Shqiptarët në Greqi''; [[Zimanê yewnanî|bi yewnanî]]: Αλβανοί στην Ελλάδα, '' Alvaní stin Elládha''), Li [[Yewnanistan|Yewnanistanê]] hindikahiyeke etnîkî ne ku ji [[Alban|albaniyan]] pêk tê. Cihê rûniştina wan li herêma îro ya bi navê [[Epiros (parêzgeh)|Epirus]] e, ku parêzgehek li bakurê rojavayê Yewnanistanê ye.

== Gelemperî ==
[[Wêne:&quot;An_Albanian_of_Greece&quot;._Wellcome_L0027508.jpg|thumb|Albanêk ji Yewnanistan]]
Albanî yekem car di dawiya sedsala 13an de koçî Yewnanistanê kirin. Neviyên nifûsên bi eslê xwe albanî ku di [[Serdema Navîn]] de li Yewnanîstanê bi cih bûne Arvanî ne, yên ku bi tevahî di nav neteweya yewnan de asîmîle bûne û xwe wekî yewnanî didin nasîn. Îro, ew hîna jî jêrzaravaya xwe ya cuda ya [[albaniya toskî]], ku bi navê [[arvanîtîk]] tê zanîn, diparêzin.

== Mijarên têkildar ==

* [[Albanên Makedonyayê Bakur]]
* [[Albanên Tirkiyeyê]]
* [[Kosova]]
* [[Albanya]]
* [[Albany, New York]]

== Çavkanî ==

&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>1cisso1u9bv8asgg7t5yee9hybu3egh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092701</id>
      <parentid>1092700</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:45:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1922" xml:space="preserve">{{Bêkategorî}}

{{Infobox gel
|nav=|wêne=Epirus across Greece Albania4.svg|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=443,500 - 600.000&lt;ref&gt; Managing Migration: The Promise of Cooperation. By Philip L. Martin, Susan Forbes Martin, Patrick Weil&lt;/ref&gt; (2020)|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[zimanê albanî]], an ji [[zimanê yewnanî]]|ol=[[Îslam]] - [[sunîtî]], [[xristiyan]] - [[ortodoks]]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}

'''Albanên Yewnanistanê''' ([[Zimanê albanî|bi albanî]]: ''Shqiptarët në Greqi''; [[Zimanê yewnanî|bi yewnanî]]: Αλβανοί στην Ελλάδα, '' Alvaní stin Elládha''), Li [[Yewnanistan|Yewnanistanê]] hindikahiyeke etnîkî ne ku ji [[Alban|albaniyan]] pêk tê. Cihê rûniştina wan li herêma îro ya bi navê [[Epiros (parêzgeh)|Epirus]] e, ku parêzgehek li bakurê rojavayê Yewnanistanê ye.

== Gelemperî ==
[[Wêne:&quot;An_Albanian_of_Greece&quot;._Wellcome_L0027508.jpg|thumb|Albanêk ji Yewnanistan]]
Albanî yekem car di dawiya sedsala 13an de koçî Yewnanistanê kirin. Neviyên nifûsên bi eslê xwe albanî ku di [[Serdema Navîn]] de li Yewnanîstanê bi cih bûne Arvanî ne, yên ku bi tevahî di nav neteweya yewnan de asîmîle bûne û xwe wekî yewnanî didin nasîn. Îro, ew hîna jî jêrzaravaya xwe ya cuda ya [[albaniya toskî]], ku bi navê [[arvanîtîk]] tê zanîn, diparêzin.

== Mijarên têkildar ==

* [[Albanên Makedonyayê Bakur]]
* [[Albanên Tirkiyeyê]]
* [[Kosova]]
* [[Albanya]]
* [[Albany, New York]]

== Çavkanî ==

&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>6unjwrrmy6rfz3qmt7yogatjc7sybc6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1092702</id>
      <parentid>1092701</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:45:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1921" xml:space="preserve">{{Bêkategorî}}

{{Infobox gel
|nav=|wêne=Epirus across Greece Albania4.svg|wêne firehî=|ravek=&lt;!----------------Gelhe (kom)------------&gt;|gelheKom=443,500 - 600.000&lt;ref&gt; Managing Migration: The Promise of Cooperation. By Philip L. Martin, Susan Forbes Martin, Patrick Weil&lt;/ref&gt; (2020)|salKom=|çavkKom=&lt;!----------------Gelhe li gor herêman---&gt;|herêm1=|gelhe1=|sal1=|çavk1=|herêm2=|gelhe2=|sal2=|çavk2=|herêm3=|gelhe3=|sal3=|çavk3=|herêm4=|gelhe4=|sal4=|çavk4=|ziman=Zimanê dayikê: [[zimanê albanî]], an ji [[zimanê yewnanî]]|ol=[[Îslam]] - [[sunîtî]], [[xristiyan]] - [[ortodoks]]|nîşan=|nîşanSernav=&lt;!---------------- Gelên têkildar ------------------&gt;|têkildar=&lt;!---------------- Cih ------------------&gt;|nexşe=|nîşe=|nexşeyaCihan=|nexşeSernav=|nexşeyaCihanNav=|hêlîpan=|hêlîlar=}}

'''Albanên Yewnanistanê''' ([[Zimanê albanî|bi albanî]]: ''Shqiptarët në Greqi''; [[Zimanê yewnanî|bi yewnanî]]: Αλβανοί στην Ελλάδα, '' Alvaní stin Elládha''), Li [[Yewnanistan|Yewnanistanê]] hindikahiyeke etnîkî ne ku ji [[Alban|albaniyan]] pêk tê. Cihê rûniştina wan li herêma îro ya bi navê [[Epiros (parêzgeh)|Epirus]] e, ku parêzgehek li bakurê rojavayê Yewnanistanê ye.

== Gelemperî ==
[[Wêne:&quot;An_Albanian_of_Greece&quot;._Wellcome_L0027508.jpg|thumb|Albanêk ji Yewnanistan]]
Albanî yekem car di dawiya sedsala 13an de koçî Yewnanistanê kirin. Neviyên nifûsên bi eslê xwe albanî ku di [[Serdema Navîn]] de li Yewnanîstanê bi cih bûne Arvanî ne, yên ku bi tevahî di nav neteweya yewnan de asîmîle bûne û xwe wekî yewnanî didin nasîn. Îro, ew hîna jî jêrzaravaya xwe ya cuda ya [[albaniya toskî]], ku bi navê [[arvanîtîk]] tê zanîn, diparêzin.

== Mijarên têkildar ==

* [[Albanên Makedonyayê Bakur]]
* [[Albanên Tirkiyeyê]]
* [[Kosova]]
* [[Albanya]]
* [[Albany, New York]]

== Çavkanî ==

&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>p0ddv292gh59ngtf4lpuqcx8wzr53s8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Albanên Yewnanistanên</title>
    <ns>0</ns>
    <id>129004</id>
    <redirect title="Albanên Yewnanistanê" />
    <revision>
      <id>1092699</id>
      <timestamp>2022-07-22T07:23:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MikaelF</username>
        <id>935</id>
      </contributor>
      <comment>MikaelF navê [[Albanên Yewnanistanên]] weke [[Albanên Yewnanistanê]] guhert</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40" xml:space="preserve">#BERALÎKIRIN [[Albanên Yewnanistanê]]</text>
      <sha1>d7gyaavzhslyalk3mgj3ic3rh9ic3e6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Zaha Hadid</title>
    <ns>0</ns>
    <id>129005</id>
    <revision>
      <id>1092719</id>
      <timestamp>2022-07-22T09:36:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ferrus</username>
        <id>5380</id>
      </contributor>
      <comment>Li me bi xêr be</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4601" xml:space="preserve">[[Wêne:Zaha Hadid in Heydar Aliyev Cultural center in Baku nov 2013.jpg|alt=|thumb|Hadid li Navenda Çandê ya Heyder Aliyev, Mijdar 2013]]
Dame Zaha Mohammad Hadid DBE RA (bi erebî: زها حديد Zahā Ḥadīd; 31'ê kewçêrê 1950 – m. 31'ê adarê 2016) mîmar, hunermend û sêwiranereke Brîtanî-Iraqî bû, ku di dawiya sedsala 20-an û destpêka sedsala 21-an de wekî kesayetiyek sereke di besa mîmariyê de hate nas kirin.  Hedîd li Bexda, Iraq ji dayik bû &lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Zaha-Hadid|title=Zaha Hadid &amp;#124; Biography, Buildings, Architecture, Death, &amp; Facts &amp;#124; Britannica}}&lt;/ref&gt;, lîsansê matematîkê wergirt û paşê xwe li Dibistana Mîmarî ya Komeleya Mîmarî di sala 1972 de tomar kir. Hadîd ji bona &quot;ji nû ve vekolîna ceribandinên şkestî û neceribandiniyên Modernîzmê [...],“ wênesaziyê wekî amûrek sêwiranê û abstrakasyon wekî prensîbek lêkolînê bikardianî, da ku qadên nû yên avahîsaziyê derxîne holê. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Zaha Hadid: Inspiration and Process in Architecture|publisher=[[Moleskine]]|year=2011|isbn=9788866130048|editor-last=Serrazanetti|editor-first=Francesca|location=China|pages=56|quote=Technology's rapid development and our ever-changing lifestyles created a fundamentally new and exhilarating backdrop for building, and in this new world context I felt we must reinvestigate the aborted and untested experiments of Modernism – not to resurrect them, but to unveil new fields of building.|editor-last2=Schubert|editor-first2=Matteo}}&lt;/ref&gt;

Ew ji hêla The Guardian ve wekî &quot;Qralîçeya kêşeyan&quot; hate binav kirin&lt;ref name=&quot;Queen of curve&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.theguardian.com/artanddesign/2016/mar/31/star-architect-zaha-hadid-dies-aged-65|title=Queen of the curve' Zaha Hadid died at aged 65 from heart attack|date=29 November 2016|work=The Guardian|access-date=22 December 2018}}&lt;/ref&gt;, ya ku &quot;geometrîya mîmarî azad kir û bi vî awayî nasnameyeke nû ya îfadeyê da mîmariyê&quot;. &lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/04/01/arts/design/zaha-hadid-architect-dies.html|title=Zaha Hadid, Groundbreaking Architect, Dies at 65|last=Kimmelman|first=Michael|date=31 March 2016|issn=0362-4331|newspaper=The New York Times}}&lt;/ref&gt;  Di nav xebatên wê yên sereke de Navenda Aquatics Londonê ji bo Olîmpiyadên 2012, Muzexaneya Hunerê ya Berfireh (Broad Arts Museum), Muzexaneya MAXXI ya Romayê, û Opera Guangzhou hene. &lt;ref name=&quot;Kamin&quot;&gt;{{cite news|title=Visionary architect 1st woman to win Pritzker|author=Kamin, Blair|date=1 April 2016|work=Chicago Tribune|page=7}}&lt;/ref&gt;  Hin xelatên wê piştî mirinê hatine pêşkêş kirin, di nav de peykerê ji bo Xelatên Brit (Brit Awards) 2017.  Gelek avahiyên wê di dema mirina wê de hîn di bin çêkirinê de bûn, di nav de Balafirgeha Navneteweyî ya Daxing li Pekînê, û Stadyuma Al Wakrah li Qatar, cîhek ji bo Kûpaya Cîhanê ya FIFA 2022. &lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-38160633|title=Dame Zaha Hadid's Brit Awards statuette design unveiled|date=1 December 2016|work=BBC News|access-date=22 December 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;FIFA 2022 Stadium&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2018/11/24/world/asia/china-beijing-daxing-airport.html|title=Big New Airport Shows China's Strengths (and Weaknesses)|author=Johnson, Ian|date=24 November 2018|work=[[The New York Times]]|access-date=22 December 2018}}&lt;/ref&gt;

Hadîd jina yekem bû ku di sala 2004 de Xelata Mîmarî ya Pritzker wergirt. &lt;ref&gt;{{cite magazine|url=http://www.dsdha.co.uk/gridfs/5756b92400dd7c0003000024|magazine=[[Architectural Digest]]|author=Nonie Niesewand|date=March 2015|title=Through the Glass Ceiling|access-date=22 December 2018}}&lt;/ref&gt;  Wê di sala 2010 û 2011 de xelata mîmarî ya herî bi prestîj a Keyaniya Yekbûyî, Xelata Stirling, wergirt. Di 2012 de, ew ji hêla qralîçe Elizabeth II ve ji bo karûbarên mîmariyê sernavê „Dame“ wergirt, û di Sibata 2016 de, meha beriya mirina wê&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.architecture.com/knowledge-and-resources/knowledge-landing-page/zaha-hadid-receives-royal-gold-medal|title=Zaha Hadid receives Royal Gold Medal|website=architecture.com}}&lt;/ref&gt;, bû jina yekem ku ji Enstîtuya Qraliyetê ya Mîmarên Brîtanî hat xelat kirin. &lt;ref name=&quot;award&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-34337929|title=Dame Zaha Hadid awarded the Riba Gold Medal for architecture|work=[[BBC News]]|access-date=22 December 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

== Çavkanî ==
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>0i67ff1c2v7d2bauk9209gn6wt6fu9x</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>