Wîkîpediya kuwiki https://ku.wikipedia.org/wiki/Destp%C3%AAk MediaWiki 1.39.0-wmf.22 first-letter Medya Taybet Gotûbêj Bikarhêner Gotûbêja bikarhêner Wîkîpediya Gotûbêja Wîkîpediyayê Wêne Gotûbêja wêneyî MediaWiki Gotûbêja MediaWiki Şablon Gotûbêja şablonê Alîkarî Gotûbêja alîkariyê Kategorî Gotûbêja kategoriyê Portal Gotûbêja portalê TimedText TimedText talk Modul Gotûbêja modulê Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk Kurd 0 27 1093756 1089205 2022-07-30T19:23:28Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox komên etnîkî | kom = Kurd | wêne = Roj_emblem.svg <!----------------Gelhe (kom)------------> | gelheKom = 30 milyon - 40 milyon (The world Factbook CIA) | salKom = | çavkKom = <ref name="CIAonline">{{cite book |title=World Factbook |edition=Online |date=2015 |publisher=US [[Central Intelligence Agency]] |location=Langley, Virginia |issn=1553-8133 |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/ |accessdate=2 August 2015 |archive-date=10 May 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130510200259/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/ |url-status=dead }} A rough estimate in this edition has populations of 14.3 million in Turkey, 8.2 million in Iran, about 5.6 to 7.4 million in Iraq, and less than 2 million in Syria, which adds up to approximately 28&ndash;30 million Kurds in Kurdistan or adjacient regions. CIA estimates are {{as of|lc=y|2015|08}} &ndash; Turkey: Kurdish 23%, of 81.6 million; Iran: Kurd 10%, of 81.82 million; Iraq: Kurdish 15%-20%, of 37.01 million, Syria: Kurds, Armenians, and other 9.7%, of 17.01 million.</ref> <!----------------Gelhe li gor herêman---> | herêm1 = {{KUR}} | gelhe1 = 30 - 40 milyon | çavk1 =<ref name="Institukurde" /> | herêm2 = {{al2|Tirkiye}} | gelhe2 = 16 - 21 milyon + <br %/> 18 - 23% | çavk2 = <ref name="Institukurde">{{Cite web|url=https://www.institutkurde.org/en/info/the-kurdish-population-1232551004|title=The Kurdish population|date=2017-01-12|access-date=2020-03-18|website=Kurdish Institute of Paris|archive-url=https://web.archive.org/web/20200318142348/https://www.institutkurde.org/en/info/the-kurdish-population-1232551004|archive-date=2020-03-18}}</ref><ref name="CIAonline" /><ref name="KHRP">{{cite book |title=The Kurds: Culture and Language Rights |url=https://archive.org/details/kurdsiniraqpastp0000yild |first1=Kerim|last1=Yildiz |first2=Georgina|last2=Fryer |publisher=Kurdish Human Rights Project |date=2004}} Data: 18% of Turkey, 20% of Iraq, 8% of Iran, 9.6%+ of Syria; plus 1–2 million in neighboring countries and the diaspora</ref><ref>{{cite web |title=Kürtlerin nüfusu 11 milyonda İstanbul"da 2 milyon Kürt yaşıyor – Radikal Dizi |date=21 December 2008 |first=Bekir|last=Ağirdir |work=Radikal.com.tr |language=Turkish |url= http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=913650&CategoryID=104 |accessdate=2013-07-12}}</ref> | herêm3 = {{al2|Îran}} | gelhe3 = 10 - 12 milyon <br />13% | çavk3 = <ref>Volume 2. Dabbagh – Kuwait University. — Iran, page 1111–1112. // Encyclopedia of Modern Middle East & North Africa. Second Edition. Volume 1 — 4. Editor in Chief: Philip Mattar. Associate Editors: Charles E. Butterworth, Neil Caplan, Michael R. Fischbach, Eric Hooglund, Laurie King–Irani, John Ruedy. Farmington Hills: Gale, 2004, 2936 pages. ISBN 9780028657691 "With an estimated population of 67 million in 2004, Iran is one of the most populous countries in the Middle East. ... Iran’s second largest ethnolinguistic minority, the Kurds, make up an estimated 5 percent of the country’s population and reside in the provinces of Kerman and Kurdistan as well as in parts of West Azerbaijan and Ilam. Kurds in Iran are divided along religious lines as Sunni, Shi'ite, or Ahl-e Haqq."</ref><ref>{{cite book |chapter=Country Factfiles — Iran |title=Atlas A–Z |edition=Fourth |editor1-first=Ben|editor1-last=Hoare |editor2-first=Margaret|editor2-last=Parrish |location=London |publisher=[[Dorling Kindersley]] Publishing |date=1 March 2010 |isbn=9780756658625 |page=238 |quote=<poem>Population: 74.2 million Religions: Shi'a Muslim 93%, Sunni Muslim 6%, other 1% Ethnic Mix: Persian 50%, Azari 24%, other 10%, Kurd 8%, Lur and Bakhtiari 8%</poem> <!--|accessdate=2 August 2015Verified with PDF scan. Not certain of copyright status of that scan, so not adding URL to it.-->}}</ref> | herêm4 = {{al2|Iraq}} | gelhe4 = 8 - 8,5 milyon<br />25% | çavk4 =<ref name="AtlasA-Z Iraq">{{cite book |chapter=Country Factfiles — Iran |title=Atlas A–Z |edition=4th |page=239 |editor=Hoare & Parrish |date=2010 |quote=<poem>Population: 30.7 million Religions: Shi'a Muslim 60%, Sunni Muslim 35%, other 5% Ethnic Mix: Arab 80%, Kurd 15%, Turkmen 3%, other 2%</poem>}}</ref><ref>{{cite book |title=Iraq Then and Now: A Guide to the Country and Its People |first1=Karen|last1=Dabrowska |first2=Geoff|last2=Hann |chapter=Ethnic groups and languages |pages=12–13 |location=Chalfont St Peter, UK |publisher=[[Bradt Travel Guides]] |date=2008 |isbn=9781841622439 |url= https://books.google.az/books?id=DhJ3lRnXyXcC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s |quote=The Iraqi people were once like a necklace, where the thread of nationality united a variety of unique and colourful beads. The Arabs are in the majority, making up at least 75% of the population, while 18% are Kurds and the remaining 7% consists of Assyrians, Turcomans, Armenians and other, smaller minorities}}{{tertiary source}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/iz.html#People |title=Iraq |publisher=[[The World Factbook]] |year=  |accessdate=26 August 2013 |archive-date=24 December 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181224211125/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/iz.html#People |url-status=dead }}</ref> | herêm5 = {{al2|Sûrî}} | gelhe5 = 3 - 4 milyon + <br />15 - 25% <br> | çavk5 =<ref>{{cite book |chapter=Country Factfiles — Syria |title=Atlas A–Z |edition=4th |page=331 |editor=Hoare & Parrish |date=2010 |quote=<poem>Population: 21.9 million Religions: Sunni Muslim 74%, other Muslim 16%, Christian 10% Ethnic Mix: Arab 89%, Kurd 6%, other 3%, Armenian, Turkmen, Circassian 2%</poem>}}</ref><ref name="brit-2010-709">{{cite book |title=Britannica Book of the Year 2010 |date=2011 |chapter=World Data — Syria |page=709 |editor-first=Karen |editor-last=Jacobs Sparks |location=Chicago |publisher=[[Encyclopaedia Britannica, Inc.]] |isbn=9781615353668 |quote=<poem>Population (2009): 21,763,000 (Includes 1,200,000 Iraqi refugees and 450,000 long-term Palestinian refugees in mid-2009.) Ethnic composition (2000): Syrian Arab 74.9%; Bedouin Arab 7.4%; Kurd 7.3%; Palestinian Arab 3.9%; Armenian 2.7%; other 3.8%. Religious affiliation (2000): Muslim c. 86%, of which Sunni c. 74%, Alawite (Shi'i) c. 11%; Christian c. 8%, of which Orthodox c. 5%, Roman Catholicc. 2%; Druze c. 3%; nonreligious/atheist c. 3%.</poem>}}</ref><ref name="Van Bruinessen">{{cite book |title=Agha, Shaikh and State: The Social and Political Structures of Kurdistan |chapter=General Information on Kurdistan — Population |page=15 |first=Martin |last=Van Bruinessen |location=London |publisher=Zed Books |date=1992 |isbn=9781856490184 |url= https://www.academia.edu/2521173/Agha_Shaikh_and_State_The_Social_and_Political_Structures_of_Kurdistan |quote=''Syria'' Here too, divergent estimates are made, but most fluctuate around 8.5% of the population, or just over 600,000 in 1975.}}</ref><ref name="DavidMcdowall">{{cite book |chapter=Appendix 2. The Kurds of Syria |page=[https://archive.org/details/modernhistorykur00mcdo/page/466 466] |title=A Modern History of the Kurds |url=https://archive.org/details/modernhistorykur00mcdo |first1=David |last=McDowall |edition=Third |date=2004 |location=London |publisher=[[I.B. Tauris]] |isbn=9781850434160 |quote=Kurds probably constitute between 8 and 10 percent of the population of modern Syria, probably 1.2 and 1.5 million out of total population of an estimated 15.3 million in 1998.}}</ref><ref>{{cite journal |title=Studying the Kurds in Syria: Challenges and Opportunities |first=Robert |last=Lowe |journal=Syrian Studies Association Bulletin |url=https://ojcs.siue.edu/ojs/index.php/ssa/article/view/1818/496 |accessdate=12 July 2013 |archive-date=29 September 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130929080734/https://ojcs.siue.edu/ojs/index.php/ssa/article/view/1818/496 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite book |title=Syria: Issues and Historical Background |first=John L. |last=Henriques |publisher= Nova Science Publishers |isbn=9781590337639}}{{page needed|date=August 2015}}</ref><ref name="Khasraw Gul">{{cite web |title=Where are the Syrian Kurds heading amidst the civil war in Syria? |last=Khasraw Gul |first=Zana |date=22 July 2013 |work=openDemocracy.net |publisher=openDemocracy |url=https://www.opendemocracy.net/zana-khasraw-gul/where-are-syrian-kurds-heading-amidst-civil-war-in-syria |accessdate=4 November 2013 |archive-date=30 July 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180730171139/https://www.opendemocracy.net/zana-khasraw-gul/where-are-syrian-kurds-heading-amidst-civil-war-in-syria |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sy.html|title=Syria|date=May 2015|publisher=Central Intelligence Agency|accessdate=11 May 2015|archive-date=29 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171229122345/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sy.html|url-status=dead}}</ref><ref name="syria overview">{{cite web|url=http://www.minorityrights.org/?lid=5266|title=Syria Overview|date=October 2011|publisher=Minority Rights Group International|accessdate=14 January 2014}}</ref> | herêm6 = <br /><div style="font-size:115%;">[[Asya]] / [[Kafkasya]]</div> | herêm7 = {{al2|Azerbaycan}} | gelhe7 = 150.000-200.000 | çavk7 = | herêm8 = {{al2|Efxanistan}} | gelhe8 = 200.000 | çavk8 = | herêm9 = {{al2|Ermenistan}} | gelhe9 = 50.000 | çavk9 = | herêm10 = {{al2|Gurcistan}} | gelhe10 = 40.000 | çavk10 = | herêm11 = {{al2|Tirkmenistan}} | gelhe11 = 50.000 | çavk11 = | herêm12 = {{al2|Qazaxistan}} | gelhe12 = 55.000 | çavk12 = | herêm13 = {{al2|Îsrael}} | gelhe13 = 250.000 | çavk13 = | herêm14 = {{al2|Urdun}} | gelhe14 = 40.000 | çavk14 = | herêm15 = {{al2|Almanya}} | gelhe15 = 1.500.000 <ref name="assembly.coe.int">{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=http://assembly.coe.int/ASP/Doc/XrefViewHTML.asp?FileID=11316&Language=EN |accessdate=2013-02-28 |archive-date=2013-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130309042639/http://assembly.coe.int/ASP/Doc/XrefViewHTML.asp?FileID=11316&Language=EN |url-status=dead }}</ref> | çavk15 = | herêm16 = {{al2|Fransa}} | gelhe16 = 650.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk16 = | herêm17 = {{al2|Keyaniya Yekbûyî}} | gelhe17 = 200.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | sal17 = | çavk17 = | herêm18 = {{al2|Swêd}} | gelhe18 = 100.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk18 = | herêm19 = {{al2|Holenda}} | gelhe19 = 80.000 - 150.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk19 = | herêm20 = {{al2|Swîsre}} | gelhe20 = 70.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk20 = | herêm21 = {{al2|Awistriya}} | gelhe21 = 60.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk21 = | herêm22 = {{al2|Yewnanistan}} | gelhe22 = 52.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk22 = | herêm23 = {{al2|Rûsya}} | gelhe23 = 70.000 | çavk23 = | herêm24 = {{al2|Belçîka}} | gelhe24 = 60.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk24 = | herêm25 = {{al2|Danîmarka}} | gelhe25 = 30.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk25 = | herêm26 = {{al2|Norwêc}} | gelhe26 = 5.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk26 = | herêm27 = {{al2|Fînlenda}} | gelhe27 = 15.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk27 = | herêm28 = <br /><div style="font-size:115%;">'''[[Amerîka (parzemîn)|Amerîka]]'''</div> | herêm29 = {{al2|DYA}} | gelhe29 = 15.000 - 40.000 | çavk29 = | herêm30 = {{al2|Kanada}} | gelhe30 = 12.000 | çavk30 = <!---------------- Ziman û ol------------> | ziman = '''[[Kurdî]]''' <br/> ([[kurmancî]], [[soranî]], [[Kurdîyi Başûrî|xwarîn]], [[zazakî]], [[Goranî (kurdî)|goranî]]) | ol = '''[[Îslam]]''' <br/> ([[sunîtî]], [[şiîtî]], [[elewîtî]]), <br/> [[êzidîtî]], [[zerdeştîtî]], [[cihûtî]], [[xiristiyanî]] <!---------------- Gelên têkildar ------------------> | têkildar = '''[[Îranî|Ariyan]]''' <br> [[Belûç]], [[Peştûn]], [[Lûr]], [[Taliş]], [[Fars]] }}'''Kurd''' neteweyeke îranî<ref>{{Cite web|url=https://www.institutkurde.org/en/institute/who_are_the_kurds.php|title=A brief survey of The History of the Kurds|last=Kendal NEZAN|first=|date=|website=Fondation-Institut kurde de Paris|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref><ref>Bois, Th.; Minorsky, V.; Bois, Th.; Bois, Th.; MacKenzie, D.N.; Bois, Th. "Kurds, Kurdistan." Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2009. Brill Online. <http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_COM-Excerpt{{Mirin girêdan|date=April 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} 1:"The Kurds, a people in the Near East, live at the junction of more or less laicised Turkey" * Michael G. Morony, "Iraq After the Muslim Conquest", Gorgias Press LLC, 2005. pg 265: "Kurds were the only smaller ethnic group native to Iraq. As with the Persians, their presence along the northeastern edge of Iraq was merely an extension of their presence in Western Iran. All of the non-Persian, tribal, pastoral, Iranian groups in the foothills and the mountains of the Zagros range along the eastern fringes of Iraq were called Kurds at that time." {{استشهاد ويب|مسار=https://referenceworks.brillonline.com/subjects/|عنوان=نسخة مؤرشفة|تاريخ الوصول=28 يونيو 2020|تاريخ أرشيف=28 يونيو 2020|مسار أرشيف=https://web.archive.org/web/20200628215010/https://referenceworks.brillonline.com/subjects/|حالة المسار=bot: unknown}}</ref><ref>G. Asatrian, Prolegomena to the Study of the Kurds, Iran and the Caucasus, Vol.13, pp.1-58, 2009: "The ancient history of the Kurds, as in case of many other Iranian ethnic groups (Baluchis, etc.), can be reconstructed but in a very tentative and abstract form"</ref><ref>Michael G. Morony, "Iraq After the Muslim Conquest", Gorgias Press LLC, 2005. pg 265: "Kurds were only small ethnic group native to Iraq. As with the Persians, their presence along the northeastern edge of Iraq was merely an extension of their presence in Western Iran. All of the non-Persian, tribal, pastoral, Iranian groups in the foothills and the mountains of the Zagros range along the eastern fringes of Iraq were called Kurd at that time.</ref><ref>E. J. van Donzel, "Islamic desk reference ", BRILL, 1994. ISBN 90-04-09738-4. pg 222: "Kurds/Kurdistan: the Kurds are an Iranian people who live mainly at the junction of more or less laicised Turkey, Shi'i Iran, Arab Sunni Iraq and North Syria and the former Soviet Transcaucasia. Several dynasties, such as the Marwanids of Diyarbakir, the Ayyubids, the Shaddadis and possibly the Safawids, as well as prominent personalities, were of Kurdish origin.</ref><ref>John Limbert, ''The Origins and Appearance of the Kurds in Pre-Islamic Iran'', Iranian Studies, Vol.1, No.2, Spring 1968, pp.41-51. p.41: "In these last areas, the historic road from Baghdad to Hamadan and beyond divides the Kurds from their Iranian cousins, the Lurs."</ref><ref>RUSSELL, JR 1990 « Pre-Christian Armenian Religion*, dans Aufstieg und Nieder- gang der Romischen Welt, II, 18.4, p. 2679-2692, Berlin-New York, 1990., pg 2691: "A study of the pre-Islamic religion of the Kurds, an Iranian people who inhabited southern parts of Armenia from ancient times to present, has yet to be written"</ref><ref>Discoveries from Kurdish Looms by [[Robert D. Biggs]], Mary and Leigh Block Gallery, Northwestern University, 1983, p.9 [http://books.google.com/books?id=JCHrAAAAMAAJ&q=%22Ethnically+the+Kurds+are+an+Iranian+people%22&dq=%22Ethnically+the+Kurds+are+an+Iranian+people%22&hl=en&sa=X&ei=QitmT8WFEKOciQL21ISjDw&ved=0CDAQ6AEwAA "Ethnically the Kurds are an Iranian people"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150320200456/http://books.google.com/books?id=JCHrAAAAMAAJ&q=|date=20 مارس 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://dx.doi.org/10.1163/1573-3912_islam_COM_0544|title=Kurds, Kurdistān|last=Bois, Th., Minorsky, V. and MacKenzie, D.N.|first=|date=|website=Brill Online|page=439|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|quote=The Kurds, an Iranian people of the Near East, live at the junction of (...)}}</ref> ye ku li herêma erdnîgariya ji [[Rojhilata Navîn]], [[Çiyayên Zagrosê]] ber bi rojhilatê ve heta [[Çiyayên Torosê]], li rojava, ji [[Çiyayên Hemrîn]]ê li başûr ber bi qeraxên [[Qers]]-[[Erzîrom]]ê li bakur dimînin û dijîn, ku piraniya wan li ser axa [[Kurdistan]]ê dijîn û bi [[zimanê kurdî]] ku di bin ziman-malbata [[hind û ewropî]] de ye xeber didin. Nifûsa Kurdan nêzîkê 20-25<ref name="BritKurd">"Kurd". ''Encyclopædia Britannica''. Encyclopædia Britannica Online. 2008. Dîroka gihîştinê: 16 kanûna pêşîn 2008.</ref> û 20-30<ref name="spr2">"Kurdish Diaspora". ''[http://www.springerlink.com/content/m3g772478j394247/fulltext.pdf Encyclopedia of Diasporas]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}'' (PDF). Springer US. 2005. {{ISBN|9780387299044}}. Dîroka gihîştinê:18 kanûna pêşîn 2008.</ref> mîlyon e. Îro li [[Tirkiye|Tirkiyê]] mezintirîn nifûsa kurd (15-22 milyon kes) heye<ref name="auto1">[https://ekurd.net/mismas/articles/misc2012/9/turkey4166.htm "Over 22.5 million Kurds live in Turkey, new Turkish statistics reveal".] 8 nîsan 2016 Ji arşîv hatî. Dîroka gihîştinê: 26 tîrmeh 2015.</ref>, [[Îran]], li [[Iraq]] û [[Sûriyê]] jî gelheya girîng ya Kurdan heye. Di heman demê de diasporaya Kurd li navçeyên cografîk ên cihêreng ên wek [[Ewropaya Rojava]], [[Amerîkaya Bakur]] û [[Asyaya Navendî|Asya Navîn]] jî heye, nemaze ji ber kaos û pirsgirêkên siyasî û civakî yên li herêmê û sedemên din, nemaze di nîvê duyemîn ê sedsala 20-an de.<ref name="spr2" /> Gava ku çanda kurdî di heman demê de bi têkiliyên sedsalî-hûnerî re di heman demê de bi çandên din ên [[Rojhilata Navîn]] re wekhevî heye, baweriya olî ya Kurd bi rengekî pir sincretîk pêşve çûye.<ref name="kreyen">Kreyenbroek, Philip G. (1996). "Religion and Religions in Kurdistan". ''Kurdish Culture and Identity''. Zed Books Ltd. {{ISBN|1856493296}}</ref> Digel ku pirraniya wan [[Misilman|misilmanên sunnî]] ne ku girêdayî mezheba Şafîî ne, endamên gelek ol û baweriyên cûda jî hene. Li gel vana, mezhebên cûda, tevger û baweriyên cûda hene ku di nav kurdan de wek [[êzdîtî]] û [[yarsan]] xuya dikin û bi çand û têgihiştina olî ya kurdî re têne xuyakirin.<ref name="kreyen" />{{Kurd}} == Bêjenasî == {{GotarêBingeh|Jêdera kurdan}} Bêjenasî ya peyva "kurd" (an jî [[Zimanê kurdî|"kurdî"]]) mijareke pirnîqaş e û nayê zanîn ka wê bi çi awayî tête girtin.<ref name=":0">{{Cite journal|last=Limbert|first=John|date=1968|title=The Origins and Appearance of the Kurds in Pre-Islamic Iran|url=http://www.jstor.org/stable/4309997|journal=Iranian Studies|volume=1|pages=41-51|via=}}</ref> Hin zanyar peyva "kurd" bi peyva Karda<ref>"[https://www.scirp.org/journal/PaperInformation.aspx?PaperID=49273 Kopiyek arşîv kirin]". 8 kanûna pêşîn 2015 Ji [https://web.archive.org/web/20151208142746/http://www.scirp.org/journal/PaperInformation.aspx?PaperID=49273 arşîv] hatî. Dîroka gihîştinê: 2 kanûna pêşîn 2015.</ref> di tabloyên [[sumer]]iya kevnar de vedigirin, ku di sedsala 24an berî zayînê de vedigirin, ku ew jî ji bo danasîna gel bikar dihat, digel ku hinên din peyva kurd di danasîna hin eşîrên di Anabasis [[Ksenofon]] de, ku piranî kurd lê dijîn bikar anîn. Gotina [[Kardox|kardukhoi]] (ku wekî peyva "kardu" pirjimar tête hesibandin ji ber ku paşpirtika ''kh'' ji paşpirtika pirjimar a [[ermenî]] ye û [[Ksenofon]] diyar dike ku wan navên van eşîrên ji ermenî fêr bûn).<ref name=":0" /><ref>Olson, Robert (2002). "Kurds". Karen Christensen ve David Levinson (Ed.). ''Encyclopedia of Modern Asia''. '''3'''. New York: Charles Scribner's Sons. ss. 412-415.</ref> Dûvre, di xebatên [[Livius]], [[Polubios]] û [[Strabon]] de, civatek bi navê Kyrtiae û bi wan re têkildar e.<ref name=":0" /> Lêbelê, peyva kurdî di çarçoweya hevdem de îranî ye; Bi rastî, ev peyv di ebata Kârnâmag î Ardashîr î Babagân de, ku di dema [[Împeratoriya Sasanî|sasaniyan]] de hatî nivîsandin, tê dîtin.<ref name=":0" /> Di derbarê Emehrazedê Sasanî Ardeşir şirove dikin, ev dîdevan behsa şerê Ardeşir bi kurdan û dijminahiya wî bi Siltan Madig re dike. Di beşa yekem a çîrokê de jî wisa hatiye nivîsandin ku "di dema serweriya xirab a [[Îskenderê Mezin|Îskender]] de, nîgarên Dara neçar bûn ku berê xwe bidin çiyayan û di nav kurdan de bijîn."<ref>[http://www.avesta.org/pahlavi/karname.htm Kârnâmag-î Ardashîr-î Babagân] (Beşa 1 û 5), Ji bo wergerandina tirkî binêrin. https://archive.org/details/karnamagiardashiribabagan</ref><ref>https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.533300/page/n69/mode/2up/search/Kurd (71-77 ibareler)</ref> Bi taybetî lêkolînerên destpêkê bi kurdan re têkiliya [[Kardox|kardukhoi]] ya ku ji hêla [[Ksenofon]] ve hatî behskirin re têkildar dike, lê van dîtinan têne nîqaş kirin û ji destpêka sedsala 20-an û vir ve giraniya xwe winda kirine.<ref name=":0" /> Sedemên ku mirovên bi navê Ksenofon [[Kardox|Kardukhoi]] bi kurdan re têne nas kirin ev e ku herêma ku ew îro lê dijîn li [[Kurdistan]]ê, adet û taybetmendiyên cuda yên derveyî ne. Lêbelê, ev encam li ser bingeha pirsgirêkên bingehîn bû mînaka ku kurd her gav li [[Kurdistan]]ê dijîn, ku kurd bi piranî lê dijîn û koçberiya li herêmê di dîrokê de nehatiye hesibandin. Di heman demê de, ew başbûnek e ku civakên ku li herêmek mayîn dijîn hêvî dikin ku awayên jiyanek wiha nîşan bidin, ji bilî taybetmendiyên wan ên mîna etnîsîteyê bi demê re.<ref name=":0" /> Her çend nîqaşên li ser mirovên Kardu, Kyrtiae hene, ku bi gelemperî di çavkaniyên kevn de têne behs kirin û bi demê re bi kurd re têkildar in, raya giştî ya dîroknas û zimannasan ev e ku van navan ji navê kurda cuda nine.<ref>G. Asatrian, Prolegomena to the Study of the Kurds, Iran and the Caucasus, Vol.13, ss. 1–58, 2009: "Evidently, the most reasonable explanation of this ethnonym must be sought for in its possible connections with the Cyrtii (Cyrtaei) of the Classical authors."</ref><ref>Ilya Gershevitch, William Bayne Fisher, ''The Cambridge History of Iran: The Median and Achamenian Periods'', 964 ss., Cambridge University Press, 1985, {{ISBN|0-521-20091-1}}, {{ISBN|978-0-521-20091-2}}, (see footnote of s.257)</ref> Sedema herî mezin a vê dîtinê vokala kurt e, ku di dawiya van peyvan de ye û di heman demê de parçeyek ji koka gotinê ye. Bi taybetî, peyva Kardu pir bi nakokî ye; gengaz e ku tîpa yekem ê vê peyvê bi tîpa K be, ne ku tîpa K, ku nîşan dide, ya Semîtîk "QRD" (tê wateya "wêrek" an "xurt"), dê tîpa Q diyar dike.<ref name=":0" /> Zimanzan hene ku vê yekê parêz dikin, her weha rexne û red dikin.<ref name="brill">Bois, Th. (2009). "Kurds, Kurdistān". P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel ve W.P. Heinrichs (Ed.). ''[https://referenceworks.brillonline.com/subjects Encyclopaedia of Islam]''. Brill. Brill Online. Dîroka gihîştinê: 12 sibat 2009.</ref> Wekî din, heke peyva kurdî ji peyva farisî Gord hatî wergirtin, mimkun e ku peyva Gord wekî rengek Îranîzandî ya navekî wek [[Kardox|Kardu]] ya herêmî (an Qardu) were dîtin.<ref name=":0" /> == Ziman == {{GotarêBingeh|Zimanê kurdî}} Zimanê kurdan, komziman in ku gelek ziman an jî zarava tên axiftin. Kurdî ji şêwezarên sereke yên [[kurmancî]], [[soranî]], [[Kurdí Xwarig|kurdiya başûrî]], [[zazakî]] û [[goranî]] pêk tê. Roja îro Kurd xwedî alavên ragihandinê ye, bi taybetî li [[herêma Kurdistan]]a Iraqa Federal; televîzyon, radyo, înternet, pirtûk, rojname û kovarên kurdî gelek hene. Li Başûrê Kurdistanê jî kurdî bûye zimanê dibistanan. == Dîrok == {{GotarêBingeh|Dîroka Kurdistanê}} Kurd neteweyeke kevnare ye. Li gorî hin pispor û [[dîroknas]]an, kurd bi [[Med]] û mediyan ve girêdayî ne, lê bi temamî ne aşkira ye. Ji mêj ve xwedî xet, nivîsandin û çandê bûne û mil bi milê neteweyên din ji bo pêşxistina çand û zanista xwe pêngav avêtine. Lê, piraniya cih û warên wî yên dîrokî ji ber derbasbûna demê û guherînên li cîhanê nemaze piştî îslamiyetê bandora ereban û dûgelên wan ji holê rabûne û têk çûne. Ev nivîs û nivîskarên ku mane jî girîngtirîn belge ne ji bo pêşandana şanî û dirûvê çanda netewe û welatparêzên kurd. === Serdema Antîk === [[File:Zagros 1992.jpg| [[Zagros (rêzeçiya)|Çiyayên Zagrosê]] di navbera tixûbên Tirkiye û Îrana îroyîn de|thumb|250px]] Li tableteke kîl ya [[Zimanê sumerî|sumerî]] ji hezarsala 3yem {{bz}} qala "Axa Karda" hatiye kirin. Li vê axê "mirovên Su" yên li herêmên başûrê [[Gola Wanê]] rûniştîbûn dijîn: Têkîliyeke zimannasiyê di navbera "kurd" û "karda" de ne diyar e lê belê tê fikirîn ku eleqayek di navbera wan de gengaz e.<ref>{{cite journal|title=The Name Kurd and its Philological Connexions|journal = Journal of the Royal Asiatic Society|volume = 55|issue = 3|pages = 393–403|doi = 10.1017/S0035869X00067605|year = 1923|last1 = Driver|first1 = G. R.}}</ref> Tabletên din ên kîl bi sumerî gelên di axa karda de jiyane wek ''Qarduçî'' û ''Qurtî'' bi nav kirine.<ref>{{cite book|last1=Incorporated|first1=Facts On File|title=Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East|publisher=Infobase Publishing|isbn=9781438126760|url=https://books.google.com/books?id=stl97FdyRswC&pg=PA380#v=onepage&q=kurds%20guti|accessdate=30 January 2017|language=en|year=2009}}</ref> Ji hêla etîmolojiyê têkîliya peyva Karda/Qardu bi têgiha [[Urartu|Urartûyê]] ya bi [[Zimanê suryanî|suryankî]] û bi têgiha [[Ararat]]ê ya bi [[îbranî]] re heye.<ref>{{Cite journal|last=Reynolds|first=G. S.|year=2004|title=A Reflection on Two Qurʾānic Words (Iblīs and Jūdī), with Attention to the Theories of A. Mingan|url=|journal=Journal of the American Oriental Society|volume=124|issue=4|pages=675–689|doi=10.2307/4132112|jstor=4132112}}</ref> Tên gumankirin Qartî an Qartas -ên di çiyayên bakûrê [[Mezopotamya]]yê de niştecîh bûn- bi îhtîmalekê pêşiyên kurdan in. [[Akadî]] di dawiya hezarsala 3em {{Bz}} de ji aliyê koçberên ji herêma Qartas ve hatine erîşkirin û ew wek [[Gutî]] bi nav kirine. Wan di 2150an {{Bz}} de [[Mezopotamya]] feth kiriye û bi 21 mîran re hikûm kiriye heta [[Utu-hengel]] -mîrê [[sumer]]iyan- ew têk birin.<ref>{{Cite journal|last=Fabbri|first=Giampietro|date=2017|title=SUPARSTHAS and SWAGWAUTAS Colonisers of the Ancient World. Part I: Origins and early migrations|url=|journal=Journal of Ancient History and Archaeology|volume=4|pages=6, 16|issn=2360-266X|via=}}</ref> Li gorî gelek kurdan, pêşiyên wan ji [[Mêd|medan]] -xelkeke îranî ya kevn<ref>{{cite book|author=Barbara A. West|title=Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania|url=https://books.google.com/books?id=pCiNqFj3MQsC&pg=PA518|date=1 January 2009|publisher=Infobase Publishing|isbn=978-1-4381-1913-7|page=518}}</ref>- hatiye û herwiha salnameyeke ku digihîje sala 612an -di vê salê de payitexta [[Împeratoriya Asûr|asûran]] a [[Nînewa]]yê ji aliyê medan ve hatiye fethkirin- ji aliye kurdan ve tê bikaranîn.<ref>{{cite encyclopedia|title=IRAN v. PEOPLES OF IRAN (1) A General Survey|encyclopedia=Encyclopædia Iranica|url=http://www.iranicaonline.org/articles/iran-v1-peoples-survey|last=Frye|first=Richard Nelson|accessdate=2016-03-04}}</ref> Îdiaya esla kurdan a ji medan di merşa wan de jî derbas dibe: "Em xortên Med û [[Hevexştre|Keyxesrew]] in"<ref>{{cite book|author=Ofra Bengio|title=Kurdish Awakening: Nation Building in a Fragmented Homeland|url=https://books.google.com/books?id=caCDBAAAQBAJ&pg=PA87|date=15 November 2014|publisher=University of Texas Press|isbn=978-0-292-75813-1|page=87}}</ref> Lêbelê, MacKenzie û Asatrian li dijî têkîliya zimanê medî û kurdî derdikevin.<ref>{{Cite book|title=The Kurds: A contemporary overview|last=Kreyenbroek|first=P.G.|publisher=Routledge|year=2000|isbn=978-0415072656|location=|pages=[https://archive.org/details/kurds00pkre/page/54 54]|url=https://archive.org/details/kurds00pkre/page/54}}</ref><ref>G. Asatrian, ''Prolegomena to the Study of the Kurds'', Iran and the Caucasus, Vol.13, pp.1-58, 2009. (p.21)</ref> Ji aliyê din ve [[zimanê kurdî|kurdî]] wek zimanê medî şaxeke zimanên îranî yên bakurê rojavayê pêk tîne.<ref>{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/kurdish-language-i|title=Kurdish Language|date=2020-03-04|website=Encyclopædia Iranica|editor-last=Ludwig|editor-first=Paul|access-date=2015-05-05|archive-date=2011-11-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20111117044331/http://www.iranicaonline.org/articles/kurdish-language-i|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{cite journal |author=D. N. MacKenzie |year=1961 |title=The Origins of Kurdish |journal=Transactions of the Philological Society |volume=60 |pages=68–86|doi=10.1111/j.1467-968X.1961.tb00987.x }}</ref> Hin lêkolîner [[kardox]]ên serbixwe wek pêşiyên kurdan difikirin,<ref>{{Cite book|title=The Cambridge History of Iran, Volume 2|url=https://archive.org/details/cambridgehistory00gers_186|last=Gershevitch|first=I.|publisher=[[Cambridge University Press]]|year=1985|isbn=9780521200912|location=|pages=[https://archive.org/details/cambridgehistory00gers_186/page/257 257]|quote=}}</ref> ên din jî [[Kîrtî|kîrtiyan]] çêtir digirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/cyrtians-gk|title=CYRTIANS|last=Schmitt|first=Rüdiger|date=15 December 1993|website=Iranica Online|access-date=}}</ref> Lêbelê, rastî têgiha ''kurd'' herî pêşîn di sedsala 7an de di çavkaniyên erebî de tên.<ref>Martin van Bruinessen, "The ethnic identity of the Kurds," in: ''Ethnic groups in the Republic of Turkey'', compiled and edited by Peter Alford Andrews with Rüdiger Benninghaus [=Beihefte zum Tübinger Atlas des Vorderen Orients, Reihe B, Nr.60]. Wiesbaden: Dr. Ludwich Reichert, 1989, pp. 613–21.{{cite web |url=http://www.let.uu.nl/~Martin.vanBruinessen/personal/publications/Bruinessen_Ethnic_identity_Kurds.pdf |title=Archived copy |accessdate=2015-06-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151015152331/http://www.let.uu.nl/~Martin.vanBruinessen/personal/publications/Bruinessen_Ethnic_identity_Kurds.pdf |archivedate=15 October 2015 |df=dmy-all }}</ref> Destanên wek [[Şahname]] û [[Pirtûka Karûbarên Erdeşîrê Babekan|Kar-Namag i Ardashir i Pabagan]] ya bi [[Farisiya Navîn|pehlewî]], pirtûkên ji dema ewîliya îslamê, û çavkaniyên din ên îslamê nimûneyên pêşîn ên navê ''kurd'' dide.<ref>A. Safrastian, ''Kurds and Kurdistan'', The Harvill Press, 1948, p. 16 and p. 31</ref> Esla kurdan ya etnîkî curbicur in.<ref name="DavidMcdowall" /> Di [[Kar-Namag i Ardashir i Pabagan]] de -nesîreke kurt a bi farsiya navîn hatiye nivîsîn- hatiye vegotin ku li dema [[Împeratoriya Sasanî|Împeratoriya Sasaniyan]] [[Erdeşîrê Yekê]] li dijî kurdan û seroka wan, [[Madîg]], şer kiriye. Tevî ku di destpêkê de têk çûye jî, Erdeşîrê Yekê di serîtewandina kurdan de bi ser ketiye.<ref>''Kârnâmag î Ardashîr î Babagân.'' Trans. D. D. P. Sanjana. 1896</ref> Di nameyeke Erdeşîrê Yekê ji dijminê xwe yê [[Erdevan IV|Erdevan V]] ku di heman berhemê de hatiye vegotin stendibû de ew jî wek kurdekî hatiye nîşandan. {{quote| <poem> Te qasê tu nikarî bicû gez kiriye, û te mirina xwe di destê xwe afirandiye, Hey kurê kurdan, di kona kurdan de hatiye mezinkirin, Kê destûr da te wê tacê deynî ser serê xwe.''<ref>{{cite journal | last1 = Limbert | first1 = J. | year = 1968 | title = The Origins and Appearance of the Kurds in Pre-Islamic Iran | url = | journal = Iranian Studies | volume = 1 | issue = 2| pages = 41–51 | doi=10.1080/00210866808701350}}</ref> </poem> }} Di vê demê de bikaranîna têgiha kurd bi îhtimaleke gelek mezin têgiheke civakî bû ku ji dêla komeke etnîk a eşkere ji bo koçberên îraniya bakurê rojava dihat bikaranîn.<ref>{{cite journal | last1 = Asatrian | first1 = G. | year = 2009 | title = Prolegemona to the Study of Kurds | url = | journal = Iran and the Caucasus | volume = 13 | issue = 1| pages = 1–58 | doi=10.1163/160984909x12476379007846}}</ref> Herwiha di 360an {{Bz}} de mîrê [[Împeratoriya Sasanî|sasaniyan]] [[Şepûr II|Şepûrê Duyêm]] ji bo fethkirina bajarê Bezabdeyê -[[Cizîr]]a îro- êrişî parêzgeha [[Romaya Kevnare|romê]] ya [[Zawdex]]ê kiriye. Bajar bi hêz hatibû xurtkirin û ji aliyê sê lejyonan û gelek tîrvanên kurd ve hatibû parastin.<ref name="Gutenberg.org">{{cite web|url=http://www.gutenberg.org/files/16167/16167-h/raw7a.htm |title=The Seven Great Monarchies, by George Rawlinson, The Seventh Monarchy, Part A |work=Gutenberg.org |accessdate=2014-03-02}}</ref> Piştî dorpêçeke dirêj û dijwar, [[Şepûr II|Şepûrê Duyêmî]] dîwar hilweşandine, bajar feth kiriye û hemû parêzvanên wê qetil kirine. Dûre wî, vî bajarê stratejîk tamîr kiriye, leşkerên xwe yên çêtirîn di bajêr de bi cih kirine.<ref name="Gutenberg.org"/> Îhtimal e ku Qadishaye, yên ji hêla [[Kavad I|Kavadê Yekê]] ve di [[Singara]]yê de hatine bicihkirin, kurd bûn<ref>{{Cite book|title=The Cambridge History of Iran, Volume 3, Issue 2|last=Fisher|first=W. B.|publisher=Cambridge University Press|year=1968|isbn=9780521246934|location=|pages=761}}</ref> û wan [[Ebd el-Mesîh]]ê şêhîd perestibû.<ref>{{Cite book|title=The Origins of Cities in Dry-Farming Syria and Mesopotamia in the 3rd Millennium B.C.|last=Weiss|first=Harvey|publisher=Four Quarters Publishing|year=1986|isbn=9780931500084|location=Guilford, Connecticut|pages=76}}</ref> Qadishaye li dijî Sasaniyan serhildan kir û hemû axên farisî talan kirin. Dûre ew bi ereb û ermeniyan re beşdarî şerê Sasaniyan li dijî [[Împeratoriya Bîzansê|Bîzansê]] bûn.<ref>{{Cite journal|last=Fisher|first=G.|date=2016|title=Writing the History of the "Persian Arabs": The Pre-Islamic Perspective on the "Nasrids" of al-Hirah|url=|journal=Iranian Studies|volume=49|pages=247–290|doi=10.1080/00210862.2015.1129763}}</ref> Nivîseke nivîskarekî meçhûl a ji sedsala 7an jî heye, ku di derheqê [[Mar Qardax]], şehîdê Xiristiyanan, de hatiye nivîsîn. Mar Qardax di sedsala 4an de di dema serdestiya Şepûrê Duyem de jiyabû, û tê gotin ku ew rastî [[Mar Ebdişo]]yê metran û şêhîd hatiye. Piştî lêpirsîna Mar Qardax û leşkerên wî di derheqê eslê Abdişoyî de, wî gotiye dê û bavên xwe di rastiya xwe de ji gundê [[asûr]]an ê bi navê Hazzayê ne lê ew hatine biderkirin, û piştre li Tamanonê, gundekî li ''axa kurdan'' ê ku tê terîfkirin li derdora [[Çiyayê Cûdî|Çiyayê Cûdiyê]] ye, niştecîh bûn.<ref>Walker, J. T. (2006). ''The Legend of Mar Qardagh: Narrative and Christian Heroism in Late Antique Iraq''. Berkeley: [[University of California Press]], pp. 26, 52.</ref> === Serdema Navîn === [[File:Saladin the Victorious.jpg|thumb|[[Selahedînê Eyûbî]], damezrînerê [[Dewleta Eyûbiyan]] li Rojhilatê Navîn]] Çavkaniyên suryanî yên ewil ji bo kurdan ''Hurdanaye, Kurdanaye, Kurdaye'' bi kar anîne. Li gorî [[Mîxaîlê Mezin]], hurdanaye ji erebên tayaye veqetiyabû û hewara xwe bir bo [[Theofîlus (împerator)|Theofîlusî]], împaratorê bîzansê. Ew herwiha qala leşkerên [[Gelê Farsê|parsî]] yên ku li hêrema Qardu li dijî Musayî, serokê hurdanayeyan, di sala 841an de şer kiribû dike. Li gorî [[Bar Hebraeus|Bar Hebreausî]], mîrekî kurdanayeyan hebû û wî di sala 829an de li dijî ereban serî hilda. Mîxaîlê Mezin ew wek [[Paganî|pagan]], mirîdên [[mehdî]] û pisporên [[Mux|magî]] hesibandin. Mehdiyê wan xwe wek [[Îsa]] û [[Rihê pîroz]] bi nav kiriye.<ref>{{Cite journal|last=Mouawad|first=R.J.|date=1992|title=The Kurds and Their Christian Neighbors: The Case of the Orthodox Syriacs|url=|journal=Parole de l'Orient|volume=XVII|pages=127–141|via=}}</ref> Di destpêka [[Serdema Navîn]] de kurd di çavkaniyên erebî de bi awayekî belawela xuya dikin, û ev têgih hingê jî ji bo xelkekî taybet nedihat bikaranîn; şûna wê, wê têgihê nişanî eşîrên koçer ên îraniyên rojavayî dida, ku ev eşîr ji [[Gelê Farsê|parsan]] cûda bû. Lê dîsa jî di Serdema Navîn a Bilind de nasnameya kurdan a etnikî her ku diçû dihat holê. Digel ku têgih bi awayekî civakî jî dihat bikaranîn,<ref>James, Boris. (2006). Uses and Values of the Term Kurd in Arabic Medieval Literary Sources. ''Seminar at the American University of Beirut'', pp. 4, 8, 9.</ref> mirov dikare delîlên eşkere yên nasname û hevkariya kurdan a etnikî di nivîsên ji sedsala 12 û 13an de bibîne.<ref>James, Boris. (2006). Uses and Values of the Term Kurd in Arabic Medieval Literary Sources. ''Seminar at the American University of Beirut'', pp. 6-7.</ref> Ji sedsala 11an û pê ve têgiha kurd bi eşkereyî wekî etnonîm tê diyarkirin û hevwatetiya wê bi kategoriya etnografîk a koçber re nîne.<ref>{{Cite journal|last=James|first=Boris|date=2014|title=Arab Ethnonyms( 'Ajam, 'Arab, Badu and Turk): The Kurdish Case as a Paradigm for Thinking about Differences in the Middle Ages|journal=Iranian Studies|volume=47|issue=5|pages=683–712 (see 692)|doi=10.1080/00210862.2014.934149}}</ref> [[Teberî|Teberiyî]] nivîsiye ku di sala 639an de [[Hormuzan]]î, generalekî Sasaniyan ê ji malbateke mîrzade, li dijî dagirkerên Îslamê li [[Xûzistan]]ê şer kiriye, û bang li kurdan kiribû ku di wî şerî de alîkariya wî bikin.<ref>al-Tabari. ''The Conquest of Iraq, Southwestern Persia, and Egypt''. Trans. G. H. A. Juynboll. Albany: [[State University of New York Press]], 1989, p. 121.</ref> Lêbelê, ew têk çûne û ketine bin serweriya Îslamê. Di sala 838an de serokekî kurd ê li Mûsilê, bi navê [[Mîr Ceferê Dasnî|Mîr Ceferî]], li dijî xîlafeta [[El-Mutasimî]] serî hilda, yê ku li dijî serhildanê fermandarê Îtex şandiye. Îtex di vî şerî de bi ser ket û piraniya kurdan îdam kirin.<ref>T. Bois. (1966). ''The Kurds''. Beirut: Khayat Book & Publishing Company S.A.L., p. 87.</ref><ref>K. A. Brook. (2009). ''The Jews of Khazaria''. Maryland: Rowman and Littlefield Publishers Inc., p. 184.</ref> Li dawiyê ereban herêmên kurdan feth kirine û hêdî hêdî piraniya kurdan anîne Îslamê, û pir caran kurd di nav leşkerên xwe de bi cih kirine, yek ji wan jî [[Xanedana Hemdaniyan|Hemdaniyan]] in, ku endamên malbata wan ên mîrzade bi gelemperî bi kurdan re zewicîne.<ref>Canard (1986), p. 126</ref><ref>Kennedy (2004), pp. 266, 269.</ref> Di sala 934an de xanedana [[Daylamite]] [[Biweyhî]] hatiye damezrandin, û paşê jî wan piraniya Îran û Iraqa îroyîn feth kirine. Di dema serweriya vê xanedanê de Bedr ibn Hasanwaih, serokeşîr û serwerê kurd, xwe wekî yek ji giringtirîn emîrên wê demê da qebulkirin.<ref>K. M. Ahmed. (2012). ''The beginnings of ancient Kurdistan (c. 2500-1500 BC) : a historical and cultural synthesis''. [[Leiden University]], pp. 502-503.</ref> Di sedsalên 10-12an de çend serwerî û xanedanên kurdan hatine damezrandin, ku li Kurdistanê û deverên cîran hikûm kirine: [[File:AyyubidGreatest.png|thumb|Dewleta Eyûbiyan xanedaneke misilman ya kurd bû, ku ji aliyê Selahedînê Eyûbî ve hatiye damezrandin.]] * [[Şedadî]] (951–1174) li hin deverên [[Ermenistan]] û [[Arran]]a îroyîn hikûm kiriye.<ref>A. Peacock (2011) [http://www.iranicaonline.org/articles/shaddadids "Shaddadids"]. ''Encyclopædia Iranica''. Retrieved 7 July 2013.</ref> * [[Rewadî]] (955-1221) li hin deverên [[Azerbaycan]]ê hikûm kiriye.<ref>Jamie Stokes, ''Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East'', Volume 1, Infobase Publishing, 2009, {{ISBN|978-0-8160-7158-6}}, [https://books.google.com/books?id=stl97FdyRswC&pg=PA382#v=onepage&q=%22the%20latter%20around%20Tabriz%20and%20Maragheh.%22 p. 382.]</ref> * [[Dewleta Hesnewiyan|Heseneweyhî]] (959–1015) li rojavayê Îranê û Mezopotamyaya jorîn hikûm kiriye.<ref>{{cite book| last = M. Gunter| first = Michael| title = Historical dictionary of the Kurds| url = https://books.google.com/?id=DoNSXwb8D9EC&pg=PA117| year = 2011| publisher = Scarecrow Press| isbn = 978-0-8108-7507-4 }}</ref> * [[Merwanî]] (990–1096) li rojhilatê Anatolyayê hikûm kiriye.<ref>C.E. Bosworth, ''The New Islamic Dynasties'', ([[Columbia University Press]], 1996), 89.</ref> * [[Dewleta Enazî|Enazî]] (990-1117) li rojavayê Îranê û Mezopotamyaya jorîn (ya paşî Heseneweyhî hatiye) hikûm kiriye.<ref>K. M. Ahmad (2011) [http://www.iranicaonline.org/articles/annazids-banu-annaz-a-kurdish-dynasty-r "Annazids"]. ''Encyclopædia Iranica''. Retrieved 7 July 2013.</ref> * [[Hezarhespî]] (1148–1424) li başûrê rojavayê yê Îranê hikûm kiriye.<ref>C. Edmund Bosworth (2003) [http://www.iranicaonline.org/articles/hazaraspids "Hazāraspids"]. ''Encyclopædia Iranica''. Retrieved 7 July 2013.</ref> * [[Dewleta Eyûbiyan]] (1171-1341) li Misr, Sûriye, Mezopotamyayê jorîn û parçeyên din ên başûrê rojhilatê Anatolyayê û li Nîvgirava Erebistanê hikûm kiriye.<ref name="IranicaAyyubids">{{cite book |chapter-url=http://www.iranicaonline.org/articles/ayyubids |first=R. S.|last=Humphreys |chapter=Ayyubids |title=Encyclopædia Iranica |accessdate=2 December 2011}}</ref> Ji ber dagirkeriya tirkan a Anatolyayê di sedsala 11an de xanedanên kurd hilweşiyane û beşdarî xanedana [[Selcûqî|selcûqiyan]] bûne. Piştî vê demê kurd di nav artêşên [[Zengiyan]] de gelek cih girtine.<ref>F. Robinson. (1996). ''The Cambridge Illustrated History of the Islamic World''. Cambridge: Cambridge University Press, p. 44.</ref> Piştî Zengiyan, bi rêveberiya [[Selahedînê Eyûbî|Selahedînî]] [[Dewleta Eyûbiyan]] di sala 1171an de hatiye damezrandin. Selahedînî ji bo fethkirina [[Orşelîm|Qudisê]] ji destê [[Seferên xaçperestan|xaçperestan]] di [[Şerê Hattin]]ê de serokatiya misilmanan kiriye; herwiha gelek caran li dijî [[Heşhaşî|Heşhaşi]]yan jî şer kiriye. Dewleta Eyûbiyan heya sala 1341an dom kiriye û di dagirkirina mongoliyan de têk çûye. === Serdema Sefewiyan === [[File:Kurdsih_Wariors.jpg|thumb|upright=1.15|Şerrvanên kurd ji aliyê Frank Feller ve]] [[Dewleta Sefewiyan|Xanedana Sefewiyan]], ya di sala 1501an de hatiye damezrandin, warê kurdan jî bi dest xistiye. Bi rastî eslê vê malbatê digihîje kurdekî bi navê [[Pîroz Şah Zêrînkuleh]], esilzadeyekî ku di sedsala 11an de ji Kurdistanê bar kiriye [[Erdebîl, Îran|Erdebîlê]].<ref name="Daftary">F. Daftary, "Intellectual Traditions in Islam", I.B. Tauris, 2001. pg 147: "But the origins of the family of Shaykh Safi al-Din go back not to Hijaz but to [[Kurdistan Province|Kurdistan]], from where, seven generations before him, Firuz Shah Zarin-kulah had migrated to Adharbayjan"</ref><ref>Barry D. Wood, The Tarikh-i Jahanara in the Chester Beatty Library: an illustrated manuscript of the "Anonymous Histories of Shah Isma'il", Islamic Gallery Project, Asian Department Victoria & Albert Museum London, Routledge, Volume 37, Number 1 / March 2004, Pp: 89 - 107.</ref> [[Şerê Ebexê]], ku di sala 1514an de li [[Azerbaycana Rojava (parêzgeh)|Parêzgeha Azerbaycana rojava]] ya Îranê bi dawî bûye, destpêka [[Şerên Osmanî-Farisî]] yên di navbera Sefewiya Îranê (û xanedanên Îranê yên peyhatî) û [[Împeratoriya Osmanî|Osmaniyan]] de bûye. Ji bo 300 salên bê, piraniya kurdan xwe li heremên ku di dema Şerên Osmanî-Farisî de di navbera Osmanî û Îranê de gelek caran hatine dest guherandin dijîn dît. Şahê Sefewiyan ê [[Şah Îsmaîl|Îsmaîl I]] (s. 1501-1524) serhildaneke [[Êzdîtî|êzîdiyan]] a ku ji sala 1506an heta 1510an dom kiriye, dawî anî. Piştî sedsalekê Şerê [[Dimdim]]ê çêbû, ku Şahê Sefewiyan ê [[Şah Ebasê Yekê|Ebas I]] (s. 1588-1629) serhildana ku bi serokê kurd ê [[Emîrxan Lepzêrîn|Emîrxan Lepzerîn]] ve hatiye serokatîkirin bi serfirazî dawî aniye. Piştre gelek kurd hatine sirgûnkirin [[Xorasan]]ê, ne tenê ji bo qelskirina kurdan, lê di heman demê de jî ji bo parastina sînorê rojhilatê ji dagirkirina eşîrên afganî û tirkmen.<ref>''A People Without a Country: The Kurds and Kurdistan'' By Gérard Chaliand, Abdul Rahman Ghassemlou, and Marco Pallis, p. 205.</ref> Xelkên din ên wek [[ermenî]], [[gurcî]] û [[çerkez]] jî bi darê zorê ji hêla Ebas I û xelefên wî ve hatine sirgûnkirin.<ref>{{Cite book|title=Shah Abbas: The Ruthless King Who Became an Iranian Legend|last=Blow|first=David|publisher=I.B.Tauris|year=2009|isbn=978-0857716767|pages=66}}</ref><ref>{{Cite book|title=From the Indian Ocean to the Mediterranean: The Global Trade Networks of Armenian Merchants from New Julfa|last=Aslanian|first=Sebouh|publisher=University of California Press|year=2011|isbn=978-0520947573|location=California|pages=1}}</ref><ref>{{Cite book|title=A Concise History of the Armenian People: (from Ancient Times to the Present)|last=Bournoutian|first=George|publisher=Mazda Publishers|year=2002|isbn=978-1568591414|pages=208|edition=2 ed}}</ref><ref>{{Cite book|title=Historical Dictionary of Georgia|last=Mikaberidze|first=Alexander|publisher=Rowman & Littlefield|year=2015|isbn=978-1442241466|pages=291, 536|edition=2 ed}}</ref><ref>{{Cite book|title=Iran and the World in the Safavid Age|url=https://archive.org/details/iranworldinsafav0000unse|last=Floor|first=Willem|publisher=I.B.Tauris|year=2012|isbn=978-1850439301|pages=[https://archive.org/details/iranworldinsafav0000unse/page/479 479]|last2=Herzig|first2=Edmund}}</ref> [[Kurdên Xorasanê]], ku hêjmara wan nêzîkê 700.000 in, hîn jî zaravayê kurdiya [[kurmancî]] bi kar tînin.<ref>''[http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/X2H-Xref-ViewHTML.asp?FileID=11316&lang=en "The cultural situation of the Kurds],'' A report by Lord Russell-Johnston, Council of Europe, July 2006. Retrieved 11.01.2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.unhchr.ch/tbs/doc.nsf/0/f52bcc85689b17998025679f003f5a36?Opendocument|title=Fifteenth periodic report of States parties due in 1998: Islamic Republic of Iran|publisher=Unhchr.ch|access-date=2011-12-02}}</ref> Çend kurdên esilzade xizmeta Sefewiyan kiriye û di nav wan de hatine asteke baş, yek ji wan jî Şêx Elîxanê Zengenê ye, ku ji sala 1669an heta 1689an wek wezîrê mezin ê [[şah]] Suleyman I (s. 1666–1694) xebitiye. Ji ber hewildanên wî yên ji bo reformkirina aboriya Îranê, di dîroknivîsa nûjen de jê re "Sefewî Emîr Kebîr" tê gotin.<ref>{{Cite book|title="ŠAYḴ-ʿALI KHAN ZANGANA".|last=Matthee|first=Rudi|publisher=Encyclopaedia Iranica}}</ref> Herwiha kurê wî, Şahqulîxanê Zengenê, jî ji sala 1707an heta sala 1716an wek wezîrê mezin xizmet kiriye. Siyasetmedarekî kurd ê din, Genc Elîxan, hevalekî nêzîk ê Ebas I bû, û di parêzgehên têvel de walîtî kiriye û ji bo xizmeta wî ya dilsoz dihat zanîn. === Serdema Zend === [[Wêne:کریم_خان_زند.JPG|alt=|thumb|[[Kerîmxanê Zend]], serokê Xanedana Zend yê Lekî ]] Piştî hilweşîna Safewiyan, Îran ketiye bin destê [[Xanedana Efşaran|Împeratoriya Efşarî]] ku di dema xwe ya zêrîn de ji aliyê [[Nadir Şah]] ve hatiye hikûmkirin. Piştî mirina Nadîr Şah, Îran ketiye nav şerekî navxweyî, gelek serok hewl dane ku desthilata wî welatî bigirin. Di dawiyê de [[Kerîmxanê Zend]], generalekî [[lek]]î yê [[Zend (eşîr)|eşîra Zend]], desthilatê bi dest xistiye.<ref>A fourth pretender was Karim Khan, son of Aymak of the Zand, a section of [[Lek|Lak]] tribe {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=y6BCAAAAIAAJ&q=%22A+fourth+pretender+was+Karim+Khan,+son+of+Aymak+of+the+Zand%22|title=A History of Persia|last=Sir Percy Molesworth Sykes|publisher=Macmillan and Company, limited|year=1930|page=277}}</ref> Hingê di serdema Kerîmxanî de welat dewlemend bûye; huner pêş ve çûye, û têkiliyên navneteweyî jî hatine xurtkirin.<ref>J. R. Perry (2011) [http://www.iranicaonline.org/articles/karim-khan-zand "Karim Khan Zand"]. Retrieved 7 July 2013.</ref> Kerîmxan wekî serokekî ku bi xelkê xwe re eleqedar bûye hatiye vegotin û sernavê ''Wekilê Xelkê'' lê hatiye kirin. Piştî Şerê Osmanî-Îranî (1775-76) Kerîmxan karibûye ji bo çend salan desthilatê [[Besre]]yê di Iraqa Osmaniyan de bigire.<ref>'' 'Abd al-Hamid I'', M. Cavid Baysun, The Encyclopaedia of Islam, Vol. I, ed. H.A.R. Gibb, J.H. Kramers, E. Levi-Provencal and J. Schacht, (Brill, 1986), 62.</ref><ref>Dionisius A. Agius, ''In the Wake of the Dhow: The Arabian Gulf and Oman'', (Ithaca Press, 2010), 15.</ref> == Bingeh û rehên kurdan == Kurd neteweyeke îranî ne û dîroka wan diçe sê hezar sal berî zayînê. Li gorî belgeyên dîrokî yên ku di destên me de hene; kurd li quntara [[çiyayên Zagrosê]] bi navên "Gûtî", "Lolo", "Kasî", "Mîtanî", "Sobar", "Nayrî", "Manayî", "Kardox" û "Xaldî" û bi piranî di koçberiyê de jiyane. Paşê di salên 700 heta 550yê berî zayînê de dewleteke bi hêz a bi navê ''Med'' damezirandine. === Sazkirina dewletên Med û Hexamenişiyan === Li gorî hin ji dîroknasan, ariyayî di hezareya sêyem a berî zayînê de li başûrê [[Rûsya]]yê bi ser bakurê [[Qefqaz]] û [[Deryaya Reş]] re koçbernî rojavayê Asyayê bûne. Li wir jî ew bûna du beş. Beşek ji wan çûye Ewrûpayê û netewey; ên Ewropayî yên niha paşmaya wê beşê ne. Beşa din jî çûye Rojavaya Navîn û bi maweyeke hezar salî li wir mane. Paşê jî berê xwe dane bakurê Îranê. Piştî demekê ew beş jî bi xwe bû du deste. Desteyek çû [[Hind]]ê û li [[Pencab]]ê bi cih bû. Gelê [[Hindistan]]ê paşmaya wê desteyê ye. Desteya din jî li Îranê belav bû. Wan bi navê "îranî" deng veda. Ew desteya ku li Îranê niştecih bûn û wekî "pars" deng dan. Yên din jî ku her bi awayekî koçber jiyan û li ser çiyayên Zagros û [[Ararat]] belav bûn jî, dewleteke bi navê [[Med]] damezirandin. Faris jî pêş ketin û wan jî dewleteke bi navê [[Hexamenişîn]] pêk anîn û wan [[Dewleta Medya]] di sala 550yê berî zayînê de têk birin û pûç kirin. Vêca koka farisan diçe ser hexamenişiyan û ya kurdan jî diçe ser medan. == Çand û huner == === Zargotin û Mîtolojî === [[File:Vulpes vulpes at Eshel HaNasi4, israel.jpg|thumb|Rovî, lehengeke gelember ya di Çîrokên kurdî de|alt=|çep]] Kurd xwedî kevneşopiyeke zargotinê ya dewlemend in, ku heta van demên dawiyê bi piranî bi axaftin an jî kilaman ji nifşekê derbasî yê din bûye. Her çend e ku hin çîrokên nivîskarên Kurd li seranserê Kurdistanê baş dihat zanîn; piraniya çîrokên hatine vegotin tenê di sedsala 20an û 21an de hatine nivîsîn. Tê bawerkirin piraniya wan ji sedsalan gihaştine heta îro. Armanc û şêwaza wan cûr bi cûr in, di nav zargotina kurdan de mirov dikare çîrokên di derbarê xweza, ajalên [[Antropomorfîzm|antropomorfîk]], evîn, lehengên baş û xirab, afirandiyên mîtolojîk û jiyana rojane de bibîne. Mirov dikare di çandên din de jî hin ji van lehengên mîtolojîk mîna [[Teyrê Sîmir|Sîmir]], [[Şahmaran]] û [[Kawayê Hesinker]] bibîne, nexasim di [[Dastannasiya Arî (Êranî)|Mîtolojiya Îranî]] de. Her wiha hin çîrok tenê li ser şahiyê ye, û hinên din jî li ser perwerdeyî û dîn in.<ref name="Edgecomb">{{Cite book|title=A Fire in My Heart: Kurdish Tales|last=D|first=Edgecomb|publisher=Westport: Libraries Unlimited|year=2007|pages=200}}</ref> Dibe ku hêmana herî tê dubarekirin rovî bibe, ew bi fêlbazî û jîrîtiya xwe bi ser hemû cûreyên kêm hişmend dikeve, her wiha bi gelemperî di dawiyê de têk diçe.<ref name="Edgecomb" /> Mijareke din a gelemper di zargotina kurdan de jî eslê eşîran e. Çîrokbêj li pêşberî temaşevanên ku carinan bi tevahiya gundekî pêk tê, çîrokên xwe pêşkêş dikin. Mirovên ji derveyî herêmê ji bo guhdarîkirina çîrokan rêwîtiyê dikin û çîrokbêj bixwe diçin gundên din da ku çîrokên xwe belav bikin. Ev çîrok bi taybetî di zivistanê de geş dibin ji ber ku bi evarî mirov di hindurê malê de dimînin û peydakirina şahiyê hingê dijwar e.<ref name="Edgecomb" /> Ev çirok bi komên kurd ên heterojen re li hev tên û digel ku hin çîrok û hêman bi gelemperî li seranserê Kurdistanê tên dîtin, yên din jî xweserî herêmekê ne û girêdayî bi herêm, dîn û zaravaya xwe ve ne. Dibe ku mînaka vê ya herî baş [[Kurdên cihû|cihûyên kurd]] ên [[Zaxo]]yê bin; li hemberî çîrokbêjên wan ên jêhatî li hemû deveran ji ber kevneşopiyeke devkî ya bêhempa rêz tê girtin.<ref>D. Shai (2008). [https://doi.org/10.1007%2FBF02965657 "Changes in the oral tradition among the Jews of Kurdistan"].Retrieved 7 July 2013.</ref> Mînakên din jî mîtolojiya ezîdiyan,<ref>C. Alison (2006).[http://www.iranicaonline.org/articles/yazidis-i-general-1 "Yazidis i. General"]. ''Encyclopædia Iranica'' Retrieved 7 July 2013.</ref> û çîrokên kurdên Dêrsimê ne, ku di bin bandora ermeniyan de mane.<ref>{{Cite web|url=http://english6.net/s/shahnameh-in-the-kurdish-and-armenian-oral-tradition-w18142.html|title=Shahnameh in the Kurdish and Armenian Oral Tradition|date=2013-07-07|last=V|first=Arakelova|archive-url=https://web.archive.org/web/20150518102817/http://english6.net/s/shahnameh-in-the-kurdish-and-armenian-oral-tradition-w18142.html|archive-date=2015-05-18}}</ref> Piştî derbeya 1980an di dema qedexekirina zimanê kurdî de dengê dengbêj û çîrokbêjan hatiye birîn, û gelek çîrok ketine talûkeya tunnebûnê. Di sala 1991an de qedexeya zimên hatiye rakirin, lê dîsa jî çîrokbêjiya kevneşopî tesîreke neyînî ji gelek televîzyon û radyoyan girtiye.<ref>[https://www.theguardian.com/world/2011/dec/28/kurdish-singing-storytellers-rise-dengbej "Silenced Kurdish storytellers sing again"]. ''The Guardian''. Retrieved 7 July 2013.</ref> Lêbelê, hin nivîskaran di parastina van çîrokan de gavên mezin avêtine. === Deq === [[Wêne:Kurdish-Deq.jpg|thumb|Deq, li ser laşê jineke kurd|alt=]] Herçend Îslama Sunnî destûra deqên mayinde nede jî, xemilandina laşên bi deqan di nav kurdan de berbelav e ji ber vê hindê tê texmînkirin van deqên kevneşopî ji demên berî Îslamê mane.<ref name="Immigration Museum">{{cite web |url=http://museumvictoria.com.au/pages/14387/kurds-in-australia-brochure.pdf?epslanguage=en |format=PDF |publisher=Museumvictoria.com.au |title=Immigration Museum (2010) Survival of a culture: Kurds in Australia |accessdate=7 tîrmeh 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100326153229/http://museumvictoria.com.au/pages/14387/kurds-in-australia-brochure.pdf?epslanguage=en |archive-date=2010-03-26|df=dmy-all}}</ref> Hibira deqan bi tevlîkirina şîrê jineke nû keçik aniye, kezeba ajalan, tenî, û hin tiştên din tê çekirin.<ref name="Basnews13">{{Cite journal|title=Deq: Kevneşopiya Qedîm|journal=BasNûçe|url=https://archive.org/details/basnuce_13/mode/2up|last=Imrek|first=Paşa|date=2014-07-19|volume=13|pages=13}}</ref> Deq li ser çerm bi bikaranîna derziyan tê nexşandin û binê çerm tê qulkirin. Wate û armancên deqan cûr bi cûr in, mînak; parastina li dijî xirabî an nexweşiyê, nîşana bedewiyê û girêdana eşîrê... Sembolîzma dînî jî di nava deqên kurd yên kevneşopî û nûjen de berbelav e. Deq ji li ser laşê mêran zêdetir li ser laşê jinan tê dîtin, û bi gelemperî li ser ling, çene, enî û derên laş ên din tê nexşandin.<ref name="Immigration Museum" /><ref>{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/kalkubi|title=Ḵālkubi|access-date=2013-07-07|website=Encyclopædia Iranica|last=W. Floor (2011)|df=dmy-all }}</ref> Populerbûna kevneşopiya deqên mayinde di nav nifşên kurdan yên nû de pir kêm bûye. Lêbelê deqên nûjen zêdetir dibin, û deqên demkî hê jî mîna rêzgiriya çandê di rojên giring (wekî şevê hinnê) de tên lêkirin.<ref name="Immigration Museum" /> === Avahîsazî === [[Wêne:Dehderî.jpg|çep|thumb|[[Pira Dehderî]] ya [[Merwanî]] li [[Amed]]<nowiki/>ê]] Gundên kurdan ên kevneşopî xwedan xaniyên hêsan e, ji herriyê tê çêkirin. Bi gelemperî, banên malan rast û textîn in. Heke gund li ser çiyayê hatibe avakirin, banê xeniyekî dibe hewşa xaniyê bilindtir. Lêbelê xaniyên bi banên wek kewara mêşan mîna yên li [[Herran]]<nowiki/>ê jî hene. Bi sedsalan gelek avahîsaziyên kurd yên nuwaze bi şêwazên cûrbicûr hatine avakirin. Kurdistan bi mînakên avahîsaziyê yên kevnar ji Îran, Roma, Grek û Semîtîk serbilind e, ku yên herî navdar [[Bêstûn]] û [[Taqê Bostan|Taqe Bostan]] li [[Kirmaşan]]<nowiki/>ê, Textê Silêman li nêzîkê Tekabê, [[Çiyayê Nemrûdê]] li nêzî Semsûrê û Kelehên Hewlêr û Amedê ne. Yekem nimûneyên avahîsaziyên kurd ên rastîn, yên ku heta niha gihaştine, di sedsala 11an de hatine avakirin. Nimûneyên herî kevn ji [[Pira Dehderî]] ya [[Merwanî|Merwaniyan]] li [[Amed]]ê, [[Mizgefta Menûçêhr]] ya [[Şedadî|Şedadiyan]] li [[Anî|Aniyê]],<ref>{{Cite web|url=http://www.virtualani.org/minuchihrmosque/index.htm|title=The Mosque of Minuchihr|last=Sim|first=Steven|date=2007-01-23|website=VirtualANI|archive-url=https://web.archive.org/web/20070120195237/http://www.virtualani.org/minuchihrmosque/index.htm|archive-date=2007-01-20|dead-url=|access-date=}}</ref> û Kelha Kurd ya li nêzîkê Himsê pêk tên<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/28928501|title=Crusader castles|last=Kennedy, Hugh (Hugh N.)|date=1994|publisher=Cambridge University Press|isbn=0-521-42068-7|location=Cambridge|oclc=28928501}}</ref>. [[Wêne:Lalish the whole view.jpg|thumb|Kumbedên Lalişê]] Di sedsalên 12 û 13an de [[Eyûbî|Dewleta Eyûbî]] di bandora pêşiyê wan ê [[Fatimî]], û reqîbê wan ê [[Seferên xaçperestan|Xaçparêzan]] de gelek avahî li seranserê Rojhilata Navîn ava kirine û her wiha teknîkên xwe jî pêş ve xistine.<ref>Peterson, 1996, p.26.</ref> Jinên malbata Eyûbî di parastina avahiyên nû de roleke giring girtine.<ref>Necipoğlu, 1994, pp.35–36.</ref> Berhemên herî navdar ên Eyûbî Mizgefta Xelîl el-Rehman, ya ku Gola el-Rehman a li Rihayê dorpêç dike, Kelha Qahîreyê<ref>Harry Ades, ''A Traveller's History of Egypt'', Arris Publishing Ltd. 2007 {{ISBN|1-905214-01-4}} p.226</ref> û piraniya beşên Kelha Helebê ne.<ref>{{Citation|title=The Citadel of Aleppo: Description, History, Site Plan and Visitor Tour (Guidebook) |url=http://archnet.org/library/documents/one-document.jsp?document_id=10623 |first1=Julia |last1=Gonnella |publisher=[[Aga Khan Trust for Culture]] and the Syrian [[Directorate-General of Antiquities and Museums]] |year=2008 |isbn=978-2-940212-02-6 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120609095149/http://archnet.org/library/documents/one-document.jsp?document_id=10623 |archivedate=9 June 2012}}</ref> Beşa giring a din ji mîrasa avahîsaziyê ya kurd bi banê xwe yê konîk a orîjînal herêmê hecê yê ezîdiyan Lalîş e, ku ji dawiya sedsala 12an/destpêka 13an heta niha gihaştiye. Di serdemên li pey de jî, serokên kurd û dewlet û emîrîtiyên wan li dinyayê şopa xwe bi forma mizgeft, keleş û bircan hiştine. Hin ji wan xirab bûne, hinek din jî bi armanca mîrasa kurd a çandî ji holê rakirinê hatine hilweşandin wekî mînak Birca Belek ya Emîrîtiya Botan e. Mînakên navdar [[Kela Xoşabê]] ji sedsala 17-an,<ref>Verity Campbell - Turkey - 2007 - 724 pages, page 643, {{ISBN|1-74104-556-8}}</ref> Kela Şerwanê ya ji destpêka sedsala 18an, û Pira Dêrîn a Elwen li Xaneqînê ji sedsala 19an. Ya herî navdar [[Qesra Îshaq Paşa]] li Bazid e, ku ev avahî bi bandorên mezin ji her du kevneşopên mîmariya anatolî û îranî hatiye avakirin. Avakirina Qesrê di sala 1685an de bi serokatiya Çolak Ebdî Paşa, begekî împeratoriya Osmanî, dest pê kiribû û avahî di sala 1784an de ji hêla neviyê wî, Îsheq Paşa ve hatiye xilaskirin.<ref>Lonely Planet (2012) '[http://www.lonelyplanet.com/turkey/the-black-sea-and-northeastern-anatolia/dogubayazit/sights/palace/ishak-pasa-palace Ishak Pasha Palace]'. Retrieved 7 July 2013.</ref><ref>Institut kurde de Paris (2011) '[http://www.institutkurde.org/en/publications/bulletins/pdf/318.pdf THE RESTORATION OF ISHAQ PASHA'S PALACE WILL BE COMPLETED IN 2013]'. Retrieved 7 July 2013.</ref> Bi qasî 100 jûreyên di nav de mizgeft, odeyên xwaringehê û zîndanan pêk tê û bi şekirinên hêja hatine xemilandin, ev Qesr xwedî nasnameyekê ye ku yek ji baştirîn mînaka avahîsaziya serdema Osmaniyan û ya Anatolyayê ye. Di salên dawî de, Hikûmeta Herêma Kurdistanê çend avahiyên dîrokî wek [[Kela Hewlêrê]] û Mînareya Mudhafaria nû kiriye.<ref>UNESCO Office for Iraq (2007) '[http://www.unesco.org/new/en/iraq-office/culture/erbil-citadel/ Revitalization Project of Erbil Citadel]'. Retrieved 7 July 2013.</ref> === Wêjeya kurdî === {{Gotara bingehîn|Wêjeya kurdî}} === Pêjgeha kurd === {{Gotara bingehîn|Pêjgeha kurd}} === Muzîka kurdî === {{Gotara bingehîn|Muzîka kurdî}} == Civak û jiyana kurdan == Kurdistan ji ber ku cihekî çiyayî ye, daristanên wê pir in û heta ku dilê mirov bixwaze tavgeh, çem û rûbarên wê jî hene. Ligel van jî ji bo çandiniyê jî gelekî bikêr e. Ev gişt bûne sedema vê yekê ku kurd berê xwe bidin çandinî û ajeldariyê (sewaldariyê) û debara xwe bi vê yekê bikin. Ya ku diyar e, ji ber ajeldariyê jiyaneke neteweya kurdan a [[koçber]] hebûye û her tim çûne [[zozan]]an. Jiyana wan li ser pişta çarsiman bûye û li ku cihekî xweş dîtine li wir danîne û maweyekê li wir mane. Ji sewalên xwe havilên qenc girtine û ji hiriya wan ji xwe re cil û ber, kepenek, gore û hwd çêkirine. [[Wêne:Zarokên Dengizî.jpg|thumbnail|çep|Zarokên Kurd]] Ji şîrê wan ji xwe re [[penîr]], [[mast]], [[rûn]] û hwd girtine. Her karê ku ji destê wan hatiye kirine û hêdî hêdî berhemên xwe ji bo nifşên piştî xwe bi cih hêlane. Ji bo ku jiyaneke neteweya kurdan a ajeldarî hebûye, diyar e ku di destpêkê de li çiyayan jiyaye. Ji bo xwedîkirina sewalên xwe li rastî gelek kend û kospan hatiye û ji bo parastina sewalên xwe canê xwe avêtiye xetereyê. Li dijî dijmin, neyar û ajalan şer kiriye. Ji ber van sedeman kurd di pile û payeya yekem de netirs (bi xêret), wêrek û dilêr bûye. Her wisa şerker e û di tu şert û mercan de natirse. Piştî ku gelê kurd li deşt û çiyayan bi vî rengî jiyaye, hêdî hêdî li hin cihan stiriye ûniştecih bûye. ligel çandiniyê sewalvanî jî kiriye. Lewre mijûlî avedaniyê bûye û ligel vê yekê jî fêrî xet û nivîsînê bûye. Hêdî hêdî mil bi milê neteweyên din ên ariyayî ji bo pêşxistina çand û wêjeya xwe hewl daye û têkoşiyaye û kemiliye. [[Wêne:Kurdes Zaza de Diarbekir (Kurdistan).jpg|thumbnail|rast|Kurdên Zaza li Diyarbekir (Kurdistan), 1881]] [[Ely Bannister Soane]] ku yek ji rojhilatnasan e, di geştnameya xwe de dibêje: "Kurd zor camêr, wêrek û netirs in, pir ji nêçîr û yariyan hez dikin. Ew dixwazin li deşt û çiyan bijîn. Ji bindestî û koletiyê hez nakin û jê aciz in. Gotina wan yek e. Gelekî cesûr û jêrek in. Zû fêrî ziman, kar û pîşeyan dibin. Gelekî jiax û niştimana xwe hez dikin û xwe li serî didin kuştin. Kurd gelekî bexşende, dilovan, dilêr, camêr, lêbor, mêvandar û mêvanperwer in. Di nav kurdan de jin xwedî payeyeke berz in û zilamê kurdan gelekî rêz û hurmetê dide jiyana xwe. Di pêkanîna karekî de jê dipirse,. Jin jî mil bi milê zilaman dixebitin. di cotkirin, ajeldarî, maldarî, zarokxwedîkirin û xermanê de mil bi milê zilamê xwe dixebite. Jina kurd gelek bi namûs û damenpak e ku dawa wê pîs bibe jî wê dikujin. Keç bi dilê xwe dizewice. Dildarî reşbelek (cergûbez: di govendê de destênhevgirtina jin û mêran) di nava kurdan de bi nav û deng e û hemû ji şahî, dawet û govendê hez dikin. Ew vê yekê nîşan didin ku kurd diltêr, rûxweş, bi hiş, zana û wêrek in."{{Çavk}} == Dîn == {{Gotara bingehîn|Dînên kurdan}} Neteweya kurdan di her serdemê de li ser ayîn û baweriyekê bûne. Wekî hemû neteweyên din ên ariyayî di şefeqa dîrokê de baweriya kurdan jî bi Xwedê hebûye û ew perestine. Her wiha bi perestina [[heyv]], [[roj]], [[stêrk]], [[agir]], [[av]], [[ba]], [[birûsk]] û tiştên bi vî rengî mijûl kirine. Wan di destpêkê de laşên miriyên xwe binax nekirine. Wan laşên miriyên xwe danîne ser latekî lûtkeyan da ku laşxwir wan bixwin. Bi vî awayî wan xwestiye ku dîsa bikevin nava laşê giyaneweran. Lê paşê ev rêbaz ji holê rakirine û laşê miriyên xwe pêçane û li çiyayan di bin axê de veşartine. === Kurd û zerdeştîtî === {{Gotara bingehîn|Zerdeştîtî}} Paşê ji malbata Espîtmanî ya Medyayê kesekî bi navê [[Zerdeşt]] peyda bûye û bangî gel kiriye ku Xwedayê tek û teniya biparêzin û baweriyê pê bînin. Gel jî bawerî bi wî aniye û ayîna wî qebûl kiriye. Rêz û rêçikên wî bi kar anîne. === Kurd û Îslam === {{Gotara bingehîn|Belavbûna îslamê li Kurdistanê}} [[Wêne:Nimêj.jpg|thumb|Pîreke kurdê misilman nimêj dike.]] Piştî ku ola Îslamê li Kurdistanê belav bû piraniya neteweya kurdan bawerî pê anî û bûne [[Misilman]]. == Şûn û warê kurdan == {{Gotara bingehîn|Kurdistan}} [[Wêne:1684 Curdistan Diarbeck map.jpg|thumb|Nexşeyeke kevnare ku tê de navê Kurdistanê ({{Ziman-fr|Curdistan}}) xuya ye. Ev nexşe di sala 1684an de hatiye çapkirin.]] Ew şûn û warê ku kurd lê dijîn jê re dibêjin [[Kurdistan]]. Di pirtûka ''Dairetûl Mearifail Îslamî''{{fact}} de tê gotin ku Kurdistan parçe-erdekî biçûk e ku ketiye başûrê Rojhilat. Ew ji Loristanê dest pê dike heta meletî dirêj dibe û diçe bakurê Rojava. Dr. [[Mihemed Muîn]] dibêje: "Kurdistan parçe-erdek e ku ketiye Asyaya Rojava û di navbera dewletên Îran, Iraq, Tirkiye, Sûriye û Rûsyayê de hatiye parçekirin. Çiqas ku dilê te bixwaze dewlemend e. Xezîneyên wekî av, [[petrol]], [[sifir]] ([[mis]]), [[hesin]], [[cîwe]] ([[ciwa]]) zêde tê de heye. Gotina Kurdistan di zimanê [[selcûqî|selçûqiyan]] de bi nav û deng bûye. "Hemdulah Mestûfî' ev bajar wekî bajarên Kurdistanê bi êv kirine: Alanî, Elîşter, Behar, Xeftiyan, Derbendî Tacxatûn, Derbendî Zengî, Dibîl, Dînewer, Sultan Avay, Şarezûr, Kengwer, Qirmîsîn, Kirind û Xoşan, Maydeşt, Hersîn û Westam."{{Çavk}} === Niştecihên kurd li parêzgehên Kurdistanê (1985) === {| class="wikitable sortable" border="center" |- !Parêzgeh !Kurd (% ji niştecihan) <ref>Prof. Ebdulla Xefur (1996). Cugrafyay Kurdistan. APEC, Swêd.</ref> |- |[[Silêmanî]] |99% |- |[[Hewlêr]] |89% |- |[[Îlam]] |85% |- |[[Kurdistan]] |85% |- |[[Hekarî]] |97% |- |[[Kirmaşan]] |83% |- |[[Luristan]] |78% |- |[[Sêrt]] |88% |- |[[Dihok]] |83% |- |[[Bidlîs]] |92% |- |[[Mêrdîn]] |85% |- |[[Amed|Diyarbekir]] |89% |- |[[Wan]] |93% |- |[[Riha]] |58% |- |[[Kerkûk]] |85% |- |[[Erzîrom]] |27% |- |[[Mûsil]] |45% |- |} == Malbata kurdan == {{GotarêBingeh|Qewmên Kurdî yên Dîrokî}} {| class="wikitable" |- ! Gel ! Hoz ! Zarava ! Gelhe |- |[[Kurmanc]] |[[Behdînanî]] |[[Kurmancî]] | ± 20.210.872<ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=kmr kmr]</ref> |- |[[Soran]] | |[[Soranî]] | 6.750.000 kes<ref>[http://www.ethnologue.com/language/ckb Ethnologue - Kurdish, Central]</ref> |- |[[Dimilî]] |[[Kird]], [[Kirmanc]] |[[Dimilî]], [[Kirdkî]], [[Kirmanckî]] | 2.500.000 û 3.500.000{{Çavk}} |- |[[Kurdên Başûrê|Başûrî]] |[[Feylî]], [[Sincawî]], [[Kelhûr]], [[Şêxbizin]] |[[Kurdí Xwarig|Başûrî]] | 3–5 milyon [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=sdh] |- |[[Hewramanî]] |[[Şebekî]] |[[Goranî (kurdî)|Goranî]] | 1.2 milyon {{Çavk}} |- |[[Kurdên Anatolyayê]] | |[[Kurdî]], [[Romî]] | |- |[[Kurdên Xorasanê]] | |[[Kurdî]], [[Farisî]] | |} == Galerî == <gallery> File:Mercier. Kurde (Asie). Auguste Wahlen. Moeurs, usages et costumes de tous les peuples du monde. 1843.jpg|Mercier. Kurde (Asie) ji hêla Auguste Wahlen ve, 1843 File:AmadeoPreziosi1816 1882.jpg|Şerrvanên kurd ji hêla [[Amadeo Preziosi]] ve. File:3. Turquie d'Asia - 3. Vilayet de Koniah - 10. Planche.png|Jinên kurd, ermenî û tirk bi cilên xwe yên kevneşopî, 1873. File:Zakho Kurds by Albert Kahn.jpg| Kurdên [[Zaxo]]yê ji hêla [[Albert Kahn]], salên 1910an. File:Kurdish Cavalry in the Caucasus Mountains. The New York Times, January 24, 1915.jpg|Siwariyên kurd ên di geliyê çiyayên Qefqasyayê de (''[[The New York Times]]'', 24ê kanûna paşîn 1915). File:Jina-kurd-kurdish-woman-kurt-kadini.jpg|Jineke kurd a ji [[Kerkûk]]ê, 1922. File:A Jaf chief, S. Kurdistan.jpg|Serêşîrekî kurd. File:Antoin Sevruguin 1 kurdish woman.jpg|Jineke kurd a ji [[Pîranşar]]ê, [[Îran]], [[Antoin Sevruguin]]. File:Kurdish man on horseback 1974.jpg|Merekî kurd ê li ser hespê, 1974. File:Guard at Citadel - Erbil - Iraq.jpg|Mêrekî kurd ê bi cilên kevneşopî, [[Hewlêr]]. File:Keja Darayî.jpg|Zarokeke kurd a ji [[Mêrdîn]]ê. File:Kurdish kids in traditional clothing.jpg|Zarokên kurd bi cil û bergên kurdan </gallery> == Mijarên têkildar == * [[Newroz]] * [[Hevexştre]] * [[Medan]] * [[Arşakiyan]] ** [[Pehlewanistan|Pehlewan]] * [[Kardox]] * [[Gutî|Kurtiyan]] * [[Kîrtiyan]] * [[Lolo]]yan * [[Çevengên neteweyiyên Kurdan]] * [[Lîsteya xanedan û mîrgehên kurdan]] == Çavkanî == * {{werger çavkanî|en|Kurds}} {{Çavkanî|2}} == Bîbliyografî == * [[Sidîq Borekeyî]] (Sefîzade), ''Mêjûyî Wêjeyî Kurdî'', Tebrîz, 1951. * [[Martin van Bruinessen]], ''Agha, Shaikh and State'', London, 1992. * [[Cegerxwîn]], ''Dîroka Kurdistanê'', cild 1, Stockholm, 1985. * [[Prof. Katrak]], ''Zimanê Zerdeşt''. Tehran, 1966. * [[Chris Kutschera]], ''Le mouvement national kurde'', Paris, 1979. * [[Davis McDowall]], ''A Modern History of the Kurds'', London-New York, 1996. * [[Vladimir Minorsky]], ''Kürtler'', Koral Yayınları, Stenbol, 1992. * [[Basil Nikitin]], ''Les Kurdes: Étude sociologique et historique'', Parîs, 1956. (Wergera tirkî: ''Kürtler''. Weşanên Deng, Stenbol 1991). * [[Baba Merdûx Rûhanî]], ''Tarîxê Meşahîrê Kurd'', Tehran, 1952. * [[Elaeddîn Secadî]], ''Mêjûyî Edebî Kurd'', Bexda, 1056. * [[Etem Xemgîn]], ''Dîroka Kurdistanê'', cild 1, Koln, 1992. * [[Muhemmed Emîn Zekî]], ''Dîroka Kurd û Kurdistanê'', Bexda, 1931. * [[Mele Mehmûdê Bazîdî]], [[Adetên kurdan (pirtûk)|'Edetên Kurdan]] == Girêdanên derve == {{Commonscat-b|Kurdish people}} {{Diyasporaya kurdan}} {{Bûyerên komkujiyê û êrîşên ser gelê kurd (sedsalên 20 û 21ê)}} {{Dewletên kurdan}} [[Kategorî:Gelê Kurdistanê]] [[Kategorî:Kurd]] [[Kategorî:Neteweyên îranî]] [[Kategorî:Neteweyên Asyayê]] 3kosh5179jl5jal143pz13dtn7upds3 Şirnex 0 1007 1094131 1088112 2022-07-31T11:51:35Z Zmangeldi 50737 Etîmolojiyê bajar hat existin. wikitext text/x-wiki {{Agahîdank navçe | Nav = Navçeya Şirnexê | Navê_din = | Navê_fermî = Şırnak | Wêne = Sirnak-tr-2490.jpg | Wêne_sernav = | Welat = [[Bakurê Kurdistanê]] <!--- KARGÊRIYÎ --------------> | Dûgel = [[Tirkiye]] | Parêzgeh = [[Şirnex (parêzgeh)|Şirnex]] | Serbajar = Şirnex | Qeymeqam = | Hejmara_nahiyan = 2 <!--- BINEBEŞ ----------------> | Hejmara_bajarokan = 4 | Hejmara_taxan = | Hejmara_gundan = 14 | Hejmara_mezran = | Gelhê_navçeyê = 87.187<ref>{{Citation |title=tuik, 2008 |url=http://report.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2=&report=idari_yapi_2008.RDF&p_il1=73&p_yil=2008&p_dil=1&desformat=html&ENVID=adnksdb2Env |accessdate=2010-12-08 |archive-date=2011-09-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110917090006/http://report.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2=&report=idari_yapi_2008.RDF&p_il1=73&p_yil=2008&p_dil=1&desformat=html&ENVID=adnksdb2Env |url-status=dead }}</ref> <!--- GELHE û ERDNÎGAR -------> | Gelhê_navçeyê_sal = [[2013]] | Gelhê_bajaran = | Gelhê_gundan = | Rûerd_navçe = 1.864<ref>{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=http://www.turkstat.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=220 |access-date=2021-09-20 |archive-date=2018-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181114075014/http://www.turkstat.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=220 |url-status=dead }}</ref> | Berbelavî_navçe = 44,5 | Gelhe_serbajar = 87.187<!--- BAJARÊ NAVENDÎ ---------> | Gelhê_serbajarê_sal= [[2013]] | Rûerd_serbajar = | Bilindayî_serbajar = 1.385 | Koda_postayê = 73000 | Koda_telefonê = (+90) 486 | nexşeya_cihan = Tirkiye#Bakurê Kurdistanê#Şirnex | koordînat = {{Koord|37|31|11|N|42|27|34|E|display=inline, title}} }} '''Şirnex''' bajarekî li [[bakurê Kurdistanê]] li [[Botan]]ê û herweha navenda parêzgeha bi heman navî [[Şirnex (parêzgeh)|parêzgeha Şirnexê]] ye. Wate ya wî navê "Bajarê [[Nûh]]" e <ref>{{Citation |title=kerkuk-kurdistan.com |url=http://www.kerkuk-kurdistan.com/nivisarek.asp?ser=4&cep=2&nnimre=3985 |accessdate=2007-03-25 |archive-date=2007-04-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070425085252/http://www.kerkuk-kurdistan.com/nivisarek.asp?ser=4&cep=2&nnimre=3985 |url-status=dead }}</ref>. Bajarê Şirnexê di şerê sala 2016an de bi destê hêzên leşkerî yên dewleta tirkî bi temamî wêran bûye. == Nav == Di ser wateya navê Şirnex de fikrên cuda hene. Gora fikrê ku xelk bawer dike, navê Şirnex ji Şehr-î Nûh (bi erebî: Bajarê Nûh) tê.<ref>{{Cite web |title=Dîrok |author=Parêzgariya Şirnex |url=http://www.sirnak.gov.tr/tarihce |language=tr |archive-date=2022-06-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220620230204/http://www.sirnak.gov.tr/tarihce }}</ref> Gora fikrê din, navê eşîrek bûye navê bajar jî.<ref>{{Cite web |title=Şirnex |author=Ensîklopediya Îslamê ya TDV |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/sirnak |language=tr |archive-date=2021-08-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210822235718/https://islamansiklopedisi.org.tr/sirnak }}</ref> == Kronolojiya bajêr == Berî Zayînê: * 3000- 1300 dema [[Hurî|Huriyan]] * 1300 - 800 dema [[Naîrî|Naîriyan]] * 800 - 612 dema [[Asûr]]iyan * 612 - 550 [[Imparatoriya Med]] Piştî Zayînê: * 641- 700 dema [[Ereb]]an * 927 dema [[Bîzans]]iyan * 1107 dema [[Selçuk]]iyan * 1231 dema [[Moxol]]an * 1514 dema [[Osmanî|Osmaniyan]] == Erdnîgarî û sînorên bajêr == Bajar di nav parelelên 42° 54´ û 40° 59´ bakûr û merîdyenên 38° 34´ û 37° 22´ rojhilat de ye. Li rojhilat bi [[Colemêrg]]ê ve, li bakur bi [[Sêrt]]ê ve, li başûr bi [[Dêrik]]a bin xetê û [[Zaxo]] ve li rojava jî bi [[Mêrdîn]]ê ve tê girêdan. === Taybetiyên çanda erda bajêr === Erda herêmê ji %75,7 ji çiyayan pêk tê. Pîvana zozan û deştan jî ji % 24,3 e. Li herêmê, deşta Silopî û Cizira Botan [[genim]], [[kuncî]], [[genimê şamî]] û [[pambû]] te çandin. Li Şirnex bi xwe nîsk û tûtin cihê giring in. Her wusa fêkiyên wek [[sêv]], [[hinar]], [[hêjîr]], [[gûz]], [[tirî]], [[hirmî]], [[qeysî]] û [[xox]] qasi têra hêremê tê çandin û li gundên ser qonaxa çîyayê [[Cûdî]] zeytûn jî tê çandin. === Avhewa === Li heremê avhewayeke reşahiyê heye. Havînan germ û zuha, zivistanan jî pir sar û şil û şilope derbas dibe. === Çiyayên herêmê === [[Gabar]] (2.838 m), [[Cûdî]] (2.114 m), [[Mirgomar]] (1.807.m), Deşt, gelî û zozan: Li herêmê deşt û zozan ji ber çiyayîbûna heremê kêm in, lê ji ber ku li heremê pir çiya hene, gelîyên mezin li herêmê hene. Wekî; geliyê Dicle, gelîyê Botan û hwd.,[[kelê mêmo]](qilaban,1924 === Deştên Silopî û Cizîrê === Di navbera Silopî, Cizîr û [[Dêrik]]a bin xetê de, di geliyê çemê Dîcle de ye. Dirêjbûna deştê 40&nbsp;km û firehbûna wê jî 10&nbsp;km ye. === Çem û gol === [[Botan]], [[Dîcle]] û [[Xabûr (Iraq)|Xabûr]] çemên herî mezin ên ku li herêmê diherêkin. Gol li herêmê tune ne. == Babetên ajalan == Li herêmê babetên teyrên kovî yên li çiya dijîn pir in: pezê kovî, qertel, kew, baz û qajik hinek ji wan in. == Serjimarî û Navçeyên Bajêr (2013) == * Şirnex (Şırnak), 87.187 * [[Elkê]] (''Beytüşebap''), 17.425 * [[Cizîra Botan]] (''Cizre''), 129.578 * [[Basê]] (''Güçlükonak''), 11.692 * [[Hezex]] (''İdil''), 72.379 * [[Silopiya]] an jî Silopî , 117.665 * [[Qilaban]] (''Uludere''), 39.329 Tevahiya sermijarî herêmê (tevî gundan) 475.255 e. ===Bajarok=== *[[Gundik]] == Aborî == === Dewlemendiya binerdê === Li herêmê sereke dewlemendiya bin erd Komure. Wusa kû, komura ji derdora sêrgirê li başûrê Şirnex der tê, têri enerjiya hereme giş diki. Weke din nişanen neft, (petrol) hebi ji, ji aloziya li Kurdistan hêzên ser dest naxwazin û nahêlin lêgerin u derxistina dewlemendiyên bin erdiyen heremê çê bibe. === Ciyên turîstîk, tarixî û gerê === Li Cizîra Botan tirba [[Mem û Zîn]]ê, [[Medresa Sor]] taybetî ji alî gelê Kurd û turîtan ve tê ziyaretkirin == Çand û huner == === Ol û civak === Muslumantî piraniya nifûsê pêk tîne. Li gundên Elkê û Qilava hinek Xirîstiyan jî hene. Piraniya civakê ji kurdan pêk tê. Û li Elkê (Beytüşebap), Tirba Sê Birayan jî ji aliyê gel ve tê ziyaret kirin. === Xwarinên herêmê === Keşkek, penîr û Sîrik xwarênên naskirî yên herêmê ne. Lazime meriv xwarinên germ ên tam xweş jî ji bîr neke. Ser u pê, gutilk, serbidew, suryaz xwarnen herêmê ye cihegiringin. === Kincên heremê === [[Şal]] û [[şapik]] cilên herî naskirî ne ku li herêmê ji alî zilaman ve tên lixwekirin. Bi ser de jî îşligekî ku milên wî dirêj û nexşkirî (celehu) tê lixwekirin. Di lingan de goreyên ji hiriyê çêkirî û pêlavên ku jê re dibijin "reşik" tên lixwekirin. Jinên herêmê [[fîstan]]ên hevrişim ê rengîn ku dibiriqin li xwe dikin. Şalwarekî fireh û goreyên ji hiriyê li xwe dikin. Kefî an jî pûşiyê didin serê xwe. Pêlavên lastîk an jî çaroxê jî li werdigirin. Li heremê cilên modern jî, bi taybetî van salên dawî tê lixwekirin. == Şer û wêranbûna Şirnexê, 2016== Di 13ê adara 2016an de li Şirnaxê qedexeya derketina kolanan hat ragihandin û dorpêç û êrîşên li dijî Şirnexê dest pê kirin. Hêzên leşkerî yên dewleta tirkî piştî 246 rojan taxên Gazîpaşa, Yeşîlyurt, Îsmetpaşa, Dîcle, Cumhuriyet û Bahçelîevler bi temamî wêran dikin<ref>{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=http://kurdishquestion.com/article/3612-246-days-after-curfew-and-siege-sirnak-in-photos |accessdate=2016-11-24 |archive-date=2016-11-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161125111744/http://kurdishquestion.com/article/3612-246-days-after-curfew-and-siege-sirnak-in-photos |url-status=dead }}</ref>. == Navdarên Bajêr == * [[Seyîd Eliyê Findiqî]] == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{Koord|37|31|11|N|42|27|34|E|type:city|display=title}} {{Bajar û gundên Şirnexê}} {{Bajarên Kurdistanê}} {{Bajarên Tirkiyê}} [[Kategorî:Şirnex (navend)| ]] 2ow2k1aaijemqxk535u11oixpt8tx29 Êzdîtî 0 1368 1093533 1093424 2022-07-30T13:32:32Z Gomada 1088 Guhertoya 1093424 ya [[Special:Contributions/2A02:8108:563F:DF50:592A:4B51:8A48:AF24|2A02:8108:563F:DF50:592A:4B51:8A48:AF24]] ([[User talk:2A02:8108:563F:DF50:592A:4B51:8A48:AF24|gotûbêj]]) şûnde kir wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Infobox gel | nav = Êzdî, êzidî, êzîdî | wêne = Yezidis of Jabal.jpg | ravek = Êzidiyên çiyayê Şingalê, [[Iraq]] (di 1920an de) <!----------------Gelhe (kom)------------> | gelheKom = 750.000 - 1 milyon | salKom = | çavkKom = <ref name="sbh1">K. Himly (1863), Das persische Wort "Yezdan" in den verwandten Sprachen, p 371 {{de}}</ref> <!----------------Gelhe li gor herêman---> | herêm1 = {{al2|Iraq}} | gelhe1 = 500.000 | sal1 = (2018) | çavk1 = <ref name="sbh1">K. Himly (1863), Das persische Wort "Yezdan" in den verwandten Sprachen, p 371 {{de}}</ref> | herêm2 = {{al2|Almanya}} | gelhe2 = 80.000 - 150.000 | sal2 = (2021 | çavk2 = <ref name="sbh1">K. Himly (1863), Das persische Wort "Yezdan" in den verwandten Sprachen, p 371 {{de}}</ref> | herêm3 = {{flagicon image|Flag of Rojava.svg}} [[Rojavaya Kurdistanê]] | gelhe3 = 35.000<br> bêr [[Şerê navxweyî yê Sûriyê]] | sal3 = (2011) | çavk3 = <ref name="sbh1">K. Himly (1863), Das persische Wort "Yezdan" in den verwandten Sprachen, p 371 {{de}}</ref> | herêm4 = {{al2|Ermenistan}} | gelhe4 = 30.000 | sal4 = (2020) | çavk4 = <ref name="sbh1">K. Himly (1863), Das persische Wort "Yezdan" in den verwandten Sprachen, p 371 {{de}}</ref> | herêm5 = {{al2|Rûsya}} | gelhe5 = 27.000 | sal5 = (2014) | çavk5 = <ref name="sbh1">K. Himly (1863), Das persische Wort "Yezdan" in den verwandten Sprachen, p 371 {{de}}</ref> | herêm6 = {{al2|Gurcistan}} | gelhe6 = 8.000 | sal6 = (2014) | çavk6 = <ref name="sbh1">K. Himly (1863), Das persische Wort "Yezdan" in den verwandten Sprachen, p 371 {{de}}</ref> | herêm7 = {{al2|Swêd}} | gelhe7 = 7.000 | sal7 = (2014) | çavk7 = <ref name="sbh1">K. Himly (1863), Das persische Wort "Yezdan" in den verwandten Sprachen, p 371 {{de}}</ref> | herêm8 = {{al2|Ûkrayna}} | gelhe8 = 2.000 | sal8 = (2014) | çavk8 = <ref name="sbh1">K. Himly (1863), Das persische Wort "Yezdan" in den verwandten Sprachen, p 371 {{de}}</ref> | ziman = [[Kurdî]] | ol = [[Êzdîtî]] }} [[Wêne:Lalish.jpg|thumb|Tirba [[Şêx Adî]] li [[Laliş]]ê]] [[Wêne:USSHER(1865) p454 GATE OF YEZEEDI TEMPLE SHEIKH ADI.jpg|thumb|Deriye [[Şêx Adî|Şixadi]], li [[Laliş]]a Nûranî]] [[Wêne:Yazidi Girl tradicional clothes.jpg|thumb|[[Keç]]ên [[Êzdîxane|êzdî]] ]] [[Wêne:Portrait of a Yezidi Kurd ca1920.png|thumb|Portreya merivekî êzdî]] '''Êzdîtî''' yan '''êzidîtî''', navê ku êzdî ji dînê xwe re dibêjin, ol û dînekî [[Rojhilata Navîn]] e û li gor gelek çavkaniyan yek ji ayînên berê yên Mezobotamiya ye û yek ji kevintirîn dînên yekxwedayî{{Çavk}}. Mijara ku peyva êzidî li kû zayiye, ciyawaz e. Hin lêkoleran diyar dikin ku wateya wê di [[zimanên hind û ewropî]] ya kevn de ''"Xweda"'' ye.<ref name="sbh1">K. Himly (1863), Das persische Wort "Yezdan" in den verwandten Sprachen, p 371 {{de}}</ref> Li gorî dîroknasan jî peyva "Yezidî" gelek kevn e.<ref>http://www.kurdistanica.com/?q=book/export/html/104</ref><ref>http://orvillejenkins.com/peoples/yazidi.html</ref><ref>[http://books.google.fr/books?id=E4FpDDbrvqkC&pg=PA18&lpg=PA18&dq=yazata+yezidi&source=bl&ots=t5aNm0F_Jy&sig=K8DAnGza1qSuW5TVHw2MDpk0Jbg&hl=fr&sa=X&ei=3EQqUcehJciFhQe6noDoDQ&ved=0CFcQ6AEwBjgU#v=onepage&q=yazata%20yezidi&f=false Philip G. Kreyenbroek (2009), ''Yezidism in Europe: Different Generations Speak about their Religion'']</ref><ref>[http://books.google.fr/books?id=I9W4Hlx4_VEC&pg=PT283&lpg=PT283&dq=yazata+yezidi&source=bl&ots=RNLoAvLHsn&sig=DdvgWy4tolhTcJRbcQSFJ0xX_4Q&hl=fr&sa=X&ei=NUcqUZG7FoKx0QX0_IGoCw&ved=0CFMQ6AEwBDge R. Leviton (2005), ''Encyclopedia of Earth Myths'']</ref> Bi gelemperî wateya êzidî li gor neteweyên [[misilman]] an jî cînarên wan û kêmzêde gelên di bandora [[îslam]]ê de mane ne erênî ye. Di derbarê wan de pênîsên wekî "şeytanperest" lê ti têkîliya dînê êzîdî bi baweriyên îslamê nînin, "gawir", "dijminên elî", "zindîq", "kurdên bi porr", "bi heşt simbêlan" bikartînin.<ref name="sbh2">T. Menzel (1911-2), Ein Bitrag zur Kenntnis der Jeziden, p 89-211 {{de}}</ref> Pirtûkên pîroz ên êzdîtiyê [[Mishefa Reş]] û [[Cilwe]] ne. Li gor çavkaniyan herdu pirtûk bi zimanê kurdî ne.{{fact}} Lê heta roja îro dînê êzdiyan bê nivîsar û bi awayekî devkî nifş bi nifş ji hêla dê û bavan ve dihate veguhastin bo zarokan. Wekî din, di ayîna êzdîtiyê de, [[qewl]] û [[beyt]] jî giring in. == Baweriya êzdiyên == Baweriya êzdiyên bi hebûna yek xwedêyî tê. Ew [[Monoteîzm|monoteyîst]] in{{Çavk}}. Rehkûrbûn û koka dînê wan dighîje heya 2000 salî berî çêbûna [[Îsa|pêxember Îsa]]. Dînê êzdîtiyê ne weke dînên rojhilata navîn, mîna [[cihûtî]], [[xiristiyanî]] û [[îslam]]ê, bi yekcarê re peyda bûye, guhertin, pêşketin pêre çêbûye. Di dest pêkê de êzîdiyên her çar elêmentên jiyanê, ax, av, ba û agir diparastin. Dîn wisa pêşket, heya parastina rojê (Şêşims mefer e mêrê Êzdî ye) derkete holê. Ew jî di dîrokê de bi navê [[mitrayîzm]]ê tê naskirin. Dînê êzdiyên dînekî êkane ye li hemû cîhanê. Baweriya êzdiyên bi [[Tawûsê Melek|melekê Tawis]] heye. Perestgeha pîroz [[Laliş|Lalişa Nûranî]], li [[Başûrê Kurdistanê]] ye, Mîrê wan beriya niha [[Tehsîn Beg]] bû lê niha bê mîrin û serokê dînî [[Bavê Şêx]]-[[Extiyarê Mergehê]] ye, li [[Baedre]]yê û Lalişê dimîne{{Çavk}}. == Mîtolojiya êzdîtiyê == {{...}} == Dîrok == Dîroka derketiya êzdiyan heya 6000 sal beriya hatina Hîsa Pêxember diçe.{{fact}} Êzdiyatî, yek ji kevintirîn dînên kurdan û Rojhilatê ye, ku hina gelek aliyan de bi efsûn û ne eşkerabûyî (ne eyanbûyî) ye ku metelmayîbûna xwe diparêze. Heta hatina dînê îslamê, li ser erdê Kurdistanê, piraniyê kurdan şopenderê (duketî) êzdiyatî û zerdeştiya klasîk bûne{{Çavk}}. Tê diyarkirinê ku bingehê dînê êzdatiyê divê di nav dînê civaka [[hind û îranî]] (hindo-îranî) de bê lêkolînkirinê. Ji ber ku di êzdatiyê de tomeriya fikirên hind û îranî yên kevin esas in, ku bi fikrên hind û arî ve nêzîkê hev in. Gotina "êzd", kifş e, ku ji gotina Avêstayê ya ''yazata'' tê{{Çavk}}. Gotina ''yazat'' jî ji koka gotinên îraniya kevin ''*yaz-'' tê{{Çavk}}, ku fêlnîşê gereke ye (–a + ta- → yazata-), ew, ku gere bê hebandinê. Ji ber sedemên tarîxî, êzdatiyê de hinek guhertin çêbin jî, ev guhertin bingehîn nîne û êzdatiyê heta niha kariye taybetiyên eslî biparêze û ferzên ku bi dînê mezin mexsûs in, xweyî bike: dogma, rê û rism, edet û qaîde, hîyerarşî ya rûhanî û hwd. Xisûsiyetên vî dînî, wisa jî zerdeştî û dînê hindî ew e, ku êzdî gere tenê ji bûyîna xwe êzdî be, kesê ne êzdî nikare êzdî be. Carina bi êzdiyatî dibêjin "dînê [[polîteyistîk]]" ([[pirxwedêtî]]), lê sebeb nîne, wekî êzdatiyê wisa bê navkirinê. Êzdiyatî yek ji dînên monotêîzmî ye. Sîstêma ola êzdiyan de, cihekî gelek girîng Tawusî Melek digire, ku bi şikilê tawûs nîşan dikin. Wextê berê çend nivîskaran Tawusî Melek wek „nîşanê xirabî“ bi nav dikirin û êzdî jî wek "xirabîperest" hesab dikirin. Gore fikirên dînî yên êzdiya bi xwe, Tawusî Melek yek ji heft melekan bû, ku Xwedê ew afirandin. Xwedê Tawusî Melek roja yekşemê, ewilê afirand. Ew ciyê here mezin di [[Gerdûnnasî|gerdûnnasiya]] êzdiyan de digire. Bona êzdiyatîyê di dîrokê de [[faktor]]ek gelek ferz û giring Şêx Adî û ulmê wî bû, ku navbera salên 1073 û 1162an dijiya. Di wextê wî de êzdiyatî ji gelek aliyan ve hatiye [[rêformkirin]]ê. Bi fikrên êzdiyan Şêx Adî ne tenê merivêk dîrokî bû ku di êzdatiyê de rêform çê kiribû, lê belê ew heman wext de wek merivek bi keremat, gelek xwedênas û merîyê biçîrok bû jî. Heta heyama me, tenê du pirtûkên muqedes gihîştine, ku navê wan [[Mishefa Reş]] û [[Cilwe]] ne. Ew pirtûk bi herfên mexsûs bi zimanê kurdî hatine nivîsînê. Nivîsandin li gorî fikrê êzdîya û wisa jî qaîdê fikrên zerdeştî, aqilbendîya (zandarîya) mexfî ye. Lema divê qedir li dogmayên dînî û fikrên xwedênasan bê girtinê û ew, ji merîyên ku dînê din dihebînin bêne parastinê. Carina jî wisa vedişartin, ku îzin nedidan wekî mirid jî, ji şêx û pîran ulmê dîn bizanbin. Destûra xwendinê û şirovekirina pirtûkên pîroz tenê ya ruhaniyan bû. Dibe, bi vî sebebî jî belabûîna tevavîyê pirtûkên pîroz nebû û wan li ser jîyana dînî yê her rojê êzdîyan tesîra mezin nekirin. Dînê êzdîyan bê nivîsar û devkî ji nifşekî heta nifşa dinê ji aliyê dê û bavan ve bi zarokan dihate veguhastinê. Koka ulmê ayînê êzdiyan, ne ewqas di du pirtûkên muqedes de hatiye beyankirinê, lê ferzî û qîmetî bona lêkolîn û şirovekirina êzdîyatî qewil û beyt û çîrokên êzdîya ne. Bê wan bi ulmê dînî yê êzdîya û duakirina wan guman nabe. Bi qaîdê qewl û beyt disitirên bi dûçûyîna [[def]] û [[şibab]]. Hemû civata êzdiyan û praktîka dînî ya wan li ser qesd-[[têokratîk]] tê parvekirinê. Êzdî tên parevekirinê li ser rûhanî (dunav) û mirîdan. Rûhanî, li sirîya xwe de, têne parevekirinê li ser şêx û pîran. Wezîfe û borcên şêx, pîr û mirîda her ber bo ber (wirase) ye. Zewac orta van sê qesda qedexbûyî ye. == Navdarên Ezdiya == * [[Derwêşê Evdî]] * [[Qanatê Kurdo]] * [[Ereb Şamîlov]] * [[Heciye Cindî]] * [[Aslan Ûsoyan]] * [[Celîlê Celîl]] * [[Mîr Ceferê Dasnî]] * [[Guram Adzhoyev]] * [[Egîdê Cimo]] == Êzdîtî û zerdeştîtî == Heta îro jî derheqê pêşdaçuyîna êzdatiyê de fikrekî hevbeş nîne. Bi texmîna merîyên ulimdar hebandina Roj û Agir wek nîşaneya wekhevbûna êzdîyatî û zerdeştiyê dihate dîtin. Bi rastî jî, êlêmêntên notila (mîna) hev hin zêdetir û kûrtir in. Ji her aliyan ve eyankirina her du dînan destûr dide wekî em bêjin, ku êzdiyatî û zerdeştî ne tenê gelek nêzîkê hev in, lê belê koka wan jî yek e. Taybetiyên mîna hev, ji aliyê baweriyan de gelek in û her wisa [[dogma]]yên mîna hev jî herdu dînan de gelek in. Bo nimûne; duayên her rojê pênc cara, ku di îslamê de heye, ji zerdeştîyê hatiye. Edetê înîtîatîon û nîşanê firqekirinê jî di herdu sîstêmê dînan de anagorî hev in: kirasê sipî yê binî di herdu dînan de û cem êzdîya pêsîra gulover ser kirasê de, ku dibêjinê "girêban" û cem zerdeştiyan jî ser kirasê de cêbek, ku dibêjinê "girêvan". [[Obje]]yên eslî yên hebandinê di êzdîyatî û zerdeştiyê de ev in: agir û av. Êzdiyatîyê de ji wextê qedîm ve û heta niha jî hebandina agir hatiye xwedîkirinê. Kêmtir be jî eyan e ku av tê hebandinê. == Fermanên li dijî êzdiyan == === Fermanên li dijî êzdiyan di sedsala 19an de === {{...}} ==== Fermanên Mîr Mihemedê Rewandizî li dijî êzdiyan (1831) ==== {{...}} ==== Fermanên Bedirxan Beg li dijî êzdiyan (1845) ==== {{...}} === Ferman û stemkarî li dijî êzdiyên di sedsala 20an de === Misilmana pir Êzidiyan kuştin û dixwastin ew jî bibin Misilman. Gelek Êzidiyan loma misilmana ji welatê xwe derketin. Kurd û tirkên Misilman Êzidî hiz nekirin û tiştê pîs bi Êzidiyan çêkirin. Roja bîranîna miriyên xwe de êzdî, vê cenosîdê wekî [[Roja Xezebê]] nav dikin{{Çavk}}. Paşê jî wextê [[Enfal]]an de (navê Sûra 8'an a Quranê ye) êzdî carekî din bi qirkirinekî kokanî re rû bi rû dimînin. ''Enfal'' navê cêrgeya hucûmkirina cengîyê, ku li sala 1988'an ji aliyê rejîma [[Sedam Hisên]] ve hatiye pêşxistinê. Armanca (meremê) vê cêrgeya hucûmkirina cengiyê, ew bû ku li Îraqê tevayê kurdan qirbikin{{Çavk}}. ==== Stemkarî li dijî êzdiyan di salên 1980 û 1990î de ==== {{...}} === Fermanên li dijî êzdiyan di sedsala 21ê de === ==== Komkujiya êzdiyên Şingalê (2014) ==== Di 3ê tebaxê sala 2014an [[DAIŞ]]ê di bin maskeya dînê Islamê de êriş anî ser êzîdî Şingalê [[komkujî]] çêbû{{Çavk}}. == Belavbûn û Hejmara Êzdîyên == Piranîya Êzdîyên li [[Iraq]] li deverên [[Şengal]] û [[Şêxan]] dijîn, lê li beşên din ên Kurdistanê jî li cihên cûr be cûr weke li [[Mêrdîn]]ê, [[Êlih]]ê, [[Riha]]yê, [[Efrîn]]ê û [[Serhed]]ê û herwiha Êzdîyên ku li welatên [[Qefqas]]an, [[Sovyeta Berê]] û [[Îran]]ê dijîn jî hene. Hejmara wan ji ber dijwara Kurdên Misilman û Misilmankirîna wan di sedsalên bihurdî de êdî kêm buye. Hejmara Êzdîyên di navbera 800 hezar û derûdora milyonekê tê texmînkirin. Dîsa di serî de li [[Almanya]] (60.000) <ref>{{Citation |title=Li gor agahiyên televizyona almanî n-tv |url=http://www.n-tv.de/839540.html |accessdate=2008-07-01 |archive-date=2008-08-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080803053259/http://www.n-tv.de/839540.html |url-status=dead |archivedate=2008-08-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080803053259/http://www.n-tv.de/839540.html }}</ref> li welatên Rojavayê Ewropa jî êdî diyasporayeke Millete Êzdî heye. == Koçberî == Piranîya Êzdîyên [[Bakûrê Kurdistanê]] di salên 90'î û şûn de ji ber pevçûnên di navbera [[dewlata tirk]] û [[PKK]]'ê cîh û warên xwe berdan û koçber bûn. Ew bi taybetî li [[Almanya]] û [[Belçîka]]yê bi cîh bûn. Êzdiyên welatên [[Sovyeta Berê]] terqiyan welatên din, hindek ji wan li [[Ermenistan]]ê dimînin, hindek li [[Gurcistan]]ê û yên din rewîyên [[Ûkrayna]], [[Rûsya]] û welatên din li Ewropayê. Di dema dawî de, piştî kû rejîma [[Sedam Huseyîn]] têk çû û dijminahîya di navbera ol û komên etnîkî li [[Îraq]]ê mezintir bû, êdî gelêk Êzdî ji [[Iraq]] jî koçberî Ewropayê dikin. == Herwisa binêre == * [[Cil û bergên jinên kurd ên êzîdî yên Kafkasyayê]] * [[Yarsan]] * [[Eşîrên êzdiyan]] * [[Rêberên êzdiyan]] * [[Ezidxan]] == Girêdanên derve == * [http://www.yeziden-colloquium.de Yeziden Colloquium] * [http://lalishduhok.org/modules.php?name=News&file=categories&op=newindex&catid=6 Bingeha Laliş ya rewşenbîrî û civakî li Duhok] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081005063112/http://www.lalishduhok.org/modules.php?name=News&file=categories&op=newindex&catid=6 |date=2008-10-05 }} * [http://www.yeziden.de Malpera Dengê Êzîdiyan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140809054104/http://yeziden.de/ |date=2014-08-09 }} * [http://www.xoybun.com/modules.php?name=Content&pa=list_pages_categories&cid=64 Nivîsên ser Êzîdiyan] * [http://lalish.de/ Malpera Navenda Çanda Êzidiyan] * [http://www.xetara.com/kurdi/ Malpera Gundê Xetara Mezin] *[http://www.academia.edu/3168582/George_Grigore_Der_Jesidismus_ein_Beispiel_fur_religiosen_Synkretismus_Analele_Universitatii_din_Bucuresti_-_Limbi_si_literaturi_straine_nr._2_Bukarest_Editura_Universitatii_din_Bucuresti_2012_.83-94 Der Jesidismus ein Beispiel für religiösen Synkretismus] == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Êzîdîtî| ]] 8ww1df39b7rtz9jpkoqtl9f88wt64w9 Behram (gerstêrk) 0 1448 1093494 1091633 2022-07-30T12:28:59Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 8 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox Gerstêrk | nav = Behram | wêne = OSIRIS Mars true color.jpg | wêne_sernav = Dîmenek ji Behramê ku di sala 2007an de bi rengê xwezayî hatiye wênekirin. | rojdûrk = 249,209,300 km <br /> 1.665 861 PA | rojnêzk = 206,669,000 km <br /> 1.381 497 PA | gera_li_dora_rojê = 686,9601 roj | hevrêzbûn_bi_erdê_re= 779,9643 roj | nîveşkêla_ekwatorê = 3,396.2 ± 0.1 km <br /> 0.533 (Dine 1) | nîveşkêla_cemseran = 3,376.2 ± 0.1 km <br /> 0.531 (Dine 1) | dahatîbûn = 0.005 89 ± 0.000 15 | rûpîvan = 144,798,500 km² <br /> 0.284 (Dine 1) | qeware = 1.6318 × 10<sup>11</sup> km³ <br /> 0.151 (Dine 1) | bariste = 6.4185 × 10<sup>23</sup> kg <br /> 0.107 (Dine 1) | rakêşa_wê = 3,711 m/s<sup>2</sup> | gera_li_dora_xwe = 24,62 saet <br>{{RA|24|37|22}} | hişkiya_axa_xwe = 3.9335 ± 0.0004 g/cm³ | têhna_kêm = 186 K | têhna_nîvekî = 210 K | têhna_zêde = 293 K | pestoya_atmosferê = 0.636 (0.4–0.87) kPa | elementên_sereke = * [[Duanoksîda karbon]]: 95,32 % * [[Azot]]: 2,7 % * [[Element|Argon]]: 1,6 % * [[Oksîjen]]: 0,13 % * [[Av]]: 0,02 % }} '''Behram''', {{Bi-la|'''Mars'''}} yan jî '''Merîx''' ({{Bi-fa|مریخ}}; {{Bi-ar|المريخ}}) yek ji neh gerstêrkên pergala [[Roj|Rojê]] ye ku bi nêzîkbûna xweyê Rojê piştî gerstêrkên [[Tîr (gerstêrk)|Tîr]], [[Gelawêj (gerstêrk)|Gelawêj]] û [[Erd|Erdê]] (Dinya) re gerstêrka çarem e. Behram 227,9 milyon km ji [[Roj (stêrk)|rojê]] dûr e û gerstêrkeke bejayî ye ku xwedî atmosfereke zirav e. Ji ber ku heyama zivirînê û her weha kêşa hêlîna zivirînê ya li gorî rêgeha eklîptîkê dişibin hev, roj û demsal ên Behramê bi yên Dinyayê re hevber in. Behram bi [[Çiyayê Olympusê]], volkana herî mezin û çiyayê herî bilind ê naskirî li ser gerstêrka [[Pergala Rojê]] û bi [[Kanyona Valles Marineris]], yek ji mezintirîn kanyonên [[Pergala Rojê]] ye. [[Tejaneya Borealis]] a nerm a li Nîvkada Bakur e û ji 40% rûbarê axa gerstêrkê digire.<ref>{{Cite web|url=http://www.theguardian.com/science/2008/jun/26/mars.asteroid|title=Cataclysmic impact created north-south divide on Mars|date=2008-06-26|website=the Guardian|language=en|access-date=2022-01-08}}</ref> Behram gelekî ji dineyê piçûktir e, du gerstêrk jî li dora Behramê digerin, navê yekê [[Fobos (peyk)|Fobos]] e û ya din [[Deimos (peyk)|Deimos]] e. == Dîrok == Behrem [[Gerstêrk|gerstêreke]] ji berê de ji mirovên li ser rûyê erdê de dijîn re nas e, ew jî ji ber rengê wê yê sorî geş ê di asîmên de ye . Dibe ku ji vî rengê sor jî Behram li cem Babîlan û [[Yewnan]]iyên kevin bûbe sembola [[Xweda]]yê şer û cengê bi navê {{Girêdan|Nergal|en}} ([[Babîl (dewlet)|Babîl]]) û [[Arês]] (Yewnan). Di [[Roma]]yê de navê Mars stand. Di sedsalên dawî de piştî [[Galileo Galilei]] sala 1564-1642 û çêkirina teleskopan gelek zana bi gerstêrka Behram mijûl bûn. Wan guman dikir, ku bajarvaniyeke pir bilind lê heye, nemaze piştî ku çîrokên zanistiya leylanî li ser hatine nivîsandin, êdî gerstêrka Behram kiribû ser her zimanî. Pir fîlmên sînema yên fantastîk li ser mirovên kesk ji gerstêrka sor hatine çêkirin, ên ku dihatin serdana dinyayê, carinan bi aşîtî û carinan jî bi şer ji bo kolekirina mirovan. Li gor zanînên dawî Behram hişk û hola û bê av e. Bi axeke rengê zer an ber bi sor ve rûgirtî ye, yan ji asîdên hesinî bi hev ketiye. Dema li ser rûyê Behram ba radibe, ew axê bi xwe re radike û [[Hewa|bablîsokên]] tozê çêdike, yên bi teleskopê wekî ewrên zer tên dîtin ew e. Sala 1956 li ser planêtê ewrekî zerî pir mezin hate dîtin. Hêdî hêdî aliyê polê başûr tev girt û piştî neh rojan ji ber çavan winda bû. Berî niha bûyerek halo tu caran nehatibû dîtin. Bablîsokên tozane bêhtirên caran di destpêka havînê de peyde dibin. Ji bilî van ewrên zer carinan ewrên spî jî tên dîtin. Ew jî yan ji ewrên bilind in, ên ji krîstalên qeşayê bi hev ketine û yan jî mija nizm e, nêzîkî rûyê gerstêrkê di ser berfê re ne. Ne hemû rûyên Behramê çola hişk û hola ye. Li gelek cihan, nemaze nêzîkî nîvê başûr em dikarin cihên tarî bibînin, ên ku navên derya, cezîre, çem û yên din li wan hatine kirin. Li gor baweriya hin zanayan ew cih hewa ne û giha û şînî lê heye. Di [[Zivistan|zivistanê]] de ew cihên tarî gewr dibin, bê reng dibin û pir ji wan di wê saldemê de nayên dîtin. Lê ku bihar tê, berfa serê her du kumên polî dibişive, ji ava wan çem diherikin û ji nişka ve ew deqên tarî dîsa bel dibin û xuya dikin. Wekî ku şîn bibin. Di destpêka havînê de pir xweşik diyar dibin. Piştre dîsa gewr dibin ta ku zivistan tê careke din winda dibin. Keştiyên gerdûnî, yên li ser danîne gelek informasionên nû û hêja ji Zemînê re şiyandine. Lê pirsa mezin a "Gelo tu formên jiyanê li ser Behramê hene an na" hîn ne bi erê û ne bi na hatiye bersivandin. Tiştê xuya ew e, ku tu formên jiyana bilind li ser vê gerstêrkê nîn in. Dibe, ku formeke jiyana prîmîtîv di destpêkê de hebe, wekî bakteriyan û şîniyên yekşanik. Lê heke bi tenê bakterî jî hebin dîsa wê li pir pirsên fîlosofî û olî bi dîtineke din were nerîn. Gelo di gerdûnê de em bi tenê ne? Gelo di nav milyonên gerstêrk, stêrk û galaksiyan de tu kaniyên jiyane yên din nîn in? Tîna mirov naşikê ta ku bersivê nestîne. ==Taybetiya fizîkî== Behram, bi qasî nîvê çapa Cîhanê ye. Bi qasî ji 15% ji qebareya Dinyayê û ji 11% ji wekî girseya Dinyayê ye. Di encamê de bi qasî ji 38% wekî gravîteya rûyê erdê heye. Xuyabûna sor-porteqalî ya rûyê Behramê ji ber oksîda hesinê (III) yan jî jengê çêdibe. Rengên din ên rûyên hevpar, li gorî madenên heyî; zêrîn, qehweyî, tan û kesk e.<ref>{{Cite web|url=https://mars.nasa.gov/msl/multimedia/videos?page=0&per_page=25&order=pub_date+desc&search=&category=53:176&url_suffix=?site=msl|title=Videos {{!}} Multimedia|last=mars.nasa.gov|website=NASA’s Mars Exploration Program|language=en|access-date=2022-01-08}}</ref> Mîna [[Erd|Erdê]], Berham jî veguheriye navokek metalîkî ya qelew ku ji hêla materyalên kêm qels ve hatiye dorpêç kirin. Modelên heyî yên hundurê wî tê wateya naverokek ku di serî de ji hesin û nîkelê bi qasî ji 16-17% ji kewbûrê pêk tê.<ref>{{Cite journal|last=Rivoldini|first=A.|last2=Van Hoolst|first2=T.|last3=Verhoeven|first3=O.|last4=Mocquet|first4=A.|last5=Dehant|first5=V.|date=2011-06-01|title=Geodesy constraints on the interior structure and composition of Mars|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103511001151|journal=Icarus|language=en|volume=213|issue=2|pages=451–472|doi=10.1016/j.icarus.2011.03.024|issn=0019-1035}}</ref> Tê pêşbînîkirin ku ev navoka kewbûrê ya hesin(II) ji hêla hêmanên siviktir ve du qat ji ya [[Erd|Erdê]] dewlemendtir e.<ref>{{Cite web|url=http://cars9.uchicago.edu/gsecars/LVP/publication/News/X-rays%20reveal%20secrets%20of%20Mars%27%20core.htm|title=X-rays reveal secrets of Mars' core|date=2009-02-21|website=web.archive.org|access-date=2022-01-08|archive-date=2009-02-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20090221180506/http://cars9.uchicago.edu/gsecars/LVP/publication/News/X-rays%20reveal%20secrets%20of%20Mars%27%20core.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Navok ji hêla mantoyek silîkatî ve hatiye dorpêç kirin ku gelek taybetmendiyên tektonîkî û volkanîkî yên li ser gerstêrkê pêk anîne. Lê bi awayê ku dixûyê ku tektonîk û volkanîkên Behramê razayî ne. Ji xeynî sîlîkon û oksîjenê, hêmanên herî zêde di qalika Behramê de hesin, magnezyûm, alumînyum, kalsiyûm û potasyûm in. Bi navînî qalindahiya qalikê gerstêrkê bi qasî 50 kîlomêtre ye û qalindahiya herî zêde qalikê 125 kîlomêtre ye. Behram ji hêla erdhejê ve çalak e. [[InSight]] di sala 2019an de zêdetirî 450 erdhejîn û bûyerên ku bi erdhejê re têkildar tomar kiriye. Di sala 2021an de hat ragihandin ku li ser bingeha yanzdeh Marslerjeyên bi frekansa kêm ên ku ji hêla dakêşana InSight ve hatine tesbît kirin ku navoka Behramê şilek e. Nîv-çap a navokê bi qasî 1830±40 kîlomêtre ye û germahiya wî li dora 1900-2000 K ye. Qalindahiya navoka Behramê ji nîv-rûberê Behramê zêdetir e û bi qasî nîvê mezinahîya navoka [[Erd|erdê]] ye. Ev ji modelên pêşbînîkirî hinekî mezintir e û destnîşan dike ku di navokê de ji xeynî hesin-nîkel bi qasî ji 15% ji sulfur, hinek hêmanên sivik ên mîna oksîjen û hîdrojenê jî dihewîne.<ref>{{Cite web|url=https://phys.org/news/2021-03-insight-reveals-size-mars-core.html|title=Data from Insight reveals size of Mars's core|last=Yirka|first=Bob|last2=Phys.org|website=phys.org|language=en|access-date=2022-01-08}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Stähler|first=S.|last2=Khan|first2=Amir|last3=Banerdt|first3=W.|last4=Lognonné|first4=P.|last5=Giardini|first5=D.|last6=Ceylan|first6=S.|last7=Drilleau|first7=M.|last8=Duran|first8=A.|last9=Garcia|first9=Raphaël F.|date=2021|title=Seismic detection of the martian core|url=https://www.semanticscholar.org/paper/Seismic-detection-of-the-martian-core-St%C3%A4hler-Khan/b25a30bdd64488ba5e14b870f968eed5e17df3b0|journal=Science|doi=10.1126/science.abi7730}}</ref> Behram gerstêrkeke bejayî ye ku rûyê wê ji mîneralên ku sîlîkon û oksîjen, metal û hêmanên din ên ku bi gelemperî keviran pêk tînin pêk tê. Li binê atmosferê leza pêlên erdhejê dest bi mezinbûnê dike û li kûrahiya bi qasî 1050 km sînorê herêma veguhêz heye. Rûyê Behramê di serî de ji bazaltê tholeiitî pêk bêjî beşên ji bazaltê tîpîk bi silikayê dewlemendtir in û dibe ku dişibin kevirên andezîtî yên li ser rûyê Erdê. Parçeyên qadên bilind ên başûr di nav xwe de mîqdarên ku dikarin bên tespîtkirin ên pîroksenên kalsiyûmê bilind heye. Konsantrasyonên lokalîze yên hematît û olîvayê hatine dîtin. Piraniya rûberan bi toza oksîda zirav ya hesinê (III) bi awayekî qalind hatiye nixumandin.<ref>{{Cite journal|last=Christensen|first=P.|last2=Bandfield|first2=J.|last3=III|first3=James F. Bell|last4=Gorelick|first4=N.|last5=Hamilton|first5=V.|last6=Ivanov|first6=A.|last7=Jakosky|first7=B.|last8=Kieffer|first8=H.|last9=Lane|first9=M.|date=2003|title=Morphology and Composition of the Surface of Mars: Mars Odyssey THEMIS Results|url=https://www.semanticscholar.org/paper/Morphology-and-Composition-of-the-Surface-of-Mars:-Christensen-Bandfield/b82255f9bc2e35e2a2898487be4ec915d3a8b5df|journal=Science|doi=10.1126/SCIENCE.1080885}}</ref> ===Ax=== [[Wêne:Mars rocks.jpg|thumb|270px|Wênekekî ji Behramê ku ji aliyê Phoenix ve hatiye wênekirin]] Di daneyên ku di Hezîrana 2008an de ji aliyê fezayê Phoenix ve hatine şandin de derket holê ku axa Marsê hinekî alkalin e û di nav axê de magnezyum, sodyum, potasyum û klorîd heye ev mîneral ji bo pêşketina madeya organîk hemî girîng in.<ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/7477310.stm|title=Martian soil 'could support life'|date=2008-06-27|language=en-GB|access-date=2022-01-08}}</ref> Zanyaran biryar da ku li axa nêzî cemsera bakurê Behramê nebatên mîna asparagus lê şîn bibin. Di tebaxa 2008an de Phoenix, wekî tevlihevkirina ava Erdê bi axa Behramê dest bi ceribandinên kîmyayê yên hêsan kir û vedîtinek kir ku gelek teoriyên berê di derbarê axa Behramê de piştrast kir: wî şopên xwêyên perkloratê li axa Behramê kifş kir. Hebûna xwêyên perkloratê axa Behramê hêj balkêştir kir. Lê di heman demê de îhtîmal hebû ku hebûna xwêyên perklorate ji axa Dinyayê, nimûneyên cihêreng, an amûrên ku hatiye şandin re çûye axa Behramê; ji ber vê yekê, di vî warî de ceribandinên din hewce ne ku bi tevahî were piştrast kirin ka çavkanî axa Behramê ye yan na.<ref>{{Cite web|url=https://www.jpl.nasa.gov/news/phoenix/release.php?ArticleID=1816|title=Phoenix News|date=2017-05-22|website=web.archive.org|access-date=2022-01-08|archive-date=2017-05-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20170522063940/https://www.jpl.nasa.gov/news/phoenix/release.php?ArticleID=1816|url-status=bot: unknown}}</ref> ===Hîdrolojî=== Beriya yekem çûyîna Behramê ya ji bilindahiya nizm bi Mariner-4 re di sala 1965an de, gelek nîqaş li ser wê yekê hebû ku li ser rûyê Behramê av heye yan na. Ev nîqaş bi piranî ji ber çavdêrîya xalên ronahî û tarî yên dişibin derya û parzemînan bû ku li herêmên cemserî bi awayekî periyodîk diguherin. Xetên tarî ji demeke dirêj ve ji aliyê hinek çavdêran ve weke qenalên avdanê yên ku ava şile tê de ye, hatine şîrovekirin. Ev formasyonên rast ên xeta rast, ji ber ku di serdemên piştre de nedihatin dîtin, wekî îlluzyonên optîkî hatin şîrovekirin. Di demên kurt de formasyonên ku dikarin li bilindahiyên nizm pêk werin, ji holê ranebin, ava şile nikare li ser rûyê Behramê di bin zexta atmosferê ya îro de be; lê dibe ku herikandina ava şile ya demkî hebe.<ref>{{Cite web|url=https://id.agu.org/am/XUI/?realm=/alpha&authIndexType=service&authIndexValue=AuthN&goto=https://id.agu.org:443/am/oauth2/authorize?client_id=agu_web_test_wapp&redirect_uri=https://www.agu.org/&response_mode=form_post&response_type=code%2520id_token&scope=openid%2520profile%2520email%2520ext%2520nf&state=OpenIdConnect.AuthenticationProperties%253DK0QRW2qnl29c7Kq0PD7k9dp7cayNCJH5p_iwaPd1YL4SvMPbK-WI3kY2lIC1ruPZf2DRzQkbEIkSWJbAIdkMQlMcZ96Saobhllsy6uNISlSS5zHleT8V1HwDTOMvumFOwUnx8mFW9GWCnFQ9E-wnC_H05R0eAV9rz_ZVb7UHTeOrJjyPxj9v6Qf-wyesGVvSg56yGTycYQxKgKwjzZbfeQ&nonce=637772837968587962.MzI0OTA0ZGUtYzkzMy00MDY0LThlZmEtZjU4NWJiYWNiMWE2ZTljOGRmYTQtNWZhNC00MGJhLTk2Y2MtYTEwNGE0NWMwZmI3&service=AuthN&x-client-SKU=ID_NET451&x-client-ver=5.2.2.0#login/|title=Login|website=id.agu.org|access-date=2022-01-09}}</ref> Berevajiyê vê yekê bi taybetî li her du herêmên cemserî qeşayên avê ya mezin hene.<ref>{{Cite web|url=http://www.agu.org/pubs/crossref/2006/2006GL025946.shtml|title=Recent high-latitude icy mantle in the northern plains of Mars: Characteristics and ages of emplacement|date=2009-03-18|website=web.archive.org|access-date=2022-01-09|archive-date=2009-03-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20090318010946/http://www.agu.org/pubs/crossref/2006/2006GL025946.shtml|url-status=bot: unknown}}</ref> Di Adara 2007an de [[NASA]]'yê ragihandibû ku qeşaya avê ya li herêma cemsera başûr bê helandin av tevahiya rûyê gerstêrkê binixumîne û kûrahiya vê okyanûsê bigihêje 11e mêtreyê.<ref>{{Cite web|url=http://www.jpl.nasa.gov/news/news.cfm?release=2007-030|title=Mars' South Pole Ice Deep and Wide - NASA Jet Propulsion Laboratory|date=2012-07-16|website=web.archive.org|access-date=2022-01-09|archive-date=2012-07-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20120716205616/http://www.jpl.nasa.gov/news/news.cfm?release=2007-030|url-status=bot: unknown}}</ref> Li gerstêrkê ji cemserê heta bi 60° paralelê mantoyeke cemedê ya permafrostê heye. Tê texmînkirin ku di binê tebeqeya girosferê ya zirav a li Behramê rezervên mezin ên avê hene ku tên pêşgirtî ne nikarin derkevin ser rûyê axê.<ref>{{Cite web|url=https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Mars_Express/Water_ice_in_crater_at_Martian_north_pole|title=Water ice in crater at Martian north pole|website=www.esa.int|language=en|access-date=2022-01-09}}</ref> ===Atmosfer=== [[Wêne:PIA16460 Mars Atmosphere Gases 20121102.svg|thumb|270px|Rêjeya gazên li Behramê]] Marsê 4 milyar sal berê manyetosfera xwe winda kir. Ji ber vê yekê, bayê rojê rasterast bi tebeqeya îonosfer a Berhamê re têkiliyê datîne û atmosferê zirav dihêle. Anketa Global a Marsê û Mars Express ê her duyan jî dîtin ku parçikên atmosferîk ên iyonîze kirî li valahiya Behramê belav bûne.<ref>{{Cite web|url=http://science.nasa.gov/headlines/y2001/ast31jan_1.htm|title=The Solar Wind at Mars|date=2010-03-23|website=web.archive.org|access-date=2022-01-09|archive-date=2010-03-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20100323220121/http://science.nasa.gov/headlines/y2001/ast31jan_1.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Atmosfera Behramê îro hinek tenik e. Zexta atmosferê ya li ser rûyê erdê ji 30 Pa (0,03 kPa) ku li beşa herî bilind a gerstêrkê tê dîtin heta 1.155 Pa (1.155 kPa) ku di beşa wê ya herî kûr de tê dîtin diguhere. Ev yek li gorî zexta li bilindahiya 35 kmyî ya li ser rûyê [[Erd]]ê ye. Ev jî ji sedî 1ê ji zexta li rûyê [[Erd]]ê kêmtir e. Ji ber kêşiya kêm a li ser Behramê, "bilindahiya pîvanê" ya atmosfera wî 11 km ji ya Cîhanê (6 km) bilindtir e. Kêşiya li ser rûyê Behramê ji sedî 38% ji kêşiya li ser rûyê erdê ye. Atmosfera Behramê ji sedî 95 karbondîoksît, ji sedî 3ê azot, ji sedî 1.6 ji argonê pêk tê. Fi heman demê de şopên oksîjen û avê jî heye. Atmosfera wî ku pariyên tozê yên bi nîvçapa 1.5 μm tê de hene, bi tevahî toz e, lewra dema ku ezman ji rûyBehramê î tê temaşekirin, rengekî pirteqalî-qehweyî (Îilîl. tawny) dixûyê.<ref>{{Cite web|url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15576613|title=Atmospheric imaging results from the Mars exploratio... [Science. 2004] - PubMed - NCBI|date=2011-11-23|website=web.archive.org|access-date=2022-01-09|archive-date=2011-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20111123141811/http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15576613|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Rêgeh û vegera Behramê== [[File:Marsorbitsolarsystem.gif|thumb|270px| Rêjeya leza gera gerstêrkên Behram, Erd, Gelawêjê û Tîrê li dora Rojê]] Dûrahiya navîn a Behramê ji Rojê bi qasî 230.000.000 kîlomêtre (1.5 AU) ye. Heyama rêwitiya wî ya carekê 687 rojên Erdê ye. Rojên Behramê ji rojên Dinyayê dirêjtir e. Rojekî Behramê di 24 saet, 39 xulek û 35.244 çirkeyan de ye.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com.tr/books?id=BnPE37Ms5awC&pg=PA600&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|title=Mars: Prospective Energy and Material Resources|last=Badescu|first=Viorel|date=2009-12-07|publisher=Springer Science & Business Media|isbn=978-3-642-03629-3|language=en}}</ref> Meyl a eksena Behramê gelekî nêzîkî meyl a Erdê ye û 25.19 pleye ye. Ji ber vê yekê, demsalên Behramê dişibin demsalên li Cîhanê rû didin. Lê jiber dirêjahiya gera Behramê dema demsalên Behramê nêzîkî du caran dirêjiya demsalên Cîhanê ye. Dewra sirûştê ya Behramê 96.000 salên cîhanê ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.ips-planetarium.org/planetarian/articles/whenmars.html|title=IPS Meeus: When Was Mars Laast This Close?|date=2011-05-16|website=web.archive.org|access-date=2022-01-09|archive-date=2011-05-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20110516013312/http://www.ips-planetarium.org/planetarian/articles/whenmars.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Bi vî re li Behramê dewreke din a eksantrîteyê ya 2.2 mîlyon salî heye. Di nava 35 hezar salên dawî de, ji ber bandorên giraniyê yên gerstêrkên din, eksantrîteya li dora Behramê zêde bû. Behram û Erd (Dinya) her ku diçe nêzîkê hev dibin. Tê pêşbînîkirin ku wê di nava 25000 salên pêş de navbera Erdê û Behramê ji roja îro kêmtir bibe.<ref>{{Cite web|url=http://www.mail-archive.com/meteorite-list@meteoritecentral.com/msg14044.html|title=[meteorite-list] Mars Makes Closest Approach In Nearly 60,000 Years|date=2015-07-02|website=web.archive.org|access-date=2022-01-09|archive-date=2015-07-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20150702061723/http://www.mail-archive.com/meteorite-list@meteoritecentral.com/msg14044.html|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} * [[Zagrosê Hajo]] {{Pergala rojê}} [[Kategorî:Behram| ]] gwk1mdspflti3hyexl6ruo6albdu8fs Kamiran Alî Bedirxan 0 1523 1093712 1063710 2022-07-30T18:21:18Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Infobox mirov | nav = Kamiran Alî Bedirxan | wêne = Bedir Khan brothers.jpg | sernavê_wêne = Kamiran, Sureya û Celadet Bedirxan | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|21|8|1895}} | cihê_jidayikbûnê = [[Stembol]], [[Împeratoriya Osmanî]] | roja_mirinê = {{Mirin|6|12|1978|21|8|1895|temen=erê}} | cihê_mirinê = [[Parîs]], [[Fransa]] | netewe = [[Kurd]] | hevwelatî = | perwerde = | pîşe = {{hlist|Parêzger|rojnamenivîs|mamoste}} | salên_çalak = | xebatên_navdar = | dê = [[Senîhe Xanim]] | bav = [[Emîn Alî Bedirxan]] | malbat = [[Malbata Bedirxaniyan]] | hevjîn = [[Nathalie d'Ossovetzky]] (ji 1954 heta mirina wê 1975) | malper = }} '''Kamiran Alî Bedirxan''' parêzger û rojnamenivîsê kurd û yek ji lawên malbata mezin a kurdan Malbata Bedirxaniyan bû. ==Jînenîgarî== Kamiran Alî Bedirxan birayê [[Celadet Alî Bedirxan|Celadet]] û [[Sureya Bedirxan|Sureyya]] bû. Di [[21ê tebaxê|21ê tebaxa]] [[1895]]an de li [[Stembol|Stembolê]] hatiye dinyayê.<ref>Roja Nû (1986). Weşanên Jîna Nû, Uppsala, Swêd. ISBN: 91970747-80</ref> Wî li [[Almanya]]yê doktoraya xwe ya hiqûqê da. Paşê li [[Beyrût|Beyrûtê]] bi cih bû û li wir parêzerî kir. Ji bilî ko gelek nivîs û wergerên wî di kovara [[Hawar]]ê de hatine weşandin, wî di sala [[1943]]an de li Beyrûtê rojnameyên [[Roja Nû (rojname)|Roja Nû]]<ref>Roja Nû (1986). Weşanên Jîna Nû, Uppsala, Swêd. ISBN: 91970747-80</ref> û [[Stêr (rojname)|Stêr]]<ref>Stêr: Welat berî her tiştî (1992). Weşanxaneya Xanî & Bateyî, Brøndby, Danîmarka. ISBN: 87-983307-6-4</ref> derxistin. Kamiran Bedirxan di sala [[1947]]an de çû [[Fransa]]yê û li wir sazgeha lêkolînerî ya kurdî ava kir. Di wan deman de jî li [[Zanîngeha Parîsê]] dest bi hînkirina zimanê kurdî kir. Wî di mijarên cihê de, bi zimanên cihê zêdeyî sih pirtûk nivîsandin. Herçiqas pirtûkên wî ên kurteçîrokan tune bin jî, wî kurteçîrok jî nivîsandine. Kamiran Alî Bedirxan di salên 1940î de, dersên xwendina kurdî dida [[kurdên Libnanê]] li zanîngeha Layîk ya bi nav û deng, tevî beşdarbûnên wî di weşînên bernameyên kurdî yên radyoya Rohelatê li Beyrûta [[Libnan]]ê, ya ku hatibû damezrandin roja 5ê adarê sala 1941ê. Weşîna radyoyê her hefte du caran bû, roja çarşemê û roja înê. Kamiran çend pirtûkên xwe jî çap kiribû li çapxaneya Jozêf (Joseph) Selîm Seyqelî li taxa [[Sokak Al-Bulat]]{{Çavk}}. Kamiran Alî Bedirxan serek da Kurdistana Başûr sala 1970 û cihê xweşhatinê bû ji aliyê serok [[Mistefa Barzanî]] û her kesên ko beşdar bibûn di konfransa 8an de ya [[PDK]]. Gotara wî ya hêja di konfransê de, hêviya Kurdistaneke serbixwe xiste dilê giştiya guhdêran. Kamiran Alî Bedirxan sala 1971ê serek da kurdên Beyrûta Libnanê. Di vê seredanê de jî, li gel wezîrê kar û barên navxweyî yê Libnanê, [[Kemal Jumblat]] (yê ko ew bixwe kurd e) civiya. Bi hinera Kamiran, Jumblat partiyeke kurdî ramyarî bi awayekî fermî pejirand, û destûra xebata ramiyarî da kurdên Libnanê. Kamiran Bedirxanê ko hemû jiyana xwe dabû çand, ziman û wêjeyê kurdî, di sala 1978an de li [[Parîs]]ê wefat kir. ==Jiyana polîtîk== Di salên 1991an de wekî malbatiyên xwe yên din ew jî endamê Civata Bilindkirina Kurdistanê bû. Di sala 1919an de Kamuran û birayê wî Celadet Bedirxan di geştên xwe yên li Iraqê de digel zabitê Brîtanî [[Edward Noel]] bûn. Edward Noel afirandina neteweyek fermî ya Kurdistanê dinirxand.<ref>{{Cite web|url=http://kurdishacademy.org/|title=kurdish Academy – Just another WordPress site|language=en-GB|access-date=2021-01-02|df=dmy-all}}</ref> Bedirxan dijberê tevgera serxwebûnê ya Atatürk bû û di sala 1919an de ji aliyê dewleta Brîtanya ve li Stenbolê biryar hate dayîn ku beşdarî kongreya Sêwazê de û [[Mustafa Kemal Atatürk]] hevdîtin pêkbîne. Ew û gelek kes, birayê xwe, parêzgarê Xarpêtê û zabitê Brîtanî Edward Noel re ket rê lê hevdîtin pêk nehat. Kamuran dijberê Kemalîzmê bû û dema ku Komara Tirkiyê di 1923an de hate ragihandin, wî berê xwe da welatê Almanya koçê wir bû.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com.tr/books?id=OAWTxcwvsLwC&q=K%C3%A2muran+Bedirxan&pg=PA343&redir_esc=y#v=snippet&q=K%C3%A2muran%20Bedirxan&f=false|title=Modernism: Representations of National Culture: Discourses of Collective Identity in Central and Southeast Europe 1770?1945: Texts and Commentaries, Volume III/2|last=Ersoy|first=Ahmet|last2=G¢rny|first2=Maciej|last3=Kechriotis|first3=Vangelis|date=2010-01-01|publisher=Central European University Press|isbn=978-963-7326-64-6|language=en|df=dmy-all}}</ref> Çendekî bi xizmên xwe re li Munîhê dijî. Wî li Zanîngeha Ludwig Maximilians hiqûq xwend û piştî ku xwendina xwe li Zanîngeha Leipzigê dewamkir û li wir jî xelas kir. Di sala 1927an de ew li Sûriyê bicîh dibe û li Beyrûdê wekî parêzer kar dike. Beşdarî rêxistina Xoybûn dibe û di derxistina rojnameya kurdî Hawar de alîkariya birayê xwe dike. Di salên sihî de ew li Berlînê ma û bi Karl Hadank Îranî re hevdîtinek pêk anî. Di navberên salên 1942 û heta 1946an de li Radyoya Levant a Beyrûdê bernameyek radyoyê bi zimanê Kurdî pêk anî. Sala 1944 Kamuran beşdarî damezrandina pêşkeftina karsaziyan ya Tora Trava bû. Di navbera salên 1943 û 1946an de Kamuran Alî Bedirxan kovara bi zimanê Kurdî û Fransî bi nabê Roja Nû li Beyrûdê derxist. Salên paşîn ew li Almanya û Fransa dijî. Piştî ku Sûriye di 1946 de serbixwe bû, wî karê xwe di Radyoya Levant de winda kir û wî nikaribû rêyek bibîne ku di siyaseta herêmî de bibandor bibe. Ji ber vê yekê çû Parîsê li wir di sala 1948an de bû mamostayê Institut national des langues et civilisations orientales (INALCO) ê.<ref>{{Cite web|url=http://www.ejts.org/document777.html|title=Knowledge, ideology and power. Deconstructing Kurdish Studies|date=2008-01-02|website=web.archive.org|access-date=2021-01-02|df=dmy-all|archive-date=2008-01-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20080102235005/http://www.ejts.org/document777.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di sala 1960an de ew bû berdevkê Ewropî yê Kurdên Iraqê ya serokatiya Mistefa Barzanî. Wî têkiliyên girîng di navbera Kurdan û Îsraîl de danî. Îsraîl ji bo lawazkirina militraqa leşkerî û girêdana arteşa inraq li bakurê Îraqê Kurdan wek navgînek hêz dît. Sala 1962an de li Berlîna Rojava [[Îhsan Nûrî Paşa]] nas kir.<ref>{{Cite web|url=https://kurdishrights.org/2015/02/01/from-damascus-street-to-kurdistan/|title=From Damascus Street to Kurdistan {{!}} Alliance for Kurdish Rights|language=en-US|access-date=2021-01-02|df=dmy-all}}</ref> Kamuran di sala 1978an çû ser dilovaniya xwe. Piştî koça dilovaniyê hate bû hevdamezrênerê Enstîtuya Kurdî ya Parîsê. Berhemên wî niha li Enstîtuyê têne ragirtin. == Berhem == * ''[[Proverbes Kurdes]]'', Paris, 1936 (bi Lucie Paul-Marguerite) * ''[[Der Adler von Kurdistan]]'', Postdam, 1937 * ''[[Xwendina Kurdî]]'' Kitêbxana Hawarê Hejmar 10 çapxana Tereqî Şam 1938 * ''[[Dersên Şerîetê]]'' Kitêbxana Hawarê Hejmar 12 çapxana Tereqî Şam 1938 * ''[[Elfaba Min]]'', Çapxana Hawarê, Şam, 1938 (32 rûpel) * ''[[Langue kurde]]'', Paris, 1953 * ''[[La Queztion Kurde]]'', Parîs, 1959 * ''[[Le Kurde Saus Paine]]'', Parîs, 1965 (172 rûpel) * ''[[Zimanê Kurd (kitêb)|Zimanê Kurd]]'' / ''Kürt Dili'', Stembol (bi Şivan, S.) * ''[[Kolay Kürtçe]]'' - Pirtûka rêzimanê, [[Weşanên Doz]] * ''[[Ji Tefsîra Quranê]]'', Parîs, 1971 * ''[[Rêzimana Zimanê Kurdî (pirtûk)|Rêzimana Zimanê Kurdî]]'', Paris, 1971 * ''[[Destpêka Xwendinê]]'', Parîs, 1971 (165 rûpel) * ''[[Türkçe İzahlı Kürtçe Gramer]]'', 1977/1986 * ''[[Tefsîra Quranê]]'', Weşanxaneya Avesta, Stembol 2020 == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{Malbata Bedirxaniyan (Emîn Alî Bedirxan)}} {{DEFAULTSORT:Bedirxan, Kamiran Ali}} [[Kategorî:Nivîskarên kurd]] [[Kategorî:Zimannasên kurd]] [[Kategorî:Siyasetmedarên kurd]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1895]] [[Kategorî:Mirin 1978]] [[Kategorî:Kesên ji Stembolê]] [[Kategorî:Xoybûn]] [[Kategorî:Malbata Bedirxaniyan]] 41jfw5rvlkls4bbdcqcvn2ia0i18d5u Hüseyin Bektaş 0 2260 1094114 990359 2022-07-31T10:51:24Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = | sernavê_wêne = | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Hüseyin Bektaş''' doktorekî kurd û nivîskarê pirtûkeke ser anatomiyê ye. Prof. Dr. Hüseyin Bektaş li sala [[1961]]ê li [[Kurdistana bakur]] li [[Lîçik]] (Kaynarpınar) hatiye dinê. Li [[Kanîreş|Kanireşê]] li hêla bajarê [[Cewaxçur|Çewaxçurê]] lîse xwend. Piştî xwendina Lîsê, derket derveyî welêt û li [[Almanya federal]] da li ser îlmê bijîşkî xwend. Di sala [[1990]]î da fakûlte qedand û niha li nexweşxana zanîngeha [[Hannover]] da li ser bêrê [[cerahî]] û [[naqîlkirina organa]] wek [[Professor]] dixebite. Bektaş nivîskarê pirtûka ''[[Anatomiya Bedena Mirovan]]'' e ku di sala [[2004]]an de derket. == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Zanyar]] r28ji07k5fuky367oo4kw4zqmg6lqzi Skype 0 2368 1093978 1040418 2022-07-31T04:26:24Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Skype ekran.png|thumb|Skype© 1.0 bi kurdî]] '''Skype''' bernameyek ji bo [[telefon]]kirina li ser [[înternet]]ê ye. Skype bernameyeke sade û belaş e ji bo dan û standina telefon, civîn û peaman li ser xeta înternetê. Bernameya Skype ji aliyê berhemdarê [[bernameya P2P]] [[KaZaa]] hatiye weşandin. Bi alîkariya [[P2P]] mirov dikare pêwendiya navbera kompûtera ava bike. Çend bikêrhatinên balkêş ên Skype: * Di Skype de mirov dikare heta 5 kesan civînekê çêke. * Axiftana bêsînor bi kesên din ên bikarhinêrên Skype re li her terefê cîhanê. * Zelaliya deng, dengê axaftina Skype ji telefona normal zelaltir e. * Lîsteya têkiliyan, Têkiliyên Skype wekî messenger, mirov, heval û nasên xwe bi navê wan an jî heke telefona wan tomarkirî (qeydkirî) hejmara telefona wan dixe nav têkiliyên xwe, û dema ew kes te li ser xeta înternetê zindî bibîne dikare li te bigere. * Hemû pêwendiyên Skype veşartî ne, tene di navbera "te û wî" de çêdibe. Skype bi du [[zaravên zimanê kurdî]] kahet wergerandin, [[soranî]] û [[kurmancî]]. Skype belaş e, lê ne [[nivîsbariya azad]] e. == Girêdanên derve == * [http://www.skype.com Malpera Skype] * [http://www.HL7.com.au/Skype.htm Malpera Skype Help]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130627182101/http://www.hl7.com.au/Skype.htm |date=2013-06-27 }} * [https://www.webcitation.org/query?id=1256598860929030&url=www.geocities.com/kurdistanclub/Kurdish.zip Dosyaya ziman a kurmancî] * [http://www.geocities.com/kurdisanclub/Kurdish_huner.zip Dosyaya ziman a soranî]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://hacktolive.org/wiki/Portable_Applications_(Windows) Portable Skype (Windows)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090317054741/http://hacktolive.org/wiki/Portable_Applications_(Windows) |date=2009-03-17 }} [[Kategorî:Nivîsbarî]] [[Kategorî:Nivîsbariya kurdî]] rpnmop0oslbo3517a9xkeruc0nvgfuw Çiyayê Agirî 0 2569 1094088 1060187 2022-07-31T07:34:15Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox çiya | nav = Çiyayê Agirî | navê_din = Արարատ ''Ararat'' | wêne = Mount Ararat from Artashat (28mm).jpg | wêne_sernav = Çiyayê Agirî | bilindayî = 5.137 | cih = [[Bazîd|Bazîd, Agirî]], [[Bakurê Kurdistanê]], [[Tirkiye]] | zincîreçiya = [[Qefqaz]] | nexşeya_cihan = Tirkiye | koordînat = {{Koord|39|42|7|N|44|17|50|E|type:mountain|display=inline, title}} | cure = Stratovolkan | çalakbûna_dawî = Tîrmeha 1840 }} '''Çiyayê Agirî''' an '''Grîdax''' an '''Glîdax''' berê bi '''Koşaxî ''' an '''Çiyayê Şaxî''' jî hatiye binavkirin, bi [[ermenî]], Մասիս ''Masîs'' an Արարատ ''Ararat''), çiyayeke ku bi navên Agirîya Mezin û Agiriya Piçûk ku ji du konên volkanîkî pêk tên. Çiyayê Agirî, çiyayê herî bilind ê [[Kurdistan]]ê ye ku dikeve nava sinorê [[Bakurê Kurdistanê]]. Bilindiya wî 5.137 m ye û bi vê yekê bilindtirîn çiyayê [[Kurdistan|Kurdistanê]] ye. Serê wî jî hertim bi [[berf]], [[qeşa]] û [[mij]] e. Li ser wî kovikên [[volkan]]îk hene. Çiyayê [[Agiriyê Biçûk]] ku nêzîkê [[Agiriyê Mezin]] e, 3.896 m bilind e. Çiyayê Agirî, di navbera [[Bakurê Kurdistanê]], [[Ermenistan]], [[Rojhilata Kurdistanê]] û dorhêla [[Naxçivan|Nexçivan]] a [[Azerbaycan]]ê de ji çar çarqereka pêk tê. Ji lûtkeya wê, 16&nbsp;km dikeve rojavayê Rojhilata Kurdistanê, 32&nbsp;km dikeve başûrê Naxçivana Azerbaycan û Ermenistanê.<ref name="ARARAT – Encyclopaedia Iranica">{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/ararat-mount-pers|title=ARARAT – Encyclopaedia Iranica|date=2015-11-02|website=web.archive.org|access-date=2021-04-25|archive-date=2015-11-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20151102042503/http://www.iranicaonline.org/articles/ararat-mount-pers|url-status=bot: unknown}}</ref> Di dema dagirkeriya Osmaniyan de lûtkeya Araratê ya Mezin û quntarên bakur, li gel quntarên rojhilatê Araratê Biçûk ji hêla Persiya ve dihata kontrol kirin. Piştî şerê Rûsî-Farisî ya sala 1826–28 de bi Peymana Tirkmençayê herêma ku Îranê kontrol dikir, radestî Împaratoriya Rûsyayê hate kirin. Agiriya Biçûk bû xala sinorê emperyal ên Tirk, Faris û Rûsyayê.<ref name="ARARAT – Encyclopaedia Iranica"/> Çiyayê Agirî, ji sala 2004an ve çiya tenê bi "destûra fermî" ji çiyager re vekirî ye.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/861517732|title=Ararat : in search of the mythical mountain|last=Westerman|first=Frank|date=2008|others=Sam Garrett|isbn=978-1-4070-1951-2|location=London|oclc=861517732}}</ref> ==Etîmolojî== Ji serdema navîn a dawî ve navên Çiyayê Agirî tê bikaranîn. Navê çiyayê di kevneşopiya [[Zimanê kurdî|kurdî]] de bi navê Koşaxî an jî Çiyayê Şaxî hatiye bi navkirin{{Çavk}}. Navê çiyê di kurdî ya îro de Çiyayê Agirî ye. Ev nav tê wateya "çiyayê bi agir" yan jî "çiyayê agrîn". Navê kevneşopî ya farisiyê de navê Çiyayê Agirî bi [[Zimanê farisî|farsî]] کوه نوح ''Kūh-e Nuh'' hatiye binavkirin. Ev nav di farisî de tê wateya "Çiyayê Nûh". Navê Ararat guherînek Yewnanî ya peyva אֲרָרָט ('RRṬ) e, ku di zimanê [[Zimanê îbranî|Îbranî]] de ji bo [[Urartû|Urartiyan]] ku di demên kevnar de li zozanê ku Ermenî lê hebûn dihat bikar anîn. Her çend çiya li cîhanê bi gelemperî bi vî navî tê nas kirin jî, tu mirovên herêmî ev nav ji bo çiya bikar neanîne. Di Kevnariya Klasîk de, di xebata ''[[Geographica]]'' ya [[Strabo]] de, lûtkeyên Çiyayê Agirî wekî βος (Abos) û Νίβαρος (Nibaros) di Grekiya Kevn de hatiye bikaranîn. Çiyayê Agirî bi di kevneşopî ya [[zimanê ermenî]] de Masis Մասիս Masis be jî lê navên Ararat û Masis li [[Ermenistan|Ermenîstana]] îro wekhev tên bikaranîn. Tê fikirîn ku ev nav ji peyva farisî ya navîn masist (mezintirîn) an ji "mns" ku di Proto-Hindo-Ewropî de tê wateya çiya. Li gorî arkeologê ermenî [[Petrosyan]], navê Çiyayê Māšu, di [[Gilgamêş (destan)|Destana Gilgamêş]] de derbas dibe, navê çiyayê Māšu ji wir de maye. ==Taybetmendiya erdnîgarî== [[Wêne:Ararat 3d version 1.gif|thumb|250px|Simulasyona Çiyayê Agirî]] Çiyayê agiriyê, lûtkeya herî bilind a [[Kurdistan]]ê û [[Ewropa]]yê ye. Heya 4000 metre bazalt taybetmendiyên çiyayek volkanî ku ji Lavên Andezîtê pêk tê û taybetmendiyên çiyayê volkanîk girtiye. Li serê çiyê rûerdeke qeşagirtî heye. Li rûyê rojhilat bi bilindahiya 3896 mîtroya Çiyayê Agirî ya Piçûk cîwarbûye. Di bilindahiya çiyayê agiriyê de xuyangên cihêreng heye. Mêrgên ku heya sînorê berfê tê, mêrgên kulîlkên cihêreng û rengîn û bi mêrgên çiyayî ve xwedanê dîmenek balkêş e.<ref>{{Cite web|url=http://www.dogubayazittso.tobb.org.tr/Do%C4%9Fubayaz%C4%B1t/TarihiYerler/A%C4%9Fr%C4%B1Da%C4%9F%C4%B1/tabid/3925/Default.aspx|title=Ağrı Dağı|website=www.dogubayazittso.tobb.org.tr|access-date=2020-12-21|df=|archive-date=2020-08-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20200811115926/http://www.dogubayazittso.tobb.org.tr/Do%C4%9Fubayaz%C4%B1t/TarihiYerler/A%C4%9Fr%C4%B1Da%C4%9F%C4%B1/tabid/3925/Default.aspx|url-status = dead}}</ref> Bi tevahî 11 şaxên qeşagirtî yên ji serma qeşayê daliqandiye hene. Ev şaxên qeşayê di navbera 1 û 2.5&nbsp;km de diguhezin. Daliqandina qeşayê li kêlekên başûrê çiya heta 3900 mîtro, li kêlekên bakur heta 4200 mîtro, berjêr bûye. Ji van şaxên qeşayê ya herî mezin li geliyê bakurê rojhilatê kraterê tê dîtin. Ji ber şepola zêde, qeşayên ku car bi car berjêr ve şiqitîne bû sedema çêbûna qeşagirtek mirî (qeşaya nûvekirî) di bilindahiya 2370 mîtro ya de li deverên jêrîn ên geliyê pêçaye. [[Wêne:Büyük ve Küçük Ağrı Dağı.jpg|thumb|250px|Dîmenek ji Çiyayê Agirî di demsala payîzê de]] == Di wêjeya olî de == Çiyayê herî mezin ê Kurdistanê Çiyayê Agiriyê li gor [[Încîl]]ê pîştî [[Tofana Nûh|tofanê]] , keştiya [[Nûh|Hz. Nûh]] li serê Çiyayê Agirî daniye û ji ber vê yekê Çiyayê Agirî weke çiyayekî pîroz tê dîtin. Li gorî baweriyek din ve jî, di Peyamana Kevin de, di nivîsa Tekvin hatiye nivîsandin ku Keştiya Nuh li çiyayê roniştiye. Lêbelê, di [[Quran]]ê de tê gotin ku [[Keştiya Nûh]] "li ser [[Çiyayê Cûdî]] rûniştiye". Di salên 1950an de, di wêneyên hewayî de şeklên mîna keştiyê wekî hebûna keştiya Nûh hate şîrove kirin, lê piştra derket ku ew bê bingeh in. Çiyayê Agirî ku di pirtûkên pîroz de jî derbas dibe. Di zimanên cûda de gelek navên Çiyayê Agiriyê hene. Navên sereke ku zêde têne bikaranîn ev in; Ararat, Kuh-i Nuh, Cebel'ûl û Haris in. == Kronolojiya çalakbûnê == Kronolojiya çalakiya volkanîk ya Holocene ya ku bi Çiyayê Agiriyê ve têkildar e an ji aliyê vekolînên arkeolojîk, dîroka devkî, tomarên dîrokî, an jî kombînasyona van daneyan ve tê tomarkirin kirin, ku ev delîl dide teqînên volkanî yên Çiyayê Agiriyê di navbera salên 2500–2400an, Berê Zayîna Îsa de (BZ) di sala 550an de, Pîştî Zayîna Îsa de di salên 1450 û 1783an, û di 1840an de çalak bûye. Delîlên arkeolojîk destnîşan dikin ku teqînên teqîner û herikînên pîroklastîk ên ji milê bakurê rojavayê Çiyayê Araratê, herî kêm yek ji wargeha çandê ya Kura – Araxes rûxandiye û binax kiriye. Di salên 2500–2400 de bûye sedema gelek kuştina mirovan. Dîrokên devkî diyar kir ku teqînek girîng a mezinahiya nediyar di 550 Berî Zayînî de qewimiye û teqînên piçûk ên xwezaya nediyar dibe ku di 1450 û 1783an de pêk hatibin.<ref name="Karakhanian 319–344">{{Cite journal|last=Karakhanian|first=A.|last2=Djrbashian|first2=R.|last3=Trifonov|first3=V.|last4=Philip|first4=H.|last5=Arakelian|first5=S.|last6=Avagian|first6=A.|date=2002-03-15|title=Holocene-historical volcanism and active faults as natural risk factors for Armenia and adjacent countries|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0377027301002645|journal=Journal of Volcanology and Geothermal Research|language=en|volume=113|issue=1|pages=319–344|doi=10.1016/S0377-0273(01)00264-5|issn=0377-0273}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Karakhanian|first=Arkady S.|last2=Trifonov|first2=Vladimir G.|last3=Philip|first3=Herve|last4=Avagyan|first4=Ara|last5=Hessami|first5=Khaled|last6=Jamali|first6=Farshad|last7=Salih Bayraktutan|first7=M.|last8=Bagdassarian|first8=H.|last9=Arakelian|first9=S.|date=2004-03|title=Active faulting and natural hazards in Armenia, eastern Turkey and northwestern Iran|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2004Tectp.380..189K/abstract|journal=Tectonophysics|language=en|volume=380|pages=189–219|doi=10.1016/j.tecto.2003.09.020|issn=0040-1951}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Hayastani Gitowt'yownneri Azgayin Akademia|date=1993|title=Hayastani Hanrapetowt'yan Gitowt'yownneri Azgayin Akademiayi teġekagir = Izvestija Nacional'noj Akademii Nauk Respubliki Armenija = Proceedings of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia|url=https://www.worldcat.org/title/hayastani-hanrapetowtyan-gitowtyownneri-azgayin-akademiayi-tegekagir-izvestija-nacionalnoj-akademii-nauk-respubliki-armenija-proceedings-of-the-national-academy-of-sciences-of-the-republic-of-armenia-gitowtyownner-erkri-masin-nauki-o-zemle-earth-sciences/oclc/986781852|journal=Hayastani Hanrapetowt'yan Gitowt'yownneri Azgayin Akademiayi teġekagir = Izvestija Nacional'noj Akademii Nauk Respubliki Armenija = Proceedings of the National Academy of Sciences of the Republic of Armenia|language=English|issn=0515-961X|oclc=986781852}}</ref> Li gorî şîrovekirina daneyên dîrokî û arkeolojîk, erdhejên bihêz ên ku bi teqînên volkanî re têkildar nabin jî di salên Berê Zayînê 139, 368, 851-893 û 1319an de çêbûye. Erdheja sala 139an û şimitoka ku di sala 1840an de ji lûtkeya Çiyayê Agiriyê herikî bû sedema qurbaniya gelek kes an.<ref name="adsabs.harvard.edu">{{Cite journal|last=Karakhanian|first=A.|last2=Djrbashian|first2=R.|last3=Trifonov|first3=V.|last4=Philip|first4=H.|last5=Arakelian|first5=S.|last6=Avagian|first6=A.|date=2002-03-01|title=Holocene-historical volcanism and active faults as natural risk factors for Armenia and adjacent countries|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/2002JVGR..113..319K|journal=Journal of Volcanology and Geothermal Research|volume=113|pages=319–344|doi=10.1016/S0377-0273(01)00264-5|issn=0377-0273}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Karakhanian|first=Arkady S.|last2=Trifonov|first2=Vladimir G.|last3=Philip|first3=Herve|last4=Avagyan|first4=Ara|last5=Hessami|first5=Khaled|last6=Jamali|first6=Farshad|last7=Salih Bayraktutan|first7=M.|last8=Bagdassarian|first8=H.|last9=Arakelian|first9=S.|date=2004-03-01|title=Active faulting and natural hazards in Armenia, eastern Turkey and northwestern Iran|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/2004Tectp.380..189K|journal=Tectonophysics|volume=380|pages=189–219|doi=10.1016/j.tecto.2003.09.020|issn=0040-1951}}</ref> Di 2ê tîrmeha 1840an de li Çiyayê Agiriyê teqînek avî ya binê erdê çêbû û ji şikestinên radyal ên li aliyê jorîn ê bakurê çiyê herikîna piroklastik pêk hat û di teqînê de erdhejek bi mezinahiya 7,4 pêkve qewimiye. Di vê erdhejê de 10 hezar kes mirin û ziyanek mezin çêbû.<ref name="Karakhanian 319–344"/><ref name="adsabs.harvard.edu"/> == Galeriya wêneyan == <gallery mode="packed-hover"> Wêne:Ararat ast 2002176 lrg.jpg| Wêne:NEO ararat big.jpg| Wêne:Closeup of large peak of Mount Ararat.jpg| Wêne:OTGroßerUndKleinerArarat3.jpg| Wêne:MontArarat.jpg| Wêne:Monasterio Khor Virap, Armenia, 2016-10-01, DD 05.jpg| Wêne:MountArarat.jpg| Wêne:Iğdırdan Ağrı Dağı.jpg| Wêne:Aras River, Turkey-Armenia-Iran Border Region.JPG </gallery> == Mijarên têkildar == * [[Çiyayên Kurdistanê]] == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{Çiyayên Kurdistanê}} [[Kategorî:Çiya]] [[Kategorî:Volkan]] [[Kategorî:Încîl]] [[Kategorî:Çiyayên Kurdistanê]] [[Kategorî:Bazîd]] mwqtdn93y5csk4pjq6jt8kgoq7lg7z1 Berlîn 0 4129 1093499 1090225 2022-07-30T12:39:37Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 10 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane |nav=Berlîn |wargeh=Paytexta Almanyayê |wêne sernûçe=Dîmenek ji bajêr}} '''Berlîn''', paytext û bajarê [[Almanya|Almanyayê]] ye ku ji aliyê rûerd û nifûsê ve bajarê herî mezinê [[Almanya|Almanyayê]] ye. Bi 3 700 000 şêniyên xwe li gorî nifûsa di nav sînorên bajêr de ye, bajarê herî qerebalixê yê [[Yekîtiya Ewropayê]].<ref>{{Cite web|url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf|title=Seite wird geladen|website=www.statistik-berlin-brandenburg.de|access-date=2022-06-26}}</ref> Berlîn yek ji şazdeh eyaletên Almanyayê ye û ji aliyê Eyaleta [[Brandenburg|Brandenburgê]] ve hatiye dorpêç kirin û bi [[Potsdam]], paytexta [[Brandenburg|Brandenburgê]] ve girêdayî ye. Navenda bajêr a Berlînê ku nifûsa wî derdora 4 500 000 kes e, piştî [[Ruhr]] devera duyem ê herî qerebalixê li [[Almanya|Almanyayê]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://citypopulation.de/en/germany/urbanareas/|title=Urban Areas (Germany): & Urban Areas - Population Statistics, Charts and Map|date=2020-06-03|website=web.archive.org|access-date=2022-06-26|archive-date=2020-06-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20200603133151/https://citypopulation.de/en/germany/urbanareas/|url-status=bot: unknown}}</ref> Herêma paytext Berlîn-Brandenbûrgê bi qasî 6.2 mîlyon niştecih lê dijî û piştî herêmên Rhine-Ruhr û Rhine-Main sêyemîn herêma metropolê ya [[Almanya|Almanyayê]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.berlin-brandenburg.de/metropolregion/daten-und-fakten/|title=Daten und Fakten zur Hauptstadtregion - Berlin-Brandenburg.de|date=2019-03-21|website=web.archive.org|access-date=2022-06-26|archive-date=2019-03-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20190321175940/https://www.berlin-brandenburg.de/metropolregion/daten-und-fakten/|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Dîrok== ===Sedsalên 12an û 16an=== [[Wêne:ZLB-Berliner Ansichten-Januar.jpg|thumb|Nexşeya Berlînê di sala 1688an de]] Delîlên herî kevn ên niştecihbûnên li devera Berlîna îro bermahiyên bingeha xaniyekî ye ku di sala 1174an de ye, ku di kolandinên li Berlînê Mitte de hatine dîtin.<ref>{{Cite web|url=https://www.berlin.de/aktuelles/berlin/2674414-958092-berlin-ist-aelter-als-gedacht-hausreste-.html|title=Berlin ist älter als gedacht: Hausreste aus dem Jahr 1174 entdeckt - Berlin.de|date=2012-08-24|website=web.archive.org|access-date=2022-06-26|archive-date=2012-08-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20120824212016/https://www.berlin.de/aktuelles/berlin/2674414-958092-berlin-ist-aelter-als-gedacht-hausreste-.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Delîlek din jî situnekî darîn e ku tê pêşbînîkirin ji sala 1192an ve maye.<ref>{{Cite web|url=https://www.nbcnews.com/id/22920517/ns/technology_and_science-science/t/berlin-dig-finds-city-older-thought/|title=Berlin dig finds city older than thought - Technology & science - Science {{!}} NBC News|date=2018-01-02|website=web.archive.org|access-date=2022-06-26|archive-date=2018-01-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20180102013454/https://www.nbcnews.com/id/22920517/ns/technology_and_science-science/t/berlin-dig-finds-city-older-thought/|url-status=bot: unknown}}</ref> Yekem tomarên nivîskî yên bajarên li devera Berlîna îro di dawiya sedsala 12an de pêk hatine. Beşa navendî ya Berlînê mirov dikare heta dema 2 bajarokan bişopîne. Cölln li ser Fischerinsel yekem car di belgeyên sala 1237an de tê behs kirin û Berlîn, li seranserê Spree ya ku niha jê re Nikolaiviertel tê gotin, di belgeyên sala 1244an de tê behskirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.nbcnews.com/id/22920517/ns/technology_and_science-science/t/berlin-dig-finds-city-older-thought/|title=Berlin dig finds city older than thought - Technology & science - Science {{!}} NBC News|date=2018-01-02|website=web.archive.org|access-date=2022-06-26|archive-date=2018-01-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20180102013454/https://www.nbcnews.com/id/22920517/ns/technology_and_science-science/t/berlin-dig-finds-city-older-thought/|url-status=bot: unknown}}</ref> Sala1237 wekî sala damezrandina bajêr tê pejirandin. Her du bajarok despêkê bi demê re têkiliyên aborî û civakî yên nêzîk ava kirin û ji du rêyên girîng ên bazirganiyê Via Imperii û ji Bruges ber bi Novgorodê ve sûd wergirtin.<ref>{{Cite web|url=https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlin-abc/stichwortehn/599-niederlagsrecht.html|title=Niederlagsrecht|date=2015-11-22|website=web.archive.org|access-date=2022-06-26|archive-date=2015-11-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20151122025717/https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlin-abc/stichwortehn/599-niederlagsrecht.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di sedsala 15an de, şûngirên wî Berlîn-Cölln wekî paytexta margarî ava kirin û endamên paşîn ên malbata Hohenzollern, pêşî wekî hilbijêrên Brandenburgê, paşê wekî qralên Prûsyayê û di dawiyê de wekî împaratorên Alman, heya sala 1918an li Berlînê hikum kirin. Di sala 1443an de, Frederick II Irontooth dest bi avakirina qesra nû ya padîşahiyê li bajarê duwemîn Berlîn-Cölln kir. Xwepêşandanên welatiyên bajêr ên li dijî avahiyê di sala 1448an de, di "Xemgîniya Berlînê" de ("Berliner Unwille") bi dawî bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlinabc/stichworteag/555-berliner-unwillen.html|title=Berliner Unwillen|date=2013-09-19|website=web.archive.org|access-date=2022-06-27|archive-date=2013-09-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20130919215632/https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlinabc/stichworteag/555-berliner-unwillen.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Ev xwepêşandan bi ser neket û welatiyan gelek îmtiyazên xwe yên siyasî û aborî ji dest dan. Piştî ku qesra padîşah di sala 1451an de qediya, hêdî hêdî dest bi kar kir. Ji sala 1470an pê ve, Albrecht III Achilles, Berlîn-Cölln bû rûniştgeha nû ya padîşahiya bajêr.<ref>{{Cite web|url=http://berlingeschichte.de/stadtentwicklung/texte/articles/1_02_stadtgr|title=Stadtgründung Und Frühe Stadtentwicklung|date=2013-06-20|website=archive.ph|access-date=2022-06-27|archive-date=2013-06-20|archive-url=https://archive.today/20130620011811/http://berlingeschichte.de/stadtentwicklung/texte/articles/1_02_stadtgr|url-status=bot: unknown}}</ref> ===Sedsalên 17an û 19an=== Şerê Sî Salî ya di navbera salên 1618an û 1648an de bajarê Berlînê wêran kir. Sêyek ji xaniyên wê xera bûne an wêran bûn û bajêr nîvê nifûsa xwe winda kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.zum.de/whkmla/region/germany/bra30.html|title=WHKMLA : Brandenburg in the 30 Years War|website=www.zum.de|access-date=2022-06-27}}</ref> Frederick William, ku wekî "Helbijêrê Mezin" tê zanîn, di sala 1640an de li cihê bavê xwe George William dibe hikumda, siyaseteke pêşvebirina koçberî û tolerasyona dînî da destpêkirin. Di sala 1685an de bi Fermana Potsdamê re, Frederick William mafê penaberiyê ji Huguenotên Frensî re pêşkêş kir.<ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/frasersmagazine03carlgoog|title=Fraser's magazine|last=Thomas Carlyle|date=1830|publisher=London J. Fraser|others=University of Michigan}}</ref> Di sala 1700an de ji ber koçberiya Huguenot, ji sedî 30yê niştecîhên Berlînê Fransî bûn.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=Z5t5mZE_s5YC&pg=PA49|title=Germany|last=Schulte-Peevers|first=Andrea|date=2007|publisher=Lonely Planet|isbn=978-1-74059-988-7|language=en}}</ref> Damezrandina her du dewletên Alman tansiyona Şerê Sar zêde kir. Berlîna Rojava ji aliyê axa Almanyaya Rojhilat ve hatibû dorpêçkirin û Almanyaya Rojhilat beşa Rojhilat wekî paytexta xwe îlan kir. Lê ev îlankirin ji aliyê hêzên rojavayî nehate naskirin. Ji ber ku Frederick III, Hilbijêrê Brandenburgê, xwe wekî qeral Frederick I li Prussia îlan kir, sala 1701ê de, dewleta dualî ya Padîşahiya Prûsyayê ava dibe û Berlîn dibe paytexta Padîşahiya nû. Ev yek jibo bajêr hewldanek serketî bû ku yekem car bû bajar dest bi mezinbûnê kir. Di sala 1709an de Berlîn bi çar bajarên Cölln, Friedrichswerder, Friedrichstadt û Dorotheenstadt re di bin navê Berlîn, "Haupt- und Residenzstadt Berlin" de bûye yek. ==Erdnîgarî== Berlîn li bakurê rojhilatê [[Almanya|Almanyayê]] ye, li deverek daristanên çolê yên nizm ên bi topografîyek bi giranî rût e û beşek ji Deşta Ewropaya Bakur a berfireh a ku ji bakurê Fransa heta rojavayê [[Rûsya|Rûsyayê]] dirêj dibe. Berlîner Urstromtal (geliyek cemedî ya serdema qeşayê), di navbera [[Deşta Barnim]] a nizm li bakur û deşta Teltow li başûr e ku ji ava helîna ku ji qeşayê diherikê pêk hatiye. [[Çemê Spreeyê]] niha vê geliyê dişopîne. Li Spandau ku navçeyek li rojavayê Berlînê ye, Spree diherike çemê Havel ku ji bakur ber bi başûr ve di nav rojavayê Berlînê re diherike. [[Kursa Havel]] bêtir dişibihe rêzeke golan. Golên herî mezin [[Tegeler See]] û [[Großer Wannsee]] ye. Ava ji rêzek golan jî diherike çemê Spree ya jorîn, ku di [[Großer Müggelsee]] ya li rojhilatê Berlînê re derbas dibe.<ref>{{Cite web|url=https://www.google.com/maps?ll=52.5333,13.38000&spn=0.060339,0.085316&t=k&hl=en|title=Google Maps|website=Google Maps|language=en|access-date=2022-06-27}}</ref> ==Avhewa== Berlîn xwediyê avhewa okyanûsî ye; beşa rojhilatê bajêr xwedî bandorek parzemînî ya sivik e, yek ji guhertinan barîna baranê ya salane li gorî girseyên hewayê û pirbûna zêde ya barîna baranê, di heyamek salê de ye.<ref>{{Cite web|url=https://books.google.com/books?id=8VqRAgAAQBAJ&pg=PA77|title=Berlin: The Spatial Structure of a Divided City - Dorothy Elkins, T. H. Elkins, B. Hofmeister - Google Books|date=2022-02-18|website=web.archive.org|access-date=2022-06-28|archive-date=2022-02-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20220218131221/https://books.google.com/books?id=8VqRAgAAQBAJ&pg=PA77|url-status=bot: unknown}}</ref> Ev celeb a avhewayê, xwedî germekî havînê yên nerm lê carinan germ (ji bo ku nîvparzemînê) û zivistanên jî sar e lê bi piranî hewayê wî nerm e.<ref>{{Cite web|url=https://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=58301&cityname=Berlin,+Berlin,+Germany&units=|title=Berlin, Germany Köppen Climate Classification (Weatherbase)|date=2015-06-29|website=web.archive.org|access-date=2022-06-28|archive-date=2015-06-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20150629211853/https://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=58301&cityname=Berlin,+Berlin,+Germany&units=|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Galerî== <gallery class="center" caption="Berlîn - Berlin"> Berlin-von Siegessaeule 103-nach O-2017-gje.jpg Berlin-Siegessaeule-22-Engel-2017-gje.jpg Berlin-Kurfuerstendamm-193-Nr 59-Ecke Leibnizstr-Commerzbank-2016-gje.jpg Berlin-Humboldt-Universitaet-06-2017-gje.jpg Berlin-Humboldt-Universitaet-16-Alexander von Humboldt-2006-gje.jpg Berlin-Denkmal fuer die ermordeten Juden Europas-04-2016-gje.jpg Berlin-Gendarmenmarkt-16-Deutscher Dom-Konzerthaus-2017-gje.jpg Berlin-Sowjetisches Ehrenmal-10-2016-gje.jpg Berlin-Rotes Rathaus-18-Fernsehturm-2017-gje.jpg Berlin-S-Bahn-06-Oranienburger Str-Sbahn-2016-gje.jpg </gallery> == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{Herêmên Almanyayê}} [[Kategorî:Herêmên Almanyayê]] [[Kategorî:Paytextên Ewropayê]] [[Kategorî:Bajarên Almanyayê]] e9yudnu99jvbeuhho7n78gbqqyhk9r5 Yekîtiya Ewropayê 0 4535 1094057 1060445 2022-07-31T06:48:54Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank welat2/wîkîdane}} '''Yekîtiya Ewropa''', bi kurtasî [[YE]] (bi [[îngilîzî]]: ''European Union'' ([[EU]]), [[elmanî]]: ''Europäische Union'', [[frensî]]: ''Union européenne''), rêxistina navneteweyî ya [[aborî]] û [[siyaset|siyasî]] ye di navbera 28 welatên [[Ewropa]]yê de. Di sala [[1992]]an bi [[Peymana Maastricht]]ê ava bû ye navê '''YE'''yê pejirandiye. Bingeha zagonî ya yekîtiyê Peymana Nice ya ku di sala [[2003]]an de xebitî an go bû meriyet. Alaya Yekîtiya Ewropayê ji 12 stêrkên zer yên li ser zemîna şîn hatine bicîhkirin pêk tê. Ev ala di [[29ê gulana]] sala [[1986]]an de li [[Bruksel]]ê ber bi ezmana hatiye bilindkirin. Sirûda Yekîtiyê, beşa 4em a "Pesna Şadiyê" ya senfoniyaya 9em a [[Beethoven]] e. Roja Yekîtiyê [[9ê gulanê]] ye. Yekitiya Ewropayê xwedî [[pasaport]] û [[ajoname]]ya hevbeş e. == Dîrok == [[Parzemîn]]a [[Ewropa]]yê bi sedan salan bû şahidê şerên gelek mezin û dijwar. Di navbera salên [[1870]] û [[1945]]an [[Elmanya]] û [[Fransa]]yê li hemberî hev sê caran şer kirin. Gelek mirov di van şeran de jiyana xwe ji dest dan. Hîn serokên welatên Ewropî ji bo ku di nav xwe de aştiyeke domdar damezrînin baweriya xwe pê anîn ku divê yekîtiyek aborî û siyasî ava bibe. Piştî [[Şerê cîhanî yê duyem]], welatên ewropî ji bo birînên xwe yên şer derman bike û aştiyek pêk bîne ketin hewldana. Di sala [[1950]]î de ji aliyê Wezîrê karûbarên derveyî yê [[Fransa]]yê [[Robert Schuman]] ve ji bo yekkirina pîşesaziyên komir û hesinê ya welatên Ewropaya Rojava, planek hate danîn. Piştre [[Peymana Parîsê]] hate îmzekirin û di encamê de di sala [[1951]]an '''Civata Komir û Pola ya Ewropayê''' ('''CKPE''') (''European Coal and Steel Community'') bi şeş endamên ku ji [[Belgiya]], [[Elmanyaya Rojava]], [[Luksemburg]], [[Fransa]], [[Îtalya]] û [[Holenda]]yê pêk dihat hate damezrandin.<ref>{{Citation |title=1945 -1959 A peaceful Europe – the beginnings of cooperation |url=http://europa.eu/abc/history/1945-1959/index_en.htm |accessdate=2011-05-01 |archive-date=2011-05-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110501134941/http://europa.eu/abc/history/1945-1959/index_en.htm |url-status = live }}</ref> Di van welatan de biryarên ku derbarê komir û polayê hatine girtin li saziyeke bilind serbixwe û serwelatî ya bi navê Otoriteya Bilind (''High Authority'') hate dewirkirin. Serokê yekemîn ya vê saziyê [[Jean Monnet]] bû. Di nava çend salan '''CKPE''' ew qas serkeftî bû ku şeş welatên endam, di derbarê pêşvebirina hevkariya di nav xwe û ji bo yekkirina beşên an go sektorên din yên aboriyên xwe biryar girtin. ===Peyama Romayê, 1957=== Di sala [[1957]]an [[Peymana Roma]]yê îmze kirin. Di encamê de '''Civata Vejena Atomî ya Ewropayê''' (''European Atomic Energy Community'') û '''Civata Aboriya Ewropayê''' (''European Economic Community'') hate damezrandin. Welatên endam bi darxistina "Bazara Hevbeş" ya di nav xwe de, hemû astengiyên bazirganî ji holê rakirin. Di sala [[1967]]an, saziyên CKPE, CVAE û CAE yê hatin yekkirin. Ji wê demê pê ve, ji bilî Parlementa Ewropayê,tenê komisyonek û yek dîwana wezîran çêbû. Di destpêkê de endamên Parlementa Ewropayê ji parlementên neteweyî dihatin hilbijartin. Di sala [[1979]]an hilbijartin hatin lidarxistin. Bi vê riyê li hemwelatiyên welatên endam, derfeta hilbijartina li gor daxwaziyên xwe hate dayîn. Ji wê salê şûn de ji her 5 salan carekê hilbijartin hatin li darxistin. ===Peyama Maastrichtê, 1992=== [[Peymana Maastrichtê]] ([[1992]]) ji bo destpêkirina hevkariya di navbera hikûmetên welatên endam bû firsendek nû. Bi tevlîkirina mekanizmeya hevkariya navbera hikûmetan de li sîstema civatê ve, [[Peymana Maastrichtê]] Yekîtiya Ewropayê derxist holê. Di destpêkê de girîngi li ser polîtikayên hevbeş yên di derbarê komir û polayê û polîtikayek hevbeş derbarê cotemeniyê bû. Armancên polîtikayên din bi derbasbûna demê û bi pêwistiyan ve derket holê. Hinek armancên polîtikayên bingehîn bi guherîna şert û mercên demê, hate guherîn. Bi derbasbûna wextê girîngiya têkiliyên YE bi welatên din re zêdetir bû. YE, bi welatêb din re li ser peymanên bingehîn ya bazirganî û alîkariyê peymanan çêdike û polîtikayên karûbarên hevbeş yên derveyî û ewlekariyê pêşvedixe. Ji bo ku dewletên endam astengiyên bazirganî yên di navbera xwe de ji holê rakin û ji bona avakirina bazareke ku tê de gerîna kes, xizmet, mal, sermayeyan serbest be, gelek wext derbas bû. Di dawiya sala [[1992]]an de "Bazara Hevbeş" bi şêweyekê fermî hatibû darxistin. [[Wêne:Euro banknotes.png|right|thumbnail|[[Euro]] li 13 welatên Yekîtiya Ewropayê bûye diravek hevbeş]] Di salên 90î de bi rakirina kontorolên gumruk û pasaporta di nav sînorên YE yê hindurîn, li Ewropayê hatin û çûyîn hêsantir bû. Bi vî awayî xwendina zaningehê ya li derveyî welêt jî hêsantir bû. Yekîtiya Ewropayê, di sala [[1992]]an de ji bo derbasbûna li cûreyek diravê ku ev yek wê ji aliyê Banka Navendî ya Ewropayê ve bihate birêvebirin û ji bo Yekîtiya Aborî û Diravî pêşvebixe, biryaran girt. Di [[1ê kanûna paşîn]] sala [[2002]]an ji nav 15 endamên Yekîtiya Ewropa 12 welatên endam ji bo bikaranîna dirava hevbeş ya [[Euro]] yê dev ji diravên xwe yên neteweyî berdan. Ev 12 welat [[Belgiya]], [[Almanya]], [[Yewnanistan]], [[Spanya]], [[Fransa]], [[Îrlenda]], [[Îtalya]], [[Luksemburg]], [[Holenda]], [[Austriya]], [[Portûgal]] û [[Fînlenda]] ne. Piştre bi endambûn [[Slovenya]] yê hejmara van welatan gihîşt 13 yê. ==Erdnîgarî== [[File:European Union relief laea location map.svg|thumb|270px|Nexşeya topografî ya Yekîtiya Ewropayê]] Dewletên endamên Yekîtiya Ewropî rûberek 4.233.262 kîlomêtre çargoşe rûerd vedihewîne. Çiyayê herî bilind ê yekitiyê [[Çiyayê Blancê]] ye li Alperên Graianê bi qasî 4.810.45 mêtre ji asta deryayê bilind e.<ref>{{Cite web|url=https://www.smh.com.au/environment/mont-blanc-shrinks-by-45cm-in-two-years-20091106-i0kk.html|title=Mont Blanc shrinks by 45cm in two years|date=2009-11-05|website=The Sydney Morning Herald|language=en|access-date=2022-01-08}}</ref> Xalên herî nizm ên yekîtiya ewropayê Lammefjorden, Danîmarka û Zuidplaspolder, Holanda ye ku 7 mêtre ji asta deryayê jêrdetir e. Erdnîgarî, avhewa û aboriya YE ji hêla peravê wê ve ku 65.993 kîlomêtre dirêj e, bandor dike.<ref>{{Cite journal|date=2021-12-28|title=European Union|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/european-union/|journal=The World Factbook|language=en|publisher=Central Intelligence Agency}}</ref> Tevê herêmên derveyî welat ên Fransayê ku li derveyî parzemîna Ewropayê ne, lê endamên yekîtiyê ne, YE ji Arktîkê (bakur-rojhilatê Ewropayê) heta tropîkal a (Guiana ya Fransayê) herî zêde cureyên avhewayê diceribîne û ji bo YE navîna meteorolojiyê bi temamî bêwate dike. Piraniya nifûsê li herêmên xwedan avhewaya deryayî ya nerm (Ewropa Bakur-Rojava û Ewropaya Navîn), avhewa Deryaya Navîn (Ewropa Başûr), an avhewa germ a havînê ya parzemînî an hemîboral (Bakûrên Balkan û Ewropa Navîn) dijîn.<ref>{{Cite web|url=http://www.uwsp.edu/geo/faculty/ritter/geog101/textbook/climate_systems/humid_continental.html|title=Humid Continental Climate|date=2007-05-30|website=web.archive.org|access-date=2022-01-08|archive-date=2013-10-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20131015104304/http://www4.uwsp.edu/geo/faculty/ritter/geog101/textbook/climate_systems/humid_continental.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Niştecihên yekitiyê bi piranî bajarvanî ne. Ji 2006an vir ve ji sedî 75 ê niştecihan li herêmên bajarî dijîn. Bajar bi giranî li seranserê Yekîtiya Ewropî bi komek mezin li Benelux û derdora wê belav bûne. Gelek herêmên li derveyî welêt û girêdayîbûna welatên cuda yên endam jî bi awayekî fermî di nava Yekîtiya Ewropayê de cih digirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.dw.com/en/europes-overseas-territories-what-you-need-to-know/a-46145298|title=Europe's overseas territories: What you need to know {{!}} DW {{!}} 03.11.2018|last=Welle (www.dw.com)|first=Deutsche|website=DW.COM|language=en-GB|access-date=2022-01-08}}</ref> == Dewletên endam == [[Wêne:EU Member states and Candidate countries map.svg|left|thumbnail|300px|Nexşeya Yekîtiya Ewropa: {{legend|#cdceff|endam}} {{legend|#e5cbe5|berendam}}]] Yekîtiya Ewropayê, bi endambûna gelek welatan roj bi roj fireh û mezin bû. [[Almanya]], [[Belgiya]], [[Fransa]], [[Holenda]], [[Îtalya]], [[Luksemburg]] di [[1951]]ê wek damezrêner, [[Danîmarka]], [[Îrlenda]] û [[Brîtaniya Mezin]] di [[1973]]an, [[Yewnanistan]] di [[1981]]ê, [[Spanya]] û [[Portûgal]] di [[1986]]an, [[Austriya]], [[Fînlenda]] û [[Swêd]] di [[1995]]an, [[Komara Çek]], [[Estonya]], [[Kîpros]], [[Letonya]], [[Lîtvanya]], [[Macaristan]], [[Malta]], [[Polonya]], [[Slovakya]] û [[Slovenya]] di [[1ê gulanê|1ê gulana]] [[2004]]an, û [[Bulgaristan]], [[Makedonya]] û [[Romanya]] di [[2007]]an bûn endamê Yekîtiya Ewropayê. Di dawiyê de di 1ê tîrmeha 2013an de Kroatya bû 28êmîn endama Yekîtiyê. Ji bilî van [[Tirkiyê]] [[berendamekî Yekîtiya Ewropayê]] ye. Ji bo bi 28 endamên xwe re pergala ku Yekîtiya Ewropayê li ser ava bûye çalaktir bixebite, divê mekanizmeya biryargirtinê baştir bihata lidarxistin. Ji bo vê yekê [[Peymana Nice]] li ser xebat û meşandina YE yê zagon û fermanên nû xist xebitandinê. Ev peyman di [[1ê sibat]]ya sala [[2003]]an xebitî. Ji bo ku welatek bibe endam, divê krîterên Kopenhagê, ku di civîna 1993an ya [[Konseya Ewropayê|Konseya Ewropî]] ya li Kopenhagê de hatine diyarkirin, bicîh bîne. Ji bo van demokrasiyek bi îstîqrar hewce dike ku rêzê li mafên mirovan û serweriya qanûnê bigire; aborîya bazarê ya bikêrhatî; û qebûlkirina erkên endamtiyê, di nav de qanûnên yekitiyê. Nirxandina cîbicîkirina pîvanan ji aliyê welatekî ve, berpirsiyariya [[Konseya Ewropayê]] ye.<ref>{{Cite web|url=http://europa.eu/scadplus/glossary/accession_criteria_copenhague_en.htm|title=EUROPA - Glossary - Accession criteria (Copenhagen criteria)|date=2007-07-05|website=web.archive.org|access-date=2022-01-08|archive-date=2007-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20070705172736/http://europa.eu/scadplus/glossary/accession_criteria_copenhague_en.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Benda 50emîn ya Peymana Lîzbonê destûra derketina endamekî ji YEyê dide. Du herêm ji yekîtiyê veqetiyan: Gronland (wîlayeteke xweser a Danîmarkayê) di sala 1985an de vekişiya.<ref>{{Cite web|url=http://eu.nanoq.gl/Emner/EuGl/The%20Greenland%20Treaty.aspx|title=The Greenland Treaty of 1985|date=2011-05-03|website=web.archive.org|access-date=2022-01-08|archive-date=2011-05-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20110503185125/http://eu.nanoq.gl/Emner/EuGl/The%20Greenland%20Treaty.aspx|url-status=bot: unknown}}</ref> Di sala 2017an de [[Keyaniya Yekbûyî]] benda 50îemîn a Peymana Yekitîya Ewropayê bi awayekî fermî betal kir û di sala 2020an de bû yekem dewleta serwer ku ji YEyê vekişiya. {{-}} == Pêvajoya firehbûnê == [[Wêne:Enlargement of the European Union 77.gif|right|thumbnail|190px|Pêvajoya Firehbûna YE, ji 1957 heta 2007]]Damezrandina Yekîtiya Ewropayê bi îmzekirina [[Peymana Parîsê]] ([[1951]]) ya ji bo avakirina Civata Komir û Pola ya Ewropayê û bi îmzekirina Peymana Romayê ([[1957]]) ya ji bo avakirina Civata Vejena Atomî ya Ewropayê (EURATOM) û Civata Aborî ya Ewropayê, bi îmzekirina ji aliyê şeş damezrêneran ve pêk hatibû. Hejmara welatên endam piştî şeş welatên damezrêner yên [[Belgiya]], [[Fransa]], [[Almanya]], [[Îtalya]], [[Luksemburg]] û [[Holenda]] bi pêkhatina 6 pêvajoyên firehbûnê gihîşte 28ê: # [[1973]] [[Danîmarka]], [[Îrlenda]] û [[Brîtaniya Mezin]] # [[1981]] [[Yewnanistan]] # [[1986]] [[Portûgal]] û [[Spanya]] # [[1995]] [[Awistriya]], [[Fînlenda]] û [[Swêd]] # [[2004]] [[Kîpros]], [[Malta]], [[Macaristan]], [[Polonya]], [[Slovakya]], [[Letonya]], [[Estonya]], [[Lîtvanya]], [[Komara Çek]] û [[Slovenya]] # [[2007]] [[Bulgaristan]] û [[Romanya]] # [[2013]] [[Kroatya]] == Sazî û organ == === Saziyên YE === [[File:Belgique - Bruxelles - Schuman - Berlaymont - 01.jpg|thumb|right|Komîsyona YE]] # Parlemena Ewropa # Dîwana Wezîran ya YE # Komîsyona YE # Konseya YE # Dîwana Dadê ya Ewropa # Dadgeha Bilind === Saziyên aborî === # Banka Nevendî ya Ewropayê # Banka Ramedan ya Ewropayê # Komîta Aborî û Civatî # Komîta Herêman == Herwiha binêre == * [[Makeqanûna Yekîtiya Ewropayê]] * [[Berendamên Yekîtiya Ewropayê]] == Girêdanên derve == {{commons|European Union}} * [http://europa.eu/ Portala Yekîtiya Ewropa] * [http://ec.europa.eu/youreurope/ 'Ewropaya Te' malpera agahdariyê] * [http://www.europedia.moussis.eu Europedia: Guide to European policies and legislation] == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{YE}} [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] fplyxgng6oeyx341wf3x20bpv6svcfh Cuwan Batû 0 4626 1094113 991084 2022-07-31T10:47:49Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = | sernavê_wêne = | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Cuwan Batû''', li gundê [[Şêxê Reş]], [[Şirnex]]ê, [[bakurê Kurdistanê]] hatiye dinê. Wî xwendina xwe ya tibbê (tendûrûstiyê) li [[Bulgaristan]]ê tewa kiriye û piştre ew hatiye [[Swêd]]ê. Dr. Cuwan Batû li Swêdê pisportiya doktortiyê, beşê [[psîkiyatrî]] tewa kiriye. Niha wî, weke doktorê pispor, cihekî xwe yê doktoriyê li [[Stokholm]]ê vekiriye û ew serbest kar dike. Berhemeke wî ya bi navê ''Lêkolînek zanistî'' bi swêdî di derbarê nexweşiyên mejî, taybetî yên jibîrkirinê (demens) heye. Dr. Cuwan Batû, salên 1996-98-an de kovara "[[Rojbaş]]" derxistiye. Niha wê kovarê weke Rojbash online derdixe. Gelek nivîsên wî di kovar û rojnameyên kurdî derketine. Pirtûka wî ya ewil bi kurdî, bi navê "[[Şûjin]]" sala 2000an de ji aliyê çapxaneya kurdî ya [[APEC]] li Swêdê derketiye. 16 kurteçîrokên wek [[fabel]] di nava vê pirtûka wî Şûjin de hatine civandin. Pirtûka duwem, bi navê "Xeta Sor" sala 2007-an, ji aliyê çapxaneya [[Doz]] li Stembolê derketiye. Dr. Cuwan Batû endamê [[America-Kurdistan Friendship League]] (AKFL) ye. == Girêdanên derve == [http://www.rojbash.com Malpera Rojbaş] [[Kategorî:Zanyar]] [[Kategorî:Nivîskar]] sdvp5chvbt6z73siivwsepxvkslovhw Rojhilata Navîn 0 4820 1093714 1060907 2022-07-30T18:22:58Z 84.241.196.232 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank parzemîn |sernav = Rojhilata Navîn |wêne = Middle East (orthographic projection).svg |herêm = |gelhe = 371 mîlyon (2010) |tîrbûn = |TBH nomînal = |TBH PHK = |demonîm = |welat = * {{al2|Başûrê Kurdistanê}} * {{al2|Rojavaya Kurdistanê}} *{{al2|Behreyn}} *{{al2|Erebistana Siyûdî}} *{{al2|Iraq}} *{{al2|Îran}} (dugel) *{{al2|Îsrael}} *{{al2|Kuweyt}} *{{al2|Libnan}} *{{al2|Qeter}} *{{al2|Sûriye}} (dugel) *{{al2|Yemen}} *{{al2|Oman}} *{{al2|Urdun}} *{{al2|Tirkiye}} (dugel) *{{al2|Mîrnişînên Erebî yên Yekbûyî}} *{{al2|Misir}} *{{al2|Filistîn}} |lîsteya welatan = |girêdanên wî = |nenaskirin = |ziman = * [[Kurdî]] * [[Farsî]] * [[Erebî]] * [[Tirkî]] * [[Îbranî]] |saet = |internet = |bajarên mezin = *[[Stenbol]] * [[Tehran]] * [[Bexda]] * [[Qehîre]] * [[Riyad]] }} [[wêne:Rojhilatanavin.jpg|thumb|270px|Nexşeya rojhilata navîn bi Kurdistan]] '''Rojhilata Navîn''' navê herêmeke erdnîgarî ye ku dikeve Asyaya rojava û Afrîkaya bakur. [[Kurdistan]] jî yek ji welatên Rojhilata Navîn e. Rojhilata Navîn di dîroka baweriyan de xwedî cihekî girîng e. Cihên mirovnîş yên yekemîn li Rojhilata Navîn peyda bûne ku ew jî tê wê wateyê ku ji bo destpêkirina dîrokê Rojhilata Navîn muhim e. Dînên mesihî, cihûtî, zerdeştî, mislimanî jî li vî herêmê peyda derketine holê. Ji ber van sedeman jî li Rojhilata Navîn nasnameyeke taybet hatiye afirandin. Piştî belavbûna Îslamê, nasnameya bingehîn ya Rojhilata Navîn olê Îslamê ye. Îslam wek cilekî xwe li Rojhilata Navîn kiriye. Çand, dîrok, siyaset, zanistî û hemû tiştên Rojhilata Navîn guherandiye. Ji ber wê nasîna Îslamê ji bo fêmkirina dîroka ÎRojhilata Navîn cihekê esas digire. Di dînê Îslamê de piştî mirina Pêxemberê Îslamê hinek guherîn çêbûn ku heta niha hem tesîra xwe li Îslamê jî, li Rojhilata Navîn jî, li dinyayê jî kiriye. Piştî wefata pêxemberê Îslamê, Îslam dibe du çiqên sereke; [[Sunîtî]] û [[Şiîtî]]. Jêkvebûna van herdu grûbên siyasî bingeha xwe ji hilbijartina xelifeyê Îslamê werdigire. Aligirên Şiîtiyê dibêjin ku mafê xelifetiyê yê îmam [[Elî]] ye û mafê hersê xelîfeyên din nasnakin. Di dewama fikrên xwe de dibêjin ku xelîfetî piştî îmamê Elî jî, mafê zurriyeta îmam Elî ye. Li hemberî van fikran, alîgirên Sunitiyê bi dûçûna nijadî hilbijartina xelîfeyê Îslamê qebûl nake. Civaka misliman kê hilbijêre, ew dibe xelîfeyê Îslamê. Ehlê Sunet, serokê civaka misliman wek ''xelîfe'' bi nav dike û hemî erkên Îslamê di destê xelîfe de ne. Lê alîgirên Şiîtiyê serokê civaka Îslamê wek ''îmam'' bi nav dikin. Her wiha alîgirên Şiîtiyê bawer dikin ku îmamê 12emîn berze ye û di axirê zeman de dê vegere dinyayê û wek Mehdî binav dikin. Di Şiîtiyê de jî bi navê ''îsmaîlî'' grûbek heye ku bawer dikin, îmamê 12emîn berze nebûye û îmamên dînê Îslamê heta niha berdewam in û hetta serokê wan yê niha Axa Xan e. Heta dîroka modern ya Rojhilata Navîn em tesîra van herdu mezheban dibînin. Xelîfeyên Îslamê bi dûçûna xwestina civakê û hêza grûbekê tê hilbijartin lê berevajî vê Îmamê Îslamê bi dûçûna sîlsîleya nijadî tê tesbît kirin. == Dîrok == Rojhilata Navîn li ber derûna Aûrasiya û Afrîkayê û deryaya navîn û okyanûsa Hîndê ye. Ew cih û navenda derketina olên wekî Xirîstiyanî, Îslam, Cihûtî, Manîçeyî, Êzîdîtî, Durzî, Yarsan û Mandeanîzm e. Olên wekî, Mîtrasî, Zerdeştî, Manîçeyanîzm û Baweriya Baháʼî li rojhilatê navîn derketiye holê. Di dirêjiya dîroka xwe de Rojhilata Navîn bûye navendeke sereke ya karûbarên cîhanê; qada stratejîk, aborî, siyasî, çandî û olî de hesas e. Herêm yek ji wan herêman e ku warê çandinî herêmeke serbixwe hate kifşkirin û Çanda, çandiniyê ji Rojhilata Navîn belav bû. Di dema neolîtîkê de ev çand li herêmên cuda yên cîhanê mîna Ewropa, Geliyê Indus ê û Afrîkaya Rojhilat belav bû. Beriya avabûna şaristaniyan, çandên pêşketî di Serdema Kevir de li tevahiya Rojhilata Navîn ava bûn. Lêgerîna erdên çandiniyê ji hêla cotkaran, û erdên şivaniyê ve ji hêla gavanan ve dihat wateya koçberiyên cûda yên li herêmê. Rojhilata Navîn bi berfirehî û bi nav û deng wek dergûşa şaristaniyê tê naskirin. Şaristaniyên destpêkê yên cîhanê, li Mezopotamya (Sumer, Akad, Asûrî û Babîl), Misira antîk û Kîşê yên li Levanê, hemû li herêmên Hîva Fertile û Geliyê Nîlê yên rojhilata kevnar derketiye qadê. Li pey wan şaristaniyên Hîtît , Yewnanî , Hûrî û Urartûyan ên Asya Ya Biçûk û Şaristaniyên Elam, Fars û Mediyan li Îranê derketiye. Şaristaniyên Levant (wek Ebla, Mari, Nagar, Ugarit, Canaan, Aramea, Mitanni, Phoenicia û Îsraîl) û Nîvgirava Ereb (Magan, Şeba, Ubar). Rojhilata Nêzîk pêşî di bin Împeratoriya Asûrî ya Neo de yekbûn. Paşê împeratoriya Achaemenî û împeratoriya Makedonî li pey xwe hişt û piştî vê jî heta astekê ji aliyê împeratoriya Îranê (yanî Împeratoriya Partî û Sasanî), Împeratoriya Romê û Împeratoriya Bîzansê Herêm weke navenda rewşenbîrî û aborî ya Împaratoriya Romê kar kir û ji ber derûnîya xwe ya li ser Împaratoriya Sasaniyan roleke pir girîng lîst. Ji ber vê yekê, Romayî ji bo parastina tenê ji êrişên Sasanî û Bedewiyan heya pênc-şeş lehengên xwe li herêmê bicîh kirin. Ji sedsala 4an a CE û pê ve Rojhilata Navîn bû navenda du hêzên bingehîn ên wê demê, ev hêz împaratoriya Bîzansê û Împaratoriya Sasanî bû. Lê belê, ew ê xelîfetiyên îslamî yên paşeroja serdema navîn, an jî Serdema Zêrîn a Îslamî ku di sedsala 7an a zayînê de bi dest ve kirina îslamî ya herêmê dest pê kir. Bi armanca ku pêşî tevahiya Rojhilata Navîn wek herêma cuda bike yek û nasnameya etnîkî ya îslamî ya serdest biafirîne. 4 xelîfetên ku zêdetirî 600 salan li Rojhilata Navîn serdest bûn, xelîfetiya Reşîdûn, xelîfetiya Emewiyan, xelîfetiya Ebasiyan û xelîfetiya Fatimiyan bûn. ==Serdema Îslamiyetê== {{Gotara bingehîn|Dîroka îslamê}} ===Serdema Pêxemberê Îslamê=== ===Serdema çar xelîfeyan=== ===Serdema Emewiyan=== Dayika xelîfeyê dawî yê Emewiyan Merwanê 2yê kurd bû <ref>İki Bin Yıllık Ortadoğu Tarihi, Bernard Lewis, r:98</ref> ===Serdema Ebasiyan=== ===Xanedana Buveyhiyan=== ===Xanedana Samaniyan=== ===Xanedana Tahiriyan=== ===Xanedana Fatimiyan=== ==Serdema xanedanên tirkan== ===Serdema Osmaniyan=== ==Proseya şerê cîhanî yê yekem== {{Gotara bingehîn|Şerê cîhanî yê yekem}} Şerê cîhanî yê yekem li sala 1914ê destpê kir û heta sala 1918ê berdewam kir. Lê heta ev şer xelas bûyî Împeretoriya Osmaniyan perçe perçe bû û ji aliyê dewletên îtilafî hate dagir kirin. ===Peymana Sykes Pycot(9-16 gulan 1916)=== Di 9ê gulana 1916ê de Sir Edward Gray û balyozê Fransayê yê li Londonê di navbera xwe de hinek biryar wergirtin,li başûrê Anatolyayê 5 herêm dîzayn kirin. Bii dûçûna biryaran<ref>Musul Sorunu, Vladimir F.Minorsky, r:23, Weşanên Avestayê</ref>; #Herêmeke bi rengê qehweyî: Quds û Yafayê û Filistînê dihundirîne #Herêma ingiîzan:Besra,Bexdad û Xaneqîn. Brîtanyaya Mezin eger bixwaze dikare li vir rêvebirin û kontrolê bike #Di navbera Peravên Sûrî(Bêrût, Enteqya, Îskenderûn), Kîlîkya(Mêrsîn, Edene) û Dîcleya Jor(Meraş, Dîlok, Riha, Amed) de herêmeke Fransayî #Di herêmên 4. û 5. de jî Fransa jî, Brîtanya jî amade ne ku li vir dewleteke serbixwe ya ereban biparêzin. Lê ev herêmên han jî ji aliyê van herdu dewletan ve hatin dabeşkirin. Cihê Fransayîyan ku wek herêma A tê zanîn; Dîmeşq, Heleb û Mûsilê heta sinorê Îranê dihundirîne. Cihê ingilîzan ku wek herêma B tê zanîn; Çola Sûrî, Tîkrît û ji sinorên herêma A heta Xaneqînê dihundirîne. 26 nîsana 1916ê Rûsan jî daxwaznên xwe ji van herdu dewletan gotibû ku Rûsî bi wergirtina herêmên başûrê Wanê û Bedlîsê vê planê qebûl dike. ==Serdema modern== ==Welatên Rojhilata Navîn== ;Dûgel: * {{al2|Behreyn}} * {{al2|Erebistana Siyûdî}} * {{al2|Iraq}} * {{al2|Îran}} * {{al2|Îsrael}} * {{al2|Kuweyt}} * {{al2|Libnan}} * {{al2|Qeter}} * {{al2|Sûriye}} * {{al2|Yemen}} * {{al2|Oman}} * {{al2|Urdun}} * {{al2|Tirkiye}} * {{al2|Mîrnişînên Erebî yên Yekbûyî}} * {{al2|Misir}} ;Herêmên serxwe: * {{al2|Başûrê Kurdistanê}} * {{al2|Filistîn}} * {{al2|Rojavaya Kurdistanê}} = Egerên giringiya Rojhilata Navîn = * Cografiya/erdnîgarî: Rojhilata Navîn di keve navbera 3 parzemînan de ([[Ewropa]], [[Asya]] û [[Efrîqa]]) ji ber vê çendê ew boye pireka çandî û aborî dinêvbera van sinoran de. * Ayîn: Rojhilata Navîn landika (derguşa) hersê ayînên asmanî ye (Ayînê Îslamê, Cuhî û Krîstiyan). Van hersê ayîna çanda xwe li vê deverê bi pêş xistiye. * Çand: Herweha li Rojhilata Navîn şaristaniyên mezin peyda bûne, û boye egera pêşketinên zanistî. Herwesa salnama Cîhanî ji vêdere destpêkirîye weku ji dayik buna Hezretî [[Îsa]] li Betlehmê ([[Îsraîl]]). * Mêjo: Rojhilata Navîn peywendiyên mêjoyî yên corbecor li gel gelek deverên cîhanê heye û hebuye. Eve jî ew kawdan û rûdanên weku [[Împeratoriya Romê]], [[Împeratoriya Bîzansê]], [[Seferên Xaçperestan]], [[Împeratoriya Osmanî]], [[Cenga Cîhanê ya yekem]], dagîrkeriya Mongoliyan, kolonîyalên Birîtanî û Fransî û herweha bandorên Emrîka û Sovyeta caran. * Aborî: Rojhilata Navîn berpirsîyare bi beşekê herî mezin yê neftê ewa ku rojane tê mezaxtin. [[Kanala Suweyşê]] li Misrê yek ji rêyên herî giring ya deryayî ye li cîhanê. * Ramyarî (politîk): Rojhilata Navîn devereka pir bi pevçone. Di nava gelên corbecor da pevçon heye weku kurd û ereb, kurd û faris, [[Felestîn]] û Îsraîl û herweha hêlîna Îslama radîkale. Ji layê cografî û siroştî ve Rojhilata Naverast beheşta ser zemîne. Pire ji çiya û deşt û newalan û baniyan. Keşûbayê vê herêmê bi şêwyekê wesa yê goncay bo, ku bibîte egerê peydabûna jiyara mirovan di serdemên kevin da. Ev çende jî ji rûpelên mêjoyê diyare ku berî 12000 salan bo êkemîm car kiştûkal li vê herêmê hatiye afrandin. Pileya germê di hemî werzan da wesa ya goncay bo ku bibîte egerên destpêka jiyana mirovan li vê deverê. Herwesa di serdemên [[Sumeriyan]] da yasa hate afrandin. Hemorabî damezrênerê imbratoriya Someriyan bo. Hamorabî yê xodan şiyan bo û di şiya bibîte damezrênerê yasa ya bingehîn jî . Bi kurtî mirov di şêt bêjît ku jiyana mirovan li vê herêmê destpêkiriye û di gelek waran de ta radeyekî bi pêşketiye. Di serdemê nû jî da Rojhilata Naverast kariye bibîte cihekê stratîjîk yê aborî di navbera 3 parzemînan da. mirov di karît bêjît ya bote ye pireka abroî di navbera 3 parzemînan da. Ji layê ayini ve Rojhilata Naverast ya navdera bi 3 ayinên asmanî (Ayînê Îslamê, Cuhî û Xiristîyan). Ev hersê ayin ta roja îro jî têne perêstin. Bawerkerên van ayina evroke di belavin li hemî cîhanê. ==Pirtûk== * Modern Ortadoğu Tarihi, James L. Gelvin * Ortadoğu Tarihi, Youssef M. Choueiri * 20. Yüzyılda Ortadoğu Ekonomileri Tarihi, Roger Owen/Şevket Pamuk == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Rojhilata Navîn| ]] 3sp6shazai1liynxjrg8onaeeppv7wn 1093719 1093714 2022-07-30T18:29:36Z 84.241.196.232 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank parzemîn |sernav = Rojhilata Navîn |wêne = Middle East (orthographic projection).svg |herêm = |gelhe = 371 mîlyon (2010) |tîrbûn = |TBH nomînal = |TBH PHK = |demonîm = |welat = * {{al2|Başûrê Kurdistanê}} * {{al2|Rojavaya Kurdistanê}} *{{al2|Behreyn}} *{{al2|Erebistana Siyûdî}} *{{al2|Iraq}} *{{al2|Îran}} (dugel) *{{al2|Îsrael}} *{{al2|Kuweyt}} *{{al2|Libnan}} *{{al2|Qeter}} *{{al2|Sûriye}} (dugel) *{{al2|Yemen}} *{{al2|Oman}} *{{al2|Urdun}} *{{al2|Tirkiye}} (dugel) *{{al2|Mîrnişînên Erebî yên Yekbûyî}} *{{al2|Misir}} *{{al2|Filistîn}} |lîsteya welatan = |girêdanên wî = |nenaskirin = |ziman = * [[Kurdî]] * [[Farsî]] * [[Erebî]] * [[Tirkî]] * [[Îbranî]] |saet = |internet = |bajarên mezin = *[[Stenbol]] * [[Tehran]] * [[Bexda]] * [[Qehîre]] * [[Riyad]] }} [[wêne:Rojhilatanavin.jpg|thumb|270px|Nexşeya rojhilata navîn bi Kurdistan]] '''Rojhilata Navîn''' navê herêmeke erdnîgarî ye ku dikeve Asyaya rojava û Afrîkaya bakur. [[Kurdistan]] jî yek ji welatên Rojhilata Navîn e. Rojhilata Navîn di dîroka baweriyan de xwedî cihekî girîng e. Cihên mirovnişî yên yekemîn li Rojhilata Navîn peyda bûne ku ew jî tê wê wateyê ku ji bo destpêkirina dîrokê Rojhilata Navîn giringe e. Olên mesîhî, cihûtî, zerdeştî, mislimanî jî li vê herêmê peyda bûne. Ji ber van sedeman jî li Rojhilata Navîn nasnameyeke taybet hatiye afirandin. Piştî belavbûna Îslamê, nasnameya bingehîn ya Rojhilata Navîn olê Îslamê ye. Îslam wek cilekî xwe li Rojhilata Navîn kiriye. Çand, dîrok, siyaset, zanistî û hemû tiştên Rojhilata Navîn guherandiye. Ji ber wê niyasîna Îslamê ji bo fêmkirina dîroka Rojhilata Navîn cihekê esas digire. Di olê Îslamê de piştî mirina Pêxemberê Îslamê hindek guhorîn çêbûn ku heta niha hem bandora xwe li Îslamê, li Rojhilata Navîn û li cîhanê jî kiriye. Piştî wefata pêxemberê Îslamê, Îslam dibe du çiqên sereke; [[Sunîtî]] û [[Şiîtî]]. Jêkvebûna van herdu grûbên siyasî bingeha xwe ji hilbijartina xelifeyê Îslamê werdigire. Aligirên Şiîtiyê dibêjin ku mafê xelifetiyê yê îmam [[Elî]] ye û mafê hersê xelîfeyên din nasnakin. Di dewama fikrên xwe de dibêjin ku xelîfetî piştî îmamê Elî jî, mafê zurriyeta îmam Elî ye. Li hemberî van fikran, alîgirên Sunitiyê bi dûçûna nijadî hilbijartina xelîfeyê Îslamê qebûl nake. Civaka misliman kê hilbijêre, ew dibe xelîfeyê Îslamê. Ehlê Sunet, serokê civaka misliman wek ''xelîfe'' bi nav dike û hemî erkên Îslamê di destê xelîfe de ne. Lê alîgirên Şiîtiyê serokê civaka Îslamê wek ''îmam'' bi nav dikin. Her wiha alîgirên Şiîtiyê bawer dikin ku îmamê 12emîn berze ye û di axirê zeman de dê vegere dinyayê û wek Mehdî binav dikin. Di Şiîtiyê de jî bi navê ''îsmaîlî'' grûbek heye ku bawer dikin, îmamê 12emîn berze nebûye û îmamên dînê Îslamê heta niha berdewam in û hetta serokê wan yê niha Axa Xan e. Heta dîroka modern ya Rojhilata Navîn em tesîra van herdu mezheban dibînin. Xelîfeyên Îslamê bi dûçûna xwestina civakê û hêza grûbekê tê hilbijartin lê berevajî vê Îmamê Îslamê bi dûçûna sîlsîleya nijadî tê tesbît kirin. == Dîrok == Rojhilata Navîn li ber derûna Aûrasiya û Afrîkayê û deryaya navîn û okyanûsa Hîndê ye. Ew cih û navenda derketina olên wekî Xirîstiyanî, Îslam, Cihûtî, Manîçeyî, Êzîdîtî, Durzî, Yarsan û Mandeanîzm e. Olên wekî, Mîtrasî, Zerdeştî, Manîçeyanîzm û Baweriya Baháʼî li rojhilatê navîn derketiye holê. Di dirêjiya dîroka xwe de Rojhilata Navîn bûye navendeke sereke ya karûbarên cîhanê; qada stratejîk, aborî, siyasî, çandî û olî de hesas e. Herêm yek ji wan herêman e ku warê çandinî herêmeke serbixwe hate kifşkirin û Çanda, çandiniyê ji Rojhilata Navîn belav bû. Di dema neolîtîkê de ev çand li herêmên cuda yên cîhanê mîna Ewropa, Geliyê Indus ê û Afrîkaya Rojhilat belav bû. Beriya avabûna şaristaniyan, çandên pêşketî di Serdema Kevir de li tevahiya Rojhilata Navîn ava bûn. Lêgerîna erdên çandiniyê ji hêla cotkaran, û erdên şivaniyê ve ji hêla gavanan ve dihat wateya koçberiyên cûda yên li herêmê. Rojhilata Navîn bi berfirehî û bi nav û deng wek dergûşa şaristaniyê tê naskirin. Şaristaniyên destpêkê yên cîhanê, li Mezopotamya (Sumer, Akad, Asûrî û Babîl), Misira antîk û Kîşê yên li Levanê, hemû li herêmên Hîva Fertile û Geliyê Nîlê yên rojhilata kevnar derketiye qadê. Li pey wan şaristaniyên Hîtît , Yewnanî , Hûrî û Urartûyan ên Asya Ya Biçûk û Şaristaniyên Elam, Fars û Mediyan li Îranê derketiye. Şaristaniyên Levant (wek Ebla, Mari, Nagar, Ugarit, Canaan, Aramea, Mitanni, Phoenicia û Îsraîl) û Nîvgirava Ereb (Magan, Şeba, Ubar). Rojhilata Nêzîk pêşî di bin Împeratoriya Asûrî ya Neo de yekbûn. Paşê împeratoriya Achaemenî û împeratoriya Makedonî li pey xwe hişt û piştî vê jî heta astekê ji aliyê împeratoriya Îranê (yanî Împeratoriya Partî û Sasanî), Împeratoriya Romê û Împeratoriya Bîzansê Herêm weke navenda rewşenbîrî û aborî ya Împaratoriya Romê kar kir û ji ber derûnîya xwe ya li ser Împaratoriya Sasaniyan roleke pir girîng lîst. Ji ber vê yekê, Romayî ji bo parastina tenê ji êrişên Sasanî û Bedewiyan heya pênc-şeş lehengên xwe li herêmê bicîh kirin. Ji sedsala 4an a CE û pê ve Rojhilata Navîn bû navenda du hêzên bingehîn ên wê demê, ev hêz împaratoriya Bîzansê û Împaratoriya Sasanî bû. Lê belê, ew ê xelîfetiyên îslamî yên paşeroja serdema navîn, an jî Serdema Zêrîn a Îslamî ku di sedsala 7an a zayînê de bi dest ve kirina îslamî ya herêmê dest pê kir. Bi armanca ku pêşî tevahiya Rojhilata Navîn wek herêma cuda bike yek û nasnameya etnîkî ya îslamî ya serdest biafirîne. 4 xelîfetên ku zêdetirî 600 salan li Rojhilata Navîn serdest bûn, xelîfetiya Reşîdûn, xelîfetiya Emewiyan, xelîfetiya Ebasiyan û xelîfetiya Fatimiyan bûn. ==Serdema Îslamiyetê== {{Gotara bingehîn|Dîroka îslamê}} ===Serdema Pêxemberê Îslamê=== ===Serdema çar xelîfeyan=== ===Serdema Emewiyan=== Dayika xelîfeyê dawî yê Emewiyan Merwanê 2yê kurd bû <ref>İki Bin Yıllık Ortadoğu Tarihi, Bernard Lewis, r:98</ref> ===Serdema Ebasiyan=== ===Xanedana Buveyhiyan=== ===Xanedana Samaniyan=== ===Xanedana Tahiriyan=== ===Xanedana Fatimiyan=== ==Serdema xanedanên tirkan== ===Serdema Osmaniyan=== ==Proseya şerê cîhanî yê yekem== {{Gotara bingehîn|Şerê cîhanî yê yekem}} Şerê cîhanî yê yekem li sala 1914ê destpê kir û heta sala 1918ê berdewam kir. Lê heta ev şer xelas bûyî Împeretoriya Osmaniyan perçe perçe bû û ji aliyê dewletên îtilafî hate dagir kirin. ===Peymana Sykes Pycot(9-16 gulan 1916)=== Di 9ê gulana 1916ê de Sir Edward Gray û balyozê Fransayê yê li Londonê di navbera xwe de hinek biryar wergirtin,li başûrê Anatolyayê 5 herêm dîzayn kirin. Bii dûçûna biryaran<ref>Musul Sorunu, Vladimir F.Minorsky, r:23, Weşanên Avestayê</ref>; #Herêmeke bi rengê qehweyî: Quds û Yafayê û Filistînê dihundirîne #Herêma ingiîzan:Besra,Bexdad û Xaneqîn. Brîtanyaya Mezin eger bixwaze dikare li vir rêvebirin û kontrolê bike #Di navbera Peravên Sûrî(Bêrût, Enteqya, Îskenderûn), Kîlîkya(Mêrsîn, Edene) û Dîcleya Jor(Meraş, Dîlok, Riha, Amed) de herêmeke Fransayî #Di herêmên 4. û 5. de jî Fransa jî, Brîtanya jî amade ne ku li vir dewleteke serbixwe ya ereban biparêzin. Lê ev herêmên han jî ji aliyê van herdu dewletan ve hatin dabeşkirin. Cihê Fransayîyan ku wek herêma A tê zanîn; Dîmeşq, Heleb û Mûsilê heta sinorê Îranê dihundirîne. Cihê ingilîzan ku wek herêma B tê zanîn; Çola Sûrî, Tîkrît û ji sinorên herêma A heta Xaneqînê dihundirîne. 26 nîsana 1916ê Rûsan jî daxwaznên xwe ji van herdu dewletan gotibû ku Rûsî bi wergirtina herêmên başûrê Wanê û Bedlîsê vê planê qebûl dike. ==Serdema modern== ==Welatên Rojhilata Navîn== ;Dûgel: * {{al2|Behreyn}} * {{al2|Erebistana Siyûdî}} * {{al2|Iraq}} * {{al2|Îran}} * {{al2|Îsrael}} * {{al2|Kuweyt}} * {{al2|Libnan}} * {{al2|Qeter}} * {{al2|Sûriye}} * {{al2|Yemen}} * {{al2|Oman}} * {{al2|Urdun}} * {{al2|Tirkiye}} * {{al2|Mîrnişînên Erebî yên Yekbûyî}} * {{al2|Misir}} ;Herêmên serxwe: * {{al2|Başûrê Kurdistanê}} * {{al2|Filistîn}} * {{al2|Rojavaya Kurdistanê}} = Egerên giringiya Rojhilata Navîn = * Cografiya/erdnîgarî: Rojhilata Navîn di keve navbera 3 parzemînan de ([[Ewropa]], [[Asya]] û [[Efrîqa]]) ji ber vê çendê ew boye pireka çandî û aborî dinêvbera van sinoran de. * Ayîn: Rojhilata Navîn landika (derguşa) hersê ayînên asmanî ye (Ayînê Îslamê, Cuhî û Krîstiyan). Van hersê ayîna çanda xwe li vê deverê bi pêş xistiye. * Çand: Herweha li Rojhilata Navîn şaristaniyên mezin peyda bûne, û boye egera pêşketinên zanistî. Herwesa salnama Cîhanî ji vêdere destpêkirîye weku ji dayik buna Hezretî [[Îsa]] li Betlehmê ([[Îsraîl]]). * Mêjo: Rojhilata Navîn peywendiyên mêjoyî yên corbecor li gel gelek deverên cîhanê heye û hebuye. Eve jî ew kawdan û rûdanên weku [[Împeratoriya Romê]], [[Împeratoriya Bîzansê]], [[Seferên Xaçperestan]], [[Împeratoriya Osmanî]], [[Cenga Cîhanê ya yekem]], dagîrkeriya Mongoliyan, kolonîyalên Birîtanî û Fransî û herweha bandorên Emrîka û Sovyeta caran. * Aborî: Rojhilata Navîn berpirsîyare bi beşekê herî mezin yê neftê ewa ku rojane tê mezaxtin. [[Kanala Suweyşê]] li Misrê yek ji rêyên herî giring ya deryayî ye li cîhanê. * Ramyarî (politîk): Rojhilata Navîn devereka pir bi pevçone. Di nava gelên corbecor da pevçon heye weku kurd û ereb, kurd û faris, [[Felestîn]] û Îsraîl û herweha hêlîna Îslama radîkale. Ji layê cografî û siroştî ve Rojhilata Naverast beheşta ser zemîne. Pire ji çiya û deşt û newalan û baniyan. Keşûbayê vê herêmê bi şêwyekê wesa yê goncay bo, ku bibîte egerê peydabûna jiyara mirovan di serdemên kevin da. Ev çende jî ji rûpelên mêjoyê diyare ku berî 12000 salan bo êkemîm car kiştûkal li vê herêmê hatiye afrandin. Pileya germê di hemî werzan da wesa ya goncay bo ku bibîte egerên destpêka jiyana mirovan li vê deverê. Herwesa di serdemên [[Sumeriyan]] da yasa hate afrandin. Hemorabî damezrênerê imbratoriya Someriyan bo. Hamorabî yê xodan şiyan bo û di şiya bibîte damezrênerê yasa ya bingehîn jî . Bi kurtî mirov di şêt bêjît ku jiyana mirovan li vê herêmê destpêkiriye û di gelek waran de ta radeyekî bi pêşketiye. Di serdemê nû jî da Rojhilata Naverast kariye bibîte cihekê stratîjîk yê aborî di navbera 3 parzemînan da. mirov di karît bêjît ya bote ye pireka abroî di navbera 3 parzemînan da. Ji layê ayini ve Rojhilata Naverast ya navdera bi 3 ayinên asmanî (Ayînê Îslamê, Cuhî û Xiristîyan). Ev hersê ayin ta roja îro jî têne perêstin. Bawerkerên van ayina evroke di belavin li hemî cîhanê. ==Pirtûk== * Modern Ortadoğu Tarihi, James L. Gelvin * Ortadoğu Tarihi, Youssef M. Choueiri * 20. Yüzyılda Ortadoğu Ekonomileri Tarihi, Roger Owen/Şevket Pamuk == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Rojhilata Navîn| ]] 1gior0x8cpe7977l3vsbvfhfk2yb3yt 1093728 1093719 2022-07-30T18:42:31Z 84.241.196.232 /* Dîrok */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank parzemîn |sernav = Rojhilata Navîn |wêne = Middle East (orthographic projection).svg |herêm = |gelhe = 371 mîlyon (2010) |tîrbûn = |TBH nomînal = |TBH PHK = |demonîm = |welat = * {{al2|Başûrê Kurdistanê}} * {{al2|Rojavaya Kurdistanê}} *{{al2|Behreyn}} *{{al2|Erebistana Siyûdî}} *{{al2|Iraq}} *{{al2|Îran}} (dugel) *{{al2|Îsrael}} *{{al2|Kuweyt}} *{{al2|Libnan}} *{{al2|Qeter}} *{{al2|Sûriye}} (dugel) *{{al2|Yemen}} *{{al2|Oman}} *{{al2|Urdun}} *{{al2|Tirkiye}} (dugel) *{{al2|Mîrnişînên Erebî yên Yekbûyî}} *{{al2|Misir}} *{{al2|Filistîn}} |lîsteya welatan = |girêdanên wî = |nenaskirin = |ziman = * [[Kurdî]] * [[Farsî]] * [[Erebî]] * [[Tirkî]] * [[Îbranî]] |saet = |internet = |bajarên mezin = *[[Stenbol]] * [[Tehran]] * [[Bexda]] * [[Qehîre]] * [[Riyad]] }} [[wêne:Rojhilatanavin.jpg|thumb|270px|Nexşeya rojhilata navîn bi Kurdistan]] '''Rojhilata Navîn''' navê herêmeke erdnîgarî ye ku dikeve Asyaya rojava û Afrîkaya bakur. [[Kurdistan]] jî yek ji welatên Rojhilata Navîn e. Rojhilata Navîn di dîroka baweriyan de xwedî cihekî girîng e. Cihên mirovnişî yên yekemîn li Rojhilata Navîn peyda bûne ku ew jî tê wê wateyê ku ji bo destpêkirina dîrokê Rojhilata Navîn giringe e. Olên mesîhî, cihûtî, zerdeştî, mislimanî jî li vê herêmê peyda bûne. Ji ber van sedeman jî li Rojhilata Navîn nasnameyeke taybet hatiye afirandin. Piştî belavbûna Îslamê, nasnameya bingehîn ya Rojhilata Navîn olê Îslamê ye. Îslam wek cilekî xwe li Rojhilata Navîn kiriye. Çand, dîrok, siyaset, zanistî û hemû tiştên Rojhilata Navîn guherandiye. Ji ber wê niyasîna Îslamê ji bo fêmkirina dîroka Rojhilata Navîn cihekê esas digire. Di olê Îslamê de piştî mirina Pêxemberê Îslamê hindek guhorîn çêbûn ku heta niha hem bandora xwe li Îslamê, li Rojhilata Navîn û li cîhanê jî kiriye. Piştî wefata pêxemberê Îslamê, Îslam dibe du çiqên sereke; [[Sunîtî]] û [[Şiîtî]]. Jêkvebûna van herdu grûbên siyasî bingeha xwe ji hilbijartina xelifeyê Îslamê werdigire. Aligirên Şiîtiyê dibêjin ku mafê xelifetiyê yê îmam [[Elî]] ye û mafê hersê xelîfeyên din nasnakin. Di dewama fikrên xwe de dibêjin ku xelîfetî piştî îmamê Elî jî, mafê zurriyeta îmam Elî ye. Li hemberî van fikran, alîgirên Sunitiyê bi dûçûna nijadî hilbijartina xelîfeyê Îslamê qebûl nake. Civaka misliman kê hilbijêre, ew dibe xelîfeyê Îslamê. Ehlê Sunet, serokê civaka misliman wek ''xelîfe'' bi nav dike û hemî erkên Îslamê di destê xelîfe de ne. Lê alîgirên Şiîtiyê serokê civaka Îslamê wek ''îmam'' bi nav dikin. Her wiha alîgirên Şiîtiyê bawer dikin ku îmamê 12emîn berze ye û di axirê zeman de dê vegere dinyayê û wek Mehdî binav dikin. Di Şiîtiyê de jî bi navê ''îsmaîlî'' grûbek heye ku bawer dikin, îmamê 12emîn berze nebûye û îmamên dînê Îslamê heta niha berdewam in û hetta serokê wan yê niha Axa Xan e. Heta dîroka modern ya Rojhilata Navîn em tesîra van herdu mezheban dibînin. Xelîfeyên Îslamê bi dûçûna xwestina civakê û hêza grûbekê tê hilbijartin lê berevajî vê Îmamê Îslamê bi dûçûna sîlsîleya nijadî tê tesbît kirin. == Dîrok == Rojhilata Navîn li ber derûna Aûrasiya û Afrîkayê û deryaya navîn û okyanûsa Hîndê ye. Ew cih û navenda derketina olên wekî Xirîstiyanî, Îslam, Cihûtî, Manîçeyî, Êzîdîtî, Durzî, Yarsan û Mandeanîzm e. Olên wekî, Mîtrasî, Zerdeştî, Manîçeyanîzm û Baweriya Baháʼî li rojhilatê navîn derketiye holê. Di dirêjiya dîroka xwe de Rojhilata Navîn bûye navendeke sereke ya karûbarên cîhanê; meydana stratejîk, aborî, siyasî, çandî û olî de hestiyar e. Herêm yek ji wan herêman e ku di warê çandinî de weku herêmeke serbixwe hate îlan kirin û Çanda, çandiniyê ji Rojhilata Navîn belav bû. Di dema neolîtîkê de ev çand li herêmên cuda yên cîhanê mîna Ewropa, Geliyê Indus ê û Afrîkaya Rojhilat belav bû. Beriya avabûna şaristaniyan, çandên pêşketî di Serdema Berîn de li tevahiya Rojhilata Navîn ava bûn. Lêgerîna erdên çandiniyê ji hêla cotkaran, û erdên şivaniyê ve ji layê gavanan ve dihat wateya koçberiyên cûda yên li herêmê. Rojhilata Navîn bi berfirehî û bi nav û deng wek landika şaristaniyê tê naskirin. Şaristaniyên destpêkê yên cîhanê, li Mezopotamya (Sumerî, Ekedî, Aşûrî û Babîlî), Misira antîk û Kîşê yên li Levanê, hemû li herêmên Hîva Fertile û Geliyê Nîlê yên rojhilata kevnar derketîne meydanê. Li pey wan şaristaniyên Hîtît , Yewnanî , Hûrî û Urartûyan ên Asya Ya Biçûk û Şaristaniyên Elam, Fars û Mediyan li Îranê derketiye. Şaristaniyên Levant (wek Ebla, Mari, Nagar, Ugarit, Canaan, Aramea, Mitanni, Phoenicia û Îsraîl) û Nîvgirava Ereb (Magan, Şeba, Ubar). Rojhilata Nêzîk pêşî di bin Împeratoriya Asûrî ya Neo de yekbûn. Paşê împeratoriya Achaemenî û împeratoriya Makedonî li pey xwe hişt û piştî vê jî heta astekê ji aliyê împeratoriya Îranê (yanî Împeratoriya Partî û Sasanî), Împeratoriya Romê û Împeratoriya Bîzantî Herêm weke navenda rewşenbîrî û aborî ya Împaratoriya Romê kar kir û ji ber derûniya xwe ya li ser Împaratoriya Sasaniyan roleke gelek girîng gêra. Ji ber vê yekê, Romayî ji bo parastina tenê ji êrişên Sasanî û Bedewiyan heya pênc-şeş lehengên xwe li herêmê bicîh kirin. Ji sedsala 4an a CE û pê ve Rojhilata Navîn bû navenda du hêzên bingehîn ên wê demê, ev hêz împaratoriya Bîzantî û Împaratoriya Sasanî bû. Lê belê, ew ê xelîfetiyên îslamî yên paşeroja serdema navîn, an jî Serdema Zêrîn a Îslamî ku di sedsala 7an a zayînê de bi dest ve kirina îslamî ya herêmê dest pê kir. Bi armanca ku pêşî tevahiya Rojhilata Navîn wek herêma cuda bike yek û nasnameya etnîkî ya îslamî ya serdest biafirîne. 4 xelîfetên ku zêdetirî 600 salan li Rojhilata Navîn serdest bûn, xelîfetiya Reşîdûn, xelîfetiya Emewiyan, xelîfetiya Ebasiyan û xelîfetiya Fatimiyan bûn. ==Serdema Îslamiyetê== {{Gotara bingehîn|Dîroka îslamê}} ===Serdema Pêxemberê Îslamê=== ===Serdema çar xelîfeyan=== ===Serdema Emewiyan=== Dayika xelîfeyê dawî yê Emewiyan Merwanê 2yê kurd bû <ref>İki Bin Yıllık Ortadoğu Tarihi, Bernard Lewis, r:98</ref> ===Serdema Ebasiyan=== ===Xanedana Buveyhiyan=== ===Xanedana Samaniyan=== ===Xanedana Tahiriyan=== ===Xanedana Fatimiyan=== ==Serdema xanedanên tirkan== ===Serdema Osmaniyan=== ==Proseya şerê cîhanî yê yekem== {{Gotara bingehîn|Şerê cîhanî yê yekem}} Şerê cîhanî yê yekem li sala 1914ê destpê kir û heta sala 1918ê berdewam kir. Lê heta ev şer xelas bûyî Împeretoriya Osmaniyan perçe perçe bû û ji aliyê dewletên îtilafî hate dagir kirin. ===Peymana Sykes Pycot(9-16 gulan 1916)=== Di 9ê gulana 1916ê de Sir Edward Gray û balyozê Fransayê yê li Londonê di navbera xwe de hinek biryar wergirtin,li başûrê Anatolyayê 5 herêm dîzayn kirin. Bii dûçûna biryaran<ref>Musul Sorunu, Vladimir F.Minorsky, r:23, Weşanên Avestayê</ref>; #Herêmeke bi rengê qehweyî: Quds û Yafayê û Filistînê dihundirîne #Herêma ingiîzan:Besra,Bexdad û Xaneqîn. Brîtanyaya Mezin eger bixwaze dikare li vir rêvebirin û kontrolê bike #Di navbera Peravên Sûrî(Bêrût, Enteqya, Îskenderûn), Kîlîkya(Mêrsîn, Edene) û Dîcleya Jor(Meraş, Dîlok, Riha, Amed) de herêmeke Fransayî #Di herêmên 4. û 5. de jî Fransa jî, Brîtanya jî amade ne ku li vir dewleteke serbixwe ya ereban biparêzin. Lê ev herêmên han jî ji aliyê van herdu dewletan ve hatin dabeşkirin. Cihê Fransayîyan ku wek herêma A tê zanîn; Dîmeşq, Heleb û Mûsilê heta sinorê Îranê dihundirîne. Cihê ingilîzan ku wek herêma B tê zanîn; Çola Sûrî, Tîkrît û ji sinorên herêma A heta Xaneqînê dihundirîne. 26 nîsana 1916ê Rûsan jî daxwaznên xwe ji van herdu dewletan gotibû ku Rûsî bi wergirtina herêmên başûrê Wanê û Bedlîsê vê planê qebûl dike. ==Serdema modern== ==Welatên Rojhilata Navîn== ;Dûgel: * {{al2|Behreyn}} * {{al2|Erebistana Siyûdî}} * {{al2|Iraq}} * {{al2|Îran}} * {{al2|Îsrael}} * {{al2|Kuweyt}} * {{al2|Libnan}} * {{al2|Qeter}} * {{al2|Sûriye}} * {{al2|Yemen}} * {{al2|Oman}} * {{al2|Urdun}} * {{al2|Tirkiye}} * {{al2|Mîrnişînên Erebî yên Yekbûyî}} * {{al2|Misir}} ;Herêmên serxwe: * {{al2|Başûrê Kurdistanê}} * {{al2|Filistîn}} * {{al2|Rojavaya Kurdistanê}} = Egerên giringiya Rojhilata Navîn = * Cografiya/erdnîgarî: Rojhilata Navîn di keve navbera 3 parzemînan de ([[Ewropa]], [[Asya]] û [[Efrîqa]]) ji ber vê çendê ew boye pireka çandî û aborî dinêvbera van sinoran de. * Ayîn: Rojhilata Navîn landika (derguşa) hersê ayînên asmanî ye (Ayînê Îslamê, Cuhî û Krîstiyan). Van hersê ayîna çanda xwe li vê deverê bi pêş xistiye. * Çand: Herweha li Rojhilata Navîn şaristaniyên mezin peyda bûne, û boye egera pêşketinên zanistî. Herwesa salnama Cîhanî ji vêdere destpêkirîye weku ji dayik buna Hezretî [[Îsa]] li Betlehmê ([[Îsraîl]]). * Mêjo: Rojhilata Navîn peywendiyên mêjoyî yên corbecor li gel gelek deverên cîhanê heye û hebuye. Eve jî ew kawdan û rûdanên weku [[Împeratoriya Romê]], [[Împeratoriya Bîzansê]], [[Seferên Xaçperestan]], [[Împeratoriya Osmanî]], [[Cenga Cîhanê ya yekem]], dagîrkeriya Mongoliyan, kolonîyalên Birîtanî û Fransî û herweha bandorên Emrîka û Sovyeta caran. * Aborî: Rojhilata Navîn berpirsîyare bi beşekê herî mezin yê neftê ewa ku rojane tê mezaxtin. [[Kanala Suweyşê]] li Misrê yek ji rêyên herî giring ya deryayî ye li cîhanê. * Ramyarî (politîk): Rojhilata Navîn devereka pir bi pevçone. Di nava gelên corbecor da pevçon heye weku kurd û ereb, kurd û faris, [[Felestîn]] û Îsraîl û herweha hêlîna Îslama radîkale. Ji layê cografî û siroştî ve Rojhilata Naverast beheşta ser zemîne. Pire ji çiya û deşt û newalan û baniyan. Keşûbayê vê herêmê bi şêwyekê wesa yê goncay bo, ku bibîte egerê peydabûna jiyara mirovan di serdemên kevin da. Ev çende jî ji rûpelên mêjoyê diyare ku berî 12000 salan bo êkemîm car kiştûkal li vê herêmê hatiye afrandin. Pileya germê di hemî werzan da wesa ya goncay bo ku bibîte egerên destpêka jiyana mirovan li vê deverê. Herwesa di serdemên [[Sumeriyan]] da yasa hate afrandin. Hemorabî damezrênerê imbratoriya Someriyan bo. Hamorabî yê xodan şiyan bo û di şiya bibîte damezrênerê yasa ya bingehîn jî . Bi kurtî mirov di şêt bêjît ku jiyana mirovan li vê herêmê destpêkiriye û di gelek waran de ta radeyekî bi pêşketiye. Di serdemê nû jî da Rojhilata Naverast kariye bibîte cihekê stratîjîk yê aborî di navbera 3 parzemînan da. mirov di karît bêjît ya bote ye pireka abroî di navbera 3 parzemînan da. Ji layê ayini ve Rojhilata Naverast ya navdera bi 3 ayinên asmanî (Ayînê Îslamê, Cuhî û Xiristîyan). Ev hersê ayin ta roja îro jî têne perêstin. Bawerkerên van ayina evroke di belavin li hemî cîhanê. ==Pirtûk== * Modern Ortadoğu Tarihi, James L. Gelvin * Ortadoğu Tarihi, Youssef M. Choueiri * 20. Yüzyılda Ortadoğu Ekonomileri Tarihi, Roger Owen/Şevket Pamuk == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Rojhilata Navîn| ]] gpn84ioxzlmpt89u8b65z6nufa10wts Zimanê danî 0 4833 1094105 1058195 2022-07-31T09:58:31Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman | nav = Danîmarkî | navê xwemalî = dansk | renga malbat = Hind û Ewropî | dewlet = {{al2|Danîmarka}} <br> {{al2|Giravên Feroe}} <br> {{al2|Yekîtiya Ewropayê}} <br> [[Encûmena Bakurî]] | herêm =[[Danîmarka]] <br> [[Grînlenda]] <br> [[Giravên Feroe]] <br> [[Schleswig-Holstein]] | nexşe = Idioma danés.PNG | binnexşe = | firehiya nexşe = | zimanê zikmakî = 5.5 milyon (2012) | malbat2 = [[Zimanên germanî]] | malbat3 = [[Zimanên germaniya bakurî]] | malbat4 = Bakurî | iso1 = da | iso2 = dan | iso3 = | agahdarî = }} '''Danîmarkî''' an '''danî'''{{Çavk}} (bi danîmarkî: ''dansk'') [[ziman|zimanekî]] ji [[zimanên germanî yên bakurî]] (ko herwesa dibijin wan [[zimanên skandînavyayî]]) ye, ko ew jî zimanek ji [[zimanên germanî]] yên [[malbata zimanên hind û ewropî]] ye. Nêzî 6 milyon kesan ko pirraniya wan li [[Danîmarka|Danîmarkayê]] ne bi zimanê danî dipeyvin. Nêzî nîv milyon kesan ji li deverên bakurê herêma [[Schleswig-Holstein]] a [[Almanya|Elmanyayê]] bi vî zimanî diaxivin û zimanê danîmarkî li wan deveran rewşa zimanekê kêmaniyan hene. Li [[Grînlenda]] û [[Gizirtên Faroe]] jî zimanê danî zimanekê fermî ye. == Polandin == Zimanê danîmarkî û zimanê [[swêdî]] bihevra koma rojhilatî ya [[zimanên nors]] pêkdiînin û zimanê [[norwêcî]] û [[îslendî]] koma rojavayî. Lê danîmarkî û zimanê [[Bokmål]] li [[Norwêc|Norwêcê]] gelek ji hevdu nêzîk in. Hersê zimanên swêdî, danîmarkî û norwêcî jibo axivtinkerên wan hersê zimanan dihên fehmîn. {{kurt}} [[Kategorî:Ziman]] 7r2k02n50sdolm5kqv97zp82iufontx 1094109 1094105 2022-07-31T10:16:39Z MikaelF 935 '{{Jêbirin}}' ket şûna rûpelê. wikitext text/x-wiki {{Jêbirin}} q6okcom5eaqpulya2xokbp4fckff492 Qamişlo 0 5153 1093907 1087842 2022-07-31T02:15:02Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Kêm}} {{Agahîdank bajar | nav = Qamişlo | navê_fermî = al-Qamishli | nexşeya_cihan = Rojavaya Kurdistanê#Sûrî | koordînat = {{Koord|37|03|00|N|41|13|00|E|display=inline, title}} | welat = [[Başûrê Rojavaya Kurdistanê]] | dûgel = [[Sûrî]] | parêzgeh = [[Hesîçe (parêzgeh)|Hesîçe]] | navçe = | gelhe = 232.258<ref>{{Cite web|url=http://www.cbssyr.org/new%20web%20site/General_census/census_2004/NH/TAB08-12-2004.htm|title=http://www.cbssyr.org/new%20web%20site/General_census/census_2004/NH/…|date=2013-01-12|website=archive.is|access-date=2020-10-06|archive-date=2013-01-12|archive-url=https://archive.today/20130112171423/http://www.cbssyr.org/new%20web%20site/General_census/census_2004/NH/TAB08-12-2004.htm|url-status=dead}}</ref> | gelhe_sal = [[2004]] | berbelavî = | rûerd = 38 | bilindayî = 455 | nexşeSer = Al-Hasakah districts (ku).PNG | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya parêzgehê | wêneSer = Kamishly view.jpg | wêneSer_sernav = Dîmenek ji Qamişlokê | malper = | dem = +2 }} '''Qamişlo''', bajarekî [[Başûrê Rojavaya Kurdistanê]] ye. Bajarê Qamişlo bajarekî nû ye ku li ser zemîneke dîrokî ye ku, berî sînordanîna navbera [[Sûrî]] û [[Tirkiyê]], ya bajarê [[Nisêbîn]]ê bû. Li gorî Samiyê [[Mele Ehmedê Namî]], li ser zimanê bavê xwe, dibêje ku: "Frensî di 20 [[tebax]]a sala [[1926]]an de bajarê Qamişlo bi endezyariyeke pir rast û dirûst û bi destê [[endezyar]]ekî frensî hat danîn û avakirin". Zemîna ku Qamişlo li ser wê hatiye avakirin pan û fireh e. Niha nêzîkî 500.000 mirov tê de hene; 70% ji wan kurd in. Qamişlo [[qeza]]ya [[parêzgeh]]a [[Hesîçe]]yê ye. Li Qamişlokê [[Balafirgeha Qamişlokê|balafirgeh]] heye, 6 km dûrî bajêr e. Qamişlo dikeve navbera bajarê [[Serê Kaniyê]] (120 km li [[Rojava]]), bajarê [[Dêrik]]ê (100 km li [[Rojhilat]]ê) û [[Hesîçe]] (85 km li [[Başûr]]ê [[Rojava]]). 30 km dûrî [[Amûdê]] ye, ji [[Dirbêsiyê]] jî 60 km (li rojava), ji [[Tirbespî]] 30 km û [[Rimêlan]] 60 km (li [[Rojhilat]]ê) dûr e. Qamişlo bi nav û darê ''Qamişloka Evînê'' ye. == Taxên Qamişlokê == * [[Anteriye]] * [[Beşîriyê]] * [[Cirnek]] * [[Cirneka Piçûk]] * [[Elaya]] * [[Erbewiyê]] * [[Hileliye]] * [[Kornîş]] * [[Mehete]] * [[Mehmeqiya]] * [[Meyselûn]] * [[Qanat Swês]] * [[Qidûrbek]] * [[Qisûr]] (Taxa Koşkan) * [[Siyahî]] * [[Sîna'a]] (Taxa pîşesaziyê) * [[Taxa Bergîlan]] * [[Taxa Tey]] * [[Taxa Xerbî]] * [[Wista]] (Taxa Navendê) == Erdnîgar == Li nêzîkî Qamişlo, bi taybetî li devera Qereşokê, petrol heye. [[Wêne:Sûka Qamishlokê.jpg|thumb|Sûka Qamişlokê, 1997]] [[Wêne:Girê Tertebê (Qamishlo).jpg|thumb|Girê [[Terteb]]ê nêzîkî Qamişlokê ye]] === Rewşa Hewayê === Semiarid keş û Deryaya Spî, havînê germ û zuha û di zivistanê de sar û baran e, û di bihara nerm û qûtkirin de baran e. Ji ber ku li herêma Qamişlo di havînê de dibe ku agirê ku di meha tîrmehê de dibe 41&nbsp;°C, û di zivistanê de dibe 2&nbsp;°C pileya germayê di meha kanûna paşîn de û carna kêmtir ji 0&nbsp;°C dibe. Sedema damezrandina dibarîne, di saetên serê sibehê de. Sarbûna herî bilind di roja 11ê [[sibat]]a a 2020an bû, sarbûn geha -6&nbsp;°C. Germahiya herî bilind di roja 13ê [[tebax]]a 2019 bû, germahî geha 47&nbsp;°C. {{Avûhewa | ÇAVKANÎ = {{Cite web |url=http://worldweather.wmo.int/099/c01265.htm|title=Qamishli|publisher=World Meteorological Organization|accessdate=avgust 2004}} <!-- nîveka Bilinditirîn Germahiya mehê bi °C --> | bgRêb = 10.9 | bgReş = 12.6 | bgAda = 16.7 | bgAvr = 22.1 | bgGul = 29.2 | bgPûş = 36.1 | bgTîr = 40.3 | bgGel = 39.8 | bgRez = 35.4 | bgKew = 28.3 | bgSer = 19.3 | bgBer = 12.7 | bgSal = 25.8 <!-- nîveka Nimztirîn Germahiya mehê bi °C --> | ngRêb = 2.7 | ngReş = 3.5 | ngAda = 6.3 | ngAvr = 10.3 | ngGul = 14.9 | ngPûş = 20.0 | ngTîr = 23.5 | ngGel = 23.0 | ngRez = 19.5 | ngKew = 15.0 | ngSer = 8.8 | ngBer = 4.4 | ngSal = 12.7 <!-- Barîna Nîvekî ya mehê bi mm --> | bnRêb = 77.5 | bnReş = 71.9 | bnAda = 68.2 | bnAvr = 59.0 | bnGul = 29.0 | bnPûş = 2.2 | bnTîr = 0.3 | bnGel = 0.1 | bnRez = 0.8 | bnKew = 18.0 | bnSer = 38.5 | bnBer = 66.9 | bnSal = 432.4 }} == Veguhastin û Gehandinê == Kêşandina gel a li bajarê Qamişlo ye. Gelek caran bi rêya xetên workflow predefined, ku ew ne bi mezinbûna taxi an jî bi wesaîtên biçûk û dihewîne 6 xetên li bajarê Qamişlo ku, xeta Kornîş, xeta Anteriye, xeta [[Hileliye]], xeta Qanat Swês, xeta taxa tey û xeta Nexweşxaneya Wetenî û herweha ji ber ku xizmeta çend di navbera bajar û gundan xwe ji bajar, bajarok û gundan û di navbera navenda bajêr û parastina xetên tu bajarê [[Hesîçe]] li wir. Otombêlên Bajar caran kar di nav ofîsên taybet bi ser telefonê, ku tu metre taxi, lê pereyên texmînkirin ku ji aliyê dûr emir kir. Otobûsên bi giranî kar ji bo veguhastina di navbera bajarê Qamişlo û li bajarên din û dest bi hemû ji Pullman Garage û piraniya xwediyên kompaniyên transport li parêzgeha nişteciyên parêzgeha [[Hesîçe]] bi xwe ne. Rê di girêdana li bajarê din wîlayetan xetên tirênê yê Qamişlo - [[Heleb]] û Qamişlo - [[Şam]] li ser bajarê [[Hesîçe]], Deir al-Zor û Tedmur diçe, û li ser rê ya bajêr li ser sînorê Iraqê hene. Helebê, û beşekî ji Qamişlo - Şamê, û beşekî ji Qamişlo - Elierbah an di bin navê trênê ji banliyoya Ev ji sê tewereyan ji qereqola Qamişlo trênê. Li navenda Qamişlo gumanan çêdike. Di dîrokê de, li bajarê Qamişlo li ser Railway Helebê - ". Iron Taurus line" Nisêbînê an di bin navê [2] Li bajarê Qamişlo nîşana firokexaneya navnetewî KAC gor IATA, balafirgeha Qamişlo distîne geştên rojane navxweyî ji [[Şam]], Beirut û [[Kuwait]]. Derve yê geştên demsalî yên ji [[Swêd]] û [[Almanya]]. == Dîrok == Şerê li nav beyna [[Ebasî]] û [[Emewî]] li cihe bajarê çêbû. Li navberî sala 1914-1922 piştî qirkirina pitir ji 250.000 asûriyan li Tirkiyê û hatina asûriyan û herwesa kurdan, bi damezrandina îstgeheke trênê vî bajêr li sala 1925-1926an hat sazkirin. Di meha avdara 2004an de leşkerên Sûriyê piştî raperîna gelê kurd li wê bajarî pêtir ji 30 kesan kuştin û bi sedan birîndar bûn û bi hezaran girtin. == Cihên dîrokî nêzîkî Qamişlokê == * [[Çaxirbazar]] (30 km dûr e) * [[Girê Leylên]] (30 km) * [[Girê Mozan]] (25 km) * [[Til Birak]] (40 km) == Kesên navdar û bijarte ji Qamişlokê == * [[Asia Ramazan Antar|Viyan Antar]] şehîda kurd a [[YPJ]] * [[Xêro Abbas]], stranvan, awazçêker û mûzîkvan *[[Selîm Berekat]], nivîskar, romannûs, helbestvan û rojnamevan *[[Ciwan Haco]], stranvan, awazçêker û mûzîkvan *[[Ganî Mîrzo]], hunermend *[[Şerîf Omerî]], rapvan, awazçêker û helbestvan *[[Mihemed Şêxo]], stranvan, awazçêker, tembûrvan, mûzîkvan û mûzîknas *[[Aram Tîgran]], stranvan, cumbuşvan, awazçêker, helbestvan, mûzîkvan û mûzîknas *[[Seîd Yûsiv]], stranvan, awazçêker, tembûrvan, helbestvan, mûzîkvan û mûzîknas * [[Sepuh Sarkîsyan]], Serpîskoposê Ermenî yê Tehranê * [[Gregorios Johanna Ibrahim]], serpîskoposê Aramî * [[Kévork Esadourian]], metran alîkarê katolîk-ermenî li Beyrûtê. * [[Ignatius Ephrem II Kerîm]], Patrîkê Ortodoksê Sûrî == Yaneyên werzişê yên Qamişlokê == Yaneya fûtbolê ya ''Jihad'' gelek xurt dileyize. == Çavkanî == {{Çavkanî}} * [[Mihemedê Mela Ehmed]], "Qamişlo - di evîna welat de dilekî pir jen e". ''Pênûs'' 12 (2002) * Mihemedê Mela Ehmed, "Qamişlo - di evîna welêt de dilekî ye". ''Pênûs'' 13 (2003) * [[Dr. Ebdulla Xefur]] (Abdulla Ghafur) (2000). "Kurdistan - Dabeşî kargêrî terrîtorî 1927-1997". Stockholm. == Girêdanên derve == {{Commonscat-b|Qamishli}} * http://doreka.jimdo.com/a%C5%9Fira-dorika-a%C5%9Firet-dorik/ {{Koord|37|03|N|41|13|E|type:city(232258)|display=title}} {{Bajar û gundên Qamişlokê}} {{bajar_kurd}} [[Kategorî:Bajarên Sûriyê]] [[Kategorî:Qamişlo| ]] [[Kategorî:Bajarên Rojavayê]] [[Kategorî:Deverên kurdan li Sûriyeyê]] [[Kategorî:Civaka Asûrî li Sûriyeyê]] [[Kategorî:Civaka Asûrî li Rojavayê]] [[Kategorî:Hesîçe (parêzgeh)]] [[Kategorî:Sînorên Tirkiye û Sûriyeyê]] [[Kategorî:Bajarên Kurdistanê]] 0mj0ruaqj8dp9rjq9766gft99goi0cl Bosch 0 5191 1093522 991278 2022-07-30T13:04:01Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox malper|nav=Bosch|logo=[[Wêne:Bosch_logo.png|170px]]|avabûn=[[Stuttgart]], [[Almanya]]|avaker=[[Robert Bosch]]|malper=https://www.bosch.com|destpêkirin=[[1886]]}} '''Robert Bosch GmbH''' (pir caran wekî '''Bosch''' tê bikar anîn) fîrmayek [[elektronîk]] û [[Endezyarî|endezyariî]]<nowiki/>yê ye ku li [[Gerlingen]], [[Stuttgart]], [[Almanya]] ye. Bosch mezintirîn dabînkerê perçeyên [[Otomobîl|otomotîv]]<nowiki/>ê yê cîhanê ye.Şîrket ji hêla [[Robert Bosch]] di 1886an de li Stuttgart hate damezrandin <ref>{{Cite web|url=http://biz.yahoo.com/ic/41/41437.html|title=Robert Bosch GmbH Company Profile - Yahoo Finance|date=2014-10-29|website=web.archive.org|access-date=2021-04-12|archive-date=2014-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20141029015925/http://biz.yahoo.com/ic/41/41437.html|url-status=bot: unknown}}</ref>. == Gîrêdanên Derve == https://www.boschcondenskombi.com/ https://www.bosch.com/ == Çavkanî == {{werger çavkanî|tr|Bosch}} <references /> [[Kategorî:Otomotîv]] [[Kategorî:Elektronîk]] [[Kategorî:Endezyarî]] jc9vamwihgemap4ofv7c76z6dt41lyw Eyloyê zêrîn 0 5240 1093597 1041030 2022-07-30T15:34:32Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = Eylo</br>Eyloyê zêrîn | image = Golden Eagle RWD2.jpg | image_caption = | width = | status = LC | status_system = IUCN3.1 | status_ref = <ref name=IUCN2012>{{IUCN|id=106003537 |title=''Aquila chrysaetos'' |assessors=[[BirdLife International]] |version=2012.1 |year=2012 |accessdate=16 July 2012}}</ref> | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Aves]] | ordo = [[Accipitriformes]] | familia = [[Accipitridae]] | genus = ''[[Aquila (genus)|Aquila]]'' | species = '''''A. chrysaetos''''' | binomial = ''Aquila chrysaetos'' | binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758) | range_map = Aquila chrysaetos distribution map.png | range_map_width = | range_map_caption = '''Bilavbûna eyloyan li cîhanê'''<br />Keskê vekirî: Cihên ku lê hêlîn çêdikin <br /> Hêşîn: Li zivistanê <br /> Keskê tarî: Tevahiya salê }}{{Wergerîne|de|ziman2=ar|bijartî=1|ziman3=ru}} '''Eylo''', '''helo''', '''daraş''', '''wirxal''', '''xertel''', '''qertel''' an jî eyloyê zêrîn<ref>gor wateya navê bi îngilîzî</ref> (''Aquila chrysaetos''), [[cure]]yekî eyloyan ''[[Aquilla]]'' e. == Şayes == [[File:Orel skalní 2.jpg|thumb|left|Eyloyekî nîvemzin]] Eylo di nav balindeyên dirende de xwediyê baskên herî mezin in, 78 [[cm]] dirêj e û firehiya di navbera herdu baskên wî de digihe 190-230 cm. Rengê eyloyê qehweyî tarî ye. == Reftar == === Xwarin === Eylo nêçîrê [[çûk]], [[xijende]] û [[guhandar]]ên biçûk dikin û dixwin. Ji ber jehriya dermanên çandinî hejmara eyloyan kêm dibe. ===Pirbûn=== Eylo li serê zinarên bilind hêlînên xwe çêdikin. == Belavbûn û jîngeh == == Bêjenasî == Peyva ''eylo'' wek peyva [[pehlewî]] ''aluh'', ''aloh''<ref>Michael Chyet (2003). Ferhenga Kurmancî-Înglîzî. Yale University Press, New Haven û New York.</ref> e. Di [[îngilîzî]] de ''eagle'' û di [[latînî]] de ''aquila'' ye. Îhtimala mezin ev peyvan ji hev hatine. Lê belê, li gorî hin çavkaniyên din{{Çavk}} ti têkiliya peyva kurdî «eylo, helo» û hwd., bi înglîzî û latînî ra tun e. Ev peyva bi medî [*rzifya-], avestî [ǝrǝzifiiya-], sanskrîtî [rjipya-] «helo, eylo, qertal» va girêdayî ye. Li gorî dengnasiya dîrokî divêt di zmanê hîndî-ewrupî yê bingehîn da wekî [*rgyi-ptyo-] dayî bibe{{Çavk}}. == Wek sembol == === Kurd === [[Wêne:Coat of Arms of Kurdistan.svg|thumb|150px|[[Nîşana Herêma Kurdistanê]]]] === Alban === [[Wêne:Coat of arms of Albania.svg|thumb|100px|[[Nîşana Komara Albanyayê]]]] == Pêşangeh == <gallery> File:Peregrine Falcon in flight.jpg File:Golden Eagle RWD2.jpg File:Aquila chrysaetos Flickr.jpg File:Hunting_with_Golden_Eagles.jpg File:Е. ТИХМЕНЕВ. Охота с беркутом.jpg Aquila chrysaetos MHNT.ZOO.2010.11.88.3.jpg |Museum specimen </gallery> == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons|Aquila chrysaetos}} {{Wîkîcure|Aquila chrysaetos}} * [http://www.youtube.com/watch?v=-Y3Dl0BGFfw Kazakh hunter. Fox Hunting with a Golden Eagle – Human Planet: Mountains, preview – BBC One] * [http://www.mongoliaphoto.com/index-81.html Photos Hunting with Golden Eagles] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110714112452/http://www.mongoliaphoto.com/index-81.html |date=2011-07-14 }} * [http://ibc.lynxeds.com/species/golden-eagle-aquila-chrysaetos Golden Eagle videos]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110812135625/http://ibc.lynxeds.com/species/golden-eagle-aquila-chrysaetos |date=2011-08-12 }} on the Internet Bird Collection * [http://www.ibercajalav.net/img/126_GoldenEagleAchrysaetos.pdf Ageing and sexing (PDF; 5.7 MB) by Javier Blasco-Zumeta & Gerd-Michael Heinze] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111114221315/http://www.ibercajalav.net/img/126_GoldenEagleAchrysaetos.pdf |date=2011-11-14 }} {{Balinde}} {{Balindeyên dirende yên dirûvê baziyan}} {{Baziyên bi derpî}} [[Kategorî:Bazî]] [[Kategorî:Faunaya Kurdistanê]] [[Kategorî:Faunaya Afrîkayê]] [[Kategorî:Faunaya Amerîkaya Bakur]] [[Kategorî:Faunaya Asyayê]] [[Kategorî:Faunaya Ewropayê]] [[Kategorî:Canewerên ku di sala 1758an hatine saloxandin]] 1h6i3dxe6g2o52os9ehjin6yisxgbu4 Zimanê esperanto 0 6327 1094079 1091372 2022-07-31T07:09:22Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Gotara baş}} {{Infobox ziman | nav = Esperanto | navê xwemalî = Esperanto | renga malbat = zimanê çêkirî | bilêvkirin = {{IPA|espeˈranto}} {{bilêvkirin|Eo-Esperanto.ogg|(guhdarî bike)|help=no}} | afirîner = [[L. L. Zamenhof]] | dîrok = 1887 | wêne = Flag of Esperanto.svg | firehiya wêne = 140px | binwêne = Ala Esperantojê | herêm = [[Cîhan]] ([[Esperantujo]]) | nexşe = Number of Esperanto association members by country (2015).svg | firehiya nexşe = | binnexşe = Firehbûna zimanê esperantoyî: bi ya hejmarên endamên komelên esperantoyî | zimanê zikmakî = Wekî zimanê zikmakî 1000 an jî çend hezar (2016)<ref>Harald Haarmann, [https://web.archive.org/web/20160304230135/http://fischer-zim.ch/esperanto/lingvaj-temoj/haarmann--leksikono-eo.htm Eta leksikono pri lingvoj], 2011, archive date March 4, 2016: Esperanto … estas lernata ankaŭ de pluraj miloj da homoj en la mondo kiel gepatra lingvo. ("Esperanto has also been learned by several thousand people in the world as a mother tongue.")</ref><ref>Jouko Lindstedt, Jouko, [https://web.archive.org/web/20160303174639/http://www.helsinki.fi/~jslindst/odo.html Oftaj demandoj pri denaskaj Esperant‑lingvanoj] ("Frequently asked questions about native Esperanto speakers"), archive date March 3, 2016.</ref> Hejmarê kesên ku wekî zimanê duyem bi kar tînîn di navbera 63.000<ref>"[https://www.liberafolio.org/2017/02/13/nova-takso-60-000-parolas-esperanton/ Nova takso: 60.000 parolas Esperanton]" [New estimate: 60.000 speak Esperanto] (in Esperanto). Libera Folio. February 13, 2017. Retrieved February 13, 2017.</ref> û 2 mîlyon in.<ref>"[https://www.ethnologue.com/language/epo Esperanto]" (20th ed.). Ethnologue. Retrieved October 6, 2017.</ref> | malbat1 = [[Zimanê çêkirî]] | malbat2 = Peyv piranî ji [[Malbata zimanên hind û ewropî]] bi taybetî [[Zimanên romanî]] û [[Zimanên germanî]], rêziman jî bi taybetî [[Zimanên slavî]] | malbat3 = [[Proto-esperanto]] | nivîs = [[Alfabeya esperantoyî ya latînî|Alfabeya latînî]], [[Alfabeya Braille]] | iso1 = eo | iso2 = epo | iso3 = epo | linglist = epo | lingua = 51-AAB-da | agahdarî = }} {{Esperanto}} '''Esperanto''' (bi navê wê ya orîjînal ''Lingvo Internacia''), [[zimanê çêkirî|zimanekî çêkirî]] ye ku ji aliyê doktorê çavan ê [[polonya|polonyayî]] [[Ludwik Lejzer Zamenhof]] ve, di sala 1887an de hatiye çêkirin. Di pirtûka wî ya bi navê ''[[Fundamento de Esperanto]]'' ("Bingehên Esperanto") de ya ku di 1905an de weşandiye, bingeh û rêzikên wê vegotiye.<ref>"Esperanto." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2012</ref> Zamenhofê ku xwe bi navê ''Dr. Esperanto'' daye nasîn, fikiriye ku zehmetiyên ragihandinê yên di navbera kesên ziman-cuda de bi saya zimaneke hevpar ê ku fêrbûna wê hêsan be, dê ji holê rabin û bi vê mebestê esperanto çêkiriye. Îro herçiqas zimanê çêkirî yê herî navdar û axiverên wê herî pir ew be jî negihaştiye asta "zimanê navnetewî".<ref>Byram, Michael (2001). Routledge Encyclopedia of Language Teaching and Learning. Routledge. ss. 464.</ref> ==Peyvnasî== Jêderka peyva esperanto dispêre peyva "espérer" a [[fransî]] ya ku tê wateya “hêvîkirin”. Ev peyv wekî esperi ketiye esperanto. Reh û paşgirên vê peyvê wekî esper¹-ant²-o³ ye: *¹ Ji lêkera esperi tê ya bi wateya “hêvîkirin” e. *² Paşgira partîsîpê ye. *³ -o’ya ku peywira navdêrî dide bêjeyan. Navê orîjînal a esperantoyê lingvo internacia ye; lê belê L. L. Zamenhof di Unua Libro ya xwe ya 1887 tarîxî de ya ku tê de esperantoyê dida naskirin, ji xwe wekî Doktoro Esperanto (Dr. Hêvîdar) behs kiriye û piştî wê jî ziman gelek caran bi vê navê hatiye qalkirin. ==Dîroka geşedanê== [[Wêne:1908-kl-t-zamenhof.jpg|thumb|L.L. Zamenhof, damezrênerê esperanto]] ===Pêvajoya afirandinê=== Zimanê esperanto, ji aliyê Ludwik Lejzer Zamenhof ê polonî yî doktorê çavan hatiye çêkirin û di 1887an de weşandiye. Mirovên wê herêmê ya ku Dr. Zamenhof tê de bû, bi [[polonî]], [[rûsî]], [[yîdîş]] û hwd. dipeyiviyan. Ji bo ku ew gelên ji hev cuda, bi hevre bi hêsanî têkiliyê dînin, zimaneke bi 16 rêzikê bingehîn îcad kiriye ku tu carî naguherin û îstîsnayên wan tune ne. Jêderkên peyvan ji wan ziman û bi gelemperî jî ji zimanên [[Ewropa]]yê girtiye. Zamenhof, ji zarokatiya xwe ve xeyal kiriye ku zimaneke çêbike û mirovên ji neteweyên cuda bi hêsanî werin ba hev du. Di demên pêşî de fikiriye ku zimanên [[latînî]] û [[yewnanî]] basît bike lê belê piştî destpêka fêrbûna latînî fêm kiriye ku bingehên wê tevlihev e û biryar daye ku zimaneke ji serî afirandin jê çêtir e. Ji emrên xwe yên dehî ve xebitiye ku zimaneke wiha çêbike. Dema fêrbûna xwe ya [[îngilîzî]] de Zamenhof hiziriye ku cur bi cur bûna kişandina lêkeran bo kesan ne hewciye û divê basîttir bibe lê belê hîn jî gelek zehmetiyan dikişand ku bêjeyan ji ber bike. Lê dema fêrbûna xwe ya rûsî de tê derxistiye ku bi bikaranîna paşgiran ev pirsgirêk dê siviktir bibe û bi vê riyê de dest bi geşedana zimên kiriye. Bêjeyên vê zimanî ji zimanên [[roman|Zimanên romanî]] û [[zimanên germanî]] wergirt ku sebaba wê jî di tevahiya dinyê de van zimanan dihat fêrkirin. Zamenhof di [[17ê kanûna pêşîn]] a 1878ê de bi çend hevalên xwe re him rojbûna xwe ya 19em û him jî jidayîkbûna Lingwe Uniwersala (Zimanê Dinyê) pîroz kiriye. Agahiyeke berfireh a vê asta zimên tune ye, tenê çarîneyeke jê maye. [[File:Unua libro rusa.jpg|thumb|left|Unua libro (Pirtûka Yekem) bi berga rûsî.]] Di 1881ê de çend guhertinên girîng hat peyitandin wekî navê ziman bû Lingvo Universala; ji cihê herfa w, v hat bicihkirin; [[Paşgir (zimannasî)|paşgira]] pirhejmarî, -es hat rakirin û -oj hat hilbijartin; paşgira diyarker -l hat lêzêdekirin. Di vê astê de herfên ku îro tune ne mîna á, ć, é, ħ, -ó, ś, ź hîn hene jê pêve paşgira dema niha/fireh -é; paşgira dema borî -u; paşgira dema bê -uj; paşgira raweya hekanî -á; paşgira fermanî -ó; paşgira rader -e yan jî -i ne û cînavên kesîn ji yên îroyîn cuda ne. Di salên din de Zamenhof bi wergerîna pexşan û helbestên zimanên biyanî bo esperanto, raman û biryarên xwe yên qala zimên aniye asta dawî. Kirpa lêkeran a li kîteyên dawî rakiriye û li ser kîteya berî kîteya dawî biryar daye. Herfên ć, ħ, ś, ź hatiye rakirin û cihên wan bi rêzî ĉ, ĥ, ŝ, ĵ aniye û ji bo dź jî herfa ĝ qebilandiye. Di sala 1887ê de Zamenhof pirtûka xwe ya bi navê [[Unua Libro]] (Pirtûka Yekem) xelas kir û weşand û bi wê, asta ewil a esperanto a ku tê de wê wekî lingvo internacia bi nav kiriye, temam kir. 1887 ji aliyê herkesî ve wekî derketina holê ya esperanto tê qebilandin. ===Piştî biryardariya zimên=== Esperanto di salên ewil de berê li [[Rûsyaya Çarî]] hat naskirin; lê di dawiyê de gihaşt heta [[Ewropaya Rojava]]yê û di 1889a de [[Arjentîn]]ê, di 1901ê de [[Kanada]]yê, di 1903an de [[Cezayîr]]ê, [[Şîle]]yê, [[Japonya]]yê, [[Meksîk]]ê û [[Perû]]yê, di 1904an de [[Tûnis]]ê, di 1905an de [[DYA]]yê, [[Gîne]]yê, [[Hindûçîn]]ê, [[Zelanda Nû|Nû Zelandayê]], [[Viyetnam]]ê û [[Uruguay]]ê. Ji xeynî salên [[Şerê Cîhanî yê Yekem]] û [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], ji 1905an vir ve her sal kongreyên bi temaya Esperanto tê lidarxistin û ev kongre gelek bandor li pêvajoya prestîj û nasandina zimên kirine. Ji bo biryardariya zimên û baweriya lê tê kirin xurt bibe, di [[Deklerasyona Bolonya]]yê de ya di 1905an de hat îmzekirin, bi rêjeya mezin guhertinên li ser esperantoyê hat sînordarkirin û hat ragihandin ku rêzikên li [[Fundamento de Esperanto]] dê heta hetayê ji aliyê kesekî ve neyê guhertin. Di salên 1920an de pêşniyazeke ji [[Komeleya Neteweyan]] re hat kirin bo zimanê xebatê ya vê komeleyê bibe esperanto. Di dengdayînê de nûnerên 10 welatan vê pêşniyazê qebûl kir lê ji xêndî nûnera [[Fransa]]yê, Gabriel Hanotaux. Li gorî wî heke ev pêşniyaz bê pejirandin dê zimanê fransî statuya xwe ya zimanê dinyayê winda bike û madê xwe yên vetoyê ji bo dijberiya vê pêşniyazê bi kar anî. Lê belê piştî du salan Komeleya Neteweyan pêşniyaz kir ku hemû dewletan di mifredatên xwe yên perwerdeyê de cih bidin esperantoyê jî. Di van salan de [[anarşîzm]] wekî tevgereke polîtîk gelek piştgirî da esperantoyê. Ji ber van sedeman ji aliyê gelek kesan ve van salan ji bo esperantoyê salên serkeftinê bûn.<ref>{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=http://www.esperanto.ie/en/zaft/zaft_2.html |accessdate=2018-02-26 |archive-date=2015-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924002210/http://www.esperanto.ie/en/zaft/zaft_2.html |url-status=dead }}</ref> Piştî salên 1930an [[Adolf Hitler]] gelek axiverên esperantoyê bi seba ew dijberên neteweperstiyê ne, da kuştin. Hitler ji ber ku Zamenhof [[cihû]] bû, esperantoyê bi riya qanûnê di 1935an de qedexe kiribû û di pirtûka xwe ya bi navê ''Mein Kampf''ê de gotiye ku esperanto ji bo lihevkomkirina cihuyên li ser çar aliyên dinyê hatiye berhemandin.<ref>{{Citation |title=HyperCard Stack, Michael Urban |url=http://wwwtios.cs.utwente.nl/esperanto/hypercourse/geenkomplot.html |accessdate=2018-02-26 |archive-date=2008-11-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081101224228/http://wwwtios.cs.utwente.nl/esperanto/hypercourse/geenkomplot.html |url-status=dead }}</ref> Berevajiya Hitlerê, di van salan de di [[Îtalya]]ya [[Faşîzm|Faşîst]] de li hemberî esperantoyê mudaxileyeke girîng nehatiye kirin, bi ser de di hin broşurên danasîna neteweyê carinan zimanê esperantoyê jî hatiye bikaranîn. Piştî Şerê Cîhanî yê Duyem, di salên [[Şerê Sar]] de her du alî jî fikare dikir ku dê esperanto ji aliyê din ve ji bo zimanê propagandayê bê bikaranîn. Di împeratoriya [[Japon]] de tevgera esperantîstên çepgir hat qedexekirin.<ref>Lins, Ulrich (2008). "Esperanto as language and idea in China and Japan". Language Problems and Language Planning. John Benjamins. 32 (1): 47–60.</ref> Piştî [[Şoreşa Kewçêrê]] ya 1917 esperanto li [[Sovyet]]ê gelek popûler bû, bi ser de [[Yekîtiya Esparantoyê ya Sovyetê]] ji aliyê hikûmetê ve vekirî an jî veşartî piştgirî histendiye.<ref name="marxists.org">https://www.marxists.org/archive/trotsky/1940/xx/stalin/ch04.htm</ref> [[Lev Trotskî]] di bîranînên xwe de qal dike ku [[Stalin]] bi xwe jî esperanto fêr bûye.<ref name="marxists.org"/> Lê belê piştî 1937ê polîtîkaya Sovyetê ya esperantoyê berevajî bûye û gelek esperantîst avêtine hepsê, şandine kampa [[Gulag]]ê ya xebatê û sirgûn kirine yan jî daleqandine. Wekî sebeb jî “sîxûri di komeleyê de tê kirin” hatiye rê dan. Herçiqas di dema Stalin de esperanto nehatibe qedexekirin jî axiverbûna wê gelek bi talûke bûye.<ref>Ulrich Lins: Die gefährliche Sprache. Die Verfolgung der Esperantisten unter Hitler und Stalin. Bleicher: Gerlingen, 1988, p. 220 and elsewhere.</ref> Di [[Şerê navxweyî yê Spanyayê]] de [[Spanya|Spanyaya Franko]] anarşîst û [[sosyalîst|sosyalîzm]] û neteweperestên [[Katalonya|ketelanî]] qedexe kiribû û di vê eniyê de bikaranîna esperantoyê gelek fireh bû.<ref>[https://www.nodo50.org/esperanto/artik68es.htm], nodo50.org, 26.2.2018</ref> Di salê 1954ê de [[UNESCO]], bi [[Universala Esperanto-Asocio]] (Yekîtiya Esperantoyê ya Cîhanê) re têkiliya şêwirmendiyê ava kir. Esperanto di salên 1970an de li herêmên din yên cîhanê belav bûye. Damezrînerê [[Komara Kurdistanê]], Qazî Mihemed dizanîbûye<ref>{{Cite book|url=https://books.google.de/books?id=W78I4hK0JLQC&pg=PA132&lpg=PA132&dq=qazi+mohammed+esperanto&source=bl&ots=vmqB4Atf8f&sig=ACfU3U1nEUoFdMZG34La4xhTb9vMQ2KUZg&hl=de&sa=X&ved=2ahUKEwikgvjgjajkAhVLyKQKHXZnA6UQ6AEwDHoECAkQAQ#v=onepage&q=esperanto&f=false|title=A People Without a Country: The Kurds and Kurdistan|last=Chaliand|first=Gérard|publisher=Zed Books|year=1993|isbn=|location=|pages=132}}</ref>.<ref>http://www.nerinaazad.info/news/life/people/psawa-qaz-muhammedin-oglu-el-qaz-ile-roportaj{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Di sala 1975ê de li [[Îran]]ê tevgera esperantoyê gihaşt astekî pir bilind û li [[Tehran]]ê komekî 3000 kesî dest bi fêrbûna esperantoyê kir. [[Ayetula Xumênî]] gazî misilmanan kir û xwest ku esperanto fêr bibin û pesnê esperantoyê da ku mirovên dînên wan ji hev cuda dikare bîne li ba hev du. Di semînerên xwe yên [[Qum]]ê de esperanto bi kar anî. Bi destê dewlet [[Quran]] hat wergerandin bo esperanto. Di salê 1985ê de UNESCO ji welatên [[NY]]ê xwest ku esperanto li tevlî mifredatên xwe bikin. Esperantîstên li [[Afrîka]]yê, di 1991ê de karine ku Kongreya Panafrîka li dar bixe. ==Taybetmendiyên rêzimanî== ===Senifandin=== Wekî zimanekî çêkirî Esperanto, bi rasterast ne nêzîkî zimaneke zindî ye. Lê ji ber ferhengsaziyê nêzîkî zimanên romanî ye û ji aliyê dengsazî ve nêzîkî [[zimanên slavî]] ye. Ji aliyê watesazî ve nêzîkî [[malbata zimanên hind û ewropayê]]. Ji ber ispata navneteweyîbûna esperantoyê di demên dawî de ji aliyê peyvsazî ve nêzikbûna wê û zimanên [[tirkî]] û [[japonî]] tê qalkirin. ===Nivîs=== Esperanto, bi [[alfabeya latînî|alfabeyeke latînî]] tê nivîsandin û di vê alfabeyê de gelek herf ji bo esperantoyê hatiye çêkirin. Her herf di heman demê de tenê sembola dengekî ye û çawa tê nivîsandin wiha jî tê xwendin mîna [[kurdî]]. {| class = "wikitable" align=left |- ! align=left | Herf ! align=left | Navê wê ! align=left | [[IPA]] ! align=left | Dengê Kurdî |- valign=top |- |[[A]] [[a]]|| a ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Open_front_unrounded_vowel.ogg /a/]|| a |- | [[B]] [[b]] || bo ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2c/Voiced_bilabial_plosive.ogg /b/]|| b |- | [[C]] [[c]] || co ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9d/Voiceless_alveolar_sibilant_affricate.oga /t͡s/]|| ts |- | [[Ĉ]] [[ĉ]] || ĉo ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/97/Voiceless_palato-alveolar_affricate.ogg /tʃ/]|| ç |- | [[D]] [[d]] || do ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/01/Voiced_alveolar_plosive.ogg /d/]|| d |- | [[E]] [[e]] || e || [//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6c/Close-mid_front_unrounded_vowel.ogg /e/]||e |- | [[F]] [[f]] || fo ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/33/Voiceless_labiodental_fricative.ogg /f/]|| f |- | [[G]] [[g]] || go ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b4/Voiced_velar_plosive.ogg /g/]|| g |- | [[Ĝ]] [[ĝ]] || ĝo ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e6/Voiced_palato-alveolar_affricate.ogg /dʒ/]|| c |- | [[H]] [[h]] || ho ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/da/Voiceless_glottal_fricative.ogg /h/]|| h |- | [[Ĥ]] [[ĥ]] || ĥo ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/Voiceless_velar_fricative.ogg /x/]|| x |- | [[I]] [[i]] || i ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/91/Close_front_unrounded_vowel.ogg /i/]|| î |- | [[J]] [[j]] || jo ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e8/Palatal_approximant.ogg /j/]|| y |- | [[Ĵ]] [[ĵ]] || ĵo ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/30/Voiced_palato-alveolar_sibilant.ogg /ʒ/]|| j |} {| class = "wikitable" |- ! align=left | Herf ! align=left | Navê wê ! align=left | [[IPA]] ! align=left | Dengê Kurdî |- valign=top |- | [[K]] [[k]] || ko ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e3/Voiceless_velar_plosive.ogg /k/]|| k |- | [[L]] [[l]] || lo ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bc/Alveolar_lateral_approximant.ogg /l/]|| l |- | [[M]] [[m]] || mo || [//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a9/Bilabial_nasal.ogg /m/]|| m |- | [[N]] [[n]] || no || [//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/29/Alveolar_nasal.ogg /n/]||n |- | [[O]] [[o]] || o ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/84/Close-mid_back_rounded_vowel.ogg /o/] an jî [//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/02/Open-mid_back_rounded_vowel.ogg /ɔ/]|| o |- | [[P]] [[p]] || po ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/51/Voiceless_bilabial_plosive.ogg /p/]|| p |- | [[R]] [[r]] || ro ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ce/Alveolar_trill.ogg /r/] an jî [//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a0/Alveolar_tap.ogg /ɾ/]|| r |- | [[S]] [[s]] || so ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ac/Voiceless_alveolar_sibilant.ogg /s/]|| s |- | [[Ŝ]] [[ŝ]] || ŝo ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cc/Voiceless_palato-alveolar_sibilant.ogg /ʃ/]|| ş |- | [[T]] [[t]] || to ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/02/Voiceless_alveolar_plosive.ogg /t/]|| t |- | [[U]] [[u]] || u ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5d/Close_back_rounded_vowel.ogg /u/]|| u |- | [[Ŭ]] [[ŭ]] || ŭo ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f2/Voiced_labio-velar_approximant.ogg /u̯/]|| ~w |- | [[V]] [[v]] || vo ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/85/Voiced_labiodental_fricative.ogg /v/] an jî [//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ee/Labiodental_approximant.ogg /ʋ/]|| v |- | [[Z]] [[z]]|| zo ||[//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c0/Voiced_alveolar_sibilant.ogg /z/]|| z |} Herfa ĥ (x-ya [[kurdî]]) di esperantoya nûjen de di kêm bêjeyan de heye. Ji ber sedema bilêvkirina wê zor e, îro gelek caran herfên ĉ, h û k li cihê wê tê bikarannîn. Herfa ŭ, tenê piştî dengdaran tê û dîftong ava dike, ji ber wê jî qet di pêşiya bêjeyan de nayê bikaranîn, du îstisnaya wê hene: navê vê dengê, ŭo û hodengên mîna ŭa! Di alfabeya esperantoyê de herfên Q, X, W û Y tune ne. Nivîsandina herfên ĉ, ĝ, ĥ, ĵ, ŝ û ŭ carinan di amûrên elektronîk de mimkin nabe. Ji ber wê jî L. L. Zamenhof pêşniyaz kiriye ku ji bo di van rewşan de bira pergala-h’yê bê bikaranîn: ch, gh, hh, jh, sh û tenê u. Lê ji ber ku jixwe di alfabeyê de herfa h heye, pergala-x’ê tê bikaranîn: cx, gx, hx, jx, sx û ux. Li gorî îstatîstîkên Googleê ya 2007ê di dorhêla înternetê de rêjeya bikaranîna herfên Unicode a alfabeya orjînal ji %77, rêjeya bikaranîna pergala-x’ê ji %14 û rêjeya bikaranina pergala-h’yê dora ji %9 e. Hin bername hene ku herfa ku di pergala-x’ê de hatiye nivîsandin diwergirîne herfa Unicodeê, wekî mînak ji bo [[Microsoft Windows]]<ref>{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=http://www012.upp.so-net.ne.jp/klivo/amiketo/ |accessdate=2018-02-26 |archive-date=2016-11-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161123231615/http://www012.upp.so-net.ne.jp/klivo/amiketo/ |url-status=dead }}</ref> û [[Mac OS X]]<ref>{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=http://www012.upp.so-net.ne.jp/klivo/amiketo/makamiketo.html |accessdate=2018-02-26 |archive-date=2016-04-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160405160459/http://www012.upp.so-net.ne.jp/klivo/amiketo/makamiketo.html |url-status=dead }}</ref> û [[Linux]]ê<ref>{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=http://www012.upp.so-net.ne.jp/klivo/amiketo/linamiketo.html |accessdate=2018-02-26 |archive-date=2016-12-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161207213204/http://www012.upp.so-net.ne.jp/klivo/amiketo/linamiketo.html |url-status=dead }}</ref> bernameyên ''Tajpi'' û ''Amiketo''. Herfên ĉ, ĝ, ĥ, ĵ, ŝ xweserî esperanto ye, herfa ŭ tenê ji bo translîterasyona zimanê [[belarûsî]] tê bikaranîn ku di normalê de ev ziman bi [[alfabeya kîrîl]] tê nivîsîn. Bêîstîsna kirpa bêjeyan li ser kîteya berî kîteya dawî ne. Tenê, bi taybetî di helbest û stranan de, -o’ya dawî ya peywira navdêrî dide, dibe bê rakirin. Lê di vê rewşê de cihê wê -o’yê nîşaneya ‘ tê bikaranîn û kirpa bêjeyê jî li ser kîteya dawî dibe. ===Rêziman=== Ji xeynî çend îstîsnayên jimartî, komên bêjeyan ên esperanto ji herfa dawî tê fêmkirin. {| class = "wikitable" |- ! align=left | Herfa dawî ! align=left | Cureya bêjeyê ! align=left | Mînak ! align=left | Kurdî |- valign=top |- |'''-o''' || [[navdêr]] || rapido || ''lez'' |- |'''-a''' || [[rengdêr]] || rapida || ''lezgîn'' |- |'''-e''' || [[hoker]] || rapide || ''bi lezgînî'' |- |'''-i''' || [[lêker]] || rapidi || ''lezîn'' |} Li vê mînakê “rapid” reha bêje ye û ji aliyê rêzimanî ve bêwate ye. Reh ji aliyê paşgirên -a, -e, -i, -o ve navdêr, rengdêr, hoker û lêker dibe. Çend îstîsnayên van rêzikan hene: nun (aniha) an jî preskaŭ (hema hema, kêmzêde) hoker in û bi -e xilas nabin, gelek hokerên bi -aŭ xilas dibin hene. Her wiha cînavên mi (ez/min), vi (tu) hwd bi -i xilas dibin lê ne lêker in. Lê car din jî ev rêzik bi rêjeyeke gelek mezin li ferhengê hatiye peyitandin. Li hemberî zimanên xwezayî, di esperanto de pir hindik bêjeyên reh hene û qasî 400-500 heb in. Bi [[Pêşgir (zimannasî)|pêşgir]] û paşgir an jî bi riya hevedudanî ji van reh-bêjeyan gelek peyv tê berhemandin û bi wan re kêmzêde li ser hemû mijarên rojane tê axaftin. Lê belê, hejmara reh-bêjeyan bi tevahiya têgînên zanyarî, pîşeyî û hwd digihije dora 15.000an. Taybetmendiyên sereke yên esperanto ev in: herçiqas mîna kurdî zayendên bêjeyan tune be jî esperanto zayendê ji hev cuda dike; îstîsnayên lêkeran tune ne û bi bi paşgirên 6 raweyan tên kişandin û kişandina lêkeran ji kesan û hejmara kesan bandordar nabe; rewşa diyarker a navdêr heye; rengdêr, hejmar û rewşa navdêran hildigre; hêmanên hevokê dikarin cihên xwe biguherînin lê peywira xwe winda nakin. ===Artîkel=== Di esperanto de ji bo artîkela diyarker la tê bikaranîn. Peywira wê mina the’ya îngilîzî ye. Him ji bo bêjeyên yekjimar û him jî ji bo pirjimar tê bikaranîn. *Infano kuras en ĝardeno. (Zarokekî li bexçeyekî dibeze) – Kîjan zarok û kîjan bexçe ne diyar e. *La infano kuras en ĝardeno. (Zarok li bexçeyekî dibeze) – Zarok diyar e lê bexçe ne diyar e. *La infano kuras en la ĝardeno. (Zarok di bexçê de dibeze) – Him zarok him jî bexçe diyar e. *Infanoj kuras en la ĝardeno. (Zarokan di bexçê de dibezin) – Zarokan ne diyar e lê bexçe diyar e. *La infanoj kuras en la ĝardeno. (Zarokan di bexçê de dibezin) – Him zarokan him jî bexçe diyar e. L. L. Zamenhof di pirtûka xwe ya Fundamento de Esperanto de gotiye ku heke bikaranîna wê bi zehmet be, li gorî tercihê qismî an jî bi temamî dikare bê terikandin/neyê bikaranîn. ===Hêmanên hevokê=== Herçiqas hevoksaziya esperanto wekî kirde-lêker-bireser be jî wate ne girêdayî vê rêzkirinê ye û pir caran tê guherandin. Di esperanto de bêjeyan bi alîkariya paşgira -j-yê ( y tê xwendin) tê pirhejmar kirin. Rengdêra ku navdêr diwesfîne, mîna navdêr paşgira pirhejmarî hildigire wekî erebî û spanyolî. Rengdêr dikare berî navdêr an jî piştî wê were: alta viro ~ viro alta (zilamê dirêj), altaj viroj ~ viroj altaj (zilamên dirêj) Di esperanto de paşgira diyarker (akuzatîf) (-n) heye ku serbestiya wateya hevokî bi saya wê tê kirin. Paşgira -n tê paş bireserê ya ku di bin bandora lêkerê ye. Heke ev bireser qedîneka rengdêrîn be, her du bêje jî paşgira -n’yê digirin. Heke bireser pirhejmar be, -n, piştî -j’yê tê. *Mi farbis la ruĝan pordon. (Min deriyê sor boyax kir.) *Mi farbis la ruĝajn pordojn. (Min deriyên sor boyax kirin.) *Min farbis la ruĝa pordo. (Deriyê sor ez boyax kirim.) *La ruĝan pordon farbis mi. (Min deriyê sor boyax kir.) *Mi farbis la pordon ruĝan. (Min deriyê sor boyax kir.) *Mi farbis la pordon ruĝa. (Min derî boyaxî sor kir.) ===Cînav=== Di esperanto de 9 cînavên bingehîn hene. Cînava 3em a yekhejmar zayendan ji hev cuda dike û cînava 2em ên yekhejmar û pirhejmar yek in. {| class=wikitable |+ ! colspan=2 | !! yekhejmar !! pirhejmar |- ! colspan=2 | kesê yekem | align=center | '''mi''' <br /> ez, min || align=center | '''ni''' <br /> em, me |- ! colspan=2 | kesên duyem | colspan=2 align=center | '''vi''' <br /> tu |- ! rowspan=3 | kesên<br />sêyem !! [[Wiktionary:ku:nêr|nêr]] | align=center | '''li''' <br /> ew, wî || rowspan=3 align=center | '''ili''' <br /> ew, wan |- ! [[Wiktionary:ku:mê|mê]] | align=center | '''ŝi''' <br /> ew, wê |- ! [[Wiktionary:ku:epicene|bêzayend]] | align=center | '''ĝi''' <br /> ew |- ! colspan=2 | nediyar | colspan=2 align=center | '''oni''' <br /> yek |- ! colspan=2 | vegerok | colspan=2 align=center | '''si''' <br /> xwe |} Ĝi, ji bo kirdeyên bêzayend an jî zayendên wan nayê zanîn tê bikaranîn û heke bê xwestin ji bo heywanan re jî tê bikaranîn ên ku zayendên wan tê zanîn. Dema ku zayend ne girîng bin, cînava oni tê bikaranîn. Si tê wateya “xwe”, tu carî nabe perçekî kirdeyê lê ji bo kirdeyê tê bikaranîn a ku bandora lêker li ser î/wê ye. Cînavên ku li bandora lêker in, paşgira -n’yê digirin. Cînavên bingehîn dema paşgira -a’yê digirin, dibin cînavên xwedîtiyê: Mia a/ê min, via a/ê te,; lia a/ê wî, ŝia a/ê wê, ĝia a/ê wê/wî ilia a/ê wan, onia a/ê yekî/yeke ve sia a/ê xwe. Mînak: *Li lavas sin. (Ew xwe dişo.) *Li lavas lin. (Ew wî dişo.) *Ili manĝis siajn pomojn. (Sêvên xwe xwarin.) *Ili manĝis iliajn pomojn. (Sêvên wan xwarin.) ===Daçek=== Di esperanto de daçekên ku cih nîşan didin, berî bêjeyan tê bikaranîn. Li cihê hin daçekan heke tevlîhevî dernekeve dibe ku paşgira -n’yê bê bikaranîn. {| class="wikitable" |- ! ! colspan="2" | Beramber ! colspan="2" | Mînak ! colspan="2" | Wate |- align="left" ! align="left" | Al | colspan="2" | (hokera cih û berekê<br /> ber bi ... ve | colspan="2" | Mi iris al la lernejo.<br />Li kuras al mia domo. | colspan="2" | Ez çûm dibistanê.<br />Ber bi mala min ve dibeze. |- align="left" ! align="left" | Anstataŭ | colspan="2" | li şûna | colspan="2" | Li iros anstataŭ mi. | colspan="2" | Ew ê li şûna min here. |- align="left" ! align="left" | Antaŭ | colspan="2" | li ber <br />berê, berî | colspan="2" | Ŝi sidas antaŭ sia domo.<br />Antaŭ li venis ĉi tie, li fartis bone. | colspan="2" | Li ber malê rûdine.<br />Ew berî were vir, baştir bû. |- align="left" ! align="left" | Apud | colspan="2" | li cem, li nik | colspan="2" | Ni konstruos domon apud la rivereto. | colspan="2" | Em ê li cem çemê maleke ava bikin. |- align="left" ! align="left" | Ĉe | colspan="2" | li (li ser) | colspan="2" | Li sidas ĉe la komputilo. | colspan="2" | Li ser kompûterê rûdine. |- align="left" ! align="left" | Ĉirkaŭ | colspan="2" | li dor | colspan="2" | Ĉevalo kuras ĉirkaŭ la domo. | colspan="2" | Hesp li dora malê dibeze. |- align="left" ! align="left" | Da | colspan="2" | (mîqdar) hin, hinek | colspan="2" | Ni havis multe da gastoj. | colspan="2" | Hin mêvanên me hebû. |- align="left" ! align="left" | De | colspan="2" | (Veqetandek) -ê, -a, -ên <br /> ji | colspan="2" | Amed estas la urbo de kurdoj.<br />Ŝi iros de la urbo. | colspan="2" | Amed bajarê kurdan e.<br />Wê ji bajêr here. |- align="left" ! align="left" | Dum | colspan="2" | bo, ji bo | colspan="2" | Ili iris dum ok minutoj. | colspan="2" | Ji bo heşt deqeyê çûn. |- align="left" ! align="left" | Ekster | colspan="2" | derve | colspan="2" | Ŝi iros ekster la urbo. | colspan="2" | Ew ê here derveyê bajêr. |- align="left" ! align="left" | El | colspan="2" | ji | colspan="2" | Ŝi iros el la urbo. | colspan="2" | Ew ê ji bajêr here. |- align="left" ! align="left" | En | colspan="2" | di ... de, li | colspan="2" | Ili estas en la domo. | colspan="2" | Di malê de ne. |- align="left" ! align="left" | Ĝis | colspan="2" | heta | colspan="2" | Mi iros ĝis la domo. | colspan="2" | Ez ê herim heta malê. |- align="left" ! align="left" | Inter | colspan="2" | Di navberê de | colspan="2" | Li sidas inter la infanoj. | colspan="2" | Di navbera zarokan de rûnişt. |- align="left" ! align="left" | Je | colspan="2" | (hokera nediyarî) | colspan="2" | Ni matenmanĝos je la oka.<br />Mi kredas je Dio.<br />Donu ĝin je mi. | colspan="2" | Em ê di seat heşta de taştê bixwin.<br />Baweriya min ji Xwedê heye. |- align="left" ! align="left" | Kontraŭ | colspan="2" | li hemberî | colspan="2" | Dubo gardas kontraŭ risko. | colspan="2" | Guman li hemberî rîskê diparêze. |- align="left" ! align="left" | Krom | colspan="2" | ji xeynî | colspan="2" | Ĉiuj iris krom vi. | colspan="2" | Ji xeynî te herkes hatin. |- align="left" ! align="left" | Kun | colspan="2" | bi, bi .. re | colspan="2" | Ili iros kun vi. | colspan="2" | Ew ê bi we re herin. |- align="left" ! align="left" | Laŭ | colspan="2" | li gorî | colspan="2" | Ĉiu mezuras aliajn laŭ sia mezurilo. | colspan="2" | Herkes serkeftiyên xwe li gorî yên din dipîvin. |- align="left" ! align="left" | Malgraŭ | colspan="2" | ligel, digel, tevî | colspan="2" | Mi iris malgraŭ la pluvo. | colspan="2" | Ligel baranê ez meşiyam. |- align="left" ! align="left" | Per | colspan="2" | bi | colspan="2" | Ni iros al Amed per trajno. | colspan="2" | Em ê bi trênê herin Amedê. |- align="left" ! align="left" | Po | colspan="2" | (ji her yekî re) | colspan="2" | Po tri Liro por persono. | colspan="2" | Ji her yekî re sê lîra. |- align="left" ! align="left" | Por | colspan="2" | bo, ji bo | colspan="2" | Mi venis ĉi tien por vidi vin. | colspan="2" | Ez hatim vir ji bo te bibînim. |- align="left" ! align="left" | Post | colspan="2" | piştî, paş, dawiyê | colspan="2" | Mi parolos post ŝi. | colspan="2" | Piştî wê ez ê bipeyivim. |- align="left" ! align="left" | Preter | colspan="2" | pêş, ber | colspan="2" | La viro kuras preter hundo. | colspan="2" | Zilam li ber kuçikekî dibeze. |- align="left" ! align="left" | Pri | colspan="2" | derheq | colspan="2" | Mi pensas ke ŝi parolos pri ni. | colspan="2" | Difikirim ku ew ê derheqê me bipeyive. |- align="left" ! align="left" | Pro | colspan="2" | ji bo, ji ber ku | colspan="2" | Pro kio vi venis? | colspan="2" | Ji ber çi hun hatin? |- align="left" ! align="left" | Sen | colspan="2" | bêyî | colspan="2" | Ne iru sen mi. | colspan="2" | Bêyî min nere. |- align="left" ! align="left" | Sub | colspan="2" | li bin | colspan="2" | Bildo estas sub la aŭto. | colspan="2" | Li bin erebeyê wêneyeke heye. |- align="left" ! align="left" | Super | colspan="2" | raser | colspan="2" | Birdoj flugas super la urbo. | colspan="2" | Çiwîkan li raserî bajêr difirin. |- align="left" ! align="left" | Sur | colspan="2" | li ser | colspan="2" | Mi trovis ĝin sur libro. | colspan="2" | Min ew li ser pirtûkekî dît. |- align="left" ! align="left" | Tra | colspan="2" | di .. re, tê re, bi riya <br /> di ... de | colspan="2" | Ni parolis tra la vojo. | colspan="2" | Em di rê de peyivîn. |- align="left" ! align="left" | Trans | colspan="2" | di ser ... re, di ... re | colspan="2" | Ni saltis trans la muro. | colspan="2" | Me xxwe di ser dîwêr re avêt. |- align="center" |} *Ni veturos al Usono. = Ni veturos Usonon. (Em ê seyahetê bikin Emerîkayê.) *Mi venos en la unua de junio. = Mi venos la unuan de junio. (Ez ê di 1ê hezîranê de werim.) *Ni iras en la urbo. (Em di nav bajêr re diherin.) *Ni iras en la urbon. (Em diherin nav bajêr.) ===Lêker=== Di esperanto de lêker tenê paşgirên demê digirin û li gorî kesan nayê kişandin.<ref>Demir, Suleyman; Forsman, Lars, "Esperanto estas bona lingvo", Nûdem, No:20, Zivistan 1996, r. 83.</ref> Di esperanto de 6 raweyên demê hene: -i rader; -as dema niha; -is dema borî; -os dema bê; -u raweya fermanî; -us raweya hekanî. Heke raweya fermanî ji xeynî kesa 2’yemîn bê bikaranîn wê çaxê dibe raweya daxwazî. Ji bilî wan 6 partîsîp hene: -anta, -inta, -onta, -ata, -ita, -ota. Heke -a’yên van paşgiran bi -e’yê bê guhertin, wê gavê ev dibin paşgirên lêkerên hokerî. Wekî mînak iri (çûn): *Li iras. (Dihere.) - Li iris. (Çû.) - Li iros. (Dê biçe.) *Iru! (Biçe!) - Bonvolu iru. (Ji kerema xwe biçe.) - Li iru. (Bira biçe.) - Ni iru. (Em herin.) *Li irus. (Ew ê biçaya) - Li irus se li ne estus malsana. (Ne nexweş baya ew ê biçaya) *Iranta (A ku diçe) - Irinta (A ku çûye) - Ironta (A ku dê biçe) hwd. Lêkerên alîkariyê ev in: povi lêkera karin/kanîn, devi lêkelara divêtin e. *Vi povas aliĝi nin. (Tu dikarî tevlî me bibî.) *Vi devis vidi tiun. (Tu divê wê bidîtaya.) Di esperanto de esti (bûn) jî lêkera alîkariyê ye. Bi saya wê hevokên navdêran tê avakirin. Lê îro forma lêkerkirina bêjeyan jî tê tercîhkirin. *La ĉielo estis blua. ≈ La ĉielo bluis. (Esman şîn bû.) *La viro estas instruisto. ≈ La viro instruistas. (Zilam mamoste ye) *Mi volas esti feliĉa. ≈ Mi volas feliĉi. (Ez dixwazim bibim dilşa.) ====Neyînî==== Di esperanto de mîna kurdî ji bo neyînîkirina lêkeran “ne” tê bikaranîn. Ne were ber kîjan bêjeyê ew ji aliyê wateyê ve neyînî dibe. *Mi skribis ĉi tiun. (Min ev nivîsand.) *Mi ne skribis ĉi tiun. (Min ev nenivîsand.) *Ne mi skribis ĉi tiun. *Mi skribis ne ĉi tiun. Hin bêjeyên bi ne’yê destpê dikin jî hene. Di heman hevokê de du neyînî nayê bikaranîn. *Mi ne faris ion ajn. (Min tiştekî nekir.) *Mi faris nenion ajn. (Min tu tişt nekir.) *Mi ne faris nenion ajn. - Çewt. ===Bêjeyên pirsê=== Di esperanto de ji bo pirsên erê-na’yê ĉu tê pêşiya hevokê û bi gelmperî bi peyvên “jes(erê)” û “ne(na)” tê bersivdayîn. *Vi volas lerni Esperanton. (Tu dixwazî esperanto fêr bibî.) *Ĉu vi volas lerni Esperanton. (Tu dixwazî esperanto fêr bibî?) Di esperanto de bêjeyên pirsê û hin bêjeyên ku hevokên nesereke ava dikin, li gorî tabloyekî sîstematîk tê berhemandin. {| class="wikitable" |- ! ! colspan="2" | Ki-<br />''pirs'' ! colspan="2" | Neni-<br />''hîçî'' ! colspan="2" | i- <br />''yeke'' ! colspan="2" | Ĉi-<br />''tevayî'' ! colspan="2" | Ti-<br />''nîşan'' ! colspan="2" | Ĉi ti- / Ti- ĉi<br />''nîşana nêzîkahî'' |- align="center" ! align="left" | -o<br />''tişt'' | colspan="2" | Kio<br />''çi'' | colspan="2" | Nenio<br />''ne tu tişt'' | colspan="2" | io<br />''tiştekî'' | colspan="2" | Ĉio<br />''her tişt'' | colspan="2" | Tio<br />''ew tişt'' | colspan="2" | Ĉi tio / Tio ĉi<br />''ev tişt'' |- align="center" ! align="left" | -u<br />''tişt, kes'' | colspan="2" | Kiu<br />''kî, kîjan'' | colspan="2" | Neniu<br />''kesekî'' | colspan="2" | iu<br />''yekî'' | colspan="2" | Ĉiu<br />''herkes, giş'' | colspan="2" | Tiu<br />''ew'' | colspan="2" | Ĉi tiu / Tiu ĉi<br />''ev'' |- align="center" ! align="left" | -e<br />''der, cih'' | colspan="2" | Kie<br />''kû derê, li kû'' | colspan="2" | Nenie<br />''li tu der'' | colspan="2" | ie<br />''şi derekî'' | colspan="2" | Ĉie<br />''li her derê'' | colspan="2" | Tie<br />''wê derê'' | colspan="2" | Ĉi tie / Tie ĉi<br />''li vê derê'' |- align="center" ! align="left" | -am<br />''dem, zeman, wext, çax'' | colspan="2" | Kiam<br />''kengî'' | colspan="2" | Neniam<br />''qet, tu car'' | colspan="2" | iam<br />''di wextekî de'' | colspan="2" | Ĉiam<br />''her dem, her çax'' | colspan="2" | Tiam<br />''wê demê'' | colspan="2" | Ĉi tiam / Tiam ĉi<br />''vê demê'' |- align="center" ! align="left" | -es<br />''xwedîtî'' | colspan="2" | Kies<br />''a/ê kê'' | colspan="2" | Nenies<br />''ne a/ê kesekî'' | colspan="2" | ies<br />''a/ê yekî'' | colspan="2" | Ĉies<br />''a/ê herkesî'' | colspan="2" | Ties<br />''a/ê wê/wî'' | colspan="2" | Ĉi ties / Ties ĉi<br />''a/ê vê/vî'' |- align="center" ! align="left" | -el<br />''şekil'' | colspan="2" | Kiel<br />''çawa/çi awayî'' | colspan="2" | Neniel<br />''ne tu awayî'' | colspan="2" | iel<br />''bi awayekî'' | colspan="2" | Ĉiel<br />''bi her awayî'' | colspan="2" | Tiel<br />''bi wê awayî'' | colspan="2" | Ĉi tiel / Tiel ĉi<br />''bi vê awayî'' |- align="center" ! align="left" | -al<br />''sebeb'' | colspan="2" | Kial<br />''çima'' | colspan="2" | Nenial<br />''ne tu sebebekî'' | colspan="2" | ial<br />''ji ber sebebkî'' | colspan="2" | Ĉial<br />''ji ber her sebebê'' | colspan="2" | Tial<br />''ji ber wê'' | colspan="2" | Ĉi tial / Tial ĉi<br />''ji ber vê'' |- align="center" ! align="left" | -om<br />''mîqdar'' | colspan="2" | Kiom<br />''çend, çiqas'' | colspan="2" | Neniom<br />''hîç, qet'' | colspan="2" | iom<br />''hinek'' | colspan="2" | Ĉiom<br />''hemû'' | colspan="2" | Tiom<br />''hewqas'' | colspan="2" | Ĉi tiom / Tiom ĉi<br />''hewqas'' |- align="center" ! align="left" | -a<br />''cure'' | colspan="2" | Kia<br />''bi çi cure'' | colspan="2" | Nenia<br />''ne bi tu cure'' | colspan="2" | ia<br />''cureyekî'' | colspan="2" | Ĉia<br />''her cureyê'' | colspan="2" | Tia<br />''wê cure'' | colspan="2" | Ĉi tia / Tia ĉi<br />''vê cure'' |- align="center" |} ===Bêjeyên hevedudanî=== Du riyên berhemandina bêjeyên hevedudanî hene: 1. Du bêjeyên reh tê gihandin. -o hwd.’a bêjeya yekem tê avêtin: Ringo (hingulîsk), fingro (tilî) = ringfingro. 2. Dema gihandina bêjeyan bêjeya yekem -o hwd.’a xwe navêje: ringofingro. Piranî riya ewil tê hilbijartin ji bo berhemandina bêjeyên hevedudanî.<ref>http://bertilow.com/pmeg/vortfarado/principoj/antauelementoj.html</ref> ===Qertafên çêker=== Ji bo berhemandina bêjeyên nû him paşgir û him jî pêşgiran tê bikaranîn. Paşgir berî -a, -e, -i, û -o’yê tê şixûlandin. {| class="wikitable" |- ! ! colspan="2" | Peywir ! colspan="2" | Mînak ! colspan="2" | Wate |- align="left" ! align="left" | bo- | colspan="2" | merivatiya ku bi zewacê tê | colspan="2" | patro / bopatro <br /> fratino / bofratino | colspan="2" | bav / xezûr <br /> xweh / xwehmêr, xwehjin |- align="left" ! align="left" | dis- | colspan="2" | veqetandin, weşandin, reşandin | colspan="2" | sendi / dissendi <br /> atomo / disatomi | colspan="2" | şandin / reşandin <br /> atom / atomê hûrkirin |- align="left" ! align="left" | ek- | colspan="2" | destpêkirin | colspan="2" | ami / ekami <br /> lerni / eklerni | colspan="2" | hezkirin / dilgirtin <br /> fêrbûn / dest bi fêrbûnê kirin |- align="left" ! align="left" | eks- | colspan="2" | kevn, berê | colspan="2" | edzo / eksedzo | colspan="2" | mêr / mêrê berê |- align="left" ! align="left" | fi- | colspan="2" | derî ehlaq | colspan="2" | homo / fihomo <br /> vorto / fivorto | colspan="2" | mirov / mirovê bêehlaq <br /> bêje / çêr~xeber |- align="left" ! align="left" | ge- | colspan="2" | ji bo pirhejmarkirina zayendên tevlihev | colspan="2" | patro / gepatroj <br /> sinjoro / gesinjoroj <br /> lernejo / gelernejo | colspan="2" | bav / dêûbav <br /> camêr / camêr û xaniman <br /> dibistan / dibistana ku ji aliyê zayendê ve tevlihev |- align="left" ! align="left" | mal- | colspan="2" | dijraberîkirin | colspan="2" | granda / malgranda <br /> riĉa / malriĉa <br /> dekstrume / maldekstrume | colspan="2" | mezin / biçûk <br /> zengîn / hejar <br /> ber bi hêla saetê ve / berevajiya hêla saetê |- align="left" ! align="left" | mis- | colspan="2" | çewt, xelet | colspan="2" | akuzi / misakuzi | colspan="2" | tawanbarkirin / tawanbarkirina neheqî |- align="left" ! align="left" | pra- | colspan="2" | berê, pêşî, kevnar | colspan="2" | avo / praavo <br /> patro / prapatroj <br /> besto / prabesto <br /> kurda / prakurda | colspan="2" | bapîr / bavê bapîr <br /> bav / pêşî~ ba û kal<br /> heywan / heywana berî dîrokê <br /> kurdî / kurdiya berê~pêşî |- align="left" ! align="left" | re- | colspan="2" | tevgerên dubarekirî | colspan="2" | sendi / resendi <br /> konstrui / rekonstrui <br /> aboni / reaboni | colspan="2" | şandin / zivirandin <br /> avakirin / restore kirin <br /> abonebûn / tezekirina abonetiyê |- align="center" |} {| class="wikitable" |- ! ! colspan="2" | Peywir ! colspan="2" | Mînak ! colspan="2" | Wate |- align="left" ! align="left" | -aĉ. | colspan="2" | nexweşkirin, xirakirin | colspan="2" | domo / domaĉo<br />skribi / skribaĉi | colspan="2" | xanî / holik<br />nivîsîn / nivîsîna xira |- align="left" ! align="left" | -ad. | colspan="2" | tevgera ku bi çêkirina xwe dewam e | colspan="2" | kuri / kuradi / kurado <br /> parolo / paroli / paroladi / parolado | colspan="2" | bezîn / beza berdewam / bez <br /> peyv / peyivîn / peyivîna berdewam / peyv |- align="left" ! align="left" | -aĵ. | colspan="2" | şênberkirin, girgînkirin | colspan="2" | manĝi / manĝaĵo<br />trinki / trinkaĵo | colspan="2" | xwarin (''lêker'') / xwarin (''navdêr'')<br />vexwarin (''lêker'') / vexwarin(''navdêr'') |- align="left" ! align="left" | -an. | colspan="2" | endam, -î | colspan="2" | Usono / Usonano <br /> ŝipo / ŝipano | colspan="2" | DYA / Amerikî (kesê ji gelê DYAyê) <br /> keştî / yek ji ehlê keştiyê |- align="left" ! align="left" | -ar. | colspan="2" | kom, komek, civat | colspan="2" | arbo / arbaro <br /> vorto / vortaro | colspan="2" | dar / daristan <br /> bêje~peyv / ferheng |- align="left" ! align="left" | -ĉj. | colspan="2" | ji bo xitaba jidil a mêran; <br /> bêje di nav de tê kurtkirin, -o | colspan="2" | patro / paĉjo <br /> amiko / amiĉjo <br /> Mihemed / Miĉjo, Miheĉjo | colspan="2" | bav / bavo~baviko <br /> heval / hevalê hêja <br /> Mihemed / Memo |- align="left" ! align="left" | -ebl. | colspan="2" | ihtimal -karîn/kanîn | colspan="2" | kredi / kredebla <br /> vidi / videbla | colspan="2" | bawerkirin / ya-yê baweriyê <br /> dîtin / ya-yê dîtinê |- align="left" ! align="left" | -ec. | colspan="2" | -î, -tî | colspan="2" | amiko / amikeco <br /> bona / boneco <br /> kurdo / Arabeco | colspan="2" | heval / hevaltî <br /> baş / başî <br /> kurd / kurdî|kurdewarî |- align="left" ! align="left" | -eg. | colspan="2" | mezinkirin, zêdekirin, tevlîkirin | colspan="2" | domo / domego <br /> varma / varmega <br /> bona / bonega <br /> ridi / ridegi | colspan="2" | mal / seray <br /> germ / pir germ <br /> baş / bêkêmasî <br /> kenîn / pirqînî jê çûn |- align="left" ! align="left" | -ej. | colspan="2" | cih, -geh | colspan="2" | lerni / lernejo <br /> vendi / vendejo <br /> juĝi / juĝejo <br /> kuiri / kuirejo <br /> hundo / hundejo <br /> senakva / senakvejo | colspan="2" | fêrbûn/ dibistan <br /> firotin / firoşgeh <br /> darizandin / dadgeh <br /> xwarin çêkirin / pêjgeh <br /> kûçik / koxik <br /> tî / çol |- align="left" ! align="left" | -em. | colspan="2" | meyldarî, kêf ji (tiştekî) hatin | colspan="2" | ludo / ludema <br /> paroli / parolema | colspan="2" | lîstik / lîstikvan, kesê ku kêfa wê/wî ji lîstikê tê <br /> peyivîn / peyivok |- align="left" ! align="left" | -end. | colspan="2" | diviyatî, mecbûrî | colspan="2" | pagi / pagenda <br /> legi / legenda | colspan="2" | (heqê tiştekî) dan / a-ê danê <br /> xwendin / a-ê xwendinê |- align="left" ! align="left" | -er. | colspan="2" | yapı taşı, küçük parça | colspan="2" | ĉeno / ĉenero <br /> fajro / fajrero <br /> neĝo / neĝero <br /> ligno / lignero | colspan="2" | zincîr / helqe <br /> agir / çirûsk <br /> berf / hebên berfê <br /> êzing / qirçik |- align="left" ! align="left" | -estr. | colspan="2" | rêveber, pêşawa | colspan="2" | lernejo / lernejestro <br /> urbo / urbestro <br /> cent / centestro | colspan="2" | dibistan / rêvebera dibistanê <br /> bajar / seroka şaredariyê <br /> sed / sitvan |- align="left" ! align="left" | -et. | colspan="2" | kêkirî | colspan="2" | domo / dometo <br /> libro / libreto <br /> varma / varmeta <br /> ridi / rideti | colspan="2" | xanî / xanîk <br /> pirtûk / pirtûkok <br /> germ / şîregerm <br /> kenîn / besimîn |- align="left" ! align="left" | -i. | colspan="2" | cih û war, -istan | colspan="2" | Meksiko / Meksikio <br /> kurdo / Kurdio <br /> patro / patrio | colspan="2" | Bajarê Mexico City/ Meksîka <br /> kurd / Kurdistan <br /> bav / welatê bav û kal |- align="left" ! align="left" | -id. | colspan="2" | berhem, çêlik hwd. | colspan="2" | kato / katido <br /> reĝo / reĝido <br /> Adamo / adamido | colspan="2" | pisîk / çêlîka pisîk <br /> şah / prens~pismîr <br /> Adem / benîadem |- align="left" ! align="left" | -ig. | colspan="2" | lebatî | colspan="2" | morti / mortigi <br /> pura / purigi | colspan="2" | mirin / kuştin <br /> paqij / paqijkirin |- align="left" ! align="left" | -iĝ. | colspan="2" | tebatî | colspan="2" | naski / naskiĝi <br /> ruĝo / ruĝiĝi <br /> ano / aniĝi | colspan="2" | welidandin / welidîn <br /> sor / sorbûn <br /> endam / endambûn |- align="left" ! align="left" | -il. | colspan="2" | alav | colspan="2" | ludi / ludilo <br /> ranĉi / ranĉilo | colspan="2" | lîstin / pêlîstok <br /> jêkirin / kêr |- align="left" ! align="left" | -in. | colspan="2" | paşgira ku bêjeyan <br /> mê dike | colspan="2" | bovo / bovino <br /> patro / patrino | colspan="2" | ga / manga~çêlek <br /> bav / dayik |- align="left" ! align="left" | -ind. | colspan="2" | a-ê çêkirinê | colspan="2" | memori / memorinda <br /> ami / aminda | colspan="2" | bibîranîn / a-ê bibêranînê <br /> hezkirin / a-ê hezkirinê |- align="left" ! align="left" | -ing. | colspan="2" | tiştên mîna qewlik | colspan="2" | glavo / glavingo <br /> kuglo / kuglingo | colspan="2" | şûr / kalan <br /> gule / fîşek |- align="left" ! align="left" | -ism. | colspan="2" | doktrîn | colspan="2" | komuna / komunismo <br /> Esperanto / Esperantismo | colspan="2" | hevpar / hevparî~komunîzm <br /> esperanto / esperantistî |- align="left" ! align="left" | -ist. | colspan="2" | kesê ku di pîşeyekê de,<br /> bi peywirê kar dikin | colspan="2" | Esperanto / Esperantisto <br /> instrui / instruisto <br /> dento / dentisto <br /> abelo / abelisto | colspan="2" | esperanto / esperantîst <br /> fêrkirin / fêrker~mamoste <br /> diran / diransaz <br /> mêş / mêşvan |- align="left" ! align="left" | -njo. | colspan="2" | ji bo xitaba jidil a jinan; <br /> bêje di nav de tê kurtkirin, -ê | colspan="2" | patrino / panjo <br /> Delal / Evin, Evinjo <br /> amikino / aminjo | colspan="2" | dayik / daykê <br /> Evîn / Evînê <br /> hevala keçik / hevala hêja |- align="left" ! align="left" | -obl. | colspan="2" | pirbûn | colspan="2" | du / duoblo <br /> tri / trioblo | colspan="2" | du / dumend, du libî <br /> sê / sê libî |- align="left" ! align="left" | -on. | colspan="2" | ji hejmaran kesr çêdike | colspan="2" | tri / triono <br /> cent / centono <br /> du / duono <br /> kvar / kvarono | colspan="2" | sê / ji sêyê yek, 1/3 <br /> sed /ji sedî yek <br /> iki / yarım <br /> dört / çeyrek |- align="left" ! align="left" | -op. | colspan="2" | bi tevahî, bi komê | colspan="2" | du / duope <br /> kiom / kiomope | colspan="2" | du / bi cot <br /> çend, çiqas / bi çenda |- align="left" ! align="left" | -uj. | colspan="2" | tiştên ku riştan dhewîne | colspan="2" | mono / monujo <br /> abelo / abelujo | colspan="2" | pere / cizdan <br /> mêş / kewar |- align="left" ! align="left" | -ul. | colspan="2" | kes, ferd | colspan="2" | juna / junulo <br /> proksima / proksimulo <br /> multinfana / multinfanulino | colspan="2" | xort / kesê xort <br /> nêzîk / cîran <br /> pir zarokî / jinê pir zarokî |- align="left" ! align="left" | -um. | colspan="2" | paşgira bêrêzik | colspan="2" | kolo / kolumo <br /> brako / brakumi | colspan="2" | stû / bendik <br /> pî / himêzkirin |- align="center" |} Ev qertafên çêker ên fermî ne, lê belê hin bêjeyan ku bi qîmeta qertafên çêker in[6] û di fermîyetê de tune bin jî hin qertafan jî tê şixûlandin.<ref>http://bertilow.com/pmeg/vortfarado/afiksoj/afiksecaj_elementoj/index.html</ref> ==Statuya zimên== Herçiqas Esperanto heta niha wekî zimanekî fermî nehatibe pejirandin jî hin ceribên wê hene. Esperanto, di [[Moresnet]]ê pirzimanî de ji aliyê axaftin ve gihiştiye rêjeyeke bilind û di demên dawiya wê de fermîkirina zimên ketibû rojevê, lê piştî [[Belçîka]] di salê 1920a de vê herêmê tevlî xwe kir, ev tişt pêk nehat. [[Girava Roseê]] mîkrodewlet ku di salê 1968ê de li [[Deryaya Adriyatîk]] de li ser platformeke biçûk de hatibû damezrandin, Esperanto wekî zimanê fermî pejirandibû lê belê tu dewlet wê bi riya fermî nas nekiriye. Hikûmeta [[Çîn]] ji 2001ê vir ve di ''china.org.cn.''ê de ji bo nûçeyên rojane esperanto jî bi kar tîne. Her wiha di Radyoya Navneteweyî de û kovara înternetê, El Popola Ĉinioyê de jî esperantoyê bi kar tîne.<ref>http://esperanto.china.org.cn</ref> Wersîyona esperanto ya malpera fermî ya Vatican Radio heye.<ref>http://www.radiovaticana.va</ref> Di nav civaka esperanto de hin esperantîst hene ku bi seba bêalîgirbûna esperantoyê dê xira bibe, piştgitî nade fermîkirina esperantoyê.<ref>http://esperanto.org/us/USEJ/world/kontraux.html#agree</ref> ===Perwerdeya esperantoyê=== Piraniya esperantîstan bi hêzên xwe yên taybet bi riya kirêb, vîdeo hwd. fêrî esperanto bûne. Bi belavbûna înternetê gelek kes bi riya Lernu! û Duolingo fêrî esperanto bûne. Li gorî hejmara 2018a (Sibat) 1 240 000 kes li qûrsa esperantoyê ya Duolingoyê tomarkirî ne. International Academy of Sciences a li San Marino wekî “Zanîngeha Esperanto” tê binavkirin ji ber ku him zimanê perwerdehiyê û him jî rêveberiyê ya fermî bi zimanê esperanto ye.<ref>http://www.liberafolio.org/arkivo/www.liberafolio.org/2011/akademio-internacia-de-la-sciencoj-rande-de-pereo/</ref><ref>Frank, Helmar; Fössmeier, Reinhard (2000). AIS — La Akademio Internacia de la Sciencoj San Marino / Die Internationale Akademie der Wissenschaften San Marino. Institut für Kybernetik. p. 449</ref> [[File:Tago de la Laboro - Pikniko (Porto Alegre, Brazilo) 2017.svg|thumb|Afîşekî esperanto ji bo Roja Karkeran (Porto Alegre, Brezîl) 2017]] Esperanto di mifredata dibistanan de gelek kêm tê bikaranîn, yên hene jî mîna projeya pîlot a Zanîngeha Manchesterê ne û di kêm dibistanan de tê meşandin û armanca wan jî bandora esperantoyê ye.<ref>https://archive.is/20120529120733/http://uea.org/agadoj/instruado/pirlot.html</ref> Lê wekî beşa lîsansê û bilindtir, di kêm welatan de perwerdehiya wê tê dayîn, mîna çend zanîngehên dewletê an jî saziyên taybet ên Çîn û [[Mecaristan|Mecaristanê]]. Zanîngeha Eötvös Loránd a Budapeşteyê ji 1966an heta 2004an de ji beşa Interlinguistics û Esperantoyê wekî asta lîsansê perwerdehî dida û piştî ev beş bû lîsansa bilind.<ref>https://web.archive.org/web/20091027105835/http://geocities.com/bujdosoivan/tarte.htm</ref><ref>{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=http://www.geocities.com/bujdosoivan/okt.htm |access-date=2009-10-25 |archive-date=2009-10-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091021083127/http://geocities.com/bujdosoivan/okt.htm |url-status=dead }}</ref> Herwiha Saziya Perwerdehiyê ya Macarî, ji 1966a vir ve esperanto wekî zimaneke serbixwe û biyanî qebûl dike û li tevahiya welêt ji bo asta yekem, asta navîn û asta bilind azmûnên esperanto lidardixe.<ref>[http://www.esperanto.hu/hu-lernejo.htm "Malgranda fina venko" - en Hungario] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928164157/http://www.esperanto.hu/hu-lernejo.htm |date=2007-09-28 }} (ekzamenoj 1995 - 2004); &#8211; Krome: [http://fr.groups.yahoo.com/group/bretonio/message/2317 raporto]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} de D-ro Ludoviko Molnár el marto 2007. Kp. la alineon pri [[Hungario:Esperanto-movado#.C4.88iujare 6000 .C5.9Dtate rekonitaj ekzamenoj|ŝtate rekonitaj ekzamenoj]].</ref>. Zanîngeha Adam Mickiewicz a [[Polonya]]yê jî di beşa Interlinguistics de dîploma dide.<ref>https://web.archive.org/web/20120418022807/http://amu.edu.pl/en/home/about-us/education/degree-list/full-degree-students/diploma-in-interlinguistics-esperanto</ref> Senatoya [[Brezîl|Brezîlê]] di sala 2009a de, pêşnûmayekî pejirand ku li gorî wê di dibistanên dewletê de heke bê xwestin, dikare perwerdehiya esperantoyê bê dayîn. Ji hêla din ev pêşnûma heta 2015a nehatiye pejirandin.<ref>[http://www.senado.gov.br/sf/atividade/materia/detalhes.asp?p_cod_mate=83989 PLS 27/08 (Senate)].</ref><ref>[http://www.camara.gov.br/sileg/Prop_Detalhe.asp?id=454210 PL-6162/2009 (Chamber of Deputies)].</ref><ref>[http://www.senado.gov.br/agencia/verNoticia.aspx?codNoticia=92479&amp;codAplicativo=2 Entidades manifestam apoio à proposta de incluir ensino de Esperanto na grade de disciplinas da rede pública](Portuguese)''Agência Senado''</ref> The Institute of Cybernetic Pedagogy at Paderborn ([[Almanya]]), li ser xwendekarên fransî-axiver xebateke çêkir ku li gorî encamê<ref>Flochon, Bruno, 2000, « L'espéranto », in Gauthier, Guy (ed.) Langues: une guerre à mort, Panoramiques. 4e trim. 48: 89–95. Cited in François Grin, L'enseignement des langues étrangères comme politique publique (French)</ref> ji bo fêrbûna çar zimanê divê hewqas mudet divê: *2,000 saet ji bo zimanê [[almanî]] *1,500 saet ji bo zimanê [[îngilîzî]] *1,000 saet ji bo zimanê [[îtalî]] (an jî zimaneke din a romanî) *150 saet ji bo esperanto Hin xebatên din ên li Zelanda Nû<ref>Report: Article in Enciklopedio de Esperanto, volume I, p.436, on the pedagogic value of Esperanto.</ref>, DYA <ref>Report: Christian Rudmick, The Wellesley College Danish-Esperanto experiment. </ref><ref>Report: Edward Thorndike, Language Learning. Bureau of Publications of Teachers College, 1933. Interlingua.org</ref><ref>Helen S. Eaton, "The Educational Value of an Artificial Language." The Modern Language Journal, #12, pp. 87–94 (1927). Blackwellpublishing.com </ref>, Almanya<ref>Protocols of the annual November meetings in Paderborn "Laborkonferencoj: Interlingvistiko en Scienco kaj Klerigo" (Working conference: Interlinguistics in Science and Education), which can be obtained from the Institute of Pedagogic Cybernetics in Paderborn. Also in the works by Frank, Lobin, Geisler, and Meder.</ref>, Îtalya<ref>"Study International Language (known as Esperanto) Commission, Interministerial Decree". Internacialingovo.org. 1993. Retrieved 14 January 2015.</ref> û Awistralya<ref>Bishop, Alan J. (1997). "Ekparoli Project Report 1994–1997". Clayton, Australia: Monash University. Archived from the original on 2003-12-04.</ref> rê didin ku ji bo fêrbûna zimanên biyanî, esperanto bingeheke hêsankirinê ava dike ===Esperanto wekî zimanê zikmakî=== Zimanê zikmakî yên kêmzêde 1000 kesan esperanto ye. Ev kesan bi gelemperî zarokên wan esperantîstan in ku di civînên esperantoyê de li hev hatine û zimanê wan ên hevpar tenê esperanto ye.<ref>Jouko Lindstedt (January 2006). Native Esperanto as a Test Case for Natural Language. University of Helsinki - Department of Slavonic and Baltic Languages and Literatures.</ref> ==Saziyên esperantoyê== Gelek rêxistinên cihî û navneteweyî yên esperantoyê hene ku xebatên li ser esperantoyê dimeşînin. Wekî mînak; [[Universala Esperanto-Asocio]] (UAE) [Komeleya Cîhanê ya Esperanto], di 95 welatan de xwediyê şaxên cihî ye û têkilaya wê ya fermî bi [[Neteweyên Yekbûyî]] û [[UNESCO]] re heye, bi [[UNICEF]] re jî li ser şêwirmendî di nav ragihandinê ye. UAE bi riya pereyê piştgirî dide [[Akedemio de Esperanto]]yê ku ev rêxistin karbidestiya birêkûpêkkirina zimanê esperantoyê hildigre. Wekî mînak [[TEJO]] ([[Tutmonda Esperantista Junulara Organizo]] – Rêxistina Esperantîstên Ciwan ên Cîhanê) li sîwana UAE ye. ==Civak== [[File:PS mapo 2015.png|thumb|Esperantîstên li ser nexşeya dinyê yên ku xwe li ser Pasporta Servo tomar kiriye.(2015)]] Esperanto îro bi piranî ji bo seyahet û ragihandina li ser înternetê tê bikaranîn. Pirtûkoka Pasporta Servo ya ku her sal tê weşandin, navnîşanên esperantîstên serî lê dane, dihewîne. Kes û malbatên ku xwe lê tomar kirine, esperantîstên ku hatiye bajarên wan, derfeta mêvankirinê didin wan û li bergîdana wê ew jî di seyahetên xwe de dibin mêvanên esperantîstên din ên di Pasporta Servo de tomarkirî ne.<ref>https://pasportaservo.org</ref> Di nav civaka esperantoyê de her sal bi rêk û pêk hin civîn tê lidarxistin. [[Internacia Junulara Kongreso]] (Kongreyê Ciwanan a Navneteweyî) kongreyeke salî ya esperantîstên ciwan in ên ku esperanto dizanin. Her sal dora 400 kes beşdarî vê kongreyê dibin. [[Esperanto@Interreto-seminarioj]] (semînerên esperanto-li înternetê), [[Universala Kongreso]] (Kongreya Gerdûnî) ya her carê dora 1500 beşdarvanên wê dibin û [[Internacia Seminario]] (Semînera Navneteweyî) ya şahiya sersalê ya li [[Almanya]]yê ye, civînên herî navdar in. Esperanto li înternetê ji jiyana rojane belavtir e, ji ber ku esperantîst bi gelemperî li herêmên ji hev dûr in, dijîn û rêxistinên ku vê bikaranînê vedikolin hene.<ref>http://ikso.net/eo/</ref> Li înternetê komên e-peyaman ên ku ji aliyê esperantîstan ve hatiye avakirin<ref>https://groups.google.com/forum/#!forum/grupoj</ref>, komên nûçeyan, malperên ji bo fêrkirina esperantoyê<ref>{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=https://lernu.net/eo |access-date=2018-02-26 |archive-date=2018-02-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180224090924/https://lernu.net/eo |url-status=dead }}</ref>, rûpelên kanala televîzyonê û radyoyên esperanto, gelek bernameyên kompûterê û wergerên esperanto yên malperên pirzimanî û gelek blogên esperanto hene. Di wîkîpediyaya esperanto de di 2018a de qasî 245 248 gotar hene û di mehê de 117 366 car tê tikandin.<ref>[https://eo.wikipedia.org/wiki/Vikipedio:Ĉefpaĝo], 25.02.2018</ref> Ji wan kesan re yên ku tevlî civata esperantoyê bûne, esperanto bi kar tînin û piştgirî didin tevgera esperantoyê esperantîsto tê gotin ===Roja Zamenhof=== Rojbûna Zamenhof, [[15ê kanûna pêşîn]], wekî Roja Esperantoyê ya Cîhanê tê pîrozkirin. ===Nîşan=== Nîşana esperantoyê ya herî navdar stêrka kesk e. Ev stêrk li ser ala esperantoyê jî heye. Rengê stêrkê hêviyê û pênç goşe jî pênç parzemînê nîşan dide. ===Çand=== Raboriya esperantoyê digihije berî esperantoyê. Zamenhof di dema afirandina ziman de gelek wergeran çêkir ji bo rexnekirina bikaranîna hêmanên ku diceribîne. Gelek berhem jî ji aliyê esperantîstan ve hat nivîsandin û wergerandin bo esperanto. Nivîskarê herî navdar ê esperanto dinivîsîne, [[Claude Piron]] û [[William Auld]] ku Auld du sê caran ji bo [[xelata Nobelê]] hat pêşniyazkirin. [[Harold Brown]] nivîskarê şanonameyê herî navdar e. Bi gelemperî kovara ''Monato'' di nav rojname û kovarên esperanto de, ya herî bi prestîj tê qebûlkirin ku ji 1979ê vir ve li Belçîkayê tê weşandin. Taybetmendiya wê ya din ev e ku nûçeyên ku qala welatekî tê weşandin ji aliyê nivîskarê ji wê derê tê nivîsandin. Stranbêjên herî navdar ên esperantoyê ev in: ''Kaj Tiel Plu, Kajto (folk); Dolchamar, Persone, Sonic Youth (rock); La Pafklik, Freundeskreis (rap); Akordo (akapella); Lou Harrison, David Gaines (klasik)''. Fîlmên metrajdirêj ên bi esperanto hatine kişandin jî hene.<ref>http://www.imdb.com/title/tt0229990/</ref> ==Rexne== Rexneyên ku li hemberî esperantoyê tê kirin, li ser navneteweyî-nebûna wê giran dibe. Li gorî nêrîna wan kesan ev e ku bingeha esperanto li ser malbata zimanên hind û ewrûpayê hatiye avakirin û ev jî wê dike zimanekî ewrûpî ne cîhanî. Hin rexne li ser tercîhên deng û herfên wê giran dibe û rexneya herî mezin jî ev e ku esperanto ev 131 sal e heye lê nikariye bibe zimanekî gerdûnî, wê demê ew çawaniya zimaneke gerdûnî nahewîne. Li ser rêzimanê jî ev rexne tê kirin: ji ber hebûna zayenda peyvan, esperanto wekî zayendperestî tê tawanbarkirin (paşgira -in ji bo diyarkirina mê tê bikaranîn)<ref>http://bertilow.com/pmeg/gramatiko/o-vortoj/seksa_signifo.html</ref> û bandora rewşa diyarker û pirhejmariya navdêran li ser rengdêran.<ref>http://parracomumangi.altervista.org/Domande.htm</ref> Ji xeynî rexneyên devkî ji bo alternatîf bibe gelek zimanên din ên çêkirî jî hatiye çêkirin. Hinek ji wan piştî wekî nûkirina esperanto peyde bûne û hinekî din jî li ser bingeheke azad hatiye avakirin. Bi gelemperî ji wan zimanan re yên ku piştî esperantoyê hatiye çêkirin esperantido tê gotin û hinek ji wan ev in: Lojban, [[Ido]], Toki Pona, Novial, Lingua Franca Nova, Sona, Mirad, Kotava, [[Interlingua]], Noxilo. == Çend gotinên pratîk ên bi esperanto == {| class="wikitable" |- !Kurdî || Esperanto || [[Alfabeya Fonetîk a Navneteweyî|IPA]] |- |Rojbaş || {{Audio|Eo-saluton.ogg|Saluton|help=no}} || {{IPA|[sa.ˈlu.ton]}} |- |Erê || {{Audio|Eo-jes.ogg|Jes|help=no}} || {{IPA|[ˈjes]}} |- |Na || {{Audio|Eo-ne.ogg|Ne|help=no}} || {{IPA|[ˈne]}} |- |Spêdebaş || {{Audio|Eo-bonan matenon.ogg|Bonan matenon|help=no}} || {{IPA|[ˈbo.nan ma.ˈte.non]}} |- |Êvarbaş || {{Audio|Eo-bonan vesperon.ogg|Bonan vesperon|help=no}} || {{IPA|[ˈbo.nan ves.ˈpe.ron]}} |- |Şevxweş || {{Audio|Eo-bonan nokton.ogg|Bonan nokton|help=no}} || {{IPA|[ˈbo.nan ˈnok.ton]}} |- |Bi xatirê te || {{Audio|Eo-ĝis la revido.ogg|Ĝis (la) revido|help=no}} || {{IPA|[ˈdʒis (la) re.ˈvi.do]}} |- |Navê te bi xêr? || {{Audio|Eo-kio estas via nomo.ogg|Kio estas via nomo?|help=no}} || {{IPA|[ˈki.o ˌes.tas ˌvi.a ˈno.mo]}} |- |Navê min Marko ye. || {{Audio|Eo-mia nomo estas marko.ogg|Mia nomo estas Marko|help=no}} || {{IPA|[ˌmi.a ˈno.mo ˌes.tas ˈmar.ko]}} |- |Tu çawan î? || {{Audio|Eo-kiel vi fartas.ogg|Kiel vi fartas?|help=no}} || {{IPA|[ˈki.el vi ˈfar.tas]}} |- |Ez baş im.|| {{Audio|Eo-mi fartas bone.ogg|Mi fartas bone|help=no}} || {{IPA|[mi ˈfar.tas ˈbo.ne]}} |- |Gelo tu bi esperanto dizanî? || {{Audio|Eo-ĉu vi parolas esperante.ogg|Ĉu vi parolas Esperante?|help=no}} || {{IPA|[ˈtʃu vi pa.ˈro.las ˌes.pe.ˈran.te]}} |- |Ez te fehm nakim. || {{Audio|Eo-mi ne komprenas vin.ogg|Mi ne komprenas vin|help=no}} || {{IPA|[mi ˌne kom.ˈpre.nas ˌvin]}} |- |Baş e || {{Audio|Eo-bone.ogg|Bone|help=no}} || {{IPA|[ˈbo.ne]}} |- |Temam || {{Audio|Eo-bone.ogg|Bone|help=no}} || {{IPA|[ˈbo.ne]}} |- |Spas || {{Audio|Eo-dankon.ogg|Dankon|help=no}} || {{IPA|[ˈdan.kon]}} |- |Spasxweş || {{Audio|Eo-ne dankinde.ogg|Ne dankinde|help=no}} || {{IPA|[ˌne.dan.ˈkin.de]}} |- |Ji kerema xwe re || {{Audio|Eo-bonvolu.ogg|Bonvolu|help=no}} || {{IPA|[bon.ˈvo.lu]}} |- |Li min bibore! || {{Audio|Eo-pardonu min.ogg|Pardonu min|help=no}} || {{IPA|[par.ˈdo.nu ˈmin]}} |- |Bijî! (dema mirov dipişke) || {{Audio|Eo-sanon.ogg|Sanon!|help=no}} || {{IPA|[ˈsa.non]}} |- |Ser xêrê be || {{Audio|Eo-gratulon.ogg|Gratulon|help=no}} || {{IPA|[ɡra.ˈtu.lon]}} |- |Ez ji te hez dikim || {{Audio|Eo-mi amas vin.ogg|Mi amas vin|help=no}} || {{IPA|[mi ˈa.mas ˌvin]}} |- |Zehmet nebe, ka bîreyekê bide min! || {{Audio|Eo-unu bieron mi petas.ogg|Unu bieron, mi petas|help=no}} || {{IPA|[ˈu.nu bi.ˈe.ron, mi ˈpe.tas]}} |- |Avdestxane li kû ye? || {{Audio|Eo-kie estas la necesejo.ogg|Kie estas la necesejo?|help=no}} || {{IPA|[ˈki.e ˈes.tas ˈla ˌne.tse.ˈse.jo]}} |- |Eva ha çi ye? || {{Audio|Eo-kio estas tio.ogg|Kio estas tio?|help=no}} || {{IPA|[ˈki.o ˌes.tas ˈti.o]}} |- |Ewa ha kûçik e || {{Audio|Eo-tio estas hundo.ogg|Tio estas hundo|help=no}} || {{IPA|[ˈti.o ˌes.tas ˈhun.do]}} |- |Emê hez bikin! || {{Audio|Eo-ni amos.ogg|Ni amos!|help=no}} || {{IPA|[ni ˈa.mos]}} |- |Aştî! || {{Audio|Eo-pacon.ogg|Pacon!|help=no}} || {{IPA|[ˈpa.tson]}} |- |Min dest bi hînbûna esperanto kiriye. || {{Audio|Eo-mi estas komencanto de esperanto.ogg|Mi estas komencanto de Esperanto|help=no}} || {{IPA|[mi ˈes.tas ˌko.men.ˈtsan.to de ˌes.pe.ˈran.to]}} |} == Çavkanî == {{Çavkanî|2}} ==Girêdanên derve== * [https://www.uea.org Malpera Universala Esperanto-Asocio] * [http://turkcekurtcesozluk.com/index.php?z=krmespr Ferhenga Kurdî-Esperanto/Esperanto-Kurdî] [[Kategorî:Esperanto]] [[Kategorî:Zimanên çêkirî]] eay7zocvy6unhok5th8isipxs5wcvd7 UNESCO 0 6330 1094016 1092594 2022-07-31T05:36:57Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:UNESCO flag.png|thumb|Alaya rêxistina UNESCOyê]] [[Wêne:April 2010, UNESCO Headquarters in Paris - The Garden of Peace (or Japanese Garden) in Spring.jpg|thumb|Navenda giştî ya UNESCOyê [[Parîs]], [[Fransa]].]] '''UNESCO''' yan jî '''Rêxistina Perwerde, Zanist û Çandê ya Neteweyên Yekbûyî''', ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]''': U'''nited '''N'''ations '''E'''ducational, '''S'''cientific and '''C'''ultural '''O'''rganization) saziyeke [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku di warê [[perwerde]], [[huner]], [[zanist]] û [[Çand|çandê]] de bi rêya hevkariya navneteweyî aştî û ewlekariya [[Cîhan|cîhanê]] pêşdixe.<ref>{{Cite web|url=https://www.unesco.org/en/brief|title=UNESCO in brief {{!}} UNESCO|website=www.unesco.org|language=en|access-date=2022-07-16}}</ref> 193 dewletên endam û 11 endamên hevparên UNESCOyê hene. Navenda saziya UNESCOyê li [[Navenda Mîrata Cîhanî ya li Parîs a Fransayê]] ye. 53 ofîsên qadên herêmî û 199 komîsyonên neteweyî hene ku li çar aliyê [[Cîhan|cîhanê]] alîkariya saziyê dikin.<ref>{{Cite web|url=https://en.unesco.org/fieldoffice|title=Field offices|last=https://plus.google.com/+UNESCO|website=UNESCO|language=en|access-date=2022-07-16}}</ref>''<ref>{{Cite web|url=https://en.unesco.org/countries/national-commissions|title=National Commissions|last=https://plus.google.com/+UNESCO|date=2012-09-28|website=UNESCO|language=en|access-date=2022-07-16}}</ref>'' Destûrê bingehîn a UNESCOyê armanc dike ku "bihêztir kirina perwerde, zanist çand û bihêzkirin a hevkariya di navbera neteweyan, ji bo dadmendiya gerdûnî, qanûn, mafên mirovan û azadiyên bingehîn ji bo her kesî û ji bo parastin aştî û ewlehiya mirovan ku [[Peymana Neteweyên Yekbûyî]] ji bo hemû gelan nas dike, bêyî cudahiya nijad, zayend, ziman û dîn, bibe alîkar". Sê organê rêveberiya UNESCOyê hene: [[Konferansa Tevayî]], [[Konseya birêvebir]] û [[Sekreterî]]. UNESCO bi hevkariya welatê endam, li gelek welatan xebatên ji bo perwerde û zaniyariyê pêk tîne. Armanca sereke ya saziyê di warê [[perwerde]], [[huner]], [[zanist]] û [[Çand|çandê]] de berfirehkirina aştî û dadperweriya cihanê pêş bixe. UNESCO di sala 1945an de wekî cîgirê [[Komîteya Navneteweyî ya Hevkariya Rewşenbîrî ya Cemiyeta Miletan]] hatiye damezrandin. Destûra saziyê armanc, awayî ya rêvebirinê û çarçoweya xebatê ya UNESCOyê diyar dike. Mîsyona damezrîner a UNESCOyê di dema [[Şerê Cîhanî yê Duyem|Şerê Cîhanê yê Duyem]] de jibo armanca hêsankirina hevkarî û diyalogê di navbera neteweyan de aştî, pêşkeftina domdar û mafên mirovan pêş bixe, derketiye holê.<ref>{{Cite web|url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000261751.page=6|title=UNESCO|website=unesdoc.unesco.org|access-date=2022-07-16}}</ref> Armancên yekemê saziyê pêşxistina aştî, pêşveçûna domdar û mafên mirovan bi hêsankirina hevkarî û diyalogê di navbera neteweyan de bû. Sazî van armancan bi pênc bernameyê yên sereke dişopîne: [[perwerde]], zanistên xwezayî, zanistên civakî/mirovî, çand û ragihandin/agahdarî. UNESCO piştgirî dide projeyên ku xwendin û nivîsandinê baştir dikin, perwerdehiya teknîkî û perwerdehiyê didin, zanistê pêş dixin, azadiya medya û çapemenî ya serbixwe diparêzin, dîroka herêmî û çandî diparêzin û cihêrengiya çandî diparêzin.<ref>{{Cite web|url=https://www.mofa.go.jp/policy/culture/coop/unesco/program/list.html|title=MOFA: Project list of The UNESCO Japanese Funds-in-Trust for the Capacity-building of Human Resources|website=www.mofa.go.jp|access-date=2022-07-16}}</ref> Ji bo çand û zanista cîhanê xaleke bingehîn e ku çalakiyên UNESCOyê bi salan berfireh bûne; sazî di werger û belavkirina wêjeya cîhanî de alîkar e, alîkariya damezrandin û ewlekariya [[Cihên Mîrateyên Cîhanî]] yên girîng ên çandî û xwezayî dike, dixebite ku dubendiya dîjîtal li seranserê cîhanê pir bike, bi agahdarî û ragihandinê civakên zanînê yên berfireh diafirîne.<ref>{{Cite web|url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000149999_eng|title=UNESCO|website=unesdoc.unesco.org|access-date=2022-07-16}}</ref> UNESCOyê gelek înîsiyatîf û tevgerên cîhanî yên wekî "Perwerdehî Ji bo hemî kes", ji bo pêşdebirina armancên xwe yên bingehîn, daye destpêkirin. UNESCO ji aliyê Konferansa Giştî ve ku ji welatên endam û endamên hevkar pêk tên, tê birêvebirin ku her sal du sal dicive jibo ku bername û lêçuna saziyê kivşe bike. Endamên Desteya Rêvebir ku karên UNESCOyê birêve dibe, hildibijêre û her çar salan carekê Dîrektorek Giştî, ku wekî rêvebirê sereke yê UNESCOyê kar dike, hildibijêre. UNESCO endamê [[Koma Pêşketina Berdewam a Neteweyên Yekbûyî]] ye ku koalîsyonek ji sazî û rêxistinên [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku armanca wan pêkanîna Armancên Pêşkevtina Berdewam e.<ref>{{Cite web|url=http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-16|archive-date=2011-05-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|url-status=dead}}</ref> ==Dîrok== ===Dîroka destpêkê=== UNESCO û erka wê ya ji bo hevkariya navneteweyî dikare bi biryarnameya Komela Gelan a di 21 îlona sala 1921ê de were şopandin, ji bo hilbijartina Komîsyonek ji bo lêkolîna pêkaniya parvekirina neteweyan bi serbestî destkevtiyên çandî, perwerdeyî û zanistî.<ref>{{Cite web|url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000079049_eng|title=UNESCO|website=unesdoc.unesco.org|access-date=2022-07-17}}</ref> Ev saziya nû, [[Komîteya Navneteweyî ya Hevkariya Rewşenbîrî]] (ICIC) di sala 1922an de hate damezrandin û kesayetên wekî [[Henri Bergson]], [[Albert Einstein]], [[Marie Curie]], [[Robert A. Millikan]] û [[Gonzague de Reynold]] wekî endamên wî hatine jimartin (komîsyona piçûk a Cemiyeta Miletan bi giranî navenda wê li Ewropaya Rojava ye). Piştre Enstîtuya [[Navneteweyî ya Hevkariya Rewşenbîrî]] (IIIC) di îlona sala 1924an de li Parîsê hate damezrandin ku wekî desteya rêveberiya saziya ICICê tevbigere. Lêbelê, bi destpêka [[Şerê Cîhanî yê Duyem|Şerê Cîhanê yê Duyem]] re bi giranî xebata van rêxistinên pêşîn hatin qut kirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldcat.org/title/great-depression-and-world-war-ii-1929-1945/oclc/870724668|title=The Great Depression and World War II : 1929-1945 (Book, 2014) [WorldCat.org]|date=2021-03-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-17|archive-date=2021-03-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20210312003248/https://www.worldcat.org/title/great-depression-and-world-war-ii-1929-1945/oclc/870724668|url-status=bot: unknown}}</ref> ===Dîroka avakirinê=== Piştî îmzekirina [[Peymana Atlantîkê û Daxuyaniya Neteweyên Yekbûyî]], [[Konferansa Wezîrên Perwerdeyê yên Hevbend]] (CAME) dest bi civînên xweyê li [[London|Londonê]] kir û civîn ji 16yê mijdar 1942an heta 5ê kanûna sala 1945an berdewam kir. Di 30ê cotmeha sala 1943an de, di [[Danezana Moskowê]] de ku ji aliyê [[Çîn]], [[Înglistan|Îngilîstan]], [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] û [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst|Yekîtiya Sovyetê]] ve hatibû qebûlkirin, pêwîstiya rêxistineke navneteweyî hate diyarkirin. Piştî vê yekê pêşniyarên Konferansa Dumbarton Oaks ya 9ê cotmeha sala 1944an hate diyarkirin.<ref>{{Cite web|url=http://hansard.millbanksystems.com/lords/1949/jan/26/the-work-of-unesco|title=THE WORK OF U.N.E.S.C.O. (Hansard, 26 January 1949)|website=hansard.millbanksystems.com|access-date=2022-07-17}}</ref> Li ser pêşniyara CAME û li gorî pêşniyarên Konferansa Neteweyên Yekbûyî ya li ser Rêxistina Navneteweyî (UNCIO) ku li [[San Francisco|San Franciscoyê]] di nîsan û hezîrana sala 1945an de pêk hat, Konferansek Neteweyên Yekbûyî ji bo damezrandina rêxistinek perwerdehî û çandî (ECO/CONF) di 1 û 16 mijdar 1945an de li [[London|Londonê]] bi 44 nûneran hate civandin.<ref>{{Cite web|url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000117626_eng|title=UNESCO|website=unesdoc.unesco.org|access-date=2022-07-17}}</ref> Komîsyona Amadekar di navbera 16ê mijdara sala 1945an û 4ê mijdara sala 1946an de heta roja ku Destûra Bingehîn a UNESCO bi razandina erêkirina bîstemîn ji hêla dewletên endam ve ket meriyetê, xebitî.<ref>{{Cite book|url=http://worldcat.org/oclc/1131559693|title=A chronology of UNESCO 1945-1985 : facts and events in Unesco's history arranged by dates with references to documentary sources in the Unesco Archives and supplementary information in the annexes 1-15.|last=Unesco.|date=1985|publisher=United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization|oclc=1131559693}}</ref> Di yekemîn konferansa giştî ya ku ji 19ê mijdarê heta 10 kanûna sala 1946an dewam dike, Dr. Julian Huxley ji bo Rêveberê Giştî û Blake R. Van Leer jî wek endam tevlî rêxistinê bûn.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=3N_KlLQISQMC&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA35&dq=blake+%22van+leer%22&hl=en|title=Summary Minutes of Meeting|last=UNESCO|first=U. S. National Commission for|date=1956|publisher=United States National Commission for the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.|language=en}}</ref> Destûr di mijdara sal 1954an de hate guheztin dema ku Konferansa Giştî biryar da ku endamên parlamentoyê Lijneya Birêvebir dê endamên dewletên dewletên ku ew hemwelatiyên wan in bin û wek berê di kapasîteya xwe ya kesane de tevnegerin.<ref>{{Cite web|url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000114586_eng|title=UNESCO|website=unesdoc.unesco.org|access-date=2022-07-17}}</ref> Ev guherîna rêvebirinê ya UNESCOyê ji ya berê, dewletên endam çawa bi hev re di warên rayeyên di rêxistinê de bixebitin, cuda kir. Gava ku dewletên endam bi demê re bi hev re xebitîn ku fermanên UNESCOyê bi cih bînin, faktorên siyasî û dîrokî bi taybetî di dema [[Şerê Sar]], pêvajoya dekolonîzasyonê û hilweşandina [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst|Yekîtiya Sovyetê]] de awa dane operasyonên rêxistinê.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/title/into-the-heart-of-darkness-cosmopolitanism-vs-realism-and-the-democratic-republic-of-congo/oclc/650842164|title=Into the heart of darkness: cosmopolitanism vs. realism and the Democratic Republic of Congo|last=Schmidt|first=Christopher|date=2010|language=English|oclc=650842164}}</ref> ==Çalakiyên UNESCOyê== [[Wêne:UNESCO Brasília Office.jpg|thumb|Ofîsên UNESCOyê li Brezîlya yê]] UNESCO çalakiyên xwe bi pênc warên bernameyê pêk tîne: perwerde, zanistên xwezayî, zanistên civakî û mirovî, çand û ragihandin û agahdarî. * UNESCO piştgirî dide lêkolîna di perwerdehiya berawirdî de, pisporiyê peyda dike û hevkariyê dike ku serokatiya perwerdehiya neteweyî û kapasîteya welatan ji bo pêşkêşkirina perwerdehiya bi kalîte ji bo her kesî xurt bike. Di van de ev hene: ** Kursiyên UNESCO, tora navneteweyî ya ji 644 kursiyên UNESCO, ku zêdetirî 770 sazî li 126 welatan tê de hene, beşdar dibin. ** Rêxistina Parastina Jîngehê ** Peymana li dijî Cudakariyê di Perwerdehiyê de di sala 1960an de hate pejirandin ** Rêxistina Konferansa Navneteweyî ya li ser Perwerdehiya Mezinan (CONFINTEA) di navberek 12 salan de ** Weşana Rapora Şopandina Perwerdê ji bo Hemî Cihanê ** Weşana Çar Stûnên Fêrbûnê ya Dokumentê ** UNESCO ASPNet, tora navneteweyî ya 8.000 dibistanan li 170 welatan UNESCO saziyên xwendina bilind qebûl nake.<ref>{{Cite web|url=http://www.cimea.it/files/fileusers/Diploma_mills_Luca_Lantero_EN.pdf|title=Wayback|website=web.archive.org|access-date=2022-07-17|archive-date=2015-05-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150513185433/http://www.cimea.it/files/fileusers/Diploma_mills_Luca_Lantero_EN.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> * UNESCO jî ji bo perwerdekirina gel daxuyaniyên giştî dide: ** Daxuyaniya Seville ya li ser tundûtûjiyê: Daxuyaniyek ku di sala 1989an de ji aliyê UNESCOyê ve hatiye pejirandin ku têgîna ku mirov ji hêla biyolojîkî ve ji şîdeta organîzekirî re têkildar in red dike. * Proje û cihên girîngiya çandî û zanistî ku li jêr e diyar dike: ** Tora Jeoparkên Gerdûnî ** Ji sala 1971an vir ve rezervên Biosferê, bi Bernameya Mirov û Biosferê (MAB) **Bajarê Wêjeyê; di sala 2007an de, bajarê yekem ku ev sernav jê re hat dayîn bajarê Edinburgh e ku cihê yekem pirtûkxaneya belavkirî ya Skotlandê ye. Di sala 2008ab de, Iowa City bû Bajarê Wêjeyê. ** Projeyên zimanên di xetereyê de û cihêrengiya zimanî (Atlasa Zimanên Cîhanê yên Di Xetereyê de ya UNESCO) ** Şarezayên Mîrateya Devkî û Nemase ya Mirovahiyê ** Bîra Qeyda Navnetewî ya Cîhanê, ji sala 1997an vir de. ** Birêvebirina çavkaniyên avê, bi rêya Bernameya Hîdrolojîk a Navneteweyî (IHP), ji sala 1965an vir ve. ** Cihwarê arkeolojîkê cîhanê ** Pirtûkxaneya dîjîtal a cîhanê * Teşwîqkirina "herikîna azad a ramanan bi wêne û peyvan": ** Pêşxistina azadiya derbirînê, di nav de azadiya çapemenî û qanûnên azadiya agahdarkirinê, bi rêya Dabeşa Azadiya Ragihandinê û Pêşxistina Medyayê, tevî Bernameya Navneteweyî ya Pêşxistina Ragihandinê. ** Pêşxistina ewlekariya rojnamegeran û têkoşîna li dijî bêcezakirina kesên ku êrîşî wan dikin, bi hevrêziya Plana Çalakiyê ya Neteweyên Yekbûyî ya li ser Ewlehiya Rojnamegeran û Pirsgirêka Bêcezakirinê. ** Pêşvebirina gihîştina gerdûnî û parastina agahdarî û çareseriyên vekirî ji bo pêşkevtina domdar bi navgîniya Dabeşa Civakên Zanistî, tevî Bernameya Bîra Cîhanê û Bernameya Agahî ji bo Hemûyan. ** Pêşxistina pirdengî, wekheviya zayendî û cihêrengiya çandî ya di medyayê de. ** Teşwîqkirina Gerdûnîbûna Înternetê û prensîbên wê ku Înternet divê (I) li ser bingeha Mafên Mirovan be, (ii) Vekirî, (iii) Ji herkesî re bigihîje û (iv) bi beşdariya Pir-Eleqedar ve were mezin kirin (bi kurteya R.O.A.M.) ** Çêkirina zanînê bi weşanên wekî Trendên Cîhanê yên Azadiya Derbirînê û Pêşveçûna Medyayê Rêzeya UNESCO ya li ser Azadiya Înternetê û Nîşaneyên Pêşveçûna Medyayê û her weha lêkolînên din ên li ser bingeha nîşangiran. * Danasîna çalakiyan: ** Dehsaliya Navnetewî ji bo Pêşxistina Çanda Aşitiyê û Ne-Tundî ji bo Zarokên Cîhanê di sal 2001–2010an de ji aliyê Neteweyên Yekbûyî ve di sala 1998an de hate ragihandin. ** Her sal di 3ê Gulanê Roja Azadiya Çapemeniyê ya Cîhanê ye, ji bo pêşxistina azadiya derbirînê û azadiya çapemeniyê weke mafê bingehîn ê mirovî û weke pêkhateyên girîng ên her civakeke pak, demokratîk û azad. ** ''Criança Esperança'' li Brezîlyayê, bi hevkariya Rede Globo, ji bo berhevkirina drav ji bo projeyên-bingeha civakê yên ku entegrasyona civakî û pêşîlêgirtina tundûtûjiyê xurt dike. ** Roja Xwende-Nivîsendetiyê ya Navneteweyî, her sal 8ê îlonê de. ** Sala Navneteweyî ya Çanda Aştiyê, sala 2000an. ** Bernameya Perwerdehiya Tenduristî ji bo Guhertina Behavior bi hevkariya Wezareta Perwerdehiyê ya Kenya ku ji hêla Hikûmeta Azerbeycanê ve ji hêla darayî ve hate piştgirî kirin da ku perwerdehiya tenduristiyê di nav ciwanên 10 û 19-salî de ku li kampa nefermî li Kibera, Nairobi dijîn, pêşve bibe. Proje di navbera îlona sala 2014an û Kanûn 2016 de hate kirin. ** Roja Cîhanî ya Pirrengiya Çandî ji bo Diyalog û Pêşketinê her sal 21ê gulanê de. ==Enstîtu û navendên UNESCOyê== Enstîtu beşên pispor ên rêxistinê ne ku piştgirîya bernameya UNESCOyê dikin û piştgirîya pisporî ji bo ofîsên kom û neteweyî pêşkêş dikin.<ref>{{Cite web|url=http://www.ibe.unesco.org/en|title=International Bureau of Education|website=International Bureau of Education|language=en|access-date=2022-07-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://uil.unesco.org/unesco-institute|title=About the Institute {{!}} UIL|date=2015-10-29|website=uil.unesco.org|language=en|access-date=2022-07-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.iiep.unesco.org/|title=IIEP : Home|date=2014-11-19|website=web.archive.org|access-date=2022-07-17|archive-date=2014-11-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20141119121935/http://www.iiep.unesco.org/|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://iite.unesco.org/contact-us/|title=Contact us – UNESCO IITE|date=2018-11-14|website=web.archive.org|access-date=2022-07-17|archive-date=2018-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20181114224424/https://iite.unesco.org/contact-us/|url-status=bot: unknown}}</ref> {| class="wikitable sortable" !Kurtenav (bi îngilîzî) !Nav !Cîh |- |IBE |Buroya Navneteweyî ya Perwerdehiyê |[[Cenevre]] |- |UIL |Enstîtuya UNESCO ji bo Hînbûna Jiyanê |[[Hamburg]] |- |IIEP |Enstîtuya Navneteweyî ya UNESCO ji bo Plansaziya Perwerdehiyê |[[Parîs]] (navend) û Buenos Aires û Dakar (ofîsên herêmî) |- |IITE |Enstîtuya UNESCO ji bo Teknolojiyên Agahdariyê di Perwerdehiyê de |[[Mosko|Moskow]] |- |IICBA |Enstîtuya Navneteweyî ya UNESCO ji bo Avakirina Kapasîteyê li Afrîkayê |[[Addis Ababa]] |- |IESALC |Enstîtuya Navneteweyî ya UNESCO ji bo Perwerdehiya Bilind li Amerîkaya Latîn û Karibik |[[Karakas]] |- |MGIEP |Enstîtuya Perwerdehiya Mahatma Gandî ji bo Aşitî û Pêşkeftina Domdar |[[Nû Delhî]] |- |UNESCO-UNEVOC |UNESCO-UNEVOC Navenda Navneteweyî ya Perwerde û Perwerdehiya Teknîkî û Pîşeyî |[[Bonn]] |- |ICWRGC |Navenda Navneteweyî ya Çavkaniyên Avê û Guhertina Gerdûnî |[[Koblenz]] |- |IHE |Enstîtuya IHE-Delft ji bo Perwerdehiya Avê |[[Delft]] |- |ICTP |Navenda Navneteweyî ya Fîzîkê ya Teorîk |[[Trieste]] |- |UIS |Enstîtuya Îstatîstîkê ya UNESCO |[[Montreal]] |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Sazî]] [[Kategorî:NY]] [[Kategorî:Mafê mirovan]] [[Kategorî:Saziya navneteweyî]] 4xleqi886atbm4u8xegbavhooxqco3a Fransa 0 6333 1093600 1093423 2022-07-30T15:57:58Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{çavlêgerandin}} {{Infobox Welat2 | navê rastî = {{navê rastî|fr|République Française |icon=no}} | navê hevbeş = Fransa | konvansiyonel navê dirêj = Komara Fransî | rewş = | wêneyê ala = Flag of France (1794–1815, 1830–1974, 2020–present).svg | sernav ala = | wêneyê mertal = Armoiries république française.svg | sernav mertal = | dirûşma netewî = Liberté, Égalité, Fraternité | dirûşma bi kurdî = Azadî, Wekhevî, Biratî | sirûda netewî = ''[[La Marseillaise]]''<div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:La Marseillaise.ogg|alt=La Marseillaise]]</div> | wêneyê nexşe = Mapadefrancia.svg | nexşe mezinî2 = 250px | wêneyê nexşe2 = | nexşe sernav = | nexşe sernav2 = | nexşe sernûçe = {{nexşe sernûçe |cih reng=şînê tarî}} | nexşe sernûçe2 = | cîh = | paytext = [[Parîs]] | jêrenot a = | bajarê mezin = paytext | koordînat = {{koord|48|51|N|2|21|E|type:city}} | bicîhbûna mezin = | awayê bicîhbûna mezin = | zimanên fermî = [[Zimanê fransî|Fransî]] | zimanên naskirin = [[Alsasî]], [[baskî]], [[bretonî]], [[katalanî]], [[korsî]], [[flemanî]], [[frankoprovenzal]], [[oksîtanî]], zimanên din ên [[Oïl]] | zimanên herêmî = | awayê ziman = | awayê ziman2 = | ziman = | ziman2 = | zimanên bin = | zimanên bin2 = | komên etnîkî = | komên etnîkî sal = | dîn = | demonîm = | awayê rêveberiyê = [[Komar]] | sernav rêber1 = Serokomar | navê rêber1 = [[Emmanuel Macron]] | sernav rêber2 = Serekwezîr | navê rêber2 = [[Élisabeth Borne]] | sernav rêber3 = | navê rêber3 = | sernav rêber4 = | navê rêber4 = | sernav rêber5 = | navê rêber5 = | pêşvebirî = | meclîsa jorîn = | meclîsa jêrîn = | awayê serxwebûnê = | nota serxwebûnê = | bûyera avakirinê1 = | dema avakirinê1 = | bûyera avakirinê2 = | dema avakirinê2 = | bûyera avakirinê3 = | dema avakirinê3 = | bûyera avakirinê4 = | dema avakirinê4 = | bûyera avakirinê5 = | dema avakirinê5 = | bûyera avakirinê6 = | dema avakirinê6 = | bûyera avakirinê7 = | dema avakirinê7 = | rûerd etîket2 = | rûerd dane = | rûerd dane2 = | rûerd = | rûerd km2 = 672.051 | rûerd magnitude = | rûerd rêz = 41em | rûerd jêrenot = | av = 0,26 | gelhe texmînkirin = 68.014.000 | gelhe texmînkirin sal = 2020 | gelhe texmînkirin rêz = 20em | gelhe giştejimar = | gelhe giştejimar sal = | gelhe giştejimar rêz = | gelhe tîrbûn km2 = | gelhe tîrbûn rêz = | hejmara endaman = | TBH PHK = | TBH PHK sal = | TBH PHK rêz = | TBH PHK her kesekî = | TBH PHK her kesekî rêz = | TBH nomînal = | TBH nomînal sal = | TBH nomînal rêz = | TBH nomînal her kesekî = | TBH nomînal her kesekî rêz = | Gini = <!--tenê hejmar--> | Gini sal = | Gini guherandin = <!--zêdebûn/kêmbûn/neguhertî--> | Gini rêz = | Gini çavk = | PPM = <!--tenê hejmar--> | PPM sal = | PPM guherandin = <!--zêdebûn/kêmbûn/neguhertî--> | PPM rêz = | PPM çavk = | dirav = [[Euro]] ([[Nîşana Euro|€]]) | dirav kod = EUR | demjimêr = | utc offset = | demjimêr DST = | utc offset DST = | DST not = | dijrabertî = | celebê dîrokê = | hatûçûn = | koda înternetê = [[.fr]] | iso3166kod = | koda telefonê = [[Hejmarên telefona li Almanyayê|+33]] | berdilê hîmander = | wêne nexşe3 = | nexşe sernav3 = | jêrenot b = }} '''Fransa''' yan jî '''Komara Fransî''', ({{Bi-fr|France}}, /fʁɑ̃s/) yan jî (République Française, xwendin: /ʁepyblik fʁɑ̃sɛz/) welatek navparzemînî ye ku li [[Ewropaya Rojava|Ewropayê Rojava]] û herêm û deverên derveyî yên li [[Amerîka (parzemîn)|Amerîka]] û [[Okyanûsa Atlantîk]], [[Okyanûsa Mezin|Pasîfîk]] û [[Okyanûsa Hindî]] vedigire. Qada wê ya metropolê ji [[Rhine]] heta [[Okyanûsa Atlantîk]] û ji [[Deryaya Navîn]] heta [[Qenala îngîlîzî]] û [[Deryaya Bakur]] dirêj dibe.<ref>{{Cite journal|date=2022-07-21|title=French Guiana|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=French_Guiana&oldid=1099654171|journal=Wikipedia|language=en}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2022-06-17|title=Administrative divisions of France|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Administrative_divisions_of_France&oldid=1093564080|journal=Wikipedia|language=en}}</ref><ref>{{Cite journal|date=2022-07-26|title=French Southern and Antarctic Lands|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=French_Southern_and_Antarctic_Lands&oldid=1100569184|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> Herêmên dervayê [[Guyana Fransî]] li [[Amerîkaya Başûr]], [[Saint Pierre]] û [[Miquelon]] li [[Atlantîka Bakur]], [[Hindistanên Rojavayê Frensî]] û gelek giravên li [[Okyanûs|Okyanûsa]] û [[Okyanûsa Hindî]] hene. Ji ber gelek deverên xwe yên peravê Fransayê hene, xwediyê devera herî mezin a aborî ya taybet a cîhanê ye. Fransa li parzemîna [[Ewropa|Ewropayê]] bi [[Belçîka]], [[Lûksembûrg|Luksemburg]], [[Almanya]], [[Swîsre]], [[Monako]], [[Îtalya]], [[Andorra]], [[Spanya]] [[Holenda]], [[Sûrînam]] û [[Brezîl]] li [[Amerîka (parzemîn)|Amerîka]] bi navgîniya deverên xwe yên derveyî li [[Guyana Fransî]] û [[Saint Martin]] re sînorên xwe parvedike. Hijdeh herêmên wê yên entegre (pênc ji wan li derveyî welat in) li qadeke hevgirtî ya 643.801 km² vedigire<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html|title=The World Factbook|date=2014-01-31|website=web.archive.org|access-date=2022-07-27|archive-date=2014-01-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20140131115000/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html|url-status=dead}}</ref> û li gorî daneyên gulana sala 2021an zêdetirî 67 mîlyon kes li Fransa û li herêmên wî dijîn. Fransa komarek nîv-serokatî ya yekgirtî ye ku paytexta wî bajarê [[Parîs]] e. Bajarê [[Parîs|Parîsê]] bajarê herî mezin ê Fransayê ye û navenda çandî û bazirganî ya sereke ye. Deverên din ên bajarî yên sereke [[Marsêy|Marseille]], [[Liyon]], [[Toulouse]], [[Lille]], [[Bordèu|Bordeaux]] û bajarê [[Nice|Niceê]] ye. == Dîrok == ===Serdema navîn a destpêkê=== [[Wêne:Franks expansion.gif|thumb|çep|Berfirehbûna Frankish ji sala 481ê ve ber bi sala 870an.]] Di dawiya [[Serdema Kevnare]] de, Galiya kevnar li çend padîşahiyên Almanî û herêmek Gallo-Romî ya mayî, ku wekî [[Padîşahiya Syagrius]] tê zanîn, hate dabeş kirin. Di heman demê de, Brîtanîyên Keltî ku ji rûniştgeha [[Anglo-Sakson]] a [[Keyaniya Yekbûyî|Brîtanyayê]] ku direvin, li beşa rojavayê Armorica bicih dibin. Di encamê de, nîvgirava [[Armorican]] hate guherandin û navê nîvgiravê wekî Brittany hate guhertin, çanda Keltîk hate vejandin û padîşahiyan piçûk ên serbixwe li herêmê hatin demazirandin. Yekemîn rêberê ku dibe padîşahê hemû Frankan Clovis I ye ku di sala 481ê de dest bi serweriya xwe kir û di sala 486an de hêzên paşîn ên waliyên [[Romaya Kevnare|Romayê]] yên parêzgehê têk bir. Clovis başûrê rojava ji Visigoths vegerand, di sala 508an de hate imad kirin û xwe wekî mîrê [[Almanyaya Rojava]] îlan kir. [[Clovis I]] piştî hilweşîna [[Împeratoriya Romê|Împaratoriya Romayê]] yekem fetihkarê Almanan e ku ji Arianîzmê, ji Xirîstiyaniya Katolîk derdikeve. Bi vî awayî ki aliyê papatiyê ve sernavê "Keça Mezin a Dêrê" (bi fransî: La fille aînée de l'Église) li Fransayê hate dayîn û ji padîşahên Fransî re jî "Padîşahên Herî Xiristiyan ên Fransayê" (Rex Christianissimus) dihate gotin. [[Frankan]] çanda [[Xiristiyanî|xirîstiyan]] a [[gallo-romî]] wergirt û Galiya kevnar di dawiyê wekî Francia ("Welatê Frankan") hate binavkirin. Frenkên elmanî, ji xeynî li Gauliya bakur ku li wir niştecihên Romayî kêm zêde bûn û zimanên elmanî lê derketin, zimanên romanî pejirandibûn. Clovis bajarê [[Parîs|Parîsê]] wek paytexta û xanedana Merovîng ava kir lê padîşahiya wî piştî mirina wî bidawî bû. [[Frankan]] erdê xwe bi tenê wekî milkek taybet dihesibandin û di nav mîrateyên xwe de parve dikirin, ji ber vê yekê çar padîşahî ji yên [[Clovis]] wekî [[Parîs]], [[Orléans]], [[Soissons]], û [[Rheims]] derketine holê. [[Padîşahên Merovîng]] ên paşîn desthilatdariya şaredarên xwe yên qesrê (serokê malê) winda kirin.Yek ji şaredarê qesrê, [[Charles Martel]], di [[Şerê Tours]] (732) de êrîşek [[Xanedana Emewiyan|Emewiyan]] a Galî têk bir û di nav padîşahiya Frankiyan de rêz û hêz wergirt. Kurê wî, [[Pêpenê Kurtbir|Pepinê Kurt]], taca Francia ji Merovîngiyên qelsbûyî girt û xanedana Karolîngiyan ava kir. Kurê Pepin, [[Karlê Mezin|Charlemagne]], padîşahiya Frankish ji nû ve li hev kir û li seranserê [[Ewropaya Rojava]] û [[Ewropaya Navendî]] împaratoriyek mezin ava kir. == Erdnîgari == Piraniya ax û nifûsa Fransa li Ewropaya Rojava ye û jê re dibêjin Metropolitan France, da ku wê ji siyasetên cûrbecûr yên derveyî welêt cuda bike. Fransa li aliyê bakur bi Deryaya Bakur, aliyê bakurê rojava Qenala Îngilîzan, li rojava bi Okyanûsa Atlantîk û li başûrê rojhilat bi Deryaya Navîn re sinorê xwe parvedike. Welatê cîranê wê li Ewropayê ev in: [[Belgiya]], [[Lûksembûrg]], [[Almanya]], [[Swîsre]], [[Îtalya]], [[Monako]], [[Spanya]], [[Andorra]] Ji xeynî li [[Ewropa]] erdê Fransayê li [[parzemîn]]ên din jî hene. Li [[Karîbîk]]an wek mînak [[Saint-Martin]], li [[Emerîkaya Başûr|Başûrê Amerîkayê]] [[Guayanaya Fransî]], li qeraxên [[Emerîkaya Bakur|Bakurê Amerîkayê]], li Okyanûsa Hindê û li [[Okyanûsya]]yê herêm û welatên ku girêdayî Fransayê ne hene. === Erdnîgariya Xwezayî=== [[Wêne: Most beautiful villages of the world montsoreau 2.jpg |thumb|[[Loire]] li [[Montsoreau]], [[Geliyê Loire]].]] Fransa ji [[Derya Navîn]] heta [[Deryaya Bakur]] û ji [[Rhine]] heta [[Atlantîk]] dirêj dibe. Ew bi [[Brîtanyaya Mezin]], [[Belçîka]], [[Luksemburg]], [[Almanya]], [[Swîsre]], [[Îtalya]], [[Monako]], [[Andorra]] tê hevsînorkirin. û [[Spanya]]. Li derveyî welatê dayikê, Fransa bi [[Brezîlya]], [[Sûrîname]] û [[Hollanda]] re sînorên bejahî parve dike. Ji bilî welatê dayika [[Ewropaya Rojava|Ewropa Rojava]] (''la métropole''), Fransa ji herêmên [[Amerîkaya Bakur]], [[Hindîstana Rojava|Karibîk]], [[Amerîkaya Başûr]], [Okyanûsa Hindî]], [[Okyanûsa Pasîfîk]] û [[Antarktîka|Antarktîk]] (îdiayên li ser qada axa Antarktîkê ji hêla piraniya welatên cîhanê ve nayê pejirandin). Fransa ji deştên peravê yên li bakur û li rojava yên bi Atlantîk û Deryaya Bakur heta zincîreyên çiyayên mezin, [[Pyrenees]] li başûr û [[Alpê]] li başûr, [[Pyrenees]] li bakur û li rojavayê rojhilat bi [[Ewropa]] lûtkeyên çiyayên herî bilind (derve [[Qafkas]]), [[Mont Blanc]], 4&nbsp;810 metre. Di hundurê de rêzeçiyayên din ên wekî [[Navenda Massif]] û [[Vosges]] hene. Chaine de Puys li Massif Central, girseyek çiyayî ya bi derdora 80 volkanên neçalak, di Tîrmeha 2018-an de wekî [[Mîrateya Mîrateya Cîhanê]] hat destnîşankirin.<ref>{{Cite web|url=https://whc.unesco.org /ku/list/ 1434|sernav=Chaine des Puys - Qada tektonîkî ya Limagne|Dîroka dakêşanê=2018-07-05|paşnav=Navenda|nav=Mîrateya Cîhanê ya UNESCO|works=whc.unesco.org|ziman=ku }}</ref> Fransa di navbera çar [[pergalên çem]] yên mezin de dabeş dibe ku sê ji wan diherikin [[Atlantîk]]ê. Çem li ser deştên nermik ên bakur û rojavayê Fransa diherikin û çemên wan ên berdar bûne sedem ku navenda aborî û siyasî ya welêt li beşên bakur ên welêt biqede ku dikare wekî alîkarek bihêz were dîtin ku Parîs bibe navenda welêt. === Dabeşkirina îdarî === {{Gotara sereke|Parçeya îdarî ya Fransa}} [[Wêne:Régions de France 2016.svg|thumb|Ji Çile 2016 de, li [[Fransa Proper] tenê 13 herêm hene]]<ref>http://www.lemonde.fr/politique/article/2014/12 /17 /la-carte-a-13-regions-definitively-adoptee_4542278_823448.html</ref>]] Fransa (di 2015 de) dabeş dibe:<ref>http://www.insee.fr/fr/methodes/nomenclatures/cog/documentation.asp?page=documentation.htm</ref> * 27 herêm (''herêm''), 22 navxweyî û pênc ne ewropî. Binêre ''Herêmên Fransa''. * 101 beş (''departements''). Binêre ''Wezareta Fransa''. * 335 navçeyên (''navçe''). Binêre ''Navçeya Fransa''. * 2&nbsp;054 Kanton (''kanton''), di nav de 59 yên ne ewropî jî hene. Binêre ''Kantonên Fransa''. * 36&nbsp;658 komûns (''komunan''). Binêre ''Şaredariyên Fransî''. * 9 villes nouvelles ku dabeşek e ku bi dabeşên jorîn re paralel dimeşe. Binêre Ville nouvelle. Wezaret bi jimare ne û ev jimar di du reqemên pêşî yên koda posteyê de cih digirin. Jimareya beşê berê jî li ser lewheyên qeydkirina wesayîtên rê, wekî du reqemên dawîn jî hatibû destnîşan kirin. Ev pergal, ku li ser bingeha qeyda wesayîtê ya ku ji hêla beşa ve hatî rêve kirin, ku wesayit lê lê bû, niha (2021) ber bi qonax ve tê derxistin û bi qeydek navendî ve tê veguheztin, ji ber vê yekê hûn nikanin beşa malê li ser lewheyên nû bixwînin. Herêm, dezgeh, navçe û kanton herêmên îdarî yên hikûmetê ne. Herêm ji aliyê qeymeqamekî herêmê (''préfet de région''), ku di heman demê de serokê yek ji beşên herêmê ye, têne birêvebirin. Dezgeh ji hêla [[Parlîk (Fransa)|prefekt]] (''préfet''), ku ji hêla [[hikûmet]] ve hatî tayîn kirin (wekhev [[walî]]) têne rêvebirin; navçe ji aliyê binerd (''sous-préfet'') ve tê birêvebirin. Kanton bi giranî wek [[navçe]] di hilbijartinên meclîsên herêmê û meclîsên dezgehan de kar dikin. Li [[Parîs]], du qeymeqam hene, qismî qeymeqamekî îdarî "asayî" ye, ku di heman demê de qeymeqamê herêmê ye, beşek jî muxtarê polîsan (''préfet de police''), ku şefê polîsê herî bilind e, di heman demê de [[ fermandarê sivîl]] li Parîsê [[herêma sivîl]] (''zone de défense de Paris''). Prefektê polîs jî li beşên [[Hauts-de-Seine]], [[Seine-Saint-Denis]] û [[Val-de-Marne]] wezîfeya xwe dike. Herêm û dezgeh jî şaredariyên bi mafên xwe yên bacê û meclîsên rasterast têne hilbijartin, bi rêzê ve ''[[Lijneyên Herêmî yên Fransa|conseil Régional]]'' û ''conseil général'' wek saziya herî bilind a biryardanê pêk tînin. Şaredarîya herêmê û meclîsa herêmê ji alîyê ''président du conseil régional'' ve tên birêvebirin; şaredariya beşê (li gorî [[Meclîsa wîlayetê|Meclîsa wîlayetê]]) û meclîsa daîreyê ji aliyê ''président du conseil général'' ve tên birêvebirin. Dezgeha herî bilind a biryardanê ya şaredariyan meclîsek e (''konseil şaredariyê'') û [[şaredar]] (''maire'') ku ji aliyê wê ve hatiye tayînkirin, ku hem serokê meclîsê û hem jî serokê şaredariyê ye. birêvebirî. Li Parîs, Lyon û Marsîlyayê, ku şaredariyên wan bi meclîsên xwe yên rasterast hatine hilbijartin, li navçeyan hatine dabeşkirin, şert û mercên taybetî hene. Çar [[Wezaretên Frensî yên Derveyî |Dezgehên derveyî]] berê [[Kolonî|Koloniyên Fransî]] ne ku ji [[1946]] de xwediyê heman statuya wezaretên Fransaya Ewropî ne (''[[Fransa métropolitaine|metropole]])''. Ew parçeyên yekbûyî yên Komara Fransa (û bi vî rengî YE jî) ne. [[Herêmên li derveyî Fransa|herêmên îdarî yên derveyî]] [[herêmên girêdayî]] ne ku ew jî li derveyî YE ne. Ew jî mîna dezgehan têne rêvebirin û rûniştevanên fransî [[hemwelatî|welatî]] ne. Piraniya wan [[ewro]] bikar tînin, ji bilî [[Polinezyaya Fransî]], [[Kaledonyaya Nû]] û [[Giravên Wales û Futuna]] yên ku pereyê wan, [[Franka CFP]] hene. Fransa di heman demê de di [[Okyanûsa Hindî]] de çend giravên neniştecî yên bi navê [[Îles Éparses]] kontrol dike, ku ligel [[Adélieland]], îdiaya Fransa ya [[Antarctica]], [[Zimanê fransî]] pêk tînin. Herêmên Başûr. ==== Herêmên Fransayê ==== {{GotarêBingeh|Herêmên Fransayê}} {{Nexşeya herêmên Fransayê|text=fgfdfgdg}} Ji sala 2016an ve, Fransa ji 18 herêman ({{bi-fr|région}}) pêk tê. ''Régions'' yên li Fransaya parzemînî jî di hundura xwe de jî gav bi gav wek [[département]], [[Arrondissement]], [[Cantone]] û [[Commune]] tê parve kirina perçeyên hîn biçûk. {{-}} ===== Heremên kevn ===== Ji sala [[1956]]an heta 1ê çileya [[2016]]an, Fransa ji 26 herêman pêk hatibû. Ji wan 21 li xakên Fransaya parzemînî bûn, yek girava [[Korsîka]] bû, û çar jî navçeyên ser deryayî bûn. {| | # [[Alsace]] # [[Aquitaine]] # [[Auvergne]] # [[Basse-Normandie]] # [[Bourgogne]] # [[Bretagne]] # [[Centre]] # [[Champagne-Ardenne]] # [[Korsîka]] (statuya taybetî) # [[Franche-Comté]] # [[Haute-Normandie]] | <ol start=12> <li>[[Île-de-France]] <li>[[Languedoc-Roussillon]] <li>[[Limousin]] <li>[[Lorraine]] <li>[[Midi-Pyrénées]] <li>[[Nord-Pas de Calais]] <li>[[Pays de la Loire]] <li>[[Picardie]] <li>[[Poitou-Charentes]] <li>[[Provence-Alpes-Côte d'Azur]] (PACA) <li>[[Rhône-Alpes]] | [[Wêne:FranceRegionsNumbered.png]] | |} * '''Herêmên li ser deryayê''' jî ev in: {| | :23 [[Guadeloupe]] :24 [[Martinique]] :25 [[Guyanaya Fransî]] :26 [[Réunion]] | [[Wêne:Guadeloupe map.png|90px|Guadeloupe]][[Wêne:Martinique-Map.png|90px|Martinique]][[Wêne:French Guiana-CIA WFB Map.png|90px|Guayanaya]][[Wêne:Reunion-CIA WFB Map.png|90px|Réunion]] | |} ==Siyaset== === Dewlet û siyaset === Navê [[Destûra Bingehîn|Destûra]] ya niha ya Fransayê [[Komara Pêncemîn]] ye û di referandûma 28'ê Îlona 1958'an de hat qebûlkirin. Wê pozîsyona [[birêvebir]] li hember [[qanûndaner] xurt kir. ] û diyar dike ku [ [Serokê Fransa|Serokomar]] (''Président de la République'') dê bi hilbijartina rasterast ji bo wezîfeya 5 salan were tayîn kirin (di 2001 de ji 7 salan hate guhertin). Hilbijartina serokomariyê di du tûran de pêk tê. Ger di tûra yekem de ti berbijarek ji sedî 50&nbsp;detir dengan nestandibe, her du namzedên sereke di gera duyem a hilbijartinan de tên cem hev. Desthilatên berfireh ên serokomar divê îstiqrara desthilatdariya dewletê û hebûna dewletê misoger bike. Di nav hêzên herî girîng de mafê bangeşeya referandûmên biryardar û hilbijartinên nû yên Meclîsa Neteweyî ye. Her wiha serokkomar [[Serokwezîrê Fransa|Serokwezîr]] û wezîrên din tayîn dike, [[fermandarê bilind]] yê leşkerî ye û ew e ku peymanên navneteweyî îmze dike û li ser bi cîhkirina [[Çekên nukleerî yên Fransa| çekên navokî]]. Zêdebûna desthilatên serokomar, hilbijartina serokatiyê ji hilbijartinên parlamentoyê girîngtir kiriye û ji ber vê yekê rêjeya beşdariyê ji bo hilbijartina serokomariyê zêdetir e. Parlementoya Fransa ji [[Sîstema dudûr|du odeyan]], [[Meclisa Neteweyî ya Fransa|Meclisa Neteweyî]] (''les députés de l'Assemblée nationale'') û [[Senatoya Fransayê| Senato]] (''Sénat'') , bi giştî 925 endam. 577 endamên Meclisa Neteweyî ji bo heyamên 5 salan bi hilbijartinên rasterast li herêmên hilbijartinê yên yek-endam têne destnîşankirin. Meclisa Neteweyî bijardeya hilweşandina hikûmetê bi pêşniyara bêbaweriyê heye. Nîvê 348 senatoran (''les senators'') li [[Senatoya Fransa|Senata]] (''Sénat'') her sê salan carekê ji bo heyamek şeş salan têne tayîn kirin. Senator xwedan hêzek tixûbdar in û Meclîsa Neteweyî her gav gotina dawî heye heke di navbera her du odeyan de lihevnekirin hebe ji bilî mijarên destûrî. Hikûmet li ser rojeva Meclîsa Neteweyî xwedî bandorek xurt e. Jiyana siyasî ya Fransayê di van dehsalên borî de heya "hilbijartinên parlemanî yên 2017an" bi polarîzasyonek di navbera du komên siyasî de hate nişandan: çep li dora [[Partiya Sosyalîst (Fransa)|Partiya Sosyalîst]] û rastgir li dora [[Civîna ji bo komara|RPR ]] û şûngirê wê [[Yekîtiya Tevgera Gel|UMP]]. Partiya rastgira tund FN (''[[Eniya Neteweyî (Fransa)|Eniya Neteweyî]]'' "bêtir qanûn û nîzam" û polîtîkayeke tund a koçberiyê diparêze û ji destpêka salên 1980-an vir ve nêzî ji sedî 15&nbsp; dengdana di hilbijartinan de. Partiyê di salên dawî de li Parîsê jî grevên mezin organîze kiribû. Di Gulana 2012 de, sosyalîst [[François Hollande]] piştî [[Nicola Sarkozy]] bû serokê Fransa. Selefê wî yê kevneperest Sarkozy di sala 2007 de hat ser desthilatê.<ref>{{Cite web|title=Sarkozy radestî Hollande kir|url=https://svenska.yle.fi/artikel/2012/05/15/sarkozy-lamnade-over till-hollande|works=svenska.yle.fi|Dîroka dakêşanê=2021-10-04|ziman=sv-FI}}</ref> Di sala 2017an de, Serokomar François Hollande bû serokê yekem yê di dema [[Komara Pêncemîn]] de ku ji nû ve nehat hilbijartin. Emmanuel Macron di [[Hilbijartina Serokatîya Fransa 2022|Hilbijartina Serokatîya Fransa 2022 de.]] Macron di 20 salan de yekem serokê Fransa bû ku ji nû ve hate hilbijartin. <ref>{{Cite web|title=Macron di Fransaya parçebûyî de serkeftinek eşkere bi dest xist|url=https://svenska.yle.fi/a/7-10015760|verk=svenska.yle.fi|fämtdatum=2022-05 -06|ziman=ku}}</ref> === Parastin === [[Serfermandarê Bilind]] yê berevaniya Fransî [[Serokê Komara Fransa|Serokê Komarê]] ye.<ref>{{Cite web|title=Destûra Bingehîn ya Komara Pêncemîn|url=https:// www.elysee.fr/ en/french-presidency/constitution-of-4-october-1958|verk=elysee.fr|date=2012-11-20|dakêşana date=2021-10-08|ziman=ku}} </ref> Di bin destê wî de, hikûmet û Wezîrê Parastinê berpirsiyariya siyasî ya parastinê ye. Parastin ji van pêk tê: * [[Hêzên Çekdar ên Fransa]] (''Forces armées françaises''), bi serokatiya Serfermandarê Parastinê (''le Chef d'état-major des armées''), ku [[Hikûmet]] Şêwirmendê leşkerî û berpirsê operasyon û amadekariya hêzên çekdar. * Karên Materyalên Parastinê (''Direction Générale de l'Armement'') * Rêvebiriya Parastinê (''Sekretariatiya Giştî pour l'Rêveberiyê'') Fransî [[hêza parastinê]] ji çar [[şaxên parastinê]] [[armé]] (''Armée de Terre''), [[Nationale Marine| derya]] (''Neteweya Deryayî') pêk tê. ') , [[hêza asmanî|hêza asmanî]] (''Armée de l'Air'') û [[jendirme]] (''Cendirme Nationale''). Li kêleka hêzên çekdar, xizmeta bijîjkî ya hêzên çekdar (''Service de Santé des Armées'') û xizmeta sotemeniyê ya hêzên çekdar (''Service des Essences des Armées'') pozîsyoneke serbixwe û berfireh a şaxê digirin. Hêzên Çekdar ên Swêdê ji sala 2001ê ve artêşeke profesyonel e. Ew ji 347&nbsp;903 [[esker]]ên li ser erka çalak û 81&nbsp;229 [[karkerên sivîl]]a (2003) pêk tê. Ji bilî vê, leşkerên rezerv jî hene. Li Fransayê robotên bejayî yên bi çeka nukleerî, robotên hewayê û robotên binavderyayî hene. Bi giştî, hêzên çekdar ên Fransî nêzî 350 serikên nukleerî hene. Fransa dewleta çaremîn bû ku [[Çekên wêrankirina girseyî yên Fransa|çekên nukleerî]] bi dest xist. Hin ji zanyarên welêt li ser [[Projeya Manhattan]] xebitîn, ku Fransa dest pê kir ku cebilxaneya xwe ya nukleerî pêş bixe. Di destpêkê de Fransa hewl da ku bi Îtalya û Almanyaya Rojava re çekên nukleerî çêbike, lê Charles de Gaulle dixwest ku cebilxaneya Fransa bi tevahî têra xwe bike. Yekem ceribandina nukleerî li Cezayîrê di [[1960]] de pêk hat. Piştî serxwebûna Cezayîrê, Fransa dest bi ceribandina çekên xwe yên nukleerî li Polînezyaya Fransî kir.<ref>{{Cite web|title=Çawa Fransa Nuke Distîne? (Kurte Belgefîlma Anîmasyon)|url=https://www.youtube.com/watch?v=g2OuUkS2teA|dakêşana date=2021-10-07|ziman=ku|date=26.12.2020|weşanger=Dîrok girîng e}}< / ref>. Di navbera 1966-1996 de, welêt 193 bombeyên nukleerî li ser atolya [[Moruroa]] û [[Fangataufa]] ceribandin. Ceribandinên nukleerî di navbera dewleta Fransa û niştecihên Polînezyaya Frensî de ku daxwaza tazmînatê ji dewletê kirine, bûne sedema cûdabûna nêrînan. french-polynesia-research-finds|work=the Guardian|date=2021-03-09|date=2021-10 -07|ziman=ku}}</ref><ref>{{Cite web|title=Polynesiyên Fransî ji ber ku Macron serdana giravan dike, li ser ceribandina nukleerî hesabekê bigerin|url=https://www.france24.com/en/asia- pacific/20210727-french-polynesians-seek-a-reckoning-as-france-vows-to-open -archives-on-nuclear-testing|work=France 24|date=2021-07-27|daktime date=2021-10 -07|ziman=ku}}</ref> [[Lejyona Biyan|Lejyona Biyaniyan a Fransî]] ji aliyê Qralê [[Louis Philippe I yê Fransa|Louis Philippe]] ve di sala 1831 de hate damezrandin da ku ji Swîsre û Alman [[Mercenas|mercên]] yên ku li Parîsê mane bi şandina wan xilas bibin. ji Cezayîrê re ji bo piştgiriya artêşa fransî li wir. Lêbelê, di rewşa îroyîn de, Legion yekîneyek elît a hêzên çekdar ên Fransa ye, her çend hîn jî hin kevneşopiyên kevn hene: leşkerên di Lejyonê de sond dixwin ji Lejyon bi xwe, ne bi Komara Fransa.<ref>{{Webref. |title=Lejyona biyanî ya Fransî|url= https://www.youtube.com/watch?v=jiYX1ngjjCo|Dîroka dakêşanê=2021-10-08|ziman=ku|date=27.1.2019|weşanger=Dîroka Hêsan} }</ref>. ==== Artêşa Fransa ==== [[Wêne:Photo des troupes de marine.jpg|thumb|Hêzên deryayî bi [[FAMAS]] di destan de dimeşin]] * Yekîneyên şer: 70 [[tabûr]], her wiha 2 [[tabûr]] di [[Tûgaya Frensî-Almanî]] * Yekîneya parastinê: 18 [[tabûr]]s Personelên leşkerî yên artêşê ji 131&nbsp;039 leşkeran pêk tê. ==== Deryayî ==== * Yekîneya şer a li ser rûyê erdê: 72 keştî, 12200 deryavan * Yekîneya keştiyên binê avê: 10 keştiyên binê avê, 3 hezar û 800 deryavan * Balafirgeha deryayî: 152 balafir, 6800 deryavan * Hêzên piyade yên deryayî: 1&nbsp;700 leşker Personelên leşkerî yên hêzên deryayî ji 44&nbsp;595 leşker û deryavanan pêk tê. ==== Hêza Hewayî ==== [[Wêne:Bastille day flyover.4264-crop.jpg|thumb|Pêşandana hewayî li Parîsê di [[Roja Netewî ya Fransa|Roja Neteweyî]]]] * Hêzên Hewayî yên Stratejîk (Hevgirên Nukleerî): 90 balafir, 2&nbsp;300 leşker * Hêzên hewayî: 310 balafir, 5&nbsp;900 leşker * Balafirên veguhestinê: 100 balafir * Nêçîrvanê Baregeha Esmanî: 5&nbsp;300 leşker ==== Jenderme ==== Cendirmeyan berî her tiştî li gundan û li bajarên biçûk wek hêzeke polîsan tevdigere; li bajarên mezin la [[Polîsê Neteweyî]] heye. Wezîfeyên cendirmeyan wek yên Îtalî [[Carabinieri]] û Îspanyolî [[Guardia Civil]] ne. Cendirmeyên herêmê di sala 2008an de ji 1&nbsp;124 qereqolên jandarmeya herêmî, 370 taqên acîl, 271 dewriyeyên kûçikan, 92 yekîneyên sûcên wîlayetê, 383 yekîneyên sûc, 14 yekîneyên helîkopteran, 7 dewriyên polêsê çemî, 26 9 nobedarên polêsên deryayî, 26 nobedarên trafîkê yên polêsên deryayî pêk dihat. 136 baskên polîsên trafîkê û 37 yekîneyên taybet ên sûcên ciwanan. Cendirmeyên gerok di sala 2008 de ji 123 [[squadron]]s pêk dihat. Li herêma Parîsê yekîneyeke cendirme ya jortir a gerok heye, di 6 tabûran de 4 hezar polîs, tabûra zirxî ya cendirme û yekîneya taybet a cendirmeyan jî di nav de ne. Di sala 2006an de cendirmeyên Fransî nêzî 105&nbsp;hezar karmend bûn. Ji van 103&nbsp;000 leşker û 2&nbsp;000 jî karmendên sivîl bûn. ==== Xizmeta tenduristiyê ==== [[Wêne:French medical VAB dsc06843.jpg|thumb|Wesayîta şer a xizmeta bijîjkî.]] Xizmeta bijîjkî, ''service de santé'', şaxeke parastinê ya taybet e di nav hêzên çekdar de. Ew di nav tiştên din de pêk tê: * 9 nexweşxaneyên hînkirinê * 1 navenda tenduristiyê * 2 dibistan * 4 navendên lêkolînê Karmendên dezgeha tenduristiyê ji 12&nbsp;431 kesan pêk tê û ji wan 7&nbsp;559 leşker in. ==== Xizmeta sotemeniyê ==== Karmendên servîsa sotemeniyê ji 2&nbsp;444 kesan pêk tê û ji wan 1&nbsp;255 personelên leşkerî ne. === Têkiliyên Navneteweyî === {{Gotara bingehîn|Mîsyonên dîplomatîk ên Fransa}} Yekem mîsyona dîplomatîk a Fransayê di sala 1522 de dema ku şandeyek şand [[Swîsre]] hate damezrandin. Îro, Fransa xwediyê tora duyemîn a herî mezin a balyozxaneyên cîhanê ye, ku tenê [[Amerîka]] jê derbas dibe. Tevî hilweşandina desthilatdariya kolonyal a Fransayê piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyemîn]], Fransa lîstikvanek navneteweyî ya girîng dimîne. Welat yek ji pênc endamên daîmî yên [[Encumena Ewlekariyê ya Neteweyên Yekbûyî]], endamê [[G7]] û herwiha endamê damezrîner ên [[NATO]], [[OECD]] û [[Ewropa ye. Yekîtî]]. ==== Rêxistinên navneteweyî ==== Fransa di nav yên din de endam e: * [[OECD]] * [[Yekîtiya Ewropayê]] * [[NATO]] * [[Hevkariya Şengen]] * [[Rêxistina Ewlekarî û Hevkarî li Ewropayê]] * [[Konseya Ewropayê]] * [[Latînî|Yekîtiya Latînî]] *[[G7]] == Demografîk == [[Wêne:Lyon vue depuis fourviere.jpg|thumb|Lyon piştî paytext Parîsê duyemîn bajarê herî mezin ê Fransayê ye.]] Taybetmendiya Fransa bi wê yekê ye ku ji çend welatên cîranên xwe, wek Brîtanya Mezin û Almanya, pir zûtir [[veguhertina demografîk]] derbas bûye, ku, di nav tiştên din de, bû sedem ku welat ji bo demek dirêj xwedan nifûsa herî mezin li Ewropayê be. . Lê di sedsala 19-an de, dema ku nifûsa Ewropayê du qat zêde bû, Fransa hema hema bi nîvî zêde bû. Berevajî gelek welatên din ên Ewropî, koçberiya berbi DY ne girîng bû û Fransa demek dirêj bû welatê koçberan. Şerên cîhanê, berî her tiştî [[Şerê Cîhanê yê Yekem]], di pîramîda nifûsa welêt de xelekek kûr xist. Piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyemîn]], xweşbînî bilind bû û zarokbûn bi asîman bilind bû; serdemek ku bi gelemperî jê re "le Baby Boom" ("[[baby boom]]en" tê gotin. Piştî wê yekê, bûyîna zarokan hinekî daket, heya ku dor hat ku nifşa mezinbûna zarokan ji xwe re bibe xwedî zarok. Di van demên dawî de, mezinbûna nifûsa xwezayî ji çend welatên cîran xwedan pêşkeftinek erênîtir e. Digel vê yekê, ji ber ku nifşa pitikan teqawid dibe, welat bi karekî dijwar re rû bi rû dimîne. === Bajarên mezin === Deh bajarên herî mezin ên Fransa ev in (niştecîhên 2012, tevî derdor):<ref>http://insee.fr/fr/ffc/tef/tef2015/T15F014/T15F014.pdf</ref> # [[Parîs]] 12,3 mîlyon # [[Lyon]] 2,3 mîlyon # [[Marsîlya]] + [[Aix-en-Provence]] 1,7 mîlyon # [[Toulouse]] 1,3 mîlyon # [[Piçûk]] 1,2 mîlyon # [[Bordeaux]] 1,1 mîlyon # [[Nice]] 1 mîlyon # [[Nantes]] 0,9 mîlyon # [[Strasbourg]] 0,8 mîlyon # [[Rennes]] 0,7 mîlyon Bajarên sereke an girîng ên çandî yên Fransa ev in: [[Ajaccio]], [[Amiens]], [[Angers]], [[Bastia]], [[Besançon]], [[Brest, Fransa|Brest]], [[Caen]], [[Cannes]], [[Clermont-Ferrand]], [[Dijon]], '''[[Grenoble]]''', [[Le Havre]], [[Lens, Pas-de-Calais|Lens]], [[Limoges]], [[Metz]], '''[[Montpellier]]''', [[Nancy]], [[Nîmes]], [[Orléans]], [[Pau]], [[Perpignan]], [[Poitiers]], [[Reims]], '''[[Rouen]]''', '''[[Saint-Étienne]]''', '''[[Toulon]]''', [[Tur]]. Binêre jî: [[:Kategorî:Lîsteya bajarên Fransa]] === Ziman === [[Wêne:Langues de la France.svg|thumb|Nexşeya ziman û zaravayên herêmî yên Fransayê.]] {{Gotara sereke|Zimanê fransî|Zimanê Fransî}} Nifûsê Fransayê di [[1ê kanûna paşîn]] [[2008]]an de yên bi welatên [[ser deryayî]] ve wek 64.473.140 tê texmîn kirin.<ref>[http://www.insee.fr/fr/ffc/pop_age4.htm Bilan démographique 2007 : des naissances toujours très nombreuses]</ref> Ew ji [[Almanya]]yê şunda duyem mezintir welata [[YE|Yekitiyê Ewropayê]] ye. Ew ji sedî 13ê (% 13) YE bi tenê pêk tîne ye. Payîna dirêjahiya jiyanê yê di Fransayê de bo mêran 76,7 sal, bo jinan jî 83,8 e. Piraniya fransî (% 88) bi fransî wekî zimanê xwe yê dayikê diaxivin, ku ew jî zimanê fermî yê Fransa ye.<ref>{{Cite web|title=BBC - Ziman - Ziman|url=https://www.bbc. co.uk/languages/ european_languages/countries/france.shtml|works=www.bbc.co.uk|destûra wergirtinê=2021-10-07}}</ref> Zimanên herêmî yên girîng ev in, [[Oksîtanî]] ([[Provensal]]), [ [Korsîkî]], [[Franko-Provensal]], [[Bretonî]], [[Katalanî]], [[Baskî]], [[Hollandî]] (Flamî) û [[Alsatî]] (zarava almanî). [[zimanê koçberan]] ya herî mezin [[erebî]] ye, bi taybetî zaravayê bakurê rojavayê Afrîkayê ku wekî [[Erebî Maghre]] tê zanîn. Li herêmên Fransî cûrbecûr [[Zimanên Polînezî]], [[Zimanên Arawak]] an [[Zimanên Krêolî]] tên axaftin lê zimanê Fransî tenê zimanê fermî ye.<ref><nowiki><ref>{{Cite web|title=Erdnîgarî Niha! Fransa|url=</nowiki>https://www.youtube.com/watch?v=g0QrBphsioM&list=PLR7XO54Pktt-h8T-dtr4MXy0_MpbWukHW&index=16%7CDîroka dakêşanê=2021-10-07|ziman=ku|weşanger=Cografya Niha!} <nowiki></ref></nowiki> Di Gulana 2021ê de, Serokomar Macron soz da ku piştgirî bide zimanên hindikahiyên neteweyî, lê pêşnûmeqanûnek ku destûrê dide bikaranîna van zimanên hindikahiyan wekî zimanê perwerdehiyê li dibistanan red kir. Dadgeha Bilind a Fransayê jî ji bo vê yekê nîqaş kir û serî li makezagonê da ku tenê zimanê fermî yê dewletê Fransî ye. Di dibistana fransî de, [[Îngilîzî]] bi gelemperî yekem zimanê biyanî ye (ne mecbûrî ye, lê ji sedî 90&nbsp; xwendekaran Îngilîzî hildibijêrin) û piraniya xwendekar [[Spanî]], [[Almanî]] an [[Îtalî] dixwînin. ] wekî zimanê sêyem, ku di nav wan de Spanî ya herî berbelav û Almanî ya duyemîn a herî gelemperî ye. === Dîn === {{Gotara bingehîn|Dêra Katolîk a Romayî li Fransa}} Di sala 2009 de ji sedî 64&nbsp;ji nifûsê [[Dîra Katolîk a Romayê|Katolîk]], ji sedî 4 [[Îslam|Misilman]], ji sedî 3&nbsp; [[Protestan]] bûn.<nowiki><ref name=catho>[http</nowiki> : //www.la-croix.com/Religion/S-informer/Actualite/La-France-reste-catholique-mais-moins-pratiquante-_NG_-2009-12-29-570979 La France catholique mais moins pratiquante] - La Croix. 29 Kanûn 2009 {{fr îkon}}</ref> Ji sala 1905-an vir ve, Fransa xwediyê qanûnek e ku dêrê û dewletê ji hev vediqetîne û ku [[azadiya olî]]an nas dike. Demek dirêj, Dêra Katolîk bandorek girîng li ser jiyana civakî ya fransî kir. Li Fransayê, [[keşîş|jiyana rahîb]] pêş ket û katedralên [[Sedsalên Navîn|sedsalên navîn]] yên wî welatî abîdeyên hêz û pozîsyona navendî ya Dêra Katolîk in. Piştî şerên olî yên bi xwîn, Protestanên Frensî ([[Huguenots|Huguenots]]) bi [[Edîktê Nantes]] [[1598]] azadiya olî bi dest xistin. Di [[sedsala 17-an]] de, padîşah û dîwan zilamên dêrê xistin xizmeta xwe: Cardinal Richelieu û Mazarin çarenûsa welêt rêberî kirin. [[Şoreşa Fransî]] li dijî Dêrê û hem jî li dijî komên din ên xwedî îmtiyaz derket. Di bin Napolyon de, helwesta Protestanan xurt bû. Piştî şerên dêrê, [[1905]] têkiliyên di navbera dêrê û dewletê de qut bûn. Fransaya nûjen bi giranî [[civaka laîk|civaka laîkbûyî]] ye. Nêzîkî 3 ji sedî yê niştecîhan (bi piranî Afrîqaya Bakur) xweyê [[Îslam]] didin.<ref name="Alla Världens Länder 2000 Bonnier Lexikon">Alla Världens Länder 2000 Bonnier Lexikon</ref> Li gorî statîstîkên 2020, olên sereke yên Fransa Xiristiyanî, Îslam, Cihûtî û Bûdîzm bûn. Hejmara ku ne aîdî tu oleke rêxistinkirî ne ev e {{nowrap|20,830,000}}.<ref>{{Cite web|title=Nifûsa li gorî ol li Fransa 2020|url=https://www.statista.com/statistics/459982 /population-distribution-religion-france/|works=Statista|Dîroka dakêşanê=2021-10-07|ziman=ku}}</ref>. == Çand == [[Wêne:Produits régionaux - photo CPPR.jpg|thumb|Pênîr, sosîs, şerab û xwarinên din ên fransî. [[Pêjgeha Fransî]] cîhanê navdar e.]] Fransa hezar sal e welatekî çandî yê pêşeng e. Pêşveçûn dewlemend û di heman demê de yekreng bû, ku nehiştiye ku nûbûnên wêrek berdewam di hemî warên çandê de pêk werin.<ref name="Alla Världens Länder 2000 Bonnier Lexikon"/> * [[Dîroka Hunerê ya Fransa]] * [[dîwarê Aubusson]] * [[Tapestry]] * [[Lîsteya katedral, dêr û keşîşxaneyên Fransa]] * [[Karîkatorên franko-belçîkî]] * [[Mîmariya fransî]] * [[Fîlma fransî]] * [[Wêjeya Fransî]] ===Çanda gelêrî=== Fransî [[çanda gelerî]] bingeha wê di [[Galîk]] de ye ku bandora wê piştî dagirkirina ji, wek nimûne, [[Empiremparatoriya Roma|Rom]], [[Frank]], [[Alman]] û [[ Vikings]]. Bi ser de, hindikahiyên çandên ne-asîmîlebûyî hene, wek mînak [[Bask (gel)|Bask]], Breton û [[Alman]]. Ev cûdahiyên berbiçav di navbera bakurê Fransa bi [[Celtic]] û bandorên Almanî de dide, û başûrê ku ji hêla çanda Deryaya Navîn ve tête diyar kirin, welat dikare li gorî vexwarin, şerab li başûr, [[cider]] li bakurê rojava û [[ birra]] li bakurrojhilat . Li başûr, bêtir karakterek Romayî heye, ku ji bo nimûne, di sêwirana xaniyan û çandiniya zeytûnan de diyar dibe. Li bakur bêtir têkiliyek almanî heye, ku di cûreyên çandiniyê de tê dîtin û ku ew di dereceyek mezintir de li şûna [[rûnê zeytûnê]] [[rûn]] bikar tînin. Lêbelê, Roma, bi hêmanên Keltî, ji bo çanda gelêrî ya Frensî yekreng e, mînakên vê yekê çandiniya genim, kevneşopiya dêrê, adetên cejnê û qanûnên Romayê ne.<ref>{{Cite book |title=Nationalencyklopedin |weşanger=[[Bokförlaget Bra Böcker AB]] | cihê weşanê=Höganäs |sal=1991 |isbn=91-7024-621-1 }}</ref> === Spor === [[Wêne:TourDeFrance 2005 07 09.jpg|thumb|[[Tour de France]].]] * [[Tîma futbolê ya mêran a neteweyî ya Fransa]] * [[Şîva werzişê]] * [[Parkorman|Parkour]] * [[Skateboard]] * [[Tour de France]] * [[Prix d'Amérique]] û [[Civîna Zivistanê ya Fransî]] == Aborî û binesazî == [[Wêne:Champagne vineyard and Church.jpg|thumb|Fransa yek ji mezintirîn hilberînerên şerabê li cîhanê ye.]] [[Wêne:A380-a.jpg|thumb|Balafira [[Airbus A380]] li Parîsê 2005 li pêşangehê ye.]] Jiyana karsaziya Frensî piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyemîn]] bi bingehîn strukturê xwe guhertiye. Berê çandinî pîşesazîya sereke bû, lê îro tenê ji %7ê nifûsê kar dike, lê ji %30 di pîşesaziyê de û ji %60 jî di sektora xizmetguzarî de kar dikin. Fransa bûye yek ji welatên pîşesazî yên pêşeng ên Ewrûpayê ku hilberîna teknolojiya bilind di pêş de ye, hinekî jî wekî encama rêveberiya hukûmetê ya bihêz di serdema piştî şer de. Di çarçoveya hevkariya Ewropî de, Fransa ji damezrandina Yekîtiya Komir û Pola [[1952]] ve ajotiye. Cûdahiyên herêmî yên mezin hem di warê çandinî û hem jî di pîşesaziyê de hene, û bextewariya aborî bi rengek neyeksan tê dabeş kirin. Li rojhilatê xeta ji [[Le Havre]] li ser Kanala Englishngilîzî heya Marsîlya li başûrê Fransa (bi navê [[Le Midi]]) piraniya pîşesaziyê û standardek jiyanê ya bilind tê dîtin; li beşên xizan ên navendî û başûrê rojavayê welêt, karsazên piçûk, pîşesaz û cotkarên piçûk serdest in. Lêbelê, gelek Fransî ji kontrola navendî ya bihêz a ji Parîsê nerazî ne û vê dawiyê hewldan hatin kirin ku hilberînê biguhezînin û navendên nû ji bo mezinbûna aborî ava bikin. Çandiniya ku demeke dirêj bêaqil bû, niha bi giranî mekanîze ye û cotkariya mezin tê destpêkirin. Tenê ji 1/3 ê herêmê tê çandin, avhewa û ax xweş e û Fransa yek ji hilberînerên çandiniyê yên Ewropa û cîhanê ye. Hilberîna zêde dibe sedema pirsgirêkan û pêşbaziya mezin a li bazara [[Yekîtiya Ewropî|YE]] bû sedema nerazîbûnên tund ên cotkarên fransî yên hêrs. [[Genim]] li hilberîna dexl serdest e, lê [[ misir]], [[ ceh]] û [[ ceh]] jî têne çandin. Berhemên din ev in [[patata]] û [[Şekir|şekir]], [[fêkî]] û [[zebze]] ([[Normandî]] û [[Brîtanya]], [[Geliyê Loire]], [[Provence]]). Wekî hilberînerek [[ şerab]], Fransa bi gelek herêmên şerabê re pêşeng e ([[Bordeaux]], [[Bourgogne]], [[Beaujolais]], [[Roussillon]], [[Champagne]]). Çandiniya heywanan (Brîtanya, Normandiya û herêmên çiyayî) goşt û şîrên bi kalîte peyda dike. Masîgirên Atlantîk û Deryaya Bakur girîng in. Taybetmendiyek çandiniya îsotê li perava rojava ye. Pîşesaziya kevneşopî ya hesin û pola ya fransî li bakur û bakur-rojhilat li ser bingeha maden û kana komirê ya herêmê bû. Li vir, krîza pola ya navneteweyî bi giranî ketiye û kanî û hesinkaran kar kêm kirine an jî hatine girtin. Ji bilî madenê hesin, [[boksît]] tê derxistin (mîneralê bi navê bajarê Les Baux li Provence hatiye binavkirin); Fransa li Ewropayê hilberînerê sereke yê baksît e, ku di hilberîna aluminiumê de tê bikar anîn. Hin neft û gaza xwezayî (li başûrê rojava) û gelek [[hêza hîdro]] heye. Li Fransayê dora çil santralên nukleerî hene (piranî li Ewropayê). Li Saint-Malo li Brittany kargehek mezin a tîrêjê hate çêkirin. Li kêleka endezyariyê (keştiyan, çêkirina otomobîlan), berfirehkirina hilberîna teknolojiya bilind (balafir, telekomunikasyon û elektronîkên din) û pîşesaziya kîmyewî, pîşesaziyên kevneşopî û hilberên pîşesaziyê pozîsyonek bihêz diparêzin (xwarin, cam û porselen, tekstîl û tiştên modê, bîhnxweş û kozmetîk. ). Tûrîzm xwedî girîngiyeke mezin a aborî ye; dora 30 milyon tê çaverêkirin. serdanên biyanî her sal (di nav yên din de diçin Parîsê, kelehên Geliyê Loire, seyrangehên deryayê yên li ser Riviera (Frensî Côte d'Azur, "Azure Coast") û seyrangehên werzîşên zivistanê yên Alper. Pêjgeha kevneşopî ya fransî bala gelekan dikişîne. tûrîst.<ref name="All Countries of the World 2000 Bonnier Lexicon"/> Fransa dikare wekî aboriyek berbiçav a tevlihev (''économie mixte'') were pênase kirin<ref>https://fr.wikipedia.org/wiki/Économie_mixte</ref> ku di aboriyê de xwedî rêjeyek bilind a xwedîtiya giştî ye, yek ji ya herî bilind di [[OECD]] de. Aboriya Fransa yek ji wan ên herî pêşkeftî yên cîhanê ye û bi tundî li ser [[teknolojiya bilind]] ye. Piştî [[DYA]], [[Çîn]], [[Japonya]] û [[Almanya]] li cîhanê pêncemîn mezintirîn tê hesibandin. Li gorî [[Rêxistina Bazirganiya Cîhanî]], di sala 2003 de, Fransa piştî Dewletên Yekbûyî, Almanya, Japonya û [[Çîn]] di cîhanê de pêncemîn îxrackarê herî mezin ê bazirganiyê bû û piştî Dewletên Yekbûyî, Almanya û Chinaîn jî çaremîn îtxalkarê herî mezin bû. Li gorî [[OECD]], di 2003 de Fransa li pêş Dewletên Yekbûyî û [[Belçîka]] xwedan para herî mezin a veberhênana biyanî bû (wek sedî tê hesibandin). Bi bernameya xwe ya [[navokî]] re, Fransa di heman demê de welatê herî bilind ê xwebexşînê ye li [[Ewropa Rojava]] û yek ji heft welatên herî pîşesazî yên cîhanê ye ku herî kêm [[karbondîoksît] hilberîne. ]. Ji ber vê yekê standarda jiyanê li Fransayê pir bilind e. Aboriya Fransî bihevrebûna aboriya bazarê û destwerdana hukûmetê ya bihêz lê kêm dibe. Qadên mezin ên axa berdar, karanîna [[teknolojiya]] nûjen û subvansiyonên li hev kirin ku Fransa bikin neteweya pêşeng [[cotanî]] ya Ewropaya Rojavayî. Aboriya Fransa, piştî windakirina [[Cezayîr]] di [[1960]] de jî, di cîhanê de yek ji bihêztirîn e. Fransa di heman demê de xwediyê [[pîşesaziya fezayê]] pêşeng e û yek ji du neteweyên Ewropî ye ku xwediyê [[porta fezayê]] ya neteweyî ye - ya din jî [[Esrange]] li Swêdê ye. Dewleta Fransa xwediyê beşeke mezin ji [[binesaziya]] welat e û xwediyê sereke yê çend şirketên [[rêhesin]], [[elektrîk]], [[firevanî|firevanî]] û [[telekomunîkasyon]] ye. lê ji destpêka salên 1990'î ve bi awayekî zêde kontrola xwe li ser van sektoran azad kiriye. Dewlet par bi perçe pişkên xwe yên li şirketên fransî yên wekî [[France Telecom]], [[Air France]] û di [[sîgorte]]yên din, [[Leşkerî|berevanî]] û [[banke]] de firot dikan. Fransa [[ewro]] bi 10 endamên din re [[1'ê Çile]] [[1999]] dest pê kir û di destpêka [[2002]] de, pereyên û notên euro bi temamî şûna [[Franka Frensî|Franka Frensî]] danî. Ji [[Şerê Cîhanê yê Duyemîn]], Fransa gav bi gav hem ji hêla siyasî û hem jî ji hêla aborî ve nêzikî Almanyayê dibe û her du welat bi gelemperî di nav [[Yekîtiya Ewropî] de wek duya pêşeng a entegrasyona Ewropî têne hesibandin. Fransa salane 79 mîlyon [[Tûrîzm| tûrîst]] dikişîne, ku ev yek ji ya ku li wî welatî dijî bi girîngî zêdetir e, ku ew dike cihê geştiyariyê yê herî populer ê cîhanê li pêş [[Spanya]] (51,7 mîlyon) û [[DYA]] (41,9 mîlyon) li gorî [[Rêxistina Tûrîzmê ya Cîhanê]] (WTO). Tûrîst ji hêla bajarên bi eleqeya [[çandî]] mezin, seyrangehên serşuştinê û ski, dîmenên îdylîk û metropolên cîhanê [[Parîs]] dikişin. ''Binêre jî'': [[:Kategorî:Şirketên Fransî]] === Pêşketina aborî ji salên 1990-î ve === Fransa di 1999 de tevlî ê sîstema refahê ya welat ji bo dewletê buha bû, ev jî tê wê maneyê ku welat neçar ma ku di çarçoveya qaîdeyên EMU de bimîne. Dewlet neçar ma ku deynan bigire da ku kêmasiyên butçeyê bigire, ev yek jî dibe sedem ku deynê derve carinan digihîje du ji sê parên GDP ya welat. Vê yekê di mezinbûna aboriyê û jûreya tevgerê ya hikûmetê de pirsgirêk çêkir. Di salên 1990î de, bi saya bazara navxweyî ya Yekîtiya Ewropayê, bazirganiya derve li Fransayê geş bû. Wê demê hinardekirin ji îthalatê mezintir bû.<ref name="landguiden.se">Landguiden: Bengtsson, Arne, peyva lêgerînê: bazirganiya derve ya Fransa, {{Cite web|url=http://www.landguiden.se/Lander/Europa/ Frankrike/ Bazirganiya derve | sernav = Kopiyek arşîvkirî | tarîxa wergirtinê = 2014-05-17 | arşîv url=https://web.archive.org/web/20140517132755/http://www.landguiden.se/Lander/Europa/ Frankrike/Utrikeshandel | tarîxa arşîvê =17 Gulan 2014 }}, 4ê Cotmeha 2012-an hatiye nûkirin, hatiye standin: 22-04-2014</ref> Lêbelê, welat ji salên 2000-an vir ve ji hinardekirinê bêtir îthalat wergirtiye, di nav tiştên din de, girêdayîbûna bi hinartina petrolê.<ref name="landguiden .se"/> Îxalata mal û karûbaran ku ji sedî 1994'an de 21% û di sala 2010'an de jî %28 bû.<ref>http://www.globalis.se/Laender/Frankrike/(show)/indicators/(indicator)/ 587 hat standin 2014-04-07</ref> Di heman demê de, hinardekirina mal û karûbaran ku ji sedî 22% û 25% ji GDP ya welêt tê pîvandin.<ref>http://www.globalis.se/ Laender/Frankrike/(nîşan bide)/nîşandan/(nîşandan)/586, hatiye standin: 07-04-2014</ref> Dema ku Fransa di sala 1999-an de beşdarî EMU bû, GDP-ya wan 1.4 trîlyon dolar bû û di sala 2012-an de, GDP gihîştibû 2.6 trîlyon $, ku di GDP-ê de% 86 zêde bû. Di sala 2005 de, îndeksa di civaka karsaziya fransî de ji 104.8 daket 102.2,<ref>Lundin, Tomas, svd.se, https://www.svd.se/0-fakta-krissiffror-duggar-tatt-over- europa , 2005-04-30, hatiye standin: 2014-05-12</ref> û hinardekirina Fransî di hemû sektoran de ji bilî aliyê xwarinê kêm bû.<ref>Rosin, Björn Erik, svd.se, https://www.svd. binêre/stort-upsving-for-fransk-economie, 2006-09-04, hatiye standin: 2014-05-12</ref> Lêbelê, welat di heman serdemê de baş bû, lê tevî vê yekê, GDP-ya welat bû duyemîn ya herî kêm. di 2005 de li Herêma Euro. <ref>Wezareta Karûbarên Derve, regeringen.se, {{Cite web|url=http://www.regeringen.se/sb/d/5472/a/42481 |title=Copy arşîvkirî | date retrieval=2014-05-15 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20140410193555/http://www.regeringen.se/sb/d/5472/a/42481 |tarixa arşîvê=2014- 04-10 }}, 2008-04-04, hatiye standin: 2014-05-12</ref><ref>{{Cite web|url=https://tradingportalen.com/nyheter/tecken-pa-ekonomisk-aterhamtning- i-euro-omradet/|sernav=Nîşeyên başbûna aborî li herêma Euro|weşanger=Portalen Bazirganî|dakêşandin um=13 Hezîran, 2005}}</ref> Di sala 2007’an de li Fransayê aborî careke din xera bû û di sala 2008’an de ji ber krîza darayî ya li welatên Ewropa û cîhanê careke din welat ketibû ber paşketinê. Li welêt bêkarî zêde bû û pîşesaziya otomobîlan a Fransayê xirab bû. Paşê hukûmetê di veberhênanên di sektora giştî de, piştgirî ji bo pîşesaziya otomobîlan û bihuştên bacê û deynên bank û pargîdaniyan veberhênan kir. Di sala 2009 de, aboriya Fransa ji sedî 2,7 kêm bû, lê di dawiya salê de mezinbûn berevajî bû û di sala 2010 de GDP ji sedî 1,5 zêde bû. Lêbelê, aborî ji ber sistbûna aboriya cîhanê zêde mezin nebû.<ref>Landguiden: Bengtsson, Arne, peyva lêgerînê: Aboriya Fransa, {{Cite web|url=http://www.landguiden.se/Lander/ Europa/Frankrike/Ekonomi | sernav=Nûpek arşîvkirî |dîrokê vegerandinê=2014-05-15 |arşîv url=https://web.archive.org/web/20140517195018/http://www.landguiden.se/Lander/Europa /Frankrîke/Ekonomi |arşîv date=17 Gulan 2014 }}, nûvekirî, 4ê kewçêrê, 2012, hatiye standin: 22-04-2014</ref> Di hilbijartinên serokatiyê yên sala 2012an de, Fransa gelek xebitî ku kêmasiya bûdceya xwe bigihîne sînorê Yekîtiya Ewropayê ji sedî 3. Mezinbûna wan bi qasî %0,4 kêm bû û deynê neteweyî jî ji %90ê GDP bû. Ji ber vê yekê ji bo Fransa girîng bû ku mezinbûna welêt zêde bike û deynê neteweyî kêm bike. [[François Hollande]] ji bo dewlemendan, karsazên mezin, bank û şîrketên petrolê, ku wî di hilbijartinan de bi ser ket, polîtîkayeke hişkbûnê bi bacên bilindtir pêşniyar kir.<ref>Küchler, Teresa, SvD, Francois Hollande ji dewlemendan bistînin, https :// www.svd.se/francois-hollande-ska-ta-fran-de-rika, hatiye standin: 2014-05-06</ref> Di sala 2013’an de ji bo aboriya Fransa hîn jî pirsgirêk hebûn. Hilberîna otomobîl, pola û elektronîk (ku li Fransayê çavkaniyên sereke yên îxracatê ne) ji bo wan bihatir bû ji Asya û yên mayî yên Ewropayê. Ev bû sedema kêmbûna hinardekirinê. Di sala 1999 de, Fransa %7 ji hinardekirina cîhanî pêk dihat, lê di sala 2013 de ew daket %3.<ref>https://www.svd.se/frankrike--det-storsta-hotet-mot-euron, 2013- 01 -11, hatiye standin: 2014-05-13</ref> Di 2014 de, mezinbûna GDP hema hema nayê guhertin.<ref>Parîs TT-Reuters, svd.se, https://www.svd.se/trog-tillvaxt-i-eurozonen, hatiye wergirtin: 2014-05-15</ref> === Binesazî === ==== Veguhastin==== [[Wêne:Viaduc de la Rague et TGV (2014).JPG|thumb|Trêna bilez a TGV li başûrê Fransayê.]] Firokeya herî mezin a Fransa [[Air France]] ye, ku difire cihên li Fransa, Ewropa û yên din ên cîhanê. Mezintirîn [[balafirgeha]] [[Balafirgeha Parîs-Charles de Gaulle]] li derveyî [[Parîs]] ye. Balafirgeh yek ji mezintirîn li [[Ewropa]] û xalek danûstendinê ya girîng e. Trafîka trênê baş pêşkeftî ye û li ser gelek rêgezan bi hewayê re pêşbaziyê dike. Trafîk nayê verastkirin (her çend pêşniyarên weha hene) û di serî de ji hêla dewletê ve tê xebitandin [[SNCF]]. Trêna bilez [[TGV]] li ser rêyên wekî [[Parîs]]-[[Lyon]] populer e. Trên ji Parîsê diçin bajarên din ên Ewropî yên wekî [[London]] û [[Bruksel|Brûksel]]. Di dîrokê de, Parîs ji bo [[Orient Express]] jî yek ji stasyonên navendî bû. Fransa yek ji mezintirîn toreyên rê li cîhanê ye. Ev bi qasî 800&nbsp;hezar kîlometir e ku 7100 kîlometre [[otoban]] ye. Piraniya otobanên Fransayê, bi kîlometreyan, otobanên bi bacê ne. Ev rê ji aliyê hikûmetê yan jî şîrketên taybet ve tên xwedîkirin û xebitandin. Di dawiya salên 1990-an û destpêka salên 2000-an de, dewleta Fransa hêdî hêdî xwedîtiya xwe li van pargîdaniyan kêm kir. Fransa xwedî trafîka rastê ye. ==== Mail, telefon û Înternet ==== Fransa ji bo demek dirêj li paş welatên pêşkeftî yên din mayî, lê naha digihîje û berfirehbûna [[banda fireh]] bi lez û bez ber bi pêş ve diçe. ====Perwerdehî û lêkolîn==== [[Wêne:Place et chapelle de la Sorbonne à Paris.jpg|thumb|[[Zanîngeha Parîsê]]]] Di sedsala 12-an de wekî yek ji kevintirîn zanîngehên cîhanê hate damezrandin, piştî [[Gulan] bû nav 13 zanîngehên cuda yên dewletê yên serbixwe. Rabûn]]. Di wêneyê de avahiya zanîngehê [[Sorbonne]] Bi têgînên ''école primaire'' (dibistana seretayî) tê wateya serdema ''école maternelle'' û ''école élémentaire'', dema ku ''pileya duyemîn'' an jî ''duyan'' bi gelemperî ji bo '' tê bikaranîn. collège'' û ''lycée'', hevwateya [[Li ser têgîna dualîsmê (kitêb)|gymnasium]] ya Swêdê ye. Li Fransayê, dibistana mecbûrî di şeş saliya xwe de dest pê dike, lê ji sê saliyê (carinan jî du salî) heya şeş saliya xwe "école maternelle" ya dilxwazî ​​heye ku ji hemî zarokên ku li Fransa dijîn re vekirî ye. hejmareke zêde ya zarokan beşdarî perwerdeyê dibin. Di şeş saliya xwe de, tu diçî ''école élémentaire'', piştî wê jî ''kolêj'' li pey tê û heta tu 15 salî diçî wir. Dû re ''lîse'' tê, ku hûn di navbera 15-18 saliya xwe de dixwînin, piştî wê hûn dikarin bêtir serî li ''écoles préparatoires'', dibistanên amadekariyê ji bo xwendina bilind, wekî din rasterast li zanîngeh û zanîngehan. Dû re ''lîse'' tê, ku hûn di navbera 15-18 saliya xwe de dixwînin, piştî wê hûn dikarin bêtir serî li ''écoles préparatoires'', dibistanên amadekariyê ji bo xwendina bilind, wekî din rasterast li zanîngeh û zanîngehan. Xwendina bilind a fransî xwedan kevneşopiyek dewlemend e ku vedigere Serdema Navîn. Li paytext, [[Zanîngeha Parîsê]], ku di sedsala 12-an de hate damezrandin, bû yek ji kevintirîn û girîngtirîn saziyên xwendina bilind û lêkolînên akademîk ên cîhanê. Yekem [[Doktor|doktora]] di dersên [[Îlahîyatnasî]] û [[Mirovnasî|humanîstî]] de li vir hatin pêşxistin. Şoreşa Fransî bilindbûna ''grandes écoles'' dît, kolêj - bi gelemperî leşkerî, teknîkî an zanistiya siyasî ne - ku paşê ji ber rola wan di nav dezgeha leşkerî ya berfireh a piştî-şoreşê ya Frensî de bi prestîj mezin bûn. Piştî [[Serhildana Gulanê]] ya 1968, Zanîngeha Parîsê di nav 13 zanîngehên dewletê yên serbixwe de hate dabeş kirin. == Mijarên têkildar == * [[Fransayî]] * [[Zimanê fransî]] * [[Fransiyûm]] == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commonscat-b|France}} {{YE}} {{Dewletên Ewropayê}} [[Kategorî:Fransa| ]] 4lgtefktardhv77e63s8scbw0svdw7r Înglistan 0 6434 1094093 1093002 2022-07-31T07:48:25Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Derbar|Îngilistan|Ji bo dewletê Brîtanî,|Keyaniya Yekbûyî}}{{Agahîdank welat2 | wêneyê ala = Flag of England.svg | wêneyê nexşe = England (orthographic projection).svg | demjimêr DST = +1 seet | demjimêr = UTC | dirav kod = GBP | dirav = [[Sterling]] | hatûçûn = çep | nav = ''England''<br/> | zimanên fermî = [[Zimanê inglîzî|Inglîzî]] | bajarê mezin = [[London]]<br/>{{Koord|51|30|N|0|7|W|type:country}} | paytext = [[London]]<br/>{{Koord|51|30|N|0|7|W|type:country}} | demonîm = Înglîz<br/>({{ziman-en|English}}) | wêneyê nexşe2 = England in the UK and Europe.svg | wêneyê mertal = Royal Arms of England.svg | awayê rêveberiyê = {{ubl|[[Keyaniya makezagonî]]|[[Demokrasiya parlamenê]]}} | zimanên naskirin = [[Zimanê kornî|Kornî]] | konvansiyonel navê dirêj = Înglistan | koda telefonê = +44 | iso3166kod = GB-ENG | gelhe tîrbûn km2 = 432 | gelhe giştî = 53,012,500<ref>{{cite web |title=2011 Census: Population and Household Estimates for England and Wales, March 2011 |url=https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/bulletins/2011censuspopulationandhouseholdestimatesforenglandandwales/2012-07-16 |website=www.ons.gov.uk}}</ref> | gelhe giştî sal = 2011 | gelhe texmînkirin sal = 2019 | gelhe texmînkirin = 56,286,961<ref>{{cite web |title=Population estimates for the UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland – Office for National Statistics |url=https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/bulletins/annualmidyearpopulationestimates/mid2019estimates |website=www.ons.gov.uk}}</ref> | rûerd km2 = 130279 | sernav rêber1 = [[Keybanû]] | navê rêber1 = [[Elizabeth II]] | utc offset DST = +1 }} '''Îngilistan''', '''Înglîzistan''' yan jî '''Îngiltere''', (bi [[Zimanê inglîzî|îngilîzî]]: ''England'') welatek e ku beşek ji [[Keyaniya Yekbûyî]] ye. Îngilîstan li rojavayê xwe bi [[Wales]] û ji aliyê bakurê ve bi [[Skotlenda|Skotlendê]] re sinorên axê parve dike. [[Deryaya Îrlendayê]] li bakurê rojavayê Îngilîstanê û li başûrê rojava jî [[Deryaya Keltî]] heye. Welat, girava Brîtanya Mezin ji heştan pênc ê giravê ku li bakurê [[Okyanûsa Atlantîk|Atlantîkê]] ye û zêdetirî 100 giravên piçûktir, wek [[Giravên Scilly]] û [[Girava Wight]], vedihewîne. Devera ku niha wekî Îngilistan tê binavkirin, yekem car di serdema [[Paleolotîka Jorîn]] de ji hêla mirovên nûjen ve hate niştecîh kirin, lê navê xwe ji [[Angles]] digire ku qebîleyek Alman e ku navê xwe ji nîvgirava [[Anglian]] girtiye ku di sedsalên 5an û 6an de li deverê bi cih bûne. Îngilîstan di sedsala 10an de bû dewletek yekgirtî û ji [[Serdema Keşfê]] re, ku di sedsala 15an de dest pê kir, bandorek çandî û qanûnî ya girîng li cîhana berfireh kiriye.<ref>{{Cite web|url=http://www.britainusa.com/sections/index_nt1.asp?i=41105&L1=41105&L2=41105&D=0|title=England|date=2008-05-16|website=web.archive.org|access-date=2022-07-24|archive-date=2008-05-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20080516162153/http://www.britainusa.com/sections/index_nt1.asp?i=41105&L1=41105&L2=41105&D=0|url-status=bot: unknown}}</ref> Zimanê Îngilîzî, [[Dêra Anglican]] û hiqûqa Îngilîzî - bingeha pergalên dadrêsî yên gelek welatên din ên li çaraliyê cîhanê - li Îngilîstanê pêş ketin û pergala rêvebirî ya parlemanî ya welêt ji aliyê neteweyên din ve bi berfirehî hate pejirandin.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-18023389|title=United Kingdom country profile|date=2020-02-07|website=BBC News|language=en-GB|access-date=2022-07-24}}</ref> [[Şoreşa pîşesaziyê|Şoreşa Pîşesaziyê]] di sedsala 18an de li Îngilîstanê dest pê kir û welat civaka xwe veguherand yekem neteweya pîşesaziyê ya cîhanê.<ref>{{Cite web|url=http://www.ace.mmu.ac.uk/eae/Global_warming/older/Industrial_Revolution.html|title=Industrial Revolution|date=2008-04-27|website=web.archive.org|access-date=2022-07-24|archive-date=2008-04-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20080427080826/http://www.ace.mmu.ac.uk/eae/Global_warming/older/Industrial_Revolution.html|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Toponîmî== Navê Îngilistan ya bi îngilîzî "England" ji navê Îngilîzî ya Kevin England, ku tê wateya "welatê Angles" hatiye wergirtin.<ref>{{Cite web|url=https://www.etymonline.com/word/england|title=england {{!}} Etymology, origin and meaning of the name england by etymonline|website=www.etymonline.com|language=en|access-date=2022-07-24}}</ref> [[Angles]] yek ji eşîrên Almanî bûn ku di [[Serdema Navîn]] a Destpêkê de li [[Brîtanya Mezin|Brîtanyaya Mezin]] bi cih bûne. [[Angles]] ji nîvgirava Anglia ya li herêma Bay of Kiel (dewleta Almanya ya îro Schleswig-Holstein) a [[Deryaya Baltîk|Deryaya Baltîkê]] hatine.<ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.2307/j.ctv6wgjfd.34|title=England, 1866–1869|publisher=University of South Carolina Press|pages=271–284}}</ref> Bikaranîna herî zû ya tomarkirî ya têgînê, wekî "Engla londe", di wergera sedsala nehan a dereng de ya bi [[Îngilîziya Kevin]] a Dîroka Dêrî ya Gelên Îngîlîzî ya Bede ye. Piştre re ev têgîn ji ya nûjen bi wateyek cûda hate bikar anîn ku tê wateya "erdê ku [[Zimanê inglîzî|Îngilîzî]] lê dijîn" û ew mirovên îngilîzî yên ku niha başûr-rojhilatê [[Skotlenda]] ye lê di wî demê beşek ji [[Padîşahiya Îngilîzî ya Northumbria]] yê bûn. Destûra herî pêşîn a pejirandî ya Angles di xebata sedsala 1an de ji aliyê [[Tacitus]] ve di pirtûka ''[[Germania]]'' de, ku tê de peyva latînî Anglii tê bikar anîn, pêk tê.<ref>{{Cite journal|date=2022-05-20|title=Tacitus|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Tacitus&oldid=1088826796|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> Etimolojiya navê eşîrê bi xwe ji aliyê lêkolîneran ve tê nîqaşkirin; hatiye pêşnîyar kirin ku ew ji awayê nîvgirava [[Angeln]], ji awaya goşeyî tê. Çawa û çima têgeheke ku ji navê eşîreke ku ji yên din kêmtir e girîngtir bûye, wek Saksonan, ji bo tevahiya welat û gelên wî ku hatiye bikaranîn, nayê zanîn, lê xuya ye ku ev bi edetên bangkirinê ve girêdayî ye. Dibe ku nav ji aliyê gelê almanî yên li [[Brîtanyayê Angli Sakson]] yan jî Saksonên Îngilîzî ji bo ku wan ji Saksonên parzemînî (Eald-Seaxe) yên [[Saksonya Kevin|Saksonya kevin]] di navbera çemên [[Wêser|Weser]] û [[Eider]] de li [[Almanyaya bakur]] cuda bikin, hatibe bikaranîn.<ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.1007/978-3-662-06431-3_2|title=Crystal Lattices|last=Massa|first=Werner|date=2004|publisher=Springer Berlin Heidelberg|isbn=978-3-642-05841-7|location=Berlin, Heidelberg|pages=3–11}}</ref> ==Dîrok== ===Pêşdîrok û serdema kevnar=== [[Wêne:Stonehenge2007 07 30.jpg|thumb|Stonehenge, bîrdariya neolîtîk.]] [[Wêne:Maiden Castle, Dorchester..jpg|thumb|Dîtina zozanên çiyayê pêşkevtî yê Kela Maiden, Dorset.]] Delîlên herî kevn ên naskirî yên hebûna mirovan li devera ku nuha wekî Îngilîstan tê zanîn ew Homo antecessor e ku nêzî 780.000 sal berê ye. Hestiyên herî kevn ên proto-mirovan ên ku li Îngilîstanê hatine keşfkirin 500.000 sal berê ne.<ref>{{Cite web|url=https://archaeology.co.uk/articles/specials/timeline/boxgrove.htm|title=500000 BC - Boxgrove|last=CA|date=2007-05-24|website=Current Archaeology|language=en-US|access-date=2022-07-24}}</ref> Her çend niştecîhên mayînde tenê di nav 6.000 salên dawî de hatibe damezrandin jî ku wekî mirovên nûjen têne zanîn di serdema [[Paleolotîka Jorîn]] de li herêmê jiyan kirine.<ref>{{Cite web|url=http://www.geo-east.org.uk/special_projects/eco_culture.htm|title=Geo-East Special Projects Chalk East - Chalk Economy & Culture|date=2011-03-05|website=web.archive.org|access-date=2022-07-24|archive-date=2011-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20110305032854/http://www.geo-east.org.uk/special_projects/eco_culture.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Piştî serdema qeşayê ya dawîn tenê ajalên bi pêsîrî yên mezin ên wekî Mammoth, Bîzon û Gagirdanên bi hirî mane. Nêzîkî 11.000 sal berê, dema ku qeşayê dest bi paşvekişînê kir, mirovan li herêmê ji nû ve dest bi niştecihiyê kirine; lêkolînên genetîkî destnîşan dike ku niştecihên herêmê ji bakurê nîvgirava [[Îberya|Îberyayê]] hatine. Asta deryayê ji ya îro kêmtir dibe û Brîtanya bi perçeyên bejayiyê bi perçeyên bejayî yên Îrlanda û [[Ewrasya|Ewrasyayê]] ve tê girêdan.<ref>{{Cite web|url=https://www.qpg.geog.cam.ac.uk/research/projects/tertiaryrivers/tectonics.html|title=Quaternary Palaeoenvironments Group (QPG) » History of the major rivers of southern Britain during the Tertiary|website=www.qpg.geog.cam.ac.uk|access-date=2022-07-24}}</ref> Piştî carek dinê bilindbûna deryayê, 10.000 sal berê ji Îrlanda û piştî du hezar sal berê jî ji [[Ewrasya|Ewrasyayê]] hatiye veqetandin. ===Serdema navîn=== [[Wêne:Sutton Hoo replica (face).jpg|thumb|Kopî ya helmeta merasîma Sutton Hoo ya sedsala 7an ji Padîşahiya Rojhilata Anglia.]] Vekişînên leşkerî yên [[Romaya Brîtanya]] ji dagirkirina pagan, şerkerên deryavan ên ji bakur-rojavayê parzemîna [[Ewropa|Ewropayê]], bi taybetî [[Sakson]], [[Angles]], [[Jutes]] û [[Frisyan]] re vekirî hiştin ku demek dirêj êrîşî peravên parêzgeha [[Romaya Kevnare|Romayê]] kiribûn.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/history/ancient/anglo_saxons/overview_anglo_saxons_01.shtml|title=BBC - History - Ancient History in depth: Overview: Anglo-Saxons, 410 to 800|website=www.bbc.co.uk|language=en-GB|access-date=2022-07-24}}</ref> Piştre van koman di sedsalên pêncemîn û şeşan de, di destpêkê de li beşa rojhilatê welêt, bi hejmareke zêde dest pê kir ku bi cih bibin. Di dawiya sedsala 6an de, pêşkevtina wanê bi dehsalan piştî serkeftina Brîtanî li [[Şerê Çiyayê Badon]] hate rawestandin, lê piştre ji nû ve dest pê kir, dor li deştên bi bereket ên [[Keyaniya Yekbûyî|Brîtanyayê]] girt û devera di bin kontrola Brîtanî de daxist rêzek dorpêçên cihê yên li welatê dijwartirîn ên li rojava. Nivîsarên hemdem ên ku vê serdemê vedibêjin pir kêm in, ji ber vê yekê wesifkirina vê serdemê wekî Serdemek Tarî têne zanîn. Ji ber vê yekê cewher û pêşveçûna rûniştina Îngilîstanê ya Anglo-Saksonî di nav nakokiyên berbiçav de ye; lihevhatina ku derketiye holê ev e ku ew li başûr û rojhilat di astek mezin de çêbû, lê li bakur û rojava kêmtir girîng bû, ku [[zimanên keltî]] jî li deverên di bin kontrola Anglo-Sakson de berdewam bûn.<ref>{{Cite web|url=http://www.heroicage.org/issues/10/fox.html|title=Fox—The P-Celtic Place-Names of North-East England and South-East Scotland|website=www.heroicage.org|access-date=2022-07-24}}</ref> Xirîstiyaniya serdest a [[Romaya Kevnare|Romayê]], bi gelemperî, li herêmên dagirkirî ji hêla paganîzma Anglo-Sakson ve hatibû veguheztin, lê ji sala 597an û pê ve ji hêla mîsyonerên ji [[Romaya Kevnare|Romayê]] ve bi rêberiya [[Augustînus]] ve hate vegerandin.<ref>{{Cite web|url=https://www.picturesofengland.com/history/england-history-p4.html|title=England History - Part 4|website=www.picturesofengland.com|access-date=2022-07-24}}</ref> ===Modern a dereng û hemdem=== Di bin [[Padîşahiya Brîtaniya Mezin]] a nû damezrandî de, encamên Civata Qraliyetê û destpêşxeriyên din ên Îngilîzî bi Ronakbîrên [[Skotlenda|Skotlendî]] re li hev kirin da ku di zanist û endezyariyê de nûbûnên biafirînin, dema ku mezinbûna mezin a bazirganiya Brîtanî ya li derveyî welat ku ji hêla Hêza Deryayî ve hatiye parastin rê li ber damezrandina [[Împeratoriya Brîtanî]] vekir. Li hundurê wê [[Şoreşa pîşesaziyê|Şoreşa Pîşesaziyê]] ajot, serdemek guherînek kûr di şert û mercên sosyoekonomîk û çandî yên Îngilîstanê de, di encamê de çandiniya pîşesazî, çêkirin, endezyar û madenê û her weha toreyên nû û pêşeng ên rê, rêhesin û avê ji bo hêsankirina berfirehkirin û geşepêdana wan.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/history/british/victorians/workshop_of_the_world_01.shtml|title=BBC - History - The Workshop of the World|website=www.bbc.co.uk|language=en-GB|access-date=2022-07-24}}</ref> Vekirina [[Qenala Bridgewater]] a Bakur-rojavayê Îngilîstanê ya sala 1761an de serdema qenalan li [[Keyaniya Yekbûyî|Brîtanyayê]] da destpêkirin.<ref>{{Cite journal|date=2018-02-06|title=Nevell, John (d 1697)|url=http://dx.doi.org/10.1093/odnb/9780192683120.013.19920|journal=Oxford Dictionary of National Biography|publisher=Oxford University Press}}</ref> Di sala 1825an de yekem rêhesinê rêwiyan ên bi lokomotîfên hilmê yên domdar ên cîhanê - [[Trena Stockton û Darlington]] - ji gel re vebû.<ref>{{Cite journal|date=2022-07-24|title=England|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=England&oldid=1100199090|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> ==Demografî== ===Niştecîh=== [[Wêne:England and Wales population cartogram districts.svg|thumb|Nifûsa Îngilîstan û Wales li gorî deverên îdarî.]] Bi zêdetirî 53 milyon niştecîhên li Îngilîstan e heta niha welatê herî qelebalix ê [[Keyaniya Yekbûyî]] ye ku ji sedî 84ê tevheviya niştecihan pêk tîne.<ref>{{Cite web|url=https://webarchive.nationalarchives.gov.uk/ukgwa/20160105160709/http://www.ons.gov.uk/ons/dcp171778_270487.pdf|title=Niştecih Îngilistan|website=webarchive.nationalarchives.gov.uk|access-date=2022-07-24}}</ref> Îngilîstan weke yekîneyeke ku li hemberî dewletên navneteweyî were pîvandin , ji aliyê nifûsê ve dibe welatê herî mezin 25em a cîhanê. Delîlên genetîkî destnîşan dikin ku ji sedî 75–95 di xeta bav û kalan de ji niştecîhên pêşdîrokî yên ku bi eslê xwe ji [[Nîvgirava Îberî]] hatine û her weha ji sedî 5 jî beşdariyên ji Angles û Saksonan û hêmanek girîng jî ji [[Skandînavya]] (Vîkîng) ye.<ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.1002/0471780081.ch8|title=Extended Born-Oppenheimer Approximations|date=2006-03-28|publisher=John Wiley & Sons, Inc.|isbn=978-0-471-78008-3|location=Hoboken, NJ, USA|pages=197–223}}</ref> Lêbelê genetîkzanên din texmînên genetîkê almanî dikin ku heta nîvî-cih digire. ===Ziman=== Îngilîzî ku îro ji hêla sed mîlyon mirovên ku li çaraliyê cîhanê ve tê axaftin, li ckhê ku îro ya Îngilîstan e ku li wir zimanê sereke dimîne, derketiye. Li gorî serjimariya sala 2011an, zimanê îngilîzî ji hêla nifûsa Îngilîstanê ji sedî 98 ji nifûsê ve baş yan jî pir baş tê axaftin.<ref>{{Cite web|url=https://www.nomisweb.co.uk/census/2011/QS205EW/view/2092957699?cols=measures|title=Data Viewer - Nomis - Official Census and Labour Market Statistics|website=www.nomisweb.co.uk|access-date=2022-07-24}}</ref> Îngilîzî zimanekî [[Zimanên hind û ewropî|Hind-Ewropî]] ye ku ki şax a [[îngilîzî-frisî]] ya malbata cermenî ye.<ref>{{Cite journal|last=Arlotto|first=Pam W.|last2=Irby|first2=Susan P.|date=2020-02-05|title=Orchestrating Value|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780429429507|doi=10.4324/9780429429507}}</ref> {| class="wikitable" !Ziman !Axaftvanên xwemalî <small>(hezar)</small> |- |Îngilîzî |46,937 |- |Polandî |529 |- |Pencabî |272 |- |Ûrdûyî |266 |- |Bengalî |216 |- |Gujaratî |212 |- |Erebî |152 |- |Fransî |145 |- |Portekizî |131 |- |Galerkî |8 |- |Cornish |0.6 |- |Yên din |2,267 |- !Giştiya niştecihan |'''51,006''' |} ==Binêre== * [[Keyaniya Yekbûyî]] * [[London]] == Çavkanî == {{çavkanî|2}} == Girêdanên derve == {{Commonscat-b|England}} [[Kategorî:Înglistan]] [[Kategorî:Keyaniya Yekbûyî]] o45q4tcntdle7m1g990e57o5owhny97 Gelê Farsê 0 6853 1093623 1089095 2022-07-30T16:13:53Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Kêm}} {{Bêçavkanî}} {{Infobox gel | nav = Farsî | montaj = {{Infobox Gel/Pars}} | wêne firehî = | ravek = <!----------------Gelhe (kom)------------> | gelheKom = 55 milyon | salKom = | çavkKom = <!----------------Gelhe li gor herêman---> | herêm1 = {{al2|Îran}} | gelhe1 = 49.697.242 | sal1 = | çavk1 = | sal2 = | çavk2 = | sal3 = | çavk3 = | sal4 = | çavk4 = | herêm5 = {{al2|Tirkiye}} | gelhe5 = 500.000 - 618.000 | sal5 = | çavk5 = | herêm6 = {{al2|Îraq}} | gelhe6 = 450.000 | sal6 = | çavk6 = | herêm7 = {{al2|DYA}} | gelhe7 = 331.000 | sal7 = | çavk7 = | herêm8 = {{al2|Îsrael}} | gelhe8 = 250.000 | sal8 = | çavk8 = | herêm9 = {{al2|Mîrnişînên Erebî yên Yekbûyî}} | gelhe9 = 238.250 | sal9 = | çavk9 = | herêm10 = {{al2|Almanya}} | gelhe10 = 200.000 | sal10 = | çavk10 = | herêm11 = {{al2|Kanada}} | gelhe11 = 173.760 | sal11 = | çavk11 = | herêm12 = {{al2|Behreyn}} | gelhe12 = 172.000 | sal12 = | çavk12 = | herêm13 = {{al2|Rûsya}} | gelhe13 = 172.303 | sal13 = | çavk13 = | herêm14 = {{al2|Qeter}} | gelhe14 = 160.000 | sal14 = | çavk14 = <!---------------- Ziman û ol------------> | ziman = '''[[Zimanê farsî|Farsî]]''' <br>(''[[darî]], hazarayî, tacîkî, [[tatî]]'') | ol = '''[[Îslam]]''' <br> (''[[Şiî]], [[sunnî]]'') <br> Bi kêmasî [[bahaî]], [[cihûtî]], [[Xiristîyan|fletî]], [[zerdeştîtî]] | nîşan = | nîşanSernav = <!---------------- Gelên têkildar ------------------> |têkildar = '''[[Îranî|Ariyan]]''' <br> [[Lûr]] <!---------------- Cih ------------------> | nexşe = | nîşe = | nexşeyaCihan = | nexşeSernav = | nexşeyaCihanNav = | hêlîpan = | hêlîlar = }} '''Farisî''' an '''Farsî''' an '''Parsî''' an jî '''Îraniyên Farsê/Parsê''' navê gelekî li [[Rojhilata navîn]] e. Gelekî [[hind û ewropî]] ne û zimanê wan [[farsî]] ye. Di dîroka Rojhilata navîn de roleke mezin lîstiye û gellek [[dewlet]] û [[împeratorî|împeratoriyên]] mîna ya [[sasanî]] û ya [[sefewî]] ava kirine. Zimanê wan, [[zimanê farsî]], zimanekî [[zimanên hind û ewropî|hind û ewropî]] ye. == Navê ''faris'' == Navê Farsiya bi rastî Parsî ye, lê dema Misilman Îran feth kirûn di zimanê erebî de "p" tuneye di dewsa "p"yê de "f" nivîsandin û ji wan re weke "Fars"-"Faris" gotin û ket nav gel. Ji xwe sebehabê navdar [[Selmanê Farisî]] jî di dema [[Mihemed]] de bû misilman ji wî re jî Selmanê Farisî digotin<ref>{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=http://iranian.com/Features/Dec97/Persian/ |accessdate=2016-01-10 |archive-date=2016-03-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303181924/http://iranian.com/Features/Dec97/Persian/ |url-status=dead }}</ref> == Dîrok == [[Wêne:Ancient Persian costumes.jpg|thumb|200px|[[Mîr]] û [[leşkerên]] farsî]] == Şûn û warê farsan == {{Gotara bingehîn|Fars (parêzgeh)|Fars}} {{Gotara bingehîn|Pars (welat)|Pars}} [[Wêne:Persian Language Location Map.svg|thumb|250px|Welatê Parsan "''[[Fars]]''" an "''[[Farsistan]]''"]] Şûna Farisï rûdinin, '''Farsistan''' an jî tenê '''Fars''' tê gotin, li [[Ewropa|Rojava]]yê ev bi navê ''Parsya'', bi [[yewnanî]] ''Persis'' bi [[îngilîzî]] ''Persia'' bi [[almanî]] ''Persien'' bi [[frensî]] ''la Perse'', tê zanîn, ew hemû navana ji yonanî, latînî û bi farsiya kevn hatine girtin, û [[Osmaniyan]] vê derê re digot ''Ecem'' an ''Ecemistan'' û Ereban jî dogotin ''al-Acam'' an ''al-furs'', welatê farisiyên îrohîn (nexşe: Farsiyên îranê) jî eynî deme merkeza welatê [[Îranî|ariyan]]ê, yane em karin bejin [[Îran]]a navendî. == Qewmên farsî == {| class="wikitable" |- ! Gel ! Welat ! Ziman ! Gelhe |- |[[Faris]] |[[Persistan]] <br> [[Luristan]] |[[Farisî]] | |- |[[Tacîk]] |[[Tacîkistan]] |[[Tacîkî]] | 6-22 miliyon |- |[[Aymaq]] |[[Efxanistan]] | | |- |[[Hazaran]] |[[Efxanistan]] | | |- |[[Deriyan]] |[[Efxanistan]] | | | |- |[[Tatan]] |[[Parsistan]] <br> [[Qefqasya]] | | 300,000<ref>'''Ethnologue''', Languages of the World: Tati people including [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=avd Alviri-Vidari] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121002024005/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=avd |date=2012-10-02 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=esh Eshtehardi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100707193021/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=esh |date=2010-07-07 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=goz Gozarkhani] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121018071142/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=goz |date=2012-10-18 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=hrz Harzani (Population: 28.100 in 2000)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100707193033/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=hrz |date=2010-07-07 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=xkp Kabatei] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130414234124/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=xkp |date=2013-04-14 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=xkj Kajali] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130414164510/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=xkj |date=2013-04-14 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=kgn Karingani (Population: 17.600 in 2000)] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130414195607/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=kgn |date=2013-04-14 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=xkc Kho’ini]{{Mirin girêdan|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=okh Koresh-e Rostam] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130414165058/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=okh |date=2013-04-14 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=vmh Maraghei] {{Webarchive|url=https://archive.is/20120729065338/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=vmh |date=2012-07-29 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=rat Razajerdi] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130414164649/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=rat |date=2013-04-14 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=rdb Rudbari] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130414154513/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=rdb |date=2013-04-14 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=shm Shahrudi]{{Mirin girêdan|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=tks Takestani (Population: 220,000)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100707192708/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=tks |date=2010-07-07 }} and [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=tov Taromi, Upper] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130414192526/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=tov |date=2013-04-14 }} ethnic groups.</ref>(Îran) <br> 10.900–22.041(Qefqasya) |} == Çend nasên fars == * [[Bîrûnî]] * [[Ebû Nasr Mansûr]] * [[Elî Şerîetî]] == Binêre == *[[Lîsteya xanedan û dûgelên parsan]] == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Gel|fars]] dqdvm2og154mi3tyi16jkkcck4ab00a Girê Mirazan 0 7052 1093627 1093357 2022-07-30T16:27:22Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank şûnwara kevnare | image = [[Wêne:Göbekli Tepe, Urfa.jpg|300px]] | caption = Bermahiyên Girê Mirazan | alt = Dorpêçên A – D | map_type = Rojhilata Nêzîk#Tirkiye#Bakurê Kurdistanê#Riha | map_alt = | map_size = 280 | relief = yes |mapframe=yes |mapframe-point=on |mapframe-zoom=9 |mapframe-marker=monument | coordinates = {{coord|37|13|23|N|38|55|21|E|display=inline,title}} | location = [[Xirabreşk, Xelîlî|Xirabreşk]], [[Riha (parêzgeh)|Parêzgeha Rihayê]], [[Tirkiye]] | region = | type = Peristgeh | builder = | material = | built = [[Hezarsal]]a 10em {{bz}} | abandoned = Hezarsala 8em {{bz}} | epochs = [[Neolîtîka A ya berî Cervaniyê|Neolîtîka A]] heta [[Neolîtîka B ya berî Cervaniyê|B]] | public_access = | condition = Baş parastî | designation1 = WHS | designation1_offname = Göbekli Tepe | designation1_date = 2018 (kombûna 42em) | designation1_type = Çandî | designation1_criteria = (i), (ii), (iv) | designation1_number = [https://whc.unesco.org/en/list/1572 1572] | designation1_free1name = Terefa dewletê | designation1_free1value = Tirkiye | designation1_free2name = Herêm | designation1_free2value = [[Rojhilata navîn]] | discovered = 1963 | excavations = 1995–heta îro | archaeologists = {{Plainlist| * [[Klaus Schmidt]] * [[Necmi Karul]] * [[Lee Clare]] }} }} '''Girê Mirazan'''<ref>{{cite news|url=https://www.kurdistan24.net/ku/magazin/27cf0771-9b3f-44d1-b5fe-4bbc9deeb7bf|title=Girê Mirozan Rihayê dike navenda geshtyariyê|last1=Kosen|first1=Hesen|date=2019-07-24|work=[[Kurdistan 24]]|language=ku|access-date=25 November 2020}}</ref><ref name="LeMonde2020">{{Cite web|url=https://diplo-kurdi.com/index.php/ku/node/2038|title="Kêmasîya ku li Girê Mirazan derketîye holê bêdewletbûna kurdan e" {{!}} Le Monde diplomatique Kurdî|website=diplo-kurdi.com|access-date=2021-03-27}}</ref><ref>{{Citation|title=Çîroka Girê Miraza behsa çi dike?|url=https://www.youtube.com/watch?v=SF0NwdWolS8&t=44s|accessdate=2021-05-30|language=}}</ref> an '''Xirabreşk'''<ref>{{Cite web|url=https://www.saradistribution.com/mabed.htm|title=XIRABREŞK - (Girê Miradan/Navokê) Göbekli Tepe|website=www.saradistribution.com|access-date=2021-05-31}}</ref> / '''Xerabreşkê'''<ref>{{Cite web|url=https://www.trtnuce.com/cand-huner/hunermend-cn-xirabresk-h47665.html|title=Hunermend çûn Xirabreşkê|website=trtnuce.com|language=ku|access-date=2021-05-31|df=dmy-all}}</ref> ({{bi-tr|Göbeklitepe|wate=Girê navikê / Girê navokê}}), cihekî arkeolojîk ê [[Neolîtîk|neolîtîkê]] ye ku li nêzîkî gundê [[Xirabreşk, Xelîlî|Xirabreşkê]] yê [[Riha|Rihayê]] ye<ref>{{Cite web|url=https://evrimagaci.org/gobeklitepe-neyi-sakliyor-insanlik-tarihi-icin-neden-bu-kadar-onemlidir-8080|title=Göbeklitepe Neyi Saklıyor? İnsanlık Tarihi İçin Neden Bu Kadar Önemlidir?|last=Bakırcı|first=Çağrı Mert|date=2019-11-30|language=tr}}</ref> û dibe cihê bermahiyên perestgeha herî kevn a cîhanê be.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldhistory.org/article/234/gobekli-tepe---the-worlds-first-temple/|title=Gobekli Tepe - the World's First Temple?|website=World History Encyclopedia|language=en|access-date=2021-05-31}}</ref> Dirêjiya vî girê destçêkirî 15 [[metre|metre]] ye, tîreya wî nêzîkê 300 metre ye,{{Sfn|Schmidt|2009}} û nêzîkî 760 metre ji asta behrê li jor e. Ev du qonaxên bikaranînê dihundirîne. Li gorî arkeologê alman [[Klaus Schmidt]], kaşif û vekolerê vî girî, armanca bikaranînê civakî yan dînî bû<ref name="Smithsonian2008">{{Harvnb|Curry|2008}}.</ref> û ji hezarsala 10ê-8ê {{bz}} maye.<ref name="Dietrich1">{{Cite book|title=Defining the Sacred: Approaches to the Archaeology of Religion in the Near East|last=Oliver Dietrich|last2=Jens Notroff|date=2015|publisher=Oxbow Books|isbn=978-1-78297-685-1|editor-last=Laneri|editor-first=Nicola|page=75|language=en|chapter=A sanctuary, or so fair a house? In defense of an archaeology of cult at Pre-Pottery Neolithic Gobekli Tepe|access-date=22 May 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=M98dCgAAQBAJ&q=G%C3%B6bekli%20Tepe%20earliest&pg=PA75}}</ref> Di qonaxa yekem de, ya ku di dema [[Neolîtîka A ya berî Cervaniyê]] ({{bi-en|''Pre-Pottery Neolithic A''}}) de pêk hatiye, stûnên kevirî yên bi şiklê T-yê hatine çikandin — ev stûn [[Megalît|megalîtên]] herî kevn ên dinyayê ne.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=qR5TCgAAQBAJ&pg=PA47|title=The Archaeology of Malta|last=Sagona|first=Claudia|date=25 August 2015|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1107006690|page=47|language=en|access-date=25 November 2016}}</ref> Dîroka van megalîtan hatiye diyarkirin ku ji sala 9.500 {{bz}} mane û ev megalît 5.500 sal ji bajarên yekem ên [[Mezopotamya|Mezopotamyayê]] û 7.000 sal ji [[Stonehenge|Stonehengeê]] mezintir in.<ref>[https://www.theguardian.com/science/2008/apr/23/archaeology.turkey ''Archeology'']; article; The Guardian on-line; (2008); assessed February 2021</ref> Di qonaxa duyem de, ya ku di dema [[Neolîtîka B ya berî Cervaniyê]] ({{bi-en|''Pre-Pottery Neolithic B''}}) de pêk hatiye, stûnên çikandî biçûktir in û li odeyên çargoşeyî yên bi zemînekî [[kirêc]] de radiweste. Ji 200î zêdetir stûn nêzîkî di 20 çemberan de bi rêya lêkolînên jeofîzîkî ve hatine kişfkirin (heta gulana 2020an). Dirêjiya her stûnan nêzîkî 6 metre ye û giraniya wan digihîje 10 tonan. Li erdî, qulên taybet hatine kolandin û her stûn li wan qulan hatine rûniştandin.<ref name="Smithsonian2008"/> Piştî dema Neolîtîka B ya [[berî Cervaniyê]], Girê Mirazan hatiye terikandin. Hûrguliyên armanca avahiyê ne eşkere ne. Ji sala 1996an ve kolandin ji aliyê [[Înstîtûta Arkeolojiyê ya Almanî]] ve berdewam dike, lê beşên mezin hîn jî nehatine kolandin. Girê Mirazan di 2018an de ji aliyê [[UNESCO|UNESCOyê]] ve wekî [[Kelepora Cîhanê]] hatiye destnîşankirin.<ref name="Unesco1572">{{Cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1572|title=Göbekli Tepe|last=Centre|first=UNESCO World Heritage|website=whc.unesco.org|language=en|access-date=2018-07-01}}</ref> == Konteksta kronolojîk == [[Wêne:Göbekli2012-27.jpg|çep|thumb|200px| Peykerê [[Berazê kovî|berazekî kovî]], Girê Mirazan, 9000 b.z.]] Girê Mirazan di dema [[Neolîtîka berî Cervaniyê]] de (qonaxa herî pêşîn a serdema neolîtîkê) hatiye avakirin û mirov lê dijîn, ku dîroka wê di navbera 9600 {{Bz}} û 7000 {{Bz}} de ye.{{Sfn|Gresky|Haelm|Clare|2017}} Neolîtîka berî Cervaniyê di dawiya [[Pleîstosen|Pleîstosenê]] ([[Serdema Qeşayê]] ya dawîn) de dest pê kiriye. Di dema Neolîtîka berî Cervaniyê de "destpêka jiyana gundan li Asyaya Başûr-Rojavayê"{{Sfn|Banning|2002}} û li cîhanê yekem jîngehên mirovan ên mayinde hatine pê.{{Sfn|Banning|2002}}<ref name = "Watkins2017">{{Harvnb|Watkins|2017}}</ref> Gundên Neolîtîka berî Cervaniyê ji komên xaniyên kevir an kerpîçan{{Sfn|Banning|2002}} û carinan jî avahiyên abîdeyî yan "civakî" ên girîng pêk dihatin.<ref name = "Watkins2017"/> Tê texmînkirin ku şêwejiyana şêniyên Girê Mirazan [[nêçîrvanî û komkerî]] bû lê belê şênî herî kêm demekê li gundan dijiyan.<ref>The Guardian report 23 April 2008</ref> Dîsa jî heta niha delîla jiyana li gundan nehatiye dîtin. Bi [[rêbaza radyokarbonê]], dawiya Qonaxa III dikare li dîroka 9000 {{Bz}} were diyarkirin, lê belê hin arkeolog [[hîpotez]] dikin dibe ku devera bilindkirî di 10.000 {{Bz}} an pêştir de, yanî di dawiya [[Pleîstosen|Pleîstosenê]] de wekî navendeke dînî hatibe bikaranîn.{{Çavkanî pêwîst e}} Li gorî texmînên arkeologan ji bo derxistana stûnên giran ji [[Kana keviran|kanên keviran]] û barkirina 100-500 metre heta gir nêzîkî 500 kes hewce bû.<ref>{{Cite web|url=http://www.stonepages.com/news/archives/003061.html|title=Which came first, monumental building projects or farming?|date=14 December 2008|website=Archaeo News}}</ref> Giraniya stûnan 10-20 ton bû.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=xTE7o8aKI7IC&q=%22G%C3%B6bekli+Tepe%22+%2250+tons%22&pg=PA12|title=Religions of second millennium Anatolia|last=Taracha|first=Piotr|publisher=Eisenbrauns|year=2009|isbn=978-3-447-05885-8|page=12}}</ref> == Dîroka vedîtin û lêkolînê == [[Wêne:Vulture_Stone,_Gobekli_Tepe,_Sanliurfa,_South-east_Anatolia,_Turkey.jpg|thumb|300px| "Kevirê Qijikê", Girê Mirazan]] Berî kişfkirinê, girê ku Girê Mirazan li ser e, ji aliyê xelkê ve wekî cihekî pîroz dihate dîtin.<ref name="LeMonde2020"/><ref name="Hurriyet2018">{{cite news |title=The guard of Göbeklitepe, humanity’s ‘ground zero’ |url=https://www.hurriyetdailynews.com/the-guard-of-gobeklitepe-humanitys-ground-zero-129322 |access-date=5 April 2021 |work=Hürriyet Daily News |date=27 March 2018 |language=en}}</ref> Girê Mirazan yekem car ji hêla [[Zanîngeha Stembolê]] û [[Zanîngeha Chicagoyê]] ve bi rêya lêgerînên arkeolojîk di sala 1963an de hatiye dîtin.<ref>Peter Benedict (1980): ''Survey Work in Southeastern Anatolia''. In: Halet Çambel; Robert J. Braidwood (ed.): ''Prehistoric Research in Southeastern Anatolia I''. Edebiyat Fakültesi Basimevi, Istanbul, pp. 151–191.</ref> Arkeologê [[amerîkî]] Peter Benedict tarîxa amûrên kevirî yên ku ji gir hatine berhevkirin wekî Neolîtîka A ya berî Cervaniyê diyar kiriye{{Sfn|Schmidt|2011}} lê perçeyên jorîn ên stûnên bi şiklê T-yê wek kêlikên gorê xelet nîşan daye û bawer kiriye ku goristaneke [[Împeratoriya Bîzansê|Bîzansê]] li serî qonaxa [[pêşdîrok]]î heye.<ref>{{Cite web|url=https://www.newyorker.com/magazine/2011/12/19/the-sanctuary|title=Turkey's Ancient Sanctuary|website=The New Yorker|access-date=2017-08-26}}</ref> Li ser gir ji zû ve çandinî dihate kirin, û çend nifşên niştecihan bi gelemperî ji bo paqijkirina zêviyê kevir bar kiribûn û li cihekî kom kiribûn. Dibe ku loma tebeqeyên jorîn ên gir xirab bûn. Herwiha dibe ku carinan cotkar hewl dabin ku hin stûnan bişkînin, ji ber ku bi xeletî bawer kiribûn ku ew kevirên normal in.<ref name="Smithsonian2008" /> Li çiriya pêşîn a 1994an,<ref>{{Cite web|url=https://www.penn.museum/sites/expedition/cult-as-a-driving-force-of-human-history/|title=Expedition Magazine - Penn Museum|website=www.penn.museum|access-date=2021-03-04}}</ref> arkeologê alman [[Klaus Schmidt]], ê ku berê li [[Newala Çorî]] dixebitî, li cihekî din digeriya ku bikolîne. Wî lîteratura arkeolojiyê ya li ser wê herêmê nirxandiye, rastî vegotina kurt a lêkolînerên Chicagoyê ya ji sala 1963an li ser Girê Mirazan hatiye û biryar daye ku vî cihî ji nû ve vekolîne. Ji ber ku berê avahiyên bi heman rengî li Newala Çorî dîtibû, wî ihtimala ku wan kevir û stûnan berî dîrokê mane nas kiriye. Wî di sala 1995an de dest bi kolandinê kiriye û di demeke kurt de yekem stûnên mezin ên bi şiklê T-yê derxistine.<ref name="Smithsonian2008" /> Schmidt li ser navê [[Muzeya Rihayê]] û [[Înstîtûta Arkeolojiyê ya Almanî]] heta mirina xwe (2014) kolandinan bi rê ve birine. Ji hingê ve, lêkolîna Înstîtûtê li ser gir ji hêla [[Lee Clare]] ve tê birêvebirin.<ref name="Unesco1572"/> Kolandinên vê dawiyê bi qasî yên Schmidt mezin nînin, bi gelemperî li ser belgekirin û parastina cihên ku berê hatine kolandin disekinin.<ref>{{Cite news|url=https://www.aa.com.tr/en/culture/turkey-conservation-not-excavation-focus-in-gobeklitepe/1758455|title=Turkey: Conservation, not excavation, focus in Gobeklitepe|last=Kazanci|first=Handan|date=2020-03-08}}</ref> ==Avahîsazî== [[Wêne:Göbekli Tepe surrounding area.JPG|thumb|right|upright=1|Cihê li derdora Girê Mirazan]] Girê Mirazan şiklekî geometrîk dişopîne. Ev şikil sêgoşeyek e ku her goşeya wê wekhev in û dorpêçên A, B û D bi hev ve girê dide. Ev tê vê maneyê ku kesên ku Girê Mirazan ava kiriye, herî kêm xwedî zanîna geometriyê ya seretayî bûn. Lêgerîneke ji sala 2020an bi navê "Geometrî û Plankirina Avahîsaziyê li Girê Mirazan" ({{Bi-en|''Geometry and Architectural Planning at Göbekli Tepe''}}) dide pêş ku dorpêçên A, B û D hemû ji kompleksekê pêk tên û tê de hiyerarşiyek heye ku dorpêça D li herî jor e. Ev lêgerîn red dike ku her dorpêç yek bi yek hatine avakirin û bikaranîn.<ref>{{Cite journal|last1=Haklay|first1=Gil|last2=Gopher|first2=Avi|date=May 2020|title=Geometry and Architectural Planning at Göbekli Tepe, Turkey|url=https://www.cambridge.org/core/journals/cambridge-archaeological-journal/article/geometry-and-architectural-planning-at-gobekli-tepe-turkey/2CBAF416E33AFE6496B73710A2F42FF9|journal=Cambridge Archaeological Journal|language=en|publication-date=May 2020|volume=30|issue=2|pages=343–357|doi=10.1017/S0959774319000660|issn=0959-7743|doi-access=free}}</ref> [[Wêne:Gobekli Tepe 2.jpg|thumb|left|upright|Stûna 2 ji Dorpêça A (Qonax III) bi rolyefên ga, rovî û qulingê.]] ===Kanên keviran=== Platoya herêmê ji ber erozyon û [[Kana keviran|kanên keviran]] guheriye, ku ev guherîn hem di serdema Neolîtîkê hem jî serdemên klasîk de pêk hatiye. Çar coyên ku dirêjiyên wan 10 metre û berfirehiyên wan 20 santîmetre ne li başûrê platoyê hene. Ew co wek bermahiyên kanên kevnare tên şirovekirin ku qalibên çargoşeyî jê hatine birin. Ihtimal e ku têkiliya wan bi avahiyeke çargoşeyî ya ku tenê bingeha wê hatiye heta îro heye. Tê gotin ku ev avahî bermahiyên birceke nobedariyê ya [[Împeratoriya Romê|romayî]] ye, lê ew tenê texmînekê ye.{{sfn|Schmidt|2006|p=105}} Avahiyên li platoyê bi gelemperî encama derxistina keviran ji kanan e. Ew kan wek cihên derxistina kevirên gewre yên avahisaziyê hatine bikaranîn. ===Gir=== [[Wêne:Göbekli2012-20.jpg|thumb|right|upright=1|Kompleksa E]] Li rojavaya gir, şiklekî mîna şêran hatiye dîtin. Li vî cihî parçeyên [[kevirê hestê]] û kevirê kilsî zêdetir hene. Ji ber vê yekê tê gotin ku ew der wek cureyekî kargeheke heykelan dihate şixulandin.{{sfn|Schmidt|2006|pp=109–11}} Herwiha platformeke ku hatiye qutkirin û bi du qulan ku van stûnan hildida û sehneyeke pehn heye. Ev platform kompleksên ji Qonaxa III teqabil dike. Navê "kompleksa E" lê hatiye kirin. Ji ber ku dişibin avahiyên li [[Newala Çorî]], ev kompleks carinan wek "Mabeda Kevirî" jî hatiye binavkirin. Zemîna wê bi dîqetî hatiye tiraşîn û pehnkirin. Li bakura rojavayê ya vî cihî qulên wek sarincan hene ku tên bawerkirin parçeyeke kompleksa E ne.{{sfn|Schmidt|2006|p=109}} ===Qonaxa III=== [[Wêne:Göbekli Tepe Pillar.JPG|thumb|upright|Stûna bi neqşa roviyê]] Di vê qonaxa ewil a dîroka girî de cara pêşîn dorpêçên girover tên dîtin. Tîreyên wan ji 10 metreyê heta 30 metreyan diguhere. Taybetmendiyên wan yên herî girîng ev e ku li vir kevirên kils yên bi şiklê T-yê di nava dîwarên stûr yên hindûrîn de hatine danîn. Heta niha çar avahiyên girover mîna wan ji binê axê hatine derxistin. Lêgerînên jeofizîkî diyar dikin ku 16 dorpêçên din, di her yekê de heşt stûn hene, bi temamî 200 stûn di bin axê de ne. Ev stûn ji nêzîkî 100 metre dûr hatine anîn.{{sfn|Schmidt|2000b|pp=52–3}} Di navenda her çemberê de du stûnên ku ji yên din dirêj in rû bi rû radiwestin. Li serê çemberan banek hebû yan tinebû ne diyar e. Kursiyên kevirî yên ji bo rûniştinê hatine çêkirin di hundirê de hatine dîtin.{{sfn|Mithen|2004|p=65}} Gelek ji van stûnan bi pîktogramên neberbiçav û [[rolyef]]ên heywanan ve hatine xemilandin. Dibe ku ev [[pîktogram]] sembolên pîroz ên ji herkesî ve dihate zanîn temsîl bikin, ku pîktogramên mîna van li neqşên şikeftên Neolîtîkê yên din de jî tên dîtin. Rolyef guhandarên mîna [[şêr]], [[ga]], [[beraz]], [[rovî]], [[xezal]] û [[ker]]; [[mar]] û [[xişok]]ên din; xêzikên mîna [[tevnpîrk]] û [[çûk]] nîşan didin. Di wexta çêkirina vê avahiyê de xwezaya wê ihtimalên cuda bû, ku tê de daristanên ku van heywanan dijîn jî hebûn. Ji ber rûniştina însanan û çandiniyê ev der êdî bûye çol.<ref name="Smithsonian2008" /> [[Wêne:Göbekli2012-3.jpg|thumb|left|Monolîta bi şiklên çûkan]] Çend şiklên wekî mirovan jî li hunerê Girê Mirazan de heye. Li ser hin stûnên bi şiklê T-yê destên însanan hatine neqişandin, lê belê li gorî vekoler Schmidt ew mirovan (an jî belkî xwedawendan) temsîl dikin. Kevirên asoyî yên li jorê stûnan li gorî Schmidt milên mirovan temsîl dikin, ku tê maneya serên stûnan tinebûn.{{sfn|Schmidt|2010|pp=244, 246}} Bi çi taswîrê (xwedawend, mirov, pêşiyên wan) ev stûn hatine çêkirin nayê zanîn. ===Qonaxa II=== [[Wêne:Şanlıurfa Müzesi Neotilik Çağ totem.jpg|thumb|upright|Cureyekî [[totem]]ê, bi hin parçeyên mîna însanan. Qonaxa II, 8800–8000 b.z. – Muzeya Rihayê.]] Afirandina dorpêçên çember ên di qonaxa III de piştre di qonaxa II de cihê xwe da çêkirina odeyên çargoşeyî yên piçûk. Avahiyên çargoşeyî li hemberî avahiyên çember valahiya heyî baştir bi kar tînin. Ew bi gelemperî bi derketina neolîtîkê re têkildar in,{{sfn|Flannery|Marcus|2012|p=128}} lê stûnên bi şiklê T-yê, taybetmendiya sereke ya dorpêçên kevnare, di vir de jî hene. Ev diyar dike ku avahiyên qonaxa II ji bo çanda wan heman fonksiyonê pêk dianî, ihtimalên wek pîrozgeh.{{sfn|Schmidt|2010|pp=239, 241}} Qonaxa II li Neolîtîka B ya berî Cervaniyê de ye. Bi riya [[metoda radyokarbonê]] dîrokên wan di navbera 8800 û 8000 {{Bz}} de hatiyê nîşankirin.{{sfn|Schmidt|2009|p=291}} Stûnên bi şiklê T-yê bi dirêjiya heta 1,5 metreyê di navenda odeyan de cih digirin.{{sfn|Schmidt|2009|p=198}} Stûneke kevirî ya ku dişibe totemekê di 2010an de qonaxa II ya li Girê Mirazan hatiye vedîtin. Ew 1,92 metre bilind e. Di totemê de sê şikl hene, ya herî jorîn lawirek, ihtimalên hirçek, û li binê wê jî şiklekî mîna însanek. Ji ber ku peyker xesar dîtiye, şîrovekirina wê bi tevahî ne zelal e. Parçeyên totemeke din a mîna wê jî nêzîkê 20 sal berê li [[Newala Çorî]] hatibû dîtin. Di heman demê de, qonaxeke Girê Mirazan a kevntir hin peykerên têkildar ên ku heywanên li ser serê mirovan nîşan didin hene.<ref>[https://tepetelegrams.wordpress.com/2017/03/01/the-gobekli-tepe-totem-pole/ The Göbekli Tepe ‘Totem Pole’.] News & Notes from the Göbekli Tepe Research Staff – 2017-03-01</ref> ===Qonaxa I=== Qonaxa I parçeya herî jor ya girî ye. Ev qonaxa herî tenik e, ku ji tortên sist ên ji ber erozyonê çêbûye pêk tê. Li dora destpêka hezarsala 8an {{Bz}} Girê Mirazan girîngiya xwe winda kiriye. Pêşveçûna çandinî û kedîkirina ajalan li jiyana mirovahiyê ya li herêmê rastiyên nû pêk anîne, û "Bexçeyê heywanan a Serdema kevirî" (gotineke Schmidt a bi taybetî li ser Qonaxa III, Dorpêça Dyê) çi girîngiya xwe ji bo civaka xwe ya kevn a [[Nêçîrvanî û komkerî|nêçîrvan û komker]] hebû winda kiriye. Lê belê, ev cih nehatiye terikandin û jibîrkirin da ku hêdî hêdî ji hêla hêmanên sirûştî ve werin hilweşandin, dewsa wê, her dorpêça gir bi zanebûnî di binê 300-500 [[wikt:metresêcar|metresêcar]] herî û keviran de hatiye binaxkirin, pê re girekî çêkirî bi piranî ji perçeyên keviran û amûrên kevirî pêk tê çêkirine. Di cihê dagirtî de gelek hestiyên heywanan û hetta yên mirovan jî hatine dîtin.{{Sfn|Schmidt|2010}} ==Girîngî== Girê Mirazan ji hêla hinekan ve wekî vedîtineke arkeolojîk a xwedî girîngiyeke mezin tê dîtin ji ber ku ew dikare têgihiştina qonaxeke girîng a di pêşketina civaka mirovan de bi kûrahî biguherîne.{{sfn|Symmes|2010}} Hin lêkolîner bawer dikin ku avakirina Girê Mirazan dibe ku bûbe alîkar di pêşketina şaristaniya bajarî ya paşîn de, an jî, wek vekolêr Klaus Schmidt got, "''Pêşî perestgeh hat, paşê bajar''."{{sfn|Schmidt|2000}} == Girêdanên derve == {{Portal|Dîrok}} {{Commonscat-b|Göbekli Tepe}} * [https://diplo-kurdi.com/index.php/ku/node/2038 Arkeolog Cemal Özçelik "Kêmasîya ku li Girê Mirazan derketîye holê bêdewletbûna kurdan e"] == Çavkanî == {{werger çavkanî|en|Göbekli Tepe}} {{Çavkanî|2}} == Bîbliyografî == {{Refbegin}} * {{cite encyclopedia |ref=CITEREFBanning2002|title=Aceramic Neolithic |encyclopedia=Encyclopedia of Prehistory, Volume 8: South and Southwest Asia |year=2002 |last=Banning |authorlink=Edward B. Banning |first=Edward B. |editor-last1=Peregrine |editor-first1=Peter N. |editor-last2=Ember |editor-first2=Melvin |publisher=Kluwer Academic/Plenum Publishers |location= |id= |url= |access-date= }} * {{cite magazine |ref=CITEREFCurry2008 |last=Curry |first=Andrew |year=2008 |title=Göbekli Tepe: The World’s First Temple? |magazine=[[Smithsonian (magazine)|Smithsonian]] |volume=November 2008 |issn=0037-7333 |url=http://www.smithsonianmag.com/history-archaeology/gobekli-tepe.html }} * {{cite book |ref=CITEREFFlanneryMarcus2012 |last1=Flannery |first1=Kent |authorlink1=Kent Flannery |last2=Marcus |first2=Joyce |authorlink2=Joyce Marcus |date=2012 |title=The Creation of Inequality |url=https://archive.org/details/creationofinequa0000flan |location=Cambridge MA |publisher=Harvard University Press |isbn=978-0674064690 }} * {{cite journal |ref=CITEREFGreskyHaelmClare2017 |last1=Gresky |first1=Julia |last2=Haelm |first2=Juliane |last3=Clare |first3=Lee |title=Modified human crania from Göbekli Tepe provide evidence for a new form of Neolithic skull cult |journal=Science Advances |date=2017 |volume=3 |issue=6 |pages=e1700564 |doi=10.1126/sciadv.1700564 |url=https://advances.sciencemag.org/content/3/6/e1700564 |language=en |issn=2375-2548 |doi-access=free }} * {{cite book |ref=CITEREFMithen2004 |last=Mithen |first=Steven |authorlink=Steven Mithen |date=2004 |title=After the Ice:A global human history, 20,000–5000 BC |url=https://archive.org/details/aftericeglobalhu00mith |location=Cambridge MA |publisher=Harvard University Press |isbn=0-67401570-3 }} * {{cite journal |ref=CITEREFSchmidt2000|last=Schmidt |first=Klaus |year=2000 |title=Zuerst kam der Tempel, dann die Stadt." Vorläufiger Bericht zu den Grabungen am Göbekli Tepe und am Gürcütepe 1995–1999 |journal=Istanbuler Mitteilungen |issue=50 |pp=5–41 }} * {{cite journal |ref=CITEREFSchmidt2000b |last=Schmidt |first=Klaus |date=2000b |title=Göbekli Tepe, Southeastern Turkey. A preliminary Report on the 1995–1999 Excavations |journal=Palèorient |edition=CNRS |location=Paris |issue=26.1 |pp=45–54 |issn=0153-9345 |url=http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/paleo_0153-9345_2000_num_26_1_4697 }} * {{cite book |ref=CITEREFSchmidt2006 |last=Schmidt |first=Klaus |date=2006 |title=Sie bauten die ersten Tempel. Das rätselhafte Heiligtum der Steinzeitjäger |url=https://archive.org/details/siebautendieerst0000schm |location=München |publisher=[[C.H. Beck]] |isbn=3406535003 |language=de }} * {{cite book|ref=CITEREFSchmidt2009 |last=Schmidt|first=Klaus |author-link=Klaus Schmidt |date=2009|chapter=Göbekli Tepe. Eine Beschreibung der wichtigsten Befunde erstellt nach den Arbeiten der Grabungsteams der Jahre 1995–2007 |editor-last=Schmidt |editor-first=Klaus |title=Erste Tempel – Frühe Siedlungen. 12000 Jahre Kunst und Kultur, Ausgrabungen und Forschungen zwischen Donau und Euphrat |location=Oldenburg |publisher=Florian Isensee |isbn=978-3899955637 |language=de }} * {{cite journal |ref=CITEREFSchmidt2010 |last=Schmidt |first=Klaus |date=2010 |title=Göbekli Tepe – the Stone Age Sanctuaries: New results of ongoing excavations with a special focus on sculptures and high reliefs |journal=Documenta Praehistorica |issue=XXXVII |pp=239–56 |url=http://arheologija.ff.uni-lj.si/documenta/authors37/37_21.pdf |access-date=2021-05-30 |archive-date=2012-01-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120131114925/http://arheologija.ff.uni-lj.si/documenta/authors37/37_21.pdf |url-status=bot: unknown }} * {{Cite book |ref=CITEREFSchmidt2011 |last=Schmidt |first=Klaus |year=2011 |chapter=Göbekli Tepe: A Neolithic Site in Southwestern Anatolia |editor-last1=Steadman |editor-first1=Sharon R. |editor-last2=McMahon |editor-first2=Gregory |title=The Oxford Handbook of Ancient Anatolia: (10,000-323 BCE) |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0195376142 |chapter-url=https://books.google.com/books?id=TY3t4y_L5SQC&pg=PA917 }} * {{cite news |ref=CITEREFSymmes2010 |last1=Symmes |first1=Patrick |title=Turkey: Archeological Dig Reshaping Human History |url=https://www.newsweek.com/turkey-archeological-dig-reshaping-human-history-75101 |work=Newsweek |date=2010 |language=en }} * {{cite journal |ref=CITEREFWatkins2017 |last=Watkins |first=Trevor |title=From Pleistocene to Holocene: the prehistory of southwest Asia in evolutionary context |journal=History and Philosophy of the Life Sciences |date=14 August 2017 |volume=39 |issue=3 |pages=22 |doi=10.1007/s40656-017-0152-3 |url=https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs40656-017-0152-3 |language=en |issn=1742-6316 |doi-access=free }} {{Refend}} [[Kategorî:Cihên arkeolojîk]] [[Kategorî:Dîroka Rihayê]] [[Kategorî:Kelepora Cîhanê li Kurdistanê]] [[Kategorî:Şûnewarên Kurdistanê]] gf2lbt50wvjcgzzbbw2a6m9h2gupr1q Erd 0 7274 1093594 1086017 2022-07-30T15:21:06Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox Gerstêrk | nav = Erd | wêne = The Earth seen from Apollo 17.jpg | wêne_sernav = Erd, ji [[Apollo 17]]ê ve | rojdûrk = 152.097.701 [[Kîlomêtre|km]] <br /> (1,0167103335 PA) | rojnêzk = 147.098.074 [[Kîlomêtre|km]] <br /> (0,9832898912 PA) | gera_li_dora_rojê = 365,25696 [[roj]] | hevrêzbûn_bi_erdê_re= - roj | nîveşkêla_ekwatorê = 6 378,137 [[Kîlomêtre|km]] | nîveşkêla_cemseran = 6 356,752 [[Kîlomêtre|km]] | dahatîbûn = 0,0033529 | rûpîvan = 510.067.420 [[Çargoşê kîlomêtre|km<sup>2</sup>]] | qeware = 1,08321 × 10<sup>12</sub> [[Kîlomitirê kabik|km<sup>3</sub>]] | bariste = 5,9736 × 10<sup>24</sup> [[Kîlogram|kg]] | rakêşa_wê = 9,780 [[metre|m]]/[[Sanî|s]]<sup>2</sup> | gera_li_dora_xwe = 0,99726949 [[roj]] <br /> ({{RA|23|56|4,08}}) | hişkiya_axa_xwe = 5,515 × 10<sup>3</sup> [[Kîlogram|kg]]/[[Mitirê kabik|m<sup>3</sup>]] | têhna_kêm = -89,2 [[Selsiyus|°C]] | têhna_nîvekî = 15 [[Selsiyus|°C]] | têhna_zêde = 57,8 [[Selsiyus|°C]] | pestoya_atmosferê = 101.325 Pa | elementên_sereke = • [[Nîtrojen]] '''N<sub>2</sub>''': % 78,08 * [[Oksîjen]] '''O<sub>2</sub>''': % 20,95 * [[Argon]] '''Ar''': % 0,93 * [[Duanoksîda karbon]] '''CO<sub>2</sub>''': % 0,038 }} '''Erd''', '''Dinya''' yan jî '''Cîhan''' (bi [[Zimanê inglîzî|îngilîzî]]: ''Earth''; nîşan: [[file:Earth symbol (fixed width).svg|16px|🜨]]) yek ji gerstêrkên pergala rojê ye ku piştê her du gerstêrkên [[Tîr (gerstêrk)|Tîr]] û [[Gelawêj (gerstêrk)|Gelawêj]]ê gerstêrk a sêyem a nêzîkî [[Roj (stêrk)|rojê]] ye. Erd, yekane heybera astronomîkî ye ku tê zanîn jiyanê dihewîne û piştgirya jiyanê dike. Di [[Pergala Rojê|pergala rojê]] de gerstêrk a yekem e ku girseyên mezin ên avê diparêze. Rûyê Erdê bi giranî av e yan wekî qeşa avê ya li herêmên polar e. Bi piranî ji sedî 70.8 rûyê Erdê ji avê pêk tê û rûyê deryayê û bejahiyê bi giştî 510 milyon km<sup>2</sup> ye. Ji çaran yekê serzemînê bejahî ye û ji çaran sisê rûyê erdê ji [[derya]]yê pêk tê.<ref>Abdurrahman Önen (2008). Ferhenga Erdnîgariyê. Doz, Stenbol.</ref> Temenê erdê 4.5 milyar sal e û ji sedî 29.2ê rûyê erdê ax e ku ji parzemîn û giravan pêk tê. Piraniya axê di nîvkada bejahiyê de ye. Erd xwedî atmosferek heyî ya ku bi piranî ji [[nîtrojen]] û ji [[Oksîjen|oksîjenê]] pêk tê. Şert û mercên rûyê erdê bi giranî ji hêla atmosferê ve ji hêla pêkhateyê erdê û sîrkulasyona erdê û bi sîrkulasyona [[Okyanûs|Okyanûsê]] ve têne birêvebirin. Atmosfera Dinyayê, ji hîdrosfer û lîtosfer, hawîrdora ku li ser rûyê erdê jiyanê dihewîne afirandiye û di heman demê ev atmosfer bi girîngî ji hêla erdê ve hatiye çêkirin. Wekî hilbera pergala avhewayê ya Erdê, avhewa materyalkirina dabeşkirina budceya enerjiya Erdê ye, ku li ser latên cihêreng newekhev û bi demsalê cuda tê wergirtin û ji cûdahiyên topografî û guheztinên atmosferê hesas e. Wek mînak zêdebûna gazên serayê yên atmosferê, ku dibe sedema bandorên mîna [[Guherîna avhewayê|guherîna avhewa]] ya gerdûnî. Kêşiya erdê bi tiştên din ên li fezayê re, nemaze [[Heyv]], ku tenê peyka xwezayî ya herdemî ya Cîhanê ye, bi dûrahiya saniyeyek ronahiyê de bi qasî çaryeka firehiya Cîhanê heye. ==Kronolojî== ===Avabûna erdê=== [[File:Protoplanetary-disk.jpg|thumb|270px|çep|Bandora hunermendê ji dîska gerstêrkê ya destpêkê ya Sîstema Rojê]] Materyalên herî kevn ên ku di [[pergala Rojê]] de hatine dîtin (4.5682+0.00020−0.0004) berî 4 milyar salan e. Di 4.54±0,04 sal de, Erdê seretayî ava bûye. Gerstêrkên di pergala rojê de, bi rojê re çêbûne û geş bûne. Di teorîyê de ewrekî tozê bi hilweşîna gravîtasyonel qebarek ji ewrekî molekulî dabeş dike û dest bi vegerînê dike. Ewrê tozê, di dîsk a stêrkî de diherike û paşê gerstêrk ji wê dîskê bi rojê re mezin dibin. Ewrê tozê, toz ên qeşayê û toz ên axê (tevî nuklîd ên seretayî) dihewîne. Li gorî teoriya ewrê tozê, gerstêrk ên ku ji girseyan hatine çêkirin, tê pêşbînîkirin ku Dinyaya seretayî di vana 70ê û 100 mîlyon salan de hatiye avakirin.<ref>{{Cite journal|last=Righter|first=K.|last2=Schonbachler|first2=M.|date=2018-05-01|title=Ag Isotopic Evolution of the Mantle During Accretion: New Constraints from Pd and Ag Metal-Silicate Partitioning|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2018LPICo2084.4034R|volume=2084|pages=4034}}</ref> Tê pêşbînîkirin ku temenê [[Heyv|Heyvê]] 4.5 milyar sal e.<ref>{{Cite journal|last=Tartèse|first=Romain|last2=Anand|first2=Mahesh|last3=Gattacceca|first3=Jérôme|last4=Joy|first4=Katherine H.|last5=Mortimer|first5=James I.|last6=Pernet-Fisher|first6=John F.|last7=Russell|first7=Sara|last8=Snape|first8=Joshua F.|last9=Weiss|first9=Benjamin P.|date=2019-12-02|title=Constraining the Evolutionary History of the Moon and the Inner Solar System: A Case for New Returned Lunar Samples|url=https://doi.org/10.1007/s11214-019-0622-x|journal=Space Science Reviews|language=en|volume=215|issue=8|pages=54|doi=10.1007/s11214-019-0622-x|issn=1572-9672}}</ref> Hîpoteza sereke ev e ku ew ji ber berhevkirina ji maddeya ku ji Dinyayê derketiye, piştî ku heyberek bi mezinahiya Marsê ku bi qasî ji sedî 10 ji girseya Dinyayê, bi navê Theia, bi Erdê re li hev ketiye û Heyv avabûye.<ref>{{Cite web|url=http://news.discovery.com/space/moon-earth-formation.html|title=Controversial Moon Origin Theory Rewrites History : Discovery News|date=2010-01-09|website=web.archive.org|access-date=2022-01-07|archive-date=2010-01-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20100109042800/http://news.discovery.com/space/moon-earth-formation.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Bi derbeke zexm li erdê ket û hinek ji girseya wê bi erdê re bû yek.<ref>{{Cite journal|last=Canup|first=Robin M.|last2=Asphaug|first2=Erik|date=2001-08-01|title=Origin of the Moon in a giant impact near the end of the Earth's formation|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2001Natur.412..708C|journal=Nature|volume=412|pages=708–712|issn=0028-0836}}</ref> Di navbera 4.1 û 3.8 milyar sal de, gelek bandorên asteroîdê yên di dema Bombardimana Giran a Dereng de bûne sedema guhertinên girîng li hawîrdora mezin a rûyê [[Heyv|Heyvê]] û Cîhanê.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/745005742|title=Encyclopedia of astrobiology|date=2011|publisher=Springer|others=Muriel Garguad, R. Amils|isbn=978-3-642-11274-4|location=Berlin|oclc=745005742}}</ref> ===Dîroka jeolojîk=== {| class="wikitable" style="float: right; clear: right; margin-left: 2em;" |+ Pêkhateya kîmyayî ya qalikê erdê !rowspan="2"|Pêkhate !rowspan="2"|Formîl !colspan="2"|Kompozîsyon |- !style="font-size: smaller;"|Bejahî !style="font-size: smaller;"|Okyanûs |- |[[Sîlîkon dîoksîd]] |style="text-align: center;"|SiO<sub>2</sub> |style="text-align: right;"|60.2% |style="text-align: right;"|48.6% |- |[[Alemînyom oksîd]] |style="text-align: center;"|Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub> |style="text-align: right;"|15.2% |style="text-align: right;"|16.5% |- |[[Kalsium oksîd]] |style="text-align: center;"|CaO |style="text-align: right;"|5.5% |style="text-align: right;"|12.3% |- |[[Magnezyûm oksîd]] |style="text-align: center;"|MgO |style="text-align: right;"|3.1% |style="text-align: right;"|6.8% |- |[[Hesin (II) oksîd]] |style="text-align: center;"|FeO |style="text-align: right;"|3.8% |style="text-align: right;"|6.2% |- |[[Sodium oksîd]] |style="text-align: center;"|Na<sub>2</sub>O |style="text-align: right;"|3.0% |style="text-align: right;"|2.6% |- |[[Kalîyum oksîd]] |style="text-align: center;"|K<sub>2</sub>O |style="text-align: right;"|2.8% |style="text-align: right;"|0.4% |- |[[Hesin (III) oksîd]] |style="text-align: center;"|Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub> |style="text-align: right;"|2.5% |style="text-align: right;"|2.3% |- |[[Hewa (molekul)]] |style="text-align: center;"|H<sub>2</sub>O |style="text-align: right;"|1.4% |style="text-align: right;"|1.1% |- |[[Karbon dîoksîd]] |style="text-align: center;"|CO<sub>2</sub> |style="text-align: right;"|1.2% |style="text-align: right;"|1.4% |- |[[Tîtanyum dîoksîd]] |style="text-align: center;"|TiO<sub>2</sub> |style="text-align: right;"|0.7% |style="text-align: right;"|1.4% |- |[[Fosfor pentoksîd]] |style="text-align: center;"|P<sub>2</sub>O<sub>5</sub> |style="text-align: right;"|0.2% |style="text-align: right;"|0.3% |- !colspan="2"|Giştî !style="text-align: right;"|99.6% !style="text-align: right;"|99.9% |} Atmosfera Erdê û okyanûsan bi çalakiya volkanîk û derketina gazê çêbûne. Dukela avê ya ji van çavkaniyan ku ji okyanûsan çêdibe, bi av û qeşa ji asteroîd, protoplanet û kometan tê zêdekirin.<ref>{{Cite journal|last=Morbidelli|first=A.|last2=Chambers|first2=J.|last3=Lunine|first3=J. I.|last4=Petit|first4=J. M.|last5=Robert|first5=F.|last6=Valsecchi|first6=G. B.|last7=Cyr|first7=K. E.|date=2000|title=Source regions and timescales for the delivery of water to the Earth|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1945-5100.2000.tb01518.x|journal=Meteoritics & Planetary Science|language=en|volume=35|issue=6|pages=1309–1320|doi=10.1111/j.1945-5100.2000.tb01518.x|issn=1945-5100}}</ref> Di vê modelê de, dema ku roj nû çêdibe tenê ji sedî 70 ronahiya wî ya heyî hebû û di vê kêmasî ya germahiya rojê de gazên serayê yên atmosferê okyanûsan ji cemidandinê parastiye. Di serdema 3.5 milyar sala dema ku qada manyetîk a cîhanê hate avakirin û ev avakirina qada manyetîk a cîhanê dibe sedem ku atmosfer ji ber bayê rojê ji holê ranebe.<ref>{{Cite web|url=https://phys.org/news/2010-03-oldest-earth-magnetic-field-reveals.html|title=Oldest measurement of Earth's magnetic field reveals battle between Sun and Earth for our atmosphere|last=Rochester|first=University of|website=phys.org|language=en|access-date=2022-01-07}}</ref> Dema ku tebeqeya derve ya zirav a Erdê sar dibe qalika yekem a zexm a erdê tê avakirin ku tê texmîn kirin ku di pêkhateya wî mafîk (ku ji hêla magnezyum û hesin ve dewlemend e) e. Navenda parzemînê ya yekem ku di pêkhateya wê de felektir bû, ji helîna qismî ya vê qaşilê mafîkê ve pêk dihat. Yekemîn qalikê parzemîna ku kompozîsyona wî bêhtir felsîk e ku ev bi helandina parçeyî ya mafîkê pêk hatîye. Hebûna gewherên mîneralê zirkonê yên serdema Hadean di zinarên niştecîh ên Eoarchean de destnîşan dike ku bi kêmî ve hinek qalikên felsîk di destpêka 4.4 milyar sal de, tenê 140 milyon sal piştî çêbûna Dinyayê hebûne.<ref>{{Cite journal|last=Harrison|first=T. M.|last2=Blichert-Toft|first2=J.|last3=Müller|first3=W.|last4=Albarede|first4=F.|last5=Holden|first5=P.|last6=Mojzsis|first6=S. J.|date=2005-12-23|title=Heterogeneous Hadean Hafnium: Evidence of Continental Crust at 4.4 to 4.5 Ga|url=https://www.science.org/doi/abs/10.1126/science.1117926|journal=Science|language=EN|doi=10.1126/science.1117926}}</ref> Mezinbûnek berbiçav a heta roja îro ku ji hêla radyometrîk dîroka parzemînî ya gerdûnî ve tê piştgirî kirin û pêşveçûna zû ya di asta kontinental de di dema Arçiyan de, avakirina kelûpelên parzemînî yên ku niha hene ku ji hêla delîlên îzotomîk ve ji hefnium in zircons û neodymium di zinarên sedimentary rocks de têne piştgirî kirin.<ref>{{Cite journal|last=Armstrong|first=R. L.|date=1991-12-01|title=The persistent myth of crustal growth|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1991AuJES..38..613A|journal=Australian Journal of Earth Sciences|volume=38|pages=613–630|doi=10.1080/08120099108727995}}</ref> ===Temenê erdê=== Temenê Erdê rasterast bi temenê zinaran nayê pîvandin. Ji ber ku kevirên herî kevn ên naskirî jî ji kevirên kevnar ên ku îro li ser rûyê erdê nemane, çêbûne. Kevintirîn kevirên ku heta niha hatine dîtin li rojavayê Gronlandê hatine dîtin û temenê wan 4.1 milyar sal in. Rêbaza herî baş a ku îro ji bo hesabkirina temenê Dinyayê heye, veguhertina hêmanên radyoaktîf jibo hêmanên din e ku di encama nîvcobûna wan de ye. Bo nimûne, hêmana radyoaktîf uranyumê du celeb atoman hene, wek uranyumê-238 û uranyumê-235 e. Ev her du atoman di pêvajoyek pir hêdî de vediguherin atomên zirîçê. Bi veguherîna uranyuma-238, ku ji îzotopa dinê ya uranyumê hinekî girantir e, îzotopeke siviktir a serpê, zirîç-206, çêdibe û bi veguherîna uranyuma-234, îzotekek sivik, zirîç-207 çêdibe. Rêjeya veguhertina uranyuma235-ê bo serpê şeş ​​qat ji rêjeya veguhertina uranyuma238-ê zûtir e. Ji ber van sedeman, rêjeya atomên zirîç-206 û zirîç-207 di zinarek di bin lêkolînê de li gorî temenê kevir diguhere. Cûdahiya di navbera mîneralek serpê de ku tê texmîn kirin ku herî kevn e û strukturên îzotopên lîberê yên ku îro li okyanûsan pêk tê tenê bi dirêjahiya 4.5 mîlyar salî ya di navbera çêbûna van her du nimûneyan de têne rave kirin. Ev serdema 4.5 milyar sal wekî temenê erdê (Cîhanê) tê qebûlkirin. ===Destpêka jiyanê û pêşveçûn=== 4 mîlyar sal berê reaksiyonên kîmyewî bûne sedema molekulên yekem ên xwe-zêdekirinê. Pîştî 0.5 mîlyar salan, bavê hevpar ê dawî yê hemî jiyana heyî derketiye holê.<ref>{{Cite journal|last=Doolittle|first=W. Ford|date=2000-02-01|title=Uprooting the Tree of Life|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2000SciAm.282b..90D|journal=Scientific American|volume=282|pages=90–95|doi=10.1038/scientificamerican0200-90|issn=0036-8733}}</ref> Pêşveçûna fotosentezê hişt ku enerjiya rojê rasterast ji hêla formên jiyanê ve were berhev kirin. Di encamê de oksîjena molekular (O2) ku li atmosferê kom dibe û ji ber têkiliya bi tîrêjên rojê yên ultraviolet re, di atmosfera jorîn de tebeqeya ozonê ya parastinê (O3) çêkir.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2013/10/03/science/earths-oxygen-a-mystery-easy-to-take-for-granted.html|title=The Mystery of Earth’s Oxygen|last=Zimmer|first=Carl|date=2013-10-03|website=The New York Times|language=en-US|access-date=2022-01-08}}</ref> Tevlihevbûna [[Şane (biyolojî)|şaneyên]] piçûk di nav şaneyên mezin de bû sedema pêşkeftina şaneyên tevlihev ên bi navê okaryotê. Organîzmayên rastîn ên pir-hucreyî yên di nava koloniyan de hatin avakirin, her ku çû pispor bûn. Bi helandina [[Tîrêjên ultraviyolê|tîrêjên ultraviyole]] zerardarî ji hêla tebeqeya ozonê, jiyanê rûyê erdê kolonîze kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.nasa.gov/centers/ames/news/releases/2000/00_79AR.html|title=NASA - Early Life on Land|website=www.nasa.gov|language=en|access-date=2022-01-08}}</ref> Di nav delîlên destpêkê yên fosîl ên jiyanê de fosîlên mat ên mîkrobiyal hene ku li [[Rojavayê Awûstralyayê]] kevirên xîzê yên 3.48 mîlyar salî hatine dîtin.<ref>{{Cite journal|last=Noffke|first=Nora|last2=Christian|first2=Daniel|last3=Wacey|first3=David|last4=Hazen|first4=Robert M.|date=2013-12-01|title=Microbially Induced Sedimentary Structures Recording an Ancient Ecosystem in the ca. 3.48 Billion-Year-Old Dresser Formation, Pilbara, Western Australia|url=https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/ast.2013.1030|journal=Astrobiology|volume=13|issue=12|pages=1103–1124|doi=10.1089/ast.2013.1030|issn=1531-1074|pmc=PMC3870916|pmid=24205812}}</ref> Grafîta bîyojen ku di zinarên metasedîmenter ên 3.7 mîlyar salî ne li [[Rojavayê Gronlandê]] hatine dîtin û bermahiyên madeyên biyotîk ên li zinarên 4.1 mîlyar salî yên li Rojavayê Awûstralyayê hatine dîtin.<ref>{{Cite web|url=https://apnews.excite.com/article/20151019/us-sci--earliest_life-a400435d0d.html|title=Excite News - Hints of life on what was thought to be desolate early Earth|date=2016-08-18|website=web.archive.org|access-date=2022-01-08|archive-date=2016-08-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20160818063111/https://apnews.excite.com/article/20151019/us-sci--earliest_life-a400435d0d.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Delîlên rasterast ên destpêkê yên jiyana li ser rûyê erdê di zinarên [[Awistralya|Awustralya]] yên 3.45 mîlyar salî de hene ku fosîlên mîkroorganîzmayan nîşan didin.<ref>{{Cite web|url=https://news.wisc.edu/oldest-fossils-found-show-life-began-before-3-5-billion-years-ago/|title=Oldest fossils ever found show life on Earth began before 3.5 billion years ago|website=news.wisc.edu|language=en-US|access-date=2022-01-08}}</ref> Di [[dema Neoproterozoîk]] da, ji 1000î heta 541ê milyon salê, dibe ku piranîya cîhanê bi qeşayê hatibe nixumandin. Ev hîpotez wek "Erda Berfê" tê bi nav kirin û ji ber ku beriya teqîna Cambrîan bû. Dema ku jiyana pirzimanî di tevliheviyê de pir zêde bû, rastî eleqeyeke taybet tê. Piştî [[teqîna Cambrian]] ya 535 milyon salî, bi kêmî ve pênc wendakirinên girseyî yên mezin û gelek girseyî yên piçûk hene.<ref>{{Cite journal|last=Raup|first=D.|last2=Sepkoski|first2=J.|date=1982|title=Mass Extinctions in the Marine Fossil Record|url=https://www.semanticscholar.org/paper/Mass-Extinctions-in-the-Marine-Fossil-Record-Raup-Sepkoski/9442a415ed7dec89a6294a4a449ec6500dc6f9a3|journal=Science|doi=10.1126/science.215.4539.1501}}</ref> Ji xeynî bûyera wendabûna Holosenê ya heyî ya herî dawî, 66 milyon sal berê dema ku barîna asteroîda bû sedema tunebûna [[Dînezor|Dînezoran]] û kêzikên din ên mezin. Hinek ajalên piçûk ên mîna kêzik, ajalên bi memik û hinek celeb ên çûkan ku bûne dewamî ya jîyana îro xwe ji vî serdema barîna asteroîda parastine.<ref>{{Cite web|url=http://brembs.net/gould.html|title=Gould: The Evolution of Life on the Earth|website=brembs.net|access-date=2022-01-08}}</ref> ==Taybetiya fizikî== ===Awa === Ji ber formasyonên topografîk ên li ser rûyê erdê û tevgera wê ya eksantrîk a li dora eksenê, geometrîyeke wî ya yekreng tineye. Bi awayeke Geoibs e lê rûbara wê ya li ekvatorê ji rûbara polar mezintir e. Pîvana navîna çapa erdê 12.742 kîlomêtre ye. Ji ber ku zivirandina erdê ya li dora eksenê dibe sedem ku ekvator hinekî ber bi derve ve biçe, qada ekvatorê 43 kîlomêtre ji çapa ku pola bi hev ve girê dide dirêj tir e. Xala herî bilindî û nîzm Çîyayê Everestê (8.848 m li ser asta deryayê) û Xendeka Marianayê (10.924 mêtre di binê deryayê de) ye. Bi vî rengî, Erd li gorî elipsoidek îdeal xwedî toleransek 0.17% ye. ===Avabûna navxweyî=== {| class="wikitable sortable" style="float: right; clear: right; margin-left: 2em; text-align:center;" |+ Qatên erdnasî yên Erdê |- ! colspan="3" style="font-size:smaller; text-align:center;"|[[File:Earth-cutaway-schematic-english.svg|frameless|center]]<br />Erd ji naverok berbi exosphere veqetiyaye. Nîşe: ne bi pîvan e. |- !Kurî<br /><span style="font-size: smaller;">km</span> !style="vertical-align: top;"|Tebeqeyên pêkhate !Tîrbûn<br /><span style="font-size: smaller;">g/cm<sup>3</sup></span> |- |0–60 |style="text-align:left;"|Lîtosfer |— |- style="background:#FEFEFE;" |0–35 |style="text-align:left;"| Qalik |2.2–2.9 |- style="background:#FEFEFE;" |35–660 |style="text-align:left;"| Mantoya jorîn |3.4–4.4 |- |660–2890 |style="text-align:left;"|Mantoya jêrîn |3.4–5.6 |- style="background:#FEFEFE;" |100–700 |style="text-align:left;"| Astenosfer |— |- |2890–5100 |style="text-align:left;"|Navika derve |9.9–12.2 |- |5100–6378 |style="text-align:left;"|Navika hundir |12.8–13.1 |} Hundirê Erdê jî mîna gerstêrkên din ên bejayî ji aliyê taybetiyên xwe yên kîmyayî ve li qatan hatiye dabeşkirin. Tebeqeya derve ji hêla kîmyewî ve qaşeyek zexm a silîkatî ya cihêreng e ku di binê mantelek zexm a pir zirav de ye. Qalik bi veqetandina Mohorovičić ji mantoyê tê veqetandin. Qalindahiya qalikê ji 6 kîlomêtreyê û di binê okyanûsan de heta 30-50 km ye. Ev pîvan ji bo parzemînan diguhere. Qalik û serma, hişk, jora mantoya jorîn bi awayekî kolektîf wekî lîtosfer tê zanîn, di nav plakayên tektonîkî yên serbixwe de tên veqetandin.<ref>{{Cite web|url=http://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/lithosphere/|title=lithosphere|last=Society|first=National Geographic|date=2015-05-20|website=National Geographic Society|language=en|access-date=2022-01-07}}</ref> Hemî agahdarî di derbarê strukturên hundurîn ên cîhanê de ji lêkolîna erdhejan û ji ceribandinên li ser materyalên ku tê texmîn kirin di hundurê Erdê de hene hatine bidestxistin. Li ser bingeha hebûna volkanan û pîvandina herikîna germê ya li ser rûyê qalikê erdê, em dizanin ku hundurê cîhanê pir germ e. Her ku kûrtir dibin qalikê erdê, germahiya zinaran serê kîlometreyekê 30 °C bilind dibe. Bi vî rengî zinarên ku ji qatên herî jêrîn ên qalikê de ne vediguherin zinarek sotandî. ===Tevgera parzemînan=== Teoriya tektonîkên plakaya dide nîşan ku parzemînên li ser rûyê erdê bi rêjeya çend santîmetre di salê de digerin. Tê payîn ku di pêşerojê de ev yek bidome dibe sedema parzemînên ku bihegijên tenişta hev. 2 faktor dibin sedem ku parzemîn hilkişe: hilberîna enerjiyê di nav gerstêrkê de û hebûna hîdrosphere. Hilberîna germê ya ji hêla pêvajoyên radyojenîk ve têr dike ku di 1.1 mîlyar salên pêş de veguheztina mantoyê û binketina parzemîna rawestîne. Îro parzemînên Amerîkaya Bakur û Başûr ber bi rojava ve diçin û ji Afrîka û Ewropayê dûr dikevin.<ref>{{Cite journal|last=Murphy|first=J. Brendan|last2=Nance|first2=R. Damian|last3=Cawood|first3=Peter A.|date=2009-06-01|title=Contrasting modes of supercontinent formation and the conundrum of Pangea|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1342937X08001469|journal=Gondwana Research|series=Special Issue: Supercontinent Dynamics|language=en|volume=15|issue=3|pages=408–420|doi=10.1016/j.gr.2008.09.005|issn=1342-937X}}</ref> ==Rêgeh û veger== ===Rêgeh=== Dinya di 365.2564 rojên Cîhanê yan jî saleke gerstêrkî, bi dûrahiya navînî bi qasî 150 milyon kîlomêtre li durê [[Roj]]ê di rêgeha xwe de tevdigere. Her ku d 12e saetan carekê tav an jî heyv xuya dibe, bi tevgera ku li dorpêça [[Roj (stêrk)|Rojê]] ber bi rojhilat ve pêk tê. Ji ber vê tevgerê, bi navînî 24 saet lazim e - rojek tavê - ji bo ku Dinya li dora eksena xwe zivirînek tam temam bike ku Roj vegere merîdyenê.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/earthfact.html|title=Earth Fact Sheet|website=nssdc.gsfc.nasa.gov|access-date=2022-01-12}}</ref> Leza Erdê ya li dorpêça rojê bi navînî nêzîkî 29.78 km/s te. [[Heyv]] û Erd di her 27.32 rojan li dora stêrkên paşerojê li dora barsentrek hevpar dizivirin. Dema ku bi geroka hevpar a pergala Erd-Heyvê ya li dora Rojê re were berhev kirin, heyama meha synodîk, ji meha din heta meha nû, 29.53 roj e. Ji pola bakur a ezmanî tê dîtin ku tevgera Dinya, Heyv û zivirîna wan a asîmanî hemû li berevajiya demjimêrê ne. Ji xalekî polar ên bakur ên Dinyayê tê dîtin ku Dinya li dorpêça rojê li aliyekê berevajiyê saetê tevdigere.<ref name=":1" /><ref>{{Cite web|url=https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/moonfact.html|title=Moon Fact Sheet|website=nssdc.gsfc.nasa.gov|access-date=2022-01-12}}</ref> ===Dorvegera erdê=== [[Wêne:Rotating earth animated.gif|thumbnail|270px|Anîmasyonek ku Dinya li dora xwe digere nîşan dide]] Her dem ku Erdê di tevgerê deye, du celeb ên tevgerê hene. Tevgera yekem li dora eksena xwe pêk tîne û tevgera duyem ji rojava ber bi rojhilat ve li ser rêgeh xwe ya li dorpêça rojê digere, pêk tîne. Vegera li dora eksena xwe di 23 saet, 56 xûlek, 4.098903691 çirkeyan de temam dike.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://hpiers.obspm.fr/eop-pc/models/constants.html|title=USEFUL CONSTANTS|website=hpiers.obspm.fr|access-date=2022-01-07}}</ref> Duyemîn tevgera Dinyayê bi tevgera li dorpêça dora rojê ye. Dinya di 365 roj, 5 saet, 48 hûrdeman, 9 çirke, 763.545,6 mîkroçirkeyan de li dora Rojê ku di dorbereke elîptîkî ya pir berfireh de digere, pêk tîne.<ref name=":0" /> Ev her du tevgerên Dinyayê yên li dor eksa xwe û li dora Rojê dibin sedema du bûyerên girîng. Zivirîna wê li dora eksena xwe, şev û roj, û gerandina wê ya li dora Rojê bi meyla 23 pile û 27 deqe demsalan diafirîne û lihevhatina demsalan misoger dike. == Mijarên têkildar == * [[Pergala Rojê]] * [[Dewrên erdzaniyî]] == Çavkanî == {{Çavkanî|2}} {{Pergala rojê}} ==Girêdanên derve== {{Commonscat}} [[Kategorî:Erd|Cîhan]] 4pnivjvcuiurrxuw6wyiivvfek2aitv Parîs 0 7329 1093874 1090743 2022-07-31T01:37:51Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{bnr|Parîs (cudakirin)}} {{Agahîdank wargeh/wîkîdane |nav=Parîs |wargeh=Paytexta Fransayê |wêne sernûçe=Dîmenek ji Birca Eyfelê}} '''Parîs,''' paytext û bajarê herî qerebalixê [[Fransa]]<nowiki/>yê ye û di heman demê de paytexta herêma [[Île-de-France]] ye. Parîs yek ji bajarên herî mezin ên parzemîna [[Ewropa|Ewropayê]] ye. Li gorî hêjmartina sala 2009an 12.161.542 kes li Parîsê jiyan dikin.<ref>{{fr}}[http://www.recensement.insee.fr/chiffresCles.action?zoneSearchField=PARIS&codeZone=001-AU2010&idTheme=3 Aire urbaine, agahiya serjimara Parîsê] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120707120936/http://www.recensement.insee.fr/chiffresCles.action?zoneSearchField=PARIS&codeZone=001-AU2010&idTheme=3 |date=2012-07-07 }}</ref> Parîs di [[Yekîtiya Ewropayê]] de bajarê herî zêde ye ku kes lê dijîn. Li [[Ewropa]]yê piştî [[Moskowa]]yê (bi [[London]]ê re) bajarê dûyem e û di cîhanê de di nav 20 [[metropol]]ên herî mezin de ye. Parîs di cîhanê de bi navê ''Bajarê Ronahiyê'' (la Ville Lumière) tê naskirin<ref>{{cite web|url = http://www.paris.fr/portail/english/Portal.lut?page_id=8125|title = English Version of "Presentation of the City"|accessdate = 22 sibat 2013|archive-date = 2009-03-06|archive-url = https://web.archive.org/web/20090306035056/http://www.paris.fr/portail/english/Portal.lut?page_id=8125|url-status = dead}}</ref>, navendeke tûrîstan e. Ji sedsala 17an vir ve bajar yek ji navendên sereke yên aborî, dîplomasî, bazirganî, moda, gastronomî, zanist û hunerê ye û carinan wekî paytexta cîhanê tê binavkirin. ==Dîrok== ===Niştecihên bajêr=== Parîsî, bin-eşîrek ji [[senon]]ên [[keltî]] ye di dora nîvê sedsala 3em a berî zayînê li herêma Parîsê jiyan kirine.<ref>{{Cite web|url=https://books.google.com/books?id=QSIDAAAAMAAJ&pg=RA1-PA132|title=Les premiers habitants de l'Europe d'après les écrivains de l'antiquité et ... - Henry Arbois de Jubainville, Georges Dottin - Google Books|date=2016-01-01|website=web.archive.org|access-date=2022-06-25|archive-date=2016-01-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20160101095821/https://books.google.com/books?id=QSIDAAAAMAAJ&pg=RA1-PA132|url-status=bot: unknown}}</ref> Yek ji rêyên bazirganiyê yên bakur-başûr ên herêmê Seine li ser [[île de la Cité]] derbas bû; ev cihê kombûna rêyên bazirganiya bejahî û avê gav bi gav bû navendeke girîng a bazirganiyê. Parîsiyan bi gelek bajarên çeman re (hinek bi qasî nîvgirava Îberyayê dûr) bazirganiyê dikirin û ji bo vê mebestê pereyên xwe derdixistin. Romayiyan di sala 52ê berî zayînê de Hewzeya Parîsê zeft kirin û dest bi rûniştina xwe li aliyê çepê ya Parîsê kirin. Bajarê Romayê bi koka xwe navê wî Lutetia bû (bi tevahî, Lutetia Parisiorum, "Lutetia of the Parisi", bi fransiya nûjen Lutèce). Bajêr bi forum, hemam, perestgeh, şano û amfiyê xwe dibe bajarekî dewlemend. Di dawiya Împaratoriya Romaya Rojava de, bajarok wekî Parisius, navek latînî ye ku paşê bi fransî bûye Parîs, dihate zanîn. ===Sedsala 18an û 19an=== Nifûsa Parîsê ji 400.000 kesê di sala 1640an de gihîşt 650.000 kesê. Dema ku taxa çîna karker a [[Faubourg Saint-Antoine]] li devera rojhilatê bajêr her ku diçe bi karkerên koçber ên ji herêmên din ên Fransayê ne qelebalix dibû, bûlvara nû ya [[Champs-Élysées]], ji rojava heta [[Étoile]] dirêj bû. Parîs bû navenda vedana çalakiya felsefî û zanistî ku wekî Serdema Ronahî tê zanîn. [[Diderot]] û [[d'Alembert]] di sala 1751ê de ensîklopediya xwe weşandin û Birayên Montgolfier di 21ê çiriya paşîn a sala 1783an de, ji bexçeyên Chateau de la Muette, yekem firîna mirovî bi balonek hewayê germ da dest pê kirin. Di havîna sala 1789an de Parîs bû qada navendî ya [[Şoreşa Fransayê]]. Di 14ê tîrmehê de, girseyek qerebalix cebilxaneya li Invalidesê desteser kirin. Bi vî desteserkirina cebilxaneyê bi hezaran çek bi dest xistin û avêtin ser Bastille ku sembola desthilatdariya padîşahiyê bû. Yekemîn Komuna Parîsê ya serbixwe yan jî meclîsa bajêr, li [[Hôtel de Ville]] civîna xwe pêk anî û di 15ê tîrmehê de astronom [[Jean Sylvain Bailly]] wekî şaredar hilbijart.<ref>{{Cite journal|last=Paine|first=R.T.|date=1998-06-01|title=F-Element ion chelation in highly basic media. 1998 annual progress report|url=http://dx.doi.org/10.2172/12609}}</ref> ==Erdnîgarî == Parîs li bakurê navendî ya [[Fransa|Fransayê]] ye ku di nav kelekek bakur-bendî ya çemê Seine de ye ku qeşa wî du giravên Île Saint-Louis û mezintirîn Île de la Cité dihewîne ku beşa herî kevn a bajêr pêk tîne. Devê çemê li ser qenala Îngilîzî (La Manche) ku bi qasî 375 km ji bajêr dûr e. Bajêr di roja îro de li her du peravên çem bi awayekî berfireh belav bûye. Bi tevayî, bajar deşte û xala herî jêrîn 35 mêtre ji asta deryayê bilindtir e. Li Parîsê çend girên navdar hene. Gira herî bilind [[Montmartre|Gira Montmartre]] ye ku bi bilindahiya 130 mêtreyê bilind e.<ref>{{Cite web|url=https://books.google.com/books?id=8ixR236aqQoC&pg=PA153|title=Paris Driections - Ruth Blackmore, James McConnachie - Google Books|date=2016-01-01|website=web.archive.org|access-date=2022-06-25|archive-date=2016-01-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20160101095821/https://books.google.com/books?id=8ixR236aqQoC&pg=PA153|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Avhewa== Parîs xwedan avhewayê okyanûsa Ewropaya Rojavayî ya tîpîk e ku ji aliyê Hêza Atlantîka Bakur ve tê bi bandor kirin. Li seranserê salê hewaya giştî nerm e û xwediyê hewakî bi baranî ye. Rojên havînê bi gelemperî germ û xweş in û germahiya navînî di navbera 15 û 25°C yê de ye. Lêbelê, her sal çend roj hene ku germahî heta 32 °C yê bilind dibe.<ref>{{Cite journal|last=Delcayre|first=Franck|last2=Gondrand|first2=Cecile|last3=Drevard|first3=Luc|last4=Durand|first4=Fabien|last5=Marot|first5=Gerard|date=2012|title=Recent developments on Air Liquide advanced technologies turbines|url=http://dx.doi.org/10.1063/1.4706995|journal=AIP Conference Proceedings|publisher=AIP|doi=10.1063/1.4706995}}</ref> Demên dirêjtir ên germa dijwar carinan carinan wekê pêla germê ya sala 2003an dema ku germahî bi hefteyan ji 30 °Cyê derbas bibû di hinek rojan de germahî gihîşt 40 °Cyê û hinek caran jî bi şev sar dibe.<ref>{{Cite web|url=https://books.google.com/books?id=CPZuf6gxIBAC&pg=PP8|title=Drought and Heat Waves: A Practical Survival Guide - Natalie Goldstein - Google Books|date=2016-01-01|website=web.archive.org|access-date=2022-06-26|archive-date=2016-01-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20160101095821/https://books.google.com/books?id=CPZuf6gxIBAC&pg=PP8|url-status=bot: unknown}}</ref> == Cihên tûrîstîk ên li Parîsê == * [[Barûya Eyfelê]] * [[Muzeya Louvre]] * [[Muzeya Orsayê]] * [[Katedrala Notre Dame ya Parîsê]] * [[Kela Versayê]] * [[Goristana Père-Lachaise]] <div class="overflowbugx" style="overflow: auto">{{wide image|Paris arc.jpg|1000px}}</div> == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Girêdanen derve == {{Commonscat-b|Paris}} {{Koord|48|51|24|N|2|21|07|E|type:city(2211297)|display=title}} [[Kategorî:Parîs| ]] [[Kategorî:Bajarên Fransayê]] [[Kategorî:Paytextên Ewropayê]] 1y5zsg0509wggugc609t7q7geaadsjy London 0 7331 1093779 1090182 2022-07-30T20:03:38Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = London | mertal = | nexşeya_cihan = Keyaniya Yekbûyî | koordînat = {{Koord|51|30|26|N|0|7|39|W|display=inline, title}} | welat = {{al2|Keyaniya Yekbûyî}} | dûgel = | parêzgeh = [[London]] | şaredar = [[Sadiq Khan]] | gelhe = 8.308.369 | gelhe_sal = [[2012]] | berbelavî = 5,285 | rûerd = | bilindayî = | wêneSer = London_collage.jpg | wêneSer_firehî = | wêneSer_sernav = Bajarê Londonê | malper = }} '''London,''' paytext û bajarê herî mezin ê [[Îngilîstan]] û [[Keyaniya Yekbûyî]] ye ku nifûsa bajêr ji 9 milyonê zêdetir e. Bajarê Londonê li ser [[Çemê Thames|Çemê Thamesê]] li başûrê rojhilatê [[Înglistan|Îngilîstanê]], 80 kîlomêtre berbi [[Deryaya Bakur]] ve radiweste û ji du hezar salan ve wargeheke sereke ye. Bajêr bingeh û navenda darayî ya kevnar e ku ji aliyê [[Romaya Kevnare|Romayiyan]] ve bi navê Londinium hatiye damezrandin. Ji sedsala 19an vir ve navê "London" di heman demê de behsa metropola li dora vê bingehê jî dike ku bi awayekî dîrokî di navbera wîlayetên [[Middlesex]], [[Essex]], [[Surrey]], [[Kent]] û [[Hertfordshire]] de hatiye dabeş kirin û bi giranî ji Londona Mezin pêk tên. Ev beşên wîlayetan ji aliyê Desthilata Londonê ya Mezin ve têne birêvebirin. Bajarê [[Westminster]], li rojavayê bajarê Londonê ye ku bi sedsalan e hikûmet û parlamentoya neteweyî li vî bajarê ye. ==Dîrok== ===Pêşdîrok=== Di sala 1993an de, bermahiyên pira Serdema Bronz li berava başûr li jora pira Vauxhall hatin dîtin.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.britarch.ac.uk/ba/ba46/ba46news.html|title=British Archaeology, no 46, July 1999: News|date=2011-04-27|website=web.archive.org|access-date=2022-06-28|archive-date=2011-04-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20110427021948/http://www.britarch.ac.uk/ba/ba46/ba46news.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Ev yan ji Thames derbas bû yan jî gihîşt giravek ku niha di avê de winda bûye. Du ji darên radyokarbonê yên 1750-1285 {{bz}}ê bûn.<ref name=":0" /> Di sala 2010an de, bingehên avahiyek darî ya mezin ku di navbera 4800 û 4500 salên {{bz}}ê de ye, li qeraxa başûrê Thamesê li jêrzemîna Pira Vauxhall hate dîtin.<ref>{{Cite web|url=http://www.bajrfed.co.uk/bajrpress/londons-oldest-prehistoric-structure/|title=London’s Oldest Prehistoric Structure? {{!}} BAJR Archaeology News|date=2018-07-07|website=web.archive.org|access-date=2022-06-28|archive-date=2018-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20180707053946/http://www.bajrfed.co.uk/bajrpress/londons-oldest-prehistoric-structure/|url-status=bot: unknown}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.thamesdiscovery.org/frog-blog/london-s-oldest-find-discovered-at-vauxhall|title=Thames Discovery Programme - London's Oldest Foreshore Structure!|date=2011-04-30|website=web.archive.org|access-date=2022-06-28|archive-date=2011-04-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20110430002236/http://www.thamesdiscovery.org/frog-blog/london-s-oldest-find-discovered-at-vauxhall|url-status=bot: unknown}}</ref> Fonksiyona vî avahiya mezolîtîk ne diyar e. Her du avahî li perava başûrê Thamesê ne ku niha Çemê Effrayê di bin erdê de diherike Thames.<ref name=":1" /> ===Londona Roma=== Tevî delîlên niştecihiyên Brîtonîk ên belavbûyî yên li herêmê, rûniştina yekem a mezin ji aliyê Romayiyan ve bi qasî çar salan piştî dagirkirina 43 salên {{pz}}ê de hatiye damezrandin.<ref>{{Cite web|url=https://archaeologydataservice.ac.uk/archives/view/no1poultry_molas_2007/|title=Number 1 Poultry (ONE 94)|website=Archaeology Data Service|access-date=2022-06-28}}</ref> Ev yek heta dema ku eşîra Iceni bi serokatiya Queen Boudica ew avêtin û ew bi erdê re şewitandin, heya 61 salên {{pz}}ê dewam kir.<ref>{{Cite web|url=http://www.bbc.co.uk/history/british/timeline/romanbritain_timeline_noflash.shtml|title=BBC - History : British History Timeline|date=2011-04-30|website=web.archive.org|access-date=2022-06-28|archive-date=2022-06-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20220615070328/https://www.bbc.co.uk/history/british/timeline/romanbritain_timeline_noflash.shtml|url-status=bot: unknown}}</ref> Tecrûbeya plankirî ya paşîn a Londinium serkevtî bû û di sala 100an de li cihê bajarê Colchester, dibe paytexta parêzgeha Romayê ya Brîtanyayê. Di dema xwe yê her serkevtî yê di sedsala 2an de, li Londona Romayî bi qasî 60.000 jiyan dikir.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=QajvxgbH59QC&pg=PA19|title=London Civic Theatre: City Drama and Pageantry from Roman Times to 1558|last=Lancashire|first=Anne|last2=Lancashire|first2=Professor Anne|date=2002-10-24|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-63278-2|language=en}}</ref> ===Londona Anglo-Sakson û Vikîngan=== Bi hilweşîna destpêka sedsala 5an a serweriya Romayê re, bajarê Londonê statûya xwe yê paytextiyê windakir û bajarê dîwarkirî yê Londinium hate terikandin, lê şaristaniya Romayê li dora St Martin-in-the-Fields heya sala 450an berdewam kir.<ref>{{Cite journal|date=2022-05-07|title=Museum of London|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Museum_of_London&oldid=1086680741|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> Li dora sala 500an de, rûniştgehek Anglo-Saxon ku wekî Lundenwic tê zanîn li rojavayê bajarê Romaya kevn e, pêşve çû.<ref>{{Cite web|url=https://www.museumoflondon.org.uk/museum-london|title=Museum of London {{!}} Free museum in London|website=www.museumoflondon.org.uk|access-date=2022-06-28}}</ref> Dora sala 680an de bajar dîsa bû benderek sereke, lê delîlên hindik di derbarê hilberîn ên mezin de hene. Ji sala 820an ve bi êrîşên dubare yên Vikingan re pêşveçûyina bajêr ket.<ref>{{Cite web|url=https://web.cn.edu/kwheeler/viking_attacklist.html?showall=1|title=Viking Attacks|website=web.cn.edu|access-date=2022-06-28}}</ref> Vîkîngan Danelaw li piraniya rojhilata Îngilîstanê bicih anî. Sinorê wê ji Londonê heya Chesterê wekî herêmek kontrola siyasî û erdnîgarî ya ku ji hêla êrişên Vîkîngan ve bi fermî ji hêla şerkerê Danîmarkî, Guthrum û padîşahê Saksona rojava Alfredê Mezin ve hatiye pejirandin, heta sala 886an dewam dike. Anglo-Saxon Chronicle tomar dike ku Alfred di sala 886an de Londonê "ji nû ve ava dike". Lêkolînên arkeolojîk nîşan didin ku ev yek bi terikandina Lundenwic careke din vejandina jiyan û bazirganiyê di nav dîwarên kevnar ên Romayê de ji nûve çêdibin. Piştre London bi mezinbûyinek hêdî heta sala 950an dewam dike. ==Erdnîgarî== Londona Mezin bi tevahî 1.583 km² vedihewîne, deverek ku di sala 2001an de nifûsa wê 7.172.036 kes bû û li bajêr 11.760 niştecîh li ser 4.542/km² yê de dijîn. Devera berfireh a ku wekî Herêma Metropolîtan a Londonê an Agglomerasyona Metropolîtan a Londonê tê zanîn, bi tevahî ji 8.382 km² yê pêk tê. nifûsa wê 13.709.000 kes e û nifûsê deverê 3.900 niştecih li ser rûerd 1.510/km² yê dijîn. Londona nûjen li ser [[Çemê Thames]] radiweste, taybetmendiya wê ya bingehîn a erdnîgarî, xwedî çemek navgînî ye ku ji başûrê rojava ve ber bi rojhilat ve diherike. Geliyê Thames deştekî lehiyê ye ku ji hêla girên biçûk ve tê dorpêç kirin, di nav giran de girên Parlamenê Hill, Addington Hill û Primrose Hill, hene. Di dîrokê de London li xala pira herî nizm a li ser Thamesê mezin bûye.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=M9qvtYYhRtAC&pg=PR11|title=London: A History|last=Sheppard|first=Francis|date=2000|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-285369-1|language=en}}</ref> London, ku wekî Londona Mezin jî tê zanîn, yek ji neh herêmên Îngilîstanê ye û beşa herî jorîn e ku piraniya metropolên bajêr vedigire. Bajarê Londonê di bingehê xwe de carekê tevaya niştecihbûnê pêk dianî, lê her ku qada wê ya bajarî mezin bû, Pargîdaniya London li dijî hewildanên yekkirina Bajar bi derûdora wê re li ber xwe da û bû sedem ku "London" bi çend awayan were destnîşan kirin.<ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/reportscasesinc14romigoog|title=Reports of cases in Chancery, argued and determined in the Rolls court during the time of Lord Langdale, master of the rolls. [1838-1866]|last=Great Britain. Court of Chancery|date=1840|publisher=London, Saunders and Benning|others=Oxford University}}</ref> Ji sedî 40ê Londona Mezin ji aliyê bajarokê posta Londonê ve tê vegirtin ku tê de 'LONDON' beşek ji navnîşanên postê ye. Sînorê Londonê ya Mezin li hinek cihan bi [[Otobana M25]] ve hatiye sinor kirin. Zêdetir berfirehbûna bajarî naha ji hêla Kembera Kesk a Metropolitan ve tê asteng kirin. Her çend qadek Bajarê Mezin a Londonê ya ku ji hev veqetandî hatiye destnîşan kirin zêde bike Jî, devera çêkirî li hinek cihan ji sinorên wî dirêj dibin. Londona Mezin ji bo hin armancan di hundurê London û Londonê ya Derve de ye û ji aliyê [[Çemê Thames]] ve li Bakur û Başûr, bi navçeyek navendî ya Londonê ve tê dabeş kirin.<ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/reportscasesinc14romigoog|title=Reports of cases in Chancery, argued and determined in the Rolls court during the time of Lord Langdale, master of the rolls. [1838-1866]|last=Great Britain. Court of Chancery|date=1840|publisher=London, Saunders and Benning|others=Oxford University}}</ref> ==Avhewa== London xwediyê avhewayê okyanûsî ya nerm e. Qeydên baranê ji kêmasî ve ji sala 1697an vir ve, ku tomar li Kew dest pê kir, li bajêr têne tomar kirin. Li Kew, barana herî zêde di mehekê de 7.4 inç (189 mm) di mijdara sala 1755an de ye û ya herî kêm 0 inç (0 mm) di kanûna sala 1788an de û di tîrmeha sala 1800an de ye. Sala herî bi baran a ku di tomarê de hatiye tomar kirin, di sala 1903an de ye ku bi tevahî daketina baranê 38.1 înç (969 mm) û sala herî ziwa di sala 1921ê ye ku bi tevahî barîna baranê 12.1 înç (308 mm) e. Barîna salane ya navîn bi qasî 600 mm ye ku nîvê barana salane ya bajarê [[New York City]]<nowiki/>yê ye lê ji barana salane ya bajarên [[Roma]], [[Lîzbon]] û [[Sîdney|Sîdneyê]] jî kêmtir e.<ref>{{Cite web|url=http://old.wetterzentrale.de/klima/pkewgar.html|title=Niederschlagsmonatssummen KEW GARDENS 1697- 1987|date=2021-02-24|website=web.archive.org|access-date=2022-06-28|archive-date=2021-02-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20210224100657/http://old.wetterzentrale.de/klima/pkewgar.html|url-status=bot: unknown}}</ref> == Binêre == [[Agirê Mezin ê Londonê]] ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commonscat-b|London}} {{Koord|51|30|26|N|0|7|39|W|type:city(8173194)|display=title}} [[Kategorî:Bajar]] [[Kategorî:London| ]] [[Kategorî:Înglistan]] [[Kategorî:Paytextên Ewropayê]] mem8sriu1e9y5efl3o5gr3t7b8vxnt1 Keyaniya Yekbûyî 0 7340 1093730 1093221 2022-07-30T18:51:43Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Derbar|dewletê Brîtanî|Ji bo giravê rûpela|Brîtanya Mezin}}{{Agahîdank welat2 | wêneyê ala = Flag of the United Kingdom (3-5).svg | meclîsa jêrîn = [[House of Commons]] | awayê rêveberiyê = {{ubl|[[Keyaniya makezagonî]]|[[Demokrasiya parlamenê]]}} | navê rêber1 = [[Elizabeth II]] | sernav rêber1 = [[Keybanû]] | navê rêber2 = [[Boris Johnson]] | sernav rêber2 = [[Serokwezîr]] | pêşvebirî = Parliament | meclîsa jorîn = [[House of Lords]] | rûerd km2 = 242495 | koda înternetê = .uk, .gb | rûerd rêz = 78 | gelhe texmînkirin = 66.052.076 | gelhe texmînkirin sal = 2021 | gelhe giştî sal = 2011 | gelhe giştî = 63.182.178 | gelhe tîrbûn km2 = 270,7 | gelhe texmînkirin rêz = 22 | iso3166kod = GB | koda telefonê = +44 | konvansiyonel navê dirêj = Keyaniya Yekbûyî ya Brîtanya Mezin û Bakurê Îrlendayê | zimanên naskirin = [[Zimanê skotî|Skotî]], [[Zimanê skotî|skotiya Ulsterê]], [[Zimanê walesî|walesî]], [[Zimanê kornî|kornî]], [[Zimanê skotiya gaelî|skotiya gaelî]], [[Zimanê îrlendî|îrlendî]] | wêneyê mertal = Royal Coat of Arms of the United Kingdom.svg | wêneyê nexşe = Europe-UK (orthographic projection).svg | wêneyê nexşe2 = Europe-UK.svg | demonîm = Brîtanî<br/>({{ziman-en|Briton, British}}) | paytext = [[London]]<br/>{{Koord|51|30|N|0|7|W|type:country}} | bajarê mezin = [[London]]<br/>{{Koord|51|30|N|0|7|W|type:country}} | zimanên fermî = [[Zimanê inglîzî|Inglîzî]] | nav = ''United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland''<br/> | hatûçûn = çep | navê hevbeş = Brîtanya | sirûda netewî = ''God Save the Queen'' [[File:United States Navy Band - God Save the Queen.ogg]] | dirav = [[Sterling]] | dirav kod = GBP | demjimêr = UTC | demjimêr DST = +1 seet | utc offset DST = +1 | av = 1,51 | ala hidûd = 1 | ala mezinî = 1 }} '''Keyaniya Yekbûyî ya Brîtanya Mezin û Bakurê Îrlendayê''', '''Keyaniya Yekbûyî''' ('''KY''') yan jî '''Brîtanya''' ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]: ''Britain''), welateke li bakurê rojavaya [[Ewropa|Ewropayê]] ye. Brîtanya, bi awayê [[keyaniya makezagonî]] û demokrasiya parlamenî tê birêvebirin û ji [[Îngilîstan]], [[Wales]], [[Skotlenda]] ji û [[Îrlendaya Bakur]] pêk tê.<ref>{{Cite web|url=https://webarchive.nationalarchives.gov.uk/ukgwa/20080909013512/http://www.number10.gov.uk/Page823|title=Brîtanya|website=webarchive.nationalarchives.gov.uk|access-date=2022-07-25}}</ref> Keyaniya Yekbûyî, girava [[Brîtanya Mezin]], beşa bakurê rojhilatê girava Îrlendayê û gelek giravên piçûktir ku di nav [[Giravên Brîtanî]] de ne vedigire.<ref>{{Cite web|url=https://www.lexico.com/definition/Great_Britain|title=GREAT BRITAIN {{!}} Meaning & Definition for UK English {{!}} Lexico.com|website=Lexico Dictionaries {{!}} English|language=en|access-date=2022-07-25}}</ref> Îrlanda Bakur bi Komara Îrlendayê re sînorê bejahî parvedike; Wekî din, Keyaniya Yekbûyî ji aliyê [[Okyanûsa Atlantîk]], [[Deryaya Bakur]], [[Qenala Îngilîzan]], [[Deryaya Keltî]] û ji aliyê [[Deryaya Îrlendayê]] ve dorpêçkirî ye. Rûerda giştî ya Keyaniya Yekbûyî 242.495 kîlometre çargoşe ye û bi pêşbînî ya sala 2020an nifûsa Keyaniya Yekbûyî 67 milyon kes e.<ref>{{Cite web|url=https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/|title=Population estimates - Office for National Statistics|website=www.ons.gov.uk|access-date=2022-07-25}}</ref> [[Wêne:Topographic Map of the UK - Blank.png|thumb|Nexşeya topografîk]] Rêveberiya Keyaniya Yekbûyî demokrasiyek parlamento ya yekbûyî û [[Padîşahiya destûrî|monarşiyek]] destûr dayî ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/HowtheMonarchyworks/Whatisconstitutionalmonarchy.aspx|title=Malpera çavkaniyê, bi îngilîzî|website=www.royal.gov.uk|access-date=2022-07-25}}</ref> Qralîçe [[Elizabeth II]], ji sala 1952an vir ve li welatê hikum dike.<ref>{{Cite web|url=https://www.aol.co.uk/news/2016/10/13/queen-takes-over-longest-reign-mantle-after-thailands-king-bhumibol-dies/|title=Queen takes over longest reign mantle after Thailand's King Bhumibol dies|last=Staff|first=A. O. L.|website=www.aol.co.uk|language=en-GB|access-date=2022-07-25}}</ref> Paytext û bajarê herî mezin bajarê [[London|Londonê]] ye. [[London]] bajarek cîhanî û navendek darayî ye ku bi nifûsa metropolê re zêdetirî 14 milyon kes lê jiyan dikin. Bajarên din ên mezin [[Birmingham]], [[Manchester]], [[Glasgow]], [[Liverpool]] û [[Leeds]] in.<ref>{{Cite web|url=https://www.statista.com/statistics/294645/population-of-selected-cities-in-united-kingdom-uk/|title=Largest UK cities 2020|website=Statista|language=en|access-date=2022-07-25}}</ref> Keyaniya Yekbûyî di nav çend sedsalan de ji rêzek pêvekirin, yekitî û veqetîna welatên pêkhatî çêbû ye. Bi [[Peymana Yekîtiyê]] ya di navbera [[Înglistan|Keyaniya Îngilîstanê]] de (ku Wales tê de, di sala 1542an de hate girêdan) û [[Keyaniya Skotlendê]] di sala 1707an de [[Keyaniya Brîtanya Mezin]] hate ava kirin. Yekîtiya wê di sala 1801ê de bi [[Keyaniya Îrlênda]] re [[Keyaniya Yekbûyî ya Brîtanya Mezin û Îrlanda]] ava kir. Piraniya [[Îrlenda (girav)|Îrlendayê]] di sala 1922an de ji Keyaniya Yekbûyî veqetiya.<ref>{{Cite journal|date=2022-07-13|title=Anglo-Irish Treaty|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Anglo-Irish_Treaty&oldid=1098012754|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> == Dîrok == ===Beriya peymana yekîtiyê=== Rûniştina ji hêla mirovên anatomîkî yên nûjen ve ya ku bibe Keyaniya Yekbûyî di pêlan de bi qasî 30.000 sal berê dest pê kiriye.<ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/wales/south_west/7069001.stm|title=Ancient skeleton was 'even older'|date=2007-10-30|language=en-GB|access-date=2022-07-25}}</ref> Di dawiya serdema pêşdîrokê ya herêmê de, tê fikirîn ku nifûs, bi gelemperî, girêdayî çandek bi navê Insular Keltik bû ku ji Brîtanî û Îrlenda Galî pêk dihat.<ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/celticculturehis00koch_128|title=Celtic culture : a historical encyclopedia|last=Koch|first=John T.|date=2006|publisher=Santa Barbara, Calif. : ABC-CLIO|others=Library Genesis|isbn=978-1-85109-440-0}}</ref> Dagirkirina Romayê, ku di sala 43 {{pz}} de dest pê kir û serweriya 400-salî ya başûrê Brîtanyayê, bi êrişek ji hêla niştecîhên Almanî yên [[Anglo-Sakson]] ve hat peywirdarkirin, devera Brîttonî bi giranî bidest xist ku bibe Wales, Cornwall û heya qonaxên paşîn ên rûniştina [[Anglo-Sakson]], [[Hen Ogledd]] (bakurê Îngilîstanê û beşên başûrê Skotlendayê).<ref>{{Cite journal|date=2022-04-15|title=Encyclopaedia of Wales|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Encyclopaedia_of_Wales&oldid=1082806438|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> Piraniya herêma ku ji hêla [[Anglo-Sakson|Anglo-Saksonan]] ve hatiye bicîh kirin di sedsala 10an de wekî [[Înglistan|Keyaniya Îngilîstanê]] dibe yek.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/athelstan.shtml|title=BBC - History - Athelstan|website=www.bbc.co.uk|language=en-GB|access-date=2022-07-25}}</ref> Di vê navberê de, di sedsala 9an de galîaxêv li bakur-rojavayê Brîtanyayê (bi girêdana bakurê rojhilatê Îrlendayê re û bi kevneşopî tê texmîn kirin ku di sedsala 5an de ji wir koç bûne) bi Picts re bûne yek ku [[Padîşahiya Skotlandê]] ava bikin.<ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/cambridgehistori0000unse_a9n8|title=The Cambridge historical encyclopedia of Great Britain and Ireland|date=1985|publisher=Cambridge [Cambridgeshire] ; New York : Cambridge University Press|others=Internet Archive|isbn=978-0-521-25559-2}}</ref> Di 1066an de, [[Normans]] ji aliyê bakurê Fransayê ve dagir kir. Piştî dagirkirina [[Înglistan|Îngilîstanê]], wan beşên mezin ên Wales zeft kirin, piraniya Îrlenda zeft kirin û hatin vexwendin ku li Skotlendê bi cih bibin, li her welatekî feodalîzma li ser modela Fransaya Bakur û çanda [[Norman-Fransî]] anîn. Çîna serdest a [[Anglo-Norman]] gelek bandor li her çandên herêmî kir, lê di dawiyê de asîmîle bûne.<ref>{{Cite journal|date=2006-01-01|editor-last=Chibnall|editor-first=Marjorie|title=The Normans|url=http://dx.doi.org/10.1002/9780470693391|doi=10.1002/9780470693391}}</ref> Padîşahên Îngilîz ên navîn ên paşerojê Wales zeftkirin û bi hewildanên neserkevtî hewl dan ku [[Skotlenda|Skotlendê]] bixin nav axa xwe. Her çend di pevçûnek domdar a bi Îngilîstanê re be jî, serxwebûna xwe bi [[Daxuyaniya Arbroath]] a sala 1320an de destnîşan kir, [[Skotlenda]] piştî wê jî serxwebûna xwe dewam dike.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/252552703|title=Making Ireland British, 1580-1650|last=Canny|first=Nicholas P.|date=2001|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-154201-5|location=Oxford|oclc=252552703}}</ref> ===Padîşahiya Brîtanya Mezin=== [[Wêne:Treaty of Union.jpg|thumb|Peymana Yekîtiyê ye ku bûye sedema padîşahiya yekbûyî ya hemî Brîtanya Mezin.]] Di 1ê gulana sala 1707an de, [[Padîşahiya Brîtanya Mezin]] hate damezrandin, encama [[Qanûnên Yekîtiyê]] ku ji hêla parlementoyên [[Înglistan|Îngilîstan]] û [[Skotlenda]] ve hate pejirandin ku [[Peymana Yekîtiyê]] ya sala 1706an pejirandin ku bi vî awayî her du padîşahiyan bikin yek.<ref>{{Cite web|url=https://www.nationalarchives.gov.uk/pathways/citizenship/rise_parliament/docs/articles_union.htm|title=Citizenship|website=www.nationalarchives.gov.uk|access-date=2022-07-25}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.scotshistoryonline.co.uk/union.html|title=Treaty or Act of the Union, Scotland & England 1706 - UK History.|date=2019-05-27|website=web.archive.org|access-date=2022-07-25|archive-date=2019-05-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20190527074630/http://www.scotshistoryonline.co.uk/union.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di sedsala 18an de, hikûmeta kabîneyê di bin rêveberiya [[Robert Walpole]] de, di pratîkê de ku serokwezîrê yekem e, (1721-1742) hate pêşvebirin. Çend Serhildanên Yaqûbî xwestin ku Mala Protestan a Hannoverê ji textê Brîtanî derxin û Mala Katolîk a Stuartê vegerînin. Yaqûbî di dawiyê de di [[Şerê Culloden]] de di 1746 de têk çûn, piştî ku Highlanders [[Skotlenda|Skotlendî]] bi hovîtî hatin tepisandin. Koloniyên Brîtanî yên li [[Amerîkaya Bakur]] ku di [[Şerê Serxwebûnê yê Amerîkî]] de ji Brîtanya veqetiyan û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] damezrandin ku ji aliyê Brîtanya ve di sala 1783an de hatiye nas kirin.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=BQDgr_XvsHoC&pg=PA73&hl=ku|title=The Impact of the American Revolution Abroad|last=Congress|first=Library of|date=2002|publisher=The Minerva Group, Inc.|isbn=978-0-89875-978-5|language=en}}</ref> Brîtanya di bazirganiya koleyan a [[Okyanûsa Atlantîk|Atlantîkê]] de rolek sereke lîst, nemaze di navbera salên 1662 û 1807an de dema ku keştiyên koleyên Brîtanî an Brîtanî-kolonyal nêzî 3.3 mîlyon kole ji [[Afrîka|Afrîkayê]] veguhestin.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=SGcwgJz5rQMC&pg=PA12|title=Slavery and the British Empire: From Africa to America|last=Morgan|first=Kenneth|date=2007|publisher=Oxford University Press, USA|isbn=978-0-19-156627-1|language=en}}</ref> Xulam hatin birin ku li nebatên li milkên Brîtanî, bi taybetî li Karibik lê di heman demê de li [[Amerîkaya Bakur]] jî bixebitin. Koletî digel pîşesaziya şekirê [[Karîb]] di sedsala 18an de di bihêzkirin û pêşvebirina aboriya Brîtanî de rolek wî yê girîng hebû.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=u6IUDAAAQBAJ&pg=PA83|title=Slavery and the British Empire: From Africa to America|last=Morgan|first=Kenneth|date=2007-12-06|publisher=OUP Oxford|isbn=978-0-19-923899-6|language=en}}</ref> Lê belê [[Parlamentoya Brîtanyayê]] di sala 1807an de bazirganî qedexe kir, di sala 1833an de koletî li [[Împeratoriya Brîtanî|Împaratoriya Brîtanî]] qedexe kir û Brîtanya di tevgera rakirina koletiyê de li çaraliyê cîhanê bi riya dorpêçkirina [[Afrîka|Afrîkayê]] û zextê li neteweyên din kir ku bi rêze peymanan bazirganiya xwe bi dawî bikin. Rêxistina mafên mirovan a navneteweyî ya herî kevn a [[Cîhan|cîhanê]], [[Anti-Slavery International]], di sala 1839an de li [[London]]ê hate damezrandin.<ref>{{Cite web|url=http://portal.unesco.org/education/en/ev.php-URL_ID%3D9462%26URL_DO%3DDO_PRINTPAGE%26URL_SECTION%3D201.html|title=Arquivo.pt|website=arquivo.pt|access-date=2022-07-25|archive-date=2016-05-13|archive-url=http://arquivo.pt/wayback/20160513171717/http://portal.unesco.org/education/en/ev.php-URL_ID=9462&URL_DO=DO_PRINTPAGE&URL_SECTION=201.html|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/devon/content/articles/2007/03/20/abolition_navy_feature.shtml|title=Sailing against slavery|last=BBC|website=www.bbc.co.uk|language=en-gb|access-date=2022-07-25}}</ref><ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/transformationsi0000love|title=Transformations in slavery : a history of slavery in Africa|last=Lovejoy|first=Paul E.|date=2000|publisher=Cambridge, UK ; New York : Cambridge University Press|others=Internet Archive|isbn=978-0-521-78012-4}}</ref> ===Sedsala 21an=== Keyaniya Yekbûyî jibo şerê li dijî terorê di salên destpêkê yên sedsala 21an de, bi berfirehî piştgirî da [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]].<ref>{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/chilcot-report-iraq-war-inquiry-tony-blair-george-bush-us-uk-what-happened-a7119761.html|title=The inside story of how Tony Blair led Britain to war in Iraq|date=2016-07-05|website=The Independent|language=en|access-date=2022-07-25}}</ref> Krîza darayî ya cîhanî ya sala 2008 bi giranî bandor li aboriya Brîtanya kir. Hikûmeta hevpeymaniya [[Cameron-Clegg]] ya sala 2010an tedbîrên tesarûfê destnîşan kir ku ji bo çareserkirina kêmasiyên gelemperî yên girîng ên ku di encamê de derketine.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-18023389|title=United Kingdom country profile|date=2020-02-07|website=BBC News|language=en-GB|access-date=2022-07-25}}</ref> Hikûmeta [[Skotlenda|Skotlandê]] û hikûmeta Brîtanyayê li hev kiribûn ku di sala 2014an de ji bo serxwebûna [[Skotlenda|Skotlendayê]] referandum were kirin.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/uk-scotland-scotland-politics-19942638|title=Scottish independence: Cameron and Salmond strike referendum deal|date=2012-10-15|website=BBC News|language=en-GB|access-date=2022-07-25}}</ref> Di encama vê referandumê de hilbijêrên [[Skotlenda|Skotlendê]] bi 55,3% li hember 44,7 deng dan ku [[Skotlenda]] beşek ji Keyaniya Yekbûyî bimîne.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/events/scotland-decides/results|title=Scottish independence referendum - Results - BBC News|website=www.bbc.co.uk|access-date=2022-07-25}}</ref> Di sala 2016an de ji sedî 51.9ê hilbijêrên Brîtanyayê dengê xwe dan jibo ku Brîtanya ji [[Yekîtiya Ewropayê]] derkeve. Keyaniya Yekbûyî di 31ê çileya sala 2020an de ji [[Yekîtiya Ewropayê|Yekîtiya Ewropî]] veqetiya û di dawiya wê salê de vekişîna xwe bi tevahî qedand.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-55502781|title=Brexit: New era for UK as it completes separation from European Union|date=2021-01-01|website=BBC News|language=en-GB|access-date=2022-07-25}}</ref> [[Nexweşiya Koronayê 2019-2020|Pandemiya COVID-19]] di sala 2020 û sala 2021 de wek li tevahiya cihanê, bandorek mezin li Brîtanyayê jî kir. == Demografîk == Nifûsa herî mezin li [[London]], li başûr-rojhilatê Îngilistan e. Li navenda Brîtanya Mezin (bakurê Îngilistan) gelek kes li dora {{Ill|Manchester|en}} û {{Ill|Liverpool|en}} dijîn. Li deşt Skotlendayê li dora [[Edinburgh]] û [[Glasgow]], û li başûrê Wales li nêzê {{Ill|Cardiff|en}} gelheyên mezin hene. Li Îrlendaya Bakur, pir kes li rojhilat, li nêzê [[Belfast]] dijîn.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/united-kingdom/|title=United Kingdom|date=2021-03-05|website=The World Factbook|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|access-date=2021-03-13|df=dmy-all}}</ref> Di sala 2020 de, 83,9% mirovên li Brîtanya li bajaran dijiyan.<ref name=":0" /> == Dîn == Ji gelê Keyaniya Yekbûyîyê 59,5% [[xiristiyan]]ên ne<ref name=":0" /> (45% [[angîlîkî]], 19% [[protestanî]] û 10% [[katolîk]]).{{Çavkanî pêwîst e}} 4,4% jî [[misilman]] in.<ref name=":0" /> == Neteweyên Keyaniya Yekbûyî == {| class="wikitable" |- bgcolor=cccccc !Al !! Welat !! Paytext !! Nifûs !! Rûerd |- |{{al2|Îngilistan}} || [[Înglistan]] || [[London]] || 50.100.000 (84%) || 120.395&nbsp;km² |- |{{al2|Skotland}} || [[Skotlenda]] || [[Edinburgh]] ({{Bi-gd|Dùn Èideann}}) || 5.062.000 (8%) || 88.782&nbsp;km² |- |{{al2|Wales}} || [[Wales]] || [[Cardiff]] ({{Bi-cy|Caerdydd}}) || 2.950.000 (5%) || 20.779&nbsp;km² |- |{{al2|Îrlendaya Bakur}} || [[Îrlendaya Bakur]] || [[Belfast]] ({{Bi-ga|Béal Feirste}}) || 1.685.000 (3%) || 13.843&nbsp;km² |} [[Girêdayîbûnên Taca Brîtanî]] wek [[Guernsey]] û [[Jersey]] û [[Girava Manê]] ne li nava Keyaniya Yekbûyî ne, lê ew têkildarên keyana ku seroka dewleta Keyaniya Yekbûyî ye. <gallery> Wêne:Arms of the United Kingdom.svg|Keyaniya Yekbûyî Wêne:Royal Arms of England.svg|Keyaniya Îngilistan Wêne:Royal Arms of the Kingdom of Scotland.svg|Keyaniya Skotlenda Wêne:Arms of Ireland (Variant 1) (Historical).svg|Keyaniya Irlandayê </gallery><gallery> Wêne:Flag of the United Kingdom (3-5).svg|Keyaniya Yekbûyî Wêne:Flag of England.svg|Îngilistan Wêne:Flag of Scotland.svg|Skotlenda Wêne:Saint Patrick's Saltire.svg|alt=Keyaniya Îrlendayê|Keyaniya Irlendayê Wêne:Flag of Wales (1959–present).svg|Wales </gallery><gallery> Wêne:Crowned Floral Badges of the United Kingdom.svg|Keyaniya Yekbûyî Wêne:Tudor Rose Royal Badge of England.svg|Îngilistan Wêne:Thistle Royal Badge of Scotland.svg|Skotlenda Wêne:Shamrock Royal Badge of Ireland.svg|Keyaniya Irlendayê Wêne:Leek Badge of Wales.svg|Wales </gallery> ==Rêveberî== {{multiple image |align = left |total_width = 250 |image1 = Queen Elizabeth II in March 2015.jpg |caption1 = [[Elizabeth II]], ji sala 1952an vir ve Qeralîçe ye. |image2 = Boris Johnson official portrait (cropped).jpg |caption2 = [[Boris Johnson]], ji sala 2019an ve serokwezîr e. }} Keyaniya Yekbûyî di bin monarşiya destûrî de dewleteke unîter e. Qralîçe [[Elizabeth II]] Qeralîça û seroka dewleta Brîtanya û 14e welatên din ên serbixwe ye. Ji van 15 welatan re carinan wekî "[[Qeraliya Commonwealth]]" têne binav kirin. Padîşah yan jî Qeralîçeya rêveber xwedî "mafê şêwirmendiyê, mafê teşwîqkirinê û mafê hişyarkirinê" ye.<ref>{{Cite journal|date=2022-07-14|title=Walter Bagehot|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Walter_Bagehot&oldid=1098131468|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> [[Destûra Bingehîn a Keyaniya Yekbûyî]] ne kodkirî ye û bi piranî ji berhevokek çavkaniyên nivîskî yên cihêreng pêk tê ku di nav de qanûn, qanûnên dadwerî û peymanên navneteweyî û peymanên destûrî, heye.<ref>{{Cite web|url=http://www.llrx.com/features/uk2.htm|title=Features - Update to A Guide to the UK Legal System {{!}} LLRX.com|date=2012-05-05|website=web.archive.org|access-date=2022-07-25|archive-date=2012-06-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20120603172102/http://www.llrx.com/features/uk2.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> [[Parlamentoya Brîtanyayê]] dikare bi pejirandina qanûnên parlamentoyê reforma destûrî pêk bîne û bi vî rengî xwediyê hêza siyasî ye ku hema hema her hêmanek nivîskî an nenivîsandî ya destûrê biguhezîne yan betal bike. Ti parlementoya rûniştî nikare qanûnên ku parlementoyên paşerojê nikarin biguherînin derxîne.<ref>{{Cite web|url=https://www.parliament.uk/about/how/role/sovereignty/|title=Rûpela parlamentoya Brîtanyayê}}</ref> Keyaniya Yekbûyî demokrasiyek parlementerî û monarşiyek destûrî ye. Parlamentoya Brîtanyayê serwer e. Ji [[Mala Gelan]], [[Mala Lordan]] û [[Tacê]] pêk tê.<ref>{{Cite web|url=https://www.parliament.uk/about/how/elections-and-voting/general|title=Malpera parlamentoya Brîtanyayê}}</ref> Karê sereke yê parlamentoyê di her du malan de pêk tê lê razîbûna [[Qeralîçe]] hewce ye ku pêşnûmeyek bibe qanûnek parlamentoyê.<ref>{{Cite web|url=https://www.parliament.uk/about/how/laws/passage-bill/lords/lrds-royal-assent/|title=Malpera parlamentoya Brîtanyayê}}</ref> Ji bo hilbijartinên giştî (hilbijartinên Meclisa Gelan), Brîtanya li ser 650 herêman hatiye dabeşkirin, ku her yek ji wan ji aliyê endamekî parlamentoyê ve tê temsîlkirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.parliament.uk/about/how/elections-and-voting/general|title=Malpera parlamentoya Brîtanyayê}}</ref> Parlamenterên meclîsa gelan heta 5 salan wezîfeya xwe dewam dikin û her dem di hilbijartinên giştî de têne hilbijartin.<ref>{{Cite web|url=https://www.parliament.uk/about/how/elections-and-voting/general|title=Malpera parlamentoya Brîtanyayê}}</ref> [[Partiya Muhafezekar]], [[Partiya Karker]] û [[Partiya Netewî ya Skotlendê]] bi rêzê, ji hêla hejmara parlamenteran ve, di [[Meclisa Gelan a Brîtanyayê]] de partiyên herî mezin ên yekem, duyem û sêyem ên heyî ne.<ref>{{Cite web|url=https://members.parliament.uk/parties/Commons|title=Malpera parlamentoya Brîtanyayê}}</ref> {{-}} == Çavkanî == {{çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commonscat-b|United Kingdom}}{{Dewletên Ewropayê}} [[Kategorî:Keyaniya Yekbûyî| ]] 7yf863gk83r7ccqg6ohzsof1s3d93ix Neteweyên Yekbûyî 0 8296 1094023 1091534 2022-07-31T05:57:01Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" width="290px" align="right" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" style="margin: 0em 0em 1em 1em; background:#f9f9f9; border: 1px #cccccc solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;" | align="center" colspan="2"|<big>'''Neteweyên Yekbûyî'''</big> |- | align="center" colspan="2"|<br />[[Wêne:Flag of the United Nations.svg|150px|Ala Neteweyên Yekbûyî]]<br /><small>[[Ala Neteweyên Yekbûyî]]</small> |- | align="center" colspan="2" style="background:#ffffff"|[[Wêne:United Nations (Member States and Territories).svg|245px|Karte der UN-Mitglieder.]] |- valign="top" | '''[[Zimanê fermî]]''' | [[Erebî]], [[Çînî]], [[Îngilîzî]], [[Fransî]], [[Rûsî]], [[Spanî]] |- valign="top" | '''[[Sekreterê giştî]]''' | [[Antonio Guteres]] (ji 2016'a) |- valign="top" | '''[[Damezrandin]]''' | [[26'ê pûşperê]] [[1945]] |- valign="top" | '''Fermîbûna [[Çarta NY]]''' | [[24'ê kewçêrê]] 1945 |- valign="top" | '''[[Welatên endamê Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[Mitgliedstaaten der Vereinten Nationen (alphabetisch)|193]] |- valign="top" | '''[[Navenda Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[New York City|New York]] ([[DYA]]) |- valign="top" | '''[[Malper]]''' | [http://www.un.org/ www.un.org] |} [[Wêne:Nyc-un-building.jpg|thumb|280px|Qerargeha NYyê li [[New York]]ê ([[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]])]] '''Neteweyên Yekbûyî''' (bi îngilîzî: United Nations) rêxistineke navneteweyî ye ku armanca wî parastina aşitî û ewlekariya navneteweyî, pêşxistina têkiliyên dostanenya di navbera gelan de, bidestxistina hevkariya navneteweyî û bibe navendek ji bo lihevkirina kiryarên neteweyan. Neteweyên Yekbûyî, rêxistina navneteweyî ya herî mezin û naskirî ya cîhanê ye. Navenda Neteweyên yekbûyî li ser axa navneteweyî ya li bajarê New Yorkê ye û ofîsên din ên sereke li bajarên wek Cenevre, Nairobi, Vîyana û Den Haag hene. == Armanc û Endam == Neteweyên Yekbûyî (NY; bi îngilîzî ''UN'') piştî [[Şerê cîhanî yê duyemîn]] hat damezrandin bi armanca rêgirtina li ber [[ceng]]ên navneteweyî û rêxweşkirina li ber aştiya herherî. Niha hema bêje hemû [[Lîsteya dewletên serbixwe yên cîhanê]] endamên NY ne. == Xebat == Baregeha NY li [[New York]]a [[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] ye. Dewletên endam nûnerên xwe dişînin wê baregehê daku li ser mijarên [[cîhan]]î gotûbêjan bikin û birryaran bidin. == Dezgehên NY == Neteweyên Yekbûyî şeş dezgehên bingehîn û jimareyek mezin jî dezgehên taybet hene. === Dezgehên bingehîn yên NY === * [[Encûmena Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Encûmena Asayîşê ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Sekreteriya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Dadgeha Navneteweyî]] * [[Encûmena Spartinê]] (''êdî naxebite'') * [[Encûmena Aborî û Civakî]] === Dezgehên taybet yên NY === Dezgehên taybet yên Neteweyên Yekbûyî: * [[Fona Zarrokan ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNICEF]]) * [[Rêkxistina Saxlemiyê ya Cîhanî]] ([[WHO]]) * [[Rêkxistina Qût û Çandinê]] ([[FAO]]) * [[Rêkxistina Perwerdeyî, Zanistî û Çandeyî ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNESCO]]) * [[Rêkxistina Karî ya Navneteweyî]] ([[ILO]]) * [[Fona Diravî ya Navneteweyî]] ([[IMF]]) == Girêdanên derve == * [http://www.un.org Malpera NY] [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] 0vz3msnv78uaysy4jc5oamtu44fp9cy 1094024 1094023 2022-07-31T05:58:40Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" width="290px" align="right" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" style="margin: 0em 0em 1em 1em; background:#f9f9f9; border: 1px #cccccc solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;" | align="center" colspan="2"|<big>'''Neteweyên Yekbûyî'''</big> |- | align="center" colspan="2"|<br />[[Wêne:Flag of the United Nations.svg|150px|Ala Neteweyên Yekbûyî]]<br /><small>[[Ala Neteweyên Yekbûyî]]</small> |- | align="center" colspan="2" style="background:#ffffff"|[[Wêne:United Nations (Member States and Territories).svg|245px|Karte der UN-Mitglieder.]] |- valign="top" | '''[[Zimanê fermî]]''' | [[Erebî]], [[Çînî]], [[Îngilîzî]], [[Fransî]], [[Rûsî]], [[Spanî]] |- valign="top" | '''[[Sekreterê giştî]]''' | [[Antonio Guteres]] (ji 2016'a) |- valign="top" | '''[[Damezrandin]]''' | [[26'ê pûşperê]] [[1945]] |- valign="top" | '''Fermîbûna [[Çarta NY]]''' | [[24'ê kewçêrê]] 1945 |- valign="top" | '''[[Welatên endamê Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[Mitgliedstaaten der Vereinten Nationen (alphabetisch)|193]] |- valign="top" | '''[[Navenda Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[New York City|New York]] ([[DYA]]) |- valign="top" | '''[[Malper]]''' | [http://www.un.org/ www.un.org] |} [[Wêne:Nyc-un-building.jpg|thumb|280px|Qerargeha NYyê li [[New York]]ê ([[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]])]] '''Neteweyên Yekbûyî''' ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]: United Nations) rêxistineke navneteweyî ye ku armanca wî parastina aşitî û ewlekariya navneteweyî, pêşxistina têkiliyên dostanenya di navbera gelan de, bidestxistina hevkariya navneteweyî û bibe navendek ji bo lihevkirina kiryarên neteweyan. Neteweyên Yekbûyî, rêxistina navneteweyî ya herî mezin û naskirî ya cîhanê ye. Navenda Neteweyên yekbûyî li ser axa navneteweyî ya li bajarê [[New York City|New Yorkê]] ye û ofîsên din ên sereke li bajarên wek [[Cenevre]], [[Nairobî|Nairobi]], [[Viyana]] û [[Den Haag]] hene. == Armanc û Endam == Neteweyên Yekbûyî (NY; bi îngilîzî ''UN'') piştî [[Şerê cîhanî yê duyemîn]] hat damezrandin bi armanca rêgirtina li ber [[ceng]]ên navneteweyî û rêxweşkirina li ber aştiya herherî. Niha hema bêje hemû [[Lîsteya dewletên serbixwe yên cîhanê]] endamên NY ne. == Xebat == Baregeha NY li [[New York]]a [[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] ye. Dewletên endam nûnerên xwe dişînin wê baregehê daku li ser mijarên [[cîhan]]î gotûbêjan bikin û birryaran bidin. == Dezgehên NY == Neteweyên Yekbûyî şeş dezgehên bingehîn û jimareyek mezin jî dezgehên taybet hene. === Dezgehên bingehîn yên NY === * [[Encûmena Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Encûmena Asayîşê ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Sekreteriya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Dadgeha Navneteweyî]] * [[Encûmena Spartinê]] (''êdî naxebite'') * [[Encûmena Aborî û Civakî]] === Dezgehên taybet yên NY === Dezgehên taybet yên Neteweyên Yekbûyî: * [[Fona Zarrokan ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNICEF]]) * [[Rêkxistina Saxlemiyê ya Cîhanî]] ([[WHO]]) * [[Rêkxistina Qût û Çandinê]] ([[FAO]]) * [[Rêkxistina Perwerdeyî, Zanistî û Çandeyî ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNESCO]]) * [[Rêkxistina Karî ya Navneteweyî]] ([[ILO]]) * [[Fona Diravî ya Navneteweyî]] ([[IMF]]) == Girêdanên derve == * [http://www.un.org Malpera NY] [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] 8dsvfzr2rv5tvevgyahsmu951lvmwj3 1094026 1094024 2022-07-31T06:02:09Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" width="290px" align="right" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" style="margin: 0em 0em 1em 1em; background:#f9f9f9; border: 1px #cccccc solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;" | align="center" colspan="2"|<big>'''Neteweyên Yekbûyî'''</big> |- | align="center" colspan="2"|<br />[[Wêne:Flag of the United Nations.svg|150px|Ala Neteweyên Yekbûyî]]<br /><small>[[Ala Neteweyên Yekbûyî]]</small> |- | align="center" colspan="2" style="background:#ffffff"|[[Wêne:United Nations (Member States and Territories).svg|245px|Karte der UN-Mitglieder.]] |- valign="top" | '''[[Zimanê fermî]]''' | [[Erebî]], [[Çînî]], [[Îngilîzî]], [[Fransî]], [[Rûsî]], [[Spanî]] |- valign="top" | '''[[Sekreterê giştî]]''' | [[Antonio Guteres]] (ji 2016'a) |- valign="top" | '''[[Damezrandin]]''' | [[26'ê pûşperê]] [[1945]] |- valign="top" | '''Fermîbûna [[Çarta NY]]''' | [[24'ê kewçêrê]] 1945 |- valign="top" | '''[[Welatên endamê Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[Mitgliedstaaten der Vereinten Nationen (alphabetisch)|193]] |- valign="top" | '''[[Navenda Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[New York City|New York]] ([[DYA]]) |- valign="top" | '''[[Malper]]''' | [http://www.un.org/ www.un.org] |} [[Wêne:Nyc-un-building.jpg|thumb|280px|Qerargeha NYyê li [[New York]]ê ([[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]])]] '''Neteweyên Yekbûyî''' ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]: United Nations) rêxistineke navneteweyî ye ku armanca wî parastina aşitî û ewlekariya navneteweyî, pêşxistina têkiliyên dostanenya di navbera gelan de, bidestxistina hevkariya navneteweyî û bibe navendek ji bo lihevkirina kiryarên neteweyan. Neteweyên Yekbûyî, rêxistina navneteweyî ya herî mezin û naskirî ya cîhanê ye. Navenda Neteweyên yekbûyî li ser axa navneteweyî ya li bajarê [[New York City|New Yorkê]] ye û ofîsên din ên sereke li bajarên wek [[Cenevre]], [[Nairobî|Nairobi]], [[Viyana]] û [[Den Haag]] hene. Neteweyên Yekbûyî piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyem]] bi armanca pêşîlêgirtina şerên pêşerojê, jibo serketina Komela Gelan a bêbandor hate damezrandin. == Armanc û Endam == Neteweyên Yekbûyî (NY; bi îngilîzî ''UN'') piştî [[Şerê cîhanî yê duyemîn]] hat damezrandin bi armanca rêgirtina li ber [[ceng]]ên navneteweyî û rêxweşkirina li ber aştiya herherî. Niha hema bêje hemû [[Lîsteya dewletên serbixwe yên cîhanê]] endamên NY ne. == Xebat == Baregeha NY li [[New York]]a [[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] ye. Dewletên endam nûnerên xwe dişînin wê baregehê daku li ser mijarên [[cîhan]]î gotûbêjan bikin û birryaran bidin. == Dezgehên NY == Neteweyên Yekbûyî şeş dezgehên bingehîn û jimareyek mezin jî dezgehên taybet hene. === Dezgehên bingehîn yên NY === * [[Encûmena Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Encûmena Asayîşê ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Sekreteriya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Dadgeha Navneteweyî]] * [[Encûmena Spartinê]] (''êdî naxebite'') * [[Encûmena Aborî û Civakî]] === Dezgehên taybet yên NY === Dezgehên taybet yên Neteweyên Yekbûyî: * [[Fona Zarrokan ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNICEF]]) * [[Rêkxistina Saxlemiyê ya Cîhanî]] ([[WHO]]) * [[Rêkxistina Qût û Çandinê]] ([[FAO]]) * [[Rêkxistina Perwerdeyî, Zanistî û Çandeyî ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNESCO]]) * [[Rêkxistina Karî ya Navneteweyî]] ([[ILO]]) * [[Fona Diravî ya Navneteweyî]] ([[IMF]]) == Girêdanên derve == * [http://www.un.org Malpera NY] [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] bq7flt3eszmfxged4g67g08q8i8fh24 1094028 1094026 2022-07-31T06:04:20Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" width="290px" align="right" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" style="margin: 0em 0em 1em 1em; background:#f9f9f9; border: 1px #cccccc solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;" | align="center" colspan="2"|<big>'''Neteweyên Yekbûyî'''</big> |- | align="center" colspan="2"|<br />[[Wêne:Flag of the United Nations.svg|150px|Ala Neteweyên Yekbûyî]]<br /><small>[[Ala Neteweyên Yekbûyî]]</small> |- | align="center" colspan="2" style="background:#ffffff"|[[Wêne:United Nations (Member States and Territories).svg|245px|Karte der UN-Mitglieder.]] |- valign="top" | '''[[Zimanê fermî]]''' | [[Erebî]], [[Çînî]], [[Îngilîzî]], [[Fransî]], [[Rûsî]], [[Spanî]] |- valign="top" | '''[[Sekreterê giştî]]''' | [[Antonio Guteres]] (ji 2016'a) |- valign="top" | '''[[Damezrandin]]''' | [[26'ê pûşperê]] [[1945]] |- valign="top" | '''Fermîbûna [[Çarta NY]]''' | [[24'ê kewçêrê]] 1945 |- valign="top" | '''[[Welatên endamê Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[Mitgliedstaaten der Vereinten Nationen (alphabetisch)|193]] |- valign="top" | '''[[Navenda Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[New York City|New York]] ([[DYA]]) |- valign="top" | '''[[Malper]]''' | [http://www.un.org/ www.un.org] |} [[Wêne:Nyc-un-building.jpg|thumb|280px|Qerargeha NYyê li [[New York]]ê ([[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]])]] '''Neteweyên Yekbûyî''' ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]: United Nations) rêxistineke navneteweyî ye ku armanca wî parastina aşitî û ewlekariya navneteweyî, pêşxistina têkiliyên dostanenya di navbera gelan de, bidestxistina hevkariya navneteweyî û bibe navendek ji bo lihevkirina kiryarên neteweyan. Neteweyên Yekbûyî, rêxistina navneteweyî ya herî mezin û naskirî ya cîhanê ye. Navenda Neteweyên yekbûyî li ser axa navneteweyî ya li bajarê [[New York City|New Yorkê]] ye û ofîsên din ên sereke li bajarên wek [[Cenevre]], [[Nairobî|Nairobi]], [[Viyana]] û [[Den Haag]] hene. Neteweyên Yekbûyî piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyem]] bi armanca pêşîlêgirtina şerên pêşerojê, li cihî Komela Gelan a ku bêbandor bu hate damezrandin. == Armanc û Endam == Neteweyên Yekbûyî (NY; bi îngilîzî ''UN'') piştî [[Şerê cîhanî yê duyemîn]] hat damezrandin bi armanca rêgirtina li ber [[ceng]]ên navneteweyî û rêxweşkirina li ber aştiya herherî. Niha hema bêje hemû [[Lîsteya dewletên serbixwe yên cîhanê]] endamên NY ne. == Xebat == Baregeha NY li [[New York]]a [[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] ye. Dewletên endam nûnerên xwe dişînin wê baregehê daku li ser mijarên [[cîhan]]î gotûbêjan bikin û birryaran bidin. == Dezgehên NY == Neteweyên Yekbûyî şeş dezgehên bingehîn û jimareyek mezin jî dezgehên taybet hene. === Dezgehên bingehîn yên NY === * [[Encûmena Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Encûmena Asayîşê ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Sekreteriya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Dadgeha Navneteweyî]] * [[Encûmena Spartinê]] (''êdî naxebite'') * [[Encûmena Aborî û Civakî]] === Dezgehên taybet yên NY === Dezgehên taybet yên Neteweyên Yekbûyî: * [[Fona Zarrokan ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNICEF]]) * [[Rêkxistina Saxlemiyê ya Cîhanî]] ([[WHO]]) * [[Rêkxistina Qût û Çandinê]] ([[FAO]]) * [[Rêkxistina Perwerdeyî, Zanistî û Çandeyî ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNESCO]]) * [[Rêkxistina Karî ya Navneteweyî]] ([[ILO]]) * [[Fona Diravî ya Navneteweyî]] ([[IMF]]) == Girêdanên derve == * [http://www.un.org Malpera NY] [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] h8iltajhpkqhcf56xautwraho7yueu6 1094029 1094028 2022-07-31T06:07:06Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" width="290px" align="right" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" style="margin: 0em 0em 1em 1em; background:#f9f9f9; border: 1px #cccccc solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;" | align="center" colspan="2"|<big>'''Neteweyên Yekbûyî'''</big> |- | align="center" colspan="2"|<br />[[Wêne:Flag of the United Nations.svg|150px|Ala Neteweyên Yekbûyî]]<br /><small>[[Ala Neteweyên Yekbûyî]]</small> |- | align="center" colspan="2" style="background:#ffffff"|[[Wêne:United Nations (Member States and Territories).svg|245px|Karte der UN-Mitglieder.]] |- valign="top" | '''[[Zimanê fermî]]''' | [[Erebî]], [[Çînî]], [[Îngilîzî]], [[Fransî]], [[Rûsî]], [[Spanî]] |- valign="top" | '''[[Sekreterê giştî]]''' | [[Antonio Guteres]] (ji 2016'a) |- valign="top" | '''[[Damezrandin]]''' | [[26'ê pûşperê]] [[1945]] |- valign="top" | '''Fermîbûna [[Çarta NY]]''' | [[24'ê kewçêrê]] 1945 |- valign="top" | '''[[Welatên endamê Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[Mitgliedstaaten der Vereinten Nationen (alphabetisch)|193]] |- valign="top" | '''[[Navenda Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[New York City|New York]] ([[DYA]]) |- valign="top" | '''[[Malper]]''' | [http://www.un.org/ www.un.org] |} [[Wêne:Nyc-un-building.jpg|thumb|280px|Qerargeha NYyê li [[New York]]ê ([[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]])]] '''Neteweyên Yekbûyî''' ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]: United Nations) rêxistineke navneteweyî ye ku armanca wî parastina aşitî û ewlekariya navneteweyî, pêşxistina têkiliyên dostanenya di navbera gelan de, bidestxistina hevkariya navneteweyî û bibe navendek ji bo lihevkirina kiryarên neteweyan. Neteweyên Yekbûyî, rêxistina navneteweyî ya herî mezin û naskirî ya cîhanê ye. Navenda Neteweyên yekbûyî li ser axa navneteweyî ya li bajarê [[New York City|New Yorkê]] ye û ofîsên din ên sereke li bajarên wek [[Cenevre]], [[Nairobî|Nairobi]], [[Viyana]] û [[Den Haag]] hene. Neteweyên Yekbûyî piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyem]] bi armanca pêşîlêgirtina şerên pêşerojê, li cihî Komela Gelan a ku bêbandor bu hate damezrandin. Di 25ê nîsana sala 1945an de 50 kes li bajarê San Franciscoyê ji bo konferansekê li hev civiyan û dest bi amadekirina Peymana Neteweyên Yekbûyî kirin ku di 25ê hezîrana sala 1945an de hat qebûlkirin û di 24ê cotmeha sala 1945an de dema ku Neteweyên Yekbûyî dest bi xebatên xwe kir, ket meriyetê. == Armanc û Endam == Neteweyên Yekbûyî (NY; bi îngilîzî ''UN'') piştî [[Şerê cîhanî yê duyemîn]] hat damezrandin bi armanca rêgirtina li ber [[ceng]]ên navneteweyî û rêxweşkirina li ber aştiya herherî. Niha hema bêje hemû [[Lîsteya dewletên serbixwe yên cîhanê]] endamên NY ne. == Xebat == Baregeha NY li [[New York]]a [[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] ye. Dewletên endam nûnerên xwe dişînin wê baregehê daku li ser mijarên [[cîhan]]î gotûbêjan bikin û birryaran bidin. == Dezgehên NY == Neteweyên Yekbûyî şeş dezgehên bingehîn û jimareyek mezin jî dezgehên taybet hene. === Dezgehên bingehîn yên NY === * [[Encûmena Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Encûmena Asayîşê ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Sekreteriya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Dadgeha Navneteweyî]] * [[Encûmena Spartinê]] (''êdî naxebite'') * [[Encûmena Aborî û Civakî]] === Dezgehên taybet yên NY === Dezgehên taybet yên Neteweyên Yekbûyî: * [[Fona Zarrokan ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNICEF]]) * [[Rêkxistina Saxlemiyê ya Cîhanî]] ([[WHO]]) * [[Rêkxistina Qût û Çandinê]] ([[FAO]]) * [[Rêkxistina Perwerdeyî, Zanistî û Çandeyî ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNESCO]]) * [[Rêkxistina Karî ya Navneteweyî]] ([[ILO]]) * [[Fona Diravî ya Navneteweyî]] ([[IMF]]) == Girêdanên derve == * [http://www.un.org Malpera NY] [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] fv9k6fz4zuoyhtcacliqh06c5c9f1q0 1094030 1094029 2022-07-31T06:14:33Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" width="290px" align="right" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" style="margin: 0em 0em 1em 1em; background:#f9f9f9; border: 1px #cccccc solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;" | align="center" colspan="2"|<big>'''Neteweyên Yekbûyî'''</big> |- | align="center" colspan="2"|<br />[[Wêne:Flag of the United Nations.svg|150px|Ala Neteweyên Yekbûyî]]<br /><small>[[Ala Neteweyên Yekbûyî]]</small> |- | align="center" colspan="2" style="background:#ffffff"|[[Wêne:United Nations (Member States and Territories).svg|245px|Karte der UN-Mitglieder.]] |- valign="top" | '''[[Zimanê fermî]]''' | [[Erebî]], [[Çînî]], [[Îngilîzî]], [[Fransî]], [[Rûsî]], [[Spanî]] |- valign="top" | '''[[Sekreterê giştî]]''' | [[Antonio Guteres]] (ji 2016'a) |- valign="top" | '''[[Damezrandin]]''' | [[26'ê pûşperê]] [[1945]] |- valign="top" | '''Fermîbûna [[Çarta NY]]''' | [[24'ê kewçêrê]] 1945 |- valign="top" | '''[[Welatên endamê Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[Mitgliedstaaten der Vereinten Nationen (alphabetisch)|193]] |- valign="top" | '''[[Navenda Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[New York City|New York]] ([[DYA]]) |- valign="top" | '''[[Malper]]''' | [http://www.un.org/ www.un.org] |} [[Wêne:Nyc-un-building.jpg|thumb|280px|Qerargeha NYyê li [[New York]]ê ([[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]])]] '''Neteweyên Yekbûyî''' ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]: United Nations) rêxistineke navneteweyî ye ku armanca wî parastina aşitî û ewlekariya navneteweyî, pêşxistina têkiliyên dostanenya di navbera gelan de, bidestxistina hevkariya navneteweyî û bibe navendek ji bo lihevkirina kiryarên neteweyan. Neteweyên Yekbûyî, rêxistina navneteweyî ya herî mezin û naskirî ya cîhanê ye. Navenda Neteweyên yekbûyî li ser axa navneteweyî ya li bajarê [[New York City|New Yorkê]] ye û ofîsên din ên sereke li bajarên wek [[Cenevre]], [[Nairobî|Nairobi]], [[Viyana]] û [[Den Haag]] hene. Neteweyên Yekbûyî piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyem]] bi armanca pêşîlêgirtina şerên pêşerojê, li cihî Komela Gelan a ku bêbandor bu hate damezrandin. Di 25ê nîsana sala 1945an de 50 kes li bajarê San Franciscoyê ji bo konferansekê li hev civiyan û dest bi amadekirina Peymana Neteweyên Yekbûyî kirin ku di 25ê hezîrana sala 1945an de hat qebûlkirin û di 24ê cotmeha sala 1945an de dema ku Neteweyên Yekbûyî dest bi xebatên xwe kir, ket meriyetê. Li gorî Peymannameyê, armancên rêxistinê parastina aştî û ewlehiya navneteweyî, parastina mafên mirovan, gihandina alîkariyên mirovî, pêşvebirina geşedaniya domdar û parastina hiqûqa navneteweyî ye. Di despêka damezrandina saziyê de 51 dewletên dewletên endam hebûn. Bi beşdariya Sûdana Başûr a di sala 2011an de, endamên rêxistinê gihiştin 193 dewletan ku hema hema hemî dewletên serwer ên li cîhanê ne. == Armanc û Endam == Neteweyên Yekbûyî (NY; bi îngilîzî ''UN'') piştî [[Şerê cîhanî yê duyemîn]] hat damezrandin bi armanca rêgirtina li ber [[ceng]]ên navneteweyî û rêxweşkirina li ber aştiya herherî. Niha hema bêje hemû [[Lîsteya dewletên serbixwe yên cîhanê]] endamên NY ne. == Xebat == Baregeha NY li [[New York]]a [[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] ye. Dewletên endam nûnerên xwe dişînin wê baregehê daku li ser mijarên [[cîhan]]î gotûbêjan bikin û birryaran bidin. == Dezgehên NY == Neteweyên Yekbûyî şeş dezgehên bingehîn û jimareyek mezin jî dezgehên taybet hene. === Dezgehên bingehîn yên NY === * [[Encûmena Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Encûmena Asayîşê ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Sekreteriya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Dadgeha Navneteweyî]] * [[Encûmena Spartinê]] (''êdî naxebite'') * [[Encûmena Aborî û Civakî]] === Dezgehên taybet yên NY === Dezgehên taybet yên Neteweyên Yekbûyî: * [[Fona Zarrokan ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNICEF]]) * [[Rêkxistina Saxlemiyê ya Cîhanî]] ([[WHO]]) * [[Rêkxistina Qût û Çandinê]] ([[FAO]]) * [[Rêkxistina Perwerdeyî, Zanistî û Çandeyî ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNESCO]]) * [[Rêkxistina Karî ya Navneteweyî]] ([[ILO]]) * [[Fona Diravî ya Navneteweyî]] ([[IMF]]) == Girêdanên derve == * [http://www.un.org Malpera NY] [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] igwp4z9atac1ouosgbh4rll3n2nav37 1094035 1094030 2022-07-31T06:18:53Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" width="290px" align="right" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" style="margin: 0em 0em 1em 1em; background:#f9f9f9; border: 1px #cccccc solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;" | align="center" colspan="2"|<big>'''Neteweyên Yekbûyî'''</big> |- | align="center" colspan="2"|<br />[[Wêne:Flag of the United Nations.svg|150px|Ala Neteweyên Yekbûyî]]<br /><small>[[Ala Neteweyên Yekbûyî]]</small> |- | align="center" colspan="2" style="background:#ffffff"|[[Wêne:United Nations (Member States and Territories).svg|245px|Karte der UN-Mitglieder.]] |- valign="top" | '''[[Zimanê fermî]]''' | [[Erebî]], [[Çînî]], [[Îngilîzî]], [[Fransî]], [[Rûsî]], [[Spanî]] |- valign="top" | '''[[Sekreterê giştî]]''' | [[Antonio Guteres]] (ji 2016'a) |- valign="top" | '''[[Damezrandin]]''' | [[26'ê pûşperê]] [[1945]] |- valign="top" | '''Fermîbûna [[Çarta NY]]''' | [[24'ê kewçêrê]] 1945 |- valign="top" | '''[[Welatên endamê Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[Mitgliedstaaten der Vereinten Nationen (alphabetisch)|193]] |- valign="top" | '''[[Navenda Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[New York City|New York]] ([[DYA]]) |- valign="top" | '''[[Malper]]''' | [http://www.un.org/ www.un.org] |} [[Wêne:Nyc-un-building.jpg|thumb|280px|Qerargeha NYyê li [[New York]]ê ([[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]])]] '''Neteweyên Yekbûyî''' ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]: United Nations) rêxistineke navneteweyî ye ku armanca wî parastina aşitî û ewlekariya navneteweyî, pêşxistina têkiliyên dostanenya di navbera gelan de, bidestxistina hevkariya navneteweyî û bibe navendek ji bo lihevkirina kiryarên neteweyan. Neteweyên Yekbûyî, rêxistina navneteweyî ya herî mezin û naskirî ya cîhanê ye. Navenda Neteweyên yekbûyî li ser axa navneteweyî ya li bajarê [[New York City|New Yorkê]] ye û ofîsên din ên sereke li bajarên wek [[Cenevre]], [[Nairobî|Nairobi]], [[Viyana]] û [[Den Haag]] hene. Neteweyên Yekbûyî piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyem]] bi armanca pêşîlêgirtina şerên pêşerojê, li cihî Komela Gelan a ku bêbandor bu hate damezrandin. Di 25ê nîsana sala 1945an de 50 kes li bajarê San Franciscoyê ji bo konferansekê li hev civiyan û dest bi amadekirina Peymana Neteweyên Yekbûyî kirin ku di 25ê hezîrana sala 1945an de hat qebûlkirin û di 24ê cotmeha sala 1945an de dema ku Neteweyên Yekbûyî dest bi xebatên xwe kir, ket meriyetê. Li gorî Peymannameyê, armancên rêxistinê parastina aştî û ewlehiya navneteweyî, parastina mafên mirovan, gihandina alîkariyên mirovî, pêşvebirina geşedaniya domdar û parastina hiqûqa navneteweyî ye. Di despêka damezrandina saziyê de 51 dewletên dewletên endam hebûn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20181122092127/http://www.un.org/en/sections/what-we-do/index.html|title=What We Do {{!}} United Nations|date=2018-11-22|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31}}</ref> Bi beşdariya Sûdana Başûr a di sala 2011an de, endamên rêxistinê gihiştin 193 dewletan ku hema hema hemî dewletên serwer ên li cîhanê ne.<ref>{{Cite web|url=https://news.un.org/en/story/2011/07/381552|title=UN welcomes South Sudan as 193rd Member State|date=2011-07-14|website=UN News|language=en|access-date=2022-07-31}}</ref> == Armanc û Endam == Neteweyên Yekbûyî (NY; bi îngilîzî ''UN'') piştî [[Şerê cîhanî yê duyemîn]] hat damezrandin bi armanca rêgirtina li ber [[ceng]]ên navneteweyî û rêxweşkirina li ber aştiya herherî. Niha hema bêje hemû [[Lîsteya dewletên serbixwe yên cîhanê]] endamên NY ne. == Xebat == Baregeha NY li [[New York]]a [[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] ye. Dewletên endam nûnerên xwe dişînin wê baregehê daku li ser mijarên [[cîhan]]î gotûbêjan bikin û birryaran bidin. == Dezgehên NY == Neteweyên Yekbûyî şeş dezgehên bingehîn û jimareyek mezin jî dezgehên taybet hene. === Dezgehên bingehîn yên NY === * [[Encûmena Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Encûmena Asayîşê ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Sekreteriya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Dadgeha Navneteweyî]] * [[Encûmena Spartinê]] (''êdî naxebite'') * [[Encûmena Aborî û Civakî]] === Dezgehên taybet yên NY === Dezgehên taybet yên Neteweyên Yekbûyî: * [[Fona Zarrokan ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNICEF]]) * [[Rêkxistina Saxlemiyê ya Cîhanî]] ([[WHO]]) * [[Rêkxistina Qût û Çandinê]] ([[FAO]]) * [[Rêkxistina Perwerdeyî, Zanistî û Çandeyî ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNESCO]]) * [[Rêkxistina Karî ya Navneteweyî]] ([[ILO]]) * [[Fona Diravî ya Navneteweyî]] ([[IMF]]) == Girêdanên derve == * [http://www.un.org Malpera NY] [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] j004bil30krpxp1zfgp738er2wcjf2n 1094036 1094035 2022-07-31T06:20:16Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" width="290px" align="right" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" style="margin: 0em 0em 1em 1em; background:#f9f9f9; border: 1px #cccccc solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;" | align="center" colspan="2"|<big>'''Neteweyên Yekbûyî'''</big> |- | align="center" colspan="2"|<br />[[Wêne:Flag of the United Nations.svg|150px|Ala Neteweyên Yekbûyî]]<br /><small>[[Ala Neteweyên Yekbûyî]]</small> |- | align="center" colspan="2" style="background:#ffffff"|[[Wêne:United Nations (Member States and Territories).svg|245px|Karte der UN-Mitglieder.]] |- valign="top" | '''[[Zimanê fermî]]''' | [[Erebî]], [[Çînî]], [[Îngilîzî]], [[Fransî]], [[Rûsî]], [[Spanî]] |- valign="top" | '''[[Sekreterê giştî]]''' | [[Antonio Guteres]] (ji 2016'a) |- valign="top" | '''[[Damezrandin]]''' | [[26'ê pûşperê]] [[1945]] |- valign="top" | '''Fermîbûna [[Çarta NY]]''' | [[24'ê kewçêrê]] 1945 |- valign="top" | '''[[Welatên endamê Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[Mitgliedstaaten der Vereinten Nationen (alphabetisch)|193]] |- valign="top" | '''[[Navenda Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[New York City|New York]] ([[DYA]]) |- valign="top" | '''[[Malper]]''' | [http://www.un.org/ www.un.org] |} [[Wêne:Nyc-un-building.jpg|thumb|280px|Qerargeha NYyê li [[New York]]ê ([[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]])]] '''Neteweyên Yekbûyî''' ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]: United Nations) rêxistineke navneteweyî ye ku armanca wî parastina aşitî û ewlekariya navneteweyî, pêşxistina têkiliyên dostanenya di navbera gelan de, bidestxistina hevkariya navneteweyî û bibe navendek ji bo lihevkirina kiryarên neteweyan. Neteweyên Yekbûyî, rêxistina navneteweyî ya herî mezin û naskirî ya cîhanê ye. Navenda Neteweyên yekbûyî li ser axa navneteweyî ya li bajarê [[New York City|New Yorkê]] ye û ofîsên din ên sereke li bajarên wek [[Cenevre]], [[Nairobî|Nairobi]], [[Viyana]] û [[Den Haag]] hene. Neteweyên Yekbûyî piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyem]] bi armanca pêşîlêgirtina şerên pêşerojê, li cihî [[Komela Gelan]] a ku bêbandor bu hate damezrandin. Di 25ê nîsana sala 1945an de 50 kes li bajarê [[San Francisco|San Franciscoyê]] ji bo konferansekê li hev civiyan û dest bi amadekirina Peymana Neteweyên Yekbûyî kirin ku di 25ê hezîrana sala 1945an de hat qebûlkirin û di 24ê cotmeha sala 1945an de dema ku Neteweyên Yekbûyî dest bi xebatên xwe kir, ket meriyetê. Li gorî Peymannameyê, armancên rêxistinê parastina aştî û ewlehiya navneteweyî, parastina mafên mirovan, gihandina alîkariyên mirovî, pêşvebirina geşedaniya domdar û parastina hiqûqa navneteweyî ye. Di despêka damezrandina saziyê de 51 dewletên dewletên endam hebûn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20181122092127/http://www.un.org/en/sections/what-we-do/index.html|title=What We Do {{!}} United Nations|date=2018-11-22|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31}}</ref> Bi beşdariya [[Sûdana Başûr]] a di sala 2011an de, endamên rêxistinê gihiştin 193 dewletan ku hema hema hemî dewletên serwer ên li cîhanê ne.<ref>{{Cite web|url=https://news.un.org/en/story/2011/07/381552|title=UN welcomes South Sudan as 193rd Member State|date=2011-07-14|website=UN News|language=en|access-date=2022-07-31}}</ref> == Armanc û Endam == Neteweyên Yekbûyî (NY; bi îngilîzî ''UN'') piştî [[Şerê cîhanî yê duyemîn]] hat damezrandin bi armanca rêgirtina li ber [[ceng]]ên navneteweyî û rêxweşkirina li ber aştiya herherî. Niha hema bêje hemû [[Lîsteya dewletên serbixwe yên cîhanê]] endamên NY ne. == Xebat == Baregeha NY li [[New York]]a [[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] ye. Dewletên endam nûnerên xwe dişînin wê baregehê daku li ser mijarên [[cîhan]]î gotûbêjan bikin û birryaran bidin. == Dezgehên NY == Neteweyên Yekbûyî şeş dezgehên bingehîn û jimareyek mezin jî dezgehên taybet hene. === Dezgehên bingehîn yên NY === * [[Encûmena Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Encûmena Asayîşê ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Sekreteriya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Dadgeha Navneteweyî]] * [[Encûmena Spartinê]] (''êdî naxebite'') * [[Encûmena Aborî û Civakî]] === Dezgehên taybet yên NY === Dezgehên taybet yên Neteweyên Yekbûyî: * [[Fona Zarrokan ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNICEF]]) * [[Rêkxistina Saxlemiyê ya Cîhanî]] ([[WHO]]) * [[Rêkxistina Qût û Çandinê]] ([[FAO]]) * [[Rêkxistina Perwerdeyî, Zanistî û Çandeyî ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNESCO]]) * [[Rêkxistina Karî ya Navneteweyî]] ([[ILO]]) * [[Fona Diravî ya Navneteweyî]] ([[IMF]]) == Girêdanên derve == * [http://www.un.org Malpera NY] [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] f2xrp2ih3opjpd07a8iqndf3hszdj1h 1094038 1094036 2022-07-31T06:30:08Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" width="290px" align="right" border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" style="margin: 0em 0em 1em 1em; background:#f9f9f9; border: 1px #cccccc solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;" | align="center" colspan="2"|<big>'''Neteweyên Yekbûyî'''</big> |- | align="center" colspan="2"|<br />[[Wêne:Flag of the United Nations.svg|150px|Ala Neteweyên Yekbûyî]]<br /><small>[[Ala Neteweyên Yekbûyî]]</small> |- | align="center" colspan="2" style="background:#ffffff"|[[Wêne:United Nations (Member States and Territories).svg|245px|Karte der UN-Mitglieder.]] |- valign="top" | '''[[Zimanê fermî]]''' | [[Erebî]], [[Çînî]], [[Îngilîzî]], [[Fransî]], [[Rûsî]], [[Spanî]] |- valign="top" | '''[[Sekreterê giştî]]''' | [[Antonio Guteres]] (ji 2016'a) |- valign="top" | '''[[Damezrandin]]''' | [[26'ê pûşperê]] [[1945]] |- valign="top" | '''Fermîbûna [[Çarta NY]]''' | [[24'ê kewçêrê]] 1945 |- valign="top" | '''[[Welatên endamê Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[Mitgliedstaaten der Vereinten Nationen (alphabetisch)|193]] |- valign="top" | '''[[Navenda Neteweyên Yekbûyî]]''' | [[New York City|New York]] ([[DYA]]) |- valign="top" | '''[[Malper]]''' | [http://www.un.org/ www.un.org] |} [[Wêne:Nyc-un-building.jpg|thumb|280px|Qerargeha NYyê li [[New York]]ê ([[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]])]] '''Neteweyên Yekbûyî''' ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]: United Nations) rêxistineke navneteweyî ye ku armanca wî parastina aşitî û ewlekariya navneteweyî, pêşxistina têkiliyên dostanenya di navbera gelan de, bidestxistina hevkariya navneteweyî û bibe navendek ji bo lihevkirina kiryarên neteweyan. Neteweyên Yekbûyî, rêxistina navneteweyî ya herî mezin û naskirî ya cîhanê ye. Navenda Neteweyên yekbûyî li ser axa navneteweyî ya li bajarê [[New York City|New Yorkê]] ye û ofîsên din ên sereke li bajarên wek [[Cenevre]], [[Nairobî|Nairobi]], [[Viyana]] û [[Den Haag]] hene. Neteweyên Yekbûyî piştî [[Şerê Cîhanê yê Duyem]] bi armanca pêşîlêgirtina şerên pêşerojê, li cihî [[Komela Gelan]] a ku bêbandor bu hate damezrandin. Di 25ê nîsana sala 1945an de 50 kes li bajarê [[San Francisco|San Franciscoyê]] ji bo konferansekê li hev civiyan û dest bi amadekirina Peymana Neteweyên Yekbûyî kirin ku di 25ê hezîrana sala 1945an de hat qebûlkirin û di 24ê cotmeha sala 1945an de dema ku Neteweyên Yekbûyî dest bi xebatên xwe kir, ket meriyetê. Li gorî Peymannameyê, armancên rêxistinê parastina aştî û ewlehiya navneteweyî, parastina mafên mirovan, gihandina alîkariyên mirovî, pêşvebirina geşedaniya domdar û parastina hiqûqa navneteweyî ye. Di despêka damezrandina saziyê de 51 dewletên dewletên endam hebûn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20181122092127/http://www.un.org/en/sections/what-we-do/index.html|title=What We Do {{!}} United Nations|date=2018-11-22|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31}}</ref> Bi beşdariya [[Sûdana Başûr]] a di sala 2011an de, endamên rêxistinê gihiştin 193 dewletan ku hema hema hemî dewletên serwer ên li cîhanê ne.<ref>{{Cite web|url=https://news.un.org/en/story/2011/07/381552|title=UN welcomes South Sudan as 193rd Member State|date=2011-07-14|website=UN News|language=en|access-date=2022-07-31}}</ref> == Armanc û Endam == Neteweyên Yekbûyî (NY; bi îngilîzî ''UN'') piştî [[Şerê cîhanî yê duyemîn]] hat damezrandin bi armanca rêgirtina li ber [[ceng]]ên navneteweyî û rêxweşkirina li ber aştiya herherî. Niha hema bêje hemû [[Lîsteya dewletên serbixwe yên cîhanê]] endamên NY ne. == Xebat == Baregeha NY li [[New York]]a [[DYA|Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] ye. Dewletên endam nûnerên xwe dişînin wê baregehê daku li ser mijarên [[cîhan]]î gotûbêjan bikin û birryaran bidin. == Dezgehên NY == Neteweyên Yekbûyî şeş dezgehên bingehîn û jimareyek mezin jî dezgehên taybet hene. === Dezgehên bingehîn yên NY === * [[Encûmena Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Encûmena Asayîşê ya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Sekreteriya Neteweyên Yekbûyî]] * [[Dadgeha Navneteweyî]] * [[Encûmena Spartinê]] (''êdî naxebite'') * [[Encûmena Aborî û Civakî]] === Dezgehên taybet yên NY === Dezgehên taybet yên Neteweyên Yekbûyî: * [[Fona Zarrokan ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNICEF]]) * [[Rêkxistina Saxlemiyê ya Cîhanî]] ([[WHO]]) * [[Rêkxistina Qût û Çandinê]] ([[FAO]]) * [[Rêkxistina Perwerdeyî, Zanistî û Çandeyî ya Neteweyên Yekbûyî]] ([[UNESCO]]) * [[Rêkxistina Karî ya Navneteweyî]] ([[ILO]]) * [[Fona Diravî ya Navneteweyî]] ([[IMF]]) ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == * [http://www.un.org Malpera NY] [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] jda2vszl86du3zktstmmcmhdy61jzcp Hiror 0 9062 1093736 1087796 2022-07-30T18:57:47Z 84.241.196.232 /* Mêjo */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank gund | Nav = Hiror | Navê din = | Navê fermî = | Wêne = | Wêne sernav = | Welat = [[Başûrê Kurdistanê]] | Dûgel = [[Îraq]] | Parêzgeh = [[Dihok (parêzgeh)]] | Navçe = [[Amêdî]] | Nahiye = | Hejmara mezran = | Gelhe = | Gelhe sal = | Berbelavî = | Rûerd = | Bilindayî = 1.130 | Koda postayê = | Koda telefonê = | nexşeya_cihan = Hikûmeta Herêma Kurdistanê | koordînat = {{Koord|37|15|14|N|43|13|53|E|display=inline, title}} }} '''Hiror''' gundeke ji layê cografi ve di kevite devera [[Berwarî Bala]] girêdayî parêzgeha Duhokê ya [[Kurdistana başur]] Çendîn gondên dî di kevine ser sinûrê vî gundî: [[Kêste]] rojava bakur, [[Çelkê]] rojava, [[Qomriyê]] rojhelat, [[Dêşêş]] bakur rojhelat û [[Birîfka]] başur. Herwesa ev gunde êk ji mezintirîn gundên devera [[Berwarî Bala]] ye. Ev gunde di kevîte di navbera 3 geliyan da (geliyê Tebala, geliyê Derarê û geliyê Hirorê di kevîte ser sinûrê gondê [[Çelkê]]). Herwesa ev gunde yê pire ji hemî corên darûbarî == Daniştiyên gondê Hirorê == Amara xelkê gundê Hirorê li gorey serjimêriya sala 1947, 719 kes bûn. Li gorey serjimêriya sala 1958 xelkê vî gundî 825 kes bûn. Herwesa li gorey sejimêriya 2006 xelkê vî gundî ji 1120 xêzanan û 7320 kesan pêkhatîye{{fact}}. Ev serjimêrîye hatîye tomarkirin piştî Hiroriyên hemî cihanê hatîne hejmartin. == Jêderên siruştî == Gundê Hirorê yê dewlemende bi avê. Av jêderekê serekîye ji bo jîyana mirovan, gîyaneweran û keskatiyê. Herwesa hejmara kaniyên ku li vî gondî ne di gehine nêzîkî 69 kaniyan. Zêdebarî van kaniyan 2 rûbarkên biçûk ku serûkaniyên wan ji di nav sinorê gundê Hirorê dane, di nav gundî ra di herikin. Ro navê rûbarkekî ji vana ye, serûkaniya wî di kevîte bakûr-rojhelatê gundî. Serûkaniya vî rûbarkî bi dûratiya 500 metra heta 1 kîlometre ji gundî dûre. Ro gundê Hirorê di kete 2 beş. Rîbarkê dî bi Gilale dihête navkirin. Ev rûbarkê navhatî di kevîte başûr-rojhelatê gundî. Beşekê mezin ji mêw û keskatiya vî gundî li ber vê avê dihête avdan. Ji berku Hiror ya têr ave, dîmenekê suruştî yê keskê ciwan yê hey. Herwesa ev gunde yê navdare li devera Berwarî Bala bi mêw û keskatiyê. == Mêjo == Ji layê mêjoyî ve, ev gunde gelek yê kevne ji berku şûnwarên gelek kevin li vî gundî dihêne dîtin. Zêdebarî van şûnwarên bi dehan navên bîyanî li vî gundî hene(Hurî, Mîtanî, Medî) wekî: Gewîse, Nava Dinse, Gemase, Tebala, Bîvî yê û heta domahî yê. Goristanên kevin jî li gundê Hiror hene, eve jî dîdevaniya kevnatiya gundê Hirorê diken. Şikefta Mendka gelek kevne çunkî diyarde û şêwê vê şikeftê diyardiket ko ya kevne. Dergehê vê şikeftê bi şêweyekê bazine yê hatiye çêkirin. Herwesa ev şikefte ya ji sê textên berî pêkhatiye. Herwesa gelek dîrgeh(dûrgeh) li dewrûberên gundê Hirorê dihêne dîtin, ev dîrgehe ji hindek dîwarên bi berên mezin hatîne çêkirin pêkdihêt. Zêdebarî van dîyardên dîrokî, Kelek jî di kevîte başûr rojavayê gundî, êk ji kelên navdare li deverê. Şûnwarên vê kelê diyardiken ko vê kelê di dîroka xwe da bandor li deverê kiriye. == Çavkanî == {{çavkanî}} {{Koord|37|15|14|N|43|13|53|E|type:city_scale:500000|display=title}} {{Bajar û gundên Amêdiyê}} [[Kategorî:Gundên Berwarî Bala]] 8i24s3y5wdxmm5d8z0goq8h1ofzoquo 1093740 1093736 2022-07-30T19:02:42Z 84.241.196.232 /* Jêderên siruştî */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank gund | Nav = Hiror | Navê din = | Navê fermî = | Wêne = | Wêne sernav = | Welat = [[Başûrê Kurdistanê]] | Dûgel = [[Îraq]] | Parêzgeh = [[Dihok (parêzgeh)]] | Navçe = [[Amêdî]] | Nahiye = | Hejmara mezran = | Gelhe = | Gelhe sal = | Berbelavî = | Rûerd = | Bilindayî = 1.130 | Koda postayê = | Koda telefonê = | nexşeya_cihan = Hikûmeta Herêma Kurdistanê | koordînat = {{Koord|37|15|14|N|43|13|53|E|display=inline, title}} }} '''Hiror''' gundeke ji layê cografi ve di kevite devera [[Berwarî Bala]] girêdayî parêzgeha Duhokê ya [[Kurdistana başur]] Çendîn gondên dî di kevine ser sinûrê vî gundî: [[Kêste]] rojava bakur, [[Çelkê]] rojava, [[Qomriyê]] rojhelat, [[Dêşêş]] bakur rojhelat û [[Birîfka]] başur. Herwesa ev gunde êk ji mezintirîn gundên devera [[Berwarî Bala]] ye. Ev gunde di kevîte di navbera 3 geliyan da (geliyê Tebala, geliyê Derarê û geliyê Hirorê di kevîte ser sinûrê gondê [[Çelkê]]). Herwesa ev gunde yê pire ji hemî corên darûbarî == Daniştiyên gondê Hirorê == Amara xelkê gundê Hirorê li gorey serjimêriya sala 1947, 719 kes bûn. Li gorey serjimêriya sala 1958 xelkê vî gundî 825 kes bûn. Herwesa li gorey sejimêriya 2006 xelkê vî gundî ji 1120 xêzanan û 7320 kesan pêkhatîye{{fact}}. Ev serjimêrîye hatîye tomarkirin piştî Hiroriyên hemî cihanê hatîne hejmartin. == Jêderên siruştî == Gundê Hirorê yê dewlemende bi avê. Av jêderekê serekîye ji bo jîyana mirovan, gîyaneweran û rûweka. Hejmareka kaniyên avê li vî gondî hene, ku ev hejmare di gehîte nêzîkî 50-60 kaniyan. Zêdebarî van kaniyan 2 rûbarkên biçûk ku serûkaniyên wan ji di nav sinorê gundê Hirorê dane, di nav gundî ra di herikin. Ro navê rûbarkekî ji vana ye, serûkaniya wî di kevîte bakûr-rojhelatê gundî. Serûkaniya vî rûbarkî bi dûratiya 500 metra heta 1 kîlometre ji gundî dûre. Ro gundê Hirorê di kete 2 beş. Rûbarkê dî bi Gilale dihête navkirin. Ev rûbarkê navhatî di kevîte başûr-rojhelatê gundî. Beşekê mezin ji mêw û keskatiya vî gundî li ber vê avê dihête avdan. Ji berku Hiror ya têr ave, dîmenekê suruştî yê keskê ciwan yê hey. Herwesa ev gunde yê navdare li devera Berwarî Bala bi mêw û keskatiyê. == Mêjo == Ji layê mêjoyî ve, ev gunde gelek yê kevne ji berku şûnwarên gelek kevin li vî gundî dihêne dîtin. Zêdebarî van şûnwarên bi dehan navên bîyanî li vî gundî hene(Hurî, Mîtanî, Medî) wekî: Gewîse, Nava Dinse, Gemase, Tebala, Bîvî yê û heta domahî yê. Goristanên kevin jî li gundê Hiror hene, eve jî dîdevaniya kevnatiya gundê Hirorê diken. Şikefta Mendka gelek kevne çunkî diyarde û şêwê vê şikeftê diyardiket ko ya kevne. Dergehê vê şikeftê bi şêweyekê bazine yê hatiye çêkirin. Herwesa ev şikefte ya ji sê textên berî pêkhatiye. Herwesa gelek dîrgeh(dûrgeh) li dewrûberên gundê Hirorê dihêne dîtin, ev dîrgehe ji hindek dîwarên bi berên mezin hatîne çêkirin pêkdihêt. Zêdebarî van dîyardên dîrokî, Kelek jî di kevîte başûr rojavayê gundî, êk ji kelên navdare li deverê. Şûnwarên vê kelê diyardiken ko vê kelê di dîroka xwe da bandor li deverê kiriye. == Çavkanî == {{çavkanî}} {{Koord|37|15|14|N|43|13|53|E|type:city_scale:500000|display=title}} {{Bajar û gundên Amêdiyê}} [[Kategorî:Gundên Berwarî Bala]] kc1r9pxibqln45pvuarh986unbm5pnp 1093746 1093740 2022-07-30T19:13:34Z 84.241.196.232 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank gund | Nav = Hiror | Navê din = | Navê fermî = | Wêne = | Wêne sernav = | Welat = [[Başûrê Kurdistanê]] | Dûgel = [[Îraq]] | Parêzgeh = [[Dihok (parêzgeh)]] | Navçe = [[Amêdî]] | Nahiye = | Hejmara mezran = | Gelhe = | Gelhe sal = | Berbelavî = | Rûerd = | Bilindayî = 1.130 | Koda postayê = | Koda telefonê = | nexşeya_cihan = Hikûmeta Herêma Kurdistanê | koordînat = {{Koord|37|15|14|N|43|13|53|E|display=inline, title}} }} '''Hiror''' gundeke ji layê cografî (erdîngarî)ve di kevîte devera [[Berwarî Bala]] girêdayî parêzgeha Duhokê ya [[Kurdistana başûr]] Gundên hevsinurên [[Hirorê]] evenin: [[Kêste]] rojava bakur, [[Çelkê]] rojava, [[Qomriyê]] rojhelat, [[Dêşêş]] bakur rojhelat û [[Birîfka]] başur. Herwesa ev gunde êk ji mezintirîn gundên devera [[Berwarî Bala]] ye. Ev gunde di kevîte di navbera 3 geliyan da (geliyê Tebala, geliyê Derarê û geliyê Hirorê di kevîte ser sinûrê gondê [[Çelkê]]). Herwesa ev gunde yê pire ji hemî corên darûbarî == Daniştiyên gondê Hirorê == Amara xelkê gundê Hirorê li gorey serjimêriya sala 1947, 719 kes bûn. Li gorey serjimêriya sala 1958 xelkê vî gundî 825 kes bûn. Herwesa li gorey sejimêriya 2006 xelkê vî gundî ji 1120 xêzanan û 7320 kesan pêkhatîye{{fact}}. Ev serjimêrîye hatîye tomarkirin piştî Hiroriyên hemî cihanê hatîne hejmartin. == Jêderên siruştî == Gundê Hirorê yê dewlemende bi avê. Av jêderekê serekîye ji bo jîyana mirovan, gîyaneweran û rûweka. Hejmareka kaniyên avê li vî gondî hene, ku ev hejmare di gehîte nêzîkî 50-60 kaniyan. Zêdebarî van kaniyan 2 rûbarkên biçûk ku serûkaniyên wan ji di nav sinorê gundê Hirorê dane, di nav gundî ra di herikin. Ro navê rûbarkekî ji vana ye, serûkaniya wî di kevîte bakûr-rojhelatê gundî. Serûkaniya vî rûbarkî bi dûratiya 500 metra heta 1 kîlometre ji gundî dûre. Ro gundê Hirorê di kete 2 beş. Rûbarkê dî bi Gilale dihête navkirin. Ev rûbarkê navhatî di kevîte başûr-rojhelatê gundî. Beşekê mezin ji mêw û keskatiya vî gundî li ber vê avê dihête avdan. Ji berku Hiror ya têr ave, dîmenekê suruştî yê keskê ciwan yê hey. Herwesa ev gunde yê navdare li devera Berwarî Bala bi mêw û keskatiyê. == Mêjo == Ji layê mêjoyî ve, ev gunde gelek yê kevne ji berku şûnwarên gelek kevin li vî gundî dihêne dîtin. Zêdebarî van şûnwarên bi dehan navên bîyanî li vî gundî hene(Hurî, Mîtanî, Medî) wekî: Gewîse, Nava Dinse, Gemase, Tebala, Bîvî yê û heta domahî yê. Goristanên kevin jî li gundê Hiror hene, eve jî dîdevaniya kevnatiya gundê Hirorê diken. Şikefta Mendka gelek kevne çunkî diyarde û şêwê vê şikeftê diyardiket ko ya kevne. Dergehê vê şikeftê bi şêweyekê bazine yê hatiye çêkirin. Herwesa ev şikefte ya ji sê textên berî pêkhatiye. Herwesa gelek dîrgeh(dûrgeh) li dewrûberên gundê Hirorê dihêne dîtin, ev dîrgehe ji hindek dîwarên bi berên mezin hatîne çêkirin pêkdihêt. Zêdebarî van dîyardên dîrokî, Kelek jî di kevîte başûr rojavayê gundî, êk ji kelên navdare li deverê. Şûnwarên vê kelê diyardiken ko vê kelê di dîroka xwe da bandor li deverê kiriye. == Çavkanî == {{çavkanî}} {{Koord|37|15|14|N|43|13|53|E|type:city_scale:500000|display=title}} {{Bajar û gundên Amêdiyê}} [[Kategorî:Gundên Berwarî Bala]] 78llsrg80908s12ju809xki9my10eck 1093747 1093746 2022-07-30T19:14:08Z 84.241.196.232 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank gund | Nav = Hiror | Navê din = | Navê fermî = | Wêne = | Wêne sernav = | Welat = [[Başûrê Kurdistanê]] | Dûgel = [[Îraq]] | Parêzgeh = [[Dihok (parêzgeh)]] | Navçe = [[Amêdî]] | Nahiye = | Hejmara mezran = | Gelhe = | Gelhe sal = | Berbelavî = | Rûerd = | Bilindayî = 1.130 | Koda postayê = | Koda telefonê = | nexşeya_cihan = Hikûmeta Herêma Kurdistanê | koordînat = {{Koord|37|15|14|N|43|13|53|E|display=inline, title}} }} '''Hiror''' gundeke ji layê cografî (erdîngarî)ve di kevîte devera [[Berwarî Bala]] girêdayî parêzgeha Duhokê ya [[Kurdistana başûr]] Gundên hevsinurên Hirorê evenin: [[Kêste]] rojava bakur, [[Çelkê]] rojava, [[Qomriyê]] rojhelat, [[Dêşêş]] bakur rojhelat û [[Birîfka]] başur. Herwesa ev gunde êk ji mezintirîn gundên devera [[Berwarî Bala]] ye. Ev gunde di kevîte di navbera 3 geliyan da (geliyê Tebala, geliyê Derarê û geliyê Hirorê di kevîte ser sinûrê gondê [[Çelkê]]). Herwesa ev gunde yê pire ji hemî corên darûbarî == Daniştiyên gondê Hirorê == Amara xelkê gundê Hirorê li gorey serjimêriya sala 1947, 719 kes bûn. Li gorey serjimêriya sala 1958 xelkê vî gundî 825 kes bûn. Herwesa li gorey sejimêriya 2006 xelkê vî gundî ji 1120 xêzanan û 7320 kesan pêkhatîye{{fact}}. Ev serjimêrîye hatîye tomarkirin piştî Hiroriyên hemî cihanê hatîne hejmartin. == Jêderên siruştî == Gundê Hirorê yê dewlemende bi avê. Av jêderekê serekîye ji bo jîyana mirovan, gîyaneweran û rûweka. Hejmareka kaniyên avê li vî gondî hene, ku ev hejmare di gehîte nêzîkî 50-60 kaniyan. Zêdebarî van kaniyan 2 rûbarkên biçûk ku serûkaniyên wan ji di nav sinorê gundê Hirorê dane, di nav gundî ra di herikin. Ro navê rûbarkekî ji vana ye, serûkaniya wî di kevîte bakûr-rojhelatê gundî. Serûkaniya vî rûbarkî bi dûratiya 500 metra heta 1 kîlometre ji gundî dûre. Ro gundê Hirorê di kete 2 beş. Rûbarkê dî bi Gilale dihête navkirin. Ev rûbarkê navhatî di kevîte başûr-rojhelatê gundî. Beşekê mezin ji mêw û keskatiya vî gundî li ber vê avê dihête avdan. Ji berku Hiror ya têr ave, dîmenekê suruştî yê keskê ciwan yê hey. Herwesa ev gunde yê navdare li devera Berwarî Bala bi mêw û keskatiyê. == Mêjo == Ji layê mêjoyî ve, ev gunde gelek yê kevne ji berku şûnwarên gelek kevin li vî gundî dihêne dîtin. Zêdebarî van şûnwarên bi dehan navên bîyanî li vî gundî hene(Hurî, Mîtanî, Medî) wekî: Gewîse, Nava Dinse, Gemase, Tebala, Bîvî yê û heta domahî yê. Goristanên kevin jî li gundê Hiror hene, eve jî dîdevaniya kevnatiya gundê Hirorê diken. Şikefta Mendka gelek kevne çunkî diyarde û şêwê vê şikeftê diyardiket ko ya kevne. Dergehê vê şikeftê bi şêweyekê bazine yê hatiye çêkirin. Herwesa ev şikefte ya ji sê textên berî pêkhatiye. Herwesa gelek dîrgeh(dûrgeh) li dewrûberên gundê Hirorê dihêne dîtin, ev dîrgehe ji hindek dîwarên bi berên mezin hatîne çêkirin pêkdihêt. Zêdebarî van dîyardên dîrokî, Kelek jî di kevîte başûr rojavayê gundî, êk ji kelên navdare li deverê. Şûnwarên vê kelê diyardiken ko vê kelê di dîroka xwe da bandor li deverê kiriye. == Çavkanî == {{çavkanî}} {{Koord|37|15|14|N|43|13|53|E|type:city_scale:500000|display=title}} {{Bajar û gundên Amêdiyê}} [[Kategorî:Gundên Berwarî Bala]] bunnxfm9gdxr8w9zdsndfbigvlvl154 1093750 1093747 2022-07-30T19:17:06Z 84.241.196.232 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank gund | Nav = Hiror | Navê din = | Navê fermî = | Wêne = | Wêne sernav = | Welat = [[Başûrê Kurdistanê]] | Dûgel = [[Îraq]] | Parêzgeh = [[Dihok (parêzgeh)]] | Navçe = [[Amêdî]] | Nahiye = | Hejmara mezran = | Gelhe = | Gelhe sal = | Berbelavî = | Rûerd = | Bilindayî = 1.130 | Koda postayê = | Koda telefonê = | nexşeya_cihan = Hikûmeta Herêma Kurdistanê | koordînat = {{Koord|37|15|14|N|43|13|53|E|display=inline, title}} }} '''Hiror''' gundeke ji layê cografî (erdîngarî)ve di kevîte devera [[Berwarî Bala]] girêdayî parêzgeha Duhokê ya [[Kurdistana başûr]] Gundên hevsinurên Hirorê evenin: [[Kêste]] rojava bakur, [[Çelkê]] rojava, [[Qomriyê]] rojhelat, [[Dêşêş]] bakur rojhelat û [[Birîfka]] başur. Herwesa ev gunde êk ji mezintirîn gundên devera [[Berwarî Bala]] ye. Hirorê di kevîte di navbera 3 geliyan da (geliyê Tebala, geliyê Derarê û geliyê Hirorê ku di kevîte ser sinûrê gundê [[Çelkê]]. == Daniştiyên gondê Hirorê == Amara xelkê gundê Hirorê li gorey serjimêriya sala 1947, 719 kes bûn. Li gorey serjimêriya sala 1958 xelkê vî gundî 825 kes bûn. Herwesa li gorey sejimêriya 2006 xelkê vî gundî ji 1120 xêzanan û 7320 kesan pêkhatîye{{fact}}. Ev serjimêrîye hatîye tomarkirin piştî Hiroriyên hemî cihanê hatîne hejmartin. == Jêderên siruştî == Gundê Hirorê yê dewlemende bi avê. Av jêderekê serekîye ji bo jîyana mirovan, gîyaneweran û rûweka. Hejmareka kaniyên avê li vî gondî hene, ku ev hejmare di gehîte nêzîkî 50-60 kaniyan. Zêdebarî van kaniyan 2 rûbarkên biçûk ku serûkaniyên wan ji di nav sinorê gundê Hirorê dane, di nav gundî ra di herikin. Ro navê rûbarkekî ji vana ye, serûkaniya wî di kevîte bakûr-rojhelatê gundî. Serûkaniya vî rûbarkî bi dûratiya 500 metra heta 1 kîlometre ji gundî dûre. Ro gundê Hirorê di kete 2 beş. Rûbarkê dî bi Gilale dihête navkirin. Ev rûbarkê navhatî di kevîte başûr-rojhelatê gundî. Beşekê mezin ji mêw û keskatiya vî gundî li ber vê avê dihête avdan. Ji berku Hiror ya têr ave, dîmenekê suruştî yê keskê ciwan yê hey. Herwesa ev gunde yê navdare li devera Berwarî Bala bi mêw û keskatiyê. == Mêjo == Ji layê mêjoyî ve, ev gunde gelek yê kevne ji berku şûnwarên gelek kevin li vî gundî dihêne dîtin. Zêdebarî van şûnwarên bi dehan navên bîyanî li vî gundî hene(Hurî, Mîtanî, Medî) wekî: Gewîse, Nava Dinse, Gemase, Tebala, Bîvî yê û heta domahî yê. Goristanên kevin jî li gundê Hiror hene, eve jî dîdevaniya kevnatiya gundê Hirorê diken. Şikefta Mendka gelek kevne çunkî diyarde û şêwê vê şikeftê diyardiket ko ya kevne. Dergehê vê şikeftê bi şêweyekê bazine yê hatiye çêkirin. Herwesa ev şikefte ya ji sê textên berî pêkhatiye. Herwesa gelek dîrgeh(dûrgeh) li dewrûberên gundê Hirorê dihêne dîtin, ev dîrgehe ji hindek dîwarên bi berên mezin hatîne çêkirin pêkdihêt. Zêdebarî van dîyardên dîrokî, Kelek jî di kevîte başûr rojavayê gundî, êk ji kelên navdare li deverê. Şûnwarên vê kelê diyardiken ko vê kelê di dîroka xwe da bandor li deverê kiriye. == Çavkanî == {{çavkanî}} {{Koord|37|15|14|N|43|13|53|E|type:city_scale:500000|display=title}} {{Bajar û gundên Amêdiyê}} [[Kategorî:Gundên Berwarî Bala]] c2nq08iomay7depldydijw9nfqh29jt 1093751 1093750 2022-07-30T19:18:04Z 84.241.196.232 /* Jêderên siruştî */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank gund | Nav = Hiror | Navê din = | Navê fermî = | Wêne = | Wêne sernav = | Welat = [[Başûrê Kurdistanê]] | Dûgel = [[Îraq]] | Parêzgeh = [[Dihok (parêzgeh)]] | Navçe = [[Amêdî]] | Nahiye = | Hejmara mezran = | Gelhe = | Gelhe sal = | Berbelavî = | Rûerd = | Bilindayî = 1.130 | Koda postayê = | Koda telefonê = | nexşeya_cihan = Hikûmeta Herêma Kurdistanê | koordînat = {{Koord|37|15|14|N|43|13|53|E|display=inline, title}} }} '''Hiror''' gundeke ji layê cografî (erdîngarî)ve di kevîte devera [[Berwarî Bala]] girêdayî parêzgeha Duhokê ya [[Kurdistana başûr]] Gundên hevsinurên Hirorê evenin: [[Kêste]] rojava bakur, [[Çelkê]] rojava, [[Qomriyê]] rojhelat, [[Dêşêş]] bakur rojhelat û [[Birîfka]] başur. Herwesa ev gunde êk ji mezintirîn gundên devera [[Berwarî Bala]] ye. Hirorê di kevîte di navbera 3 geliyan da (geliyê Tebala, geliyê Derarê û geliyê Hirorê ku di kevîte ser sinûrê gundê [[Çelkê]]. == Daniştiyên gondê Hirorê == Amara xelkê gundê Hirorê li gorey serjimêriya sala 1947, 719 kes bûn. Li gorey serjimêriya sala 1958 xelkê vî gundî 825 kes bûn. Herwesa li gorey sejimêriya 2006 xelkê vî gundî ji 1120 xêzanan û 7320 kesan pêkhatîye{{fact}}. Ev serjimêrîye hatîye tomarkirin piştî Hiroriyên hemî cihanê hatîne hejmartin. == Jêderên siruştî == Gundê Hirorê yê dewlemende bi avê. Av jêderekê serekîye ji bo jîyana mirovan, gîyaneweran û rûweka. Hejmareka kaniyên avê li vî gundî hene, ku ev hejmare di gehîte nêzîkî 50-60 kaniyan. Zêdebarî van kaniyan 2 rûbarkên biçûk ku serûkaniyên wan ji di nav sinorê gundê Hirorê dane, di nav gundî ra di herikin. Ro navê rûbarkekî ji vana ye, serûkaniya wî di kevîte bakûr-rojhelatê gundî. Serûkaniya vî rûbarkî bi dûratiya 500 metra heta 1 kîlometre ji gundî dûre. Ro gundê Hirorê di kete 2 beş. Rûbarkê dî bi Gilale dihête navkirin. Ev rûbarkê navhatî di kevîte başûr-rojhelatê gundî. Beşekê mezin ji mêw û keskatiya vî gundî li ber vê avê dihête avdan. Ji berku Hiror ya têr ave, dîmenekê suruştî yê keskê ciwan yê hey. Herwesa ev gunde yê navdare li devera Berwarî Bala bi mêw û keskatiyê. == Mêjo == Ji layê mêjoyî ve, ev gunde gelek yê kevne ji berku şûnwarên gelek kevin li vî gundî dihêne dîtin. Zêdebarî van şûnwarên bi dehan navên bîyanî li vî gundî hene(Hurî, Mîtanî, Medî) wekî: Gewîse, Nava Dinse, Gemase, Tebala, Bîvî yê û heta domahî yê. Goristanên kevin jî li gundê Hiror hene, eve jî dîdevaniya kevnatiya gundê Hirorê diken. Şikefta Mendka gelek kevne çunkî diyarde û şêwê vê şikeftê diyardiket ko ya kevne. Dergehê vê şikeftê bi şêweyekê bazine yê hatiye çêkirin. Herwesa ev şikefte ya ji sê textên berî pêkhatiye. Herwesa gelek dîrgeh(dûrgeh) li dewrûberên gundê Hirorê dihêne dîtin, ev dîrgehe ji hindek dîwarên bi berên mezin hatîne çêkirin pêkdihêt. Zêdebarî van dîyardên dîrokî, Kelek jî di kevîte başûr rojavayê gundî, êk ji kelên navdare li deverê. Şûnwarên vê kelê diyardiken ko vê kelê di dîroka xwe da bandor li deverê kiriye. == Çavkanî == {{çavkanî}} {{Koord|37|15|14|N|43|13|53|E|type:city_scale:500000|display=title}} {{Bajar û gundên Amêdiyê}} [[Kategorî:Gundên Berwarî Bala]] 6nkskbvrhco9ujxf8xbsoi8ngvsdyrl Yekta Uzunoğlu 0 9319 1094056 1088067 2022-07-31T06:48:41Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=kanûna pêşîn 2020}} {{Agahîdank mirov | nav = Yekta Uzunoğlu | navê_rastî = '''Yekta Geylanî''' | wêne = Yekta Uzunoğlu portrait professionnel.jpg | sernavê_wêne = Yekta Uzunoğlu 2017 | roja_jidayikbûnê = [[10]] [[gulan]] [[1953]] | cihê_jidayikbûnê = [[Farqîn]] / [[Diyarbekir]] | hevwelatî = {{al2|Kurdistan}}<br> {{al2|Almanya}} | netewe = [[Kurd]] | pîşe = [[Nivîskar]], [[wergêr]] û [[bijîşk]] | malper = {{url|yektauzunoglu.com}} }} '''Yekta Uzunoglu''' (navê wî ya kurdî Yekta Geylanî) bijîşk, nivîskar, werger, karmend û têkoşerê [[mafên mirovan]] di sala 1953 li bajerê [[Farqîn|Farqîna]] [[Diyarbekir (parêzgeh)|Dîyarbekir]] ''(Amed)'' hatîye dinyayê.<ref>{{Cite web|url=http://yektauzunoglu.com/ku/jiyana-yekta-uzunoglu/|title=Jiyana Yekta Uzunoğlu|last=Uzunoglu|first=Yekta|website=Yekta Uzunoglu|language=en-GB|access-date=2021-04-23}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://uzunoglu.blog.idnes.cz/|title=Yekta Uzunoglu - Blog iDNES.cz|website=iDNES.cz|access-date=2021-04-27}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://vasevec.parlamentnilisty.cz/uzivatel/uzunoglu|title=Oficiální blog Yekta Uzunoglu {{!}} Vaše Věc|website=vasevec.parlamentnilisty.cz|access-date=2021-04-27}}</ref> == Jînenîgarî == Di sala 1953 de li bajêrê Farqînê wek zarokê malbatekî welatparezên kurd tê dinê. Salên 1967-1970’yan de lîse li Siweregê bi [[Mehmed Uzun|Mehmet Uzun]], [[Mehmet Vural]], [[Mahmût Çikman]], Dr. [[Bilal Pişirici]] re xwendiye. Û di sala 1970’yan de bi [[Necatî Siyahkan]] re rojnama “Siverek Kültür Gazetesi” de wek xwendekar kar kiriye. Birayê wî parêzerê navdar [[Erdinç Uzunoğlu]]<ref>{{Cite book|url=https://books.google.cz/books?id=jvZ6DwAAQBAJ&pg=PA172&lpg=PA172&dq=av.+erdin%C3%A7+uzuno%C4%9Flu&source=bl&ots=i9CRxRuWx6&sig=ACfU3U3eQdJBYCkHwhem5WLPR_e1HXzmUA&hl=cs&sa=X&ved=2ahUKEwj6y6v78YHiAhUMfFAKHf4rDZ4Q6AEwBHoECAcQAQ#v=onepage&q=av.%20erdin%C3%A7%20uzuno%C4%9Flu&f=false|title=Yoldaş Koçero|last=Üzülmez|first=Müslüm|date=2011-07-19|publisher=artcivic|isbn=9786054513024|language=tr}}</ref><ref>https://www.insanokur.org/uzunoglu-unutulmayacaktir-uzulmez/</ref> ye, helbestvanê navdar [[Rojen Barnas]] û [[Kendal Nezan]] jî kurxalê wî ne. Di sala 1971’ê de diçe [[Parîs]]<nowiki/>ê. Bi bûrsa rewşenbîrê kurd [[Kamiran Alî Bedirxan|Kamûran Alî Bedirxan]] Beg di navbera salên 1972 -1979’an li [[Prag]]<nowiki/>ê [[:en:Charles_University|'''di Zanîngeha navdar ÇARLS''']] de beşa pizîşkiyê dixwîne. Bi serfirazî dibe doktor. Di dema xwendekariyê de dibe endamê Komeleya Xwendekarên Kurd li Ewropayê. Di nav komeleyê de bi [[Tariq Aqrewi|Tariq Aqrewî,]] [[Mîrhem Yiğit]], [[Qadir Dîlan]], [[Muhemed Muhtedî]], [[Selîm Babanzade]], [[Muhemed Zaza]], [[Zagrosê Haco|Zagros Haco]] re kar dike<ref>{{Cite web|url=http://www.rukojmi.cz/clanky/3531-statecny-prazan-kurd-tariq-aqrawi|title=Statečný Pražan - Kurd: Tariq Aqrawi..|last=Uzunoglu -|first=-Yekta|website=Rukojmi.cz - Internetové noviny|access-date=2019-05-04|archive-date=2019-05-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20190504125000/http://www.rukojmi.cz/clanky/3531-statecny-prazan-kurd-tariq-aqrawi|url-status=dead}}</ref> Dema ku [[Çekoslovakya]] ji aliyê [[:en:Warsaw_Pact|'''Pakta Artêşa Varşovayê''']] ve tê dagirkirin di berxwedanê de dibe çalakvan bo mafên mirovan di [[Çekoslovakya|Komara Çekolovakya]]<nowiki/>yê de. Zelalpiştê şikesta şoreşa Mela [[Mistefa Barzanî]] nemir sala 1975’an de [[Sedam Huseyn]] ji dewleta [[Çekoslovakya|Çekoslovakyayê]] xwest ku xwendekarên kurdên [[Başûrê Kurdistanê|başûr]] bigrin û bişînin [[Bexda|Bex]]<nowiki/>da. Dewleta [[Komûnîzm|komunîst]] ku serokomar [[Gustáv Husák|Gûstav Hûsakê]] stalînîst bû her hefte xwendekarên kurd ji zanîngehan kom dikir û dişand Baxda û li Baxta [[Sedam Huseyn|Sedam]] ew didan kuştin. Di sala 1973 de Dr. [[Ebdulrehman Qasimlo]]yê li Pragê nas dike, dostanîya wan ta şehîdbûna Dr. Qasimlo di sala 1989 de dom dike, bi salan alîkarîya [[Partiya Demokrat a Kurdistana Îranê]] dike. Di sala 1975an da Yekta Uzunoğlu û Hacî Ehmedî (pêşeweyê [[Partiya Jiyana Azad a Kurdistanê|Partiya Jiyana Azadiya Kurdistanê]] [[Partiya Jiyana Azad a Kurdistanê|PJAK]]<nowiki/>ê) bi ser [https://www.swedenabroad.se/cs/embassies/%C4%8Desko-praha/ '''Konsolsoxaneya Swêde'''] de digrin<ref>{{Cite web|url=https://krd.riataza.com/2021/05/10/serdegirtina-sefaretxaneya-swede/|title=SERDEGIRTINA SEFARETXANEYA SWÊDÊ!|date=2021-05-09|website=RiaTaza|language=en-US|access-date=2021-06-02}}</ref>. Bi 20-30 xwendekarên kurd re greva birçîbûnê organîze dikin. Di dewra Gûstav Hûsakê Stanîlîst da xwendakarên kurd radestî Sedam dikin. “Swêd welatekî bealî ye” û ev çalakî di dinê de deng dide û şandina xwendekarên Kurdên Başûr li Bexda dide sekinadin, rejîma Sedam bi vê çalakiyê di vê warê de şikest dixwe. Dr. Yekta Uzunoğlu di sala 1976an de bi alîkariya hevalê xwe [https://www.biocev.eu/en/about/people/pavel-martasek.2016 '''Prof. Dr. Pavel Martasek'''] <ref>{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=https://s-ic.cz/cs/zamestnanci/prof-mudr-pavel-martasek-drsc/ |accessdate=2019-05-04 |archive-date=2019-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190504152400/https://s-ic.cz/cs/zamestnanci/prof-mudr-pavel-martasek-drsc/ |dead-url=dead }}</ref> û Vladîmîr Korenskî bi navebeynakariya çapxaneya Araratê ya neqanûnî li Komara Çekoslovakya ava dike û dehan pirtûk, namilke, nexşe Kurdistanê û nivîsên xwe, ya Dr. Ebdulrehman Qasimlo<ref>{{Cite web|url=http://www.kurdishinstitute.be/dr-qasimlo-hevpeyvin-bi-dr-yekta-uzunoglu-re/|title=Dr. Qasimlo, hevpeyvîn bi Dr. Yekta Uzunoglu re|date=2007-08-23|website=Kurdish Institute|language=en-US|access-date=2019-05-04}}</ref>, [[Kendal Nezan]] û yê Prof. Dr. [[Joyce Blau]], bi zimanên cuda-cuda çap dike, diweşîne û li Ewropa belav dike. Çapxaneya Araratê(Agirî) di dîrokê de yekem çapxaneya kurdî ye li Ewropayê.<ref>{{Cite web|url=http://krd.riataza.com/2019/02/26/serpehatiyeke-xeternek-capxaneya-ararate-u-xofa-sistema-komunist/|title=Serpêhatiyeke xeternek: Çapxaneya Araratê û xofa sîstema Komûnîst|date=2019-02-25|website=RiaTaza|language=en-US|access-date=2019-05-04}}</ref> Dr. Yekta Uzunoğlu di dema ku li koleja bijîşkiyê dixwîne, xortekî li dijî komînîzmê ye. Di wê dewrê da bi serokê [[Çekya|Komara Çekyayê]] [[Václav Havel|Vaclav Havel]] re di nava rêxistina 77an de cîh digre û wê demê di nava çalakiyên siyasî de ye. Dema ku [[Václav Havel|Vaclav Havel]] tê girtin, Dr. Yekta Uzunoğlu jî sirgûn dikin. Herwiha piştre Dr. Yekta Uzunoğlu li [[Parîs]]ê bi cîh dibe. 1982an lîsansa bilind û mastirê li ser nexweşiyên hundirîn dike. Bi wezîrê berê yê Karên Derveyî yê Fransayê [[Bernard Kouchner]] û bi komek hevalan re Rêxistina [[Bijîşkên Sînornenas]] ava dike. Hikûmeta Fransayê Dr. Yekta Uzunoğlu layiqê Bûrsa [https://www.pasteur.fr/en '''Enstitûya Pasteur'''] dibîne. Dr. Yekta Uzunoğlu piştî 5 mehan pispor / îxtîsasê, bi nameyekî spasdariya xwe ji hikûmeta Fransayê re dişîne û bûrs û hemû derfetên ku hikûmeta Fransayê jê re dabûn lê vedigerîne û Dr. Yekta Uzunoğlu, tevî hevalên xwe yên Bijîşkên Sînornenas diçe Kurdistana Îranê (Rojhilat), ji bo alîkariya şervanên Rojhilatê Kurdîstanê. Nexweşxaneyên sahra ava dike, dibistan bo ciwanên kurd li serê çîya vedike, dibe mamosteyên wan, li Kurdistana Rojhilat ji Qoturê ta Soma-Biradost di eniya şerê de wek peşmerge ciyê xwe digre.<ref>{{Cite web|url=https://www.nerinaazad.org/tr/columnists/yekta-uzunoglu/rojhilatin-yolunda-2|title=Yekta Uzunoğlu: Rojhilat'ın Yolunda - 2|website=Nerina Azad|language=tr|access-date=2019-05-04|df=|archive-date=2019-05-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20190504164302/https://www.nerinaazad.org/tr/columnists/yekta-uzunoglu/rojhilatin-yolunda-2|dead-url=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.nerinaazad.org/tr/columnists/yekta-uzunoglu/rojhilatin-yolunda-1|title=Yekta Uzunoğlu: Rojhılat'ın Yolunda - 1...|website=Nerina Azad|language=tr|access-date=2019-05-04|df=|archive-date=2019-05-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20190504164302/https://www.nerinaazad.org/tr/columnists/yekta-uzunoglu/rojhilatin-yolunda-1|dead-url=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://mezopotamya24haber.com/2017/07/29/li-ser-reya-rojhilat-2-dr-yekta-uzunoglu-nivisi/|title=Li ser rêya Rojhilat – 2 / Dr. Yekta UZUNOĞLU NİVÎSÎ|date=2017-07-28|website=Mezopotamya24Haber.com|language=tr|access-date=2019-05-04|df=|archive-date=2019-05-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20190504164302/https://mezopotamya24haber.com/2017/07/29/li-ser-reya-rojhilat-2-dr-yekta-uzunoglu-nivisi/|dead-url=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://mezopotamya24haber.com/2017/07/24/li-ser-reya-rojhilat-1-dr-yekta-uzunoglu-nivisi/|title=Lİ SER RÊYA ROJHİLAT – 1 / Dr. Yekta UZUNOĞLU NİVÎSÎ.|date=2017-07-24|website=Mezopotamya24Haber.com|language=tr|access-date=2019-05-04|df=|archive-date=2019-05-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20190504164302/https://mezopotamya24haber.com/2017/07/24/li-ser-reya-rojhilat-1-dr-yekta-uzunoglu-nivisi/|dead-url=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://alchetron.com/Yekta-Uzunoglu|title=Yekta Uzunoglu|last=|first=|date=|website=alchetron.com|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=2019-05-04}}</ref> Dr. Yekta Uzunoğlu hemwelatiyê Tirkiyeyê bû. Ji ber parastina mafê mirovan û alîkariya însanî ya kurdan û mirovan di sala 1987ê de ji hemwelatiya Tirkiyeyê tê avêtin. Li [[Almanya]]yê xwediyê statûya penaberiyê ye. Di 1983an de [[Enstîtuya Kurdî ya Parîsê|Enstîtûya Kurdî ya Parîsê]] bi [[Kendal Nezan]], [[:tr:Remzi_Raşa|Remzi Raşa]] û [[Yilmaz Guney]] re ava kiriye.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.cz/books?id=sOukCQAAQBAJ&pg=PA203&lpg=PA203&dq=kendal+nezan+yekta+uzunoglu&source=bl&ots=au1bBqAiqj&sig=ACfU3U0vhMD7XCr2HiUoK6MYNLdIIIZ-yA&hl=cs&sa=X&ved=2ahUKEwiPgYmAh4LiAhUH66QKHffkAscQ6AEwD3oECAgQAQ#v=onepage&q=kendal%20nezan%20yekta%20uzunoglu&f=false|title=Wiener Jahrbuch für Kurdische Studien (Ausgabe 2/2014): Schwerpunkt: Die Geschichte von kurdischen Studien und Kurdologie. Nationale Methodologien und transnationale Verflechtungen|last=Kurdologie|first=Österreichische Gesellschaft zur Förderung der|last2=Studien|first2=Europäisches Zentrum für kurdische|last3=Schmidinger|first3=Thomas|last4=Hennerbichler|first4=Ferdinand|last5=Six-Hohenbalken|first5=Maria Anna|last6=Osztovics|first6=Christoph|date=2015-05-22|publisher=BoD – Books on Demand|isbn=9783944690322|language=de}}</ref> 1983 - 1988 avakar û rêveberiya [[Enstîtûya Kurdî ya Bonnê]] kiriye. Herwiha Dr. Yekta Uzunoğlu di dema xwendekariyê de mecbûr dimîne çend welatan biguherîne.<ref>{{Cite news|url=https://www.taz.de/!1863398/|title=Türkische Fundamentalisten machen mobil|last=Bauer|first=Antje|date=1987-07-13|website=Die Tageszeitung: taz|pages=5|language=de|access-date=2019-05-04}}</ref> Li sala 1988 de cara yekem di dîroka Kurdîstanê de li Ewropayê li ser pelên kurt de li [[Monte Carlo]] de [https://www.youtube.com/watch?v=eI9oCh3UpOo radyoya kurdî] vekir û dest bi weşanên kurdî kir.<ref>{{Cite web|url=http://krd.riataza.com/2019/04/29/bi-kurti-ciroka-radyoya-monte-carlo-saxa-kurdi/|title=Bi kurtî çîroka Radyoya Monte Carlo şaxa Kurdî|date=2019-04-28|website=RiaTaza|language=en-US|access-date=2019-05-03}}</ref> Dr. Yekta Uzunoğlu, bi 10 zimanan bi awayekî herikî diaxive. Piştî têkçûyina komînîzmê vedigere Pragê. 1990î li [[Çekoslovakya]] 17 şîrketan ava dike<ref>{{Cite web|url=https://rejstrik.penize.cz/yekta-uzunoglu|title=Yekta Uzunoglu ⇒ Obchodní rejstřík {{!}} Peníze.cz|website=rejstrik.penize.cz|access-date=2021-04-27}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.podnikatel.cz/rejstrik/osoby/yekta-uzunoglu-898298/|title=MUDr. Yekta Uzunoglu, Diazova 305 v obchodním rejstříku|website=Podnikatel.cz|language=cs|access-date=2021-04-27}}</ref>. Sala 1994an de dewleta kûr ya Çek û Tirk Dr. Yekta Uzunoğlu tûşî problem û arîşeyan dikin. Herwisa di sala 1994an de rastî êrîşên hemwelatiyên Tirkiyeyê tê. Li [[Çekoslovakya]]yê kesên hemwelatiyên Tirkiyeyê yên ku bi nasnameyên sexte dijîn êrîşî Dr. Yekta Uzunoğlu dikin. Ji vê êrîşê zindî difilite<ref>{{Cite web|url=https://www.idnes.cz/zpravy/cerna-kronika/yekta-uzunoglu-pripad-o-ktery-uz-nikdo-nestoji.A060824_171901_prilohy_tha|title=Yekta Uzunoglu: případ, o který už nikdo nestojí|date=2006-08-24|website=iDNES.cz|access-date=2019-05-04}}</ref>.<ref>{{Cite web|url=http://www.rukojmi.cz/clanky/domaci-politika/3373-mudr-uzunoglu-ma-za-sebou-desive-zazitky-s-ceskou-justici-jako-nevinny-vytvoril-cesky-rekord-v-dobe-trvani-sveho-pobytu-2-5-roku-ve-vazebni-veznici-ve-znameni-policejniho-bezpravi-a-sikany|title=MUDr. Uzunoglu má za sebou děsivé zážitky s českou justicí; jako nevinný|last=Olšer -|first=-Břetislav|website=Rukojmi.cz - Internetové noviny|access-date=2019-05-04|archive-date=2019-05-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20190504161924/http://www.rukojmi.cz/clanky/domaci-politika/3373-mudr-uzunoglu-ma-za-sebou-desive-zazitky-s-ceskou-justici-jako-nevinny-vytvoril-cesky-rekord-v-dobe-trvani-sveho-pobytu-2-5-roku-ve-vazebni-veznici-ve-znameni-policejniho-bezpravi-a-sikany|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.milliyet.com.tr/ceklerden-2-milyar-euro-istiyor-magazin-1241789/|title=Çeklerden 2 milyar euro istiyor|website=MİLLİYET HABER - TÜRKİYE'NİN HABER SİTESİ|access-date=2019-05-04}}</ref> Bi hevkariya kesên neqanûnî/illegal yên Tirk ji aliyê polîsên Çekê ve tevî 3 kurdên din tê girtin. Dr. Yekta Uzunoğlu ji 13ê îlona 1994an heta 1997an di zîndane da dimîne. Yek kurdekî bi navê [http://edebiyatbahcesi.net/kose-yazisi/2146/mazlum-kurt-gafurun-haykiran-kani Gafur Gökmen]<ref>{{Cite web|url=http://edebiyatbahcesi.net/kose-yazisi/2146/mazlum-kurt-gafurun-haykiran-kani|title=Mazlum Kürt Gafur’un Haykıran Kanı… {{!}} Edebiyat Bahçesi|website=edebiyatbahcesi.net|access-date=2021-06-02}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.nerinaazad.cc/kr/columnists/yekta-uzunoglu/xwina-ku-diqire|title=Yekta Uzunoğlu: Xwîna Ku Dıqîre...|website=Nerina Azad|language=tr|access-date=2021-06-02}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://uzunoglu.blog.idnes.cz/blog.aspx?c=489429|title=Lidská etika a ti kteří způsobili smrt Kurda Gökmena ! část 1 - Blog iDNES.cz|website=iDNES.cz|access-date=2021-06-02}}</ref>piêtê berdana xwe 32 salîyê xwe de diçe rehma xwedê ji ber ku di girtigehê de nexweş dikeve û nayê dermakirin, kurdê dinê bi navê Hacî Bulut di girtigehê de dîn dibe.<ref name="Uzunoglu">{{Cite web|url=http://yektauzunoglu.com/zivotopis-yekta-uzunoglu/|title=Životopis Yekta Uzunoglu|last=Uzunoglu|first=Yekta|website=Yekta Uzunoglu|language=cs-CZ|access-date=2019-04-08}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.rukojmi.cz/clanky/792-lidska-etika-a-ti-kteri-zpusobili-smrt-kurda-gokmena-cast-2|title=Lidská etika a ti kteří způsobili smrt Kurda Gökmena ! část 2|last=Uzunoglu -|first=-Yekta|website=Rukojmi.cz - Internetové noviny|access-date=2019-05-04|archive-date=2019-05-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20190504163515/http://www.rukojmi.cz/clanky/792-lidska-etika-a-ti-kteri-zpusobili-smrt-kurda-gokmena-cast-2|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://krd.riataza.com/2019/02/14/xwina-ku-diqire/|title=XWÎNA KU DIQÎRE...|date=2019-02-13|website=RiaTaza|language=en-US|access-date=2019-05-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.pen-kurd.org/fransi/nous-accusons.html?fbclid=IwAR0IdaVyMpQpVzksgZnPgaUFguDFxp68BXmoZDm5brdRk-kfZZooA2Z3kBA|title=Nous accusons …|last=|first=|date=2007-08-23|website=Kurdish Institute|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20200811185602/http://www.pen-kurd.org/fransi/nous-accusons.html?fbclid=IwAR0IdaVyMpQpVzksgZnPgaUFguDFxp68BXmoZDm5brdRk-kfZZooA2Z3kBA|archive-date=2020-08-11|dead-url=yes|access-date=2019-05-04|df=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://edebiyatbahcesi.net/kose-yazisi/2146/mazlum-kurt-gafurun-haykiran-kani|title=Mazlum Kürt Gafur’un Haykıran Kanı… {{!}} Edebiyat Bahçesi|website=edebiyatbahcesi.net|access-date=2019-05-04}}</ref> [[Wêne:S poslanci Kurdského Parlamentu s ředitelem zahraničního odboru prezidenta České republiky Hynkem Kmoníčkem 21.12.2015.png|thumb|258x258px|Bi endamên [[Parlamena Kurdistanê|Parlamena Kurd]] re bi u Birêvebirê Beşa Derve ya Serokê [[Çekya|Komara Çek]] Hynek Kmoníček, ''21.12.2015'']] [[Rêxistina Efûyê ya Navneteweyî]] (Amnesty International)<ref>{{Cite web|url=https://www.amnesty.org/download/Documents/64000/eur710012007en.pdf|title=|df=dmy-all|access-date=2021-06-02|archive-date=2020-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20200304121058/https://www.amnesty.org/download/Documents/64000/eur710012007en.pdf|url-status=dead}}</ref> aşkere dike ku Dr. Yekta Uzunoğlu bi awayekî hiqûqî nehatîye dadmendkirin, nehatiye darizandin û careke din doza dadigehkirina wî ya hiqûqî dike<ref>{{Cite web|url=https://www.amnesty.cz/news/1104/ai-ma-obavy-o-spravedlivy-prubeh-procesu-mudr-uzunoglua|title=AI MÁ OBAVY O SPRAVEDLIVÝ PRŮBĚH PROCESU MUDR. UZUNOGLUA|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref><ref>{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=http://www.pen-kurd.org/fransi/ali-kilic/yekta-nicole-borvo.html |accessdate=2017-06-03 |archive-date=2020-08-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200811184405/http://www.pen-kurd.org/fransi/ali-kilic/yekta-nicole-borvo.html |dead-url=dead }}</ref> Di sala 2007an de Serokkomarê Çekyayê [[Václav Havel|Vaclav Havel]], xwediyê xelata Osakarê [[:en:Zdeněk_Svěrák|'''Zdeněk Svěrák''']] û 160 şexsiyetên herî navdarên [[Çekya|Komara Çek]] ji bo pîştevaniya têkoşîna Dr. Yekta Uzunoğlu dest bi greva birçîbûnê dikin, bi vê riyê êrîşên dewleta kûr a Çekya li ser Dr. Yekta Uzunoğlu ku berdewam e, protesto dikin.<ref>{{Cite web|url=https://tn.nova.cz/clanek/zpravy/domaci/kurdsky-lekar-uzunoglu-ukoncil-po-11-dnech-hladovku.html|title=Kurdský lékař Uzunoglu ukončil po 11 dnech hladovku|date=2007-03-25|website=tn.nova.cz|language=cs-CZ|access-date=2019-05-04|archive-date=2019-05-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20190504162332/https://tn.nova.cz/clanek/zpravy/domaci/kurdsky-lekar-uzunoglu-ukoncil-po-11-dnech-hladovku.html|dead-url=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://domaci.ihned.cz/c1-20731220-havel-bude-symbolicky-drzet-hladovku-za-uzunoglua|title=Havel bude symbolicky držet hladovku za Uzunoglua|last=a.s|first=Economia|date=2007-03-22|website=Hospodářské noviny|language=cs|access-date=2019-05-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.katyd.cz/clanky/otresne-svedectvi-kurdskeho-lekare.html|title=Otřesné svědectví kurdského lékaře|last=týdeník|first=Katolický|website=Katolický Týdeník|language=cs|access-date=2019-05-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.tyden.cz/rubriky/domaci/havel-hladovi-na-podporu-uzunoglua_6580.html|title=Havel hladoví na podporu Uzunoglua|last=webmaster@tyden.cz|first=TYDEN, www tyden cz, e-mail:|date=2007-03-22|website=TÝDEN.cz|language=cs|access-date=2019-05-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.lidovky.cz/domov/havel-bude-hladovet-za-kurdskeho-lekare.A070322_175316_ln_domov_man|title=Havel bude hladovět za kurdského lékaře {{!}} Domov|date=2007-03-22|website=Lidovky.cz|language=cs|access-date=2019-05-04}}</ref> Tiştekî ku Dr. Yekta Uzunoğlu bê tawanbarkirin nayê ditîn û di 31ê tîrmeha 2007an de dosyeya Dr. Yekta Uzunoğlu paqij derdikeve. Dr. Yekta Uzunoğlu dema di zîndanê de ye, rastî gelek miameleyên xirab tê û zerarê dibîne. 56 dozên hiqûqî derbarê berpirsan de vedike. Dozên tazmînatê di sala 2010an de bi dawî dibin.<ref>{{Cite web|url=http://kurdove.ecn.cz/dokumenty.shtml?x=1588690&fbclid=IwAR39JziXb48DcXChDsFoQRgiT_ixtefkEVIItUxMwcZtx9Iyu4t9FQ2_z7E|title=Kurdové a Kurdistán - dokumenty|website=kurdove.ecn.cz|access-date=2019-04-08}}</ref> Yekta Uzunoğlu di dîroka hiqûqa Komara Çekyayê de tazmînata herî mezin bi dest dixe. Yên ku komara dewleta kûr ya Çekya bi wî dane jiyandin, di pirtûka bi navê [http://yektauzunoglu.com/publikace/vypoved/ '''"Îfade"'''] dinivsîne û pirtûk bi deh hezaran çap dibe û li zimanê almanî jî tê wergerandin û bi almanî jî çap dibe. [http://www.kurdishinstitute.be/13113/ Dr. Yekta Uzunoğlu di 21.01.2015an de di mala xwe da rastî êrîşa kuştinê hatiye. Lê bi zindî filîtiye.] Kujer bi aliyê rêxistineke ku dixwazin Dr. Yekta Uzunoğlu bikujin ve hatiye organîzekirin. Doz hîna berdewam dike.<ref name="Uzunoglu"/> Dr. Yekta Uzunoğlu hemwelatiyê Almanyayê ye. Bavê du keçan e, 3 zarokên wî hene. Li Pragê li Komara Çekya dijî. Wî bi tevahî 51 pirtûk bi zimanên cuda-cuda nivîsine, wergerandine û weşandine. Dr. Yekta Uzunoğlu 10 zimanan zane.<ref name="Uzunoglu"/> == Xelat == [[Wêne:Yekty Uzunoglu s Václavem Havlem.jpg|thumb|206x206px|Yekta Uzunoğlu bi [[Václav Havel]] re, ''2006'']]Di sala 2006an de saziya herî navdar Harta 77 xeleta herî bi prestîj (Frantîsek Krîegel) ya Komara Çek ji destê serokomar Vaclav Havel bona cesaretê xwe li şerê hember bêedaletiyê, neheqîyê werdigire û dibe biyaniyê yekem li dîroka komara Çek de ku vê xelatê bi dest dixe.<ref>{{Cite web|url=https://ekolist.cz/cz/zpravodajstvi/zpravy/nadace-charty-77-vyhlasuje-cenu-frantiska-kriegla?fbclid=IwAR0BPWHLPKg4xJZNuSYnPf1_6j8HuBf2x8GzUbVvCceSKqpfollfIuMewSA|title=Nadace Charty 77 vyhlašuje Cenu Františka Kriegla|website=Ekolist.cz|access-date=2019-05-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.radio.cz/cz/rubrika/zpravy/laureatem-ceny-frantiska-kriegla-se-stal-yekta-uzunoglu?fbclid=IwAR36n_EhDDRkv2qVotNZVy_Ck0cILDSaNjXk_xHQVMinbSEGr49WDliyGj4|title=Laureátem ceny Františka Kriegla se stal Yekta Uzunoglu|website=Radio Praha|language=cs|access-date=2019-05-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.pen-kurd.org/kurdi/fuatakpinar/buyereke-diroki-li-praga-paytext.html?fbclid=IwAR0qLxPqAbcj59_x0l1xxWnCcFVXxiRogdadx2K0NBUkcDFXjg6ZQzwTHe0|title=BÛYEREKE DÎROKÎ LI PRAGA PAYTEXT|last=|first=|date=|website=www.pen-kurd.org|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=2019-05-04}}{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == 2017 Girtina Yekta Uzunoglu li Komara Çekî == Pişta êrişa DAIŞê di sala 2014 Dr. Yekta Uzunoglu hember vê êrişê disekine, alîkariya Kurdên Rojava dike, bi cîgirê komîsyona leşkerîya Parlamena Ewropî J. Stetina re diçe Kobanê û [[Nesrîn Abdullah]] ([[Yekîneyên Parastina Jinê|YPJ]]) tîne Komara Çek, dîsa di sala 2015an de dibe sedem ku serok Mesûd Barzanî tê Komara Çek û 20.12.2015 parlamenterên Kurdistanê tîne Komara Çek. Roja 21.01.2015 de sûcdarekî navdar Vaclav Faktor ku hemkarê polîsê [[Çekya|Komara Çek]] e bi şev dikeve mala Dr. Yekta û dixwaze wî bikuje, polîs wî digre lê rojekî şûn de wî berdide. Yekta Uzunoglu di 28ê nîsana 2017an de li Pragê bê sebeb tê girtin (li ser daxwaza Sefîrê tirk). Dotira rojê ew bi biryara dadgehê tê serbestkirin.<ref>{{Cite web|url=https://krd.sputniknews.com/ewropa/201704295994528-Yekta-Uzunoglu/|title=Dr Yekta Uzunoglu li Çekyayê hat girtin|last=Sputnik|website=krd.sputniknews.com|language=ku|access-date=2018-07-01}}</ref> Li gorî xwe Uzunoğlu li ser daxwaza balyoza tirk li Prag ji alî polîsên ku bi wan re kar dikin hat girtin.<ref>http://www.kurdistana-bakur.com/modules.php?name=News&file=article&sid=9245{{Mirin girêdan|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Dadgeha Ewlekariyê ya Komara Çek bi daxuyaniya 13ê sibata 2018an de, di binê vê pelê de hatiye belavkirin: III. ÚS 1920/17, bi devê kadî [[Prof. Dr. JUDr. Jan Filip CSc]] ragihand ku girtina Yekta Uzunoglu di 28ê çileya paşîna (2017) de dijî qanûna ewlekariyê bû û komara çek mahkûm kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.usoud.cz/program-jednani-soudu/iii-us-192017/|title=Program jednání soudu - Ústavní soud|website=www.usoud.cz|language=cs|access-date=2018-04-27|archive-date=2019-04-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20190423143028/https://www.usoud.cz/program-jednani-soudu/iii-us-192017/|dead-url=yes}}</ref> == 2019 - Biryara Dewleta Tirk bo girtina Dr. Yekta Uzunoglu == Di 2015ê de li ser daxwaza [[Parlamenter]]<nowiki/>ê [[Parlamena Ewropayê]] û cîgirê serokê komîsyona parastinê Parlamena Ewropayê MEP [[Jaromir Stetina]] û Yekta Uzunoglu bi hev re çûne Bakurê Sûrîyê ([[Rojavaya Kurdistanê|Rojava]]) da ku li ser şerê dijî DAIŞê bo Parlamena [[Ewropa]] lêkolîn bikin. Piştî vegera xwe, Jaromîr Stetîna hem li ser rûpela xwe û hem jî li ser rûpela fermî ya Parlamena Ewropayê çend wêneyan li gel şerwanên kurd ku li dijî [[Dewleta Îslamî ya Iraq û Şamê|DAÎŞ]]<nowiki/>ê şer dikirin weşandiye.<ref>{{Cite web|url=https://www.eppgroup.eu/newsroom/photos/stetina-visit-to-kobani/visit-of-jaromir-stetina-mep-to-kobani?fbclid=IwAR3rS2uaEpH2P4IvrTqEVFLIfMofkBD9ISjT9nrx0EK0ID4oCaLFlCcNrs8|title=Štĕtina visit to Kobani|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Dr.Yekta Uzunoglu jî wan wêneyan bi destûra Jaromîr Stetina ser [[Twitter|Twitterê]] xwe de parve kiriye. Di çileya 2019an de li Tirkîye Yekta Uzunoglu ku biraziyê Dr. Yekta Uzunoglu ye tê girtin. Derdikeve holê ku Tirkîye ji sedema van wêneyan biryara girtina Dr. Yekta Uzunoglu daye û bi şaşî birazîyê wî berçav kirine ku navê wî jî Yekta Uzunoglu ye. Dr. Yekta Uzunoglu hemwelatîyê [[Almanya]]<nowiki/>yê ye, çendan parlamenterên Alman, [[Jaromîr Stetina]] û parlamenterên din ya Parlamena Ewropayê, PENa Kurd û gelek kesayetiyên navdarên Çek û Alman vê biryara dewleta Tirkan protesto kirin. Ew wêne ku bûye sedama bîryara girtina Dr. Yekta Uzunoglu ta roja îro jî li ser malpera fermî ya Parlamena Ewropî de zeliqandî ye û ji her kesî re vekiriye.<ref>{{Cite web|url=http://www.novarepublika.cz/2019/03/turecko-zneuziva-institut-interpolu-k.html|title=Turecko zneužívá institut Interpolu k pronásledování novinářů a spisovatelů v zahraničí kritických k Turecku|last=David|first=Vystavil Ivan|access-date=2019-05-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.vlasteneckenoviny.cz/?p=220470|title=Stanovisko Amnesty International: Turecká republika – MUDr. Yekta Uzunoglu {{!}} Vlastenecké noviny|language=cs-CZ|access-date=2019-05-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://blisty.cz/art/95188-amnesty-international-problematicka-situace-v-turecku-a-yekta-uzunoglu.html|title=Amnesty International: Problematická situace v Turecku a Yekta Uzunoglu {{!}} 12. 4. 2019|date=2019-04-12|website=Britské listy|language=en|access-date=2019-05-04}}</ref> == Pirtûk == * Yekta Geylanî : '''Siverek Kültür Gazetesi''' ''<u>(Rojnameya Çandî ya Siweregê)</u> -'' Bî Necati Siyahkan, ''1970''<ref>{{Cite web|url=http://www.uzunoglu.info/vydavatelska-publikacni-cinnost.html|title=Yekta Uzunoglu - Vyd. - publ. čin.|date=2012-02-18|website=web.archive.org|access-date=2021-04-23|archive-date=2012-02-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20120218095825/http://www.uzunoglu.info/vydavatelska-publikacni-cinnost.html|url-status=bot: unknown}}</ref> *Yekta Geylanî : '''Ronahî''' - Kovar, ''1971-1973''<ref>{{Cite web|url=http://yektauzunoglu.com/publikace/vydavatelska-a-publicisticka-cinnost/|title=Vydavatelská a publicistická činnost|last=Uzunoglu|first=Yekta|website=Yekta Uzunoglu|language=cs-CZ|access-date=2021-04-23}}</ref> * Yekta Geylanî : '''Le Probleme Kurde''' - ''<u>(Pirsa Kurdan)</u>'' - Bî Prof. Joyce Blau, [[:fr:Sorbonne_Université|''Zanîngeha Sorbonne'']] - Prag, ''1977'' *Yekta Geylanî : '''[http://yektauzunoglu.com/ku/ji-arsive/1986-isa-dice-qudise/ Îsa Diçe Qudisê] -''' ''1986''<ref>{{Cite web|url=http://yektauzunoglu.com/ku/ji-arsive/1986-isa-dice-qudise/|title=Îsa Diçe Qudisê|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> * Yekta Geylanî : '''[http://yektauzunoglu.com/ku/ji-arsive/1986-isa-can-dide-miriya/ Îsa Can Dide Mirîya] -'''''1986''<ref>{{Cite web|url=http://yektauzunoglu.com/ku/ji-arsive/1986-isa-can-dide-miriya/|title=Îsa can dide mirîya|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> * Yekta Geylanî : '''[http://yektauzunoglu.com/ku/ji-arsive/1986-yunis/ Yûnis]''' - ''1986''<ref>{{Cite web|url=http://yektauzunoglu.com/ku/ji-arsive/1986-yunis/|title=Yûnis|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> * Yekta Geylanî : '''[http://yektauzunoglu.com/ku/ji-arsive/1985-bi-kurdi-binivisine-hey-le/ Hey lê; Bi kurdî binivîsîne] -''' ''1985'' * Yekta Geylanî : '''Kovara Mizgîn''' ''[http://yektauzunoglu.com/ku/ji-arsive/1983-kovara-mizgin/ 1983] / [http://yektauzunoglu.com/ku/ji-arsive/1984-kovara-mizgin/ 1984] / [http://yektauzunoglu.com/ku/ji-arsive/1985-kovara-mizgin-185/ 1985]'' *Yekta Geylanî : '''[http://yektauzunoglu.com/de/archiv/1984-passion-der-kurden/ Passion der Kurden]''' ''<u>(Cefayê Kurdan)</u>'' - Zanîngeha Dortmundê û [https://tr.pinterest.com/yektauzunoglufarqini/enst%C3%AEtuya-kurd%C3%AE-ya-bonn%C3%AA/ '''Enstîtuya Kurdî ya Bonnê'''] çap kirin. Prof. Pfeipfer jî berpirsîyarê redaksîonê bû.- Bonn, ''1984'' * Yekta Geylanî : '''Láska u Kurdů''' ''<u>(Evîna Kurdan)</u>'' - Li nav salên 1976-1979 de di çaêxana dizî ya Yekta Uzunoglu bi navê Ararat de li Prag hat weşandin. Nûsxeyê wan li [[:en:Libri_Prohibiti|<u>pirtûkxana Libri Prohibri li Komara çekî</u>]] de heye. Di vê pîrtokxane de tenê pîrtokên ku di dema komunîzmêde dizî hatine çap kirin hene. *Yekta Geylanî : '''[http://yektauzunoglu.com/dokumenty/1977-zeme-kurdu/ Země Kurdů]''' ''<u>(Welatê Kurdan)</u>'' - Li nav salên 1976-1979 de di çaêxana dizî ya Yekta Uzunoglu bi navê Ararat de li Prag hat weşandin. Nûsxeyê wan li [[:en:Libri_Prohibiti|<u>pirtûkxana Libri Prohibri li Komara çekî</u>]] de heye. Di vê pîrtokxane de tenê pîrtokên ku di dema komunîzmêde dizî hatine çap kirin hene. *Yekta Geylanî : '''[http://yektauzunoglu.com/dokumenty/1977-legenda-o-kurdech/ Legenda o Kurdech]''' ''<u>(Destana Kurdan)</u>'' -Li nav salên 1976-1979 de di çaêxana dizî ya Yekta Uzunoglu bi navê Ararat de li Prag hat weşandin. Nûsxeyê wan li [[:en:Libri_Prohibiti|<u>pirtûkxana Libri Prohibri li Komara çekî</u>]] de heye. Di vê pîrtokxane de tenê pîrtokên ku di dema komunîzmêde dizî hatine çap kirin hene. * Yekta Geylanî : '''[http://yektauzunoglu.com/de/archiv/09-1982-mehdi-zana-muss-gerettet-werden/ Mehdi Zana Muss Gerettet Werden]''' ''<u>(Mehdî Zana Divê Were Azad Kirinê</u>)'' - Bonn, ''1982''<ref>{{Cite web|url=http://yektauzunoglu.com/de/archiv/09-1982-mehdi-zana-muss-gerettet-werden/|title=09-1982 - MEHDI ZANA MUSS GERETTET WERDEN|last=Uzunoglu|first=Yekta|website=Yekta Uzunoglu|language=de-DE|access-date=2019-04-14}}</ref> *Yekta Geylanî : '''[https://tr.pinterest.com/yektauzunoglufarqini/enst%C3%AEtuya-kurd%C3%AE-ya-bonn%C3%AA/jenos%C3%AEd-hember-%C3%A7anda-kurd%C3%AE-li-turk%C3%AEye-1982/ Der kulturelle Völkermord an den Kurden in der Türkei]''' <u>''(Jenosîda Çandêyîya Kurdan li Tirkîye)''</u> - Bonn, ''1982'' * Yekta Geylanî : Thomas Bois: '''Kurdische Volksdichtung''' <u>''(Helbestên Gelêrî yên Kurdan''</u>'') -'' Kurdisches Institut - Bonn, ''1985'' * Yekta Geylanî : '''[http://yektauzunoglu.com/ku/ji-arsive/1985-musika-kurdi/ Kurdische Musik]''' <u>''(Musîka Kurdî)''</u> - Kurdisches Institut -ISBN 3-925519-02-5 - Bonn, ''1985'' *Yekta Geylanî : '''Ferhenga Kurdî-Germenî û Germenî-Nurdence''' - ''1987'' * Yekta Geylanî : D. N. MacKenzie: '''Kurdische Grammatik''' <u>''(Rêzimana Kurdî)''</u> - Xebatekê li ser berhemên Celadet Bedir Xan û Roger Lescott e. - Kurdisches Institut - Bonn, ''1986'' * Yekta Uzunoglu : '''[http://yektauzunoglu.com/dokumenty/1979-kurdske-prislovi/ Kurdská Přísloví]''' <u>''(Gotinên Pêşiyan yên Kurdî)''</u> - Yekta Uzunoglu ji zimanê kurdî wergerandîye zimanê çekî û di weşanxana xwe Merîdîan de daye weşandinê - Prag, ''1993'' *Yekta Geylanî : '''Wenn Man ins Krankenhaus Musst''' <u>''(Gava ku Hûn Hewce ne ku Biçin Nexweşxanê)''</u> ''-'' ê nivîsandîye Yekta Geylanî ye - Weşanger jî Xaça Sor a Almanî û Enstîtûya Kurdî ya Bonnê ye , ''1984''<ref>{{Cite web|url=http://www.uzunoglu.info/vydavatelska-publikacni-cinnost.html|title=Yekta Uzunoglu - Vyd. - publ. čin.|date=2012-02-18|website=web.archive.org|access-date=2021-04-23|archive-date=2012-02-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20120218095825/http://www.uzunoglu.info/vydavatelska-publikacni-cinnost.html|url-status=bot: unknown}}</ref> *Yekta Geylanî : '''Jinên Kurd li Almanya''' - Nivîskar û weşanvan : Dr. Yekta Uzunoglu, ''1984'' *Yekta Geylanî : '''[http://yektauzunoglu.com/ku/ji-arsive/1985-plandayina-malbate/ Plandayîna Malbatê]''' - Bonn, ''1985'' *Yekta Geylanî : '''Kurdish Music Anthology''' <u>''(Antolojiya Muzîka Kurdî)''</u> ''- 1984'' *Yekta Uzunoglu : '''The Destiny of M.Karataş – A Story of a Man in Exile''' <u>''(Qedera M.Karataş - Çîrokek mirovek li sirgûnê)''</u> - Bonn, ''1985'' * Yekta Geylanî : [http://yektauzunoglu.com/de/archiv/ein-kurde-im-mahlwerk-des-uberganges/ '''Ein Kurde im Mahlwerk des Übergangs ; Ein Bericht aus Tschechien''']''<u>( Kurdekî li Nav Çarxên Dîrokê de ; Nûçekî ji Komara Çek)</u>'' - Bi pêşgotinê Bernhard von Grünberg û bi pêşkêşvaniya František Janouch, ''2007'' * Yekta Uzunoglu : '''[http://yektauzunoglu.com/publikace/vypoved/ Výpověd]''' <u>''(Şahidî)''</u> ''-'' Akropolis - Prag, ''2008''<ref>{{Cite web|url=https://aleph.nkp.cz/F/AY1IXFEAA24C1UMD9GTI1KBE83I83U7XHA7SCAJJG5Q2FEMM18-18992?func=full-set-set&set_number=218003&set_entry=000004&format=999|title=SKC - Úplné zobrazení záznamu|website=aleph.nkp.cz|access-date=2021-04-23}}</ref> *Yekta Uzunoglu : '''Ekonomické Perspektivy ČR''' <u>''(Perspektîfên Aborî ya Komara Çek)''</u> - [[:tr:Václav_Klaus|V. Klaus (serokvezîr)]], I. Kočárník ( wezîrê aborîyê), K. Dyba ( wezîrê sanayîyê), J. Zieleniec,(wezîrê karên derva), J. Lux ( wezîrê ziratê) -Dr.Yekta Uzunoglu - Weşanxane Meridian ku ya Yekta Uzunoglu bû - ISBN 80-901588-0-3- Prag, ''1993'' * Yekta Uzunoglu : '''[https://www.databazeknih.cz/knihy/islamsky-trojsky-kun-v-ceske-republice-353772?show=alldesc Islamistický Trojský Kůň v České Republice]''' <u>''(Hespê Troyayê îslamîstan di Komara Çek de)''</u> ''-''ISBN 978-80-906487-2-2, ''2017'' *Yekta Uzunoglu : '''[https://tr.pinterest.com/yektauzunoglufarqini/zindandan-%C3%A7%C4%B1%C4%9Fl%C4%B1klar-qir%C3%AEna-zindanan-yekta-uzuno%C4%9Flu/ Qirîna Zindanan]''' - Ev pîrtûk yekem pîrtûka Yekta Uzunoğlu ye ku li Tirkiyê hat weşandin''ê -'' Weşanxana Îzan, ''2021'' *Yekta Uzunoglu : '''[https://tr.pinterest.com/yektauzunoglufarqini/ap%C3%AA-m%C3%BBsa-100-ya%C5%9F%C4%B1nda/ Apê Mûsa 100 Yaşında!]''' ''<u>(Mûsa Anter 100 salîya xwe de !)</u> -'' Pîrtuk jîbîranîna Mûsa Anter e ku Dr. Yekta Uzunoğlu wî şexsen naskiribû û bi çendan kesayetên nasdarên Kurd re wî pîrtûkê nivîsandin. Weşanxana Aram - ''2020'' *Yekta Uzunoglu : '''[https://tr.pinterest.com/yektauzunoglufarqini/b%C3%AEran%C3%AEn/ Bîranîn]''' - Ev pirtûk yekem weşanê Dr.Yekta Uzunoglu'ye ku bi kurdî û li Tirkîye diweşîne. Weşanxana Sitav, ''2021''<ref>{{Cite web|url=https://cz.pinterest.com/yektauzunoglufarqini/b%C3%AEran%C3%AEn/|title=2 Best Bîranîn images in 2021|website=Pinterest|language=en|access-date=2021-05-01}}</ref> *Necati Siyahkan : [https://tr.pinterest.com/yektauzunoglufarqini/nata%C5%9Fa-necati-siyahkan/ '''Nataşa'''] - Pirtûka helbestvanê Kurd ê navdar rehmetî Necatî Sîtahkan cardin bi nivîsekî Dr.Yekta Uzunoglu. Weşanxana Îzan, ''2021''<ref>{{Cite web|url=https://cz.pinterest.com/yektauzunoglufarqini/nata%C5%9Fa-necati-siyahkan/|title=NATAŞA - Necati Siyahkan|website=Pinterest|language=en|access-date=2021-05-01}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.nerinaazad.cc/kr/columnists/yekta-uzunoglu/sembola-esaleta-kurd-necati-siyahkan|title=Yekta Uzunoğlu: Sembola Esaleta Kurd: Necatî Sıyahkan|website=Nerina Azad|language=tr|access-date=2021-06-04}}</ref> Wergerên Di Nav Zimanê Kurdî *[[:tr:Karel_Čapek|'''Karel Čapek''']] **'''[[:cs:R.U.R.|R.U.R]]''' - ''Dema ku Yekta Uzunoglu di <u>Zanîngeha Çarlsê</u> li Prag pizijkîyê dixwen vê pîrtokê vegeran zimanê çekî û di çapxana xwe ya dîzî bi navê <u>Ararat</u> de çap kir.'' **[[:cs:Bílá_nemoc|'''The White Disease''']] <u>''(Birîna Spî)''</u> ''- Dema ku Yekta Uzunoglu di [[:en:Charles_University|<u>Zanîngeha Çarlsê</u>]] li Prag pizijkîyê dixwen vê pîrtokê vegeran zimanê çekî û di çapxana xwe ya dîzî bi navê <u>Ararat</u> de çap kir.'' **[[:cs:Matka_(drama)|'''The Mother''']] <u>''(Dayik)''</u> - ''Dema ku Yekta Uzunoglu di [[:en:Charles_University|<u>Zanîngeha Çarlsê</u>]] li Prag pizijkîyê dixwen vê pîrtokê vegeran zimanê çekî û di çapxana xwe ya dîzî bi navê <u>Ararat</u> de çap kir.'' **'''1974 -''' * [[Molière|'''Molière''']] ** '''The Forced Marriage''' <u>''(Zewaca Bê Dil)''</u> ''- Dema ku Yekta Uzunoglu di [[:en:Charles_University|<u>Zanîngeha Çarlsê</u>]] li Prag pizijkîyê dixwen vê pîrtokê vegeran zimanê çekî û di çapxana xwe ya dîzî bi navê <u>Ararat</u> de çap kir.'' ** '''1979''' * [[:cs:Evangelium_podle_Lukáše|'''Incîle Luqe''']] -''1985'' * [[:cs:Evangelium_podle_Marka|'''Incîlê Marco''']] - ''1987'' * '''[[:cs:Genesis|Genesis]]''' - ''Bonn, 1987'' * '''[[:cs:Exodus|Exodus]]''' - ''Bonn, 1987'' Wergerên Di Nav Zimanê Çekî * '''33 Kurşun''' <u>''(33 Gule)''</u> - '''<u>Ahmed Arif</u>''' ''-'' Ji hêla '''[[PENa Navneteweyî|Klûba PEN-ê]]''' ve hatî şandin * '''[https://aleph.nkp.cz/F/QSSVEAH93M1QXREQXRVRH55PM5Q8E2H3QHGUK5VJDHJXSQ8RF7-18035?func=full-set-set&set_number=217992&set_entry=000003&format=999 Hasretinden Prangalar Eskittim]''' - ''(Touhou Po Tobě Mi Pouta Zrezavěla)'' ''-'' '''<u>Ahmed Arif</u>''' ''-'' Ji hêla '''[[PENa Navneteweyî|Klûba PEN-ê]]''' ve hatî şandin<ref>{{Cite web|url=https://aleph.nkp.cz/F/QSSVEAH93M1QXREQXRVRH55PM5Q8E2H3QHGUK5VJDHJXSQ8RF7-18035?func=full-set-set&set_number=217992&set_entry=000003&format=999|title=SKC - Úplné zobrazení záznamu|website=aleph.nkp.cz|access-date=2021-04-23}}</ref> - ''2009'' == Girêdanên derve == {{Commonscat-b|Yekta Uzunoglu}} * [https://cs.wikiquote.org/wiki/cs:Yekta_Uzunoglu '''Yekta Uzunoglu'''] - ''Wikiquote(Çekî)'' * [http://yektauzunoglu.com/ku/serupel/ '''Bloga kesane'''] ya Yekta Uzunoglu *'''[https://uzunoglu.blog.idnes.cz/ Bloga iDNES]''' *'''[http://vasevec.parlamentnilisty.cz/uzivatel/uzunoglu Bloga Parlamena Çek]''' *[https://web.archive.org/web/20120218095825/http://www.uzunoglu.info/vydavatelska-publikacni-cinnost.html '''Lîsteya weşanên û çapemanîya Yekta Uzunoglu'''] *[https://tr.pinterest.com/yektauzunoglufarqini/_saved/ '''Arşîva wêneyên'''] Yekta Uzunoglu ya kesane *[https://aleph.nkp.cz/F/?ccl_term=wau=xx0071692+or+wkw=xx0071692&func=find-c&local_base=skc '''Lîsteya weşan û wergerandinên Yekta Uzunoglu'''] [[:cs:Souborný_katalog_České_republiky|'''di kataloga gelerî ya Komara Çek de''']] == Çavkanî == {{çavkanî|2}} [[Kategorî:Bijîşkên kurd]] [[Kategorî:Kesên ji Farqînê]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1953]] hljjo4i50dc6p400vkniiwq99vdwa7v Pergala Rojê 0 9783 1093881 1082639 2022-07-31T01:43:45Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Solar System size to scale ku.svg|270px|thumb|Roj û gerstêrkên pergala rojê]] [[Wêne:Planets and sun size comparison.jpg|thumb|270px|Berhevdan ên roj û gerstêrkên pergala rojê]] '''Pergala Rojê''' an jî '''Rojbend''', pergalakeye ku ji [[roj]]ê û [[exter]]ên li dor wê pêk tê. Serekîtirîn parçê ya pergala rojê [[Roj]] e ku 98,6% ji [[bariste]] ya wê pergalê pêktîne û [[rakêş]] a wê her tişt di [[xulgeh]] a xwe radigre. Pergala rojê ji cîsmên ku rasterast li dora Rojê dizivirin, yên herî mezin çar girse yên gaz û qeşayê û çar gerstêrkên bejayî ne, li pey wê hejmareke nenas ji gerstêrkên dwarf û bêhejmar cismên Sîstema Rojê ne. Pergala Rojê 4.6 mîlyar sal berê ji hilweşîna gravîtîkî ya ewrek molekular a mezin a navstêrkî ava bûye. Çar gerstêrkên mezin ên pergala derve bi giranî ji gerstêrk ên bejahî girtirin. Du gerstêrkên herî mezin, Jupiter û Saturn, gerstêrkên mezin ên gazê ne, ku bi giranî ji hîdrojen û helyûmê pêk tên; 2ê yên din, Uranus û Neptun, girseyî yên mezin ên qeşayê ne, ku bi piranî ji maddeyên ku li gorî hîdrojen û helyûmê xalên helînê yên kêm in pêk tên, ku jê re dibêjin av, wek av, amonyak û metan. Heşt rêgehên dorveger ku jê re ekliptîk tê gotin li nêzî rêgeha Dinyayê ne. Di pergala Rojê de tiştên biçûktir jî hene. Kembera asteroîdê ya ku di navbera valahiya Mars û Jupîterê de ye. Ev cîsmên vir ji kevir, metal û ji qeşayê pêk tên. Li derveyî gerda Neptûnê kembera Kuiper û dîska belavbûyî ne ku hêjmara tiştên ku bi piranî ji qeşa û keviran pêk tên û ji derveyî wan jî hêjmara adenoidan a ku nû hatine keşfkirin hene. Di nav van cîsman de hinek tişt bi qasî ku di bin gravîteya xwe de hatine dorpeç kirin û bi vî rengî di bin hinek pênaseyan de bibin gerstêrk, mezin in. Her çend nîqaşek berbiçav heye ku dê çend tiştên weha hebin.<ref>{{Cite web|url=https://mikebrownsplanets.com/2011/08/free-dwarf-planets.html|title=Free the dwarf planets!|last=Brown|first=Mike|access-date=2022-01-05|archive-date=2022-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20220212050526/https://mikebrownsplanets.com/2011/08/free-dwarf-planets.html|url-status=dead}}</ref> ==Vedîtin û lêgerîn == Di pirraniya dîrokê de, mirovahiyê têgeha Sîstema Rojê nas nekiriye û hêj jî bi awayekî aram fam nekiriye. Piraniya mirovan heya Serdema Navîn a Dereng – Ronesansê bawer dikirin ku Erd li navenda gerdûnê rawestayî ye û bi awayekî kategorî ji tiştên xwedayî an ethereal ên ku di ezman re diçûn cûda ye. Her çend fîlozofê Yewnanî [[Aristarchusê Samosî]] li ser ji nû vesazkirina helîosentrîk a gerdûnê texmîn kiribe jî, [[Nicolaus Copernicus]] yekem bû ku ji hêla matematîkî ve pergalek helîosentrîk a pêşbînîker pêşxistibû.<ref>{{Cite journal|last=Rufus|first=W. Carl|date=1923-01-01|title=The astronomical system of Copernicus|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1923PA.....31..510R|journal=Popular Astronomy|volume=31|pages=510|issn=0197-7482}}</ref> Di sedsala 17an de Galileo keşf kir ku roj bi lekeyên rojê hatine nîşankirin û li rêgeha Jupiter çar satelaytan wî hene. Christiaan Huygens li pey vedîtinên [[Galileo Galilei|Galileo]], satelaytên Saturn Tîtan û xuyabûna xelekên Saturn keşf kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.esa.int/About_Us/ESA_history/Christiaan_Huygens_Discoverer_of_Titan|title=Christiaan Huygens: Discoverer of Titan|website=www.esa.int|language=en|access-date=2022-01-05}}</ref> Li dora sala 1677an de Edmond Halley li ser Rojê rêwîtiyek Merkûrê dît û wî pê derxist ka çawa çavdêrîyên parallaxa rojê ya gerstêrkekê (bi awayekî îdealtir bikaranîna veguhastina Venusê) dikare ji bo trîgonometrîkî dûrahîyên di navbera Erd, Venus û Rojê de bê tesbît kirin.<ref>{{Cite journal|last=Chapman|first=Allan|date=2004|title=Jeremiah Horrocks, William Crabtree, and the Lancashire observations of the transit of Venus of 1639|url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S1743921305001225/type/journal_article|journal=Proceedings of the International Astronomical Union|language=en|volume=2004|issue=IAUC196|pages=3–26|doi=10.1017/S1743921305001225|issn=1743-9213}}</ref> Di sala 1705an de Halley da zanîn ku dîtinên dûbare yên kometek ji heman mejiyê bûn. Her 75-76 salan carekê bi rêkûpêk vedigerin. Her çend ev yek di sedsala 1emîn de ji hêla Seneca ve di derbarê kometan de hate teorîze kirin jî ev yekem delîl e ku ji xeynî gerstêrkan cismên din jî li dora rojê dizivire. Dora sala 1704an de cara pêşîn bi îngilîzî peyva " Pergala Rojê " derket.<ref>{{Cite web|url=https://www.etymonline.com/search?q=solar%20system|title=solar system {{!}} Search Online Etymology Dictionary|website=www.etymonline.com|access-date=2022-01-05}}</ref> Di sala 1838an de Friedrich Bessel parallaxeke stêrkî bi awayekî serkeftî pîvand, guhertineke berbiçav di pozîsyona stêrka ku ji hêla tevgera [[Erd|erdê]] ve li dora rojê hat afirandin, ku yekem delîla rasterast, ceribandî ya heliocentrismê peyda dike. Pêşveçûnên di stêrnasiya çavdêriyê de û karanîna keştiyên fezayê yên bêserûber ji wî demê ve vekolînek berfireh li ser cîsmên din ên ku li dora rojê dizivirin daye destpêkirin.<ref>{{Cite web|url=http://cosmology.carnegiescience.edu/timeline/1838|title=1838: Friedrich Bessel Measures Distance to a Star {{!}} Everyday Cosmology|date=2018-10-01|website=web.archive.org|access-date=2022-01-05|archive-date=2018-10-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20181001201147/http://cosmology.carnegiescience.edu/timeline/1838|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Avadanî û kompozîsyon == {{multiple image | align = right | direction = horizontal | width1 = 140 | width2 = 137 | image1 = Ecliptic plane 3d view.gif | image2 = Solarsystem3DJupiter.gif | footer = Hemû gerstêrkên Sîstema Rojê gelekî nêzî ekliptîkê ne. Dema ku gerstêrk nêzî rojê bin, ew qas zûtir gerstêrkên hundurîn li milê çepê digerin hemî gerstêrk li milê çepê dizivirin lê Neptûn li milê rastê dizivire. }} Parçeya sereke ya Sîstema rojê stêrkek rêza sereke ya G2 ye ku ji sedî 99.86 ji girseya naskirî ya pergalê dihewîne û bi gravîtasyonê serdestiya wê dike. Çar gerstêrkên herî mezin ên li dora Rojê, gerstêrkên mezin ji sedî 99 girseya heyî pêk tînin. Bi hev re tenê Jupiter û Saturn ji 90% zêdetir mezinahiya girseya sîstema rojê pêk tînin. Girseya mayî yên Sîstema Rojê (di nav de çar gerstêrkên bejayî, gerstêrkên dwarf, heyv, asteroîd û komet) bi hev re ji sedî 0.002 ji girseya giştî ya Pergala Rojê kêmtir in. Piraniya heyberên mezin ên ku li dora Rojê dizivirin ku bi navê ekliptîkê tê zanîn li nêzikî rêgeha Dinyayê ne. Gerstêrk gelekî nêzî ecliptîkinê ne, di heman demê da komet û heyberên kembera Kuiper ê bi gelemperî di enîyên wê yên pir mezintir da ne.<ref>{{Cite journal|last=Levison|first=H.|last2=Morbidelli|first2=A.|date=2003|title=The formation of the Kuiper belt by the outward transport of bodies during Neptune's migration|url=https://www.semanticscholar.org/paper/The-formation-of-the-Kuiper-belt-by-the-outward-of-Levison-Morbidelli/8e4f7d946793085a3de6fd00b0e290f075f605f9|journal=undefined|language=en-US}}</ref> Di encama pêkhatina Sîstema Rojê de, gerstêrk û piraniya tiştên din li dora Rojê di heman alî de dizivirin ku Roj dizivire berevajiyê saetê ye, wekî ku li jor li ser qutba bakurê Dinyayê tê dîtin.<ref>{{Cite web|url=https://www.newscientist.com/article/dn17603-planet-found-orbiting-its-star-backwards-for-first-time/|title=Planet found orbiting its star backwards for first time|last=#author.fullName}|website=New Scientist|language=en-US|access-date=2022-01-05}}</ref> Îstisna hene wek Haley's Comet ku piraniya heyvên mezin li dora gerstêrkên xwe di vî alî pêşdeçûyî de dizivirin (ku Triton îstîsna paşverû ya herî mezin e) û pir girseyê mezin di heman alî de dizivirînin (ku Venus îstîsnayek paşverû ya berbiçav e). Piraniya gerstêrkên Sîstema Rojê xwediyê pergalên wan ên duyemîn in ku ji hêla gerstêrkên ku jê re peykên xwezayî, an heyv têne gotin, li dora wan digerin. 2 ji wan, Tîtan û Ganîmed, ji gerstêrka Merkurê mezintir in. Struktura giştî ya herêmên nexşandî yên Sîstema Rojê ji Rojê, çar gerstêrkên hindir ên piçûk ku ji aliyê kemberek bi piranî asteroîdên kevirî ve hatine dorpêç kirin û çar gerstêrkên mezin ên ku ji hêla kembera Kuiperê ya bi piranî tiştên qeşayî ve hatine dorpêç kirin pêk tê. Astronom carinan bi awayekî nefermî vê avanî yê li herêmên cuda dabeş dikin. Sîstema Rojê ya hundir çar gerstêrkên bejayî û kembera asteroîdê dihewîne. Pergala Rojê ya derve ji asteroîdan wêdetir e, di nav de çar gerstêrkên mezin de ne.<ref>{{Cite web|url=https://nineplanets.org/solar-system/|title=Solar System Facts {{!}} Information, Size, History and Definition|website=The Nine Planets|language=en-US|access-date=2022-01-05}}</ref> Ji dema vedîtina kembera Kuiper, beşên herî derve yên Sîstema Rojê wekî herêmek cihê ku ji tiştên li derveyî Neptûn pêk tê têne hesibandin.<ref>{{Cite web|url=http://www.planetary.org/news/2006/0116_New_Horizons_Set_to_Launch_on_9_Year.html|title=New Horizons to Launch on Journey to Pluto - Planetary News {{!}} The Planetary Society|date=2006-02-22|website=web.archive.org|access-date=2022-01-05|archive-date=2006-02-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20060222080327/http://www.planetary.org/news/2006/0116_New_Horizons_Set_to_Launch_on_9_Year.html|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Afirandin û pêşveçûn == [[File:Protoplanetary-disk.jpg|thumb|270px|Dîskek protoplanetarî]] Sîstema Rojê beriya niha bi 4.568 mîlyar salî ji hilweşîna giraniyê ya herêmekê di nava ewrekî mezin ê molekuler de ava bû. Ev ewrê destpêkê îhtîmal e ku bi firehbûna çend salên ronahiyê be û jî çend stêrkan zêde bûye.<ref>{{Cite web|url=http://atropos.as.arizona.edu/aiz/teaching/nats102/mario/solar_system.html|title=The formation of the solar system|website=atropos.as.arizona.edu|access-date=2022-01-05|archive-date=2011-08-22|archive-url=https://www.webcitation.org/617GeDn2a?url=http://atropos.as.arizona.edu/aiz/teaching/nats102/mario/solar_system.html|url-status=dead}}</ref> Mîna ku ji ewrên molekularî diyar e, ev yek bi piranî ji hîdrojenê, hinek helyûm û mîqdarên piçûktir hêmanên giran ên ku ji hêla stêrkên nifşên berê ve hatine hev kirin, pêk hatiye. <ref>{{Cite journal|last=Irvine|first=W. M.|date=1983-01-01|title=The chemical composition of the pre-solar nebula|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1983coex....1....3I|volume=1|pages=3–12}}</ref> Gava ku herêma ku dê bibe Pergala Rojê, ku wekî nebulaya pêş-rojê tê zanîn, hilweşiya û parastina leza goşeyê bû sedem ku ew zûtir bizivire. Navenda ku piraniya girseyê lê kom dibû ji dîska derdorê germtir bû.<ref>{{Cite web|url=http://atropos.as.arizona.edu/aiz/teaching/nats102/mario/solar_system.html|title=The formation of the solar system|website=atropos.as.arizona.edu|access-date=2022-01-05|archive-date=2011-08-22|archive-url=https://www.webcitation.org/617GeDn2a?url=http://atropos.as.arizona.edu/aiz/teaching/nats102/mario/solar_system.html|url-status=dead}}</ref> Dema ku nebula lihevhatî zûtir dizivire, wê dest pê kir ku di dîskên protogerstêrkî yên bi qantira 200 AU (30 mîlyar km) û li navendê protostêrkek germ û qalind bi hev ve dibe. Gerstêrkên ku ji berhevbûna ji vê dîskê çêbûne ku tê de toz û gaz bi gravîtasyonê balê dikişînin ser hev, li hev dicivin cîsmên mezin pêk anîn. Dibe ku di destpêka Sîstema Rojê de bi sedan protoplanet hebûn, lê belê bi hev ketin an jî xera bûn, gerstêrkên dwarf û cîsmên biçûk ên mayî hiştin.<ref name=":0">{{Cite book|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780134874364&newbks=1&redir_esc=y|title=The Cosmic Perspective|last=Bennett|first=Jeffrey O.|last2=Donahue|first2=Megan|last3=Schneider|first3=Nicholas|last4=Voit|first4=Mark|date=2020|publisher=Pearson Education, Incorporated|isbn=978-0-13-487436-4|language=en}}</ref> Ji ber germahiya wanê bilind, bi tenê metal û sîlîkat karîn di sîstema Rojê ya hundirîn a germ a nêzî Rojê de bi awayekî zexm hebûna xwe biparêzin. Di dawiyê de wan cîsman, gerstêrkên zinarîn wekî Merkûr, Venûs, Cihan û Marsê afirandiye. Ji ber ku hêmanên metalîkan tenê perçeyek pir piçûk a nebulaya rojê pêk dianîn, gerstêrkên bejayî nekarîn pir mezin bibûn. Gerstêrkên mezin wekî Jupiter, Saturn, Uranus û Neptun ji xeta cemedê wêdetir ava bûne. Xala di navbera gerstêrkên Mars û Jupiterê de, ku tê de maddeyek têra xwe sar e têde pêkhateyên qeşayê yên guhezbar hişk man. Qeşayên ku van gerstêrkan çêkirin ji metal û silîkatên ku gerstêrkên hundirîn ên bejayî pêk tînin pirtir bûn. Ew têra girseyek mezin bûn ku atmosferên mezin ên hîdrojen û helyûmê, hêmanên herî sivik û pir zêde, bigirin. Bermayiyên ku qet nebûne gerstêrk li herêmên wekî kembera asteroîd, kembera Kuiper û ewrê Oortê kom bibûn.<ref name=":0" /> Modela Nice ravekirinek e ji bo afirandina van herêman û çawa gerstêrkên derve dikaribûn di pozîsyonên cihê de çêbibin û bi rêgezên cihêreng ên gravîtasyonê koçî gerstêrkên xwe yên niha bikin.<ref>{{Cite journal|last=Batygin|first=K.|last2=Brown|first2=Michael E.|date=2010|title=EARLY DYNAMICAL EVOLUTION OF THE SOLAR SYSTEM: PINNING DOWN THE INITIAL CONDITIONS OF THE NICE MODEL|url=https://www.semanticscholar.org/paper/EARLY-DYNAMICAL-EVOLUTION-OF-THE-SOLAR-SYSTEM:-DOWN-Batygin-Brown/bf66216a338a2ba9f494abaee565c3a4ac7dd52f|doi=10.1088/0004-637X/716/2/1323}}</ref> ==Roj == [[File:Solar system orrery inner planets.gif|thumb|270px|Rêgeha gerstêrkan li dora Rojê]] Roj stêrka Sîstema Rojê ye û heta niha pêkhateya herî gir e sîstemê ye. Girseya mezin danûstendinek navxweyî ya têra xwe bilind peyda dike da ku li ber reaksiyonên nukleerî yên germî bisekinin. Reaksiyonên nukleer ên germî dibin sedem ku enerjiyek mezin çêbibe. Piraniya vê enerjiyê bi awayê pêlên elektromagnetîk di awayê ronahiya xuyayî de diçe qada navstêrkan. Roj stêrkeke zer e ku ji cureyê dwarfê ye. Lêbelê ew stêrkek navîn û ronahiyek li gorî stêrên din e. Stêrk di diyagrama Hertsprun-Russell de li gor germahiya rûberê xwe û ronahîbûna wan têne dabeşkirin. Di bingeh de, stêrka germtir û geştir e. Stêrên ku bi vê modelê ve girêdayî ne milê sereke ava dikin. Roj di nîvê milê sereke de ye. Stêrên ku ji Rojê geştir û germtir in kêm in, stêrên ku ji rojê kêmtir germ û geştir in, pirtir in.<ref>{{Cite book|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2001udns.conf..119S|title=The Second Guide Star Catalogue and Cool Stars|last=Smart|first=R. L.|last2=Carollo|first2=D.|last3=Lattanzi|first3=M. G.|last4=McLean|first4=B.|last5=Spagna|first5=A.|date=2001-01-01}}</ref> Roj stêrkeke rêza sereke ya cureya G2 ye. Stêrkên rêza serekeyî ne germtir ronîtir in. Stêrkên ku ji rojê geştir û germtir kêm in. Stêrên bi giranî hûrtir û sartir ên wekî dwarfên sor têne zanîn, ji sedî 85 stêrkên Riya Şîrî pêk tînin.<ref>{{Cite web|url=https://www.space.com/1995-astronomers-wrong-stars-single.html|title=Astronomers Had it Wrong: Most Stars are Single|last=published|first=Ker Than|date=2006-01-30|website=Space.com|language=en|access-date=2022-01-05}}</ref> Roj di rojên dawî yên çêbûna gerdûnê de çêbûye. Ji stêrkên kevn hêmanên wî girantir in. Di navokên stêrkên kevnar û teqemenî de hêmanên ji hîdrojen û helyûmê girantir çêbûne. Dema ku stêrên ku di qonaxa yekem de hebûn kêmtir metal in. Di stêrên paşîn de zêdetir metal hene. Rastiya ku rêjeya metalên di Rojê de ji ya stêrkên kevnar zêdetir e, tê fikirîn ku di çêbûna gerstêrkên pergala rojê de rolek lîstiye. Tevlihevkirina metalên ku ji ber çêbûna rojê li pey xwe hiştibûn hişt ku gerstêrkan çêbibin.<ref>{{Cite journal|last=Lineweaver|first=Charles H.|date=2001|title=An Estimate of the Age Distribution of Terrestrial Planets in the Universe: Quantifying Metallicity as a Selection Effect|url=http://arxiv.org/abs/astro-ph/0012399|journal=Icarus|volume=151|issue=2|pages=307–313|doi=10.1006/icar.2001.6607}}</ref> == Agahiyên Teknîk == {| class="wikitable" style="text-align:center" ! colspan=5| '''Agahîyên Teknîk ê Pergala Rojê''' |- ! scope="col" | '''Gerstêrk''' ! scope="col" | '''Giranî, (m)''' ! scope="col" | '''Nîveşkêl, (m)''' ! scope="col" | '''Vedor, (m)''' ! scope="col" | '''Dûrahî ji rojê, (m)''' |- | [[Tîr]] (Merkur) || <math>{3,18*10^{23}}</math> || <math>{2,43*10^6}</math> || <math>{7,60*10^6}</math> || <math>{5,79*10^{10}}</math> |- | [[Gelawêj (gerstêrk)|Gelawêj]] (Venus) || <math>{4,88*10^{24}}</math>|| <math>{6,06*10^6}</math> || <math>{1,94*10^7}</math> || <math>{1,08*10^{11}}</math> |- | [[Erd]] (Dinya) || <math>{5,98*10^{24}}</math>|| <math>{6,37*10^6}</math> || <math>{3,16*10^7}</math> || <math>{1,5*10^{11}}</math> |- | [[Behram]] (Mars) || <math>{6,42*10^{23}}</math>|| <math>{3,37*10^6}</math> || <math>{5,94*10^7}</math> || <math>{2,28*10^{11}}</math> |- | [[Berçîs]] (Jupîter) || <math>{1,90*10^{27}}</math>|| <math>{6,99*10^6}</math> || <math>{3,74*10^8}</math> || <math>{7,78*10^{11}}</math> |- | [[Keywan]] (Saturn) || <math>{5,68*10^{26}}</math>|| <math>{5,85*10^6}</math> || <math>{9,35*10^8}</math> || <math>{1,43*10^{12}}</math> |- | [[Ûranûs (gerstêrk)|Ûranûs]] || <math>{8,68*10^{25}}</math>|| <math>{2,33*10^6}</math> || <math>{2,64*10^9}</math> || <math>{2,87*10^{12}}</math> |- | [[Neptûn (gerstêrk)|Neptûn]] || <math>{1,03*10^{26}}</math>|| <math>{2,21*10^6}</math> || <math>{5,22*10^9}</math> || <math>{4,5*10^{12}}</math> |- | [[Pluton (gerstêrk)|Pluton]] || <math>{1,4*10^{22}}</math>|| <math>{1,5*10^6}</math> || <math>{7,82*10^9}</math> || <math>{5,91*10^{12}}</math> |} == Çavkanî == {{Çavkanî|2}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|Solar system}} {{Pergala rojê}} [[Kategorî:Pergala rojê]] [[Kategorî:Roj]] b13q35ppp8po3ommbseoa66rb07acva Emil Kraepelin 0 10035 1094125 1072947 2022-07-31T11:29:27Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = E. Kraepelin.jpg | sernavê_wêne = Emil Kraepelin (1886) | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Emil Wilhelm Georg Magnus Kraepelin''' 15ê [[Reşemeh]]a 1856ê- 7ê [[Çirya Pêşîn]] 1926. Yek ji [[psîkiyatrîst]]ên navdar e ko li [[Neustrelitz]]ê li [[Elmanya]]yê ji dayîk bûye û li [[München]]ê mirîye. Ji layê gelek kesan ve, mîna [[H. J. Eysenck]]î di berhema wî ya bi navê ''Encyclopedia of Psychology'' da, wekî hîmdanerê [[psîkiyatrî|psîkatriya]] zanistî, [[dermanzanist]]a psîkatrîk û [[genetîk]]a psîkatrîk dihêt pesinandin. Kraepelinî hizirand ko sedema hemî nexweşiyên psîkatrîk hokarên biyolojîk û genetîk in. Ramanên wî jordestiya xwe li tevaya sedsala 20ê li ser psîkatriye da parast. Bervajî wî [[Sigmund Freud]]î hizir dikir ko nexweşiyên psîkatrîk ji ber sedemên psîkolocîk peyda dibin. Li 1886ê, tenê piştî 8 salên rahînanê, ew li [[Zanîngeha Tartu]]yê (hingî [[Dorpat]]) li [[Estonya|Estonyaya]] niha bû profesor û bû rêveberê dermangeheka ([[klînîk]]eka) 80 textî. Li wêderê ew şiya gelek serhatên nesaxan bi hûrî û kûrî tomar bikit û bixwînit û "têderbiînit ka giringiya rewşa nexweşiyê li goreyî polandin an sinfandina nexweşiyê çend e." Deh salan piştra, wî ragehand ko rêyeka nû ji bo nihêrîna li nexweşiyên revanî vedîtîye. Wî ji nihêrîna kevneşopî ra digot "[[berjengkî]]" anko "semptomatîk" û ji rêya xwe ya nû ra digot "[[balgehîn]]" anko "klînîkal". Ev bû rêbaza wî ji bo şirovekirina sinfandina bi sedan nexweşiyên revanî yên ko heta sedsala 19ê hatbûn niyasîn. Wî nexweşî li goreyî sinfandina ''paternên'' berjengan anko [[semptom]]an vebeşîn, ne li goreyî wekheviya berjengên serekî, ko berî wî dihat kirin. Dirist hema jiber wan astengan bû ko Kraepelinî şêwazê xwe jibo veniyasîna nexweşiyên revanî pêşkêş kir. Ji ber sinfandina nexweşiyeka ko bi awayê yek nexweşî wekî [[psîkoz]] dihat niyasîn pesnên Kraepelinî dihên dan. Wî ev nexweşî dabêşî du nexweşiyan kir: * [[Manodepresyon]] (bi îngilîzî: ''manic depression'') ko ew bi xwe niha bû ye komeka nexweşiyên mîna [[depresiyon]]a mezin û [[nexweşiya ducemser]] an [[bîpolartî]] (bi îngilîzî: ''bipolar disorder''). * [[Şîzofrenî]] (bi îngilîzî: ''dementia praecox''). Li ser bingehê lêkonînên wî yên dirêjdem, û li goreyî saloxetên rewşan, encam û verêja taliya (anko [[prognoz]]a) nesaxiyan, wî çemk anko [[konsept]]a ''dementia praecox''ê pêk anî. Li goreyî wî şîzofrenî "werara nepirr kurt dema rewşeka nemazeyî ya kêmbûna hêza revanî ye ko li jîyekê kêm dest pêdikit." Wî li ser [[patolojî|patologiya]] [[mêjî]] xebat kirine û cara yekemîn balê kişandiye ser bandorên patologiya li ser kesayetî û nexweşiyên psîkiyatrîk. Wî cara yekemîn pirsgirêkên tevgerê binav û kom kiriye. Ji cureyên din ên zanîstiyê sûdwergirtiye û nexweşiyên kesayetiyê jî wekî yên organîk dîtiye. == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Psîkiyatrîst|Kraeplin, Emil]] 693cypzkkypwff5cpnandaish28858a Hans Asperger 0 10160 1094127 992718 2022-07-31T11:33:51Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = | sernavê_wêne = | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Hans Asperger''' yek ji bijîşkên zarokan ê navdar e. Ji [[Awûstûrya]] ye. Di 18ê sibata [[1906]]an li bajarê [[Hausbrunn]] hatiye dinyayê û di 21 Cotkar [[1980]]î li [[Wîen]] jiyana xwe ji dest daye. Asperger li ser [[otîstîzm]]a zarokan xebat kiriye. Wî bi navê "psîkîatriya otîstîzme" xebatên xwe weşandiye. == Çavkanî == {{kurt}} [[Kategorî:Bijîşk]] e11qp7l8ldxg1vaq0gk1csr9fuvl7pr Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê 0 10588 1093637 1093449 2022-07-30T16:48:29Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. == Hin peywirdariyên RTCê == * Kivşekirina norm û standartên xwarin û vexwarinê * Hişyarkirina mirovan derbarê tenduristiyê de * Avakirin û birêxistinkirina têkiliyên saziyên tenduristiyê * Gorî daxwaza dûgelan dayîna alîkariya tenduristiyê * Têkoşîn bi nexweşiyên ku tedawiya wan ne gengaz in re * Dawîanîna nexweşiyên epîdemîk, endemîk û hwd. * Kivşekirin û birêxistinkirina têkiliyên bijîşk û nexweşan û şopandina wan * Tomarkirina hemî statîstîkên tenduristiyê û şîrovekirina wan * Ji bo pêşketina zanîstiyên tenduristiyê xebat * Kivşekirina navên nexweşiyan * ... ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] 779sarhy1yyqsi0eihfgzrdg9arf1xk 1093717 1093637 2022-07-30T18:23:47Z Penaber49 39672 /* Polîtîka û armanca rêxistinê */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Hin peywirdariyên RTCê == * Kivşekirina norm û standartên xwarin û vexwarinê * Hişyarkirina mirovan derbarê tenduristiyê de * Avakirin û birêxistinkirina têkiliyên saziyên tenduristiyê * Gorî daxwaza dûgelan dayîna alîkariya tenduristiyê * Têkoşîn bi nexweşiyên ku tedawiya wan ne gengaz in re * Dawîanîna nexweşiyên epîdemîk, endemîk û hwd. * Kivşekirin û birêxistinkirina têkiliyên bijîşk û nexweşan û şopandina wan * Tomarkirina hemî statîstîkên tenduristiyê û şîrovekirina wan * Ji bo pêşketina zanîstiyên tenduristiyê xebat * Kivşekirina navên nexweşiyan * ... ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] jspi2ethjjvo97z3yrm320rp3ver8o8 1093729 1093717 2022-07-30T18:50:38Z Penaber49 39672 /* Awayî */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî ye. === Endamî === Heta çileya sala 2021an,194 dewletên endam hene WHOyê ye. Ji xeynî Liechtenstein, Giravên Cook û Niue, ev dewlet hemî dewletên endamên Neteweyên Yekbûyî ne. Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, Puerto Rico û Tokelau, hene. Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn. Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] lzj4j9dwxya5ykjrozd3co9nt80qmv5 1093735 1093729 2022-07-30T18:54:27Z Penaber49 39672 /* Awayî */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye. === Endamî === Heta çileya sala 2021an,194 dewletên endam hene WHOyê ye. Ji xeynî Liechtenstein, Giravên Cook û Niue, ev dewlet hemî dewletên endamên Neteweyên Yekbûyî ne. Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, Puerto Rico û Tokelau, hene. Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn. Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] 2sxr1sxymsghf8pv2doyby7awt16pmx 1093738 1093735 2022-07-30T18:58:41Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === Heta çileya sala 2021an,194 dewletên endam hene WHOyê ye. Ji xeynî Liechtenstein, Giravên Cook û Niue, ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne. Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene. Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn. Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] 0m2m1m7072ijy6i8dehpheu9qppt8c9 1093739 1093738 2022-07-30T19:02:19Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === Heta çileya sala 2021an,194 dewletên endam hene WHOyê ye. Ji xeynî Liechtenstein, [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] rmb76ueguzm55j07e767ttcnyxc8d6s 1093745 1093739 2022-07-30T19:11:27Z Penaber49 39672 /* Awayî */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === Heta çileya sala 2021an,194 dewletên endam hene WHOyê ye. Ji xeynî Liechtenstein, [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. Filistîn wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya Neteweyên Yekbûyî ji aliyê Komkara Dewletên Ereb ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. Serwerî ya Leşkerî ya Malta (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] 46os65lac5yy2wldmwnxv5egczsphr4 1093748 1093745 2022-07-30T19:15:53Z Penaber49 39672 /* Awayî */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtiya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên endam hene WHOyê ye. Ji xeynî Liechtenstein, [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. Filistîn wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya Neteweyên Yekbûyî ji aliyê Komkara Dewletên Ereb ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. Serwerî ya Leşkerî ya Malta (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] rvjbgaoh6g4c82rttt7zwr9wfglwf4l 1093749 1093748 2022-07-30T19:16:38Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, endamê rêxistinê ye.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên endam hene WHOyê ye. Ji xeynî Liechtenstein, [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. Filistîn wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya Neteweyên Yekbûyî ji aliyê Komkara Dewletên Ereb ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. Serwerî ya Leşkerî ya Malta (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] bq12lmrer13lech3r4g7k7xgrf7vuv2 1093755 1093749 2022-07-30T19:23:04Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, endamê rêxistinê ye.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên endam hene WHOyê ye. Ji xeynî Liechtenstein, [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. [[Dewleta Filistînê|Filistîn]] wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ji aliyê [[Komkara Dewletên Ereb]] ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. [[Serwerî ya Leşkerî ya Malta]] (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin.<ref>{{Cite web|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2021/06/01/0350/00761.html|title=Comunicato della Santa Sede|website=press.vatican.va|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170112201959/https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|title=World Health Organization - Gian Luca Burci, Claude-Henri Vignes - Google Books|date=2017-01-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] 5pq1059tm81sp4weqccp7tu80r9kjax 1093784 1093755 2022-07-30T20:08:57Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, endamê rêxistinê ye.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên bûne endamên WHOyê. Ji xeynî [[Liechtenstein]], [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. [[Dewleta Filistînê|Filistîn]] wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ji aliyê [[Komkara Dewletên Ereb]] ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. [[Serwerî ya Leşkerî ya Malta]] (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin.<ref>{{Cite web|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2021/06/01/0350/00761.html|title=Comunicato della Santa Sede|website=press.vatican.va|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170112201959/https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|title=World Health Organization - Gian Luca Burci, Claude-Henri Vignes - Google Books|date=2017-01-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] p5v98z99ns40jr70q7k17dvgoo5lond 1093877 1093784 2022-07-31T01:40:07Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, endamê rêxistinê ye.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên bûne endamên WHOyê. Ji xeynî [[Liechtenstein]], [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. [[Dewleta Filistînê|Filistîn]] wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ji aliyê [[Komkara Dewletên Ereb]] ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. [[Serwerî ya Leşkerî ya Malta]] (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin.<ref>{{Cite web|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2021/06/01/0350/00761.html|title=Comunicato della Santa Sede|website=press.vatican.va|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170112201959/https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|title=World Health Organization - Gian Luca Burci, Claude-Henri Vignes - Google Books|date=2017-01-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê û Desteya Rêvebir === Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê (WHA) saziya qanûnî û bilind a WHOyê ye. Navenda saziyê li Cenevreyê, bi gelemperî di meha gulanê de her sal dicive. Ew her pênc salan carekê rêveberê giştî hildibijêre û li ser mijarên polîtîka û darayî ya WHOyê, tevî dahatina saziyê ya pêşniyarkirî, deng dide. Di heman demê de ew raporên lijneya rêveberiyê dinirxîne û biryar dide ka qadên xebatê yên ku hewcedarî lêkolînên din in hene yan na. Meclîsa saziyê 34 endamên ku di warê tenduristiyê de xwedî pisporiya teknîkî ne, ji bo heyama sê salan ji bo lijneya rêveberiyê hildibijêre. Erkên sereke yên desteyê cîbicîkirina biryar û polîtîkaya meclîsê, şîretkirin û hêsankirina karê saziyê ye. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] f3l6i05227psfq1h1kt5jbhwdxwpmro 1093878 1093877 2022-07-31T01:41:21Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, endamê rêxistinê ye.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên bûne endamên WHOyê. Ji xeynî [[Liechtenstein]], [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. [[Dewleta Filistînê|Filistîn]] wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ji aliyê [[Komkara Dewletên Ereb]] ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. [[Serwerî ya Leşkerî ya Malta]] (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin.<ref>{{Cite web|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2021/06/01/0350/00761.html|title=Comunicato della Santa Sede|website=press.vatican.va|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170112201959/https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|title=World Health Organization - Gian Luca Burci, Claude-Henri Vignes - Google Books|date=2017-01-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê û Desteya Rêvebir === Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê (WHA) saziya qanûnî û bilind a WHOyê ye. Navenda saziyê li [[Cenevre|Cenevreyê]], bi gelemperî di meha gulanê de her sal dicive. Ew her pênc salan carekê rêveberê giştî hildibijêre û li ser mijarên polîtîka û darayî ya WHOyê, tevî dahatina saziyê ya pêşniyarkirî, deng dide. Di heman demê de ew raporên lijneya rêveberiyê dinirxîne û biryar dide ka qadên xebatê yên ku hewcedarî lêkolînên din in hene yan na. Meclîsa saziyê 34 endamên ku di warê tenduristiyê de xwedî pisporiya teknîkî ne, ji bo heyama sê salan ji bo lijneya rêveberiyê hildibijêre. Erkên sereke yên desteyê cîbicîkirina biryar û polîtîkaya meclîsê, şîretkirin û hêsankirina karê saziyê ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20140213212358/http://www.who.int/governance/en/index.html|title=WHO {{!}} Governance|date=2014-02-13|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] 9t61ncaivl4uflgiak9nsyw8yeql8pi 1093880 1093878 2022-07-31T01:43:38Z Penaber49 39672 /* Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê û Desteya Rêvebir */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, endamê rêxistinê ye.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên bûne endamên WHOyê. Ji xeynî [[Liechtenstein]], [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. [[Dewleta Filistînê|Filistîn]] wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ji aliyê [[Komkara Dewletên Ereb]] ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. [[Serwerî ya Leşkerî ya Malta]] (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin.<ref>{{Cite web|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2021/06/01/0350/00761.html|title=Comunicato della Santa Sede|website=press.vatican.va|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170112201959/https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|title=World Health Organization - Gian Luca Burci, Claude-Henri Vignes - Google Books|date=2017-01-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê û Desteya Rêvebir === [[Wêne:World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg|thumb|Avahiya navenda WHOyê li bajarê Cenevreyê.]] Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê (WHA) saziya qanûnî û bilind a WHOyê ye. Navenda saziyê li [[Cenevre|Cenevreyê]], bi gelemperî di meha gulanê de her sal dicive. Ew her pênc salan carekê rêveberê giştî hildibijêre û li ser mijarên polîtîka û darayî ya WHOyê, tevî dahatina saziyê ya pêşniyarkirî, deng dide. Di heman demê de ew raporên lijneya rêveberiyê dinirxîne û biryar dide ka qadên xebatê yên ku hewcedarî lêkolînên din in hene yan na. Meclîsa saziyê 34 endamên ku di warê tenduristiyê de xwedî pisporiya teknîkî ne, ji bo heyama sê salan ji bo lijneya rêveberiyê hildibijêre. Erkên sereke yên desteyê cîbicîkirina biryar û polîtîkaya meclîsê, şîretkirin û hêsankirina karê saziyê ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20140213212358/http://www.who.int/governance/en/index.html|title=WHO {{!}} Governance|date=2014-02-13|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] cxfoek9asm80f2u3d70yazoy238glml 1093885 1093880 2022-07-31T01:49:50Z Penaber49 39672 /* Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê û Desteya Rêvebir */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, endamê rêxistinê ye.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên bûne endamên WHOyê. Ji xeynî [[Liechtenstein]], [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. [[Dewleta Filistînê|Filistîn]] wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ji aliyê [[Komkara Dewletên Ereb]] ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. [[Serwerî ya Leşkerî ya Malta]] (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin.<ref>{{Cite web|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2021/06/01/0350/00761.html|title=Comunicato della Santa Sede|website=press.vatican.va|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170112201959/https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|title=World Health Organization - Gian Luca Burci, Claude-Henri Vignes - Google Books|date=2017-01-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê û Desteya Rêvebir === [[Wêne:World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg|thumb|Avahiya navenda WHOyê li bajarê Cenevreyê.]] Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê (WHA) saziya qanûnî û bilind a WHOyê ye. Navenda saziyê li [[Cenevre|Cenevreyê]], bi gelemperî di meha gulanê de her sal dicive. Ew her pênc salan carekê rêveberê giştî hildibijêre û li ser mijarên polîtîka û darayî ya WHOyê, tevî dahatina saziyê ya pêşniyarkirî, deng dide. Di heman demê de ew raporên lijneya rêveberiyê dinirxîne û biryar dide ka qadên xebatê yên ku hewcedarî lêkolînên din in hene yan na. Meclîsa saziyê 34 endamên ku di warê tenduristiyê de xwedî pisporiya teknîkî ne, ji bo heyama sê salan ji bo lijneya rêveberiyê hildibijêre. Erkên sereke yên desteyê cîbicîkirina biryar û polîtîkaya meclîsê, şîretkirin û hêsankirina karê saziyê ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20140213212358/http://www.who.int/governance/en/index.html|title=WHO {{!}} Governance|date=2014-02-13|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31}}</ref> ===Saziyên cîhanî=== Ji xeynî ofîsên herêmî, welat û peywendiyê, Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê ji bo pêşvebirin û meşandina lêkolînê saziyên din jî ava kiriye. ===Ofîsên herêmî=== ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] p6xak2823mfi6vzcxjf8iibijef7huq 1093890 1093885 2022-07-31T01:56:51Z Penaber49 39672 /* Ofîsên herêmî */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, endamê rêxistinê ye.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên bûne endamên WHOyê. Ji xeynî [[Liechtenstein]], [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. [[Dewleta Filistînê|Filistîn]] wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ji aliyê [[Komkara Dewletên Ereb]] ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. [[Serwerî ya Leşkerî ya Malta]] (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin.<ref>{{Cite web|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2021/06/01/0350/00761.html|title=Comunicato della Santa Sede|website=press.vatican.va|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170112201959/https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|title=World Health Organization - Gian Luca Burci, Claude-Henri Vignes - Google Books|date=2017-01-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê û Desteya Rêvebir === [[Wêne:World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg|thumb|Avahiya navenda WHOyê li bajarê Cenevreyê.]] Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê (WHA) saziya qanûnî û bilind a WHOyê ye. Navenda saziyê li [[Cenevre|Cenevreyê]], bi gelemperî di meha gulanê de her sal dicive. Ew her pênc salan carekê rêveberê giştî hildibijêre û li ser mijarên polîtîka û darayî ya WHOyê, tevî dahatina saziyê ya pêşniyarkirî, deng dide. Di heman demê de ew raporên lijneya rêveberiyê dinirxîne û biryar dide ka qadên xebatê yên ku hewcedarî lêkolînên din in hene yan na. Meclîsa saziyê 34 endamên ku di warê tenduristiyê de xwedî pisporiya teknîkî ne, ji bo heyama sê salan ji bo lijneya rêveberiyê hildibijêre. Erkên sereke yên desteyê cîbicîkirina biryar û polîtîkaya meclîsê, şîretkirin û hêsankirina karê saziyê ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20140213212358/http://www.who.int/governance/en/index.html|title=WHO {{!}} Governance|date=2014-02-13|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31}}</ref> ===Saziyên cîhanî=== Ji xeynî ofîsên herêmî, welat û peywendiyê, Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê ji bo pêşvebirin û meşandina lêkolînê saziyên din jî ava kiriye. ===Ofîsên herêmî=== [[File:World Health Organisation regional offices.svg|thumb|Nexşeya ofîsên herêmî yên WHO û herêmên xebatê yên têkildar. {{legend|#80b0e8|Africa; HQ: [[Brazzaville]], Komara Kongoyê}} {{legend|#7ae6ce|Pasîfîka rojava; HQ: [[Manîla]], Fîlîpîn}} {{legend|#e7e763|Rohilata [[Deryaya Navîn]]; HQ: [[Qahîre]], Misir}} {{legend|#9de678|Başûrê Rojhilatê Asyayê; HQ: [[Nû Delhî]], [[Hindîstan]]}} {{legend|#e078e6|Ewropa; HQ: [[Kopenhag]], Denîmarka}} {{legend|#f67878|Amerîka; HQ: [[Washington, D.C.]], DYA}} ]] ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] gtokt7c3evh2cd0tsru9sqednf38es9 1093892 1093890 2022-07-31T01:58:28Z Penaber49 39672 /* Saziyên cîhanî */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, endamê rêxistinê ye.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên bûne endamên WHOyê. Ji xeynî [[Liechtenstein]], [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. [[Dewleta Filistînê|Filistîn]] wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ji aliyê [[Komkara Dewletên Ereb]] ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. [[Serwerî ya Leşkerî ya Malta]] (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin.<ref>{{Cite web|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2021/06/01/0350/00761.html|title=Comunicato della Santa Sede|website=press.vatican.va|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170112201959/https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|title=World Health Organization - Gian Luca Burci, Claude-Henri Vignes - Google Books|date=2017-01-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê û Desteya Rêvebir === [[Wêne:World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg|thumb|Avahiya navenda WHOyê li bajarê Cenevreyê.]] Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê (WHA) saziya qanûnî û bilind a WHOyê ye. Navenda saziyê li [[Cenevre|Cenevreyê]], bi gelemperî di meha gulanê de her sal dicive. Ew her pênc salan carekê rêveberê giştî hildibijêre û li ser mijarên polîtîka û darayî ya WHOyê, tevî dahatina saziyê ya pêşniyarkirî, deng dide. Di heman demê de ew raporên lijneya rêveberiyê dinirxîne û biryar dide ka qadên xebatê yên ku hewcedarî lêkolînên din in hene yan na. Meclîsa saziyê 34 endamên ku di warê tenduristiyê de xwedî pisporiya teknîkî ne, ji bo heyama sê salan ji bo lijneya rêveberiyê hildibijêre. Erkên sereke yên desteyê cîbicîkirina biryar û polîtîkaya meclîsê, şîretkirin û hêsankirina karê saziyê ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20140213212358/http://www.who.int/governance/en/index.html|title=WHO {{!}} Governance|date=2014-02-13|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31}}</ref> ===Saziyên cîhanî=== Ji xeynî ofîsên herêmî, welat û peywendiyê, Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê ji bo pêşvebirin û meşandina lêkolînê saziyên din jî ava kiriye. * Ajansa Navneteweyî ya Lêkolînê ya li ser Penceşêrê (IARC) ===Ofîsên herêmî=== [[File:World Health Organisation regional offices.svg|thumb|Nexşeya ofîsên herêmî yên WHO û herêmên xebatê yên têkildar. {{legend|#80b0e8|Africa; HQ: [[Brazzaville]], Komara Kongoyê}} {{legend|#7ae6ce|Pasîfîka rojava; HQ: [[Manîla]], Fîlîpîn}} {{legend|#e7e763|Rohilata [[Deryaya Navîn]]; HQ: [[Qahîre]], Misir}} {{legend|#9de678|Başûrê Rojhilatê Asyayê; HQ: [[Nû Delhî]], [[Hindîstan]]}} {{legend|#e078e6|Ewropa; HQ: [[Kopenhag]], Denîmarka}} {{legend|#f67878|Amerîka; HQ: [[Washington, D.C.]], DYA}} ]] ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] bd324jgyy3k4qit3q3p0quq0wufdw2h 1093894 1093892 2022-07-31T01:59:38Z Penaber49 39672 /* Ofîsên herêmî */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, endamê rêxistinê ye.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên bûne endamên WHOyê. Ji xeynî [[Liechtenstein]], [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. [[Dewleta Filistînê|Filistîn]] wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ji aliyê [[Komkara Dewletên Ereb]] ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. [[Serwerî ya Leşkerî ya Malta]] (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin.<ref>{{Cite web|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2021/06/01/0350/00761.html|title=Comunicato della Santa Sede|website=press.vatican.va|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170112201959/https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|title=World Health Organization - Gian Luca Burci, Claude-Henri Vignes - Google Books|date=2017-01-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê û Desteya Rêvebir === [[Wêne:World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg|thumb|Avahiya navenda WHOyê li bajarê Cenevreyê.]] Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê (WHA) saziya qanûnî û bilind a WHOyê ye. Navenda saziyê li [[Cenevre|Cenevreyê]], bi gelemperî di meha gulanê de her sal dicive. Ew her pênc salan carekê rêveberê giştî hildibijêre û li ser mijarên polîtîka û darayî ya WHOyê, tevî dahatina saziyê ya pêşniyarkirî, deng dide. Di heman demê de ew raporên lijneya rêveberiyê dinirxîne û biryar dide ka qadên xebatê yên ku hewcedarî lêkolînên din in hene yan na. Meclîsa saziyê 34 endamên ku di warê tenduristiyê de xwedî pisporiya teknîkî ne, ji bo heyama sê salan ji bo lijneya rêveberiyê hildibijêre. Erkên sereke yên desteyê cîbicîkirina biryar û polîtîkaya meclîsê, şîretkirin û hêsankirina karê saziyê ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20140213212358/http://www.who.int/governance/en/index.html|title=WHO {{!}} Governance|date=2014-02-13|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31}}</ref> ===Saziyên cîhanî=== Ji xeynî ofîsên herêmî, welat û peywendiyê, Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê ji bo pêşvebirin û meşandina lêkolînê saziyên din jî ava kiriye. * Ajansa Navneteweyî ya Lêkolînê ya li ser Penceşêrê (IARC) ===Ofîsên herêmî=== [[File:World Health Organisation regional offices.svg|thumb|Nexşeya ofîsên herêmî yên WHO û herêmên xebata saziyê. {{legend|#80b0e8|Africa; HQ: [[Brazzaville]], Komara Kongoyê}} {{legend|#7ae6ce|Pasîfîka rojava; HQ: [[Manîla]], Fîlîpîn}} {{legend|#e7e763|Rohilata [[Deryaya Navîn]]; HQ: [[Qahîre]], Misir}} {{legend|#9de678|Başûrê Rojhilatê Asyayê; HQ: [[Nû Delhî]], [[Hindîstan]]}} {{legend|#e078e6|Ewropa; HQ: [[Kopenhag]], Denîmarka}} {{legend|#f67878|Amerîka; HQ: [[Washington, D.C.]], DYA}} ]] ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] b1wpgo6oq2m0xrd225hfasv00trt1uh 1093908 1093894 2022-07-31T02:16:29Z Penaber49 39672 /* Ofîsên herêmî */ wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, endamê rêxistinê ye.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên bûne endamên WHOyê. Ji xeynî [[Liechtenstein]], [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. [[Dewleta Filistînê|Filistîn]] wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ji aliyê [[Komkara Dewletên Ereb]] ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. [[Serwerî ya Leşkerî ya Malta]] (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin.<ref>{{Cite web|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2021/06/01/0350/00761.html|title=Comunicato della Santa Sede|website=press.vatican.va|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170112201959/https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|title=World Health Organization - Gian Luca Burci, Claude-Henri Vignes - Google Books|date=2017-01-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê û Desteya Rêvebir === [[Wêne:World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg|thumb|Avahiya navenda WHOyê li bajarê Cenevreyê.]] Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê (WHA) saziya qanûnî û bilind a WHOyê ye. Navenda saziyê li [[Cenevre|Cenevreyê]], bi gelemperî di meha gulanê de her sal dicive. Ew her pênc salan carekê rêveberê giştî hildibijêre û li ser mijarên polîtîka û darayî ya WHOyê, tevî dahatina saziyê ya pêşniyarkirî, deng dide. Di heman demê de ew raporên lijneya rêveberiyê dinirxîne û biryar dide ka qadên xebatê yên ku hewcedarî lêkolînên din in hene yan na. Meclîsa saziyê 34 endamên ku di warê tenduristiyê de xwedî pisporiya teknîkî ne, ji bo heyama sê salan ji bo lijneya rêveberiyê hildibijêre. Erkên sereke yên desteyê cîbicîkirina biryar û polîtîkaya meclîsê, şîretkirin û hêsankirina karê saziyê ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20140213212358/http://www.who.int/governance/en/index.html|title=WHO {{!}} Governance|date=2014-02-13|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31}}</ref> ===Saziyên cîhanî=== Ji xeynî ofîsên herêmî, welat û peywendiyê, Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê ji bo pêşvebirin û meşandina lêkolînê saziyên din jî ava kiriye. * Ajansa Navneteweyî ya Lêkolînê ya li ser Penceşêrê (IARC) ===Ofîsên herêmî=== [[File:World Health Organisation regional offices.svg|thumb|Nexşeya ofîsên herêmî yên WHO û herêmên xebata saziyê. {{legend|#80b0e8|Africa; HQ: [[Brazzaville]], Komara Kongoyê}} {{legend|#7ae6ce|Pasîfîka rojava; HQ: [[Manîla]], Fîlîpîn}} {{legend|#e7e763|Rohilata [[Deryaya Navîn]]; HQ: [[Qahîre]], Misir}} {{legend|#9de678|Başûrê Rojhilatê Asyayê; HQ: [[Nû Delhî]], [[Hindîstan]]}} {{legend|#e078e6|Ewropa; HQ: [[Kopenhag]], Denîmarka}} {{legend|#f67878|Amerîka; HQ: [[Washington, D.C.]], DYA}} ]] Dabeşên herêmî yên WHOyê di navbera salên 1949 û 1952an de, li gorî modela Rêxistina Tenduristî ya Pan Amerîkî ya berê, hatin afirandin û li ser bingeha xala 44ê destûra WHOyê ne ku destûr da WHOyê ku "rêxistina herêmî ji bo peydakirina hewcedariyên taybetî yên [her herêmek diyarkirî] ava bike." Gelek biryar li ser asta herêmî têne hildan ku di nav de nîqaşên girîng ên li ser dahatina WHOyê û di biryardana endamên meclîsa pêş de ku ji aliyê herêman ve têne destnîşan kirin. Jibo her herêmek komîteyek herêmî heye ku bi giştî salê carekê, bi gelemperî di demsala payîzê de dicive. Tevî wan dewletên ku endamên tam in, nûner ji her endam an endamê komeleyê li her herêmê beşdar dibin. Mînak, Filistîn beşdarî civînên Ofîsa Herêmî ya Rojhilata Navîn dibe. Her herêmek jî xwediyê ofîsên herêmî ye. Her ofîseke herêmê ji aliyê rêveberek ve tê birêvebirin ku ji aliyê Komîteya Herêmî ve hatiye hilbijartin. Her çend ji sala 2004-an de, wê ti carî tercîha komîteyek herêmî zêde nekiriye, divê lijne van tayînkirinên bi vî rengî bipejirîne. Rola tam a lijneyê di pêvajoyê de bûye mijara nîqaşê lê bandora pratîkî her gav hindik bûye. Ji sala 1999an vir ve, rêvebirên herêmî ji bo heyamek pênc-salî ku carekê dikare were nûve kirin kar dikin û bi gelemperî di 1ê sibatê de pozîsyona xwe diyar dikin. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] ky0uoymurhwgznt96rasp47gous4y7e 1093909 1093908 2022-07-31T02:21:56Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf#page=7|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, endamê rêxistinê ye.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên bûne endamên WHOyê. Ji xeynî [[Liechtenstein]], [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. [[Dewleta Filistînê|Filistîn]] wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ji aliyê [[Komkara Dewletên Ereb]] ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. [[Serwerî ya Leşkerî ya Malta]] (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin.<ref>{{Cite web|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2021/06/01/0350/00761.html|title=Comunicato della Santa Sede|website=press.vatican.va|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20170112201959/https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|title=World Health Organization - Gian Luca Burci, Claude-Henri Vignes - Google Books|date=2017-01-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30}}</ref> === Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê û Desteya Rêvebir === [[Wêne:World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg|thumb|Avahiya navenda WHOyê li bajarê Cenevreyê.]] Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê (WHA) saziya qanûnî û bilind a WHOyê ye. Navenda saziyê li [[Cenevre|Cenevreyê]], bi gelemperî di meha gulanê de her sal dicive. Ew her pênc salan carekê rêveberê giştî hildibijêre û li ser mijarên polîtîka û darayî ya WHOyê, tevî dahatina saziyê ya pêşniyarkirî, deng dide. Di heman demê de ew raporên lijneya rêveberiyê dinirxîne û biryar dide ka qadên xebatê yên ku hewcedarî lêkolînên din in hene yan na. Meclîsa saziyê 34 endamên ku di warê tenduristiyê de xwedî pisporiya teknîkî ne, ji bo heyama sê salan ji bo lijneya rêveberiyê hildibijêre. Erkên sereke yên desteyê cîbicîkirina biryar û polîtîkaya meclîsê, şîretkirin û hêsankirina karê saziyê ye.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20140213212358/http://www.who.int/governance/en/index.html|title=WHO {{!}} Governance|date=2014-02-13|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31}}</ref> ===Saziyên cîhanî=== Ji xeynî ofîsên herêmî, welat û peywendiyê, Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê ji bo pêşvebirin û meşandina lêkolînê saziyên din jî ava kiriye. * Ajansa Navneteweyî ya Lêkolînê ya li ser Penceşêrê (IARC) ===Ofîsên herêmî=== [[File:World Health Organisation regional offices.svg|thumb|Nexşeya ofîsên herêmî yên WHO û herêmên xebata saziyê. {{legend|#80b0e8|Africa; HQ: [[Brazzaville]], Komara Kongoyê}} {{legend|#7ae6ce|Pasîfîka rojava; HQ: [[Manîla]], Fîlîpîn}} {{legend|#e7e763|Rohilata [[Deryaya Navîn]]; HQ: [[Qahîre]], Misir}} {{legend|#9de678|Başûrê Rojhilatê Asyayê; HQ: [[Nû Delhî]], [[Hindîstan]]}} {{legend|#e078e6|Ewropa; HQ: [[Kopenhag]], Denîmarka}} {{legend|#f67878|Amerîka; HQ: [[Washington, D.C.]], DYA}} ]] Dabeşên herêmî yên WHOyê di navbera salên 1949 û 1952an de, li gorî modela Rêxistina Tenduristî ya Pan Amerîkî ya berê, hatin afirandin û li ser bingeha xala 44ê destûra WHOyê ne ku destûr da WHOyê ku "rêxistina herêmî ji bo peydakirina hewcedariyên taybetî yên [her herêmek diyarkirî] ava bike." Gelek biryar li ser asta herêmî têne hildan ku di nav de nîqaşên girîng ên li ser dahatina WHOyê û di biryardana endamên meclîsa pêş de ku ji aliyê herêman ve têne destnîşan kirin.<ref>{{Cite journal|date=2022-07-30|title=World Health Organization|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=World_Health_Organization&oldid=1101321989|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> Jibo her herêmek komîteyek herêmî heye ku bi giştî salê carekê, bi gelemperî di demsala payîzê de dicive. Tevî wan dewletên ku endamên tam in, nûner ji her endam an endamê komeleyê li her herêmê beşdar dibin. Mînak, Filistîn beşdarî civînên Ofîsa Herêmî ya Rojhilata Navîn dibe. Her herêmek jî xwediyê ofîsên herêmî ye.<ref>{{Cite journal|last=Burci|first=Gian Luca|date=2004|title=Summary of Remarks by Gian Luca Burci|url=http://dx.doi.org/10.1017/s0272503700060663|journal=Proceedings of the ASIL Annual Meeting|volume=98|pages=16–18|doi=10.1017/s0272503700060663|issn=0272-5037}}</ref> Her ofîseke herêmê ji aliyê rêveberek ve tê birêvebirin ku ji aliyê Komîteya Herêmî ve hatiye hilbijartin. Her çend ji sala 2004-an de, wê ti carî tercîha komîteyek herêmî zêde nekiriye, divê lijne van tayînkirinên bi vî rengî bipejirîne. Rola tam a lijneyê di pêvajoyê de bûye mijara nîqaşê lê bandora pratîkî her gav hindik bûye.<ref>{{Cite journal|last=Burci|first=Gian Luca|date=2004|title=Summary of Remarks by Gian Luca Burci|url=http://dx.doi.org/10.1017/s0272503700060663|journal=Proceedings of the ASIL Annual Meeting|volume=98|pages=16–18|doi=10.1017/s0272503700060663|issn=0272-5037}}</ref> Ji sala 1999an vir ve, rêvebirên herêmî ji bo heyamek pênc-salî ku carekê dikare were nûve kirin kar dikin û bi gelemperî di 1ê sibatê de pozîsyona xwe diyar dikin.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20171011220426/http://apps.who.int/gb/archive/pdf_files/WHA52/ew2.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] fg7yz0wndhvlwbxa90rwe0evhv95ql2 1093939 1093909 2022-07-31T03:20:57Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 13 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', (bi îngilîzî: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2020-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2017-08-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2017-08-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2017-08-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2017-08-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2017-08-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2011-05-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|url-status=dead}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, endamê rêxistinê ye.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên bûne endamên WHOyê. Ji xeynî [[Liechtenstein]], [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2016-03-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|url-status=bot: unknown}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2021-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2021-03-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. [[Dewleta Filistînê|Filistîn]] wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ji aliyê [[Komkara Dewletên Ereb]] ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. [[Serwerî ya Leşkerî ya Malta]] (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin.<ref>{{Cite web|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2021/06/01/0350/00761.html|title=Comunicato della Santa Sede|website=press.vatican.va|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|title=World Health Organization - Gian Luca Burci, Claude-Henri Vignes - Google Books|date=2017-01-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2017-01-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20170112201959/https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|url-status=bot: unknown}}</ref> === Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê û Desteya Rêvebir === [[Wêne:World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg|thumb|Avahiya navenda WHOyê li bajarê Cenevreyê.]] Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê (WHA) saziya qanûnî û bilind a WHOyê ye. Navenda saziyê li [[Cenevre|Cenevreyê]], bi gelemperî di meha gulanê de her sal dicive. Ew her pênc salan carekê rêveberê giştî hildibijêre û li ser mijarên polîtîka û darayî ya WHOyê, tevî dahatina saziyê ya pêşniyarkirî, deng dide. Di heman demê de ew raporên lijneya rêveberiyê dinirxîne û biryar dide ka qadên xebatê yên ku hewcedarî lêkolînên din in hene yan na. Meclîsa saziyê 34 endamên ku di warê tenduristiyê de xwedî pisporiya teknîkî ne, ji bo heyama sê salan ji bo lijneya rêveberiyê hildibijêre. Erkên sereke yên desteyê cîbicîkirina biryar û polîtîkaya meclîsê, şîretkirin û hêsankirina karê saziyê ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.who.int/governance/en/index.html|title=WHO {{!}} Governance|date=2014-02-13|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31|archive-date=2014-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20140213212358/http://www.who.int/governance/en/index.html|url-status=bot: unknown}}</ref> ===Saziyên cîhanî=== Ji xeynî ofîsên herêmî, welat û peywendiyê, Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê ji bo pêşvebirin û meşandina lêkolînê saziyên din jî ava kiriye. * Ajansa Navneteweyî ya Lêkolînê ya li ser Penceşêrê (IARC) ===Ofîsên herêmî=== [[File:World Health Organisation regional offices.svg|thumb|Nexşeya ofîsên herêmî yên WHO û herêmên xebata saziyê. {{legend|#80b0e8|Africa; HQ: [[Brazzaville]], Komara Kongoyê}} {{legend|#7ae6ce|Pasîfîka rojava; HQ: [[Manîla]], Fîlîpîn}} {{legend|#e7e763|Rohilata [[Deryaya Navîn]]; HQ: [[Qahîre]], Misir}} {{legend|#9de678|Başûrê Rojhilatê Asyayê; HQ: [[Nû Delhî]], [[Hindîstan]]}} {{legend|#e078e6|Ewropa; HQ: [[Kopenhag]], Denîmarka}} {{legend|#f67878|Amerîka; HQ: [[Washington, D.C.]], DYA}} ]] Dabeşên herêmî yên WHOyê di navbera salên 1949 û 1952an de, li gorî modela Rêxistina Tenduristî ya Pan Amerîkî ya berê, hatin afirandin û li ser bingeha xala 44ê destûra WHOyê ne ku destûr da WHOyê ku "rêxistina herêmî ji bo peydakirina hewcedariyên taybetî yên [her herêmek diyarkirî] ava bike." Gelek biryar li ser asta herêmî têne hildan ku di nav de nîqaşên girîng ên li ser dahatina WHOyê û di biryardana endamên meclîsa pêş de ku ji aliyê herêman ve têne destnîşan kirin.<ref>{{Cite journal|date=2022-07-30|title=World Health Organization|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=World_Health_Organization&oldid=1101321989|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> Jibo her herêmek komîteyek herêmî heye ku bi giştî salê carekê, bi gelemperî di demsala payîzê de dicive. Tevî wan dewletên ku endamên tam in, nûner ji her endam an endamê komeleyê li her herêmê beşdar dibin. Mînak, Filistîn beşdarî civînên Ofîsa Herêmî ya Rojhilata Navîn dibe. Her herêmek jî xwediyê ofîsên herêmî ye.<ref>{{Cite journal|last=Burci|first=Gian Luca|date=2004|title=Summary of Remarks by Gian Luca Burci|url=http://dx.doi.org/10.1017/s0272503700060663|journal=Proceedings of the ASIL Annual Meeting|volume=98|pages=16–18|doi=10.1017/s0272503700060663|issn=0272-5037}}</ref> Her ofîseke herêmê ji aliyê rêveberek ve tê birêvebirin ku ji aliyê Komîteya Herêmî ve hatiye hilbijartin. Her çend ji sala 2004-an de, wê ti carî tercîha komîteyek herêmî zêde nekiriye, divê lijne van tayînkirinên bi vî rengî bipejirîne. Rola tam a lijneyê di pêvajoyê de bûye mijara nîqaşê lê bandora pratîkî her gav hindik bûye.<ref>{{Cite journal|last=Burci|first=Gian Luca|date=2004|title=Summary of Remarks by Gian Luca Burci|url=http://dx.doi.org/10.1017/s0272503700060663|journal=Proceedings of the ASIL Annual Meeting|volume=98|pages=16–18|doi=10.1017/s0272503700060663|issn=0272-5037}}</ref> Ji sala 1999an vir ve, rêvebirên herêmî ji bo heyamek pênc-salî ku carekê dikare were nûve kirin kar dikin û bi gelemperî di 1ê sibatê de pozîsyona xwe diyar dikin.<ref>{{Cite web|url=http://apps.who.int/gb/archive/pdf_files/WHA52/ew2.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31|archive-date=2017-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20171011220426/http://apps.who.int/gb/archive/pdf_files/WHA52/ew2.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] gy9omktkw46oirvvoudmfjt269gqt7w 1094039 1093939 2022-07-31T06:31:11Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane | wêne = World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg | wêne sernûçe = Navenda WHOyê li Cenevre, Swîsre. }} '''WHO''' yan jî '''Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê''', ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]: '''W'''orld '''H'''ealth '''O'''rganisation) saziyek pispor a [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku jibo tenduristiya gelemperî ya navneteweyî xebatan dimeşîne. Armanca sereke ya Destûra bingehîn a WHO ev e ku "hemî gelên cîhanê bigihîjin asta herî bilind a tenduristiyê".<ref>{{Cite web|url=https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2020-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20200401095256/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Navenda saziyê li bajarê [[Cenevre]] ya [[Swîsre]]yê ye, şeş ofîsên herêmî û 150 ofîsên qadan li çaraliyê cîhanê hene. Destûra bingehîn a RTCê ji aliyê 61 welatî ve di [[7ê nîsanê|7ê nîsana]] [[1946]]an de hatiye pejirandin. Her sal di [[7ê nîsanê]] de roja tenduristiyê ya dinyayê tê pîrozkirin. Civîna yekem a [[Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê]] (WHA), ku saziya rêveberiyê ya ajansê ye, di 24ê tîrmeha sala 1946an de de pêk hat. Karmend û peywirên [[Rêxistina Tenduristiyê ya Yekîtiya Neteweyan]] û [[Ofîsa Navneteweyî ya Tenduristiyê ya Publique]], tevî [[Tesnîfkirina Nexweşiyên Navneteweyî]] (ICD) bi temamî ji aliyê WHOyê hatiye yekkirin. Xebatên saziyê di sala 1951an de piştî vegirtinek girîng a çavkaniyên darayî û teknîkî bi giranî hatiye destpê kirin. ==Dîrok== [[Konferansên Tenduristiya Navneteweyî]] (ISC) ya yekem ku di 23ê hezîran sal 1851ê de hatiye destpêkirin, rêzek konferansan bûn ku heta sal 1938an dewam dike, nêzîkî 87 salan dewam kiriye.<ref>{{Cite web|url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2017-08-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Konferansa yekem, li Parîsê, bi tenê bi kolerayê re têkildar bû ku ji bo piraniya sedsala 19an nexweşiya sereke ya salê kolerayê hatiye lidarxistin. Digel etiolojiyê, tevî belavbûna nexweşiyan, gelek nexweşiyên epîdemîk hêj ne diyar in û mijareke argumana zanistî ye, gihîştina peymana navneteweyî ya li ser tedbîrên guncan jibo saziyê hinek bi zehmetî çêbû.<ref>{{Cite web|url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2017-08-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Berî ku her yek bi peymaneke navneteweyî ya pir-dewletî encam bide, heft ji van konferansên navneteweyî, ku 41 sal berxwe dide, hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2017-08-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Piştî pênc salan, di sala 1897an de, peymanek li ser [[Vebaya Bubonîk]] ji nozdeh dewletên ku beşdarî konferansa [[Wênîs|Wênîsê]] bûn ji aliyê şanzdeh dewletan ve hate îmze kirin. Bi [[Danîmarka|Danîmarkayê]] re, Swêd-Norwêc û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] vî peymanê îmze nekirin, bi yekdengî hate pejirandin ku xebatên konferansên berê ji bo cîbicîkirinê werin kodkirin.<ref>{{Cite web|url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2017-08-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Konferansên paşîn, ji sala 1902an heta ya konferansa dawîn di sala 1938an de nîqaşên berfireh li ser nexweşiyên taya zer, brûseloz, kotî, zirav û tîfoyê di konferansê hate kirin.<ref>{{Cite web|url=http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2017-08-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170820070452/http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/62873/1/14549_eng.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Xebatek serkevtî ya konferansê, Buroya Sanitary Pan-Amerîkî (1902) û Ofîsa Navneteweyî d'Hygiène Publique (1907) hate damezrandin. Dema ku di sala 1920an de [[Cemiyeta Miletan]] hate damezrandin, wan [[Rêxistina Tenduristî ya Cemiyeta Miletan]] ava kirin. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem]], [[Neteweyên Yekbûyî]] hemî rêxistinên tenduristiyê yên din vegirtin ku Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ava bikin.<ref>{{Cite journal|last=McCarthy|first=Michael|date=2002-10-12|title=A brief history of the World Health Organization|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(02)11244-X/abstract|journal=The Lancet|language=English|volume=360|issue=9340|pages=1111–1112|doi=10.1016/S0140-6736(02)11244-X|issn=0140-6736|pmid=12387972}}</ref> ==Polîtîka û armanca rêxistinê== Destûra WHO ya bingehîn dibêje ku armanca wê "bidestxistina hemî mirovan a asta herî bilind a tenduristiyê ye". WHO van armancên xwe bi erkên xwe yên ku di Destûra Bingehîn de hatine diyarkirin pêk tîne evin: (a) Di xebata tenduristiyê ya navneteweyî de wekî desthilatdariya rêber û hevrêziyê tevbigere; (b) Bi Neteweyên Yekbûyî, ajansên pispor, rêveberiyên tenduristiyê yên hikûmî, komên pîşeyî û rêxistinên din ên ku guncan têne dîtin re hevkariyek bi bandor saz bikin û biparêzin; (c) Ji bo bihêztir kirina xizmetên tenduristiyê, li gorî daxwazê, alîkariya hikûmetan dike; (d) Li ser daxwazî ​​an pejirandina hikûmetan arîkariya teknîkî ya guncaw û di rewşên awarte de, arîkariya pêwîst e dike; (e) Li ser daxwaza Neteweyên Yekbûyî, xizmet û dezgehên tenduristiyê ji komên taybetî re, wek gelên herêmên ewlehî, peyda bikin yan alîkariya wan bikin; (f) Damezrandin û domandina karûbarên îdarî û teknîkî yên ku hewce dike, tevî karûbarên epîdemîolojîk û statîstîkî; (g) Teşwîqkirin û pêşdebirina xebatê ji bo rakirina nexweşiyên epîdemîk û nexweşiyên din; (h) Bi hevkariya dezgehên din ên pispor ku hewce be, pêşvebirina pêşîlêgirtina birînên qezayê; (i) Bi hevkarîkirina bi saziyên din ên pispor re, ku hewce be, baştirkirina xwarin, xanî, paqijî, rekreasyon, şert û mercên aborî an xebatê û aliyên din ên paqijiya jîngehê; (k) Pêşniyarkirina peyman rêziknameyan û pêşniyarên li ser mijarên tenduristiyê yên navneteweyî û pêkanînan. Ji sala 2012an ve, WHO rola xwe di jibo tenduristiya gel de wiha diyar dike: * pêşkêşkirina pêşevaniya li ser mijarên ji bo tenduristî yên krîtîk û tevlêbûna hevkariyê li cihê ku çalakiya hevpar hewce ye; * teşekirina rojeva lêkolînê û teşwîqkirina hilberandin, werger û belavkirina zanyariyên hêja; * Kifşkirin a norm û standardan û pêşvebirin û şopandina pêkanîna wan; * vegotina vebijarkên polîtîkaya exlaqî û delîlan; * peydakirina piştgiriya teknîkî, katalîzasyona guhartinê, û avakirina kapasîteya sazûmaniya domdar; * şopandina rewşa tenduristiyê û nirxandina meylên tenduristiyê; * CRVS (tomarkirina sivîl û statîstîkên jiyanî) ji bo şopandina bûyerên girîng (jidayikbûn, mirin, zewac, cudabûn) peyda dike. == Awayî == Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê endamê [[Koma Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.undg.org/index.cfm?P=13|title=UNDG Members|date=2011-05-11|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2011-05-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20110511144047/http://www.undg.org/index.cfm?P=13|url-status=dead}}</ref> === Endamî === [[Wêne:World Health Organization membership status map.png|thumb|Welatên li gorî statuya endamtî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, endamê rêxistinê ye.]] Heta çileya sala 2021an,194 dewletên bûne endamên WHOyê. Ji xeynî [[Liechtenstein]], [[Giravên Cook]] û [[Niûe|Niue]], ev dewlet hemî dewletên endamên [[Neteweyên Yekbûyî]] ne.<ref>{{Cite web|url=http://www.who.int/countries/en/|title=WHO {{!}} Countries|date=2016-03-26|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2016-03-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20160326024233/http://www.who.int/countries/en/|url-status=bot: unknown}}</ref> Her dewletek endam bi pejirandina peymana ku wekî Destûra Bingehîn a Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê tê zanîn dibe endamek temamî ya WHOyê. Ji gulana dala 2019an û çileya sala 2021ê ve, du endamên WHOyê ya hevkar, [[Porto Rîko]] û [[Tokelau]], hene.<ref>{{Cite web|url=https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2021-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210225101416/https://apps.who.int/gb/bd/pdf_files/BD_49th-en.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Dahatina du-salî ya WHOyê ya 2022-2023 ji aliyê 194 endam û 2 endamên hevkar ve hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2021-03-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20210324114944/https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB148/B148_28-en.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Çend welatên din jî statûya çavdêriya rêxistinê wergirtine. [[Dewleta Filistînê|Filistîn]] wekî "tevgereke rizgariya neteweyî" ku li gorî biryara 3118 ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ji aliyê [[Komkara Dewletên Ereb]] ve hatiye naskirin, welatekî çavdêriya rêxistinê ye. [[Serwerî ya Leşkerî ya Malta]] (an Order of Malta) jî li ser bingehek wekî çavdêr beşdarê rêxistinê dibe. Vatîkan wekî çavdêr beşdar dibe û beşdarbûna wê wekî "Çavdêrê Dewleta ne-Endam" bi biryarnameyek meclîsê di sala 2021an de hatiye pejirandin.<ref>{{Cite web|url=https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2021/06/01/0350/00761.html|title=Comunicato della Santa Sede|website=press.vatican.va|access-date=2022-07-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|title=World Health Organization - Gian Luca Burci, Claude-Henri Vignes - Google Books|date=2017-01-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-30|archive-date=2017-01-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20170112201959/https://books.google.com/books?id=Xou_nD9jJF0C|url-status=bot: unknown}}</ref> === Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê û Desteya Rêvebir === [[Wêne:World Health Organisation headquarters, Geneva, north and west sides.jpg|thumb|Avahiya navenda WHOyê li bajarê Cenevreyê.]] Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê (WHA) saziya qanûnî û bilind a WHOyê ye. Navenda saziyê li [[Cenevre|Cenevreyê]], bi gelemperî di meha gulanê de her sal dicive. Ew her pênc salan carekê rêveberê giştî hildibijêre û li ser mijarên polîtîka û darayî ya WHOyê, tevî dahatina saziyê ya pêşniyarkirî, deng dide. Di heman demê de ew raporên lijneya rêveberiyê dinirxîne û biryar dide ka qadên xebatê yên ku hewcedarî lêkolînên din in hene yan na. Meclîsa saziyê 34 endamên ku di warê tenduristiyê de xwedî pisporiya teknîkî ne, ji bo heyama sê salan ji bo lijneya rêveberiyê hildibijêre. Erkên sereke yên desteyê cîbicîkirina biryar û polîtîkaya meclîsê, şîretkirin û hêsankirina karê saziyê ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.who.int/governance/en/index.html|title=WHO {{!}} Governance|date=2014-02-13|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31|archive-date=2014-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20140213212358/http://www.who.int/governance/en/index.html|url-status=bot: unknown}}</ref> ===Saziyên cîhanî=== Ji xeynî ofîsên herêmî, welat û peywendiyê, Meclîsa Tenduristiyê ya Cîhanê ji bo pêşvebirin û meşandina lêkolînê saziyên din jî ava kiriye. * Ajansa Navneteweyî ya Lêkolînê ya li ser Penceşêrê (IARC) ===Ofîsên herêmî=== [[File:World Health Organisation regional offices.svg|thumb|Nexşeya ofîsên herêmî yên WHO û herêmên xebata saziyê. {{legend|#80b0e8|Africa; HQ: [[Brazzaville]], Komara Kongoyê}} {{legend|#7ae6ce|Pasîfîka rojava; HQ: [[Manîla]], Fîlîpîn}} {{legend|#e7e763|Rohilata [[Deryaya Navîn]]; HQ: [[Qahîre]], Misir}} {{legend|#9de678|Başûrê Rojhilatê Asyayê; HQ: [[Nû Delhî]], [[Hindîstan]]}} {{legend|#e078e6|Ewropa; HQ: [[Kopenhag]], Denîmarka}} {{legend|#f67878|Amerîka; HQ: [[Washington, D.C.]], DYA}} ]] Dabeşên herêmî yên WHOyê di navbera salên 1949 û 1952an de, li gorî modela Rêxistina Tenduristî ya Pan Amerîkî ya berê, hatin afirandin û li ser bingeha xala 44ê destûra WHOyê ne ku destûr da WHOyê ku "rêxistina herêmî ji bo peydakirina hewcedariyên taybetî yên [her herêmek diyarkirî] ava bike." Gelek biryar li ser asta herêmî têne hildan ku di nav de nîqaşên girîng ên li ser dahatina WHOyê û di biryardana endamên meclîsa pêş de ku ji aliyê herêman ve têne destnîşan kirin.<ref>{{Cite journal|date=2022-07-30|title=World Health Organization|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=World_Health_Organization&oldid=1101321989|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> Jibo her herêmek komîteyek herêmî heye ku bi giştî salê carekê, bi gelemperî di demsala payîzê de dicive. Tevî wan dewletên ku endamên tam in, nûner ji her endam an endamê komeleyê li her herêmê beşdar dibin. Mînak, Filistîn beşdarî civînên Ofîsa Herêmî ya Rojhilata Navîn dibe. Her herêmek jî xwediyê ofîsên herêmî ye.<ref>{{Cite journal|last=Burci|first=Gian Luca|date=2004|title=Summary of Remarks by Gian Luca Burci|url=http://dx.doi.org/10.1017/s0272503700060663|journal=Proceedings of the ASIL Annual Meeting|volume=98|pages=16–18|doi=10.1017/s0272503700060663|issn=0272-5037}}</ref> Her ofîseke herêmê ji aliyê rêveberek ve tê birêvebirin ku ji aliyê Komîteya Herêmî ve hatiye hilbijartin. Her çend ji sala 2004-an de, wê ti carî tercîha komîteyek herêmî zêde nekiriye, divê lijne van tayînkirinên bi vî rengî bipejirîne. Rola tam a lijneyê di pêvajoyê de bûye mijara nîqaşê lê bandora pratîkî her gav hindik bûye.<ref>{{Cite journal|last=Burci|first=Gian Luca|date=2004|title=Summary of Remarks by Gian Luca Burci|url=http://dx.doi.org/10.1017/s0272503700060663|journal=Proceedings of the ASIL Annual Meeting|volume=98|pages=16–18|doi=10.1017/s0272503700060663|issn=0272-5037}}</ref> Ji sala 1999an vir ve, rêvebirên herêmî ji bo heyamek pênc-salî ku carekê dikare were nûve kirin kar dikin û bi gelemperî di 1ê sibatê de pozîsyona xwe diyar dikin.<ref>{{Cite web|url=http://apps.who.int/gb/archive/pdf_files/WHA52/ew2.pdf|title=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-07-31|archive-date=2017-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20171011220426/http://apps.who.int/gb/archive/pdf_files/WHA52/ew2.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commons-b|World Health Organisation}} * [http://www.who.int/ www.who.int] − Malper [[Kategorî:Rêxistinên navneteweyî]] 55wdgl6fhm6yjztwqgbi965pstd8qc6 Okyanûsa Hindî 0 13799 1093858 1062338 2022-07-31T01:19:34Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Indian Ocean laea relief location map.jpg|thumb|Okyanûsa Hindî]] [[Wêne:Paises afectados por el terremoto del Oceano Indico de 2004.png|thumb|Navenda erdheja sala 2004an li Okyanûsa Hindî]] [[Wêne:2004 Indonesia Tsunami.gif||thumb|Pêlên erdhejê]] '''Okyanûsa Hindî,''' di nav pênc beşên okyanûsê yên [[Cîhan|cîhanê]] de okyanosa sêyemîn mezintirîn cîhanê ye. Rûava okyanosê 70.560.000 km² (çarçik) e. Ji sedî %19.8 ji ava li ser rûyê erdê digire û xala herî kûr a okyanûsê 8.047 mêtre ye. [[Okyanûs]], ji aliyê bakur ve [[Asya]], li aliyê rojava ve [[Afrîka]] û li aliyê rojhilat ve [[Awistralya|Awistiralya]] ve hatiye dorpêç kirin. Li gorî pênaseya ku tê bikar anîn, li başûr bi [[Okyanûsa Başûr]] an [[Antarktîka|Antarktîkê]] ve girêdayî ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/Indian+Ocean|title=Definition of INDIAN OCEAN|website=www.merriam-webster.com|language=en|access-date=2022-01-24}}</ref> ==Erdnîgarî== Sînorên Okyanûsa Hindî, wekî ku ji hêla [[Rêxistina Hîdrografî ya Navneteweyî]] ve di sala 1953an de hatî destnîşan kirin, [[Okyanûsa Başûr]] dihewîne lê ne deryayên marjînal ên li ser çemê bakur ku di sala 2000an de IHO [[Okyanûsa Başûr]] ji hev veqetand ku avên başûrê 60°S ji Okyanûsa Hindistanê lê deryayên marjînal ên bakur tê de bûn.<ref name=":0">{{Cite book|url=http://worldcat.org/oclc/779611793|title=An illustrated encyclopedia of traditional Māori life : taonga tuku iho|last=1908-1979.|first=Reed, A. W. (Alexander Wyclif),|date=2012|publisher=New Holland|isbn=978-1-86966-361-2|oclc=779611793}}</ref> Meridyonal, Okyanûsa Hindî ji [[Okyanûsa Atlantîk]] ve bi 20° merdîdyana rojhilatî ve, li başûr ji Cape Agulhas û ji [[Okyanûsa Mezin|Okyanûsa Pasîfîkê]] bi merîdyana 146°49'E, ji başûr ji xala herî başûr a Tasmania dimeşe, tê veqetandin. Rêjeya herî bakur a Okyanûsa Hindî (di nav de deryayên marjînal) bi qasî 30° bakur li [[Kendava Besreyê|Kendava Farisî]] ye.<ref name=":0" /> Tevahiya Okyanûsa Hindî li Nîvkada rojhilatî ye û navenda Nîvkada rojhilatê, 90emîn merdîdyana rojhilat, di xala 90emîn a rojhilat re derbas dibe. ==Avhewa== Gelek taybetmendiya Okyanûsa Hindî wî cûda dike. Okyanûs Hindî bingeha [[Ava Germ a Tropîkî]] ya mezin pêk tîne, ku dema bi atmosferê re têkildar dibe, hem li herêmê hem jî li gerdûnî bandorê li avhewa dike. [[Asya]] hinardekirina germahiyê asteng dike û rê li ber venekirina termokîna Okyanûsa Hindî digire. Ew parzemîn di heman demê de mûsona Okyanûsa Hindistanê, ya herî bihêz a li ser Dinyayê dimeşîne, ku dibe sedema guherînên demsalî yên mezin di herikên deryayê ku di nav de berevajîkirina Pêla Somalî û Herika Mosonê ya Hindî heye. Ji ber gera Walkera Okyanûsa Hindî, rojhilatên ekvatorî yên domdar tine. Bilindahiyên avê li nêzîkê [[Kevana Afrîka]] û [[Nîvgirava Erebistanê|Nîvgirava Erebî]] li [[Nîvkada Bakur]] û li bakurê bayên bazirganî li [[Nîvkada Başûr]] pêk tên.<ref>{{Cite journal|last=Schott|first=Friedrich A.|last2=Xie|first2=Shang-Ping|last3=McCreary|first3=Julian P.|date=2009-01-27|title=Indian Ocean circulation and climate variability|url=http://dx.doi.org/10.1029/2007rg000245|journal=Reviews of Geophysics|volume=47|issue=1|doi=10.1029/2007rg000245|issn=8755-1209}}</ref> Avhewaya bakurê ekvatorê di bin bandora hewaya mûsonê de ye. Bayên bakur-rojhilat ên xurt ji cotmehê heta nîsanê dewam dikin. Ji gulanê heta cotmehê bayê başûr û rojava serdest dibe. Li Deryaya Ereban, Mûsona tund baran dibarîne ser parzemîna Hindistanê. Li nîvkada başûr, ba bi gelemperî nermtir in, lê bahozên havînê yên li nêzî Mauritius dikarin dijwar bin. Dema ku bayê mûsonê diguhere, carinan bager li peravên Deryaya Ereban û [[Behra Bengalê]] dikevin.<ref>{{Cite web|url=http://oceanographer.navy.mil/indian.html|title=Indian Ocean Facts|date=2001-08-02|website=web.archive.org|access-date=2022-01-25|archive-date=2001-08-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20010802084832/http://oceanographer.navy.mil/indian.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Nêzîkî ji sedî 80 ji barana salane ya giştî li Hindistanê di havînê de diqewime û herêm ew qas bi vê baranê ve girêdayî ye ku di pêşerojê de gelek şaristanî jiber van baran ên zêde winda bûne. Guherbariya mezin a di [[Monsona Havînê]] ya Hindistanê de jî ji pêş-dîrokî de qewimiye, bi qonaxek bihêz, şil a bi 33.500–32.500 BPyê; qonaxek qels û hişk 26.000–23.500 BZ; û qonaxek pir qels a bi 17.000–15.000 BPyê, ku bi rêzek bûyerên gerdûnî yên dramatîk ên wekî [[Bølling-Allerød]], [[Heinrich]] û [[Younger Dryas]] re têkildar e.<ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.2307/j.ctt1gxp7rg.41|title=Govin Chunder Dutt, et al.|last=Dutt|first=Govin Chunder|date=2012-06-25|publisher=Anthem Press|pages=295–301}}</ref> Okyanûsa Hindî okyanûsa herî germ a [[Cîhan|cîhanê]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/which-ocean-is-the-warmest.html|title=Which Ocean Is The Warmest?|date=2020-08-20|website=WorldAtlas|language=en-US|access-date=2022-01-25}}</ref> Tomar ên germahiya okyanûsê yên demdirêj germbûnek bilez û domdar li Okyanûsa Hindî destnîşan dikin. Di salên 1901–2012 germahiya okyanûsê bi qasî 1.2°C, ji bo herêma hewzeya germ hatiye pîvan.<ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.7312/columbia/9780231159050.003.0007|title=“It’s the Roxy and I’m Roxy”|last=Melnick|first=Ross|date=2014-06-17|publisher=Columbia University Press|pages=251–305}}</ref> ==Oşînagrofî== Ji sedî 40, ji bermayên Okyanûsa Hindî di fanên Indus û Ganges de tê dîtin. Hewzeyên okyanûsê yên ku li tenişta quntarên parzemînê ne, bi piranî tort ên bejahî hene. Okyanûsa başûrê eniya polar (nêzîkî 50° firehiya başûr) di hilberîna biyolojîkî de pir zêde ye û ji hêla tort ên ne-stratîfîk ên ku bi piranî ji tort ên silicî pêk tê, serdest e. Li nêzî qadên bilind ên mezin ên navîn a sê okyanûsan, ji ber rêjeya belavbûna wê ya pir hêdî, ji bilî Başûrê rojavayê Hindistanê, qata binê okyanûsê bi kêmasî ciwan e û ji ber vê yekê tort ên avê kêm e.<ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.2973/dsdp.proc.1.1969|title=Initial Reports of the Deep Sea Drilling Project, 1|last=Ewing|first=M.|last2=Worzel|first2=J.L.|date=1969|publisher=U.S. Government Printing Office|series=Initial Reports of the Deep Sea Drilling Project}}</ref> Herikînên okyanûsê bi giranî ji hêla mûsonê ve têne kontrol kirin. Du gerokên mezin, yek li nîvkada bakur ku li gorî hêla demjimêrê diherike û yek jî li başûrê ekvatorê berevajiyê demjimêrê diherike (tevî Keyana Agulhas û Herika Vegerê ya Agulhas), modelên herikînên serdest pêk tînin. Di demsala mûsonê ya zivistanê de (Mehên Mijdar-Sibat) gerguhêz li bakur 30°S berevajî dibe û di zivistanê û demên derbasbûyî yên di navbera mûsonan de ba lawaz dibin.<ref>{{Cite book|url=http://worldcat.org/oclc/1061272043|title=The monsoon currents in the north Indian Ocean|last=AS|first=Shankar, D Vinayachandran, PN Unnikrishnan,|publisher=Elsevier Science|oclc=1061272043}}</ref> == Deryayên dighêne Okyanûsa Hindî == Deryayên dighêne Okyanûsa Hindê ev in: [[Deryaya Endeman]], [[Deryaya Erebî]], [[Deryaya Sor]], [[Kenala Mozambîkê]], [[Deryaya Lakadîv]], [[Kendava Bengal]], [[Kendavê Edenê]], [[Kendava Farisî]], [[Kendava Mezin a Awistralyayî]], [[Kendava Omanê]] û [[Tengava Malakayê]] == Giravên Okyanûsa Hindî == Giravên mezin yên Okyanûsa Hindî ev in: [[Madagaskar]], [[Srî Lanka]] û [[Îndonesiya|giravên Îndonesiyayê]] == Erdheja sala 2004 == Di sala [[2004]]an de nêzîkî [[Sûmatra]] (giraveke [[Indonesiya]]yê) [[erdhej]]ek bi hêzê 9,2 li ser [[lêgirtina Richter (rîxter)]] çêbû. Bêtirî 300.000 mirov mirin. Pêlên erdhejê gihîştin heya [[Somalya]]yê 5.200 km dûr. Koordînatê navenda erdhejê {{Koord|3|33|N|95|8|E|display=inline|name=Erdheja sala 2004}}. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{commonscat-b|Indian Ocean}} {{Koord|22|S|76|E|type:waterbody|display=title}} {{Pênc Okyanûsên Cîhanê}} [[Kategorî:Okyanûsa Hindî| ]] r1l0876g29qz74rco4fq8c416n5dzor Anthony Giddens 0 13812 1094116 995075 2022-07-31T11:04:46Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = Anthony_Giddens_at_the_Progressive_Governance_Converence,_Budapest,_Hungary,_2004_October.jpg | sernavê_wêne = Anthony Giddens (2004) | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Anthony Giddens''' [[Civaknas|civaknasekî]] navdar ê [[Keyaniya Yekbûyî|brîtanyayî]] ye. Ew li roja 18ê Befirbara Paşîna sala 1938ê li [[Êdmonton]]a [[London|Londonê]] hatîye dinyayê. Ew ji bo [[bîrdoza nijinandinê]] (''Theory of Structuration'') û nihêrîna xwe ya [[giştgir]] (holîstîk) ji bo [[civak|civakên]] [[nûdem]] navdar e. Ew wekî yek ji bandordartirîn û giringtirîn civakzanistvanên hevçerx dihêt niyasîn û zêdetir ji 34 pirtûkan nivîsîne ko bi zêdetir ji 29 zimanan hatine belavkirin{{Çavk}}. Sê qonaxên berçav di jiyana wî ya zanistî (akademîk) da dihên dîtin. == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Civaknas|Giddens, Anthony]] c0nobh85grokwrsdk3jdd7s0caw8cz9 Qeyserî 0 15703 1093910 996386 2022-07-31T02:32:42Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = Qeyserî | navê_fermî = Kayseri | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Tirkiye | koordînat = | latd = 38 | latm = 43 | lats = | latNS = N | longd = 35 | longm = 28 | longs = | longEW = E | damezrandin = | welat = [[Tirkiye]] | herêm = | parêzgeh = Qeyserî | navçe = | şaredar = | gelhe = 1.421.455<ref>{{Cite web|url=http://www.kayseri.gov.tr/nufus-durumu|title=Nüfus ve İdari Yapı|date=2019-09-28|website=web.archive.org|access-date=2021-03-27|archive-date=2019-09-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20190928110304/http://www.kayseri.gov.tr/nufus-durumu|url-status=bot: unknown}}</ref> | gelhe_sal = 2020 | berbelavî = | rûerd = 16.917 km² | bilindayî = | dem = | koda_postayê = 38000 | koda_telefonê = (+90) 352 | wêneSer = City of Kayseri.png | wêneSer_sernav = Bajarê Qeyseriyê | malper = }} '''Qeyserî''' yan '''Mazaka'''<ref>Ibrahim Sediyani, Adinin arayan cografya. Özedönüş yayinevi.</ref> (navê berê yê bajêr [[Kaisareia]], {{Bi-grc|Καισάρεια|Kaisáreia}}, {{Bi-la|Caesarea Cappadociae|wate=Bajarê [[Kapadokya]] yê [[Sezar]]}} bû<ref>{{Cite book|url=https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780191905636.001.0001/acref-9780191905636-e-353|title=Concise Oxford Dictionary of World Place Names|last=Everett-Heath|first=John|date=|publisher=Oxford University Press|year=2020|isbn=978-0-19-190563-6|language=en|chapter=Kayseri, Turkey (Mazarca, Eusebia, Caesarea Cappadociae, Kaisariyah)|doi=10.1093/acref/9780191905636.001.0001/acref-9780191905636-e-353|chapter-url=https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780191905636.001.0001/acref-9780191905636-e-3530}}</ref>, {{1928| قيصرى / Kayséri}}, navê fermî yê îro Kayseri ye) bajar û parêzgeheke [[Tirkiye]]yê ye. Rûbera bajêr 16.917 km² ye û gelheya wî 1.049.659 (2000) e. Beriya [[komkujiya ermeniyan]] gelek ermenî li vê parêzgehê dijiyan lê niha nînin. Li Qeyseriyê hejmareke kurd jî dijîn{{Çavk}}. == Navçeyên Qeyseriyê == Navenda bajêr [[Akkışla]] (Aqişle), [[Bünyan]] (Hamîdê Bunyan), [[Develi]] (Everek), [[Felahiye]], [[Hacılar]], [[İncesu]], [[Kocasinan]] (Erkilet), [[Melikgazi]] (Gesî), [[Özvatan]] (Çukur), [[Pınarbaşı]] (Lîva), [[Sarıoğlan]] (Palas), [[Sarız]] (Sarîz, Sarez), [[Talas]] (Talasa Mazakan), [[Tomarza]] (Kustire, Kwestire), [[Yahyalı]] (Yehyalî, Qazîbenî) û [[Yeşilhisar]] (Hesara Everek). == Navdarên Qeyseriyê == * [[Sakıp Sabancı]] * [[Turhan Feyzioğlu]] * [[Hasan Sami Bolak]] * [[Şükrü Karatepe]] ==Çavkanî== {{Çavkanî}} {{Bajarên Tirkiyê}} [[Kategorî:Bajarên Tirkiyeyê]] mpck2ffuy580rsmst4omces6yljvhox Pêşmerge 0 15756 1093905 1091805 2022-07-31T02:09:06Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox Yekîneyên leşkeriyê | navê yekîneyê = Pêşmerge | navê rastî = | wêne = Flag of Kurdistan.svg | wêne binnivîs Ala Rengîn = | sernûçe = | dem = | destpêka dem = Ji salên 1920an heta niha | welat = {{al|Başûrê Kurdistanê}} [[başûrê Kurdistanê]] | hemû welat = | girêdan = | liq = | cure = [[Artêş]] | rol = | mezinahî =390.000<ref>{{cite web |title=The Kurdistan Region of Iraq - Access, Possibility of Protection, Security and Humanitarian Situation |url=https://www.ft.dk/samling/20151/almdel/uui/bilag/137/1621502.pdf |access-date=3 July 2019 |page=41}}</ref> | avahiya fermandariyê = | garnîzon = | etîketa garnîzon = | bernavk = | patron = | dirûşm = | reng = | etîketa rengê = | sirûd = | maskot = | salveger = | alav = | etîketa alavê = | şer = | dekorasyon = | qedirên şer = | etîketa qedirên şer = | hilweşandin = | saetan firrîne = | malper = | fermandarê niha = | fermandar1 = | etîketa fermandar1 = | fermandar2 = | etîketa fermandar2 = | fermandar3 = | etîketa fermandar3 = | fermandar4 = | etîketa fermandar4 = | fermandarên girîng = | sembola naskirinê = | etîketa sembola naskirinê = }} '''Pêşmerge''', hêzên leşkerî ya kurd e ku berpirsê ewlekariya [[Herêma Kurdistanê]] ([[Başûrê Kurdistanê]]) ye. Hêzên Pêşmerge li gorî [[Destûra Bingehîn a Iraqê]], berpirsê ewlehiyê ya [[Herêma Kurdistanê]] ye.<ref>{{Cite web|url=http://mope.krg.org/about-e.php?z=8&l=3|title=وزارة البيشمركة|date=2015-01-12|website=web.archive.org|access-date=2022-07-12|archive-date=2015-01-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20150112042513/http://mope.krg.org/about-e.php?z=8&l=3|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://world.time.com/2012/12/31/destination-kurdistan-is-this-autonomous-iraqi-region-a-budding-tourist-hotspot/|title=Destination Kurdistan: Is This Autonomous Iraqi Region a Budding Tourist Hot Spot?|last=Newton-Small|first=Jay|date=2012-12-31|website=Time|language=en-US|access-date=2022-07-12}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.stripes.com/theaters/middle_east/rare-terrorist-attack-in-peaceful-kurdish-region-of-iraq-kills-6-1.244095|title=Rare terrorist attack in peaceful Kurdish region of Iraq kills 6|website=Stars and Stripes|language=en|access-date=2022-07-12}}</ref> Li gorî yasayên Iraqê ya niha qedexe ye ku hêzên çekdar ên [[Iraq|Iraqê]] derbasê herêma ewlehiya berpirs a hêzên pêşmerge ([[Herêma Kurdistanê]]) bibin. Dîroka Pêşmerge vedigere sedsala 18an ku di bin destê [[Împeratoriya Osmanî|Osmanî]] û [[Dewleta Sefewiyan|Safewiyan]] de weke hêzeke tund-eşîretî dest pê kir û paşê di sedsala 19an de guherî hêzeke gerîlayî ya bi dîsîplîn û perwerdekirî. Di sedsala 20an de hêzên pêşmerge wekî artêşeke nîzamî berpirsyariya ewlekariya [[Başûrê Kurdistanê]] girtiye ser xwe. ==Etîmolojî== Peyva "Pêşmerge" tê wateya "pêş girtina mirinê".<ref>{{Cite web|url=https://slate.com/news-and-politics/2003/03/what-does-the-kurdish-word-peshmerga-mean.html|title=What does the Kurdish word peshmerga mean?|last=Koerner|first=Brendan|date=2003-03-21|website=Slate Magazine|language=en|access-date=2022-07-12}}</ref><ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.1057/9780230362758.0007|title=The Hero and the People|last=Lyttelton|first=Adrian|publisher=Palgrave Macmillan}}</ref> Valentine diyar dike ku ev nav yekem car ji aliyê [[Qazî Mihemed]] ve di dema [[Komara Kurdistanê|Komara Mehabadê]] de (1946-1947) hatiye bikaranîn. == Dîrok == [[Wêne:Barzani1.jpg|thumb|[[Mistefa Barzanî]] heta mirina xwe di sala 1979an de serokê sereke yê siyasî û leşkerî yê doza Kurd bû.]] Kevneşopiya serhildanê ya şervanên Kurd bi hezar salan li gel daxwazên serxwebûnê heye û şervanên [[Kurd]] ên destpêkê li dijî [[Împeratoriyên farisî]], [[Împeratoriya Osmanî]] û [[Împaratoriya Brîtanyayê]] şer kirine.<ref>{{Cite web|url=https://diginole.lib.fsu.edu/|title=Diginole: FSU's Digital Repository {{!}} DigiNole|website=diginole.lib.fsu.edu|access-date=2022-07-12}}</ref> Di dîrokê de Pêşmerge cara yekem wekî rêxistineke gerîlayî hebûn lê di bin [[Komara Kurdistanê|Komara Kurdistanê a Mehabadê]] ya xweser (1946-1947) de, hêzên Pêşmerge bi serokatiya [[Mistefa Barzanî]] bû artêşa fermî ya komarê. Piştî rûxandina [[Komara Kurdistanê|Komara Kurdistanê a Mehabadê]] û bidarvekirin serokê komarê [[Qazî Mihemed]], hêzên Pêşmerge dîsa wek rêxistineke gerîlayî derketiye holê.<ref>{{Cite journal|date=2022-06-17|title=University of Chicago Press|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=University_of_Chicago_Press&oldid=1093508856|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> Li [[Başûrê Kurdistanê]] piraniya Pêşmergeyan bi serokatiya [[Mistefa Barzanî]] û [[Partiya Demokrat a Kurdistanê]] dihate birêvebirin.<ref>{{Cite journal|date=2022-06-30|title=Kurdistan Regional Government|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Kurdistan_Regional_Government&oldid=1095832171|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> Di sala 1975an de Pêşmerge di şerê duyem ê [[Iraq]] û [[Kurdistan|Kurdistanê]] de têk çû. Endamê serkirdayetiya [[Partiya Demokrat a Kurdistana Îranê|PDKê]] [[Celal Talebanî]] di heman salê de ji bo zindîkirina berxwedanê derket û [[Yekîtiya Nîştimanî ya Kurdistanê|Yekîtiya Niştimaniya Kurdistanê]] damezrand. Ev bûyer dibe bingehek ji bo nerazîbûna siyasî di navbera [[Partiya Demokrat a Kurdistanê|PDK]] û [[Yekîtiya Nîştimanî ya Kurdistanê|YNKê]] de ku heta îro hêzên Pêşmerge û piraniya civaka [[Kurdistan|Kurdistanê]] ku li [[Kurdistan|Kurdistanê]] parçe bûye.<ref>{{Cite journal|last=van Bruinessen|first=Martin|date=1986|title=The Kurds between Iran and Iraq|url=https://www.jstor.org/stable/3011925|journal=MERIP Middle East Report|issue=141|pages=14–27|doi=10.2307/3011925|issn=0888-0328}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.fpri.org/article/2017/05/getting-peshmerga-reform-right-helping-iraqi-kurds-help-post-isis-iraq/|title=Getting Peshmerga Reform Right: Helping the Iraqi Kurds to Help Themselves in Post-ISIS Iraq - Foreign Policy Research Institute|website=www.fpri.org|language=en-US|access-date=2022-07-14}}</ref> Piştî mirina [[Mistefa Barzanî]] di sala 1979an de kurê wî [[Mesûd Barzanî]] cihê wî girt.<ref>{{Cite web|url=http://www.krgspain.org/government/profiles/english-president/|title=Gobierno Regional del Kurdistán {{!}} President|language=en-US|access-date=2022-07-14}}</ref> Ji ber ku alozî di navbera [[Partiya Demokrat a Kurdistanê|PDK]] û [[Yekîtiya Nîştimanî ya Kurdistanê|YNKê]] de zêde bû, piraniya Pêşmergeyan şer kirin ku herêmekê di bin kontrola partiya xwe de bihêlin û di heman demê de li hember êrişên artêşa [[Iraq|Iraqê]] jî bisekinin. Di sala 2022an de jibo yekkirina hêzên Pêşmerge niqaş hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.al-monitor.com/tr/contents/articles/originals/2019/12/iraq-protests-peshmerga-kurdistan.html|title=Peşmerge’nin birleşmesi siyasi uzlaşıya bağlı - Al-Monitor: Independent, trusted coverage of the Middle East|website=www.al-monitor.com|language=tr|access-date=2022-07-14}}</ref> == Çek == {{...}} == Payeyên (rutbe) leşkerî == {| class="wikitable" !Îngilîzî !Kurdî |- |General |Payedar |- |Lieutenant General |Salar |- |Major General |Serdar |- |Brigadier |Sertîp |- |Colonel |Serheng |- |Lieutenant Colonel |Pêşkar |- |Major |Pêşrew |- |Captain |Pêşeng |- |First Lieutenant |Cîdarî yekem |- |Second Lieutenant |Cîdar |- | colspan="2" |Çavkanî<ref>http://kurdistanskyscrapers.com/topic/9346414/1/</ref> |} == Pêşangeha wêneyan == <gallery mode="packed-hover"> Wêne:Peshmerga on a T-55-Tank outside Kirkuk in Iraq..jpg|Pêşmerge li Kerkûkê Wêne:Zerevani QRF Peschmerga - Training (15761692209).jpg|Zêrevanî Wêne:Peshmerga soldier.jpg|thumbnail|Pêşmerge </gallery> == Çavkanî == {{çavkanî}} == Girêdanên derve == * [http://www.rojevakurd.com/iro/8031-Branna-saliya-tomarkirina-destana-Xwakurk.html Bîranîna 23 saliya tomarkirina destana Xwakurk] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110730054257/http://www.rojevakurd.com/iro/8031-Branna-saliya-tomarkirina-destana-Xwakurk.html |date=2011-07-30 }} * [http://www.youtube.com/watch?v=0dSXoz9pegg&feature=related Strana Şivan Perwer ya bi navê Pêşmerge] * [http://www.youtube.com/watch?v=O3ej2hqnDJs&feature=related Strana Ciwan Haco ya bi navê Pêşmerge] * [http://wikisource.org/wiki/B%C3%AEran%C3%AEna_23_saliya_tomarkirina_destana_Xwakurk Hevpeyvîneke Sefer Yusif Mîrxan, ''Bîranîna 23 saliya tomarkirina destana Xwakurk''] * [http://bnk.institutkurde.org/catalogue/detail.php?pirtuk=213&l=ku Pêşmerge] li ser [[Pirtûkxaneya dîjîtal a kurdî]] * [http://kurdistanskyscrapers.com/topic/9346414/1/ Wêne] [[Kategorî:Rêxistina leşkerî]] lc4yryjrb8qmzx4ll0xrdvdxgpiihfv Missouri 0 16041 1094101 1070299 2022-07-31T08:49:59Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{ev gotar|li ser heremek li [[DYA|DYAyê]] da ye. Ji wateyên din ra seke [[Missouri (cudakirin)]].}} {{Agahîdank wargeh/wîkîdane}} '''Missouri''' yek e ji federedewletên [[DYA]]yê. ==Hin agahiyên derbarê Missouriyê de== * Rûber: 180.693 km² * Gelhe: 5.595.211 (2000) * Paytext: [[Jefferson City]] * Postkod: MO * Malpera fermî ya federedewletê: [http://www.mo.gov mo.gov] {{commonscat|Missouri}} {{Dewletên DYA}} [[Kategorî:Dewletên DYA]] 8v5gqbhr3kud8nk4scqa2ojrv03wp4y Împeratoriya Bîzansê 0 16925 1094092 1070102 2022-07-31T07:47:14Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox Dewleta dîrokî | nav kurdî = Împeratoriya Bîzansê | nav = {{ziman|grc|Βασιλεία Ῥωμαίων|</br>Basileía Rōmaíōn}} | nav ziman = | nav2 = ''{{ziman|la|Imperium Romanum}}'' | nav2 ziman = | sal destpêk = [[476]] | sal dawî = [[1453]] | nexşe = LocationByzantineEmpire 550.png | binnexşe = Împeratoriya Romê di sala 550 de | paytext = [[Konstantînapolîs]] | ziman = {{ubl|[[Yewnaniya kevn|Yewnanî]]|[[Latînî]]}} | hikûmet = [[Otokrasî]] | gelhe = 16,000,000 | gelhe2 = 26,000,000 | gelhe3 = 7,000,000 | gelhe4 = 12,000,000 | gelhe5 = 2,000,000 | sernav serokA = [[Împerator]] | serokA1 = [[Konstantînê I]] | serokA1 sal = 330 – 337 | serokA2 = [[Konstantînê XI]] | serokA2 sal = 1449 – 1453 | serokA3 = | serokA3 sal = | serokA4 = | serokA4 sal = | SerokA5 = | serokA5 sal = | serokA6 = | serokA6 sal = | bûyer1 = Zemtkirina [[Stenbol|Konstantînapolîs]]ê | gelhe sal = 457 | gelhe2 sal = 565 | gelhe3 sal = 775 | gelhe4 sal = 1025 | gelhe5 sal = 1320 | bûyer1 sal = {{nowrap|[[29'ê gulanê]] 1453}} | bûyer2 = | bûyer2 sal = | berê1 = [[Împeratoriya Romê]] | berê1 al = Vexilloid of the Roman Empire.svg | berê1_rûpel = Împeratoriya Romê | berê2 = | berê2 al = | paşê1 = [[Împeratoriya Osmanî]] | paşê1 al = Ottoman Flag.svg | paşê1_rûpel = Împeratoriya Osmanî }} '''Împeratoriya Bîzansê''' ({{Bi-grc|Βασιλεία τῶν Ῥωμαίων|Basileía tōn Rōmaíōn}}) an jî '''Împeratoriya Romayê ya Rojhelat''' an '''Serdema Bîzansê''' navê nûjen ê [[Împeratoriya Romê]] di [[Serdema Navîn]] de ye. Serdema Bîzansê di serdema {{Girêdan|Antîka Dereng|en|Late Antiquity}} de dest pê dike. Paytexta Romaya rojhilat, [[Konstantînopolîs]] ([[Stembol]]), bû bajarê herî mezin ê [[Deryaya Navîn]]. Di sedsala 5-an de, [[Barbar|Barbaran]] [[împeratoriya Romê ya rojava]], di nav de paytexta [[Roma]] bixwe, dagir kirin. Konstantînopolîs bû paytexta Împeratoriya Romê berî dawiya sedsala 5-an. Li rojavayê împeratoriyê êdî împerator tune bûn. [[Împerator|Împeratorên]] Romê ji Konstantînopolîs hukumdariya împeratoriyê domandin. Konstantînopolîs jî paytext dimîne dema ku artêşa [[Iustinianusê Mezin]] Roma vegirt. Di sedsala 7-an de, [[Misilman|misilmanan]] du ji sê paran împeratoriya Romayê bi dest xistin: [[Filistîn (herêm)|Filistîn]], [[Şam (herêma dîrokî)|Şam]], û [[Misira kevnare|Misir]]. Serdema di navbera serketinên misilmanan û [[Sefera Xaçperestan a çarem]] de wekî "Serdema Bîzansê ya Navîn" tê zanîn. Di dema Sefera Xaçperestan a çarem de, şervanên pîroz ên [[Dêra Katolîk]] Konstantînopolîsê dagir kirin û talan kirin. Împeratoriya Romê di çend dewletan [[Rûm (kes)|Rûm]] de parçe bû û "Latîniyan" {{Girêdan|Împeratoriya Latînî|en|Latin Empire}} li Konstantînopolîsê saz kirin. Beşek ji axa Rûmayiyan ji hêla împeratoriya [[Venedîk|Venedîkiyan]] ve dihat birêvebirin. {{Girêdan|Mixaêl VIII Palaiologos|en|Michael VIII Palaiologos}}, hukumdarê {{Girêdan|Împeratoriya Îznîkê|en|Nicene Empire}}, Konstantînopolîs ji bo Rûmayiyan dagir kirin. Di sedsala 15-an de, Împeratoriya Romê ji hêla [[Împeratoriya Osmanî]] ve hate dagir kirin. Serdema di navbera serketinên Katolîk û serketinên Osmaniyan de wekî din "Serdema Bîzansê Derengtir" tê zanîn. [[Dîroknas|Dîrokzanên]] bi kurtî '''Bîzans''' ({{Bi-de|Byzanz}}, {{Bi-tr|Bizans}}) jê re dibêje. Nav ji navê bajarê Konstantînopolîsê berî [[Konstantînê Mezin]] tê: {{Bi-grc|Βυζάντιον|Buzántion}}, {{Bi-la|Byzantium}}. Konstantin bajarekî nû li rûmeta xwe li {{Ziman|la|Byzantium}}, li ser [[Bosfor|Bosforê]] ava kir. Konstantîn ({{Bi-grc|Κωνσταντῖνος|Kōnstantînos}}, {{Bi-la|Constantinus}}) navê bajêr kir Konstantînopolîs ({{Bi-grc|Κωνσταντινούπολις|Kōnstantinoúpolis}}, {{Bi-la|Constantinopolis}}). [[Wêne:Byzantine Empire animated.gif|thumb|Guhertîna xakên Rûmê di dîrokê de]] [[Wêne:Europe and the Near East at 476 AD.png|thumb|Împeratoriya Romê (''zer'') di sala 476]] == Antîka Dereng == Dema [[Koça Qewman]], di [[sedsala 4'an]] de, şunda [[împeratoriya Romê ya rojava]] dem bi dem bi destên [[German|Germanan]], [[Got]]an û [[hûn]]an bin ket. Li ber, di [[378]]an de [[Got]]an Împeratoriya Romê {{Girêdan|Cenga Hadrianopolis|el|Μάχη της Αδριανούπολης|tr|Hadrianapolis Muharebesi|en|Battle of Adrianople}} de bin xistî bû. Di [[410]]an de bajarê [[Rom]] bi destên [[Gotên Rojava]] hat dagir kirin. [[Vandal]]an [[Mexrib]], [[Hispania]], û [[Nîvgirava Îtalyayê]] dest xwe xistin. Di [[sedsala 5'an]] de qomên [[German|germanan]] bi êrîşên dawî împeratoriya Romê ya rojava hilweşandin. Li wê demê şunda li paş Împeratoriya Roma Împeratoriya Romaya Rojhelat, ango Bîzans tenê ma. Dema [[Iustinianusê Mezin]], [[sedsala 6'an]] de, Împeratoriya Romê li rojava xakên Împeratoriya Romaya Rojavayê berê [[Hispania]], [[Mexrib]] û [[Îtalya]] şunda dest xwe xistin. Li rojhelat jî bi [[Sasanî]]yan re peymana aşîtîye kir. Wê wextê sînorên Împeratoriya Bîzans gehîştina nêzî Împeratoriya Roma û dema wêya herî baş bû. Di [[532]]an de li Konstantînopolîs raperîna [[Nika]] derket. Ew encax heftekê de kanîn rakirin, lê paş ew hat rakirin nêzî nîvî Konstantînopolîs hat kuştin. Dema Iustinianus I de di 532an de [[Ayasofya]] hat çêkirin. Paş [[550]]anan de beravên [[Deryaya Navîn]] bi tunî kete bin sehêtê Rûm. Dema împeratoriya Iustinianus I [[Dad]]a Roma di ''{{Girêdan|Corpus Iuris Civilis|en}}'' de hat revîze kirin. Dema [[Theodosius II]] ([[408]]–[[450]]) ji bo li êrîşên Atilla biparêza [[Sûrên Konstantinopolis]] hatmezin kirin. == Serdema Bîzansê ya Navîn == Di destpêkên [[sedsala 7'an]] de [[Avar]] û [[Bulgar]]an [[Balkan]], [[Sasanî]]yan jî [[Misir]], [[Filistîn (herêm)|Filistîn]], [[Ermenistan]] dest xwe xistin. Lê Împerator [[Hêrakleios]] ew dernan heta [[627]]'an bi piranî şunda dest xwe xistin. Wê demê şunda Sasanî êdî hat dagirtin jî wê carê êrîşên [[Ereb]]an û [[Misilman]]an dest pê kir. Di [[20'ê gelawêjê]] [[636]]'an di {{Girêdan|Cenga Yermûk|ar|معركة اليرموك|en|Battle of the Yarmuk|he|קרב הירמוך}} de [[Xelîfe]] [[Omer]] Rûm bin xist. Pê re [[Misira kevnare|Misir]], [[Şam (herêma dîrokî)|Şam]], [[Felestîn]] bi destên xelîfan ji Rûm hat standin. Êrîşên misilmanan de Rûm gelek xakên [[Anatolya]] û [[Mezopotamya]] winda kir. Di [[698]]'an bi [[Kartaca]] re Maxrîb bi tunî ji dest der ket. Konstantînopolîs, ji bo [[Hedîs]] (''Hadîs-î Şerîf'') û mizgîniya [[Mihemed]] [[pêxember]], sê caran di [[626]], [[674]]–[[678]] û [[717]]–[[718]]'an de hat dorpêç kirin. Gorî hin kesan mirina Hêrakleios şunda [[Împeratoriya Romaya Rojhelat]] êdî dibe Împeratoriya Bîzansê. Ber mirîna xwe Hêrakleios şuna [[Latînî]] yewnanî kira zimanê fermî. Li ser pereyan, paşnavê împeratorên {{Bi-la|augustus}}, {{Bi-grc|βασιλεύς|basileús|wate=key}} re guhert. Di dawiya [[sedsala 7'an]] de li rojhelat êrîşên misilmanan, li rojava jî êrîşên [[Slav]] û [[Balkan]]an dewam kir. {{Girêdan|Konstans II|el|Κώνστας Β΄|tr|II. Konstans|en|Constans II}} di navbera [[661]]–[[668]]'an de paytext bira {{ill|Siracusa|it||en|Syracuse, Italy}} ({{Bi-grc|Συράκουσαι|Surákousai}}), lê paş ew mir şunda paytext şunda hat anîne Konstantînopolîs e. Li {{Girêdan|Iustinianus II|el|Ιουστινιανός Β´|tr|II. Justinianos|en|Justinian II}} şunda împeratorî ji {{Girêdan|xanedana Hêrakleiosi|el|Δυναστεία του Ηρακλείου|tr|Herakleios Hanedanı|en|Heraclian dynasty}} de derbaza {{Girêdan|xanedana Îsauriyan|el|Δυναστεία των Ισαύρων|tr|İsauria Hanedanı|en|Isaurian dynasty}} bû. Dema Împeratorê herî pêş de ji xanedanê isauriyan {{Girêdan|Leon III|el|Λέων Γ´|tr|III. Leon|en|Leo III the Isaurian}} de dorpêç kirina [[Ereb]]an Konstantînopolîs hat şunda pijiqandin. Lê ew gelek zor di siya [[Agirê Yewnanî]] (ing., Greek Fire) û zivistanakê tund de ancax hat pijiqandin bû. Di [[sedsala 8'an]] dema Leon III de îkonên Xiristîyanî hat qedexe kirin. Di {{Girêdan|Konsûla Nikaia Duyem|en|Second Council of Nicea}} de di [[787]]an de şunda serbest kirin. Di [[866]] bi {{Girêdan|Basileios I|en|Basil I}} re text derbaza {{Girêdan|xanedana Makedonî|el|Δυναστεία των Μακεδόνων|tr|Makedon Hanedanı|en|Macedonian dynasty}} bû. Ew dema xanedenê Makedonî de, wek {{Girêdan|Ronesensa Makedonî|en|Macedonian Renaissance}} tê zanîn, xakên Anatoliyê şunda hatin hel girtin. Bin împeratoriya [[Nikêforos II Fokas]] Girava [[Kreta]] hat şunda dest xwe xistin. Dema {{Girêdan|Ioannês I Tzimiskês|en|John I Tzimiskes}} de Sûrî û Felestîn şunda hat dagirkirin. Di dest xanedanê Makedoniyan de împexratoriyê di [[sedsala 10'an]] û destpêkên [[sedsala 11'an]] de dema xweya herî rind dît. Paş di [[987]]an de xwenga împeratorê {{Girêdan|Basileios II|en|Basil II}} bi key rûsî {{Girêdan|Volodimêrê I|ru|Владимир Святославич|en|Vladimir the Great}} re zewiciya şunda Rûsan nêzî bi tunî derbaza [[Ortodoks|Xiristîyaniya ortodoks]] bûn. {{Girêdan|Dêra Rusî|ru|Русская православная церковь|en|Russian Orthodox Church}} hat girêdana {{Girêdan|Dêra Konstantînopolîsê|el|Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία|tr|Rum Ortodoks Kilisesi|en|Greek Orthodox Church}} bû. Basileos II paş şerên bi salan {{Girêdan|Yekem Împeratoriya Bulgarî|bg|Първа българска държава|tr|Birinci Bulgar İmparatorluğu|en|First Bulgarian Empire}} dagir kir. Di [[1018]]'an de Bulgaristan û [[Çemê Dunayê]] ket bin destên Rûm.[[Wêne:Shepherd-byzanz 1000-enhanced 1-1900x1500.jpg|thumb|Rûm ({{Bi-en|Byzantine Empire}}) û Ewropa di 1000'î de]]Dûv di [[1071]]'an de împerator {{Girêdan|Romanos IV Diogenês|en|Romanos IV Diogenes}} {{Girêdan|Cenga Malazgîrt|en|Battle of Manzikert}} hembera siltanê [[Selçûqî|Selçûqan]] {{Girêdan|Alp Arslan|en|Alp Arslan|tr|Alp Arslan}} bin ket û dîl bû re [[Anatolî]] 10 salan de bi piranî ji dest Rûm de derbaza Selçûqan bû. Di [[1075]]'an de dewleta Selçûqiyan bi paytexta Nikaia ([[Îznîk]]) hat saz kirin. === Seferên Xaçiya === [[Wêne:Bizancio1081AD-la.svg|thumb|Împeratoriya Romê di dema Aleksios I Komnênos de {{Nêzîkî}}1081]] Dû binketinî [[Milazgir]] re bi {{Girêdan|xandedana Komnênoi|el|Δυναστεία των Κομνηνών|tr|Komninos Hanedanı|en|Komnenos}} hewlaka ji bo împeratoriyê şunda ra kin he bû. Wê demê li [[Selçuk]]an bêtir [[Norman]]an êrîşa Rûm dikir. {{Girêdan|Aleksios I Komnênos|el|Αλέξιος Α΄ Κομνηνός|tr|I. Aleksios|en|Alexios I Komnenos|fr|Alexis Ier Comnène}} ji bo [[Norman]]an ji [[Wênîs|Wênîsiyan]] re hevkarî kir. Paş di [[1085]]an de împeratorê Normanan {{Girêdan|Robert Guiscard|en|4=fr|6=tr}} û di [[1086]]an de jî siltanê Selçukan [[Silêman Şah]] mir şunda ew hereşeyan ra bûn. Di [[1095]]an de di ji bo [[Orşelîm]]ê ji misilmanan bistînin bi banga împerator Aleksios Kommênos [[Sefera Xaçiyayê Yekem]] hat kirin. Lê ew leşkerên pêş de çû bûn di [[1096]]an de nêzî bi tunî hat kuştin. Li wan şunda heman ordiyakê din hat şandin. Wê carê di [[1097]]–[[1099|1099an]] de Rûm bajarên li rojavaya Anatolî wek [[Nikaia]], [[Efes]], [[Sardîs]] şunda standin. Dema {{Girêdan|Manouêl I Komnênos|el|Μανουήλ Α΄ Κομνηνός|tr|I. Manuil|en|Manuel I Komnenos|ru|Мануил I Комнин}} de [[1147]]–[[1149]]an de [[Sefera Xaçiyayê Duyem]] hat dar xistin. Lê paş di [[1176]]an de di [[Cenga Mîryakefalon]] de hat bin xistin şunda Anatoliya nêzî bi tunî bi dest selçukan ket. {{Girêdan|Aleksios IV Angelos|el|Αλέξιος Δ΄ Άγγελος|tr|IV. Aleksios|en|Alexios IV Angelos}} xast ku [[Sefera Xaçiyayê Çaram]] dar xa jî, wî ji bo textê ji dest bavî xwe bistîna ew wergera ser Konstantînopolîs kir. Bi serweriya [[Wênîs|Wênîsiyan]] di [[1204]]an de [[Şovalye|Şovalyan]] Konstantînopolîs dagir kirin û {{Girêdan|Împeratoriya Latînî|en|Latin Empire}} saz kirin. == Serdema Bîzansê Derengtir == [[Wêne:LatinEmpire2.png|thumb| Sefera Xaçiyayê Çaram şunda Împeratoriya Romê {{Nêzîkî}}1204.]]Paş [[Latînan]] Konstantînopolîs dagir kirin Rûm kirina sê paran; {{Girêdan|Împeratoriya Îznîkê|en|Nicene Empire}} ([[Nikaia]]), {{Girêdan|Despotiya Epirosê|el|Δεσποτάτο της Ηπείρου|tr|Epir Despotluğu|en|Nicene Empire}} û [[Împeratoriya Trebzonê]]. [[Theodoros I Laskaris]] di [[1208]]an de Împeratoriya Nikaia de wek împeratorê Roma danezanîn û împeratoriya îznik li Ewropa û [[Anatolî]] fireh kir. Ji dûv wî re {{Girêdan|Ioannês III Doukas Vatatzês|el|Ιωάννης Γ´ Δούκας Βατάτζης|tr|III. İoannis|en|John III Doukas Vatatzes}} (1222–1254) sînorên împeratoriyê Îznîk li rojhelat, di siya selçukan li hemberan [[Mongol|Mongolan]] di [[1243]]an dagir bûbû, şunda fireh kir. Pişt re {{Girêdan|Mixaêl VIII Palaiologos|en|Μιχαήλ Η´ Παλαιολόγος|tr|VIII. Mihail|en|Michael VIII Palaiologos|fr|Michel VIII Paléologue}} (1259–1282) di [[1259]]an derbaza texta Împeratoriya İznikê bû şunda di [[1261]]an de Konstantînopolîs ji Latîniyan stand û dawiya Împeratoriya Latîni de. Li wê şunda li taxtê {{Girêdan|xanedana Palaiologoi|el|Δυναστεία των Παλαιολόγων|tr|Paleologos Hanedanı|en|Palaiologos}} dest pê kir û wan Rûm heta dawiya karger kir. [[Wêne:ByzantineEmpire1265.svg|thumb|Împeratoriya Romê di [[1265]]]]Dûv [[Selçuk]]an helweşiyan re li Anatolî hin [[Mîratî]]yên wek [[Menteşeyan]], [[Aydın]]an, [[Germiyan]]an, [[Saruhan]]an, [[Karasi]]yan û [[Osmanan]] hati bûn sazkirin. Wê demê li Rûm jî gelek şerên hûndur der di ketin. Di [[1282]]an de heta [[1354]]an 4 şerê hûndurî der ketî bûn. Di [[sedsala 14'an]] de ji bo li Anatolî [[Osmanan]] li ewropa jî [[Bulgar]]an û [[Sirb]]an xak ji dest Rûm distandin Rûm ancax bi Konstantînopolîs, [[Selanik]] ([[Tesalonîkî]]) û bi çend bajaran din ma bû. Dema Xiristîyanan li Ewropa ji hev re ceng dikirinî, ji [[1352]]an de, Osmanan li Ewropa û [[Trakya]] ji xak dest xwe dixistin. Heta [[1370]]anan [[Trakya]]yiyan bi pirani hati bû dagir kirîn. Di [[1362]]an de jî paytext ji [[Bursa]] de biri bûn [[Hadrianopolis]] ([[Edirne]]) Paş serfiraziya di [[1371]]an de di [[Cenga Maritza]] de hembera [[Serb]]an, [[Osmanan]] [[Makedonya]] jî hel girt û Rûm herî biçûk bû. Rûm pir caran li yekbûnaka xiristiyanan û [[dêr]]an ji bo Osmanan ji Ewropa derxin digerîyen. Lê gelê Rûm bi gotina 'Fesan Osmanan şaşikan [[Kardinal|Kardinalan]] çêtir e' beşdar ne dibûn. Dûv binketinên hembera Osmanan di [[Cenga Kosovaya Yekem]] de di [[1389]]an re di [[1391]]an de Osmanan Konstantînopolîs dorpeç kir. Paş dorpeçkirinakê heft mehan re Rûmê danê Osmanan dayî û sazkirana taxaka misilmanan li Konstantînopolîs pejirand û derpêçkirin hat ra kirin. Paş di [[Cenga Nikopolis]] (Niğbolu) di [[1396]]an de artêşa leşkeran xaçan de pêk hati bû bin xist. Dawiya Rûm êdî xwuya dibû. Lê ji bo [[Timur]] Osmanan di [[1402]]an li [[Enqere]] bin xistin ûmre dewleta Rûm çend deh salan din dewam kir. === Ruxîn === Paş Osmanan [[Dema Fetret]] derbaz kir şunda vegirtina Konstantînopolîs armanç kirin. Çi qas Konstantînopolîs ne bajarê wek berê mezin bû jî. her dem armanca Osmanan de bû. Bi dawî di [[29'e gulanê]] 1453an de [[Osmanan]] bi fermandariyan Mehmet II Konstantînopolîs vegirtin. Împeratorê Rûmê dawî {{Girêdan|Konstantinos XI Palaiologos|el|Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος|tr|XI. Konstantinos|en|Constantine XI Palaiologos|it|Costantino XI Paleologo}} dema cengê mirî bû. Ew roja [[Serdema Navîn|serdema navîn]] dest pê dike ye. Osmanan paş Konstantînopolîs di [[1461]]an de jî dawiya Împeratoriya Trebzonê de. == Çand û avakarî == [[Wêne:Hagia Sophia Mars 2013.jpg|thumb|Çebûnekî Bizanzîyan]] Ayasofya, dêreke kevnar a bîzansî ye ku li taxa Eminönü ya [[Stembol|Stembolê]] ye. Avahiya ku wek dêr hatibû lêkirin, heta demekê bû mizgeft û piştre wek muzexane hate bikaranîn. Mûzexaneya Ayasofyayê li li taxa Eminönüyê li hêla Ewropayê ye. Gava ev qubeya basîlîka di sedsala 6mîn de hate avakirin, weke mînakeke bèhempa yê mîmarî hate dîtin. Ayasofya ku mînaka herî dawî ya mîmariya antîk e, dêra sereke ya împeratoriya û navenda olî ya xirîstiyanên [[ortodoks]] bû. Gava [[Iustinianus I]] bû împeratorê romê, wî bi lêkirina ew meztirîn avahiya wê demê hêza xwe nîşanî hemû cîhanê da. Ayasofya ji ber hemû taybetiyên xwe bi dîroka kûr a împeratoriya ve girêdayî ye, ji ber ku bi lêkirin û hêza wê ya sembolîk xwediyê girîngbûneke bilind bû. Lewra ji aliyê oldarên xirîstiyan ve hê jî wek perestgeheke pîroz tê dîtin. Di sala 1453an de gava [[Konstantînopolîs‎]] ji aliyê osmanan ve tê dagirkirin, çan û gelek xemilandinên xirîstiyan ên Ayasofyayê tên jêbirîn. Ji ber hêjayiya xwe Ayasofya di sedsalên 16 û 17an de ji [[Împeratoriya Osmanî]] re bû mînak ji bo lêkirina mizgeftan. Wek mînak, mizgefta Sultan Ahmet (Siltan Ehmed) û Mizgefta Şîn kopyeyên Ayasofyayê ne. == Kronolojî == * 286: Serokatiya împeratoriyê ji hêla împaratorên [[Diocletianus]] û [[Maksîmianus]] ve dibe du nîvan. Heta hilweşîna împeratoriya li rojava di sedsala 5-an de dê împeratorên hevpar hebin. *330: [[1'ê gulanê]] [[Konstantînê Mezin]] bajarê xwe yê nû bi merasîmekê vekir: [[Konstantînopolîs]] wek {{Bi-la|Nova Roma|wate=Roma Nû}}. * 395: [[Theodosiusê Mezin]] mir. *476: Dawî împaratorê romî li rojava, {{Girêdan|Romulus Augustulus|en}}, tê avêtin. [[Konstantînopolîs]] dibe tekane paytexta împeratoriya romê. * 532–537 [[Iustinianus I]] [[Ayasofya]] çê kir. * 533: Serdarê {{Girêdan|Belisarius|en}} [[Kartaca]] hundura Rûm kir. * 533–554 Generalên [[Iustinianus I]] Mexrib, Îtalya ji [[Vandal]]an û [[Ostrogot]]an standin. * 582: [[Awar]]an û [[Slav]]an Balkan zor kirin. * 610: Hêrakleios zimanê navên împeratoran di "[[împerator]]" de wek „Βασιλέυς ([[Basileus]])“ guhert. * 611–619: [[Sasanî]]yan xakên Rûmên Rojhelatî hel girtin. * 622: Hêrakleios ji bo xakên dest Sasaniyan bistîna dest bi êrîşan kir. * 626: [[Awar]]an, [[Slav]]an û [[Sasanî]](Farsan) Konstantînopolîs dorpeç kir. Xaka dawiya li Spanya bi dest [[Got]]ên Rojava ket. * 627: Bin xistina [[Sasanî]]yan li [[Kurdistan]]ê. Xakên dest Sasaniyan ketinî şunda hat hel girtin. * 636: Bin Ketina [[Cenga Yermuk]] hemberê [[Ereb]]an. Heta [[640]] Kurdistan û xakên rojhelatî dest Ereban ket. * 697/698: [[Kartaca]] dest [[Ereb]]an ket. * 730–843: Berhevdana ji bo îkonan([[icon]]) * 797: Împeratorbanû [[Irene]]: Ew jina herî pêş de bû di dîroka Împeratoriya Roma de. [[Papa]]ye [[Rom]] ew wek împeratorbanu nepirijand û Keyê Fransa, wek keyê Roma dît. * 907: Êrîşên [[Rus]]anên Konstantînopolîs ji derya de. Di 911 û 940an jî dewam kir. * 944: Rûman li Kurdistanê [[Ûrfa]] ji Ereban stand. * 1018: Dagirkirina Keyaniya Bulgaran. * 1054: Veqetîna Dêra Konstantînopolîs ([[Ortodoks]]) û [[Rom]]([[Katolîk]]) * 1071: Bin ketina [[Cenga Malazgirt]] hembera [[Selçuk]]an. * 1096: [[Sefera Xaçiyayê Yekem]]. * 1176: Bin ketina [[Cenga Miryakefelon]]. * 1186: Dest derketina [[Bulgaristan]]. * 1204: [[Sefera Xaçiyayê Çaram]], Sazkirina [[Împeratoriya Latînî]] * 1261:Şunda vegirtina Konstantînopolîs; Şunda yek kirina împeratoriyê (Der ve Împeratorita Trabzon) * 1274: Li [[Konsula Lyon]] Şunda yek kirina Dêrên Ortodoks û Katolîk. Lê nêzik hat betal kirin. * 1352: [[Osmanan]] li dest bi dagir kirina xakên ewropa kir. Anatolî bi nêzî ji dest der kerî bû. * 1439: Di [[Konsula Florenz]] Şunda yek kirina Dêrên Ortodoks û Katolîk. Lê ew şunda hat betal kirin. * [[29'ê gulanê]] 1453: Konstantînopolîs derbaza Osmanan bû. * 1461: Împeratoriya Trabzon jî bi destên Osmanan hat hilwaşandin. == Mijarên têkildar == * [[Yewnanistana Kevn]] * [[Împeratoriya Seleukî]] * [[Împeratoriya Romê]] * [[Tirk]] * [[Selcûqî]] * [[Selcûqiyên Romê]] * [[Împeratoriya Osmanî]] * [[Yewnanistan]] * [[Atîna]] * [[Zimanê yewnanî]] == Girêdanên derve == {{Commonscat|Byzantine Empire}} * [http://www.fordham.edu/halsall/byzantium Li ser dîroka Bîzans] (Îngîlizî) * [http://www.fordham.edu/halsall/medweb Linkên li ser Bîzans] (Îngîlizî) * [https://web.archive.org/web/20091023050212/http://geocities.com/Athens/Oracle/7823/germ/eroberung.html Vegirtina Konstantinopolis di 1453 de] == Çavkanî == [[Kategorî:Împeratoriya Bîzansê| ]] ab72ezh5ykkk7zwan2gqs69eghr9e8n Qahîre 0 17925 1093906 1089701 2022-07-31T02:14:24Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane |nav=Qahîre |wargeh=Paytexta Misirê |wêne sernûçe=Dîmenek ji bajêr}} [[Wêne:Kairo 001.jpg|thumb|Qahîre bi roj]] [[Wêne:Cairo by night.jpg|thumb|Qahîre bi şev]] '''Qahîre''', (bi [[erebî]]: القاهرة‎, ''al-Qāhira'') paytexta [[Misir|Misirê]] ye û bajarê herî mezin ê cîhana erebî ye. Qada metropolê ya Qahîreya Mezin, 21,3 milyon kes lê dijî û kombûna bajarî ya herî mezinê [[Afrîka|Parzemîna Afrîkayê]] ye. Qahîre bajarê herî mezinê cîhana erebî û [[Rojhilata Navîn]] e û ji aliyê nifûsê ve bajarê şeşem a herî mezinê cîhanê ye.<ref>{{Cite web|url=https://worldpopulationreview.com/world-cities/cairo-population|title=Cairo Population 2022 (Demographics, Maps, Graphs)|website=worldpopulationreview.com|access-date=2022-06-22}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.macrotrends.net/cities/22812/cairo/population|title=Cairo, Egypt Metro Area Population 1950-2022|website=www.macrotrends.net|access-date=2022-06-22}}</ref> Qahîre bi [[Misira kevnare]] ve girêdayî ye, ji ber ku kompleksa [[Piramîd|pîramîda]] Giza û bajarên kevnar ên [[Mêmfis|Memphis]] û [[Heliopolis]] li qada bajarê ne. Bajêr li nêzîkî [[delta]]ya [[Nîl]]ê ye û bajar yekemcar wekî [[Fustat]] pêş ket. Piştî hatina misilman a Misirê bajar di sala 640an de li tenişta keleha kevnar a Romayê ya heyî ve berfireh bûye. ==Dîrok== ===Niştecîhbûna kevnar=== Jiber ku bajêr li ser derbasbûna rêyên sereke yên di navbera [[Afrîkaya Bakur]] û herêma [[Şam]]ê de ye, devera li dora Qahîreya îro ji ber cîhê wê yê stratejîk li hevbendiya [[Geliyê Nîlê]] û herêmên Deltaya Nîlê (Misira Jorîn û Misira Jêrîn) demeke dirêj bû xaleke girîng a Misira kevnar.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/232605788|title=The Grove encyclopedia of Islamic art and architecture|date=2009|publisher=Oxford University Press|others=Jonathan Bloom, Sheila Blair|isbn=0-19-530991-X|location=Oxford|oclc=232605788}}</ref><ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.5743/cairo/9789774163111.003.0020|title=The Esna Monasteries: Dayr al-Shuhada and Dayr al-Fakhuri|last=Gabra|first=Gawdat|last2=Takla|first2=Hany N.|date=2010-12-15|publisher=American University in Cairo Press|pages=225–242}}</ref> [[Memphis]], paytexta Misirê di dema [[Keyaniya Kevin]] de û bajarekî mezin heya [[Serdema Keyaniya Ptolemaîk]], li başûrê Qahîreya îro bû. [[Heliopolis]], bajarekî din ê girîng û navendeke dînî ya sereke ye, ku niha li taxên bakurê rojhilatê Qahîreyê ye. Di salên 525 berî zayînê û 343 berî zayînê de bi êrîşên [[faris]]an re bajar bi giranî hatiye wêrankirin û di dawiya sedsala yekem a berî zayînê de beşek ji bajêr hatiye terikandin.<ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.5743/cairo/9789774163111.003.0020|title=The Esna Monasteries: Dayr al-Shuhada and Dayr al-Fakhuri|last=Gabra|first=Gawdat|last2=Takla|first2=Hany N.|date=2010-12-15|publisher=American University in Cairo Press|pages=225–242}}</ref> Lêbelê koka Qahîreya nûjen bi gelemperî ji rêzek niştecîhên hezarsala yekem a piştî zayînê de ye tê şopandin. Li dora sedsala çarem, ji ber ku Memphis girîngiya xwe winda dikir, [[Romaya Kevnare|romayiyan]] kelehek mezin li ser perava rojhilatê [[Nîl|Nîlê]] ava kirin. Keleha [[Romaya Kevnare|romayiyan]] ku jê re Babîl tê gotin, ji aliyê împeratorê romayê [[Diokletian]] (285–305) ve li ber deriyê qenalekî ku [[Nîl|Nîlê]] bi [[Deryaya Sor]] ve girê dide ku berê ji aliyê împerator [[Trajan]] (98–115) ve hatibû çêkirin, hatiye avakirin. Li bakurê kelehê, li nêzî navçeya îro ya [[Elazbekiya]], bender û qereqoleke kelehî heye ku bi navê [[Tendonyas]] yan jî [[Umm Duneyn]] tê zanîn. Di gel ku li herêmê ji xeynî kelehên Romayê, tu avahî ji sedsala 7an kevntir nehatine parastin lê delîlên dîrokî destnîşan didin ku li herêmê bajarek mezin hebûye. ===Demazirandin û pêşvebirina bajêr=== [[Wêne:The story of Cairo (1906) (14782234955).jpg|thumb|Plana Qahîreyê ya beriya 1200 piştî zayînê ye ku ji hêla Stanley Lane-Poole (1906) ve hatie çêkirin. Di planê de cîhê avahiyên Fatimiyan, Keleha Selahedîn û şûnwarên berê nîşan dide.]] Di sala 969an de împeratoriya Fatimiyan a şîa ya îsmaîlî piştî desthilatdariya Îfriqiyê Misirê bi dest xist. Generalê fatimiyan [[Cewher Elsaqilî]] bajarekî nû yê kelehî li bakurê rojhilatê [[Fustat]] û [[Elqataî]] ya berê ava kir. Çar sal derbas bûn ji bo avakirina wî bajarî, ku di destpêkê de bi navê [[Elmanşûriye]] dihat zanîn ku diviya bû ji bo paytexta nû ya xelîfetiyê xizmet bike. Di wê demê de, avakirina [[Zanîngeha Elezherê]] bi fermana xelîfe hat destpêkirin, ku ev zanîngeha sêyem kevintirîn zanîngeha cîhanê ye. Qahîre dê di dawiyê de bibe navendeke fêrbûnê, di gel [[pirtûkxaneya Qahîreyê]] ku bi sed hezaran pirtûk tê de hene.<ref>{{Cite journal|last=Bacharach|first=Michael|date=2006-12-31|title=Beyond Individual Choice|url=http://dx.doi.org/10.1515/9780691186313|doi=10.1515/9780691186313}}</ref> Gava xelîfe [[Elmu'izz lî Dîn Allah]] di sala 973an de ji paytexta fatimiyan Mehdiya ji [[Tûnis|Tûnisê]] hat, navê navê bajêr wekî [[Qahirat Elmu'izz]] guherand, ku navê "Qahîre" ya îro (al-Qāhira) ji vê navê tê.<ref>{{Cite journal|last=Morris|first=James W.|date=1990|title=<i>The Concise Encyclopedia of Islam</i>. Cyril Glassé|url=http://dx.doi.org/10.1086/488395|journal=The Journal of Religion|volume=70|issue=2|pages=305–306|doi=10.1086/488395|issn=0022-4189}}</ref> Xelîfe di komplekseke qesra fireh û berfereh de dijiyan ku dilê bajêr dagir kiribû. Qahîre di piraniya vê serdemê de wekî bajarekî padîşahiyê bi taybetî bêhempa ma, lê di dema serweriya [[Bedir Elgamalî]] de wekî wezîr (1073–1094) yekem car sînorkirin hatin sistkirin û ji bo malbatên dewlemend ên Fustatê destûr hat dayîn ku derbasê bajêr bibin. Di navbera salên 1087 û 1092an de Bedir Elgemalî jî dîwarên bajêr bi keviran ji nû ve ava kir û deriyên bajêr Bab el-Futuh, Bab el-Nasr û Bab Zuweila ku heta roja îro jî li ser piyan e, ava kirin. Di serdema Fatimiyan de Fustat di mezinahî û dewlemendiya xwe de wekî navendek hunerî û bazirganiya navneteweyî û wekî bendera sereke ya herêmê li ser [[Nîl]]ê, gihîşt asta herî bilind. Çavkaniyên dîrokî radigihînin ku li bajêr avahiyên hevparên niştecihî yên pir-qatî hebûn, nemaze li navenda wî ku bi gelemperî niştecîhên kategoriya navîn û kategoriya jêrîn lê jiyan kirine. Hinek ji van avahiyan bi qasî heft qat bilind bûn ku ji 200î heta 350î kesan dikaribûn tê de bijîn. ==Erdnîgarî== Qahîre li bakurê [[Misir|Misirê]] ye ku wekî Misir a Jêrîn tê zanîn, 165 km li başûrê [[Deryaya Navîn]] e û 120 km li rojavayê [[Kendava Suweyşê]] û [[Qenala Suweyşê]] ye. Bajar li kêleka [[Nîl|Çemê Nîlê]] ye û tavilê li başûrê xala ku çem ji newala xwe ya bi çolê ve girêdide derdikeve û diherike herêma [[Deltaya Nîlê]] ya nizm. Her çend metropola Qahîreyê ji her alî ve ji [[Nîl|Nîlê]] dûr dikeve jî, bajarê Qahîreyê tenê li perava rojhilatê çem e û li ser 2 giravên di nav [[Nîl|Nîlê]] de li ser rûerdek ku bi tevahî 453 km² (çarçik) e, dimîne.<ref>{{Cite web|url=http://www.cairo.gov.eg/C17/C8/Cairo%20Maps/default.aspx|title=البوابة الالكترونية لمحافظة القاهرةCairoInBrief|date=2009-04-19|website=web.archive.org|access-date=2022-06-23|archive-date=2009-04-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20090419130737/http://www.cairo.gov.eg/C17/C8/Cairo%20Maps/default.aspx|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.citypopulation.de/en/egypt/|title=Egypt: Governorates, Districts, Cities, Towns - Population Statistics in Maps and Charts|website=www.citypopulation.de|language=en-us|access-date=2022-06-23}}</ref> Ji hêla jeolojîkî ve, Qahîre li ser aluvium û zozanên qûmê yên ku ji [[Heyama Kuaternarê]] maye, hatiye avakirin. ==Avhewa== Li Qahîreyê û li kêleka Geliyê Çemê Nîlê, avhewa yekî germ a çolê heye. Bahoza bayê pir caran çêdibin û ji Adarê heya meha Gulanê toza çolê tîne nav bajêr û hewa pir caran bi xeterî zuha dibe. Germahiya bilind di zivistanê de ji 14 heta 22°C heta diguhere, dema ku germa nizm bi şev kêm dibe, dadikeve binê 11°C yê. Bi gelemperî digihîje 5°C yê. Di havînê de, bilindbûn herî kêm ji 40 °C yê derbas dibe û germa herî nizm jî dadikeve 20°C yê. Baran kêm e û tenê di mehên sar de diqewime, lê baranên giran ku ji nişka ve tên dibin sedema lehiyek giran. Di mehên havînê de ji ber cihê xwe yê peravê remahiya zêde heye. Barîna berfê pir kêm e; Di 13ê Kanûna Pêşîn 2013an de hejmareke piçûk ji berfê, ku bi gelemperî tê bawer kirin ku berf e, li taxên herî rojhilat ên Qahîreyê ket, ev cara yekem e ku herêma Qahîreyê di gelek dehsalan de baranek bi vî rengî werdigire. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Commonscat-b|Cairo}} {{Paytextên Afrîkayê}} [[Kategorî:Paytextên Afrîkayê]] [[Kategorî:Misir]] [[Kategorî:Bajarên Misirê]] iz9t4rkipbmrkychzxw04uuf6fgj2y9 Heft nuwazeyên cîhanê 0 23224 1093652 1090004 2022-07-30T17:16:52Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki '''Heft nuwazeyên cîhanê''', navê heft avahiyên ku li gorî nivîskarên yewnan ên Antîkê yên herî ecêb û bedew ên cîhanê bûne. Ji ber windabûna piraniya van avahiyan (roja îro bi tenê pîramîdên Gîzeyê dimînin) di sala 2007'an de lîsteyeke nû yên heft nuwazeyên cîhanê hat çêkirin. == Heft nuwazeyên cîhanê li gorî yewnanên Antîkê == {| class="wikitable" ! Avahî ! Cih ! Avaker û dema avakirinê ! Dem û sedema rûxînê ! width="60" |Wêne |- |'''[[Pîramîda Keops]]''' || [[Gîze]], [[Misir]]<br>{{Coord|29|58|45.03|N|31|08|03.69|E|landmark_scale:2000|display=inline|name=Pîramîda Keops}} || Bi destê [[firewn Keops]], 2550 berî zayînê || [[Pîramîdên Gîzeyê]] îro dimînin. || [[Wêne:Gizeh Cheops BW 1.jpg|60px|]] |- |'''[[Bexçeyên Hilawistî yên Babîlê]]''' || [[Babîl]], [[Îraq]]<br>{{Koord|32.5355|N|44.4275|E|source:kolossus-frwiki|display=inline|name=Bexçeyên Hilawistî yên Babîlê}} || Di dema [[Nebukadnezarê II]]'de<ref>{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=http://www.history.com/topics/seven-ancient-wonders-of-the-world |access-date=2011-07-04 |archive-date=2013-05-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130512195954/http://www.history.com/topics/seven-ancient-wonders-of-the-world |url-status=live }}</ref> ji bo prensesa [[Med û Medya|Med]] Amytis hatiye çêkirin (berî zayinê salên 600'î)<ref>{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=http://www.saudiaramcoworld.com/issue/198003/the.seven.wonders.htm |access-date=2011-07-04 |archive-date=2009-10-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091013125703/http://www.saudiaramcoworld.com/issue/198003/the.seven.wonders.htm |url-status=live }}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.authenticwonders.com/Wonders/gardens.html|title=The Seven Wonders: The Hanging Gardens of Babylon|date=2011-07-07|website=web.archive.org|access-date=2022-04-23|archive-date=2011-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20110707192457/http://www.authenticwonders.com/Wonders/gardens.html|url-status=bot: unknown}}</ref>|| Dîroknas nizanin, dibe ku cihekî afirandî be. || [[Wêne:Hanging Gardens of Babylon.jpg|60px|]] |- |'''[[Peykerê Zeus ê Olîmpiyayê]]''' || [[Olîmpiya]], [[Yewnanistan]]<br>{{Koord|37|38|16.3|N|21|37|48|E|type:landmark_source:dewiki|display=inline|name=Peykerê Zeus ê Olîmpiyayê}} || Ji aliyê [[Phidias]] ve, 430 berî zayînê || 462'a piştî zayînê, agir pê ketiye. || [[Wêne:Le Jupiter Olympien ou l'art de la sculpture antique.jpg|60px|]] |- |'''[[Perestgeha Artemîsê ya Efesê]]''' || [[Efes]], [[Tirkiye]]<br>{{Koord|37|56|59|N|27|21|50|E|type:landmark_source:dewiki|display=inline|name=Perestgeha Artemîsê ya Efesê}} || 560 berî zayînê || 263'a berî zayînê, agir pê ketiye. || [[Wêne:Temple of Artemis.jpg|60px|]] |- |'''[[Aramgeha Mausolos a Halîkarnasê]]''' || [[Halîkarnas]] (Halîkarnasos, îro [[Bodrum]] e), [[Tirkiye]]<br>{{Koord|37.0379|N|27.4241|E|type:landmark_source:dewiki|display=inline|name=Aramgeha Mausolos a Halîkarnasê}} || 360 berî zayînê || 1493-1522 zayînî, hatiye rûxandin. || [[Wêne:Mausoleum of Halicarnassus.jpg|60px|]] |- |'''[[Peykerê Gewre yê Rodosê]]'''<br> (peykerê xwedawendê hetavê [[Heliyos]]) || [[Rodos]], [[Yewnanistan]]<br>{{Koord|36|27|04|N|28|13|40|E|type:landmark_source:dewiki:dim:50|display=inline|name=Peykerê Gewre yê Rodosê}} || Ji aliyê [[Kares]] ve, 304-292 berî zayînê ||225 berî zayînê, ji ber erdhejekê || [[Wêne:Colossus of Rhodes.jpg|60px|]] |- |'''[[Birca Çirayê ya Îskenderiyeyê]]''' (çiraya behrê ya Îskenderiyeyê) || [[Îskenderiye]], [[Misir]]<br>{{Koord|31|12|50|N|29|53|08|E|type:landmark_source:dewiki|display=inline|name=Birca Çiraxê ya Îskenderiyeyê}} || 285-246 berî zayînê || 1300 zayînî, ji ber erdhejekê || [[Wêne:Pharos_of_Alexandria.jpg|60px|]] |- | colspan="5" bgcolor="#dadfeb" | |} == Heft nuwazeyên nû yên cîhanê (2007) == {| class="wikitable" ! Avahî ! Cih ! Avaker ! Dema avakirinê ! width="60" |Wêne |- |'''[[Dîwarê Mezin ê Çînê]]''' || Di dirêjahiya sînorê bakurê Çînê û Mongolistanê de, ji herêma [[Gansu]] (li rojavayê) heta kendava [[Liaodong]] (li rojhilatê), [[Çîn]] || || || [[Wêne:Noel_2005_Pékin_031_muraille_de_chine_Mutianyu.jpg|60px|Bedena Çînê li nêzî Pekînê]] |- |'''[[Petra]]''' || [[Erebe]] (Arabah), [[Urdun]] || Serbajarê [[edomît]]an bû || || [[Wêne:Petra Jordan BW 37.JPG|60px|Petra]] |- |'''[[Peykerê Îsa]]''' || [[Rio de Janeiro]], [[Brezîl]]|| || || [[Wêne:Redentor024.jpg|60px|Peykerê Îsa]] |- |'''[[Machu Picchu]]''' || [[Cuzco]], [[Perû]] || || || [[Wêne:Machu Picchu.jpg|60px|Machu Picchu]] |- |'''[[Chichen Itzá]]''' || [[Yucatán]], [[Meksîk]] || || || [[Wêne:Chichen Itza (3326547826).jpg|60px|Chichen Itza]] |- |'''[[Kolezyûm]]''' || [[Roma]], [[Îtalya]]|| Ji aliyê [[xanedana flavî]] ve. || || [[Wêne:Lightmatter_colosseum.jpg|60px|Kolezyûm]] |- |'''[[Tac Mehel]]''' || [[Agra]], [[Hindistan]]|| || || [[Wêne:Taj_Mahal_in_March_2004.jpg|60px|Tac Mahal]] |- | colspan="5" bgcolor="#dadfeb" | |} ==Heft nuwazeyên cîhanê li gorî American Society of Civil Engineers (1994)== Di sala 1994'an de Yekîtiya Endazyarên Amerîkayê lîsteya xwe ya Heft nuwazeyên cîhanê pêşkêş kir. Daxwaza wan ew bû ku lîsteya heft nuwazeyên cîhanê modern bibe. {| class="wikitable" ! Avahî ! Cih ! Dema destpêka avakirinê ! Dema amadekirinê ! width="60" |Wêne |- |'''[[Tûnela Kanalê]]''' || Li bin [[Kanala Doverê]], di navbera [[Brîtanya Mezin]] û [[Fransa]]yê de || 01.12.1987 || 06.05.1994 || [[Wêne:EnglishChannel (Lithuanian).png|60px|]] |- |'''[[Birca CN'ê]]''' || [[Toronto]], [[Kanada]] || 06.02.1973 || 26.06.1976 || [[Wêne:Cntower2.jpg|60px|]] |- |'''[[Avahiya Empire State]]''' || [[New York]], [[DYA]] || 22.01.1930 || 01.05.1931 || [[Wêne:NYC Empire State Building.jpg|60px|]] |- |'''[[Pira Golden Gateyê]]''' || [[Golden Gate]], [[Kalîforniya]], DYA || 05.01.1933 || 27.05.1937 || [[Wêne:GoldenGateBridge BakerBeach MC.jpg|60px|]] |- |'''[[Bendava Itaipûyê]]''' || [[Rûbarê Paraná]], di navbera [[Brezîl]] û [[Paraguay]]ê de|| 01.01.1970 || 05.05.1984 || [[Wêne:ItaipuAerea2AAL.jpg|60px|]] |- |'''[[Projeya Deltayê]]''' || [[Holenda]]|| 1953 ||10.05.1997 || [[Wêne:Oosterscheldekering-pohled.jpg|60px|]] |- |'''[[Kanala Panamayê]]''' || [[Panama]] || 01.01.1880 || 07.01.1914 || [[Wêne:Panama Canal Gatun Locks.jpg|60px|]] |- | colspan="5" bgcolor="#dadfeb" | |} ==Çavkanî== {{çavkanî}} [[Kategorî:Avahî]] [[Kategorî:Avahiya dîrokî]] [[Kategorî:Dîrok]] [[Kategorî:Heft nuwazeyên cîhanê]] 7bbmeaahr2w0upd0nqh5cdzpc2118tv Mecaristan 0 23386 1093811 1093219 2022-07-30T20:35:42Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox welat | nav = ''Magyarország'' | navê_fermî = | navê_kurdî = Mecaristan | al = Flag of Hungary.svg | nîşan = Coat of Arms of Hungary.svg | sirûda_netewî = Cum Deo pro Patria et Libertate | cîh = EU-Hungary.svg | zimanên_fermî = [[Mecarî]] | zimanên_tev = | sîstema_siyasî = | serxwebûn = | paytext = [[Budapeşt]] | koordînat_paytext = {{Koord|47|26|N|19|15|E|type:country}} | bajarê_mezin = [[Budapeşt]] | serok_komar = [[János Áder]] | serok_wezîr = [[Viktor Orbán]] | rûerd = 93.030 | av = 0,74 | gelhe = 10.005.000 | gelhe_sal = [[2010]] | berbelavî = 107,6 | serxwebûn = {{dîrok|31|çiriya pêşîn|1918}} | dirav = [[Forint]] | dem = [[UTC+1]] | nîşana_înternetê = .hu | koda_telefonê = +36 | nexşe = Hu-map.png | nexşe_sernav = }} '''Mecaristan''' (bi [[mecarî]]: ''Magyarország'') an jî '''Komara Mecaristanê''' (bi mecarî: {{Audio|Hu-Magyar Köztársaság.ogg|''Magyar Köztársaság''}}) welatekî bejahiyê li [[Ewropaya Navendî]] ye ku 93.030 kîlomêtre çargoşe rûerd ji baskê [[Karpat|Karpatê]] vedigire.<ref>{{Cite web|url=http://www.kormany.hu/download/e/02/00000/The%20New%20Fundamental%20Law%20of%20Hungary.pdf|title=Malpera çavkaniyê|website=web.archive.org|access-date=2022-07-27|archive-date=2014-06-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20140629205136/http://www.kormany.hu/download/e/02/00000/The%20New%20Fundamental%20Law%20of%20Hungary.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Li aliyê bakur bi [[Slovakya]], li aliyê bakurê rojhilat bi [[Ûkrayna]], aliyê rojhilat û başûrê rojhilat bi Romanya, li başûr bi [[Serbistan]], li başûrê rojava jî bi [[Kroatya]] û [[Slovenya]] û bi [[Awistirya|Awistriya]] re sinorê xwe parvedike. Paytexta Mecarîstanê bajarê [[Budapeşt|Budapeştê]] ye û nifûsa Mecarîstanê nêzî 10 mîlyon e ku piranî mecarên etnîkî û hindikahiyeke girîng jî ji romaniyan pêk tê. Macarî, zimanê fermî, zimanê Uralîk ê herî zêdeyê ku li cîhanê tê axaftin û di nav çend zimanên ne [[Zimanên hind û ewropî|hindûewropî]] de ye ku li [[Ewropa|Ewropayê]] bi berfirehî tê axaftin. [[Budapeşt]] paytexta û bajarê herî mezin e û deverên din ên bajarî yên sereke [[Debrecen]], [[Szeged]], [[Miskolc]], [[Pécs]], û bajarê [[Győr]] e. ==Dîrok== [[Wêne:A Szent Korona elölről 2.jpg|thumb|[[Taca Macaristanê]].]] [[Wêne:Europe 1142.jpg|thumb|[[Kraltiya Macarîstanê]] li [[Ewropa]].]] [[Wêne:Budapest andrassy ut 1875.jpg|thumb|[[Budapeşt]] (1875).]] Parçeyên mezin ên Mecarîstanê di serdema antîk de girêdayî parêzgeha Romayê [[Pannonia]] bûn. Paşê, eşîrên elmanî koç kirin û di sedsala çaran de ew welat bû navenda padîşahiya Hun û paşê jî ya Padîşahiya Avar ku di sala 796 de ji aliyê [[Karlesê Mezin]] hat dagirkirin. Di dawiya sedsala 8an de, [[Mecar]] eşîrên di bin [[Árpád]] de ji [[Rûsya]] ya îro koçî rojava bûn û hinek ji van eşîran li deşta di navbera [[Danub]] û [[Tîza]] de bi cih dibin. Di sala 1000/1001 de, dewleteke Xirîstiyanî ji aliyê [[Stefan I yê Mecarîstan|Stefan I]] ve hatiye avakirin ku hema hema tevahiya devera ku bi navê [[Hewza Dunayê]] an jî Deşta Karpatan tê naskirin, dihewand. Serdema padîşahiyê di sedsalên 14e û 15an de derbas dibe. Destpêkirina [[Împeratoriya Osmanî]] di [[Şerê Mohacs 1526]] de Mecaran têk bir û di sedsalên 16e û 17an de Mecarîstan bû sê beş: [[Macaristana Qralîyet]] bi padîşahekî ji Avusturya [[Habsburgê]] re. Osmanî di 1697 de têk çûn, lê hewildanên avakirina Mecaristanek bi tevahî serbixwe têk çûn û tevahiya welêt padîşahek Habsburg bidestxist. Parlementoya Mecaristanê demeke dirêj bi dadgeha Viyanayê re di nav nakokiyeke domdar de xebitî. Di 15ê adara sala 1848an de serhildan li dijî Habsbûrgan derket, salek û du sal Mecaristan gihîşte serbixwebûniya xwe. Paşê, Habsburgan bi alîkariya hêzên Rûsyayê carek din dîsa li hemberî desthilatdariyê rabû. Lêbelê, desthilatdarî di dawiyê de neçar ma ku tawîzên mezin bidin û bi ''[[Ausgleich]]'' ku lihev bikin ("wekhevî") û 1867an, padîşahiya dualî [[Awisturya-Mecaristan]] hate damezrandin. Mecaristan serxwebûna navxweyî ya mezin bi dest xist, lê desthilata li ser derve, berevanî û beşên siyaseta darayî li Viyanayê ma. Di [[Şerê Cîhanê yê Yekem]] de, [[Cisleithania|Awisturya-Macaristan]] û [[Împeratoriya Almanî|Almanya bi hev re li aliyê winda bûn.]] Di [[Peymana Trianon]] de (1920) Macarîstan bû. ji sê parên duyê (ji sedî 71,5) Macaristana dîrokî ji [[Romanya]], [[Çekoslovakya]], [[Yûgoslavya]] û [[Awisturya]] stendin. Piştî [[Şerê Cîhanê yê Yekem]], şoreşeke [[Komunîst]] bi rêberiya [[Béla Kun]] dest pê kir ku bû sedema damezrandina [[Komara Sovyetê ya Macarîstan]] di sala 1919 de. Lêbelê, Komara Sovyetê hat hilweşandin. piştî şeş mehan dema ku hêzên Romanî Budapest di Tebaxê de girt. Macarîstan [[Padîşahiya Macarîstanê (1920–1946)|di sala 1920an de padîşahiyê vegerand]] wekî dewletek, lê tevî ku [[Charles I yê Avusturya| Charles IV]] ("Charles I" bi hesabê Avusturyayê) hewl da ku textê li Macarîstanê ji nû ve bi dest bixe. [[Serokê Dewletê]] li şûna [[prefektê dewletê]]n [[Miklós Horthy]] bû. Di [[serdema navberê]] de [[pergala pirpartîtî]] li wir serdest bû, lê belê [[Sosyalîzm|sosyalîst]] û partiyên komunîst qedexe bûn. Di vê demê de li ser herêmên windakirî ruhekî xurt ê revanşîst hebû. Baweriya bi [[Hêzên Rojavayî]] kêm bû û Macaristan her ku çû nêzî hevkariyê bi Almanya û Îtalyayê re bû. Lêbelê, Horthy ji îdeolojiyên [[Faşîzm|faşîst]] an [[Almanyaya Nazî]] re sempatî nebû. Ew ji hêla siyasî ve pir bihêz bû [[Muhafezekar|muhafezekar]] û siyaseta xwe li ser komên hêza kevneşopî yên wekî [[esilzade]]n û [[dêr]]n ava kir. Di çar qonaxan de ji 1938-1941, Macarîstan beşek mezin ji deverên windabûyî vegerandin. Piştî Şerê Cîhanê yê Duyemîn, Macarîstan vegeriya sînorên Peymana Trianon. Dagirkeriya Alman bi dagîrkeriya Sovyetê hate veguheztin.Hikûmet bi [[Zoltán Tildy]] wek serokwezîr di 1945-1946 de hate zêdekirin. Di dawiya şer de, [[Yekîtiya Sovyetê]] 600&nbsp;Macarî dîl girtin û wek karkerên bi darê zorê hatin revandin. Ji wan 200&nbsp;hezar qet venegeriyane Macarîstanê 2016 |format= | xebat = |weşanger=Nationalencyklopedin AB| Ziman = Swêdî }}</ref> Zoltán Tildy dijberekî xurt bû ku Macaristan ketibû nav Şerê Cîhanê yê Duyemîn, û niha bi partiya xwe ya serxwebûnê ku ji sedî 57 wergirtibû [[Serokê Macarîstanê]] [[1946]] hatibû hilbijartin. ji dengan deng derdixin. Lê belê destûr nehat dayîn ku [[hikûmeta piraniyê]] xwe ava bikin, lê li şûna wê [[hevbend]] ku komunîst jî tê de hatibûn temsîlkirin. [[Partiya Karkerên Macarîstan]] (''Magyar Dolgozók Pártja'') bi şêwaza Sovyetê di demeke kurt de desthilatdarî girt û bi alîkariya [[kuştina edlî]] hemû partiyên din hatin qedexekirin. Di navbera salên 1946 û 1948'an de, bi gef û terorê, welatekî berfireh sovyetî bû û di sala 1949'an de [[Komara Gel a Macarîstanê]] hat îlankirin. [[Serhildana Macarîstan]] di sala 1956 de dest pê kir, lê bi awayekî hovane ji aliyê leşkerên Sovyetê ve hat hilweşandin piştî ku, di nav yên din de, serokwezîr [[Imre Nagy]] xebitî ku Macarîstanê ji [[Pakta Varşovayê]] vekişîne û welat nehêle. -hev kirin. Serhildana Macarîstan her çend hêviyên ku bi giştî hebûn pêk neanîn jî, lê bû sedem ku Macarîstan di destpêka salên 1960-an de, li gorî welatên din ên di qada berjewendiya Sovyetê de, karibe ji xeta Sovyetê dûr bixe û li şûna wê bibe welatek serbixwe. dewlet di dawiyê de bi reformên aborî yên girîng û azadiyên şexsî. János Kádár siyasetmedarê sereke bû. Macarîstan heta sala 1989’an dema ku Partiya Komunîst hat hilweşandin dewleteke yek-partî ya sosyalîst bû. Hikûmeta Macaristanê di sala 1989an de biryar da ku [[Perdeya Hesinî]] ya ku di Tebaxa 1989an de dest pê kiribû ji holê rake. Vê bûyerê paşê bû sedema hilweşandina rejîmên [[Yekîtiya Sovyetê|Sovyetî]] yên di nav [[Bloka Rojhilat]] de. baş. Di 23'ê Cotmeha 1989'an de, di salvegera serhildana 1956'an de, Macarîstan wekî komarê hat îlankirin. Sala paşîn (1990) yekem hilbijartinên azad li Macaristanê hatin kirin. Di 1999 de Macaristan bû endamê [[NATO]] û di 2004 de jî bû endamê [[Yekîtiya Ewropayê]] (YE). Partiya rastgir [[Fidesz]] ji 2010an vir ve Macarîstanê birêve dibe. Ji hilweşandina rejîmên komunîst di sala 1989 de. == Erdnîgarî == [[Wêne: Hungary topographic map.jpg |thumb|Nexşeya Parazgehên ya Macaristanê.]] Piraniya Macarîstanê ji deştan pêk tê, di nav de qada mezin [[Alföld]] bi hêmanên [[pusta]] tê de hene.<ref name=":1">{{Webref|url=http://www.globalis. se/ Laender/Ungern|titel=Ungern - Globalis.se|hämtdatum=2017-08-13|verk=www.globalis.se|pråk=sv}}</ref> Di demên pêşdîrokî de, deşta Macarîstanê bi avê girtibû û hat, dema ku av kêm bûn, bi kaniyên çem hatin nixumandin, ku îro bi hev re [[loess]] berfirebûna erdên pir bi bereket çêdike. Du ji sê parên rûyê Macarîstanê tê çandin. Bi giranî genim û ceh tê çandin, lê berhemên mezin ên [[fêkî]], [[Şekir|şekir]] û [[zebze]] jî hene. [[Şerab]] li quntarên başûrê Daristana Bakony û li bakurê rojavayê welêt tê çandin. Bajarê bêkêmasî yê serdest li welêt paytexta [[Budapeşt]] ye, bi zêdetirî du mîlyon niştecîh. Navçeya kevn a Buda li perava rojavayê [[Danub]] ye, û navçeya nûjen a Pest li perava rojhilatê wê ye. Avahiyên navdar Dêra Coronation û [[Parlamentoya Macaristanê|avahiya parlamentoyê]] ne. Bajar di salên 1541-1686 de ji aliyê tirkan ve hatiye dagirkirin. Di dema [[Şerê Cîhanê yê Duyemîn]] û serhildana 1956 de zirarek mezin çêbû. Bajarên din ên mezin [[Miskolc]], [[Nyíregyháza]], [[Debrecen]], [[Pécs]], [[Szeged]] û yên din in. Mezintirîn [[Gola|gola]] Macarîstan [[Balaton]] ye, ku di heman demê de [[Gola]] ya Ewropa Navîn e.<ref name=":2">{{Webref|url=http://www.vagabond . see/reseguider/europa/hungary|title=Macaristan - Vagabond|Dîroka dakêşanê=2017-08-13|kar=www.vagabond.se|ziman=ku}}</ref> === Avhewa === Li Macarîstanê [[ avhewaya hundirîn|klîma parzemînî]] zivistanên sar, şil û havînên germ hene.<ref name=":1" /> [[Germahiya navînî ya salane]] 9,7&nbsp;°C ye. Germahiya havînê di navbera 40&nbsp;°C û zivistanê de -29&nbsp;°C diguhere. Germahiya havînê bi gelemperî di navbera 27&nbsp;°C û 32°C û di zivistanê de di navbera -15&nbsp;°C û 0&nbsp;°C de ye. Navîn [[Baran|barana salane]] bi qasî 600 milîmetre ye. Parçeyek piçûktir a welêt li başûrê [[Pécs]] xwedî [[ avhewaya Deryaya Navîn]] ye. Veqetandina [[topografiya]] ya [[Hewza Dunayê]] Macarîstanê mêldarê [[zuhabûnê]] dike. Piraniya Macarîstanê erdê çandiniyê ye, lê hin bermahiyên [[daristan]] wê yên orîjînal hene, nemaze li herêmên çiyayî û li [[parkên neteweyî]]. [[Asîdîbûn]] pirsgirêka herî mezin a jîngehê ya welat e.<ref name=":1" /> == Aborî == [[Wêne:Civertanmegyeri4.jpg|thumb|180px|Otoway M0.]] Pêşkeftina aborî li Macarîstanê bi lez û bez bi dest xistiye û [[hilberîna navxwe ya navxwe]] (GDP) di van salên dawî de pir zêde bûye. Sektora taybet ji sedî 80 ê GDP-yê pêk tîne. Ji sala 1989'an û vir ve 23 milyar [[Emerîka Dolar|Dolarên Amerîkî]] veberhênana biyanî hatiye kirin. [[Enflasyon]] ji sedî 14 ([[1998]]) daketiye ji sedî 4,7 ([[2003] ]). Hinardekirin ji bo aboriya Macarîstanê, bi taybetî di nav YE de girîng e. Nêzîkî sê çaryeka hemî bazirganiyê di navbera Macarîstan û welatên din ên Yekîtiya Ewropî de pêk tê. Welatên wekî Almanya, Rûsya û Çîn bi taybetî ji bo aboriya Macarîstanê girîng in. === Dabeşkirina hêza kar === * Xizmetên 65% * Pîşesazî 27% * Çandinî 8% (2019) === Pîşesaziyên serdest === * Madenkirin * Metalurjî * Materyalên avakirinê * Xwarin * Tekstîl * Kîmyewî * Derman * Wesayîtên motor === Ragihandin === ==== Rêhesin ==== [[Railway]] li Macarîstanê baş pêşkeftî ne. Tora trênê bi giranî digihîje [[Awisturya]], [[Slovakya]], [[Serbistan]], [[Kroatya]], [[Slovenya]] û [[Romanya]]. Heya [[1980]], standarda rêgezê kêm bû ji ber ku çavkaniyên ji bo lênêrînê sînordar bûn, lê ji 1990an de, karên nûvekirinê yên mezin pêk hatin, ku rê li ber standardek rêgezê ya çêtir vedike. Hin trênên nûjen ên Macarîstanê xwedan rehetiyek bilind in. Li Macarîstanê trênên bi navê ''[[navbajar]]'' xwedan rehetiya baş û karûbarê pola bilind in. Tora rêyên hesinî ji aliyê şîrketa dewletê [[Magyar Államvasutak]] ve xwedî û rêvebirin e. ==== Rê ==== Standarda rêyên Macarîstanê piçekî di ser nîveka Ewropî de ye. Rê bi encamên baş têne domandin û ji salên 1990î û vir ve veberhênanên mezin di standardên rê de çêtir bûne. Ji Budapeştê heta [[Belgrad]], [[Zagreb]], [[Viyana]] û [[Bratîslava]] hene. Berfirehbûn ber bi rojhilat ber bi [[Ukrayna]] û [[Romanya]] pêk tên. Berfirehkirina [[otoban]]yên nû bi asteke mezin pêk tên. == Demografîk == === Komên etnîkî === [[Wêne:Hungarians in subregions.png|thumb|Komê etnîken Macarî ya Macaristanê]] * [[Macar]] %90,0 ê nifûsê pêk tînin. * [[Roma]] 4.0% * [[Alman]] 2,6% * [[Serb]] 1.9% * [[Slovak]] 0,8% * [[Romanî|Romenî]] 0.7% Nifûsa Romê ji dûrketina civakî û aborî û [[cudakarî]] dikişîne. === Têkiliyên olî === * [[Katolîk|Katolîkên Romayî]] 51,5% * [[Xiristiyanî|Kalvînîst]] 15,5% * [[Lutheranism|Luterans]] 12,5% * Ê Din 7,5% === Ziman === * [[Zimanê Macarî|Axaftina Macarî]] 98,2% * Axaftvanên zimanên din 1,8% == Mijarên têkildar == * [[Mecar]] * [[Awistirya]] == Girêdanên derve == {{Commonscat-b|Hungary}} {{YE}} {{Dewletên Ewropayê}} == Çavkanî == [[Kategorî:Mecaristan| ]] 4sod2r739yii76h57jod7iqvnx079um Nîtrojen 0 24275 1093855 1081934 2022-07-31T01:11:57Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox Element|N | wêne = Liquidnitrogen.jpg | wêne_sernav = | tîrbûn = 2,7 g/cm<sup>3</sup> (25 [[Selsiyus|°C]]) | giraniya_atomê = 14,0067 u | nîveşkêla_atomê = 65 (56) [[Metre|pm]] | nîveşkêla_kovalansê = 71 pm | nîveşkêla_Van_der_Waals = 155 pm | rewş = gazî | xala_helînê = 63,05 [[Kelvin|K]] (-210,1 [[Selsiyus|°C]]) | xala_kelînê = 77,36 [[Kelvin|K]] (-195,79 [[Selsiyus|°C]]) | kabikê_molî = 13,54 · 10<sup>-6</sup> m<sup>3</sup>/mol | derenceya_bilindbûnê = −3, −2, −1, 1, 2, '''3''', 4, 5 | oksîdên_xwe = N<sub>2</sub>O, NO, N<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, NO<sub>2</sub>, N<sub>2</sub>O<sub>5</sub> | elektronegatîfî = 3,04 (Pauling-Skala) | îzotop = {{Infobox Element/Îzotop | HejmaraÇalakîyaAtomî = 1 | HijmaraBaristeyî = 13 | Direfş = N | LiCîhanê = 0 | DemêHebûnê = 9,965 [[Deqe|d]] | ÇalakîyaAtomî1 = [[Girtina elektronan|ε]] | EnerjîyêXerabûnê1 = 2,220 | ElementîNûh1 = [[Karbon|<sup>13</sup>C]] }} {{Infobox Element/Îzotop | HejmaraÇalakîyaAtomî = 0 | HijmaraBaristeyî = 14 | Direfş = N | LiCîhanê = '''99,634''' }} {{Infobox Element/Îzotop | HejmaraÇalakîyaAtomî = 0 | HijmaraBaristeyî = 15 | Direfş = N | LiCîhanê = 0,366 }} {{Infobox Element/Îzotop | HejmaraÇalakîyaAtomî = 1 | HijmaraBaristeyî = 16 | Direfş = N | LiCîhanê = 0 | DemêHebûnê = 7,13 [[Sanî|s]] | ÇalakîyaAtomî1 = [[Çalakiya beta|β<sup>-</sup>]] | EnerjîyêXerabûnê1 = 10,419 | ElementîNûh1 = [[Oksîjen|<sup>16</sup>O]] }} | nîşana_xeterê = {{Nîşana xeterê|-}} }} '''Nîtrojen''' ({{Bi-fr|nitrogène}}), {{Bi-grc|ἀζωτικός|azōtikós|wate=bê jiyan}}) elementeke ku cara yekem di sala 1772an de ji alîyê bijîşkê Skotlandî [[Daniel Rutherford]] ve hatiye kifşkirin û îzolekirin. Dema ku hate tesbîtkirin ku nîtrojen di asîda nîtrîk û nîtratan de heye, navê nîtrojenê di sala 1790an de ji aliyê kîmyazanê Fransî [[Jean-Antoine-Claude Chaptal]] ve hate pêşniyar kirin. Nîtrojen nemetal e û endamê herî sivik ê koma 15 ya tabloya perîyodîk e ku bi gelemperî jê re pniktojen tê gotin. Ev element di gerdûnê de hêmanek hevpar e ku bi pirbûna tevahî di [[kadiz]] (bi înglîzî: ''milky way'') û [[Pergala Rojê|Sîstema Rojê]] de di rêza heftemîn de tê texmîn kirin. Di germahî û zexta standard de, du atomên elementê bi hev ve girêdidin û N<sub>2</sub>, gazek diatomî ya bê reng û bêhn çêdikin. N<sub>2</sub> bi qasî ji sedî 78 [[atmosfera Cîhanê]] pêk tîne û ev yek nîtrojenê dike hêmana herî zêde ya nehevgirtî. Nîtrojen di hemû zîndeweran de, di serî de di [[Tirşeya amînî|asîdên amînî]] de (û bi vî awayî proteînan) di asîdên nukleyî ([[Asîda deoksîrîbonukleyî|ADN]] û [[Asîda rîbonukleyî|ARN]]) de û di molekula veguheztina enerjiyê, adenozîna sêfosfatî (ATP) de heye. Di laşê mirovan de ji hêla girseyê ve bi qasî ji sedî 3% nîtrojen heye. Piştî oksîjen, karbon û hîdrojenê çaremîn hêmana herî zêde di laşê mirovan de ye. Çerxa nîtrojenê, tevgera elementê ji hewayê, ber bi pêkhateya biyosfer û organîk rave dike, paşê vedigere atmosferê. == Dîrok == Têkiliyên nîtrojenê xwedî dîrokek pir dirêj e ku klorîdê ammonium ji hêla Herodot ve hatî zanîn. Nîtrojen di [[Serdema Navîn]] de baş dihate zanîn. Alkîmîstan asîda nîtrîkê wekî aqua fortis (ava xurt) û her weha pêkhateyên nîtrojenê yên din ên wekî xwêyên ammonium û xwêyên nîtratê di wî demê de dizanibûn. Ji ber helandina şahê metalan ya zêrê bi tevliheviya asîdên nîtrîk û hîdroklorîk pêk dihat, wekî aqua regia (ava qralî) dihat zanîn. Vedîtina nîtrojenê ji aliyê bijîşkê [[Skotlenda|Skotlendî]] [[Daniel Rutherford]] ve di sala 1772an de hatiye dîtin.<ref>{{Cite web|url=https://books.google.com/books?id=JxUUAAAAQAAJ&printsec=frontcover&hl=en&source=gbs_ge_summary_r&cad=0|title=Dissertatio inauguralis de aere fixo dicto aut mephitico - Google Books|date=2020-08-06|website=web.archive.org|access-date=2022-01-10|archive-date=2020-08-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20200806192616/https://books.google.com/books?id=JxUUAAAAQAAJ&printsec=frontcover&hl=en&source=gbs_ge_summary_r&cad=0|url-status=bot: unknown}}</ref> Tevî ku nîtrojen ji yek bi temamî madeyeke cuda ya kîmyayî neyê naskirin jî, bi zelalî ew ji "hewaya sabît" ya Joseph Black, an jî ji karbona dîoksîtê hate cuda kirin. Di heman demê de nîtrojen, ji alîyê [[Carl Wilhelm Scheele]] ve jî hate lêkolînkirin û ji aliyê [[Henry Cavendish]] û [[Joseph Priestley]] wek hewaya şewitî an jî hewaya flojistîk bi nav kirin.<ref>{{Cite web|url=https://books.google.com/books?id=aBxWAAAAYAAJ&pg=PA225|title=Philosophical Transactions of the Royal Society of London - Google Books|date=2016-09-03|website=web.archive.org|access-date=2022-01-10|archive-date=2016-09-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20160903135622/https://books.google.com/books?id=aBxWAAAAYAAJ&pg=PA225|url-status=bot: unknown}}</ref> Kîmyagerê fransî [[Antoine Lavoisier]] ji ber ku bi piranî bêkêr bûye, ji peyva Yewnanî ya bi navê "mephitic air" an jî azote, nîtrojenê wek bi navê gaza azot bi nav kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://books.google.com/books?id=adYKAAAAIAAJ&pg=PA85|title=Elements of Chemistry: In a New Systematic Order, Containing All the Modern ... - Antoine Laurent Lavoisier - Google Libros|date=2020-08-06|website=web.archive.org|access-date=2022-01-10|archive-date=2020-08-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20200806230924/https://books.google.com/books?id=adYKAAAAIAAJ&pg=PA85|url-status=bot: unknown}}</ref> Di ceribandin a atmosfereke ji nîtrojena paqij de heywan mirin û agir hatin vemirandin. ==Taybetiya nîtrojenê== ===Atomîk=== Atomeka nîtrojenê xwedîyê heft elektronan e. Di rewşa axê de ew di konfîgurasyona elektronê de hatine rêzkirin 1s, 2s 2p<sub>''x''</sub>, 2p<sub>''y''</sub>, 2p<sub>''z''</sub>. Ji ber vê yekê di orbîtalên 2s û 2p de pênc elektronên valenceyê hene, sê ji wan (elektronên p) nehevkirî ne. Ew di nav hêmanan de yek ji elektronegatîfên herî bilind e (3.04 li ser pîvana Pauling), tenê ji hêla klorê (3.16), oksîjen (3.44), û fluorine (3.98) derbas bû. (Gazên hêja yên sivik, helium, neon, û argon, dibe ku di heman demê de bêtir elektronegatîf bin, û bi rastî li ser pîvana Allen in.) Sê enerjiyên yekem ên yonîzasyonê yên nîtrojenê 1,402, 2.856, û 4.577 MJ·mol−1 in, û berhevoka enerjiya çarem û pêncemîn 16.920 MJ·mol−1 e. Ji ber van hejmarên pir bilind, nîtrojenê kîmyaya kationê ya sade tine. Kêmbûna girêkên radîkal ên di binê 2p-ê de rasterast berpirsiyarê gelek taybetmendiyên anormal ên rêza yekem a p-blokê ye, nemaze di nîtrojen, oksîjen û florînê de. Binshell 2p pir piçûk e û xwedan rêgehekê pir dişibihe şelba 2s ku hîbrîdîzasyona orbital hêsan dike. Di heman demê de hêzên elektrostatîk ên pir mezin ên kêşanê di navbera navok û elektronên valenceyê yên di şêlên 2s û 2p de encam dide û di encamê de elektronegatîviyên pir zêde derdikevin. Ji ber heman sedemê di hêmanên 2p de hîpervalentî hema hema nenas e, ji ber ku elektronegatîviya bilind ew ê ku atomek nîtrojenek piçûk bibe atomek navendî di girêdanek çar-elektronî ya sê-navendî ya dewlemend a elektron de dijwar dike ji ber ku ew ê meyla xwe bikişîne elektronan. Ji ber vê yekê, tevî pozîsyona nîtrojenê di serê koma 15-an de di tabloya perîyodîk de, kîmya wê cûdahiyên mezin ji yên hevjînên wê yên giran fosfor, arsenîk, antîmon û bismut nîşan dide.<ref>{{Cite journal|last=Kaupp|first=M.|date=2007|title=The role of radial nodes of atomic orbitals for chemical bonding and the periodic table|url=https://www.semanticscholar.org/paper/The-role-of-radial-nodes-of-atomic-orbitals-for-and-Kaupp/b6243805138ab8701ce5b4aa580f626992ff2fde|journal=J. Comput. Chem.|doi=10.1002/jcc.20522}}</ref> ===Îzotopîk=== Du îzotopên domdar a nîtrojenê ku hene ev in:<sup>14</sup>N û <sup>15</sup>N. Îzotop a yekem pir gelemperîtir e ku ji sedî 99,634% nîtrojena xwezayî pêk tîne û ya duyemîn (ku hinekî girantir e) ji sedî 0,366% yên mayî pêk tîne. Ev dibe sedema giraniya atomî ya li dora 14.007 u. Van her du îzotopên bi îstîqrar di çerxa CNO de di stêrkan de têne hilberandin. Lê <sup>14</sup>N gelemperîtir e ji ber ku girtina wê ya neutron gavê rêje-sînordar e. <sup>14</sup>N yek ji pênc navokîdên cêwt-civîn ên stabîl e (noklîdek ku hejmareke wê ya proton û notronan heye); çarên din <sup>2</sup>H, <sup>6</sup>Li, <sup>10</sup>B, û <sup>180m</sup>Ta ne.<ref>{{Cite journal|last=Bethe|first=H. A.|date=1939-03-01|title=Energy Production in Stars|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1939PhRv...55..434B|journal=Physical Review|volume=55|pages=434–456|doi=10.1103/PhysRev.55.434|issn=1536-6065}}</ref> Pirbûna kêmî ya <sup>14</sup>N û <sup>15</sup>N bi pratîkî di atmosferê de domdar e. Lê dikare li deverên din cûda bibe, ji ber perçebûna îzotopîk a xwezayî ji reaksiyonên redoksa biyolojîkî û evaporkirina ammoniaya xwezayî an asîda nîtrîk.<ref>{{Cite web|url=http://www.ciaaw.org/nitrogen.htm|title=Atomic Weight of Nitrogen {{!}} Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights|date=2016-10-14|website=web.archive.org|access-date=2022-01-10|archive-date=2016-10-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20161014112435/http://www.ciaaw.org/nitrogen.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Reaksiyonên biyolojîkî yên navbeynkar (mînak, asîmîlasyon, nîtrîfîkasyon, û denîtrîfasyon) bi xurtî dînamîkên nîtrojenê yên di axê de kontrol dikin. Ev reaksîyon bi gelemperî dibe sedema dewlemendîya <sup>15</sup>N ya jêrzemînê û kêmbûna hilberînê.<ref>{{Cite web|url=https://books.google.com/books?id=U9y3whFC2DIC&pg=PA74|title=Stable Isotopes and Biosphere - Atmosphere Interactions: Processes and ... - Google Books|date=2016-02-05|website=web.archive.org|access-date=2022-01-10|archive-date=2016-02-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160205191759/https://books.google.com/books?id=U9y3whFC2DIC&pg=PA74|url-status=bot: unknown}}</ref> Piştî ku îzotopên giran ên hêmanên cîran oksîjen û karbon hatin dîtin. Piştî demekî kurt Îzotopa giran <sup>15</sup>N yekem car ji hêla [[S. M. Naudé]] ve di sala 1929 de hate keşif kirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.nndc.bnl.gov/sigma/index.jsp?as=15&lib=endfb7.1&nsub=10|title=Sigma Periodic Table Browse|website=www.nndc.bnl.gov|access-date=2022-01-11}}</ref> Ew yek ji nizmtirîn beşên girtina neutronên termal ên hemî îzotopan pêşkêşî dike. Bi gelemperî di spektroskopiya rezonansa magnetîkî ya nukleerî (NMR) de tê bikar anîn ku strukturên molekulên xwedan nîtrojenê diyar bike, ji ber spina wê ya navokî ya fraksyonel a nîv-nîvê, ku ji bo NMRê wekî firehiya xeta tengtir avantajan peyda dike. <sup>14</sup>N, her çend ji hêla teorîkî ve jî were bikar anîn, xwedan jimareyek navokî ya yekjimar e û bi vî rengî xwedan demek çarpolî ye ku berbi spektrên berfirehtir û kêmtir bikêrhatî ve diçe. ==Hilberîn== Gaza nîtrojen gazek pîşesazî ye ku bi distilkirina perçekî ya hewaya şil yan jî bi rêyên mekanîkî ve bi karanîna hewaya gazê ve tê hilberandin. Generatorên gazê yên nîtrojenê yên ku membranan an guheztina zextê (PSA) bikar tînin bi gelemperî ji nîtrojena ku bi girseyî hatî radest kirin bê lêçûntir û bi enerjîtir in. Nîtrojena bazirganî bi gelemperî hilberek hilberîna hewayê ye ji bo berhevkirina pîşesaziyê ya oksîjenê jibo çêkirina pola û jibo mebestên din.<ref>{{Cite journal|last=Reich|first=Murray.|last2=Kapenekas|first2=Harry.|date=1957-05-01|title=Nitrogen Purfication. Pilot Plant Removal of Oxygen|url=https://doi.org/10.1021/ie50569a032|journal=Industrial & Engineering Chemistry|volume=49|issue=5|pages=869–873|doi=10.1021/ie50569a032|issn=0019-7866}}</ref> Nîtrojena pola bazirganî jixwe herî zêde 20 ppm oksîjenê dihewîne û polên taybetî yên paqijkirî ku herî zêde 2 ppm oksîjen û 10 ppm argon vedihewîne jî hene. Di laboratuarek kîmyewî de nîtrojen bi dermankirina çareseriyek avî ya klorîdê ammonium bi nîtrîta sodyûmê ve tê amadekirin.<ref>{{Cite journal|last=Bartlett|first=J. Kenneth|date=1967-08-01|title=Analysis for nitrite by evolution of nitrogen: A general chemistry laboratory experiment|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1967JChEd..44..475B|journal=Journal of Chemical Education|volume=44|pages=475|doi=10.1021/ed044p475|issn=0021-9584}}</ref> :NH<sub>4</sub>Cl + NaNO<sub>2</sub> → N<sub>2</sub> + NaCl + 2 H<sub>2</sub>O Di vê reaksiyonê de mîqdarên piçûk ên nepakîyên N0 û HNO<sub>3</sub> jî çêdibin. Nepaqijî bi derbaskirina gazê di nav asîda sulfurîk a avî ya ku dichromate potassium tê de derbas dibe were rakirin. Nîtrojena pir paqij dikare bi hilweşandina germî ya barium azide an sodyum azide were amadekirin.<ref>{{Cite journal|last=Eremets|first=M. I.|last2=Popov|first2=M. Yu.|last3=Trojan|first3=I. A.|last4=Denisov|first4=V. N.|last5=Boehler|first5=R.|last6=Hemley|first6=R. J.|date=2004-06-08|title=Polymerization of nitrogen in sodium azide|url=https://aip.scitation.org/doi/10.1063/1.1718250|journal=The Journal of Chemical Physics|volume=120|issue=22|pages=10618–10623|doi=10.1063/1.1718250|issn=0021-9606|access-date=2022-01-11|archive-date=2022-01-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20220111021944/https://aip.scitation.org/doi/10.1063/1.1718250|url-status=dead}}</ref> 2 NaN<sub>3</sub> → 2 Na + 3 N<sub>2</sub> == Hebûn == Di [[sedsala 19'an]] da zanyar dizanîn, ku her şînayî ji nîtrojenê ne. Nîtrojen elementekî hêja ji [[Protêîn|protêînan]], [[Protêîd|protêîdan]] û [[DNA]] ye. Ji ber ku wê jî her [[Ensym|ensymek]] ji nîtrojenê ye. === Nîtrojen ji şînayiyan ra === 78 % ji [[ba|bê]] nîtrojenê molekular e. Şînayî nîtrojenê bi rêkê bê nikanin bikarwînin. Ew nîtrojenê bi rêkê [[Ammonîyûm|Ammonîyûmê]] ya [[Nîtrat|Nîtratê]] dibin. Nîtrojen ji mezinbûnê wan ra girîng e. Eger di şînayîyekê da pir hindik nîtrojen hebe, [[çili|çilên]] wê zû [[zer]] dibin û dikevin. Hên jî [[çîçek|çîçekên]] xwe dipeqin. Eger zêde nîtrojen ji şînayiyan ra hebe, çilên xwe [[kesk|reş-keskekî]] dibin, çîçekên xwe pir dereng dipeqin û ew şînayiya zû dikare nexaş bibe. [[Wêne:Liquid nitrogen dsc04496.jpg|thumb|left|Nîtrojenê kelî (-196&nbsp;°C)]] [[Wêne:Dinitrogen.svg|thumb|left|Nîtrojenê molekulî]] ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Element]] kgfy29zn789vrk3y4fo09pld2p05o7o UNICEF 0 24835 1094017 1092654 2022-07-31T05:36:59Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox malper | nav = UNICEF | logo = [[Wêne:Emblem of the United Nations.svg|150px]] | screenshot = [[Wêne:UNICEF Logo.svg|250px]] | binnivîs = | ziman = [[Îngilîzî]] | avabûn = [[New York]], [[DYA]] | avaker = | gerû = | xwedî = Encumena Aborî û Civakî ya Yekbûyî ya Neteweyan | destpêkirin = 11ê çileya pêşîna 1946 | hejmara_karkeran = | dirûşm = | malper = [https://unicef.org/ UNICEF.org] | endam = | statû = | pêşxistin = }} '''UNICEF''' yan jî '''Fona Alîkariya Zarokan a Navneteweyî ya Neteweyên Yekbûyî''', ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]: ''United Nations International Children's Emergency Fund'') fona zarokan a [[Neteweyên Yekbûyî]] û ajanseke [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku berpirsiyar e jibo peydakirina alîkariyên mirovahî û geşepêdan û rewşa zarokan li seranserê [[Cîhan|cîhanê]] dişopîne.<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/UNICEF|title=UNICEF {{!}} Definition, History, & Facts {{!}} Britannica|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2022-07-19}}</ref> Ajans di nav rêxistinên civakî yên herî berbelav û naskirî de ye ku li seranserê [[Cîhan|cîhanê]] li 192 [[welat]] û deveran çalak e.<ref>{{Cite web|url=https://www.unicef.org/where-we-work|title=Where we work|website=www.unicef.org|language=en|access-date=2022-07-19}}</ref> Xebatên sereke yên UNICEFê; peydakirina vakslêdan û pêşîlêgirtina nexweşiyan, birêvebirina dermankirina zarok û dayikên bi nexweşiye [[AIDS|HIVê]], zêdekirina xwarina zaroktiyê û dayikan, başkirina paqijiyê, pêşvebirina perwerdehiyê û peydakirina alîkariyên awarte ji bo bersivdana karesatan e.<ref>{{Cite web|url=https://knowledge.insead.edu/operations/agility-under-pressure-5966|title=Agility Under Pressure|date=2017-04-27|website=INSEAD Knowledge|language=en|access-date=2022-07-19}}</ref> UNICEF cîgirê [[Fona Awarte ya Zarokan a Navneteweyî]] ya [[Neteweyên Yekbûyî]] ye ku di 11ê kanûna pêşîn a sala 1946an de, li [[New York City|New Yorkê]], ji aliyê [[Neteweyên Yekbûyî]] ve hatiye damezrandin. Di heman salê de, [[Civata Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] UNICEF damezrand ku xebata alîkariyê ya piştî şer bêtir sazûman bike. Di sala 1950yan de qada erca wî hate berfirehkirin ku hewcedariyên demdirêj ên [[zarok]] û [[Jin|jinan]], nemaze li welatên ku di asta pêşketine de ne, çareser bike. Di sala 1953an de, rêxistin bû beşek daîmî ya Sîstema Neteweyên Yekbûyî û her çend kurteya navê xweyê orîjînal biparêze jî navê saziyê bi forma xwe ya heyî hate guhertin. Xebatên UNICEFê kêm be jî li [[Başûrê Kurdistanê]] heye. Mixabin ev sazî li dijî parçeyên din ên [[Kurdistan]]ê bêdengiyê de ye. Bi taybetî li [[Bakurê Kurdistanê]] heya niha bi sedan zarok ji aliyê hêzên dûgelê ve hatine [[êşkence]]kirin, kuştin û birîndarkirin. Herwiha xebata zarokan jî ne qedexe ye û pirraniya zarokên [[Kurd]] rûyê dibistanê nabînin. Yekkirina statûya keç û lawan, pêşîlêgirtina xebata zarokan, bidawîkirina pêkutiyên seksûel ên li dijî zarokan, bidawîkirina lêdana dê (mader) û zarokan, bidestxistin û nomîzekirina mafê perwerdeyê, qedexekirina çekgirtina zarokan hwd gelek peywidariyên FAZNYê hene. Sala [[1965]]'î [[Xelata Nobel a aşitiyê]] werdigire. ==Dîrok== ===Destpêk=== Di destpêka îlona sala 1943an de pisporê tenduristiyê yê [[Polonya|Polonî]] [[Ludwik Rajchman]], jibo ku xizmetek tenduristiyê di nav rêxistina navneteweyî ya pêşerojê de bê kirin, di gotareke xwe de ku di Cîhana Azad de bi sernavê "Xizmetek Tenduristî ya Neteweyên Yekbûyî - Çima na?" nivî. [[Ludwik Rajchman]] her weha "baca tenduristiyê" ku ji aliyê dewletên endam ve tê dayîn, pêşniyar kir. Di dawiya [[UNRRA|UNRRAyê]] de, Rajchman pêşniyar kir ku fonên xwe yên mayî ji bo bernameyek xwarina zarokan a sûdmendê fonên Dewletên Yekbûyî bikar bîne. Rêxistin bi biryara 57(I) ya [[Lijneya Giştî ya Neteweyên Yekbûyî]] di 11ê kanûna pêşîn a sala 1946an de hat avakirin û navê ''United Nations International Children's Emergency Fund'' (UNICEF) (Fona Alîkariya Zarokan a Navneteweyî ya Neteweyên Yekbûyî) li rêxistinê hate kirin. Wekî serokê rêxistinê ya yekem, [[Rajchman Maurice Pate]] ji Komîsyona Alîkariyê li Belçîkayê hate hilbijartin ku ajansê bi rê ve bibe û "li ser organîzekirina çalakiyekê, fonek ji bo berjewendiya zarokan, bi taybetî jibo zarokên mexdûrên şer bifikire." Rajchman, wek serokê komîteyeke taybet a [[Neteweyên Yekbûyî]] û bi piştgiriya [[La Guardia]], [[Herbert Hoover]] û [[Maurice Pate]], biryar pêşkêşî Lijneya Giştî kir. Ji ajanseke demkî ya alîkariyê di sala 1946an de ku xwarin û cilûberg ji zarok û dayikên ku ji ber [[Şerê Cîhanî yê Duyem|Şerê Cîhanê yê Duyem]] ji cihwarê xwe bûne peyda dike, ajans di sala 1953an de bû rêxistina [[Neteweyên Yekbûyî]] ya daîmî û hewildanên xwe bi bernameyên giştî yên bextewariya zarokan dirêj kir. ==Rêveberî== [[Wêne:Sudan Envoy - UNICEF Tent.jpg|thumb|Konê lênêrîna UNICEFê li Sûdanê]] UNICEF xwe dispêre ofîsên xweyê li welatan dike ku karê xwe bi riya bernameyek hevkariyê ya yekta ku bi hikûmetên mêvandar re hatiye pêşandan dike. Di bernameyê de ji bo bicihanîn û parastina mafên zarok û jinan stratejiyên pratîkî tên pêşxistin. Ofîsên herêmî rêberiya vê xebatê dikin û li gorî hewcedariyê alîkariya teknîkî pêşkêşî ofîsên welat dikin. Rêvebir û rêveberiya giştî ya rêxistinê li navenda wê ya li bajarê [[New York City|New Yorkê]] tê birêvebirin. Birêvebirin û çavdêrîkirina hemû karên UNICEFê ji aliyê desteya rêveberiyê pêk tê ku ji 36 endamên ku nûnerên hikûmetan ne, pêk tê. Desteya rêveberiyê lijneyên polîtîkayan ava dike, bernameyan dipejirîne û li ser plan û lêçuna îdarî û darayî biryar dide. Karê rêxistinê ji aliyê buroyê ve tê koordînekirin ku ji serok û çar cîgirên serok pêk tê, ku her karmend yek ji pênc komên herêmî temsîl dike. Ev pênc erkdar ji aliyê desteya kargêr ve her sal ji nav endamên wê têne hilbijartin û serokatî di nav komên herêmî de li ser bingeheke salane tê guhertin. Li gorî kevneşopiya rêxistinê, endamên daîmî yên Encumena Ewlekariyê wek erkdarên desteya rêvebir kar nakin. Ofîsa sekreterê desteya kargêrî alîkariyê dide pêwendiyek bi bandor di navbera desteya rêveber û sekreteriya UNICEFê de û serdanên qadên yên endamên desteyê organîze dike.<ref>{{Cite web|url=https://www.unicef.org/about/structure/|title=The structure of UNICEF {{!}} Structure and contact information {{!}} UNICEF|date=2017-01-31|website=web.archive.org|access-date=2022-07-20|archive-date=2017-01-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20170131120940/https://www.unicef.org/about/structure/|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.unicef.org/executiveboard/node/61|title=UNICEF Executive Board|website=www.unicef.org|language=en|access-date=2022-07-20}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.unicef.org/executiveboard/node/61|title=UNICEF Executive Board|website=www.unicef.org|language=en|access-date=2022-07-20}}</ref> ===Ofîsên Herêmî yên UNICEFê=== Welatên ku Ofîsên herêmî yên UNICEFê hene ev in: * Ofîsa Herêmî ya [[Amerîkî|Amerîka]] û [[Karîb]], [[Bajarê Panama]], [[Panama]] * Ofîsa Herêmî ya [[Ewropa]] û [[Asyaya Navendî]], [[Cenevre]], [[Swîsre]] * Asyaya Rojhilat û Ofîsa Herêmî ya Pasîfîkê, [[Bangkok]], [[Taylenda|Teylanda]] * Ofîsa Herêmî ya [[Afrîkaya Rojhilat]] û Başûr, [[Nairobî]], [[Kenya]] * Ofîsa Herêmî ya [[Rojhilata Navîn]] û [[Bakurê Afrîkayê]], [[Emman]], [[Urdun]] * [[Asyaya Başûr]], [[Kathmandu]], [[Nepal]] * Ofîsa Herêmî ya [[Afrîkaya Rojava]] û Navîn, [[Senegal]] ==Komîteyên neteweyî yên UNICEFê== Li 34 welatan komîteyên netewî yên UNICEFê hene û her yek weke rêxistineke herêmî ya serbixwe ya nehikûmî hatiye damezrandin. Ji ber ku UNICEF bi tevahî girêdayî beşdariyên dilxwazî ye, fonksiyona komîteyan ên bingehîn komkirina diravên ji sektora taybet e.<ref>{{Cite web|url=http://www.unicef.org/publicpartnerships/files/UNICEF_Transparency_and_Accountability_-_Resource_Development_and_Mobilization.pdf|title=Webarşîv UNICEF|website=web.archive.org|access-date=2022-07-21|archive-date=2015-07-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20150711025127/http://www.unicef.org/publicpartnerships/files/UNICEF_Transparency_and_Accountability_-_Resource_Development_and_Mobilization.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Komîteyên neteweyî bi hev re ji sê parên dahata salane ya UNICEFê kom dikin ku di nav van dahatan de bexşên ji pargîdanî, rêxistinên civaka sivîl û dora şeş mîlyon bexşên kesaneyên li çaraliyê cîhanê hene. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == {{commonscat|UNICEF}} * [http://www.unicef.org Malpera navneteweyî ya FAZNYê (UNICEF)] (ne bi kurdî ye) [[Kategorî:Sazî]] [[Kategorî:NY]] [[Kategorî:Mafê mirovan]] [[Kategorî:Zaro]] [[Kategorî:Xelatgirên Nobela Aştiyê]] 6wotpfje4q7131ryarogpal5wj92plq Norman Ernest Borlaug 0 25115 1094103 999855 2022-07-31T08:55:38Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = Norman Borlaug.jpg | sernavê_wêne = Norman Ernest Borlaug | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Norman Ernest Borlaug''' (jdb. {{Jidayikbûn|25|adar|1914}} li [[Cresco]], [[Iowa]] - m. {{mirin|12|îlon|2009}} li [[Dallas]], [[Texas]]) yek ji zanistên cotyariyê yên [[DYA]]yî ye. Sala [[1970]]î [[Xelata Nobel a aşitiyê]] wergirtiye. Wî li bidawîanîna birçîtiyê digeriya û behsa ''şoreşa kesk'' li seranser cîhanê dikir. Wî herwekî li ser biyolojiya gihayan jî perwerde dîtiye. Ew parastina sirûştê bi zagon û tevgerên mirovan ve girêdide û gengaz dibîne. Li normên navneteweyî digere. Wî xebatên mezin li ser genetîka genim û ceh kiriye. Li Meksîkoyê hilberîna genim bi xebatên wî sêbare bûye. Li Hindistan û Pakistanê cureyên toximên ku wî ji aliyê genetîk ve nûvejînandibû, hilberînê zêdetir dike. Ew di wê baweriyê de ye ku, heger mirov cureyên toximên genetîk ên biber û bikêr bajo wê dawî li birçîbûnê were. [[Kategorî:Zanyarên amerîkî]] [[Kategorî:Biyolog]] [[Kategorî:Amerîkî]] [[Kategorî:Xelatgirên Nobela Aştiyê]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1914]] [[Kategorî:Mirin 2009]] bf7a2hgp5pydxp6gil9u7d1si8vh8sa Îbn Xelikan 0 25349 1094091 1054767 2022-07-31T07:44:18Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = Şemsedîn Ebûl Ebas Îbnî Muhemmed Îbnî Xelîkan | navê_rastî = شمس الدين أبو العباس أحمد بن محمد بن خلكان | zimanê_navê_rastî = | roja_jidayikbûnê = {{dîrok|22|îlon|1211}} | cihê_jidayikbûnê = [[Hewlêr]], [[Başûrê Kurdistanê]] | roja_mirinê = {{dîrok|30|çiriya pêşîn|1282}} | cihê_mirinê = [[Şam]] / [[Sûrî]] | hevwelatî = [[Wêne:Flag of Ayyubid Dynasty.svg|20px]] [[Dewleta Eyûbiyan]] | netewe = [[Kurd]] | pîşe = [[Alim|Alimê Îslamê]], [[Nivîskar]] û [[Dîroknas]] | serdem = [[Serdema Zêrîn a Îslamê]] | bandorbar = [[Xezalî]], [[Kemaledînê Yûnis]], [[Ehmed Şerefedîn]] }} '''Ebû'l Ebas Ehmedê kurê Xelikan''' ({{bi-ar|أبو العباس أحمد بن خلكان|Abu'l-Abbas Ahmad bin Khallikan}}) (jdb. {{Jidayikbûn|22|îlon|1211}} − m. {{mirin|30|çiriya pêşîn|1282}}) an bi kurtî '''Îbn Xelikan''', [[nivîskar]], [[dîroknas]] û zaneyekî [[misilman]] yê bi eslê xwe [[Kurd]]<ref>Firoozeh Papan-Matin. "Beyond Death: The Mystical Teachings of ʻAyn Al-Quḍāt Al-Hamadhānī". [http://books.google.de/books?id=A-jFcIshQd4C&pg=PA97&dq=kurdish+ibn+al-Khallik%C4%81n&hl=de&sa=X&ei=fOtWUaSUB8adtAbGtYCYDw&ved=0CDAQ6AEwAA#v=onepage&q=kurdish%20ibn%20al-Khallik%C4%81n&f=false r. 97-98] The famous Kurdish medieval bigrapher Abū Al-ʿAbbās Aḥmad ibn al-Khallikān..</ref> ê di [[sedsala 13an]] de jiyaye. Pirtûka xwe ya navdar û bingeha heta îroj mayî [[Mirina Zadegan (pirtûk)|Wefayat Eleyan]] (bi [[kurdî]], ''Mirina Zadegan'') bi zimanê erebî nivîsandibû. Ew di sala [[1211]]an de li [[Hewlêr]]ê ji dayik bûbû. Wî di [[1256]]an de dest bi pirtûka xwe kiribû û di [[1274]]an de jî temam kiribû. Di wê pirtûkê de wî jiyana 865 kesî nivisandiye û qeyd kiriye. Wî di wextên cida de li [[Qehîre]] û Şamê [[qazî]]tî kiribûye. Ew li [[Şam]]ê di sala [[1282]]an de çûye ser dilovaniya Xwedê.<ref>http://www.at-tawhid.net/m/article-105061340.html</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == * [http://www.britannica.com/eb/article-9041924 Li ser Ibn Xelikan di Britannica de]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110607061234/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/280795/Ibn-Khallikan |date=2011-06-07 }} {{Dîroknasên misilman}} [[Kategorî:Dîroknasên kurd]] [[Kategorî:Nivîskarên kurd]] [[Kategorî:Fîlozofên kurd]] [[Kategorî:Zanyarên kurd]] [[Kategorî:Kurdên Başûrê Kurdistanê]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1211]] [[Kategorî:Mirin 1282]] [[Kategorî:Fîlozofên misilman]] [[Kategorî:Kesên Dewleta Eyûbiyan]] rjv8wozhcpqhaxe7vjyylk7t8fkv0om Sipkî 0 26316 1093976 1092686 2022-07-31T04:22:45Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox Êl û eşîr | nav = Eşîra Sipkî | wêne = | binwêne = | hoz = [[Xelesinî]]<br>[[Birîmî]]<br>[[Masekî]]<br>[[Torûnî]]<br>[[Şemsîkan]]<br>[[Manikî]]<br>[[Sturkî]]<br>[[Rojkî]]<br>[[Isedizî]]<br>[[Mîxayîlî]]<br>[[Ûtî]]<br>[[Kilêrî]]<br>[[Kasorî]]<br>[[Mamzêdî]]<br>[[Hesiniyan]]<br>[[Derecekî]]<br>[[Belî]]<br>[[Çilî]]<br>[[Kaşaxa]]<br>[[Kareyî]]<br>[[Pîvazî]]<br>[[Recevî]]<br>[[Sahanîya]]<br>[[Şanezera]]<br>[[Bilkî]] | serekeşîr = | esil = [[Kurd]] | ziman = [[Kurmancî]]([[Serhedî (devok)|serhedî]])<br>[[soranî]] | herêm = [[Serhed]]<br>[[Behdînan]] | belavbûn = [[Agirî]]<br>[[Qers]]<br>[[Îdir]]<br>[[Wan]]<br>[[Mûş]]<br>[[Erzirom]]<br>[[Bedlîs]]<br>[[Zaxo]]<br>[[Dihok]]<br>[[Êrîvan]]<br>[[Tbîlîsî]] | gelhe = ~ 500.000 | ol = [[Îslam]]<br>[[Êzidîtî]](Şerfedin) | ocax = | pîr = | ziyaretgeh = }} [[File:Yûsuv Bey of Köshk.jpg|thumb|Serokeşîra Sipkî Yûsiv Beg (Koşk, [[Dutax]]), 1893]] [[Wêne:Halis-Ihsan Nuri-Ferzende.jpg|thumb|Xalis Begê Sipkî di serhildana Agiriyê de. (Ji rastê: [[Xalis Begê Sipkî]], [[Îhsan Nûrî Paşa]], [[Ferzende Beg]])]] [[File:Sipkiyên siwarî.jpg|thumb|Sipkiyên siwarî ku ji bo tevlî [[Hengên Hemîdiye]]yê bin li [[Qerekose]]yê kom bûne.(ss.19)]] '''Sipkî''' yan jî '''sipkan''', yek ji konfederasyona eşîrên [[kurd]]an e û yek ji eşîrên mezin ên [[Kurdistan]]ê ye. Sipkî bi baweriya xwên berê [[êzîdî]] bûn û di sedsala 18em de ji ber komkujiyê ji herêma [[Şingal|Şingalê]] belavê cihên xwe yên niha bûne. Bi taybetî li [[Dutax]], [[Panos]], [[Dîxor]], [[Erdîş]], [[Agirî]], [[Milazgir]], [[Elcewaz]], [[Xinûs]], [[Tekman]], [[Tatos]] û li [[Qers]], [[Erzirom]], [[Wan]], [[Îdir]], [[Erdêxan]], [[Bedlîs]] û [[Mûş]]ê dijîn. Li [[Başûrê Kurdistanê]] bajarên [[Zaxo]] û [[Dihok]]ê dijîn, bi navê Silêvanî tên naskirin. Di nava [[Kurdên Anatolyê]] de jî gelek sipkî hene. Ên ku li van deran dijîn bûne [[misilman]]. Hinek jî li [[Ermenistan]] û [[Gurcistan]]ê dijîn û [[êzdî]] ne. Helbet li [[Kurdistan]], [[Qefqasya]], [[Tirkiye]] û [[Ewropa]]yê jî belav bûne. == Dîrok == Ji aliyê [[Yavûz Siltan Selîm]] ve di sala 1514an de eşîr ji herêma xwe hate derxistin û ji bo ewleyiya sînorên [[Împeratoriya Osmanî]] nêzikê sînorên [[Rûsya]] û [[Îran]]ê re hat bicihkirin. Di sala 1639an de bi [[Peymana Qesr-î Şîrîn]]ê ku di navbera tirk û farisan de hat çêkirin re sipkî bitevayî ji rêveberiya Osmaniyê re hatin hêlan. Di navbera salên 1829 û 1854 û 1877an de şerên ku di navbera tirk û rûsan de derketin sipkî ji aliyê rûsan bûn û şer kirin. Eşîra sipkî bi eşîra [[heyderî]] ve rehet nedane Dewleta Osmanî. == Sipkî yên li bajarên din ên Kurdistanê == === Amed === * [[Farqîn]] ([[Fêra]] û [[Huseyna]]) * [[Pasûr]] [[Temiran|(Temiran]], [[Godernê]] û [[Cixsê]]) === Riha === * [[Curnê Reş]] (Heylûn, Dêjnik) (''bi xwe re dibêjin '''Sînîkan''''') === Sêrt === * [[Şêrwan]] ([[Gelî, Şêrwan|Gelî,]] [[Gundê Kîfer]]) == Sipkî yên Anatolyaya Navîn == === Enqere === [[Haymana]], [[Çankaya]], [[Polatlı]] === Qonye === [[Kulu]], [[Cihanbeyli]] === Qeyserî === == Gundên Sipkî yên li Ermenistanê== Talîn, Êçmîazîn, Serdereb, Axbaran ''(Navçe)'' Асланлу(Eslanlû), Асиблах(Asîblax), Зор(Zor), Аличалу(Alîçalû), Карахтин(Qerextîn), Аставлу, или Гунде Шеха(Astavlû), Кырблах(Qirbilax), Басинак(Basînek), Сойблах(Saybilax), Коджбаши(Qocbaşî), Ташушан(Taşûşan), Тярмашев(Germaşiv), Дамысхан(Demisxan), Хрбе сор(Xirbê Sor), Куч(Qûç), Хане(Xane), Гогырмас(Gogirmes), Карако(Qerequ), Гунде Ашо-Хусейн(Gundê Eşo Hisên), Бандамурад(Bendemûrad), Ташкорпи(Taşkorpî), Карахесар(Qerehesar), Чарсала(Çarsale), Омбла(Ombla), Дутах(Dutax). ''(Gund)'' === Talîn(Թալին) === Sîçanlû, Heko, Beroj, Gelto, Qibix, Zurbe, Keleşbeg, Sorîk, Tilik, === Axbaran === Çamûşvana mezin (Elegez), Pampa Kurdan, Korbilax == Cihên Sipkî yên li Gurcistanê == [[Tbîlîsî]], Gûrya, Rustavî, Kutaisi, Telavî, Gardabani û Kobuletî. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Yekem]] ji Ermenistanê koç kirine. == Axa û Begên eşîra Sipkî == * [[Yûsiv Beg]] * [[Abdulmecîd Begê Sipkî]] (bavê [[Xalis Begê Sipkî]], gora wî li [[Meter]]ê ye) * [[Xalis Begê Sipkî]] * Mîrza Axayê Sipkî * [[Hacî Yûsiv Paşa]] * [[Beyaz Begê Sipkî]] * Emer Beg<ref name=":0">{{Cite journal|last=|first=|date=1999|title=Kovara Nûdemê|url=http://members.fortunecity.com/heval1/|journal=Dîroka Kurdên Sovyeta Kevin (Wezîrê Eşo)|series=31|page=|pages=r. 12|access-date=2022-05-29|archive-date=2001-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20011129190721/http://members.fortunecity.com/heval1/|url-status=bot: unknown}}</ref> * Polat Beg<ref name=":0" /> * Elî Axa<ref name=":0" /> * Evdal Axa * Çîlan Axa * Şikoyê Şemdîn Axa * Şîlan Axa * Hesen Axa * Rizayê Kakê (rêberê ên ku çûne [[Ermenistan]]ê) == Melayên navdar == * [[Şêx Salihî Sipkî]] (Kalikê [[Hacî Yûsiv Paşa]]) * Mele Resûlê Sipkî (1829-1957, gora wî li Mûşê ye) == Kesên Girîng == * [[Heciyê Cindî]] * [[Qanatê Kurdo]] * [[Celîlê Celîl]] * [[Emînê Evdal]] * [[Casimê Celîl]] * [[Cerdoyê Esed]] * [[Fêrîkê Ûsiv]] * [[Ezîzê Gerdenzerî]] * [[Şekroyê Xudo]] * [[Ordîxanê Celîl]] * [[Gorgiyê Xudo]] * [[Wezîrê Eşo]] * [[Egîdê Xudo]] * [[Rizaliyê Reşîd]] * [[Tosinê Reşîd]] == Navdarên eşîra sipkî == Yek ji [[Pêşmerge]](''Fermandar'')yên sereke yên [[serhildana Agiriyê]] kurê Abdulmecîd Begê, [[Xalis Begê Sipkî]] ji vê êlê ye.<ref>{{Cite book|title=Hoybûn örgütü ve Ağrı ayaklanması|last=Rohat Alakom|first=|publisher=Avesta|year=1998|isbn=9757112453|pages=180|language=Tirkî}}</ref> == Siyasetmedar == Evdilvahîd Ehmedê ji [[Dihok]]ê li [[Parlamena Kurdistanê]](''Başûrê Kurdistanê'') parlamenterîya [[Partiya Demokrat a Kurdistanê]] dike.<ref>{{Cite web|url=https://www.kdp.info/|title=پارتی دیموکراتی کوردستان - نوێبوونەوە ، دادپەروەری ، پێکەوەژیان|website=www.kdp.info|access-date=2022-05-29}}</ref> == Çavkanî == <references /> == Girêdanên Derve == * ''[[Abdullah Varlı]], Dîwan û jînewariya [[Ehmedê Xanî]], Sipan Yayınları'' * ''[[Mele Mahmûdê Bazîdî]]'' * ''[[Heciyê Cindî]], Hewarî'' {{Êl û eşîrên kurdan ên mezin}} {{kurt}} [[Kategorî:Eşîr]] [[Kategorî:Êzîdîtî]] ho7c65ywyt94e2329ceb20qtsx4ieyw Gomada 0 26354 1093632 1084074 2022-07-30T16:36:03Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 6 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov/wîkîdane | sernavê_wêne = [[Bêstûn]]: Wêneyê herî mezin ê Dara ye, li bin lingê wî Gomada li erdê ye }} [[Wêne:Behistun Inscription Eger.png|right|thumb|250px|Teswîrkirina serhildêrên ku bûbûn bendeyên Daryûs]] '''Gomada'''<ref>{{Cite web|url=http://kitap.antoloji.com/med-kartali-ferwertis-kitabi|title=MED KARTALI FERWERTİŞ - med kartalı ferwertiş|date=2011-06-26|website=web.archive.org|access-date=2022-05-23|archive-date=2011-06-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20110626002423/http://kitap.antoloji.com/med-kartali-ferwertis-kitabi|url-status=bot: unknown}}</ref> an jî '''Gaumāta'''<ref>{{Cite web|url=http://www.livius.org/be-bm/behistun/behistun03.html|title=The Behistun Inscription: translation, part 1|date=2015-03-24|website=web.archive.org|access-date=2022-05-23|archive-date=2015-03-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20150324180706/http://www.livius.org/be-bm/behistun/behistun03.html|url-status=bot: unknown}}</ref> ({{Bi-zimanê|peo|𐎥𐎢𐎶𐎠𐎫|Gaumāta}} bi tîpên li nivîskên [[Bêstûn]]ê) serhildêrekî [[med]]î ye ku bixwe ji êla [[Magî|magiyan]] bû. Di sala 522yên [[berî zayînê]] de piştî serhildana (destpêka serhildanê : [[11ê adarê]]) xwe demekê dibe desthilatdarê [[Împeratoriya Hexamenişî]]. Di [[29ê îlonê]] de, serhildana wî bi alîkariya generalên ([[Vîdafarna]], [[Gobriyas]], [[Vîdarna]]) [[Daryûs I]] hatiye şikandin. Piştî ku Daryûs Gomada dîl girtiye, ew daye kuştin û ji bo ku ti kes mîna wî serî hilnede, li [[Bêstûn]]ê li ser zinarekî wêneyê Gomada yê ku li bin lingên Dara mîna êsîrekî ye hatiye xêzkirin. Gelek [[magî|magiyên]] ku parêzvanên dînê [[Zerdeşt]] bûn ji aliyê Dara ve hatine kuştin û şikandina serhildana Gomada weke cejnê hatiye îlankirin. Navê vê cejnê [[Begadayîş]]<ref>{{Cite web|url=http://www.livius.org/be-bm/behistun/behistun03.html|title=The Behistun Inscription: translation, part 1|date=2015-03-24|website=web.archive.org|access-date=2022-05-23|archive-date=2015-03-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20150324180706/http://www.livius.org/be-bm/behistun/behistun03.html|url-status=bot: unknown}}</ref> (ev nav ji heyva ku Gomada tê de têkçûyî tê) an jî li gorî [[Heredot]] ''Mogudayis'' (tê wateya ''kuştina magiyan'') bû. Her sal di vê rojê de magî nikarîbûn derkevin derve ji ber ku heke derketibana wê hatibana kuştin. == Wergera nivîska li Bêstûnê == Li jêr wergera nivîsên li Bêstûnê yên derbarê Gomada de hene.<ref>{{Cite web|url=http://www.livius.org/be-bm/behistun/behistun03.html|title=The Behistun Inscription: translation, part 1|date=2015-03-24|website=web.archive.org|access-date=2022-05-23|archive-date=2015-03-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20150324180706/http://www.livius.org/be-bm/behistun/behistun03.html|url-status=bot: unknown}}</ref> * (Benda 10an) [[Daryûs I|Şah Daryûs]] dibêje: Tişta di dorê de piştî ku ez bûme [[şah]] pêk hat. Kurekî [[Kûruşê II|Kûruş]], yê bi navê {{Girêdan|Kabûjiya|en|Cambyses II}} ({{Bi-grc|Καμβύσης|Kambū́sēs}}; {{Bi-la|Cambyses}}), yê ji xanedaniya me berî min li vir key bû. Birayekî Kabûjiya yê bi navê [[Bardiya]] hebû ku dê û bavên wî heman dêbavên Kabûjiya bûn. Piştre, Kabûjiya Bardiya kuşt. Hinga Kabûjiya, Bardiya kuşt ev ji aliyê mirovan ve nedihate zanîn. Piştî vê re Kabûjiya çû [[Mudraya]]yê. Dema Kabûjiya di nava Misirê de rêwîtiya xwe berdewam dikir, mirov bûne dijmin û derew belav bûn li welat, li [[Persiya]] û [[Medya (satrapî)|Medya]] û [[satrap]]iyên din jî. * (Benda 11an) Şah Daryûs dibêje: Piştre zilamek hebû bi navê Gomada, ku magî bû, li [[Payşiyavada]] ''(Paišiyâuvâdâ)''<ref>{{Cite web|url=http://www.livius.org/paa-pam/paishiyauvada/paishiyauvada.htm|title=Paišiyauvada|date=2011-11-17|website=web.archive.org|access-date=2022-05-23|archive-date=2011-11-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20111117204959/http://www.livius.org/paa-pam/paishiyauvada/paishiyauvada.htm|url-status=dead}}</ref>, li çiyayekî bi navê Arakadrîş serhildan pêk anî. Di roja çardehê meha [[Viyaxana]] ''(11ê adarê)'' de serî hil da. Wî ji mirovan re derew kirin û got: "Ez Bardiya me, kurê Kurûş û birayê Kabûjiya im." Piştî vê re hemû mirovan serî hil da û ji Kabûjiya serkevtin bi dest xistin, li her du satrapiyên Medya û Persiya, herwiha li satrapiyên din jî. Wî keyanî zemt kir; di roja nehem a meha [[Garmapada]] ''([[1ê tebaxê|1ê tebaxa]] [[522]]ê b.z.)'' de wî keyanî zemt kir. Piştre Kabûjiya ji sedemên xwezayî jiyana xwe ji dest da. [[Wêne:Darius.jpg|thumb|150px|Daryûs û li bin piyê wî Gomada li erdê dirêjkirî ye]] * (Benda 12an) Şah Daryûs dibêje: Keyaniya ku Gomada yê magî, ji destê Kabûjiya stendî hertim ya xanedaniya me bû. Piştî vê re, Gomada yê magî, desthilatdariya Kabûjiya ji Persiya û Medya, û [[satrap]]iyên din têk bir û li gorî dilê xwe tevgeriya. Ew bû [[şah]]. * (Benda 13an) Şah Daryûs dibêje: Ti kes nîn bû, ne [[pers]]iyek ne [[Medî|mediyek]] ne jî yekî ji xanedaniya me ku keyaniyê ji destê Gomada yê magî bistîne. Mirov ji wî pir ditirsîn, ji bo ku wî gelek mirovên ku Bardiyayê rastî nas dikirin kuştibû. Ji ber vê sedemê wî ew kuştibûn, lewma di got "belkî mirov nizanibin ku ez ne kurê [[Kûruşê II|Kûruş]], Bardiya me". Heta ez ne hatim, ti kes nîn bû ku li dijî Gomada yê magî wêrek be û derkeve hemberê wî. Min ji [[Ahûra Mazda|Ahûramazda]] re dia kir; Ahûramazda alîkariya min kir. Di roja dehem a meha [[Begadayîş]] ''([[29ê îlonê]])'' de min, bi hindik zilaman re, Gomada yê magî û serkirde yên bi wî re kuştin. Li keleha [[Sîkayauvatîş]] a [[Nîsiya]] ya li herêma Medya ew kuşt; min desthilatdariya wî têk bir. Bi rûmetiya [[Ahûra Mazda|Ahûramazda]] ez bûme [[şah]]; Ahûramazda keyanî da min. * (Benda 14an) Şah Daryûs dibêje: Min keyaniya ku ji destê me hatibû stendin, dîsa bidest xist û ji nû ve li ser bingeha wê damezrand. Min perestegehên ku Gomada yê magî xera kiribûn û mêrgeh, û cihên ku mirov lê dijîn û malên ku Gomada yê magî desteser kiribûn, ji bo mirovan nû kirin. Min mirov li cihên wan niştecih kirin, mirovên Persiya û Medya û yên [[satrap]]iyên din. Min ew restore kirin mîna rewşa berî desteserkirinê. Min ev bi rûmeta [[Ahûra Mazda|Ahûramazda]] kir, ez xebitîm heta min xanedaniya me weke rojên berê damezrand; ez xebitîm, bi rûmeta [[Ahûra Mazda|Ahûramazda]], lewma Gomada yê magî nekarîbû desthilatdariya mala me têk bibe. * (Benda 15an) Şah Daryûs dibêje: Piştî ku ez bûme [[şah]] min ev tişt kir. == Nêrîna dîroknasên hemdem == Li gorî hinek dîroknasên hemdem, Gomada kurê Kûruş ê rasteqîn Bardiya ye û ji ber ku Şah Daryûs xwestiye hikûmdariya xwe qewîn bike, agahiyên cuda di derbarê Gomada de belav kirine.<ref>[[Michael Axworthy|Axworthy, Michael]] ''Iran: Empire of the Mind''</ref><ref>Olmstead, A.T. ''History of the Persian Empire''</ref> Şah Daryûs heman tişt ji bo serhildêrên din jî kiriye. Mînak, di biwara serhildêrê babîlî [[Nîdîntu-Bêl]] de li [[nivîskên Bêstûnê]] wisa hatiye nivîsîn; ″Û zilamekî Babîlî yê bi navê Nîdîntu-Bêl, kurê Kîn-Zêr, li Babîlê serhildanek da destpêkirin: wî ji mirovan re derew kir û digot, Ez Nebukadnezar im, kurê Nabunaîta..″<ref>{{Cite web|url=http://www.livius.org/be-bm/behistun/behistun-t31.html|title=The Behistun Inscription|date=2012-10-13|website=web.archive.org|access-date=2022-05-23|archive-date=2012-10-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20121013001406/http://www.livius.org/be-bm/behistun/behistun-t31.html|url-status=bot: unknown}}</ref> == Herwiha bibîne == * [[Wergera nivîskên Bêstûnê]] == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == * [http://www.asis.com/users/stag/behistun.html Agahî di derbarê nivîsên li Bêstûn (bi îngilîzî)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111110205921/http://asis.com/users/stag/behistun.html |date=2011-11-10 }} * [http://en.wikipedia.org/wiki/Iranian_calendars Salnameyên Îranî] [[Kategorî:Serhildêr]] [[Kategorî:Hexamenişî]] [[Kategorî:Keyên medî]] 83zopvpe1gwdv24ghuklxz65nm6ugip Zimanên hind û arî 0 28338 1094084 1001018 2022-07-31T07:12:21Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} [[Wêne:Indoarische Sprachen Gruppen.png|thumb|240px|Zimanên hind û arî]] '''Zimanên hind û arî''' yek ji milên zimanên hind û ewropî ye. Li gorî jimarên sala 2005an{{Çavk}} bi 209 zimanên cihê, yên ku yên herî mezin hindistanî ([[hindî]] û [[urdû]], nêzî 540 mîlon), [[bengalî]] (nêzî 200 mîlon), [[pencabî]] (nêzî 100 mîlon), [[maratî]] (nêzî 90 million), [[gûceratî]] (nêzî 45 mîlon), [[nêpalî]] (nêzî 40 mîlon), [[oriyayî]] (nêzî 30 mîlon), [[sîndî]] (nêzî 20 mîlon) û [[asameseyî]] (nêzî 14 mîlon) ne, bi temamî nêzî 900 mîlon axêverên xwe hene. Ew ji [[zimanên îranî]] û [[zimanên nûristanî]] ve [[zimanên hind û îranî]] pêk tê. == Girêdanên derve == * [https://web.archive.org/web/20091018191649/http://geocities.com/Athens/Ithaca/1335/Lang/prakrit.html zimanên hind û îranî] [[Kategorî:Zimanên hind û arî| ]] 1d26k8azn3czjye97qhmwcmq62mtrex Selahattin Demirtaş 0 31460 1093951 1077050 2022-07-31T04:00:28Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank xwedî meqam | nav = Selahattin Demirtaş | wêne = Selahattin Demirtaş 2015-12-18 (cropped).jpg | meqam = [[Partiya Demokratîk a Gelan|Hevserokê Partiya Demokratîk a Gelan]] | destpêka_dewrê = {{dîrok|22|06|2014}} | dawiya_dewrê = {{dîrok|11|02|2018}} | hevserok = [[Serpil Kemalbay]] {{biçûk|(berê [[Figen Yüksekdağ]])}} | berê = [[Ertuğrul Kürkçü]] | paşê = [[Sezai Temelli]] | meqam1 = Serokê [[Partiya Aştî û Demokrasiyê]] | destpêka_dewrê1 = {{dîrok|1|02|2010}} | dawiya_dewrê1 = {{dîrok|22|04|2014}} | berê1 = [[Mustafa Ayzit]]<br />[[Demir Çelik]] | paşê1 = ''Partî hat girtin''<br />{{biçûk|Binêre [[Partiya Herêmên Demokratîk]]}} | meqam2 = Parlamenterê [[Meclîsa Mezin ya Neteweyî ya Tirkiyeyê|Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê]] | destpêka_dewrê2 = {{dîrok|22|07|2007}} | dawiya_dewrê2 = {{dîrok|7|07|2018}} | herêma_hilbijartinê2 = [[Diyarbekir (parêzgeh)|Diyarbekir]] ([[Hilbijartinên giştî yên Tirkiyeyê li 2007an|2007]])<br />[[Hekarî (parêzgeh)|Hekarî]] ([[Hilbijartinên giştî yên Tirkiyeyê li 2011an|2011]]) | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|10|4|1973}} | cihê_jidayikbûnê = [[Amed]] | hevjîn = {{Zewac|[[Başak Demirtaş]]|2002}} | zarok = 2 | xizm = [[Nurettin Demirtaş]] (bira) | partî = [[Partiya Civaka Demokratîk]]<br />{{Biçûk|(Bêriya 2008)}}<br />[[Partiya Aştî û Demokrasiyê]]<br />{{Biçûk|(2008–2014)}}<br />[[Partiya Demokratîk a Gelan]]<br />{{Biçûk|(2014–didome)}} | perwerde = Fakulteya Hiqûqê ya [[Zanîngeha Enqereyê]] | malper = {{url|https://www.hdp.org.tr/}} }} '''Selahattin Demirtaş''' (jdb. [[10ê nîsanê|10ê nîsana]] [[1973]]an; [[Palo]], [[Xarpêt (parêzgeh)]] li [[Bakurê Kurdistanê]]) parêzer, nivîskar û siyasetmedarekî [[Kurd]] e.<ref>{{Cite web|url=https://kidega.com/yazar/selahattin-demirtas-160052|title=Selahattin Demirtaş Kimdir? Biyografi Bilgileri, Kitapları - Kidega|last=A.Ş|first=Kidega Elektronik Tic ve Yayıncılık|website=kidega.com|language=tr|access-date=2021-01-24|df=dmy-all}}</ref> Demirtaş heşt birayên wî hene; yek ji birayên wî endezyar e, sê parêzer in û sê jî mamoste ne. Yek ji birayên wî serokê [[Partiya Civaka Demokratîk]] a berê, [[Nurettin Demirtaş]] e. ==Jînenîgarî== Selahattin Demirtaş, dibistana seretayî û dibistana navîn li [[Amed]]ê xwend. Demirtaş di ciwantiya xwe de li dikana a bavê xwe Tahir Demirtaş bi bavê xwe re karê amûrê (tesîsat) dikir. Piştî ku di sala 1990an de dibistana navîn xelas kir, beşdarî ezmûna zanîngehê ya sala 1991an bû û [[Zanîngeha 9 Eylül]] a [[Îzmîr|Îzmîrê]] Beşa Birêvebiriya Karsaziya Deryayî qezenç kir. Demirtaş di sala 1993an de dîsa ket ezmûna zanîngehê û vê carê jî Fakulteya Hiqûqê ya [[Zanîngeha Enqereyê]] qezenc kir. Sedema xwendina wî ya hiqûqê, piştî vedîtina cesedê Serokê partiya HEPê ya bajarê Amedê [[Vedat Aydin|Vedat Aydın]], û piştre di pêvçûnan de piştî 3 rojan birayê wî [[Nurettin Demirtaş]] di dema xwendina zanîngehê de li [[Zanîngeha Mûglayê]] dixwend, hate binçav kirin û 22 sal cezayê girtîgehê lê hate birîn. Demirtaş anî ziman ku jiber derfetên tineyiyê malbata wî nekarî jibo ku beşdarî doza birayê bîbe, parêzer bigire.<ref>{{Cite web|url=http://www.haberturk.com/yazi-dizisi/haber/1040409-demirtasin-bilinmeyenleri|title=Selahattin Demirtaş'ın bilinmeyenleri! Muharrem Sarıkaya yazı dizisi {{!}} Gündem Haberleri|date=2016-03-05|website=web.archive.org|access-date=2021-01-24|df=dmy-all|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305075111/http://www.haberturk.com/yazi-dizisi/haber/1040409-demirtasin-bilinmeyenleri|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Komeleya ÎHD == Piştî mezûnbûna beşa hiqûqê, di sala 2000an de, dema ku Osman Baydemir dibe serokê [[Komeleya Mafên Mirovan|Komeleya Mafê Mirovan]] (İHD) ya şaxê Amedê, Selahattin Demirtaş jî di wî demê de beşdarî rêveberiya İHDa ya Amedê dibe. Di vê heyamê de, wî li ser gelek dozên binpêkirina mafên mirovan xebitî. Demirtaş anî ziman ku bûyera herî pê bi bandor dibe wê demê de windabûna Serokê [[Partiya Demokrasiya Gel|Partiya Demokrasî ya Gel]] (HADEP) ya Navçeya [[Silopiya|Sîlopiyê]] , Serdar Tanis û Wekîl Ebubekir Deniz bû, û piştî encamên neyênî yên lêkolînan li [[Silopiya|Silopî]] û [[Şirnex|Şirnexê]], wî ani ziman ku wî jibo dîtina cendekên wan wesaîta xwe hêdî hêdî di rê de heta [[Amed|Amedê]] ajotinbûn.<ref>{{Cite web|url=https://www.evrensel.net/haber/394993/selahattin-demirtas-kimdir-selahattin-demirtas-ne-zaman-tutuklandi|title=Selahattin Demirtaş kimdir? Selahattin Demirtaş ne zaman tutuklandı?|last=Gazetesi|first=Evrensel|website=Evrensel.net|language=tr-TR|access-date=2021-01-24|df=dmy-all}}</ref> Di sala 2004an de, [[Osman Baydemir]] di hilbijartinê de wek şaredar hate hilbijartin û Selahattin Demirtaş bû serokê İHDê ya şaxa Amedê. Di axaftina xwe de ku wî di 2006an de, Demirtaş, ku bi têlefonê beşdarî bernameyek nîqaşê ya [[Roj TV]] bû û jiber " jibo serokê PKKê Abdullah Ocalan anî ziman "divê rola wî di çareserkirina pirsgirêka kurd de were nirxandin" lêpirsîn hate vekirin.  Doz di 2010an de hate bidawîkirin û 1 sal cezayê girtîgehê lê hat birîn, lê dadgehê "bi biryara taloqê çevderiya ya 5 sala" da Demîrtaş ji vê dozê taloq kir.<ref>{{Cite web|url=http://www.radikal.com.tr/politika/demirtasa_hapis_cezasi-1021155|title=Demirtaş'a hapis cezası! - Politika Haberleri - Radikal|date=2015-09-24|website=web.archive.org|access-date=2021-01-24|df=dmy-all|archive-date=2015-09-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20150924141417/http://www.radikal.com.tr/politika/demirtasa_hapis_cezasi-1021155|url-status=bot: unknown}}</ref> Demirtaş di sala 2006an bi alîkariya malbata xwe nivîsgehek dadrêsî vekir, lê belê bi biryara hilbijartinên pêşwext ên sala 2007an û jiber qedexeya siyasî ya Parlamenterê berê yê DEP'ê ya Amedê Hatîp Dîcle, bi pêşniyara nasên Demirtaş jibo namzetiya "Bi Hezaran Namzetên Hêviyê" ku DTP û EMEP, ÖDP û SDP tevlî bûn, Demirtaş bû namzetên serbixwe yên parlamenteriyê û wek parlamenter hate hilbijartin.<ref>{{Cite web|url=http://www.selahattindemirtas.net/sabit_sayfalar/view/1|title=Özgeçmiş / Cumhurbaşkanı Adayı Selahattin Demirtaş|date=2015-05-09|website=web.archive.org|access-date=2021-01-24|df=dmy-all|archive-date=2015-05-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20150509215656/http://www.selahattindemirtas.net/sabit_sayfalar/view/1|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Partiyên DTP û BDPê== Selahattîn Demîrtaş dema 34 saliya xwe de wekî Serokê Koma [[Partiya Civaka Demokratîk]] (DTP) hat hilbijartin. Di sala 2009an de piştî ku Dadgeha Bingehîn tirk partiya (DTP) girt Demirtaş beşdarî partiya avakirî [[Partiya Herêmên Demokratîk]] (BDP) bû<ref>{{Cite web|url=https://www.evrensel.net/haber/394993/selahattin-demirtas-kimdir-selahattin-demirtas-ne-zaman-tutuklandi|title=Selahattin Demirtaş kimdir? Selahattin Demirtaş ne zaman tutuklandı?|last=Gazetesi|first=Evrensel|website=Evrensel.net|language=tr-TR|access-date=2021-01-24|df=dmy-all}}</ref> Di 1ê Sibata 2010an de ji ber qedexeya 5 salan a li ser sîyaseta ku li ser damezrêner û kesatîyên pêşeng ên DTP'ê hatibû danîn, di 1ê Sibata 2010an de di kongreya BDPê de Selahattin Demirtaş ji 288 dengan, 288 deng wergirt û Selahattîn Demîrtaş ku wek Serokê Giştî yê BDP'ê hate hilbijartin. Demirtaş di destpêkê ve di Pêvajoya Çareserîyê de ku destpêka hevdîtinên Osloyê yên sala 2009an de hatin dîtin, rolekî çalak girt ser xwe. Bi awayekî çalak tevlî doza [[Komkujiya Qilabanê 2011|Komkujiya Roboskî]] û dozên KCK'ê bû. Di nava 5 salên darizandinên KCK'ê yên li ser mijarên weke serbestberdana parastina Kurdan û kurtkirina dema dirêj a binçavkirinê de, bû dengê pêşeng. Di hilbijartinên 2011an de weke namzetê serbixwe yê Colemêrgê ku partiya wî û Bloka Ked, Demokrasî û Azadiyê piştgirî dida wî, weke parlamenter hat hilbijartin.<ref>{{Cite web|url=https://www.evrensel.net/haber/394993/selahattin-demirtas-kimdir-selahattin-demirtas-ne-zaman-tutuklandi|title=Selahattin Demirtaş kimdir? Selahattin Demirtaş ne zaman tutuklandı?|last=Gazetesi|first=Evrensel|website=Evrensel.net|language=tr-TR|access-date=2021-01-24|df=dmy-all}}</ref> ==Hevserokatiya HDPê== [[Wêne:Yüksekdağ and Demirtaş.jpg|thumb|230px|Dema hevserokatiya HDPê, Hevserokên HDPê Selahattin Demirtaş û Fîgen Yuksekdag]] Di sala 2012an de bi kadroyên BDPê yên derbasî HDPê bûn re jibo ku avabûneke siyasî ya berfirehtir pêk were Di 22ê Hezîrana 2014an de tevî Fîgen Yuksekdag ji bo Hevserokatiya HDPê hat hilbijartin. Dema hevserokê HDPê de bû namzet ji aliyê partiya xwe ve ji bo Hevserokatiyê hate hilbijartin. Di 7ê Hezîrana 2015an de ji aliyê partiya xwe ve weke berbijêrê parlemana Stenbolê bo hilbijartinên giştî yên Tirkiyeyê hate hilbijartin.<ref>{{Cite web|url=https://www.evrensel.net/haber/394993/selahattin-demirtas-kimdir-selahattin-demirtas-ne-zaman-tutuklandi|title=Selahattin Demirtaş kimdir? Selahattin Demirtaş ne zaman tutuklandı?|last=Gazetesi|first=Evrensel|website=Evrensel.net|language=tr-TR|access-date=2021-01-24|df=dmy-all}}</ref> ==Hilbijartinên serokkomariyê == ===Hilbijartina sala 2014an=== Selahattîn Demîrtaş, yek ji 3 berbijarên ku di Tebaxa 2014an de cara yekê bi referandumê beşdarî hilbijartina serokomariyê bibû, bi rêjeya ji sedî 9,76 ê dengan stand û namzeta 3yem ya ku herî deng standiye.<ref>{{Cite web|url=https://www.evrensel.net/haber/394993/selahattin-demirtas-kimdir-selahattin-demirtas-ne-zaman-tutuklandi|title=Selahattin Demirtaş kimdir? Selahattin Demirtaş ne zaman tutuklandı?|last=Gazetesi|first=Evrensel|website=Evrensel.net|language=tr-TR|access-date=2021-01-24|df=dmy-all}}</ref> Di dema kampanyaya hilbijartinê de TRT 1, TRT Turk, TRT Avaz û TRT Avaz û RTUK'ê serî li dadgehê da TRT Haber, TRT 1, TRT Avaz û RTUK'ê, Demîrtaş ani ziman ku di dema kampanya hilbijartinê de bi têrkerî wext jê re veneqetand, rexne kir. Di dema xebatên hilbijartinê de rexneyên xwe yên li ser dema TRT'ê ya ji bo namzetan bi gotinên "TRT xulamê we ye, bila bi şev û roj bixebite" anî ziman û rexne li Recep Tayyîp Erdogan kir ku jibo pêşniyara xwe ya ji bo bernameya televîzyonê ya zindî neda û got, "Eger hûn vê zilm dibînin ku destên xwe bidin destê me, silavê bide me, hûn ê çawa bibin serokê her kesî?" Jiber ku HDP bi awayekî diyarî mafê jinan diparêze, yek ji axaftinên Demirtaş ya balkêş ev bû; "Nîvê hilbijêran jin in. Ew ê ji sedî 50 û 1 ê qezenc bike. Pêdiviya me bi zilamekî heye. Ez ê dengê xwe bidim xwe" Ev gotin bû gotina herî navdar ên kampanya wî<ref>{{Cite web|url=https://www.evrensel.net/haber/394993/selahattin-demirtas-kimdir-selahattin-demirtas-ne-zaman-tutuklandi|title=Selahattin Demirtaş kimdir? Selahattin Demirtaş ne zaman tutuklandı?|last=Gazetesi|first=Evrensel|website=Evrensel.net|language=tr-TR|access-date=2021-01-24|df=dmy-all}}</ref> ===Hilbijartina sala 2018an=== Selahattin Demirtaş li ser biryara HDPê bû namzetê serokomariya sala 2018an hate nîşandan. Demîrtaş bi alikariya ya parêzerên xwe hemî kampanyaya xwe ya serokkomariyê li ser malpera xwe ya twîtterê<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/hdpdemirtas/status/992441307925766147?s=19|title=https://twitter.com/hdpdemirtas/status/992441307925766147?s=19|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> û carek jî, di girtîgeha Edîrne yê de beşdarî bernameya TRTyê bû û di derbarê kampanya xwe ya serokkomariyê axivî.<ref>{{Cite web|url=https://www.bianet.org/bianet/siyaset/198243-demirtas-in-trt-konusmasinin-tam-metni|title=Demirtaş'ın TRT Konuşmasının Tam Metni|website=Bianet - Bagimsiz Iletisim Agi|access-date=2021-01-25}}</ref> Selahattin Demîrtaş di axaftinekî xwe de di derbarê pirsgirêka Kurd wiha anî ziman; "Ne pêkane ku mirov li ser rê bimeşin û bi têgihiştinên ku HDP'ê ji nedîtî ve tên û weke bela li wan tê kirin, qala çareseriya pirsgirêkan bikin. Em di çareserkirina pirsgirêkên welat û civakê de xwedî helwesteke rêgez û exlaqî ne. Di vê çarçoveyê de deriyê me li kesî nayê girtin. Siyaset ne tolhildan e, çareserî ye."<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-44026370|title=Demirtaş: Sadece seçim döneminde değil tümüyle silahlar susmalı|website=BBC News Türkçe|language=tr|access-date=2021-01-25}}</ref> ==Xelatên wî== * Xelata bêtirsiya siyasî ya taybet a Progressive Alliance Awardsê (2019-Swêd)<ref>{{Cite web|url=https://www.indyturk.com/node/92546/haber/avrupa%E2%80%99dan-selahattin-demirta%C5%9F%E2%80%99-%C3%B6d%C3%BCl|title=Avrupa’dan Selahattin Demirtaş’a ödül|date=2019-11-16|website=Independent Türkçe|language=tr|access-date=2021-12-17}}</ref> * Xelata mafên mirovan a Wimarê (2021-Almanya)<ref>{{Cite web|url=https://www.dw.com/tr/selahattin-demirta%C5%9Fa-weimar-insan-haklar%C4%B1-%C3%B6d%C3%BCl%C3%BC/a-58598067|title=Selahattin Demirtaş’a Weimar İnsan Hakları Ödülü {{!}} DW {{!}} 22.07.2021|last=Welle (www.dw.com)|first=Deutsche|website=DW.COM|language=tr-TR|access-date=2021-12-17}}</ref> == Girtina wî== Selahattin Demirtaş bi hevseroka HDPê [[Figen Yüksekdağ]] û 9 parlementerên HDPê ve 4ê mijdara 2016an de bi telîmata serokkomarê partîvan a AKPê, Recep Tayyîp Erdogan ve hatin binçavkirin û piştre hatin girtin.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-54814502|title=Selahattin Demirtaş'tan tutukluluğunun 4. yılında mesaj: Direniyoruz, başarıyoruz, kazanıyoruz|website=BBC News Türkçe|language=tr|access-date=2021-01-27}}</ref> Dadgeha Mafên Mirovan ya Ewropayê di {{Dîrok|22|12|2020}} de pêwîstiya ji hepsê berdana wî ragihand û biryar da ku Tirkiye ji Demirtaşî re tazmînateke 3 hezar û 500 Euro maddî, 25 hezar Euro jî manevî, ji ber lêçûn û mesrefan 31 hezar û 900 Euro diravê bide.<ref>{{Cite web|url=https://www.amerikaninsesi.com/a/aihm-buyuk-dairesi-demirtas-kararini-acikladi/5708949.html|title=AİHM Büyük Dairesi Demirtaş Kararını Açıkladı|website=Amerika'nin Sesi {{!}} Voice of America - Turkish|language=tr|access-date=2020-12-22}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.euronews.com/2020/12/22/human-rights-court-orders-turkey-to-release-kurdish-leader-selahattin-demirtas|title=Human rights court orders Turkey to release Kurdish leader Demirtaş|last=Daventry|first=Michael|date=2020-12-22|website=euronews|language=en|access-date=2020-12-22}}</ref> ==Jiyana taybet== Selahattin Demirtaş, di 2002an de bi [[Başak Demirtaş]] re zewicî û bavê du keçên bi navê Delal û Dilda ye. == Çavkanî == {{çavkanî}} == Girêdanên derve == {{Portal bar|Jînenîgarî|Kurdistan|Tirkiye}} {{DEFAULTSORT:Demirtas, Selahedin}} [[Kategorî:Siyasetmedarên Tirkiyeyê]] [[Kategorî:Endamên Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê]] [[Kategorî:Parlamenter (HDP)]] [[Kategorî:Parlamenterên Amedê]] [[Kategorî:Parlamenterên Colemêrg]] [[Kategorî:Kesên ji Amedê]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1973]] [[Kategorî:Siyasetmedarên kurd]] r9reei0jmtst8mril2q9fu0jvwjwf64 Zimanê îrlendî 0 32743 1094083 1068942 2022-07-31T07:11:57Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman (kevn) |nav=Îrlendî<br /> (Gaeilge) |rengamalbat=mediumseagreen |rengapişt=#E8FCD4 |welat=[[Komara Îrlendayê]], [[Kanada]], [[Arjentîn]] |rêz= |hêrem=[[Îrlendaya Bakur]], [[Yekîtiya Ewropayê]] |zimanaxêv= Derdora 1,000,000 |Zimanmalbat=[[malbata zimanên hind û ewropî]] <br /> :[[Zimanên keltî]]<br /> ::[[Zimanên keltî yên giravî]]<br /> :::[[Zimanên goidelî]]<br /> :::: [[îrlendî]]<br /> |zimanafermî=[[Komara Îrlendayê]], [[Îrlendaya Bakur]], [[Yekîtiya Ewropayê]] |tîpolojî=[[Tîpên latînî]] |rêxistin= |iso1=ga |iso2=gle |iso3=[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=gle gle] |lc1=kur|ld1=Kurdish (generic)|ll1=none |lc2=ckb|ld2=Central Kurdish|ll2=Sorani |lc3=kmr|ld3=Northern Kurdish|ll3=Kurmanji |lc4=sdh|ld4=Southern Kurdish |sil=Irish |wêne=Kurdsprache.jpg |wêne_sernav=Firehbûna zimanê kurdî }} '''Zimanê îrlendî''' (''Gaeilge'') an jî gelek caran wekî ''gaelî'' an jî ''zimanê îrlendiya gaelî'' tê binavkirin, yek ji zimanê ''goidelî'' (''gaelî'') ye ku bi [[malbata zimanên hind û ewropî]] ve girêdayî ye.<ref>[https://www.collinsdictionary.com/us/dictionary/english/gaelic Collins English Dictionary, retrieved 26 September 2020] </ref><ref>"[https://www.merriam-webster.com/dictionary/Gaelic Gaelic: Definition of Gaelic by Merriam-Webster]". Merriam-Webster.com. Merriam-Webster, Incorporated.</ref> Zimanê îrlendî ji aliyê kêmaniyekî îrlendiyan ve wekî zimanê yekem û ji aliyê piraniyeke mezintir a ku ne axêverên zimandayikî ne, wekî zimanê duyem tê xeberdan. Zimanê îrlendî, di dîroka nivîskî ya îrlendiyan de bi piranî bûye zimanê serdest û ew wê bi xwe re birine [[Skotlenda]]<nowiki/>yê û [[Girava Manê]] ku zimanê îrlendî ya naverast li wir guheriye [[gaeliya skotî|gaeliya skotî]] û [[Manx]]<nowiki/>ê. Ew di [[Ewropaya Rojava|Rojavaya Ewropayê]] de xwediyê wêjeya gelî ya nivîskî ya herî kevn e. Zimanê îrlendî zimanê fermî ya yekem a [[Komara Îrlendayê]] ye û yek ji zimanên fermî yên [[Yekîtiya Ewropayê]] ye. Her wiha di [[Îrlendaya Bakur]] de wekî zimanekî kêmanî tê nasîn. Saziya ''[[Foras na Gaeilge]]'' ji nasandina zimên berpirs e. == Nav == === Bi îrlendî === Di ''[[An Caighdeán Oifigiúil]]'' (pîvanên fermî yên nivîsandinê) de navê zimên '''Gaeilge''' (bilêvkirina îrlendî: [ˈɡeːlʲɟə]) ye. Berî reforma rastnivîsandinê ya 1948ê, navê zimên wekî  ''Gaedhilge'' dihat nivîsandin ku di orijînalê de ev form di ''îrlendiya klasîk'' de dihate bikaranîn û [[Genîtîv|genîtîva]] ''Gaedhealg'' bû.<ref>{{Cite book|title=Foclóir Gaedhilge agus Béarla|last=Dinneen|first=Patrick S.|publisher=Irish Texts Society|year=1927|isbn=1-870166-00-0|edition=2d|location=Dublin|pages=&nbsp;507 s.v. ''Gaedhealg''|authorlink=Patrick S. Dinneen}}</ref> Rastnivîsên din ên kevintir ''Gaoidhealg'' a îrlendiya klasîk [ˈɡeːʝəlˠɡ] û ''Goídelc'' [ˈɡoiðelˠɡ] a ''îrlendiya kevn'' bûn. Rastnivîsa nûjen, bi rakirina ''dh''-ya nava ''Gaedhilge''yê pêk tê û ''Goidelica'' ku dide fêmkirin ew girêdayî malbata zimanê îrlendeyî ye, di îrlendiya kevn de çêbûye. Di zaravayên nûjen de formên cuda yên navê zimên hene: (ji xêynî ''Gaeilge'' a ''[[Connacht]]<nowiki/>a'' başûr) ''Gaedhilic/Gaeilic/Gaeilig'' ([ˈɡeːlʲɪc]) an jî ''Gaedhlag'' ([ˈɡeːl̪ˠəɡ]) di ''îrlendiya [[Ulster]]<nowiki/>ê'' û ''îrlendiya Connachtê'' de û ''Gaedhealaing/Gaoluinn/Gaelainn'' ([ˈɡeːl̪ˠɪŋʲ/ˈɡeːl̪ˠɪnʲ])<ref>{{Cite book|title=An Ghaeilge, Podręcznik Języka Irlandzkiego|last=Doyle|first=Aidan|last2=Gussmann|first2=Edmund|year=2005|isbn=83-7363-275-1|pages=&nbsp;423k}}</ref><ref>{{Cite book|title=Teach Yourself Irish|last=Dillon|first=Myles|last2=Ó Cróinín|first2=Donncha|year=1961|isbn=0-340-27841-2|pages=&nbsp;227|author-link2=Dáibhí Ó Cróinín}}</ref>di ''îrlendiya [[Munser]]<nowiki/>ê'' de heye. === Bi îngilîzî === Gotina îngilîzî ya ji bo zimanê îrlendî ''Irish'' e ku ji hêla [[Yekîtiya Ewropayê|Yekîtiya Ewropî]] ve wekî "zimanê keltîk ê Îrlendayê" tê bikaranîn. Bi ya YE, "du têgih [''Irish'' û ''Gaelic''] ne hevdengî ne"; ''Gaelic'' wekî navê "koma [[zimanên keltî]] yên Îrlenda û Skotlendayê" pênase dike.<ref>[http://publications.europa.eu/code/en/en-370204.htm Interinstitutional Style Guide: Section 7.2.4. Rules governing the languages of the institutions] European Union, 27 April 2016.</ref> Ev bi pênaseyên ''Gaelic'' ên ferhengên Cambridge û Merriam-Websterê ahengdar in.<ref>{{Cite web|url=https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/gaelic?q=Gaelic|title=Gaelic: meaning in the Cambridge English Dictionary|website=cambridge.org|publisher=Cambridge University Press|access-date=22 December 2018}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/Gaelic|title=Gaelic: Definition of Gaelic by Merriam-Webster|website=Merriam-Webster.com|publisher=Merriam-Webster, Incorporated}}</ref> Alan Titley, wergêrê îrlendî û profesorê zimanê îrlendî yê nûjen li [[University College Cork]] e, cudatiya li nav têgihên "Irish" û "Scottish"ê wekî li jêr ronî kiriye: "Irish" carinan bi xeletî wekî "Gaelic" tê binavkirin. Divê zimanê îrlendî tu carî wekî ”Gaelic” neyê binavkirin ji ber ku kirina wisa ji aliyê dîrokî, civakî, fermî û zimanî ve şaş e. "Gaelic", ya rast ev e ku divê ji bo zimanê dîrokî yê bingehîn ê Skotlendayê bê bikaranîn, her çend ew di îngilîzî de bi gelemperî ji bo "Irish" hatibe binavkirin jî. Cûdahî ne veşartî ye: "Irish" navê zimanê zikmakî yê Îrlenda ye û "Gaelic" zimanê sereke yê zikmakî yê Skotlend e, her çend ku ev peyv di nav du sed salên borî de, an jî hindiktir ketiye nav bikaranîna hevbeş.<ref>[https://www.johnbanville.eu/translator/alan-titley Alan Titley] European Federation of Associations and Centres of Irish Studies (EFACIS), 2015.</ref> - Alan Titley, ji danasîna The Dirty Dust (2015), p. viii. == Dîrok == [[Wêne:Ireland_in_Irish.jpg|girêdan=https://ku.wikipedia.org/wiki/W%C3%AAne:Ireland_in_Irish.jpg|thumb|Nexşeya{{Mirin girêdan|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Îrlendayê bi zimanê îrlendî]] Di sedsala 10an de, ''îrlendiya kevn'' derbasî ''îrlendiya naverastê'' bûye li Îrlendayê, Skotlendayê û Girava Manê. Ev, ''Çerxa Ulster'' tê de, zimanê wêjeyekê mezin e. Di sedsala 12an de ''îrlendiya naverast'' dest bi guherînê dike ku li Îrlendayê dibe ''îrlendiya nûjen'' û li Skotlendayê dibe gaeliya skotî û li Girava Manê dibe zimanê Manxê.   ''Îrlendiya nûjen a berê'' ya ji sedsala 13an maye, bingeha zimanê wêjeyî ya Îrlendayê û gaelîaxiv a Skotlendayê ye. Îrlendiya nûjen, wekî ku di xebata nivîskarên wekî [[Geoffrey Keating]] de hatiye pejirandin, dibe ku mirov ji sedsala 17an ve bide destpêkirin û ji wê demê û vir ve navgîna wêjeya gelêrî bûye.   Ji sedsala 18an û pê ve, ziman li rojhilatê welêt winda kir. Sedemên li pişt vê guherînê tevlihev bûn lê li gelek faktoran hebûn: * Qedexekirina wê ji hêla rêveberên inglîz-brîtanî ve. * Dêra Katolîkî ku piştgiriyê da bikaranîna zimanê îngilîzî li şûna zimanê îrlendî. * Belavbûna duzimaniyê piştî salên 1750an û vir de, bû sebeba windabûyîna zimên.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=w2NiAAAAMAAJ|title=The Great Silence: The Study of a Relationship Between Language and Nationality|last=De Fréine|first=Seán|publisher=Irish Books & Media|year=1978|isbn=978-0-85342-516-8|ref=harv}}</ref> Ev bûyer guherîneke [[diglossia]] ye (du zimanên ku ji hêla heman civakê ve di rewşên cûda yên civakî û aborî de têne bikaranîn) û bi vê jî veguherîna duzimaniyê ber bi yekzimaniyê ve (zarokên duzimanî yên bapîrên monoglot ên îrlendîaxiv û neviyên monoglot ên îngîlîzîaxiv) pêk hat. Ji nîveka sedsala 18an ve îngilîzî bû zimanê çîna navîn a katolîk, Dêra Katolîk û rewşenbîrên giştî, nemaze li rojhilata welêt. Pişt re bi eşkera, her ku nirxa îngilîzî zêde bû, qedexeya li ser zimanê îrlendî a li xwendehan êdî ji aliyê dêûbavan ve jî hat piştgirîkirin.<ref name="Ó Gráda">Ó Gráda 2013.</ref> Her wiha diyar bû ku koçberiya ber bi [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Dewletên Yekbûyî]] û [[Kanada]]<nowiki/>yê ve ihtimalek mezin e ji bo beşeke mezin a nifûsa Îrlendayê, girîngiya fêrbûna îngilîzî zêdetir bû. Ev fersend da wan gelheya koçberan ku li herêmên din ên nû ji xeynî cotkariyê karibin karên din jî bikin. Tê texmînkirin ku çaryekê an jî dibe ku yek ji sêyên koçberan ên ku ji ber xelaya mezin koçî Dewletên Yekbûyiyê kirine, axivêrên zimanê îrlendî bûn.<ref>{{Cite news|url=http://blog.nyhistory.org/the-unadulterated-irish-language-irish-speakers-in-nineteenth-century-new-york/|title="The unadulterated Irish language": Irish Speakers in Nineteenth Century New York|last=O'Reilly|first=Edward|date=17 March 2015|website=New-York Historical Society|archive-url=https://web.archive.org/web/20170729225257/http://blog.nyhistory.org/the-unadulterated-irish-language-irish-speakers-in-nineteenth-century-new-york/|archive-date=29 July 2017|access-date=29 July 2017}}</ref> Îrlendî di sedsala 19an de, wekî ku pir caran tê texmînkirin, ne xerîbê nûjenkirina Îrlendayê bû. Di nîvê yekem ê vê sedsalê de hîn jî nêzî sê milyon mirov hebûn ku îrlendî zimanê wan ê bingehîn bû û xwedî çand û civakek xurt bûn. Axêverên îrlendî bi gelemperî û bi îsrarî ziman di dadgehan de bi kar dianîn (digel ku ew îngilîzî jî dizanibûn) û zimanê îrlendî di danûstandinên bazirganî de jî hevpar bû. Ziman bi giranî di nav "şoreşa girêdayîn"ê de bi cih digirt ku nîşana yek ji standardên dînî yên katolîk nîşan dida û her wiha di çarçoveyek siyasî de pir dihat bikaranîn. Di serdema ''[[Xelaya Mezin]]'' de û pişt re jî, ziman ji hêla hemî çînan ve dihat bikaranîn ku wê demê Îrlenda qasî gundîbûnê bajarî bû jî.<ref>See the discussion in {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=l37VBQAAQBAJ|title=An Irish-Speaking Island: State, Religion, Community, and the Linguistic Landscape in Ireland, 1770–1870|last=Wolf|first=Nicholas M.|publisher=University of Wisconsin Press|year=2014|isbn=978-0-299-30274-0|ref=harv}}</ref> Ev dînamîzma zimanî bandorî li ser xebatên hin ronakbîr jî kiriye ku wan armanc dikir, ber ketina zimên bigirin. Di dawiya sedsala 19an de, wan [[Vejîna Gaelî]] dan destpêkirin, da ku hînbûn û karanîna zimanê îrlendî teşwîq bikin.<ref name=":0">McMahon 2008, pp. 130–131.</ref> Navgîna vejînê [[Lîga Gaelî]] (''Conradh na Gaeilge'') bû û bi taybetî bala xwe didan ser kevneşopiya gelêrî ya ku ye ji zengîntir beşa zimên bû. Her wiha ji bo pêşxistina rojnamegerî û wêjeyek nûjen jî xebat hatin kirin. {{Google Werger}} Her çend tê gotin ku Dêra Katolîk di hilweşandina zimanê îrlendî de beriya Revivalê Gellkî<sup>''[Ew çi ye?]''</sup>, di heman demê de Dêra Protestan a Irlendayê jî tenê hewldanên piçûk dikir da ku teşwîqkirina zimanê îrlendî di binyada olî de bike. [[Peymana Kevin]] ji hêla [[Leinsterman Muircheartach Ó Cíongaî]] ve hate wergerandin ê ku ji aliyê [[Bishop Bedell]] ve hatî peywirdarkirin, piştî sala 1685an hate çapkirin û bi wergera Testapa Nû<sup>''[Ew çi ye?]''</sup>. Wekî din, Anglicisation ji bo civilrlandaya xweyî wekî 'şaristanî' wekî sinonayê hate dîtin. Naha, di dêrê de roja nûjenvanên speakersrlandî ji bo vejîna ziman zextan dikin. <ref>{{Cite news|url=https://www.ireland.anglican.org/our-faith/apck/the-irish-language-and-the-church-of-ireland|title=The Irish language and the Church of Ireland|website=Church of Ireland|archive-url=https://web.archive.org/web/20170710061104/https://www.ireland.anglican.org/our-faith/apck/the-irish-language-and-the-church-of-ireland|archive-date=10 July 2017|access-date=29 July 2017}}</ref> == Rewşa Niha == === Komara Îrlendayê === [[Wêne:Bilingual_sign_Grafton_Street_Dublin_Ireland.jpg|girêdan=https://ku.wikipedia.org/wiki/W%C3%AAne:Bilingual_sign_Grafton_Street_Dublin_Ireland.jpg|thumb|Tabelaya{{Mirin girêdan|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} duzimanî li [[Dublîn|Dublin]]<nowiki/>ê<nowiki/>]] Zimanê îrlendî ji hêla Qanûna Bingehîn a Îrlendayê ve wekî neteweyî û zimanê yekem ê fermî yê [[Komara Îrlendayê]] tê naskirin (Îngilîzî zimanê din ê fermî ye). Tevî vê yekê, hema hema hemî nîqaşên hukûmetê û karsaziyê bi îngilîzî têne rêve kirin.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2005/03/28/world/europe/28iht-irish.html|title=Ireland speaks up loudly for Gaelic|date=29 March 2005|website=The New York Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20140108141042/http://www.nytimes.com/2005/03/28/world/europe/28iht-irish.html|archive-date=8 January 2014|access-date=19 February 2017}}</ref> Di sala 1938an de, damezirînerê Conradh na Gaeilgeê, [[Douglas Hyde]], wekî yekem serokê Îrlendayê hate pejirandin. Qeyda wî ya li [[Roscommon]]ê<sup>''[Ew çi ye?]''</sup>, ragihandina ofîsê ya bo vekirinê hatiye kirin, yek ji çend qeydên wê zaravayê ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.rte.ie/eile/brainstorm/2018/0621/972102-douglas-hydes-inauguration-new-ireland/|title=Douglas Hyde's inauguration – a signal of a new Ireland|last=Murphy|first=Brian|date=25 January 2018|website=RTÉ|archive-url=https://web.archive.org/web/20180907032427/https://www.rte.ie/eile/brainstorm/2018/0621/972102-douglas-hydes-inauguration-new-ireland/|archive-date=7 September 2018|access-date=6 September 2018}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.rte.ie/archives/exhibitions/681-history-of-rte/682-rte-1920s/289997-first-radio-broadcast-from-2rn-1-january-1926/|title=Douglas Hyde Opens 2RN 1 January 1926|date=15 February 2012|website=RTÉ News|archive-url=https://web.archive.org/web/20130106173216/http://www.rte.ie/archives/exhibitions/681-history-of-rte/682-rte-1920s/289997-first-radio-broadcast-from-2rn-1-january-1926/|archive-date=6 January 2013|access-date=8 May 2013}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k129076t.r=|title=Allocution en irlandais, par M. Douglas Hyde|date=28 January 1922|website=Bibliothèque nationale de France|access-date=6 September 2018}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://doegen.ie/taxonomy/term/21756|title=The Doegen Records Web Project|archive-url=https://web.archive.org/web/20180907032255/https://doegen.ie/taxonomy/term/21756|archive-date=7 September 2018}}</ref> Di serjimêriya sala 2016an de, ji 10,5% bersivdaran diyar kiriye ku ew rojane an jî heftane bi îrlendî diaxivin,<ref>{{Cite web|url=http://www.cso.ie/en/releasesandpublications/ep/p-cp10esil/p10esil/|title=Census of Population 2016 – Profile 10 Education, Skills and the Irish Language – CSO – Central Statistics Office|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180212083359/http://www.cso.ie/en/releasesandpublications/ep/p-cp10esil/p10esil/|archive-date=12 February 2018|access-date=11 February 2018}}</ref> zêdetirî 70.000 kes diyar kiriye ku wekî zimanê ragihandinê ya rojane kar bi îrlendiyê dikin. Ji 1922an a damezirandina ''Dewleta Azad a Îrlendayê'' ve bacgir, postavan, mifetişên çandinê û ''Garda Síochána'' (cureyek karmendên ewlekariyê) jî têde ji kesên karmendên nû yên dewletê bo zimanê îrlendî astekî serkeftî dihat xwestin. Heke karê ''garda''yek ji ber qanûnek bê rawestin bi zimanê îrlendî dihat lêpirsînkirin û her wiha ew kes mecbûr bû ku bi îrlendî bersivê bide.<ref>{{Cite book|title=The Celtic Languages|last=Ó Murchú|first=Máirtín|publisher=Routledge|year=1993|isbn=0-415-01035-7|editor-last=Martin J. Ball|location=London|pages=471–90|chapter=Aspects of the societal status of Modern Irish|editor-last2=James Fife}}</ref> Ji bo têketina karmendiya dewletê xwestina tenê zimanek fermî di sala 1974an de, bi navgîniya protestoyên mîna ''Tevgera Azadiya Ziman'' hat destpêkirin. Her çend pêdiviya zimanê îrlendî ji bo karûbarên gelemperî kêm bibe jî, îrlendî ji bo hemû xwendegehên di nav komarê de ne ku yên dirav ji dewletê distînin, xalekê mecbûr ye. Kesên ku dixwazin di xwendegehên seretayî yên dewletê de dersê bidin divê têkevin azmûna ''Scrúdú Cáilíochta sa Ghaeilge''. Ji bo têketina ''Garda Síochána'' (polîsî) di îlona 2005an de mecbûriya destûrnameya ''Leading Certificate'' ya zimanê îrlendî yan jî îngilîzî hat destpêkirin û ji bo pisporên pesendkaran perwerdehiya du salî hat dayîn. Divê pelên fermî yên herî girîng ên hikûmetê bi her du zimên werin weşandin (bi ya Qanûna Zimanên Fermî ya 2003 tarixî, ku ji hêla ''An Coimisinéir Teanga'', [[ombudsman]]ê zimanê îrlendiyê ve hat sepandin). [[Wêne:Percentage_stating_they_speak_Irish_daily_outside_the_education_system_in_the_2011_census.png|girêdan=https://ku.wikipedia.org/wiki/W%C3%AAne:Percentage_stating_they_speak_Irish_daily_outside_the_education_system_in_the_2011_census.png|çep|thumb|Rêjeya{{Mirin girêdan|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} bersivdêrên ku digotin ew di serjimêriya 2011-an de li dewletê li derveyî pergala perwerdehiyê bi îrlendî diaxifin.]] [[Zanîngeha Neteweyî ya Îrlendayê]] ji hemû xwendekaran ji azmûnên ''Leaving Certificate'' an jî ''GCE/GCSEyê asteke derbasdar'' dixwaze, ji yên ku dixwazin dest bi kursek pergala fedaral a [[NUI]]yê bikin.<ref>{{Cite web|url=http://www.nui.ie/college/entry-requirements.asp|title=NUI Entry Requirements – Ollscoil na hÉireann – National University of Ireland|publisher=Nui.ie|archive-url=https://web.archive.org/web/20120705142738/http://www.nui.ie/college/entry-requirements.asp|archive-date=5 July 2012|access-date=7 July 2012}}</ref> Lê belê îstîsna ji bo van koman hene: xwendekarên ku ji derveyî Komara Îrlendayê ji dayik bûne, ji kesên ku li Komarê ji dayik bûne lê belê perwerdehiya seretayî li derveyî welêt qedandine û xwendekarên ku nerehetiya dîsleksî lê hene. ''NUI Galway'' mecbûr e ku kesên ku zimanê îrlendî baş dizanin û di heman demê de pisporê karê tayînkirinê ne, di wî karî de bi cih bike. Ev pêdivî bi ya Qanûna Zanîngeha Galwayê (Beşa 3) 1929an hatiye diyarkirin.<ref>[http://www.irishstatutebook.ie/ZZA35Y1929S3.html] https://web.archive.org/web/20051130121122/http://www.irishstatutebook.ie/ZZA35Y1929S3.html</ref> Zanîngeh rastî nerazîbûnan hat û di sala 2016an de hat ragihandin ku seroka/ê zanîngehê ya/yê bê dibe ku zimanê îrlendî nizanibe. ''Misneach'' li dijî vê biryarê gelek protesto li dar xist. Di îlona 2017an de hat ragihandin ku ''Ciarán Ó hÓgartaigh'', axivêrê herikbar ê zimanê îrlendî, dê bibe serokê 13em ê NUIGê. Salan in di derdorên siyasî, akademî û yên din de nîqaşek hişk heye li ser têkçûna piraniya xwendekaran di xwendegehên sereke de ji bo bidestxistina serkeftin a zimên, ku çardeh salan dersên zimên distînin.<ref>{{Cite news|url=http://www.independent.ie/national-news/academic-claims-the-forced-learning-of-irish-has-failed-118356.html|title=Academic claims the forced learning of Irish 'has failed'|date=19 January 2006|website=Independent.ie}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.irishexaminer.com/ireland/education/end-compulsory-irish-says-fg-as-14000-drop-subject-118897.html|title=End compulsory Irish, says FG, as 14,000 drop subject|last=Regan|first=Mary|date=4 May 2010|website=Irish Examiner}}</ref><ref>Donncha Ó hÉallaithe: "Litir oscailte chuig Enda Kenny": [http://www.beo.ie/alt-litir-oscailte-chuig-enda-kenny-td.aspx BEO.ie] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110120013022/http://www.beo.ie/alt-litir-oscailte-chuig-enda-kenny-td.aspx|date=20 January 2011}}</ref> Ketina rêjeya axivêrên hevdem a xwemalî jî bûye sedema metirsiyek mezin.<ref>{{Cite news|url=https://www.irishtimes.com/news/study-sees-decline-of-irish-in-gaeltacht-1.949907|title=Study sees decline of Irish in Gaeltacht|last=Siggins|first=Lorna|date=16 July 2007|website=The Irish Times}}</ref><ref>Nollaig Ó Gadhra, 'The Gaeltacht and the Future of Irish, ''Studies'', Volume 90, Number 360</ref><ref>Welsh Robert and Stewart, Bruce (1996). 'Gaeltacht,' ''The Oxford Companion to Irish Literature''. Oxford University Press.</ref><ref>Hindley, Reg (1991). ''The Death of the Irish Language: A Qualified Obituary''. Taylor & Francis.</ref> Di sala 2007an de, derhêner [[Manchán Magan]] li [[Dublîn|Dublin]]<nowiki/>ê ji bo fîlmên xwe tenê çend axivêrên zimanê îrlendî dîtin. Nebû ku ku hin karên rojane bicîh bîne, wekî ku di belgefîlma wî ya ''No Béarla'' de tê dîtin.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/travel/2007/jan/05/ireland.features|title=Cá Bhfuil Na Gaeilg eoirí? *|last=Magan|first=Manchán|date=9 January 2007|website=The Guardian|location=London|archive-url=https://web.archive.org/web/20170129063301/https://www.theguardian.com/travel/2007/jan/05/ireland.features|archive-date=29 January 2017|access-date=17 December 2016}}</ref> Lê dîsa jî, li herêmên bajaran, nemaze li [[Dublîn|Dublin]]<nowiki/>ê, girseyeke mezin a axiverên îrlendî heye. Pir kes perwerdehiya xwe di xwendegehan de temam kiriye yên ku zimanê perwerdehiyê zimanê îrlendî ne: Van xwendegehên seratayî bi navê ''Gaelscoileanna'' tê zanîn.<ref>See the discussion and the conclusions reached in 'Language and Occupational Status: Linguistic Elitism in the Irish Labour Market,’ The Economic and Social Review, Vol. 40, No. 4, Winter, 2009, pp. 435–460: [https://ideas.repec.org/a/eso/journl/v40y2009i4p435-460.html Ideas.repec.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150329152128/https://ideas.repec.org/a/eso/journl/v40y2009i4p435-460.html|date=29 March 2015}}</ref> Tê xwestin ku qanûna parlamenteriyê hem bi îrlendî û hem bi îngilîzî hebe lê bi gelemperî tenê bi ingilîzî berdest e. Her wiha xala 25.4an a [[Qanûna Bingehîn a Îrlandayê]] mecbûr dike ku "wergerandina fermî" ya her qanûnek bi zimanek fermî bi yekser bi zimanê fermî yê din bête peydakirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.taoiseach.gov.ie/attached_files/html%20files/Constitution%20of%20Ireland%20(Eng).htm|title=Constitution of Ireland|date=1 July 1937|publisher=Government of Ireland|archive-url=http://arquivo.pt/wayback/20090717092821/http://www.taoiseach.gov.ie/attached_files/html%20files/Constitution%20of%20Ireland%20%28Eng%29.htm|archive-date=17 July 2009|access-date=19 June 2007}}</ref> === Gaeltacht === Hin herêmên gundî yên Îrlendayê hene ku zimanê îrlendî li wan deran hîn jî zimanê [[Zimanê bav û kalan|yekem]] ê rojane ye. Ev herêm wekî kesî û kolektîv tên zanîn û wekî [[Gaeltacht]] (yekjimar) an jî [[Gaeltachtaí]] (pirjimar) tên binavkirin. Her çiqas li ba hejmara herêmên din gelheya wan bi bîst an sî hezarî hindik be jî<ref name="Siggins 5">{{Cite news|title=Only 25% of Gaeltacht households fluent in Irish – survey|last=Siggins|first=Lorna|date=6 January 2003|website=The Irish Times|page=5}}</ref> ji hêla gurahiyê (tîriyê) ve rêjeya wan pir zêde ye ku li Îrlendayê tenê di herêma Gaeltachtê de zimanê îrlendî wekî zimanê civatekê tê bikaranîn. Bi ya daneyên ku ji hêla [[Wezareta Civakî, Wekhevî û Karûbarên Gaeltachtê]] ve hatine berhevkirin, wekî fermî tenê yek ji çar malbatên herêma Gaeltachtê bi herikbarî dikarin bi îrlendî bipeyivin. Nivîskarê analîzekê berfireh a anketê, Donncha Ó hÉallaithe ya ji Enstîtuya Teknolojiyê ya Galway-Mayo ye, polîtîkayên zimanê îrlendî ya Îrlendayê wekî "karesatek bêkêmasî û bêguman" bi nav kiriye. [[The Irish Times]], analîzeke di rojnameya zimanê îrlendî ''Foinse'' de weşandiye, wiha wergirtiye: "Ew tawanbariyek bêkêmasî ya hikûmetên desthilatdar ên Îrlendayê ye ku di dema avabûna dewletê de 250.000 axiverên herikbar ên zimanê îrlendî hebûn, lê niha hejmar di navbera 20.000 û 30.000 e".<ref name="Siggins 52">{{Cite news|title=Only 25% of Gaeltacht households fluent in Irish – survey|last=Siggins|first=Lorna|date=6 January 2003|website=The Irish Times|page=5}}</ref>[[Wêne:Gaeltacht.svg|girêdan=https://ku.wikipedia.org/wiki/W%C3%AAne:Gaeltacht.svg|thumb|Herêmên{{Mirin girêdan|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} fermî yên [[ Micheltacht|Gaeltacht]]]] di 1920an de, gava Dewleta Azad a Îrlendayî hate damezrandin, zimanê îrlendî hîn jî li hin deverên perava rojavayê gelêrî bû.<ref>Hindley 1991, Map 7: Irish speakers by towns and distinct electoral divisions, census 1926.</ref> Di 1930an de, deverên ku ji % 25ê zêdetir nifûsa wan bi îrlendî diaxifîn wekî Gaeltacht hatin sinifandin. Îro, herêmên Gaeltachtî yên herî bihêz, bi hejmar û civakî, yên başûrê [[Connemara]]yê, rojavayê [[Nîvgirava Dingle]] û bakurê rojavayê [[Donegal]]ê ne, ku gelek şênî hîn jî îrlendî wekî zimanê xwe ya bingehîn bi kar tînin. Van deveran bi gelemperî wekî [[Fíor-Ghaeltacht]] têne binavkirin ("Gaeltachta rast"), ev bêjeyek bi eslê xwe bi fermî ji bo deverên ku ji 50% zêdetir nifûsa wan bi îrlendî axivî tê bikaranîn. Gelekên din ên biçûk jî hene wekî li [[Mayo]]yê (Contae Mhaigh Eo), [[Meath]] (Contae na Mí), [[Waterford]] (Gaeltacht na nDéise, Contae Phort Láirge) û [[Cork]] (Contae Chorcaí), [[Gweedore]] (Gaoth Dobhair), navçeya Donegal, li Îrlendayê parêzgeha herî mezin a Gaeltacht e. Her sal deh hezaran xwendekar tevlî xwendegehên havînê yên zimanê îrlendî yên li Gaeltachtê dibin. Xwendekar li gel malbatên ''Gaeltacht''ê dijîn, beşdarî dersan dibin, beşdarî werzîşê dibin, diçin ''céilithe''ê û mecbûr in ku bi îrlendî bipeyivin. Hemû aliyên çand û kevneşopiyên îrlendiyan tê teşwîqkirin. === Îrlendaya Bakur === [[Wêne:Aire-leanai.jpg|girêdan=https://ku.wikipedia.org/wiki/W%C3%AAne:Aire-leanai.jpg|çep|thumb|Li{{Mirin girêdan|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} tabelayê "''Hişyar be, Zarok" tê xwendin'']] Berî dabeşkirina Îrlendayê di sala 1921an de, zimanê îrlendî li hin saziyên asta sêyemîn û hin xwendegehan wekî "Keltîk" dihat nasîn. Di navbera 1921 û 1972 de, [[Îrlendaya Bakur|Îrlendaya Bakûr]] hikûmet terikandibû. Di wan salan de partiya sîyasî ya ku Parlamena Îrlendaya Bakur (Stormont), ku partiya Ulster Unionist Party (UUP) desthilatdar bû, dijminiya zimên kir. Sedema vê dijminatiyê ji hêla neteweperestan bikaranîna zimên bû.<ref>{{Cite web|url=http://cain.ulst.ac.uk/issues/language/oreilly97.htm#national|title=CAIN: Issues: Language: O'Reilly, C. (1997) Nationalists and the Irish Language in Northern Ireland: Competing Perspectives|publisher=Cain.ulst.ac.uk|archive-url=https://web.archive.org/web/20151009134019/http://cain.ulst.ac.uk/issues/language/oreilly97.htm#national|archive-date=9 October 2015|access-date=31 October 2015}}</ref> Di pêncî salên desthilatdariya wan de zimanê îrlendî ji weşanê, ji ragihandina pirsgirêkên çandî yên kêmaniyan û ji radyo û televîzyonan hat dûrxistin.<ref>[http://www.gppac.net/documents/pbp_f/part1/7_changi.htm GPPAC.net] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070513093201/http://www.gppac.net/documents/pbp_f/part1/7_changi.htm|date=13 May 2007}}</ref> Ziman li [[Keyaniya Yekbûyî]], bi saya ''Good Friday Agreement''ê ya 1998<ref name="belfast">{{Cite web|url=http://cain.ulst.ac.uk/events/peace/docs/agreement.htm#rights|title=Belfast Agreement – Full text – Section 6 (Equality) – "Economic, Social and Cultural issues"|publisher=Cain.ulst.ac.uk|archive-url=https://web.archive.org/web/20131122194559/http://cain.ulst.ac.uk/events/peace/docs/agreement.htm#rights|archive-date=22 November 2013|access-date=7 July 2012}}</ref> û dûre, di 2003an de bi pejirandina Hikûmeta Brîtanyayê ya ''European Charter for Regional or Minority Languages''ê zimanê îrlendî heta astekî wekî zimanekî fermî hat pejirandin. Di Peymana St Andrews a 2006an de hikûmeta Brîtanyayê soz da ku dê qanûnan bisepîne da ku zimanê îrlendî pêşve bixe<ref name="bbc13dec2006">{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/6177321.stm|title=Irish language future is raised|date=13 December 2006|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20070315193716/http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/6177321.stm|archive-date=15 March 2007|access-date=19 June 2007}}</ref> lê ew ji destpêka sala 2019ê ve hîn neçû serî.<ref>{{Cite web|url=http://connemarajournal.ie/will-campaign-achieve-equality-irish-language/|title=We will continue to campaign until we achieve equality for the Irish language|date=12 March 2014|publisher=Connemara Journal|archive-url=https://web.archive.org/web/20171011123728/http://connemarajournal.ie/will-campaign-achieve-equality-irish-language/|archive-date=11 October 2017|access-date=23 September 2017}}</ref> Li Îrlendaya Bakûr zimanê îrlendî bi gelemperî di dema avakirina hukûmetê de wekî bazirganiyê tê bikaranîn, ku kom û rêxistinên mîna ''An Dream Dearg'' ve her tim tê protestokirin. Di halê hazir de nîqaşek domdar a bi navê Qanûna Zimanê Îrlendî di derbarê statûya zimên de heye. ''An Dream Dearg'' bo alîgiriya vê çalakiyê bi navê ''Acht na Gaeilge Anois'' ("''Qanûna Zimanê Îrlendî Niha''") kampanyayek daye destpêkirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/news/ireland/irish-news/thousands-call-for-irish-language-act-during-belfast-rally-1.3090740|title=Thousands call for Irish Language Act during Belfast rally|website=Irishtimes.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20171115205211/https://www.irishtimes.com/news/ireland/irish-news/thousands-call-for-irish-language-act-during-belfast-rally-1.3090740|archive-date=15 November 2017|access-date=15 January 2018}}</ref> === Parlamena Ewropayê === Îrlendî di 1ê kanûna paşîn a 2007an de bû zimanek fermî yê [[YE]]<nowiki/>yê, ku bi vê êdî derfet heye, parlamenterên Ewropî bi zimanê îrlendî di Parlamena Ewropî û komîteyan de biaxifin, her çend wergêrek bi sîmultananeyî zimanê wê parlamenterê biwergerîne. Herçiqas zimanê îrlendî bûye zimaneki fermî ya Yekîtiya Ewropî, niha tenê biryarên hevpar tên wergerandin ku ev rewş ji ber biryarên Îrlendayê bû di dema statûya zimên de danûstandin dihat kirin. Ev rewş bi vekolandina pênç salên pêşîn ên bikaranînîna zimên ve bi xwesteka Îrlendayê mimkun e ku bê berfirehkirin an na dê pênç salên din di vê astê de were bikaranîn. Her wiha peywirdarkirina wergêran ji îrlendî bo zimanên din peywira Îrlendayê ye.<ref>{{Cite web|url=http://ec.europa.eu/dgs/translation/spotlight/irish_en.htm|title=Is í an Ghaeilge an 21ú teanga oifigiúil den Aontas Eorpach|archive-url=https://web.archive.org/web/20080318191550/http://ec.europa.eu/dgs/translation/spotlight/irish_en.htm|archive-date=18 March 2008|access-date=14 June 2008}}</ref> Tê texmînkirin ku vekolînên li ser bikaranîna vê zimên a li YEyê di 2022an de were temamkirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.euractiv.com/section/languages-culture/news/irish-to-be-given-full-official-eu-language-status/|title=Irish to be given full official EU language status|website=EURACTIV.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20170924044948/https://www.euractiv.com/section/languages-culture/news/irish-to-be-given-full-official-eu-language-status/|archive-date=24 September 2017|access-date=23 September 2017}}</ref> Berî ku îrlendî bibe zimanek fermî, jê re statûya zimanê peymankirinê hatibû dayîn û tenê pelên herî bilind ên Yekîtiya Ewropî bi zimanê îrlendî de peyda dibûn. === Li derveyî Îrlendayê === [[Wêne:Multilingual_sign_Department_Culture_Leisure_Arts_Northern_Ireland.jpg|girêdan=https://ku.wikipedia.org/wiki/W%C3%AAne:Multilingual_sign_Department_Culture_Leisure_Arts_Northern_Ireland.jpg|thumb|Afîşek{{Mirin girêdan|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ji bo beşa Çand, Huner û Betaliyê ya Îrlendaya Bakur, bi îngilîzî, îrlendî û skotiya Ulsterê. ]]Zimanê îrlendî di dema nûjen de ji aliyê dîasporayeke mezin ve ket welatên din, ku pirraniya wan li [[Brîtanya (girav)|Brîtanya Mezin]] û Bakurê Amerîkayê û di heman demê de jî li [[Awistralya]], [[Nû Zelenda|Zelanda Nû]] û [[Arjentîn]]<nowiki/>ê ye. Tevgerên koçberiyê yên mezin ên pêşî di sedsala 17an de dest pê kirin, bi piranî wekî encama serhildana dijî Cromwellianê pêk hat a ku Îrlenda ji aliyê îngilîzan ve hat dagirkirin, ku gelek îrlendiyên tevlî serhildanê bûne, sirgûnî [[Hindistan|Hindistana]] Rojava kirine. Koçberiya îrlendiyan ber bi Dewletên Yekbûyî re ji sedsala 18an ve hat destpêkirin û di salên 1840an de ji hêla hezaran kes ve xurt bû, yên ku ji xelayê direviyan. Vê koçberê li Brîtanyayê jî bandor kir. Heya wê demê pir koçber bi îrlendî wekî zimanê xwe yê yekem diaxivîn, her çend îngilîzî xwe wekî zimanê bingehîn damezirandibe jî. Axaftvanên îrlendî pêşî di dawiya sedsala 18an de wekî sûcdar û leşker gihîştibûn Awistralyayê û piraniya rûniştvanên wê derê îrlendî axivîn, bi taybetî di salên 1860an de. Zelanda Nû jî para xwe ji vê koçberiyê vegirt. di nav wan welatan de tenê Arjantîn welatê ne-îngilîz bû ku hejmareke mezin ji koçberên îrlendî hewand nav xwe û di nav wan de çend axaftvanên îrlendî jî hebûn. Di nav koçberan de tenê hejmarek biçûk dikarîbûn bi zimanê îrlendî bixwînin û binivîsînin, lê ew gelek destxetên zimanê xwe anîbûn him [[DYA]]<nowiki/>yê him jî Awistralyayê û rojnameya pêşîn ku zimanê îrlendî tê de bi rêjeyeke girîng dihat bikaranîn li DYAyê hat weşandin: ''An Gaodhal''. Di heman demê de li Awistralyayê jî ziman di çapemeniyê de cih girt. ''Vejîna Gaelic'', ku di salên 1890an de li Îrlendayê dest pê kiribû, li derveyî welêt jî bersiva xwe stend û gelek şaxên ''Conradh na Gaeilge''ê li hemî welatan hat damezrandin ên ku axêverên zimanê îrlendî tê de êdî rûniştvan bûn. Hilweşîna îrlendî li Îrlendayê, hêdîçûna koçberiyê û xeribiyê sebeb bûn ku rêjeya bikaranîna îrlendiya derveyî welêt paş ve bikeve. Tevî vê yekê, di sedsala 20an de komên biçûk ên baldar ên diyasporayê hînbûn û mezinkirina çand û zimanê îrlendî berdewam kirin. Îro ziman li Amerîkaya Bakur, Awistralyayê û Ewropayê di perwerdehiya bilind de tê fêrkirin û axêverên îrlendî yên derveyî Îrlendayê di warê wêje û rojnamegeriyê de beşdarî zimên dibin. Di Dewletên Yekbûyî û Kanadayê de torên girîng ên zimanê îrlendî hene;<ref>{{Cite web|url=https://wpunj.academia.edu/Brian%C3%93Broin/Talks/61329/An_Analysis_of_the_Irish-Speaking_Communities_of_North_America_Who_are_they_what_are_their_opinions_and_what_are_their_needs|title=An Analysis of the Irish-Speaking Communities of North America: Who are they, what are their opinions, and what are their needs?|last=O Broin|first=Brian|publisher=Academia|archive-url=https://web.archive.org/web/20120510104027/http://wpunj.academia.edu/Brian%C3%93Broin/Talks/61329/An_Analysis_of_the_Irish-Speaking_Communities_of_North_America_Who_are_they_what_are_their_opinions_and_what_are_their_needs|archive-date=10 May 2012|access-date=31 March 2012}}</ref> hejmarên ji bo 2006–2008an hatine weşandin nîşan didin ku 22,279 îrlendiyên amerîkayî li malên xwe bi zimanê îrlendî dipeyivin.<ref>{{Citation|type=table|contribution=1. Detailed Languages Spoken at Home and Ability to Speak English for the Population 5 Years and Over for the United States: 2006–2008|year=2010|title=Language|contribution-url=https://www.census.gov/hhes/socdemo/language/|publisher=Census}}</ref> Zimanê îrlendî di heman demê de yek ji zimanên [[Lîga Keltan]] e ku ev rêxistinek derî hikûmetî ye û neteweyên keltîk ên [[Skotlenda]], [[Wales]], [[Bretanya]], [[Cornwall]] û Girava Manê bi nasname, çand û zimanê ve dide naskirin. Ew taybetî giranî dide ser zimanên xweser ên Keltîk. Ew ji hêla [[Neteweyên Yekbûyî]] ve wekî rêxistinek derî hikumetî bi "Rewşa Roster" tê pejirandin û beşek ji Encûmena Aborî û Civakî ya NYyê ye. Şaxên rêxistinê li hemû welatên keltîk û [[Patagonya]]<nowiki/>yê, Arjantînê, [[New York City]]<nowiki/>yê, û [[London]]<nowiki/>ê hene. Îrlendî heta destpêka sedsala 20an li girava Newfoundlandê wekî zimanê civatî hate peyivîn ku girav wekî ''Newfoundland Irish'' jî tê zanîn. == Bikaranîn == Daneyên serjimêriya 2016an li jêr tê rêdan: Di serjimêra giştî ya nîsana 2016an de kesên ku bersiva 'erê' dane pirsa "''dikarim bi îrlendî bipeyivim''" 1,761,420 bûye ku ketinek biçûk (ji sedî 0,7) di nav wê û serjimêra 2011an de heye (1,774,437). Ji 73,803 axêverên zimanê îrlendî yên rojane (li dervayê pergala perwerdehiyê), 20.586 kes (27.9%) li deverên ''Gaeltacht''ê dijîn. === Li Gaeltachtê rêjeya axêverên rojane === {| class="wikitable" !Hêrêma ''Gaeltacht'' !2011 !2016 |- | align="center" |Cork County | align="right" |982 | align="right" |872 |- | align="center" |Donegal County | align="right" |7,047 | align="right" |5,929 |- | align="center" |Bajarê Galway | align="right" |636 | align="right" |646 |- | align="center" |Galway County | align="right" |10,085 | align="right" |9,445 |- | align="center" |Kerry County | align="right" |2,501 | align="right" |2,049 |- | align="center" |Mayo County | align="right" |1,172 | align="right" |895 |- | align="center" |Meath County | align="right" |314 | align="right" |283 |- | align="center" |Waterford County | align="right" |438 | align="right" |467 |- | align="center" |''Herêmên Gaeltacht'' | align="right" |''23,175'' | align="right" |''20,586'' |- class="sortbottom" | colspan="3" |Çavkanî<ref>{{Cite web|url=http://www.cso.ie/en/csolatestnews/presspages/2017/census2016summaryresults-part1/|title="Census 2016 Summary Results – Part 1 – CSO – Central Statistics Office"|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20170730013846/http://www.cso.ie/en/csolatestnews/presspages/2017/census2016summaryresults-part1/|archive-date=2017-07-30|dead-url=|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref> |} Di 1996an de 3 herêmên hilbijartinê yên dewleta Îrlendayê ku zimanê îrlendî herî zêde di wan deran de tê peyivîn ev bûn: ''An Turloch'' (91% +), ''Scainimh'' (89% +), ''Min an Chladaigh'' (88% +).<ref>https://www.chg.gov.ie/app/uploads/2018/07/report-of-coimisiun-na-gaeltachta.pdf</ref> == Zarava == Zimanê îrlendî bi gelek [[Zarava|zaravayên]] kevneşopî û ji hêla cûrbecûr ên "bajarî" ve tê raberkirin. Cûdahî di navbera zaravayan de xwe di nav kirp, ton, peyv û taybetmendiyên bingehî de nîşan dide. Bi kurtasî sê zaravayên zimanê îrlendî yên jîndar di van herêman de tên bikaranîn: ''Munster''ê (''Cúige Mumhan''), ''Connacht'' (Cúige Chonnacht) û ''Ulster'' (Cúige Uladh). Hin recordên zaravayê ''Leinster'' (''Cúige Laighean'') ji hêla Komîsyona Folklora Îrlendî û yên din ve hatine çêkirin.<ref>{{Cite web|url=https://doegen.ie/taxonomy/term/21984|title=The Doegen Records Web Project|archive-url=https://web.archive.org/web/20180908015716/https://doegen.ie/taxonomy/term/21984|archive-date=8 September 2018}}</ref> ''Newfoundland'', li rojhilata Kanadayê ye, formek îrlendiyê ya ji jêdera ''Munster'' e ku ya piştî sedsala 18an pêk hatiye. === Munster === ''Îrlendiya Munsterê'' zaravayê ku li sê herêmên ''Gaeltacht''ê tê peyivîn: [[Cork]] (''Contae Chorcaí''), [[Kerry]] (''Contae Chiarraí''), [[Waterford]] (Contae Phort Láirge). Deverên ''Cork''ê yên li ''Gaeltacht''ê dikare li ''Girava Cape Clear'' (''Oileán Chléire'') û ''Muskerry'' (''Múscraí''); yên Kerry di ''Corca Dhuibhne'' û ''Iveragh Peninsula''; û yên ''Waterford'' li ''Ring'' (''An Rinn'') û ''Old Parish'' (''An Sean Phobal''), her du jî bi hev re "''Gaeltacht na nDéise''"ê ava dikin. Ji sê wîlayetan, îrlendiyên ku li Cork û Kerry tê peyivîn pir dişibin hevûdin lê yê ''Waterford''ê ji wan cihêtir e. Hin taybetmendiyên tîpîk ên îrlendiya Munsterê ev in: # Bikaranîna paşpirtikan li ser lêkeran ji bo nîşana kesan. "Divê ez" digel ku zaravayên din '''caithfidh mé''' bibe jî ('''mé''' tê wateya "min/ez") di ''Munster'' de '''caithfead''' her wiha '''caithfidh mé''' ye. Li ''Munster''ê "Ez bûm û tu bû" '''Bhíos agus bhís''' her wiha '''Bhí mé agus bhí tú''' ye, lê bi zaravayên din bi gelemperî '''Bhí mé agus bhí tú''' ye. Ev meylên bihêz in û formên kesane '''''Bhíos''''' hwd li Rojava û Bakur têne bikar anîn. # Bikaranîna lêkerên serbixwe yan jî girêdayî yên ku di ''Standard''ê de tunene. Wekî mînak, "Ez dibînim" li Munsterê '''chím''' e ku forma serbixwe ye (îrlendiya Ulsterê jî şêweyek wekhev, '''''tchím''''' bi kar tîne) û "ez nabînim" '''ní fheicim''' e ('''''feicim''''' ku forma girêdayî ye, ku bo neyinî ''ní'' "ne" tê bikaranîn). '''''Chím''''' li şûna '''''feicim''''' a ''Standard''ê ye. Bi vî rengî, di ''Munster''ê de forma kevneşopî ya '''bheirim''' hatiye parastin. "Ez didim"/'''ní thugaim''' li şûna '''tugaim'''/'''ní thugaim''' a ''Standard''ê ye; "Ez ê bibim"/'''gheibhim''', "Ez ê nebim"/'''ní bhfaighim''' li şûna '''''faighim'''''/'''''ní bhfaighim''''' in. # Gava ku -''nn'', -''m'', -''rr'', -''rd'', -''ll'' û hwd, li paş yekkiteyiyan werin û dema peyvên yekkiteyî bi konsonantekî xilas bibe, hin vokalên kin têne dirêjkirin, hinin jî têne dîftongkirin: '''ceann''' [''caun''] "ser", '''cam''' [''kɑum''], "bêşeref", '''gearr''' [''ɟaːr''] "kin", '''ord''' [''oːrd''] "muhil", '''gall''' [''ɡɑul''] "biyanî, ne-Gael", '''iontas''' [''uːntəs''] "ecêb, mucîze", '''compánach''' [''kəumˈpɑːnəx''] "hevkar" hwd. # Bi karanîna '''ea'''-yê "ew" gelek peyv têne çêkirin. Bi vî rengî di ''Munster''ê de "Ez mirovekî îrlendî me" wekî '''is Éireannach mé''' an jî '''''Éireannach is ea mé''''' tê gotin; lê bi wateyê ve cûdahiyek di navbera wan de heye: a yekemîn vegotinek hêsan a rastiyê ye, ya duyemîn jî giringiyê dide ser peyva '''Éireannach'''. # Him peyvên nêr û him jî ên mê piştî van peyv û koman nerm (lenition) dibin: '''insan''' (sa/san) "di nav de", '''den''' "ya/yê" û '''don''' "ji bo": '''sa tsiopa''' "di firoşgehê de", digel ''Standard''ê '''sa siopa''' (Nermbûyîn di ''Standard''ê de tenê bo peyvên mê derbasdar e). # Windabûna ''f-yê piştî'' sa: '''sa bhfeirm''' "li çewlikê", li şûna '''''san fheirm.''''' # Ji bilî ''insan'', ''den'' û ''don'', windabûna ''t'' û ''d''-yan piştî hemû daçek + artîkela yekjimar: '''''ar an dtigh''''' "li ser malê", '''''ag an ndoras''''' "li ber derî". # Gava kîteya yekem vokalek kurt bihewîne bi gelemperî kirpa li ser kîteya duyemîn dikeve û kîteya duyem vokalek dirêj, dîftong an jî ''biorán'' dihewînin wekî mînak '''bio''rán''''' ("derzî"), li dijî '''''bio''rán''' a ''Connacht'' û ''Ulster''ê. === Connacht === Ji hêla dîrokî ve, îrlendiya ''Connacht''ê nûnerê herêma herî rojavayî ya zaravayekê ye ku demekê ji rojhilat ber bi rojavayê ve li seranserê navenda Îrlendayê ve dirêj kirîbû. Devokên herî bihêz a îrlendiya ''Connacht''ê li ''Connemara''yê û ''Giravên Aranê'' têne dîtin. Herêma zaravayê -''Gaeltacht''a Connachtê- li herêmeke biçûk e ku di nav sînorên ''Galway'' (''Gaillimh'') û ''Mayo'' (''Maigh Eo'') de tê axaftin. Di navbera vê zaravayê û forma populer a îrlendiya ''Connemara''ya başûr û forma ''Mid-Connacht''/''Joyce Country'' (li ser sînorê di navbera ''Mayo'' û ''Galway''ê de ye) û formên ''Achill'' û ''Erris''ê de (li bakurê parêzgehê) gelek cûdahî hene. Taybetmendiya herî berbiçav a îrlendiya ''Connacht''ê ya ji standarda fermî cuda dibe, raderên ku bi '''-achan'''ê bi dawî dibin. Wekî mînak '''lagachan''' li şûna '''lagú''' "qelsbûn"ê. Bilêvkirina nestandard a devera ''Gaeltacht Cois Fharraige''ê bi vokalên dirêjkirî û bi windakirinên hindik dengek cihê û diyarkirî dide peyvan. Taybetmendiyeke din a cuda ya ''Connacht'' û ''Ulster''ê ji ya ''Munster''ê ev e: di ''Ulster''ê de '''bh''' û '''mh''' (wek [<nowiki/>[[w]]]) li şûna [vˠ]-ya Munsterê tê bilêvkirin. Wekî mînak '''sliabh''' ("çiya") digel bilêvkirina başûrî ya [ʃlʲiəβ]ê li ''Ulster'' û ''Munster''ê wekî [ʃlʲiəw] tê bilêvkirin. Xeynî vê yekê axêverên Connacht û Ulsterê wekî hevpar li şûna '''bhíomar''' a ''Munster''ê forma '''bhí muid''' ("em ... bûn") bi kar tînin. Mîna îrlendiya Munsterê, hin vokalên kurt têne dirêjkirin û yên din di pêşiya -''nn'', -''m'', -''rr'', -''rd'', -''ll'' de, di peyvên yekkîteyî de û di kîteya kirpkirî ya peyvên pirkîteyî de yên ku piştî kirpê konsonantek vedihewîne, dibin dîftong; wekî di van de tê dîtin: ''ceann [cɑ:n] "ser"'', ''cam'' [kɑ: m], gearr [gʲɑ:r] "kin, kurt", ord [ourd] "balyoz", gall [gɑ:l] "biyanî, ne Gael", iontas [i:ntəs] "mûcîze" hwd. Forma '-aibh', gava ku di dawiya peyvên wekî 'agaibh', tîpa deng wekî 'î' tê bilêv kirin. Bilêvkirina ku li [[Welatê Joyce]]<nowiki/>ê (devera li dora [[Lough Corrib]] û [[Lough Mask]]<nowiki/>ê) berbelav e pir dişibe ya başurê Connemarayê. Zaravaya Mayo-ya Bakurî ya [[Erris]] (Iorras) û [[Achill]]<nowiki/>ê (Acaill) di rêzimanî û morfolojiyê de li ser bingehên zaravaya Connachtê ye, lê ji ber koçberiya mezin hinek dişibe îrlendîya Ulsterê jî. Mînakî, bêjeyên ''-mh'' û ''-bh'' dengek wan pir nermtir e, bi meyla bidawîkirina bêjeyên wekî ''leo'' û ''dóibh,'' bi "f"ê ''leofa'' û ''dófa'' herwiha. Ji bilî peyvek tîpîk a qada din ê Connachtê, mirov peyvên Ulsterê yên mîna ''amharc'' jî dibîne (maneya "nêrîn" û bilêvkirin "onk") an jî van peyvan: ''amharc'' (bi êş), ''druid'' (nêzik), mothaigh (bihîstin), ''doiligh'' (cuda), ''{{Ziman|ga|úr}}'' (nû), û ''tig le'' (karîn/kanîn - mîna forma ''féidir'') Serokkomarê Îrlendayê Douglas Hyde dibe ku yek ji axêverên herî dawî yê devoka [[Roscommon]] a îrlendî bû . <ref>{{Cite news|url=http://www.rte.ie/archives/exhibitions/681-history-of-rte/682-rte-1920s/289997-first-radio-broadcast-from-2rn-1-january-1926/|title=Douglas Hyde Opens 2RN 1 January 1926|date=15 February 2012|website=RTÉ News|archive-url=https://web.archive.org/web/20130106173216/http://www.rte.ie/archives/exhibitions/681-history-of-rte/682-rte-1920s/289997-first-radio-broadcast-from-2rn-1-january-1926/|archive-date=6 January 2013|access-date=8 May 2013}}</ref> === Ulster === Îrlendiya Ulsterê zaravayê ku li herêmên Gaeltacht ên Donegalê tê axaftin. Di van herêman de hemû civakên Ulsterê dihewîne ên ku di serdema îrlendî-axêveriyê de bê navberî îrlendî diaxiviyan. Civakên îrlendî-axêver ên li deverên din ên Ulsterê bi encama vejîna zimên ve fêrî zimanê îrlendî bûne. Daneyên serjimêriyê nîşan dide ku 4,130 kes li malê îrlendî diaxifin. Ulster ji hêla zimanî ve, bi cûdahiyên piçûk, li Gweedoreê (Gaoth Dobhair = Inlet of Streaming Water) û li The Rossesê (na Rossa) tê axivîn. Dengên îrlendiya Ulsterê ji du zaravayên din ên sereke pir cuda ye. Ew gelek taybetmendiyên wê û yên Gaelica skotî û Manxê hevpar in û gelek bêje û wate jî tê de. Her wiha gelek taybetmendiyên skotiya Gaelic a bakurî û îrlendiya Munsterê jî hevpar in. Taybetiyek berbiçav a Ulsterê, skotiya Gaelic û Manxê ev e ku hi bo partîkala neyînî cha(n)ê bi kar tînin, li şûna ní-ya Munster û Connachtê . Her çend îrlendiya başûrê Donegalê dewsa ''cha(n)ê ní'' bi kar tîne jî, di devokên herî bakurî de (mînak [[Rosguill]] û [[Girava Tory]] ) her diçe ''cha(n) serdest dibe.''<ref>{{Cite book|title=A Phonetic Study of the Irish of Tory Island, County Donegal|last=Hamilton|first=John Noel|publisher=Institute of Irish Studies, The Queen's University of Belfast|year=1974}}</ref><ref>{{Cite book|title=Grammar of Ros Goill Irish, County Donegal|last=Lucas|first=Leslie W.|publisher=Institute of Irish Studies, The Queen's University of Belfast|year=1979}}</ref> Taybetmendiyek din a berbiçav bilêvkirina lêkera kesê yekem ê yekjimar e ku ''-bi -im'' û -amê bi dawî dibe ku ev di heman demê de bi Manx û Skoçyayê re hevpar e (Munster/Connacht ''siúlaim'' "Ez dimeşim ", Ulster ''siúlam'') === Leinster === Heya destpêka sedsala 19an û paşê jî, li hemû duwazdeh navçeyên Leinsterê zimanê îrlendî dihate axaftin. Delîlên ku ji hêla navên cihan, çavkaniyên edebî û axaftina tomarkirî ve hatine peydakirin, diyar dikin ku zaravayek bi navê Leinster tune ye. Di şûna wê de, zaravayê sereke li wan navçeyan hatiye bi kar anîn: ji rojavayê Connachtê ber bi rojhilatê ve heta ber bi çemê Liffeyê û ber bi başûrê ve digihîje Wexfordê, li wan deran her çend gelek guherînên herêmî hebin jî. Du zaravayên piçûktir jî hatine axaftin: Ulster li navçeyên Meath û Louthê, ku heya başûrê gundê Boyneê dirêj dibe û zaravayeke Munsterê ku li Kilkennyê û başûrê Laoisê hatiye axaftin. Qeydên pêşîn ên di derbarê îrlendiyên rojhilatî ên Leinsterê ''de ne, ji hêla bijîşk û gerokê îngilîzî Andrew Bordeî ve hatiye nivîsîn ku di'' ''The Fyrst Boke of the Introduction of Knowledgeê'' (1547) de ne.<ref>{{Cite web|url=https://archive.org/stream/fyrstbokeintrod01boorgoog#page/n140/mode/2up|title=''The Fyrst Boke of the Introduction of Knowledge''|last=Borde|first=Andrew|date=1870|editor-last=F.J. Furnivall|publisher=N. Trubner & Co.|pages=131–135}}</ref> Peyvên ku wî bikar anîne ev ên jêrîn in (rastnivîsa îro ya îrlendî): {| style="margin-left: 1em;" |Tu çawa yî? |''Kanys stato?'' |[Canas 'tá tú?] |- |Ez baş im, spas |''Tam gomak gramahagood.'' |[Tá mé go maith, go raibh maith agat.] |- |Ezbenî, tu dikarî bi îrlendî biaxifî? |''Sor, woll galow oket?'' |[Sir, 'bhfuil Gaeilig [Gaela'] agat?] |- |Xanim, nan bide min! |''Benytee, toor haran!'' |[A bhean an tí, tabhair arán!] |- |Waterford çiqas dûr e? |''Gath haad o showh go part laarg?'' . |[Gá fhad as [a] seo go Port Láirge?] |} === The Pale === [[Wêne:The_Pale_According_to_the_Statute_of_1488.jpg|girêdan=https://ku.wikipedia.org/wiki/W%C3%AAne:The_Pale_According_to_the_Statute_of_1488.jpg|rast|thumb|The{{Mirin girêdan|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Pale - bi ya Qanûna 1488an]] The Pale (An Pháil) herêmek e li dora Dublîna dereng a serdema navîn, a ku di bin kontrola hikûmeta îngilîzî de bû. Di dawiya sedsala 15an de ew ji Dalkeyê, li başûrê [[Dublîn|Dublin]]<nowiki/>ê, heya bajaroka garnîzonî Dundalkê, ji herêmek li kêleka peravê pêk tê. Di vê herêma "Englyshe tunge"ê de îngilîzî tu carî bi rastî nebûye zimanekî serdest û ji bilî vê yekê jî bi rengek dereng hatibû vê derê; mêtingerên yekem normanî bûn ku bi fransî normanî diaxifîyan. Zimanê îrlendî her dem bû zimanê girseya gel. Karbidesteke îngilîzî li Paleê di 1515an de destnîşan kir ku "hemî mirovên sade yên ber qanûnên padîşahê berpirsyar in, bi piranî îrlendî ne, adetên îrlendî didomînin û zimanê îrlendî dipeyivin".<ref>"State of Ireland & Plan for its Reformation" in ''State Papers Ireland'', Henry VIII, ii, 8.</ref> Bi xurtkirina kontrola çandî û siyasî ya îngilîzî re, guherîna zimên dest pê kir, lê ev yek heya sedsala 18an bi zelalî eşkere nebû. Hingê jî, di serdema dehsalî ya 1771–81an de, rêjeya îrlendî-axêverên li Meathê bi kêmî ve ji % 41 bû. Di sala 1851-an de ev rêje ji % 3 kêmtir bû.<ref name="Fitzgerald">See Fitzgerald 1984.</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî|2}} [[Kategorî:Ziman]] m38kq9z9uxt2665gnma2m4901afns07 Neşe Yaşin 0 35874 1093845 1002588 2022-07-31T00:59:48Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=kanûna pêşîn 2020}} {{Agahîdank nivîskar |jêrenot=<!-- Agahiyên din (xelat, bûyer, ...) --> |berhem=<!-- Berhemên navdar --> |şêwe = helbest, roman |tevger=<!-- Tevgera wêjeyî --> |ziman = [[Zimanê tirkî|Tirkî]], [[Zimanê yewnanî|yewnanî]] |cihê_jidayikbûnê = Nîkosya, Kîpros |roja_jidayikbûnê = [[12ê sibatê|12ê sibata]] [[1959]] }} '''Neşe Yaşin''' ([[12ê sibatê|12ê sibata]] [[1959]] [[Nicosia|Nîkosya]], [[Kîpros]]) [[nivîskar]]eke [[tirk]]-[[kîpros]]î ye ku [[helbest]]ên xwe him bi [[Zimanê tirkî|tirkî]] û him jî bi [[Zimanê yewnanî|yewnanî]] dinivîsîne. Çar pirtûkên wê yên helbestan û [[roman (wêje)|roman]]ek wê ya bi navê [[Dîroka Veşartî ya Keçên Xemgîn]] hatiye weşandin. == Jiyan == Neşe Yaşın li Nîkosyayê ji dayik bû <ref>{{Cite web|url=http://www.cypnet.co.uk/ncyprus/literature/yasin-n.html|title=Turkish-Cypriot Literature|last=|first=|date=|website=Cypnet|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> û dêûbavên wê tirkên kîrprosî ne. Bavê wê helbestvan û nivîskarek Özker Yaşın e, birayê wê helbestvan Mehmet Yaşın e. Neşe Yaşın li Zanîngeha Teknîkî ya Rojhilata Navîn li Enqereyê perwendîşa dibistana bilind kir ye , li wir civaknasiyê dixwîne. Ew naha li Fakulteya Xwendinên Tirk û Rojhilata Navîn li Zanîngeha Kîprosê li Nîkosya waneyê dide. Ew ji navînê salên 1980an li başûrê Nîkosya dijî û dixebite . Ji destpêka ciwantiya xwe ve ew çalakvanek aştiyê ya û endamê Cyprus Conflict Resolution Trainers Group, ku di sala 1995an de panzdeh proje pêşkêşî telebkirina aşitiyê û dîsayekkirina girava kîprosê di Cyprus Peace Bazaar ê de pêşkêş kir. Yaşın bi piranî bi tirkî dinivîse, lê hejmareke girîng a berhemên wê bi yewnanî û îngilîzî hatine wergerandin. Wê her wiha di civakên etnîkî yên Yewnan û Tirk de û li seranserê Girava Kîprosê gelek helbest û gotar di weşanên bi zimanê tirkî û yewnanî de weşandî bûn. Yaşın bi gelemperî peyvên li ser aştiyê û dîsayekkirina 'girava xwe ya hezkirî kîprosê' dinivîse û dişîne. Yek ji van gotaran, ku gelek bala xwe kişand, di Konferansa Cîhanê ya çand a 1998 de li Stockholmê hate pêşkêş kirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.klys.se/worldconference/papers/Neshe_Yashin.htm|title=The Choice for Both|last=Neshe ( Neşe)|first=Yashin (Yaşın)|date=|website=World Conference on Culture-Stockholm website, 1998|archive-url=https://web.archive.org/web/20120211151802/http://www.klys.se/worldconference/papers/Neshe_Yashin.htm|archive-date=2012-02-11|dead-url=|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref> Ew di sala 2006an de dîrok nivîsand dema ku kampanyayek ji bo pozîsyonê li parlamena kîprosê pêk anî piştî ku xuhermenda kîprosê zagonek pejirand ku bihêle tirkên kîprosê ku li başûrê dijîn hil bijartînin. Ew yekem tirka kîprosî bû ku ji sala 1963 ve beşdarî hilbijartinên kîprosê bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.writersunlimited.nl/en/participant/nese-yasin|title=Nese Yasin|last=|first=|date=|website=Writersunlimited|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> == Berhemên wê == * Sümbül ile Negis (Hyacinth and Narcissus), 1980, Cem Yayınevi, İstanbul * Savaşın Gözyaşları (Tears of Wars), 1980, Yeni Türkü Yayıncılık, İstanbul * Kapılar (Doors), 1992, Cem Yayınları, İstanbul * Which Half, 1995, Thegona, Nicosia * Ay Aşktan Yapılmıştır (The Moon Is Made of Love), 2001, Gendaş Kültür, Istanbul, <nowiki>ISBN 9753083009</nowiki> * Üzgün Kızların Gizli Tarihi (The Secret History of the Sad Girls), 2002, İletişim Yayınevi, Istanbul <nowiki>ISBN 9750500962</nowiki> * Bellek Odaları (Chambers of Memory), 2005, Dünya Yayıncılık, Istanbul * Selected Poems, 2008, Amargi, İstanbul == Çavkanî == [[Kategorî:Helbestvan]] [[Kategorî:Helbestvanên Cîhanê]] [[Kategorî:Jin]] p9in4sg9yxchh7imvy1kpqw04loagj2 Zimanê slovakî 0 36154 1094080 1069786 2022-07-31T07:11:01Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman (kevn) |nav=Slovakî<br /> |navê xweser=''slovenčina, slovenský jazyk'' |welat=[[Slovakya]], [[Komara Çekî]] ve [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîka|DYA]]. |zimanaxêv=6 milyon |hêrem=[[Ewropa]] |rêz=Ne di nav sedê yekem de ye |Zimanmalbat=[[Zimanmalbata hind û ewropî|Hind û ewropî]]<br /> :[[Zimanên Slavî]]<br /> ::Zimanên Slavî yên rojava<br /> :::Zimanên Çekî-slovakî<br /> ::::'''Slovakî'''<br /> |fermî={{flag|Slovakia}}[[Slovakya]]<br /> [[Yekîtiya Ewropa]] |sazî=Akademiya Zanistên Slovak |elfabe=tîpên [[latîn]] |iso1=sk|iso2=slo|sil=SLK |zimanafermî=[[Slovakya]] |tîpolojî=Tîpên [[latînî]] |rêxistin= |iso1=sk |netewe={{EUR}}<br />{{SVK}}<br />[[Wêne:Flag of Vojvodina.svg|23px]] }} '''Zimanê slovakî''' (bi slovakî: ''slovenčina'' ) zimanekî [[Zimanmalbata hind û ewropî|hindûewropî]] ye ku bi zimanên [[çekî]] û [[polonî]] re ji beşa [[zimanên slavî yên rojava]] ye. Slovakî li [[Slovakya]] (ji aliyê 5 milyonan), [[DYA]] (500.000), [[Komara Çekî]] (320.000), [[Voyvodîna|Serbistan]] (60.000), [[Îrlenda]] (30.000), [[Romanya]] (22.000), [[Macaristan]] (20.000), [[Polonya]] (20.000), [[Kanada]] (20.000), [[Kroatya]] (5.000), [[Awistralya]], [[Awistirya]], [[Ûkrayna]], û [[Bulgaristan]]ê tê axaftin. == Elfabe == * a á ä b c č d ď dz dž e é f g h ch i í j k l ĺ ľ m n ň o ó ô p q r ŕ s š t ť u ú v w x y ý z ž == Hejmar == (1) jeden (jedno (notr), jedna (mê)), (2) dva (dve (notr, mê)), (3) tri, (4) štyri, (5) päť, (6) šesť, (7) sedem, (8) osem, (9) deväť, (10) desať, (11) jedenásť, (12) dvanásť, (13) trinásť, (14) štrnásť, (15) pätnásť, (16) šestnásť, (17) sedemnásť, (18) osemnásť, (19) devätnásť, (20) dvadsať, (21) dvadsaťjeden,... (30) tridsať, (31) tridsaťjeden,... (40) štyridsať,... (50) päťdesiat,... (60) šesťdesiat,... (70) sedemdesiat,... (80) osemdesiat,... (90) deväťdesiat,... (100) sto, (101) stojeden,... (200) dv'''e'''sto,... (300) tristo,... (900)deväťsto,... (1,000) tisíc,... (1,100) tisícsto,... (2,000) dv'''e'''tisíc,... (100,000) stotisíc,... (200,000) dv'''e'''stotisíc,... (1,000,000) milión,... (1,000,000,000) miliarda,... == Girêdanên Derveyî == * [http://slovnik.juls.savba.sk/ The Dictionary of the Slovak language (1960s; the biggest Slovak monolingual dictionary; Slovak Academy of Sciences) + Short Slovak Language Dictionary (monolingual; last edition; Slovak Academy of Sciences) ] * [http://juls.sav.sk/english.html Ľudovít Štúr Institute of Linguistics (Slovak Academy of Sciences) ]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://korpus.juls.savba.sk/ Slovak National Corpus (Slovak Academy of Sciences)] * [http://www.slex.sk/ SLEX - Online version of Short Slovak Language Dictionary] * [http://www.slavism.com/slovak/abc.htm Slovak Alphabet and Pronunciation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100417132706/http://www.slavism.com/slovak/abc.htm |date=2010-04-17 }} * [http://www.bratislavaguide.com/slovak-language-basic-phrases Few basic tips on speaking Slovak] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061214010003/http://www.bratislavaguide.com/slovak-language-basic-phrases |date=2006-12-14 }} * [http://www.pitt.edu/~armata/dialects.htm Map of Slovak Dialects]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131004065426/http://www.pitt.edu/~armata/dialects.htm |date=2013-10-04 }} * [http://www.miejipang-jpn2.net//untitled13.html A short English-Czech/Slovak-Japanese phraselist(Renewal)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090416021528/http://www.miejipang-jpn2.net/untitled13.html |date=2009-04-16 }} incl. sound file <includeonly> {{Zimanên Slavî}} {{Zimanên Fermî yên YE}} {{Zimanên nefermî yên YE:Zimanê Slovakî}} </includeonly> [[Kategorî:Zimanên slavî yên rojava]] 3340ofgneohrt4be972bfa8pce8st91 Çemê Thames 0 36163 1094087 1090958 2022-07-31T07:28:26Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox çem | nav = '''Çemê Thamesê''' | navê_din = | wêne = London Thames Sunset panorama - Feb 2008.jpg | wêne_sernav = Dîmenek ji Çemê Thamesê li bajarê Londonê | herêm = Başûrê Îngilîstanê | dewlet = [[Keyaniya Yekbûyî]] | parêzgeh = | bajar = [[Gloucestershire]], [[Wiltshire]], [[Oxfordshire]], [[Berkshire]], [[Buckinghamshire]], [[Surrey]], [[Londona Mezin]], [[Kent]], [[Essex]] | dirêjayî = 346 | tejane = | debî = | milên_wê = | cihderk = [[Thames Head]], [[Gloucestershire]], [[Keyaniya Yekbûyî]] | cihderk_cih = | cihderk_bilindayî = | cihderk_hêlîpan = | cihderk_hêlîlar = | dev = [[Thames Estuary]], [[Deryaya Bakur]] | dev_cih = | dev_bilindayî = | dev_hêlîpan = | dev_hêlîlar = | nexşe = Thames map.svg | nexşe_sernav = Nexşeya Çemê Thamesê li başûrê Îngilîstanê | nexşe2 = | nexşe_ser = | nexşe_ser_sernav = }} '''Thames,''' (bixwîne wek ''teymz'') çemeke li başûrê [[Înglistan|Îngilîstanê]] ye ku di nav bajarê [[London|Londonê]] re diherike. Thames bi dirêjahiya 346 kîlomêtreyê çemê herî dirêjê li [[Înglistan|Îngilîstanê]] ye û piştî [[Çemê Severn]] duyemîn çemê dirêjtirîn a li [[Keyaniya Yekbûyî]] ye. Çem ji Thames Headê li [[Gloucestershire]] derdikeve û di nêzîkê bajarên [[Tilbury]], [[Essex]], [[Gravesend]] û [[Kent]]<nowiki/>ê ve derbas dibe û diherike [[Deryaya Bakur]]. ==Dîrok== Çemê Thamesê di dîroka mirovahiyê de çend rolên giring lîstiye ku dîroka de wekî çavkaniyek aborî, rêya deryayî, sînor û wekî çavkaniya ava şirîn, hatiye bikaranîn. Di demên dawiyê de perava çem wek cihê bêhnvedanê tê bikaranîn. Delîlên jibo jîngeha mirovan ku li ser deverên çem hene, heya serdema neolîtîkê diçe. Tasek xemilandî ku niha li Muzexaneya Brîtanî ye li dora salên 3300 û 2700ê {{bz}}ê de maye li [[Hedsor]], [[Buckinghamshire]], li deverê Çemê Thamesê hatiye dîtin û di dema kolandinên [[Gola Dorney]]<nowiki/>ê de hejmareke girîng materyalên dîrokî hatine dîtin. Hejmarek şûnwarên ku ji [[Serdema bronzî|Serdema Bronzê]] de maye li kêleka çem ku di nav de bajarokên [[Lechlade]], [[Cookham]] û [[Sunbury-on-Thames]] hene, hatine dîtin.<ref>{{Cite web|url=http://www.british-history.ac.uk/report.asp?compid=22094|title=The Physique of Middlesex {{!}} British History Online|date=2007-09-28|website=web.archive.org|access-date=2022-07-03|archive-date=2007-09-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20070928005454/http://www.british-history.ac.uk/report.asp?compid=22094|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Çem]] [[Kategorî:Keyaniya Yekbûyî]] [[Kategorî:Çemên Keyaniya Yekbûyî]] tk0ibilimw2dsklk33y1hml0rqwdm1u Mark Zuckerberg 0 36609 1093809 1047026 2022-07-30T20:28:51Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov/wîkîdane | roja_jidayikbûnê = {{jdb|14|5|1984|temen=erê}} }} '''Mark Elliot Zuckerberg''' (jdb. {{dîrok|14|gulan|1984}} li [[White Plains]], [[Nû York|New York]]) damezrînerê [[pêgehê înternêtî]] yê [[Facebook]]ê ye. == Jiyan == Zuckerberg li Dobbs Ferry (Nû York) mezin bû, bavê wî Edward diransaz e, diya wî Karen psîkiyatrîst e. Sê xwişkên wî hene: Randi (jdb. 1982), Donna (jdb. 1987) û Arielle (jdb. 1989).<ref>{{Cite web|url=https://www.newyorker.com/magazine/2010/09/20/the-face-of-facebook|title=The Face of Facebook|last=Vargas|first=Jose Antonio|date=20 îlon 2010|website=The New Yorker|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Ew bav û kalên alman, awistiryayî û polonî ye û ji malbatek Cihûyî tê.<ref>{{Cite web|url=https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=10103460278231481&id=4|title=My great grandparents came from Germany, Austria and Poland.|last=Mark|first=Zuckerberg|date=27 kanûna paşîn 2017|website=Facebook|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Zuckerberg li Zanîngeha Harvard li zanistî ya xwevjîmêrê û derûnî xwend, di wê demê de ew bû endamê Alpha Epsilon Pi, komeleyek xwendekar ku li gelek welatan çalak e.<ref>{{Cite web|url=http://www.aepi.org/news/54833/Alumni-News-Times-Person-of-the-year-is-AEPii-Brother-Mark-Zuckerberg.htm|title=Time's Person of the year is AEPi Brother Mark Zuckerberg|last=Zitin |first=Sam|date=|website=|archive-url=https://archive.is/20130223101440/http://www.aepi.org/news/54833/Alumni-News-Times-Person-of-the-year-is-AEPii-Brother-Mark-Zuckerberg.htm|archive-date=2013-02-23|dead-url=|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref> Di sala 2004an de ew Facebook bi sê xwendekarên Harvardê re damezrand û di sala 2006an de bê xwendin dev ji xwendinê berda (sala 2017an ew doktoraya rûmetê wergirt). Di {{dîrok|19|gulan|2012}} de, ew bi [[Priscilla Chan]] zewicî. Zarokên wan di 2015 û 2017an de ji dayik bûn. Malbat li [[Palo Alto]] dijî. == Pere == Li gorî navnîşa [[Forbes]] ya 2018, milka Zuckerberg nêzîkî 71 mîlyar dolar e. Ew di vê navnîşê de hejmara 8-ê <ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/billionaires/#290b910c251c|title=The World's Billionaires 2017. |last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> di nav mirovên dewlemendtirîn yên cîhanê de ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/profile/mark-zuckerberg/?list=billionaires#707c01373e06|title=Mark Zuckerberg|last=|first=|date=|website=Forbes|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> === Bexş û Investisyon === Di îlona 2010an de hat ragihandin ku Zuckerberg dê 100 mîlyon dolar ji dibistanan re li bajarê Newark, New Jersey bide, û xwest ku bingehek perwerdehiyê bide avakirin. Di Kanûna 2010an de, Zuckerberg beşdariya xwe li The Giving Pledge ragihand, soz da ku dê piraniya dewlemendiya xwe ji xêrxwaziyê bide. Di Kanûna 2012an de, Mark Zuckerberg 18 mîlyon parvekirinên Facebookê bi qasî 500 mîlyon dolar ji Silicon Valley Community Foundationre pêşkêş kir. Armanca pee ew e ku di warên perwerde û tenduristiyê de projeyên nû piştgirî bike. Di {{dîrok|2|kanûna pêşîn|2015}} de, bi bûyîna keça wî re, hat ragihandin ku Zuckerberg ji sedî 99ê wê Facebookê, ku di wê demê de bi nirxa 45 mîlyar dolarî tête hesibandin, ketin nav rêxistinek bi navê "annsiyatîfa Chan-Zuckerberg" bi forma qanûnî pargîdaniyek bi berpirsiyariya tixûbdar. Di nîsana 2016an de, Facebook ragihand "rêkeftinek nû ya danûstendinê". Di 22ê îlona 2016an de, Zuckerberg û Chan ragihand ku ew ê di deh salên pêş de 3 milyar dolar bidin da ku li dijî nexweşî şer bikin. Pereyê ji bo fînansekirin û bi awayek çalak piştgirîkirina projeyek ji hêla zanyara tureyan û pispora genetîkî [[Cornelia Bargmann]] ve tête bikar anîn. == Facebook == Di sala 2004an de, Mark Zuckerberg tora civakî Facebook wekî xwendekarek bi hev re [[Dustin Moskovitz]], [[Chris Hughes]] û [[Eduardo Saverin]] ava kir. Berî wê, ew çend projeyên din ên înternetê ceriband. == Xelatên wergirtî == Di 15ê kanûna pêşîn a 2010an de, Kovara Time ya New York Zuckerberg wek "Kesê Salê" kir. Di 25ê sibata 2016, ew yekem wergirtina [[Xelata Axel Springer]], xelatek nûvekirinê ji Axel Springer SE bû. Di 2011an de wî Xelata Big Brother a Awistiryayê wergirt, xelata negatîf ya parastina xêvê . Di 2017 de, Zanîngeha Harvard ji wî re doktoraya rûmetê xelat kir. == Agahîhên din == * Di çiriya pêşîn a 2010an de, fîlma [[The Social Network]] cara ewil hate pêşandan, ku li ser bingeha çîroka afirandina Facebookê û jiyana Zuckerberg e. * Mark Zuckerberg di 20ê çiriya paşîna 2010ê de li serhêlkirina karûbarê anketê Flippa bi derdora $ 30,000 navê pawanê xwe FaceMash.com. mezad kir. *Di kanûna paşîn a 2013an de, hat xuyanîkirin ku Facebook makêşa a spam ya taybetî ji bo Mark Zuckerberg ceriband. Ev li ser bingeha hewceyê ku mirov divê 100 $ bide da ku ji bo damezrînerê torê ku bixweber ne hatî celeb kirin re peyamekê bişîne. Fonksiyona têkildar tenê ji bo bikarhênerên Yekbûyî hatibû çalak kirin. *Zuckerberg sor-kesk-kor e û ji ber vê yekê şîn wekî rengê Facebookê hilbijart. *Zuckerberg yek ji damezrênerên Xelata Serkeftinê ya li Zanistên Jiyanê ye, ku niha xelata herî bi prestîj a cîhanê ye. *Zuckerberg alîgirê dahatiyek bingehîn a bêhempa ye == Çavkanî == [[Kategorî:Bernamesazên amerîkî]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1984]] e0dim38rd6w0zcpm9eaquarbw37zlub Giovanni Aldini 0 40725 1094104 1005088 2022-07-31T09:42:40Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = Ritratto di Giovanni Aldini, 1829 - Accademia delle Scienze di Torino - Ritratti 0035 B.jpg | sernavê_wêne = Giovanni Aldini (1829) | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Giovanni Aldini''' ( jdb . [[10ê nîsanê|10ê nîsana]] [[1762]] - [[17ê kanûna paşîn]] [[1834]]), [[Bijîşkî|bijîjk]] û ​​[[Fizîknas|fîzîknasekî]] [[îtalyan]] ku li [[Bologna]] ji dayik bû. Ew birayê mirovê dewletê kont Antonio Aldini (1756–1826) bû. Ew li pey hev xalê xwe [[Luigi Galvani]] (1737–1798) li Bologna di 1798 de bû profesorê fizîkê. Xebata wî ya zanistî bi giranî bi galvanîzm, anatomî û sepandinên wê yên bijîjkî, bi çêkirin û ronîkirina tîrêjan û bi ceribandinên ji bo parastina jiyana mirovan û tiştên maddî ji hilweşîna bi agir re eleqedar bû. Wî ji xeynî îtalîya zimanê xwe ya dayikî, bi frensî , îngilîzî û latînî nivîsand, hîn jî di sedsala 18an de ji hêla civaka zanistî ve tê bikar anîn. Bi naskirina qedir û qîmeta wî, Împeratorê Awistirya ew kir şovîniyê Taca Hesinî û şîretvanê dewletê li Mîlano, ku ew mir. Wî mîrata gelek girîng wesiyet kir ku ji bo esnafan li Bologna dibistanek zanyariya xwezayî bibîne. == Ceribandin == [[Wêne:Aldini's_ox_battery.jpg|çep|thumb|Aldini elektrîka ku bi serê ga çêbûye pêşan dide]] [[Wêne:Aldini,_Giovanni_–_De_animali_electricitate,_1794_–_BEIC_12443205.jpg|thumb|''De animali electricitate'' ("The animal electricity"), 1794]]Xwepêşandana gelemperî ya Aldini ya herî navdar a teknîka elektrostîmulkirina lemlateyên mirî di 1803 de li Newgate, London li ser tawankarê darvekirî [[George Forster]] hate kirin. Salnameya Newgate diyar dike ka çi qewimiye dema ku pêvajoya galvanîkî li laş hate kirin: Li ser serlêdana yekem a pêvajoyê ya li rû, çeneyên tawankarê mirî dest bi lerzê kirin, û masûlkeyên pê re bi tirsnakî şil bûn, û çavek bi rastî vebû. Di beşa paşê ya pêvajoyê de destê rastê hate rakirin û zexm kirin, û ling û çokan hatin tevger kirin. == Frankenstein == Mary Shelley (Mary Godwin çêbû 30 Tebax 1797) dema ku Aldini li ser leşê George Foster ceriband dê di Çile 1803 de tenê 5 salî bû. Di pêşgotina xwe ya li ser çapa ''[[Frankenstein]]'' a 1831 de ew behsa Aldini nake, lê "galvanîzm" di nav mijarên nîqaşê êvarê de bû berî ku ew "xewna xweya şiyarbûnê" biceribîne û bibe sedema nivîsandinê. Beşa 5an, mexlûq şiyar bû: Bi tîrêjiya ronahiya nîv-vemirî, min dît ku çavê zer û tarî yê afirîdê vekirî; ew bêhna xwe giran dida, û tevgerek konvulsîyon lebatên wê aciz dikir. == Çavkanî == [[Kategorî:Zanyar|Aldini]] [[Kategorî:Fiziknas]] [[Kategorî:Bijîşk]] dh7voh5vmjv6qae6ydzf0pii09ci2at Friedrich Heinrich Basse 0 40726 1094112 1005089 2022-07-31T10:44:08Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Orphan|date=kanûna pêşîn 2020}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | çînaser = zanyar }} '''Friedrich Heinrich Basse''' ( [[6ê kanûna paşîn|6ê kanûna paşîn a]] [[1773]] li [[Elze]] - m. [[23ê kanûna paşîn|23ê kanûna paşîn a]] [[1829]] li [[Bremen]], [[Almanya]]) [[dermansaz]] û [[fizîknas]]ekî [[alman]] bû. == Jiyan == {{...}} [[Kategorî:Zanyar|Basse]] {{Zanyar-şitil}} 6jk131osa9akdftdki6mhh4lgftsspp Galaksî 0 42557 1093613 1041048 2022-07-30T16:06:27Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Yekkirin|[[Galaxy]]}} [[Wêne:Hoags Object.jpg|thumb|Galaksiyên wekî dîsk]] [[Wêne:Galaxy SMM J2135-0102.jpg|thumb|Galaksî SMM J2135-0102]] '''Galaksî''' ''(bi Îngilîzî: Galaxy)'', kombûna bi mîlyonan [[stêrk]], gaz û ewrên bidûman re tê gotin. Gava ku şevekê tena û bê ewr mirov esmanê binêre bi rehetî tê xuya. Galaksiya cîhanê [[Kadiz]]e an jî navê din (Rêya Kayê) tê gotin. == Kadiz == {{GotarêBingeh|Kadiz}} Nava galksiyan de tenê Kadiz ji cîhanê tê xuya. Ya herî nava zanistê de tê zanin jî sereke [[Kadiz]] e. Nêzî sed hezar salê tîrêj (salê tîrêjê rêya ku tîrêj salekê diçe ye) eşkêla wê 90x10x10 (caran) km kadiz kêmzêde dused mîlyon stêrkan pêk tê. Galaksî mîna dîskan girover e. Û bi çavên rût jî mirov dikare bibîne. Heke mirov bi hîza ekvatorê çav bigerîne Kadizê bi hêsanî navbera stêrkan de daring û stêrkan bibîne. Zêdetirîn du sed mîlyon stêrk nava dîskê de cih digire. Temenê Kadizê sî hezar salê tirêjê ye. == Celeb == Galaksî %80yê van mîna dîskan giroverin. Stêrkên nava van galaksiyan bi giştî bi du awayan rêz dibin. Rêzbûna van yan awayekî sererast an jî bi awayekî spîral rêz dibin. [[Kadiz]] mîna awayekî spîral sererast rêz bûye. Lê gelek galaksî ti awayê nakevin bi şiklekê neserast û berbelav rêz dibin. Ji wan galaksiyan re jî galaksiyên sosret tê gotin. Hinek wekî şivik, kom, spîral û hwd. rêz dibin. == Bûyîn == Galaksiyên [[Feza]]yê ti caran rasthatî û eletexmîn belawela nabin. [[Zanyar]]ên pispor û wekî [[Stêrnasî|esmannasan]] li ser wê yekî gelek xebat kirine û dîtine ku Galaksî bi awayekî rasthatî kom nabin. Ji xeynî Kadizê bi mîlyonan galaksî hene û nava qanûna xweza bi awayekî dirûst tevdigerin. Encama lêkolînan de hatiye dîtin ku Galaksî nava çirkekê de bi hezaran kîlometre lez û bez tevdigerin. == Agahî == Tevgera van Galaksiyan nava [[Quran|Qûr'ana Pîroz]] de jî derbaz dibe. Sûreta [[Mulk]]ê de tevger, bizav û hebûna van pêkeran tê vegotin. Hebûn û bizava van stêrk û gerstêrkan dîsa qudreta [[Xwedê]] Tealayê nîşan dide mirov. == Galerî == <gallery> Wêne:Caldwell.png|Celebên Galaksiyan Wêne:Hickson Compact Group 59.jpg|Hickson Compact Group 59 Wêne:Tinker Bell Triplet.tif|Tinker Bell Triplet </gallery> == Çavkanî == {{çavkanî}} * Ensîklopediya Rojnameya Tirkiyeyê * Wîkîpediya Îngilîzî == Girêdanên Derve == * [http://www.seds.org/messier/galaxy.html Galsiyan]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110812221521/http://seds.org/messier/galaxy.html |date=2011-08-12 }} * [http://www.atlasoftheuniverse.com/ Atlasa Gerdûnê] * [http://www.nightskyinfo.com/galaxies Agahiyên Giştî] * [http://science.nasa.gov/headlines/y2002/08feb_gravlens.htm Galaksiya herî kevn] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060411094750/http://science.nasa.gov/headlines/y2002/08feb_gravlens.htm |date=2006-04-11 }} * [http://www.bbc.co.uk/radio4/history/inourtime/inourtime_20060629.shtml Galakî BBC Radio 4] * [http://www.galaxyzoo.org Projeya polakirina galaksiyan] * [http://www.seds.org/messier/galaxy.html Wanekên Messierê]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110812221521/http://seds.org/messier/galaxy.html |date=2011-08-12 }} [[Kategorî:Stêrnasî]] smtdofmsfot24gwjo2mvvsmnj6dgpkn Asenat Barzanî 0 42661 1094129 1005578 2022-07-31T11:37:22Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = | sernavê_wêne = | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Tanaît Asenat Barzanî''' (1590 - 1670) keça [[malim]]ê navdar [[Samuel Barzanî]] ye. Ji [[kurdên cihû]] ye û li [[Mûsil]]ê jiyaye.<ref>{{Cite news|url=http://yektauzunoglu.com/ku/2018/01/21/xaxema-yekemin-a-jin-ki-bu/|title=‘Xaxem’a yekemîn a Jin kî bu ?|website=Yekta Uzunoglu|language=en-GB|access-date=2018-07-04}}</ref> Fêrî perwerdehiya [[Qabala]]yê bûye. == Jiyana Asenatê == Asenat Barzanî jiyana xwe di rêya xwendin û jiber kirina gotinên Xwedê de feda kiribû. Asenat, ji aliyê Tirzah Firestone ve wisa dihat behs kirin : «Asenat zanabûna jinan avakir,rûpel 112» Û Asenat wisa digot : « Ez tu car ji mala xwe derneketim. Ez keça qirala Îsraîlê bûm.. Ez ji alîyê zanyaran ve hatim perwerde kirin. Ez ji alîyê bavê xwe ve hatim gewîkirin.Ew bu ku hertiştê li ser erd û esmanan fêrî min kir. » Asenat di gel pismamê xwe Yakûb Îbrahîm re dizevice. Bavê wî xebatên wê yên olî bi rûmet peşwazî kir û nehişt ku Asenat di bin kar û barên malê de wê cehverê wûnda bike. Wê û Yakûb xwedî keçikek û kurek bûn. Piştê mirina mera wê, Asenat bû berpirsiyar û rêwebirê Yeşîva li Musulê. Ew li Kurdistanê, heta ku kurê wê mezin bibe bibû serok û berpirsiyarê Yeşîva, Asenat qursa Tevratê û Torayê dida. Li Kurdistana başûr, Ew ji aliyê zanyaran ve yekem jineke '''xaxam'''('''חכם''') –'''rabbi ('''רַבִּי) di civata cihûyan de wek seroka Yeşîva hatîye qabûl kirinê . Asenat di sala 1670 an de li Amedê dîrokî li Kurdistana başur jiyana xwe teva dike. Gora wê heta îro ji bo Cihû û Kurdan cihekî pîroz û zîyaretgah tê pejirandin. Îro, Asenat Barzanî ne tenê wek jineke xaxam di nav civata Cihûyan de tê naskirinê, lê çîroka wê wek çavkaniyek e ji bo rola jinên kurd di dîrokê de, hem li Îsraîlê û hem jî li Kurdistanê de. Wek nasnava Ûlûmdarên herî berz ya Cihûtîyê li Asenat Barzanîyê re Tanna’it lê kirine. Nasnavê bavê wê jî wisa bû. Wê demê de nasnavê û lûmdarên berzên ola cihûtîyê re Tannaim dihate gotin. Divê mirov bîra neke ku em behsa sedsala 16 mîn û 17mîn dikin û wê demê nasnavê Xaxamtî hê tûnebû , bo vê mercê di cihûtîyê de nasnavê Tannaim (Tanna’it ji bo mê ye) dihat bikaranîn. Her çikas Regina Jonas (1902-1942) wek Xaxam hatibe nas kirin jî,Asenat Barzanî yekemîn jin di dîroka Cihûtîyê de bû ku gihştibû wê mercê bilind .<ref>{{Cite news|url=http://yektauzunoglu.com/ku/2018/01/21/xaxema-yekemin-a-jin-ki-bu/|title=‘Xaxem’a yekemîn a Jin kî bu ?|website=Yekta Uzunoglu|language=en-GB|access-date=2018-07-06}}</ref> == Garana Ferîştehan == Asenat helbestvanek bû û di derbarê wêjeya cihûyan de jêhatî bû. Gelek çîrokên [[kurdî]] yên ku behsa behîtên Asenat dikin hene. Yek ji wan “Garana Ferîştehan” e. Piştî ku bavê wê mir, wê gelek cara di xewna xwe de bavê xwe dît. Bavê wê di xewnan de şîretên jiyanê lê dikirin û fêr dikir bê divê çawa li hemberî xetereyan bisekinê û gelek jiyanan bi parêzê. Her çiqas ku dijberên cihûyan hebûn jî, di xewnekê de Asenat şîret kiribû ku cihûyên Amêdiyê wêrek bikê de cejna [[Roş Hodeş]]ê li derve pîroz bikin. Di dema şahiyê de cihûyan dît ku agir bi [[Kinîşt]]ê ket. Piştre mirovan dît ku Asenat navekî veşartî got û pê re garanake ferîştehan li ser banê kenîştê xuya kirin. Wan ferîştehan bi baskên xwe agir xemirandin. Piştre mîna garana kevokên spî ber bi [[bihuşt]]ê ve firîn. Piştî dûmana li dora kenîştê rabû mirovan dît ku kenîşt ne şewitiye. Hemû kes ji Asenat razî ma û piştî wê navê wê li kenîştê kirin ku hê jî heye. == Çavkanî == {{çavkanî}} *[http://www.caje-cbank.org/Vol15No3.pdf "A Flock of Angels:A Rosh Hodesh Tale" in the Jewish Storytelling Newsletter, Vol.15, No.3, Summer 2000] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070823133950/http://www.caje-cbank.org/Vol15No3.pdf |date=2007-08-23 }} *[https://www.hadassah.org/news/content/per_hadassah/archive/2000/AugSept/resvoi.html Rescuing Voices By Rochelle Furstenberg, Haddassah Magazine,August/September 2000 Vol. 82 No. 1] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040906011656/https://www.hadassah.org/news/content/per_hadassah/archive/2000/AugSept/resvoi.html |date=2004-09-06 }} * Asenath, Barzani, "Asenath's Petition", First published in Hebrew by Jacob Mann, ed., in ''Texts and Studies in Jewish History and Literature'', vol.1, Hebrew Union College Press, Cincinnati, 1931. Translation by Peter Cole. * Mahir Ünsal Eriş, Kürt Yahudileri - Din, Dil, Tarih , (Kurdish Jews) bi [[Tirkî]], Kalan Publishing, Ankara, 2006 * Yona Sabar, The Folk Literature of the Kurdistani Jews (New Haven: Yale University Press, 1982. * Hasan-Rokem, G. , Hess, T. and Kaufman, S., [http://www.amazon.com/dp/1558612246/ Defiant Muse: Hebrew Feminist Poems from Antiquity: A Bilingual Anthology], Publisher: Feminist Press, 1999, ISBN 1-55861-223-8. (see page 65, 16th century/Kurdistan and Asenath's Petition) * Berkovic, S., Straight Talk: My Dilemma as an Orthodox Jewish Woman, Ktav Publishing House, 1999, ISBN 0-88125-661-7. * [http://www.hadassah.com/news/content/per_hadassah/archive/2003/03_NOV/isr-life.htm Hadassah Magazine, Nov. 2003] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928035852/http://www.hadassah.com/news/content/per_hadassah/archive/2003/03_NOV/isr-life.htm |date=2007-09-28 }} * Grossman, Avraham. ''Pious and Rebellious: Jewish Women in Medieval Europe''. Brandeis University Press, 2004, p.&nbsp;163. *[http://www.kurdistanica.com/english/religion/judaism/judaism.html Judaism in Encyclopaedia Kurdistanica] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060215164752/http://www.kurdistanica.com/english/religion/judaism/judaism.html |date=2006-02-15 }} *[http://books.google.com/books?id=Bux9AAAACAAJ&dq=Schwartz,+Howard.+The+Day+the+Rabbi+Disappeared&lr=&as_brr=0 Schwartz, Howard. The Day the Rabbi Disappeared. Jewish Holiday Tales of Magic. Illustrated by Monique Passicot.] [[Kategorî:Kurdên cihû]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1590]] [[Kategorî:Mirin 1670]] 1vdktuu51ytz59n2mrttoq0h7d8mhoz Wilhelm Reich 0 42809 1094120 1081784 2022-07-31T11:15:11Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = Wilhelm Reich in his mid-twenties.JPG | sernavê_wêne = Wilhelm Reich | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Wilhelm Reich''' (jdb. {{Jidayikbûn|24|adar|1897}} li [[Dobryanîçî|Dobzau]], [[Galîçya]], [[Awistriya-Macaristan]] - m. {{mirin|3|çiriya paşîn|1957}} li [[Lewisburg (Pennsylvania)|Lewisburg]], [[Pensîlvanya]], [[DYA]]) [[psîkoanalîst]], [[civaknas]], lêkolînerê zayendiyê û [[psîkîyatrîst]]ekî navdar bû. Sala [[1934]]ê bi navê vegetoterapî ([[vejetoterapî]]) deng vedide û herwiha yek ji avakarên [[orgonomî]]yê ye ku wî bi navê orgon binavdikir. Giregirekî psîkoterapiya laş e. Bi nêrînên xwe yên radîkal û pirtûkên xwe yên (gorî hinekan) psîkopolîtîk navdar e. Pirtûka wî ya bi navê Psîkolojiya girseyê ya [[faşîzm]]ê di nava ronakbîr û xwendekarên Kurd de tê naskirin. Di salên [[1920]]ê de bi [[Sigmund Freud]] re hevaltiyê dike, dixebite. Angaştên Freud berî bi civakê fireh dike. Belaya sazûmaniya [[nazî]] xwe digihîne wî jî. Pirtûkên wî di nava weşanên ziyandar de hejmartin. Sala [[1939]] xwe dispêre Amerîkayê li wir alava xwe ya terapiya alternatîv [[akûmûlatora enerjiyê-orgon]]ê dide nasandin lê îcar jî serê wî bi dadgehan re dikeve belayê, lewra fîrmayên dermanan giliyê wî dikin. Dadgeh cezayê 2 salan (bi sedema ku wî qaşo berevaniya xwe nekiriye, heqaret kiriye) lê dibirrin û berhemên wî tên sansûrkirin. Li girtîgehê ji nexweşiyên dil-demar (NDD) dimire. [[Kategorî:Derûnnas]] [[Kategorî:Civaknas]] [[Kategorî:Psîkiyatrîst]] [[Kategorî:DYA]] dnprhgl91vdvbe70rv3tzudvyy5oz26 1094122 1094120 2022-07-31T11:16:41Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = Wilhelm Reich in his mid-twenties.JPG | sernavê_wêne = Wilhelm Reich | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Wilhelm Reich''' (jdb. {{Jidayikbûn|24|adar|1897}} li [[Dobryanîçî|Dobzau]], [[Galîçya]], [[Awistriya-Macaristan]] - m. {{mirin|3|çiriya paşîn|1957}} li [[Lewisburg (Pennsylvania)|Lewisburg]], [[Pensîlvanya]], [[DYA]]) [[psîkoanalîst]], [[civaknas]], lêkolînerê zayendiyê û [[psîkîyatrîst]]ekî navdar bû. Sala [[1934]]ê bi navê vegetoterapî ([[vejetoterapî]]) deng vedide û herwiha yek ji avakarên [[orgonomî]]yê ye ku wî bi navê orgon binavdikir. Giregirekî psîkoterapiya laş e. Bi nêrînên xwe yên radîkal û pirtûkên xwe yên (gorî hinekan) psîkopolîtîk navdar e. Pirtûka wî ya bi navê [[Psîkolojiya girseyê ya faşîzmê]] di nava ronakbîr û xwendekarên kurd de tê naskirin. Di salên [[1920]]ê de bi [[Sigmund Freud]] re hevaltiyê dike, dixebite. Angaştên Freud berî bi civakê fireh dike. Belaya sazûmaniya [[nazî]] xwe digihîne wî jî. Pirtûkên wî di nava weşanên ziyandar de hejmartin. Sala [[1939]] xwe dispêre Amerîkayê li wir alava xwe ya terapiya alternatîv [[akûmûlatora enerjiyê-orgon]]ê dide nasandin lê îcar jî serê wî bi dadgehan re dikeve belayê, lewra fîrmayên dermanan giliyê wî dikin. Dadgeh cezayê 2 salan (bi sedema ku wî qaşo berevaniya xwe nekiriye, heqaret kiriye) lê dibirrin û berhemên wî tên sansûrkirin. Li girtîgehê ji nexweşiyên dil-demar (NDD) dimire. [[Kategorî:Derûnnas]] [[Kategorî:Civaknas]] [[Kategorî:Psîkiyatrîst]] [[Kategorî:DYA]] b7rim31eakvg01369zgev0xhjtm5jv9 1094123 1094122 2022-07-31T11:24:39Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = Wilhelm Reich in his mid-twenties.JPG | sernavê_wêne = Wilhelm Reich | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Wilhelm Reich''' (jdb. {{Jidayikbûn|24|adar|1897}} li [[Dobryanîçî|Dobzau]], [[Galîçya]], [[Awistriya-Macaristan]] - m. {{mirin|3|çiriya paşîn|1957}} li [[Lewisburg (Pennsylvania)|Lewisburg]], [[Pensîlvanya]], [[DYA]]) [[psîkoanalîst]], [[civaknas]], lêkolînerê zayendiyê û [[psîkîyatrîst]]ekî awistrî bû. Sala [[1934]]ê bi navê vegetoterapî ([[vejetoterapî]]) deng vedide û herwiha yek ji avakarên [[orgonomî]]yê ye ku wî bi navê orgon binavdikir. Giregirekî psîkoterapiya laş e. Bi nêrînên xwe yên radîkal û pirtûkên xwe yên (gorî hinekan) psîkopolîtîk navdar e. Pirtûka wî ya bi navê [[Psîkolojiya girseyê ya faşîzmê]] di nava ronakbîr û xwendekarên kurd de tê naskirin. Di salên [[1920]]ê de bi [[Sigmund Freud]] re hevaltiyê dike, dixebite. Angaştên Freud berî bi civakê fireh dike. Belaya sazûmaniya [[nazî]] xwe digihîne wî jî. Pirtûkên wî di nava weşanên ziyandar de hejmartin. Sala [[1939]] xwe dispêre Amerîkayê li wir alava xwe ya terapiya alternatîv [[akûmûlatora enerjiyê-orgon]]ê dide nasandin lê îcar jî serê wî bi dadgehan re dikeve belayê, lewra fîrmayên dermanan giliyê wî dikin. Dadgeh cezayê 2 salan (bi sedema ku wî qaşo berevaniya xwe nekiriye, heqaret kiriye) lê dibirrin û berhemên wî tên sansûrkirin. Li girtîgehê ji nexweşiyên dil-demar (NDD) dimire. [[Kategorî:Derûnnas]] [[Kategorî:Civaknas]] [[Kategorî:Psîkiyatrîst]] [[Kategorî:DYA]] 0075we97bnurwd0jq8raet1q42hxlvy Zimanê tatî 0 43187 1094082 1040669 2022-07-31T07:11:26Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman | nav = Tatî | navê xwemalî = Tati | renga malbat = Hind û ewropî | dewlet = {{al2|Îran}}<br />{{al2|Azerbaycan}}<br />{{al2|Îsrael}}<br />{{al2|Rûsya}} | herêm = [[Qefqaz]] | nexşe = Tat people of Iran.PNG | firehiya nexşe = | binnexşe = Firehbûna zimanê tatî | zimanê zikmakî = Nêzîkî 500.000 | malbat1 = [[Hind û Ewropî|Zimanên hind û ewropî]] | malbat2 = [[Zimanên hind û îranî|Zimanên hind û îranî]] | malbat3 = [[Zimanên îranî]] | malbat4 = [[Zimanên îranî#Zimanên îranî yên rojava|Zimanên îranî yên rojava]] | malbat5 = [[Zimanên îranî yên başûr-rojava]] | malbat6 = | nivîs = Tîpên rûsî, latînî, erebî | netewe = | kêmnetewe = | ajans = | iso1 = | iso2 = | iso3 = ttt | agahdarî = }} '''Zimanê Tatî''' (Tatî: '''''Tâti Zobun''''', ''''''تاتی زبون'''''') zimanekî ji şaxa başûrê-rojavayê ya zimanên îranî ye. Bi taybetî li [[Îran]]ê (400.000)<ref>'''Ethnologue''', Languages of the World: Tati people including [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=avd Alviri-Vidari] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121002024005/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=avd |date=2012-10-02 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=esh Eshtehardi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100707193021/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=esh |date=2010-07-07 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=goz Gozarkhani] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121018071142/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=goz |date=2012-10-18 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=hrz Harzani (Population: 28.100 in 2000)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100707193033/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=hrz |date=2010-07-07 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=xkp Kabatei] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130414234124/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=xkp |date=2013-04-14 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=xkj Kajali] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130414164510/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=xkj |date=2013-04-14 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=kgn Karingani (Population: 17.600 in 2000)] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130414195607/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=kgn |date=2013-04-14 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=xkc Kho’ini]{{Mirin girêdan|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=okh Koresh-e Rostam] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130414165058/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=okh |date=2013-04-14 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=vmh Maraghei] {{Webarchive|url=https://archive.is/20120729065338/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=vmh |date=2012-07-29 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=rat Razajerdi] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130414164649/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=rat |date=2013-04-14 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=rdb Rudbari] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130414154513/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=rdb |date=2013-04-14 }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=shm Shahrudi]{{Mirin girêdan|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=tks {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100707192708/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=tks |date=2010-07-07 }} Takestani (Population: 220,000) and[http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=tov Taromi, Upper] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130414192526/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=tov |date=2013-04-14 }} ethnic groups.</ref> tê axaftin, [[Azerbaycan]]ê (24.000) her wiha li û li [[Rûsya]] (2.300), [[Îsrael]]ê (70.000)<ref>24,000 in Azerbaijan in 1989; 2,000 in Russia in 2010; and 70,000 in Israel in 1998. Because ca. 2,000 a year emigrate to Israel, perhaps 20,000 may have been double-counted.</ref> jî bi zimanê tatî dizanin. == Çavkanî == {{çavkanî}} {{Incubator|code=ttt}} {{Zimanên îranî}} [[Kategorî:Zimanên îranî|Tatî]] dcyb8g5ncuk2ei6gmzwocydoc8v6m8e Mihemed Brahîm Arcomandî 0 43383 1094126 1044795 2022-07-31T11:31:09Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | çînaser = zanyar }} '''Mihemed Brahîm Arcomandî''' an bi navê xwe yê li [[Ewropa]]yê '''Mohammad Ebrahim Ardjomandi''' (jdb. {{Jidayikbûn|1|nîsan|1932}} li bajarê ''Lar'' ê [[Îran]]ê) pisporê [[psîkiyatrî]], [[psîkoanalîz]] û [[tûrenasî]]yê ye. Li bajarê [[Almanya]]yê [[Göttingen]]ê ye. Ardjomandi gerînendeyê beşa klînîk psîkoterapiyê ya nexweşxaneya Tiefenbrunnê bû. Pirranî bala xwe dida etnopsîkoanalîzê. Herwiha li ser têkiliyên [[Îslam]] û civakê, baweriya şîa jî radiwestiya. Nexweşên ji Îranê bûn diçûn cem wî. == Weşan == *''Destruktivität und Versöhnung im schiitischen Islam. - Wêrankarî û lihevkirina Îslama şîa'' In: Herdieckerhoff, E., D. Ekesparre, R. Elgeti & C. Marahrens-Schürg (Hg.): Hassen und Versöhnen - Nefret û lihevkirin. Psychoanalytische Erkundungen - Keşfên psîkoanalîtîk, Göttingen (Vandenhoeck & Ruprecht) 1990, 121-137. *''Macht und Ohnmacht der therapeutischen Gruppe und des Leiters bei Live-Demonstration von Gruppen'' - Bihêzî û nehêziya komên terapiyê û bi zindîtî/bandorî îdarekirina birêveberên wê. In: Gruppenpsychotherapie und Gruppendynamik - psîkoterapiya komî û dînamîka komî, 27, Göttingen (Vandenhoeck & Ruprecht) 1991, 100-110. *(& Streek, U.): ''Bewegungsstörungen als seelische Stütze - Di alîkariya ruhî de hilweşîna kesayetiyê''. In: Willert, H.-G. & Wetzel-Willert, G. (Hg.): Psychosomatik in der Orthopädie - Ortopediyê de psîkosomatîk. Bern, Stuttgart, Toronto (Hans Huber) 1991, 210-214. *(& Leichsenring, F.): ''Gibt es borderline-verdächtige Symptome? - Sîmptomên borderline ditetikînin hene?'' In: Gruppenpsychotherapie und Gruppendynamik - Di: Psîkoterapiya komî û dînamîka komî, 28, Göttingen (Vandenhoeck & Ruprecht) 1992, 29-39. *''Die fremde Kultur der Schiiten. Scham, Schuld und Narzissmus in der psychoanalytischen und psychotherapeutischen Behandlung von Iranern. - Çanda biyanî ya Şîayan. Şerm, tewanbarî û narsîzm di terapîkirinên psîkoanalîtîk û psîkoterapîk ên Îraniyan de'' In: Streeck, U. (Hg.): Das Fremde in der Psychoanalyse. Erkundungen über das „Andere“ in Seele, Körper und Kultur - Biyaniyê psîkoanalîzê. Keşfa biyaniyê di ruh de, laş û çand, München (J. Pfeiffer) 1993, 65-77. *''Der Ausgang des ödipalen Konfliktes im persisch-sprachigen Raum.'' In: Rohner, R. & W. Köpp (Hg.): Das Fremde in uns, die Fremden bei und Ausländer in Psychotherapie und Beratung, Heidelberg (Roland Asanger) 1993, 43-53. *''Der fremde Gruppenanalytiker und die gruppenanalytische Kultur.'' In: Gruppenanalyse, 2, Heidelberg (Mattes Verlag) 1993, 1-18. *''Die Arbeitsgemeinschaft für die Anwendung der Psychoanalyse in Gruppen Göttingen e.V. – Geschichte und Arbeitsweise. In: Gruppenanalyse, 2'', Heidelberg (Mattes Verlag) 1994, 105-117. *''Vom ausgesetzten Kind.'' In: Streeck, U. & K. Bell (Hg.): Die Psychoanalyse schwerer psychischer Erkrankungen. Konzepte, Behandlungsmodelle, Erfahrungen, München (Pfeiffer), 1994, 101-111. *''(& Dally, A. & Y. Kühn): Und plötzlich war die Mauer weg....Die „Wiedervereinigte Großgruppe“ in der psychotherapeutischen Klinik.'' In: Gruppenanalyse, 1, Heidelberg (Mattes), 1994, 97-113. *''Die inneren und die äußeren Grenzen.'' In: Bell, K. & K. Höhfeld (Hg.): Psychoanalyse im Wandel, Gießen (Psychosozial-Verlag) 1994, 46-55. * Ardjomandi, M.E., Dally, A., Gerau, D. & Kühn, Y. (1995): ''Analytische Gruppenpsychotherapie in der Klinik - Modifikationen und Interventionsstile.'' In: M.E. Ardjomandi, A. Berghaus & W. Knauss (Hrsg.). Jahrbuch für Gruppenanalyse und ihre Anwendungen. Heidelberg: Mattes. S. 107-120. *''Die Faszination der Gewalt. Über die gebrochene Identität der „aufgeklärten“ iranischen Frau.'' In: Bell, K. & K. Höhfeld (Hg.): Aggression und seelische Krankheit, Gießen (Psychosozial), 1996, 167-192. *''Migration – ein Trauma?'' In: Schlösser, A.-M. & K. Höhfeld (Hg.): Trauma und Konflikt, Gießen (Psychosozial-Verlag) 1998, 309-322. *(& Haubl, R. & Knauss, W.): ''Wirkfaktoren in der analytischen Gruppenpsychotherapie: Ein Arbeitsbericht.'' Praxis Klinische Verhaltensmedizin und Rehabilitation, 12(48), 31-32. *(& Streek, U.): ''Migration – Trauma und Chance.'' In: Kiesel, D. & H. v. Lüpke (Hg.): Vom Wahn und vom Sinn. Krankheitskonzepte in der multikulturellen Gesellschaft, Frankfurt/M. (Brandes & Apsel), 53-69. *''Der Ausgang des ödipalen Konfliktes im iranischen Kulturraum und seine Auswirkungen auf die analytische Psychotherapie iranischer Patienten.'' In: Rodewig, K. (Hg.): Identität, Integration und psychosoziale Gesundheit. Aspekte transkultureller Psychosomatik und Psychotherapie, Gießen (Psychosozial-Verlag) 2000, 107-148. *''Destruktivität und Versöhnung im Islam. Eine kulturanalytische Rückschau.'' In: Klöpper, M. & R. Lindner (Hg.): Destruktivität. Wurzeln Gesichter, Göttingen (Vandenhoeck & Ruprecht), 83-107. *''Von der Chance, bikulturell (auf-)zuwachsen.'' In: Froese, M. J. & C. Seidler (Hg.): Leben im Übergang, 2, Berlin (edition bodoni) 2001, 40-57. [[Kategorî:Psîkoanalîst]] [[Kategorî:Bijîşk]] [[Kategorî:Psîkiyatrîst]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1932]] [[Kategorî:Kesê ji Îranê]] [[Kategorî:Mêr]] 92xvvz52q65w9b9x77n3ec195uiie3x Reşo Zîlan 0 49844 1094107 1046956 2022-07-31T10:07:16Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | hevwelatî = {{al2|Swêdî}} | çînaser = nivîskar }} '''Reşo Zîlan''' (bi tîpên swêdî: ''Reso Zilan'') (jdb. [[1947 li [[Bazîd]], [[bakurê Kurdistanê]]) nivîskarekî [[kurd]]-[[swêdî]] ye. Sala [[1973]]yê çûye Swêdê, li wir bi cih bûye. Di Înstîtuta kurdî ya Parîsê ([[Enstîtuya Kurdî ya Parîsê]]) de xebat kiriye. ==Pirtûk== * Translation of ''Arhuaco Sierra Nevada'', by Bengt Arne Runnerström,Kurdiska kulturförl., 54 pp., Stockholm, 1985. ISBN 91-86146-16-5 * ''Şev baş Alfons Åberg'', Translation of a work by Gunilla Bergström, Kurdiska kulturförl., 24 pp., Stockholm, 1985. ISBN 91-86146-17-3 * ''Bavo, were derve'', Translation of a work by Inger and Lasse Sandberg, Kurdiska kulturförl., 32 pp., Stockholm, 1986. ISBN 91-86146-20-3 * ''Emîl, mîha nîvçe'', Translation of a work by Petra Szabo, Kurdiska kulturförl., 28 pp., Stockholm , 1986. ISBN 91-86146-19-X * ''Kundirê helez'', Translation of a work by Lennart Hellsing, Kurdiska kulturförl., 27 pp., Stockholm , 1986. ISBN 91-86146-18-1 * ''Kela jînê'', Translation of a work by Veronica Leo, Kurdiska kulturförl., 32 pp., Stockholm , 1986. ISBN 91-86146-22-X * ''Sûmiya Zîrek ya hejmar 325'', Translation of a work by [[Astrid Lindgren]], Kurdiska kulturförl., 59 pp., Stockholm , 1986. ISBN 91-86146-21-1 * ''Nebezê li Çiyayê Mazî'', Translation of a work by Jens Ahlbom, Kurdiska kulturförl., 29 pp., Stockholm , 1987. ISBN 91-86146-23-8 * ''Spî û Reş û hemûyên din'', Translation of a work by Inger och Lasse Sandberg, Kurdiska kulturförl., 29 pp., Stockholm , 1987. ISBN 91-86146-24-6 * ''Akin di hembêza welatê nû de : zarokeke penaber vedigêre'', Translation of a work by Binnie Kristal-Andersson, Kurdiska kulturförl., 39 pp., Stockholm , 1989. ISBN 91-86146-27-0 ; 91-86146-28-9 * ''Kino digot: Ka lingê min bicebirîne!'', Translation of a work by Inger and Lasse Sandberg, Kurdiska kulturförl., 32 pp., Stockholm, 1991. ISBN 91-86146-38-6 ===Li ser ziman=== * ''Svensk-kurdiskt lexikon (nordkurdiska)''(Swedish-North Kurdish Dictionary), Statens institut för läromedel (SIL), 311 pp., Stockholm, 1989. ISBN 91-7688-164-4 * ''Svensk-sydkurdiskt lexikon'' (Swedish-South Kurdish Dictionary), Statens skolverk , 309 pp., Stockholm, 1992, ISBN 91-1-925332-X == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Nivîskarên swêdî]] [[Kategorî:Nivîskarên kurd]] [[Kategorî:Kurdên Swêdê]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1947]] [[Kategorî:Mêr]] tob59dp993zuzf5ldaxcdeucl6qsiff 1094108 1094107 2022-07-31T10:07:45Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | hevwelatî = {{al2|Swêdî}} | çînaser = nivîskar }} '''Reşo Zîlan''' (bi tîpên swêdî: ''Reso Zilan'') (jdb. 1947 li [[Bazîd]], [[bakurê Kurdistanê]]) nivîskarekî [[kurd]]-[[swêdî]] ye. Sala [[1973]]yê çûye Swêdê, li wir bi cih bûye. Di Înstîtuta kurdî ya Parîsê ([[Enstîtuya Kurdî ya Parîsê]]) de xebat kiriye. ==Pirtûk== * Translation of ''Arhuaco Sierra Nevada'', by Bengt Arne Runnerström,Kurdiska kulturförl., 54 pp., Stockholm, 1985. ISBN 91-86146-16-5 * ''Şev baş Alfons Åberg'', Translation of a work by Gunilla Bergström, Kurdiska kulturförl., 24 pp., Stockholm, 1985. ISBN 91-86146-17-3 * ''Bavo, were derve'', Translation of a work by Inger and Lasse Sandberg, Kurdiska kulturförl., 32 pp., Stockholm, 1986. ISBN 91-86146-20-3 * ''Emîl, mîha nîvçe'', Translation of a work by Petra Szabo, Kurdiska kulturförl., 28 pp., Stockholm , 1986. ISBN 91-86146-19-X * ''Kundirê helez'', Translation of a work by Lennart Hellsing, Kurdiska kulturförl., 27 pp., Stockholm , 1986. ISBN 91-86146-18-1 * ''Kela jînê'', Translation of a work by Veronica Leo, Kurdiska kulturförl., 32 pp., Stockholm , 1986. ISBN 91-86146-22-X * ''Sûmiya Zîrek ya hejmar 325'', Translation of a work by [[Astrid Lindgren]], Kurdiska kulturförl., 59 pp., Stockholm , 1986. ISBN 91-86146-21-1 * ''Nebezê li Çiyayê Mazî'', Translation of a work by Jens Ahlbom, Kurdiska kulturförl., 29 pp., Stockholm , 1987. ISBN 91-86146-23-8 * ''Spî û Reş û hemûyên din'', Translation of a work by Inger och Lasse Sandberg, Kurdiska kulturförl., 29 pp., Stockholm , 1987. ISBN 91-86146-24-6 * ''Akin di hembêza welatê nû de : zarokeke penaber vedigêre'', Translation of a work by Binnie Kristal-Andersson, Kurdiska kulturförl., 39 pp., Stockholm , 1989. ISBN 91-86146-27-0 ; 91-86146-28-9 * ''Kino digot: Ka lingê min bicebirîne!'', Translation of a work by Inger and Lasse Sandberg, Kurdiska kulturförl., 32 pp., Stockholm, 1991. ISBN 91-86146-38-6 ===Li ser ziman=== * ''Svensk-kurdiskt lexikon (nordkurdiska)''(Swedish-North Kurdish Dictionary), Statens institut för läromedel (SIL), 311 pp., Stockholm, 1989. ISBN 91-7688-164-4 * ''Svensk-sydkurdiskt lexikon'' (Swedish-South Kurdish Dictionary), Statens skolverk , 309 pp., Stockholm, 1992, ISBN 91-1-925332-X == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Nivîskarên swêdî]] [[Kategorî:Nivîskarên kurd]] [[Kategorî:Kurdên Swêdê]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1947]] [[Kategorî:Mêr]] d1z49aw7rjhwgq3l9g8j3jav6tjycrf Yelda Ebasî 0 50984 1094058 1007802 2022-07-31T06:49:13Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank hunermend | wêne = Yalda Abbasî.jpg | mezinahiya_wêne = 180px | sernavê_wêne = Yalda Abbasî di Navenda Çanda Mezapotamya de 2016 | roja_jidayikbûnê = {{jdbs|1987}} | cihê_jidayikbûnê = [[Şîrvan]] [[Xorasana Bakur (parêzgeh)|Xorasana Bakur]] | paşbingeh = solo_singer | pîşe = Muzîkvan | malper = [http://www.yaldaabbasi.com Malpera fermî] }} '''Yelda Ebasî''' hunermendeke kurd a [[Kurdên Xorasanê|Xorasanê]] ye. == Kurtejiyan == Yelda Ebasî di sala 1987 li bajarê [[Şîrvan]] [[Xorasana Bakur (parêzgeh)|Xorasana Bakur]] ji dayik bû. Wê di sala 1978an de perwerdehiya dotarê stend û di sala 1989an de cara ewil di koma muzîkê ya dayika xwe cih girt. Wê digel hunermend [[Mohsen Mîrzade]] albumek kişand û dengê xwe yê taybet ji cîhanê re da nasîn. Yelda piştgiriya herî mezin û bedew ji aliyê dayika xwe dîtiye.<ref>{{Cite web|url=http://yaldaabbasi.com/en/|title=Yalda Abbasi official website » Welcome to Yalda Abbasi|date=2015-11-24|website=web.archive.org|access-date=2020-12-23|archive-date=2015-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20151124234739/http://yaldaabbasi.com/en/|url-status=bot: unknown}}</ref> Armanca Yelda danasîna çand û hunera kurdên Xorasanê ji cîhanê re ye. == Çavkanî == {{çavkanî}} == Girêdanên derve == *[https://www.starbino.com/19206/بیوگرافی-یلدا-عباسی.html بیوگرافی یلدا عباسی] [[Kategorî:Kurdên Xorasanê]] [[Kategorî:Hunermendên kurd]] kjbw0wkspofptc2q8ellloumswe8878 Goyan (eşîr) 0 51324 1093833 1007969 2022-07-31T00:41:18Z 130.193.196.55 wikitext text/x-wiki {{kêm}} {{Infobox Êl û eşîr | nav = Eşîra Goyan | wêne = | binwêne = | hoz = Aloşî<br /> Delganî<br /> Mendkan<br /> Bîmaşkan<br /> Rebengan<br /> Hîlan<br /> Kaşûran<br /> [[Qileban]] | serekeşîr = | esîl = [[Kurd]] | ziman = [[Kurmancî]] ([[Goyî]]) | herêm = [[Botan]], [[Behdînan]] | belavbûn = [[Qileban]]<br /> [[Hekarî]]<br /> [[Zaxo]]<ref>[http://www.kurdica.com/News-sid-Goyan-480.html Kurdica: Goyan]</ref> | gelhe = ~255.000 | ol = [[Misilman]] ([[sûnî]] ([[şafiî]])) }} '''Goyan''' navê [[eşîr]]eke [[kurd]]a ye. Eşîra goyan bi taybetî li navçeya [[Şirnex]]ê ya [[Qileban]]ê û li [[Başûrê Kurdistan]]ê, li navçeya [[Zaxo]]yê biwar e. Gelheyê Qilebanê %98 goyî ye u Sindi ne. Di 1990'dan de gelekî goyî ji destê zilma romê xwe parastin [[Wargeha Mexmûrê]], niha li we derê wek penaber dijîn. zımane eşira goyi çıkas kurmanci be ji kurmanciya wan ne weki tu kurmanca ya ye. ev ji nişaneya zenginya çand u hunera eşira goyiyane. == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{Êl û eşîrên kurdan ên mezin}} [[Kategorî:Eşîrên Bakurê Kurdistanê]] rwj5ejyl9hqudooc1bct2dzgzqcwi2w Kurdên Azerbaycanê 0 51557 1093757 1064239 2022-07-30T19:25:38Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox gel | nav = Kurdên Azerbaycanê | wêne =Ilham Aliyev and Mehriban Aliyeva attended opening of Kharibulbul Festival in Shusha 15.jpg | ravek = | gelheKom = 80.000 - 200.000 | salKom = | çavkKom = <ref>An Ethnohistorical Dictionary of the Russian and Soviet Empires, James Stuart Olson, Lee Brigance Pappas, Nicholas Charles Pappas, Greenwood Publishing Group, (1994), ISBN 0313274975, p.409</ref> | herêm1 = | gelhe1 = | sal1 = | herêm2 = | gelhe2 = | sal2 = | çavk2 = | herêm3 = | gelhe3 = | sal3 = | çavk3 = | ziman = [[ Zimanê Kurdî|Kurdî]], [[Zimanê Azerî|Azerî]] | ol = [[Îslam]]([[Şiîtî]]), [[Êzdîti]] | nîşan = | nîşanSernav = | nexşe = Red kurdistan 1923 1929.png | nexşeSernav = Kurdistana Sor | nîşe = |wêne sernûçe=Khraibul lî bajare Şûşa (Azerbaycan, 2021)}} '''Kurdên Azerbaycanê''' navê yek ji komên diyasporayên [[kurd]]ên li [[Kafkasya|Qefqasyayê]] ye. == Dîrok == {{Gotara bingehîn|Dîroka Kurdistanê}} Dîroknas dibêjin ku hebûna kurdên li [[Azerbaycan]]ê digihêje heta 9<sup>emîn</sup> sedsalê. Li gorî vê yekê eşîrên kurd ên koçer di sedsala 9<sup>em</sup> de xwe li herêma di nava [[Qerebax]] û [[Zengezur]] de bi cih kirine. Di wê demê de 600 malbatên kurd di bin pêşgirtina [[Mihemmed Sefî Siltan]] de ji împeratoriya îranî koçî xanişîna Qerebaxê dikin. Herwiha, komeke din a kurd di sala 1885'an de ji [[Împeratoriya Osmanî]] koçî heman herêmê kirine.<ref>Дмитрий Пирбари. [http://www.kurdishcenter.ru/content/view/14/41/ Курды – исконные обитатели Ближнего и Среднего Востока] {{Webarchive|url=https://archive.is/20120911035338/http://www.kurdishcenter.ru/content/view/14/41/ |date=2012-09-11 }}. Kurdishcenter.ru.</ref> Îhtîmal e ku ev kom bi awayeke fireh li herêmê belaw bûne (bi taybetî li [[Laçîn]], [[Kelbajar]] û [[Qûbadlî]]) û bi vî havî pirraniya kurdên ku îro li Azerbaycanê dijîn ji wan pêk tê. Wek [[kurdên Xorasanê]], kurdên Azerbaycanê jî misilmanên [[şiî]] ne.<ref>Расим Мусабеков. [http://www.sakharov-center.ru/publications/azrus/az_012.htm Становление независимого азербайджанского государства и этнические меньшинства] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120302061708/http://www.sakharov-center.ru/publications/azrus/az_012.htm |date=2012-03-02 }}. Sakharov Centre.</ref> Ji ber ola hevpar a di nava gelê azerî û kurdên Azerbaycanê de û ji ber hin perçeyên wekhev ên hunerê gelheya kurd a li Azerbaycanê zû rastî asîmîlasyonê bûn. Lewra pirraniya wan di dawiya sedsala 19. de asîmîle bûn. Îstatîkên ji sala 1886'an nîşan didin ku gelek kurdên li [[Cebrayil]], [[Araş]] û [[Ciwanşêr]] (Javanshir) zimanê azeriyê weke zimanê yekemîn/zikmakî bikaranîne. Piştî yekemîn jimariya gelheyê ya sovyeta sala 1926'an, ji 37.200 kurdên Azerbaycanê tenê 3.100 (8%) bi kurdî axivîn.<ref>Н. Г. Волкова, Этнические процессы в Закавказье в XIX-XX вв., "Кавказский этнографический сборник", IV, М., 1969.</ref> Ji sala 1920'an bi şûnde jimara kurdên Azerbaycanê dîsa kêmtir bû, ji ber ku beşeke mezin koçî [[Ermenistan]]ê kirin û li wir gundên nû yên kurdan avakirin.<ref>Encyclopedia of World Cultures, David Levinson, G.K. Hall & Co. (1991), p.225</ref> Di heman demê de kurdên Azerbaycanê li [[Laçîn]]ê (rojavayê Qerebaxê) bûbûn xwediyê herêmeke xwe û navê [[Kurdistana Sor]] lê dan. Bi rastî jî, gelheya Laçînê (digel bajarên wek Kelbajar, Qûbadlî, [[Karakuşlak]], [[Koturli]], [[Murad]]-[[Qanlî]] û [[Kurd Hecî]]) bi pirranî ji kurdan pêk dihat. Di sala 1930'an de Kurdistana Sor hat belawkirin û hevwelatiyên wê jî êdî wek azerî hatin hesibandin.<ref>The Kurds: A Contemporary Overview, Philip G. Kreyenbroek, Stefan Sperl, Routledge, (1992), ISBN 0415072654, p.201</ref><ref>Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War, Thomas De Waal, NYU Press, ISBN 0814719457, p.133</ref> Di salên 1930'î de pirraniya kurdên Azerbaycan û Ermenistanê hatin gelş kirin û li [[Qazaxistan]]ê hatin bicihkirin. Herwiha, di sala 1944'an de jî kurdên [[Gurcistan]]ê bûn qurbanên siyaseta tunekirinê ya [[Stalîn]].<ref>(ru) [http://www.hist.ru/kurdy.html Партизаны на поводке.]</ref> Piştî sala 1961'an bi rêveberiya [[Mehmedê Siloyê Bava|Mehmet Babayev]] li [[Bakû]]yê hewldanên bo wergirtina mafên kurdên Azerbaycanê hatin kirin, lê ew bê encam man.<ref>(tr) [http://www.scribd.com/doc/16800029/Kurdistana-SorKIZIL-Kurdistan Kurdistana Sor]</ref> == Rewşa Kurdên Azerbaycanê îro == Jimarên fermî didin nîşan ku îro li Azerbaycanê 12.000 Kurd dijîn, lê li gorî çavkaniyên kurd ev reqam digihêje 200.000'an. Pirsgirêk ev e ku, dîroka kurdên Azerbaycanê bi tevahî ne diyar e. Meriv bi gelemperî kare bibêje ku jimarên fermî yên azerî û yên kurdan li hev nayên.<ref>An Ethnohistorical Dictionary of the Russian and Soviet Empires, James Stuart Olson, Lee Brigance Pappas, Nicholas Charles Pappas, Greenwood Publishing Group, (1994), ISBN 0313274975, p.409</ref> Wek mînak: li gorî jimariya fermî ya sala 1979'an li Azerbaycanê kurd nînin.<ref name="th">The Kurds: A Contemporary Overview, Philip G. Kreyenbroek, Stefan Sperl, Routledge, ISBN 0415072654, (1992), p.204</ref> Li hevnehatina çavkaniyên azerî û yên kurdî ji siyaseta azeriyan a li dijî kurdan pêk tê, ya ku pir dişibe siyaseta dewleta tirk. Lewra teknîkên vê siyasetê jî li ser bişavtin, manîpulasyona jimarên fermî, tune hesibandina kurdan û qedexekirina zimanê kurdî wek zimanê perwerdehiyê pêk tên.<ref name="th"/> Ewqas ku, rewşenbîrên kurd ên wek [[Şerefxanê Bedlîsî]] û [[Ehmedê Xanî]] - û heta xanedana [[Şedadî]] (Shaddadid) - wek ''azerî'' tên hesibandin.<ref name="th"/> Kurd hê jî tên heramoyî kirin: gelek kurdên ku di nasnameya wan de kurdî wek zimanê zikmakî hatiye nivîsîn nikarin kar bibînin.<ref name="th"/> Herweha serokê komlela Azerbaycan [[Heydar Eliyev]] got "Kürd xalqı mübariz və qəhrəman xalqdır" (bî kurdiya kurmancî: gelê Kurd gelekî têkoşer û gernas e)<ref>http://diplomata-kurdi.com/wp-content/uploads/207_1.pdf {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130602070735/http://diplomata-kurdi.com/wp-content/uploads/207_1.pdf |date=2013-06-02 }} (Li gorî rojnameya Kurdên komela Azerbaicanê, serok wezirê Haydar Aliyev, wesana vê rojname her hefte heye)</ref>. == Mijarên têkildar == * [[Kurdên Ermenistanê]] * [[Kurdên Qefqasyayê]] == Çavkanî == {{çavkanî}} {{Diyasporaya kurdan}} [[Kategorî:Diyasporaya kurdan|Azerbaycan]] [[Kategorî:Kurdên Azerbaycanê| ]] 9vakozdb78d0ts8bmlzbwyrpq92u3wk Îlana Eliya 0 51558 1094130 1008042 2022-07-31T11:39:47Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = Ilana Eliya.JPG | sernavê_wêne = Îlana Eliya (2008) | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Ilana Eliya''' (di 24'ê nîsana 1955an ji dayik bû), [[stranbêj]]eke kurd a îsraelî ye. Bi muzîka xwe ya etnîk tê nasîn û weke hunermenda muzîka cîhanê ya [[Îsrael]]ê bi nav û deng e. == Girêdanên derve == * [http://ilanaeliya.com/ Malpera fermî] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130604155420/http://ilanaeliya.com/ |date=2013-06-04 }} {{Kurt}} [[Kategorî:Kurdên cihû]] gc30sz14fp77s4516x8e6qzjyt5bvv2 Famîleya kefzeran 0 51946 1093598 1041038 2022-07-30T15:40:55Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Taxobox |image = Spirodela polyrrhiza 00.jpg |image_caption = [[Kefzera ajneker a rehrehok]] (''Spirodela polyrhiza'') |regnum = [[Plantae]] |unranked_divisio = [[Angiosperms]] |unranked_classis = [[Monocots]] |ordo = [[Alismatales]] |familia = [[Araceae]] |subfamilia = '''Lemnoideae''' |subdivision_ranks = Cinsên kefzeran |subdivision = *''[[Lemna]]'' *''[[Spirodela]]'' *''[[Wolffia]]'' *''[[Wolffiella]]'' }} '''Famîleya kefzeran''', navê zanistî yê latînî ''Lemnaceae'', famîleyeke [[riwek]]an e. Hin riweknas vê famîleyê wekî binekoma ''[[Araceae]]'' didin diyarkirin. 4 cins 37-38 cureyên vê famîleyê hene. Famîle navê xwe ji [[kefzer]]ê ''(Lemna)'' digire. Pelên wan bi qasî çend mm ne. Hin ji wan jî bêpel an bêqemçik in. Ên wiha xwe di avê de berdidin, heya ku li perekê avê xwe bicih kirin, seyar in. Cinsên wê: ''[[Lemna]], [[Spirodela]], [[Landoltia]], [[Wolffia]]'' û ''[[Wolffiella]]''. == Çavkanî == * [http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/orders/alismatalesweb.htm#Araceae Binekomekê famîleya] di [http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/welcome.html APWebsite] (îngilîzî) * [http://www.mobot.org/jwcross/duckweed/duckweed-evolution.htm Li ser sîstematîka vê binekomê.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120716180827/http://www.mobot.org/jwcross/duckweed/duckweed-evolution.htm |date=2012-07-16 }} (îngilîzî) == Girêdan == * [http://waynesword.palomar.edu/1wayindx.htm Agahî li ser cins û cureyên famîleyê.]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120516032621/http://waynesword.palomar.edu/1wayindx.htm |date=2012-05-16 }} (îngilîzî) [[Kategorî:Famîleya kefzeran| ]] 1bu0vb0o3w7myvb6cxpgswuatevnw56 Bask (gel) 0 57549 1093472 1093460 2022-07-30T11:59:11Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {{Ev gotar| derbarê Gelê baskê ye. Ji bo wateyên din ên '''Bask''' bibîne: [[Bask (cudakirin)]]}} {{Infobox gel | nav = Toliş , Taliş | wêne = Basque people.png | wêne firehî = | ravek = ala talişistanê <!----------------Gelhe (kom)------------> | gelheKom = 2.800.000 | salKom = | çavkKom = <!----------------Gelhe li gor herêman---> | herêm1 = {{al2|Spanya}} | gelhe1 = 2.410.000 | sal1 = 2009 | çavk1 =<ref> V. inkesta soziolinguistikoa 2011 [V. Sociolinguistic Survey] (PDF) (in Basque). Vitoria-Gasteiz: Central Publications Service of the Basque Government. 2013. ISBN 978-84-457-3303-5. Archived (PDF) from the original on 1 June 2014. Retrieved 2 November 2016.</ref> | herêm2 = {{al2|Fransa}} | gelhe2 = 239.000 | sal2 = | çavk2 = <ref> V. inkesta soziolinguistikoa 2011 [V. Sociolinguistic Survey] (PDF) (in Basque). Vitoria-Gasteiz: Central Publications Service of the Basque Government. 2013. ISBN 978-84-457-3303-5. Archived (PDF) from the original on 1 June 2014. Retrieved 2 November 2016.</ref> | herêm3 = {{al2|DYA}} | gelhe3 = 57.759 | sal3 = | çavk3 = <ref> "Census 2000: Table 1. First, Second, and Total Responses to the Ancestry Question by Detailed Ancestry Code: 2000" (XLS). U.S. Census Bureau. 22 January 2007. Archived from the original on 23 July 2017. Retrieved 2 November 2016. </ref> | herêm4 = {{al2|Kanada}} | gelhe4 = 6.995 | sal4 = | çavk4 = <ref> "Census Profile, 2016 Census - Canada [Country] and Canada [Country]". 2.statcan.gc.ca. 2018-03-20. Archived from the original on 2018-04-22. Retrieved 2018-04-16. </ref> <!---------------- Ziman û ol------------> | ziman = Zimanê dayîkê '''[[Zimanê baskî]]''', Zimanên din <br>[[Zimanê spanî]], [[Zimanê fransî]] û [[Zimanê inglîzî]] | ol = [[Xiristiyanî]] | nîşan = | nîşanSernav = <!---------------- Gelên têkildar ------------------> |têkildar = <!---------------- Cih ------------------> | nexşe = | nîşe = | nexşeyaCihan = | nexşeSernav = | nexşeyaCihanNav = | hêlîpan = | hêlîlar = }} '''Bask''' (bi zimanê baskî: ''euskaldun'') kesekî baskîaxiv û neteweyek e ku li [[Welatê Baskî]] dijî. Welatê euskaldunan dikevite bakurê [[Spanya]]yê û başûrê [[Fransa]]yê. == Ziman == [[Wêne: Basque as first language(corrected).JPG|thumb|belavbûna zimanê baskî]] Bask bi [[zimanê baskî]] (euskara) diaxvin ku zimannasan dibêjin zimanekî yekta û îzolebûyî ye û yek ji quristirîn zimanên cîhanê ye{{Çavk}}. == Giredanê derve == {{kurt}} [[Kategorî:Gel]] [[Kategorî:Welatê Baskî]] ==Çavkanî== p03pwea66lhl4rrxv6g5wq4i4uh7upy 1093500 1093472 2022-07-30T12:42:47Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Ev gotar| derbarê Gelê baskê ye. Ji bo wateyên din ên '''Bask''' bibîne: [[Bask (cudakirin)]]}} {{Infobox gel | nav = Toliş , Taliş | wêne = Basque people.png | wêne firehî = | ravek = ala talişistanê <!----------------Gelhe (kom)------------> | gelheKom = 2.800.000 | salKom = | çavkKom = <!----------------Gelhe li gor herêman---> | herêm1 = {{al2|Spanya}} | gelhe1 = 2.410.000 | sal1 = 2009 | çavk1 =<ref> V. inkesta soziolinguistikoa 2011 [V. Sociolinguistic Survey] (PDF) (in Basque). Vitoria-Gasteiz: Central Publications Service of the Basque Government. 2013. ISBN 978-84-457-3303-5. Archived (PDF) from the original on 1 June 2014. Retrieved 2 November 2016.</ref> | herêm2 = {{al2|Fransa}} | gelhe2 = 239.000 | sal2 = | çavk2 = <ref> V. inkesta soziolinguistikoa 2011 [V. Sociolinguistic Survey] (PDF) (in Basque). Vitoria-Gasteiz: Central Publications Service of the Basque Government. 2013. ISBN 978-84-457-3303-5. Archived (PDF) from the original on 1 June 2014. Retrieved 2 November 2016.</ref> | herêm3 = {{al2|DYA}} | gelhe3 = 57.759 | sal3 = | çavk3 = <ref> "Census 2000: Table 1. First, Second, and Total Responses to the Ancestry Question by Detailed Ancestry Code: 2000" (XLS). U.S. Census Bureau. 22 January 2007. Archived from the original on 23 July 2017. Retrieved 2 November 2016. </ref> | herêm4 = {{al2|Kanada}} | gelhe4 = 6.995 | sal4 = | çavk4 = <ref> "Census Profile, 2016 Census - Canada [Country] and Canada [Country]". 2.statcan.gc.ca. 2018-03-20. Archived from the original on 2018-04-22. Retrieved 2018-04-16. </ref> <!---------------- Ziman û ol------------> | ziman = Zimanê dayîkê: [[zimanê baskî|baskî]], zimanên din: <br>[[Zimanê spanî|spanî]] û [[Zimanê fransî|fransî]]. | nîşan = | nîşanSernav = <!---------------- Gelên têkildar ------------------> |têkildar = <!---------------- Cih ------------------> | nexşe = | nîşe = | nexşeyaCihan = | nexşeSernav = | nexşeyaCihanNav = | hêlîpan = | hêlîlar = }} '''Bask''' (bi baskî: ''euskaldun'') kesekî baskîaxiv û neteweyek e ku li [[Welatê Baskî]] dijî. Welatê euskaldunan dikevite bakurê [[Spanya]]yê û başûrê [[Fransa]]yê. == Ziman == [[Wêne: Basque as first language(corrected).JPG|thumb|Belavbûna zimanê baskî]] Bask bi [[zimanê baskî]] (euskara) diaxvin ku zimannasan dibêjin zimanekî yekta û îzolebûyî ye û yek ji quristirîn zimanên cîhanê ye{{Çavk}}. == Giredanê derve == {{kurt}} [[Kategorî:Gel]] [[Kategorî:Welatê Baskî]] ==Çavkanî== ajbv8lyh1h9cemv8u93jtxq2bz7bcwa Adam Sandler 0 59292 1094096 1064600 2022-07-31T08:24:40Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ne rind kurdî}} {{Agahîdank mirov | nav = Adam Sandler | navê_rastî = Adam Richard Sandler | wêne = Adam Sandler 2011 (Cropped).jpg | sernavê_wêne = Adam Sandler (2011) | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|9|9|1966|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Brooklyn]], [[New York]], [[DYA]] | pîşe = Aktor, komedyen, stranbêj, helbestvan, fîlmçêker | salên_çalak = 1987 | netewe = {{al2|DYA|nav=Amerîkan}} | hevjîn = [[Jacqueline Titone|Jackie Sandler]] ''(ji 2003'an ve)'' | zarok = 2 | malper = {{url|adamsandler.com}} }} '''Adam Richard Sandler''' (z. [[9ê îlonê|9ê îlona]] [[1966]]) [[lîstikvan]] mîzahvanekî amerîkî û hilberînerekî fîlman e. Piştî tevlî ''[[Saturday Night Live]]'' bûye, Sandler bû yek ji stêrên [[Hollywood]]ê. [[Fîlm]]ên wî gihiştin $2&nbsp;milyar li derameta nesafiyê.<ref>{{cite web|url=http://www.boxofficemojo.com/people/?view=Actor&sort=sumgross&p=.htm|title=People Index|last=|first=|date=|website=|publisher=Boxofficemojo.com|archive-url=https://archive.today/20120529130053/http://www.boxofficemojo.com/people/?view=Actor&sort=sumgross&p=.htm|archive-date=2012-05-29|dead-url=|accessdate=2020-06-07|url-status=bot: unknown}}</ref> Herçiqas di fîlmên ''[[Billy Madison]]'' (1995), ''[[Happy Gilmore]]'' (1996), ''[[The Waterboy]]'' (1998), ''[[Big Daddy (1999 film)|Big Daddy]]'' (1999), û ''[[Mr. Deeds]]'' (2002) de bi komîkbûna xwe pir navdar be jî, fîlmên wî yên dramatîk jî hene. Di sala 1999an de, Sandler şirketa [[Happy Madison]] bidest xistiye. == Jiyana wî == Sandler li [[Brooklyn]]a [[New York]]<nowiki/>ê ji dayik bûye.<ref>{{cite news|title=Monitor|newspaper=[[Entertainment Weekly]]|date=September 13, 2013|issue=1276|pages=28}}</ref> Ji malbata Stanley e, endaziyarê elektrîkê ye û Judy Sandler, mamosteya dibistana zarokxanê e. Malbata wî [[Cihûtî|Cihu]] ne, ji her dû alîyan ve muhacirên ji [[Rûsya]]yê ne.<ref>[http://www.jewogle.com/article/Entertainment/Actors/283/ "Adam Sandler's Jewish Roots."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130214221941/http://www.jewogle.com/article/Entertainment/Actors/283/ |date=2013-02-14 }} ''Jewogle.com''</ref><ref>{{cite web|author=Галина Галкина |url=http://www.golos-ameriki.ru/content/just-go-with-it-2011-03-21-118361894/224464.html |title=Притворный брак Адама Сэндлера и Дженнифер Энистон |publisher=Golos-ameriki.ru |date=March 21, 2011 |accessdate=June 13, 2013}}</ref> Dema ew pênc salî bû, malbata wî bar kir Nû Hampshire a [[Manchester, New Hampshire|Manchester]]ê. Beşdarî [[Manchester Central High School]] bû. Di sala 1988an de Sandler ji beşa [[Tisch School of the Arts]] ya [[Zanîngeha New York]]ê derçûye.<ref>{{cite web | url= http://www.nyu.edu/alumni.magazine/issue10/10_culture_snl.html | title= Live From New York, It's... | publisher= [[New York University]] | work= NYU Alumni Magazine | date= Spring 2008 | accessdate= June 30, 2010 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20100530061407/http://www.nyu.edu/alumni.magazine/issue10/10_culture_snl.html | archivedate= May 30, 2010 | deadurl= no | df= }}</ref> == Pîşe == === Karê Pêşkêşkirinê === [[File:Adamsandler(cannesPhotocall).jpg|thumb|left|150px|Sandler li sala 2002'ê]] Di destpêka kariyera xwe de di sala 1980an de Sandler li ser bernama ''[[The Cosby Show]]'' (1987–1988) rola hevalê [[Theo Huxtable]]î, Smitty, lîst. Dema ew 17 salî bû, piştî cesaretdanên birayê wî, Sandler di cihên komêdiyê de bername pêşkêş dikir. Ew bi komîkên [[Dennis Miller]] hat keşif kirin, [[Dennis Miller]] ewe ê ko Sandler kirî Aktor li Los Angeles. Miller ew pêşnyiar kir bo ''[[Saturday Night Live]]'' hilberîner [[Lorne Michaels]].li sala 1990 Sandler nivîskar bû ji bo ''SNL'ê û bû pêşkêşkerê jêhatî li van salan, navek ji xwere çêkir bi cîh anîna keyf kirina stranê li bernamê de, wekî "[[The Thanksgiving Song]]" û "[[The Chanukah Song]]"..</ref> Sandler’î go [[Conan O'Brien]] li ''[[The Tonight Show with Conan O'Brien|The Tonight Show]]'' tu tenê ne maîy. li sala 1995 Kenala [[NBC]] ew qewirand ji bernamê û herwiha [[Chris Farley]] jî. Li sala 1994 hevrê bû li ''[[Airheads]]'' bi ‘’ [[Brendan Fraser]]’ û [[Steve Buscemi]] re. bi kompanîya ''[[Billy Madison]]'' li sala (1995) re fîlm çêkirin û heya niha jî, di ser hindê re jî, mêrik salên xwendinê ji sinifa 1–12 dîsa dixwîne ji bo ku hirmeta babê xwe bîne cîh ve. == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktorên amerîkî]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1966]] asurw2n33ou0pwij8v3ddpapk8lpzkk Miley Cyrus 0 59447 1093824 1070399 2022-07-31T00:06:03Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank hunermend | nav = Miley Cyrus | navê_rastî = Miley Ray Cyrus | wêne = Miley Cyrus 38th People's Choice Awards (cropped).jpg | sernavê_wêne = Miley Cyrus, 2012 | roja_jidayikbûnê = 23ê çiriya paşîn 1992 | cihê_jidayikbûnê = [[Naşvîl]], [[DYA]] ([[Tênêsî]]) | cureyê_muzîkê = Pop | amûr = Vokal | malper = [http://www.mileycyrus.com// www.mileycyrus.com] }} '''Miley Ray Cyrus''' an jî '''Miley Cyrus''' (jdb. [[23ê çiriya paşîn]] 1992 li [[Naşvîl]], [[Tênêsî]], [[DYA]]), [[stranbêj]] û [[lîstikvan]]a [[amerîkan]] e. ==Jînenîgarî== Destiny Hope Cyrus di 23-ê çiriya paşîn a 1992-an de, li Franklin, Tênêsî, [9] to Leticia (Tish) Jean Finley û stranbêja welêt Billy Ray Cyrus hat dinê. Dê û bav wê sala din zewicandin. Cyrus bi tachycardia supraventricular re çêbû, rewşek ku dibe sedema dilek dilêş a mayînde. Navê wê jidayikbûnê, Destiny Hope, baweriya dêûbavên xwe anî ziman ku ew ê karên hêja pêk bîne. Dêûbavên wê jê re "Smiley", ku ew piştre kurt kirin "Miley" kurt kirin, ji ber ku ew gelek caran wekî bebek dixeniqî. Di sala 2008-an de, wê navê xwe li Miley Ray Cyrus guherand; Navê navîn rûmeta xwe, siyasetmedarê demokrat, Ronald Ray Cyrus, ji Kentucky digire. Xwedawendê Cyrus Dolly Parton entertainer e.<ref>{{Cite web|url=http://www.mtv.com/news/1606651/miley-cyrus-opens-up-about-heart-condition/|title=Miley Cyrus Opens Up About Heart Condition - MTV|date=2017-03-04|website=web.archive.org|access-date=2020-03-24|archive-date=2017-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20170304192429/http://www.mtv.com/news/1606651/miley-cyrus-opens-up-about-heart-condition/|url-status=bot: unknown}}</ref> Li dijî şîreta şirketa tomara bavê wê, dêûbavên Cyrus bi dizî li 28ê Kanûnê 1993, salek piştî zayîna xwe zewicandin. Wan du zarokên din bi hev re bûn, kurê Braison û keça Nûh. Ji têkiliyên berê, dayika wê du zarokên din jî hene, Brandi û Trace. Zaroka wê ya yekem, Christopher Cody, di Nîsana 1992 de ji dayik bû. Ew bi diya xwe, Kristin Luckey, li Karolîna Başûr mezin bû.<ref>{{Cite web|url=http://edition.cnn.com/2009/SHOWBIZ/08/25/billy.ray.cyrus/|title='Eraserhead' director inspired Billy Ray Cyrus - CNN.com|date=2017-03-04|website=web.archive.org|access-date=2020-03-24|archive-date=2017-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20170304194018/http://edition.cnn.com/2009/SHOWBIZ/08/25/billy.ray.cyrus/|url-status=bot: unknown}}</ref> Hemî xwişk û dayikên Cyrus-ê xerîb têne saz kirin. Trace vokalîst û gîtarîst ji bo koma pop ya elektronîkî Metro Station e. Nûh lîstikvanek e û, tevî Braison, model, stranbêj û stranbêjan. Brandi berê muzîkvanek ji bo band indie rock Frank Derol bû û DJ profesyonel e. Farmhouse Cyrus li ser 500 hektar erdên li derveyî Nashville, Tennessee ye. Cyrus beşdarî dibistana seretayî ya Herîrî ya li wîlayeta Williamson bû, dema ku malbata wê li Stasyona Thompson, Tennessee dijiya. Dema ku ew ji bo Hannah Montana hate hildan, malbat çûn Los Angeles, li wir ew beşdarî Civakên Dibistanên Kargêriya Xortan bû û ligel dersdarek taybet li ser set xwendin. Xirîstiyanek mezin kir, ew di dêrê Baptistê Başûr de hat imad kirin berî ku di 2005-an de li Hollywoodê hatî veguheztin. Wê çaxê mezin dibû dêrê. Di 2001-an de, dema ku Cyrus bû heşt, ew û malbata xwe ji Toronto, Ontario, Kanada hatin veguheztin dema ku bavê wê fîlimê televîzyonê Doc kişand. Piştî ku Billy Ray ew girt ji bo dîtina Mirvish hilberînek Mama Mia ya 2001! li Alexandanoya Royal Alexandra, Cyrus destê xwe hilda û jê re got, "Ev tiştê ku ez dixwazim bikim, bavo. Ez dixwazim bibim akademîsek. Wê dest bi stran û dersên lîstikvaniyê li Armstrong Acting Studio li Toronto kir. == Fîlmnîgarî == * 2001-2003: [[Doc]] * 2003: [[Big Fish]] * 2006: [[The Suite Life of Zack and Cody]] * 2006-2011: [[Hannah Montana]] (Rêzefîlm) * 2007: [[The Emperor’s New School]] (deng) * 2007: [[The Replacements]] (deng) * 2007: [[High School Musical 2]] * 2008: [[Hannah Montana & Miley Cyrus: Best of Both Worlds Concert]] * 2008: [[Bolt]] * 2009: [[Wizards on Deck with Hannah Montana]] * 2009: [[Hannah Montana: The Movie]] * 2009: [[The Suite Life on Deck]] * 2010: [[Sex and the City 2]] * 2010: [[The Last Song]] * 2011: [[Justin Bieber: Never Say Never]] * 2012: [[LOL]] * 2012: [[Punk'd]] * 2012: [[Two and a Half Men]] * 2012: [[So Undercover]] == Albûm == * 2007: Meet Miley Cyrus * 2008: Breakout * 2010: Can't Be Tamed * 2013: Bangerz * 2015: Miley Cyrus & Her Dead Petz * 2017: Younger Now * 2019: ''She Is Coming'' * 2020: ''Plastic Hearts'' ==Çavkanî== [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] [[Kategorî:Stranbêjên amerîkî]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1992]] j9i0eiri9856aw4v4y2flg2jpwca2hs Katerina Graham 0 59703 1093721 1009883 2022-07-30T18:32:19Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = Katerina Graham | navê_rastî = Katerina Alexandre „Kat“ Graham | wêne = Katerina Graham 2009.jpg | sernavê_wêne = 2009 | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|5|9|1989|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Cenevre|Jenev]], [[Swîsre]] | pîşe = Aktrîs, stranbêj | netewe = {{al2|DYA}} <br /> {{al2|Swîsre}} }} '''Katerina Alexandre „Kat“ Graham''' an ji '''Katerina Graham''' (jdb. [[5ê îlonê]] [[1989]] li [[Cenevre|Jenev]], [[Swîsre]]) [[Lîstikvan|aktrîs]] û [[stranbêj]]a [[amerîkan]] e. == Jiyan == Graham li Jenevê hat cîhanê û li Los Angeles, Kalîforniya, mezin bû. Bavê wê Joseph bi eslê xwe ve lîberyayî ye, diya wê Natasha bi eslê xwe ve rusî û polonî û bi ola xwe cihû ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.thecut.com/2016/05/kat-graham-interview.html|title=Kat Graham on Beauty and Changing the World|last=Hou|first=Kathleen|date=6' ê gulana 2016|website=The cut|archive-url=|archive-date=|dead-url=|df=dmy-all|access-date=}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.sheknows.com/entertainment/videos/1098297/kat-graham-speech-for-millenial-girls-video/|title=Kat Graham gives powerful speech aimed at empowering millennial girls (VIDEO)|last=Kelly|first=Lauren|date=7ê çiriya pêşîn 2015|website=|archive-url=sheknows|archive-date=|dead-url=|df=dmy-all|access-date=}}</ref> Bavê wê ji bo demeke dirêj wek rojnamevan ji bo [[Neteweyên Yekbûyî]] xebitî û di heman demê de berbavê du zarokên [[Quincy Jones]] e. Dê û bavê wê dema ku ew pênc salî bû, ji hev veqetiyan.<ref>{{Cite web|url=http://www.fenuxe.com/2011/08/25/kat-graham-the-fenuxe-interview/|title=Kat Graham {{!}} The Fenuxe Interview|last=Vorndran|first=Michael|date=25' ê tebaxa 2011.|website=Fenuxe|archive-url=https://web.archive.org/web/20120924233523/http://www.fenuxe.com/2011/08/25/kat-graham-the-fenuxe-interview/|archive-date=2012-09-24|dead-url=|df=dmy-all|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref> Biramakê wê bi navê Yakov he ye, ku li Tel Aviv a Îsraîlê ji dayik bûye. Bapîrê wê ev 40 sal e wekî balyozê Neteweyên Yekbûyî li [[Holenda]], [[Swêd]], [[Romanya]] û [[Kenya]] kar kiriye.<ref>{{Cite web|url=http://www.girl2watch.com/katerina-graham-cool-family/|title=Katerina Graham: Cool Family|last=|first=|date=|website=Girl2Watch|archive-url=https://web.archive.org/web/20101227155835/http://www.girl2watch.com/katerina-graham-cool-family/|archive-date=2010-12-27|dead-url=|df=dmy-all|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref> Graham çû li Hebrew School û [[Zimanê îngilîzî|îngilîzî]], [[Zimanê spanî|spanî]] û [[Zimanê fransî|fransî]], û piçek [[Zimanê portûgalî|portûgalî]] û [[Zimanê îbranî|îbranî]] dikare bipeyve. == Kariyer == Berî serkeftina wê wekî cadû Bonnie Bennett di rêzefîlmê wêneguhêzê [[The Vampire Diaries]] 2009an de, ew gelek rolên piştgiriyê lîst, di nav de di fîlma serkeftî 17 [[Again - Back to High School]] bi [[Zac Efron]] di rola sereke de. Di fîlma [[Honey 2]] de, Graham ji bo cara yekem di rola pêşeng wekî dansvan Maria Ramirez de xuya bû., Di fîlmê ''The Holiday Calendar'' ku di sala 2018-an de weşandî bû, ew serlîstikvaniya Abby Sutton lîst. Digel xebata xwe wek lîstikvan, ew wekî muzîkvan jî dexibit e. Mînakî, ew berê ji bo [[Will.i.am]] û [[Nelly]] re stran nivîsand. Herwiha ew di vîdyoya muzîkê ya Nellyê de ji bo Just a Dream hat dîtin. Di 2009an de ew strana Sassy tomar kir, di sala 2010an de vîdyoya hevkariyê jî derket. Di 2' ê hezîrana 2017an de albûma wê Love Music Funk Magic derket, ku ew hem bi xwe nivîsand û hem jî hilberand. Di adara 2017 de, yekem serbestberdana yekane carinan xuya bû, ku ew bi Kenny "Babyface" Edmonds re nivîsand. == Fîlmnîgarî == === Rêzefîlm === * 2002: [[Lizzie McGuire]] (beşa 2x13) * 2003: [[Strong Medicine]] (beşa 3x21) * 2003: [[Malcolm in the Middle]] (beşa 5x02) * 2004: [[Joan of Arcadia]] (beşa 1x17) * 2004: [[Like Family]] (beşa 1x18) * 2004: [[Grounded for Life]] (beşa 5x06) * 2006: [[CSI: Crime Scene Investigation]] (beşa 6x20) * 2006: [[The O.C]] (beşa 3x18) * 2007: [[Greek]] (beşa 1x03) * 2008: [[Hannah Montana]] (3 beş) * 2009: [[The Vampire Diaries]] === Fîlm === * 1998: [[The Parent Trap]] * 2007: [[Hell on Earth]] * 2008: [[Our First Christmas]] * 2009: [[17 Again]] * 2011: [[The Roommate]] * 2011: [[Honey 2]] * 2011: [[Dance Fu]] === Vîdeyoya Muzîkên === * 2005: [[Akon]] – Lonely * 2010: [[Justin Bieber]] – Somebody to Love * 2010: [[Nelly]] – Just a Dream * 2011: Diddy-Dirty Money feat. [[Usher]] – Looking for Love * 2011: Kevin Hammond – Broken Down * 2011: [[Beyonce]] - Sweet Dreams == Çavkanî == [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1989]] nzihel2xtcgr9grl8s6ha16kwbecc1v Rewşenbîr 0 65544 1094115 1011441 2022-07-31T10:56:04Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} '''Rewşenbîr''', ji kesê ku di nava civakê de ku bi zimanê wê ramanên weke [[felsefe]] û hwd pêş dixin re tê gotin. Kesê ku di nava civatê de ku bi zimanê civate ramanên xwe bi vî rengî li ser [[aqil]] re tînê ser ziman, ji wî re rewşenbîr tê gotin. Navê rewşenbîr, li ser koka ''rewşen'' ku rewşa bi rohnî û bihiş tînê ser ziman ava ya{{Çavk}}. Gotina ''rewşen'' jî, di [[kurdî]] de li ser koka ''re'' û ankû ''rê'' ava ya ku bahse rêya têreçûnê dike ya{{Çavk}}. Di çerçoveya gotina rewşen de ev dibê weke çûyinek bi hiş û hişmendî. Farqe di nava gotina "rewşenbîr" ya "nivîskar" de jî ew a ku nivîskar, tenê yê ku dinivîsêne ya. Mirovên nivîskar ên weke rojnemavan û hwd in. Rewşenbîr jî, zaneyên ku ramanê bihişmendî pêşdixin in. Mirov dikarê ji yekî rewşenbîr re di her rewşe de jî bêje nivîskar. Lê mirov nikarê ji yekî nivîskar re di her rewşê de bêje rewşenbîr{{Çavk}}. Rewşenbîr, bi ramana ku pêş dixe re xwediyê wê rewşenbîrîyê ya. Mirovên weke [[Mîtra]], [[Zerdeşt]], [[Manî]], [[Melayê Cizîrî]], [[Feqiyê Teyran]], [[Ehmedê Xanî]] û hwd mirov dikarê weke rewşenbîr bi nav bike{{Çavk}}. == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Nivîskar]] bvs6ro9271pfeofy8zbmp5q38kvl797 Zimanê danîmarkî 0 65877 1094106 641067 2022-07-31T09:59:58Z MikaelF 935 Beralîkirin ji bo [[Zimanê danî]] hate jêbirin. wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman | nav = Danîmarkî | navê xwemalî = dansk | renga malbat = Hind û Ewropî | dewlet = {{al2|Danîmarka}} <br> {{al2|Giravên Feroe}} <br> {{al2|Yekîtiya Ewropayê}} <br> [[Encûmena Bakurî]] | herêm =[[Danîmarka]] <br> [[Grînlenda]] <br> [[Giravên Feroe]] <br> [[Schleswig-Holstein]] | nexşe = Idioma danés.PNG | binnexşe = | firehiya nexşe = | zimanê zikmakî = 5,5 milyon (2012) | malbat2 = [[Zimanên germanî]] | malbat3 = [[Zimanên germaniya bakurî]] | malbat4 = Bakurî | iso1 = da | iso2 = dan | iso3 = | agahdarî = }} '''Danîmarkî''' an '''danî'''{{Çavk}} (bi danîmarkî: ''dansk'') [[ziman|zimanekî]] ji [[zimanên germanî yên bakurî]] (ko herwesa dibijin wan [[zimanên skandînavyayî]]) ye, ko ew jî zimanek ji [[zimanên germanî]] yên [[malbata zimanên hind û ewropî]] ye. Nêzî 6 milyon kesan ko pirraniya wan li [[Danîmarka|Danîmarkayê]] ne bi zimanê danî dipeyvin. Nêzî nîv milyon kesan ji li deverên bakurê herêma [[Schleswig-Holstein]] a [[Almanya|Elmanyayê]] bi vî zimanî diaxivin û zimanê danîmarkî li wan deveran rewşa zimanekê kêmaniyan hene. Li [[Grînlenda]] û [[Gizirtên Faroe]] jî zimanê danî zimanekê fermî ye. == Polandin == Zimanê danîmarkî û zimanê [[swêdî]] bihevra koma rojhilatî ya [[zimanên nors]] pêkdiînin û zimanê [[norwêcî]] û [[îslendî]] koma rojavayî. Lê danîmarkî û zimanê [[Bokmål]] li [[Norwêc|Norwêcê]] gelek ji hevdu nêzîk in. Hersê zimanên swêdî, danîmarkî û norwêcî jibo axivtinkerên wan hersê zimanan dihên fehmîn. {{kurt}} [[Kategorî:Ziman]] kgfz94diam6sndg8qyf0my2kwhuipk2 1094110 1094106 2022-07-31T10:23:56Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman | nav = Danîmarkî | navê xwemalî = dansk | renga malbat = Hind û Ewropî | dewlet = {{al2|Danîmarka}} <br> {{al2|Giravên Feroe}} <br> {{al2|Yekîtiya Ewropayê}} <br> [[Encûmena Bakurî]] | herêm =[[Danîmarka]] <br> [[Grînlenda]] <br> [[Giravên Feroe]] <br> [[Schleswig-Holstein]] | nexşe = Idioma danés.PNG | binnexşe = | firehiya nexşe = | zimanê zikmakî = 5,5 milyon (2012) | malbat2 = [[Zimanên germanî]] | malbat3 = [[Zimanên germaniya bakurî]] | malbat4 = Bakurî | iso1 = da | iso2 = dan | iso3 = | agahdarî = }} '''Danîmarkî'''<ref>[[Mesut Zilan] (1994). Kurdisk-Dansk ordbog. [[Gyldendals]], [[Kopenhag]], [[Danîmarka]]</ref> an '''danî'''{{Çavk}} (bi danîmarkî: ''dansk'') [[ziman|zimanekî]] ji [[zimanên germanî yên bakurî]] (ko herwesa dibijin wan [[zimanên skandînavyayî]]) ye, ko ew jî zimanek ji [[zimanên germanî]] yên [[malbata zimanên hind û ewropî]] ye. Nêzî 6 milyon kesan ko pirraniya wan li [[Danîmarka|Danîmarkayê]] ne bi zimanê danîmarkî dipeyvin. Nêzî nîv milyon kesan ji li deverên bakurê herêma [[Schleswig-Holstein]] a [[Almanya|Almanyayê]] bi vî zimanî diaxivin û zimanê danîmarkî li wan deveran rewşa zimanekê kêmaniyan hene. Li [[Grînlenda]] û gizirtên [[Faroe]] jî zimanê danîmarkî zimanekî fermî ye. == Polandin == Zimanê danîmarkî û zimanê [[swêdî]] bi hev ra koma rojhilatî ya [[zimanên nors]] pêkdiînin û zimanê [[norwêcî]] û [[îslendî]] koma rojavayî. Lê danîmarkî û zimanê [[bokmål]] li [[Norwêc|Norwêcê]] gelek ji hevdu nêzîk in. Hersê zimanên swêdî, danîmarkî û norwêcî jibo axivtinkerên wan hersê zimanan dihên fehmîn. {{kurt}} [[Kategorî:Ziman]] nxl705ekdxmmm9nm8tivg2b22gqs290 1094111 1094110 2022-07-31T10:24:41Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman | nav = Danîmarkî | navê xwemalî = dansk | renga malbat = Hind û Ewropî | dewlet = {{al2|Danîmarka}} <br> {{al2|Giravên Feroe}} <br> {{al2|Yekîtiya Ewropayê}} <br> [[Encûmena Bakurî]] | herêm =[[Danîmarka]] <br> [[Grînlenda]] <br> [[Giravên Feroe]] <br> [[Schleswig-Holstein]] | nexşe = Idioma danés.PNG | binnexşe = | firehiya nexşe = | zimanê zikmakî = 5,5 milyon (2012) | malbat2 = [[Zimanên germanî]] | malbat3 = [[Zimanên germaniya bakurî]] | malbat4 = Bakurî | iso1 = da | iso2 = dan | iso3 = | agahdarî = }} '''Danîmarkî'''<ref>[[Mesut Zilan]] (1994). Kurdisk-Dansk ordbog. [[Gyldendals]], [[Kopenhag]], [[Danîmarka]]</ref> an '''danî'''{{Çavk}} (bi danîmarkî: ''dansk'') [[ziman|zimanekî]] ji [[zimanên germanî yên bakurî]] (ko herwesa dibijin wan [[zimanên skandînavyayî]]) ye, ko ew jî zimanek ji [[zimanên germanî]] yên [[malbata zimanên hind û ewropî]] ye. Nêzî 6 milyon kesan ko pirraniya wan li [[Danîmarka|Danîmarkayê]] ne bi zimanê danîmarkî dipeyvin. Nêzî nîv milyon kesan ji li deverên bakurê herêma [[Schleswig-Holstein]] a [[Almanya|Almanyayê]] bi vî zimanî diaxivin û zimanê danîmarkî li wan deveran rewşa zimanekê kêmaniyan hene. Li [[Grînlenda]] û gizirtên [[Faroe]] jî zimanê danîmarkî zimanekî fermî ye. == Polandin == Zimanê danîmarkî û zimanê [[swêdî]] bi hev ra koma rojhilatî ya [[zimanên nors]] pêkdiînin û zimanê [[norwêcî]] û [[îslendî]] koma rojavayî. Lê danîmarkî û zimanê [[bokmål]] li [[Norwêc|Norwêcê]] gelek ji hevdu nêzîk in. Hersê zimanên swêdî, danîmarkî û norwêcî jibo axivtinkerên wan hersê zimanan dihên fehmîn. == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{kurt}} [[Kategorî:Ziman]] 6bunhlmqsppndlbn7s0md9vhn3og0z6 Lezbiyenî 0 66419 1093933 1092119 2022-07-31T03:06:55Z Kwamikagami 20360 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Sappho symbol (bold).svg]] → [[File:Double Venus symbol (bold).svg]] wikitext text/x-wiki {{LGBT}} [[Wêne:Double Venus symbol (bold).svg|thumb|right|200px|Logoyeke hevratiya du jinê nîşandike.]] '''Lezbiyenî''' an '''mêbazî'''<ref>Zana Farqîn (2004). Ferhenga Kurdî ya Stembolê.</ref>, ji têkiliyên zayendî û hestî yên di nav jinan de re tê gotin, ango [[Hevzayendîtî|hevzayendîtiya]] afiretan. == Peyvnasî == Lezbiyen ji salên 1800î û vir ve ji bo nîşanî hevzayendên jin tê bikaranîn. Tê pejirandin ku peyva ''lezbiyen'' ji navê girava [[Lesbos]]ê ku Sappho li wê derê jiyabû, hatiye. <ref>Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003 </ref> Bi hêla zimannasî ve wateya lezbiyen ji Lezbos/Lesbosî ye.<ref>Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003 </ref> ;Lezbiyen bi kurdî: Di zimanê kurdî de ji bo jinên lezbiyen peyvek alînegir nîn e û piraniya van peyvan binavkirinên neyînî ne: "çîrrxwarin", "banûbanû", "stî û stî" û "şevgeriya keçikan", "kuremêr", "stîhişkê", "panpanok" û "hişkenerm". == Dîrok == [[Wêne:Gustave Courbet - Le Sommeil (1866), Paris, Petit Palais.jpg|thumb|left|220px|[[Gustave Courbet]], ''[[Le Sommeil]] Xewn'']] Metnên herî kevnên ku qala têkiliyên li navbera jinan dikin li serdema [[Yewnana kevnare]] hatiye berhemandin. [[Sappho]] ku li girava [[Lesbos]] jiyaye, di helbestên xwe de bi aşkere qala zayendî û evîndariya ber bi jinan kiriye. Aliyê din hin çavkaniyên kevnare anîne ziman ku Sappho bi mêran re jî ketiye têkiliya evînê. Bi ser de Maximusa Tyreyî îdîa kiriye ku evînên Sapphoyê ya bi keçikên dibîstanê re ava kiriye, li asta platonik mane. Zanyariya modern texmîn dike ku nêzîkahî li navbera hetîwbaziya Yewnana kevnare û têkiliyên Sappho û xwendekarên wê hene û bandora pedagojî li ser van her du têkiliyê hene. <ref>http://ccat.sas.upenn.edu/bmcr/1999/1999-05-01.html</ref><ref>Ellen Greene (ed.), ''Reading Sappho: Contemporary Approaches.'' Berkeley: University of California Press, 1996. ISBN 0-520-20195-7</ref> === Çavkaniyên nivîskî === Çavkaniyên nivîskî ya qala têkiliyên lezbiyen dikin li Spartaya kevnare hatiye berhemandin. [[Plutarch]] ji bo Lacedaemonians vê vegotinê bikaranîye: (…) evîn li nav wan hewqas gramî ye ku keç di heman dême de bûne metayên erotîk a jinên malmezinan. .<ref>"Lycurgus" 18.4</ref> === Asya === Di helbestên [[Çîna kevnare]] de têkiliyên lezbiyen jî hatiye mijarkirin, lê detayên ku mîna li berhemên wêjeyî ya qala hevzayendîtiya meran dikin, nehatiye nivîsandin. Antropolog [[Liza Dalby]], li vekolîna xwe ya li ser helbestên ku jinan didan hev du, dibêje ku di serdema Heian a [[Japonya]]yê de têkiliyên lezbiyen berbelavbûn û ji aliyê civak ve hatibû pejirandin. Hatiye gotin ku Li [[Erebîstana kevn]] di nav harem de têkiliyên jinan hatiye jiyîn. Gelemperî van têkiliyan rastî bi tundiyê hatine. Hatiye nivîsandin ku [[Mûsa]] pêxember xwestiye stuyên du keçikên bên jêkirin ku li dema têkiliyê hatiye zevkirin. <ref>The History of al-Tabari, Vol. XXX, p.72-73, Albany: SUNY Press, Albany 1989).</ref> === Ewropa === [[Etienne de Fougères]] di pirtûka xwe de ya bi navê "Livre des manières" (nêzîkî 1170) henekên xwe bi lezbiyenan re kiriye û wan şibhandiye mirîşkên ku xwe wekî dîkan dihesibin. Vê nêrîna nivîskar nêrîna serdema xwe dide der ku wê demê him derdorên laîkan û him jî oldaran bawerî dikirin ku jin heta nebin mêr nikarin zayendiyek baş tecrübe bikin. <ref>Carl Lindahl & John MacNamara & John Lindow, Medieval Folklore: A Guide to Myths, Legends, Tales, Beliefs, and Customs, 2000, Oxford University Press, New York,ISBN=0-19-514772-3, sf. 243</ref> == Polîtîkayên giştî == Li civakên rojavayê qedexeyên bo jinên hevzayend ji li gorî ya mêrên hevzayend qelstir e. Di Keyaniya Yekbûyî de lezbiyeni qet nehatiye qedexekirin ligel ku têkiliyên zayendî ya li navbera mêran heta ku 1967an li [[Îngilistan]] û [[Wales]]ê qedexebû. Her çiqas tê gotin ji ber ku Keybanû [[Victoria]] bawerî hebûna têkiliyên lezbiyenan nedikir, di sala 1885an de nexwesitiye [[lezbiyenî]] têxin guhertoyên Qanûnên Cezayê ya Îngilîz. Lê dawiyê hatiye gotin ku dibe ku vê serpêhatî derew be. <ref>Terry Castle, The Apparitional Lesbian: Female Homosexuality and Modern Culture, Columbia University Press, 1993, New York, ISBN 0-231-07652-5, sf. 11 & 66</ref> Di sala 1921ê de parlementera Îngilîzê, Frederick Macquisten,ji bo ku lezbîyenî bê qedexekirin, qanûnekî pêşniyazî Kamara Lordan kir, lê hat redkirin. Di kêliya gengeşeyan de bere Lord Birkenhead û dawiyê Serokwezîrê [[Brîtanya]]yê ya wê deme parastine ku ji 1000 jinê 999 heb “qala vê(lezbîyenî) gotegotekî bîçûk jî nebîhîstine”. <ref>Laura Doan, Fashioning Sapphism: The Origins of a Modern English Lesbian Culture, Columbia University Press, 2001, New York, ISBN 0-231-11007-3, sf. 56-60</ref> Di sala 1928an de romanekî bi navê [[The Well of Loneliness]], naverokek lezbîyenî dihewand, ji ber ku bala raya giştî kişand, ji ber “mustehcenî” hat qedexekirin. Sedema vekirina dozê ne ji ber naveroka zayendî ya vekirî bû, ji ber ku roman teza “pejiriandin/razîbûn”ê dikir. <ref>Laura Doan & Jay Prosser, Palatable Poison: Critical Perspectives on ''The Well of Loneliness'', Columbia University Press, 2001, New York, ISBN 0-231-11875-9, sf. 39-49</ref> Dema The well of Loneliness dihat qedexekirin, romanên ku naveroka wan bi temaya lezbîyenî bûn lê fikrên polîtîk nedihewandin, bi serbestî çapkirin û firotinê dewam kirin. <ref>Jeanette H. Foster, Sex Variant Women in Literature: A Historical and Quantitative Survey, Vantage Press, 1956, New York, sf. 287</ref> Doktrînên ola [[Cihûtî]] her çiqas tevgerên mêrên hevzayend bişermînin jî pir hindik qala tevgerên lezbîyenan dikin. Lê qanûnên dewleta [[Îsrael]]ê ya modern ku piraniya gelheyên wê laîk in, berpêbûniyeke wek li ser hevzayendan zorkerî nesepandin pêşan dide. Her çiqas li Îsraelê zewaca hevzayendan neyê pejirandin jî zewaca hevzayendan a li welatên din dipejirîne. Aliyê din zarê kesên hevzayend dibe ku ji aliyê partnera wê/wî kesê/î re bê ewladkirin. Li [[Tel-Avîv]]ê her sal [[meşa rûmetê]] tê lidarxistin. Hevzayendîtî li gorî doktrînên ([[Quran]] û hedîsan) hatiye qedexekirin. Li [[Erebistana Siyûdî]] û [[Yemen]]ê hevzayendîtî mijarê sûcê ye û hebs, qirbaç û îdamê tê cezakirin. Li [[Îran]]ê qanûnê ku tevgerên lezbiyenî qedexe dike, hîn di meriyetê de ye. Li [[Tirkiye|Tirkiyê]] qanûnekî qedexeyîya hevzayendîtî û lezbiyenî tune ye. Li gorî Qanûna Welatiyan hevzayendîtî sedema jihevberdanê ye. Romana nîv-belgeyî ya [[Rüya Eser]] ([[Ümit Oğuztan]]) a bi navê “Lezbiyen” di 1990î de ji ber mustehcenî hatiye topkirin û bi biryara dadgehê hatiye şewitandin. Li Tirkiyê [[Lambdaistanbul]] û [[Kaos Gl]] ji bo parastin û piştevaniya li nav komên gey, lezbiyen, transseksuel û travestiyan xebatan dimeşînin. == Girêdanên derve == * [http://kaosgl.com/kr_home.php Malpera fermî ya Kaos GL ya beşa zimanê kurdî] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150816042352/http://kaosgl.com/kr_home.php |date=2015-08-16 }} * [http://www.lambdaistanbul.org/s/ Malpera fermî ya Lambdaistanbul] == Çavkanî == * William Stewart (1995). Cassell's Queer Companion: a dictionary of Lesbian and Gay life and culture. Cassell, London-New York. {{Çavkanî|2}} == Girêdanên derve == {{Commonscat-b|Lesbianism}} {{Mijarên LGBT}} [[Kategorî:Hevzayendîtî]] 6rk557dkblidl79oykwac7nxw1g23hw Partiya Demokratîk a Gelan 0 66496 1093872 1073287 2022-07-31T01:36:27Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox partiya siyasî | nav = Partiya Demokratîk a Gelan | navê rastî = ''Halkların Demokratik Partisi'' | navê rastî ziman = tr | ziman1 = | navê ziman1 = | ziman2 = | navê ziman2 = | ziman3 = | navê ziman3 = | ziman4 = | navê ziman4 = | logo = | sernûçe = | kodareng = {{Partiya Demokratîk a Gelan (Tirkiyê)/meta/reng}} | kurte = HDP (bi kurdî: PDG) | rêber = | serok = | rêvebir = | gelemperî sekreter= | sekreterê ewl = | sekreterê giştî = | serokatî = | sekreter = | serokê axaftinê = | avaker = | sernav rêber1 = Hevserok | navê rêber1 = [[Mithat Sancar]] | sernav rêber2 = Hevserok | navê rêber2 = [[Pervin Buldan]] <ref>http://www.hurriyet.com.tr/gundem/hdpde-es-genel-baskan-adaylari-resmen-aciklandi-40735551</ref> | sernav rêber3 = Serokê Rûmetê | navê rêber3 = [[Ertuğrul Kürkçü]]<br>[[Sebahat Tuncel]] | sernav rêber4 = Axaftvan | navê rêber4 = [[Ebru Günay]] | sernav rêber5 = | navê rêber5 = | damezrandin = {{destpêka dem|2012|8|12}} | qanûnîkirin = | qedexekirin = | beralîker = | derizandin = | pêşrew = | beralîkirin = | domdar = | sergeh = Adakale Sok. 23/3 Kızılay [[Çankaya, Enqere]], [[Tirkiye]] | rojname = | sazandina ramanê = | baskê xwendekaran = | baskê ciwanan = | baskê jinan = | sernav bask1 = | bask1 = | sernav bask2 = | bask2 = | sernav bask3 = | bask3 = | sernav bask4 = | bask4 = | salê endamê = 2015 | endam = 30.295<ref>{{cite web |title=Halkların Demokratik Partisi |url=http://www.yargitaycb.gov.tr/Partiler/hdp.html |publisher=General Public Prosecutor's Office of the [[Court of Cassation (Turkey)|Supreme Court of Appeals]] |date=30 December 2015 |accessdate=19 February 2016 |df= |archive-date=10 June 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150610013643/http://www.yargitaycb.gov.tr/Partiler/hdp.html |url-status = dead }}</ref> | îdeolojî = [[Sosyalîzma demokratîk]]<ref>{{cite web |url=http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2015/06/setback-kurdish-rule-pkk-ocalan-erdogan-150614072310318.html |title=A setback for Kurdish self-rule? |publisher=[[Al Jazeera]] |date=15 June 2015 |accessdate=1 August 2015}}</ref><ref>{{cite news |author=Mustafa Akyol |url=http://www.hurriyetdailynews.com/why-i-may-vote-for-kurdish-nationalists.aspx?pageID=449&nID=82320&NewsCatID=411 |title=Why I may vote for Kurdish nationalists |newspaper=[[Hürriyet Daily News]] |date=13 May 2015 |accessdate=1 August 2015}}</ref><br>[[Herêmî (siyaset)|Herêmîtî]]/[[Mafên hûrgelan]]<ref name=selfgovzaman>{{cite news |title=Court orders ban on HDP election brochures for promoting ‘self-governance’ |url=http://www.todayszaman.com/anasayfa_court-orders-ban-on-hdp-election-brochures-for-promoting-self-governance_401983.html |date=19 October 2015 |accessdate=19 February 2016 |archive-date=20 October 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151020154128/http://www.todayszaman.com/anasayfa_court-orders-ban-on-hdp-election-brochures-for-promoting-self-governance_401983.html |url-status = dead }}</ref><br />[[Pirjimarlîzma siyasî]]<ref>{{cite web |title=Demirtaş: ’’Çoğulculuk, Bölünmemenin Teminatıdır’’ |publisher=Sondakika.com |url=http://www.sondakika.com/haber/haber-demirtas-cogulculuk-bolunmemenin-teminatidir-6306220/ |date=25 July 2014 |accessdate=1 August 2015}}</ref><br/>[[Femînîzm]]<ref>{{cite news|title=Turkey arrests pro-Kurdish MPs from only party with pro-LGBT policies|url=http://www.pinknews.co.uk/2016/11/10/turkey-arrests-pro-kurdish-mps-from-only-party-with-pro-lgbt-policies/|accessdate=8 December 2016|work=PinkNews}}</ref><ref>{{cite news|last1=Editor|first1=Nick Robins-Early Associate World|last2=Post|first2=The Huffington|title=Meet The Pro-Gay, Pro-Women Party Shaking Up Turkish Politics|url=http://www.huffingtonpost.com/2015/06/08/turkey-hdp-party_n_7537648.html|accessdate=8 December 2016|work=The Huffington Post|date=8 June 2015}}</ref> | helwest = [[Siyasiya baskên çep|Baskên-çep]]{{sfn|Celep|2014|page=166}} | dîn = | neteweyî = [[Kongreya Demokratîk a Gel]] (HDK) | herêmî = | ewropayî = [[Partiya Sosyalîst a Ewropayê]] (şirîk)<ref>{{cite web |title=PES congratulates associate parties HDP and CHP with historic election result |publisher=[[Party of European Socialists]] |url=http://www.pes.eu/pes_congratulates_associate_parties_hdp_and_chp_with_historic_election_result |date=8 June 2015 |access-date=9 December 2016 |df= |archive-date=8 December 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208070524/http://www.pes.eu/pes_congratulates_associate_parties_hdp_and_chp_with_historic_election_result |url-status = dead }}</ref> | parzemînî = | navneteweyî = [[Enternasyonala Sosyalîst]] (şêwr)<ref>{{cite web |title=Consultative parties |publisher=[[Socialist International]] |url=http://www.socialistinternational.org/viewArticle.cfm?ArticlePageID=931 |accessdate=19 sibat 2016}}</ref> | civîna ewropayê = | sernav alîgir1 = | alîgir1 = | reng = {{colour box|{{Partiya Demokratîk a Gelan (Tirkiyê)/meta/reng}}}} Binefşî | dirûşm = "İnadına Barış, İnadına HDP"{{Çavk}} | sirûd = | sernav vala1 = | vala1 = | sernav vala2 = | vala2 = | sernav vala3 = | vala3 = | sernav vala4 = | vala4 = | sernav rûniştek1 = [[Parlamentoya Tirkiyê|Parlamen ]]: | rûniştek1 = {{Composition bar|56|600|hex={{Partiya Demokratîk a Gelan (Tirkiyê)/meta/reng}}}} | sernav rûniştek2 = [[Şaredariyên Bajarê Mezin a Tirkiyeyê|Şaredariyên Bajarê Mezin]]: | rûniştek2 = {{Composition bar|1|30|{{Partiya Demokratîk a Gelan (Tirkiyê)/meta/reng}}}} | sernav rûniştek3 = [[Lîsteya Şaredariyên li Tirkiyeyê|Şaredariyên Navçeyê]]: | rûniştek3 = {{Composition bar|57|1351|{{Partiya Demokratîk a Gelan (Tirkiyê)/meta/reng}}}} | sernav rûniştek4 = [[Hilbijartinên herêmî yên Tirkiyeyê 2014|Endamên Meclîsa Şaredarî]]: | rûniştek4 = {{Composition bar|1293|20498|{{Partiya Demokratîk a Gelan (Tirkiyê)/meta/reng}}}} | sernav rûniştek5 = [[Hilbijartinên herêmî yên Tirkiyeyê 2014|Endamên Meclîsa Bajar]]: | rûniştek5 = {{Composition bar|101|1251|{{Partiya Demokratîk a Gelan (Tirkiyê)/meta/reng}}}} | nîşan = | ala = | malper = {{URL|http://www.hdp.org.tr/|www.hdp.org.tr}} | dewlet = | welat = {{TUR}} | welat dab1 = | partî dab1 = | hilbijartin dab1 = | welat2 = | welat dab2 = | partî dab2 = | hilbijartin dab2 = | jêrenot = }} [[Wêne:Peoples' Democratic Party electoral rally 2015 (HDP).jpg |thumb|HDP]] '''Partiya Demokratîk a Gelan''' (bi tirkî: ''Halkların Demokratik Partisi'') (bi kurtî '''HDP''' ) partiyek ramyariyî ye ku di 15ê çiriya pêşîn a 2012an de hate damezrandin. Li gorî rêziknameya partiyê, kurteya wê ya fermî "HDP" logoya wî darek e ku sembola wê ji du destan pêk tê. HDP niha bi 56 parlamenter di [[Meclîsa Mezin ya Neteweyî ya Tirkiyeyê|Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyê]] de tê temsîl kirin. Hevserokê HDPê yê niha [[Mithat Sancar]] û [[Pervin Buldan|Pervin Buldan in]] . Partiya Demokratîk a Gelan, ku wekî partiyek siyasî ve li parlamena Tirkiyê were temsîl kirin ji aliyê [[Yavuz Önen]] û [[Fatma Gök]] ve bi biryara [[Kongreya Demokratîk a Gelan]] hate damezrandin. Di Civata Giştî ya Awarte de, parlamenterê Stenbol [[Sabahat Tuncel|Sebahat Tuncel]] û parlamenterê Mersînê [[Ertuğrul Kürkçü|Ertuğrul Kurkçu]] ji bo Hevserokatiyan hatin wezîfedarkirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.bianet.org/bianet/siyaset/150863-hdp-es-genel-baskanligina-tuncel-ve-kurkcu-secildi|title=SERHAT KORKMAZ'IN KONGRE İZLENİMLERİ: HDP Eş Genel Başkanlığına Tuncel ve Kürkçü Seçildi|website=Bianet - Bagimsiz Iletisim Agi|access-date=2021-01-23}}</ref> 2 Di Civata Giştî ya Awarte de, parlamenterê Wanê [[Figen Yüksekdağ]] û parlamenterê [[Colemêrg, Hekarî|Colemêrgê]] [[Selahattin Demirtaş]] bûne Hevserokên Giştî yên Partiya Demokratîk a Gelan. Piştî ku Figen Yüksekdağ û Selahattin Demirtaş ji aliyê dewleta tirk ve hatin girtin, jiber standina mafê siyasî ya Fîgen Yuksekdag, bi biryara Civata Giştî ya Awarte [[Serpil Kemalbay]] bi Selahattin Demirtaş re bû hevserokê partiyê.<ref>{{Cite web|url=https://tr.sputniknews.com/turkiye/201705201028541424-serpil-kemalbay-hdp-es-baskani/|title=HDP’nin yeni Eş Genel Başkanı Serpil Kemalbay: Mücadeleyi yükselteceğimiz bir döneme giriyoruz - Sputnik Türkiye|date=2019-01-06|website=web.archive.org|access-date=2021-01-23|df=dmy-all|archive-date=2019-01-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20190106010740/https://tr.sputniknews.com/turkiye/201705201028541424-serpil-kemalbay-hdp-es-baskani/|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Rêgezên damezrandinê== [[Kongreya Demokratîk a Gelan]] di 15 çiriya pêşîn a 2012an de bi fermî serî li Wezareta Navxwe Tirkiyê da ku partiyek siyasî ava bike. Yavuz Önen, yek ji hevserokên partîyê, dîyar kir ku damezrandina nûbibe baskêkî siyasî ya Kongreya Demokratîk a Gelan<ref name="web.archive.org">{{Cite web|url=http://www.milliyet.com.tr/hdk-partilesti-hdp-oldu/siyaset/siyasetdetay/18.10.2012/1613741/default.htm|title=HDK partileşti HDP oldu - Milliyet Haber|date=2015-05-25|website=web.archive.org|doi=10.2012/1613741/default.htm|access-date=2021-01-23|df=dmy-all|archive-date=2015-05-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20150525063214/http://www.milliyet.com.tr/hdk-partilesti-hdp-oldu/siyaset/siyasetdetay/18.10.2012/1613741/default.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Partiya Demokratîk a Gelan jibo armanca îstismara kedê ji holê radike, ji bo aştiya li Tirkiyeyê mîsoger bike û diyar kir ku bi pejirandinê re ji bo misogerkirina bidestxistina azadiyê hate damezrandin.<ref name="web.archive.org"/> Wekî din, armanc ew bû ku bi tevlihevkirina tevgera dijber a çepgir guherînek radîkal li pergala heyî ya kapîtalîst bîne. Gök îdîa kir ku ew ê kêfxweş bibin ku di pêvajoyên hilbijartinê de digel hemî rêxistinên ku armancên wan dişibihe HDK-ê hene lê beşdarî kongreyê nebûne, bi hev re tevbigerin. Lêbelê, Önen got ku HDP jixwe yekbûnek partiyên hevalbend e ku xwedan heman armanc in û ew ê li şûna koalîsyonan bi hemî pêkhateyên xwe bi tenê beşdarî hilbijartinan bibe.<ref>{{Cite web|url=http://www.halklarindemokratikkongresi.net/soylesi/halklarin-demokratik-partisi-hdp-es-baskanlari-fatma-gok-ve-yavuz-onen-basarmaktan-baska-caremiz-yok/38|title=Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Başkanları Fatma Gök ve Yavuz Önen: "Başarmaktan başka çaremiz yok" {{!}} Halkların Demokratik Kongresi|date=2016-12-01|website=web.archive.org|access-date=2021-01-23|df=dmy-all|archive-date=2016-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20161201082027/http://www.halklarindemokratikkongresi.net/soylesi/halklarin-demokratik-partisi-hdp-es-baskanlari-fatma-gok-ve-yavuz-onen-basarmaktan-baska-caremiz-yok/38|url-status=bot: unknown}}</ref> Önen anî ziman ku armanca HDPê ew e ku meylek biafirîne ku ji perspektîfên cihêreng li siyaseta Tirkiyê mêze dike û bi têgihiştinek alternatîf modelek rêxistinî ya nû destnîşan dike. Wî got jî ku di vê pêvajoyê de, ew ê fêrî tiştên nû jî bibin û tevgera ramyariyî ya kurdî dê gavek bihese.<ref>{{Cite web|url=http://www.halklarindemokratikkongresi.net/soylesi/halklarin-demokratik-partisi-hdp-es-baskanlari-fatma-gok-ve-yavuz-onen-basarmaktan-baska-caremiz-yok/38|title=Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Başkanları Fatma Gök ve Yavuz Önen: "Başarmaktan başka çaremiz yok" {{!}} Halkların Demokratik Kongresi|date=2016-12-01|website=web.archive.org|access-date=2021-01-23|df=dmy-all|archive-date=2016-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20161201082027/http://www.halklarindemokratikkongresi.net/soylesi/halklarin-demokratik-partisi-hdp-es-baskanlari-fatma-gok-ve-yavuz-onen-basarmaktan-baska-caremiz-yok/38|url-status=bot: unknown}}</ref> Çirî 2013, wekîlên navdar ên Partiya Aştî û Demokrasiyê, Ertuğrul Kürkçü, Sebahat Tuncel û Sırrı Süreyya Önder ji partiyê veqetiyan û beşdarî HDP bûn. Ligel van wekîlan, Levent Tüzel, serokê berê yê Partiya Karker û wekîlê serbixwe, beşdarî HDP bû.<ref>{{Cite journal|last=ÖZTÜRKCİ|first=Alpaslan|date=2019-06-30|title=Türk Siyasal Tarihinde Demokrat Parti Birinci Büyük Kongresi|url=http://dx.doi.org/10.13113/cedrus/201997|journal=Cedrus|issue=7|pages=27–41|doi=10.13113/cedrus/201997|issn=2147-8058|df=dmy-all}}</ref> == Hevserokên HDPê == {| class="wikitable" !# !Nav !Destpêkirina hevserokêtiyê !Bidawîbûna hevserokêtiyê !Nîşe |- |1 |[[Fatma Gok]] - [[Yavuz Önen]] |15 çiriya pêşîn 2012 |27 çiriya pêşîn 2013 | |- |2 |[[Sebahat Tuncel]] - [[Ertuğrul Kürkçü]] |27 çiriya pêşîn 2013 |22 hezîran 2014 | |- |3 |[[Figen Yüksekdağ]] - [[Selahattin Demirtaş]] |22 hezîran 2014 |9 adar 2017 |Ji aliyê dewleta tirk ve hatin girtin. |- |4 |[[Serpil Kemalbay]] - [[Selahattin Demirtaş]] |20 gulan 2017 |11 sibat 2018 | |- |5 |[[Pervin Buldan]] - [[Sezai Temelli]] |11 sibat 2018 |23 sibat 2020 | |- |6 |[[Pervin Buldan]] - [[Mithat Sancar]] |23 sibat 2020 |Li ser kar in | |} == Hilbijartinên Partiyê == === Hilbijartina giştî ya 7ê hezîrana 2015'an === HDPê di [[Hilbijartinên giştî yên Tirkiyeyê yên 7ê hezîrana 2015'an]] de %13,12 deng stand û bû partiya çarem a meclisê. Di hilbijartinê de 80 parlementer derxist. Partiya Demokratîk a Gelan niha partiya sêyem ya meclîsa Tirkiyê ye. [[Wêne:Hdp selection.png|left|350px|Encama hilbijartinê ya HDPê]] * Encama hilbijartinê ya HDPê li Bakurê Kurdistanê ===Hilbijartinên giştî=== {|class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;" ! rowspan=2| Hilbijartin ! rowspan=2| Nexşe ! rowspan="2"| Hevserok ! colspan="3"| Deng ! colspan="2"| Temsîliyet ! rowspan="2"| Rêza wî ya di meclîsê de |- ! # ! % ! ± [[Y]] ! # ! ± |- | Hezirana 2015an | [[Wêne:Turkish general election HDP votes by province.png|150px]] | <hr>[[Selahattin Demirtaş]]<br />[[Figen Yüksekdağ]] | 6.058.489 | 13,12% | — | {{Composition bar|80|550|hex={{Halkların Demokratik Partisi/meta/color}}}} | — | 4em |- | Mijdara 2015an | [[Wêne:Turkish general election, November 2015 (HDP).png|150px]] | <hr>[[Selahattin Demirtaş]]<br />[[Figen Yüksekdağ]] | 5.144.108 | 10,75% | {{Kêmbûn}} 2,37 | {{Composition bar|59|550|hex={{Halkların Demokratik Partisi/meta/color}}}} | {{Kêmbûn}} 21 | 4em |- | 2018 | | <hr>[[Sezai Temelli]]<br />[[Pervin Buldan]] | 5.867.564 | 11,70% | {{Zêdebûn}} 0,93 | {{Composition bar|67|600|hex={{purple/meta/color}}}} | {{zêdebûn}} 8 | 3em |} == Girêdanên derve == {{Commonscat-b|Peoples' Democratic Party (Turkey)}} * [http://www.hdp.org.tr/ Malpera fermî] == Çavkanî == {{çavkanî}} {{Rêxistinên siyasî yên Kurdistanê}} [[Kategorî:Partiyên siyasî yên Tirkiyeyê]] hg3yoju8lig76q6ar68i11y7y4pfy7h Twitter 0 69623 1094015 1076893 2022-07-31T05:31:34Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox malper | nav = Twitter | logo = [[Wêne:Twitter logo.svg|200px]] | screenshot = | binnivîs = | ziman = | avabûn = 21ê Adara 2006an | avaker = [[Jack Dorsey]], [[Noah Glass]], [[Biz Stone]], [[Evan Williams]] | gerû = | xwedî = [[Elon Musk]] | destpêkirin = | hejmara_karkeran = | dirûşm = | malper = | endam = 350 mîlon | statû = | pêşxistin = }} '''Twitter,''' karûbareke mîkroblogîn û tora civakî ya [[amerîkî]] ye ku bikarhênerên wî li ser platformê peyamên ku wekî "tweet" têne zanîn parvedikin. Di sala 2013an de yek ji 10 malperên ku herî pir hatine ziyaret kirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.alexa.com/topsites|title=Alexa Top 500 Global Sites|date=2017-02-20|website=web.archive.org|access-date=2021-06-08|archive-date=2017-02-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170220064136/http://www.alexa.com/topsites|url-status=dead}}</ref> Di sala 2020an de malper gihîşte 339,6 mîlyon bikarhênerên çalak.<ref>{{Cite web|url=https://about.twitter.com/company|title=Company {{!}} About|date=2017-02-25|website=web.archive.org|access-date=2021-06-08|archive-date=2017-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20170225084723/https://about.twitter.com/company|url-status=bot: unknown}}</ref> Bikarhênerên qeydkirî dikarin tweetan bişînin, tweettan biecibînin û ji nû ve tweetan retwet bikin lê bikarhênerên neqeydkirî tenê dikarin tweetên ku bi gelemperî vekirîne bixwînin. == Çavkanî == {{çavkanî}} 346ohpu4o12yhbktnkee69kbfpggkej Îtalyan 0 71163 1094094 1012682 2022-07-31T07:51:55Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox komên etnîkî | nav = Îtalyan | navê rastî = Italiani | wêne = [[Wêne:Famous Italians Mosaic.png|300px]] <small>1. Rêz: [[Alessandro Volta]] {{•}} [[Enrico Fermi]] {{•}} [[Lorenzo de Medici]] {{•}} [[Rita Levi-Montalcini]] {{•}} [[Giacomo Leopardi]]<br /> 2. Rêz: [[Leonardo da Vinci]] {{•}} [[Kristof Kolomb]] {{•}} [[Federico Fellini]] {{•}} [[Giuseppe Verdi]] {{•}} [[Dante Alighieri]]<br /> 3. Rêz: [[Anna Magnani]] {{•}} [[Ugo Foscolo]], [[Umberto Eco]] {{•}} [[Gabriele D'Annunzio]] {{•}} [[Galileo Galilei]]<br /> 4. Rêz: [[Antonio Vivaldi]] {{•}} [[Guglielmo Marconi]] {{•}} [[Giuseppe Garibaldi]] {{•}} [[Alessandro Manzoni]] {{•}} [[Italo Calvino]]<br /> 5. Rêz: [[Giosuè Carducci]] {{•}} [[Luciano Pavarotti]] {{•}} [[Niccolò Machiavelli]] {{•}} [[Marco Polo]] {{•}} [[Valentino Rossi]]<br /> 6. Rêz: [[Sergio Leone]] {{•}} [[Luigi Pirandello]] {{•}} [[Pier Paolo Pasolini]] {{•}} [[Gian Lorenzo Bernini]] {{•}} [[Salvatore Quasimodo]]</small> | wêne firehî = | ravek = <!----------------Gelhe (kom)------------> | gelheKom = Tevahî li Cîhanê 131.000.000 | salKom = | çavkKom = <!----------------Gelhe li gor herêman---> | herêm1 = {{ITA}} | gelhe1 = 56.000.000 | sal1 = | çavk1 = | herêm2 = {{BRA}} | gelhe2 = 28.000.000-35.000.000 | sal2 = | çavk2 = <ref name="arsiv">{{cite web |url= http://www.migranti.torino.it/Documenti%20%20PDF/italianial%20ster05.pdf |title= |website= |accessdate= 23 Tirmeh 2016 |archive-date= 2008-02-27 |archive-url= https://web.archive.org/web/20080227022729/http://www.migranti.torino.it/Documenti%20%20PDF/italianial%20ster05.pdf |url-status= bot: unknown }}</ref> | herêm3 = {{ARG}} | gelhe3 = 15.000.000-20.000.000 | sal3 = | çavk3 = <ref name="arsiv"/> | herêm4 = {{DYA}} | gelhe4 = 18.086.617 | sal4 = | çavk4 = | herêm5 = {{URU}} | gelhe5 = 1.500.000 | sal5 = | çavk5 = <ref name="arsiv"/> | herêm6 = {{CAN}} | gelhe6 = 1.445.335 | sal6 = | çavk6 = | herêm7 = {{VEN}} | gelhe7 = 900.000 | sal7 = | çavk7 = | herêm8 = {{AUS}} | gelhe8 = 852.418 | sal8 = | çavk8 = | herêm9 = {{CHE}} | gelhe9 = 800.000 | sal9 = | çavk9 = | herêm10 = {{DEU}} | gelhe10 = 611.000 | sal10 = | çavk10 = | herêm11 = {{PER}} | gelhe11 = 500.000 | sal11 = | çavk11 = | herêm12 = {{FRA}} | gelhe12 = 340.000 | sal12 = | çavk12 = | herêm13 = {{BEL}} | gelhe13 = 290.000 | sal13 = | çavk13 = | herêm14 = {{ESP}} | gelhe14 = 153.700 | sal14 = | çavk14 = | herêm15 = {{CHI}} | gelhe15 = 150.000 | sal15 = | çavk15 = | herêm16 = {{UK}} | gelhe16 = 100.000 | sal16 = | çavk16 = | herêm17 = {{ROM}} | gelhe17 = 40.000 | sal17 = | çavk17 = <!---------------- Ziman û ol------------> | ziman = [[Îtalî]] | ol = [[Xiristiyan]] ([[Katolîk]]) <!---------------- Gelên têkildar ------------------> |têkildar = [[Latînî]] }} '''Îtalyan''' (bi [[îtalî]]: ''Italiani''), gelê [[netewe|neteweyên]] [[latînî]] li welatê [[Îtalya]] û li welatên [[Amerîkaya Bakur|Amerîkaya Bakur]] û [[Amerîkaya Başûr]] in. == Çavkanî == {{çavkanî}} [[Kategorî: Îtalyan]] [[Kategorî: Neteweyên Latîn]] [[Kategorî: Neteweyên Ewropayî]] 52d0oxw4jq5pfdo9nl3tp6waicezgjq Lîsteya dewletên serbixwe û navçeyên girêdayî yên piraniya gelhe 0 71678 1093786 1080439 2022-07-30T20:11:02Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Population density of countries 2018 world map, people per sq km.svg|347px|thumb|Tîrbûna Gelhe (gelhe her km<sup>2</sup>) ji aliyê welat di sala 2018]] Ev, lîsteya welatên û girêdayînên derkeft di aliyê piraniya şêniya mirovan, û pîvana bi hejmara niştecihên mirovan her kîlometrên çargoşe an mîl çargoşe ye. {|class="sortable wikitable" style="text-align:right" !Helw.!!Welat (an jî herêmên girêdayî)!!Rûerd (km²)!!Rûerd (mi²)!!Gelhe!!Tîrbûn<br>(gel./km²)!!Tîrbûn<br>(gel./mi²)!!Dem!!class="unsortable"| Çavkaniya Gelhe |- |||align=left|{{noflag}}'''[[Tîrbûn#Tîrbûna Mirovî|Cîhan]]''' (tenê erd, derveyî [[Antarktîka]]) |{{convert|134940000|km2|disp=table}} |{{formatnum:{{worldpop}}}} |{{convert|{{#expr: {{worldpop}}/134940000 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock/ USCB's world population clock] |- ||| align=left|{{noflag}}'''[[Tîrbûn#Tîrbûna Mirovî|Cîhan]]''' (tenê erd) |{{convert|148940000|km2|disp=table}} |{{formatnum:{{worldpop}}}} |{{convert|{{#expr: {{worldpop}}/148940000 round 0 }}|/km2|0|disp=table}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock/ USCB's World population clock] |- |||align=left|{{noflag}}'''[[Tîrbûn#Tîrbûna Mirovî|Cîhan]]''' (bi av) |{{convert|510072000|km2|disp=table}} |{{formatnum:{{worldpop}}}} |{{convert|{{#expr: {{worldpop}}/510072000 round 0 }}|/km2|0|disp=table}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock/ USCB's World population clock] |- |1 |align=left|''{{MAC}}'' ([[Çîn]])<ref>Current [[Special Administrative Region]] (SAR) of the [[China|People's Republic of China]] (PRC). Former [[Portugal|Portuguese]] colony, it definitively reverted to Chinese sovereignty on December 20, 1999.</ref> |{{convert|30.4|km2|0|disp=table}} |649,100 |{{convert|{{#expr: 649100/30.4 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 31, 2016 |align=left|[http://www.dsec.gov.mo/TimeSeriesDatabase.aspx?KeyIndicatorID=12 Official quarterly estimate] |- |2 |align=left|{{MCO}} |{{convert|2.02|km2|2|disp=table}} |38,400 |{{convert|{{#expr: 38400/2.02 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2015 |align=left|[http://www.imsee.mc/Population-et-emploi Official estimate] |- |3 |align=left|{{SIN}} |{{convert|719|km2|0|disp=table}} |5,535,000 |{{convert|{{#expr: 5535000/719.1 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://www.singstat.gov.sg/statistics/latest-data#14 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151129094649/http://www.singstat.gov.sg/statistics/latest-data#14 |date=2015-11-29 }} |- |4 |align=left|''{{HKG}}'' ([[Çîn]])<ref>Current [[Special Administrative Region]] (SAR) of the [[China|People's Republic of China]] (PRC). Former [[United Kingdom|British]] colony, it definitively returned to Chinese sovereignty on July 1, 1997.</ref> |{{convert|1,106|km2|0|disp=table}} |7,324,300 |{{convert|{{#expr: 7324300/1105.7 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2015 |align=left|[http://www.censtatd.gov.hk/hong_kong_statistics/statistics_by_subject/index.jsp?subjectID=1&charsetID=2&displayMode=T Official estimate]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070609015356/http://www.censtatd.gov.hk/hong_kong_statistics/statistics_by_subject/index.jsp?subjectID=1&charsetID=2&displayMode=T |date=2007-06-09 }} |- |5 |align=left|''{{GIB}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]])<ref>Territory claimed by [[Spain]].</ref> |{{convert|6.8|km2|1|disp=table}} |29,873 |{{convert|{{#expr: 29873/7 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2016 |align=left|[http://www.gibraltar.gov.gi/images/stories/PDF/statistics/Key_Indicators_Website.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180928123433/http://www.gibraltar.gov.gi/images/stories/PDF/statistics/Key_Indicators_Website.pdf |date=2018-09-28 }} |- |6 |align=left|{{VAT}} |{{convert|0.44|km2|2|disp=table}} |800 |{{convert|{{#expr: 800/0.44 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.vaticanstate.va/content/vaticanstate/es/stato-e-governo/note-generali/popolazione.html Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170202031317/http://www.vaticanstate.va/content/vaticanstate/es/stato-e-governo/note-generali/popolazione.html |date=2017-02-02 }} |- |7 |align=left|{{BHR}} |{{convert|757|km2|0|disp=table}} |1,472,483 |{{convert|{{#expr: 1472483/757 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2016 |align=left|[http://www.cio.gov.bh/CIO_ARA/English/Publications/Census/2011%2009%2018%20Final%20English%20Census%202010%20Summary%20%20Results%20-%20Review%201.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502230515/http://www.cio.gov.bh/CIO_ARA/English/Publications/Census/2011%2009%2018%20Final%20English%20Census%202010%20Summary%20%20Results%20-%20Review%201.pdf |date=2013-05-02 }} |- |8 |align=left|{{MLT}} |{{convert|315|km2|0|disp=table}} |426,149 |{{convert|{{#expr: 426149/315 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2016 |align=left|[http://www.nso.gov.mt/statdoc/document_file.aspx?id=3424 Preliminary 2011 census result] |- |9 |align=left|''{{BER}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|53|km2|0|disp=table}} |66,449 |{{convert|{{#expr: 66449/53 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2016 |align=left|[http://www.gov.bm/portal/server.pt/gateway/PTARGS_0_2_980_227_1014_43/http%3B/ptpublisher.gov.bm%3B7087/publishedcontent/publish/cabinet_office/statistics/dept___statistics___additonal_files/2012_facts___figures_0.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130520190010/http://www.gov.bm/portal/server.pt/gateway/PTARGS_0_2_980_227_1014_43/http%3B/ptpublisher.gov.bm%3B7087/publishedcontent/publish/cabinet_office/statistics/dept___statistics___additonal_files/2012_facts___figures_0.pdf |date=2013-05-20 }} |- |10 |{{data Bangladesh|popdens}} |align=left|[http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110904045106/http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx |date=2011-09-04 }} |- |11 |align=left|''{{SXM}}'' ([[Kingdom of the Netherlands]]) |{{convert|34|km2|0|disp=table}} |37,429 |{{convert|{{#expr: 37429/34 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.citypopulation.de/SintMaarten.html Official estimate] |- |12 |align=left|{{MDV}} |{{convert|298|km2|0|disp=table}} |317,280 |{{convert|{{#expr: 317280/298 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2010 |align=left|[http://planning.gov.mv/en/images/stories/publications/analysiscd/pdf/13.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303224031/http://planning.gov.mv/en/images/stories/publications/analysiscd/pdf/13.pdf |date=2016-03-03 }} |- |13 |align=left|''{{JEY}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|116|km2|0|disp=table}} |97,857 |{{convert|{{#expr: 97857/116 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 27, 2011 |align=left|[http://www.gov.je/SiteCollectionDocuments/Government%20and%20administration/R%20CensusBulletin1%2020111208%20SU.pdf 2011 census result] |- |14 |align=left|''{{GGY}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|78|km2|0|disp=table}} |62,431 |{{convert|{{#expr: 62431/78 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 31, 2010 |align=left|[http://www.gov.gg/CHttpHandler.ashx?id=5506&p=0 Official estimate] |- |15 |align=left|''{{flag|Palestinian National Authority|name=Palestinian Territories}}''<ref>Borders and area of Palestinian-administered territories are pending outcome of negotiations with [[Israel]].</ref> |{{convert|6,020|km2|0|disp=table}} |4,550,368 |{{convert|{{#expr: 4550368/6020 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2014 |align=left|[http://www.pcbs.gov.ps/site/881/default.aspx#Population Official estimate] |- |16 |align=left|''{{MAF}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|54|km2|0|disp=table}} |36,979 |{{convert|{{#expr: 36979/54 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/france-departements.asp?annee=2010 Official estimate] |- |17 |align=left|{{TWN}} ([[Komara Çînê|ROC]])<ref>[[Political status of Taiwan|Partially recognized state]], claimed by the [[People's Republic of China]] as one of its [[Provinces of China|provinces]].</ref> |{{convert|36,191|km2|0|disp=table}} |23,410,280 |{{convert|{{#expr: 23410280/36191 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 30, 2014 |align=left|[http://eng.stat.gov.tw/point.asp?index=9 Monthly official estimate] |- |18 |align=left|{{BRB}} |{{convert|430|km2|0|disp=table}} |274,200 |{{convert|{{#expr: 274200/430 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2010 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Barbados.html Official estimate] |- |19 |align=left|{{MRI}} |{{convert|2,040|km2|0|disp=table}} |1,259,838 |{{convert|{{#expr: 1259838/2040 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2013 |align=left|[http://statsmauritius.gov.mu/English/StatsbySubj/Documents/ei1092/population.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150925231641/http://statsmauritius.gov.mu/English/StatsbySubj/Documents/ei1092/population.pdf |date=2015-09-25 }} |- |20 |align=left|''{{MYT}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|374|km2|0|disp=table}} |212,600 |{{convert|{{#expr: 212600/374 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 21, 2012 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/themes/document.asp?ref_id=19214&reg_id=27 2012 census result] |- |21 |align=left|{{SMR}} |{{convert|61|km2|0|disp=table}} |33,028 |{{convert|{{#expr: 33028/61 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 31, 2016 |align=left|[http://www.statistica.sm/on-line/home/dati-statistici/popolazione.html# Monthly official estimate] |- |22 |align=left|''{{ARU}}'' ([[Kingdom of the Netherlands]]) |{{convert|193|km2|0|disp=table}} |101,484 |{{convert|{{#expr: 101484/193 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 29, 2010 |align=left|[http://www.cbs.aw/cbs/readBlob.do?id=4199 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121113151207/http://www.cbs.aw/cbs/readBlob.do?id=4199 |date=2012-11-13 }} |- |23 |align=left|{{KOR}} |{{convert|100,210|km2|0|disp=table}} |50,801,405 |{{convert|{{#expr: 50801405/100210 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2016 |align=left|[http://kosis.kr/nsportalStats/nsportalStats_0102Body.jsp?menuId=1&NUM=1 Annual official estimate] |- |24 |align=left|{{LBN}} |{{convert|10,452|km2|0|disp=table}} |4,966,000 |{{convert|{{#expr: 4966000/10201 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|UN projection |- |25 |align=left|{{NRU}} |{{convert|21|km2|0|disp=table}} |10,084 |{{convert|{{#expr: 10084/21 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 30, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Nauru.html 2011 census result] |- |26 |align=left|{{RWA}} |{{convert|25,314|km2|0|disp=table}} |11,262,564 |{{convert|{{#expr: 11262564/25314 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://statistics.gov.rw/ Annual official estimate] |- |27 |align=left|{{TUV}} |{{convert|26|km2|0|disp=table}} |11,323 |{{convert|{{#expr: 11323/26 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |28 |align=left|''{{BLM}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|21|km2|0|disp=table}} |8,938 |{{convert|{{#expr: 8938/21 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/france-departements.asp?annee=2010 Official estimate] |- |29 |align=left|{{COM}} |{{convert|1,861|km2|0|disp=table}} |784,745 |{{convert|{{#expr: 784745/1861 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://comoros.africadata.org/fr/DataAnalysis Official estimate] |- |30 |{{data Netherlands|popdens}} |align=left|[http://www.cbs.nl/en-GB/menu/themas/bevolking/cijfers/extra/bevolkingsteller.htm Official population clock] |- |31 |align=left|{{HAI}} |{{convert|27,065|km2|0|disp=table}} |10,911,819 |{{convert|{{#expr: 10911819/27065 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://www.ihsi.ht/pdf/projection/ProjectionsPopulation_Haiti_2007.pdf Official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150219001450/http://ihsi.ht/pdf/projection/ProjectionsPopulation_Haiti_2007.pdf |date=2015-02-19 }} |- |32 |{{data India|popdens}} |align=left|[http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/india/Final_PPT_2011_chapter3.pdf Population clock based on 2011 census] |- |33 |align=left|''{{PRI}}'' ([[Dewletên Yekbûyî|DYA]])<ref>Commonwealth of the [[United States]].</ref> |{{convert|8,868|km2|0|disp=table}} |3,474,182 |{{convert|{{#expr: 3474182/8868 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://www.census.gov/popest/data/index.html Official estimate] |- |34 |{{data Israel|popdens}} |align=left|[http://cbs.gov.il/reader/?MIval=cw_usr_view_Folder&ID=141 Official population clock]<ref>Calculated based on average growth since last census</ref> |- |35 |align=left|{{BEL}} |{{convert|30,528|km2|0|disp=table}} |11,316,587 |{{convert|{{#expr: 11316587/30528 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 1, 2016 |align=left|[http://www.ibz.rrn.fgov.be/fileadmin/user_upload/nl/bev/statistieken/stat-1-1_n.pdf Monthly official estimate] |- |36 |align=left|{{BDI}} |{{convert|27,816|km2|0|disp=table}} |10,114,505 |{{convert|{{#expr: 10114505/27816 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2016 |align=left|[http://www.isteebu.bi/images/rapports/projection%20de%20la%20population%20bdi%202008-2030.pdf Official annual projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190403071528/http://www.isteebu.bi/images/rapports/projection%20de%20la%20population%20bdi%202008-2030.pdf |date=2019-04-03 }} |- |37 |align=left|''{{MTQ}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|1,128|km2|0|disp=table}} |394,173 |{{convert|{{#expr: 394173/1128 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/france-regions.asp Official estimate] |- |38 |{{Data Philippines|Popdens}} |align=left|[http://www.popcom.gov.ph Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190403061418/http://www.popcom.gov.ph/ |date=2019-04-03 }} |- |39 |align=left|''{{CUR}}'' ([[Kingdom of the Netherlands]]) |{{convert|444|km2|0|disp=table}} |150,563 |{{convert|{{#expr: 150563/444 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 26, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Curacao.html 2011 census result] |- |40 |align=left|{{JPN}} |{{convert|377,944|km2|0|disp=table}} |126,960,000 |{{convert|{{#expr: 126960000/377944 round 2}}|/km2|0|disp=table}} |June 1, 2016 |align=left|[http://www.stat.go.jp/english/data/jinsui/tsuki/index.htm Monthly official estimate] |- |41 |align=left|''{{REU}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|2,512|km2|0|disp=table}} |821,136 |{{convert|{{#expr: 821136/2512 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/france-regions.asp Official estimate] |- |42 |align=left|{{MHL}} |{{convert|181|km2|0|disp=table}} |56,086 |{{convert|{{#expr: 56086/181 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |43 |align=left|{{SRI}} |{{convert|65,610|km2|0|disp=table}} |20,277,597 |{{convert|{{#expr: 20277597/65610 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2012 |align=left|[http://www.statistics.gov.lk/PopHouSat/CPH2011/Pages/sm/CPH%202011_R1.pdf Preliminary 2012 census result] |- |44 |align=left|''{{VIR}}'' ([[Dewletên Yekbûyî|DYA]]) |{{convert|352|km2|0|disp=table}} |106,405 |{{convert|{{#expr: 106405/352 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2010 |align=left|[http://www.census.gov/newsroom/releases/archives/2010_census/cb11-cn180.html Final 2010 census result] |- |45 |align=left|{{SLV}} |{{convert|21,040|km2|0|disp=table}} |6,340,000 |{{convert|{{#expr: 6340000/21040 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |46 |align=left|{{GRD}} |{{convert|344|km2|0|disp=table}} |103,328 |{{convert|{{#expr: 103328/344 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 12, 2011 |align=left|[http://www.geohive.com/cntry/grenada.aspx 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120614004809/http://www.geohive.com/cntry/grenada.aspx |date=2012-06-14 }} |- |47 |align=left|''{{GUM}}'' ([[Dewletên Yekbûyî|DYA]]) |{{convert|541|km2|0|disp=table}} |159,358 |{{convert|{{#expr: 159358/541 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2010 |align=left|[http://www.census.gov/newsroom/releases/archives/2010_census/cb11-cn179.html Final 2010 census result] |- |48 |align=left|''{{ASM}}'' ([[Dewletên Yekbûyî|DYA]]) |{{convert|197|km2|0|disp=table}} |55,519 |{{convert|{{#expr: 55519/197 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2010 |align=left|[http://www.census.gov/newsroom/releases/archives/2010_census/cb11-cn177.html Final 2010 census result] |- |49 |align=left|{{LCA}} |{{convert|617|km2|0|disp=table}} |166,526 |{{convert|{{#expr: 166526/617 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 10, 2010 |align=left|[http://www.stats.gov.lc/StLuciaPreliminaryCensusReport2010.pdf Preliminary 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502230512/http://www.stats.gov.lc/StLuciaPreliminaryCensusReport2010.pdf |date=2013-05-02 }} |- |50 |align=left|{{VNM}} |{{convert|331,212|km2|0|disp=table}} |88,780,000 |{{convert|{{#expr: 88780000/331212 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.gso.gov.vn/default_en.aspx?tabid=508&ItemID=13500 Official estimate] |- |51 |align=left|{{GBR}} |{{convert|242,910|km2|0|disp=table}} |64,105,700 |{{convert|{{#expr: 63705000/242910 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.ons.gov.uk/ons/dcp171778_367167.pdf Annual official estimate] |- |52 |align=left|{{VCT}} |{{convert|389|km2|0|disp=table}} |100,892 |{{convert|{{#expr: 100892/389 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2009 |align=left|[http://www.caricomstats.org/Files/Databases/Population/MP.htm Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130602153647/http://www.caricomstats.org/Files/Databases/Population/MP.htm |date=2013-06-02 }} |- |53 |align=left|{{TRI}} |{{convert|5,155|km2|0|disp=table}} |1,328,019 |{{convert|{{#expr: 1328019/5155 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 9, 2011 |align=left|[http://www.cso.gov.tt/sites/default/files/content/images/census/TRINIDAD%20AND%20TOBAGO%202011%20Demographic%20Report.pdf 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502230527/http://www.cso.gov.tt/sites/default/files/content/images/census/TRINIDAD%20AND%20TOBAGO%202011%20Demographic%20Report.pdf |date=2013-05-02 }} |- |54 |align=left|''{{GLP}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|1,630|km2|0|disp=table}} |403,355 |{{convert|{{#expr: 403355/1630 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/france-regions.asp Official estimate] |- |55 |align=left|{{JAM}} |{{convert|10,991|km2|0|disp=table}} |2,711,476 |{{convert|{{#expr: 2711476/10991 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://statinja.gov.jm/Demo_SocialStats/population.aspx Official estimate] |- |56 |{{data Pakistan|popdens}} |align=left|[http://www.census.gov.pk Official population clock]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225211657/http://www.census.gov.pk/%20 |date=2018-12-25 }} |- |57 |align=left|{{LIE}} |{{convert|160|km2|0|disp=table}} |36,842 |{{convert|{{#expr: 36842/160 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://www.llv.li/amtsstellen/llv-as-bevoelkerung/llv-as-bevoelkerung-bevoelkerungsstatistik_per_31_dezember-vorlaeufig.htm Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140331084716/http://www.llv.li/amtsstellen/llv-as-bevoelkerung/llv-as-bevoelkerung-bevoelkerungsstatistik_per_31_dezember-vorlaeufig.htm |date=2014-03-31 }} |- |58 |align=left|{{GER}} |{{convert|357,168|km2|0|disp=table}} |81,459,000 |{{convert|{{#expr: 81459000/357168 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://www.statistik-portal.de/Statistik-Portal/en/en_zs01_bund.asp Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924110018/http://www.statistik-portal.de/Statistik-Portal/en/en_zs01_bund.asp |date=2015-09-24 }} |- |59 |align=left|{{KWT}} |{{convert|17,818|km2|0|disp=table}} |4,007,000 |{{convert|{{#expr: 4007000/17818 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2016 |align=left|[http://esa.un.org/unpd/wpp/DataQuery/ Official estimate] |- |60 |align=left|{{DOM}} |{{convert|47,875|km2|0|disp=table}} |10,528,000 |{{convert|{{#expr: 10528000/47875 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://esa.un.org/unpd/wpp/Publications/Files/Key_Findings_WPP_2015.pdf UN Projection] |- |61 |align=left|''{{CAY}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|259|km2|0|disp=table}} |55,456 |{{convert|{{#expr: 55456/259 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 10, 2010 |align=left|[http://www.eso.ky/pages.php?page=2010censusofpopulationandhousingfinalreport Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130921135615/http://eso.ky/pages.php?page=2010censusofpopulationandhousingfinalreport |date=2013-09-21 }} |- |62 |align=left|{{LUX}} |{{convert|2,586|km2|0|disp=table}} |537,000 |{{convert|{{#expr: 537000/2586 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://www.statistiques.public.lu/stat/TableViewer/tableViewHTML.aspx?ReportId=383&IF_Language=fra&MainTheme=2&FldrName=1 Official estimate] |- |63 |align=left|{{PRK}} |{{convert|122,762|km2|0|disp=table}} |25,155,000 |{{convert|{{#expr: 25155000/122762 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://esa.un.org/unpd/wpp/Publications/Files/Key_Findings_WPP_2015.pdf UN Projection] |- |64 |align=left|{{SUI}} |{{convert|41,285|km2|0|disp=table}} |8,341,600 |{{convert|{{#expr: 8341600/41285 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 31, 2016 |align=left|[http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/en/index/themen/01/02/blank/key/bevoelkerungsstand/01.html Quarterly provisional figure] |- |65 |align=left|{{ITA}} |{{convert|301,308|km2|0|disp=table}} |60,665,551 |{{convert|{{#expr: 60665551/301308 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2015 |align=left|[http://demo.istat.it/bilmens2015gen/index.html Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161103161813/http://demo.istat.it/bilmens2015gen/index.html |date=2016-11-03 }} |- |66 |align=left|{{SEY}} |{{convert|455|km2|0|disp=table}} |90,945 |{{convert|{{#expr: 90945/455 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 26, 2010 |align=left|[http://www.nbs.gov.sc/archives/82 Final 2010 census result] |- |67 |align=left|''{{VGB}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|151|km2|0|disp=table}} |29,537 |{{convert|{{#expr: 29537/151 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2010 |align=left|[http://www.dpu.gov.vg Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20020525210259/http://www.dpu.gov.vg/ |date=2002-05-25 }} |- |68 |align=left|{{ATG}} |{{convert|442|km2|0|disp=table}} |86,295 |{{convert|{{#expr: 86295/442 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 27, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Antigua.html Preliminary 2011 census result] |- |69 |align=left|{{NGA}} |{{convert|923,768|km2|0|disp=table}} |178,517,000 |{{convert|{{#expr: 178517000/923768 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|UN projection |- |70 |align=left|{{SKN}} |{{convert|270|km2|0|disp=table}} |51,970 |{{convert|{{#expr: 51970/270 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2009 |align=left|[http://www.caricomstats.org/Files/Databases/Population/MP.htm Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130602153647/http://www.caricomstats.org/Files/Databases/Population/MP.htm |date=2013-06-02 }} |- |71 |align=left|{{STP}} |{{convert|1,001|km2|0|disp=table}} |187,356 |{{convert|{{#expr: 187356/1001 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 13, 2012 |align=left|[http://www.citypopulation.de/SaoTome.html 2012 census result] |- |72 |align=left|{{NPL}} |{{convert|147,181|km2|0|disp=table}} |26,494,504 |{{convert|{{#expr: 26494504/147181 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 22, 2011 |align=left|[http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/Major-Finding.pdf Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130717170017/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/Major-Finding.pdf |date=2013-07-17 }} |- |73 |align=left|{{QAT}} |{{convert|11,571|km2|0|disp=table}} |2,024,707 |{{convert|{{#expr: 2024707/11571 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 31, 2013 |align=left|[http://www.qsa.gov.qa/eng/PopulationStructure.htm Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121130220032/http://www.qsa.gov.qa/eng/PopulationStructure.htm |date=2012-11-30 }} |- |74 |align=left|{{GAM}} |{{convert|10,690|km2|0|disp=table}} |1,849,000 |{{convert|{{#expr: 1849000/10690 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |75 |align=left|{{flag|Kosovo}}<ref>{{Kosovo-note}}</ref> |{{convert|10,910|km2|0|disp=table}} |1,815,606 |{{convert|{{#expr: 1815606/10910 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Kosovo-Cities.html Official estimate] |- |76 |align=left|{{AND}} |{{convert|464|km2|0|disp=table}} |76,246 |{{convert|{{#expr: 76246/464 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.estadistica.ad/serveiestudis/web/banc_dades4.asp?tipus_grafic=&bGrafic=&formules=inici&any1=01/01/2000&any2=01/01/2012&codi_divisio=8&lang=1&codi_subtemes=8&codi_tema=2&chkseries= Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171113143444/http://www.estadistica.ad/serveiestudis/web/banc_dades4.asp?tipus_grafic= |date=2017-11-13 }} |- |77 |align=left|{{UGA}} |{{convert|241,551|km2|0|disp=table}} |36,600,000 |{{convert|{{#expr: 36600000/241551 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.ubos.org/onlinefiles/uploads/ubos/statistical_abstracts/Statistical_Abstract_2014.pdf Annual official estimate] |- |78 |align=left|''{{IMN}} |{{convert|572|km2|0|disp=table}} |84,497 |{{convert|{{#expr: 84497/572 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 27, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/IsleOfMan.html 2011 census result] |- |79 |align=left|{{KIR}} |{{convert|726|km2|0|disp=table}} |106,461 |{{convert|{{#expr: 106461/726 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |80 |align=left|{{CYP}} |{{convert|5,896|km2|0|disp=table}} |862,000 |{{convert|{{#expr: 862000/5896 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2011 |align=left|[http://www.mof.gov.cy/mof/cystat/statistics.nsf/All/C6ECE5795EAC1ED8C2257AB70038FCD4?OpenDocument&sub=1&sel=1&e=&print Official estimate] |- |81 |align=left|{{TON}} |{{convert|720|km2|0|disp=table}} |104,270 |{{convert|{{#expr: 104270/720 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |82 |align=left|{{FSM}} |{{convert|701|km2|0|disp=table}} |101,351 |{{convert|{{#expr: 101351/701 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |83 |align=left|{{GUA}} |{{convert|108,889|km2|0|disp=table}} |15,806,675 |{{convert|{{#expr: 15806675/108889 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 30, 2014 |align=left|[http://www.ine.gob.gt/index.php/estadisticas/tema-indicadores Annual Official estimate] |- |84 |{{data China|popdens}} |align=left|[http://data.stats.gov.cn/ Official population clock] |- |85 |align=left|''{{TKL}}'' ([[Zelenda Nû|ZN]]) |{{convert|10|km2|0|disp=table}} |1,411 |{{convert|{{#expr: 1411/10 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 18, 2011 |align=left|[http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/Tokelau/report.pdf Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120815034343/http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/Tokelau/report.pdf |date=2012-08-15 }} |- |86 |align=left|''{{AIA}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|96|km2|0|disp=table}} |13,452 |{{convert|{{#expr: 13452/96 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 11, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Anguilla.html Preliminary 2011 census result] |- |87 |align=left|{{CZE}} |{{convert|78,867|km2|0|disp=table}} |10,517,400 |{{convert|{{#expr: 10517400/78867 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2014 |align=left|[http://www.czso.cz/csu/csu.nsf/enginformace/coby061214.docx Quarterly official estimate] |- |88 |align=left|{{DNK}} |{{convert|43,098|km2|0|disp=table}} |5,639,719 |{{convert|{{#expr: 5639719/43098 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 1, 2014 |align=left|[http://www.statistikbanken.dk/FOLK1 Quarterly official estimate] |- |89 |align=left|{{THA}} |{{convert|513,120|km2|0|disp=table}} |65,926,261 |{{convert|{{#expr: 5634437/43098 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2014 |align=left|[http://web.nso.go.th/index.htm 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150925201333/http://web.nso.go.th/index.htm |date=2015-09-25 }} |- |90 |align=left|{{IDN}} |{{convert|1,904,569|km2|0|disp=table}} | 257,080,000 |{{convert|{{#expr: 257080000/1904569 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 11, 2015 |align=left|[http://www.bi.go.id/sdds/series/pop/index_pop.asp Official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225211724/http://www.bi.go.id/sdds/series/pop/index_pop.asp%20 |date=2018-12-25 }} |- |91 |align=left|{{POL}} |{{convert|312,685|km2|0|disp=table}} |38,496,000 |{{convert|{{#expr: 38496000/312685 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2013 |align=left|[http://stat.gov.pl/en/basic-data Official estimate] |- |92 |align=left|{{CPV}} |{{convert|4,033|km2|0|disp=table}} |491,875 |{{convert|{{#expr: 491875/4033 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 16, 2010 |align=left|[http://www.ine.cv/actualise/dadostat/files/7ba5fbd5-bf0a-4faf-a734-0495ba9f80f0evolução%20da%20população%20residente%20em%20cabo%20verde,%201900%20-2010.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121003130545/http://www.ine.cv/actualise/dadostat/files/7ba5fbd5-bf0a-4faf-a734-0495ba9f80f0evolu%C3%A7%C3%A3o%20da%20popula%C3%A7%C3%A3o%20residente%20em%20cabo%20verde%2C%201900%20-2010.pdf |date=2012-10-03 }} |- |93 |align=left|{{MWI}} |{{convert|118,484|km2|0|disp=table}} |14,388,600 |{{convert|{{#expr: 14388600/118484 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Malawi.html Official estimate] |- |94 |align=left|''{{MNP}}'' ([[Dewletên Yekbûyî|DYA]]) |{{convert|457|km2|0|disp=table}} |53,883 |{{convert|{{#expr: 53883/457 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2010 |align=left|[http://www.census.gov/newsroom/releases/archives/2010_census/cb11-cn178.html Final 2010 census result] |- |95 |align=left|{{FRA}} |{{convert|543,965|km2|0|disp=table}} |66,644,000 |{{convert|{{#expr: 64149000/543965 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |February, 2016 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/bases-de-donnees/bsweb/serie.asp?idbank=001641607 Monthly official estimate] |- |96 |align=left|{{SYR}} |{{convert|185,180|km2|0|disp=table}} |21,377,000 |{{convert|{{#expr: 21377000/185180 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Syria.html Official estimate] |- |97 |align=left|{{PRT}} |{{convert|92,090|km2|0|disp=table}} |10,562,178 |{{convert|{{#expr: 10562178/92090 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2011 |align=left|[http://www.ine.pt/scripts/flex_definitivos/Main.html Final 2011 census result] |- |98 |align=left|{{SVK}} |{{convert|49,036|km2|0|disp=table}} |5,410,728 |{{convert|{{#expr: 5410728/49036 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 31, 2013 |align=left|[http://portal.statistics.sk/showdoc.do?docid=68588 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170202031417/http://portal.statistics.sk/showdoc.do?docid=68588 |date=2017-02-02 }} |- |99 |align=left|{{TOG}} |{{convert|56,600|km2|0|disp=table}} |6,191,155 |{{convert|{{#expr: 6191155/56600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |November 6, 2010 |align=left|[http://www.stat-togo.org/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=14&&Itemid=56 Final 2010 census result] |- |100 |align=left|{{AZE}} |{{convert|86,600|km2|0|disp=table}} |9,477,100 |{{convert|{{#expr: 9477100/86600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2013 |align=left|[http://stat.gov.az/news/?id=2122 Official estimate] |- |101 |align=left|{{HUN}} |{{convert|93,029|km2|0|disp=table}} |9,877,365 |{{convert|{{#expr: 9877365/93029 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.ksh.hu/docs/eng/xstadat/xstadat_annual/i_wnt001b.html Annual official estimate] |- |102 |align=left|{{MDA}} |{{convert|33,843|km2|0|disp=table}} |3,559,500 |{{convert|{{#expr: 3559500/33843 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2012 |align=left|[http://www.statistica.md/category.php?l=ro&idc=103& Official estimate] |- |103 |align=left|{{GHA}} |{{convert|238,533|km2|0|disp=table}} |24,658,823 |{{convert|{{#expr: 24658823/238533 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 26, 2010 |align=left|[http://www.statsghana.gov.gh/docfiles/2010phc/2010_population_and_housing_census%28view_summary_of_final_results%29.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924105945/http://www.statsghana.gov.gh/docfiles/2010phc/2010_population_and_housing_census%28view_summary_of_final_results%29.pdf |date=2015-09-24 }} |- |104 |align=left|{{CUB}} |{{convert|109,886|km2|0|disp=table}} |11,163,934 |{{convert|{{#expr: 11163934/109886 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 15, 2012 |align=left|[http://www.one.cu/publicaciones/cepde/cpv2012/20121212cifraspreliminares/resultados%20preliminares.pdf Preliminary 2012 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130718202826/http://www.one.cu/publicaciones/cepde/cpv2012/20121212cifraspreliminares/resultados%20preliminares.pdf |date=2013-07-18 }} |- |105 |align=left|{{ARM}} |{{convert|29,743|km2|0|disp=table}} |3,024,100 |{{convert|{{#expr: 3024100/29743 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.armstat.am/en/?nid=126&id=11001 Official estimate] |- |106 |align=left|{{SVN}} |{{convert|20,273|km2|0|disp=table}} |{{formatnum: {{#expr: 2058821+8*{{Age in days|2013|1|1}} round 0}}}} |{{formatnum: {{#expr: (2058821+8*{{Age in days|2013|1|1}})/20273 round 0}}}} |{{formatnum: {{#expr: (2058821+8*{{Age in days|2013|1|1}})/7827 round 0}}}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.stat.si/eng/tema_demografsko_prebivalstvo.asp Official population clock] |- |107 |align=left|{{AUT}} |{{convert|83,879|km2|0|disp=table}} |8,572,895 |{{convert|{{#expr: 8572895/83879 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 1, 2014 |align=left|[http://www.statistik.at/web_de/presse/075280 Official quarterly estimate] |- |108 |align=left|{{TUR}} |{{convert|783,562|km2|0|disp=table}} |78,741,053 |{{convert|{{#expr: 78741053/769604 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2015 |align=left|[http://www.turkstat.gov.tr/Start.do Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171108091816/http://www.turkstat.gov.tr/Start.do |date=2017-11-08 }} |- |109 |align=left|{{UAE}} |{{convert|83,600|km2|0|disp=table}} |8,264,070 |{{convert|{{#expr: 8264070/83600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2010 |align=left|[http://www.uaestatistics.gov.ae/ReportPDF/Population%20Estimates%202006%20-%202010.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131008044353/http://www.uaestatistics.gov.ae/ReportPDF/Population%20Estimates%202006%20-%202010.pdf |date=2013-10-08 }} |- |110 |align=left|{{ALB}} |{{convert|28,703|km2|0|disp=table}} |2,821,977 |{{convert|{{#expr: 2821977/28703 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 1, 2011 |align=left|[http://www.instat.gov.al/media/177354/main_results__population_and_housing_census_2011.pdf 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141114073838/http://www.instat.gov.al/media/177354/main_results__population_and_housing_census_2011.pdf |date=2014-11-14 }} |- |111 |align=left|{{DMA}} |{{convert|739|km2|0|disp=table}} |71,293 |{{convert|{{#expr: 71293/739 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 14, 2011 |align=left|[http://www.dominica.gov.dm/cms/files/2011_census_report.pdf Preliminary 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190608104411/http://www.dominica.gov.dm/cms/files/2011_census_report.pdf |date=2019-06-08 }} |- |112 |align=left|{{ESP}} |{{convert|505,990|km2|0|disp=table}} |46,439,864 |{{convert|{{#expr: 46439864/505990 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2015 |align=left|[http://www.ine.es/en/welcome.shtml Official estimate] |- |113 |align=left|{{SRB}} |{{convert|77,474|km2|0|disp=table}} |7,146,759 |{{convert|{{#expr: 7146759/77474 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://webrzs.stat.gov.rs/WebSite/Public/PageView.aspx?pKey=2 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151225081855/http://webrzs.stat.gov.rs/WebSite/Public/PageView.aspx?pKey=2 |date=2015-12-25 }} |- |114 |align=left|{{BEN}} |{{convert|112,622|km2|0|disp=table}} |10,323,000 |{{convert|{{#expr: 10323000/112622 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |115 |align=left|{{CRI}} |{{convert|51,100|km2|0|disp=table}} |4,667,096 |{{convert|{{#expr: 4667096/51100 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.inec.go.cr/Web/Home/pagPrincipal.aspx Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120327062704/http://www.inec.go.cr/Web/Home/pagPrincipal.aspx |date=2012-03-27 }} |- |116 |align=left|{{MAS}} |{{convert|330,803|km2|0|disp=table}} |{{formatnum: {{#expr: 28334.135+1.321*{{Age in days|2010|7|6}} round 0}}000}} |{{formatnum: {{#expr: (28334135+1321*{{Age in days|2010|7|6}})/330803 round 0}}}} |{{formatnum: {{#expr: (28334135+1321*{{Age in days|2010|7|6}})/127724 round 0}}}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.statistics.gov.my/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=213&lang=en Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131205145703/http://www.statistics.gov.my/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=213&lang=en |date=2013-12-05 }} |- |117 |align=left|{{TRNC}} |{{convert|3355|km2|0|disp=table}} |313,626 |{{convert|{{#expr: 313626/3355 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2014 |align=left|[http://www.devplan.org/Ecosos/BOOK/SEG-2014.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160108225108/http://www.devplan.org/Ecosos/BOOK/SEG-2014.pdf |date=2016-01-08 }} |- |118 |{{data Egypt|popdens}} |align=left|[http://www.capmas.gov.eg Official population clock] |- |119 |align=left|{{SLE}} |{{convert|71,740|km2|0|disp=table}} |6,092,000 |{{convert|{{#expr: 6092000/71740 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |120 |align=left|{{ROM}} |{{convert|238,391|km2|0|disp=table}} |20,121,641 |{{convert|{{#expr: 20121641/238391 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 20, 2011 |align=left|[http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130717125951/http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf |date=2013-07-17 }} |- |121 |align=left|{{KHM}} |{{convert|181,035|km2|0|disp=table}} |15,184,116 |{{convert|{{#expr: 15184116/181035 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.stat.go.jp/info/meetings/cambodia/pdf/rp12_ch10.pdf Official annual projection] |- |122 |align=left|{{GRE}} |{{convert|131,957|km2|0|disp=table}} |11,123,034 |{{convert|{{#expr: 11123034/131957 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tps00001&plugin=1 Official estimate] |- |123 |align=left|{{ETH}} |{{convert|1,063,652|km2|0|disp=table}} |87,952,991 |{{convert|{{#expr: 87952991/1063652 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.csa.gov.et/images/general/news/pop_pro_wer_2014-2017 Official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151017033609/http://www.csa.gov.et/images/general/news/pop_pro_wer_2014-2017 |date=2015-10-17 }} |- |124 |align=left|{{IRQ}} |{{convert|434,128|km2|0|disp=table}} |36,004,552 |{{convert|{{#expr: 36004552/434128 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.mofamission.gov.iq/nld/ab/articledisplay.aspx?gid=1&id=14075 Annual official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140208014232/http://www.mofamission.gov.iq/ |date=2014-02-08 }} |- |125 |align=left|{{MKD}} |{{convert|25,713|km2|0|disp=table}} |2,062,294 |{{convert|{{#expr: 2062294/25713 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://www.stat.gov.mk/OblastOpsto_en.aspx?id=2 Official estimate] |- |126 |align=left|{{KEN}} |{{convert|581,834|km2|0|disp=table}} |45,546,000 |{{convert|{{#expr: 45546000/581834 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|UN projection |- |127 |align=left|{{MYA}} |{{convert|676,577|km2|0|disp=table}} |51,419,420 |{{convert|{{#expr: 51419420/676577 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 29, 2014 |align=left|[http://www.straitstimes.com/news/asia/east-asia/story/myanmar-census-shows-population-9-million-fewer-estimated-20140830 Preliminary 2014 census result] |- |128 |align=left|{{CRO}} |{{convert|56,542|km2|0|disp=table}} |4,290,612 |{{convert|{{#expr: 4290612/56542 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 31, 2011 |align=left|[http://www.dzs.hr/default_e.htm 2011 census result] |- |129 |align=left|''{{PYF}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|3,521|km2|0|disp=table}} |268,270 |{{convert|{{#expr: 268270/3521 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 22, 2012 |align=left|[http://www.ispf.pf/Libraries/RP2012/Premiers_résultats_population_légale.sflb.ashx Preliminary 2012 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140221193409/http://www.ispf.pf/Libraries/RP2012/Premiers_r%C3%A9sultats_population_l%C3%A9gale.sflb.ashx |date=2014-02-21 }} |- |130 |align=left|{{HON}} |{{convert|112,492|km2|0|disp=table}} |8,385,072 |{{convert|{{#expr: 8385072/112492 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ine.gob.hn/drupal/node/205 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101017031001/http://www.ine.gob.hn/drupal/node/205 |date=2010-10-17 }} |- |131 |align=left|{{UKR}}<ref>Includes [[Qirim]] and [[Sevastopol]].</ref> |{{convert|603,628|km2|0|disp=table}} |45,377,581 |{{convert|{{#expr: 45377581/603628 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2014 |align=left|[http://www.ukrstat.gov.ua/operativ/operativ2014/ds/kn/kn_e/kn0414_e.html Monthly official estimate] |- |132 |align=left|{{BIH}} |{{convert|51,209|km2|0|disp=table}} |3,531,159 |{{convert|{{#expr: 3531159/51209 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 30, 2013 |align=left|[http://www.popis2013.ba/popis2013/doc/Popis2013prvoIzdanje.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171224103940/http://www.popis2013.ba/popis2013/doc/Popis2013prvoIzdanje.pdf |date=2017-12-24 }} |- |133 |{{data Morocco|popdens}} |align=left|[http://www.hcp.ma Official population clock] |- |134 |{{data Jordan|popdens}} |align=left|[http://www.dos.gov.jo/dos_home_e/main/index.htm Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120117225318/http://www.dos.gov.jo/dos_home_e/main/index.htm |date=2012-01-17 }} |- |135 |align=left|{{CIV}} |{{convert|322,921|km2|0|disp=table}} |23,202,000 |{{convert|{{#expr: 23202000/322921 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ins.ci/n Official estimate] |- |136 |align=left|{{SWZ}} |{{convert|17,364|km2|0|disp=table}} |1,250,000 |{{convert|{{#expr: 1250000/17364 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |137 |align=left|{{TLS}} |{{convert|14,919|km2|0|disp=table}} |1,066,409 |{{convert|{{#expr: 1066409/14919 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 11, 2010 |align=left|[http://dne.mof.gov.tl Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120816060817/http://dne.mof.gov.tl/ |date=2012-08-16 }} |- |138 |align=left|{{SEN}} |{{convert|196,722|km2|0|disp=table}} |14,799,859 |{{convert|{{#expr: 14799859/196722 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2016 |align=left|[http://www.ansd.sn/senegal_indicateurs.html Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120117060113/http://www.ansd.sn/senegal_indicateurs.html |date=2012-01-17 }} |- |139 |align=left|{{UZB}} |{{convert|444,103|km2|0|disp=table}} |30,492,800 |{{convert|{{#expr: 30492800/444103 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.stat.uz/demographic Official estimate] {{Webarchive|url=https://archive.is/20140723223303/http://www.stat.uz/demographic |date=2014-07-23 }} |- |140 |align=left|{{LES}} |{{convert|30,355|km2|0|disp=table}} |2,074,000 |{{convert|{{#expr: 2074000/30355 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |141 |align=left|{{BRU}} |{{convert|5,765|km2|0|disp=table}} |393,162 |{{convert|{{#expr: 393162/5765 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 20, 2011 |align=left|[http://www.depd.gov.bn/projects/BPP/Preliminary%20Report%20of%20BPP%202011_updated_20Feb2012.pdf Preliminary 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121010121333/http://www.depd.gov.bn/projects/BPP/Preliminary%20Report%20of%20BPP%202011_updated_20Feb2012.pdf |date=2012-10-10 }} |- |142 |align=left|{{IRL}} |{{convert|70,273|km2|0|disp=table}} |4,757,976 |{{convert|{{#expr: 4757976/70273 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 2016 |align=left|[http://www.cso.ie/en/releasesandpublications/ep/p-cpr/censusofpopulation2016-preliminaryresults/ Official census figures] |- |143 |align=left|{{SAM}} |{{convert|2,831|km2|0|disp=table}} |187,820 |{{convert|{{#expr: 187820/2831 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |November 7, 2011 |align=left|[http://www.sbs.gov.ws Final 2011 census result] |- |144 |align=left|{{TUN}} |{{convert|163,610|km2|0|disp=table}} |10,777,500 |{{convert|{{#expr: 10777500/163610 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2012 |align=left|[http://www.ins.nat.tn/indexfr.php Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201117075430/http://www.ins.nat.tn/indexfr.php |date=2020-11-17 }} |- |145 |align=left|{{BUL}} |{{convert|111,002|km2|0|disp=table}} |7,153,784 |{{convert|{{#expr: 7153784/111002 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2015 |align=left|[http://www.nsi.bg/bg/node/14154] |- |146 |align=left|''{{BES}}'' ([[Holenda]]) |{{convert|322|km2|0|disp=table}} |21,133 |{{convert|{{#expr: 21133/322 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/NedAntillen.html Official estimate] |- |147 |align=left|''{{NFK}}'' ([[Awistralya]]) |{{convert|35|km2|0|disp=table}} |2,302 |{{convert|{{#expr: 2302/35 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 9, 2011 |align=left|[http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/Norfolk_Island/report.pdf 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303200110/http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/Norfolk_Island/report.pdf |date=2016-03-03 }} |- |148 |align=left|{{GEO}} |{{convert|69,700|km2|0|disp=table}} |4,490,500 |{{convert|{{#expr: 4490500/69700 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=152&lang=eng Official estimate] |- |149 |align=left|{{BFA}} |{{convert|270,764|km2|0|disp=table}} |17,322,796 |{{convert|{{#expr: 17322796/270764 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.insd.bf/fr Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120814084502/http://www.insd.bf/fr |date=2012-08-14 }} |- |150 |align=left|''{{TCA}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|497|km2|0|disp=table}} |31,458 |{{convert|{{#expr: 31458/497 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 25, 2012 |align=left|[http://www.citypopulation.de/TurksCaicos.html 2012 census result] |- |151 |align=left|''{{COK}}'' ([[Zelenda Nû|ZN]]) |{{convert|237|km2|0|disp=table}} |14,974 |{{convert|{{#expr: 14974/237 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 1, 2011 |align=left|[http://www.mfem.gov.ck/docs/Stats/2012/Census/2011%20Cook%20Islands%20Population%20Census%20Report.pdf Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502230514/http://www.mfem.gov.ck/docs/Stats/2012/Census/2011%20Cook%20Islands%20Population%20Census%20Report.pdf |date=2013-05-02 }} |- |152 |align=left|{{ECU}} |{{convert|255,595|km2|0|disp=table}} |{{formatnum: {{#expr: 150000+6.95*{{Age in days|2011|6|15}} round 0}}00}} |{{formatnum: {{#expr: (15000000+695*{{Age in days|2011|6|15}})/255595 round 0}}}} |{{formatnum: {{#expr: (15000000+695*{{Age in days|2011|6|15}})/98686 round 0}}}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.inec.gob.ec/proyecciones_poblacionales/relojnew.swf Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130121131641/http://www.inec.gob.ec/proyecciones_poblacionales/relojnew.swf |date=2013-01-21 }} |- |153 |align=left|{{MEX}} |{{convert|1,967,138|km2|0|disp=table}} |119,713,203 |{{convert|{{#expr: 119713203/1967138 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.conapo.gob.mx/es/CONAPO/Proyecciones Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130807091233/http://www.conapo.gob.mx/es/CONAPO/Proyecciones |date=2013-08-07 }} |- |154 |align=left|{{GNQ}} |{{convert|28,051|km2|0|disp=table}} |1,622,000 |{{convert|{{#expr: 1622000/28051 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2010 |align=left|[http://www.guineaecuatorialpress.com/estadistica.php Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190107063158/https://www.guineaecuatorialpress.com/404.shtml |date=2019-01-07 }} |- |155 |align=left|{{TJK}} |{{convert|143,100|km2|0|disp=table}} |8,160,000 |{{convert|{{#expr: 8160000/143100 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.stat.tj/en Official estimate] |- |156 |align=left|{{YEM}} |{{convert|455,000|km2|0|disp=table}} |24,527,000 |{{convert|{{#expr: 24527000/455000 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.cso-yemen.org/content.php?lng=arabic&id=553 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150923211602/http://www.cso-yemen.org/content.php?lng=arabic&id=553 |date=2015-09-23 }} |- |157 |align=left|{{ERI}} |{{convert|121,100|km2|0|disp=table}} |6,333,000 |{{convert|{{#expr: 6333000/121100 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |158 |align=left|{{TAN}} |{{convert|883,749|km2|0|disp=table}} |44,928,923 |{{convert|{{#expr: 44928923/883749 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 26, 2012 |align=left|[http://www.nbs.go.tz/sensa/PDF/Census%20General%20Report%20-%2029%20March%202013_Combined_Final%20for%20Printing.pdf 2012 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502230453/http://www.nbs.go.tz/sensa/PDF/Census%20General%20Report%20-%2029%20March%202013_Combined_Final%20for%20Printing.pdf |date=2013-05-02 }} |- |159 |align=left|{{NIC}} |{{convert|121,428|km2|0|disp=table}} |6,071,045 |{{convert|{{#expr: 6071045/121428 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 30, 2012 |align=left|[http://www.inide.gob.ni/estadisticas/Cifras%20municipales%20año%202012%20INIDE.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502230512/http://www.inide.gob.ni/estadisticas/Cifras%20municipales%20a%C3%B1o%202012%20INIDE.pdf |date=2013-05-02 }} |- |160 |align=left|''{{MSR}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|102|km2|0|disp=table}} |4,922 |{{convert|{{#expr: 4922/102 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 12, 2011 |align=left|[http://www.gov.ms/wp-content/uploads/2011/02/Montserrat-At-A-Glance.pdf 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190403071254/http://www.gov.ms/wp-content/uploads/2011/02/Montserrat-At-A-Glance.pdf |date=2019-04-03 }} |- |161 |align=left|''{{WLF}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|274|km2|0|disp=table}} |13,135 |{{convert|{{#expr: 13135/274 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |162 |{{data Iran|popdens}} |align=left|[http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=133 Official population clock] |- |163 |align=left|{{FIJ}} |{{convert|18,333|km2|0|disp=table}} |858,038 |{{convert|{{#expr: 858038/18333 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2012 |align=left|[http://www.statsfiji.gov.fj/Key%20Stats/Population/1.2%20pop%20by%20ethnicity.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111113144319/http://www.statsfiji.gov.fj/Key%20Stats/Population/1.2%20pop%20by%20ethnicity.pdf |date=2011-11-13 }} |- |164 |align=left|{{PAN}} |{{convert|74,177|km2|0|disp=table}} |3,405,813 |{{convert|{{#expr: 3405813/74177 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 16, 2010 |align=left|[http://www.censos2010.gob.pa/Resultados/cuadros.aspx Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110307170158/http://www.censos2010.gob.pa/Resultados/Cuadros.aspx |date=2011-03-07 }} |- |165 |align=left|{{BLR}} |{{convert|207,600|km2|0|disp=table}} |9,469,200 |{{convert|{{#expr: 9469200/207600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://belstat.gov.by/en/ofitsialnaya-statistika/otrasli-statistiki/naselenie/demografiya_2/current-data/demographic-situation-in-Half-Year-2014 Quarterly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140729023401/http://belstat.gov.by/en/ofitsialnaya-statistika/otrasli-statistiki/naselenie/demografiya_2/current-data/demographic-situation-in-Half-Year-2014/ |date=2014-07-29 }} |- |166 |align=left|{{LIT}} |{{convert|65,300|km2|0|disp=table}} |2,944,459 |{{convert|{{#expr: 2944459/65300 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://db1.stat.gov.lt/statbank/selectvarval/saveselections.asp?MainTable=M3010101&PLanguage=1&TableStyle=&Buttons=&PXSId=7743&IQY=&TC=&ST=ST&rvar0=&rvar1=&rvar2=&rvar3=&rvar4=&rvar5=&rvar6=&rvar7=&rvar8=&rvar9=&rvar10=&rvar11=&rvar12=&rvar13=&rvar14= Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100819130935/http://db1.stat.gov.lt/statbank/selectvarval/saveselections.asp?MainTable=M3010101&PLanguage=1&TableStyle=&Buttons=&PXSId=7743&IQY=&TC=&ST=ST&rvar0=&rvar1=&rvar2=&rvar3=&rvar4=&rvar5=&rvar6=&rvar7=&rvar8=&rvar9=&rvar10=&rvar11=&rvar12=&rvar13=&rvar14= |date=2010-08-19 }} |- |167 |align=left|{{MNE}} |{{convert|13,812|km2|0|disp=table}} |620,029 |{{convert|{{#expr: 620029/13812 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2011 |align=left|[http://www.monstat.org/userfiles/file/popis2011/saopstenje/saopstenje%281%29.pdf Final 2011 census result] |- |168 |align=left|{{CMR}} |{{convert|466,050|km2|0|disp=table}} |20,386,799 |{{convert|{{#expr: 20386799/466050 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.stat.cm/downloads/annuaire/2012/Annuaire-2012-chapitre-4.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180517031000/http://www.stat.cm/downloads/annuaire/2012/Annuaire-2012-chapitre-4.pdf |date=2018-05-17 }} |- |169 |align=left|{{GUI}} |{{convert|245,857|km2|0|disp=table}} |10,628,972 |{{convert|{{#expr: 10628972/245857 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2015 |align=left|[http://www.stat-guinee.org Official estimate] |- |170 |align=left|{{RSA}} |{{convert|1,220,813|km2|0|disp=table}} |52,981,991 |{{convert|{{#expr: 52981991/1220813 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022013.pdf Official estimate] |- |171 |align=left|{{PLW}} |{{convert|488|km2|0|disp=table}} |20,901 |{{convert|{{#expr: 20901/488 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |172 |align=left|{{GNB}} |{{convert|36,125|km2|0|disp=table}} |1,520,830 |{{convert|{{#expr: 1520830/36125 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 1, 2009 |align=left|[http://www.stat-guinebissau.com Final 2009 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110203014233/http://www.stat-guinebissau.com/ |date=2011-02-03 }} |- |173 |{{data Colombia|popdens}} |align=left|[http://www.dane.gov.co/reloj/reloj_animado.php Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120114091321/http://www.dane.gov.co/reloj/reloj_animado.php |date=2012-01-14 }} |- |174 |align=left|{{AFG}} |{{convert|645,807|km2|0|disp=table}} |25,500,100 |{{convert|{{#expr: 25500100/645807 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2013 |align=left|[http://cso.gov.af/Content/files/Settled%20Population%20by%20Civil%20Division,.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120918003706/http://cso.gov.af/Content/files/Settled%20Population%20by%20Civil%20Division,.pdf |date=2012-09-18 }} |- |175 |align=left|''{{CCK}}'' ([[Awistralya]]) |{{convert|14|km2|0|disp=table}} |550 |{{convert|{{#expr: 550/14 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 9, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Australia-Agglo.html 2011 census result] |- |176 |align=left|{{DJI}} |{{convert|23,000|km2|0|disp=table}} |864,618 |{{convert|{{#expr: 864618/23000 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2011 |align=left|[http://www.ministere-finances.dj/Annuaire2012Ver02102012-Correct3.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304053048/http://www.ministere-finances.dj/Annuaire2012Ver02102012-Correct3.pdf |date=2016-03-04 }} |- |177 |align=left|{{LBR}} |{{convert|97,036|km2|0|disp=table}} |3,476,608 |{{convert|{{#expr: 3476608/97036 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2008 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Liberia.html Final 2008 census result] |- |178 |align=left|{{MDG}} |{{convert|587,041|km2|0|disp=table}} |20,696,070 |{{convert|{{#expr: 20696070/587041 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2011 |align=left|[http://www.instat.mg/index.php?option=com_content&view=article&id=33&Itemid=56 Official estimate] |- |179 |align=left|''{{SHN}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|122|km2|0|disp=table}} |4,255 |{{convert|{{#expr: 4255/122 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |February 10, 2008 |align=left|[http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/Saint_Helena/Saint_Helena.pdf Preliminary 2008 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140629183023/http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/Saint_Helena/Saint_Helena.pdf |date=2014-06-29 }} |- |180 |align=left|''{{FRO}}'' ([[Danîmarka]]) |{{convert|1,399|km2|0|disp=table}} |48,244 |{{convert|{{#expr: 48244/1399 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2013 |align=left|[http://www.hagstova.fo/portal/page/portal/HAGSTOVAN/Statistics_%20Faroe_Islands Monthly official estimate] |- |181 |align=left|{{ZIM}} |{{convert|390,757|km2|0|disp=table}} |12,973,808 |{{convert|{{#expr: 12973808/390757 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 17, 2012 |align=left|[http://www.zimstat.co.zw/dmdocuments/CensusPreliminary2012.pdf Preliminary 2012 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130903060905/http://www.zimstat.co.zw/dmdocuments/CensusPreliminary2012.pdf |date=2013-09-03 }} |- |182 |{{data United States|Popdens}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock Official population clock] |- |183 |align=left|{{VEN}} |{{convert|916,445|km2|0|disp=table}} |28,946,101 |{{convert|{{#expr: 28946101/916445 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 30, 2011 |align=left|[http://www.ine.gob.ve/index.php?option=com_content&view=article&id=473:para-el-30102011-28946101-total-preliminar-de-personas-en-venezuela&catid=121:censo-2011 Preliminary 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131002094142/http://www.ine.gob.ve/index.php?option=com_content&view=article&id=473:para-el-30102011-28946101-total-preliminar-de-personas-en-venezuela&catid=121:censo-2011 |date=2013-10-02 }} |- |184 |align=left|{{LAT}} |{{convert|64,562|km2|0|disp=table}} |2,005,200 |{{convert|{{#expr: 2005200/64562 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.csb.gov.lv/en/statistikas-temas/population-key-indicators-30624.html Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130628214416/http://www.csb.gov.lv/en/statistikas-temas/population-key-indicators-30624.html |date=2013-06-28 }} |- |185 |align=left|{{MOZ}} |{{convert|799,380|km2|0|disp=table}} |23,700,715 |{{convert|{{#expr: 23700715/799380 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ine.gov.mz/Dashboards.aspx Official estimate] |- |186 |align=left|{{COD}} |{{convert|2,345,095|km2|0|disp=table}} |69,360,000 |{{convert|{{#expr: 69360000/2345095 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|UN projection |- |187 |align=left|{{KGZ}} |{{convert|199,945|km2|0|disp=table}} |5,895,100 |{{convert|{{#expr: 5895100/199945 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |2015 |align=left|[http://www.stat.kg/media/statisticsoperational/8095e2a8-5228-4645-90e5-4ee025605225.xls Official estimate] |- |188 |align=left|{{EST}} |{{convert|45,339|km2|0|disp=table}} |1,313,271 |{{convert|{{#expr: 1313271/45339 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2015 |align=left|[http://www.stat.ee/main-indicators Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121123153505/http://www.stat.ee/main-indicators |date=2012-11-23 }} |- |189 |align=left|{{LAO}} |{{convert|236,800|km2|0|disp=table}} |6,580,800 |{{convert|{{#expr: 6580800/236800 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.nsc.gov.la/Statistics/Selected%20Statistics/Population.htm Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120517150036/http://www.nsc.gov.la/Statistics/Selected%20Statistics/Population.htm |date=2012-05-17 }} |- |190 |align=left|{{BHS}} |{{convert|13,940|km2|0|disp=table}} |351,461 |{{convert|{{#expr: 351461/13940 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |May 3, 2010 |align=left|[http://statistics.bahamas.gov.bs/download/056411800.pdf Final 2010 census result]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} |- |191 |align=left|''{{SPM}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|242|km2|0|disp=table}} |6,081 |{{convert|{{#expr: 6081/242 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/france-departements.asp?annee=2010 Official estimate] |- |192 |align=left|{{BRA}} |{{convert|8,515,767|km2|0|disp=table}} |202,768,562 |{{convert|{{#expr: 202768562/8515767 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[ftp://ftp.ibge.gov.br/Estimativas_de_Populacao/Estimativas_2014/estimativa_dou_2014.pdf Official estimate] |- |193 |align=left|{{PER}} |{{convert|1,285,216|km2|0|disp=table}} |30,475,144 |{{convert|{{#expr: 30475144/1285216 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |June 30, 2013 |align=left|[http://www.inei.gob.pe/biblioineipub/bancopub/Est/Lib0842/cap03.htm Official estimate] |- |194 |align=left|{{CHL}} |{{convert|756,096|km2|0|disp=table}} |16,634,603 |{{convert|{{#expr: 16634603/756096 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |April 9, 2012 |align=left|[http://www.censo.cl/contenido/sintesis_resultados_censo_2012.pdf Final 2012 census result]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} |- |195 |align=left|{{VAN}} |{{convert|12,190|km2|0|disp=table}} |264,652 |{{convert|{{#expr: 264652/12190 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |196 |align=left|{{SWE}} |{{convert|449,964|km2|0|disp=table}} |9,884,285 |{{convert|{{#expr: 9884285/449964 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |April 30, 2016 |align=left|[http://www.scb.se/en_/Finding-statistics/Statistics-by-subject-area/Population/Population-composition/Population-statistics Monthly official estimate] |- |197 |align=left|{{BTN}} |{{convert|38,394|km2|0|disp=table}} |{{formatnum: {{#expr: 720000+36*{{Age in days|2012|4|16}} round 0}}}} |{{formatnum: {{#expr: (720000+36*{{Age in days|2012|4|16}})/38394 round 1}}}} |{{formatnum: {{#expr: (720000+36*{{Age in days|2012|4|16}})/14824 round 0}}}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.nsb.gov.bt/main/main.php#&slider1=1 Official population clock]{{Mirin girêdan|date=February 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} |- |198 |align=left|{{URU}} |{{convert|176,215|km2|0|disp=table}} |3,286,314 |{{convert|{{#expr: 3286314/176215 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |September 30, 2011 |align=left|[http://www.ine.gub.uy/censos2011/index.html Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120112153208/http://www.ine.gub.uy/censos2011/index.html |date=2012-01-12 }} |- |199 |align=left|''{{ALA}}'' ([[Fînlenda]]) |{{convert|1,552|km2|0|disp=table}} |28,502 |{{convert|{{#expr: 28502/1552 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://www.asub.ax/start.con?iLan=2 Official estimate] |- |200 |align=left|{{SOL}} |{{convert|28,370|km2|0|disp=table}} |515,870 |{{convert|{{#expr: 515870/28370 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |November 23, 2009 |align=left|[http://www.spc.int/prism/solomons 2009 census result] |- |201 |align=left|{{FIN}} |{{convert|338,424|km2|0|disp=table}} |5,489,057 |{{convert|{{#expr: 5489057/338424 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |October 13, 2015 |align=left|[http://vrk.fi/default.aspx?site=4&docid=85 Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151002005827/http://vrk.fi/default.aspx?site=4&docid=85 |date=2015-10-02 }} |- |202 |align=left|{{SSD}} |{{convert|644,329|km2|0|disp=table}} |11,296,000 |{{convert|{{#expr: 11296000/644329 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |203 |align=left|{{ZAM}} |{{convert|752,612|km2|0|disp=table}} |13,092,666 |{{convert|{{#expr: 13092666/752612 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |October 16, 2010 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Zambia.html Final 2010 census result] |- |204 |align=left|{{SDN}} |{{convert|1,839,542|km2|0|disp=table}} |30,894,000 |{{convert|{{#expr: 30894000/1839542 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |April 22, 2008 |align=left|[http://southsudaninfo.net/wp-content/uploads/reference_library/reports/5th_sudan_census26_april_2009.pdf 2008 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130520025735/http://southsudaninfo.net/wp-content/uploads/reference_library/reports/5th_sudan_census26_april_2009.pdf |date=2013-05-20 }} |- |205 |{{data New Zealand|popdens}} |align=left|[http://www.stats.govt.nz/methods_and_services/population_clock.aspx Official population clock] |- |206 |align=left|{{ANG}} |{{convert|1,246,700|km2|0|disp=table}} |20,609,294 |{{convert|{{#expr: 20609294/1246700 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ine.gov.ao Official estimate] |- |207 |align=left|{{PAR}} |{{convert|406,752|km2|0|disp=table}} |6,672,631 |{{convert|{{#expr: 6672631/406752 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.dgeec.gov.py/sub_index/Pobreza/Paraguay%20Evolucion%20de%20la%20Poblacion%20Total%20Periodo%201950-2002%20Proyeccion%202012.pdf Official estimate] |- |208 |align=left|{{ALG}} |{{convert|2,381,741|km2|0|disp=table}} |38,700,000 |{{convert|{{#expr: 38700000/2381741 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.ons.dz/-Demographie-.html Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120306220607/http://www.ons.dz/-Demographie-.html |date=2012-03-06 }} |- |209 |align=left|{{NOR}} |{{convert|323,782|km2|0|disp=table}} |5,063,709 |{{convert|{{#expr: 5063709/323782 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |March 31, 2013 |align=left|[http://www.ssb.no/en/befolkning/statistikker/folkendrkv/kvartal Quarterly official estimate] |- |210 |align=left|{{PNG}} |{{convert|462,840|km2|0|disp=table}} |7,398,500 |{{convert|{{#expr: 7398500/462840 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdd/index.php/en/downloads/doc_download/736-population-datasheet-jan-2014 Annual official estimate] |- |211 |align=left|''{{CXR}}'' ([[Awistralya]]) |{{convert|137|km2|0|disp=table}} |2,072 |{{convert|{{#expr: 2072/137 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |August 9, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Australia-Agglo.html 2011 census result] |- |212 |align=left|{{SOM}} |{{convert|637,657|km2|0|disp=table}} |9,331,000 |{{convert|{{#expr: 9331000/637657 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2010 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Somalia.html Official estimate] |- |213 |align=left|{{NER}} |{{convert|1,186,408|km2|0|disp=table}} |17,129,076 |{{convert|{{#expr: 17129076/1186408 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |December 10, 2012 |align=left|[http://www.stat-niger.org/statistique/file/rgph2012.pdf Preliminary 2012 census result] |- |214 |align=left|{{ARG}} |{{convert|2,780,400|km2|0|disp=table}} |40,117,096 |{{convert|{{#expr: 40117096/2780400 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |October 27, 2010 |align=left|[http://www.indec.gov.ar/nuevaweb/cuadros/novedades/gacetilla_01_09_11.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924034527/http://www.indec.gov.ar/nuevaweb/cuadros/novedades/gacetilla_01_09_11.pdf |date=2015-09-24 }} |- |215 |align=left|{{BLZ}} |{{convert|22,965|km2|0|disp=table}} |324,528 |{{convert|{{#expr: 324528/22965 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |May 12, 2010 |align=left|[http://www.sib.org.bz/Portals/0/docs/publications/census/2010_Census_Report.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160127084833/http://www.sib.org.bz/Portals/0/docs/publications/census/2010_Census_Report.pdf |date=2016-01-27 }} |- |216 |align=left|{{SAU}} |{{convert|2,149,690|km2|0|disp=table}} |29,994,272 |{{convert|{{#expr: 29994272/2149690 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.cdsi.gov.sa/english Annual official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120919225542/http://www.cdsi.gov.sa/english/ |date=2012-09-19 }} |- |217 |align=left|''{{NCL}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|18,575|km2|0|disp=table}} |258,958 |{{convert|{{#expr: 258958/18575 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |218 |align=left|{{OMN}} |{{convert|309,500|km2|0|disp=table}} |4,183,841 |{{convert|{{#expr: 4183841/309500 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |June 9, 2015 |align=left|[http://www.ncsi.gov.om/NCSI_website Weekly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140530052708/http://www.ncsi.gov.om/NCSI_website |date=2014-05-30 }} |- |219 |align=left|{{COG}} |{{convert|342,000|km2|0|disp=table}} |4,448,000 |{{convert|{{#expr: 4448000/342000 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |220 |align=left|{{MLI}} |{{convert|1,248,574|km2|0|disp=table}} |14,528,662 |{{convert|{{#expr: 14528662/1248574 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2009 |align=left|[http://instat.gov.ml Final 2009 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120413171022/http://www.instat.gov.ml/ |date=2012-04-13 }} |- |221 |align=left|{{TKM}} |{{convert|491,210|km2|0|disp=table}} |5,240,000 |{{convert|{{#expr: 5240000/491210 round 1}}|/km2|1|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |222 |align=left|{{BOL}} |{{convert|1,098,581|km2|0|disp=table}} |10,389,913 |{{convert|{{#expr: 10389913/1098581 round 2}}|/km2|1|disp=table}} |November 21, 2012 |align=left|[http://www.ine.gob.bo/pdf/boletin/NP_2013_2.pdf Preliminary 2012 census result] |- |223 |align=left|{{CHA}} |{{convert|1,284,000|km2|0|disp=table}} |11,274,106 |{{convert|{{#expr: 11274106/1284000 round 2}}|/km2|1|disp=table}} |May 20, 2009 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Chad.html Preliminary 2009 census result] |- |224 |align=left|{{RUS}} |{{convert|17,098,242|km2|0|disp=table}} |143,975,923 |{{convert|{{#expr: 143975923/17098242 round 2}}|/km2|1|disp=table}} |January 1, 2015 |align=left|[http://www.gks.ru/bgd/free/B13_00/IssWWW.exe/Stg/dk11/8-0.htm Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140213200830/http://www.gks.ru/bgd/free/b13_00/IssWWW.exe/Stg/dk11/8-0.htm |date=2014-02-13 }} |- |225 |align=left|{{CAF}} |{{convert|622,436|km2|0|disp=table}} |4,616,000 |{{convert|{{#expr: 4616000/622436 round 2}}|/km2|1|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |226 |align=left|{{GAB}} |{{convert|267,667|km2|0|disp=table}} |1,672,000 |{{convert|{{#expr: 1672000/267667 round 2}}|/km2|1|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |227 |align=left|{{KAZ}} |{{convert|2,724,900|km2|0|disp=table}} |17,186,000 |{{convert|{{#expr: 17186000/2724900 round 2}}|/km2|0|disp=table}} |February 1, 2014 |align=left|[http://www.eng.stat.kz/Pages/default.aspx Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121113144920/http://www.eng.stat.kz/Pages/default.aspx |date=2012-11-13 }} |- |228 |align=left|''{{NIU}}'' ([[Zelenda Nû|ZN]]) |{{convert|261|km2|0|disp=table}} |1,613 |{{convert|{{#expr: 1613/261 round 2}}|/km2|1|disp=table}} |September 10, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Niue.html Final 2011 census result] |- |229 |align=left|{{GUY}} |{{convert|214,999|km2|0|disp=table}} |784,894 |{{convert|{{#expr: 784894/214999 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |2010 |align=left|[http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Guyana_Population_Projections_2005-2025.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170202031300/http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Guyana_Population_Projections_2005-2025.pdf |date=2017-02-02 }} |- |230 |{{data Canada|popdens}} |align=left|[http://www.statcan.gc.ca/start-debut-eng.html Official estimate] |- |231 |align=left|{{LBY}} |{{convert|1,770,060|km2|0|disp=table}} |6,244,174 |{{convert|{{#expr: 6202000/1770060 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |232 |align=left|{{BOT}} |{{convert|581,730|km2|0|disp=table}} |2,024,904 |{{convert|{{#expr: 2024904/581730 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |August 22, 2011 |align=left|[http://www.cso.gov.bw/media/2011%20Census%20_Alphabetical%20Index%20of%20Districts.pdf Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130525113252/http://www.cso.gov.bw/media/2011%20Census%20_Alphabetical%20Index%20of%20Districts.pdf |date=2013-05-25 }} |- |233 |align=left|{{MTN}} |{{convert|1,030,700|km2|0|disp=table}} |3,461,041 |{{convert|{{#expr: 3461041/1030700 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.ons.mr/doc/publication/Projectionpopulation.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150925151255/http://www.ons.mr/doc/publication/Projectionpopulation.pdf |date=2015-09-25 }} |- |234 |align=left|{{SUR}} |{{convert|163,820|km2|0|disp=table}} |534,189 |{{convert|{{#expr: 534189/163820 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |August 13, 2012 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Suriname.html Preliminary 2012 census result] |- |235 |align=left|{{ISL}} |{{convert|102,775|km2|0|disp=table}} |332,529 |{{convert|{{#expr: 332529/102775 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |January 1, 2016 |align=left|[http://www.statice.is Official estimate] |- |236 |{{data Australia|popdens}} |align=left|[http://www.abs.gov.au/ausstats/abs%40.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1647509ef7e25faaca2568a900154b63?OpenDocument Official estimate] |- |237 |align=left|''{{GUF}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|86,504|km2|0|disp=table}} |229,040 |{{convert|{{#expr: 229040/86504 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/france-regions.asp Official estimate] |- |238 |align=left|{{NAM}} |{{convert|825,118|km2|0|disp=table}} |2,113,077 |{{convert|{{#expr: 2113077/825118 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |August 28, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Namibia.html Final 2011 census result] |- |239 |align=left|[[Saharaya Rojava]]<ref>Administration is split between [[Morocco]] and the [[Sahrawi Arab Democratic Republic]], both of which claim the entire territory.</ref> |{{convert|252,120|km2|0|disp=table}} |567,000 |{{convert|{{#expr: 567000/252120 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |240 |align=left|{{MNG}} |{{convert|1,564,100|km2|0|disp=table}} |3,000,000 |{{convert|{{#expr: 3000000/1564100 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |January 24, 2015 |align=left|[http://www.infomongolia.com/ct/ci/6068 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924034911/http://www.infomongolia.com/ct/ci/6068 |date=2015-09-24 }} |- |241 |align=left|''{{PCN}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|47|km2|0|disp=table}} |56 |{{convert|{{#expr: 56/47 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Pitcairn.html 2013 census result] |- |242 |align=left|''{{FLK}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]])<ref>Islands claimed by [[Argentina]].</ref> |{{convert|12,173|km2|0|disp=table}} |2,563 |{{convert|{{#expr: 2563/12173 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |April 15, 2012 |align=left|[http://www.falklands.gov.fk/our-people 2012 census result] |- |243 |align=left|''{{SJM}}'' ([[Norwêc]]) |{{convert|61,399|km2|0|disp=table}} |2,655 |{{convert|{{#expr: 2655/61399 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |September 1, 2012 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Svalbard.html Official estimate] |- |244 |align=left|''{{GRL}}'' ([[Danîmarka]]) |{{convert|2,166,000|km2|0|disp=table}} |55,984 |{{convert|{{#expr: 55984/2166000 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |January 1, 2015 |align=left|[http://www.stat.gl/default.asp?lang=en Official estimate] |- !Helw.!!Welat (an jî herêmên girêdayî)!!Rûerd (km²)!!Rûerd (mi²)!!Gelhe!!Tîrbûn<br>(gel./km²)!!Tîrbûn<br>(gel./mi²)!!Dem!!class="unsortable"| Çavkaniya Gelhe |} ==Tabloya Duyemîn== {|class="wikitable sortable" style="text-align:right" !Helw.!!Welat (an jî herêmên girêdayî)!!Rûerd (km²)!!Rûerd (mi²)!!Gelhe!!Tîrbûn<br>(gel./km²)!!Tîrbûn<br>(gel./mi²)!!Dem!!class="unsortable"| Çavkaniya Gelhe |- |||align=left|{{noflag}}'''[[Tîrbûn#Tîrbûna Mirovî|Cîhan]]''' (tenê erd, derveyî [[Antarktîka]]) |{{convert|134940000|km2|disp=table}} |{{formatnum:{{worldpop}}}} |{{convert|{{#expr: {{worldpop}}/134940000 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock/ USCB's world population clock] |- ||| align=left|{{noflag}}'''[[Tîrbûn#Tîrbûna Mirovî|Cîhan]]''' (tenê erd) |{{convert|148940000|km2|disp=table}} |{{formatnum:{{worldpop}}}} |{{convert|{{#expr: {{worldpop}}/148940000 round 0 }}|/km2|0|disp=table}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock/ USCB's world population clock] |- |||align=left|{{noflag}}'''[[Tîrbûn#Tîrbûna Mirovî|Cîhan]]''' (bi av) |{{convert|510072000|km2|disp=table}} |{{formatnum:{{worldpop}}}} |{{convert|{{#expr: {{worldpop}}/510072000 round 0 }}|/km2|0|disp=table}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock/ USCB's world population clock] |- |1 |{{data Bangladesh|popdens}} |align=left|[http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110904045106/http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx |date=2011-09-04 }} |- |2 |align=left|{{TWN}}<ref>[[Political status of Taiwan|Partially recognized state]], claimed by the [[People's Republic of China]] as one of its [[Provinces of China|provinces]].</ref> |{{convert|36,191|km2|0|disp=table}} |23,392,036 |{{convert|{{#expr: 23392036/36191 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 30, 2014 |align=left|[http://eng.stat.gov.tw/point.asp?index=9 Monthly official estimate] |- |3 |align=left|{{KOR}} |{{convert|100,210|km2|0|disp=table}} |50,801,405 |{{convert|{{#expr: 50801405/100210 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2016 |align=left|[http://kosis.kr/nsportalStats/nsportalStats_0102Body.jsp?menuId=1&NUM=1 Annual official estimate] |- |4 |align=left|{{RWA}} |{{convert|25,314|km2|0|disp=table}} |11,262,564 |{{convert|{{#expr: 11262564/25314 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://statistics.gov.rw/ Annual official estimate] |- |5 |{{data Netherlands|popdens}} |align=left|[http://www.cbs.nl/en-GB/menu/themas/bevolking/cijfers/extra/bevolkingsteller.htm Official population clock] |- |6 |align=left|{{HAI}} |{{convert|27,065|km2|0|disp=table}} |10,911,819 |{{convert|{{#expr: 10911819/27065 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://www.ihsi.ht/pdf/projection/ProjectionsPopulation_Haiti_2007.pdf Official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150219001450/http://ihsi.ht/pdf/projection/ProjectionsPopulation_Haiti_2007.pdf |date=2015-02-19 }} |- |7 |{{data India|popdens}} |align=left|[http://www.indiastat.com/default.aspx India Population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151124035144/http://www.indiastat.com/Default.aspx |date=2015-11-24 }} |- |8 |{{data Israel|popdens}} |align=left|[http://cbs.gov.il/reader/?MIval=cw_usr_view_Folder&ID=141 Official population clock]<ref>Calculated based on average growth since last census</ref> |- |9 |align=left|{{BEL}} |{{convert|30,528|km2|0|disp=table}} |11,316,587 |{{convert|{{#expr: 11316587/30528 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 1, 2016 |align=left|[http://www.ibz.rrn.fgov.be/fileadmin/user_upload/nl/bev/statistieken/stat-1-1_n.pdf Monthly official estimate] |- |10 |align=left|{{BDI}} |{{convert|27,816|km2|0|disp=table}} |10,114,505 |{{convert|{{#expr: 10114505/27816 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2016 |align=left|[http://www.isteebu.bi/images/rapports/projection%20de%20la%20population%20bdi%202008-2030.pdf Official annual projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190403071528/http://www.isteebu.bi/images/rapports/projection%20de%20la%20population%20bdi%202008-2030.pdf |date=2019-04-03 }} |- |11 |{{Data Philippines|Popdens}} |align=left|[http://www.popcom.gov.ph Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190403061418/http://www.popcom.gov.ph/ |date=2019-04-03 }} |- |12 |align=left|{{JPN}} |{{convert|377,944|km2|0|disp=table}} |126,960,000 |{{convert|{{#expr: 126960000/377944 round 2}}|/km2|0|disp=table}} |June 1, 2016 |align=left|[http://www.stat.go.jp/english/data/jinsui/tsuki/index.htm Monthly official estimate] |- |13 |align=left|{{SRI}} |{{convert|65,610|km2|0|disp=table}} |20,277,597 |{{convert|{{#expr: 20277597/65610 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2012 |align=left|[http://www.statistics.gov.lk/PopHouSat/CPH2011/Pages/sm/CPH%202011_R1.pdf Preliminary 2012 census result] |- |14 |align=left|{{VNM}} |{{convert|331,212|km2|0|disp=table}} |88,780,000 |{{convert|{{#expr: 88780000/331212 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.gso.gov.vn/default_en.aspx?tabid=508&ItemID=13500 Official estimate] |- |15 |align=left|{{GBR}} |{{convert|242,910|km2|0|disp=table}} |64,105,700 |{{convert|{{#expr: 63705000/242910 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.ons.gov.uk/ons/dcp171778_367167.pdf Annual official estimate] |- |16 |{{data Pakistan|popdens}} |align=left|[http://www.census.gov.pk Official population clock]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225211657/http://www.census.gov.pk/%20 |date=2018-12-25 }} |- |17 |align=left|{{GER}} |{{convert|357,168|km2|0|disp=table}} |81,285,000 |{{convert|{{#expr: 81285000/357168 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://www.statistik-portal.de/Statistik-Portal/en/en_zs01_bund.asp Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924110018/http://www.statistik-portal.de/Statistik-Portal/en/en_zs01_bund.asp |date=2015-09-24 }} |- |18 |align=left|{{DOM}} |{{convert|47,875|km2|0|disp=table}} |10,528,000 |{{convert|{{#expr: 10528000/47875 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://esa.un.org/unpd/wpp/Publications/Files/Key_Findings_WPP_2015.pdf UN Projection] |- |19 |align=left|{{PRK}} |{{convert|122,762|km2|0|disp=table}} |25,155,000 |{{convert|{{#expr: 25155000/122762 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://esa.un.org/unpd/wpp/Publications/Files/Key_Findings_WPP_2015.pdf UN Projection] |- |20 |align=left|{{SUI}} |{{convert|41,285|km2|0|disp=table}} |8,341,600 |{{convert|{{#expr: 8341600/41285 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 31, 2016 |align=left|[http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/en/index/themen/01/02/blank/key/bevoelkerungsstand/01.html Quarterly provisional figure] |- |21 |align=left|{{ITA}} |{{convert|301,308|km2|0|disp=table}} |60,665,551 |{{convert|{{#expr: 60665551/301308 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2015 |align=left|[http://demo.istat.it/bilmens2015gen/index.html Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161103161813/http://demo.istat.it/bilmens2015gen/index.html |date=2016-11-03 }} |- |22 |align=left|{{NGA}} |{{convert|923,768|km2|0|disp=table}} |178,517,000 |{{convert|{{#expr: 178517000/923768 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|UN projection |- |23 |align=left|{{NPL}} |{{convert|147,181|km2|0|disp=table}} |26,494,504 |{{convert|{{#expr: 26494504/147181 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 22, 2011 |align=left|[http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/Major-Finding.pdf Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130717170017/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/Major-Finding.pdf |date=2013-07-17 }} |- |24 |align=left|{{UGA}} |{{convert|241,551|km2|0|disp=table}} |36,600,000 |{{convert|{{#expr: 36600000/241551 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.ubos.org/onlinefiles/uploads/ubos/statistical_abstracts/Statistical_Abstract_2014.pdf Annual official estimate] |- |25 |align=left|{{GUA}} |{{convert|108,889|km2|0|disp=table}} |15,806,675 |{{convert|{{#expr: 15806675/108889 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 30, 2014 |align=left|[http://www.ine.gob.gt/index.php/estadisticas/tema-indicadores Annual Official estimate] |- |26 |{{data China|popdens}} |align=left|[http://www.stats.gov.cn/english/pressrelease/t20130118_402867147.htm Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130121134454/http://www.stats.gov.cn/english/pressrelease/t20130118_402867147.htm |date=2013-01-21 }} |- |27 |align=left|{{IDN}} |{{convert|1,904,569|km2|0|disp=table}} | 257,080,000 |{{convert|{{#expr: 257080000/1904569 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 11, 2015 |align=left|[http://www.bi.go.id/sdds/series/pop/index_pop.asp Official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225211724/http://www.bi.go.id/sdds/series/pop/index_pop.asp%20 |date=2018-12-25 }} |- |28 |align=left|{{CZE}} |{{convert|78,867|km2|0|disp=table}} |10,517,400 |{{convert|{{#expr: 10517400/78867 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2014 |align=left|[http://www.czso.cz/csu/csu.nsf/enginformace/coby061214.docx Quarterly official estimate] |- |29 |align=left|{{THA}} |{{convert|513,120|km2|0|disp=table}} |65,926,261 |{{convert|{{#expr: 65926261/513120 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 1, 2010 |align=left|[http://web.nso.go.th/index.htm 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150925201333/http://web.nso.go.th/index.htm |date=2015-09-25 }} |- |30 |align=left|{{POL}} |{{convert|312,685|km2|0|disp=table}} |38,496,000 |{{convert|{{#expr: 38496000/312685 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2013 |align=left|[http://stat.gov.pl/en/basic-data Official estimate] |- |31 |align=left|{{MWI}} |{{convert|118,484|km2|0|disp=table}} |14,388,600 |{{convert|{{#expr: 14388600/118484 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Malawi.html Official estimate] |- |32 |align=left|{{FRA}} |{{convert|543,965|km2|0|disp=table}} |64,149,000 |{{convert|{{#expr: 64149000/543965 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 1, 2014 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/bases-de-donnees/bsweb/serie.asp?idbank=000436387 Monthly official estimate] |- |33 |align=left|{{SYR}} |{{convert|185,180|km2|0|disp=table}} |21,377,000 |{{convert|{{#expr: 21377000/185180 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Syria.html Official estimate] |- |34 |align=left|{{PRT}} |{{convert|92,090|km2|0|disp=table}} |10,562,178 |{{convert|{{#expr: 10562178/92090 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2011 |align=left|[http://www.ine.pt/scripts/flex_definitivos/Main.html Final 2011 census result] |- |35 |align=left|{{AZE}} |{{convert|86,600|km2|0|disp=table}} |9,477,100 |{{convert|{{#expr: 9477100/86600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2013 |align=left|[http://stat.gov.az/news/?id=2122 Official estimate] |- |36 |align=left|{{HUN}} |{{convert|93,029|km2|0|disp=table}} |9,879,000 |{{convert|{{#expr: 9879000/93029 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.ksh.hu/docs/eng/xstadat/xstadat_annual/i_wnt001b.html Annual official estimate] |- |37 |align=left|{{GHA}} |{{convert|238,533|km2|0|disp=table}} |24,658,823 |{{convert|{{#expr: 24658823/238533 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 26, 2010 |align=left|[http://www.statsghana.gov.gh/docfiles/2010phc/2010_population_and_housing_census%28view_summary_of_final_results%29.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924105945/http://www.statsghana.gov.gh/docfiles/2010phc/2010_population_and_housing_census%28view_summary_of_final_results%29.pdf |date=2015-09-24 }} |- |38 |align=left|{{CUB}} |{{convert|109,886|km2|0|disp=table}} |11,163,934 |{{convert|{{#expr: 11163934/109886 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 15, 2012 |align=left|[http://www.one.cu/publicaciones/cepde/cpv2012/20121212cifraspreliminares/resultados%20preliminares.pdf Preliminary 2012 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130718202826/http://www.one.cu/publicaciones/cepde/cpv2012/20121212cifraspreliminares/resultados%20preliminares.pdf |date=2013-07-18 }} |- |39 |align=left|{{AUT}} |{{convert|83,879|km2|0|disp=table}} |8,504,850 |{{convert|{{#expr: 8504850/83879 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.statistik.at/web_de/presse/075280 Official quarterly estimate] |- |40 |align=left|{{TUR}} |{{convert|783,562|km2|0|disp=table}} |76,667,864 |{{convert|{{#expr: 76667864/769604 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2013 |align=left|[http://www.turkstat.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=15974 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181226013102/http://www.turkstat.gov.tr/jsp/hata/body/hata.jsp;jsessionid=HGjjcvZFPzJRWLtt5XnWKh0zTzfWZ1F78DYr0jTsygZWkPpWNxSX!-604987181 |date=2018-12-26 }} |- |41 |align=left|{{UAE}} |{{convert|83,600|km2|0|disp=table}} |8,264,070 |{{convert|{{#expr: 8264070/83600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2010 |align=left|[http://www.uaestatistics.gov.ae/ReportPDF/Population%20Estimates%202006%20-%202010.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131008044353/http://www.uaestatistics.gov.ae/ReportPDF/Population%20Estimates%202006%20-%202010.pdf |date=2013-10-08 }} |- |42 |align=left|{{ESP}} |{{convert|503,783|km2|0|disp=table}} |46,609,700 |{{convert|{{#expr: 46609700/503783 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.ine.es/en/welcome.shtml Official estimate] |- |43 |align=left|{{BEN}} |{{convert|112,622|km2|0|disp=table}} |10,323,000 |{{convert|{{#expr: 10323000/112622 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |44 |align=left|{{MAS}} |{{convert|330,803|km2|0|disp=table}} |{{formatnum: {{#expr: 28334.135+1.321*{{Age in days|2010|7|6}} round 0}}000}} |{{formatnum: {{#expr: (28334135+1321*{{Age in days|2010|7|6}})/330803 round 0}}}} |{{formatnum: {{#expr: (28334135+1321*{{Age in days|2010|7|6}})/127724 round 0}}}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.statistics.gov.my/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=213&lang=en Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131205145703/http://www.statistics.gov.my/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=213&lang=en |date=2013-12-05 }} |- |45 |{{data Egypt|popdens}} |align=left|[http://www.capmas.gov.eg Official population clock] |- |46 |align=left|{{ROM}} |{{convert|238,391|km2|0|disp=table}} |20,121,641 |{{convert|{{#expr: 20121641/238391 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 20, 2011 |align=left|[http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130717125951/http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf |date=2013-07-17 }} |- |47 |align=left|{{KHM}} |{{convert|181,035|km2|0|disp=table}} |15,184,116 |{{convert|{{#expr: 15184116/181035 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.stat.go.jp/info/meetings/cambodia/pdf/rp12_ch10.pdf Official annual projection] |- |48 |align=left|{{GRE}} |{{convert|131,957|km2|0|disp=table}} |11,123,034 |{{convert|{{#expr: 11123034/131957 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tps00001&plugin=1 Official estimate] |- |49 |align=left|{{ETH}} |{{convert|1,063,652|km2|0|disp=table}} |87,952,991 |{{convert|{{#expr: 87952991/1063652 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.csa.gov.et/images/general/news/pop_pro_wer_2014-2017 Official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151017033609/http://www.csa.gov.et/images/general/news/pop_pro_wer_2014-2017 |date=2015-10-17 }} |- |50 |align=left|{{IRQ}} |{{convert|434,128|km2|0|disp=table}} |36,004,552 |{{convert|{{#expr: 36004552/434128 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.mofamission.gov.iq/nld/ab/articledisplay.aspx?gid=1&id=14075 Annual official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140208014232/http://www.mofamission.gov.iq/ |date=2014-02-08 }} |- |51 |align=left|{{MYA}} |{{convert|676,577|km2|0|disp=table}} |51,419,420 |{{convert|{{#expr: 51419420/676577 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 29, 2014 |align=left|[http://www.straitstimes.com/news/asia/east-asia/story/myanmar-census-shows-population-9-million-fewer-estimated-20140830 Preliminary 2014 census result] |- |52 |align=left|{{KEN}} |{{convert|581,834|km2|0|disp=table}} |45,546,000 |{{convert|{{#expr: 45546000/581834 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|UN projection |- |53 |align=left|{{UKR}}<ref>Includes [[Crimea]] and [[Sevastopol]].</ref> |{{convert|603,628|km2|0|disp=table}} |45,377,581 |{{convert|{{#expr: 45377581/603628 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2014 |align=left|[http://www.ukrstat.gov.ua/operativ/operativ2014/ds/kn/kn_e/kn0414_e.html Monthly official estimate] |- |54 |align=left|{{HON}} |{{convert|112,088|km2|0|disp=table}} |8,385,072 |{{convert|{{#expr: 8385072/112088 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ine.gob.hn/drupal/node/205 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101017031001/http://www.ine.gob.hn/drupal/node/205 |date=2010-10-17 }} |- |55 |{{data Morocco|popdens}} |align=left|[http://www.hcp.ma Official population clock] |- |56 |align=left|{{CIV}} |{{convert|322,921|km2|0|disp=table}} |23,202,000 |{{convert|{{#expr: 23202000/322921 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ins.ci/n Official estimate] |- |57 |align=left|{{SEN}} |{{convert|196,722|km2|0|disp=table}} |13,567,338 |{{convert|{{#expr: 13567338/196722 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.ansd.sn/senegal_indicateurs.html Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120117060113/http://www.ansd.sn/senegal_indicateurs.html |date=2012-01-17 }} |- |58 |align=left|{{UZB}} |{{convert|444,103|km2|0|disp=table}} |30,492,800 |{{convert|{{#expr: 30492800/444103 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.stat.uz/demographic Official estimate] {{Webarchive|url=https://archive.is/20140723223303/http://www.stat.uz/demographic |date=2014-07-23 }} |- |59 |align=left|{{TUN}} |{{convert|163,610|km2|0|disp=table}} |10,777,500 |{{convert|{{#expr: 10777500/163610 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2012 |align=left|[http://www.ins.nat.tn/indexfr.php Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201117075430/http://www.ins.nat.tn/indexfr.php |date=2020-11-17 }} |- |60 |align=left|{{BUL}} |{{convert|111,002|km2|0|disp=table}} |7,282,041 |{{convert|{{#expr: 7282041/111002 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://www.nsi.bg/otrasal.php?otr=19&a1=376&a2=377&a3=378#cont Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121113220442/http://www.nsi.bg/otrasal.php?otr=19&a1=376&a2=377&a3=378#cont |date=2012-11-13 }} |- |61 |align=left|{{BFA}} |{{convert|270,764|km2|0|disp=table}} |17,322,796 |{{convert|{{#expr: 17322796/270764 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.insd.bf/fr Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120814084502/http://www.insd.bf/fr |date=2012-08-14 }} |- |62 |align=left|{{ECU}} |{{convert|255,595|km2|0|disp=table}} |{{formatnum: {{#expr: 150000+6.95*{{Age in days|2011|6|15}} round 0}}00}} |{{formatnum: {{#expr: (15000000+695*{{Age in days|2011|6|15}})/255595 round 0}}}} |{{formatnum: {{#expr: (15000000+695*{{Age in days|2011|6|15}})/98686 round 0}}}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.inec.gob.ec/proyecciones_poblacionales/relojnew.swf Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130121131641/http://www.inec.gob.ec/proyecciones_poblacionales/relojnew.swf |date=2013-01-21 }} |- |63 |align=left|{{MEX}} |{{convert|1,967,138|km2|0|disp=table}} |119,713,203 |{{convert|{{#expr: 119713203/1967138 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.conapo.gob.mx/es/CONAPO/Proyecciones Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130807091233/http://www.conapo.gob.mx/es/CONAPO/Proyecciones |date=2013-08-07 }} |- |64 |align=left|{{TJK}} |{{convert|143,100|km2|0|disp=table}} |8,160,000 |{{convert|{{#expr: 8160000/143100 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.stat.tj/en Official estimate] |- |65 |align=left|{{YEM}} |{{convert|455,000|km2|0|disp=table}} |24,527,000 |{{convert|{{#expr: 24527000/455000 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.cso-yemen.org/content.php?lng=arabic&id=553 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150923211602/http://www.cso-yemen.org/content.php?lng=arabic&id=553 |date=2015-09-23 }} |- |66 |align=left|{{TAN}} |{{convert|883,749|km2|0|disp=table}} |44,928,923 |{{convert|{{#expr: 44928923/883749 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 26, 2012 |align=left|[http://www.nbs.go.tz/sensa/PDF/Census%20General%20Report%20-%2029%20March%202013_Combined_Final%20for%20Printing.pdf 2012 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502230453/http://www.nbs.go.tz/sensa/PDF/Census%20General%20Report%20-%2029%20March%202013_Combined_Final%20for%20Printing.pdf |date=2013-05-02 }} |- |67 |{{data Iran|popdens}} |align=left|[http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=133 Official population clock] |- |68 |align=left|{{BLR}} |{{convert|207,600|km2|0|disp=table}} |9,469,200 |{{convert|{{#expr: 9469200/207600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://belstat.gov.by/en/ofitsialnaya-statistika/otrasli-statistiki/naselenie/demografiya_2/current-data/demographic-situation-in-Half-Year-2014 Quarterly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140729023401/http://belstat.gov.by/en/ofitsialnaya-statistika/otrasli-statistiki/naselenie/demografiya_2/current-data/demographic-situation-in-Half-Year-2014/ |date=2014-07-29 }} |- |69 |align=left|{{GUI}} |{{convert|245,857|km2|0|disp=table}} |10,824,200 |{{convert|{{#expr: 10824200/245857 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2010 |align=left|[http://www.stat-guinee.org Official estimate] |- |70 |align=left|{{CMR}} |{{convert|466,050|km2|0|disp=table}} |20,386,799 |{{convert|{{#expr: 20386799/466050 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.stat.cm/downloads/annuaire/2012/Annuaire-2012-chapitre-4.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180517031000/http://www.stat.cm/downloads/annuaire/2012/Annuaire-2012-chapitre-4.pdf |date=2018-05-17 }} |- |71 |align=left|{{RSA}} |{{convert|1,220,813|km2|0|disp=table}} |52,981,991 |{{convert|{{#expr: 52981991/1220813 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022013.pdf Official estimate] |- |72 |{{data Colombia|popdens}} |align=left|[http://www.dane.gov.co/reloj/reloj_animado.php Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120114091321/http://www.dane.gov.co/reloj/reloj_animado.php |date=2012-01-14 }} |- |73 |align=left|{{AFG}} |{{convert|645,807|km2|0|disp=table}} |25,500,100 |{{convert|{{#expr: 25500100/645807 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2013 |align=left|[http://cso.gov.af/Content/files/Settled%20Population%20by%20Civil%20Division,.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120918003706/http://cso.gov.af/Content/files/Settled%20Population%20by%20Civil%20Division,.pdf |date=2012-09-18 }} |- |74 |align=left|{{MDG}} |{{convert|587,041|km2|0|disp=table}} |20,696,070 |{{convert|{{#expr: 20696070/587041 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2011 |align=left|[http://www.instat.mg/index.php?option=com_content&view=article&id=33&Itemid=56 Official estimate] |- |75 |align=left|{{ZIM}} |{{convert|390,757|km2|0|disp=table}} |12,973,808 |{{convert|{{#expr: 12973808/390757 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 17, 2012 |align=left|[http://www.zimstat.co.zw/dmdocuments/CensusPreliminary2012.pdf Preliminary 2012 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130903060905/http://www.zimstat.co.zw/dmdocuments/CensusPreliminary2012.pdf |date=2013-09-03 }} |- |76 |{{data United States|Popdens}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock Official population clock] |- |77 |align=left|{{VEN}} |{{convert|916,445|km2|0|disp=table}} |28,946,101 |{{convert|{{#expr: 28946101/916445 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 30, 2011 |align=left|[http://www.ine.gob.ve/index.php?option=com_content&view=article&id=473:para-el-30102011-28946101-total-preliminar-de-personas-en-venezuela&catid=121:censo-2011 Preliminary 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131002094142/http://www.ine.gob.ve/index.php?option=com_content&view=article&id=473:para-el-30102011-28946101-total-preliminar-de-personas-en-venezuela&catid=121:censo-2011 |date=2013-10-02 }} |- |78 |align=left|{{MOZ}} |{{convert|799,380|km2|0|disp=table}} |23,700,715 |{{convert|{{#expr: 23700715/799380 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ine.gov.mz/Dashboards.aspx Official estimate] |- |79 |align=left|{{COD}} |{{convert|2,345,095|km2|0|disp=table}} |69,360,000 |{{convert|{{#expr: 69360000/2345095 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|UN projection |- |80 |align=left|{{PER}} |{{convert|1,285,216|km2|0|disp=table}} |30,475,144 |{{convert|{{#expr: 30475144/1285216 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 30, 2013 |align=left|[http://www.inei.gob.pe/biblioineipub/bancopub/Est/Lib0842/cap03.htm Official estimate] |- |81 |{{data Brazil|popdens}} |align=left|[http://www.ibge.gov.br/apps/populacao/projecao/index.html Official population clock] |- |82 |align=left|{{CHL}} |{{convert|756,096|km2|0|disp=table}} |16,634,603 |{{convert|{{#expr: 16634603/756096 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 9, 2012 |align=left|[http://www.censo.cl/contenido/sintesis_resultados_censo_2012.pdf Final 2012 census result]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} |- |83 |align=left|{{SWE}} |{{convert|449,964|km2|0|disp=table}} |9,884,285 |{{convert|{{#expr: 9884285/449964 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |April 30, 2016 |align=left|[http://www.scb.se/en_/Finding-statistics/Statistics-by-subject-area/Population/Population-composition/Population-statistics Monthly official estimate] |- |84 |align=left|{{SSD}} |{{convert|644,329|km2|0|disp=table}} |11,296,000 |{{convert|{{#expr: 11296000/644329 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |85 |align=left|{{ZAM}} |{{convert|752,612|km2|0|disp=table}} |13,092,666 |{{convert|{{#expr: 13092666/752612 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 16, 2010 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Zambia.html Final 2010 census result] |- |86 |align=left|{{SDN}} |{{convert|1,839,542|km2|0|disp=table}} |30,894,000 |{{convert|{{#expr: 30894000/1839542 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 22, 2008 |align=left|[http://southsudaninfo.net/wp-content/uploads/reference_library/reports/5th_sudan_census26_april_2009.pdf 2008 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130520025735/http://southsudaninfo.net/wp-content/uploads/reference_library/reports/5th_sudan_census26_april_2009.pdf |date=2013-05-20 }} |- |87 |align=left|{{ANG}} |{{convert|1,246,700|km2|0|disp=table}} |20,609,294 |{{convert|{{#expr: 20609294/1246700 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ine.gov.ao Official estimate] |- |88 |align=left|{{ALG}} |{{convert|2,381,741|km2|0|disp=table}} |38,700,000 |{{convert|{{#expr: 38700000/2381741 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.ons.dz/-Demographie-.html Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120306220607/http://www.ons.dz/-Demographie-.html |date=2012-03-06 }} |- |89 |align=left|{{PNG}} |{{convert|462,840|km2|0|disp=table}} |7,398,500 |{{convert|{{#expr: 7398500/462840 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdd/index.php/en/downloads/doc_download/736-population-datasheet-jan-2014 Annual official estimate] |- |90 |align=left|{{SOM}} |{{convert|637,657|km2|0|disp=table}} |9,331,000 |{{convert|{{#expr: 9331000/637657 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2010 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Somalia.html Official estimate] |- |91 |align=left|{{ARG}} |{{convert|2,780,400|km2|0|disp=table}} |40,117,096 |{{convert|{{#expr: 40117096/2780400 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 27, 2010 |align=left|[http://www.indec.gov.ar/nuevaweb/cuadros/novedades/gacetilla_01_09_11.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924034527/http://www.indec.gov.ar/nuevaweb/cuadros/novedades/gacetilla_01_09_11.pdf |date=2015-09-24 }} |- |92 |align=left|{{NER}} |{{convert|1,186,408|km2|0|disp=table}} |17,129,076 |{{convert|{{#expr: 17129076/1186408 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 10, 2012 |align=left|[http://www.stat-niger.org/statistique/file/rgph2012.pdf Preliminary 2012 census result] |- |93 |align=left|{{SAU}} |{{convert|2,149,690|km2|0|disp=table}} |29,994,272 |{{convert|{{#expr: 29994272/2149690 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.cdsi.gov.sa/english Annual official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120919225542/http://www.cdsi.gov.sa/english/ |date=2012-09-19 }} |- |94 |align=left|{{MLI}} |{{convert|1,248,574|km2|0|disp=table}} |14,528,662 |{{convert|{{#expr: 14528662/1248574 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2009 |align=left|[http://instat.gov.ml Final 2009 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120413171022/http://www.instat.gov.ml/ |date=2012-04-13 }} |- |95 |align=left|{{BOL}} |{{convert|1,098,581|km2|0|disp=table}} |10,389,913 |{{convert|{{#expr: 10389913/1098581 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |November 21, 2012 |align=left|[http://www.ine.gob.bo/pdf/boletin/NP_2013_2.pdf Preliminary 2012 census result] |- |96 |align=left|{{CHA}} |{{convert|1,284,000|km2|0|disp=table}} |11,274,106 |{{convert|{{#expr: 11274106/1284000 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 20, 2009 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Chad.html Preliminary 2009 census result] |- |97 |align=left|{{RUS}} |{{convert|17,098,242|km2|0|disp=table}} |143,975,923 |{{convert|{{#expr: 143975923/17098242 round 2}}|/km2|1|disp=table}} |January 1, 2015 |align=left|[http://www.gks.ru/bgd/free/B13_00/IssWWW.exe/Stg/dk11/8-0.htm Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140213200830/http://www.gks.ru/bgd/free/b13_00/IssWWW.exe/Stg/dk11/8-0.htm |date=2014-02-13 }} |- |98 |align=left|{{KAZ}} |{{convert|2,724,900|km2|0|disp=table}} |17,186,000 |{{convert|{{#expr: 17186000/2724900 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |February 1, 2014 |align=left|[http://www.eng.stat.kz/Pages/default.aspx Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121113144920/http://www.eng.stat.kz/Pages/default.aspx |date=2012-11-13 }} |- |99 |{{data Canada|popdens}} |align=left|[http://www.statcan.gc.ca/start-debut-eng.html Official estimate] |- |100 |{{data Australia|popdens}} |align=left|[http://www.abs.gov.au/ausstats/abs%40.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1647509ef7e25faaca2568a900154b63?OpenDocument Official estimate] |- !Helw.!!Welat (an jî herêmên girêdayî)!!Rûerd (km²)!!Rûerd (mi²)!!Gelhe!!Tîrbûn<br>(gel./km²)!!Tîrbûn<br>(gel./mi²)!!Dem!!Çavkaniya Gelhe |} == Çavkanî == azhjowns6o9hiwhbt41jb2lm8c3of2q Azad Dildar 0 72741 1094124 1012952 2022-07-31T11:27:48Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = | sernavê_wêne = | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Azad Dildar''' (z. [[1978]], [[Amed]]), [[psîkyatrîst]]ê [[kurd]] e. == Jînenîgarî == Di sala 1978an de li [[Amed]]ê li gundê [[Elîpar]]ê hatiye dinyayê. Piştî lîseyê li [[Zanîngeha Dîcleyê]] di Fakulteya Tibê de dest bi perwerdehiyê dike. Dû re li Zanîngeha Adnan Menderesê di warê psîkiyatriyê de pisporiyê dixwîne. Azad Dildar vê gavê li [[Mamekî|Dêrsimê]] wek bijîşkê psîkiyatriyê kar dike. Nivîsên wî yên bi kurdî di ''[[Tîroj (kovar)|Tîrojê]]'' de yên bi tirkî jî di kovarên ''[[Esmer (kovar)|Esmer]]'', ''Genç Radikal'' (Radîkala Ciwan) û ''Popüler Psikiyatriyeçê'' de derçûne. Yekemîn pirtûka wî ya bi navê ''Zarokên Bêziman'' di 2014an de ji nav [[Weşanên Weqfa Îsmaîl Beşîkcî]] belav bûye. Ev pirtûk ji aliyê derûniyê ve rewşa zarokên kurd ên ku ji perwerdehiya zlmanê zikmakî bêpar mane û rastî kiryarên pişaftinê bûne rave dike. Azad Dildar kurê nivîskarê kurd [[Receb Dildar]] û birayê helbestvan [[Gulîzer]] û nivîskar [[Murad Dildar]] e. == Berhem == * ''Zarokên Bêziman'', Lêkolîn, 2014, Weşanên Weqfa Îsmaîl Beşîkcî == Çavkanî == * ''Zarokên Bêziman'', rûpel: 4, 2014, Weşanên Weqfa Îsmaîl Beşîkcî [[Kategorî:Psîkiyatrîst]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1978]] 1p26toiudou4uh68sy71h63wckjfc04 Hêzên Sûriya Demokratîk 0 72793 1093668 1075291 2022-07-30T17:56:32Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox fraksîyonên şer | nav = Hêzên Sûriya Demokratîk | navê rastî = {{big|{{rtl-lang|ar|قوات سوريا الديمقراطية}}}}<br/>{{big|{{lang|ku|Hêzên Sûriya Demokratîk}}}}<br/>{{big|{{lang|syc|ܚܝ̈ܠܘܬܐ ܕܣܘܪܝܐ ܕܝܡܩܪܛܝܬܐ}}}} | navê rastî ziman = | şer = [[Şerê Navxweyî yê Sûriyê]] | wêne = Flag of Syrian Democratic Forces.svg{{!}}border | sernûçe = ''Alaya Hêzên Sûriya Demokratîk'' | çalak = {{dîrok|10|çiriya pêşîn|2015}} – didome | îdeolojî = [[Demokrasî]], [[federalîzm]], [[sekularîzm]] | rêber = Berdevkê Mêr a HSD: Talal Sîlo<ref name=Tastekin>{{cite web|url=http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2016/09/turkey-syria-intervention-wreck-arab-kurdish-alliance.html|title=US backing ensures Arab-Kurd alliance in Syria will survive|publisher=Al-Monitor |date=9 September 2016|accessdate=9 September 2016}}</ref><br>Berdevkê Jin a HSD: Cîhan Şêx Ehmed<ref>{{cite web |url=http://news.trust.org/item/20170326122959-ucpgf/|title=Jihan Sheikh Ahmed, the official spokesperson of the Raqqa campaign, talks during a conference, east of Raqqa city, Syria|publisher=Thomson Reuters Foundation|date=26 March 2017}}</ref><br>'''Siyasî:''' [[Encûmena Sûriya Demokratîk]] | kom = '''Li tevahiya bingeha [[Rojavayê Kurdistanê]]''' * [[Yekîneyên Parastina Gel]] (YPG) ** Tabûra Navnetewî ya YPG<ref name="twitter.com">{{cite web|url=https://twitter.com/AntifaTabur|title=Tabûra Enternasyonal (@AntifaTabur) - Twitter|website=twitter.com}}<br/>{{cite news|last=Tonacci|first=Fabio|date=29 December 2016|title=La brigata degli italiani con i curdi verso Raqqa: "Ma a casa non sanno che qui combattiamo"|url= |language=Italian|newspaper=[[la Repubblica]]|location=[[Rome]]|page=8}}</ref> * [[Yekîneyên Parastina Jin]] (YPJ) * [[Yekîneyên Antî-Teror]] (beşên YPG & YPJ) * [[Tûgaya Selçûqî]] ** Tûgaya Şehîd Hammam Turkmen '''Komên navdar ên li [[Kantona Cizîrê]] & [[Wîlayeta Dêra Zorê]]''' * [[Konseya Leşkerî ya Suryaniyan]] (MFS) ** [[Hêzên Parastina Jinên Betnahreyn]]<ref name="aina.org">{{cite web|url=http://aina.org/news/20151219152717.htm|title=Assyrian Female Fighters Joined Battlefronts Against ISIS in Northeastern Syria|publisher=|accessdate=19 June 2016|df=|archive-date=30 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160630094344/http://aina.org/news/20151219152717.htm|url-status = dead}}</ref><ref name="links.org.au">{{cite web|url=http://links.org.au/node/4503|title=The revolutionaries of Bethnahrin: cooperation between Christians and Kurds - Links International Journal of Socialist Renewal|publisher=|accessdate=19 June 2016}}</ref> * [[Parêzerên Xabûrê]]<ref name="seek">{{cite web|url=https://en.zamanalwsl.net/news/25221.html|title=Assyrians seek self-management in Hasaka over deal with PYD|author=|work=Zaman al-Wasl|date=13 April 2017|accessdate=14 April 2017|df=|archive-date=5 August 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170805222012/https://en.zamanalwsl.net/news/25221.html|url-status = dead}}</ref> *[[Nattoreh]] *[[Şammar]] milîsên eşîran<ref name="Shammar">{{cite web|url=http://www.refworld.org/docid/52aef0e34.html|title=Refworld - Kurdish Strategy Towards Ethnically-Mixed Areas in the Syrian Conflict|author=United Nations High Commissioner for Refugees|work=Refworld}}</ref> **[[Hêzên El Senadîd]] *[[el-Şaîtat]] milîsên eşîran<ref name=Shaitat1>{{cite web|url=http://aranews.net/2016/06/kurdish-led-sdf-attracts-arab-fighters-syrias-deir-ez-zor-amid-growing-anti-isis-campaign/|title=Kurdish-led SDF attracts more Arab fighters in Syria's Deir ez-Zor amid growing anti-ISIS campaign - ARA News|date=24 June 2016|publisher=}}</ref><ref name=Shaitat2>{{cite web|url= https://en.zamanalwsl.net/news/13416.html|title= 400 Sheitat tribesmen joined U.S.-backed alliance to fight ISIS: sources|date= 7 January 2016|website= |publisher= Syria News|access-date= 10 February 2016|df= |archive-date= 9 October 2017|archive-url= https://web.archive.org/web/20171009195642/https://en.zamanalwsl.net/news/13416.html|url-status = dead}}</ref> ** Tûgaya Teyrebazên Çol * [[Tevgera Sûriya Sibê#Baskê leşkeriyê|Hêzên elît]] (nezelal)<ref name="auto1">{{cite web|url=http://www.agathocledesyracuse.com/wp-content/uploads/2016/04/Hasakah-28-April-2016.jpg|title=South Hasakah/North Deir Ezzor situation on April 28, 2016|work=agathocledesyracuse.com|date=28 April 2016|url-status = dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160531055656/http://www.agathocledesyracuse.com/wp-content/uploads/2016/04/Hasakah-28-April-2016.jpg|archivedate=31 May 2016}}<br/>{{cite web|url=https://now.mmedia.me/lb/en/NewsReports/567033-new-rebel-force-battling-isis-in-northeast-syria|title=New rebel force battling ISIS in northeast Syria|first=Albin|last=Szakola|publisher=|accessdate=19 June 2016|archive-date=27 May 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160527154651/https://now.mmedia.me/lb/en/NewsReports/567033-new-rebel-force-battling-isis-in-northeast-syria|url-status = dead}}</ref> ** Tabûra [[Saadallah el-Cebirî]] <ref>{{cite web|url=http://elaph.com/Web/News/2017/3/1140180.html|title=قوات النخبة السورية تدخل مدينة الكرامة معقل داعش|publisher=}}</ref> * Yekîtiya Karên Azad<ref name="ARA News">{{cite web|author= |url=http://aranews.net/2016/10/hundreds-syrian-rebels-join-kurdish-arab-alliance-sdf/ |title=Hundreds of Syrian rebels join the pro-Kurdish SDF alliance |publisher=ARA News |date= |accessdate=4 December 2016}}</ref><ref name="Ajansa Nûçeyan a Firatê">{{cite web|url=http://www.anfenglish.com/kurdistan/colonel-hossam-alawak-leaves-the-fsa-and-joins-the-sdf|title=Ajansa Nûçeyan a Firatê|publisher=ANF|date=13 October 2016|accessdate=4 December 2016|df=|archive-date=22 December 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161222161549/http://anfenglish.com/kurdistan/colonel-hossam-alawak-leaves-the-fsa-and-joins-the-sdf|url-status = dead}}</ref> * [[El-Baggerê]] milîsên eşîran * Milîsên eşîrên Harabiyyê<ref>{{cite web|url=https://www.ctc.usma.edu/posts/the-battle-for-syrias-al-hasakah-province |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402233938/https://www.ctc.usma.edu/posts/the-battle-for-syrias-al-hasakah-province |archivedate=2015-04-02|title=The Battle for Syria's Al-Hasakah Province - Combating Terrorism Center at West Point|publisher=}}</ref> * Milîsên eşîrên Zûbeydê<ref>{{cite web|last=Heras|first=Nicholas|title=The battle for Syria's al-Hasakah province |url=https://www.ctc.usma.edu/posts/the-battle-for-syrias-al-hasakah-province |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402233938/https://www.ctc.usma.edu/posts/the-battle-for-syrias-al-hasakah-province |archivedate=2015-04-02|work=Combating Terrorism Center|accessdate=17 February 2014}}</ref> * [[Encumena leşkerî ya Hêzên Sûriya Demokratîk#Dêrazor|Encûmena Dêrazorê]]<ref name="auto2">{{cite web |url=https://www.enabbaladi.net/archives/118260|title="قسد" تعقد اجتماعًا في مدينة الحسكة لكافة فصائلها - عنب بلدي|date=8 December 2016|publisher=}}</ref> * Tabûra Şehîd Amara yên Jinên Ereb<ref name=female>{{cite web|url=http://en.hawarnews.com/sdf-about-forming-first-arab-all-female-brigade/|title=SDF about forming first Arab all-female brigade - ANHA|website=en.hawarnews.com|access-date=2017-10-21|archive-date=2017-07-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20170710080937/http://en.hawarnews.com/sdf-about-forming-first-arab-all-female-brigade/|url-status=dead}}</ref><ref name="aranews.net1">{{cite web|url=http://aranews.net/2017/07/sdf-creates-female-arab-battalion-eastern-syria-fight-patriarchy-isis/|title=SDF creates female Arab battalion in eastern Syria to fight patriarchy and ISIS - ARA News|date=11 July 2017|publisher=|access-date=21 October 2017|df=|archive-date=13 July 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170713213958/http://aranews.net/2017/07/sdf-creates-female-arab-battalion-eastern-syria-fight-patriarchy-isis/|url-status = dead}}</ref> '''Komên navdar ên li [[Kantona Kobaniyê]]''' * Tûgaya Şoreşgerên Girê Spî<ref>{{cite web|url=https://twitter.com/Syria_Rebel_Obs/status/795374047521632256|title=Syrian Rebellion Obs on Twitter|publisher=}}</ref> *[[Ceyş el-Selam#Tûgaya Rizgariyê|Tûgaya Rizgariyê]]<ref name=Tastekin /><ref name="Jarabulus"/> *[[Artêşa Şoreşgeran]] **Tabûra Şehîd Qasim Arêf<ref name="afn">{{cite web|url=https://anfenglish.com/news/sdf-announces-the-launch-of-historic-operation-for-raqqa-20332|title=SDF announces the launch of 'Great Battle' for Raqqa|first=ANF|last=News|website=ANF News}}</ref> * Tûgaya Sûwarên Cizîrê<ref name="hawarnews.com1">{{cite web|url=http://en.hawarnews.com/fursan-al-jazira-brigades-join-sdf-ranks/|title=Fursan al-Jazîra Brigades join SDF ranks - ANHA|website=en.hawarnews.com|access-date=2017-10-21|archive-date=2017-08-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20170816171327/http://en.hawarnews.com/fursan-al-jazira-brigades-join-sdf-ranks/|url-status=dead}}</ref> '''Komên navdar ên li [[Kantona Efrînê]], rojavayê [[Herêma Şehbayê]], & [[Heleb]] (tevî [[Şêx Meqsûd]])''' * [[Artêşa Şoreşgeran]] ** [[Eniya Kurdan]] *** Eniya Jinên Şehbayê<ref>{{cite web|url=http://www.hawarnews.com/%D8%AA%D8%B4%D9%83%D9%8A%D9%84-%D8%A3%D9%88%D9%84-%D9%83%D8%AA%D9%8A%D8%A8%D8%A9-%D8%B9%D8%B3%D9%83%D8%B1%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A1-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B4/|title=تشكيل أول كتيبة عسكرية لنساء مناطق الشهباء|publisher=[[Hawar News Agency]]|language=Arabic|accessdate=1 September 2016|df=|archive-date=27 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827181616/http://www.hawarnews.com/%D8%AA%D8%B4%D9%83%D9%8A%D9%84-%D8%A3%D9%88%D9%84-%D9%83%D8%AA%D9%8A%D8%A8%D8%A9-%D8%B9%D8%B3%D9%83%D8%B1%D9%8A%D8%A9-%D9%84%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%A1-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B4/|url-status = dead}}</ref> *** Tabûra Şoreşgerên Arfêdê<ref name="auto5">{{cite web|url=http://en.hawarnews.com/kurds-front-we-will-resist-to-the-last-gasp/|title=Kurds Front: we will resist to the last gasp|website=[[Hawar News Agency]]|date=24 October 2016|access-date=21 October 2017|archive-date=25 October 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161025045629/http://en.hawarnews.com/kurds-front-we-will-resist-to-the-last-gasp/|url-status=dead}}</ref> **[[Dabeş 30]] mayînde<ref>{{cite web|url=http://jeshalthowar.com/?p=673|title=إعلان قوات سوريا الديمقراطية في حلب وإدلب|publisher=|access-date=2017-10-21|df=|archive-date=2017-10-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20171009195632/http://jeshalthowar.com/?p=673|url-status = dead}}</ref> ** Tûgaya Fermandarên Humsê ** Tûgaya Pîyde ya 99'emîn ** Tûgaya Peywirên Taybet ya 455'emîn **Hêzên Eşîran<ref>{{cite web|url=http://kurdiscat.blogspot.com/2016/11/3-membres-de-jabhat-al-akrad-i-quwat-al.html|title=KurdisCat: 3 membres de Jabhat al Akrad i Quwat al-Ashair moren en combat contra l'IS al front d'al Bab|date=4 December 2016|publisher=|accessdate=4 December 2016}}</ref> * [[Tûgaya Demokratîka Bakur]]<ref>{{cite web|url=http://www.hawarnews.com/%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%85%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%8A-%D8%AA%D8%B1%D9%83%D9%8A%D8%A7-%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%82%D9%84-%D8%AA%D9%82/|title=Democratic Brigade North: Turkey impede our progress in coordination with Daesh|work=Hawar News Agency|date=8 September 2016|access-date=21 October 2017|df=|archive-date=9 October 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171009202008/http://www.hawarnews.com/%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%85%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%8A-%D8%AA%D8%B1%D9%83%D9%8A%D8%A7-%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%82%D9%84-%D8%AA%D9%82/|url-status = dead}}</ref> * Hêzên Şehbayê<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=hX078qIGIcs|title=Shahba forces|work=RUMAF|date=1 December 2016}}</ref> * Tabûra Şehîd Qereçox<ref name="auto3">{{cite web|url=https://anfenglish.com/rojava/first-ycr-battalion-formed-in-efrin-20928|title=First YCR battalion formed in Efrîn|first=ANF|last=News|website=ANF News}}</ref> * Hêzên Şoreşgeran<ref name=rf>{{cite web|url=http://www.aldorars.com/en/news/1120|title=Objectives of New SDF-Led militias in the city of Afrin|work=Al-Dorar al-Shamia|date=15 August 2017|access-date=21 October 2017|df=|archive-date=23 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181023140432/http://www.aldorars.com/en/news/1120|url-status = dead}}</ref> '''Komên navdar ên li [[Herêma Şehbayê]]''' * [[Meclîsa Leşkerî ya Hêzên Sûriya Demokratîk#Menbic|Meclîsa Leşkerî ya Menbicê]] ** [[Tabûra Roja Bakur]] ** [[Tabûra Şoreşgerên Menbicê]] * [[Meclîsa Leşkerî ya Hêzên Sûriya Demokratîk#El-Bab|Meclîsa Leşkerî ya El-Babê]] ** Tabûra Jinên Meclîsa Leşkerî ya El-Babê<ref>{{cite web|url=http://aranews.net/2016/11/inspired-kurdish-ypj-units-al-bab-military-council-launches-female-battalion-fight-isis/|title=Inspired by Kurdish units, al-Bab Military Council creates all-female battalion - ARA News|date=1 November 2016|publisher=|accessdate=24 November 2016|df=|archive-date=5 November 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161105234328/http://aranews.net/2016/11/inspired-kurdish-ypj-units-al-bab-military-council-launches-female-battalion-fight-isis/|url-status = dead}}</ref> * [[Meclîsa Leşkerî ya Hêzên Sûriya Demokratîk#Cerablûs|Meclîsa Leşkerî ya Cerablûsê]]<ref name="southfront.org">{{cite web |url=https://southfront.org/pro-sdf-groups-set-up-jarablus-military-council/|title=Pro-SDF Groups Set Up Jarablus Military Council, Warn Turkish-Backed Groups from Taking City|date=22 August 2016|publisher=|accessdate=1 September 2016}}<br/>{{cite web|url=https://anfenglish.com/kurdistan/jarablus-military-council-warns-the-turkish-state|title=ANF - Ajansa Nûçeyan a Firatê |publisher= |accessdate=1 September 2016}}</ref> '''Komên navdar ên li [[Reqa]] & [[Tebqa]]''' * [[Ceyş el-Selam#Liwa Ahrar Reqa|Liwa Ahrar Reqa]] * [[Cebhet Sûwer Reqa]] ** Tabûra Camêrên Reqayê<ref name="Katibat">{{cite web|url=https://www.almasdarnews.com/article/video-thuwar-raqqa-announce-a-womens-battalion-to-fight-isis/|title=Video: Thuwar Raqqa announce a women’s battalion to fight ISIS|first=Paul|last=Antonopoulos|publisher=al-Masdar News|date=20 October 2016|access-date=21 October 2017|archive-date=17 September 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170917174616/https://www.almasdarnews.com/article/video-thuwar-raqqa-announce-a-womens-battalion-to-fight-isis/|url-status=dead}}</ref> * [[Tûgaya Teyrêbazên Reqayê]]<ref name="hawarnews.com">{{cite web|url=http://en.hawarnews.com/who-is-taking-part-in-ghadab-al-firat-campaign/|title=Who is taking part in Ghadab al-Firat campaign?|publisher=[[Hawar News Agency]]|accessdate=24 November 2016|archive-date=9 November 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161109061439/http://en.hawarnews.com/who-is-taking-part-in-ghadab-al-firat-campaign/|url-status=dead}}</ref> ** Tûgaya Şehîd Teslîm Cîmmo<ref>en.hawarnews.com/wrath-of-euphrates-fighters-head-for-al-sokeri/<br/>{{cite web|url=http://en.hawarnews.com/fighters-from-all-al-raqqa-clans-participate-in-the-liberation-camiagn/#prettyPhoto|title=Fighters from all al-Raqqa clans participate in the liberation camiagn - ANHA|publisher=|access-date=2017-10-21|archive-date=2017-04-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20170402175418/http://en.hawarnews.com/fighters-from-all-al-raqqa-clans-participate-in-the-liberation-camiagn/#prettyPhoto|url-status=dead}}</ref> ** Komên Genim<ref>{{cite web|url=https://yallasouriya.wordpress.com/2016/09/07/syriaraqqa-suspicious-factions-with-the-pyd/|title=#Syria-Raqqa suspicious factions with the PYD|date=7 September 2016|publisher=}}</ref> * Tûgaya Şehîdên Reqayê<ref name="hawarnews.com"/> * [[Lîwa Owaîs el-Qûranî]] mayînde<ref>{{cite tweet |user= Syria_Rebel_Obs|number= 795521792412647425|date= 6 November 2016|title= EXCLUSIVE SRO - Former leader of the main #Tabqa #FSA factions, Liwa Owais al-Qarni, entered Northern Federation days ago}}</ref> * Milîsên Eşîrên Acêlê<ref>{{cite web|url=http://www.hawarnews.com/%D8%B9%D8%B4%D9%8A%D8%B1%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AC%D9%8A%D9%84-%D8%A8%D8%B4%D9%8A%D9%88%D8%AE%D9%87%D8%A7-%D9%88%D8%B4%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7-%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D9%82%D9%88/|title=The Ajeel tribe in Raqqa announces its support for the SDF, sends hundreds of fighters to join SDF ranks, and denies allegations that it is opposed to the SDF|work=Hawar News Agency|date=31 March 2017|access-date=21 October 2017|df=|archive-date=26 April 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170426151904/http://www.hawarnews.com/%d8%b9%d8%b4%d9%8a%d8%b1%d8%a9-%d8%a7%d9%84%d8%b9%d8%ac%d9%8a%d9%84-%d8%a8%d8%b4%d9%8a%d9%88%d8%ae%d9%87%d8%a7-%d9%88%d8%b4%d8%a8%d8%a7%d9%86%d9%87%d8%a7-%d8%aa%d8%b3%d8%a7%d9%86%d8%af-%d9%82%d9%88/|url-status = dead}}</ref> * Tûgaya Reqaya Azad * Tûgaya Tebqaya Azad<ref>{{cite web|url=http://en.hawarnews.com/what-platoons-are-participating-in-freeing-raqqa-campaign/|title=What platoons are participating in freeing Raqqa campaign? - ANHA|website=en.hawarnews.com|access-date=2017-10-21|archive-date=2016-08-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20160813173209/http://en.hawarnews.com/what-platoons-are-participating-in-freeing-raqqa-campaign/|url-status=dead}}</ref> * Tûgaya Ûmana Reqayê * Tûgaya [[Harûn el-Reşîd]] | sergeh = [[Qamişlo]] (paytext)<ref>{{cite web |url=http://syria.liveuamap.com/en/2016/1-july-ypg-declared-the-qamishli-as-the-capital-of-the-rojavanorthern |title=YPG declared the Qamishli as the capital of the Rojava-Northern Syria, part of Federation |date=2 July 2016 |access-date=17 July 2016 |archive-date=5 July 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160705180807/http://syria.liveuamap.com/en/2016/1-july-ypg-declared-the-qamishli-as-the-capital-of-the-rojavanorthern |url-status=dead }}</ref> | herêm = [[Rojavayê Kurdistanê]] * [[Kantona Efrînê]] * [[Kantona Cizîrê]]<ref>{{cite news|url=http://www.cnn.com/2015/11/01/middleeast/kurds-battle-isis-syria-iraq/index.html|title=New assaults on ISIS in Iraq and in Syria|first=Tim|last=Lister|date=1 November 2015|work=CNN}}</ref> * [[Kantona Kobaniyê]] * [[Parêzgeha Dêrazorê]]<ref>{{cite web|url=https://www.almasdarnews.com/article/syrian-democratic-forces-inch-closer-deir-ezzor-al-mukmin-captured/|title=Syrian Democratic Forces inch closer to Deir Ezzor: Al-Mukmin captured|publisher=Almasdar News|access-date=2017-10-21|archive-date=2016-03-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20160309032844/https://www.almasdarnews.com/article/syrian-democratic-forces-inch-closer-deir-ezzor-al-mukmin-captured/|url-status=dead}}</ref> | mezinahî = 50,000 (wekî çiriya pêşîn 2017)<ref name="veconomist" /> – 80,000+ şervan (ji van 23,000 heta 25,000 Ereb in)<ref name="3 maps">{{cite web|url=http://www.businessinsider.com/the-battle-of-raqqa-with-isis-will-drag-on-with-high-costs-2017-3|title=3 maps that show why it won't be easy defeating ISIS|publisher=}}</ref><ref name="lose its capital">{{cite web|url=https://www.byline.com/column/46/article/1171|title=ISIS is Going to Lose Its Capital |first=Adam|last=Patterson|publisher=}}<br/>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2017/may/06/syria-kurds-raqqa-mediterranen |title=Syria’s Kurds march on to Raqqa and the sea|first=Mark|last=Townsend|date=6 May 2017|publisher=|via=The Guardian}}<br/>{{cite web|url=https://komnews.com/us-gen-townsend-rebuffs-turkish-reporter-with-political-agenda-against-sdf/|title=US Gen. Townsend rebuffs Turkish reporter with 'political agenda' against SDF - Kom News|date=29 March 2017|publisher=}}<br/>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-ypg-exclusive-idUSKBN16R1QS|title=Exclusive: Syrian Kurdish YPG aims to expand force to over 100,000|date=20 March 2017|publisher=|via=Reuters}}</ref> (wekî Gulan 2017)*36,000 YPG<ref name="over 100,000">{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-ypg-exclusive-idUSKBN16R1QS|title=Exclusive: Syrian Kurdish YPG aims to expand force to over 100,000|date=20 March 2017|publisher=|via=Reuters}}</ref>*24,000 YPJ<ref name="over 100,000"/>*Gelek hezar ji komên tevlîhev û komên hevbeş | perçeyek ji = | navê pêşî = | navê paşê = | navê berê = | berdevk = | hevpeyman = {{plainlist|*{{USA}}<ref name="edition.cnn.com">{{cite web|url=http://edition.cnn.com/2016/05/21/politics/top-u-s-commander-completes-day-long-secret-visit-to-syria/index.html|title=Top U.S. commander completes day-long secret visit to Syria (CNN)|date=22 May 2016}}</ref><ref name="The Washington Post">{{cite web|url=http://wpo.st/fEbb1|title=The new coalition to destroy the Islamic State|work=The Washington Post)|date=22 May 2016}}{{Mirin girêdan|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref name="aljazeera.com">{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2016/08/syrian-warplanes-hit-kurdish-held-areas-time-160818173939424.html|title=Syrian fighter jets hit Kurd-held areas for first time (Aljazeera) |date=19 August 2016}}</ref><ref name="independent.co.uk">{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/syria-war-news-latest-air-strikes-us-fighter-jets-scrambled-hasakah-stop-syrian-planes-bombing-a7200956.html|title=Syria war: US fighter jets scrambled to stop Syrian planes bombing special forces and allies in Hasakah (Independent)|date=20 August 2016}}</ref> *{{FRA}}<ref name="europe.newsweek.com">{{cite web|url=http://europe.newsweek.com/france-admits-special-forces-operating-ground-rebels-syria-468434?rm=eu|title=France Admits Special Forces Operating on Ground With Rebels in Syria (Newsweek)|date=9 June 2016}}</ref><ref name="sputniknews.com">{{cite web|url=http://sputniknews.com/middleeast/20160614/1041316184/french-troops-kobani-syria.html|title=Battle for Manbij: French Special Forces Building Military Base in Kobani (Sputnik News)|date=14 June 2016}}</ref> *{{RUS}}<ref>{{cite news|title=Activists and a rebel commander say Kurdish fighters have launched an attack in northern Syria under the cover of Russian airstrikes to try and capture a military air base held by insurgents|url=https://www.usnews.com/news/world/articles/2016-02-10/gunmen-open-fire-on-syria-aid-convoy-no-casualties-reported|work=US News|date=10 February 2016}}</ref><ref>{{cite web|title=Russia cooperates with PYD against ISIL|url=http://www.todayszaman.com/diplomacy_russia-cooperates-with-pyd-against-isil_401118.html|date=9 October 2015 |work=TodaysZaman |url-status = dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151029041050/http://www.todayszaman.com/diplomacy_russia-cooperates-with-pyd-against-isil_401118.html|archivedate=29 October 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://aa.com.tr/en/turkey/russian-support-for-pkks-syrian-arm-pyd-/482307|title=Russian support for PKK's Syrian arm PYD|work=Anadolu Agency}}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.i24news.tv/en/news/international/middle-east/93884-151128-kurds-attack-turkish-sponsored-syrian-opposition-forces-with-russian-help|title=Kurds attack Turkish-backed Syrian opposition forces with Russian help|agency=i24 News|date=28 November 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=http://rudaw.net/english/middleeast/syria/28112015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151208144328/http://rudaw.net/english/middleeast/syria/28112015|archivedate=8 December 2015|title=YPG advances near Turkey's border|agency=Rudaw Media Network|date=28 November 2015}}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.washingtontimes.com/news/2016/feb/8/l-todd-wood-russia-supporting-kurdish-groups-syria/|work=[[Washington Times]]|date=8 February 2016|title=Russia supporting Kurdish groups in Syria to Turkey's detriment|first=L. Todd|last=Wood}}</ref> *{{UAE}}<ref name="sef"/><ref>{{cite news|quote=Along with their American counterparts, Emirati special forces are said to be training elements of the opposition. They constitute a kind of Arab guarantee among the Syrian Democratic Forces - an umbrella group dominated by the Kurds of the PYD, on whom the US are relying to fight IS on the ground.|work=[[Al-Araby Al-Jadeed]]|url=https://www.alaraby.co.uk/english/comment/2017/2/23/the-uae-has-it-in-for-the-muslim-brotherhood|title=The UAE has it in for the Muslim Brotherhood|date=22 February 2017}}</ref> *{{EGY}}<ref name="sef">{{Cite news|date=December 11, 2016|url=http://aranews.net/2016/12/elite-forces-led-former-syrian-opposition-chief-join-sdf-fight-isis/|work=[[ARA News]]|title=Elite Forces led by former Syrian opposition chief join fight against ISIS}}</ref> *{{CZE}}<ref>{{cite web|url=http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2016/11/turkey-czech-arrest-terrorists-kurdish-sirnak-ypg.html|title=News of arrests of YPG-linked Czechs shocks Turkey|work=Al-Monitor|date=17 November 2016}}</ref> *{{UK}} (îdîakirin)<ref name="ENGLISH EDITION OF ASHARQ AL-AWSAT">{{cite web|url=http://english.aawsat.com/2016/07/article55354881/u-s-backed-syrian-force-gives-isis-48-hours-leave-manbij|title=Syrian Opposition Calls for Suspension of U.S.-led Air Strikes|publisher=SOHR |date=21 July 2016|accessdate=21 July 2016}}</ref><ref name="NewsDeeply - Syria Deeply">{{cite web|title=Origins of the Syrian Democratic Forces: A Primer|url=https://www.newsdeeply.com/syria/articles/2016/01/22/origins-of-the-syrian-democratic-forces-a-primer/|date=15 June 2016|accessdate=15 June 2016|df=|archive-date=16 September 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160916154938/https://www.newsdeeply.com/syria/articles/2016/01/22/origins-of-the-syrian-democratic-forces-a-primer/|url-status = dead}}</ref> *{{flagicon image|Flag of PUK.png}} [[Yekîtiya Niştimanî ya Kurdistanê]]<ref>{{cite web |url=https://www.reuters.com/article/2013/11/13/us-syria-kurds-idUSBRE9AC14C20131113?irpc=932 |title=Syrian Kurdish leader claims military gains against Islamists |publisher= |access-date=2017-10-21 |archive-date=2013-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131114002747/https://www.reuters.com/article/2013/11/13/us-syria-kurds-idUSBRE9AC14C20131113?irpc=932 |url-status=dead }}</ref> *{{flagicon image|Flag of Kurdistan Workers Party (PKK).svg}} [[Partiya Karkerên Kurdistanê]] *{{flagicon image|International Freedom Battalion original banner.svg}} [[Tabûra Navneteweyî ya Azad]]<ref>{{cite news|last1=País|first1=Ediciones El|title=Two Spaniards arrested on return from fighting ISIS in Syria|url=http://elpais.com/elpais/2015/07/07/inenglish/1436256819_819192.html|accessdate=19 January 2016|work=EL PAÍS|date=7 July 2015|archive-date=25 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160125164458/http://elpais.com/elpais/2015/07/07/inenglish/1436256819_819192.html|url-status = dead}}</ref><ref>{{cite news|title=New Leftist 'Freedom Brigade' to Join Kurdish Forces in Rojava |url=http://www.telesurtv.net/english/news/New-Leftist-Freedom-Brigade-to-Join-Kurdish-Forces-in-Rojava-20150613-0023.html|accessdate=19 January 2016|work=www.telesurtv.net}}</ref> *{{flagicon|Rojavayê Kurdistanê}} '''Hêzên Polîsên [[Rojavayê Kurdistanê]]''' **[[Asayîş (Kantonên Rojavayê Kurdistanê)|Asayîş]]<ref>{{cite web|author=Glioti, Andrea|url=http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2013/05/pyd-pkk-syria-kurdistan.html|title=Kurdish group gaining autonomy in northern Syria|work=Al-Monitor|date=7 May 2013|accessdate=12 August 2013}}</ref> ***Yekîneyên SWAT (HAT)<ref>{{cite web|url=http://en.hawarnews.com/second-hat-course-members-graduate/|title=Second HAT course members graduate - ANHA|publisher=|access-date=2017-10-21|df=|archive-date=2017-03-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20170306122240/http://en.hawarnews.com/second-hat-course-members-graduate/|url-status = dead}}</ref> **[[Sutoro]]<ref name="Die Welt in German">{{cite web|url=https://www.welt.de/politik/ausland/article121122500/Die-Christen-in-Syrien-ziehen-in-die-Schlacht.html|title=Die Welt: Die Christen in Syrien ziehen in die Schlacht|date=23 October 2013|accessdate= 18 November 2013|work=Die Welt (in German)}}</ref> **Şaxa polîsên [[Hêzên Parastina Jinên Betnahreyn]] **[[Hêzên Ewlekariya Navxweyî yê Reqayê]]<ref name="middleeasteye.net">{{cite web|url=http://www.middleeasteye.net/news/anti-coalition-trains-policemen-syrias-raqqa-1227633581|title=Anti-IS coalition trains policemen for Syria's Raqqa|publisher=|access-date=2017-10-21|archive-date=2017-05-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20170523232125/http://www.middleeasteye.net/news/anti-coalition-trains-policemen-syrias-raqqa-1227633581|url-status = dead}}<br/>{{cite web|url=http://www.sof.news/conflicts/raqqa-internal-security-force/|title=Raqqa Internal Security Force (RISF) - Militia Trained by U.S. - SOF News|date=29 June 2017|publisher=}}</ref> {{flagicon|Rojavayê Kurdistanê}} '''Hêzên Parastina Sivîl ên [[Rojavayê Kurdistanê]]''' **[[Hêzên Xweparastinê]] (HXP)<ref>{{cite web|author=Rudaw |url=http://rudaw.net/english/middleeast/syria/04062015|title=Rojava defense force draws thousands of recruits|work=Rudaw|date=6 April 2015|accessdate=22 June 2015}}</ref> ***Hêzên Taybet<ref>{{cite web|url=https://twitter.com/Dr_Partizan/status/816639213328338945|title=Dr Partizan on Twitter|publisher=}}</ref> **Hêzên Parastina Sivîl (HPC)<ref>{{cite web|url=http://modernslavery.calpress.org/?p=949|title=Rojava Dispatch Six: Innovations, the Formation of the Hêza Parastina Cewherî (HPC) - Modern Slavery|publisher=}}</ref>}} | derizandin = | dijber = {{plainlist| *{{DAÎŞ}}<ref name=upi>{{cite web|url=http://www.upi.com/Top_News/World-News/2015/11/01/Syria-Joint-Kurd-Arab-Assyrian-force-announces-US-backed-offensive-in-al-Hasakah/7601446424051/|title=Syria: Joint Kurd-Arab-Assyrian force announces U.S.-backed offensive in al-Hasakah|first=Fred|last=Lambert|date=1 November 2015|accessdate=1 December 2015 |work=UPI}}</ref> *{{flagicon|Opozisyona Sûriyê}} {{flagicon image|Al-Liwaa.svg}} {{flagicon|Tirkiye}} [[Piştevanîya Tirkiye-Artêşa Sûriya Azad|Komên serhildêrên piştgiriya Tirkiye]] *{{flagicon image|Flag of Jihad.svg}} Peywendîdarên [[El-Qaede]] **{{flagicon image|Flag of Hayat Tahrir al-Sham.svg}} [[Tahrîr el-Şam]] *{{TUR}}<ref>{{cite web|url=http://en.hawarnews.com/jader-assassination-by-turkish-mit/|title=Jader assassination by Turkish MIT|publisher=[[Hawar News Agency]]|accessdate=24 August 2016|archive-date=23 August 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160823085753/http://en.hawarnews.com/jader-assassination-by-turkish-mit/|url-status=dead}}</ref> *{{Flagicon image|Flag of the Syrian Arab Army.svg}} [[Artêşa Sûriyê]] <small>(pevçûnên biçûk)</small><ref>{{cite web|url=https://www.almasdarnews.com/article/syrian-army-kurdish-forces-fight-control-abandoned-isis-villages/|title=Syrian Army, Kurdish forces clash fight for control of abandoned ISIS villags|website=Al Masdar News|accessdate=27 July 2017|archive-date=4 September 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170904200306/https://www.almasdarnews.com/article/syrian-army-kurdish-forces-fight-control-abandoned-isis-villages/|url-status=dead}}</ref>}} | malper = }} '''Hêzên Sûriya Demokratîk''', ({{bi-ar|قوات سوريا الديمقراطية|translit=Quwwāt Sūriyā al-Dīmuqrāṭīya}}, {{bi-syc|ܚܝ̈ܠܘܬܐ ܕܣܘܪܝܐ ܕܝܡܩܪܛܝܬܐ|translit=Ḥaylawotho d'Suriya Demoqraṭoyto}}) wekî '''SDF''' an '''QSD''' an jî '''HSD''' tê kurt kirin, ku hevpeymanek pirrjimar û pir-olî yên milîsên [[Kurdên Sûriyê]], [[Gelên sûrî|Ereb]] û [[Suryaniyên Sûrîyê|Suryanî]] û herwiha hin mîlîsên piçûk ên wekî [[Tirkmenên Sûriyê|Tirkmen]], [[Ermeniyên Sûrîyê|Ermenî]], [[Çerkezên Sûriyê|Çerkez]] û komên/beşdariyên [[Çeçen]] di {{dîrok|10|çiriya pêşîn|2015}} de li [[Şerê Navxweyî yê Sûriyê]] hate sazkirin. == Girêdanên derve == * {{URL|qsdmedia.org}} == Çavkanî == [[Kategorî:Partî (Rojavaya Kurdistanê)]] [[Kategorî:Şerê navxweyî yê Sûriyê]] reusajraj5weady62fcp253uxrvzbsl Zanîngeha Îbranî ya Orşelîmê 0 74146 1094069 1066014 2022-07-31T06:58:00Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Coord|31|46|33|N|35|12|00|E|region:IL_type:city|display=title}} [[File:HebrewU-MtScopus.JPG|thumb|300px|right]] '''Zanîngeha Îbranî ya Orşelîmê''' {{transl|he|ha-Universita ha-Ivrit B'irushalayim}}; အတိုကောက် '''HUJI''') a [[Zanîngeha Kurdistanê]] di [[Israel]] e. Ev duyemîn-kevintirîn zanîngeha welêt e. Ev di sala 1918 de 30 sal berî dewleta Îsraîlê hat avakirin. Ev cara yekemîn zanîngehê ji bo vekirina li Îsraîlê bi sê herema bû. herema xwe di [[Çiyayê Scopus]] [[Givat Ram]] in, û [[Ein Karem]]. == Çavkanî == {{Commonscat|Hebrew University of Jerusalem}} * [http://www.huji.ac.il/huji/eng/index_e.htm Hebrew University web site] * [http://jewish.huji.ac.il/ The Mandel Institute of Jewish Studies web site] * [http://www.alberteinstein.info/ Einstein Archives at the Hebrew University]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110811112756/http://www.alberteinstein.info/ |date=2011-08-11 }} * [http://www.alanwatson.org/jerusalemlaw.htm Ancient and Premodern Law at the Hebrew University of Jerusalem] {{kurt}} [[Kategorî:Îsraêl]] i9h6nq7hxcjj03obrazfgon18tjwfgx Çağatay Ulusoy 0 74306 1094086 1013391 2022-07-31T07:25:53Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Çavlêgerandin}} '''Çağatay Ulusoy''' [[model]] û [[lîstikvan]]ekî [[tirk]] e ku di 23ê îlona 1990î de ji dayik bûye. == Jiyan == Ulusoy li [[Bakırköy]]a Stembolê hat dinyayê. Bavê wî, endamek hûrgelêya tirkî ya li Bulgaristanê, bi hatina xwe ya Tirkiyê re ji bo koçber bû; diya wî bi eslê xwe [[Bosniya û Herzegovîna|bosnî]] ye. Birayê wî biçûk ê bi navê Atalay heye. Piştî qedandina lîseyê, Ulusoy yekem dest bi xwendina li Zanîngeha Stembolê ya Beşa Baxçeyên Sêwir û ''Landskeypîng'' kir. Ulusoy di sala 2009 pêşî wek model xebitî û paşê lîstikvanî kir.<ref>{{Cite web|url=Yeliz Mete und Çagatay Ulusoy besten Models|title=http://www.vaybee.de/nachrichten/yeliz-mete-und-cagatay-ulusoy-besten-models/|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Di 2010an de ew pêşbirka Modelê Baştirîn a Tirkiyeyê qezenc kir.<ref>{{Cite web|url=http://bestmodelofturkey.net/birinciler|title=Birinciler|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20120708000602/http://bestmodelofturkey.net/birinciler|archive-date=2012-07-08|dead-url=|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://m.sabah.com.tr/magazin/2011/05/30/benim-hayatim-bir-gecede-degisti|title=Benim hayatım bir gecede değişti|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Di tîrmeha 2011an de, ew diviyabû ku li Bulgaristanê nûneriya baştirîn modela cîhanê di pêşbirkê de nûneriya Tirkiyê bike, lê ji filmê ''Anadolu [[Kartallari (rêzefîlm)|Kartallari]]'' re mijûl bû. Digel xebatên xwe yên modelkirinê, Ulusoy di sala 2010an de li dibistana lîstikvaniyê [[Akademi 35 Buçuk Sanat Evi]] li Stembolê perwerdehiya lîstikvaniyê ya du-meh qedand. Di rêzefîlmê ''Adını Feriha Koydum'' de, ew di hemî beş de ligel [[Hazal Kaya]], di rola Emir Sarrafoğlu de dilîze.<ref>{{Cite web|url=https://www.diziler.com/dizi/adini-feriha-koydum-emirin-yolu/oyunculari|title=Adını Feriha Koydum Emir'in Yolu|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Ji sala 2013an heya 2015an, ew di rêzefîlmê tirkî [[Medcezir ( rêzefîlm)|Medcezir]] rola serekî da Yaman de girt.<ref>{{Cite web|url=http://mobile.beyazgazete.com/video/video-detay-413988.html|title=Çağatay Ulusoy ve Serenay Sarıkaya'nın Yeni Dizisi 'Medcezir' Tanıtım Fragmanı|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Ji sala 2016an heta 2017an, ew di rêzefîlmê Içerde de rola sereke lîst. Di 25ê kanûna paşîn a 2013an de, 30 lîstikvanên Tirk, tevî Çağatay Ulusoy, ji bo lêpirsîna tiryakê ji hêla polîsên tiryakî ya Stembolê ve hat binçavkirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyetdailynews.com/turkish-celebrities-in-custody-in-drugs-probe-report--39818|title=Turkish celebrities in custody in drugs probe: report|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://en.haberler.com/38-people-including-turkish-celebrities-detained-252573/|title=İncluding Turkish Celebrities, Detained İn Anti-drug Operation38 People, İncluding Turkish Celebrities, Detained İn Anti-drug Operation|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref><ref>{{Cite web|url=Ünlü oyuncudan şok açıklama! "Bizim piyasada çoğu insan içiyor, kullanıyor"|title=http://www.milliyet.com.tr/gundem/unlu-oyuncudan-sok-aciklama-bizim-piyasada-cogu-insan-iciyor-kullaniyor-1799774|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.internethaber.com/cagatay-ulusoyun-uyusturucu-davasinda-gelisme-hollywood-yerine-hapse-foto-galerisi-1812246.htm|title=Çağatay Ulusoy'un uyuşturucu davasında gelişme Hollywood yerine hapse...|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Di sala 2016an de li gel Leyla Lydia Tuğutlu, Ulusoy fîlimê Delibal derxist. Di heman salê de ew bûbû rûyê "Colin's" li Tirkiyê û bi modela Victoria's Secret Taylor Hill re di şirketa Bize Uyar de bazirganî kir. Ji sala 2018an û pê ve, Ulusoy rola serekî Hakan di rêzefîlmê [[Netflix]]ê ''[[Hakan Muhafiz]]'' de dilîze. == Filmnîgarî == <nowiki>*</nowiki> 2011: Adını Feriha Koydum (rêzefilm) <nowiki>*</nowiki> 2011: Anadolu Kartallari (film) <nowiki>*</nowiki> 2012: Eve Düşen Yıldırım (Rola mêvanî;rêzefîlm) <nowiki>*</nowiki> 2012: [[Adini Feriha Koydum]] – Emir'in Yolu (rêzefilm) * 2012: Emir'in Yolu (rêzefilm) <nowiki>*</nowiki> 2013: Medcezir (rêzefilm) <nowiki>*</nowiki> 2015: Delibal (film) <nowiki>*</nowiki> 2016: [[İçerde|Içerde]] (rêzefilm) <nowiki>*</nowiki> 2018: [[Hakan Muhafiz]]   == Girêdanên derveyî == *{{IMDb name|nm4293138}} * [http://turkishstarsdaily.com/celebrities/cagatay-ulusoy Cagatay Ulusoy on TurkishStarsDaily] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305205434/http://turkishstarsdaily.com/celebrities/cagatay-ulusoy |date=2016-03-05 }} == Çavkanî == <br /> [[Kategorî:Aktorên tirk]] ep7k8gv5p1jdlho04ler59w1kmd6wxb Serokdewletê Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê 0 74402 1093952 1050196 2022-07-31T04:09:52Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox postên siyasî | post = Serokdewlet | gewde = Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê | navê rasti = | ala = Flag of the President of the United States.svg | ala mezinahî = 125px | ala sînor = | ala sernûçe = [[Ala Serokatiya Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Ala Serokatiyê]] | sembol = Seal Of The President Of The United States Of America.svg | sembol mezinahî = 125px | sembol sernûçe = [[Sembola Serokatiya Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Sembola Serokatiyê]] | wêne = Joe Biden 2013.jpg | wêne mezinahî = 200px | binwêne = | wezîfedar = [[Joe Biden]] | wezîfedar sal = {{destpêka dem|2021|1|20}} | cure = | rewş = | departement = [[Rêveberiya Hikûmeta Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]]<br />[[Rêvebirê Karmendê Serokatiyê]] | awa = [[Birêz Serok (sernav)|Birêz Serok]]<br />{{resize|80%|(nefermî)}}<ref>{{cite news|url=https://query.nytimes.com/gst/abstract.html?res=9D06E3D9143AE533A25751C0A96E9C94609ED7CF|title=How To Address The President; He Is Not Your Excellency Or Your Honor, But Mr. President|date=August 2, 1891|work=The New York Times}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.usgs.gov/usgs-manual/handbook/hb/431-2-h/chap4.html|title=USGS Correspondence Handbook – Chapter 4|publisher=Usgs.gov|date=July 18, 2007|accessdate=November 15, 2012|df=|archive-date=September 26, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120926000950/http://www.usgs.gov/usgs-manual/handbook/hb/431-2-h/chap4.html|url-status = dead}}</ref><br />[[Lêborîn#Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Lêborîn]]<br />{{resize|80%|(şiklî)}}<ref>{{cite web|url=http://www.ita.doc.gov/ita_sec/Address%20and%20Salutation.htm|title=Models of Address and Salutation|publisher=Ita.doc.gov|accessdate=September 4, 2010|df=|archive-date=December 25, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225203123/http://www.ita.doc.gov/ita_sec/Address%20and%20Salutation.htm|url-status = dead}}</ref><br />[[Ekselans#Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Ekselansê wî]]<ref>[https://web.archive.org/web/20131019094902/http://www.un.int/protocol/documents/Hspmfm.pdf HEADS OF STATE, HEADS OF GOVERNMENT, MINISTERS FOR FOREIGN AFFAIRS], Protocol and Liaison Service, [[United Nations]]. Retrieved November 1, 2012.</ref><ref>{{cite web|title=Remarks by President Obama, President Mubarak, His Majesty King Abdullah, Prime Minister Netanyahu and President Abbas Before Working Dinner|url=https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/2010/09/01/remarks-president-obama-president-mubarak-his-majesty-king-abdullah-prim |publisher=obamawhitehouse.archives.gov|accessdate=July 19, 2011|author=The White House Office of the Press Secretary|date=September 1, 2010}}</ref><ref>{{cite web|title=Exchange of Letters|url=http://www.un.int/wcm/content/site/palestine/cache/offonce/pid/12020|archive-url=https://web.archive.org/web/20120117200611/http://www.un.int/wcm/content/site/palestine/cache/offonce/pid/12020|url-status = dead|archive-date=2012-01-17|publisher=Permanent Observer Mission of Palestine to the United Nations|accessdate=July 19, 2011|date=September 1978}}</ref><br />{{resize|80%|(di nameyên navneteweyî)}} | endam = [[Kabîneya Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Kabîne]]<br />[[Encûmena Siyaseta Hundir a Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Encûmena Siyaseta Hundir]]<br />[[Encûmena Niştimanî ya Aborî ya Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Encûmena Niştimanî ya Aborî]]<br />[[Konseya Ewlekariya Netewî ya Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Konseya Ewlekariya Netewî]] | rapor = | avahî = [[Qesra Spî]] | rûniştek = [[Washington, D.C.]] | tayînkirin = | peywirdar = [[Lijneya Hilbijartinê (Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê)|Lijneya Hilbijartinê Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] | peywirdarê wesfdar = | dirêjahiya serdemê = Çar salan | dirêjahiya serdemê wesfdar = Careke din dikare bên nûkirin | navgînên zagonsaz = [[Makezagona Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] | pêşrew = | damezrandin = {{destpêka dem û temen|1788|6|21|p=1|br=1}} | xwediyê ewl = [[George Washington]] | xwediyê dawiyê = | herifandin = | domdar = | kurte = | navê nenas = | cîgir = | lêçûn = $400,000 salane<ref group="note">Donald Trump has announced he will take a salary of only 1 dollar per annum.</ref><ref>{{cite news|title=How common is Trump's $1 salary?|url=http://www.bbc.com/news/election-us-2016-37977433|accessdate=January 22, 2017|agency=BBC World Service|date=November 14, 2016}}</ref> | malper = {{url|whitehouse.gov|WhiteHouse.gov}} }} '''Serokdewletê Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê''' ({{bi-en|''President of the United States''}}, nefermî ji bo wekî "'''SDYA'''")<ref>{{cite news|last=Safire|first=William|url=https://www.nytimes.com/1997/10/12/magazine/on-language-potus-and-flotus.html?pagewanted=all&src=pm|title=On language: POTUS and FLOTUS|work=The New York Times|location=New York|date=October 12, 1997|accessdate=May 11, 2014}}</ref><ref>The terms POTUS (and [[Supreme Court of the United States|SCOTUS]]) originated in the [[Phillips Code]], a shorthand method created in 1879 by [[Walter P. Phillips]] for the rapid transmission of press reports by telegraph.</ref> [[serokê dewletê]] û [[serokê hikûmetê]] ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] ye. Birêvebirina serokê [[Rêvebir (hikûmet)|rêvebirê]] [[Hikûmeta Federal a Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|hikûmeta federal]] û [[Fermandarê Giştî#Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|fermandarê giştî]] yê [[Hêzên Çekdar ên Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] ye. ==[[Lîsteya Serokên Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]]== ; Partiyan {{legend2|#EEEEEE|[[Bêpartî]]|border=1px solid #AAAAAA}} (1) {{legend2|#e6e6aa|[[Federalîst]]|border=1px solid #AAAAAA}} (1) {{legend2|#aacc99|[[‌‌Demokrat-Komarî]]|border=1px solid #AAAAAA}} (4) {{legend2|#b0ceff|[[Demokrat]]|border=1px solid #AAAAAA}} (16) {{legend2|#ffffcc|[[Wîg]]|border=1px solid #AAAAAA}}(4) {{legend2|#ffb6b6|[[Komarî]]|border=1px solid #AAAAAA}} (18) {| class="wikitable" style="width:100%;" |- style="background:#c8ccd1" ! Hejmar ! colspan=2 | Serok ! Destpêka Serdemê ! Dawiya Serdemê ! Partî ! Cîgirê/a Serok/ê ! Demajo |- {{party shading/Bêpartî}} | rowspan=2 | '''[[George Washington|1]]''' | rowspan=2 | [[George Washington]]{{-}}{{Mezin|(1732–1799)}} | rowspan=2 | [[wêne:Gilbert Stuart, George Washington (Lansdowne portrait, 1796).jpg|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|30|4|1789}} | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1797}} | rowspan=2 | [[Bêpartî]] | rowspan=2 | [[John Adams]] | align=center | 1 |- {{party shading/Bêpartî}} | align=center | 2 |- {{party shading/Federalîst}} | '''[[John Adams|2]]''' | [[John Adams]]{{-}}{{mezin|(1826–1735)}} | [[wêne:Adamstrumbull.jpg|100px]] | {{dîrok|4|3|1797}} | {{dîrok|4|3|1801}} | [[Federalîst]] | [[Thomas Jefferson]] | align=center | 3 |- {{party shading/Democratic-Republican}} |- {{party shading/Democratic-Republican}} | rowspan=2 | '''[[Thomas Jefferson|3]]''' | rowspan=2 | [[Thomas Jefferson]]{{-}}{{mezin|(1826–1747)}} | rowspan=2 | [[wêne:Thomas Jefferson by Rembrandt Peale, 1800.jpg|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1801}} | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1809}} | rowspan=2 | [[Demokrat-Komarî]] | [[Aaron Burr]] | align=center | 4 |- {{party shading/Democratic-Republican}} | rowspan=2 | [[George Clinton]]<ref name="D">درگذشته در دوران خدمت به دلایل طبیعی</ref> | align=center | 5 |- {{party shading/Democratic-Republican}} | rowspan=2 | '''4''' | rowspan=2 | [[James Madison]]{{-}}{{Mezin|(1835–1751)}} | rowspan=2 | [[wêne:Jm4.gif|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1809}} | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1817}} | rowspan=2 | [[Demokrat -Komarî]] | align=center | 6 |- {{party shading/Democratic-Republican}} |[[Elbridge Gerry]]<ref name="D" /> | align=center | 7 |- {{party shading/Democratic-Republican}} | rowspan=2 | '''5''' | rowspan=2 | [[James Monroe]]{{-}}{{mezin|(1831–1758)}} | rowspan=2 | [[wêne:jm5.gif|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1817}} | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1825}} | rowspan=2 | [[Demokrat-Komarî]] | rowspan=2 | [[Daniel D. Tompkins]] | align=center | 8 |- {{party shading/Democratic-Republican}} | align=center | 9 |- {{party shading/Democratic-Republican}} | '''[[John Quincy Adams|6]]''' | [[John Quincy Adams]]{{-}}{{Mezin|(1848–1767)}} | [[wêne:John Quincy Adams by GPA Healy, 1858.jpg|100px]] | {{dîrok|4|3|1825}} | {{dîrok|4|3|1829}} | [[Demokrat-Komarî]],[[Komarî]] | [[John C. Calhoun]] | align=center | 10 |- {{party shading/Democratic}} | rowspan=2 | '''7''' | rowspan=2 | [[Andrew Jackson]]{{-}}{{mezin|(1845–1767)}} | rowspan=2 | [[wêne:Andrew jackson head.jpg|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1829}} | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1837}} | rowspan=2 | [[Demokrat]] | [[John C. Calhoun]]<ref name="R">مستعفی.</ref> | align=center | 11 |- {{party shading/Democratic}} | [[Martin Van Buren]] | align=center | 12 |- {{party shading/Democratic}} | '''8''' | [[Martin Van Buren]]{{-}}{{mezin|(1862–1782)}} | [[wêne:mb8.gif|100px]] | {{dîrok|4|3|1837}} | {{dîrok|4|3|1841}} | [[Demokrat]] | [[Richard M. Johnson]] | align=center | 13 |- {{party shading/Whig}} | '''9''' | [[William Henry Harrison]]{{-}}{{mezin|(1841–1773)}} | [[wêne:William Henry Harrison by James Reid Lambdin, 1835.jpg|100px]] | {{dîrok|4|3|1841}} | {{dîrok|4|4|1841}}<ref name="D" /> | [[Wîg]] | [[John Tyler]] | rowspan=2 align=center | 14 |- {{party shading/Whig}} | '''10''' | [[John Tyler]]{{-}}{{mezin|(1862–1790)}} | [[wêne:WHOportTyler.jpg|100px]] | {{dîrok|4|4|1841}} | {{dîrok|4|3|1845}} | [[Wîg]]<ref>Former Democrat who ran for Vice President on Whig ticket. Clashed with Whig congressional leaders and was expelled from the Whig party in 1841.</ref> | |- {{party shading/Democratic}} | '''11''' | [[James K. Polk]]{{-}}{{mezin|(1849–1795)}} | [[wêne:James Knox Polk by GPA Healy, 1858.jpg|100px]] | {{dîrok|4|3|1845}} | {{dîrok|4|3|1849}} | [[Demokrat]] | [[George M. Dallas]] | align=center | 15 |- {{party shading/Whig}} | '''12''' | [[Zachary Taylor]]{{-}}{{mezin|(1850–1784)}} | [[wêne:Zachary Taylor by Joseph Henry Bush, c1848.jpg|100px]] | {{dîrok|4|3|1849}} | {{dîrok|9|1|1850}}<ref name="D" /> | [[Wîg]] | [[Millard Fillmore]] | rowspan=2 align=center | 16 |- {{party shading/Whig}} | '''13''' | [[Millard Fillmore]]{{-}}{{mezin|(1874–1800)}} | [[wêne:Millard Fillmore-Edit1.jpg|100px]] | {{dîrok|9|1|1850}} | {{dîrok|4|3|1853}} | [[Wîg]] | |- {{party shading/Democratic}} | '''[[Franklin Pierce|14]]''' | [[Franklin Pierce]]{{-}}{{mezin|(1869–1804)}} | [[wêne:Franklin Pierce by GPA Healy, 1858.jpg|100px]] | {{dîrok|4|3|1853}} | {{dîrok|4|3|1857}} | [[Demokrat]] | [[William R. King]]<ref name="D" /> | align=center | 17 |- {{party shading/Democratic}} | '''15''' | [[James Buchanan]]{{-}}{{mezin|(1868–1791)}} | [[wêne:Jb15.gif|100px]] | {{dîrok|4|3|1857}} | {{dîrok|4|3|1861}} | [[Dêmokrat]] | [[John C. Breckinridge]] | align=center | 18 |- {{party shading/Republican}} | rowspan=2 | '''[[Abraham Lincoln|16]]''' | rowspan=2 | [[Abraham Lincoln]]{{-}}{{mezin|(1865–1809)}} | rowspan=2 | [[wêne:Abraham Lincoln by George Peter Alexander Healy.jpg|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1861}} | rowspan=2 | {{dîrok|15|4|1865}}<ref name="A">ترور شده.</ref> | rowspan=2 | [[Komarî]]{{سخ}}[[Yekîtiya Neteweyî]]<ref name="U">Abraham Lincoln and Andrew Johnson were, respectively, a Republican and a Democrat who ran on the National Union ticket in 1864.</ref> | [[Hannibal Hamlin]] | align=center | [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (1860)|19]] |- {{party shading/Democratic}} | [[Andrew Johnson]] | rowspan=2 align=center | 20 |- {{party shading/Democratic}} | '''17''' | [[Andrew Johnson]]{{-}}{{mezin|(1875–1808)}} | [[wêne:aj17.gif|100px]] | {{dîrok|15|4|1865}} | {{dîrok|4|3|1869}} | [[حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا|حزب دموکرات]][[حزب متحد ملی (آمریکا)|حزب متحد ملی]]<ref name="U" /> | |- {{party shading/Republican}} | rowspan=2 | '''[[Ulysses S. Grant|18]]''' | rowspan=2 | [[Ulysses S. Grant]]{{-}}{{mezin|(1885–1822)}} | rowspan=2 | [[wêne:Ulysses S. Grant.jpg|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1869}} | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1877}} | rowspan=2 | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | [[Schuyler Colfax]] | align=center | 21 |- {{party shading/Republican}} | [[Henry Wilson]]<ref name="D" /> | align=center | 22 |- {{party shading/Republican}} | '''19''' | [[Rutherford B. Hayes]]{{-}}{{mezin|(1893–1822)}} | [[wêne:Daniel Huntington - Rutherford Birchard Hayes - Google Art Project.jpg|100px]] | {{dîrok|4|3|1877}} | {{dîrok|4|3|1881}} | [[Komarî]] | [[William A. Wheeler]] | align=center | 23 |- {{party shading/Republican}} | '''20''' |'''<big>[[James A. Garfield]]</big>'''{{-}}{{mezin|(1881–1831)}} | [[wêne:James Garfield portrait.jpg|100px]] | {{dîrok|4|3|1881}} | {{dîrok|19|9|1881}}<ref name="A" /> | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | [[Chester A. Arthur]] | rowspan=2 align=center | 24 |- {{party shading/Republican}} | '''21''' | [[Chester A. Arthur]]{{-}}{{mezin|(1886–1829)}} | [[wêne:Chester A Arthur by Daniel Huntington.jpeg|100px]] | {{dîrok|19|9|1881}} | {{dîrok|4|3|1885}} | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | |- {{party shading/Democratic}} | '''[[Grover Cleveland|22]]''' |'''<big>[[Grover Cleveland]]</big>'''{{-}}{{mezin|(1908–1837)}} | [[wêne:Grover Cleveland portrait2.jpg|100px]] | {{dîrok|4|3|1885}} | {{dîrok|4|3|1889}} | [[Deomkratîk]] | [[Thomas A. Hendricks]]<ref name="D" /> | align=center | 25 |- {{party shading/Republican}} | '''23''' | [[Benjamin Harrison|'''<big>Benjamin Harrison</big>''']]{{-}}{{mezin|(1901–1833)}} | [[wêne:Bharrison.gif|100px]] | {{dîrok|4|3|1889}} | {{dîrok|4|3|1893}} | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | [[Levi P. Morton]] | align=center | 26 |- {{party shading/Democratic}} | '''[[Grover Cleveland|24]]''' |'''<big>[[Grover Cleveland]]</big>'''{{-}}{{mezin|(1908–1837)}} | [[wêne:Grover Cleveland, painting by Anders Zorn.jpg|100px]] | {{dîrok|4|3|1893}} | {{dîrok|4|3|1897}} | [[Demokrat]] | [[Adlai Stevenson]] | align=center | 27 |- {{party shading/Republican}} | rowspan=2 | '''25''' | rowspan=2 | [[William McKinley]]{{-}}{{mezin|(1901–1843)}} | rowspan=2 | [[wêne:Official White House portrait of William McKinley.jpg|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1897}} | rowspan=2 | {{dîrok|14|9|1901}}<ref name="A" /> | rowspan=2 | [[Komarî]] | [[Garret Hobart]]<ref name="D" /> | align=center | 28 |- {{party shading/Republican}} | [[Theodore Roosevelt]] | rowspan=2 align=center | 29 |- style="background:#ffc2e1" |- {{party shading/Republican}} | rowspan=2 | '''[[Theodore Roosevelt|26]]''' | rowspan=2 | [[Theodore Roosevelt]]{{-}}{{mezin|(1919–1858)}} | rowspan=2 | [[wêne:TRSargent.jpg|100px]] | rowspan=2 | {{d|14|9|1901}} | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1909}} | rowspan=2 | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | |- {{party shading/Republican}} | [[Charles W. Fairbanks]] | align=center | 30 |- {{party shading/Republican}} | '''27''' | [[William Howard Taft]]{{-}}{{mezin|(1930–1857)}} | [[wêne:Anders Zorn - Portrait of William Howard Taft (1911).jpg|100px]] | {{dîrok|4|3|1909}} | {{dîrok|4|3|1913}} | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | [[James S. Sherman]]<ref name="D" /> | align=center | 31 |- {{party shading/Democratic}} | rowspan=2 | '''28''' | rowspan=2 | [[Woodrow Wilson]]{{-}}{{mezin|(1926–1856)}} | rowspan=2 | [[wêne:Ww28.jpg|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1913}} | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1921}} | rowspan=2 | [[حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا|حزب دموکرات]] | rowspan=2 | [[Thomas R. Marshall]] | align=center | 32 |- {{party shading/Democratic}} | align=center | 33 |- {{party shading/Republican}} | '''29''' | [[Warren G. Harding]]{{-}}{{mezin|(1923–1865)}} | [[wêne:wh29.gif|100px]] | {{dîrok|4|3|1921}} | [[2 اوت]] [[1923 (میلادی)|1923]]<ref name="D" /> | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | [[Calvin Coolidge]] | rowspan=2 align=center | 34 |- {{party shading/Republican}} | rowspan=2 | '''30''' | rowspan=2 | [[Calvin Coolidge]]{{-}}{{mezin|(1933–1872)}} | rowspan=2 | [[wêne:CoolidgeWHPortrait.jpg|100px]] | rowspan=2 | [[2 اوت]] [[1923 (میلادی)|1923]] | rowspan=2 | {{dîrok|4|3|1929}} | rowspan=2 | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | |- {{party shading/Republican}} | [[Charles Dawes]] | align=center | 35 |- {{party shading/Republican}} | '''31''' | [[Herbert C. Hoover]]{{-}}{{Mezin|(1964–1874)}} | [[wêne:Herbert Clark Hoover by Greene, 1956.jpg|100px]] | {{dîrok|4|3|1929}} | {{dîrok|4|3|1933}} | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | [[Charles Curtis]] | align=center | 36 |- {{party shading/Democratic}} | rowspan=4 | '''[[ Franklin D. Roosevelt|32]]''' | rowspan=4 | [[ Franklin D. Roosevelt]]{{-}}{{mezin|(1945–1882)}} | rowspan=4 | [[wêne:FDR in 1933.jpg|100px]] | rowspan=4 | {{dîrok|4|3|1933}} | rowspan=4 | {{dîrok|12|4|1945}}<ref name="D" /> | rowspan=4 | [[حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا|حزب دموکرات]] | rowspan=2 | [[John Garner]] | align=center | 37 |- {{party shading/Democratic}} | align=center | 38 |- {{party shading/Democratic}} | [[Henry Wallace]] | align=center |39 |- {{party shading/Democratic}} | [[Harry S. Truman]] | rowspan=2 align=center | 40 |- {{party shading/Democratic}} | rowspan=2 | '''33''' | rowspan=2 | [[Harry S. Truman]]{{-}}{{mezin|(1972–1884)}} | rowspan=2 | [[wêne:HarryTruman.jpg|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|12|4|1945}} | rowspan=2 | {{dîrok|20|1|1953}} | rowspan=2 | [[حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا|حزب دموکرات]] | |- {{party shading/Democratic}} | [[Alben Barkley]] | align=center | 41 |- {{party shading/Republican}} | rowspan=2 | '''[[Dwight D. Eisenhower|34]]''' | rowspan=2 | [[Dwight D. Eisenhower]]{{-}}{{mezin|(1969–1890)}} | rowspan=2 | [[wêne:Dwight D. Eisenhower, official Presidential portrait.jpg|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|20|1|1953}} | rowspan=2 | {{dîrok|20|1|1961}} | rowspan=2 | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | rowspan=2 | [[Richard Nixon]] | align=center | 42 |- {{party shading/Republican}} | align=center | 43 |- {{party shading/Democratic}} | '''[[John F Kennedy|35]]''' | [[John F Kennedy]]{{-}}{{mezin|(1963–1917)}} | [[wêne:John F Kennedy Official Portrait.jpg|100px]] | [[20 ژانویه]] [[1961 (میلادی)|1961]] | [[22 نوامبر]] [[1963 (میلادی)|1963]]<ref name="A" /> | [[حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا|حزب دموکرات]] | [[Lyndon B. Johnson]] | align=center | 44 |- {{party shading/Democratic}} | '''36''' | [[Lyndon B. Johnson]]{{-}}{{mezin|(1973–1908)}} | [[wêne:Lbj2.jpg|100px]] |[[22 نوامبر]] [[1963 (میلادی)|1963]] | {{dîrok|20|1|1969}} | [[حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا|حزب دموکرات]] |[[Hubert Humphrey]] | align=center | 45 |- {{party shading/Republican}} | rowspan=2 | '''37''' | rowspan=2 | [[Richard Nixon]]{{-}}{{mezin|(1994–1913)}} | rowspan=2 | [[wêne:Richard Nixon.jpg|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|20|1|1969}} | rowspan=2 | [[9 اوت]] [[1974 (میلادی)|1974]]<ref name="R" /> | rowspan=2 | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | [[Spiro Agnew]] | align=center | 46 |- {{party shading/Republican}} | [[اسپیرو اگنیو]]<ref name="R" />[[Gerald Ford]] | rowspan=2 align=center | 47 |- {{party shading/Republican}} | '''[[Gerald Ford|38]]''' | [[Gerald Ford]]{{-}}{{mezin|(2006–1913)}} | [[wêne:Gerald Ford.jpg|100px]] | [[9 اوت]] [[1974 (میلادی)|1974]] | {{dîrok|20|1|1977}} | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] |[[Nelson Rockefeller]] |- {{party shading/Democratic}} | '''[[Jimmy Carter|39]]''' | [[Jimmy Carter]]{{-}}{{mezin|(1924)}} | [[wêne:Jimmy Carter.jpg|100px]] | {{dîrok|20|1|1977}} | {{dîrok|20|1|1981}} | [[حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا|حزب دموکرات]] | [[Walter Mondale]] | align=center | 48 |- {{party shading/Republican}} | rowspan=2 | '''40''' | rowspan=2 | [[Ronald Reagan]]{{-}}{{mezin|(2004–1911)}} | rowspan=2 | [[wêne:Official Portrait of President Reagan 1981.jpg|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|20|1|1981}} | rowspan=2 | {{dîrok|20|1|1989}} | rowspan=2 | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | rowspan=2 | [[George H. W. Bush]] | align=center | 49 |- {{party shading/Republican}} | align=center | 50 |- {{party shading/Republican}} | '''[[George H. W. Bush|41]]''' | [[George H. W. Bush]]{{-}}{{mezin|(1924)}} | | {{dîrok|20|1|1989}} | {{dîrok|20|1|1993}} | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | [[Dan Quayle]] | align=center | 51 |- {{party shading/Democratic}} | rowspan=2 | '''[[Bill Clinton|42]]''' | rowspan=2 | [[Bill Clinton]]{{-}}{{şablon|(1946)}} | rowspan=2 | [[wêne:Bill Clinton.jpg|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|20|1|1993}} | rowspan=2 | {{dîrok|20|1|2001}} | rowspan=2 | [[حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا|حزب دموکرات]] | rowspan=2 | [[Al Gore]] | align=center | [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (1992)|52]] |- {{party shading/Democratic}} | align=center | [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (1996)|53]] |- {{party shading/Republican}} | rowspan=2 | '''[[George W. Bush|43]]''' | rowspan=2 | [[George W. Bush]]{{-}}{{mezin|(1946)}} | rowspan=2 | [[wêne:George-W-Bush.jpeg|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|20|1|2001}} | rowspan=2 |{{dîrok|20|1|2009}} | rowspan=2 | [[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | rowspan=2 | [[Dick Cheney]] | align=center | [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (2000)|54]] |- {{party shading/Republican}} | align=center | [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (2004)|55]] |- {{party shading/Democratic}} | rowspan=2 | '''[[Barack Obama|44]]''' | rowspan=2 | [[Barack Obama]]{{-}}{{mezin|(1961)}} | rowspan=2 | [[wêne:Official portrait of Barack Obama.jpg|100px]] | rowspan=2 |{{dîrok|20|1|2009}} | rowspan=2 |{{dîrok|20|1|2017}} | rowspan=2 | [[حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا|حزب دموکرات]] | rowspan=2 | [[Joe Biden]] | align=center | [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (2008)|56]] |- {{party shading/Democratic}} | align=center | [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (2012)|57]] |- {{party shading/Republican}} | rowspan=2 | '''[[Donald Trump|45]]''' | rowspan=2 | [[Donald Trump]]{{-}}{{mezin|(1946)}} | rowspan=2 | [[wêne:Donald Trump Pentagon 2017.jpg|100px]] | rowspan=2 | {{dîrok|20|1|2017}} | در حال فعالیت | rowspan=2 |[[حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا|حزب جمهوری‌خواه]] | rowspan=2 | [[Mike Pence]] | align=center | [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (2016)|58]] |} == Çavkanî == h5njo45j9aufmoo2d5k27k76yw6vx6h Katie McGrath 0 76569 1093725 1061102 2022-07-30T18:32:38Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = Katie McGrath | wêne = Katie McGrath 20100701 Japan Expo 3 (cropped).jpg | sernavê_wêne = Katie McGrath | roja_jidayikbûnê = {{jdb|3|12|1983|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Ashford]], [[County Wicklow]], [[Îrlenda]] | netewe = [[Îrlandî]] | pîşe = [[Lîstikvan]] | salên_çalak = 2007 - îroj }} '''Katherine "Katie" Elizabeth McGrath''' (jdb. {{jdb|3|kanûna paşîn|1983}} li [[Ashford]], [[County Wicklow]], [[Îrlenda]]) aktrîseke [[Îrlandî|îrlendî]] ye. == Jiyana wê == Katie McGrath ji zanîngeha Trinity College li Dublin perwendîşa dîroknasiyê qedand.<ref name="Carey">{{Cite web|url=http://thegloss.ie/index.php?option=com_content&task=view&id=146&Itemid=1&ed=13|title=THE SORCERER’S APPRENTICE|last=Carey|first=Anna|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20081218215555/http://thegloss.ie/index.php?option=com_content&task=view&id=146&Itemid=1&ed=13|archive-date=2008-12-18|dead-url=|df=dmy-all|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref> Ew dixwest ku bibe rojnamevana modeyê û ji bo kovara xwendekaran Image xebitî <ref name="Carey"/> heya ku ew karekî wek arîkarvana camedanî ji bo rêzefîlmê The Tudors wergirt.<ref name="Johnston">{{Cite web|url=https://www.dailymail.co.uk/femail/article-1210991/From-wardrobe-assistant-superstar-How-Merlin-actress-Katie-McGrath-stole-show.html|title=From the wardrobe assistant to superstar: How Merlin actress Katie McGrath stole the show|last=Johnston|first=Jenny|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|df=dmy-all|access-date=}}</ref> Dema ku li The Tudors dixebitî, ew hatiye pêşniyaz kirin ku lîstikvanî bike. Ew wêneyan ji nûnerên Îrlendî re şand<ref>{{Cite web|url=http://sundayheraldsalon.com/salon/2008/10/shes_magic.html|title=She's magic|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20090408064322/http://sundayheraldsalon.com/salon/2008/10/shes_magic.html|archive-date=2009-04-08|dead-url=|df=dmy-all|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref> û di beşa pêncemîn a sezona duyemîn a The Tudorsê de rolek biçûk wergirt.<ref name="Johnston"/> Ew di sala 2008an de di fîlmên Eden û Red Mist-ê de jî derket pêşiya ku ew rola Morgana di rêzefîlmê [[Merlin (rêzefilm, 2008)|Merlin]] de wergirt. Katie McGrath di heman demê de li Channel 4 di fîlma pênc-beşî The Queen de xuya bû, ku jiyana Elizabeth II di rola Prenses Margaret a ciwan de nîşan dide.<ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/media/2009/jan/28/channel-4-queen-actresses|title=Five actresses to play the Queen for C4|last=Holmwood|first=Leigh|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|df=dmy-all|access-date=}}</ref> Di sala 2011an de, ew di fîlma A Princess for Christmas de tevî [[Roger Moore]] lîst. Wekî din, ew rola Thelma Furness di dramaya fîlmî ya brîtanî W.E. de girt<ref>{{Cite web|url=https://www.digitalspy.com/showbiz/a281030/katie-mcgrath-praises-fantastic-madonna/|title=Katie McGrath praises "fantastic" Madonna|last=Love|first=Ryan|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|df=dmy-all|access-date=}}</ref> û di sala 2012 ew di fîlmê Labyrinth dihat xuyandin.<ref>{{Cite web|url=http://www.labyrinth-tv.com/actor/katie-mcgrath|title=KATIE MCGRATH plays ORIANE CONGOST|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20160629210938/http://www.labyrinth-tv.com/actor/katie-mcgrath|archive-date=2016-06-29|dead-url=|df=dmy-all|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref> Di sibata sala 2013ê de, ew tevî [[Jonathan Rhys Meyers]] di rêzefîlmê wêneguhêz a NBC ya Dracula dilîst û rola Lucy Westenra wergirt.<ref>{{Cite web|url=https://www.serienjunkies.de/news/dracula-katiemcgrath-nonsoanozie-verpflichtet-46424.html|title=Dracula: Katie McGrath und Nonso Anozie verpflichtet|last=Idesheim|first=Rainer|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|df=dmy-all|access-date=}}</ref> Di sala 2014 de, ew di fîlmê Jurassic World de, parçeya çaremîn a rêzêya Jurassic Park dilîst.<ref>{{Cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/judy-greer-joins-jurassic-world-693459|title=Judy Greer Joins 'Jurassic World'|last=Kit|first=Borys|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|df=dmy-all|access-date=}}</ref> Her wiha ew di fîlmên Leading Lady û The Throwaways de jî lîst. Di sala 2015an de, ew sezona pêşîn a rêzefîlma Slasher kişand, ku tê de rola serlîstikvaniya a Sarah Bennett girt.<ref>{{Cite web|url=http://thefutoncritic.com/news/2015/07/28/chiller-and-shaftesbury-announce-start-of-production-and-cast-for-slasher-602115/20150728chiller01/|title=Chiller and Shaftesbury Announce Start of Production and Cast for "Slasher"|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|df=dmy-all|access-date=}}</ref> Weşandina destpêkê di adara 2016 de li DYA û di nîsana 2016 de li Kanada pêk hat. Ji sala 2016an ve, ew di rêzefîlma superlehengên Supergirlê ya CW ya amerîkî de ye ku wekî rola aliyê ya Lena Luthor li pêş kamerayê ye. Vê rolê ji sezona sêyemîn, ku di 2017an de dest pê kiriye, karekterek girîng bû ye.Projeyên din tê de muzîkala Buttons, ku di kanûna pêşîn a 2018 de hatiye derxistin<ref>{{Cite web|url=https://www.buttonsthemovie.com|title=|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20201019221035/http://buttonsthemovie.com/|archive-date=2020-10-19|dead-url=yes|df=dmy-all|access-date=}}</ref>, û fîlma King Arthur: Legend of Sword, ku di sala 2017 de hatiye derxistin.<ref>{{Cite web|url=https://variety.com/2016/film/news/king-arthur-movie-release-date-charlie-hunnam-1201685567/|title=Charlie Hunnam’s King Arthur Movie Pushed Back to March 2017|last=McNary|first=Dave|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|df=dmy-all|access-date=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.filmstarts.de/kritiken/178855.html|title=KING ARTHUR: LEGEND OF THE SWORD|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|df=dmy-all|access-date=}}</ref> == Fîlmnîgarî == * 2007: ''The Tudors ('' rêzefîlm, beşa 2x05) * 2008: Eden * 2008: ''Freakdog'' * 2008–2012: [[Merlin (rêzefilm, 2008)|Merlin]] (rêzefîlm, 57 beş) * 2009: The Queen (Dramaya belge) * 2011: [[W.E.]] * 2011: ''A Princess for Christmas'' * 2012: ''Labyrinth (fîlma wêneguhêzê)'' * 2013: [[Dates]] * 2013–2014: [[Dracula (rêzefîlm)]] (10 beş) * 2014: Leading Lady * 2015: [[Jurassic World]] * 2015: The Throwaways * 2016: [[Slasher]] (rêzefîlm) * 2016-2021: [[Supergirl|Supergirl(rêzefîlm)]] (27 beş) * 2016–2017: [[Frontier]] (rêzefîlm, 7 beş) * 2017: [[King Arthur-Legend of a Sword|King Arthur-Legend of the Sword]] == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên îrlendî]] 6l5jkh4dpdylqez870fmbr0tkgtu55a Hanna Jaff 0 76644 1093648 1070609 2022-07-30T17:07:35Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=Kanûna pêşîn 2020}} {{Kêm}} {{Ne rind kurdî}} {{Agahîdank xwedî meqam | nav = Hanna Jaff | wêne = Hanna Jaffa.jpg | meqam = Sekreterê Navendî ya Têkiliya Civaka Sîvîl | destpêka_dewrê = 1ê çiriya paşîn, 2016 | dawiya_dewrê = 1ê adara 2018 | meqam1 = Sekretera Koçberên Koçber | destpêka_dewrê1 = 1ê şibata 2013 | dawiya_dewrê1 = 1ê tebaxa 2014 | roja_jidayikbûnê = {{Roja bûyînê û temen|1986|11|04}} | cihê_jidayikbûnê = San Diego, [[Kalîforniya]], [[DYA]] | netewe = [[Amerîkan]], Mexican | perwerde = [[Zanîngeha Harvardê]]<br> | pîşe = [[Ramyar]], [[Nivîskar]], Filanthropist, Axaftin, Çalakvanê mafê mirovan }} '''Hanna Jazmin Jaff Bosdet''' (jdb 4 ê çiriya paşîn 1986 an da li bajarê San Diego, Kaliforniya), kesayetiya televîzyonê, [[ramyar]]a, mirovhêz, axaftvan, nivîskar, û çalakvanek e.<ref>{{cite web |url= http://mundoejecutivo.com.mx/mujer-ejecutiva/2015/02/26/hanna-jaff-exito-educacion |title= HANNA JAFF, ÉXITO ES EDUCACIÓN |publisher= Mundo Ejecutivo |accessdate= June 6, 2018 |df= |archive-date= August 21, 2018 |archive-url= https://web.archive.org/web/20180821032035/http://mundoejecutivo.com.mx/mujer-ejecutiva/2015/02/26/hanna-jaff-exito-educacion |dead-url= yes }}</ref> Ew tê nas kirin ku yekem [[Meksîk]]î ye ku tevlî arîstokrasiya Brîtanî dibe.<ref>{{cite web|title=Hannah Jaff, la mexicana que será parte de la aristocracia británica|url=https://www.vanidades.com/realeza/hannah-jaff-la-mexicana-que-sera-parte-de-la-aristocracia-inglesa/|publisher=Vanidades|language=Spanish|accessdate=November 23, 2020|archive-date=March 6, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200306160524/https://www.vanidades.com/realeza/hannah-jaff-la-mexicana-que-sera-parte-de-la-aristocracia-inglesa/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=Conoce a Hanna Jaff, la mexicana que pronto será parte de la aristocracia Británica|url=https://us.hola.com/es/realeza/20200305fla1v449pt/hanna-jaff-mexicana-realeza-britanica|publisher=Hola!|language=Spanish|accessdate=October 20, 2020}}</ref><ref>{{cite web|title=Hanna and Harry: A Mexican Netflix Reality Star Will Soon Marry Into British Nobility|url=https://www.nbcsandiego.com/entertainment/entertainment-news/hanna-and-harry-a-mexican-netflix-reality-star-will-soon-marry-into-the-british-royal-family/2347435/|publisher=NBC San Diego|accessdate=28 September 2020}}</ref><ref>{{cite web|title=Everything you need to know about Hanna Jaff: Henry Roper-Curzon's fiancée|url=https://www.tatler.com/article/who-is-hanna-jaff-henry-roper-curzons-fiancee|publisher=Tatler|accessdate=28 September 2020|df=|archive-date=22 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200922203338/https://www.tatler.com/article/who-is-hanna-jaff-henry-roper-curzons-fiancee|dead-url=yes}}</ref> ==Jiyana destpêke û zanyarî== Hanna ji [[Meksîk|Tijuana]] ye, lê li [[San Diego]] ji dayik bû. Navê bavê wê Jaff e. Bavê wê ji Kurdistanê ye, ji eşîra Jaff’a ye. Muhammed Paşa Jaff bavê wê yî mezin û paşa bû. Di sala 1700 de serokekî eşîrek mezin û serdestê erdnîgariya xwe bû. Ew ji nifşê Adela xanim, Osman Paşa Jaff û Mahmud Paşa Jaff'e ye. Bavê Hanna, kurê Dawood Fettah Al Jaff'e û serokê eşîra Jaff'an bû.<ref>{{cite news|url=http://www.gulan-media.com/english/details.php?section=1&id=5722|title=Unveiling of Kurdish Pasha's Statue in Mexico Underscores Growing Ties|last=Di Stefano Pironti|first=Alexandra|date=3 March 2014|newspaper=gulan Media|accessdate=June 6, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20140330034518/http://www.gulan-media.com/english/details.php?section=1&id=5722|archive-date=30 March 2014|dead-url=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.altonivel.com.mx/la-tribu-jaff-en-la-actualidad-58115/|title=La tribu jaff en la actualidad|last=|first=|date=10 October 2016|website=Alto Nivel|language=Spanish|archive-url=https://web.archive.org/web/20180130091339/https://www.altonivel.com.mx/la-tribu-jaff-en-la-actualidad-58115/|archive-date=30 January 2018|dead-url=yes|accessdate=June 6, 2018|df=}}</ref><ref>{{cite web|title= DIPLOMATIC HISTORY: Shah of Iran Grants Assylum to Kurdish Prince Dawood Beg Jaff(1958)|url= https://iranian.com/main/blog/darius-kadivar/diplomatic-history-shah-iran-grants-assylum-kurdish-prince-dawood-beg-jaff-1958.html |publisher= The Iranian archives|accessdate=June 6, 2018}}</ref> Navè malbata dayika wè Bosdet'e, ji [[Îngilistan]] çuye [[Meksîk|Meksika'yè]]. Kalkê wêyî mezin Carlos Henry Bosdet wan şandiye Meksika'yê.<ref>{{cite web|url=https://www.forbes.com.mx/la-millennial-que-apuesta-por-la-filantropia-para-cambiar-al-mundo/|title=La millennial que apuesta por la filantropía para cambiar al mundo|last=|first=|date=19 February 2016|website=Forbes|publisher=|language=Spanish|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=June 6, 2018}}</ref> Diya wê li [[Meksîk]]o ji dayik bû.<ref>{{cite web|title=Hanna Jaff From 'Made In Mexico' Addresses Criticisms Of The Show Being Colorist|url=https://www.bustle.com/p/who-is-hanna-jaff-on-made-in-mexico-the-philanthropist-game-changer-wants-the-world-to-see-mexico-differently-11930769|publisher=Bustle|accessdate=28 September 2020}}</ref> Hanna li [[Zanîngeha Harvardê|zaningeha Harvard'è]]<ref name=":1">{{Cite news|url=http://www.ultimasnoticiasenred.com.mx/sociales/espectaculos/hanna-jaff-bosdet-la-mujer-que-hace-brillar-a-luis-miguel/|title=Hanna Jaff Bosdet, la mujer que hace brillar a Luis Miguel|date=2017-05-16|work=Últimas Noticias|access-date=June 6, 2018|language=es-ES}}</ref> beşa nanavnetewî û ji diktorîya Derunnasiyè ya zaningeha niştimanî(kaliforniya) yè xelas kirîye. Wè li New York'è li zanîngeha Coombia, Tecnolojco de Monterrey, Kampus Monterrey û Zaningeha {{Girêdan|La Sorbonne|fr}} Paris, xwendî, {{Girêdan|King's College London|en}} û xelas kirîye. Di adara 2014 an de wè ji bona xebata mirovahî ya ji alîyè Meksika Diktor Claustro(Meksika) hatîye pejirandin. Ew niha li Meksikayè di beşdarîya kampanyaya Harward Ex Elumnî’ de endamè Elumnîye.<ref>{{Cite news|url=http://www.periodismo.unikino.mx/wp-content/uploads/2014/03/Hanna-Jaff-una-mujer-multicultural.pdf|title=Hanna Jaff: Una Mujer Multicultural|last=|first=|date=March 2014|work=Revista Universidad Kino|access-date=June 6, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20140429235121/http://www.periodismo.unikino.mx/wp-content/uploads/2014/03/Hanna-Jaff-una-mujer-multicultural.pdf|archive-date=April 29, 2014|dead-url=yes|language=Spanish}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.pitlane.mx/otrosdeportes/el-mundial-de-artes-marciales-aqui/|title=El Mundial de Artes Marciales, Aqui|last=|first=|date=17 March 2014|work=Excelencia Deportiva: Pit Lane|access-date=June 6, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20140330023617/http://www.pitlane.mx/otrosdeportes/el-mundial-de-artes-marciales-aqui/|archive-date=30 March 2014|dead-url=|language=Spanish|url-status=dead}}</ref> ==Xêrxwazî û çalakî== Jaff ji sê axaftinên TEDx, [[Neteweyên Yekbûyî]] re, û her weha li zêdeyî 80 Zanîngehên Meksîkî axaftvan bûye.<ref>{{Cite news|url=https://puebla.sintesis.mx/2017/07/06/tedx-ciudad-de-puebla/|title=TEDx Ciudad de Puebla - Síntesis Puebla|last=Síntesis|first=Redacción|date=2017-07-06|work=Síntesis Puebla|access-date=2018-11-18|language=es-ES|archive-url=https://web.archive.org/web/20190626231601/https://puebla.sintesis.mx/2017/07/06/tedx-ciudad-de-puebla/|archive-date=June 26, 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.ted.com/tedx/events/21635|title=TEDxNishtiman {{!}} TED|website=www.ted.com|language=en|access-date=2018-11-18}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.ted.com/tedx/events/33339|title=TEDxYouth@OxfordInstituto|last=|first=|date=|work=TED|access-date=31 May 2019|language=es-ES}}</ref> Hanna ji bona perwerdêya sazkarê Jaff Foundation rêxistinekî neqfûnî di 4 e Xizirana 2013 an de damezrandiye. Foundation xebatek çêtirî ji bona karubarên xêrxwazîyê ye û di 200 rojande çêkir. Di vê xebatê de 120 000 kesan havil dît. Di daxuyaniya xwede koçberan, penaberan pirr kêfxweş kir. Kampanyayên nacûdahî kirinê hate destpê kirin û armanca wan liser cîhanê perwerdêya aştîyê dan e. Îro li civata Meksîkayê 7000 hezar dilxwazên û minêkarên ve xebatê henin.<ref>{{cite news|url=https://lideresmexicanos.com/entrevistas/la-educacion-clave-del-exito-hanna-jaff-bosdet/|title=La educación, clave del éxito: Hanna Jaff Bosdet|last=|first=|date=13 October 2016|newspaper=Lideres|accessdate=June 6, 2018|archive-url=|archive-date=|dead-url=|language=Spanish}}</ref> Hanna ji bona koçber û penaberan çalakvan e û pirr caran li kampên penaberên Iraqê de [[Zimanê îngilîzî|zimanè ingilizî]] hîn dike û bi hezaran xwendekarên xwe bi fêrbûna zimanê Îngîlîzî kir. Di 2013 n da wê festîvala yekem a Kurdî li Meksikayê damezrand. Ev festîval festîvalekî herî mezin bû û di 4 rojan de 80000 kes di vê festîvalê de cîh girt.<ref>{{cite web|url=http://www.rudaw.net/english/culture/31122013|title=Kurdish Engineer Trains Successful Dance Group|last=Homa|first=Ava|date=31 December 2013|website=Rudaw|publisher=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=June 6, 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.rudaw.net/sorani/interview/07112013|title= هانا جاف: مەكـسیكی و كــورد زۆر هـاوشــێوەن|last=Home|first=Ava|date=|website=Rudaw|publisher=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=June 12, 2018}}</ref> Hanna kampanyayê niştimanî, yên kû ji bona niştecîhên dinê; rengê çerm, niştîmanî, astengdar, ol, zayendî, cinsî, nêrînên siyasî û temen bi ciyawazî anîye cih. Hanna di piştgirîya şerê Rojhilata navîn de yek kampanyayek pêk anî. Her projeyên şermezariyê û hişmendiya gelemperî li ser hilveşandinê pêk anî.<ref name=":0" /><ref>{{cite web|url=http://www.kurdistan24.net/en/news/e11ef849-33b2-4388-9764-9ec904f5a2e6/kurdish-woman-to-run-for-seat-in-mexican-congress|title=Kurdish woman plans to run for seat in Mexican Congress|last=|first=|date=3 April 2017|website=Kurdistan24|publisher=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=June 6, 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.pukmedia.com/en/EN_Direje.aspx?Jimare=21111|title=Dr. Hanna Jaff Bosdet receives honorary doctorate degree from Mexican Congress|last=|first=|date=11 August 2014|website=Kurdistan24|publisher=|archive-url=https://web.archive.org/web/20180824172847/https://www.pukmedia.com/en/EN_Direje.aspx?Jimare=21111|archive-date=24 August 2018|dead-url=yes|accessdate=June 6, 2018|df=}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.kurdistan24.net/en/interview/e11ef849-33b2-4388-9764-9ec904f5a2e6/Kurdish-woman-to-run-for-seat-in-Mexican-Congress|title=Kurdish woman plans to run for seat in Mexican Congress|last=Homa|first=Ava|date=|website=Rudaw|publisher=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|accessdate=June 12, 2018}}</ref> ==Dîroka Siyasî== *Cîgirê koçberan di Komîteya Rêveberiya Neteweyî ya Partiya Revolutionaryoreşa Saziyê.<ref>{{Cite web|url=https://www.uniradioinforma.com/noticias/tijuana/281005/distribuyen-manuales-de-apoyo-a-migrantes.html|title=Distribuyen manuales de apoyo a migrantes|date=10 July 2014|website=www.uniradioinforma.com|language=es|access-date=5 April 2019}}</ref> *Cîgirê têkiliyên civaka sivîl di Komîteya Rêveberiya Neteweyî ya Partiya Partyoreşa Saziyê.<ref>{{Cite web|url=https://www.capitalmexico.com.mx/show/que-cargos-politicos-tuvo-hanna-jaff-de-made-in-mexico/|title=Qué cargos políticos tuvo Hanna Jaff de Made in Mexico|date=7 October 2018|website=www.capitalmexico.com.mx|language=es|access-date=5 April 2019}}</ref> *Sekreterê Giştî yê Gotina Xortên Revolutionaryoreşger a Partiya Saziya şoreşa Saz.<ref>{{Cite web|url=https://tedxnishtiman.com/who-is-hanna-jaff/|title= Who is Hanna JAFF?|website=tedxnishtiman.com|language=en-US|access-date=2018-11-18}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.pukmedia.com/en/EN_Direje.aspx?Jimare=21111|title=Dr. Hanna Jaff Bosdet receives honorary doctorate degree from Mexican Congress|date=18 October 2013|website=turista.com.mx|access-date=18 November 2018|df=|archive-date=24 August 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180824172847/https://www.pukmedia.com/en/EN_Direje.aspx?Jimare=21111|dead-url=yes}}</ref> *Ji bo kongreyê berendamê federal, pisporê Partiya Jîngehê ya Meksîkî.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.voiceamerica.com/guest/41927/hanna-jaff-bosdet|title=Hanna Jaff Bosdet on The Kathryn Zox Show |date= October 10, 2018|website=The VoiceAmerica Talk|language=en|access-date=2018-11-18}}</ref> *Balyozê Turîzmê yê Dewleta Morelos, [[Meksîk]]a.<ref>{{Cite web|url=https://www.diariodemorelos.com/article/se-une-rep%C3%BAblica-kurda-f%C3%A9minas-morelenses|title=Diario de Morelos {{!}} Se une República Kurda a féminas morelenses {{!}} @diariodemorelos|date=2018-08-24|access-date=2018-11-18|archive-date=2018-08-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20180824065826/https://www.diariodemorelos.com/article/se-une-rep%C3%BAblica-kurda-f%C3%A9minas-morelenses|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.turista.com.mx/article3399.html|title=Inauguran Sabor Es Morelos 2013 con cena a familia|last=Mexico|first=Turista|website=turista.com.mx|language=es|access-date=2018-11-18}}</ref> *Sekreterê Giştî yê Beşa Civakî ya Tora Ciwanan a Meksîkî.<ref name=":0" /> ==Xelat== Wê xelatên bi navê "Nûnerê Rûmadî yê Kurdistanê ji bo [[Amerîkaya Latînî]]" wergirtiye. Xelatên din jî ev in:<ref name=":2">{{cite web|url=https://lideresmexicanos.com/entrevistas/hanna-jaff-bosdet///|title=Hanna Jaff Bosdet|date=13 October 2016|publisher=Lideres|language=Spanish|accessdate=23 January 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.sandiegouniontribune.com/hoy-san-diego/espectaculos/sdhoy-hanna-jaff-cuando-la-discriminacion-se-convierte-en-filantropia-20180831-story.html|title=Hanna Jaff: Cuando la discriminación se convierte en filantropía|date=20 September 2018|publisher=San Diego Union Tribune|language=Spanish|accessdate=24 September 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=https://lionessmagazine.com/how-netflixs-made-in-mexico-star-hanna-jaff-bosdets-is-helping-refugees-around-the-world/|title=How Netflix’s ‘Made In Mexico’ Star Hanna Jaff Bosdet Is Helping Refugees Around The World|date=27 August 2018|publisher=Lioness magazine|language=English|accessdate=24 September 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.entrepreneur.com/article/283700|title=Conoce a 30 mexicanos exitosos menores de 30 años|date=13 October 2016|publisher=Entrepreneur|language=Spanish|accessdate=25 April 2019|archive-date=3 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203073126/https://www.entrepreneur.com/article/283700|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://lanotaprensadesonora.com/reconocida-labor-altruista-de-hanna-jaff-recibe-diferentes-premios/|title=Reconocida labor altruista de Hanna Jaff recibe diferentes premios|date=10 March 2019|publisher=La Nota Prensa de Sonora|language=Spanish|accessdate=29 April 2019|df=|archive-date=21 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190621222310/http://lanotaprensadesonora.com/reconocida-labor-altruista-de-hanna-jaff-recibe-diferentes-premios/|dead-url=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://medios.obson.mx/hanna-jaff-y-sus-premios/|title=Hanna Jaff y sus premios|date=10 April 2019|publisher=Noticias en Ciudad Obregón|language=Spanish|accessdate=29 April 2019|df=|archive-date=15 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210115183126/http://medios.obson.mx/hanna-jaff-y-sus-premios/|dead-url=yes}}</ref><ref>{{cite web|url= http://obrnoticias.com/hanna-jaff-recibe-reconocimiento-por-labor-altruista/|title= Hanna Jaff recibe reconocimiento por labor altruista|date=10 April 2019|publisher=OBR Noticias |language=Spanish|accessdate=29 April 2019}}</ref><ref>{{cite web|url= https://www.forbes.com.mx/las-100-mujeres-mas-poderosas-de-mexico-2019/|title= Las 100 mujeres más poderosas de México 2019|date=20 May 2019|publisher=Forbes México|language=Spanish|accessdate=22 May 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://cdn.forbes.com.mx/2019/05/Mujeres-Listado.pdf|title= 100 MUJERES + PODEROSAS DE MÉXICO 2019|date=20 May 2019|publisher=Forbes México|language=Spanish|accessdate=23 May 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.cosmopolitan.com.mx/girl-power/page/2/|title=GIRL POWER|date=2019|publisher=Cosmopolitan|language=Spanish|accessdate=13 June 2019}}</ref> *"100 jinên herî bihêz ên Meksîkayê", [[Forbes]]. *"10 jinên herî hurmetdar ên li Meksîko", Kozmopolît. *"Balyozê Aşitiyê" Tijuana ji hêla [[Neteweyên Yekbûyî]] ve nûner dike. *"Salê Jinê" ji hêla Jinên Neteweyî yên Meksîkî ve. *"Di deh jinên herî hêzdar ên li Baja California" de ji hêla Infobaja. *"50 Jinên Imirnexê yên li Meksîko" ji hêla Carras Magazine. *"30 di bin 30" de Meksîkolojîyên herî serkeftî yên ji hêla Kovara Entre Preneur’. *"200 leader rojane di bin 30" ji Sempozyuma St. Gallen li [[Swîsre]]yê. *"Kesayeta Salê" ji bo rojnameya El Sol. *"Sala Enhancer" ji hêla Grupo Sexenio(berhevoka şeş-salî). *Benito Juárez Medalya Congreso Mundial por la Paz(Konferansa Aştiyê ya Cîhanê). *Medalya "Xweseriya Akademîk" ji hêla Clostro Mondial Universitario(Komîteya Zanîngeha Cîhanê) li [[Meksîk]]o. ==Televîzyon== Di tebaxa 2018-an de, [[Netflix]] ragihand ku Jaff dê yek ji endamên lîstikvan ên pêşandana televîzyonê Made in Mexico be, ku di 28-ê Septemberlona 2018-an de dest bi weşanê kir.<ref>{{cite web|url= https://decider.com/2018/08/20/netflix-made-in-mexico-reality/|title= Netflix Launches Its Own 'Real Housewives' Franchise With Mexican Reality Series 'Made in Mexico' |last=|first=|date=20 August 2018|website=|publisher=Decider|language=English|accessdate=20 August 2018}}</ref><ref>{{cite web|url= https://deadline.com/2018/08/made-in-mexico-reality-series-on-nine-opulent-lifestyles-set-for-netflix-1202447982/|title= 'Made In Mexico' Reality Series On Nine Opulent Lifestyles Set For Netflix|last=|first=|date=20 August 2018|website=|publisher=Deadline|language=English|accessdate=20 August 2018}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.forbes.com/sites/veronicavillafane/2018/08/20/netflix-to-debut-first-mexican-reality-series-made-in-mexico-about-rich-socialites/#4b52e70c500e|title=Netflix To Debut First Mexican Reality Series 'Made In Mexico' About Rich Socialites|last=Villafañe|first=Veronica|work=Forbes|access-date=2018-11-18|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.broadwayworld.com/bwwtv/article/Netflix-Launching-First-Mexican-Reality-Series-MADE-IN-MEXICO-20180820|title=Netflix Launching First Mexican Reality Series, MADE IN MEXICO|last=Desk|first=TV News|work=BroadwayWorld.com|access-date=2018-11-18|language=en}}</ref> ==Jiyana kesane== Jaff bi Harry Roper-Curzon re, arîstokratek Brîtanî û mîratgirê sernavê {{Girêdan|baron|en}} û pênasê pêşîn {{Bi-en|lord}}, 22-emîn {{Girêdan|Baron Teynham|en}} ye. Gava ku mîras bimîne, ew ê bibe Xanima Hanna, ''Baroness Teynham''.<ref>{{Cite news|url=https://www.chicmagazine.com.mx/sociedad/hanna-jaff-pospone-boda-royal-ingles-henry-roper-curzon|title=Hanna Jaff nos platica cómo pasa la cuarentena, alejada de su prometido, el royal inglés Henry Roper-Curzon|last=|first=|work=Chic Magazine|access-date=November 23, 2020|language=es}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://us.hola.com/royals/20200305fla4n4rxxb/hanna-jaff-latina-british-royal|title=Meet Hanna Jaff, the Latina who'll soon be part of the British royal family|last=|first=|work=HOLA!|access-date=2020-03-10|language=en}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.vogue.mx/estilo-de-vida/articulo/hanna-jaff-la-mexicana-que-sera-integrante-de-la-familia-real-inglesa|title=Hanna Jaff, la mexicana que formará parte de la familia real inglesa|last=|first=|work=Vogue|access-date=2020-03-10|language=es}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.cosmopolitan.com.mx/celebridades/filantropa-mexicana-se-casara-con-un-miembro-de-la-realeza-inglesa/|title=Filántropa mexicana se casará con un miembro de la realeza inglesa|last=|first=|work=Cosmopolitan|access-date=2020-03-10|language=es}}</ref> ==References== {{reflist | 30em}} == Girêdana Derveyî == * {{Malpera fermî | http://hannajaff.com/en/}} 1yjx4vjdex7q9d0yjuo6p45sdnadorb George Smith (kîmyager) 0 77128 1094097 1014358 2022-07-31T08:44:26Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=kanûna pêşîn 2020}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane |wêne=George Smith EM1B5988 (46234137981).jpg | sernavê_wêne = George Smith | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''George Pearson Smith''' (jdb. 10ê [[adar]]a 1941ê) [[biyolojî|jînnasekê]] [[DYA|Amerîkayî]] û wergirê [[Xelata Nobelê|Xelata Nobelî]] ya [[kîmya]]yê ye. Ew dersdêrê [[zanist]]ên jînzanistî li [[Zanîngeha Misûrîyê]] ye. == Pîşe == Wî [[bekaliriyûs|bekaliryûsa]] xwe ya jînnasîyê li [[Zanîngeha Haverfordê]] wergirt û ji bo heyama salekê bû dersdêrê [[dibistana amadeyî|dibistaneka amadeyî]] û [[teknîkkar]]ê [[ezmûngeh]]ê û paştir [[diktora]]ya [[bakterînasî]]yê û [[êminînasî]]yê li [[Zanîngeha Harvardê]] wergirt. Ew li [[Zanîngeha Wîskonsînê]] xwandikarekê qonaxa piştî diktorayê bû (digel [[Oliver Smithies]] yê wergirê paştir yê Xelata Nobelî), berî ko li sala 1975ê bibe yek ji dersdêrên [[Zanîngeha Missorîyê]] li Mîssorî ya [[Kolumbiya]]yê. Wî sala xwandinê ya 1983-1984ê li [[Zanîngeha Dûkê]] digel [[Robert Webster]]î derbaz kir û pirranîya wan karan kirin ko bûn sedema wê ko Webster xelata Nobelî werbigire. Ew zêdetir ji bo [[nîşadana bakterîxweran]] hatîye nîyasîn. Ew teknîkek e ko têda şifreya bomayîk ya [[proteyîn]]eka dîyarkirî bi awayekê destkirî dikin nav [[gen]]ên kevlojankê proteyînî yê bakterîxwerekê, û bi wî awayî ew proteyîn dê bi ser kevlojankê bakterîxwerê da dîyar bibe. Smîthî cara pêşîn li sala 1985ê ev teknîk wesifand, dema wî hindek [[peptîd]] li ser bakterîxwereka dûvikdar nîşa dan. Wî ew kar bi rêya nûsandina peptîdên meremkirî bi gena 3ê ya bakterîxwera dûvikdar ve kir. Wî xelata Nobelî ya 2018ê ji bo kîmyayê ji bo vî karî stand. Di xelatê da [[Greg Winter]] û [[Frances Arnold]] jî digel wî hevpar bûn. Smith yek ji piştevanên berdewam yên bizava [[Boykot, Bêparkirin û Dorgirtin]]ê ye ko alîgirîyeka [[felestîn]]iyan e di [[Şerrenîxa Israyîlî-Felestînî]] da. [[Kategorî:Xelatgirên Nobela Kîmyayê]] [[Kategorî:Biyolog]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1941]] 5iw9fg06vm9575dfrgizo4dkk1eo3k5 1094098 1094097 2022-07-31T08:44:58Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=kanûna pêşîn 2020}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane |wêne=George Smith EM1B5988 (46234137981).jpg | sernavê_wêne = George Smith (2018) | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''George Pearson Smith''' (jdb. 10ê [[adar]]a 1941ê) [[biyolojî|jînnasekê]] [[DYA|Amerîkayî]] û wergirê [[Xelata Nobelê|Xelata Nobelî]] ya [[kîmya]]yê ye. Ew dersdêrê [[zanist]]ên jînzanistî li [[Zanîngeha Misûrîyê]] ye. == Pîşe == Wî [[bekaliriyûs|bekaliryûsa]] xwe ya jînnasîyê li [[Zanîngeha Haverfordê]] wergirt û ji bo heyama salekê bû dersdêrê [[dibistana amadeyî|dibistaneka amadeyî]] û [[teknîkkar]]ê [[ezmûngeh]]ê û paştir [[diktora]]ya [[bakterînasî]]yê û [[êminînasî]]yê li [[Zanîngeha Harvardê]] wergirt. Ew li [[Zanîngeha Wîskonsînê]] xwandikarekê qonaxa piştî diktorayê bû (digel [[Oliver Smithies]] yê wergirê paştir yê Xelata Nobelî), berî ko li sala 1975ê bibe yek ji dersdêrên [[Zanîngeha Missorîyê]] li Mîssorî ya [[Kolumbiya]]yê. Wî sala xwandinê ya 1983-1984ê li [[Zanîngeha Dûkê]] digel [[Robert Webster]]î derbaz kir û pirranîya wan karan kirin ko bûn sedema wê ko Webster xelata Nobelî werbigire. Ew zêdetir ji bo [[nîşadana bakterîxweran]] hatîye nîyasîn. Ew teknîkek e ko têda şifreya bomayîk ya [[proteyîn]]eka dîyarkirî bi awayekê destkirî dikin nav [[gen]]ên kevlojankê proteyînî yê bakterîxwerekê, û bi wî awayî ew proteyîn dê bi ser kevlojankê bakterîxwerê da dîyar bibe. Smîthî cara pêşîn li sala 1985ê ev teknîk wesifand, dema wî hindek [[peptîd]] li ser bakterîxwereka dûvikdar nîşa dan. Wî ew kar bi rêya nûsandina peptîdên meremkirî bi gena 3ê ya bakterîxwera dûvikdar ve kir. Wî xelata Nobelî ya 2018ê ji bo kîmyayê ji bo vî karî stand. Di xelatê da [[Greg Winter]] û [[Frances Arnold]] jî digel wî hevpar bûn. Smith yek ji piştevanên berdewam yên bizava [[Boykot, Bêparkirin û Dorgirtin]]ê ye ko alîgirîyeka [[felestîn]]iyan e di [[Şerrenîxa Israyîlî-Felestînî]] da. [[Kategorî:Xelatgirên Nobela Kîmyayê]] [[Kategorî:Biyolog]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1941]] 09imiwehn9j98dgh3t608eo7mzb30at 1094099 1094098 2022-07-31T08:46:33Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=kanûna pêşîn 2020}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane |wêne=George Smith EM1B5988 (46234137981).jpg | sernavê_wêne = George Smith (2018) | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''George Pearson Smith''' (jdb. 10ê [[adar]]a 1941ê) [[biyolojî|jînnasekê]] [[DYA|amerîkayî]] û wergirê [[Xelata Nobelê|Xelata Nobelî]] ya [[kîmya]]yê ye. Ew dersdêrê [[zanist]]ên jînzanistî li [[Zanîngeha Misûrîyê]] ye. == Pîşe == Wî [[bekaliriyûs|bekaliryûsa]] xwe ya jînnasîyê li [[Zanîngeha Haverfordê]] wergirt û ji bo heyama salekê bû dersdêrê [[dibistana amadeyî|dibistaneka amadeyî]] û [[teknîkkar]]ê [[ezmûngeh]]ê û paştir [[diktora]]ya [[bakterînasî]]yê û [[êminînasî]]yê li [[Zanîngeha Harvardê]] wergirt. Ew li [[Zanîngeha Wîskonsînê]] xwandikarekê qonaxa piştî diktorayê bû (digel [[Oliver Smithies]] yê wergirê paştir yê Xelata Nobelî), berî ko li sala 1975ê bibe yek ji dersdêrên [[Zanîngeha Missorîyê]] li Mîssorî ya [[Kolumbiya]]yê. Wî sala xwandinê ya 1983-1984ê li [[Zanîngeha Dûkê]] digel [[Robert Webster]]î derbaz kir û pirranîya wan karan kirin ko bûn sedema wê ko Webster xelata Nobelî werbigire. Ew zêdetir ji bo [[nîşadana bakterîxweran]] hatîye nîyasîn. Ew teknîkek e ko têda şifreya bomayîk ya [[proteyîn]]eka dîyarkirî bi awayekê destkirî dikin nav [[gen]]ên kevlojankê proteyînî yê bakterîxwerekê, û bi wî awayî ew proteyîn dê bi ser kevlojankê bakterîxwerê da dîyar bibe. Smîthî cara pêşîn li sala 1985ê ev teknîk wesifand, dema wî hindek [[peptîd]] li ser bakterîxwereka dûvikdar nîşa dan. Wî ew kar bi rêya nûsandina peptîdên meremkirî bi gena 3ê ya bakterîxwera dûvikdar ve kir. Wî xelata Nobelî ya 2018ê ji bo kîmyayê ji bo vî karî stand. Di xelatê da [[Greg Winter]] û [[Frances Arnold]] jî digel wî hevpar bûn. Smith yek ji piştevanên berdewam yên bizava [[Boykot, Bêparkirin û Dorgirtin]]ê ye ko alîgirîyeka [[felestîn]]iyan e di [[Şerrenîxa Israyîlî-Felestînî]] da. [[Kategorî:Xelatgirên Nobela Kîmyayê]] [[Kategorî:Biyolog]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1941]] 0x5w6htpg6nfsgtg59q8sw6ddzokb0m 1094100 1094099 2022-07-31T08:48:28Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=kanûna pêşîn 2020}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane |wêne=George Smith EM1B5988 (46234137981).jpg | sernavê_wêne = George Smith (2018) | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''George Pearson Smith''' (jdb. 10ê [[adar]]a 1941ê) [[biyolojî|jînnasekê]] [[DYA|amerîkayî]] û wergirê [[Xelata Nobelê|Xelata Nobelî]] ya [[kîmya]]yê ye. Ew dersdêrê [[zanist]]ên jînzanistî li [[Zanîngeha Missouriyê]] ([[Columbia]], [[Missouri]], [[DYA]]) ye. == Pîşe == Wî [[bekaliriyûs|bekaliryûsa]] xwe ya jînnasîyê li [[Zanîngeha Haverfordê]] wergirt û ji bo heyama salekê bû dersdêrê [[dibistana amadeyî|dibistaneka amadeyî]] û [[teknîkkar]]ê [[ezmûngeh]]ê û paştir [[diktora]]ya [[bakterînasî]]yê û [[êminînasî]]yê li [[Zanîngeha Harvardê]] wergirt. Ew li [[Zanîngeha Wîskonsînê]] xwandikarekê qonaxa piştî diktorayê bû (digel [[Oliver Smithies]] yê wergirê paştir yê Xelata Nobelî), berî ko li sala 1975ê bibe yek ji dersdêrên [[Zanîngeha Missorîyê]] li Mîssorî ya [[Kolumbiya]]yê. Wî sala xwandinê ya 1983-1984ê li [[Zanîngeha Dûkê]] digel [[Robert Webster]]î derbaz kir û pirranîya wan karan kirin ko bûn sedema wê ko Webster xelata Nobelî werbigire. Ew zêdetir ji bo [[nîşadana bakterîxweran]] hatîye nîyasîn. Ew teknîkek e ko têda şifreya bomayîk ya [[proteyîn]]eka dîyarkirî bi awayekê destkirî dikin nav [[gen]]ên kevlojankê proteyînî yê bakterîxwerekê, û bi wî awayî ew proteyîn dê bi ser kevlojankê bakterîxwerê da dîyar bibe. Smîthî cara pêşîn li sala 1985ê ev teknîk wesifand, dema wî hindek [[peptîd]] li ser bakterîxwereka dûvikdar nîşa dan. Wî ew kar bi rêya nûsandina peptîdên meremkirî bi gena 3ê ya bakterîxwera dûvikdar ve kir. Wî xelata Nobelî ya 2018ê ji bo kîmyayê ji bo vî karî stand. Di xelatê da [[Greg Winter]] û [[Frances Arnold]] jî digel wî hevpar bûn. Smith yek ji piştevanên berdewam yên bizava [[Boykot, Bêparkirin û Dorgirtin]]ê ye ko alîgirîyeka [[felestîn]]iyan e di [[Şerrenîxa Israyîlî-Felestînî]] da. [[Kategorî:Xelatgirên Nobela Kîmyayê]] [[Kategorî:Biyolog]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1941]] llwtl8h1s46fh6hk74rzcuya2kwbgk2 1094102 1094100 2022-07-31T08:51:40Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=kanûna pêşîn 2020}} {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane |wêne=George Smith EM1B5988 (46234137981).jpg | sernavê_wêne = George Smith (2018) | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''George Pearson Smith''' (jdb. 10ê [[adar]]a 1941ê) [[biyolojî|jînnasekê]] [[DYA|amerîkayî]] û wergirê [[Xelata Nobelê|Xelata Nobelî]] ya [[kîmya]]yê ye. Ew dersdêrê [[zanist]]ên jînzanistî li [[Zanîngeha Missouriyê]] ([[Columbia]], [[Missouri]], [[DYA]]) ye. == Pîşe == Wî [[bekaliriyûs|bekaliryûsa]] xwe ya jînnasîyê li [[Zanîngeha Haverfordê]] wergirt û ji bo heyama salekê bû dersdêrê [[dibistana amadeyî|dibistaneka amadeyî]] û [[teknîkkar]]ê [[ezmûngeh]]ê û paştir [[diktora]]ya [[bakterînasî]]yê û [[êminînasî]]yê li [[Zanîngeha Harvardê]] wergirt. Ew li [[Zanîngeha Wîskonsînê]] xwandikarekê qonaxa piştî diktorayê bû (digel [[Oliver Smithies]] yê wergirê paştir yê Xelata Nobelî), berî ko li sala 1975ê bibe yek ji dersdêrên [[Zanîngeha Missorîyê]] li Mîssorî ya [[Kolumbiya]]yê. Wî sala xwandinê ya 1983-1984ê li [[Zanîngeha Dûkê]] digel [[Robert Webster]]î derbaz kir û pirranîya wan karan kirin ko bûn sedema wê ko Webster xelata Nobelî werbigire. Ew zêdetir ji bo [[nîşadana bakterîxweran]] hatîye nîyasîn. Ew teknîkek e ko têda şifreya bomayîk ya [[proteyîn]]eka dîyarkirî bi awayekê destkirî dikin nav [[gen]]ên kevlojankê proteyînî yê bakterîxwerekê, û bi wî awayî ew proteyîn dê bi ser kevlojankê bakterîxwerê da dîyar bibe. Smîthî cara pêşîn li sala 1985ê ev teknîk wesifand, dema wî hindek [[peptîd]] li ser bakterîxwereka dûvikdar nîşa dan. Wî ew kar bi rêya nûsandina peptîdên meremkirî bi gena 3ê ya bakterîxwera dûvikdar ve kir. Wî xelata Nobelî ya 2018ê ji bo kîmyayê ji bo vî karî stand. Di xelatê da [[Greg Winter]] û [[Frances Arnold]] jî digel wî hevpar bûn. Smith yek ji piştevanên berdewam yên bizava [[Boykot, Bêparkirin û Dorgirtin]]ê ye ko alîgirîyeka [[felestîn]]iyan e di [[Şerrenîxa Israyîlî-Felestînî]] da. [[Kategorî:Xelatgirên Nobela Kîmyayê]] [[Kategorî:Biyolog]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1941]] c50xjxmhuhw874o5guwdplqetdxjie5 Nihat Hatipoğlu 0 79132 1093848 1044134 2022-07-31T01:02:13Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov|navê_jidayikbûnê=|navê_rastî=|bernav=|wêne=Nihat Hatipoglu Viyana.JPG|mezinahiya_wêne=|sernavê_wêne=Nihat Hatipoğlu (2014)|binnivîs=|roja_jidayikbûnê=|cihê_jidayikbûnê=|imadkirin=|roja_windabûnê=|cihê_windabûnê=|rewşa wendabûnê=|roja_mirinê=|cihê_mirinê=|sedema_mirinê=|vedîtina_bedenê=|cihê_aramiyê=|koord cîhê aramîyê=|cihê_goristanê=|koord goristan=|abîde=|cîwar=|netewe=|navê_din=|cins=|hevwelatî=|xebat=|perwerde=|perwerde=|pîşe=akademîsyen , [[Olzanî|olzan]]|salên_çalak=|serdem=|karder=|rêxistin=|ajans=|bandorbar=|bandorker=|stîl=|xaka_welat=|meaş=|sermiyana_net=|bejn=|giranî=|televîzyon=|sernav=|têgih=|berê=|paşê=|partî=|tevger=|dijber=|endamên_desteyê=|dîn=[[Îslam]]|mezheb=|gilîname=|ceza=|rewşa_cezayê=|hevjîn=Emel Hatipoğlu|dost=|zarok=*Muhammed Said Hatipoğlu *Osman Hatipoğlu *Mustafa Hatipoğlu|dê_û_bav=|dê=|bav=|xizm=|malbat=|tê_nasîn=|xelat=|malper={{URL|http://www.nihathatipoglu.com}}|module=|module2=|module3=|module4=|module5=|module6=|şanenav=|mezinahiya_şanenavê=|şanenav sernav=|jêrenot=}} '''Prof.Dr. Nihat Hatipoğlu''' ( jdb. [[11'ê gulanê|11'ê gulana]] [[1955]] li [[Amed]]ê ) akademîsyen û [[Olzanî|olzan]] e. == Jînenîgarî == Nihat Hatipoğlu li Amedê hatiye cîhanê. Ew li Meletî û Qeyserî de dibistana seretayî de dixwend. Paşê ew di Lîseya Îmam Xetîbê de dixwend û xwendina xwe di Zanîngeha Enqereyê de qedant<ref>{{Cite web|url=http://www.nihathatipoglu.com/biyografi.aspx|title=|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20151115034658/http://www.nihathatipoglu.com/biyografi.aspx|archive-date=2015-11-15|dead-url=|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref>. == Berhemên wî == * ''İnsanlığın Geleceği ve İslam'', 1988 * ''İslami Davetin İlkeleri'', 1988 * ''Fitneler'', 1997 * ''Ashapdan Bir Demet'', 1997 * ''Bazı Hadislerin Günümüze Yansıması'', 1997 * ''Ayetlere Farklı Bir Bakış'', 1997 * ''Asr-ı Saadette Müşrik ve Münafık Liderler'', 1999 * ''Kur'an-ı Kerim'in Anlaşılmasında Hadislerin Rolü'', 1999 * ''Ebu Zür'a er-Razi ve Hadis İlmindeki Yeri'', 2000 * ''Hz. Peygamberle İslam'ı Doğru Anlamak'', 2006 * ''Saadet Asrından Damlalar'', 2008 * ''Sevgi Dininden Yansımalar'', 2009 * ''Dört Halife'', 2010 * ''Gökteki Yıldızlar'', 2010 * ''O'nu Nasıl Sevdiler'', 2010 * ''Nihat Hatipoğlu'nun Kaleminden Günlük Dualar'', 2010 * ''Barış Elçisinden Rahmet Dokunuşları'', 2010 * ''Allah'ı Bildiğimi Sanırdım'', 2011 * ''Rahmete Firar Etmek'', 2011 * ''Büyüklerin Duaları'', 2011 * ''Kur'an ve Sünnet Işığında Felaketler ve Deprem'', 2011 * ''Hz. Peygamber ile Kur’an’ı Doğru Anlamak'', 2015{{Cite web|url=http://www.nihathatipoglu.com/biyografi.aspx?id=2|title=Eserlerim Prof. Dr. Nihat HATİPOĞLU|date=2016-04-24|publisher=nihathatipoglu.com|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160424022957/http://www.nihathatipoglu.com/biyografi.aspx?id=2|archivedate=2016-04-24|deadurl=bot: unknown|access-date=2016-08-03|df=}}<ref>{{Cite web|url=http://www.nihathatipoglu.com/biyografi.aspx?id=2|title=Eserlerim : : : ... : : : Prof. Dr. Nihat HATİPOĞLU {{!}} www.nihathatipoglu.com|date=2016-04-24|website=web.archive.org|access-date=2019-03-10|archive-date=2016-04-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20160424022957/http://www.nihathatipoglu.com/biyografi.aspx?id=2|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Kesên ji Amedê]] jivbng04xtelfhj0e16zqos2z0xadw2 Hannes Hegen 0 82204 1093649 1049302 2022-07-30T17:07:45Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=kanûna pêşîn 2020}} {{jînedank}} '''Hannes Hegen''' (navê rastî '''Johannes Eduard Hegenbarth''', jdb. [[16ê gulanê|16ê gulana]] [[1925]] li [[Česká Kamenice]], [[Çekoslovakya]] - m. [[8ê çiriya paşîn]] a [[2014]] li [[Berlîn]]ê, [[Almanya]]), xêzkar û karîkaturîstê alman bû û ji bo afirandina xêzeroman a [[Komara Demokratîk a Almanyayê]] [[Mosaik]] û serlehengên wê yên rast, [[Digedags]], tê nasîn. == Jiyana wî == Hegen di sala 1943/44 de li Zanîngeha Hunerên Bikarkirî ya li Viyenayê û li Akademiya Hunerên Grafîkê ya Leipzigê ji 1947 heta 1950 xwend. Dûv re ew ji bo rojname û kovaran, wek kovara satirîkî Frischer Wind û berdewamiya wê Eulenspiegel xêzkarî dikir. Di sala 1955an de ew ramana ji bo kovara wêneyan a ji bo zarokan hebû û ev pêşkêşî weşangerê Junge Welt kir, kovara Mosaîkê wî di heman salê de derket ser sûkê.<ref>{{Cite web|url=https://taz.de/500-Ausgabe-des-DDR-Comics-Mosaik/!5429331/|title=|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Xêzkar xwe ji wê demê de bi navê Hannes Hegen kir û di navbera 1955 û 1975 de bi xêzeromana Digedags xebata jiyana wî afirand. Hegenbarth xwe di maleke ku berê ji hêla Artêşa Sovyetê ve li Waldowallee 15 li Berlîn-Karlshorst bikaranî bû, malbarî kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.zeit.de/2014/48/johannes-hegenbarth-nachruf/seite-2|title=|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Di heman demê de tîmê ku orjînalên mozaîk derdixe jî li vir dixebitî. Hegen li vê xaniyê xwe de ew xwe heya adara 2012an vekişandî bû û piştre jî çû xaniyê hemşîre.<ref>{{Cite web|url=https://m.bild.de/regional/leipzig/ausstellung/hannes-hegen-bewegender-besuch-bei-seiner-ausstellung-23773940.bildMobile.html###wt_ref=https%3A%2F%2Fde.m.wikipedia.org%2F&wt_t=1567427642706|title=|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Tenê lênûskên yekemên Mosaîkê rasterast ji aliyê Hegen ve hatin. Lênûskên din ji hêla Hegen û tîma mozaîk ve bûn, ku mînaka Lothar Dräger (nivîs), Horst Boche, Lona Rietschel, Irmtraud Winkler-Wittig (Xêzkirin), Jochen Arfert (rengkirin), Manfred Kiedorf (model û xêzkirin) û gelek yên din bêtir, sêwirandin ., Rûpelên sernivîsê pirtûkên mozaîk de wiha dixwînin: " Mosaik von Hannes Hegen (Mosaika Hannes Hegen) ". Piştî cedelek di navbera Hegen û Junge-Welt-Verlag, ku sedemên wan bi eşkere cûdahî di navbera naverok û daxwazên darayî yên Hegen de hebûn, Mosaika Digedag hatiye paşve xistin. Piştî bi saleke vêsiyê tîma Mosaikê bi Abrafaxan ve wek serlehengan Mosaikeke bi xwe derxistin. Hegen bi zagonî li hember Mosaika Abrafaxan diçû dadgehê, ku ew wî kopiyek ji Digedagsên xwe dît, kir û di heman demê de dixwest ku bi karanîna sernavê "Mosaik" qedexe bike, lê bi ser neket. Wênesaz [[Emanuel Hegenbarth]] (1868-1923) û grafîker [[Josef Hegenbarth]] (1884-1962) apên wî yê mezin ne, ew kesûkarê lîstikvan [[Wolke Hegenbarth]] (jdb. 1980) bû.<ref>{{Cite web|url=https://mobil.berliner-kurier.de/berlin/leute/wolke-hegenbarth-papa-digedags--warum-verkriechst-du-dich-vor-uns--5397192?originalReferrer=https://de.m.wikipedia.org/|title=|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|df=dmy-all|access-date=}}</ref><ref>{{Cite book|title=Michael Hebestreit: MOSAIK-Handbuch. Die Welt der Digedags.|last=|first=|publisher=Lehmstedt Verlag (weşanxane)|year=16 sibat 2012|isbn=978-3-942473-22-4|location=Leipzig (Almanya)|pages=251-253}}</ref> Hannes Hegen bi sêwirana kostûman a Edith Hegenbarth bi paşnavê zayînê. Szafranski (jdb. 19 ê kanûna paşîn a 1924, m. 7 ê gulana 2008) zewicandî, ku wî di adara sala 1957 de wekî karkarek di tîma mozaîka de hildida. Edith Hegenbarth ji bo Mosaikê re gelek fîgûran afirand. Piştî mirina jina wî, Hannes Hegen li 2009 arşîva xwe ya berfireh bi hezaran nexşeyên resen Zeitgeschichtliches Forum Leipzig re diyarî kir. Hannes Hegen di 8ê çiriya paşîn a 2014an de, li 89 saliya temenê xwe li Berlînê wefat kir.<ref>{{Cite web|url=http://m.mdr.de/nachrichten/hannes-hegen106_zc-e9a9d57e_zs-6c4417e7.html|title=|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20141117080048/http://m.mdr.de/nachrichten/hannes-hegen106_zc-e9a9d57e_zs-6c4417e7.html|archive-date=2014-11-17|dead-url=|df=dmy-all|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref> Ew di 18ê çiriya paşîn a 2014an de li goristana Karlshorster û ya nû yê Friedrichsfelder li Berlîn-Karlshorst hatiye binaxkirin.<ref name="web.archive.org">{{Cite web|url=http://www.superillu.de/exklusiv/danke-fuer-die-vielen-reisen-hannes-hegen|title=|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20141129055727/http://www.superillu.de/exklusiv/danke-fuer-die-vielen-reisen-hannes-hegen|archive-date=2014-11-29|dead-url=|df=dmy-all|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref><ref name="web.archive.org"/> == Xelatên wergirtî == Hegen di sala 2008an de [[Xelata Max û Moritz]] wergirt, xelata herî girîng a Alman ji bo hunermendên xêzeromanê ji aliyê Salona Xêzeromanê Navneteweyî ya Erlangenê ve . Di sala 2010an de, wî ji bo xebata xwe ya afirîner, Nîşana Sezaweriya Komara Federala Almanyayê wergirt. == Wêje == === Pirtûk === * [[Thomas Kramer]]: ''Micky, Marx und Manitu. Zeit- und Kulturgeschichte im Spiegel eines DDR-Comics 1955–1990: „Mosaik“ als Fokus von Medienerlebnissen im NS und in der DDR''. Weidler, Berlin 2002, ISBN 3-89693-195-4 (Dissertation Universität Leipzig 1989, 405 Seiten). === Gotar === * Andreas Platthaus: [http://www.faz.net/aktuell/feuilleton/comic-die-rueckkehr-von-dig-dag-und-digedag-1827904.html ''Die Rückkehr von Dig, Dag und Digedag.''] In: ''[[Frankfurter Allgemeine Zeitung]].'' 14. Juli 2009. * Matthias Dell: [http://www.freitag.de/kultur/0928-hegen-digedags-mosaik-comic-ddr-zeichung-zeitgeschichtliches-forum ''Das letzte Abenteuer der Digedags.''] In: ''der freitag.'' 8. Juli 2009. * [[Thomas Kramer]]: [http://www.freitag.de/autoren/der-freitag/auf-zu-lord-groggy-nach-england ''Auf zu Lord Groggy nach England.''] In: ''der freitag.'' 27. Dezember 2002. == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Xêzeroman]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1925]] [[Kategorî:Mirin 2014]] [[Kategorî:Mêr]] [[Kategorî:Alman]] gn19j2w2un2rvxc4dggvoopn5zlhjjb Jeannie Hsieh 0 82448 1093678 1081096 2022-07-30T18:09:56Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov|nav=|navê_rastî=|bernav=|wêne=Jeannie Hsieh in Taoyuan Hakka Sea Music 20130809.jpg|mezinahiya_wêne=|sernavê_wêne=|zayîn=|cihê zayinê=|roja_mirinê=|sedema_mirinê=|cihê_mirinê=|netewe=|hevwelatî=|pîşe=|salên_çalak=1990 heta roja me (2019)|bandor=|hevjîn=|zarok=1 kur , 1 dot|xebatên_navdar=|xebatên_navdar=|xelat=|malper=}} '''Jeannie Hsieh''' (bi [[çînî]]: 謝金燕; jdb. [[25ê kanûna pêşîn]] a [[1974]]an li [[Zuoying]], [[Kaohsiung]], [[Taywan]]) strannivîsa stranbêjî, [[lîstikvan]] û [[model]]eke [[taywan]]î ye. Ew ji ber nivîsandin û performansa muzîka ku teknolojî û [[hip-hop]] bihevre dike, bi gelemperî li ''Taiwanese Hokkie'' tête zanîn, lê carinan bi zimanên [[mandarîn]], [[kantonî]] û [[Zimanê îngilîzî|îngilîzî]] re tevlihev. Vîdyoya muzîkê ya pêşîn a Hsiehê ya bi navê "Sister" (姐姐, ''Xwişk'', 2013) li ser [[YouTube|YouTubê]] zêdetirî 33 mîlyon carî hat dîtin.<ref>{{Cite web|url=https://english.moc.gov.tw/information_234_77180.html|title=Singer {{!}} Jeannie Hsieh|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20191007221127/https://english.moc.gov.tw/information_234_77180.html|archive-date=2019-10-07|dead-url=|access-date=|url-status=dead}}</ref> Di 14ê gulana 2016an de, Hsieh di dema konserê de li Taywanê ragihand ku ew ji bo karsaziya diya xwe dest bi vekêşana karsaziya pêşandanê bike. Di adara 2017an de, Hsiehê û bavê xwe, ''entertainer'' Chu Ke-liang, ragihand ku pevçûnek dirêj di navbera wan de, û ew ji hevûdu re lêborîn xwestin. Chu pişt re di gulana 2017an de mir. Jeannie Hsieh dayika keçek û kurê xwe ye<ref>{{Cite web|url=http://www.chinapost.com.tw/taiwan/national/national-news/2017/03/29/494498/Comedian-and.htm|title=Comedian and daughter end high-profile feud|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20170328203916/http://www.chinapost.com.tw/taiwan/national/national-news/2017/03/29/494498/Comedian-and.htm|archive-date=2017-03-28|dead-url=|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref>. == Dîskografî ( hilbijartin) == * 1995 － "Tears While Dancing Cha Cha (含淚跳恰恰)” * 2002 － "YOYO Sister (YOYO姊妹)” * 2005 － "Dancing Queen (練舞功)” * 2006 － "Provocative (嗆聲)” * 2007 － "54321” * 2010 － "Hot Love (愛你辣)” * 2011 － "The Crescent Moon (月彎彎)” * 2012 － "Dream of Flying (造飛機)” == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Taywanî]] hmo7vfqreolpp8uvmqxgo3zjtib005z Pirtûka Karûbarên Erdeşîrê Babekan 0 83893 1093889 1089485 2022-07-31T01:52:30Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:ArdashirIandShapurICoin.jpg|thumb|Diravekî [[Erdeşîrê Yekê|Erdeşîr I]] (224–242) û [[Şapur I]] (240-270).]] {{Sernav îtalîk}} '''Pirtûka Karûbarên Erdeşîrê Babekan''' an jî '''Karnameya Erdeşîrê Babekan''' (''Kārnāmag ī Ardaxšīr ī Pābagān'', bi îngilîzî: ''Book of the Deeds of Ardeshir, Son of Papak'', bi [[farsî|farsiya]] nû: کارنامهٔ اردشیر بابکان , navê kevn bi kurdi: Karnameya Erdexşîrê Pabegan), çîrokeke pexşanê a kurt bi [[pehlewî]] ye ku di dema [[Împeratoriya Sasanî|sasaniyan]] (226-651) de hatiye nivîsîn.<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/karnamag-i-ardasir C. G. CERETI, "KĀR-NĀMAG Ī ARDAŠĪR Ī PĀBAGĀN" in Encyclopædia Iranica]</ref> Çîrok qala çîroka damezrînerê sasaniyan [[Erdeşîrê Yekê|Erdeşîr I]] dike. Jiyannameya wî, derketina wî ya ser text, şerê li dij mîrê Ardawan yê [[Împeratoriya Eşkanî|Partan]] û fetha împeratoriyê ji aliyê kurên [[malbata Sasan]] û wekî din jî paşmagirê wî Şabuhr û kurê Şabuhr, [[Ohrmezd]].<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/karnamag-i-ardasir C. G. CERETI, "KĀR-NĀMAG Ī ARDAŠĪR Ī PĀBAGĀN" in Encyclopædia Iranica]</ref> ==Werger== Çîrok li gelek zimanan hatiye wergerandin. Wergera herî kevin a [[îngilîzî]] ji aliyê [[Darab Dastur Peshotan Sanjana]] ve ye, di 1896an de hatiye wergerandin.<ref>{{Cite web|url=http://www.avesta.org/pahlavi/karname.htm|title=The Kârnâmag î Ardashîr î Babagân|access-date=2020-03-04|archive-date=2020-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20200304193539/http://www.avesta.org/pahlavi/karname.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> == Berhevdana pehlewî û kurmancî == Translîterasyona pehlewî <ref>{{Cite web|url=https://titus.uni-frankfurt.de/didact/idg/iran/mpers/mpersbsx.htm|title=TITUS Didactica: Middle Persian Sample Text|website=titus.uni-frankfurt.de|access-date=2022-05-29}}</ref>:<blockquote>''pad kārnāmag ī ardaxšīr ī pābagān ēdōn nibišt ēstād kū pas az marg ī alaksandar ī hrōmāyīg ērānšahr 240 kadag-xwadāy būd. spahān ud pārs ud kustīhā ī awiš nazdīktar pad dast ī ardawān sālār būd.'' ''pābag marzobān ud šahryār ī pārs būd ud az gumārdagān ī ardawān būd. ud pad staxr nišast. ud pābag rāy ēč frazand ī nām-burdār nē būd.'' ''ud sāsān šubān ī pābag būd ud hamwār abāg gōspandān būd ud az tōhmag ī dārā ī dārāyān būd ud andar dušxwadāyīh ī alaksandar ō wirēg ud nihān-rawišnīh ēstād ud abāg kurdān šubānān raft.''</blockquote>Wergera kurmancî <ref>{{Cite journal|date=2020-06-12|title=Destpêk|url=https://ku.wiktionary.org/w/index.php?title=Destp%C3%AAk&oldid=3981901|journal=Wikipedia, the free encyclopedia|language=ku}}</ref>:<blockquote>''Di kar nameya Erdexşîrê Pabegan wiha hatibû nivisîn ku piştê ji mirina Îskenderê Romayî di Êranşehr 240 xweday xanî (mîr) hebû. Îsfehan û Fars û herêmên nêzîktirê wî di destê Erdewan salar bû.'' ''Pabeg merzwan û şaryarê Faris bû û ji nûnerên Erdewan bû. Û di Stexr dirûnişt. Û Pabeg re hîç ferzendê nav berdar nebû.'' ''Û Sasan şivanê Pabeg bû û herdem digel garran (pezan) bû û ji toxmê/tovê Darayê Darayan bû û di bin dijxwedahiya Îskender reviyabû û bi awayekî nihênî û digel şivanên Kurdan çûbû.''</blockquote> ==Berhevdana pehlewî û farsiya nûjen== Translîterasyona pehlewî <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Kar-Namag_i_Ardashir_i_Pabagan</ref>: <blockquote> Pad kārnāmag ī ardaxšīr ī pābagān ēdōn nibišt ēstād kū pas az marg ī alaksandar ī hrōmāyīg ērānšahr 240 kadag-xwadāy būd. spahān ud pārs ud kustīhā ī awiš nazdīktar pad dast ī ardawān sālār būd. pābag marzobān ud šahryār ī pārs būd ud az gumārdagān ī ardawān būd. ud pad staxr nišast. ud pābag rāy ēč frazand ī nām-burdār nē būd. Ud sāsān šubān ī pābag būd ud hamwār abāg gōspandān būd ud az tōhmag ī dārā ī dārāyān būd ud andar dušxwadāyīh ī alaksandar ō wirēg ud nihān-rawišnīh ēstād ud abāg kurdān šubānān raft. </blockquote> Wergera farisî: <blockquote> در کارنامهٔ اردشیر بابکان ایدون نوشته شده‌است که پس از مرگ اسکندر رومی، ایرانشهر را ۲۴۰ کدخدای بود. اسپهان و پارس و سامان‌های نزدیک به آن‌ها در دست سالار اردوان بود. بابک شهریار و مرزبان پارس و از گماردگان اردوان بود و در (شهرِ) استخر نشیمن داشت. بابک را هیچ فرزند نا‌م‌برداری نبود. و ساسان، (که) شبانِ بابک بود، همواره همراه با گوسفندان بود و از تخمهٔ دارایِ دارایان بود. و اندر دژخدایی (= حکومتِ بد) اسکندر به گریز و نهان‌روش شده بود و با کُردهای شبان می‌رفت. </blockquote> <blockquote></blockquote> ==Lînkên Derveyî== *[http://titus.fkidg1.uni-frankfurt.de/texte/etcs/iran/miran/mpers/kap/kap.htm Nîvîsa bi farsiya navîn (bi elfebaya latînî)] *[http://www.avesta.org/pahlavi/karname.htm Wergera îngilîzî ya Pirtûka Kirinên Ardeşîr, Kurê Papak] *[http://www.iranicaonline.org/articles/karnamag-i-ardasir C. G. CERETI, "KĀR-NĀMAG Ī ARDAŠĪR Ī PĀBAGĀN" li ser Encyclopædia Iranica] == Çavkanî == {{Çavkanî}} * https://en.wikipedia.org/wiki/Kar-Namag_i_Ardashir_i_Pabagan rfwrfh1tbhnmf2yssqu8spabnytnbj1 Gulşîfte Ferahanî 0 84002 1093639 1017690 2022-07-30T16:51:16Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = Gulşîfte Ferahanî | hevjîn = 1. Amin Mahdavi (2003-2013)<br>2. Christos Dorje Walker (2015-2017) | salên_çalak = Ji 1997 heya roja me | pîşe = [[Lîstikvan]], [[stranbêj]] | navê_rastî = Golshifte Farahani | cihê_jidayikbûnê = Tehran, Îran | roja_jidayikbûnê = {{zayîn|10|7|1983|temen=erê}} | mezinahiya_wêne = 185px | wêne = Golshifteh Farahani Césars 2014 2.jpg }} '''Gulşîfte Ferahanî''' (bi [[Zimanê farisî|farisî]]: گلشیفته فراهانی, ''Golshifteh Farahani'', jdb.[[10ê tîrmehê|10ê tîrmeha]] [[1983]] li [[Tehran]], [[Îran]]), [[lîstikvan]] û [[stranbêj]]eke [[îran]]î ye. Ew ji sala 2009an ve li Fransayê dijî û gelek xelatên fîlman wergirtine, di nav de xelata [[Teyrê Sîmir|Sîmirê]] Belûr ya Festîvala Navneteweyî ya Fajr a Fîlm a li Tehranê. == Jiyan == Gulşîfte Ferahanî keça lîstikvan û derhênerê şanoyê Behzad Ferahanî û xwişka lîstikvanê Şaghayeg Ferahanî ye. Di pênc saliya xwe de, wê dest bi muzîkkirina piyanoyê û fêrbûna muzîkê kir. Di 12 saliya xwe de beşdarî dibistanek muzîkê li Tehranê bû, di 14 saliya xwe de li fîlmê Dariş Mehrjui Derakht-e Golābī (sernavê îngilîzî ''The Pear Tree''), ku ew ji bo Xelata Sîmirê Belûr ya 16emîn Fêstivala Navneteweyî ya Fajr ya Fîlman da wek lîstikvana baştirîn xelat kir. == Kariyer == Di salên 2000an de, wê gelek caran di fîlmên xelatgir de lîst. Ji bo fîlmê Boutique, ew di 26emîn Festîvala Sê Parzemîn li Nantes de Xelata lîstikvana baştirîn wergirt. Ew gelek caran di fîlmên derhênerên navdar ên îranî de, mîna fîlmê nakokî ya Dariush Mehrjui, Santouri, [[Nîvê Heyvê (fîlm)|Nîvê Heyvê]] ya [[Behmen Qubadî]] (Xelata Mîdyeya Zêrîn di Festival International de Cine de San Sebastián 2006), Mim Mesle Madar (sernavê îngilîzî M for Mother) ya Rasoul Mollagholipour xelatkirina Oscarê ji bo Îranê di kategoriya "Fîlma Ziman a Biyanî ya Baştirîn") û ''Darbāre-ye Elī ya'' Asghar Farhadis (Ew fîlm Xelata Hirçê Zîvîn ji bo Derhêneriya baştirîn li Berlînale di sala 2009 û her wiha Xelata Fîlma baştirîn li Festîvala Tribeca ya Nû Yorkê de wergirt). Gulşifte Ferahanî ji parastina jîngehê dilsoz e û di heman demê de balyoza ji bo şerê dijî [[Tuberkuloz]] li Îranê bû. Demek kurt piştî beşdarbûna wê di fîlma amerîkî Body of Lies, hatibû ragihandin ku rayedarên îranî wî nehiştin ew ji welêt derkeve,<ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/commentisfree/2008/aug/22/iran.middleeast?gusrc=rss&feed=worldnews|title=Hollywood postponed Golshifteh Farahani has been prevented from heading to the US to discuss future film roles. It's a pointless waste of talent|last=Tehrani|first=Souraya|date=|website=theguardian.com|archive-url=|archive-date=|dead-url=|df=dmy-all|access-date=}}</ref> lê hevkarên wê ev înkar kirin, û demek kurt pişti wê di pêşandana fîlimê de li Dewletên Yekbûyî de xuya bû.<ref>{{Cite web|url=http://afp.google.com/article/ALeqM5hJR2seeEdpLdiOm4C16iCZnC9z2g|title=Colleague denies Iran actress faced travel ban: report|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20081010063758/http://afp.google.com/article/ALeqM5hJR2seeEdpLdiOm4C16iCZnC9z2g|archive-date=2008-10-10|dead-url=|df=dmy-all|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref> Lê di hevpeyvînekê de bi Spiegel Online re, ew dijwariyên xwe bi rayedarên îranî re ji ber fîlim diyar kir; Tête gotin ku ji wan re heft mehan di bin zextek girseyî de ye. Ew tê gotin ku hilberîna sûcdarkirina hikumeta Îranê jî negatîf tawanbar kiriye. Dema ku ew pişt re ji bo rola Prenses Tamina di adaptasyona lîstika vîdyoyê ya Prince of Persia: The Sands of Time de hatiye pêşwazîkirin, ew neçû pêşiya derketina ji welêt, piştî ku ew hat bangî dadgeheke şoreşgerî û hatiye tawanbarkirin bi vî rengî, xeterek ewlehiyê ji bo îranê; ew jî ji ber ku bi CIA re xebitiye hatiye tawanbar kirin. Dema ku wê hat hiştin ku welatî ji dûv xwe derkeve, wê balafirê ji London berda û bi vî awayî kastî kir, û rol di dawiyê de ji [[Gemma Arterton]] a Brîtanî dagirtî bû.<ref name="Mein Schmerz ist mein Motor">{{Cite web|url=https://www.spiegel.de/kultur/kino/irans-filmstar-farahani-mein-schmerz-ist-mein-motor-a-806960.html|title="Mein Schmerz ist mein Motor"|last=|first=|date=|website=Spiegel.de|archive-url=|archive-date=|dead-url=|df=dmy-all|access-date=}}</ref> Ji ber van ezmûnan, ew Îranê hişt û li Parîsê dijî.Ji bo fîlmê [[Poulet aux Prunes]], fîlma yekem a rastîn ji hêla xêzkarê xêzeromanê ve û Marjane Satrapi ku ew ji îraniya sirgûnî ye, ew li pêş kamerayê di studyoyên li Potsdam-Babelsberg de bû.<ref name="Mein Schmerz ist mein Motor"/> Ferahanî di muzîkê de jî çalak e; li Îranê ew beşek ji koma rockê ya nehenî bi navê Kooch Neshin 'Koçer' bû û piştî derketina Îranê ew bi Mohsen Namjoo, yekî din ê îraniyê sirgûn û muzîkvanê re hati bû xebitandin, û piştgiriya wî li ser albuma Oy, li ser Farahani. Piyanoyê dilîze û carinan jî distre. Di 2017 de, ew [[Akademiya Huner û Zanistên Sînemayê]] de, ku salane Oscar xelat dike, hatiye pejirandin. == Fîlmnîgarî == {| class="wikitable sortable" !Sal !Sernav !Rol !Têbinî |- |1997 !''Derakht e Golabie''(''The Pear Tree'') |Mim (Mitra) |Simorgh Prize for Best Actress at the Fajr Film Festival |- |2000 !''Haft Parde''(''Seven Acts'') |The Angel |Banned in Iran |- |2001 !''Zamaneh''(''Times'') |Zamaneh | |- |2002 !''Jayee Digar''(''Somewhere Else'') |Raha | |- | rowspan="2" |2003 !''Deux fereshté''(''Two Angels'') |Azar |Banned in Iran Selected for the Semaine de la Critique at Cannes Film Festival |- !''Boutique'' |Eti |Best Actress at the Nantes Three Continents Festival Best Actress at the House of Cinema Festival (Tehran) |- | rowspan="2" |2004 !''Ashk-e Sarma'' (''The Tear of the Cold'') |Ronak |Best Actress at the Kazan International Film Festival Best Actress at the House of Cinema Festival (Tehran) |- !''Bab'Aziz: Le prince qui contemplait son âme'' |Noor |Banned in Iran |- | rowspan="2" |2005 !''The Fish Fall in Love'' |Touka |Selected at Rotterdam Film Festival |- !''Be Nam-e Pedar'' (''In the Name of the Father'') |Habibeh | |- | rowspan="2" |2006 !''Gis Borideh'' |Maryam | |- !''[[Nîvê Heyvê (fîlm)|Nîvê Heyvê]]'' |Niwemang |Banned in Iran Selected at the Toronto Film Festival and the Tribeca Film Festival |- | rowspan="3" |2007 !''Mim Mesle Madar'' (''M for Mother'') |Sepideh |Best Actress at the Kazan Film Festival |- !''To Each His Cinema'' |Self |Short film Banned in Iran Shown at the Cannes Film Festival |- !''Santouri''(''The Music Man'') |Hanieh |Banned in Iran |- | rowspan="4" |2008 !''Shirin'' |Self |Shown at the Venice Film Festival |- !''Hamisheh Paye Yek Zan Dar Miyan Ast''(''There's Always a Woman in Between'') |Maryam | |- !''Divar'' (''The Wall'') |Setareh |Selected at the Tokyo Film Festivaland the Taormina Film Festival |- !''Body of Lies'' |Aisha | |- |2009 !''About Elly''(''Darbareye Elly'') |Sepideh | |- |2010 !''Si Tu Meurs, Je Te Tue''(''I'll Kill You If You Die'') |Siba | |- | rowspan="2" |2011 !''There Be Dragons'' |Leila | |- !''Chicken With Plums''(''Poulet Aux Prunes'') |Iran | |- | rowspan="2" |2012 !''Just Like a Woman'' |Mona | |- !''The Patience Stone'' |The Woman | |- |2013 !''My Sweet Pepperland'' |Govend | |- | rowspan="3" |2014 !''Eden'' |Yasmin | |- !''Exodus: Gods and Kings'' |Nefertari | |- !''Rosewater'' |Maryam Bahari | |- | rowspan="3" |2015 !''Les Deux Amis'' |Mona | |- !''Go Home'' |Nada | |- !''Ports of Calls'' |Clara | |- | rowspan="3" |2016 !''Altamira'' |Conchita | |- !''Paterson'' |Laura | |- !''Sophie's Misfortunes'' |Madame de Réan | |- | rowspan="5" |2017 !''Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales'' |Shansa | |- !''The Song of Scorpions'' |Nooran | |- !''Shelter'' |Mona/Lina Haddad | |- !''The Upside'' |Maggie | |- !''Santa & Cie'' |Amélie | |- | rowspan="3" |2018 ![[Keçên rojê]] |Bahar | |- !''The Night Eats the World'' |Sarah | |- !''Red Snake'' |Rebel | |- | rowspan="1" |2019 !''Gen:Lock'' |Yasamin "Yaz" Madrani |Web series Voice only |- |2019 !''Arab Blues'' |Selma Derwich | |- |2019 !Blind Spot (L'Angle mort) |Elham |- |rowspan="1" |2020 !''Extraction'' |Nik Khan | |} == Şano == {| class="wikitable" !Sal !Şanoname !Rol !Têbinî |- !2003 |''Maryam and Mardavij'' |Mayan | |- !2004 |''The Black Narcissus'' | |Workshop |- !2005 |''Mofatesh (The Inspector)'' |Firoozeh |Banned in Iran |- !2013 |''A Private Dream'' |Sarah |Toured North America (March–April 2013) |- !2016 |''Anna Karenina'' |Anna Karenina |Toured around the France and in Paris at the Théâtre de la Tempête directed by Gaëtan Vassart |} {| class="wikitable" |Toured around the France and in Paris at the Théâtre de la Tempête directed by Gaëtan Vassart |} == Muzîka vîdyoyî == {| class="wikitable" !Sal !Stran !Hûnermend !Têbinî |- |2014 !"Pola" |Jabberwocky (featuring Clara Cappgli) | |- |2018 !"Paradis" |Orelsan |} == Konser == {| class="wikitable" !Dîrok !Venue !Têbinî |- !10' ê tebaxa 2009 |Sala Verdi, Milan Conservatory |With Mohsen Namjoo, presentation of the new album ''Oy'' |- !9ê çiriya paşîn a 2009an |Lido, Venice |With Mohsen Namjoo, during the Venice Film Festival |} == Girêdanên derveyî == * https://www.rudaw.net/kurmanci/culture/22102018?keyword=DAIŞ * http://diyarname.com/news.php?Idx=5542 * https://anfkurdi.com/Cand-U-huner/9-emin-festivala-filmen-kurdi-li-berline-dest-pe-kir-116514 *https://buyerpress.com/kurdi/?p=15176 *{{IMDb name|0267042}} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Îranî]] jadtiihox0s9kkzktjc8nx1tj2zup27 Jörg Juretzka 0 84259 1093703 1044174 2022-07-30T18:17:30Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=kanûna pêşîn 2020}} {{jînedank}} '''Jörg Jurtzka''' ( jdb. [[1955]] li [[Mülheim an der Ruhr]],[[Almanya]] ) [[nivîskar]]ekî [[alman]] e.Juretzka [[Necarî|necar]] û [[dartiraş]]ekî perwerdekirî ye û di nav dinên de ew li Kanadayê kozikên darî ava kir û encax di sala 1990an dest bi nivîsandinê kir. Îro ew ji ber nivîskarî li înşeatê dixebite an jî dezgehên şûştina otomobîlan monte dike .<ref>{{Cite web|url=http://www.wdr.de/radio/wdr2/zweiamsonntag/547380.phtml|title=Jörg Juretzka: Rotzig und Rotzig|last=Deistler|first=Antje|date=|website=wdr.de|archive-url=https://web.archive.org/web/20100221074257/http://www.wdr.de/radio/wdr2/zweiamsonntag/547380.phtml|archive-date=2010-02-21|dead-url=|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref> Serlehengê romanên wî yên berê hatine weşandin detektîvê şexsî yê bi dilê xwe Kristof Kryszinski ye, ku dozên wî di destpêkê de tenê li welatê Juretzka, herêma Ruhr pêk dihat. Ji bo ku cûrbecûr peyda bike, nivîskar lêbelê, serlehengê xwe her wiha li Alpên Swîsreyê, li Spanya, li ser keştiyek rêwîtiyê û li Rojavayê hov de jî çalak bû. Diyalogên henekbazî û şêwaza berbiçav a Juretzka-yê, ku gelek rexnegiran pesnê wî didin û kî bi gelemperî rê li berhevdana bi Kinky Friedman re vekir, hate parastin. Ji sala 2003an û vir de Juretzka wekî senaryonivîs xebitiye. Di nav ên din de Ji bo rêzefîlma kanala [[ProSieben]]ê " Was nicht passt, wird passend gemacht " ku bi fîlma Peter Thorwarth bi eynî sernav têkildar e. Jörg Juretzka li Mülheim an der Ruhr dijî. == Rêzeya Kristof Kryszinski == # 1998 ''Prickel'' <nowiki>ISBN 3-434-54042-3</nowiki> # 2000 ''Sense'' <nowiki>ISBN 3-434-54041-5</nowiki> # 2001 ''Der Willy ist weg'' <nowiki>ISBN 3-434-54053-9</nowiki> # 2001 ''Enzi@n – Ein Kriminalroman in 54 e-mails''(mit Roger M. Fiedler) <nowiki>ISBN 3-8311-1426-9</nowiki> # 2002 ''Fallera'' <nowiki>ISBN 3-434-54034-2</nowiki> # 2003 ''Equinox'' <nowiki>ISBN 3-548-25684-8</nowiki> # 2004 ''Wanted'' <nowiki>ISBN 3-548-25895-6</nowiki> # 2007 ''Bis zum Hals'' <nowiki>ISBN 3-548-26670-3</nowiki> # 2009 ''Alles total groovy hier'' <nowiki>ISBN 3-867-89064-1</nowiki> # 2010 ''Rotzig & Rotzig'' <nowiki>ISBN 3-867-89103-6</nowiki> # 2011 ''Freakshow'' <nowiki>ISBN 3-867-89140-0</nowiki> # 2014 ''TaxiBar'' <nowiki>ISBN 3-867-89197-4</nowiki> # 2015 ''TrailerPark'' <nowiki>ISBN 3-867-89202-4</nowiki> # 2017 ''TauchStation'' <nowiki>ISBN 978-3867892070</nowiki> == Berhemên din == * 2006 ''Das Schwein kam mit der Post'' (Illustrationen: Papan) <nowiki>ISBN 3-806-75112-9</nowiki> * 2008 ''Der Sommer der Fliegenden Zucchinis'' <nowiki>ISBN 978-3-423-71416-7</nowiki> * 2012 ''Platinblondes Dynamit'' <nowiki>ISBN 978-3-86532-309-5</nowiki> * 2013 ''Schlachtfeld der Liebe'' <nowiki>ISBN 978-3-86532-373-6</nowiki> * 2014 ''Los Bandidos'' (nur als E-Book veröffentlicht) <nowiki>ISBN 978-3-86789-587-3</nowiki> == Çîrokên bi deng == * "Sense" (WDR 2001, Regie: Leonhard Koppelmann) * "Das Schwein kam mit der Post" (SWR 2010, Regie: Iris Drögekamp) == Xelatên wergirtî == Berhema wî ya yekem Prickel (ku berî Sense hate weşandin, her çend paşê hate nivîsandin jî) di 15' ê Xelata Polisye ya Alman de cîhê duyemîn wergirt. Wî ev xelat dîsa di 2002-an de (cîhê sêyemîn) ji bo Der Willy ist weg weg wergirt. Romanên Fallera (2003) û Equinox (2004) ji bo Xelata Friedrich Glauser hatin hilbijartin. Di 2006an de wî xelata sereke ya 10,000 € Xelata Wêjeya Ruhr wergirt. Bi romana xwe ya sûcê Alles total groovy, ew di sala 2010an de 26emîn Xelata Polisye ya Alman a 2010 de di cihê 3yemîn de qezenc kir. Di 2012 de ew Xelata Ruhr ji bo Huner û Zanistiya Bajarê Mülheim an der Ruhr wergirt ji bo tevahiya xebata wî.<ref>{{Cite web|url=https://www.kriminetz.de/news/ruhrpreis-2012-fuer-krimi-autor-joerg-juretzka|title=Ruhrpreis 2012 für Krimi-Autor Jörg Juretzka|last=|first=|date=|website=kriminetz.de|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{Uncategorized|date=kanûna pêşîn 2020}} 8lvgpw2dl668cy3wenalyaamxkb9eah Rihanna 0 84491 1093932 1073303 2022-07-31T03:06:40Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Çav lê gerandin}}{{Agahîdank hunermend | nav = Rihanna | navê_jidayikbûnê = Robyn Rihanna Fenty | wêne = Rihanna Fenty 2018.png | sernavê_wêne = Rihanna 2018 | paşbingeh = solo_singer | roja_jidayikbûnê = {{jdb|20|02|1988|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Saint Michael]] | cure = Pop | pîşe = Hûnermend | malper = {{URL|http://rihanna.com}} }} '''Rihanna''' anjî '''Robyn Rihanna Fenty,''' ({{jdb|20|02|1988|j=1}}) [[stranbêj]]eke [[Amerîkan|Amerîkayî]] ya navdar e. Li [[Saint Michael]] hatiye dinyayê. Rihanna di sala 2005an de, li [[Bridgetown]], [[Barbados]] hate dinê. Gava ku ew bi Def Jam Recordings re îmze kir. Ew li dû çêkirina du albumên xwe yên pêşîn ên stûdyoyê, [[Music of the Sun]] (2005) û [[A Girl like Me]] (2006), ku her du jî ji muzîka Karibik bandor bûn û di nav deh [[top of Billboard]] 200 Amerîkî de gihîştî nasnameya girîng qezenc kir. Albûma sêyemîn a stûdyoya Rihanna, [[Good Girl Gone Bad]] (2007), gelek hêmanên dans-pop pêk anî û wê pêşengtiyê kir ku ew bibe stardomek mezin, statûya xwe wekî sembola cins û pêşeng di pîşesaziya muzîkê de saz kir. Singleya wê ya navokî ya navdar "Umbrella" xelata xwe ya yekem a Grammy, Rihanna qezenc kir, Hevkarîya Best Rap / Sung wergirt. Rihanna li çar albumên stûdyoyê yên dî, Rated R (2009), Loud (2010), Talk That Talk (2011), û Grapmy-Unapologetic (2012), xelata xwe ya pop, dance, û R&B dirêj kir. Her çar çêkirina ezmûnên şêwazên cûrbecûr ên muzîkê pêk anîn û serketina qada navneteweyî ya Rihanna-yê tevlihev kir, Unapologetic bû ku albûma wê ya yekem-yek li [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Dewletên Yekbûyî]] bû. Tomarên bihevra berhev digel stranbêjên sereke ye. "Boy Rude", "Tenê Keçê (Li Cîhanê)", "Navê Min Çi Ye?", "S&M", "Me Love Dît", "Diamonds", û " Mayin". Albuma wê ya heştemîn a studyoyê, Anti (2016), piştî derketina xwe ji Def Jam, kontrola xwe li ser afirîneriya hunerî nîşan da. Ew bû albûma duyem a yek-yek ya DYE-ya xwe û bi pêşbaziya yekane "Kar" xebitand. Ji bilî materyalên solo, Rihanna bi hunermendên tomarkirinê yên mîna Drake, Eminem, û Calvin Harris re hevkarî kiriye. Bi firotina zêdetirî 250 mîlyon tomar, Rihanna yek ji hunermendên muzîka herî populer ên cîhanê ye. Ew li Brîtanyayê 14 hejmarên yek-hejmaran, 31 top-deh singl li Amerîkî, û 30 top-ten enteresan wergirtiye. Pêşbazîyên wê neh xelatên Grammy, 13 Xelatên Muzîka Amerîkî, 12 Xelatên Muzîka Billboard, û şeş Guinness World Records wergirtiye. Forbes ew di nav 2012 û 2014 de di nav deh navdarên herî pay-bidestxistî de cîh girt, û Time navê wê wek yek ji 100 kesê herî bi bandor li cîhanê di sala 2012 û 2018 de binavkir. Digel kariyera muzîkê ya serketî, Rihanna ji bo tevlêbûna xwe pir baş tê zanîn. sedemên mirovahî, veberhênanên pargîdanî û pîşesaziya fashion. Ew damezrênerê rêxistina neprofituar Clara Lionel Weqfa e, brand kozmetîkê Fenty Beauty, û xaniyê fashion Fenty di binê LVMH de. Ew yekem jina reş e ku serî li marqeyek luks a LVMH dide.<ref>{{Cite web|url=https://www.vanityfair.com/style/2019/05/rihanna-luxury-brand-for-lvmh |language=English |title=Rihanna Is the First Black Woman to Head a Luxury Brand for LVMH |trans-title=Rihanna Yekem Jina Reş e ku Serpereştiya Nîşanek Luxury ji bo LVMH dike |date=10 May 2019|publisher=Xwehezî Parêzgeha|access-date=11 April 2021}}</ref> Rihanna di heman demê de dest bi lîstikvaniyê kiriye, di rolên sereke de di [[Battleship]] (2012), [[Home]] (2015), [[Valerian and the City of a Thousand Planets]] (2017), û [[Ocean's 8]] (2018) de xuya dike. Ew di sala 2018 -an de ji hêla [[Hikûmeta Barbados]] ve wekî balyozê perwerdehî, geştiyarî û veberhênanê hate tayîn kirin. ==Jînenîgarî == '''Rihanna''' di seranserê cîhanê 230 milyon albumên wê hatibûn firotin, yek ji hunermendên muzîka herî navdar ên hemû deman e. Di lîsteya bilboard hot 4 ê de bi demekî dîrej ew di rêza yekemîn de bû. Di heman deman de ew bû sitranbêja herî zêde ku di rêzê de bû yekemîn.<ref>{{Cite web|url=http://www.billboard.com/articles/columns/chart-beat/5557804/hot-100-55th-anniversary-top-100-songs-word-cloud-top-artists|title=Hot 100 55th Anniversary: Top 100 Songs Word Cloud, Top Artists Map & More {{!}} Billboard|date=2016-12-19|website=web.archive.org|access-date=2020-03-23|archive-date=2016-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20161219045506/http://www.billboard.com/articles/columns/chart-beat/5557804/hot-100-55th-anniversary-top-100-songs-word-cloud-top-artists|url-status=bot: unknown}}</ref> Ew ji hêla Billboard ve wekî Hunermendên Dîjîtal ên sala 2000an û hunermendên herî baş yên [[Hot 100]]-ê yên sal 2010an hate diyarkirin. Di sala 2012 de wekî şahînşeya çaremîn a bihêztirîn ji hêla Forbes ve hat nîşandan û sala din di nav "100 mirovên herî bandor ên di cîhanê de" de hate diyarkirin<ref>{{Cite web|url=https://cfda.com/cfda-fashion-awards/2014/honoree/rihanna|title=CFDA|website=cfda.com|access-date=2020-03-23}}</ref> Wekî din di muzîka wî de, ew jî digel wêneyê xwe yê nûve derket û di 2014 de [[Fashion Icon|xelata Fashion Icon]] ji Civata Nûnerên Sêwiran a Amerîkayê wergirt. Ew ji hêla [[Zanîngeha Harvardê|Zanîngeha Harvard]] ve di sala 2017an de wek kesek ji Kesên serkeftî" hat nas kirin. Di sala 2019 de, ew ji hêla kovara amerîkî-[[Bloomberg Businessweek]] ve hatbû bi navnîşan kirin "The Bloomberg 50" (navên herî bandor ên 2019) de hat bû diyar kirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3013172/rihanna-named-worlds-richest-female-musician-us600-million|title=Rihanna named world’s richest female musician with US$600 million|date=2019-06-05|website=South China Morning Post|language=en|access-date=2020-03-23}}</ref> ==Dîskografî== ===Tomarên Stûdyo=== *Music of the Sun (2005) *A Girl like Me (2006) *Good Girl Gone Bad (2007) *Rated R (2009) *Loud (2010) *Talk That Talk (2011) *Unapologetic (2012) *Anti (2016) ==Fîlmnîgarî== *Bring It On: All or Nothing (2006) *Battleship (2012) *Coldplay Live 2012 (2012) *Katy Perry: Part of Me (2012) *This Is the End (2013) *Annie (2014) *Home (2015) *Bates Motel (2017) *Valerian and the City of a Thousand Planets (2017) *Supa Modo (2018) *Ocean's Eight (2018) *Guava Island (2019) ==Turneyên Konsera== *Rihanna: Live in Concert (2006) *Good Girl Gone Bad Tour (2007–2009) *Last Girl on Earth Tour (2010–2011) *Loud Tour (2011) *Diamonds World Tour (2013) *Anti World Tour (2016) ==Çavkanî== {{Uncategorized|date=kanûna pêşîn 2020}} r8woq7ytnwto48y9o153kcba869wuga Mariah Carey 0 84493 1093808 1090608 2022-07-30T20:28:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank hunermend | nav = Mariah Carey | wêne = Mariah Carey 2 by David Shankbone.jpg | sernavê_wêne = Mariah Carey (2008) | paşbingeh = solo_singer | roja_jidayikbûnê = 1969 | cihê_jidayikbûnê = Long, Island | cure = Muzîka Pop | pîşe = Hûnermend | malper = {{URL|https://mariahcarey.com}} }} '''Mariah Carey,''' (jdb. [[27ê adarê|27ê adara]] [[1969]]<ref>{{cite news|url=https://nyshistoricnewspapers.org/lccn/sn83031119/1969-04-10/ed-1/seq-15/|title=Recent Births Are Announced |newspaper=[[Long Islander News|The Long-Islander]]|location=Huntington, New York|date=April 10, 1969|page=2{{hyphen}}3|access-date=February 16, 2021|quote=Recent births at Huntington Hospital have been announced as follows{{nbsp}}... March 27 Mariah, Mr. and Mrs. Alfred Carey, Huntington|via=NYS Historic Newspapers}}</ref>, [[Long Island]]) stranbêj, lîstikvan û hilberînerê muzîka amerîkî ye. Mariah wekî "Songbird Supreme" û "Queen of Christmas" tê binav kirin ku bi rêza dengbêjiya xwe ya pênc-oktave, şêwaza stranbêjiya melismatîk û karanîna îmzeya qeyda bilbilê tê zanîn. Carey di sala 1990an de bi albûma xwe ya pêşîn a bi navûdeng re bi navdar bû û hunermenda yekem e ku pênc stranên xwe yên yekem di Billboard Hot 100 de, ji "Vision of Love" bigire heta "Emotions" gihîştin hejmara yekemê. ==Jînenîgarî== Mariah Carey di 27ê adara sala 1969an de li Huntington, New York ji dayik bûye.<ref>{{Cite web|url=http://www.newsday.com/entertainment/fanfare/li-music-hall-of-fame-recognizes-local-talent-1.884107|title=LI Music Hall of Fame recognizes local talent|date=2013-10-14|website=web.archive.org|access-date=2022-07-02|archive-date=2013-10-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20131014201804/http://www.newsday.com/entertainment/fanfare/li-music-hall-of-fame-recognizes-local-talent-1.884107|url-status=bot: unknown}}</ref> Navê wê ji strana "They Call the Wind Maria", bi eslê xwe ji muzîka Broadway ya 1951 Paint Your Wagon hatiye wergirtin. Carey, ji sê zarokên Patricia, stranbêja berê ya operayê û rahênerê dengbêjê ku bi eslê xwe Îrlandî ye û Alfred Roy Carey, ku endezyarekî hewavaniyê ya ji ku bi eslê xwe Afro-Amerîkî û Venezuela-Amerîkî ye. Paşnavê Carey piştî ku ew koçî New Yorkê bûye ji hêla bapîrê wê yê Venezuelayî, Francisco Núñez ve hate pejirandin.<ref>{{Cite journal|date=2022-06-30|title=Mariah Carey|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Mariah_Carey&oldid=1095797033|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> Malbata Patricia ji ber ku bi mêrekî reş re zewicî ye wê red kiriye. Pevçûnên nijadî nehişt ku malbata Carey di civata xwe de tevbigere. Carey piraniya dema xwe li malê bi tenê derbas kir û di sê saliya xwe de dest bi stranbêjiyê kir, pir caran operaya Verdi Rigoletto ya bi îtalî teqlîd dikir. Xwişka wê ya mezin Alison bi bavê xwe re jiyan dikir, Mariah û birayê wê yê mezin Morgan bi diya xwe re jiyan kirine.<ref>{{Cite journal|date=2022-06-30|title=Mariah Carey|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Mariah_Carey&oldid=1095797033|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> ==Dîskografî== ===Albûmên Stûdyo=== *Mariah Carey (1990) *Emotions (1991) *Music Box (1993) *Merry Christmas (1994) *Daydream (1995) *Butterfly (1997) *Rainbow (1999) *Charmbracelet (2002) *The Emancipation of Mimi (2005) *E=MC² (2008) *Memoirs Of An Imperfect Angel (2009) *Merry Christmas II You (2010) *Me. I Am Mariah... The Elusive *Chanteuse (2014) ==Vîdyonîgarî== *Mariah Carey (1990) *Emotions (1991) *Music Box (1993) *Merry Christmas (1994) *Daydream (1995) *Butterfly (1997) *Rainbow (1999) *Charmbracelet (2002) *The Emancipation of Mimi (2005) *E=MC² (2008) *Memoirs Of An Imperfect Angel (2009) *Merry Christmas II You (2010) *Me. I Am Mariah... The Elusive *Chanteuse (2014) ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Stranbêjên amerîkî]] lolj24wuptg74w61nybc6tkgrp8h7oc Nicole Kidman 0 84601 1093846 1050432 2022-07-31T01:00:15Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{jînedank | nav = Nicole Kidman | navê_rastî = '''Nicole Mary Kidman''' | wêne = Nicole Kidman Cannes 2013.jpg | cihê_jidayikbûnê = Hawaii,DY | hevwelatî = Awistralya, Amerîka | pîşe = [[Lîstikvan]] û [[Fîlmçêker]] | salên_çalak = 1983 - roja me | xelat = Oscar | malper = {{URL|http://nicolekidmanofficial.com/|nicolekidmanofficial.com}} | bejn = 1,8 metre }} '''Nicole Mary Kidman''' (jdb. [[20ê hezîranê|20ê hezîrana]] [[1967]], [[Honolulu|Honolu]] ,[[Hawaii]]) [[lîstikvan]] , [[fîlmçêker]] e, û hemwelatiyê her 2 dewletên [[Awistralya]] û [[Amerîkan|Amerîka]]<nowiki/>yê ye. Wê di gelek film û rêzefîlman de lîstikvanî kirîye. û gelel xelat wergirtî ne. di nav de xelat [[Oscar]] ji hebû ye. ==Jînenîgarî == '''Nicole Kidman''' (di 20-ê Hezîrana 1967-an de) li [[Honolulu]], [[Hawaii]], hatiye dinê ye. Dayika wê [[Janelle Ann]] mamosteyek hemşîre ye ku karê Rastvekirin pirtûkên mêrê xwe dikir. û [[Endama Lobiya Hilbijartina ya Jinan|endama Lobiya Hilbijartina ya]] Jinan bû. û bavê wê [[Antony Kidman]] jineolojî, psîkologê klînîkê bû.<ref>{{Cite web|url=http://www.thebiographychannel.co.uk/biographies/nicole-kidman.html|title=Nicole Kidman - Biography on Bio.|date=2011-05-07|website=web.archive.org|access-date=2020-03-26|archive-date=2011-05-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20110507072816/http://www.thebiographychannel.co.uk/biographies/nicole-kidman.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di deman '''Kidman''' ji dayik dibe, bavê wê xwendekar-ekê mezin bû li Zanîngeha [[Hawaii|Hawai]] li [[Mānoa]]. Ew endamê ziyaretvanan li Enstîtuya Neteweyî ya Saxlemiya Giyanî ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Dewletên Yekbûyî]] bû. dêyûbavên Kidman li dijî şerê li [[Viyetnam]]ê beşdarî [[protestoyên]] dijî şer (Sekinandina Şer) kir bûn. dema ku li [[Washington (District of Columbia)|Washington]] dijiyan. û di dema ku Kidman 4 salî bû Malbata wê vedigerina [[Awistralya|Austuralya]] û dayika wê naha li perava bakurê [[Sîdney]] dijî.<ref>{{Cite web|url=http://health.ninemsn.com.au/family/goodhealthandmedicine/716507/antonia-kidman|title=Antonia Kidman|date=2013-11-10|website=web.archive.org|access-date=2020-03-26|archive-date=2013-11-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20131110020442/http://health.ninemsn.com.au/family/goodhealthandmedicine/716507/antonia-kidman|url-status=bot: unknown}}</ref> Kidman li [[Sîdney]] mezin bû û beşdarî di her 2 dibistanên [[Lane Cove Public School]] û [[North High Girls Girls Sîdney|North High Girls Sîdney]] de kir bû. Ew dibêje ku ew yekem carî piştî, ku dîtina [[Performance|performansa Margaret Hamilton]] hate îlhakirin, ku ew ê bibe lîstikvan. Kidman kifş kir ku ew wek zarokekî şermok bû. û got "Ez pir şerm dikim - bi rastî şerm e - û min wek zarokek şerim dikir. ku ez hêdî hêdî bi ser xwe de ketim, lê dîsa jî ez ji xwe şerm dikim. mîna ku ez bi xwe di nav restorantek girseyî de di meşim; ez hez nakim ku ez bi xwe beşdarî Ahengê bibim. Wê di destpêkê de li [[Theateranoya Phillip Street]] li [[Sîdney]], ligel [[Naomi Watts]] ku li heman dibistana amadeyî xwendî ye. Wê di heman demê de beşdarî [[Theateranoya Ciwanan]] a [[Awistralya]] jî kir bû. ==Fîlmnîgarî== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" !scope="col"|Sal !scope="col"|Sernav !scope="col"|Rol !scope="col" class="unsortable"|Têbinî !scope="col" class="unsortable"|{{abbr|Ref(s)|Reference(s)}} |- !scope="row"|1983 |''[[Bush Christmas]]'' |{{sort|Thompson|Helen Thompson}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/86296/Bush-Christmas/overview |title=Bush Christmas (1983) |work=[[The New York Times]]|accessdate=25 March 2015 |last=Mannikka |first=Eleanor |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150420040411/http://www.nytimes.com/movies/movie/86296/Bush-Christmas/overview |archivedate=20 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1983 |''[[BMX Bandits (film)|BMX Bandits]]'' | Judy | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/3515/BMX-Bandits/details |title=BMX Bandits (1983) |work=[[The New York Times]]|accessdate=25 March 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150420042006/http://www.nytimes.com/movies/movie/3515/BMX-Bandits/details |archivedate=20 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1984 |''[[Wills & Burke]]'' |{{sort|Matthews|[[Julia Matthews]]}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/118745/Wills-and-Burke-The-Untold-Story/overview |title=Wills and Burke&nbsp;– The Untold Story (1985) |work=[[The New York Times]]|accessdate=25 March 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150420034823/http://www.nytimes.com/movies/movie/118745/Wills-and-Burke-The-Untold-Story/overview |archivedate=20 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1986 |''[[Windrider]]'' |Jade | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/54756/Windrider/details |title=Windrider (1986) |work=[[The New York Times]]|accessdate=25 March 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150420042002/http://www.nytimes.com/movies/movie/54756/Windrider/details |archivedate=20 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1987 |''{{sort|Bit|[[The Bit Part]]}}'' |{{sort|McAllister|Mary McAllister}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/139800/The-Bit-Part/overview |title=The Bit Part (1987) |work=[[The New York Times]]|accessdate=25 March 2015 |last=Pavlides |first=Dan |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150420040406/http://www.nytimes.com/movies/movie/139800/The-Bit-Part/overview |archivedate=20 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1988 |''[[Emerald City (film)|Emerald City]]'' |{{sort|Davey|Helen Davey}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=http://aso.gov.au/titles/features/emerald-city/clip1/ |title=Emerald City (1988) clip 1 on ASO |publisher=[[Australian Screen Online]] |accessdate=16 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419211249/http://aso.gov.au/titles/features/emerald-city/clip1/ |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1989 |''[[Dead Calm (film)|Dead Calm]]'' |{{sort|Ingram|Rae Ingram}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/dead-calm-1989 |title=Dead Calm Movie Review & Film Summary (1989) |publisher=Roger Ebert |date=7 April 1989 |accessdate=25 March 2015 |last=Ebert |first=Roger |authorlink=Roger Ebert |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150323214703/http://www.rogerebert.com/reviews/dead-calm-1989 |archivedate=23 March 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1990 |''[[Days of Thunder]]'' |{{sort|Lewicki|Dr. Claire Lewicki}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movie/review?res=9C0CEFD6103BF934A15755C0A966958260 |title=Days of Thunder (1990) Review/Film; Tom Cruise and Cars, and a Lot of Them |work=[[The New York Times]] |date=27 June 1990 |accessdate=16 April 2015 |last=Maslin |first=Janet |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141222140925/http://www.nytimes.com/movie/review?res=9C0CEFD6103BF934A15755C0A966958260 |archivedate=22 December 2014 }}</ref> |- !scope="row"|1991 |''[[Flirting (film)|Flirting]]'' |{{sort|Radcliffe|Nicola Radcliffe}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite book|author1=Brian McFarlane|author2=Geoff Mayer|author3=Ina Bertrand|title=The Oxford Companion to Australian Film|url=https://books.google.com/books?id=bJcYAQAAIAAJ|year=1999|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-553797-0|page=162}}</ref> |- !scope="row"|1991 |''[[Billy Bathgate (film)|Billy Bathgate]]'' |{{sort|Preston|Drew Preston}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=http://articles.chicagotribune.com/1991-11-01/entertainment/9104080408_1_dutch-schultz-loren-dean-drew-preston |title=Dutch Treat |work=[[Chicago Tribune]] |publisher=[[Tribune Publishing]] |date=1 November 1991 |last=Kehr |first=David |accessdate=16 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419204159/http://articles.chicagotribune.com/1991-11-01/entertainment/9104080408_1_dutch-schultz-loren-dean-drew-preston |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1992 |''[[Far and Away]]'' |{{sort|Christie|Shannon Christie}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movie/review?res=9E0CE0DE173EF931A15756C0A964958260 |title=Far and Away (1992) |work=[[The New York Times]]|date=22 May 1986 |accessdate=9 December 2014 |last=James |first=Caryn |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141221184048/http://www.nytimes.com/movie/review?res=9E0CE0DE173EF931A15756C0A964958260 |archivedate=21 December 2014 }}</ref> |- !scope="row"|1993 |''[[Malice (1993 film)|Malice]]'' |{{sort|Safian|Tracy Safian}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/101054/Malice/details |title=Malice (1993) |work=[[The New York Times]]|accessdate=25 March 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150420040413/http://www.nytimes.com/movies/movie/101054/Malice/details |archivedate=20 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1993 |''[[My Life (film)|My Life]]'' |{{sort|Jones|Gail Jones}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/my-life-1993 |title=My Life Movie Review & Film Summary |last=Ebert |first=Roger |date=12 November 1993 |publisher=Roger Ebert |accessdate=16 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419220254/http://www.rogerebert.com/reviews/my-life-1993 |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1995 |''[[Batman Forever]]'' |{{sort|Meridian|Dr. Chase Meridian}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/batman-forever-1995 |title=Batman Forever Movie Review & Film Summary (1995) |publisher=Roger Ebert |last=Ebert |first=Roger |date=16 June 1995 |accessdate=18 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150509085120/http://www.rogerebert.com/reviews/batman-forever-1995 |archivedate= 9 May 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1995 |''[[To Die For]]'' |{{sort|Maretto|Suzanne Stone Maretto}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=http://articles.chicagotribune.com/1995-10-06/entertainment/9510060129_1_alison-folland-russell-hines-tv-fame |title=Blond Ambition |work=[[Chicago Tribune]]|date=6 October 1995 |accessdate=18 April 2015 |last=Wilmington |first=Michael |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419210814/http://articles.chicagotribune.com/1995-10-06/entertainment/9510060129_1_alison-folland-russell-hines-tv-fame |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1996 |''{{sort|Portrait|[[The Portrait of a Lady (film)|The Portrait of a Lady]]}}'' |{{sort|Archer|Isabel Archer}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/culturepicturegalleries/11260530/Nicole-Kidmans-film-roles-in-pictures.html?frame=3121756 |title=The Portrait of a Lady (1996)&nbsp;– Nicole Kidman in pictures |work=[[The Daily Telegraph]] |publisher=[[Telegraph Media Group]] |accessdate=18 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419213043/http://www.telegraph.co.uk/culture/culturepicturegalleries/11260530/Nicole-Kidmans-film-roles-in-pictures.html?frame=3121756 |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1997 |''{{sort|Peacemaker|[[The Peacemaker (1997 film)|The Peacemaker]]}}'' |{{sort|Kelly|Dr. Julia Kelly}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/culturepicturegalleries/11260530/Nicole-Kidmans-film-roles-in-pictures.html?frame=3121756 |title=The Peacemaker (1997)&nbsp;– Nicole Kidman in pictures |work=[[The Daily Telegraph]] |publisher=[[Telegraph Media Group]] |accessdate=18 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419213043/http://www.telegraph.co.uk/culture/culturepicturegalleries/11260530/Nicole-Kidmans-film-roles-in-pictures.html?frame=3121756 |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1998 |''[[Practical Magic]]'' |{{sort|Owens|Gillian Owens}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/culturepicturegalleries/11260530/Nicole-Kidmans-film-roles-in-pictures.html?frame=3121654 |title=Practical Magic (1998)&nbsp;– Nicole Kidman in pictures |work=[[The Daily Telegraph]] |publisher=[[Telegraph Media Group]] |accessdate=18 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419203840/http://www.telegraph.co.uk/culture/culturepicturegalleries/11260530/Nicole-Kidmans-film-roles-in-pictures.html?frame=3121654 |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|1999 |''[[Eyes Wide Shut]]'' |{{sort|Harford|Alice Harford}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://variety.com/1999/film/reviews/eyes-wide-shut-1117742974/ |title=Review: 'Eyes Wide Shut' |work=[[Variety (magazine)|Variety]] |publisher=[[Penske Media Corporation]] |date=12 July 1999 |accessdate=9 December 2014 |last=McCarthy |first=Todd |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150105061847/http://variety.com/1999/film/reviews/eyes-wide-shut-1117742974/ |archivedate= 5 January 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2001 |''[[Moulin Rouge!]]'' |Satine | |style="text-align:center;"|<ref name=SMH/> |- !scope="row"|2001 |''{{sort|Others|[[The Others (2001 film)|The Others]]}}'' |{{sort|Stewart|Grace Stewart}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=http://www.hitfix.com/in-contention/nicole-kidman-finally-speaks-in-new-grace-of-monaco-trailer |title=Nicole Kidman finally speaks in new 'Grace of Monaco' trailer |publisher=[[HitFix]] |date=6 March 2014 |accessdate=18 April 2015 |last=Lodge |first=Guy |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419220754/http://www.hitfix.com/in-contention/nicole-kidman-finally-speaks-in-new-grace-of-monaco-trailer |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2001 |''[[Birthday Girl]]'' |Nadia<br>Sophia{{efn|name=dual|Kidman plays a single character who has two different names.<ref name=Rabey/><ref name=bewitch/>}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=http://www.tcm.com/tcmdb/title/431387/Birthday-Girl/full-credits.html |title=Birthday Girl (2001) |publisher=[[Turner Classic Movies]] |accessdate=19 April 2015 |df= }}</ref><br><ref name=Rabey>{{cite book|first=David Ian|last=Rabey|title=The Theatre and Films of Jez Butterworth|url=https://books.google.com/books?id=NCXbBQAAQBAJ&pg=PT80|date=26 February 2015|publisher=Bloomsbury Publishing|isbn=978-1-4081-8428-8|page=80}}</ref> |- !scope="row"|2002 |''{{sort|Hours|[[The Hours (film)|The Hours]]}}'' |{{sort|Woolf|[[Virginia Woolf]]}} | |style="text-align:center;"|<ref name=SMH>{{cite news|url=https://www.smh.com.au/articles/2002/12/21/1040174434763.html |title=Nicole's dramatic transformation |work=[[The Sydney Morning Herald]] |publisher=[[Fairfax Media]] |date=22 December 2002 |accessdate=16 April 2015 |last=Thomas |first=Brett |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924125932/http://www.smh.com.au/articles/2002/12/21/1040174434763.html |archivedate=24 September 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2003 |''[[Dogville]]'' |{{sort|Mulligan|Grace Margaret Mulligan}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite book|last1=Ballet|first1=Jérôme|last2=Bazin|first2=Damien|last3=Dubois|first3=Jean-Luc |last4=Mahieu|first4=François-Régis|title=Freedom, Responsibility and Economics of the Person|url=https://books.google.com/books?id=sa43AAAAQBAJ&pg=PA8|date=31 July 2013|publisher=Routledge|isbn=978-1-135-13999-5|page=8|accessdate=18 April 2015}}</ref> |- !scope="row"|2003 |''[[In the Cut]]'' |align="center"|— |Producer |style="text-align:center;"|<ref name=NYTgraph/> |- !scope="row"|2003 |''{{sort|Human|[[The Human Stain (film)|The Human Stain]]}}'' |{{sort|Farley|Faunia Farley}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=http://articles.chicagotribune.com/2003-11-09/news/0311090314_1_coleman-silk-human-stain-faunia-farley |title=Appearances pale next to acting in 'Human Stain' |work=[[Chicago Tribune]] |publisher=[[Tribune Publishing]] |date=9 November 2003 |accessdate=16 April 2015 |last=Wilmington |first=Michael |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419214359/http://articles.chicagotribune.com/2003-11-09/news/0311090314_1_coleman-silk-human-stain-faunia-farley |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2003 |''[[Cold Mountain (film)|Cold Mountain]]'' |{{sort|Monroe|Ada Monroe}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/cold-mountain-2003 |title=Cold Mountain Movie Review & Film Summary (2003) |publisher=Roger Ebert |last=Ebert |first=Roger |date=24 December 2003 |accessdate=18 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419204746/http://www.rogerebert.com/reviews/cold-mountain-2003 |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2004 |''{{sort|Stepford Wives|[[The Stepford Wives (2004 film)|The Stepford Wives]]}}'' |{{sort|Eberhart|Joanna Eberhart}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.ew.com/article/2004/06/09/stepford-wives |title=The Stepford Wives |work=[[Entertainment Weekly]] |publisher=[[Time Inc.]] |date=6 September 2004 |accessdate=18 April 2015 |last=Schwartz |first=Andrew |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150219164844/http://www.ew.com/article/2004/06/09/stepford-wives |archivedate=19 February 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2004 |''[[Birth (film)|Birth]]'' |Anna | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/film/News_Story/Critic_Review/Guardian_Film_of_the_week/0,4267,1343418,00.html |title=Birth |work=[[The Guardian]] |publisher=[[Guardian Media Group]] |date=5 November 2004 |accessdate=18 April 2015 |last=Bradshaw |first=Peter |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141012042544/http://www.theguardian.com/film/News_Story/Critic_Review/Guardian_Film_of_the_week/0%2C4267%2C1343418%2C00.html |archivedate=12 October 2014 }}</ref> |- !scope="row"|2004 |''[[No. 5 the Film]]'' |Herself |Short film |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.smh.com.au/news/Film/Every-second-counts-in-42m-threeminute-film/2004/11/22/1100972313772.html |title=Every second counts in $42m three–minute 'film' |work=[[The Sydney Morning Herald]] |publisher=[[Fairfax Media]] |date=22 November 2004 |accessdate=16 September 2015 |last=Edwardes |first=Charlotte |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150108143918/http://www.smh.com.au/news/Film/Every-second-counts-in-42m-threeminute-film/2004/11/22/1100972313772.html |archivedate= 8 January 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2005 |''{{sort|Interpreter|[[The Interpreter]]}}'' |{{sort|Broome|Silvia Broome}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/the-interpreter-2005 |title=The Interpreter Movie Review & Film Summary (2005) |last=Ebert |first=Roger |publisher=Roger Ebert |date=22 April 2005 |accessdate=18 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419211936/http://www.rogerebert.com/reviews/the-interpreter-2005 |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2005 |''[[Bewitched (2005 film)|Bewitched]]'' |{{sort|Bigelow|Isabel Bigelow}}<br>Samantha{{efn|name=dual}} | |style="text-align:center;"|<ref name=bewitch>{{cite news|url=http://articles.chicagotribune.com/2005-06-24/entertainment/0506240325_1_isabel-bigelow-bewitched-tv-elizabeth-montgomery|title='Bewitched' |work=[[Chicago Tribune]] |date=24 June 2005 |accessdate=18 April 2015 |last=Wilmington |first=Michael |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419205456/http://articles.chicagotribune.com/2005-06-24/entertainment/0506240325_1_isabel-bigelow-bewitched-tv-elizabeth-montgomery |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2006 |''[[Fur (film)|Fur]]'' |{{sort|Arbus|[[Diane Arbus]]}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/film/2006/oct/24/nicolekidman |title='She was a personality exploding' |work=[[The Guardian]] |publisher=[[Guardian Media Group]] |date=24 October 2006 |accessdate=16 April 2015 |last=Macnab |first=Geoffrey |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419205037/http://www.theguardian.com/film/2006/oct/24/nicolekidman |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2006 |''[[Happy Feet]]'' |{{sort|Jean|Norma Jean}} |Voice role |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/culturepicturegalleries/11260530/Nicole-Kidmans-film-roles-in-pictures.html?frame=3121688 |title=Happy Feet (2006)&nbsp;– Nicole Kidman in pictures |work=[[The Daily Telegraph]] |publisher=[[Telegraph Media Group]] |accessdate=18 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419203644/http://www.telegraph.co.uk/culture/culturepicturegalleries/11260530/Nicole-Kidmans-film-roles-in-pictures.html?frame=3121688 |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2007 |''{{sort|Invasion|[[The Invasion (film)|The Invasion]]}}'' |{{sort|Bennell|Dr. Carol Bennell}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2007/08/17/movies/17inva.html?_r=0|title=Pod People Propagating With a Fierce Indigestion|work=[[The New York Times]]|date=17 August 2007|accessdate=18 April 2015|last=Dargis|first=Manohla}}</ref> |- !scope="row"|2007 |''[[Margot at the Wedding]]'' |Margot | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/culturepicturegalleries/11260530/Nicole-Kidmans-film-roles-in-pictures.html?frame=3121542 |title=Margot at the Wedding (2007)&nbsp;– Nicole Kidman in pictures |work=[[The Daily Telegraph]] |publisher=[[Telegraph Media Group]] |accessdate=18 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419202912/http://www.telegraph.co.uk/culture/culturepicturegalleries/11260530/Nicole-Kidmans-film-roles-in-pictures.html?frame=3121542 |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2007 |''{{sort|Golden Compass|[[The Golden Compass (film)|The Golden Compass]]}}'' |{{sort|Coulter|[[Marisa Coulter]]}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/the-golden-compass-2007 |title=The Golden Compass Movie Review (2007) |publisher=Roger Ebert |last=Ebert |first=Roger |date=6 December 2007 |accessdate=18 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419210738/http://www.rogerebert.com/reviews/the-golden-compass-2007 |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2008 |''[[Australia (2008 film)|Australia]]'' |{{sort|Ashley|Lady Sarah Ashley}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/film/2008/dec/28/australia-review |title=Australia |work=[[The Observer]] |publisher=[[Guardian Media Group]] |date=28 December 2008 |accessdate=18 April 2015 |last=French |first=Philip |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419202923/http://www.theguardian.com/film/2008/dec/28/australia-review |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2009 |''[[Nine (2009 live-action film)|Nine]]'' |{{sort|Jenssen|Claudia Jenssen}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/culturepicturegalleries/11260530/Nicole-Kidmans-film-roles-in-pictures.html?frame=3121664 |title=Nine (2009)&nbsp;– Nicole Kidman in pictures |work=[[The Daily Telegraph]] |publisher=[[Telegraph Media Group]] |accessdate=18 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419213158/http://www.telegraph.co.uk/culture/culturepicturegalleries/11260530/Nicole-Kidmans-film-roles-in-pictures.html?frame=3121664 |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2010 |''[[Rabbit Hole (film)|Rabbit Hole]]'' |{{sort|Corbett|Becca Corbett}} |Also producer |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://articles.latimes.com/2011/jan/11/news/la-en-rabbithole-20110111-1 |title=Nicole Kidman and Aaron Eckhart go down the 'Rabbit Hole' together |work=[[Los Angeles Times]]|date=11 January 2011 |accessdate=16 April 2015 |last=Keegan |first=Rebecca |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419213426/http://articles.latimes.com/2011/jan/11/news/la-en-rabbithole-20110111-1 |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2011 |''[[Just Go with It]]'' |{{sort|Adams|Devlin Adams}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.rogerebert.com/reviews/just-go-with-it-2011 |title=Just Go With It Movie Review & Film Summary (2011) |publisher=Roger Ebert |last=Ebert |first=Roger |date=9 February 2011 |accessdate=16 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150327024549/http://www.rogerebert.com/reviews/just-go-with-it-2011 |archivedate=27 March 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2011 |''[[Trespass (2011 film)|Trespass]]'' |{{sort|Miller|Sarah Miller}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=http://www.radiotimes.com/film/nf7pg/trespass |title=Trespass |work=[[Radio Times]] |publisher=[[Immediate Media Company]] |accessdate=16 April 2015 |last=Aldridge |first=Dave |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419214550/http://www.radiotimes.com/film/nf7pg/trespass |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2011 |''[[Monte Carlo (2011 film)|Monte Carlo]]'' |align="center"|— |Producer |style="text-align:center;"|<ref name=NYTgraph>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/movies/person/38065/Nicole-Kidman/filmography |title=Nicole Kidman&nbsp;– Filmography&nbsp;– Movies & TV |work=[[The New York Times]]|accessdate=16 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150420041934/http://www.nytimes.com/movies/person/38065/Nicole-Kidman/filmography |archivedate=20 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2012 |''{{sort|Paperboy|[[The Paperboy (2012 film)|The Paperboy]]}}'' |{{sort|Bless|Charlotte Bless}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/reviews/film-review-the-paperboy-is-a-trashy-tale-but-kinky-kidman-still-delivers-8535214.html |title=Film review: The Paperboy is a trashy tale, but kinky Kidman still delivers |work=[[The Independent]] |publisher=Independent Print Limited |last=Quinn |first=Anthony |date=15 March 2013 |accessdate=30 October 2014 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141119200335/http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/reviews/film-review-the-paperboy-is-a-trashy-tale-but-kinky-kidman-still-delivers-8535214.html |archivedate=19 November 2014 }}</ref> |- !scope="row"|2013 |''[[Stoker (film)|Stoker]]'' |{{sort|Stoker|Evelyn Stoker}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.npr.org/2013/03/01/173170459/a-disappointing-thriller-channels-hitchcock-and-bram-stoker |title=A Disappointing Thriller Channels Hitchcock And Bram 'Stoker' |publisher=[[NPR]] |date=28 February 2013 |accessdate=16 April 2015 |last=Edelstein |first=David |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419220312/http://www.npr.org/2013/03/01/173170459/a-disappointing-thriller-channels-hitchcock-and-bram-stoker |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2013 |''{{sort|Railway|[[The Railway Man (film)|The Railway Man]]}}'' |{{sort|Lomax|Patti Lomax}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/film/2013/dec/26/nicole-kidman-the-railway-man-true-story |title=Nicole Kidman: 'I try never to be governed by fear' |work=[[The Guardian]] |publisher=[[Guardian Media Group]] |date=26 December 2013 |accessdate=16 April 2015 |last=Felperin |first=Leslie |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150406130623/http://www.theguardian.com/film/2013/dec/26/nicole-kidman-the-railway-man-true-story |archivedate= 6 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2014 |''[[Grace of Monaco (film)|Grace of Monaco]]'' |{{sort|Kelly|[[Grace Kelly]]}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/film/2014/jun/08/grace-of-monaco-nicole-kidman-film-review-mark-kermode |title=Grace of Monaco review&nbsp;– not Nicole Kidman's finest hour |work=[[The Observer]] |publisher=[[Guardian Media Group]] |date=8 June 2014 |accessdate=16 April 2015 |last=Kermode |first=Mark |authorlink=Mark Kermode |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150413201824/http://www.theguardian.com/film/2014/jun/08/grace-of-monaco-nicole-kidman-film-review-mark-kermode |archivedate=13 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2014 |''[[Before I Go to Sleep (film)|Before I Go to Sleep]]'' |{{sort|Lucas|Christine Lucas}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://www.npr.org/2014/10/31/358569441/before-i-go-to-sleep-is-an-amnesia-thriller-youll-hope-to-forget |title='Before I Go To Sleep' Is An Amnesia Thriller You'll Hope To Forget |publisher=[[NPR]] |date=31 October 2014 |accessdate=16 April 2015 |last=Taylor |first=Ella |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150424044217/http://www.npr.org/2014/10/31/358569441/before-i-go-to-sleep-is-an-amnesia-thriller-youll-hope-to-forget |archivedate=24 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2014 |''[[Paddington (film)|Paddington]]'' |{{sort|Clyde|Millicent Clyde}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/film/11078509/Nicole-Kidman-Paddington-film-is-too-vicious-for-my-children-to-see.html |title=Nicole Kidman: Paddington film is too vicious for my children to see |work=[[The Daily Telegraph]] |publisher=[[Telegraph Media Group]] |date=5 September 2014 |accessdate=16 April 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150420194751/http://www.telegraph.co.uk/culture/film/11078509/Nicole-Kidman-Paddington-film-is-too-vicious-for-my-children-to-see.html |archivedate=20 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2015 |''[[Strangerland]]'' |{{sort|Parker|Catherine Parker}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.hollywoodreporter.com/review/strangerland-sundance-review-766522 |title='Strangerland': Sundance Review |work=[[The Hollywood Reporter]] |publisher=[[Prometheus Global Media]] |date=23 January 2015 |accessdate=16 April 2015 |last=Van Hoejj |first=Boyd |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150406070952/http://www.hollywoodreporter.com/review/strangerland-sundance-review-766522 |archivedate= 6 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2015 |''[[Queen of the Desert (film)|Queen of the Desert]]'' |{{sort|Bell|[[Gertrude Bell]]}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://variety.com/2015/film/festivals/berlin-film-review-queen-of-the-desert-1201426352/ |title=Berlin Film Review: 'Queen of the Desert' |last=Debrudge |first=Peter |date=6 February 2015 |accessdate=16 April 2015 |work=[[Variety (magazine)|Variety]] |publisher=[[Penske Media Corporation]] |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419222057/http://variety.com/2015/film/festivals/berlin-film-review-queen-of-the-desert-1201426352/ |archivedate=19 April 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2015 |{{sort|Family|''[[The Family Fang (film)|The Family Fang]]}}'' |{{sort|Fang|Annie Fang}} |Also producer |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|last=Chang |first=Justin |url=https://variety.com/2015/film/festivals/toronto-film-review-jason-batemans-the-family-fang-1201593590/ |title=Toronto Film Review: 'The Family Fang' |work=[[Variety (magazine)|Variety]] |publisher=[[Penske Media Corporation]] |date=14 September 2015 |accessdate=19 September 2015 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150918003316/http://variety.com/2015/film/festivals/toronto-film-review-jason-batemans-the-family-fang-1201593590/ |archivedate=18 September 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2015 |{{sort|Secret|''[[Secret in Their Eyes]]}}'' |{{sort|Sloane|Claire Sloane}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://variety.com/2015/film/reviews/secret-in-their-eyes-review-1201637157/ |title=Film Review: 'Secret in Their Eyes' |work=[[Variety (magazine)|Variety]] |publisher=[[Penske Media Corporation]] |date=19 November 2015 |accessdate=22 November 2015 |last=Chang |first=Justin |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151121212402/http://variety.com/2015/film/reviews/secret-in-their-eyes-review-1201637157/ |archivedate=21 November 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2016 |''[[Genius (2016 film)|Genius]]'' |{{sort|Bernstein|[[Aline Bernstein]]}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://variety.com/2016/film/reviews/genius-film-review-1201706276/ |title=Berlin Film Review: 'Genius' |work=[[Variety (magazine)|Variety]] |publisher=[[Penske Media Corporation]] |date=16 February 2016 |accessdate=6 March 2016 |last=Debruge |first=Peter |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305181348/http://variety.com/2016/film/reviews/genius-film-review-1201706276/ |archivedate= 5 March 2016 }}</ref> |- !scope="row"|2016 |''[[Lion (2016 film)|Lion]]'' |{{sort|Brierley|Sue Brierley}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=http://www.themercury.com.au/news/tasmania/all-star-cast-hits-hobart-to-tell-saroo-brierleys-story-to-the-world/story-fnj4f7k1-1227302840389 |title=All–star cast hits Hobart to tell Saroo Brierley’s story to the world |work=[[The Mercury (Hobart)]] |date=13 April 2015 |accessdate=8 September 2015 |last=Hope |first=Emma |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151014012909/http://www.themercury.com.au/news/tasmania/all-star-cast-hits-hobart-to-tell-saroo-brierleys-story-to-the-world/story-fnj4f7k1-1227302840389 |archivedate=14 October 2015 }}</ref> |- !scope="row"|2017 |''[[How to Talk to Girls at Parties (film)|How to Talk to Girls at Parties]]'' |{{sort|Boad|Queen Boadicea}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/films/2017/05/16/nicole-kidman-punks-talk-girls-parties-set-1970s-croydon/|title=Nicole Kidman punks up for How to Talk to Girls at Parties, set in 1970s Croydon|work=The Daily Telegraph|date=16 May 2017|accessdate=18 May 2017}}</ref> |- !scope="row"|2017 |{{sort|Killing|''[[The Killing of a Sacred Deer]]''}} |{{sortname|Anna|Murphy|nolink=1}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://variety.com/2017/film/reviews/the-killing-of-a-sacred-deer-review-1202439468/|title=Cannes Film Review: 'The Killing of a Sacred Deer'|work=Variety|date=22 May 2017|last=Debruge|first=Peter|accessdate=22 May 2017}}</ref> |- !scope="row"|2017 |{{sort|Beguiled|''[[The Beguiled (2017 film)|The Beguiled]]''}} |{{sortname|Martha|Farnsworth|nolink=1}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.hollywoodreporter.com/review/beguiled-review-1007101|title='The Beguiled': Film Review|date=24 May 2017|accessdate=24 May 2017|last=McCarthy|first=Todd|work=The Hollywood Reporter}}</ref> |- !scope="row"|2017 |{{sort|Upside|''[[The Upside]]''}} |Yvonne | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2017/01/nicole-kidman-amara-karan-the-intouchables-remake-bryan-cranston-kevin-hart-1201879970/ |title='Lion's Nicole Kidman, Amara Karan Eye 'Intouchables' Remake |website=[[Deadline Hollywood]] |first=Mike |last=Fleming Jr.|date=9 January 2017 |accessdate=7 February 2017 |url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170211080130/http://deadline.com/2017/01/nicole-kidman-amara-karan-the-intouchables-remake-bryan-cranston-kevin-hart-1201879970/ |archivedate=11 February 2017 }}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hollywoodreporter.com/review/upside-review-1037099|title='The Upside': Film Review|work=The Hollywood Reporter|date=9 September 2017|accessdate=21 October 2017|last=Mintzer|first=Jordan}}</ref> |- !scope="row"|2018 |''[[Destroyer (2018 film)|Destroyer]]'' |{{sortname|Erin|Bell|nolink=1}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2018/12/19/movies/nicole-kidman-destroyer.html|work=The New York Times|date=19 December 2018|title=Nicole Kidman Still Can't Believe What 'Destroyer' Did to Her|last=Buchanan|first=Kyle|accessdate=1 January 2020}}</ref> |- !scope="row"|2018 |''[[Boy Erased]]'' |{{sortname|Nancy|Eamons|nolink=1}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite web |url=https://deadline.com/2017/08/cherry-jones-michael-flea-balzary-joel-edgertons-boy-erased-1202158541/ |first=Amanda |last=N'Duka |title=Cherry Jones, Michael "Flea" Balzary Join Joel Edgerton's 'Boy Erased' |website=Deadline Hollywood |date=30 August 2017|accessdate=8 September 2017}}</ref> |- !scope="row"|2018 |''[[Aquaman (film)|Aquaman]]'' |{{sortname|Queen|Atlanna|nolink=1}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{cite news|last=Sperling|first=Nicole|title=Nicole Kidman explains why she's diving in for Aquaman |url=https://ew.com/movies/2017/03/31/nicole-kidman-why-she-joined-aquaman/|work=Entertainment Weekly|accessdate=31 March 2017|url-status = live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170401035901/http://ew.com/movies/2017/03/31/nicole-kidman-why-she-joined-aquaman/ |archivedate= 1 April 2017 }}</ref> |- !scope="row"|2019 |''{{sortname|The|Goldfinch|dab=film}}'' |{{sortname|Samantha|Barbour|nolink=1}} | |style="text-align:center;"|<ref>{{Cite news|url=https://www.businesswire.com/news/home/20180123006389/en/Filming-Underway-Warner-Bros.-Pictures-Amazon-Studios|title=Filming is Underway on Warner Bros. Pictures and Amazon Studios’ Powerful Drama "The Goldfinch"|last=|first=|date=January 23, 2018|work=BusinessWire|access-date=January 24, 2017}}</ref> |- !scope="row"|2019 |''[[Bombshell (2019 film)|Bombshell]]'' |{{sortname|Gretchen|Carlson}} | |style="text-align:center;"|<ref>[https://variety.com/2018/film/news/nicole-kidman-gretchen-carlson-roger-ailes-movie-1202858792/ Nicole Kidman to Play Gretchen Carlson in Fox News Movie (Exclusive)]</ref> |- !scope="row" align="left" style="background:#FFFFCC;"|TBA{{dagger|alt=Films that have not yet been released}} |''{{sortname|The|Prom|dab=2020 film}}'' |{{sortname|Angie|Dickinson|nolink=1}} |Filming |style="text-align:center;"| <ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2019/06/ryan-murphy-meryl-streep-prom-netflix-movie-musical-nicole-kidman-james-corden-ariana-grande-awkwafina-keegan-michael-key-andrew-rannells-star-1202637550/|title=Ryan Murphy Sets Netflix ‘Prom’ Musical: Streep, Corden, Kidman, Ariana Grande, Awkwafina, Key, Rannells To Star|website=Deadline Hollywood|first=Mike|last=Fleming Jr|date=June 25, 2019|accessdate=December 1, 2019}}</ref> |- !scope="row" align="left" style="background:#FFFFCC;"|TBA{{dagger|alt=Films that have not yet been released}} |''[[The Northman]]'' | |Filming |style="text-align:center;"| <ref>[https://deadline.com/2019/10/nicole-kidman-alexander-skarsgard-anja-taylor-joy-bill-skarsgard-willem-dafoe-the-northman-robert-eggers-1202761727/ Nicole Kidman, Alexander Skarsgård, Anja Taylor-Joy, Bill Skarsgård, Willem Dafoe In Talks To Lead ‘The Northman’ From Robert Eggers]</ref> |} {| class="wikitable" ==Çavkanî== {{Çavkanî|3}} [[Kategorî:Aktrîsên awistralyayî]] 7l33l0kfbg5vjhdzuxjrzl9y08s3842 Jennifer Lawrence 0 84643 1093682 1017900 2022-07-30T18:10:25Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Google Werger}} {{Nerind kurdî}} {{Agahîdank mirov | nav = Jennifer Lawrence | navê_rastî = Jennifer Shrader Lawrence | wêne = Jennifer Lawrence in 2016.jpg | sernavê_wêne = Jennifer Lawrence | cihê_jidayikbûnê = Indian Hills, Kentucky, DY | hevwelatî = Amerîka | salên_çalak = 2006 - IROJ | xelat = Oscar }} '''Jennifer Shrader Lawrence''' (z, 15 Tebax, 1990) Lîstikvanê navdar ya [[Amerîkan|amerîkî]] ye. Di lîsteya kovara ''Time'' de, di nav 100 kesên herî bi bandor a Cîhanê de ye. Di dema zaroktiya xwe de, Lawrence li şanoyên dêrê û muzîkên dibistanê xebitand. Di 14 saliya xwe de, dema ku li New York City bi malbata xwe re di nav betlaneyê de bû, ji hêla lêgervanek jêhatî hati bû dîtin. Piştra Lawrence çû Los Angeles û dest bi kariyera xwe ya lîstikiyê kir ku di şanoyên televîzyonê de rola mêvan lîst. Rola wê ya pêşîn wekî endamek sereke yê lîstikê li ser sitcom The Bill Engvall Show (2007–2009) hat. Lawrence di fîlma xwe de rolek piştgirî di drama Garden Party (2008) de çêkir, û serpêhatiya wê bû ku xortek xizaniyê li drama serbixwe ya Winter Bone (2010) lîst. Kariyera wê bi rolên xwe yên pêşeng re wekî pêşenga Mystique ya di fîlma X-Men (2011–2019) û Katniss Everdeen di rêzefîlma Hunger Games de (2012–2015) pêşve çû. Dûvre wê wekî lehenga çalakiyê ya herî berbiçav ya hemî deman saz kir. Lawrence çû ji bo hevkarîyên xwe yên bi derhêner David O. Russell re pesnê xwe da. Performansa wê wek jinekê ciwan depresyonê di fîlma romanê de Silver Linings Playbook (2012) ew xelata Akademiya Best Actress wergirt, ew xelata duyem a herî piçûk a xelatê çêkir. Wê piştre di Rola Piştgiriyê de ji bo lîstina jina tengav a li komika reş a Amerîkî Hustle (2013) xelata BAFTA ji bo Lîstikvanê Baştirîn wergirt. Lawrence di heman demê de ji bo van herdu fîlman xelatên Golden Globe wergirtiye, û ji bo wênesazkirina Joy Mangano di Jiyolojîk Joy (2015) de. Ew ji mêj ve di romana zana ya zanistî de Paşeroj (2016), fîlimê terora psîkolojîk Dayik! (2017), û thriller ya spîtorê Red Sparrow (2018). Lawrence femînîstek xerîb e û ji bo Parêzgariya Piştgiriyê parêzvanî kiriye. Di 2015 de, wê Weqfa Jennifer Lawrence damezrand, ku ji bo Klûbên Boys & Girls of America and Olîmpiyadên Taybet tawanbar kir. Wê di 2018 de pargîdaniya hilberînê Excellent Cadaver ava kir. ==Jînenîgarî == Jennifer Shrader Lawrence di 15-ê Tebaxê 1990 de li Indian Hills, Kentucky, li Gary, karkerek avahiyê, û Karen (née Koch), rêveberek kampa havînê ji dayik bû. Wê du birayên mezin, Ben û Blaine, û diya wê anîn da ku mîna wan "hişk" be. Karen destûr neda ku keça xwe bi keçên din ên li pêşdibistanê re bileyze ji ber ku wê ew ji wan re "pir zirav" dît. Lawrence li dibistana navîn Kammerer li Louisville hate perwerdekirin. Ew ji zaroktiya xwe ve ji ber hyperactivity û xeyalek civakî kêfxweş nebû û xwe di nav hevwelatiyên xwe de dilpakî fikir kir. Lawrence gotiye ku xeyaliyên wê gava ku ew li ser şanoyê xelas bû û ew kiryar hesta xwe ya serfiraziyê dide.<ref>{{Cite web|url=https://madame.lefigaro.fr/celebrites/jennifer-lawrence-muse-de-hollywood-151113-630012|title=Jennifer Lawrence, la muse de Hollywood|last=Figaro|first=Madame|date=2014-09-18|website=Madame Figaro|access-date=2020-03-27}}</ref> Activitiesalakiyên dibistanê Lawrence di nav de cheerleading, softball, hockey axê û basketbolê, ku ew li ser tîmê kurik ku ji hêla bavê wê ve tê rêve kirin lîst. Dema ku mezin bû, ew ji siwarên siwarî hez dikir û bi gelemperî ziyaret dikir li zeviyek hespekî herêmî. Wê ji ber ku ji hespê xwe avêtî tiliyek birîndar heye. Gava bavê wê ji malê xebitî, wê ew ji bo wî perform kir, ku timûtim wekî cilûberg an baler tê navandin.<ref>{{Cite web|url=https://www.complex.com/pop-culture/2013/03/30-things-you-didnt-know-about-jennifer-lawrence/|title=30 Things You Didn't Know About Jennifer Lawrence|website=Complex|language=en|access-date=2020-03-27}}</ref> Wê gava di neh saliya xwe de gava ku ew rola prostitutê di lîstika dêrê de ya ku bingeha Pirtûka ahnis bû bingehê, ew yekem wezîfeya xwe kiryar kir Theend salên din, wê berdewam kir ku di lîstikên dêrê û muzikên dibistanê de beşan digire.<ref>{{Cite web|url=http://www.rollingstone.com/movies/news/jennifer-lawrence-americas-kick-ass-sweetheart-20120412?page=3|title=Jennifer Lawrence: America's Kick-Ass Sweetheart {{!}} Rolling Stone|date=2016-06-04|website=web.archive.org|access-date=2020-03-27|archive-date=2016-06-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20160604184341/http://www.rollingstone.com/movies/news/jennifer-lawrence-americas-kick-ass-sweetheart-20120412?page=3|url-status=dead}}</ref> Lawrence çardeh salî bû û li betlaneya malbatê li New York City gava ku ew li kolanê ji hêla pêşengek jêhatî ya ku ji bo vebijarkên jêhatî yê xwe li dar xistî hati bû dîtin. Karen ne amade bû ku destûrê bide keça xwe ku kariyera lîstikvaniyê bike, lê wî bi kurtî malbata xwe ber bi New York ve çû da ku wî bide ber rolên xwe. Piştî xwendina yekemîn a sar a Lawrence, ajansan gotin ku ya wî çêtirîn e ku wan ji kesê ciwan re bihîstibû; Dayika Lawrence wê piştrast kir ku derewan dikirin. Lawrence got ezmûnên wê yên destpêkê zehf dijwar bûn ji ber ku ew xwe tenê û heval hîs dikir. Wê bi Ajansa Talendan a CESD re, ku dêûbavên xwe piştrast kir ku destûr bidin ku bihîstina wê ji bo rola li Los Angeles. Dema ku dayika wê wê teşwîq kir ku bikeve modêliyê, Lawrence israr kir ku li gorî şanogeriyê tevbigere. Di wê demê de, wê kirina çalakiyan ji bo karûbarên xwe guncanek xwezayî dibîne, û wê gelek pêşnîyarên ji bo peywirên modelingî hiştin. Lawrence di 14 saliya xwe de ji dibistanê derket û bê ku GED û destûrnameyek werbigire. Wê gotiye ku ew “xwe-xwandî bû” û ku karîgeriya wê pêşengiya wê bû. Di navbera karên xwe yên li bajêr de, ew bi serdanî serdana Louisville kir, ku di kampa diya xwe de wek alîkarê hemşîre xizmet kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2010-nov-11-la-en-1111-lawrence-20101111-story.html|title=Jennifer Lawrence, playing to strength|date=2010-11-11|website=Los Angeles Times|language=en-US|access-date=2020-03-27}}</ref> ==Fîlmnîgarî== ===Fîlm=== * 2008 : ''Garden Party'' de Jason Freeland : Tiff * 2008 : ''The Poker House'' de Lori Petty : Agnes * 2008 : ''Loin de la terre brûlée'' (''The Burning Plain'') de Guillermo Arriaga : Mariana * 2010 : ''Winter's Bone'' de Debra Granik : Ree Dolly * 2011 : ''Le Complexe du castor'' (''The Beaver'') de Jodie Foster : Norah * 2011 : ''À la folie'' (''Like Crazy'') de Drake Doremus : Sam * 2011 : ''X-Men : Le Commencement'' (''X-Men : First Class'') de Matthew Vaughn : Raven Darkholme / Mystique * 2012 : ''Hunger Games'' (''The Hunger Games'') de Gary Ross : Katniss Everdeen * 2012 : ''Happiness Therapy'' (''Silver Linings Playbook'') de David O. Russell : Tiffany Maxwell * 2012 : ''La Maison au bout de la rue'' (''House at the End of the Street'') de Mark Tonderai : Elissa * 2013 : ''The Devil You Know'' de James Oakley : Zoe (jeune) * 2013 : ''Hunger Games : L’Embrasement'' (''The Hunger Games: Catching Fire'') de Francis Lawrence : Katniss Everdeen * 2013 : ''American Bluff'' (''American Hustle'') de David O. Russell : Rosalyn Rosenfeld * 2014 : ''X-Men: Days of Future Past'' de Bryan Singer : Raven Darkholme / Mystique * 2014 : ''Serena'' de Susanne Bier : Serena Pemberton * 2014 : ''Hunger Games : La Révolte, partie 1'' (''The Hunger Games: Mockingjay - Part 1'') de Francis Lawrence : Katniss Everdeen * 2015 : ''Hunger Games : La Révolte, partie 2'' (''The Hunger Games: Mockingjay - Part 2'') de Francis Lawrence : Katniss Everdeen * 2015 : ''Joy'' de David O. Russell : Joy Mangano * 2016 : ''X-Men: Apocalypse'' de Bryan Singer : Raven Darkholme / Mystique * 2016 : ''A Beautiful Planet (en)'' de Toni Myers : narratrice <small>(voix)</small> * 2016 : ''Passengers'' de Morten Tyldum : Aurora Lane * 2017 : ''Mother!'' de Darren Aronofsky : Mère * 2018 : ''Red Sparrow'' de Francis Lawrence : Dominika Egorova * 2019 : ''X-Men: Dark Phoenix'' de Simon Kinberg : Raven Darkholme / Mystique ==Çavkanî== gria4wqs92ps5ejeiw06culip8aqexa Justin Bieber 0 84664 1093701 1058325 2022-07-30T18:16:53Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Çav lê gerandin}}{{Agahîdank hunermend | nav = Justin Bieber | wêne = Justin Bieber in 2015.jpg | sernavê_wêne = Justin Bieber 2015 | paşbingeh = solo_singer | roja_jidayikbûnê = 1994 | cihê_jidayikbûnê = London, Ontario | cure = Pop R&B | pîşe = {{hlist|Stranbêj|Lîstikvan}} | malper = https://justinbiebermusic.com/ }} '''Justin Drew Bieber''' (jdb. 1 adar 1994) [[stranbêj]], [[strannivîs]] û [[lîstikvan]]ekî [[Kanada]]'yî yê mûzîka [[R&B]] yê nûjen. Bieber albuma xwe ya yekem a stûdyoyê My World 2.0 li 2010 weşand. Ew di gelek welatan de di rêza yek de bû û tê de stranbêjek tevahiya cîhanê "Baby", ku 12x Platinum ji hêla Komeleya Pîşesaziya ordingêkirina Amerîka (RIAA) ve hatibû pejirandin de bû. Li dû albûma xwe û serdanên pêşkeşdariyê, wî fîlma xwe ya biolojîk-konsepta 3D serbest kir Justin Bieber: Never Say Never. Bi salan piştî serbestberdana Under the Mistletoe (2011) and Believe (2012), Bieber digel dadrêsê navneteweyî berî girtina yekem li sala 2014-an, digel vê yekê dema ku ew di sala 2012-an de di derheqê ajotina bêkêmasî de hate tawanbarkirin, digel qanûnek navneteweyî bû. û di sala 2013-an de li Brezîlyayê bi vandalîzmê hate girtin. Zêdetirî 270,000 kes daxwazname li Qesra Spî kirin û xwest ku wî ji Dewletên Yekbûyî were dersînorkirin. Her çend hejmara îmzeyên hatine wergirtin bes bû ku hewce be bersiv di bin rêbernameya Qesra Spî de were weşandin, Rêveberiya Obama bersiva naverok li ser daxwazname red kir.<ref>{{Cite web|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-25863200|title=WebCite query result|website=www.webcitation.org|access-date=2020-03-29|archive-date=2014-03-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20140331041349/http://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-25863200|url-status=dead}}</ref> Li dû nakokiyên li dora Bieber, dengê wî zexeltir bû dema ku ew derbasî EDM bû û ji pop-ciwanan dûr ket. Di sala 2015-an de derket, albuma wî ya çaremîn a Studio Purpose bû albûma wî ya herî krîtîk û bazirganî ya serfiraz, ku sê stranbêjên Billboard Hot 100 hejmar yek heb derxistin: "Hûn çi dibêjin?", "Biborînin", û "Ji xwe hez bikin". Ji ber serbestberdana Purpose, Bieber li ser çend hevkariya serkeftî destnîşan kiribû, ku di nav de "ava sar", "Let Me Love You", "Despacito (Remix)", "Ez Yek im", "Ez Tê Nagire" û hwd. "10,000 Demjimêr". "Yummy", sola wî ya yekemîn di pênc salan de, di 3-ê Januaryile, 2020-an de hat berdan, li Hejka Hot 100 de di hejmar de derket. Albuma wî ya pêncemîn a studyoyê, Guheztin, di sala 2020 de derket.<ref>{{Cite web|url=http://www.billboard.com/articles/columns/pop/8550983/justin-bieber-changes-album-stream|title=Justin Bieber's 'Changes': Stream It Now|date=2020-02-14|website=Billboard|access-date=2020-03-29}}</ref> Bieber li Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê tenê 105 mîlyon tomar tomar kir, ku ew bibe yek ji hunermendên muzîka herî populer a cîhanê. Wî li seranserê kariyera xwe de gelek xelat xelat wergirt, di nav de Xelatek Grammy, 15 Xelatên Muzîka Amerîkî, 20 Xelatên Muzîkê Billboard, du Xelatên Brit, A Xelata Grammy Latînî, tomarek 21 MTV Europe Music Awards û sê MTV Video Music Awards. Ew di 2011, 2012 û 2013-an de di nav lîsteya Forbes ji deh navdartirîn serokên navdar ê cîhanê de hati bû navdar kirin. Di sala 2016-an de, Bieber bû hunermendê yekemîn ku ji 10 mîlyar virde vîdyoyên gelemperî li ser Vevo derket. Ew li pêş avahiya onanoya Avonê ya li Ontario, Kanada, bi stêrkek re rûmetdar bûye, û di nav 60,000 Kanadayî de bû ku di 2012-an de Medalaya Jubilee Queen Elizabeth II Diamond wergirt.<ref>{{Cite web|url=http://www.billboard.com/articles/news/7272496/justin-bieber-10-billion-views-vevo|title=Justin Bieber Is the First Artist to Crack 10 Billion Views on Vevo|date=2016-03-24|website=Billboard|access-date=2020-03-29}}</ref> ==Jînenîgarî== Bieber di 1-ê adara 1994-an de, li London, Ontario, li Nexweşxaneya St Joseph,<ref>{{Cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/justin-biebers-mom-joins-fight-295774|title=Justin Bieber's Mom Joins Fight to Keep Canadian Pregnant Teen Shelter Open|website=The Hollywood Reporter|language=en|access-date=2020-03-29}}</ref> hat dinê û li Stratford, Ontario mezin bû. Ew tenê zarokê Jeremy Jack Bieber û Patricia "Pattie" Mallette e, ku qet zewicî nebûn. [18]  Mallette dema ku ew ji dayik bû, û dayika wê Diane û bavé wî Bruce alîkariya wê kir ku kurê xwe mezin bike. Bav û kalên wî frensî-kanadî, îrlandî, îngîlîzî, skotî û almanî pêk tê. Wî her wiha diyar kiriye ku ew hin bav û kalên Aboriginal Canadian-a ne diyar in.<ref>{{Cite web|url=https://www.thestar.com/news/canada/2012/08/03/justin_bieber_gets_offer_of_help_tracing_native_ancestry_after_free_gas_comment.html|title=Justin Bieber gets offer of help tracing native ancestry after free gas comment|date=2012-08-03|website=thestar.com|language=en|access-date=2020-03-29}}</ref> Bi bavê xwe Jeremy re, Bieber xwediyê sê xwişk û birayên xwişk-bira ye.  Jeremy û hevalê wî yê berê Erin Wagner, ku di sala 2014-an de piştî heft salan bi hev re parçe kirin, du zarokên wî hene, keça Jazmyn û kurê Jaxon. Jeremy di sibata 2018 de bi hevjîna xwe Chelsey re zewicî, ​​û wan keça xwe bi navê Bay heye. Bieber di heman demê de pêngavek navê wî Allie, keça bav û bapîrê wî jî heye. Pattie gelek karên nivîsgeha kêm-xwedan xebitand, Bieber wekî dayikek tenê di xaniyên kêm-dahat de mezin kir.  Bieber têkiliya xwe bi bavê xwe re domandiye.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2010/01/03/fashion/03bieber.html|title=Justin Bieber Is Living the Dream|last=Hoffman|first=Jan|date=2009-12-31|website=The New York Times|language=en-US|access-date=2020-03-29}}</ref> Bieber beşdarî dibistanek seretayî ya koçberiyê ya fransî ya li Stratford, Dibistana Katolîk a Jeanne Sauvé bû. Mezin bûn, wî fêr kir ku piyanoyê, drums, gîtar, û hêjayî dilîze. Wî di dibistana navîn de li Stratford, Ontario, dibistana navîn a katolîk a St. Michael di 2012 de qedand bi 4.0 GPA. Di destpêka 2007-an de, di temenê 12-an de, Bieber ji stranên herêmî yên li Stratford stranek Ne-Yo bi strana "So Sick" re stran kir û bû duyemîn.  Mallette ji bo dîtina malbat û hevalên xwe vîdyoyek performansê li YouTube şand.  Wê berdewam kir ku vîdyoyên stranbêjiya Bieber-ê stranên cuda yên R&B tomar bike, û navûdengê Bieber li ser malper zêde kir.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-bieber-idUSTRE56I2BM20090719|title="Time" is right for teen singer Justin Bieber|date=2009-07-19|website=Reuters|language=en|access-date=2020-03-29}}</ref> Di heman salê de, Bieber bombed li pêşberî Avon Theater di dema demsala geştyarî de. ==Dîskografî== ===Albumên Stûdyoyê=== * ''My World 2.0'' (2010) * ''Under the Mistletoe'' (2011) * ''Believe'' (2012) * ''Purpose'' (2015) * ''Changes'' (2020) * ''Justice'' (2021) ==Fîlmnîgarî== ===Fîlmên Wê=== * ''Justin Bieber: Never Say Never'' (2011) * ''Men in Black 3'' (2012) * ''Katy Perry: Part of Me'' (2012) * ''Zendaya: Behind the Scenes'' (2012) * ''Justin Bieber's Believe'' (2013) * ''Behaving Badly'' (2014) * ''Lip Sync Battle'' (2015) * ''Zoolander 2'' (2016) * ''Killing Hasselhoff'' (2017) ==Turneyên Konsera== * Urban Behavior Tour (2009) * My World Tour (2010–2011) * Believe Tour (2012–2013) * Purpose World Tour (2016–2017) * Changes Tour (2020) ==Çavkanî== [[Kategorî:Jidayikbûn 1994]] [[Kategorî:Kanadayî]] [[Kategorî:Stranbêj]] [[Kategorî:Aktor]] 8bllo5wdwb94cwf0ogsaqb8oxpeg6bl Pink 0 84677 1093887 1073288 2022-07-31T01:50:52Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Çav lê gerandin}}{{Agahîdank hunermend | nav = Pink | navê_rastî = Alecia Beth Moore | roja_jidayikbûnê = 8 îlon 1979 | cihê_jidayikbûnê = Pensîlvanya | wêne = P!nk Live 2013.jpg | sernavê_wêne = Pînk 2013 | paşbingeh = solo_singer | cure = Stranbêj, strannivîs | pîşe = Hunermend | malper = https://h2bh.pinkspage.com/ }} '''Alecia Beth Moore''' '''Pink''' ([[jdb.]] 8 îlon 1979, [[Pensîlvanya]], [[DYA]]), [[stranbêj]], [[strannivîs]]a, cambaza şowan û [[lîstikvan]]eke [[Amerîkan|amerîkî]] ye. Dema ku albuma sêyem a PiNk, Pêvek Ev (2003), ji kêm xebatên xwe yên berê kêm firot firotin, ew xelata Grammyê ji bo Performansa Vocal Best Female Rockê ji bo single "Trouble" qezenc kir. Ew vegeriya ser rûpelên tomarên tomarê bi albûma xwe ya çaremîn û pêncemîn a stadyoyê, Ez ne Dead (2006) û Funhouse (2008), ku deh-top ketinên "Who Knew" û "U + Ur Hand" çêkir, wek û hem jî hejmara yek-yek "So çi". Albuma şeşemîn a stûdyoya Pink, The Truth About Love (2012), yekem albuma wî bû ku li ser pêla Billboard 200 derket û di yek-hejmarê de çaremîn-yek xwe bi nav kir, "Just Give Me Reason". Di sala 2014-an de, Pink albumek hevkariyê tomar kir, Rose Ave., bi muzîkvanê Kanadayî Dallas Green re di bin duetek muzîka populer a bi navê You + Me. Albuma heftemîn a stûdyoya wê, Beautiful Trauma (2017), bû sêyemîn albuma firotanê ya salê û serkeftina seraya pêşîn a xwe, "Whati Li Me Em" dît. Ji bo hebûna xwe ya qonaxek bêhêz, dengbêj û akrobatîk tête pejirandin, Pink li seranserê cîhanê 90 mîlyon tomar tomar kir, ew kir yek ji hunermendên muzîka herî populer a cîhanê. Pêşbaziyên kariyerê wê sê Xelatên Grammy, du Xelatên Brit, Award Daymy Emmy û heft Xelatên Muzîka Vîdyo ya MTV, tevî xelata Michael Jackson Video Vanguard. Di 2009an de, Billboard navê Danezana Hunermendên Dîcarê Pink the Pop Songs. Pink di heman demê de, di dehsala 2000an de, li pişt Madonna, duyemîn solîstê jin ê jî li Keyaniya Yekbûyî bû. VH1 di jimara xwe de di rêza 100 de di nav Muzeya 100 Jinên Mezin de, di 10-ê de, digel ku Billboard xelata wê Jina ya Salê sala 2013an da xelat kir. Di 63emîn xelatên salane yên BMI Pop de, ew xelata serokwezîrê BMI wergirt ji bo "serkeftina wê ya pêşîn di stranbêjiyê de. û bandora gerdûnî li ser çanda pop û pîşesaziya entertainment girt. ==Jînenîgarî== Dema ku albuma sêyemîn a P!Nk, Pêvek Ev (2003), ji kêm xebatên xwe yên berê kêm firot firotin, ew xelata Grammyê ji bo Performansa Vocal Best Female Rockê ji bo single "Trouble" qezenc kir. Ew vegeriya ser rûpelên tomarê bi albûma xwe ya çaremîn û pêncemîn a stadyoyê, Ez ne Dead (2006) û Funhouse (2008), ku deh-top ketinên "Who Knew" û "U + Ur Hand" çêkir, wek û hem jî hejmara yek-yek "So çi". Albuma şeşemîn a stûdyoya Pink, The Truth About Love (2012), yekem albuma wî bû ku li ser pêla Billboard 200 derket û di yek-hejmarê de çaremîn-yek xwe bi nav kir, "Just Give Me Reason". Di sala 2014an de, Pink albumek hevkariyê tomar kir, Rose Ave., bi muzîkvanê Kanadayî Dallas Green re di bin duetek muzîka populer a bi navê You + Me. Albuma heftemîn a stûdyoya wê, Beautiful Trauma (2017), bû sêyemîn albuma firotanê ya salê û serkeftina seraya pêşîn a xwe, "Whati Li Me Em" dît.<ref>{{Cite web|url=https://www.notablebiographies.com/newsmakers2/2004-Ko-Pr/Pink.html|title=Pink Biography - life, family, parents, name, story, mother, young, old, born, drugs - Newsmakers Cumulation|website=www.notablebiographies.com|access-date=2020-03-29}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://news.superiorpics.com/print/2006/03/30/PINK_S_LATEST_INTERVIEW.html|title=PINK'S LATEST INTERVIEW|date=2011-07-16|website=archive.vn|access-date=2020-03-29|archive-date=2011-07-16|archive-url=https://archive.today/20110716164314/http://news.superiorpics.com/print/2006/03/30/PINK_S_LATEST_INTERVIEW.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Ji bo hebûna xwe ya qonaxek bêhêz, dengbêj û akrobatîk tête pejirandin, Pink li seranserê cîhanê 90 mîlyon tomar tomar kir, ew kir yek ji hunermendên muzîka herî populer a cîhanê. Pêşbaziyên kariyerê wê sê Xelatên Grammy, du Xelatên Brit, Award Daymy Emmy û heft Xelatên Muzîka Vîdyo ya MTV, tevî xelata Michael Jackson Video Vanguard. Di 2009 an de, Billboard navê Danezana Hunermendên Dîcarê Pink the Pop Songs. Pink di heman demê de, di dehsala 200-an de, li pişt Madonna, duyemîn solîstê j-ê ê jî li Keyaniya Yekbûyî bû. VH1 di jimara xwe de di rêza 100 de di nav Muzeya 100 Jinên Mezin de, di 10-ê de, digel ku Billboard xelata wê Jina ya Salê sala 203-an da xelat kir. Di 63emîn xelatên salane yên BMI Pop de, ew xelata serokwezîrê BMI wergirt ji bo "serkeftina wê ya pêşîn di stranbêjiyê de. û bandora gerdûnî li ser çanda pop û pîşesaziya entertainment.<ref>{{Cite web|url=http://www.vh1.com/shows|title=VH1 Original TV Shows, Reality TV Shows|website=VH1|access-date=2020-03-29}}</ref> ==Dîskografî== ===Albumên Stûdyoyê=== * ''Can't Take Me Home'' (2000) * ''Missundaztood'' (2001) * ''Try This'' (2003) * ''I'm Not Dead'' (2006) * ''Funhouse'' (2008) * ''The Truth About Love'' (2012) * ''Beautiful Trauma'' (2017) * ''Hurts 2B Human'' (2019) ==Fîlmnîgarî== {| class="wikitable sortable" |- ! Sal !! Nav !! Rol !! class="unsortable" | Not |- | 2000 || ''Ski to the Max'' || Brena || Credited as Alecia Moore |- | 2002 || ''[[Rollerball (2002 film)|Rollerball]]'' || Rock singer || Cameo<br>Credited as Alecia Moore |- | 2003 || ''[[Charlie's Angels: Full Throttle]]'' || Coal Bowl M.C. || Cameo<br>Credited as Alecia Moore |- | 2006 || ''[[NBC Sunday Night Football]] '' |Herself |Theme song performer |- | 2007 || ''[[Catacombs (2007 film)|Catacombs]]'' || Carolyn || Credited as Alecia Moore |- | 2009 || ''[[SpongeBob SquarePants]]'' || Herself || Episode: "[[SpongeBob's Truth or Square|Truth or Square]]" |- | 2010 || ''[[Get Him to the Greek]]'' || Herself || Cameo |- | 2011 || ''[[Happy Feet Two]]'' || Gloria || Voice<br>Credited as Alecia Moore |- | 2013 || ''[[Thanks for Sharing]]'' || Dede || Credited as Alecia Moore |- | 2015 || ''[[Billy on the Street]]'' || Herself || |- | 2015 || ''[[Janis: Little Girl Blue]]'' || Herself || |- | 2016 || ''[[Popstar: Never Stop Never Stopping]]'' || Herself || |- | 2020 || ''[[Miss Americana]]'' || Herself || Cameo<br>Uncredited |} ==Turneyên Konseran== * Party Tour (2002) * Try This Tour (2004) * I'm Not Dead Tour (2006–2007) * Funhouse Tour (2009) * The Funhouse Summer Carnival (2010) * The Truth About Love Tour (2013–2014) * Beautiful Trauma World Tour (2018–2019) ==Çavkanî== {{Uncategorized|date=Kanûna pêşîn 2020}} 9yexhrhirrjn60pc5ftu0y94v4z7trq Jennifer Connelly 0 84684 1093681 1073931 2022-07-30T18:10:23Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = Jennifer Connelly | navê_rastî = Jennifer Lynn Connelly | wêne = Jennifer Connelly 2010 TIFF.jpg | sernavê_wêne = Jennifer Connelly 2010 | roja_jidayikbûnê = {{jdb|temen=erê|12|12|1970}} | cihê_jidayikbûnê = New York | netewe = Amerîkî | hevwelatî = Amerîka | pîşe = Lîstikvan, Model }} '''Jennifer Lynn Connelly''' (jdb. 12 kanûna pêşîn 1970, [[New York]]) kariyera xwe bi [[model]] a zarok destpêkirî ye. Xelata [[Oscar]] û çend xelatên din wergirtî ye. Di 2002-an de, Connelly xelata Akademiyê ji bo Lîstikvaniya Piştgiriya Baştirîn ji bo wênesazkirina Alicia Nash di biyografîk a Ron Howard a A Mind Mind (2001) de wergirt. Qertên paşîn ên wê fîlimê superhero yê Marvel Hulk (2003) in, ku ew di berjewendiya hezkirina Bruce Banner de Betty Ross, fîlma tirsnak Dark Water (2005), drama Blood Diamond (2006), fîlma zanyarî The Day the Earth Stood Dîsa (2008), komediya romantîkî He He Just Not That Into You (2009), û Afirandina Biyolojîk (2009). Di sala 2010-an de, wê di fîlma epîk a Aronofsky de Noah (2014) û di fîlma çalakiya [[Alita: Battle Angel]] (2019) de rolên piştgiriyê girt. Connelly di 2005an de li Balyozxaneya Navneteweyî ji bo Perwerdehiya Mafên Mirovan Amnesty yê hat. Ew bû rûyê reklamên fashionê yên Balenciaga, û ji bo kozmetîkên Revlon. Di 2012 de, ew navê yekem rûyê cîhanî ya şîrketa Shiseido hatiye binav kirin. Kovarên bi navên Time, Vanity Fair û Esquire, û her weha rojnameya [[Los Angeles Times]], nav li ser lîsteyên wan ê jin herî bedew ên cîhanê hatiye îlankirin kirin. ==Jînenîgarî== Connelly li New York hatiye dinê. Ew keça Ilene, pargîdanek kevnar e, û Gerard Karl Connelly (1941–2008), hilberînerek kincan e. Bavê wê Roman Katolîk bû, û ji îrlandî û Norwêcî bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.vogue.com/article/jennifer-connelly-dark-victory|title=Jennifer Connelly: Dark Victory|last=Meter|first=Jonathan Van|website=Vogue|language=en|df=dmy-all|access-date=2020-03-29}}</ref> Dayika Connelly Cihû bû, û li yeshiva hatiye perwerdekirin; hemî mezinên dê û bavên Connelly koçberên cihû yên ji Polonya û Rûsya bûn. Connelly di serî de li Brooklyn Heights, li nêzî pira Brooklyn, ku li wê derê beşdarî civiya, Saint Ann's, dibistanek taybet a ku di huner de pispor bû, mezin bû. Bavê wê ji êşa astê bû, lewra malbatê di 1976 de çû Woodstock, New York, da ku ji qaçaxçîtiya bajêr dûr bikeve. Fourar sal şûnda, malbat vegeriyan Brooklyn Heights, û Connelly vegeriyan dibistana Saint Ann.<ref>{{Cite web|url=http://www.biography.com/people/jennifer-connelly-585958|title=Jennifer Connelly Biography - Facts, Birthday, Life Story - Biography…|date=2013-01-18|website=archive.is|df=dmy-all|access-date=2020-03-29|archive-date=2013-01-18|archive-url=https://archive.today/20130118011921/http://www.biography.com/people/jennifer-connelly-585958|url-status=dead}}</ref> Piştî qedandina lîseyê, Connelly di sala 1988 de çû zanîngeha Yale ji bo xwendina wêjeya îngilîzî. Connelly xwe wekî xwendekarekî xwerû diyar dike ku "bi rastî ne xema jiyana jiyanek civakî bû û di xew de bû û pir dixwînim. Ez bi rastî nerdewî bûm û pir di pirtûkxaneya dadrêsê de, ku 24 demjimêran vekirî ye, piraniya demê Ez ne di polê de bûm. "Piştî du salan li Yale, Connelly sala 1990 veguhestin zanîngeha Stanford da ku drama xwendinê bike. Li wir, wê bi Roy London, Howard Fine û Harold Guskin re perwerde kir.<ref>{{Cite web|url=http://www.tcm.com/tcmdb/person/37880%7C172219/Jennifer-Connelly/|title=Overview for Jennifer Connelly|website=Turner Classic Movies|df=dmy-all|access-date=2020-03-29}}</ref> Ji hêla dêûbavên xwe ve hat teşwîq kirin ku berdewamî karîyera xwe ya fîlimê bike, Connelly ji zanîngehê derket û di heman salê de vegeriya pîşesaziya fîlimê. ==Karîyera wê== Dema ku Connelly deh salî bû, hevalek rêveberê reklamê ya bavê wê pêşniyar kir ku ew wek nimûneyek guhdarî bike. Dêûbavên wê wêneyek wê ji Ajansa Modelê ya Ford re şandin, ku di demek kurt de wê xwe di navnîşana wê de zêde kir.  Connelly dest pê kir modêlê ji bo reklamên çapkirinê beriya ku derbasî reklamên televîzyonê bibe. Di hevpeyvînekê de bi The Guardian, wê eşkere kir ku, piştî ku ew çend modela kirî, ti xeyalên wê tune bûn ku bibin aktrîst. Ew li ser çend hejmarên Seventeen di 1986 û 1988 de derket ser kaxezan. Di Kanûn 1986 de, wê du stranên pop tomar kir ji bo bazara Japonî: "Monologue of Love" û "Peyama Love". Wê bi zimanê japonî fonetîkî dixwend ji ber ku ew ziman diaxivî.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com.tr/books?id=VJ1vcmaOd7wC&lpg=PA431&pg=PA431&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|title=Horror Films of the 1980s|last=Muir|first=John Kenneth|date=2010-07-28|publisher=McFarland|isbn=978-0-7864-5501-0|language=en}}</ref> Gava dayika wê dest bi kişandina guhdarîkirina lîstikvaniyê kir, wê hingê 12-salî Connelly zû hatiye hilbijartin ji bo rolek piştgiriyê wek danser û aktorê Deborah Gelly di epîkên gangterê Sergio Leone de carekê li Amerika (fîlim 1982-83,  berdan 1984). Rola wê hewce dikir ku rêşbazek balîstîkê pêk bîne.  Di dema guhdarkirinê de, Connelly, ku perwerdehiya balîfê tune, hewl da ku balerînek mimkin bike.  Performansa wê, û şêweya pozê wê ya bi Elizabeth McGvern, ku karakter wek mezinan lîstiye, derhêner piştrast kir ku wê bavêje. Connelly fîlim wekî "danasînek bêhempa ya çêkirina fîlimê" şirove kir. Dema ku Dibe ku Yek carî Li Amerîkaya Fîlimê hatiye kişandin, Connelly berê xwe da televîzyona pêşîn, di şanoya "Stran li Bajarê" de ji rêzikên îngilîzî çîrokên wî bîrnebûnê.<ref>{{Cite web|url=https://consent.yahoo.com/collectConsent?sessionId=1_cc-session_9dc32819-b843-44a5-93a8-f1922fa3d7fa&lang=en-gb&inline=false|title=HuffPost is now a part of Verizon Media|website=consent.yahoo.com|df=dmy-all|access-date=2020-03-29}}{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Rola pêşîn a Connelly di fîlima Phenomena de 1985 giallo-derhêner Dario Argento bû.  Di fîlimê de ew keçek ku psîkolojîk bi insanan re têkilî dayîne da ku li pey kuştina xwendekarên dibistana Swîsreyê ya ku ew lê dimîne bişopîne. Connelly dûyem pêşeng di fîlima-Seven Minutes in Heaven de hat, di heman salê de derket. Di serpêhatiya xwe ya destpêkê de, Connelly got, "Berî ku ez pê zanim, [tevgerîn] bûya ku min kir. Ew awayek pir nazik ku mezin bû, bi kesayetiya min re hevbeş bû."  kuşka "di xortaniya xwe de, bêyî ku dem bi tenê bimîne ku bi mijûlbûna ku karîyera wê ji nû ve çêbû bû mijûl bibe.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/film/2002/feb/23/features|title=Prime number|last=Rentilly|first=J.|date=2002-02-23|website=The Guardian|language=en-GB|df=dmy-all|access-date=2020-03-29}}</ref> ==Fîlmnîgarî== {| class="wikitable |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! Derhêner ! class="unsortable" | Nîşe |- | 1984 ! scope="row" | ''[[Once Upon a Time in America]]'' | Young Deborah Gelly |[[Sergio Leone]] | |- | rowspan="2" | 1985 ! scope="row" | ''[[Phenomena (film)|Phenomena]]'' | Jennifer Corvino |[[Dario Argento]] | |- ! scope="row" | ''[[Seven Minutes in Heaven (film)|Seven Minutes in Heaven]]'' | Natalie Becker |Linda Feferman | |- | 1986 ! scope="row" | ''[[Labyrinth (1986 film)|Labyrinth]]'' | Sarah Williams |[[Jim Henson]] | |- | rowspan="2" | 1988 ! scope="row" | ''[[Some Girls (film)|Some Girls]]'' | Gabriella d'Arc |[[Michael Hoffman (director)|Michael Hoffman]] | |- ! scope="row" |''[[Etoile (film)|Etoile]]'' | Claire Hamilton / Natalie Horvath |[[Peter Del Monte]] | |- | 1990 ! scope="row" | ''[[The Hot Spot]]'' | Gloria Harper |[[Dennis Hopper]] | |- | rowspan="2" | 1991 ! scope="row" | ''[[Career Opportunities (film)|Career Opportunities]]'' | Josie McClellan |Bryan Gordon | |- ! scope="row" |''[[The Rocketeer (film)|The Rocketeer]]'' | Jenny Blake |[[Joe Johnston]] | |- | 1994 ! scope="row" | ''[[Of Love and Shadows]]'' | Irene |[[Betty Kaplan]] | |- | 1995 ! scope="row" | ''[[Higher Learning]]'' | Taryn |[[John Singleton]] | |- | rowspan="2" | 1996 ! scope="row" | ''[[Mulholland Falls]]'' | Allison Pond |[[Lee Tamahori]] | |- ! scope="row" | ''Far Harbor'' | Ellie |John Huddles | |- | 1997 ! scope="row" | ''[[Inventing the Abbotts]]'' | Eleanor Abbott |[[Pat O'Connor (director)|Pat O'Connor]] | |- | 1998 ! scope="row" |''[[Dark City (1998 film)|Dark City]]'' | Emma Murdoch / Anna |[[Alex Proyas]] | |- | rowspan="3" | 2000 ! scope="row" | ''[[Waking the Dead (film)|Waking the Dead]]'' | Sarah Williams |[[Keith Gordon]] | |- ! scope="row" | ''[[Requiem for a Dream]]'' | Marion Silver |[[Darren Aronofsky]] | |- ! scope="row" | ''[[Pollock (film)|Pollock]]'' | [[Ruth Kligman]] |[[Ed Harris]] | |- | 2001 ! scope="row" |''[[A Beautiful Mind (film)|A Beautiful Mind]]'' | [[Alicia Nash]] |[[Ron Howard]] | |- | rowspan="2" | 2003 ! scope="row" | ''[[Hulk (film)|Hulk]]'' | [[Betty Ross]] |[[Ang Lee]] | |- ! scope="row" | ''[[House of Sand and Fog (film)|House of Sand and Fog]]'' | Kathy Nicolo |[[Vadim Perelman]] | |- | 2005 ! scope="row" |''[[Dark Water (2005 film)|Dark Water]]'' | Dahlia Williams |[[Walter Salles]] | |- | rowspan="2" | 2006 ! scope="row" |''[[Little Children (film)|Little Children]]'' | Kathy Adamson |[[Todd Field]] | |- ! scope="row" |''[[Blood Diamond]]'' | Maddy Bowen |[[Edward Zwick]] | |- | 2007 ! scope="row" |''[[Reservation Road]]'' | Grace Learner |[[Terry George]] | |- | rowspan="2" | 2008 ! scope="row" |''[[The Day the Earth Stood Still (2008 film)|The Day the Earth Stood Still]]'' | Helen Benson |[[Scott Derrickson]] | |- ! scope="row" |''[[Inkheart (film)|Inkheart]]'' | Roxane |[[Iain Softley]] | |- | rowspan="3" | 2009 ! scope="row" |''[[He's Just Not That into You (film)|He's Just Not That Into You]]'' | Janine Gunders |[[Ken Kwapis]] | |- ! scope="row" |''[[9 (2009 animated film)|9]]'' | 7 |[[Shane Acker]] |Tenê deng<br /> |- ! scope="row" |''[[Creation (2009 film)|Creation]]'' | [[Emma Darwin]] |[[Jon Amiel]] | |- | 2010 ! scope="row" |''[[Virginia (2010 film)|Virginia]]'' | Virginia |[[Dustin Lance Black]] | |- | rowspan="2" | 2011 ! scope="row" |''[[The Dilemma]]'' | Beth |Ron Howard | |- ! scope="row" |''[[Salvation Boulevard]]'' | Gwen Vanderveer |George Ratliff | |- | 2012 ! scope="row" |''[[Stuck in Love]]'' | Erica |[[Josh Boone (director)|Josh Boone]] | |- | rowspan="4" | 2014 ! scope="row" |''[[Winter's Tale (film)|Winter's Tale]]'' | Virginia Gamely |[[Akiva Goldsman]] | |- ! scope="row" |''[[Aloft (film)|Aloft]]'' | Nana Kunning |[[Claudia Llosa]] | |- ! scope="row" |''[[Noah (2014 film)|Noah]]'' | [[Naamah (Genesis)|Naameh]] |[[Darren Aronofsky]] | |- ! scope="row" |''[[Shelter (2014 film)|Shelter]]'' | Hannah |[[Paul Bettany]] | |- | 2016 ! scope="row" |''[[American Pastoral (film)|American Pastoral]]'' | Dawn Dwyer Levov |[[Ewan McGregor]] | |- | rowspan="2" | 2017 ! scope="row" |''[[Spider-Man: Homecoming]]'' | Karen / Suit Lady |[[Jon Watts]] |Tenê deng |- ! scope="row" |''[[Only the Brave (2017 film)|Only the Brave]]'' | Amanda Marsh |[[Joseph Kosinski]] | |- | 2019 ! scope="row" |''[[Alita: Battle Angel]]'' | Dr. Chiren |[[Robert Rodriguez]] | |- | 2020 ! scope="row" |''[[Top Gun: Maverick]]'' | Penny Benjamin |Joseph Kosinski |Post-hilber. |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] fqwwq5xeoahe5407ku536sdbl7oq2oe Kom Müzik (şirket) 0 86340 1093743 1077457 2022-07-30T19:04:20Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox malper | nav = KOM mûzîk | logo = | screenshot = | binnivîs = | ziman = [[Kurdî]] | avabûn = | avaker = | gerû = | xwedî = | destpêkirin = 1987 | hejmara_karkeran = | dirûşm = | malper = [http://kommuzik.net/ kommuzik.net] | endam = | statû = | pêşxistin = }} '''Kom Müzik''', pargîdaniyeke multîmedyayî ya kurdî ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.ottomanhistorypodcast.com/2013/08/the-kurdish-music-industry-history-and.html|title=The Kurdish Music Industry: History and Politics|access-date=2020-05-12}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.esenshop.com/comp.aspx?id=476|title=Esenshop {{!}} KOM MÜZİK - Ürünleri (Toplam 231 adet kayıt)|date=2015-10-27|website=web.archive.org|access-date=2020-05-12|archive-date=2015-10-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20151027041028/http://www.esenshop.com/comp.aspx?id=476|url-status=bot: unknown}}</ref> Şirket di sala 1987an de li bajarê [[Stembol]]ê hatiye avakirin<ref>{{Cite web|url=http://www.mehmetatli.com/tr/2014/08/09/birin_basin_aciklamasi/|title=Yeni Albüm “Birîn” Çıktı… {{!}} mehmet atlı|date=2016-06-04|website=web.archive.org|access-date=2020-05-12|archive-date=2016-06-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20160604144930/http://www.mehmetatli.com/tr/2014/08/09/birin_basin_aciklamasi/|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Girêdanên derva== *[https://instagram.com/kommuzik/ Profîla Înstagramê] *[https://www.youtube.com/user/kommuziknet Qenala YouTubê] ==Çavkanî== {{çavkanî}} [[Kategorî:Şirket]] t6ofyqfnbv4vu0gc2648trhx99a06m9 Kamil Tolon 0 86633 1093711 1067148 2022-07-30T18:21:13Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = Kamil Tolon | wêne = <nowiki/> | sernavê_wêne = | navê_din = Kamil Özdemir Tolonçok | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|29|02|1912}} | cihê_jidayikbûnê = [[Istanbul]] | roja_mirinê = {{mirin|23|07|1978|29|02|1912|temen=erê}} | cihê_mirinê = [[Swîsre]] | netewe = [[Tirk]] | perwerde = [[Ankara Faculty of Law]] | pîşe = {{hlist|Karsaz|pîşesazker}} | salên_çalak = | hevjîn = Müeyyet Bulut, Muzaffer Biliktü | zarok = 4 | malper = {{URL|kamiltolon.com}} }} [[Wêne:Tolon Washing Machine, 1950s.jpg|thumb|Tolon makîneya kin şûştinê]] '''Kamil Tolon''' (jdb. [[29ê sibatê|29ê sibata]] [[1912|1912an]] li [[Stembol]]ê, [[Împeratoriya Osmanî]] - m. [[7ê tîrmehê|7ê tîrmeha]] [[1978|1978an]] li [[Swîsre|Swîsreyê]]) karsaz û pîşesazkerekî [[tirk]] e.<ref>{{tr}} {{cite web |last1=Arşiv |first1=Sabah |title=Greek Soldiers use our mom's machine |url=http://arsiv.sabah.com.tr/2004/02/25/eko103.html |website=Sabah Journal |publisher=Sabah |accessdate=22 May 2020 |archive-date=4 February 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090204123305/http://arsiv.sabah.com.tr/2004/02/25/eko103.html |url-status=bot: unknown }}</ref><ref>{{tr}} {{cite web |last1=Omur |first1=Mete Tamer |title=Crazy Tolon's |url=https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/mete-tamer-omur/cilgin-tolon-lar-27544927 |website=Hürriyet Gazetesi |accessdate=22 May 2020 |archive-date=29 March 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170329214649/https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/mete-tamer-omur/cilgin-tolon-lar-27544927 |url-status=bot: unknown }}</ref><ref>{{en}}, {{tr}} {{cite web |last1=Kuter |first1=Dr. Murat |title=Kamil Tolon's Life Story |url=https://www.youtube.com/watch?v=AZPpNjWAcz0 |website=YouTube Video |accessdate=22 May 2020}}</ref> == Pêşveçûnî == Dema ku wî sala 1935 ji zanîngehê xelas kir, ew wek çavdêr PTT hate wezîfedarkirin. Paş vê, bi Fahri Batıca, wan dikanek vekiribû. Li vê dikanê wan yekem makîneya şûştinê ya Tirkiyê hilberandin.<ref>{{cite book |last1=Özdemir |first1=Nezaket |title=Cumhuriyet çocuklarının diliyle Bursa'nın anısal tarihi |publisher=Sentez |isbn=9786055790035 |url=https://books.google.com.tr/books?id=oV1PAQAAIAAJ&redir_esc=y |accessdate=22 May 2020}}</ref><ref>{{cite web |last1=Sabah |first1=Arşiv |title=Tolon produced first washing machine |url=http://arsiv.sabah.com.tr/2004/02/25/eko104.html |website=Sabah |accessdate=22 May 2020 |archive-date=13 February 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090213050859/http://arsiv.sabah.com.tr/2004/02/25/eko104.html |url-status=bot: unknown }}</ref><ref>{{cite web |last1=T24 |first1=T24 |title=Tolon Factory |url=https://t24.com.tr/haber/turkiyenin-ilk-camasir-ve-bulasik-makinasi-fabrikasi-yikiliyor,381127 |website=T24 |accessdate=22 May 2020 |archive-date=5 January 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170105184200/https://t24.com.tr/haber/turkiyenin-ilk-camasir-ve-bulasik-makinasi-fabrikasi-yikiliyor,381127 |url-status=bot: unknown }}</ref><ref>{{cite web |last1=Gazetesi |first1=EKOHABER |title=Tolon in Bursa |url=http://www.ekohaber.com.tr/bursa-dan-bir-tolon-gecti-haber_id-27183.html |website=EKOHABER |accessdate=22 May 2020 |archive-date=29 January 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200129104042/http://www.ekohaber.com.tr/bursa-dan-bir-tolon-gecti-haber_id-27183.html |url-status=bot: unknown }}</ref> Piştî vê yekê, polayê wî [[Adnan Menderes]] ji Kamil Tolon re pêşniyaz kir ku motora elektrîkê hilberîne. Piştra, wî yekem motora elektrîkê ya Tirkiyê çêkiribû.<ref>{{cite book |last1=Kuter |first1=Dr. Murat |title=An Inventor In Bursa Kamil Tolon's Life Story |publisher=BTSO |isbn=978-605-89779-8-3 |pages=21 |url=http://www.kuterpr.com/e-kitaplar/bursada-bir-mucit/index.html#8/z |accessdate=22 May 2020}}</ref><ref>{{cite book |last1=Özdemir |first1=Nezaket |title=Cumhuriyet çocuklarının diliyle Bursa'nın anısal tarihi |publisher=Sentez |isbn=9786055790035 |pages=60 |url=https://books.google.com.tr/books?id=oV1PAQAAIAAJ&redir_esc=y |accessdate=22 May 2020}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Jidayikbûn 1912]] [[Kategorî:Mirin 1978]] s6c9dtc9r80bxjgtzba442fejsturkk LTE (tora înternetê) 0 86743 1093759 1074039 2022-07-30T19:36:00Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:3GPP_Long_Term_Evolution_Country_Map.svg|300px|thumb]] {{legend|red|Welatên ku tora LTE tê de tê bikaranîn}} {{legend|blue|Welatên ku amadekarî jibo tora LTE dimeşîne}} {{legend|grey|Welatên ku tora LTE tê de nayê bikaranîn}} '''LTE''' (bi îngilîzî: '''L'''ong-'''T'''erm '''E'''volution wate ya bêjeyê: pêşveçûna demên dirêj), bikaranîn a LTE an [[LTE-A]] leza girêdana înternetê ya mobîlê bi giranî zêde dike. Sîstema LTE girêdana înternetê ya bi bingeha pergala IPyê bikartîne. Sîstem bingeha tora IPyê di teknolojiya [[2G]] anjî [[3G]] de nehatiye bikaranîn.<ref>{{Cite web|url=http://www.3gpp.org/That-s-a-Wrap-LSTI-job-complete|title=3GPP - LSTI job complete|date=2013-01-12|website=archive.is|access-date=2020-05-26|archive-date=2013-01-12|archive-url=https://archive.today/20130112172313/http://www.3gpp.org/That-s-a-Wrap-LSTI-job-complete|url-status=bot: unknown}}</ref> == Dîrok == LTE, ji aliyê [[NTT DoCoMo]] ve li [[Japon]] di sala 2004an de hat pêşniyar kirin. Xebatên yekem di 2005an de dest pê kir. Guhertoya pêşdestê ya LTE / SAE di gulana 2007 de hate pêşve xistin. Di Kanûn 2009 de, modem yekem ji hêla TeliaSonera ve hat ragihand. Yekem telefona destek LTE (Samsung SCH-r900) di îlona 2010an de hate hilberandin.<ref>{{Cite web|url=http://www.gsmhistory.com/vintage-mobiles/|title=Vintage Mobiles|date=2014-11-18|website=GSM History: History of GSM, Mobile Networks, Vintage Mobiles|language=en-US|access-date=2020-05-26}}</ref> Standardê LTE di Adarê de 2011 hate dayîn. Di sala 2012an de, operatorên CDMA plan kir ku derbasê sîstema LTE yê bin. <ref>{{Cite web|url=https://sites.google.com/site/lteencyclopedia/lte-network-infrastructure-and-elements|title=LTE Network Infrastructure and Elements - lteencyclopedia|website=sites.google.com|access-date=2020-05-26}}</ref> Bikaranîn a yekemîn ya sîstema LTE, di sala 2013an de dest pê kir. [[Wêne:LTE-Logo.jpg|Logo ya sîstema LTE|thumb]] == Vol-TE == Vo-LTE, ji hêla din ve, teknolojiyek veguhestina bihîstwerê yê ye ku li ser sîstema girêdana tora înternetê ya IPa ye û li ser sîstema LTE û LTE-Advancedê dixebitê. == Rêjeya bikaranîna LTE ya welatan == ''Daneyên Adara 2019 an''<ref>{{Cite web|url=https://sites.google.com/site/lteencyclopedia/lte-network-infrastructure-and-elements|title=LTE Network Infrastructure and Elements - lteencyclopedia|website=sites.google.com|access-date=2020-05-26}}</ref> {| class="wikitable sortable" !Hejmar !Welat (Herêm) !Rêje |- |1 |[[Komara Korêyê|Koreya Başûr]] |97.5% |- |2 |[[Japon]] |96.3% |- |3 |[[Norwêc]] |95.5% |- |4 |[[Hong Kong]] |94.1% |- |5 |[[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] |93.0% |- |6 |[[Holenda]] |92.8% |- |7 |[[Taywan|Taiwan]] |92.8% |- |8 |[[Macaristan|Macarîstan]] |91.4% |- |9 |[[Swêd]] |91.1% |- |10 |[[Hindistan]] |90.1% |- |} == Çavkanî == [[Kategorî:Înternet]] ersk3g4py46eecrtmz5rgw3c1cz03ih Java (zimanê bernamesaziyê) 0 87590 1093676 1082619 2022-07-30T18:09:25Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank zimanê bernamekirinê | name = Java | logo = [[File:Java programming language logo.svg|259x259px]] | paradigm = [[Programming paradigm#Multi-paradigm|Multi-paradigm]]: [[generic programming|generic]], [[object-oriented]] ([[class-based programming|class-based]]), [[imperative programming|imperative]], [[reflection (computer programming)|reflective]] | year = {{Destpêka dem û temen|1995|5|23}}<ref>{{cite magazine|url=https://www.forbes.com/sites/oracle/2015/05/20/javas-20-years-of-innovation/|title=Java's 20 Years of Innovation|magazine=Forbes|date=May 20, 2015|access-date=March 18, 2016|author=Binstock, Andrew|archive-url=https://web.archive.org/web/20160314102242/http://www.forbes.com/sites/oracle/2015/05/20/javas-20-years-of-innovation/|archive-date=March 14, 2016|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> | discontinued = <!-- Set to yes if software is discontinued, otherwise omit. --> | ver layout = <!-- simple (default) or stacked --> | latest release version = Java SE 18.0.1 | latest release date = {{Destpêka dem û temen|2022|3|22}} | latest preview version = | latest preview date = | designer = [[James Gosling]] | developer = [[Oracle Corporation]] et al. | typing = [[sîstema cûreyan|Di cihê xwe de, biqewet, ''safe'']], [[nominal type system|nominative]], [[manifest typing|manifest]] | implementation = Compilers: [[OpenJDK]] (javac, sjavac), [[GNU Compiler for Java]] (GCJ), Eclipse Compiler for Java (ECJ)<br />Virtual machines: OpenJDK JRE, [[JRockit|Oracle JRockit]], [[Azul Systems|Azul Zing]], [[OpenJ9|IBM J9]], [[Excelsior JET]], Gluon VM, [[Microsoft Java Virtual Machine|Microsoft JVM]], [[Apache Harmony]]<br />JIT compilers: [[HotSpot (virtual machine)|HotSpot]], [[GraalVM]], [[Azul Systems|Azul Falcon (LLVM)]] | influenced_by = [[CLU (zimanê bernamekirinê)|CLU]],<ref name="BarbaraLiskov">{{cite book |title=Program Development in Java - Abstraction, Specification, and Object-Oriented Design|author=[[Barbara Liskov]] with [[John Guttag]]|isbn=9780201657685|publisher=USA, Addison Wesley|year=2000}}</ref> [[Simula67]],<ref name="BarbaraLiskov"/> [[LISP]],<ref name="BarbaraLiskov"/> [[SmallTalk]],<ref name="BarbaraLiskov"/> [[Ada (zimanê bernamekirinê)|Ada 83]], [[C++]],<ref>{{cite web|url={{Google books|0rUtBAAAQBAJ|page=PA133|plainurl=yes}}|title=Cracking The Java Programming Interview :: 2000+ Java Interview Que/Ans|first=Harry H.|last=Chaudhary|access-date=2016-05-29|date=2014-07-28}}</ref> [[C Sharp (zimanê bernamekirinê)|C#]],<ref>Java&nbsp;5.0 added several new language features (the [[foreach loop|enhanced for loop]], [[object type (object-oriented programming)#Autoboxing|autoboxing]], [[variadic function|varargs]] and [[Java annotation|annotations]]), after they were introduced in the similar (and competing) [[C Sharp (zimanê bernamekirinê)|C#]] language. [http://www.barrycornelius.com/papers/java5/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110319065438/http://www.barrycornelius.com/papers/java5/|date=March 19, 2011}} [http://www.levenez.com/lang/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060107162045/http://www.levenez.com/lang/|date=January 7, 2006}}</ref> [[Eiffel (zimanê bernamekirinê)|Eiffel]],<ref>{{cite web|author1=Gosling, James|author2=McGilton, Henry|title=The Java Language Environment|date=May 1996|url=https://www.oracle.com/technetwork/java/langenv-140151.html|access-date=May 6, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140506214653/http://www.oracle.com/technetwork/java/langenv-140151.html|archive-date=May 6, 2014|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> [[Mesa (zimanê bernamekirinê)|Mesa]],<ref>{{cite web|author1=Gosling, James|author2=Joy, Bill|author3=Steele, Guy|author4=Bracha, Gilad|title=The Java Language Specification, 2nd Edition|url=https://java.sun.com/docs/books/jls/second_edition/html/intro.doc.html#237601|access-date=February 8, 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20110805051057/http://java.sun.com/docs/books/jls/second_edition/html/intro.doc.html#237601|archive-date=August 5, 2011 |url-status=live |df=mdy-all}}</ref> [[Modula-3]],<ref>{{cite web|url=http://www.computerworld.com.au/index.php/id;1422447371;pp;3;fp;4194304;fpid;1|title=The A-Z of Programming Languages: Modula-3|publisher=Computerworld.com.au|access-date=2010-06-09|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20090105145818/http://www.computerworld.com.au/index.php/id%3B1422447371%3Bpp%3B3%3Bfp%3B4194304%3Bfpid%3B1|archive-date=January 5, 2009|df=mdy-all}}</ref> [[Oberon (zimanê bernamekirinê)|Oberon]],<ref>[[Niklaus Wirth]] stated on a number of public occasions, e.g. in a lecture at the Polytechnic Museum, Moscow in September 2005 (several independent first-hand accounts in Russian exist, e.g. one with an audio recording: {{cite web|author=Filippova, Elena|title=Niklaus Wirth's lecture at the Polytechnic Museum in Moscow|date=September 22, 2005|url=http://www.delphikingdom.com/asp/viewitem.asp?catalogid=1155|access-date=June 7, 2020|archive-date=December 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201054813/http://www.delphikingdom.com/asp/viewitem.asp?catalogid=1155|url-status=dead}}), that the Sun Java design team licensed the Oberon compiler sources a number of years prior to the release of Java and examined it: a (relative) compactness, type safety, garbage collection, no multiple inheritance for classes{{snd}} all these key overall design features are shared by Java and Oberon.</ref> [[Objective-C]],<ref>[[Patrick Naughton]] cites [[Objective-C]] as a strong influence on the design of the Java programming language, stating that notable direct derivatives include Java interfaces (derived from Objective-C's [[Objective-C#Protocols|protocol]]) and primitive wrapper classes. [http://cs.gmu.edu/~sean/stuff/java-objc.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110713014816/http://cs.gmu.edu/~sean/stuff/java-objc.html|date=July 13, 2011}}</ref> [[UCSD Pascal]],<ref>{{cite web|url=http://www.fscript.org/prof/javapassport.pdf|quote=The project went ahead under the name ''green'' and the language was based on an old model of [[UCSD Pascal]], which makes it possible to generate interpretive code.|title=History of Java|work=Java Application Servers Report|author=TechMetrix Research|year=1999|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20101229090912/http://www.fscript.org/prof/javapassport.pdf|archive-date=December 29, 2010|df=mdy-all}}</ref><ref>{{cite web|url=http://queue.acm.org/detail.cfm?id=1017013|title=A Conversation with James Gosling – ACM Queue |publisher=Queue.acm.org|date=August 31, 2004|access-date=2010-06-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20150716194245/http://queue.acm.org/detail.cfm?id=1017013|archive-date=July 16, 2015|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> [[Object Pascal]]<ref>In the summer of 1996, Sun was designing the precursor to what is now the event model of the AWT and the JavaBeans component architecture. Borland contributed greatly to this process. We looked very carefully at Delphi Object Pascal and built a working prototype of bound method references in order to understand their interaction with the Java programming language and its APIs.[https://web.archive.org/web/20120627043929/http://java.sun.com/docs/white/delegates.html White Paper About Microsoft's Delegates]</ref> | influenced = [[Ada (zimanê bernamekirinê)|Ada 2005]], [[BeanShell]], [[C Sharp (zimanê bernamekirinê)|C#]], [[Chapel (zimanê bernamekirinê)|Chapel]],<ref name="chplspec">{{cite web|title=Chapel spec (Acknowledgements)|url=http://chapel.cray.com/spec/spec-0.98.pdf|date=2015-10-01|access-date=2016-01-14|publisher=Cray Inc.|archive-url=https://web.archive.org/web/20160205114946/http://chapel.cray.com/spec/spec-0.98.pdf|archive-date=February 5, 2016|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> [[Clojure]], [[ECMAScript]], [[Fantom (zimanê bernamekirinê)|Fantom]], [[Gambas]],<ref name="gambas">{{cite web|url=http://gambaswiki.org/wiki/doc/intro?nh&l=en|title=Gambas Documentation Introduction|publisher=Gambas Website|access-date=2017-10-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20171009041815/http://gambaswiki.org/wiki/doc/intro?nh&l=en|archive-date=October 9, 2017|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> [[Groovy (zimanê bernamekirinê)|Groovy]], [[Hack (zimanê bernamekirinê)|Hack]],<ref>{{cite magazine|url=http://www.infoworld.com/article/2610885/facebook-q-a--hack-brings-static-typing-to-php-world.html|title=Facebook Q&A: Hack brings static typing to PHP world|magazine=InfoWorld|date=March 26, 2014|access-date=2015-01-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213220946/http://www.infoworld.com/article/2610885/facebook-q-a--hack-brings-static-typing-to-php-world.html|archive-date=February 13, 2015|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> [[Haxe (zimanê bernamekirinê)|Haxe]], [[J Sharp|J#]], [[Kotlin (zimanê bernamekirinê)|Kotlin]], [[PHP]], [[Python (zimanê bernamekirinê)|Python]], [[Scala (zimanê bernamekirinê)|Scala]], [[Seed7]], [[Vala (zimanê bernamekirinê)|Vala]], [[JavaScript]] | website = {{URL|oracle.com/java/}} | file_ext = .java, [[Fayla klasê ya Java|.class]], [[JAR (formata faylê)|.jar]] }} '''Java''' zimanekî bernamekirinê ye ku di 25ê gulana sala 1995an de hate çêkirin. Bernameyên ku bi Java hatine nivîsandin karin li gelek deveran bê guhartin bişuxilin. Gelek tiştên di Java de ji [[C (zimanê bernamekirinê)|C]] hatine deqene însan karibin hêsanîtir wê bi'elimin. Java di dinyayê de zimanê bernamekirinê yê herî naskirî ye. == Dîrok == [[Wêne:Duke_(Java_mascot)_waving.svg|thumb|upright=0.5|Duke]] [[Wêne:James_Gosling_2008.jpg|thumb|James Gosling, ê ku Java çêkiriye (sala 2008)]] [[James Gosling]], [[Mike Sheridan]] û [[Patrick Naughton]] di hezîrana 1991 de projeya zimanê Java dest pê kirin.<ref>{{Cite web|url=https://java.sun.com/features/1998/05/birthday.html|title=Java technology: The early years|last=Byous|first=Jon|date=c. 1998|website=Sun Developer Network|publisher=[[Sun Microsystems]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20050420081440/http://java.sun.com/features/1998/05/birthday.html|archive-date=April 20, 2005|df=dmy-all|access-date=2005-04-22}}</ref> Di pêşiyê de Java ji bo televizyonên înteraktîv hatibû çêkirin, lê ji bo televizyonên wî wextî gelekî pêşketî bû.<ref>Object-oriented programming {{cite web |url=http://www.java.com/en/javahistory/ |title=The History of Java Technology |date=c. 1995 |work=Sun Developer Network |df=dmy-all|access-date=2010-04-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100210225651/http://www.java.com/en/javahistory/ |archive-date=February 10, 2010 |url-status=live |df=mdy-all}}</ref> Navê ''Java'' ji qehwa Javayê tê, qehwa ji [[Îndonezya]].<ref>{{cite web |last1=Murphy |first1=Kieron |date=1996-10-04 |df=mdy |url=https://www.infoworld.com/article/2077265/so-why-did-they-decide-to-call-it-java-.html |title=So why did they decide to call it Java? |work=[[JavaWorld]] |df=dmy-all|access-date=2020-07-13}}</ref> Gosling Java bi sentaksek şêweya C/C ++ dîzayn kir ku pergal û bernamekerên serlêdanê wê nas dikin. Sun Microsystems di sala 1996an de yekem pêkanîna gelemperî wekî Java 1.0 derxist. Wî soz da ku bi nivîsa carekê, fonksiyoneliya li her deverê (WORA) bimeşîne, li ser platformên populer demên bê-lêçûn peyda dike. Bi ewlehiyeka pir ewle û bi mîhengkirina ewlehiyê, destûr da sînorkirinên tor û dosyeyan. Di gerokên webê yên mezin di demeka nêz da xebitandina appletên Javayê di rûpelên webê de mimkin bû û Java bi awayekî bilez populer bû. Komplogera Java 1.0 ji bo ku li gorî taybetmendiya zimanê Java 1.0 bi cih bîne ji aliyê Arthur van Hoff ve bi Java dîsa hate nivîsandin. Bi hatina Java 2yê (di kanûna pêşîn a 1998-1999an da wek J2SE 1.2 hat weşandin), guhertoyên nû ji bo platformên cuda gelek konfîgurasyon hatin avakirin. J2EE, ji bo sepanên saziyan teknolojî û APIyên ku bi gelemperî di hawirên rajekar de dixebitin jî di nav xwe de dihewîne, J2ME jî ji bo sepanên mobîlê hatibû optîmîze kirin. Guhertoya sermaseyê navê J2SEyê guherand. Di sala 2006an da, ji bo armancên bazarkariyê, Sunê guhertoyên J2yê yên nû wek Java EE, Java ME û Java SE hate bi nav kirin. Di sala 1997an da, Sun Microsystems ji bo fermîkirina Javayê, beşdarî standartên ISO/IEC JTC 1ê û paşê jî Egma Înternatîonal bû, lê di demeke kurt de ji van beşdarî yan vekişî. Java wek standardeke de facto ma û bi pêvajoya Civata Javayê hate kontrolkirin. Di carekê da, Tevî rewşa nivîsbariyê ya xwediyê wê, Sunê piraniya sepanên Javayê bê pere peyda kir. Rojê, bi firotina lîsansên ji bo berhemên taybet ên wekî Sîstema Java Enterpriseê, ji Javayê dahata xwe bidest dixist. Sun, di 13ê mijdara 2006an da, di çarçoveya lîsansa gPL-2.0ê de, gelek makîneya xwe ya ferazî ya Javayê (JVM) wek nermalava bêpere û vekirî ya çavkaniyê (FOSS) derxist. Sun, di 8ê gulana 2007an de ev pêvajo qedand, ji xeynî pareke biçûk a kodê ya ku Sunê mafê wê negirt, hemû kodên bingehîn ên JVMyê di bin şertên belavkirina nivîsbariya serbest/çavkaniya vekirî de hatin bikaranîn.<ref>{{Cite web|url=http://grnlight.net/index.php/programming-articles/115-javaone-sun-the-bulk-of-java-is-open-sourced|title=GrnLight.net - JAVAONE : Sun: The bulk of Java is open sourced|date=2014-05-27|website=web.archive.org|access-date=2021-10-20|archive-date=2014-05-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20140527220942/http://grnlight.net/index.php/programming-articles/115-javaone-sun-the-bulk-of-java-is-open-sourced|url-status=bot: unknown}}</ref> === Versiyon === Ji Java 9 pêve, her sal 2 versiyon têne çêkirin. Yek di adarê de û yek di îlonê de. Piştevaniya versiyonê li gora şîrketa ku derdixê tê guhertin. Li xwar me ên OpenJDK lîste kiriye. Piştî ku piştevanî xilas dibê (6 heyv ji xeynî ên bi piştevaniya dirêj), nûkirin hew ji wê versiyonê re tên û problem hew têne edilandin. Lê ferqên di neqeba versiyonan de hingî kêm in, gelekî hêsanî ye yek Javaya xwe nû bikê. Ên ku li ser Javayê dişuxilin nûkirinê gelekî pêşniyar dikin û ji xeynî şîrketan gelek kes ne hewce ne eleqê xwe ji piştevaniya dirêj bênin. {| class="wikitable" !Versiyon !Dîrok !Rewşa rojane |- |JDK Beta |1995 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |JDK 1.0 |23ê kanûna paşîna 1996 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |JDK 1.1 |19ê sibata 1997 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |J2SE 1.2 |8ê kanûna pêşîna 1998 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |J2SE 1.3 |8ê gulana 2000 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |J2SE 1.4 |6ê sibata 2002 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |J2SE 5.0 |30ê îlona 2004 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |Java SE 6 |11ê kanûna pêşîna 2006 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |Java SE 7 |28ê temûza 2011 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |Java SE 8 |18ê adara 2014 |{{Erê|Versiyona bi piştevaniya dirêj}} |- |Java SE 9 |21ê îlona 2017 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |Java SE 10 |20ê adara 2018 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |Java SE 11 |25ê îlona 2018 |{{Erê|Versiyona bi piştevaniya dirêj}} |- |Java SE 12 |19ê adara 2019 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |Java SE 13 |17ê îlona 2019 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |Java SE 14 |17ê adara 2020 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |Java SE 15 |15ê îlona 2020 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |Java SE 16 |16ê adara 2021 |{{Na|Versiyona bê piştevanî}} |- |Java SE 17 |14ê êlûna 2021 |{{Erê|Versiyona bi piştevaniya dirêj}} |- |Java SE 18 |22ê adara 2022 |{{Erê|Versiyona bi piştevanî}} |} == Weşan == * [[Java Card]] - Ji bonî qertên jêhatî. Ev tişt di milyaran qertên SIM, qertên pere û tiştên bi wî şiklî de heye.<ref name="java_card">{{Cite web|url=https://www.oracle.com/technetwork/java/embedded/javacard/overview/index.html|title=Java Card Overview|website=Oracle Technology Network|publisher=Oracle|archive-url=https://web.archive.org/web/20150107034738/http://www.oracle.com/technetwork/java/embedded/javacard/overview/index.html|archive-date=January 7, 2015|df=dmy-all|access-date=December 18, 2014}}</ref> * [[Java ME]] - Ji bonî telefonên berê. Hew tê bikaranîn, lê di wextê xwe de di hema bêje hemû telefona de hebû.<ref name="java_me">{{Cite web|url=https://www.oracle.com/technetwork/java/embedded/javame/index.html|title=Java Platform, Micro Edition (Java ME)|website=Oracle Technology Network|publisher=Oracle|archive-url=https://web.archive.org/web/20150104210546/http://www.oracle.com/technetwork/java/embedded/javame/index.html|archive-date=January 4, 2015|df=dmy-all|access-date=December 18, 2014}}</ref> * [[Java SE]] - Javaya normal ku di hema bêje hemû programan de tê şuxilandin.<ref name="java_se">{{Cite web|url=https://www.oracle.com/technetwork/java/javase/overview/index.html|title=Java SE|website=Oracle Technology Network|publisher=Oracle|archive-url=https://web.archive.org/web/20141224184532/http://www.oracle.com/technetwork/java/javase/overview/index.html|archive-date=December 24, 2014|df=dmy-all|access-date=December 18, 2014}}</ref> * [[Jakarta EE]] - Kitêbxanên "ji bonî şîrketan" ji bonî Javayê. Berê navê wê Java EE bû û weşaneke bixwe bû. Lê vêce tenê komeke kitêbxanan e.<ref name="java_ee">{{Cite web|url=https://www.oracle.com/technetwork/java/javaee/overview/index.html|title=Java Platform, Enterprise Edition (Java EE)|website=Oracle Technology Network|publisher=Oracle|archive-url=https://web.archive.org/web/20141217155326/http://www.oracle.com/technetwork/java/javaee/overview/index.html|archive-date=December 17, 2014|df=dmy-all|access-date=December 18, 2014}}</ref> Di Blu-rayê de jî Java tê bikaranîn, jê re "BD-J" (Blu-ray Disc Java) tê gotin û ew şiklekî Java MEyê ye. Ji bernameyên BD-Jyê re "Xlet" tê gotin, di wana de gelek tiştên weke menûyên neqandinê, pişkok û nivîs karin hebin. == Awayê şuxilandinê == === Java Virtual Machine (JVM) û bytecode === Hedefeke Java hiştina şuxilandina bernameya di hemû sîsteman de ye, yanî divê bernameke Javayê di her sîstemî de bi eynî şiklî û xurt bişuxilê. Şiklê ku ev pê çêdibe ew e bê pêşî koda bernameyê tê xistin ''bytecode'', ev şiklekî weke bernamekê ku tenê programa Java dikare bixwêne ye. Dûvre jî programa Javayê ji bonî her sîstemî tê çêkirin, û program ''bytecodê'' dixwêne û dixe koda ji bonî wê kompûterê û dişuxilîne. == Rêziman == Gelek tiştên rêzimana Java ji [[C++ (zimanê bernamekirinê)|C++]] û [[C (zimanê bernamekirinê)|C]] tên. === Nimûna "Merheba, dinya!" === <syntaxhighlight lang="java"> public class Bername { public static void main(String[] args) { System.out.println("Merheba, dinya!"); } } </syntaxhighlight> Navê hemû faylên çavkaniyê divê navê klasa xuyakirî ku di wan de heye bê, û bi ".java" di xilasiyê de. Wextê ku programek tê xistin ''bytecode'', navê wê bi ".class" xilas dibê. Di her fayla Javayê de tenê yek klasa xuyakirî çêdibe hebê, lê tê de gelek klasên veşartî yan jî klasên di bin ya xuyakirî de çêdibin hebin. == Çavkanî == {{çavkanî|2}} [[Kategorî:Zimanê bernamekirinê]] 880kbv59ugoi0hw46p6krt6pfywodkd David Motadel 0 89631 1093562 1044192 2022-07-30T14:09:57Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{jînedank}} '''David Motadel''' ( jdb. [[26ê kanûna pêşîn]] [[1981]] li [[Detmold]], [[Almanya]] )<ref>{{Cite web|url=https://www.klett-cotta.de/media/35/VL_DL_Prospekt_AutorenLesen_2017_Herbst2017_Low.pdf|title=Autorenlesenungen Herbst 2017|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20170710100153/https://www.klett-cotta.de/media/35/VL_DL_Prospekt_AutorenLesen_2017_Herbst2017_Low.pdf|archive-date=2017-07-10|dead-url=|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref> [[dîroknas]] û [[rojnamevan]]ê [[Siyaset|ramyarî]] yê [[alman]] e. Ew li Dibistana Aborî û Zanistiya Siyasî ya Londonê profesorê hevgirtî yê dîroka navneteweyî ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.lse.ac.uk/International-History/People/academicStaff/motadel/motadel|title=About me Research Interests|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> == Jiyan == Motadel li Detmold mezin bû <ref>{{Cite web|url=https://www.deutschlandfunk.de/islam-im-nationalsozialismus-fuer-fuehrer-und-prophet.886.de.html?dram:article_id=410286|title=Islam im NationalsozialismusFür Führer und Prophet|last=|first=|date=20 ' ê sibata 2018an|website=deutschlandfunk.de|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> û di zanîngehên [[Freiburg]], [[Basel]] û [[Cambridge]] de dîrokê xwend.<ref>{{Cite web|url=https://www.klett-cotta.de/autor/David_Motadel/84718?bereich_subnavi=zusatzinfo|title=David Motadel|last=|first=|date=|website=klett-cotta.de|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Di dema xwendina xwe de, ew bû bûrsê Weqfa Akademîk a Gelê Alman.Wî doktoraya xwe sala 2010-an ji [[Richard J. Evans]] li [[Zanîngeha Cambridgeê]] wergirt, li ku ew bursê Gates bû. == Berhem == Motadel di serî de dîroka Ewropa û têkiliyên wê bi cîhana neewropî re lêkolînan dike. Pirtûka wî li ser dîroka Misilmanên di bin serweriya Alman de di [[Şerê Cîhanî yê Duyem]] û siyaseta îslamî ya rejima Nazî de pejirandinek navneteweyî wergirtiye. Li gorî [[Armin Fuhrer]], Motadel dê tiştek bikira "ya ku tu dîroknasek ji berê ve nekiriye: Motadel pirtûkek nivîsandiye ku têkiliyên di navbera [[Nasyonalsosyalîzm]] û Îslamê de berfireh eşkere dike". == Xelat == * ''Philip Leverhulme Prize'', 2017 * ''Fraenkel Prize'', 2014 * ''Walter Laqueur Prize'', 2014 * ''Prince Consort Prize and Seeley Medal of the University of Cambridge'', 2011 * ''Doctoral Dissertation Prize of the British International History Group'', 2011 * ''Doctoral Dissertation Prize of the German Historical Institute London'', 2011 * ''Essay Prize of the German History Society and the Royal Historical Society'', 2007 == Endamî == [[Fellow]]ê [[Civaka dîrokiya keyî]] == Hin weşandin == * ''Islam and the European Empires'', Oxford University Press, 2014. * ''Islam and Nazi Germany's War'', Harvard University Press, 2014. * ''Für Prophet und Führer. Die Islamische Welt und das Dritte Reich.'' Klett-Cotta, Stuttgart 2017, ISBN 978-3-608-98105-6 * ''Adler auf der "Hitlerhöhe": Die Entstehung der Adlerwarte Berlebeck zur Zeit des Nationalsozialismus'', Panorama, Detmold 2008. == Girêdanên derveyî == * {{DNB-Portal|1061111261}} * [http://www.davidmotadel.com Website von David Motadel] * [http://www.lse.ac.uk/International-History/People/academicStaff/motadel/motadel LSE Website von David Motadel] * {{Perlentaucher|david-motadel}} == Çavkanî == * [[Kategorî:Dîroknasên alman]] [[Kategorî:Rojnamevan]] [[Kategorî:Rojnamevanên alman]] [[Kategorî:Mêr]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1981]] 1kek7s9yc5jephdjb9mipy5uqka8bft Kathmandu 0 89916 1093723 1060118 2022-07-30T18:32:29Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = KMC logo.jpg | al = Flag of Kathmandu, Nepal.svg | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Bagmati Pradesh | parêzgeh = Katmandu | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 975,453 | gelhe_sal = 2019 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 49.45 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44600 (GPO) | koda_telefonê = 01 | malper = [http://www.kathmandu.gov.np/en Malpera bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kathmandu''', bajarê herî mezin û paytexta welatê [[Nepal]]ê ye. Bajar, li herêma Katmanduyê cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî hêjmara sala 2001an, gelhe ya bajarê 671.846<ref>{{Cite web|url=http://www.cbs.gov.np/Population/National%20Report%202001/VDC.pdf|title=Wayback Machine|date=2009-03-27|website=web.archive.org|access-date=2020-08-18|archive-date=2009-03-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20090327013341/http://www.cbs.gov.np/Population/National%20Report%202001/VDC.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> kes û 235.387 malbat di nav metropolan de dijîn.  Li gorî hêjmara gelhe ya sala 2011e hêjmara giştî gelhe ya bajarê Kathmandu gehişte 975.543 kes. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} moinlj1pih6w3f1i6ttwcwplj126yxs Biratnagar 0 90096 1093516 1060116 2022-07-30T12:52:58Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=|rûerd=(navenda bajarê) 77|rûerd1_sernav=|bilindayî=80|dem=UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=56600, 56613, 56614|koda_telefonê=021|malper=[http://biratnagarmun.gov.np/ Malpera bajarê] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=|nexşeSer_firehî=|nexşe=|gelhe_sal=2011|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=242.548|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Nepal|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Nepal]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=Herêm - 1|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Biratnagar''', bajarekî welatê [[Nepalê]] ye û li [[Herêm - 1]] cîh digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Biratnagarê 242.548 kes e<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-23|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 9t7cvhpnu5n6645kgnfwoyqrayb498t Birganj 0 90097 1093518 1021470 2022-07-30T12:53:57Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar |nav= |nexşeSer_sernav= |rûerd=(navenda bajarê) |rûerd1_sernav= |bilindayî=|dem=UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=44300, 44301|koda_telefonê=051|malper=[http://birgunjmun.gov.np/ Malpera bajarê] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=|nexşeSer_firehî=|nexşe=|gelhe_sal=2011|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=Birgunj.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=204.816|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Nepal |nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> |nc_firehî=250px |koordînat= |damezrandin=<!------- Kargêrî -------> |welat=[[Nepal]] |dûgel=|kargêrî =|navê_nîştecihan= |herêm=Herêm - 2 |parêzgeh= |şaristan= |bexş= |navçe= |nahiye= |gundistan= |serbajar= |parêzgar= |şaredar=<!------- Demografî -----> |wêne_sernav= }} '''Birganj''' an jî '''Birgunj''', bajarekî welatê [[Nepal|Nepalê]] ye û li [[Herêma numare 2]] (Province No. 2) cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2011an, hêjmara gelhe ya bajarê Birganjê 204.816 kes e.<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-23|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} lyfe2bd7um2rizv8yxhh79qjmgxgsk5 Janakpur 0 90101 1093675 1021471 2022-07-30T18:08:28Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|kargêrî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Nepal|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Nepal]]|dûgel=|navê_nîştecihan=|kargêrî_sernav=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|navê_fermî=|navê_din=|nexşeSer_sernav=|gelhe_sal=2015|rûerd=(navenda bajarê) 100,20|rûerd1_sernav=|bilindayî=74|dem=UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=45600|koda_telefonê=041|malper=[http://janakpurmun.gov.np/ Malpera bajarê] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=|nexşeSer_firehî=|nexşe=|nexşe_firehî=|gelhe=173.924|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=Janki Mandir.JPG|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|wêne_sernav=}} '''Janakpur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma numare 2, Nepal|Herêma numare 2]] cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2015an, hejmara gelheya bajarê Janakpurê 173.924 kes e<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-23|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Janakpur bajarê şeşem a mezin ya welatê Nepalê ye. == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 2inkurmfwkntvlognu6az49z6hs4rer Ghorahi 0 90119 1093625 1060115 2022-07-30T16:22:16Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 155,164 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 22400 (Ghorahi), 22402, 22407, 22415 | koda_telefonê = 082 | malper = [http://www.ghorahimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ghorahi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li Herêma Pêncemîn (Province No 5) de cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Ghorahi yê 155.164 kes e.<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-23|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} c4u45zi3xlokutaov1ii9uw1cypvd51 Hetauda 0 90193 1093658 1021522 2022-07-30T17:34:15Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = Hetauda | navê_din = | navê_fermî = हेटौंडा | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Bagmati Pradesh | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 152,875 | gelhe_sal = 2015 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 261.59 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 345 | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44100, 44107 | koda_telefonê = 057 | malper = [http://www.hetaudamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Hetauda 001.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Hetauda''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati]] Pradesh cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2015an hêjmara gelhe ya bajarê '''Hetauda''' 152,875 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-25|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.digitalhimalaya.com/collections/nepalcensus/form.php?selection=1|website=web.archive.org|access-date=2020-08-25|title=Kopîkirina arşîvê|archive-date=2008-10-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20081012163506/http://www.digitalhimalaya.com/collections/nepalcensus/form.php?selection=1|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} qa3jibnte3i4f568neqk3cfr7i2fv4h Dhangadhi 0 90194 1093570 1021523 2022-07-30T14:26:51Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Sudurpashchim Pradesh | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 137.666 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 261.75 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 109 | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 10900 | koda_telefonê = 091 | malper = [http://www.dhangadhi.gov.np/ Malpera bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Dhangadhi dt.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dhangadhi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma Sudurpashchim Pradesh cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Dhangadhi 101 970 kes e.<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-25|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 04gqm7grhs2c0kwi5mqrcxb2k1gm6wq Tulsipur 0 90195 1094014 1021524 2022-07-31T05:30:05Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 141,528 | gelhe_sal = 2015 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 384.63 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 22412 | koda_telefonê = 082 | malper = [http://tulsipurmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Tulsipur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li Herêma Pêncemîn (Province No 5) cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2015an hêjmara gelhe ya bajarê Tulsipur, 141,528 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-25|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} qxczmac0yo6sof2duc3qulkwt9fb2ko Itahari 0 90196 1093673 1021525 2022-07-30T18:05:54Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 140,517 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 36.21 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56705 | koda_telefonê = 025 | malper = [http://itaharimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Itahari, Sunsari.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Itahari''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li Herêma Yekemîn (Province No 1) cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an gelhe ya bajarê Itahari yê 140,517 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-25|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} ntnoec4kumoysgdc96v0vu92knub7at Nepalgunj 0 90197 1093843 1021526 2022-07-31T00:51:51Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 72 503 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 85.94 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 150 | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 081 | malper = [http://www.nepalgunjmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Nepalgunj skyline.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Nepalgunj''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li Herêma Pêncemîn (Province No 5) cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Nepalgunjê 72 503 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-25|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 7trnq5xkq9ep5lkvmiq2ne3peh6b3pq Butwal 0 90198 1093529 1060117 2022-07-30T13:17:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 118.462 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 101.61 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 32907 | koda_telefonê = 071 | malper = [http://www.butwalmun.org.np/ Malpera bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Butwal''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li Herêma Pêncemîn (Province No 5) cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Butwalê 118.462 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-25|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 75vrqaujicdtm2otg3fksvfzsxbumkw Dharan 0 90199 1093573 1021528 2022-07-30T14:26:56Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 141.439 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 74,26 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 119 | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56700, 56702 | koda_telefonê = 025 | malper = [http://www.dharan.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Vedetar 2019 web small.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dharan''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma numare 1]] (Province No 1) cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Dharanê 141.439 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-25|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} bfcmal7cnpnatnkrv9wssf1nmnfmxsy Kalaiya 0 90236 1093707 1021541 2022-07-30T18:19:36Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 123.659 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 108.94 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44400 | koda_telefonê = 053 | malper = [http://kalaiyamun.gov.np/ Malpera bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kalaiya''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma jimare 2]] (Province No 2) de cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hêjmara gelhe ya bajarê Kalaiyayê 123,659 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} i8nexab3xa6oehcs6sqgdnsk75dgydu Jitpur Simara 0 90237 1093696 1021542 2022-07-30T18:12:41Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 117.094 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 309.67 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 053 | malper = [http://www.jeetpursimaramun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Jitpur Simara''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Jitpur Simara, 117.094 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 4lkla6q9naa9uhk985e2ffw8e9vvc6i Birtamod 0 90238 1093519 1021543 2022-07-30T12:54:40Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 146.795 | gelhe_sal = 2019 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 78,24 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 57204 | koda_telefonê = 023 | malper = [http://www.birtamodmun.gov.np/ Malpera bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Muktinath Chowk, Birtamod.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Birtamod''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2019an hêjmara gelhe ya bajarê Birtamodê 146.795 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} mok4aascc72eu2jlq3ivrc4dymiz0s2 Damak 0 90239 1093556 1021544 2022-07-30T14:03:52Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 75.743 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 75,74 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 57217 | koda_telefonê = 023 | malper = [http://damakmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Damak.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Damak''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Damakê 75.743 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 7qmo4bzjxvdmg58zx31xa84th611252 Budhanilkantha 0 90240 1093526 1021545 2022-07-30T13:14:19Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 107.918 | gelhe_sal = 2016 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 34,8 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://budhanilkanthamun.gov.np/ Malpera bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Budanilkantha town and Shivapuri hills.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Budhanilkantha''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati]] yê cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Budhanilkanthayê 107.189 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} it8jgm742binsbpukvmzzvk2rfvl2tk Gokarneshwar 0 90241 1093629 1021546 2022-07-30T16:32:01Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 107.351 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 58,5 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://gokarneshwormun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 03 Gokarnashwar Mahadev Temple, Gokarna, Kathmandu.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Gokarneshwar''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati]] yê cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Gokarneshwarê 107 hezar 351 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} pxdjyz06iucwaue26kexa7htmljqxol Bhimdatta 0 90242 1093510 1021547 2022-07-30T12:47:15Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 104,444 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 171,24 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 229 | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 10400 | koda_telefonê = | malper = [http://bheemdattamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bhimdatta''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Bhimdatta yê 104.444 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} sdyi9umaa2r4gjweubkqn720alve2s4 Birendranagar 0 90244 1093517 1021548 2022-07-30T12:53:54Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 47.914 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 21700 | koda_telefonê = 083 | malper = [http://birendranagarmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Birendranagar 02.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Birendranagar''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali Pradesh]] cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Birendranagar 47 hezar 914 ked hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} lgdzhu83elgllbm6nl38w533mzfylqi Tilottama 0 90245 1094006 1021549 2022-07-31T05:18:27Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 100.149 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 32903 | koda_telefonê = | malper = [http://www.tilottamamun.gov.np/en Malpera bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Tilottama''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No 5) de cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Tilottamayê 100 hezar 149 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} d5d6ajt7yesoqhn6gyd81ffdocpoofu Tokha 0 90246 1094007 1021550 2022-07-31T05:22:59Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Bagmati Pradesh | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 99.032 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 16,9 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.tokhamun.gov.np/en Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Tokha''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Tokhayê 99 hezar 032 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} pguk7ch2gc1sswu4b9ns0u8e5fyq2o5 Tikapur 0 90247 1094004 1021551 2022-07-31T05:16:19Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 56.127 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 67,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 10901 | koda_telefonê = 091 | malper = [http://tikapurmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Tikapur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Tikapurê 56 hezar 127 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 4bvvw29yigx72ru38s8sg87stgjdm0x Lahan 0 90248 1093760 1021552 2022-07-30T19:41:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = Lahan | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 33.653 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 147,5 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56502 | koda_telefonê = 033 | malper = [http://lahanmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Mahendra Highway in Lahan, Nepal.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Lahan''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Lahanê 33 hezar 653 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} owd8bwxb9ak311myi7lo1mkptfwgcf6 Triyuga 0 90249 1094013 1021553 2022-07-31T05:28:53Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 87.557 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 547,43 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56300 | koda_telefonê = 035 | malper = [http://www.triyugamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = सगरमाथा राजमार्गको दृश्य गाईघाट प्रवेश (डि एम गेट) नजिक.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Triyuga''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) da cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Triyugayê 87 hezar 557 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} jsqm3i573iugy9ndi3cr7a2ld840cvc Chandragiri 0 90250 1093537 1021554 2022-07-30T13:41:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Bagmati Pradesh | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 85.195 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 43,9 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44619 | koda_telefonê = 01 | malper = [http://chandragirimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Chandragiri''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] da cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Chandragiriyê 85 hezar 195 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 7c5qbfikbeqio3tuvqypkh8gd8hs7cn Madhyapur Thimi 0 90251 1093792 1021555 2022-07-30T20:18:17Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Bagmati Pradesh | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 83.036 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 11,47 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 01 | malper = [http://madhyapurthimimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = NP-thimi-strasse-1.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Madhyapur Thimi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] da cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Madhyapur Thimi 83 hezar 036 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 1uke2y681dyyah0ova88obnbrawt1ll Siraha 0 90252 1093977 1021556 2022-07-31T04:23:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 82.531 | gelhe_sal = 2015 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajêr) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56500 | koda_telefonê = 033 | malper = [http://sirahamun.gov.np/en Rûpela bajêr] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Siraha''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2015an hejmara gelheya bajarê Siharayê 82 hezar 531 kes hatiye tomarkirin.<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} kuyf8g9w8729vo9usne3hixiufvgbtw Bhaktapur 0 90253 1093505 1021557 2022-07-30T12:47:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 81.728 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 16,89 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44800 | koda_telefonê = 01 | malper = [http://bhaktapurmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Early morning view of Bhaktapur Durbar Square.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bhaktapur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] da cîh digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Bhaktapur 81 hezar 728 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} au0pa3uqws9m8qnap39b3rc21oppitv Tarakeshwar 0 90254 1093995 1021558 2022-07-31T04:58:05Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Bagmati Pradesh | parêzgeh = Katmandu | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 81.443 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 34,9 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.tarakeshwormun.gov.np/en Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Tarakeshwar''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] da cî digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Tarakeshwarê 81 hezar 443 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 5it2y4btjukclcrm85aw7h78ic6470h Sundar Haraincha 0 90258 1093983 1021561 2022-07-31T04:42:53Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 80.518 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 110 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://sundarharaichamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Sundar Haraincha''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) de cî digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011a hêjmara gelhe ya bajarê Sundar Haraicha 80 hezar 518 kes hatiye tomarkirin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} grgso0dzg7a5ivn6jeu9j488yz2vb7y Suryabinayak 0 90261 1093987 1021562 2022-07-31T04:43:56Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 78.490 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 42.45 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://suryabinayakmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Suryabinayak''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Suryabinayak 78 hezar 490 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 5uuhblu6om4zllhae4ru8jiacw4srrw Godawari, Lalitpur 0 90262 1093628 1021563 2022-07-30T16:31:27Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 78.301 | gelhe_sal = 2016 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 96,11 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://godawarimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Godawari, Lalitpur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Godawari ya Lalitpurê 78 hezar 301 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} hb4v5ogl840ec2evrm9s2r8eh0dqw9w Kapilvastu 0 90264 1093718 1021564 2022-07-30T18:27:54Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 30.428 | gelhe_sal = 2016 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = 107 | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 32800 | koda_telefonê = 076 | malper = [http://kapilvastumun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Kapilavastu gate.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kapilvastu''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No. 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Kapilvastu 30 hezar 428 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} ekj6wqtb9c17lc0b1ty7isyz0p5oulz Lamki Chuha 0 90267 1093763 1021566 2022-07-30T19:42:37Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Sudurpashchim Pradesh | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 76.007 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 225 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 10900 | koda_telefonê = 091 | malper = [http://www.lamkichuhamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Lamki Chuha''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Lamki Chuha 76 hezar 007 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} nofn29tdefn53dc6demhc1jsbauzzej Ghodaghodi 0 90268 1093624 1021567 2022-07-30T16:22:13Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 75.965 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 354 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 10900 | koda_telefonê = 091 | malper = [http://ghodaghodimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ghodaghodi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Ghodaghodi 75 hezar 965 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} jadeoeehuzkiuyc2amy6ptp7wfws3xp Banganga 0 90269 1093484 1021568 2022-07-30T12:11:53Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 75.242 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 322,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 150 | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://bangangamun.gov.np/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Banganga''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Banganga 75 hezar 242 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} itfilfjlahbtx1vh3lh23vlm1ewdic3 Lumbini Sanskritik 0 90270 1093782 1021569 2022-07-30T20:07:06Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 61.157 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 93,2 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 32914 | koda_telefonê = 071 | malper = [http://lumbinisanskritikmun.gov.np/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Elephants, Lumbini.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Lumbini Sanskritik''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No. 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Lumbini Sanskritik 61 hezar 157 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 4dei218yu4rj69ywj0q4s8f1pm8skqv Chandrapur 0 90271 1093538 1021570 2022-07-30T13:41:11Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 72.059 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 231 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44500 | koda_telefonê = 055 | malper = [http://www.chandrapurmun.gov.np/ Malpera fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Chandrapur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) da cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Chandrapurê 72.059 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 9189lyyd1208gpjlmr47k0ztf7ftsyd Kohalpur 0 90272 1093741 1021571 2022-07-30T19:02:52Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 35.546 | gelhe_sal = 2015 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 685 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 21904 | koda_telefonê = 081 | malper = [http://www.kohalpurmun.gov.np/ Malpera fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kohalpur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No. 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2015an hêjmara gelhe ya bajarê Kuhalpurê 35 hezar 546 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} bakjzyma44u2zq2zkfc2480ur4fngwg Vyas 0 90273 1094022 1021572 2022-07-31T05:56:08Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Gandaki Pradesh | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 46.877 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 86 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 350 | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 33900 | koda_telefonê = | malper = [http://www.vyasmun.gov.np/ Malpera bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Vyas''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki Pradesh]] cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Vyasê 46 hezar 877 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 8dyuom4gdyvc94fx8xiv60p80qjaeqo Ratnanagar 0 90274 1093927 1021573 2022-07-31T02:54:21Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 69.851 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 68,6 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 200 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44204 | koda_telefonê = | malper = [http://www.ratnanagarmun.gov.np/en Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ratnanagar''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Ratnanagar 69.851 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} f9vvq98q8jz7ohjh1ltzd15q4hwh3l9 Barahathwa 0 90275 1093489 1021575 2022-07-30T12:13:27Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 69.822 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 107,05 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 049 | malper = [http://barhathwamun.gov.np/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Barahathwa''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 69 hezar 822 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} du5ps03wt44b10ylq13yw897jirpjlm Rajbiraj 0 90276 1093919 1021576 2022-07-31T02:52:09Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 37.738 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 55,64 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56400 | koda_telefonê = 031 | malper = [http://www.rajbirajmun.gov.np/ Malpera bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Tribhuvan Chowk.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Rajbiraj''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) da cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 37 hezar 738 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 1es417fbowntnqzpcdu33fd86rwtpiu Shivaraj 0 90277 1093965 1021577 2022-07-31T04:15:56Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 49.988 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 192,6 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.shivarajmun.gov.np/ Malpera bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shivaraj''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No 5) cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 49.988 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} t51p3nozaxz28553hd1au3bjw8jvc6c Gulariya 0 90278 1093638 1021578 2022-07-30T16:48:59Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 55.747 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 21800 | koda_telefonê = 084 | malper = [http://gulariyamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Baglamukhi temple with Gulariya skyline at the background.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Gulariya''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No 5) cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Gulariya 55 hezar 747 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} adui03agmz5jq7isbp807jrqwoom7yd Gaushala 0 90279 1093622 1021579 2022-07-30T16:09:59Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 66.671 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 144,73 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 45700 | koda_telefonê = 044 | malper = [http://www.gaushalamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Gaushala''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Gaushala 66 hezar 671 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 0bcxkrxq814fjoghbvwlkx4u6837zmf Bardibas 0 90280 1093491 1021581 2022-07-30T12:14:06Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 37.048 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 315,57 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 044 | malper = [http://bardibasmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Bardibas Bazar.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bardibas''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Bardibasê 37.048 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} dh03e1jrltt0zyj2t8mcfkzf6a2m04i Belbari 0 90281 1093498 1021582 2022-07-30T12:30:40Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 31.647 | gelhe_sal = 2016 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 70,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-21 | malper = [http://www.belbarimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Belbari''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 31 hezar 647 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} ads4nj13n7uum0r3a6y4mghjwd20v43 Kirtipur 0 90282 1093737 1021583 2022-07-30T18:58:32Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 65.602 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44618 | koda_telefonê = 01 | malper = [http://www.kirtipurmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Kirtipur0736.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kirtipur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê Kirtipurê 65 hezar 602 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 2izwgfn07r4dc0p9dz9bj3l0no9eta2 Bhadrapur 0 90283 1093503 1021584 2022-07-30T12:47:01Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 50.249 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 57200 | koda_telefonê = 023 | malper = [http://www.bhadrapurmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Busy BDP Airport.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bhadrapur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 50 hezar 249 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} gcd38lhut4hlagb2bft9w66whfqt251 Nagarjun 0 90284 1093835 1021585 2022-07-31T00:42:43Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 67.420 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 29,8 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.nagarjunmun.gov.np/en Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Nagarjun''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 67 hezar 420 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 1k6np6lix915lrmu6zeeutx0gxsmnti Dudhauli 0 90285 1093585 1021586 2022-07-30T14:40:33Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 24.944 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 65302 | koda_telefonê = | malper = [http://dudhaulimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dudhauli''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 3]] (Province No. 3) cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 24 hezar 944 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} t7sg3idztlkpseve5p9tifhb4sir615 Kamalamai 0 90286 1093709 1021587 2022-07-30T18:20:55Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 39.413 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 45900 | koda_telefonê = 047 | malper = [http://www.kamalamaimun.gov.np/ Malpera bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kamalamai''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 39 hezar 413 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} au4060322fuv75f6ct2jhmq28v32wv4 Shivasatakshi 0 90287 1093966 1021588 2022-07-31T04:15:58Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 39.689 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 90,2 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = +977-23 | malper = [http://shivasatakshimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shivasatakshi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) cî digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 39 hezar 689 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} psxlstgyg9o802habhf1pinr6ibuaa8 Inaruwa 0 90288 1093671 1021589 2022-07-30T18:03:27Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 63.593 | gelhe_sal = 2016 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 77,92 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56710 | koda_telefonê = 025 | malper = [http://inaruwamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Inaruwa''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cî digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 63 hezar 593 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} k8igghjmre7iutt981e0aa773c8cocl Siddharthanagar 0 90293 1093971 1021592 2022-07-31T04:16:39Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 63.483 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 36,03 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 32900 | koda_telefonê = 071 | malper = [http://www.siddharthanagarmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Bhairahawa City.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Siddharthanagar''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No. 5) de cî digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 63 hezar 483 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} thi8lwqsuon8jg9xr3c4vsux29qsa1l Pathari-Shanischare 0 90294 1093876 1021593 2022-07-31T01:38:27Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 49.808 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 53,7 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56600 | koda_telefonê = | malper = [http://www.patharishanishcharemun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Pathari-Shanischare''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) cî digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 49 hezar 808 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 2lqb7427i3ssncudrrcw9pezf2qli79 Kawasoti 0 90295 1093726 1021594 2022-07-30T18:33:32Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 56.788 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 114 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 33016 | koda_telefonê = +977 078 | malper = [http://www.kawasotimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kawasoti''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki Pradesh]] cî digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 56 hezar 788 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} m7abn6jhhmeju0ykuf2k0e8qowe3zv0 Krishnanagar 0 90298 1093752 1021597 2022-07-30T19:18:37Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 20.395 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 22,6 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 32815 | koda_telefonê = 076 | malper = [http://www.krishnanagarmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Krishnanagar''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No. 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 20 hezar 395 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 9fwx6dymr8p2hbdr2gtpthidb0hpjzs Mahalaxmi 0 90299 1093799 1021598 2022-07-30T20:19:16Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Bagmati Pradesh | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 62.172 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 26.51 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://mahalaxmimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Imadol (5).JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Mahalaxmi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 62.172 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} ikl4pci1pd17504qh6kv3bfpvvcsfki Kageshwari-Manohara 0 90300 1093705 1021599 2022-07-30T18:18:44Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 60.237 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 27,5 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://kageshworimanoharamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kageshwari-Manohara''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 60.237 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} ogp1mi3ju532m7n9lk2roqjbcl45crr Ishwarpur 0 90307 1093672 1021605 2022-07-30T18:05:26Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 40.511 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 82,6 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.ishworpurmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ishwarpur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 40.511 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} qlc6oer8sohp6xdykvzzf4p4jjo5gce Rajapur 0 90308 1093918 1021606 2022-07-31T02:52:07Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 52.438 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 108,2 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 21811 | koda_telefonê = 084 | malper = [http://www.rajapurmun.gov.np/ Malpera bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Rajapur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No. 5) cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 52.438 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 8eogumrbgvt4h32q9mwjs2x14f63lpf Ramgram 0 90309 1093922 1021607 2022-07-31T02:52:38Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 25.990 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 34,7 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 33000 | koda_telefonê = 078 | malper = [http://www.ramgram.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ramgram''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 25.990 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} g0r0qlamh9ll5t1nj48j7rtgwpxpuuu Lalbandi 0 90310 1093761 1021608 2022-07-30T19:41:46Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 30.785 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 66,3 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 046 | malper = [http://www.lalbandimun.gov.np/en Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Lalbandi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 30.785 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} jtf45bxxem7psj1tfxhpt7k20fdm480 Gaindakot 0 90311 1093612 1021609 2022-07-30T16:06:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 55.205 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 101,8 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 33003 | koda_telefonê = 078 | malper = [http://www.gaindakotmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Gaindakot''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 55.205 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} be42kviqzzc77elq6dp6ikrlxd1qo9g Jaleshwar 0 90312 1093674 1021610 2022-07-30T18:07:36Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 29.224 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 19 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 45700 | koda_telefonê = 044 | malper = [http://jaleshwarmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Jaleshwar''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 29.224 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} gptp06ql9wne0qcp538bd0yehy6y9n2 Nilkantha 0 90313 1093850 1021611 2022-07-31T01:02:37Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 39.578 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 107,2 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 45100 | koda_telefonê = 010 | malper = [http://www.nilkanthamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Dhading besi.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Nilkantha''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma Bagmati yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 39.578 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} pte301a97ultpahcyzgohx7l41ihvez Baglung 0 90314 1093474 1021612 2022-07-30T12:05:34Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 29.360 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 18,4 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 33300 | koda_telefonê = 068 | malper = [http://baglungmun.gov.np/en Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Die Stadt Baglung von einem höher gelegenen Stadtteil aus.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Baglung''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 29.360 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} thn0hx9lo7riridt8g4ydzmm894v05q Rapti 0 90315 1093925 1021613 2022-07-31T02:53:46Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 46.510 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44202 | koda_telefonê = 056 | malper = [http://raptimun.gov.np/en Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Rapti''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 46.510 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} bonf1au9dlwigl2q40egygpk8qqin0h Suryodaya 0 90316 1093988 1021614 2022-07-31T04:44:01Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 27.040 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 85,8 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 027 | malper = [http://www.suryodayamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Glimpse of Mount Kanchenjunga with beautiful tea garden at front (By Saroj Pandey).jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Suryodaya''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 27.040 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 3qsio09aria8s5ub6ocq5a58eqirugy Krishnapur 0 90317 1093753 1021615 2022-07-30T19:18:39Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 36.706 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-99 | malper = [http://krishnapurmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Krishnapur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 36.706 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 3ia707vgt3zskkmi2bu4g2sqsdt2cn6 Duhabi 0 90318 1093586 1021616 2022-07-30T14:40:38Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 25.545 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 21,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56707 | koda_telefonê = 025 | malper = [http://duhabimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Duhabi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 25.545 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} n9iczyo3de6if6kkx31afsr32zsdoj9 Katari 0 90319 1093720 1021617 2022-07-30T18:32:09Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 28.123 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 168,5 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56300 | koda_telefonê = 053 | malper = [http://kataarimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Katari''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 28.123 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} lhgx5rmd3vygkn81wpkw6708s1cwcrc Khairhani 0 90320 1093732 1021618 2022-07-30T18:53:27Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 46.398 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 68,6 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44200 | koda_telefonê = 056 | malper = [http://www.khairhanimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Khairhani''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 9wnuxn39yqw86x0vqcwewmgfn5mim86 Bansgadhi 0 90322 1093485 1021620 2022-07-30T12:12:20Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 55.875 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 206 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-84 | malper = [http://www.bansgadhimun.gov.np/np Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bansgadhi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 55.875 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} dpur274rgpyigd63vnzj686b1gah7fv Sainamaina 0 90323 1093941 1021621 2022-07-31T03:26:48Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 45.178 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 93,2 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-71 | malper = [http://www.sainamainamun.gov.np/ne Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Sainamaina''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No. 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 45.178 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} bh16cmmwdw4l8genx4oxu54q98dewhj Banepa 0 90324 1093482 1021622 2022-07-30T12:11:39Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 24.764 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 5,6 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-11 | malper = [http://www.banepamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = BanepaFromDhulikhel kavre.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Banepa''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 24.764 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} r7a3ngrd9s54jsp3xu6df2pknw4l3kd Changunarayan 0 90325 1093542 1021623 2022-07-30T13:41:23Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Bagmati Pradesh | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 32.522 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 27,9 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://changunarayanmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Changu Narayan – Main Temple - 05.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Changunarayan''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 32.522 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} bizu1r4t30p4vid8dgwimat641o1jj1 Sunwal 0 90326 1093984 1021624 2022-07-31T04:43:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 39.843 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 112,4 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-78 | malper = [http://www.sunwalmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Sunwal''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No. 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 39.843 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} tw786cvq7et1qh2i42sf73x7nfkuz2s Bardghat 0 90327 1093490 1021625 2022-07-30T12:14:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 34.417 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 62,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.bardghatmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bardghat''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No. 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 34.417 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} eca7lu4w4ydeepfl7t1m40h7s6sxgyz Ratuwamai 0 90328 1093928 1021626 2022-07-31T02:54:29Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 55.380 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 142.15 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56601 | koda_telefonê = 021 | malper = [http://ratuwamaimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ratuwamai''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hêjmara gelhe ya bajarê 55.380 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} hwwpa14gnrgmmkdnonfurkzu3actnp4 Gauriganga 0 90329 1093621 1021627 2022-07-30T16:09:57Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 55.314 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 244,44 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 10900 | koda_telefonê = 091 | malper = [http://www.gaurigangamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Gauriganga''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 55.314 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} t9kqw9iux3y6tz12zf1xmanzj7zv6le Urlabari 0 90330 1094019 1021628 2022-07-31T05:40:56Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 35.166 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 28,6 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56604 | koda_telefonê = 021 | malper = [http://www.urlabarimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Urlabari''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 35.166 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} dam6zmods4c0o5v4hpw3p7fxvzwgzp9 Mahagadhimai 0 90331 1093796 1021629 2022-07-30T20:19:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 38.751 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 40,3 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://mahagadimaimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Gadhimai Temple (2).JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Mahagadhimai''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 38.751 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} cj42sqlincl8mqa1w9fp1458t2qmohj Bidur 0 90332 1093514 1021630 2022-07-30T12:48:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 26.750 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 33,5 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.munbidur.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = I am tall!.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bidur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 26.750 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} kj02ckaj293d2b6olgbswxtmed5fl5n Madhyabindu 0 90333 1093791 1021631 2022-07-30T20:18:16Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 28.224 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 69.8 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 078 | malper = [http://madhyabindumun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Madhyabindhu.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Madhyabindu''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 28.224 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} hkmck6p5m4n1go0ivbojv5k0t134hpc Punarwas 0 90334 1093897 1021632 2022-07-31T02:05:54Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 43.996 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 83,2 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.punarbasmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Punarwas''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 43.996 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 9amhj7555a2mv9gndg60hx1nsredmnp Belauri 0 90336 1093497 1021633 2022-07-30T12:30:25Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 53.544 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 123,4 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://belaurimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Belauri''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 53.544 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} hyngd47p6stw09b0q8463ijzhfnoec3 Devdaha 0 90337 1093568 1021634 2022-07-30T14:24:06Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 42.953 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 116,6 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 071 | malper = [http://www.devdahamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Devdaha''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li Herêma [Jimare 5] (Province No. 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 42.953 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} k2n4s7lcce6vzkicissxs1jxa2vphyw Gauradaha 0 90355 1093620 1021647 2022-07-30T16:09:52Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 47.393 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 123,2 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 98 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 57216 | koda_telefonê = 023 | malper = [http://gauradahamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Gauradaha''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 47.393 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 5gkhcnlq5tnmio95kph0lln7e961hvx Rangeli 0 90356 1093924 1021648 2022-07-31T02:53:18Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 28.516 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 44,3 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56602 | koda_telefonê = 021 | malper = [http://www.rangelimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Rangeli''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 28.516 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} o2p20ty3gryf0aenc872iuw3mxlih6w Bhajani 0 90357 1093504 1021649 2022-07-30T12:47:02Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 51.845 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 176,3 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 10900 | koda_telefonê = 091 | malper = [http://www.bhajanitrishaktimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bhajani''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 51.845 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} n9gfmap6cpdpw572z5g1kcsl3teamhf Ramdhuni 0 90358 1093920 1021650 2022-07-31T02:52:32Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 51.732 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 92 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 102 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56709 | koda_telefonê = 025 | malper = [http://www.ramdhunimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ramdhuni''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 51.732 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} sqmi2t3gstjpf6igxspxy49456fe33i Rojê Kurdî 0 90359 1093935 1021651 2022-07-31T03:12:55Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki Logoya '''tava zêrîn a vêketî''' an '''tava Kurdî''' "'''Roj'''" di nav [[Kurd|kurdan]] de xwediyê dîrokek olî û çandî heya demên kevnare heya.<ref>{{Cite web|url=http://www.kurdistanica.com/english/culture/ncharacters/flag/kurdish_flag.html|title=Wayback Machine|date=2008-05-01|website=web.archive.org|access-date=2020-08-29|archive-date=2008-05-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20080501175909/http://www.kurdistanica.com/english/culture/ncharacters/flag/kurdish_flag.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di heman demê de di hundurê [[Alaya Kurdistanê|ala Kurdistanê]] û ala fermî ya [[Başûrê Kurdistanê|herêma Kurdistanê]] de jî tê dîtin, di dîska tavê ya nîşanê de 21 tîrêjên bi pîvan û şiklê wekhev hene. [[File:Roj emblem.svg|thumb]] == Çavkanî == cth2xmrj2ffq0d00hupztkaa1t3qjuq Waling 0 90360 1094025 1021652 2022-07-31T05:59:13Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 24.006 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 34,8 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 063 | malper = [http://walingmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Waling Municipality.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Waling''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 24.006 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} jxi2k89wknz7x671zeo7tv1vq4v2q8f Golbazar 0 90361 1093631 1021653 2022-07-30T16:33:22Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 47,763 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56508 | koda_telefonê = 033 | malper = [http://golbazarmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Golbazar''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 47,763 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 7g2akpmiuv89q482eipwmbr1jue0t19 Sunawarshi 0 90362 1093982 1021654 2022-07-31T04:42:52Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 50.758 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 106.4 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-21 | malper = [http://sunawarshimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Sunawarshi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 50.758 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} sja7baqhgwb1tryyx0scolahu810dcs Garuda 0 90363 1093618 1021655 2022-07-30T16:09:12Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 39.637 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 30,3 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44510 | koda_telefonê = 055 | malper = [http://garudamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Garuda''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 39.637 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} o8xdvjp0mz7pywrspykjps70qvs9t07 Tansen 0 90364 1093994 1021656 2022-07-31T04:57:09Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 29.095 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 21,7 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 32500 | koda_telefonê = 075 | malper = [http://tansenmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Shreenagar with Tansen.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Tansen''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No. 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 29.095 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} tm315u10knmevsxu5umflr9u5xuh6bh Mirchaiya 0 90365 1093826 1021657 2022-07-31T00:08:43Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 45.716 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 84 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = +977-33 | malper = [http://www.mirchaiyamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Mirchaiya''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 45.716 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 19smv5gf5yvx60bh25rv7w3dhvd3y2b Simraungadh 0 90368 1093975 1021660 2022-07-31T04:20:58Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 24.615 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 20,2 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-53 | malper = [http://www.simraungadhmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Simraungadh''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 24.615 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 8tmcwbl39ylpwcetg7lhn1rrqgwndme Bedkot Municipality 0 90369 1093493 1021661 2022-07-30T12:27:09Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 49.479 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 159,92 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-99 | malper = [http://bedkotmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Bedkot.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bedkot''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 49.479 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} ecmyzayaxa4603f0f2vnme1mpojatap Gorkha Municipality 0 90370 1093634 1021662 2022-07-30T16:38:28Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 39.262 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 85,8 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 34000 | koda_telefonê = 064 | malper = [http://gorkhamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Gorkhanath Temple.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Gorkha''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 39.262 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} qz43qn8cfdg4ls32uo1s5t4jn67iz3x Phidim 0 90371 1093884 1021663 2022-07-31T01:48:59Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 24.768 | gelhe_sal = 2016 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 66,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Phidim.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Phidim''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2016an hêjmara gelhe ya bajarê 24.768 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} t1gww9383nlwvifajl2c4ftwizrwmco Chaudandigadhi 0 90372 1093545 1021664 2022-07-30T13:42:38Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 48.574 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 283,78 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56302 | koda_telefonê = 035 | malper = [http://chaudandigadhimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Chaudandigadhi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 48.574 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 0lza5su848t3pnwaj5o6z3umq51zk1v Ilam, Nepal 0 90373 1093669 1021665 2022-07-30T18:02:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 18.633 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 26,6 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 57300 | koda_telefonê = 027 | malper = [http://ilammun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ilam, Nepal''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 18.633 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} sk5hk6tu3yhbe56mx0fyk8lz5kwvgmj Shuklagandaki 0 90374 1093969 1021666 2022-07-31T04:16:17Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 38.307 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 93,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 330000 | koda_telefonê = 065 | malper = [http://www.shuklagandakimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Suklagandaki.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shuklagandaki''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 38.307 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} c09ph6yo6di3dnvjt0gxqz18fb8r9zn Dhangadhimai 0 90375 1093571 1021667 2022-07-30T14:26:53Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 47.449 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 26 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56509 | koda_telefonê = 033 | malper = [http://dhangadhimaimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dhangadhimai''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 47.449 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 8fdd0krtg77z2ksvbv4zwqw0v3rdfqi Rupakot Majhuwagadhi 0 90376 1093936 1021668 2022-07-31T03:18:49Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 46.903 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 246,5 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1530 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.rupakotmajhuwagadhimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Diktel.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Rupakot Majhuwagadhi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 46.903 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} bvgk7brv093bb8zvp1c25wxnb318jbb Shuklaphanta 0 90377 1093970 1021669 2022-07-31T04:16:19Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 42.026 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = +977-099 | malper = [http://shuklaphantamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shuklaphanta''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 42.026 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 4enqdzhnarpnvjs4l6zkd0ul4f7oqop Panauti 0 90378 1093866 1021670 2022-07-31T01:32:15Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 27.358 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 31,7 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 45209 | koda_telefonê = 011 | malper = [http://panautimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Panauti.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Panauti''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 27.358 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 2ademydxsv09o6pr63afhe69dz3d0wv Malangawa 0 90379 1093804 1021671 2022-07-30T20:21:55Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 46.516 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 30,44 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 45800 | koda_telefonê = 046 | malper = [http://malangwamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Malangawa''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 46.516 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} hy3xwx07831aajiwqe9fjw61z7xezxy Sabaila, Nepal 0 90380 1093940 1021672 2022-07-31T03:25:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 24.896 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 21,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.sabailamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Sabaila, Nepal''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 24.896 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 90jb3qh9ixl3q2wewrdcgpgwn0udkz9 Bhanu, Nepal 0 90381 1093506 1021673 2022-07-30T12:47:06Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 13.175 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-65 | malper = [http://bhanumun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bhanu, Nepal''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 13.175 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 6ypb6n9rdl9en2rjw7sc4hvxg9jpy0u Manthali, Ramechhap 0 90382 1093806 1021674 2022-07-30T20:25:55Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 45.416 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 100.7 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.manthalimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Manthali, Ramechhap''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 45.416 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} a53yjshvmhnx6lrrr2fpfddtjx61zht Melamchi 0 90383 1093815 1021675 2022-07-30T20:42:06Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 28.955 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 90,4 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 850 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-11 | malper = [http://www.melamchimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Melamchi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati]] yê cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 28.955 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} kqk84qp5rld4xnm4zjevpqs9szu2cag Balara, Nepal 0 90384 1093480 1021676 2022-07-30T12:09:11Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 45.194 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 48,55 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 45800 | koda_telefonê = 046 | malper = [http://www.balramun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Balara, Nepal''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 45.194 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 3w2u42uk56szwdhk87ccecxko1xx2w3 Putalibazar 0 90385 1093900 1021677 2022-07-31T02:06:05Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 30.704 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 70,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 063 | malper = [http://www.putalibazarmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = A view of Syangja.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Putalibazar''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 30.704 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} kd6b3zu94s1btrz246bedgubuqcy33f Surunga 0 90386 1093986 1021678 2022-07-31T04:43:50Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 44.222 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Surunga bazaar.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Surunga''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 44.222 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 7djjcs3yqr0nelqsw74m9ayq0t2t0eh Hariwan 0 90389 1093651 1021680 2022-07-30T17:09:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 42.784 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 86,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://harionmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Hariwan''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 42.784 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 0fnq2eluibtm4gjp9q41mz3yg961c0a Gurbhakot 0 90390 1093640 1021681 2022-07-30T16:54:58Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 43.765 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 228,62 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://gurbhakotmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Gurbhakot''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 43.765 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 9uerana7x90yqbusxv95gc2wcsbn23k Bodebarsain 0 90393 1093521 1021684 2022-07-30T12:59:22Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 43.229 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 58,93 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56415 | koda_telefonê = 031 | malper = [http://www.bodebarsainmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bodebarsain''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 43.229 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 4grj81l67ic12ui6stet4t2el2p4yo3 Kolhabi 0 90394 1093742 1021685 2022-07-30T19:03:37Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 43.036 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 157,4 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44400 | koda_telefonê = 053 | malper = [http://www.kolhabimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kolhabi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 43,036 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} toutxpg51ny5wqsax9m6yfp0jn7js36 Devachuli 0 90395 1093567 1021686 2022-07-30T14:24:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 31.484 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) 73,5 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.devchulimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Devachuli''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki]] yê cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 31.484 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 5gpohzxd9w8k3yg84uxny0uiaesnahz Belaka 0 90396 1093496 1021687 2022-07-30T12:30:17Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 42.386 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 344,73 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56300 | koda_telefonê = 035 | malper = [http://www.belakamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Belaka''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 42.386 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} hlj3sq1ww9gbkqni92cv6uxsj9bdkra Balawa 0 90397 1093481 1021688 2022-07-30T12:09:17Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Herêma Jmr 2 | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 25.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Balawa''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hêjmara gelhe ya bajarê 25.000 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 579o014n002xh30stw16998orartj3h Kabilasi, Janakpur 0 90398 1093704 1021689 2022-07-30T18:18:11Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 11.960 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = (navenda bajarê) | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://kawilasimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kabilasi, Janakpur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li qada Janakpurê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 11.960 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} k12kf9162iph41fhooq3hk2lvmayemw Kalika Municipality 0 90399 1093708 1021690 2022-07-30T18:20:07Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 38.666 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 102,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://kalikamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kalika Municipality''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 38.666 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} l83ojl4s33dac5h76eu30dit4mou8av Thaha Municipality 0 90400 1093999 1021691 2022-07-31T05:12:20Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 21.717 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 84,4 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44110 | koda_telefonê = 057 | malper = [http://www.thaahaamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Thaha''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} jwbboayt91kcqvg3adp1l31vhc8eats Dullu 0 90401 1093587 1021692 2022-07-30T14:40:52Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 41.540 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 156,8 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://dullumun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dullu''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 41.540 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 27t12l9864q2dx0t3f71htvqh8w4fxz Bheriganga 0 90402 1093508 1021693 2022-07-30T12:47:12Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 41.865 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 150,2 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-83 | malper = [http://bherigangamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bheriganga''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 41.865 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} knq9xowudd0r1ikj40rncq4c8kdfipf Sandhikharka 0 90403 1093944 1021694 2022-07-31T03:44:11Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 40.422 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 127,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 32700 | koda_telefonê = 077 | malper = [http://sandhikharkamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Sandhikharka''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No. 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 40.422 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 0mpza8i3uhocesckpyyyx69jhhlk5ge Gadhimai, Rautahat 0 90404 1093611 1021695 2022-07-30T16:05:39Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 40.410 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 49,44 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44513 | koda_telefonê = 055 | malper = [http://gadhimaimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Gadhimai, Rautahat''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 40.410 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} jt78nsvls1k6lvri3zubamryjizkn1w Kankai Municipality 0 90405 1093715 1021696 2022-07-30T18:23:18Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 40.141 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 79,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 023 | malper = [http://www.kankaimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kankai Municipality''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No. 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 40.141 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} t5l4r7zg6nnnm3mrc2af66f5tk3uq5e Bahudarmai 0 90406 1093479 1021697 2022-07-30T12:06:28Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 39.673 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 31,55 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44300 | koda_telefonê = 051 | malper = [http://www.bahudarmaimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bahudarmai''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 39.673 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} tph05b7fw3l9j6qh019c10yvx3l8mk7 Kusma, Nepal 0 90410 1093758 1044568 2022-07-30T19:28:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 32.419 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 66,4 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.kushmamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Kushma Parbat.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kusma''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 32.419 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} ciy6sjzpf2iofmv9e6nhgmwxumsagp2 Loharpatti 0 90411 1093778 1021703 2022-07-30T20:02:50Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 39.571 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 50,06 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 45700 | koda_telefonê = 044 | malper = [http://www.loharpattimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Loharpatti''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 39.571 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 50v03tc7s0w23c5k5iycno51bzawl7z Besisahar 0 90412 1093501 1021704 2022-07-30T12:43:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 26.640 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 45 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 33600 | koda_telefonê = 066 | malper = [http://www.besishaharmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Besi Sahar.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Besisahar''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 26.640 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} gdw9k1nnzc8lvf35w1urvjdhrlseaf3 Mahakali, Kanchanpur 0 90413 1093797 1021705 2022-07-30T20:19:12Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 39.253 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 56,84 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = +977-99 | malper = [http://mahakalimunkanchanpur.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Mahakali, Kanchanpur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 39.253 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 8f2hedplaiua3zhks0gis24gap8hhi7 Purchaudi 0 90415 1093899 1021707 2022-07-31T02:05:58Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 39.174 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 198,52 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://purchaudimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Purchaudi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma Sudurpashchimê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 39.174 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 2k15tftcqx7np8hbc9ftja8dh08p6qv Pyuthan Municipality 0 90416 1093904 1021708 2022-07-31T02:06:27Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 38.536 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 120,5 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 22300 | koda_telefonê = 086 | malper = [http://www.pyuthanmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Pyuthan''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 38.536 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 8pe0efp4nufqp8u14e5p6crz52s8knd Palungtar 0 90418 1093865 1021709 2022-07-31T01:31:54Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 23.461 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 84,9 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 064 | malper = [http://palungtarmun.gov.np/ Malpera bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Palungtar''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 23.461 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} apumx8wh4wgqazgs9al4ohlfguoogj2 Shambhunath 0 90419 1093957 1021710 2022-07-31T04:15:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 30.207 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 95,5 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.shambhunathmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Buddha Chowk at Kathauna Bazar.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shambhunath''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 30.207 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} sdr3gttzrecxr02mlzrs8at2eana2pt Panchkhal 0 90420 1093869 1021711 2022-07-31T01:32:22Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 33.847 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 86,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 45212 | koda_telefonê = 011 | malper = [http://www.panchkhalmun.gov.np/en Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Panchkhal valey.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Panchkhal''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 33.847 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 2blkpba581srkzzropcpr47n91igqph Madi, Chitwan 0 90421 1093793 1021712 2022-07-30T20:18:19Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 37.683 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 218 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.maddimun.gov.np/en Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Basantapur Bazaar Chowk.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Madi, Chitwan''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 37.683 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} qqfe3xv0wpiik3es6mfousives97lp1 Galyang Municipality 0 90433 1093615 1021722 2022-07-30T16:07:07Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 36.967 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 122,69 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://galyangmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Galyang''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 36.967 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} a8yas35gs95w2t6hj1nnfyl0vkublgq Dhankuta 0 90434 1093572 1021723 2022-07-30T14:26:54Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 36.619 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 110,8 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1170 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56800 | koda_telefonê = 026 | malper = [http://www.dhankutamun.gov.np/en Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Dhankuta.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dhankuta''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 36.619 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} g28i2om3s8ormwb0roxhyvpa85tmdyq Bangad Kupinde 0 90435 1093483 1021724 2022-07-30T12:11:49Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 36.052 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 338,21 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.bangadkupindemun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bangad Kupinde''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]] yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 36.052 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 3syz249us4wy616d4bup5c7e3j5mggj Haripurwa 0 90436 1093650 1021725 2022-07-30T17:09:00Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 15.798 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 30,5 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 45803 | koda_telefonê = 046 | malper = [http://www.haripurwamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Haripurwa''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li qada Janakpurê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 15.798 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} cuhd5rh2xy7yfejh7m9ks6on71g2tt7 Rampur, Palpa 0 90437 1093923 1021726 2022-07-31T02:52:54Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 35.396 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 123,3 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-75 | malper = [http://rampurmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = RampurMunicipality.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Rampur, Palpa''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No. 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 35.396 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} hm9wx16vh5kbk77ga1u1j3fn26a8m7z Chhedagad 0 90438 1093548 1021727 2022-07-30T13:43:48Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 35.295 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 284,20 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.chhedagadmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''nav''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li qada Karnali yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 35.295 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} f47zizmxk00rcj7rg62n2fy38r5ustt Kanchan Rup 0 90439 1093713 1021728 2022-07-30T18:22:26Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 35.238 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 117,3 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56404 | koda_telefonê = 031 | malper = [http://www.kanchanrupmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kanchan Rup''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 35.238 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 4bg8qz8gody4egse3zedi0ek9a5l9qj Nagarain 0 90466 1093834 1021748 2022-07-31T00:42:41Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 36.336 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 38,71 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 45611, 45612 | koda_telefonê = | malper = [http://nagrainmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Nagarain''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 36.336 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} b2k48wh2o0lw6iwdonbskm4yp1zuh7n Dasharathchand 0 90468 1093560 1021750 2022-07-30T14:09:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 16.791 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 55 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 10200 | koda_telefonê = 095 | malper = [http://dasharathchandmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Baitadi (12).JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dasharathchand''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 16.791 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 76vqs544xca9ksrt7cm5mheyeee0jhu Nijgadh 0 90469 1093849 1021751 2022-07-31T01:02:24Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = निजगढ | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 35.335 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 289,4 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.nijgadhmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Nijgadh''' ({{bi-ne|निजगढ}}) bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No. 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara gelhe ya bajêr 35.335 kes in.<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 17vtda2tf341nsncel2vzd4cecwh5iz Gaur, Nepal 0 90470 1093619 1021752 2022-07-30T16:09:50Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 34.937 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 21,5 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44500 | koda_telefonê = 055 | malper = [http://www.gaurmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Gaur, Nepal''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 34.937 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 56fpk3sh56b3w86vncfx5b0nhqr21o2 Bagchaur 0 90471 1093473 1021753 2022-07-30T12:05:26Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 34.118 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 163,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1350 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-88 | malper = [http://www.bagchaurmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bagchaur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]] yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya bajarê 34.118 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} pc5c44q39ir3y2sp1bet0tho9yjf7xx Sanphebagar 0 90472 1093948 1021754 2022-07-31T03:44:58Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 18.239 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 62 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 600 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Sanphebagar''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara gelheya bajêr 18.239 kes hatiye hejmartin<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} jxuptasme8tymxjh6nlqp4ry09bfzvn Shaarda 0 90474 1093954 1021755 2022-07-31T04:14:55Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 33.730 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 198,3 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1400 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.shaaradamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shaarda''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]] yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên bajarê digehêje 33.730 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} gp8wib0bw5xh3oko7khhl8lrmyi02lz Bheri, Jajarkot 0 90477 1093507 1021757 2022-07-30T12:47:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 33.515 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1225 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-89 | malper = [http://bherimalikamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bheri, Jajarkot''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]] yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara niştecihên bajarê digehêje 33.515 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} tusou56rfhmhd72i52ojdwz6j6sqkr8 Bungal 0 90479 1093528 1021758 2022-07-30T13:15:12Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 33.224 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 447,59 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bungal''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpaschim]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara niştecihên bajarê digehêje 33.224 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} rzoerjad7oyb1pgj43y50doj3vpqurv Galkot 0 90480 1093614 1021759 2022-07-30T16:06:53Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 73.595 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.100  | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.galkotmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Galkot''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 73.595 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} sijmcdbhp0shlk7ibh4hsd9f7pzcx5o Dipayal Silgadhi 0 90481 1093581 1021760 2022-07-30T14:31:06Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 32.941 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 126,3 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1310 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 10801 | koda_telefonê = 094 | malper = [http://dipayalsilgadhi.municipality.gov.np/ Rûpela bajar] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dipayal Silgadhi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 32.941 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 3gcy28cex4z27efic0c7ic6lbt6njxo Musikot, Western Rukum 0 90482 1093829 1021761 2022-07-31T00:28:27Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 32.939 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 136,06 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://musikotmunrukum.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Musikot, Western Rukum''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 32.939 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} cw1cvkzvm18bjmomudusa4n07vngn0e Deumai Municipality 0 90483 1093566 1021762 2022-07-30T14:23:46Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 10.964 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 50,7 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1628 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.deumaimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Deumai Municipality''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 10.964 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} sfbmy63kpk96pjczj4bl8i7i8o1q9oa Pokhariya, Nepal 0 90484 1093891 1021763 2022-07-31T01:57:00Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = Pokhariya | navê_din = | navê_fermî = पोखरिया | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 27.672 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 26 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 88 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 44300 | koda_telefonê = 051 | malper = [http://www.pokhariyamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Pokhariya''' ({{bi-ne|पोखरिया}}) bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 2]] (Province No 2) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 27.672 kesî.<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} qzmjwmknfmtcvue9lczunkpmjmboz42 Musikot, Gulmi 0 90485 1093828 1021764 2022-07-31T00:28:25Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 32.802 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 114,74 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Musikot, Gulmi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 32.802 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} gdist08321lbxdhettaqbry1y0u1nvx Mai Municipality 0 90486 1093801 1021765 2022-07-30T20:19:56Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 33.210 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 264 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-27 | malper = [http://www.maimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Mai Municipality''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 33.210 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} sx1zlmpoo8gx6kxkza6hctiannzb59x Resunga Municipality 0 90487 1093931 1021766 2022-07-31T03:00:51Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 28.736 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 66,8 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1600 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Tamghas.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Resunga Municipality''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 5]] (Province No 5) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 28.736 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} kse7wt265peu3swqf41izbwuskkyfcu Mangalsen 0 90488 1093805 1021767 2022-07-30T20:25:17Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 23.150 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 139,9 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1441 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://mangalsenmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Mangalsen''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 23.150 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} g5gvlfd5j1ve1aoenib81cra2c5uqo4 Panchapuri 0 90489 1093868 1021768 2022-07-31T01:32:21Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 32.231 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 329,9 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.panchapurimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Panchapuri''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 32.231 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} c8blhcc0xcllfmvctm3zgo798i01arz Dhulikhel 0 90490 1093576 1021769 2022-07-30T14:27:06Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 14.283 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 12,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1556 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 45200 | koda_telefonê = 011 | malper = [http://www.mundhulikhel.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Dhuli8.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dhulikhel''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 14.283 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} k2zzvynch4c76z92psy12f9kyb10m0u Letang Bhogateni 0 90491 1093770 1021770 2022-07-30T19:55:42Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 23.907 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 134,8 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 275 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56609 | koda_telefonê = 021 | malper = [http://letangmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Letang Bhogateni''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} h0mvwxh8lnm6q1f05qvxnt7hu125s3s Shikhar, Doti 0 90492 1093963 1021771 2022-07-31T04:15:49Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 31.801 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 585,37 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://shikharmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shikhar, Doti''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpaschim]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 31.801 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} jy730dw64ost7twbmngjpsci61c6i96 Shadanand 0 90493 1093955 1021772 2022-07-31T04:14:57Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 13.272 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 101,5 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1230 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.shadanandamun.gov.np/en Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shadanand''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 13.272 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} ryrvsouk73cig3r1zdpjaiw2ts4flik Bhimeshwar 0 90494 1093511 1021773 2022-07-30T12:47:17Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 22.537 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 65 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 2000 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 45500 | koda_telefonê = 049 | malper = [http://bhimeshwormun.gov.np/en Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Charikot Middle Town.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bhimeshwar''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 22.537 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 6z0lvoajwwitni6ngm11tsmhwh8ntic Bhimad 0 90495 1093509 1021774 2022-07-30T12:47:13Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 31.362 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 12,9 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-65 | malper = [http://bhimadmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bhimad''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li qada [[Gandaki]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 31.362 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 249kbr3c666jxuxd7vwqo01zyizw6wl Khandbari 0 90700 1093734 1021951 2022-07-30T18:53:31Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 26.301 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 91 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1054 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56900 | koda_telefonê = 029 | malper = [http://www.khandbarimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Khandbari''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 26.301 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 64hz31xy1g44i0y9wn2xbql0pfzlnrf Patan, Baitadi 0 90701 1093875 1021952 2022-07-31T01:38:21Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 19.911 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 119,6 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1300 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.patanmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Patan, Baitadi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li qada [[Mahakali]] yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 19.911 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} etalrraopk3nng9zf5494srdg9m0fdo Lekbeshi 0 90702 1093767 1021953 2022-07-30T19:52:43Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 30.295 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 180,92 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.lekbeshimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Lekbeshi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]] yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 30.295 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} ozt4wnq0bzrgiv9u067kl187cilhubu Halesi Tuwachung 0 90703 1093645 1021955 2022-07-30T17:05:20Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 29.532 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 280,17 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://halesituwachungmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Halesi Tuwachung''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 29.532 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} rrymzr33gnsu1pj5lsowdezlb193j8a Ramechhap, Ramechhap 0 90705 1093921 1021957 2022-07-31T02:52:33Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 12.263 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 93 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1370 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-48 | malper = [http://www.ramechhapmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ramechhap, Ramechhap''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[janakpur]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 12.263 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 5smnn0d19r4yjoxkolggyi1g2bu02pc Siddhicharan Municipality 0 90758 1093972 1021994 2022-07-31T04:16:41Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 27.994 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 167,9 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1350 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.siddhicharanmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Siddhicharan''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 27.994 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} g9rfjetoq2p2hua00g86o3tedszdej0 Panchadewal Binayak 0 90759 1093867 1021995 2022-07-31T01:32:19Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 27.485 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 147,75 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://panchadewalbinayakmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Panchadewal Binayak''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpaschim]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 27.485 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} skb0ktxisglgihiaz7i9xnw2xq60k4g Chaurjahari 0 90760 1093546 1021996 2022-07-30T13:42:51Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 27.438 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = 758 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-88 | malper = [http://chaurjaharimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Chaurjahari''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 27.438 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} q6yovyn59x90nsyheu5j6xghj7uc1ff Chainpur, Kosi 0 90761 1093534 1021997 2022-07-30T13:40:29Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 24.735 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 171,8 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1170 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56913 | koda_telefonê = 029 | malper = [http://www.chainpurmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Chainpur and Everest Range, Nepal.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Chainpur, Kosi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 24.735 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} t7bftxvl41llpjpbtr6o36ja5m3yisd Bhojpur, Nepal 0 90907 1093513 1022077 2022-07-30T12:47:21Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 16.102 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 70,4 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1600 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 57000 | koda_telefonê = 029 | malper = [http://www.bhojpurmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Bhojpur, Nepal.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bhojpur, Nepal''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 16.102 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 7uzq8osvtyktdtt8kzwbcvy827dydt1 Narayan Municipality 0 90908 1093839 1022078 2022-07-31T00:44:17Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 27.037 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 110,6 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1400 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.narayanmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Narayan''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]] yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 27.037 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} ed2r8j71r6t5rpwxi6mxekaz84h2ncp Bahrabise 0 90909 1093478 1022079 2022-07-30T12:06:21Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 26.700 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = 850 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 011 | malper = [http://bahrabisemun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Bahrabise Bazar.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bahrabise''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati]] yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 26.700 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} js0h1gbp8ubqq2ielmkl0b0scb65mc1 Dhorpatan 0 90911 1093575 1022081 2022-07-30T14:27:01Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Gandaki Pradesh | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 26.215 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://dhorpatanmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dhorpatan''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara rûniştivan vî bajarî digehêje 26 hezar 215 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} gdp0nasizedhe8h11vc8usuek8g4617 Chamunda Bindrasaini 0 91023 1093535 1022185 2022-07-30T13:41:05Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = Chamunda Bindrasaini | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 26.149 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 90,60 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://chamundabindrasainimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Chamunda Bindrasaini''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 26.149 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} lh2ectasoxrdq48bftig7mjsjy75llb Chapakot Municipality 0 91024 1093544 1022186 2022-07-30T13:41:38Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 26.042 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 49,2 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 400 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-63 | malper = [http://www.chapakotmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Keladighat Temple.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Chapakot''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki]] yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 26.042 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} trkyizgeb3xwekdkjqm898fq0as6dm5 Nalgad 0 91025 1093836 1022187 2022-07-31T00:43:00Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 25.597 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 387,44 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.tribeninalgaadmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Nalgad''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 25.597 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} rktrnq5fwphk1xsuy5sy9ns2h72zd9j Bhirkot Municipality 0 91026 1093512 1022188 2022-07-30T12:47:19Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = Bhirkot Municipality | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 18.134 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 34 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 750 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = 063 | malper = [http://bheerkotmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bhirkot''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 18.134 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} lcvawi8yek9nbkszs3a1pxpal3oe7x5 Shankharapur 0 91027 1093959 1022189 2022-07-31T04:15:14Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 25.338 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 60,2 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1402 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.shankharapurmun.gov.np/en Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shankharapur''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 25.338 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 12mjfzw7gttf9m9fuh741ntvme8czfz Xelata Tûşêmiya Zêrîn 0 91031 1094037 1068698 2022-07-31T06:26:47Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki '''Xelata Tuşêmiya Zêrîn''' ( bi [[Zimanê îngilîzî|îngilîzî]] Golden Raspberry Award, bi kurtahî ''Razzie'') xelateke fîlmê negatîf e ku yekem car di sala 1981ê de hate dayîn. Xelata Tûşêmiya Zêrîn ji hêla sînemager John J. B. Wilson ve wekî celebek dij-Oscarê hate afirandin û bi kevneşopî di kategoriyên cihêreng, carinan gewc de ji bo performansa herî xirab a sala fîlimê êvara berî xelatên Oscarê tê xelat kirin. Trûfaya serkeftiyan, di warê maddî de hema hema bêqîmet e, ji tuşêmiya plastîk ê ku bi rola fîlimê ya Super-8 ve ji [[bafûn]] hatî çêkirin û bi boyaxa zêr hatî girêdan.<ref>{{Cite web|url=http://www.razzies.com/history/06release.asp|title=RAZZIE® Voters Decide Basic Instinct 2 Stinks the Berry Worst of 2006|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20120228202156/http://www.razzies.com/history/06release.asp|archive-date=2012-02-28|dead-url=|access-date=|url-status=bot: unknown}}</ref> {{Infobox Xelat | nav = Xelata Tuşêmiya Zêrîn | xelatên rojane = | wêne = | wêne mezinî = | wêne upright = | wêne sernav = | sernûçe = | danasîn = | xatirgirtin = | dem = | hevîngeh = | cih = | welat =[[DYA]] | pêşkêşker = | mêvan = | navê berê = | pêşnîşana mêvan = | ewlekarî = | perû = | sal = | sal2 = | etîketa xwediyê = | xwedî = | herî xelat = | herî berbijarî = | awayê xelat1 = | serketiyê xelat1 = | awayê xelat2 = | serketiyê xelat2 = | awayê xelat3 = | serketiyê xelat3 = | awayê xelat4 = | serketiyê xelat4 = | awayê xelat5 = | serketiyê xelat5 = | malper = {{URL|razzies.com}} | tor = | çerxa demê = | temaşevan = | hilberîner = | derhêner = | wêne2 = | wêne mezinî2 = | wêne upright2 = | wêne sernav2 = | sernûçe2 = | pêşve = | sereke = | paşve = }} Navê xelatê li gorî hevoka îngilîzî to blow a raspberry ye ku di wateya "ji devê xwe de fisek derdikeve" (bi sozî "pif dide tuşêmî ") . Ev di eslê xwe de ji slanga rhyming a Cockney tê, cûrbecûra îngilîzî ya londonî ku tê de peyvên hevpar bi peyv an bêjeyên qafiyeyî têne guhertin. Ji ber vê yekê li şûna fart ("fis") jê re raspberry tart (" kuliçeya biçûka tuşêmî") tê gotin, ku di paşiya xwe de kurtkirî wek in to blow a raspberry tê . Ev jest wekî "derbirîna nepejirandin an tinazê" tête hesibandin. == Çavkanî == [[Kategorî:Xelat]] bbwniqln7aht7t7fhnyg3qcbvica03e Mahalaxmi Municipality 0 91150 1093800 1022271 2022-07-30T20:19:18Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 62.172 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1320 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-1 | malper = [http://mahalaxmimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Imadol (5).JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Mahalaxmi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati Pradesh]] de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 62.172 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} bau6vdpldw5anxdr7zql5giawmcwfok Dakshinkali 0 91151 1093555 1022272 2022-07-30T14:03:13Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 24.297 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 42,6 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1530 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 977-1 | malper = [http://www.daxinkalimun.gov.np/en Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 2009-03 Dakshinkali 02.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dakshinkali''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 24.297 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Pêşengeha bajarê== <br><gallery class=center caption="Dakshinkali"> Dakshinkali-Siedlung-02-2007-gje.jpg Dakshinkali-Opferschrein-00a-2007-gje.jpg Dakshinkali-Opferschrein-01-gje.jpg Dakshinkali-Opferschrein-02-gje.jpg Dakshinkali-Siedlung-04-Linsen und Gewuerze-2007-gje.jpg Dakshinkali-Siedlung-06-Linsen-2007-gje.jpg Dakshinkali-Umgebung-10-Tempel von Kalis Mutter-2007-gje.jpg </gallery> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} l3ehgeqk6ym078853d87nimw0w7uy3c Kamalbazar Municipality 0 91152 1093710 1022273 2022-07-30T18:20:57Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 15.740 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1975 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://kamalbazarmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kamalbazar''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 15.740 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} kgr6stjtemv7udsp7znrjhyx00r3qxv Madya Nepal Municipality 0 91153 1093795 1022275 2022-07-30T20:18:31Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 23.383 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 33604 | koda_telefonê = 066 | malper = [http://madhyanepalmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Madya Nepal''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Gandaki Pradesh]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 23.383 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} sn1zxu5uboskprn7f1gihas0wajdm46 Jaya Prithvi Municipality 0 91154 1093677 1022276 2022-07-30T18:09:28Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 22.191 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 166,8 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1530 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 10500 | koda_telefonê = 092 | malper = [http://www.jayaprithvimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Jaya Prithvi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 22.191 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 6wmqf19zjt2vjdlafzjwximvjkl646n Pakhribas 0 91156 1093864 1022278 2022-07-31T01:30:58Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 17.949 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 110,8 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1770 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 56809 | koda_telefonê = 026 | malper = [http://www.pakhribasmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Pakhribas''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 17.949 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} hfw299nc4gv86dvmm5w0ukc3xsb4hra Budhiganga 0 91157 1093527 1022279 2022-07-30T13:14:21Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 21.677 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 95,2 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 10600 | koda_telefonê = | malper = [http://budhigangamunbajura.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Budhiganga''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Sudurpashchim Pradesh]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 21.677 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 3h756f0fgxlzk1d5gzv2dw4yonrixci Solu Dudhkunda 0 91159 1093979 1022281 2022-07-31T04:28:47Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 24.323 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = 2460 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://solududhkundamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Local hotel at Namche.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Solududhkunda''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 24.323 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 9qu0fmeqfcw5jx7rfgw1ipcmo6nl5f9 Mahakali, Mahakali Zone 0 91160 1093798 1022282 2022-07-30T20:19:14Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Karnali | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 20.288 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.khandachakramun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Mahakali''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 20.288 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 33n099gfv35szywg6j1d6tnbfdbxait Khandachakra 0 91372 1093733 1022381 2022-07-30T18:53:30Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Karnali | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 20.288 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 133,29 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.khandachakramun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Khandachakra''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 20.288 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} j7yh1luzbzn2nwxspjum5wz9r78689f Chhayanath Rara 0 91373 1093547 1022382 2022-07-30T13:43:47Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Karnali | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 20.078 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 480,67 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.chhayanathraramun.gov.np/ [[Rûpela bajarê]]] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Chhayanath Rara''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 20.078 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} j5kqe93l3immbq8pqg6qdbk490a6d12 Myanglung 0 91374 1093830 1022383 2022-07-31T00:29:34Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 19.659 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 100,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1610 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.myanglungmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Myanglung''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 19.659 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} d7tow4ykqir0v5ijm1ti7mbgqattewq Chandannath 0 91375 1093536 1022384 2022-07-30T13:41:07Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Karnali | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 19.047 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 102 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 2350 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.chandannathmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Chandannath Municiplity.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Chandannath''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 19.047 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 8soo7vbjzn3q1u8e2eqdii0tnzmsmhj Dharmadevi 0 91376 1093574 1022385 2022-07-30T14:26:59Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 18.235 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 133 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://dharmadevimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dharmadevi''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 18.235 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 3afp7zhgdq4641ev8p1gexj0blfqf9e Panchkhapan 0 91377 1093870 1022386 2022-07-31T01:32:24Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 17.521 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 148,03 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Panchkhapan''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 17.521 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} sa1h98ba0ds0z4jjzoxw5emfcq50q1h Laligurans 0 91378 1093762 1022387 2022-07-30T19:42:12Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 16.934 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 90,2 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 2250 m | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 57103 | koda_telefonê = 026 | malper = [http://laliguransmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Basantapur Bazaar Terathum.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Laligurans''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 16.934 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} suh8xc7ix14hjwsfr5ucxiyvhvieg2j Raskot 0 91415 1093926 1022403 2022-07-31T02:53:58Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 16.272 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 59,73 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.raskotmun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Raskot''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 16.272 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 0aj0ijy5tleixai49j1cm2f9sswxhk7 Tilagupha 0 91416 1094005 1022404 2022-07-31T05:16:40Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Karnali | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 15.766 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.tilagufamun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Tilagupha''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 15.766 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 34dpzp7pp96jaes2j06pljhl1ufjp6j Jiri 0 91417 1093694 1022405 2022-07-30T18:12:38Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Bagmati | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 13.638 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.jirimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = LinkanBazar.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Jiri''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Bagmati]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 13.638 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} daf7kh1zv7jrksnrwjzpdpe694piaoq Madi, Sankhuwasabha 0 91418 1093794 1022406 2022-07-30T20:18:21Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 14.470 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 110,10 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://madimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Madi, Sankhuwasabha''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li [[Herêma Jimare 1]] (Province No 1) de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 14.470 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} b6j5foohlsmbvp5epafr8634q72pa1s Tripurasundari, Dolpa 0 91419 1094012 1022407 2022-07-31T05:28:48Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = Karnali | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 10.104 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.tripurasundarimundolpa.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Tripurasundari''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 10.104 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} 9wvxsltr50sh2ij4d1jrcqxnffvogd3 Thuli Bheri 0 91420 1094000 1022408 2022-07-31T05:15:11Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Nepal | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Nepal]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 8.370 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+5:45 (NST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = | malper = [http://www.thulibherimun.gov.np/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Thuli Bheri''', bajarekî welatê [[Nepal]]ê ye û li herêma [[Karnali]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 8.370 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-08-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Nepalê]] {{Bajar-şitil}} h4psk7nptzt8lusnxbzcj6qc5utexwf Wuwei, Anhui 0 93179 1094032 1023739 2022-07-31T06:15:35Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=|rûerd=|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=238300|koda_telefonê=0553|malper=[http://www.ww.gov.cn/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Location of Wuhu Prefecture within Anhui (China).png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2018|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=Sunset in Wuwei, Anhui 2015.08.11 18-36-36.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=1.214.000|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Wuwei''', bajarekî di welatê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û di parêzgeha [[Anhui|Anhuiyê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.214.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://www.ww.gov.cn/channel-cms-view-62-25875.html|title=无为县人民政府|date=2019-10-31|website=web.archive.org|access-date=2020-09-30|archive-date=2019-10-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20191031182723/http://www.ww.gov.cn/channel-cms-view-62-25875.html|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} q53j9uv6tuyh3lonqlgs56rjbaqsmfv Fu'an 0 93214 1093602 1023774 2022-07-30T16:01:41Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=|rûerd=|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=355000|koda_telefonê=+86|malper=[http://www.fjfa.gov.cn/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=ChinaFujianNingde.png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2014|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=Baiyun mountain,fuan.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=6.628.900|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Fu'an''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û bajar di parêzgeha [[Fujian|Fujianê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 6.628.900 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-01|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} jmmaavn7nnbf9v2gk9nx5whxbeo7s8c Fuding 0 93215 1093603 1023775 2022-07-30T16:01:51Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşe ya parêzgehê lokasyona bajarê|rûerd=|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=355200|koda_telefonê=+86|malper=[http://www.fuding.gov.cn/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=ChinaFujianNingde.png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2009|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=高速公路边的新建的街道 - panoramio.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=57.5906|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Fuding''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û bajar di parêzgeha [[Fujian|Fujianê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2009an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 57.5906 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-01|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} llq6b605crc05fwhyxu5tn9v77v8ob5 Longyan 0 93220 1093780 1023780 2022-07-30T20:04:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya parêzgehê lokasyona bajarê|rûerd=|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=364000, 366000|koda_telefonê=0597|malper=[http://www.longyan.gov.cn/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=ChinaFujianLongyan.png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=Longyan Railway Station 2013.10.05 13-22-22.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=2.559.545|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Longyan''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û bajar di parêzgeha [[Fujian]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.559.545 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-01|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} dgvq4suwcamba5nmztznu0mvgc8dumr Nanping 0 93226 1093837 1023784 2022-07-31T00:43:41Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya parêzgehê lokasyona bajarê|rûerd=|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=353000, 354000|koda_telefonê=599|malper=[http://www.np.gov.cn/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=ChinaFujianNanping.png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=Nanping-At-Night-2.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=2.645.548|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Nanping''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û bajar di parêzgeha [[Fujian|Fujianê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.645.548 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-01|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 1ec7sgtcsbzl4rmkg5rw3wp1brozorw Ningde 0 93227 1093852 1023785 2022-07-31T01:03:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya parêzgehê lokasyona bajarê|rûerd=13,452|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=352000, 355000|koda_telefonê=+80 (0) 593|malper=[http://www.ningde.gov.cn/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Locator map Ningde in Fujian.svg|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=Chieng-seng-gio1.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=2.821.996|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Ningde''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û bajar di parêzgeha [[Fujian|Fujianê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.821.996 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-01|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} hxyve0ulk7ps1zaxyw8q46ogg9udpuk Putian 0 93228 1093901 1023786 2022-07-31T02:06:08Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya parêzgehê lokasyona bajarê|rûerd=|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=351100|koda_telefonê=0549|malper=[http://www.putian.gov.cn/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Locator map Putian in Fujian.svg|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=Putian Guanghua Si Shijiawenfo Ta 20120302-26.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=2.778.508|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Putian''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û di parêzgeha [[Fujian|Fujianê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.778.508 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-01|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} csrbz8atydftkavuex1aidb2u348u70 Sanming 0 93240 1093947 1023793 2022-07-31T03:44:54Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=Sanming|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajêr|rûerd=22.929|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=365000|koda_telefonê=0598|malper=[http://www.sm.gov.cn/ Rûpela bajêr] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Locator map Sanming in Fujian.svg|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=SanMing.JPG|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajêr|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=2.503.388|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Sanming''', bajarekî di asta wîlayetê de yê welatê [[Çîn|Çînê]] ye. Ev bajar di parêzgeha [[Fujian|Fujianê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.503.388 kesî.<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-02|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} e1jgpn358wnail65oz537wglco9irou Yong'an 0 93245 1094062 1023799 2022-07-31T06:51:25Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya parêzgehê lokasyona bajarê|rûerd=|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=366000|koda_telefonê=+ 86 (0) 0598|malper=[http://www.ya.gov.cn/ Rûpela bajarê] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=ChinaFujianSanming.png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2009|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=YongAn.JPG|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=322.236|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Yong'an''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û di parêzgeha [[Fujian|Fujianê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2009an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 322.236 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-02|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} lxj78p8if1x2z3fp7gkos2qp1egil3z Zhangzhou 0 93368 1094073 1023907 2022-07-31T07:06:52Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|kargêrî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|navê_nîştecihan=|kargêrî_sernav=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|navê_fermî=|navê_din=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê|gelhe_sal=2010|rûerd=12.888|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=363000|koda_telefonê=+ 86 (0) 596|malper=[http://zhangzhou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Locator map Zhangzhou in Fujian.svg|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|nexşe_firehî=|gelhe=4.809.983|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=Zhangzhou Putou Damiao 20120225-2.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|wêne_sernav=}} '''Zhangzhou''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û di herêma [[Fujian|Fujianê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 4.809.983 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-05|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} s53bb800s4iyio5luqg4btfkb1h5mcw Dingxi 0 93370 1093579 1023909 2022-07-30T14:30:41Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê|rûerd=19.609,24|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=|koda_telefonê=+ 86 (0)|malper=[http://www.dx.gansu.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Location of Dingxi Prefecture within Gansu (China).png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=岷阳镇 (2).jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=3.031.200|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Dingxi''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û di herêma [[Gansu|Gansuyê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.031.200 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-05|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} rvx5uhrgkdmoadz3zieohh7pcf45tpu Hezuo 0 93374 1093659 1023912 2022-07-30T17:38:55Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê|rûerd=2.670|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=747000|koda_telefonê=+ 86 (0) 941|malper=[http://www.hezuo.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Location of Hezuo within Gansu (China).png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=Hezuo.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=1.954.000|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Hezuo''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û di herêma [[Gansu|Gansuyê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.954.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-05|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} kin4nh8avfd9olvrpce8gwp4igkm1st Jiuquan 0 93385 1093697 1023920 2022-07-30T18:12:44Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê|rûerd=191.342|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=735000|koda_telefonê=+ 86 (0) 937|malper=[http://www.jiuquan.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Location of Jiuquan Prefecture within Gansu (China).png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=中国甘肃酒泉鼓楼 - panoramio.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=1.095.947|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Jiuquan''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û di herêma [[Gansu|Gansuyê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.095.947 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-06|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} qiyr14tceus6cxxdef3f6p9n8n0deeh Linxia 0 93386 1093773 1023921 2022-07-30T20:01:16Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê|rûerd=13.300|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=|koda_telefonê=+ 86 (0) 931|malper=[http://www.lz.gansu.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Location of Lanzhou Prefecture within Gansu (China).png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=兰州皋兰山201905.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=3.616.163|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Linxia''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û di herêma [[Gansu|Gansuyê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.616.163 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-06|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} f7akp6z209x2z3bdtgw1xpynd4a72le Pingliang 0 93388 1093886 1023923 2022-07-31T01:50:45Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê|rûerd=11.171|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=744000|koda_telefonê=+ 86 (0) 933|malper=[http://www.pingliang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Location of Pingliang Prefecture within Gansu (China).png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=A gongbei sufi saints tomb at Pingliang Gansu.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=2.068.033|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Pingliang''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û di herêma [[Gansu|Gansuyê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.068.033 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-06|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 2gzhtq7ccce1gjon4prs0qs9rxs2tk3 Qingyang 0 93390 1093914 1023924 2022-07-31T02:34:31Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê|rûerd=27.119|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=745100|koda_telefonê=+ 86 (0) 934|malper=[http://www.zgqingyang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Location of Qingyang Prefecture within Gansu (China).png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=九龙广场，甘肃宁县，中国 - panoramio.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=2.211.191|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Qingyang''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û di herêma [[Gansu|Gansuyê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.211.191 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-06|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} i1e8uurqcdlr5920vi6ik59vd0y16a0 Tianshui 0 93391 1094002 1023925 2022-07-31T05:15:46Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê|rûerd=14.300|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=741000|koda_telefonê=+ 86 (0) 938|malper=[http://tianshui.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Location of Tianshui Prefecture within Gansu (China).png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=伏羲庙牌坊.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=3.262.548|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Tianshui''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û di herêma [[Gansu|Gansuyê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.262.548 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-06|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} c57pqfgwxt6u8kuvblkrmtsejgxtqo9 Wuwei, Gansu 0 93392 1094033 1023926 2022-07-31T06:15:37Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê|rûerd=33,000|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=733000|koda_telefonê=+ 86 (0) 935|malper=[http://www.ww.gansu.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Location of Wuwei Prefecture within Gansu (China).png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=Wuwei Nan Chengmen 2013.12.30 11-02-02.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=1.815.054|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Wuwei''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û di herêma [[Gansu|Gansuyê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.815.054 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-06|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} gu066i3yx2chnf5u6gvjdmtme68wpmd Yumen City 0 93393 1094065 1023927 2022-07-31T06:52:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê|rûerd=|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=735200|koda_telefonê=+ 86 (0) 937|malper=[http://www.yumen.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Location of Yumen within Gansu (China).png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=玉门市玉泽湖公园，玉泽湖和远处的楼阁 Yuzehu Park, Yuzehu and the pavilion in the distance, Yumen, Gansu Province, Aug 2017.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=189.000|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Yumen''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û di herêma [[Gansu|Gansuyê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 189.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-06|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} rs5ovyuasyfsqlzmm7qfncvbujo61ya Zhangye 0 93394 1094072 1023928 2022-07-31T07:06:50Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar|nav=|nexşeSer_sernav=Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê|rûerd=42.000|rûerd1_sernav=|bilindayî=|dem=UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din -->|koda_postayê=734000|koda_telefonê=+ 86 (0)|malper=[http://www.zhangye.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe --------->|nexşeSer=Location of Zhangye Prefecture within Gansu (China).png|nexşeSer_firehî=250px|nexşe=|gelhe_sal=2010|nexşe_firehî=|nexşe_sernav=|nexşe2=|nexşe2_firehî=|nexşe2_sernav=<!------- Wêne ---------->|wêneSer=Lavender and afterglow in zhangye.jpg|wêneSer_firehî=250px|wêneSer_sernav=Wêneyek ji bajarê|wêne=|wêne_firehî=|berbelavî=<!------- Erdnîgarî ----->|gelhe=1.199.515|navê_din=|kargêrî_sernav=|navê_fermî=|mertal=|al=|nexşeya_cihan=Çîn|nc_relief=erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve -->|nc_firehî=250px|koordînat=|damezrandin=<!------- Kargêrî ------->|welat=[[Çîn]]|dûgel=|kargêrî=|navê_nîştecihan=|herêm=|parêzgeh=|şaristan=|bexş=|navçe=|nahiye=|gundistan=|serbajar=|parêzgar=|şaredar=<!------- Demografî ----->|wêne_sernav=}} '''Zhangye''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn|Çînê]] ye û di herêma [[Gansu|Gansuyê]] de cih digire. == Gelhenasî == Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.199.515 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-06|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 2azi2ip3nwtqf9hvbgg1awb6higsx8x Puning 0 93730 1093898 1024268 2022-07-31T02:05:56Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 2.054.703 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.620 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 515300 | koda_telefonê = + 86 (0) 663 | malper = [http://www.puning.gov.cn/pngov/web/index.action Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Puning within Guangdong China.svg | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Skyline of Urban of Puning in Jan 2011.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Puning''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Guangdong]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.054.703 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-08|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 2vvwpmzd78ldnjb6kxk9ru4djkzlsaf Shenzhen 0 93747 1093961 1024285 2022-07-31T04:15:38Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 12.528.300 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 2.050 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 518000 | koda_telefonê = + 86 (0) 755 | malper = [http://english.sz.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Guangdong subdivisions - Shenzhen.svg | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Futian District 2017.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shenzhen''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Guangdong]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 12.528.300 kesî<ref>{{Cite web|url=http://www.sztj.gov.cn/xxgk/tjsj/tjfx/201802/t20180201_10762739.htm|title=2017年深圳经济有质量稳定发展|date=2018-02-23|website=web.archive.org|access-date=2020-10-08|archive-date=2018-02-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20180223171434/http://www.sztj.gov.cn/xxgk/tjsj/tjfx/201802/t20180201_10762739.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} binzrmr40ad3f3mnysbc2gr9qali8ix Botou 0 94078 1093523 1024591 2022-07-30T13:04:49Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 638.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 062650 | koda_telefonê = + 86 (0) 317 | malper = [http://www.botou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaCangzhouBotou.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajar | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Botou''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 638.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-12|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} iq3gtlg8nguxmtaggftnlkvnjtittb8 Cangzhou 0 94079 1093532 1024592 2022-07-30T13:31:09Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 7.134.062 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 016001 | koda_telefonê = + 86 (0) 317 | malper = [http://www.cangzhou.gov.cn/english/index.shtml Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Cangzhou Prefecture within Hebei (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 沧州体育馆.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Cangzhou''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 7.134.062 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-12|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} agxnrzwabct05wg656v11nvnixey1cv Dingzhou 0 94083 1093580 1024594 2022-07-30T14:30:43Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.249.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.283,7 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 073000 | koda_telefonê = + 86 (0) 312 | malper = [http://www.dingzhou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaBaodingDingzhou.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Shuozhou-Huanghua Railway in Dingzhou (20170607152759).jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dingzhou''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.249.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-12|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 0dfjqdfo76qurzuhkdi3ov1p0n7jhkz Gaobeidian 0 94084 1093617 1024595 2022-07-30T16:08:14Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 588.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 074000 | koda_telefonê = + 86 (0) 312 | malper = [http://gbd.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Baoding Prefecture within Hebei (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Beautiful Day Is Coming, my Hotel Window, Gaobeidian - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Gaobeidian''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 588.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-12|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 3rx3257w3wmqg3o2zw2etzil0t8j0qc Hengshui 0 94087 1093654 1024598 2022-07-30T17:24:23Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 4.340.773 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 8.836,95 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 053000 | koda_telefonê = + 86 (0) 318 | malper = [http://www.hengshui.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Hengshui Prefecture within Hebei (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 衡水.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Hengshui''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 4.340.773 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-13|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} cbwj54mr46l4kbgpomrgbjna16yvnnp Hejian 0 94088 1093653 1024599 2022-07-30T17:19:00Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 895.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 062450 | koda_telefonê = + 86 (0) 317 | malper = [http://www.hejian.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaCangzhouHejian.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Hejianxi Railway Station (20160615102922).jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Hejian''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 895.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-13|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} nqhw4c8vje98w134cjaczxckqz4i37j Huanghua, Hebei 0 94089 1093664 1024600 2022-07-30T17:51:31Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 662.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 86 (0) | malper = [http://huanghua.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaCangzhouHuanghua.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 第二扬水站2 - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Huanghua''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 662.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-13|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} eeg36141agtd7g0n49kai0s0sdrrr92 Jinzhou, Hebei 0 94090 1093693 1024601 2022-07-30T18:12:35Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 582.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 619.0 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 052200 | koda_telefonê = + 86 (0) 311 | malper = [http://jzchina.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaShijiazhuangJinzhou.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajar | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Jinzhou Railway Station(South Side).jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Jinzhou''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 582.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-13|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} c34fj52aolaqxqif4xfj4h1n4tq8xak Qian'an, Hebei 0 94099 1093911 1024608 2022-07-31T02:33:01Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 810.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 064400 | koda_telefonê = + 86 (0) 315 | malper = [http://www.qianan.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaTangshanQianan.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Qian'an''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 810.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-13|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} l2tgmouoszq20doc3vxo3ezhd32qgtf Qinhuangdao 0 94100 1093915 1024609 2022-07-31T02:34:36Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 3.073.200 | gelhe_sal = 2015 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 2.131,5 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 066000 | koda_telefonê = + 86 (0) 335 | malper = [http://www.qhd.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Qinhuangdao Prefecture within Hebei (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Habitat Qinhuangdao.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Qinhuangdao''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2015an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.073.200 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-13|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 8fivhca9z759khpyw0lcd0sirhj4vrq Sanhe, Hebei 0 94105 1093945 1024614 2022-07-31T03:44:29Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 752.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 643.0 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 065200 | koda_telefonê = + 86 (0) 316 | malper = [http://www.san-he.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaLangfangSanhe.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 美林湾 - panoramio - 京城帅哥 (16).jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Sanhe''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 752.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-14|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} sa9h6anfb3dkm9bqk9t0xys9n4o45d2 Shahe, Hebei 0 94106 1093956 1024615 2022-07-31T04:14:58Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 457.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 999,0 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 054100 | koda_telefonê = + 86 (0) 319 | malper = [http://www.shaheshi.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaXingtaiShahe.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 全图全景 - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shahe''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 457.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-14|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} jah42vlw645vtllclg479zgf47k2h74 Shenzhou City 0 94107 1093962 1024616 2022-07-31T04:15:40Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 613.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.252,0 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 053300 | koda_telefonê = + 86 (0) 318 | malper = [http://www.shenzhou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHengshuiShenzhou.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Shenzhou Railway Station (20160615110403).jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shenzhou ''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 613.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-14|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.citypopulation.de/en/china/anhui/admin/|title=China: Ānhuī (Prefectures, Cities, Districts and Counties) - Population Statistics, Charts and Map|website=www.citypopulation.de|access-date=2020-10-14}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 6mxi705c26z0o229uzdb528i3ig042a Xinji 0 94109 1094045 1024618 2022-07-31T06:34:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 662.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 951.0 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 052360 | koda_telefonê = + 86 (0) 311 | malper = [http://www.xinji.gov.cn/ Malpera fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaShijiazhuangXinji.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Xinji''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 662.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-14|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} df3gdn0f3qylp51hqlmsodsr8502xzb Xingtai 0 94111 1094044 1024620 2022-07-31T06:33:55Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 7.294.400 | gelhe_sal = 2015 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 12.432 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 054000 | koda_telefonê = + 86 (0) 319 | malper = [http://www.xingtai.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Xingtai Prefecture within Hebei (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = GuoShoujingMemorialHallInXingtai.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Xingtai''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2015an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 7.294.400 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-14|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 7tqra766etf7hft33ap58qn890ir6qo Xinle, Hebei 0 94112 1094046 1024621 2022-07-31T06:34:06Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 519.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 525,0 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 050700 | koda_telefonê = + 86 (0) 311 | malper = [http://www.xinle.gov.cn/ Malpera fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaShijiazhuangXinle.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeyê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Fuxi temple.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Xinle''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hebei]]yê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 519.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-14|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} nbododj2uq6ljsiwy7ltf7mfn5nbo82 Bei'an 0 94118 1093495 1024626 2022-07-30T12:29:26Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 470.000 | gelhe_sal = 2004 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 164000 | koda_telefonê = + 86 (0) | malper = [http://www.hljba.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHeiheBeian.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 北安市乌裕尔街街景2017.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bei'an''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Heilongjiang]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2004an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 470.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-14|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 9u2utof8345khebkne171zpjfm9lk34 Dongning, Heilongjiang 0 94120 1093582 1024628 2022-07-30T14:36:53Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 210.000 | gelhe_sal = 2004 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 157200 | koda_telefonê = + 86 (0) 453 | malper = [https://www.dongning.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaMudanjiangDongning.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 巡道工出品 Photo by Xundaogong - panoramio (59).jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dongning''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Heilongjiang]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2004an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 210.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-14|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} da90m89yjffwocot7704vub36fyxq9p Fujin City 0 94121 1093604 1024629 2022-07-30T16:01:55Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 450.000 | gelhe_sal = 2004 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 156100 | koda_telefonê = + 86 (0) 454 | malper = [http://www.fujin.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaJiamusiFujin.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Jiansanjiang agricultural museum 1.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Fujin''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Heilongjiang]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2004an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 450.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-14|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} k7jvh1p0oh5olp45toc0m0r2w0yv73l Hailin 0 94123 1093644 1024631 2022-07-30T17:04:40Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 440.000 | gelhe_sal = 2004 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 157100 | koda_telefonê = + 86 (0) 453 | malper = [http://www.hailin.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaMudanjiangHailin.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Morning in China Snow Town.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Hailin''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Heilongjiang]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2004an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 440.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-14|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} dqetvcp5o8bc84x06fzcza6ldnj54ma Hulin 0 94130 1093666 1024638 2022-07-30T17:52:21Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 281.100 | gelhe_sal = 2016 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 158400 | koda_telefonê = + 86 (0) 467 | malper = [http://www.hljhulin.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaJixiHulin.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Hulin, Jixi, Heilongjiang, China - panoramio (3).jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''nn''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Heilongjiang]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2016an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 281.100 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-14|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 6rj6j4f0kb1b8lmbvtj3up1mjbsmo09 Muling 0 94201 1093827 1024712 2022-07-31T00:26:44Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 330.000 | gelhe_sal = 2004 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 6.094 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 157009 | koda_telefonê = + 86 (0) 453 | malper = [http://www.muling.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaMudanjiangMulin.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajêr | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 巡道工出品 Photo by Xundaogong 中东铁路时期的老桥 - panoramio (1).jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Muling''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Heilongjiang]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2004an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 330.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-15|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 4nr50ooegt0kd6yucpf4sztps2r9dsr Ning'an 0 94205 1093851 1024716 2022-07-31T01:03:08Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 440.000 | gelhe_sal = 2004 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 157400 | koda_telefonê = + 86 (0) 453 | malper = [http://www.ningan.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaMudanjiangNingan.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Bridge over Mudan River 牡丹江橋 - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ning'an''', bajarekî di asta wîlayetê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Heilongjiang]]ê de cih digire. ==Gelhenasî== Li gorî daneyên sala 2004an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 440.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-15|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 7pp3h9qgigsn294azv9uertoe8ob60x Changge 0 94220 1093540 1024730 2022-07-30T13:41:17Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 677.000 | gelhe_sal = 2004 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 648.6 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 461500 | koda_telefonê = + 86 (0) 374 | malper = [http://www.changge.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaXuchangChangge.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Changge second senior high school building.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji xwendegehek bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Changge''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2004an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 677.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-16|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} fb2thd6zvsox0nlsk3nw2m1yb02wc0y Dengfeng 0 94222 1093564 1024733 2022-07-30T14:16:19Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 620.000 | gelhe_sal = 2002 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 452470 | koda_telefonê = + 86 (0) 371 | malper = [http://www.dengfeng.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaZhengzhouDengfeng.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Zhongyuemiao.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dengfeng''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2002an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 620.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-16|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} d53ho3fqxf3lgnexpco1ad3dgfo5gbi Dengzhou 0 94223 1093565 1024734 2022-07-30T14:16:34Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.500.000 | gelhe_sal = 2005 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 474150 | koda_telefonê = + 86 (0) 377 | malper = [http://www.dengzhou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHenanDengzhou.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Dzhzsy (1).jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dengzhou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2005an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.500.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-16|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} g1ye90bd5odd2cbjjuhhs2o4rbmmw0o Gongyi 0 94224 1093633 1024735 2022-07-30T16:37:12Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 790.000 | gelhe_sal = 2002 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 451250 | koda_telefonê = + 86 (0) 371 | malper = [http://www.gongyi.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHenanGongyi.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Songling.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Gongyi''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2002an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 790.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-16|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} h0a5amd07rhf5gfqdn3juf22p7a1evd Huixian 0 94226 1093665 1024738 2022-07-30T17:52:14Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 790.000 | gelhe_sal = 2004 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 453600 | koda_telefonê = + 86 (0) 373 | malper = [http://www.huixianshi.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaXinxiangHuixian.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 西沟风光 - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji xwezaya bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Huixian''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2004an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 790.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-16|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} nuxg2e3fc9t2un18ej5lx1pw35can0p Jiaozuo 0 94227 1093688 1024739 2022-07-30T18:11:49Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 3.755.100 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 4.071 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 454000 | koda_telefonê = + 86 (0) 391 | malper = [http://www.jiaozuo.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHenanJiaozuo.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = China Jiaozuo.png | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Jiaozuo''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.755.100 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-16|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} sx99xjypak90pmmjzo6ltfbo42eqoc2 Jiyuan 0 94228 1093698 1024740 2022-07-30T18:12:58Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 670.000 | gelhe_sal = 2007 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.931 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 454650 | koda_telefonê = + 86 (0) 391 | malper = [http://www.jiyuan.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHenanJiyuan.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Jiyuan - view from Jiyuan Century Hotel to Manghe N St, pic01.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Jiyuan''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2007an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 670.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-16|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 86sdnvjwyjcmlohiiw3x6rkxxys0zq5 Puyang 0 94302 1093902 1024817 2022-07-31T02:06:14Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 3.598.494 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 4.188 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 457000 | koda_telefonê = + 86 (0) 393 | malper = [http://puyang.gov.cn/ Malpera fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHenanPuyang.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 京开大道-胜利路转盘 - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Puyang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.598.494 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-16|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 1v8c1l35np1t1mwy3rzrxl7eq1g1rq9 Ruzhou 0 94304 1093938 1024819 2022-07-31T03:19:30Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 970.000 | gelhe_sal = 2004 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.573 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 467500 | koda_telefonê = + 86 (0) 375 | malper = [http://www.ruzhou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHenanRuzhou.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 汝州市名吃街北口01 - panoramio - RZ.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ruzhou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2004an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 970.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-16|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} hsjyuzco0fs5tloczd9vwu4r7otevji Sanmenxia 0 94305 1093946 1024820 2022-07-31T03:44:53Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 2.234.018 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 9.936.65 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 472000 | koda_telefonê = + 86 (0) 398 | malper = [http://smx.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHenanSanmenxia.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Smxgongcheng.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bendava bajarê Sanmenxiayê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Sanmenxia''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.234.018 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-16|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} qnpy1nohnhdyk0jho8ovk1ysdryyf0w Shangqiu 0 94307 1093958 1024822 2022-07-31T04:15:08Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 7.362.975 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 10.704 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 476000 | koda_telefonê = + 86 (0) 370 | malper = [http://shangqiu.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHenanShangqiu.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Shangqiuzhan.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shangqiu''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 7.362.975 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} edzlzmqcyvru9mkd9pginxfptqp2n4f Xiangcheng 0 94310 1094040 1024825 2022-07-31T06:32:44Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.210.000 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 466200 | koda_telefonê = + 86 (0) 394 | malper = [http://www.xiangcheng.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaZhoukouXiangcheng.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Xiangcheng''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.210.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} em23u8f7bwln219g0i0ajrjeis6hqtr Xinmi 0 94314 1094047 1024828 2022-07-31T06:34:08Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 750.000 | gelhe_sal = 2002 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 452370 | koda_telefonê = + 86 (0) 371 | malper = [http://www.xinmi.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaZhengzhouXinmi.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 新密停车区 - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Xinmi''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2002an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 750.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} g9d0wem6hwxaiz5eiijkwni29vfy9on Xinxiang 0 94315 1094048 1024829 2022-07-31T06:34:13Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 5.708.191 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 8.249 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 453000 | koda_telefonê = + 86 (0) 373 | malper = [http://www.xinxiang.gov.cn/ Malpera fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHenanXinxiang.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Xinxiang City.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Xinxiang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 5.708.191 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} bz3dn8mwokz6wn7gpzvbbr4z8jfua5b Xuchang 0 94318 1094050 1024832 2022-07-31T06:41:23Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 4.450.000 | gelhe_sal = 2007 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 4.978,36 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 461000 | koda_telefonê = + 86 (0) 374 | malper = [http://xuchang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHenanXuchang.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Xuchang Xuzhou Fu Yamen 2013.09.01 13-40-31.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Xuchang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2007an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 4.450.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} s459e15ij265iyt4iuigeubdkm05ehw Yanshi 0 94319 1094055 1024833 2022-07-31T06:46:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 830.000 | gelhe_sal = 2003 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 948,4 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 471900 | koda_telefonê = + 86 (0) 379 | malper = [http://www.yanshi.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaLuoyangYanshi.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 唐恭陵神道.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Pûta Tang Kyoryou | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Yanshi''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2003an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 830.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 2pm741j0ka23lm9cy4emmkno4713zw0 Yuzhou, Henan 0 94326 1094067 1024838 2022-07-31T06:52:30Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.161.500 | gelhe_sal = 2018 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 461670 | koda_telefonê = + 86 (0) 374 | malper = [http://www.yuzhou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaXuchangYuzhou.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Yuzhou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2018an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.161.500 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} n6q194fnhdazaf9vryf07botjq05zds Zhoukou 0 94327 1094077 1054393 2022-07-31T07:07:08Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 8.953.793 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 12.888 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 363000 | koda_telefonê = + 86 (0) 371 | malper = [http://zhangzhou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = ShayingRiver_Zhoukou.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyên ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Zhoukou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Henan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 8.953.793 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} b1be1n901j7937zlwcwaq3xwsgb76fd Dangyang 0 94334 1093557 1024845 2022-07-30T14:04:58Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 468.293 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 2.038 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 444100 | koda_telefonê = + 86 (0) 717 | malper = [http://www.hbdy.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaYichangDangyang.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 当阳玉泉寺.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dangyang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 468.293 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} tv1xk90s1i0bsrao7svlc5kuylz8gcc Danjiangkou 0 94335 1093558 1024846 2022-07-30T14:05:16Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 443.755 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 3.121 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 442700 | koda_telefonê = + 86 (0) 714 | malper = [http://www.djk.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaShiyanDanjiangkou.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 紫霄宮.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Danjiangkou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 443.755 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} pb1dq4nxjh249dvu071ip6it5zgm87q Daye, Hubei 0 94336 1093563 1024847 2022-07-30T14:10:40Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.014.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.566,0 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 435100 | koda_telefonê = + 86 (0) | malper = [http://www.hbdaye.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHuangshiDaye.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Century Clock, Daye.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Daye''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.014.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} mg6u3uo5tk05pb2mynphyirob6qrv49 Enshi 0 94337 1093593 1024848 2022-07-30T15:18:39Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 749.574 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 3.972 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 445000 | koda_telefonê = + 86 (0) 718 | malper = [http://hbenshi.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 恩施3013 - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Enshi''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 749.574 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} r8dmkfayh1v45n0q283uc44y1qpiey9 Guangshui 0 94339 1093635 1024849 2022-07-30T16:47:03Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 787.730 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 432700 | koda_telefonê = + 86 (0) 722 | malper = [http://www.zggsw.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaSuizhouGuangshui.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Guangshui''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 787.730 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 2uw2l9v17q5zolcy6j625um102zz791 Hanchuan 0 94340 1093646 1024850 2022-07-30T17:07:17Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.015.507 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 84.60 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 86 (0) | malper = [http://www.hanchuan.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaXiaoganHanchuan.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Hanchuan, Xiaogan, Hubei, China - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Hanchuan''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.015.507 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 1jiz562eggca1db1pasy62jruxnqztp Honghu 0 94341 1093662 1024851 2022-07-30T17:47:07Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 819.446 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 41.40 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 433200 | koda_telefonê = + 86 (0) 716 | malper = [http://www.honghu.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaJingzhouHonghu.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Xintan Town - on the levee - P1540381.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Honghu''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 819.446 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-17|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} lczg09f5he7xsxsj97f1r47s0mhkay2 Jianli 0 94345 1093686 1024855 2022-07-30T18:11:44Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.162.770 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 3.508 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 433300 | koda_telefonê = + 86 (0) 716 | malper = [http://www.jllz.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Jianli Hubei.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = China Yangtze Bridge.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Pira Pira Çemê Jingyue, Yangtze wîlayeta Jianli bi Yueyang a bi ser parêzgeha Hunan ve girêdide | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Jianli''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.162.770 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-18|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 2plh8f92rh4o23fsh1y2ahsh9l4tx0g Jingshan, Hubei 0 94347 1093691 1024857 2022-07-30T18:12:24Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 650.000 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 431800 | koda_telefonê = + 86 (0) 724 | malper = [http://www.jingshan.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaJingmenJingshan.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeyê parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Jingshan Railway Station 20140831 171807.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Jingshan''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 650.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-18|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} t4p8u2p71hunfktf3qmhu1h05m2s17p Laohekou 0 94348 1093764 1024858 2022-07-30T19:44:39Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 5.691.707 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 14.068.68 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 434000 | koda_telefonê = + 86 (0) 716 | malper = [http://jingzhou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Jingzhou Prefecture within Hubei (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Muraille Est de Jingzhou.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Laohekou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 5.691.707 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-18|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} bsoq8apps2t58m4w56y5ky6csxrdwvn Macheng 0 94352 1093789 1024862 2022-07-30T20:17:41Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 849.092 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 3.600 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 438300 | koda_telefonê = + 86 (0) 713 | malper = [http://www.macheng.gov.cn/ Malpera fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHuanggangMacheng.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Nexşeya rêveberiya bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Macheng - east of Macheng North Station - P1040770.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Macheng''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 849.092 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-18|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} pvanz5d1u2ze2yd1lfcgp3x4phripgt Shishou 0 94354 1093964 1024864 2022-07-31T04:15:55Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 614.000 | gelhe_sal = 2004 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 434400 | koda_telefonê = + 86 (0) 716 | malper = [http://www.shishou.gov.cn/ Malpera fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaJingzhouShishou.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shishou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2004an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 614.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-18|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 8uje64kg20wjn8b4fq0u3modvcy37dy Tianmen 0 94358 1094001 1024868 2022-07-31T05:15:44Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.731.482 | gelhe_sal = 2014 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 2.622 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 431700 | koda_telefonê = + 86 (0) 728 | malper = [http://www.tianmen.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Tianmen within Hubei (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 天门南站进站大厅.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Tianmen''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2014an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.731.482 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-18|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} ds5zxoy3vgkwgko4o8ixkwygjpi4tc8 Wuxue 0 94363 1094034 1024869 2022-07-31T06:15:40Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 864.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.241,7 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 435400 | koda_telefonê = + 86 (0) | malper = [http://www.wuxue.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHuanggangWuxue.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Wuxue high school gate.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Wuxue''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 864.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-18|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} d1mg8291isj1kyfqgycf4p9yswb23bn Xiaogan 0 94369 1094042 1024873 2022-07-31T06:32:53Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 4.814.542 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 8.922.72 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 432100 | koda_telefonê = + 86 (0) 712 | malper = [http://www.xiaogan.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Xiaogan Prefecture within Hubei (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Xiaogan.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Xiaogan''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 4.814.542 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-18|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} oosj72x3y9m670jptqavpszkalntias Yidu, Hubei 0 94372 1094059 1024876 2022-07-31T06:50:34Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 377.000 | gelhe_sal = 2004 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.357 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 443000 | koda_telefonê = + 86 (0) 717 | malper = [http://www.yidu.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaYichangYidu.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Zhicheng Vice-East Gate And Qianjin Fabric Store.png | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Yidu''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2004an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 377.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-18|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 9lxn5u4gpj6pm6p3l2fs0e0of56d5kn Yingcheng 0 94373 1094060 1024877 2022-07-31T06:50:44Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 593.812 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.103 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 432400 | koda_telefonê = + 86 (0) 712 | malper = [http://www.yingchengnet.com/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaXiaoganYingcheng.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Yingcheng-Hubei-China-2018-12-30.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Yingcheng''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 593.812 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-18|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} do1ije2nxq7gg0d09oz5tbfturtfsjo Zhijiang, Hubei 0 94375 1094075 1024879 2022-07-31T07:07:03Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 495.995 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.310 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 443200 | koda_telefonê = + 86 (0) 717 | malper = [http://www.zhijiang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaYichangZhijiang.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 枝江交通局 01.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Zhijiang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 495.995 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-18|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 0hv7ljr37jxfw8gbvtxknxij9banekz Zhongxiang 0 94376 1094076 1024880 2022-07-31T07:07:07Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.022.514 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 431900 | koda_telefonê = + 86 (0) 724 | malper = [http://www.zhongxiang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaJingmenZhongxiang.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 明显陵2.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Zhongxiang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hubei]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.022.514 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-18|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 3nwtkauvl0kb8pae42ld16bm0zfzpvd Changde 0 94377 1093539 1024881 2022-07-30T13:41:15Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 5.714.623 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 18.177 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 415000 | koda_telefonê = + 86 (0) 736 | malper = [http://eng.changde.gov.cn/ Malpera fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Changde Prefecture within Hunan (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 常德市区 - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Changde''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 5.714.623 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-18|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 461mo4c2evvfw3oa6ogphaday3la9tq Huaihua 0 94390 1093663 1024891 2022-07-30T17:51:20Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 2.377.800 | gelhe_sal = 2018 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 27.600 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 418000 | koda_telefonê = + 86 (0) 745 | malper = [http://www.huaihua.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Huaihua Prefecture within Hunan (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Yuan River in Yuanling County of Huaihua, Hunan, picture12.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Huaihua''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2018an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.377.800 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-19|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} e1kxbhkojkvizu5loh6ex1prmxo55ck Jishou 0 94393 1093695 1024893 2022-07-30T18:12:39Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 301.460 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 416000 | koda_telefonê = + 86 (0) 743 | malper = [http://www.jishou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaXiangxiJishou.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Aizhai Bridge-1.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Pira Aizhaiyê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Jishou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 301.460 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-19|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 73vzcz6t3k4nk3b3va04avrjcmmgppg Leiyang 0 94395 1093766 1024894 2022-07-30T19:52:34Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.150.241 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 2.656 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 421800 | koda_telefonê = + 86 (0) 734 | malper = [http://leiyang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHengyangLeiyang.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = LeiYang.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Leiyang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.150.241 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-19|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 17yvzzhqrmt1wuuig6pa3uligvpptxj Linxiang City 0 94405 1093774 1024900 2022-07-30T20:01:18Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 570.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.718.0 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 414300 | koda_telefonê = + 86 (0) | malper = [http://www.linxiang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaYueyangLinxiang.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 201906 Yanglousi Town.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Linxiang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 570.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-19|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} mojv68cm2vm1mjisqvbl3skhpvxiiik Loudi 0 94406 1093781 1024901 2022-07-30T20:05:14Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 3.785.627 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 8.117 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 417000 | koda_telefonê = + 86 (0) 738 | malper = [http://www.hnloudi.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Loudi Prefecture within Hunan (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Buildings in Loudi, Hunan, China12.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Loudi''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.785.627 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-19|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 16qwusij7meemquwtu8c9nx6hyr6cdx Liuyang 0 94407 1093776 1024902 2022-07-30T20:01:57Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.278.928 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 5.008 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 410300 | koda_telefonê = + 86 (0) 731 | malper = [http://liuyang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaChangshaLiuyang.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Hu Yaobang's Former Residence 033.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Liuyang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.278.928 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-19|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} ec1lqk0agrk1d4uim8gcrpwis5d3i72 Miluo 0 94410 1093825 1024904 2022-07-31T00:06:48Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 685.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.484.0 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 414400 | koda_telefonê = + 86 (0) 730 | malper = [http://www.miluo.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 屈子祠 正门.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Miluo''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 685.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-20|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} rjyfo831wv6nfjlrqjpg5c7r72cqfqk Ningxiang 0 94411 1093853 1024905 2022-07-31T01:03:15Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.368.117 | gelhe_sal = 2012 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 410600 | koda_telefonê = + 86 (0) 731 | malper = [http://www.nxcity.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaChangshaNingxiang.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = RT-MART in downtown Ningxiang, Hunan, China, picture2.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ningxiang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2012an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.368.117 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-20|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} c5jiercj0uxik1a3eo8zxuje7b2ubhk Shaodong 0 94413 1093960 1024907 2022-07-31T04:15:20Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.341.900 | gelhe_sal = 2018 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.776 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 422800 | koda_telefonê = + 86 (0) | malper = [http://www.shaodong.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaShaoyangShaodong.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Shaodong, Shaoyang, Hunan, China - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Shaodong''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2018an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.341.900 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-20|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 3fkdkgyipbokqaakj8i5s5tbt2zrij6 Wugang, Hunan 0 94415 1094031 1024909 2022-07-31T06:15:05Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 843.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 422400 | koda_telefonê = + 86 (0) 739 | malper = [http://www.wugang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaShaoyangWugang.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Wugang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 843.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-20|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 4qhypeot1z8xf1sxmj2dpoxoa4wngjx Xiangxiang 0 94419 1094041 1024912 2022-07-31T06:32:47Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 946.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.966,6 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 411400 | koda_telefonê = + 86 (0) 731 | malper = [http://www.xiangxiang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaXiangtanXiangxiang.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Hutian, Xiangxiang 09.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Xiangxiang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 946.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-20|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} rd0x0edubsd87tzs9tj82l5eghavz9s Yiyang 0 94420 1094061 1024913 2022-07-31T06:50:56Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 4.313.084 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 12.144 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 413000 | koda_telefonê = + 86 (0) 737 | malper = [http://www.yiyang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Yiyang Prefecture within Hunan (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Yuxingshan Reservoir, picture7.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji gola bendava Uogatayama | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Yiyang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 4.313.084 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-20|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 6sacz1zngio2otom9qzqqx4b2fm3h6k Yongzhou 0 94422 1094063 1024915 2022-07-31T06:51:29Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 5.180.200 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 22.441.43 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 425000 | koda_telefonê = + 86 (0) 746 | malper = [http://yzcity.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Yongzhou Prefecture within Hunan (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = YongZhou.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Yongzhou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 5.180.200 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-20|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} iphjsqkpmj3lda004coeixt0twprpct Yueyang 0 94439 1094064 1024921 2022-07-31T06:51:58Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 5.477.911 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 14.896 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 414000 | koda_telefonê = + 86 (0) 730 | malper = [http://yueyang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Yueyang Prefecture within Hunan (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Yueyang 01.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Yueyang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 5.477.911 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 64if3v5qdgxvw9ioea93m5bickakvm0 Zhuzhou 0 94442 1094078 1024923 2022-07-31T07:07:19Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Hunan]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 3.855.609 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 412000 | koda_telefonê = + 86 (0) 733 | malper = [http://www.zhuzhou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Zhuzhou Prefecture within Hunan (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = ZhuZhou.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Zhuzhou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Hunan]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.855.609 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} pv4fyrskpes29n83z6v3no1e02ko7np Baotou 0 94445 1093488 1024926 2022-07-30T12:12:54Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Inner Mongolia]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 2.650.364 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 27.768 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 014000 | koda_telefonê = + 86 (0) 472 | malper = [http://www.baotou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Baotou Prefecture within Inner Mongolia (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Baotou, Inner Mongolia.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Baotou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Inner Mongolia]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.650.364 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 258bbpcqmayk3huz5woz3w8emvk7gvn Bayannur 0 94446 1093492 1024928 2022-07-30T12:21:05Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Inner Mongolia]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.669.915 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 65.788 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 015000 | koda_telefonê = + 86 (0) 478 | malper = [http://www.bynr.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Baynnur Prefecture within Inner Mongolia (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 20130806内蒙巴彦淖尔市政府大楼前10车道大街 - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Bayannur''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Inner Mongolia]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.669.915 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 7v4wglgpnledae6dfpo9vpqczkiws0y Chifeng 0 94447 1093549 1024929 2022-07-30T13:44:05Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Inner Mongolia]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 4.341.245 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 90.275 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 024000 | koda_telefonê = + 86 (0) 476 | malper = [http://www.chifeng.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Chifeng Prefecture within Inner Mongolia (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 赤峰火车站.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Chifeng''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Mongolya Hundir]] de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 4.341.245 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 4jinz5fsfaw5rx1a0hzr70ss8wgtq6l Erenhot 0 94448 1093595 1024930 2022-07-30T15:23:30Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Inner Mongolia]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 74.197 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 4.015,0 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 011100 | koda_telefonê = + 86 (0) 479 | malper = [http://elht.gov.cn/ Malpera fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaXilingolErenhoto.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Dinosaur-statue-erenhot.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Erenhot''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Inner Mongolia]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 74.197 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} h8qe4wz8zl1o6alkjon7m0yl77mhj9z Fengzhen 0 94459 1093599 1024938 2022-07-30T15:45:24Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Inner Mongolia]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 338.200 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 2.704,0 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 012100 | koda_telefonê = + 86 (0) 474 | malper = [http://www.fengzhen.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Ulaan Chab Prefecture within Inner Mongolia (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = SINANCHWANG Station during Japanese Occupation.jpeg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Qereqola Sinanchwang di dema desteserkirina Japonan de | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Fengzhen''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Inner Mongolia]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 338.200 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 6hs5ppkow1al9hyqrjpbzew32ly5lcq Hohhot 0 94461 1093661 1024940 2022-07-30T17:45:24Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Inner Mongolia]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 30.596 | gelhe_sal = 2015 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 17.410 | rûerd1_sernav = | bilindayî = 1.065 m | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 010000 | koda_telefonê = + 86 (0) 471 | malper = [http://www.huhhot.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Hohhot Prefecture within Inner Mongolia (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Hohhot.pont Ruyi.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Hohhot''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Inner Mongolia]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2015an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 30.596 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 4da60tchfjlmzq9rcytf7gaie90fhr7 Hulunbuir 0 94463 1093667 1024942 2022-07-30T17:52:27Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Inner Mongolia]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 2.549.278 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 263.953 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 021000 | koda_telefonê = + 86 (0) 470 | malper = [http://www.hulunbeier.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = China Inner Mongolia Hulunbuir.svg | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Hulunbuir''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Inner Mongolia]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.549.278 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} b35cw1wb2p86024trmw305s8zms659x Manzhouli 0 94470 1093807 1024944 2022-07-30T20:26:03Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Inner Mongolia]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 212.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 732.4 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 021400 | koda_telefonê = + 86 (0) 470 | malper = [http://www.manzhouli.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Manzhouli in China.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Г.Маньчжурия (Китай).JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Manzhouli''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Inner Mongolia]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 212.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} s7i6u4silbr9wfu0mghrv31bsh5wqo3 Ordos City 0 94471 1093861 1024945 2022-07-31T01:23:13Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Inner Mongolia]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 2.035.653 | gelhe_sal = 2014 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 86.752 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 017000 | koda_telefonê = + 86 (0) | malper = [http://www.ordos.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Ordos Prefecture within Inner Mongolia (China).svg | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Ordos.2 tours et jardin.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ordos''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Inner Mongolia]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2014an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.035.653 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 4i8a9hqiecysosm7xx3hd6gu9ss0kwz Tongliao 0 94472 1094009 1024947 2022-07-31T05:24:14Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Inner Mongolia]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 3.139.153 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 75.63 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 028000 | koda_telefonê = + 86 (0) 475 | malper = [http://tongliao.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Tongliao Prefecture within Inner Mongolia (China).svg | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 哲里木大桥 - Zhelimu Bridge - 2011.07 - panoramio (1).jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Pira Zhelimu | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Tongliao''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Inner Mongolia]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.139.153 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} t22ls5polnat7q7lfoj3c3sf9hsfalu Ulan Hot 0 94473 1094018 1024948 2022-07-31T05:38:52Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Inner Mongolia]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 344.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 772,0 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 137400 | koda_telefonê = + 86 (0) 482 | malper = [http://www.wlht.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHingganUlanhoto.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 烏蘭浩特機場 - panoramio (2).jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji balafirgeha bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''UlanHot''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Inner Mongolia]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 344.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} n2dcvrga87o4fhwmx9u1a73kqnyskrf Yakeshi 0 94477 1094052 1024952 2022-07-31T06:45:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Inner Mongolia]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 331.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 27.590,0 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 022150 | koda_telefonê = + 86 (0) 470 | malper = [http://www.yks.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHulunbuirYakeshi.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 喇嘛山上看车 - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Yakeshi''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Inner Mongolia]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 331.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} a16n5z04qrhmlydtuywilzn1m21jjlz Zhalantun 0 94478 1094070 1024953 2022-07-31T07:06:42Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Inner Mongolia]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 448.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 16.800,0 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 162650 | koda_telefonê = + 86 (0) 470 | malper = [http://www.zhalantun.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaHulunbuirZhalantun.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Zhalantun''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Inner Mongolia]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 448.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 95gb8v4nofzswos7l4qqomwdjuo6g8o Changshu 0 94479 1093541 1024954 2022-07-30T13:41:21Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.510.453 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.264 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 215500 | koda_telefonê = + 86 (0) 512 | malper = [http://www.changshu.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaJiangsuSuzhouChangshu.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Changshu, Suzhou, Jiangsu, China - panoramio (146).jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Changshu''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.510.453 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 1l7a9dwkxd4dr0a9glo23p5j6lijvyp Danyang, Jiangsu 0 94481 1093559 1024956 2022-07-30T14:05:34Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 960.418 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 212300 | koda_telefonê = + 86 (0) 511 | malper = [http://www.danyang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaZhenjiangDanyang.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = DanyangPeoplesSq.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Danyang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 960.418 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-21|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} nynl1tttz9r1hupumzcrv8qurqcfjaj Liyang 0 94501 1093777 1024968 2022-07-30T20:02:14Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 781.500 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.535,87 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 213300 | koda_telefonê = + 86 (0) 519 | malper = [http://www.liyang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Liyang in Jiangsu.svg | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 南山竹海之静湖.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Liyang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 781.500 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-22|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} nrsobjv4acgz22mdltr3a85incxug3d Kunshan 0 94503 1093754 1024970 2022-07-30T19:22:17Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.644.860 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 927.68 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 215300 | koda_telefonê = + 86 (0) 512 | malper = [http://www.ks.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Zhouzhuang water town.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Kunshan''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.644.860 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-22|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} q84twdknsie4wpfzneh2gup6qdn050j Nantong 0 94504 1093838 1024971 2022-07-31T00:43:49Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 7.282.835 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 8.544,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 226000 | koda_telefonê = + 86 (0) 513 | malper = [http://nantong.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Nantong locator map in Jiangsu.svg | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Nantong skyline flanking the Hao River.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Nantong''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 7.282.835 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-22|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} j1gcduuby9tartagj951s5jrc8vtfqq Qidong 0 94507 1093912 1024973 2022-07-31T02:33:22Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.115.900 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.208 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 226200 | koda_telefonê = + 86 (0) 513 | malper = [http://www.qidong.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaNantongQidong.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Qidong night view.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Qidong''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.115.900 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-22|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} caz5q0l3wc8mztrcrtsp1xg4s75xnzv Suqian 0 94510 1093985 1024975 2022-07-31T04:43:24Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 4.730.000 | gelhe_sal = 2011 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 8.555 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 223800 | koda_telefonê = + 86 (0) 527 | malper = [http://www.suqian.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Suqian locator map in Jiangsu.svg | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Renmindadao road and Xihu road intersection.to west,see Xihu road.20141105..JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Suqian''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2011an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 4.730.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-22|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} i0hiumzchp16jsi6piy2u404h1cknjs Taixing 0 94513 1093992 1024979 2022-07-31T04:55:23Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.185.600 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.172,2 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 225400 | koda_telefonê = + 86 (0) 523 | malper = [http://www.taixing.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaJiangsuTaizhouTaixing.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Wanshuqin2.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Taixing''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.185.600 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-22|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} r11mur9jxpi1j22nbn8py1xf3m539ak Xinghua, Jiangsu 0 94516 1094043 1024982 2022-07-31T06:33:50Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.565.500 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 2.393 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 225700 | koda_telefonê = + 86 (0) 523 | malper = [http://www.xinghua.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaJiangsuTaizhouXinghua.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 四牌楼（兴化）.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Xinghua''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.565.500 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-22|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} isubfxgksqqm54jrsttf4eq86gej56s Xinyi, Jiangsu 0 94517 1094049 1024983 2022-07-31T06:34:18Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.400.000 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.571 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 221400 | koda_telefonê = + 86 (0) 516 | malper = [http://www.xy.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaXuzhouXinyi.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Xinyi''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.400.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-22|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 0b4rfao0r4s0z9t1d1vgr4tf60ih5yg Xuzhou 0 94526 1094051 1024985 2022-07-31T06:42:20Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 8.577.225 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 11.259 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 221000 | koda_telefonê = + 86 (0) 516 | malper = [http://www.xz.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Xuzhou locator map in Jiangsu.svg | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = TV Tower of Xuzhou.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Xuzhou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 8.577.225 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-22|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Kurt n8h2195dwm5lxjwz6hzpjyed6othbe6 Yangzhong 0 94528 1094053 1024987 2022-07-31T06:46:01Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 272.400 | gelhe_sal = 2004 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 212200 | koda_telefonê = + 86 (0) 511 | malper = [http://www.yz.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaZhenjiangYangzhong.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Taizhou Yangtze River Bridge.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji pira Yangtze River. | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Yangzhong''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2004an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 272.400 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-22|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} o0pemwxpj2e9z7vmjgxmd16awmherlp Yangzhou 0 94535 1094054 1024993 2022-07-31T06:46:03Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 4.459.760 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 6.678 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 225000 | koda_telefonê = + 86 (0) 514 | malper = [http://yangzhou.gov.cn/english Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Yangzhou locator map in Jiangsu.svg | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = The Five Pavilion bridge.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Yangzhou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 4.459.760 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-24|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} qsje6e48oon1jlbgls5lu4t465740kc Zhangjiagang 0 94538 1094071 1024996 2022-07-31T07:06:44Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.246.762 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 772,4 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 215600 | koda_telefonê = + 86 (0) 512 | malper = [http://www.zjg.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaJiangsuSuzhouZhangjiagang.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Zhangjiagang''', bajarekî di asta parêzgehê de ye li welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.246.762 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-24|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} ssfo1hge19gxjnfvxjekdch1ry43wow Zhenjiang 0 94539 1094074 1024997 2022-07-31T07:07:01Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangsu]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 3.113.384 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 3.799 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 212000, 212100 | koda_telefonê = + 86 (0) 511 | malper = [http://www.zhenjiang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Zhenjiang locator map in Jiangsu.svg | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Zhenjiang Jinshan.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Zhenjiang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangsu]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.113.384 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-24|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} ljyi4qak33qcq1thn9lscm21im8zowh Fuzhou, Jiangxi 0 94556 1093608 1025004 2022-07-30T16:02:42Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangxi]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 3.912.312 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 18.800 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 344000 | koda_telefonê = + 86 (0) 794 | malper = [http://www.jxfz.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Fuzhou Prefecture within Jiangxi (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Vanguard 20160201 165207.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Fuzhou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangxi]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.912.312 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-24|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} i6ocp94r75tmz5kahq3470oycb6wemi Ganzhou 0 94557 1093616 1025005 2022-07-30T16:08:06Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangxi]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 8.368.447 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 341000 | koda_telefonê = + 86 (0) 797 | malper = [http://www.ganzhou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Ganzhou within Jiangxi.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Yugutai.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ganzhou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangxi]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 8.368.447 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-24|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} rbp6bwkpdg01gg33thp2xoia3d8kuht Jinggangshan 0 94570 1093690 1025013 2022-07-30T18:12:19Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jiangxi]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 156.000 | gelhe_sal = 2005 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 343600 | koda_telefonê = + 86 (0) 796 | malper = [http://www.jgs.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location Of Jinggangshan.svg | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 201906 Jinggangshan City Skyline.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Jinggangshan''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jiangxi]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2005an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 156.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-25|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} tvq5gbg6nra36ren6spy5sjduzrjdyy Fuyu, Jilin 0 94598 1093607 1025032 2022-07-30T16:02:36Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jilin]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 800.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 131200 | koda_telefonê = + 86 (0) 438 | malper = [http://www.jlfy.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaSongyuanFuyu.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Fuyu''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jilin]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 800.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-25|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 9f3b2e6e74bvbnfks2i5ys1jdm8ley6 Ji'an, Jilin 0 94605 1093685 1025039 2022-07-30T18:11:23Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jilin]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 214.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 3.341,1 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 134200 | koda_telefonê = + 86 (0) 435 | malper = [http://www.jilinja.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Ji-anTonghua.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Jian jilin downtown 2011 07 23.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Ji'an''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jilin]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 214.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-25|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 3kmz7mlgbg2gz5ew0cz2xkso2lkk9ge Jilin (Bajar) 0 94607 1093689 1025041 2022-07-30T18:11:59Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jilin]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 4.413.517 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 132000 | koda_telefonê = + 86 (0) 432 | malper = [http://www.jlcity.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Jilin Prefecture within Jilin (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 吉林大桥和世纪广场.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Jilin''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jilin]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 4.413.517 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-25|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} aomq8td0s1ku1tp38ot02dptgyeb9jn Liaoyuan 0 94609 1093772 1025042 2022-07-30T19:58:11Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jilin]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.176.645 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 136200 | koda_telefonê = + 86 (0) 437 | malper = [http://www.liaoyuan.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = Location of Liaoyuan Prefecture within Jilin (China).png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 东辽县第一高级中学教学楼.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Ryokena rojhilat dibistana navîn Daiichi | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Liaoyuan''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jilin]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.176.645 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-25|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} j1hz70lg84lv2sbqmm1ojvg2b9w9e6b Panshi 0 94682 1093871 1025107 2022-07-31T01:32:49Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Jilin]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 528.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 132300 | koda_telefonê = + 86 (0) 432 | malper = [http://www.panshi.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = ChinaJilinPanshi.png | nexşeSer_firehî = 250px | nexşeSer_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe = | nexşe_firehî = | nexşe_sernav = | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Panshi City montage.png | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Panshi''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Jilin]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 528.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-10-29|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 5gch5r6pexi76g3aqg20lp5jokvuseb Chaoyang, Liaoning 0 94767 1093543 1025164 2022-07-30T13:41:35Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Liaoning]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 3.044.641 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 122000 | koda_telefonê = + 86 (0) 422 | malper = [http://www.zgcy.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = Location of Chaoyang Prefecture within Liaoning (China).png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Northern Chaoyang Pagoda 50 2015-09.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Chaoyang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Liaoning]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.044.641 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-11-04|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} ghbmoko4quqdgox7j7w0iyb4jv6rzad Diaobingshan 0 94789 1093578 1025173 2022-07-30T14:27:25Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Liaoning]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 241.431 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 262,9 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 112700 | koda_telefonê = + 86 (0) 410 | malper = [http://www.lndbss.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = ChinaTielingDiaobingshan.png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = -国电铁岭调兵山风力发电场-2009-07-29 - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Diaobingshan''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Liaoning]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 241.431 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-11-06|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} mivpivbwsdhwhu8lsi044pa17sy1es3 Fushun 0 94792 1093605 1025176 2022-07-30T16:02:20Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Liaoning]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 2.138.090 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 11.272 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 113000 | koda_telefonê = + 86 (0) 24 | malper = [http://www.fushun.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = Location of Fushun Prefecture within Liaoning (China).png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Fushun Skyline.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Fushun''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Liaoning]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.138.090 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-11-06|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} tkkzg7qvfw5xbnl9l14dypai2fz6jju Fuxin 0 94793 1093606 1025177 2022-07-30T16:02:33Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Liaoning]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 1.819.339 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 10.445 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 123000 | koda_telefonê = + 86 (0) 418 | malper = [http://www.fuxin.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = Location of Fuxin Prefecture within Liaoning (China).png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 解放广场 Jie Fang square - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Fuxin''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Liaoning]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 1.819.339 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-11-06|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} kazpxbk83ci0jjkorkuqo5a4zqs4p72 Jinzhou 0 94798 1093692 1025182 2022-07-30T18:12:32Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Liaoning]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 3.070.000 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 10.111 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 121000 | koda_telefonê = + 86 (0) 416 | malper = [http://www.jz.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = Location of Jinzhou Prefecture within Liaoning (China).png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Jinzhoutower.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Jinzhou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Liaoning]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.070.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-11-07|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} p2wkf8jdllr14af575fwlikxc93v1x5 Tieling 0 95058 1094003 1025293 2022-07-31T05:16:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Liaoning]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 2.717.732 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 12.966 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 112000 | koda_telefonê = + 86 (0) 24 | malper = [http://www.tieling.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = Location of Tieling Prefecture within Liaoning (China).png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya Çînê û nexşeya Herêmê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Scenery in Tieling New City part ii 01.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Tieling''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Liaoning]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.717.732 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-11-27|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 0l8acfvck5dv6ygfpu5gfz2occ8jf3f Tongren, Qinghai 0 95076 1094010 1025311 2022-07-31T05:24:18Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Qinghai]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 92.601 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 3.275 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 811399 | koda_telefonê = + 86 (0) 973 | malper = [http://www.hntr.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = Location of Tongren within Qinghai (China).png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Rebkong.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Tongren''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Qinghai]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 92.601 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-11-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} otf5nzwv09rbqh1fhisfvslt5elo4z6 Yushu, Qinghai 0 95077 1094066 1025312 2022-07-31T06:52:17Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Qinghai]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 77.854 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 13.462 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 815000 | koda_telefonê = + 86 (0) 976 | malper = [http://www.yushuxian.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = Location of Yushu within Qinghai (China).png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Gyegu Gruschke.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Yushu''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Qinghai]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 77.854 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-11-28|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 0qwhtg93wd8e47zvtg4erfr7regx65z Baoji 0 95096 1093487 1025319 2022-07-30T12:12:51Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Shaanxi]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 3.716.731 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 18.712 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 721000 | koda_telefonê = + 86 (0) 917 | malper = [http://www.baoji.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = Location of Baoji Prefecture within Shaanxi (China).png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya herêmê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = View from Zhonghua Shigu Park (中华石鼓园) on Baoji.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Baoji''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Shaanxi]]yê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.716.731 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-11-29|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} as8tvvipaca9soxtbnoy23wn89vesn4 Binzhou 0 95132 1093515 1025344 2022-07-30T12:52:31Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Shandong]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 3.779.200 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 9.444 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 256600 | koda_telefonê = + 86 (0) 543 | malper = [http://www.binzhou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = ChinaShandongBinzhou.png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Yejing.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Binzhou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Shandong]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 3.779.200 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-11-30|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} je3o6qkhsgr8jdqeo8yioljlz76mjix Dezhou 0 95135 1093569 1025347 2022-07-30T14:26:00Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Shandong]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 5.586.200 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 10.356 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = | koda_telefonê = + 86 (0) | malper = [http://dz.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = ChinaShandongDezhou.png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Dezhou6.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Dezhou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Shandong]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 5.586.200 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-11-30|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} t4y0dr4md4dur64wyxsqcnflq8o2kws Jiaozhou 0 95151 1093687 1025363 2022-07-30T18:11:47Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Shandong]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 876.000 | gelhe_sal = 2015 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.324 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 266300 | koda_telefonê = + 86 (0) 532 | malper = [http://www.jiaozhou.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = China Qingdao Jiaozhou location map.svg | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 实验初中 - panoramio.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Jiaozhou''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Shandong]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2015an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 876.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-11-30|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} q0fm6sdqmpn6qbsq6an4rpu40vki5hn Leling 0 95172 1093768 1025368 2022-07-30T19:53:00Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Shandong]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 640.000 | gelhe_sal = 2003 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 1.172 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 253600 | koda_telefonê = + 86 (0) 534 | malper = [http://www.laoling.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = ChinaDezhouLeling.png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = The Tower of Leling.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Leling''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Shandong]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 640.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-11-30|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} j7w0x7stmpm9ofcar5a86ycunxp0ber Liaocheng 0 95175 1093771 1025369 2022-07-30T19:58:08Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Shandong]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 5.789.863 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 8.715 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 252000 | koda_telefonê = + 86 (0) 635 | malper = [http://www.liaocheng.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = ChinaShandongLiaocheng.png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Shanshan hall.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Liaocheng''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Shandong]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 5.789.863 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-11-30|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 4f9rxh4t4m01eey62g2aw6moxsvypoe Melaleî Coya 0 95180 1093814 1077877 2022-07-30T20:42:01Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=kanûna pêşîn 2020}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | nav = Melaleî Coya | pîşe = [[çalakvanî|çalakvan]], [[nivîskar]] û [[siyasetmedar]] | navê_rastî = Malalai Joya | netewe = Paşton | hevwelatî = [[Efxanistan]] | cihê_jidayikbûnê = [[Efxanistan]] | roja_jidayikbûnê = {{jdb|25|4|1978|temen=erê}} | sernavê_wêne = Melaleî Coya (2007) | wêne = Malalai1.jpg }} '''Melaleî Coya''' ({{bi-ps|ملالۍ جویا|Malalai Joya}} {{jdb|j=1|25|nîsan|1978}}), çalakvan, nivîskar û siyasetmedareke [[Efxanistan]]ê ye. Melaleî Coya di navbera salên 2005-2007an de di parlamena Efxanistanê de wek parlamenter xebitî. == Jînenîgarî == Coya di {{dîrok|25|nîsan|1978}} de, li Parêzgeha [[Farah]], li rojavayê Efxanistanê ji dayik bû. Bavê wê xwendekarekî beşa tenduristiyê bû û dema şerê navbera Sovyet û Efxanistanê de di şer de lingeke xwe winda kir. Melalaî di sala 1982an de, gava ku ew çar salî bû, malbata wê ji Efxanistanê derbasê Îranê bû. Melalaî dema ku di pola heştan de bû tevlî karê mirovahiyê bû. Piştî vekişîna Sovyetê, Coya di sala 1998an de di dema [[talîban]] de vedigere Efxanistanê. Wekî jineke ciwan wê wekî çalakvaneke civakî xebitî û wekî rêvebera koma nehikûmî, Rêxistina Pêşxistina Qabîliyetên Jinên Efxanî (OPAWC) li parêzgehên rojavayê [[Herat]] û Farah hate binavkirin. Ew zewicandî ye, lê ji ber tirsa ji ewlehiya wî navê mêrê xwe eşkere nekir. == Xelatên wê == * Kanûna paşîn a 2004, xelata Komeleya Çandî ya Efxanî ya Ewropî * Kanûna pêşîn 2004, ''Jina Salê ya'' Valle d'Aosta * ''Mafên Mirovan'' , xelata ji aliyê dayîn Berkeley Şaredarê Tom Bates , March 15, 2006 * Adar 2006, Xelata Mafên Mirovan a Gwangju (digel Angkhana Neelaphaijit ) ku ji hêla Weqfa 18ê gulanê ve ji Koreya Başûr hat dayîn . * Tebax 2006, xelata "Jina Salê ji bo Aşitiyê" ji hêla Weqfa Tora Aştiyê ya Jinan . * Ew ket nav lîsteya 1000 kesan de bû ku di 2005 de ji bo Xelata Aşitiyê ya Nobelê hatibû amadekirin. * Ew di nav 250 Rêberên Ciwan de bû ku di 2007an de di Foruma Aborî ya Cîhanî de hate hilbijartin . * Giglio d'Oro ji hêla meclîsa bajarê Toscana 2007 ve hatî weşandin. * Di {{dîrok|11|îlon|2007}} de, ew di nav pênc namzetên ku ji hêla Parlamena Ewropî ve ji bo xelatên Sakharov hatin destnîşan kirin bû . * {{d|6|çiriya pêşîn|2007}}, Xelata Mare Nostrum ku ji hêla bajarê Viareggio ve hat dayîn . * {{d|9|çiriya pêşîn|2007}}, Komuna Provincia di Arezzo , Comune di Bucine û Comune di Supino li Italytalyayê hemwelatiyên Rûmetê pêşkêşî wê dikin. * Çiriya paşîn a 2007an, Xelata Melek a 14an ji hêla Festîvala Melek, CA, DYA. * {{d|11|sibat|2008}}, Malalai Joya û belgefîlma " Dijminên Dilşahiyê " bi "Xelata Fîlimê ya Mafên Mirovan a Navneteweyî" ji hêla Amnesty International, Sînemaya ji bo Aşitiyê û Tora Fîlimê ya Mafên Mirovan ve hate pêşwazî kirin. Xelat ji hêla du caran lîstikvana xelata Oscarê Hilary Swank ve hate dayîn . * 6ê çiriya pêşîn a 2008an, Malalai Joya Xelata Anna Politkovskaya li London stend. Xelat ji bo jinên wêrek ên ku mafên mirovan parastine. * 21ê çiriya pêşîn a 2008, plateablon: (Îtalya) ji Malalai Joya re Medalya Zêrîn pêşkêş kir. * {{d|30|çiriya pêşîn|2008}}, rêxistina Spanî, Komîteya Spanî ya Alîkariya Penaberan (CEAR), Malalai Coya û parlamenterê Kurd Leyla Zana xelata Juan Maria Bandres ya 2008an ji bo Mafên Mirovan û hevgirtina bi penaberan re ragihand. * {{d|28|adar|2009}}, Xelata Navneteweyî ya Dij-Cûdakariyê ya 2009an ji hêla Yekîtiya Holendî ve Strength Foundation, Rotterdam, Holland ve hate dayîn. * {{d|29|nîsan|2010}}, kovara TIME wê di 100 mirovên herî bibandor li cîhanê da nîşan. * 23ê hezîrana 2010an, rojane spanî El Mundo xelata Yo Dona International ya "premio a la Labor Humanitaria" dide Malalai Coya * {{d|27|îlon|2010}}, Kovara Brîtanî New Statesman Malalai Joya "50 Çandên Herî Bandor ên Cîhanê da nîşan * {{d|10|çiriya pêşîn|2010}}, Zanîngeha Aşitiyê ya Îtalya ya Xelata Navneteweyî "Donna dell'Anno 2010" (jina sala 2010) da Malalai Coya. * {{d|4|çiriya paşîn|2010}}, Wekî beşek ji pakêta Forbes The World Most Powerful People, şanoger, lîstikvan û çalakvana Amerîkî Eve Ensler, damezrênerê V-Day, bi navê Heft Femînîstên Herî Hêzdar ên Cîhanê, Malalai Joya yek ji wan bû. * {{d|28|çiriya paşîn|2010}}, Kovara Derveyî Polîtîk Malalai Joya di nav lîsteya xweya salane ya 100 Ramyarên herî bi bandor ya cîhanê îlankir. * {{d|8|Adar|2011}}, The Guardian ew navnîş kir nav "100 Jinên Pêşîn, çalakvan û têkoşerên cîhanî îlankir.<ref>{{Cite web|url=http://www.malalaijoya.com/images/womenpeace.jpg|title=Wayback Machine|date=2016-03-03|website=web.archive.org|access-date=2020-12-01|archive-date=2016-03-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303175048/http://www.malalaijoya.com/images/womenpeace.jpg|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.younggloballeaders.org/scripts/Modules/Addresses/yglSearchAddress.aspx?srh=1&idn=1|title=The Forum of Young Global Leaders|date=2006-10-07|website=web.archive.org|access-date=2020-12-01|archive-date=2006-10-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20061007112104/http://www.younggloballeaders.org/scripts/Modules/Addresses/yglSearchAddress.aspx?srh=1&idn=1|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.europapress.es/epsocial/cooperacion-desarrollo/noticia-leyla-zana-malalai-joya-ganadoras-vii-premio-juan-maria-bandres-defensa-derecho-asilo-20081030181951.html|title=Leyla Zana y Malalai Joya, ganadoras del VII Premio Juan María Bandrés a la Defensa del Derecho de Asilo|last=Press|first=Europa|date=2008-10-30|website=europapress.es|access-date=2020-12-01}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.universitadellapace.ch/www.universitadellapace.ch/UNIVERSITA_DELLA_PACE.html|title=UNIVERSITA DELLA PACE|date=2010-11-15|website=web.archive.org|access-date=2020-12-01|archive-date=2010-11-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20101115150027/http://www.universitadellapace.ch/www.universitadellapace.ch/UNIVERSITA_DELLA_PACE.html|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Efxanî]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1978]] [[Kategorî:Aktivîstên mafên mirovan]] 0vm7ell3jfzppw8dyhk91xwd6rjt649 Linyi 0 95659 1093775 1025385 2022-07-30T20:01:20Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Shandong]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 10.039.440 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 17.191 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 276000 | koda_telefonê = + 86 (0) 539 | malper = [http://www.linyi.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = ChinaShandongLinyi.png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Linyi montage.png | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyên ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Linyi''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Shandong]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 10.039.440 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-12-05|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 3scztdkl6v2chifvcqhmd22uo03460c Qingdao 0 95662 1093913 1025388 2022-07-31T02:34:27Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Shandong]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 9.046.200 | gelhe_sal = 2014 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 11.067 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 266000 | koda_telefonê = + 86 (0) 532 | malper = [http://www.qingdao.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = Qingdao in NEA.svg | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeyê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Qingdao new montage.png | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyên ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Qingdao''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Shandong]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2014an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 9.046.200 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-12-05|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} a4lpn2o0uo1pn7ofc2yrl1chtwrtws8 Qufu 0 95666 1093916 1025391 2022-07-31T02:45:00Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Shandong]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 653.000 | gelhe_sal = 2017 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 815 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 273100 | koda_telefonê = + 86 (0) 537 | malper = [http://www.qufu.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = ChinaJiningQufu.png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Qufu south gate.JPG | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Qufu''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Shandong]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2017an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 653.000 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-12-05|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} 7qiqlywxaa2hgw59h4nlhcrqhq3v0cb Rizhao 0 95667 1093934 1025393 2022-07-31T03:08:39Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Shandong]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 2.801.100 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 5.310 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 276800 | koda_telefonê = + 86 (0) 633 | malper = [http://www.rizhao.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = ChinaShandongRizhao.png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya parêzgehê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = Rizhao sea-port.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Rizhao''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Shandong]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 2.801.100 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-12-05|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} okaihgy92lqvnk6jimary0bzvxre83a Rushan, Shandong 0 95669 1093937 1025395 2022-07-31T03:18:58Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Shandong]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 582.482 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 264500 | koda_telefonê = + 86 (0) 631 | malper = [http://www.rushan.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = ChinaWeihaiRushan.png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya Weihaiyê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = 东眺大乳山.jpg | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyek ji çiyayê şîrê a mezin | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Rushan''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Shandong]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 582.482 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-12-05|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} losegslnk6pafuhjvan2ljvfjsnqubn Weifang 0 95673 1094027 1090071 2022-07-31T06:02:55Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bajar | nav = | navê_din = | navê_fermî = | mertal = | al = | nexşeya_cihan = Çîn | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | nc_firehî = 250px | koordînat = | damezrandin = <!------- Kargêrî -------> | welat = [[Çîn]] | dûgel = | kargêrî_sernav = | kargêrî = | herêm = [[Shandong]] | parêzgeh = | şaristan = | bexş = | navçe = | nahiye = | gundistan = | serbajar = | parêzgar = | şaredar = <!------- Demografî -----> | navê_nîştecihan = | gelhe = 9.086.241 | gelhe_sal = 2010 | berbelavî = <!------- Erdnîgarî -----> | rûerd = 16.143 | rûerd1_sernav = | bilindayî = | koordînat = | dem = UTC+8 (CST) <!------- Agahiyên din --> | koda_postayê = 261000 | koda_telefonê = + 86 (0) 536 | malper = [http://www.weifang.gov.cn/ Rûpela fermî] <!------- Nexşe ---------> | nexşeSer = | nexşeSer_firehî = | nexşeSer_sernav = | nexşe = ChinaShandongWeifang.png | nexşe_firehî = 250px | nexşe_sernav = Li ser nexşeya Shandongê cihê bajarê | nexşe2 = | nexşe2_firehî = | nexşe2_sernav = <!------- Wêne ----------> | wêneSer = | wêneSer_firehî = 250px | wêneSer_sernav = Wêneyên ji bajarê | wêne = | wêne_firehî = | wêne_sernav = }} '''Weifang''', bajarekî di asta parêzgehê de ya welatê [[Çîn]]ê ye û di herêma [[Shandong]]ê de cih digire. ==Gelhe== Li gorî daneyên sala 2010an hejmara niştecihên vî bajarî digehêje 9.086.241 kesî<ref>{{Cite web|url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-01-24|website=web.archive.org|access-date=2020-12-05|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213064822/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/VDC_Municipality.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Çînê]] {{Çîn-şitil}} esddcs4xmfq2tsmd7zk316qcxsjdawb Shreya Ghoshal 0 95674 1093967 1025400 2022-07-31T04:16:08Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=Kanûna pêşîn 2020}} {{Agahîdank hunermend | navê_jidayikbûnê = Shreya Ghoshal | pîşe = Hûnermenda playbackê, bestekar, hilberînerê muzîkê. | malper = [http://www.shreyaghoshal.com/ shreyaghoshal.com] | salên_çalak = 1998–îroj | roja_jidayikbûnê = {{jdb|12|03|1984|temen=erê}} | netewe = Hindî | paşbingeh = solo_singer | wêne = Shreya Ghoshal at Carvaan-E-Ghazal.jpg | cihê_jidayikbûnê = [[Baharampur]], [[Rojavayê Bengal]], [[Hindîstan]] }} '''Shreya Ghoshal''' (bi hindî: श्रेया घोषाल; {{jdb|12|03|1984|j=1}}), stranbêj, bestekar û berhemhênera muzîkê yê hindî ye. Wê çar Xelatên Fîlimê yên Neteweyî, çar Xelatên Fîlimê yên Dewletê yên Kerala, du Xelatên Fîlimê yên Dewletê yên Tamil Nadu, heft Xelatên Filmê ji wan şeş ji bo stranên Playback a Jin û deh Xelatên Filmfare Başûr stendiye. Wê stranên fîlim û albûmên bi zimanên cihêreng ên Hindî tomar kiriye û xwe wekî stranbêjek pêşeng a sînemaya Hindî destnîşan dike. == Jînenîgarî == Shreya Ghoshal, di 12ê adarê 1984an de ji malbatek Hindî û Bengalî li Berhampore, navçeya Murshidabad, Bengal a Rojava hat dinê. Shreya li Rawatbhata, bajarekî piçûk, li nêzê Kota, Rajasthan, mezin bû. Bavê wê, Bishwajit Ghoshal ji navçeya Munshiganj (Bikrampur), Bangladeş, endezyarek elektrîkê ye û ji bo Hevkariya Hêza Nukleer a Hindistanê dixebite. Dayika wê, Sarmistha Ghoshal ji beşa edebiyatê mezûn bûye. Birayek wê ya piçûk, Shreya Ghoshal heye. Ghoshal di çar saliya xwe de dest bi hînbûna muzîkê kir.<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/I-like-my-father-being-the-boss-in-my-life-Shreya/articleshow/27854121.cms|title=I like my father being the boss in my life: Shreya - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=2020-12-05}}</ref><ref name="shreyaghoshal.com">{{Cite web|url=http://www.shreyaghoshal.com/Biography.aspx?id=$|title=Shreya Ghoshal's :: Official Website|website=www.shreyaghoshal.com|access-date=2020-12-05}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/shreyaghoshal/status/202829902653825024|title=Shreya Ghoshal on Twitter: "Happy 21st bday to my one and only brother:) Ribs a.k.a. Soumyadeep. May God bless you with all the world's happiness and awesomeness!"|date=2016-03-05|website=web.archive.org|access-date=2020-12-05|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305093309/https://twitter.com/shreyaghoshal/status/202829902653825024|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/features/metroplus/Queen-of-the-charts/article16364649.ece|title=Queen of the charts|last=Nagarajan|first=Saraswathy|date=2010-04-07|website=The Hindu|language=en-IN|access-date=2020-12-05}}</ref> Ghoshal dibistana xwe heya pola heştemîn li Dibistana Navendî ya Enerjiya Atomê li Rawatbhata qedand. Di sala 1995an de, wê Pêşbirka Muzîka Dengbêjî ya Hemî Hîndîstana Ronahî, New Delhi, ku ji hêla Sangam Kala Group ve hatî organîzekirin, di koma Vokal Ronahî de di asta jêrîn de bi ser ket. Di sala 1997an de dema ku bavê wê hate ser Navenda Lêkolîna Atomê ya Bhabha, ew ji digel malbata xwe li Dibistana Navendî ya Enerjiya Atomê li Anushakti Nagar xwend. Ew ji bo xwendina zanistê beşdarî Koleja Junior ya Enerjiya Atomê bû. Wê dev ji zanîngehê berda û xwe li Koleja Huner, Zanist û Bazirganî ya SIES li Mumbai qeyd kir û li vir jibo hûnera xwe dest bi perwerdeya zimanê inglîzî kir.<ref name="shreyaghoshal.com"/><ref>{{Cite web|url=https://www.jiosaavn.com/artist/shreya-ghoshal-bio/lIHlwHaxTZ0_|title=Shreya Ghoshal - Artist Biography|website=JioSaavn|language=en-US|access-date=2020-12-05}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/photo-features/shreya-ghoshal-lesser-known-facts/photostory/46144318.cms|title=Shreya Ghoshal: Lesser known facts|date=2015-02-06|website=The Times of India|language=en|access-date=2020-12-05}}</ref> ==Kariyera wê== Yekem strana wê ya tomarkirî "Ganraj Rangi Nachato" bû ku versiyonek cover ya stranek Maratî ye ku Lata Mangeshkar jî vî stranê gotiye.<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/marathi/music/Music-Shreya-Ghoshal-Marathi-Abhang-Lavani/articleshow/26848091.cms|title=I'd love to be called a Marathi Mulgi: Shreya Ghoshal - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Yekem albuma wê ya studyoyê Bendhechhi Beena bû û albûm wê di 14 Çile 1998 de, bi 14 stran derket.<ref>{{Cite web|url=https://www.last.fm/music/Shreya+Ghoshal/Bendhechhi+Beena|title=Bendhechhi Beena — Shreya Ghoshal|website=Last.fm|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Hinek albumên wê yên berê O Tota Pakhi Re, Ekti Katha di sala 1999an,<ref>{{Cite web|url=https://www.last.fm/music/Shreya+Ghoshal/Ekti+Katha|title=Ekti Katha — Shreya Ghoshal|website=Last.fm|language=en|access-date=2021-01-12}}</ref> û Mukhor Porag di sala 2000an de derketine. Ghoshal albuma studyoya Bengalî Rupasi Raate di sala 2002an de tomar kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.last.fm/music/Shreya+Ghoshal/Rupasi+Raate|title=Rupasi Raate — Shreya Ghoshal|website=Last.fm|language=en|access-date=2021-01-12}}</ref> Ghoshal stranên dilsoz di albumên wekî Banomali Re ya 2002an, û albûma Krishna Bina Ache Ke ya 2007an de tomar kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.last.fm/music/Shreya+Ghoshal/Krishna+Bina+Ache+Ke|title=Krishna Bina Ache Ke — Shreya Ghoshal|website=Last.fm|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Ghoshal dema ku beşdarî beşa taybet a 75. a zarokan a Sa Re Ga Ma bû, bala derhêner Sanjay Leela Bhansali kişand. Dayika Bhansali li pêşandanê temaşe dikir û di dema performansa Ghoshal de, gazî wî kir da ku performansa ew temaşe bike. Piştre wî biryar da ku di fîlima xweya din de şansek bide wê.<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/photo-features/shreya-ghoshal-lesser-known-facts/photostory/46144318.cms|title=Shreya Ghoshal: Lesser known facts|date=2015-02-06|website=The Times of India|language=en|access-date=2021-01-12}}</ref> Li gorî Bhansali, dengê Ghoshal bêsqisûr e û ji bo karakterê Paro di Devdas ya sala 2002an de hewce hebû.<ref>{{Cite web|url=https://m.rediff.com/entertai/2002/jul/10shreya.htm|title=rediff.com: Movies: 'I simply closed my eyes and sang'|website=m.rediff.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Di sala 2000 de, Bhansali û derhênerê muzîkê Dsmaîl Darbar derfet pêşkêşî wê kirin ku bibe dengê Paro, karakterê jin ê pêşeng ê Devdas, ku ji hêla Aishwarya Rai ve hate xuyang kirin. Ghoshal di fîlimê de pênc stranên wekî, "Silsila Ye Chaahat Ka", "Bairi Piya", "Chalak Chalak", "Morey Piya", û "Dola Re Dola", digel stranbêjên wekî Kavita Krishnamurthy, Udit Narayan, got.<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/photo-features/shreya-ghoshal-lesser-known-facts/photostory/46144318.cms|title=Shreya Ghoshal: Lesser known facts|date=2015-02-06|website=The Times of India|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Wê şazdeh salî xwe de strana yekem a fîlimê, "Bairi Piya" digel Udit Narayan tomar kir. Jiber ku ezmûnên wê ye dibistanê ya bilind nêzîkê wê demê bûn û wê pirtûk û defterên xwe dibir studyoyê û li wir li ser perwerdeya xwe dixebitî.<ref>{{Cite web|url=https://m.rediff.com/entertai/2002/jul/10shreya.htm|title=rediff.com: Movies: 'I simply closed my eyes and sang'|website=m.rediff.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> "Bairi Piya" yekser serketî bû û di rêza yekemîn de bû.<ref>{{Cite web|url=https://m.rediff.com/entertai/2002/jul/10shreya.htm|title=rediff.com: Movies: 'I simply closed my eyes and sang'|website=m.rediff.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Fîlimê yekemîn xelata Filmfare ya wê ya ji bo "Dola Re" ya stranbêjê Playback a Jin a Herî Serketî (bi Kavita Krishnamurthy re parvekirî) û Xelata Fîlimê ya Neteweyî ya ji bo "Bairi Piya" ya Singer a Playbacka Jin a Herî Serketî wergirt.<ref>{{Cite web|url=https://www.imdb.com/event/ev0000245/2003/1/|title=Filmfare Awards (2003)|website=IMDb|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Performansa wê di heman demê de Xelata Filmfare RD Burman a ji bo Talenta Muzîka Nû jî stend. == Dîskografî == * ''Bendhechhi Beena'' (1998) * ''O Tota Pakhi Re'' (1998) * ''[[Ekti Katha]]'' (1999) * ''Mukhor Porag'' (2000) * ''Rupasi Raate'' (2000) * ''Banomali Re'' (2002) * ''Jabo Tepantor'' (2003) * ''Akasher Mukhomukhi'' (2002) * ''Swapner Pakha'' (2003) * ''Thikana'' (2006) * ''[[Ustad & the Divas]]'' (2006) * ''Krishna Bina Ache Ke'' (2007) * ''Kanadau Vitthalu'' (2007) * ''Big B'' (Malayalam,2007) * ''Jete Daao Amay'' (2008) * ''Mazhi Gaani – Shreya Ghoshal'' (2008) * ''A Tribute to R. D. Burman'' (2010) * ''Ei Aakash Tomari'' * ''Milan Piyasi'' * ''Rim Jhim'' * ''Tumi Bolo Ami Shuni'' ==Fîlmografî == {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" !Sal !Nav !Rol !Nîşe !Qenal |- |2000 !''Sa Re Ga Ma'' (naha ''Sa Re Ga Ma Pa'' ) |Contastant û serketî |Beşdarî û pêşandanê kir. Karîyera wê ya muzîkê li Bollywood dest pê kir dema ku çêkerê fîlimê û derhênerê muzîkê Sanjay Leela Bhansali wê li pêşandanê ferq kir. |Zee TV |- |2003 !''Saaya'' |Xwe |Digel pêşkêşkirina dengbêjên ji bo strana "Har Taraf", wê di fîlimê de yekem derket ser ekranê jî. |N / A |- |2004 !''Hanan'' |Xwe |Stranek pêk anî |N / A |- |2007 !''STAR Dengê Hindistanê'' |Dadmend |Bi stranbêj Kunal Ganjawala û bestekar Pritam Chakraborty re sezona yekem wekî dadger xizmet kir . | rowspan="4" |STAR Plus |- |2009 !''Muzîk Ka Maha Muqqabla'' |Contantant |Ew digel Shankar Mahadevan , Shaan , Himesh Reshammiya , Mohit Chauhan û Mika Singh serkêş bû li pêşandanê . |- |2010 !''Mahayatra: Rishton Ka Anokha Safar'' | rowspan="2" |Xwe |Di beşa yekem a pêşandanê de ku wê Maha Aarti ya Lord Ganesha distirê, xuya bû, ji bo rêwîtiya wan ji pêşbazvanan re serfirazî xwest û dûv re ji bo sthanpana Lord Ganesha berdewam bike . |- | rowspan="4" |2011 !''Malik Ek Sur Anek'' |Li ser Sai Baba stranek pêk anî . |- !''X Factor Hindistan'' |Dadmend |Yek ji sê dadgerên bi Sonu Nigam û Sanjay Leela Bhansali . |Sony TV |- !''Joyalukkas ( reklama TV)'' | rowspan="2" |Xwe |Ji bilî lîstikvanî û stranbêjiyê li Joyalukkas , ew di heman demê de bû balyozê marqeyê. Ji bilî Hindî, wê Jingle jî bi zimanên Malayalam, Tamil û Kannada stran got . |N / A |- !''Aparajita Tumi'' |Ew di strana Bengalî de hate pêşandan. |N / A |- | rowspan="2" |2012 !''Dengê Hindî yê Josco'' |Mêvan |Stranên xwe yên cûrbecûr digotin "Mhara Re Giridhar Gopal", a Meera Bhajan , a Lata Mangeshkar . |Mazhavil Manorama |- !''Ghoshal li ser Asianet'' |Xwe |Stranek "Surmayi Akhiyon Mein Nanha Munha Ek Sapna" bi KJ Yesudas re got . |Asianet |- | rowspan="2" |2013 !''Indian Idol Junior'' |Dadmend |Re xuya bû, wek dadger ji bo demsala yekemîn ya ''Indian Idol Junior'' bi Shankar-Shekhar . |Sony TV |- !''Project Resound'' | rowspan="5" |Xwe |Ji bo strana "Naina Chaar" bi stranbêj Kailash Kher re hevkarî kir û wê stranên xwe jî gotin. |Sony Music India |- |2014 !''Kismat Se'' |Vîdyoya muzîkê digel AR Rahman . |Sony Music India |- | rowspan="2" |2016 !''Mana Ho Tum Medley'' |Bi Yesudas û Vijay re stranên "Mana Ho Tum Medley" jî pêk anîn. |Manorama Online |- !''MTV Unplugged'' |Wê di Dansala 6-an a pêşandanê de şeş stran pêşkêş kirin . |MTV Beats û MTV |- | rowspan="5" |2017 !''Gulzar bi Tagore re sohbet kir'' |Bi Shaan , Gulzar û Shantanu Moitra re klîbên "Singaar Ko Rehne Do" û "Bhuj Gaya Tha Kyun Diya" pêk anîn . |Saregama |- !''Sa Re Ga Ma Pa Bangla'' |Mêvan |Ew di pêşandana serpêhatîya grand finale de wekî mêvan xuya dike. |Zee Bangla |- !''T-Series Mixtape'' | rowspan="7" |Xwe |"Sun Raha Hai Rozana" |T-Series (pargîdanî) |- !''Dhadkane Azad Hain'' |Di yekem single-a wê ya serbixwe de debut |Kanala YouTube ya Ghoshal |- !''Swartarang'' |"Jiv Rangala" di êvara muzîkê ya taybetî ya ji bo Polîsê Mumbai hatî organîzekirin de pêk anî . |Zee Marathi |- |2018 !''Tere Bina'' |Duyemîn yekta serbixwe ya Ghoshal. |Kanala YouTube ya Ghoshal |- | rowspan="2" |2019 !''Shabad Aag Ki Khushboo'' |"Ek Onkar" kir |Kanala YouTube ya Bharat Virtual |- !''T-Series Mixtape'' ''(Dansal 2)'' |Li gel stranbêj Armaan Malik "Tum Hi Ho Rehnuma" pêk anîn |T-Series (pargîdanî) |- |2020 !''Nah Woh Main'' |Sêyemîn yekta serbixwe ya Ghoshal |Kanala YouTube ya Ghoshal |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Hunermendên hindistanî]] ll2gw54bdukjknt2g7xynd56o0exhoa Cameron Diaz 0 95762 1093530 1074686 2022-07-30T13:29:35Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{jînedank | çînaser = sînema | nav = Cameron Diaz | wêne = Cameron Diaz WE 2012 Shankbone 4.JPG | sernavê_wêne = Cameron Diaz (2012) | roja_jidayikbûnê = {{Roja bûyînê û temen|1972|8|30}} | cihê_jidayikbûnê = [[San Diego]], [[California]], [[DYA]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | netewe = | hevwelatî = | perwerde = Zanîngeha Bangalore | pîşe = Lîstikvan, nivîskar, hilberîner, model | salên_çalak = 1990–2016 | bejn = {{bejn|m=1.74}}<ref>{{cite book |title=Cosmopolitan Culture and Consumerism in Chick Lit |author=Smith Caroline J. |page=154 |publisher=Routledge |location=New York |isbn=978-0-415-80626-8}}</ref> | hevjîn = {{Zewac|[[Benji Madden]]|2015}} | zarok = 1 | xizm = }} '''Cameron Michelle Diaz''' ({{Jidayikbûn|30|8|1972|j=1}}) lîstikvanekî [[Amerîkan|Amerîkî]] ye ku di heman demê de nivîskar, hilberîner û model e. Cameron Michelle di kariyera xweya lîstikvaniyê de demên destpêkê di komediyan de û di heman demê de di fîlimên dramatîk de hate naskirin. Di nav xelatên wê de çar namzetên [[Xelata Zêrîn Gilobe,]] sê namzetên Xelata Guild Screeners , û Xelata Rexnevanên Fîlimê ya New York hene == Jînenîgarî == Cameron Diaz di 30ê tebaxê 1972an de li [[San Diego]] hate dinê. Diaz, keça bavekî kubayî û dayikek amerîkî ye ku ji nijada brîtanî, germenî û çerokî ye.<ref>{{Cite web|url=https://people.com/celebrity/cameron-diazs-family-pays-tribute-to-her-father/|title=Cameron Diaz's Family Pays Tribute to Her Father|website=PEOPLE.com|language=EN|access-date=2020-12-07}}</ref> Di 16 saliya xwe de bi Ajansa Model Elite re peymanek îmze kir. Serkeftina wê ya di modelê de bû sedem xebata wê ya modeltiye li [[Japon]], [[Awistralya]], [[Fas]] û [[Parîs|Parîsê]]. Di kovarên wekî [[Mademoiselle]] û [[Seventeen]] de hate rojevê û beşdarî kampanyayên reklamkariyê yên ji bo pargîdaniyên mezin ên wekî [[Calvin Klein]], [[Coca Cola]] û [[Levis]]<nowiki/>ê. Di sala 1994an de, wê kariyera xwe ya fîlimê di komediya çalakiyê ya bi navê "Mask" de ku Jim Carrey jî tê de rol wergirtiye bidest xist. Tevî ku tecrûbeya wş ya lîstikvaniyê tinebû jî, ji bo rola alîgir a li fîlm, destûr ji wê re hat dayîn ku beşdarî darizandinan bibe. Piştî 12e car bîrdariyê biryar hat dayîn ku rola pêşenga jin Tîna Carlyle bilîze. Diaz, piştî ku di fîlma "Mask", di fîlmê "Suppîva Dawîn" de lîst. Di fîlmê de rola jina ciwan a ku evîndarê birayê zilamê ku wê li ber bi zewacê ye, dilîze. Di fîlima "[[Feeling Minnesota]]" de, ew bi [[Keanu Reeves]] re rol wergirdigire. Cameron Diaz, bi vê fîlimê de nekarî serkevtinek baş a ku dixwest bi dest xwe bixe. Paşê ew bi Edward Burns re di fîlmê "Head Above Water" de û bi Harvey Keitel re di fîlmê "She's the One"" de lîst. Diaz, ji aliyê rexnevanên lîstikvaniya be, yek ji stêrkên pêşerojê hate diyarkirin. Di rolêngirtina fîlima "Head Above Water" de biryar da ku karê xwe di fîlimên ya bazirganî de bidomîne.<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/4729585/Girl-interrupted.html|title=Girl, interrupted|website=The Telegraph|language=en-GB|access-date=2020-12-07}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://content.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,1924149_1924152_1924198,00.html|title=Heroes of the Environment 2009 - TIME|last=Stein|first=Joel|date=2009-09-22|website=Time|language=en-US|access-date=2020-12-07}}</ref> Lîstikvana ciwan, ku bi Julia Roberts re di komediya romantîk "Zewaca Hevalê Min Ya Baştirîn" re bû. Bi performansa xwe ya di vî fîlimî de serkevtinên baş bidest xist û roj bi roj zêdetir hate naskirin. Piştî "Daweta Hevalê Min Ya Xweş", ew bi Ewan McGregor re di fîlima "Jiyanek Kêmûzayî ya Jiyan" a Danny Boyle ya 1995an de lîst. Diaz, yê ku La Torre terikand, ew di heman salê de bi Matt Dillon re di fîlima 1998an de "Di derheqê Meryemê de Tiştek Heye" lîst, têkiliyek evînî ya sê-salî dest pê kir.<ref>{{Cite web|url=http://entertainment.oneindia.in/hollywood/news/2008/cameron-diaz-father-pneumonia-dead-160408.html|title=Cameron Diaz's father succumbs to pneumonia|date=2012-07-02|website=archive.is|access-date=2020-12-07|archive-date=2012-07-02|archive-url=https://archive.today/20120702211831/http://entertainment.oneindia.in/hollywood/news/2008/cameron-diaz-father-pneumonia-dead-160408.html|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://people.com/celebrity/becoming-cameron-diaz/|title=Becoming ... Cameron Diaz|website=PEOPLE.com|language=EN|access-date=2020-12-07}}</ref> == Fîlmografî == {| class="wikitable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal !! Nav !! Rol |- | 1994 || ''[[The Mask]]'' || Tina Carlyle |- | 1995 || ''[[The Last Supper (film, 1995)|The Last Supper]]'' || Jude |- | 1996 || ''[[She's the One]]'' || Heather |- | 1996 || ''[[Feeling Minnesota]]'' || Freddie Clayton |- | 1996 || ''[[Head Above Water]]'' || Nathalie |- | 1997 || ''[[Keys to Tulsa]]'' || Trudy |- | 1997 || ''[[En İyi Arkadaşım Evleniyor|My Best Friend's Wedding]]'' || Kimberly Wallace |- | 1997 || ''[[A Life Less Ordinary]]'' || Celine Naville |- | 1998 || ''[[Vegas'ta Korku ve Nefret (film)]]'' || Xebatkarê Tvyê |- | 1998 || ''[[There's Something About Mary]]'' || Mary Jensen |- | 1998 || ''[[Very Bad Things]]'' || Laura Garrety |- | 1999 || ''[[Man Woman Film]]'' || Random Celebrity |- | 1999 || ''[[John Malkovich Olmak]]'' || Lotte Schwartz |- | 1999 || ''[[Kazanma Hırsı]]'' || Christina Pagniacci |- | 2000 || ''[[Things You Can Tell Just by Looking at Her]]'' || Carol Faber |- | 2000 || ''[[Charlie's Angels (film)|Charlie's Angels]]'' || Natalie Cook |- | 2001 || ''[[The Invisible Circus]]'' || Faith |- | 2001 || ''[[Shrek]]'' || Prenses Fiona (dengdan) |- | 2001 || ''[[Vanilla Sky]]'' || Julianna 'Julie' Gianni |- | 2002 || ''[[The Sweetest Thing]]'' || Christina Walters |- | 2002 || ''[[My Father's House]]'' || The Girl |- | 2002 || ''[[Azınlık Raporu (film)]]'' || Woman on Metro |- | 2002 || ''[[New York Çeteleri]]'' || Jenny Everdeane |- | 2003 || ''[[Shrek 4-D]]'' || Prenses Fiona (dengdan) |- | 2003 || ''[[Charlie's Angels: Full Throttle]]'' || Natalie Cook |- | 2004 || ''[[Shrek 2]]'' || Prenses Fiona (dengdan) |- | 2005 || ''[[In Her Shoes]]'' || Maggie Feller |- | 2006 || ''[[The Holiday]]'' || Amanda Wood |- | 2007 || ''[[Shrek the Third]]'' || Prenses Fiona (dengdan) |- | 2007 || ''[[Shrek the Halls]] (TV)'' || Prenses Fiona (dengdan) |- | 2007 || ''[[The Box (film, 2007)|The Box]]'' || |- | 2008 || ''[[What Happens In Vegas]]'' || |- | 2009 || ''My Sister's Keeper'' || Sara |- | 2010 || ''[[Shrek 4]]'' || Prenses Fiona (dengdan) |- | 2010 || ''[[Knight and Day]]'' || June Havens |- | 2011 || ''[[The Green Hornet]]'' || Lenore Case |- | 2011 || ''[[Bad Teacher]]'' || Elizabeth Halsey |- | 2012 || ''[[What to Expect When You're Expecting]]'' || Jules [[Baxter]] |- |2014|| ''[[Sex tape]]'' || [[Annie]] |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] ip40l5acl62qnxkzdonrc0qgevwy1kf Kathryn Newton 0 95800 1093724 1025410 2022-07-30T18:32:33Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | wêne = Kathryn Newton (2012).png | sernavê_wêne = Kathryn Newton (2012) | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|8|2|1997|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Orlando, Florida]] | netewe = Amerîkî | pîşe = Lîstikvan | salên_çalak = 2002–niha }} '''Kathryn Newton''' ({{Jidayikbûn|8|2|1997|j=1}}, Orlando, Florîda) lîstikvanek [[Amerîkan|Amerîkî]] ye û li [[Orlando, Florida|Orlando]], [[Florida|Florîda]] hatiye dinê. Kathryn Newton, di 2008an de bi bûyîna yek ji lîstikvanên sereke yên rêzefîlma Jiyana Nû ya Gary dest bi xwe kariyera xwe kir. Di sala 2012an de bi fîlima Çalakiya Paranormal 4 yekem rola xweya fîlimê ya mezin girt lê yekem serkeftina xwe bi rola Abigail Carlson di rêzefîlma Pir Derewîn, (Big Lies) de bi dest xist. Di sala 2019an de ew bû yek ji karakterên navendî ye di rêzefîlma Civak a ku li ser [[Netflix]]ê hate weşandin. == Jînenîgarî == Newton li [[Orlando, Florida|Orlando]], [[Florida]], ji dayik bû û zarokê yekane yê Robin û David Newton e. Di çar saliya xwe de dest bi kariyera xwe kir û karê yekem a televîzyona xwe li ser operaya sabûnê bi All My Children de dest pêkir.<ref>{{Cite web|url=https://www.usga.org/articles/2012/05/teen-actress-newton-hopes-to-star-in-womens-open-21474846724.html|title=Jêderk|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Ji sala 2001an heta 2004an bi [[Colby Marian Chandler]] re dilîze. Di heman demê de di du kurtefîlman de jî lîst. Di sala 2008an de Newton di rêzefîlma CBS Gary Unmarried de bi navê rola Louise Brooks rol wergirt. Di diwanzdeh saliya xwe de malbata wê çû [[Los Angeles|Los Angelesê]] li wir çû dibistana navîn a Notre Dame.<ref>{{Cite web|url=https://www.golfdigest.com/story/best-golfer-in-hollywood-kathryn-newton|title=Think Young, Play Hard: Kathryn Newton|website=Golf Digest|language=en|access-date=2020-12-08}}</ref> Di 2010 de Newton du xelatên Hunermendê Ciwan ji bo "Performansa herî baş" Di [[Serial Comedy TV]]" de û di heman TV'yê (Komedî û Drama)" de ji bo Gary Unmarried xelat wergirt. Newton rola Chase Rubin-Rossi di fîlima Bad Teacher de di sala 2011an de bi Cameron Diaz re lîst. Wê di fîlima Paranormal Activity 4, ya çaremîn de bû xwediyê rola sereke û di 34an de Xelatên Hunermendê Ciwan de ji bo performansa xwe ya di fîlim de wergirt. Di demsala 10an de dest bi roleke dubare bi navê Claire Novak li di fîlmê Supernatural de wergirt. Di 2017an de, Newton di rêzenivîsa HBO de Big Lie li ser bingeha romana [[Liane Moriarty]] ya bi heman navî derket, rol wergirt. Di fîlimên Three Billboards Outside Ebbing, Missouri û Ben Is Back de lîst.<ref>{{Cite web|url=https://variety.com/2016/tv/news/hbo-big-little-lies-cast-alexander-skarsgard-james-tupper-1201672747/|title=Alexander Skarsgard and James Tupper Join HBO’s ‘Big Little Lies’|last=Wagmeister|first=Elizabeth|last2=Wagmeister|first2=Elizabeth|date=2016-01-05|website=Variety|language=en-US|access-date=2020-12-08}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.craveonline.com/site/198303-i-felt-invincible-kathryn-newton-on-paranormal-activity-4|title=I Felt Invincible: Kathryn Newton on Paranormal Activity 4 - CraveOnline|date=2016-02-16|website=web.archive.org|access-date=2020-12-08|archive-date=2016-02-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20160216101947/http://www.craveonline.com/site/198303-i-felt-invincible-kathryn-newton-on-paranormal-activity-4|url-status=bot: unknown}}</ref> Di her du fîlimên negirêdayî de, wê bi lîstikvan Ivy Burns û Angela Hayes re bi karakterên xwîşka Lucas Hedges, bi Ben Burns û Robbie Hayes re lîst. == Fîlmografî == {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" !Sal !Nav !Rol !Nîşe |- |2002 |''Abbie Down Rojhilata'' |Mahala Burgess |Kurtefîlm |- |2003 |''Bun-Bun'' |Chloe |Kurtefîlm |- |2011 |''Mamosteyê Xirab'' |Chase Rubin-Rossi | |- |2012 |''Çalakiya Paranormal 4'' |Alex Nelson | |- |2015 |''Zarokê Hunerên Leşkerî'' |Rina | |- |2016 |''Mono'' |Katie | |- |2017 |''Bird Bird'' |Darlene Bell | |- |2017 |''Sê Bîlbordên Derveyî Ebbing, Missouri'' |Angela Hayes | |- |2018 |''Astengker'' |Julie Decker | |- |2018 |''Ben Vegere'' |Ivy Burns | |- |2019 |''Detective Pikachu'' |Lucy Stevens | |- |2020 |''Freaky'' |Millie Kessler / Barney Garris (Blissfield Butcher) | |- |TBA |''Nexşeya Tiştên Tewra Tewş'' |Margaret |Post-hilberîn |} === Televîzyonê === {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Rêzefîlmên televîzyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" !Sal !Nav !Rol !Nîşe |- |2002–2003 |''Hemî Zarokên Min'' |Colby Chandler |2 beş |- |2008–2010 |''Gary Unmarried'' |Louise Brooks |37 beş |- |2013 |''Merivên dîn'' |Mandy |Episode: "Kalîteya Dilovanî" |- |2013–2014 |''Kûçek Bi Tevnvîsek'' |Emily |3 beş |- |2014–2018 |''Supernatural'' |Claire Novak |6 beş |- |2016 |''Tolhildanek Xanîparêzî'' |Laura Blackwell |Fîlimê televîzyonê |- |2016–2017 |''Agir Dakişînin û digirin'' |Joanie Clark |10 beş |- |2017, 2019 |''Derewên Piçûk ên Mezin'' |Abigail Carlson |Rola sereke |- |2017 |''Jinên Piçûk'' |Amy Adar |3 beş |- |2019 |''Civat'' |Allie Pressman |Rola sereke |} ==Xelatên wê == {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Xelat |- align="center" bgcolor="#cccccc" !Sal !Xelat !Liq !Kar !Netîce |- |2009 |30. Xelatên Hunermendê Ciwan | rowspan="3" |Di Bernameyek TV-yê de (Komedî an Drama) Performansa Çêtirîn - Piştgiriya Lîstikvana Ciwan | rowspan="3" |''Gary Unmarried'' |Namzed kirin |- |2010 |31. Xelatên Hunermendê Ciwan |Won |- |2011 |32. Xelatên Hunermendê Ciwan |Namzed kirin |- |2013 |34. Xelatên Hunermendê Ciwan |Di Fîlimek Dirêj de Performansa Çêtirîn - Lîstikvana Jin a Pêşeng |''Çalakiya Paranormal 4'' |Won |- | rowspan="3" |2020 |26. Xelatên Guild Ekterên Ekran |Di Rêzefîlmek Drama de Performansa Çêkirî ya Ensemble |''Derewên Piçûk ên Mezin'' |Namzed kirin |- | rowspan="2" |Xelatên Super ên Hilbijartina 1-a Critics |Di Fîlimek Xofê de Lîstikvana Herî Baş | rowspan="2" |''Freaky'' |Nexelas |- |Di Fîlimek de Xirabê herî baş |Nexelas |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] dy2o08pnp0u4ftwi8wic7m6h2ut380k Natalie Martinez 0 95811 1093841 1025413 2022-07-31T00:45:20Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = | wêne = 2013 Imagen Foundation Awards, Natalie Martinez.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = Natalie Martinez (2013) | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|12|7|1984|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Miami]], [[Florîda]], DYA | netewe = [[Amerîkî]] | pîşe = [[Lîstikvan]], [[model]] | salên_çalak = [[2006]]–niha }} '''Natalie Martinez''' ({{Jidayikbûn|12|7|1984|j=1}}) lîstikvan û modelek [[Amerîkan|Amerîkî]] ye. Bi rola xwe di fîlima sala 2008an [[Death Race]] û di navbera [[2003]]an û [[2011]]an de bi derketina di çend vîdyoyên muzîkê û du kurtefîlmên di salên 2006 û 2007an hate naskirin. Martinez di demsala yekem ya fîlma drama a sûcê [[Detroit -1]] de lîst. Di beşên fîlmê 8-7, ji bo demsalek CSI: NY de rola wê dubare bû. Di demsalek rêzefîlma drama Kingdom de lîst û di sala 2019an de di minîsera xeyalî ya zanistî a I-Land rol wergirt. Martînez li bajarê [[Miami]] ya [[Florida|Florîdayê]] ji dayik bûye. Bavê wê bi eslê xwe [[Kûbayî]] yê hemwelatiyê Amerîkayê ye. Martînez di sala 2002an de Dibistana Bilind a [[St. Brendan]] qedand.<ref>{{Cite web|url=http://www.miami.com/miami-news/actress-natalie-martinez-started-out-in-miami-12375/|title=Actress Natalie Martinez started out in Miami {{!}} Miami.com|date=2017-02-15|website=web.archive.org|access-date=2020-12-09|archive-date=2017-02-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20170215202321/http://www.miami.com/miami-news/actress-natalie-martinez-started-out-in-miami-12375/|url-status=bot: unknown}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 2008 |''[[Death Race (film)|Death Race]]'' | Case | |- | 2011 | ''[[Magic City Memoirs]]'' | Mari | |- | 2012 | ''[[The Baytown Outlaws]]'' | Ariana | |- | 2012 | ''[[End of Watch]]'' | Gabby Zavala | |- | 2013 | ''[[Broken City (film)|Broken City]]'' | Natalie Barrow | |- | 2015 | ''[[Self/less]]'' | Madeline Bitwell | |- | 2016 | ''[[The Land (2016 film)|The Land]]'' | Evelyn | |- | 2016 | ''[[Message from the King (film)|Message from the King]]'' | Trish | |- | 2017 | ''[[Keep Watching]]'' | Olivia | |- | 2019 | ''[[UglyDolls]]'' | Meghan (Voice) | |- |2019 | ''[[El Dorado (2019 film)|El Dorado]]'' | Maria | |- |- | 2019 | ''[[Battle at Big Rock]]'' | Mariana | Kurtefîlm |- | 2021 | ''[[Reminiscence (2021 film)|Reminiscence]]'' | | Post-hilberîn |} ===Televîzyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Rêzefîlmên televîzyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" !Sal !Nav !Rol !Nîşe |- |2006 |''Mala Modayê'' |Michelle Miller |Rola sereke (55 beş) |- |2007 |''Pîroze & Gunehkar'' |Pilar Martin |Rola sereke (62 beş) |- |2010 |''Kurên Tucson'' |Maggie Morales |2 beş |- |2010 |''El Dorado'' |Maria Martinez |Miniseries; 2 beş |- |2010–2011 |''Detroit 1-8-7'' |Det. Ariana Sanchez |Rola sereke (18 beş) |- |2012 |''Jinebiyê Detective'' |Maya Davis |Palehiyê CBS pîlot |- |2012–2013 |''CSI: NY'' |Det. Jamie Lovato |12 beş |- |2013–2014 |''Di bin Qubeyê de'' |Wekîl Linda Esquivel |Rola sereke (14 beş) |- |2014 |''Matador'' |Salma |Beşê: "Têkevin Kurm" |- |2015 |''Raz û Derewan'' |Jessica "Jess" Murphy |Rola sereke (10 beş) |- |2015–2017 |''Qiralî'' |Alicia Mendez |Rola sereke (16 beş) |- |2016 |''Ji usemiyê heya Berbangê: Rêzefîlm'' |Amaru |2 beş |- |2017 |''APB'' |Theresa Murphy |Rola sereke (12 beş) |- |2018 |''Xaçkirin'' |Reece |Rola sereke (11 beş) |- |2019 |''Di nav Tarî de'' |Jennifer Robbins |Episode: "Jêr" |- |2019 |''I-Land'' |Neçirîn |Rola sereke (7 beş); jî hilberîner |- |2020 |''Fîrarê'' |Allison |Rola sereke |- |2020 |''Stand'' |TBA |Rola sereke |- |2020 |''Devera Twilight'' |TBA |Beşê: "Bajarekî Biçûk" |- |2021 |''Joe-yê adetî'' |Amy |Rola sereke (Pîlot) |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] 3u3z8gbwj8qxpxwubq1zdh78e3g863z Jennifer Aniston 0 95819 1093679 1025416 2022-07-30T18:10:19Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | çînaser = sînema | bilêvkirin = | wêne = Jennifer Aniston (cropped).jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = Jennifer Joanna Aniston | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|11|2|1968|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Shermen Oaks]], [[Kalîforniya]], [[DYA]] | imadkirin = | roja_windabûnê = | cihê_windabûnê = | rewşa_windabûnê = | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | vedîtina_bedenê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_aramiyê = | cisn = | abîde = | netewe = Amerîkî | hevwelatî = | perwerde = | destûrname = | pîşe = Lîstikvan, Derhêner û Hilberînerê sînemayê, Karsaza jin. | salên_çalak = 1989—niha | serdem = | karder = | rêxistin = | ajans = | tê_nasîn = | xebat = | xebatên_navdar = | stîl = | sermiyana_net = | bejn = | televîzyon = | sernav = | meqam = | dewr = | berê = | paşê = | partî = | tevger = | dijber = | endamên_desteyê = | dîn = | mezheb = | gilîname = | ceza = | rewşa_cezayê = | rewşa_hiqûqî = | hevjîn = [[Brad Pitt]] (2000-2005) [[Justin Theroux]] (2015-2018) | partner = | zarok = | dê_û_bav = | dê = | bav = | xizm = | malbat = | xelat = | malper = | şanenav = | sernavê_şanenavê = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | modul3 = | modul4 = | modul5 = | modul6 = | pênasê_pêşîn = | pênasê_paşîn = | embed = | jêrenot = | awayê_ser = | bandorbar = | bandorker = | cihê aramiyê = }} '''Jennifer Aniston''' yan jî '''Jennifer Joanna Aniston''' ({{Jidayikbûn|11|2|1968|j=1}}) Lîstikvan derhêner û hilberînerê sînemayê ye. == Jînenîgarî == Jennifer Aniston li [[Los Angeles]] ji dayik bû û di salên 80ê de dest bi lîstina rolên piçûk kir û di rêzefîlm û fîlimên cûrbecûr TVyê de derket. Rola wê ya ku herî zêde tê zanîn, Rachel Green e. Di dîroka Cîhan û [[Amerîkan|Amerîkayê]] de rêzefîlma herî hatiye temaşekirin rêzefîlma "[[Friends]]" de rol hilda. Kişandina rêzefîlmê 10 salan berxwe da. Jennifer di rêzefîlmê de bû fenomenek û stêrkek geş û bi vê rolê Jennifer Aniston [[Xelata Globe Zêrîn]] û [[Xelata Emmy]] wergirt. Pênc salan bi lîstikvan [[Brad Pitt]] re ma zewicî. Her çend zewaca wan pir kêfxweşî be jî piştî pênc salan ji hev qut bûn.<ref>{{Cite web|url=http://www.people.com/people/article/0,,1017187_1028733,00.html|title=Brad & Jen Reunite for Her Birthday - Brad Pitt, Jennifer Aniston : People.com|date=2015-12-22|website=web.archive.org|access-date=2020-12-10|archive-date=2015-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20151222122221/http://www.people.com/people/article/0,,1017187_1028733,00.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Li gorî lêkolînek ku di 2010an de hate kirin, navdartirîn 8emîn a navdarên cîhanê hate hilbijartin.<ref>{{Cite web|url=http://www.forbes.com/2009/06/03/forbes-100-celebrity-09-main_slide_9.html|title=The World's Most Powerful Celebrities - #8 Jennifer Aniston - Forbes.com|date=2010-05-06|website=web.archive.org|access-date=2020-12-10|archive-date=2010-05-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20100506014427/http://www.forbes.com/2009/06/03/forbes-100-celebrity-09-main_slide_9.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Jennifer Aniston li eyaleta Californiayê hate dinê, li eyaleta [[New York|New Yorkê]] mezin bû.<ref>{{Cite web|url=http://www.hellomagazine.com/profiles/jenniferaniston/|title=An in-depth look at your favourite celebrity personalities - hellomagazine.com, HELLO!|date=2009-06-02|website=web.archive.org|access-date=2020-12-10|archive-date=2009-06-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20090602074820/http://www.hellomagazine.com/profiles/jenniferaniston/|url-status=bot: unknown}}</ref> Bavê wî jî wek wê lîstikvanek fîlimê bû. Bavê wî bi eslê xwe Grek û Diya wî jî bi eslê xwe Skotî ye. Du xwişk û birayên wî hene û dema ku ew ciwan bû salekê li [[Yewnanistan|Yewnanîstanê]] jiyankir. Jennifer Aniston, gava ku wî hêj dest bi lîstikvana nekiribû gelek karên cûda kir xebitî. Garson û makîneya bersivdayînê tenê çend ji wan in.<ref>{{Cite web|url=http://www.people.com/people/jennifer_aniston/biography|title=Jennifer Aniston Biography : People.com|date=2015-11-04|website=web.archive.org|access-date=2020-12-10|archive-date=2015-11-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20151104083035/http://www.people.com/people/jennifer_aniston/biography|url-status=bot: unknown}}</ref> Di 1989an de koçberî Los Angeles bû.<ref>{{Cite web|url=http://www.tiscali.co.uk/entertainment/film/biographies/jennifer_aniston_biog/4|title=Jennifer Aniston Biography|date=2009-02-28|website=web.archive.org|access-date=2020-12-10|archive-date=2009-02-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20090228201840/http://www.tiscali.co.uk/entertainment/film/biographies/jennifer_aniston_biog/4|url-status=bot: unknown}}</ref> Fîlimên wê li DYE 990.344.238 $ û li cîhanê 1.508.048.564 $ qezenc kir. Xeynî kariyera xweya lîstikvaniyê, ew li Meksîkoyê sêwîxane birêve dibe. Ji bo vê yekê, ew di gelek reklam û pêşandanên televîzyonê de derket û drav berhev kir. Di sala 2007an de ji aliyê [[Kovara Forbes]] kesa herî zengînên cîhanê di rêza 10an de hate diyarkirin. Li gorî daxuyaniya Kovara Forbes ve bi tevahî sermayeya 110 mîlyon dolaran hate diyarkirin. == Kariyera wê == Jennifer Aniston, di emrekî biçûk de dest bi perwerdehiya hunerê kir. Bavê wê yek ji lîstikvanên rêzefîlma "Rojên Jiyana Me" ye. Ji ber ku dayika Jennifer jî lîstikvan e, ew di 12 saliya xwe de yek ji dibistanên bi prestîj ên şanoya New Yorkê xilaskir û biryar dide ku li ser lîstikvaniyê bisekine. Di vê heyamê de di lîstikên Broadway ên wekî "Ji bo Jiyana Dear" û "Dancing on Checker Grave" de lîst. Piştî ku ew di sal 1989an de, di rêzefîlma TVyê ya "Molloy" de lîst di cama spî bi navdar bû. Jennifer bi "The Edge", guhertoya sit-com a fîlima "Day Off" a ku Metro Broderick dilîze, derket pêşberî temaşevanên TVyê. Piştî sala 1991an de di “Herman’s Head” de rola xwe ya piçûk di "The Ben Stiller Show" de leyîst. == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal !! Nav !! Rol !! Nîşe |- | 1990 || ''[[Camp Cucamonga]]'' || Ava Schector || TV movie |- | 1992 || ''[[Leprechaun]]'' || Tory Reding || First feature fîlm |- |rowspan="2"| 1996 || ''[[She's the One]]'' || Renee Fitzpatrick || |- | ''[[Dream for an Insomniac]]'' || Allison || |- |rowspan="2"| 1997 || ''[[Picture Perfect]]'' || Kate Mosely|| |- | ''[['Til There was You]]'' || Debbie || |- | 1998 || ''[[The Object of My Affection]]'' || Nina Borowski || |- |rowspan="2"| 1999 || ''[[The Iron Giant]]'' || Annie Hughes || Dengdan |- | ''[[Office Space]]'' || Joanna || |- | 2001 || ''[[Rock Star]]'' || Emily Poule || |- | 2002 || ''[[The Good Girl]]'' || Justine Last || |- | 2003 || ''[[Bruce Almighty]]'' || Grace Connelly || |- | 2004 || ''[[Along Came Polly]]'' || Polly Prince || |- |rowspan="2"| 2005 || ''[[Rumor Has It]]'' || Sarah Huttinger || |- | ''[[Derailed]]'' || Lucinda Harris || |- |rowspan="3"| 2006 || ''[[The Break-Up]]'' || Brooke Meyers || |- | ''[[Friends with Money]]'' || Olivia || |- | ''[[Room 10]]'' || n/a || Kurtefîlm , tenê alîkariya derhêneriyê |- |rowspan="3"| 2008 || ''[[Management]]'' || Sue Claussen || |- | ''[[Traveling]]'' || TBA || |- | ''[[Marley & Me]]'' || Jenny Grogan || |- |rowspan="3"| 2009 || ''[[He's Just Not That into You]]'' || Beth || |- | ''[[The Senator's Wife]]'' || Rosalind Mitchell || |- | ''[[Gambit]]'' || Nicole || |- | 2010 || ''[[The Bounty Hunter]]'' || Nicole Hurley || |- 2011 || ''[[Just Go With it -Hayatım Yalan]]'' || Katherine Palmer || | 2011 || ''[[Horrible Bosses]]'' || Dr. Julia Harris, D.D.S. || |- | 2011 || ''[[Just Go with It]]'' || Katherine Murphy || |- | 2013 || ''[[We Are The Millers]]'' || Rose O'Reilly || |- |2014 |Cake |Claire Simmons |Rola sereke |} ===Televîzyon=== {| class="wikitable |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlm û rêzefîlmên televîzyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- ! scope="row"| 1990 |''[[Molloy (TV series)|Molloy]]'' | Courtney Walker | Hemî rêz (7 beş) |- ! scope="row"| 1990 |''[[Camp Cucamonga]]'' | Ava Schector |Fîlmê televîzyonê |- ! scope="row"| 1990–1991 |''[[Ferris Bueller (TV series)|Ferris Bueller]]'' | Jeannie Bueller | Hemî rêz (13 beş) |- ! scope="row"| 1992–1993 |''{{sort name|The|Edge|The Edge (Fox TV series)}}'' | Various characters | Hemî rêz (20 beş) |- ! scope="row"| 1992–1993 |''[[Herman's Head]]'' | Suzie Brooks | 2 beş |- ! scope="row"| 1992 |''[[Quantum Leap]]'' | Kiki Wilson | Beşa "Nowhere to Run" |- ! scope="row"| 1993 |''Sunday Funnies'' | Various characters | Fîlmê televîzyonê |- ! scope="row"| 1994 |''[[Burke's Law (1994 TV series)|Burke's Law]]'' | Linda Campbell | Beşa "Who Killed the Beauty Queen?" |- ! scope="row"| 1994 |''[[Muddling Through (TV series)|Muddling Through]]'' | Madeline Drego Cooper | Hemî rêz (10 beş) |- ! scope="row"| 1994–2004 |''[[Friends]]'' | [[Rachel Green]] | Rola sereke (236 beş) |- ! scope="row"| 1995–2016 |''[[Saturday Night Live]]'' | Herself / Host | 4 beş |- ! scope="row"| 1996 |''[[Partners (1995 TV series)|Partners]]'' | CPA Suzanne | Beşa "Follow the Clams?" |- ! scope="row"| 1998 |''[[Hercules (1998 TV series)|Hercules]]'' | Galatea (voice) | Beşa "Hercules and the Dream Date" |- ! scope="row"| 1999 |''[[South Park]]'' | Mrs. Stevens (voice) | Beşa "[[Rainforest Shmainforest]]" |- ! scope="row"| 2003 |''[[King of the Hill]]'' |Pepperoni Sue / Stephanie (voice) |Beşa "Queasy Rider" |- ! scope="row"| 2007 |''[[Dirt (TV series)|Dirt]]'' | Tina Harrod | Beşa "Ita Missa Est" |- ! scope="row"| 2008 |''[[30 Rock]]'' | Claire Harper | Beşa "[[The One with the Cast of Night Court]]" |- ! scope="row"| 2010 |''[[Cougar Town]]'' | Glenn | Beşa "[[All Mixed Up (Cougar Town)|All Mixed Up]]" |- ! scope="row"| 2011 |''[[Five (2011 film)|Five]]'' | {{N/A|None}} | |- ! scope="row"| 2012 |''[[Burning Love (TV series)|Burning Love]]'' | Dana |Rêza li ser Webê, 2 beş |- ! scope="row"| 2013 |''[[Call Me Crazy: A Five Film]]'' | {{N/A|None}} | Fîlimê televîzyonê; hilberînerê rêveberiyê |- ! scope="row"| 2019–present |''[[The Morning Show (U.S. TV series)|The Morning Show]]'' | Alex Levy | Rola sereke (10 beş); di heman demê de hilberînerê rêveberiyê jî |- ! scope="row"|2020 |''[[The One Where They Got Back Together]]'' |Herself |HBO Max taybetî; di heman demê de hilberînerê rêveberiyê jî |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] rlahtw7gw2th330dyejpprkljfq0cf0 Jennifer Beals 0 95858 1093680 1062487 2022-07-30T18:10:21Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=kanûna pêşîn 2020}} {{Agahîdank mirov | nav = | bilêvkirin = | wêne = Jennifer Beals at GLAAD Awards cropped.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = Jennifer Beals (2009) | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|19|12|1963|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = | imadkirin = | roja_windabûnê = | cihê_windabûnê = | rewşa_windabûnê = | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | vedîtina_bedenê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_aramiyê = | cisn = | abîde = | netewe = Afro-Amerîkî | hevwelatî = | perwerde = Francis W. Parker School, [[Zanîngeha Yale]]yê | destûrname = | pîşe = Lîstikvan, model | salên_çalak = 1980–niha | serdem = | karder = | rêxistin = | ajans = | tê_nasîn = | xebat = | xebatên_navdar = | stîl = | sermiyana_net = | bejn = | televîzyon = | sernav = | meqam = | dewr = | berê = | paşê = | partî = | tevger = | dijber = | endamên_desteyê = | dîn = | mezheb = | gilîname = | ceza = | rewşa_cezayê = | rewşa_hiqûqî = | hevjîn = Alexandre Rockwell (1986–1996) Ken Dixon (1998) | partner = | zarok = | dê_û_bav = | dê = | bav = | xizm = | malbat = | xelat = | malper = [http://jennifer-beals.com/ jennifer-beals.com/] | şanenav = | sernavê_şanenavê = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | modul3 = | modul4 = | modul5 = | modul6 = | pênasê_pêşîn = | pênasê_paşîn = | embed = | jêrenot = | awayê_ser = | bandorbar = | bandorker = | cihê aramiyê = | çînaser = sînema }} '''Jenifer Beals''', ({{Jidayikbûn|19|12|1963|j=1}}; [[Şîkago]], [[Illinois]]) lîstikvan û modelekê Amerîkî ye. == Jînenîgarî == Jenifer Beals, di 19ê kanûna pêşîn a 1963an de li [[Şîkago]], [[Illinois]] ji dayik bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.biography.com/actor/jennifer-beals|title=Jennifer Beals|website=Biography|language=en-us|df=dmy-all|access-date=2020-12-11}}</ref> û keça bavekî reşikî û dayikek îrlandî ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.afterellen.com/archive/ellen/People/jenniferbeals.html|title=AfterEllen.com - Jennifer Beals Tackles Issues of Race, Sexuality on The L Word|date=2012-03-07|website=web.archive.org|df=dmy-all|access-date=2020-12-11|archive-date=2012-03-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20120307132414/http://www.afterellen.com/archive/ellen/People/jenniferbeals.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Beals, xwendina xweya dibistana navîn li dibistana [[Francis W. Parker]] qedand.<ref name="Jennifer Beals {{!}} TV Guide">{{Cite web|url=https://www.tvguide.com/celebrities/jennifer-beals/bio/156577|title=Jennifer Beals {{!}} TV Guide|website=TVGuide.com|language=en|df=dmy-all|access-date=2020-12-11}}</ref> Berî tevlêbûna karsaziya pêşangehê demek dirêj nênêrvaniya zarokan kir û demekî kurt jî wekî model xebitî. Dema ku di sala 1983an de li [[Zanîngeha Yaley]]ê beşa wêjeyê dixwenda bi rola Alex Owens, di fîlmê Flashdance rol wergirt. Fîlma [[Flashdance]] wek fîlimê herî baş a 1983an hate diyarkirin. Jenifer Beals bi vê fîlmê bû stêrkekî fîlmê ya [[Hollywood]]ê<ref>{{Cite news|url=https://www.theglobeandmail.com/arts/television/jennifer-beals-bringing-it-all-back-home/article567493/|title=Jennifer Beals: Bringing it all back home|df=dmy-all|access-date=2020-12-11}}</ref> Beals, jibo ku perwerdehiya xwe ya Zanîngeha Yaleyê xilas bike, kariyera xwe ya lîstikvaniyê demekê da sekinandin. Piştê perwerdeya zanîngehê zêdetirî 50 fîlimên kêm-naskirî û projeyên serbixwe de derket pêşberî temaşevanan.<ref name="Jennifer Beals {{!}} TV Guide"/> Jennifer Beals di sala 1986an de bi [[Alexandre Rockwell]] re zewicî. Wê bi mêrê xwe re di fîlima Îtalyayî [[Caro Diario]] de, bi derhêneriya [[Nanî Moretti]] de leyîst. Ew çiqas zimanê Îtalî nizanibe jî, lê dîsa wergerandina wî ya Îtalî û îngilîzî gelekî serkevtî hate dîtin û di hinek çapemeniyan de hatiye ziman ku Beals bi Îtalî pir xweş diaxive. Di 1996an de ji Alexandre Rockwell veqetiya. Jennifer Beals hevala nêzîk a Quentin Tarantino ye. Tê zanîn ku Quentin Tarantino berî kişandina fîlima bi navê Fiction Erzan demek dirêj li mala Beals ma û li ramanên wî yên li ser fîlman geriya. Beals û Tarantino di fîlima Çar ode de bi hevre rol wergirtin. Di sala 1998an de bi Kevin Dixon re zewicî. Du zarokên wê jî ji zewacek berê heye. di çirî ya 2005an de zaroka wî ya (keç) yekem hatiye dinê. Ji ber ku girîngiya dide malbat û jiyana xwe ya taybet, Beals navê keça xwe û dîroka rastîn a ji dayikbûnê eşkere nekir. Ji sala 2006an ve, Beals yek ji lîstikvanên sereke yê rêzefîlma TV The L Word bû. Di 2006an de di fîlimên "Grudge 2" û "Wateyên Troubled" de jî derkete pêşberî temaşevanan. == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal ! Sernav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 1980 | ''[[My Bodyguard]]'' | Clifford's Friend | Neqebûlkirî |- | 1983 | ''[[Flashdance]]'' | Alex Owens | |- | 1985 | ''[[The Bride (1985 film)|The Bride]]'' | Eva | Nominated- Xelata Razzie bo Worst Actress |- | 1988 | ''[[The Gamble (1988 film)|The Gamble]]'' | Lady Olivia Candioni | a.k.a. ''La Partita'' |- | 1988 | ''[[Split Decisions]]'' | Barbara Uribe | |- | 1989 | ''[[Vampire's Kiss]]'' | Rachel | |- | 1989 | ''Sons'' | Transgender | |- | 1990 | ''[[Dr. M (film)|Dr. M]]'' | Sonja Vogler | |- | 1991 | ''[[Blood and Concrete]]'' | Mona | |- | 1992 | ''[[In the Soup]]'' | Angelica Pena | |- | 1992 | ''[[Day of Atonement (film)|Day of Atonement]]'' | Joyce | |- | 1993 | ''[[Caro diario]]'' | Herself | |- | 1994 | ''Dead on Sight'' | Rebecca Darcy | |- | 1994 | ''[[Mrs. Parker and the Vicious Circle]]'' | Gertrude Benchley | |- | 1994 | ''[[The Search for One-eye Jimmy]]'' | Ellen | |- | 1995 | ''[[Four Rooms]]'' | Angela | |- | 1995 | ''[[Let It Be Me (1995 film)|Let It Be Me]]'' | Emily Taylor | |- | 1995 | ''[[Devil in a Blue Dress (film)|Devil in a Blue Dress]]'' | Daphne Monet | Namzedê Xelata Wêneyê NAACP ya Lîstikvana Herî Serketî ya Di Sînemayê de |- | 1995 | ''[[The Thief and the Cobbler|Arabian Knight]]'' | Princess YumYum | Dengan |- | 1997 | ''[[Wishful Thinking (1997 film)|Wishful Thinking]]'' | Elizabeth | |- | 1998 | ''[[Body and Soul (2000 film)|Body and Soul]]'' | Gina | |- | 1998 | ''[[The Prophecy II]]'' | Valerie Rosales | |- | 1998 | ''[[The Last Days of Disco]]'' | Nina | |- | 1999 | ''[[Something More (1999 film)|Something More]]'' | Lisa | |- | 1999 | ''[[Turbulence 2: Fear of Flying]]'' | Jessica | |- | 2000 | ''[[Militia (film)|Militia]]'' | Julie Sanders | |- | 2001 | ''Out of Line'' | Parole Officer Jenny Capitanas | |- | 2001 | ''[[The Anniversary Party]]'' | Gina Taylor | |- | 2002 | ''[[13 Moons]]'' | Suzi | |- | 2002 | ''[[Roger Dodger (film)|Roger Dodger]]'' | Sophie | |- |2002 |''They Shoot Divas, Don't They?'' |Sloan McBride | |- | 2003 | ''[[Runaway Jury]]'' | Vanessa Lembeck | |- | 2004 | ''[[Catch That Kid]]'' | Molly | |- | 2005 | ''Break a Leg'' | Juliet | |- | 2005 | ''[[Desolation Sound (film)|Desolation Sound]]'' | Elizabeth Storey | |- | 2006 | ''[[The Grudge 2]]'' | Trish | |- | 2006 | ''[[Troubled Waters (2006 film)|Troubled Waters]]'' | Special Agent Jennifer Beck | |- | 2009 | ''[[Queen to Play]]'' | L'Américaine | |- | 2010 | ''[[The Book of Eli]]'' | Claudia | |- | 2010 | ''A Night for Dying Tigers'' | Melanie | |- | 2013 | ''[[Cinemanovels]]'' | Clementine | Independent film |- | 2015 | ''[[Full Out]]'' | Coach Val | |- | {{dts|2015|9|26|format=y}} || ''The Laws of the Universe Part 0'' || Inkar || şanoya bi sînor<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2015-09-26/the-laws-of-the-universe-anime-film-casts-dylan-mcdermott-jennifer-beals-tom-kenny/.93394|title=The Laws of the Universe Anime Film Casts Dylan McDermott, Jennifer Beals, Tom Kenny|last=Ressler|first=Karen|work=Anime News Network|date=September 26, 2015|df=dmy-all|access-date=February 28, 2016}}</ref><ref>{{cite av media|url=https://www.youtube.com/watch?v=J2KYyw1wePI|title=The Laws of the Universe ‐ Part0 [Field Making video and VOICE DIRECTOR & CAST talks the movie]|author=HS Pictures Studio|date=October 15, 2015|df=dmy-all|access-date=February 28, 2016|via=YouTube}}</ref> |- | 2016 | ''[[Manhattan Night]]'' | Lisa Wren | |- | 2017 | ''[[Before I Fall (film)|Before I Fall]]'' | Mrs. Kingston | |- | 2018 | ''The White Orchid'' | Vivian | |- | 2019 |''[[After (2019 film)|After]]'' | Karen Scott | |} ===Televîzyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlm, û rêzefîlmên televîzyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 1985 | ''[[Faerie Tale Theatre]]'' | Cinderella | Episode: "Cinderella" |- | 1990 | ''[[The Madonna and the Dragon]]'' | Patty Meredith | Fîlma televîzyonê |- | 1992 | ''[[2000 Malibu Road]]'' | Perry Quinn | Rola sereke |- | 1992 | ''Indecency'' | Ellie Shaw | Fîlma televîzyonê |- | 1992 | ''{{Interlanguage link multi|Terror Stalks the Class Reunion|fr|3=Pour le meilleur et pour le pire (téléfilm, 1992)|lt=Terror Stalks the Class Reunion}}'' | Virginia | Fîlma televîzyonê |- | 1993 | ''Night Owl'' | Julia | Fîlma televîzyonê |- | 1997 | ''[[The Outer Limits (1995 TV series)|The Outer Limits]]'' | Robin Dysart | Episode: Laşên Delîl |- | 1997 | ''[[The Twilight of the Golds (film)|The Twilight of the Golds]]'' | Suzanne Stein | Fîlimê Televîzyonê Xelata Satelayê ya Lîstikvana Herî Baş - Kêmasî an Fîlimê Televîzyonê |- | 1997–1998 | ''[[Nothing Sacred (TV series)|Nothing Sacred]]'' | Justine Madsen Judd | 2 beş |- | 1998 | ''[[The Spree]]'' | Xinia Kelly | |- | 1999 | ''[[The Hunger (TV series)|The Hunger]]'' | Jane | Episode: "She Wê Dikeniya" |- | 2000 | ''Without Malice'' | Samantha Wilkes | Fîlma televîzyonê |- | 2000 | ''A House Divided'' | Amanda Dickson | |- | 2001 | ''The Big House'' | Lorraine Brewster | Fîlma televîzyonê |- | 2001 | ''[[After the Storm (2001 film)|After the Storm]]'' | Mrs. Gavotte | Fîlma televîzyonê |- | 2001 | ''The Feast of All Saints'' | Dolly Rose | Fîlma televîzyonê |- | 2002 | ''They Shoot Divas, Don't They?'' | Sloan McBride | Fîlma televîzyonê |- | 2004–09 | ''[[The L Word]]'' | Bette Porter | Rola sereke Namzetkirî - Xelata Wêne ya NAACP ji bo Lîstikvana Herî Serketî Di Rêzefîlmek Drama (2007–08) Namzedkirî - Xelata Satelî ya Lîstikvana Herî Baş - Drama ya Televizyon |- | 2004 | ''[[Frasier]]'' | Dr. Anne Ranberg | 2 beş |- | 2007 | ''[[Law & Order]]'' | Sofia Archer | Beşê: "Doza Xêrxwaziyê" |- | 2007 | ''My Name Is Sarah'' | Sarah Winston | Fîlma televîzyonê |- | 2009–11 | ''[[Lie to Me]]'' | Zoe Landau | Rola dubare (6 beş) |- | 2010 | ''[[The Night Before the Night Before Christmas]]'' | Angela Fox | Fîlma televîzyonê |- | 2011 | ''[[The Chicago Code]]'' | Teresa Colvin | Rola sereke |- | 2012 | ''[[Castle (TV series)|Castle]]'' | CIA Agent Sophia Turner | 2 beş |- | 2012–13 | ''[[WIGS (web channel)|Lauren]]''<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/user/wigs?feature=watch |title=WIGS |website=YouTube |date=November 29, 2005 |df=dmy-all|access-date=January 3, 2013}}</ref> | Major Jo Stone | Rola sereke 10 beş |- | 2012–13 | ''[[The Mob Doctor]]'' | Celeste LaPree | Kasta dubare, 4 beş |- | 2013 | ''[[Westside (TV pilot)|Westside]]'' | Lisa Carver | Pîlotê TVyê nayê firotin |- | 2014 | ''[[Motive (TV series)|Motive]]'' | Sophia Balfur | Episode: "Wan Min Kir Sûcdar" |- | 2014 | ''A Wife's Nightmare'' | Liz | Fîlma televîzyonê |- | 2015 | ''[[Proof (2015 TV series)|Proof]]'' | Dr. Carolyn Tyler | Rola pêşeng |- | 2016 | ''[[The Night Shift (TV series)|The Night Shift]]'' | Dr. Syd Jennings | Karaktera dubare (demsal 3) |- | 2017–18 | ''[[Taken (2017 TV series)|Taken]]'' | Christina Hart | Rola sereke (26 beş) |- | 2017 | ''[[The Last Tycoon (TV series)|The Last Tycoon]]'' | Margo Taft | Karaktera dubare (demsal 1) |- | 2019 | ''[[Swamp Thing (2019 TV series)|Swamp Thing]]'' | Lucilia Cable | Rola sereke |- | 2019–present | ''[[The L Word: Generation Q]]'' | [[Bette Porter]] | Rola sereke |- |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] 4zvkhzvqliswe2gxvki90zdugn0x9lk Scarlett Johansson 0 95873 1093950 1073308 2022-07-31T03:50:46Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | bilêvkirin = | wêne = Scarlett Johansson in Kuwait 01b.jpg | sernavê_wêne = | navê_rastî = Scarlett Ingrid Johansson | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|22|11|1984|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[New York]], [[DYA]] | netewe = Amerîkî | hevwelatî = | perwerde = | pîşe = | salên_çalak = 1994-niha | hevjîn = [[Ryan Reynolds]] (2008-2011) Romain Dauriac (2014-2017) Colin Jost (2020) | partner = | zarok = 1 | şanenav = Scarlett Johansson's signature.svg | çînaser = sînema }} '''Scarlett Ingrid Johansson''', ({{Jidayikbûn|22|11|1984|j=1}}) aktrîs û stranbêjeke [[Amerîkan|amerîkî]] ye. Scarlett Johansson di sala 2018 û 2019an de bû lîstikvana herî payebilind a cîhanê û gelek caran di lîsteya 100an a Navdar a Forbes de cih girtiye. Fîlimên wê li seranserê cîhanê 14,3 milyar dolarî berhev kiriye. Scarlett, xelatgirê Xelata [[Tony]] û Xelata [[BAFTA]]yê ye. Namzetênbûna wê ya du xelatên Oscarê û pênc [[Xelata Zêrîn a Globe]] heye. == Jînenîgarî == Scarlett Johansson di sala 1984an de li New York ji dayik bû. Bavê wî, Karsten Johansson, [[mîmar]]ekî danîmarkî ye; kalikê wî, Ejner Johansson, [[senarîst]] û [[derhêner]]ê sînemayê bû. Diya wê, Melanie Sloan, [[cihû]]yeke [[aşkenazî]] ya [[polonî]] ye û hilberînerê sînemayê ye. Xwişka wê Vanessa Johansson jî [[lîstikvan]] e. Du birayên wê jî hene, Adrian û [[cêwî|cêwiyê]] wê Hunter Johansson. Di 27ê îlona 2008an de bi [[Ryan Reynolds]] re ku bi Berg û Blade III de, di rêzefîlma "Du Guys and Girl" de dilîza bi merasîmek navmalbatî li Kanadayê zewicî. Lê ew piştî ku Ryan Reynolds bi [[Sandra Bullock]] re hate dîtin ji hev qetiyan. Bi rojnamevanê fransî [[Romain Dauriac]] re di çiriya pêşîn a 2012an de dest bi hevrebûnê kir. <ref>{{Cite web|url=http://abcnews.go.com/Entertainment/things-scarlett-johanssons-fiance-romain-dauriac/story?id=20164656|title=5 Things to Know About Scarlett Johansson's Fiance Romain Dauriac - ABC News|date=2015-12-06|website=web.archive.org|access-date=2020-12-12|archive-date=2015-12-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20151206003404/http://abcnews.go.com/Entertainment/things-scarlett-johanssons-fiance-romain-dauriac/story?id=20164656|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.eonline.com/photos/9710/scarlett-johansson-romain-dauriac-romance-rewind/310369|title=First Dates from Scarlett Johansson & Romain Dauriac: Romance Rewind {{!}} E! Online|date=2015-11-16|website=web.archive.org|access-date=2020-12-12|archive-date=2015-11-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20151116123126/http://www.eonline.com/photos/9710/scarlett-johansson-romain-dauriac-romance-rewind/310369|url-status=bot: unknown}}</ref> Di îlona 2013an de pêwendiyên xwe eşkerekirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.cnn.com/2013/09/05/showbiz/scarlett-johansson-engaged/?hpt=hp_t2|title=Actress Scarlett Johansson is engaged - CNN|date=2017-09-11|website=web.archive.org|access-date=2020-12-12|archive-date=2017-09-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20170911221635/http://www.cnn.com/2013/09/05/showbiz/scarlett-johansson-engaged/?hpt=hp_t2|url-status=bot: unknown}}</ref> Johansson di sala 2014an de bi zarokê xwe ya yekem ducanî bû û li Fransa dest bi jiyanê kir û keçekê wan, di îlona 2014an de hate dinê.<ref>{{Cite web|url=http://bigstory.ap.org/article/scarlett-johansson-and-fiance-welcome-baby-girl|title=Scarlett Johansson and fiance welcome baby girl|date=2015-07-03|website=web.archive.org|access-date=2020-12-12|archive-date=2015-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20150703022843/http://bigstory.ap.org/article/scarlett-johansson-and-fiance-welcome-baby-girl|url-status=bot: unknown}}</ref> Di Kanûn 2017an de, Johansson bi Colin Jost re têkiliyek da dest pê kirin. Johansson û Jost di Gulana 2019an de zewicî.<ref>{{Cite web|url=https://www.ntv.com.tr/galeri/yasam/scarlett-johansson-ile-colin-jost-nisanlandi,dTeQXLjA7kW5xE3q5R9IfA|title=Scarlett Johansson ile Colin Jost nişanlandı - 1 {{!}} NTV|date=2019-05-20|website=web.archive.org|access-date=2020-12-12|archive-date=2019-05-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20190520134813/https://www.ntv.com.tr/galeri/yasam/scarlett-johansson-ile-colin-jost-nisanlandi,dTeQXLjA7kW5xE3q5R9IfA|url-status=bot: unknown}}</ref> == Kariyera wê == [[Wêne:Scarlett Johansson.jpg|300px|thumb|Johansson di sala 2007 de li ser dika ''Vicky Cristina Barcelona'']] Scarlett Johansson bi fîlimê xwe North ("Bakur") a 1994an dest pê kir. Di wan salan de, wê di gelek fîlimên wekî Home Alone 3 Little Girl, Manny & Lo, Ger Lucy Fell de lîst. Di 1998an de bi fîlimê The Horse Whisperer, ku tê de bi Robert Redford û Kristin Scott Thomas û fîlimê 2001 Ghost World re dilîze, hate naskirin. Di sala 2003an de, ew di fîlimên Di Wergêranê de winda bûyî û Keçikek bi Guhark de, û di Festîvala Fîlimê ya Venedîkê de Xelata Lîstikvana herî çêtirîn stend. Wê di heman salê de bi van her du fîlman du namzetên cuda xelata Zêrîn Globe bi dest xist. Di Hezîran 2004an de daxwazek werdigire ku beşdarî Akademiya Huner û Zanistên Fîlimê ku Xelatên Akademiyê belav dike bû. Wê di heman salê de di The Perfect Score, Di Pargîdaniya Baş de, û Stranek Evînê ji bo Bobby Long de lîst. Ew bi filmê xwe Stranek Evînê ji bo Bobby Long carek din ji bo Globe Zêrîn hate berbijar kirin. Di 2005an de, wê bi Ewan McGregor re di Giravê de, fîlimek Michael Bay, lîst. Di heman salê de, ew di fîlimê Match Point a Woody Allen de xuya bû û ji bo rola xwe ya di vî fîlimî de ji bo Xelata Zêrîn a Gilobe Lîstikvana Herî Baş jî hate berbijar kirin. Ew di nav behreyên ciwan ên Hollywoodê de jî hate nîşandan. Di sala 2007an de fîlmê tenê ya Johansson komedî-drama The Nanny Diaries bû. Di heman demê de wî di fîlimê Ruh de Silken Floss de lîst. Fîlimê tenê ya Johansson a di sala 2009an de Mêr Çi Dibêjin, Jin Çi Femdikin de lîst. == Fîlmografî == === Fîlm === {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 1994 | ''[[North (fîlm, 1994)|North]]'' | Laura Nelson | |- | 1995 | ''[[Just Cause (film)|Just Cause]]'' | Kate Armstrong | |- | rowspan="2" | 1996 | ''[[If Lucy Fell]]'' | Emily | |- | ''[[Manny & Lo]]'' | Amanda | |- | rowspan="2" | 1997 | ''[[Fall]]'' | Little girl | |- | ''[[Home Alone 3]]'' | Molly Pruitt | |- | 1998 | ''[[The Horse Whisperer]]'' | Grace MacLean | |- | 1999 | ''[[My Brother the Pig]]'' | Kathy Caldwell | |- | rowspan="3" | 2001 | ''[[The Man Who Wasn't There]]'' | Rachael "Birdy" Abundas | |- | ''[[Ghost World (film)|Ghost World]]'' | Rebecca | |- | ''[[An American Rhapsody]]'' | Zsuzsi/Suzanne Sandor | |- | 2002 | ''[[Eight Legged Freaks]]'' | Ashley Parker | |- | rowspan="2" | 2003 | ''[[Lost in Translation]]'' | Charlotte | |- | ''[[Girl with a Pearl Earring (fîlm)|Girl with a Pearl Earring]]'' | Griet | |- | rowspan="5" | 2004 | ''[[The Perfect Score]]'' | Francesca Curtis | |- | ''[[A Love Song for Bobby Long]]'' | Pursy Will | |- | ''[[Good Woman A Good Woman]]'' | Meg Windermere | |- | ''[[The SpongeBob SquarePants Movie]]'' | Mindy (dengdan) | |- | ''[[In Good Company (fîlm, 2004)|In Good Company]]'' | Alex Foreman | |- | rowspan="2" | 2005 | ''[[Match Point]]'' | Nola Rice | |- | ''[[Island (fîlm, 2005)|The Island]]'' | Jordan Two Delta/Sarah Jordan | |- | rowspan="3" | 2006 | ''[[Scoop (film, 2006)|Scoop]]'' | Sondra Pransky | |- | ''[[The Black Dahlia]]'' | Katherine "Kay" Lake | |- | ''[[The Prestige]]'' | Olivia Wenscombe | |- | 2007 | ''[[The Nanny Diaries]]'' | Annie Braddock | |- | rowspan="3" | 2008 | ''[[The|Other Boleyn Girl]]'' | [[Mary Boleyn]] | |- | ''[[Vicky Cristina Barcelona]]'' | Cristina | |- | ''{{Sortname|The|Spirit|dab=film}}'' | Silken Floss | |- | 2009 | ''[[He's Just Not That Into You (film)|He's Just Not That Into You]]'' | Anna Marks | |- | 2010 | ''[[Iron Man 2]]'' | [[Black Widow (Natalia Romanova)|Natasha Romanoff/Black Widow]] | |- | 2011 | ''[[We Bought a Zoo]]'' | Kelly Foster | |- | rowspan="2" | 2012 | ''[[Avengers (fîlm, 2012)|The Avengers]]'' | Natasha Romanoff/Black Widow | |- | ''[[Hitchcock (fîlm)|Hitchcock]]'' | [[Janet Leigh]] | |- | rowspan="3" | 2013 | ''[[Don Jon]]'' | Barbara Sugarman | |- | ''[[Under the Skin (fîlm, 2013)|Under the Skin]]'' | Laura | |- | ''[[Love (fîlm, 2013)|Love]]'' (''Her'') | Samantha (seslendirme) | |- | rowspan="3" |2014 | ''[[Captain America: The Winter Soldier]]'' | Natasha Romanoff/Black Widow | |- | ''[[Chef (fîlm)|Chef]]'' | Molly | |- | ''[[Lucy (fîlm)|Lucy]]'' | Lucy | |- |2015 | ''[[Avengers: Age of Ultron]]'' | Natasha Romanoff/Black Widow | |- | rowspan="4" |2016 |[[Hail, Caesar!]] |DeeAnna Moran | |- |[[Forest Boy (fîlm, 2016)|The Jungle Book]] |Kaa (dengdan) | |- |''[[Captain America: War of Heroes]] '' |[[Black Widow (Natalia Romanova)|Natasha Romanoff/Black Widow]] | |- |[[Sing your song]] |Ash (dengdan) | |- | rowspan="2" |2017 |[[Ghost in the Shell]] |[[Motoko Kusanagi|Major Mira Killian / Motoko Kusanagi]] | |- |[[Kızlar Gecesi]] |Jessica "Jess" Thayer | |- | rowspan="2" |2018 |[[Dog Island]] |Nutmeg (dengdan) | |- |[[Avengers: Infinity War]] | rowspan="3" |Natasha Romanoff / Black Widow | |- | rowspan="4" |2019 |[[Captain Marvel (film)|Captain Marvel]] |Nav tine; Cameo |- |[[Avengers: Endgame]] | |- |Jojo Rabbit |Rosie Betzler | |- |Marriage Story |Nicole | |- |2020 |[[Black Widow (film)|Black Widow]] |Natasha Romanoff / Black Widow |Di dema kişandinê de ye |} === Televîzyon === {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Rêzefîlmên televîzyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 1995 | ''[[The Client]]'' | Jenna Halliwell | Beş: "Pîlot" (rêzefîlm) |- | 2001 | ''[[Anatomy of a Scene]]'' | Bi xwe | Beş: "Girl with the Pearl Earring" |- | 2004 | ''[[Entourage]]'' | Bi xwe | Beş: "New York" (rêzefîlm) |- | 2005-08 | ''[[Robot Chicken]]'' | Dengdan | 6 beş |- | 2006-18 | ''[[Saturday Night Live]]'' | rolên cihêreng | 5 beş |- |2014 |[[HitRecord on TV]] |Olivia |Beş: "Re: Games" |- |2015 |Assassin Banana |Pink Lady (dengdan) |2 beş |} === Şano === {| class="wikitable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Şano |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal ! Nav ! Rol ! Cih |- | 2010 | ''[[A View from the Bridge]]'' | Catherine | [[Cort Theatre]] |- | 2012 | ''[[Cat on a Hot Tin Roof]]'' | Margaret | [[Richard Rodgers Theatre]] |} == Dîskografî == === Albûmên stûdyoyê === * [[Anywhere I Lay My Head]] (2008) * [[Break Up]] (2009) === EP === * [[Rhapsody Originals]] (2008) * [[Live Session]] (2008) * [[Live at KCRW.com]] (2009) * [[Apart]] (2018) == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] h78vj8lsb1617bf838df5rh39qbt461 Evan Rachel Wood 0 95899 1093596 1058407 2022-07-30T15:31:56Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 11 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | bilêvkirin = | wêne = Evan Rachel Wood portrait 2009.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = Evan Rachel Wood (2009) | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|7|9|1987|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Raleigh a Bakûr]], [[Carolina]], [[DYA]] | imadkirin = | roja_windabûnê = | cihê_windabûnê = | rewşa_windabûnê = | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | vedîtina_bedenê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_aramiyê = | cisn = | abîde = | netewe = | hevwelatî = | perwerde = | destûrname = | pîşe = Aktirîst, model, mûzîkjen | salên_çalak = 1994–niha | serdem = | karder = | rêxistin = | ajans = | tê_nasîn = | xebat = | xebatên_navdar = | stîl = | sermiyana_net = | bejn = | televîzyon = | sernav = | meqam = | dewr = | berê = | paşê = | partî = | tevger = | dijber = | endamên_desteyê = | dîn = | mezheb = | gilîname = | ceza = | rewşa_cezayê = | rewşa_hiqûqî = | hevjîn = [[Jamie Bell]] ( zw. 2012; cdb. 2014) | partner = | zarok = | dê_û_bav = [[Ira David Wood III]] (bav) | dê = | bav = | xizm = | malbat = | xelat = | malper = | şanenav = | sernavê_şanenavê = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | modul3 = | modul4 = | modul5 = | modul6 = | pênasê_pêşîn = | pênasê_paşîn = | embed = | jêrenot = | awayê_ser = | bandorbar = | bandorker = | cihê aramiyê = | çînaser = sînema }} '''Evan Rachel Wood''' ({{Jidayikbûn|7|9|1987|j=1}}), [[lîstikvan]], [[model]] û [[Muzîkvan|mûzîkjenekî]] [[Amerîkan|Amerîkî]] ye. Di dawiya salên 1990an de bi lîstina di rêzefîlmên TV yên wekî [[American Gothic]] û [[Once and Again]] de dest bi kariyera xwe ya lîstikvaniyê kir. Danasîna wê bi lîstina di fîlima ''[[Little Secret]]'' de dest pê kir. Piştî wê, wî di fîlma ''[[Thirteen]]'' lîst û ev fîlm jibo [[Xelata Zêrîn a Globe]] namzet hat nîşandan û Evan bi vê fêlme bû lîstikvanek navdar. == Jînenîgarî == Evan Rachel Wood li Raleigh, Carolina Bakur ji dayik bû. Bavê wî, Ira [[David Wood III]], stranbêj, lîstikvan, derhênerê şanoyê ku ji aliyê herêmî ve tê zanîn.<ref>{{Cite web|url=http://www.guardian.co.uk/film/2006/jun/24/culture.features|title=WebCite query result|website=www.webcitation.org|access-date=2020-12-14|archive-date=2009-09-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20090907170430/http://www.guardian.co.uk/film/2006/jun/24/culture.features|url-status=dead}}</ref> Di heman demê de bavê wê rêveberê şanoya "[[Theater in the Park]]" a herêmî ya Amerîkî ye. Diya wê, Sara Lynn Moore (6ê Adar, 1958) lîstikvanek, stranbêj û perwerdekarê lîstikvaniyê ye.<ref>{{Cite web|url=http://articles.chicagotribune.com/2002-09-04/features/0209040024_1_practical-magic-violin-secrets|title=Rumor has it that Evan Rachel Wood is headed for stardom - Chicago Tribune|date=2012-11-08|website=web.archive.org|access-date=2020-12-14|archive-date=2012-11-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20121108080716/http://articles.chicagotribune.com/2002-09-04/features/0209040024_1_practical-magic-violin-secrets|url-status=bot: unknown}}</ref> Birayê wêyê mezin Ira [[David Wood IV]] jî lîstikvan e. Birayek wê bi navê Dana yê Wood heye. Xaltîka wê, [[Carol Winstead Wood]], sêwiranereke danîn ye di Hollywoodê be dixebite.<ref>{{Cite web|url=http://www.cvnc.org/reviews/2004/december/C-Carol.html|title=Classical Voice of North Carolina|date=2013-11-09|website=web.archive.org|access-date=2020-12-14|archive-date=2013-11-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20131109161456/http://www.cvnc.org/reviews/2004/december/C-Carol.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Wood û birayê wê yekemcar di 1987an de bi koma "[[Theater in the Park]]" re di adaptasyona komedî ya bavê xwe ya muzîkal a bi navûdeng A Christmas Carol de lîstin. Di dema vê muzîkê de Evan tenê çend mehî bû. Evan [[Rachel Wood]]<nowiki/>wî di lîstika şanoyê ya bi navê Ghost of Christmas Past de lîst.<ref>{{Cite web|url=https://people.com/tbd/celeb-spotlight-evan-rachel-wood/|title=Celeb Spotlight: Evan Rachel Wood|website=PEOPLE.com|language=EN|access-date=2020-12-14}}</ref> == Kariyera wê == Wood ji sala 1994an ve di rêzefîlmên TVyê de dest bi lîstikvaniyê kir. Di sala 1996an de, dê û bavê Wood ji hev veqetiyan (pişt re berda). Ji ber vê yekê Wood çû [[Los Angeles]], ku aliyê diya wî lê bû. Piştî demsalekê ku di rêzefîlima Profiler de lîst çû rêzefîlmek din a televîzyonê Once and Again bi rola bi navê Jessie Sammler, dest bi lîstikvaniyê kir.<ref>{{Cite web|url=http://www.guardian.co.uk/film/2006/jun/24/culture.features|title=WebCite query result|website=www.webcitation.org|access-date=2020-12-14|archive-date=2009-09-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20090907170430/http://www.guardian.co.uk/film/2006/jun/24/culture.features|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.chicagotribune.com/topic/entertainment/movies/sean-penn-PECLB003397-topic.html?trb=20181212|title=Sean Penn Articles, Photos, and Videos - Chicago Tribune|website=www.chicagotribune.com|access-date=2020-12-14}}</ref> Wood yekemîn rola xweya bi navdar di sala 1998an de di fîlma Digging to China de lîst. Wê di vî fîlimê de bi Kevin Bacon û Mary Stuart re lîst. Ev fîlim, xelata juriya zarokan li "Festîvala Fîlimê ya Zarokan a Navneteweyî ya Chicago" stand.<ref>{{Cite web|url=http://www.imdb.com/title/tt0118980/awards|title=Digging to China - Awards - IMDb|date=2015-04-08|website=web.archive.org|access-date=2020-12-14|archive-date=2015-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20150408153319/http://www.imdb.com/title/tt0118980/awards|url-status=bot: unknown}}</ref> Wood got ku rola wî destnîşan kir di destpêkê de dijwar bû, lê bi vî rolî di dawiyê de fam kir ku ew tu carî nikare dev ji lîstikvaniyê berde.<ref>{{Cite web|url=http://www.guardian.co.uk/film/2006/jun/24/culture.features|title=WebCite query result|website=www.webcitation.org|access-date=2020-12-14|archive-date=2009-09-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20090907170430/http://www.guardian.co.uk/film/2006/jun/24/culture.features|url-status=dead}}</ref> [[Wêne:EvanRachelWood07TIFF.jpg|200px|thumb|Wood li Festîvala Fîlimê ya Navneteweyî ya Toronto , (2007)]] Di îlona 2006an de, ji aliyê rojnameya The Guardian ve "Xelata Spotlight for Emerging Talent of Award" ya [[kovara Premiere]] wekî "şehrezayiya li ber çavan" û "yek ji çêtirîn lîstikvanên jin ên nifşa xwe" hate destnîşankirin<ref>{{Cite web|url=http://www.news.com.au/dailytelegraph/story/0,22049,20456753-5001028,00.html|title=Cate Blanchett gets Hollywood gong {{!}} The Daily Telegraph|date=2007-10-12|website=web.archive.org|access-date=2020-12-14|archive-date=2007-10-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20071012035734/http://www.news.com.au/dailytelegraph/story/0,22049,20456753-5001028,00.html|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.guardian.co.uk/film/2006/jun/24/culture.features|title=WebCite query result|website=www.webcitation.org|access-date=2020-12-14|archive-date=2009-09-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20090907170430/http://www.guardian.co.uk/film/2006/jun/24/culture.features|url-status=dead}}</ref> Ber bi dawiya sala 2006an ve, wî di fîlimê komedî-drama yê [[Running with Scissors|''Running with Scissors'']] de ku tê de gelek stêrkên navdar tê de rol girt lîst. Fîlim ji hêla Ryan Murphy ve hate birêve birin û Annette Bening di fîlimê de rola sereke lîst. Fîlim li ser bîranînên Augusten Burroughs (bi piranî ji zaroktî) ve hatî çêkirin. Wood ji bo eşkerekirina performansa xwe ya di Festîvala Fîlman a Cannesê ya 2007an de Xelata Chopard ya jinan stand.<ref>{{Cite web|url=http://www.imdb.com/name/nm0939697/awards|title=Evan Rachel Wood - Awards - IMDb|date=2015-05-22|website=web.archive.org|access-date=2020-12-14|archive-date=2015-05-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20150522145858/http://www.imdb.com/name/nm0939697/awards|url-status=bot: unknown}}</ref> Wood di du fîlimên ku di îlona 2007 de derketin de lîst. King of California<ref>{{Cite web|url=http://www.allbusiness.com/services/business-services/4007731-1.html|title=Family Room Crowns KING OF CALIFORNIA at Sundance Film Festival. {{!}} North America > United States from AllBusiness.com|date=2009-10-03|website=web.archive.org|access-date=2020-12-14|archive-date=2009-10-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20091003220357/http://www.allbusiness.com/services/business-services/4007731-1.html|url-status=bot: unknown}}</ref> muzîkjenek dupolar jazz (Michael Douglas), ku yekemcar di Festîvala Fîlman a Sundance de derket pêşandan, û keça wî ya bi êş, Miranda (Wood), piştî derketina bavê ji nexweşxaneya giyanî li hev civiyan, û bi hev re ew di fîlima bi mijara li ser lêgerîna li xezîneya Spanî lîst. Yek rexnevan performansa Wood a di vî fîlimî de wekî "tekûz" şirove kir. Di sala 2010an de di The Conspiator de de lîst.<ref>{{Cite web|url=http://www.guardian.co.uk/film/2006/jun/24/culture.features|title=WebCite query result|website=www.webcitation.org|access-date=2020-12-14|archive-date=2009-09-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20090907170430/http://www.guardian.co.uk/film/2006/jun/24/culture.features|url-status=dead}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 1998 | ''[[Digging to China]]'' | Harriet Frankovitz | Pêşdîtina bi sînor |- | 1998 | ''[[Practical Magic]]'' | Kylie Owens |Namzeta Xelatên Lîstikvana Ciwan, Performansa Çêtirîn, Lîstikvana Piştgirî (junior) |- | 1999 | ''[[Down Will Come Baby]]'' | Robin Garr | Namzetkirina Fîlimê TV - Xelatên Lîstikvana Ciwan, Performansa Çêtirîn, Lîstikvana Pêşeng (ciwan) |- | 2002 | ''[[Little Secrets]]'' | Emily Lindstrom |Namzet - Xelatên Lîstikvana Ciwan, Lîstika Çêtirîn, Lîstikvana Serek (Jêrîn) |- | 2002 | ''[[S1m0ne]]'' | Lainey Christian | |- | 2003 | ''[[The Missing]]'' | Lily Gilkeson |Namzet - Xelatên Lîstikvana Ciwan, Lîstika Çêtirîn, Lîstikvana Serek (Jêrîn |- | 2003 | ''[[Thirteen (film)|Thirteen]]'' | Tracy Louise Freeland | Namzet - Xelatên Lîstikvana Ciwan, Lîstika Çêtirîn, Lîstikvana Serek (Jêrîn) |- | 2005 | ''[[The Upside of Anger]]'' | Lavender 'Popeye' Wolfmeyer | |- | 2006 | ''[[Running with Scissors (fîlm)|Running with Scissors]]'' | Natalie Finch | |- | 2006 | ''[[Down in the Valley (fîlm)|Down in the Valley]]'' | October "Tobe" | Pêşdîtina bi sînor |- | 2006 | ''[[Asterix and the Vikings]]'' | Abba (Dublaja îngilîzî) | Pêşdîtina bi sînor |- | 2006 | ''[[Shark Bait]]'' | Cordelia (deng) | ''Bi navê The Reef'' tê zanîn |- | 2007 | ''[[King of California]]'' | Miranda | |- | 2007 | ''[[Across the Universe (film)|Across the Universe]]'' | Lucy Carrigan | |- | 2007 | ''[[Battle for Terra]]'' | Mala (ses) | |- | 2007 | ''[[The Life Before Her Eyes]]'' | Ciwan Diana | Pêşdîtina bi sînor |- | 2008 | ''[[The Wrestler (2008 film)|The Wrestler]]'' | Stephanie Ramzinski | Komeleya Rexnevanên Fîlimê ya Utah , namzetê Lîstikvana Jin a Herî Baş |- | 2009 | ''[[Whatever Works]]'' | Melodie | |- | 2011 | ''[[The Conspirator]]'' | Anna Surratt | |- | 2011 | ''[[Mildred Pierce (mini-series)|Mildred Pierce]]'' | Veda Pierce | |- | 2011 | ''[[The Ides of March (film)|The Ides of March]]'' | Molly Stearns | |- | 2013 | ''A Case of You''<ref>http://www.variety.com/article/VR1118049926</ref> | | Pêş-hilberîn |- | 2013 | ''The Necessary Death of Charlie Countryman''<ref>http://www.variety.com/article/VR1118050106</ref> | Gabi Banyai | Pêş-hilberîn |- | 2014 | ''Barefoot''<ref>http://www.imdb.com/title/tt2355495/</ref> | Daisy Kensington | Filming |- |2015 |Strange Magic |Marianne |Dengdan |- |2015 |Into the Forest |Eva |Hilberandina Post |- |2017 |Allure |Laura Drake | |- |2018 |''Flavors of Youth'' |Yi Lin |Dengdan |- |2019 |''Frozen II'' |Queen Iduna |Dengdan |- |2020 |''Kajillionaire'' |Old Dolio | |} ===Televîzyonê=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Rêzefîlmên televîzyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- |1998 | ''[[Profiler (TV dizisi)|Profiler]]'' | Chloe Waters | |- | 1999–2002 | ''[[Once and Again]]'' | Jessie Sammler | 55 beş. |- | 2002 |''[[The West Wing]]'' | Hogan Cregg | 1 beşa The Black Vera Wang |- | 2003 | [[CSI: Crime Scene Investigation]] | Nora Easton |Kuştin heye? - Dansala 3yan, Beşa 12-an |- |2009–2011 | ''[[True Blood]]'' | [[List of True Blood characters#Sophie-Anne Leclerq|Sophie-Anne Leclerq]] | 6 beş |- | 2016 | ''[[Westworld]]'' | [[List of Westworld (TV dizisi) characters#Dolores Abernathy|Dolores Abernathy]] | Dansala 1em |- |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] 53o4lw5dr4nm0ga2wt0gg8e461mdnji Natalie Dormer 0 95937 1093840 1025458 2022-07-31T00:45:18Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 8 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Natalie Dormer 2014.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = Natalie Dormer (2014) | navê_rastî = Natalie Dormer | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|11|2|1982|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Reading]], [[England]], [[Birîtanya]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = Birîtanî | hevwelatî = | perwerde = | pîşe = Aktrêst | salên_çalak = 2005–niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Natalie Dormer''', ({{Jidayikbûn|11|2|1982|j=1}}) lîstikvana televîzyon û fîlimê ya [[Keyaniya Yekbûyî|Brîtanî]]. Bi rola Anne Boleyn de di rêzefîlma ''[[The Tudors]]'' a hilberîna Showtime û bi rola Margaery Tyrell, bi hilberîna [[Home Box|Home Boxê]], di rêzefîlma ''[[Game of Thrones]]'' de, bi awayekî berfirehî hate nas kirin. == Jînenîgarî == Natalie Dormer di 11ê Sibata 1982an de hate dinê. Dormer ewil dibistana navîn a Chiltern Edge xwend, paşê jî Dibistana Bilind a Blue Coat Reading xwend, Natalie di pola şeşan de di dibistana navîn a kuran de perwerdeya xwe dewam kir. Ew li ba bavmaliya xwe (zirbav), bi xwişka xwe Samantha û birayê xwe Mark re li bajarê [[Reading]] a [[Keyaniya Yekbûyî|Birîtanyayê]] mezin bûn<ref>{{Cite web|url=http://www.dailymail.co.uk/home/you/article-1081189/Boho-Boleyn-girl-Actress-Natalie-Dormer.html|title=Boho Boleyn girl: Actress Natalie Dormer's dramatic entrance {{!}} Daily Mail Online|date=2016-03-03|website=web.archive.org|access-date=2020-12-15|archive-date=2012-04-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20120420050020/http://www.dailymail.co.uk/home/you/article-1081189/Boho-Boleyn-girl-Actress-Natalie-Dormer.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di serdema xwendina xwe de, bi kesayetiya xweya pêşeng wekî xwendekarek mînak hate nişandan, bû alîkarê rêveberê tîma netball a dibistanê û di tîma axaftvan a dibistanê cih girt. Natalie Dormer ji ber van erkan li gelek welatan geriya.<ref>{{Cite web|url=http://www.standard.co.uk/lifestyle/natalie-dormer-on-playing-englands-naughtiest-queens-6535378.html|title=Natalie Dormer on playing England's naughtiest queens - Life & Style - London Evening Standard|date=2015-07-23|website=web.archive.org|access-date=2020-12-15|archive-date=2015-07-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150723150613/http://www.standard.co.uk/lifestyle/natalie-dormer-on-playing-englands-naughtiest-queens-6535378.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di salên dibistana xwe de, wê li Dibistana Dansê ya Allenova dans de perwerdeya dansê dît.<ref>{{Cite web|url=http://www.allenova.co.uk/news|title=News - Earley {{!}} Allenova School of Dance|date=2014-09-08|website=web.archive.org|access-date=2020-12-15|archive-date=2014-09-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20140908182915/http://www.allenova.co.uk/news|url-status=bot: unknown}}</ref> Dormer, xwe wekî "hêviya akademîk" a malbata xwe bi nav dikir. Di azmûna A-Asta ku wê serdana beşa Dîrokê ya Zanîngeha Cambridge kir lê ji bo vê beşê pêla têr bidest nexist.<ref>{{Cite web|url=http://www.independent.co.uk/news/people/profiles/golden-girl-how-natalie-dormer-became-the-new-queen-of-the-screen-2354626.html|title=Golden girl: How Natalie Dormer became the new queen of the screen - Profiles - People - The Independent|date=2015-08-21|website=web.archive.org|access-date=2020-12-15|archive-date=2015-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20150821072814/http://www.independent.co.uk/news/people/profiles/golden-girl-how-natalie-dormer-became-the-new-queen-of-the-screen-2354626.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Piştre biryar da ku ji bo lîstikvaniyê beşdarî hilbijartinan bû û li Akademiya Hunerên Dramatîk a Webber Douglas dest bi perwerdehiya lîstikvaniyê kir.<ref>{{Cite web|url=http://www.dailymail.co.uk/home/you/article-1081189/Boho-Boleyn-girl-Actress-Natalie-Dormer.html|title=Boho Boleyn girl: Actress Natalie Dormer's dramatic entrance {{!}} Daily Mail Online|date=2016-03-03|website=web.archive.org|access-date=2020-12-15|archive-date=2012-04-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20120420050020/http://www.dailymail.co.uk/home/you/article-1081189/Boho-Boleyn-girl-Actress-Natalie-Dormer.html|url-status=bot: unknown}}</ref> == Kariyera wê == Piştî perwerdehiya şeş mehan li Akademiya Hunerên Dramatîk a [[Webber Douglas|Webber Douglasê]] di sala 2015an de bi rola xwe bi navê Victoria, di fîlima Casanova de yekem car dest bi kariyera xwe ya lîstikvaniyê kir. Derhêner [[Lasse Hallström]] ji dema komedî ya Dormer bi bandor bû senaryo ji bo wê hate berfireh kirin. Ji ber hêz û performansa wê ya di rolê de, wê bi Touchstone Pictures re jibo sê fîliman peyman îmze kir, lê yek ji van fîlman nehatî kişandin.<ref>{{Cite web|url=http://www.dailymail.co.uk/home/you/article-1081189/Boho-Boleyn-girl-Actress-Natalie-Dormer.html|title=Boho Boleyn girl: Actress Natalie Dormer's dramatic entrance {{!}} Daily Mail Online|date=2016-03-03|website=web.archive.org|access-date=2020-12-15|archive-date=2012-04-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20120420050020/http://www.dailymail.co.uk/home/you/article-1081189/Boho-Boleyn-girl-Actress-Natalie-Dormer.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di sala 2005an de, di rêzefîlma TV'yê Distore Shores de bi roleke piçûk lîst. Piştê fîlma Casanova , neh mehan Natalie bêkar bû, û got "Di 12 mehên kariyera xweya lîstikvaniyê de dersa çêtir min ji vê demê a dikarim bêjim min dît."<ref>{{Cite web|url=http://www.standard.co.uk/lifestyle/natalie-dormer-on-playing-englands-naughtiest-queens-6535378.html|title=Natalie Dormer on playing England's naughtiest queens - Life & Style - London Evening Standard|date=2015-07-23|website=web.archive.org|access-date=2020-12-15|archive-date=2015-07-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150723150613/http://www.standard.co.uk/lifestyle/natalie-dormer-on-playing-englands-naughtiest-queens-6535378.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di sala 2006an de bi navê rola Phillippa Balfour di rêzefîlma Rebus The Falls de lîst. Sala 2007 û 2008an de, rêzefîlma The Tudors I. û II. Bi rola navê jina Qarala Brîtanya VIII. Henry, Anne Boleyn, lîst û bertekên pir erênî stand. Performansa Robert Abele, yek ji nivîskarên tabloya LA Weekly e anî ziman ku "Natalie Dormer, wekî Anne Boleyn, sofîstîke bi dilşewatî berbiçav radigihîne ... Ez difikirim ku ew ji Tudors re wek hûrîyek efsûnî, dem-rawestîn dilxweş e."<ref>{{Cite web|url=http://www.laweekly.com/2007-03-29/film-tv/the-tudors-heads-will-roll/|title=The Tudors: Heads Will Roll {{!}} TV {{!}} Los Angeles {{!}} Los Angeles News and Events {{!}} LA Weekly|date=2014-12-05|website=web.archive.org|access-date=2020-12-15|archive-date=2014-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20141205221831/http://www.laweekly.com/2007-03-29/film-tv/the-tudors-heads-will-roll/|url-status=bot: unknown}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- |2005 |''[[Casanova (2005 film)|Casanova]]'' |Victoria |Destpêk |- |2007 |''[[Flawless (2007 film)|Flawless]]'' |Cassie | |- |2009 |''[[City of Life]]'' |Olga | |- |rowspan="2" | 2011 |''[[W.E.]]'' |[[Queen Elizabeth The Queen Mother|Elizabeth Bowes-Lyon]] | |- |''[[Captain America: The First Avenger]]'' |Private Lorraine | |- |2012 |''Electric Cinema: How to Behave'' |[[Lauren Bacall]] |Kurtefîlm |- |rowspan="5" | 2013 |''{{sortname|A|Long Way from Home|nolink=1}}'' |Suzanne | |- |''[[Rush (2013 film)|Rush]]'' |Nurse Gemma | |- |''{{sortname|The|Counselor}}'' |The Blonde | |- |''{{sortname|The|Ring Cycle|nolink=1}}'' |Millie |rowspan="2" |Kurtefîlm |- |''{{sortname|The|Brunchers|nolink=1}}'' |Her |- |rowspan="2" | 2014 |''{{sortname|The|Riot Club}}'' |Charlie | |- |''{{sortname|The|Hunger Games: Mockingjay – Part 1}}'' |rowspan="2" |[[List of The Hunger Games characters#Cressida|Cressida]] | |- |2015 |''{{sortname|The|Hunger Games: Mockingjay – Part 2}}'' | |- | 2016 |''{{sortname|The|Forest|dab=2016 film}}'' |Sara Price <br> Jess Price | |- |rowspan="2" | 2018 |''[[In Darkness (2018 film)|In Darkness]]'' |Sofia |Senarîst |- |''[[Patient Zero (film)|Patient Zero]]'' |Dr. Gina Rose | |- | 2019 |''[[The Professor and the Madman (film)|The Professor and the Madman]]'' |Eliza Merrett | |- | 2020 |''Pets United'' |Belle |Dengdan <!--DO NOT ADD FILMS THAT HAVE NOT BEGUN FILMING YET PER WP:NFF--> |} ===Televîzyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Rêzefîlmên televîzyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- |rowspan="2" |2005 |''[[Distant Shores (UK TV series)|Distant Shores]]'' |Mobile Woman |Beşa #1.1 |- |''[[Rebus (TV series)|Rebus]]'' |Phillippa Balfour |Beşa: "The Falls" |- |2007–2008;<br>2010 |''{{sortname|The|Tudors}}'' |[[Anne Boleyn]] |21 beş |- |rowspan="2" | 2009 |''Masterwork'' |Mo Murphy |Pîlot |- |''[[Agatha Christie's Marple]]'' |Moira Nicholson |Beşa: Çima Wan ji Evans Nepirsî? |- |rowspan="2" |2011 |''[[Silk (TV series)|Silk]]'' |Niamh Cranitch |rowspan="2" |6 beş |- |''{{sortname|The|Fades|The Fades (TV series)}}'' |Sarah Etches |- |2012–2016 |''[[Game of Thrones]]'' |[[Margaery Tyrell]] |26 beş |- |2013–2015 |''[[Elementary (TV series)|Elementary]]'' |[[Professor Moriarty|Jamie Moriarty]] / [[Irene Adler]] |6 beş |- |2015 |''{{sortname|The|Scandalous Lady W|nolink=1}}'' |[[Seymour Dorothy Fleming|Seymour Worsley]] |Fîlma televîzyonê |- |2018 |''[[Picnic at Hanging Rock (TV series)|Picnic at Hanging Rock]]'' |Mrs Hester Appleyard |6 beş |- |2019 |''[[The Dark Crystal: Age of Resistance]]'' | Onica (voice) |10 beş |- |2020 |''[[Penny Dreadful: City of Angels]]'' |Magda |Rola sereke |} ===Videoyên lîstikan=== {| class="wikitable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Vîdeoyên lîstikan |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rola dengê ! class="unsortable" | Nîşe |- | 2014–2015 | ''[[Game of Thrones (2014 video game)|Game of Thrones]]'' | [[Margaery Tyrell]] | Li ser bingeha rêzefîlma TV ya bi heman navî |- | 2017 | ''[[Mass Effect: Andromeda]]'' | Dr. Lexi T'Perro | |} ===Şano=== {| class="wikitable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Lîstikên şanoya |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol |- | 2003 |''[[The Comedy of Errors]]'' |Adriana |- |rowspan="2" |2010 |''Sweet Nothings'' |Mizi |- |''.45'' |Pat |- |2012 |''[[After Miss Julie]]'' |Miss Julie |- |2017 |''[[Venus in Fur]]'' |Vanda Jordan |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên brîtanî]] inmhv0di24s8fmygiln9giv57zgyakg Sophie Turner 0 95945 1093980 1025460 2022-07-31T04:30:34Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 7 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Sophie Turner by Gage Skidmore 3.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = Sophie Belinda Turner | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|21|2|1996|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Northampton]], [[Brîtanya]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = [[Brîtanî]] | hevwelatî = | perwerde = | pîşe = Aktrîst | salên_çalak = | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = [[Joe Jonas]] (zw. 2019) | partner = | zarok = 1 | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Sophie Turner''' ({{Jidayikbûn|21|2|1996|j=1}}, [[Northampton]]) [[Lîstikvan|lîstikvaneke]] Brîtanî ye. Ew bi rola xwe ya [[Sansa Stark]] di [[Game of Thrones|''Game of Thrones'']] de a kanala [[HBO]] de hatiye nas kirin. == Jînenîgarî == Sophie Turner di 21ê Sibata 1996an de li bajarê [[Northampton]] a [[Keyaniya Yekbûyî|Brîtanyayê]] hate dinê. Di du salî xwe de ew bi malbata xwe re çû bajarê Warwick. Heya yanzdeh saliya xwe, xwendina xweya amadekar a Warwick ê dewamkir û jibo perwerdehiya xwe ya navîn çû dibistana King's. Turner ji sêzdeh saliya xwe ve endamê şirketa şanoyê [[Playbox Theater Company]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://winteriscoming.net/2011/02/07/the-famous-four/|title=The famous … four?|last=Ago|first=Mhladnik 9 Years|date=2011-02-07|website=Winter is Coming|language=en-US|access-date=2020-12-16}}</ref> Turner diyar kir ku di dema bi navê rola xwişka wî Sansa Stark lîst, dostaniyek wê bi [[Maîsîe Wîllîams]] re heye. Di dema lîstika [[Thrones]] de xwedî hevaltiyek rastî bûn<ref>{{Cite web|url=http://winter-is-coming.net/2011/03/interview-with-sophie-turner/|title=Interview with Sophie Turner - WinterIsComing.net|date=2013-10-14|website=web.archive.org|access-date=2020-12-16|archive-date=2013-10-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20131014083516/http://winter-is-coming.net/2011/03/interview-with-sophie-turner/|url-status=bot: unknown}}</ref> Di hevpeyivînekê de ku wî di Gulana 2016an de da, wî diyar kir ku ew ji hespan alerjîk e û berî heb dîmenên di [[Game of Thrones|''Game of Thrones'']] de, hebên alerjiyê jê re hat dayîn, ku wî hişt ku ew li ser dîmenên hespan rabe ser xew. Wê her weha di heman hevpeyivînê de diyar kir ku ger ew ne lîstikvan bû, wî dixwest li nivîsgehekê an li [[Starbucks|Starbucksê]] bixebite, xwarina wîya bijarte spagetî bû û ew heyranê Justin Bieber bû. Turner di 2019 de bi Joe Jonas zewicî.<ref>{{Cite web|url=https://www.etonline.com/joe-jonas-and-sophie-turner-get-married-in-surprise-vegas-ceremony-124472|title=Joe Jonas and Sophie Turner Get Married in Surprise Vegas Ceremony {{!}} Entertainment Tonight|date=2019-05-02|website=web.archive.org|access-date=2020-12-16|archive-date=2019-05-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20190502053737/https://www.etonline.com/joe-jonas-and-sophie-turner-get-married-in-surprise-vegas-ceremony-124472|url-status=bot: unknown}}</ref> Ew di 22ê Hezîrana 2020an de ducanî bû. Zaroka yekem a cot di 22ê Tîrmeha sala 2020an de hate dinê.<ref>{{Cite web|url=https://www.ntv.com.tr/yasam/sansa-icin-yavas-bir-olum-isterdim,SlhNblSZXEe_8SpPWnYeQg|title=O sahnelerden önce hap veriyorlar|website=www.ntv.com.tr|language=tr|access-date=2020-12-16}}</ref> == Kariyera wê == Sophie Turner di sê saliya xwe de dest bi kariyera xwe ya lîstikvaniyê kir. Ji sala 2011an û vir ve, li ser rêzefilma fantazî ya [[HBO]]'yê lîstika thrones, keça ciwan a hestyar û xeyalî bi navê rola Sansa Stark dilîze<ref>{{Cite web|url=http://winter-is-coming.net/2011/03/interview-with-sophie-turner/|title=Interview with Sophie Turner - WinterIsComing.net|date=2013-10-14|website=web.archive.org|access-date=2020-12-16|archive-date=2013-10-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20131014083516/http://winter-is-coming.net/2011/03/interview-with-sophie-turner/|url-status=bot: unknown}}</ref> Mamosteya dramayê ew ji bo rolê teşwîq kir, ji ber ku porê wê sor û çavên şîn hebû, tîpîk ji karaktera Sansa Stark. Ev rêzefilma televîzyonê serpêhatiya wî ya yekem bû.<ref>{{Cite web|url=http://www.tvguide.com/news/game-thrones-sophie-turner-1034079.aspx|title=Game of Thrones' Sophie Turner: Sansa Has Been Manipulated by Joffrey - Today's News: Our Take {{!}} TVGuide.com|date=2014-10-20|website=web.archive.org|access-date=2020-12-16|archive-date=2014-10-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20141020113756/http://www.tvguide.com/news/game-thrones-sophie-turner-1034079.aspx|url-status=bot: unknown}}</ref> Di sala 2013an de li gel [[Jonathan Rhys Meyers]] di thriller Another Me de li ser bingeha romana [[Catherine Macphail]] a bi heman navî lîstiye.<ref>{{Citation|title=Another Me (2013) - IMDb|url=https://www.imdb.com/title/tt1816608/|accessdate=2020-12-16|language=en}}</ref> Di Adara 2013an de di fîlma the The Tsteenth Tale ya televîzyonê de wek Adeline dileyze û di filmê komedî ya bi navê Barely Lethal de jî lîstiye.<ref>{{Cite web|url=http://www.deadline.com/2013/10/sophie-turner-barely-lethal-movie/|title='Game Of Thrones' Star Sophie Turner Joins 'Barely Lethal' - Deadline.com|date=2014-06-18|website=web.archive.org|access-date=2020-12-16|archive-date=2014-06-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20140618101008/http://www.deadline.com/2013/10/sophie-turner-barely-lethal-movie/|url-status=bot: unknown}}</ref> Di heman demê de di pirtûka antholojiyê ya George R. R. Martin a bi navê "The Girl in the Mirror" ya Lev Grossman de jî wek dengdan cih digire. Di sala 2012 an de di Xelatên Lîstika Thrones a SAG'ê de ji bo "Performansa Herî Baş a Wekî Komê" hate hilbijartin. Di sala 2013 an de di kategoriya rêzefîlmê de di Xelatên Hunermendên Ciwan de ji aliyê HBO'yê ve ji bo "Lîstikvanê Ciwan ê Herî Piştgirî" hat hilbijartin.<ref>{{Cite web|url=http://www.youngartistawards.org/noms34.html|title=34th Annual Young Artist Awards - Nominations / Special Awards|date=2013-06-05|website=web.archive.org|access-date=2020-12-16|archive-date=2016-06-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160612213744/http://www.youngartistawards.org/noms34.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di 22ê Çileya 2015an de, derhêner [[Bryan Singer]] bi rêya [[Twitter|Twitterê]] ragihand ku Turner dê rola Jean Grey di X-Men de bilîze: Apocalypse, Fîlm dê di 27ê Gulana 2016an de derkete hemberê temaşevanan.<ref>{{Cite web|url=https://mobile.twitter.com/bryansinger/status/558437540831567872|title=Twitter|date=2016-02-16|website=web.archive.org|access-date=2020-12-16|archive-date=2016-02-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20160216081020/https://mobile.twitter.com/bryansinger/status/558437540831567872|url-status=bot: unknown}}</ref> == Fîlmografî == === Fîlm === {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" !Sal !Nav !Rol |- |2013 |''[[Another Me]]'' |Fay / Lila Delussey |- |2015 |''[[Barely Lethal]]'' |Heather / Agent 84 |- |2016 |''[[X-Men: Apocalypse]]'' |Jean Grey |- | rowspan="2" |2018 |''[[Josie]]'' |Josie |- |''[[Time Freak]]'' |Debbie |- | rowspan="2" |2019 |''[[Dark Phoenix]]'' |Jean Grey / Phoenix |- |''[[Heavy]]'' |Maddie |} === Televîzyon === {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Rêzefîlmên televîzyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" !Sal !Nav !Rol !Nîşe |- |2011–2019 |''[[Game of Thrones]]'' |Sansa Stark |Rola sereke (59 beş) |- |2013 |''[[The Thirteenth Tale]]'' |Young Adeline March |Fîlma televîzyonê |- | rowspan="2" |2020 |''[[Survive]]'' |Jane |Rola sereke (12 beş) |- |''[[Home Movie: The Princess Bride]]'' |Westley |Beşa: "The Fire Swamp" |- |2021 |''[[The Prince]]'' |Princess Charlotte |Rola kasat |} === Mûzîk === {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="3" style="background: LightSteelBlue;" | Klîbên mûzîkê |- align="center" bgcolor="#cccccc" !Sal !Nav !Aktirîst |- |2014 |"[[Oblivion]]" |[[Bastille]] |- |2019 |"[[Sucker]]" | rowspan="3" |[[Jonas Brothers]] |- |2020 |"[[What a Man Gotta Do]]" |} ==Xelatên wê == {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Xelatkirina wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" !Sal !Xelatkirin !Kategorî !Kar !Netîce |- | rowspan="2" |2011 |Xelata Guild Ekterên Ekran |Di Rêzefîlmek Drama de Performansa Herî Berz a Ensembleyê | rowspan="8" |''Game of Thrones'' |Namzed kirin |- |Xelatên Qêrîn |Xelata Qîrînê ya ji bo Koma Baştirîn |Namzed kirin |- |2012 |Xelatên Hunermendê Ciwan |Performansek Çêtirîn Di Seriştek TV - Piştgiriya Lîstikvana Ciwan |Namzed kirin |- |2013 |Xelata Guild Ekterên Ekran |Di Rêzefîlmek Drama de Performansa Herî Berz a Ensembleyê |Namzed kirin |- |2014 |Xelata Guild Ekterên Ekran |Di Rêzefîlmek Drama de Performansa Herî Berz a Ensembleyê |Namzed kirin |- | rowspan="3" |2015 |Hermperatoriya Xelata Qehreman |Empire Hero Award |Wergirt |- |Xelata EWwy |Lîstikvana Piştevaniya Herî Baş, Drama |Namzed kirin |- |Xelata Guild Ekterên Ekran |Di Rêzefîlmek Drama de Performansa Herî Berz a Ensembleyê |Namzed kirin |- | rowspan="5" |2016 |Xelatên Huading |Lîstikvana Çaktirîn a Gloverî |Xwe |Wergirt |- |Xelatên Glamour |Baştirîn Lîstikvana TV ya UK |''Game of Thrones'' |Wergirt |- |Festîvala Fîlimê ya Navneteweyî ya Venedîkê |Xelata Fîlimê ya Navneteweyî |Xwe |Wergirt |- |Xelata EWwy |Lîstikvana Piştevaniya Herî Baş, Drama | rowspan="2" |''Game of Thrones'' |Wergirt |- |Xelata Guild Ekterên Ekran |Di Rêzefîlmek Drama de Performansa Herî Berz a Ensembleyê |Namzed kirin |- | rowspan="2" |2017 |Xelatên Hilbijartina Zarokan |Tîmê favorî |''X-Men: Apocî'' |Namzed kirin |- |Xelata Guild Ekterên Ekran |Di Rêzefîlmek Drama de Performansa Herî Berz a Ensembleyê | rowspan="3" |''Game of Thrones'' |Namzed kirin |- | rowspan="3" |2019 |Xelata Saturn |Di Televizyonê de Lîstikvana Piştevaniya Herî Baş |Namzed kirin |- |Xelata Emmy ya Serokwezîr |Di Rêzefîlmek Drama de Lîstikvana Piştevaniya Herî Berz |Namzed kirin |- |Xelatên Hilbijartina Ciwanan |Lîstikvana Fîlimê Sci-Fi / Fantasy Hilbijartin |''Phoenix tarî'' |Namzed kirin |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên brîtanî]] 29zrg5vubd1iin9m3ndznqoxzvu5it6 Keira Knightley 0 95997 1093727 1077796 2022-07-30T18:37:23Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Keira Knightley 2005 (cropped).jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = Keira Knightley (2005) | navê_rastî = Keira Christina Knightley | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|26|3|1985|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Teddington]], [[London]], [[Brîtanya]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = [[Brîtanî]] | hevwelatî = | perwerde = | pîşe = Aktrîst, model | salên_çalak = 1993–niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = [[James Righton]] (zw 2013) | partner = | zarok = 2 | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Keira Knightley''', ({{Jidayikbûn|26|3|1985|j=1}}; [[Teddington]]) lîstikvan û modeleke [[Keyaniya Yekbûyî|Brîtanî]] ye ku bi lîstikvaniya fîlmê [[Love and Pride|''Love and Pride'']] ya sala 2005an de ji bo xelata Oscar, [[Xelata Zêrîn a Globe]] û [[Xelatên Satellite|Satellite]] hatiye hilbijartin. Knightley, di 20 saliya xwe de bûye namzetê [[Xelata Oscarê]] û bûye lîstikvana 3emîn jin a herî baş a Xelata Akademiyê ya lîstikvan a jina civan a herî baş. == Jînenîgarî == Keira Knightley di nav malbatekî şanoger û sînemagerê Îngilîz de ji dayik bûye. Bavê wê [[Will Knightley]] aktor e û dayika wî [[Sharman Macdonald]], aktirîstekî berê û nivîskarê şanogerê ye. Birayekî wî yê bi navê Caleb heye ku di sala 1979 Li Dibistana Teddington û Koleja Eşer perwerde dîtiye. Jiber ku nexweşî ya disleksî bi Keire re hebû, di salên destpêkê yên perwerdeya xwe de, di xwendin û nivîsandinê de zehmetî dikişand<ref>{{Cite web|url=https://www.imdb.com/name/nm0461136/bio|title=Keira Knightley|website=IMDb|language=en|access-date=2020-12-19}}</ref> Keira, bi [[Scarlett Johansson]] re di [[kovara Vanity Fair]]<nowiki/>ê hêjmara adara 2006an de wêneyan parvekir û di nîsana 2006an de rûyê nû yê Chanel hate îlan kirin. Di navberekî de bi hevkarî xwe ya rola fîlma Pirates of the Carribean, Orlando Bloom re têkiliyek wê bû. Ev têkilî di destpêka sala 2008 de bi dawî bû. Knightley, ku demekê bi endamê koma rockê ya Klaxonsê James Righton re bû, li Fransayê bi merasîmeke asanî zewicî.<ref>{{Cite web|url=https://www.imdb.com/name/nm0461136/bio|title=Keira Knightley|website=IMDb|language=en|access-date=2020-12-19}}</ref> == Kariyera wê == Keira di 8 saliya xwe de li welatê xwe dest bi lîstina fîlmên televîzyonê kir û wê di gelek fîlmên wek A Village Affair (1994) Innocent Lies (1995), Treasure Seekers (1996) û Coming Home (1998) lîst. Di yekemîn fîlmê Star Wars ê ya sala 1999an de ku ji nû ve dest bi çêkirinê kir, bi rola Sabé cih girt û kete cihê keybanû Amidala. Dema ku makyajên wan temam bûn, Natalie Portman, ku padmé amidala dilîstin, dayikên wan jî nedikariya wan ji hev biqetînin<ref>{{Cite web|url=http://www.film.gen.tr/star/star.cfm?pid=1559|title=Film.Gen.Tr "Keira Knightley"|date=2007-06-01|website=web.archive.org|access-date=2020-12-19|archive-date=2007-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20070601064843/http://www.film.gen.tr/star/star.cfm?pid=1559|url-status=bot: unknown}}</ref> Lê belê ew bi fîlmekî cûda hate naskirin. Wê ji nişkê ve navê xwe ne tenê li Brîtanyayê, lê li seranserî cîhanê bi lîstina filmê budceya biçûk "Bend it Like Beckham" çêkir. Fîlm bi derhêneriya jin a Hindî Gurinder Çada, çîroka keçeke Hindî ku dixwaze bibe futbolvan bû. Fîlm ji bo [[Xelata Zêrîn a Globe]] hat hilbijartin. Knightley, ji Xelatên Fîlman ên [[Circle London|Circle Londonê]] xelata Baştirîn [[New Face]] girt û di Xelatên Civaka Rewşenbîrên Fîlimê ya [[Online Critics Circle]] û [[Phoenix Film Critics Society]] de jî bû lîstikvanê herî pêşbirk. Di sala 2003an de hilberînerê Amerîkî [[Jerry Bruckheimer]] rola lîstikvana sereke di Pirates of the Karibik de da wê. Di sala 2005an de yek ji fîlmên herî zêde temaşekirî yê salê Johnny Depp û Orlando Bloom bû û di sala 2005an de ji bo 5 Oscarê namzet hat nîşandan û Knightley jî ji bo rola xwe ya li Pride û Prejudiceyê ji bo Xelata Akademiyê ya Baştirîn Lîstikvan hat hilbijartin.<ref>{{Cite web|url=http://www.awardsdaily.com/2007/12/globes-noms.html|title=Awards Daily, The Oscars, Oscar Watch, Academy Awards, Oscar Predictions, 80th Academy Awards ceremony, Oscar buzz all year round, the most popular Oscar site on the web, Oscar Predictions, Oscar contests, Academy Awards, The Oscars, Best Picture race, Oscar buzz, formerly oscarwatch.com, edited by Sasha Stone|date=2008-01-19|website=web.archive.org|access-date=2020-12-19|archive-date=2008-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20080119025724/http://www.awardsdaily.com/2007/12/globes-noms.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Knightley beşdarî fîlma ku di sala 2008an de tê weşandin, kasta The Edge of Love bû. Di heman demê de [[Cillian Murphy]] û [[Sienna Miller]] jî di fîlmê de rol wergirtin. Senaryoya vê fîlimê ji aliyê dayika Knightley, [[Sharman Macdonald]] ve hatî nivîsandin. Her çend Macdonald ji bo Keira rola Caitlin binivîse jî, Keira li ser daxwaza xwe rola Vera lîst. Di Duchess de, wê bi [[Ralph Fiennes]] re lîst û di fîlma Duchess de rola Georgiana Cavendish lîst.<ref>{{Cite web|url=http://www.oscars.org/press/pressreleases/2006/06.07.01a.html|title=Academy Invites 120 to Membership|date=2008-12-17|website=web.archive.org|access-date=2020-12-19|archive-date=2008-04-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20080428204343/http://www.oscars.org/press/pressreleases/2006/06.07.01a.html|url-status=bot: unknown}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal !! Nav !! Rol !! Nîşe |- | 1999 || ''[[Star Wars Episode I: The Phantom Menace]]'' ||Sabé|| IMDb 6.5 |- |rowspan="2" | 2001 || ''[[Princess of Thieves]]''|| Gwyn || IMDb 5.7 |- | ''[[The Hole]]'' || Frances 'Frankie' Almond Smith || IMDb 6.2 |- |rowspan="3" | 2002 || ''[[Doctor Zhivago (TV)|Doctor Zhivago]] '' || Lara Antipova |IMDb 7.4 |- | ''[[Pure (film, 2002)|Pure]]'' || Louise ||IMDb 6.9 |- | ''[[Bend It Like Beckham]]'' || Juliette 'Jules' Paxton ||IMDb 6.6 |- |rowspan="2" | 2003 || ''[[Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl]]'' || [[Elizabeth Swann]] ||IMDb 8.0 |- | ''[[Love Actually]]'' || Juliet ||IMDb7.6 |- | 2004 || ''[[King Arthur (film)|King Arthur]]'' || [[Guinevere]] ||IMDb 6.3 |- |rowspan="3" | 2005 || ''[[The Jacket]]'' || Jackie ||IMDb 7.1 |- | ''[[Domino (film)|Domino]]'' || [[Domino Harvey]] ||IMDb 5.9 |- | ''[[Aşk ve Gurur (film, 2005)|Pride and Prejudice]]''|| [[Elizabeth Bennet]] || Bû namzetê xelata akademî, ji bo lîstikvana herî baş a jin IMDb 7.8 |- | 2006 || ''[[Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest]]'' || rowspan="2" |[[Elizabeth Swann]] ||IMDb 7.3 |- |rowspan="3" | 2007 || ''[[Pirates of the Caribbean: At World's End]]'' || IMDb 7.1 |- | ''[[Silk (film)|Silk]]'' || Hélène Joncour ||IMDb 5.9 |- | ''[[Atonement (film)|Atonement]]'' || Cecilia Tallis ||IMDb 7.8 |- |rowspan="2"| 2008 || ''[[The Edge of Love]]'' || Vera Phillips || IMDb 6.3 |- | ''[[The Duchess (film)|The Duchess]]'' || [[Georgiana Cavendish, Duchess of Devonshire|Georgiana Cavendish]] || IMDb 6.9 |- | 2010 |''London Boulevard'' | Charlotte |IMDb 6.2 |- | 2010 | ''Steve'' | Woman | IMDb 7.2 (kısa film) |- | 2010 | ''Last Night'' | Joanna Reed |IMDb 6.6 |- | 2010 | ''Never Let Me Go'' | Ruth C. | IMDb 7.1 |- | 2011 | ''A Dangerous Method'' | [[Sabina Spielrein]] | IMDb 6.4 |- | 2012 |''Seeking a Friend for the End of the World'' | Penelope Lockhart | IMDb 6.7 |- | 2012 |''Anna Karenina'' | [[Anna Karenina]] | IMDb 6.6 |- | 2013 |''Begin Again'' | Gretta | IMDb 7.4 |- | 2014 |''Jack Ryan: Shadow Recruit'' | Cathy Muller | IMDb 6.2 |- | 2014 | ''Laggies'' | Megan | IMDb 6.4 |- | 2014 | ''The Imitation Game'' | Joan Clarke | IMDb 8.0 |- | 2015 | ''Everest'' | Jan Hall | IMDb 7.1 |} ===Televîzyon=== {| class="wikitable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên televîzyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! scope="col" | Sal ! scope="col" | Nav ! scope="col" | Rol ! scope="col" class="unsortable" | Nîşe |- | 1993 | ''[[Screen One]]'' | Little Girl | Beşa "Royal Celebration" |- | rowspan="2" | 1995 | ''{{sortname|A|Village Affair}}'' | Natasha Jordan | Fîlmê televîzyonê |- | ''{{sortname|The|Bill}}'' | Sheena Rose | Beşa "Swan Song" |- | 1996 | ''[[The Treasure Seekers (1996 film)|The Treasure Seekers]]'' | The Princess | Fîlm |- | 1998 | ''[[Coming Home (TV serial)|Coming Home]]'' | Young Judith Dunbar | Fîlm |- | 1999 | ''[[Oliver Twist (1999 miniseries)|Oliver Twist]]'' | Rose Fleming | Seriya kurt |- | 2001 |''[[Princess of Thieves]]'' | Gwyn | Fîlm |- | 2002 | ''[[Doctor Zhivago (miniseries)|Doctor Zhivago]]'' | Lara Antipova | Seriya kurt |- | 2007 | ''[[Robbie the Reindeer#Close Encounters of the Herd Kind|Robbie the Reindeer in Close Encounters of the Herd Kind]]'' | Em | Dengdan, kurtefîlm |- | 2011 | ''[[Neverland (miniseries)|Neverland]]'' | [[Tinker Bell]] | Dengdan seriya kurt |- | 2017 | ''[[Red Nose Day Actually]]'' | Juliet | Kurtefîlmê televîzyonê |- |} === Mûzîk === {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Vîdeoyên mûzîkê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal ! Nav ! Hunermend ! Rol ! Derhêner |- | 2017 | "Let Her Love In" | Shock Machine ([[James Righton]]) | The Girl with the Pink Dress | [[James Righton]] |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên brîtanî]] 216h3vadhhnyyff1ffhsp9tvfioo58d Julie Gonzalo 0 96013 1093700 1050678 2022-07-30T18:16:28Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov/wîkîdane | nav = | wêne = Julie Gonzalo - Monte-Carlo Television Festival 2.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = Julieta Susana Gonzalo | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|9|9|1981|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Buenos Aires]], [[Arjantîn]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = Arjentînî | hevwelatî = [[Amerîka]] | perwerde = | pîşe = [[Lîstikvan]] | salên_çalak = 2001–niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Julieta Susana Gonzalo,''' ({{Jidayikbûn|9|9|1981|j=1}}; [[Buenos Aires]], [[Arjantîn]]) lîstikvanekî [[Amerîkan|amerîkî]] ya bi eslê xwe [[Arjentîn|arjantînî]] ye. == Jînenîgarî == Julieta Susana Gonzalo, li [[Buenos Aires]] ku paytexta [[Arjentîn|Arjantînê]] ye ji dayik bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.tvovermind.com/julie-gonzalo/|title=10 Things You Didn't Know about Julie Gonzalo|last=Hanson-Firestone|first=Dana|date=2019-10-21|website=TVOvermind|language=en-US|access-date=2020-12-20}}</ref> Dema 8 salî bû, malbata wê koçî bajarê [[Florida|Florîda]] ya [[Miami Beach]] bû. Wek model dest bi kariyera xwe kir û piştre bi lîstikvaniyê re eleqedar bû û perwerdeya şanoyê dît. Gonzalo çû bajarê [[Los Angeles|Los Angelesê]], û di sala 2002an de di pêşbirka fîlma romantîk a serbixwe ya 2002an de bi navê rola Lucy, di fîlmê de bi [[Monka Potter]] re lîst. == Kariyera wê == Di televîzyonê de Gonzalo di rêzefilma komedî ya [[WB Greetings|''WB Greetings'']] a Tucsonê de dest bi kariyera xwe ya lîstikvaniyê kir.<ref>{{Cite web|url=http://www.thefutoncritic.com/devwatch/me-me-me/|title=Shows A-Z - me, me, me on upn {{!}} TheFutonCritic.com|website=www.thefutoncritic.com|access-date=2020-12-20}}</ref> Di destpêka 2003an de, wê rola sereke ya pîlotê komedî WB, bi navê Exit 9 lîst, lê ji aliyê pêşandan nehate girtin. Di heman salê di NCIS'ê de derket ser dikê. Di sala 2004 an de Gonzalo bi [[Tori Spelling]] bi rola pîlot de di [[Me, Me, Me for UPN|''Me, Me, Me for UPN'']] de lîst. Wê di sala 2004an de di beşa pîlot a Drake & Josh de wekê lîstikvana mêvan rol girt.<ref>{{Cite web|url=https://www.horror-asylum.com/news/vamp-u-very-much-for-new-poster-and-trailer-from-comedy-horror/|title='Vamp U' Very Much for New Poster and Trailer from Comedy Horror|last=Asylum|first=Horror|date=2013-01-22|website=Horror Asylum|language=en|access-date=2020-12-20}}</ref> Gonzalo di kariyera xwe ya destpêkê de di gelek fîlman de derkete hemberî bîneran.<ref>{{Cite web|url=https://www.tvguide.com/celebrities/julie-gonzalo/bio/248403/|title=Julie Gonzalo Biography {{!}} TVGuide.com|date=2015-10-11|website=web.archive.org|access-date=2020-12-20|archive-date=2015-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20151011111251/https://www.tvguide.com/celebrities/julie-gonzalo/bio/248403/|url-status=bot: unknown}}</ref> Di sala 2003an de weke hevrikê karakterê Lindsay Lohan, di [[Freaky Friday|''Freaky Friday'']] bû xwedî rol. Di heman salê de di romana romantîk A Cinderella Story de, bi [[Hilary Duff]] û [[Chad Michael Murray]], û di heman demê de di DodgeBall: A True Underdog Story and Christmas with The Kranks de, wekî keça Jamie Lee Curtis, derkete hemberê bîneran. Di sala 2005an de di komediya romantîk a [[Must Love Dogs|''Must Love Dogs'']] de bi rola lîstikvana piştevan rol xwe girt. Di sala 2007an de di fîlma [[Cherry Crush|''Cherry Crush'']] de rola sereke lîst. Gonzalo di sala 2006an de di rêzefilmên televîzyona nepen a [[CW Veronica Mars]] de weke Parker Lee de rol hilda.<ref>{{Cite web|url=http://www.latina.com/blogs/vivo-por-tivo/your-last-chance-see-julie-gonzalo-abcs-eli-stone|title=Your Last Chance to See Julie Gonzalo in ABC's "Eli Stone"|website=LATINA|language=en|access-date=2020-12-20|archive-date=2020-07-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20200713224101/http://www.latina.com/blogs/vivo-por-tivo/your-last-chance-see-julie-gonzalo-abcs-eli-stone|dead-url=yes}}</ref> Piştî betelakirina rêzefilmê, di rêzefîlma televîzyona [[ABC]] yê, rêzefîlma [[The News|''The News'']]<nowiki/>ê de rola sereke lîst. Gonzalo di televîzyona [[ABC]] de di fîlma komedî-drama Eli Stone de bi Jonny Lee Miller re dest bi rola xwe ya bi navê Maggie Dekker kir. Di sala 2008an de xelata [[ALMA]] ya "lîstikvana piştgirî a mezin" di rêzefilma Drama de ji bo rola di Eli Stone de wergirt. Di sala 2009an piştê du dansala ev rêzefilm sekinî. Gonzalo di 2009an de di rêzefîlma çîroka zanistî ya [[NBC]]<nowiki/>ya ku nehate weşandin, di [[Day One|''Day One'']] de lîst. Dema di destpêka rêzefîlmê de şêwir hate kirin ku bi dansalek 13 serdemî ya di dansala 2009 û 2010an de rêzefîlm, li ser [[NBC|NBCyê]] bê weşandin.<ref>{{Cite web|url=http://hollywoodinsider.ew.com/2010/05/16/nbc-fall-schedule-possible-farewell-movies-for-law-order-and-heroes/|title=NBC fall schedule: Possible farewell movies for 'Law & Order' and 'Heroes' {{!}} EW.com|date=2010-05-19|website=web.archive.org|access-date=2020-12-20|archive-date=2010-05-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20100519110916/http://hollywoodinsider.ew.com/2010/05/16/nbc-fall-schedule-possible-farewell-movies-for-law-order-and-heroes/|url-status=bot: unknown}}</ref> Lê ev pêk nehatin proje bû rêzefîlmekî kurt, ji çar çar beşan pêk hat. Di Gulana 2010an de, hate encam kirin ku rêzefîlm nayê weşandin.<ref>{{Cite web|url=https://variety.com/2009/scene/news/nbc-opts-to-air-day-one-as-miniseries-1118009437/|title=NBC opts to air ‘Day One’ as miniseries|last=Schneider|first=Michael|date=2009-10-01|website=Variety|access-date=2020-12-20}}</ref> Ew paşê wek lîstikvana mêvan di fîlimên ''[[Castle]]'', ''[[Nikita]]'', [[The Glades|''The Glades'']], û [[CSI: Miami|''CSI: Miami'']] de rolên xwe lîst.<ref>{{Cite web|url=https://www.tvguide.com/celebrities/julie-gonzalo/credits/248403|title=Julie Gonzalo {{!}} TV Guide|website=TVGuide.com|language=en|access-date=2020-12-20}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;"| Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- |2001 |''{{sortname|The|Penny Game|nolink=1}}'' |Cherry Moss |Kurtefîlm |- |2002 |''[[I'm with Lucy]]'' |Eve | |- |rowspan="2"|2003 |''Special'' |Vicki |Kurtefîlm |- |''[[Freaky Friday (2003 film)|Freaky Friday]]'' |Stacey Hinkhouse | |- |2003 |''[[Great Family (2003 film)|Great Family]]'' |Erin Adams | |- |rowspan="3"|2004 |''[[DodgeBall: A True Underdog Story]]'' |Amber | |- |''{{sortname|A|Cinderella Story}}'' |Shelby Cummings | |- |''[[Christmas with the Kranks]]'' |Blair Krank | |- |2005 |''[[Must Love Dogs]]'' |June | |- |rowspan="4"|2007 |''Silent Night'' |Lucy |Kurtefîlm, di heman demê de hilberîner e |- |''[[Cherry Crush]]'' |Desiree Thomas | |- |''[[To Rob a Thief]]'' |Gloria | |- |''[[Saving Angelo]]'' |Receptionist |Kurtefîlm |- |2011 |[[A Golden Christmas#Series continuation|''3 Holiday Tails'']] |Lisa |Direct-to-video |- |2013 |''Vamp U'' |Chris Keller/Mary Lipinsky | |- |2014 |''The List'' |Lara | |- |2015 |''[[Waffle Street]]'' |Becky Adams | |- |2015 |''I Did Not Forget You'' |Claire |Kurtefîlm |- |2016 |''Another Time'' |Audrey Lang |Kurtefîlm |- |2018 |''How to Pick Your Second Husband First'' |Jillian James | |- |2019 |''The Great Illusion''<ref>{{Cite web |url=https://variety.com/2018/film/news/bill-bellamy-julie-gonzalo-horror-film-the-great-illusion-1202828613/ |title=Film News Roundup: Bill Bellamy, Julie Gonzalo to Star in Horror Film ‘The Great Illusion’ |last=McNary |first=Dave |date=June 2, 2018 |access-date=November 27, 2018}}</ref> |Theresa | |- |} ===Televîzyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên televîzyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- |2002–2003 |''[[Greetings from Tucson]]'' |Kim Modica |2 beş |- |rowspan="2"|2003 |''Exit 9'' |Brooke | |- |''[[NCIS (TV series)|NCIS]]'' |Sarah Schaefer |Beşa: "Hung Out to Dry" |- |rowspan="2"|2004 |''[[Drake & Josh]]'' |Tiffany Margolis |Beşa :"Pîlot" |- |''Me, me, me'' |Pearl |TV pîlot |- |2006–2007, 2019 |''[[Veronica Mars]]'' |[[Parker Lee]] | |- |2007 |''{{sortname|The|News|nolink=1}}'' |Gretchen Holt |TV pîlot |- |2008–2009 |''[[Eli Stone]]'' |Maggie Dekker | |- |2009 |''[[Day One (TV series)|Day One]]'' |Kelly | Rola sereke, rêzefîlmên weşandî ne |- |rowspan="3"|2010 |''[[Castle (TV series)|Castle]]'' |Madison Queller |Beşê: "Xwarina Ku Bimire" |- |''[[Nikita (TV series)|Nikita]]'' |Jill Morelli |Beşa: "Kill Jill" |- |''{{sortname|The|Glades|The Glades (TV series)}}'' |Kim Nichols |Beşa: "Breaking 80" |- |2011 |''[[CSI: Miami]]'' |Abby Lexington |Beşa: "Match Made in Hell" |- |2012–2014 |''[[Dallas (2012 TV series)|Dallas]]'' |[[Pamela Rebecca Barnes]] | |- |2016 |''Pumpkin Pie Wars''<ref>{{Cite web |url=http://www.hallmarkchannel.com/pumpkin-pie-wars/about-pumpkin-pie-wars |title=ABOUT PUMPKIN PIE WARS – Cast |access-date=October 17, 2016}}</ref> |Casey |Television film ([[Hallmark]]) |- |2017 |''Falling for Vermont'' |Angela Young/Elizabeth |Fîlimê televîzyonê ( Hallmark ) |- |2018 |''The Sweetest Heart'' |Maddie |Fîlimê televîzyonê ( Hallmark ) |- |2018 |''[[Grey's Anatomy]]'' |Theresa |Beşa: "Fight for Your Mind" |- |2018 |''[[Lucifer (TV series)|Lucifer]]'' |Jessica Johnson |Beşa: "High School Poppycock" |- |2019 |''Flip that Romance'' |Jules Briggs |Fîlimê televîzyonê ( Hallmark ) |- |2019–present |''[[Supergirl (TV series)|Supergirl]]'' |[[Andrea Rojas (Arrowverse)|Andrea Rojas]] |Rola sereke (Dansala 5an) |- |2020 |<i>Jingle Bell Bride</i> |Jessica |Fîlimê televîzyonê ( Hallmark ) |- |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] j89y4dsb5ig6xd4r9mvdrnrgcs4kxaz Freya Allan 0 96019 1093601 1025474 2022-07-30T15:59:52Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 8 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Freya Allan by Gage Skidmore.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|6|9|2001|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Oxfordshire]], [[Brîtanya]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = | hevwelatî = | perwerde = | pîşe = [[Lîstikvan]] | salên_çalak = 2017-niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Freya Allan''', ({{Jidayikbûn|6|9|2001|j=1}}; [[Oxfordshire]], [[Brîtanya]]) lîstikvana Brîtanî ye. Freya Allan bi rola xwe ya Prenses Cirilla ya Cintra di rêzefîlma [[Netflix|Netflixê]] ya [[The Witcher|''The Witcher'']] de hate naskirin. == Jiyan û perwerde == Freya Allan li bajarê [[Oxfordshire]] ya [[Keyaniya Yekbûyî|Brîtaniyayê]] ji dayik bû û li Oxfordê li Dibistana [[Headington|Headingtonê]] perwerdeya xwe dît.<ref>{{Cite web|url=https://www.monstersandcritics.com/smallscreen/princess-cirilla-of-cintra-on-netflixs-the-witcher-who-is-the-actress-freya-allan/|title=Princess Cirilla of Cintra on Netflix's The Witcher: Who is the actress Freya Allan?|date=2020-02-07|website=web.archive.org|access-date=2020-12-20|archive-date=2020-02-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20200207143029/https://www.monstersandcritics.com/smallscreen/princess-cirilla-of-cintra-on-netflixs-the-witcher-who-is-the-actress-freya-allan/|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.unitedagents.co.uk/freya-allan|title=Freya Allan {{!}} United Agents|date=2020-01-04|website=web.archive.org|access-date=2020-12-20|archive-date=2020-01-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20200104122724/https://www.unitedagents.co.uk/freya-allan|url-status=bot: unknown}}</ref> Allan di du kurtefîlmên bi navê ''[[Bluebird]]'' û [[The Christmas Tree|''The Christmas Tree'']] de derket derkete pêşberî bînera û di çarçoveya xebatên lîstikvaniyê de li Dibistana Neteweyî ya Fîlm û Televîzyonê ya [[Beaconsfield]] a [[Buckinghamshire]] perwerdeya xwe ya hunerî wergirt. Allan xwendina xwe li Zanîngeha Hunerê ya Bournemouthê berdewam kir û li wir di kurtefîlma Captain Fierce de bi navê rola Linda lîst.<ref>{{Cite web|url=https://www.looper.com/180881/why-ciri-from-the-witcher-looks-so-familiar/|title=Why Ciri from The Witcher looks so familiar|date=2019-12-27|website=web.archive.org|access-date=2020-12-20|archive-date=2019-12-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20191227143616/https://www.looper.com/180881/why-ciri-from-the-witcher-looks-so-familiar/|url-status=bot: unknown}}</ref> == Kariyera wê == Allan, di beşa yekemîn a [[Drama War of the Worlds|''Drama War of the Worlds'']] a [[BBC]] a 2019'an de bi roleke kurt lîst. Allan, digel [[Henry Cavill]] wek Prenses Ciri di The Witcher de, rêzefilma orjînal a drama netflix a fantastîk ku xwe dispêre rêzepirtûka Witcher a nivîskarê Polonî [[Andrzej Sapkowski]] û ji aliyê [[Lauren Schmidt Hissrich]] ve hatiye çêkirin, lîst.<ref>{{Cite web|url=https://www.pinknews.co.uk/2018/10/11/the-witcher-ciri-freya-allan-netflix-andrzej-sapkowski/|title=Who is The Witcher's Freya Allan?|date=2020-02-15|website=web.archive.org|access-date=2020-12-20|archive-date=2020-02-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20200215031534/https://www.pinknews.co.uk/2018/10/11/the-witcher-ciri-freya-allan-netflix-andrzej-sapkowski/|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://thewitcher.tv/interview-with-freya-allan|title=Interview with Freya Allan|date=2020-02-07|website=web.archive.org|access-date=2020-12-20|archive-date=2020-02-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20200207143029/https://thewitcher.tv/interview-with-freya-allan|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.monstersandcritics.com/smallscreen/princess-cirilla-of-cintra-on-netflixs-the-witcher-who-is-the-actress-freya-allan/|title=Princess Cirilla of Cintra on Netflix's The Witcher: Who is the actress Freya Allan?|date=2020-02-07|website=web.archive.org|access-date=2020-12-20|archive-date=2020-02-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20200207143029/https://www.monstersandcritics.com/smallscreen/princess-cirilla-of-cintra-on-netflixs-the-witcher-who-is-the-actress-freya-allan/|url-status=bot: unknown}}</ref> Alan , jibo çêkirina rêzefîlmê li bajarê [[Macaristan|Macarîstanê]] [[Budapeşt|Budapeştê]] heşt meh ma. Allan wê di dansala duyemîn a [[The Witcher|''The Witcher'']] de, ku di destpêka sala 2020an de ku li bajarê [[London|Londonê]] tê çêkirin rol wergirtîye. Rêzefîlm, di sala 2021'an dertê pêşberî bînerên xwe.<ref>{{Cite web|url=https://variety.com/2019/tv/news/the-witcher-renewed-season-2-netflix-1203403503/|title=‘The Witcher’ Renewed for Season 2 at Netflix Ahead of Series Premiere – Variety|date=2020-02-09|website=web.archive.org|access-date=2020-12-20|archive-date=2020-02-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20200209090946/https://variety.com/2019/tv/news/the-witcher-renewed-season-2-netflix-1203403503/|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.glamourmagazine.co.uk/article/the-witcher-netflix-freya-allan-anya-chalotra-interview|title=Nextflix's The Witcher Stars, Anya Chalotra & Freya Allan On How Playing Yennefer & Ciri Transformed Their Self Confidence {{!}} Glamour UK|date=2020-02-07|website=web.archive.org|access-date=2020-12-20|archive-date=2020-02-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20200207143028/https://www.glamourmagazine.co.uk/article/the-witcher-netflix-freya-allan-anya-chalotra-interview|url-status=bot: unknown}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 2017 | ''Bluebird'' | Danny | Kurtefîlm |- | 2017 | ''The Christmas Tree'' | Christmas tree girl | Kurtefîlm |- | 2017 | ''Captain Fierce'' | Linda | Kurtefîlm |- | 2021 | ''[[Gunpowder Milkshake]]'' | Young Sam | Post-hilberîn |- |} ===Televîzyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên televîzyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 2018 |''[[Into the Badlands (TV series)|Into the Badlands]]'' | Young Minerva |1 beş |- | 2019 | ''[[The War of the Worlds (British TV series)|The War of the Worlds]]'' | Mary | 1 beş |- | 2019–present | ''[[The Witcher (TV series)|The Witcher]]'' | Cirilla "Ciri" | Rola sereke |- | 2020 | ''[[The Third Day (TV series)|The Third Day]]'' | Kali | Seriya kurt; 5 beş |- |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên brîtanî]] s8ougz938cmobol2dtn229k0fi7sbju Megan Fox 0 96084 1093813 1070417 2022-07-30T20:37:21Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 8 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Megan_Fox_in_2019.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = Sala [[2019]] | navê_rastî = Megan Denise Fox | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|16|5|1986|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Oak Ridge]], [[Tênêsî]], [[DYA]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = Amerîkî | hevwelatî = | perwerde = | pîşe = Aktrîst, model | salên_çalak = | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = [[Brian Austin Green]] (zw. 2010) | partner = | zarok = 3 | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Megan Denise Fox''', ({{Jidayikbûn|16|5|1986|j=1}}; [[Oak Ridge]], [[Tênêsî]], [[DYA]]) lîstikvan û modeleke [[Amerîkan|amerîkî]] ye. Wê di fîlmê bi navê [[Holiday in the Sun|''Holiday in the Sun'']] yê 2001an de dest bi rola xwe ya lîstikvaniyê kirîye. Dûv re wê di gelek fîlim û rêzefîlman bi role piştgirî kirîye. Her wesa wê bi role sereke di [[ABC Hope & Faith]] ya di salên 2004 û 2006an lîstîye. Fox bi rola xwe ya pêşî di fîlimê komediya muzîkê ya ciwanan ( [[Confessions of a Teenage Drama Queen de|''Confessions of a Teenage Drama Queen )'']] de di sala 2004an de karê lîstikvaniyê kirîye. == Jînenîgarî == Megan Fox di 16ê gulana 1986an de li [[Oak Ridge]], [[Tênêsî]], ji dêûbav Gloria Darlene (Cisson) û Franklin Thomas Fox ji dayik bû.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2009/11/15/magazine/15Fox-t.html|title=The Self-Manufacture of Megan Fox (Published 2009)|last=Hirschberg|first=Lynn|date=2009-11-11|website=The New York Times|language=en-US|access-date=2020-12-24}}</ref> Wê zarokatiya xwe li nêzê Rockwoodê derbas kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.timesfreepress.com/news/glimpse/2015/story/2015/aug/30/rockwood-tennessee/321811/|title=Rockwood, Tennessee|website=timesfreepress.com|access-date=2020-12-24}}</ref> Dêûbavê wê dema ku Fox sê salî bû ji hev cuda bûn. Diya wê paşê zewicî, ​​Megan Fox û xwişka wê li ba bavmalî ya xwe Tony Tonachio mezin bûn. Ew bi [[baweriya pentekostî]] hate mezinkirin, lê paşê 12 salan çû dibistana katolîk.<ref>{{Cite web|url=http://www.youtube.com/watch?v=_cWY5jrhnrc|title=Megan Fox Interviewed by Scott Feinberg - YouTube|date=2014-04-24|website=web.archive.org|access-date=2020-12-24|archive-date=2014-04-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20140424044920/http://www.youtube.com/watch?v=_cWY5jrhnrc|url-status=bot: unknown}}</ref> Wê got ku her du xwîşk "bi pirbawerî" bûn û ku nehiştin ku wê hevalek wanên kur hebe û hevalan vexwendî mala xwe bike.<ref>{{Cite web|url=http://www.elle.com/Entertainment/Cover-Shoots/Megan-Fox2/Megan-Fox-Read-the-ELLE-Interview-with-Megan-Fox-June-2009|title=Megan Fox – Read the ELLE Interview with Megan Fox – June 2009|date=2009-06-29|website=web.archive.org|access-date=2020-12-24|archive-date=2009-06-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20090629164846/http://www.elle.com/Entertainment/Cover-Shoots/Megan-Fox2/Megan-Fox-Read-the-ELLE-Interview-with-Megan-Fox-June-2009|url-status=bot: unknown}}</ref> Heta ku têra xwedikirina xwe dirav bi dest dixist ku xwe xwedî bike, bi dayika xwe re xwe re jiyan dikir .<ref>{{Cite web|url=http://www.elle.com/Entertainment/Cover-Shoots/Megan-Fox2/Megan-Fox-Read-the-ELLE-Interview-with-Megan-Fox-June-2009|title=Megan Fox – Read the ELLE Interview with Megan Fox – June 2009|date=2009-06-29|website=web.archive.org|access-date=2020-12-24|archive-date=2009-06-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20090629164846/http://www.elle.com/Entertainment/Cover-Shoots/Megan-Fox2/Megan-Fox-Read-the-ELLE-Interview-with-Megan-Fox-June-2009|url-status=bot: unknown}}</ref> Fox di 10 saliya xwe de, piştî koçî [[St. Petersburg]], [[Florida]] bûn û perwerdehiya xwe li wir domand. Dema ku ew 13 salî bû dest bi modeltiyê kir û gelek xelat ji [[Kongreya Modelê û Talenta Amerîkî]] ya 1999an li [[Hilton Head]], [[Karolînaya Başûr]] stand.<ref>{{Cite web|url=http://www.amtcworld.com/the-results/top-100/megan-fox|title=Megan Fox « AMTC|date=2009-06-01|website=web.archive.org|access-date=2020-12-24|archive-date=2009-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20090601203741/http://www.amtcworld.com/the-results/top-100/megan-fox|url-status=bot: unknown}}</ref> Di 17 saliya xwe de, wê ji dibistanê ceribandin bi navnîşanê ji bo ku biçe [[Los Angeles]], [[Kalîforniya]].<ref>{{Cite web|url=http://www.elle.com/Entertainment/Cover-Shoots/Megan-Fox2/Megan-Fox-Read-the-ELLE-Interview-with-Megan-Fox-June-2009|title=Megan Fox – Read the ELLE Interview with Megan Fox – June 2009|date=2009-06-29|website=web.archive.org|access-date=2020-12-24|archive-date=2009-06-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20090629164846/http://www.elle.com/Entertainment/Cover-Shoots/Megan-Fox2/Megan-Fox-Read-the-ELLE-Interview-with-Megan-Fox-June-2009|url-status=bot: unknown}}</ref> Fox bi serbestî li ser dema xwe ya dibistanê peyivî, diyar kir ku di dibistana navîn de ew hate tacîz kirin û neçar bû ku nîvro li serşokê bixwe da ku "pakêtên ketçap neyê pel kirin". Wê got ku pirsgirêk ne awirên wê bûn, lê ku ew "her dem bi xortan re çêtir hevûdu bû" û ku "hin kes bi awayek çewt xapandin."<ref>{{Cite web|url=http://www.cosmogirl.com/entertainment/celeb-qa/megan-fox-qa-2|title=Megan Fox - Picture of Transformers Star Megan Fox - CosmoGIRL!|date=2009-08-03|website=web.archive.org|access-date=2020-12-24|archive-date=2009-08-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20090803063005/http://www.cosmogirl.com/entertainment/celeb-qa/megan-fox-qa-2|url-status=bot: unknown}}</ref> Fox her weha got ku ew di dibistana navîn de qet populer nebû, û ku "her kes ji min nefret kir, û ez tevde derbeder bûm, hevalên min her gav xort bûn, kesayetek min a pir êrişker heye, û keçan ji bo vê yekê ji min hez nedikir. Di jiyana xwe de ez tenê bi yek hevalek min keç hebû" Di heman hevpeyivînê de, ew behs dike ku ew ji dibistanê nefret dike û "tu carî di perwerdehiya fermî de bawermendek mezin nediye" û ku "perwerdehiya ku ez dibînim bêwate xuya dikir. Ji ber vê yekê, ez bi awayekî li wê beşê (dibistana navîn) hatim kontrol kirin."<ref>{{Cite web|url=http://www.cosmogirl.com/entertainment/celeb-qa/megan-fox-qa-2|title=Megan Fox - Picture of Transformers Star Megan Fox - CosmoGIRL!|date=2009-08-03|website=web.archive.org|access-date=2020-12-24|archive-date=2009-08-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20090803063005/http://www.cosmogirl.com/entertainment/celeb-qa/megan-fox-qa-2|url-status=bot: unknown}}</ref> == Kariyera wê == Megan Fox di 5 saliya xwe de dest bi dersên şano û reqsê dike. Di 10 saliya xwe de ew bi malbata xwe re çû [[Florida]] û xwendina xwe li wir dewamkir. Di 13 saliya xwe de, ew dest bi lîstikvanî û modelê dike. Di sala 1999an de, wê xelatên cûrbecûr di Pêşbaziya Model û Talent a [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] yê de stand. Fox bi fîlimê [[Holiday in the Sun|''Holiday in the Sun'']] di çapemeniya tabloîd de ji Ashley Olsen re hevrikek nîşan dide. Bilindahiya bejna Megan Fox 163 cm ye. Ew ji sala 2007an û vir ve bi [[Brian Austin Green]] re ye. Hevjîn di 2010an de zewicîn. Dii salên pêşîn de ew bi şibandin a [[Angelina Jolie]], gelek hate axaftin. Di 2010an de, wî di vîdyoya muzîkê ya [[Eminem]] û [[Rihanna]] ya "[[Love The Way You Lie|''Love The Way You Lie'']]" de lîst. 27ê îlona 2012ê de kure wê, Noah Shannon Green hate dinê.<ref>{{Cite web|url=http://www.imdb.com/name/nm1083271/bio|title=Megan Fox - Biography - IMDb|date=2016-01-15|website=web.archive.org|access-date=2020-12-24|archive-date=2016-01-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20160115031212/http://www.imdb.com/name/nm1083271/bio|url-status=bot: unknown}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable"| Nîşe |- | 2001 | ''[[Holiday in the Sun (film)|Holiday in the Sun]]'' | Brianna Wallace | |- | 2003 | ''[[Bad Boys II]]'' | Bikini Kid Dancing Under Waterfall | |- | 2004 | ''[[Confessions of a Teenage Drama Queen]]'' | Carla Santini | |- | 2007 | ''[[Transformers (film)|Transformers]]'' | [[Mikaela Banes]] | |- | rowspan=2|2008 | ''[[How to Lose Friends & Alienate People (film)|How to Lose Friends & Alienate People]]'' | Sophie Maes | |- | ''[[Whore (2008 film)|Whore]]'' | Lost | |- | rowspan=2|2009 | ''[[Transformers: Revenge of the Fallen]]'' | Mikaela Banes | |- | ''[[Jennifer's Body]]'' | Jennifer Check | |- | rowspan=2|2010 | ''[[Jonah Hex (film)|Jonah Hex]]'' | [[Tallulah Black|Tallulah Black / Lilah]] | |- | ''[[Passion Play (film)|Passion Play]]'' | Lily Luster | |- | 2011 | ''[[Friends with Kids]]'' | Mary Jane | |- | rowspan=2|2012 | ''[[The Dictator (2012 film)|The Dictator]]'' | Herself | |- | ''[[This Is 40]]'' | Desi | |- | 2014 | ''[[Teenage Mutant Ninja Turtles (2014 film)|Teenage Mutant Ninja Turtles]]'' | rowspan="2"| [[April O'Neil]] | |- | 2016 | ''[[Teenage Mutant Ninja Turtles: Out of the Shadows]]'' | |- |rowspan=3|2019 |''[[Above the Shadows]]'' |Juliana | |- |[[Zeroville (film)|''Zeroville'']] |Soledad Paladin | |- |''[[The Battle of Jangsari]]'' | Maggie | |- | rowspan=2|2020 | ''[[Think Like a Dog]]'' | Ellen Reed | |- | ''[[Rogue]]'' | Samantha O'Hara | |- | rowspan=4|TBA |''[[Big Gold Brick]]'' | Jacqueline | Post-hilberîn |- | ''[[Naya Legend of the Golden Dolphins]]'' | Princess Leilani (dengdan) | Post-hilberîn |- | ''[[Midnight in the Switchgrass]]'' | Rebecca Lombardi | Post-hilberîn |- | ''[[Till Death]]'' | Emma | Post-hilberîn |} ===Television=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Rêzefîlmê televîzyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable"| Nîşe |- | 2002–2003 | ''[[Ocean Ave.]]'' | Ione Starr | Rola sereke |- | 2003 | ''[[What I Like About You (TV series)|What I Like About You]]'' | Shannon | Beşa "Like a Virgin (Kinda)" |- | 2004 | ''[[Two and a Half Men]]'' | Prudence | Beşa "Camel Filters and Pheromones" |- | 2004 | ''[[The Help (TV series)|The Help]]'' | Cassandra Ridgeway | Rola sereke |- | 2004 | ''[[Crimes of Fashion|Boss Girl]]'' | Candace | Fîlma televîzyonê |- | 2004–2006 | ''[[Hope & Faith]]'' | Sydney Shanowski | Rola sereke |- | 2009 | ''[[Saturday Night Live]]'' | Herself / Host | Beşa "Megan Fox / [[U2]]" |- | 2011 | ''[[Robot Chicken]]'' | Herself / Lois Lane (voice) | Beşa "The Core, the Thief, His Wife and Her Lover" |- | 2012 | ''[[Robot Chicken DC Comics Special]]'' | [[Lois Lane]] (voice) | Fîlma televîzyonê |- | 2012 | ''[[Wedding Band]]'' | Alexa Jordan | Beşa "I Love College" |- | 2016–2017 | ''[[New Girl]]'' | [[List of New Girl characters#Reagan Lucas|Reagan Lucas]] | 15 beş |- | 2018 | ''[[Legends of the Lost with Megan Fox]]'' | Herself / Host | 4 beş, di heman demê de hev-afirîner û hilberînerê rêveberiyê jî |} ===Mûzîk=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Rolên di klîbên mûzîkê de |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal ! Nav ! Hunermend ! Rol ! class="unsortable"| Nîşe |- | 2009 | "[[New Perspective (song)|New Perspective]]" | [[Panic! at the Disco]] | Jennifer Check | Klîbên ji Bedena Jennifer |- | 2010 | "[[Love the Way You Lie]]" | [[Eminem]] (featuring [[Rihanna]]) | Kimberly Scott | |- | 2020 | "[[Bloody Valentine (MGK song)|Bloody Valentine]]" | [[Machine Gun Kelly (musician)|Machine Gun Kelly]] | Herself<ref name"MGK">{{Cite web|url=https://www.vulture.com/amp/2020/05/megan-fox-machine-gun-kelly-music-video.html|title=Look Who's Starring in Machine Gun Kelly's New Music Video|website=[[Vulture.com|Vulture]]|last=Curto|first=Justin|date=May 20, 2020|access-date=May 20, 2020}}</ref> | |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] fo079fjtb3xjo3nzugnexsn2x3rqoxr Saoirse Ronan 0 96208 1093949 1059344 2022-07-31T03:45:24Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Saoirse Ronan 2015 (cropped).jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = Ronan di Festîvala Navneteweyî ya Fîlimê ya Toronto de (2015) | navê_rastî = Saoirse Una Ronan | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|12|4|1994|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[New York City]], [[DYA]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = Îrlandî | hevwelatî = Îrlanda-Amerîka | perwerde = | pîşe = Aktrîst | salên_çalak = 2003-niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = Monica Brennan | bav = [[Paul Ronan]] | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Saoirse Una Ronan''', ({{Jidayikbûn|12|4|1994|j=1}}; [[New York City]], [[DYA]]) aktrîst a [[Amerîkan|amerîkî]] ya ku bi eslê xwe ji [[Îrlenda (girav)|Îrlandî]] ye. Ronan di serî ciwantiya xwe d ji ber rolên xwe di şanoyên serdemê de xelatên cûrbecûr stendiye. Di nav de [[Xelata Zêrîn a Globe]] û bû namzetê çar Xelatên Oscarê û pênc [[Xelatên Fîlimê yên Akademiya Brîtanî]] . Di 2020an de rojnameya [[New York Times]] wê di lîsteya xweya "25 Lîstikvanên Baş ên Sedsala 21an" diyarkir. Ronan di rêza dehemîn a lîsteya [[New York Times]] de cih girt. == Jînenîgarî == Ronan xwedan hemwelatiya [[Îrlenda (girav)|îrlandî]] û [[Amerîkan|amerîkî]] ya dualî ye.<ref>{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/film/brooklyn/saoirse-ronan-interview-brooklyn-film/|title=Saoirse Ronan on how Brooklyn is her own Irish-American journey|date=2015-10-24|website=The Telegraph|language=en-GB|df=dmy-all|access-date=2020-12-27}}</ref> Wê gotiye, "Ez nizanim ez ji ku me. Ez tenê îrlandî me", û her weha xwe wekî [[New York City|New Yorkî]] jî destnîşan dike.<ref>{{Cite web|url=https://www.timeout.com/newyork/movies/saoirse-ronan-on-brooklyn-her-stage-debut-why-moms-know-best-and-returning-to-new-york|title=Saoirse Ronan on Brooklyn, her stage debut, why moms know best and returning to New York|website=Time Out New York|language=en|df=dmy-all|access-date=2020-12-27}}</ref> Ronan heta 19e saliya xwe bi dêûbavê xwe re jiyaye. Diya wê di ciwaniya wê de li ser dikê bi wê re bû. Dayika wê jibo ku wê biparêze herdem nêzîkê wê disekinî.<ref>{{Cite web|url=https://www.harpersbazaar.com/uk/fashion/a25642449/saoirse-ronan-february-issue/|title=Saoirse Ronan on making movies, her 'mam' and Mary Queen of Scots|last=Wagner|first=Erica|date=2019-01-15|website=Harper's BAZAAR|language=en-GB|df=dmy-all|access-date=2020-12-27}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.vogue.com/article/saoirse-ronan-vogue-cover-august-2018-issue|title=Saoirse Ronan on Growing Up on Camera, the Changing Politics of Ireland, and Becoming a Queen|last=Rooney|first=Sally|website=Vogue|language=en-us|df=dmy-all|access-date=2020-12-27}}</ref> Ji Çileya 2018an ve ew li bajarê Greystones, County Wicklow, a Îrlandayê dijî.<ref>{{Cite news|url=https://www.thetimes.co.uk/article/from-golden-globes-to-greystones-for-saoirse-ggn0sctgt|title=From Golden Globes to Greystones for Saoirse Ronan|last=Coyle|first=Colin|language=en|df=dmy-all|access-date=2020-12-27}}</ref> Ronan endamê komela îrlandî ya Pêşîlêgirtina Zilma li ser Zarokan e.<ref>{{Cite web|url=http://www.ispcc.ie/news-media/press-releases-2010-2011/saoirse-ronan-and-jamie-heaslip-use-their-heads-for-the-ispcc-/554|title=WebCite query result|website=www.webcitation.org|df=dmy-all|access-date=2020-12-27|archive-date=2013-11-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20131109134642/http://www.ispcc.ie/news-media/press-releases-2010-2011/saoirse-ronan-and-jamie-heaslip-use-their-heads-for-the-ispcc-/554|url-status=dead}}</ref> Ew bi Home Sweet Home re têkildar e, û di 2016 de, wê piştgirî da çalakiya rêxistinê ku wan bi neqanûnî avahiya ofîsekê li Dublin girt da ku 31 malbatên bêmal bicîhkir.<ref>{{Cite web|url=http://www.irishcentral.com/news/politics/celebs-hansen-hozier-ronan-lead-illegal-homeless-uprising-in-dublin|title=Celebs Hansard, Hozier, Ronan, lead “illegal” homeless uprising in Dublin|date=2016-12-19|website=IrishCentral.com|language=en|df=dmy-all|access-date=2020-12-27}}</ref> Di heman salê de, ew di klîbek strana Hozier "Cherry Wine" de hate pêşandan, da ku balê bikişîne ser şîdeta nav malbatî Jiber van xebatan, Ronan di mijarên civakî û siyasî li Îrlandayê de bi nav û deng e. Di 2018 de, ew di vîdyoyek de ji bo kampanyek rakirina qedexeya destûrî ya heştemîn a li ser kurtajê li Îrlandayê derket.<ref>{{Cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/hollywood-stars-supporting-legalizing-abortion-ireland-1114956|title=Hollywood Stars Tweet Support To Legalize Abortion in Ireland {{!}} Hollywood Reporter|website=www.hollywoodreporter.com|df=dmy-all|access-date=2020-12-27}}</ref> Di sala 2020 de, ew wekî yekem balyozê [[Enstîtuya Fîlimê ya Îralanda|Enstîtuya Fîlimê ya Îralandayê]] hate destnîşankirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.irishcentral.com/culture/entertainment/saoirse-ronan-irish-film-institute-ambassador|title=Saoirse Ronan named as Irish Film Institute’s first-ever ambassador|date=2020-02-05|website=IrishCentral.com|language=en|df=dmy-all|access-date=2020-12-27}}</ref> Ronan xwe wekî femînîst dide nas kirin û li [[Hollywood|Hollywoodê]] li dijî diravdayîna zêde an kêmtir a zayendî derket.<ref>{{Cite web|url=https://www.independent.ie/style/fashion/my-mum-influenced-me-in-a-way-no-one-else-ever-will-saoirse-ronan-hails-mum-monica-as-one-of-women-who-have-most-inspired-her-37245826.html|title='My mum influenced me in a way no one else ever will' - Saoirse Ronan hails mum Monica as one of women who have most inspired her|website=independent|language=en|df=dmy-all|access-date=2020-12-27}}</ref> Di 2016 de, Ronan ji hêla Forbes ve di du caran jibo lîstikvanên ji 30 salî biçûktir, di navnîşên xwe de, da diyarkirin. Serokên Nifşa Pêşîn a [[Kovara Time]] de hate nîşandan. Di 2018an de, ew di nav lîsteya Hot 100 ya Maxim de hate diyarkirin û ji hêla IndieWire ve di nav lîstikvanên amerîkî yên di bin 30 salî de hat nav kirin. Di nirxandina Lady Bird di 2017an de, rexnegirê [[New York Times]] A.O. Scott Ronan wekî "di fîlimên îroyîn de wê mîna yek ji aktrîsa herî baş" anî ziman.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2017/10/31/movies/lady-bird-review-greta-gerwig-saoirse-ronan.html|title=Review: Greta Gerwig’s ‘Lady Bird’ Is Big-Screen Perfection (Published 2017)|last=Scott|first=A. O.|date=2017-10-31|website=The New York Times|language=en-US|df=dmy-all|access-date=2020-12-27}}</ref> Di sala 2020an de, ew di lîsteya The Irish Timesê ya lîstikvanên fîlimê yên herî mezin ên Îrlandayê ya her demê de bû şeşemîn. Ronan ji hêla malpera moda Net-a-Porter ve di sala 2018an de yek ji jinên herî çêkirî bû. Her weha wê salê, [[Calvin Klein]] ew û [[Lupita Nyong]]'o wekî rûyên "Jinan" ên Raf Simons, yekem bîhna wî ya ji bo pargîdaniyê destnîşan kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.businessoffashion.com/articles/news-analysis/calvin-klein-and-raf-simons-launch-new-fragrance|title=Calvin Klein and Raf Simons Launch New Fragrance|date=2018-07-16|website=The Business of Fashion|language=en-GB|df=dmy-all|access-date=2020-12-27}}</ref> Ji bo piştgirî dayîna moda domdar, wê kirasek li [[Oscar|Oscarên]] 2020 li xwe kir ku ji tevna zêdeyî cilê ku wê li [[BAFTA]] li xwe kirî bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.cnn.com/style/article/celebrities-green-carpet-sustainable-dresses-sept/index.html|title=Celebrities gracing the 'green' carpet show Oscar-worthy sustainable dresses can still be glamorous|last=CNN|first=Marianna Cerini|website=CNN|language=en|df=dmy-all|access-date=2020-12-27}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal ! Sernav ! Rol !scope="col" class="unsortable" | Nîşe |- |style="text-align:center;"|2007 !''[[I Could Never Be Your Woman]]'' | {{sort|Mensforth|Izzie Mensforth}} | |- |style="text-align:center;"|2007 !scope=row| ''{{sort|Christmas Miracle of Jonathan Toomey|[[The Christmas Miracle of Jonathan Toomey]]}}'' | {{sort|Hardwick|Celia Hardwick}} | |- |style="text-align:center;"|2007 !scope=row| ''[[Atonement (film)|Atonement]]'' | {{sort|Tallis|Briony Tallis (aged 13)}} | |- |style="text-align:center;"|2007 !scope=row| ''[[Death Defying Acts]]'' | {{sort|McGarvie|Benji McGarvie}} | |- |style="text-align:center;"|2008 !scope=row| ''[[City of Ember]]'' | {{sort|Mayfleet|Lina Mayfleet}} | |- |style="text-align:center;"|2009 !scope=row|''{{sort|Lovely Bones|[[The Lovely Bones (film)|The Lovely Bones]]}}'' | {{sort|Salmon|Susie Salmon}} | |- |style="text-align:center;"|2010 !scope=row| ''[[Arrietty]]'' | Arrietty | Dengdan; îngilîzî dub |- |style="text-align:center;"|2010 !scope=row| ''{{sort|Way Back|[[The Way Back (2010 film)|The Way Back]]}}'' | {{sort|Zielińska|Irena Zielińska}} | |- |style="text-align:center;"|2011 !scope=row|''[[Hanna (film)|Hanna]]'' | {{sort|Hanna|[[Hanna (character)|Hanna]]}} | |- |style="text-align:center;"|2011 !scope=row|''[[Violet & Daisy]]'' | Daisy | |- |style="text-align:center;"|2012 !scope=row| ''[[Byzantium (film)|Byzantium]]'' | {{sort|Webb|Eleanor Webb}} | |- |style="text-align:center;"|2013 !scope=row| ''{{sort|Host|[[The Host (2013 film)|The Host]]}}'' | {{sort|Stryder|Melanie Stryder / Wanderer "Wanda"}} | |- |style="text-align:center;"|2013 !scope=row| ''[[How I Live Now (film)|How I Live Now]]'' | Daisy | |- |style="text-align:center;"|2013 !scope=row| ''[[Justin and the Knights of Valour]]'' | Talia | Dengdan |- |style="text-align:center;"|2014 !scope=row| ''{{sort|Grand Budapest Hotel|[[The Grand Budapest Hotel]]}}'' | Agatha | |- |style="text-align:center;"|2014 !scope=row| ''[[Muppets Most Wanted]]'' | Ballet Dancer | Cameo |- |style="text-align:center;"|2014 !scope=row| ''[[Lost River (film)|Lost River]]'' | Rat | |- |style="text-align:center;"|2015 !scope=row| ''[[Stockholm, Pennsylvania]]'' | {{sort|Dargon|Leia Dargon}} | |- |style="text-align:center;"|2015 !scope=row| ''[[Weepah Way for Now]]'' | Emily / Narrator | Dengdan |- |style="text-align:center;"|2015 !scope=row| ''[[Brooklyn (film)|Brooklyn]]'' | {{sort|Lacey|Éilis Lacey}} | |- |style="text-align:center;"|2017 !scope=row| ''[[Loving Vincent]]'' | {{sort|Gachet|Marguerite Gachet}} | Dengdan |- |style="text-align:center;"|2017 !scope=row| ''[[Lady Bird (film)|Lady Bird]]'' | {{sort|McPherson|Christine "Lady Bird" McPherson}} | |- |style="text-align:center;"|2017 !scope=row| ''[[On Chesil Beach (film)|On Chesil Beach]]'' | {{sort|Ponting|Florence Ponting}} | |- |style="text-align:center;"|2018 !scope=row| ''{{sort|Seagull|[[The Seagull (2018 film)|The Seagull]]}}'' | {{sort|Zarechnaya|Nina Zarechnaya}} | |- |style="text-align:center;"|2018 !scope=row| ''[[Mary Queen of Scots (2018 film)|Mary Queen of Scots]]'' | [[Mary, Queen of Scots]] | |- |style="text-align:center;"|2019 !scope=row| ''[[Little Women (2019 film)|Little Women]]'' | {{sort|March|[[Jo March|Josephine "Jo" March]]}} | |- |style="text-align:center;"|2020 !scope=row| ''[[Ammonite (film)|Ammonite]]'' | {{sort|Murchison|[[Charlotte Murchison]]}} | |- |style="text-align:center;"| TBA !scope=row style="background:#FFFFCC;"| ''{{sort|Dispatch|[[The French Dispatch]]}}'' | TBA | Post-hilberîn |} ===Televîzyon=== {| class="wikitable |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Rêzefîlmên televîzyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! scope="col"| Sal ! scope="col"| Nav ! scope="col"| Rol ! scope="col" class="unsortable"| Nîşe |- |style="text-align:center;"| 2003–2004 ! scope=row| ''{{sort|Clinic|[[The Clinic (TV series)|The Clinic]]}}'' | {{sort|Geraghty|Rhiannon Geraghty}} | 4 beş |- |style="text-align:center;"| 2005 ! scope=row| ''[[Proof (2004 TV series)|Proof]]'' | {{sort|Boland|Orla Boland}} | 4 beş |- |style="text-align:center;"| 2014 ! scope=row| ''[[Robot Chicken]]'' | Various | Deng û 2 beş |- |style="text-align:center;"| 2017 ! scope=row| ''[[Saturday Night Live]]'' | Herself (host) | Beşa "Saoirse Ronan/[[U2]]" |} ===Mûzîk=== {| class="wikitable |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Vîdeoyên mûzîkê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! scope="col"| Sal ! scope="col"| Nav ! scope="col"| Performer(s) ! scope="col"| Albûm |- |style="text-align:center;"| 2013 ! scope="row"| "Garden's Heart" | [[Bat for Lashes]] | ''[[How I Live Now (film)|How I Live Now]]'' |- |style="text-align:center;"| 2016 ! scope="row"| "[[Cherry Wine (Hozier song)|Cherry Wine]]" | [[Hozier (musician)|Hozier]] | ''[[Hozier (album)|Hozier]]'' |- |style="text-align:center;"| 2017 ! scope="row"| "[[Galway Girl (Ed Sheeran song)|Galway Girl]]" | [[Ed Sheeran]] | ''[[÷ (album)|÷]]'' |} ===Şano=== {| class="wikitable |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Lîstikên şanoyê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! scope="col"| Sal ! scope="col"| Nav ! scope="col"| Rol ! scope="col"| Cih |- |style="text-align:center;"|2016 ! scope="row"|''[[The Crucible]]'' |[[Abigail Williams]] |[[Walter Kerr Theatre]], Broadway |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] b6ascfks1eudnpus3axqfqa05m7auia Emily Browning 0 96247 1093590 1059240 2022-07-30T15:13:03Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Emily Browning HIFF crop.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = Emily Jane Browning | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|7|12|1988|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Melbourne]], [[Vîktorîa]], [[Awistralya]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = Awistralyayî | hevwelatî = | perwerde = | pîşe = Aktrîst, model, stranbêj | salên_çalak = 1998–niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Emily Jane Browning''', ({{Jidayikbûn|7|12|1988|j=1}}; [[Melbourne]], [[Vîktorîa]], [[Awistralya]]) lîstikvan, model û stranbêjekî awistralyayî ye. Browning di fîlmê [[The Echo of Thunder|''The Echo of Thunder'']] ya di sala 1998an de hate çêkirin û piştre di fîlmên televîzyonê de wek [[High Flyers|''High Flyers'']], ''[[Something İn The Air]]'', û [[Blue Heelers|''Blue Heelers'']] de lîst. Rola wê ya yekem ya serpêhatî di fîlma tirsê ya sala 2002an , [[Ghost Ship|''Ghost Ship'']] de bû. Bi vî rolê bînêrekî berfireh jêre çêbû. Di sala 2005an de ji bo portreya xwe ya Violet Baudelaire di fîlma [[Lemony Snicket's A Series of Unfortunate Events|''Lemony Snicket's A Series of Unfortunate Events'']] ya sala 2004an, Browning xelata baştirîn ekter ê [[Enstîtuya Filman a Australya]] wergirt. == Jînenîgarî == Brawnîng di 7 ê Kanûna 1988an de li bajarê [[Melbourne]] yê [[Vîktora|Vîktorayê]] ji dayik bûye û keça Andrew û Shelley Browning e . Li Dibistana Bilind a Hurstbrîdge û dibistana navîn a Elthamê xwend. Browning du birayên biçûk bi navê Nicholas û Matthew hene.<ref>{{Cite web|url=http://www.theage.com.au/articles/2004/12/17/1102787260949.html|title=See Emily play... while you can - Film - www.theage.com.au|date=2016-04-08|website=web.archive.org|access-date=2020-12-29|df=dmy-all|archive-date=2016-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160408183306/http://www.theage.com.au/articles/2004/12/17/1102787260949.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di 8 saliya xwe de dest bi lîstikvaniyê kir, dema biçûk bû û dixwest bibe sêwirana modeyê, lê dema ku jêhatîbûna wê di dema lîstikekê de li dibistanê ji aliyê mamostan ve hate dîtin, mamosteyên wê ji bavê wê re dibêjin pêwiste ku Emily bibe lîstikvan. Di sala 1998an de bi fîlmê televîziyona Awûstralya [[Thunder Thunder Echo|''Thunder Thunder Echo'']] dest bi lîstikvaniyê kir. Piştre bi du rolên din di fîlmên Australya yê de, Tevisomething in the Air (2000-2001) û Blue Heelers (2000-2002) de lîst. == Kariyera wê == Di sala 2001an de keça [[Billy Connolly]] di [[The Man Who Sued God|''The Man Who Sued God'']] de lîst. Fîlma tirsê [[Ghost Ship|''Ghost Ship'']] de yekem rola xwe ya sereke di sala 2002an de lîst. Di heman salê de di [[Xelatên Enstîtuya Filman a Awistralyayê]] de lîstikvanê herî baş ê ciwan bi rola xwe ya di rêzefîlman de bi dest xist.<ref>{{Cite web|url=http://www.aacta.org/winners-nominees/2000-2010/2002.aspx|title=AFI {{!}} AACTA {{!}} Winners & Nominees {{!}} 2000-2010 {{!}} 2002|date=2016-03-04|website=web.archive.org|access-date=2020-12-29|df=dmy-all|archive-date=2016-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304200138/http://www.aacta.org/winners-nominees/2000-2010/2002.aspx|url-status=bot: unknown}}</ref> Di sala 2003an de bi navê Ned Kelly derket pêşberî bînera û di fîlmên wek [[Heath Ledger|''Heath Ledger'']] û [[Orlando Bloom|''Orlando Bloom'']] de rol wergirt. Ew bi [[Billy Connolly]] re careke din di rêzefîlmê [[Serpêhatiyên Bêbext|''Serpêhatiyên Bêbext'']] de, ku tê de [[Violet Baudelaire|''Violet Baudelaire'']] dilîze, rol wergirt. Di fîlm de ji ber ku [[Liam Aiken]] ji wê pir dirêjtir bû, neçar ma ku solên xwe yên bilind li xwe kir. Di sala 2006an de di vîdeoya muzîkê ya koma "Light Surrounding You" rol wergirt. Piştî xwendina xwe bi dawî kir, ew vedigere sînemayê bi remake filmê Koreya Başûr [[Dark Secrets|''Dark Secrets'']] ya sala2003, û ''[[Uninvited]]'' sala 2009an de vedigere sînemayê.<ref>{{Cite web|url=http://edition.cnn.com/2011/12/02/showbiz/movies/sleeping-beauty-review/index.html|title=Review: 'Sleeping Beauty' is an elusive adult fairytale - CNN.com|date=2013-01-28|website=web.archive.org|access-date=2020-12-29|df=dmy-all|archive-date=2013-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20130128192719/http://edition.cnn.com/2011/12/02/showbiz/movies/sleeping-beauty-review/index.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Browning bi rola Mia Wasikowska di fîlmê [[Sleeping Beauty|''Sleeping Beauty'']] ya sala 2011an de derket holê. Ev fîlm bû yekem derhêneria [[Julia Leigh]]. Ew ji bo lîstina Îsabella Swan, protagonîsta filman ya romana Twilight hat vexwendin, lê wê nexast û got ku ew dê perwerdeya wê asteng bike û ew jibo ku filma Twilight nû hatiye qedandin westiyaye .<ref>{{Cite web|url=http://www.mtv.com/news/1610299/emily-browning-addresses-her-twilight-notoriety/|title=Emily Browning Addresses Her ‘Twilight’ Notoriety - MTV|date=2016-03-05|website=web.archive.org|access-date=2020-12-29|df=dmy-all|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305215150/http://www.mtv.com/news/1610299/emily-browning-addresses-her-twilight-notoriety/|url-status=bot: unknown}}</ref> Amanda Seyfried piştî ku ji ber pirsgirêkên di rojeva xwe de neçar ma ku ji kar derbikeve tevlî kasta Sucker Punch bû. == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;"| Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol !class="unsortable" |Nîşe |- | 2001 | ''{{sortname|The|Man Who Sued God}}'' | Rebecca Myers | |- | 2002 | ''[[Ghost Ship (2002 film)|Ghost Ship]]'' | Katie Harwood | |- | 2003 | ''[[Darkness Falls (2003 film)|Darkness Falls]]'' | Young Caitlin Greene | |- | 2003 | ''[[Ned Kelly (2003 film)|Ned Kelly]]'' | Grace Kelly | |- | 2004 | ''[[Lemony Snicket's A Series of Unfortunate Events]]'' | Violet Baudelaire | |- | 2005 | ''[[Stranded (2005 film)|Stranded]]'' | Penny | |- | 2009 | ''{{sortname|The|Uninvited|The Uninvited (2009 film)}}'' | Anna Ivers | |- | 2011 | ''[[Sucker Punch (2011 film)|Sucker Punch]]'' | Babydoll | |- | 2011 | ''[[Sleeping Beauty (2011 film)|Sleeping Beauty]]'' | Lucy | |- | 2013 | ''[[Magic Magic (2013 film)|Magic Magic]]'' | Sara | |- | 2013 | ''[[The Host (2013 film)|The Host]]'' | Pet / Wanderer "Wanda" | Cameo |- | 2013 | ''[[Summer in February]]'' | Florence Carter-Wood | |- | 2013 | ''[[Plush (film)|Plush]]'' | Hayley | |- | 2014 | ''[[God Help the Girl (film)|God Help the Girl]]'' | Eve | |- | 2014 | ''[[Pompeii (film)|Pompeii]]'' | Cassia | |- | 2015 | ''[[Legend (2015 film)|Legend]]'' | Frances Shea | |- | 2015 | ''[[Shangri-La Suite]]'' | Karen | |- | 2017 | ''[[Golden Exits]]'' | Naomi | |} ===Televizyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên televizyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol !class="unsortable" | Nîşe |- | 1998 | ''{{sortname|The|Echo of Thunder}}'' | Opal Ritchie | Fîlmê televîzyonê |- | 1999 | ''[[High Flyers (Australian TV series)|High Flyers]]'' | Phoebe Mason | 13 beş |- | 2000 | ''[[Thunderstone (TV series)|Thunderstone]]'' | Clio | 13 beş |- | 2001 | ''[[Blonde (2001 film)|Blonde]]'' | Fleece | Fîlmê televîzyonê |- | 2000–2002 | ''[[Blue Heelers]]'' | Hayley Fulton | 9 beş |- | 2000–2001 | ''[[Something in the Air (TV series)|Something in the Air]]'' | Alicia | 5 beş |- | 2001 | ''[[Halifax f.p.|Halifax f.p: Playing God]]'' | Kristy O'Connor | Beşa "Playing God" |- | 2003 | ''[[After the Deluge]]'' | Maddy | Fîlmê televîzyonê |- | 2017–2021 | ''[[American Gods (TV series)|American Gods]]'' | Laura Moon / Essie MacGowan | Rola sereke |- | 2018–2019 | ''[[The Affair (TV series)|The Affair]]'' | Sierra | Rola dubare (dansalên 4–5) |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên awistralyayî]] 2mf4puow12y6j9ppmt7qydtl44iiacw Zooey Deschanel 0 96270 1094085 1053691 2022-07-31T07:15:45Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Zooey Deschanel May 2014 (cropped).png | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = Zooey Claire Deschanel | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|17|1|1980|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Los Angeles]], [[Kalîfornia]], [[DYA]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = | hevwelatî = | perwerde = | pîşe = Lîstikvan, stranbêj, helbestvan | salên_çalak = 1998–niha | tê_nasîn = [[Emily Deschanel]] (xwîşk wê ya lîstikvan) | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = [[Mary Jo Deschanel]] | bav = [[Caleb Deschanel]] | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Zoey Claire Deschanel''', ({{Jidayikbûn|17|1|1980|j=1}}; [[Los Angeles]], [[Kalîfornia]], [[DYA]]) [[stranbêj]], [[lîstikvan]] , [[model]] û [[Strannivîs|strannivîsekî]] amerîkî ye. Xwişka wê ya mezin [[Emily Deschanel]] jî lîstikvan e û di rêzefîlmê bi navê Bones de rol wergirtiye. Zoey Deschanel di çend filmên serbixwe de derketiye pêş. Fîlmên wê yên herî girîng [[Almost Famous|''Almost Famous'']], ''[[Elf]]'', [[Yes Man|''Yes Man'']] û [[Evîn (500) Roj|''Evîn (500) Roj'']] in. Ji sala 2011an ve di rêzefîlma tora [[Fox HD|Fox]] ê ya [[New Girl|''New Girl'']] de lîstiye û di pêşandanên wê yên li vir de namzetiya [[Xelata Emmy]] û sê namzetiya [[Xelata Zêrîn a Globe]] hene. == Jînenîgarî == Deschanel keça ciwan a sînemakar û derhêner Caleb Deschanel û lîstikvan Mary Jo Deschanel li [[Los Angeles]], [[Kalîforniya|Kalifornia]] ji dayik bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.tvguide.com/celebrities/zooey-deschanel/179908|title=Zooey Deschanel {{!}} TV Guide|website=TVGuide.com|language=en|access-date=2020-12-31|df=dmy-all}}</ref> Bapîrê wê fransî bû, ji Oullins, Rhône û bapîrê wê ji malbateke Quaker dihat; di heman demê de bavûkalên wê yên Swîsreyî, Hollandî, Îngilîzî, Îrlandî û Fransî jî hene.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.thoughtco.com/ancestry-of-emily-and-zooey-deschanel-3972359|title=The Interesting Ancestry of Emily and Zoey Deschanel|last=Certificate in Genealogical Research|first=Boston University|last2=B. A.|first2=Carnegie Mellon University|website=ThoughtCo|language=en|access-date=2020-12-31|df=dmy-all}}</ref> Navê xwe ji karaktera jîrhatiya mêr a Romana J. D. Salinger a sala 1961an Franny û Zooey, ji Zooey Gillas hildaye.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2002/09/15/style/a-night-out-with-zooey-deschanel-now-life-is-a-cabaret.html|title=A NIGHT OUT WITH -- Zooey Deschanel; Now, Life Is a Cabaret (Published 2002)|last=Vries|first=Hilary De|date=2002-09-15|website=The New York Times|language=en-US|access-date=2020-12-31|df=dmy-all}}</ref> Xwişka wê ya mezin [[Emily Deschanel]] aktrîs e û di rêzefilma komadî-drama Bones ya televîzyonê Fox de lîstîye.<ref>{{Cite web|url=http://www.buddytv.com/articles/bones/exclusive-interview-bones-star-11820.aspx|title=Exclusive Interview: 'Bones' Star Emily Deschanel|date=2012-10-23|website=web.archive.org|access-date=2020-12-31|df=dmy-all|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023114619/http://www.buddytv.com/articles/bones/exclusive-interview-bones-star-11820.aspx|url-status=bot: unknown}}</ref> Deschanel li [[Los Angeles]] ê dijî, lê ji ber ku bavê wê li gelek cihê fîlm çêdikir piraniya zarokatiya xwe di rêwîtiyê de derbas kir.<ref name=":0" /> Zooey Deschanel li [[Santa Monica]] beşdarî dibistana amadekar a taybet dibistana Crossroadsê bû û li vir hevalên xwe yên pêşerojê Jake Gyllenhaal û Kate Hudson naskir.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2002/09/15/style/a-night-out-with-zooey-deschanel-now-life-is-a-cabaret.html|title=A NIGHT OUT WITH -- Zooey Deschanel; Now, Life Is a Cabaret (Published 2002)|last=Vries|first=Hilary De|date=2002-09-15|website=The New York Times|language=en-US|access-date=2020-12-31|df=dmy-all}}</ref> Zooey heta dawiya dibistana navîn strana digot. Wê şêwirdikir ku di şanoya muzîkê de kariyerê bike û beşdarî [[Festîvala Hunerên Performansê ya Fransî]] Woods bû. Berî destjêberdana lîstikvaniyê neh mehan çû li Zanîngeha (Bakur-Rojava) Northwesternê.<ref>{{Cite web|url=http://www.fedge.net/~zdeschanel/articles/bostonglobe-2-23-03.html|title=The Nature of Zooey Deschanel - Articles|website=www.fedge.net|access-date=2020-12-31|df=dmy-all}}</ref> ==Kariyera wê== [[Wêne:Zooey Deschanel 2011.jpg|thumb|200px|Zooey Deschanel 2011]] Deschanel di sala 1998'an de di rêzefîlmê televîzyona [[Veronica's Closet]] de wek lîstikvana mêvan rol wergirt û di sala 1998an de di komedîya [[Lawrence Kasdan Mumford|''Lawrence Kasdan Mumford'']] ya sala 1999an de yekem fîlmê xwe çêkir. Deschanel li dora neurotîkên li bajarekî biçûk û bi hope Davis, Jason Lee, Alfre Woodard û Mary McDonnell re têkildar bû. Di heman demê de di sala 1999an de, ew di vîdeoya muzîkê ya ji bo "She's Got Issues" a The Offspring de lîst. Deschanel di nîv-otobiyografî ya Cameron Crowe Almost Famous de cih girt û li wir bi rola Anita Miller' Miller, xwişka mezin a serhildêr a rojnamevana ciwan lîst. Bi kêmfirotina bilêtên sînemaya jî, filmê dîsajî pesinên rexnegira wergirt û di şaxa fîlm - mûzîkî û komediyê de fîlmê herî baş hat diyarkirin û [[Xelata Zêrîn a Globe]] wergirt. Deschanel di drama serbixwe Manic de wekî hezkirina xortek tengasî (Joseph Gordon-Levitt) lîst. Fîlm li Festîvala Fîlman a Sûndanceê hate nîşandan û mijara fîlmê berdaneke bi sînor di şanoyê de hate lîstin. Rojnameya The [[New York Times]] anî ziman ku Deschanel di rola wê de "bi taybetî rola spontan, bêbandor bû û di rolê bi hestyariya rasterast" dilêze.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/reviews/movies|title=Movie Reviews|date=2020-12-30|website=The New York Times|language=en-US|access-date=2020-12-31}}</ref> Piştî agahdariya zû, Deschanel di nav çar fîlmên taybet ên 2002an; Big Trouble, New Guy, The Good Girl, û Abandon de wek lîstikvana alîkarî lîst. Di komedîya Big Trouble de bi Tim Allen û Rene Russo re keça jineke dilsoz û dilxwaz dilîze û di komediya xortan de The New Guy wek gîtarvan di komê de dilîze. Deschanel jineke ciwan a ku di firoşgeheke mezin de dixebite di komediya-ciwan The Good Girl de, li hemberî Jennifer Aniston û Jake Gyllenhaal de bi rola jineke ciwan a tinazkar dilîze. Şanogera derûnî Abandon lîstika wê ya hevalê odeyê yê jinekê ku di wendabûna hevala xwe de cih digire. Deschanel weke jineke ciwan a ji derveyî û bê kontrol di rêzefîlmê Frasier de, beşeke derket rol wergirt. The New York Times ragihand ku Deschanel di sala 2002an de "yek ji stêrkên ciwan ên herî lêgerandî yên Hollywoodê ye"<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2002/09/15/style/a-night-out-with-zooey-deschanel-now-life-is-a-cabaret.html|title=A NIGHT OUT WITH -- Zooey Deschanel; Now, Life Is a Cabaret (Published 2002)|last=Vries|first=Hilary De|date=2002-09-15|website=The New York Times|language=en-US|access-date=2020-12-31}}</ref> û [[Los Angeles Times]] di destpêka sala 2003an de nivîsand ku Deschanel bûye cureyeke naskirî, ji ber "performansên wê yên deadpan, sardonic û dîmen-dizî", wek hevalê herî baş ê protagonîst e. Deschanel li dijî vê niqaşê xwe got: "Gelek ji van rolan tenê fikra formûla hevalê yekî ye, û wekî ku, gelek hevalên min jî tune ne. Li lîseyê, ez her dem li malê dima, loma ez niha nizanim ez çawa hevalê herî baş ê her kesî me."<ref>{{Cite web|url=https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2003-feb-16-ca-olsen16-story.html|title=A scene stealer steps off the sidelines|last=Facebook|last2=Twitter|date=2003-02-16|website=Los Angeles Times|language=en-US|access-date=2020-12-31|last3=options|first3=Show more sharing|last4=Facebook|last5=Twitter|last6=LinkedIn|last7=Email|last8=URLCopied!|first8=Copy Link|last9=Print}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! scope="col" |Sal !scope="col"|Sernav !scope="col"|Rol !scope="col" class="unsortable" |Nîşe |- | 1999 ! scope="row"|''[[Mumford (film)|Mumford]]'' | Nessa Watkins | |- | 2000 ! scope="row"|''[[Almost Famous]]'' | Anita Miller | |- | 2001 ! scope="row"|''[[Manic (2001 film)|Manic]]'' | Tracy | |- | 2002 ! scope="row"|''{{sortname|The|Good Girl}}'' | Cheryl | |- | 2002 ! scope="row"|''[[Abandon (film)|Abandon]]'' | Samantha Harper | |- | 2002 ! scope="row"|''[[Big Trouble (2002 film)|Big Trouble]]'' | Jenny Herk | |- | 2002 ! scope="row"|''{{sortname|The|New Guy}}'' | Nora | |- | 2002 ! scope="row"|''[[Sweet Friggin' Daisies]]'' | Zelda | Kurtefîlm |- | 2003 ! scope="row"|''Whatever We Do'' | Nikki | Kurtefîlm |- | 2003 ! scope="row"|''[[All the Real Girls]]'' | Noel | |- | 2003 ! scope="row"|''It's Better to Be Wanted for Murder Than Not to Be Wanted at All'' | Gas Station Girl | |- | 2003 ! scope="row"|''House Hunting'' | Christy | Kurtefîlm |- | 2003 ! scope="row"|''[[Elf (film)|Elf]]'' | Jovie | |- | 2004 ! scope="row"|''[[Eulogy (film)|Eulogy]]'' | Kate Collins | |- | 2005 ! scope="row"|''{{sortname|The|Hitchhiker's Guide to the Galaxy|The Hitchhiker's Guide to the Galaxy (film)}}'' |Tricia "[[Trillian (character)|Trillian]]" McMillan | |- | 2005 ! scope="row"|''[[Winter Passing]]'' | Reese Holden | |- | 2006 ! scope="row"|''[[Failure to Launch]]'' | Kit | |- | 2006 ! scope="row"|''[[Live Free or Die (2006 film)|Live Free or Die]]'' | Cheryl | |- | 2007 ! scope="row"|''{{sortname|The|Good Life|The Good Life (2007 film)}}'' | Frances | |- | 2007 ! scope="row"|''{{sortname|The|Go-Getter|The Go-Getter (2007 film)}}'' | Kate | |- | 2007 ! scope="row"|''[[Bridge to Terabithia (2007 film)|Bridge to Terabithia]]'' | Ms. Edmunds | |- | 2007 ! scope="row"|''[[Flakes (film)|Flakes]]'' | Miss Pussy Katz | |- | 2007 ! scope="row"|''[[Raving (film)|Raving]]'' | Katie | Kurtefîlm |- | 2007 ! scope="row"|''[[Surf's Up (film)|Surf's Up]]'' | Lani Aliikai | Deng û di lîstika vîdyoyê de. |- | 2007 ! scope="row"|''{{sortname|The|Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford}}'' | Dorothy Evans | |- | 2008 ! scope="row"|''[[Gigantic (film)|Gigantic]]'' | Harriet "Happy" Lolly | |- | 2008 ! scope="row"|''{{sortname|The|Happening|The Happening (2008 film)}}'' | Alma Moore | |- | 2008 ! scope="row"|''[[Yes Man (film)|Yes Man]]'' | Allison | |- | 2009 ! scope="row"|''[[500 Days of Summer]]'' | Summer Finn | |- | 2011 ! scope="row"|''[[Our Idiot Brother]]'' | Natalie | |- | 2011 ! scope="row"|''[[Your Highness]]'' | Belladonna | |- | 2015 ! scope="row"|''[[Rock the Kasbah (film)|Rock the Kasbah]]'' | Ronnie | |- | 2015 ! scope="row"|''[[The Driftless Area]]'' | Stella | |- | 2016 ! scope="row"| ''[[Trolls (film)|Trolls]]'' | Bridget | Dengdan |- | 2020 ! scope="row"| ''[[Trolls World Tour]]'' | Bridget | Dengdan |} ===Televizyon=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên televizyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- !scope="col"| Sal !scope="col"| Sernav !scope="col"| Rol !scope="col"| Qenal !scope="col" class="unsortable" | Nîşe |- | 1998 ! scope="row"|''[[Veronica's Closet]]'' | Elena | [[NBC]] | Beşa "Veronica's Fun and Pirates Are Crazy" |- | 2002 ! scope="row"|''[[Frasier]]'' | Jen | [[NBC]] | Beşa "[[Frasier (season 10)#ep4|Kissing Cousin]] |- | 2004 ! scope="row"|''[[Cracking Up (TV series)|Cracking Up]]'' | Heidi | [[Fox Broadcasting Company|Fox]] | Beşa "Birds Do It" |- | 2005 ! scope="row"|''[[Once Upon a Mattress (2005 Film)|Once Upon a Mattress]]'' | Lady Larken | [[American Broadcasting Company|ABC]] | Fîlmê televizyonê |- | 2005–2013 ! scope="row"|''[[American Dad!]]'' | Various voices | [[Fox Broadcasting Company|Fox]] | 2 beş |- | 2006&ndash;2007 ! scope="row"|''[[Weeds (TV series)|Weeds]]'' | [[List of Weeds characters#Kat Wheeler|Kat Wheeler]] | [[Showtime (TV network)|Showtime]] | 4 beş |- | 2007 ! scope="row"|''[[Tin Man (miniseries)|Tin Man]]'' | DG | [[Syfy|Sci-Fi Channel]] | Rêza kurt |- | 2008&ndash;2013 ! scope="row"|''{{sortname|The|Simpsons}}'' | [[List of recurring The Simpsons characters#Mary Spuckler|Mary Spuckler]] | [[Fox Broadcasting Company|Fox]] | 3 beş û rola dengê |- | 2009 ! scope="row"|''[[Bones (TV series)|Bones]]'' | Margaret Whitesell | [[Fox Broadcasting Company|Fox]] | Beşa "The Goop on the Girl" |- | 2010 ! scope="row"|''[[Funny or Die Presents]]'' |[[Mary Todd Lincoln]] | [[HBO]] | Sketch: "[[List of Funny or Die Presents episodes#ep1|Drunk History Vol.5]]" |- | 2011&ndash;2018 ! scope="row"|''[[New Girl]]'' | [[Jessica Day (New Girl)|Jessica Day]] | [[Fox Broadcasting Company|Fox]] | |- | 2012 ! scope="row"|''[[Saturday Night Live]]'' | Host / Various characters | [[NBC]] | Beşa "[[Saturday Night Live (season 37)#ep14|Zooey Deschanel/Karmin]]" |- | 2016 ! scope="row"|''[[Brooklyn Nine-Nine]]'' | [[Jessica Day (New Girl)|Jessica Day]] |[[Fox Broadcasting Company|Fox]] | Beşa "[[Brooklyn Nine-Nine (season 4)#ep4|The Night Shift]]", crossover episode with ''New Girl'' |- | 2017 ! scope="row" |''[[Trolls Holiday]]'' | Bridget | [[NBC]] | Fîlmê televizyonê ya taybet û rola dengê |} ==Dîskografî== ===Mûzîkên fîlmê=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Mûzîkên fîlman |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Albûm |- |2003 | "[[Baby, It's Cold Outside]]" <small>(with [[Leon Redbone]])</small> | ''[[Elf (film)#Soundtrack|Elf]]'' |- |2005 |"In a Little While" <small>(with [[Matthew Morrison]])</small> |''Once Upon a Mattress'' |- |2008 |{{unbulleted list|"Yes Man"|"Sweet Ballad"|"Uh-huh"|"Keystar" <small>(with [[Von Iva]])</small>|"Can't Buy Me Love" <small>(with [[Jim Carrey]])</small>}} |''[[Yes Man (film)|Yes Man]]'' |- |2011 |''[[Winnie the Pooh (2011 film)#Soundtrack|Winnie the Pooh]]'' | |- |2011 |"Hey Girl" (original soundtrack) |''[[New Girl]]'' |- |2014 | "Fallinlove2nite" cover {{Small|(with [[Prince (musician)|Prince]] and [[3rdeyegirl]])}} | ''New Girl'' |- | 2015 | "[[Bitch (Meredith Brooks song)|Bitch]]" | ''[[Rock the Kasbah (film)|Rock the Kasbah]]'' |- |2016 |"Hello"<br>"I'm Coming Out"<br>"Mo Money Mo Problems" <small>(with cast)</small><br>""Can't Stop the Feeling!" <small>(with cast)</small> |''[[Trolls (soundtrack)|Trolls]]'' |} ===Albumên ku tê de cih girtiye=== {|class="wikitable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Mûzîkên albûman |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Albûm ! Hunermend |- | 2007 |"[[Chiquitita]]" |''Open Your Heart EP'' |[[Lavender Diamond]] |- | 2007 |{{unbulleted list|"Slowly"|"Ask Her To Dance"}} |''[[Nighttiming]]'' |[[Coconut Records (musician)|Coconut Records]] |- | 2008 |{{unbulleted list|"The Next Messiah"|"Carpetbaggers"|"Trying My Best to Love You"|"Jack Killed Mom"}} |''[[Acid Tongue]]'' |[[Jenny Lewis]] |- | 2009 |{{unbulleted list|"Never Had Nobody Like You"|"Rave On"}} |''[[Hold Time (album)|Hold Time]]'' |[[M. Ward]] |- | 2010 |{{unbulleted list|"Get on the Road"|"Point Me at Lost Islands"}} |''[[The Place We Ran From]]'' |[[Tired Pony]] |- | 2011 | "It's So Easy" |''[[Listen to Me: Buddy Holly]]'' (tribute album) | Various artists |- | 2012 |{{unbulleted list|"Me and My Shadow"|"Sweetheart"}} |''[[A Wasteland Companion]]'' |M. Ward |- | 2012 |"The Hippie Girl" ({{small|with [[Ben Gibbard]]}}) |''Chasing Away The Dots'' |[[Mike Coykendall]] |- |2012 |"Something's Rattling (Cowpoke)" |''[[Former Lives]]'' |[[Benjamin Gibbard]] |- |2015 |"You're the Reason" |''A mixtape from Ben Lee'' |[[Ben Lee]] |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] f33m716etefiyh4ca3bzvxq7sro05tp Uğur Şahin 0 96291 1094020 1062012 2022-07-31T05:42:05Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov/wîkîdane |çînaser = zanyar | nav = Uğur Şahin | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | wêne = Ugur Sahin v1.jpg | sernavê_wêne = Uğur Şahîn (2019) | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|19|9|1965|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Îskenderûn]], [[Xetay]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = [[Zanîngeha Kolnê]], [[Zanîngeha Mainz Johannes Gutenberg]] | netewe = | hevwelatî = [[Almanya]] | pîşe = [[Onkolojîst]], [[akademîsyen]], [[lêkolîner]], [[entreprenor]] | tê_nasîn = [[Pfizer-BioNTech]] vaksîna [[KOVID-19]] ya Biontechê | televîzyon = | salên_çalak = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = [[Özlem Türeci]] (zw. 2002) | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = [http://biontech.de/de/our-dna/fuehrungsteam biontech.de] | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Uğur Şahin''' (jdb. [[19ê îlonê]] [[1965]] [[Îskenderûn]], [[Xetay]]) bijîşkekî [[alman]] ê ku malbata wî ji bajarê [[Xeta]]yê koçê [[Almanya]]yê bûye. Berjewendiyên wî yên sereke lêkolîna [[Şêrpence|şêrpencê]] û [[parêznasî|parêznasiy]]<nowiki/>ê ye. Şahîn ji sala 2006an ve [[Profesorê Onkolojiya Ceribandiyê]] ye. Niha ew û hevjîna wî [[Ozlem Tureci]] damezrîner û [[CEO]] ya pargîdaniya [[Biontech]]<nowiki/>ê ne. Her wesa Şahin li dijî pandemiya ([[Nexweşiya Koronayê 2019-2020|COVID-19)]]<nowiki/>e yê, yek ji kesên pêşvebirên veksîna vîrûsa koronayê ye.<ref>{{Cite web|url=|title=Immuningenieure im Wettlauf gegen die Zeit|last=Stukenberg|first=Kurt|date=|website=Der Spiegel|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Ew û jina xwe, di nav lîsta kesên herî dewlemend ên welatê Almanyayê de ne. Ji aliyê [[Forbes|Kovara Forbes]] ve Nirxa Netahiniya wî bi qasî 5,2 milyon dolarî hatiye texmînkirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/profile/ugur-sahin/|title=Ugur Sahin|last=|first=|date=|website=[[Forbes]]|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> ==Jînenîgarî== Ugur Şahîn di 19ê îlona 1965an de li navçeya [[Xetay (parêzgeh)|Îskenderûnaya Xetayê]] de ji dayik bûye. Ew di 4 saliya xwe de bi dayika xwe re koçî Almanyayê dibin û bavê wî li bajarê [[Koln]]a Almanyayê di kargeha [[Ford Motor Company]] de dixebitî. Piştî xwendina lîseyê li [[Zanîngeha Kolnê]] ji bo doktorayê dixwîne.<ref>{{Cite web|url=https://amp.dw.com/en/german-researchers-advance-coronavirus-vaccine/a-55549895|title=German researchers advance coronavirus vaccine|website=amp.dw.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Di sala 1993an di hemanan zanîngehê de û di bin şêwirmendiya [[Michael Pfreundschuh]] de ji ber xebatên xwe yên li ser "îmmunoterapiya huneyên tumorê" bawernameya doktorayê distîne.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2020/11/10/business/biontech-covid-vaccine.html|title=The Husband-and-Wife Team Behind the Leading Vaccine to Solve Covid-19|last=Gelles|first=David|date=2020-11-10|website=The New York Times|language=en-US|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Şahin di navbera salên 2000 û 2001an de, li Nexweşxaneya Zanîngeha [[Zurich]]ê li gel [[Rolf M. Zinkernagel]] û [[Hans Hengartner|Hans Hengartne]] kar dike û di sala 1996an de{{Çavk}} li Nexweşxaneya [[Zanîngeha Zurîhê]] di gelek lêkolînan de cih digire. Hetanî di sala 2006an de li [[Zanîngeha Maînzê|Zanîngeha Mayînzê]] sernavê Profesoriyê distîne.<ref>{{Cite web|url=https://www.sfb1399.de/research/principal-investigators/prof-dr-med-ugur-sahin|title=https://web.archive.org/|df=dmy-all|access-date=2021-02-28|archive-date=2020-07-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20200711130857/https://www.sfb1399.de/research/principal-investigators/prof-dr-med-ugur-sahin|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Kariyera wî== Şahîn di 20 saliya xwe de dema hîn xwendekar bû li [[Taqîgeh|laboratuwarekê]] dest bi kar kir. Di destpêka salên 1990î de di bijîşkiya nexweşiyên navxweyî de doktoriya hematolojiyê kir. Li [[Zanîngeha Kolnê]] beşa lûkemî û pişt re jî 8 salan li [[Zanîngeha Saarlandê]] xebitî.<ref>{{Cite web|url=https://www.lifescienceleader.com/doc/how-one-professor-built-two-billion-dollar-biotechs-0001|title=How One Professor Built Two Billion-Dollar Biotechs|website=www.lifescienceleader.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Ji pêşengekî di armanca penceşêrê de, bi rêbazên îmmunolojîk û rêbazên biyoînformatîk ên pir bi bandor, Şahin zêdetirî 70 serîlêdanên [[patent]]ê yên serbixwe hene ku biyomarkerên nû yên kanserê û platformên dermankirinê ji xwe re armanc digire.<ref>{{Cite web|url=https://orcid.org/0000-0003-0363-1564|title=Ugur Sahin (0000-0003-0363-1564)|last=ORCID|website=orcid.org|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Di xebata xwe de bi hevkar û hevjîna xwe Ozlem Türeci re hevkarî dike û di sala 2001an de bi hev re ji bo pêşvebirina antîpronên monoklonal ên kanserê [[Ganymed Pharmaceuticals]] ava kirin. Ganymed, di sala 2016an bi 1,4 milyar dolarî ji aliyê şîrketa dermanan a [[Japon Astellas Pharma]] ve hate kirîn.<ref>{{Cite web|url=https://www.forbes.com/sites/nathanvardi/2020/06/01/ugur-sahin-becomes-a-billionaire-on-hopes-for-technology-behind-covid-19-vaccine/|title=Ugur Sahin Becomes A Billionaire On Hopes For Technology Behind COVID-19 Vaccine|last=Vardi|first=Nathan|website=Forbes|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Şahin di sala 2008an de bi malbata Sturngmann re pargindaniya [[BioNTech]]ê damezirand. Hevjîna wî [[Ozlem Tureci]] dema ku pargindaniya Ganymed hate firotin tevlî BioNTech bû. Di pargindaniya BioNTech de niha bi qasî 1.300 karmendan dixebite. Uğur Şahin û [[Ozlem Tureci|Ozlem Turecî]] bi pargindaniya BioNTechê dest bi pêşxistina rêbazên takekesî yên dermankirina îmmunoterapiyê ya kanserê bi karanîna materyalê genetîkî yê bi navê mRNA kir ku laşê mirov bikaribe antigena xwe hilberîne, kirin.<ref>{{Cite web|url=https://amp.theguardian.com/world/2020/nov/10/ugur-sahin-and-ozlem-tureci-german-dream-team-behind-vaccine|title=Uğur Şahin and Özlem Türeci: German 'dream team' behind vaccine {{!}} Coronavirus {{!}} The Guardian|website=amp.theguardian.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Armanc ew e ku vakslêdana penceşêrê li ser bingeha ribo nukleic acid (RNA) were pêşxistin, madeyeke peyamnêr ku tê de zanyariyên genetîkî hene, ku reaksiyoneke berhevkirî ya sîstema parêzvaniyê dike, dibe sedema inhibisyon û paşveçûna tumoran. Bi tîmê xwe re pêşengî ji pêşketina vakslêdanên mRNA-based kir, bi taybetî bi profîla mutasyona kanserê ya her nexweşekî re adapte bû. Şahin, ji sala 2010an vir ve li Navenda Tibê ya Zanîngeha Johannes Gutenbergê li Mainzê di navenda wergeronal onkolojî û immunolojiyê (TRON) de lêkolînan dike. Beriya wê jî ji sala 2010an heta Îlona 2019an rêveberiya giştî ya zanistî ya TRONê pêk anî. Ji bo dermankirina nexweşiya penceşêrê û nexweşiyên din ên giran ên bi hewcedariyên bijîşkî yên bilind, ji bo lêkolîn û pêşketina vê derê, hevserok û pargîdaniya TRON'ê ya bi navê TRONê ku mîsyona wî ya peydakirina tespîtên nû û dermanan pêk bîne, şîretên zanistî dide xwendekarên phDê.<ref>{{Cite web|url=https://tron-mainz.de/about-tron/management/|title=Management {{!}} TRON Translational Oncology Mainz {{!}} Connecting Competence|date=2017-05-21|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2017-05-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20170521114957/https://tron-mainz.de/about-tron/management/|url-status=bot: unknown}}</ref> Piştî pandemiya [[Nexweşiya Koronayê 2019-2020|COVID-19]] ku di sala 2019an de li Çînê derket holê û li tevahiya cîhanê belav bû, BioNTechê jibo vakslêdanên korona vîrûsê bi pêş bixin deste bi xebatan kir. Di 9ê Çiriya Paşiyê ya 2020an de de, pargîdaniya dermanan a Amerîkî Pfizer û [[BioNTech]] bi daxuyaniyeke hevpar diyar kirin ku vakslêdana pfizer-BioNTech COVID-19 a ji aliyê Dr. Şahin û ekîba wî ve li dijî [[SARS-CoV-2]] hatiye pêşxistin, rêjeya karîgeriyê ji sedî 90î zêdetir e. Di daxûyaniyê de hat diyarkirin ku ji bo ewlehiya derziyê ya pêşkeftî dê bibe sedema fikarên cidî, niha li derveyî pirsê ye û tê payîn ku di vê mehê de serlêdanek ji rayedarên [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] re bê kirin da ku vakslêdan lîsansa bikaranîna lezgîn bistîne.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2020/11/10/business/biontech-covid-vaccine.html|title=The Husband-and-Wife Team Behind the Leading Vaccine to Solve Covid-19|last=Gelles|first=David|date=2020-11-10|website=The New York Times|language=en-US|access-date=|df=dmy-all}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî|2}} [[Kategorî:Mêr]] fnyiuh2ta3mgikzrwax2v16ggmak5va Lena Belkina 0 96336 1093769 1025603 2022-07-30T19:53:15Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox Muzîkvan | nav = Lena Belkina | navê_rastî = Олена Юріївна Бєлкіна | wêne = | paşbingeh = solo_singer | roja_jidayikbûnê = {{roja bûyînê û temen|1987|11|27}} | cihê_jidayikbûnê = [[Taşkent, Ûzbêkistan|Taşkent]], [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst]] | cure = Opera | amûr = Vokal | malper = {{URL|http://lenabelkina.com/}} }} '''Lena Belkina''' (jdb. [[18ê çiriya paşîn]] a [[1987]] li [[Taşkent, Ûzbêkistan|Taşkent]], [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst]]) [[mezosoprano|mezosopranoyek]] e.<ref>{{Cite web|url=http://www.ia-ac.com/LenaBelkina|title=IAAC {{!}} Lena Belkina, mezzosoprano|date=2015-04-14|website=web.archive.org|access-date=2021-06-05|archive-date=2015-04-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20150414221456/http://www.ia-ac.com/LenaBelkina|url-status=bot: unknown}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Stranbêjên ûkraynî]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1987]] {{Stranbêj-şitil}} skummhm6elgtq0kun7gikcqp8p318to Gabriella Wilde 0 96338 1093610 1053715 2022-07-30T16:05:29Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Gabriella Wilde, The Three Musketeers, 2011 (crop).jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = Gabriella Zanna Vanessa Anstruther-Gough-Calthorpe | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|8|4|1989|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Basingstoke]], [[Hampshire]], [[Brîtanya]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = | hevwelatî = | perwerde = | pîşe = Lîstikvan, model | salên_çalak = 2009-niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = | partner = | zarok = 3 | dê = Vanessa Hubbard | bav = [[John Anstruther-Gough-Calthorpe]] | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Gabriella Zanna Vanessa Anstruther-Gough-Calthorpe''' yan jî bi navên ku pê tê zanîn '''Gabriella Wilde''' û '''Gabriella Calthorpe''', ({{Jidayikbûn|8|4|1989|j=1}}; [[Basingstoke]], [[Hampshire]], [[Brîtanya]]) [[model]] û [[Lîstikvan|lîstikvaneke]] [[Keyaniya Yekbûyî|brîtanî]] ye. == Jînenîgarî == Wilde li [[Basingstoke]], [[Hampshire]], [[Keyaniya Yekbûyî]] hate dinê.<ref>{{Cite web|url=http://www.thisislondon.co.uk/lifestyle/article-23779851-the-saints-and-sinners-of-st-trinians.do|title=The saints and sinners of St Trinian's {{!}} Life & Style|date=2012-01-01|website=web.archive.org|access-date=2021-01-02|df=dmy-all|archive-date=2012-01-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20120101124909/http://www.thisislondon.co.uk/lifestyle/article-23779851-the-saints-and-sinners-of-st-trinians.do|url-status=bot: unknown}}</ref> Bavê wî, [[John Anstruther-Gough-Calthorpe]], karsaziyek e, û diya wî, Vanessa Mary Theresa (Hubbard), Sir Dai Llewellyn, wekî yek ji kesayetiyên rengîn ên civaka bilind a Baronet ya 4an tê zanîn. Xwişkek wî ya bi navê Octavia heye. Di heman demê de ji zewaca yekem a bavê xwe ye. Pênc xwişk û birayên wê yên din jî hene. Xwîşkûbreyîn wê helal Georgiana, Isabella, û Jacobi ye. Olivia û Arabella ji zewaca yekem a diya wê ne. Bavê wî, John, serokê berê yê fîrma [[Watermark Group]] e û kurê baronê yê piçûk e. Dayika wê Vanessa modelek berê ye ku li ber lensên wênekêşên wekî David Bailey û John Swannell wêneyan kişandiye. Di heman demê de birayê bavê Wilde [[Isabella Calthorpe]] û birayê dayikê [[Olivia Llewellyn]] lîstikvaniyê dikin Ew yekem car li Ascot çû dibistana navînî ya Heathfield dest bi xwendina xwe kir, lê ji ber sedema vexwarina alkolê ya bêdestûr şandin dibistana St Swithun a Winchesterê. == Kariyera wê == Wilde di 14 saliya xwe de ji aliyê [[Naomi Campbell]] ve hat dîtin. Ew beşdarî ajansa xwe [[Premier Model Management]] bû û di kampanyayên ji bo pargîdaniyên wekî [[L.K.Bennett]], [[Lacoste]], [[Abercrombie]] & [[Fitch]], [[Burberry]], [[Topshop]] û ji bo [[InStyle]], [[Cosmopolitan]], [[Vogue]] û [[Nylon]] bi wêneyê danasînê derkete holê.<ref>{{Cite web|url=http://gabriella-wilde.com/gabriella/modeling/|title=Modeling|website=English Rose: Gabriella Wilde — All things British actress Gabriella Wilde|language=en-US|access-date=2021-01-02|df=dmy-all|archive-date=2021-03-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20210302045115/http://gabriella-wilde.com/gabriella/modeling/|dead-url=yes}}</ref> Di sala 2007an de li [[Keyaniya Yekbûyî|Brîtanya]] wekî keçika duyem ya herî mafdar hate binav kirin lê bi vê navdarê bala çapemeniyê nekişand. Di kanûna 2009an Wilde di komedî ya [[St Trinian's 2: The Legend of Fritton's Gold|''St Trinian's 2: The Legend of Fritton's Gold'']] de yekemcar rol wergirt. Di Gulana 2010an de Wilde di rêzefîlmê televizyona [[BBC]] [[Doctor Who|''Doctor Who'']] de wekî yek ji vampîreyên navdar di "Vampires of Venice" derkete pêşberî bînera. Kanûn 2010an de Wilde hate ragihandin ku di fîlimê [[The Three Musketeers|''The Three Musketeers'']] de, adaptasyona romana bi heman navî, di yekemîn fîlima xwe de rol wergirt. Wilde rola jina li bendewarê qiralîçe, rola Constance Bonacieux wergirt û li kêleka [[Orlando Bloom]] û [[Logan Lerman]] lîst. Fîlim di Çirî ya 2011an de hate weşandin û li seranserê cîhanê li ser 132 mîlyon $ qezenc kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.boxofficemojo.com/release/rl2826208769/|title=The Three Musketeers|website=Box Office Mojo|access-date=2021-01-02}}</ref> Lê fîlm li Rotten Tomatoes ji hêla 90 rexnevanan ve bi rêjeya ji sedî 24% kêm hate pêşwazî kirin.<ref>{{Citation|title=The Three Musketeers (2011)|url=https://www.rottentomatoes.com/m/the_three_musketeers_2011|accessdate=2021-01-02|language=en|df=dmy-all}}</ref> Di Adara 2012an de, Wilde rêzefîlmê pîlot a televîzyona [[ABC]] [[Sci-Fi Dark Horse|''Sci-Fi Dark Horse'']] rol wergirt. Rêzefîlm li ser mijara xwendekarekî zanistê ye ku fêr dibe ku ew yeka bijartî ye ku li hemberî hêzên xerabiyê hatiye wezîfedarkirin. Pîlot ji bo dansala televîzyonê ya 2012–2013 ji aliyê ABC ve nehat hildan.<ref>{{Cite web|url=http://www.digitalspy.com/tv/ustv/a369056/the-dark-knight-star-monique-gabriela-curnen-joins-abc-pilot/|title=Monique Gabriela Curnen joins ABC pilot|last=Jeffery|first=Morgan|date=2012-03-02|website=Digital Spy|language=en-GB|access-date=2021-01-02|df=dmy-all}}</ref> Di heman salê de Wilde di kurtefîlma Il Maestro de lîst û ev kurtefîlm bi fîlimek din a bi navê Squatters ve hate berhevkirin. Wilde di fîlmê [[Dark Horse|''Dark Horse'']] û di heman mehê de bi rola Sue Snell di sala 2013an di fîlmê ''[[Carriede]]'' rol wergirt. Fîlim ji hêla derhênerê Boys Don't Cry Kimberly Peirce ve hat derhêner kirin û [[Chloë Grace Moretz]] û [[Julianne Moore]] di fîlmê de lîstin. Fîlm, di Hezîran 2012an de dest pê kir û di Çirî 2013 de hate weşandin.<ref>{{Cite web|url=http://www.digitalspy.com/movies/a384137/gabriella-wilde-joins-carrie/|title=Gabriella Wilde joins 'Carrie'|last=Armitage|first=Hugh|date=2012-05-29|website=Digital Spy|language=en-GB|access-date=2021-01-02|df=dmy-all}}</ref> Di 2013 de, Wilde di adaptasyona fîlimê duyemîn a romana Evîna Bêdawî ya [[Scott Spencer|''Scott Spencer'']] de rol wergirt. Fîlm di sala 2014an de derket û di fîlmê de bi [[Alex Pettyfer]] re rol lîst.<ref>{{Cite web|url=https://collider.com/alex-pettyfer-gabriella-wilde-endless-love/|title=Alex Pettyfer and Gabriella Wilde to Lead ENDLESS LOVE Remake|date=2013-03-21|website=Collider|language=en-US|access-date=2021-01-02|df=dmy-all}}</ref> Wê ji 2015 heta 2019 di drama [[BBC]] [[Poldark de Caroline Enys|''Poldark de Caroline Enys'']] de bi navê rola née Penvenen rol wergirt. == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Sernav ! Rol ! Nîşe |- | 2009 | ''[[St Trinian's 2: The Legend of Fritton's Gold]]'' | Saffy | |- | 2011 | ''[[The Three Musketeers (2011 film)|The Three Musketeers]]'' | Constance Bonacieux | |- | 2012 | ''Il Maestro'' | Cellist | Kurtefîlm |- | 2013 | ''[[Carrie (2013 film)|Carrie]]'' | [[Sue Snell]] | |- | 2014 | ''[[Endless Love (2014 film)|Endless Love]]'' | Jade Butterfield | |- | 2014 | ''Squatters'' | Kelley | |- | 2020 | ''[[Wonder Woman 1984]]'' | Raquel | |} ===Televizyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên televizyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! Nîşe |- | 2010 | ''[[Doctor Who]]'' | Vampire Girl | Beşa "[[The Vampires of Venice]]" |- | 2012 | ''Dark Horse'' | Wynter-Lee Cardigan | Pîlotê TVyê nayê firotin |- | 2016–2019 | ''[[Poldark (2015 TV series)|Poldark]]'' | Caroline Penvenen | 32 beş<br>[[Satellite Award for Best Cast – Television Series]] |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên brîtanî]] 3rej9mbix23p0aglunmxlgpexmj6toy Brie Larson 0 96344 1093524 1048390 2022-07-30T13:10:30Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Brie Larson by Gage Skidmore.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = Brianne Sidonie Desaulniers | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|1|11|1989|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Sacramento]], [[Kalîforniya]], [[DYA]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = Amerîkî | hevwelatî = | perwerde = Konservatuara Şanoyê ya Amerîka | pîşe = Aktrîs, hilberînerên fîlmê | salên_çalak = 1998–niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = [[Alex Greenwald]] (zw.2013, cd.2019) | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Brianne Sidonie Desaulniers''' yan jî '''Brie Larson''', ({{Jidayikbûn|1|11|1989|tj=1}}; [[Sacramento]], [[Kalîforniya]], [[DYA]]) [[lîstikvan]] û fîlmçêkerê [[Amerîkan|Amerîkî]] ye. Di ciwaniya xwe de ji ber lîstikvaniyên xweyên piştgiriyê di komediyan de û bi rolên sereke yên dramên serbixwe û rêzên fîliman de, xelatên wekî [[Xelata Oscarê]], [[Xelata Emmy]] ya Primetime, û [[Xelata Zêrîn a Globe|Xelata Globe ya Zêrîn]] werdigire. [[Kovara Time]] wê di sala 2019an de, wek 100 kesên herî bibandor ên cîhanê diyar kiriye. == Jînenîgarî == Larson di 1ê Çirî ya sala 1989an de li [[Sacramento]], [[Kalîforniya]], ji dayik û bavê Heather (Edwards) û Sylvain Desaulniers hate dinê.<ref>{{Cite web|url=https://www.vanityfair.com/hollywood/2017/04/brie-larson-cover-story|title=Cover Story: Brie Larson, Hollywood’s Most Independent Young Star {{!}} Vanity Fair|date=2017-12-20|website=web.archive.org|access-date=2021-01-03|df=dmy-all|archive-date=2017-12-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20171220145306/https://www.vanityfair.com/hollywood/2017/04/brie-larson-cover-story|url-status=bot: unknown}}</ref> Dêûbavên wê pisporên kirîpraktikên homeopatîk bûn ku bi hev re venêrênvanê didan xebat û keçek wan ên din jî bi navê Milaine heye.<ref>{{Cite web|url=http://www.theguardian.com/film/2013/oct/20/brie-larson-short-term-12-interview|title=Brie Larson interview: 'I just wanted to do weird stuff'|date=2013-10-19|website=the Guardian|language=en|access-date=2021-01-03|df=dmy-all}}</ref> Bavê wê Fransî û Kanadayî ye. Larsondi di zaroktiya xwe de bi zimanê Fransî wekî zimanê xweyê yekem diaxivî.<ref>{{Cite web|url=https://thefilmstage.com/brie-larson-talks-short-term-12-her-first-language-and-the-only-film-of-hers-shell-rewatch/|title=Brie Larson Talks ‘Short Term 12,’ Her First Language and the Only Film of Hers She’ll Rewatch|last=Graham|first=Bill|date=2013-09-05|website=The Film Stage|language=en-US|access-date=2021-01-03|df=dmy-all}}</ref> Ew bi piranî ji malê perwerde dît û ku wê bawer dikir ku derfetên ezmûnên nûjen û razber dane wê.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/01/03/movies/brie-larson-finds-a-hectic-life-after-room.html|title=Brie Larson Finds a Hectic Life After ‘Room’ (Published 2015)|last=Manly|first=Lorne|date=2015-12-31|website=The New York Times|language=en-US|access-date=2021-01-03|df=dmy-all}}</ref> Larson salixdana jiyana xweya destpêkê, got ku ew "rasterast bi dayika xwe re têkiliyek nêz parve dikir lê jiber gerdîşa civakî şermok bû.<ref>{{Cite web|url=http://collider.com/brie-larson-interview-united-states-of-tara-and-scott-pilgrim-vs-the-world/|title=Brie Larson Interview UNITED STATES OF TARA and SCOTT PILGRIM VS. THE WORLD {{!}} Collider {{!}} Collider|date=2018-07-23|website=web.archive.org|access-date=2021-01-03|df=dmy-all|archive-date=2018-07-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20180723093214/http://collider.com/brie-larson-interview-united-states-of-tara-and-scott-pilgrim-vs-the-world/|url-status=bot: unknown}}</ref> Di mehên havînê de, wê fîlimên xwe li malê bi pismamên xwe re li qeraja malê fîlim kişand, nivîsî û derhêneriya fîlmên xwe dikir. Di şeş saliya xwe de, wê diyar kir ku dibe lîstikvan, paşê got ku "hunerên afirîner, wekî tiştek her dem bi min re he bû ".<ref>{{Cite web|url=https://www.glamour.com/story/the-rising-star-you-need-to-kn|title=Meet Brie Larson, the Rising Star You Need to Know About in 2014 {{!}} Glamour|date=2018-01-14|website=web.archive.org|access-date=2021-01-03|df=dmy-all|archive-date=2018-01-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20180114184021/https://www.glamour.com/story/the-rising-star-you-need-to-kn|url-status=bot: unknown}}</ref> Di heman salê de li [[San Francisco]] ji bo bernameyek perwerdehiyê beşdarî hilbijartinên konservatuara Consanoyayê bû. Di konservatuarê de xwendekara herî ciwan a hate hêjmartin.<ref>{{Cite web|url=https://www.elle.com/culture/celebrities/a33820/brie-larson-full-elle-cover-story/|title=Brie Larson's World Is About to Change. Just Don't Tell Her That|last=Millea|first=Holly|date=2016-02-26|website=ELLE|language=en-US|access-date=2021-01-03|df=dmy-all}}</ref> Di heft saliya wê de dê û bavê ji hev qetiyan Larson jiber travmaya psîkolojîk vê pêvajoyê giran derbaskir.<ref>{{Cite web|url=https://www.elle.com/culture/celebrities/a33820/brie-larson-full-elle-cover-story/|title=Brie Larson's World Is About to Change. Just Don't Tell Her That|last=Millea|first=Holly|date=2016-02-26|website=ELLE|language=en-US|access-date=2021-01-03|df=dmy-all}}</ref> Bi bavê xwe re têkiliyek bê fonksiyon hebû; wê bi bîr xist, "Dema ku ez zarok bûm min hewl da ku wî fêhm bikim û rewşê fam bikim. Lê wî ji xwe re başiyek nedikir. Ez nafikirim ku ew bi rastî dixwest bibe bavê malbatê"<ref>{{Cite web|url=https://www.elle.com/culture/celebrities/a33820/brie-larson-full-elle-cover-story/|title=Brie Larson's World Is About to Change. Just Don't Tell Her That|last=Millea|first=Holly|date=2016-02-26|website=ELLE|language=en-US|access-date=2021-01-03|df=dmy-all}}</ref> Piştî ji hev qetandinê, Heather Larson (dayika wê) û bi du keçên xwe re koçê [[Los Angeles|Los Angelesê]] bûn. Derfetên wan ên darayî kêm bûn û li Burbank di xaniyek piçûk a li nêzê gelek studyoyên [[Hollywood|Hollywoodê]] diman.<ref>{{Cite web|url=https://www.elle.com/culture/celebrities/a33820/brie-larson-full-elle-cover-story/|title=Brie Larson's World Is About to Change. Just Don't Tell Her That|last=Millea|first=Holly|date=2016-02-26|website=ELLE|language=en-US|access-date=2021-01-03|df=dmy-all}}</ref> Dayika Larson rewşa jiyana xwe wiha anî ziman: "Xaniyek yekode ya qeşeng hebû ku nivîn ji dîwêr derdiket û her yek ji me sê cil û bergên wê hebû." dayika wan ji bo ku jiyana wan baştir be çi ji destê wê hat jibo wan dikir.<ref>{{Cite web|url=http://variety.com/2015/film/news/brie-larson-room-oscars-1201615960/|title=Brie Larson: ‘Room’ Took Her on an ‘Emotional Marathon’ {{!}} Variety|date=2017-06-24|website=web.archive.org|access-date=2021-01-03|df=dmy-all|archive-date=2017-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20170624103428/http://variety.com/2015/film/news/brie-larson-room-oscars-1201615960/|url-status=bot: unknown}}</ref> Ji ber ku bilêvkirina paşnavê wê zor bû, wê navê pileya Larson ji pîrika xweya swêdî û her weha ji xwe re dûkek Keçek Amerîkî ya bi navê Kirsten Larson ku ew di zaroktiya xwe de stendibû, pejirand.<ref>{{Cite web|url=https://www.radiotimes.com/movies/2016-01-22/is-brie-larson-the-next-big-thing/|title=Is Brie Larson the next big thing?|website=Radio Times|language=en|access-date=2021-01-03|df=dmy-all}}</ref> Karê wê yê yekem pêkanîna parodiyek bazirganî bû.<ref>{{Cite news|url=https://www.thedailybeast.com/articles/2013/08/25/brie-larson-on-short-term-12-one-of-the-year-s-best-films|title=Brie Larson On ‘Short Term 12,’ One of the Year’s Best Films|last=Stern|first=Marlow|date=2013-08-25|website=The Daily Beast|language=en|access-date=2021-01-03|df=dmy-all}}</ref> Wê paşê di gelek rêzefîlmên televîzyonê de bi navê rolên Touched by an Angel û Popular wek lîstikvana mêvanî rol wergirt.<ref>{{Cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/features/brie-larsons-20-year-climb-857011|title=Brie Larson's 20-Year Climb to Overnight Stardom: I'm "Totally Out of My Comfort Zone" {{!}} Hollywood Reporter|website=www.hollywoodreporter.com|access-date=2021-01-03|df=dmy-all}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" |Nîşe |- |1999 | ''Special Delivery'' | Little angel | |- | 2003 | ''Right on Track'' | Courtney Enders | |- | rowspan="2" | 2004 |I wish I were 30 |Sixth Girl | |- | ''Sleepover'' | Elizabeth "Liz" Daniels | |- | 2005 | ''Madison'' |Racing Girl | |- | 2006 | ''[[Hoot]]'' | Beatrice | |- | 2007 | ''Farce of the Penguins'' | I Need a Z-Pack Penguin | Dengdan |- | rowspan="2" | 2008 | ''Remember the Daze'' | Angie | |- | ''The Babysitter'' | Allison | Kurtefîlm |- | rowspan="3" | 2009 | ''House Broken'' | Susan "Suzy" Decker | |- | ''Just Peck'' | Emily | |- | ''Tanner Hall'' | Kate | |- | rowspan="2" | 2010 | ''Greenberg'' | Sara | |- | ''[[Scott Pilgrim vs. the World|Scott Pilgrim]]'' | Envy Adams | |- | rowspan="4" | 2011 | ''Treatment'' | Franny | |- | ''Weighting'' | Kurtefîlm; hevserok derhêneriyê û senarîstiyê | |- | ''Smorgasbord'' | Ciara | Kurtefîlm |- | ''Rampart'' | Helen | |- | rowspan="3" | 2012 | ''School cops'' | Molly | |- | ''The Trouble with Bliss'' | Stephanie Jouseski | |- | ''The Arm'' | Kurtefîlm; hevserok derhêneriyê û senarîstiyê | |- | rowspan="4" | 2013 | ''Bitter Orange'' | Myrtle |Kurtefîlm |- | ''My heart is yours'' |Monica Martello | |- | ''[[Short Term 12]]'' | Grace | |- | ''[[The Spectacular Now]]'' | Cassidy | |- | 2014 |''Gambler'' | Amy Phillips | |- | rowspan="3" | 2015 | ''Digging for Fire'' | Max | |- | ''Love Accident'' | Kim Townsend | |- | ''The Secret World'' | Joy "Ma" Newsome |Xelata Globe ya Zêrîn, Xelata BAFTA, Xelata Akademiyê |- | 2016 | ''[[Free Fire]]'' | Justine | |- | rowspan="4" |2017 | ''Basmati Blues'' | Linda | |- | ''Kong: Skull Island'' |Weaver | |- |''The Glass Castle'' |Jeannette Walls | |- |''Unicorn Store'' |Kit |Derhêner û hilberîner |- |2018 |Basmati Blues |Linda | |- | rowspan="2" |2019 |[[Captain Marvel (film)|Captain Marvel]] |[[Carol Danvers|Carol Danvers / Vers / Captain Marvel]] | |- |[[Avengers: Endgame]] |Carol Danvers / Captain Marvel | |- |2020 |Just Mercy |Eva Ansley | |} ===Televizyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên televîzyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" |Nîşe |- | rowspan="2" | 1998 | ''[[The Tonight Show with Jay Leno]]'' | Girl Scout | 2 beş |- | ''To Have & to Hold'' | Lily Quinn | 2 beş |- | rowspan="2" | 1999 | ''[[Touched by an Angel]]'' | Rachel |Beş: "Into the Fire" |- | ''Popular'' | Robin Robin | Beş: "Fall on Your Knees" |- | rowspan="2" | 2000 | ''Then Came You'' | Teen Allison | Beş: "Then Came Aidan's Ex" |- | ''Schimmel'' | Samantha | Beşa pîlot |- | 2001-02 | ''Raising Dad'' | Emily Stewart | 22 beş |- | rowspan="2" | 2003 | ''Right On Track'' | Courtney Enders | Fîlma televîzyonê |- | ''Hope & Faith'' | Sydney Shanowski | Beşa pîlot ku nehatiye weşandin |- | 2008 | ''[[Ghost Whisperer]]'' | Krista Eisenburg | Beş: "Slam" |- | 2009 | ''The Burg'' | Keçika Hipster | Beş: "Change" |- | 2009-11 | ''United States of Tara'' | Katherine "Kate" Gregson | 36 beş |- | 2011 | ''The League'' | Ashley | 2 beş |- | rowspan="2" | 2012 | ''[[NTSF:SD:SUV::]]'' | Katerin | Beş: "The Real Bicycle Thief" |- | ''Entry Level'' | Laura | Beşa pîlot |- | 2013 | ''Kroll Show'' | College Girl | 2 beş |- | 2013-14 |''Community'' | Rachel | 3 beş |- | 2015 | ''Comedy Bang! Bang!'' | Bi xwe | Beş: "Brie Larson Wears a Billowy Long-Sleeve Shirt and White Saddle Shoes" |- |2016 |[[Saturday Night Live]] | Bi xwe (encam) | Beş: "Brie Larson/Alicia Keys" |- |2019 |[[Carpool Karaoke: The Series]] | Bi xwe |Beş: "Samuel L. Jackson & Brie Larson" |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] 56kzglzesqdjyjlweh5s4yxhzoh3bp9 Katherine Maher 0 96378 1093722 1025624 2022-07-30T18:32:26Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | bilêvkirin = | wêne = Katherine Maher (cropped).jpg | mezinahiya_wêne = 250px | sernavê_wêne = | navê_rastî = Katherine Roberts Maher | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|18|4|1983|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Wilton]], [[Connecticut]], [[DYA]] | imadkirin = | roja_windabûnê = | cihê_windabûnê = | rewşa_windabûnê = | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | vedîtina_bedenê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_aramiyê = | cisn = | abîde = | netewe = Amerîkî | hevwelatî = | perwerde = [[Zanîngeha New Yorkê]] | destûrname = | pîşe = | salên_çalak = 2005–niha | serdem = | karder = | rêxistin = | ajans = | tê_nasîn = | xebat = | xebatên_navdar = | stîl = | sermiyana_net = | bejn = | televîzyon = | sernav = | meqam = | dewr = | berê = | paşê = Rêveberê [[Weqfa Wîkîmedyayê]] ya giştî | partî = | tevger = | dijber = | endamên_desteyê = | dîn = | mezheb = | gilîname = | ceza = | rewşa_cezayê = | rewşa_hiqûqî = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê_û_bav = | dê = | bav = | xizm = | malbat = | xelat = | malper = | şanenav = | sernavê_şanenavê = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | modul3 = | modul4 = | modul5 = | modul6 = | pênasê_pêşîn = | pênasê_paşîn = | embed = | jêrenot = [[File:Katherine Maher voice.ogg|Danasîna bi dengê wê ya bi îngilîzî]] | awayê_ser = | bandorbar = | bandorker = | cihê aramiyê = }} '''Katherine Roberts Maher''', ({{Jidayikbûn|18|4|1983|j=1}}; [[Wilton]], [[Connecticut]], [[DYA]]) rêveberê giştî ya [[Weqfa Wîkîmedyayê|Weqfa Wîkîmediyayê]] ye. Katherine Maher di hezîrana 2016an dest bi karê xwe ya Weqfa Wîkîmediyayê kirîye.<ref>{{Cite web|url=https://blog.wikimedia.org/2016/06/24/katherine-maher-executive-director/|title=Foundation Board appoints Katherine Maher as Executive Director – Wikimedia Blog|date=2016-08-09|website=web.archive.org|access-date=2021-01-05|df=dmy-all|archive-date=2016-08-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20160809200708/https://blog.wikimedia.org/2016/06/24/katherine-maher-executive-director/|url-status=bot: unknown}}</ref> Maher di teknolojiyên înformatîk û ragihandinê de pispor e. Di projeyên bi armanca xurtkirina mafên mirovan û pêşxistina navneteweyî de jî cih digire û di navbera salên 2007 û 2010an de di [[UNICEF]]'ê de li ser mijarên nûbûn û ragihandinê xebitî ye. == Jînenîgarî == Maher li [[Wilton, Connecticut]] mezin bû û perwerdeya xwe ya navîn di dibistana navîn a Wiltonê de xwend.<ref>{{Cite web|url=https://wikimujeres.wiki/2016/09/03/katherine-maher-la-fundacion-wikimedia-necesita-reflejar-la-cultura-que-queremos-ver-en-la-comunidad-y-en-el-movimiento/|title=Maher: «La Fundación necesita reflejar la cultura que queremos ver en la comunidad» »|language=es|access-date=2021-01-05|df=dmy-all}}</ref> Katherine Maher pişt dibistana navîn di sala 2003an de li [[Qahîre|Qahîreyê]] ji Enstîtuya Zimanê Erebî ya Zanîngeha Amerîkayê mezûn bû. Meher wiha anî ziman; "Ev jibo min bû ezmûneke avaker ku heskirinekî kûr ji Rojhilata Navîn re vedihewîne".<ref>{{Cite web|url=https://www.aucegypt.edu/news/stories/aucians-recognized-among-top-99-foreign-policy-leaders-under-33|title=AUCians Recognized Among Top 99 Foreign Policy Leaders Under 33 {{!}} The American University in Cairo|website=www.aucegypt.edu|access-date=2021-01-05|df=dmy-all}}</ref> Piştre Maher, li Sûriyê di Înstûta Zimanê Erebî ya Fransî ''Institut français d'études arabes'' de xwend û dema xwe li [[Libnan]] û [[Tûnis|Tûnisê]] derbas kir.<ref>{{Cite web|url=https://blogs.wsj.com/tech-europe/2012/06/28/web-can-foment-openness-as-corrupt-regimes-fall/|title=Web Can Foment Openness as Corrupt Regimes Fall - Tech Europe - WSJ|date=2012-09-04|website=web.archive.org|access-date=2021-01-05|df=dmy-all|archive-date=2012-09-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20120904100935/https://blogs.wsj.com/tech-europe/2012/06/28/web-can-foment-openness-as-corrupt-regimes-fall/|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://abilitymagazine.com/katherine-maher-ceo-and-executive-director-of-wikimedia-foundation/|title=Katherine Maher, CEO and Executive Director of Wikimedia Foundation|date=2020-10-13|website=ABILITY Magazine|language=en-US|access-date=2021-01-05|df=dmy-all}}</ref> Di sala 2005an de Maher ji [[Zanîngeha New Yorkê]] lîsansa Lêkolînên Rojhilata Navîn û Îslamê wergirt.<ref>{{Cite web|url=http://www.nyu.edu/about/news-publications/publications/alumni-magazine/fall-2020.html|title=Malpera zanîngeha New Yorkê|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Maher di demên pêşî de difikirî ku wê bibe akademîsyen û ji bo mafên mirovan û rêxistinên pêşvebirinê yên navneteweyî de bixebite.<ref>{{Cite web|url=https://abilitymagazine.com/katherine-maher-ceo-and-executive-director-of-wikimedia-foundation/|title=Katherine Maher, CEO and Executive Director of Wikimedia Foundation|date=2020-10-13|website=ABILITY Magazine|language=en-US|access-date=2021-01-05|df=dmy-all}}</ref> ==Kariyera wê== Piştî navbeynkariyên li Konseya Têkiliyên Derve û Koma Eurasia, di sala 2005an de Maher di çarçoveya bernameya xwe ya pêşvebirina rêveberiya navneteweyî de ya [[HSBC]]'ê yê, li [[London]], [[Almanya|Elmanya]] û [[Kanada|Kanadayê]] dest bi kar kir.<ref>{{Cite web|url=https://wikimujeres.wiki/2016/09/03/katherine-maher-la-fundacion-wikimedia-necesita-reflejar-la-cultura-que-queremos-ver-en-la-comunidad-y-en-el-movimiento/|title=Maher: «La Fundación necesita reflejar la cultura que queremos ver en la comunidad» »|language=es|access-date=2021-01-05|df=dmy-all}}</ref> Maher di sala 2007an de vegeriya Bajarê [[New York City|New Yorkê]] û ji sala 2007an heta 2010an di [[UNICEF]]'ê de wek karmendê nûbûn û ragihandinê xebitî.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=LvOsVpw0ORY&feature=youtu.be|title=SXSW 2009 Interview - Katherine Maher - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-01-05|df=dmy-all}}</ref> Maher jibo pêşxistina jiyana mirovan ji bo bikaranîna teknolojiyê xebitî û bi berfirehî rêwîtî kir, ku li ser mijarên têkildarî tenduristiya dayîkan, pêşîlêgirtina nexweşî yên HIV/AIDS û beşdarbûna ciwanan ên teknolojiyê teşwîq bike. Yek ji projeyên wê yên pêşîn li [[UNICEF]] tevlî ceribandina dirêjkirinên [[MediaWiki]] yên têkildarî gihanê li Etiyopyayê bû. Projeyeke din pêşkeftina USAid 2.0 ji bo ku li ser karanîna telefonên mobîl bixebite da ku çavdêriya xwarinê di zarokên malawî de bike.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=LvOsVpw0ORY&feature=youtu.be|title=SXSW 2009 Interview - Katherine Maher - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-01-05|df=dmy-all}}</ref> Maher di salên 2010 û 2011an de di Enstîtuya Neteweyî ya Demokratîk de wek Karmendê Bernameya ICT xebitî, di warê teknolojiya înformatîk û ragihandinê (ICT) de dixebite.<ref>{{Citation|title=Tech in the Egyptian Revolution|url=https://vimeo.com/20966760|date=2011-03-12|accessdate=2021-01-05|first=frog|last=design|df=dmy-all}}</ref>Maher ji sala 2011an heta 2013an li Banke ya Cîhanê wek pisporê nûbûnê yê ICT xebitî ye û ji bo pêşketina navneteweyî û demokratîkbûnê li ser teknolojiyê şêwirî kiriye, ji bo hesabpirsîn û rêvebirinê li ser ICT dixebite û bi baldariyek li ser rola telefonên mobîl û teknolojiyên din di hêsankirina civaka sivîl û reforma saziyî de, bi taybetî li Rojhilata Navîn û Afrîkayê.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VM3OPNwGOFg&feature=youtu.be|title=Resisting Internet Censorship: Katherine Maher of Access at SHARE Beirut - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-01-05|df=dmy-all}}</ref> Wê di beşa "Making Government Mobile" ya weşaneke Banka Cîhanê de bi navê Agahdarî û Ragihandinê ji bo Pêşveçûna 2012: Maximizing Mobilê hate weşandin.<ref>{{Cite book|url=https://elibrary.worldbank.org/doi/abs/10.1596/9780821389911_ch06|title=Information and Communications for Development 2012|last=Raja|first=Siddhartha|last2=Melhem|first2=Samia|last3=Cruse|first3=Matthew|last4=Goldstein|first4=Joshua|last5=Maher|first5=Katherine|last6=Minges|first6=Michael|last7=Surya|first7=Priya|date=2012-08-15|publisher=The World Bank|isbn=978-0-8213-8991-1|series=Information and Communications for Development|pages=87–101|doi=10.1596/9780821389911_ch06|df=dmy-all}}</ref> Di sala 2012an de di twittera Maher de twettên li ser mijarên têkildarî [[Rojhilata Navîn]] ji ber ku di Bihara Ereban de bal kişand.<ref>{{Cite web|url=https://foreignpolicy.com/2012/06/20/introducing-the-fpwomerati/|title=Introducing the FPwomerati|last=York, @katrinskaya, @lisang|first=Jillian C.|website=Foreign Policy|language=en-US|access-date=2021-01-05|df=dmy-all}}</ref> Maher ji sala 2013an heta 2014an li [[Washington (District of Columbia)|Washington]], D.C.based Access Now rêveberê alîgiriyê bû.<ref>{{Cite web|url=https://diff.wikimedia.org/2016/03/16/board-welcomes-katherine-maher/|title=Wikimedia Foundation Board of Trustees welcomes Katherine Maher as interim Executive Director|last=Lorente|first=Patricio|date=2016-03-16|website=Diff|language=en-US|access-date=2021-01-05|df=dmy-all}}</ref> Di çarçoveya vê xebatê de li ser bandora qanûnan a li ser ewlehiya sîber, exlaq û heqareta dewletê ya ku sansura dewletê zêde dike û nelirêtiyê kêm dike Access îmzekerê Deklerasyona Azadiya Înternetê bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VM3OPNwGOFg&feature=youtu.be|title=Resisting Internet Censorship: Katherine Maher of Access at SHARE Beirut - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-01-05|df=dmy-all}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:!Wîkîpediya]] t98svlsih3859rwy15jbqp1yge71uxq Rachel McAdams 0 96391 1093917 1077481 2022-07-31T02:50:53Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 6 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Princess Bride 15 (20780221703).jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = Rechal McAdams, Festîvala Fîlmê ya Toronto (2015) | navê_rastî = Rachel Anne McAdams | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|17|11|1978|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[London]], [[Ontario]], [[Kanada]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = [[Kanada]] | hevwelatî = | perwerde = [[Zanîngeha Yorkê]] | pîşe = Aktrêst | salên_çalak = 2001-niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = | partner = [[Jamie Linden]] (2016-niha) | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Rachel Anne McAdams''' ({{Jidayikbûn|17|11|1978|j=1}}; [[London, Ontario]], [[Kanada]]) lîstikvaneke [[Kanada|Kanadayî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.biography.com/actor/rachel-mcadams|title=Rachel McAdams|website=Biography|language=en-us|access-date=2021-01-07|df=dmy-all}}</ref> Piştî sala 2001an, ku programa şanoyê ya [[Zanîngeha Yorkê]] de xelas bû, di berhemên televizyon û fîlman ên Kanadayî de xebitî. Rachelel, di filmê drama [[Perfect Pie|''Perfect Pie'']] ya sala 2002an ku ji bo wê namzetiya [[Xelata Genie]] anî, filma komediyê [[My Name Is Tanino|''My Name Is Tanino'']] ya sala 2002an û rêzefilmên komediyê [[Slings and Arrows|''Slings and Arrows'']] navberên salên 2003 û 2005an ku [[Xelata Gemini]] wergirtiye de lîst.<ref>{{Cite web|url=https://www.biography.com/actor/rachel-mcadams|title=Rachel McAdams|website=Biography|language=en-us|access-date=2021-01-07|df=dmy-all}}</ref> == Jînenîgarî == Rachel Anne McAdams ji dêûbavê Sandra (neviyê Gale) û Lance McAdams, li [[London, Ontario|London]] a [[Ontario]] ([[Kanada]]) ji dayik bû. Bavê Rachel ajokarê kamyonê bû.<ref>{{Cite web|url=http://www.canada.com/topics/entertainment/story.html?id=4381af31-ed12-42bc-bbab-3c8d46b151d3&k=71091|title=Rachel McAdams' roots are in smalltown Ontario|date=2016-01-08|website=web.archive.org|access-date=2021-01-07|df=dmy-all|archive-date=2016-01-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20160108020424/http://www.canada.com/topics/entertainment/story.html?id=4381af31-ed12-42bc-bbab-3c8d46b151d3&k=71091|url-status=bot: unknown}}</ref> Ew li St. Thomas di nav malbatek Protestan de mezin bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.news.com.au/entertainment/movies/new-movies/spotlight-star-rachel-mcadams-talks-oscar-nominations-the-catholic-church-and-the-marvel-universe/news-story/51c0b8fe21a91cd3af462c809bb94c46|title=Spotlight star Rachel McAdams talks Oscar nominations, the Catholic Church and the Marvel Universe|date=2016-01-27|website=NewsComAu|language=en|access-date=2021-01-07|df=dmy-all}}</ref> Rechal, ji sê zarokên malbatê zaroka herî mezin e. Xwişkek wê bi navê [[Kayleen McAdams]] heye xwîşk a wê di sala 1982an de hatiye dinê. Xwîşka wê [[Kayleen McAdams]], hunermendê çêkerê (make-up) ya navdar e û birayê wî yê piçûk, Daniel "Dan" McAdams, pewerdekarê (antrenor) kesane ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.mcadamsfitness.ca/phone/index.html|title=Home|website=www.mcadamsfitness.ca|access-date=2021-01-07|df=dmy-all}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/rachel-mcadams-has-a-hot-brother-named-daniel-photos-2015159/|title=Rachel McAdams Has a Hot Younger Brother -- Meet Him Here!|date=2015-09-15|website=Us Weekly|language=en-US|access-date=2021-01-07|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.eonline.com/news/883982/rachel-mcadams-makeup-artist-shares-her-beauty-staples|title=Rachel McAdams' Makeup Artist Shares Her Beauty Staples|date=Fri Sep 29 21:21:00 GMT+0 2017|website=E! Online|access-date=2021-01-07}}</ref> McAdams bi koka xwe ji nijada Skotî, Îngilîzî, îrlandî û Welşî ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.tlc.com/tv-shows/who-do-you-think-you-are/rachel-mcadams-photos.htm|title=Photos: Rachel McAdams Canadian Cinema Darling: TLC|date=2014-08-08|website=web.archive.org|access-date=2021-01-07|df=dmy-all|archive-date=2014-08-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20140808052836/http://www.tlc.com/tv-shows/who-do-you-think-you-are/rachel-mcadams-photos.htm|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/film/starsandstories/9041802/Rachel-McAdams-I-love-the-British-sense-of-humour.html|title=Rachel McAdams: 'I love the British sense of humour'|website=The Telegraph|language=en-GB|access-date=2021-01-07|df=dmy-all}}</ref> Bapîrê wê yê pêncemîn ê dayikê, [[James Gray]], di dema şoreşa Amerîkayê de jibo Amerîkayê kesekî dilsoz bû û piştî Şerê Saratoga reviya Kanadayê.<ref>{{Cite web|url=http://corporate.ancestry.com/press/press-releases/2014/7/Researchers-from-Ancestrycom-Help-Explore-the-Oregon-Trail-Klondike-Gold-Rush--more-on-New-Season-of-TLC-Series-Who-Do-You-Think-You-Are/|title=Ancestry.com {{!}} Press Releases|date=2014-08-08|website=web.archive.org|access-date=2021-01-07|df=dmy-all|archive-date=2014-08-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20140808054142/http://corporate.ancestry.com/press/press-releases/2014/7/Researchers-from-Ancestrycom-Help-Explore-the-Oregon-Trail-Klondike-Gold-Rush--more-on-New-Season-of-TLC-Series-Who-Do-You-Think-You-Are/|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.ancestry.com/corporate/blog/who-do-you-think-you-are-recap-rachel-and-kayleen-mcadams-discover-land-grant-for-a-loyalist/|title=Who Do You Think You Are? Recap: Rachel and Kayleen McAdams Discover Land Grant for a Loyalist|website=www.ancestry.com|language=en|access-date=2021-01-07|df=dmy-all}}</ref> Rachel di çar salî ya xwe de dest bi skatingê kir, di neh salî ya xwe de ji bo perwerdehiya skatingê ya çotpatenê çû bajarê [[Toronto]] ya Kanadayê. Wê heya 18 saliya xwe di skatingê de beşdarî pêşbazî ya bû di pêşbaziyan de xelatên herêmî wergirt.<ref>{{Cite web|url=http://www.people.com/people/rachel_mcadams/biography|title=Rachel McAdams Biography : People.com|date=2007-03-10|website=web.archive.org|access-date=2021-01-07|df=dmy-all|archive-date=2007-03-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20070310140531/http://www.people.com/people/rachel_mcadams/biography|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.darkhorizons.com/features/731/rachel-mcadams-lacey-chabert-amanda-seyfried-for-mean-girls|title=Rachel McAdams, Lacey Chabert, Amanda Seyfried for "Mean Girls" {{!}} Feature {{!}} Dark Horizons|date=2012-04-06|website=web.archive.org|access-date=2021-01-07|df=dmy-all|archive-date=2012-04-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20120406235050/http://www.darkhorizons.com/features/731/rachel-mcadams-lacey-chabert-amanda-seyfried-for-mean-girls|url-status=bot: unknown}}</ref> Ev werzîş paşê jê re bû wekî hobî yê. Wê anî ziman werzîşa skatingê fizîka wê jibo lîstikvaniyê amade kirîye. McAdams li dibistana Myrtle Street, û piştra Enstîtuya Hevpeymaniya Navendî ya Elgin perwerde dît. Wê diyar kir ku kêfa wê ji karê akademîk re nayê û timûtim wê xwe nexweş dixe da ku neçe dibistanê.<ref>{{Cite web|url=https://www.tmz.com/2007/03/14/a-peak-at-rachels-third-grade-notebook/|title=A Peek at Rachel's Third Grade 'Notebook'|website=TMZ|language=en|access-date=2021-01-07|df=dmy-all}}</ref> Lêbelê, ew di jiyana xwendekariye de kesekî çalak bû. Ji xeynî lîstikên werzîşê (voleybol, badminton, û futbol jî dilîst. McAdams di Civata Xwendekaran erkdar bû û beşdarî bernameya Crime Stoppers bû, û endamê Tîmê Alîkariya Peer (Peer Helping Team) bû. Sê salan di betlaneyên havînê de li xwaringeha McDonald's xebitî.<ref>{{Cite web|url=https://www.glamour.com/story/rachel-mcadams-glamour-magazine-cover-interview-ok-we-love-this-girl|title=Rachel McAdams: OK, We Love This Girl!|last=Marshall|first=Alexandra|website=Glamour|language=en-us|access-date=2021-01-07|df=dmy-all}}</ref> Rechal ji du mamosteyên xwe ve ku di polên 11 û 12an de ku zimanê îngîlîzî û şano fêr dikin, bi bandor bû.<ref>{{Cite web|url=https://professionallyspeaking.oct.ca/december_2005/remarkable.asp|title=Remarkable Teachers - Professionally Speaking - December 2005|website=professionallyspeaking.oct.ca|access-date=2021-01-07|df=dmy-all}}</ref> McAdams berî ku ji hêla mamosteyê wê yê şanoyê ve were qanih kirin ku pîşeyek lîstikvaniya profesyonel vebijar bike, mebesta wê li [[Zanîngeha Western]] Ontario, lêkolînên çandî bike.<ref>{{Cite web|url=https://professionallyspeaking.oct.ca/december_2005/remarkable.asp|title=Remarkable Teachers - Professionally Speaking - December 2005|website=professionallyspeaking.oct.ca|access-date=2021-01-07|df=dmy-all}}</ref> Wê beşdarî bernameya şanoyê ya çar-salî ya Zanîngeha Yorkê bû û di sala 2001an de bi lîsansa rûmetê ya Hunerên Baş mezûn bû.<ref>{{Cite web|url=http://www.proactorslab.com/related/macleans050714.htm|title=Rachel's all the rage (MacLean's Interview July 14, 2005)|date=2012-04-26|website=web.archive.org|access-date=2021-01-07|df=dmy-all|archive-date=2012-04-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20120426091709/http://www.proactorslab.com/related/macleans050714.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Dema ku li zanîngehê bû, McAdams bi pargindaniya Necessary Angel Theatre Company ya [[Toronto]] yê re xebitî. == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Sernav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 2002 | ''[[My Name is Tanino]]'' | Sally Garfield | |- | 2002 | ''[[Perfect Pie (film)|Perfect Pie]]'' | Patsy Grady (age 15) | |- | 2002 | ''{{sortname|The|Hot Chick}}'' | Jessica Spencer / Clive Maxtone | |- | 2004 | ''[[Mean Girls]]'' | Regina George | |- | 2004 | ''{{sortname|The|Notebook|The Notebook (2004 film)}}'' | Allison "Allie" Hamilton | |- | 2005 | ''[[Wedding Crashers]]'' | Claire Cleary | |- | 2005 | ''[[Red Eye (2005 American film)|Red Eye]]'' | Lisa Reisert | |- | 2005 | ''{{sortname|The|Family Stone}}'' | Amy Stone | |- | 2007 | ''[[Married Life (2007 film)|Married Life]]'' | Kay Nesbitt | |- | 2008 | ''{{sortname|The|Lucky Ones|The Lucky Ones (film)}}'' | Colee Dunn | |- | 2009 | ''[[State of Play (film)|State of Play]]'' | Della Frye | |- | 2009 | ''{{sortname|The|Time Traveler's Wife|The Time Traveler's Wife (film)}}'' | Clare Abshire | |- | 2009 | ''[[Sherlock Holmes (2009 film)|Sherlock Holmes]]'' | [[Irene Adler]] | |- | 2010 | ''[[Morning Glory (2010 film)|Morning Glory]]'' | Becky Fuller | |- | 2011 | ''[[Midnight in Paris]]'' | Inez | |- | 2011 | ''[[Sherlock Holmes: A Game of Shadows]]'' | Irene Adler | |- | 2012 | ''{{sortname|The|Vow|The Vow (2012 film)}}'' | Paige Collins | |- | 2012 | ''[[Passion (2012 film)|Passion]]'' | Christine Stanford | |- | 2012 | ''[[To the Wonder]]'' | Jane | |- | 2013 | ''[[About Time (2013 film)|About Time]]'' | Mary | |- | 2014 | ''[[A Most Wanted Man (film)|A Most Wanted Man]]'' | Annabel Richter | |- | 2015 | ''[[Every Thing Will Be Fine]]'' | Sara | |- | 2015 | ''[[The Little Prince (2015 film)|The Little Prince]]'' | The Mother (voice) | |- | 2015 | ''[[Aloha (2015 film)|Aloha]]'' | Tracy Woodside | |- | 2015 | ''[[Southpaw (film)|Southpaw]]'' | Maureen Hope | |- | 2015 | ''[[Spotlight (film)|Spotlight]]'' | [[Sacha Pfeiffer]] | |- | 2016 | ''[[Doctor Strange (2016 film)|Doctor Strange]]'' | [[Night Nurse (comics)#Christine Palmer|Christine Palmer]] | |- | 2017 | ''[[Disobedience (2017 film)|Disobedience]]'' | Esti Kuperman | |- | 2018 | ''[[Game Night (film)|Game Night]]'' | Annie Davis | |- | 2020 | ''[[Eurovision Song Contest: The Story of Fire Saga]]'' | Sigrit Ericksdóttir | |- | 2022 | ''[[Doctor Strange in the Multiverse of Madness]]'' | Christine Palmer | Di dema çêkirinê de ye |- |} ===Televizyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên televizyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 2001 | ''Shotgun Love Dolls'' | Beth Swanson | Pîlot |- | 2001 | ''{{sortname|The|Famous Jett Jackson}}'' | Hannah Grant | Beş: "Food for Thought" |- | 2002 | ''[[Earth: Final Conflict]]'' | Christine Bickwell | Beş: "Atavus High" |- | 2002 |''Guilt by Association'' | Danielle Mason | Fîlmê televizyonê |- | 2003–2005 | ''[[Slings & Arrows]]'' | Kate McNeil | 7 beş |- | 2015 | ''[[True Detective]]'' | Antigone "Ani" Bezzerides | 8 beş |} == Xelatên wê == {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Xelatên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" !Sal !Xelat !Kategorî !Rol !Encam |- |2002 |Xelatên Genie |Lîstikvana Piştevaniya Herî Baş |''Pie Perfect'' |Namzed |- |2005 |Xelatên Fîlimê yên MTV |Xelatên Fîlimê yên MTV Hunermenda Jin a Derketî ya Herî Baş |''Wateya keçan'' |Wergirtiye |- |2005 |Xelatên Fîlimê yên MTV |Xelata Fîlima MTV ya Lîstikvana Herî Baş |''Defter'' |Namzed |- |2005 |Xelatên Fîlimê yên MTV |Xelata Best MTV ya Xelata Fîlmê <small>(digel Ryan Gosling )</small> |''Defter'' |Wergirtiye |- |2005 |Xelatên Fîlimê yên MTV |Xelata Fîlimê ya MTV ya Tîmê Ekrana Çêtirîn <small>(digel Lindsay Lohan , Lacey Chabert, û Amanda Seyfried )</small> |''Wateya keçan'' |Wergirtiye |- |2005 |Xelatên Fîlimê yên MTV |Xelata Fîlimê ya MTV-ê ji bo Rola Herî Çêtirîn |''Wateya keçan'' |Namzed |- |2005 |Xelatên ShoWest |Lîstikvana Herî Baş a Salê |''Keçên Wateyî'' û ''Defter'' |Wergirtiye |- |2005 |Xelatên Hilbijartina Ciwanan |Lîstikvana Fîlimê Bijare - Drama |''Defter'' |Wergirtiye |- |2005 |Xelatên Hilbijartina Ciwanan |Bijareya Kîmyaya Fîlimê <small>(digel Ryan Gosling )</small> |''Defter'' |Wergirtiye |- |2005 |Xelatên Hilbijartina Ciwanan |Maça Hilbijartina Çêtirîn a Teng <small>(digel Ryan Gosling)</small> |''Defter'' |Wergirtiye |- |2005 |Xelatên Hilbijartina Ciwanan |Hilbijartina <small>Dîmena Çêkirina Çêtirîn (digel Ryan Gosling)</small> |''Defter'' |Wergirtiye |- |2006 |Xelatên Fîlimê yên Akademiya Brîtanî |Xelata Star Rising | - |Namzed |- |2006 |Xelatên Fîlimê yên MTV |Performansa Çêtirîn |''Çavê Sor'' |Namzed |- |2006 |Xelata Satelaytê |Xelata Satelîtê ya Lîstikvanê Herî Baş ê Komedî an Muzîkal |''Kevirê Malbatê'' |Namzed |- |2006 |Xelatên Saturn |Xelata Saturn Aktrîsa Çaktirîn |''Çavê Sor'' |Namzed |- |2006 |Xelatên Hilbijartina Ciwanan |Hilbijartina Lîstikvana Herî Baş - di Rêzefîlmek Komedî de |''Crashers Wedding'' and ''The Stone Stone'' |Wergirtiye |- |2009 |Xelatên Saturn |Xelata Saturn ji bo Lîstikvana Jin a Herî Baş |''Sherlock Holmes'' |Namzed |- |2009 |ShoWest |Stêrka Jin a Salê | - |Wergirtiye |- |2010 |Xelatên Hilbijartina Ciwanan |Hilbijartina Lîstikvana Herî Nû - Adventure Adventure |''Sherlock Holmes'' |Wergirtiye |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên kanadayî]] j7yn57pmz0veflhof1jv4ep5uqu67i7 Jodelle Ferland 0 96409 1093699 1077502 2022-07-30T18:13:08Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Jodelle (29944174245).jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = Jodelle Micah Ferland | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|9|10|1994|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Nanaimo]], [[Kolumbiya Brîtanî]], [[Kanada]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = [[Kanada]] | hevwelatî = | perwerde = | pîşe = [[lîstikvan]] | salên_çalak = 1996–niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Jodelle Micah Ferland''', ({{Jidayikbûn|9|10|1994|j=1}}; [[Nanaimo]], [[Kolumbiya Brîtanî]], [[Kanada]]) lîstikvaneke [[Kanada|Kanadî]] ye. Di temenê çar salî ya xwe de, di filmê televîzyonê fîlma Mermaid a sala 2000an de rol wergirtiye. Bi vî fîlmê bû namzetiya xelata [[Daytime Emmy]] û di heman demê de bû namzetê herî biçûk ya saziyê. Jodelle di filmên wekî ''[[Tideland]]'', [[Silent Hill|''Silent Hill'']], [[Good Luck Chuck|''Good Luck Chuck'']], [[Case 39|''Case 39'']], [[The Twilight Saga: Eclipse and the Tall Man|''The Twilight Saga: Eclipse and the Tall Man'']] de jî rol wergirtiye. == Jînenîgarî == Ferland li bajarê [[Kolumbiya Brîtanî|Kolombiya Brîtanî]] ya [[Nanaimo]] yê ji dayik bû û keça Valerie e û Marc Ferland e. Xwişka wê lîstikvan [[Marisha Ferland]] û birayê wê muzîkvan [[Jeremy Ferland]] ne.<ref>{{Cite web|url=http://www.filmreference.com/film/18/Jodelle-Ferland.html|title=Jodelle Ferland Biography (1994-)|website=www.filmreference.com|access-date=2021-01-09|df=dmy-all}}</ref> Di du saliya xwe de bi lîstikvana zarok di danasînê reklamê dest bi lîstikvaniyê kiriye. Di çar saliya xwe de di dest bi lîstikvaniya fîlma kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://www.tribute.ca/people/jodelle-ferland/14918/|title=Jodelle Ferland biography and filmography {{!}} Jodelle Ferland movies|website=Tribute|language=en-US|access-date=2021-01-09|df=dmy-all}}</ref> == Kariyera wê == Ferland di du saliya xwe bi dansîna reklaman dest bi kariyera xwe kir. Di 4 saliya xwe de di filma TV-Mermaid de lîst. Ev fîlm bû yekem fîlmê wê ya ku wê namzediya Xelata Daytime Emmy wergirt û di dîroka Emmy de bû namzedê herî ciwan. Ji wê demê ve di gelek rêzefilmên televîzyonê, ku di nav de Stargate Atlantis, Dark Angel, Stargate SG-1, Smallville û Supernatural jî hene, rol wergirtîye. Di rêzefîlmên bi navê They û Trapped de derket pêş. Di sala 2005an de di drama Terry Gilliam Tideland de dilîze û ji bo vê yekê di kategoriya lîstikvaniya herî baş de xelata Genie wergirt. Piştre, ew di fîlma sala 2006an silent Hill rol wergirt û di Good Luck Chuck for Lions Gate Entertainment de rola piştevaniyê lîst. Di sala 2006 an de filmê Case 39 de li hember Renée Zellweger lîst; lê belê ji ber demdirêjiya piştî hilberînê heta sala 2009 'an nehate weşandin.<ref>{{Cite web|url=https://www.tribute.ca/people/jodelle-ferland/14918/|title=Jodelle Ferland biography and filmography {{!}} Jodelle Ferland movies|website=Tribute|language=en-US|access-date=2021-01-09|df=dmy-all}}</ref> Di fîlma sêyem a rêzefîlma Twilight Eclipse de bi navê rola Bree Tanner lîst. Wê anî ziman got: "Ez bi gelemperî beriya ku ez rol ê bigirim min senaryoyê dixwînim lê min ev yekem ku nivîsa sneryoyê nexwendiye." Ew Twilight e, bê guman ez ê rol bigirim."<ref>{{Cite web|url=https://o.canada.com/|title=Canada.Com {{!}} Homepage {{!}} Canada.Com|website=ocanada|language=en-CA|access-date=2021-01-09|df=dmy-all}}</ref> Ji sala 2010 an heta 2011an ji bo vîdeoya binavê BioShock 2 û DLC yê wê xebateke dengî pêşkêş kir. Di fîlma SyFy Ice Quake de derket ser pêşberê û di fîlma Lifetime television Girl Fight de rol wergirt. Di sala 2012an de di drama Mighty Fine de derket pêşberê.<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/jodellemicah/status/15730453081?s=09|title=Ji jêderka twîtterê|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Di heman demê de di Filmê tirsê the Tall Man,<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/jodellemicah/status/25835445106?s=09|title=Ji jêderka twîtterê|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> The Cabin ya Joss Whedon di Daristanê de, fîlma paranorman a bi navê Stop-motion, yekem rola şanoyeke bi navê Home Alone, The Holiday Heist lîst. Ji salên 2013an heta 2014an di fîlma malbata Midnight Stallion rol wergirt.<ref>{{Cite web|url=http://www.mytakeontv.com/2012/11/06/jack-nasser-master-storyteller-does-it-again/|title=Jack Nasser, Master Storyteller, Does It Again|date=2012-11-06|website=My Take on TV|language=en-US|access-date=2021-01-09|df=dmy-all}}</ref> Di kurtefîlmê Monster,<ref>{{Cite web|url=http://monstertheshortfilm.com/|title=monstertheshortfilm.com|date=2013-01-29|website=archive.is|access-date=2021-01-09|archive-date=2013-01-29|archive-url=https://archive.today/20130129013108/http://monstertheshortfilm.com/|url-status=dead}}</ref> û fîlma drama tawanan a bi navê A Warden's Ransom lîst.<ref>{{Cite web|url=http://www.mylifetime.com/movies/a-wardens-ransom|title=A Warden's Ransom - myLifetime.com|date=2014-10-06|website=web.archive.org|access-date=2021-01-09|df=dmy-all|archive-date=2014-10-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20141006081947/http://www.mylifetime.com/movies/a-wardens-ransom|url-status=bot: unknown}}</ref> Di sala 2015an de di kurtefîlmê "The Goodbye Girl" û filmê tirsê The Unspoken(15) ku di 24ê Cotmehê de di Festîvala Film4 Frightfest de hate danasîn, lîst.<ref>{{Cite web|url=http://www.28dayslateranalysis.com/2015/11/the-unspoken-tells-tale-of-horror-with.html|title=The Unspoken Tells a Tale of Horror with this Graphic|last=Allen|first=Michael|language=en|access-date=2021-01-09|df=dmy-all}}</ref> Di sala 2016an de di filmê Lifetime television de fîlma My Daughter's Disgrace de rol wergirt.<ref>{{Citation|title=My Daughter's Disgrace (2016)|url=https://letterboxd.com/film/my-daughters-disgrace/|accessdate=2021-01-09|language=en|df=dmy-all}}</ref> û vegotina pirtûka dengî ya bi navê Wonder Women, ku sam Maggs nivîsandiye pêşkêş kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.penguinrandomhouseaudio.com/book/539897/wonder-women/|title=Wonder Women by Sam Maggs|website=Penguin Random House Audio|language=en-US|access-date=2021-01-09|df=dmy-all}}</ref> Di sala 2017an de di filma "Bigger Fatter Liar" de derket pêşberê.<ref>{{Cite web|url=http://www.kusi.com/story/34454732/from-universal-pictures-home-entertainment-ricky-garcia-and-barry-bostwick-go-head-to-head-in-the-all-new-side-splitting-comedy-bigger-fatter-liar|title=From Universal Pictures Home Entertainment: Ricky Garcia And Barry Bostwick Go Head To Head In The All-New Side-Splitting Comedy Bigger Fatter Liar - KUSI News - San Diego, CA|date=2017-02-11|website=web.archive.org|access-date=2021-01-09|df=dmy-all|archive-date=2017-02-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20170211075230/http://www.kusi.com/story/34454732/from-universal-pictures-home-entertainment-ricky-garcia-and-barry-bostwick-go-head-to-head-in-the-all-new-side-splitting-comedy-bigger-fatter-liar|url-status=bot: unknown}}</ref> Fîlmê tirsê Neverknock, û di kurtefîlma jinên ku ji aliyê Amanda Tapping ve hatine derhêner kirin de rol wergirt. Ferland ji sala 2015an heta sala 2017an di rêzefilma SyFy Dark Matter de bi rola Five dilîst.<ref>{{Cite web|url=https://www.nbcumv.com/news/syfy-announces-casting-new-acquired-scripted-series-dark-matter?network=33143|title=SYFY ANNOUNCES CASTING OF NEW ACQUIRED SCRIPTED SERIES DARK MATTER {{!}} NBCUniversal Media Village|date=2014-12-18|website=web.archive.org|access-date=2021-01-09|df=dmy-all|archive-date=2014-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20141218204439/https://www.nbcumv.com/news/syfy-announces-casting-new-acquired-scripted-series-dark-matter?network=33143|url-status=bot: unknown}}</ref> Li ser bingeha rêzepirtûka komîk û bi heman navî di sala 2018an de di serpêhatiyeke Frankie Drake Mysteries de derket pêşberê.<ref>{{Cite web|url=https://www.tv-eh.com/2018/01/25/preview-frankie-drake-mysteries/|title=Preview: Frankie Drake Mysteries explores Russian royalty {{!}} TV, eh?|website=www.tv-eh.com|access-date=2021-01-09|df=dmy-all}}</ref> Heman salê de di rêzefîlmê Ferland: Darken de bi rola Olive lîst.<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/jodellemicah/status/925860446325919744?s=09|title=Ji jêderka twîtterê|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {|class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;"| Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable"| Nîşe |- | 2000 || ''[[The Linda McCartney Story]]'' || Heather (age 5–6) || Bi rola Jodelle Micah Ferland |- | 2001 || ''Deadly Little Secrets'' || Madison || |- | 2002 || ''[[They (2002 film)|They]]'' || Sarah || Bi rola Jodelle Micah Ferland |- | 2005 || ''[[Tideland (film)|Tideland]]'' || Jeliza-Rose || her weha: dengên Sêvên Lêv, Glitter Gal, Mustique û Pitikê Bêrik |- | 2006 || ''[[Silent Hill (film)|Silent Hill]]'' || style="white-space:nowrap;" | Sharon Da Silva/[[List of Silent Hill series characters|Alessa Gillespie]]/Dark Alessa || |- | 2006 || ''Amber's Story'' || Nichole Taylor Timmons || Bi rola Micah Ferland |- | 2006 || ''Swimming Lessons'' || Zoe || Kurtefîlm |- | 2007 || ''[[The Messengers (film)|The Messengers]]'' || Michael Rollins || |- | 2007 || ''[[Seed (2007 film)|Seed]]'' || Emily Bishop || |- | 2007 || ''[[Good Luck Chuck]]'' || Lila Carpenter || Rola Micah Ferland |- | 2007 || ''[[BloodRayne 2: Deliverance]]'' || Sally || Minor role |- | 2008 || ''[[Wonderful World (2009 film)|Wonderful World]]'' || Sandra || |- | 2009 || ''Everything's Coming Up Rosie'' || Rosie || Kurtefîlm |- | 2009 || ''[[Case 39]]'' || Lillith Sullivan || Fîlm sala 2006 |- | 2010 || ''[[The Twilight Saga: Eclipse]]'' || [[List of Twilight characters#Bree Tanner|Bree Tanner]] || |- | 2012 || ''[[Mighty Fine]]'' || Natalie Fine || Weşana bi sînor |- | 2012 || ''[[The Tall Man (2012 film)|The Tall Man]]'' || Jenny || |- | 2012 || ''[[The Cabin in the Woods]]'' || Patience Buckner || Fîlma sala 2009 |- | 2012 || ''[[ParaNorman]]'' || Aggie || Rola dengê |- | 2012 || style="white-space:nowrap;" | ''[[The Twilight Saga: Breaking Dawn – Part 2]]'' || Bree Tanner || Dîmenên arşîvê yên ku di dema kredîtên dawî de têne xuyandin |- | 2013 || ''Midnight Stallion'' || Megan Shepard || Berê bi navê ''Midnight Rider'' |- | 2013 || ''Monster'' || Hannah || Kurtefîlm |- | 2014 || ''A Warden's Ransom'' || Kit Brandt || ''Berê navê wê Steel & Stilettos bû'' |- | 2015 || ''The Unspoken'' || Angela || Di heman demê de sernav The Haunting of Briar House and Origin of the Amityville Horror |- | 2015 || ''The Goodbye Girl'' || Molly || Kurtefîlm |- | 2017 || ''[[Bigger Fatter Liar]]'' || Becca || Direct-to-video |- | 2018 || ''Reel Women Seen'' || Dr. Young || Kurtefîlm |- | 2019 || ''Office Games'' || Tina || post-hilberîn |- |} ===Televizyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;"| Fîlmên televizyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- style="background:#ccc; text-align:center;" ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable"| Nîşe |- | 1999 || ''[[Cold Squad]]'' || Hailey Hatcher || Beş: "First Deadly Sin" û "Deadly Games: Part 2" |- | 2000 || ''[[Higher Ground (TV series)|Higher Ground]]'' || Young Juliette || Beş: "Innocence" |- | 2000 || ''[[Mermaid (2000 film)|Mermaid]]'' || Desiree Leanne 'Desi' Gill || Rola televizyonê |- | 2000 || ''[[Special Delivery (2000 film)|Special Delivery]]'' || Samantha Beck || Rola televizyonê |- | 2000 || ''[[Sole Survivor (2000 film)|Sole Survivor]]'' || Nina Carpenter || Kurterêza televizyonê |- | 2001 || ''[[Wolf Lake]]'' || Lily Kelly || Beş: Unaired Pilot |- | 2001 || ''[[Dark Angel (2000 TV series)|Dark Angel]]'' || Annabelle Anselmo || Beşa "Red" |- | 2001 || ''[[The Lone Gunmen (TV series)|The Lone Gunmen]]'' || Mary the Little Girl || Beş: "Cap'n Toby" |- | 2001 || ''[[So Weird]]'' || Maria || Beş: "Annie's Song" |- | 2001 || ''[[The Miracle of the Cards]]'' || Annie || Fîlmê televizyonê |- | 2001 || ''Trapped'' || Heather || Fîlmê televizyonê |- | 2002 || ''[[Special Unit 2]]'' || Focus Group Girl || Beş: "The Piper" |- | 2002 || ''[[John Doe (TV series)|John Doe]]'' || Jenny Nichols || Beşa Pîlot |- | 2002 || ''[[Carrie (2002 film)|Carrie]]'' || Little [[Carrie White|Carrie]] || Fîlmê televizyonê |- | 2003 || ''[[Smallville (rêzefîlm)|Smallville]]'' || Emily Eve Dinsmore || Beş: "Accelerate" |- | 2003 || ''[[Dead Like Me]]'' || Kirsti || Beşa Pîlot |- | 2003 || ''Mob Princess'' || Young Patti || Fîlmê televizyonê |- | 2004 || ''[[Kingdom Hospital]]'' || Mary Jensen || Rola sereke |- | 2004 || ''[[The Collector (TV series)|The Collector]]'' || The Devil/Little Girl || Beşa "The Prosecutor" û "The Rapper" |- | 2004 || ''[[10.5 (TV series)|10.5]]'' || Little 'Wow!' Girl || Kurterêza televizyonê |- | 2004 || ''Too Cool for Christmas'' || Alexa || Fîlmê televizyonê |- | 2005 || ''[[Supernatural (U.S. TV series)|Supernatural]]'' || Cameo in a family portrait || Beşa Pîlot |- | 2006<br>2013, 2015 || ''[[Supernatural (U.S. TV series)|Supernatural]]'' || Melanie Merchant || Beş: "Provenance"<br>also: "Clip Show" & "Thin Lizzie" (archive footage; uncredited) |- | 2006 || ''[[Stargate SG-1]]'' || Adria (age 7) || Beş: "[[Stargate SG-1 (season 10)#ep195|Flesh and Blood]]" |- | 2006 || ''[[Masters of Horror]]'' || Lisa || Beş: "[[The V Word]]" |- | 2006 || ''[[The Secret of Hidden Lake]]'' || Young Maggie Dolan || Fîlmê televizyonê |- | 2007 || ''[[Stargate Atlantis]]'' || Harmony || Beş: "[[Harmony (Stargate Atlantis)|Harmony]]" |- | 2007 || ''[[Pictures of Hollis Woods]]'' || Hollis Woods || Fîlmê televizyonê |- | 2008 || ''[[Céline (2008 film)|Céline]]'' || Young [[Celine Dion|Céline]] || Fîlmê televizyonê |- | 2010 || ''[[Ice Quake (film)|Ice Quake]]'' || Tia Webster || Fîlmê televizyonê ([[Syfy]]) |- | 2011 || ''[[Girl Fight]]'' || Haley Macklin || [[Lifetime (TV network)|Lifetime]] fîlmê televizyonê |- | 2011–2012 || ''[[The Haunting Hour: The Series]]'' || Alice / Sara || Brş: "My Sister the Witch" û "The Most Evil Sorcerer - Parts 1 & 2" |- | 2012 || ''[[Home Alone: The Holiday Heist]]'' || Alexis Baxter || Fîlmê televizyonê ([[ABC Family]]) |- | 2015 || ''[[Motive (TV series)|Motive]]'' || Sophie Glass || Beş: "The Glass House" |- | 2015–2017 || ''[[Dark Matter (TV series)|Dark Matter]]'' || Five/Das/Emily Kolburn || Rola sereke |- | 2016 || ''My Daughter's Disgrace'' || Audrey || Fîlmê televizyonê ([[Lifetime (TV channel)|Lifetime]]); bi navê rola Revenge ''Porn'' |- | 2017 || ''Neverknock'' || Leah || Fîlmê televizyonê (Syfy) |- | 2018 || ''[[Frankie Drake Mysteries]]'' || Ana || Beş: "Anastasia" |- | 2018 || ''Darken: Before the Dark'' || Olive || KindaTV Digital series |- | 2019 || ''[[Supernatural (American TV series)|Supernatural]]'' || Emily || Beş: "Golden Time" |- | 2020 || ''[[The Order (TV series)|The Order]]'' || Zecchia || Beş "Fear Itself Parts 1 & 2" |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên kanadayî]] svz894hhcjfac2qbp2hwz8p655zg9hu Gustave Le Bon 0 96444 1094117 1067653 2022-07-31T11:09:24Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = Gustave_Le_Bon.jpg | sernavê_wêne = Gustave Le Bon | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Charles-Marie Gustave Le Bon''' (jdb. [[7ê gulanê|7'ê gulana]] [[1841]] li [[Nogent-le-Rotrou]] - m. [[13ê kanûna pêşîn|13ê kanûna pêşîn a]] [[1931]] li [[Parîs]]) [[Bijîşkî|bijîjk]], [[Mirovnasî|mirovnas]], [[Derûnnasî|derûnnas]], [[civaknas]] û [[Dahênerî|dahênerekî]] fransî bû. Ew yek ji damezirînerê [[psîkolojiya girseyî|derûnnasiya girseyî]], şaxek ji [[derûnnasiya komî]] tê hesibandin. Berhema wî ya ku herî tê zanîn pirtûka ''[[Psychologie des foules ( pirtûk|Psychologie des foules]]'' e ku di 1895 de hate weşandin. Bandora Le Bon a li dû paşerojê, bi zanistî li ser [[Sigmund Freud]] û [[Max Weber]], bi taybetî di warê ramyarî de li ser [[Nasyonalsosyalîzm|nasyonalsosyalîstan]] û serkesên wê, mezin bû. == Jiyana wî == Charles-Marie Gustave Le Bon di 7ê gulana 1841an de li Nogent-le-Rotrou, Center-Val de Loire ji dayik bû. Malbat bi eslê xwe [[breton]] bûn, bavê wî di hikûmeta Fransî de karmendek parêzgehê bû. Di 1848an de Le Bon krîza [[Şoreşa Şibatê|şoreşa Sibatê]] û [[Komuna Parîsî]] 1871ê bi çavên xwe dît, her du bûyer jî diyar e ku bandorek navendî li ser berhema wî heye. == Çavkanî == {{çavkanî}} [[Kategorî:Bijîşk]] [[Kategorî:Antropolojî]] [[Kategorî:Civaknas]] [[Kategorî:Civaknasên fransî]] [[Kategorî:Dahêner]] [[Kategorî:Fransî]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1841]] [[Kategorî:Mirin 1931]] 2ievfpk7stz4fqsusvr9byac8d6e3gs 1094118 1094117 2022-07-31T11:10:41Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = Gustave_Le_Bon.jpg | sernavê_wêne = Gustave Le Bon | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Charles-Marie Gustave Le Bon''' (jdb. [[7ê gulanê|7ê gulana]] [[1841]] li [[Nogent-le-Rotrou]] - m. [[13ê kanûna pêşîn|13ê kanûna pêşîn a]] [[1931]] li [[Parîs]]) [[Bijîşkî|bijîjk]], [[Mirovnasî|mirovnas]], [[Derûnnasî|derûnnas]], [[civaknas]] û [[Dahênerî|dahênerekî]] fransî bû. Ew yek ji damezirînerê [[psîkolojiya girseyî|derûnnasiya girseyî]], şaxek ji [[derûnnasiya komî]] tê hesibandin. Berhema wî ya ku herî tê zanîn pirtûka ''[[Psychologie des foules ( pirtûk|Psychologie des foules]]'' e ku di 1895 de hate weşandin. Bandora Le Bon a li dû paşerojê, bi zanistî li ser [[Sigmund Freud]] û [[Max Weber]], bi taybetî di warê ramyarî de li ser [[Nasyonalsosyalîzm|nasyonalsosyalîstan]] û serkesên wê, mezin bû. == Jiyana wî == Charles-Marie Gustave Le Bon di 7ê gulana 1841an de li Nogent-le-Rotrou, Center-Val de Loire ji dayik bû. Malbat bi eslê xwe [[breton]] bûn, bavê wî di hikûmeta Fransî de karmendek parêzgehê bû. Di 1848an de Le Bon krîza [[Şoreşa Şibatê|şoreşa Sibatê]] û [[Komuna Parîsî]] 1871ê bi çavên xwe dît, her du bûyer jî diyar e ku bandorek navendî li ser berhema wî heye. == Çavkanî == {{çavkanî}} [[Kategorî:Bijîşk]] [[Kategorî:Antropolojî]] [[Kategorî:Civaknas]] [[Kategorî:Civaknasên fransî]] [[Kategorî:Dahêner]] [[Kategorî:Fransî]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1841]] [[Kategorî:Mirin 1931]] jbcfdbrplhas857i68yuyal67fv5yf3 1094119 1094118 2022-07-31T11:11:16Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = Gustave_Le_Bon.jpg | sernavê_wêne = Gustave Le Bon | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Charles-Marie Gustave Le Bon''' (jdb. [[7ê gulanê|7ê gulana]] [[1841]] li [[Nogent-le-Rotrou]] - m. [[13ê kanûna pêşîn|13ê kanûna pêşîn a]] [[1931]] li [[Parîs]]) [[Bijîşkî|nojdar]], [[Mirovnasî|mirovnas]], [[Derûnnasî|derûnnas]], [[civaknas]] û [[Dahênerî|dahênerekî]] fransî bû. Ew yek ji damezirînerê [[psîkolojiya girseyî|derûnnasiya girseyî]], şaxek ji [[derûnnasiya komî]] tê hesibandin. Berhema wî ya ku herî tê zanîn pirtûka ''[[Psychologie des foules ( pirtûk|Psychologie des foules]]'' e ku di 1895 de hate weşandin. Bandora Le Bon a li dû paşerojê, bi zanistî li ser [[Sigmund Freud]] û [[Max Weber]], bi taybetî di warê ramyarî de li ser [[Nasyonalsosyalîzm|nasyonalsosyalîstan]] û serkesên wê, mezin bû. == Jiyana wî == Charles-Marie Gustave Le Bon di 7ê gulana 1841an de li Nogent-le-Rotrou, Center-Val de Loire ji dayik bû. Malbat bi eslê xwe [[breton]] bûn, bavê wî di hikûmeta Fransî de karmendek parêzgehê bû. Di 1848an de Le Bon krîza [[Şoreşa Şibatê|şoreşa Sibatê]] û [[Komuna Parîsî]] 1871ê bi çavên xwe dît, her du bûyer jî diyar e ku bandorek navendî li ser berhema wî heye. == Çavkanî == {{çavkanî}} [[Kategorî:Bijîşk]] [[Kategorî:Antropolojî]] [[Kategorî:Civaknas]] [[Kategorî:Civaknasên fransî]] [[Kategorî:Dahêner]] [[Kategorî:Fransî]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1841]] [[Kategorî:Mirin 1931]] slub5vs3onrr1kjzlwh7mau58d14cqf Christina Applegate 0 96448 1093550 1025639 2022-07-30T13:44:57Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Christina Applegate 2, 2012.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|25|11|1971|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Hollywood]], [[Los Angeles]], [[Kalîforniya]], [[DYA]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = | hevwelatî = | perwerde = | pîşe = Aktrîst, dansvan | salên_çalak = 1972–niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = [[Martyn LeNoble]] (zw. 2013) | partner = | zarok = 1 | dê = [[Nancy Priddy]] | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Christina Applegate''', ({{Jidayikbûn|25|11|1971|j=1}}; [[Hollywood]], [[Los Angeles]], [[Kalîforniya]], [[DYA]]) lîstikvan, dansvan û hilberînerekî [[Amerîkan|amerîkî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://nymag.com/nymetro/arts/theater/11772/|title=Christina Applegate - Off-Again, On-Again Star of Sweet Charity - Nymag|website=New York Magazine|language=en-us|access-date=2021-01-11|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.out.com/entertainment/interviews/2013/07/31/so-we-think-christina-applegate-can-dance|title=So We Think Christina Applegate Can Dance|date=2013-07-31|website=www.out.com|language=en|access-date=2021-01-11|df=dmy-all|df=dmy-all}}</ref> Applegate, di zarokatiya xwe de wek lîstikvana zarok bi navê rola [[Kelly Bundy]], di rêzefîlmê [[Fox Married]] de hate naskirin. Applegate di ciwaniya xwe de, di navbera salên 1987 û 1997an de karîyerekî fîlm û televîzyonê ya serkeftî bidestxist. Christina Applegate, heft car jibo xelata [[Primetime Emmy Award|Primetime Emmy]], çar car ji bo [[Xelata Zêrîn a Globe]] û carek jibo [[Xelata Tony]] namzed hate nîşandan. == Jînenîgarî == Christina Applegate, di 20ê Cotmeha 2001an de Applegate bi lîstikvanê bi navê [[Johnathon Schaech]] re li bajarê [[Palm Springs]] ê [[kalîforniyayê]] zewicî. Schaech di Berfanbara 2005'an deji ber cudahiyên nelihevkirî ji bo veqetînê doz vekir û dadgehê di Tebaxa 2007an de biryara veqetînê da. Di sala 2009an de dest bi hevdîtina muzîkjenê Holandî [[Martyn LeNoble]] kir. û di 23ê Sibata 2013an de li mala xwe ya Los Angelesê zewicî. Ji bo her duyan jî zewaca duyemîn e.<ref>{{Cite web|url=https://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/christina-applegate-marries-martyn-lenoble-2013242/|title=Christina Applegate Marries Martyn LeNoble!|date=2013-02-25|website=Us Weekly|language=en-US|access-date=2021-01-11|df=dmy-all}}</ref> Keçe kê wan bi navê Sadie Grace heye, keçika wan di çileya 2011an de ji dayik bû.<ref>{{Cite web|url=http://www.peta.org/features/christina-applegate-fur-get-me-not.aspx|website=archive.is|access-date=2021-01-11|df=dmy-all|title=Kopîkirina arşîvê|archive-date=2012-05-25|archive-url=https://archive.is/20120525084325/http://www.peta.org/features/christina-applegate-fur-get-me-not.aspx|url-status=bot: unknown}}</ref> Applegate vejetariye û di sala 2007an de di reklameke dijî furê ya PETA yê de derketiye.<ref>{{Cite web|url=http://www.people.com/people/article/0,,20161995,00.html|title=Christina Applegate Poses for Revealing PETA Card : People.com|date=2011-03-29|website=web.archive.org|access-date=2021-01-11|df=dmy-all|archive-date=2011-03-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20110329110926/http://www.people.com/people/article/0,,20161995,00.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di 3ê Tebaxa 2008an de hate ragihandin ku bi Applegate re nexweşiya penceşêra pêsîrê hatiye peytkirin. Ev yek ji aliyê nûnera wê ve hat piştrastkirin ku di daxuyaniya xwe de got, "Bi Christina Applegate re pençeşêra pêsîrê nya asta despêkê hatiye peytkirin. Bi rêya MRI ya bi daxuyaniya bijîşkan, pençeşêr niha ne gefa jiyanê ye. Christina bi dû dermankirina pêşniyazkirî ya bijîşkên xwe ye dê bi tevahî baş bibe. Vê demê de wê êdî daxuyaniyeke din nede." Di 19ê Tebaxa 2008an de hatibû ragihandin ku Applegate piştî mastektomîya dualî ya penceşêrê ye, her çend penceşêr bi tenê di pêsîrekê de hat dîtin. Ew xwedî xûsûseke genetîk a mîratî ye, mutasyona BRCA1 e, ku dikare bibe sedema kansera pêsîr û hêvanê. Dayika wê [[Nancy Priddy]] a ji pençeşêra pêsîrê xelas bûye Applegate got, "Dema ku destpêkê hat peytkirin, ez tenê dihejiyam, piştre jî di cih de, neçar bûm ku biçim 'xwedîkirina karsaziyê', ku di nav de guhertineke di parêzeke bi tendurist de hebû. == Çalakatî == Applegate piştgirî da ye weqfên wekên Weqfa Entertainment Industry Foundation, Adopt-A-Classroom, The Motion Picture and Television Fund Foundation, World Animal Protection, û The Trevor Project. Di sala 1992an de, ew beşdarî navdarên din bû di pêşangeheke xêrxwaziyê de ji bo xêrxwaziya zarokan a [[Hollywood|Hollywoodê]], wek arîkarê mêvanê taybet bo sihirbazekî herêmî kar dike û di nav çend îllûsdeyan de cih digire. Di sala 2003an de berdevkê Roja Neteweyî ya Denim Lee bû ku bi milyonan dolar ji bo perwerde û lêkolîna pençeşêrê pêsîrê berhev kir.<ref>{{Cite web|url=https://usatoday30.usatoday.com/news/health/spotlighthealth/2003-09-23-applegate_x.htm|title=USATODAY.com - Christina Applegate gets serious about breast cancer|website=usatoday30.usatoday.com|access-date=2021-01-11|df=dmy-all}}</ref> Piştî peytkirin a wê ya bi pençeşêra pêsîrê, Applegate di televizyoneke taybet a bi navê bernameya Stand Up to Cancer de derket, ku ji bo lêkolîna pençeşêrê pêsîrê fonan berhev bike. Ev bername di 5ê Îlona 2008an de li tora televîzyonê [[CBS]], [[NBC]] û [[ABC]] ya bi navê "The One hour special" hat weşandin.<ref>{{Cite web|url=https://www.purewow.com/|title=PureWow|website=PureWow|language=en-US|access-date=2021-01-11|df=dmy-all}}</ref> Di sala 2009an de plansaziyên xwe yên vegera wek sefîrê Roja Neteweyî ya [[Denim Lee]] ragihand.<ref>{{Cite web|url=http://stylenews.peoplestylewatch.com/2009/05/08/exclusive-christina-applegate-promotes-lee-national-denim-day/|title=EXCLUSIVE: Christina Applegate Joins the Cause for Lee National Denim Day - Style News – StyleWatch – People.com|date=2009-12-01|website=web.archive.org|access-date=2021-01-11|df=dmy-all|archive-date=2009-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20091201233624/http://stylenews.peoplestylewatch.com/2009/05/08/exclusive-christina-applegate-promotes-lee-national-denim-day/|url-status=bot: unknown}}</ref> Her wiha di sala 2009an de, weqfa xêrxwaziyê ya ku ji bo pêşandana penceşêra pêsîrê ji bo jinan hatiye avakirin, damezand û bal kişand ser cureyê MRI ku jiyana wê rizgar kir.<ref>{{Cite web|url=http://rightactionforwomen.org/About-Us.php|title=About Right Action for Women. The Christina Applegate Foundation|date=2010-11-10|website=web.archive.org|access-date=2021-01-11|df=dmy-all|archive-date=2010-11-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20101110055648/http://rightactionforwomen.org/About-Us.php|url-status=bot: unknown}}</ref> Di Sibata 2015an de ji ber ku ew bi Çalakiya Rast ji bo Jinan re dixebite, Applegate xelata [[Cures Love Cures a Saint Vintage]] ê ji [[Unite4:humanity]] wergirt.<ref>{{Cite web|url=https://www.latimes.com/fashion/alltherage/la-ar-amy-poehler-halle-berry-among-honorees-at-unite4humanity-event-20150220-story.html|title=Amy Poehler, Halle Berry among honorees at Unite4:Humanity event|last=Facebook|last2=Twitter|date=2015-02-21|website=Los Angeles Times|language=en-US|access-date=2021-01-11|last3=options|first3=Show more sharing|last4=Facebook|last5=Twitter|last6=LinkedIn|last7=Email|last8=URLCopied!|first8=Copy Link|last9=Print|df=dmy-all}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;"| Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | rowspan="2" | 1981 || ''[[Jaws of Satan]]'' || Kim Perry || |- | ''[[Beatlemania (musical)#Beatlemania: The Movie|Beatlemania]]'' || Dancer || |- | 1990 || ''[[Streets (film)|Streets]]'' || Dawn || |- | 1991 || ''[[Don't Tell Mom the Babysitter's Dead]]'' || Sue Ellen Crandell || |- | 1994 || ''Across the Moon'' || Kathy || |- | rowspan="2" | 1995 || ''[[Vibrations (film)|Vibrations]]'' || Anamika || |- | ''[[Wild Bill (1995 film)|Wild Bill]]'' || Lurline Newcomb || |- | 1996 || ''[[Mars Attacks!]]'' || Sharona || |- | 1997 || ''[[Nowhere (film)|Nowhere]]'' || Dingbat || |- | rowspan="3" | 1998 || ''[[Jane Austen's Mafia!]]'' || Diane Steen || |- | ''{{sortname|The|Big Hit}}'' || Pam Schulman || |- | ''[[Claudine's Return]]'' || Claudine Van Doozen || |- | 1999 || ''[[Out in Fifty]]'' || Lilah || |- | 2000 || ''{{sortname|The|Brutal Truth|nolink=1}}'' || Emily || |- | rowspan="2" | 2001 || ''[[Just Visiting (film)|Just Visiting]]'' || Princess Rosaline / Julia Malfete || |- | ''[[Sol Goode]]'' || Girl at the Bar || Bê kredî |- | rowspan="2" | 2002 || ''{{sortname|The|Sweetest Thing}}'' || Courtney Rockcliffe || |- | ''Heroes'' || Wife || Kurtefîlm |- | rowspan="3" | 2003 || ''[[Grand Theft Parsons]]'' || Barbara || |- | ''[[Wonderland (2003 film)|Wonderland]]'' || [[Wonderland Gang|Susan Launius]] || |- | ''[[View from the Top]]'' || Christine Montgomery || |- | rowspan="4" | 2004 || ''[[Surviving Christmas]]'' || Alicia Valco || |- | ''[[Anchorman: The Legend of Ron Burgundy]]'' || Veronica Corningstone || |- | ''[[Wake Up, Ron Burgundy: The Lost Movie]]'' || Veronica Corningstone || |- | ''[[Employee of the Month (2004 film)|Employee of the Month]]'' || Sara Goodwin || |- | 2005 || ''Tilt-A-Whirl'' || Customer #1 || Kurtefîlm |- | 2007 || ''[[Farce of the Penguins]]'' || Melissa (voice) || |- | 2008 || ''{{sortname|The|Rocker|The Rocker (film)}}'' || Kim Powell || |- | 2009 || ''[[Alvin and the Chipmunks: The Squeakquel]]'' || Brittany Miller (voice) || |- | rowspan="2" | 2010 || ''[[Going the Distance (2010 film)|Going the Distance]]'' || Corinne || |- | ''[[Cats & Dogs: The Revenge of Kitty Galore]]'' || Catherine (voice) || |- | rowspan="2" | 2011 || ''[[Hall Pass]]'' || Grace || |- | ''[[Alvin and the Chipmunks: Chipwrecked]]'' || Brittany Miller (voice) || |- | 2013 || ''[[Anchorman 2: The Legend Continues]]'' || Veronica Corningstone-Burgundy || |- | 2014 || ''[[The Book of Life (2014 film)|The Book of Life]]'' || Mary Beth (voice) || |- | rowspan="2" | 2015 || ''[[Vacation (2015 film)|Vacation]]'' || Debbie Fletcher Griswold || |- | ''[[Alvin and the Chipmunks: The Road Chip]]'' || Brittany Miller (voice) || |- | rowspan="2" | 2016 || ''[[Youth in Oregon]]'' || Kate Gleason || |- | ''[[Bad Moms]]'' || Gwendolyn James || |- | rowspan="2" | 2017 || ''[[Crash Pad]]'' || Morgan || |- | ''[[A Bad Moms Christmas]]'' || Gwendolyn James || Cameo |} ===Televizyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;"| Fîlmên televizyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 1972 || ''[[Days of Our Lives]]'' || Baby || 3 mehîn |- | 1981 || ''[[Father Murphy]]'' || Ada || Beşa "A Horse from Heaven" |- | 1983 || ''[[Grace Kelly (film)|Grace Kelly]]'' || Young [[Grace Kelly]] || Fîlmê televizyonê |- | 1984–1985 || ''[[Charles in Charge]]'' || Stacy || 2 beş |- | 1985 || ''Washingtoon'' || Sally Forehead || 10 beş |- | rowspan="4" | 1986 || ''[[Silver Spoons]]'' || Jeannie Bolens || Beşa "A Family Affair" |- | ''All Is Forgiven'' || Simone || Beşa "Mother's Day" |- | ''[[Still the Beaver]]'' || Mandy / Wendy || 2 beş |- | ''[[Amazing Stories (1985 TV series)|Amazing Stories]]'' || Holly || Beşa "Welcome to My Nightmare" |- | 1986–1987 || ''[[Heart of the City (TV series)|Heart of the City]]'' || Robin Kennedy || 13 beş |- | 1987 || ''[[Family Ties]]'' || Kitten || Beşa "Band on the Run" |- | 1987–1997 || ''[[Married... with Children]]'' || [[Kelly Bundy]] || 259 beş |- | rowspan="2" | 1988 || ''[[Dance 'til Dawn]]'' || Patrice Johnson || Fîlmê televizyonê |- | ''[[21 Jump Street]]'' || Tina || Beşa "I'm Okay, You Need Work" |- | 1990 || ''[[The Earth Day Special]]'' || Kelly Bundy || Fîlmê televizyonê ya taybet |- | 1991 || ''[[Top of the Heap]]'' || Kelly Bundy || 2 beş |- | 1993 || ''[[Saturday Night Live]]'' || Herself / Host || Beşa "Christina Applegate/[[Midnight Oil]]" |- | 1997 || ''Pauly'' || Mariah || Beşa "Through the Ringers" |- | 1998–2000 || ''[[Jesse (TV series)|Jesse]]'' || Jesse Warner || 42 beş û hilberîna hevpar |- | 2001 || ''[[Prince Charming (2001 film)|Prince Charming]]'' || Kate / Princess Gwendolyn || Fîlmê televizyonê |- | 2002–2003 || ''[[Friends]]'' || Amy Green || 2 beş |- | rowspan="2" | 2004 || ''[[King of the Hill]]'' || Colette / Attorney (voice) || Beşa "My Hair Lady" |- | ''[[Father of the Pride]]'' || Candy (voice) || Beşa "One Man's Meat Is Another Man's Girlfriend" |- | 2005 || ''[[Suzanne's Diary for Nicholas]]'' || Dr. Suzanne Bedford || Fîlmê televizyonê |- | 2007–2009 || ''[[Samantha Who?]]'' || [[Samantha Newly|Samantha "Sam" Newly]] || 35 beş û hilberînî |- | 2008 || ''[[Reno 911!]]'' || Seemji || Beşa "Did Garcia Steal Dangle's Husband?" |- | 2009 || ''[[Star-ving]]'' || Herself || Beşa "Married with Children...The Movie" |- | 2011–2012 || ''[[Up All Night (TV series)|Up All Night]]'' || Reagan Brinkley || 35 beş û hilberîna hevpar |- | 2011–2014 |''[[So You Think You Can Dance]]'' |Herself / Guest Judge |8 beş |- | 2012 ||''[[Saturday Night Live]]''|| Herself / Host || Beşa "Christina Applegate/[[Passion Pit]]" |- | rowspan="3" | 2015 || ''[[Web Therapy (TV series)|Web Therapy]]'' || Jenny Bologna || 2 beş |- | ''[[The Muppets (TV series)|The Muppets]]'' || Herself || Beşa "Bear Left Then Bear Write" |- | ''[[The Grinder (TV series)|The Grinder]]'' || Gail Budnick || Beşa "A Bittersweet Grind (Une Mouture Amer)" |- |2018 || ''[[Ask the StoryBots|Ask the Storybots]]'' || The Baker || Beşa "Why Can't I Eat Dessert All the Time?" |- |2019–present|| ''[[Dead to Me (TV series)|Dead to Me]]'' || Jen Harding || 20 beş û derhêner |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] dtg6jb9qof4v4swh1zi1jjttzi1uksm Dove Cameron 0 96459 1093583 1025642 2022-07-30T14:38:31Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Dove Cameron in Descendants 2017.png | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = Dove Olivia Cameron | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = Chloe Celeste Hosterman | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|1|10|1996|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Seattle]], [[Washington]], [[DYA]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = | hevwelatî = | perwerde = | pîşe = Aktrîs, stranbêj | salên_çalak = 2007–niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = [https://dovecameron.com/ dovecameron.com/] | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = Sînema }} '''Dove Olivia Cameron''' (navê jidayikbûnê '''Chloe Celeste Hosterman''' {{Jidayikbûn|1|10|1996|j=1}}; [[Seattle]], [[Washington]], [[DYA]]), lîstikvan û stranbêja [[Amerîkan|amerîkî]] ye ku di rêzefilmê komediya [[Liv and Maddie]] ya qenala [[Disney Channel|Disney]] de bi dualî rol lîstiye û ji bo vê rolê xelata [[Daytime Emmy]] wergirtiye. == Jînenîgarî == Dove Cameron, li bajarê [[Seattle]] ê [[Washington (federedewlet)|Washingtonê]] ji dayik bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.j-14.com/posts/dove-cameron-net-worth-141346/|title=Everything You Need to Know About Dove Cameron|date=2017-09-16|website=J-14|language=en-US|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Ew keça Philip Alan Hosterman û Bonnie Wallace e û niha dêûbavê Cameron ji hev cuda ne. Xwîşkekê wê ya mezin bi navê Claire Hosterman heye. Dive Cameron li [[Girava Bainbridge]] ya [[Washington (federedewlet)|Washingtonê]] mezin bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.seattletimes.com/entertainment/tv/the-future-is-uncertain-for-disney-star-dove-cameron-and-shes-just-fine-with-that/|title=Jêderk 1|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Perwerdeya xwe ya serekeyî de de çû Dibistana Navîn a Sakayî.<ref>{{Cite web|url=https://www.seattletimes.com/entertainment/tv/the-future-is-uncertain-for-disney-star-dove-cameron-and-shes-just-fine-with-that/|title=Jêderk 1|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Cameron, di 8 saliya xwe de li Bainbridge Performing Arts di şanoya civakê de dest bi lîstikvaniyê kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=R10QnGZuBHI&feature=youtu.be|title=This is Who I Am with Dove Cameron - Disney Channel Official - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-01-12}}</ref> Dema çarde salî bû malbata wê koçî [[Los Angeles]] a [[Kalîforniya|Kalîforniyayê]] bû û li wir di Koroya Pêşbirka Şampiyoniya Neteweyî ya Dibistana Bilind a Burbankê de stranan digot.<ref>{{Cite web|url=http://www.disneychannelmedianet.com/web/showpage/showpage.aspx?program_id=3155753&type=cameron|title=Disney Channel Medianet|date=2013-11-03|website=web.archive.org|access-date=2021-01-12|df=dmy-all|archive-date=2013-11-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20131103013840/http://www.disneychannelmedianet.com/web/showpage/showpage.aspx?program_id=3155753&type=cameron|url-status=bot: unknown}}</ref> Cameron diyar kir ku ew bi eslê xwe fransî ye û dikare bi fransî biaxive.<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/DoveCameron/status/516375011343355904?s=19|title=Jêderka profîla twîtterê|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all|df=dmy-all}}</ref> Bavûkalên wê jî bi koka xwe rûsî, slovakî û macarî ne. Wê anî ziman ku ew bi tevahî ezmûna xwe ya dibistanê, ji pola pêncan dest pê dike heta di dawiya dibistana navîn de rastî zordestiyê hatiye. Her çi qasî zextên li dibistanê zêde be jî, ew li ser xeyalên xwe yên serkeftî bûnan di şahiyê de dimîne. Cameron wiha anî ziman: "Ji bo ku bibim stranbêj û lîstikvan ez gelek dilxwaz bûm. Jibo vî yekî min xwe bi temamî daberand" Bavê wê di sala 2011an de dema 15 salî bû jiyana xwe ji dest da.<ref>{{Cite web|url=http://www.m-magazine.com/posts/5-surprising-facts-about-liv-maddie-star-dove-cameron-17228/photos/cover-10200|title=5 Surprising Facts About 'Liv & Maddie' Star Dove Cameron! {{!}} M Magazine|date=2013-10-10|website=web.archive.org|access-date=2021-01-12|df=dmy-all|archive-date=2013-10-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20131010013635/http://www.m-magazine.com/posts/5-surprising-facts-about-liv-maddie-star-dove-cameron-17228/photos/cover-10200|url-status=bot: unknown}}</ref> Piştî mirina wî, navê xwe yê fermî guhert û navê xwe yê qanûnî kir Dove. Sedema guhertina navê wê, bavê Cameron bi bernavka Dove (Dova tê wateya Kevokê) gazî wê dikir.<ref>{{Cite web|url=https://www.glancermagazine.com/celebrity-news-dove-cameron|title=Celebrity News: Dove Cameron|website=Glancer Magazine|language=en|access-date=2021-01-12|df=dmy-all}}</ref> == Kariyera wê == Cameron di sala 2007an de bi rola Young Cosette di hilberîna şanoya Les Misérables (BPA) ya li Bainbridge Performing Arts ê de lîst. Di sala 2008an de jî bi BPA re rola sereke ya Mary di The Secret Garden de bi dest xist.<ref>{{Cite web|url=https://www.kitsapdailynews.com/life/step-into-my-garden/|title=Step into my Garden|last=Springer|first=Bronsyn Foster|date=2008-05-06|website=Kitsap Daily News|language=en-US|access-date=2021-01-12|df=dmy-all}}</ref> Di sala 2012an de Cameron di rêzefilmeke komedî ya Kanala Disney yê bi navê Bits and Pieces de bi rola Alanna rol wergirt. Piştî filmê pîlot, Bits and Pieces jibo rola sereke ya Liv û Maddie navê fîlmê bi Liv and Maddie hate guhertin. Pêşandana rêzefilman di 19ê Tîrmeha 2013ê de dest pê kir û di 15ê Îlona 2013an de rêzefîlm kete vîzyonê.<ref>{{Cite web|url=http://www.thefutoncritic.com/listings/20130627disney15|title=Listings {{!}} TheFutonCritic.com - The Web's Best Television Resource|website=www.thefutoncritic.com|access-date=2021-01-12|df=dmy-all}}</ref> Beşa pîlot 5,8 milyon bîner bidest xist hate ragihandin ku di nava 2,5 salan de ji rêzefilma Shake It Up'ê heta niha herî zêde hatibû temaşekirin, derbasbû.<ref>{{Cite web|url=http://thefutoncritic.com/ratings/2013/07/20/disney-channels-teen-beach-movie-rides-huge-ratings-wave-with-84-million-total-viewers-540410/20130720disney01|title=Ratings - Disney Channel's "Teen Beach Movie" Rides Huge Ratings Wave With 8.4 Million Total Viewers {{!}} TheFutonCritic.com|website=thefutoncritic.com|access-date=2021-01-12|df=dmy-all}}</ref> Kanala Disney Liv û Maddie ji bo sezona duyemîn a 13 xelekan ku di Payîza 2014an de ji bo vîzyonê hatibû amadekirin piştre hate nûkirin ku rêzefîlm bibe 24 xelek.<ref>{{Cite web|url=http://www.hollywoodreporter.com/live-feed/disney-channels-liv-maddie-renewed-669999|title=Disney Channel's 'Liv and Maddie' Renewed|date=2014-01-13|website=The Hollywood Reporter|language=en|access-date=2021-01-12|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/JohnDBeckTV/status/510573693148205056?s=19|title=Jêderka profîla twîtterê|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all|df=dmy-all}}</ref> Cameron di 27ê Tebaxa 2013an de strana bi navê "On Top of the World" ya Imagine Dragons wekî singlê derxist.<ref>{{Cite web|url=https://music.apple.com/us/album/on-top-world-from-liv-maddie/687879375|website=music.apple.com|access-date=2021-01-12|df=dmy-all}}</ref> Strana wê li ser lîsteya Billboard Kid Digital Songs heta rêza 17an de derket û sê hefte li ser lîsteyê ma. Di 15ê Cotmeha 2013an de stranekî wê ya din "Better In Stereo" di bin Walt Disney Records de wek single hate weşandin.<ref>{{Cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/better-in-stereo-from-liv/id719824746|title=iTunes - Music - Better in Stereo (From "Liv and Maddie") - Single by Dove Cameron|date=2014-10-28|website=web.archive.org|access-date=2021-01-12|df=dmy-all|archive-date=2014-10-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20141028103720/https://itunes.apple.com/us/album/better-in-stereo-from-liv/id719824746|url-status=bot: unknown}}</ref> "Better In Stereo" di lîsteya Billboard Kid Digital Songs de di rêze 21an de ket lîsteyê û heta rêza 1em derket. Di Sibata 2014an de Cameron piştrastkir ku ji bo albûma xwe ya studyoya yekem dest bi tomarkirina stûdyoyê kirine.<ref>{{Cite web|url=http://www.manchestereveningnews.co.uk/whats-on/family-kids-news/disneys-dove-cameron-cloud-9-6664217|title=Disney's Dove Cameron is on 'Cloud 9' at Chill Factore|last=Bourne|first=Dianne|date=2014-02-03|website=Manchester Evening News|language=en|access-date=2021-01-12|df=dmy-all}}</ref> Singlea wê ya din a bi navê "Count Me In", di 3ê Hezîrana 2014an de hat weşandin.<ref>{{Cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/count-me-in-from-liv-maddie/id880743711|title=iTunes - Music - Count Me In (From "Liv & Maddie") - Single by Dove Cameron|date=2014-10-19|website=web.archive.org|access-date=2021-01-12|df=dmy-all|archive-date=2014-10-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20141019215128/https://itunes.apple.com/us/album/count-me-in-from-liv-maddie/id880743711|url-status=bot: unknown}}</ref> Stran, rêza Billboard Kids Digital Songs de derkete hejmara yekem a lîsteyê. Di sala 2015an de Cameron di yekemîn filmê xwe yê Ne-Disney bi navê Barely Lethal ku ji aliyê A24 Films ve ji aliyê şanogerî ve hat derxistin de lîska Lîz Larson lîst.<ref>{{Cite web|url=http://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/barely-lethal-starring-hailee-steinfeld-777510|title='Barely Lethal' Starring Hailee Steinfeld Goes to A24, DirecTV (Exclusive)|date=2015-02-24|website=The Hollywood Reporter|language=en|access-date=2021-01-12|df=dmy-all}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;"| Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- !Sal !Nav !Rol !Nîşe |- |2015 |''Barely Lethal'' |Liz Larson | |- |2015 |''R.L. Stine's Monsterville: Cabinet of Souls'' |Beth |Direct-to-video film |- |2018 |''Dumplin''' |Bekah Cotter | |- |2019 |''The Angry Birds Movie 2'' |Ella (deng) | |- |2020 |''Isaac'' |Cassi |Post-hilberîn |} ===Televizyon=== {|class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;"| Fîlmên televizyonê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable"| Nîşe |- | 2012 | ''[[Shameless (American TV series)|Shameless]]'' | Holly Herkimer | Beş: "A Beautiful Mess", "Father's Day" |- | 2012 | ''[[The Mentalist]]'' | Charlotte Anne Jane | Beş: "[[The Mentalist (season 5)#ep96|Devil's Cherry]]" |- | 2013 | ''[[Malibu Country]]'' | Sienna | Beş: "[[Malibu Country#ep8|Push Comes to Shove]]" |- | 2013–2017 | ''[[Liv and Maddie]]'' | [[List of Liv and Maddie characters#Liv Rooney|Liv Rooney]]/[[List of Liv and Maddie characters#Maddie Rooney|Maddie Rooney]] | Lead role (dual role) |- | 2014 | ''[[Cloud 9 (2014 film)|Cloud 9]]'' | Kayla Morgan | Fîlmê televizyonê |- | 2015 | ''[[Austin & Ally]]'' | Bobbie | Beş: "[[List of Austin & Ally episodes#ep73|Duos & Deception]]"<ref>{{cite web|url=https://variety.com/2015/tv/news/kc-undercover-watch-bella-thorne-zendaya-video-1201467745/|title=Watch: Bella Thorne & Zendaya Reunite on 'K.C. Undercover' (Exclusive Clip)|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|last=Wagmeister|first=Elizabeth|date=April 7, 2015|access-date=April 10, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150410200318/http://variety.com/2015/tv/news/kc-undercover-watch-bella-thorne-zendaya-video-1201467745/|archive-date=April 10, 2015|url-status=live}}</ref> |- | 2015 | ''[[Descendants (2015 film)|Descendants]]'' | Mal | Fîlmê televizyonê |- | 2015–2017 | ''[[Descendants: Wicked World]]'' | Mal | Rola dengê |- | 2016 | ''[[Hairspray Live!]]'' | Amber Von Tussle | [[NBC]] hilberîna zindî |- | 2016 | ''[[Ultimate Spider-Man (TV series)|Ultimate Spider-Man vs. the Sinister 6]]'' | [[Spider-Woman (Gwen Stacy)|Gwen Stacy / Spider-Gwen]], Police officer | Rola dengê; beş: "Return to the Spider-Verse" Pt. 4 |- | 2017 | ''[[Project Runway]]'' | Herself | Dadmend; 1 beş |- | 2017 | ''[[Descendants 2]]'' | Mal | Fîlmê televizyonê |- | 2017 | ''[[The Lodge (TV series)|The Lodge]]'' | Jess | 4 beş |- | 2018 | ''[[Agents of S.H.I.E.L.D.]]'' | Ruby Hale | Rola dubare (dansala 5an); 6 beş |- | 2018 | ''[[Soy Luna]]'' | Herself | Beş: "Invitadas especiales, sobre ruedas" (dansala 3an) |- | 2018 | ''[[Marvel Rising#Initiation|Marvel Rising: Initiation]]'' | [[Spider-Woman (Gwen Stacy)|Ghost-Spider]] | Rola deng; rêzefîlm kurt li ser qenala Disney XD |- | 2018 | ''[[Angie Tribeca]]'' | Grace | Beş: "Glitch Perfect" |- | 2018 | ''[[Descendants (franchise)#Under the Sea: A Descendants Short Story|Under the Sea: A Descendants Story]]'' | Mal | Kurtefîlmê televizyonê |- | 2019 |''[[Celebrity Family Feud]]'' | Herself | Pêşbirk |- | 2019 | ''[[Descendants 3]]'' | Mal | Fîlmê televizyonê |- | 2019 | [[Marvel Rising#Specials|''Marvel Rising'' specials]] | Ghost-Spider | Rola dengê; 3 fîlmê televizyonê ya taybet |- | 2020 | ''[[The Disney Family Singalong]]'' | Herself | Fîlmê televizyonê ya taybet |- | TBA | ''[[Schmigadoon!]]'' | Betsy | Rola sereke, rêzefîlmên pêşerojê |}<!-- Do NOT add pre-production projects, until the start of filming on the project can be sourced to a [[WP:RS]], as per [[WP:FILMOGRAPHY]] and [[WP:CRYSTAL]]. --> == Dîskografî == ===Stranên klîbê=== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" border="1" |- ! Nav ! Sal ! Hunermend (ên) din ! Albûm ! Derhêner ! Çav. |- ! colspan="6"| Hunermendê sereke |- ! scope="row"| "Better in Stereo" | 2013 | {{n/a}} | rowspan="2"| ''Liv and Maddie'' | Brando Dickerson | |- ! scope="row"| "What a Girl Is" | rowspan="2"| 2015 | [[Christina Grimmie]] and Baby Kaely | Layne Pavoggi | |- ! scope="row"| "If Only" | rowspan="2" {{n/a}} | ''Descendants'' | Kenny Ortega | |- ! scope="row"| "Genie in a Bottle" | rowspan="2"| 2016 | {{n/a|Non-album single}} | Jay Martin | |- ! scope="row"| "Jolly to the Core" | rowspan="2"| Sofia Carson, Cameron Boyce and Booboo Stewart | ''Disney Channel Holiday Hits'' | Nediyar | |- ! scope="row"| "Ways to Be Wicked" | 2017 | ''Descendants 2'' | Kenny Ortega | |- ! scope="row"| "Born Ready" | rowspan="2"| 2018 | {{n/a}} | ''Marvel Rising: Secret Warriors'' | Nediyar | |- ! scope="row"| "Stronger" | China Anne McClain | {{n/a|Non-album single}} | Scott Rhea | |- ! scope="row"| "Good to Be Bad" | rowspan=5| 2019 | Sofia Carson, Booboo Stewart, Cameron Boyce, Jadah Marie and [[Anna Cathcart]] | ''Descendants 3'' | Kenny Ortega | |- ! scope="row"| "Waste" | rowspan=5 {{n/a}} | rowspan=5 | rowspan=2 Nediyar | |- ! scope="row"| "Bloodshot" | | | |- ! scope="row"| "So Good" | Griffin Stoddard | | |- ! scope="row"| "Out Of Touch" | {{n/a|Unknown}} | | |- ! scope="row"| "We Belong" | 2020 | Luke Nairn | | |- ! colspan="6"| Guest appearances |- ! scope="row"| "[[Believe (Shawn Mendes song)|Believe]]" | 2015 | [[Shawn Mendes]] | ''Descendants'' | [[Jake Kasdan]] | |- ! scope="row"| "Graduation" |2019 |[[Benny Blanco]], [[Juice Wrld]] |{{n/a|Non-album single}} |[[Jake Schreier]] | |- |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] [[Kategorî:Stranbêjên amerîkî]] 59c8sqtogz1d61pfruxb5yt40w8j8rx Bahoza tropîkal a Allison (2001) 0 96488 1093475 1069301 2022-07-30T12:06:11Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 14 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bahoz | nav = Bahoza tropîkal a Allison | type = Bahoza tropîkal | category = | wêne = Tropical Storm Allison- Peak.JPG | sernavê_wêne = | destpêbûn = 4 hezîran 2001 | bidawîbûn = 20 hezîran 2001 | 1-min winds = 50 | Pressure = 1000 | Damages = 9000 | sal = 2001 | zirar = 9 mîlyar $ (2001 USD ) | qadên_bandorkirî = [[Teksas]], [[Louisiana]], [[Mississippi]], [[Alabama]], [[Georgia]], [[Florîda]], [[Karolînaya Başûr]], [[Karolînaya Bakur]], [[Vîrjînya]], [[District of Columbia]], [[Maryland]], [[Delaware]], [[Pensîlvanya]], [[New York]], [[Nû Jersey]], [[Rhode Island]], [[Nû Înglistan]], [[Atlantîk, Kanada]] }} '''Bahoza tropîkal a Allison''' ({{Ziman-en|Tropical Storm Allison}}), [[bahoza tropîkal|bahozeke tropîkal]] e ku di hezîrana dansala bahoza Atlantîkê ya sala 2001an de başûrê rojhilatê Teksasê bandorek neyînî kiriye. Mînakek nîqaşkirî ya "bandora okyanûsa qehweyî", Allison ji bo bahoza hezîranê bi rengekî bêhempa dirêj dewam kir û 16 rojan tropîkî yan subtropîk ma û piraniya dema bahozê li ser rûyê erdê bû bahozek baran barînê. Bahoz, di 4ê hezîrana 2001ê de ji pêla tropîkal a li bakurê [[Kendava Meksîkê]] çêbû û piştî demek kurt gihîşte perava jorîn a Teksasê. Bahoza Allison ber bi bakur ve derbasî nav eyaletê bû, berê xwe da başûr û dîsa ket Kendava Meksîkê. Bahoz li rojhilata bakurê rojhilat ve berdewam kir û gihîşt Louisianayê û dûv re derbasî başûrê rojhilata [[Dewletên Yekbûyî]] û devera [[Mid-Atlantic]] bû. Allison ji [[Tofana Tropîkal Frances]] a sala 1998an pê ve bû bahoza yekem ku li deverên perava bakurê Texasê xist. == Dîroka meterolojî == [[Wêne:Allison_2001_track.png|thumb|300px|çep|Li gorî [[pîvana Saffir–Simpson]] nexşeya rê û tundiya bahozê dide nîşan]] Pêleke tropîkal di 21ê gulana 2001ê de ji peravên [[Afrîkayê]] derkete holê û ber bi rojavayê Okyanûsa Atlantîk ve çû û li ser rêya xwe konveksyonek piçûk hişt. Piştî ku li ser [[Amerîkaya Başûr]] û [[Deryaya Karibik]] a başûr-rojavayî geriya, pêl di 1ê hezîranê de kete [[Okyanûsa Pasîfîk]] a Bakurê rojhilat. Di 2ê hezîranê de dema ku ew li başûrê rojhilatê [[Salina Cruz]] (370 km) bû tirajîneke kêm-ast pêş ket. Herikîna ber bi başûr û bi ber bi bakur ve bi hêz bû û pêl di 3yê hezîranê de derbasê nava [[Meksîk|Meksîkê]] bû. Tîraja nizm belav bû lê tirajîna asta navîn berdewam kir. Bahoz, di 4ê hezîranê de derkete Kendava Meksîkê û li aliyê rojhilat ve bi zivirînek kûr pêş ket.<ref>{{Cite web|url=http://www.nhc.noaa.gov/data/tcr/AL012001_Allison.pdf|title=nhc.noaa.gov|last=nhc.noaa.gov|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Destpêka 5ê hezîranê, wêneyên satelîtê da nîşan ku depresyonek tropîkal li bakurê rojavayê Kendava Meksîkayê çêdibe û ji hêla raporan ve pêşveçûna bahozên bayê bi qasî 60 mph (95 km / s) e û pergal tenê çend sed metreyan ji rûyê erdê bilind e û ber bi aliyê rojhilat ve tê.<ref>{{Cite web|url=ftp://ftp.met.fsu.edu/pub/weather/tropical/Outlook-A/2001/Jun/2001060514.ABNT20|title=nhc.noaa.gov|last=nhc.noaa.gov|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Pergal, di 5ê hezîranê de bi tevliheviyek û belavbûnek fireh, di asta nizm de pêş xist û wekî '''Bahoza Tropîkal a Allison''', tofana yekem a dansala Bahoza Atlantîkê ya sala 2001an hate binavkirin. Hinek tundbûn hate pêşdîtin, her çend tê payîn ku dê ji ber germahiyên rûyê deryayî yên sar ên behrê were asteng kirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/2001/dis/al012001.discus.001.html|title=NHC Advisory Archive|website=www.nhc.noaa.gov|access-date=2021-01-15|df=dmy-all}}</ref> Ji ber xwezaya sar-core ya navendê, Allison di destpêkê de xwediyê taybetmendiyên subtropîk bû. Tevî vê yekê bahoz bilez bihêz bû ku bigihîje bayê domdar ê 60 mph (95 km /s)ê û bi bayê tofa-tropîk heya 230 mîl (370 km)yê li navenda rojhilat de dirêj bû û zexta navendî ya pergalê herî kêm gehişte 1000 mbar ê. Tofan di destpêkê de pir hindik bar kir, û hebûna çend vorbeyên piçûk ji hundurê konveksa kûr bu sedema dijwariya diyarkirina cîhê rastîn a navendê.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/2001/dis/al012001.discus.002.html|title=NHC Advisory Archive|website=www.nhc.noaa.gov|access-date=2021-01-15}}</ref> Di nava rojê de, gelek pêşbîniyên cuda derekte holê. Yek senaryoyek din jî hate dîtin, ku bahoz berbi rojavayê Meksîkayê ve biçe. Pêşdîtinek din jî hate texmînkirin ku bahoz ber bi başûrê [[Louisiana]] ve here aylê rojhilat ve. Wê demê, hat destnîşankirin ku baran an bayê hindik li nêzîkê navendê, lê bêtir li bakur û rojhilat berdewam dike.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/2001/dis/al012001.discus.003.html|title=NHC Advisory Archive|website=www.nhc.noaa.gov|access-date=2021-01-15|df=dmy-all}}</ref> Di bin rênçên rêwerzê yên zozanê subtropîkal de ku li rojhilat-rojava û li başûrê rojhilata Dewletên Yekbûyî dirêj dibe, Allison, dema ku nêzîkê perava Teksas bû lewaz bû. Li nêzê [[Freeport, Teksas]] bi zexta 50 mph (80 km /s) xist. Li navxweyî, tofan bilez lawaz bû, û [[Navenda Bagerê ya Neteweyî]], şêwirmendên 6ê hezîranê da rawestandin.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/2001/pub/al012001.public.004.html|title=NHC Advisory Archive|website=www.nhc.noaa.gov|access-date=2021-01-15|df=dmy-all}}</ref> Piştî demek kurt ji ber depresyonan tropîkal kêm bû, çavdêriyên rûyê erdê bi navendek nebaş a diyarkirî da nîşan ku ji nû ve nêzikî konvensiyon kûr bû û rêwîtiyek dirêjkirî nîşan da.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/2001/ALLISON.html|title=NHC Advisory Archive|website=www.nhc.noaa.gov|access-date=2021-01-15|df=dmy-all}}</ref> [[Wêne:Tropical Storm Allison- Eye.jpg|250px|thumb|çep|Raporên Bagera Subtropîk Allison li ser Mississippi yê ku hatiye ragirtin]] Depresyon heta ku gihaşt [[Lufkin|Lûfkîn]] a [[Teksas|Teksasê]], ber bi bakur ve diçû, ji ber sîstema zexteke zêde ya li bakurê Teksasê sekinî. Dema ku li ser Teksasê sekinî, bahozê baraneke zêde barî û li bakurê rojavayê wîlayeta Jefferson ê bi qasî 40 înç (1,033 mm) baran barî.<ref>{{Cite web|url=https://www.wpc.ncep.noaa.gov/tropical/rain/allison2001.html|title=Tropical Storm Allison - June 2001|website=www.wpc.ncep.noaa.gov|access-date=2021-01-15|df=dmy-all}}</ref> Di 7ê hezîran de subtropikal li milê [[Florîdayê]] sist bû lê li mîlê rojavayê Teksasê zext a xwe zêdekir. Bahoz, ji aliyê saetê ve çerxekê çêkir û ber bi başûrê rojava ve dest bi tevgerê kir. Dema ku navend bahoza gihîşt [[Huntsville, Teksas|Huntsville, Teksasê]], ji [[Louisiana]] west ve ber bi [[Liberty County, Teksas|wîlayeta Liberty, Teksasê]] ve çû û bû sedema taviya baran û lehiyekî zêde.<ref>{{Cite web|url=http://www.srh.noaa.gov/hgx/projects/allison01/synoptic.htm|title=National Weather Service Forecast Office Houston, Galveston - Research Projects - Tropical Storm Allison (2001) - Synoptic Situation|date=2004-12-14|website=web.archive.org|access-date=2021-01-15|df=dmy-all|archive-date=2004-12-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20041214204857/http://www.srh.noaa.gov/hgx/projects/allison01/synoptic.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Di wê demê hêza zexta navendî ya pergalê herî kêm bi qasî 1004 mb bû û wezîn a bayê bi qasî 10 mph (16 km/s) bihêz bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.wpc.ncep.noaa.gov/tropical/2001/ALLISON/06080109.html|title=HPC Storm Summary #12 for T.D. Allison|website=www.wpc.ncep.noaa.gov|access-date=2021-01-15|df=dmy-all}}</ref> Di dawiya 9ê Hezîranê û destpêka 10ê Hezîranê de berbi êvarê de, Allison dîsa ketin kendava Meksîkayê û li ser behrê dîsa kete tevgerê. Nizm careke din dîsa gihişte hêza nêzîkî 60 mb (100 km/s) ê. Li başûrê [[Galveston, Teksas|Galveston]] a Teksasê tevî bayê astê jorîn a bi kêrhatî, nîşanên ji nû ve pêşveçûnê da nîşan. Ji ber ziwabûna hewayê û westiyariya nerm, bahoz veguherî sîkloneke subtropîk. Dema ku depresyona subtropîkal ber bi rojhilat ve bi rêwîtiyek nû ya nizm a nû li rojhilat dewam kir û Allison di 11ê Hezîranê de li [[Morgan City, Louisiana|Morgan City, Louisianayê]] dîsa bihêz bû. Di heman demê de bahozê berê xwe da rojhelata-bakur. Tîrêjên bihêz li ser tîrêjê ji nû ve geş bûn, û Allison li ser başûrê rojhilatê Louisiana yê bahoza subtropîkal bihêz kir. Bahoz bêtir zêde bû û bi tevgera bayê bi qasî 45 mph (70 km/s) û kêmtirîn zexta barometrî ya nêzîkî 1000 mbê bû li [[McLain, Mississippi]], zexta wî ji nû ve zêde bû.<ref name=":0" /> [[Wêne:06-14-2001-SD-Allison.png|250px|thumb|Depresyona Subtropîk Allison li ser Carolina Bakur]] Bahoz di 12ê Hezîranê de di di qada 0000 UTC'ê de vegeriya depresyona subtropîk. Bahoza kêm-hêz û depresyon beriya ku nêzî Wilmington, North Carolina bibe, ber bi rojhilata rojhilat-bakur ve bi Mississippi, [[Alabama]], [[Georgia]], û [[Karolînaya Başûr]] ve kete tevgerê. Depresyon di [[Karolînaya Bakur]] re derbas bû û demekê ber ber bi bakurê rojhilat bihêz bû. Her çiqas satelît û radarê nîşan bidin ku pergal baş hatiye birêxistinkirin jî, pergal di demekê kurt hêdî bi rêve çû û pergal ji hêla demjimêrê ve çep zivirî. Bahoz di 16ê heziranê de derbasê [[Nîvgirav Delmarva|nîvgirav a Delmarvayê]] bû. Bermayên subtropîkal di 17ê Hezîranê de gihişte Atlantîkê, û dema li rojhilatê [[Atlantîk City]], [[Nû Jersey]] yê bû, bayê ji nû ve dest bi bihêzbûnê kir û baranên dijwar li bakurê pergalê barî. Nizm bi sînorekî fonrtal ve kete tevgerê û bi leza 13 mph (21 km/s) ber bi bakurê rojhilat ve çû. Bermayên Allîson bi kurtasî di pêvajoyên baroklînîkê de ji bo bahoza subtropîkal ji nû ve zêde bû lê li başûrê [[Long Island|Long Islandê]] ji xwe vuguheste exsatropîk .<ref>{{Cite web|url=http://www.nhc.noaa.gov/data/tcr/AL012001_Allison.pdf|title=nhc.noaa.gov|last=nhc.noaa.gov|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Di 17ê Hezîranê de bi kêmanî li peravên [[Rhode Island]] kete tevgerê û li ser [[Nû Înglistan|Nû Înglistanê]] belav bû. Bermahiyên bahoza tropîkal heta 18ê Hezîranê ji ber sînora pêşîn hatin avêtin û di dawiyê de di 20ê Hezîranê de derbasî başûrê Cape Race, [[Newfoundland]] ê bû û li wir sîklona derveyî tropîkal belav bû.<ref>{{Cite web|url=http://www.nhc.noaa.gov/data/tcr/AL012001_Allison.pdf|title=nhc.noaa.gov|last=nhc.noaa.gov|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> == Bandorên li ser deveran == {| class="wikitable" |+ '''Li gorî daxuyaniya fermî hêjmara kesên ku jiyana xwe jidest dane.''' !Dewer !Mirin |- |Teksas |23 |- |Louisiana |1 |- |Mississippi |1 |- |Florida |8 |- |Vîrjînya |1 |- |Pensîlvanya |7 |- !Giştî !41 |} Bahoza Tropîk Allîson di tevahiya rêya xwe ya ji Teksasê heta nîvî Atlantîkê karesateke mezin a lehiyê bû. Herî xirab a lehiyê li Bajarê Houston ê Teksasê ku ji 35 înç (890 mm) zêdetirî baran barî. Allison bi qasî 8,5 milyar dolar zirar da (2001 USD) dewletên yekbûyî.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/news/UpdatedCostliest.pdf|title=nhc.noaa.gov|last=nhc.noaa.gov|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Bi hawîrdora tropîkal a herî biha ye ku tu carî di nav qada Atlantîkê de bahozeke wiha mezin çênebibû. Di Bahozê de 27 jê xeniqîn, bi giştî 41 yek kes jiyana xwe ji dest da. Allison di sala 1917an de wek bahoza tropîkal a duyemîn ku bandorê li Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê dike. Bahoza Allison ya tropîkal carekê din li Florîdaê di sala 1925an xwe da nîşan di encamê de 73 kesan jiyana xwe ji dest dabû. ===Teksas=== Çend nexweşxane li navenda ya Teksasê ku mezintirîn kompleksa bijîşkî ya cîhanê ye, ji ber bahoza ku êvara Înê bi lez û bez bi hêrseke nediyar gehişte kompleksê û zirareke mezin derkete holê. Kolêja Baylor ya Dermanê zirarek mezin dît û zirar bi tevahî 643 mîlyon dolar hate peytkirin. Dibistana lêkolîn a bijîjkî de 90.000 ajalên lêkolînê, 60.000 nimûneyên tumor, û daneyên lêkolînê yên 25 salan hate winda kirin. Navenda Zanîsta Tenduristiyê ya Zanîngeha Teksasê houston ku li seranserê kolanê ye, bi hezaran ajalên laboratûvarê windakir û li seranserê Navenda Bijîşkî, zirar bi tevahî 2 milyar dolar (2001 USD) hate peytkirin. [[Wêne:Allison Flood Houston.jpg|250px|thumb|Piştî ku Bahoza Allison li Buffalo Bayou, White Oak Bayou, Main Street Houston xist, rewşa awarte.]] ===Louisiana=== Dema Allîson cara yekem ku derbasî qada axê bû, barîna baranê gelek avahî û karsaz manê bin lehî ye de. Bayên biçûk li Cameron Parish zîyan gihande babê 10 xaniyan. Bi zêdebûna lehiyê re li Louisiana Highway 82 hinek çih man di bin avê de.<ref>{{Cite web|url=http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~432482|title=NCDC: Event Details|date=2007-12-22|website=web.archive.org|access-date=2021-01-15|archive-date=2007-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20071222030835/http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~432482|url-status=bot: unknown}}</ref> Dema ku pergal vegeriya, barîna baranê zêde bû, li bajarê St. Tammany Parish li 1000 xanî man di nin lehî yê de.<ref>{{Cite web|url=http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~432494|title=NCDC: Event Details|date=2007-12-22|website=web.archive.org|access-date=2021-01-15|archive-date=2007-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20071222030845/http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~432494|url-status=bot: unknown}}</ref> 80 xanî li Saint Bernard Parish û bi sedan xanî li deverên din ên eyaletê man di bin lehî yê de. Ji ber bandora lehiyê 1800 welatî di xaniyên xwe de li Rojhilatê Baton Rouge Parish neçar man.<ref>{{Cite web|url=http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~432484|title=NCDC: Event Details|date=2007-12-22|website=web.archive.org|access-date=2021-01-15|archive-date=2007-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20071222030841/http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~432484|url-status=bot: unknown}}</ref> Di encama lehiya çem bilind bû sedema girtina gelek rêyan. Çemê Bogue Falaya yê li Covingtonê du caran ji bilindahiya xwe gehiştand astên nêz ên rekorê. Çemên Amite û Comite ji sala 1983an û vir ve gihişte asta herî bilind. Wekî din, lehî li kêleka Bayou Manchac şikest û li lehî ji ser rê û gelek xaniyan rabû.<ref>{{Cite web|url=http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~432484|title=NCDC: Event Details|date=2007-12-22|website=web.archive.org|access-date=2021-01-15|archive-date=2007-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20071222030841/http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~432484|url-status=bot: unknown}}</ref> Zirara li Louisiana bi tevahî 65 mîlyon dolar (2001 USD, 84 milyon 2012 USD). hesabkirin. [[Wêne:TS Allison-LA.jpg|thumb|250px|Wêneyekî ji Chackbay, Louisiana rewşa bandora bahozê]] ===Dewletên Yekbûyî yên başûr=== Bahozê bi pergala zexta bilind re zextek xurt hilberand, di encamê de girdavên bihêz li peravên Florîda pêk hat. Bi vê yekê re sîrenên ku bi awayekî asayî ji bo hişyariya bahozê li herêma Pensacola Beach ê hate xebitandin.<ref>{{Cite web|url=http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~423536|title=NCDC: Event Details|date=2007-12-22|website=web.archive.org|access-date=2021-01-15|df=dmy-all|archive-date=2007-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20071222030810/http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~423536|url-status=bot: unknown}}</ref> Jiber pêgerên rîpê 5 kes li peravên Florîda jiyana xwe ji dest da. Ji bahozê, bandên baranê yên derve di rojekê de 11 inç (280 mm) li seranserî Florîda Panhandle barî. Balafirgeha Herêma Tallahassee di 24 saetan de 10,13 inç (257 mm) baran tomar kir û rekora kevn a 24 saetan ku di sala 1969an de hat tomarkirin, derbas bû.<ref>{{Cite web|url=http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~423575|title=NCDC: Event Details|date=2007-12-22|website=web.archive.org|access-date=2021-01-15|df=dmy-all|archive-date=2007-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20071222030820/http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~423575|url-status=bot: unknown}}</ref> Allison, 10 avahiya hilweşand û li Leon County yê de li navnîşanên 599 û 196a de zirarek girseyî da. Jiber bahoza Allison li Florida 8 kesan jiyana xwe jidest da û bahoz bû sedema zirara 20 mîlyon dolar (2001 USD, 26 milyon 2012 USD) an.<ref>{{Cite web|url=http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~423575|title=NCDC: Event Details|date=2007-12-22|website=web.archive.org|access-date=2021-01-15|df=dmy-all|archive-date=2007-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20071222030820/http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~423575|url-status=bot: unknown}}</ref> [[Wêne:Allison 2001 rainfall.gif|thumb|250px|Raporek hewanasî ji Bahoza Allison]] ===Atlantîk a Navîn=== Bi Bahoza Allison re barîna baranê li seranserî başûrê rojhilatê Pensilvanyayê barî, li Chalfont li Bucks County û li ser 3 inç (76 mm) li herêmên Fîladelfiya. Barîna baranê bû sedema rabûna çeman, li langhorne krîka Neshaminy 16.87 feet (5.1 m) Çend çem û çemên din ên li başûrê rojhilatê Pensilvanyayê li ser 10 lingan (3 m) bilind bûn. Jiber baranê gelek darên qels û xetên elektrîkê daketin û di dema bahozê de 70 hezar kes mane bê elektirîk. Lehiyê gelek rê û pir ji wan çend xetên rêya hesin ya SEPTA yê hilweşand. Bi barîna baranê û bi zexta bahozê 241 avahî hatin wêran kirin û Hezar û 386 kesan jî ziyan dîtin. Bi sedan mirov neçar man ji avahiyên ji avên lehiyê zerar dîtine bên rizgar kirin. Lehî li jêrzemîna avahiya "A" ya Kompleksa Apartmana Grîn ya gundê Moreland Township a Jorîn, cilûbergek daliqand û xeta gaza xwezayî şikand. Di encama lêçûna gazê de teqîn pêk hat û di encamê de agir pêk ket û di vî bûyerê de 6 kesan jiyana xwe ji dest dan. Ji ber ku avahî bi temamî bi avên lehiyê hatiye dorpêçkirin, agirkujan nekarîn alîkariyê bidin. Her wiha kesek di wesayîta xwe de di çem de xeniqiye.<ref>{{Cite web|url=http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~445815|title=NCDC: Event Details|date=2007-12-22|website=web.archive.org|access-date=2021-01-15|df=dmy-all|archive-date=2007-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20071222030948/http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~445815|url-status=bot: unknown}}</ref> Li Pensîlvanyayê zirar gihîşt 215 milyon dolar (2001 USD, 279 milyon 2012 USD). heta hesabkirin.<ref>{{Cite web|url=http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~440624|title=NCDC: Event Details|date=2007-12-22|website=web.archive.org|access-date=2021-01-15|df=dmy-all|archive-date=2007-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20071222030922/http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~440624|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Piştî bahozê== Di çend hefteyên karesatê de, serokê wê demê [[George W. Bush]] li 75 bajarên li [[Teksas|Teksasê]], başûrê [[Louisiana]], başûrê [[Mississippi]], bakurê rojavayê [[Florida]], û başûrê rojhilata [[Pensîlvanya]] wekî deverên karesatê îlan kir. Di daxuyaniyan de welatiyên ku jiber bahozê ji zirarê dîne, alîkariya ji bo xaniyên demkî, çêkirina xaniyên lezgîn û lêçûnên din ên maddî ji bo karesata giran bistînin. [[Ajansa Rêveberiya Awarte ya Federal (FEMA)]] jî ji sedî 75 ji bo lêçûnên rakirina bermahiyan, servîsên lezgîn ên têkildarî karesatê, çêkirin an jî li cihê avahiyên ku zirar dîtine, wekî rê, pir û amûr peyda kir.<ref>{{Cite web|url=http://www.fema.gov/news/newsrelease.fema?id=6438|title=FEMA: President Declares Major Disaster For Texas|date=2012-03-15|website=web.archive.org|access-date=2021-06-21|archive-date=2012-03-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20120315134321/http://www.fema.gov/news/newsrelease.fema?id=6438|url-status=bot: unknown}}</ref> Piştî Allison, çend hefte FEMA şeş navendên alikariya karesatê li seranserê başûrê rojhilatê [[Teksasê]] vekir û ev yek jî agahiyên xwe xilaskirinê da kesên ku ji bo alîkariya karesatê serlêdan kirin. Saziya [[Xaça Sor]] û Artêşa Rizgariyê 48 stargeh vekir. Sîstema Medîkal a Karesata Neteweyî bi 88 pisporan re nexweşxaneyeke demkî ya li Houstonê bi cih kir û alîkariya nêzî 500 kesî kir. Li Teksasê, 35 saziyên xizmetê yên dilxwaz ji bo kesên ku jiber lehiyê xaniyên wan zirar dîtine tevî xwarin, kinc û dilxwazên ji bo çêkirina xaniyan, alîkarî pêşkêş kirin. Piştî şeş mehan ji bahozê, derdora 120.000 welatiyên Teksasê ji bo alîkariya karesata federal serlêdan kirin, bi tevahî 1.05 milyar dolar alîkariya madî li welatiyan hate belavkirin. (2001 USD).<ref>{{Cite web|url=http://www.fema.gov/news/newsrelease.fema?id=6219|title=FEMA: Six Months After Allison, Disaster Assistance Reaches $1.05 Billion|date=2012-03-15|website=web.archive.org|access-date=2021-06-21|archive-date=2012-03-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20120315134448/http://www.fema.gov/news/newsrelease.fema?id=6219|url-status=bot: unknown}}</ref> Wekî Teksasê, li [[Louisiana]] jî şewba mêşê qewimî. Tenê dermanên kêzikan ku ji hêla [[Ajansa Parastina Hawirdorê ya Dewletên Yekbûyî]] û Karûbarê Masî û Jiyana Kovî ya Dewletên Yekbûyî ve têne qebûl kirin destûr hat dayîn ku werin bikar anîn.<ref>{{Cite web|url=http://www.fema.gov/news/newsrelease.fema?id=6129|title=FEMA: Responsible Response to Mosquitoes|date=2010-06-08|website=web.archive.org|access-date=2021-06-21|archive-date=2010-06-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20100608014323/http://www.fema.gov/news/newsrelease.fema?id=6129|url-status=bot: unknown}}</ref> Karbidestên FEMA xwedan xanî li ser xeteriyên ava lehiyê, di nav de qalib, mêş û bakterî hişyar kirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.fema.gov/news/newsrelease.fema?id=6128|title=FEMA: Drying Out, Cleaning Up After Allison|date=2010-06-08|website=web.archive.org|access-date=2021-06-21|archive-date=2010-06-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20100608014738/http://www.fema.gov/news/newsrelease.fema?id=6128|url-status=bot: unknown}}</ref> == Ferhengok == '''Dansal''': [[demsal]], [[heyam]], [[dem]]. == Çavkanî == {{çavkanî|2}} [[Kategorî:Bûyerên hewayî]] rao7b56za57aicnqya28tur1ruaom0o Bahoza tropîkal a Henri (2003) 0 96499 1093476 1025655 2022-07-30T12:06:17Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 8 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank bahoz | nav = Bahoza tropîkal a Henri | basin = | type = Bahoza tropîkal | category = | wêne = Henri 2003-09-05 1630Z.jpg | sernavê_wêne = | destpêbûn = 3ê îlona 2003 | bidawîbûn = 8ê îlona 2003 | ekstratropîkî = | bermayiyên_kêm = | pişttropîkî = | pêvajo = | 1-min prefix = | 1-min winds = 50 | 3-min prefix = | 3-min winds = | 10-min prefix = | 10-min winds = | gustspre = | gusts = | pressurepre = | pressure = 997 | pressurepost = | fatalities = | zirarên_pêşîn = | zirar = 19,6 mîlyon $ (2003 USD) | sal = 2003 | yekeya_pereyê = | zirarên_dawî = | qadên_bandorkirî = [[Florîda]], [[Delaware]], [[Pensîlvanya]] | modul = | demsala_bahozê = | series = | related = | mainarticle = }} '''Bahoza tropîkal a Henri''', ([[Zimanê inglîzî|bi îngilîzî]]:''Tropical Storm Henri'') bahozeke tropîkal a nerm bû ku di demsala bahoza Atlantîka 2003an de pêk hat û bahoza heştemîn a dansalê ye. Henrî yek ji 6 sîklonên tropîkal bû ku di nava salê de li Dewletên Yekbûyî yê xist. Henrî di destpêka meha Îlonê de ji pêla tropîk a li Kendava Meksîkayê ava bû û weke depresyoneke tropîkal di ser Florîdayê re derbas bû Bermahiyên wê berî ku bi temamî belav nebinû derbasî Nava Atlantîka Navîn bû. Li Florîdayê, barana zêde bariya, tevî ku zerar bi kêmasiya lehiyê ve zirarek zêde çênebû lê li Delaware û Pensîlvanyayê , zerareke mezin bû ku barana zêde zerar da bi sedan xanî û karsazan . Lehiyên li Delaware rû dan, weke bûyereke 1 a sala 500î hate binavkirin . Zirara giştî ya Henri bi riya riya xwe 19,6 mîlyon dolar (2003 USD, $ 21.5 mîlyon 2006 USD) , lê mirin nehate ragihandin. ==Raporên hewanasî== [[Wêne:Henri 2003 track.png|250px|thumb|Li gorî pîvana Saffir–Simpson nexşe nexşeya rê û tundiya bahozê]] Di 22ê Tebaxê de pêlek tropîk ji peravên Afrîkayê rabûye û bêyî ku bi girîngî bi pêş bikeve, li okyanûsa Atlantîkê û Derya Karîbîk ber bi rojava ve çû. Di 1ê Îlonê de pêl bi pêl ax ket Kendava Meksîkayê û li ser vê yekê konvensiyon bi rêk û pêk li dora navendeke gerok a di asta nizm de bi rêxistin bû. Pergal ber bi bakur ve çû û di 3ê Îlonê de pergal wekî depresyona tropîkal xwe veguhest. Li rojavayê Tampa ya Florîdayê jî bi qasî 300 mîl (480 kîlometre) cih digire. Depresyon di 5ê Îlonê de ber bi rojhilat ve çû û bi vî tevgerê re Bahoza Tropîkal Henri ji nû be bi hêz bû. <ref>{{Cite web|url=http://www.nhc.noaa.gov/data/tcr/AL122003_Henri.pdf|title=http://www.nhc.noaa.gov/data/tcr/AL122003_Henri.pdf|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> [[Wêne:Henri Remnants (2003).JPG|200px|thumb|Bermayiyên Henrî di 12ê îlonê li nêzê Karolîna Bakur]] Piştre Bahoza Henrî di 5 îlonê de bi pîvana 60 mph (95 km/s) ile 60 mph (95 km/h) bir gihişte zexta herî bi hêz. Piştî demeke kurt, bi çend tevgerên bahoz qels bû û veguhaste depresyoneke tropîkal. Henri nekarî zêdebûna xwe baş bike û di 6ê Îlonê de li nêzî Clearwater, Florida wek depresyona tropîkal a 35 mph (55 km/s) ma û bi lez derbasî ser behrê bû û ber bi bakurê rojhilat ve şekitî.<ref>{{Cite web|url=http://www.nhc.noaa.gov/data/tcr/AL122003_Henri.pdf|title=http://www.nhc.noaa.gov/data/tcr/AL122003_Henri.pdf|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Henri di 8ê Îlonê de li peravên Karolînaya Bakur, di qada zexta nizm de ji nû ve hêza tofnekir û deforme bû.<ref>{{Cite web|url=http://www.nhc.noaa.gov/data/tcr/AL122003_Henri.pdf|title=http://www.nhc.noaa.gov/data/tcr/AL122003_Henri.pdf|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Bermayiya fireh û bêserûber a nizm ji ber dorpêça zexta bi hêz Henrî sekinî.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/2003/dis/al122003.discus.013.shtml?|title=Tropical Storm HENRI|website=www.nhc.noaa.gov|access-date=2021-01-16|df=dmy-all}}</ref> Konveksiyon di nav bermayiyên Henri de bêserûber ma, lê pêşbînkar ji bo potansiyela ji nû ve pêşveçûnê hişyarî dan.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/text/TWOAT/2003/TWOAT.200309111514|title=https://www.nhc.noaa.gov/archive/text/TWOAT/2003/TWOAT.200309111514|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Lêbelê, Bahoz di 12ê îlonê hewlên ku ji nû ve bikeve tevgerê dida nîşan.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/text/TWOAT/2003/TWOAT.200309122110|title=https://www.nhc.noaa.gov/archive/text/TWOAT/2003/TWOAT.200309122110|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Bermayî li bakûr sekinî û di 17ê îlona de li ser New Englandê belav bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.wpc.ncep.noaa.gov/tropical/rain/henri2003.html|title=https://www.wpc.ncep.noaa.gov/tropical/rain/henri2003.html|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}</ref> ==Bandor û wêranî== Henri li ser rêça xwe, bi lehiya herî xirab a ku li Delaware rû da, baranek zêde barand. Tofanê, di serî de li Delaware, 19.6 mîlyon $ (2003 USD) zirar da. ===Florîda, Bahamas, û Bermuda=== Bahozê beriya gihiştina perçeya erdê, li peravên rojava yên Florîdayê pêlên xurt hilberand.<ref>{{Cite web|url=http://goflorida.about.com/b/a/023922.htm|title=TROPICAL STORM HENRI|date=2013-05-15|website=web.archive.org|access-date=2021-01-16|df=dmy-all|archive-date=2013-05-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20130515115744/http://goflorida.about.com/b/a/023922.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Piştî havîna nemiya tropîkal li Florîda, Henri baraneke zêde anî ser erda rewa.<ref>{{Cite web|url=http://www.floridadisaster.org/publicAnnounce/03HurricaneWrap.pdf|title=Wayback Machine|date=2006-12-08|website=web.archive.org|access-date=2021-01-16|df=dmy-all|archive-date=2006-12-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20061208054907/http://www.floridadisaster.org/publicAnnounce/03HurricaneWrap.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Baran li Hialeah ya li başûrê rojhilatê parêzgehê gihişte (230mm) asta herî bilind. Du deverên din baran 7înç (180 mm) hate pîvan li piraniya herêman baraneke sivik barî.[5] Li wîlayeta Hernando, di nava saetekê de bi bahozê re 125 mm baran barî. Her çend bahoz bi lez û bez paşde vekişiyabe jî lê dîsa jî bû sedema lehiyê. Ji ber ku li wî herêmê zêde avahî tunebûn zirareke zêde çênebû. Lê Charlotte rewş wiha nebû, di nava sê saetan de 7 taviyê baranê barî û gelek kolan û avahî di bin avê de man.<ref>{{Cite web|url=http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~495282|title=NCDC: Event Details|date=2012-02-04|website=web.archive.org|access-date=2021-01-16|df=dmy-all|archive-date=2012-02-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20120204110129/http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~495282|url-status=bot: unknown}}</ref> Li seranser Florîdayê zirar kêm çêbû bû û tu mirin çênebûn. Lê belê li bajarê Lee jiber vedana birûskê kesek birîndar bû, di heman demê de ji ber hîdroplanîngê qezayeke otomobîlê pêk û kesekî birîndar bû. Li Bahamayê, baranên derve yên jiber bahoza Henrî bi qasî 1 inç (25 mm) baran barî. Şida bayê di nav saete de heta 32 mph (51 km/s) zêde bû.<ref>{{Cite web|url=https://stormcarib.com/reports/2003/bahamas.shtml|title=the Bahamas - Local Reports (Caribbean Hurricane Network)|website=stormcarib.com|access-date=2021-01-16|df=dmy-all}}</ref> Piştî çend rojan Bahoza Fabian li Bermuda yê da û nem a Henri bû sedema birûsk û barana 2.44 inç (62 mm) li balafirgeha herêmê.<ref>{{Cite web|url=http://www.weather.bm/data/2003-09.html|title=Bermuda Weather|date=2012-02-05|website=web.archive.org|access-date=2021-01-16|df=dmy-all|archive-date=2012-02-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20120205194157/http://www.weather.bm/data/2003-09.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Ev hewldanên paqijkirinê asteng kir û balefirgeh bi zirar vî pêvajoyê derbas kir. ===Atlantîk a navîn=== Li Delawareyê , lehiyê zerar da gelek xaniyan. Jiber lehiya bi hêz gelek kes di otomobîl û di malên xwe de asê man û kesekî bi helîkopteran bi zorê rizgar kirin. Jiber Tofana giran çend pir li Hockessin ê hatin hilweşandin.<ref>{{Cite web|url=http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~494478|title=NCDC: Event Details|date=2011-05-19|website=web.archive.org|access-date=2021-01-16|df=dmy-all|archive-date=2011-05-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20110519212619/http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~494478|url-status=bot: unknown}}</ref> 6 pir ji li Wilmington & Western Railroad hilweşîya. Bahoz li vir bû sedema zirara nêzîkî 5 milyon dolar an. (2003 USD, 5.5 milyon 2006 Dolar).<ref>{{Cite web|url=http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~519026|title=NCDC: Event Details|website=web.archive.org|access-date=2021-01-16|df=dmy-all|archive-date=2012-02-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20120204110138/http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~519026|url-status=bot: unknown}}</ref> Greenbank Mill, komplekseke dîrokî ya grstmill, 450,000 dolar zirar dît.<ref>{{Cite web|url=http://www.wwrr.com/rebuilding/latest.htm|title=Wilmington & Western Railroad|date=2006-06-23|website=web.archive.org|access-date=2021-01-16|df=dmy-all|archive-date=2006-06-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20060623075218/http://www.wwrr.com/rebuilding/latest.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Zirara li Delaware bi tevahî 16,1 mîlyon dolar (2003 USD, $ 17.5 mîlyon 2006 USD) hate hesabkirin.<ref>{{Cite web|url=http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~494478|title=NCDC: Event Details|date=2011-05-19|website=web.archive.org|access-date=2021-01-16|df=dmy-all|archive-date=2011-05-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20110519212619/http://www4.ncdc.noaa.gov/cgi-win/wwcgi.dll?wwevent~ShowEvent~494478|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bûyerên hewayî]] bgn056b3grktc3fnjgvinf4kv5szev3 Herêmên Îtalyayê 0 96518 1093657 1061511 2022-07-30T17:29:39Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Italian regions provinces.svg|250px|thumb|Nexşeya rêveberî ya welatê Îtalya yê]] '''Herêmên Îtalyayê''', ([[Zimanê îtalî|bi îtalî]]: ''regioni d'Italia'') Îdariya rêveberiya asta yekemîn a Komara [[Îtalya|Îtalyayê]] ye û asta îdarî ya duyemîn ji asta îdariya '''NUTS'''ê pêk tê.<ref>{{Cite web|url=http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/nuts_nomenclature/correspondence_tables/national_structures_eu|title=Wayback Machine|date=2014-12-02|website=web.archive.org|access-date=2021-01-18|df=dmy-all|archive-date=2014-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20141202044155/http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/nuts_nomenclature/correspondence_tables/national_structures_eu|url-status=bot: unknown}}</ref> 20 herêm welatê hene, ji van pênc herêman xwedî rêveberiya xweser e. Li gorî Qanûna Bingehîn a [[Îtalya|Îtalyayê]], her herêm li gorî taybetiyên sosyolojiyê xwedî mafê rêveberiya ye û xweser e. Ji xeynî [[Geliyê Aostayê|Geliyê Aosta]], her herêm bi çend parêzgehan dabeş bûne. == Herêm û makro herêm == {| class="wikitable sortable" align="center" width="100%" style="font-size:100%" !Alaya herêmê !Bi Îtalî navê herêmê !Serbajar !Rûerd (km²) ![[Nüfus|Gelhe]]<br /> <small>(2014)</small> ![[Nüfus yoğunluğu|Belavbûn]] ![[İtalya'nın komünleri|Hêjmara komûna]] !Bajarên mezin !Statû !Herêmên makro !Walî an Şaredar |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Abruzzo.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Abruzzo]]'''<br />''Abruzzo'' | align="center" |[[L'Aquila]] | align="right" |10,763 | align="right" |1,331,749 | align="right" |123.73 | align="center" |305 | align="center" | - | align="center" |Normal | align="center" |Başûr |[[Luciano D'Alfonso]]<br /><small>''[[Demokratik Parti (İtalya)|Partiya Demokratîk]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Valle_d'Aosta.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Geliyê Aostayê]]'''<br />''Valle d'Aosta'' | align="center" |[[Aosta]] | align="right" |3,263 | align="right" |128,210 | align="right" |39.29 | align="center" |74 | align="center" | - | align="center" |Xweser | align="center" |Bakûrê rojava |[[Augusto Rollandin]]<br /><small>''[[Union Valdôtaine]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Apulia.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Puglia|Apulia]]'''<br />''Puglia'' | align="center" |[[Bari]] | align="right" |19,358 | align="right" |4,082,840 | align="right" |210.91 | align="center" |258 | align="center" |[[Bari]] | align="center" |Normal | align="center" |Başûr |[[Michele Emiliano]]<br /><small>''[[Demokratik Parti (İtalya)|Partiya Demokratîk]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Basilicata.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Basilicata]]'''<br />''Basilicata'' | align="center" |[[Potenza]] | align="right" |9,995 | align="right" |575,993 | align="right" |57.62 | align="center" |131 | align="center" | - | align="center" |Normal | align="center" |Başûr |[[Marcello Pittella]]<br /><small>''[[Demokratik Parti (İtalya)|Partiya Demokratîk]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Calabria.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Calabria]]'''<br />''Calabria'' | align="center" |[[Catanzaro]] | align="right" |15,081 | align="right" |1,977,148 | align="right" |131.10 | align="center" |409 | align="center" |[[Reggio Calabria]] | align="center" |Normal | align="center" |Başûr |[[Gerardo Mario Oliverio]] [[Partiya Demokratîk|''Partiya Demokratîk'']] |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Campania.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Campania|Kampaniya]]'''<br />''Campania'' | align="center" |[[Napoli]] | align="right" |13,590 | align="right" |5,869,029 | align="right" |431.86 | align="center" |551 | align="center" |[[Napoli]] | align="center" |Normal | align="center" |Başûr |[[Vincenzo De Luca]]<br /><small>''[[Demokratik Parti (İtalya)|Partiya Demokratîk]]''</small> |- | align="center" | | align="center" |'''[[Emilia-Romagna]]'''<br />''Emilia-Romagna'' | align="center" |[[Bologna]] | align="right" |22,446 | align="right" |4,450,541 | align="right" |198.27 | align="center" |348 | align="center" |[[Bologna]] | align="center" |Normal | align="center" |Bakûrê rojhilat |[[Stefano Bonaccini]]<br /><small>''[[Demokratik Parti (İtalya)|Partiya Demokratîk]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Flag of Friuli-Venezia Giulia.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Friuli-Venezia Giulia]]'''<br />''Friuli-Venezia Giulia'' | align="center" |[[Trieste]] | align="right" |7,858 | align="right" |1,227,625 | align="right" |156.22 | align="center" |218 | align="center" | | align="center" |Xweser | align="center" |Bakûrê rojhilat |[[Debora Serracchiani]]<br /><small>''[[Demokratik Parti (İtalya)|Partiya Demokratîk]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Lazio_Flag.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Lazio]]'''<br />''Lazio'' | align="center" |[[Roma]] | align="right" |17,236 | align="right" |5,889,649 | align="right" |341.70 | align="center" |378 | align="center" |[[Roma]] | align="center" |Normal | align="center" |Navend |[[Nicola Zingaretti]]<br /><small>''[[Demokratik Parti (İtalya)|Demokratik Parti]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Liguria.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Lîgûrya]]'''<br />''Liguria'' | align="center" |[[Cenova]] | align="right" |5,422 | align="right" |1,584,242 | align="right" |292.18 | align="center" |235 | align="center" |[[Cenova]] | align="center" |Normal | align="center" |Bakûrê rojava |[[Giovanni Toti]]<br /><small>''[[Forza Italia]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Lombardy.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Lombardiya]]'''<br />''Lombardia'' | align="center" |[[Milano]] | align="right" |23,861 | align="right" |10,001,496 | align="right" |419.15 | align="center" |1544 | align="center" |Mîlano | align="center" |Normal | align="center" |Bakûrê rojava |[[Roberto Maroni]]<br /><small>''[[Kuzey Ligi|Lega Nord]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Marche.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Marche]]'''<br />''Marche'' | align="center" |[[Ancona]] | align="right" |9,366 | align="right" |1,549,507 | align="right" |165.43 | align="center" |239 | align="center" | - | align="center" |Normal | align="center" |Navend |[[Gian Mario Spacca]]<br /><small>''[[Demokratik Parti (İtalya)|Partiya Demokratîk]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Molise.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Molise]]'''<br />''Molise'' | align="center" |[[Campobasso]] | align="right" |4,438 | align="right" |313,278 | align="right" |70.58 | align="center" |136 | align="center" | - | align="center" |Normal | align="center" |Başûr |[[Paolo Di Laura Frattura]]<br /><small>''[[Demokratik Parti (İtalya)|Partiya Demokratîk]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Bandiera_della_regione_Piemonte.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Pîemonte]]'''<br />''Piemonte'' | align="center" |[[Torino]] | align="right" |25,402 | align="right" |4,425,194 | align="right" |174.20 | align="center" |1206 | align="center" |Torîno | align="center" |Normal | align="center" |Bakûrê rojava |[[Sergio Chiamparino]]<br /><small>''[[Demokratik Parti (İtalya)|Partiya Demokratîk]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Sardinia,_Italy.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Sardînya]]'''<br />''Sardegna'' | align="center" |[[Cagliari]] | align="right" |24,090 | align="right" |1,661,630 | align="right" |68.97 | align="center" |377 | align="center" | | align="center" |Xweser | align="center" |Herêma giravan |[[Francesco Pigliaru]]<br /><small>''[[Demokratik Parti (İtalya)|Partiya Demokratîk]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Sicilian_Flag.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Sîcîlya]]'''<br />''Sicilia'' | align="center" |[[Palermo]] | align="right" |25,711 | align="right" |5,088,889 | align="right" |197.92 | align="center" |390 | align="center" | | align="center" |Xweser | align="center" |Herêma giravan |[[Rosario Crocetta]]<br /><small>''[[Demokratik Parti (İtalya)|Partiya Demokratîk]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Trentino-South_Tyrol.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Trentino-Alto Adige/Südtirol]]'''<br />''Trentino-Alto Adige'' | align="center" |[[Trento]] | align="right" |13,607 | align="right" |1,055,649 | align="right" |77.58 | align="center" |333 | align="center" | - | align="center" |Xweser | align="center" |Bakûrê rojhilat |[[Ugo Rossi]]<br /><small>''[[PATT]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Tuscany.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Toskana]]'''<br />''Toscana'' | align="center" |[[Floransa]] | align="right" |22,994 | align="right" |3,752,414 | align="right" |163.19 | align="center" |287 | align="center" |[[Floransa]] | align="center" |Normal | align="center" |Navend |[[Enrico Rossi (siyasetçi)|Enrico Rossi]]<br /><small>''[[Demokratik Parti (İtalya)|Partiya Demokratîk]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Umbria.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Umbria]]'''<br />''Umbria'' | align="center" |[[Perugia]] | align="right" |8,456 | align="right" |895,259 | align="right" |105.87 | align="center" |92 | align="center" | - | align="center" |Normal | align="center" |Navend |[[Catiuscia Marini]]<br /><small>''[[Demokratik Parti (İtalya)|Partiya Demokratîk]]''</small> |- | align="center" |[[Wêne:Flag_of_Veneto.svg|border|40x40px]] | align="center" |'''[[Veneto]]'''<br />''Veneto'' | align="center" |[[Venedik]] | align="right" |18,399 | align="right" |4,928,503 | align="right" |267.86 | align="center" |581 | align="center" |[[Venedik|Venedîk]] | align="center" |Normal | align="center" |Bakûrê rojhilat |[[Luca Zaia]]<br /><small>''[[Lega Nord]]''</small> |- | align="center" | | align="center" |'''ÎTALYA''' | align="center" | | align="right" |'''301.336''' | align="right" |'''60,788.845''' | align="right" |'''201.73''' | align="center" |'''8.092''' | align="center" | | align="center" | | align="center" | | |- |- class="sortbottom" |} Herêmên makro, li gorî '''NUTS''' û [[Yekîtiya Ewropayê|Yekîtiya Ewrûpayê]] herêmên yekem têne naskirin * '''Navend''': [[Lazio]], [[Marche]], [[Tuscany]], [[Umbria]] * '''Bakûrê rojhilat''': [[Emilia Romagna]], [[Friuli Venezia Giulia]], [[Trentino-Alto Adige/Südtirol|Trentino-Alto Adige]], [[Veneto]] * '''Bakûrê rojava''': [[Aosta Valley]], [[Liguria]], [[Lombardy]], [[Piemont]] * '''Herêma giravan''': [[Sardinia]], [[Sicily]] * '''Başûr''': [[Abruzzo]], [[Puglia|Apulia]], [[Basilicata]], [[Calabria]], [[Campania]], [[Molise]] {| class="wikitable sortable" align="center" width="100%" style="font-size:100%" !Nexşe !Bi îtalî navên herêmên makro !Bajarên giring !Rûerd (km²) !Gelhe<br /> <small>(2014)</small> !Belavbûn (km²/kes) !Hêjmara komûna !Hêjmara bajarên mezin |- | align="center" |[[Wêne:Italian_NUTS1_NorthWest.svg|center|63x63px]] | align="center" |'''Bakûrê rojava'''<br />''Nord-Ovest'' | align="center" |[[Milano|Mîlano]] | align="right" |57,931 | align="right" |16,139,142 | align="right" |278.59 | align="center" |3,059 | align="center" |5 |- | align="center" |[[Wêne:Italian_NUTS1_NorthEast.svg|center|63x63px]] | align="center" |'''Bakûrê rojhilat'''<br />''Nord-Est'' | align="center" |[[Bologna]] | align="right" |62,310 | align="right" |11,662,318 | align="right" |187.16 | align="center" |1,480 | align="center" |3 |- | align="center" |[[Wêne:Italian_NUTS1_Central.svg|center|63x63px]] | align="center" |'''Navend'''<br />''Centro'' | align="center" |[[Roma]] | align="right" |58,051 | align="right" |12,086,829 | align="right" |208.21 | align="center" |996 | align="center" |2 |- | align="center" |[[Wêne:Italian_NUTS1_South.svg|center|63x63px]] | align="center" |'''Başûr'''<br />''Sud'' | align="center" |[[Napoli]] | align="right" |73,224 | align="right" |14,150,037 | align="right" |193.24 | align="center" |1,790 | align="center" |4 |- | align="center" |[[Wêne:Italian_NUTS1_Islands.svg|center|63x63px]] | align="center" |'''Herêmên giravan'''<br />''Isole'' anjî ''Insulare'' | align="center" |[[Palermo]] | align="right" |49,801 | align="right" |6,750,519 | align="right" |135.54 | align="center" |767 | align="center" |4 |- |- class="sortbottom" |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Îtalya]] tojzfngwpsaosha1b8b13iisp0ndy9w Christina Hendricks 0 96523 1093551 1070403 2022-07-30T13:45:00Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = | navê_rastî = Christina Rene Hendricks | zimanê_navê_rastî = | wêne = Christina Hendricks.jpg | sernavê_wêne = | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|3|5|1975|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Knoxville]], [[Tênêsî]], [[DYA]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | netewe = | hevwelatî = | pîşe = [[Aktrîs]], [[model]] | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 1999–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = [[Geoffrey Arend]] (zw. 2009; cdb. 2019) | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Christina Rene Hendricks''', ({{Jidayikbûn|3|5|1975|j=1}}; [[Knoxville]], [[Tênêsî]], [[DYA]]) lîstikvanek Amerîkî-Brîtanî û modela berê ye. Di nav xelatên wê de şeş namzetên Xelata Primetime Emmy, du Xelatên Guild Screen Actors, û du Xelatên Choice Cerdevanan ji bo Lîstikvana Piştgiriya Herî Baş a Rêzefîlma Drama hene. Di sala 2010an de, ji hêla xwendevanên Kovara Esquire "jina herî rind ya cîhanê" hate hilbijartin. ==Jînenîgarî== Christina Hendricks di 3ê Gulana 1975an de, li Bajarê Knoxville, Tênêsî ji dayik bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.upi.com/Entertainment_News/2019/05/03/Famous-birthdays-for-May-3-Christina-Hendricks-Pom-Klementieff/3081556672790/|title=Famous birthdays for May 3: Christina Hendricks, Frankie Valli - UPI.com|date=2019-05-05|website=web.archive.org|access-date=2021-01-19|df=dmy-all|archive-date=2019-05-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20190505062603/https://www.upi.com/Entertainment_News/2019/05/03/Famous-birthdays-for-May-3-Christina-Hendricks-Pom-Klementieff/3081556672790/|url-status=bot: unknown}}</ref> Cristina zarokê duyemîn ê Jackie Sue Hendricks ku derûnnas e û Robert Hendricks, karmendê Forest Service bi eslê xwe ji Birmingham a Brîtanyayê ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/tvandradio/4269856/Christina-Hendricks-a-fine-figure-of-a-woman.html|title=Christina Hendricks: a fine figure of a woman|website=The Telegraph|language=en-GB|access-date=2021-01-19|df=dmy-all}}</ref> Bi rêya bavê xwe hemwelatiya wê ya dualî ya Brîtanî û Amerîkî heye. Birayekî Hendricks yê mezin heye.<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/curveball-christina/cid/1437077|title=CURVEBALL CHRISTINA|website=www.telegraphindia.com|access-date=2021-01-19|df=dmy-all}}</ref> Zarokên Malbata Hendricks ji ber karê bavên xwe xwe yê Forest Service ê li Bajarê Tênêsî ji dayik bûn. Malbata Hendricks, demekî koçê Georgiayê bûn û paşê çû Portland, Oregon, Hendricks li wê çû dibistana seretayî.<ref>{{Cite web|url=https://movieweb.com/christina-hendricks-talks-all-star-superman/|title=Christina Hendricks Talks ‘All-Star Superman’|date=2011-03-04|website=Movieweb|language=en-US|access-date=2021-01-19|df=dmy-all}}</ref> Di neh salî ya Hendricks de, malbat ji Portlandê derket, koçî Twin Falls, Idaho bû, û Hendricks dibistana seretayî û navîn li wê xilaskir. Hendricks malbata xwe wek "derveyî" bi nav dike û dibêje ku ew, bira û dê û bavê wê gelek caran li bakurê rojavayê Pasîfîkê diçûn kampê. Diya Hendricks ji Ibo ku ji xwe heval çêkin ew û birayê wê teşwîq kir ku beşdarî koma şanoyê ya herêmî ya li Twin Falls bibin û Hendricks di koma şanoyê de beşdarî berhema Grease yê bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/curveball-christina/cid/1437077|title=CURVEBALL CHRISTINA|website=www.telegraphindia.com|access-date=2021-01-19|df=dmy-all}}</ref> Hendricks wiha anî ziman "Ti saziya şanoyê de hevalên min ên gelek baş hebûn" Û di wê demê de civatê bi rastî jî rêz ji şanoyê re digirtin Zarokan dilîstin û li herêmên bajarokê didan pêşandan. Jiber ku Hendricks kejekê xwezayî bû, wiha got "eger ez ew dem aktrîs bûma wê gelek bi fors bûma."<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraphindia.com/entertainment/curveball-christina/cid/1437077|title=CURVEBALL CHRISTINA|website=www.telegraphindia.com|access-date=2021-01-19|df=dmy-all}}</ref> Hendricks, kejekî xwezayî ye, ji pirtûka Anne of Green Gables îlhama xwe digire di10 saliya xwe de dest bi rengkirina porê xwe kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.dailytelegraph.com.au/entertainment/mad-men-star-christina-hendricks-reveals-shes-a-natural-blonde-not-a-red-head/news-story/55e2a1ce235d271d60f4247606c85d4f?sv=49b7e9f7e298274a7451dbe43f586473|title=https://www.dailytelegraph.com.au/entertainment/mad-men-star-christina-hendricks-reveals-shes-a-natural-blonde-not-a-red-head/news-story/55e2a1ce235d271d60f4247606c85d4f?sv=49b7e9f7e298274a7451dbe43f586473|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://archive.today/20190513025023/https://www.dailytelegraph.com.au/entertainment/mad-men-star-christina-hendricks-reveals-shes-a-natural-blonde-not-a-red-head/news-story/55e2a1ce235d271d60f4247606c85d4f?sv=49b7e9f7e298274a7451dbe43f586473|archive-date=2019-05-13|dead-url=|access-date=|df=dmy-all|url-status=dead}}</ref> Dema Hendricks ciwan bû jiber karê bavê wê malbata koçî Waşinton, D.C, bû û malbat li Fairfax, Virginia bi cîh bû. Hendricks ji Idaho ber Vîrjînya ji bo wê wekî "trawmatîk" binav kir, û ew gelek caran dema ku diçû Dibistana Bilind a Fairfax de rastê zordestiyê dihat. Hendricks xwe wekî "derekî" û "gotî" bi nav dike, û di beşa drama ya dibistanê lîstikvaniyê kir li wir ji xwere hevala çêkir.<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/celebritynews/9088143/Christina-Hendricks-I-was-bullied-at-school-for-being-a-goth.html|title=Christina Hendricks: 'I was bullied at school for being a goth'|website=The Telegraph|language=en-GB|access-date=2021-01-19|df=dmy-all}}</ref> Ji xeynê şanoyê, Hendricks di salên ciwantiya xwe de bi xwendina dibistanê re perwerdeya balejî didît. Di sala dawiya dibistana navîn de ji dibistanê qetiya ya û xwendina xwe li kolejeke civaka herêmî qedand. ==Fîlmnîgarî== ===Fîlm=== {| class="wikitable |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" |- ! scope="col" | Sal ! scope="col" | Nav ! scope="col" | Rol ! scope="col" class="unsortable" | Nîşe |- ! scope="row" | 2007 | ''[[La Cucina (film)|La Cucina]]'' | Lily | |- ! scope="row"|2007 | ''[[South of Pico]]'' | Angela | |- ! scope="row"|2010 | ''[[Leonie (film)|Leonie]]'' | Catherine | |- ! scope="row"|2010 | ''[[Life as We Know It (film)|Life as We Know It]]'' | Alison Novack | |- ! scope="row"| 2011 | ''[[The Family Tree (2011 film)|The Family Tree]]'' | Alicia | |- ! scope="row"| 2011 | ''[[All-Star Superman (film)|All-Star Superman]]'' | [[Lois Lane]]/[[Superwoman]] | Deng; direct-to-DVD |- ! scope="row"| 2011 | ''[[Detachment (film)|Detachment]]'' | Ms. Sarah Madison | |- ! scope="row"| 2011 | ''[[Drive (2011 film)|Drive]]'' | Blanche | |- ! scope="row"| 2011 | ''[[I Don't Know How She Does It]]'' | Allison | |- ! scope="row"| 2011 | ''[[From Up on Poppy Hill]]'' | Saori Makimura | Dublaja îngilîzî |- ! scope="row"| 2012 | ''[[Ginger & Rosa]]'' | Natalie | |- ! scope="row"| 2012 | ''[[Struck by Lightning (2012 film)|Struck By Lightning]]'' | April | |- ! scope="row"| 2014 | ''[[God's Pocket]]'' | Jeannie Scarpato | |- ! scope="row"| 2014 | ''[[The Pirate Fairy]]'' | Zarina | Deng |- ! scope="row"| 2014 | ''[[Lost River (film)|Lost River]]'' | Billy | |- ! scope="row"| 2015 | ''[[Dark Places (2015 film)|Dark Places]]'' | Patty Day | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Zoolander 2]]'' | Seductress | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[The Neon Demon]]'' | Roberta Hoffman | |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Bad Santa 2]]'' | Diane Hastings | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Fist Fight]]'' | Miss Monet | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Crooked House (film)|Crooked House]]'' | Brenda Leonides | |- ! scope="row"| 2017 | ''[[Pottersville (film)|Pottersville]]'' | Connie Greiger | |- ! scope="row"| 2018 | ''Westwood: Punk, Icon, Activist'' | Herself | Belgefîlm |- ! scope="row"| 2018 | ''[[The Strangers: Prey at Night]]'' | Cindy | |- ! scope="row"| 2018 | ''[[Egg (2018 film)|Egg]]'' | Karen | |- ! scope="row"| 2018 | ''[[Candy Jar]]'' | Amy Skinner | |- ! scope="row"| 2018 | ''[[American Woman (2018 film)|American Woman]]'' | Katherine | |- ! scope="row"| 2019 | ''[[Toy Story 4]]'' | Gabby Gabby | Deng |- ! scope="row"| 2020 | ''[[Scoob!]]'' | Officer Jaffe | Deng |- |} === Televizyon === {| class="wikitable |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên televizyonê |- align="center" |- ! scope="col" | Sal ! scope="col" | Nav ! scope="col" | Rol ! scope="col" class="unsortable" | Nîşe |- ! scope="row"| 1999 | ''[[Undressed]]'' | Rhiannon | 4 beş |- ! scope="row"| 1999 | ''Sorority'' | Fawn | Pîlot |- ! scope="row"| 2000 | ''[[Angel (1999 TV series)|Angel]]'' | Bar Maid | Beş: [[The Prodigal (Angel)|"The Prodigal"]] |- ! scope="row"| 2000–2001 | ''[[Beggars and Choosers (TV series)|Beggars and Choosers]]'' | Kelly Kramer | 19 beş |- ! scope="row"| 2001 | ''[[Thieves (TV series)|Thieves]]'' | Sunday | Beş: "Casino" |- ! scope="row"| 2002 | ''[[ER (TV series)|ER]]'' | Joyce Westlake | 4 beş |- ! scope="row"| 2002 | ''[[The Court (TV series)|The Court]]'' | Betsy Tyler | 6 beş |- ! scope="row"| 2002 | ''The Big Time'' | Audrey Drummond | Fîlmê televizyonê |- ! scope="row"| 2002–2003 | ''[[Firefly (TV series)|Firefly]]'' | Saffron/Bridget/Yolanda | 2 beş |- ! scope="row"| 2003 | ''[[Miss Match]]'' | Sarah | Beş: "The Price of Love" |- ! scope="row"| 2003 | ''[[Presidio Med]]'' | Claire | Beş: "Suffer Unto Me the Children..." |- ! scope="row"| 2003 | ''Hunger Point'' | Frannie Hunter | Fîlmê televizyonê |- ! scope="row"| 2004 | ''[[Tru Calling]]'' | Alyssa | Beş: "[[Murder in the Morgue]]" |- ! scope="row"| 2004–2005 | ''[[Kevin Hill]]'' | Nicolette Raye | 22 beş |- ! scope="row"| 2005 | ''[[Cold Case]]'' | Esther "Legs" Davis | Beş: [[Cold Case (season 3)#Episodes|"Colors"]] |- ! scope="row"| 2006 | ''[[Jake in Progress]]'' | Tanya | 4 beş |- ! scope="row"| 2006 | ''[[Las Vegas (TV series)|Las Vegas]]'' | Connie | Beş: "Chaos Theory" |- ! scope="row"| 2006 | ''[[Without a Trace]]'' | Rachel Gibson | Beş: "Check Your Head" |- ! scope="row"| 2007 | ''[[Notes from the Underbelly]]'' | Holly | Beş: "First Night Out" |- ! scope="row"| 2007–2008 | ''[[Life (NBC TV series)|Life]]'' | Olivia Canton | 4 beş |- ! scope="row"| 2007–2015 | ''[[Mad Men]]'' | [[Joan Holloway]] | 80 beş |- ! scope="row"| 2011 | ''[[Body of Proof]]'' | Karen Archer | Beş: [[Dead Man Walking (Body of Proof)|"Dead Man Walking"]] |- ! scope="row"| 2011 | ''[[American Dad!]]'' | Naydern (voice) | Beş: "Gorillas in the Mist" |- ! scope="row"| 2015–2016 | ''[[Another Period]]'' | Chair (formerly Celine) | 17 beş |- ! scope="row"| 2015 | ''[[Rick and Morty]]'' | Unity (voice) | Beş: "Auto Erotic Assimilation" |- ! scope="row"| 2016 | ''[[Hap and Leonard (TV series)|Hap and Leonard]]'' | Trudy | 6 beş |- ! scope="row"| 2017–present | ''[[Tin Star (TV series)|Tin Star]]'' | Elizabeth Bradshaw | 15 beş |- ! scope="row"| 2018 | ''[[Robot Chicken]]'' | Various voices | Beş: "Ext. Forest - Day" |- ! scope="row"| 2018 | ''[[The Romanoffs]]'' | Olivia Rogers | Beş: "House of Special Purpose" |- ! scope="row"| 2018–present | ''[[Good Girls (TV series)|Good Girls]]'' | Beth Boland | Kasa sereke |- |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] [[Kategorî:Aktrîsên brîtanî]] okoohkngci003igzw9dz02i2dooxxwq Claire Foy 0 96545 1093553 1065029 2022-07-30T13:49:26Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = | navê_rastî = Claire Elizabeth Foy | zimanê_navê_rastî = | wêne = Claire Foy in 2018.jpg | sernavê_wêne = | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|16|4|1984|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Stockport]], [[Greater Manchester]], [[Brîtanya]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = [[Liverpool John Moores University]] | netewe = Brîtanî | hevwelatî = [[Brîtanya]] | pîşe = Aktrîs | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 2008–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = [[Stephen Campbell Moore]] (zw. 2014, cdb. 2018) | partner = | zarok = 1 | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Claire Elizabeth Foy''', ({{Jidayikbûn|16|4|1984|j=1}}; [[Stockport]], [[Greater Manchester]], [[Brîtanya]]) lîstikvanek Brîtanî ye. Foy, xelatên cihêreng ên ku di nav de; xelate Primetime Emmy, xelatek [[Xelata Zêrîn a Globe|Xelata Globe a Zêrîn]], û du [[Xelatên Guild Actors Screen]] hene standiye. ==Jînenîgarî== Claire Elizabeth Foy di 16ê nîsana 1984an de li [[Stockporta Mançesterê Mezin]] ji dayik bû.<ref>{{Cite web|url=https://metro.co.uk/2018/09/18/claire-foy-age-husband-children-and-full-emmys-2018-acceptance-speech-for-the-crown-7955139/|title=Claire Foy age, husband, children and full Emmys 2018 acceptance speech|date=2018-09-18|website=Metro|language=en|access-date=2021-01-21|df=dmy-all}}</ref> Claire anî ziman ku dayika wê Caroline ji malbateke "girseyî" ya Îrlandî tê; dapîr û bapîrên wê yên dayikî ji Dublin û Kildare yê tên.<ref>{{Cite web|url=http://www.pressreader.com/uk/the-herald-magazine/20150117/282020440683038|title=PressReader.com - Your favorite newspapers and magazines.|website=www.pressreader.com|access-date=2021-01-21|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.irishcentral.com/roots/genealogy/crown-queen-elizabeth-claire-foy-irish-roots|title='The Crown’s' Claire Foy has humble Irish roots|date=2017-12-25|website=IrishCentral.com|language=en|access-date=2021-01-21|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.heraldscotland.com/arts_ents/13197455.claire-foy-on-playing-anne-boleyn-and-getting-her-head-chopped-off/|title=Claire Foy on playing Anne Boleyn and getting her head chopped off|website=HeraldScotland|language=en|access-date=2021-01-21|df=dmy-all}}</ref> Ew li [[Manchester]] û [[Leeds]]<nowiki/>ê mezin bûye û ji sê zarokên malbatê ya herî biçûk e. Malbata wê piştre ji bo karê bavê xwe yê firotanê Rank Xerox, koçî Longwick, Buckinghamshireyê bû. Dê û bavê wê dema heşt sal bûn ji hev qetiyan.<ref>{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/people/profiles/class-act-claire-foy-criticism-tumours-and-embarrassing-sex-scenes-6940774.html|title=A class act: Claire Foy on criticism, tumours and embarrassing sex|date=2012-02-17|website=The Independent|language=en|access-date=2021-01-21|df=dmy-all}}</ref> Bi zewaca duyemîn a bavê xwe re nîvxwişkeke wê ya biçûktir heye. Foy ji 12 saliya xwe ve li Lîseya Aylesbury perwerde dît û piştre li Zanîngeha Lîverpoolê John Moores xwend û xebatên drama û ekranê xwend. Di heman demê de li Dibistana Drama ya Oxfordê di perwerdeya salekê de perwerde dît.<ref>{{Cite web|url=http://www.oxforddrama.ac.uk/media/pdf/OSD_showcase_2007.pdf|title=Wayback Machine|date=2012-08-03|website=web.archive.org|access-date=2021-01-21|df=dmy-all|archive-date=2012-08-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20120803080748/http://www.oxforddrama.ac.uk/media/pdf/OSD_showcase_2007.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Di sala 2007an de mezûn bû û çûye Peckhamê (London) û li wir bi pênc hevalên xwe yên ji dibistana dramayê re jiyan kir.<ref>{{Cite web|url=http://www.thisislondon.co.uk/es-magazine-fashion/article-23591779-details/Little+Claire+Foy/article.do|title=Little Claire Foy{{!}} Fashion & Features {{!}} ES Magazine|date=2009-06-16|website=web.archive.org|access-date=2021-01-21|df=dmy-all|archive-date=2009-06-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20090616110055/http://www.thisislondon.co.uk/es-magazine-fashion/article-23591779-details/Little+Claire+Foy/article.do|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Kariyera wê== Dema ku Foy di zanîngeha Oxford School of Drama ye de xwend di lîstikên Top Girls, Watership Down, Easy Virtue, û Touched de derket ser dikê.<ref>{{Cite web|url=https://www.nationaltheatre.org.uk/discover-more/artists/claire-foy|title=https://www.nationaltheatre.org.uk/discover-more/artists/claire-foy|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|df=dmy-all}}{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Piştî ku dest bi fîlmê televizyonê kir, wê di fîlmên wekî DNA û The Miracle de, du ji sê karên yekane yên bi derhêneriya Paul Miller li Royal National Theatre in London (ya sêyem jî Baby Girl bû) bi awayekî profesyonel rol wergirt.<ref>{{Cite web|url=https://variety.com/2008/legit/reviews/baby-girl-dna-the-miracle-1200536141/|title=Baby Girl/DNA/The Miracle|last=Benedict|first=David|last2=Benedict|first2=David|date=2008-03-03|website=Variety|language=en-US|access-date=2021-01-21|df=dmy-all}}</ref> Foy di rêzefîlmê BBC'yê ya bi navê Little Dorrit de bi rola protagonîst Amy Dorrit lîst û ji bo xelata RTS hate hilbijartin. Wê di fîlmên telewîzyona bi navê Going Postal û the horror adventure season of the Witch de rol wergirt. Foy di heman demê de di bbc revîzyona Jorstairs Downstairs de wekî Lady Persephone lîst û di rêzefîlmê kanala 4 the Promise de rol wergirt, rêzefîlm di Sibata 2011an de hate weşandin. Foy di fîlma Tv the Night Watch de ya romana, Sarah Waters, bi navê Helen roleke sereke lîst. Di Sibata 2013an de bi rola Lady Macbeth, bi James McAvoy re di Macbeth û Studios Trafalgar de lîst. Foy di sala 2015an de li salona Wolf drama yê ji şeş beşan lîstika keybanûya Îngilîzî Anne Boleyn lîst .<ref>{{Cite web|url=http://www.theguardian.com/media/2016/mar/03/poldark-topless-scything-rts-bbc-aidan-turner-mark-rylance|title=Poldark's topless scything fails to cut it with Royal Television Society judges|date=2016-03-03|website=the Guardian|language=en|access-date=2021-01-21|df=dmy-all}}</ref> Performansa wê bi pesindayîneke girîng hat dîtin û bi performansa Geneviève Bujold di Anne of the Thousand Days de hate mûqeyeskirin. Foy piştre ji bo Xelata Televîzyonê ya Akademiya Brîtanyayê ya 2016an ji bo lîstikvanê herî baş hate hilbijartin.<ref>{{Cite web|url=http://awards.bafta.org/award/2016/television/leading-actress|title=2016 Television Leading Actress {{!}} BAFTA Awards|website=awards.bafta.org|access-date=2021-01-21|df=dmy-all}}</ref> Di 2016an de, Foy di rêzefîlma drama biyografîk a The Crown a Peter Morgan de rola qeralîçe Elizabeth II lîst. Bi wî rolê Foy Xelata Xelata Glover a Zêrîn a Lîstikvana Herî Baş - Rêzefîlma Drama Televizyonî, Du caran Xelata Guild Screeners Actors ji bo Performansa Bilind a Lîstikvanek Jin, û du carî Xelata Prîmîmet Emmy ji bo Lîstikvana Pêşeng a Herî Serketî wergirt. Di heman demê de ji bo Xelata BAFTA TV ya Lîstikvana Herî Baş jî hate hilbijartin. Di sala 2017an de,berî ku rol derbasî lîstikvana Olivia Colman bibe, ku dê Queen di temenê navîn de, di demsala sêyemîn de dest pê bike wê rolê xwe di dansala duyem de dubare kir. Di Di heman salê de de, Foy di Drama filmê bîyografî Breathe de bi rola Diana Cavendish lîst. ==Fîlmografî== ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;"| Fîlmên wê |- align="center" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 2011 | ''[[Season of the Witch (2011 film)|Season of the Witch]]'' | Anna | |- | 2011 | ''[[Wreckers (film)|Wreckers]]'' | Dawn | |- | 2014 | ''[[Vampire Academy (film)|Vampire Academy]]'' | Sonya Karp | |- | 2014 | ''[[Rosewater (film)|Rosewater]]'' | Paola Gourley | |- | 2015 | ''[[The Lady in the Van]]'' | Lois | |- | 2017 | ''[[Breathe (2017 film)|Breathe]]'' | Diana Cavendish | |- | 2018 | ''[[Unsane (film)|Unsane]]'' | Sawyer Valentini | |- | 2018 | ''[[First Man (film)|First Man]]'' | Janet Armstrong | |- | 2018 | ''[[The Girl in the Spider's Web (film)|The Girl in the Spider's Web]]'' | [[Lisbeth Salander]] | |- | 2021 | ''[[Louis Wain (film)|Louis Wain]]'' | Emily Richardson-Wain | Post-hilberîn <!-- Per WP:NFF and WP:CRYSTAL, do not add films that are listed as "pre-production" --> |} ===Televizyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên televizyonê |- align="center" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 2008 | ''[[Being Human (UK TV series)|Being Human]]'' | [[List of Being Human (British TV series) characters|Julia Beckett]] | Beşa "[[Pilot (Being Human)|Pilot]]" |- | 2008 | ''[[Doctors (2000 TV series)|Doctors]]'' | Chloe Webster | Beşa "The Party's Over" |- | 2008 | ''[[Little Dorrit (TV series)|Little Dorrit]]'' | Amy Dorrit | 14 beş |- | 2009 | ''10 Minute Tales'' | Woman | Beşa "Through the Window" |- | 2010 | ''[[Terry Pratchett's Going Postal]]'' | Adora Belle Dearheart | 2 beş |- | 2010 | ''Pulse'' | Hannah Carter | Fîlmê televizyonê |- | 2010–2012 | ''[[Upstairs Downstairs (2010 TV series)|Upstairs Downstairs]]'' | [[List of Upstairs Downstairs (2010 TV series) characters#Lady Persephone "Persie" Towyn|Lady Persephone Towyn]] | 9 beş |- | 2011 | ''{{sortname|The|Promise|The Promise (2011 TV serial)}}'' | Erin Matthews | 4 beş |- | 2011 | ''{{sortname|The|Night Watch|The Night Watch (Waters novel)#TV-movie adaptation}}'' | Helen Giniver | Fîlmê televizyonê |- | 2012 | ''Hacks'' | Kate Loy | Fîlmê televizyonê |- | 2012 | ''[[White Heat (miniseries)|White Heat]]'' | Charlotte Pew | 6 beş |- | 2014 | ''[[Crossbones (TV series)|Crossbones]]'' | Kate Balfour | 9 beş |- | 2014 | ''The Great War: The People's Story'' | Helen Bentwich | 2 beş |- | 2014 | ''Frankenstein and the Vampyre: A Dark and Stormy Night'' | Narrator | Fîlmê televizyonê |- | 2015 | ''[[Wolf Hall (miniseries)|Wolf Hall]]'' | [[Anne Boleyn]] | 6 beş |- | 2016–2017,<br>2020 | ''{{sortname|The|Crown|The Crown (TV series)}}'' | [[Elizabeth II|Queen Elizabeth II]] | 21 beş |- | 2018 | ''[[Saturday Night Live]]'' | Herself (host) | Beşa "Claire Foy/[[Anderson Paak]]" |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên brîtanî]] 7ifuhp2a5y58g04xuhimxjrameokwv6 Emîliya Romanya 0 96585 1093591 1025692 2022-07-30T15:14:12Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh | nav = Emîliya-Romanya | navê rastî = Emilia-Romagna | navê din = | wargeh = | wêne = [[Wêne:I-RE-Brescello9.JPG|250px]] | wêneyê aso = | wêne mezinahî = | wêne sernav = | wêne binnivîs = | wêneyê ala = Fictional Emilia-Romagna Flag.svg | ala mezinahî = 130px | ala binnivîs = | wêneyê nîşan = Regione-Emilia-Romagna-Stemma.svg | nîşan mezinahî = | nîşan binnivîs = | wêneyê mertal = | etîmolojî = | dirûşm = | sirûd = | wêneyê nexşe = Emilia-Romagna in Italy.svg | nexşe mezinahî = 250px | nexşe sernav = | awayê binebeş = | navê binebeş = | awayê binebeş1 = | navê binebeş1 = | awayê binebeş2 = | navê binebeş2 = | sernavê damezrandinê = | dema damezrandinê = | sernavê damezrandinê1 = | dema damezrandinê1 = | sernavê damezrandinê2 = | dema damezrandinê2 = | sernavê damezrandinê3 = | dema damezrandinê3 = | sernavê damezrandinê4 = | dema damezrandinê4 = | sernavê damezrandinê5 = | dema damezrandinê5 = | sernavê damezrandinê6 = | dema damezrandinê6 = | sernavê damezrandinê7 = | dema damezrandinê7 = | teşeyê hikumetê = | komîteya kargêriyê = | partiya rêber = | sernavê rêber = | navê rêber = | sernavê rêber1 = | navê rêber1 = | sernavê rêber2 = | navê rêber2 = | sernavê rêber3 = | navê rêber3 = | rûerd mezintî = | rûerd km2 = 22.446 | rûerd welat km2 = | ji sedî rûerd av = | rûerd bajarvanî km2 = | rûerd gundewarî km2 = | rûerd metro km2 = | nîşeyên rûerd = | jêrenotên mezinahî = | dirêjahî km = | firehî km = | bilindahî m = | xala bilindahî = | herî bilindahî m = | xala herî bilindahî = | herî bilindahî rêz = | nizmtir bilindahî m = | xala nizmtir bilindahî = | jêrenotên gelhe = | gelhe = 4.446.220 | gelhe sal = 2011 | gelhe bajarvanî = | gelhe gundewarî = | gelhe metro = | gelhe tîrbûn = | demonîm = | navçeya demjimêr = UTC+1 (CET) | utc offset = | koda postayê = | koda telefonê = | nîşana erebeyê = | malper = [http://www.regione.emilia-romagna.it/ regione.emilia-romagna.it/] }} '''Emîliya Romanya''' yan jî '''Emîliya''' (bi îtalî: ''Emilia-Romagna''), yek ji 20 herêmên îdarî yên [[Îtalya|Îtalyayê]] ye. Herêm li beşa bakurê rojhilata welatê cîwar bûye û herêm navê xwe ji herêmên dîrokî yên Emilia û Romagna hildide. Paytexta herêmê bajarê [[Bologna]] ye. Rûerda herêmê 22.446 km², û li herêmê bi qasî 4,4 milyon niştecih lê dijîn.<ref>{{Cite web|url=http://www.ilsole24ore.com/includes2007/speciali/qualita-della-vita/scheda_finale.shtml|title=Qualita' della vita: il dossier - Il Sole 24 ORE|date=2018-06-19|website=web.archive.org|access-date=2021-01-24|df=dmy-all|archive-date=2018-06-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20180619163533/http://www.ilsole24ore.com/includes2007/speciali/qualita-della-vita/scheda_finale.shtml|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Bajar û navendên herêmê== [[Wêne:Emilia-Romagna Provinces.png|thumb|çep|250px|Nexşeya parêzgehên herêmê]] Agahiyên di derbarê rûerda parêzgehan, hêjmar û belavbûna gelheyê. {| class="wikitable centered" ! style="background:#cdc8b1"|Navê parêzgehê ! style="background:#cdc8b1"|Rûerd (km²) ! style="background:#cdc8b1"|Gelhe ! style="background:#cdc8b1"|Belavbûn (kes/km²) |- | [[Bologna (parêzgeh)]] | 3.702 | 973.295 | 262,9 |- | [[Ferrara (parêzgeh)]] | 2,632 | 357.471 | 135,8 |- | [[Forli-Cesena (parêzgeh)]] | 2.377 | 387.200 | 162,9 |- | [[Modena (parêzgeh)]] | 2.689 | 686.104 | 255,1 |- | [[Parma (parêzgeh)]] | 3.449 | 431.419 | 125,1 |- | [[Piacenza (parêzgeh)]] | 2.589 | 284.885 | 110,0 |- | [[Ravenna (parêzgeh)]] | 1.858 | 383.945 | 206,6 |- | [[Reggio Emilia (parêzgeh)]] | 2.293 | 517.374 | 225,6 |- | [[Rimini (parêzgeh)]] | 534 | 302.137 | 565,8 |} Li herêma Emilia-Romagna 9 bajarên ku nifûsa wan ji 100 hezarî zêdetir in cih digire. Herêm, li Îtalyayê di rêza bajar û bajarokên ku di derbarê gelheyî ve herêma herî mezin e. Ji 30 bajarên yekem ku nifûsa wî zêdeye 7 bajar, ji 50 bajarên yekem ku nifûsa wî zêdeye jî 10 bajar, li herêmê cih digire. {| class="wikitable centered" ! style="background:#cdc8b1"|Bajar ! style="background:#cdc8b1"|Parêzgeh ! style="background:#cdc8b1"|Gelhe (kes) ! style="background:#cdc8b1"|Rûerd (km²) ! style="background:#cdc8b1"|Belavbûn (kes/km²) |- |[[Bologna]] |[[Bologna (parêzgehê)]] |377.258 |140,73 |2.664 |- |[[Modena]] |[[Modena (parêzgehê)]] |184.953 |183,23 |999 |- |[[Parma]] |[[Parma (parêzgehê)]] |184.653 |260,77 |699 |- |[[Reggio nell'Emilia]] |[[Reggio Emilia (parêzgehê)]] |166.572 |231,56 |715 |- |[[Ravenna]] |[[Ravenna (parêzgehê)]] |157.479 |652,89 |241 |- |[[Rimini]] |[[Rimini (parêzgehê)]] |141.286 |134,52 |1.042 |- |[[Ferrara]] |[[Ferrara (parêzgehê)]] |134.605 |404,36 |333 |- |[[Forli]] |[[Forli-Cesena (parêzgehê)]] |117.471 |228,19 |509 |- |[[Piacenza]] |[[Piacenza (parêzgehê)]] |102.287 |118,46 |859 |- |[[Cesena]] |[[Forli-Cesena (parêzgehê)]] |96.790 |249,47 |383 |- |[[Imola]] |[[Bologna (parêzgehê)]] |68.518 |204,96 |332 |- |[[Carpi]] |[[Modena (parêzgehê)]] |67.432 |131,14 |512 |- |[[Faenza]] |[[Ravenna (parêzgehê)]] |57.201 |215,72 |264 |- |[[Sassuolo]] |[[Modena (parêzgehê)]] |41.582 |38,56 |1.076 |- |[[Casalecchio di Reno]] |[[Bologna (parêzgehê)]] |35.436 |17,37 |2.031 |- |[[Riccione]] |[[Rimini (parêzgehê)]] |35.314 |17,11 |2.059 |- |[[Cento, İtalya|Cento]] |[[Ferrara (parêzgehê)]] |34.867 |64,80 |534 |- |[[Formigine]] |[[Modena (parêzgehê)]] |33.329 |46,82 |707 |- |[[Lugo, İtalya|Lugo]] |[[Ravenna (parêzgehê)]] |32.774 |116,92 |280 |- |[[Castelfranco Emilia]] |[[Modena (parêzgehê)]] |30.958 |101,31 |301 |- |[[San Lazzaro di Savena]] |[[Bologna (parêzgehê)]] |30.096 |44,70 |694 |- |[[Cervia]] |[[Ravenna (parêzgehê)]] |28.578 |82,19 |347 |- |[[San Giovanni in Persiceto]] |[[Bologna (parêzgehê)]] |26.770 |114,40 |233 |- |[[Fidenza]] |[[Parma (parêzgehê)]] |25.529 |95,15 |266 |- |[[Cesenatico]] |[[Forli-Cesena (parêzgehê)]] |25.071 |45,13 |553 |- |[[Scandiano]] |[[Reggio Emilia (parêzgehê)]] |24.735 |49,81 |496 |- |[[Correggio, İtalya|Correggio]] |[[Reggio Emilia (parêzgehê)]] |24.722 |77,79 |315 |- |[[Vignola]] |[[Modena (parêzgehê)]] |23.371 |22,70 |1.062 |- |[[Mirandola]] |[[Modena (parêzgehê)]] |23.346 |137,00 |176 |- |[[Comacchio]] |[[Ferrara (parêzgehê)]] |23.087 |283,81 |82 |} ==Wêne== <div class="NavFrame" style="clear:both; text-align:center;"> <div class="NavHead" style="background:#2380c1; border:1px solid silver;text-align:left; font-size:100%">[[Wêne:Nuvola apps digikam.png|çep|20px]]<center>'''<span style="color:white">Emilia-Romagna</span>'''</center></div> <div class="NavContent"> <gallery> Wêne:Palazzo Comunale01.jpg|Palazzo Comunale ("Avahiya Şaredariyê"), Bologna Wêne:Ferrara 02.jpg|Ferrara Wêne:Rimini grattacielo.jpg|Rimini Wêne:Baroque ducal palace modena.jpg|Modena Wêne:Piazza Garibaldi a Parma.jpg|Qada Garibaldi, Parma Wêne:PiazzaDelPopolo01.jpg|Piazza del Popolo ("Qada Gel"), Ravenna Wêne:Reggio emilia tetti detail.jpg|Reggio nell'Emilia Wêne:Piazza Saffi al tramonto.JPG|Piazza Saffi, Forli Wêne:Gotico facciata-500.jpg|Piazza Comune, Piazenza Wêne:Piazza del Popolo di Cesena.jpg|Piazza del Popolo ("Qada Gel"), Cesena </gallery> </div></div> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Herêmên Îtalyayê]] {{Herêmên Îtalyayê}} pgdc4ssuvwallc3ipmcanpbdm4f60s8 Bitcoin 0 96594 1093520 1048089 2022-07-30T12:55:53Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 6 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Bitcoin.svg|thumb|267x267px]] '''Bitcoin''' (nîşan: ₿, kurtkirin: '''BTC''') [[Pere|dirav]]<nowiki/>ek elektronîkî ye ku bi ti [[bank|benqên]] navendî an jî sazûmana hikûmetê ve ne girêdayî ye. Ew dikare piştî bêhnokê li 100 mîlyonî were dabeşkirin. 0,00000001 BTC, 1 [[satoshi]] ye. == Dîrok == Wekî hemî [[teknolojî|tekolojiyên]] şoreşgerî, çavkaniyên ku pêşeng û afirînerê bitcoin di gotara xwe de behs kirine, hene. [[Wei Dai]] [[B-Cash]], [[Nick Szabo]] [[BitGold]], [[David Chaum]] [[Digicash]] guhertoyên herî prîmîtîv in û ji aliyê dewletan hatiye astengikirin. Ji ber ku ev ezmûnên nerind neyên pêşiya [[Satoshi Nakamoto]] (ê ku Bitcoin cêkiriye), wî nasnameya xwe veşartiye. Tora Bitcoin di 3ê çile ya 2009an de hate destpêkirin. Nivîskarê gotarê Satoshi Nakamoto ye û nayê zanîn ku ew kî ye. Di [[bloka genesis]]ê de hatiye diyarkirin ku jimara herî zêde ya bitcoin 21 milyon e. Transfera pêşî ya bitcoin di navbera şîfrekar [[Hal Finney]] û Satoshi Nakamato de hate pê. Hal Finney ji bo pêşveçûna Bitcoin, alîkariya Satoshi Nakamato kir. Cara pêşî 22ê gulana 2010an de [[pîza]]yek bî 10000 BTC hate kirîn. Di 22ê temûza 2013an de, bihayê tevahî ya Bitcoin 1,2 milyar dolar bû<ref>{{Cite web|url=https://www.blockchain.com/charts/market-cap|title=market-cap|website=Blockchain.com|language=en|access-date=2021-04-13|df=|archive-date=2021-04-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413115151/https://www.blockchain.com/charts/market-cap|dead-url=yes}}</ref>. Ev biha di 13ê nîsana 2021an de 1.12 trilyon dolar e. Hejmara tevahî ya bitcoin a ku niha hatiye hilberandin gihîştiye asta 18,677,306 BTC<ref>{{Cite web|url=https://coinmarketcap.com/currencies/bitcoin/|title=Bitcoin price today, BTC live marketcap, chart, and info {{!}} CoinMarketCap|date=2021-04-08|website=web.archive.org|access-date=2021-04-13|archive-date=2021-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20210408233519/https://coinmarketcap.com/currencies/bitcoin/|url-status=bot: unknown}}</ref>. == Teknolojî == Teknolojiya Bitcoin li ser P2P transfer, SHA256, zincîra blokan ([[blockchain]]) hatiye damezirandin. Transfera ku di navbera 2 adresan de pêk tê, di blokan de tên qeydkirin. Di her blokê de, nirxa hash ya bloka pêşiya vê bloke, cîh digire. Bî vî awayî, zincîra blokan tê çêkirin û hemû transfer tên qeydkirin. Navê bloka yekem ya sîstemê "bloka genesis" e û di 4ê çileya 2009an de hate hilberandin. Hilberîner bi saya [[komputer]]a van transfera qeydî blockchainê dikin û ji bo vî karî Bitcoin hildidin. Dî serî de ev xelat 50 BTC bû û her diçe hindik dibe. Nêzîkî çar sala carê ev xelat nîvî dibe <ref>{{Cite web|url=https://en.bitcoin.it/wiki/Help:Introduction#Creation_of_coins|title=Help:Introduction - Bitcoin Wiki|website=en.bitcoin.it|access-date=2021-04-13}}</ref>. Di sala 2021an de ev xelat 6.25 BTC ye. == Aborî == Bitcoin li hin [[welat]]an wekî amûrek [[Pere|dirav]] û veberhênanê tê bikaranîn. Ji ber ku ew dikarin wekî dirav werin bikaranîn, bihayê Bitcoin heye. Hin fonên aborî (ji ber ku her diçe bihayê BTC zêde dibe) bi Bitcoin ra eleqedar dibin. Bihayê Bitcoin, di encama dabîn û daxwazê derdikeve hole. Her ku daxwaz zêde dibe, bihayê wê zêde dibe. ==== Daxuyaniyên derheqê têkçuna Bitcoin ==== Gelek caran nuçeyên di derheqa têkçuna Bitcoin derketin<ref>{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2015/01/14/bitcoin-falls-below-200-making-some-investors-worry-about-downward-spiral.html|title=Bitcoin keeps falling, and worries keep rising|last=Rosenfeld|first=Everett|date=2015-01-14|website=CNBC|language=en|access-date=2021-04-13}}</ref>. Di destpêka 2015an de, [[rojnamevan]]<nowiki/>ek 29 nûçe ragihand ku Bitcoin xilas dibe<ref>{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2015/01/14/bitcoin-falls-below-200-making-some-investors-worry-about-downward-spiral.html|title=Bitcoin keeps falling, and worries keep rising|last=Rosenfeld|first=Everett|date=2015-01-14|website=CNBC|language=en|access-date=2021-04-13}}</ref>. ₿ Kovara [[Forbes (kovar)|Forbes]] di [[hezîran]]<nowiki/>a 2011an de dawiya bitcoin ragihand, dû re kovara [[Gizmodo]] ya [[Awistralya]]<nowiki/>di [[tebax]]<nowiki/>a 2011an de ev yek şopand<ref>{{Cite web|url=https://www.gizmodo.com.au/2011/08/the-bitcoin-is-dying-whatever/|title=The Bitcoin Is Dying. Whatever.|date=2011-08-08|website=Gizmodo Australia|language=en-AU|access-date=2021-04-13}}</ref>. Kovara [[Wired]] di Kanûna 2012an de "nuçeya qediya" ragihand<ref>{{Cite news|url=https://www.wired.com/2012/12/wired-tired-expired/|title=Wired, Tired, Expired for 2012: From Stellar to Suck|website=Wired|language=en-us|access-date=2021-04-13}}</ref>. [[wikidata:Special:EntityPage/Q131723#sitelinks-wikipedia|Girêdanan biguherîne]]Kovara [[Ouishare]] di [[gulan]]<nowiki/>a 2013an de nûçeya "lîstik qediya ye, bitcoin"<ref>{{Cite web|url=http://magazine.ouishare.net/2013/05/bitcoin-human-based-digital-currency|title=Game over, Bitcoin ! À quand des monnaies virtuelles valorisant l'humain ?|date=2015-01-19|website=web.archive.org|access-date=2021-04-13|archive-date=2015-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20150119204137/http://magazine.ouishare.net/2013/05/bitcoin-human-based-digital-currency|url-status=bot: unknown}}</ref>. [[New York Magazin]]<nowiki/>e ê di [[hezîran]]<nowiki/>a 2013an de nuçeya "Bitcoin li ser riya gorê" weşand<ref>{{Cite web|url=https://nymag.com/intelligencer/2013/06/bitcoin-sees-the-grim-reaper.html|title=Bitcoin Sees the Grim Reaper|date=2013-06-20|website=Intelligencer|language=en-us|access-date=2021-04-13}}</ref>. [[Reuters]] di [[çile]] 2014an de "rehmet" ragihand<ref>{{Cite web|url=http://blogs.reuters.com/edward-hadas/2014/01/08/an-early-obituary-for-bitcoin/|title=An early obituary for bitcoin|date=2015-01-19|website=web.archive.org|access-date=2021-04-13|archive-date=2015-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20150119071135/http://blogs.reuters.com/edward-hadas/2014/01/08/an-early-obituary-for-bitcoin/|url-status=dead}}</ref>. [[Street Insider]] ragihand ku di [[sibat]]<nowiki/>a 2014 de bitcoin "mirî ye"<ref>{{Cite web|url=https://www.streetinsider.com/Analyst+Comments/Bitcoin+is+Dead/9219338.html|title=Bitcoin is Dead|website=StreetInsider.com|access-date=2021-04-13}}</ref>. [[The Weekly Standard]] [[adar]] 2014<ref>{{Cite web|url=https://www.weeklystandard.com/blogs/bitcoin-dead_784187.html|title=|df=dmy-all|access-date=2021-04-13|archive-date=2015-11-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20151110073000/http://www.weeklystandard.com/blogs/bitcoin-dead_784187.html|dead-url=yes}}</ref>, [[Salon (kovar)|Salon]] adar 2014<ref>{{Cite web|url=https://www.salon.com/2014/03/07/sorry_libertarians_your_dream_of_a_bitcoin_paradise_is_officially_dead_and_gone/|title=Sorry, libertarians: Your dream of a Bitcoin paradise is officially dead and gone|date=2014-03-07|website=Salon|language=en|access-date=2021-04-13}}</ref>, [[Vice News]] adar 2014<ref>{{Cite web|url=https://www.vice.com/en/article/a38njp/bitcoin-is-dead-long-live-bitcoin|title=Bitcoin Is Dead — Long Live Bitcoin|website=www.vice.com|language=en|access-date=2021-04-13}}</ref>, [[Financial Times]] di [[îlon]]<nowiki/>a 2014an de nûçeyên li ser "dawiya bitcoin" weşand <ref>{{Cite web|url=https://www.ft.com/content/aa105474-fa93-36e0-9aff-41d4ae8bcf44|title=Subscribe to a slice of the FT {{!}} Financial Times|website=www.ft.com|access-date=2021-04-13}}</ref>. Di çile 2015 de, [[USA Today]] ji bo bitcoin nuçeya "çû" weşand <ref>{{Cite web|url=http://americasmarkets.usatoday.com/2015/01/16/bitcoin-is-headed-to-the-ash-heap/|title=Bitcoin is headed to the ‘ash heap’ {{!}} America's Markets|date=2015-01-19|website=web.archive.org|access-date=2021-04-13|archive-date=2015-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20150119234231/http://americasmarkets.usatoday.com/2015/01/16/bitcoin-is-headed-to-the-ash-heap/|url-status=bot: unknown}}</ref> û [[Telgraf (rojname)|Telgraf]] ragihand ku "ezmûna bitcoin qediya" <ref>{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/technology/news/11347205/Bitcoin-might-be-dead.-It-doesnt-matter..html|title=Bitcoin might be dead. It doesn't matter.|website=www.telegraph.co.uk|access-date=2021-04-13}}</ref>. [[Mike Hearn]], pêşvebirê berê yê bitcoin, di çile ya 2016 de ji bo bitcoin ragihand û got "projeyek serneketî ye"<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/technology-35343561|title=Bitcoin: Is the crypto-currency doomed?|date=2016-01-19|website=BBC News|language=en-GB|access-date=2021-04-13}}</ref>. ==== Bikaranîna giştî ==== Hin aborîzan di derbarê bitcoin de erênî ne, lê hinek din bi guman in. Hejmara bazirganên ku di sala 2015an de bitcoin qebûl dikirin 100,000 derbas kiribû<ref>{{Cite web|url=http://www.ibtimes.co.uk/bitcoin-now-accepted-by-100000-merchants-worldwide-1486613|title=Bitcoin now accepted by 100,000 merchants worldwide|date=2015-11-28|website=web.archive.org|access-date=2021-04-13|archive-date=2015-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20151128010225/http://www.ibtimes.co.uk/bitcoin-now-accepted-by-100000-merchants-worldwide-1486613|url-status=bot: unknown}}</ref>. Hin şîrket jî diravdanên/peredanên bi bitcoin qebûl dikin. Li gorî lêkolînek ku 2017an de ji hêla [[Zanîngeha Cambridge]] ve hatî çêkirin, di navbera 2.9 mîlyon û 8 mîlyon bikarhêner xwedan cûzdanên dirav ên dîjîtal in. Pereyê dîjîtal ê herî zêde tê bikar anîn bitcoin e. Hejmara bikarhênerên çalak ji 2013an û vir ve pir zêde bûye. Hin [[Arjentîn]]<nowiki/>iyan Bitcoin kirîn da ku li hember enflasyona mezin xwe biparêzin. Di dema qeyrana darayî ya li Qibrisê di 2012-2013 de, kirînên bitcoin (ji ber fikarên ku dê hesabên wan werin desteserkirin an jî backirin) zêde bûn. Fêdeke Bitcoinê ew e bê yek karê pera di neqeba hemû welatan arzan bişiyîne, ev jî sebebeke ku li El Salvador bû yek ji perê welat e. Ji ber ku gelek xelk pera ji welatên dî dişiyandin û biha bû. == Rewşa hiqûqî, bac û rêzikname == Rewşa hiqûqî ya Bitcoin welat bi welat cuda dibe. ji bo gelekan rewş ne zelale. Hin welat destûrê didin karanîna wê, hinekan jî ew qedexe kirine. Bi heman awayî, saziyên cuda yên hikûmetê, yekîneyan, û dadgehan bitcoin cuda cuda dabeş kirine. Qanûn û qedexeyên ku ji Bitcoin re derbas dibin di heman demê de li ser diravên elektronîkî yên wekhev jî derbasdar in<ref>{{Cite book|title=Digital Currencies: Principles, Trends, Opportunities, and Risks". Social Science Research Network. SSRN 2657598 $2.}}</ref>. Hin welatên ku Bitcoin lê hatiye qedexekirin [[Bangladeş]]<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/finance/currency/11097208/Why-Bangladesh-will-jail-Bitcoin-traders.html|title=Why Bangladesh will jail Bitcoin traders|website=www.telegraph.co.uk|access-date=2021-04-13}}</ref>, [[Bolîvya]]<ref>{{Cite web|url=http://www.ibtimes.co.uk/cryptocurrency-round-bolivian-bitcoin-ban-ios-apps-dogecoin-mcdonalds-1453453|title=Cryptocurrency Round-Up: Bolivian Bitcoin Ban, iOS Apps & Dogecoin at McDonald's|date=2015-09-24|website=web.archive.org|access-date=2021-04-13|archive-date=2015-09-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20150924050741/http://www.ibtimes.co.uk/cryptocurrency-round-bolivian-bitcoin-ban-ios-apps-dogecoin-mcdonalds-1453453|url-status=bot: unknown}}</ref> û [[Ekuador]] in. Li [[El Salvador]] di sala 2021 Bitcoin bû yek ji perê welat (ya dî dolar e) û karê li her deverî werê şuxilandin.<ref>{{cite news |title=Bitcoin, now legal tender in El Salvador, greeted with tech problems, volatility concerns |url=https://www.cbc.ca/news/world/el-salvador-bitcoin-1.6166977 |access-date=12 September 2021 |work=AP News |via=CBC News |date=7 September 2021}}</ref> == Fîlm == "[[The Rise and Rise of Bitcoin]]" (2014) belgefîlme ke li ser bi kesên wekî bernamesazên komputer û bazirganên narkotîkê yên bitcoin bikar tînin e. == Galerî == [[Wêne:Bitcoin_Transaction_Visual.svg|çep|thumb|325x325px|Şemaya pêvajoyê]] [[Wêne:Total_bitcoins_over_time.png|çep|thumb|Sal û hejmara bitcoinan]] <br clear="all"> == Çavkanî == {{çavkanî}} [[Kategorî:Aborî]] [[Kategorî:Bitcoin]] [[Kategorî:Kripto]] [[Kategorî:Pere]] [[Kategorî:Teknolojî]] kubxfonkm0odc6hprdzj5ofei2zfhkd Python (zimanê bernamesaziyê) 0 97378 1093903 1057358 2022-07-31T02:06:25Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Ne rind kurdî}} {{Kêm}} {{Agahîdank malper|nav=Python|logo=[[Wêne:Python.svg|100px]]|screenshot=|binnivîs=|ziman=zimanê bernamekirinê|avabûn=20ê kanûna 1991an |avaker=[[Python Software Foundation]], [[Guido van Rossum]]|gerû=|xwedî=Python Software Foundation|destpêkirin=|hejmara_karkeran=|dirûşm=batteries included|malper=[https://www.python.org/ www.python.org]|endam=|statû=|pêşxistin=}} '''Python''' ([<nowiki/>[[Lîsteya IPA-Nîşan|ˈpʰaɪθn̩]]], bi kurdî [<nowiki/>[[Lîsteya IPA-Nîşan|ˈpʰajtoːn]]]) zimanekî astbilind û înteraktîv ê bernamesaziyê ye ku di 1991ê de ji aliyê [[Guido van Rossum]] ve hate çêkirin. Fîlosofiya çêkirina Python bi karanîna xwe ya berbiçav a qada spî (''whitespace'') ya ''sîgnîfîkant'' girîngiyê dide [[Programkirin|xwendina kodê]]. [[Konstrûkta ziman|''Konstrûktên zimanê'']] wî û ''object-oriented'' wî armanc dike ku alîkariya [[Bernamesaz|bernamesazan]] bike ku koda lojîkî û zelal ji bo projeyên piçûk û mezin-pîvan binivîsin.<ref>{{Cite web|url=http://cutter.rexx.com/~dkuhlman/python_book_01.html|title=A Python Book: Beginning Python, Advanced Python, and Python Exercises|date=2012-06-23|website=web.archive.org|access-date=2021-01-30|archive-date=2012-06-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20120623165941/http://cutter.rexx.com/~dkuhlman/python_book_01.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Python bi [[Zimanê programkirina dînamîkî|dînamîkî]] tête nivîsandin û [[Garbage Collection|zibil]] tête berhev kirin ([[Garbage Collection]]). Ew piştgirî li gelek [[Paradîgmaya programkirinê|paradîgmayên programkirinê]] dike, di nav de programên damezrandinî (bi taybetî, [[Programkirina prozedûralî|prozedûral]]), [[Programkirina objekt-orîentkirî|objekt-orîentkirî]] û [[Programkirina fonksiyonelî|fonksiyonelî]]. Python ji ber [[pirtûkxaneya standard]] a berfireh, timûtim wek zimanekî "bataryayên tê de" (bi înglîzî "batteries included") têne vegotin.<ref>{{Cite web|url=https://www.python.org/about/|title=Welcome to Python.org|website=Python.org|language=en|access-date=2021-01-30}}</ref> == Dîrok == [[File:Guido van Rossum OSCON 2006 cropped.png|thumb|150px|[[Guido van Rossum]] li OSCONê 2006]] Ziman di destpêka 1990an de ji hêla [[Guido van Rossum]] ve li [[Centrum Wiskunde & Informatica]] li [[Amsterdam]] wek serkarê zimanê programkirinê [[ABC (zimanê programkirinê)|ABC]] hate pêşve xistin û orijînal ji bo [[pergala xebitandinê]] ya [[Amoeba]] belavkirî hate armanc kirin. Nav ne vedigere (wek logo pêşnîyar dike) ser cinsê marê bi navê (pythons), lê orijînal li ser navê komedyenê înglîzî [[Monty Python]] hetiya bi nav kirin. Yekemîn versiyon di çilê 1994an de bi navê Python derket. li gorî versiyonên pêşîn, hin konseptên programkirina fonksiyonelî hatin împlêment kirin, lê piştra vana hatin terikandin. Python 2.0 di 16ê cotmeha 2000an de hate weşandin. Di fonksiyonên nû de [[Garbage Collection|Garbage Collection'eke]] fûl-fonksiyonelî hebû û piştgiriya koma karakterê [[Unicode]] bûn.<ref>{{Cite web|url=https://docs.python.org/2/whatsnew/2.0.html|title=What’s New in Python 2.0 — Python 2.7.18 documentation|website=docs.python.org|access-date=2021-01-30}}</ref> Di fonksiyona 2.6an de, arîkariyek hate ava kirin, ku dikare were bikar anîn ka kîjan rêzikên kodê ji hêla Pythonê 3ê ya pê re piştgirî nayên girtin û ji ber vê yekê di versiyonên li ser bingeha wê de nema têne meşandin.<ref>{{Cite web|url=https://www.heise.de/ix/meldung/Python-2-6-oeffnet-Wege-zu-Version-3-209233.html|title=Python 2.6 öffnet Wege zu Version 3|last=online|first=heise|website=iX Magazin|language=de|access-date=2021-01-30}}</ref> Python 3.0 (bi Python 3000 jî bi nava) jî di 3ê Kanûna 2008an de piştî demeke dirêj a pêşveçûnê xuya bû. Ew hin guhartinên kûr ên li ser ziman, wek rakirina redundansan di komikên rêwerzê û konstrûktên kevin de digire nav xwe. Ji ber ku Python 3.0 bi qismî bi versiyonên berê re înkompatîbel e, Python Software Foundation biryar da ku piştgiriya Python 2.7 bi paralel bi Python 3 re bi versiyonên nû re heya dawiya 2019 berdewam bike.<ref>{{Cite web|url=https://docs.python.org/3.0/whatsnew/3.0.html|title=What’s New In Python 3.0 — Python v3.0.1 documentation|website=docs.python.org|access-date=2021-01-30}}</ref> == Felsefe == Bikarhênerên Python timûtim behsa felsefeya Python dikin ku bi felsefeya Unix re pir dişibihe. Koda ku prensîbên Python dişopîne tê gotin ku ''pythonîk'' e. Van prensîban ji hêla pêşvebirê Python [[Tim Peters]] ve di [[Zen a Python]] de hate vegotin.<ref>{{Cite web|url=https://www.python.org/dev/peps/pep-0020/|title=PEP 20 -- The Zen of Python|website=Python.org|language=en|access-date=2021-01-30}}</ref> * Xweşik ji pîsiyê çêtir e. * eksplîsît ji împlîsît çêtir e. * Hêsan ji Kompleksê çêtir e. * Kompleks ji komplîke çêtir e. * Xwendin tê hesibandin. == Syntaks û semantîk == Wateya Python ew e ku bibe zimanekî bihêsanî tê xwendin. Formatkirina wê bivîzuelî netêkçûyî ye, û ew gelek caran keyworedên înglîzî bikar tîne ku zimanên din xalbendî bikar tînin. Berevajî gelek zimanên din, ew ji bo veqetandina blokan kevanên kurîşkî bikar nayîne, û semîkolonên piştî daxuyaniyan opsiyonelî ne. Ji [[C (zimanê bernamekirinê)|C]] an [[Pascal (zimanê programkirinê)|Pascal]] kêmtir îstîsnayên syntaktîkî û bûyerên taybetî hene.<ref>{{Cite web|url=https://docs.python.org/3/faq/general.html#is-python-a-good-language-for-beginning-programmers|title=General Python FAQ — Python 3.9.1 documentation|website=docs.python.org|access-date=2021-01-30}}</ref> === Indentasiyon === Python ji bo sînorkirina [[Blok (programkirin)|blokan]] indentasiyona [[qada vala]] (bi înglîzî: whitespace)ji dêla kevanên kurîşkî an keyworedan, bikar tîne. Piştî hin daxuyaniyan zêdekirinek li indentasiyonê tê; kêmbûnek li indentasiyonê de li dawiya bloka heyî nîşan dide. Ji ber vê yekê, strûktûra vîzuelî ya programê bi durustî strûktûra semantîkî a programê represent dike. Vê taybetmendiyê carinan wekî [[rola off-side]]<nowiki/>ê tê binavkirin, ku hin zimanên din parve dikin, lê li gelek zimanan de wateyeke semantîkî a indentasiyonê nîne. === Daxuyanî û herikîna kontrolê === * Daxuyaniya peywirê (nîşana '=', nîşana wekhev). * Daxuyaniya <code>[[if-then-else|if]]</code> bişertî blokekî kodê digel <code>else</code> û <code>elif</code> (kurtbûneke else-if) pêk tîne. * Daxuyaniya <code>[[Foreach#Python|for]]</code> li ser objektekî îterebar îtere dike, her elementekê digire varîableke lokalî ku ji hêla bloka pêvekirî ve tê bikar anîn. * Daxuyaniya <code>[[While loop#Python|while]]</code> blokekî kodê pêk tîne heta ku şertê wê rast be. * Daxuyaniya <code>[[Exception handling syntax#Python|try]]</code> dihêle ku îstisnayên di bloka koda pêvekirî de hatine rakirin ji bilî hevokan werin girtin û bi rêve birin; her weha ew misoger dike ku koda paqijkirinê di <code>finally</code>-blok de wê her gav were xebitandin bêyî ku blok çawa derkeve. * Daxuyaniya <code>raise</code> ji bo bilindkirina îstîsnayeke diyarkirî an ji nû rakirina îstîsnayeke girtî tê bikar anîn. * Daxuyaniya <code>class</code> blokekî kodê dimeşîne û namespace'ê xwe yê lokalî bi [[Klas (programkirina computer)|klasekê]] ve girêdide, ji bo karanîna di [[programkirina objekt-orîentkirî]] de. * Daxuyaniya <code>def</code> [[Fonksiyon (programkirin)|fonksiyonekê]] an [[Metod (programkirin)|metodekê]] defîne dike. * Daxuyaniya [[break statement|<code>break</code>]] ji xelekê derdikeve. * Daxuyaniya <code>continue</code> vê îteresiyonê derbas dike û bi xala duyemîn re berdewam dike. * Daxuyaniya <code>del</code> varîablekê radike, av tê vê wateyê ku referansa ji nav heta nirxê tête jêbirin û hewl dide ku wê varîablê bikar bîne dibe sedema şaşiyekê. Varîabla jêbirî dikare paşê weke normal ji nû ve were peywirdarkirin. * Daxuyaniya <code>pass</code> wekî NOP-ê kar dike. Bisyntaktîkî pêdivî ye blokeke kodeke vala çêbibe. * Daxuyaniya <code>assert</code> tê bikar anîn di dema debuggkirinê de ji bo şertên ku divê werin sepandin. * Daxuyaniya <code>yield</code> ku ji fonksiyoneke [[generator (programkirin)#Python|generator]] nirxekî vedigire. Ji Python 2.5, <code>yield</code> operator jî ke. Ev ji bo împlêmentkirina Koroutînan tê bikar anîn. * Daxuyaniya <code>return</code> tê bikar anîn ji bo vegerandina nirxekî ji fonksiyonê. * Daxuyaniya <code>import</code> tê bikar anîn jo bo importkirina modûlên ke fonksiyonên an varîablên wan di programa heyî de têne bikar anîn. * Daxuyaniya <code>print</code> di Python 3ê de bû fonksiyona <code>print()</code>. === Tîpkirin === [[File:Python 3. The standard type hierarchy.png|thumb|Hiyerarşiya tîpa standard li Python 3 de]] Python [[duck typing]] bikar tîne û objektên tîpkirî lê navên varîablên netîpkirî heyne. Astengiyên tipê di [[Dema-compiler|dema-compiler'ê]] de nayên kontrol kirin; berevajî, dibe ku operasyonên li ser objektekî têk biçin, nîşana ku objekta danê ne ji tîpekî minasib e. Tevî ku dînamîkî hatî nivîsandin jî, Python bi tundî hatî tîp kirin, qedexe dike ku operasyonên ku baş nehatine terîf kirin (mînakî, hejmarekê li zincîrekê (string) zêde bike) ji dîlva ku bi bêdengî hewl bide wan bide fam kirin. Python dihêle ku programer tîpên xwe bi karanîna klassan, ku pir caran ji bo programkirina objekt-orîentkirî têne bikar anîn, diyar bikin. Înstansên nû ên klassan bi bangkirina klassê têne çêkirin (mînakî, <code>SpamClass()</code> an <code>EggsClass()</code>), û klass jî înstansên celebê mêtaklass in (bixwe înstanseke ji xwe), ku destûrê dide programkirina mêtaiyê û [[Refleksiyon (programkirin)|refleksiyonê]]. Berî versiyona 3.0, klassên Python du tîp hebûn: ''şêwaza kevn'' û ''şêwaza nû''. syntaksa her du şêwazan yek e, cûdahî ev e ka gelo objekta klassê ji dîrekt an indîrekt ji mîras tê hiştin (hemî klassên şêwaza nû ji <code>object</code> mîras in û înstansên <code>type</code> in). Di guhertoyên Python 2 de ji Python 2.2 û pê ve, her du cûreiyên klassan dikarin werin bikar anîn. Dersên şêwaza kevn di Python 3.0 de hatin hilweşandin. Plana demdirêj piştgirîkirina tîpîkirina gav bi gav e û ji Python 3.5, syntaksa ziman dihêle ku cûreiyên statîk diyar bike lê ew di implementasiyona standard de, CPython nayên kontrol kirin. Vebijêrkek eksprîmentelî a opsiyonelî a statîkî a bi navê mypy piştgiriyê dide kontrolkirina celebê a dema-compiler. == Mînakên bernamekirinê == Programa hello Dinya! <syntaxhighlight lang="python"> print('Hello, Dinya!') </syntaxhighlight> Di vê Mînakê de tête check kirin ka hejmareke pozîtîv, nêgatîv an 0 e. <syntaxhighlight lang="python"> num = float(input("Hejmarekê binivîse: ")) if num > 0: print("Hejmara pozîtîv") elif num == 0: print("Sifir") else: print("Hejmara nêgatîv") </syntaxhighlight> == Pirtûkxaneya standard == Pirtûkxaneya standard a bihêz yek ji mezintirîn hêzên Python e, ku wê ji bo gelek bikaranînan minasib dike. Piraniya wê platform-serbixwe ye, da ku programên Python ên hê mezintir jî timûtim li Unix, Windows, macOS û platformên din bê guhertin dimeşin. Modulên pirtûkxaneya standard dikarin bi modulên ku bi C an Python hatine nivîsandin werin temam kirin. Pirtûkxaneya standard bi taybetî ji bo pirjimar format û protokolên standard (wekî MIME û HTTP), ji bo bikaranînên înternetê bi taybetî hatî çêkirin. Modulên ji bo afirandina navrûyên bikarhênerên grafîkî, ji bo girêdana bi databasên relasiyonelî û ji bo manîpulekirina vegotinên regular jî tê de ne. == Implementasiyon == === Implementasiyona referansê === [[CPython]] [[Implementasiyona referansê|implementasiyona referansa]] Python e. Ew bi [[C (zimanê bernamekirinê)|C]] hatî nivîsandin, bi gelek taybetmendiyên [[ANSI C|C99]] yên selektkirî re standarda [[ANSI C|C89]] bicîh tîne. Ew programên Python di nav [[bytecode]] a navîn de berhev dike ku paşê ji hêla [[Makîna virtual|makîneya xweya virtual]] ve tê xebitandin. CPython bi pirtûkxaneyek standard a mezin tête belav dibe, a ku di têkelê C û Python-a natîvî de hatî nivîsandin. Ew ji bo gelek platforman, bi [[Microsoft Windows|Windowsê]] jî heye (ji ber ku guhertoya Python 3.9.1, Python "bi çalak sazkirina li ser [[Windows 7]] nahêle"; û piştgirî dida [[Windows XP]] û kevntir, bi Python 2.7-a ku naha nayê piştgirî kirin) û sîstemên moderntirîn ên wekî [[Unix-like]], di nav de [[Mac OS|macOS]] (û [[Apple M1]] Macs, ji Python 3.9.1, bi sazkerê ezmûnî) û piştgiriya nefermî ji bo mînak [[OpenVMS|VMS]]. Portabiliteya platformê, di Python 1 û 2-dem-çarçove de, heya ku [[OS/2]] û [[Solaris]] piştgirî dike jî yek ji wan prîorîteyên pêşîn bû. piştgirî ji hingê ve ji bo gelek platforman hat avêtin. === Implementasiyonên din === [[PyPy]] şirovekarek bilez, lihevhatî yê Python 2.7 û 3.6 ye. [[Just-in-time compiler|just-in-time compilerê]] wê li gorî [[CPython]] pêşkeftinek lezgîn a sîgnîfîkant tîne lê çend pirtûkxaneyên ku bi [[C (zimanê bernamekirinê)|C]] hatine nivîsandin bi wê re nayên bikar anîn. [[Stackless Python]] forkeke sîgnîfîkant a CPython e, ku mîkroşopan implement dike; ew stack a bîra C bikar nayîne, bi vî awayî destûr dide programên bi girseyî hevdem. Di heman demê de versiyoneke stackless a PyPy jî heye. [[MicroPython]] û [[CircuitPython]] variyantên Python 3 ne, ên ku ji bo [[Mîkrokontrolker|mîkrokontrolkeran]] têne optîmîze kirin. Di vê yekê de [[Lego Mindstorms EV3]] heye. Pyston variyanteke ji dema xebata Python e ku kompîlasiyona tenê-di-demê de bikar tîne da ku xebitandin programên Python zûtir bike. === Cross-Compiler di zimanên din de === Gelek compiler li [[Zimanê objekt|zimanên objekt]] ên level-bilind hene: * [[Cython]] Python bi [[C (zimanê bernamekirinê)|C]] û [[C++ (zimanê programkirinê)|C++]] kompîle dike. * [[Nuitka]] Python di [[C++ (zimanê programkirinê)|C++]] de kompîle dike. * Pythran Python bi [[C++ (zimanê programkirinê)|C++]] kompîle dike. * [[Pyrex (zimanê programkirinê)|Pyrex]] (derketina herî dawî di 2010 de) û Shed Skin (derketina herî dawî di 2013 de) bi rêzê li [[C (zimanê bernamekirinê)|C]] û [[C++ (zimanê programkirinê)|C++]] komplîke dikin. * Google's Grumpy (derketina herî dawî di 2017-an de) Python 2 bo [[Go (zimanê programkirinê)|Go]] kompîle dike. * [[IronPython]] dihêle ku programên Python li ser .NET [[Common Language Runtime]] bêne xebitandin. * [[Jython]] Python bi bytecode Java-yê komplîke dike, û dihêle ku pirtûkxaneyên Java-yê ji programeke Pythonê bikar bînin. * [[MyHDL]] Python li [[VHDL]] komplîke dike. * [[Numba]] [[LLVM]] bikar tîne ku Python komplîke bike ku kodê makîne bike. * Brython, Transcrypt û [[Pyjs]] (derketina herî dawî di 2012 de) Python li [[JavaScript]] kompîle dike. * [[PyPy|RPython]] dikare bi C re were komplîke kirin, û ji bo avakirina wergêrê PyPy-ê ya Python-ê tê bikar anîn. == Pêşveçûn == Ji bilî IDLE, ku gelek caran bi Python re tê install kirin û bi giranî ji hawîrdoreka têxte û Shell pêk tê, ji bo Python jî gelek derdorên pêşveçûnê yên bi tevahî (IDE) hatine pêşve xistin, mînakî Eric Python IDE, Spyder an PyCharm. Ji bo IDE-yên mezintir ên wekî Eclipse, Visual Studio û NetBeans jî pêvek hene. Edîtorên têxtê ên ji bo programeran wekî Vim û Emacs jî dikarin ji bo Python bêne adapte kirin: Awayek hêsan a Python jixwe ve entegre ye, û pêvekên komfortabltir dikarin werin zêdekirin. Ji bo cûrbecûr GUI-Toolkits, wekî Tkinter (GUI-Builder), WxPython (wxGlade), PyQt (Qt Designer), PySide, PyGTK (Glade), Kivy an PyFLTK hin edîtor hene ku bi wan re navrûyên bikarhênerên grafîkî bi rengekî berawirdî hêsan têne saz kirin. == Çavkanî == [[Kategorî:Zimanê bernamekirinê]] <references /> 9ua7okohd8ik7ags0s89bzi76fq4vr8 Mîrîtiya Gêl 0 97831 1093832 1026848 2022-07-31T00:36:09Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki '''Mîrîtiya Gêl''' (Ss 11-1845) di nîvê duyemîn ê sedsala 11an de ji hêla Pir Bedir ve ku ji neviyê Mîr Mansur e, bi alîkariya eşîra Mirdasî û hin eşîrên Kurd û Zaza li herêma Diyarbekirê hate damezrandin.<ref>{{Cite web|url=http://isamveri.org/pdfdrg/D00477/2014_35/2014_35_GORDUKYE.pdf|title=Wayback Machine|date=2020-05-05|website=web.archive.org|access-date=2021-01-31|archive-date=2020-05-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20200505151724/http://isamveri.org/pdfdrg/D00477/2014_35/2014_35_GORDUKYE.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Li ser têkiliyên Mîre Gêl u bi Selçûqî, İnaloğulları, Artukidi,Dewleta Selçûqiya Anatoliyê, İlhanli û Celayirên ku li Diyarbekir û derdora wê serdest bûn re, têra xwe agahdarî tune.<ref>{{Cite book|title=.|last=Bozarslan, Mehmet Emin (1971). Şeref Han Şerefname Kürt Tarihi (Arapça'dan Çeviri). İstanbul: Ant yayınları. s. 202-|first=|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref> Ew mîrîtî heya sedsala 19an hebû. Her çend di rêvebiriya Osmanî de di derbarê tixûbên mîrekiyê de têra xwe agahdarî tunebû, lê li gorî tomarên James Brant, konsolosê Brîtanî li Erziromê yê, ku di seredana xwe ya sala 1838-an de çû serdana Mîrîtiya Gêl jî, li binê mîrîtiyên de sad u pêncî gund hebûn.<ref>{{Cite journal|last=ÇAĞLAYAN|first=Yegane ÇAĞLAYAN- Erhan|date=2020|title=ŞEREF HAN’IN “ŞEREFNÂME” ESERİNDE 1524-1590 YILLARI SAFEVÎ-OSMANLI MÜNASEBETLERİNİN TASVİRİNE DAİR|url=http://dx.doi.org/10.29228/joh.42247|journal=Journal of History School|volume=XLVI|issue=XLVI|pages=1589–1604|doi=10.29228/joh.42247|issn=1308-5298}}</ref> Li gorî siyaseta navendîparêziyê ya ku piştî Biryarnameya Tanzimate di sala 1845-an de li Parêzgeha Diyarbekirê dest bi sepandinê kir, u emîrti qediya. == Çavkani == <references /> ayh9y5yxsc8s08rwkfn3qgk84etp60e Peyton List 0 97837 1093883 1026851 2022-07-31T01:47:38Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = | navê_rastî = Peyton Roi List | zimanê_navê_rastî = | wêne = Peyton Roi List.JPG | sernavê_wêne = | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|6|4|1998|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Florîda]], [[DYA]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | netewe = [[Amerîkan]] | hevwelatî = [[Amerîka]] | pîşe = [[Aktrîs]], [[model]] | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 2002–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Peyton Roi List''', ({{Jidayikbûn|6|4|1998|j=1}}; [[Florîda]], [[DYA]]) lîstikvan û modela amerîkî ye. Peyton List, wek modela zarok dest bi karê xwe kir û ji bo kovar û pargindaniyên cûrbecûr karê modeliyê kiriye. Bi lîstikvaniya fîlmê [[27 Dresses|''27 Dresses'']] ya sala 2008an û bi rola ''Holly Hills'', a rêzefîlma [[Wimpy Kid|''Wimpy Kid'']] de tê naskirin. ==Jînenîgarî== List di 6ê nîsana 1998an de li [[Florida|Florîda]], [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] hate dinê. Du birayên Peyton List hene. Yek ji biran, cêwiyê wê Spencer e û yek jî birayê wê ku ji wê piçûktir e Phoenix e.<ref>{{Cite web|url=http://www.tribtoday.com/page/content.detail/id/554977/Peyton-List-is-no-wimpy-kid.html|title=Peyton List is no wimpy kid - TribToday.com - News, Sports, Jobs, Community Information - Tribune Chronicle - Warren, OH|date=2015-07-12|website=web.archive.org|access-date=2021-02-01|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305223434/http://tribtoday.com/page/content.detail/id/554977/peyton-list-is-no-wimpy-kid.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Her du bira wekê wê lîstikvan in.<ref>{{Cite web|url=https://www.teenvogue.com/gallery/peyton-list-room-makeover|title=Peyton List Just Got the Ultimate Room Makeover and We Have the Exclusive First Look!|last=Keiser|first=Amanda|website=Teen Vogue|language=en-us|access-date=2021-02-01|df=dmy-all}}</ref> Peyton List, ji bo dibistana seretayî beşdarî Dibistana Carroll (P.S. 58), û dibistana navîn a New Voices bû ji bo Hunerên Akademîk û Afirîner (M.S. 443) û ji bo dibistana navîn ku her du dibistan jî li New York City ye xwend.<ref>{{Cite web|url=https://www.epicurious.com/archive/blogs/editor/2014/07/peyton-list-new-york-city.html|title=Peyton List's Favorite New York City Hotspots Plus, the Secret to Getting Her to Follow You Back on Twitter! {{!}} Epicurious.com|website=Epicurious|language=en|access-date=2021-02-01}}</ref> Peyton piştre xwendina li dibistana navîn a Oak Park a li California, xwend û di sala 2016an de mezûn bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.j-14.com/|title=J-14|website=J-14|language=en-US|access-date=2021-02-01|df=dmy-all}}</ref> List yekem car wek modela zarokan dest bi kariyera xwe kir, û di sala 2009an de li ser mijara 2009an a Keçika Amerîkî ya sala 2009an de derket holê. Di sala 2011'an de ji bo kovara Adaletê karê modeltiyê kir. Peyton di nav çar sed reklaman de di formatên cuda de ji bo şîrketên cuda rol wergirtiye.<ref>{{Cite web|url=http://rockycoastnews.blogspot.com/2012/01/meet-insider-raising-actress.html|title=RCN America - Maine: MEET INSIDER: Raising Actress & Fashionable Peyton List|last=Network|first=David Mills Rcn America|date=2012-01-21|website=RCN America - Maine|access-date=2021-02-01|df=|archive-date=2017-07-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20170704152042/http://rockycoastnews.blogspot.com/2012/01/meet-insider-raising-actress.html|dead-url=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://kontrolgirl.com/2013/03/14/introducing-the-spring-issue-of-kontrol-girl-magazine-featuring-peyton-list-mindless-behavior/|title=Introducing… The Spring Issue of Kontrol Girl Magazine Featuring Peyton List & Mindless Behavior! {{!}} Kontrol Girl Magazine|date=2013-11-29|website=web.archive.org|access-date=2021-02-01|df=dmy-all|archive-date=2013-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20131129085808/http://kontrolgirl.com/2013/03/14/introducing-the-spring-issue-of-kontrol-girl-magazine-featuring-peyton-list-mindless-behavior/|url-status=bot: unknown}}</ref> Piştre bi fîlmê televizyonê dest bi lîstikvaniya fîlmê kir. Wê di sala 2002an de li ser operaya sabûn wek World Turns di sala 2002'an de rûda. Di sala 2004an de di bernameya televîziyonê ya all My Children as Bess de derket û di heman salê de di fîlmê Spider-Man 2 de ku ne pejirandîbû rol wergirt.<ref>{{Cite web|url=https://heavy.com/entertainment/2016/10/peyton-list-disney-channel-star-bunkd-who-plays-emma-ross-the-swap-jessie-twin-brother-age-family-movies-photos/|title=Peyton List, Disney Channel Star: 5 Fast Facts You Need to Know|last=Levine|first=Daniel S.|date=2016-10-07|website=Heavy.com|language=en-US|access-date=2021-02-01}}</ref> Di sala 2008an de di filmê taybet ya 27 Dresses de rol wergirt û wek versiyona ciwan a karaktera Jane Nichols lîst. Film serkeftineke bazirganî bidest xist, û di vî fîlmê de kariyera xwe ya serkevtî bi dest xist.<ref>{{Cite web|url=https://www.boxofficemojo.com/release/rl1229030913/?landingModalImageUrl=https://m.media-amazon.com/images/G/01/IMDbPro/images/home/welcomeToBomojov2._CB1571421611_.png|title=27 Dresses|website=Box Office Mojo|access-date=2021-02-01|df=dmy-all}}</ref> ==Fîlmografî== ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;"|Fîlmên wê |- align="center" |- ! Sal ! Fîlm ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 2004 | ''[[Spider-Man 2]]'' | Little girl playing on steps | Bê kredî |- | 2008 | ''[[27 Dresses]]'' | Young Jane Nichols | |- | 2009 | ''[[Confessions of a Shopaholic (film)|Confessions of a Shopaholic]]'' | Shoestore girl #2 | |- | 2010 | ''[[3 Backyards]]'' | Emily | |- | 2010 | ''[[Remember Me (2010 film)|Remember Me]]'' | Samantha | |- | 2010 | ''{{sortname|The|Sorcerer's Apprentice|dab=2010 film}}'' | Young Becky | |- | 2010 | ''[[Bereavement (film)|Bereavement]]'' | Wendy Miller | |- | 2011 | style="white-space:nowrap;" | ''[[Diary of a Wimpy Kid: Rodrick Rules (film)|Diary of a Wimpy Kid: Rodrick Rules]]'' | Holly Hills | |- | 2011 | ''[[Something Borrowed (film)|Something Borrowed]]'' | Young Darcy Rhone | |- | 2012 | ''{{sortname|The|Trouble with Cali}}'' | Young Cali Bluejones | |- | 2012 | ''[[Diary of a Wimpy Kid: Dog Days (film)|Diary of a Wimpy Kid: Dog Days]]'' | Holly Hills | &nbsp;Xelata Hunermendê Ciwan ji bo Pêşandana Çêtirîn a Fîlimê Dirêj, di - Cast Ensemble a Ciwan de wergirt. |- | 2015 | ''{{sortname|The|Seventh Dwarf}}'' | Princess Rose | Rola deng, dublaja îngilîzî |- | 2016 | ''[[The Thinning]]'' | Laina Michaels | |- | 2017 | ''{{sortname|The|Outcasts|dab=2017 film}}'' | Mackenzie | Di destpêkê de bi navê ''The Outskirts''; ji bo vîzyona sala 2015an hate plan kirin, lê heya 2017an hate sekinandin |- | 2018 | ''Anthem of a Teenage Prophet'' | Faith | |- | 2018 | ''[[Then Came You (2018 film)|Then Came You]]'' | Ashley | |- | 2018 | ''[[The Thinning: New World Order]]'' | Laina Michaels | |- | 2019 | ''[[Batman: Hush (film)|Batman: Hush]]'' | [[Barbara Gordon|Barbara Gordon / Batgirl]] | Dengdan |- | 2020 | ''[[Valley Girl (2020 film)|Valley Girl]]'' | Courtney | |- | 2020 | ''[[Paper Spiders]]'' | Lacy | |- | 2020 | ''[[Hubie Halloween]]'' | Peggy | |- | 2020 | ''Swimming for Gold'' | Claire Carpenter | |- | TBA | ''[[Shriver (film)|Shriver]]'' | Sophie Firestone | Di asta hilberandinê de ye |} ===Televîzyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;"|Fîlmên televizyonê |- align="center" |- ! Sal ! Fîlm ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 2002 | ''[[As the World Turns]]'' | Little girl in diner | Dansala 47an, beşa 143an |- | 2004 | ''[[All My Children]]'' | Bess | Dansala 35, beşa 229 |- | 2005 | ''[[Late Show with David Letterman]]'' | Young tourist at the [[Paul Shaffer]] hotel | Dansala 12an, beşa 194 |- | 2007 | ''[[Saturday Night Live]]'' | Little girl | Beşa "LeBron James/Kanye West" |- | 2008 | ''[[Cashmere Mafia]]'' | Sasha Burden | 4 beş |- | 2008 | ''[[Wonder Pets]]'' | Piglet #1 / chick #1 | Rola deng; beşa "Kalamazoo" |- | 2008 | ''Late Show with David Letterman'' | [[Von Trapp Children|Von Trapp kid]] | Dansala 15, beşa 73; |- | 2009 | ''[[Gossip Girl]]'' | Little girl #1 | Beşa "[[Enough About Eve]]" |- | 2010 | ''[[Secrets in the Walls]]'' | Molly Easton | Fîlmê televizyonê |- | 2011 | ''[[Law & Order: Special Victims Unit]]'' | Young Larissa Welsh | Beşa "Possessed" |- | 2011–2015 | ''[[Jessie (2011 TV series)|Jessie]]'' | Emma Ross | Rola sereke |- | 2012 | ''{{sortname|The|Dog Who Saved the Holidays|nolink=1}}'' | Eve | Fîlmê televizyonê, rola deng |- | 2012 | ''[[Austin & Ally]]'' | Emma Ross | Beşa "[[Austin & Jessie & Ally All Star New Year]]" |- | 2013 | ''{{sortname|A|Sister's Nightmare|nolink=1}}'' | Emily Ryder | Fîlmê televizyonê |- | 2013–2014 | ''[[Pass the Plate]]'' | Herself | |- | 2014 | ''[[I Didn't Do It (TV series)|I Didn't Do It]]'' | Sherri | Beşa "Dance Fever" |- | 2014 | ''[[Ultimate Spider-Man (TV series)|Ultimate Spider-Man]]'' | Emma Ross | Rola dengê; beşa "Halloween Night at the Museum" |- | 2015–2018, 2021 | ''[[Bunk'd]]'' | Emma Ross | |- | 2015 | ''K.C. Undercover'' | Emma<!-- credited in the episode as just "Emma" with no last name --> | Beşa "All Howl's Eve" |- | 2016 | ''[[The Swap (2016 film)|The Swap]]'' | Ellie O'Brien | Disney Channel Fîlimê Orjînal |- | 2018 | ''[[Happy Together (2018 TV series)|Happy Together]]'' | Sierra | Beşa pîlot |- | 2018–2019 | ''[[Light as a Feather (TV series)|Light as a Feather]]'' | Olivia Richmond | Rola sereke (dansal1); rola mêvanî (dansal 2) |- | 2019 | ''[[Project Runway All Stars]]'' | Herself | Dadrêsê mêvan; beşa 7.5 |- | 2019–present | ''[[Cobra Kai]]'' | Tory Nichols | Rola dubare (dansal 2–3) |- | 2020 | ''[[Group Chat (talk show)|Group Chat]]'' | Herself | Beşa "Slime Into Your DMs" |- | 2020 | ''[[Robot Chicken]]'' | [[Sabrina Spellman]] | Rola dengê; beş: "Endgame" |- | 2020 | ''[[Nickelodeon's Unfiltered]]'' | Herself | Beşa "Cactus Pop Tarts!" |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] mow62ixvl056zazvriewnlmpe4y10fc Nevşin Mengü 0 98083 1093844 1077315 2022-07-31T00:57:13Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | wêne = | sernavê_wêne = | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|2|5|1982|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Enqere]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = [[Zenîngeha Bîlkent]], [[Zanîngeha Galatasarayê]] | netewe = [[Tirk]] | hevwelatî = [[Tirkiye]] | pîşe = Rojnamevan, nivîskar | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 2005-niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = [[Şahîn Mengü]] | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Nevşin Mengü''', ({{Jidayikbûn|2|5|1982|j=1}} li [[Enqere]]) rojnamevan, nivîskar û pêşkêşvaneke [[tirk]] e. ==Jînenîgarî== Nevşîn Mengû dibistana seretayî û dibistana navîn li Koleja TED Enqereyê xwendiye. Lîsansa bilind ji beşa Zanista [[Siyasetnasî|Siyasî ya]] [[Zanîngeha Bîlkentê]] û mastera xwe jî li [[Zanîngeha Galatasarayê]] teza bi navê "''Vekolîna dîtinên civakî yên li ser Tirkiyê"'' nivîsî.<ref>{{Cite web|url=http://tv.cnnturk.com/2012/03/30/ekran-yuzleri/nevsin-mengu/index.html|title=Nevşin Mengü|date=2015-07-25|website=web.archive.org|access-date=2021-02-02|df=dmy-all|archive-date=2015-07-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20150725020102/http://tv.cnnturk.com/2012/03/30/ekran-yuzleri/nevsin-mengu/index.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Nevşin Mengü, aniye ziman ku ew di warê "perspektîfa azadî" û "naskirina nasnameyan" de kesekî [[Lîberalîzm|lîberal e]].<ref>{{Cite web|url=http://www.radikal.com.tr/yazarlar/armagan_caglayan/nevsin_mengu_ben_tipten_kaybediyorum-1403646|title=Nevşin Mengü: Ben tipten kaybediyorum! - ARMAĞAN ÇAĞLAYAN - Radikal|last=Radikal|website=www.radikal.com.tr|access-date=2021-02-02|df=dmy-all}}</ref> Di hevpeyvînekê de anî ziman ku ew ji zaroktiya xwe de [[vegan]] e.<ref>{{Cite web|url=https://t24.com.tr/haber/nevsin-mengu-haber-sunarken-kizgin-falan-degilim-sadece-heyecanliyim,264873|title=Nevşin Mengü: Haber sunarken kızgın falan değilim, sadece heyecanlıyım|website=T24|language=Turkish|access-date=2021-02-02|df=dmy-all}}</ref> Mengü keça siyasetmedarê berê ya partiya CHPê [[Şahin Mengü]] ye. == Karîyera wê == Nevşîn Mengû, di sala 2005an de li Kanaltürk TV dest bi weşana televîzyonê kir û li ser vê kanalê bernameya bi navê ''Klûba Jinan'' pêşkêş kir. Mengû piştî salekî li Habertürkê dest bi karê nûçegihaniyê kir. Li ser pêşniyara One Ajansê Mengû wekê nûnerê One Ajans ya [[Tehran|Tehranê]] sal û nîvek xebitî.<ref>{{Cite web|url=http://www.chentick.com/yazilar/centik-ozel-roportaj-nevsin-mengu|title=Chentick {{!}} Çentik Özel Röportaj: Nevşin Mengü {{!}} Haber Anket|date=2015-06-13|website=web.archive.org|access-date=2021-02-02|df=dmy-all|archive-date=2015-06-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150613012140/http://www.chentick.com/yazilar/centik-ozel-roportaj-nevsin-mengu|url-status=bot: unknown}}</ref> Nevşîn Mengû şeş mehan di rojnameya ''[[Hürriyet|Hurriyet]]'' ê de xebitî. Piştre di qenala CNN Türk de karê edîtorî û pêşkêşvaniyê de xebitî. Mengü; di Tîrmeh 2011an de jiber rewşa tenduristiyê nuçegihanê Kanala D, [[Mehmet Ali Birand]] di nav rojekê de, di du qenalên cuda yên televîzyonê de nûçeyan pêşkêşê bîneran kir.<ref>{{Cite web|url=http://cadde.milliyet.com.tr/2011/10/23/YazarDetay/1413132/arda-sanki-brezilyali-|title=ARDA SANKi BREZiLYALI! / Cadde / Milliyet İnternet|date=2015-02-03|website=web.archive.org|access-date=2021-02-02|df=dmy-all|archive-date=2015-02-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20150203210719/http://cadde.milliyet.com.tr/2011/10/23/YazarDetay/1413132/arda-sanki-brezilyali-|url-status=bot: unknown}}</ref> Di dema rojnamevaniya xwe ya li Îranê di wê demê de nêrînên xwe bi navê "Jiber Fikirbûnê Canê Mirovan Dişewite?" nivîsî û pirtûka xwe ya yekem bi vî navê çapkir. Wê di 31 Çirî 2017 de di rojnameya ''BirGün'' de dest bi nivîskariyê kir.<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/BirGun_Gazetesi/status/924921084956368901|title=BirGün Gazetesi on Twitter: "Nevşin Mengü yazılarıyla bundan böyle her salı gazeteniz BirGün'de! İlk yazı yarın"|date=2017-11-04|website=Twitter|language=tr|archive-url=https://web.archive.org/web/20171104152246/https://twitter.com/BirGun_Gazetesi/status/924921084956368901|archive-date=2017-11-04|dead-url=no|access-date=2021-02-02|df=dmy-all}}</ref> Her sêşem di saet 21:00an de bernameya xwe ya bi navê ''Yek bi Yek'' li ser qenal Youtube ya DW-Tirkî pêşkêş kir. 30ê çiriya paşîn, 2020 û çile 25, 2020, di televîzyonê Olay Tv de dest bi pêşkêşkirina nûçeyan kir. Piştî demekê kurt ev televîzyon jiber zextên dewleta tirk jibo ku liser fikrekî li dijî hikûmeta AKP'ê bû hate girtin.<ref>{{Cite web|url=http://www.diken.com.tr/olay-tv-kapandi/|title=Olay TV kapandı: Bu yayıncılığı daha fazla sürdüremeyeceğimizi anladık|date=2020-12-25|website=Diken|language=en-US|access-date=2021-02-01|df=dmy-all}}</ref> == Pirtûkên wê == * ''Jiber Fikirbûnê Canê Mirovan Dişewite?'' Weşanên Everest, 2017 - ISBN 6051852089 == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == * {{Twitter|id=nevsinmengu}} * [https://www.youtube.com/c/Nev%C5%9FinMeng%C3%BCofficial Nevşin Mengü li ser] [[YouTube]] [[Kategorî:Mirovên zindî]] [[Kategorî:Rojnamevan]] [[Kategorî:Nivîskar]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1982]] 1i10kfsc9rcgqy6uvi73pi84lqz5yjh Jennifer Morrison 0 98160 1093683 1062495 2022-07-30T18:10:29Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = | navê_rastî = Jennifer Marie Morrison | zimanê_navê_rastî = | wêne = Jennifer Morrison (14775407189).jpg | sernavê_wêne = Jennifer Morrison (2014) | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|12|4|1979|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Şîkago]], [[Illinois]], [[DYA]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = [[Zanîngeha Loyola Chicago]] | netewe = [[Amerîkan]] | hevwelatî = [[Amerîka]] | pîşe = Lîstikvan • Hilberîner • Derhêner | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 1994–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Jennifer Marie Morrison''', ({{Jidayikbûn|12|4|1979|j=1}}; [[Şîkago]], [[Illinois]], [[DYA]]) lîstikvan, hilberîner, derhêner û modela berê ya zarok a amerîkî ye. Pirranî bi rolên xwe yên Dr. Allison Cameron a di rêze-drama bijîjkî House ya salên 2004 û 2012an, tê naskirin. ==Jînenîgarî== Morrison, li bajarê [[Şîkago]] yê [[Illinois]] ji dayik bûye û li bajarê [[Arlington Heights]] ya [[Illinois]] mezin bûye. Morrison ji sê zarokên malbatê ya herî mezin e. Xwîşka wê Julia stranbêj û terapîsta koma muzîkê ye û birayê wê Daniel derhênera koma mûzîkê ya lîseyê ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.sequinsandsuspenders.com/about/|title=About - Sequins & Suspenders|date=2016-01-12|website=web.archive.org|access-date=2021-02-02|archive-date=2016-01-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20160112170756/http://www.sequinsandsuspenders.com/about/|url-status=bot: unknown}}</ref> Bavê wê Dawid, mamosteyê muzîkê yê teqawît bûyî û derhênerê koma mûzîka lîseyê ye. Bavê wê di sala 2003an de ji aliyê Lijneya Perwerdehiyê ya Wîlayetê ya Illinoisê ve wek mamosteya salê hatiye diyarkirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.isbe.state.il.us/news/2003/mar22-03.htm|title=Band Teacher Marches On As 2003 Teacher of the Year|date=2014-03-23|website=web.archive.org|access-date=2021-02-02|archive-date=2014-03-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20140323121958/http://www.isbe.state.il.us/news/2003/mar22-03.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Morrison çû Dibistana Navîn a Başûr, û paşê di sala 1997an de Dibistana Bilind a Prospect (cihê ku dê û bavê wê lê dixebitî) qedand. Di koma meşê ya dibistanê de mûzîkjena klarnetê bû û di heman demê de di koroya dibistanê de strana jî digot.<ref>{{Cite web|url=https://nypost.com/2014/09/10/jennifer-morrison-rules-the-red-carpet/|title=Jennifer Morrison rules the red carpet|last=Spencer|first=Amy|date=2014-09-10|website=New York Post|language=en-US|access-date=2021-02-02}}</ref> Morrison jibo xwendina zanîngehê beşdarî [[Zanîngeha Loyola Şîkago]] bû û li zanîngehê ji beşa şanoyê û îngîlîziya kêm-perwer di sala 2000an de mezûn bû. Beriya çûyîna Los Angelesê ji bo ku li pey lîstikvaniyê bimeşîne li Kompaniya Şanoyê ya Steppenwolf perwerdeh dît.<ref>{{Cite web|url=https://michiganavemag.com/jennifer-morrison|website=michiganavemag.com|access-date=2021-02-02|title=Kopîkirina arşîvê|df=|archive-date=2018-06-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612135953/https://michiganavemag.com/jennifer-morrison|dead-url=yes}}</ref> ==Fîlmnîgarî== ===Mûzîk=== {| class="wikitable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;"|Vîdeoyê mûzîkê |- align="center" |- ! Sal ! Sernav ! Hûnermend ! Nîşe |- | 2002 | "Too Bad About Your Girl" | [[The Donnas]] | |- | 2003 | "Shut Up" | [[Nick Lachey]] | |- |2015 |"What I Want" |[[Will Butler]] | |- |2015 |"Demon Days (Do It All Again)" |Wild Wild Horses |Her weha derhêner |} ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;"|Fîlmên wê |- align="center" |- ! Sal ! Fîlm ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 1994 |''[[Intersection (1994 film)|Intersection]]'' |Meaghan Eastman | |- | 1994 |''[[Miracle on 34th Street (1994 film)|Miracle on 34th Street]]'' |Denice | |- | 1999 |''[[Stir of Echoes]]'' |Samantha Kozac | |- | 2000 |''[[Urban Legends: Final Cut]]'' |Amy Mayfield | |- | 2001 |''{{sortname|The|Zeros|nolink=1}}'' |Joyce | |- | 2002 |''Design'' |Sonya Mallow | |- | 2002 |''Nantucket'' |Alicia | |- | 2002 |''[[100 Women (film)|100 Women]]'' |Annie | |- | 2003 |''[[Grind (2003 film)|Grind]]'' |Jamie | |- | 2004 |''Mall Cop'' |Chris | |- | 2004 |''{{sortname|The|Sure Hand of God|nolink=1}}'' |Lily Bowser | |- | 2004 |''[[Surviving Christmas]]'' |Missy Vanglider | |- | 2004 |''Lift'' |Sarah |Kurtefîlm |- |2005 |''[[Mr. & Mrs. Smith (2005 film)|Mr. & Mrs. Smith]]'' |Jade | |- |2006 |''The Script'' |Christie |Kurtefîlm |- |2006 |''[[Flourish (film)|Flourish]]'' |Gabrielle Winters |Hilberîner |- | 2007 |''[[Big Stan]]'' |Mindy | |- | 2009 |''[[Star Trek (film)|Star Trek]]'' |Winona Kirk |Xelata Boston ya Civata Rexnevanên Fîlimê ya Lîstikvanê Çêtirîn ê Ensembleyê wergirtiye |- | 2009 |''[[Table for Three]]'' |Leslie Green | |- | 2011 |''[[Warrior (2011 film)|Warrior]]'' |Tess Conlon | |- | 2012 |''[[Stars in Shorts]]'' |Agent Rachel Mintz | Segment: "Prodigal" |- | 2012 |''[[Knife Fight (film)|Knife Fight]]'' |Angela | |- | 2013 |''[[Some Girl(s) (film)|Some Girl(s)]]'' |Sam | |- | 2013 |''Alpha Alert'' |Lt. White | |- | 2013 |''[[Star Trek Into Darkness]]'' |Winona Kirk (voice) | |- |2015 |''To Dust Return'' |Sharon Reynolds |Kurtefîlm |- |2015 |''Mattresside'' |Angelica |Kurtefîlm |- |2016 |''[[The Darkness (film)|The Darkness]]'' |Joy Carter | |- |2016 |''Albion: The Enchanted Stallion'' |The Abbess | |- |2017 |''[[Amityville: The Awakening]]'' |Candice | |- |2017 |''[[Sun Dogs (2017 film)|Sun Dogs]]'' |Marie | |- |2018 |''[[Assassination Nation]]'' |Margie Duncan | |- |2018 |''[[Back Roads (2018 film)|Back Roads]]'' |Callie Mercer | |- | 2018 | ''[[Alex & the List]]'' | Katherine Stern |Xelata Festîvala Fîlimê ya Navneteweyî ya Burbank a Lîstikvana Herî Baş |- |2018 |''[[Superfly (2018 film)|Superfly]]'' |Detective Mason | |- | 2019 |''[[The Report (2019 film)|The Report]]'' |[[Caroline D. Krass|Caroline Krass]] | |- |2019 |''[[Batman: Hush (film)|Batman: Hush]]'' |[[Catwoman|Selina Kyle / Catwoman]] (dengdan) | |- |2019 |''[[All Creatures Here Below]]'' |Penny | |- |2019 |''[[Bombshell (2019 film)|Bombshell]]'' | [[Juliet Huddy]] | |} ===Televizyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;"|Fîlmên televizyonê |- align="center" |- ! Sal ! Fîlm ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 2001 |''[[The Chronicle (TV series)|The Chronicle]]'' |Gwen |Beşa "Let Sleeping Dogs Fry" |- | 2001 |''[[Touched by an Angel]]'' |Melissa |Beşa "Most Likely to Succeed" |- | 2001–2002 |''[[Dawson's Creek]]'' |Melanie Shay Thompson |2 beş |- | 2002 |''[[Any Day Now (TV series)|Any Day Now]]'' |Mandy Singer |Beşa "In Too Deep" |- | 2002 |''[[The Random Years]]'' |Megan |Beşa "Pîlot" |- | 2002 |''Big Shot: Confessions of a Campus Bookie'' |Callie |Fîlmê televizyonê |- | 2004–2012 |''[[House (TV series)|House]]'' |[[Allison Cameron|Dr. Allison Cameron]] |Rola sereke (Dansal 1-6); Stêrka mêvan (Dansal 8) |- | 2007 |''[[The Murder of Princess Diana]]'' |Rachel Visco | |- | 2009 |''[[The Super Hero Squad Show]]'' |[[Wasp (comics)|Wasp]] | 3 beş, dengan |- | 2010 |''[[Chase (2010 TV series)|Chase]]'' |Faith Maples |Beşa "[[Chase (2010 TV series)|Paranoia]]" |- | 2010–2014 |''[[How I Met Your Mother]]'' |[[Zoey Pierson]] |13 beş |- | 2011 |''Bringing Ashley Home'' |Ashley Phillips | |- | 2011 |''[[Five (2011 film)|Five]]'' | Sheila | Fîlmê televizyonê; segment: "Charlotte" |- | 2011–2018 |''[[Once Upon a Time (rêzefîlm)|Once Upon a Time]]'' |[[Emma Swan]] | |- | 2019–present |''[[This Is Us]]'' |Cassidy Sharp |Rola dubare (Dansal 4); Rola sereke (Dansala 5) |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] 35eu2ny2e34wf20ggfp2lz871ba1kkt Ginnifer Goodwin 0 98724 1093626 1070392 2022-07-30T16:23:46Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = | navê_rastî = Jennifer Michelle Goodwin | zimanê_navê_rastî = | wêne = Ginnifer Goodwin by Gage Skidmore (cropped).jpg | sernavê_wêne = Ginnifer Goodwin (2012) | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|22|5|1978|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Memphis, Tennessee|Memphis]], [[Tênêsî]], [[DYA]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | netewe = Amerîkî | hevwelatî = | pîşe = Aktrîs | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 2000–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = [[Josh Dallas]] ​(zw. 2014) | partner = | zarok = 2 | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Jennifer Michelle "Ginnifer" Goodwin''', ({{Jidayikbûn|22|5|1978|j=1}}; [[Memphis, Tennessee|Memphis]], [[Tênêsî]], [[DYA]]) lîstikvaneke amerîkî ye û bi rola xweya sereke ya bi navê Margene Heffman a rêzefîlma drama ya Big Love a HBO yê tê naskirin. ==Jînenîgarî== Ginnifer Goodwin, li bajarê Memphis ê [[Tênêsî]] ji dayik bûye.<ref>{{Cite web|url=http://movies.yahoo.com/movie/contributor/1808398021/bio|title=Ginnifer Goodwin Biography - Yahoo! Movies|date=2011-06-04|website=web.archive.org|access-date=2021-02-03|df=dmy-all|archive-date=2011-06-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20110604002805/http://movies.yahoo.com/movie/contributor/1808398021/bio|url-status=bot: unknown}}</ref> Diya wê Linda Kantor Goodwin mamosteyeke berê ye û demekî di fedEx ê de jî xebitî ye. Bavê wê Tim Goodwin berê xwediyê studyoyeke tomarkirina mûzîkê bû û karê tomerkirina muzîkê dikir.<ref>{{Cite web|url=https://18doors.org/interfaith_celebrities_ginnifer_goodwin_re-discovers_judaism_rachelle_lefevere_is_hot_liev_scheiber_new_series_gary_david_goldberg/|title=Interfaith Celebrities: Ginnifer Goodwin Re-Discovers Judaism; Rachelle LeFevere is Hot; Liev Scheiber: New Series; Gary David G|last=680|date=2013-07-03|website=18Doors|language=en-US|access-date=2021-02-03|df=dmy-all}}</ref> Goodwin rastnivîsîna navê xwe ji bo bilêvkirina zarava ya xwe herêmî ji "Jennifer" guherte "Ginnifer". Xwîşka wê ya biçûk Melissa Goodwin, di pêşandenê xelaya de anîmatora rawestanê ye. Dayika Goodwin bi baweriya xwe cihû ye û Goodwin, li Dêra Yekemîn a Ûnîteryan û Perestgeha Îsraêlê mezin bû.<ref>{{Cite web|url=http://faithinmemphis.com/2013/05/ginnifer-goodwin-comes-home-to-jewish-faith/|title=Ginnifer Goodwin comes ‘home’ to Jewish faith {{!}} Faith in Memphis|date=2013-11-19|website=web.archive.org|access-date=2021-02-03|df=dmy-all|archive-date=2013-11-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20131119060819/http://faithinmemphis.com/2013/05/ginnifer-goodwin-comes-home-to-jewish-faith/|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://18doors.org/interfaith_celebrities_ginnifer_goodwin_re-discovers_judaism_rachelle_lefevere_is_hot_liev_scheiber_new_series_gary_david_goldberg/|title=Interfaith Celebrities: Ginnifer Goodwin Re-Discovers Judaism; Rachelle LeFevere is Hot; Liev Scheiber: New Series; Gary David G|last=680|date=2013-07-03|website=18Doors|language=en-US|access-date=2021-02-03|df=dmy-all}}</ref> Di zarokatiya xwe de di demsalên havînê de diçû kampa cihû ya Henry S. Jacobs a bajarê [[Utica]] yê [[Mîsîsîpî]] ye. Goodwin di ciwaniya xwe de girêdayî Federasyona Ciwanên Perestgehê ya Amerîkaya Bakur bû û di BBYO'yê de li Navenda Civaka Cihûyan a li Memfîsê û di federasyonê de bi awayekî çalak dixebitî. Goodwin di destpêka perwerdeya xwe li bajarê Memphis a Tênêsî yê çû dibistana pisîkolojî ya St. Mary'sê Di 1996an de ji Dibistana Lausanne Collegiate qedand û beşdarî [[Zanîngeha Hanover]] bû ji beşa şanoyê mezûn bû. Di dema xwendekariya xwe de di gelek kurtefîlmên xwendekaran û di gelek berhemên zanîngehê û şanoyên herêmî de jî cih girt.<ref>{{Cite web|url=https://www.tvguide.com/celebrities/ginnifer-goodwin/bio/3030385591/|title=Ginnifer Goodwin|website=TVGuide.com|language=en|access-date=2021-02-03}}</ref> Goodwin ji aliyê Weqfa Bette Davis ve " Xelata Sozdayînê ya Pîşeyî" wergirt. Piştî dema xwe ya li [[Zanîngeha Bostonê]], demekê li Îngilistanê dijî û di [[Enstîtuya Shakespeare]] ya bajarê Stratfordê xwend. Sala din ji Akademiya Hunera Dramatîk a Keyaniyê ya Londonê Bawernameya Shakespeare A Lîstikvaniyê wergirt.<ref>{{Cite web|url=https://www.tvguide.com/celebrities/ginnifer-goodwin/bio/3030385591/|title=Ginnifer Goodwin|website=TVGuide.com|language=en|access-date=2021-02-03|df=dmy-all}}</ref> ==Fîlmnîgarî== ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;"|Fîlmên wê |- align="center" |- ! Sal ! Fîlm ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- |2003 |''[[Mona Lisa Smile]]'' |Constance "Connie" Baker | |- |2004 |''[[Win a Date with Tad Hamilton!]]'' |Cathy Feely | |- |2005 |''[[Walk the Line]]'' |Vivian Liberto Cash | |- |2006 |''Love Comes to the Executioner'' |Dori Dumchovic | |- |2007 |''[[In the Land of Women]]'' |Janey | |- |2007 |''[[Day Zero]]'' |Molly Rifkin | |- |2008 |''[[Birds of America (film)|Birds of America]]'' |Ida Tanager | |- |2009 |''[[He's Just Not That Into You (film)|He's Just Not That Into You]]'' |Gigi Phillips | |- |2009 |''[[A Single Man]]'' |Mrs. Strunk | |- |2010 |''[[Ramona and Beezus]]'' |Aunt "Bea" Beatrice | |- |2011 |''[[Take Me Home Tonight (film)|Take Me Home Tonight]]'' |Banky | |- |2011 |''[[Something Borrowed (film)|Something Borrowed]]'' |Rachel White | |- |2014 |''[[Tinker Bell and the Legend of the NeverBeast]]'' |Fawn |Rola dengê |- |2016 |''[[Zootopia]]'' |[[Judy Hopps]] |Rola dengê |- |} ===Televizyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;"|Fîlmên televizyonê |- align="center" |- ! Sal ! Fîlm ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- |2001 |''[[Law & Order]]'' |Erica |Beşa "Myth of Fingerprints" |- |2001–2003 |''[[Ed (TV series)|Ed]]'' |Diane Snyder |Rola sereke (dansal 2–3), 25 beş |- |2002 |''[[Porn 'n Chicken]]'' |Maya |Fîlmê televizyonê |- |2005 |''[[Robot Chicken]]'' |various |Rola dubare ya dengê , 7 beş |- |2006–2011 |''[[Big Love]]'' |[[Margene Heffman]] |Rola sereke |- |2007 |''Big Love: In the Beginning'' |Margene Heffman |2 beş |- |2009 |''Crappy Holidays Presents...'' |{{TableTBA|N/A}} |Beşa "Crappy Easter" |- |2011 |''[[SpongeBob SquarePants]]'' |Purple Haired Mermaid |Rola dengê ya beşa "[[Legends of Bikini Bottom#ep2|Welcome to the Bikini Bottom Triangle]]" |- |2011 |''Margene's Blog'' |Margene Henrickson |Beşa "Crush Story" |- |2011 |''[[Five (2011 film)|Five]]'' |Charlotte |Fîlmê televizyonê |- |2011–2018 |''[[Once Upon a Time (rêzefîlm)|Once Upon a Time]]'' |[[Mary Margaret Blanchard]] / [[Berfînxan û her heft bejnbihost|Snow White]] |Rola sereke (dansal 1–6) |- |2012 |''[[Electric City (web series)|Electric City]]'' |Jean Marie St. Cloud |Rola sereke |- |2013 |''[[Killing Kennedy (film)|Killing Kennedy]]'' |[[Jacqueline Kennedy Onassis|Jacqueline Kennedy]] |Fîlmê televizyonê |- |2014 |''[[Sofia the First]]'' |Gwen |Rola dengê ya beşa episode: "Gizmo Gwen" |- |2015 |''[[Who Do You Think You Are? (U.S. TV series)|Who Do You Think You Are?]]'' |Herself |Beşa "Ginnifer Goodwin" |- | 2019 | ''[[I Am Somebody's Child: The Regina Louise Story]]'' | Jeanne Kerr | Fîlimê televîzyonê; hilberînerê sereke |- | 2019 | ''[[The Twilight Zone (2019 TV series)|The Twilight Zone]]'' | Eve Martin | Beşa "Point of Origin" |- | 2019 | ''[[Dolly Parton's Heartstrings (TV series)|Heartstrings]]'' | Genevieve | Beşa "These Old Bones" |- | 2019 | ''[[Why Women Kill]]'' | Beth Ann | Rola sereke |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] nfcsmzzwe6q8w5p9r6dr0eeycwsqg73 Dreama Walker 0 98726 1093584 1053694 2022-07-30T14:39:26Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = | navê_rastî = Dreama Elyse Walker | zimanê_navê_rastî = | wêne = Dreama Walker, 2009 (cropped).jpg | sernavê_wêne = Dreama Walker (2009) | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|20|6|1986|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Tampa]], [[Florîda]], [[DYA]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | netewe = Amerîkî | hevwelatî = | pîşe = [[Lîstikvan]] | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 2006–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = Christopher McMahon ​(zw. 2015) | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Dreama Elyse Walker''' ({{Jidayikbûn|20|6|1986|j=1}}, [[Tampa]], [[Florîda]], [[DYA]]) lîstikvaneke amerîkî ye ku bi rola xwe ya Hazel Williams a rêzefîlma televîzyonê Gossip Girl de tê naskirin. ==Jînenîgarî== Walker, li Los Angeles, Kalîforniyayê dijî û keça dayikeke ku bi eslê xwe îtalî ye.<ref>{{Cite web|url=http://beta.abc.go.com/shows/dont-trust-the-b-in-apt-23/bios/june|title=June Bio - Don't Trust The B---- in Apt 23 - ABC.com|date=2013-01-06|website=web.archive.org|access-date=2021-02-03|df=dmy-all|archive-date=2013-01-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20130106170337/http://beta.abc.go.com/shows/dont-trust-the-b-in-apt-23/bios/june|url-status=bot: unknown}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.legacy.com/amp/obituaries/tbo/135541813|title=Elyse Walker Obituary (2009) - TBO.com|website=www.legacy.com|language=en|access-date=2021-02-03|df=dmy-all}}</ref> Di 1ê tebaxa 2015an de bi Christopher McMahon re li bajarê Kauai yê zewiciye. ==Kariyera wê== Walker di sala 2008an de di fîlima Wherever You Are de rol wergirt. Di heman salê de bi navê rola Ashley Kowalski, karaktera neviyê Clint Eastwood, di fîlmê Gran Torinoyê de lîst. Piştre wê di fîlima Compliance ya sala 2012an de rol wergirtiye. Ji sala 2008 heta 2009an Walker di du dansalên ewil ên rêzefîlmê Gossip Girl de bi rola Hazel Williams rol wergirt. Di sala 2010an de di rêzekurt bi navê Seven Deadly Sins de bi rola Harper Grace lîst.<ref>{{Cite web|url=http://beta.abc.go.com/shows/dont-trust-the-b-in-apt-23/bios/june|title=June Bio - Don't Trust The B---- in Apt 23 - ABC.com|date=2013-01-06|website=web.archive.org|access-date=2021-02-03|df=dmy-all|archive-date=2013-01-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20130106170337/http://beta.abc.go.com/shows/dont-trust-the-b-in-apt-23/bios/june|url-status=bot: unknown}}</ref> Di 5ê Gulana 2014an de, hate ragihandin ku Walker dê di rêzefîlma komedî-drama Cocked a Amazon Studios de bilîze.<ref>{{Cite web|url=https://deadline.com/2014/05/dreama-walker-cast-in-amazon-pilot-cocked-jocko-sims-joins-masters-of-sex-724497/|title=Dreama Walker Cast In Amazon Pilot ‘Cocked’, Jocko Sims Joins ‘Masters Of Sex’|last=Andreeva|first=Nellie|last2=Andreeva|first2=Nellie|date=2014-05-05|website=Deadline|language=en-US|access-date=2021-02-03|df=dmy-all}}</ref> Pîlot di 15 Çile 2015an de, dest pê kir lê fîlm neket rêzê.<ref>{{Cite web|url=https://deadline.com/2015/01/mad-dogs-man-in-the-high-castle-point-of-honor-cocked-amazon-studios-first-pilot-season-2015-1201342046/|title=Frank Spotnitz’s ‘Man In The High Castle’, Carlton Cuse’s ‘Point Of Honor’ & Shawn Ryan’s ‘Mad Dogs’ Part Of Amazon Studios’ First Pilot Season Of 2015|last=Andreeva|first=Nellie|last2=Andreeva|first2=Nellie|date=2015-01-06|website=Deadline|language=en-US|access-date=2021-02-03|df=dmy-all}}</ref> Walker di ''Once Upon a Time in Hollywood'' (2019) a [[Quentin Tarantino|Quentin Tarantino,]] bi rola Connie Stevens rola xwe lîst. ==Fîlmografî== ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;"|Fîlmên wê |- align="center" |- ! Sal ! Fîlm ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 2007 | ''Goodbye Baby'' | Kelsy | |- | 2008 | ''[[Sex and the City (film)|Sex and the City]]'' | Upper East Side waitress | |- | 2008 | ''[[Wherever You Are (film)|Wherever You Are]]'' | Meghan Bernstein | |- | 2008 | ''[[Gran Torino]]'' | Ashley Kowalski | |- | 2009 | ''{{sortname|The|Invention of Lying}}'' | Receptionist | |- | 2011 | ''{{sortname|The|Pill|dab=film}}'' | Rose | |- | 2012 | ''[[Compliance (film)|Compliance]]'' | Becky | Namzetê-Xelata Chainsaw ji bo Lîstikvana Piştevaniya Herî Baş |- | 2012 | ''Father/Son'' | Elizabeth | Kurtefîlm |- | 2012 | ''{{sortname|The|Kitchen|dab=2012 film}}'' | Penny | |- | 2012 | ''{{sortname|The|Discoverers|nolink=1}}'' | Abigail | |- | 2012 | ''Vamperifica'' | Tracey | |- | 2013 | ''[[Chlorine (2013 film)|Chlorine]]'' | Suzi | |- | 2015 | ''[[Don't Worry Baby (film)|Don't Worry Baby]]'' | Sara-Beth | |- | 2015 | ''Paperback'' | Emily | |- |2019 |''[[Once Upon a Time in Hollywood]]'' | [[Connie Stevens]] | |} ===Televizyon=== {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;"|Fîlmên televizyonê |- align="center" |- ! Sal ! Rêzefîlm ! Rol ! class="unsortable"| Nîşe |- | 2006 | ''[[Law & Order]]'' | Nicole Carlotti | Beşa "[[Release (Law & Order)|Release]]" |- | 2007 | ''[[Guiding Light]]'' | Janie Walker | 2 beş |- | 2008–2009 | ''[[Gossip Girl]]'' | [[List of Gossip Girl characters#Hazel Williams|Hazel Williams]] | 14 beş |- | 2008 | ''[[One Life to Live]]'' | Karen | Beşa "Gift Horse" |- | 2008 | ''[[Law & Order: Criminal Intent]]'' | Brenda Lally | Beşa "Neighborhood Watch" |- | 2009 | ''[[Ugly Betty]]'' | Chloe | Beşa "[[Curveball (Ugly Betty)|Curveball]]" |- | 2009 | ''[[Royal Pains]]'' | Melody Everett | Beşa "Strategic Planning" |- | 2009–2013 | ''{{sortname|The|Good Wife}}'' | Becca | 8 beş |- | 2010 | ''[[Mercy (TV series)|Mercy]]'' | Robin Noland | Beşa "There Is No Superwoman" |- | 2010 | ''Seven Deadly Sins'' | Harper Grace | Rêzekurt 2 beş |- | 2012–2013 | ''[[Don't Trust the B---- in Apartment 23]]'' | June Colburn | Rola sereke 26 beş <br>Namzet-Xelata Hilbijartina Ciwanan a ji bo Breakout Star: Jin |- | 2013 | ''[[Robot Chicken]]'' | Jules Louden (voice) | Beşa "Immortal" |- | 2013 | ''[[New Girl]]'' | Molly | Beşa "Nerd" |- | 2014 | ''{{sortname|The|Grim Sleeper|nolink=1}}'' | Christine Pelisek | Fîlmê televizyonê |- | 2015 | ''[[Law & Order: Special Victims Unit]]'' | Detective Reese Taymor | Beşa "Forgiving Rollins" |- | 2015 | ''Cocked'' | Tabby | [[Amazon Studios]] pîlot |- | 2015 | ''[[A to Z (TV series)|A to Z]]'' | Madeline | Beşa "M Is for Meant to Be" |- | 2017 | ''[[Doubt (TV series)|Doubt]]'' | Tiffany Allan | Rola sereke 13 beş |- | 2017–2018 | ''[[American Dad!]]'' | Mel, Student (voices) | 2 beş |- | 2017 | ''[[Adam Ruins Everything]]'' | Julia | Beşa "Adam Ruins Spa Day" |- | 2018 | ''[[Man with a Plan (TV series)|Man with a Plan]]'' | Heather | Beş "March Madness" |- | 2018 | ''[[Brockmire]]'' | Whitney | 4 beş |- | 2019 | ''[[American Horror Story: 1984]]'' | Rita | Beşa "[[Slashdance]]" |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên amerîkî]] r915nzj3vwz9nf4gsg9sw61l9lorlbt Trentino-Alto Adige/Südtirol 0 98735 1094011 1073412 2022-07-31T05:28:06Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh | nav = | navê rastî = | navê din = | wargeh = | wêne = [[Wêne:Prati in Pusteria.JPG|250px]] | wêneyê aso = | wêne mezinahî = | wêne sernav = | wêne binnivîs = | wêneyê ala = Flag of Trentino-South Tyrol.svg | ala mezinahî = | ala binnivîs = | wêneyê nîşan = Coat of arms of Trentino-South Tyrol.svg | nîşan mezinahî = | nîşan binnivîs = | wêneyê mertal = | etîmolojî = | dirûşm = | sirûd = | wêneyê nexşe = Trentino-South Tyrol in Italy.svg | nexşe mezinahî = | nexşe sernav = | awayê binebeş = | navê binebeş = | awayê binebeş1 = | navê binebeş1 = | awayê binebeş2 = | navê binebeş2 = | sernavê damezrandinê = | dema damezrandinê = | sernavê damezrandinê1 = | dema damezrandinê1 = | sernavê damezrandinê2 = | dema damezrandinê2 = | sernavê damezrandinê3 = | dema damezrandinê3 = | sernavê damezrandinê4 = | dema damezrandinê4 = | sernavê damezrandinê5 = | dema damezrandinê5 = | sernavê damezrandinê6 = | dema damezrandinê6 = | sernavê damezrandinê7 = | dema damezrandinê7 = | teşeyê hikumetê = | komîteya kargêriyê = | partiya rêber = | sernavê rêber = | navê rêber = | sernavê rêber1 = | navê rêber1 = | sernavê rêber2 = | navê rêber2 = | sernavê rêber3 = | navê rêber3 = | rûerd mezintî = | rûerd km2 = 13.606,87 | rûerd welat km2 = | ji sedî rûerd av = | rûerd bajarvanî km2 = | rûerd gundewarî km2 = | rûerd metro km2 = | nîşeyên rûerd = | jêrenotên mezinahî = | dirêjahî km = | firehî km = | bilindahî m = | xala bilindahî = | herî bilindahî m = | xala herî bilindahî = | herî bilindahî rêz = | nizmtir bilindahî m = | xala nizmtir bilindahî = | jêrenotên gelhe = | gelhe = 1.072.276 | gelhe sal = 2019 | gelhe bajarvanî = | gelhe gundewarî = | gelhe metro = | gelhe tîrbûn = | demonîm = | navçeya demjimêr = UTC+1 (CET) | utc offset = | koda postayê = | koda telefonê = | nîşana erebeyê = | malper = [http://www.regione.taa.it/ regione.taa.it/] }} '''Trentino-Alto Adige''' (bi Îtalî: Regione otonoma Trentino Alto Adige-Sudtirol, bi almanî: Sudtirol, bi ladino: Trentin-Sudtirol) yek ji 20 herêmên Îtalyayê ye û li bakûrê rojhilata Îtalyayê ciwar bûye. Herêm bi Qanûna Bingehîn a sala 1948an bûye xwedî mafê xweseriyeke qismî. Li gorî daneyên sala 2019an hêjmara gelhe ya herêmê bi qasî 1.07 Mîlyon kes e.<ref>{{Cite web|url=http://www.provinz.bz.it/english/overview/region_trent_tyrol.htm|title=Civic Network of South Tyrol|date=2002-12-20|website=archive.is|access-date=2021-02-04|df=dmy-all|archive-date=2002-12-20|archive-url=https://archive.today/20021220061822/http://www.provinz.bz.it/english/overview/region_trent_tyrol.htm|url-status=dead}}</ref> == Parêzgeh û bajarên herêmê == [[Wêne:Trentino-South_Tyrol_Provinces.png|çep|thumb|250x250px|Bajarên herêma Trentino-Alto Adige-Südtirol ]] Du parêzgehên xweser ên li herêma xweser a Trentino - Alto Adige - Südtirol hene, ev in: {| class="wikitable centered" ! style="background:#CCCCFF" |Parêzgeh ! style="background:#CCCCFF"|Rûerd (km²) ! style="background:#CCCCFF"| Gelhe ! style="background:#CCCCFF" |Belavbûn (kes/km²) |- |- | Parêzgeha Bolzano (Xweser) | 7.400 | 498.280 | 67,3 |- | Parêzgeha Trento (Xweser) | 6.207 | 518.966 | 83,6 |} Bajarên ku hêjmara gelheyê ji 20 hezaran zêdetir in ev in: {|class="wikitable centered" ! Bajar ! Gelhe ! Herêm ! Rûerd (km²) ! Parêzgeh |- | [[Trento]] | 114.236 | 157.92 | 723 | [[Trento (parêzgeh)]] (Xweser) |- | [[Bolzano]] | 101.919 | 52.34 | 1.947 | [[Bolzano (parêzgeh)]] (Xweser) |- | [[Rovereto]] | 37.549 | 50.9 | 737.70 | [[Trento (parêzgeha)]] (Xweser) |- | [[Merano]] | 37.253 | 26 | 1.433 | [[Trento (parêzgeha)]] (Xweser) |- | [[Bressanone]] | 20.360 | 84.86 | 240 | [[Trento (parêzgeha)]] (Xweser) |- | [[Pergine Valsugana]] | 19.708 | 54 | 365 | [[Trento (parêzgeha)]] (Xweser) |} == Ji herêmê hinek bergeh == <div class="NavFrame" style="clear:both; text-align:center;"><div class="NavHead" style="background:#2380c1; border:1px solid silver;text-align:left; font-size:100%">[[Wêne:Nuvola_apps_digikam.png|çep|20x20px]]<center> '''<span style="color:white">Trentino-Alto Adige</span>''' </center></div><div class="NavContent"><gallery> Trento Campanile.jpg|Trento, birca "Torre Civico" Dom Maria Himmelfahrt Bozen.jpg|Bolzano, navenda bajêr û Katedrala St-magdalena st-justina-rosengarten.jpg|Rezên nêzê Bolzano Trafoi 01.jpg|Dîmenek alpîn li nêzîkê gundê Stifs Schloss Tirol 02.jpg|Kelek Tirolî ya nêzîkê Meran AbbaziaMonteMaria2.JPG|Monte Monte Maria Castello Buonconsiglio Back Trento Italy.JPG|Trento, Kela Buonconsiglio Castello-sabbionara.jpg|Kela Sabbionara </gallery></div></div> == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == * [http://www.regione.taa.it/ Malpera fermî ya Herêma Xweser a Trentino-Alto Adige] {{It îkon}} * [http://www.eventitrentino.it/ Malpera bûyerên li Herêma Xweser a Trentino-Alto Adige] {{It îkon}} {{Herêmên Îtalyayê}} [[Kategorî:Herêmên Îtalyayê]] mhepbs6oz6dbx6rz4hl0kpy0d83326r Parêzgehên Yewnanistanê 0 98741 1093873 1027713 2022-07-31T01:37:46Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh | nav = Herêmên Yewnanistanê | navê rastî = περιφέρειες ''periferies'' (bi grekî) | navê din = | wargeh = | wêne = [[Wêne:Un-greece.png|250px]] | wêneyê aso = | wêne mezinahî = | wêne sernav = | wêne binnivîs = | wêneyê ala = | ala mezinahî = | ala binnivîs = | wêneyê nîşan = | nîşan mezinahî = | nîşan binnivîs = | wêneyê mertal = | etîmolojî = | dirûşm = | sirûd = | wêneyê nexşe = Peripheries of Greece numbered.svg | nexşe mezinahî = | nexşe sernav = | awayê binebeş = | navê binebeş = | awayê binebeş1 = | navê binebeş1 = | awayê binebeş2 = | navê binebeş2 = | teşeyê hikumetê = | komîteya kargêriyê = Dewleta unîter | partiya rêber = | sernavê rêber = | navê rêber = | sernavê rêber1 = | navê rêber1 = | sernavê rêber2 = | navê rêber2 = | sernavê rêber3 = | navê rêber3 = | rûerd mezintî = | rûerd km2 = | rûerd welat km2 = | ji sedî rûerd av = | rûerd bajarvanî km2 = | rûerd gundewarî km2 = | rûerd metro km2 = | nîşeyên rûerd = | jêrenotên mezinahî = | dirêjahî km = | firehî km = | bilindahî m = | xala bilindahî = | herî bilindahî m = | xala herî bilindahî = | herî bilindahî rêz = | nizmtir bilindahî m = | xala nizmtir bilindahî = | jêrenotên gelhe = | gelhe = * 197.810 (Bakurê Egeyê) * 3.812.330 (Attica) | gelhe sal = | gelhe bajarvanî = | gelhe gundewarî = | gelhe metro = | gelhe tîrbûn = | demonîm = | navçeya demjimêr = | utc offset = | koda postayê = | koda telefonê = | nîşana erebeyê = | malper = }} '''Herêmên Yewnanîstanê''', (bi grekiya nû: περιφέρειες ''periferies'') dabeşên rêveberiyê ya asta yekem a Yewnanîstanê ye û bi reforma Kallikratis a 2011an de Yewnanistan, li 13 herêman hate dabeşkirin. Her dabeş, yekeneyek rêveberî ya herêmê ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.kedke.gr/uploads2010/FEKB129211082010_kallikratis.pdf|title=Wayback Machine|date=2020-01-21|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2020-01-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20200121000311/http://www.kedke.gr/uploads2010/FEKB129211082010_kallikratis.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Parêzgeh== {| class="wikitable sortable" ! Rêz ! Nav ! [[Zimanê yewnanî|Yewnanî]] ! Navîn ! Rûerd (km²) ! Gelhe ! Belavbûn (kes/km²) |- | 1 | [[Atîka (parêzgeh)]] | [[Atîna]] | align="right" | 3808 | align="right" | 3,812,330 | align="right" | 1001.11 |- | 2 | [[Yewnana Navîn (parêzgeh)]] | Στερεάς Ελλάδας | Lamya | align="right" | 15549 | align="right" | 546.870 | align="right" | 35.17 |- | 3 | [[Makedonyaya Navîn (parêzgeh)]] | Κεντρική Μακεδονία | [[Tesalonîkî]] | align="right" | 18811 | align="right" | 1 874 590 | align="right" | 99.66 |- | 4 | [[Kreta|Girît]] | Κρήτη | Heraklion | align="right" | 8,336 | align="right" | 621,340 | align="right" | 74.54 |- | 5 | [[Makedonyaya Rojhilat û Trakya (parêzgeh)]] | Ανατολική Μακεδονία και Θράκη | Komotini | align="right" | 14,157 | align="right" | 606.170 | align="right" | 42.82 |- | 6 | [[Epirus (parêzgeh)]] | Πειρος | Janiya | align="right" | 9203 | align="right" | 336.650 | align="right" | 36.58 |- | 7 | [[Giravên Yonî (parêzgeh)]] | Ιόνια νησιά | Corfu | align="right" | 2,307 | align="right" | 206,470 | align="right" | 89.50 |- | 8 | [[Egeya Bakur (parêzgeh)]] | Βόρειο Αιγαίο | Temberîk | align="right" | 3,836 | align="right" | 197810 | align="right" | 51.57 |- | 9 | [[Pelopones (parêzgeh)]] | Πελοπόννησος | Tripoli | align="right" | 15490 | align="right" | 581.980 | align="right" | 37.57 |- | 10 | [[Egeya Başûr (parêzgeh)]] | Νότιο Αιγαίο | Hermupolis | align="right" | 5,286 | align="right" | 308.610 | align="right" | 58.38 |- | 11 | [[Tesalya (parêzgeh)]] | Θεσσαλία | Larissa | align="right" | 14.037 | align="right" | 730,730 | align="right" | 52.06 |- | 12 | [[Yewnanistana Rojava (parêzgeh)]] | Δυτική Ελλάδα | Patras | align="right" | 11,350 | align="right" | 680,190 | align="right" | 59.93 |- | 13 | [[Makedonyaya Rojava (parêzgeh)]] | Δυτική Μακεδονία | Kozani | align="right" | 9451 | align="right" | 282,120 | align="right" | 29.85 |- |} == Çavkanî == [[Kategorî:Erdnîgariya Yewnanistanê]] 6kur0777q95gacj7pjg6jy06wxln4ba Zanîngeha Bosforê 0 98749 1094068 1063932 2022-07-31T06:56:33Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank zanîngeh | logo = Bosphorus University.jpg | mezinahiyaLogo = 250px | binnivîs = Zanîngeha Bosforê | nav = | slogan = | zimanê_perwerdehiyê = Îngîlîzî, tirkî | dîrok = 16 îlona 1863 | cure = Zanîngeha dewletê | personelên_akademîk = | hejmar = 11.417 (xwendekar) | derawa = | malper = [http://www.boun.edu.tr/ boun.edu.tr/] | rektor = | nexşeya_cihan = Tirkiye }} '''Zanîngeha Bosforê''' (bi tirkî: ''Boğaziçi Üniversitesi'', ''BOUN'') zanîngeheke ku bi [[komara Tirkiyê]] ve girêdayî ye. Zanîngeha [[Bosfor]]ê, di 16ê îlona 1863an de ji aliyê [[fîlantropîst]]ê amerîkî [[Christopher Robert]] û [[misyoner]] û mamostayê amerîkî [[Cyrus Hamlin]] ve wekî [[Koleja Robert]] hate damezrandin. Piştî sed sala Kampûsa Başûr ku wekî kolej dihata bikaranîn, jibo ku zanîngehekî serbixwe bê demezirandin di 10ê îlona 1971an de radestî komara Tirkiyê hat kirin û Zanîngeha Bosforê hate demezirandin. Zanîngeh, li ser qadeke 1.672.106 m² hatiye avakirin. Şeş wargehên zanîngehê heye û bi zimanê îngilîzî perwerdeh dide. Kurtasiya navê zanîngehê BOUN e. ==Dîroka zanîngehê== Mamoste û mîmarê amerîkî Cyrus Hamlin û bazirganê amerîkî Christopher Rheinlander Robert di 16ê îlona 1863an de li hev civiyan û wan li taxa dîrokî [[Bebek]]ê li Stembolê bingeha zanîngehê danî. Ev koleje wek yekem koleja amerîkayî ku li derveyî Amerîkayê hatibû pêkanîn tê naskirin û di avayiyeke kevn a darîn de dest bi perwerdeya xwe kir û çar xwendevanên mêr tê de bûn. Di pêvajoya sazkirinê de, Robert bi çareserkirina astengên darayî mijûl bû û li aliyê din Hamlin, yê ku serokê yekem hatibû hilbijartin, fînansekirina ji [[Dewletên Yekbûyî]] pêk anî. Lijneya Rêveber a Kolejê biryar da ku divê hemû xwendekar bê cudahî li zanîngehê de bên qebûlkirin û perwerde bi îngîlîzî bê dayîn. Di 5ê tîrmeha 1868an de avakirina avahiya yekem li kampusa sereke ya Bebekê ku wek Kampusa Başûr tê naskirin, di 5ê tîrmeha 1868an de dest pê kir û heta 17ê gulana 1871ê berdewam kir. Ev avahiya yekem a Koleja Robert bi navê Hamlin Hall bû. Koleja Robert ku perwerdeya ji bo kuran dide, li pêy Koleja Keçên Amerîkî hat. Koleja Keçên Amerîkî di heman salê de li [[Gedikpaşa]]yê ji bo perwerdeya keçan hat vekirin.<ref>{{Cite web|url=https://website.robcol.k12.tr/en/home-page|title=Robert College {{!}} Home Page|website=website.robcol.k12.tr|access-date=2021-02-05|df=dmy-all}}</ref> Hamlin Hall di sala 1891ê de wek mala sereke hate vekirin, Kennedy Lodge di sala 1902an de wek avahiyeke amadekar hat vekirin, Dodge Hall di sala 1904an de wek werzişxane hat vekirin, Washburn Hall di sala 1906an de vebû, Anderson Hall di sala 1913an de vebû û salona ku di sala 1914an de wek dispenarê hat vekirin. Bi vî rengî çêkirina avahiyên dîrokî yên li Kampûsa Başûr heta Şerê Cîhanî yê yekem bi dawî bû. Di çêkirina avahiyan de kevirê şîn ê kirêç ku li vê kampusê hatibû derxistin, hat bikaranîn.<ref>{{Cite web|url=http://www.boun.edu.tr/tr-TR/Content/Genel/Tarihce.aspx|title=Boğaziçi Üniversitesi - Kurum Tarihi|date=2015-04-01|website=web.archive.org|access-date=2021-02-05|df=dmy-all|archive-date=2015-04-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20150401105837/http://www.boun.edu.tr/tr-TR/Content/Genel/Tarihce.aspx|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Qada zanîngehê== [[Wêne:Boun iibf.jpg|thumb|250px|çep|Avahiya beşa Aborî û Zanistên Birêvebiriyê ku li Qada Başûr de cih girtiye.]] Zanîngeha Bosforê bi giştî 6 kampusan pêk tê, pênc li aliyê Ewropayê û yek jî li aliyê Anatoliyê ye. Cih girtina kampusan bi giştî 1.672.106 m² pêk tê.<ref>{{Cite web|url=http://www.boun.edu.tr/tr-TR/Content/Genel/Sayilarla_Bogazici_Universitesi|title=Boğaziçi Üniversitesi - Sayılarla Boğaziçi Üniversitesi|date=2015-06-07|website=web.archive.org|access-date=2021-02-06|df=dmy-all|archive-date=2015-06-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20150607151434/http://www.boun.edu.tr/tr-TR/Content/Genel/Sayilarla_Bogazici_Universitesi|url-status=bot: unknown}}</ref> Kampûsa Başûr kampusa sereke ya zanîngehê ye ku piraniya wan ji avahiyên di navbera dawiya sedsala 19an û destpêka sedsala 20an de hatine çêkirin pêk tê. Qada Bebek, Beşîktaşê hatiye avakirin û 118 hektar rûerd cih digire û di qada Bebekê de ev avahî cih digir in: 1 avahiya xwendevanên mêr (Salona Hamlin); 1. avahiya xwendevanên jin (Zeynep-Ayşe Birkan Sorority or Theodorus Hall); Albert Long Hall bi kapasîteya 487 kesan, ku di konferans, konser û civînên cuda de tê bikaranîn, bi giranî ji aliyê xwendekar an jî mamosteyan ve tê kirin; Anderson Hall, ku dersên beşên cuda di fakulteya huner û zanistan de tên hînkirin; Navenda Î.T. avahiya îdareyê ku ji ofîsa darayî, ofîsa ragihandinê, ofîsa karsaziyê, ofîsa tomarkirinê û postexaneyan, an jî Salona Gatesê pêk tê; Hülya Bozkurt Atolyeya Hunerên Bedew; Ofîsa Ragihandinê ya Pargîdanî; Dekanê Xwendekaran; Komeleya Alumiyan (BÜMED); Mîthat Alam Navenda Fîlman; Avahiya Çalakiyên Xwendekaran bi werziş û şanoyê ; Navenda Fakulteyê (Kennedy Lodge); Salona Perkins, di sala 1963an de hatiye avakirin û wek fakulteya endezyariyê tê bikaranîn; Salona ku perwerdehiya civaknasî û psîkolojiyê lê tên dîtin ; Muzeya Mîrata Çandê ya Zanîngehê; Pirtûkxaneya Van Millingenê ku di sala 1932an de ji rektor, cigirên rektor, sekreteriya giştî û karmend, daîreyên lêkolîn û plansaziyê pêk tê, temam bû. Waşburn Hall and Management Ofiss, ku perwerdeha beşa aborî û zanistên îdarî lê tên dîtin, yekîneyên zanîngehê yên li Qada Başûr in.<ref>{{Cite web|url=http://www.boun.edu.tr/tr_TR/Content/Kampus_Yasami/Kampusler/Guney_Kampus|title=Boğaziçi Üniversitesi - Güney Kampüs|date=2015-06-09|website=web.archive.org|access-date=2021-02-06|df=dmy-all|archive-date=2015-06-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20150609051050/http://www.boun.edu.tr/tr_TR/Content/Kampus_Yasami/Kampusler/Guney_Kampus|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Rêveberiya zanîngehê== Li Zanîngeha Bosforê modela rêveberiya zanîngehê ya demokratîk, beşdar, xweser û azadîparêz tê bicihkirin. Lijneya Rêveberiya Zanîngehê û Senatoya Zanîngehê yekîneyên ku herî zêde di rêveberiyê de xwedî gotin in. Deste ji bîst û yekê pêk tê ku rektor û alîkarên wî jî di nav de, senato ji çardeh kesan pêk tê û rektor û alîkarên wî jî di nav de hene.<ref>{{Cite web|url=http://www.boun.edu.tr/tr_TR/Content/Genel/Yonetim/senato_uyeleri|title=Boğaziçi Üniversitesi - Senato|website=www.boun.edu.tr|access-date=2021-02-07}}</ref> Rêveberiya Akademîk ji aliyê çar dekanên fakulteyê, şeş rêvebirên enstîtuyê, sê rêvebirên zanîngehê, 31 serokê beşê û bîstûşeş rêvebirên navenda serlêdan û lêkolînê ve tê birêvebirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.boun.edu.tr/tr_TR/Content/Genel/Yonetim|title=Boğaziçi Üniversitesi - YÖNETİM|website=www.boun.edu.tr|access-date=2021-02-07}}</ref> Rektor rêveberê sereke yê zanîngehê ye û dema wî ya kar 4 sal e, li gorî qaîdeyên Desteya Xwendina Bilind e.<ref>{{Cite web|url=http://www.boun.edu.tr/tr_TR/Content/Genel/Yonetim/Akademik_Yonetim/Dekanlar|title=Boğaziçi Üniversitesi - Dekanlıklar|website=www.boun.edu.tr|access-date=2021-02-07}}</ref> Rektor Mehmed Ozkan ku di sala 2016 'an de dest bi kar kir, di Mijdara 2016'an de bi pêşniyara YÖK'ê yekser ji aliyê Serokkomar Recep Tayyîp Erdogan ve bêyî ku ji bo hilbijartinên berê bibe hat tayînkirin. Rektora berê Gulay Barbarosoglû ku di dîroka zanîngehê de bi rêjeya ji sedî 86an a dengan di hilbijartinên Tîrmeha 2016an de ji nû ve hat hilbijartin, di nava 4 mehên dawî de li ser kar nehatibû tayînkirin û di meha Cotmehê de jî bi biryareke di nava Rewşa Awarte de ji aliyê partiya hikûmetê AKPê ve hilbijartinên rektoriyê yên li zanîngehan hatibû rakirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.birgun.net/haber/bogazici-universitesi-rektorlugu-ne-mehmed-ozkan-atandi-135301|title=Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü'ne Mehmed Özkan atandı|website=birgun.net|language=Turkish|access-date=2021-02-07}}</ref> 23 yekîneyên girêdayî Rektoriyê ku hene ev in: Midûriyeta Şaxa Lêkolîn, Plan û Koordînasyonê, Arşîv û Navenda Dokumanasyonê, Koordînatoriya Fînansmana Projeyên Lêkolîna Zanistî, Midûriyeta Şaxên Kirrînê ya Projeyên Lêkolînên Zanistî, Koordînatoriya Projeyên Lêkolînê, Koordînatoriya Ofîsa Bursê, Midûriyeta Îdareya Sermayeyê, Şêwirmendiya Yekîneya Astengdaran, ErASMUS Koordînatoriya Kargerî, Midûriyeta Yekîneya Kontrolê ya Hundir, Koordînatoriya Yekîneya Pêşveçûna Çavkaniyên Mirovan, Ofîsa Ragihandinê ya Pargîdanî, Koordînatoriya Îdarî û Teknîkî ya Kampusa Kandîlli, Kilyos Sarıtepe Kampus Koordînatori Koordînatora Bilind a Bilind, Koordînatorê Daîreya Alumnî, Koordînatorê Çalakiyên Xwendekaran a Fakulteya Perwerdeyê Koordînatorê Daîreya Koordînasyonê ya Saziya Perwerdeyê, Pena Taybet, Koordînatorê Plansaziya Sporê, Koordînatorê Plansaziya Stratejîk, Daîreya Veguhastina Teknolojiyê, Koordînatorê Têkiliyên Navneteweyî û Koordînatorê Demên Havînê.<ref>{{Cite web|url=http://www.boun.edu.tr/tr-TR/Content/Genel/Yonetim/BU_Idari_Yonetim/Rektorluge_Bagli_Birimler|title=Boğaziçi Üniversitesi - Rektörlüğe Bağlı Birimler|date=2015-05-29|website=web.archive.org|access-date=2021-02-07|archive-date=2015-05-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20150529192530/http://www.boun.edu.tr/tr-TR/Content/Genel/Yonetim/BU_Idari_Yonetim/Rektorluge_Bagli_Birimler|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Beşên zanîngehê == '''Beşa Huner û Zanistan''' * [[Şîmya]] * [[Dîrok]] * [[Zimannasî]] * [[Rîyaze]] * [[Biyolojiya Molekuler û Jenetîk]] * [[Felsefe]] * [[Fizîk]] * [[Derûnnasî]] * [[Civaknasî]] * [[Lêkolînên Werger û Şîrovekirinê]] * [[Ziman û Wêjeya Tirkî]] * [[Ziman û Wêjeya Rojavayî]] (Berê navê vê beşê Ziman û Wêjeya Îngilîzî bû . Di sala 2008an de, naverok û perwerdeh ji nû ve hatin sazkirin û nav jî hate guhertin) '''Beşa Zanistên Aborî û Rêvebiriyê''' * [[Aborî]] * [[Serekî]] * [[Zanista Siyasî û Têkiliyên Navneteweyî]] '''Beşa Perwerdehiyê''' * [[Perwerdehiya Komputer û Teknolojiya Perwerdehiyê]] * [[Zanistên Perwerdehiyê]] * [[Perwerdehiya Zimanê Biyanî]] * [[Perwerdehiya Seretayî]] * [[Perwerdehiya Zanist û Matematîkê ya Dibistana Navîn]] '''Beşa Endezyariyê''' * [[Endezyariya Kîmyewî]] * [[Endezyariya Sivîl]] * [[Endezyariya komputerê|Endezyariya Komputerê]] * [[Endezyariya Elektrîk û Elektronîkê]] * [[Endezyariya pîşesaziyê|Endezyariya Pîşesaziyê]] * [[Endezyariya Mekanî]] '''Dibistana Dîsîplînên Sepandî''' * [[Pergalên Agahdariya Birêvebirinê]] * [[Bazirganiya navneteweyî]] * Turîzmê , Rêveberiya '''Dibistana Zimanên Biyaniyan''' * Îngilîzî ya Pêşkeftî * Beşa Amadekar a Îngilîzî * Yekeya Zimanên Nûjen ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Zanîngehên Stembolê]] slhvs4mjuxzhvye5q38eg4udocnmu92 Makedonyaya Navîn (parêzgeh) 0 98787 1093802 1027731 2022-07-30T20:20:51Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh | nav = Makedonyaya Navîn | navê rastî = Κεντρική Μακεδονία | navê din = | wargeh = | wêne = | wêneyê aso = | wêne mezinahî = | wêne sernav = | wêne binnivîs = | wêneyê ala = Flag of Greek Macedonia.svg | ala mezinahî = | ala binnivîs = | wêneyê nîşan = Vergina Sun WIPO.svg | nîşan mezinahî = | nîşan binnivîs = | wêneyê mertal = | etîmolojî = | dirûşm = | sirûd = | wêneyê nexşe = Periferia Kendrikis Makedonias.png | nexşe mezinahî = | nexşe sernav = | awayê binebeş = | navê binebeş = | awayê binebeş1 = | navê binebeş1 = | awayê binebeş2 = | navê binebeş2 = | sernavê damezrandinê = | dema damezrandinê = | sernavê damezrandinê1 = | dema damezrandinê1 = | sernavê damezrandinê2 = | dema damezrandinê2 = | sernavê damezrandinê3 = | dema damezrandinê3 = | sernavê damezrandinê4 = | dema damezrandinê4 = | sernavê damezrandinê5 = | dema damezrandinê5 = | sernavê damezrandinê6 = | dema damezrandinê6 = | sernavê damezrandinê7 = | dema damezrandinê7 = | teşeyê hikumetê = | komîteya kargêriyê = | partiya rêber = | sernavê rêber = | navê rêber = | sernavê rêber1 = | navê rêber1 = | sernavê rêber2 = | navê rêber2 = | sernavê rêber3 = | navê rêber3 = | rûerd mezintî = | rûerd km2 = 18.810,52 | rûerd welat km2 = | ji sedî rûerd av = | rûerd bajarvanî km2 = | rûerd gundewarî km2 = | rûerd metro km2 = | nîşeyên rûerd = | jêrenotên mezinahî = | dirêjahî km = | firehî km = | bilindahî m = | xala bilindahî = | herî bilindahî m = | xala herî bilindahî = | herî bilindahî rêz = | nizmtir bilindahî m = | xala nizmtir bilindahî = | jêrenotên gelhe = | gelhe = 1.882.108 | gelhe sal = 2011 | gelhe bajarvanî = | gelhe gundewarî = | gelhe metro = | gelhe tîrbûn = | demonîm = | navçeya demjimêr = * UTC+2 (EET) * UTC+3 (EEST) (Havîn) | utc offset = | koda postayê = | koda telefonê = | nîşana erebeyê = | malper = [http://www.pkm.gov.gr/ pkm.gov.gr] }} '''Makedonyaya Navîn''', (bi grekî: Κεντρική Μακεδονία, ''Kentrikí Makedhonía'', [kedriˈki makeðoˈnia]) yek ji sêzdeh herêmên îdariyên [[Yewnanistan|Yewnanîstanê]] ye. Herêm, ji beşa navendî û dîrokî ya Makedonyayê pêk tê û li herêmê bi qasî 1.9 mîlyon kes lê jiyan dike.<ref>{{Cite web|url=http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/A1602/PressReleases/A1602_SAM01_DT_DC_00_2011_03_F_EN.pdf|title=Wayback Machine|date=2015-09-08|website=web.archive.org|access-date=2021-02-07|df=dmy-all|archive-date=2015-09-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20150908142240/http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/A1602/PressReleases/A1602_SAM01_DT_DC_00_2011_03_F_EN.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Erdnîgarî== Herêma Makedonyaya Navîn li bakurê Yûnanîstanê ye û bi herêmên Makedonyaya Rojava, Tesalyaya Başûr, Makedonyaya Rojhilat û Trakya ve girêdayî ye û li bakur li sînorên navneteweyî yên Yewnanistanê bi Komara Makedonyaya Bakur û [[Bulgaristan|Bûlgarîstanê]] ve hatiye dorpêçkirin. Aliyê başûr perav e û bi kendavên Thermaic, Toroneos, Singitic û Strymonic ve hatiye dorpêçkirin. Bajar û paytexta herî mezin a herêmê [[Tesalonîkî]] e. [[Serres]] duyemîn bajarê herî zêde hêjmara niştecihên wî zêde ye. Li pey wê bajarên [[Katerini]], [[Veria]] û [[Giannitsa]]yê tê. Makedonyaya Navîn bi erdnîgariya xwe deşt e û bi gelek çeman ve, hem di sektora seretayî de û hem jî di sektora navîn de gelekî pêşketî ye. Deşta herî mezin a Yewnanîstanê, li Makedonya Navîn e. Thessaloniki ku metropolê Makedonyayê ye, duyemîn bajarê mezin ê Yewnanîstanê ye. Çiyayên herî bilind ên herêma Makedonyaya Navîn çiyayên Olympus 2.918 m, Çiyayên Voras 2.524 m, Çiyayên Pierian 2.193 m, Çiyayên Vermio 2.065 m, û Çiyayê Athos 2,033 mîtro bilindahiya wan heye. Çemên mezin jî Halîakmon, Axîos, Loudiya û Galîkos (Echedoros) in ku hemû çem diherikin Kendava Termayê. Golên Koroneya, Volvi, Doiran û Kerkini li Makedonyaya Navîn e. ==Bajarên herêmê== {| | *[[Alexandreia, Greece|Alexandria]] *[[Aridaea]] *[[Edessa, Greece|Edessa]] *[[Giannitsa]] *[[Katerini]] *[[Kilkis]] | *[[Koufalia]] *[[Litochoro]] *[[Naousa, Imathia|Naoussa]] *[[Nea Kallikratia]] *[[Nea Moudania]] *[[Polygyros]] | *[[Polykastro]] *[[Serres]] *[[Thessaloniki]] *[[Veria]] |} {{Parêzgehên Yewnanistanê}} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Parêzgehên Yewnanistanê]] ==Girêdanên derve== li7t6nlhh166bai7t5wl28jki9pdxvz Makedonyaya Rojhilat û Trakya (parêzgeh) 0 98794 1093803 1027735 2022-07-30T20:20:54Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh | nav = Makedonyaya Rojhilat û Trakya | navê rastî = Ανατολική Μακεδονία και Θράκη | navê din = | wargeh = | wêne = | wêneyê aso = | wêne mezinahî = | wêne sernav = | wêne binnivîs = | wêneyê ala = | ala mezinahî = | ala binnivîs = | wêneyê nîşan = | nîşan mezinahî = | nîşan binnivîs = | wêneyê mertal = | etîmolojî = | dirûşm = | sirûd = | wêneyê nexşe = Periferia Anatolikis Makedonias ke Thrakis.png | nexşe mezinahî = | nexşe sernav = | awayê binebeş = | navê binebeş = | awayê binebeş1 = | navê binebeş1 = | awayê binebeş2 = | navê binebeş2 = | sernavê damezrandinê = | dema damezrandinê = | sernavê damezrandinê1 = | dema damezrandinê1 = | sernavê damezrandinê2 = | dema damezrandinê2 = | sernavê damezrandinê3 = | dema damezrandinê3 = | sernavê damezrandinê4 = | dema damezrandinê4 = | sernavê damezrandinê5 = | dema damezrandinê5 = | sernavê damezrandinê6 = | dema damezrandinê6 = | sernavê damezrandinê7 = | dema damezrandinê7 = | teşeyê hikumetê = | komîteya kargêriyê = | partiya rêber = | sernavê rêber = | navê rêber = | sernavê rêber1 = | navê rêber1 = | sernavê rêber2 = | navê rêber2 = | sernavê rêber3 = | navê rêber3 = | rûerd mezintî = | rûerd km2 = 14.157,76 | rûerd welat km2 = | ji sedî rûerd av = | rûerd bajarvanî km2 = | rûerd gundewarî km2 = | rûerd metro km2 = | nîşeyên rûerd = | jêrenotên mezinahî = | dirêjahî km = | firehî km = | bilindahî m = | xala bilindahî = | herî bilindahî m = | xala herî bilindahî = | herî bilindahî rêz = | nizmtir bilindahî m = | xala nizmtir bilindahî = | jêrenotên gelhe = | gelhe = 608.182 | gelhe sal = 2011 | gelhe bajarvanî = | gelhe gundewarî = | gelhe metro = | gelhe tîrbûn = | demonîm = | navçeya demjimêr = * UTC+2 (EET) * UTC+3 (EEST) (Havîn) | utc offset = | koda postayê = | koda telefonê = | nîşana erebeyê = | malper = [http://www.pamth.gov.gr/ pamth.gov.gr] }} '''Makedonyaya Rojhilat û Trakya''', (bi grekî: Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, ''Anatolikí Makedhonía ke Thráki'') yek ji sêzdeh yekeyên îdarî yên Yewnanîstanê ye. Parêzgeh, ji beşên bakurê rojhilatê welat pêk tê û ji rojhilatê herêma Makedonya ya Yewnanistanê tevî herêma Trakya rojava û giravên Tasos û Semothrace pêk tê. ==Erdnîgarî== Herêm di başûrê Çiyayên Rhodope de bi derketinên gir ve li deveran an çiyayên takekesî yên wekî Paggaio û deştên nêzê deverên peravê û çemên wê yên girîng, Nestos , Evros û Arda , yên ku ji Bakûr derdikevin, dirêj dibe. Du giravên wê bi giranî çiyayî ne. Li herêma Makedonya Rojhilat, wekî herêmên din ên Yewnana Bakur, pir gol tine. Golên sereke Gola Vistonida, Gola Delta Gola Evrosê ku ji çemê Nestos, Thesaurus û Platanovrisi hatine çêkirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.greekscapes.gr/index.php/2010-01-21-16-47-29/enot/88-zonib.html|title=Wayback Machine|date=2011-06-23|website=web.archive.org|access-date=2021-02-08|archive-date=2011-06-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20110623155927/http://www.greekscapes.gr/index.php/2010-01-21-16-47-29/enot/88-zonib.html|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Bajarên parêzgehê== '''Civatê mezin ên parêzgehê''' *[[Alexandroupoli|Alexandroúpoli (Αλεξανδρούπολη)]] - 72.959 kes *[[Xanthi|Xánthi (Ξάνθη)]] - 70.873 kes *[[Kavala|Kavála (Καβάλα)]] - 70.501 kes *[[Komotini|Komotiní (Κομοτηνή)]] - 66.919 kes *[[Drama, Greece|Dráma (Δράμα)]] - 58.944 kes '''Bajar û bajarokên parêzgehê''' {| | *[[Alexandroupoli]] *[[Chrysoupoli]] *[[Didymoteicho]] *[[Drama, Greece|Drama]] *[[Eleftheroupoli]] *[[Feres, Evros|Feres]] *[[Kavala]] | *[[Kimmeria]] *[[Komotini]] *[[Orestiada|Nea Orestiada]] *[[Prosotsani]] *[[Soufli]] *[[Xanthi]] |} ==Wêne== <gallery> Wêne:Alexandroupoli (3).JPG|Lighthouse a Alexandroupolis Wêne:Δέλτα του Έβρου.jpg|Parka Neteweyî ya Delta Evros Wêne:Pink flamingos of Delta.jpg|flamingoyên pembe li Delta Evros Wêne:20100626 Mesembria Temple of Apollo Thrace Greece.jpg|Malpera arkeolojîk a Mesimvria-Zone Wêne:Crocus-2, Elatia forest.jpg|daristana Elatia Drama Wêne:Απο την Κορυφη.jpg|Dîmenek Havînê ji serê çiyayê Falakro Wêne:Didymoteicho2.jpg|Kela li Didymoteicho Wêne:Wild Strawberry in Elatia forest - 2.jpg|daristana Elatia Drama Wêne:Καράντερε 4.jpg|Ava li Samothrace Wêne:Samothrace vathra1.jpg|daristana Elatia Drama Wêne:Butterfly in Elatia forest - 3.jpg|Fallelala Agia Varvara Elatia Wêne:Καταρράκτης Αγίας Βαρβάρας ( Waterfall of Agia Varvara).jpg|daristana Elatia Drama </gallery> {{Parêzgehên Yewnanistanê}} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Parêzgehên Yewnanistanê]] 4h0onmmwkanb7k6ii64cjn9zb1dn8g1 Peloponêsos (parêzgeh) 0 99826 1093879 1045908 2022-07-31T01:42:06Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Cuda ji|Peloponêsos}} {{Agahîdank wargeh | nav = | navê rastî = | navê din = Περιφέρεια Πελοποννήσου (grekî) | wargeh = | wêne = | wêneyê aso = | wêne mezinahî = | wêne sernav = | wêne binnivîs = | wêneyê ala = | ala mezinahî = | ala binnivîs = | wêneyê nîşan = | nîşan mezinahî = | nîşan binnivîs = | wêneyê mertal = | etîmolojî = | dirûşm = | sirûd = | wêneyê nexşe = Peloponnisos in Greece.svg | nexşe mezinahî = | nexşe sernav = | awayê binebeş = | navê binebeş = | awayê binebeş1 = | navê binebeş1 = | awayê binebeş2 = | navê binebeş2 = | sernavê damezrandinê = | dema damezrandinê = | sernavê damezrandinê1 = | dema damezrandinê1 = | sernavê damezrandinê2 = | dema damezrandinê2 = | sernavê damezrandinê3 = | dema damezrandinê3 = | sernavê damezrandinê4 = | dema damezrandinê4 = | sernavê damezrandinê5 = | dema damezrandinê5 = | sernavê damezrandinê6 = | dema damezrandinê6 = | sernavê damezrandinê7 = | dema damezrandinê7 = | teşeyê hikumetê = | komîteya kargêriyê = | partiya rêber = | sernavê rêber = | navê rêber = | sernavê rêber1 = | navê rêber1 = | sernavê rêber2 = | navê rêber2 = | sernavê rêber3 = | navê rêber3 = | rûerd mezintî = | rûerd km2 = 15.489,96 | rûerd welat km2 = | ji sedî rûerd av = | rûerd bajarvanî km2 = | rûerd gundewarî km2 = | rûerd metro km2 = | nîşeyên rûerd = | jêrenotên mezinahî = | dirêjahî km = | firehî km = | bilindahî m = | xala bilindahî = | herî bilindahî m = | xala herî bilindahî = | herî bilindahî rêz = | nizmtir bilindahî m = | xala nizmtir bilindahî = | jêrenotên gelhe = | gelhe = 577.903 | gelhe sal = 2011 | gelhe bajarvanî = | gelhe gundewarî = | gelhe metro = | gelhe tîrbûn = | demonîm = | navçeya demjimêr = * UTC+2 (EET) * UTC+3 (EEST) (Havîn) | utc offset = | koda postayê = | koda telefonê = | nîşana erebeyê = | malper = [http://ppel.gov.gr/ ppel.gov.gr/] }}'''Peloponêsos (parêzgeh)''', (bi grekî: Περιφέρεια Πελοποννήσου) yek ji sêzdeh Parêzgehên [[Yewnanistan]] ye û li başûrê Yewnanîstanê cihwar bûye. Aliyê bakur ve Yewnanistana Rojava û li aliyê bakur-rojhilat jî Parêzgeha Atîka yê cih digire. Rûerda parêzgehê bi qasî 15.490 kîlometreçarçik (5.980 mîl çarçik) e. Xeyn ji herêmên bakurê rojavayê Achaea û Elis ên girêdayî Yewnanistana Rojava ye, piraniya [[Peloponêsos|nîvgirava Peloponêsosê]] û beşekî biçûk ê nîvgirava Argolî ku beşek ji Attîka yê ye, vedihewîne. Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara niştecihên parêzgehê 577 hezar û 903 kes e.<ref>{{Cite web|url=http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/A1602/PressReleases/A1602_SAM01_DT_DC_00_2011_03_F_EN.pdf|title=Wayback Machine|date=|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2015-09-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20150908142240/http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/A1602/PressReleases/A1602_SAM01_DT_DC_00_2011_03_F_EN.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Bajarên mezin ên parêzgehê== * [[Kalamata|Kalamáta (Καλαμάτα)]] (Niştecih, 2011: 54.567) * [[Tripoli, Greece|Trípoli (Τρίπολη)]] (Niştecih, 2011: 30.912) * [[Corinth|Kórinthos (Κόρινθος)]] (Niştecih, 2011: 30.176) * [[Argos, Peloponnese|Árgos (Άργος)]] (Niştecih, 2011: 22.209) * [[Sparti (municipality)|Sparti (Σπάρτη)]] (Niştecih, 2011: 17.408) {{Parêzgehên Yewnanistanê}} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Parêzgehên Yewnanistanê]] hvihs8eslvhftms747rxm247eukuemr Tesalya (parêzgeh) 0 99948 1093998 1045665 2022-07-31T05:08:49Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh | nav = | rûerd mezintî = | jêrenotên mezinahî = | nîşeyên rûerd = | rûerd metro km2 = | rûerd gundewarî km2 = | rûerd bajarvanî km2 = | ji sedî rûerd av = | rûerd welat km2 = | rûerd km2 = 14.036,64 | navê rêber3 = | firehî km = | sernavê rêber3 = | navê rêber2 = | sernavê rêber2 = | navê rêber1 = | sernavê rêber1 = | navê rêber = | sernavê rêber = | partiya rêber = | dirêjahî km = | bilindahî m = | teşeyê hikumetê = | gelhe gundewarî = | nîşana erebeyê = | koda telefonê = | koda postayê = | utc offset = | navçeya demjimêr = * UTC+2 (EET) * UTC+3 (EEST) (Havîn) | demonîm = | gelhe tîrbûn = | gelhe metro = | gelhe bajarvanî = | xala bilindahî = | gelhe sal = 2011 | gelhe = 732.762 | jêrenotên gelhe = | xala nizmtir bilindahî = | nizmtir bilindahî m = | herî bilindahî rêz = | xala herî bilindahî = | herî bilindahî m = | komîteya kargêriyê = | dema damezrandinê7 = | navê rastî = | ala binnivîs = | wêneyê nexşe = Thessalia in Greece.svg | sirûd = | dirûşm = | etîmolojî = | wêneyê mertal = | nîşan binnivîs = | nîşan mezinahî = | wêneyê nîşan = | ala mezinahî = | nexşe sernav = | wêneyê ala = | wêne binnivîs = | wêne sernav = | wêne mezinahî = | wêneyê aso = | wêne = | wargeh = | navê din = Θεσσαλία (grekî) | nexşe mezinahî = | awayê binebeş = | sernavê damezrandinê7 = | dema damezrandinê2 = | dema damezrandinê6 = | sernavê damezrandinê6 = | dema damezrandinê5 = | sernavê damezrandinê5 = | dema damezrandinê4 = | sernavê damezrandinê4 = | dema damezrandinê3 = | sernavê damezrandinê3 = | sernavê damezrandinê2 = | navê binebeş = | dema damezrandinê1 = | sernavê damezrandinê1 = | dema damezrandinê = | sernavê damezrandinê = | navê binebeş2 = | awayê binebeş2 = | navê binebeş1 = | awayê binebeş1 = | malper = [http://www.pthes.gov.gr/ pthes.gov.gr/] }} '''Tesalya (parêzgeh)''', (bi grekî: Θεσσαλία ''Thessalía'') yek ji herêmên kevneşopî û îdarî yên modern ên [[Yewnanistan|Yewnanistanê]] ye, ku piraniya wan ji herêma antîk a bi heman navî pêk tê. Beriya Serdema Tarî ya Yewnan, Telasya bi navê Aeolia (Yewnaniya kevnar: Αἰολία, Aiolía) hatiye binavkirin. Li gorî daneyên sala 2011an hêjmara gelhe ya parêzgehê bi qasî 732.762 kes e.<ref>{{Cite web|url=http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/A1602/PressReleases/A1602_SAM01_DT_DC_00_2011_03_F_EN.pdf|title=https://web.archive.org/web/20150908142240/http://www.statistics.gr/portal|df=dmy-all|access-date=2021-02-16|archive-date=2015-09-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20150908142240/http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/A1602/PressReleases/A1602_SAM01_DT_DC_00_2011_03_F_EN.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> == Bajarên herêmê == {| class="wikitable sortable mw-collapsible" |+ !Yekeya Herêmî !Bajar !Gelhe (2011) |- |'''Larissa''' |[[Agia, Larissa|Agia]] |11,470 |- |'''Larissa''' |[[Elassona]] |32,121 |- |'''Larissa''' |[[Farsala]] |18,545 |- |'''Larissa''' |[[Kileler]] |20,854 |- |'''Larissa''' |[[Larissa]] |162,591 |- |'''Larissa''' |[[Tempi (municipality)|Tempi]] |13,712 |- |'''Larissa''' |[[Tyrnavos]] |25,032 |- |'''Sporades''' |[[Skiathos]] |6,610 |- |'''Sporades''' |[[Skopelos]] |4,960 |- |'''Sporades''' |[[Alonnisos]] |2,750 |- |'''Magnesia''' |[[Almyros]] |18,614 |- |'''Magnesia''' |[[Rigas Feraios (municipality)|Rigas Feraios]] |10,922 |- |'''Magnesia''' |[[South Pelion]] |10,216 |- |'''Magnesia''' |[[Volos]] |144,449 |- |'''Magnesia''' |[[Zagora-Mouresi]] |5,809 |- |'''Karditsa''' |[[Argithea]] |3,450 |- |'''Karditsa''' |[[Karditsa]] |56,747 |- |'''Karditsa''' |[[Lake Plastiras (municipality)|Lake Plastiras]] |4,635 |- |'''Karditsa''' |[[Mouzaki]] |13,122 |- |'''Karditsa''' |[[Palamas]] |16,726 |- |'''Karditsa''' |[[Sofades]] |18,864 |- |'''Trikala''' |[[Farkadona]] |13,396 |- |'''Trikala''' |[[Kalampaka]] |21,991 |- |'''Trikala''' |[[Pyli]] |14,343 |- |'''Trikala''' |[[Trikala]] |81,355 |} {{Parêzgehên Yewnanistanê}} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Parêzgehên Yewnanistanê]] 8yctvbe24rxv4hjur6qessbrtkdmece David Morrissey 0 100350 1093561 1029123 2022-07-30T14:09:55Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = David Morrissey | wêne = David Morrissey May 2015.jpg | sernavê_wêne = Morrissey (2015) | roja_jidayikbûnê = {{Birth date and age|1964|06|21|df=yes}} | cihê_jidayikbûnê = [[Liverpool]], Îngilîstan | pîşe = Aktor, fîlmçêker | salên_çalak = 1982–niha | hevjîn = {{marriage|[[Esther Freud]]<br >|12 August 2006}} | zarok = 3 }} '''David Mark Joseph Morrissey''' (z. 21'ê pûşperê 1964) lîstikvan û fîlimçêkarek îngilîzî ye. bi beşdariya xweye ya di rêza film a [[The Walking Dead]] de baştir hatiye naskirine.<ref>"[http://www.bfi.org.uk/lff/node/1211 BFI London Film Festival: David Morrissey]." British Film Institute. 14 October 2010. Retrieved 5 June 2011 ( by WebCite on 5 June 2011).</ref>. <ref name="Husband">Husband, Stuart (24 February 2008). "[https://www.telegraph.co.uk/culture/film/starsandstories/3671426/David-Morrissey-The-incredible-disappearing-man.html The incredible disappearing man]". ''The Sunday Telegraph'' (Telegraph Media Group): p.&nbsp;32. Retrieved 4 November 2008.</ref> <ref name="Galliano">Galliano, Joseph (3 October 2009). "[http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/film/london_film_festival/article6852640.ece Cutting it]." ''The Times'' (Times Newspapers): pp.&nbsp;46–47 (''Saturday Review'' supplement). Retrieved 1 August 2011.</ref> <ref name="WilliamsA">Williams, Andrew (29 March 2006). "[http://www.metro.co.uk/showbiz/interviews/11363-60-seconds-david-morrissey 60 Seconds: David Morrissey]". Metro.co.uk (Associated Newspapers). Retrieved 6 November 2008 ( by WebCite on 5 June 2011).</ref> == Xelat == {| class="wikitable sortable" !Sal !Xelat !Kategorî !Nav |- |1997 |Royal Television Society Programme Award |Best Male Actor |''Holding On'' |- |2001 |British Academy Television Craft Award |New Director (Fiction) |''Sweet Revenge'' |- |2003 |Royal Television Society Programme Award |Best Male Actor |''The Deal'' |- |2003 |British Academy Television Award |Best Actor |''State of Play'' |- |2010 |Broadcasting Press Guild Award |Best Actor |''Red Riding'' |- |2011 |Liverpool Daily Post Arts Awards |Best Actor |''[[Macbeth]]'' |- |2013 |Saturn Award |Best Supporting Actor |''[[The Walking Dead]]'' |- |2014 |Saturn Award |Best Guest Star |''[[The Walking Dead]]'' |} == Çavkanî == [[Kategorî:Mirovên zindî]] [[Kategorî:Derhênerên fîlman ên îngilîz]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1964]] [[Kategorî:Senaryonivîsên îngilîz]] s16cw0csmd71x7zitks2ib4k3v8zlru Lîsteya kanslêrên Almanyayê 0 100822 1093787 1029357 2022-07-30T20:13:08Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki '''Kanslêrên Almanyayê''', '''şansolyeyên Almanyayê''', '''serokwezîrên Almanyayê''', ({{Ziman-de|Kanzler ''an'' Kanzlerin}}) [[Kanslêrên Almanyayê|serokwezîrên Almanyayê]] ne. Kanslêr [[Komara Federalê Almanyayê]] nave bi fermi {{Ziman-de|Bundeskanzler ''(an'' Bundeskanzlerin'')'' der Bundesrepublik Deutschland}}. Li jêr serokên rêveberiya federal hatiye lîstekirin.<ref>{{Cite web|url=http://mobil.stern.de/politik/deutschland/cdu-altkanzler-ludwig-erhard-war-nie-cdu-mitglied-587764.html?mobil=1|title=CDU-Altkanzler: Ludwig Erhard war nie CDU-Mitglied - Politik {{!}} STERN.DE Mobile|date=2013-09-26|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2013-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20130926044139/http://mobil.stern.de/politik/deutschland/cdu-altkanzler-ludwig-erhard-war-nie-cdu-mitglied-587764.html?mobil=1|url-status=bot: unknown}}</ref> [[Wêne:BismarckArbeitszimmer1886.jpg|thumb|Bismarck bi damezrandina Federasyona Almanya ya Bakur re (1867) û paşê Împeratoriya Almanî re (1871) bû serokwezîrê yekem.]] [[Wêne:Hitler portrait crop.jpg|thumb|Adolf Hitler bû serokwezîr (ji sala1933an de) û paşê bû fuhrerê Almanyaya Nazî.]] [[Wêne:Bundesarchiv B 145 Bild-F078072-0004, Konrad Adenauer.jpg|thumb|Di sala 1949an de Konrad Adenauer piştî Şerê Cîhanê yê Duyem bû serokwezîrê yekem yê Almanyaya Rojava.]] [[Wêne:KAS-Kohl, Helmut-Bild-14701-1.jpg|thumb|Helmut Kohl, di dema yekbûna Almanyayê de wezîfe girt.]] [[Wêne:Angela Merkel (2020-01-11) (cropped).jpg|thumb|Serokwezîra Almanyayê ya îro Angela Merkel (2020)]] == Konfederasyona Almanyaya Bakur ''(Bundeskanzler)'' (1867–1871) == {| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;" |- !rowspan=2 colspan=2|Wêne !rowspan=2|Nav<br /><small>(Rojbun-Mirin) !colspan=3|Demên wezîfeya wî !rowspan=2|Partiya siyasî |- !Destpêk !Bidawîbûn !Dem |- | style="background:#DDDDDD;" | |[[Wêne:Bundesarchiv Bild 146-2005-0057, Otto von Bismarck.jpg|80px]] |Kont '''[[Otto von Bismarck]]'''<br /><small>(1815–1898) |1ê Tîrmeha 1867an |21ê Adara 1871an |{{age in days|1867|7|1|1871|3|21}} |Serbixwe |} == Împeratoriya Almanyayê ''(Reichskanzler)'' (1871–1918) == {| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;" |- !rowspan=2 colspan=2|Wêne !rowspan=2|Nav<br /><small>(Rojbun-Mirin) !colspan=3|Dema wezîfeya wî !rowspan=2|Partiya siyasî |- !Destpêk !Bidawîbûn !Dem |- | style="background:#FFFFFF;" | |[[Wêne:Bundesarchiv Bild 146-2005-0057, Otto von Bismarck.jpg|80px]] |Prens '''[[Otto von Bismarck]]'''<br /><small>(1815–1898) |21ê Adara 1871an |20ê Adara 1890an |{{age in days|1871|3|21|1890|3|20}} | rowspan="6" |Serbixwe |- | style="background:#FFFFFF;" | | [[Wêne:Graf Leopold von Caprivi cropped2.jpg|80px]] |Kont '''[[Leo von Caprivi]]'''<br /><small>(1831–1899) |20ê Adara 1890a |26ê Cotmeha 1894an |{{age in days|1890|3|20|1894|10|26}} |- | style="background:#FFFFFF;" | | [[Wêne:Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfürst.png|80px]] |Prens '''[[Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfürst]]'''<br /><small>(1819–1901) |29ê Cotmeha 1894an |17yê Cotmeha 1900an |{{age in days|1894|10|29|1900|10|17}} |- | style="background:#FFFFFF;" | | [[Wêne:Bundesarchiv Bild 146-2004-0098A, Bernhard von Bülow (cropped).jpg|80px]] |Prens '''[[Bernhard von Bülow]]'''<br /><small>(1849–1929) |17yê Cotmeha 1900an |14yê Tîrmeha 1909an |{{age in days|1900|10|17|1909|7|14}} |- | style="background:#FFFFFF;" | | [[Wêne:Theobald von Bethmann-Hollweg 1913b.jpg|80px]] |'''[[Theobald von Bethmann-Hollweg]]'''<br /><small>(1856–1921) |14yê Tîrmeha 1909an |13yê Tîrmeha 1917an |{{age in days|1909|7|14|1917|7|13}} |- | style="background:#FFFFFF;" | | [[Wêne:Georg Michaelis.jpg|80px]] |'''[[Georg Michaelis]]'''<br /><small>(1857–1936) |14yê Tîrmeha 1917an |1ê Mijdara 1917an |{{age in days|1917|7|14|1917|11|1}} |- |style="background:#000000;" | | [[Wêne:Georg von Hertling.jpg|80px]] |Kont '''[[Georg von Hertling]]'''<br /><small>(1843–1919) |1ê Mijdara 1917an |30yê Îlona 1918an |{{age in days|1917|11|1|1918|9|30}} |[[Partiya Navend ya Almanyayê]] |- | style="background:#FFFFFF;" | | [[Wêne:Bundesarchiv Bild 183-R04103, Prinz Max von Baden.jpg|80px]] |Prens '''[[Maximilian von Baden|Max von Baden]]'''<br /><small>(1867–1929) |3ê Cotmeha 1918an |9ê Mijdara 1918an |{{age in days|1918|10|3|1918|11|9}} |Serbixwe |} == Dema Şoreşa Almanyayê (1918–1919) == {| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;" |- !rowspan=2 colspan=2|Wêne !rowspan=2 | Nav<br /><small>(Rojbun–Mirin) !colspan=3 | Dema wezîfeya wî !rowspan=2 | Partiya siyasî !rowspan=2 colspan=2|Şêwr !rowspan=2 | [[Reichstag (Împeratoriya Almanyayê)|Reichstag]] |- ! Destpêk ! Bidawîbûn ! Dem |- |style="background:#F0001C;" | |[[Wêne:Friedrich Ebert face.jpg|80px]] |'''[[Friedrich Ebert]]'''<br /><small>(1871–1925)<br />(''Reichskanzler'' ve<br />''Vorsitz des [[Encûmena Nûnerên Gel|Rates der Volksbeauftragten]]') |9ê Mijdara 1918an |13ê Sibata 1919an |{{age in days|1918|11|9|1919|2|13}} |[[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê]] |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Encûmena Nûnerên Gel]] |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Partiya Sosyaldemokrat a Almanya ya Serbixwe(SPD)]]–[[Partiya Sosyaldemokrat a Almanya ya Serbixwe(USPD)]] |bgcolor=#EEEEEE|[[1912 Hilbijartinên federal li Almanyayê|''13''<br><small>(1912)]] |} == Komara Weimar (1919–1933) == {| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;" |- !rowspan=2 colspan=2|Wêne !rowspan=2 | Nav<br /><small>(Rojbun–Mirin) !colspan=3 | Dema wezîfeya wan !rowspan=2 | Partiyên siyasî !rowspan=2 colspan=2|Şêwr !rowspan=2 | [[Reichstag (Komara Weimar)|Reichstag]] |- ! Destpêk ! Bidawîbûn ! Dem |- |style="background:#F0001C;" | |[[Wêne:Bundesarchiv Bild 146-1979-122-29A, Philipp Scheidemann.jpg|80px]] |'''[[Philipp Scheidemann]]'''<br /><small>(1865–1939)<br />(wekî ''Reichsministerpräsident'') |13yê Sibata 1919an |20ê Hezîrana 1919an |127 | rowspan="3" |[[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê]] |bgcolor=#EEEEEE|<small>Scheidemann |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê|SPD]]–[[Partiya Demokratîk a Alman|DDP]] [[Partiya Navend (Almanya)|Z]]<br>(''[[Koalîsyona Weimar]]'') |bgcolor=#EEEEEE rowspan=3|[[Meclîsa Neteweyî ya Weimar]]<br><small>([[1919 Hilbijartin a Federal ya Alman|1919]]) |- |style="background:#F0001C;" | |[[Wêne:Bundesarchiv_Bild_183-J0113-0500-001,_Gustav_Bauer.jpg|80px]] |'''[[Gustav Bauer]]'''<br /><small>(1870–1944)<br />(wekî ''Reichsministerpräsident'')<br>14yê Tebaxa 1919an vir be.<br>wekî''Reichskanzler'') |21ê Hezîrana 1919an |26ê Adara 1920an |279 |bgcolor=#EEEEEE|<small>Bauer |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Partiya Sosyaldemokrat ya Almanyayê|SPD]]–[[Partiya Demokrat a Alman|DDP]]–[[Partiya Navend (Almanya)|Z]]<br>(''[[Koalîsyona Weimar]]'') |- |style="background:#F0001C;" | |[[Wêne:Bundesarchiv Bild 146-1979-122-28A, Hermann Müller.jpg|80px]] |'''[[Hermann Müller]]'''<br /><small>(1876–1931) |27ê Adara 1920an |21ê Hezîrana 1920an |73 |bgcolor=#EEEEEE|<small>Müller I |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê|SPD]]–[[Partiya Demokrat a Alman|DDP]]–[[Partiya Navend (Almanya)|Z]]<br>(''[[Koalîsyona Weimar]]'') |- |style="background:#000000;" | |[[Wêne:Bundesarchiv Bild 183-R18733, Konstantin Fehrenbach.jpg|80px]] |'''[[Konstantin Fehrenbach]]'''<br /><small>(1852–1926) |25ê Hezîrana 1920an |4ê Gulana 1921an |313 | rowspan="3" |[[Partiya Navend (Almanya)]] |bgcolor=#EEEEEE|<small>Fehrenbach |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Partiya Navend (Almanya)|Z]]–[[Partiya Demokrat a Alman|DDP]]–[[Partiya Gel a Alman|DVP]] |bgcolor=#EEEEEE rowspan=7|[[1920 Hilbijartinên Alman a federal|''1''<br><small>(1920)]] |- |rowspan=2 style="background:#000000;" | |rowspan=2|[[Wêne:Bundesarchiv Bild 146III-105, Joseph Wirth.jpg|80px]] |rowspan=2|'''[[Joseph Wirth]]'''<br /><small>(1879–1956) |rowspan=2|10ê Gulana 1921an |rowspan=2|14ê Mijdara 1922an |rowspan=2|553 |bgcolor=#EEEEEE|<small>Wirth I |rowspan=2 bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Partiya Navend (Almanya)|Z]]–[[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê|SPD]]–[[Partiya Demokrat a Alman|DDP]]<br>(''[[Koalîsyona Weimar]]'') |- |bgcolor=#EEEEEE|<small>Wirth II |- | style="background:#FFFFFF;" | |[[Wêne:Bundesarchiv Bild 183-2002-0625-505, Dr. Wilhelm Cuno.jpg|80px]] |'''[[Wilhelm Cuno]]'''<br /><small>(1876–1933) |22ê Mijdara 1922an |12ê Tebaxa 1923an |263 |Serbixwe |bgcolor=#EEEEEE|<small>Cuno |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Bağımsız siyasetçi|Bağ.]]–[[Partiya Gel a Alman|DVP]]–[[Partiya Demokrat a Alman|DDP]]–[[Partiya Navend (Almanya)|Z]]–[[Partiya Gel a Bavyera|BVP]] |- |rowspan=2 style="background:#1874CD;" | |rowspan=2|[[Wêne:Bundesarchiv Bild 146-1982-092-11, Gustav Stresemann.jpg|80px]] |rowspan=2|'''[[Gustav Stresemann]]'''<br /><small>(1878–1929) |rowspan=2|13yê Tabaxa 1923an |rowspan=2|30yê Mijdara 1923an |rowspan=2|109 |rowspan=2|[[Partiya Gel a Alman]] |bgcolor=#EEEEEE|<small>Stresemann I |rowspan=2 bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Partiya Gel a Alman|DVP]]–[[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê|SPD]]–[[Partiya Navend (Almanya)|Z]]–[[Partiya Demokrat a Alman|DDP]] |- |bgcolor=#EEEEEE|<small>Stresemann II |- |rowspan=2 style="background:#000000;" | |rowspan=2|[[Wêne:Reichskanzler Wilhelm Marx.jpg|80px]] |rowspan=2|'''[[Wilhelm Marx]]'''<br /><small>(1863–1946) |rowspan=2|30yê Mijdara 1923an |rowspan=2|15ê Çiriya 1925an |rowspan=2|412 |rowspan=2|[[Partiya Navend (Almanya)]] |bgcolor=#EEEEEE|<small>Marx I |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Partiya Navend (Almanya)|Z]]–[[Partiya Gel a Alman|DVP]]–[[Partiya Gel a Bavyera|BVP]]–[[Partiya Demokrat a Alman|DDP]] |- |bgcolor=#EEEEEE|<small>Marx II |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Partiya Navend (Almanya)|Z]]–[[Partiya Gel a Alman|DVP]]–[[Partiya Demokrat a Alman|DDP]] |bgcolor=#EEEEEE|[[Gulana 1924an Hilbijartina Alman a Federal|''2''<br><small>(Mayıs 1924)]] |- |rowspan=2 style="background:#FFFFFF;" | |rowspan=2|[[Wêne:Bundesarchiv Bild 146-1969-008A-07, Hans Luther.jpg|80px]] |rowspan=2|'''[[Hans Luther]]'''<br /><small>(1879–1962) |rowspan=2|15yê Çîle paşîn a 1925an |rowspan=2|12ê Gulana 1926an |rowspan=2|482 |rowspan=2|Serbixwe |bgcolor=#EEEEEE|<small>Luther I |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Partiya Gel a Alman|DVP]]–[[Partiya Neteweyiya Gel a Alman|DNVP]]–[[Partiya Navend (Almanya)|Z]]–[[Partiya Demokrat a Alman|DDP]]–[[Partiya Gel a Bavyera|BVP]] |bgcolor=#EEEEEE rowspan=4|[[Aralık 1924 Hilbijartinên Almanyaya federal|''3''<br><small>(Çileya pêşîna 1924an)]] |- |bgcolor=#EEEEEE|<small>Luther II |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Partiya Gel a Alman|DVP]]–[[Partiya Navend (Almanya)|Z]]–[[Partiya Demokrat a Alman|DDP]]–[[Partiya Gel a Bavyera|BVP]] |- |rowspan=2 style="background:#000000;" | |rowspan=2|[[Wêne:Reichskanzler Wilhelm Marx.jpg|80px]] |rowspan=2|'''[[Wilhelm Marx]]'''<br /><small>(1863–1946) |rowspan=2|17ê Gulana 1926an |rowspan=2|12ê Hezîrana 1928an |rowspan=2|757 |rowspan=2|[[Partiya Navend (Almanya)]] |bgcolor=#EEEEEE|<small>Marx III |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Partiya Navend (Almanya)|Z]]–[[Partiya Gel a Alman|DVP]]–[[Partiya Demokrat a Almann|DDP]]–[[Partiya Gel a Bavyera|BVP]] |- |bgcolor=#EEEEEE|<small>Marx IV |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Partiya Navend (Almanya)|Z]]–[[Partiya Neteweyî ya Alman|DNVP]]–[[Alman Halk Partisi|DVP]]–[[Partiya Gel a Bavyera|BVP]] |- |style="background:#F0001C;" | |[[Wêne:Bundesarchiv Bild 146-1979-122-28A, Hermann Müller.jpg|80px]] |'''[[Hermann Müller]]'''<br /><small>(1876–1931) |28ê Hezîrana 1928an |27ê Adara 1930an |637 |[[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê]] |bgcolor=#EEEEEE|<small>Müller II |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê|SPD]]–[[Partiya Gel a Alman|DVP]]–[[Partiya Demokrat a Alman|DDP]]–[[Partiya Navend (Almanya)|Z]]–[[Partiya Gel a Bavyera|BVP]] |bgcolor=#EEEEEE rowspan=2|[[1928 Hilbijartinên Alman a federal|''4''<br><small>(1928)]] |- |rowspan=3 style="background:#000000;" | |rowspan=3|[[Wêne:Bundesarchiv Bild 183-1989-0630-504, Heinrich Brüning.jpg|80px]] |rowspan=3|'''[[Heinrich Brüning]]'''<br /><small>(1885–1970) |rowspan=3|30ê Adara 1930an |rowspan=3|30ê Gulana 1932an |rowspan=3|792 |rowspan=3|[[Partiya Navend (Almanya)]] |bgcolor=#EEEEEE rowspan=2|<small>Brüning I |bgcolor=#EEEEEE rowspan=2|<small>[[Partiya Navend (Almanya)|Z]]–[[Partiya Sosyaldemokrat a Alman |DDP]]–[[Partiya Gel a Alman|DVP]]–[[Partiya Çîna Navîna Alman ya Reich|WF]]–[[Partiya Gel a Bavyera|BVP]]–[[Partiya Muhafezekar ya Gel (Almanya)|KVP]] |- |bgcolor=#EEEEEE rowspan=2|[[1930 Hilbijartinên Almanyaya federal|''5''<br><small>(1930)]] |- |bgcolor=#EEEEEE|<small>Brüning II |bgcolor=#EEEEEE|<small>[Partiya Navend (Almanya)|Z]]–[[Partiya Dewletê a Alman|DSP]]–[[Partiya Gel a Bavyera|BVP]]–[[Partiya Muhafezekar ya Gel (Almanya)|KVP]]–CLV |- | style="background:#FFFFFF;" | |[[Wêne:Bundesarchiv Bild 183-S00017, Franz von Papen crop.jpg|80px]] |'''[[Franz von Papen]]'''<br /><small>(1879–1969) |1ê Hezîrana 1932an |17ê Mijdara 1932an |169 |[[Partiya Navend (Almanya)]]<br><small>Heta 3ê Hezarana 1932an</small><br />Serbixwe |bgcolor=#EEEEEE|<small>Papen |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Serbixwe]]–[[Partiya Neteweyî ya Gel a Alman|DNVP]] |bgcolor=#EEEEEE|[[Hilbijartinên Almanyaya federal ya Tîrmeha 1932an|''6''<br><small>(Tîr.1932)]] |- | style="background:#FFFFFF;" | |[[Wêne:Bundesarchiv Bild 183-B0527-0001-020, Kurt von Schleicher.jpg|80px]] |'''[[Kurt von Schleicher]]'''<br /><small>(1882–1934) |3ê Çiriya pêşîn a 1932an |28ê Çiriya paşîn a 1933an |57 |Serbixwe |bgcolor=#EEEEEE|<small>Schleicher |bgcolor=#EEEEEE|<small>[[Serbixwe]]–[[Partiya Neteweyî ya Gel a Alman|DNVP]] |bgcolor=#EEEEEE|[[Hilbijartinên Almanyaya federal a Mijdara 1932an|''7''<br><small>(Mijd.1932)]] |} == Almanyaya Nazî ''(Reichskanzler)'' (1933–1945) == {| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;" |- !rowspan=2 colspan=2|Wêne !rowspan=2 | Nav<br /><small>(Rojbun-Mirin) !colspan=3 | Demên wezîfeya !rowspan=2 | Partiya siyasî !rowspan=2 colspan=2|Şêwr !rowspan=2 | [[Reichstag (Almanyaya Nazî)|Reichstag]] |- !Destpêk !Bidawîbûn !Dem |- |rowspan=4 style="background:#964B00;" | |rowspan=4 | [[Wêne:Adolf Hitler cropped restored.jpg|80px]] |rowspan=4 | '''[[Adolf Hitler]]'''<br /><small>(1889–1945) |rowspan=4 | 30ê Çiriya paşîn a 1933an |rowspan=4 | 30ê Nîsan 1945an |rowspan=4 | {{age in days|1933|1|30|1945|4|30}} | rowspan="5" | [[ Partiya Nasyonal Sosyalîst a Karkerên Alman|NSDAP]] |rowspan=4 bgcolor=#EEEEEE| <small>[[Hitler]] |rowspan=4 bgcolor=#EEEEEE| <small>[[Partiya Nasyonal Sosyalîst a Karkerên Alman|NSDAP]] – [[Partiya Neteweyî ya Gel a Alman|DNVP]] | bgcolor=#EEEEEE| [[Hilbijartina 1ê Adara 1933an ya Almanyaya federal|''8'' <small>(Adara 1933an)]] |-bgcolor=#EEEEEE |[[Hilbijartina Mijdara 1933an ya Almanyaya federal|''9'' <small>(Mijdara 1933an)]] |-bgcolor=#EEEEEE |[[Hilbijartina Almanya û referandûma sala 1936an Almanya|''10'' <small>(1936)]] |-bgcolor=#EEEEEE |[[Hilbijartina sala 1938an û referandûm|''11'' <small>(1938)]] |- |style="background:#964B00;" | |[[Wêne:Bundesarchiv Bild 146-1968-101-20A, Joseph Goebbels.jpg|80px]] |'''[[Joseph Goebbels]]'''<br /><small>(1897–1945) |30ê Nîsana 1945an |1ê Gulana 1945an |{{age in days|1945|4|30|1945|5|1}} |colspan=3 bgcolor=#EEEEEE | — |- |style="background:#FFFFFF;" | |[[Wêne:Ludwig Schwerin von Krosigk.jpg|80px]] |[[Lutz Graf Schwerin von Krosigk]]<br /><small>(1887–1977)<br />(''Serokê Rêveberiya Flensburg'') |1ê Gulana 1945an |23ê Gulana 1945an |{{age in days|1945|5|2|1945|5|23}} |<br /><small>(Muhafezekar, Serbixwe) | bgcolor=#EEEEEE| <small>[[Rêveberiya Flensburg|Schwerin von Krosigk]] | bgcolor=#EEEEEE| <small>[[Serbixwe]] – [[Partiya Nasyonal Sosyalîst a Karkerên Alman|NSDAP]] | bgcolor=#EEEEEE| — |} == Komara Federal a Almanyayê ''(Bundeskanzler)'' (1949–niha) == {| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;" |- !rowspan=2 colspan=2|Wêne !rowspan=2 | Nav<br /><small>(Rojbun-Mirin) !colspan=3 | Dema wezîfeya !rowspan=2 | Partiya siyasî !rowspan=2 colspan=2|Şêwr !rowspan=2 | [[Bundestag]] |- !Destpêk !Bidawîbûn !Dem |- !rowspan=5 style="background:#000000; color:white"| 1 |rowspan=5 | [[Wêne:Bundesarchiv B 145 Bild-F078072-0004, Konrad Adenauer.jpg|80px]] |rowspan=5 | '''[[Konrad Adenauer]]'''<br /><small>(1876–1967) |20ê Îlona 1949an |20ê Cotmeha 1953an |rowspan=5 | {{age in days|1949|9|15|1963|10|16}} |rowspan=5 | [[Yekîtiya Xiristiyanên Demokrat (Almanya)]]<br />(CDU) |<small> Adenauer I |<small> [[CDU/CSU]] – [[Partiya Demokratîk a Azad (Almanya)|FDP]] – [[Partiya Azad (1947)|DP]] |bgcolor=#000000 | [[First German Bundestag|{{Color|white|''1''}}]] <small>[[Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1949an|{{Color|white|(1949)}}]] |- |20ê Cotmeha 1953an |29ê Cotmeha 1957an |<small> Adenauer II |<small> [[CDU/CSU]] – [[Partiya Azad a Demokratîk (Almanya)|FDP/FVP]]<br>– [[Partiya Alman (1947)|DP]] – [[Hemî Bloka Alman/Sirgûn û Yekitiya Kesên Ji Mafên Xwe Mane Bê Par|GB/BHE]] |bgcolor=#000000 | [[Second German Bundestag|{{Color|white|''2''}}]] <small>[[Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1953an|{{Color|white|(1953)}}]] |- |29ê Cotmeha 1957an |14ê Mijdara 1961ab |<small> Adenauer III |<small> [[CDU/CSU]] – [[Partiya Alman (1947)|DP]] |bgcolor=#000000 | [[Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1957|{{Color|white|''3'' <small>(1957)}}]] |- |14ê Mijdara 1961an |13ê Çiriya pêşîn a 1962an |<small> Adenauer IV |rowspan=2 |<small> [[CDU/CSU]] – [[Partiya Demokratîk a Azad (Almanya)|FDP]] |rowspan=2 bgcolor=#000000 | [[Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1961an|{{Color|white|''4'' <small>(1961)}}]] |- |14ê Çiriya pêşîn a 1962an |11ê Cotmeha 1963an |<small> Adenauer V |- !rowspan=2 style="background:#000000; color:white"| 2 |rowspan=2 | [[Wêne:Einde bezoek bondskanselier dr Ludwig Erhard en gaf persconferentie in het Haag, Bestanddeelnr 916-1330.jpg|80px]] |rowspan=2 | '''[[Ludwig Erhard]]'''<br /><small>(1897–1977) |17ê Cotmeha 1963an |26ê Cotmeha 1965an |rowspan=2 | {{age in days|1963|10|16|1966|12|1}} |rowspan=2 | <small>Serbixwe;<br />[[Yekitiya Xiristiyanên Demokratîk (Almanya)]]<br />(CDU)<br />re girêdayî</small> |<small> Erhard I |rowspan=2 |<small> [[CDU/CSU]] – [[Partiya Demokratîk a Azad (Almanya)|FDP]] |bgcolor=#000000 | [[Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1961an|{{Color|white|''4'' <small>( ···· )}}]] |- |26ê Cotmeha 1965an |30ê Mijdara 1966an |<small> Erhard II |bgcolor=#000000 | [[ Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1965an|{{Color|white|''5'' <small>(1965)}}]] |- !style="background:#000000; color:white"| 3 |[[Wêne:Kurt Georg Kiesinger (Nürburgring, 1969).jpg|80px]] |'''[[Kurt Georg Kiesinger]]'''<br /><small>(1904–1988) |1ê Çiriya pêşîn a 1966an |21ê Cotmeha 1969an |{{age in days|1966|12|1|1969|10|21}} |[[Yekitiya Xiristiyanên Demokrat (Almanya)]]<br />(CDU) |<small> Kiesinger |<small> [[CDU/CSU]] – [[ Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê|SPD]]<br />''([[Koalîsyona Mezin]])'' |bgcolor=#000000 | [[Almanyaya Federala Rojava ya sala 1965an|{{Color|white|''5'' <small>( ···· )}}]] |- !rowspan=2 style="background:#F0001C; color:white"| 4 |rowspan=2 | [[Wêne:Bundesarchiv B 145 Bild-F057884-0009, Willy Brandt.jpg|80px]] |rowspan=2 | '''[[Willy Brandt]]'''<br /><small>(1913–1992) |22ê Cotmeha 1969an |15ê Çiriya pêşîn a 1972an |rowspan=2 | {{age in days|1969|10|21|1974|5|7}} |rowspan=2 | [[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê]]<br />(SPD) |<small> Brandt I |rowspan=2 |<small> [[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê Almanya|SPD]] – [[Partiya Demokratîk a Azad (Almanya)|FDP]] | bgcolor=#000000 | [[Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1969an|{{Color|white|''6'' <small>(1969)}}]] |- |15ê Çiriya pêşîn a 1972an |7ê Gulana 1974an |<small> Brandt II |bgcolor=#F0001C | [[Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1972an|{{Color|white|''7'' <small>(1972)}}]] |- !style="background:#FFED00;"| — |[[Wêne:Bundesarchiv Bild 146-1989-047-20, Walter Scheel.jpg|80px]] |[[Walter Scheel]]<br /><small>(1919–2016)</small><br /><small>''Serokê demkî''</small> |7 Mayıs 1974 |16 Mayıs 1974 |{{age in days|1974|5|7|1974|5|16}} |[[Partiya Demokratîk a Azad (Almanya)]]<br />(FDP) |<small> (''Demkî'') |<small> [[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê|SPD]] – [[Partiya Demokratîk a Azad (Almanya)|FDP]] |bgcolor=#F0001C | [[Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1972an|{{Color|white|''7'' <small>( ···· )}}]] |- !rowspan=3 style="background:#F0001C; color:white"| 5 |rowspan=3 | [[Wêne:Helmut Schmidt (13.07.1977).jpg|80px]] |rowspan=3 | '''[[Helmut Schmidt]]'''<br /><small>(1918–2015) |16ê Gulana 1974an |14ê Çiriya pêşîn a 1976an |rowspan=3 | {{age in days|1974|5|16|1982|10|1}} |rowspan=3 | [[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê]]<br />(SPD) |<small> Schmidt I |rowspan=3 |<small> [[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê|SPD]] – [[Partiya Demokratîk a Azad (Almanya)|FDP]] |bgcolor=#F0001C | [[Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1972an|{{Color|white|''7'' <small>( ···· )}}]] |- |16ê Çiriya pêşîn a 1976an |4ê Mijdara 1980an |<small> Schmidt II |bgcolor=#000000 | [[Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1976|{{Color|white|''8'' <small>(1976)}}]] |- |6ê Mijdara 1980an |1ê Cotmeha 1982an |<small> Schmidt III |bgcolor=#000000 | [[Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1980|{{Color|white|''9'' <small>(1980)}}]] |- !rowspan=5 style="background:#000000; color:white"| 6 |rowspan=5 | [[Wêne:Bundesarchiv B 145 Bild-F074398-0021 Kohl (cropped).jpg|80px]] |rowspan=5 | '''[[Helmut Kohl]]'''<br /><small>(1930–2017) |1ê Cotmeha 1982an |29ê Adara 1983an |rowspan=5 | {{age in days|1982|10|1|1998|10|27}} |rowspan=5 | [[Yekitiya Xiristiyanên Demokratîk Hristiyan (Almanya)]]<br />(CDU) |<small> Kohl I |rowspan=2 |<small> [[CDU/CSU]] – [[Partiya Demokratîk a AzaD (Almanya)|FDP]] |bgcolor=#000000 | [[Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1980an|{{Color|white|''9'' <small>( ···· )}}]] |- |30ê Adara 1983an |11ê Adara 1987an |<small> Kohl II |bgcolor=#000000 | [[Hilbijartina Almanyaya Federal a Rojava ya sala 1983|{{Color|white|''10'' <small>(1983)}}]] |- |12ê Adara 1987an |18ê Çiriya paşîn a 1991an |<small> Kohl III |<small> [[CDU/CSU]] – [[Partiya Demokratîk a Azad (Almanya)|FDP]] – [[Yekitiya Sosyalên Alman Alman (Rojhilata Almanya)|DSU]] |bgcolor=#000000 | [[Hilbijartina Almanyaya Federal a Rojava ya sala 1987|{{Color|white|''11'' <small>(1987)}}]] |- |18ê Çiriya paşîn a 1991an |17ê Cotmeha 1994an |<small> Kohl IV |rowspan=2 |<small> [[CDU/CSU]] – [[Partiya Demokratîk a Azad (Almanya)|FDP]] |bgcolor=#000000 | [[Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1990|{{Color|white|''12'' <small>(1990)}}]] |- |17ê Mijdara 1994an |27ê Cotmeha 1998an |<small> Kohl V |bgcolor=#000000 | [[Hilbijartina Almanyaya Federala Rojava ya sala 1994|{{Color|white|''13'' <small>(1994)}}]] |- !rowspan=2 style="background:#F0001C; color:white"| 7 |rowspan=2 | [[Wêne:Gerhardschroeder01c.jpg|80px]] |rowspan=2 | '''[[Gerhard Schröder]]'''<br /><small>(1944–) |27ê Cotmeha 1998an |22ê Cotmeha 2002an |rowspan=2 | {{age in days|1998|10|27|2005|11|22}} |rowspan=2 | [[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê Almanya]]<br />(SPD) |<small> Schröder I |rowspan=2 |<small> [[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê|SPD]] – [[Yekitiya 90/Keskeyan]] |bgcolor=#F0001C | [[Hilbijartina Almanyaya Federala ya sala 1998|{{Color|white|''14'' <small>(1998)}}]] |- |22ê Cotmeha 2002an |22ê Mijdara 2005an |<small> Schröder II |bgcolor=#F0001C | [[Hilbijartina Almanyaya Federal a Rojava ya sala 2002|{{Color|white|''15'' <small>(2002)}}]] |- !rowspan=3 style="background:#000000; color:white"| 8 |rowspan=3 | [[Wêne:Angela Merkel - Juli 2010 - 3zu4 cropped.jpg|80px]] |rowspan=3 | '''[[Angela Merkel]]'''<br /><small>(1954–) |22ê Mijdara 2005an |28ê Cotmeha 2009an |rowspan=3 | {{ageindays|2005|11|22}} |rowspan=3 | [[Yekitiya Xiristiyanên Demokrat (Almanya)]]<br />(CDU) |<small> Merkel I |<small> [[CDU/CSU]] – [[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê|SPD]]<br />''([[Koalîsyona Mezin]])'' |bgcolor=#000000 | [[Hilbijartina Almanyaya Federal ya sala 2005an|{{Color|white|''16'' <small>(2005)}}]] |- |28ê Cotmeha 2009an |17ê Çiriya pêşîn a 2013an |<small> Merkel II |<small> [[CDU/CSU]] – [[Partiya Demokratîk a Azad (Almanya)|FDP]] |bgcolor=#000000 | [[Hilbijartina Almanyaya Federal ya sala 2009an|{{Color|white|''17'' <small>(2009)}}]] |- |17ê Çiriya pêşîn a 2013an |''Li ser wezîfeya xwe ye'' |<small> Merkel III |<small> [[CDU/CSU]] – [[Partiya Sosyaldemokrat a Almanyayê Almanya|SPD]]<br />''([[Koalîsyona Mezin]])'' |bgcolor=#000000 | [[Hilbijartina Almanyaya Federal ya sala 2013an|{{Color|white|''18'' <small>(2013)}}]] |- |} == Rêza demê == <timeline> ImageSize = width:1400 height:auto barincrement:12 PlotArea = top:10 bottom:50 right:130 left:20 AlignBars = late Colors = id:ind value:rgb(0.8,0.8,0.8) legend:Indep. id:zen value:darkblue legend:Zentrum id:spd value:red legend:SPD id:dvp value:rgb(1, 0.67, 0) legend:DVP id:nsdap value:rgb(0.6, 0.3, 0) legend:NSDAP id:cdu value:black legend:CDU id:fdp value:yellow legend:FDP id:gray1 value:gray(0.8) id:gray2 value:gray(0.9) DateFormat = dd/mm/yyyy Period = from:1867 till:2020 TimeAxis = orientation:horizontal ScaleMajor = gridcolor:gray1 unit:year increment:5 start:1870 ScaleMinor = gridcolor:gray2 unit:year increment:1 start:1867 Legend = columns:1 left:150 top:24 columnwidth:90 TextData = pos:(20,27) textcolor:black fontsize:M text:"Siyasi parti:" BarData = bar:Bismarck bar:Caprivi bar:HSchillingsfurst bar:Bulow bar:BHollweg bar:Michaelis bar:Hertling bar:Baden bar:Ebert bar:Scheidemann bar:Bauer bar:Muller bar:Fehrenbach bar:Wirth bar:Cuno bar:Stresemann bar:Marx bar:Luther bar:Bruning bar:Papen bar:Schleicher bar:Hitler bar:Goebbels bar:Krosigk bar:Adenauer bar:Erhard bar:Kiesinger bar:Brandt bar:Scheel bar:Schmidt bar:Kohl bar:Schroeder bar:Merkel PlotData= width:5 align:left fontsize:S shift:(5,-4) anchor:till bar:Bismarck from: 01/07/1867 till: 20/03/1890 color:ind text:"[[Otto von Bismarck|Bismarck]]" fontsize:10 bar:Caprivi from: 20/03/1890 till: 26/10/1894 color:ind text:"[[Leo von Caprivi|von Caprivi]]" fontsize:10 bar:HSchillingsfurst from: 29/10/1894 till: 17/10/1900 color:ind text:"[[Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfürst|Hohenlohe-Schillingsfürst]]" fontsize:10 bar:Bulow from: 17/10/1900 till: 14/07/1909 color:ind text:"[[Bernhard von Bülow|von Bülow]]" fontsize:10 bar:BHollweg from: 14/07/1909 till: 12/07/1917 color:ind text:"[[Theobald von Bethmann-Hollweg|Bethmann-Hollweg]]" fontsize:10 bar:Michaelis from: 14/07/1917 till: 01/11/1917 color:ind text:"[[Georg Michaelis|Michaelis]]" fontsize:10 bar:Hertling from: 01/11/1917 till: 30/09/1918 color:zen text:"[[Georg von Hertling|von Hertling]]" fontsize:10 bar:Baden from: 03/10/1918 till: 09/11/1918 color:ind text:"[[Maximilian of Baden|von Baden]]" fontsize:10 bar:Ebert from: 09/11/1918 till: 13/02/1919 color:red text:"[[Friedrich Ebert|Ebert]]" fontsize:10 bar:Scheidemann from: 13/02/1919 till: 20/06/1919 color:red text:"[[Philipp Scheidemann|Scheidemann]]" fontsize:10 bar:Bauer from: 21/06/1919 till: 20/03/1920 color:red text:"[[Gustav Bauer|Bauer]]" fontsize:10 bar:Muller from: 27/03/1920 till: 08/06/1920 color:red from: 28/06/1928 till: 27/03/1930 color:red text:"[[Hermann Müller|Müller]]" fontsize:10 bar:Fehrenbach from: 25/06/1920 till: 04/05/1921 color:zen text:"[[Constantin Fehrenbach|Fehrenbach]]" fontsize:10 bar:Wirth from: 10/05/1921 till: 14/11/1922 color:zen text:"[[Joseph Wirth|Wirth]]" fontsize:10 bar:Cuno from: 22/11/1922 till: 12/06/1923 color:ind text:"[[Wilhelm Cuno|Cuno]]" fontsize:10 bar:Stresemann from: 13/08/1923 till: 30/11/1923 color:dvp text:"[[Gustav Stresemann|Stresemann]]" fontsize:10 bar:Marx from: 30/11/1923 till: 15/01/1925 color:zen from: 17/05/1926 till: 12/06/1928 color:zen text:"[[Wilhelm Marx|Marx]]" fontsize:10 bar:Luther from: 15/01/1925 till: 12/05/1926 color:ind text:"[[Hans Luther|Luther]]" fontsize:10 bar:Bruning from: 30/03/1930 till: 30/05/1932 color:zen text:"[[Heinrich Brüning|Brüning]]" fontsize:10 bar:Papen from: 01/06/1932 till: 17/11/1932 color:ind text:"[[Franz von Papen|von Papen]]" fontsize:10 bar:Schleicher from: 03/12/1932 till: 28/01/1933 color:ind text:"[[Kurt von Schleicher|von Schleicher]]" fontsize:10 bar:Hitler from: 30/01/1933 till: 30/04/1945 color:nsdap text:"[[Adolf Hitler|Hitler]]" fontsize:10 bar:Goebbels from: 30/04/1945 till: 01/05/1945 color:nsdap text:"[[Joseph Goebbels|Goebbels]]" fontsize:10 bar:Krosigk from: 02/05/1945 till: 23/05/1945 color:nsdap text:"[[Lutz Graf Schwerin von Krosigk|von Krosigk]]" fontsize:10 bar:Adenauer from: 20/09/1949 till: 11/10/1963 color:cdu text:"[[Konrad Adenauer|Adenauer]]" fontsize:10 bar:Erhard from: 17/10/1963 till: 30/11/1966 color:cdu text:"[[Ludwig Erhard|Erhard]]" fontsize:10 bar:Kiesinger from: 01/12/1966 till: 21/10/1969 color:cdu text:"[[Kurt Georg Kiesinger|Kiesinger]]" fontsize:10 bar:Brandt from: 22/10/1969 till: 07/05/1974 color:spd text:"[[Willy Brandt|Brandt]]" fontsize:10 bar:Scheel from: 07/05/1974 till: 16/05/1974 color:fdp text:"[[Walter Scheel|Scheel]]" fontsize:10 bar:Schmidt from: 16/05/1974 till: 07/10/1982 color:spd text:"[[Helmut Schmidt|Schmidt]]" fontsize:10 bar:Kohl from: 01/10/1982 till: 27/10/1998 color:cdu text:"[[Helmut Kohl|Kohl]]" fontsize:10 bar:Schroeder from: 27/10/1998 till: 22/11/2005 color:spd text:"[[Gerhard Schröder|Schröder]]" fontsize:10 bar:Merkel from: 22/11/2005 till: end color:cdu text:"[[Angela Merkel|Merkel]]" fontsize:10 </timeline> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Lîste]] [[Kategorî:Rêveberiya Almanyayê]] stgubdpmumq3ss4xikucnd92uvmh3dm Preity Zinta 0 100933 1093895 1047748 2022-07-31T02:02:36Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = Preity Zinta | wêne = Preity Zinta at Ishkq In Paris-Isabelle Adjani event 05.jpg | mezinahiya_wêne = 250px | sernavê_wêne = Preity Zinta | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|31|1|1975|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Shimla]], [[Himachal]] [[Pradesh]], [[Hindîstan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = | hevwelatî = [[Hindîstan]] | perwerde = | pîşe = Aktrîs, hilberîner | salên_çalak = 1998–niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = Gene Goodenough (zw. 2016) | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = Preity Zinta.png | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Preity Zinta''' ({{Jidayikbûn|31|1|1975|j=1}}; [[Shimla]], [[Himachal]] [[Pradesh]], [[Hindîstan]]) listîkvan û modelekî hindî ye. Piştî xilaskirina beşê psîkolojiya rûmetê û sûcê ya îngîlîzî, di sala 1998an de destpêka xweya lîstikvaniyê di filma [[Dil Se|''Dil Se'']] destpêkir û di heman salê de rola xwe ya filma [[Soldier|''Soldierê'']] wergirtiye. == Jînenîgarî == Preity Zinta di 31ê Çileya 1975 an de li malbateke Rajput a ji Şîmla Hîmachal Pradeş ji dayik bû.<ref>{{Cite web|url=https://zeenews.india.com/entertainment/celebrity/preity-zinta-rubbishes-claims-of-her-british-ancestry_22242.html|title=Preity Zinta rubbishes claims of her ‘British ancestry’!|date=2009-02-02|website=Zee News|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Bavê wê Durganand Zinta, di artêşa Hindîstanê de leşker bû.<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/delhi-times/i-wouldve-been-the-pm/articleshow/1676771.cms|title='I would've been the PM' {{!}} undefined News - Times of India|last=Jun 24|first=TNN {{!}}|last2=2006|website=The Times of India|language=en|access-date=2021-03-29|last3=Ist|first3=19:39}}</ref> Dema ku Prîtî di 13ê saliya xwe de bû bavê wê di qezayeke trafîkê de jiyana xwe ji dest da. Di vê bûyera trafîkê de dayika wê Nilprabha Zinta jî ku bi giranî birîndar bibû, du sal li erdê ma. Zinta piştî mirina bavê xwe wiha anî ziman; "Ev qezaya trajîk û mirina bavê min di jiyana min de bû xalek girîng a zivirînê, neçarî min zû gihîştî kir.<ref>{{Cite web|url=https://m.rediff.com/movies/2000/may/22preity.htm|title=rediff.com, Movies: The Preity Zinta interview|website=m.rediff.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Du birayên wê bi navê Deepankar û Maniş yekê jê salek jê mezintir û salek biçûktir e hene. Deepankar di Artêşa Hindistanê de efser e, birayê wê yî din Manîş jî niha li Kalîforniya dijî.<ref>{{Cite web|url=http://www.highbeam.com/doc/1P2-234600.html|title=Bollywood Star's Act Makes Her a Hero, and Possible Target - The Washington Post {{!}} HighBeam Research|date=2012-11-05|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2012-11-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20121105070109/http://www.highbeam.com/doc/1P2-234600.html|url-status=dead}}</ref> Wê li dibistana navînî ya Keşîşxaneya ventsa û Meryem a li Şîlla xwend. Her çend wê li dibistana şevînî îtîrafa bi tenêtiyê bike jî, wê destnîşan kir ku "komek bêkêmasî hevalên" wê li wir çêbû ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/archive/|title=Archive News|website=The Hindu|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Dema ku xwendekar bû, hezkirinek wê ji edebiyatê re çêbû bi taybetî ji xebatên William Shakespeare û ji helbestên wî hez dikir.<ref>{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/archive/|title=Archive News|website=The Hindu|language=en|access-date=2021-03-29}}</ref> Li gorî Zinta, ew ji xwendina dibistanê gelek kêfxweş bû û notên baş distand; di demên xweyên vala de wê werzîş dikir, bi taybetî bi basketbolê re eleqedar dibû.<ref>{{Cite web|url=https://m.rediff.com/movies/2000/may/22preity.htm|title=rediff.com, Movies: The Preity Zinta interview|website=m.rediff.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Zinta, piştî dibistana xwe ya li Kûntûnê Îsa û Meryemê, Şîmla, xwe li Zanîngeha Saint Bede ya Şîmla tomar kir. Pîrîtî li Zanîngeha Saint Bedeyê de beşa zimanê înglîzî xwend, û paşê dest bi xwendina Beşa Psîkoloji ya Tewanbariyê kir û ji vî beşê bi asteke bilind mezûn bû.<ref>{{Cite web|url=http://edition.cnn.com/2005/WORLD/asiapcf/01/11/talkasia.zinta.script/|title=CNN.com - Bollywood Actress, Preity Zinta TalkAsia Interview Transcript - Jan 11, 2005|website=edition.cnn.com|access-date=2021-03-29}}</ref> Piştî perwerdeya beşa psîkologiyê Zînta dest bi modeltiyê kir. Yekem reklama televîzyonê ya Zinta ji bo çîkolatayên Perk bû<ref>{{Cite web|url=http://edition.cnn.com/2005/WORLD/asiapcf/01/11/talkasia.zinta.script/|title=CNN.com - Bollywood Actress, Preity Zinta TalkAsia Interview Transcript - Jan 11, 2005|website=edition.cnn.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="margin-right: 0;" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" |- ! scope="col" | Sal ! scope="col" | Fîlm ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Derhêner ! scope="col" class="unsortable" | Nîşe |- |rowspan=3| 1998 !scope="row"| ''[[Dil Se..]]'' | {{Sort|Niar|Preeti Nair}} | {{Sort|Ratnam|[[Mani Ratnam]]}} | |- !scope="row"| ''[[Premante Idera]]'' | Shailu | {{Sort|Paranjee|[[Jayanth C. Paranjee]]}} | |- !scope="row"| ''[[Soldier (1998 Indian film)|Soldier]]'' | Preity | [[Abbas-Mustan]] | Xelata Filmfare ji bo baştirîn pêşbirka jinan (di heman demê de ji bo Dil Se.) |- |rowspan=3| 1999 !scope="row"| ''[[Raja Kumarudu]]'' | Rani | [[K. Raghavendra Rao]] | Telugu film; Bi hindî re wekî Prensê 1. tê binav kirin |- !scope="row"| ''[[Sangharsh (1999 film)|Sangharsh]]'' | {{Sort|Oberoi|Reet Oberoi}} | {{Sort|Chandra|[[Tanuja Chandra]]}} | |- !scope="row"| ''[[Dillagi (1999 film)|Dillagi]]'' | Rani | {{Sort|Deol|[[Sunny Deol]]}} | Pêşandanên mêvanan |- |rowspan=3| 2000 !scope="row"| ''[[Kya Kehna]]'' | {{Sort|Bakshi|Priya Bakshi}} | {{Sort|Shah|[[Kundan Shah]]}} | Xelata Filmfare ya Lîstikvanê Herî Baş |- !scope="row"| ''[[Har Dil Jo Pyar Karega]]'' | Jahnvi | {{Sort|Kanwar|[[Raj Kanwar]]}} | |- !scope="row"| ''[[Mission Kashmir]]'' | {{Sort|Parvez|Sufiya Parvez/Sufiya Altaf Khan}} | {{Sort|Chopra|[[Vidhu Vinod Chopra]]}} | |- |rowspan=4| 2001 !scope="row"| ''[[Farz (2001 film)|Farz]]'' | {{Sort|Singh|Kajal Singh}} | {{Sort|Kanwar|[[Raj Kanwar]]}} | |- !scope="row"| ''[[Chori Chori Chupke Chupke]]'' | Madhubala | [[Abbas-Mustan]] | Xelata Filmfare ya Lîstikvanê Piştgiriya Herî Baş |- !scope="row"| ''[[Dil Chahta Hai]]'' | Shalini | {{Sort|Akhtar|[[Farhan Akhtar]]}} | |- !scope="row"| ''[[Yeh Raaste Hain Pyaar Ke]]'' | Sakshi | {{Sort|Shivdasani|[[Deepak Shivdasani]]}} | |- | 2002 !scope="row"| ''[[Dil Hai Tumhaara]]'' | Shalu | {{Sort|Shah|[[Kundan Shah]]}} | |- |rowspan=4| 2003 !scope="row"| ''{{sortname|The|Hero: Love Story of a Spy}}'' | Reshma (Ruksar) | {{Sort|Sharma|[[Anil Sharma]]}} | |- !scope="row"| ''[[Armaan (2003 film)|Armaan]]'' | {{Sort|Kapoor|Sonia Kapoor}} | {{Sort|Irani|[[Honey Irani]]}} | Xelata Filmfare ji bo Performansa Herî Baş di Rolê Neyînî de |- !scope="row"| ''[[Koi... Mil Gaya]]'' | Nisha | {{Sort|Roshan|[[Rakesh Roshan]]}} | Xelata Filmfare ya Lîstikvanê Herî Baş |- !scope="row"| ''[[Kal Ho Naa Ho]]'' | {{Sort|Kapur|Naina Catherine Kapur}} | {{Sort|Advani|[[Nikhil Advani]]}} | Xelata Filmfare ji bo lîstikvanê herî baş |- |rowspan=3| 2004 !scope="row"| ''[[Lakshya (2004 film)|Lakshya]]'' | {{Sort|Dutta|Romila Dutta}} | {{Sort|Akhtar|[[Farhan Akhtar]]}} | |- !scope="row"| ''[[Dil Ne Jise Apna Kahaa]]'' | Dr. Parineeta | {{Sort|Agnihotri|[[Atul Agnihotri]]}} | |- !scope="row"| ''[[Veer-Zaara]]'' | {{Sort|Khan|Zaara Hayaat Khan}} | {{Sort|Chopra|[[Yash Chopra]]}} | Xelata Filmfare ya Lîstikvanê Herî Baş |- |rowspan=2| 2005 !scope="row"| ''[[Khullam Khulla Pyaar Karen]]'' | {{Sort|Damani|Priti Damani}} | {{Sort|Malhotra|Harmesh Malhotra}} | |- !scope="row"| ''[[Salaam Namaste]]'' | {{Sort|Malhotra|Ambar 'Amby' Malhotra}} | {{Sort|Anand|[[Siddharth Anand]]}} | Xelata Filmfare ya Lîstikvanê Herî Baş |- |rowspan=4| 2006 !scope="row"| ''[[Alag]]'' | — | {{Sort|Mulligan|[[Jim Mulligan]]}}<br />[[Ashu Trikha]] | Di strana "Sabse Alag" de rola taybet |- !scope="row"| ''[[Krrish]]'' | Nisha | {{Sort|Roshan|[[Rakesh Roshan]]}} | Rola taybet |- !scope="row"| ''[[Kabhi Alvida Naa Kehna]]'' | {{Sort|Saran|Rhea Saran}} | {{Sort|Johar|[[Karan Johar]]}} | Xelata Filmfare ya Lîstikvanê Piştgiriya Herî Baş |- !scope="row"| ''[[Jaan-E-Mann]]'' | {{Sort|Goyal|Piya Goyal}} | {{Sort|Kunder|[[Shrish Kunder]]}} | |- |rowspan=3| 2007 !scope="row"| ''[[Jhoom Barabar Jhoom]]'' | {{Sort|Khan|Alvira Khan}} | {{Sort|Ali|[[Shaad Ali]]}} | |- !scope="row"| ''{{sortname|The|Last Lear}}'' | Shabnam | {{Sort|Ghosh|[[Rituparno Ghosh]]}} | Filmê zimanê îngilîzî |- !scope="row"| ''[[Om Shanti Om]]'' | Herself | [[Farah Khan]] | Di strana "Deewangi Deewangi" de xuyangek taybetî |- |rowspan=4| 2008 !scope="row"| ''[[Har Pal]]'' | Runa | [[Jahnu Barua]] | |- !scope="row"| ''[[Heaven on Earth (2008 film)|Heaven on Earth]]'' | Chand | {{Sort|Mehta|[[Deepa Mehta]]}} | Fîlmê Kanadayî yê zimanê Punjabî; Di hindî de wekî Videsh hate binav kirin |- !scope="row"| ''[[Heroes (2008 film)|Heroes]]'' | {{Sort|Kaur|Kuljeet Kaur}} | {{Sort|Karnik|[[Samir Karnik]]}} | |- !scope="row"| ''[[Rab Ne Bana Di Jodi]]'' | — | {{Sort|Chopra|[[Aditya Chopra]]}} | Pêşandana taybet di strana "Phir Milenge Chalte Chalte" de |- | 2009 !scope="row"| ''[[Main Aurr Mrs Khanna]]'' | {{Sort|Jagmagia|Haseena Jagmagia}} | {{Sort|Soni|[[Prem Soni]]}} | Rola taybet |- | 2013 !scope="row"| ''[[Ishkq in Paris]]'' | Ishkq | {{Sort|Raj|[[Prem Raj]]}} | her wiha hilberîner û nivîskar |- | 2014 !scope="row"| ''[[Happy Ending (film)|Happy Ending]]'' | Divya | {{Sort|Raj & DK|[[Raj Nidimoru and Krishna D.K.|Raj & DK]]}} | Rola Komeo |- |rowspan=2| 2018 ! scope="row"| ''[[Welcome to New York (2018 film)|Welcome to New York]]'' | Herself | {{sortname|Chakri|Toleti}} | Rola Komeo |- !scope="row"| ''[[Bhaiaji Superhit]]'' | Sapna Dubey | {{Sort|Pathak|Neeraj Pathak}} | |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] 2plaglg26ui7xhdb7hq2sfq8doup98q Shruti Haasan 0 100991 1093968 1077872 2022-07-31T04:16:13Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = Shruti Haasan | navê_rastî = Shruti Rajalakshimi Haasan | zimanê_navê_rastî = | wêne = Shruti Haasan at the special screening of the short film Devi (32).jpg | sernavê_wêne = | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|28|1|1986|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Chennail]], [[Tamil Nadu]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | netewe = | hevwelatî = [[Hindîstan]] | pîşe = Aktrîs, model, stranbêj, dansvan | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 2000–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = [[Sarîka Thakur]] | bav = [[Kamal Haasan]] | xelat = | malper = [http://shrutihaasan.in/ shrutihaasan.in/] | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Shruti Haasan''', ({{Jidayikbûn|28|1|1986|j=1}}; [[Chennail]], [[Tamil Nadu]], [[Hindistan]]) lîstikvan, stranbêj û strannivîseke hindî ye ku bi piranî di fîlimên bi zimanê [[tamîlî]], [[telugû]] û [[hindî]] de rol wergirtiye. Shruti, keça lîstikvanên hindî, [[Kamal Haasan]] û [[Sarika Thakur]] e. ==Jînenîgarî== Shruti Haasan keça lîstikvanên Kemal Haasan û Sarika Thakur e û li Madrasê (Chennai îro) ji dayik bûye.<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/i-get-devastated-at-the-idea-of-marriage-shruti-haasan/articleshow/20084486.cms|title=I get devastated at the idea of marriage: Shruti Haasan - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Bavê wê tamîlî ye, dayika wê Sarîka jî ji bavekî Mehareştrî û dayikekî Rajputî ji dayik bûye.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/entertainment/girl-interrupted/story-MZ5FNHd6wjEeWYqGWWe49J.html|title=Girl Interrupted|date=2010-07-13|website=Hindustan Times|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/i-get-devastated-at-the-idea-of-marriage-shruti-haasan/articleshow/20084486.cms|title=I get devastated at the idea of marriage: Shruti Haasan - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Xwişka wê ya biçûk a bi navê Akshama Haasen heye, ew jî lîstikvan e.<ref>{{Cite web|url=http://entertainment.oneindia.in/tamil/news/2007/kamal-daughter-akshara-hassan-041007.html|title=Akshara Hassan eyes on Olympic 2012!!|date=2012-07-08|website=archive.is|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2012-07-08|archive-url=https://archive.today/20120708083725/http://entertainment.oneindia.in/tamil/news/2007/kamal-daughter-akshara-hassan-041007.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Lîstikvan û parêzer Charuhasan apê wê ye. Pismamên wê lîstikvan Anu Hasen û Suhasini Maniratnam in. Haasan dibistana Lady Andal a li Chennai xwend û ji bo li Zanîngeha Saint Andrew psîkolojiyê bixwîne çû Mumbaiyê.<ref>{{Cite web|url=http://magnamags.com/magna_savvy/node/581|title=artistic lineage… {{!}} Savvy|date=2007-12-12|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2007-12-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20071212115156/http://magnamags.com/magna_savvy/node/581|url-status=bot: unknown}}</ref> Haasan di ciwaniya xwe de bal kişand ser sînema û muzîkê. Ji bo ku di vî qadê de perwerde bibîne çû Amerîkayê û li Enstîtuya Muzîkjenan a Kalîforniyayê perwerdeya muzîkê wergirt.<ref name=":0" /> ==Fîlmografî== ===Televizyon=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="margin-right: 0;" |- ! scope="col" | Sal ! scope="col" | Fîlm ! scope="col" | Rol ! class="unsortable" scope="col" | Nîşê |- | 2018 ! scope="row" | ''[[Bigg Boss (Tamil season 2)|Bigg Boss Tamil 2]]'' | Herself | Rola mêvan |- | 2018–2019 ! scope="row" | ''Hello Sago'' | Herself | Rola mêvan |- |2019 ! scope="row" | ''[[Bigg Boss (Tamil season 3)|Bigg Boss Tamil 3]]'' |Herself |Rola mêvan |- | 2019–2020 ! scope="row" | ''[[Treadstone]]'' | Nira Patel | Rola dubare |- |} ===Fîlm=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="margin-right: 0;" |- ! scope="col" | Sal ! scope="col" | Fîlm ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Ziman ! class="unsortable" scope="col" | Nîşe |- | 2000 ! scope="row" | ''[[Hey Ram]]'' | [[Vallabhbhai Patel]]'s daughter | Tamil |Komeo |- | 2000 ! scope="row" | ''Hey Ram'' | Vallabhbhai Patel's daughter | Hindi | Komeo |- | 2009 ! scope="row" | ''[[Luck (2009 film)|Luck]]'' | Ayesha, Natasha{{efn|Haasan played dual roles in the film.<ref name="dual" />|name=dual}} | Hindi | |- | 2011 ! scope="row" | ''[[Anaganaga O Dheerudu]]'' | Priya | Telugu | Xelata Filmfare ji bo baştirîn pêşbirka jinan - Başûr |- | 2011 ! scope="row" | ''[[Dil Toh Baccha Hai Ji]]'' | {{sortname|Nikki|Narang|nolink=1}} | Hindi | |- | 2011 ! scope="row" | ''[[7aum Arivu]]'' | {{sortname|Subha|Srinivasan|nolink=1}} | Tamil | Xelata Filmfare ji bo baştirîn pêşbirka jinan - Başûr |- | 2011 ! scope="row" | ''[[Oh My Friend]]'' | Siri | Telugu | |- | 2012 ! scope="row" | ''[[3 (2012 Indian film)|3]]'' | Janani | Tamil | Xelata Filmfare ya Xelata Herî Baş a Lîstikvan - Tamîlî |- | 2012 ! scope="row" | ''[[Gabbar Singh (film)|Gabbar Singh]]'' | Bhagyalakshmi | Telugu | |- | 2013 ! scope="row" | ''[[Balupu]]'' | Shruti | Telugu | |- | 2013 ! scope="row" | ''[[Ramaiya Vastavaiya]]'' | Sona | Hindi | |- | 2013 ! scope="row" | ''[[D-Day (2013 film)|D-Day]]'' | Suraiya | Hindi | |- | 2013 ! scope="row" | ''[[Ramayya Vasthavayya]]'' | Ammulu | Telugu | |- | 2014 ! scope="row" | ''[[Yevadu]]'' | Manju | Telugu | |- | 2014 ! scope="row" | ''[[Race Gurram]]'' | Spandana | Telugu | Xelata Filmfare ya Lîstikvanê Herî Baş - Telugu |- | 2014 ! scope="row" | ''[[Aagadu]]'' | | Telugu | Di strana "Junction Lo" de rola taybet |- | 2014 ! scope="row" | ''[[Poojai]]'' | Divya | Tamil | |- | 2015 ! scope="row" | ''[[Tevar]]'' | | Hindi | Di strana " Madamiyan " de rola taybet |- | 2015 ! scope="row" | ''[[Gabbar Is Back]]'' | Shruti | Hindi | |- | 2015 ! scope="row" | ''[[Srimanthudu]]'' | Charuseela | Telugu | Xelata Filmfare ya Xelata Lîstikvanê Herî Baş - Telugu |- | 2015 ! scope="row" | ''[[Welcome Back (film)|Welcome Back]]'' | Ranjana | Hindi | |- | 2015 ! scope="row" | ''[[Puli (2015 film)|Puli]]'' | Pavazhamalli | Tamil | |- | 2015 ! scope="row" | ''[[Vedalam]]'' | Swetha | Tamil | |- | 2016 ! scope="row" | ''[[Rocky Handsome]]'' | Rukshida | Hindi | |- | 2016 ! scope="row" | ''[[Premam (2016 film)|Premam]]'' | Sithara | Telugu | |- | 2017 ! scope="row" | ''[[Si3 (film)|Si3]]'' | Vidhya (Agni) | Tamil | |- | 2017 ! scope="row" | ''[[Katamarayudu]]'' | Avanthika | Telugu | |- | 2017 ! scope="row" | ''[[Behen Hogi Teri]]'' | Binny | Hindi | |- |2020 ! scope="row" |''[[Devi (2020 film)|Devi]]'' | Maya |Hindi |Kurtefîlm |- |2020 ! scope="row" |''[[Yaara]]'' | Sukanya | Hindi | |- | 2020 ! scope="row" | ''[[Putham Pudhu Kaalai]]'' |Ramya | Tamil | Fîlma Antolojiyê; Beş: Qehwe, kes? |- | 2021 ! scope="row" | ''[[Krack (film)|Krack]]'' | Kalyani | Telugu | |- |2021 ! scope="row" | ''[[The Power (2021 film)|The Power]]'' | Pari |Hindi | |- | 2021 ! scope="row" | ''[[Pitta Kathalu]] | Divya | Telugu | Fîlma Antolojiyê; beş: Xelîfe |- | 2021 ! style="background:#ffc;" scope="row" | ''[[Laabam]]'' | TBA | Tamil | Di asta kişandinê de ye |- | 2021 ! style="background:#ffc;" scope="row" | ''[[Vakeel Saab]]'' | TBA | Telugu | Di asta kişandinê de ye |- | TBA ! style="background:#ffc;" scope="row" | ''[[Salaar]]'' | TBA | Kannada<br/>Telugu | Di asta kişandinê de ye |} ===Rola dengê=== {| class="wikitable" |- ! Sal !! Fîlm !! Rol !! Zimanê orîjîn !! Nîşe |- | 2019 | scope="row" | ''[[Frozen II]]'' | [[Elsa (Frozen)|Elsa]] | [[English language|English]] | Versiyona Tamîlî |} ==Dîskografî== ===Mûzîk=== {| class="wikitable sortable" |- ! Sal !! Fîlm !! Stran !! Berhevkar |- | 1992 || ''[[Thevar Magan]]'' | "Potri Paadadi Ponne" | [[Ilaiyaraaja]] |- | 1997 || ''[[Chachi 420]]'' | "Chupadi Chupadi Chaachi" ||[[Vishal Bhardwaj]] |- | 2000 || ''[[Hey Ram]]'' | "Ram Ram Hey Ram" || Ilaiyaraaja |- | 2002 || ''[[En Mana Vaanil]]'' | "Roattorap Paattuch Chaththam" || Ilaiyaraaja |- | 2008 || ''[[Vaaranam Aayiram]]'' | "Adiye Kolluthe" ||[[Harris Jayaraj]] |- | rowspan="7" | 2009 || ''[[Luck (2009 film)|Luck]]'' | "Aazma (Luck Is The Key)" ||[[Salim–Sulaiman]] |- | rowspan="3" |''[[Unnaipol Oruvan (2009 film)|Unnaipol Oruvan]]'' | "Allah Jaane" || rowspan="3" | Hersef |- | "Unnaipol Oruvan" |- | "Vaanam Ellai" |- | rowspan="3" |''[[Eenadu (2009 film)|Eenadu]]'' | "Allah Jaane" || rowspan="3" | Herself |- | "Eenadu" |- | "Ningi Haddu" |- | rowspan="3" | 2010 || style="text-align:center;" |&nbsp;— | "[[Semmozhiyaana Thamizh Mozhiyaam]]" ||[[A. R. Rahman]] |- |''[[Prithvi (2010 film)|Prithvi]]'' (Kannada) | "Nenapidu Nenapidu" ||[[Manikanth Kadri]] |- |''[[Hisss]]'' | "Beyond The Snake" ||[[Dave Kushner]] |- | rowspan="4" | 2011 || ''[[Udhayan (film)|Udhayan]]'' | "Evan Ivan" || Manikanth Kadri |- |''[[7aum Arivu]]'' | "Yellae Lama" || Harris Jayaraj |- |''[[Oh My Friend]]'' | "Sri Chaitanya Junior College" || R. Anil |- |''[[Muppozhudhum Un Karpanaigal]]'' | "Sokkupodi" ||[[G. V. Prakash Kumar]] |- | rowspan="3" | 2012 || ''[[3 (2012 Indian film)|3]]'' | "Kannazhaga Kaalazhaga" || rowspan="3" |[[Anirudh Ravichander]] |- |''3'' (Hindi) | "Tan Ye Mera" |- |''3'' ([[Telugu film|Telugu]]) | "Kannulada" |- | 2013 || ''[[D-Day (2013 film)|D-Day]]'' | "Alvida" ||[[Shankar–Ehsaan–Loy]] |- | rowspan="6" | 2014 || ''[[Yennamo Yedho]]'' | "Shut Up Your Mouth" ||[[D. Imman]] |- | rowspan="3" |''[[Race Gurram]]'' | "Down Down" ||[[S. Thaman]] |- |"Cinema Choopistha" |[[S. Thaman]] |- |"Sweety Sweety" |[[S. Thaman]] |- |''[[Aagadu]]'' | "Junction Lo" ||[[S. Thaman]] |- |''[[Maan Karate]]'' | "Un Vizhigalil" ||[[Anirudh Ravichander]] |- | rowspan="4" | 2015 || ''[[Tevar]]'' | "Madamiyan" ||[[Sajid–Wajid]] |- |''[[Shamitabh]]'' | "Stereophonic Sannata" ||[[Ilaiyaraaja]] |- |''[[Puli (2015 film)|Puli]]'' | "Yaendi Yaendi" ||[[Devi Sri Prasad]] |- |''[[Vedalam]]'' | "Don't You Mess With Me" | [[Anirudh Ravichander]] |- | 2016 | ''[[Idhu Namma Aalu (2016 film)|Idhu Namma Aalu]]'' | "King Kong" || [[Kuralarasan]] |- | rowspan="3" | 2019 ||''[[LKG (film)|LKG]]'' | "Dappava Kizhichaan" || [[Leon James (composer)|Leon James]] |- |''[[Khamoshi (2019 film)|Khamoshi]]'' |"Khamoshi title track" | Zeest |- |''[[Kadaram Kondan]]'' | "Kadaram Kondan" | [[Ghibran]] |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] ==Girêdanên derve== {{commons category}} * {{Twitter}} * {{IMDb name|id=1599046}} kwtzvyxxlteude2uhkfj525c7i9gb0d Tamanna Bhatiya 0 101001 1093993 1029391 2022-07-31T04:56:41Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | wêne = Tamannaah at an event in Cochin, July 2018.jpg | sernavê_wêne = | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|21|12|1989|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Mumbaî]], [[Maharaştra]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | netewe = | hevwelatî = {{Al2|Hindistan}} | pîşe = Aktrîs, model | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 2005–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Tamanna Bhatia''', ({{Jidayikbûn|21|12|1989|j=1}}; [[Mumbaî]], [[Maharaştra]], [[Hindistan]]) bi profesyonelî '''Tamannaah''' tê zanîn. Lîstikvanek Hindî ye ku bi piranî di fîlimên bi zimanê [[Telugî]], [[Tamîlî]] û [[Hindî]] de lîstiye. Ji xeynî lîstikvaniyê, beşdarî pêşandanên şanoya jî bûye. Tamanna, ji bo danasîna mark û hilberan kesekî naskirî yê [[Hindistan]]ê ye. ==Jînenîgarî== Tamannah, di 21ê Kanûna 1989an de li Bajarê Mumbaî, Maharashtra yê Hindistanê ji dayik bûye. Tamannah keça dêûbavê Santhosh û Rajani Bhatia ye.<ref>{{Cite news|url=https://www.sify.com/movies/happy-birthday-to-tamannaah-news-tamil-mmvlndegicbsi.html|title=Happy Birthday to Tamannaah|website=Sify|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.thehindubusinessline.com/info-tech/tamannaah-turns-designer-with-new-jewellery-venture/article7052903.ece|title=Tamannaah turns designer with new jewellery venture|last=Bureau|first=Our|website=@businessline|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Birayek wê yê mezin bi navê Anand heye. Bavê wê bazirganekî karê elmasê dike. Ew ji binêla Sindhi Hindu ye.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.sify.com/movies/happy-b-day-to-the-queen-of-kwood-news-tamil-kkfrhNcajjh.html|title=Happy B'day to the Queen of K’wood!|date=2013-06-18|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2013-06-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20130618133401/http://www.sify.com/movies/happy-b-day-to-the-queen-of-kwood-news-tamil-kkfrhNcajjh.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Tamannah, ji nijada Sindhi Hindu ye.<ref name=":0" /> Wê perwerdeya xwe ya dibistana, li Dibistana Baweriyê ya Maneckji Cooper Training a Mumbaî dît . Ji ber sedemên numerolojîk navê xwe ya profesyonel xwe wekî Tamannaah guhert.<ref>{{Cite web|url=http://entertainment.in.msn.com/southcinema/article.aspx?cp-documentid=3261215&page=9|title=Siren of the Week: Tamannaah Bhatia - 9 -|date=2012-02-17|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2012-02-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20120217174154/http://entertainment.in.msn.com/southcinema/article.aspx?cp-documentid=3261215&page=9|url-status=dead}}</ref> Tamannah ji 13 saliya xwe ve, dema ku di çalakiya roja salane ya dibistanê de hate dîtin jibo role sereke dilîst. Piştre ew bû lîstikvanakî Şanoya Prîthvî ya Mumbaî. Di albûma Abhijeet Sawant de jî strana "Lafzo Mein" a albûma Aapka Abhijeet ku di sala 2005an de derket, derket.<ref>{{Cite web|url=https://silverscreenindia.com/movies/features/of-baahubali-and-bollywood-the-tamannaah-bhatia-interview/|title=The Tamannaah Bhatia Interview : Of Baahubali and Bollywood|last=June 27|first=Neelima Menon On|last2=2014|date=2014-06-27|website=Silverscreen India|language=en-US|access-date=|df=dmy-all}}</ref> ==Fîlmografî== ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" style="width:100%;" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! scope="col" |Sal ! scope="col" |Fîlm ! scope="col" |Rol ! scope="col" |Ziman ! scope="col" class="unsortable" |Nîşe |- |2005 ! scope="row" |''Chand Sa Roshan Chehra'' |Jia |Hindî | |- |2005 ! scope="row" |''Sri'' |Sandhya |Telugî | |- |2006 ! scope="row" |''Kedi'' |Priyanka | rowspan="2" |Tamilî | |- |2007 ! scope="row" |''Viyabari'' |Savithri | |- |2007 ! scope="row" |''Happy Days'' |Madhu |Telugî | |- |2007 ! scope="row" |''Kalloori'' |Shobhana |Tamilî | |- |2008 ! scope="row" |''Kalidasu'' |Archana | rowspan="3" |Telugî | |- |2008 ! scope="row" |''Ready'' |Swapna |Kameo |- |2008 ! scope="row" |''Ninna Nedu Repu'' |Elle - même |Kameo |- |2008 ! scope="row" |''Netru Indru Naalai'' |Elle - même | rowspan="2" |Tamilî |Kameo |- |2009 ! scope="row" |''Padikkadavan'' |Gayathri | |- |2009 ! scope="row" |''Konchem Ishtam Konchem Kashtam'' |{{sortname|Geetha|Subramanyam|nolink=1}} |Telugî | |- |2009 ! scope="row" |''Ayan'' |Yamuna | rowspan="8" |Tamilî | |- |2009 ! scope="row" |''Ananda Thandavam'' |Madhumitha | |- |2009 ! scope="row" |''Kanden Kadhalai'' |Anjali |Başûr Skob ji bo lîstikvanê herî baş |- |2010 ! scope="row" |''Paiyaa'' |Charulatha | |- |2010 ! scope="row" |''Sura'' |Poornima | |- |2010 ! scope="row" |''Thillalangadi'' |Nisha | |- |2011 ! scope="row" |''Siruthai'' |Swetha | |- |2011 ! scope="row" |''Ko'' |Elle - même |Di strana " Aga Naga " de rola Kameo |- |2011 ! scope="row" |''100% Love'' |Mahalakshmi | rowspan="2" |Telugî | |- |2011 ! scope="row" |''Badrinath'' |Alakananda | |- |2011 ! scope="row" |''Venghai'' |Radhika |Tamilî | |- |2011 ! scope="row" |''Oosaravelli'' |Niharika | rowspan="5" |Telugî | |- |2012 ! scope="row" |''Racha'' |Chaitra | |- |2012 ! scope="row" |''Endukante... Premanta!'' |Srinidhi / Sravanthi | |- |2012 ! scope="row" |''Rebel'' |Nandini | |- |2012 ! scope="row" |''Cameraman Gangatho Rambabu'' |Ganga | |- |2013 ! scope="row" |''Himmatwala'' |Rekha |Hindî | |- |2013 ! scope="row" |''Tadakha'' |Pallavi |Telugî |Xelatên SIIMA ji bo lîstikvanê herî baş |- |2014 ! scope="row" |''Veeram'' |Kopperum Devi |Tamilî | |- |2014 ! scope="row" |''Humshakals'' |Shanaya |Hindî | |- |2014 ! scope="row" |''Alludu Seenu'' |Elle - même |Telugî |Di strana "Labbar Bomma" de rola taybet |- |2014 ! scope="row" |''[[Entertainment (film, 2014)|Entertainment]]'' |Sakshi |Hindî | |- |2014 ! scope="row" |''Aagadu'' |Saroja |Telugî | |- |2015 ! scope="row" |''Nannbenda'' |Elle - même |Tamilî |Komeo |- | rowspan="2" |2015 ! rowspan="2" scope="row" |''[[Baahubali: The Beginning]]'' | rowspan="2" |Avanthika |Telugî | |- |Tamilî | |- |2015 ! scope="row" |''Vasuvum Saravananum Onna Padichavanga'' |{{sortname|Aishwarya|Balakrishnan|nolink=1}} |Tamilî | |- |2015 ! scope="row" |''Size Zero'' |Elle - même |Telugî |Komeo |- |2015 ! scope="row" |''Inji Iduppazhagi'' |Elle - même |Tamilî |Komeo |- |2015 ! scope="row" |''Bengal Tiger'' |Meera | rowspan="3" |Telugî | |- |2016 ! scope="row" |''Speedunnodu'' |Elle - même |Di strana "Bachelor Babu" de rola taybet |- |2016 ! scope="row" |''Oopiri'' |Keerthi | |- |2016 ! scope="row" |''Thozha'' |Keerthi | rowspan="2" |Tamilî | |- |2016 ! scope="row" |''Dharma Durai'' |Subhashini |Xelatên Asyavision ji bo lîstikvanê herî baş |- | rowspan="2" |2016 ! rowspan="2" scope="row" |''Jaguar'' | rowspan="2" |Elle - même |Kanadî |Di strana "Sampige Enne" de rola taybet |- |Telugî |Di strana "Mandara Thailam" de rola taybet |- |2016 ! scope="row" |''Devi'' |Devi / Ruby |Tamilî | |- |2016 ! scope="row" |''Abhinetri'' |Devi / Ruby |Telugî | |- |2016 ! scope="row" |''Tutak Tutak Tutiya'' |Devi / Ruby |Hindî | |- |2016 ! scope="row" |''Kaththi Sandai'' |Divya (Bhanu) |Tamilî | |- | rowspan="2" |2017 ! rowspan="2" scope="row" |''[[La Légende de Baahubali - 2e partie|Baahubali 2: The Conclusion]]'' | rowspan="2" |Avanthika |Telugî | |- |Tamilî | |- |2017 ! scope="row" |''Anbanavan Asaradhavan Adangadhavan'' |Ramya |Tamilî | |- |2017 ! scope="row" |''Jai Lava Kusa'' |Elle - même |Telugî |Di strana "Swing Zara" de rola taybet |- |2018 ! scope="row" |''Sketch'' |Amuthavalli |Tamilî | |- |2018 ! scope="row" |''Aa Bb Kk'' |Tamanna |Maratî |Komeo |- |2018 ! scope="row" |''Naa... Nuvve'' |Meera | rowspan="2" |Telugî | |- |2018 ! scope="row" |''Next Enti?'' |Tammy | |- |2018 ! scope="row" |''K.G.F: Chapter 1'' |Milky |Kanadî |Di strana "Jokae Nannu" de rola taybet |- |2019 ! scope="row" |''F2 – Fun and Frustration'' |Harika |Telugî | |- |2019 ! scope="row" |''Kanne Kalaimaane'' |Bharathi | rowspan="2" |Tamilî | |- |2019 ! scope="row" |''Devi 2'' |Devi | |- |2019 ! scope="row" |''Abhinetri 2'' |Devi |Telugî | |- |2019 ! scope="row" |''Khamoshi'' |Surbhi |Hindî | |- |2019 ! scope="row" |''Sye Raa Narasimha Reddy'' |Lakshmi |Telugî | |- |2019 ! scope="row" |''Petromax'' |Meera | rowspan="2" |Tamilî | |- |2019 ! scope="row" |''Action'' |Diya | |- |2020 ! scope="row" |''Sarileru Neekevvaru'' |Elle - même |Telugî |Di strana "Daang Daang" de rola taybet |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] 7a4hyp6v0pzw22qp0hpauhq1z2bha5b Madhuri Dixit 0 101006 1093790 1074043 2022-07-30T20:18:14Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = Madhuri Dixit Nene | navê_rastî = Madhuri Dixit Nene | zimanê_navê_rastî = | wêne = Madhuri Dixit promoting Kalank.jpg | sernavê_wêne = Madhuri Dixit Nene | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|15|5|1967|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Mumbaî]], [[Maharaştra]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | netewe = | hevwelatî = {{Al2|Hindistan}} | pîşe = Aktrîs, hilberîner | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 1984–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = Shriram Madhav Nene ​(zw. 1999) | partner = | zarok = 2 | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Madhuri Dixit Nene''' ({{Jidayikbûn|15|5|1967|j=1}}, [[Mumbaî]], [[Maharaştra]], [[Hindistan]]), lîstikvan, hilberîner, danser, kesayetiya televîzyonê û hunermendê muzîka hindî ye. Madhuri Dixit heta niha 70 filmên [[Bollywood]]ê de derketiye pêş. Di salên 1990an û heta destpêka salên 2000î de yek ji lîstikvanên herî payebilind a Hindistanê bû. Dikşit, heft car di lîsteya navdariya Forbes Hindistanê de cih girt. Di sala 2008an de hikûmeta Hindistanê xelata Padma Şrî ku çaremîn şerefa herî bilind a sivîl a welat e, da Madhuri Dixit. ==Jînenîgarî== Madhuri Dixit, di 15ê gulana 1967an de li bajarê Mumbaî ji dayik bûye. Madurî, keça dêûbavê Şankar û Snehlata Dixit e. Malbata Madhuri bi eslê xwe kesên maratî ye. Du xwişkên wê yên mezin û birayek wê ya mezin heye.<ref>{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/entertainment/photo/madhuris-life-in-pics-360753-2010-05-14|title=Madhuri Dixit, the queen of dance and expressions turns 47 today|website=India Today|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/photos/entertainment-gallery/happy-birthday-madhuri-dixit-dhak-dhak-girl-turns-47/|title=Happy Birthday Madhuri Dixit: ‘Dhak Dhak’ girl turns 48|date=2015-05-15|website=The Indian Express|language=en|access-date=|df=dmy-all</ref> Di sê saliya xwe de bi dansê re eleqedar bû, û heşt salan li Qeşakê dest bi perwerdebûnê dansê kir. Dema ku bû reqsvanê Kathak ê bi profesyonelî perwerdekirî bû.<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/arts/Dance-me-no-nonsense/article16483514.ece|title=Dance me no nonsense|last=Rajan|first=Anjana|date=2010-03-04|website=The Hindu|language=en-IN|access-date=2021-04-01}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.thedailystar.net/news-detail-175494|title=Madhuri's Ardent Admiration for Kathak|date=2011-02-26|website=The Daily Star|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Li pey spekulasyona medyaya berfereh a bi salan li ser jiyana wê ya kesane, Dixit di 17ê çirî ya 1999an de, bi merasîmek kevneşopî ku li mala birayê xwe yê mezina li Kaliforniya Başûr hat li dar xistin, bi bijîjka cerraha dil, Shriram Madhav Nene re zewicî.<ref>{{Cite web|url=http://www.theguardian.com/world/1999/nov/08/bollywood.film|title=Heartbreak for millions as Indian film idol weds|date=1999-11-08|website=the Guardian|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.indianexpress.com/ie/daily/19991220/ien19020.html|title=Madhuri flashes charm- and Dr Nene on arm|date=2010-06-19|website=web.archive.org|access-date=2021-04-01|archive-date=2010-06-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20100619075631/http://www.indianexpress.com/ie/daily/19991220/ien19020.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Nene, qet fîlimên wê nedîtibû, û haya wê ji statuya wê ya navdar tunebû.<ref>{{Cite web|url=https://m.rediff.com/news/1999/nov/06us2.htm|title=Rediff On The NeT: Hubby Hardly Knew Of Madhuri's Screen Life|website=m.rediff.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Dikşit têkiliya wan wiha anî ziman, "Pir girîng bû ku wî min wekî lîstikvanek nedizanî ji ber ku wê gavê ew ê pêşî min wekî mirovekî normal nas dike. Gava ku mirovan mirovan wekî lîstikvanek dît, ew dem dibin xwediyê têgînên pêş-fikirîn. Tu fikrekê wiha bi wî re tunebû. Min kesê rast dît, min xwest bizewicim û ez zewicîm"<ref>{{Cite web|url=https://www.rediff.com/movies/report/slide-show-1-madhuri-dixit-i-was-happy-being-unknown-in-denver/20140311.htm|title=Madhuri Dixit: I was happy being unknown in Denver|website=Rediff|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Li pêy zewaca xwe Dixşit deh sal li Denver, Koloradoyê bicîh bû. Di çirîya 2011an de bi malbata xwe re vegeriya Mumbaiyê.<ref>{{Cite web|url=http://www.hindustantimes.com/bollywood/finally-madhuri-dixit-is-back-in-india/story-QDziICfTjOf38reVmIhSiM.html|title=Finally! Madhuri Dixit is back in India {{!}} bollywood {{!}} Hindustan Times|date=2017-02-07|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2017-02-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20170207031537/http://www.hindustantimes.com/bollywood/finally-madhuri-dixit-is-back-in-india/story-QDziICfTjOf38reVmIhSiM.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Dikşit derbarê vegerina xwe de got, "Ez her gav ji vir hez dikim. Ez Mumbaî, li vir mezin bûm ji ber vê yekê ev jimin re wekî vegera malê ye. Ew di jiyana min de qonaxek cûda bû, ku min dixwest bibim xwediyê xanî, malbat, mêr û zarok ... ev jiyan mîna tiştê ku min xewn dîtîye."<ref>{{Cite web|url=http://archive.indianexpress.com/news/family-is-important-to-me-my-priority-is-that--madhuri-dixit/1209916|title=Family is important to me, my priority is that: Madhuri Dixit - Indian Express|website=archive.indianexpress.com|access-date=2021-04-01}}</ref> Di 2018an de, Dixşit û hevjîna xwe pargîdaniya RnM Moving Pictures damezrandin.<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/entertainment/movies/madhuri-dixit-nene-and-husband-shriram-nene-turn-producers/article26674994.ece|title=Stories from the chawl: Madhuri Dixit turns producer|last=Panicker|first=Anahita|date=2019-03-29|website=The Hindu|language=en-IN|access-date=|df=dmy-all}}</ref> ==Fîlmografî== ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- style="background:#ccc; text-align:center;" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="6" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" ! Sal !! Fîlm !! Rol !! Derhêner !! Hevkar !! Nîşe |- | 1984 || ''[[Abodh]]'' || Gauri || [[Hiren Nag]] || [[Tapas Pal]] || |- | 1985 || ''[[Awara Baap]]'' || Barkha || [[Sohanlal Kanwar]] || [[Rajesh Khanna]] || |- | 1986 || ''[[Swati (film, 1986)|Swati]]'' || Anandi ||[[Kranthi Kumar]] || [[Shashi Kapoor]]|| |- | 1986 || ''[[Manav Hatya]]'' || || Sudarshan Rattan|| [[Akshay Anand]] || |- | 1987 || ''[[Mohre]]'' || Maya ||[[Raghuvir Kul]]|| [[Nana Patekar]], [[Anupam Kher]]|| |- | 1987 || ''[[Hifazat (film, 1987)|Hifazat]]'' || Janki ||[[Prayag Raj]]|| [[Ashok Kumar]], [[Nutan]], [[Shakti Kapoor]],[[Anil Kapoor]]|| |- | 1987 || ''[[Uttar Dakshin]]'' ||Chanda ||[[Prabhat Khanna]]|| [[Rajnikanth]], [[Jackie Shroff]] || |- | 1988 || ''[[Khatron Ke Khiladi (film)|Khatron Ke Khiladi]]'' || Kavita ||[[Rama Rao Tatineni]]|| [[Dharmendra]], [[Sanjay Dutt]]|| |- | 1988 || ''[[Dayavan]]'' || Neela Velhu ||[[Feroz Khan (acteur)|Feroz Khan]]|| [[Vinod Khanna]], [[Feroz Khan (acteur)|Feroz Khan]], [[Amrish Puri]]|| |- | 1988 || ''[[Tezaab]]'' || Mohini || [[N. Chandra]] || [[Anil Kapoor]] || |- | 1989 || ''[[Vardi (film)|Vardi]]'' || Jaya || [[Umesh Mehra]] || [[Dharmendra]], [[Sunny Deol]], [[Jackie Shroff]]|| |- | 1989 || ''[[Ram Lakhan]]'' || Radha ||[[Subhash Ghai]] || [[Anil Kapoor]], [[Jackie Shroff]], [[Dimple Kapadia]], [[Raakhee]], [[Paresh Rawal]]|| |- | 1989 || ''[[Prem Pratigyaa]]'' || Laxmi || [[Bapu (réalisateur)|Bapu]]|| [[Mithun Chakraborty]] || |- | 1989 || ''[[Ilaaka]]'' || Vidya ||[[Aziz Sejawal]] || [[Dharmendra]], [[Mithun Chakraborty]] || |- | 1989 || ''[[Mujrim]]'' || Sonia || [[Umesh Mehra]] || [[Mithun Chakraborty]], [[Nutan]], [[Amrish Puri]]|| |- | 1989 || ''[[Tridev]]'' || Divya Mathur ||[[Rajiv Rai]] || [[Naseeruddin Shah]], [[Sunny Deol]], [[Jackie Shroff]]|| |- | 1989 || ''[[Kanoon Apna Apna]]'' || Bharathi ||[[Gopal B.]]|| [[Dilip Kumar]], [[Sanjay Dutt]]|| |- | 1989 || ''[[Parinda]]'' || Paro ||[[Vidhu Vinod Chopra]] || [[Anil Kapoor]], [[Jackie Shroff]], [[Nana Patekar]]|| |- | 1989 || ''[[Paap Ka Ant]]'' || || [[Vijay Reddy]] || [[Govinda (acteur)|Govinda]]|| |- | 1990 || ''[[Maha-Sangram]]'' ||Jhumri ||[[Mukul Anand]]|| [[Govinda (acteur)|Govinda]], [[Vinod Khanna]]|| |- | 1990 || ''[[Kishen Kanhaiya]]'' || Anju || [[Rakesh Roshan]]|| [[Anil Kapoor]]|| |- | 1990 || ''[[Izzatdaar]]'' || Mohini ||[[K.Bapayya]] et [[J. Hemambar]]|| [[Dilip Kumar]], [[Dharmendra]]|| |- | 1990 || ''[[Dil]]'' || Madhu Mehra ||[[Indra Kumar]] || [[Aamir Khan]]|| |- | 1990 || ''[[Deewana Mujh Sa Nahin]]'' || Anita ||[[Nageshwara Rao Y.]]|| [[Aamir Khan]]|| |- | 1990 || ''[[Jeevan Ek Sangharsh]]'' || Madhu Sen || [[Rahul Rawail]] || [[Anil Kapoor]], [[Raakhee]]|| |- | 1990 || ''[[Sailaab (film, 1990)|Sailaab]]'' || Dr. Sushma Malhotra||[[Balraj Deepak Vij]]|| [[Aditya Pancholi]]|| |- | 1990 || ''[[Jamai Raja]]'' || Rekha ||[[Kodanda Rami Reddy A.]]|| [[Hema Malini]], [[Anil Kapoor]], [[Anupam Kher]]|| |- | 1990 || ''[[Thanedaar]]'' || Chanda ||[[Raj N. Sippy]] || [[Sanjay Dutt]], [[Jeetendra]], [[Jaya Prada]]|| |- | 1991 || ''[[Pyar Ka Devta]]'' || Devi || [[K. Bapayya]]|| [[Mithun Chakraborty]]|| |- | 1991 || ''[[Khilaaf]]'' || Sweta || [[Rajeev Nagpal]] || [[Chunkey Pandey]]|| |- | 1991 || ''[[100 Days (film, 1991)|100 Days ]]'' || Devi ||[[Parto Ghosh]] || [[Jackie Shroff]] || |- | 1991 || ''[[Pratikar]]'' || Madhu || [[Rama Rao Tatineni]]|| [[Anil Kapoor]]|| |- | 1991 || ''[[Saajan]]'' || Pooja || [[Lawrence D'Souza]]|| [[Salman Khan]], [[Sanjay Dutt]] || |- | 1991 || ''[[Prahaar: The Final Attack|Prahaar]]'' || Shirley || ||[[Nana Patekar]], [[Dimple Kapadia]]|| |- | 1992 || ''[[Beta (film, 1992)|Beta]]'' || Saraswati || [[Indra Kumar]]|| [[Anil Kapoor]]|| |- | 1992 ||''[[Zindagi Ek Jua]]'' || Juhi ||[[Prakash Mehra]]|| [[Anil Kapoor]], [[Shakti Kapoor]], [[Anupam Kher]]|| |- | 1992 ||''[[Prem Deewane]]'' || Shivangi Mehra || [[Sachin Pilgaonkar|Sachin]]|| [[Jackie Shroff]], [[Pooja Bhatt]], [[Vivek Mushran]]|| |- | 1992 ||''[[Khel]]'' || Seema/Dr.Jadi Buti ||[[Rakesh Roshan]] || [[Anil Kapoor]], [[Mala Sinha]], [[Vijayendra Ghatge]]|| |- | 1992 || ''[[Sangeet]]'' || Nirmala Devi & Sangeeta || [[K. Vishwanath]] || [[Jackie Shroff]] || |- | 1993 || ''[[Dharavi (film)|Dharavi]]'' || Dreamgirl ||[[Sudhir Mishra]] || [[Shabana Azmi]], [[Om Puri]], [[Anil Kapoor]]|| |- | 1993 || ''[[Sahibaan]]'' || Sahibaan || [[Ramesh Talwar]]|| [[Sanjay Dutt]], [[Rishi Kapoor]]|| |- | 1993 || ''[[Khal Nayak]]'' || Ganga (Gangotri Devi) || [[Subhash Ghai]] || [[Sanjay Dutt]], [[Jackie Shroff]] || |- | 1993 || ''[[Phool]]'' || Guddi|| [[Srinivasa Rao Singeetham]]|| [[Sunil Dutt]], [[Rajendra Kumar]]|| |- | 1993 || ''[[Dil Tera Aashiq]]'' || Sonia Khanna/Savitri Devi ||[[Lawrence D'Souza]]|| [[Salman Khan]]|| |- | 1993 || ''[[Aasoo Bane Angaarey]]'' || Usha||[[Mehul Kumar]]|| [[Bindu]], [[Prem Chopra]], [[Jeetendra]]|| |- | 1994 || ''[[Anjaam]]'' || Shivani Chopra || [[Rahul Rawail]]|| [[Shahrukh Khan]] || |- | 1994 ||''[[Hum Aapke Hain Koun..!]]'' || Nisha Choudhury ||[[Sooraj R. Barjatya]] || [[Salman Khan]]|| |- | 1995 || ''[[Raja (film, 1995)|Raja]]'' || Madhu Garewal || [[Indra Kumar]]|| [[Sanjay Kapoor]], [[Paresh Rawal]] || |- | 1995 ||''[[Yaraana]]'' || Lalita/Shikha || [[David Dhawan]]|| [[Rishi Kapoor]], [[Raj Babbar]]|| |- | 1995 ||''[[Paappi Devataa]]'' || Reshma ||[[Harmesh Malhotra]]|| [[Jeetendra]], [[Dharmendra]], [[Jaya Prada]], [[Amrish Puri]]|| |- | 1995 || ''[[Zameen]]'' || || [[Ramesh Sippy]]|| || di şanoyan de dernediket |- | 1996 || ''[[Prem Granth]]'' || Kajri ||[[Rajiv Kapoor]]|| [[Shammi Kapoor]], [[Rishi Kapoor]], [[Anupam Kher]], [[Om Puri]]|| |- | 1996 ||''[[Raj Kumar]]'' || Rajkumari Vishaka ||[[Pankaj Parashar]]|| [[Anil Kapoor]]|| |- | 1997 || ''[[Koyla]]'' || Gauri || [[Rakesh Roshan]]|| [[Shahrukh Khan]], [[Amrish Puri]]|| |- | 1997 || ''[[Mahaanta]]'' || Jenny Pinto || [[Afzal Khan]]|| [[Sanjay Dutt]]|| |- | 1997 || ''[[Mrityudand]]'' || Ketki ||[[Prakash Jha]] || [[Shabana Azmi]], [[Ayub Khan]], [[Om Puri]]|| |- | 1997 || ''[[Mohabbat (film, 1997)|Mohabbat]]'' || Shweta Sharma ||[[Reema Rakeshnath]]|| [[Akshaye Khanna]], [[Sanjay Kapoor]]|| |- | 1997 || ''[[Dil To Pagal Hai]]'' || Pooja || [[Yash Chopra]] || [[Shahrukh Khan]], [[Karisma Kapoor]] || |- | 1998 || ''[[Bade Miyan Chhote Miyan]]'' || Elle-même || [[David Dhawan]] || [[Amitabh Bachchan]], [[Govinda (acteur)|Govinda]], [[Raveena Tandon]]|| Kameo |- | 1998 ||''[[Wajood]]'' || Apoorva Choudhury || [[N. Chandra]]|| [[Nana Patekar]]|| |- | 1999 || ''[[Aarzoo]]'' || Pooja ||[[Lawrence D'Souza]]|| [[Akshay Kumar]], [[Saif Ali Khan]], [[Paresh Rawal]], [[Amrish Puri]]|| |- | 2000 || ''[[Pukar (film, 2000)|Pukar]]'' || Anjali ||[[Rajkumar Santoshi]]||[[Anil Kapoor]]|| |- | 2000 || ''[[Gaja Gamini]]'' || Gaja Gamini/Sangita/Shakuntala/Monika/Mona Lisa||[[M.F. Husain]]|| [[Shahrukh Khan]], [[Naseeruddin Shah]], [[Shabana Azmi]], [[Farida Jalal]] || |- | 2001 || ''[[Yeh Raaste Hain Pyaar Ke]]'' || Neha || [[Deepak Shivdasani]]|| [[Ajay Devgan]], [[Preity Zinta]] || |- | 2001 || ''[[Lajja]]'' || Janki || [[Rajkumar Santoshi]]|| [[Manisha Koirala]], [[Anil Kapoor]], [[Jackie Shroff]], [[Samir Soni]]|| |- | 2002 || ''[[Hum Tumhare Hain Sanam]]'' || Radha || [[K.S. Adiyaman]]|| [[Shahrukh Khan]], [[Salman Khan]] || |- | 2002 || ''[[Devdas (film, 2002)|Devdas]]'' || Chandramukhi || [[Sanjay Leela Bhansali]]|| [[Shahrukh Khan]], [[Aishwarya Rai]], [[Jackie Shroff]]|| |- | 2007 || ''[[Aaja Nachle]]'' || Diya || [[Anil Mehta]]|| [[Konkona Sen Sharma]], [[Akshaye Khanna]], [[Kunal Kapoor]], [[Irfan Khan]], [[Ranvir Shorey]]|| |- |2013 || ''[[Bombay Talkies]]''||Elle-même|| || || Pêşandanên klîpê yên taybet "Apna Bombay Talkies" |- |2013 || ''[[Yeh Jawaani Hai Deewani]]'' || Mohini || [[Ayan Mukerji]] || ||Rola klîpê ya taybet "Ghagra" |- |2014 || ''[[Dedh Ishqiya]]'' || Shahi Begum ||[[Abhishek Chaubey]]|| [[Naseeruddin Shah]], [[Arshad Warsi]], [[Huma Qureshi]]|| Suite du fîlm ''[[Ishqiya]]'' |- |2014 || ''[[Gulab Gang|Gulaab Gang]]'' || Rajjo ||[[Anubhav Sinha]] || [[Juhi Chawla]], [[Mahi Gill]], [[Tannishtha Chatterjee]] || |- |2019 |[[Kalank]] |Bahaar Begum |Abhishek Varman |Alia Bhatt, Varun Dhawan, Sanjay Dutt, Sonakshi Sinha, Aditya Roy Kapoor | |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] == Girêdanên derve == {{commons category}} * {{IMDb name|id=0002043}} d2iz0ewdz8vjzm74a8bu8at1hyb2rl1 Priyanka Chopra 0 101029 1093896 1029394 2022-07-31T02:03:38Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = Priyanka Chopra Jonas | wêne = Priyanka nikon camera cropped.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = Priyanka Chopra Jonas | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|18|7|1982|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Jamshedpur]], [[Bihar]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = [[Hindî]] | hevwelatî = {{Al2|Hindistan}} | perwerde = | pîşe = Aktrîs, stranbêj, hilberînerê fîlmê, model | salên_çalak = 2000–niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = [[Nick Jonas]] (zw. 2018) | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = Signature Priyanka Chopra.png | mezinahiya_şanenavê = 100px | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} {{Wergerîne|ckb|ziman2=en|bijartî=1}} '''Priyanka Chopra Jonas''', ({{Jidayikbûn|18|7|1982|j=1}}; [[Jamshedpur]], [[Bihar]], [[Hindistan]]) lîstikvan, stranbêj û derhênerê sînemaya hindî ye. Di sala 2000an de di Pêşberiya Rindê Cîhanê ya sala 2000an ''Miss World 2000'' de bû jina rind a yekemîn a Cîhanê. Çopara, yek ji hunermendên herî payebilind û navdar ên Hindistanê ye. Tevî Xelata Fîlman a Neteweyî û 5 Xelatên Fîlman û gelek xelatên din wergirtiye. Di sala 2016an de hikûmeta [[Hindistan|Hindistanê]] wê bi xelata Padma Şrî da xelatkirin. [[Kovara Time]] navê wê xist nava lîsteya 100 kesên herî bi bandor di cîhanê. [[Kovara Forbes]] wê di nav 100 Jinên Herî Hêzdar ên Cîhanê de bi nav kir. == Jînenîgarî == Priyanka Chopra, bi malbata xwe re bi têkiliyeke xurt girêdayî ye. Priyanka, tevî birayê xwe yê biçûk Sîddharth û li heman qatê bi malbata xwe re di avahiyeke de dijîya.<ref>{{Cite web|url=https://zeenews.india.com/home/priyanka-chopras-house-robbed_530569.html|title=Priyanka Chopra`s house robbed!|date=2009-05-10|website=Zee News|language=en|access-date=2021-04-03}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.rediff.com/movies/slide-show/slide-show-1-birthday-special-priyanka-chopra/20120718.htm|title=Birthday Special: 30 Facts About Priyanka Chopra|website=Rediff|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Ew bi taybetî nêzîkî bavê xwe bû. Bavê wê di Hezîrana 2013an de mir. Jiber heskirina bavê xwe di sala 2012an de wê bi destnivîsa deqek li ser milê xwe "keça lîl a bavê xwe" nivîsî ye.<ref>{{Cite web|url=http://movies.ndtv.com/bollywood/your-call-with-priyanka-chopra-full-transcript-268081|title=Your Call with Priyanka Chopra: Full Transcript {{!}} NDTV Movies.com|date=2014-05-22|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2014-05-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20140522031443/http://movies.ndtv.com/bollywood/your-call-with-priyanka-chopra-full-transcript-268081|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.ibtimes.co.in/daddy039s-lil-girl-priyanka-chopra-gets-first-tattoo-on-wrist-photos-370428|title='Daddy's Lil Girl' Priyanka Chopra Gets First Tattoo on Wrist [PHOTOS]|last=Reporter|first=IBTimes Staff|date=2012-08-05|website=www.ibtimes.co.in|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Ji ber ku ji zemîneke fîlman dernakeve, xwe wek jineke xweçêkirî bi nav dike.<ref>{{Cite web|url=http://www.tribuneindia.com/2010/20100411/spectrum/main10.htm|title=The Sunday Tribune - Spectrum|date=2013-05-10|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2013-05-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20130510194538/http://www.tribuneindia.com/2010/20100411/spectrum/main10.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Diya wê ku li Bareillyê pisporê jinan e, dema ku dest bi kariyera fîlman kir, dev ji pratîka xwe ya piştgiriya Çopara berda.<ref>{{Cite web|url=https://www.dnaindia.com/entertainment/report-priyanka-chopra-talks-about-her-relationship-with-younger-brother-1575492|title=Priyanka Chopra talks about her relationship with younger brother|last=Mahadevan|first=Sneha|date=2011-08-13|website=DNA India|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Çopara wek her hîndoyek her sibe li ziyaretgehek piçûk a murtiyên cihêreng ên xwedawendên Hindu yên li mala xwe, ku ew bi xwe re jî digire, pujayan dike.<ref>{{Cite web|url=https://www.vogue.com/article/priyanka-chopra-73-questions-sings-taylor-swift|title=73 Questions With Priyanka Chopra, From Her Other Dream Job to Purse Must-Haves {{!}} Vogue|last=Felton|first=Sean|website=www.vogue.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Her çend ew bi helwesta xweya medyavan tê nas kirin jî, Chopra naxwaze ku di derbarê jiyana xweya kesane de bi eşkereyî parve bike.<ref>{{Cite web|url=http://movies.ndtv.com/bollywood/your-call-with-priyanka-chopra-full-transcript-268081|title=Your Call with Priyanka Chopra: Full Transcript {{!}} NDTV Movies.com|date=2014-05-22|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2014-05-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20140522031443/http://movies.ndtv.com/bollywood/your-call-with-priyanka-chopra-full-transcript-268081|url-status=bot: unknown}}</ref> Berê bi lîstikvanên Akshay Kumar, Shahid Kapoor, û Harman Baweja re bi têkiliyên romantîk hatibû rojevê.<ref>{{Cite web|url=https://www.elitedaily.com/p/everyone-priyanka-chopra-nick-jonas-have-ever-dated-because-were-all-curious-9725622|title=Here’s Everyone Priyanka Chopra & Nick Jonas Have Ever Dated, And Wow, My Mind Is Blown|last=Sanusi|first=Tayi|website=Elite Daily|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://heavy.com/entertainment/2018/07/priyanka-chopra-ex-boyfriend/|title=Priyanka Chopra Ex-Boyfriend & Dating History: 5 Fast Facts You Need to Know|last=Castro|first=Danilo|date=2018-07-27|website=Heavy.com|language=en-US|access-date=|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://m.desimartini.com/news/amp/martini-shots/relationships/priyanka-chopra-ex-boyfriends-affairs-allegedly-dated-7-ex-boyfriends-article75884.htm|title=Priyanka Chopra Ex Boyfriends \u002D 7 Men That Priyanka Chopra ‘Allegedly’ Dated \u002D DesiMartini|website=m.desimartini.com|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Di sala 2018an de têkiliyek wê bi muzîkvan û lîstikvan Nick Jonas re dest pê kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.glamour.com/story/priyanka-chopra-nick-jonas-relationship-timeline|title=Priyanka Chopra Says She Still Likes Nick Jonas After Quarantining for 'So Much Time'|last=Rosa|first=Christopher|website=Glamour|language=en-us|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Ew ji bo lîstina yek ji jinên pêşeng di fîlima Bharat de îmze kiribû, lê rojek berî kişandina dîmenê xwe hilbijart. Nikhil Namit, hilberînerê fîlimê, got ku wê dev ji kar berda ji ber ku bi Jonas re têkilî danî û wê bi "hinek neprofesyonel" tawanbar kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.mid-day.com/articles/irked-by-priyanka-chopras-exit-from-bharat-salman-khan-goes-into-overdrive-to-find-leading-lady/19648154|title=Irked by Priyanka Chopra's exit from Bharat, Salman Khan goes into overdrive to find leading lady - Entertainment|date=2018-07-28|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2018-07-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20180728131606/https://www.mid-day.com/articles/irked-by-priyanka-chopras-exit-from-bharat-salman-khan-goes-into-overdrive-to-find-leading-lady/19648154|url-status=bot: unknown}}</ref> Çopara û Jonas di Tebaxa 2018an de di dema merasîmek Punjabi Roka de bi nîşan bûn.<ref>{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/bollywood/live-updates-priyanka-chopra-nick-jonas-engagement-ceremony-begins/story-WEEDdh6qefnfvTFT7DaQmL.html|title=Priyanka Chopra, Nick Jonas engaged, see pics: Highlights|date=2018-08-18|website=Hindustan Times|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Di Kanûnan 2018an hevjîn li Qada Umaid Bhawan, Jodhpur bi merasîmek kevneşopî ya Hîndû û Xiristiyanî zewicîn<ref>{{Cite web|url=https://people.com/tv/nick-jonas-priyanka-chopra-married/|title=Priyanka Chopra and Nick Jonas Wedding: They're Married! {{!}} PEOPLE.com|date=2018-12-01|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2018-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20181201152744/https://people.com/tv/nick-jonas-priyanka-chopra-married/|url-status=bot: unknown}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {|class="wikitable" style="font-size: 90%;" border="2" cellpadding="4" background: #f9f9f9; |- align="center" ! style="background:#B0C4DE;" | Sal ! style="background:#B0C4DE;" | Fîlm ! style="background:#B0C4DE;" | Rol ! style="background:#B0C4DE;" | Derhêner ! style="background:#B0C4DE;" | Hevkar ! style="background:#B0C4DE;" | Nîşe |- | 2002 | ''[[Thamizhan]]'' | Priya | [[Majeeth]] | [[Vijay (acteur)|Vijay]] | |- |rowspan="2"|2003 | ''[[The Hero: Love Story of a Spy]]'' | Shaheen Zakaria | | [[Anil Sharma]] | [[Sunny Deol]] | |- | ''[[Andaz (film, 2003)|Andaaz]]'' | Jiya |[[Raj Kanwar]] |[[Akshay Kumar]], [[Lara Dutta]] | Xelata Filmfare bo Hêviya Jinê ya Herî Baş |- |rowspan="5"|2004 | ''[[Plan (film, 2004)|Plan]]'' | Rani | [[Hriday Shetty]] |[[Sanjay Dutt]], [[Dino Morea]] | |- | ''[[Kismat]]'' | Sapna |[[Guddu Dhanoa]] | [[Bobby Deol]] | |- | ''[[Asambhav]]'' | Alisha | [[Rajiv Rai]] | [[Arjun Rampal]] | |- | ''[[Mujhse Shaadi Karogi]]'' | Rani Singh | [[David Dhawan]] | [[Salman Khan]], [[Akshay Kumar]] | |- | ''[[Aitraaz]]'' | Mrs. Sonia Roy | [[Abbas-Mustan]] | [[Akshay Kumar]] | Xelatên Filmfare bo Rola Herî Negatîf |- |rowspan="6"|2005 | ''[[Blackmail]]'' | Mrs. Rathod | [[Anil Devgan]] | [[Ajay Devgan]], [[Suniel Shetty]] | |- | ''[[Karam (film)|Karam]]'' | Shalini | [[Sanjay F Gupta]] | [[John Abraham]] | |- | ''[[Waqt: The Race Against Time]]'' | Pooja Padukonia | [[Vipul Amrutlal Shah]] | [[Amitabh Bachchan]], [[Akshay Kumar]] | |- | ''[[Yakeen]]'' | Simar | [[Girish Dhamija]] | [[Arjun Rampal]] | |- | ''[[Barsaat]]'' | Kajal | [[Suneel Darshaan]] | [[Bobby Deol]] | |- | ''[[Bluffmaster]]'' | Simmi Ahuja | [[Rohan Sippy]] | [[Abhishek Bachchan]], [[Ritesh Deshmukh]] | |- |rowspan="6"|2006 | ''[[Taxi Number 9211]]'' | | [[Milan Luthria]] | |Beşdariya îstîsnayî |- | ''[[36 China Town]]'' | Seema | [[Abbas-Mustan]] | | Beşdariya îstîsnayî |- | ''[[Alag]]'' | | [[Ashu Trikha]], [[Jim Mulligan]] | | Beşdariya awarte û navdar Sabse Alag |- | ''[[Krrish]]'' | Priya | [[Rakesh Roshan]] | [[Hrithik Roshan]] | |- | ''[[Aap Ki Khatir]]'' | Anu | [[Dharmesh Darshan]] | [[Akshaye Khanna]], [[Amisha Patel]] | |- | ''[[Don - The Chase Begins Again]]'' | Roma | [[Farhan Akhtar]] | [[Shah Rukh Khan]] | |- |rowspan="3"|2007 | ''[[Salaam-e-Ishq: A Tribute to Love]]'' | Kamini | [[Nikhil Advani]] | [[Salman Khan]], [[Anil Kapoor]] | |- | ''[[Big Brother (film, 2007)|Big Brother]]'' | Aarthi Sharma | [[Guddu Dhanoa]] | [[Sunny Deol]] | |- | ''[[Om Shanti Om]]'' | | [[Farah Khan]] | | Beşdarbûneke berbiçav li Deewangi |- |rowspan="7"|2008 | ''[[My Name is Anthony Gonsalves]]'' | | [[E. Niwas]] | | Beşdariya îstîsnayî |- | ''[[Love Story 2050]]'' | Sana/Zeisha | [[Harry Baweja]] | [[Harman Baweja]], [[Boman Irani]] | Rola dubare |- | ''[[God Tussi Great Ho]]'' | Alia Kapoor | [[Rumi Jaffrey]] | [[Salman Khan]], [[Amitabh Bachchan]] | |- | ''[[Chamku]]'' | Shubhi | [[Kabeer Kaushik]] | [[Bobby Deol]], [[Irrfan Khan]] | |- | ''[[Drona]]'' | Sonia | [[Goldie Behl]] | [[Abhishek Bachchan]] | |- | ''[[Fashion (film, 2008)|Fashion]]'' | Meghna Mathur | [[Madhur Bhandarkar]] | [[Kangna Ranaut]] | Di Xelatên Fîlimfare û xelatên fîlman ên neteweyî de xelat a lîstikvanê herî baş wergirt. |- | ''[[Dostana]]'' | Neha Melwani | [[Tarun Mansukhani]] | [[Abhishek Bachchan]], [[John Abraham]] | |- |rowspan="3"|2009 | ''[[Billu]]'' | | [[Priyadarshan]] | | Hejmara hêmanê |- | ''[[Kaminey]]'' | Sweety | [[Vishal Bhardwaj]] | [[Shahid Kapoor]] | |- | ''[[What's Your Raashee?]]'' | Anjali/Vishakha/Kajal/Hansa/ Malika/Pooja/Rajni/Nandini/Bhavna /Jhankhana/Sanjna/Chandrika | [[Ashutosh Gowarikar]] | [[Harman Baweja]] | Prîyanka Çopara 12 rolan dilîze |- |rowspan="2"|2010 | ''[[Pyaar Impossible]]'' | Alisha Merchant | [[Jugal Hansraj]] | [[Uday Chopra]], [[Dino Morea]] | |- | ''[[Anjaana Anjaani]]'' | Kiara | [[Siddharth Anand]] | [[Ranbir Kapoor]], [[Zayed Khan]] | |- |rowspan="3"|2011 | ''[[7 Khoon Maaf]]'' | Susanna | [[Vishal Bhardwaj]] | [[Neil Nitin Mukesh]], [[John Abraham]], [[Irrfan Khan]], [[Aleksandr Dyachenko (acteur)|Aleksandr Dyachenko]], [[Annu Kapoor]], [[Naseeruddin Shah]], [[Vivaan Shah]], [[Usha Uthup]] | |- | ''[[Don 2]]'' | Roma | [[Farhan Akhtar]] | [[Shahrukh Khan]], [[Om Puri]] | Suite de Don: Chase dîsa dest pê dike |- | ''[[Ra.One]]'' | Desi Girl | [[Anubhav Sinha]] | | Beşdariya îstîsnayî |- |rowspan="3"|2012 | ''[[Agneepath (film, 2012)|Agneepath]]'' | Kaali Gawde | [[Karan Malhotra]] | [[Hrithik Roshan]] | |- | ''[[Teri Meri Kahaani]]'' | Radha | [[Kunal Kohli]] | [[Shahid Kapoor]] | |- | ''[[Barfi!]]'' | Jhilmil Chatterjee | [[Anurag Basu]] | [[Ranbir Kapoor]],[[Ileana D'Cruz]] | |- |rowspan="6"|2013 | ''[[Deewana Main Deewana]]'' | Priya | [[K. C. Bokadia]] | [[Govinda (acteur)|Govinda]] | Tûrnûvaya fîlimê ya sala 2008ê bi paşnaviyek cûda naçe |- |''[[Shootout at Wadala]]'' | | [[Sanjay Gupta (réalisateur)|Sanjay Gupta]] | | Hejmara babetê dans Bablî Bedmaaş Haî |- |''[[Bombay Talkies]]'' | | | |Klîba serlêdanê Apna Bombay Talkies |- |''[[Planes (film)|Planes]]'' | Ishani (voix) | [[Klay Hall]] | | Filmê anîmêt |- | ''[[Krrish 3]]'' | Priya | [[Rakesh Roshan]] | [[Hrithik Roshan]] | |- |''[[Zanjeer (film, 2013)|Zanjeer]]'' | Mala | [[Apoorva Lakhia]] | [[Ram Charan]] | |- | rowspan="2"|2014 |''[[Gunday]]'' |Nandita | [[Ali Abbas Zafar]] | [[Ranveer Singh]], [[Arjun Kapoor]] | |- |''[[Mary Kom (film)|Mary Kom]]'' | [[Mary Kom]] |Omung Kumar |Darshan Kumaar, Sunil Thapa | |- | rowspan="2" |2015 |''[[Dil Dhadakne Do]]'' |Ayesha |[[Zoya Akhtar]] |[[Farhan Akhtar]], [[Ranveer Singh]], [[Anushka Sharma]] | |- | ''[[Bajirao Mastani]]'' |Kashi Bai |[[Sanjay Leela Bansali]] | [[Ranveer Singh]] | |- | rowspan="2" |2016 |''[[Jai Gangaajal]]'' |Abha Mathur |[[Prakash Jha]] | |- |''[[Le Livre de la jungle (film, 2016)|Le Livre de la jungle]]'' | Kaa <small>(voix)</small> |[[Jon Favreau]] | |Versîyona zimanê hindî |- |2017 |''[[Baywatch : Alerte à Malibu]]'' (''Baywatch'') |Victoria Leeds |[[Seth Gordon]] |[[Dwayne Johnson]], [[Zac Efron]], [[Alexandra Daddario]], [[Kelly Rohrbach]] |Fîlmê amerîkî |- |[[2018 au cinéma|2018]] | ''[[A Kid Like Jake]]'' |Amal | [[Silas Howard]] | [[Claire Danes]], [[Jim Parsons]] et [[Octavia Spencer]] |Fîlmê amerîkî |- | rowspan="2" |[[2019 au cinéma|2019]] | ''[[Isn't It Romantic (film)|Isn't It Romantic]]'' |Isabella | Todd Strauss-Schulson | [[Rebel Wilson]], [[Liam Hemsworth]], [[Adam DeVine]] et [[Tom Ellis]] |Fîlmê amerîkî |- |{{Lien|langue=en|trad=The Sky Is Pink|fr=}} |Aditi Chaudhary |[[Shonali Bose]] |[[Farhan Akhtar]], Zaira Wasim, Rohit Suresh Saraf |Fîlimê biyografîk ê Hîndû li ser bingeha jiyana Aisha Chaudhary |- | rowspan="2" |[[2020 au cinéma|2020]] |''[[C'est nous les héros]]'' (''We Can Be Heroes'') |Miss Granada |[[Robert Rodriguez]] |[[Pedro Pascal]], [[Boyd Holbrook]], [[Christian Slater]], [[Christopher McDonald]] |Fîlmê amerîkî |- |[[Le Tigre blanc (film, 2021)|Le Tigre blanc (The White Tiger)]] | |[[Ramin Bahrani]] | |Fîlmê hindî |- |2022 |''[[Matrix 4]]'' | |[[Lana Wachowski]] |Jonathan Groff, Keanu Reeves, Carrie-Anne Moss, Jada Pinkett Smith, Neil Patrick Harris |Fîlmê amerîkî |} == Dîskografî == ===Wekê hûnermend a sereke=== {| class="wikitable" ! rowspan="2" |Nav ! rowspan="2" |Sal ! colspan="3" |Pozîsyonên grafîka tomarê ! rowspan="2" |Sertîfîka ! rowspan="2" |Albûm |- !CAN !Klûba Dansê ya DYA !Eleqeya Dansê ya DYA |- !" Li Bajarê Min " ( will.i.am nîşan dide ) |2012 | - | - | - | * IMI : 3 × Platîn | rowspan="3" |N / A |- !" Exotic " (feat Pitbull ) |2013 |74 |12 |16 | |- !" Ez nikarim bikim ku ji min hez bikî " |2014 | - | - |28 | |} ; == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] fxnhm2qwhzx48faqo4l1glswjenjhrq Kajal Aggarwal 0 101061 1093706 1029404 2022-07-30T18:19:05Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | wêne = Kajal Aggarwal at 62nd Filmfare awards south.jpg | sernavê_wêne = | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|19|6|1985|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Mumbaî]], [[Maharaştra]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | netewe = | hevwelatî = {{Al2|Hindistan}} | pîşe = Aktrîs, model, stranbêj | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 2004–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = Gautam Kitchlu (zw. 2020) | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Kacel Agarwal''', ({{Jidayikbûn|19|6|1985|j=1}}; [[Mumbaî]], [[Maharaştra]], [[Hindistan]]) lîstikvan û modelek fîlimê Hindî ye. Wê kariyera xwe di fîlimên [[Telugî]], [[Tamîlî]], û [[Hindî]] bidestxistiye û ji bo çar namzetiyên Xelatên Fîlmfare Awards South hatiye hilbijartin. ==Jînenîgarî== Agarwal, li [[Mumbaî]] hatiye dinyayê û li wir mezin bû.<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/i-dont-cross-the-border-with-my-co-stars-kajal-aggarwal/articleshow/18349237.cms|title=I don’t cross the border with my co-stars: Kajal Aggarwal - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Bavê wê Sûman Agarwal, di karê tekstîlê de karsaz e û dayika wê Vinay Agarwal konfekter e û di heman demêde rêvebirê karsaziya Kacel e. Xwîşkek wê ya biçûk bi navê [[Nîşa Agarwal]], ku lîstikvana sînemaya Telugu, Tamîlî û Malayalamiye, heye.<ref>{{Cite web|url=https://www.rediff.com/movies/slide-show/slide-show-1-south-nisha-agarwal-on-emaindi-ee-vela/20101111.htm|title=Kajal Agarwal's sister takes the plunge|website=Rediff|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Kacel, perwerdeha xwe li Dibistana Bilind a Saînt Anne xwendiye û li koleja Jai Hind xwendina xwe ya pêş-zanîngehê qedandiye.<ref>{{Cite web|url=https://www.rediff.com/movies/slide-show/slide-show-1-kajal-agarwal-interview-on-singham/20110713.htm|title=Meet Ajay Devgn's love in Singham|website=Rediff|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Perwerdeya xwe ya di medya komî de, bi pisporiya bazarkirin û reklamkirinê, li Koleja Kishinchand Chellaramê wergirtiye.<ref>{{Cite web|url=https://www.rediff.com/movies/slide-show/slide-show-1-kajal-agarwal-interview-on-singham/20110713.htm|title=Meet Ajay Devgn's love in Singham|website=Rediff|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Di salên xwe yên pêşerojê de xeyalên MBA'yê dike, armanc wê eve ku di demeke nêz de diploma xwe bi pêleyek bilind bidest bixe.<ref>{{Cite web|url=http://www.morningcable.com/happy-new-year-2012/hot-buzz/15470-kajal-says-%E2%80%98life-has-planned-films-for-her%E2%80%99.html|title=Kajal says, ‘Life has planned films for her’.|date=2013-11-13|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2013-11-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20131113121521/http://www.morningcable.com/happy-new-year-2012/hot-buzz/15470-kajal-says-%E2%80%98life-has-planned-films-for-her%E2%80%99.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di 6ê Çiriya 2020an de, Aggarwal zewaca xwe ya bê bi karsaz Gautam Kitchlu re ragihand.<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/mskajalaggarwal/status/1313357505724997633|title=https://twitter.com/mskajalaggarwal/status/1313357505724997633|website=Twitter|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Di 30ê Çiriya 2020an de, hevjîn li bajarê Mumbaî ya Hindistanê bi merasîmek taybetî, piçûk zewicîn.<ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/lifestyle/fashion/kajal-aggarwal-wedding-photos-6910431/|title=Kajal Aggarwal looks stunning as a bride; see pics|date=2020-10-30|website=The Indian Express|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> ==Fîlmografî== ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" style="width:100%;" |- style="background:#ccc; text-align:center;" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="6" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" !Sal !Fîlm !Rol ! Ziman ! class="unsortable" |Nîşe |- |2004 | scope="row" |''Kyun! Ho Gaya Na...'' |Soeur de Diya |[[Hindî]] | |- |2007 |''Lakshmi Kalyanam'' |Lakshmi | rowspan="3" |[[Talugî]] | |- |2007 |''Chandamama'' |Mahalakshmi | |- |2008 |''Pourudu'' |Samyukhta | |- |2008 |''Pazhani'' |Deepti |[[Tamîlî]] | |- |2008 |''Aatadista'' |Sunanda |[[Talugî]] | |- |2008 |''Saroja'' |Pooja | rowspan="3" |[[Tamîlî]] |Komeo |- |2008 |''Bommalattam'' |Anita | |- |2009 |''Modhi Vilayadu'' |L. R. Easwari | |- |2009 |''Magadheera'' |Mithravindha Devi / Indira | rowspan="5" |[[Talugî]] | |- |2009 |''Ganesh Just Ganesh'' |Divya | |- |2009 |''Arya 2'' |Geetha | |- |2010 |''Om Shanti'' |Meghana | |- |2010 |''Darling'' |Nandini | |- |2010 |''Naan Mahaan Alla'' |Priya Sudharsan |[[Tamîlî]] | |- |2010 |''Brindavanam'' |Bhumi | rowspan="3" |[[Télougou|Talugî]] |Xelata CineMAA ji bo lîstikvanê herî baş - Talugî |- |2011 |''Mr. Perfect'' |Priya | |- |2011 |''Veera'' |Chitti | |- |2011 |''[[Singham]]'' |Kaavya Bhosle |[[Hindî]] | |- |2011 |''Dhada'' |Rhea | rowspan="2" |[[Talugî]] | |- |2012 |''Businessman'' |Chitra | |- |2012 |''[[Maattrraan]]'' |Anjali | rowspan="2" |[[Tamîlî]] | |- |2012 |''[[Thuppakki]]'' |Nisha |Vijay Award pour l'héroïne préférée SIIMA Award de la meilleure actrice (critiques) - Tamoul Cosmopolitan People Choice Award de la meilleure actrice |- |2012 |''Sarocharu'' |Sandhya | rowspan="2" |[[Talugî]] | |- |2013 |''Naayak'' |Madhu | |- |2013 |''Special 26'' |Priya Chauhan |[[Hindî]] | |- |2013 |''Baadshah'' |Janaki |[[Talugî]] | |- |2013 |''All in All Azhagu Raja'' |Chitra Devi Priya | rowspan="2" |[[Tamîlî]] | |- |2014 |''Jilla'' |Shanthi | |- |2014 |''Yevadu'' |Deepthi | rowspan="3" |[[Talugî]] |Komeo |- |2014 |''Govindudu Andarivadele'' |Satya | |- | scope="row" |2015 |''Temper'' |Shanvi | |- |2015 |''Maari'' |Sridevi | rowspan="2" |[[Tamîlî]] | |- |2015 |''Paayum Puli'' |Sowmya | |- |2015 |''Size Zero'' | rowspan="2" |Elle-même |[[Telugî]] | rowspan="2" |Pêşandanên mêvanan |- |2015 |''Inji Iduppazhagi'' |[[Tamîlî]] |- | scope="row" |2016 |''Sardaar Gabbar Singh'' |Arshi | rowspan="2" |[[Talugî]] | |- |2016 |''Brahmotsavam'' |Kasi | |- |2016 |''Do Lafzon Ki Kahani'' |Jenny |[[Hindî]] | |- |2016 |''Janatha Garage'' |Elle-même |[[Télougou]] |Di strana " Pakka Local " de rola taybet |- |2016 |''Kavalai Vendam'' |Divya |[[Tamîlî]] | |- | scope="row" |2017 |''Khaidi No. 150'' |Lakshmi | rowspan="2" |[[Talugî]] | |- |2017 |''Nene Raju Nene Mantri'' |Radha | |- |2017 |''Vivegam'' |Yazhini | rowspan="2" |[[Tamîlî]] | |- |2017 |''[[Mersal]]'' |Anupallavi | |- |2018 |''Awe'' |Kali | rowspan="5" |[[Talugî]] | |- |2018 |''MLA'' |Indu | |- |2018 |''Kavacham'' |Samyukta | |- |2019 |''Sita'' |V. Sita Mahalakshmi | |- |2019 |''Ranarangam'' |Geetha | |- |2019 |''Comali'' |Rithika Mohan | rowspan="2" |[[Tamîlî]] | |- |2021 |''Live Telecast'' |Jennifer Matthew |Rêza webê |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] ==Girêdanên derve== {{Commons category}} * {{IMDb name|2570245}} * {{Instagram|kajalaggarwalofficial}} gy1t3cgrgw0qc3i941kny2wcsk32x4q Pooja Hegde 0 101083 1093893 1077803 2022-07-31T01:58:35Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = Pooja Hegde | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | wêne = Pooja Hegde in 2020.jpg | sernavê_wêne = Pooja Hegde | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|13|10|1990|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Mumbaî]], [[Maharaştra]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = [[Koleja M.M.K]] | netewe = [[Hindî]] | hevwelatî = {{Al2|Hindistan}} | pîşe = Aktrîs, dansvan | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 2012–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Pooja Hegde''', ({{Jidayikbûn|13|10|1990|j=1}}; [[Mumbaî]], [[Maharaştra]], [[Hindistan]]) lîstikvana sînemayê ya [[hindî]] ye ku bi piranî di fîlmên [[telugû]] û [[hindî]] de rol wergirtiye. Di pêşbirka [[Miss Universe 2010an]] de weke duyemîn pileya pêşbirkê hate hilbijartin. Wê di fîlma [[tamîlî]] ''[[Mysskin's Mugamoodi]]'' ya sala 2012an de cara yekem rola xwe ya yekem lîstiye. ==Jînenîgarî== Pooja Hegde, li [[Mumbaî|Mûmbaî]] ya [[Maharaştra|Mahareştrayê]] ji dayik bû û mezin bû. Dê û bavê wê Manjunath Hegde û Latha Hegde jî, ji Mûmbaî ne. Pooja, bi eslê xwe ji Mangalor, Karnataka ye. Bi zêdehî, di filmê kanadî, îngîlîzî, hindî, telugû û tamîlî de bi nav û deng e.<ref>{{Cite web|url=http://www.coolage.in/2012/09/19/working-with-bal-asha-was-amazing-pooja-hegde/|title='Working with Bal Asha was amazing' - Pooja Hegde - CoolAge|date=2012-09-22|website=web.archive.org|access-date=2021-04-07|archive-date=2012-09-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20120922042647/http://www.coolage.in/2012/09/19/working-with-bal-asha-was-amazing-pooja-hegde/|url-status=bot: unknown}}</ref> Wê aniye ziman ku ew çûye Koleja M M. K. ku bi rêk û pêk hewl daye bikeve pêşbaziyên navbera kolektîfan, beşdarî dans û pêşandanên modeyê bibe.<ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-cinemaplus/picture-of-confidence/article3793545.ece|title=Picture of confidence|last=Manigandan|first=K. R.|date=2012-08-19|website=The Hindu|language=en-IN|access-date=2021-04-07}}</ref> ==Xelatên wê== {| class="wikitable sortable" |- style="background:#ccc; text-align:center;" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="6" style="background: LightSteelBlue;" | Xelatên wê |- align="center" |- ! Sal ! Fîlm ! Xelat ! Kategorî ! Encam ! Jêder |- | [[2nd South Indian International Movie Awards|2013]] | ''[[Mugamoodi]]'' | Xelatên Fîlmên Navneteweyî yên Hindistana Başûr | Lîstikvana baştrîn a Jin Debutant - Tamil | Bidestnexist | <ref>{{Cite web|url=https://www.business-standard.com/article/news-ians/dhanush-shruti-haasan-win-top-laurels-at-siima-awards-113091400402_1.html|title=Dhanush, Shruti Haasan win top laurels at SIIMA awards|website=Business Standard|date=14 September 2013|access-date=21 December 2019}}</ref> |- |[[4th South Indian International Movie Awards|2015]] | rowspan="2"| ''[[Oka Laila Kosam]]'' | Xelatên Fîlmên Navneteweyî yên Hindistana Başûr | Lîstikvana jin a herî baş Debutant – Telugu | Bidestnexist | <ref>{{Cite web|url=https://www.indiaglitz.com/siima-2015-telugu-nominations-telugu-news-135448|title=SIIMA 2015 nominations list|website=IndiaGlitz|date=16 June 2015|access-date=21 December 2019}}</ref> |- |[[62nd Filmfare Awards South|2015]] |Xelatên Fîlimfare Başûr | Lîstikvana herî baş - Telugî | Bidestnexist | <ref>{{cite web|url=http://www.dailyindia.org/62nd-filmfare-awards-south-2015-nominations-tamil-telugu-malayalam-kannada/ |title=62nd Filmfare Awards South 2015 Nominations |work=Daily India |date=4 June 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150626123232/http://www.dailyindia.org/62nd-filmfare-awards-south-2015-nominations-tamil-telugu-malayalam-kannada/ |archive-date=26 June 2015 }}</ref> |- | 2016 | ''[[Mohenjo Daro (film)|Mohenjo Daro]]'' | Xelatên Stardust | Pêşbirka Herî Baş - Jin | Wergirt | <ref>{{Cite web|url=https://www.bollywoodhungama.com/news/features/nominations-stardust-awards-2016/|title=Nominations for Stardust Awards 2016|website=Bollywood Hungama|date=19 December 2016|access-date=29 January 2019}}</ref> |- | 2017 | ''[[Duvvada Jagannadham]]'' |Xelatên Zêrîn ên Zee | Serpêhatiya Salê (Jin) | Bidestnexist | <ref>{{Cite web|url=https://www.ibtimes.co.in/zee-telugu-golden-awards-2017-winners-list-photos-755196|title=Zee Telugu Golden Awards 2017 winners list and photos|website=International Business Times|date=1 January 2018|access-date=21 December 2019}}</ref> |- |[[66th Filmfare Awards South|2019]] | ''[[Aravinda Sametha Veera Raghava]]'' | Xelatên Fîlimfare Başûr | Lîstikvana herî baş - Telugu | Bidestnexist | <ref>{{cite web|url=https://www.filmfare.com/features/nominations-for-the-66th-filmfare-awards-south-2019_-37931.html|title=Nominations for the 66th Filmfare Awards (South) 2019|website=[[Filmfare]]|access-date=21 December 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.filmfare.com/news/bollywood/winners-of-the-66th-filmfare-awards-south-2019_-38163.html|title=Winners of the 66th Filmfare Awards (South) 2019|website=[[Filmfare]]|access-date=22 December 2019}}</ref> |- | 2020 | ''[[Maharshi (2019 film)|Maharshi]]'' | Xelatên Zee Cine Telugu | Lîstikvana Bijare | Wergirt | <ref>{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/regional-movies/zee-cine-awards-telugu-2020-samantha-akkineni-chiranjeevi-and-nani-win-top-laurels/story-IIb1IjGUKhrdscXkxVOI2I.html|title=Zee Cine awards Telugu 2020: Samantha Akkineni, Chiranjeevi and Nani win top laurels|website=Hindustan Times|date=12 January 2020|access-date=14 January 2020}}</ref> |- |} ==Fîlmografî== ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- style="background:#ccc; text-align:center;" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="6" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" ! scope="col"| Sal ! scope="col"| Fîlm ! scope="col"| Rol ! scope="col"| Ziman ! scope="col" class="unsortable" | Nîşe |- | 2012 |''[[Mugamoodi]]'' | Shakthi | Tamîlî |Rola Tamîlî |- | rowspan="2"| 2014 |''[[Oka Laila Kosam]]'' | Nandana | rowspan="2"| Telugî |Rola Telugî |- |''[[Mukunda]]'' | Gopika | |- | 2016 | ''[[Mohenjo Daro (film)|Mohenjo Daro]]'' | Chaani | Hindî |Rola Hindî |- | 2017 |''[[Duvvada Jagannadham]]'' | Pooja | rowspan="6"| Telugî | |- | rowspan="3"| 2018 |''[[Rangasthalam]]'' | Herself | Di strana " Jigelu Rani " de rola taybet |- | ''[[Saakshyam]]'' | Soundarya Lahari | |- |''[[Aravinda Sametha Veera Raghava]]'' | Aravinda | |- | rowspan="3"| 2019 | ''[[Maharshi (2019 film)|Maharshi]]'' | Pooja | |- |''[[Gaddalakonda Ganesh]]'' | Sridevi | |- | ''[[Housefull 4]]'' | Rajkumari Mala / Pooja | Hindî | |- | 2020 |''[[Ala Vaikunthapurramuloo]]'' | Amulya | rowspan="2" |Telugî | |- | rowspan="4" |2021 | style="background:#ffc;" |''[[Most Eligible Bachelor (2020 film)|Most Eligible Bachelor]]'' | Vibha | Di asta kişandinê de ye |- | style="background:#ffc;" |''[[Radhe Shyam]]'' | Prerana |Telugî<br>Hindî | Di asta kişandinê de ye |- | style="background:#ffc;" |''[[Cirkus (film)|Cirkus]]'' | TBA | Hindî | Di asta kişandinê de ye |- | style="background:#ffc;" | ''[[Acharya (film)|Acharya]]'' |TBA |Telugî |Di asta kişandinê de ye |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] ==Girêdanên derve== {{Commons category|Pooja Hegde}} * {{IMDb name|5249562}} * {{Facebook|PoojaHegde}} kfi87ywn8mee3eyyncjqx0vl3emb5qm Nitya Menen 0 101123 1093854 1029421 2022-07-31T01:03:48Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Nithya Menen at the trailer launch of her film 'Mission Mangal'.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|8|4|1990|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Bangalor]], [[Karnataka]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = | hevwelatî = {{Al2|Hindistan}} | perwerde = Akademiya Hîndekariya Bilind a Manipal, Udupi - Koleja Carmel College, Bangalore | pîşe = Aktrîs, stranbêj | salên_çalak = 2006–niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Nitya Menen''', ({{Jidayikbûn|8|4|1990|j=1}}; [[Bangalor]], [[Karnataka]], [[Hindistan]]) lîstikvan û stranbêja [[Hindî]] ye ku di serî de di fîlmên [[Malayalamî]], [[Telugî]], [[Tamîlî]] û [[Kannadî]] de rol wergirtiye. Wê ji bo fîlmên [[Telugî]] ''[[Gunde Jaari Gallanthayyinde]]'', ''[[Malli Malli Idi Rani Roju]]'' û filmê [[Tamîlî]] ''[[Mersal]]'' sê Xelatên Fîlmfara Başûr wergirtiye. == Jînenîgarî == Nitya Menen, li bajarê Banaşankari, Bangalorê, ji dê û bavekî Malayalî ji dayik bû.<ref>{{Cite web|url=http://www.newscrunch.in/2016/09/melting-pot-india-i-am-not-kerala-kutti-kannada-my-mother-tongue-says-bangalore-girl-nithya|title=Melting pot India: I am not a Kerala kutti, Kannada my mother tongue, says Bangalore girl Nithya Menon (with video) - NewsCrunch|date=2017-08-15|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2017-08-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20170815102819/http://www.newscrunch.in/2016/09/melting-pot-india-i-am-not-kerala-kutti-kannada-my-mother-tongue-says-bangalore-girl-nithya|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.newscrunch.in/2016/09/melting-pot-india-i-am-not-kerala-kutti-kannada-my-mother-tongue-says-bangalore-girl-nithya|title=Melting pot India: I am not a Kerala kutti, Kannada my mother tongue, says Bangalore girl Nithya Menon (with video) - NewsCrunch|date=2017-08-15|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2017-08-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20170815102819/http://www.newscrunch.in/2016/09/melting-pot-india-i-am-not-kerala-kutti-kannada-my-mother-tongue-says-bangalore-girl-nithya|url-status=bot: unknown}}</ref> Li Akademiya Xwendina Bilind a Manîpal beşa rojnamevaniyê xwend.<ref>{{Citation|title=Mission Mangal star cast Akshay, Vidya, Taapsee & Nithya on tale of ISRO's giant leap {{!}} Exclusive|url=https://www.youtube.com/watch?v=gwRzgTNXuR4|accessdate=2021-04-11|language=en}}</ref> Wê carekê di hevpeyvînekê de got ku ew qet naxwazê bibe lîstikvanlê dixwest ku bibe rojnamevan.<ref>{{Cite web|url=https://movies.rediff.com/slide-show/2010/mar/03/slide-show-1-south-nithya-menon-on-apoorvaragam.htm|title='I love to do intelligent films like Kerala Cafe'|website=Rediff|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Di demên dawiyê de rojnamegerî bala wê nekişand. Ji ber vê yekê biryar da ku dest bi hilberîna fîlmê bike. Wê xwe li Enstîtuya Film û Televizyonê ya Hindistanê li Pûnê xwe li beşa sînematografiyê tomar kir. Di dema ezmûna destpêka dibistanê de bi derhêner B. V. Nandini Reddy re hevdîtin pêk anî û wî ji Nitya Menen daxwaz kir ku lîstikvaniyê qebûl bike. Derhêner Reddy di fîlma xwe ya pêşîn a bi zimanê Telugî de bi Menen re jibo lîstikvaniyê peymanek îmze kir.<ref>{{Citation|title=EXCLUSIVE: Nithya Menen Interview With Anchor Anushree {{!}} Sandalwood {{!}} Part 1 {{!}} Anushree Anchor|url=https://www.youtube.com/watch?v=DfCYCbJcjic|accessdate=2021-04-11|language=en}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- style="background:#ccc; text-align:center;" ! Sal ! Fîlm ! Rol ! Ziman ! Nîşe |- | 2006 | ''[[Seven O' Clock]]'' || Anu || Kannadî || Kannadî yekem |- | 2008 | ''[[Akasha Gopuram]]'' || Hilda Varghese || Malayalamî || Malayalamî yekem |- | rowspan="4" | 2009 |''[[Josh (2009 Kannada film)|Josh]]'' || Meera || Kannadî || |- | ''[[Vellathooval]]'' || Jiya || rowspan="5" | Malayalamî || |- | ''[[Kerala Cafe]]'' || Nithya || |- |''[[Angel John]]'' || Sofia || |- | rowspan="2" |2010 | ''[[Apoorvaragam]]'' || Nancy || |- | ''[[Anwar (2010 film)|Anwar]]'' || Asna || |- | rowspan="7" | 2011 |''[[Ala Modalaindi]]'' || Nithya || Telugî || Telugî yekem |- | ''[[Urumi (film)|Urumi]]'' || Chirakkal Bala || Malayalamî || |- | ''[[180 (2011 Indian film)|Nootrenbadhu /<br> 180 ]]'' |rowspan="1"| Vidya ||Tamîlî<br>Telugî|| Tamîlî yekem |- |''[[Violin (2011 film)|Violin]]'' || Angel ||Malayalamî || |- |''[[Veppam]]'' || Revathy ||Tamîlî|| |- | ''[[Aidondla Aidu]]'' || Gowri || Kannadî || |- |''[[Makaramanju]]'' ||Model ||Malayalamî || |- | rowspan="7"|2012 |''[[Ishq (2012 film)|Ishq]]'' || Priya ||Telugî|| |- |''[[Thalsamayam Oru Penkutty]]'' || Manjula Ayyapan || rowspan="6" | Malayalamî || |- |''[[Karmayogi (2012 film)|Karmayogi]]'' || Moonumani || |- |''[[Doctor Innocent Aanu]]'' || Anna || Rola taybet |- |''[[Bachelor Party (2012 film)|Bachelor Party]]'' || Neethu || |- |''[[Ustad Hotel]]'' ||Shahana || |- |''[[Poppins]]'' ||Ammu || |- | rowspan="4" |2013 | ''[[Okkadine]]'' || Shailaja || rowspan="2" | Telugî || |- | ''[[Jabardasth (film)|Jabardasth]]'' || Saraswati || |- | ''[[Myna (film)|Myna]]'' || Myna || Kannadî || |- |''[[Gunde Jaari Gallanthayyinde]]'' || Shravani || Telugî|| |- | rowspan="2" | 2014 | ''[[Malini 22 Palayamkottai]]'' || Malini ||Tamîlî||| |- |''[[Bangalore Days]]'' || Natasha Francis || Malayalamî || Rola Komeo |- | rowspan="7" | 2015 | ''[[Malli Malli Idi Rani Roju]]'' || Nazira || Telugî || |- |''[[JK Enum Nanbanin Vaazhkai]]'' |Nithya || Tamîlî|| Versiyona Telugu piştre di sala 2016 |- | ''[[100 Days of Love]]'' || Sheela || Malayalamî || |- |''[[S/O Satyamurthy]]'' || Valli || Telugî|| |- | ''[[Kanchana 2]]'' || Ganga|| rowspan="2" |Tamîlî|| |- |''[[O Kadhal Kanmani]]'' || Tara Kalingarayan || |- |''[[Rudramadevi (film)|Rudramadevi]]'' || Muktamba ||Telugî || |- | rowspan="5" |2016 |''[[24 (2015 film)|24]]'' ||Priya || Tamîlî || |- |''[[Okka Ammayi Thappa]]'' ||Mango/ Satyabhama || rowspan="1"|Telugî || |- |''[[Kotigobba 2]]/[[Mudinja Ivana Pudi]]'' |Subhashini/Shubhasree ||Kannadî<br>Tamîlî|| |- |''[[Janatha Garage]]'' || Anu || Telugî || |- |''[[Iru Mugan]]'' ||Ayushi ||rowspan=2|Tamîlî|| |- | rowspan="1" |2017 | ''[[Mersal (film)|Mersal]]'' |Aishwarya Vetrimaaran || |- | rowspan="2"|2018 | ''[[Awe (film)|Awe]]'' | Krishnaveni || rowspan="3" | Telugî || |- | ''[[Geetha Govindam]]'' | Nithya|| Rola taybet |- | rowspan="3"|2019 |''[[N. T. R. (2018 film)|NTR Kathanayakudu]]''||[[Savitri (actress)|Savitri]]||Rola taybet |- |''[[Praana]]''||Tara Anuradha|| Malayalamî || |- |''[[Mission Mangal]]''||| Varsha Pillai || Hindî|| Hindî yekem |- | 2020 |''[[Psycho (2019 film)|Psycho]]'' || Kamala Das IPS ||Tamîlî|| |- | rowspan="6" |2021 |''[[Ninnila Ninnila]]'' || Maya || Telugî || |- | style="background:#FFFFCC;"|''19(1)(a)'' || TBA||Malayalamî||Di asta kişandinê de ye |- | style="background:#FFFFCC;" |[[Gamanam (upcoming film)|''Gamanam'']]||Shailaputri Devi||Telugî||Di asta kişandinê de ye, rola taybet |- |style="background:#FFFFCC;" | [[Kolaambi|''Kolaambi'']] ||Arundhathi||Malayalamî||Kişandina fîlmê temam bûye |- |} == Dîskografî == {| class="wikitable" |- style="background:#ccc; text-align:center;" ! Sal !! Stran !! Fîlm !! Ziman !! Berhevkar |- | 2010 || "Payasa" ||''[[Aidondla Aidu]]''|| [[Kannada|Kannadî]] || Abhijit-Joe |- | rowspan="2"|2011 ||"Edo Anukunte"|| rowspan="2" |''[[Ala Modalaindi]]''||[[Telugu language|Telugî]]|| rowspan="2"|[[Kalyani Malik]] |- | "Ammammo Ammo"||[[Telugu language|Telugî]] |- |rowspan="2"|2012 || "Oh Priya Priya" ||[[Ishq (2012 film)|''Ishq'']]|| [[Telugu language|Telugî]] || [[Anoop Rubens]] |- | "Payasam" ||''[[Poppins]]''||[[Malayalam language|Malayalamî]] || [[Ratheesh Vegha]] |- |rowspan="11"|2013 || "Arere Arere" ||[[Jabardasth (film)|''Jabardasth'']] || [[Telugu language|Telugî]] || [[S. Thaman]] |- | "Doore Doore Neengi"||[[Natholi Oru Cheriya Meenalla|''Natholi Oru Cheria Meenalla'']]||[[Malayalam|Malayalamî]] || Abhijith |- | "Modala Maleyante" (solo)||rowspan=2|[[Myna (film)|''Myna'']]||rowspan=2|[[Kannada|Kannadî]] || rowspan=2|[[Jassie Gift]] |- | "O Premada Poojari" (duet with [[Shreya Ghoshal]]) |- | "Thu Hi Rey" ||''[[Gunde Jaari Gallanthayyinde]]''|| [[Telugu language|Telugî]] || Anoop Rubens |- | "Hi my name is malini"|| rowspan="3" |''[[Malini 22 Palayamkottai]]''|| rowspan="3" |[[Tamil language|Tamîlî]] || rowspan="6"|Arvind & Shankar |- | "Kanneer Thulilye (Duet)" |- | "Madharthamma (Immigrant Mix)" |- | "Hi my name is malini"|| rowspan="3" |[[Malini 22 Palayamkottai|''Malini 22'']]|| rowspan="3" |[[Telugu language|Telugî]] |- | "Navve Kaluva (Duet)" |- | "Yennali (Immigrant Mix)" |- | 2015 || "Paalnilaa : Lets Do the Dandiya"||''[[Rockstar (2015 film)]]''||[[Malayalam language|Malayalamî]] || [[Prashant Pillai]] |- | rowspan="2"|2016 || "Laalijo"||[[24 (2016 film)|''24'']]|| rowspan="2"|[[Telugu language|Telugî]]|| A. R. Rahman |- | "Hrudayam Kannulatho"||''[[100 Days of Love]]''|| Govind Menon |- | 2018 || "Va Va Vo" ||[[Mohanlal (film)|''Mohanlal'']]||[[Malayalam language|Malayalamî]] ||[[Tony Joseph Pallivathukal]] |- |2021||"Thiruppavai"||''Margazhi Thingal''||[[Tamil language|Tamîlî]]||Ravi G |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] fqhrz2fulvwybqg45x2wqulvblnlvlh Jennifer Winget 0 101131 1093684 1029423 2022-07-30T18:10:31Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Jennifer Winget at the 25th SOL Lions Gold Awards 2018 (15) (cropped).jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|30|5|1985|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Mumbaî]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = [[Hindî]] | hevwelatî = {{Al2|Hindistan}} | perwerde = | pîşe = Aktrîs, model | salên_çalak = 1997–niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = [[Karan Singh GrGrove]] (2012–2014) | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Jennifer Winget''', ({{Jidayikbûn|30|5|1985|j=1}}; [[Mumbaî]], [[Hindistan]]) lîstikvana televîzyona Hindî ye ku bi rolên xwe yên Kumud Desai di pêşandana ''[[Saraswatichandra]]'', Maya Mehrotra di pêşandana ''[[Beyhadh]]'' û Zoya Siddiqui di pêşandana ''[[Bepannah]]'' tê naskirin. == Jînenîgarî == Jennifer Winget, di 30yê gulana 1985an de li Bombay, (Mumbaî ya îroj), Hindistanê ji dayik bû.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.india.com/viral/jennifer-winget-birthday-bumps-10-things-to-know-about-the-indian-tv-star-67699/|title=Jennifer Winget Birthday Bumps: 10 Things to know about the Indian TV star!|last=Prakashan|first=Priya|date=2014-05-30|website=India News, Breaking News {{!}} India.com|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.thenewsreports.com/jennifer-winget-gears-up-for-cinematic-debut-with-kunal-kohlis-phir-se/10962/devrupa-rakshit|title=Jennifer Winget gears up for cinematic debut with Kunal Kohli's 'Phir Se'|date=2015-03-18|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2015-03-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20150318223403/http://www.thenewsreports.com/jennifer-winget-gears-up-for-cinematic-debut-with-kunal-kohlis-phir-se/10962/devrupa-rakshit|url-status=bot: unknown}}</ref> Jennifer, keça dayikeke Punjabî ye û bavekî Xirîstiyanê Mahareştrî ye. Gelek caran hinek kes ji ber navê wê yê Ewropî, nizanin ku ew kesekî ne hindî ye.<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/delhi-times/sarees-not-mini-skirts-for-jennifer/articleshow/2285450.cms|title=Sarees, not mini skirts for Jennifer {{!}} undefined News - Times of India|last=Aug 17|first=Mohini Mehrotra {{!}} TNN {{!}}|last2=2007|website=The Times of India|language=en|access-date=2021-04-12|last3=Ist|first3=00:06}}</ref> Winget di 9ê Nîsana 2012an de bi Karan Singh Grover re zewicî.<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/delhi-times/sarees-not-mini-skirts-for-jennifer/articleshow/2285450.cms|title=Sarees, not mini skirts for Jennifer {{!}} undefined News - Times of India|last=Aug 17|first=Mohini Mehrotra {{!}} TNN {{!}}|last2=2007|website=The Times of India|language=en|access-date=2021-04-12|last3=Ist|first3=00:06}}</ref><ref name=":1" /> Di Mijdara 2014an de Winget diyar kir ku ew û Grover ji hev cuda bûne.<ref name=":0" /><ref name=":0" /> == Kariyera wê == Winget, di 12e saliya xwe de wek lîstikvanê zarok di filmê Raja Ko Rani Se Pyar Ho Gaya de dest bi kariyera xwe kir.<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/delhi-times/sarees-not-mini-skirts-for-jennifer/articleshow/2285450.cms|title=Sarees, not mini skirts for Jennifer {{!}} undefined News - Times of India|last=Aug 17|first=Mohini Mehrotra {{!}} TNN {{!}}|last2=2007|website=The Times of India|language=en|access-date=2021-04-12|last3=Ist|first3=00:06}}</ref> Di 14e saliya xwe de dîsa wek lîstikvana zarok di filmê Hindî Kuch Naa Kaho de rol wergirt.<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/ahmedabad-times/i-never-plan-things-jennifer/articleshow/2278472.cms|title='I never plan things,' Jennifer {{!}} undefined News - Times of India|last=Aug 14|first=Chitra Unnithan {{!}} TNN {{!}}|last2=2007|website=The Times of India|language=en|access-date=2021-04-12|last3=Ist|first3=00:00}}</ref> Serkevtina herî mezin a Wînget, bi pêşandana Karthika re hat û li wir bi rola stranbêjê têkoşer ku xeyala mezinkirina wê dike, bidestxist. Di sala 2009an de li cihê Şîlpa Anand bi navê rola Riddhîma Gûpta di pêşandana Dill Mill Gayye de cih girt . Di sala 2013an de di pêşandana televîzyonê ya Sanjay Leela Bhansali de saraswatichandra weke Kumud Desai li hemberî Gautam Rode de derket. Ji ber performansa xwe, Xelata Akademiya Televîzyona Hindistanê û pesnê baş ên rexnegirê lîstikvanan wergirt. Winget di sala 2016an de di rêzefîlmê Beyhadh ya Sony TV'yê bi rola Maya Mehrotra rol wergirt.<ref>{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/tv/watch-kushal-tandon-saves-jennifer-winget-from-fire-on-beyhadh-sets/story-mc2eSGs29CztLYxDK1U1pM.html|title=Watch: Kushal Tandon saves Jennifer Winget from fire on Beyhadh sets|date=2017-02-08|website=Hindustan Times|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://m.indiatoday.in/lite/story/jennifer-winget-negative-character-sociopath-shades-of-grey-behad-kushal-tandon/1/655829.html|title=Jennifer Winget to play a negative character in an upcoming show|date=2018-01-07|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2018-01-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20180107061306/https://m.indiatoday.in/lite/story/jennifer-winget-negative-character-sociopath-shades-of-grey-behad-kushal-tandon/1/655829.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Ji ber performansa xwe vî rêzefîlmê gelek xelat û nirxandin bi dest xist. Di sala 2018an de di Bepannaah ya Colors TV ya bi Harşad Chopda re rola Zoya Siddiqui lîst.<ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/television/jennifer-winget-bepannaah-5121886/|title=Jennifer Winget: Bepannaah presents the idea of second chances in love|date=2018-04-03|website=The Indian Express|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/television/top-stories/story/jennifer-winget-and-harshad-chopda-s-bepannaah-makes-a-smashing-debut-rakes-in-ratings-1200446-2018-03-29|title=Jennifer Winget and Harshad Chopda's Bepannaah makes a smashing debut; rakes in ratings|last=DelhiMarch 29|first=Shweta Keshri New|last2=March 29|first2=2018UPDATED:|website=India Today|language=en|access-date=2021-04-12|last3=Ist|first3=2018 17:05}}</ref> Wê di destpêka sala 2020an de rola Maya Ceysîng di Beyhadh 2 ya Sony TV de, bi Aşiş Chaudhary û Şivîn Narang re lîst lê ji ber belavbûna koronavîrûsê, pêşandan bi qedemeyekê bi dawî bû. Winget yek ji lîstikvanên payebilind a televîzyonên Hindistanê ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.idiva.com/entertainment/tv/jennifer-wingets-journey-from-bollywood-to-highest-paid-tv-actress/17075497|title=Jennifer Wingets Journey From Bollywood To Highest Paid TV Actress {{!}} Entertainment|date=2018-04-09|website=iDiva|language=en-IN|access-date=|df=dmy-all}}</ref> == Fîlmografî == === Fîlm === {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="6" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlmên wê |- align="center" !Sal !Fîlm !Rol !Nîşe |- |1995 |''Akele Hum Akele Tum'' |Young Girl | rowspan="4" |Lîstikvanê zarok |- |1997 |''Raja Ki Aayegi Baraat'' |School Kid |- |2000 |''Raja Ko Rani Se Pyar Ho Gaya'' |Tanu |- |2003 |''Kuch Naa Kaho'' |Pooja |- |2018 |''Phir Se...'' |Kajal Kapoor |Di Netflix de hate weşandin |} === Televîzyon === {| class="wikitable sortable" |- align="center" bgcolor="#cccccc" ! colspan="6" style="background: LightSteelBlue;" | Televizyon |- align="center" !Sal !Pêşandan !Rol |- |2002–2003 |''Shaka Laka Boom Boom'' |Piya |- | rowspan="2" |2003 |''Kkusum'' |Simran |- |''Kkoi Dil Mein Hai'' |Preeti |- |2004 |''Karthika'' |Karthika |- |2005–2007 |''Kasautii Zindagii Kay'' |Sneha Bajaj |- | rowspan="2" |2006 |''Kyaa Hoga Nimmo Kaa'' |Natasha |- |''Kahaani Ghar Ghar Kii'' |Herself |- |2007 |''Kahin To Hoga'' |Svetlana |- |2007–2009 |''Sangam'' |Ganga Bhatia |- |2007 |''Kumkum – Ek Pyara Sa Bandhan'' |Guest (as Ganga) |- |2008 |''Zara Nach Ke Dikha 1'' |Contestant |- | rowspan="5" |2009 |''Dekh India Dekh'' | rowspan="2" |Host |- |''Laughter Ke Phatke'' |- |''Comedy Circus 3'' |Contestant |- |''Perfect Bride'' |Finale Performer |- |''Dill Mill Gayye'' |Dr. Riddhima Gupta |- |2010 |''Zara Nach Ke Dikha 2'' |Host |- | rowspan="3" |2011 |''Zor Ka Jhatka: Total Wipeout'' |Contestant |- |''Comedy Ka Maha Muqabala'' | rowspan="2" |Host |- |''Nachle Ve with Saroj Khan'' |- |2012 |''Teri Meri Love Stories'' |Neeti |- |2013–2014 |''Saraswatichandra'' |Kumud Desai |- |2013 |''Ek Hazaaron Mein Meri Behna Hai'' |Guest (as Kumud) |- |2014 |''Yeh Rishta Kya Kehlata Hai'' | |- |2015 |''Kumkum Bhagya'' |Guest |- |2016 |''The Kapil Sharma Show'' |Guest |- |2016–2017 |''Beyhadh'' |Maya Mehrotra |- | rowspan="6" |2018 |''Bepannaah'' |Zoya Siddiqui |- |''Laado 2 – Veerpur Ki Mardani'' | rowspan="5" |Guest (as Zoya) |- |''Silsila Badalte Rishton Ka'' |- |''Dev 2'' |- |''Udaan'' |- |''Dance Deewane'' |- |2019–2020 |''Beyhadh 2'' |Maya Jaisingh |- |2020 |''Ishaaron Ishaaron Mein'' |Guest (as Maya) |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] brpuz4u4qxte3t3jdzf5h2vowfdd3w5 Ileana D'Cruz 0 101149 1093670 1066530 2022-07-30T18:02:11Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Ileana D'Cruz graces the launch of the new Audi A5 (06).jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|1|11|1987|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Mumbaî]], [[Maharaştra]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = [[Hindî]] | hevwelatî = {{Al2|Hindistan}} | perwerde = [[Zanîngeha Mumbaiyê]] | pîşe = Aktrîs, model | salên_çalak = 2006–niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = [http://www.ileanaonline.com/ ileanaonline.com] | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Ileana D'Cruz''', ({{Jidayikbûn|1|11|1987|j=1}}; [[Mumbaî]], [[Maharaştra]], [[Hindistan]]) lîstikvan û modela [[Hindistan|hindî]] ye ku bi piranî di fîlmên [[telugû]] û [[hindî]] de cih digire. D'Cruz li [[Mumbaî]] ji dayik bû û piraniya zarokatiya xwe li [[Goa]]yê derbas kir. Ileana, di sala 2006an de bi fîlmê bi [[zimanê telugû]] ''[[Devadasu]]'' lîst û bi vî fîlmî, di sala 2006an de xelata [[Filmfare Awards South]] ji bo lîstikvana herî baş a jin wergirtiye. == Jînenîgarî == D'Cruz, di 1ê mijdara 1987an de li bajarê Mahîm a Mûmbaiyê di malbateke goayî ya katolîk de ji dayik bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/amp/movies/photo/happy-birthday-ileana-dcruz-boyfriend-andrew-kneebone-photos-1079928-2017-11-01|title=Ileana D'Cruz turns 30: Let the birthday girl and her beau Andrew Kneebone give you relationship goals|website=India Today|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bollywood/news-interviews/No-one-can-contain-me-Ileana-DCruz/articleshow/23101020.cms?referral=PM|title=No one can contain me: Ileana D'Cruz - The Times of India|date=2014-06-21|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2014-06-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20140621081636/http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bollywood/news-interviews/No-one-can-contain-me-Ileana-DCruz/articleshow/23101020.cms?referral=PM|url-status=bot: unknown}}</ref> Malbata wê di deh salî ya wê de li Parra Goayê bi cih bûn.<ref>{{Cite web|url=http://beta.vivagoaonline.com/bollywood-calling-ileana-dcruz/|title=Bollywood Calling Ileana D’Cruz! {{!}} Viva Goa Online|date=2013-12-17|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2013-12-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20131217090244/http://beta.vivagoaonline.com/bollywood-calling-ileana-dcruz/|url-status=bot: unknown}}</ref> Zimanê wê ya dayikê Konkanî ye.<ref>{{Cite web|url=http://specials.rediff.com/movies/2006/aug/23slide2.htm|title=rediff.com: The hottest heroine of Telugu cinema|website=specials.rediff.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Rêveberê otêla ku dayika wê tê de dixebitî, pêşniyar kir ku kenekî wê yê bi şirînek û zindî heye û divê ew dest bi modeltiyê bike û bi Marc Robinson re hevdîtinekî pêk bîne. Di destpêkê de ew karê modeltiyê nexwaze jî portfêla wê ya destpêkê di çileya 2003an de hat afirandin, wê vî yekê wekê "karesat" bi nav kir. D'Cruz, bi kişandina wêneyan û pêşandanên rampê hate naskirin û [[portfêl]]a wê ya duyem di sala 2004an de hate sazkirin. Wê di sê reklamên (danasîn) Lovely û Electrolux, Emami Talc û Fair & Lovely de lîst. Di danasîna paşîn, bi taybetî ku Rakeş Roşan derhêneriya wê kir bû de eşkere kir ku vê reklamê gelek pêşniyarên ji bo lîstikvaniya fîlman jê re aniye.<ref>{{Cite web|url=http://specials.rediff.com/movies/2006/aug/23slide2.htm|title=rediff.com: The hottest heroine of Telugu cinema|website=specials.rediff.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://lh5.googleusercontent.com/-GTlhb06cLqs/UGCHAESALAI/AAAAAAAAH7k/hhZgsgG-DdY/I/PIX-%2520Know%2520more%2520about%2520Barfi%2521%2527s%2520GORGEOUS%2520Ileana%2521%2520-%2520Rediff.com%2520Movies2.png|title=WebCite query result|website=www.webcitation.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2019-07-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20190709074024/https://lh5.googleusercontent.com/-GTlhb06cLqs/UGCHAESALAI/AAAAAAAAH7k/hhZgsgG-DdY/I/PIX-%2520Know%2520more%2520about%2520Barfi%2521%2527s%2520GORGEOUS%2520Ileana%2521%2520-%2520Rediff.com%2520Movies2.png|url-status=dead}}</ref> Ew bi Andrew Kneebone wênekêşê Awustralyayê re di nava têkiliyê de bû. Hatibû gotin ku her du jî berê zewicî bûn.<ref>{{Cite web|url=https://www.bollywoodshaadis.com/articles/ileana-dcruz-finally-admits-andrew-kneebone-is-her-life-partner-9399|title=Ileana D'Cruz Reveals Why She Chose A 'Foreigner Man', Andrew Kneebone As Her 'Life Partner'|date=2018-08-15|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2018-08-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20180815232818/https://www.bollywoodshaadis.com/articles/ileana-dcruz-finally-admits-andrew-kneebone-is-her-life-partner-9399|url-status=bot: unknown}}</ref> Di 28ê tebaxa 2019an de çapemeniya hindî nûçeyên ku ew jin ji hev cuda bûne, belav kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.mathrubhumi.com/movies-music/trivia/ileana-d-cruz-boyfriend-andrew-kneebone-unfollow-each-other-deletes-pics-from-social-media-1.4073219|title=കാമുകനൊപ്പമുള്ള ചിത്രങ്ങള്‍ നീക്കം ചെയ്തു; ഇല്യാനയും ആന്‍ഡ്രുവും വേര്‍പിരിയുന്നു|website=Mathrubhumi|language=en|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2019-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20190827152228/https://www.mathrubhumi.com/movies-music/trivia/ileana-d-cruz-boyfriend-andrew-kneebone-unfollow-each-other-deletes-pics-from-social-media-1.4073219|url-status=dead}}</ref> == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" |- style="background:#ccc; text-align:center;" ! scope="col" | Sal ! scope="col" | Fîlm ! scope="col" | Rol ! scope="col" | Ziman ! scope="col" class="unsortable" | Nîşe |- | rowspan="5" |2006 ! scope="row"| ''[[Devadasu (2006 film)|Devadasu]]'' | Bhanu |Telugî | |- ! scope="row"| ''[[Pokiri]]'' | Shruti |Telugî | |- ! scope="row"| ''[[Kedi (2006 film)|Kedi]]'' | Aarthi | Tamîlî | |- ! scope="row"| ''[[Khatarnak]]'' | Nakshatra |Telugî | |- ! scope="row"| ''[[Rakhi (2006 film)|Rakhi]]'' | Tripura |Telugî | |- | rowspan="2" |2007 ! scope="row"| ''[[Munna (2007 film)|Munna]]'' | Nidhi |Telugî | |- ! scope="row"| ''[[Aata (2007 film)|Aata]]'' | Sathya |Telugî | |- | rowspan="2" |2008 ! scope="row"| ''[[Jalsa]]'' | Bhagyamathi/Bhagi |Telugî | |- ! scope="row"| ''[[Bhale Dongalu]]'' | Jyothi |Telugî | |- | rowspan="3" |2009 ! scope="row"| ''[[Kick (2009 film)|Kick]]'' | Naina |Telugî | |- ! scope="row"| ''[[Rechipo]]'' | Krishna Veni |Telugî | |- ! scope="row"| ''[[Saleem (film)|Saleem]]'' | Satyavathi |Telugî | |- | 2010 ! scope="row"| ''[[Huduga Hudugi]]'' | Herself |Kannadî | Komeo |- | rowspan="2" |2011 ! scope="row"| ''[[Shakti (2011 film)|Shakti]]'' | Aishwarya |Telugî | |- ! scope="row"| ''[[Nenu Naa Rakshasi]]'' | Meenakshi/Shravya |Telugî | |- | rowspan="4" |2012 ! scope="row"| ''[[Nanban (2012 film)|Nanban]]'' | Ria Santhanam | Tamîlî | |- ! scope="row"| ''[[Julayi]]'' | Madhu |Telugî | |- ! scope="row"| ''[[Devudu Chesina Manushulu (2012 film)|Devudu Chesina Manushulu]]'' | Ileana |Telugî | |- ! scope="row"| ''[[Barfi!]]'' | Shruti Ghosh Sengupta |Hindî | |- | 2013 ! scope="row"| ''[[Phata Poster Nikhla Hero]]'' | Kajal |Hindî | |- | rowspan="2" |2014 ! scope="row"| ''[[Main Tera Hero]]'' | Sunaina |Hindî | |- ! scope="row"| ''[[Happy Ending (film)|Happy Ending]]'' | Aanchal Reddy |Hindî | |- | 2016 ! scope="row"|''[[Rustom (film)|Rustom]]'' | Cynthia Pavri |Hindî | |- | rowspan="2" | 2017 ! scope="row"| ''[[Mubarakan]]'' | Sweety / Supreet Gill |Hindî | |- ! scope="row"| ''[[Baadshaho]]'' | Rani Gitanjali Devi |Hindî | |- | rowspan="2" | 2018 ! scope="row"| ''[[Raid (2018 film)|Raid]]'' | Malini Patnaik |Hindî | |- ! scope="row"| ''[[Amar Akbar Anthony (2018 film)|Amar Akbar Anthony]]'' | Aishwarya/Pooja/Teresa | Telugî | |- | 2019 ! scope="row"|''[[Pagalpanti (2019 film)|Pagalpanti]]'' | Sanjana | Hindî | |- | rowspan="2"| 2021 ! scope="row"|''[[The Big Bull]]'' | Meera Rao<br>Based on [[Sucheta Dalal]] | Hindî | |- ! scope="row" style="background:#FFFFCC;" |''[[Unfair & Lovely]]'' | TBA | Hindî | Temam bû |} ===Mûzîk=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" id="filmography" |- style="background:#ccc; text-align:center;" ! scope="col" class="unsortable" | Nav ! scope="col" class="unsortable" | Sal ! scope="col" class="unsortable" | Rol ! scope="col" class="unsortable" | Lîstikvan ! scope="col" class="unsortable" | Albûm |- ! scope="row" | "Pehli Dafa" | 2017 | Nediyare | [[Atif Aslam]] | Single |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] ==Girêdanên derve== {{Commons category|Ileana D'Cruz}} * {{IMDb name|2299825}} * {{Instagram|ileana_official}} coox7oberleytcvmy3n979r9av6cdhz Tabu (aktrîs) 0 101171 1093991 1029435 2022-07-31T04:54:29Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = | navê_rastî = Tabassum Fatma Hashimi | zimanê_navê_rastî = | wêne = Tabu 2012.jpg | sernavê_wêne = | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|4|11|1971|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Hyderabad]], [[Telangana]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = [[Zanîngeha Saint Xavier]] | netewe = | hevwelatî = {{Al2|Hindistan}} | pîşe = Aktrîs | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 1980–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Tabassum Fatma Hashimi''', ({{Jidayikbûn|4|11|1971|j=1}}; [[Hyderabad]], [[Telangana]], [[Hindistan]]) bi navê şanoyê '''Tabu''' tê naskirin, lîstikvaneke hindî ye ku bi fîlmên hindî re di fîlmên telugû û tamîlî de lîstiye. Tabu, gelek caran di warê karakteran de, ji romanê edebî, hem di sînemaya sereke û serbixwe de û hem jî di hin berhemên amerîkî de, gelek caran wek jina tengas û rolên jina ku jiyana wê tevlihev e, lîstiye. Wê du Xelatên Fîlman ên Neteweyî bo Lîstikvana Jin a herî Baş û şeş Xelatên Filmfare bi dest xistiye ku di nav de xelatên rekorê yên çar xelatên rexnegiran jibo lîstikvana baştirîn sitandiye. Hikûmeta Hindistanê di sala 2011an de bi xelata Padma Shri ya ku xelata çarem a bilindtirîn şerefa sivîl a welêt e, da wê. ==Jînenîgarî== Tebessum Fatma Hashimi, ji dêûbavê Jamal Ali Hashimi û Rizwana li malbateke misilmanên heyderabadî ji dayik bûye.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com.tr/books?id=8y8vN9A14nkC&pg=PT658&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|title=Encyclopaedia of Hindi Cinema|last=Britannica|first=Encyclopedia|date=2003|publisher=Popular Prakashan|isbn=978-81-7991-066-5|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.vervemagazine.in/people/nothing-serious-about-tabu|title=Nothing Serious About Tabu {{!}} Verve Magazine|date=2007-07-25|website=www.vervemagazine.in|language=en-US|access-date=}}</ref> Dê û bavê wê piştî demeke kurt ji hev qetiyan e.<ref>{{Cite web|url=https://www.tribuneindia.com/2007/20070429/edit.htm|title=The Tribune, Chandigarh, India - Opinions|website=www.tribuneindia.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Diya wê mamosteya dibistanê bû û bapîrên wê yên dayikî profesorên teqawît bû ku dibistan bi rê ve dibir. Bapîrê wê Mohammed Ahsan profesorê matematîkê bû, dapîra wê jî profesorê edebiyata inglîzî bû. Wê perwerdeya xwe ya destpêka zanîngehê li Dibistana Bilind a Saint Ann a Koloniya Vijayanagar a Hyderabadê wergirt.<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/photo-features/tabu-lesser-known-facts/photostory/45021204.cms|title=Tabu: Lesser known facts|website=The Times of India|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Di sala 1983an de li Mumbaiyê yê du sal li Zanîngeha Saint Xavier de xwend.<ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/home/sunday-times/deep-focus/when-dosa-was-a-luxury-/articleshow/44588861.cms|title=When dosa was a luxury... - Times of India|last=Apr 26|first=Nina Martyris {{!}} TNN {{!}}|last2=2003|website=The Times of India|language=en|access-date=|df=dmy-all|last3=Ist|first3=21:20}}</ref> Ew qîzmeta Shabana Azmi, Tanvi Azmi û Baba Azmi û xwişka biçûk a lîstikvan Ferah Naaz e.<ref>{{Cite web|url=http://hinduonnet.com/thehindu/mp/2006/03/09/stories/2006030900400100.htm|title=The Hindu : Metro Plus Hyderabad : As she likes it!|date=2007-10-17|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2007-10-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20071017210947/http://hinduonnet.com/thehindu/mp/2006/03/09/stories/2006030900400100.htm|url-status=dead}}</ref> ==Fîlmografî == === Fîlm === {| class="wikitable sortable" !Sal !Fîlm !Rol !Ziman !Nîşe !Ref |- |1982 !''Bazar'' |Nenas |Hindî | | |- |1985 !''Hum Naujawan'' |Priya |Hindî | | |- |1991 !''Coolie No. 1'' |Ranjani |Telugû | | |- |1992 !''Mashooq'' |Nenas |Hindî | | |- | rowspan="2" |1994 !''Pehla Pehla Pyar'' |Sapna |Hindî | | |- !''Vijaypath'' |Mohini |Hindî |Xelata Filmfare ya Xelata Destpêka Jina Baştirîn | |- | rowspan="4" |1995 !''Prem'' |Lachi / Sonya Jetley |Hindî | | |- !''Saajan Ki Baahon Mein'' |Kavita |Hindî | | |- !''Sisindri'' |Xwe |Telugû |Rola taybet | |- !''Haqeeqat'' |Sudha |Hindî | | |- | rowspan="8" |1996 !''Himmat'' |Anju |Hindî | | |- !''Kadhal Desam'' |Divya |Tamîlî | | |- !''Tu Chor Main Sipahi'' |Kajal |Hindî | | |- !''Jeet'' |Tulsi |Hindî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Jin a Herî Baş | |- !''Kaalapani'' |Parvathi |Malayalamî | | |- !''Maachis'' |Veerandra (Veeran) |Hindî |Xelata Niştimanî ya Fîlimê ya Xelata Lîstikvana Herî Serketî - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş | |- !''Saajan Chale Sasural'' |Divya Khurana |Hindî | | |- !''Ninne Pelladata'' |Mahalakshmi (Pandu) |Telugû |Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Telugu | |- | rowspan="5" |1997 !''Darmiyaan: Li Navbera'' |Chitra |Hindî | | |- !''Virasat'' |Gehna |Hindî |Xelata Rexnevanên Filmfare ya Xelata Lîstikvana Herî Baş-Namzetê Xelata Xelata Xelata Baştirîn a Filmfare | |- !''Hidûd'' |Yamora Kaur Chandpuri |Hindî | | |- !''Iruvar'' |Senthamarai |Tamîlî | | |- !''Chachi 420'' |Janki Paswan |Hindî | | |- | rowspan="4" |1998 !''Aavida Maa Aavide'' |Archana |Telugû | | |- !''2001: Do Hazaar Ek'' |Billu |Hindî | | |- !''Thaayin Manikodi'' |Anjali |Tamîlî | | |- !''Hanuman'' |Anja |Inglîzî |Fîlimê fransî-hindî | |- | rowspan="5" |1999 !''Hu Tu Tu'' |Panna |Hindî |Xelata Rexnevanên Filmfare ya Xelata Lîstikvana Herî Baş-Namzetê Xelata Xelata Xelata Baştirîn a Filmfare | |- !''Biwi No.1'' |Têhezkir |Hindî | | |- !''Kohram'' |Mufetîş Kiran Patkar |Hindî | | |- !''Hum Saath-Saath Hain'' |Sadhana |Hindî | | |- !''Thakshak'' |Suman Dev |Hindî | | |- | rowspan="9" |2000 !''Hera Pheri'' |Anuradha Shivshankar Panikar |Hindî | | |- !''Kandukondain Kandukondain'' |Sowmya |Tamîlî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Tamîl | |- !''Tarkieb'' |Roshni Choubey |Hindî | | |- !''Dil Pe Mat Le Yaar'' |Kamya Lal |Hindî | | |- !''Shikari'' |Suman |Hindî | | |- !''Astitva'' |Aditi Pandit |Hindî û maratî |Xelata Rexnevanên Filmfare ya Xelata Lîstikvana Herî Baş-Namzetê Xelata Xelata Xelata Baştirîn a Filmfare | |- !''Ghaath'' |Kavita Choudhary |Hindî | | |- !''Snegithiye'' |ACP Gayatri |Tamîlî | | |- !''Çîroka Cover'' |Jasmine Khan |Malayalamî | | |- | rowspan="3" |2001 !''Dil Ne Phir Yaad Kiya'' |Roshni Batra |Hindî | | |- !''Chandni Bar'' |Mumtaz |Hindî |Xelata Fîlimê ya Neteweyî ya Xelata Lîstikvana Çaktirîn - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş | |- !''Aamdani Atthani Kharcha Rupaiyaa'' |Meena |Hindî | | |- | rowspan="5" |2002 !''Maa Tujhhe Salaam'' |Captain Sonia Khanna |Hindî | | |- !''Filhaal ...'' |Rewa Singh |Hindî | | |- !''Chennakesava Reddy'' |Devi |Telugû | | |- !''Zindagi Khoobsoorat Hai'' |Shalu |Hindî | | |- !''Saathiya'' |Savithri Rao |Hindî |Rola taybet | |- | rowspan="5" |2003 !''Abar Aranye'' |Amrita |Bengalî | | |- !''Xanjar: Kêr'' |Shilpa |Hindî | | |- !''Hawa'' |Sanjana |Hindî | | |- !''Jaal: Xefik'' |Neha Pandit |Hindî | | |- !''Maqbool'' |Nimmi |Hindî | | |- | rowspan="2" |2004 !''Main Hoon Na'' |Aparna |Hindî |Kameya neverastkirî | |- !''Meenaxi: Çîrokek Sê Bajaran'' |Meenaxi / Maria Zarkova |Hindî | | |- | rowspan="3" |2005 !''Bhagmati'' |Bhagmati |Hindî | | |- !''Andarivaadu'' |Shanthi |Telugû | | |- !''Silsiilay'' |Rehana |Hindî | | |- | rowspan="3" |2006 !''Hûrmik'' |Gita |Telugû | | |- !''Fanaa'' |Malini Tyagi |Hindî | | |- !''Navê Nav'' |Ashima |Îngilîzî |Fîlimê hindî-amerîkî | |- | rowspan="4" |2007 !''Sarhad Paar'' |Pammi |Hindî | | |- !''Rakk Philippattu'' |ACP Gayatri Varma |Malayalamî | | |- !''Cheeni Kum'' |Nina Verma |Hindî |Xelata Rexnevanên Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş | |- !''Om Shanti Om'' |Xwe |Hindî |Cameo di strana "Deewangi Deewangi" de | |- | rowspan="2" |2008 !''Idi Sangathi'' |Swarajyalakshmi |Telugû | | |- !''Pandurangadu'' |Amrutha |Teluguyî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Piştevaniya Herî Baş - Telugu | |- | rowspan="2" |2010 !''Toh Baat Pakki!'' |Rajeshwari Saxena |Hindî | | |- !''Khuda Kasam'' |Neetu Singh |Hindî | | |- |2011 !''Urumi'' |Xwe |Malayalamî |Rola taybet | |- |2012 !''Jiyan a pî'' |Gita Patel |Inglîzî |Fîlimê amerîkî | |- | rowspan="2" |2013 !''Dawid'' |Frenny |Hindî | | |- !''Dawid'' |Frenny |Tamîlî | | |- | rowspan="2" |2014 !''Jai Ho'' |Geeta Agnihotri |Hindî | | |- !''Haider'' |Ghazala Meer |Hindî |Di heman demê de ji bo strana "Roshe Valle" Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş a Herî Baş jî stranbêj lêdike | |- | rowspan="2" |2015 !''Drishyam'' |IG Meera Deshmukh |Hindî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Jin a Herî Baş | |- !''Talvar'' |Reema Kumar |Hindî |Lîstikvana mêvan | |- |2016 !''Fitoor'' |Begum Hazreti Jaan |Hindî | | |- |2017 !''Golmaal Dîsa'' |Anna Matthew |Hindî | | |- | rowspan="3" |2018 !''Wenda'' |Aparna Dubey |Hindî |Di heman demê de stranbêja strana "Soja Re" jî vebêje | |- !''Sanju'' |Xwe |Hindî |Dîmena kameo | |- !''Andhadhun'' |Simi |Hindî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Çandî ya Herî Nomandî - Xelata Rexnevanên Filmfare ya Lîstikvana Çaktirîn | |- | rowspan="2" |2019 !''De De Pyaar De'' |Manjana "Manju" Rao |Hindî | | |- !''Bharat'' |Gudiya (Meher) |Hindî |Rola taybet | |- | rowspan="2" |2020 !''Ala Vaikunthapurramuloo'' |Yasoda "Yasu" |Telugû | | |- !''Jawaani Jaaneman'' |Ananya |Hindî | | |- |2021 |''Bhool Bhulaiyaa 2'' |TBA |Hindî |Di asta kişandinê de ye | |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] == Girêdanên derve == {{Commons category|Tabu}} * {{IMDb name|0007102|name=Tabu}} * {{Instagram|https://instagram.com/tabutiful?igshid=wfr2sd8aq9bn}} 1mai5xlxbctab5rni62mofvfomzjsqx Jyothika 0 101299 1093702 1073936 2022-07-30T18:17:07Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = | navê_rastî = Jyothika Saravanan | zimanê_navê_rastî = | wêne = Jyothika Filmfare 2014.jpg | sernavê_wêne = Jyothika (2014) | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|18|10|1977|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Mumbaî]], [[Maharaştra]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = [[Zanîngeha Mithibaiyê]] | netewe = | hevwelatî = {{Al2|Hindistan}} | pîşe = Aktrîs | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 1997–2009 2015–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = [[Suriya]] ​(zw. 2006) | partner = | zarok = 2 | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Jyothika Saravanan''', ({{Jidayikbûn|18|10|1977|j=1}}; [[Mumbaî]], [[Maharaştra]], [[Hindistan]]) lîstikvaneke hindî ye ku bi piranî di fîlmên tamîlî û di çend fîlmên [[telugû]], [[malayalamî]], [[kannadî]] û [[hindî]] de lîstiye. Sê Xelatên Fîlman ên [[Tamîl Nadu]], çar Xelatên Dinakaran û Xelatên Fîlman ên Tamîlî yên Navneteweyî wergirtiye. Jyothika Saravanan yek ji lîstikvanên herî baş ên Hindistana Başûr e. ==Jînenîgarî== Jyothika, keça bavekî pencabî û dayikeke mahareştrî ye.<ref>{{Cite web|url=https://jfwonline.com/article/the-comeback-queen-jyotika/|title=“Suriya Never Stopped Me From Working Post Marriage,” Says Jyotika|website=JFW Just for women|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Bavê wê Çander Sadanah (derhênerê fîlman e) û dayika wê Sîme Sadanah e. Lîstikvan [[Nagma]] nîv-xwîşka wê ye. Perwerdeya xwe li Akademiya Fêrker, Mumbai qedand. Piştre li Mumbaiyê beşa psîkolojiyê li [[Zanîngeha Mithibaiyê]] xwend. Xwişka wê bi navê Roşînî û birayekî wê bi navê Suraj jî heye. Birayê wê wek alîkarê midûr ê Priyadarşanê wezîfe kiriye. Jyothika di 11ê îlona 2006an de bi aktorên fîlmên hindî [[Suriya]] re zewicî.<ref>{{Cite web|url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-news/sep-06-02/11-09-06-surya-jo.html|title=Tamil movies : Highlights of Surya-Jyothika wedding|website=www.behindwoods.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Ciyothika bi hevjîna xwe re di fîlmên [[Poovellam Kettuppar|''Poovellam Kettuppar'']], [[Uyirile Kalanthathu|''Uyirile Kalanthathu'']], [[Kaakha Kaakha|''Kaakha Kaakha'']], ''[[Perazhagan]]'', ''[[Maayavi]]'', [[June R|''June R'']] û [[Sillunu Oru Kaadhal|''Sillunu Oru Kaadhal'']] de lîstiye.<ref>{{Cite web|url=http://entertainment.oneindia.in/tamil/news/2007/surya-jyothika-diya-20807.html|title=Bright light falls on Surya -Jyothika|date=2012-07-09|website=archive.is|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2012-07-09|archive-url=https://archive.today/20120709094046/http://entertainment.oneindia.in/tamil/news/2007/surya-jyothika-diya-20807.html|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Fîlmografî== ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" !Sal !Fîlm !Rol !Ziman !Nîşe |- |1998 |''Doli Saja Ke Rakhna'' |Pallavi Sinha |Hindî | |- | rowspan="2" |1999 |''Vaali'' |Meena (Sona) | rowspan="15" |Tamîlî |Xelata Filmfare ya Xelata Destpêka Jinan Ya Baştirîn - Başûr Pêşbirkên Jinan ên Çêtirîn Dinakaran. |- |''Poovellam Kettuppar'' |Janaki Kannan (Kalyani) | |- | rowspan="6" |2000 |''Mugavaree'' |Viji | |- |''Kushi'' |Jennifer (Jenny / Selvi) |Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş a Tamîlî |- |''Ritim'' |Aruna Karthikeyan | |- |''Uyirile Kalanthathu'' |Priya Mahalakshmi | |- |''Thenali'' |Janaki | |- |''Snegithiye'' |Vani "Vasu" Subramaniyam | |- | rowspan="5" |2001 |''Little John'' |Vanî |Fîlimê sêzimanî, di heman demê de bi Hindî û Inglîzî |- |''Dumm Dumm Dumm'' |Ganga Veluthambi | |- |''Star'' |Preethi | |- |''Poovellam Un Vasam'' |Chella |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş a Tamîlî |- |''12B'' |S. Jothika (Jo) | |- | rowspan="3" |2002 |''Raja'' |Priya | |- |''One Two Three'' |Narmadha |Fîlima sê-zimanî ( Tamil / Kannada / Telugu ) |- |''Nagarahavu'' |Keerthi, Prema Patel |Kanadayî |Xelata Fîlimê ya Udaya ya Lîstikvana Jin a Herî Baş |- | rowspan="6" |2003 |''Dhool'' |Eshwari | rowspan="4" |Tamîlî |Xelata Sînemaya Dinakaran ji bo Lîstikvana Herî Serketî (di <small>heman demê de ji bo ''Kaakha Kaakha'' Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana''Çaktirîn a Tamîlê'' |- |''Priyamana Thozhi'' |Nandhini Ashok | |- |''Kaakha Kaakha'' |Maaya Anbuchelvan |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş a Tamîlî Jûrî Xelatên Taybet ên Jêrîn a Lîstikvana Herî Baş |- |''Thirumalai'' |Swetha | |- |''Tagore'' |Nandini (Nandu) |Teluguyî | |- |''Three Roses'' |Pooja | rowspan="4" |Tamîlî | |- | rowspan="4" |2004 |''Arul'' |Kanmani Arulkumaran | |- |''Perazhagan'' |Priya / Shenbagam |Xelata Fîlima Dewletê ya Tamîl Nadû ya Lîstikvana Çandî ya Herî Serîn Xelata Sînemaya Dinakaran a Lîstikvana Herî Çaktirîn Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş a Tamîlî |- |''Manmadhan'' |Mythili |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş a Tamîlî |- |''Mass'' |Anjali |Teluguyî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Telugu |- | rowspan="2" |2005 |''Maayavi'' |Jothika (Jo) | rowspan="3" |Tamîlî | |- |''Chandramukhi'' |Ganga Senthilnathan (Ganga) / Chandramukhi |Xelata Fîlima Dewletê ya Tamîl Nadu ya Lîstikvana Herî Serketî Xelata Sînemaya Dinakaran a Lîstikvana Herî Serketî Xelata SIMA ya Baştirîn Lîstikvan- Xelata Baştirîn Lîstikvana Fîlimê - Tamil |- | rowspan="5" |2006 |''Saravana'' |Sadhana | |- |''Shock'' |Madhuri | rowspan="2" |Teluguyî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Telugu |- |''June R'' |June R | rowspan="6" |Tamîlî | |- |''Vettaiyadu Villaiyadu'' |Aaradhana |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş a Tamîlî |- |''Sillunu Oru Kaadhal'' |Kunthavi Gautham (Jill) | |- | rowspan="4" |2007 |''Mozhi'' |Archana |Xelata Fîlimê ya Dewletê ya Tamil Nadu ya Lîstikvana Çaktirîn Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş a Tamîlî |- |''Pachaikili Muthucharam'' |Smitha (Geetha / Kalyani) | |- |''Manikanda'' |Mahalakshmi (Maha) | |- |''Rakk Philippattu'' |Josephine | rowspan="2" |Malayalamî | |- |2009 |''Seetha Kalyanam'' |Nimisha | |- |2015 |''36 Vayadhinile'' |Vasanthi Thamizhselvan | rowspan="9" |Tamîlî |Rexnegir Filmfare Xelata Lîstikvana Herî Serketî - Tamil Namzedê, Xelata Filmfare bo Best Actress - Tamil Namzedê - South Indian International Awards Movie bo Herî Serketî |- |2017 |''Magalir Mattum'' |Prabhavathi |Namzedê, Xelata Filmfare bo Best Actress - Tamil Namzedê - South Indian Xelatên Navnetewî Movie bo Herî Serketî |- | rowspan="3" |2018 |''Naachiyaar'' |Naachiyaar IPS | |- |''Chekka Chivantha Vaanam'' |Chithra Varadharajan | |- |''Kaatrin Mozhi'' |Vijayalakshmi / RJ Madhu |Namzetê, Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Tamîlî |- | rowspan="3" |2019 |''Raatchasi'' |Geetha Rani (Ammu) |Dadasaheb Phalke Neteweyî Awards film ji bo Best Actress - Tamil , Xelata JFW bo Best Actress - Women Centric Film Xelata Edison ji bo Herî Serketî Namzedê - Xelata Sînemaya Vikatan Ananda bo Herî Serketî: |- |''Jackpot'' |Akshaya (Akshu) | |- |''Thambi'' |Parvathy | |- | rowspan="2" |2020 |''Ponmagal Vandhal'' |Venba Pethuraj / Melek / Sakthijyothi | |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] ==Girêdanên derve== {{Commons category}} * {{IMDb name|0433392}} rc2f8txu0ugrj381gtar5y9cdzbw33w Simran 0 101304 1093974 1029459 2022-07-31T04:20:56Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = | navê_rastî = Rishibhala Naval | zimanê_navê_rastî = | wêne = SIMRAN ACTOR.jpg | sernavê_wêne = | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|04|04|1976|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Mumbaî]], [[Maharaştra]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | netewe = | hevwelatî = {{Al2|Hindistan}} | pîşe = Aktrîs, hilberînerê fîlmê, dansvan, model | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 1995–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = Deepak Bagga (zw. 2003) | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Simran Bagga''', navê jidayikbûnê '''Rishibhala Naval''', ({{Jidayikbûn|04|04|1976|j=1}}; [[Mumbaî]], [[Maharaştra]], [[Hindistan]]) bi profesyonelî wekî '''Simran''' tê naskirin. Lîstikvan, hilberîner, dansvanê klasîk, model û kesayetiya televîzyonên Hindistanê ye. Bi piranî di fîlmên tamîlî û telugû de lîstiye û di çend fîlmên hîndî, malayalamî û kannadî de jî rol girtiye. Di pîşesaziya fîlmên [[Hindistan|Hindistanê]] de bi jêhatîbûn û dansvaniya xwe tê naskirin. Di kariyera xwe ya fîlmên dirêj de sê Xelatên Filmfare Başûr, Xelata Filman a Tamîl Nadu, sê Xelatên Cinema Express, du Xelatên Kalaimamani, û xelatên herêmî wergirt. ==Jînenîgarî== Simran, keça dêûbavekî [[Punjabî]] ye û li [[Mumbaî|Mumbaiyê]] ji dayik bû. Du xwişkên wê bi navê Monal û Ciyotî Naval heye. Birayekî wê jî bi navê Sûmîth heye. Dibistana xwe ya navîn li Lîseya St. Anthony, Versova xwendiye. Simran Bagga, bi zimanên punjabî, hindi, ingilîzî, tamîlî û telugû dipeyive. Dansvanekî perwerdekirî ye û dikare bi cûreyên dansê Bharatanatyam û Salsa bilîze. Di sala 2003an de bi hevalê xwe yê zarokatiyê Deepak Bagga re zewicî. Du zarokên wan ên kur bi navê Adheep û Adit hene.<ref>{{Cite web|url=http://www.behindwoods.com/tamil-movie-news-1/mar-11-03/simran-17-03-11.html|title=Simran Becomes Mom Again! - Simran - - Tamil Movie News - Behindwoods.com|website=www.behindwoods.com|access-date=2021-05-02}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-03-18/news-interviews/29144139_1_simran-baby-boy-actress|title=Mum is the word for Simran - Times Of India|date=2012-09-08|website=web.archive.org|access-date=2021-05-02|archive-date=2012-09-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20120908043810/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-03-18/news-interviews/29144139_1_simran-baby-boy-actress|url-status=dead}}</ref> ==Fîlmografî == ===Fîlmên hindî=== {| class="wikitable sortable" !Sal !Fîlm !Rol !Nîşe |- |1995 |''Sanam Harjai'' |Tina | |- |1996 |''Muqaddar'' |Pooja | |- |1996 |''Bal Bramhachari'' |Seema Choudhary | |- |1996 |''Angaara'' |Pooja Pascal | |- |1996 |''Tere Mere Sapne'' |Pooja Mathur | |- |1997 |''Agni Morcha'' | | |- |1997 |''Gunda Gardi'' |Guddi | |- |1997 |''Daadagiri'' |Uma | |- |1999 |''Kachche Dhaage'' | |Di strana "Khali Dil Nahi" de xuyangek taybetî |- |1999 |''Anari No.1'' |Sona | |- |1999 |''Sirf Tum'' |Xwe |Xuya taybetî |- |2000 |''Khauff'' |Ritu Pereira | |- |2001 |''Sabse Badkar Hum'' | | |- |2002 |''Aakheer'' |Suman | |- |2004 |''Yuva'' |Radhika |Xuyanga ne-pejirandî |- |2021 |''Rocketry: Bandora Nambi'' |Meena Narayanan |Post-hilberîn |} ===Fîlmên tamîlî=== {| class="wikitable sortable" !Sal !Fîlm !Rol !Nîşe |- |1997 |''VIP'' |Priya |Xelata Sînemayê ya Dinakaran ji bo Xelata Baştirîn Nû ya Lîstikvana Nû ya <small>''Fîlimê ya Baştirîn Destpêka''</small> Jin - Başûr <small>(ji bo, ''Carek din'' & ''Nerrukku Ner'' )</small> |- |1997 |''Carek din'' |Kavitha | |- |1997 |''Nerrukku Ner'' |Asha | |- |1997 |''Poochudava'' |Nandini | |- |1998 |''Kondattam'' |Lalitha | |- |1998 |''Aval Varuvala'' |Divya | |- |1998 |''Natpukkaga'' |Prabhavathi | |- |1998 |''Kannedhirey Thondrinal'' |Priya | |- |1999 |''Thulladha Manamum Thullum'' |Rûkmanî |Xelata Fîlima Dewletê ya Tamîl Nadu ya Lîstikvana Herî Serketî Xelata Sînemayê ya Dinakaran a Xelata Baştirîn a Jin |- |1999 |''Edhirum Pudhirum'' |Xwe |Di strana "Totthu Totthu" de rola taybetî |- |1999 |''Vaali'' |Priya |Xelata Sînemaya Expressê ya Lîstikvana Herî Serketî - Xelata Sînemayê ya Tamil Dinakaran a Xelata Baştirîn Lîstikvana Jin Xelata Baştirîn Performansa Di Fîlimekê de |- |1999 |''Kanave Kalaiyadhe'' |Amrita, Saradha | |- |1999 |''Anthapuram'' |Radha |Di strana "Mana Madurai" de rola taybetî |- |1999 |''Jodi'' |Gayathri | |- |1999 |''Kannupada Poguthaiya'' |Gowri | |- |1999 |''Dem'' |Thulasi | |- |2000 |''Unnai Kodu Ennai Tharuven'' |Indhu | |- |2000 |''Parthen Rasithen'' |Banu | |- |2000 |''Priyamaanavale'' |Priya |Xelata Sînemaya Expressê ya Lîstikvana Herî Serketî - Xelata Komeleya Fans Fîlimê ya Fîlimê Tamîlî ya Lîstikvana Jin a Herî Baş |- |2001 |''12B'' |Priya | |- |2001 |''Parthale Paravasam'' |Simi Madhava | |- |2002 |''Pammal K. Sambandam'' |Janaki | |- |2002 |''Dhaya'' |Xwe |Di strana "Thorakkaatha Pettiya" de rola taybetî |- |2002 |''Kannathil Muthamittal'' |Indra Thiruchelvan |Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Serketî - Xelata Xelata Çandî ya Sînemaya Tamîlî ya Xelata Baştirîn Lîstikvana Herî Serketî - Xelata Tamil ITFA ya Lîstikvana çêtirîn a Tamîlî |- |2002 |''Thamizh'' |Meenakshi | |- |2002 |''Ezhumalai'' |Lakshmi | |- |2002 |''Panchathantiram'' |Mythili | |- |2002 |''Ciwanan'' | |Di strana "Aalthotta Boopathi" de rola taybetî |- |2002 |''Ramana'' |Cithra |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Piştevaniya Herî Baş - Tamil |- |2002 |''Ez ji te hez dikim Daa'' |Priya | |- |2003 |''Pop Corn'' |Jamuna | |- |2003 |''Arasu'' |Meera Shastri | |- |2003 |''Kovilpatti Veeralakshmi'' |Veeralakshmi |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Tamîl |- |2003 |''Ottran'' |Sudha | |- |2003 |''Pithamagan'' |Xwe |Di "stranên kevn" de tevlihev rola taybetî |- |2004 |''Jai'' |Xwe |Di strana "Alek" de rola taybetî |- |2004 |''Udhaya'' |Vasanthi | |- |2004 |''Nşh'' |Priya | |- |2005 |''Kichaa Vayasu 16'' |Nirmala | |- |2005 |''Inidhu Inidhu Kaadhal Inidhu'' |Xwe |Di strana "Naan Puttam Pudiyai" de rola taybetî |- |2008 |''Seval'' |Gayathri | |- |2008 |''Vaaranam Aayiram'' |Malini Krishnan |Xelata Filmfare ya Lîstikvana Piştevaniya Herî Serketî - Xelata Tamil Vijay ya Lîstikvana Jin a Piştgiriyê ya Xelata Komeleya Fansên Fîlimê ya Lîstikvana Herî Baş a Tamîlî |- |2009 |''TN-07 AL 4777'' |Subhalakshmi Mani | |- |2009 |''Ainthaam Padai'' |Devasena | |- |2014 |''Aaha Kalyanam'' |Chandralekha | |- |2015 |''Trisha Illana Nayanthara'' |Simran | |- |2016 |''Karai Oram'' |Simran |Rola mêvan |- |2017 |''Koditta Idangalai Nirappuga'' |Ji Guru hez dikin |Rola mêvan |- |2017 |''Thupparivaalan'' |Diwakar Xanim | |- |2018 |''Odu Raja Odu'' |Kala Bhairavi |Dîmena kameo |- |2018 |''Seemaraja'' |Kaaleeshwari | |- |2019 |''Petta'' |Mangalam | |- |2020 |''Paava Kadhaigal'' |Madhi |Xelata JFW ya Lîstikvana Herî Nû - OTT |- |2021 |''Rocketry: Nambi Vilaivu'' |Meena Narayanan |Post-hilberîn |- |2021 |''Andhagan'' | |Di asta kişandinê de ye |- |2021 |''Chiyaan 60'' | |Di asta kişandinê de ye |- |TBA |''Serdar'' | |Di asta kişandinê de ye |- |TBA |''Dhruva Natchathiram'' | |Hate derengxistin |- |TBA |''Vanangamudi'' | |Hate derengxistin |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] ==Girêdanên derve== * {{IMDb name|0801264|Simran}} 1xill2ou41imgl57n4aue3rwoxorpjw Meena 0 101307 1093812 1074044 2022-07-30T20:37:07Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | wêne = Meena at Viscosity Dance Academy Launch.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = Meena Durairaj | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|16|9|1975|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Chennai]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = | hevwelatî = {{Al2|Hindistan}} | perwerde = | pîşe = Aktrîs | salên_çalak = 1982–niha | tê_nasîn = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | televîzyon = | hevjîn = Vidyasagar (zw. 2009) | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | çînaser = sînema }} '''Meena Durairaj''', ({{Jidayikbûn|16|9|1975|j=1}} li [[Chennai]], [[Hindistan]]) lîstikvaneke hindî ye ku bi piranî di pîşesaziya fîlmên Hindistana Başûr de lîstikvaniyê kiriye. Meena, di sala 1982an de bi fîlmê tamîlî ''[[Nenjangal]]'' de wek lîstikvana zarok dest bi kariyera xwe kir û piştre di fîlmên ku ji aliyê pîşesaziyên cuda yên herêmî ve hatine çêkirin de rol wergirtiye. == Jînenîgarî == Meena li bajarê [[Chennai]]ya [[Hindistan]]ê ji dayik bû. Bavê wê Durairaj Tamîlî ye û diya wê Rajamallika jî Malalayî ye.<ref>{{Citation|title=Alitho Saradaga {{!}} 3rd April 2017 {{!}} Full Episode {{!}} Meena {{!}} ETV Telugu|url=https://www.youtube.com/watch?v=6pvYa9bljMg|accessdate=2021-05-02|language=en}}</ref> Meena, li dibistanên Vidyodaya li Chennaiyê perwerdeya xwe dît. Ji ber zêdebûna karê lîstikvaniyê neçar ma perwerdeye xwe ya dibistanê di standarda 8an de bidawî anî. Piştî bidawîkirin dibistanê dest bi karê rahêneriya taybetî kir û ji nûve perwerdeya xwe standarda 10an li dibistanên Vidyodaya li Chennai temam kir. Meena dansvanekî perwerdekirî ya cûreya Bharathanatyam e û zimanê tamîlê, telugû, malayalamî, kannadî û hindî dizane. Meena di 12ê tîrmeha 2009an de li Arya Vysya Samaj Kalyana Mandapam, mihendisê nermalavê li Bangalore, Vidyasagar zewicî. Keçek wan bi navê Nainika Vidyasagar (1 Çile 2011 hate dinê) heye.<ref>{{Cite web|url=http://www.sify.com/movies/meena-weds-vidyasagar-at-tirumala-news-tamil-kkfrIvbadhb.html|title=Meena weds Vidyasagar at Tirumala|date=2013-03-13|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2013-03-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20130313104301/http://www.sify.com/movies/meena-weds-vidyasagar-at-tirumala-news-tamil-kkfrIvbadhb.html|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://entertainment.oneindia.in/tamil/news/2011/meena-delivers-baby-girl-030111.html|title=Meena delivers a baby girl|date=2012-07-16|website=archive.is|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2012-07-16|archive-url=https://archive.today/20120716000047/http://entertainment.oneindia.in/tamil/news/2011/meena-delivers-baby-girl-030111.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Keça wan di 5 saliya xwe de li Theri (2016) bi lîstikvan Vijay re yekemcar rola lîstikvaniyê wergirt. == Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" !Sal !Fîlm !Rol !Ziman !Nîşe |- | rowspan="4" |1982 |''Nenjangal'' |Zarokê revandî |Tamîlî |Hunermendê zarok (pêşîn) |- |''Enkeyo Ketta Kural'' |Keça Rajinikanth |Tamîlî |Hunermendê zarok |- |''Parvaiyin Marupakkam'' |Keça Serokkahîn |Tamîlî |Hunermendê zarok |- |''Theerpugal Thiruththapadalam'' |Keça Sivakumar |Tamîlî |Hunermendê zarok |- | rowspan="3" |1983 |''Thandikkapatta Niyayangal'' |Zarokê dilîst |Tamîlî |Hunermendê zarok |- |Sumangali |Keçika firotina kulikan |Tamîlî |Hunermendê zarok |- |''Siripuram Monagadu'' |Baby Meena |Teluguyî |Hunermendê zarok |- | rowspan="8" |1984 |''Thiruppam'' |Baby Meena |Tamîlî |Hunermendê zarok |- |''Illalu Priyuralu'' |Baby Meena |Teluguyî |Hunermendê zarok |- |''Yaadgar'' |Baby Meena |Hindî |Hunermendê Zarok |- |''Bava Maradallu'' |Baby Meena |Teluguyî |Hunermendê zarok |- |''Kode Trachu'' | |Teluguyî |Hunermendê zarok |- |''Anbulla Rajinikanth'' |Rozî |Tamîlî |Hunermendê zarok |- |''Oru Kochukatha Aarum Parayatha Katha'' |Rajani |Malayalamî |Hunermendê zarok |- |''Manasariyathe'' |Minimol |Malayalamî |Hunermendê zarok |- | rowspan="5" |1985 |''Panneer Nadhigal'' | |Tamîlî |Hunermendê zarok |- |''Uyire Unakkaga'' |Nadhiya wekî zarokek |Tamîlî |Hunermendê zarok |- |''Lakshmi Vanthachu'' |Zarokê dilîst |Tamîlî |Hunermendê zarok |- |''Rendu Rella Aaru'' |Baby Meena |Teluguyî |Hunermendê zarok |- |''Khooni'' |Baby Meena |Teluguyî |Hunermendê zarok |- |1986 |''Sirivennela'' |Baby Meena |Teluguyî |Hunermendê zarok |- |1988 |''Vasanthi'' |Baby Meena |Tamîlî |Hunermendê zarok |- |1989 |''Prajala Manishi'' | |Teluguyî |Hunermendê zarok |- | rowspan="5" |1990 |''Oru Pudhiya Kadhai'' |Maha |Tamîlî |Debut wek heroine |- |''Navayugam'' |Sumathi |Teluguyî | |- |''Kartavyam'' |Karuna |Teluguyî | |- |''Dharama'' | |Teluguyî | |- |''Indra Bhavanam'' | |Teluguyî | |- | rowspan="7" |1991 |''En Rasavin Manasile'' |Cholaiamma |Tamîlî | |- |''Seetharamayya Gari Manavaralu'' |Seetha |Teluguyî | |- |''Idhaya Oonjal'' |Chithra |Tamîlî | |- |''Idhaya Vaasal'' |Vaani |Tamîlî | |- |''Sandhwanam'' |Rajalakshmi |Malayalamî | |- |''Jagannatakam'' |Jhansi |Teluguyî | |- |''Chengalva Pudanda'' | |Teluguyî | |- | rowspan="10" |1992 |''Chanti'' |Nandini |Teluguyî | |- |''Parda Hai Parda'' |Maya |Hindî | |- |''Allari Pilla'' |Nandini |Teluguyî | |- |''Allari Mogudu'' |Neelambari |Teluguyî | |- |''Sundarakanda'' |Nanchari |Teluguyî | |- |''Serok Gari Pellam'' |Swapna |Teluguyî | |- |''Pellam Chepte Vinali'' |Geetha |Teluguyî | |- |''Bangaru Maama'' |Kasthuri |Teluguyî | |- |''Moratodu Naa Mogudu'' | |Teluguyî | |- |''Aswamedham'' |Dr. Bharati |Teluguyî | |- | rowspan="6" |1993 |''Muta Mesthri'' |Buchamma |Teluguyî | |- |''Yejaman'' |Vaitheeswari Vaanavaraayan |Tamîlî | |- |''Abbaigaru'' |Sudha |Teluguyî | |- |''Allari Alludu'' |Sandhya |Teluguyî | |- |''Rajeswari Kalyanam'' |Rajeshwari |Teluguyî | |- |''Konguchatu Krishnadu'' | |Teluguyî | |- | rowspan="9" |1994 |''Sethupathi IPS'' |Chandramathi |Tamîlî | |- |''Veera'' |Devayanai |Tamîlî | |- |''Thai Maaman'' |Meena |Tamîlî | |- |''Rajakumaran'' |Selvi |Tamîlî | |- |''Nattamai'' |Meena |Tamîlî | |- |''Punya Bhoomi Naa Desam'' |Swathi |Teluguyî | |- |''Anga Rakshakudu'' |Meenu |Teluguyî | |- |''Bhale Pellam'' |Bharathi |Teluguyî | |- |''Bobbili Simham'' |Venkatalakshmi |Teluguyî | |- | rowspan="10" |1995 |''Maaman Magal'' |Priya |Tamîlî | |- |''Oru Oorla Oru Rajakumari'' |Lakshmi Prabha |Tamîlî | |- |''Marumagan'' |Manjula |Tamîlî | |- |''Coolie'' |Vimala |Tamîlî | |- |''Seral Irumboraiyin Tamil Kadhal'' | |Tamîlî | |- |''Nadodi Mannan'' |Meenakshi, Priya |Tamîlî | |- |''Muthu'' |Ranganayaki |Tamîlî | |- |''Aalu Magalu'' | |Teluguyî | |- |''Chilakapachcha Kaapuram'' |Radha |Teluguyî | |- |''Putnanja'' |Gûl |Kanadayî | |- | rowspan="2" |1996 |''Sengottai'' |Meena |Tamîlî | |- |''Avvai Shanmugi'' |Janaki |Tamîlî | |- | rowspan="9" |1997 |''Vallal'' |Annam |Tamîlî | |- |''Mommaga'' | |Kanadayî | |- |''Cheluva'' |Meena |Kanadayî | |- |''Porkkaalam'' |Maragatham |Tamîlî | |- |''Pasamulla Pandiyare'' |Vellayamma |Tamîlî | |- |''Bharathi Kannamma'' |Kannamma |Tamîlî | |- |''Varnapakittu'' |Sandra, Alina |Malayalamî | |- |''Muddula Mogudu'' |Sirisha |Teluguyî | |- |''Panjaram'' | |Teluguyî | |- | rowspan="6" |1998 |''Ulavuthurai'' |Meena |Tamîlî | |- |''Naam Iruvar Nammaku Iruvar'' |Indu |Tamîlî | |- |''Kusruthi Kuruppu'' |Meera |Malayalamî | |- |''Gillikajjalu'' |Satya bhama |Teluguyî | |- |''Suryavamsam'' |Swapna |Teluguyî | |- |''Harichandra'' |Nandhini |Tamîlî | |- | rowspan="11" |1999 |''Sneham Kosam'' |Prabhavati |Teluguyî | |- |''Periyanna'' |Shenbagam |Tamîlî | |- |''Iraniyan'' |Ponni |Tamîlî | |- |''Anandha Poongatre'' |Meenakshi |Tamîlî | |- |''Olympiyan Anthony Adam'' |Milyaket |Malayalamî | |- |''Heval'' |Padmini |Malayalamî | |- |''Krishna Babu'' |Rama |Teluguyî | |- |''Bobbili Vamsham'' | |Teluguyî | |- |''Velugu Needalu'' | |Teluguyî | |- |''Naaruge Naan Irundhal'' |Mahalakshimi (Maha) |Tamîlî | |- |''Manam Virumbuthe Unnai'' |Priya |Tamîlî | |- | rowspan="11" |2000 |''Vanathai Pola'' |Gowri Muthu |Tamîlî | |- |''Pape Naa Pranam'' |Priya |Teluguyî | |- |''Palayathu Amman'' |Palayathu Amman |Tamîlî | |- |''Vetri Kodi Kattu'' |Valli Muthuraman |Tamîlî | |- |''Duqat dike'' |Meena |Tamîlî | |- |''Ritim'' |Chitra |Tamîlî | |- |''Maayi'' |Bhuvaneswari |Tamîlî | |- |''Xewn'' |Nirmala Mathan |Malayalamî | |- |''Maa Annayya'' |Jin |Teluguyî | |- |''Thenali'' |Meena |Tamîlî |Rola Taybet |- |''Anbudan'' |Shanthi |Tamîlî |Lîstikvana mêvan |- | rowspan="9" |2001 |''Rishi'' |Indu |Tamîlî | |- |''Sansorvan'' | |Hindî |Lîstikvana mêvan |- |''Hembajarî'' |Sevali |Tamîlî | |- |''Sri Manjunatha'' |Xwedawenda Parvathi |Kannada Telugu | |- |''Rakshasa Rajav'' |Meera |Malayalamî | |- |''Ammayi Kosam'' |Anjali |Teluguyî | |- |''Dasu'' | |Teluguyî | |- |''Jaahjahan'' |Meena |Tamîlî |Rola taybet |- |''Grama Devathe'' |Angala Parameswari |Kanadayî | |- | rowspan="8" |2002 |''Angala Parameswari'' |Angala Parameswari Amman |Tamîlî | |- |''Dhaya'' |Thulasi |Tamîlî | |- |''Simhadriya Simha'' | |Kanadayî | |- |''Devan'' |Uma |Tamîlî | |- |''Ivan'' |Meena Kumari |Tamîlî | |- |''Namma Veetu Kalyanam'' |Meena |Tamîlî | |- |''Padai Veetu Amman'' |Padai Veetu Amman, Muthu Maariamman |Tamîlî | |- |''Xirab'' |Thangam |Tamîlî | |- | rowspan="5" |2003 |''Paarai'' |Mallika |Tamîlî | |- |''Swathi Muthu'' |Lalitha |Kanadayî | |- |''Birêz Brahmachari'' |Ganga |Malayalamî | |- |''Simhachalam'' |Jina Simhachalam |Teluguyî | |- |''Lîstik ji bo Evînê'' | |Kanadayî | |- | rowspan="8" |2004 |''Hûrmik'' |Malini |Tamîlî | |- |''Puttintiki Ra Chelli'' |Jin |Teluguyî | |- |''Anbu Sagotharan'' | |Tamîlî | |- |''Bharath Simha Reddy'' | |Teluguyî | |- |''Swamy'' | |Teluguyî | |- |''Gowdru'' | |Kanadayî |Lîstikvanê mêvan |- |''Aalukkoru Aasai'' |Eshwari |Tamîlî | |- |''Natturajavu'' |Maya |Malayalamî | |- | rowspan="5" |2005 |''Mahasadhvi Mallamma'' |Mallamma |Kanadayî | |- |''Kannamma'' |Kannamma |Tamîlî | |- |''Prayatnam'' | |Teluguyî | |- |''Udayananu Tharam'' |Madhumathi Udayabhanu |Malayalamî | |- |''Chandrolsavam'' |Indulekha |Malayalamî | |- | rowspan="2" |2006 |''Otografiya min'' |Divya |Kanadayî | |- |''Karutha Pakshikal'' |Suvarnna |Malayalamî | |- | rowspan="3" |2007 |''Kadha Parayumbol'' |Sridevi Balan |Malayalamî | |- |''Pisîka Reş'' |Meenakshi |Malayalamî | |- |''Armanc'' |Diya Sam |Malayalamî |Kameo |- | rowspan="4" |2008 |''Kuselan'' |Sridevi Balakrishnan |Tamîlî | |- |''Kathanayakudu'' |Sreedevi |Teluguyî | |- |''Çira Magic'' |Anupama |Malayalamî | |- |''Manidhan'' | |Tamîlî | |- | rowspan="3" |2009 |''Mariyadhai'' |Radha |Tamîlî | |- |''Katha, Samvidhanam: Kunchacko'' |Ann Mary |Malayalamî | |- |''Vengamamba'' |Saint Vengamamba |Teluguyî | |- | rowspan="2" |2010 |''Dasanna'' |Malli |Teluguyî | |- |''Hendtheer Darbar'' |Radha |Kanadayî | |- |2011 |''Thambikottai'' |Shanmugapriya |Tamîlî | |- |2012 |''Sri Vasavi Vaibhavam'' | |Teluguyî | |- | rowspan="2" |2013 |''Sri Jagadguru Aadi Sankara'' |Gangadevi |Teluguyî | |- |''Drishyam'' |Rani George |Malayalamî | |- | rowspan="2" |2014 |''Balyakalasakhi'' |Diya Mecîd |Malayalamî | |- |''Drushyam'' |Jyothi |Teluguyî | |- |2015 |''Mama Manchu Alludu Kanchu'' |Suryakantham |Teluguyî | |- | rowspan="2" |2017 |''Katha Parayumbol'' |Sridevi Balan |Malayalamî | |- |''Munthirivallikal Thalirkkumbol'' |Annyamma |Malayalamî | |- |2018 |''Saakshyam'' |Dayika Viswa |Teluguyî | |- |2020 |''Shylock'' |Lakshmi Ayyanar |Malayalamî | |- | rowspan="3" |2021 |''Drishyam 2'' |Rani George |Malayalamî | |- |''Annaatthe'' | |Tamîlî |Di asta çêkirinê de ye |- |''Drushyam 2'' |Jyothi |Teluguyî |Di asta çêkirinê de ye |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] == Girêdanên derve == 3owj9k1jq2nz2glt8j6sgnjsucuklwt Nayanthara 0 101319 1093842 1029468 2022-07-31T00:48:02Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = Nayanthara | navê_rastî = Diana Mariam Kurian | zimanê_navê_rastî = | wêne = Nayanthara at Filmfare Awards.jpg | sernavê_wêne = | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = Diana Mariam Kurian | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|18|11|1984|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Bangalore]], [[Karnataka]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | netewe = | hevwelatî = {{Al2|Hindistan}} | pîşe = Aktrîs, hilberînera fîlmê, model | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 2003–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = Nayantara-transperent-signature.png | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Nayanthara''', navê jidayikbûnê '''Diana Mariam Kurian''' ({{Jidayikbûn|18|11|1984|j=1}} li [[Bangalore]], [[Karnataka]], [[Hindistan]]), lîstikvaneke hindî ye ku bi piranî di sînemaya tamîlî, telugû û malayalamî de lîstiye. Yekemcar lîstikvana jin a Başûrê Hindistanê ye ku di sala 2018an de di lîsteya [[Forbes India Celebrity 100]] de cih girtiye. Nayanthara, gelek caran wekî superstara xanima sînemaya Hindistana Başûr tê binavkirin. Zêdetirî 75 fîlman de rol wergirtiye. ==Jînenîgarî== Nayanthara bi navê Diana Mariam Kurian li Bangalore, Karnataka, Hindistanê ji dayik bûye.<ref>{{Cite web|url=https://malayalam.filmibeat.com/features/birth-day-special-unknown-facts-about-nayanthara-025918.html|title=ബേര്‍ത്ത് ഡേ സ്‌പെഷ്യല്‍: നയന്‍താരയെ കുറിച്ച് നിങ്ങള്‍ക്കറിയാത്ത 11 കാര്യങ്ങള്‍|last=Aswini|date=2015-11-18|website=https://malayalam.filmibeat.com|language=ml|access-date=2021-05-03}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.imdb.com/name/nm1521381/bio|title=Nayanthara|website=IMDb|language=en|access-date=2021-05-03}}</ref> Dê û bavên wê Kuryan Kodiyattu û Omana Kurian ji malbata Kodiyattu ya arîstokratên Thiruvalla, Kerala ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.indiaglitz.com/tamil|title=Tamil Cinema News {{!}} Tamil Movie Reviews {{!}} Tamil Movie Trailers - IndiaGlitz Tamil|website=IndiaGlitz.com|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Nayanthara piştî ku li Vallavanê bi hev re xebitîn bi Silambarasan re di nava têkiliyê de bû. Lê belê têkiliya wan piştî çend salan qediya. Dema li Vîllû, Nayanthara û Prabhu Deva dixebitî û aşiqê hev bûn. Çend salan di nava têkiliyê de bûn û biryara zewacê dan. Lê belê hevjîna Prabhu Deva Latha di sala 2010an de li dadgeha malbatê daxwaznameyek pêşkêş kir û li dijî Deva xwest ku têkiliya xwe bi Nayanthara re bidawî bike û bi wê re ji nû ve bibe yek.<ref>{{Cite web|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-10-07/news-interviews/28249293_1_nayanthara-prabhu-deva-latha|title=Prabhu's wife files for second petition - Times Of India|date=2012-11-04|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2012-11-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20121104013850/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-10-07/news-interviews/28249293_1_nayanthara-prabhu-deva-latha|url-status=dead}}</ref> Wekî din, dema ku Prabhu Deva bi Nayanthara re zewicî, wê gef li wê xwar ku ew ê dest bi [[greva birçîbûnê]] bike. Di heman demê de jibo ku Nayanthara rêzikên çanda Tamîlê binpê kiriye, gelek rêxistinên jinan li dijî Nayanthara xwepêşandan li dar xistin. Di sala 2012an de Nayanthara teqez kir ku wê têkiliya xwe bi Deva re bi dawî kiriye.<ref>{{Cite web|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-01-28/news-interviews/30673544_1_prabhu-deva-prabhu-and-nayan-source|title=Nayanthara, Prabhu Deva call it quits - Times Of India|date=2012-04-09|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2012-04-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20120409203807/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-01-28/news-interviews/30673544_1_prabhu-deva-prabhu-and-nayan-source|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-12-29/india/28237143_1_actor-prabhu-deva-latha-restitution-of-conjugal-rights|title=Prabhu Deva enters into divorce deal with wife - Times Of India|date=2012-06-06|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2012-06-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20120606143713/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-12-29/india/28237143_1_actor-prabhu-deva-latha-restitution-of-conjugal-rights|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.sify.com/movies/prabhu-deva-granted-divorce-news-tamil-lhcucBcjchd.html|title=Prabhu Deva to be granted divorce on July 7|date=2011-07-05|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2011-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20110705120914/http://www.sify.com/movies/prabhu-deva-granted-divorce-news-tamil-lhcucBcjchd.html|url-status=dead}}</ref> ==Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" !Sal !Nav !Rol !Ziman !Nîşe |- |2003 !''Manassinakkare'' |Guri |Malayalamî |Fîlimê Debut |- |2004 !''Vismayathumbathu'' |Reetha Mathews |Malayalamî | |- |2004 !''Natturajavu'' |Katrina |Malayalamî | |- |2005 !''Ayya'' |Selvi |Tamîlî | |- |2005 !''Chandramukhi'' |Durga |Tamîlî | |- |2005 !''Thaskara Veeran'' |Thankamani |Malayalamî | |- |2005 !''Rappakal'' |Guri |Malayalamî | |- |2005 !''Ghajini'' |Chitra |Tamîlî | |- |2005 !''Sivakasi'' |Xwe |Tamîlî |Di strana "Kodambakkam Area" de rola taybet |- |2006 !''Kalvanin Kadhali'' |Haritha |Tamîlî | |- |2006 !''Lakshmi'' |Nandhinee |Teluguyî | |- |2006 !''Şef'' |Anuradha |Teluguyî | |- |2006 !''E'' |Jyothi |Tamîlî | |- |2006 !''Thalaimagan'' |Mekala |Tamîlî | |- |2006 !''Vallavan'' |Swapna |Tamîlî | |- |2007 !''Yogi'' |Nandini |Teluguyî | |- |2007 !''Dubai Seenu'' |Madhumathi |Teluguyî | |- |2007 !''Sivaji: Serokê'' |Xwe |Tamîlî |Di strana "Balleilakka" de rola taybet |- |2007 !''Tulasi'' |Vasundhara Ram |Teluguyî | |- |2007 !''Billa'' |Sasha |Tamîlî | |- |2008 !''Yaaradi Nee Mohini'' |Keerthi (Komalavalli) |Tamîlî | |- |2008 !''Kuselan'' |Xwe |Tamîlî |Rola mêvan |- |2008 !''Kathanayakudu'' |Xwe |Teluguyî |Rola mêvan |- |2008 !''Satyam'' |Deivanayaki (Deiva) |Tamîlî | |- |2008 !''Silav'' |Divya |Teluguyî | |- |2008 !''Aegan'' |Mallika |Tamîlî | |- |2008 !''Bîst: 20'' |Xwe |Malayalamî |Taybetmendiya strana "Hey Dil Deewana" |- |2009 !''Villu'' |Janvi |Tamîlî | |- |2009 !''Anjaneyulu'' |Anjali |Teluguyî | |- |2009 !''Aadhavan'' |Thara |Tamîlî | |- |2010 !''Adhurs'' |Chandrakala |Teluguyî | |- |2010 !''Bedenparêz'' |Ammu |Malayalamî | |- |2010 !''Goa'' |Xwe |Tamîlî |Dîmena kameo |- |2010 !''Simha'' |Gayatri |Teluguyî | |- |2010 !''Boss Engira Bhaskaran'' |Chandrika |Tamîlî | |- |2010 !''Elektra'' |Elektra Alexander |Malayalamî | |- |2010 !''Yekemxweş'' |Indira |Kanadayî | |- |2011 !''Sri Rama Rajyam'' |Sita |Teluguyî | |- |2012 !''Krishnam Vande Jagadgurum'' |Devika |Teluguyî | |- |2013 !''Ethir Neechal'' |Xwe |Tamîlî |Di strana "Boys Local" de rola taybet |- |2013 !''Greeku Veerudu'' |Sandhya |Teluguyî | |- |2013 !''Raja Rani'' |Regina |Tamîlî | |- |2013 !''Arrambam'' |Maya |Tamîlî | |- |2014 !''Idhu Kathirvelan Kadhal'' |Pavithra |Tamîlî | |- |2014 !''Anaamika'' |Anaamika |Teluguyî | |- |2014 !''Nee Enge En Anbe'' |Anaamika |Tamîlî | |- |2015 !''Nannbenda'' |Ramya |Tamîlî | |- |2015 !''Bhaskar Rascal'' |Hima |Malayalamî | |- |2015 !''Massu Engira Masilamani'' |Manini |Tamîlî | |- |2015 !''Thani Oruvan'' |Mahima |Tamîlî | |- |2015 !''Maya'' |Maya Mathews, Apsara |Tamîlî | |- |2015 !''Jiyana Josutty'' |Swapna |Malayalamî |Dîmena kameo |- |2015 !''Naanum Rowdy Dhaan'' |Kadambari |Tamîlî | |- |2016 !''Puthiya Niyamam'' |Vasuki Iyer |Malayalamî | |- |2016 !''Idhu Namma Aalu'' |Myla |Tamîlî | |- |2016 !''Thirunaal'' |Vidya |Tamîlî | |- |2016 !''Babu Bangaram'' |Sailaja |Teluguyî | |- |2016 !''Iru Mugan'' |Meera George |Tamîlî | |- |2016 !''Kaashmora'' |Ratna Mahadevi |Tamîlî | |- |2017 !''Dora'' |Pavalakkodi |Tamîlî | |- |2017 !''Aramm'' |Madhivadhani |Tamîlî | |- |2017 !''Velaikkaran'' |Mrinalini |Tamîlî | |- |2018 !''Jai Simha'' |Gauri |Teluguyî | |- |2018 !''Kolamavu Kokila'' |Kokila |Tamîlî | |- |2018 !''Imaikkaa Nodigal'' |Anjali Vikramadityan |Tamîlî | |- |2019 !''Viswasam'' |Niranjana |Tamîlî | |- |2019 !''Airaa'' |Bhavani, Yamuna |Tamîlî | |- |2019 !''Birêz Herêmî'' |Keerthana |Tamîlî | |- |2019 !''Kolaiyuthir Kaalam'' |Shruthi Lawson |Tamîlî | |- |2019 !''Drama Çalakiya Evînê'' |Shobha |Malayalamî | |- |2019 !''Sye Raa Narasimha Reddy'' |Siddhamma |Teluguyî | |- |2019 !''Bigil'' |Melek Aashirvaatham |Tamîlî | |- |2020 !''Darbar'' |Lilly |Tamîlî | |- |2020 !''Mookuthi Amman'' |Mookuthi Amman |Tamîlî | |- |2021 !''Nizhal'' |Sharmila |Malayalamî | |- |2021 !''Netrikann'' |TBA |Tamîlî |Di asta çêkirinê de ye |- |2021 !''Annaatthe'' |TBA |Tamîlî |Di asta çêkirinê de ye |- |2021 !''Kaathu Vaakula Rendu Kaadhal'' |TBA |Tamîlî |Di asta çêkirinê de ye |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] ==Girêdanên derve== {{commons category|Nayanthara}} * {{IMDb name|1521381}} b45llhvihn9eq8ywnthkhvtjhels9yv Samantha Akkineni 0 101325 1093943 1029470 2022-07-31T03:42:40Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | wêne = Samantha At The Irumbu Thirai Trailer Launch.jpg | sernavê_wêne = | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = Samantha Ruth Prabhu | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|28|4|1987|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Madras]], [[Tamil Nadu]], [[Hindistan]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | netewe = | hevwelatî = {{Al2|Hindistan}} | pîşe = | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = [[Naga Chaitanya]] (zw. 2017) | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = Samantha Akkineni Signature.svg | mezinahiya_şanenavê = 100px | modul = | modul2 = }} '''Samantha Akkineni''' ({{Jidayikbûn|28|4|1987|j=1}} li [[Madras]], [[Tamil Nadu]], [[Hindistan]]) lîstikvaneke hindî ye ku di pîşesaziyên fîlman ên telugu û tamîlê de dest bi kariyera xwe ya lîstikvaniyê kiriye. Di kariyera xwe ya lîstikvaniyê de çar Xelatên Filmfare, du Xelatên Nandi, çar Xelatên Filmên Navnetewî yên Hindistana Başûr û sê Xelatên CineMAAyê wergirtiye. ==Jînenîgarî== Samantha, keça bavekî telugû, Prabhu û dayikek malayalî, Ninette ye û di 28ê nîsana 1987an de ji dayik bûye. Samantha, Pallavaram, Chennai, li [[Tamil Nadu]]yê mezin bûye û zaroka herî piçûkê malbatê ye. Di heman demê de Samantha, bi awayekî baş zimanê tamîlî diaxive. Tevî binyada xweya herêmî ya têkel, ew xwe wek tamîlî bi nav dike.<ref name=":0">{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/features/cinema/Poised-on-the-edge/article16462424.ece|title=Poised on the edge|last=Chowdhary|first=Y. Sunita|date=2010-03-01|website=The Hindu|language=en-IN|access-date=|df=dmy-all}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/news/it-wasnt-a-liplock-really-samantha/articleshow/5651555.cms|title=It wasn't a liplock really: Samantha - Times of India|website=The Times of India|language=en|access-date=|df=dmy-all}}</ref> Beşek ji perwerdehiya xwe li Dibistana Navîn a Bilind a Anglo Indian Angels xwend û pişt re li Stella Maris College, Chennai bawernameya beşê bazirganiyê stand.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Ber bi dawiya bawernameya lîsansê ve dest bi karê modeltiyê kir. Bi taybetî bi Naidu Hall re xebitî û bi vî xebatê re yekem car ji aliyê hilberînerê fîlmê [[Ravi Varman]] ve hate dîtin.<ref>{{Cite web|url=http://www.supergoodmovies.com/3517/tollywood/interview-with-samantha-interviews-details|title=Interview with Samantha|date=2015-11-17|website=web.archive.org|access-date=|df=dmy-all|archive-date=2015-11-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117014524/http://www.supergoodmovies.com/3517/tollywood/interview-with-samantha-interviews-details|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Fîlmografî == ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" !Sal !Nav !Rol !Ziman !Nîşe |- | rowspan="5" |2010 !''Vinnaithaandi Varuvaayaa'' |Nandini |Tamîlî |Dîmena kameo |- !''Ye Maaya Chesave'' |Jessie |Teluguyî |Xelata Filmfare ya Xelata Lîstikvana Çandî ya Herî Nûneran - Xelata Xelata Xelata Xelata Baştirîn a Filmfare - Telugu |- !''Baana Kaathadi'' |Priya |Tamîlî | |- !''Moscowin Kavery'' |Kavery |Tamîlî | |- !''Brindavanam'' |Indu |Teluguyî | |- | rowspan="2" |2011 !''Nadunisi Naaygal'' |Nexweşê penaberiyê |Tamîlî |Dîmena kameo |- !''Dookudu'' |Prashanthi |Teluguyî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Telugu |- | rowspan="5" |2012 !''Ekk Deewana Tha'' |Samantha |Hindî |Dîmena kameo |- !''Eega'' |Bindu |Teluguyî |Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Telugu |- !''Naan Ee'' |Bindu |Tamîlî | |- !''Neethaane En Ponvasantham'' |Nithya Vasudevan |Tamîlî |Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Tamil |- !''Yeto Vellipoyindhi Manasu'' |Nithya Yelavarthy |Teluguyî | |- | rowspan="5" |2013 !''Seethamma Vakitlo Sirimalle Chettu'' |Geetha |Teluguyî | |- !''Jabardasth'' |Shreya |Teluguyî | |- !''Theeya Velai Seiyyanum Kumaru'' |Xwe |Tamîlî |Dîmena kameo |- !''Attarintiki Daredi'' |Sashi |Teluguyî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Telugu |- !''Ramayya Vasthavayya'' |Akarsha |Teluguyî | |- | rowspan="6" |2014 !''Manam'' |Krishnaveni û Priya |Teluguyî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Telugu |- !''Autonagar Surya'' |Sirisha |Teluguyî | |- !''Alludu Seenu'' |Anjali |Teluguyî | |- !''Anjaan'' |Jeeva |Tamîlî | |- !''Rabhasa'' |Indu |Teluguyî | |- !''Kaththi'' |Ankitha |Tamîlî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Tamîl |- | rowspan="3" |2015 !''S / O Satyamurthy'' |Sameera |Teluguyî | |- !''10 Endrathukulla'' |Shakila û Gadgi Moi |Tamîlî |Rola dubare |- !''Thanga Magan'' |Yamuna |Tamîlî | |- | rowspan="6" |2016 !''Bangalore Naatkal'' |Grace Francis |Tamîlî |Dîmena kameo |- !''Theri'' |Mithra |Tamîlî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Tamîl |- !''24'' |Sathyabhama "Sathya" |Tamîlî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Tamîl |- !''Brahmotsavam'' |Unnamed NRI |Teluguyî | |- !''A Aa'' |Anasuya Ramalingam |Teluguyî |Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Telugu |- !''Garaja Janatha'' |Bujji |Teluguyî | |- | rowspan="2" |2017 !''Raju Gari Gadhi 2'' |Amrutha |Teluguyî | |- !''Mersal'' |Thara |Tamîlî | |- | rowspan="6" |2018 !''Rangasthalam'' |Rama Lakshmi |Teluguyî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Herî Baş - Telugu |- !''Mahanati'' |Madhuravani |Teluguyî |Namzed - Xelata Filmfare ya Lîstikvana Piştevaniya Herî Baş - Telugu |- !''Irumbu Thirai'' |Rathi Devi |Tamîlî | |- !''Seemaraja'' |Sudhanthira Selvi anko Selvî |Tamîlî | |- ! rowspan="2" |''U Zivirandin'' | rowspan="2" |Rachana |Tamîlî | |- |Teluguyî | |- | rowspan="4" |2019 !''Super Deluxe'' |Vaembu |Tamîlî | |- !''Majili'' |Sravani |Teluguyî | |- !''Oh! Bebek'' |Swathi "Baby" |Teluguyî | |- !''Manmadhudu 2'' |Xwendekarê avahiyê |Teluguyî |Dîmena kameo |- |2020 !''Jaanu'' |Janaki "Jaanu" Devi |Teluguyî | |- | rowspan="2" |TBA !''Kaathu Vaakula Rendu Kaadhal'' |TBA |Tamîlî |Di asta çêkirinê de ye |- |''Shaakuntalam'' |Shakuntala |Teluguyî |Di asta çêkirinê de ye |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên hindistanî]] ==Girêdanên derve== {{commons category |Samantha Akkineni}} * {{Instagram|samantharuthprabhuof}} kv4iw8cz37goq4b7tujuzzuwy0gk9n1 Mîrkuliyan 0 101593 1093831 1029616 2022-07-31T00:35:16Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank gund | Nav = | Navê din = | Navê fermî = | Wêne = | Wêne firehî = | Wêne sernav = | Welat = [[Bakûrê Kurdistanê]] | Dûgel = [[Tirkiye]] | Parêzgeh = [[Diyarbekir]] | Şaristan = | Bexş = | Navçe = [[Bismil]] | Nahiye = | Hejmara mezran = |mezre1 = |mezre2 = |mezre3 = |mezre4 = | Navê nîştecihan = | Gelhe = | Gelhe sal = | Gelhe çavkanî = | Eşîr = | Berbelavî = | Rûerd = | Bilindayî = | Koda postayê = | Koda telefonê = | nexşeya_cihan = Tirkiye | nexşeya_cihan2 = | nc_relief = erê <!-- "Nexşeya topografî" derdikeve --> | koordînat = }} '''Mîrkuliyan''' ( bi tirkî: çeltikli), gundekî bi ser Bismila Amedê ve ye.<ref>{{Cite web|url=http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2=&report=idari_yapi_2008.RDF&p_il1=21&p_yil=2008&desformat=html&ENVID=adnksdb2Env|website=web.archive.org|access-date=2021-05-18|title=Kopîkirina arşîvê|archive-date=2014-03-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20140302015631/http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2=&report=idari_yapi_2008.RDF&p_il1=21&p_yil=2008&desformat=html&ENVID=adnksdb2Env|url-status=bot: unknown}}</ref> Gund derdora 500 malên di heman reng û şêwazê de ne. Her mal 90mçargoşeyê ji 3 jûr û holekê pêk tên. Gund ji aliyê dewletê ve hatiye avakirin û di sala 2000î de koçer û mexdûrê bendava Êlihê lê hatine bicihkirin. == Erdnigarî == Gund 2km li jêra rêya Batman-Amedê ye. 25 km dûrî Bismil, 60km dûrî Amedê ye. == Çavkanî == 34uxrq4j8zf6b3clyj0x1esk1q18d9h Sertab Erener 0 101834 1093953 1029796 2022-07-31T04:10:43Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank hunermend | paşbingeh = solo | nav = Sertab Erener | pênasê_pêşîn = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | pênasê_paşîn = | wêne = Sertab Erener in Eurovision 2004.jpg | bergeh = | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_jidayikbûnê = | bernav = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|4|12|1964|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Stembol]] | jêder = | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | netewe = [[Kurd]]{{fact}} | pîşe = Strannivîs, hilberînerê muzîkê, mamoste. | amûr = | salên_çalak = 1987–niha | şirketa_muzîkê = Tempa, Foneks, İmaj, Sony, Columbia, Epic, Simya, Motéma, DMC, GNL | çalakiyên_têkildar = | malper = [http://www.sertab.com/ sertab.com/] | endamên_niha = | endamên_berê = | modul = | modul2 = | modul3 = | cureyê_muzîkê = Dans, elektronîk, pop, rock }} '''Sertab Erener''' ({{Jidayikbûn|4|12|1964|j=1}} li [[Stembol]], [[Tirkiye]]) hunermendeke cureyên muzîkî yên pop û rocka bi zimanê tirkî ye. Erener, bi eslê xwe ji bajarê [[Mûş|Mûşê]] ye. Sertab Erener, keça bavekî [[kurd]]{{fact}} û dayikekî [[Yûgoslavya|yûgoslavî]] ye. Piştî beşdarbûna rojbûna hunermenda tirk [[Sezen Aksu]] û li ser daxwaza Sezen Aksu wekî vokalîst dest bi kariyera xwe ya muzîkê kiriye. == Jînenîgarî == Sertab Erener, di 4ê kanûna paşîna 1964an de, li [[Stembol]]ê ji dayik bû û ji du zarokên Nizamettin û Yücel Erener e. Zarokatiya wê li [[Pierre Loti]] derbas bû. Dema ku malbata dayika wê li Yugoslavya dijiyan, jiber şerên li wir derket koçê navçeya [[Ayvalık]]a [[Balıkesir]]ê bûn. Diya wê Yücel Erenler, di sala 1957an de li Akademiya Hunerên Bedew perwerdeha wênevaniyê dît, lê dema ku ew zewicî dest ji karê wênesaziyê berda.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.hurriyet.com.tr/gundem/sertabin-ailesi-8725264|title=Sertab'ın ailesi|website=www.hurriyet.com.tr|language=tr|access-date=2021-05-26}}</ref> Aliyê bavê wî ji bajarê [[Mûş]]ê, ji Bakurê Kurdistanê ye. Dapîra wê xwedî koka ereb bû û ji bajarê [[Sêrt]]ê ye.<ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.zaman.com.tr/pazar_dunyanin-her-yerinde-sarki-soylemek-istiyorum_999906.html|title=Dünyanın her yerinde şarkı söylemek istiyorum|date=2015-04-18|website=web.archive.org|access-date=2021-05-26|archive-date=2015-04-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20150418233304/http://www.zaman.com.tr/pazar_dunyanin-her-yerinde-sarki-soylemek-istiyorum_999906.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Bavê wî Nizamettin Erener, li [[Amed]]ê ji dayik bûye. Bavê wî Nîzamettîn Erener ji mamosteyê muzîkê Şerîf İçli perwerdeya muzîkê dît û mehekê li [[Radyoya Stembolê]] wek solîst xebitî. Her çend di warê muzîkê de jêhatîbûna wî hebe jî wî biryar da ku bibe parêzer.<ref>{{Cite web|url=https://www.hurriyet.com.tr/sertab-erener-in-babasina-ve-hepimizin-babalarina-20443190|title=Sertab Erener’in babasına ve hepimizin babalarına|last=ARMAN|first=Ayşe|website=www.hurriyet.com.tr|language=tr|access-date=2021-05-26}}</ref> Navê birayê wî yê mezin Serdar bû û wî di zaroktiya xwe de pir bandor li Sertab kir. Sertab bi guhdarkirina stranên muzîka klasîk a tirkî ku ji aliyê bavê wî ve hatine gotin, mezin bû. Bavê wê navê keça xwe, jiber ku wateya wê "ronahiya serî" û ji bo ku wî ji strana "O Şûh-i Sertab" hez dikir, danî Sertab.<ref>{{Cite web|url=http://www.zaman.com.tr/pazar_dunyanin-her-yerinde-sarki-soylemek-istiyorum_999906.html|title=Dünyanın her yerinde şarkı söylemek istiyorum|date=2015-04-18|website=web.archive.org|access-date=2021-05-26|archive-date=2015-04-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20150418233304/http://www.zaman.com.tr/pazar_dunyanin-her-yerinde-sarki-soylemek-istiyorum_999906.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Piştî dibistana seretayî, wî dibistana navîn a [[Lîseya Îtalyan]] bi dest xist, lê piştre biryar da çû [[Lîseya Işık]]. Di salên perwerdeya lîseyê bi [[nexweşiya zerikê]] ket û 11 saliya xwe de bi [[nexweşiya kolîta ulseratîv]] ket. Di demên perwerdehiya lîseyê de ji ber kolîtê li nexweşxaneyan derbas kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.hurriyet.com.tr/hayatimin-bir-bolumu-abim-serdar-i-kiskanarak-gecti-11857416|title=Hayatımın bir bölümü abim Serdar’ı kıskanarak geçti|last=ARMAN|first=Ayşe|website=www.hurriyet.com.tr|language=tr|access-date=2021-05-26}}</ref> Di sala duyem a lîseyê de wê jiber ku muzîkê re eleqedar dibû, "ji bo ku bibe stranbêjekê operayê" dest bi xwendina [[Konservatuwara Şaredariya Bajarê Stembolê]] kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/birinin-beni-itmesi-lazim-39072806|title=Birinin beni itmesi lazım|website=www.hurriyet.com.tr|language=tr|access-date=2021-05-26}}</ref> Li vir, piştî ku demekê beşa stranbêjiyê perwerde dît piştre çû Konservatuwara Dewletê ya Stembolê. Sertab Erener, demek kurt li [[Zanîngeha Mimar Sinan]] Beşa Opera û Strana Konserê jî xwend, lê berî ku beşa xwe biqedîne ji dibistanê derket. Wê dixwest ku karê xwe di operayê de bi xwendina muzîka klasîk bidomîne, lê ji ber xwendekariyê nikarî tiştên ku ji operayê hêvî dikir, bidest bixe. Wê wekî solîstê dikê dest bi xebatê muzîkê kir. Di 21 saliya xwe de yekem car zewicî û vê zewacê wê sê sal dewam kir.<ref name=":1" /> Sertab Erener, di sala 1987an de wek solîst beşdarî partiya rojbûna [[Sezen Aksu]] bû. Gava Sezen Aksu yekem car Sertab dît wê dengê wî pir eciband û pêşkêşî wî kir ku bibe vokalîstê paşînên li ser dikê. Sertab di destpêkê de ne dixwest bibe vokalîst û wê wiha got: "[[Sezen Aksu]] ji min re pêşniyara vokalîstiyê kir. Min ew qebûl nekir. Ji ber ku ez jixwe solîst bûm. Wê vî yekî mîna bûyerek daketinê hîs dikir. Lê divê ji ber vî helwestê karê vokalîstiyê qebûl bikim." Piştre, li ser daxwaza hevalê wê hunermend [[Levent Yüksel]] û Sezen Aksu, Sertab Erener qebûl kir ku li kêleka Aksu bibe vokalîstê paşîn a li ser dikê.<ref name=":0" /> Sertab Erener di sala 2003an de bi stranekî inglîzî bi navê ''Everyway That I Can'' beşdarî [[Pêşbaziya Muzîkê ya Eurovisionê]] bû û di vî pêşbaziyê de bi ser ket, li rêza yekem ma.<ref>{{Citation|title=Sertab Erener – Everyway That I Can (Turkey) Live HD - Eurovision Song Contest 2003|url=https://www.youtube.com/watch?v=5EZquD8JXro|accessdate=2021-05-26|language=en}}</ref> == Dîskografî == * ''[[Sakin Ol!]]'' (1992) * ''[[Lâ'l]]'' (1994) * ''[[Sertab Gibi]]'' (1997) * ''[[Sertab Erener (albüm)|Sertab Erener]]'' (1999) * ''[[Turuncu (albüm)|Turuncu]]'' (2001) * ''[[No Boundaries (albüm)|No Boundaries]]'' (2004) * ''[[Aşk Ölmez]]'' (2005) * ''[[Painted on Water]]'' <small>(Bi [[Demir Demirkan]] re)</small> (2009) * ''[[Rengârenk]]'' (2010) * ''[[Ey Şûh-i Sertab]]'' (2012) * ''[[Sade (Sertab Erener albümü)|Sade]]'' (2013) * ''[[Kırık Kalpler Albümü]]'' (2016) * ''[[Ben Yaşarım]]'' (2020) * ''[[Her Dem Yeşil]]'' (2021) == Fîlmografî == === Televizyon === {| class="wikitable" !Sal !Bername !Rol !Nîşe |- |2002 |''Ti Show'' |Bi xwe | |- |2011 |''Star Akademi'' |Bi xwe | |- | rowspan="2" |2014 |''Yalan Dünya'' |Bi xwe |Beşa 76emîn |- |''Arkadaşım Hoşgeldin'' |Bi xwe | |- |2015 |''Sesi Çok Güzel'' |Bi xwe | |- |2018 | rowspan="2" |''Jet Sosyete'' | rowspan="2" |Bi xwe |Beşa 26emîn |- |2020 |Beşa 59emîn (Fînal) |} == Xelatên wê == {| class="wikitable" !Sal !Rêxistin !Kategorî |- |1995 |1. Xelatên Muzîkê yên Vîdyoya Kral Tv |Baştirîn Hunermenda Jin a Pop |- | rowspan="2" |2000 | rowspan="2" |6mîn Xelatên Muzîkê yên Video Kral Tv |Baştirîn Hunermenda Jin a Pop |- |Gotina Çêtirîn '''(Li Dilê Min Bikin)''' |- |2001 |28emîn Xelatên Butterfly-a Zêrîn |Baştirîn Solîsta Jinik a Pop Pop a Tirk |- |2002 |8. Xelatên Muzîkê yên Vîdyoya Kral Tv |Baştirîn Hunermenda Jin a Pop |- | rowspan="2" |2004 | rowspan="2" |10. Xelatên Muzîkê yên Vîdyoya Kral Tv |Strana Salê '''(Everyway That I Can)''' |- |Xelata Rûmetê |- |2010 |14. Xelatên Zêrîn ên Fm-ya Stenbolê (IFA) |Baştirîn Hunermenda Jin a Pop |- |2010 |2. Xelatên Cejna Lêkolînê |Hunermenda Jin a Bijare |- |2011 |17. Xelatên Muzîkê yên Kral Tv |Hunermenda Jin a Baştirîn |- |2012 |39. Xelatên Butterfly-a Zêrîn |Baştirîn Solîsta Jin a Muzîka Klasîk a Tirk |- |2015 |1. Dema Govendê. Xelatên Sala-Dawiyê |Klîp & Strana Peyama Çêtirîn '''(Keç Leyla)''' |- |2017 |14. Xelatên Muzîkê yên Radyoya Boğaziçi |Albuma Çêtirîn (Albuma Dilên kenikestî) |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Hunermend]] 8m5069wb2fnqcc8tfrawii1nvqk5mfs Olena Tokar 0 102518 1093859 1029973 2022-07-31T01:19:56Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox Muzîkvan | nav = Olena Tokar | navê_rastî = Олена Миколаївна Токар | wêne = Токар Олена Миколаївна.jpg | paşbingeh = solo_singer | roja_jidayikbûnê = {{roja bûyînê û temen|1987|06|21}} | cihê_jidayikbûnê = Novotoşkivske, [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst]] | cure = Opera | amûr = Vokal | malper = {{URL|http://olenatokar.com/}} }} '''Olena Tokar''' ({{jdb|2|6|1987}} li Novotoşkivske, [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst]]) [[soprano]]yeke [[Ûkrayna|ûkraynî]] ye.<ref>{{Cite web|url=http://yatalant.ru/profile/280605.html|title=Я талант - Первая творческая сеть|date=2011-10-14|website=web.archive.org|access-date=2021-06-05|archive-date=2011-10-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20111014083556/http://yatalant.ru/profile/280605.html|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/programmes/profiles/1jttjGvVwvpy7pMg8Rp1jgs/ukraine-olena-tokar|title=BBC - BBC Cardiff Singer of the World, 2013 - Ukraine: Olena Tokar|website=BBC|language=en-GB|access-date=2021-06-05}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Sopranoyên ûkraynî]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1987]] [[Kategorî:Jinên ûkraynî]] {{stranbêj-şitil}} goafz6msrs34u3r3pyf24iluq90tgf6 Teleskopa Fezayê ya Spitzer 0 102958 1093997 1030042 2022-07-31T05:04:11Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Spitzer_space_telescope.jpg|thumb|250px|Teleskopa Fezayê ya Spîtzer ji hêla hunermend ve]]'''Teleskopa Fezayê ya Spîtzer''' teleskopa fezayê bû ku di 2003-an de hatibû şandin fezayê û di 30-ê Çileya 2020-an de ji kar hat derxistin.<ref>{{Cite web|url=https://www.scientificamerican.com/article/ending-in-2020-nasas-infrared-spitzer-mission-leaves-a-gap-in-astronomy/|title=Ending in 2020, NASA&rsquo;s Infrared Spitzer Mission Leaves a Gap in Astronomy|last=O'Callaghan|first=Jonathan|website=Scientific American|language=en|access-date=2021-06-07}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2020/01/30/science/nasa-spitzer-space-telescope.html|title=NASA’s Spitzer Space Telescope Ends 16-Year Mission of Discovery - The New York Times|date=2020-02-06|website=web.archive.org|access-date=2021-06-07|archive-date=2020-02-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206005333/https://www.nytimes.com/2020/01/30/science/nasa-spitzer-space-telescope.html|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== kwi26b5pcs8z7g6wknu4mmbolff15df Brooklyn 0 103093 1093525 1048019 2022-07-30T13:11:36Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane }} '''Brooklyn''' yek ji pênc navçeyên [[New York City]] e.Ew navçeya herî qelebalix a bajêr e ku bi texmînî 2,648,403 şênî ji sala 2020-an ve.<ref>{{Cite web|url=https://data.cityofnewyork.us/City-Government/2020-population/t8c6-3i7b|title=2020 population {{!}} NYC Open Data|date=2020-04-11|website=web.archive.org|access-date=2021-06-08|archive-date=2020-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20200411180318/https://data.cityofnewyork.us/City-Government/2020-population/t8c6-3i7b|url-status=bot: unknown}}</ref> Brooklyn li [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] nifûsa herî niştecîh e û duyemîn navçe ya herî qelebalix e.<gallery> Wêne:Brooklyn Botanic Garden New York May 2015 panorama 2.jpg|{{Girêdan|Brooklyn Botanic Garden|en}} </gallery> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} ehcdz1hw0xbeqk9x092ooxqs1y0fy98 Hims 0 103181 1093660 1030110 2022-07-30T17:40:56Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Al-Shuhadaa_Square_-_Hims,_Syria.jpg|thumb]] '''Hims''' (bi [[erebî]]:حمص, Hims, Homs) navê kevn '''Emesa''' (bi [[yewnanî]]:Ἔμεσα, Emesa), navenda wilayet û navçeya Homsê li [[Sûrî]] ye.Li gorî daneyên sala 2012-an, ew bi nifûsa xwe 900 hezar û 492 sêyemîn bajarê herî qelebalix [[Surî]] ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=|title=Wayback Machine|date=2012-05-15|website=web.archive.org|access-date=2021-06-10|archive-date=2012-05-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20120515215832/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=|url-status=dead}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Bajarên Sûri]] hp9t0ay6ewxadg00cfkl11xkrhq7zo2 Merve Özbey 0 104222 1093816 1074045 2022-07-30T20:50:35Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 8 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank hunermend | paşbingeh = solo | nav = Merve Özbey | pênasê_pêşîn = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | pênasê_paşîn = | wêne = Merve Özbey 2017 (2) - cropped.png | bergeh = | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_jidayikbûnê = | bernav = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|18|7|1988|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Stembol]], [[Tirkiye]] | jêder = | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | netewe = | cureyê_muzîkê = Dans, pop | pîşe = Stranbêj | amûr = | salên_çalak = 2013–niha | şirketa_muzîkê = [[KNY]] · [[DMC]] | çalakiyên_têkildar = | malper = | endamên_niha = | endamên_berê = | modul = | modul2 = | modul3 = }} '''Merve Özbey''', ({{Jidayikbûn|18|7|1988|j=1}} li [[Stembol]]ê, Tirkiye) stranbêjeke cûreyê muzîka ''pop'' ya bi zimanê tirkî ye. Özbey, derketina xwe ya yekem strana bi navê ''Helal ettim'' bi dest xist û bi vî stranê hatiye naskirin. ==Jînenîgarî == Merve Özbey, di 18ê tîrmeha 1988an de li bajarê [[Stembol]]ê hatiye dinyayê û bi eslê xwe ji bajarê [[Erzîrom]]a [[Bakurê Kurdistanê]] ye.  Özbey, li Konservatuara Dewletê ya [[Zanîngeha Teknîkî ya Stembolê]] beşê muzîka klasîk a tirkî xwendiye.<ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyet.com.tr/vurur-yuze-ifadesi-hit-oldum-bir-tanesi-40010607|title=İki arada bir derede Merve Özbey: Vurur yüze ifadesi hit oldum bir tanesi!|date=2015-12-26|website=web.archive.org|access-date=2021-06-29|archive-date=2015-12-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20151226044943/http://www.hurriyet.com.tr/vurur-yuze-ifadesi-hit-oldum-bir-tanesi-40010607|url-status=bot: unknown}}</ref> Merve Özbey, yekemcara ku ji aliyê stranbêja tirk [[Ebru Gündeş]] hate kifşkirin û Gündeş jê re pêşniyar kir ku Merve Özbey bibe vokalîstê wê. Özbey vê pêşniyarê qebûl kir û bi Ebru Gündeş re demekî wekî vokalîst xebitî. Merve Özbey, xeynî Ebru Gündeş bi hûnermendên wekî [[Demet Akalın]], [[Bengü]], [[Özcan Deniz]], [[Ferman Toprak]], [[Utku]] û [[Yaşar İpek]] re jî wekî vokalîst xebitiye.<ref>{{Cite web|url=http://www.sabah.com.tr/cumartesi/2015/12/19/henuz-sohretin-ne-demek-oldugunu-bilmiyorum|title=Henüz şöhretin ne demek olduğunu bilmiyorum - Cumartesi Sabah Haberleri|date=2016-03-05|website=web.archive.org|access-date=2021-06-29|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305030021/http://www.sabah.com.tr/cumartesi/2015/12/19/henuz-sohretin-ne-demek-oldugunu-bilmiyorum|url-status=bot: unknown}}</ref> Dema ku di destpêkirina albuma Demet Akalın de solo pêşkêş dikir wê li wir Erdem Kınay naskir.  Piştî demek Erdem Kınay anî ziman got ku ew ê albumek çêbike û ji bo Özbey dest tomarên demoyê kiriye.<ref>{{Cite web|url=http://www.sabah.com.tr/cumartesi/2015/12/19/henuz-sohretin-ne-demek-oldugunu-bilmiyorum|title=Henüz şöhretin ne demek olduğunu bilmiyorum - Cumartesi Sabah Haberleri|date=2016-03-05|website=web.archive.org|access-date=2021-06-29|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305030021/http://www.sabah.com.tr/cumartesi/2015/12/19/henuz-sohretin-ne-demek-oldugunu-bilmiyorum|url-status=bot: unknown}}</ref>  Di sala 2012an de di strana projeyê albûmê de, strana bi navê ''Duman'' de Özbey û Kınay bi hevre gotin.<ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyet.com.tr/vurur-yuze-ifadesi-hit-oldum-bir-tanesi-40010607|title=İki arada bir derede Merve Özbey: Vurur yüze ifadesi hit oldum bir tanesi!|date=2015-12-26|website=web.archive.org|access-date=2021-06-29|archive-date=2015-12-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20151226044943/http://www.hurriyet.com.tr/vurur-yuze-ifadesi-hit-oldum-bir-tanesi-40010607|url-status=bot: unknown}}</ref> Ev stran ji bo Özbey bû sedema naskirinê.<ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyet.com.tr/vurur-yuze-ifadesi-hit-oldum-bir-tanesi-40010607|title=İki arada bir derede Merve Özbey: Vurur yüze ifadesi hit oldum bir tanesi!|date=2015-12-26|website=web.archive.org|access-date=2021-06-29|archive-date=2015-12-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20151226044943/http://www.hurriyet.com.tr/vurur-yuze-ifadesi-hit-oldum-bir-tanesi-40010607|url-status=bot: unknown}}</ref>  Di sala 2013an de wê di albuma xwe ya duyemîn de, strana ''Helal ettim'' got.  Bi naskirina wê yê bi van stranan wê biryar da ku yekemîn albûma xwe ya soloyê çêke.<ref>{{Cite web|url=http://www.sabah.com.tr/cumartesi/2015/12/19/henuz-sohretin-ne-demek-oldugunu-bilmiyorum|title=Henüz şöhretin ne demek olduğunu bilmiyorum - Cumartesi Sabah Haberleri|date=2016-03-05|website=web.archive.org|access-date=2021-06-29|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305030021/http://www.sabah.com.tr/cumartesi/2015/12/19/henuz-sohretin-ne-demek-oldugunu-bilmiyorum|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyet.com.tr/vurur-yuze-ifadesi-hit-oldum-bir-tanesi-40010607|title=İki arada bir derede Merve Özbey: Vurur yüze ifadesi hit oldum bir tanesi!|date=2015-12-26|website=web.archive.org|access-date=2021-06-29|archive-date=2015-12-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20151226044943/http://www.hurriyet.com.tr/vurur-yuze-ifadesi-hit-oldum-bir-tanesi-40010607|url-status=bot: unknown}}</ref> Di tîrmeha sala  2015an de solo-albûma yekem a Özbey bi navê ''Yaş hikayesi'' hate çêkirin.<ref>{{Cite web|url=http://m.haberler.com/topsuz-tufeksiz-merve-7977751-haberi/|title=Topsuz Tüfeksiz Merve|date=2016-04-11|website=web.archive.org|access-date=2021-06-29|archive-date=2016-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20160411132657/http://m.haberler.com/topsuz-tufeksiz-merve-7977751-haberi/|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Dîskografî== === Solo-albûm === * ''[[Yaş Hikayesi]]'' (2015) * ''[[Devran (albüm)|Devran]]'' (2019) === Klîbên wê === * ''[[Duman]] (feat. [[Erdem Kınay]]'' * ''[[Helal Ettim]] (feat. [[Erdem Kınay]])'' * ''[[Yaş Hikayesi]]'' * ''[[Topsuz Tüfeksiz]]'' * ''[[Vicdanın Affetsin]]'' * ''[[Boynun Borcu]] (feat. [[Erdem Kınay]])'' * ''[[Vuracak]]" (''[[Yıldız Tilbe, Yıldızlı Şarkıları]]'') * ''[[Hani Bizim Sevdamız]]'' (''[[Ahmet Selçuk İlkan Unutulmayan Şarkılar]]'') * ''[[Tebrikler]]'' * ''[[Yaramızda Kalsın]]'' * ''[[Kül (şarkı)|Kül]]'' ==Xelatên wê == {| class="wikitable" !Sal !Sazî !Kategorî !Encam |- | rowspan="3" |2013 |3. Xelatên Muzîkê yên Pal Fm |Hunermenda Jin a Serkevtî Ya Çêtirîn |Wergirtiye |- |Xelatên Kovara Siyaset 19-an |Hunermendê Serkevtî yê Salê |Wergirtiye |- |Xelatên Best of 2013 ya Zanîngeha Haliç |Strana Çêtirîn '''(Yaş Hikayesi)''' |Wergirtiye |- |2014 |2. Xelatên Xwezayê yên Zanîngeha Yeditepe |Strana Herî Serkeftî |Wergirtiye |- |2015 |Xelatên Best of 2015 ya Zanîngeha Haliç |Single-a Çêtirîn '''(Yaş Hikayesi)''' |Wergirtiye |- | rowspan="10" |2016 | rowspan="2" |7'emîn Xelatên Çapemeniyê yên KTU |Strana Hit '''a''' Salê '''(Yaş Hikayesi)''' |Namzetbûn |- |Albuma Bijare '''(Yaş Hikayesi)''' |Namzetbûn |- | rowspan="2" |2'emîn Xelatên Ciwanan a Tirkiyeyê |Hunermendê Serkevtî |Namzetbûn |- |Strana Çêtirîn '''(Yaş Hikayesi)''' |Namzetbûn |- | rowspan="2" |Xelatên 4mîn ên Zanîngeha Yeditepe |Stranbêja Jin a Salê ya Çêtirîn |Wergirtiye |- |Strana Çêtirîn '''a''' Salê '''(Yaş Hikayesi)''' |Wergirtiye |- | rowspan="3" |5. Xelatên Medyayê yên Zanîngeha Ege |Hunermenda Jin a Serkevtî Ya Çêtirîn |Namzetbûn |- |Albuma Çêtirîn '''(Yaş Hikayesi)''' |Namzetbûn |- |Strana Çêtirîn '''(Yaş Hikayesi)''' |Wergirtiye |- |1. Xelatên MediaYBU |Strana Çêtirîn Serkeftin '''(Yaş Hikayesi)''' |Namzetbûn |- |2020 |Xelatên Muzîkê yên PowerTurk |Albuma Strongest '''(Devran)''' |Wergirtiye |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Stranbêjên tirk]] ieymv9bbw3jyy0az7frs3cq5ggdsbou Ebru Yaşar 0 104243 1093589 1069466 2022-07-30T14:55:17Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank hunermend | paşbingeh = solo | nav = Ebru Yaşar | pênasê_pêşîn = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | pênasê_paşîn = | wêne = | bergeh = | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_jidayikbûnê = | bernav = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|8|8|1977|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Enqere]], [[Tirkiye]] | jêder = | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | netewe = | cureyê_muzîkê = Pop, arabesk-pop | pîşe = Hunermend, helbestvan, pêşkêşvan | amûr = | salên_çalak = 1995–niha | şirketa_muzîkê = Burhan Çaçan Müzik, İdobay, Erol Köse, Avrupa Müzik, Livadi Müzik, Seven Production, DMC | çalakiyên_têkildar = | malper = [http://www.ebruyasar.com.tr/ ebruyasar.com/] | endamên_niha = | endamên_berê = | modul = | modul2 = | modul3 = }} '''Ebru Yaşar''', ({{Jidayikbûn|8|8|1977|j=1}} li [[Enqere]]yê, [[Tirkiye]]), hunermend û strannivîseke zimanê tirkî ye ku bi eslê xwe [[kurd]] e.<ref name=":0" /> ==Jînenîgarî== Ebru Yaşar, di 8ê tebaxa 1977an de li Enqereyê hatiye dinyayê û keça malbateke karmend e ku bi eslê xwe [[Kurd|kurdên]] [[Agirî (parêzgeh)|Agiriyê]] ye.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.sabah.com.tr/Gunaydin/Magazin/2011/07/02/ask-icin-isten-is-icin-de-asktan-vazgecmem?paging=3|title=Ebru Yaşar ile dobra dobra-Sabah - 02 Temmuz 2011|date=2013-12-24|website=web.archive.org|access-date=2021-07-04|archive-date=2013-12-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20131224110523/http://www.sabah.com.tr/Gunaydin/Magazin/2011/07/02/ask-icin-isten-is-icin-de-asktan-vazgecmem?paging=3|url-status=bot: unknown}}</ref> Piştî ku perwerdeya dibistana navîn xelas kir çû bajarê [[Stembol|Stembolê]] û li wir dest bi kariyera xwe ya muzîkê kir. Ebru Yasar li [[Zanîngeha ITU|Zanîngeha ITUyê]] ji Beşa Muzîka Klasîk a Tirkî mezûn bû.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20180612143252if_/http://www.milliyet.com.tr/2001/02/13/cumartesi/cum01.html|title=MİLLİYET İNTERNET - MAGAZİN|website=web.archive.org|access-date=2021-07-04}}</ref> Di gulana 1995an de, Ebru Yaşar albuma xwe ya yekem bi navê ''Bu sahilde'' ji pargîdaniya mûzîkê ya hunermend Burhan Çaçan derxist. Klîba duyem ji bo strana ''Vurulur düşlerim'' hate kişandin. Di sibata 1999an de bi alîkariya [[İbrahim Tatlıses|İbrahîm Tatlıses]] strana xwe ya bi navê ''Senin anan benim için doğurmuş'' derxist. Ebru Yaşar bi vê stranê derketinekî baş bidest xist û hunermend di qada muzîkê de xwe îsbat kir. Albuma heman salê 1 mîlyon zêdetir tomar firot û bû albuma salê ya ku herî zêde hate firotin. Piştî 4 salan di gulana 2003an de albuma xweya bi navê ''Aşkımız buraya kadar'' derxist û ji vê albûmê de gelek stranên hitê wekî ''Aşkımız bura kadar'', ''Yeminim var'' û ''O değil'' derxist û ev album bû yek ji albumên herî zêde ku hate firotin ya Ebru Yaşar. Di 27ê çirî ya 2008an de wê strana bi navê ''Seni seviyorum'' bi stranbêj [[İsmail YK]] re weşand. Ebru Yaşar, di 24ê hezîrana 2011an de bi albuma xwe ya nû bi navê ''Delidir'' vegeriya cîhana muzîkê. Sitrana ''Delidir'', bi sê zimanan, kurdî tirkî û erebî di albûma xwe de weşand.<ref>{{Cite web|url=https://www.haberturk.com/magazin/ozel-roportajlar/haber/1502388-ebru-yasar-benim-berguzardan-ne-farkim-var|title="Benim Bergüzar'dan ne farkım var?"|website=www.haberturk.com|access-date=2021-07-04}}</ref> ==Dîskografî== ;Albûm * 1995: ''[[Bu Sahilde]]'' * 1997: ''[[Sevenler Ölmez]]'' * 1999: ''[[Seni Anan Benim İçin Doğurmuş]]'' * 2003: ''[[Aşkımız Buraya Kadar]]'' * 2006: ''[[Yeşillenirim]]'' * 2008: ''[[Seviyorum Seni]]'' * 2011: ''[[Delidir]]'' * 2013: ''[[Sanat-ı Ebru]]'' * 2017: ''[[Haddinden Fazla]]'' * 2021: ''[[Gel de Sevme]]'' ;Single * 2012: "[[Ağlayamıyorum]]" * 2014: "[[Cumartesi (şarkı)|Cumartesi]]" * 2019: "[[Alev Alev (stran)|Alev Alev]]" * 2020: "[[Kalmam]]" ==Fîlmografî== ===Klîb=== ''Bu Sahilde''' * Bu Sahilde: Hezîrana 1995an * Vurulur Düşlerim, Sala 1995an '''Sevenler Ölmez''' * Sevenler Ölmez, Sala 1997an '''Seni Anan Benim İçin Doğurmuş''' * Seni Anan Benim İçin Doğurmuş: Sibata 1999an * Sırtımdan Vurdu: Hezîrana 1999an * Yalan: Cotmeha 1999an '''Aşkımız Buraya Kadar''' * Aşkımız Buraya Kadar: 27ê gulana 2003an * Yeminim Var: 17ê îlona 2003an * O Değil: 5ê çiriya paşîn a 2004an '''Yeşillenirim''' * Yeşillenirim: Hezîrana 2006an * Ne Doktorlar Ne Mühendisler: Tebaxa 2006an * Ateşten Gömlek: Kanûna 2006an * Gel Neredeysen: Gulana 2007an '''Seviyorum Seni''' * Seviyorum Seni: 29 Cotmeha 2008an * Eğer (Versiyona nû), Sala 2008an * Kararsızım, Sala 2009an '''Delidir''' * Delidir: 16ê Hezîrana 2011an * Gözlerimde Gece Oldu: Sala 2011an '''Ağlayamıyorum''' * Ağlayamıyorum: Sala 2012an '''Cumartesi''' * Cumartesi: 9ê kanûna 2014an '''Haddinden Fazla''' * Nasıl Uyuyorsun, 17ê gulana 2017an * Ben Ne Yangınlar Gördüm, 4ê tebaxa 2017an * Havadan Sudan, 28ê tebaxa 2017an * Öldüm Sahiden, 26ê kanûna 2017an '''En Güzel Yenilgim''' * En Güzel Yenilgim, 13ê îlona 2018an '''Alev Alev''' * Alev Alev, 25ê cotmeha 2019an '''Kalmam''' * Kalmam, 11ê adara 2020an '''Gel de Sevme''' * Yalnız Uyunmaz, 9ê nîsana 2021am *Ben Bilmem, 6ê gulana 2021an ==Xelatên wê == {| class="wikitable" !Sal !Sazî !Kategorî !Encam |- |1995 |Xelatên Komeleya Rojnamegerên Kovarê (MGD) |Stranbêja Jin a Salê |Wergirtiye |- |1997 |3emîn Xelatên Muzîkê yên Kral TV Vîdeo |Arabeskê baştirîn Hunermenda Jin |Namzetbûn |- |1998 |4emîn Xelatên Muzîkê yên Kral TV Vîdeo |Arabeskê baştirîn Hunermenda Jin |Namzetbûn |- |1999 |27emîn Xelatên Perperika Zêrîn |Baştirîn Solîsta Jin a Muzîka Fantazî |Wergirtiye |- | rowspan="2" |2000 | rowspan="2" |6emîn Xelatên Muzîkê yên Vîdyoya Kral TV |Arabeskê baştirîn Hunermenda Jin |Wergirtiye |- |Strana Salê '''(Senin anan benim için doğurmuş)''' |Wergirtiye |- |2003 |Xelatên Zêrîn ên Stenbol FM |Strana herî ku hatiye daxwastin ya salê '''(Yeminim var)''' |Wergirtiye |- |2004 |10emîn Xelatên Muzîkê yên Kral TV Vîdeoyê |Mûzîka Arabesk a baştirîn Hunermenda Jin a salê |Namzetbûn |- |2007 |13demîn Xelatên Muzîkê yên Kral TV Vîdeoyê |Arabeskê baştirîn Hunermenda Jin |Namzetbûn |- |2013 |Xelatên Weqfa Behra Reş |Baştirîn Hunermenda Jin a Salê ya Fantazî |Wergirtiye |- |2015 |3. Xelatên Komeleya Ajokarên Texsiya |Baştirîn Hunermenda Fantazî ya Jinan a Salê |Wergirtiye |- | rowspan="3" |2017 |3em Xelatên Cypaparazzi (li Qibrisê) |Hunermenda baştirîna Jin a mûzîka fantazî |Wergirtiye |- |Xelatên Rojnameya Lingê 6emîn |Arabeskê baştirîn Hunermenda Jin |Wergirtiye |- |44emîn Xelatên Perperika Zêrîn a Pantenê |Mûzîka fantazî ya baştirîn û Solîsta Jin a Muzîka Gel |Wergirtiye |- | rowspan="11" |2018 | rowspan="2" |18emîn Xelatên Medyaya Înternetê ya Magazinci.com |Hûnermend a Jin ya Mûzîka Pop a Salê |Wergirtiye |- |Strana Salê '''(Ben ne yangınlar gördüm)''' |Wergirtiye |- |5emîn Xelatên Palmiya Zêrîn a Mersînê |Arabeskê baştirîn Hunermenda Jin a salê |Wergirtiye |- |23emîn Xelatên Lensên Zêrîn |Arabeskê baştirîn Hunermenda Jin a salê |Wergirtiye |- |8emîn Xelatên Weqfa Jiyana Astengdar |Hunermenda Muzîkê ya Fantazî ya Salê |Wergirtiye |- |Xelatên Lîseya Hunerên Bedew ên Mimar Sinan |Mimar Sînan a Salê |Wergirtiye |- |9emîn Xelatên Medyayê yên Buxara |Mûzîka herî baş ya fantaziya salê |Wergirtiye |- |45emîn Xelatên Zêrîn a Perperik ya Pantenê |Baştirîn Solîsta Jin a Muzîka Fantazî |Namzetbûn |- |2yemîn Xelatên Biratiya Tirkiye - Azerbaycan |Albuma çêtir ya salê '''(Haddinden fazla)''' |Wergirtiye |- |5emîn Xelatên Zêrîn ên Zanîngeha Stenbolê |Baştirîn mûzîka fantazî ya salê |Wergirtiye |- |Xelatên DMC |Xelata firotin a salê '''(Ben ne yanginlar gördüm)''' |Wergirtiye |- | rowspan="5" |2019 |4emîn Xelatên Komeleya Ajokarên Texsiyan |Hunermenda Çêtirîn Muzîka Fantazî ya Salê |Wergirtiye |- |Xelatên Fhasyion TV |Albuma herî baş a salê '''(Haddinden fazla)''' |Wergirtiye |- |8en Xelatên Medyayê yên Zanîngeha Gelişimê |Hunermendê Muzîka Fantazî ya Çêtirîn |Wergirtiye |- |10emîn Xelata Komara Quality Of Magazinê |Albuma herî Quality ya salê '''(Haddinden fazla)''' |Wergirtiye |- |24emîn Xelatên Lensên Zêrîn |Arabeskê baştirîn Hunermenda Jin a salê |Wergirtiye |- |2020 |46emîn Xelatên Perperika Zêrîn a Pantenê |Hunermenda herî baş ya mûzîka fantazî ya salê |Namzetbûn |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Stranbêjên kurd]] 2u3li576hewrnnz81d2d3mg6xlie36n Kantonên Swîsreyê 0 104270 1093716 1069871 2022-07-30T18:23:41Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank cureyê binebeş | nav = Kantonên Swîsreyê <br> {{resize|70%|{{native name|de|Schweizer Kantone}} {{native name|fr|Cantons suisses}}<br> {{native name|it|Cantoni Svizzeri}} {{native name|rm|Chantuns svizras }}}} | navê bin = Stände, États, Stati | nexşe = {{Switzerland Cantons Labelled Map|width=400}} | kategorî = Dewleta federe | welat = [[Swîsre]] | beşa jorîn = Dûgel | destpêka dem = Sedsala 13 | hejmara niha = 26 kanton | dema hejmarê = 1979 | teşe = | teşe1 = | gelhe = 16.003 – 1.487.969 | tîrbûn = {{Convert|37|km2|sqmi|abbr=on}} – {{Convert|7105|km2|sqmi|abbr=on}} | herêm = }} '''Kantonên Swîsreyê''' ev 26 [[kanton]] in ku [[Swîsre|Konfederasyona Swîsre]]yê pêk tîne. Di vî lîsteyê de kantonên di rêza pêşîn de kantonên bi destûra bingehîn a federal de hatî dayîn de, hatine rêzkirin.  Rêza dîrokî ya pêşengiya Heşt Kantonên din jî di sedsala 15an de û paşê jî kantonên mayî bi rêzê ve li gorî beşdariya wan ên dîrokî ya konfederalîzmê, hatine rêzkirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/regionen/thematische_karten/maps/uebersichtskarte.html|title=Statistik Schweiz - Übersichtskarte|date=2009-04-30|website=web.archive.org|access-date=2021-07-10|archive-date=2009-04-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20090430051050/http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/regionen/thematische_karten/maps/uebersichtskarte.html|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Lîsteya kantonan == {| class="sortable wikitable" style=text-align:right ! ! style=max-width:2em | [[Mertalên kantonên Swîsreyê|Mertal]]<br> ! [[Koda kantonên Swîsreyê|Kod]] ! Navê bi zimanên fermî yên Swîsreyê ! Navê bi kurdî ! Ji vê salê pê de kantoneke Swîsreyê ye ! Paytexta kantonê ! scope="col" data-sort-type="number"|Hejmara niştecihan<br/> ! Rûerd {{small|(km{{sup|2}})}} ! Zimanên fermî |- | 1 ! [[File:Wappen Zürich matt.svg| 25px|Coat of arms of Zürich]] {{Background color|blue|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | ZH ! style=text-align:left | Zürich ! style=text-align:left | [[Zürich (kanton)|Zürich]] | style=text-align:center | 1351 | [[Zürich|Zurich]] | style=padding-right:1em |1.539.275 | style=padding-right:1em | 166 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 2 ! [[File:Wappen Bern matt.svg| 25px|Coat of arms of Bern]] {{Background color|red|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|black|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | BE ! style=text-align:left | Bern / Berne ! style=text-align:left | [[Bern (kanton)|Berne]] / [[Bern (kanton)|Bern]] | style=text-align:center | 1353 | [[Berne, Swîsre|Berne]] / [[Bern]] | style=padding-right:1em |1.039.474 | style=padding-right:1em | 347 | [[Zimanê almanî|almanî]], [[Zimanê fransî|fransî]] |- | 3 ! [[File:Wappen Luzern matt.svg| 25px|Coat of arms of Luzern]] {{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|blue|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | LU ! style=text-align:left | Luzern ! style=text-align:left | [[Lucerne (kanton)|Lucerne]] | style=text-align:center | 1332 | [[Lucerne]] | style=padding-right:1em |413.120 | style=padding-right:1em | 83 |[[Zimanê almanî|almanî]] |- | 4 ! [[File:Wappen Uri matt.svg| 25px|Coat of arms of Uri]] {{Background color|yellow|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|black|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | UR ! style=text-align:left | Uri ! style=text-align:left | [[Uri (kanton)|Uri]] | style=text-align:center | 1291<br> | [[Altdorf, Uri|Altdorf]] | style=padding-right:1em |36.703 | style=padding-right:1em | 20 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 5 ! [[File:Wappen Schwyz matt.svg| 25px|Coat of arms of Schwyz]] {{Background color|red|&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | SZ ! style=text-align:left | Schwyz ! style=text-align:left | [[Schwyz (kanton)|Schwyz]] | style=text-align:center | 1291<br> | [[Schwyz]] | style=padding-right:1em |160.480 | style=padding-right:1em | 30 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 6 ! [[File:Wappen Obwalden matt.svg| 25px|Coat of arms of Obwalden]] {{Background color|red|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | OW ! style=text-align:left | Obwalden ! style=text-align:left | [[Kantona Obwaldê|Obwald]] / [[Kantona Obwaldenê|Obwalden]] | style=text-align:center | 1291<br> yan 1315 (wek parçeyekî [[Unterwalden]]ê) | [[Sarnen]] | style=padding-right:1em |37.930 | style=padding-right:1em | 7 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 7 ! [[File:Wappen Nidwalden matt.svg| 25px|Coat of arms of Nidwalden]] {{Background color|red|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | NW ! style=text-align:left | Nidwalden ! style=text-align:left | [[Kantona Nidwaldê|Nidwald]] / [[Kantona Nidwaldenê|Nidwalden]] | style=text-align:center | 1291<br> (bi navê [[Unterwalden]]ê) | [[Stans]] | style=padding-right:1em |43.087 | style=padding-right:1em | 11 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 8 ! [[File:Wappen Glarus matt.svg| 25px|Coat of arms of Glarus]] {{Background color|red|&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|black|&nbsp;}}{{Background color|white|&nbsp;}}{{Background color|red|&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | GL ! style=text-align:left | Glarus ! style=text-align:left | [[Kantona Glarusê|Glarus]] | style=text-align:center | 1352 | [[Glaris]] / [[Glarus]] | style=padding-right:1em |40.590 | style=padding-right:1em | 3 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 9 ! [[File:Wappen Zug matt.svg| 25px|Coat of arms of Zug]] {{Background color|white|&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|blue|&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|white|&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | ZG ! style=text-align:left | Zug ! style=text-align:left | [[Kantona Zougê|Zoug]] / [[Kantona Zugê|Zug]] | style=text-align:center | 1352 | [[Zoug]] / [[Zug]] | style=padding-right:1em |127.642 | style=padding-right:1em | 11 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 10 ! [[File:Wappen Freiburg matt.svg| 25px|Coat of arms of Fribourg]] {{Background color|black|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | FR ! style=text-align:left | Fribourg / Freiburg ! style=text-align:left | [[Kantona Friburgê|Friburg]] / [[Kantona Fribourgê|Fribourg]] | style=text-align:center | 1481 | [[Friburg]] / [[Fribourg]] | style=padding-right:1em |321.783 | style=padding-right:1em | 136 | [[Zimanê fransî|fransî]], [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 11 ! [[File:Wappen Solothurn matt.svg| 25px|Coat of arms of Solothurn]] {{Background color|red|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | SO ! style=text-align:left | Solothurn ! style=text-align:left | [[Kantona Soleurê|Soleure]] / [[Kantona Solothurnê|Solothurn]] | style=text-align:center | 1481 | [[Soleure]] / [[Solothurn]] | style=padding-right:1em |275.247 | style=padding-right:1em | 109 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 12 ! [[File:Wappen Basel-Stadt matt.svg| 25px|Coat of arms of Basel-City]] {{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|black|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | BS ! style=text-align:left | Basel-Stadt ! style=text-align:left | [[Kantona bajarê Baslê|Bajarê Baslê]] / [[Kantona bajarê Baselê|Bajarê Baselê]] / [[Kantona Basel-Stadt|Basel-Stadt]] | style=text-align:center | 1501 (bi navê [[Kantona Baselê|Basel]] heta 1833/1999) | [[Basle]] / [[Basel]] | style=padding-right:1em |201.469 | style=padding-right:1em | 3 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 13 ! [[File:Coat of arms of Kanton Basel-Landschaft.svg| 25px|Coat of arms of Basel-Country]] {{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|red|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | BL ! style=text-align:left | Basel-Landschaft ! style=text-align:left | [[Kantona Basel-Landschaft|Basel-Landschaft]] | style=text-align:center | 1501 (bi navê [[Kantona Baselê|Basel]] heta 1833/1999) | [[Liestal]] | style=padding-right:1em |290.765 | style=padding-right:1em | 86 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 14 ! [[File:Wappen Schaffhausen matt.svg| 25px|Coat of arms of Schaffhausen]] {{Background color|black|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|yellow|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | SH ! style=text-align:left | Schaffhausen ! style=text-align:left | [[Kantona Schaffhousê|Schaffhouse]] / [[Kantona Schaffhausenê|Schaffhausen]] | style=text-align:center | 1501 | [[Schaffhouse]] / [[Schaffhausen]] | style=padding-right:1em |82.348 | style=padding-right:1em | 26 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 15 ! [[File:Wappen Appenzell Ausserrhoden matt.svg| 25px|Coat of arms of Appenzell Ausserrhoden]] {{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|black|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | AR ! style=text-align:left | Appenzell Ausserrhoden ! style=text-align:left | [[Kantona Appenzell Ausserrhoden|Appenzell Ausserrhoden]] | style=text-align:center | 1513 (bi navê [[Appenzell]] heta 1597/1999) | [[Herisau]] | style=padding-right:1em |55.445 | style=padding-right:1em | 20 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 16 ! [[File:Wappen Appenzell Innerrhoden matt.svg| 25px|Coat of arms of Appenzell Innerrhoden]] {{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|black|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | AI ! style=text-align:left | Appenzell Innerrhoden ! style=text-align:left | [[Kantona Appenzell Innerrhoden|Appenzell Innerrhoden]] | style=text-align:center | 1513 (bi navê [[Appenzell]] heta 1597/1999) | [[Appenzell (village)|Appenzell]] | style=padding-right:1em |16.128 | style=padding-right:1em | 6 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 17 ! [[File:Coat of arms of canton of St. Gallen.svg| 25px|Coat of arms of St. Gallen]] {{Background color|green|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | SG ! style=text-align:left | St. Gallen ! style=text-align:left | [[Kantona St. Gall|St. Gall]] / [[Kantona St. Gallen|St. Gallen]] | style=text-align:center | 1803<br> | [[St. Gall]] / [[St. Gallen]] | style=padding-right:1em |510.734 | style=padding-right:1em | 77 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 18 ! [[File:Wappen Graubünden matt.svg| 25px|Coat of arms of Graubünden]] {{Background color|black|&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|white|&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|blue|&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | GR ! style=text-align:left | Graubünden / Grischun / Grigioni ! style=text-align:left | [[Kantona Grisons|Grisons]] / [[Kantona Graubünden|Graubünden]] | style=text-align:center | 1803<br> | [[Chur]] | style=padding-right:1em |199.021 | style=padding-right:1em | 108 | [[Zimanê almanî|almanî]], [[Zimanê romanşî|romanşî]], [[Zimanê îtalî|îtalî]] |- | 19 ! [[File:CHE Aargau COA.svg| 25px|Coat of arms of Aargau]] {{Background color|black|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|SkyBlue|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}<!--defined as "black and light blue"--> | style=text-align:center | AG ! style=text-align:left | Aargau ! style=text-align:left | [[Kantona Argovia|Argovia]] / [[Kantona Aargau|Aargau]] | style=text-align:center | 1803<br> | [[Aarau]] | style=padding-right:1em |685.845 | style=padding-right:1em | 212 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 20 ! [[File:Wappen Thurgau matt.svg| 25px|Coat of arms of Thurgau]] {{Background color|green|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | TG ! style=text-align:left | Thurgau ! style=text-align:left | [[Kantona Thurgovia|Thurgovia]] / [[Kantona Thurgau|Thurgau]] | style=text-align:center | 1803<br> | [[Frauenfeld]] | style=padding-right:1em |279.547 | style=padding-right:1em | 80 | [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 21 ! [[File:Wappen Tessin matt.svg| 25px|Coat of arms of Ticino]] {{Background color|red|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|blue|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | TI ! style=text-align:left | Ticino ! style=text-align:left | [[Kantona Tessinê|Tessin]] / [[Kantona Ticino|Ticino]] | style=text-align:center | 1803<br> | [[Bellinzona]] | style=padding-right:1em |351.491 | style=padding-right:1em | 115 | [[Zimanê îtalî|îtalî]] |- | 22 ! [[File:Wappen Waadt matt.svg| 25px|Coat of arms of Vaud]] {{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|green|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | VD ! style=text-align:left | Vaud ! style=text-align:left | [[Kantona Vaudê|Vaud]] | style=text-align:center | 1803<br> | [[Lausanne]] | style=padding-right:1em |805.098 | style=padding-right:1em | 309 | [[Zimanê îtalî|îtalî]] |- | 23 ! [[File:Wappen Wallis matt.svg| 25px|Coat of arms of Valais]] {{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|red|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | VS ! style=text-align:left | Valais / Wallis ! style=text-align:left | [[Kantona Wallisê|Wallis]] / [[Kantona Valais|Valais]] | style=text-align:center | 1815<br> | [[Sion, Switzerland|Sion]] | style=padding-right:1em |345.525 | style=padding-right:1em | 126 | [[Zimanê fransî|fransî]], [[Zimanê almanî|almanî]] |- | 24 ! [[File:Wappen Neuenburg matt.svg| 25px|Coat of arms of Neuchâtel]] {{Background color|green|&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|white|&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|red|&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | NE ! style=text-align:left | Neuchâtel ! style=text-align:left | [[Kantona Neuchâtelê|Neuchâtel]] | style=text-align:center | 1815/1857<br> | [[Neuchâtel]] | style=padding-right:1em |176.496 | style=padding-right:1em | 31 | [[Zimanê fransî|fransî]] |- | 25 ! [[File:Wappen Genf matt.svg| 25px|Coat of arms of Geneva]] {{Background color|yellow|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|red|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | GE ! style=text-align:left | Genève ! style=text-align:left | [[Kantona Cenevrê|Cenevre]] | style=text-align:center | 1815<br> | [[Cenevre]] | style=padding-right:1em |504.128 | style=padding-right:1em | 45 | [[Zimanê fransî|fransî]] |- | 26 ! [[File:Wappen Jura matt.svg| 25px|Coat of arms of Jura]] {{Background color|white|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}{{Background color|red|&nbsp;&nbsp;&nbsp;}} | style=text-align:center | JU ! style=text-align:left | Jura ! style=text-align:left | [[Kantona Jura|Jura]] | style=text-align:center | 1979<br> | [[Delémont]] | style=padding-right:1em |73.584 | style=padding-right:1em | 55 | [[Zimanê fransî|fransî]] |- style="background: #dcdcdc" class="sortbottom" | - ! [[File:Coat of Arms of Switzerland.svg| 25px|Coat of arms of Switzerland]] | style=text-align:center | CH ! style=text-align:left | Schweizerische Eidgenossenschaft / Confédération suisse / Confederazione Svizzera / Confederaziun svizra ! style=text-align:left | [[Konfederasyonê Swîsreyî]] | style=text-align:center | 1815/1848<br> | ([[Birêvebiriniya Federal a Swîsreyê]] li [[Bern]]ê) | style=padding-right:1em |8.606.033 | style=padding-right:1em | 2,222 | <small>[[Zimanê almanî|almanî]], [[Zimanê fransî|fransî]], [[Zimanê îtalî|îtalî]], [[Zimanê romanşî|romanşî]]</small> |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Erdnîgariya Swîsreyê]] [[Kategorî:Lîste]] {{Kantonên Swîsreyê}} c3vp8pipw71z959geml01w4aeub9van Sille 0 104496 1093973 1077873 2022-07-31T04:18:43Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane}}'''Sille''' (bi grekî: ''Silene'') gundekî geştiyarî û dîrokiyê li bajarê [[Qonye|Qonyeyê]] ye ku heta sala 1922an [[yewnanî]] û [[Kapadokya|kapadokî]] lê jiyan kirin e. Gund 7 kîlomêtre li dûrî bajarê [[Qonye|Qonyayê]] û di nava geliyê çemê biçûk a Silleyê de hatiye avakirin. ==Dîrok== [[Wêne:Agia Eleni Sille.jpg|thumb|250px|Dêra Agia Eleni, Sille]] Sedema vî hevjiyana aştiyane Mewlane [[Celaledînê Rûmî|Celaledînî Rumî]] bû. Celaledînî Rumî di wî demê de bû şahidê mûcîzeyek ku li manastirê Xiristiyanên Ortodoks ên nêzê Saint Chariton qewimî.<ref>{{Cite web|url=https://konya.bel.tr/engelli/makale/sille.php|title=Konya Büyükşehir Belediyesi|website=konya.bel.tr|access-date=2021-07-23}}</ref> Bi zimanê tirkî niha ji manastirê re ''{{Ziman|tr|Akmanastir}}'' tê gotin û ev nav tê wateya "Manastira Spî". Celaledînî Rumî di hundirê [[Dêra Hagios Xariton]] de mizgeftek piçûk çêkir.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com.tr/books?id=GpQ3AAAAIAAJ&pg=PA126&redir_esc=y|title=E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam 1913-1936|date=1987|publisher=BRILL|isbn=978-90-04-08265-6|language=en}}</ref> Di wî demê de ev jî balkêş bû ku Mewlane Celaledînî Rumî helbestên Grekî bi karanîna tîpên Erebî-Tirkî nivîsî û gundiyên Sille yên Grek bi karanîna alfabeya Grek helbestên tirkî nivîsandine.<ref>{{Cite web|url=http://www.tlg.uci.edu/~opoudjis/Play/rumiwalad.html|title=Untitled Document|date=2012-08-05|website=archive.is|access-date=2021-07-23|archive-date=2012-08-05|archive-url=https://archive.today/20120805175317/http://www.tlg.uci.edu/~opoudjis/Play/rumiwalad.html|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.opoudjis.net/Play/rumiwalad.html|title=Untitled Document|website=www.opoudjis.net|access-date=2021-07-23}}</ref> Ev awayê nivîsandinê li herême belav bû û bi gelemperî wekî nivîsandina tirkiya karamanî dihat zanîn. Mewlane ji tirkan xwest ku tu carî zirarê nedin Yewnanên gund, û peywira paqijkirina goran dida gundiyên Yewnanî. Tirkan jî rêz ji daxwazên Mewlane re girtin û gotinên wî dianîna cih. Di demên dijwar de, gelek ferman ji aliyê Sultan ji tirkên [[Qonye|Qonyayê]] re hatin şandin, ku soza wan a ku zirarê nedin gundiyên Sille dianî bîra wan. Ji ber van sedeman hevjiyana Grekên Sille bi Tirkan re bi aştî ma û gundiyan karî ku heşt sedsal hem zimanê xweya Grekî ya xwemal û ola Xiristiyanên Ortodoks biparêzin. Di danûstandinên nifûsê yên di navbera [[Yewnanîstan]] û Tirkiyeyê de (1923), Tirkiye û Yewnanîstan biryar dan ku nifûsê li ser bingehê olî veguherînin. Piştî sala 1924an hemî niştecihên Grek gund terikandin. Niha gund tê parastin û xebatên nûkirinê ji bo parastina warê olî û tûrîstîk tê meşandin. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Gundên Qonyeyê]] 060vsgtsr3vlf0u7mmv5wt47ubru262 Saint Asaph 0 104534 1093942 1074485 2022-07-31T03:38:44Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane|welat={{al2|Wales}}}} '''Saint Asaph''' ({{lang-cy|Llanelwy}} {{IPA-cy|ɬanˈɛlʊɨ̯|}} "dêra li Elwyê"<ref>{{Cite book|title=A Dictionary of British Place-Names|url=https://archive.org/details/dictionaryofbrit0000mill|last=Mills|first=A. D.|publisher=Oxford University Press|year=2003|isbn=9780198527589|location=Oxford|pages=}}</ref>) bajarekî [[Wales|Walesê]] ye. Di serjimêriya 2011an de nifûsa wê 3.355 bû<ref>{{Cite web|url=http://www.neighbourhood.statistics.gov.uk/dissemination/LeadKeyFigures.do?a=7&b=11128805&c=asaph&d=16&e=62&g=6489975&i=1001x1003x1032x1004&m=0&r=1&s=1426290372312&enc=1|title=Lead Key Figures|date=2015-05-09|website=web.archive.org|access-date=2021-07-24|archive-date=2015-05-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20150509095020/http://www.neighbourhood.statistics.gov.uk/dissemination/LeadKeyFigures.do?a=7&b=11128805&c=asaph&d=16&e=62&g=6489975&i=1001x1003x1032x1004&m=0&r=1&s=1426290372312&enc=1|url-status=bot: unknown}}</ref> ku ji hêla nifûsê ve duyemîn bajarê herî biçûk ê Brîtanyayê. Ew li wîlayeta dîrokî ya [[Flintshire]] ye. == Girêdanên derve == {{commonscat-b}} == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{Bajarên KY}} [[Kategorî:Bajarên Walesê]] {{KY-erd-şitil}} bd9jrl8ibi26wosojfwiy72hdu175t9 Swansea 0 104538 1093989 1030504 2022-07-31T04:44:54Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane|welat={{al2|Wales}}}} '''Swansea''' ({{lang-cy|Abertawe}} {{IPA-cy|abɛrˈtawɛ|}}) bajarekî [[Glamorgan]], [[Wales|Walesê]] ye. Swansea li Walesê duyemîn bajarê herî mezin e û li [[Keyaniya Yekbûyî]] bîst û pêncemîn bajarê herî mezin e.<ref>{{Cite web|url=http://www.ukcities.co.uk/populations/|title=Largest Cities by Population|date=2017-10-22|website=web.archive.org|access-date=2021-07-24|df=dmy-all|archive-date=2017-10-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20171022172618/http://www.ukcities.co.uk/populations/|url-status=bot: unknown}}</ref> == Girêdanên derve == {{commonscat-b}} == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{Bajarên KY}} [[Kategorî:Bajarên Walesê]] {{KY-erd-şitil}} on0gq576narzvf54apu71207qbn0cok City of Bradford 0 104549 1093552 1030513 2022-07-30T13:48:13Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane|welat={{al2|Înglistan}}}} '''City of Bradford''' navçeyeke hikûmeta herêmî ya [[West Yorkshire]] a [[Înglistan|Înglistanê]] ye ku statûya xwe ya [[bajar]] jî heye. Bi [[Bradford|Bradfordê]], wargeha xwe ya herî mezin, hatiye binavkirin lê belê bajarok û gundan din jî di nava xwe de dihundirîne. Nifûsa Bradfordê 528.155 e.<ref>{{Cite web|url=http://www.ons.gov.uk/ons/publications/re-reference-tables.html?edition=tcm:77-368259|title=Release Edition Reference Tables - ONS|date=2015-12-17|website=web.archive.org|access-date=2021-07-24|archive-date=2015-12-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20151217200316/http://www.ons.gov.uk/ons/publications/re-reference-tables.html?edition=tcm:77-368259|url-status=bot: unknown}}</ref> == Girêdanên derve == {{commonscat-b}} == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{Bajarên KY}} [[Kategorî:Bajarên Înglistanê]] {{KY-erd-şitil}} 17zxd3psncd5c7167now2nrv8sxic57 Zimanê sumerî 0 104877 1094081 1081615 2022-07-31T07:11:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank ziman | nav = Sumerî | herêm = [[Mezopotamya]] | dewlet = [[Sumer]] û [[Akadî|Akad]] | navê xwemalî = {{cuneiform|{{lang|sux|𒅴𒂠}}}}<br/>''Emegir'' | dîrok = {{nêzîkî}} 3000 {{bz}} | renga malbat = zimanê îzolekirî | nivîs = [[Nivîsa mîxî]] | iso2 = sux | iso3 = sux | nexşe = | binnexşe = | wêne = Sumerian_26th_c_Adab.jpg | binwêne = Lîsteyeke diyariyan, {{girêdan|Adab|en|Adab (city)}}, Sedsala 26an {{bz}} | mirî = 2000 – 1800 {{bz}} | malbat = [[Zimanê îzolekirî]] }} '''Zimanê sumerî''' <span class="noexcerpt">({{lang|sux|{{cuneiform|sux|[[:wikt:𒅴𒂠|𒅴𒂠]]}} {{transl|sux|''Eme-gir''<sub>15</sub>}}}} "zimanê xwemalî")</span><ref>{{Cite web|url=http://oracc.iaas.upenn.edu/epsd2/cbd/sux/o0026899.html|title=epsd2/sux/emegir[Sumerian]|website=oracc.iaas.upenn.edu|language=en|access-date=2021-07-25|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://etcsl.orinst.ox.ac.uk/edition2/language.php|title=Sumerian language|website=etcsl.orinst.ox.ac.uk|language=en|access-date=2021-07-25|df=dmy-all}}</ref> zimanê zikmakî yê [[sumeriyan]] e ku di sala 4000 {{Bz}} de li Başûrê [[Mezopotamya|Mezopotamyayê]] hatiye axaftin. Di destpêka sala 2000ê {{Bz}} de zimanê [[akadî]] cihê zimanê axaftinê wergirtiye<ref name="woods">Woods C. 2006 “[https://web.archive.org/web/20130429121058/http://oi.uchicago.edu/pdf/OIS2.pdf Bilingualism, Scribal Learning, and the Death of Sumerian.]” In S.L. Sanders (ed) Margins of Writing, Origins of Culture: 91-120 Chicago</ref> Zimanê Sumeriyan li [[Mezopotamya|Mezopotamyayê]] heta sedsala 1em {{Bz}} wek zimanekî pîroz, wêjeyî, merasîmî û zanistî hatiye bikaranîn.<ref name=oates79>[[Joan Oates]] (1979). ''Babylon'' [Revised Edition] Thames and Hudston, Ltd. 1986 p. 30, 52–53.</ref> Ziman heta sedsala 19an hatiye û piştre hatiye jibîrkirin. Berevajî zimanên din ên ku li [[Mezopotamya|Mezopotamyayê]] hatiye axaftin, sumerî zimanekî [[Zimanê îzolekirî|îzolekirî]] ye. ==Kronolojî== Dîroka nivîsandina [[Sumer|Sumeriyan]] bi van dîrok û serdeman re hatiye dabeş kirin: * [[Sumeriya Arkaîk]] - Di sedsala 31mîn û 26mînê {{bz}} hatiye axaftin. * [[Sumeriya Kevnar yan jî Klasîk]] - Di sedsala 26 û 23ê {{bz}} hatiye axaftin. * [[Neo-Sumerî]] - di sedsala 23 û 21ê {{bz}} hatiye axaftin. * [[Post-Sumerî]] - Piştî 1700ê {{bz}} hatiye axaftin. [[Sumeriya Arkaîk]], qonaxa yekem a nivîsên bi naveroka zimanî ye ku ji serdema Jemdet Nasr (Uruk III) e di sedsalên 31 û 30ê berî zayînê dest pê dike. Serdema proto-wêjeyî, ku sedsalên 35 û 30ê {{bz}} vedigire, bi ser dikeve. Têgîna "Post-Sumerian" tê vê wateyê ku dema ku ziman ji hêla [[Babîl (dewlet)|Babîliyan]] û [[Suryanî|Asûriyan]] ve ji holê rabûbû û tenê ji bo mebestên olî, hunerî û zanistî wekî zimanek lîturgîkî û klasîk hate parastin. Winda bûna zimanê sumerî bi awayekî kevneşopî heta dawiya Xanedaniya Sêyem a ye. Dewleta herî dawî ya bi piranî Sumerî li [[Mezopotamya|Mezopotamyayê]], di sala 2000ên {{bz}} de ye, lêbelê ev dîrok bi texmînî ye. Ji ber ku gelek zanyar îdîa dikin ku Sumer di wî dîrokê jixwe mirî bûn. Hinek zanyarên din bawer dikin ku axaftina zimanê sumerî li Mezopotamya Başûr, ji sala 2100ê {{bz}}ê heta 1700ê {{bz}}ê hatiye.<ref>{{Cite web|url=http://oi.uchicago.edu/pdf/OIS2.pdf|title=Wayback Machine|date=2013-04-29|website=web.archive.org|access-date=2021-09-16|archive-date=2013-04-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20130429121058/http://oi.uchicago.edu/pdf/OIS2.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Kategorîkirin== Li gorî nêrîna giştî ya di cîhana zanistî de, Sumerî zimanek veqetandî ye ku têkiliya wî bi tu zimanê naskirî re tuneye, zimanekî îzolekirî ye.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=qSOYAAAAQBAJ&pg=PA97#v=onepage&q&f=false|title=The Sumerian World|last=Crawford|first=Harriet|date=2013-08-29|publisher=Routledge|isbn=978-1-136-21912-2|language=en}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=T6jmziooEk0C&pg=PA1002#v=onepage&q&f=false|title=Phonologies of Asia and Africa: (including the Caucasus)|last=Kaye|first=Alan S.|date=1997-06-30|publisher=Eisenbrauns|isbn=978-1-57506-019-4|language=en}}</ref> Tevî ku lêkolînên amator û profesyonel ji bo sazkirina têkiliyan bi malbatên zimanên cihêreng re hatine kirin, lê ev lêkolîn bi gelemperî hêj nehatine pejirandin.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=T6jmziooEk0C&pg=PA1002#v=onepage&q&f=false|title=Phonologies of Asia and Africa: (including the Caucasus)|last=Kaye|first=Alan S.|date=1997-06-30|publisher=Eisenbrauns|isbn=978-1-57506-019-4|language=en}}</ref> ==Cûreyên zimanê sumerî == Cûreya standard a sumeriyan Emegir (𒅴𒂠 eme-Gir₁₅) bû. Cihêrengiyeke berbiçav yan jî sosyolekt, Emesal (𒅴𒊩 eme-sal) bû. Dibe ji bo ku wekî "zimanê fine" yan "dengê bilind-vegirtin:" (Rubio 2007, p. 1369), bên şîrovekirin . Cûreyên din ên ji bo devokan yan qeydan eme-galam jibo "zimanê bilind", eme-si-sa jibo "zimanê rast", eme-te-na jibo "zimanê zirav" û hwd.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=JqxnjTKaQvQC&pg=PA2|title=History of the Language Sciences / Geschichte der Sprachwissenschaften / Histoire des sciences du langage. 1. Teilband|last=Auroux|first=Sylvain|last2=Koerner|first2=E. F. K.|last3=Niederehe|first3=Hans-Josef|last4=Versteegh|first4=Kees|date=2008-07-14|publisher=Walter de Gruyter|isbn=978-3-11-019400-5|language=en}}</ref> Emesal, di hinek nivîsên edebiyatê de bi taybetî ji aliyê karakterên jin ve hatine bikar anîn (dibe ku bi zimanên jinan an cûrbecûr zimanên ku di hinek çandan de hene yan jî hebûne, wek mînak di nav Çûkçî û Garifuna de, were berhev kirin). Bi awayekî din jî Emesal di hinek celebên stranên kultê de serdest e, mîna stranên ku ji aliyê kahînên Galayê ve têne gotin. Taybetmendiyê din ên cûreya Emesal ev bû ku bi piranî fonolojîk bû.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=gaktTQ8vq28C&pg=PA1370|title=Morphologies of Asia and Africa|last=Kaye|first=Alan S.|date=2007-01-01|publisher=Eisenbrauns|isbn=978-1-57506-109-2|language=en}}</ref> == Pergala nivîsandinê == [[Wêne:Cuneiform script2.jpg|thumb|250px|Tableteke nivîsa sumerî ya forma bizmarî.]] Sumerî yek ji wan zimanên yekem e ku hatiye nivîsîn. Ji ber awayên nîşanên ku li ser lewheyên keliya şil, bi awayê bizmarê hatine xuliqandin, ji sîstema nivîsandina ku ji bo xwendina zimanê Sumerî hatiye bikar anîn jê re "Nivîsa Bizmarî" tê gotin. Di qonaxên destpêkê yên nivîsandina Sumeriyan de nîşaneyên berçav ên ku wateya xwe bi awayekî kevneşopî bi formeke zimanî ve girê didin, hatin bikaranîn. Ew bi awayekî şematîk sembolekê, tiştekî rastîn an jî fîgûrekê temsîl dikin. Mînakeke vê qonaxê di tableta Kiş de hatiye dîtin. Lêbelê, bi demê re, nivîsandina Sumerî ji nîşanên fîgûrî veguheste îşaretên dirêjtir. Di sala 2600ê {{bz}} de logogram pirtir belav bûn û forma bizmarî derkete holê. Forma arkaîk, di her rewşê de, bi formên berê yên pêş-formê re hevbeş bû. Lêkolînerên wekî Rosengarten (1967) 468 nîşanên ku di Sumeriya pêş-Sargonî ya li bajarê Lagashê hatiye bikaranîn, navnîş kirine. Dema ku axêverên Sumeran li dor sala 1900ê berî zayînê winda bûn, zimanê wan ji aliyê Akadiyan ve berdewam bû. Bi kêmbûna axêverên zikmakî yên sûmerî re zimanê sûmerî berdewam kir û wekî zimanê navgînek vegotina edebî û çandî hate bikaranîn. ==Nivîsa sumerî== Ev nivîs, li dora 2400ê {{bz}}ê de behsa destpêka şerekî di navbera bajar-dewletên [[Lagaş]] û [[Uman]]ê dike. [[Wêne:Cone of Enmetena, king of Lagash, Room 236 Reference AO 3004, Louvre Museum.jpg|thumb|250px|Konî ya Enmetena, Padîşahê Lagash, Odeya 236 Çavkanî AO 3004, Muzexaneya Louvre]] {| |'''I.1–7''' |{{Script/Cuneiform|sum|𒀭𒂗𒆤 𒈗 𒆳𒆳𒊏 𒀊𒁀 𒀭𒀭𒌷𒉈𒆤 𒅗 𒄀𒈾𒉌𒋫 𒀭𒊩𒌆𒄈𒋢 𒀭𒇋𒁉 𒆠 𒂊𒉈𒋩}} |- | |<sup>d</sup>en-lil<sub>2</sub> lugal kur-kur-ra ab-ba dig̃ir-dig̃ir-re<sub>2</sub>-ne-ke<sub>4</sub> inim gi-na-ni-ta <sup>d</sup>nin-g̃ir<sub>2</sub>-su <sup>d</sup>šara<sub>2</sub>-bi ki e-ne-sur |- | |"Enlil, padîşahê hemî welatan, bavê hemî xwedayan, bi fermana xweya hişk, sînorê di navbera Ningirsu û Šara de danî." |- |'''8–12''' |{{Script/Cuneiform|sum|𒈨𒁲 𒈗𒆧𒆠𒆤 𒅗 𒀭𒅗𒁲𒈾𒋫 𒂠 𒃷 𒁉𒊏 𒆠𒁀 𒈾 𒉈𒆕}} |- | |me-silim lugal kiš<sup>ki</sup>-ke<sub>4</sub> inim <sup>d</sup>ištaran-na-ta eš<sub>2</sub> gana<sub>2</sub> be<sub>2</sub>-ra ki-ba na bi<sub>2</sub>-ru<sub>2</sub> |- | |"Mesilim, padîşahê Kiš, bi fermana Itaran, zevî pîvand û nîşanek li wir danî." |- |'''13–17''' |{{Script/Cuneiform|sum|𒍑 𒉺𒋼𒋛 𒄑𒆵𒆠𒆤 𒉆 𒅗𒈠 𒋛𒀀𒋛𒀀𒂠 𒂊𒀝}} |- | |uš ensi<sub>2</sub> umma<sup>ki</sup>-ke<sub>4</sub> nam inim-ma diri-diri-še<sub>3</sub> e-ak |- | |"Rêveberî Umma Ush, bi rengek nedîtî tevgeriya." |- |'''18–21''' |{{Script/Cuneiform|sum|𒈾𒆕𒀀𒁉 𒉌𒉻 𒂔 𒉢𒁓𒆷𒆠𒂠 𒉌𒁺}} |- | |na-ru<sub>2</sub>-a-bi i<sub>3</sub>-pad edin lagaš<sup>ki</sup>-še<sub>3</sub> i<sub>3</sub>-g̃en |- | |"Wî ew nîşan hilweşand û ber bi deşta Lagaşê ve meşiya." |- |'''22–27''' |{{Script/Cuneiform|sum|𒀭𒊩𒌆𒄈𒋢 𒌨𒊕 𒀭𒂗𒆤𒇲𒆤 𒅗 𒋛𒁲𒉌𒋫 𒄑𒆵𒆠𒁕 𒁮𒄩𒊏 𒂊𒁕𒀝}} |- | |<sup>d</sup>nin-g̃ir<sub>2</sub>-su ur-sag <sup>d</sup>en-lil<sub>2</sub>-la<sub>2</sub>-ke<sub>4</sub> inim si-sa<sub>2</sub>-ni-ta umma<sup>ki</sup>-da dam-ḫa-ra e-da-ak |- | |"Ningirsu, şervanê Enlil, bi emrê xwe yê dadmend, bi Umma re şer kir." |- |'''28–31''' |{{Script/Cuneiform|sum|𒅗 𒀭𒂗𒆤𒇲𒋫 𒊓 𒌋 𒃲 𒉈𒌋 𒅖𒇯𒋺𒁉 𒂔𒈾𒆠 𒁀𒉌𒍑𒍑}} |- | |inim <sup>d</sup>en-lil<sub>2</sub>-la<sub>2</sub>-ta sa šu<sub>4</sub> gal bi<sub>2</sub>-šu<sub>4</sub> SAḪAR.DU<sub>6</sub>.TAKA<sub>4</sub>-bi eden-na ki ba-ni-us<sub>2</sub>-us<sub>2</sub> |- | |"Li ser fermana Enlil, wî tora xweya şer a mezin avêt ser wî û li ser deştê gom li ser hev kir." |- |'''32–38''' |{{Script/Cuneiform|sum|𒂍𒀭𒈾𒁺 𒉺𒋼𒋛 𒉢𒁓𒆷𒆠 𒉺𒄑𒉋𒂵 𒂗𒋼𒈨𒈾 𒉺𒋼𒋛 𒉢𒁓𒆷𒆠𒅗𒆤}} |- | |e<sub>2</sub>-an-na-tum<sub>2</sub> ensi<sub>2</sub> lagaš<sup>ki</sup> pa-bil<sub>3</sub>-ga en-mete-na ensi<sub>2</sub> lagaš<sup>ki</sup>-ka-ke<sub>4</sub> |- | |"Eannatum, rêveberê Lagash, apê Entemena, rêveberê Lagaš" |- |'''39–42''' |{{Script/Cuneiform|sum|𒂗𒀉𒆗𒇷 𒉺𒋼𒋛 𒄑𒆵𒆠𒁕 𒆠 𒂊𒁕𒋩}} |- | |en-a<sub>2</sub>-kal-le ensi<sub>2</sub> umma<sup>ki</sup>-da ki e-da-sur |- | |"Sînorê Enakaleyê, bi serwerê Umanê re sererast kir" |} == Mijarên têkildar == * [[Sumer]] * [[Sumernasî]] * [[Mezopotamya]] == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Sumer]] [[Kategorî:Zimanên îzolekirî li Asyayê|Sumerî]] [[Kategorî:Zimanên mirî|Sumerî]] lp7iwa0vncae3c8y2y7h1gjuvhd6eig Nihat Doğan 0 123253 1093847 1062373 2022-07-31T01:02:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank hunermend | paşbingeh = solo | nav = | pênasê_pêşîn = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | pênasê_paşîn = | wêne = | bergeh = | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_jidayikbûnê = | bernav = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|13|02|1976|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Stembol]], [[Tirkiye]] | jêder = | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | netewe = [[Kurd]] | pîşe = [[Stranbêj]], [[Vokalîst]] | amûr = | salên_çalak = 1994–niha | şirketa_muzîkê = | çalakiyên_têkildar = | malper = | endamên_niha = | endamên_berê = | modul = | modul2 = | modul3 = | cureyê_muzîkê = }} '''Nihat Doğan''', ({{Jidayikbûn|13|02|1976|j=1}} li [[Stembol]]) stranbêjekî [[kurd]] e ku bi eslê xwe ji bajarê [[Mûş]] a [[Bakurê Kurdistan|Bakurê Kurdistanê]] ye. Nihat Doğan muzîka gel û popa bi zimanê tirkî dibêje û di sala 1994an de bi albûma xwe ya bi navê ''Kırdın Kalbimi'' dest bi kariyera xwe ya muzîkê kiriye. == Jînenîgarî == Nîhat Dogan, di 13ê sibata 1976an de li Stembolê hatiye dinê.<ref>{{Cite web|url=http://haber.stargazete.com/sondakika/nihat-dogan-basima-gelenler-kurt-kimligim-yuzunden/haber-691282|title=Nihat Doğan: Başıma gelenler Kürt kimliğim yüzünden - Magazin - Star Gazete|date=2013-03-26|website=web.archive.org|access-date=2021-09-14|archive-date=2013-03-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20130326022753/http://haber.stargazete.com/sondakika/nihat-dogan-basima-gelenler-kurt-kimligim-yuzunden/haber-691282|url-status=bot: unknown}}</ref> Dema Dogan yazdeh salî bû bavê wî wefat kiriye.<ref>{{Cite web|url=http://haber.stargazete.com/sondakika/nihat-dogan-basima-gelenler-kurt-kimligim-yuzunden/haber-691282|title=Nihat Doğan: Başıma gelenler Kürt kimliğim yüzünden - Magazin - Star Gazete|date=2013-03-26|website=web.archive.org|access-date=2021-09-14|archive-date=2013-03-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20130326022753/http://haber.stargazete.com/sondakika/nihat-dogan-basima-gelenler-kurt-kimligim-yuzunden/haber-691282|url-status=bot: unknown}}</ref> Mezinên malbata wî xwestin ku wî bibin [[Mûş|Mûşê]] lê ew li ser daxwaza xwe ma li bajarê [[Stenbol|Stembolê]]. Dema ku li navçeya [[Avcılar|Avcılarê]] ya [[Stenbol|Stembolê]] li baxçeyek çayê strana digot, li ser pêşniyara malbata ku li wir bûn û li Almanyayê dijîyan çû [[Almanya|Almanyayê]]. Salek li Almanyayê ma lê ji ber ku nikarî li wir muzîka xwe çêke vegeriya [[Tirkiye|Tirkiyeyê]]. Piştî vegerîna Tirkîyeyê, di sala 1994an albûma xwe ya yekem bi navê ''Kırdın Kalbimi'' derxist. Di salên dawiyê de rastê gelek pirsgirêkan hat, wî ev pirsgirêk wiha anîn zimên: ''Çi tê serê min ji ber nasnameya min ê kurd tê serê min''<ref>{{Cite web|url=http://haber.stargazete.com/sondakika/nihat-dogan-basima-gelenler-kurt-kimligim-yuzunden/haber-691282|title=Nihat Doğan: Başıma gelenler Kürt kimliğim yüzünden - Magazin - Star Gazete|date=2013-03-26|website=web.archive.org|access-date=2021-09-14|archive-date=2013-03-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20130326022753/http://haber.stargazete.com/sondakika/nihat-dogan-basima-gelenler-kurt-kimligim-yuzunden/haber-691282|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Dîskografî== === Albûm === * 1994: ''[[Kırdın Kalbimi]]'' * 1996: ''Ayrılık Acı Bir Şey'' * 1998: ''Anlamıyorlar'' * 2000: ''Dayan Yüreğim'' * 2001: ''Züleyha'' * 2002: ''Zor Gelir'' * 2004: ''Seve Seve'' * 2005: ''Bitanesinden Bitanesine'' * 2007: ''Zoruna Mı Gitti'' === Single === * 2011: "Arayamadım" * 2014: "O Da Can" * 2018: "Hey Gidi Hey" * 2019: "Hercai" * 2020: "Çoğu Gitti Azı Kaldı" * 2020: "Batmane Batmane" * 2021: "Tutulup Kaldım" ==Xelatên wî== * [[13emîn Xelata Vîdeo Mûzîk ya Kral TVyê]] - Hûnermenda mêr ya herî baş a Muzîka Gel (2007) ==Çavkanî== {{Çavkanî}} g1d2rrs6knr2au3rjnbwffv6stnsq8v Bahoza tropîkal a Hermine (2010) 0 123501 1093477 1086901 2022-07-30T12:06:20Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox tropical cyclone | nav = Bahoza tropîkal Hemrine<br><small>Depresyona tropîkî ya Eleven-E</small> | basin = Atl | type = Tropical storm | bayê_1-xulek = 60 | wêne = Hermine 2010-09-06 1955Z.jpg | bidawîbûn = 10ê îlona 2010an | destpêbûn = 3ê îlona 2010an | bermayiyên_kêm = 9ê îlonê | pressure = 989 | zirar = 740 | affected = {{flatlist| * [[Amerîkaya Navîn]] * [[Meksîk]] * [[Teksas]] * [[Oklahoma]] * [[Kansas]] }} | mirin = 52 rasterast, 50 neyekser. | sal = 2010 | demsala_bahozê = [[2010 Atlantic hurricane season|2010 Atlantic]] and [[2010 Pacific hurricane season#Tropical Depression Eleven-E|Pacific hurricane seasons]] }} '''Bahoza tropîkal a Hermine''', ({{bi-en|Tropical Storm Hermine}}) bagereke tropîkal a nêzî bahozê bû ku di destpêka îlon a sala 2010an de lehiyeke berfireh ji [[Guatemala|Guatemalayê]] ber bi bakur ve anî [[Oklahoma|Oklahomayê]]. Herçend navê wê li kendava rojava ya [[Meksîk|Meksîkê]] hatibe kirin jî, Hermine ji herêma kêm-tansiyona mayî ya ku bi depresyona Tropîkal eleven-E ya demkurt a li Rojhilatê Pasîfîk re têkildar e, rasterast bi pêş ket. Bahoza Hermine, di temenê xwe de bû sedema 52 mirinên rasterast û nêzîkî 740 milyon dolarên amerîkî zirar gihand çandinî û binesazîyê. Depresyona tropîkal a pêşîn di 3ê îlonê de li Kendava Tehuantepecê pêk hat û roja din li nêzî Salina Cruz a [[Meksîk]]ê şemitandina erdê pêk hat. Her çend depresyon bi lez û bez ber bi nizmbûna mayinê ve qels bi be jî, tengasî ji [[pozika Tehuantepecê]] derbas bû û bi ber bakur derbasî nava avên germ ên [[Kendava Meksîkê]] bû û di 5ê îlonê de careke din xwe bi [[sîklon]]eke tropîkal bi rêxistin kir. Li wê derê, pergal bi lez û bez bi bahozeke tropîkal ve xurt bû û berî ku di 7ê îlonê de biçe peravên nêzî bajarê [[Matamoros]] ê Meksîkê, weke bahozeke tropîkal a bilind navê Hermine wergirt. Di nava çend rojên pêş de, Hermine qels bû. Bahoza Hermîne di 10ê îlonê de li ser Deştên Başûr ên Amerîkayê ve derbas bûye û di dawiyê de li [[Kansas|Kansasê]] belav bûye. ==Dîroka meteorolojî== [[Wêne:Hermine 2010 track.png|thumb|300px|çep|Nexşeya ku şop û şiyanên Eleven-E û Hermine li gorî pîvana bayê bahozê Saffir-Simpson plan dike]] Di tebaxa 2010an da, li [[Rojhilatê Atlantîkê]] pêleke tropîkal tevkarî li avabûna Bahoza Danielle kir; Danielle di pêşî ber bi rojava û paşê ber bi bakur ve şopand. Lê belê beşa başûr a tengezariyê bi pêşketina Danielle re têk çû, li rojavayê Başûrê Amerîkayê şopand û di 29ê tebaxê de gihaşt Pasîfîka Rojhilat. Li seranserê [[Amerîkaya Navîn]] heta 2ê îlonê dema ku baran li ser û dora [[Kendava Tehuantepecê]] geş bû, vedana birûskê pêk hat. Navenda Bahozê ya Neteweyî (NHC) roja din saet di 00:00 de îhtîmaleke kêm a siklogenezî ya tropîkal nirxand.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/gtwo/epac/201009022354/index.php?basin=epac&current_issuance=201009022354|title=NHC Graphical Outlook Archive|website=www.nhc.noaa.gov|access-date=2021-09-27}}</ref> Li temamiya 3ê îlonê, berî ku li ser rûyê pergalê gera bayê bê tesbît kirin, alozî di kendavê de bi lez û bez pêş ket. Ji ber vê yekê, NHC, wê rojê di saet 18:00an de (UTC) dema bahoz 185 km li başûrê rojhilatê [[Salina Cruz]] a [[Meksîk|Meksîkê]] bû, sîstema bahozê wekî depresyona tropîkal diyarkir.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/gtwo/epac/201009032216/index.php?basin=epac&current_issuance=201009032216|title=NHC Graphical Outlook Archive|website=www.nhc.noaa.gov|access-date=2021-09-27}}</ref> Piştî avabûnê, 11-E hêdî hêdî ber bi bakurê rojava ve çû û di derengiya 3yê Îlonê da banda baranê ya hindirîn ku baş tê gotin, geş bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/2010/ep11/ep112010.discus.002.shtml?|title=Tropical Depression ELEVEN-E|website=www.nhc.noaa.gov|access-date=2021-09-27}}</ref> Roja din saet di 06.00an de UTC, berîya ku bi saetekê li rojhilatê [[Salina Cruz|Salina Cruzê]] bahoz ber bi erdê ve bikeve, depresyon bi bayê 35 mph (55 km/s) bilind bû. Xuyabûna birêxistinkirî ya sîklonê ya li ser radarê, ku çavekî prîmordîal ê pêşketî jî di nav de bû, pêşnîyar kir ku depresyon di dema ketina erdê de nêzî hêza bahoza tropîkî bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/2010/ep11/ep112010.discus.003.shtml?|title=Tropical Depression ELEVEN-E|website=www.nhc.noaa.gov|access-date=2021-09-27}}</ref> Keştiyek di vê serdemê de bayên hêza bahozê ya tropîkal belge kir, lê ji ber ku ew ji bahozê baş hatin derxistin, tê texmînkirin ku ev bayê xurttir bi herikîna bayê mûsonal a nêz re têkildar e. Piştî ku bahoz derbasî hundir bû, depresyon zû xera bû û 4ê îlonê saet 18:00 (UTC) bi ser pozika [[Tehuantepec]]ê ve bû qadeke zexta nizm a mayî. Her çend erda çiyayî ya Oaxaca û Chiapas rêxistina Tewra Depresyona Eleven-E pir têk da û bû sedema bê hêz bûna wî. Sîklona berê-navîn û jêrîn ên bagera berê saxlem man dema ku ew çûn nava Kendava Campecheê. Di 4ê Îlonê da, piştî ku 11-E hat veqetandin, di 4ê Îlonê da vegerîya ava vekirî û bi veguhastineke nû û tund dîsa derkete holê. Di roja din de, qada bahoza, di destpêkê de hate bêrêxistin kirin û di 5ê Îlonê de saet di 18.00an de li Başûrê Kendava Campecheyê careke din kete nav depresyoneke tropîkal.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/gtwo/atl/201009050540/index.php?basin=atl&current_issuance=201009050540|title=NHC Graphical Outlook Archive|website=www.nhc.noaa.gov|access-date=2021-09-27}}</ref> Piştî avabûna 12 saetan, NHCyê piştî raporên encamdar ên ji buoyoneka nêzîk, pergal ê veguherand rewşa bahoza tropîkal. Di encamê de sîklona tropîkal bi navê Hermine hate binavkirin û Bahoza Hermine ber bi sînorê Teksas-Meksîkayê ve kete tevgerê û bi dijwarbûna domdar berdewam kir. Di destpêka sibeha 6ê Îlonê de ji ber dorgirtina xwe ya li derdora navenda bahozê, çalakiya bahozê zêde bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/2010/al10/al102010.discus.003.shtml?|title=Tropical Storm HERMINE|website=www.nhc.noaa.gov|access-date=2021-09-27}}</ref> Di 7ê Îlonê de saet di 02.00 utc de, Hermine li nêzîkî [[Matamoros]], [[Meksîk|Meksîkayê]] bi bayê herî zêde yê domdar 70 mph (110 km/h) û kêmtirîn zexta barometrîk a 989 mbar (hPa; 29.21 inHg) bi hêz bû. Ev hêz, xurtbûna lûtkeya siklonê bû. Bahoz piştî ku çû peravê, hêdî hêdî lawaz bû û ber bi bakurê [[Teksas|Teksasê]] ve çû.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/2010/al10/al102010.discus.006.shtml?|title=Tropical Storm HERMINE|website=www.nhc.noaa.gov|access-date=2021-09-27}}</ref> 8ê Îlonê saet di 00:00an da UTC, siklona tropîkal ya ku qels dibe, li nêzî Masona Teksasê ji hêza depresyona tropîkal dejenere bû. Lê belê, babelîskên Hermine ji ber bayê xwe yê domdar gelekî hêza xwe winda nekirin. NHC, demeke kurt piştî daketinê berpirsyariyên xwe yên şopandina sîklonê veguhast Navenda Texmîna Hîdrometeorolojîkê (HPC). Di vê demê da bi dirêjahîya bahozên gurê ber bi başûr ve û paralelê interstate35ê dirêj dibe, bahoza qelsbûyî piranîya taybetmendîyên xwe yên sîklona tropîkal winda kiribû. Hermine, 9ê Îlonê saet di 18:00an de beriya ku li ser Kansasê belav bibe di 9ê Îlonê de saet di 18.00'an de li ser [[Oklahoma]] ber bi qadeke zexta nizm a mayî ve qels bû û bi dawî bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhc.noaa.gov/archive/2010/al10/al102010.discus.009.shtml?|title=Tropical Depression HERMINE|website=www.nhc.noaa.gov|access-date=2021-09-27}}</ref> ==Amadekariyên jibo bahozê == Beriya hilweşîna erdê Hermîne, wezîfedarên li Meksîkê ji bo deverên li bakurê [[Tamaulipas|Tamaûlîpasê]] talîmata valakirinê dan. Bi texmînî 3.500 kes jiber hişyariyê ji avahiyên xwe derketibûn. Li Teksasê, Navenda Operasyonê ya Eyaletê têkildarî Bahoza Hermîne ya Tropîkal konferansek lidar xist û jibo rewşa awarte li ser planan nîqaş kirin. 6 tîmên rizgarkirinê yên lehiyê li bendê bûn. [[Mass Care]] û [[Xaça Sor a Amerîkayê]] ji bo avakirina stargehan amade bûn; Deh wesayîtên payebilind ên leşkerî yên Teksasê tevî helîkopterên UH60 û CH47 ji bo hewldanên alîkariyê yên lehiyê yên gengaz amade bûn. 6ê îlonê piştî nîvro, piranîya başûrê [[Teksas|Teksasê]] ji ber metirsîya barîna baranê di nobeda lehîyê da bûn. Saetên Tornadoyê ji xeta peravê heta bakurê [[Teksas|Teksasê]] li kêleka rastê yê bahozê dirêj bû. Ji ber ku Hermine ji [[Teksas|Teksasê]] heta [[Missouri|Mîssoûrî]] baraneke zêde barand, Servîsa Hewa ya Neteweyî ji bo gelek herêman hişyariya lehiyê da. ==Bandorên li ser deveran == ===Amerîkaya Navîn=== [[Wêne:Hermine 2010 rainfall.gif|thumb|230px|Nexşeya Barana ji Depresyona Tropîkal 11-E û Bahoza Tropîkal Hermine ya li Meksîk û Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] Li seranserê [[Guatemala|Guatemalayê]], barana zêde ya ku bi herikîna mûsonal û Depresyona Tropîkal Elon-E re têkildar e, li seranserê welatê li gelek cihan bû serdema şemitînên erdê. Li ser rêya [[Îmter-Amerîkan]], otobusekî ku tê de gelek rêwî hebû ma di ava axa şemitandî de. Xebatkarên rizgarkirinê yên hewl didan ji wesayîta asê mayî bikişîne, di vî bûyerê de 41 xebatkarên rizgargirinê û yên din û 12 kes jî ji rêwîyên ku di otobusê de bûn jiyana xwe ji dest dan. Ev bûyer bi giştî bû sedema mirina 53 kesan. Bi sedan rizgarker hatin cihê bûyerê ku hewl bidin ku heta ku ji destê wan tê xilas bikin; lê belê, şemitîna axê ya duyemîn jî li heman cihî qewimî, bi sedan kes di şemitandinê de winda bûn. Li seranserê welat rayedaran diyar kirin ku li 30 cihan şemitandina erdê qewimiye. Yek ji çar kesên din jî piştî ku xaniyê xwe yê li [[Quetzaltenango]] ku maye di nava axa şemitan dî de jiyana ji dest daye.<ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/|title=Breaking News, World News and Video from Al Jazeera|website=www.aljazeera.com|language=en|access-date=2021-09-28}}</ref> Li [[Kosta Rîka]] ji ber barana ku zêde bariya lehî rabû, di jiber lehiya zêde erdşemitandin pêk hat di bûyerê de 3 kes jiyana xwe ji dest dan û bi sedan kes jî koç bûn.<ref>{{Cite web|url=https://www.biobiochile.cl/|title=BioBioChile - La Red de Prensa Más Grande de Chile|website=BioBioChile|language=es|access-date=2021-09-28}}</ref> Li gelemperiya welêt, xisar bi 500 mîlyon dolarê Amerîkayê hate texmînkirin.<ref>{{Cite web|url=http://emdat.be/disaster-list|title=Disaster List {{!}} EM-DAT|date=2010-09-23|website=web.archive.org|access-date=2021-09-28|archive-date=2010-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20100923101618/http://emdat.be/disaster-list|url-status=bot: unknown}}</ref> ===Meksîk=== [[Wêne:11E 2010-09-04 1700Z.jpg|thumb|230px|çep|Depresyona Tropîkal 11-E di 4ê Îlonê de li ser Navenda Meksîkê]] Hat ragihandin ku li başûrê [[Meksîk|Meksîkê]] bandoreke giran lê hatiye kirin û gelek çem di ser bankayên xwe yên li peravên Oaxacayê re herikîne û bi vî rengî hişyariya sor (bilind) hatiye dayîn.<ref>{{Cite web|url=http://www.jornada.unam.mx/ultimas/2010/09/05/depresion-tropical-11-e-provoca-desborde-de-rios-en-oaxaca|title=La Jornada en Internet|date=2010-09-07|website=web.archive.org|access-date=2021-09-28|archive-date=2010-09-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20100907184733/http://www.jornada.unam.mx/ultimas/2010/09/05/depresion-tropical-11-e-provoca-desborde-de-rios-en-oaxaca|url-status=bot: unknown}}</ref> Jiber depresyona li [[Meksîk|Meksîkê]] bi giştî 50 hezar kes bandor bûn.<ref>{{Cite web|url=http://www.newkerala.com/news2/fullnews-35347.html|title=Tropical Depression 11-E makes landfall in southern Mexico .:. newkerala.com Online News - United States 35347|date=2010-09-09|website=web.archive.org|access-date=2021-09-28|archive-date=2010-09-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20100909092430/http://www.newkerala.com/news2/fullnews-35347.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Li seranserê [[Oaxaca|Oaxacayê]] herî kêm 46 kes jiyana xwe ji dest da. Pergalê li Veracruzê barana zêde ya herêmî barand, li [[Alvarado|Alvaradoyê]] bi pîvana lûtkeyê 13,6 li (350 mm) pêk hat. Li bakurê [[Meksîk|Meksîkê]] barîna baranê ya di ser asta 3 yan de (76 mm) li herêmên bejahî hate hate pîvan. Li seranserê bakurê [[Tamaulipas|Tamaulipasê]] bayên tropîkala bahozê dar daxistin ser xetên elektrîkê û zerara dan gelek avahiyan. Li [[Matamoros|Matamorosê]] bayên domdar ên 53 mph (85 km/h) û babelîskên 67 mph (108 km/s) hatin tomarkirin. Li seranserê bajêr herî kêm 20 avahî ziyan dîtin. ===Dewletên yekbûyî=== Li seranserî şopa Hermine li [[Amerîkî|Amerîkayê]] bi taybet li rexê rojhilatê sîstemê baraneke giran barand. ====Teksas==== [[File:Tropical Storm Hermine South Texas Radar.gif|thumb|230px|Lûleya radar a Bahoza Tropîkal Hermine di 7ê Îlonê de li başûrê Teksasê dimeşe]] Li [[Teksas]], [[Harlingen (şaredarî)|Harlîngenê]] bayê zexmtir hat tomarkirin ku hêza bayê domdar bi pîvanên 59 mph (95 km/s) û 73 mph (117 km/s) hate tomarkirin. Li peravê jî pergalê pêleke bahozê bi xwe re anî û li Port Aransasê pêlên behrê gihîşte 3.4 mêtreyan. Zirara li ser [[Rio Grande|Rîo Grande]] Valleyê ya jêrîn bi giştî biçûk bû. Ji ber bayê zêde hinek dar û xetên elektrîkê hatin xistin û di encamê de elektrîk li ser herêmê hate qutkirin. Di dema bahoza li herêmê de bi qasî 30 hezar dikanên welatiyan di carekê de yan jî di demên cûda de mane bê elektirîk. Bandora herî dijwar li navçeyên [[Kamiron|Kamîron]] û [[Willacy]] çêbû.<ref>{{Cite web|url=https://www.valleycentral.com|title=valleycentral.com}}</ref> Li navenda Teksasê, bi giranî li wîlayeta Bexarê, ji ber darên hilweşiyayî, bi texmînî 100 hezar niştecihgeh mane bê elektirîk. Li gorî lêkolînên herêmê bi qasî 300 dar ji ber bahozê hatine xwarê. Li Georgetownê, ku barana herî giran lê bariya, parkên RV û I-35 ên li nêzî wê bûn, lehî rabû û bû sedema valakirinan niştecihan. Li gelemperiya eyaletê, pêdiviya bi sedan rizgarkirinên bilind ên avê ji aliyê ekîbên rizgarkirinê ve bihata kirin, hebû. Li hinek deveran jiber avên lehiyê heta 1.5 mêtre çalên kur çêbû. Li wîlayeta [[Johnson]], piştî ku gelek xanî mane di nava avê de, zêdeyî 60 cihan neqla avê pêk hat. Li gorî Şefê Îtfaiyeyê Richard Van Winkle ê ji ekîba agirkujiyê Alvaradoyê got, "Heta roja îro ev tofana herî xerab e ku ez dibînim." ====Oklahoma==== Piştî sekinandin a li [[Teksas|Teksasê]], bermahiyên Hermine bi baraneke berfireh û giran li [[Oklahoma City|Oklahomayê]] bû sedema lehiyekî mezin. Di encama derbasbûna Hermîne de kesekî li parêzgehê jiyana xwe ji dest da. Hema hema hemû herêma [[Sequoya|Sequoyahê]] di binê avê de ma û di encamê de zerareke mezin a binesaziyê çêbû. Ji ber lehiyan nêzî 48 km kete binê avê. Pêşdîtinên destpêkê hate diyarkirin ku zirara li wîlayetê 2.5 milyon dolarê [[Amerîka (parzemîn)|Amerîkayê]] ye. Qutbûnên belavbûyî yên elektrîkê li eyaletê pêk hatin, ku bi giranî ji ber bahozê tê hesibandin, li gorî daxuyaniya Pargîdaniya Gaz û Elektrîkê ya [[Oklahoma City|Oklahomayê]] nêzîkî 5.000 qutbûn hatiye ragihandin. Xizmeta Avhewa ya Neteweyî sê tofan têkildarî Hermine piştrast kir ku di nav de tofanek EF0 ku li [[Lone Grove]], bajarek ku ji hêla tofanek EF4 ve di Sibata 2009an de wêran bûbû, ket. Li [[Colbert|Colbertê]] tornadoya EF1 malek rûxand û ajokarekî qemyonê jî piştî ku wesayîta wî wergeriya, birîndar bû. Di sibeha 9ê îlonê de barana duyemîn li seranserê rojhilatê eyaletê barî û di encamê de lehî rabû. Li seranserê kêleka rêya US 69, avê gol girt û li hinek cihan jî rê ketibû binê avê. Rêyên din ên dewletê jî di bin avê de man; lê belê piraniya avê piştî nîvrojê paşve kişiya. ==Çavkanî== {{çavkanî|2}} [[Kategorî:Bûyerên hewayî]] ly36cerbtmlxgsvezr3nshs7trjlhk7 Çiyayên Pamîrê 0 123545 1094090 1067781 2022-07-31T07:35:11Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox çiya | nav = Çiyayên Pamîrê | navê_din = Zîncîreçiyayên Pamîrê | wêne = Ледник Советских офицеров южн. - panoramio (3).jpg | wêne_sernav = Dîmenek ji Çiyayên Pamîrê, li Tacikîstanê. | çiyayê_bilind = | bilindayî = 7.649 | dirêjayî = 500 | firehî = 300 | cih = [[Efxanistan]], [[Kirgizîstan]], [[Çîn]], [[Tacikîstan]] | nexşeya_cihan = Tacîkistan | koordînat = | cure = Zincîrçiya | çalakbûna_dawî = }} '''Çiyayên Pamîrê''' yan jî '''Zincîreçiyayên Pamîrê''', zîncîreçiyayeke di navbera herêmên [[Asyaya Navendî|Asyaya Navîn]], [[Asya Başûr]] û [[Asyaya Rojhilat]] de ye. Pamîr di navberên sîstemên rêzeçiyayên din ên girîng wekî [[Tian Şan]], [[Qerekoram]], [[Kunlun]], [[Çiyayên Hindokujê|Hindokuj]] û [[Hîmalaya|Rêzeçiyayên Himalaya]] yê de ye. Piraniya çiyayên Pamirê li parêzgeha [[Gorno-Bedakşan]] a [[Tacîkistan]]ê ne. Li başûr, bi çiyayên [[Çiyayên Hindokujê]] re li ser Korîdora Wakhan a Afganîstanê bi parêzgeha Badakhshan sînor e. Ji aliyê bakur ve bi çiyayên [[Tian Shan]] ên li ser [[Geliyê Alay]] a [[Qirgizistan|Qirgizîstanê]] re dibin yek. Li aliyê rojhilat ve jî berbi rêza ku [[Kongur Taghê]] ya [[Çîn|Çînê]] vedihewîne, li "Pamirên Rojhilat" dirêj dibe ku bi geliyê Yarkand ji [[Çiyayên Kunlun]] veqetandî ye. ==Dîrok == Li beşa rojhilat a girseyê bi qasî pêncî cihên ji serdema kevir hatine kifşkirin. Ji 10 hezarî zêdetir petroglîf û pîktogram jî hatine tespîtkirin ku di esasê xwe de sembolên olî û heywanan û helbestên ku hinek ji Paleolîtîka Jorîn dîroka wan hene, temsîl dikin. Şopên komirê yên ji maleke mirovan a li Pamîrê bi rengekî zanistî heta 9500 sal berê diçe. Li şikefteke li başûrê [[Murghab|Murghabê]], ku ji asta deryayê bi bilindahiya 4000 metreyî ye, nûnertiyên parietal ên neolîtîkê hene ku weke bilindtirîn ên cîhanê tên qebûlkirin. Lê belê, berevajî li çiyayên Tianê, ji wê serdemê ve ti amûr nehatiye dîtin. Di dawiyê de bermahiyên arkeolojîk ên gorên ku bi lûleyên darîn hatine girtin, li zozanên bilind ên rojhilat hatine derxistin. Madenên [[Lacîwerd|Lapis lazulis]] ên li Pamîrê di demên [[Sumer|Sumeriyan]] de li [[Mezopotamya]] û di şaristaniya Harappanê de jî di hezarsaliya sêyemîn a berî zayînê de hatine dîtin.<ref>{{Cite web|url=http://pamir-adventure.com/pamir_mountains.html|title=Pamîr|access-date=2021-10-09|archive-date=2016-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20161203164228/http://pamir-adventure.com/pamir_mountains.html|url-status=dead}}</ref> Derbasbûna çiyayan di salên 1273-1274an de dema ku ber bi Çînê ve çûye, yekem şahidiyên rastîn ên dîroka herêmî, xebata gerokê Venedîkî [[Marco Polo]] ye. Derbasî geliyê [[Waxan-Daria]] û [[Kaşgar|Kaşgarê]] derbas dibe û bi kurtepênaseyeke kurt behsa dijwariya bihurikên çiyê, peyzaj, erdnîgarî, avhewa, fauna, hilberînên çandiniyê, niştecih, kevneşopî û ola wan dike.<ref>{{Cite web|url=http://www.pamir-adventure.com/pamir_mountains.html|title=Pamir mountains|date=2012-04-03|website=web.archive.org|access-date=2021-10-09|archive-date=2012-04-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20120403191206/http://www.pamir-adventure.com/pamir_mountains.html|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Erdnîgarî == [[Wêne:Peak Korzhenevskoi Pamir from Borodkina ridge at sunset.jpg|thumb|300px|Lûtkeya Korzhenevskoiyê]] Ji ber kombûna çiyayên Tiyan ber bi bakur ve, Rêzeçiyayên Kunlunê yên li rojhilat, Karakoçamê li başûr, Çiyayên Hindokujê jî li başûrê rojava hatine avakirin, li Asyaya Navîn Çiyayên Pamîr girêkeke orografîk ava dike.<ref>{{Cite web|url=http://www.tajikistan.orexca.com/pamir_mountains.shtml|title=Pamir Mountains :: Mountains of Tajikistan. Passes and Mountains of Tajikistan regions|date=2015-05-21|website=web.archive.org|access-date=2021-10-09|archive-date=2015-05-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20150521010039/http://www.tajikistan.orexca.com/pamir_mountains.shtml|url-status=bot: unknown}}</ref> Ev rêze çiyayên ha li eyaleta Otonom a Badaxşan a Jorîn ku bi temamî dagir kirine, bi cih bûne. Beşek ji Zîncîreçiyayê Pamîrê li Tacikîstana Rojhilat bi cih bûne û bi heft herêmên bi navên Darvaz, Vanç, Rûşen, Şognan, Roştkala, Îşkaşîm û Murgabê ku tê de bajarê Xorog ê paytexta eyaleta xweser lê tê zêdekirin, hatine dabeşkirin. Çiya di bin serweriya komarparêzan de beşek ji herêmê dirêj dibe û li Oş Oblast a li başûrê Kirgizîstanê jî dirêj dibe. Beşek ji zîncîreçiyayê li eyaleta Badaxşanê ku li bakurê rojhilatê Exanîstanê ye û beşek li herêma Sygûr a Herêma Xweser a Sînkiyangê ya Komara Gel a Çînê ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.peakbagger.com/range.aspx?rid=454|title=Pamir - Peakbagger.com|website=www.peakbagger.com|access-date=2021-10-09}}</ref> Sînorê çiyayê li başûr bi geliyê Waxan-Darîa ya ku çemê Waxan lê diherike, bi dawî dibe. Sînorê bakur jî bi depresyona mezin a Geliyê Alayê ku Kyzyl-Sou vedihewîne, li qiraxa jorîn a Çemê Vajşê tê bidawîkirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.peakbagger.com/range.aspx?rid=454|title=Pamir - Peakbagger.com|website=www.peakbagger.com|access-date=2021-10-09}}</ref> Sînorê rojhilat, ji bo sinorê Çiyayên Kunlunê bi nîqaş e. Hinek jê ji sinorê heta rêya bejahî ya Qerekurumê dibînin, hinek jî bi qasî 150-200 kmyî tîne aliyê rojhilat ve. {|class="wikitable sortable" style="text-align:right" |- !Nav !! Bilindî !! Koordînat !! Jêr-navber !! Welêt |- |style="text-align:left" |[[Kongur Tagh|Kongur]] (''Kungur Tagh'')|| 7649 || ({{Coord|38.593428|75.312560|type:mountain_region:CN-65_elevation:7649|name=Kongur}}) || [[Kongur Shan]] || Çîn |- |style="text-align:left" |[[Kongur Jiubie]] (''Kungur Tjube Tagh'')|| 7530 || ({{Coord|38.615833|75.195833|type:mountain_region:CN-65_elevation:7530|name=Kungur Tjube Tagh}}) || [[Kongur Shan]] || Çîn |- |style="text-align:left" |[[Muztagh Ata]]|| 7509 || ({{Coord|38.275855|75.1161|type:mountain_region:CN-65_elevation:7509|name=Muztagata}}) || Muztagh Ata Massif || Çîn |- |style="text-align:left" |[[Ismoil Somoni Peak]] (berê lûtkeya komunîzmê, lûtkeya Stalîn)|| 7495 || ({{Coord|38.943422|72.015803|type:mountain_region:TJ_elevation:7495|name=Ismoil Somoni Peak}}) || [[Academy of Sciences Range]] || Tacîkistan |- |style="text-align:left" |[[Lenin Peak]] (Navê nû: Çîçek Ebû Elî Îbnî Sîno; berê Kaufmann Peak)|| 7134 || ({{Coord|39.343724|72.877536|type:mountain_elevation:7134|name=Pik Lenin}}) || [[Trans-Alay Range]] || Tacîkistan, Kirgizîstan |- |style="text-align:left" |[[Peak Korzhenevskaya]]|| 7105 || ({{Coord|39.057317|72.00983|type:mountain_region:TJ_elevation:7105|name=Peak Korzhenevskaya}}) || [[Academy of Sciences Range]] || Tacîkistan |- |style="text-align:left" |[[Independence Peak]] (jî Qullai Istiqlol, berê Şoreşa Peak, Dreispitz)|| 6940 || ({{Coord|38.51|72.354167|type:mountain_region:TJ-GB_elevation:6940|name=Independence Peak}}) || [[Yazgulem Range]] || Tacîkistan |- |style="text-align:left" |[[Russia Peak]]|| 6875 || ({{Coord|38.896|72.029|type:mountain_region:TJ_elevation:6875|name=Russia Peak}}) || [[Academy of Sciences Range]] || Tacîkistan |- |style="text-align:left" |[[Moscow Peak]]|| 6785 || ({{Coord|38.948563|71.8344|type:mountain_region:TJ_elevation:6785|name=Moscow Peak}}) || [[Peter I Range]] || Tacîkistan |- |style="text-align:left" |[[Karl Marx Peak]]|| 6726 || ({{Coord|37.1625|72.481667|type:mountain_region:TJ-GB_elevation:6726|name=Karl Marx Peak}}) || [[Shakhdara Range]] || Tacîkistan |- |style="text-align:left" |[[Gora Kurumdy]]|| 6614 || ({{Coord|39.455812|73.566978|type:mountain_elevation:6614|name=Gora Kurumdy}}) || [[Trans-Alay Range]] || Tacîkistan, Kirgizîstan |- |style="text-align:left" |[[Mount Garmo]]|| 6595 || ({{Coord|38.810955|72.072344|type:mountain_region:TJ_elevation:6595|name=Mount Garmo}}) || [[Academy of Sciences Range]] || Tacîkistan |- |style="text-align:left" |[[Engels Peak]]|| 6510 || ({{Coord|37.171671|72.522898|type:mountain_region:TJ-GB_elevation:6510|name=Engels Peak}}) || [[Shakhdara Range]] || Tacîkistan |- |style="text-align:left" |[[Koh-e Pamir]]|| 6320 || ({{Coord|37.15|73.21|type:mountain_region:AF-BDS_elevation:6320|name=Koh-e Pamir}}) || [[Wachan Range]] || Efxanistan |- |style="text-align:left" |[[Peak of the Soviet Officers]]|| 6233 || ({{Coord|38.424|73.302|type:mountain_region:TJ-GB_elevation:6233|name=Peak of the Soviet Officers}}) || [[Muskol Range]] || Tacîkistan |- |style="text-align:left" |[[Mayakovskiy Peak]]|| 6095 || ({{Coord|37.021092|71.715138|type:mountain_region:TJ-GB_elevation:6095|name=Mayakovskiy Peak}}) || [[Shakhdara Range]] || Tacîkistan |- |style="text-align:left" |[[Patkhor Peak]]|| 6083 || ({{Coord|37.889167|72.189167|type:mountain_region:TJ-GB_elevation:6083|name=Patkhor Peak}}) || [[Rushan Range]] || Tacîkistan |- |style="text-align:left" |[[Leipzig Peak]]|| 5725 || ({{Coord|39.348|72.477|type:mountain_elevation:5725|name=Leipzig Peak}}) || [[Trans-Alay Range]] || Tacîkistan, Kirgizîstan |- |style="text-align:left" |[[Skalisty Peak (Schugnan Range)|Pik Skalisty]]|| 5707 || ({{Coord|37.6005|72.227|type:mountain_region:TJ-GB_elevation:5707|name=Skalisty Peak}}) || [[Schugnan Range]] || Tacîkistan |- |style="text-align:left" |[[Kysyldangi Peak]]|| 5704 || ({{Coord|37.4006|72.8435|type:mountain_region:TJ-GB_elevation:5704|name=Kysyldangi Peak}}) || [[Southern Alitschur Range]] || Tacîkistan |} ==Lêkolîn== [[Wêne:82 expedition to TÜ 350 (32).jpg|thumb|300px|Di sala 1982an de gera li Tartu Ülikool 350 Peak]] Lapis lazuli ku di gorên Misrê de hatine dîtin, tê texmîn kirin ku ji herêma Pamir a parêzgeha [[Badakhşan]] a [[Efxanistan|Efxanîstanê]] ye. Tê texmînkirin ku karbidestê Çînî [[Zhang Qian]] nêzîkî 138 BZ gihîşte [[Geliyê Fergana]] li bakurê rojavayê Çiyayên Pamîrê. Ptolemy bi zelalî rêyek bazirganiyê di nav deverê re vedibêje. Nêzîkî 600 PZê heciyên Budîst li her du aliyên Pamirê diçûn ku ji Çînê bigihîjin Hindistanê. Di 747 de artêşek Tang li ser çemê Wakhan bû. Raporên cuda yên Ereb û Çînî hene. Dibe ku Marco Polo bi li seranserê Çemê Panj de geriyaye. Di sala 1602an de Bento de Goes ji Kabulê çû Yarkand û raporek bi kêmasî di derbarê Pamîrê hiştiye. Di sala 1838an de Lieutenant John Wood gihîşt ber ava çemê Pamirê. Ji salên 1868 û heta 1880an, hejmarek Hindistan di xizmeta Brîtanî de bi dizî deverên Çemê Panj lêkolîn kirin. Di sala 1873an de, [[Brîtanya]] û [[Rûsya]]yê li ser sînorê [[Efganîstan]]ê li ser deverên Çemê Panjê li hev kirin. Li pêy rûsan gelek kesên ne-rûs di nav de [[Ney Elias]], [[George Littledale]], [[Earl of Dunmore]], [[Wilhelm Filchner]] û [[Lord Curzon]] yekem bûn ku gihîşte çavkaniya Wakhan a [[Çemê Oxusê]]. Di sala 1892an de tabûrek Rûsan di bin serokatiya Mikhail Ionov de ket herêmê û li nêzîkî Murghab a niha kon vedan. Di sala 1928an de deverên vala yên dawîn ên li dora [[Qeşaya Fedchenko]] ji hêla lêkolînek Alman-Sovyetê ve di bin serokatiya [[Willi Rickmer Rickmers]] de hatine nexşe kirin. ==Geştiyarî== Di Kanûna 2009an de, ''[[New York Times]]'' gotarên li ser îmkanên geştyariyên li herêma Pamir a [[Tacîkistan]]ê ji xwendevanan xwe re nivîsî.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/slideshow/2009/12/20/travel/20091220-pamir-slideshow_index.html|title=The Pamir Mountains of Tajikistan|date=2011-04-29|website=The New York Times|language=en-US|access-date=2022-03-03}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.nytimes.com/2009/12/20/travel/20Pamir.html|title=In the Pamir Mountains, at the Crossroads of History - NYTimes.com|date=2014-08-11|website=web.archive.org|access-date=2022-03-03|archive-date=2014-08-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20140811052521/http://www.nytimes.com/2009/12/20/travel/20Pamir.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Sala 2013an ji bo geştiyarî ya li herêmê sala herî serkevtî ye û geşepêdana geştiyariyê berdewam dike ku li herêmê sektora aboriyê ya herî bilez geş dibe. [[META|Malpera META]] (Komeleya Ekoturîzma Murghab) (www.meta.tj) ji bo herêma Pamira Rojhilat qadeke baş ên çavkaniyên têkildarî geştyariyê peyda dike. ==Helwesta stratejîk== Di dîrokê de, Çiyayên Pamir di navbera Kashgar û Kokand de li ser Rêya Hevrîşimê ya Bakur, rêgezek pêşdîrokî, rêyek bazirganiyê ya stratejîk dihat hesibandin. Jiber vî yekê çiya gelek car hatiye dagirkirin. Rêya Îpekê ya Bakur (bi dirêjahiya nêzîkî 2,600 km) paytexta kevnar a Çînê Xi'an li ser çiyayên Pamirî ye. Di sedsala 20an de, çiya ji bo Şerê Navxweyî yê Tacîkistanê, nakokiyên sînorî di navbera Çîn û Sovyetê de, avakirina baregehên leşkerî yên Amerîkî, Rûsî, Hindî. Jiber vê yekê eleqeya ji bo geşepêdana bazirganî û lêgerîna jêderên nû zêde bû. Çîn ji wê demê ve piraniya wan nakokiyan bi welatên Asyaya Navîn re çareser kiriye. ==Galerî== <gallery widths="200"> Usoi Sarez.png Fly over Pamir Mountains and Karakoram Highway.jpg Lenin peak from Sary-mogol.jpg Kongur south.jpg Peak Korzhenevskoi Pamir from Borodkina ridge at sunset.jpg Muztagh Ata Xinjiang China.jpg Вершина Уртабуз. Вдали - Пик Ленина. Внизу - озеро Каракуль.JPG Gutman Karakul lake.jpg Lac Karakul (754379539).jpg Himalaya vulture (bya rgod ) (2926948182).jpg Bulunkul from South.jpg Пик Эйлера.jpg Jan Kwiatowski & Iwona Jasser - Wyprawa po sine runo - 03.jpg Jan Kwiatowski & Iwona Jasser - Wyprawa po sine runo - 07.jpg 1982 expedition to Tartu Ülikool 350 (44).jpg Pik Engels.jpg Panorama from Chimtarga.jpg Pamir Mountains, Tajikistan, 06-04-2008.jpg </gallery> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Rêzeçiya]] svzoa07llxmhc7mh3rqzcbqxv7majr3 Guherîna avhewayê 0 123548 1093636 1070729 2022-07-30T16:47:51Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Change in Average Temperature.svg|thumb|280px|Germahiya hewayê ya asta navîn ji 2011an heta 2020an li gorî navîniya salên 1951-1980an ku hatiye pîvandin]] [[Wêne:Global Temperature And Forces.svg|thumb|280px|Guherîna germahiya navîn a gerdûnî ji serdema pêş-pîşesazî ve tê dîtin. Sedema sereke yê zêdebûna germahiya gerdûnî di serdema pîşesaziyê de çalakiya mirovan e. Hêzên xwezayî guherbariyek piçûktir lê zêde dikin]] [[Wêne:Carbon Dioxide 800kyr.svg|thumb|280px|CO2 konsantrasyonên 800.000 salên dawî ji coreyên qeşayê (şîn/kesk) û rasterast (reş) hatine pîvandin.]] '''Guherîna avhewayê''', '''guherîna seqayê''' yan jî '''germbûna gerdûnî''', germbûna hewayê ye ku ji ber gazên serayê û zêdebûna gazên [[karbondîoksîd]] li seranserê cîhanê çêdibe. Her çend di serdemên berê de guherîna avhewayê hebin jî lê ji nîvê sedsala 20an û vir ve jiber pîşesaziyên ku zirarê dide sîstema evhewayê bandoreke neyînî ya bêmînak li ser sîstema avhewayê pêk aniye. Di demên dawiyê de guhertina avhewayê li hinek deverên cîhanê wekî zêdebûna baranê û zêdebûna germahiyê pêk aniye û guhertinên bi vî awayî di asta global de pêk hatiye. Sedema herî mezin a germbûnê, belavkirina gazên serayê ye ku bi giranî karbondîoksîd ({{CO2}}) û gazê [[metan]] e. Bi tevkariyên zêde yên çandinî, bêdaristanî û reaksiyonên kîmyewî yên di hinek pêvajoyên hilberînan de, bikaranîna şewata [[sotemeniya fosîl]] ([[komir]], [[petrol]] û [[gaza xwezayî]]) ku ji bo xerckirina enerjiyê tê bikaranîn, çavkaniya sereke ya van [[emîsyon]]an e. Heta îro sedemên ku rasterast bi destê mirovan a guheztina avhewa ji aliyê ti saziyek zanistî ya neteweyî an navneteweyî ve nehatiye nîqaşkirin.<ref>{{Cite web|url=https://climate.nasa.gov/scientific-consensus|title=Scientific Consensus: Earth's Climate is Warming|website=Climate Change: Vital Signs of the Planet|access-date=2021-10-10}}</ref> Germahiya germê, berga berfê ku germahiya rojê tê li ser rûyê erdê paşve vedigerine winda dike, sînorên erd û okyanûsa û karbonê zêde dike. Li bejahiyê, ku germahî bi qasî du caran, bi qasî navîna gerdûnî zêdetir bilind bûye, çol berfireh dibin, pêlên germahiyê û şewata li daristanan belav dibin.<ref>{{Cite journal|date=1996|title=IPCC 96: Communication on the Fast Track. IPCC 96 Proceedings|url=http://dx.doi.org/10.1109/ipcc.1996.552574|journal=IPCC 96 Communication on the Fast Track IPCC 96 Proceedings IPCC-96|publisher=IEEE|doi=10.1109/ipcc.1996.552574}}</ref> Zêdebûna germa îro li [[Antarktîka|Antarktîkayê]] jî ku bûye sedema helandina [[permafrost]]ê û windabûna qeşa ya deryayê, zêde bûye.<ref>{{Cite web|url=http://dx.doi.org/10.5194/egusphere-egu2020-164|title=Causes and consequences of Southern Ocean change: the IPCC SROCC assessment|last=Meredith|first=Michael|last2=Sommerkorn|first2=Martin|date=2020-03-23|website=dx.doi.org|access-date=2021-10-10|last3=Cassotta|first3=Sandra|last4=Derksen|first4=Chris|last5=Ekaykin|first5=Alexey|last6=Hollowed|first6=Anne|last7=Kofinas|first7=Gary|last8=Mackintosh|first8=Andrew|last9=Melbourne-Thomas|first9=Jess}}</ref> Ji ber zêdebûna germê rêjeya dûkela avê zêde bûye û ev jî dibin sedemên bahoz û bûyerên hewayî ya zêde. Zêdebûna germê bandoreke xerab li ser ekosîsteman dike. Ji ber germahiya zêde celebên ajalan ku li Antarktîkayê dijîn ji ber koçbûnî yê xelas dibin.<ref>{{Cite web|url=https://19january2017snapshot.epa.gov/climate-impacts/climate-impacts-ecosystems|title=Climate Impacts on Ecosystems|last=US EPA|first=OA|website=19january2017snapshot.epa.gov|language=en|access-date=2021-10-10}}</ref> ==Bêjenasî == Beriya salên 1980î de ne diyar bû ka germbûna gazên serayê serdestiya sarbûna aerosolê bike yan na. Zanyaran pişt re gelek caran ji bo ku behsa bandora mirovî ya li ser avhewayê bikin, [[modîfîkasyon]]a avhewayê ya bêserûber bi kar anîn. Di salên 1980î de mijarên di warê germbûna gerdûnî û guherîna avhewayê de, populer bû; yekem, tenê behsa zêdebûna germahiya serayê dihate kirin, ya duyem bandora tevahiya [[gazên serayê]] ya li ser avhewayê dihate axaftin. Germbûna global, piştî ku zanyarê avhewayê yê [[NASA]] [[James Hansen]] di şahidiya xwe ya sala 1988an de li Senatoya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]]yê de bi kar anî, bû mijara herî populer.<ref>{{Cite web|url=https://history.aip.org/climate/public2.htm#L_0575|title=The Public and Climate, cont.|website=history.aip.org|access-date=2021-10-10}}</ref> Behsa germbûna gerdûnî, bi gelemperî behsa germbûna ku mirovan bûne sedem, tê kirin û di heman demê de guherîna avhewayê wek guherîna xwezayî û [[antropojenîk]] hatiye binavkirin. Ev her du terîm bi gelemperî bi hev re hatine bikaranîn. Zanyar, siyasetmedar û kesayetên medyayê yên cihêreng şertên krîza avhewa an rewşa awarte ya avhewa pejirandin, ku li ser germbûna gerdûnî li şûna guheztina avhewa û germbûna gerdûnî biaxivin. Sernivîserê polîtîkayê yê [[The Guardian]] got ku wan vî zimanî xistine nav rêwerzên edîtoriya xwe "ji bo ku em ji hêla zanistî ve rast bin, di heman demê de bi xwendevanan re jî li ser vê mijara pir girîng bi eşkereyî danûstendinê bikin".<ref>{{Cite book|title=BBC Science Focus Magazine, 3 February 2020}}</ref> [[Ferhenga Oxfordê]] rewşa awarte ya avhewayê wekî peyva salê ya sala 2019an hilbijart.<ref>{{Cite book|title=USA Today, 21 November 2019}} </ref> ==Çavdêriya guhertina germê== [[Wêne:Common Era Temperature.svg|thumb|300px|Germahiya gerdûnî ya di nava 2000 salên dawî da bi bikaranîna daneyên ''proxy'' yên ji gustîlkên daran, mircan û kordonên cemedê yên şîn. Daneyên rasterast hatine çavdêrîkirin di xêza sor da ne.]] [[Wêne:Land vs Ocean Temperature.svg|thumb|300px|[[Înfografîk]]a germahiya rûyê erdê ku ji germahiya rûyê derya zûtir zêde bûye, dide nîşan.]] Datasetên amûran ên ku bi awayekî serbixwe hatine hilberandin, nîşan didin ku pergala avhewayê germ dibe. Deh salên 2011-2020 li gorî dema bingehîn a berî pîşesaziyê a salên 1850-1900an, 1,09 °C cîhan germ bûye. Germahiya rûyê erdê ji bo deh salan 0,2 °C zêde bûye û di sala 2020an de bi zêdebûna pîşesaziyê re germahiya rûyê erdê 1,2 °C bilind dibe. Ji sala 1950an û vir ve hejmara roj û şevên sar kêm dibe û hejmara roj û şevên germ zêde bûne.<ref>{{Cite journal|date=2016-03-04|title=Your estimate is not inconsistent with IPCC AR5|url=http://dx.doi.org/10.5194/acp-2016-30-rc3|doi=10.5194/acp-2016-30-rc3}}</ref> Di navbera sedsala 18an û heya nîvê sedsala 19an de germahiya torê zêde çênebû. [[Proksiyon]]ên avhewayê, çavkaniyên agahiyên avhewayê yên ji arşîvên xwezayî yên wekî dar û qalibên qeşayê, nîşan didin ku guherînên xwezayî bandorên destpêkê yên Serdema Pîşesaziyê, kêm dike.<ref>{{Cite journal|date=1996|title=IPCC 96: Communication on the Fast Track. IPCC 96 Proceedings|url=http://dx.doi.org/10.1109/ipcc.1996.552574|journal=IPCC 96 Communication on the Fast Track IPCC 96 Proceedings IPCC-96|publisher=IEEE|doi=10.1109/ipcc.1996.552574}}</ref> Qeydên termometrê di sala 1850an de dest bi vegirtina gerdûnî kirin. Modelên dîrokî yên germbûn û sarkirinê, mîna Anomaliya Avhewayê ya Serdema Navîn û Serdema Cemedê ya Biçûk, di heman demê de li herêmên cuda neqewimîn, lê dibe ku germahî bi qasî yên dawiya sedsala 20an de li herêmên bi sînor gihaştine asta bilind.<ref>{{Cite journal|date=2016-03-04|title=Your estimate is not inconsistent with IPCC AR5|url=http://dx.doi.org/10.5194/acp-2016-30-rc3|doi=10.5194/acp-2016-30-rc3}}</ref> Germahiya wekî demên pêşdîrok, ''Paleocene-Eocene Thermal Maximum'', xelekên berê yên germbûna gerdûnî pêk hatine. Lê zêdebûna germê û {{CO2}} ya nûjen tê dîtin du kombûn ew qas bilez e ku tewra bûyerên jeofizîkî yên nişkayî yên ku di dîroka Erdê de qewimîne jî nêzî rêjeyên heyî nabin.<ref>{{Cite journal|date=1996|title=IPCC 96: Communication on the Fast Track. IPCC 96 Proceedings|url=http://dx.doi.org/10.1109/ipcc.1996.552574|journal=IPCC 96 Communication on the Fast Track IPCC 96 Proceedings IPCC-96|publisher=IEEE|doi=10.1109/ipcc.1996.552574}}</ref> Delîlên germbûna ji pîvandinên germahîya hewayê, bi gelek çavdêrîyên din têne tespît kirin. Bi dijwariya barîna zêde, helîna berf û cemeda axê û zêdebûna şilbûna atmosferê de zêde bûye.<ref>{{Cite journal|date=2006-11-17|title=U.S. Global Change Research Program (USGCRP)|url=http://dx.doi.org/10.1002/0471743984.vse8966|journal=Van Nostrand's Scientific Encyclopedia|location=Hoboken, NJ, USA|publisher=John Wiley & Sons, Inc.}}</ref> Flora û fauna jî bi awayekî li gorî germbûnê tevdigerin; Mînak, nebat zûtir di biharê da kulîlkan vedikin. Nîşaneyeke din a bingehîn jî sarbûna atmosfera jorîn e, ku nîşan dide gazên serayê li nêzî rûyê erdê germê dibarînin û nahêlin li fezayê biweşin.<ref>{{Cite web|url=https://earthobservatory.nasa.gov/features/GlobalWarming|title=Global Warming|date=2010-06-03|website=earthobservatory.nasa.gov|language=en|access-date=2021-10-11}}</ref> ==Bandora li ser pergala hawîrnasiyê == [[Wêne:Soil moisture and climate change.svg|thumb|300px|Projeyên rapora nirxandinê ya şeşemîn a IPCCyê, guherînên di nav axên navînî yên ku dikare çandinî û ekosîsteman xera bike. Kêmkirina nema axê bi yek ji pîvana standard tê vê wateyê ku nema axê ya navînî dê di navbera salên 1850 û 1900-1900an de li wê derê li hev bike.]] === Jîngeha fizîkî === Bandorên hawirdorê yên guherîna avhewayê berfireh û belav in ku bandorê li deryayê, qeşa û hewayê dikin. Dibe ku guhertin hêdî an jî ji nişk ve pêk werin. Delîlên van bandoran, ji lêkolîna guherîna avhewayê ya berê, ji modelbûn kirinê û ji çavdêrîyên modern tên.<ref>{{Cite journal|date=2016-10-19|title=Review of Hansen et al.|url=http://dx.doi.org/10.5194/esd-2016-42-rc2|doi=10.5194/esd-2016-42-rc2}}</ref> Ji salên 1950î û vir ve bi zêdebûna ziwabûn û pêlên germê bi hevre derketin holê. Bûyerên gelekî şil an jî ziwa yên di dema [[mûson]]ê de li [[Hindistan|Hindîstan]] û [[Rojhilata Asyayê|Rojhilatê Asyayê]] zêde bûn. Ji ber van yekan dibe ku rêjeya baranê û dijwariya bahoz û tayfûnan zêde bibe. Di encama guherîna avhewayê de frekansa [[sîklon]]ên tropîkal zêde nebûye. Asta deryayê ya global di encama helîna qeşayê, helîna astên qeşayê yên li [[Grînlenda]] û [[Antarktîka|Antarktîkayê]] û berfirehbûna termal de bilind dibe. Di navbera salên 1993 û 2020an de bilindbûn bi demê re zêde bû û her salê 3,3 ± 0,3 mm zêde bû. Di sedsala 21ê de, projeyên IPCCyê yên ku di senaryoyeke gelekî bilind a emîsyonê de asta deryayê dikare 61-110 cm bilind bibe.<ref>{{Cite web|url=http://dx.doi.org/10.5194/egusphere-egu2020-164|title=Causes and consequences of Southern Ocean change: the IPCC SROCC assessment|last=Meredith|first=Michael|last2=Sommerkorn|first2=Martin|date=2020-03-23|website=dx.doi.org|access-date=2021-10-11|last3=Cassotta|first3=Sandra|last4=Derksen|first4=Chris|last5=Ekaykin|first5=Alexey|last6=Hollowed|first6=Anne|last7=Kofinas|first7=Gary|last8=Mackintosh|first8=Andrew|last9=Melbourne-Thomas|first9=Jess}}</ref> [[Germahiya deryayê]] ya zêde dibe û gefan dixwe ku qeşayê yên Antarktîkayê ji hev veqetîne û rîska helîna mezin a qeşayê û îhtîmal heye ku bi emîsyonên zêde bilindbûna asta deryayê heta sala 2100î 2 mêtre bilind bibe.<ref>{{Citation|last=Scénario.|first=Davies, Andrew (1936-....). Idée originale.|title=Les Misérables|url=http://worldcat.org/oclc/1232226418|oclc=1232226418|access-date=2021-10-11}}</ref> Guherîna avhewayê rê li ber tenikbûn û nermbûna bi dehan salan a cemeda deryayê ya Arktîk vekir. Dema ku tê payîn havînên cemedê yên bê cemed di germahiya 1,5 C pileyî de kêm be jî, tê destnîşankirin ku di asta germbûnê ya 2,0 C de her sê-deh salan de carekê rû dide.<ref>{{Cite journal|last=Michelini|first=Maurizio|date=2001|title=IPCC 'Summary for Policymakers' in TAR: Do its Results Give a Support Always Adequate to the Urgencies of Kyoto Global Negotiations?|url=http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.291944|journal=SSRN Electronic Journal|doi=10.2139/ssrn.291944|issn=1556-5068}}</ref> {{CO2}} atmosferek bilindtir 2 [[konsantrasyon]]an di kîmyaya deryayê de rê li ber guhertinan vekir. {{CO2}} atmosfera ya bilindtir 2 [[konstrasyon]] bûne sedema guherînên kîmyaya deryayê. Wekî din, ji ber ku oksîjen di ava germtir de kêm tir şil dibe, asta oksîjenê kêm dibe. Herêmên mirî yên li deryayê, herêmên ku oksîjena wan gelekî kêm e, jî zêde dibin.<ref>{{Cite web|url=https://www.epa.gov/nutrientpollution/climate-change-and-harmful-algal-blooms|title=Climate Change and Harmful Algal Blooms|last=US EPA|first=OW|date=2013-09-05|website=www.epa.gov|language=en|access-date=2021-10-11}}</ref> ===Bandorên demdirêj === Germbûna global çiqasî mezin be, rîska derbasbûna ji "xalên tippingê" ewqasî mezin dibe, bendên ku hinek bandorên wê kêm bibin jî êdî nikarin xwe ji vê xalê bigirin. Mînakek hilweşîna pelên qeşayên [[Antartîka Rojavayî]] û Gronland e, ku germahiyek ji 1.5 heta 2.0 ° C zêde dibe. Dibe ku pelên qeşayê biherikin, her çend pîvana dema helandinê ne diyar e û bi germbûna pêşerojê ve girêdayî ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.nessc.nl/tipping-points-ice-sheets/|title=Tipping points in Antarctic and Greenland ice sheets|date=2018-11-12|website=NESSC|language=en-US|access-date=2021-10-11}}</ref> Hinek guhertinên mezin ku dikarin di demeke kurt de pêk werin, wekî hilweşîna Gera Medîyonal a [[Okyanûsa Atlantîk|Atlantîkê]] ku guhertinên mezin ên avhewayê li [[Atlantîka Bakur]], [[Ewropa]] û [[Bakurê Amerîkayê]] pêk bîne.<ref>{{Cite journal|date=2017-01-04|title=Review of Liu et al|url=http://dx.doi.org/10.5194/cp-2016-122-rc1|doi=10.5194/cp-2016-122-rc1}}</ref> Di nava bandorên demdirêj ên guherîna avhewayê de bêhtir helîna qeşayê, germbûna okyanûsan, bilindbûna asta deryayê û asîdbûna deryayê hene. Di asta demê ya sedsalan de heta hezar salan, di serî de mezinahiya guherîna avhewayê ji aliyê antropojenîk {{CO2}} ve were diyarkirin.<ref>{{Cite journal|last=Dormuth|first=Darryl|last2=Leboldus|first2=Kendra|date=2011|title=Measurement of Vertical Temperature Profiles in a Stormwater Detention Pond|url=http://dx.doi.org/10.14796/jwmm.r241-06|journal=Journal of Water Management Modeling|doi=10.14796/jwmm.r241-06|issn=2292-6062}}</ref> Hilgirtina {{CO2}} ji Deryayê ew qas hêdî ye ku asîdbûna okyanûsê bi sed û hezaran salan bidome. Tê texmînkirin ku texrîbatên di navbera qeşayan de çêbûye ku ji nûve bê qeşa girtin, herî kêm bi 100 hezar berxwe dide.<ref>{{Cite journal|last=Crucifix|first=Michel|date=2016-11-11|title=Editor's comment|url=http://dx.doi.org/10.5194/esd-2016-35-ec1|doi=10.5194/esd-2016-35-ec1}}</ref> Bilindbûna asta deryayê dê di gelek sedsalan de berdewam bike û piştî 2000 salan bi texmînî bilindbûna asta deryayê 2.3 mêtre ye.<ref>{{Cite book|url=http://worldcat.org/oclc/301945171|title=Eight o'clock ferry to the windward side : seeking justice in Guantánamo Bay|last=1959-|first=Stafford Smith, Clive,|date=2007|publisher=Nation Books|isbn=978-0-7867-2748-3|oclc=301945171}}</ref> ===Xweza û jiyana ajalan === [[Wêne:Endangered arctic - starving polar bear edit.jpg|thumb|280px|Hirçekî cemserî ku jîngeha wî xirabûye û ji ber vê yekî ketiye rewşeke xetere]] Germbûna vê dawîyê gelek cureyên avên şîrîn û terrasîst ber bi bilindahiya cemserê ve ajotiye. {{CO2}} atmosferek bilindtir ast û demsaleke mezinbûnê ya dirêjbûyî bi şînbûna gerdûnî bi encam bû, di heman demê de pêlên germê û ziwabûnê li hinek herêman hilberîna ekosîstemê kêm kir. Hevsengiya pêşerojê ya van bandorên dijber ne diyar e.<ref>{{Cite journal|date=1996|title=IPCC 96: Communication on the Fast Track. IPCC 96 Proceedings|url=http://dx.doi.org/10.1109/ipcc.1996.552574|journal=IPCC 96 Communication on the Fast Track IPCC 96 Proceedings IPCC-96|publisher=IEEE|doi=10.1109/ipcc.1996.552574}}</ref> Guherîna avhewayê, ji ber berfirehbûna herêmên avhewayê yên ziwatir, weke berfirehbûna çolên subtropîkan, tevkarî kir. Mezinahî û leza germbûna gerdûnî, di ekosîsteman da guhertinên ji nişke ve çêdike û bi giştî, tê payin ku guherîna avhewayê bibe sedema tinebûna gelek cureyan.<ref>{{Cite journal|date=2015|title=Calendar of events|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.ufug.2015.04.012|journal=Urban Forestry & Urban Greening|volume=14|issue=2|pages=446|doi=10.1016/j.ufug.2015.04.012|issn=1618-8667}}</ref> [[Wêne:Orroral Valley Fire viewed from Tuggeranong January 2020.jpg|thumb|280px|Di sala 2020an de şewata ji ber zêde hewakî ziwa û germ li Awûstralyayê]] Her çiqas derya ji axê hêdîtir germ bibe jî lê belê nebat û ajalên deryayê ji cureyên li ser rûyê erdê zûtir ber bi cemserên sar ve koç bûne. Mîna li ser axê, pêlên germê yên li deryayê ji ber guherîna avhewayê bi sixletî rû didin. Bi bandorên zerarî li ser gelek organîzmayên wekî mircan, kelp û teyrên deryayî hatine dîtin. Asîda zêde ya deryayê bandorê li organîzmayên ku qalik û îskeletan hildiberînin, organîzmayên wekî mûsûl û beraz û resîfên mircanan dike. Resîfên mircanan piştî pêlên germahiyê, sipîbûneke berfireh dîtin.<ref>{{Cite journal|last=Michelini|first=Maurizio|date=2001|title=IPCC 'Summary for Policymakers' in TAR: Do its Results Give a Support Always Adequate to the Urgencies of Kyoto Global Negotiations?|url=http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.291944|journal=SSRN Electronic Journal|doi=10.2139/ssrn.291944|issn=1556-5068}}</ref> Kulîlka algên zirardar ku ji ber guherîna avhewayê û okofîkasyonê zêde dibe, dibe sedema anoksîa, xerabûna torên xwarinê û mirinên mezin ên jiyana deryayî. Ekosîstemên peravê bi taybetî di bin stresê da ne, ji ber guherîna avhewayê û bandorên din ên mirovî hema hema nîvê erdên bi av îhtîmal heye ku holê rade.<ref>{{Cite web|url=http://dx.doi.org/10.5194/egusphere-egu2020-164|title=Causes and consequences of Southern Ocean change: the IPCC SROCC assessment|last=Meredith|first=Michael|last2=Sommerkorn|first2=Martin|date=2020-03-23|website=dx.doi.org|access-date=2021-10-12|last3=Cassotta|first3=Sandra|last4=Derksen|first4=Chris|last5=Ekaykin|first5=Alexey|last6=Hollowed|first6=Anne|last7=Kofinas|first7=Gary|last8=Mackintosh|first8=Andrew|last9=Melbourne-Thomas|first9=Jess}}</ref> ==Bandora li ser mirovan== Bandorên guherîna avhewayê ya li ser mirovan, piranî ji ber germbûn û guherînên di baranê de, li seranserê cîhanê hatin tespîtkirin. Bandorên herêmî yên guherîna avhewayê niha li hemû parzemînan û li seranserê herêmên deryayê têne çavdêrîkirin. Qadên bi kêm-hêlî, kêm pêşkeftî bi rîska herî mezin re rû bi rû ne. Germbûna domdar a di pergala avhewayê de ji bo mirov û ekosîsteman dibe xwedî "bandorên giran, berbelav û bêveger".<ref>{{Cite book|url=http://worldcat.org/oclc/894200818|title=Climate change 2014 : synthesis report : approved summary for policymakers.|last=Change.|first=Intergovernmental Panel on Climate|date=2014|publisher=IPCC|oclc=894200818}}</ref> Rîskên guherîna avhewayê bi awayekî bêserûber tên belavkirin.<ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.18772/22008034792.11|title=SUMMARY FOR POLICYMAKERS|publisher=Wits University Press|pages=1–22}}</ref> === Xwarin û tenduristî === Bandorên tenduristî hem bandorên rasterast ên hewaya giran, dibe sedema birîndarbûn û windabûna jiyanê û herweha bandorên nerasterast ên wekî kêmbûna xwarinê ji ber têkçûnên çandinî çêdibin. Nexweşiyên cuda yên enfeksiyonê, di avhewayeke germtir de, weke taya dendikê ya ku herî zêde bandorê li zarokan dike û malîayê dike, bi hêsanî tên veguhastin.<ref>{{Citation|last=Erik.|first=Watts, Jon, 1981- Giacchino, Michael. Feige, Kevin. Pascal, Amy. MacKenna, Chris, scénariste. Sommers,|title=Spider-Man : far from home|url=http://worldcat.org/oclc/1134672457|oclc=1134672457|access-date=2021-10-13}}</ref> Bandora herî zêde li ser zarokên biçûk ku ku kêmxwarin dimînîn û li ser mirovên temenmezin, çêdibe. Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê diyar kir ku di navbera salên 2030-2050 de tê texmînkirin ku guhertina avhewayê ji ber germa zêde mirovên extiyar bi nexweşiyên îskanê, malîa, deng û zarokên ku bi kêmxwarinê têne xwedî kirin her sal bi qasî 250 hezar mirinên zêde dibe, rû dide. Ji 500 hezarî zêdetir mirinên zêde yên extiyaran, ji ber kêmbûna xwarinê û kalîteyê, salane heta sala 2050yan tê texmînkirin.<ref>{{Cite book|url=http://worldcat.org/oclc/1106305325|title=Calamari - A High-Performance Tensorflow-based Deep Learning Package for Optical Character Recognition|last=Frank|first=Wick, Christoph Reul, Christian Puppe,|date=2018-07-05|oclc=1106305325}}</ref> Guherîna avhewayê bandorê li ewlehiya xwarinê dike. Di navbeyna salên 1981-2010an de bûye sedema kêmbûna berhema navgîna gerdûnî ya garis, genim û soyayê. Germbûna pêşerojê dikare hilberîna gerdûnî bi awayekî mezin kêm bike. Dibe ku hilberîna çandiniyê li welatên hêlîpana başûrê bandorek neyînî bike, di heman demê de bandorên li welatên hêlîpana bakur erênî an neyînî bin, ne diyar e. Li seranserî cîhanê heta 183 milyon kesên din, bi taybetî kesên ku dahata wan kêmtir e, ji ber van bandoran di bin rîska birçîbûnê de ne. Bandorên germbûnê yên li ser okyanûsan bandorê li stokên masiyan dike, bi kêmbûna gerdûnî re potansiyela herî zêde ya girtinê heye. Tenê stokên cemserî potansiyeleke zêde nîşan didin. Herêmên girêdayî ava qeşayê, herêmên ku jixwe ziwa ne û giravên biçûk ji ber guherîna avhewayê rîska stresa avê zêde dibin.<ref>{{Cite web|url=http://dx.doi.org/10.1601/ex.29619|title=Exemplar Abstract for Croceibacterium soli (Zhao et al. 2017) Xu et al. 2020 and Altererythrobacter soli Zhao et al. 2017.|last=Parker|first=Charles Thomas|last2=Garrity|first2=George M|date=2003-01-01|website=The NamesforLife Abstracts|access-date=2021-10-13}}</ref> ===Jêderka aboriyê === [[Wêne:Village Telly in Mali.jpg|thumb|280px|Jîngehekî li Maliyê ku jiber germa zêde warên wan bûye çol û jiber vî yekê niştecihên wî koçbûne.]] Dibe ku zirarên aborî yên ji ber guherîna avhewayê giran bin û îhtîmalek a bûyerên xetereya xirabên li pey hev hene. Guhertina avhewayê dibe ku ji niha ve newekheviya aboriyê ya global zêde kiriye û tê texmînkirin ku ev meyl dewam bike. Tê texmînkirin ku piraniya bandorên giran ên wekê Afrîkayê û Başûrê rojhilata Asyayê, ku xizaniya heyî ji niha ve lê zêde bûye, rû bidin. Banka Cîhanê texmîn dike ku guherîna avhewayê dikare heta sala 2030yê zêdetirê 120 mîlyon mirovî bixe nava xizaniyê.<ref>{{Cite book|url=http://worldcat.org/oclc/1026029270|title=Shock waves : managing the impacts of climate change on poverty|last=Stephane.|first=Hallegatte,|date=2016|publisher=The World Bank Group|isbn=978-1-4648-0673-5|oclc=1026029270}}</ref> Newekheviyên heyî yên di navbera mêr û jinan de, di navbera dewlemend û nedaran de, û di navbera etnîsîteyên cihêreng de têne dîtin ku ji ber guheztina avhewa û bi guherîna avhewa re xirabtir dibin. Di encama nirxandineke pisporan de hat destnîşankirin ku rola guhertina avhewayê li gorî şerê çekdarî û faktorên newekheviya sosyo-ekonomîkê biçûk be jî lê germbûna siberojê wê rîskên zêde bi xwe re bîne.<ref>{{Citation|last=1969-|first=Lergenmüller, Pierre. Mach, Jean,|title=Al Capone, enfant de la prohibition|url=http://worldcat.org/oclc/1134680780|oclc=1134680780|access-date=2021-10-14}}</ref> Giravên nizm û civakên peravê, bi rîskên ji ber bilindbûna asta deryayê, mîna lehiyê û jêrzemîna daîmî, tên tehdîtkirin. Ev yek ji bo nifûsa li welatên giravê yên weke Maldîv û Tûvalû dikare rê li ber bêdewletiyê veke. Li hinek herêman, bilindbûna germahî û hewaya şil ji bo ku mirov adapte bibin, pir giran be. Bi guherîna avhewayê ya herî xirab re, projeya modelên ku hema bêje yek ji sêyan yekê mirovatiyê dikare di avhewaya gelekî germ û bêmirov de bijî, dişibe avhewaya heyî ya ku li Saharayê hatiye dîtin.<ref>{{Cite journal|last=Balsari|first=Satchit|last2=Dresser|first2=Caleb|last3=Leaning|first3=Jennifer|date=2020-10-13|title=Climate Change, Migration, and Civil Strife|url=http://dx.doi.org/10.1007/s40572-020-00291-4|journal=Current Environmental Health Reports|volume=7|issue=4|pages=404–414|doi=10.1007/s40572-020-00291-4|issn=2196-5412}}</ref> Ev faktor, herweha rewşa hewayê ya zêde, dikare koçberîya hawirdorê hem di nav xwe da hem jî di navbera welatan de biajo. Di encama hewaya zêde, bilindbûna asta deryayê û pevçûna ji ber zêdebûna hevrikiya li ser çavkaniyên xwezayî, tê payîn ku jicîhbûna mirovan zêde bibe. Guheztina avhewayê dibe ku xeternakiyê zêde bike, dibe sedema "gelên dorpêçkirî" yên ku ji ber nebûna çavkaniyan nikarin tevbigerin.<ref>{{Cite journal|last=Kaczan|first=David J.|last2=Orgill-Meyer|first2=Jennifer|date=2019-11-07|title=The impact of climate change on migration: a synthesis of recent empirical insights|url=http://dx.doi.org/10.1007/s10584-019-02560-0|journal=Climatic Change|volume=158|issue=3-4|pages=281–300|doi=10.1007/s10584-019-02560-0|issn=0165-0009}}</ref> ==Niqaş û hesasî == ===Salên 1980–2000=== Hajêbûna germbûna cihanê di salên 80î an de li deverên cîhanê belav bû. Heta sala 1981ê, nêzîkî sêyekê niştecihên amerîkî germbûna gerdûnî bihîstibû. Rojnameya [[New York Times]] cara yekem di rûpela xwe ya yekemîn de gotarek li ser germbûna gerdûnî nivîsî. Qenala televîzyonê ya Îngilîzî [[ITV]], di 8ê kanûna 1981ê de dokûmanterek efsûnî li ser guhertina avhewayê weşand. Di derbarê guhertina avhewayê di sala 2017an de fîlmên agahdariyê hatin weşandin.<ref>{{Cite web|url=https://www.carbonbrief.org/warming-warning-1981-tv-documentary-warned-climate-change|title=The 1981 TV documentary that warned about global warming|date=2017-05-02|website=Carbon Brief|language=en|access-date=2021-10-16}}</ref> Di sala 1988an de hejmara gotarên li rojnameyên amerîkî yên li ser germahiya gerdûnî, li gorî sala bihurî bi faktoreke ji dehan zêde bû. Ji bo gelek rêxistinên hawirdorparêz, kêmkirina emêsyona gaza serayê bû yek ji mijarên herî girîng ên rojevê.<ref>{{Cite web|url=https://history.aip.org/climate/public2.htm|title=The Public and Climate, cont.|website=history.aip.org|access-date=2021-10-16}}</ref> ===Sedsala 21an=== Reklama Protokola Kyotoyê ya di sala 2005an de, germbûna gerdûnî anî ber nîqaşeke berfireh tir a gel. Di sala 2006an da filmê ''An Inconvenient Truth'' "Rastiyeke Neguncav" piştrast kir ku hema hema her amerîkî germbûna gerdûnî ya cîhanê bihîstiye. Hajêbûna di derbarê germbûna gerdûnî li cîhana rojavayî zêde bibe jî, di sala 2009an de derket holê ku bi qasî sê parên nifûsa cîhanê hêjî ji germahiya gerdûnî bêagahî ne. Di sala 2009an de, rêjeyek mezin a nifûsa li [[Ewropa|Ewrûpayê]] bawer dikirin ku sedema germbûna gerdûnî encamên faalên mirovan zêde yê li [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Dewletên yekbûyî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://news.gallup.com/poll/117772/Awareness-Opinions-Global-Warming-Vary-Worldwide.aspx|title=Awareness, Opinions About Global Warming Vary Worldwide|last=Inc|first=Gallup|date=2009-04-22|website=Gallup.com|language=en|access-date=2021-10-17}}</ref> Di sala 2014an de di lêkolîna Ipsos [[MORI'yê]] de ku li bîst welatan lêkolîn hatiye kirin, piraniya fikran jibo germbûna gerdûnî ev e; "germahiya gerdûnî ji ber aktîvîteyên mirovan û ev germbûn dikare bandorên xirab li hawirdorê bike".<ref>{{Cite web|url=http://www.ipsosglobaltrends.com/environment.html|title=Global Trends Survey {{!}} Environment|date=2015-02-23|website=web.archive.org|access-date=2021-10-17|archive-date=2015-02-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20150223081447/http://www.ipsosglobaltrends.com/environment.html|url-status=bot: unknown}}</ref> ===Niqaşên jibo guherînê === Nakokiyên cûrbecûr li ser germbûna gerdûnî ku di çapemeniya populer de ji aliyê hejmarek hindik rexnegiran ve di derbarê sedem, encam û çareseriyên li ser guherîna avhewa de têne gotin, derketiye holê. Di nav nakokîyên din da texmînên hesasîyeta avhewayê, pêşbînîyên germbûna zêde û encamên germbûna gerdûnî dê çi ne? Tenê beşek bi sînorkirî di kovarên peer-reviewed de hatine weşandin, nîşan dide ku nirxa zanistî ya rexneyê kêm e. Çend lêkolîn nîşan didin ku ji %97ê zanyarên avhewayê dipejirînin ku avhewa diguhere û sedema wî jî encamên ku ji aliyê mirovan ve derketiye holê ye. Rêjeya zanyarên ku dibêjin guhertina avhewayê ya heyî ji ber mirovan pêk tê, di serdema salên 1991 û 2011an de gihîştine vî biryarê. Çend lêkolînên ji wê demê ve nîşan didin ku sektorên neftê û enerjîyê baş dizanin ku guherîna avhewayê berî çend deh salan e.<ref>{{Cite web|url=https://www.ucsusa.org/about/news/new-evidence-reveals-fossil-fuel-industry-funded-cutting-edge-climate-science-research|title=New Evidence Reveals Fossil Fuel Industry Funded Cutting-Edge Climate Science Research Dating Back to 1950s {{!}} Union of Concerned Scientists|website=www.ucsusa.org|language=en|access-date=2021-10-18}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî|2}} [[Kategorî:Avûhewa]] hkpxn50zxp4l4ynwo59hysu2aak6ffv Çiyayê Marayê 0 123595 1094089 1059916 2022-07-31T07:34:46Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox çiya | nav = | navê_din = | wêne = Maramountain.png | wêne_sernav = Dîmenek ji çiyayê Mara | çiyayê_bilind = | bilindayî = 1.155 | dirêjayî = | firehî = | cih = [[Peary Land]], [[Grînlenda]] | nexşeya_cihan = | koordînat = | cure = | çalakbûna_dawî = }} '''Çiyayê Marayê''' (bi îngilîzî: ''Mara Mountain'') li bakurê [[Grînlenda]]yê ye û çiyayê herî nêzîkî [[Pola Bakur]] e. ==Erdnîgarî == Çiyayê Marayê yek ji çiyayên seranser ên [[Rousevelt Range]] ên [[Peary Land]] e û bi qasî 718.04 km dûrî [[Cemsera Bakur]] e.<ref>{{Cite web|url=http://www.eso.org/gen-fac/pubs/astclim/espas/Arctic/|title=Arctic astronomy|website=www.eso.org|access-date=2021-10-27}}</ref> Ev çiya bi navê antrenorê hespan û çiyager û wênekêşê amerîkî [[Mara Boland]] binavkirî ye. Yekemcar di dema Sefera Cîhanê ya Amerîkayê ya sala 1998an de hatiye keşfkirin û di sefera 2003an a bi pêşengiya [[Dennis Schmitt]] de careke din hatiye ziyaretkirin. Yekem hilkişîna lûtkeyê di 14ê tîrmeha 1998an de di pênc demjimêran de ji aliyê endamên tîmê ''Top of The World Expedition'' ve pêk hatiye û pişt re di 6ê tîrmeha 2003an de navê wî li çiyayê Mara hate danîn.<ref>{{Cite web|url=http://www.arcticthule.com/photos/pages/maramountain.htm|title=Ultima Thule - Photography|date=2009-04-02|website=web.archive.org|access-date=2021-10-27|archive-date=2009-04-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20090402165059/http://www.arcticthule.com/photos/pages/maramountain.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Çiya]] 0kzd6wr8mhe8z3eof1rinpnxh7g3y12 MENA 0 123756 1093788 1068405 2022-07-30T20:17:10Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:MENA.svg|thumb|300px|Herêma MENA ku ji aliyê Banka Cîhanê ve hatî diyarkirin (2003)]] [[Wêne:MENA according to UNAIDS.svg|thumb|300px|Herêma MENA ya ku ji aliyê UNAIDS ve hatiye diyarkirin, ku Sûdan û Somalî digire van xwe, lê Îsraîl, Filistîn û Malta di nav de nîne]] '''MENA''' yan jî bi navê alternatîv '''WANA''', herêmeke li [[Rojhilata Navîn]] û [[Bakurê Afrîkayê]] ye. Navê herêma MENAyê bi taybetî ji bo hevkariya leşkerî, alikariya kerasetî û di nivîsandinên pîşesaziye de tê bikaranîn.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/MENAEXT/0,,menuPK:247619~pagePK:146748~piPK:146812~theSitePK:256299,00.html|title=Middle East and North Africa - Countries|date=2015-02-27|website=web.archive.org|access-date=2021-11-18|archive-date=2015-02-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20150227012732/http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/MENAEXT/0,,menuPK:247619~pagePK:146748~piPK:146812~theSitePK:256299,00.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Nifûsa herêma MENAyê nêzîkî 381 milyon kes tê texmînkirin û nifûsa herêmê ji sedî 6ê nifûsa cîhanê ye.<ref name=":0" /> ==Welatên herêmê== Welatên ku rasterast li herêmê hatine diyarkirin. * [[Behreyn]] * [[Emîrtiyên Yekbûyî yên Ereb]] * [[Cezayîr]] * [[Fas]] * [[Dewleta Filistînê]] * [[Iraq]] * [[Îran]] * [[Îsraêl]] * [[Qeter]] * [[Kuweyt]] * [[Lîbya]] * [[Libnan]] * [[Misir]] * [[Erebistana Siûdî]] * [[Sûrî]] * [[Tunis]] * [[Oman]] * [[Urdun]] * [[Yemen]] ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Herêm]] iaqqqswxouabm13crnrhq5ue6tzx7e1 Metroya bajarê New Yorkê 0 123899 1093823 1087597 2022-07-30T20:54:05Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:R160 E enters 42nd Street.jpg|thumb|300px|Metroya E ku ji deh vagonên R160Ayê pêk tê, dikeve stasyona Termînala Otobusan a Birêvebiriya 42an a Kolana-Portê]] [[Wêne:NYC subway-4D.svg|thumb|300px|Nexşeya rêya hesinî û rawestgehên Metroya Bajarê New Yorkê]] [[Wêne:Times Square-42nd Street Entrance.JPG|thumb|300px|Deriyê Stasyona Otobusê ya Cadeya Tîmes- 42ê]] '''Metroya bajarê New Yorkê''', (bi inglîzî: New York City Subway) toreke metroyê ye ku li bajarê [[New York City|New York]] a [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] ye. Metroya New Yorkê di 9ê cotmeha 1863an de hat vekirin û yekem rawestgeha metroyê di 27ê cotmeha 1904an de hatiye vekirin. Metroya [[New York City|New Yorkê]], yek ji kevintirîn pergalên veguheztina navbajariyên li cîhanê ye. Sîstema metroya [[New York City|New Yorkê]] xwediyê tora metroya herî mezin a cîhanê ye<ref>{{Cite web|url=https://www.nycsubway.org/wiki/Subway_FAQ:_Facts_and_Figures|title=nycsubway.org: Subway FAQ: Facts and Figures|website=www.nycsubway.org|access-date=2021-12-23}}</ref> û dirêjahiya tora metroyê 1370 kîlomêtre ye. Metro, ji 27 xet û 472 rawestgehan pêk tê.<ref>{{Cite web|url=http://web.mta.info/nyct/facts/ridership/|title=mta.info {{!}} Facts and Figures|website=web.mta.info|access-date=2021-12-23}}</ref> Metroya New Yorkê, ji xeynî hinek xetên ku di rewşên wekî acîl û karesatan de nîv-dem dixebitin, her rojên salê, 24 saetan dixebite.<ref>{{Cite web|url=https://new.mta.info/guides/riding-the-subway|title=Riding the subway|website=MTA|language=en|access-date=2021-12-23}}</ref> Di warê hejmarên rêwiyan ên salane de, pergala herî qelebalix a veguhestina navbajariyê li Nîvkada rojava û cîhana rojava ye.<ref>{{Cite web|url=http://web.mta.info/nyct/facts/ffsubway.htm|title=mta.info {{!}} Facts and Figures|date=2013-06-22|website=web.archive.org|access-date=2021-12-23|archive-date=2013-06-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20130622005105/http://web.mta.info/nyct/facts/ffsubway.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Metroya New Yorkê nehemîn pergala herî qelebalix a metro ya li cîhanê ye. Di sala 2017an de metroyê zêdeyî 1,72 mîlyar rêwî, di nava hefteyê de 5,6 mîlyon rêwî û di dawiya hefteyê de jî bi giştî 5,7 mîlyon rêwî ragirtiye.<ref>{{Cite web|url=http://web.mta.info/nyct/facts/ridership/|title=mta.info {{!}} Facts and Figures|website=web.mta.info|access-date=2021-12-23}}</ref> ==Dîrok== Metroya New Yorkê yekem car di 9ê cotmeha 1863an de wekî xetek trenê ya li ser erdê hate çêkirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.columbia.edu/~brennan/beach/chapter25.html|title=Beach Pneumatic|date=2007-10-06|website=web.archive.org|access-date=2021-12-23|archive-date=2007-10-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20071006030205/http://www.columbia.edu/~brennan/beach/chapter25.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di salên 1870an de tuneleke wagonên bin erdê ku 95 metre dirêj dibe û di xebatê de bû, ji aliyê [[Alfred Ely Beach]] ve hate çêkirin.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.history.com/this-day-in-history/new-york-city-subway-opens|title=New York City subway opens|last=Editors|first=History com|website=HISTORY|language=en|access-date=2021-12-23}}</ref> Yekem xeta trênê ya binerdê ya New Yorkê di 27ê cotmeha 1904an de hate çêkirin. Ev xet ji şaredariyê heta ceddeya 145emîn û [[Broadway|Broadwayê]] diçû.<ref>{{Cite web|url=https://www.history.com/this-day-in-history/new-york-city-subway-opens|title=New York City subway opens|last=Editors|first=History com|website=HISTORY|language=en|access-date=2021-12-23}}</ref> Dirêjahiya wê 14,7 km bû û 28 rawestgehên xetê hebû. Xet ji hêla Pargîdaniya Transît Rapid a Interborough (IRT) ve dihate xebitandin. Piştre re xetên metroyê di sala 1905an de heta [[Bronx]], di 1907an de heta [[Brooklyn]] û di 1915an de heta [[Queens]] hatin dirêj kirin.<ref name=":0" /> ==Xetên Metroyê== {| class="wikitable" ! Nîşan ! Xet ! Rê |- ! colspan="3"| IRT (Division A) |- | align="center" colspan="3" style="color: white; background-color: #E20F00" | '''Xeta IRT Broadway-Seventh Avenueê''' |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-1.svg|25px|link=1 (New York metrosu)]] | Broadway–Seventh Avenue Local | Van Cortlandt Park–242nd Street - South Ferry |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-2.svg|25px|link=2 (New York metrosu)]] | Seventh Avenue Express | Wakefield–241st Street - Flatbush Avenue–Brooklyn College/New Lots Avenue |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-3.svg|25px|link=3 (New York metrosu)]] | Seventh Avenue Express | Harlem–148 Street - New Lots Avenue |- | align="center" colspan="3" style="color: white; background-color: #007527" | '''Xeta IRT Lexington Avenueê''' |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-4.svg|25px|link=4 (New York metrosu)]] | Lexington Avenue Express | Woodlawn - Crown Heights–Utica Avenue/New Lots Avenue |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-5.svg|25px|link=5 (New York metrosu)]] | Lexington Avenue Express | Eastchester–Dyre Avenue/Nereid Avenue - Flatbush Avenue–Brooklyn College/New Lots Avenue |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-6.svg|25px|link=6 (New York metrosu)]]<br/>[[Wêne:NYCS-bull-trans-6d.svg|25px]] | Lexington Avenue Local<br/>Pelham Bay Park Express | Pelham Bay Park/Parkchester - Brooklyn Bridge–City Hall |- | align="center" colspan="3" style="color: white; background-color: #870061" | '''Xeta IRT Flushingê''' |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-7.svg|25px|link=7 (New York metrosu)]]<br/>[[Wêne:NYCS-bull-trans-7d.svg|25px]] | Flushing Local<br/>Flushing Express | Flushing–Main Street - 34th Street–Hudson Yards |- | align="center" colspan="3" style="color: white; background-color: #808183" | '''Xeta Shuttleê''' |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-S.svg|25px]] | 42nd Street Shuttle | Times Square - Grand Central |- ! colspan="3"| BMT/IND (Division B) |- | align="center" colspan="3" style="color: white; background-color: #11117D" | '''Xeta IND Eighth Avenueê''' |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-A.svg|25px|link=A (New York metrosu)]] | Eighth Avenue Express | Inwood–207 Street - Ozone Park–Lefferts Boulevard/Far Rockaway–Mott Avenue/Rockaway Park–Beach 116th Street |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-C.svg|25px|link=C (New York metrosu)]] | Eighth Avenue Local | 168th Street - Euclid Avenue |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-E.svg|25px|link=E (New York metrosu)]] | Eighth Avenue Local | Jamaica Center–Parsons/Archer - World Trade Center |- | align="center" colspan="3" style="color: white; background-color: #FF6E1A" | '''Xeta IND Sixth Avenueê''' |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-B.svg|25px|link=B (New York metrosu)]] | Sixth Avenue Express | Bedford Park Boulevard/145th Street - Brighton Beach |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-D.svg|25px|link=D (New York metrosu)]] | Sixth Avenue Express | Norwood–205th Street - Coney Island–Stillwell Avenue |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-F.svg|25px|link=F (New York metrosu)]] | Queens Boulevard Express/Sixth Avenue Local | Jamaica–179th Street - Coney Island–Stillwell Avenue |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-M.svg|25px|link=M (Metroya New Yorkê)]] | Queens Boulevard/Sixth Avenue Local | Forest Hills–71st Avenue - Middle Village–Metropolitan Avenue |- | align="center" colspan="3" style="color: white; background-color: #9EC437" | '''Xeta IND Crosstownê''' |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-G.svg|25px|link=G (Metroya New Yorkê)]] | Brooklyn-Queens Crosstown | Court Square - Church Avenue |- | align="center" colspan="3" style="color: white; background-color: #00ADD0" | '''Xeta IND Second Avenueyê''' |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-T.svg|25px|link=Y (Metroya New Yorkê)]] | Second Avenue Local | ''125th Street - Hanover Square'' |- | align="center" colspan="3" style="color: white; background-color: #874F17" | '''Xeta BMT Nassau Streetê''' |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-J.svg|25px|link=J/Z (Metroya New Yorkê)]] | Nassau Street Local | Jamaica Center–Parsons/Archer - Broad Street |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-Z.svg|25px|link=J/Z (Metroya New Yorkê)]] | Nassau Street Express | Jamaica Center–Parsons/Archer - Broad Street |- | align="center" colspan="3" style="color: white; background-color: #A7A9AC" | '''Xeta BMT Canarsie''' |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-L.svg|25px|link=L (Metroya New Yorkê)]] | 14th Street–Canarsie Local | Eighth Avenue - Canarsie–Rockaway Parkway |- | align="center" colspan="3" style="color: black; background-color: #FFC800" | '''Xeta BMT Broadwayê''' |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-N.svg|25px|link=N (Metroya New Yorkê)]] | Broadway Express | Astoria–Ditmars Boulevard/96th Street - Coney Island–Stillwell Avenue |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-Q.svg|25px|link=Q (Metroya New Yorkê)]] | Second Avenue/Broadway Express/Brighton Local | 96th Street - Coney Island–Stillwell Avenue |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-R.svg|25px|link=N (Metoya New Yorkê)]] | Broadway Local | Forest Hills–71st Avenue - Bay Ridge–95th Street |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-W.svg|25px]] | Broadway Local | Astoria–Ditmars Boulevard - Whitehall Street–South Ferry |- | align="center" colspan="3" style="color: white; background-color: #808183" | '''Shuttle Hattı''' |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-S.svg|25px]] | Franklin Avenue Shuttle | Franklin Avenue - Prospect Park |- | [[Wêne:NYCS-bull-trans-S.svg|25px|link=Rockaway Park Shuttle]] | Rockaway Park Shuttle | Broad Channel - Rockaway Park–Beach 116th Street |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Torên metroyên cîhanê]] fhonvskim7hc3567jpntikkqyltktos Metroya Berlînê 0 123907 1093818 1059718 2022-07-30T20:53:46Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:U-Bahn Berlin U12 Warschauer Strasse Hk-nyks.jpg|thumb|300px|U12 trêna metroyê li ser rêwitiya [[Warschauer Strasse]]ê]] [[Wêne:Karte ubahn berlin entwicklung.png|thumb|300px|Nexşeya pêşveçûna U-Bahn di navbera salên 1902 û 2009]] [[Wêne:U-Bahn Berlin Alexanderplatz U5.JPG|thumb|300px|Alexanderplatz li ser xeta U5ê]] '''Metroya Berlînê''', (bi almanî: U-Bahn Berlin) li [[Berlîn]] a paytexta [[Almanya|Almanyayê]] metroyek bilez e û beşek girîng a pergala veguhastina giştî ya bajêr e. Metroya Berlînê, wekî navgîna sereke ya veguhastinê ya paytextê, ​​digel torgilokek xetên trênê yên derbajarî û S-Bahn, torgilokek tramwayê ku bi giranî li beşên rojhilatê bajêr kar dike re, xizmetê dike. Tora metroya Berlînê di sala 1902an de hat vekirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.bvg.de/de|title=Berliner Verkehrsbetriebe: BVG – Weil wir dich lieben {{!}} BVG|website=www.bvg.de|access-date=2021-12-24}}</ref> Li ser 10 xetên cuda bi dirêjahiya 146 kîlomêtran, ji 80% ji wan di binê erdê de ye, xizmeta 173 rawestgehan dike.<ref>{{Cite web|url=http://www.berliner-untergrundbahn.de/strecken.htm|title=Berlins U-Bahnstrecken|date=2007-08-08|website=web.archive.org|access-date=2021-12-24|archive-date=2007-08-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20070808092816/http://www.berliner-untergrundbahn.de/strecken.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Dîrok== Metroya Berlînê di sê qonaxên sereke de hatiye çêkirin. # Heta sala 1913: avakirina tora Kleinprofil li Berlîn, Charlottenburg, Schöneberg, û Wilmersdorf. # Heta sala 1930: danasîna tora Großprofil ku yekem xetên bakur-başûr ava kir. #Ji sala 1953an pê ve: pêşveçûna bêtir piştî Şerê Cîhanê yê Duyemîn. Di hewildanek ku başbûna xwe ewle bike, Schöneberg jî girêdanek bi Berlînê re dixwest. Pargîdaniya rêhesinê ya bilind bawer nedikir ku xetek wusa dê bikêr be, ji ber vê yekê bajar yekem binerd a herêmî ya fînansekirî li Almanyayê ava kir (bi qestî standarda Kleinprofil bikar tîne). Ew di 1 Kanûna 1910an de hate vekirin. Tenê çend meh berê, xebata li ser xeta çaremîn dest pê kir ku Wilmersdorf li başûrrojavayê bi U-Bahn-a Berlînê ya ku mezin dibe ve girêbide. Tora destpêkê bi piranî ji rojhilat ber bi rojava ve diçû, deverên dewlemendtir ên li Berlînê û derdora Berlînê girêdide, ji ber ku ev rêyên herî bikêrhatî hatibûn hesibandin. Ji bo vekirina torê ji zêdetir xebatkarên Berlînê re, bajêr dixwest ku xetên bakur-başûr bêne damezrandin. Di sala 1920an de, deverên derdorê hatin pêve kirin ku Groß-Berlin ("Berlîna Mezin") ava bikin, hewcedariya gelek danûstandinan ji holê rakir û hêzek danûstendinê ya pir mezintir da bajêr li ser Hochbahngesellschaft ("pargîdaniya rêhesinê bilind"). Bajar di heman demê de ferz kir ku xetên nû dê vagonên firehtir bikar bînin ku li ser heman rêgezek standard dimeşin ku kapasîteya rêwiyan mezintir peyda bikin; ev wekî tora Großprofil ("profîla mezin") dihatin naskirin. ==Xeta metroyê== {| class="wikitable" !Xet !Rêk !Dîroka despêkirinê !Dirêjahiya xetê !Hêjmara rawestgehan |- |[[Wêne:Berlin U1.svg|36x36px|link=U1 (Berlin metrosu)]] |[[Uhlandstraße (Berlin metrosu)|Uhlandstraße]] - [[Warschauer Straße (Berlin metrosu)|Warschauer Straße]] |1902-1926 |8.814&nbsp;km |13 |- |[[Wêne:Berlin U2.svg|36x36px|link=U2 (Berlin metrosu)]] |[[Berlin-Pankow istasyonu|Pankow]] - [[Ruhleben (Berlin metrosu)|Ruhleben]] |1902-2000 |20.716&nbsp;km |29 |- |[[Wêne:Berlin U3.svg|alt=|36x36px|link=U3 (Berlin metrosu)]] |[[Krumme Lanke (Berlin metrosu)|Krumme Lanke]] - [[Warschauer Straße (Berlin metrosu)|Warschauer Straße]] |1902-1929 |18.9&nbsp;km |24 |- |[[Wêne:Berlin U4.svg|alt=|36x36px|link=U4 (Berlin metrosu)]] |[[Nollendorfplatz (Berlin metrosu)|Nollendorfplatz]] - [[Berlin Innsbrucker Platz istasyonu|Innsbrucker Platz]] |1910 |2.864&nbsp;km |5 |- |[[Wêne:Berlin U5.svg|alt=|36x36px|link=U5 (Berlin metrosu)]] |[[Alexanderplatz (Berlin metrosu)|Alexanderplatz]] - [[Hönow (Berlin metrosu)|Hönow]] |1930-1989 |18.356&nbsp;km |20 |- |[[Wêne:Berlin U55.svg|alt=|36x36px|link=U55 (Berlin metrosu)]] |Navend - Deriyê Brandenbur<nowiki/>gê |2009 |1.470&nbsp;km |3 |- |[[Wêne:Berlin U6.svg|alt=|36x36px|link=U6 (Berlin metrosu)]] |[[Alt-Tegel (Berlin metrosu)|Alt-Tegel]] - [[Alt-Mariendorf (Metroya Berlînê)|Alt-Mariendorf]] |1923-1966 |19.888&nbsp;km |29 |- |[[Wêne:Berlin U7.svg|alt=|36x36px|link=U7 (Berlin metrosu)]] |[[Rathaus Spandau (Berlin metrosu)|Rathaus Spandau]] - [[Rudow (Metroya Berlînê)|Rudow]] |1924-1984 |31.760&nbsp;km |40 |- |[[Wêne:Berlin U8.svg|alt=|36x36px|link=U8 (Metroya Berlînê)]] |[[Berlin-Wittenau]][[Hermannstraße]] |1927-1996 |18.042&nbsp;km |24 |- |[[Wêne:Berlin U9.svg|alt=|36x36px|link=U9 (Berlin metrosu)]] |[[Berlin Rathaus Steglitz istasyonu|Rathaus Steglitz]] - [[Osloer Straße (Metroya Berlînê)|Osloer Straße]] |1961-1976 |12.523&nbsp;km |18 |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Torên metroyên cîhanê]] [[en:Berlin U-Bahn]] jjn3j09cucoeayb8jhkioq3gsodn69u Metroya Torontoyê 0 123916 1093821 1087598 2022-07-30T20:54:01Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:MuseumSubwayStation.jpg|thumb|270px|Rawestgeha mûzeyê]] [[Wêne:TTC subway map 2018.png|thumb|270px|Nexşeya xet û rawestgehên Metroya Torontoyê]] [[Wêne:TTC DonMills 01.JPG|thumb|270px|Stasyona Don Mills ji bo Xeta 4 Sheppard, xeta metroyê ku di sala 2002an de vebûye]] '''Metroya Torontoyê''', (bi inglîzî: Toronto Subway) toreke metroyê ye ku li bajarê [[Toronto]] ya [[Kanada|Kanadayê]] ye. Metroya Torontoyê, di 30ê Adara 1954an de vebûye.<ref>{{Cite web|url=http://www.ttc.ca/About_the_TTC/Operating_Statistics/2013.jsp|title=TTC 2013|date=2014-08-16|website=web.archive.org|access-date=2021-12-25|archive-date=2014-08-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20140816233047/http://www.ttc.ca/About_the_TTC/Operating_Statistics/2013.jsp|url-status=bot: unknown}}</ref> Dirêjahiya pergalê 97,1 kîlomêtre ye, bi giştî 5 xet û 99 rawestgehên metroyê hene. Metro, torgilokek trênê ya pirmodal e ku ji sê xetên hesinî yên bi kapasîteya giran pêk tê, ku bi giranî di binê erdê de dixebitin û yek xetek trenê ya bi kapasîteya navîn a bilindkirî ye. ==Dîrok == Yekem metroya [[Kanada]], metroya [[Yonge]], di sala 1954an de bi dirêjahiya 7.4 kîlomêtre vebûye. Xeta metroyê di bin an paralel Kolana Yonge di navbera Eglinton Avenue û stasyona Union de diçû. Ev li cihê xeta tramvayê Yonge, bû xeta yekem a tramvayê ya Kanadayê. Di sala 1963an de, xet ji rawestgeha Union di binê Zanîngeha Avenue heta Bloor Street ber bi bakur ve, ku paşê ew ê bi metroya Bloor-Danforth (di sala 1966an de hate vekirin) ber bi stasyona du qat St. ve hate dirêj kirin. Di sala 1974an de, beşa xetê ya Yonge Street ji rawestgeha Eglinton li bakur berbi rawestgeha Finch ve hate dirêj kirin. Beşa Spadina ya xetê li bakurê St. Stasyona St. Georgeê di sala 1978an da ji bo stasyona Wilsonê û di sala 1996an da ji bo stasyona Downsviewê bi navê Sheppard West ê di sala 2017an de hate bi nav kirin. Beşek ji beşa Spadina di nîveka Allen Road de dimeşe - rêgezek bilez a ku berê wekî Spadina Expressway dihat zanîn niha li ser pirekê di ser Rêya 401 re derbas dibe. Şeş û deh salên dirêjkirina xeta bi şiklê U ku ji du termînalên wê yên bakur (stasyonên Navenda Metropolê ya Finch û Vaughan) dimeşe li dawiya xweya başûr li stasyona Union ve diçe. Berfirehkirina herî paşîn ji Sheppard West heta Navenda Metropolîtan a Vaughan ku di 17ê Kanûna Pêşîna 2017an de vebû, ku xet ji 38.8 kîlomêtran pêk tê ji pênc caran dirêjahiya xetê ya berê zêdetir e, hate dirêjkirin. ==Xetên metroyê== {| class="wikitable" rules="all" |- ! Xet ! Rê ! Despêka xebatê ! Dirêjahiya xetê (km) ! Hêjmara rawestgehan |- | [[Wêne:TTC - Line 1 - Yonge-University-Spadina line.svg|16px|link=1. Hat (Toronto metrosu)]] | align="center"|Finch - Downsview | 1954 | 30.2 | 32 |- | [[Wêne:TTC - Line 2 - Bloor-Danforth line.svg|16px|link=2. Hat (Toronto metrosu)]] | align="center"|Kipling - Kennedy | 1966 | 26.2 | 31 |- | [[Wêne:TTC - Line 3 - Scarborough RT line.svg|16px|link=3. Hat (Toronto metrosu)]] | align="center"|Kennedy - McCowan | 1985 | 6.4 | 6 |- | [[Wêne:TTC - Line 4 - Sheppard line.svg|16px|link=4. Hat (Toronto metrosu)]] | align="center"|Sheppard-Yonge - Don Mills | 2002 | 5.5 | 5 |- | [[Wêne:TTC - Line 5.svg|16px|link=5. Hat (Toronto metrosu)]] | align="center"|Mount Dennis - Kennedy | 2021 | 19 | 25 |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Torên metroyên cîhanê]] gshvjptjxxmb40byfkc99zs83ovbwog Metroya Romayê 0 123921 1093820 1059239 2022-07-30T20:53:59Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Inaugurazione metro B1.jpg|thumb|270px|Trênek metroyê li stasyona Conca d'Oro]] [[Wêne:Metro e ferrovie roma.svg|thumb|270px|Nexşeya xet û rawestgehên Metroya Romayê]] [[Wêne:Montebello (binari).jpeg|thumb|270px|Stasyona Montebello ya xeta Roma-Civita Castellana-Viterbo]] '''Metroya Romayê''' (bi îtalî: Metropolitana di Roma) li [[Roma]] ya paytexta [[Îtalya|Îtalyayê]] pergaleke veguhestina gelemperî ya metroyê ye. Metroya Romayê di sala 1955an de hate vekirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.atac.roma.it/page.asp?p=52|title=ATAC S.p.A. {{!}} Azienda per la mobilità {{!}} azienda|date=2016-07-23|website=web.archive.org|access-date=2021-12-26|archive-date=2016-07-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20160723131419/http://www.atac.roma.it/page.asp?p=52|url-status=bot: unknown}}</ref> Sê xetên metroyê bi navê A, B û C heye. Tora ku dirêjahiya wî digehije 60 km ye bi awaya X'ê ye. [[Rawestgeha Termini]] stasyona sereke ya metroya bajarê [[Roma|Romayê]] ye. ==Dîrok == Yekem metro li Romayê di sala 1930an de di dema hukûmeta faşîst de hate sêwirandin û dest pê kir. Bi mebesta peydakirina veguhastinek bilez ji stasyona Termini, ku li navenda bajêr e, bi navçeya nû ya bi navê E42 re bê peydakirin, hate sewirandin. Lêbelê çêkirina metroyê di dawiya sala 1940an de ji ber ketina Îtalyayê ya Şerê Cîhanê yê Duyemîn de pêk nehat. Di dema qutbûna xebatan de, berê jî hin tunel hatibûn çêkirin (li beşa ji Termînî heta Pîramîdê) ku wekî stargeha bombeyan dihatin bikaranîn. Karên avakirinê di sala 1948an de ji nû ve dest pê kir û di heman demê de pêşdeçûna xebatên li devera ku pêşangeh lê dihat lidarxistin, ku beşekî xuyang, armanc (bû navçeyek îdarî) û navê (EUR) hate guhertin. Xet di 10ê Sibata 1955an de hate vekirin. Xebat di sala 1964an de li devera Tuscolana dest pê kir û xebat ji ber derengî û bûyerên nediyar, bi giranî ji ber organîzasyona xirab, tevlihev bû. Di destpêkê de, teknîkek kolandina vekirî hate plan kirin, ev jî bû sedema pirsgirêkên mezin ên trafîk a li başûrê rojhilatê Romayê. Jiber vî yekê xebat hatin qutkirin û piştî 5 salan bi makîneya borandina tunelê xebatên kolandinê ji nûve destpêkir. Ev rêbaz her çend qismen pirsgirêka trafîkê çareser bike jî lê ber lerizînên xurt ên di dema kolandinê de zirareke mezin gihişte avahiyên Romayê. Di dema xebatan de, bi taybetî li qada Plaza de la República pir caran rastî vedîtinên arkeolojîk hatin. Ji ber vê yekê pêdivî bû ku rêgezek were plan kirin. Federico Fellini, di fîlma xwe ya Romayê de, karê makîneya borandina tunelê û "bûyerên arkeolojîk" nîşan da. ==Xetên metroyê== {| class="wikitable" |- !width=5%|Xet !width=20%|Rawestgehên metroyê !width=8%|Dîroka despêkirinê ! width="10%" |Dirêjahiya xetê<br />(km) ! width="6%" |Hêjmara rawestgehan ! width="10%" |Dema rêwîtiyê (xulek) |-style="text-align: center" | [[Wêne:Metropolitana di Roma A.svg|40px|link=Line A (Rome Metro)]] | [[Battistini (Rome Metro)|Battistini]] ↔ [[Anagnina (Rome Metro)|Anagnina]] | 1980 | 18.4 | 27 | 41 |-style="text-align: center" | [[Wêne:Metropolitana di Roma B.svg|40px|link=Line B (Rome Metro)]] | [[Laurentina (Rome Metro)|Laurentina]] ↔ [[Rebibbia (Rome Metro)|Rebibbia]] / [[Jonio (Rome Metro)|Jonio]] | 1955 | 23.5 | 26 | 34/34 |- |-style="text-align: center" | [[Wêne:Metropolitana di Roma C.svg|40px|link=Line C (Rome Metro)]] | [[Monte Compatri-Pantano (Rome Metro)|Monte Compatri-Pantano]] ↔ [[Lodi (Rome Metro)|Lodi]] | 2014 | 18.1 | 21 | 34 |- | colspan="3" style="text-align: right;" | '''Giştî:''' | style="text-align: center;"|'''60''' | style="text-align: center" |'''73''' | |- |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Torên Metroyên Cîhanê]] [[en:Rome Metro]] a0wiwngiwzzu62fonsdzorbr8ua5nrk Metroya Atînayê 0 123922 1093817 1059724 2022-07-30T20:53:44Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:20140622-Anthoupoli-62D304 (7872).jpg|thumb|270px|Trênek nû ya HANWHA-Rotem nifşê 3ê ya Metroya Atînayê li stasyona Anthoupoliyê]] [[Wêne:Public transport map of Athens.png|thumb|270px|Nexşeya xet û rawestgehên Metroya Atînayê]] [[Wêne:AMEL 1st Generation Stock C21 at Syngrou-Fix Station.jpg|thumb|270px| Tirênekî kevin a Metroya Atînayê, li Stasyona Syngrou-Fixê]] '''Metroya Atînayê''', (bi grekî: Μετρό Αθήνας, ''Metró Athínas'') pergalekî veguhestina bilez e ku ji devera bajarî ya [[Atîna|Atînayê]] û beşên Rojhilata Attica re xizmetê dike. Xeta 1em di sala 1869an de wekî rêhesinek hilmê ya konvansiyonel vebû û di sala 1904an de bi trêna elektrîkê dest bi xebatê kir. Di sala 1991an de, [[Attiko Metro S.A.]] xetên 2 û 3 ava kir û xetên metroya [[Atîna|Atînayê]] dirêj kir.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.ametro.gr/|title=ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε|language=el|access-date=2021-12-26}}</ref> Metroya bajarê Atînayê bi peydakirina çareseriyek pir hewce ji bo trafîka bajêr û pirsgirêka qirêjiya hewayê û hem jî vejandina gelek deverên ku jê re xizmet dike, Bajarê Atînayê bi awayekî girîngî guhertiye. Berfirehkirina Xeta 3 ber bi Piraeus û her weha dirêjkirinên din ên xetên heyî û xeta nû ya 4an ku beşa wê ya navendî di cotmeha 2021an de dest bi avakirinê kirine, tê çêkirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.ametro.gr/page/default.asp?la=2&Id=376|title=AttikoMetro Inside|date=2015-09-14|website=web.archive.org|access-date=2021-12-26|archive-date=2015-09-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20150914172209/http://www.ametro.gr/page/default.asp?la=2&Id=376|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Dîrok == Ji ber ku Xeta 1em a niha vebû, hukûmetê gelek berfirehkirina tora metroyê pêşniyar kir, di nav de plansaziyek sala 1963an ji bo tora metroyê ya çardeh-xetî, hebû. Avakirina Xetên 2 û 3 di Mijdara 1992an de dest pê kir ji bo ku qerebalixa trafîkê kêm bike û armanc hate girtin ku bi vî kêmkirina trafîkê li bajêr asta dûyê û kalîteya hewayê ya Atînayê baştir be.<ref name=":0" /> Her du xet di binê erdê de hatine çêkirin. Xetên 2 û 3, ku ji aliyê Attiko Metro S.A. ve hate çêkirin û heta sal 2011an ji aliyê Pargîdaniya Operasyonên Metro Attiko ve hate xebitandin. Bi taybetî wekî xetên sor û şîn têne zanîn û di çile sala 2000an de hatin vekirin. Heta 28ê çile sala 2000an Xeta 1em a metroyê li Atînayê tenê xeta transît a bilez bû. Pargîdaniya Rêhesinê ya Atîna û Piraeus (SAP) di 27ê Sibata 1869an de xeta trênê ya kargo û rêwiyan a tevlihev a trêne bar û trêne rêwîtiyê vekir û di navbera Piraeus û Thiseio de dest bi xebatê kir. Xeta 3 di havîna 2004an de heta Balafirgeha Navneteweyî ya Eleftherios Venizelos hate dirêj kirin û Xeta 2yem di sala 2013an de berbi Anthoupoli û Helliniko ve hate dirêj kirin. ==Xetên metroyê== {| class="wikitable" ! Xet ! Rê ! Despêka xebatê ! Dirêjahiya xetê (km) ! Hêjmara rawestgehan |- | align="center"| [[Wêne:Athens Metro Line 1.svg|22px|link=1. Hat (Atina metrosu)]] | align="center"| Piraeus – Kifisia | 1869 | 25.6 | {{nts|24}} |- | align="center"| [[Wêne:Athens Metro Line 2.svg|22px|link=2. Hat (Atina metrosu)]] | align="center"| Anthoupoli – Elliniko | 2000 | 17.9 | {{nts|20}} |- | align="center"| [[Wêne:Athens Metro Line 3.svg|22px|link=3. Hat (Atina metrosu)]] | align="center"| Agia Marina – Doukissis Plakentias/Havalimanı | 2000 | 39 | {{nts|21}} |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Torên metroyên cîhanê]] [[en:Athens Metro]] lj15svn3ytkc1dsqg5rg6gng2q9grio Metroya Washingtonê 0 123923 1093822 1059722 2022-07-30T20:54:03Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Twinbrook.jpg|thumb|270px|Rawestgeha Twinbrookê ku di sala 1984an de vebûye]] [[Wêne:Washington Metro diagram sb.svg|thumb|270px|Nexşeya xet û rawestgehên Metroya Washingtonê]] [[Wêne:L'Enfant Plaza (WMATA station).JPG|thumb|270px|Rawestgeha metroyê li herêma L'Enfant Plaza yê]] '''Metroya Washingtonê''' (bi îngilîzî: Metro Washington) pergalek metroyê ya bilez e ku xizmeta metropolê ya [[Washington, District of Columbia|Washington]] a [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Dewletên Yekbûyî]] dike. Metroya Washingtonê ji aliyê Desthilata Veguheztina Herêmî ya Metropolê ya Washington (WMATA) ve tê birêvebirin, ku di heman demê de karûbarên [[Metrobus]] û [[Metrorail]] di bin navê Metro de jî dixebitîne.<ref>{{Cite web|url=https://www.wmata.com/about/contact/faq.cfm#faq8|title=Questions & Answers About Metro {{!}} WMATA|website=www.wmata.com|access-date=2021-12-26}}</ref> Metro, di sala 1976an de hate vekirin. Şeş xet, 91 stasyon û 188 km rê, dirêjahiya metroyê heye.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.wmata.com/about/history.cfm|title=Milestones & History {{!}} WMATA|website=www.wmata.com|access-date=2021-12-26}}</ref> Metroya Washingtonê ,li [[District of Columbia]] û hem jî gelek herêmên dadrêsiyên ku li eyaletên [[Maryland]] û [[Vîrjînya|Virginia]] ye, xizmetê dike. ==Dîrok == Di sala 1960an de, planên ji bo pergalek otoban a girseyî li [[Washington, District of Columbia|Washington]] hate danî Harland Bartholomew, ku serokatiya Komîsyona Plansaziya Sermayê ya Neteweyî dikir, difikirî ku ji ber karanîna zeviyên kêm-tans û kêmbûna siwariya gerguhêz a giştî, pergala derbasbûna hesinî dê tu carî têra xwe neke. Lê plan rastî dijberiyek tund hat û hate guheztin ku pergalek Capital Beltway plus radialên xeta hesinî bigire nav xwe. Beltway fonek tevahî wergirt; fonên ji bo pergala ambicioz a Inner Loop Freeway bi qismî ji bo avakirina pergala metroyê hate veqetandin.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/298787724|title=The Great Society subway : a history of the Washington Metro|last=Schrag|first=Zachary M.|date=2006|publisher=Johns Hopkins University Press|isbn=978-0-8018-8906-6|location=Baltimore|oclc=298787724}}</ref> Di sala 1960an de hukûmeta federal Ajansa Veguhestina Sermayê ya Neteweyî ava kir ku pergaleke trênê ya bilez pêş dixe.<ref>{{Cite journal|last=Meighen|first=E.|last2=Yue|first2=R.|date=1975-12-15|title=Hybrids of chemical derivatives of Escherichia coli alkaline phosphatase|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/86|journal=Biochimica Et Biophysica Acta|volume=412|issue=2|pages=262–272|doi=10.1016/0005-2795(75)90040-9|issn=0006-3002|pmid=86}}</ref> Di sala 1966an de, pêşnûmeyek ku WMATAyê diafirîne ji aliyê hukûmeta federal, li Navçeya Kolombiya, Virginia, û Maryland ve bi hêza plansaziyê ya ji bo pergalê ku ji NCTAyê jê re tê veguheztin, hate pejirandin.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=http://chnm.gmu.edu/metro/plan2.html|title=Planning-The Adopted Regional System, 1966-1968|date=2016-03-10|website=web.archive.org|access-date=2021-12-26|archive-date=2016-03-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20160310131053/http://chnm.gmu.edu/metro/plan2.html|url-status=bot: unknown}}</ref> WMATA di 1ê Adara 1968an de planên ji bo pergala herêmî ya 156.4 km pejirand. Plan ji pergalek herêmî ya "bingeh" pêk dihat, ku tê de pênc xetên Metro yên orîjînal, û her weha çend "berfirekirinên pêşerojê", ku gelek ji wan nehatine çêkirin, pêk dihat. Yekem rawestgeha Metro ya ceribandinê di Gulana 1968an de li ser erdê bi lêçûnek 69.000 dolarî hate çêkirin.<ref>{{Cite web|url=http://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1968/03/02/79934935.html?pdf_redirect=true&site=false|title=Subway System for Washington And Its Suburbs Wins Approval|website=timesmachine.nytimes.com|language=en|access-date=2021-12-26}}</ref> ==Xetên metroyê== {| class="wikitable" style="margin: 0 auto; text-align:left;" |+ style="margin:inherit; padding-bottom:0.25em"|Xetên metroyê Washingtonê !rowspan=2| Xet !rowspan=2| Dîroka despêkirinê !rowspan=2| Rawestgehên xetan !rowspan=2| Dirêjahiya xetan (km) !colspan=2| Termînal |- !Rojava/Başûr !Rojhilat/Bakur |- | [[Wêne:WMATA Red.svg|thumb|25px|Red line]] | 1976 | 27 | 51,3 | [[Shady Grove İstasyonu|Shady Grove]] | [[Glenmont İstasyonu|Glenmont]] |- | [[Wêne:WMATA Blue.svg|thumb|25px|Blue line]] | 1977 | 27 | 48,8 | [[Franconia–Springfield İstasyonu|Franconia–Springfield]] | [[Largo Town Center İstasyonu|Largo Town Center]] |- | [[Wêne:WMATA Orange.svg|thumb|25px|Orange line]] | 1978 | 26 | 42,5 | [[Vienna (WMATA istasyonu)|Vienna]] | [[New Carrollton İstasyonu|New Carrollton]] |- | [[Wêne:WMATA Yellow.svg|thumb|25px|Yellov line]] | 1983 | 17 | 24,25 | [[Huntington (WMATA istasyonu)|Huntington]]<br>[[Franconia–Springfield İstasyonu|Franconia–Springfield]] (Rush+) | [[Mount Vernon Square İstasyonu|Mount Vernon Square]] (di demên qerebalix de)<br>[[Greenbelt İstasyonu|Greenbelt]] (Qerebalix+)<br>[[Fort Totten İstasyonu|Fort Totten]] (di demên din de) |- | [[Wêne:WMATA Green.svg|thumb|25px|Green line]] | 1991 | 21 | 37,08 | [[Branch Avenue İstasyonu|Branch Avenue]] | [[Greenbelt İstasyonu|Greenbelt]] |- | [[Wêne:WMATA Silver.svg|thumb|25px|Silver line]] | 2014 | 28 | 47,6 | [[Wiehle–Reston East İstasyonu|Wiehle–Reston East]]<br>[[Ashburn İstasyonu (Washington Metro)|Ashburn]] (destpêkirin 2019) | [[Largo Town Center İstasyonu|Largo Town Center]] |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Torên metroyên cîhanê]] lkmfttyf37t7hi2j5q9nem6bbt0y90x Metroya Mîlanoyê 0 123929 1093819 1059723 2022-07-30T20:53:56Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Milano metropolitana Villa San Giovanni.JPG|thumb|270px|Xeta M1 li Villa San Giovanni]] [[Wêne:Milano progetto metropolitana.svg|thumb|270px|Nexşeya xet û rawestgehên Metroya Mîlanoyê]] [[Wêne:Milano staz metropolitana Amendola mezzanino.JPG|thumb|270px|Stasyona Amendola ya metroya Mîlano, mezzanine]] '''Metroya Mîlanoyê''', (bi îtalî: Metropolitana di Milano) pergalake metroyê ye ku ji aliyê [[Azienda Trasporti Milanesi]] ve li bajarê [[Mîlano]] ya [[Îtalya|Îtalyayê]] tê xebitandin. Metroya Mîlanoyê, ji 101 kîlomêtre dirêjahî, 4 xetên cuda yên ku bi hejmar û rengên cuda hatine diyarkirin û xwedî 113 rawestgehan e. Piraniya rawestgehên xetê di binê erdê de ne û xet rojane bi navînî 1.5 mîlyon rêwî dadigire.<ref>{{Cite web|url=http://www.metropolitanamilanese.it/pub/page/it/MM/metropolitane_milano?contentId=613|title=Metropolitane a Milano - Metropolitana Milanese|date=2016-01-03|website=web.archive.org|access-date=2021-12-28|archive-date=2016-01-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20160103183828/http://www.metropolitanamilanese.it/pub/page/it/MM/metropolitane_milano?contentId=613|url-status=bot: unknown}}</ref> Xeta yekem a metroya Milanoyê, xeta sor, di sala 1964an de, piştî 5 salan xeta kesk di sala 1969an de, xeta zer di sala 1990an de û xeta mor di sala 2013an de hatine vekirin. ==Dîrok== Li pêy mînakên torên veguheztina binerd li bajarên din ên Ewropî yên mîna [[London]] û [[Parîs|Parîsê]] yekem projeyên ji bo xeta metroyê li bajarê [[Mîlano]] di sala 1914an û di sala 1925an de hatin çêkirin. Proje di sala 1938an de ji bo avakirina sîstemeke ku ji 7 xetan pêk dihatin hate sewirandin. Piştre ev proje piştî destpêkirina Şerê Cîhanê yê Duyemîn û ji ber kêmbûna diravî hate rawestin.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/799609413|title=Milano in tram : storia del trasporto pubblico milanese|last=Ogliari|first=Francesco|date=2006|publisher=Hoepli|others=Lavis, tipografo trentino Legoprint|isbn=978-88-203-3719-3|location=Milano|oclc=799609413}}</ref> Di 3yê tîrmeha 1952an de rêveberiya bajêr ji bo projeyek pergala metroyê deng da û di 6ê cotmeha 1955an de pargîdaniyek nû jibo ku avakirina binesaziya birêve bibe pargîdaniya Metropolitana Milanese, hate damezrandin. Proje bi 500 milyon ₤ ji şaredariyê û yên mayî jî bi deyn hat fînansekirin. Cihê avakirina xeta yekem di 4 gulana 1957an de li viale Monte Rosa hate vekirin. ==Xetên metroyê== {| class="wikitable" style="text-align:center" |- !rowspan=2 | Xet ! colspan=2 rowspan=2 | Rê ! rowspan=2 | Dîroka despêkirinê ! rowspan=2 | Dirêjkirina xetê ! rowspan=2 | Dirêjahiya xetê ! rowspan=2 | Rawestgehên xetan ! colspan=2 | Navbera rawestgehên xetê |- ! km |- |width=50px align=center| [[Wêne:Milano linea M1.svg|30px|link=Milano Metrosu Hat 1]] || [[Rho Fiera (Milano Metrosu)|Rho Fiera]] / [[Bisceglie (Milano Metrosu)|Bisceglie]] || [[Sesto 1º Maggio (Milano Metrosu)|Sesto 1º Maggio]] || 1964 || 2005 || 26.9&nbsp;km || 38|| 0.727&nbsp;km |- |align=center| [[Wêne:Milano linea M2.svg|30px|link=Milano Metrosu Hat 2]] || [[Assago Milanofiori Forum (Milano Metrosu)|Assago Milanofiori Forum]] / [[Abbiategrasso (Milano Metrosu)|Abbiategrasso]] || [[Cologno Monzese|Cologno Nord]] / [[Gessate]] || 1969 || 2011 || 9.4&nbsp;km || 35|| 1.159&nbsp;km |- |align=center| [[Wêne:Milano linea M3.svg|30px|link=Milano Metrosu Hat 3]] || [[Comasina (Milano Metrosu)|Comasina]] || [[San Donato (Milano Metrosu)|San Donato]] || 1990 || 2011 || 16.7&nbsp;km || 21|| 0.835&nbsp;km |- |align=center| [[Wêne:Milano linea M5.svg|30px|link=Milano Metrosu Hat 5]] || [[San Siro Stadio (Milano Metrosu)|San Siro Stadio]] || [[Bignami (Milano Metrosu)|Bignami]] || 2013 || 2015 || 12.9&nbsp;km || 19|| 0.763&nbsp;km |- |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Torên metroyên cîhanê]] [[en:Milan Metro]] i38w185yulnh8cdur28k7uxtao6z5fz Gola Nemrûdê 0 124050 1093630 1070279 2022-07-30T16:32:48Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox gol | nav = Gola Nemrûdê | navê_din = Gola krater a Nemrûdê | herêm = [[Bakurê Kurdistanê]] | wêne = Nemrut kaldera 2.jpg | wêne_sernav = | bilindî = 2 247 | rûber = 12.36 | dirêjî = 4.9 | firehî = 2.1 | kûrahî = 176 | qeware = | nexşeya_cihan = Bidlîs | nc_firehî = | koordînat = | cure = Krater | girav = }} '''Gola Nemrûdê''' yan jî '''Gola krater a Nemrûdê''', gola kraterê ya duyemîn a herî mezin a li [[Cîhan|Cîhanê]] û gola kraterê herî mezin a li [[Kurdistan]]ê ye ku navê xwe ji navê heman çiyayê ku navê Qeralê Sumerî [[Nemrûd]] lê danîne, wergirtiye. Gola Nemrûdê li rojavayê [[Gola Wanê]] di navbera navçeyên parêzgeha [[Bidlîs|Bidlîsê]] [[Tetwan]], [[Xelat]] û [[Norşîn]] de ye.<ref>{{Cite web|url=https://docplayer.biz.tr/1557649-Trb2-bolgesi-mevcut-durum-analizi-dogal-kaynaklar.html|title=TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ DOĞAL KAYNAKLAR - PDF Ücretsiz indirin|website=docplayer.biz.tr|access-date=2022-01-12}}</ref> Kratera ku di encama teqînên volkanîk a li Nemrûdê pêk hatiye firehiya kraterê ya jorîn 48 km² ye û rûbarê kraterê jî 36 km² ye. Jiber xwezaya xwe ya taybet di mehên havînê de Gola Nemrûdê dibe cihê rawestgeheke geştyarî. Rûava golê 12.36 km² ye û bilindahiya golê ya ji asta deryayê 2247 mêtre ye. Kûrahiya wî ya navînî bi qasî 100 mêtre ye û xala golê ya herî kûr 176 mêtre ye. Germav û kaniyên germ ên li dora golê nîşaneyên herî dawî yên çalakiya volkanîk in. Gola Nemrûdê bi ava berfê û bi ava barîna baranê hatiye xwedîkirin û ava wî ji ava sar û şîrîn pêk tê. Di analîzên mînakên avê de hat diyarkirin ku av zelal e, bê reng e, bê bîhn e û tema avê jî wekî ava vexwarinê normal e. Ava gola Nemrûdê ji aliyê radyoaktîvîteyê ve di nava sînorên asayî de ye. Nirxandina asîdeyê, pH 7.4 e û av hinek bi alkalîn e. Li Gola Nemrudê, ku ji aliyê Nîtoplanktonê ve gelekî dewlemend e, di sala 1986an de hejmareke Masî berdane golê û gol di demekî kurt de gihêşte asta gola masîgiriyê. Ji ber ku nebatên ji herêmên cuda jiyana xwe bi hev re didomînin, asta golê hema hema hertim dimîne û hevsengiya baran û avhewayê hatiye tespîtkirin, nîşan dide ku ev der xwedî mîkroklîma ye. ==Afirîna golê == [[Wêne:Nemrut Vulcano.jpg|thumb|300px|Dîmenek ji korta Gola Nemrudê]] Tê pêşbînîkirin ku çêbûna kratera Nemrûdê bi şikestineke firehbûnê ya ku ji ber pêlên tektonîkî yên li [[Bakurê Kurdistanê]] di serdema jeolojîk a Pliocenê de derketiye dest pê kiriye. Dema ku dîroka erdnasî ya [[Bakurê Kurdistanê]] tê lêkolînkirin tê pêşbînîkirin ku korta [[Gola Wanê]] û korta [[Deşta Mûşê]] di serdemên berê di beriya teqîna [[Nemrûd (volkan)|Çîyayê Nemrûdê]] ya destpêkê de wekî perçeyekî erdnîgarî bûne. Veqetandina van her du kortan bi herikîna volkan ên [[Nemrûd (volkan)|Çiyayê Nemrûdê Bidlîsê]] pêk hatiye û jiber herikîna volkanê di navbera her du kortan deşta bilind a [[Deşta Rewanê]] çêdibe. Deşta Rewanê di heman demê dibe sedema afirandina [[Gola Wanê]] ya îro. Tê hesabkirin ku [[Nemrûd, Tetwan|Çiyayê Nemrûd a Bidlîsê]] di pêvajoya çalakiya xwe de bi giştî 210 km³ madeya volkanîk pekandiye. Tevahiya maddeyên ku ji volkana Nemrûdê ku di teqîna destpêkê de derketiye, bi qasî 110 km³ ye. Rêjeya lava ku herikiye bi qasî 30 km³ ye. Bi demê re, lavên li qiraxa çimanê kom dibin, bilindahiya kona çiyayê digehije 4000 mêtre yê. Piştî bê çalakiyê bi qelisbûn û hilweşandina beşa jorîn korta gola îro çêdibe.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.turkiyesulakalanlari.com/nemrut-krater-golu-bitlis/|title=Nemrut Krater Gölü – BİTLİS|website=www.turkiyesulakalanlari.com|language=tr-TR|access-date=2022-01-12}}</ref> Korta Gola Nemrûdê xwedî qadeke bi qasî 40 km² ye. Di warê çalakiya [[Volkan|volkanîk]] ên Kurdistanê de yek ji teşeyên herî taybet û orjînal ên erdê ye. Di lûtkeyê de pênc gol hene, du ji wan mayînde ne û sê ji golan jî demsalî ne. Di nav golên de ya herî mezin Gola Nemrûdê ye ku bi awayê nîvheyvê ye û herikîna golê ya derve tine ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.turkiyesulakalanlari.com/nemrut-krater-golu-bitlis/|title=Nemrut Krater Gölü – BİTLİS|website=www.turkiyesulakalanlari.com|language=tr-TR|access-date=2022-01-12}}</ref> ==Jeolojî == Beşa navîn a kratera Çiyayê Nemrûdê bi lav û tufên obsîdyenê hatiye girtin. Piroklastîkên volkana Nemrûdê ku di dema çêbûna kortê de çêbûne qadên pir mezin vedigirin. Lavên volkanê ji herikên paşverû û îgnîmbrîtê pêk hatine û rûberek bi qasî 4.189 km² vegirtin e. Madeyên volkanîk li aliyên bakur û başûr belav dibin. Wekî [[Kevirê Xelatê]] ku tê zanîn ji îngîmbrîtan, bi rengê ji qehweyî tarî bigire heta reş ku ji pêkhateya trakîtîk e, li aliyê başûr heta nava [[Geliyê Bitlîsê]] di ser bazaltan re herikiye. Teqînên ku bi çêbûna korta golê re têkildar in dibe ku di navbera 90 hezar û 30 hezar sal berê de çêbûne. Çalakiya piştî çêbûna kortê li kortê û li herêma şikestinê ya li bakur tên dîtin tê pêşbînîkirin ku di sê qonaxan de pêk hatine. Di navbera 30-12 hezar salan de lavên camedîtîk diherikin û tepe ya kortê pêk tînin. Li kortê 10 kortên biçûk ên [[Volkan|volkanîkî]] hene. ==Xweza== ===Flora=== [[Wêne:Nemrut kaldera 4.jpg|thumb|300px|Dîmenek ji gol ava germ û xwezaya golê]] Nêzî 450 cureyên nebatan li gola Nemrûdê û derdora wî hatin tomarkirin. Ji wan derdora 200 (ji sedî 44) ji cûreyên nebat ên herêmê ne. Cihêrengiya florayê guherbariya şert û mercên avhewayê yên berê destnîşan dike. Nêzîkî 38 (8.4%) ji cureyên riwekên heyî endemîk in. Kulîlka guldexwîn ku li vir şîn dibe, yek ji kulîlkek navdar ên cîhanê ye. Nebata klîmîkê ya gola Nemrudê, bizûka por (Betula) û hêşînahiyê lerzok (Populus tremula) pêk tîne.<ref name=":0" /> ===Fauna=== Qada ku bûye xwedî parastina taybet jibo teyrên wekê Werdekên kovî, Teyrên grîfon û Teyrêbaz a zêrîn re bûye qada hêlînê. Gola Nemrûdê cihê rawestgeha [[Quling|Teyrên koçer]] e, ji ber nêçîra bêdestûr û bê kontrol hejmara cureyên çûkan li golê kêm bûye. Ajalên ku niha li herêmê tên dîtin ev in: cureyên Çivîkan, [[Kew]] [[Werdeka golan|Werdekên kovî]], [[Mêşhingiv]] û Peleçemk, [[Ask|Xezal]] û [[Hirç]] e. Jiber nêçîrê bê kontrol [[Pezkovî]] li herêmê nemane.<ref name=":0" /> ==Abîdeya xwezayî û Ramsar== Gola krater a Nemrûdê di sala 2003an de wekî abîdeyek xwezayî hatiye diyarkirin.<ref>{{Cite web|url=http://ramsar.rgis.ch/cda/en/ramsar-documents-list-turkey-nemrut/main/ramsar/1-31-218%5E26172_4000_0__|title=Ramsar Convention - The Ramsar List|date=2017-02-02|website=web.archive.org|access-date=2022-01-12|archive-date=2017-02-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20170202061909/http://ramsar.rgis.ch/cda/en/ramsar-documents-list-turkey-nemrut/main/ramsar/1-31-218%5E26172_4000_0__|url-status=bot: unknown}}</ref> Qada gola niha parastî ye û qada parastî ya li dora gola kraterê bi qasî 4.8 km² ye. Gol di statûya seyrangeheke geştyarî, herêmeke parastî ya pileya yekem û avî de tê parastin. Di sala 2007an de li quntara başûr a golê navendek werzîşên zivistanê û skiyê hate damezrandin. Di warê ekolojiyê de metirsiya sereke çêrandina zêde yê keriyê şivanan e.<ref>{{Cite web|url=http://www.turkiyesulakalanlari.com/nemrut-krater-golu-bitlis/|title=Nemrut Krater Gölü – BİTLİS|website=www.turkiyesulakalanlari.com|language=tr-TR|access-date=2022-01-12}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://ramsar.rgis.ch/cda/en/ramsar-documents-list-turkey-nemrut/main/ramsar/1-31-218%5E26172_4000_0__|title=Ramsar Convention - The Ramsar List|date=2017-02-02|website=web.archive.org|access-date=2022-01-12|archive-date=2017-02-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20170202061909/http://ramsar.rgis.ch/cda/en/ramsar-documents-list-turkey-nemrut/main/ramsar/1-31-218%5E26172_4000_0__|url-status=bot: unknown}}</ref> == Galerî == <gallery mode="packed-hover"> Wêne:NemrutVolcano15.jpg Wêne:NemrutVolcano03.jpg Wêne:NemrutVolcano12.jpg Wêne:NemrutVolcano11.jpg Wêne:Nemrut kaldera 3.jpg Wêne:NemrutVolcano10.jpg Wêne:NemrutVolcano09.jpg Wêne:NemrutVolcano19.jpg </gallery> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} ==Girêdanên derve== {{Commonscat-b}} {{Golên Kurdistanê}} [[Kategorî:Golên Kurdistanê]] [[Kategorî:Golên Bakurê Kurdistanê]] f21tocohzedkay0z2aff2s2k79f4fes Lîsteya bajarên tê îdiakirin ku li ser heft giran hatine avakirin 0 124333 1093785 1080800 2022-07-30T20:10:34Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki Sernavê ''Bajarê Heft Giran'' bi gelemperî ji bo [[Roma|Romayê]] û [[Stembol|Stembolê]] de gotin bi rastî li ser heft giran hatiye avakirin. Lêbelê, gelek bajarên din jî hene ku heman tê îdîa kirin ku li ser heft giran hatiye avakirin. <ref>{{Cite journal|last=Malinowski|first=Gosciwit|date=2017|title=Septimontium (Seven Hills) as conditio sine qua non for a City to Pretend to be a Capital|url=https://www.academia.edu/34944238|journal=Horizons|volume=8|issue=1|pages=3-26|via=Academia.edu}}</ref> == Afrîka == [[Wêne:Yaoundé,_Ville_aux_7_collines.jpg|thumb| Yaounde, bajarê Heft Giran di şevê de]] * [[Ceuta]], [[Spanya]]  * Ibadan, [[Nîjerya]] <ref>{{Cite web|url=http://infocontent.pgschool.ui.edu.ng/Ibadan_history.aspx|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20131014052933/http://infocontent.pgschool.ui.edu.ng/Ibadan_history.aspx|archive-date=14 October 2013|url-status=dead|access-date=12 October 2013}}</ref> <ref>[https://naijabizideas.com/ibadan-city-of-rust-and-shine-on-7-hills/ Ibadan, City Of Rust And Shine On 7 Hills] ''naijabizideas.com'', accessed 21 February 2019</ref> * [[Kampala]], [[Ûganda|Uganda]] <ref>[http://goafrica.about.com/od/africatraveltips/ig/Africa-s-Capital-Cities/Kampala--Uganda.htm Anouk Zijlma: Africa's Capital Cities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160906183708/http://goafrica.about.com/od/africatraveltips/ig/Africa-s-Capital-Cities/Kampala--Uganda.htm |date=2016-09-06 }} ''goafrica.about.com'', accessed 21 February 2019</ref> - Bajêr lir ser girê Mengo, Lubaga, Namirembe, Kampala Kevin, Kibuli, Nakasero û Makerere hatiye avakirin. * [[Wêne:Sun_setting_over_the_street.jpg|thumb| Dîtina rojavabûnê ya li ser girên li bajarê Yaounde]] Yaoundé, [[Kamerûn]] <ref>[http://afrolegends.com/2014/01/09/why-the-name-yaounde/ afro legends Why the name: Yaoundé?] ''afrolegends.com'', accessed 21 February 2019</ref> == Amerîka == * [[Albany, New York]] <ref>{{Cite web|url=http://albany.org/aboutalbany/History.aspx|title=Learn About Albany, NY's Amazing History and Architecture|publisher=Albany County Convention & Visitors Bureau|access-date=2011-06-08}}</ref> * Atîna, Teksas <ref>{{Cite news|url=http://www.texascooppower.com/texas-stories/life-arts/foreign-accents|title=Foreign Accents|last=Morthland, J.|date=March 2013|website=Texas Co-op Power}}</ref> * Asunción, [[Paraguay]] <ref>{{Cite web|url=http://www.mre.gov.py/Sitios/Adjuntos/consulpar-la/Docs/Why_should_you_be_visit_Paraguay.pdf|title=Paraguay - Meetings Incentives Conventions Events|archive-url=https://web.archive.org/web/20171010190233/http://www.mre.gov.py/Sitios/Adjuntos/consulpar-la/Docs/Why_should_you_be_visit_Paraguay.pdf|archive-date=10 October 2017|url-status=dead}}</ref> * Chicontepec, [[Meksîk|Meksîka]], navê wî bajarî bi zimanê Nahuatl te wate ya "li ser heft giran" e <ref>[[:es:Chicontepec]]</ref>  <ref>[http://www.frc-law.com/files/The_Dream_of_Chicontepec.pdf Luis Enrique Cuervo: The Dream of Chicontepec... ''Chicontepec according to the Indian náhuatl language means seven hills...''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190224001741/http://www.frc-law.com/files/The_Dream_of_Chicontepec.pdf |date=2019-02-24 }} 25 January 2013, ''frc-law.com'', accessed 23 February 2019</ref> * [[Cincinnati|Cincinnati, Ohio]] (niha zêdetirî heftan dihewîne) <ref>{{Cite web|url=http://news.cincinnati.com/article/99999999/CINCI/81202017/City-seven-hills|title=Cincinnati News, Sports and Things to do &#124; Cincinnati Enquirer}}</ref> <ref>http://www.libraries.uc.edu/information/depts_groups/govdocs/7hills.html</ref> * Ellicott City, Maryland <ref>{{Cite web|url=https://www.visithowardcounty.com/things-to-do/museums-heritage-historic-sites/|title=Museums, Farms, Wineries, and More Sight-Seeing in Howard County, MD|website=www.visithowardcounty.com}}</ref> * Guaranda, [[Ekuador|Ekvador]] <ref>{{Cite web|url=http://www.hoteltambolibertador.com/|title=Welcome to Hotel Tambo El Libertador, Guaranda|archive-url=https://web.archive.org/web/20131015061259/http://www.hoteltambolibertador.com/|archive-date=15 October 2013|url-status=dead|access-date=2013-10-12}}</ref> <ref>[http://www.lonelyplanet.com/ecuador/central-highlands/guaranda Welcome to Guaranda] ''lonelyplanet.com/ecuador'', accessed 21 February 2019</ref> * Kernersville, Karolînaya Bakur * Lynchburg, Virginia : College Hill, Girê Garland (Gulbend), Girê Daniel, Girê Federal, Girê Diamond (Cewher), Girê White Rock (Kevirê Spî) , û Girê Franklin "Heft Girên" yên Bajarê Lynchburg bûn. <ref>{{Cite web|url=https://www.lynchburgva.gov/25-city-facts|title=25 City Facts &#124; City of Lynchburg, Virginia|website=www.lynchburgva.gov}}</ref> * Nevada City, California, li ser Girê Aristocracy, Girê American, Girê Piety, Girê Prospect, Girê Wet, Girê Cement, û Girê Lost hatî avakirin. * Newton, Massachusetts * Nixa, [[Missouri]] * Port Washington, Wisconsin, ku heft girên wê du Girên Dibistana Bilind, Girê North Bluff, Girê Başur, Girê St. Mary, Girê Billy Goat (Nêrî) û Girê Sweet Cake (Keka şîrîn) pêk tê. * Pottsville, Pennsylvania * [[Providence, Rhode Island]], * [[Richmond, Virginia|Richmond]], [[Vîrjînya]], * Roma, Gurcistan * Roma, Maryland * [[Saint Paul, Minnesota]] : Lîsteya tam a heft giran diguhere, lê her navnîşê de Girê Katedral, Girê Capitol, Dayton's Bluff, Girê Crocus (carinan jê re St. Clair jî tê gotin), û Girê Williams- ku êdî ne gir e. <ref>{{Cite web|url=https://www.minnpost.com/stroll/2015/07/st-pauls-7-hills-there-seems-be-agreement-5-them|title=St. Paul's 7 hills: There seems to be agreement on 5 of them|date=29 July 2015|publisher=MinnPost|access-date=2016-01-08}}</ref> * Valera, Trujillo, [[Venezuela]] <ref>{{Cite web|url=http://www.crwflags.com/fotw/flags/ve-t-vl.html|title=Valera (Trujillo, Venezuela)|date=2014-05-22|access-date=2016-11-16}}</ref> * [[San Francisco]], [[Kalîforniya]] * [[Seattle]], [[Washington (federedewlet)|Washington]] : Heft girane li bajêr; Girê Yekem, Girê Yesler (niha Yesler Terrace), Girê Kiraz, Girê Denny (niha Denny Regrade), Girê Capitol, Girê Anne Xatûn, Girê Beacon(Agirronî) ne. * Seven Hills, Ohio * Somerville, [[Massachusetts]] * Staten Island, [[New York]] * [[Tallahassee]] . [[Florida]] * Victoria, [[Arjentîn|Arjantîn]] <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=GiP_c7AB6MAC&pg=PA179|title=Argentina: The Bradt Travel Guide|last=Erin McCloskey|last2=Tim Burford|publisher=Bradt Travel Guides|year=2006|isbn=978-1-84162-138-8|page=179}}</ref> * [[Washington, District of Columbia|Washington, DC]], li Girê Capitol , Girê Meridian, Girê Floral, Girê Forest, Hillbrook, Hillcrest, û Girê Knox hatî çêkirin. * Worcester, [[Massachusetts]], * Yonkers, [[New York]] <ref>{{Cite web|url=http://yonkerstribune.typepad.com/yonkers_tribune/2008/07/city-of-graciou.html|title=City of Gracious Living By Nicholas DiGiovanni|last=DiGiovanni|first=Nicholas|access-date=26 January 2011}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://prudentialcentennial.com/what-will-i-love-about-yonkers-ny/|title=What Will I Love About Yonkers, NY?|last=Prudential Centennial Realty|archive-url=https://web.archive.org/web/20110715125038/http://prudentialcentennial.com/what-will-i-love-about-yonkers-ny/|archive-date=15 July 2011|url-status=dead}}</ref> == Ewrasya == === Asya === * Shimla, [[Hindistan]] : heft gir ev in Girê Jakhu, Girê Havînê, Girê Bantony, Girê Inveram, Girê Elisium, Girê Çavdêriyê û Girê Prospectê. * [[Emman]], [[Urdun]] : <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=3SapTk5iGDkC&pg=PA35|title=Cities of the Middle East and North Africa: A Historical Encyclopedia|last=Michael Dumper|last2=Bruce E. Stanley|publisher=ABC-CLIO|year=2007|isbn=978-1-57607-919-5|page=35}}</ref> heft girên Qusur, Cûfa, Tac, Neza, Nasir, Netîf û el-Axdar in. <ref>{{Cite web|url=https://jo.arabiaweather.com/content/%D9%85%D8%A7-%D9%87%D9%8A-%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A8%D8%B9%D8%A9%D8%9F|title=الصفحة غير موجودة|date=7 March 2013|website=طقس العرب|access-date=20 December 2018}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://hyatok.com/%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%A1_%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86|title=اسماء جبال عمان|date=26 July 2018|website=حياتك|access-date=20 December 2018}}</ref> * Bhopal, [[Hindistan]] * [[Wêne:2013-Aerial-Mount of Olives.jpg|thumb|Roj diçe ava li ser Çiyayê Zeytûnan, li Orşelîmê (Quds)]][[Orşelîm]] (Quds): Heft girên Orşelîmê ev in: Çiyayê Scopus, Çiyayê Zeytûnan û Çiyayê Fesadiyê (her sê çiya li rojhilatê Bajarê Kevin in), Çiyayê Ofel, [[Çiyayê Perestgehê]], Çiyayê Nû yê Siyonê û girê ku li ser Keleha Antonia hatibû avakirin. * [[Makao|Macau]] * [[Meke]], [[Erebistana Siûdî]] * [[Mumbaî]] Saat Dweep Samuh (niha tevlî, li nîvgiravek) * [[Tehran]], [[Îran]] * Kottayam, [[Hindistan]] * Thiruvananthapuram, [[Hindistan]] * [[Wêne:Tirumala overview.jpg|thumb|Perestgehê Tirumala ku li bajarê giran, Tirumala. ]]Tirumala, [[Hindistan]] Yek ji bajarokên çiyayê Tirumala ye ku Perestgeha Heft Giran, Tirumala Venkateswara, lê ye. Ev perestgeh di cîhanê de yek ji cihên herî jîr ên îbadetê ye. Navên van giran Seshadri, Neeladri, Garudadri, Anjanadri, Vrishabhadri, Narayanadri, Venkatadri.<ref>{{Cite web|url=https://templesinindiainfo.com/seven-hills-of-tirumala/|title=Seven Hills of Tirumala {{!}}Tirumala Seven Hills history|date=2014-06-26|website=Temples In India Info|language=en-us|access-date=2022-02-04}}</ref> === Ewropa === * [[Aalten]], [[Holenda|Hollanda]] <ref>{{Cite news|title=Aalten, net als Jeruzalem op zeven heuvelen gebouwd|last=Verheij|first=Marie|date=24 November 2012|website=[[Reformatorisch Dagblad]]|url-status=live}}</ref> * Abergavenny, Başurê [[Wales]], [[Keyaniya Yekbûyî]] * [[Armagh]], li [[Îrlendaya Bakur|Îrlanda Bakur]], [[Keyaniya Yekbûyî]] * [[Wêne:View of the Acropolis and the Olympieion.jpg|thumb|Dîmenek ji Acropolis (navend, çep) û Perestgeha Olympian Zeus (navend, rast) ku ji perestgeha Iyonî ya Artemis Agrotera (nêrîna qismî li beşa herî rastê ya wêneyê) li ser çemê Ilissos (binî, rast) tê dîtin.]][[Atîna]], [[Yewnanistan]] . Heft girên dîrokî yên Atînayê [[Akropolîs]], Areopagus, Girê Philopappus (an Girê Mûzeyan ), Girê Nymphs, Pnyx, Çiyayê Lycabettus, û Çiyayê Anchesmos (an Tourkovounia) ne. * [[Bamberg]], [[Bavyera|Bayern]], [[Almanya]], Heft girên Bambergê ev in; Girê Katedrala, Michaelsberg, Kaulberg/Obere Pfarre, Stefansberg, Jakobsberg, Girê Altenburger, û Abtsberg. * [[Barselona]], [[Ketelonya]], [[Spanya]], tê gotin ku li ser Turó del Carmel, Turó de la Rovira, Turó de la Creueta del Coll, Turó de la Peira, Turó del Putxet, Turó de Monterols û Turó de Modolell hatiye avakirin. * [[Bath, Somerset|Bath]], [[Înglistan|Îngilîstan]], [[Keyaniya Yekbûyî]] * [[Besançon]], [[Fransa]] * Bergen, [[Norwêc]], ne li ser lê di navbera heft çiyayan de hatiye avakirin. Navên wan Heft Çiyayên dora Bergenê: Ulriken, Løvstakken, Fløyfjellet, Damsgårdsfjellet, Lyderhorn, Rundemannen, and Sandviksfjellet.<ref>{{Cite web|url=http://www.bergen-turlag.no/7-fjellsturen/index.php?fo_id=3924|title=English - 7-fjellsturen|date=2013-02-22|website=archive.ph|access-date=2022-02-04|archive-date=2013-02-22|archive-url=https://archive.today/20130222174403/http://www.bergen-turlag.no/7-fjellsturen/index.php?fo_id=3924|url-status=dead}}</ref> * [[Bristol]], [[Înglistan|Îngilîstan]], [[Keyaniya Yekbûyî]] <ref>[http://en-gb.topographic-map.com/places/Bristol-78790/ Topographic map of Bristol showing at least seven hills] ''en-gb.topographic-map.com'', accessed 21 February 2019</ref> * Bruksel, [[Belçîka]], tê gotin ku li Ezîz Michielsberg, Koudenberg, Warmoesberg, Kruidtuin, Kunstberg, Zavel û Ezîz Pietersberg * [[Bûkareşt]], [[Romanya]] * Cagliari, [[Sardînya]], [[Îtalya]] * Cáceres, Spanya <ref>[http://www.elperiodicoextremadura.com/noticias/caceres/las-siete-colinas-de-caceres_166299.html Las siete colinas de Cáceres] ''elperiodicoextremadura.com'', accessed 21 February 2019</ref> * Chişinău, [[Moldova]] * [[Durham]], [[Înglistan|Îngilîzî]], [[Keyaniya Yekbûyî]] * [[Edinburgh]], [[Skotlenda|Scotland]], [[Keyaniya Yekbûyî]]: Arthur's Seat, Castle Rock, Calton Hill, Corstorphine Hill, Braid Hills, Blackford Hill, Craiglockhart Hill.<ref>{{Cite web|url=http://www.seven-hills.org.uk/course.asp|title=Seven Hills of Edinburgh Race & Challenge - The Course|website=www.seven-hills.org.uk|access-date=2022-02-04}}</ref>(binihêrin Hills of Edinburgh ) * Gorzów Wielkopolski, [[Polonya]] * [[Wêne:Manastirea Galata0.jpg|thumb|Keşîşxaneya Galatayê ya li ser Girê Galatayê, Iaşi, Romanya]]Iaşi, [[Romanya]]: Ser her gir bi abîdeyan, avahiyên olî, an ji park hatina avakirin. Nave van giran Girê ''Cetățuia, Girê Galata, Girê Copou, Girê Breazu, Girê Șorogari, Girê Bucium, Girê Repedea ye''<ref>{{Cite web|url=http://48h.ro/2008/11/iai-oraul-celor-7-coline.html|title=48h: Iaşi - oraşul celor 7 coline|date=2013-04-16|website=archive.ph|access-date=2022-02-04|archive-date=2013-04-16|archive-url=https://archive.today/20130416120242/http://48h.ro/2008/11/iai-oraul-celor-7-coline.html|url-status=dead}}</ref>''.'' * [[Stembol]], [[Tirkiye]] (Li Heft girên Stenbolê binêre) * Kaposvár, [[Macaristan]] * [[Kîev]], [[Ûkrayna]] Borichev, Shchekovitsa, Starokievska û Khorevitsa. <ref>[http://www.infoukes.com/history/origin_of_kyiv/ Andrew Gregorovich: LEGEND OF THE FOUNDING OF KYIV 482 A.D.] ''infoukes.com'', accessed 21 February 2019</ref> * [[Lîzbon]], [[Portûgal]], São Jorge, São Vicente, Sant'Ana, Santo André, Chagas, Santa Catarina, São Roque * Lviv, [[Ûkrayna]] * [[Liverpool]], [[Keyaniya Yekbûyî|Brîtanya]] <ref>{{Cite web|url=http://www.discover-liverpool.com/24/section.aspx/1|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20161122155835/http://www.discover-liverpool.com/24/section.aspx/1|archive-date=22 November 2016|url-status=dead|access-date=22 November 2016}}</ref> * [[Madrîd]], [[Spanya]] <ref>[http://elpais.com/diario/2007/03/04/madrid/1173011061_850215.html Siete colinas bajo el asfalto] ''elpais.com'', accessed 21 February 2019</ref> * Maribor, [[Slovenya]] heft girên Pohorje, Kozjak, Kalvarija, Mestni vrh, Piramida, Meljski hrib û Pekrska gorca ne. * [[Mosko|Moskow]], [[Rûsya]] (Li Heft girên Moskowê binêre) * [[Nijmegen]], [[Holenda]], heft girên di nav dîwarê bajêr 13c de: Hofberg ( Valkhof ), Lindenberg, Klokkenberg, Gruitberg, Jansberg, Hundisberg û Hessenberg. <ref>{{Cite journal|last=Duchateau|first=Robert J.|date=2021|title=De zeven heuvels van Nijmegen en Groesbeek|url=https://www.academia.edu/41917463|journal=Heuvelbode|via=Academia}}</ref> * [[Plovdîv|Plovdiv]], [[Bulgaristan]], bi eslê xwe li ser heft giran hatî çêkirin lê naha tenê şeş gir in ji ber ku yek di destpêka sedsala 20-an de wêran bûye ( Markovo tepe ) * [[Plymouth]], [[Înglistan|Îngilîstan]], [[Keyaniya Yekbûyî]] * [[Prag]], [[Çekya]], tê gotin ku li ser heft an neh giran hatiye avakirin: Hradčany, Vítkov, (Opyš), Větrov, Skalka, (Emauzy), Vyšehrad, Karlov û Petřín. * Pula, [[Kroatya]] * [[Roma]], [[Îtalya]] : Heft girên Romayê dilê erdnîgariya Romayê, di nava sûrên bajêr de, pêk tînin. Navên van giran ''Girê'' Aventine, ''Girê'' Caelian, ''Girê'' Capitoline, ''Girê'' Esquiline, ''Girê'' Palatine, ''Girê'' Quirinal, ''Girê'' Viminal e.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=6eADAQAAQBAJ&pg=PA174&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|title=The Seven Hills of Rome: A Geological Tour of the Eternal City|last=Heiken|first=Grant|last2=Funiciello|first2=Renato|last3=Rita|first3=Donatella de|date=2013-10-24|publisher=Princeton University Press|isbn=978-1-4008-4937-6|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.italymagazine.com/dual-language/seven-hills-rome|title=The Seven Hills of Rome|website=ITALY Magazine|language=en|access-date=2022-02-04}}</ref><ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/historyofnewtonm1880smit|title=History of Newton, Massachusetts : town and city, from its earliest settlement to the present time, 1630-1880|last=Smith|first=Samuel Francis|date=1880|publisher=Boston : American Logotype Co.|others=UMass Amherst Libraries}}</ref> * Saint-Étienne, [[Fransa]] * Sandomierz, [[Polonya]] * [[Sheffield]], [[Înglistan|Îngilîzî]], [[Keyaniya Yekbûyî]] * [[Siegen]], [[Almanya]] <ref>[https://www.welt.de/print-wams/article101579/Stadt-der-sieben-Huegel.html Stadt der sieben Hügel] ''welt.de'', accessed 21 February 2019</ref> * Smolensk, [[Rûsya]] * Telšiai, [[Lîtvanya]] * Toulon, [[Fransa]] * Tulle, [[Fransa]] * Turku, [[Fînlenda]] * Veszprém, [[Macaristan|Macarîstan]] * [[Vilnius]], [[Lîtvanya]] * Zevenbergen, [[Holenda]] <ref>{{Cite book|title=Personen en feiten uit de geschiedenis van Zevenbergen|last=Groot|first=I. de|year=1937|pages=7–8}}</ref> == Okyanûsya == * Brisbane, ( Heft Hills ), [[Awistralya]]: Wek ku ji navê xwe diyar dibe, heft gir hene û tax û gir bi xwe navên xwe ji Heft Girên Romayê digirin.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/223789658|title=Seven Hills of Brisbane|last=Jolly|first=Eris|date=2002|publisher=N.E. & E.M. Jolly|others=Norman Jolly|isbn=0-9581143-0-7|location=Seven Hills, Qld.|oclc=223789658}}</ref> * Seven Hills, New South Wales, [[Awistralya]] <ref>J Brook, The Seven Hills: A Village Divided, a Suburb United, the author, Sydney, 2004, p 74–78</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Plandanîna bajarî]] [[Kategorî:Lîsteyên bajaran]] ma092h6i6ex9v9gvb3hp64ywxuo9290 Tom Hiddleston 0 124349 1094008 1063463 2022-07-31T05:23:26Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = Tom Hiddleston | çînaser = sînema | wêne = Tom Hiddleston (27992938324) (cropped).jpg | sernavê_wêne = | navê_jidayikbûnê = Thomas William Hiddleston | roja_jidayikbûnê = {{Roja bûyînê û temen|mf=yes|1981|02|09}} | cihê_jidayikbûnê = [[Londra]], [[Birleşik Krallık]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | esil = | pîşe = [[Lîstikvan]] | salên_çalak = 2001-niha | xelat = | malper = | alt_wêne = }} '''Tom Hiddleston''' (jdb. 9 Reşemî 1981; Westminster, [[London]] ) lîstikvanek televîzyon, [[Şano]] û fîlimê ya îngilîzî ye. Yekem fîlma xwe di drama Unrelated di sala 2007an de çêkiriye. Hiddleston, navdariya xwe navneteweyî bi rola Loki li Marvel ya rêzefîlmê ''Cinematic Universe'' (MCU) bi dest xistiye. Perwerdeya xwe li Oxford Dragon School û Eton College wergirtiye. == Fîlmografî == === Fîlm û Televîzyon === {| class="wikitable sortable" ! width="30" |Sâl ! width="275" |Nav ! width="150" |Rol ! width="250" |Nîşe |- | rowspan="3" |2001 |''The Life and Adventures of Nicholas Nickleby'' |Lord |Fîlmê TV |- |''Conspiracy'' |Phone Operator |Fîlmê TV |- |''Armadillo'' |Toby Sherrifmuir |Rêzê TV |- |2002 |''The Gathering Storm'' |Randolph Churchill |Fîlmê TV |- |2005 |''A Waste of Shame'' |John Hall |Fîlmê TV |- | rowspan="4" |2006 |''Victoria Cross Heroes'' |Capt. 'Jack' Randle |Rêzê TV |- |''Suburban Shootout'' |Bill Hazeldine |Rêzê TV (10 beş) |- |''Unrelated'' |Oakley | - |- |''Galápagos'' |[[Charles Darwin]] (dublajkirin) |Belgefîlmê TV |- |2007 |''Casualty'' |Chris Vaughn |Wî di beşa "The Killing Floor" de lîst |- | rowspan="2" |2008 |''Miss Austen Regrets'' |Mr. John Plumptre |Fîlmê TV |- |''Wallander'' |Magnus Martinsson |Rêzê TV (6 beş) |- | rowspan="2" |2009 |''Return to Cranford'' |William Buxton |Rêzê TV (2 beş) |- |''Darwin's Secret Notebooks'' |Charles Darwin (dublaj) |Belgefîlmê TV |- |2010 |<nowiki><i id="mwfg">Archipelago</i></nowiki> |Edward | - |- | rowspan="4" |2011 |''Thor'' |Loki | - |- |''Midnight in Paris'' |[[Francis Scott Fitzgerald|F. Scott Fitzgerald]] | - |- |''War Horse'' |Captain Nicholls |<nowiki>-</nowiki> |- |''Friend Request Pending'' |Tom |Kısa film |- | rowspan="4" |2012 |''The Deep Blue Sea'' |Freddie Page | - |- |''Avengers'' |Loki |<nowiki>-</nowiki> |- |''Henry IV Part I and Part II'' |Prince Hal |Fîlmê BBC TV |- |''Henry V'' |Henry V |Fîlmê BBC TV |- | rowspan="2" |2013 |''Thor: The Dark World'' |Loki |<nowiki>-</nowiki> |- |''Black Wings Has My Angel'' |Tim Sunblade |''Beritewang'' |- |2014 |''Only Lovers Left Alive'' |Adam | - |- |2015 |High-Rise |Laing |<nowiki>-</nowiki> |- |2016 |''The Night Manager '' |Jonathan Pine | - |- | rowspan="2" |2017 |''Kong: Skull Island'' |Captain James Conrad |<nowiki>-</nowiki> |- |''Thor: Ragnarok'' | rowspan="5" |Loki |- |2018 |''Avengers: Infinity War'' |<nowiki>-</nowiki> |- |2019 |''Avengers: Endgame'' |<nowiki>-</nowiki> |- | rowspan="2" |2021 |''Loki'' |- |''What If...?'' |Dublajkirin |} === Şano === {| class="wikitable sortable" ! width="30" |Sâl ! width="225" | Nav ! width="200" | Rol ! width="250" | Cîh |- | 2005 | ''Yorgjin Oxo: The Man'' | Yorgjin Oxo | Theatre503 |- | 2006 | ''The Changeling'' | Alsemero | Cheek by Jowl / Barbican / European Tour |- | 2007 | ''Cymbeline'' | Posthumus Leonatus & Cloten | Cheek by Jowl / Barbican / World Tour |- | 2008 | ''[[Othello]]'' | Cassio | Warehouse Donmar |- | 2008 | ''Ivanov'' | Lvov | Warehouse Donmar |- | 2010 | ''The Children's Monologues'' | Prudence | Old Vic Theater |- | 2012 | <nowiki><i id="mwAUE">The Kingdom of Earth</i></nowiki> | - | Criterion Theatre |} === Radyo === {| class="wikitable sortable" ! width="30" |Sâl ! width="230" |Nav ! width="150" |Rol ! width="125" |Derhêner ! width="145" |Nîşe |- |2002 |''The Angry Brigade'' |John Barker |Peter Kavanagh |BBC Radio 4 |- |2006 |''Dracula'' |Jonathan Harker |Marion Nancarrow |BBC World Service |- |2006 |''Another Country'' |Tommy Judd |Marc Beeby |BBC Radio 4 |- |2007 |''Caesar III: An Empire Without End'' |Romulus |Jeremy Mortimer |BBC Radio 4 |- |2008 |''Othello'' |Cassio |Michael Grandage |BBC Radio 3 |- |2008 |''The Leopard'' |Tancredi |Lucy Bailey |BBC Radio 3 |- |2008 |''Cyrano de Bergerac'' |Christian |David Timson |BBC Radio 3 |- |2009 |''Carnival'' |Lords of Misrule |Zahid Warley |BBC Radio 3 |} === Lîsk === {| class="wikitable sortable" ! width="30" |Sâl ! width="275" |Lîstik ! width="150" |Rol ! width="250" |Nîşe |- |2011 |''Thor: God of Thunder'' |Loki |Dublajkirin<ref>{{Cite web|url=http://www.imdb.com/name/nm1089991/|title=Tom Hiddleston|website=IMDb|access-date=2022-02-08}}</ref> |} === Xelat û namzed === {| class="wikitable sortable" !Sâl !Xelat !Rêvename !Encam |- |2017 |Golden Globes<ref>{{Cite web|url=https://www.goldenglobes.com/person/tom-hiddleston|title=Tom Hiddleston|website=www.goldenglobes.com|access-date=2022-02-08}}</ref> |The Night Manager |{{qezencbûyî}} |- |2012 |Glamour Award for Man of the Year |<nowiki>-</nowiki> |{{qezencbûyî}} |- |2012 |Teen Choice Awards Choice Movie Villain<ref name="teen choice award">{{Cite web|url=http://teenchoiceawards.com/news.aspx|title=Teen Choice Awards - Tom Hiddleston|access-date=2022-02-08|archive-date=2013-07-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20130722110753/http://teenchoiceawards.com/news.aspx|url-status=bot: unknown}}</ref> |''The Avengers'' |{{berandamî}} |- |2012 |Saturn Award for Best Supporting Actor |''Thor'' |{{berandamî}} |- |2012 |Jameson Empire Award for Best Male Newcomer |''Thor'' |{{qezencbûyî}} |- |2012 |London Evening Standard British Film Award for Best Actor<ref name="www.thisislondon.co.uk">{{Cite web|url=https://www.thisislondontickets.co.uk/|title=This is London Magazine|website=This is London Magazine|language=en-US|access-date=2022-02-08}}</ref> |''Archipelago'' |{{berandamî}} |- |2012 |BAFTA Orange Wednesdays Rising Star Award |''Thor'' |{{berandamî}} |- |2012 |Richard Attenborough UK Regional Film Critics' Awards, Rising Star Award<ref name="www.bbc.co.uk">{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-16859684|title=Gary Oldman honoured by public vote at critics awards|date=2012-02-02|website=BBC News|language=en-GB|access-date=2022-02-08}}</ref> |''War Horse'', ''Thor'', ''The Deep Blue Sea'', ''Midnight in Paris'' and ''Archipelago'' |{{qezencbûyî}} |- |2012 |Phoenix Film Critics Society Award for Best Ensemble Acting<ref name="www.artsandcultureguy.com">{{Cite web|url=http://artsandcultureguy.com/2011/12/15/phoenix-film-critics-society-nominations/|title=Phoenix Film Critics Society Nominations|access-date=2022-02-08|archive-date=2014-12-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20141230001632/http://artsandcultureguy.com/2011/12/15/phoenix-film-critics-society-nominations/|url-status=bot: unknown}}</ref> |''Midnight in Paris'' <small>(with the cast)</small> |{{berandamî}} |- |2011 |SAG Award for Best Ensemble Acting |''Midnight in Paris'' <small>(with the cast)</small> |{{berandamî}} |- |2011 |My Cinema Award for Best Supporting Actor in a Drama, Action or Horror<ref name="www.myentertainmentworld.ca">{{Cite web|url=http://www.myentertainmentworld.ca/2012/01/the-2011-my-cinema-award-nominees/|title=The 2011 My Cinema Award Nominees|archive-url=https://web.archive.org/web/20160401112335/http://www.myentertainmentworld.ca/2012/01/the-2011-my-cinema-award-nominees/|archive-date=8 Reşemî 2022}}</ref> |''Thor'' |{{berandamî}} |- |2010 |ITV3 Crime Thriller Award for Best Supporting Actor |''Wallander'' |{{berandamî}} |- |2009 |Whatsonstage.com Theatregoers' Choice Award for Best Supporting Actor in a Play |''Othello'' and ''Ivanov'' <ref name="www.whatsonstage.com">{{Cite web|url=http://awards.whatsonstage.com/index.php?pg=1269|title=awards.whatsonstage.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20131115072301/http://awards.whatsonstage.com/index.php?pg=1269|archive-date=15 Mijdar 2013|url-status=live}}</ref> |{{qezencbûyî}} |- |2008 |Laurence Olivier Award for Best Newcomer in a Play |''Cymbeline'' |{{qezencbûyî}} |- |2007 |Ian Charleson Award Third Prize |''Othello'' |{{qezencbûyî}} |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Mirovên zindî]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1981]] [[Kategorî:Aktorên îngilîzi]] fgousg1ndhs2mv897ldx5eb0g9y69j3 Marvel Cinematic Universe 0 124359 1093810 1090368 2022-07-30T20:30:59Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Sernav bi îtalîk}} [[Wêne:Marvel Cinematic Universe logo.png|thumb|280px|logoya ''Marvel Cinematic Universe''ê]] '''Gerdûna Sînemayê''' '''Marvel''' (bi îngilîzî: ''Marvel Cinematic Universe'', kurtasî '''MCU''', bi kurdî: '''GSM'''), navgînek medyayê ya Amerîkî ye û gerdûnek xeyalî ya hevpar e, cîhê çîroka fîlmên [[superleheng]] yên ku ji hêla Marvel Studios ve hatî hilberandin û li ser bingeha karakterên ku di weşanên [[Marvel Comics]] de xuya dibin. Di nav rêzefîlmê de [[xêzeroman]], fîlm, kurtefîlm, rêzefîlmên televîzyonê û rêzefîlmên dîjîtal hene. Hev-gerdûn bi hêmanên plansaziya hevkar, hawîrdor, lîstikvan û karakteran, bi avahiyek xeyalî ya alternatîf mîna gerdûna Marvel ya orîjînal di çîrokan de hate afirandin. Yekem fîlma GSM'yê ''Iron Man'' (2008) bû, ku qonaxa yekem a franchise dest pê kir, ku di fîlma alternatîf-fiction Avengers (2012) de bi dawî bû. Qonaxa duyemîn bi fîlmê ''Iron Man 3'' (2013) dest pê kir û di sala 2015an de bi çîroka alternatîf Avengers: Age of Ultron û dûv re ''Ant-Man'' bi dawî bû. Qonaxa sêyemîn bi Captain America: Şerê Kâhraman dest pê kir û bi Spider-Man: Dûrê Mâl bi dawî bû. Sê qonaxên pêşîn ên rêzê bi hev re wekî "Saga Bêdawî" têne zanîn. Qonaxa çaremîn tê plan kirin ku bi ''fîlima Black Widow'' (2021) dest pê bike û bi fîlmê ''Fantastic Four'', ku dîroka vîzyona wî nehatiye eşkere kirin, were qedandin. Marvel Television bi ''rêzefîlma Agents of S.H.I.E.L.D.'' ku di sala 2013an de li ser kanala [[American Broadcasting Company|ABC]] 'ê hatî weşandin, gerdûn li rêzefîlmên televîzyonê berfireh kir. Li dû vê rêzefîlmê, gerdûn bi ''Daredevil'' re di sala 2015an de çû [[Netflix]], di 2017an de bi ''Runaways'' re Hulu û di 2018'an de rezê ''Cloak &amp;amp; Dagger'' re ''Freeform derbasî platformên çavdêriya vîdyoyê jî bûye''. Televîzyona Marvel di heman demê de rêzefîlma webê ''Agents of S.H.I.E.L.D.: Slingshot'' jî hilberand. Veguheztina Marvel Studios bo hilberîna li ser platformên temaşekirina vîdyoyê bi peymana Disney+ pêk hat. Pêşandanên girêdayî yên ku li ser Disney+ têne weşandin dê bi ''WandaVision'', rêza yekem a gerdûna çaremîn, di sala 2021an de dest pê bikin û dê bi ''rêzefîlma Helstrom'' li ser Hulu berdewam bikin. Albûmên dengbêjî yên ji bo hemû fîlman û gelek rêzefîlmên televizyonê û albûmên berhevokê yên ku muzîka heyî ya di fîlman de bihîstine hene, hatine weşandin. Digel ku GSM çîrokên pevgirêdayî yên ku ji hêla Marvel Comics ve hatine weşandin vedihewîne, Marvel Studios bi bernameya nûçeyên sexte ''WHIH Newsfront re rêzek kurtefîlm di formata fîlima'' vîdyoyê de bi navê Marvel One-Shots û kampanyayek kirrûbirra viral ji bo fîlim û gerdûna xwe hilberand. Ciyawazî ji hêla bazirganî ve serfiraz bû û bi gelemperî nirxandinên erênî wergirt, lê hin rexnegiran ew pirsgirêk dîtin ji ber ku hin fîlm û rêzefîlmên televîzyonê dihatin xwestin ku di gerdûna berfireh de werin danîn. Vê ciyawazî îlham da stûdyoyên fîlm û televîzyonê yên din ên xwedî mafên ku karaktera pirtûka komîk biguhezînin da ku hewl bidin ku gerdûnên hevpar ên wekhev biafirînin. Ji xeynî gerdûna hevpar, GSM di heman demê de bûye balê gelek medyayên din ên wekî parkên şahî, lîstikên vîdyoyê, reklam, pêşangeh. === Dîroka Infinity Saga === '''Marvel Cinematic Universe''', ku yekem car di sala 2008an de bi fîlmê Iron Man dest bi serpêhatiya xwe kir, dûv re bû sedema derketina komek superleheng wekî Hulk, Thor, Black Widow, Hawkeye û Captain America . <ref>{{Cite web|url=http://www.beyazperde.com/haberler/filmler/haberler-82210/|title=Marvel Cinematic Universe|last=Marvel Cinematic Universe|first=Marvel Cinematic Universe|archive-url=https://web.archive.org/web/20190721165539/http://www.beyazperde.com/haberler/filmler/haberler-82210/|archive-date=2019-07-21|url-status=bot: unknown|access-date=}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.marvel.com/articles/movies/the-essential-marvel-cinematic-universe-guide-phase-one|title=The Essential Marvel Cinematic Universe Guide: Phase One|archive-url=https://web.archive.org/web/20190721215246/https://www.marvel.com/articles/movies/the-essential-marvel-cinematic-universe-guide-phase-one|archive-date=2019|url-status=|access-date=}}</ref> 1 di 2012 de Hemû leheng di filmê Avengers de, ku fîlma dawî ya qonaxê ye, hatin ba hev. '''Avengers''' cara yekem di filmê Guardians of the Galaxy, ku di Tebaxa 2014 de derketibû, xuya nebû.<ref>{{Cite web|url=https://marvelcinematicuniverse.fandom.com/wiki/Phase_Two:_Marvel%27s_Guardians_of_the_Galaxy|title=Phase Two: Marvel's Guardians of the Galaxy|archive-url=https://web.archive.org/web/20190721215246/https://marvelcinematicuniverse.fandom.com/wiki/Phase_Two:_Marvel%27s_Guardians_of_the_Galaxy|archive-date=2019-07-21|url-status=bot: unknown|access-date=}}</ref> Di Avengers: Endgame de, ku di sala 2019-an de hate berdan, hemî lehengên gerdûnê dîsa hatin cem hev.<ref>{{Cite web|url=https://screenrant.com/avengers-endgame-every-character-spoiler/|title=All 36 Characters In Avengers: Endgame's Final Battle|archive-url=https://web.archive.org/web/20190502164503/https://screenrant.com/avengers-endgame-every-character-spoiler/|archive-date=2019|url-status=|access-date=}}</ref> Di 22'ê Avrêl 2019'an de, serokê Marvel Studios û damezrînerê gerdûna sînemayê Kevin Feige ragihand ku navê fermî ku wî daye 23 [[Marvel Comics|fîlmên Marvel]] ku 3 Qonax vedihewîne, '''The Infinity Saga''' ye. <ref>{{Cite web|url=https://www.indiewire.com/2019/04/kevin-feige-spider-man-far-from-home-mcu-phase-three-end-1202126755|title=MCU Timeline Shifts as ‘Spider Man: Far From Home’ Confirmed as Phase Three Finale, Not ‘Endgame’|archive-url=https://web.archive.org/web/20190724231131/https://www.indiewire.com/2019/04/kevin-feige-spider-man-far-from-home-mcu-phase-three-end-1202126755/|archive-date=2019|url-status=|access-date=}}</ref> == Fîlmên Infinity Saga == {| class="wikitable" width="100%" style="text-align:center" | colspan="6" bgcolor="#7CCCE2" |'''Dema yekem''' |- ! scope="col" |Rêz ! scope="col" |Navê rastî ! width="15%" scope="col" |Derhêner ! scope="col" |Senaryo ! scope="col" |Hilberîn ! width="12%" scope="col" |Dîroka derketinê |- |1 | align="center" width="18%" |Iron Man |Jon Favreau |Matt Holloway, Art Marcum, Mark Fergus û Hawk Ostby |Avi Arad û Kevin Feige |{{Al|USA}} DYA 2 Gulan 2008 |- |2 |''The Incredible Hulk'' |Louis Leterrier |Zak Penn, Edward Norton û Louis Leterrier |Avi Arad, Gale Anne Hurd û Kevin Feige |{{Al|USA}} DYA 13 Pûşper 2008 |- |3 |Iron Man 2 |Jon Favreau |Justin Theroux | rowspan="4" |Kevin Feige |{{Al|USA}} DYA 7 Gulan 2010 |- |4 |''Thor'' |Kenneth Branagh |Mark Protosevich, Ashley Miller û Zack Stentz |{{Al|USA}} DYA 6 Gulan 2011 |- |5 |''Captain America: The First Avenger'' |Joe Johnston |Christopher Markus û Stephen McFeely |{{Al|USA}} DYA 22 Gulan 2011 |- |6 |''The Avengers'' |Joss Whedon |Zak Penn û Joss Whedon |{{Al|USA}} DYA 4 Gulan 2012 |- | colspan="6" bgcolor="#7CCCE2" |'''Dema duyem''' |- |7 |''Iron Man 3'' |Shane Black |Shane Black û Drew Pearce |Kevin Feige |{{Al|USA}} DYA 3 Gulan 2013 |- |8 |''Thor - The Dark Kingdom'' |Alan Taylor |Don Payne, Robert Rodat, Christopher Markus û Stephen McFeely |Kenneth Branagh ve Kevin Feige |{{Al|USA}} DYA 8 Sermawez 2013 |- |9 |''Captain America: The Winter Soldier'' |Anthony Russo û Joe Russo |Christopher Markus û Stephen McFeely | rowspan="4" |Kevin Feige |{{Al|USA}} DYA 4 Avrêl 2014 |- |10 |''Guardians of the Galaxy'' |James Gunn |James Gunn û Nicole Perlman |{{Al|USA}} DYA 1 Tebax 2014 |- |11 |''Avengers: Age of Ultron'' | colspan="2" |Joss Whedon |{{Al|USA}} DYA 1 Guln 2015 |- |12 |''Ant-Man'' |Peyton Reed |Adam McKay, Paul Rudd, Edgar Wright û Joe Cornish |{{Al|USA}} DYA 17 Tîrmeh 2015 |- | colspan="6" bgcolor="#7CCCE2" |'''Dema sêyem''' |- |13 |''Captain America: Civil War'' |Anthony Russo û Joe Russo |Christopher Markus û Stephen McFeely | rowspan="3" |Kevin Feige |{{Al|USA}} DYA 6 Gulan 2016 |- |14 |''Doctor Strange'' |Scott Derrickson |Scott Derrickson, C. Robert Cargill û Jon Spaihts |{{Al|USA}} DYA 4 Sermawez 2016 |- |15 |''Guardians of the Galaxy Vol. 2'' | colspan="2" |James Gunn |{{Al|USA}} DYA 5 Gulan 2017 |- |16 |''Spider-Man: Homecoming'' |Jon Watts |Jon Watts, Jonathan Goldstein, John Francis Daley, Christopher Ford, Chris McKenna û Erik Sommers |Kevin Feige û Amy Pascal |{{Al|USA}} DYA 7 Tîrmeh 2017 |- |17 |''Thor: Ragnarok'' |Taika Waititi |Christopher Yost, Craig Kyle û Stephany Folsom | rowspan="6" |Kevin Feige |{{Al|USA}} DYA 3 Sermwez 2017 |- |18 |''Black Panther'' |Ryan Coogler |Joe Robert Cole û Ryan Coogler |{{Al|USA}} DYA 13 Rêbendan 2018 |- |19 |''Avengers: Infinity War'' |Anthony Russo û Joe Russo |Christopher Markus û Stephen McFeely |{{Al|USA}} DYA 27 Avrêl 2018 A |- |20 |''Ant-Man and the Wasp'' |Peyton Reed |Chris McKenna, Erik Sommers, Andrew Barrer, Paul Rudd û Gabriel Ferrari |{{Al|USA}} DYA 6 Gulan 2018 |- |21 |''Captain Marvel'' |Anna Boden û Ryan Fleck |Meg LeFauve, Nicole Perlman û Geneva Robertson |{{Al|USA}} DYA 8 Adar 2019 |- |22 |''Avengers: Endgame'' |Anthony Russo û Joe Russo |Christopher Markus û Stephen McFeely |{{Al|USA}} DYA 26 Avrêl 2019 |- |23 |''Spider-Man: Far From Home'' |Jon Watts |Chris McKenna û Erik Sommers |Kevin Feige û Amy Pascal |{{Al|USA}} DYA 2 Tîrmeh 2019 |- | colspan="6" bgcolor="#7CCCE2" |'''Dema çarem''' |- |24 |''Black Widow'' |Cate Shortland |Eric Pearson |Kevin Feige |{{Al|USA}} DYA 9 Tîrmeh 2021 |- |25 |''Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings'' |Destin Daniel Cretton |David Callaham |Kevin Feige |{{Al|USA}} DYA 3 Rezber 2021 |- |26 |''Eternals'' |Chloé Zhao |Matthew K. Firpo û Ryan Firpo |Kevin Feige |{{Al|USA}} DYA 5 Sermawez 2021 |- |27 |''Spider-Man: No Way Home'' |Jon Watts |Chris McKenna û Erik Sommers |Kevin Feige û Amy Pascal |{{Al|USA}} DYA 17 Berfanbar 2021 |} === Fîlmên pêşerojê === {| class="wikitable" style="text-align:center" width="100%" | colspan="6" bgcolor="#7CCCE2" |'''Dema çarem''' |- ! scope="col" | Rêz ! scope="col" | Nav ! scope="col" width="15%" | Serek ! scope="col" | Senaryo ! scope="col" | Çêkerî ! scope="col" width="12%" | Dîroka weşanê |- | 28 | ''Doctor Strange in the Multiverse of Madness'' | Sam Raimi | Michael Waldron û Jade Halley Bartlett | rowspan="7" | Kevin Feige |6 Gulan 2022 |- | 29 | ''Thor: Love and Thunder'' | Taika Waititi | Taika Waititi û Jennifer Kaytin Robinson |8 Tîrmeh 2022 |- | 30 | ''Black Panther: Wakanda Forever'' | colspan="2" | Ryan Coogler |1 Mijdar 2022 |- | 31 | ''Marvels'' | Nia DaCosta | Megan McDonnell |17 Çile 2023 |- | 32 | ''Guardians of the Galaxy Vol. 3'' | colspan="2" | James Gunn |5 Gulan 2023 |- | 33 | ''Ant Man and The Wasp: Quantumania'' | Peyton Reed | Jeff Loveness |28 Tîrmeh 2023 |- | 34 | ''Fantastic Four'' | Jon Watts |Tê ragihandin |Tê ragihandin |- |} == Doranî == === Dîroka rêzefîlmê === Li ser vê gerdûnê rêzefîlmên televîzyonê jî hene. <ref>{{Cite web|url=https://www.marvel.com/tv-shows|title=Marvel TV Shows, Series, & Programs|archive-url=https://web.archive.org/web/20190728234957/https://www.marvel.com/tv-shows|archive-date=2019|url-status=|access-date=}}</ref> Ew bi fîlmên ku di '''Gerdûna Sînemaya Marvel''' de derketin paralel çû. Agents of S.H.I.E.L.D. , Agent Carter û di dawiyê de rêzefîlmên Inhumans li ser kanala [[American Broadcasting Company|ABC]] hatin weşandin. Şeş rêzefîlm, Daredevil, Jessica Jones, Luke Cage, Iron Fist, mini-rêze The Defenders, û di dawiyê de The Punisher, di Mijdara 2017an de li ser platforma [[Netflix]] derketin. Li ser platforma weşana Hulu, rêzefîlmên ''Runaways'' û ''Helstrom'' berdewam dikin weşana xwe. Cloak &amp;amp; Dagger li ser kanala Freeform hate weşandin. Di dawiyê de, di 21'ê Tîrmeha 2019an de, li [[San Diego]] Comic-Con International, '''Gerdûna Sînemaya Marvel''' 4 dê di 12ê Mijdara 2019an de li ser platforma streaming Disney+ dest bi xebatê bike. ''The Falcon and the Winter Soldier'', ku hate ragihandin ku paralel bi fîlimên qonaxa, WandaVision, Loki, Hawkeye û What If ...? Hat ragihandin ku wê 5 '''rêzefîlmên Marvel''' bên weşandin. <ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/disney-plusin-abonelik-fiyati-belli-oldu-41184031|title=Disney Plus'ın abonelik fiyatı belli oldu|archive-url=https://web.archive.org/web/20190718205054/http://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/disney-plusin-abonelik-fiyati-belli-oldu-41184031|archive-date=2019|url-status=|access-date=}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2019/07/20/marvel-announces-movie-slate-heres-when-they-are-coming-to-theaters.html|title=Marvel announces new slate. Here’s when those superhero flicks and TV shows are coming|archive-url=https://web.archive.org/web/20190724003831/https://www.cnbc.com/2019/07/20/marvel-announces-movie-slate-heres-when-they-are-coming-to-theaters.html|archive-date=2019|url-status=|access-date=}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://deadline.com/2019/04/disney-plus-programs-movies-full-list-marvel-star-wars-pixar-simpsons-streaming-service-1202594496/|title=Disney+ Full List Of Programming: Streaming Service’s Series, Movies, Specials & More|archive-url=https://www.webcitation.org/77aQaNiba?url=https://deadline.com/2019/04/disney-plus-programs-movies-full-list-marvel-star-wars-pixar-simpsons-streaming-service-1202594496/|archive-date=2019|url-status=|access-date=}}</ref> Di 23ê Tebaxa 2019an de li '''Marvel''', Ms. Marvel ragihand ku sê rêzefîlmên din, ''Moon Knight'' û ''She-Hulk'', dê li ser platforma '''Disney+''' werin weşandin. <ref>{{Cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvel-confirms-3-new-disney-shows-including-she-hulk-moon-knight-1232742|title=Marvel Unveils 3 New Disney+ Shows Including 'She-Hulk' and 'Moon Knight'|archive-url=https://web.archive.org/web/20190823234749/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvel-confirms-3-new-disney-shows-including-she-hulk-moon-knight-1232742|archive-date=2019|url-status=|access-date=}}</ref> === Rêzefîlmâ Televizyonê ya Marvel === ==== Rêzefîlmên Hulu TV ==== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align: center" width="99%" ! scope="col" |Rêzefîlm ! colspan="2" scope="col" | Demsal ! scope="col" | Beş ! scope="col" | Beşa yekem ! scope="col" | Beşa dawî ! scope="col" | Gerînendeyê rêzefîlmê ! scope="col" | Rewş |- ! rowspan="3" scope="row" | ''Marvel's Runaways'' ! scope="row" style="width:12px; background:#D8DAC5;" | | 1 | 10 | {{Destpêka dem|2017|11|21}} | {{Destpêka dem|2018|1|9}} | rowspan="3" | Josh Schwartz û Stephanie Savage | rowspan="4" | Hate Weşandin |- ! scope="row" style="width:12px; background:#5E4530;" | | 2 | 13 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2018|12|21}} |- ! scope="row" style="width:12px; background:#228B22;" | | 3 | 10 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2019|12|13}} |- ! scope="row" | ''Marvel's Helstrom'' ! scope="row" style="width:12px; background:#b41900;" | | 1 | 10 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2020|01|16}} | Paul Zbyszewski |} ==== Rêzefilmên ABC ==== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align: center" width="99%" ! scope="col" |Rêzefîlm ! colspan="2" scope="col" |Dansal ! scope="col" |Beş ! scope="col" |Beşên yekem ! scope="col" |Beşên dawî ! scope="col" |Berpirsiyarê rêzefîlmê ! scope="col" |Rewş |- ! rowspan="7" scope="row" |''[[Agents of S.H.I.E.L.D.|Marvel's Agents of S.H.I.E.L.D.]]'' ! scope="row" style="width:12px; background:#F77F00;" | |[[Agents of S.H.I.E.L.D. (1. sezon)|1]] |22 |24ê îlonê 2013 |13ê gulanê 2014 | rowspan="7" |[[Jed Whedon]], [[Maurissa Tancharoen]] û [[Jeffrey Bell]] | rowspan="10" |'''Hate Weşandin''' |- ! scope="row" style="width:12px; background:#9E1B1B;" | |2 |22 |{{Destpêka dem|2014|9|23}} |{{Destpêka dem|2015|5|12}} |- ! scope="row" style="width:12px; background:#BEBEBE;" | |3 |22 |{{Destpêka dem|2015|9|29}} |{{Destpêka dem|2016|5|17}} |- ! scope="row" style="width:12px; background:#663F38;" | |4 |22 |{{Destpêka dem|2016|9|20}} |{{Destpêka dem|2017|5|16}} |- ! scope="row" style="width:12px; background:#322D39;" | |5 |22 |{{Destpêka dem|2017|12|1}} |{{Destpêka dem|2018|5|18}} |- ! scope="row" style="width:12px; background:#25427D;" | |6 |13 |{{Destpêka dem|2019|5|10}} |{{Destpêka dem|2019|8|2}} |- ! scope="row" style="width:12px; background:#9ABAD2;" | |7 |13 |{{Destpêka dem|2020|6|27}} |12ê tebaxê 2020 |- ! rowspan="2" scope="row" |''Agent Carter'' ! scope="row" style="width:12px; background:#A6C5C8;" | |1 |8 |{{Destpêka dem|2015|1|6}} |{{Destpêka dem|2015|2|24}} | rowspan="2" |Tara Butters, Michele Fazekas û Chris Dingess |- ! scope="row" style="width:12px; background:#3F4B60;" | |2 |10 |{{Destpêka dem|2016|1|19}} |{{Destpêka dem|2016|3|1}} |- ! scope="row" |''Marvel's Inhumans'' ! scope="row" style="width:12px; background:#271338;" | |1 |8 |{{Destpêka dem|2017|9|29}} |{{Destpêka dem|2017|11|10}} |Scott Buck |- |} ==== Rêzefîlmên Netflix ==== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align: center" width="99%" ! scope="col" |Rêzefîlm ! colspan="2" scope="col" | Demsal ! scope="col" | beş ! colspan="2" scope="col" | Dîroka berdanê ! scope="col" | Gerînendeyê rêzefîlmê ! scope="col" | Rewş |- ! rowspan="3" scope="row" | ''[[Daredevil (dizi)|Marvel's Daredevil]]'' ! scope="row" style="width:12px; background:#0A2252;" | | [[Daredevil (sezon 1)|1]] | 13 | colspan="2" | 10ê Avrêlê 2015 | [[Steven S. DeKnight]] | rowspan="13" | '''Hate Weşandin''' |- ! scope="row" style="width:12px; background:#395971;" | | 2 | 13 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2016|3|18}} | Doug Petrie û Marco Ramirez |- ! scope="row" style="width:12px; background:#AA0506;" | | 3 | 13 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2018|10|19}} | Erik Oleson |- ! rowspan="3" scope="row" | ''Marvel's Jessica Jones'' ! scope="row" style="width:12px; background:#6A498D;" | | 1 | 13 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2015|11|20}} | rowspan="3" | Melissa Rosenberg |- ! scope="row" style="width:12px; background:#242217;" | | 2 | 13 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2018|3|8}} |- ! scope="row" style="width:12px; background:#AC1F0C;" | | 3 | 13 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2019|6|14}} |- ! rowspan="2" scope="row" | ''Marvel's Luke Cage'' ! scope="row" style="width:12px; background:#3E290C;" | | 1 | 13 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2016|9|30}} | rowspan="2" | Cheo Hodari Coker |- ! scope="row" style="width:12px; background:#93a9a7;" | | 2 | 13 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2018|6|22}} |- ! rowspan="2" scope="row" | ''Marvel's Iron Fist'' ! scope="row" style="width:12px; background:#6A543F;" | | 1 | 13 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2017|3|17}} | Scott Buck |- ! scope="row" style="width:12px; background:#314548;" | | 2 | 10 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2018|9|7}} | M. Raven Metzner |- ! scope="row" | ''Marvel's The Defenders'' ! scope="row" style="width:12px; background:#4F5766;" | | 1 | 8 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2017|8|18}} | Marco Ramirez |- ! rowspan="2" scope="row" | ''Marvel's The Punisher'' ! scope="row" style="width:12px; background:#161719;" | | 1 | 13 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2017|11|17}} | rowspan="2" | Steve Lightfoot |- ! scope="row" style="width:12px; background:#2A2C27;" | | 2 | 13 | colspan="2" | {{Destpêka dem|2019|1|18}} |} ==== Rêzefîlmên forma azad ==== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align: center" width="99%" ! scope="col" |Rêzefîlm ! colspan="2" scope="col" | Demsal ! scope="col" | Beş ! scope="col" | Beşa yekem ! scope="col" | Beşa dawî ! scope="col" | Gerînendeyê rêzefîlmê ! scope="col" | Rewş |- |- ! rowspan="2" scope="row" | ''Marvel's Cloak &amp;amp; Dagger'' ! scope="row" style="width:12px; background:#51505a;" | | | 10 | {{Destpêka dem|2018|6|7}} | {{Destpêka dem|2018|8|2}} | rowspan="2" | Joe Pokaski | rowspan="2" | '''Hate Weşandin''' |- ! scope="row" style="width:12px; background:#0BB10D;" | | 2 | 10 | {{Destpêka dem|2019|4|4}} | {{Destpêka dem|2019|5|30}} |- |} === Rêzefîlmên Disney+ === {| class="wikitable plainrowheaders" width="99%" style="text-align: center" ! scope="col" |Rêzefîlm ! colspan="2" scope="col" |Demsal ! scope="col" |Beş ! scope="col" |Beşa yekem ! scope="col" |Beşa dawî ! scope="col" |Gerînendeyê rêzefîlmê ! scope="col" |Rewş |- ! scope="row" |''WandaVision'' ! scope="row" style="width:12px; background:#B30E0E;" | |1 |9 |15yê Rêbendanâ 2021 |5ê Adarâ 2021 |Jac Schaeffer | rowspan="4" |'''Hate Weşandin''' |- ! scope="row" |''The Falcon and the Winter Soldier'' ! scope="row" style="width:12px; background:#814140;" | |1 |6 |19ê Adarâ 021 |23yê Avrêlâ 2021 |Malcolm Spellman |- ! scope="row" |''Loki'' ! scope="row" style="width:12px; background:#064A0C;" | |2 |6 |9ê Pûşperâ 2021 |15yê Tîrmehâ 2021 |Michael Waldron |- ! rowspan="2" scope="row" |''What If...?'' ! scope="row" style="width:12px; background:#962321;" | |1 |9 |11yê Tebaxâ 2021 |6ê Kewçerâ 2021 | rowspan="2" |Bryan Andrews |- ! scope="row" style="width:12px; background:#281C3A;" | |2 |9 |2022 |'''Li ser hilberînê''' |'''Li ser hilberînê''' |- ! scope="row" |''Hawkeye'' ! scope="row" style="width:12px; background:#D3C743;" | |1 |6 |24ê Sermawezâ 2021 |22yê Berfanbarâ 2021 |Jonathan Igla | rowspan="1" |'''Hate Weşandin''' |- ! scope="row" |''Moon Knight'' ! scope="row" style="width:12px; background:#518AB8;" | |1 |6 |30yê Adarâ 2022 |'''Tê ragihandin''' |Jeremy Slater |'''Kişandin Fîlm Qediya''' |- ! scope="row" |''Ms. Marvel'' ! scope="row" style="width:12px; background:#334075;" | |1 |6 |Hâvin 2022 |'''Tê ragihandin''' |Bisha K. Ali |'''Kişandin Fîlm Qediya''' |- ! scope="row" |''She-Hulk'' ! scope="row" style="width:12px; background:#03AB08;" | |1 |10 |2022 |'''Tê ragihandin''' |Jessica Gao |'''Kişandin Fîlm Qediya''' |- ! scope="row" |''I Am Groot'' ! scope="row" style="width:12px; background:#22314C;" | |1 |6 |2022 |'''Tê ragihandin''' |Kirsten Lepore |'''Tê ragihandin''' |- ! scope="row" |''Secret Invasion'' ! scope="row" style="width:12px; background:#EB0001;" | |1 |6 |2022 |'''Tê ragihandin''' |Kyle Bradstreet |'''Hate Weşandin''' |- ! scope="row" |''The Guardians of the Galaxy Holiday Special'' | scope="row" style="width:12px; background:#61E80B;" | | colspan="2" |Özel | colspan="2" |Sermawez 2022 |James Gunn |'''Hate Weşandin''' |- ! scope="row" |''Ironheart'' ! scope="row" style="width:12px; background:#AE0E00;" | |1 |6 |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |Chinaka Hodge |'''Tê ragihandin''' |- ! scope="row" |''Armor Wars'' ! scope="row" style="width:12px; background:#22314C;" | |1 |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |Yaser Lester |'''Tê ragihandin''' |- ! scope="row" |''Echo'' ! scope="row" style="width:12px; background:#22314C;" | |1 |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |- ! scope="row" |''Agatha House of Harkness'' ! scope="row" style="width:12px; background:#22314C;" | |1 |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |- ! scope="row" |''Marvel Zombies'' ! scope="row" style="width:12px; background:#22314C;" | |1 |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |- ! scope="row" |''Spider-Man Freshman Year'' ! scope="row" style="width:12px; background:#22314C;" | |1 |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |- ! scope="row" |''İsimsiz Wakanda serisi'' ! scope="row" style="width:12px; background:#C0C0C0;" | |1 |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |'''Tê ragihandin''' |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == * Marvel [https://www.marvel.com/movies Cinematic Universe] li ser fermî ya [[Marvel Comics|Marvel]] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190520181641/https://www.marvel.com/movies}} rûpel * Rûpelê [https://www.imdb.com/list/ls026392657/ Marvel Cinematic Universe] li ser malpera [[IMDb]] * [http://www.beyazperde.com/haberler/filmler/haberler-82210/ Marvel Cinematic Universe] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190721165539/http://www.beyazperde.com/haberler/filmler/haberler-82210/}} Machine rûpel * Rûpelê [https://www.sinemalar.com/liste/marvel-sinematik-evrenine-gore-kronolojik-marvel-filmleri-siralamasi Marvel Cinematic Universe] li ser Cinemalar.com [[Kategorî:Gerdûna Sînemayê Marvel]] [[Kategorî:Gerdûnên xeyalî]] 1sk9mf3p01f6c6e35ce0b98jgtb4nmw Özgecan Aslan 0 124384 1094095 1063863 2022-07-31T07:53:23Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = | nav = Özgecan Aslan | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | wêne = Özgecan Aslan - VOA.jpg | sernavê_wêne = Xwepêşandan ên piştî kuştina wê. | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|22|10|1995}} (19e salî) | cihê_jidayikbûnê = Mêrsîn | roja_mirinê = {{Mirin|11|2|2015}} | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = Kuştin | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = [[Zanîngeha Çağê]] | esil = [[Kurd]] | hevwelatî = | pîşe = | sedema_navdarbûnê = | televîzyon = | salên_çalak = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Özgecan Aslan''', (22 cotmeha 1995 – 11 sibata 2015an) ciwanek keç a xwendavanek [[kurd]] bû ku bi eslê xwe ji bajarê [[Dêrsim]]ê ye. Özgecan Aslan, bi hewldanên destdirêjiyê ji aliyê kesekî endamê tevgera komelaya nîjadperestên tirk ve (endamê ''Ülkü ocakları)'' li navçeya [[Tarsus|Tersûs]] a [[Mêrsîn|Mêrsînê]] bi awayekî hovane hatiye kuştin.<ref>{{Cite web|url=https://haber.sol.org.tr/turkiye/ozgecanin-katili-ulkucu-107744|title=Özgecan'ın katili ülkücü|date=2015-02-14|website=soL|language=tr|access-date=2022-02-12}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.latimes.com/world/europe/la-fg-slaying-of-turkish-woman-leads-to-street-protests-over-womens-rights-20150214-story.html|title=Brutal slaying leads to protests over violence against women in Turkey|last=Facebook|last2=Twitter|date=2015-02-14|website=Los Angeles Times|language=en-US|access-date=2022-02-12|last3=options|first3=Show more sharing|last4=Facebook|last5=Twitter|last6=LinkedIn|last7=Email|last8=URLCopied!|first8=Copy Link|last9=Print}}</ref> Kes a kujer piştî kuştina hovane agir berda bedena Ozgecan Aslan û laşê wê piştê rojekî ji aliyê kes a kujer ve li cihê ku kuştibû hate dîtin û piştre ji aliyê timên tenduristiyê ve hate hilanîn. ==Jînenîgarî == Ozgecan Aslan di 22ê Cotmeha 1995an de li bajarê [[Mêrsîn|Mêrsînê]] wek keça malbateke ku bi eslê xwe ji bajarê Dêrsimê bû hatiye dinyayê. Li [[Tarsus|Tersûsa]] [[Mêrsîn|Mêrsînê]] li [[Zanîngeha Çağê]] ya navçeya [[Tarsus|Tersusê]] beşa psîkolojiyê de dixwend.<ref>{{Cite web|url=https://m.aksam.com.tr/yasam/ozgecan-aslan-kimdir/haber-381924|title=Özgecan Aslan kimdir?|website=aksam.com.tr|language=tr|access-date=2022-02-12}}</ref> ==Kuştina wê == Di 11ê Sibata 2015an de dema ku beriya kuştina wê, Ozgecan Aslan piştî ji dibistanê derket bi hevala xwe re li navenda bazirganiyê ya li Tarsûsê bû. Li navenda bazirganiyê ji hevalê xwe qetiya û ji bo biçî [[Mêrsîn|Mêrsînê]] li mînîbusa navbajêr siwar bû. Piştî siwar bûna mînîbusa navbajarî agahî ji Ozgecan Aslan nehate hilanîn, di 11ê Sibata 2015an de ji aliyê malbatê ve bi hinceta winda ye serî li navenda polîsan hate dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://www.milliyet.com.tr/gundem/universiteli-kiz-yakilarak-olduruldu-2013343|title=Üniversiteli kız yakılarak öldürüldü!|website=Milliyet|language=tr|access-date=2022-02-12}}</ref> Bi serlêdana malbatê re tima cendirmeyên ku li Ozgecan Aslan digeriyan, rastî mînîbusek bi guman hatin, piştî kontrol kirina hundirê mînîbusê de şopên xwînê hatin dîtin.<ref>{{Cite web|url=https://www.milliyet.com.tr/gundem/ozgecan-aslan-kimdir-ne-zaman-ve-nasil-oldu-ozgecan-aslan-olayi-nedir-6428326|title=Özgecan Aslan kimdir, ne zaman ve nasıl öldü? Özgecan Aslan olayı nedir?|website=Milliyet|language=tr|access-date=2022-02-12}}</ref> Piştî kontrolkirina mînîbusê bi şopên xwînê re kumê jinan hate dîtin û kumik ji aliyê bavê Ozgecan Aslan ve hate tesbîtkirin ku kumik ya Ozgecan e. Piştî van tespîtan Herdu gumanbarên bavê kujer Suphi Altindöken û hevalê wî li xwe mukir hatin ku Ozgecan Aslan kurê wî kuştiye.<ref>{{Cite web|url=https://www.milliyet.com.tr/gundem/ozgecan-aslan-kimdir-ne-zaman-ve-nasil-oldu-ozgecan-aslan-olayi-nedir-6428326|title=Özgecan Aslan kimdir, ne zaman ve nasıl öldü? Özgecan Aslan olayı nedir?|website=Milliyet|language=tr|access-date=2022-02-12}}</ref> ==Bertekên li dijî kuştina wê == Êvara 14ê Sibata 2015an li gelek bajarên Tirkiyê û Bakurê Kurdistanê ji bo protestokirina kuştina Ozgecan Aslan xwepêşandan girseyî hatin lidarxistin.<ref>{{Cite web|url=http://m.hurriyet.com.tr/Galeri|title=Foto Galeri Hürriyet Güncel Haber Fotoğrafları ve Foto Galeri Haberleri|date=2016-04-22|website=web.archive.org|access-date=2022-02-12|archive-date=2016-04-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20160422133746/http://m.hurriyet.com.tr/Galeri|url-status=bot: unknown}}</ref> Piştî belavbûna nûçeyên kuştina wê gelek saziyên cûda yên cîhanê bi awayekî dirêj niqaş û nûçeyên di derbarê vî kuştinê hate weşandin.<ref>{{Cite web|url=https://www.haberturk.com/dunya/haber/1044099-dis-basinda-ozgecan-aslan-cinayeti-boyle-yayinlandi|title=Dış basın Özgecan'ı böyle gördü...|website=www.haberturk.com|access-date=2022-02-12}}</ref> ==Kuştina kujerê wê == Kujer Ahmet Suphi Altindöken di 11ê Nîsana 2016an de li Girtîgeha Tîpa E ya Kurkçulera Edeneyê di encama êrîşa çekdarî de ji aliyê kesê girtî Gultekîn Alan ve hate kuştin. Kujer bi êrîşa çekdarî ji ber guleya ku li dilê wî ketibû kujer jiyana ji dest da.<ref>{{Cite web|url=https://www.diken.com.tr/ozgecanin-katilini-oldurmustu-gultekin-alana-agirlastirilmis-muebbet-ve-29-yil-hapis-cezasi/|title=Özgecan'ın katilini öldürmüştü: Gültekin Alan'a ağır müebbet ve 29 yıl|date=2017-07-17|website=Diken|language=en-GB|access-date=2022-02-12}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} 9xjqftlvjirma2fny4vjqxm66z78zuk Volodîmîr Zelenskî 0 124531 1094021 1068961 2022-07-31T05:55:29Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank xwedî meqam | nav = Volodîmîr Zelenskî | navê_jidayikbûnê = Volodymyr Oleksandrovych Zelenskyy | roja_jidayikbûnê = {{jidayikbûn|25|1|1978|temen=erê|df=y}} | cihê_jidayikbûnê = [[Kryvyi Rih]], [[Komara Sovyet a Sosyalîst a Ukraynayê|Ukraynaya Sovyetî]]<br />(niha Kryvyi Rih, [[Ûkrayna]]) | partiyên_din = [[Xizmetkarê Gel (partiya siyasî)|Xizmetkarê Gel]] (2018–didome) | hevjîn = {{zewac|[[Olena Zelenska]]<br />|2003}} | zarok = 2 | bav = [[Oleksandr Zelensky|Oleksandr Zelenskyy]] (bav) | perwerde = [[Zanîngeha Aborî ya Neteweyî ya Kîevê]] ([[Enstîtuya Aboriyê ya Kryvyi Rih|Beşa Kryvyi Rih]]) | pîşe = {{hlist|Siyasetmedar|Komedyen|Lîstikvan}} | navê_rastî = {{nobold|Володимир Зеленський}} <br> Volodymyr Zelenskyy | zimanê_navê_rastî = uk | wêne = Volodymyr Zelensky Official portrait.jpg | meqam = 6emîn [[Serokwezîrê Ukraynayê]] | berê = [[Petro Poroşenko]] | destpêka_dewrê = 20 gulan 2019 | serokwezîr = [[Volodymyr Groysman]]<br />[[Oleksiy Honcharuk]]<br />[[Denys Shmyhal]] | şanenav = Autograph-VolodymyrZelensky.png | partî = [[Siyasetmedarê serbixwe|Serbixwe]] }} '''Volodîmîr Zelenskî''' yan ĵi bi navê fermî '''Volodymyr Zelenskyy''' {{efn|Zelensky's name is spelled several ways. ''Zelenskyy'' is the spelling in his passport, and his administration has used it since May 2019.<ref>{{Cite web|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/zelensky-zelenskiy-zelenskyy-spelling-confusion-doesn-t-help-ukraine|title=Zelensky, Zelenskiy, Zelenskyy: Spelling Confusion Doesn't Help Ukraine|last=Dickinson|first=Peter|date=9 June 2019|website=Atlantic Council|language=en-gb|access-date=10 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190611093721/https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/zelensky-zelenskiy-zelenskyy-spelling-confusion-doesn-t-help-ukraine|archive-date=11 June 2019|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/IuliiaMendel/status/1138086685181456385|title=Dear colleagues, this is the official form of the last name that the President has in his passport. This was decided by the passport service of Ukraine. The President won't be offended if BBC standards assume different transliteration|last=Mendel|first=Iuliia|date=10 June 2019|website=@IuliiaMendel|language=en|access-date=10 June 2019}}</ref>|name=|group=}} ({{Bi-uk|Володимир Олександрович Зеленський|Volodymyr Oleksandrovych Zelenskyy}}, {{IPA-uk|woloˈdɪmɪr olekˈsɑndrowɪdʒ zeˈlɛnʲsʲkɪj|pron}}, jdb. {{Jidayikbûn|25|1|1978}}), siyasetmedar, lîstikvan û komedyenek ûkraynî ye ku di meha gulana 2019an de bûye 6emîn serokê [[Ûkrayna|Ûkraynayê]]. Zelenskî li [[Kryvyi Rih]], ku herêmek rûsîaxêv a li başûrêrojhilatê [[Ûkrayna]]<nowiki/>yê ye, mezin bûye. Beriya kariyera xwe ya lîstikvaniyê, Zelenskî ji [[Zanîngeha Aborî ya Neteweyî ya Kîevê]] bawernameya hiqûqê wergirtiye. Paşê ew li pey komediyê ket û pargîdaniya hilberînê [[Kvartal 95 Studio|Kvartal 95]] ava kir, ku fîlm, karîkatur û pêşandanên TV di nav wan de ''[[Xizmetkarê Gel]]'' çêkir û tê de rola serokê [[Ûkrayna|Ûkraynayê]] wergirt. Rêzefîlm ji sala 2015an heta 2019an hate weşandin û li [[Ûkrayna|Ûkraynayê]] pir populer bû. [[Xizmetkarê Gel (partiya siyasî)|Partiyeke siyasiya heman navê wê pêşandana televîzyonê]] di adara 2018an de ji hêla xebatkarên [[Kvartal 95]] ve hate afirandin. Zelenskî di êvara 31'ê Berfanbar 2018'an de, ligel axaftina Sersalê ya Serokomar [[Petro Poroşenko]] li ser kanala [[1+1 (TV channel)|1+1 TV]]. Kesekî ji derve yê siyasî, ew jixwe di [[Hilbijartina Serokatiya Ukraynayê ya 2019|anketên ji bo hilbijartinê]] de bûbû yek ji pêşeng. Wî di tûra duyemîn de bi %73,2 dengan di hilbijartinan de bi ser ket û Poroshenko têk bir. Wî xwe wekî [[Populîzm|populîst]] da nasîn û herwiha xwe wek kesayetek li dijî desthilatdariyê li dijî gendeliyê bi cih kiriye. Wek serok, ew alîgirê [[E-hikûmet|e-hikûmetê]] û yekitiya di navbera beşên Ûkraynayî-axêv û Rûsî-axêv ên nifûsa welêt de bû. Şêweya ragihandina wî bi giranî [[medyaya civakî]], bi taybetî [[Instagram]] bikar tîne. Serkeftinên wî di nav [[hilbijartinên pêşwext ên zagonsaz]] de demek kin piştî destbikarbûna serokatî, rakirina parêzbendiya qanûnî ji bo endamên [[Verkhovna Rada]], [[Parlamena Ûkraynayê]], birêvebirina pandemiya [[COVID-19]] û paşverûbûna aborî û hin pêşkeftinek di serî de serkeftinek mezin dihewîne. Rexnegirên Zelenskî îddîa dikin ku bi girtina desthilatdariyê ji olîgarşên Ukraynayê wî xwestiye ku desthilatdariyê navendî bike û pozîsyona xwe ya kesane xurt bike. Zelenskî soz da ku di çarçoveya kampanyaya xwe ya serokatiyê de pevçûnên dirêj ên Ûkraynayê bi Rûsyayê re bi dawî bike û hewl da ku bi Serokê Rûsyayê [[Vladîmîr Putîn]] re diyalogê bike. Ji destpêka sala 2022'an ve, Zelenskî bi Rûsyayê re rûbirûyê zêdebûna aloziyan bûye. Wî bi banga aramiyê bersiv da û di destpêkê de xwe ji hişyariyên şerekî nêzîk dûr xist, di heman demê de banga garantîkirina ewlehiyê û piştgirîya leşkerî ji welatên rojavayî kir da ku "li hember" gefan bisekinin. == Jînenîgarî == Volodymyr Oleksandrovych Zelenskyy di 25ê Rêbendan 1978an de li bajarê [[Kryvyi Rih]] ya dema li [[Ûkraynaya Sovyetî]] ji dê û bavên [[Cihûtî|cihûyan]] hate dinê. Bavê wî Oleksandr Zelenskyy, profesor û serokê Beşa Enstîtuya Aborî ya [[Sîbernetîk û Zehmetkêşana Komputerê]] li Kryvyi Rih bu; diya wî, Rymma Zelenska, wekî endezyar kar dikir. Bapîrê wî, Semyon (Simon) Ivanovych Zelenskyy, di dema [[Şerê Cîhanî yê Duyem]] de di nav [[Artêşa Sor]] de (Beşa Gardiyanên 57.) xizmet kir; Bavê Semyon û sê birayên wî di [[Holokost|Holokostê]] de hatin kuştin. Beriya dest bi dibistana seretayî bike, Zelenskî çar salan li bajarê [[Erdenet|Erdenetê]] ya [[Mongolya|Mongolyayê]] jiyaye, ku bavê wî lê dixebitî. Di 16 saliya xwe de [[Îmtîhana Zimanê Îngilîzî]] wek Zimanek Biyanî derbas kir û ji bo xwendina li [[Îsraêl]] desteka perwerdehiyê wergirt, lê bavê wî nehiştiye ew biçe. Paşê bawernameya hiqûqê ji [[Enstîtuya Aboriyê ya Kryvyi Rih]] wergirt û beşa Zanîngeha Aborî ya Neteweyî ya Kîevê niha jî beşek ji Zanîngeha Neteweyî ya Kryvyi Rih ye, lê di warê qanûnî de neçû xebatê. ==Kariyera polîtîk== [[Partiya Xizmetkarê Gel]] di Adara 2018an de ji aliyê kesên ji şîrketa hilberîna televîzyonê Kvartal 95 ve hate avakirin, ku di heman demê de rêzefîlma televîzyonê ya bi heman navî jî çêkir.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.unian.ua/politics/2276034-yurist-zelenskogo-zareestruvav-novu-politichnu-partiyu-sluga-narodu.html|title=Юрист Зеленського зареєстрував нову політичну партію "Слуга народу"|website=www.unian.ua|language=uk|access-date=2022-03-06}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://ua.interfax.com.ua/news/election2019/555634.html|title=Зеленський: Партія "Слуга народу" йде в політику|date=2019-01-03|website=web.archive.org|access-date=2022-03-06|archive-date=2019-01-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20190103055829/https://ua.interfax.com.ua/news/election2019/555634.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Zelenskyy di meha adara 2019an de di hevpeyvînek bi [[Der Spiegel]] re anî ziman ku ew ketiye siyasetê ku baweriya gel bi siyasetmedaran vegerîne û ew dixwaze "mirovên profesyonel û hêja bîne ser desthilatdariyê" û bi qasî ku pêkan be, dixwaze ku rewş û şêwaza sazûmana siyasî biguhezîne.<ref name=":0" /> Zelenskyy kampanyayek serokatiyê ya serketî di 31ê kanûn 2018an de bi rê ve bir bi vî kampanyayê serokê berê yê [[Ûkrayna|Ûkraynayê]] [[Petro Poroşenko]], di nav sê-çar mehan de ji erka xwe dûr ket.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/stories-47980484|title=Ukraine election: What a TV box set may tell us about the future - BBC News|date=2019-04-19|website=web.archive.org|access-date=2022-03-06|archive-date=2019-04-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20190419152002/https://www.bbc.com/news/stories-47980484|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.politico.com/magazine/story/2019/04/24/ukraine-president-virtual-campaign-226711|title=The World Just Witnessed the First Entirely Virtual Presidential Campaign - POLITICO Magazine|date=2019-04-25|website=web.archive.org|access-date=2022-03-06|archive-date=2019-04-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20190425131841/https://www.politico.com/magazine/story/2019/04/24/ukraine-president-virtual-campaign-226711|url-status=bot: unknown}}</ref> Zelenskyy bi awayekî diyar hem gera yekem a hilbijartinan di 31ê Adarê de û hem jî di hilbijartinên 21ê nîsana 2019an de, bi ser ket. Yek ji sozên kampanyaya serokatiyê ya Zelenskî ew bû ku ew ê tenê yek heyamek wezîfeyê bike.<ref>{{Cite web|url=https://www.cvk.gov.ua/pls/vp2019/wp300pt001f01=719.html|title=Центральна виборча комісія України - WWW відображення ІАС «Вибори Президента України 2019»|date=2019-04-23|website=web.archive.org|access-date=2022-03-06|archive-date=2019-04-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20190423213729/https://www.cvk.gov.ua/pls/vp2019/wp300pt001f01=719.html|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.cvk.gov.ua/pls/vp2019/wp300pt001f01=720.html|title=Центральна виборча комісія України - WWW відображення ІАС «Вибори Президента України 2019»|date=2019-04-24|website=web.archive.org|access-date=2022-03-06|archive-date=2019-04-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20190424061802/https://www.cvk.gov.ua/pls/vp2019/wp300pt001f01=720.html|url-status=bot: unknown}}</ref> == Filmografiya hilbijartî == [[Wêne:Евгений_Кошевой,_Владимир_Зеленский.jpg|thumb|Promiyera Fîlmê Ez, Tu, Ew, Wê]] === Fîlm === {| class="wikitable sortable" ! scope="col" |Sal ! scope="col" |Sernav ! scope="col" |Rol |- |2009 |''[[Evîna li Bajarê Mezin (fîlm)]]'' |Igor |- |2011 |''[[Meqama Romansê. Wexta me]]'' |Anatoly Efremovich Novoseltsev |- |2012 |''[[Evîna li Bajarê Mezin 2]]'' |Igor |- |2012 |''[[Rzhevsky Versus Napoleon]]'' |[[Napoleon]] |- |2012 |''[[8 Dîroka Ewil]]'' |Nikita Sokolov |- |2014 |''[[Hezkirina li Vêgasê]]'' |Igor Zelensky |- |2015 |''[[8 Dîroka Nû]]'' |Nikita Andreevich Sokolov |- |2018 |''{{illm|Ez, Tu, Ew, Wê (2018 fîlm)|uk|Я, ти, він, вона (фільм, 2018)|ru|Я, ты, он, она (фильм, 2018)|lt=Ez, Tu, Ew, Wê}}'' |Maksym Tkachenko |- |} === Rêzefîlm û pêşandanên televîzyonê === {| class="wikitable sortable" !Sal !Sernav !Rol !Nîşe |- |2006 |''[[Tantsi z zirkamy|Dansa bi Stêrkan (Ukrayna)]]'' | |wek pêşbirkê |- |2008–2012 |''[[Svaty]]'' | |wekî hilberîner |- |2015–2019 |''[[Xizmetkarê Gel]]'' |Vasyl Petrovych Holoborodko | |} == Çavkanî == {{reflist}} lzjag7ezg4nisq8uuddbreqilti9qw9 Sînanê Avahîsaz 0 124617 1093990 1080887 2022-07-31T04:49:29Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = | bilêvkirin = | wêne = | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | navê_din = | roja_jidayikbûnê = | cihê_jidayikbûnê = | imadkirin = | roja_windabûnê = | cihê_windabûnê = | rewşa_windabûnê = | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | vedîtina_bedenê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_aramiyê = | cisn = | abîde = | esil = | hevwelatî = | perwerde = | destûrname = | pîşe = [[Avahîsazî|avahîsaz]] | salên_çalak = | serdem = | karder = | rêxistin = | ajans = | sedema_navdarbûnê = | xebat = | xebatên_navdar = | stîl = | sermiyana_net = | bejn = | televîzyon = | sernav = | meqam = | dewr = | berê = | paşê = | partî = | tevger = | dijber = | endamên_desteyê = | dîn = | mezheb = | gilîname = | ceza = | rewşa_cezayê = | rewşa_hiqûqî = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê_û_bav = | dê = | bav = | xizm = | malbat = | xelat = | malper = | şanenav = | sernavê_şanenavê = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = | modul3 = | modul4 = | modul5 = | modul6 = | pênasê_pêşîn = | pênasê_paşîn = | embed = | jêrenot = | awayê_ser = | bandorbar = | bandorker = | cihê aramiyê = | çînaser = }} '''Sînan''' bi navê tevahî belkî Yusif Sînan (an Sinanüddin) bin Abdullah (an Abdülmennan, Ebdurehman, Ebdilkerim<ref>Gülru Necipoğlu, Princeton 2005, Rûpel 131f.</ref> , di dor 1490 de, dibe ku li [[Ağirnas|Ağirnasê]] li nêzî [[Qeyserî|Qeyseriyê]] ji dayik bûye; di 17ê tîrmeha 1588an de li [[Stembol|Stembolê]] mir) di dema Siltanên [[Selîmê yekem]] , [[Siltan Silêmanê Qanûnî]] û [[Miradê sêyem|Miradê sêyemê]] [[Avahîsazî|avahîsazê]] herî girîng bû. Di vî warî de sernavên rûmetê yên wek Koca Mîmar Sinan Axa ([[Zimanê osmanî|Osmanî]] قوجه معمار سنان آغا İA Ḳoca Miʿmār Sinān Āġā) wergirt. <ref>Cafer Çelebi: ''Risale-i-mimariye''. 1623.</ref>Bi nasnavê “ Sînanê Avahîsaz ” (Mîmar Sînan) di nav gel de hat naskirin. Xebata Sînan ku di heman demê de endezyarê înşaetê û plansaziyê bajêr jî dixebitî,<ref>{{Cite web|url=http://archnet.org/library/documents/one-document.jsp?document_id=6324|title=Environmental Design: The Urban Vision|last=Petruccioli|first=Attilio|website=webarcive.org|language=en|access-date=2022-02-24|archive-date=2008-05-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20080509142148/http://archnet.org/library/documents/one-document.jsp?document_id=6324|url-status=bot: unknown}}</ref> wek lûtkeya avahisaziya klasîk a Osmaniyan tê dîtin. Girîngiya Sînan ji aliyê e hemdem û wêjeya pisporî ve bi peyvên wekî "[[Iqlîdes|Iqlîdesê]] serdemê", "[[Michelangelo|Michelangeloyê]] Osmanî"<ref>Franz Babinger: ''Die Türkische Renaissance. Bemerkungen zum Schaffen des großen Türkischen Baumeisters Sinan''. In: ''Beiträge zur Kenntnis des Orients und Quellen zur Osmanischen Kunstgeschichte'', im ''Jahrbuch der Osmanischen Kunst''. 1924.</ref> û "Avahisazê herî mezin ê hemû deman"<ref>Sheila S. Blair, Jonathan M. Bloom: ''The art and architecture of Islam – 1250–1800.'' New Haven u.&nbsp;a. 1995, R. 218.</ref> tê xuyakirin. == Jiyana wî == Dîroka jidayikbûna Sînan tam nayê zanîn. Agahiyên netemam û carna nakok ên derbarê malbat û jiyana wî de, bi giranî li ser peywendiyên devkî yên Sînan ên hevalê wî, helbestvan Mistefa Se'î Çelebî, û her wiha li ser nameyên dema wî ya hostayê avahîsaziyê, destnivîsa wî ya bingehîn (Weqfiye) û epîtafa li ser tirba wî. [[Wêne:Sinan_bin_abduelmennan2.png|thumb|Navê Sînan û tesnîfkirina ku ji Tuḥfetüʾl-Miʿmerin ji aliyê Mistefa Se'î Çelebî ve, pel 4b, rêzên 7 û 8: "Sinān bin Abdüʾl-Mennān […]ʿAbdullāh oġlı“]] [[Wêne:Sinan_sketchy_drawing.jpg|thumb|Xêzkirina pîvanê ya Sînan ji bo pergala belavkirina avê ya Kirkçeşmeyê, destpêka salên 1560an]] [[Wêne:Mimar_Sinan_Türbesi.jpg|thumb|Dîmena Tirbeya Sînan]]Sînan li gundê Ağirnasê yê Kapadokyayê yê nêzî Qeyseriyê mezin bû, kurê xiristiyanên Ortodoks ên Yewnanî ku dibe ku tirkîaxêv bûya û dibe ku Joseph an jî Yûsiv imad bûye. Gelo ew li Ağirnasê ji dayik bûye, bi qasî koka etnîkî ya malbata wî ya ku dibe ku bi eslê xwe Yewnanî yan Ermenî be jî nayê zanîn. Li Agirnasê îhtîmala ku bûye kevirkêş. Ew di xortaniya xwe de di sala 1512/13/14-ê de bi riya [[Devşîrme|devşîrmeyeke]] ne asayî dereng hatiye Stenbolê û bû hosteyê xerat û di nav artêşa balbazên peydakirî (acemi ocağı) perwerdariya leşkerî wergirt. Di dehsalên paşerojê de beşdarî piraniya kampanyayên şerî di bin destê Siltan Selîm I û Siltan Silêmanê Qanûnî ([[Şerê Çaldiranê|Çaldiran]], Şam, Qahîre, Belgrad, Rodos, Mohacs, Viyana, Tebrîz, Bexda, Korfu, Pulya, Moldova û hwd.) û wisa kevneşopiyên avahîsazî yên herî cihêreng nas kir . Dema ku Belgrad di sala 1521an de hat zeftkirin, ew ji hêla [[Yenîçerî|Yenîçeriyan]] ve bi navê Sînan b(in) Ebdil-Mennan hate pejirandin. Ji 1523 heta 1526 Atlı Sekban (an Atlı Seğmen = "cerdevanê kûçik" siwarî; nêçîrvanê siwar; Efserê Yenîçeriyan) bû û piştî 1526an ew bû yayabaşi (sedvanê piyadeyê). == Çavkanî == [[Kategorî:Avahîsazî| ]] tgfjj5dg79atcsfunm2zturtpzqtndz Banu Güven 0 124914 1093486 1067383 2022-07-30T12:12:22Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank nivîskar | nav = Banu Güven | navê_rastî = | bernav = | wêne = | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | pîşe = [[Rojnamevan]], [[nivîskar]] | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|15|5|1969|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Stembol]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = [[Tirk]] | hevwelatî = | perwerde = [[Zanîngeha Stembolê]], [[Zanîngeha Bosforê]] | destûrname = | ziman = [[Tirkî]] | tevger = | şêwe = | serdem = | salên_çalak = 1994-niha | berhem = | bandorbar = | bandorker = | hevjîn = Aykut Dokur (zw. 2011) | partner = | bav = | dê = | zarok = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | jêrenot = }} '''Banu Güven''', ({{Jidayikbûn|15|5|1969|j=1}} li [[Stembol]], [[Tirkiyê]]) rojnamevan, nivîskar û pêşkêşvana nûçeyan e ku bi eslê xwe tirk e. Banu Güven di sala 2011an de hevpeyvîna wê yê bi parlamenterên kurd [[Leyla Zana]] re li ser qenala [[NTV]]yê nehate weşandin û bi vî pirsgirêkê piştî xebata 14e salan dest ji karê xwe yê qenala [[NTV]]yê berda ye.<ref>{{Cite web|url=https://t24.com.tr/haber/banu-guven-leyla-zana-roportaji-ntvde-otosansure-takildi,156096|title=Banu Güven: Leyla Zana röportajı NTV'de otosansüre takıldı|website=T24|language=Turkish|access-date=2022-03-05}}</ref> ==Jînenîgarî== Banu Guven, di sala 1987an de Lîseya Stembolê û di sala 1991ê de jî Beşa Têkiliyên Navneteweyî ya Fakulteya Zanistên Siyasî ya [[Zanîngeha Stembolê]] qedandiye. Di salên zanîngehê de bi rojnamegeriyê re eleqedar dibe. Piştî ku di kovara almanî Bizim a almanî-tirkî de ku ji aliyê [[Çagdaş Yayınları]], beşek ji rojnameya [[Cumhuriyet (rojname)|Cumhuriyetê]] ve dihata weşandin, bi rojnamevanekî swîsreyî re dest bi xebatê kir. Li [[zanîngeha Bosforê]] [[master]]a xwe di warê têkiliyên navneteweyî de qedand. Li [[Komîseriya Bilind a Penaberan a Neteweyên Yekbûyî]] sê mehan staj wergirt û demeke kurt wekî erkdar a lêkolînê xebitî. Di sala 1994an de li servîsa nûçeyan a biyanî ya rojnameya Milliyetê dest bi karê rojnamegeriyê kir. Di vê demê de, li gelek deverên cuda geriya û bi taybetî bi [[Rojhilata Navîn]] re eleqedar bû. Piştî [[Milliyet|rojnameya Mîlliyetê]], ji sala 1997an heta 2011an 14 salan di NTVyê de xebitî. Cara yekem li vir karê nûçegihaniyê kir, di bernameyên [[Geçen Hafta-Bu Hafta]] û [[24 Saat]] amade kir û pêşkêş kir. [[Bûlten]]a nûçeyan a bi navê 24 Saat di nûçeyên şevê ya [[NTV|NTVyê]] de, pêşî bi [[Mirgün Cabas]] re, piştre bi tena serê xwe pêşkêş kir. Di navbera salên 2009 û 2010an de nûçeyên êvarê ya heman kanalê û di navbera salên 2010 û 2011an de bernameyeke hevpeyvînê ya bi navê [[Banu Güven'le Artı]] yê di qenala [[NTVyê]] de pêşkêş kir. Piştî ku hevpeyvîna wê ya bi [[Vedat Türkali]] re di 2ê hezîrana 2011an de û hevpeyvîna wî ya bi [[Leyla Zana]] re hat astengkirin, neçar ma ku dev ji karê xwe yê li [[NTV]]yê ku 14 salan dixebitibû, berda.<ref>{{Cite web|url=http://www.birgun.net/politics_index.php?news_code=1310125776&day=08&month=07&year=2011|title=NTV, Banu Güven'in işine son verdi - Politika Haber - Online BirGün|date=2011-07-11|website=web.archive.org|access-date=2022-03-05|archive-date=2011-07-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20110711111710/http://www.birgun.net/politics_index.php?news_code=1310125776&day=08&month=07&year=2011|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://gundem.milliyet.com.tr/banu-guven-ntv-den-neden-ayrildigini-anlatti/gundem/gundemdetay/12.07.2011/1413308/default.htm|title=Banu Güven NTV'den neden ayrıldığını anlattı - Milliyet Haber|date=2014-02-02|website=web.archive.org|access-date=2022-03-05|archive-date=2014-02-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20140202221512/http://gundem.milliyet.com.tr/banu-guven-ntv-den-neden-ayrildigini-anlatti/gundem/gundemdetay/12.07.2011/1413308/default.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Rojnamevan]] [[Kategorî:Nivîskar]] [[Kategorî:Nivîskarên jin]] 4i4r3tllpbq8a533v93uf0whzgaulll Enerjiya jeotermal 0 125004 1093592 1070062 2022-07-30T15:17:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:NesjavellirPowerPlant edit2.jpg|thumb|300px|Steam ji Stasyona Jeotermal a Nesjavellirê ku li Îzlandayê derdikeve.]] [[Wêne:Geothermal Energy Plant.jpg|thumb|300px|Projeya Jeotermîk a Imperial Valley li nêzî Deryaya Salton, Kalîforniyayê.]] '''Enerjiya jeotermal''' yan jî '''Hêza germî ya erdê''', (bi îngilîzi: ''Geothermal energy'') enerjiya germî ya di qalika erdê de ye ku ji çêbûna [[Gerstêrk|gerstêrkê]] û ji rizîbûna [[radyoaktîf]] a [[Materyal|materyalan]] di rêjeyên ne diyar de lê dibe ku bi qasî wekhev pêk tê.<ref name=":0">{{Cite journal|last=Dye|first=S. T.|date=2012-09-01|title=Geoneutrinos and the radioactive power of the Earth|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2012RvGeo..50.3007D|journal=Reviews of Geophysics|volume=50|pages=RG3007|doi=10.1029/2012RG000400|issn=8755-1209}}</ref> Germ û zexta bilind a di hundurê [[Erd|Erdê]] de dibe sedem ku hinek kevir bihelin û mantoya hişk wekê plastîkê tevbigere. Ev dibe sedem ku perçeyên mantoya li erdê ber bi jor ve bizivirin ji ber ku ew ji kevirê derdorê xwe siviktir e. Germahiya li sînorê navel-mantoyê dikare bigihîje 4000°C (çar hezar santîgrat) ê.<ref>{{Cite journal|last=Lay|first=Thorne|last2=Hernlund|first2=John|last3=Buffett|first3=Bruce A.|date=2008-01-01|title=Core-mantle boundary heat flow|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2008NatGe...1...25L|journal=Nature Geoscience|volume=1|pages=25–32|doi=10.1038/ngeo.2007.44}}</ref> Germkirina jeotermal, bikaranîna ava kaniyên germ, wek nimûne, ji [[Serdema kevirî|serdema paleolîtîk]] ve ji bo serşokê û ji [[Serdema Romaya Kevn]] ve jî ji bo germkirina gundewaran hatiye bikar anîn. Di van demên dawî de hêza jeotermal, têgîna ku ji bo hilberîna elektrîkê ji enerjiya jeotermal tê bikar anîn, girîngiyek bi dest xistiye. Pir caran li deverên nêzî sînorên plakaya tektonîkî de tenê beşek pir piçûk niha bi sûdmendî bê îstismar kirin jî, tê pêşbînîkirin ku çavkaniyên jeotermal ên erdê ji hêla teorîkî ve ji bo dabînkirina hewcedariyên enerjiyê yên mirovahiyê têra xwe zêdetir in. Di encama lêkolîn û ezmûna pîşesaziyê ya bi alîkariyên dewletan, lêçûna hilberîna hêza jeotermal di salên 1980 û 1990an de ji %25 kêm bûye. Pêşketinên teknolojiyê yên vê dawiyê bi awayekî berbiçav lêçûn kêm kirine û bi vî rengî rêgez û mezinahiya çavkaniyên guncan berfireh kirine. Di sala 2021an de, [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] Wezareta Enerjiyê texmîn dike ku enerjiya jeotermal a ji santrala elektrîkê ya "îro hatî çêkirin" bi qasî 0,05 dolar/kWh lêçûna wî heye. ==Dîrok== Bi kêmanî ji [[Serdema Paleolîtîk]] ve kaniyên germ ji bo serşokê hatine bikar anîn. Germava herî kevn a naskirî hewzek kevir e li ser [[Çiyayê Lisanê|Çiyayê Lisan]] a [[Çîn|Çînê]] ye ku di sedsala 3ê BZê de di Xanedaniya Qin de hatiye çêkirin, li heman cîhê ku paşê [[Qesra Huaqing Chi]] lê hate çêkirin. Di sedsala yekem a PZê de, Romayiyan Aquae Sulis, niha Bath, Somerset a Îngilîstanê ye, zeft kirin û kaniyên germ ên li wir ji bo xwarina hemamên giştî û germkirina binê erdê bikar anîn. Diravên ku ji bo germavan hatine dayîn ji bo van serşokan, dibe ku yekem karanîna bazirganî ya hêza jeotermal temsîl dike. Li [[Chaudes-Aigues]] a [[Fransa|Fransayê]] pergala germkirina navçeyê ya jeotermal a herî kevn a cîhanê ye ku ji sedsala 15an vir ve hêj jî dixebite.<ref>{{Cite web|url=http://geoheat.oit.edu/bulletin/bull28-2/art1.pdf|title=Wayback|last=Wayback Machine|website=web.archive.org|access-date=2022-03-15|archive-date=2010-06-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20100617215822/http://geoheat.oit.edu/bulletin/bull28-2/art1.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Karanîna pîşesazî ya pêşîn di sala 1827an de bi karanîna dûkelê ji bo derxistina asîda boric ji herma volkanîkî li Larderello ya [[Îtalya|Îtalyayê]] dest pê kir. Di sala 2019an de, li seranserê cîhanê 13.900 megawatt (MW) hêza jeotermal hate dîtin. Ji sala 2010an vir ve 28 gîgawat kapasîteya germkirina rasterast a jeotermalê ji bo germkirina navendan, germkirina cihan, pêvajoyên pîşesazî û sepanên çandiniyê hatine saz kirin. Pêşbîniyên ji bo dahatûya hêza jeotermalî bi texmînên li ser teknolojiyê, bihayên enerjiyê, yarmetîdan, tevgera sînorê plakaya û rêjeyên faîzê ve girêdayî ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.eweb.org/greenpower|title=Greenpower : EWEB|date=2014-10-15|website=web.archive.org|access-date=2022-03-15|archive-date=2014-10-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20141015040912/http://www.eweb.org/greenpower|url-status=bot: unknown}}</ref> Bernameyên pîlot ên mîna xerîdarên EWEBê di Bernameya Hêza Kesk de hildibijêrin, destnîşan dikin ku xerîdar dê ji bo çavkaniyek enerjiya nûjenkirî ya mîna jeotermalê hinekî zêdetir parve bikin.<ref>{{Cite web|url=https://www.thinkgeoenergy.com/irena-global-geothermal-workforce-reaches-99400-in-2019/|title=IRENA - Global geothermal workforce reaches 99,400 in 2019 {{!}} ThinkGeoEnergy - Geothermal Energy News|last=Alexander Richter|date=2020-10-02|website=ThinkGeoEnergy - Geothermal Energy News {{!}} News from the global geothermal power and large scale direct use industry.|language=en-US|access-date=2022-03-15}}</ref> Nêzî 100 hezar kes di pîşesaziyê de dixebitin. Santrala elektrîkê ya hevgirtî cara yekem di sala 1967an de li [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst|Yekîtiya Sovyetê]] hate nişandin.<ref>{{Cite web|url=https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http://geoheat.oit.edu/bulletin/bull25-3/art2.pdf/index.html#&|title=100 YEARS OF GEOTHERMAL POWER PRODUCTION                            |website=archive.wikiwix.com|access-date=2022-03-16}}</ref> Ev teknolojiyê dihêle ku ji çavkaniyên berê di germahiyek pir kêmtir de elektrîkê hilberîne. Di sala 2006an de, li Chena Hot Springs, Alaska, santrala elektrîkê ya binaryê hate xebitandin, ku elektrîkê ji germahiya şilavê ya rekor a 57 °C hildiberîne.<ref>{{Cite journal|last=Erkan|first=Kamil|last2=Holdmann|first2=Gwen|last3=Benoit|first3=Walter|last4=Blackwell|first4=David|date=2008-12-01|title=Understanding the Chena Hot Springs, Alaska, geothermal system using temperature and pressure data from exploration boreholes|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0375650508000576|journal=Geothermics|language=en|volume=37|issue=6|pages=565–585|doi=10.1016/j.geothermics.2008.09.001|issn=0375-6505}}</ref> ==Jêderk == Enerjiya germî ya hundirê erdê bi rêkûpêk bi rêjeya 44.2 terawat (TW) diherike ser rûyê erdê û bi rizîbûna radyoaktîf a mîneralên bi rêjeya 30 TW tê dagirtin.<ref>{{Cite journal|last=Pollack|first=Henry N.|last2=Hurter|first2=Suzanne J.|last3=Johnson|first3=Jeffrey R.|date=1993-08-01|title=Heat flow from the earth's interior - Analysis of the global data set|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1993RvGeo..31..267P|journal=Reviews of Geophysics|volume=31|pages=267–280|doi=10.1029/93RG01249|issn=8755-1209}}</ref> Ev rêje hêzê du qat zêdetir xerckirina enerjiya heyî ya mirovahiyê ji hemî çavkaniyên bingehîn in, lê piraniya vê herikîna enerjiyê nayê vegerandin. Ji xeynî herikîna germa navxweyî, tebeqeya jorîn a rûxê bi kûrahiya 10 mêtre di havînê de ji hêla enerjiya rojê ve tê germ kirin û di zivistanê de wê enerjiyê berdide û sar dibe. Li derveyî guhertoyên demsalê, pileya jeotermal a germahiyê di nav qalikê de li piraniya cihanê li kûrahîya kîlomêtre yê 25-30 °C e. Herikîna germa guhêrbar 0.1 MW/km² (çarçik) e. Ev nirx li nêzîkê sînorên plakeyên tektonîkî ku qalik ziravtir e pir zêde dibin. Dibe ku ew ji hêla gera şilekê ve yan bi riya qenalên magmayê, kaniyên germ, gera hîdrotermal yan jî bi tevlêbûna van ve werin zêdekirin. Karbidestiya germî û berjewendiya hilberîna elektrîkê bi taybetî ji germahiyê re hesas e. Serlêdanên herî daxwazkar ji herikîna germa xwezayî ya bilind, bi îdeal ji karanîna kaniyek germ sûda herî mezin digirin. Vebijarka çêtirîn a din ev e ku meriv bîrekê di nav avjenek germ de bikole. Ger avgehek têr peyda nebe, dibe ku avek çêkirî bi enejektekirina avê were çêkirin ku bi hîdroulîkî behrê bişkîne. Ev xebatên paşîn li [[Ewropa|Ewropayê]] enerjiya jeotermal a kevirê ziwa ya germ, yan jî li [[Amerîkaya Bakur]] pergalên jeotermal ên pêşketî tê gotin. Dibe ku ji ev xebat potansiyelek pir mezintir ji lêdana kevneşopî ya avjenên xwezayî peyda bibe.<ref name=":0" /> Li gorî pîvana veberhênanan pêşbînîyên potansiyela hilberîna elektrîkê ji enerjiya jeotermal şeş qat, ji 0.035 heta 2TW diguhere. Texmînên jorîn ên çavkaniyên jeotermal texmîn dikin ku bîrên jeotermal ên bi qasî 10 kîlomêtre kûr in, lê bîrên jeotermal ên heyî herî kêm ji 3 kîlomêtreyan kûrtir in. Kaniyên vê kûrahiyê di roja îro de di pîşesaziya neftê de têne bikaranîn.<ref>{{Cite journal|last=Fyk|first=Mykhailo|last2=Biletskyi|first2=Volodymyr|last3=Abbud|first3=Mokhammed|date=2018|title=Resource evaluation of geothermal power plant under the conditions of carboniferous deposits usage in the Dnipro-Donetsk depression|url=https://www.e3s-conferences.org/articles/e3sconf/abs/2018/35/e3sconf_usme2018_00006/e3sconf_usme2018_00006.html|journal=E3S Web of Conferences|language=en|volume=60|pages=00006|doi=10.1051/e3sconf/20186000006|issn=2267-1242}}</ref> Kûrtirîn bîra lêkolînê ya li cîhanê, bîra superkûr, kûrahiya wê digihîje 12e kîlomêtre yê.<ref>{{Cite web|url=https://hypertextbook.com/facts/2003/AdamCassino.shtml|title=Depth of the Deepest Drilling - The Physics Factbook|website=hypertextbook.com|access-date=2022-03-17}}</ref> ==Hêza Jeotermal== Hêza jeotermal hêza elektrîkê ye ku ji enerjiya jeotermalê tê hilberandin. Teknolojiyên ku têne bikar anîn; santralên elektrîkê yên hilma hişk, santralên elektrîkê yên hilma dûkelê û santralên elektrîkê yên çerxa binary, hene. Hilberîna elektrîkê ya jeotermal niha li 26 welatan tê bikaranîn.<ref>{{Cite web|url=http://www.geo-energy.org/pdf/reports/GEA_International_Market_Report_Final_May_2010.pdf|title=Geo-energy.org|website=www.geo-energy.org|access-date=2022-03-23}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com.tr/books?id=uP4eGFt4c_AC&q=international+Geothermal+Association+10,715+megawatts&pg=PA187&redir_esc=y#v=snippet&q=international%20Geothermal%20Association%2010,715%20megawatts&f=false|title=Distributed Renewable Energies for Off-Grid Communities: Strategies and Technologies Toward Achieving Sustainability in Energy Generation and Supply|last=Bassam|first=Nasir El|last2=Maegaard|first2=Preben|last3=Schlichting|first3=Marcia|date=2013|publisher=Newnes|isbn=978-0-12-397178-4|language=en}}</ref> Germkirina jeotermalê jî li 70 welatan tê bikaranîn. Ji sala 2019an ve, kapasîteya hêza jeotermal a li seranserê cîhanê 15.4 gigawatt (GW) e û ji sedî 23.86an jî 3.68 GW li [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Dewletên Yekbûyî]] hatine saz kirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.thinkgeoenergy.com/the-top-10-geothermal-countries-2019-based-on-installed-generation-capacity-mwe/|title=The Top 10 Geothermal Countries 2019 – based on installed generation capacity (MWe)|last=Alexander Richter|date=2020-01-27|website=ThinkGeoEnergy - Geothermal Energy News {{!}} News from the global geothermal power and large scale direct use industry.|language=en-US|access-date=2022-03-23}}</ref> Bazarên navneteweyî di sê salên piştî 2015an de bi rêjeya salane ya navînî ji sedî 5 mezin bûn û tê payîn ku kapasîteya hêza jeotermal a gerdûnî heta sala 2020an bigihîje 14.5-17.6 gigawattan. Li ser bingeha tê zanîn û teknolojiya jeolojîk a heyî ku GEA eşkere dike, [[Komeleya Enerjiya Jeotermal (GEA)]] texmîn dike ku tenê ji sedî 6.9ê potansiyela gerdûnî ya tevahî heta niha hatine bikar anîn, di heman demê de [[Panela guhertina klîmayê ya navhikûmetî|IPCC]] ragihand ku potansiyela hêza jeotermal di navbera 35 GWê heta 2 TWê de ye. Welatên ku ji sedî 15 zêdetir elektrîka xwe ji çavkaniyên jeotermal hilberînin [[El Salvador]], [[Kenya]], [[Filîpîn|Fîlîpîn]], [[Îslenda|Îzlanda]], [[Nû Zelenda|Zelanda Nû]] û [[Kosta Rîka]] ne.<ref>{{Cite web|url=https://www.icebookshop.com/product/geothermal-energy-heat-exchange-systems-and-energy-piles-ice-themes|title=Product {{!}} ICE Bookshop|website=www.icebookshop.com|access-date=2022-03-23}}</ref> Hêza jeotermal wekî çavkaniyek enerjiyê ya domdar û nûvekirî tê hesibandin ji ber ku derxistina germê li gorî naveroka germahiya Erdê hindik e. Emîsyonên gazên serayê yên îstasyonên elektrîkê yên jeotermal bi navînî 45 gram karbondîoksît li ser kîlovat-saetek elektrîkê ne, yan jî ji sedî 5 kêmtir ji ya santralên kevneşopî yên ku bi komirê têne şewitandin. Ji bo elektrîkê û germkirinê çavkaniyek enerjiya nûjenkirî ye, jeotermal potansiyela wê heye ku heta sala 2050an %3-5ê daxwaziya gerdûnî bi cih bîne. Bi teşwîqên aborî tê texmîn kirin ku heta sala 2100an dê gengaz be ku ji %10ê daxwaziya gerdûnî were peyda kirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.icebookshop.com/product/geothermal-energy-heat-exchange-systems-and-energy-piles-ice-themes|title=Product {{!}} ICE Bookshop|website=www.icebookshop.com|access-date=2022-03-23}}</ref> {| class="wikitable sortable" !Welat !Kapasîteya (MW) 2015 |- |Dewletên Yekbûyî |17.415,91 |- |Fîlîpîn |3.30 |- |Endonêzya |2.30 |- |Meksîka |155,82 |- |Îtalya |1.014,00 |- |Zelanda Nû |487,45 |- |Îzlanda |2.040,00 |- |Japonya |2.186,17 |- |Iran |81.50 |- |El Salvador |3.36 |- |Kenya |22.40 |- |Kosta Rîka |1.00 |- |Rûsya |308.20 |- |Tirkiye |2.886,30 |- |Papûa Gîneya Nû |0.10 |- |Gûatemala |2.31 |- |Portekîz |35.20 |- |Çîn |17.870,00 |- |Fransa |2.346,90 |- |Etîyopya |2.20 |- |Almanya |2.848,60 |- |Awisturya |903.40 |- |Awistrelya |16.09 |- |Tayland |128,51 |} Santralên elektrîkê ên jeotermal bi kevneşopî bi taybetî li ser peravên lewheyên tektonîkî hatine çêkirin ku çavkaniyên jeotermal ên germahîya bilind li nêzê rûyê erdê hene. Pêşkevtina santralên elektrîkê yên çerxa binary û pêşkevtinên di teknolojiya sondaj û derxistinê de pergalên jeotermal ên pêşkeftî li ser rêgezek erdnîgarî ya pir mezintir dihêle. Projeyên danasînê li [[Landau-Pfalz]], [[Almanya]], û [[Soultz-sous-Forêts]], [[Fransa]] dixebitin, di heman demê de hewldanek berê ya li [[Basel]], [[Swîsre]], piştî ku erdhej çêbû, hatin sekinandin. Projeyên din ên danasînê li Awustralya, [[Keyaniya Yekbûyî]] û [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]] têne çêkirin. Li [[Myanmar|Myanmarê]] zêdetirî 39 cîhên ku dikarin hilberîna hêza jeotermalî bikin û hin ji van rezervên hîdrotermal pir nêzikî [[Yangon]] in ku çavkaniyek pir kêm tê bikar anîn. ==Nûjenbûn û domdarî== Hêza jeotermal wekî nûvebar tê hesibandin ji ber ku her derxistina germê ya pêşbînkirî li gorî germahiya Erdê gelek hindik e. Germahiya hundurê Erdê 10<sup>31</sup> Joules (3·10<sup>15</sup>&nbsp;[[TWh]]) ye, ku bi qasî 100 mîlyar carî ji xerckirina enerjiya salane ya cîhanê ya sala 2010an e.<ref>{{Cite web|url=http://www.iea-gia.org/documents/FridleifssonetalIPCCGeothermalpaper2008FinalRybach20May08_000.pdf|title=Wayback|last=Wayback|first=Wayback|website=web.archive.org|access-date=2022-03-24|archive-date=2010-03-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20100308014920/http://www.iea-gia.org/documents/FridleifssonetalIPCCGeothermalpaper2008FinalRybach20May08_000.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Nêzîkî ji sedî 20ê vê germa bermayî ya ji zêdebûna germa gerstêrkî ye; Ew ên mayî ji ber hilweşîna radyoaktîf a berê û ya niha jî bi îzotopên xwezayî ve girêdayî ye. Mînak, bîreke kûr a bi qasî 5275 mêtre li [[Projeya Hêza Jeotermîk a United Downs Deep]] li [[Cornwall]], li [[Înglistan|Îngilîstanê]], granît bi naveroka pir zêde torium hat dîtin, ku tê bawer kirin ku rizîbûna radyoaktîf wê hêzê dide germahiya bilind a zinaran.<ref>{{Cite web|url=https://geothermalengineering.co.uk/united-downs/|title=United Downs – Geothermal Engineering Ltd|language=en-GB|access-date=2022-03-24}}</ref> Herikîna germa xwezayî ne di hevsengiyê de ne û gerstêrk li gorî demên jeolojîk hêdî hêdî sar dibe. Ekstraksiyona mirovî perçeyek hûrdemî ya derketina xwezayî, bi gelemperî bêyî ku wê bilez bike, vedigire. Li gorî piraniya danasînên fermî yên karanîna enerjiya jeotermalê, ew aniha dikare were nûkirin û domdar e ji ber ku di germahiyek hinekî kêmtir de qebarek wekhev a avê vedigerîne devera ku jêderxistina germê pêk tê. Mînak enerjiya ku tê bidestxistin ferqa germa ku tê derxistin, ava ku ji erdê derdikeve 300 pile ye û ava vedigere 200 pile ye. Pêşbînî yên lêkolîn ên heyî yên bandora li ser windabûna germê ya ji navika Dinyayê li gorî lêkolînek ku heta sala 2012an hatiye kirin, pêk tê. Lêbelê, eger karanîna malê û pîşesazî ya vê çavkaniya enerjiyê di salên pêş de berfireh bibe, li ser bingeha kêmbûna peydakirina sotemeniya fosîl û mezinbûna nifûsa cîhanê ku bi lez pîşesaziya pîşesaziyê hewce dike ku çavkaniyên enerjiyê yên zêde hewce dike, wê demê texmînên li ser bandora li ser rêjeya sarbûna Erdê pêdivî ye ku ji nû ve were nirxandin. [[Wêne:Geothermal.Electricity.NZ.Poihipi.png|thumb|300px|Hilberîna elektrîkê li Poihipi, Zelanda Nû]] [[Wêne:Geothermal.Electricity.NZ.Ohaaki.png|thumb|300px|Hilberîna elektrîkê li Ohaaki, Zelanda Nû]] [[Wêne:Geothermal.Electricity.NZ.Wairakei.png|thumb|300px|Hilberîna elektrîkê li Wairakei, Zelanda Nû]]Hêza jeotermal, ji bo ekosîstemên tevlihev ên domdar a [[Cîhan|Cîhanê]] hêzeke domdar tê hesabkirin. Bi karanîna çavkaniyên jeotermal ên enerjiyê, nifşên heyî yên mirovan şiyana nifşên paşerojê nexe xetereyê ku çavkaniyên xwe bi qasî ku ew çavkaniyên enerjiyê niha têne bikar anîn bikar bînin. Wekî din, ji ber belavkirina wê ya kêm enerjiya jeotermal ji bo kêmkirina germahiya global xwedan potansiyelek hêja tê hesibandin.<ref>{{Cite web|url=http://www.energyauditorhq.com/is-geothermal-energy-renewable-and-sustainable/|title=Is Geothermal Energy Renewable and Sustainable|date=2013-06-08|website=web.archive.org|access-date=2022-03-24|archive-date=2013-06-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20130608044704/http://www.energyauditorhq.com/is-geothermal-energy-renewable-and-sustainable/|url-status=bot: unknown}}</ref> Her çend hêza jeotermal li seranserê cîhanê domdar be jî, pêdivî ye ku derxistin hêj jî were şopandin. Di nav dehsalan de, bîrên takekesî germahiyên herêmî û astên avê dakêşin heya ku bi herikîna xwezayî re hevsengiyek nû pêk were. Sê santralên herî kevn, li [[Larderello]], [[Wairakei]], û [[Geysers]] ji ber kêmbûna herêmî kêmbûna hilberîna hêza jeotermalê kêm bûne. Germ û av bi rêjeyên nediyar, ji nûvekirina wan zûtir zû dihat derxistin. Ger hilberandin kêm bibe û av ji nû ve were derzî kirin, ev bîr bi teorîkî dikarin potansiyela xwe ya tevahî vegerînin. Stratejiyên bi vî rengî yên kêmkirinê berê li hinek deveran hatine bicîh kirin. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Hêzên xwezayî]] [[Kategorî:Jeotermal]] jws0qaxv91v7l8yhi1ga2xotmgsze9y Hermann Adam von Kamp 0 125028 1093656 1069853 2022-07-30T17:27:45Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki '''Hermann Adam von Kamp''' (jdb. 15ê îlona 1796 li [[Ruhrort]] ; m. 26ê çiriya paşîn 1867 li Mülheim an der Ruhr ) mamoste, warnas û nivîskarekî alman bû. Strana ''Alles neu macht der Mai'' <ref>{{Cite web|url=http://www.lieder-archiv.de/lieder/show_song.php?ix=300052|title="Alles neu macht der Mai", Musik: trad. (18. Jhdt.), Text: Hermann Adam von Kamp (1829)|website=Lieder Archiv|publisher=Alojado Publishing|language=de|access-date=2010-09-02}}</ref>( Di Gulanê de her tişt nû ye ), ku di sala 1818an de ji hêla wî ve hatî nivîsandin û di 1829an de hatî çap kirin, beşek ji mîrata çanda lîrîk a zimanê almanî ye. {{Agahîdank nivîskar | nav = | wêne = MH-Von-Kamp-Denkmal Witthausbusch.jpg | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = Kevirê bîranînê li Witthausbusch, Mülheim an der Ruhr | navê_rastî = <!-- Navê bi zimanê zikmakî heke ji rûpelê cuda be--> | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|15|09|1796|temen=}} | cihê_jidayikbûnê = [[Ruhrort]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = [[Mülheim an der Ruhr]] | koordînatên_cihê_goristanê = | netewe = | hevwelatî = | perwerde = | destûrname = | pîşe = | salên_çalak = | serdem = | berhem = <!-- Berhemên navdar --> | tevger = <!-- Tevgera wêjeyî --> | şêwe = <!-- Şêweya wêjeyî --> | ziman = <!-- Zimanê nivîsê --> | hevjîn = <!-- zewicî --> | partner = <!-- nezewicî --> | zarok = | dê = | bav = | malper = <!-- bi vî awayî: {{URL|mînak.com}} --> | bandorbar = | bandorker = | şanenav = <!-- îmze --> | mezinahiya_şanenavê = | modul = | jêrenot = <!-- Agahiyên din (bûyer, ...) --> | bernav = }} == Jiyan == Hermann Adam von Kamp ji sala 1814 heta mirina xwe li Mülheim an der Ruhr mamoste bû.Di sala 1814 de ji aliyê xwediyê Kela Broich, Landgraf û Prens Georg Karl von Hessen-Darmstadt ve, ew ji bo nivîsgehê li Dibistana Broichê hate tayîn kirin.Di çarçoveya xebata xwe ya dibistanê de, wî bajarê Mülheim di destpêka sedsala 19an de, dibe ku li ser navê kardêrê xwe vebêje. Dûv re wî danasînê dirêj kir da ku navçeya Duisburgê, ku ji Essen heya Dinslaken-ê li dora 1824an dirêj bû, bigire.Bi vî awayî, wî belgeyên rastîn ên dema xwe ji bo vê herêmê çêkir. Lê bi pirtûkên xwe yên zarok û xortaniyê girîngiya xwe ya giştî bi dest xistiye. Di sala 1864an de, Hermann Adam von Kamp bi helkefta salvegera hînkirina wî ya zêrîn, [[Nîşana Eyloya Sor]] hate xelat kirin.Komeleya dîrokê ya bajarê Mülheimê di 14ê tîrmeha 1929an de - 100 sal piştî weşandina strana Gulanê - li Witthausbuschê ji bo wî [[kevirê bîranînê]] danîn. Di Nîsana 2010 de, çîrokek dirêj-jibîrkirî ya Kamp bû sernavê navneteweyî. Adelaide, das Mädchen vom Alpengebirge, ku di sala 1830an de bi du "çîrokên ji bo zarokan" ên din ve hatî çap kirin, ji hêla Frankfurt Almanist Peter Büttner ve wekî şablona wêjeyî ya romanên ''[[Heidi]]'' ya nivîskara swîsrî ''[[Johanna Spyri]]'' hate binav kirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.3sat.de/dynamic/sitegen/bin/sitegen.php?tab=2&source=/kulturzeit/themen/143450/index.html|title=Ur-Heidi aus dem Ruhrpott. Ist Johanna Spyris Alpengeschichte geklaut?|last=Stecher|first=Thorsten|date=2010-04-07|archive-url=https://archive.is/20120730120236/http://www.3sat.de/dynamic/sitegen/bin/sitegen.php?tab=2&source=/kulturzeit/themen/143450/i|archive-date=2012-07-30|access-date=2010-09-02}}</ref> Teza Büttner di bernameyên wêneguhêzê Kulturzeit û Kulturplatz de cih girt, lê ji aliyê jînenîgarvana Spyri ''[[Regina Schindler]]'' Regi ve hat ronkirin.<ref>{{Cite web|url=https://srf.ch/play/tv/redirect/detail/96208e60-9f81-41ad-9aa9-dac57f389538|title=Sendung vom 7. April 2010|language=de|access-date=2021-01-26}}</ref> [[Neue Zürcher Zeitung|NZZ]] tenê paralelên rûkal dît û gelek cûdahiyên di du çîrokan de destnîşan kir.<ref>{{Cite web|url=http://www.nzz.ch/nachrichten/kultur/literatur/die_maer_vom_ur-heidi_1.5448506.html|title=Die Mär vom Ur-Heidi|last=Geisel|first=Sieglinde|date=15 nîsan a 2010|publisher=Neue Zürcher Zeitung|language=de|access-date=2022-03-19|archive-date=2010-04-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20100418045959/http://www.nzz.ch/nachrichten/kultur/literatur/die_maer_vom_ur-heidi_1.5448506.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Büttner teza xwe di pirtûkeke ku di sala 2011an de ji aliyê weşanxaneya Inselê ve hatiye çapkirin parastiye. == Berhemên wî == * ''Natur und Menschenleben. Drei Erzählungen für Kinder zur Unterhaltung, Belehrung und Warnung''. Baedeker, Essen 1830 * ''Der Landwehrmann oder kleine zusammenhängende Erzählungen aus den Jahren 1750–1826. Zur Weckung und Belebung vaterländischer Gefühle für die Jugend des Preußischen Staates''. Funcke, Crefeld 1832 * ''Das Schloss Broich und die [[Herrschaft Broich]]. Eine Sammlung geschichtlicher Merkwürdigkeiten I. Theil. Nebst einer Abbildung vom Schlosse Broich und dessen nächster Umgebung.'' Duisburg : Ewich, 1852. [http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:hbz:061:1-73466 Digitalisierte Ausgabe] der [[Universitäts- und Landesbibliothek Düsseldorf]] ** Reprint Kessinger Pub. 2010, ISBN 978-1-161-28385-3 (geb.) oder ISBN 978-1-161-04393-8 (brosch.) * ''Alt-Mülheim um das Jahr 1835. Portrait einer Schiffer- und Kohlenstadt an der unteren Ruhr mit einer Beschreibung des Kreises Duisburg'' (mit Gustav Lauterfeld). In: Zeitschrift des Geschichtsvereins, N. F. 16, Mülheim 1964/66 == Pirtûk == * Historisch bedeutsame Persönlichkeiten der Stadt Mülheim a. d. Ruhr. Hrsg. von der Arbeitsgemeinschaft der heimatkundlichen Vereine in Mülheim an der Ruhr. Mülheim an der Ruhr, 1983, S. 31–34. * Gregor Sanders: ''Hermann Adam von Kamp: „Aus der Schule ins Grab“. Ein Volksschullehrer aus dem 19. Jahrhundert''. In: ''Jahrbuch 2004,'' Mülheim an der Ruhr 2004, S. 313–322. * Peter O. Büttner: ''Das Ur-[[Heidi (Roman)#Vorlage|Heidi]]. Eine Enthüllungsgeschichte.'' Insel, Berlin 2011, ISBN 978-3-458-19349-4. [https://bilder.buecher.de/zusatz/33/33396/33396965_lese_1.pdf Leseprobe pdf] == Çavkaniyên din == * Stadtarchiv Mülheim an der Ruhr, Bestände 880 (Bibliothek) u. 1608 (Archivische Sammlung) == Girêdanên derveyî == {{Commonscat}} * {{DNB-Portal|189554185}} * [http://www.muelheim-ruhr.de/cms/hermann_adam_von_kamp.html Beitrag des Stadtarchivs Mülheim an der Ruhr zu H.A. von Kamp] * [http://www.muelheim-ruhr.de/cms/kam_heidis_vater_aus_muelheim3.html Beitrag des Mülheimer Stadtarchivs zur "Heidi-Debatte"] == Çavkanî == [[Kategorî:Nivîskarên alman]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1796]] [[Kategorî:Mirin 1867]] 4no7qd8df2lraw6bvqw6q3eph236z7h Sebat Îslambûlî 0 125149 1094128 1086822 2022-07-31T11:36:10Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Agahîdank mirov/wîkîdane | wêne = Anandibai Joshee, Kei Okami, and Tabat M. Islambooly.jpg | sernavê_wêne = [[Anandi Gopal Joshi]] (çep), [[Kei Okami]] (navend) û li aliyê rastê Sabat Îslambûlî (1885) | hevwelatî = | çînaser = zanyar }} '''Sebat M. Îslambûlî''' (1867–1941), [[Bijîşkî|nojdara]] jin a [[kurd]] a pêşîn a [[Sûrî|Sûriyê]] bû <ref>{{Cite journal|last=McDonald|first=James|date=2012-06-27|title=Conforming to and Resisting Dominant Gender Norms: How Male and Female Nursing Students Do and Undo Gender|url=http://dx.doi.org/10.1111/j.1468-0432.2012.00604.x|journal=Gender, Work & Organization|volume=20|issue=5|pages=561–579|doi=10.1111/j.1468-0432.2012.00604.x|issn=0968-6673}}</ref>. Ew di malbateke kurd-[[Cihûtî|cihû]] de hatiye dinyayê<ref>{{Cite journal|last=Qiu|first=Juan|last2=Kenney|first2=Ryan J.|last3=Quillen|first3=David A.|date=2021|title=A Peculiar Retinal Scan in a Patient With Diabetes|url=http://dx.doi.org/10.25270/con.2021.10.00015|journal=Consultant|doi=10.25270/con.2021.10.00015|issn=0010-7069}}</ref><ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.2307/j.ctv1dm8d1g.15|title=The Lost Photos of Engagement|last=Yarhussein|first=Shahla|date=2021-01-20|publisher=Pluto Press|pages=101–105}}</ref>. Di rastnivîsa navê wê de guhertoyên wê hene û bi navên '''Sebat Îslambûlî''', '''Tebat Îslambûlî''', '''Tebat Stenbolî''', '''Thebat Îslambûlî''' û yên din jî tê naskirin. == Perwerdehiya bijîşkî == Îslambûlî li [[Koleja Bijîşkî ya Jinê ya Pensîlvanya]] ya [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|DYA]] yê xwend<ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.1515/9780748696079-003|title=Introduction|date=2017-03-21|publisher=Edinburgh University Press|pages=1–27}}</ref> . Wê di sala 1890î de bawernameya xwe ya nojdariyê hilda <ref>{{Cite journal|last=Martin|first=Kathi|last2=Jushchyshyn|first2=Nick|last3=King|first3=Claire|date=2017|title=Christian Lacroix Evening gown c.1990|url=http://dx.doi.org/10.17918/wq7d-mc48}}</ref> . == Jiyana paşê == Tê bawerkirin ku Îslambûlî piştî qedandina zanîngehê vegeriya [[Şam]]<nowiki/>ê û li gorî lîsteya xwendekarên zanîngehê di sala 1919an de çûye [[Qahîre]]<nowiki/>yê <ref>{{Cite journal|last=Joshi|first=Deep R.|last2=Samuel|first2=Robello|date=2017-10-09|title=Automated Geometric Path Correction in Directional Drilling|url=http://dx.doi.org/10.2118/187209-ms|journal=Day 2 Tue, October 10, 2017|publisher=SPE|doi=10.2118/187209-ms}}</ref>. Piştî vê, zanîngehê têkiliya xwe bi wê re winda kir. Kêm tê zanîn ka çi hat serê wê dema ku ew ji [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Dewletên Yekbûyî]] derket <ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.1057/9781137273246_26|title=China: Women Journalists, Chinese News Media and Historical Shifts|last=Shi|first=Yu|date=2013|publisher=Palgrave Macmillan UK|isbn=978-1-349-44517-2|location=London|pages=358–370}}</ref>. Ew di sala 1941ê de wefat kir. == Çavkanî == {{werger çavkanî|en|Sabat Islambouli}} <references /> [[Kategorî:Bijîşk]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1867]] [[Kategorî:Jin]] [[Kategorî:Jinên kurd]] [[Kategorî:Kurd]] [[Kategorî:Kurdên cihû]] [[Kategorî:Mirin 1941]] [[Kategorî:Sûrî]] rojk74u2bf154xhh24gatrsnbdoajaa Diane Kruger 0 125916 1093577 1077115 2022-07-30T14:27:22Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = Diane Kruger | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | wêne = Diane Kruger May 2014.jpg | sernavê_wêne = Diane Kruger (2014) | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = Diane Heidkrüger | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|15|6|1976|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Algermissen]], [[Lower Saxony]], [[Almanyaya Rojava]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | netewe = | hevwelatî = [[Almanya]] | pîşe = Aktrîs, model | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 1992–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = [[Guillaume Canet]] (zw. 2001; cdb. 2006) | partner = [[Joshua Jackson]] (2006–2016) [[Norman Reedus]] 2016–niha | zarok = 1 | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Diane Kruger''', ({{Jidayikbûn|15|6|1976|j=1}} li [[Algermissen]], [[Saksonya Jêrîn]], [[Almanyaya Rojava]]) lîstikvanek [[alman]] û [[amerîkî]] û modela berê ya modeyê (stîl) ye. Bi destpêka kariyera xwe re Kruger li çar aliyê cîhanê hatiye naskirin û li [[Festîvala Fîlman a Cannesê]] [[Xelata Trophée Chopard]] wergirtiye. Diane Kruger, di kariyera xwe ya lîstikvaniyê de bi giranî di fîlmên bi zimanê [[Zimanê inglîzî|îngilîzî]] û [[Zimanê fransî|fransî]] de rol wergirtiye. Her wiha wê wekî dedektîf Sonya Cross di rêzefîlma drama sûc a [[FX The Bridge]] (2013–14) rol wergirtiye. Di sala 2017an de, bi fîlma [[Fatih Akin]], a [[In the Fade]] yekem rola xwe yê bi [[zimanê almanî]] wergirtiye û bi vî fîlmê despêkek baş bi dest xistiye. Kruger, li [[Festîvala Fîlman a Cannesê]] xelata lîstikvana Jin a herî baş wergirtiye. ==Salên despêkê == Diane Heidkrüger di 15 tîrmeh sala 1976an de li [[Algermissen]], [[Almanyaya Rojava]], li nêzîkî [[Hildesheim|Hildesheimê]], wekî keça pisporê komputerê Hans-Heinrich Heidkrüger û hevjîna wî, Maria-Theresa, ku karmenda bankeyê bû hate dinyayê.<ref>{{Cite web|url=https://www.vogue.com/article/diane-kruger-birthday-runway-model-actress|title=Diane Kruger Was a Runway Star First|last=Nast|first=Condé|date=2016-07-15|website=Vogue|language=en-US|access-date=2022-04-24}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.instyle.com/news/diane-kruger-birthday-age-natural-beauty|title=25 Times Birthday Girl Diane Kruger Wowed Us with Her Fresh-Faced Beauty|last=Jul 15|first=Hana Asbrink Updated|website=InStyle|language=en|access-date=2022-04-24}}</ref> Diane, bi baweriya Katolîk a Romayê mezin bû û beşdarî perwerdeya dibistana Katolîk bûye.<ref>{{Cite web|url=https://www.the-tls.co.uk/|title=TLS - Times Literary Supplement|website=TLS|language=en-GB|access-date=2022-04-24}}</ref> Wê diyar kiriye ku ji aliyê dapîra xwe ve [[Polonî]] ye.<ref>{{Cite web|url=https://ghostarchive.org/varchive/261MI7hJ-_g|title=Diane Kruger "Farewell, My Queen"Stephen Holt Show {{!}} Ghostarchive|website=ghostarchive.org|access-date=2022-04-24}}</ref> Diane Kruger zarokatiya xwe bi birayê xwe yê biçûk bi navê Stefan li [[Almanyaya Rojava]] derbas kiriye. Di ciwaniya wê de jibo [[Zimanê inglîzî|îngilîzî]] ya wê baştir be, dayika wê wê şandiye bernameyên pevguhertina xwendekaran.<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/film/starsandstories/5421380/Diane-Kruger-interview.html|title=Diane Kruger interview|website=www.telegraph.co.uk|access-date=2022-04-24}}</ref> Di zarokatiya xwe de, Kruger dixwest ku bibe balerîn û bi serketî li [[Dibistana Baletê ya Royalê]] li [[London|Londonê]] perwerdehîya xwe dewam kir lê jiber seqetiya çokê xwe kariyera xwe ya baletê bi dawî kir.<ref>{{Cite web|url=http://www.matchesfashion.com/womens/the-style-report/top-10-dressed|title=MATCHESFASHION.COM|date=2013-06-09|website=web.archive.org|access-date=2022-04-24|archive-date=2013-06-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20130609075214/http://www.matchesfashion.com/womens/the-style-report/top-10-dressed|url-status=bot: unknown}}</ref> Piştre Kruger çû [[Parîs|Parîsê]] û wek model dest bi karê xwe kir û li [[Parîs|Parîsê]] dest bi fêrbûna zimanê [[Zimanê fransî|fransî]] kiriye. ==Kariyera wê== ===Modelî=== Di sala 1993an de, Kruger di [[Elite Model Look]] de [[Almanya|Almanyayê]] temsîl kir û piştî vî temsîl kirine dest bi karê modeliyê kir.<ref>{{Cite web|url=http://www.pageantopolis.com/Model/elite.htm|title=Elite Model Look|date=2014-10-23|website=web.archive.org|access-date=2022-04-24|archive-date=2014-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20141023045817/http://www.pageantopolis.com/Model/elite.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Her çend bejna wê ya ji bo modelek hindik be jî, wê bi awayekî baş karê modeltiyê kir ku jibo rezervanên wekî reklamên [[Yves Saint Laurent]], [[Chanel]], [[Salvatore Ferragamo]], [[Giorgio Armani]], [[Jil Sander]], [[Christian Dior]], [[Burberry]] û [[Louis Vuitton;|Louis Vuitton]] karê modeltiyê kiriye. Ji [[Marc Jacobs]], [[D&G]] û [[Sonia Rykiel]] û her weha wêneyên li ser bergê [[Vogue Paris]], [[Marie Claire]] û [[Cosmopolitan]] re bû wêneya berga destpêkê.<ref>{{Cite web|url=https://www.fashionmodeldirectory.com/models/Diane_Kruger/|title=Model not found {{!}} Models {{!}} The FMD|last=FashionModelDirectory.com|first=The FMD-|website=The FMD - FashionModelDirectory.com|access-date=2022-04-24}}</ref> Piştî biryar da ku bibe lîstikvan wê gav bi gav dest ji modeltiyê berda.piştî ku biryar da ku kariyera lîstikvaniyê bişopîne. ===Lîstikvanî=== [[Wêne:Diane Kruger 66ème Festival de Venise (Mostra) 2 color.jpg|thumb|upright|Kruger di sala 2009an de li [[Festîvala Filmê a Venice]]]] Kruger bi lîstikvaniyê re eleqedar bû û li Cours Florent perwerdeya lîstikvaniyê wergirt. Wê di sala 2002an de li hemberî Dennis Hopper û Christopher Lambert di The Piano Player, fîlimek televîzyonê ya Jean-Pierre Roux de rola xwe ya yekem a fîlmê wergirtiye. Di heman salê de, wê di debuta derhêneriya hevjîn a xwe yê wê demê Mon Idole de jî lîst. Di sala 2003an de di lîstika Michel Vaillant û Lisa li Wicker Park (2004) de rola bi navê Julie Wood bi [[Josh Hartnett]] û [[Rose Byrne]] re lîst. Yek ji rolên wê yên payebilindtir heta roja îro ew e ku rola bi navê Helen of Sparta (Helena Spartayê) di destana Troya ya Wolfgang Petersen de ye. Di sala 2004an de, Kruger bi [[Nicolas Cage]] û [[Sean Bean]] (ku bi wê re li Troyê hev-lîstivan bû) di fîlima [[National Treasure]] de lîst, di fîlimên Joyeux Noël (2005) û Copying Beethoven (2006) de derket. Kruger bû mêvandarê merasîmên vekirin û girtinê ya [[Festîvala Fîlman a Cannesê]] a sala 2007an.<ref>{{Cite web|url=https://www-festival--cannes-com.translate.goog/fr/?_x_tr_sl=fr&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en|title=Festival de Cannes 2022|website=www-festival--cannes-com.translate.goog|language=fr|access-date=2022-04-24}}</ref> Di sala 2008an de bûye endamê juriyê ya 58emîn [[Festîvala Fîlman a Navneteweyî ya Berlînê]]. Di sala 2009an de, wê di fîlimê [[Quentin Tarantino]] ya [[Inglourious Basterds]] de, wekî lîstikvanek alman ku dibe sîxurê hevalbendan, bi hev re lîst. Di kanûna sala 2009an de, wê berendamiya xwe ya 67emîn [[Xelatên Globeya Zêrîn]] ragihand û di heman demê de ji bo rola xwe di Inglourious Basterds de ji Koma Lîstikvanên Screenê ji bo Lîstikvana Piştgiriya Herî Baş û Performansa Berbiçav ji hêla Cast of a Motion de berendam hate hilbijartin. ==Giştîve== [[File:Flickr - nicogenin - 66ème Festival de Venise (Mostra) - Diane Kruger (3).jpg|thumb|upright|Kruger di sala 2009an de li [[Festîvala Filmê a Venice]]]] Kruger di sala 2004an de di kovara [[People's]] di nava "50 Kesên Herî Bedew Li Cîhanê" cih digire û du caran di lîsteya Maxim "Hot 100" de derketiye: di sala 2005an de di rêza 50an de û di sala 2009an de di rêza 88an de cih girtiye.<ref>{{Cite web|url=http://www.maxim.com/amg/girls/articles/92466/2005-hot-100.html|title=2005 Hot 100|date=2011-09-05|website=web.archive.org|access-date=2022-04-24|archive-date=2011-09-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20110905233020/http://www.maxim.com/amg/girls/articles/92466/2005-hot-100.html|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.maxim.com/women/2009-hot-100-post/|title=2009 Hot 100 List - Maxim|date=2009-04-30|website=www.maxim.com|language=en-US|access-date=2022-04-24}}</ref> Di sala 2010an de di lîsteya AskMen ya "Rêza 99 Jinan" de jî di rêza 83 de cih digire. Kruger balyozê brandê ye ji bo hilberînerê demjimêrên Swîsreyî [[Jaeger-LeCoultre]] e.<ref>{{Cite web|url=http://professionalwatches.com/2009/05/new_boutique_diane_kruger_help.html|title=PROFESSIONAL WATCHES™ {{!}} Luxury Watches: New Boutique: Diane Kruger helps unveil Jaeger-LeCoultre's Cannes boutique|date=2010-01-31|website=web.archive.org|access-date=2022-04-24|archive-date=2010-01-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20100131051701/http://professionalwatches.com/2009/05/new_boutique_diane_kruger_help.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di kanûn sala 2009an de wekî "berdevkê modela" cîhanî ya [[L'Oréal]] hate ragihandin. Di gulana sala 2010an de hate ragihandin ku ew dibe rûyê herî dawî ji bo xeta bîhnxweş a herî nû ya [[Calvin Klein]], Beautyê. ==Jînenîgarî== Kruger bi awayekî baş bi zimanê [[Zimanê almanî|almanî]], [[Zimanê inglîzî|îngilîzî]] û [[Zimanê fransî|fransî]] diaxive. Wekî din, wê heşt salan di dibistanê de latînî xwendiye, lê zimanê [[Zimanê latînî|latînî]] baş nizane.<ref>{{Cite news|url=https://nationalpost.com/entertainment/movies/when-the-film-has-its-own-life-its-wiser-to-listen-to-the-film-diane-kruger-and-fatih-akin-on-in-the-fade|title='When the film has its own life, it’s wiser to listen to the film': Diane Kruger and Fatih Akin on In the Fade|last=Knight|first=Chris|date=2018-01-19|website=National Post|language=en|access-date=2022-04-24}}</ref> Di salan 2013an de bûye hemwelatiya [[Amerîkî|Amerîkayê]].<ref>{{Cite web|url=https://www.eonline.com/news/449527/diane-kruger-talks-american-citizenship-on-chelsea-lately-i-did-get-the-flag-wrong|title=Diane Kruger Talks American Citizenship on Chelsea Lately: "I Did Get the Flag Wrong"|date=2013-08-16|website=E! Online|access-date=2022-04-24}}</ref> Kruger diyar kiriye ku tirsa wê ji hespan heye û di ti fîlmên ku hewce dike li hespan siwar bibe yan jî pê re têkilî daynin cih nagire û da zanîn ku ji ber vê yekê çend caran dev ji rola xwe berdaye. Tirsa wê ji ber ku berê bi qezayî ji heywanan ketiye xarê tê.<ref>{{Cite web|url=https://www.tvinsider.com/940465/friday-night-in-with-the-morgans-norman-reedus-diane-kruger-elisabeth-moss-sneak-peek/|title=Diane Kruger & Norman Reedus Share Their Fears on 'Friday Night In' (VIDEO)|last=Darwish|first=Meaghan|website=TV Insider|language=en-US|access-date=2022-04-24}}</ref> Di sala 1999an de, wê dest bi hevdîtina bi lîstikvan û derhênerê fransî [[Guillaume Canet]] kir û di 1ê îlona sala 2001an de zewicîn.<ref>{{Cite web|url=http://movies.about.com/cs/currentfilms/a/lovemegc051304.htm|title=Guillaume Canet Interview - Love Me If You Dare Movie|date=2010-07-21|website=web.archive.org|access-date=2022-04-24|archive-date=2010-07-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20100721131033/http://movies.about.com/cs/currentfilms/a/lovemegc051304.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Herdûyan di Joyeux Noël (2005) de bi hev re rol werdigirtin û di sala 2006an de ji hev cuda bûn.<ref>{{Cite web|url=https://www.hollywood.com/category/news|title=News Archives|date=2022-04-21|website=Hollywood.com|language=en-US|access-date=2022-04-24}}</ref> Kruger anî ziman jiber ku kariyera wan ew li deverên cuda yên cîhanê dihêle, zewaca wan bi ser neket.<ref>{{Cite web|url=https://www.smh.com.au/entertainment/vintage-kruger-20070409-gdpv8p.html|title=Vintage Kruger|date=2007-04-09|website=The Sydney Morning Herald|language=en|access-date=2022-04-24}}</ref> ==Fîlmografî== ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! Ziman ! class="unsortable"|Nîşe |- | 2001 | ''{{ill|Point de lendemain|fr}}'' | Agnes | rowspan="2" | Fransî | Mijara kurt |- | rowspan="4" | 2002 | ''Duelles'' | Sabine | Beş: "Mauvaise conduite" |- | {{ill|The Piano Player (2002 film)|lt=''The Piano Player''|de|The Piano Player|fr|The Piano Player|ru|Виртуоз (фильм, 2002)}} | Erika Nile | Îngilîzî | Sernavê Amerîkî: The Target<ref>{{cite web |access-date=17 December 2018 |website=Rotten Tomatoes |url=https://www.rottentomatoes.com/m/the_target_2002 |title=The Target (2002) - Rotten Tomatoes}}</ref> |- | ''[[Not For, or Against (Quite the Contrary)]]'' | A call girl | rowspan="3" | Fransî | Sernavê fransî: Ni pour, ni contre (bien au contraire) |- | ''[[Mon Idole]]'' | Clara Broustal | Sernavê Îngilîzî: ''Whatever You Say'' |- | 2003 | ''[[Michel Vaillant (film)|Michel Vaillant]]'' | Julie Wood | |- | rowspan="4" | 2004 | ''[[Troy (film)|Troy]]'' | [[Helen of Troy|Helen]] | rowspan="2" | Îngilîzî | |- | ''[[Wicker Park (film)|Wicker Park]]'' | Lisa | |- | ''[[Narco (film)|Narco]]'' | La fille du night-club | Fransî | |- | ''[[National Treasure (film)|National Treasure]]'' | Abigail Chase | Îngilîzî | |- | rowspan="2" | 2005 | ''[[Joyeux Noël]]'' | Anna Sørensen | Fransî, Îngilîzî, <br />Almanî | |- | ''{{ill|Frankie (2005 film)|fr|Frankie (film)|lt=Frankie}}'' | Frankie | rowspan="2" | Fransî | |- | rowspan="2" | 2006 | ''[[Les Brigades du Tigre]]'' | Constance Radetsky | Sernavê îngilîzî: ''The Tiger Brigades'' |- | ''[[Copying Beethoven]]'' | Anna Holtz | rowspan="2" | Îngilîzî | |- | rowspan="4" | 2007 | ''[[Goodbye Bafana]]'' | Gloria Gregory | |- | ''[[Days of Darkness (2007 Canadian film)|Days of Darkness]]'' | Véronica Star | Fransî | Sernavê îngilîzî: ''L'Âge des ténèbres'' |- | ''[[The Hunting Party (2007 film)|The Hunting Party]]'' | Mirjana | rowspan="2" | Îngilîzî | |- | ''[[National Treasure: Book of Secrets]]'' | Abigail Chase | |- | 2008 | ''[[Anything for Her]]'' | Lisa | Fransî | |- | rowspan="3" | 2009 | ''[[Inglourious Basterds]]'' | Bridget von Hammersmark | Îngilîzî, Fransî, Almanî | |- | ''[[Mr. Nobody (film)|Mr. Nobody]]'' | Anna | Îngilîzî | |- | ''[[Farewell (2009 film)|Farewell]]'' | Femme jogging | Fransî | Sernavê fransî: ''L'Affaire Farewell'' |- | rowspan="2" | 2010 | ''[[Inhale (film)|Inhale]]'' | Diane Stanton | rowspan="1" | Îngilîzî | |- | ''{{ill|Lily Sometimes|fr|Pieds nus sur les limaces}}'' | Clara | Fransî | Sernavê fransî: ''Pieds nus sur les limaces'' |- | rowspan="2" | 2011 | ''[[Unknown (2011 film)|Unknown]]'' | Gina | Îngilîzî | |- | ''[[Forces spéciales]]'' | Elsa | rowspan="3" | Fransî | Sernavê îngilîzî: ''Special Forces'' |- | rowspan="2" | 2012 | ''[[Farewell, My Queen]]'' | [[Marie Antoinette|Queen Marie Antoinette]] | Sernavê fransî: ''Les adieux à la Reine'' |- | ''[[Un plan parfait]]'' | Isabelle | Sernavê îngilîzî: ''A Perfect Plan'' / ''Fly Me to the Moon'' |- | rowspan="3" | 2013 | ''[[The Host (2013 film)|The Host]]'' | The Seeker/Lacey | Îngilîzî | |- | ''[[Me, Myself and Mum]]'' | Ingeborg | Fransî | Sernavê fransî: ''Les Garçons et Guillaume, à table!'' |- | ''[[The Galapagos Affair]]: Satan Came to Eden'' | [[Margret Wittmer]] | rowspan="3" | Îngilîzî | Çîrok / Deng |- | 2014 | ''[[The Better Angels (film)|The Better Angels]]'' | [[Sarah Bush Lincoln]] | |- | rowspan="3" | 2015 | ''[[Fathers and Daughters]]'' | Elizabeth | |- | ''[[Disorder (2015 film)|Disorder]]'' | Jessie | Fransî | |- | ''[[Sky (2015 film)|Sky]]'' | Romy | rowspan="2" | Îngilîzî | |- | 2016 | ''[[The Infiltrator (2016 film)|The Infiltrator]]'' | Kathy Ertz | |- | rowspan="2" | 2017 | ''[[In the Fade]]'' | Katja Sekerci | Almanî | Sernavê almanî: ''Aus dem Nichts'' |- | ''[[All That Divides Us]]'' | Julia Keller | Fransî | |- | rowspan="2" | 2018 | ''[[JT LeRoy (film)|JT LeRoy]]'' | Eva | rowspan="7" | Îngilîzî | |- | ''[[Welcome to Marwen]]'' | Deja Thoris | |- | rowspan="2" | 2019 | ''[[The Operative (film)|The Operative]]''<ref>{{IMDb title|id=tt8000718|title=The Operative}}</ref> | Rachel | |- | ''[[QT8: The First Eight]]'' | Herself | Documentary film<ref>{{cite web|url=https://variety.com/2019/film/news/21-years-quentin-tarantino-director-reclaims-rights-1203137946/|title=Director Reclaims Rights to Documentary '21 Years: Quentin Tarantino' (EXCLUSIVE)|first=Dave|last=McNary|website=[[Variety (magazine)|Variety]]|date=13 February 2019|access-date=14 January 2020}}</ref> |- | 2022 | ''[[The 355]]'' | Marie Schmidt | |- | TBA | ''[[Marlowe (upcoming film)|Marlowe]]'' | Clare Cavendish | Di asta çêkirinê de ye |- | TBA | ''[[Joika]]'' | Tatiyana Volkova | Di asta çêkirinê de ye |} ===Televizyon=== {| class="wikitable" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! Ziman ! class="unsortable"|Nîşe |- |2010 | ''[[Fringe (TV series)|Fringe]]'' |Miranda Greene |Îngilîzî |Beş: "Olivia. In the Lab. With the Revolver" |- | 2013–2014 | ''[[The Bridge (2013 TV series)|The Bridge]]'' | Detective Sonya Cross | Îngilîzî | Rola sereke |- | 2022 | ''[[Swimming with Sharks (TV series)|Swimming with Sharks]] '' | Joyce Holt | Îngilîzî | Rola sereke |} ==Xelat û berendamî== [[Wêne:Diane Kruger Peabody 2014 (cropped).jpg|thumb|upright|Kruger di dema beşdariya xelata [[Peabody Awards]]ê ya sala 2014an]] {| class="wikitable sortable" |- ! Sal ! Xelat ! Kategorî ! Karê berendamiyê ! Encam |- | 2003 | [[Cannes Film Festival]]<ref>{{cite web|last=Yuan|first=Jada|title=How Diane Kruger and Joshua Jackson Do Cannes|url=http://www.vulture.com/2012/05/how-diane-kruger-and-joshua-jackson-do-cannes.html|publisher=Vulture|access-date=14 January 2014|date=21 May 2012}}</ref> | Chopard Trophy ji bo Peyxama Jinê | {{n/a}} | {{won}} |- | rowspan="2" | 2004 | [[Bambi (prize)|Bambi Award]]<ref>{{cite web|title=Bambi Award Past Winners|url=http://www.bambi-awards.com/history/past-winners|publisher=Bambi Awards|access-date=14 January 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130926224003/http://www.bambi-awards.com/history/past-winners|archive-date=26 September 2013|df=dmy-all}}</ref> | {{n/a}} | {{n/a}} | {{won}} |- | [[31st Saturn Awards|Saturn Award]] | Herî Baştirîn Lîstikvana Piştgiriyê | ''[[National Treasure (film)|National Treasure]]'' | {{nominated}} |- | 2007 | [[Teen Choice Awards]] | Hilbijartina Lîstikvanê Fîlmê - Çalakî, Serpêhatî | ''[[National Treasure: Book of Secrets]]'' | {{nom}} |- | rowspan="4" | 2009 | [[Broadcast Film Critics Association]] | [[Broadcast Film Critics Association Award for Best Cast|Best Cast]] | rowspan="6" | ''[[Inglourious Basterds]]'' | {{won}} |- | [[San Diego Film Critics Society]] | [[San Diego Film Critics Society Award for Best Cast|Best Cast]] | {{won}} |- | [[Saturn Awards]] | Herî Baştirîn Lîstikvana Piştgiriyê | {{nom}} |- | [[Online Film Critics Society]] | Herî Baştirîn Lîstikvana Piştgiriyê | {{nom}} |- | rowspan="2" | 2010 | [[Screen Actors Guild Awards]] | Performansa Berbiçav ji hêla Lîstikvanek Di Wêneyek Motion de | {{won}} |- | [[Screen Actors Guild Awards]] | Performansa Berbiçav ji hêla Lîstikvanek Jin a Di Rola Piştgiriyê de | {{nom}} |- | 2013 | [[Newport Beach Film Festival]]<ref>{{cite web|title=Diane Kruger Awards|url=https://akas.imdb.com/name/nm1208167/awards?|website=IMDb|access-date=18 July 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140722015906/http://akas.imdb.com/name/nm1208167/awards|archive-date=22 July 2014|url-status=dead}}</ref> | Lîstikvana Herî Baş | ''[[Un plan parfait]]'' | {{won}} |- | 2015 | [[Elle Style Awards]] | Lîstikvana Fîlm a Herî Baş | {{n/a}} | {{won}} |- | rowspan="2" | 2017 | [[Cannes Film Festival]] | Lîstikvana Herî Baş | rowspan="2" | ''[[In the Fade]]'' | {{won}} |- | [[Satellite Awards]] | Lîstikvana Herî Baş - Fîlmê Sînemayê | {{won}} {{efn|Tied with [[Sally Hawkins]] for ''[[The Shape of Water]]''}} |- | rowspan="2" | 2018 | [[German Film Award]] | Lîstikvana Herî Baş | rowspan="2" | ''[[In the Fade]]'' | {{nom}} |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} ==Girêdanên derve== {{commons|Diane Kruger}} [[Kategorî:Aktrîsên alman]] adlid2cbjftk3eue0fggfm97z65vly7 Stefania Turkewich 0 126021 1093981 1090079 2022-07-31T04:36:47Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov/wîkîdane | çînaser = | wêne = Stefania Turkewich.jpg | sernavê_wêne = Stefania Turkewich | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|25|4|1898}} | cihê_jidayikbûnê = [[Lvîv]], [[Ûkrayna]] | roja_mirinê = {{Mirin|8|4|1977|25|4|1898|temen=erê}} | cihê_mirinê = | hevwelatî = | pîşe = [[Bestekar]], [[piyanîst]], [[Muzîknasî|muzînas]] û perwerdekara piyanoyê | salên_çalak = 1920 – 1970 | perwerde = [[Zanîngeha Lvîvê]], [[Konservatuwara Lvîvê]] (Ûkrayna), [[Konservatuwara Berlînê]] (Almanya) | hevjîn = [[Robert Lisovskyi]], Narcyz Lukianowicz (Нарциз Лукіянович) }} '''Stefania Turkewich-Lukianovych''' (jdb. 25 nîsan 1898 – m. 8 nîsan 1977), bestekar, piyanojen û muzînaseke [[Ûkrayna|ûkraynî]] bû ku wekî yekem bestekara jin a [[Ûkrayna|Ûkraynayê]] hatiye naskirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.ukrainianartsong.ca/new-page-1/|title=Stefania Turkewich — Ukrainian Art Song Project|date=2016-03-22|website=web.archive.org|access-date=2022-05-01|archive-date=2016-03-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20160322103631/http://www.ukrainianartsong.ca/new-page-1/|url-status=bot: unknown}}</ref> Berhemên Stefania Turkewich li Ûkraynayê ji aliyê [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst|Sovyetê]] ve hatibûn qedexekirin. ==Zarokatiya wê == Stefania, li Lvîvê (ku di wî demê de bi Awistirya-Macaristanê ve girêdayî bû) ji dayik bûye. Kalikê wê Lev Turkewich û bavê wê Îvan Turkewich kahîn bûn. Dayika wê Sofia Kormoshiv (Кормошів) piyanîstek bû û bi Karol Mikuli û Vilém Kurz re xebitiye û her weha ligel ciwana Solomiya Krushelnytska piyanoyê jendaye. Hemî malbata wê muzîkvan bû û her kesî enstrûmanekê jendida. Stefania, zarokatiya xwe û hezkirina wê ya muzîkê wiha bîr aniye: <blockquote>Di navenda her tiştî de diya min hebû, ku piyanoyek baş jendida. Di zarokatiya xwe de min pir hez dikir ku li piyanoya wê guhdarî bikim. Paşê, me li mala xwe dest bi orkestraya salonê kir. Me wiha enstrûmanan jendida: bav bass, diya min piyanoyê, (Льоньо) Lyonyo çello, min harmoniyumê, (Maríyka і Zenko) Marika û Zenko… kemananê jendida. Bavê min koroya malbatê jî ava kir. Ev gavên me yên pêşiyên nav cîhana muzîkê bûn.Dema ku behsa jiyana me ya muzîkê dihat, Bav tu carî pereyan kêm nedikir û hincet nedikir.</blockquote> ==Xebatên wê== Stefania, bi [[Vasyl Barvinsky]] re dest bi xebatên muzîka xwe kir. Ji 1914 heta 1916an li [[Viyana|Viyanayê]] wekî piyanîst bi [[Vilém Kurz]] re xebitî. Piştî [[Şerê Cîhanî yê Yekem|Şerê Cîhanê yê Yekem]], bi [[Adolf Chybiński]] re li [[Zanîngeha Lvivê]] xebitî û her weha li benda xwendina wî ya li ser teoriya muzîkê li konservatuara [[Lvîv|Lvîvê]] sekinî. Di sala 1919an de yekem xebata xwe ya muzîkê nivîsî - Liturgy (Літургію), qui Çend caran li Katedrala St. Di sala 1921ê de wê bi [[Guido Adler]] re li [[Zanîngeha Viyanayê]] û bi [[Joseph Marx]] li [[Zanîngeha Muzîk û Hunerên Performansa Viyanayê]], ku wê di sala 1923an de bi dîplomaya mamostetiyê qedandiye xwendiye. Di sala 1925an de ew bi Robert Lisovskyi re zewicî û bi wî re çû [[Berlîn|Berlînê]] ku ji sala 1927an heta 1930an li wir dijî û bi [[Arnold Schoenberg]] û [[Franz Schreker]] re xebatên xwe yên piyanoyê pêşkêş kir. Di vê heyamê de di sala 1927an de keça wê yê Zoya (Зоя) hate dinyayê.<ref>{{Cite web|url=https://esu.com.ua/search_articles.php?id=55702|title=Лісовська-Нижанківська Зоя Робертівна — Енциклопедія Сучасної України|website=esu.com.ua|access-date=2022-05-02}}</ref> Di 1930 de ew çû [[Prag|Pragê]] li [[Çekoslovakya|Çekoslovakyayê]], li [[Zanîngeha Charles]] bi [[Zdeněk Nejedlý]] re, û li Konservatuara Pragê bi Otakar Šín re xwend. Wê di akademiya muzîkê de bi Vítězslav Novák re jî kompozîsyon xwendiye. Di payîza sala 1933an de wê dest bi mamostetiya piyanoyê kiriye û li Konservatuara [[Prag|Pragê]] dibe akompanîst. Di sala 1934an de wê teza xwe ya doktorayê li ser mijara folklora Ûkraynayî di operayên rûsî de parast. Ew yekem jina ji Galîsyayê bû (ku di wî demê de beşek ji Polonyayê bû) ku Ph.D.yê wergirtiye. Vegerîna wê ya Lvivê, ji sala 1934an heta destpêka [[Warerê Cîhanê yê Duyemîn]] û Piyano li Konservatoreya [[Lvîv]] xebitî û bû yek ji endamên Yekîtiya Muzîkjenên Pîşeyî Ûkraynayê. == Kompozîsyon == === Karên senfonîkî === * Semfoniya Hejmar 1, 1937 * Semfoniya hejmar 2a, 1952 * Semfoniya hejmara 2b, guhertoya duyemîn * Sinfonietta, 1956 * Sê skeçên senfonîkî, 3 Tîrmeh 1975 * Helbesta senfonîkî "La Vitа" * Senfoniya Fezayê, 1972 * Suite ji bo orkestrayên têl ducar * Xeyalê ji bo orkestrayên têl ducar === Balet === * Het meisje met de verschrompelde handen - Bristol, 1957 * The zincîr * Vesna (bihar; baleta zarokan), 1934-1935 * Mavka (Nymph Forest; Baleta Zarokan), 1964-1967, Belfast * Scarecrow – 1976 === Opera === * Mavka - li ser bingeha Strana Daristanê ya [[Lesia Ukrainka]] (ne temam) === Operayên ji bo zarokan === * Tsar Okh an Dilê Oksana, 1960 * Şeytanê Ciwan * Baxçeyek sebze, 1969 === Karê koral === * Liturgy, 1919 * Zebûr ji Sheptytsky re * Berî şer * Triptych * Lullaby (Ah, no pisîk) 1946 === Muzîka odeyê === * Sonata ji bo keman û piyanoyê, 1935 * Kûarteta Hêlan, 1960 - 1970 * Trio ji bo keman, keman û çello, 1960 - 1970 * Quartet ji bo du kemanan, viola, piano çello 1960 - 1970 * Trio ji bo bilûr, klarînet, fagot 1972 === Pîyano === * Guhertoyên li ser mijara Ukraynayê ya 1932 * Fantasy: Piano Suite li ser Mijarên Ukraynayî, 1940 * Impromptu, 1962 * Grotesk, 1964 * Suite çiya, 1966-1968 * A Cycle of Children's Pieces, 1936–1946 * Stranên Sersalê yên Ukraynayî û Shtjedrivka * Nûçeyên baş * Sersal bi Harlequin, 1971 === Karên din === * Dil - Dengê solo bi orkestrayê re * Lorelei - Çîrokbêj, Harmonium û Pîano 1919 - peyvên [[Lesia Ukrainka]] * Gulan – 1912 * Mijarên stranên gelêrî * Li ser Meydan - Meydana Serxwebûnê - perçeya piyanoyê * Strana Lemky ji bo deng û têl ==Çavkanî== {{Çavkanî}} == Girêdanên derve == *[https://web.archive.org/web/20160322103631/http://www.ukrainianartsong.ca/new-page-1/ Projeya Strana Hunerê ya Ukraynayê - Stefania Turkewich] *[https://www.youtube.com/watch?v=L5bdWrAzMaw&list=OLAK5uy_l7CWjtrPCiFJlL_P63SWExwmO6Hc5oMYs Stefania Turkewich: Galîsî I | Stranên Hunerî] *[http://www.salomeamuseum.lviv.ua/events/10.htm Muzeya Muzîk û Bîranînê] *[https://www.youtube.com/watch?v=Qs6aeznrttk "King Okh" an Dilê Oksana] *[https://www.youtube.com/watch?v=pa_2_xdRVHY Fîlm li ser Stefania Turkewich] *[https://www.youtube.com/watch?v=7Tta8VSCd78 Promiyera cîhanê ya yekem senfoniya Stefania Turkewich] *[https://www.youtube.com/watch?v=QIBr-Rf76K4 Sê skeçên senfonîkî - Serokwezîrê Cîhanê] *[https://www.youtube.com/watch?v=4F9J2PfG3ug Konser ji bo 120 saliya jidayikbûna Stefania Turkewich] *[https://www.youtube.com/watch?v=RJCcqKXpzHc Premiere. Operaya Stefania Turkewich-Lukiyanovich "Dilê Oksana"] [[Kategorî:Muzîk]] [[Kategorî:Helbestvan]] [[Kategorî:Kesên ji Ûkraynayê]] t9y4pa9ztkb1dil5gttx1970ka4wajc Laura Berlin 0 126035 1093765 1078373 2022-07-30T19:46:06Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = Laura Berlin | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | wêne = MJK 33496 Laura Berlin (Medienboard Party 2019).jpg | sernavê_wêne = Laura Berlin (2019) | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|13|3|1990|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Berlin]], [[Almanya]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | netewe = | hevwelatî = [[Almanya]] | pîşe = Aktrês | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = 2006–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Laura Berlin''', ({{Jidayikbûn|13|3|1990|j=1}} li [[Berlin]], [[Almanya]])<ref>{{Cite web|url=https://www.moviepilot.de/people/laura-berlin|title=Laura Berlin|website=moviepilot.de|language=de|access-date=2022-05-02}}</ref> lîstikvan û modeleke [[alman]] e. Laura, bi rola xwe ya bi navê Emma of Normandy ya di rêzefîlma orîjînal a [[Netflix|Netflixê]] [[Vikings Valhalla|''Vikings Valhalla'']] de tê naskirin ku di sala 2022an de hatiye weşandin. ==Kariyer== Laura Berlin di temenê 15e saliya xwe de ji aliyê ajansek modêlê ve hatiye kifş kirin û dest bi karê modeliyê dike. Piştî du salan ew beşdarî VIVA Models dibe û beşdarî pêşandanên modayê pargîdaniyên wekî [[Boss]], [[Balenciaga]], [[Michalsky]] û [[Fornarina|Fornarinayê]] dibe. Di vê navberê de, ew ji bo [[Models IMG]] xebitî û bi rêkûpêk ji bo Parîs û Milan hate vexwendin. Di 17e saliya xwe de, ew li ser rûpelê pêşîn a çapa Îtalî ya ''[[Elle]]'' hatiye pêşandan.<ref>{{Cite web|url=http://www.gosee.de/news/model/viva-models-berlin-introducing-laura-berlin-5051|title=Viva Models Berlin : introducing Laura Berlin - News - GoSee|date=2012-04-15|website=web.archive.org|access-date=2022-05-02|archive-date=2012-04-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20120415120841/http://www.gosee.de/news/model/viva-models-berlin-introducing-laura-berlin-5051|url-status=bot: unknown}}</ref> Ev bû di kovarên din ên modayê ye ku tê de xuya dibe. Ji dema mezûnbûna xwe ya di sala 2009an de, bi tev-demjimêrî wekî model xebitî û bi çend ajansên modelên navdar ên cîhanê re peyman îmze kiriye. Piştî ku wê ezmûna xwe ya destpêkê ya lîstikvaniyê ji Şanoya Dibistanê û Dersên Taybet ên Lîstikvaniyê bi dest xist, di 19e saliya xwe de yekem rola xwe ya xwe ya televizyonê di fîlmê [[Fairytale Schneewitthen|''Fairytale Schneewitthen'']] (Ard) ya [[Thomas Freundner]] de li kêleka lîstikvanên navdarên wekî [[Sonja Kirchberger]], [[Jaecki Schwarz]], [[Martin Brambach]] û [[Jörg Schüttauf]] wergirtiye.<ref>{{Cite web|url=http://de.lifestyle.yahoo.com/22112009/401/laura-berlin-prinzessin-koepfchen.html|title=Laura Berlin: Prinzessin mit Köpfchen - Yahoo! Lifestyle|date=2010-01-14|website=web.archive.org|access-date=2022-05-02|archive-date=2010-01-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20100114195807/http://de.lifestyle.yahoo.com/22112009/401/laura-berlin-prinzessin-koepfchen.html|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://anjajoos-management.de/seiten/laura-berlin.php|title=ANJA JOOS MANAGEMENT - Laura Berlin|date=2010-01-28|website=web.archive.org|access-date=2022-05-02|archive-date=2010-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20100128195915/http://anjajoos-management.de/seiten/laura-berlin.php|url-status=bot: unknown}}</ref> Hevkariya bi ajansên rêveberiya lîstikvaniyê re rê li ber projeyên fîlimê yên din vekir. Laura Berlin di gelek reklamên reklaman de ji markayên naskirî û her weha di vîdyoya muzîkê ya Oomph ya Rock de xuya bûye. Wê di fîlimên Ruby Red (2013), Saphirblau (2014) û Smaragdgrün (2016) de rola Charlotte Montrose wergirtiye ku ji rêze pirtûka Kerstin Gier Ruby Red Trilogy îlhama xwe girtiye. Di sala 2016an de, wê di Vîdyoya Muzîkê ya Strana Prinz Pi ya 1,40 m de rola sereke lîstiye. Di rêzefîlma Binny and the Ghost de wekî lêstikvana mêvan rola keçikek xewnek matmayî lîstiye. ==Fîlmografî== ===Fîlm=== {| class="wikitable sortable" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 2010 | ''Eternalsoul.org'' | Jessy | Kurtefîlm |- | 2011 | ''Men in the City 2'' | Hippie | |- | 2013 | ''[[Ruby Red (film)|Ruby Red]]'' | Charlotte Montrose | |- | 2014 | ''[[Sapore di te]]'' | Ingrid | |- | 2014 | ''Sapphire Blue'' | Charlotte Montrose | |- | 2015 | ''Punk Berlin 1982'' | Hanna | |- | 2015 | ''Meine Bäckerblume'' | Bäckerin | Kurtefîlm |- | 2016 | ''Emerald Green'' | Charlotte Montrose | |- | 2016 | ''UFO: It Is Here'' | Melissa Stein | |- | 2017 | ''[[Bullyparade – Der Film]]'' | Monirella | |- | 2018 | ''Ronny & Klaid'' | Angela | |- | 2019 | ''Immenhof – Das Abenteuer eines Sommers'' | Charly | |- | 2021 | ''The Witch and the Ottoman'' | Anne | |- |} ===Televizyon=== {| class="wikitable sortable" |- ! Sal ! Nav ! Rol ! class="unsortable" | Nîşe |- | 2009 | ''Snow White'' | Snow White | Fîlmê televîzyonê |- | 2010 | ''Tod einer Schülerin'' | Katja Weiss | Fîlmê televîzyonê |- | 2010 | ''Vater aus heiterem Himmel'' | Bettina | Fîlmê televîzyonê |- | 2010 | ''Notruf Hafenkante'' | Melissa Wiesenrath | Episode "Risiken und Nebenwirkungen" |- | 2011–2012 | ''[[SOKO Wismar]] | Jennifer Karlsen / Anna Blume | 2 beş |- | 2011 | ''[[SOKO Stuttgart]]'' | Denise May | Beş: "Auf die Plätze, fertig, tot" |- | 2013, 2015 | ''[[SOKO Leipzig]]'' | Lisa Braisch / Sarah Fischer | 2 beş |- | 2014 | ''[[Verbotene Liebe]]'' | Janine | 4 beş |- | 2014 | ''[[Polizeiruf 110]]'' | Vanessa | Beş: "Eine mörderische Idee" |- | 2015 | ''My Worst Best Friend'' | Jana | Fîlmê televîzyonê |- | 2015 | ''Einstein'' | Julia Weigert | Fîlmê televîzyonê |- | 2015 | ''In aller Freundschaft – Die jungen Ärzte'' | Smilla Eriksson | Beş: "Starke Mädchen" |- | 2015 | ''[[Alarm für Cobra 11 – Die Autobahnpolizei]]'' | Nadja | Beş: "Lockdown" |- | 2016 | ''[[Binny and the Ghost]]'' | Leonina | Beş: "Leona" |- | 2017–2019 | ''[[Einstein (German TV series)|Einstein]]'' | Julia Weigert | 9 beş |- | 2017 | ''Blaumacher'' | Sascha Decker | 6 beş |- | 2017 | ''[[Bad Cop - kriminell gut]]'' | Svenja Althaus | Beş: "Feuer und Flamme" |- | 2018 | ''Der Staatsanwalt'' | Nina | Beş: "Die Enkelin" |- | 2018 | ''Split Homicide'' | Ivana Pokovic | Beş: "Mord auf Vis" |- | 2018 | ''[[Cologne P.D.]]'' | Yvonne Becker | Beş: "Monster" |- | 2018 | ''[[Professor T. (German TV series)|Professor T.]]'' | Maren | Beş: "Das verlorene Kind" |- | 2018–present | ''[[Notruf Hafenkante]]'' | Dr Eva Grünberg | Series regular |- | 2019 | ''[[Christiane Sadlo|Inga Lindström]]'' | Astrid | Beş: "Auf der Suche nach Dir" |- | 2020 | ''Breaking Even'' | Charlotte Lindemann | Rola sereke |- | 2022 | ''[[Vikings: Valhalla]] | [[Emma of Normandy]] | Rola sereke |- |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} ==Girêdan== {{commonscat|Laura Berlin}} * {{IMDb name|3546045}} [[Kategorî:Aktrîsên alman]] 0pceqjs12v3y89kbo7umzyomod0grxo Henriette Richter-Röhl 0 126050 1093655 1078448 2022-07-30T17:24:43Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = Henriette Richter-Röhl | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | wêne = 2018-07-03 Set Termin SWR 0396.jpg | sernavê_wêne = Henriette Richter-Röhl (2018) | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|9|1|1982|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Berlin]]a Rojhilat, [[Komara Demokratîk a Almanyayê]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | netewe = | hevwelatî = [[Almanya]] | pîşe = Aktrês | tê_nasîn = | televîzyon = | salên_çalak = | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = Walter Unterweger | partner = | zarok = 1 | dê = | bav = | xelat = | malper = [http://www.henriette-richter-roehl.de/ henriette-richter-roehl.de] | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Henriette Richter-Röhl''', ({{Jidayikbûn|9|1|1982|j=1}} li [[Berlin]]a Rojhilat, [[Komara Demokratîk a Almanyayê]]) lîstikvaneke alman e ku ji malbatekî lîstikvanan tê. Diya wê Siegrid Richter û bavê wê Hans Otto Reinsch şanoger in û di fîlman de rol wergirtine. ==Kariyera wê== Richter-Röhl li dibistana muzîkê ya li Weissensee perwerdeya stranbêjiya klasîk wergirtiye. Ji sala 1997an heta 1999an ew endamê jina pêşîn a koma rockê ya Alman Jeden Tag anders bû û bi komê re li Berlînê gelek pêşbirk qezenc kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.kino.de/star/henriette-richter-roehl/|title=Henriette Richter-Röhl|website=KINO|language=de|access-date=2022-05-03}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.weser-kurier.de/deutschland-welt/henriette-richter-roehl-spielt-in-eine-liebe-in-den-highlands-zdf-so-07-03-20-15-uhr-doc7e3gxpm6fh216et2fzw|title=Henriette Richter-Röhl spielt in|last=Geldner|first=Wilfried|date=2010-02-12|website=weser-kurier-de|language=de|access-date=2022-05-03}}</ref> Wê nivîsa ji bo dengê fîlma Grenzverkehr, bi Manuel Lopez re nivîsiye û strana temayê gotiye. Richter-Röhl di rolên xwe de piştgiriya biçûk li rêzefîlmên televizyonê ên wek Hallo, Onkel Doc derketiye hemberî bînerên xwe û di rêzefîlmê Dr. Sommerfeld - Neues vom Bülowbogen û di salên 2000 û 2003 û 2007an de bi rola bi navê Elena Zirkowski di rêzefîlmê Marienhof de rol wergirtiye. Di sala 2003an de, wê biryar da ku perwerdehiya lîstikvanê werbigire û li Zanîngeha Muzîk û Hunerên Performansa Graz xwendiye û li vir ezmûna şano û dikê bi dest xistiye.<ref>{{Cite web|url=https://www.kino.de/star/henriette-richter-roehl/|title=Henriette Richter-Röhl|website=KINO|language=de|access-date=2022-05-03}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.kug.ac.at/news-veranstaltungen/news/kug-aktuell/details/article/grazer-schauspielstudentin-zum-shootingstar-des-jahres-gekuert-1.html|title=Grazer Schauspielstudentin zum Shootingstar des Jahres gekürt|date=2019-10-31|website=web.archive.org|access-date=2022-05-03|archive-date=2019-10-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20191031124906/https://www.kug.ac.at/news-veranstaltungen/news/kug-aktuell/details/article/grazer-schauspielstudentin-zum-shootingstar-des-jahres-gekuert-1.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Wê di fîlma komedî ya Stefan Betz Grenzverkehr de ku tê de rola dayikek bendewar dilîze, bal kişandiye. ==Fîlmografî== * 1999: [[Dr. Sommerfeld – Neues vom Bülowbogen]] * 2000–2007: [[Marienhof (Fernsehserie)|Marienhof]] * 2001: Miststück * 2002: Herzschlag – Das Ärzteteam Nord * 2003: [[Trenck – Zwei Herzen gegen die Krone]] * 2004: [[Autobahnraser (Film)|Autobahnraser]] * 2004: [[Um Himmels Willen]] * 2004: [[Rosamunde Pilcher: Solange es dich gibt]] * 2004: Geheimnis der Karibik * 2004: [[Forsthaus Falkenau]] * 2005: [[Grenzverkehr (Film)|Grenzverkehr]] * 2005–2007; 2010: [[Sturm der Liebe]] (Fernsehserie) * 2007: [[Das Traumschiff]] – Rio de Janeiro * 2008, 2010: [[Der Alte]] * 2009: [[Mein Leben – Marcel Reich-Ranicki]] * 2009: [[Utta Danella]] – Der Verlobte meiner besten Freundin * 2009: [[SOKO Kitzbühel]] * 2009: [[Vorzimmer zur Hölle]] * 2010: [[Katie Fforde: Eine Liebe in den Highlands]] * 2010: [[Heimat zu verkaufen]] * 2010: Nach den Jahren * 2010: [[Unter anderen Umständen: Tod im Kloster]] (Fernsehreihe) * 2010: [[Rosamunde Pilcher (Filmreihe)|Rosamunde Pilcher]] – Im Zweifel für die Liebe * 2011: [[Klarer Fall für Bär]] * 2011: [[Vorzimmer zur Hölle]] – Streng geheim! * 2011: [[Wilde Wellen – Nichts bleibt verborgen]] (Fernsehvierteiler) * 2011: [[Küstenwache (Fernsehserie)|Küstenwache]] * 2011: [[Die Samenhändlerin (Film)|Die Samenhändlerin]] * 2012: [[Der letzte Bulle]] * 2012: [[Idiotentest (Film)|Idiotentest]] * 2012: [[Lilly Schönauer]] – Liebe auf den zweiten Blick * 2012: [[Ein Sommer in Schottland]] * 2013: [[Der Staatsanwalt]] * 2013: [[Unsere Mütter, unsere Väter]] (Fernsehdreiteiler) * 2013: [[Vorzimmer zur Hölle]] III – Plötzlich Boss * 2013: [[Kripo Holstein – Mord und Meer]] (Fernsehserie, Folge ''Wettlauf gegen den Tod'') * 2013: [[SOKO München]] * 2014: [[Rosamunde Pilcher (Filmreihe)|Rosamunde Pilcher]] – Besetzte Herzen * 2014: [[Die Familiendetektivin]] * 2014: Julia und der Offizier * 2014: [[Danni Lowinski]] * 2014: Charlottes Welt – Geht nicht, gibt’s nicht * 2015: [[Wilsberg: Kein Weg zurück|Wilsberg – Kein Weg zurück]] (Fernsehreihe) * 2015: [[Katie Fforde]] – Vergissmeinnicht (Fernsehreihe) * 2015: [[SOKO Stuttgart]] * 2015: [[In aller Freundschaft]] * 2015: [[Bettys Diagnose]] * 2015: [[Notruf Hafenkante]] * 2015: [[Ein Fall für zwei (2014)|Ein Fall für Zwei]] * 2016: [[Die Spezialisten – Im Namen der Opfer]] * 2016: Ein Sommer auf Sizilien * 2017: [[Das Pubertier (Fernsehserie)|Das Pubertier]] * 2018: [[Im Wald – Ein Taunuskrimi]] * 2018: [[Der Bergdoktor (2008)|Der Bergdoktor]] – Höhenangst * 2018: [[Katie Fforde]] – Ziemlich beste Freundinnen * 2018–2019: [[Weingut Wader]] (Fernsehreihe) * 2019: [[SOKO Donau]] * 2020: [[Zum Glück gibt’s Schreiner]] * 2021: [[Notruf Hafenkante]] * 2021: [[Ich bin dein Mensch]] * 2021: [[Faltenfrei]] * 2022: [[Marie Brand und der überwundene Tod]] ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên alman]] 1c5hygwnwjz69a5xtpiagnc45zxmyvk Peykerê Zeus ê Olîmpiyayê 0 126057 1093882 1078625 2022-07-31T01:47:04Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Le Jupiter Olympien ou l'art de la sculpture antique.jpg|thumb|333x333px|Peykerê Zeus]] '''Peykerê Zeus''', [[peyker]]<nowiki/>ek mezin bû ku [[Zeus]] rûniştî nîşan dida <ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Statue-of-Zeus|title=Statue of Zeus {{!}} statue, Olympia, Greece {{!}} Britannica|website=www.britannica.com|language=en|access-date=2022-05-04}}</ref>. [[Perestgeha Zeus]] di sala 456 ([[Berî zayînê|B.Z.]])an da lî ser [[Çiyayê Olîmpê|çîyayê olîmpos]] hatibû çêkirin. [[Phidias]] ji bo Perestgeha Zeus, peykerê Zeus ku 13 [[metre]] bilind bû, dî navbera salên 438-430 (B.Z.) çêkir. Yek ji [[heft nuwazeyên cîhanê]] ye <ref>{{Cite web|url=http://authenticwonders.com/Wonders/zeus.html|title=The Seven Wonders: The Statue of Zeus at Olympia|date=2009-01-22|website=web.archive.org|access-date=2022-05-04|archive-date=2009-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20090122123316/http://authenticwonders.com/Wonders/zeus.html|url-status=bot: unknown}}</ref>. Peyker ji zêr û [[Diranên Fîlan|diranên fîlan]] hatiye çêkirin. Textê ku Zeus li ser rûniştibû, ji peykerê xwe bi heybettir bû, ji ber ku ew ji [[Dara Ebenûsê|dara ebenûsê]] hatibû çêkirin û bi xêzên zêr, dîranên fîl û kevirên giranbiha hatibû xemilandin. Peykerê di hundirê Perestgeha Zeus da bû. Çermê peykerê ji diranên fîlan bû. Ru, por û kincên wî ji [[zêr]] bû. Ji ber ku di dawîya korîdoreke tarî da bû, diranên fîlan [[Çavê mirov|çav]]<nowiki/>ên mîrovan dikişand û kûr bandor dikir. Dema ku [[Lîstikên Olîmpiyatê|lîstikên olîmpiyatê]] ji hêla [[Teodosius I|Theodosius]] ve di sala 391 ([[Piştî zayînê|P.Z.]])'î da bi hinceta pûtperestiyê hatin qedexe kirin, Perestgeha Zeus jî hate qedexe kirin. Navdarên [[Atîna]]<nowiki/>yê peyker birin [[Konstantînopolîs]] û li wir di agirê mezin de di sala 462 î de hate hilweşandin. Hin beşên peykerê ku di sala 1829 î de li Olymposê ji hêla [[Fransayî|Fransiy]]<nowiki/>an ve hatî dîtin, li [[muzeya Louvre]] ya [[Parîs]]<nowiki/>ê têne pêşandan. Zeus di [[Mîtolojiya yewnanî|mîtolojiya Yewnanî]] de [[xweda]]<nowiki/>yê herî bi hêz û girîng e. Ew wekî [[Xwedawend|xwedawendê]] [[esman]] û [[Brûsk|birûsk]]<nowiki/>ê jî tê naskirin. == Çavkanî == {{werger çavkanî|tr|Zeus Heykeli}} [[Kategorî:Dîrok]] [[Kategorî:Heft nuwazeyên cîhanê]] [[Kategorî:Huner]] [[Kategorî:Mîtolojiya yewnanî]] [[Kategorî:Peyker]] lqytfr4vqfjib797xgbrd2g66klmwqy Gülben Ergen 0 126801 1093642 1080633 2022-07-30T17:00:54Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank hunermend | paşbingeh = solo | nav = Gülben Ergen | pênasê_pêşîn = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | pênasê_paşîn = | wêne = Gülben Ergen (cropped).jpeg | bergeh = Gülben Ergen (2013) | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_jidayikbûnê = | bernav = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|25|8|1972|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Kadıköy]], [[Stenbol]], [[Tirkiyê]] | jêder = | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | netewe = [[Tirk]] | cureyê_muzîkê = [[Pop]] | pîşe = Stranbêj, lîstikvan | amûr = | salên_çalak = 2006–niha | şirketa_muzîkê = [[Elenor Plak|Elenor]]{{·}} [[EMI-Kent]]{{·}} Neşe{{·}} [[Universal Müzik Yapım|Universal]]{{·}} [[Seyhan Müzik|Seyhan]]{{·}} [[Doğan Music Company|DMC]] | çalakiyên_têkildar = | malper = [http://www.gulbenergen.com/ gulbenergen.com] | endamên_niha = | endamên_berê = | modul = | modul2 = | modul3 = }} '''Gülben Ergen''', ({{Jidayikbûn|25|8|1972|j=1}} li [[Kadıköy]], [[Stenbol]]) lîstikvan û stranbêjeke tirk e ku bi karê modeliyê û lîstikvaniyê dest bi karê xwe kiriye û piştre jî wekê solîst dest bi muzîkê kiriye. ==Jînenîgarî== Gülben Ergen di 25ê tebaxa sala 1972an de li [[Stembol|Stenbolê]] hatiye dinyayê. Wê perwerdeya xwe li dibistana navîn Kadıköyê û perwerdeya lîseyê, li lîseya Kadıköyê qedandiye. Ergen di temenê 16e saliya xwe de di sala 1987an de di Pêşbirka Sînema Star a ku ji aliyê rojnameya ''[[Hürriyet|Hurriyetê]]'' ve hatibû organîzekirin de bû duyemîn, piştî qedandina lîseyê dest bi modeliyê kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://www.biyografi.info/kisi/gulben-ergen|title=Gülben Ergen kimdir?|website=www.biyografi.info|language=tr|access-date=2022-05-08}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://m.hurriyet.com.tr/Galeri|title=Foto Galeri Hürriyet Güncel Haber Fotoğrafları ve Foto Galeri Haberleri|date=2015-12-12|website=web.archive.org|access-date=2022-05-08|archive-date=2015-12-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20151212211458/http://m.hurriyet.com.tr/Galeri|url-status=bot: unknown}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.ttnetmuzik.com.tr/artist/Gulben_Ergen/36728/biyografi|title=Gülben Ergen / TTNET Müzik|date=2013-07-08|website=web.archive.org|access-date=2022-05-08|archive-date=2013-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20130708132312/http://www.ttnetmuzik.com.tr/artist/Gulben_Ergen/36728/biyografi|url-status=bot: unknown}}</ref> Bi fîlmê ku lîstikvaniya serekeyî [[Bülent Ersoy]] wergirtibû, dest karê lîstikvaniyê kiriye.<ref name=":0" /> Di heman salê de bi [[Kenan Kalav]] re di fîlma ''Deniz Yıldızı'' ku derhênerê fîlmê [[Kartal Tibet]] kiriye, rola sereke wergirtiye. Di sala 1994an de li Gazînoya Maksimê di bin kadroya [[İbrahim Tatlıses|Îbrahîm Tatlises]] de cih girt û di klîba [[İbrahim Tatlıses|Îbrahîm Tatlises]] a "Haydi Söyle" de jî rol wergirtiye.<ref name=":0" /> Di vê heyamê de dest bi kariyera muzîka xwe kir, di heman demê de beşdarî koma binkadroya [[Nurdan Torun]] bû.<ref>{{Cite web|url=http://arsiv.sabah.com.tr/2007/12/01/gny/haber,783F809765FE432086196C423BE4EA1F.html|title=Günaydın - 1 Aralık 2007, Cumartesi - Gülben alt kadromdaydı onu ilk keşfedenlerdenim|date=2009-04-12|website=web.archive.org|access-date=2022-05-08|archive-date=2009-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20090412082424/http://arsiv.sabah.com.tr/2007/12/01/gny/haber,783F809765FE432086196C423BE4EA1F.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Paşê beşdarî rêzefîlma ''Fırat'' a bi derhêneriya [[İbrahim Tatlıses|Îbrahîm Tatlises]] bû û çend beş di rêzefîlmê de rol wergirtiye.<ref name=":0" /> ==Dîskografî== * ''[[Merhaba (albüm)|Merhaba]]'' (1997) * ''[[Kör Aşık]]'' (1999) * ''[[Sade ve Sadece (albüm)|Sade ve Sadece]]'' (2002) * ''[[Uçacaksın (albüm)|Uçacaksın]]'' (2004) * * ''[[Uçacaksın|9+1 Fıkır Fıkır]]'' (2005) * ''[[Gülben Ergen (albüm)|Gülben Ergen]]'' (2006) * ''[[Aşk Hiç Bitmez]]'' (2008) * ''[[Uzun Yol Şarkıları]]'' (2009) * ''[[Hayat Bi' Gün]]'' (2011) * ''[[Kalbimi Koydum]]'' (2015) * ''[[Seni Kırmışlar]]'' (2020) ==Fîlmografî== {| class="wikitable" |- ! Sal ! Nav ! Rol, Nîşe |- |rowspan="2"| 1988 | [[Biz Ayrılamayız]] | Fîlm, Mine |- | [[Deniz Yıldızı (dizi)|Deniz Yıldızı]] | Fîlm |- | 1989 | [[Av (film, 1989)|Av]] | |- | 1990 | [[Hanımın Çiftliği (dizi)|Hanımın Çiftliği]] ([[Türkiye Radyo Televizyon Kurumu|TRT]]) | |- | 1991 | [[Kanun Savaşçıları (dizi)|Kanun Savaşçıları]] ([[Türkiye Radyo Televizyon Kurumu|TRT]]) | |- | 1992 | [[İşgal Altında (dizi)|İşgal Altında]] ([[Türkiye Radyo Televizyon Kurumu|TRT]]) | |- | 1993 | [[İki Kızkardeş (dizi)|İki Kızkardeş]] ([[Show TV]]) | |- | 1997 | [[Fırat (dizi)|Fırat]] ([[Star TV]]) | |- |rowspan="2"|1998 | [[Marziye]] ([[TGRT]]) | Marziye |- | [[Gümbür Gümbür Gülbence]] ([[TGRT]]) | ''talk show'', pêşkêşvan |- | 2001 | [[Dadı (dizi)|Dadı]] ([[Show TV]], [[Star TV]]) | Melek |- | 2002 | [[Hürrem Sultan (dizi)|Hürrem Sultan]] ([[Star TV]]) | [[Hürrem Sultan]] |- | 2006 | [[Gönül (dizi)|Gönül]] ([[Kanal D]]) | Gönül |- | 2008 | Gülben Ergen'le Sürpriz ([[atv (Türkiye)|atv]]) | ''talk show'', pêşkêşvan |- | 2009 | [[Popstar Alaturka]] ([[Fox (Türkiye)|FOX]]) | Pêşbirk (jûrî) |- | 2011 | Gülben ([[Türkiye Radyo Televizyon Kurumu|TRT]]) | Bername, (pêşkêşvan) |- | 2012 | [[Benzemez Kimse Sana]] ([[Star TV]]) | 2 beş |- | 2013 | Gülben ([[Show TV]]) | Bername (pêşkêşvan) |- | 2013 | [[Bir Milyon Kimin?]] ([[Show TV]]) | Pêşbirk (jûrî) |- | 2015 | [[Rising Star Türkiye]] ([[TV8]]) | Pêşbirk (jûrî) |- | 2017 | [[Vezir Parmağı]] | Gülbahar |- | 2020 | [[Benimle Söyle]] ([[Fox (Türkiye)|FOX]]) | Mêvan (jûrî) |- | 2020 | [[Uzak Ara Eğlence]] ([[Kanal D]]) | Jûrî |- | 2021 | [[Menajerimi Ara]] ([[Star TV]]) | Mêvan |- | 2021 | [[Türkan Hanım'ın Konağı]] ([[TRT 1]]) | Mêvan |- |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Lîstikvanên tirk]] [[Kategorî:Stranbêjên tirk]] qa2q9qja8rh0bad87fqhdcg277b93p7 Hadise 0 126810 1093643 1080912 2022-07-30T17:03:52Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank hunermend | paşbingeh = solo | nav = Hadise Açıkgöz | pênasê_pêşîn = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | pênasê_paşîn = | wêne = Hadise.jpg | bergeh = | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_jidayikbûnê = | bernav = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|22|10|1985|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Mol]], [[Anvers]], [[Belçîka]] | jêder = | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | netewe = [[Çerkez]] | cureyê_muzîkê = [[Pop]] · [[R&B]] · [[Caz]] · [[Elektronîk]] | pîşe = Stranbêj, strannivîs | amûr = | salên_çalak = 2003–niha | şirketa_muzîkê = 2 Brains{{·}} [[Capitol Records|Capitol]]{{·}} [[EMI]]{{·}} [[Pasaj Müzik|Pasaj]]{{·}} [[Seyhan Müzik|Seyhan]]{{·}} Kaya{{·}} Shen | çalakiyên_têkildar = | malper = [http://hadise.com// hadise.com/] | endamên_niha = | endamên_berê = | modul = | modul2 = | modul3 = }} '''Hadise Açıkgöz''', ({{Jidayikbûn|22|10|1985|j=1}} li [[Mol]], [[Anvers]], [[Belçîka]]) stranbêjekî [[Belçîka|belçîkî]] û [[tirk]] e ku wekî keça malbatekî [[Sêwas|Sêwazî]] li [[Belçîka|Belçîkayê]] ji dayik bûye. Hadise keça dêyekî tirk û bavekî çerkes e. Piştî tevlîbûna pêşbaziyê sala 2003an İdool 2003, amadekariyên ji bo pêşnumaya ku ji hêla albuma yekem ve hatî wergirtin dest pê kiriye. ==Jînenîgarî == Hedise Açikgöz, di 22ê çiriya paşîn sala 1985an de wekî keça dayikeke tirk û bavekî lezgî (çerkes) li bajaroka [[Mol]] a bi ser [[Anvers]] a [[Belçîka|Belçîkayê]] hatiye dinyayê.<ref>{{Cite web|url=http://arsiv.sabah.com.tr/2009/01/16/haber,0DB0620DA55D4D1ABBB001269973579D.html|title=SABAH - 16 Ocak 2009, Cuma - Hadise'ye babasının köyünden tam destek|date=2013-10-23|website=web.archive.org|access-date=2022-05-09|archive-date=2013-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20131023063125/http://arsiv.sabah.com.tr/2009/01/16/haber,0DB0620DA55D4D1ABBB001269973579D.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Dema ku ew di temenê 11e saliya xwe de bû, dêûbavên wî zewaca xwe bidawîkirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.haberturk.com/haber/haber/161096-annem-kumuk-babam-lezgi|title="Annem Kumuk, babam Lezgi"|date=2009-07-26|website=www.haberturk.com|language=tr|access-date=2022-05-09}}</ref> Di 18e saliya xwe de beşdarî pêşbaziyê Idool 2003 a [[Belçîka|Belçîkayê]] dibe.<ref>{{Cite web|url=https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/belcika-da-turk-star-hadise-3635356|title=Belçika’da Türk star: Hadise|last=BRÜKSEL|first=Zeynel LÜLE /|website=www.hurriyet.com.tr|language=tr|access-date=2022-05-09}}</ref> Piştî îmzekirina peymana albûmê bi [[2 Brains Records]] re, Hadise bi Yves Gaillard re xebitî û strana xwe ya yekem "Sweat" amade kir û di 1ê mijdara 2004an de ji bo firotanê pêşkêş kir. Stran, di lîsteyên fermî yên [[Belçîka|Belçîkayê]] di [[Ultratop]] de heta asta 19an bilind bû.<ref>{{Cite web|url=https://www.ultratop.be/nl/showinterpret.asp?interpret=Hadise|title=Discografie Hadise - ultratop.be|website=www.ultratop.be|access-date=2022-05-09}}</ref> Di gulan sala 2005an de, wê single duyemîn a "Stir Me Up" û yekem klîpa xwe bi vî stranê çêkiriye. Stran di lîsteya [[Ultratop]] a [[Belçîka|Belçîkayê]] heta asta 13an bilind dibe û dibe stran a herî zêdeyê ku di lîsteyê de disekine.<ref>{{Cite web|url=https://www.ultratop.be/nl/showinterpret.asp?interpret=Hadise|title=Discografie Hadise - ultratop.be|website=www.ultratop.be|access-date=2022-05-09}}</ref> Stranbêj albûma xwe ya duyemîn a studyoyê derxist û yekem single a albûmê A Good Kisss weşand û klîba yekem a albûmê bi vî single li Stenbolê wênekir.<ref>{{Cite web|url=https://www.hurriyet.com.tr/gundem/hadiseden-yeni-klip-7433278|title=Hadise'den yeni klip|website=www.hurriyet.com.tr|language=tr|access-date=2022-05-09}}</ref> ==Dîskografî== === Albûmên wê === * ''[[Sweat (Hadise albümü)|Sweat]]'' (2005) * ''[[Hadise (albüm)|Hadise]]'' (2008) * ''[[Fast Life (Hadise albümü)|Fast Life]]'' (2009) * ''[[Kahraman (albüm)|Kahraman]]'' (2009) * ''[[Aşk Kaç Beden Giyer?]]'' (2011) * ''[[Tavsiye (albüm)|Tavsiye]]'' (2014) * ''[[Şampiyon (albüm)|Şampiyon]]'' (2017) === EP'ên wê === * ''[[Düm Tek Tek]]'' (2009) * ''[[Aşka Kapandım]]'' (2021) ==Fîlmografî== === Fîlm === {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |+ Rêzefîlm & Fîlm |- ! scope="col" | Sal ! scope="col" | Sernav ! scope="col" | Rol ! scope="col" class="unsortable" | Nîşe |- | 2018 | ''[[Jet Sosyete]]'' | Bixwe | Beşa 20emîn |- |} === Bernameyên Tv'yê === * ''[[Idool 2003]]'' (2003) - Bêşbaz * ''[[Popstar Alaturka]]'' (2006) - Pêşkêşvan * ''[[O Ses Türkiye]]'' (2011-2020) - Juri * ''[[O Ses Çocuklar]]'' (2014-2016) - Juri * ''[[O Ses Türkiye|O Ses Türkiye Rap]]'' (2021) - Juri ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Stranbêjên tirk]] on65o6aq1flhjy5xxewijp2o35osqkw Hande Yener 0 126820 1093647 1086506 2022-07-30T17:07:19Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank hunermend | paşbingeh = solo | nav = Hande Yener | pênasê_pêşîn = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | pênasê_paşîn = | wêne = Hande Yener Harbiye Konseri 4 (cropped).jpg | bergeh = | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = Hande Yener | navê_jidayikbûnê = Makbule Hande Özyener | bernav = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|12|1|1973|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Kadıköy]],[[Stenbol]], [[Tirkiye]] | jêder = | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | netewe = | cureyê_muzîkê = [[Pop]] | pîşe = [[stranbêj]] û [[strannivîs]] | amûr = | salên_çalak = 2000–niha | şirketa_muzîkê = [[DMC]] • [[Erol Köse]] • [[Avrupa Müzik]] • [[Poll Production]] | çalakiyên_têkildar = | malper = [http://www.handeyener.com.tr/ handeyener.com.tr] | endamên_niha = | endamên_berê = | modul = | modul2 = | modul3 = }} '''Makbule Hande Özyener''' yan jî '''Hande Yener''', ({{Jidayikbûn|12|1|1973|j=1}} li [[Kadıköy]], [[Stenbol]]) stranbêj û strannivîseke tirk e ku ji destpêka sala 2000an ve bi stranên xwe yê cûreya pop muzîkê hatiye naskirin. ==Jînenîgarî== Makbule Hande Özyener di 12e çileya paşîn a sala 1973an de wekî keça malbatekî Bahriyeyî li navçeya [[Kadıköy|Kadiköy]] a [[Stembol|Stenbolê]] ji dayik bûye.<ref>{{Cite web|url=https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/sezenin-karsisinda-zangir-zangir-titredim-39189823|title=Sezen'in karşısında zangır zangır titredim|website=www.hurriyet.com.tr|language=tr|access-date=2022-05-10}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/elektronik-rakipler-9125161|title=Elektronik rakipler|last=GENCE|first=Hakan|website=www.hurriyet.com.tr|language=tr|access-date=2022-05-10}}</ref> Ew yek ji du keçên Yildiz Yazici û Erol Özyener (1934 - 30 Berfanbar 2012) ku di navbera wê û xwîşka wê 5 sal hebû.<ref>{{Cite web|url=https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/sezenin-karsisinda-zangir-zangir-titredim-39189823|title=Sezen'in karşısında zangır zangır titredim|website=www.hurriyet.com.tr|language=tr|access-date=2022-05-10}}</ref> Hande, ku li [[Erenköy|Erenköyê]] mezin bûye ji zaroktiya xwe ve dixwest ku bibe stranbêj. Piştî dibistana navîn xwest ku perwerdehiya Konservatuarê wergirbigire lê malbata wê ne xwest ku here Konserwatuarê. Piştre çû lîseya Kadıköyê ya Keçan lê xwendina xwe ya lîseyê di pola duyemîn de berdaye. Di temenê 17e daliya wê de dêûbavê wê jiber ku bavê kesekî alkol vedixwar, ji hev cuda bûne. Hande Yener diyar kiriye ku jiber van pirsgirêkan wê gelek êş kişandiye.<ref>{{Cite web|url=http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=6792733|title=Beni annem büyüttü|date=2015-02-17|website=web.archive.org|access-date=2022-05-10|archive-date=2015-02-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20150217170607/http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=6792733|url-status=bot: unknown}}</ref> Li dikana ku tê de dixebitî dixwest ku [[Sezen Aksu]] re hevdîtinê pêk bîne. Piştî çendekî bi alîkariya [[Hülya Avşar]], [[Sezen Aksu]] wê naskir û piştre wekî vokalîstê dikê ya [[Sezen Aksu]] dest bi karê muzîkê kir.<ref>{{Cite web|url=https://magazin.beyazgazete.com/haber/2012/6/11/hande-yener-den-yillar-sonra-gelen-itiraf-1248848.html|title=Hande Yener'den Yıllar Sonra Gelen İtiraf|date=2012-06-11|website=magazin.beyazgazete.com|access-date=2022-05-10}}</ref> Bi Altan Çetin re dest bi karê çêkirina albuma xwe ya yekemîn kir û di sala 2000 de albûma xwe ya yekem a bi navê ''Senden İbaret'' derxistiye. ==Dîskografî== * ''[[Senden İbaret]]'' (2000) * ''[[Sen Yoluna... Ben Yoluma...]]'' (2002) * ''[[Aşk Kadın Ruhundan Anlamıyor]]'' (2004) * ''[[Apayrı]]'' (2006) * ''[[Nasıl Delirdim?]]'' (2007) * ''[[Hipnoz (albüm)|Hipnoz]]'' (2008) * ''[[Hayrola? (albüm)|Hayrola?]]'' (2009) * ''[[Hande'ye Neler Oluyor?]]'' (2010) * ''[[Teşekkürler (Hande Yener albümü)|Teşekkürler]]'' (2011) * ''[[Kraliçe (albüm)|Kraliçe]]'' (2012) * ''[[Mükemmel (albüm)|Mükemmel]]'' (2014) * ''[[Hepsi Hit Vol. 1]]'' (2016) * ''[[Hepsi Hit Vol. 2]]'' (2017) * ''[[Carpe Diem (Hande Yener albümü)|Carpe Diem]]'' (2020) ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Stranbêjên tirk]] bstmccic0n58zaynqj45aly7wg5klhk Canan Kaftancıoğlu 0 126828 1093531 1081377 2022-07-30T13:30:29Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank xwedî meqam | nav = Canan Kaftancıoğlu | hevjîn = Ali Naki Kaftancıoğlu | têkilî = | zarok = Çağım Işık | cîwar = | pîşe = Bijîşk (nojdar) | wêne = Canan Kaftancıoğlu.png | alt_wêne = | meqam = Serokê Partiya Gel a Komarî ya Stembolê | berê = [[Cemal Canpolat]] | paşê = | şanenav = | meqam2 = Alîkarê serokê Partiya Gel a Komarî ya Stembolê | rêz2 = | berê2 = | partî = | paşê2 = | rêz = | meqam3 = | berê3 = | paşê3 = }} '''Canan Kaftancıoğlu''', ({{Jidayikbûn|3|2|1972|j=1}} li [[Mesudiye]], [[Ordu]], [[Tirkiye]]) [[nojdar]] û siyasetmedareke tirk e ku ji sala 2018an ve seroka parêzgeha [[Stembol|Stembolê]] ya [[Partiya Gel a Komarî]] ye. Di 12ê gulana 2022an de ji aliyê Dadgeha Bilind ve 4 sal û 11 meh û 20 roj cezayê girtîgehê li Canan Kaftancıoğlu hat birîn û qedexeya siyasetê lê hatiye birîn.<ref>{{Cite web|url=https://www.birgun.net/haber/yargitay-3-cezayi-onadi-canan-kaftancioglu-na-siyasi-yasak-getirildi-387520|title=Yargıtay, 3 cezayı onadı: Canan Kaftancıoğlu'na siyasi yasak getirildi!|website=birgun.net|language=Turkish|access-date=2022-05-12}}</ref> ==Jînenîgarî== Canan Kaftancıoğlu, li navçeya Mesudiye ya bi ser parêzgeha Orduyê wekê zaroka duyem a malbatê ji dayik bûye.<ref>{{Cite web|url=https://www.biyografi.info/kisi/canan-kaftancioglu|title=Canan Kaftancıoğlu kimdir?|website=www.biyografi.info|language=tr|access-date=2022-05-12}}</ref> Perwerdeya xwe ya dibistana seretayî û navîn di sala 1995an de qedandiye. Li [[Zanîngeha Stembolê|Zanîngeha Stenbolê]] beşa tibbê xwendiye.<ref>{{Cite web|url=https://www.biyografi.info/kisi/canan-kaftancioglu|title=Canan Kaftancıoğlu kimdir?|website=www.biyografi.info|language=tr|access-date=2022-05-12}}</ref> Di sala 1997an de, dest bi pisporiyê masterê li tibbî dadê ya beşek ji zanîngehê ye kir û di sala 2000an de li [[Weqfa Mafên Mirovan a Tirkiyeyê]] vekolîna bûyeran kir û teza bi navê ''Nirxandinên Îşkenceyê Tibbî ya Dadê'' nivîsî û bû bijîşka tibbî ya dadê.<ref>{{Cite web|url=https://www.biyografi.info/kisi/canan-kaftancioglu|title=Canan Kaftancıoğlu kimdir?|website=www.biyografi.info|language=tr|access-date=2022-05-12}}</ref> [[Rejîma Erdogan]], wê ji ber [[twît]]ên wê yên li ser [[Nîjadkujiya ermeniyan|komkujiya ermeniyan]] û kuştina sê siyesetmedarên [[kurd]] [[Sakîne Cansiz|Sakine Cansız]], [[Fidan Doğan]] û [[Leyla Şaylemez]] ku li [[Parîs|Parîsê]] ji aliyê sixurên tirk ve hatine kuştin dadgeh kiriye.<ref>{{Cite web|url=https://impakter.com/canan-kaftancioglu-will-not-walk-alone/|title=Canan Kaftancıoğlu Will Not Walk Alone|date=2019-09-10|website=Impakter|language=en-US|access-date=2022-05-14}}</ref> ==Polîtîka == Di navbera salên 2011-2012an de berpirsiyariya çapamenî, çand û pêwendiya Partiya Gel a Komarî ya Stembolê dike. Di navbera salên 2012-2014an de dibe cîgira serokê parêzgeha Stembolê ya Partiya Gel a Komarî û ji bo heman partiyê di sala 2014an dibe namzedê serokatiya şaredariya navçeya [[Maltepe|Maltepeyê]].<ref>{{Cite web|url=http://www.haber24gazetesi.com/haber--5625.html|title=CHP Maltepe Belediye Başkan Adayı Canan Kaftancıoğlu oldu.|date=2018-01-17|website=web.archive.org|access-date=2022-05-12|archive-date=2018-01-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20180117011750/http://www.haber24gazetesi.com/haber--5625.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di 13ê çileya 2018an de li Stembolê di kongreya 36em de bûye serokê parêzgeha Stembolê ya Partiya Gel a Komarî (CHP) û heta niha erka xwe yê serokatiya CHPê ya Parêzgeha Stembolê didomîne.<ref>{{Cite web|url=http://bianet.org/bianet/siyaset/193289-chp-nin-istanbul-il-baskani-canan-kaftancioglu-oldu|title=CHP’nin İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu Oldu - bianet|date=2018-01-16|website=web.archive.org|access-date=2022-05-12|archive-date=2018-01-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20180116183630/http://bianet.org/bianet/siyaset/193289-chp-nin-istanbul-il-baskani-canan-kaftancioglu-oldu|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Siyasetmedarên tirk]] h06f8gdfwka8kt9cs2gsfsf110ifuwd Léa Seydoux 0 126855 1093783 1081735 2022-07-30T20:08:16Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = sînema | nav = Léa Seydoux | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | wêne = Léa Seydoux 66ème Festival de Venise (Mostra).jpg | sernavê_wêne = | mezinahiya_wêne = | navê_din = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|1|7|1985|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Parîs]], [[Fransa]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | sedema_mirinê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | perwerde = | esil = [[Fransî]] | hevwelatî = | pîşe = [[Lîstikvan]] | sedema_navdarbûnê = | televîzyon = | salên_çalak = 2005–niha | xebatên_navdar = | sermiyana_net = | hevjîn = | partner = André Meyer | zarok = 1 | dê = | bav = | xelat = | malper = | şanenav = | mezinahiya_şanenavê = | modul = | modul2 = }} '''Léa Seydoux''', ({{Jidayikbûn|1|7|1985|j=1}} li [[Parîs]], [[Fransa]]) lîstikvanekî fransî ye ku bi rolên xwe yên di fîlmên fransiyên wekî ''[[The Last Mistress]]'' a sala 2007an û ''[[On War]]'' a sala 2008an de hatiye naskirin. Seydoux, yekem car piştî ku xelata [[Trophée Chopard]] wergirt û ji bo performansa xwe di fîlmê ''[[The Beautiful Person]]'' a sala 2008an de yekem berbijariya xweya [[Xelata Césarê]] wergirtiye, bal kişandiye. ==Jînenîgarî== Léa Seydoux di 1ê tîrmeha sala 1985an de ji dayik bûye û keça karsaz Henri Jérôme Seydoux-Fornier de Clausonne û Valérie Schlumberger e.<ref>{{Cite web|url=https://www.parismatch.com/People/Joyeux-anniversaire-Lea-792656|title=Joyeux anniversaire, Léa - Léa Seydoux a trente ans|website=parismatch.com|language=fr|access-date=2022-05-14}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://madame.lefigaro.fr/tag/lea-seydoux|title=Léa Seydoux : dernières actualités et vidéos|website=Madame Figaro|language=fr|access-date=2022-05-14}}</ref> Ew li Passy, ​​li herêma 16ê ya [[Parîs|Parîsê]] ji dayik bûye û li Saint-Germain-des-Prés li herêma 6an a [[Parîs|Parîsê]] mezin bûye.<ref>{{Cite web|url=http://www.vogue.com/vogue-daily/article/getting-ready-for-the-cannes-film-festival-with-lea-seydoux/|title=Getting Ready for the Cannes Film Festival with Léa Seydoux - Vogue Daily - Fashion and Beauty News and Features|date=2014-02-17|website=web.archive.org|access-date=2022-05-14|archive-date=2014-02-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20140217000408/http://www.vogue.com/vogue-daily/article/getting-ready-for-the-cannes-film-festival-with-lea-seydoux/|url-status=bot: unknown}}</ref> Ew bi baweriyek tund a Protestan mezin bûye lê niha ne keseke dîndar e.<ref>{{Cite web|url=https://www.lexpress.fr/styles/monde-des-stars/lea-seydoux-je-suis-une-femme-virile_1025591.html|title=Léa Seydoux: "je suis une femme virile"|date=2011-08-31|website=LExpress.fr|language=fr|access-date=2022-05-14}}</ref> Dê û bavê Seydoux her du jî bi eslê xwe Alsatî ne. Jiber ku pargîdaniyên naskirî yên Fransayê di destê malbata wê de ne malbata Seydoux li Fransayê malbatekî naskirî ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.standard.co.uk/esmagazine/l-agent-provocateur-meet-lea-seydoux-star-of-blue-is-the-warmest-colour-9094136.html|title=L'agent provocateur: meet Léa Seydoux, star of Blue is the Warmest|last=Eyre|first=Hermione|date=2014-01-31|website=Evening Standard|language=en|access-date=2022-05-14}}</ref> Seydoux bi André Meyer zewicandiye û kurekî wanê bi navê Georges heye.<ref>{{Cite web|url=https://www.gala.fr/l_actu/news_de_stars/lea_seydoux_maman_pour_la_premiere_fois_decouvrez_le_prenom_de_son_petit_garcon_386086|title=Léa Seydoux, maman pour la première fois : découvrez le prénom de son petit garçon - Gala|last=Média|first=Prisma|website=Gala.fr|language=fr|access-date=2022-05-14}}</ref> ==Fîlmografî== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- ! scope="col" | Sal ! scope="col" | Nav ! scope="col" | Rol ! scope="col" class="unsortable" | Nîşe |- |2006 |''[[Girlfriends (2006 film)|Girlfriends]]'' |Aurore | |- | rowspan="3" |2007 |''La Consolation'' |Camille |Kurtefîlm |- |''[[The Last Mistress]]'' |Olivia | |- |''13 French Street'' |Jenny | |- | rowspan="4" |2008 |''[[On War (film)|On War]]'' |Marie | |- |''Les Vacances de Clémence'' |Jackie |Fîlmê televîzyonê |- |''Des poupées et des anges'' |Gisèle | |- |''[[The Beautiful Person]]'' |Junie | |- | rowspan="4" |2009 |''[[Lourdes (film)|Lourdes]]'' |Maria | |- |''Des illusions'' |The subway girl | |- |''[[Inglourious Basterds]]'' |Charlotte LaPadite | |- |''[[Going South (2009 film)|Going South]]'' |Léa | |- | rowspan="6" |2010 |''[[Robin Hood (2010 film)|Robin Hood]]'' |[[Isabella of Angoulême]] | |- |''Petit tailleur'' |Marie–Julie |Kurtefîlm |- |''[[Sans laisser de traces]]'' |Fleur | |- |''[[Belle Épine]]'' |Prudence Friedmann | |- |''[[Roses à crédit]]'' |Marjoline | |- |''[[Mysteries of Lisbon]]'' |Blanche de Montfort | |- | rowspan="4" |2011 |''[[Midnight in Paris]]'' |Gabrielle | |- |''[[Mission: Impossible – Ghost Protocol]]'' |Sabine Moreau | |- |''Time Doesn't Stand Still'' |Elle |Kurtefîlm |- |''[[My Wife's Romance]]'' |Eve | |- | rowspan="2" |2012 |''[[Farewell, My Queen]]'' |Agathe-Sidonie Laborde | |- |''[[Sister (2012 film)|Sister]]'' |Louise | |- | rowspan="2" |2013 | ''[[Blue Is the Warmest Colour]]'' |Emma | |- |''[[Grand Central (film)|Grand Central]]'' |Karole | |- | rowspan="3" |2014 |''[[Beauty and the Beast (2014 film)|Beauty and the Beast]]'' |Belle | |- |''[[The Grand Budapest Hotel]]'' |Clotilde | |- |''[[Saint Laurent (film)|Saint Laurent]]'' |[[Loulou de la Falaise]] | |- | rowspan="3" |2015 |''[[Diary of a Chambermaid (2015 film)|Diary of a Chambermaid]]'' |[[Célestine (Mirbeau)|Célestine]] | |- |''[[The Lobster]]'' |Loner Leader | |- |''[[Spectre (2015 film)|Spectre]]'' |Madeleine Swann | |- |2016 |''[[It's Only the End of the World]]'' |Suzanne | |- | rowspan="2" |2018 |''[[Zoe (film)|Zoe]]'' | Zoe | |- |''[[Kursk (film)|Kursk]]'' |Tanya | |- |2019 |''[[Oh Mercy!]]'' |Claude |<ref>{{cite web |title=Léa Seydoux Cast In New Thriller By French Filmmaker Arnaud Desplechin |url=https://theplaylist.net/lea-seydoux-arnaud-desplechin-20180622/ |website=The Playlist |date=22 June 2018}}</ref> |- | rowspan="5" |2021 |''[[The French Dispatch]]'' |Simone | |- |''[[Deception (2021 film)|Deception]]'' |The English Lover | |- |''[[The Story of My Wife (film)|The Story of My Wife]]''<ref>{{Cite web|last1=Utichi|first1=Joe|date=2021-07-06|title=With Four Films In Cannes, Léa Seydoux Will Rule The Croisette – Interview|url=https://deadline.com/2021/07/lea-seydoux-interview-cannes-french-dispatch-deception-story-of-my-wife-france-1234784736/|access-date=2021-07-07|website=Deadline|language=en-US}}</ref> |Lizzy | |- |''[[France (film)|France]]'' |France de Meurs | |- |''[[No Time to Die]]'' |Madeleine Swann | |- |2022 | ''[[Crimes of the Future (2022 film)|Crimes of the Future]]'' | Caprice | <ref name=":0">{{Cite web |last=Galuppo |first=Mia |date=2022-05-10 |title=The Paradox of Lea Seydoux |url=https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/lea-seydoux-cannes-one-fine-morning-crimes-future-1235143336/ |access-date=2022-05-10 |website=The Hollywood Reporter |language=en-US}}</ref> |- | style="background:#ffc;" |2022 | ''[[One Fine Morning (film)|One Fine Morning]]'' | Sandra | |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Aktrîsên fransî]] rnou36zosuybjrqp4tky9o0f2i1zuq0 Beyazıt Öztürk 0 126860 1093502 1081801 2022-07-30T12:45:38Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | çînaser = | bilêvkirin = | wêne = Beyazıt Öztürk 2020.jpg | sernavê_wêne = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|12|4|1969|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Bolu]], [[Tirkiyê]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | hevwelatî = | pîşe = Pêşavan, pêşkêşvan, lîstikvan. | salên_çalak = 1995–niha | perwerde = | destûrname = | esil = [[Gurcî]] | şanenav = | nav = | navê_rastî = | sernav = | zimanê_navê_rastî = | mezinahiya_wêne = | navê_jidayikbûnê = | imadkirin = | roja_windabûnê = | cihê_windabûnê = | rewşa_windabûnê = | sedema_mirinê = | vedîtina_bedenê = | cihê_goristanê = | abîde = | navê_din = | rêxistin = | bejn = 1.84 | televîzyon = | partî = | tevger = | dîn = | mezheb = | gilîname = | ceza = | rewşa_cezayê = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê_û_bav = | xizm = | xelat = | modul = | modul2 = | modul3 = | modul4 = | modul5 = | modul6 = | mezinahiya_şanenavê = | sernavê_şanenavê = | malper = | cisn = | cihê aramiyê = | karder = | ajans = | embed = | sedema_navdarbûnê = | xebat = | xebatên_navdar = | stîl = | serdem = | dewr = | sermiyana_net = | berê = | paşê = | koordînatên_cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_aramiyê = | pênasê_pêşîn = | pênasê_paşîn = | meqam = | dijber = | endamên_desteyê = | dê = | bav = | malbat = | jêrenot = | awayê_ser = | bandorbar = | bandorker = | rewşa_hiqûqî = }} '''Beyazıt Öztürk''' yan jî navê ku xwe pê dide pênasekirin '''Beyaz''', ({{Jidayikbûn|12|4|1969|j=1}} li [[Bolu]], [[Tirkiyê]]) pêşavan, pêşkêşvan û lîstikvanekî tirkî ye ku koka xwe gurcî ye ku bi bernameya xwe yê bi navê ''Beyaz Show'' hatiye naskirin. ==Jînenîgarî== Beyazıt Öztürk, wekî kurê bavekî ji bajarê [[Artvîn|Artvînê]] û dayikeke ku bi eslê xwe penaberê [[Gurcistan|Gurcistanê]] ye li bajarê [[Bolu|Boluyê]] hatiye dinyayê. Bavê wî bi koka xwe gurcî ye.<ref>{{Cite web|url=https://www.kanald.com.tr/beyaz-show/bolumler/12-12-2014-beyaz-show|title=12.12.2014 / Beyaz Show|date=2014-12-13|website=Kanal D|language=tr|access-date=2022-05-15}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.artvinvakfi.org.tr/galeri.asp?galeriID=10&sayfa=1|title=Artvinli ÜNLÜLER - Artvin Kültür ve Yardımlaşma Vakfı|date=2016-02-03|website=web.archive.org|access-date=2022-05-15|archive-date=2016-02-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20160203213005/http://www.artvinvakfi.org.tr/galeri.asp?galeriID=10&sayfa=1|url-status=bot: unknown}}</ref> Beyaz, di heman demê de lîstikvanê basketbolê yê xwedî lîsans e. Di dema xwendina xwe ya zanîngehê de bi bernameyên radyoyê re eleqedar bûye. Di heyama ku hêjmara qenalên televizyon û radyoyên taybet bi lez zêde dibe, li radyoyên [[Eskişehir|Eskîşehîrê]] bi hevalê xwe re dest bi xabetên radyoyê dike. Lê ji ber ku nikare tîpa "r"ê, bîne ziman daxwaza wî ya pêşkêşvaniya radyoyê nehate pejirandin. Jiber vî yekî di radyoyê de tenê karê amadekirina bernameyê dane wî.<ref>{{Cite web|url=https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/hayat/beyazit-ozturk-kimdir-beyaz-show-40075985|title=Beyazıt Öztürk kimdir? Beyaz Show - Hayat Haberleri|date=2019-02-18|website=web.archive.org|access-date=2022-05-15|archive-date=2019-02-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20190218010655/https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/hayat/beyazit-ozturk-kimdir-beyaz-show-40075985|url-status=bot: unknown}}</ref> Lê dîsa jî Beyaz rêzikên radyoyê şikand û dengê xwe gihand guhdarvanan. ji ber şêwaza wî yê cuda wekî kesekî tinazkar hate nirxandin. Bi hevalên xwe re dest bi derxistina kovara mîzahî ya siyasî "Gina" kir. Di bin karîkaturên ku ji bo vê kovarê xêz kiribûn de cara yekem bernavka xwe yê "Beyaz" bikar aniye.<ref>{{Cite web|url=https://egitimtercihi.com/onecikanlar/19410-beyaz-cebimdekilerin-yuezde-80-ni-anadolu-ueniversitesi-nden.html|title=Beyaz: Cebimdekilerin yüzde 80’ni Anadolu Üniversitesi’nden|date=2016-04-17|website=web.archive.org|access-date=2022-05-15|archive-date=2016-04-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20160417153455/https://egitimtercihi.com/onecikanlar/19410-beyaz-cebimdekilerin-yuezde-80-ni-anadolu-ueniversitesi-nden.html|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Bername== {| class="wikitable" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Bernameyên rojane |- ! Sal !! Bername !! Qenal !! Nîşe |- | 1996-2018 || ''[[Beyaz Show]]'' || [[Kanal D]]<br>(1996-2000 / 2001-2018)<br>[[Star TV]]<br>(2000-2001) || Pêşkêşvan |- | 2006-2007 || ''[[Biri Bana Anlatsın]]'' || [[NTV]] || Pêşkêşvan |- | 2007-2009 || ''[[Nası Yani?]]'' || [[CNN Türk]] || Pêşkêşvan |- | 2018 || ''[[Gel Konuşalım]]'' || [[TV8]] || Mêvan |- |} {| class="wikitable" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Bernameyên pêşbirkê |- ! Sal !! Bername !! Qenal !! Nîşe |- | 1998-1999, 2009 || ''[[Aileler Yarışıyor]]'' || [[Kanal D]] (1998-1999) [[Star TV]] (2009) || Pêşkêşvan |- | 2009 || ''[[Ucunda 1 Milyon Var]]'' || [[Star TV]] || Pêşkêşvan |- | 2009 || ''[[Yetenek Sizsiniz Türkiye]]'' || [[Show TV]] || Endamê jurî ya mêvan |- | 2010 || ''[[Yok Böyle Dans]]'' || [[Show TV]] || Endamê jurî ya mêvan |- | 2018-günümüz ||''[[O Ses Türkiye]]'' || [[TV8]] || Jurî |} ==Fîlmografî== {| class="wikitable" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Fîlm |- ! Sal !! Nav !! Rol |- | 1997 || ''[[Nihavend Mucize]]'' || Nejat |- | 2001 || ''[[Dansöz (film)|Dansöz]]'' || Ajokarê texsiyê |- | 2002 || ''[[Sır Çocukları]]'' ||Bi xwe |- | 2005 || ''[[O Şimdi Mahkum]]'' || Bi xwe |- | 2006 || ''[[Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?]]'' || Hacivat |- | 2011 || ''[[Eyyvah Eyvah 2]]'' || Bi xwe |} {| class="wikitable" ! colspan="3" style="background: LightSteelBlue;" | Televizyon |- ! Sal !! Sal !! Rol |- | 2002 || ''[[Biz Size Aşık Olduk]]'' || Cem |- | 2004 || ''[[Karım ve Annem]]'' || Levent |- | 2009 || ''[[Kurtlar Vadisi Pusu]]'' || Bi xwe |- |2012 || ''1 Erkek 1 Kadın 2 Çocuk''|| Bi xwe |- | 2012-2014 || ''[[Yalan Dünya (dizi, 2012)|Yalan Dünya]]'' || Rıza Kocabaş |- | 2018 || ''[[Jet Sosyete]]'' || Bi xwe |} ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Lîstikvanên tirk]] [[Kategorî:Pêşevanên tirk]] jcd8jt84n4ut7t86qbws18gxu6c6vzi Piramîd 0 127558 1093888 1089707 2022-07-31T01:51:30Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Giza-pyramids.JPG|rast|thumb|Pîramîdên Misrê yên [[Pîramîdên Gîzeyê|Giza Necropolis]], wekî ku ji hewayê têne dîtin.Nêzîkî 2600 BZê hatiye çêkirin.]] [[File:Koh_Ker_temple(2007).jpg|rast|thumb|Perestgeha Prasat Thom li Koh Ker, [[Kamboca|Kamboçya]]]] [[File:PyramidOfTheMoonTeotihuacan.jpg|rast|thumb|Di navbera 100 û 450 PZ de hatiye çêkirin.]] '''Piramîd,''' (bi yewnanî<span>:</span> <span lang="el">πυραμίς</span> ''{{Transl|el|pyramís}}'' ) avahiyek e ku rûberên wê yên derve sêgoşe ne û li jor bi yek gavê digihêjin hev, di wateya geometrîkî de awayê wî bi qasî piramîdekê dike. Bingeha piramîdê dikare sêalî, [[çargoşe]], an jî bi rengek [[pirgoşe]] be. Bi vî rengî, piramîdek bi kêmî ve sê ruberên sêgoşeyî yên derveyî hene (kêmtirîn çar rû tevî bingehê). Piramîda çargoşe, bi bingehek çargoşe û çar rûyên derveyî sêgoşe, guhertoyek hevpar e. Sêwirana piramîdekê, digel ku piraniya giraniya wê nêzîkê erdê ye û bi piramîdyonê li lûtkeyê, tê vê wateyê ku kêmtirîm maddeya ku li ser pîramîdê bilindtir dibe, ji jor ve were xwarê. Vê dabeşkirina giraniyê hişt ku şaristaniyên pêşîn strukturên bîrdarî yên domdar biafirînin. Şaristaniyan li gelek deverên cîhanê pîramîd ava kirine. Piramîda herî mezin ji hêla qebareyê ve Pîramîda Mezin a Cholula ye ku li eyaleta Puebla ya Meksîkî ye.Bi hezaran sal, avahîyên herî mezin ên li ser rûyê erdê pîramîd bûn - pêşî Pîramîda Sor li Necropolis Dashur û piştre re jî Pîramîda [[Pîramîda Keops|Mezin]] a Khufu, her du jî li [[Misir|Misrê]] - ya paşîn yek ji [[Heft nuwazeyên cîhanê|Heft]] avakirin ên baş ê Cîhana Kevnar e ku hêj jî li ser piyan maye. ==Piramîdên kevnar== ===Mezopotamya=== [[Wêne:White Temple ziggurat in Uruk.jpg|thumb]] [[Wêne:The White Temple 'E at Uruk, 3500-3000 BCE.jpg|thumb|Anu ziggurat û Perestgeha Spî ya li Urukê. Avahiya pîramîdî a orîjînal, "Anu Ziggurat" di derdora 4000 {{bz}} de û Perestgeha Spî li ser wê dora 3500 {{bz}} de hatine çêkirin. Jiber ku sêwirana zigguratê ya herî pêşîn ji berî zayînê 2600 sal hatiye çêkirin dibe ku bûye pêşgotina pîramîdên li Misrê.]] [[Mezopotamya|Mezopotamiyan]] avahiyên pîramidên herî pêşîn, bi navê [[Ziggurat]] ava kirine. Di demên kevnar de, ev avakirin bi zêr û bronzê bi rengê biriqî hatine neqişkirin. Ji ber ku avakirinêm wî demê ji kerpîçên tavê ya zuhakirî hatine çêkirin, zêde li ser piyan nemane. Zîggurat ji aliyê [[Sumer]], [[Babîl (dewlet)|Babîl]], [[Elam|Elamî]], [[Akadî|Akad]] û [[Suryanî|Asûriyan]] ve ji bo baweriyên herêmî hatine çêkirin. Her ziggurat beşek ji kompleksa perestgehê bû ku tê de avahiyên din jî hebûn. Pêşengên zigguratan platformên bilindkirî bûn ku di serdema Ubeydî di hezarsala çaremîn a {{bz}} de hatine çêkirin. Zîguratên herî pêşîn nêzî dawiya Serdema Xanedaniya Destpêkê dest pê kirine.<ref>{{Cite journal|date=2022-05-18|title=Pyramid|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Pyramid&oldid=1088527965|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> Zîguratên herî dawî yên li [[Mezopotamya|Mezopotamyayê]] di sedsala 6ê {{bz}} ê hatine çêkirin. Zigguratên ku di qatên paşveçûyî de li ser platformek çargoşeyî, ovalek yan jî çargoşe hatiye çêkirin, avahiyên piramîdî bûn ku benê wan bi awayekî rast hatibûn çêkirin. Diwarên nav û derve yên Zîgguratan ji kevirên ku bi tavê hatine pijandin, pêk dihatin. Rû bi gelemperî bi rengên cihêreng de hatine xemilandin û dibe ev xemilandin ku xwedî nîşanên stêrnasî bin. Carinan qeralan navên xwe li ser van keviran nivîsandin e. Hejmara qatan ji diduan heta heftan bû. Tê pêşbînîkirin kirin ku li qatên jorên wan perestgeh hebûn lê ji bo vê yekê delîlên arkeolojîk tine ne û tenê delîlên nivîsî yên [[Hêrodot|Herodot]] hene.<ref>{{Cite web|url=http://dx.doi.org/10.1037/e406482005-007|title=Saks vs. Crawford, re: Military Psychology|last=Page|first=Ellis B.|date=1971|website=PsycEXTRA Dataset|access-date=2022-05-18}}</ref> Gihîştina perestgehê bi rêzek hevrazên li aliyekî zigguratan yan jî bi hevrazek spîral ji bingeh heya lûtkeyê pêk dihatin. ===Misir=== Piramîdên herî navdar ên Misrê avahiyên mezin ên ku ji kerpîç yan keviran hatine çêkirin, ku hinek ji wan di nav avahiyên herî mezin ên cîhanê de ne. Jibo sêwirandin a piramîdên misirê tîrêjên rojên wekî referans hatine girtin. Piraniya pîramîdan xwedan rûyek kevirê kilsinî yê spîkirî û pir refleksker in, dema ku ji dûr ve hatine temaşe kirin xuyangek biriqandî bidin. Kepstone bi gelemperî ji kevirê hişk, granît an bazalt, hatiye çêkirin û bi zêr, zîv, yan elektrumê ve hatine xêzkirin û di heman demê de dê pir raveker bûn. Misiriyên kevnar ji 2700 {{bz}} heta derdora 1700 {{bz}} pîramîdan avakirin e. Piramîda yekem di dema Xanedaniya Sêyemîn de ji aliyê Firewn Djoser û mîmarê wî Imhotep ve hatiye çêkirin. Pîramîdên Misrê yên herî mezinê kevn li kompleksa pîramîda Gizayê ne.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com.tr/books?id=nNVsHwAACAAJ&redir_esc=y|title=The Complete Pyramids|last=Lehner|first=Mark|date=2008|publisher=Thames & Hudson|isbn=978-0-500-28547-3|language=en}}</ref> [[Wêne:01 khafre north.jpg|thumb|Piramîd Khafrê li Misir ku dora 2600 {{bz}}ê de hatiye avakirin.]] Temenê pîramîdan hate salên 2575 û 2150 {{bz}} diçe.<ref>{{Cite web|url=http://www.nationalgeographic.com/pyramids/timeline.html|title=National Geographic: Egypt Pyramids--Time Line|date=2011-08-10|website=web.archive.org|access-date=2022-05-19|archive-date=2011-08-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20110810165659/http://www.nationalgeographic.com/pyramids/timeline.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Piramîdên Misirê yên kevnar di piraniya rewşan de li rojavayê çemê Nîlê hatine avakirin, ji ber ku ruhê fîrewnê xwedêgiravî beriya ku bi tîrêja xwe ya bêdawî berdewam bike, di dema daketinê de bi rojê re têkildar bû. Di sala 2008an de, li Misrê nêzîkî 135 piramîd hatine dîtin.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2008/11/17/world/middleeast/17cairo.html|title=In the Shadow of a Long Past, Patiently Awaiting the Future|last=Slackman|first=Michael|date=2008-11-17|website=The New York Times|language=en-US|access-date=2022-05-19}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com.tr/books?id=nNVsHwAACAAJ&redir_esc=y|title=The Complete Pyramids|last=Lehner|first=Mark|date=2008|publisher=Thames & Hudson|isbn=978-0-500-28547-3|language=en}}</ref> [[Piramîda Mezin a Giza]] li Misrê ya piramîda herî mezinên li cîhanê ye. Heya ku [[Lincoln Cathedral]] ku di sala 1311ê {{pz}} de qediya, Giza avahiya herî bilind a cîhanê bû. [[Piramîda Mezin a Giza]] yek ji heft avahiyên herî kevnare yên baş ên cîhana kevnar e. Ew yekane avahiya kevnare yê cîhanê ye ku di demên nûjen de li ser piyan e. ===Sûdan=== [[Wêne:Nubian20pyramids.jpg|thumb|Pîramîdên Nubian li Meroe û bi deriyên ku dişibin pîlonê.]] Digel ku pîramîd bi [[Misir|Misrê]] ve girêdayî ne, li Sûdanê 220 pîramîdên heyî hene, bi vî awayê welat xwedî piramîdên herî zêde yê li cîhanê ye. [[Pîramîdên Nubian]] (nêzîkî 240 ji wan) li Sûdanê hatine çêkirin ku ji bo gorên qral û qeralîçe yên Napata û Meroë re hatine çêkirin. [[Piramîdên Kuş]], ku wekî [[Piramîdên Nubian]] jî têne zanîn, ji pîramîdên Misrê xwedî taybetmendiyên cûda ne. Piramîd Nubian ji yên Misirê zêdetir asê (dîk) hatine çêkirin. Piramîdên li [[Sûdan|Sûdanê]] heta demên dereng ên 200 salên {{pz}} avabûna wan hêj jî berdewam bûye.<ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/3641516.stm|title=Sudan's past uncovered|date=2004-09-09|language=en-GB|access-date=2022-05-19}}</ref> ===Nîjerya=== Yek ji avakirinên bêhempa yên çanda Igbo Pîramîdên Nsude yê li bajarê Nsude ya li bakurê Igboland e. Deh avahiyên pîramîdî ji axa heriyê hatine çêkirin. Beşa bingehîn a yekem 18e mêtre bû. Di çêkirina piramîdan de pelên dorhêl berdewam dike, heya ku digihişt jorê piramîdê. Avahî perestgehên Xwedawend Ala bûn ku dihat bawer kirin ku ew li jorê rûdinişt. Bi kifşkirin a darikekî li jor temsîliyeta rûniştinê ji bo xwedawenda dihate kirin. Avakirina piramîdan di komên ji pênc-paralelên ku li hevhatî ye, hatine danîn.<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/600928250|title=Niger Ibos : a description of the primitive life, customs and animistic beliefs, etc., of the Ibo people of Nigeria by one who, for thirty-five years, enjoyed the privilege of their intimate confidence and friendship|last=Basden|first=George Thomas|date=1966|publisher=Cass|isbn=978-1-136-24849-8|location=London|oclc=600928250}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Dîrok]] [[Kategorî:Mezopotamya]] [[Kategorî:Misir]] [[en:Pyramid]] e65kacuzz5horu0mzxaifl121va6oox Keça deryayê 0 127569 1093731 1085259 2022-07-30T18:52:29Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:John William Waterhouse A Mermaid.jpg|thumb|Wêneyekê keçekî deryayî li John William Waterhouse ]] '''Keça deryayê''' yan jî '''Keça deryayî''', jînewerek avî ye ku li gorî mîtolojiyê serî û laşê jorîn jin e, çîp û lingê wê masî ye.<ref>{{Cite web|url=https://languages.oup.com/|title=Oxford Languages {{!}} The Home of Language Data|website=languages.oup.com|language=en-GB|access-date=2022-05-21}}</ref> Keça deryayî, di folklora gelek çandên li çaraliyê cîhanê ku di nav de [[Ewropa]], [[Asya]] û [[Afrîka]] heye xuya dibe. Hinek caran bi bûyerên xeternak ên wekî lehî, bahoz, hilweşîna keştiyan û bi xeniqînê re têkildar in. Di kevneşopiyên gelêrî yên din de (yan carinan di nav heman kevneşopan de) ew dikarin xêrxwaz bin, bextewariyê bidin yan jî evîndarê mirovan bibin. Di gelek çandên li çaraliyê cîhanê de, Keçên deryayî bi awayên cûda lê pir nêzîkê hevdu hatine pênasekirin. Mîna sîrenan, stranan ji deryavan re dibêjin û wan efsûn dikin, wan ji kar dûr dixin û ji keştiyên wan dadixin deryayê yan jî xerabtir keştiyên wan binav dikin. Di çîrokên din de, keçên deryayî wekî jînewerên deryayên dilpak têne xuyakirin kirin, mirovên ku di xetera xeniqînê de ne wan xilas dikin. Di heman demê de kuran daxwaz dikin ku bên di bin padîşahiya xwe yê binê avê de bijîn. Di berhema Keça deryayê ya Piçûk a Hans Christian Andersen de tê gotin ku hinek keçên deryayî dema kuran kaşê binê avê dikin, ji bîr dikin yan jî nizanin ku mirov nikare di binê avê de bêhna xwe bistînin. Sîrenên di mîtolojiya yewnanî de paşê wek hev hatine dîtin û di hinek zimanan de jî heman peyv ji bo herdu jîneweran hatiye bikaranîn. ==Efsaneya Keça deryayî== Efsaneyên jînewerên nîv-mirov ên nîv-masî-bedenî vedigere 5000 sal {{bz}}ê. Nêrînek giştî ev e ku çêlekên deryayê bandorek mezin li çêbûna van efsaneyan kirine. Wek mînakek ji bo piştgirîkirina vê teoriyê, [[Krîstofor Kolumbus|Christopher Columbus]] got ku wî di rêwîtiya xwe ya bo cîhana nû de Keça deryayê dîtin, lê ew pir eware bûn û ku bi awayê ku wî hêvî dikir ne rind bûn. Kesên ku keçên deryayî dîtine wan wek mirovên bê-axaftin û bi porê kesk, reş, qehweyî yan jê zer tînin ziman. Bedena wan ji nîvî de masî ye û bi gelemperî wan wek jînewerên ku di okyanûsan de û hinek caran jî di çeman de avjeniyê dikin, binav dikin.<ref>{{Cite web|url=http://newanimal.org/merfolk.htm|title=The Cryptid Zoo: Mermaids and Mermen in Cryptozoology: Modern Sightings and Reports|date=2007-04-20|website=web.archive.org|access-date=2022-05-21|archive-date=2007-04-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20070420215314/http://newanimal.org/merfolk.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> Çîrokên keça deryayî hema hema gerdûnî ne. Çîroka keça deryayî ya yekem a naskirî ji aliyê Asûriyan ve di sala 1000 berî zayînê de hatiye dîtin. [[Atargatis]], dayika şahbanûya Asûrî [[Semîramîs]], xwedawendek nemir e ku evîndarê şivanekî dibe. Lê şivan a ciwan ê ku jê hez dikir dimire. Jiber vê yekê ew ji bo ku bibe masî, xwe davêje golê. Lê av, laş û bedewî ya wê yê bêkêmasî venaşêre, dûvikek masî jêre çêdike û şiyana jibo bêhna xwe di binê avê de bistîne dide wê. Di serdema nûjen de di hinek stranên kurdî de helbestên di derbarê keça deryayî de hatiye gotin. Di strana stranbêja kurd [[Rêzan Şîrvan]] de, strana wê ya bi navê ''siwarê evînê'' de helbest a ku di derbarê keça deryayî de hatiye nivîsandin ev e:<ref>{{Citation|title=Rêzan Şîrvan - Siwarê Evînê [Official Music Video] 4K|url=https://www.youtube.com/watch?v=-7EX_Dz6Bo0|language=en|access-date=2022-05-21}}</ref> <blockquote>Lê yarê! Qezî dirêj, çev xezalê Tu deryajînek di nava behra Wanê de, li ser rûyê erdê tu nikarî bijî, tu yê bimirî Ez jî berfek im li serê sîpanê xelatê, dixwazim bêm cem te Edî ku nagihêjim erdê, ez dihelim û namînim Erê yarê, dil bi zarê</blockquote> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Mîtolojî]] 1m87pih6kx97nn5wkh0e53bljbfaokk Komplîkasyon 0 127592 1093744 1083069 2022-07-30T19:09:34Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki '''Komplîkasyon''', di wateya bijîşkî de, têgîna 'komplîkasyon' bandorên neyînî yên pêşbînîkirî yên rewşek, nexweşî an dermankirina bijîşkî ye. Komplîkasyon bandorek neyînî li ser pêvajoya nexweşiyekê dike. Komplîkasyon dikare wekî giranbûna nexweşiya heyî an derketina gilî û vedîtinên nû li bandora pergalên hinavên din dike were dîtin. Komplîkasyonên bi nexweşiya bingehîn re dibe sedema derketina nexweşiyên nû. Ligel vê yekê, ji ber dermankirinên têne bikaranîn dibe ku komplîkasyon çêbibin. Ji ber gelek sedeman komplîkasyon çêdibin. Ev faktorên wekî temenê nexweş, nexweşiyên din ên heyî yên nexweş, pergala parastinê, dermanên têne bikaranîn û destwerdanên neştergerî û rewşa pergala parastinê ne. Komplîkasyon divê bi şert û mercên jê re sekûle tê gotin, neyê tevlihev kirin, ku bi taybetî di qonaxa akût a hin nexweşiyan de çêdibin û zirarek mayînde dihêle. Paşmayî di destpêka nexweşiyê de an dereng di pêvajoya başbûnê de çêdibin. Mînak, wendabûna domdar a hêzê li aliyekî laş ji ber derbek berê encamek e. ==Nexweşiyên û komplîkasyonên curbicur== ===Komplîkasyonên îyatrojenîk=== Komplîkasyonên îyatrojenîk ji ber dermankirina tê kirin çêdibin û pir cihêreng in: '''<u>Derman:</u>''' Di rewşên wekî dayîna dermanên neguncayî ji nexweş re, dayîna bi dozek neguncav, neşopandina rêgezên veguhestinê, karanîna xelet a derman de çêdibe. Ji bo pêşîlêgirtina van, tedbîrên parastinê yên wekî karanîna reçeteyên elektronîkî, lihevhatina rêzikên hilanînê û veguheztinê, pakkirina dermanan di dozên pêşwext de têne sepandin. '''<u>Nojdar:</u>''' Komplîkasyonên nojdarî ji ber [[anastezî|anesteziyê]] çêdibin. Ev nojdarên nexweş an xeletî ne. Ji bo pêşîlêgirtina wan qaîdeyên gerdûnî têne sepandin. Ev ji verastkirina nasnameya nexweş, nîşankirina cîhê nojdariyê û aliyek, kontrolkirina wan çend caran li ser bingeha kontrola dualî berî, di dema û piştî nojdariyê de pêk tê. '''<u>Daşnasî:</u>''' Teşhîskirina şaş, zêdeteşhîs, teşhîsa neguncayî ne. Ev cudahî ji ber cudahiyên nexweş û bijîşk in. <u>''Mirov, ragihandin û xebata tîmê'':</u> Karîna mirovan bi hev re dixebitin ji aliyê faktorên wekî rêveberiya hiyerarşiya jêr-jorîn û danûstandina di navbera endamên tîmê de tê bandor kirin. <u>''Enfeksiyonên girêdayî dermankirinê'':</u> Sedema herî gelemperî ya komplîkasyonên bi dermankirinê re ji derveyî [[kateter]] e, ku li nexweşan tê sepandin. Îhtîmala [[Enfeksiyon (derman)|enfeksiyonê]] piştî prosedurên wek kateterên mîzê, gihandina damarên navendî an venous, [[entûbasyon|entûbasyonê]] zêde dibe. Çavkaniyên herî gelemperî yên dermankirinê / enfeksiyona nexweşxaneyê ''[[Escherichia coli]], Proteus mirabilis'' e.<ref>{{Cite journal|last=Jacobsen|first=S. M.|last2=Stickler|first2=D. J.|last3=Mobley|first3=H. L. T.|last4=Shirtliff|first4=M. E.|date=2008|title=Complicated Catheter-Associated Urinary Tract Infections Due to Escherichia coli and Proteus mirabilis|url=https://journals.asm.org/doi/10.1128/CMR.00019-07|journal=Clinical Microbiology Reviews|language=en|volume=21|issue=1|pages=26–59|doi=10.1128/CMR.00019-07|issn=0893-8512|pmc=PMC2223845|pmid=18202436}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://health.gov/our-work/health-care-quality/health-care-associated-infections|title=Health Care-Associated Infections {{!}} health.gov|date=2020-02-16|website=web.archive.org|access-date=2022-05-21|archive-date=2020-02-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20200216063749/https://health.gov/our-work/health-care-quality/health-care-associated-infections|url-status=bot: unknown}}</ref> Sedema herî gelemperî ya çêbûna van enfeksiyonan paqijiya destan e.<ref>{{Cite journal|last=Patil|first=Vijaya|last2=Todi|first2=Subhash|last3=Myatra|first3=S. N.|last4=Samaddar|first4=D. P.|date=2014|title=Guidelines for prevention of hospital acquired infections|url=https://www.ijccm.org/doi/10.4103/0972-5229.128705|journal=Indian Journal of Critical Care Medicine|language=en|volume=18|issue=3|pages=149–163|doi=10.4103/0972-5229.128705|issn=0972-5229|pmc=PMC3963198|pmid=24701065}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} ==Girêdanên derve== {{bijîşkî}} reaqd8egndrsu3uo1tkyu7uaoqxzrvw E-Dewlet 0 127608 1093588 1083399 2022-07-30T14:51:47Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 8 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Hûrek}} {{Kêm}} '''e-Dewlet''' an jî '''Tirkiyeya Dîjîtal''' (bi tirkî: ''e-Devlet'', ''e-Devlet Kapısı'', ''Dijital Türkiye''), pergalekî wargeha web e ku armanca di hawîrdora elektronîkî bi awayek ewle, bênavber û bilez agahdariya rast bigihîne hemwelatiyan, li gorî hewcedariyên bikarhêner ên xizmetên hukûmetê dike. Bikaranîna hejmara nasnameya Tirkiyê bi hêsanî têketina pergala e-Dewlet e. Malper dikare bi şîfreya ji [[PTT]]ê were wergirtin, bi [[Îmzeya Mobîl]] ji bo kesên ku xetên [[Turkcell]], [[Türk Telekom]] û [[Vodafone]] ne, bi pergala Îmzeya Elektronîkî ya kartekî jîr û xwendevan bikar tîne û bi Karta Nasnameya T.C bi kartê re tê peyda kirin.. Türksat berpirsiyarê vê projeyê ye. Ev sazî berpirsiyarê ji avakirina binesaziya pêwîst e û destnîşankirina standardên agahdarî, ragihandinê û kalîteyê di karûbarên hikûmetê ne.<ref>{{Cite web|url=http://edevlet.turksat.com.tr/|title=e-devlet projeleri {{!}} "devletin kısayolu"|date=2008-08-28|website=web.archive.org|access-date=2022-05-21|archive-date=2008-08-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20080828181045/http://edevlet.turksat.com.tr/|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.turksat.com.tr/|title=TÜRKSAT UYDU HABERLEŞME KABLO TV VE İŞLETME A.Ş.|date=2008-10-29|website=web.archive.org|access-date=2022-05-21|archive-date=2008-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20081029210458/http://www.turksat.com.tr/|url-status=bot: unknown}}</ref> Bi Biryarnameya Serokomariyê ya jimare, rêveberiya ji Wezareta Gihandin û Binesaziyê ya Komara Tirkiyeyê ji Serokatiya Daîreya Veguherîna Dîjîtal re hat dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/cumhurbaskanligi-ofislerinin-gorevleri-detaylandirildi/1624556|title=Cumhurbaşkanlığı ofislerinin görevleri detaylandırıldı|date=2019-10-25|website=web.archive.org|access-date=2022-05-21|archive-date=2019-10-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20191025155441/https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/cumhurbaskanligi-ofislerinin-gorevleri-detaylandirildi/1624556|url-status=bot: unknown}}</ref> == Projeya turkiye.gov.tr == Serlêdanên hukûmeta elektronîkî yên wekî Turkiye.gov.tr bi pênaseya navên domaina înternetê ya navneteweyî û wekî "Türkiye.gov.tr" li gorî zagona bikaranîna tîpên [[Zimanê tirkî|tirkî]] têne pêşkêşkirin û bi slogana "e-Devlet Kapısı di 12'ê kanûnê de berfireh bu". Ew malperek gelemperî ye ku agahdariya hemwelatiya elektronîkî peyda dike û karûbarên nûvekirinê daxwaz dike ku berhevkirina Di sala 2008'an de CeBIT Bilişim [[Ewrasya]] piştî semînera danasînê ya bi navê " ''Kurtebiriya Dewletê'' " li salona 5. bi raya giştî re hat nasandin. Di 18'ê kanûna 2008'an de ji aliyê Serokwezîrê wê demê [[Recep Tayyip Erdoğan|Recep Tayyîp Erdogan]] li Salona Lijneyê ya Wezareta Perwerdehiya Neteweyî "e-Devlet Kapısı" hat vekirin.<ref>{{Cite web|url=http://edevlet.turksat.com.tr/v2/belgeler/wwwturkiyegovtr-acildi|title=www.turkiye.gov.tr açıldı! {{!}} e-devlet projeleri|date=2010-05-13|website=web.archive.org|access-date=2022-05-21|archive-date=2010-05-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20100513014937/http://edevlet.turksat.com.tr/v2/belgeler/wwwturkiyegovtr-acildi|url-status=bot: unknown}}</ref> e-Devlet Kapısı avahiyekî bi mebesta gihandina xizmetên hikûmetê ji welatiyan re xalek hevbeş bi rengekî bênavber û ewledar di hawîrdora elektronîkî de, li gorî hewcedariyên bikarhêner hate amadekirin. Dema ku tu bi portala e-Devletê re têkevî, agahdariya jidayikbûnê, leşkeriyê û her cûre danûstandinên ji A heta Z bi şîfreyekî pêşkêşî dike. Gelek danûstandinên serîlêdanê, danûstandinên veqetandinê, danûstendinên deynan, agahdariya îmtîhanê û bêtir danûstandin têne kirin. Rojê 24 saetan, 7 rojên hefteyê li tevayî tê gihîştin. Portala e-Devlet bi 6 hezar û 568 xizmetên ji aliyê 870 saziyan ve tê pêşkêşkirin û zêdeyî 59 mîlyon bikarhêneran heye.<ref>{{Cite web|url=https://www.turkiye.gov.tr/|title=e-Devlet Kapısı Devletin Kısayolu {{!}} www.türkiye.gov.tr|date=2019-05-26|website=web.archive.org|access-date=2022-05-21|archive-date=2019-05-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20190526233259/https://www.turkiye.gov.tr/|url-status=bot: unknown}}</ref> == Xizmetên pêşkêşî == Ji nîsana 2022’an ve pergala 870 sazî û rêxistinên giştî; Lêpirsîna tomara tawanan, danûstandinên karmendên teqawîtbûyî yên SSI, gelek danûstandin dikarin li ser înternetê bêne kirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.mynet.com/haber/guncel/sabika-kaydi-sorgulamasi-e-devlet-kapisinda-1886240-1|title=Sabıka Kaydı Sorgulaması E-Devlet Kapısında Haberi ve Son Dakika Haberler Mynet|date=2015-07-22|website=web.archive.org|access-date=2022-05-21|archive-date=2015-07-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20150722093835/http://www.mynet.com/haber/guncel/sabika-kaydi-sorgulamasi-e-devlet-kapisinda-1886240-1|url-status=bot: unknown}}</ref> * Lêpirsîna Jîneolojiyê ya Dêûbav û Alternatîf * Sertîfîkaya Casting Service * Belgeya Tomara Tawanan * Belgeya Rewşa Navnîşanê * Sertîfîkaya Tomarkirina SSI * Lêpirsîna Deynê Bacê * Lêpirsîna cezayê trafîkê * Lêpirsîna Xeta Mobîl * Lêpirsîna Agahdariya Deed * Belgeya xwendekar == Binesaziya KAYSIS'ê == Pergala Rêvebiriya Agahdariya Giştî ya Elektronîkî (KAYSIS)<ref>{{Cite web|url=https://www.kaysis.gov.tr/|title=ELEKTRONİK KAMU BİLGİ YÖNETİM SİSTEMİ|date=2014-07-13|website=web.archive.org|access-date=2022-05-21|archive-date=2014-07-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20140713204443/https://www.kaysis.gov.tr/|url-status=bot: unknown}}</ref> ji diyarkirina pêkhateya rêxistinî ya sazî û rêxistinên giştî heta karûbarên pêşkêşkirî digire; Ew pergala rêveberiya agahdariyê ye ku dê bikaribe yekbûna sepanên Tirkiyeya dîjîtal ( e-Devlet ) ji navendek yekane hate çêkirin û tê de hêmanên rêveberiya giştî, ji belgeyên di karûbaran têne bikaranîn heta agahdariya ragihandin û rêveberê ya sazî ligel bingehên qanûnî têne diyarkirin û di hawîrdora elektronîk de têne diyarkirin.<ref>{{Cite web|url=https://cbddo.gov.tr/projeler/kaysis/|title=Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi - Proje Açıklaması|date=2021-04-04|website=web.archive.org|access-date=2022-05-21|archive-date=2021-04-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20210404122843/https://cbddo.gov.tr/projeler/kaysis/|url-status=bot: unknown}}</ref> Pergala Rêveberiya Agahdariya Giştî ya Elektronîkî (KAYSIS), wekî binesaziya hikûmeta elektronîkî hate pêşvexistin, pergala rêveberiya agahdariyan binesaziya dîjîtal a sazî û rêxistinên giştî yên li Tirkiyeyê diafirîne. Ew ji jêremodulên wekî Pergala Qeydkirina Navendî ya Rêxistina Dewletê (DETSİS), Pergala Rêvebiriya Envantera Karûbar (HEYS), Modula Îmzekaran (İYEM) û Pergala Qanûna Giştî (KMS) pêk tê. == Agahdariya navê domainê == Navê turkiye.gov.tr di 7'ê Hezîrana 2001'an de ji aliyê Serokatiya Daîreya Teknolojiyên Agahiyê ya Serokwezîriyê ve hatiye çêkirin. Navê rêvebirê nav wekî berpirsiyariya projeyê Türksat e. Danûstandinên darayî yên navên domainê ji aliyê Serokatî û Ofîsa Veguheztina Dîjîtal ve têne kontrol kirin. Pêşkêşkerên navê domainê pê ve girêdayî ye ns1.turkiye.gov.tr û ns2.turkiye.gov.tr ne. == Girêdanên derve == * {{Twitter|ekapi}} * {{Facebook|edevletkapi}} * {{Instagram|edevletkapisi}} * [http://www.turkiye.gov.tr Malpera Fermî ya Turkiye.gov.tr] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201218151124/https://www.turkiye.gov.tr/}} Pêşiyê ya 2020an de li Makîneya arşîvkirin * [https://cbddo.gov.tr/dijital-tr/ Ofîsa Veguherîna Dîjîtal a Serokatiyê, Tirkiyeya dîjîtal] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200511095623/https://cbddo.gov.tr/dijital-tr/}} == Çavkanî == {{Çavkanî}} b009jcwy6ylafw2zvbrw7i9qyi8mvob Copyleft 0 128497 1093554 1086917 2022-07-30T13:53:01Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Copyleft.svg|thumb|Sembola Copyleftê]] '''Copyleft''', pratîka dayîna mafê belavkirin û guherandina bi serbestî milkê rewşenbîrî ye bi şertê ku heman maf di berhemên derûdor ên ku ji wê milkê hatine afirandin de bêne parastin.<ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.1093/oso/9780195398540.003.0017|title=Copyleft|last=Keats|first=Jonathon|date=2010-11-11|publisher=Oxford University Press}}</ref> Copyleft di forma lîsansê de dikare were bikar anîn ku şert û mercên mafnasiyê ji bo karên ji nermalava komputerê bigire heya belge, huner, vedîtinên zanistî û tewra hinek patentan bigire.<ref>{{Cite journal|last=Newman|first=John C.|last2=Feldman|first2=Robin|date=2011-12-29|title=Copyright and Open Access at the Bedside|url=https://doi.org/10.1056/NEJMp1110652|journal=New England Journal of Medicine|volume=365|issue=26|pages=2447–2449|doi=10.1056/NEJMp1110652|issn=0028-4793|pmid=22204721}}</ref> Copyleft rêgezek e ku tê de nermalava an xebata hunerî dikare were bikar anîn, guheztin û bi serbestî were belavkirin bi şertê ku her tiştê ku jê hatî bi heman mercan ve girêdayî be.<ref>{{Cite web|url=http://classic.austlii.edu.au/au/journals/PrecedentAULA/2017/23.html|title=Scheibner, James --- "What price freedom (of software)? A guide for Australian legal practitioners on open source licensing" [2017] PrecedentAULA 23; (2017) 139 Precedent 39|website=classic.austlii.edu.au|access-date=2022-05-27}}</ref> Berevajî lîsansên nermalava belaş ên destûrdar, lîsansên nermalava Copyleft wekî parastin an berevajî têne hesibandin û hewce dike ku agahdariya ku ji bo ji nû ve hilberandin û guheztina xebatê hewce dike ji wergirên bernameya nermalavê, yan binaryan re were peyda kirin. Ev agahdarî bi gelemperî di forma pelên koda çavkaniyê de ye ku bi gelemperî kopiyek şertên lîsansê hene û nivîskarên kodê qebûl dikin. Lîsansên Copyleftê yên navdar di nav wan de Lîsansa Giştî ya GNU (GPL), ku ji hêla [[Richard Stallman]] ve hatiye nivîsandin û yekem destûrnameya nermalava Copyleftê bû ku bikaranînek berfireh dîtiye. Di nav lîsansên wî de Lîsansa Giştî ya Mozilla, Lîsansa Hunera Azad û Creative Commons.<ref>{{Cite web|url=https://artlibre.org/licence/lal/en/|title=Free Art License 1.3 {{!}} Copyleft Attitude|website=artlibre.org|access-date=2022-05-27}}</ref> şertê lîsansa parvekirinê, du yên dawîn ji bo formên din ên xebata rewşenbîrî û hunerî, wek belge û wêne, têne armanc kirin.<ref>{{Cite web|url=https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/|title=Creative Commons — Attribution-ShareAlike 4.0 International — CC BY-SA 4.0|website=creativecommons.org|access-date=2022-05-27}}</ref> ==Prensîbên Copyleftê== ===Azadî=== Digel ku qanûna mafnasiyê kontrolê dide nivîskarên nermalavê li ser kopîkirin, belavkirin û guheztina karên wan, armanca copyleft ew e ku azadiya hemî bikarhêner/temaşevanên xebatê bide meşandin ku van hemî çalakiyan pêk bînin. ;Azadî 0 :Azadiya bikaranîna kar ;Azadî 1 :Azadiya xwendina xebatê ;Azadî 2 :Azadiya kopîkirin û parvekirina xebatê bi yên din re ;Azadî 3 :Azadiya guherandina xebatê, û azadiya belavkirina karên guhertî û ji ber vê yekê jêderketî Peyvên bi vî rengî di Pênaseya Çavkaniya Vekirî de hene, pênaseyek cihê ku azadiyên wekhev dihewîne. Ev her du pênaseyên, Pênaseya Nermalava Azad û Pênaseya Çavkaniya Vekirî, piraniya lîsansên kopîleftê van pênaseyan piştgirî dike.<ref name=":0">{{Cite journal|last=Wu|first=C. H.|last2=Hara|first2=K.|last3=Ozawa|first3=H.|date=1992|title=Enhanced osteoinduction by intramuscular grafting of BMP-beta-TCP compound pellets into murine models|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1586574|journal=Archives of Histology and Cytology|volume=55|issue=1|pages=97–112|doi=10.1679/aohc.55.97|issn=0914-9465|pmid=1586574}}</ref> Bi garantîkirina azadî û destûra ji nû ve hilberandin, adaptekirin, yan belavkirina wê ji temaşevanan û bikarhênerên karekî re, lîsansên kopîleftê ji cûreyên din ên destûrnameyên mafê kopîkirinê ku van azadiyan sînordar dikin cihêreng in. ===Têkiliyên navneteweyî=== Li cihên ku destûr bihêle ku xebatek bi tevahî bikeve nav qada gelemperî, ku li wir xwedîtiya mafan nayê îddîa kirin, copyleft destûrê dide nivîskaran ku li ser karanîna xebata xwe qedexeyan deynin. Yek ji wan qedexeyên sereke yên ku ji aliyê copyleftê ve têne danîn ev e ku divê karên ku hatine derxistin jî di bin destûrnameyek copyleftê ya hevgirtî de werin weşandin.<ref name=":0" /> Ev ji ber prensîba bingehîn a copyleftê ye: ku her kes dikare bi serbestî ji xebata berê ya kesên din sûd werbigire, lê her guheztinek li ser wê xebatê divê ji her kesê din re jî sûd werbigire û ji ber vê yekê divê di bin şertên wekhev de were weşandin. Ji ber vê yekê, lîsansên copyleftê wekî lîsansên berevajî jî têne zanîn - her guhezkerên xebatek bi lîsansa kopîleftê tê çaverê kirin ku çalakiya nivîskar a lîsansa copyleftê ya nermalavê jî bi lîsansa kopîleftê vegerîne her derûdorên ku wan çêkiriye. Ji ber vê hewcedariyê, lîsansên kopîleftê jî ji ber şertên xwe-domdar wekî "vîral" hatine binav kirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.microsoft.com/presspass/exec/craig/05-03sharedsource.mspx|title=Speech Transcript - Craig Mundie, The New York University Stern School of Business|date=2005-06-21|website=web.archive.org|access-date=2022-05-29|archive-date=2005-06-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20050621082004/http://www.microsoft.com/presspass/exec/craig/05-03sharedsource.mspx|url-status=bot: unknown}}</ref> Ji xeynî sînorkirinên li ser kopîkirinê, lîsansên kopîleftê astengiyên din jî dinirxîne. Ew piştrast dikin ku maf nekarin paşê werin betal kirin û hewce dikin ku kar û pêvekên wê bi rengekî ku destûrê dide guheztinên din bêne peyda kirin. Di nermalavê de, ev tê vê wateyê ku pêdivî ye ku koda çavkaniyê ya xebata hatî derxistin bi nermalavê bixwe re were peyda kirin. ===Teşwîqkirina aborî=== Teşwîqên aborî yên ku li ser naveroka kopîleftê dixebitin dikarin cûda bibin. Qanûna mafên telîfê ya kevneşopî, ji bo pêşvebirina pêşketinê bi pêşkêşkirina feydeyên aborî yê ji bo afirîneran hatîye sêwirandin. Di cîhana bernamesaziya komputerê de, bernameyên komputerê yên bi lîsansa copyleftê bi gelemperî ji hêla bernamenûsan ve têne çêkirin da ku hewcedariya ku wan kifş kirine tije bikin. Bernameyên weha bi gelemperî bi destûrnameyek copyleftê têne weşandin tenê ji bo ku bikarhênerên paşîn jî dikarin bi serbestî guhertoyên guhezbar ên wê bernameyê bikar bînin. Ev bi taybetî ji bo afirînerên ku dixwazin pêşî li "revandina çavkaniya vekirî" bigirin, an jî çalakiya ji nû ve bikaranîna kodê çavkaniya vekirî û paşê qedexeyên din lê zêde bikin, çalakiyek ji hêla lîsansên copyleftê ve têne astengkirin. Hinek afirîner, mîna Elastic<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2019/12/15/technology/amazon-aws-cloud-competition.html|title=Prime Leverage: How Amazon Wields Power in the Technology World|last=Wakabayashi|first=Daisuke|date=2019-12-15|website=The New York Times|language=en-US|access-date=2022-05-29}}</ref> pêşbînî dikin ku nehiştina pargîdaniyên bazirganî ku bikar bînin û piştre jî hilbera xwe di bin destûrnameyek xwedaniyê de bifroşin jî teşwîqek e. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Teknolojî]] [[Kategorî:Lîsans]] rpx05j09lh5wc4ff358j2jcdp03boee Tawanên şer ên Tirkiyeyê li dijî kurdan 0 128537 1093996 1093295 2022-07-31T04:59:49Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Zilanmassacre.jpg|thumb|Wêneyekî ji Rojnameya Cumhuriyetê di daxuyaniya de dinivîse, kesên ku li Geliyê Zilanê kom kirine hemî hatine kuştin, kes jê xilas nebûye û operasyonên didome.]] [[Wêne:Turkish soldiers and local people of Dersim region.jpg|thumb|Wêneyê qeflek zarok û jin ku di dema Komkujiya Dersimê de ji aliyê artêşa Tirkiyê ve hatiye kom kirin. Piştî 74 salên kesê bi navê Salman Yeşildağ ku ji komkujiya xilas bibû, aniye ziman ku birayê wî jî di nava vê qeflê de ye ev qefl bi temamî hatine kuştin.]] [[Wêne:Komkujiya roboskî.jpg|thumb|Dîmenek ji Komkujiya Qilabanê ku di 28ê kanûna sala 2011an de ji aliyê balefirên şer ên dewleta tirk ve ji dijî kurdan pêk hatiye.]] '''Tawanên şer ên Tirkiye yê li dijî kurdan''', rêzeke tawanên şer e ku di dîrokên cûrbecûr de ji aliyê artêşa dewleta tirk ve li dijî [[Kurd|kurdan]] pêk hatiye. [[Komkujiya Zîlanê 1930|Komkujiya Zilanê]] û [[Serhildana Dêrsimê|Komkujiya Dersimê]], tawanên serekeyê şer e ku di van komkujiyan de bi hezaran kes ji aliyê artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] ve hatine kuştin. Li gorî daxuyaniyê fermî di [[Serhildana Dêrsimê|Kumkujiya Dersimê]] de 8 hezar 605 [[kurd]] ji aliyê artêşa tirk ve hatine kuştin<ref>{{Cite web|url=https://t24.com.tr/haber/dersimde-kac-kisi-oldu,107055|title=Dersim'de kaç kişi öldü?|website=T24|language=Turkish|access-date=2022-05-30}}</ref> û di [[Komkujiya Zîlanê 1930|Komkujiya Zilanê]] de li gorî daxuyaniyên çapemenî û rojnamevanên wî demê 50 û 75 hezar [[Kurd]] ji aliyê artêşa dewleta [[Tirkiye|Tirkiyê]] ve hatin kuştin.<ref>{{Cite web|url=http://mezopotamyaajansi35.com/tum-haberler/content/view/http%3A%2F%2Fmezopotamyaajansi35.com%2Ftum-haberler%2Fcontent%2Fview%2F140982|title=Asırlık yara Geliyê Zilan’ın tanığı: İhaneti unutmadım|website=mezopotamyaajansi35.com|access-date=2022-05-30}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://tr.wikipedia.org/wiki/Berliner_Tageblatt|title="Berliner Tageblatt" sayfasını oluşturmaktasınız - Vikipedi|website=tr.wikipedia.org|language=tr|access-date=2022-05-30}}</ref> Di salên dawiyê de, li [[Bakurê Kurdistanê]], [[Rojavaya Kurdistanê|Rojavayê Kurdistanê]] û li [[Başûrê Kurdistanê]] li dijî sivîlên kurd ji aliyê artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] ve bi êrîşên hewayî gelek tawanên şer hatine tomarkirin. Yek ji van êrîşên sereke yên hewayî [[Komkujiya Robozkê]] ye û yek ji êrîşên sereke yên ku di dema hikûmeta [[Recep Tayyip Erdoğan|Recep Tayyîp Erdogan]] de li dijî kurdên sivîl pêk hatiye.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-59806472|title=10. yılında Roboski Katliamı: Hukuki süreç hangi aşamada?|date=2021-12-28|website=BBC News Türkçe|language=tr|access-date=2022-06-03}}</ref> Bi van êrîşên hewayî bi dehan zarok û kesên sivîl jiyana xwe ji dest dane.<ref>{{Cite web|url=https://www.yuksekovahaber.com.tr/haber/solin-katliamin-semboludur-57245.htm|title='Solin katliamın sembolüdür'|website=Yüksekova Haber Portalı|language=tr|access-date=2022-05-31}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.evrensel.net/haber/257295/tsk-kandilde-zergel-koyunu-vurdu-8-sivil-yasamini-yitirdi|title=TSK, Kandil'de Zergelê köyünü vurdu: 8 sivil yaşamını yitirdi|last=Gazetesi|first=Evrensel|website=Evrensel.net|language=tr-TR|access-date=2022-05-31}}</ref> Li [[Bakurê Kurdistanê]], di sala 2015an de piştî hilbijartina giştî ya 7ê hezîrana sala 2015an de ku hikûmeta [[Partiya Dadwerî û Werarê (Tirkiyê)|AKPê]] di hilbijartinê de têk çû, ji aliyê hikûmeta [[Recep Tayyip Erdoğan|Recep Tayyîp Erdogan]] ve di civîna Saziya Ewlehiya Neteweyî ya Tirkiye yê (MGK) de li dijî kurdan biryara operasyonek bi navê ''Çöktürme operasyonu'' (tê wateya operasyona jihalxisinê) ku piştre navê operasyonê wekî ''Hendek operasyonu'' (operasyona xendekan) hate guhertin, hate dayîn.<ref>{{Cite web|url=https://www.cnnturk.com/hendek-operasyonu|title=Hendek Operasyonu Haberleri - Son Dakika Yeni Hendek Operasyonu Gelişmeleri|website=CNN Türk|language=tr|access-date=2022-05-31}}</ref> Bi despêkirina vî operasyonê re komên ji ciwanên [[Kurd]] li navçe û bajarên ku tevgerên leşkerên tirk lê zêde dibe, damezrandina Yekîneyên Parastina Sivîl (YPS) ragihandin. Bi despêkirina vî operasyona leşkerî re li navçeyên [[Cizîr]], [[Gever]] û [[Nisêbîn|Nisêbînê]] gelek zarok, jin û kesên sivîl ji aliyê artêşa tirk ve hatin kuştin.<ref name=":0" /> Yek ji van kesan jina 75 salî Taybet Înan bû ku ji aliyê artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] ve li navçeya [[Nisêbîn|Nisêbînê]] hate kuştin. Jibo hilanîna cendekê Taybet Înan gelek hewlên saziyên sivîl siyasî çêbû lê dewleta tirk destûrê neda ku cendek bê hilanîn û cendekê Taybet Înan heft roj ma li kolanê.<ref>{{Cite web|url=https://t24.com.tr/haber/cenazesi-7-gun-yerde-kalan-taybet-ananin-evinde-kara-bayram,348586|title=Cenazesi 7 gün yerde kalan Taybet Ana'nın evinde 'kara' bayram...|website=T24|language=Turkish|access-date=2022-05-31}}</ref> Yek ji tawanên şer ên ku di dema rêveberiya [[Recep Tayyip Erdoğan|Recep Tayyîp Erdogan]] ve li dijî [[Kurd|kurdan]] pêk hatiye kuştina siyasetmedar û endezyara [[Kurd]] [[Hevrîn Xelef]] e.<ref name=":1" /> Hevrîn Xelef di dema dagirkirina [[Serêkaniyê]] û [[Girê Spî|Girêspî]] de ku ji aliyê [[Tirkiye|Tirkiyeyê]] vê pêk hat, di 12ê cotmeya sala 2019an de li ser rêya m4 a navneteweyî ya li [[Rojavaya Kurdistanê|Rojavayê Kurdistanê]] pêk hatiye.<ref name=":1" /> Rêxistina navneteweyî [[Rêxistina Efûyê ya Navneteweyî|Amnesty International]] ku navenda wî li [[London|Londonê]] ye, diyar kiriye ku [[Hevrîn Xelef]] ji aliyê çekdarên [[Ehrar El-Şarkiye]] ve ku girêdayî [[Tirkiye|Tirkiyeyê]], hatiye kuştin. Di daxuyaniyê de hatiye diyarkirin ku Hevrîn Xelef ji otomobîla wê hatiye kaşkirin, [[Hevrîn Xelef]] û ajokarê wê li heman cihî hatine kuştin.<ref name=":1" /> Li gorî rapora [[Rêxistina Efûyê ya Navneteweyî|Amnesty International]] porê [[Hevrîn Xelef]] hatiye kişandin û nêz ve hatiye gulebaran kirin.<ref name=":1" /> ==Kronolojî== ===1930, Komkujiya Geliyê Zilanê=== [[Komkujiya Zîlanê 1930|Komkujiya Geliyê Zilanê]], tawanek şer e ku di meha tîrmeha sala 1930an ji aliyê artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] li dijî kurdan pêk hatiye. Di Komkujiyê de li gorî jêderên curbecur 50 û 75 hezar [[Kurd]] ji aliyê artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] ve hatiye kuştin.<ref>{{Cite web|url=https://www.halklarindemokratikkongresi.net/zilan-katliamini-unutmadik/1739|title=Zilan Katliamı’nı Unutmadık!|website=www.halklarindemokratikkongresi.net|language=tr|access-date=2022-05-31}}</ref> ===1937-38, Komkujiya Dersimê=== [[Serhildana Dêrsimê|Kumkujiya Dersimê]], tawanek şer e ku di sala 1937 û 1938an de ji aliyê artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] ve li dijî kurdan pêk hatiye. Li gorî daxuyaniyên fermî 6 hezar û 868 [[Kurd]] ji aliyê artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] ve hatiye kuştin.<ref>{{Cite web|url=https://t24.com.tr/haber/dersimde-kac-kisi-oldu,107055|title=Dersim'de kaç kişi öldü?|website=T24|language=Turkish|access-date=2022-05-31}}</ref> ===1938, Komkujiya gundê Zînê=== [[Komkujiya gundê Zînê]], komkujî û tawanek şer e ku di 6ê tebaxa 1938an de li gundê [[Zînê]] ya bi ser parêzgeha [[Erzîngan (parêzgeh)|Erzînganê]] ve, ji aliyê artêşa tirk ve li dijî [[Kurd|kurdan]] pêk hatiye.<ref>{{Cite web|url=http://www.todayszaman.com/news-258153-prosecutor-orders-search-for-mass-alevi-grave-in-erzincan.html|title=Prosecutor orders search for mass Alevi grave in Erzincan|date=2011-09-28|website=web.archive.org|access-date=2022-06-02|archive-date=2011-09-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20110928181954/http://www.todayszaman.com/news-258153-prosecutor-orders-search-for-mass-alevi-grave-in-erzincan.html|url-status=bot: unknown}}</ref> Di komkujiyê de 95 [[Kurd]] ji aliyê artêşa dewleta tirk ve hatine kuştin û piştî vî Komkujiyê şêniyên gund sirgûnê bajarê [[Balikesîr]] û navçeya [[Keşan]] a bi ser parêzgeha [[Edirne]] yê kirine.<ref>{{Cite web|url=https://www.mynet.com/zini-gedigi-katliamina-sorusturma-180100053336|title=Zini Gediği Katliamı'na soruşturma|last=Mynet|website=Mynet YurtHaber|language=tr|access-date=2022-06-02}}</ref> ===1943, Komkujiya Geliyê Sefo=== [[Bûyera Sî û Sê Guleyan|Komkujiya Geliyê Sefo]] yan jî navê ku pê tê zanîn Komkujiya 33 guleyê, komkujiyeke ku 30yê tîrmeha sala 1943an ji aliyê artêşa [[Tirk]] ve li dijî gundiyên [[Kurd]] pêk hatiye. Di komkujiya de 33 kes jibo kuştinê birin kesek revî xwe xilaskir, 32 kes ji aliyê artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] ve hatin kuştin.<ref>{{Cite web|url=https://t24.com.tr/yazarlar/dogan-akin/33-koylu-neden-katledildi-katiller-yillarca-nasil-korundu,4290|title=33 köylü neden katledildi, katiller yıllarca nasıl korundu?|website=T24|language=Turkish|access-date=2022-05-31}}</ref> ===1993, Komkujiya Licê=== [[Komkujiya Lîcê|Komkujiya Licê]], tawanek şer e ku di 27ê cotmeha sala 1993an de ji aliyê artêşa tirk ve li dijî kurdan pêk hatiye. Di Komkujiya Licê de 401 avahî 242 dikan hatine şewitandin û 17e kes ji aliyê artêşa Tirkiyê ve hatin kuştin.<ref>{{Cite web|url=https://hakikatadalethafiza.org/27-yildir-kus-konacak-dal-yok-licede/|title=27 yıldır kuş konacak dal yok Lice’de!!|website=Hafıza Merkezi|language=tr|access-date=2022-05-31}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.failibelli.org/lice-katliami-sanigi-tum-kararlarim-dogruydu/|title=Lice Katliamı Sanığı: Tüm Kararlarım Doğruydu|website=FAİLİ BELLİ|language=tr|access-date=2022-05-31}}</ref> ===1993, Komkujiya Vartinîsê=== [[Komkujiya Vartinîsê]], tawanek şer e ku di 3ê çiriya pêşîna sala 1993an de li bajaroka [[Vartinîs]] a biser navçê [[Tîl, Mûş|Tîl]] a [[Mûş|Mûşê]], li dijî malbatek [[Kurd]], ji aliyê artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] ve pêk hatiye. Di vî komkujiyê de, ji aliyê artêşa tirk ve agir bi avahiyê malbatê hate xistin û dêûbav 7 zarok bi şewata agirê hatin kuştin.<ref>{{Cite web|url=https://hakikatadalethafiza.org/vartinis-altinova-katliami-davasi-bugun-goruluyor/|title=Vartinis (Altınova) Katliamı Davası Bugün Görülüyor|website=Hafıza Merkezi|language=tr|access-date=2022-05-31}}</ref> ===2011, Komkujiya Kortekê=== [[Komkujiya Kortekê 2011|Komkujiya Kortekê]], komkujî û tawanek şer e ku di 21ê tebaxa sal a 2011an de di dema hikûmeta [[Recep Tayyip Erdoğan|Recep Tayyîp Erdogan]] de ji aliyê balefirên şer ên dewleta [[Tirk]] ve li dijî wesayîtekî malbata [[Kurd]] pêk hatiye. Di komkujiyê de 4 zarok, Jinek ducanî bi temamî 7 kes hatine kuştin.<ref>{{Cite web|url=http://www.karakocanliyiz.biz/kc/index.php/haberler/7-tuerkiye-ve-duenyadan/107-tuerk-sava-ucaklar-4si-cocuk-7-kiiyi-oelduerdue.html|title=Türk Savaş Uçakları 4'ü Çocuk 7 Kişiyi Öldürdü.|date=2011-12-24|website=web.archive.org|access-date=2022-06-03|archive-date=2011-12-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20111224181936/http://www.karakocanliyiz.biz/kc/index.php/haberler/7-tuerkiye-ve-duenyadan/107-tuerk-sava-ucaklar-4si-cocuk-7-kiiyi-oelduerdue.html|url-status=bot: unknown}}</ref> ===2015, Komkujiya gundê Zergelê=== [[Komkujiya gundê Zergelê]], komkujî û tawanek şer e ku di sala 2015an ji aliyê balefirên şer ên artêşa [[Tirkiye|Tirkiyê]] li dijî kesên sivîl ên li [[Başûrê Kurdistanê]] pêk hatiye. Di vî êrîşa hewayî de 8 kes jiyana xwe jidest dide û 14e kes bi giranî birîndar dibe.<ref>{{Cite web|url=https://www.evrensel.net/haber/257295/tsk-kandilde-zergel-koyunu-vurdu-8-sivil-yasamini-yitirdi|title=TSK, Kandil'de Zergelê köyünü vurdu: 8 sivil yaşamını yitirdi|last=Gazetesi|first=Evrensel|website=Evrensel.net|language=tr-TR|access-date=2022-06-03}}</ref> ===2015, Komkujiyên jêrzemînên Cizîrê=== [[Komkujiyên jêrzemînên Cizîrê]] rêzeke komkujî û tawanên şere ku di dema hikumeta [[Recep Tayyip Erdoğan|Recep Tayyîp Erdogan]] de li dijî kurdan pêk hatiye.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.gazeteduvar.com.tr/anayasa-mahkemesi-cizre-bodrumlari-basvurusunu-reddetti-haber-1520119|title=Anayasa Mahkemesi 'Cizre bodrumları' başvurusunu reddetti|last=Duvar|first=Gazete|date=2021-04-22|website=Duvar|language=tr-TR|access-date=2022-06-01}}</ref> Komkujî di sala 2015an de, di dema şerê di navbera artêşa tirk û şervanên YPSê de derketiye, li dijî kesên sivîl û şervanên YPSê ku birîndar bûne, pêk hatiye.<ref name=":0" /> Di komkujiya jêrzemînên [[Cizîr|Cizîrê]] de, di jêrzemînên avahiyên cûrbecûr de şervanên YPSê û kesên sivîl ji aliyê artêşa tirk ve bi agirê saxe sax hatine şewitandin.<ref>{{Citation|title=Cizre’de bodrum katından HDP'li Derya Koç'un ses kaydı!|url=https://www.youtube.com/watch?v=1QjgLf_yQl4|language=en|access-date=2022-06-01}}</ref> ===2016, Kuştina her sê jinên siyasetmedarên Kurd=== [[Kuştina her sê jinên siyasetmedarên Kurd]], yek ji tawanên şer ên ku di dema hikûmeta [[Recep Tayyip Erdoğan]] de li dijî sê jinên siyasetmedarên [[Kurd]], ku di sala 2016an de li navçeya [[Silopî]] yê pêk hatiye.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/01/160105_silopi_kadin_siyasetciler|title=Silopi'de üç kadın siyasetçi öldürüldü|date=2016-01-06|website=BBC News Türkçe|language=tr|access-date=2022-06-04}}</ref> Her sê jinên siyasetmedar, [[Sêvê Demir]], [[Pakize Nayir]] û [[Fatma Uyar]] di dema ''Çöktürme operasyonu'' (Operasyona jihalxisinê) ku li bajar û navçeyên [[Bakurê Kurdistanê]] hatibû lidarxistin, hatin kuştin.<ref name=":2" /> ===2018, Tewanên şer ên di dema dagirkirina Efrînê de=== [[Tewanên şerê di dema dagirkirina Efrînê]], rêzeke tawanên şer e ku di dema hikûmeta [[Recep Tayyip Erdoğan|Recep Tayyîp Erdogan]] ve ji aliyê artêşa tirk ve li dijî sivîlan li bajarê [[Efrîn|Efrînê]] pêk hatiye. Di dema dagirkirina [[Efrîn|Efrînê]] de 700 sivîl hatin kuştin 7 hezar û 400 sivîl hatine revandin û hêj çarenûsa wan ne diyar e. 68 dibistan hatine xirakirin, gelek goristan û 15 perestgehên dînî hatine wêran kirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/18032022|title=Rudaw|last=Rudaw|website=www.rudaw.net|access-date=2022-06-02}}</ref> ===2018, Bombarana Nexweşxaneya Avrînê=== [[Bombarana Nexweşxaneya Avrînê]], bombaran û tawanek şer e ku ji aliyê hikûmeta [[Recep Tayyip Erdoğan|Recep Tayyîp Erdogan]] ve di sala 2018an di dema dagirkirin a [[Efrîn|Efrînê]] de ji aliyê balefirên şer ên [[Tirkiye|Tirkiyê]] ve li dijî [[Nexweşxaneya Avrînê]], li [[Efrîn|Efrînê]] pêk hatiye. Di bombaranê de 9 kes jiyana xwe jidest dane û gelek kes jî birîndar dibin.<ref>{{Cite web|url=https://amp.artigercek.com/haberler/avrin-hastanesi-bombalandi|title=Avrin Hastanesi bombalandı: 9 kişi yaşamını yitirdi|website=amp.artigercek.com|access-date=2022-06-02}}</ref> ===2019, Kuştina Hevrîn Xelef=== Kuştina siyasetmedar û endezyara Kurd [[Hevrîn Xelef]], tawanek şer e ku di dema hikûmeta [[Recep Tayyip Erdoğan|Recep Tayyîp Erdogan]] de ji aliyê hêzên çekdarê ku [[Tirkiye]] alîkariyê dike pêk hatiye.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.gazeteduvar.com.tr/dunya/2019/11/04/hevrin-halef-nasil-olduruldu|title=Hevrin Halef nasıl öldürüldü?|last=Duvar|first=Gazete|date=2019-04-11|website=|language=tr-TR|archive-url=|access-date=2022-06-04}}</ref> [[Hevrîn Xelef]] di 12ê cotmeha sala 2019an de di dema dagirkirina [[Serêkaniyê]] de ji aliyê hêzên çekdarê girêdayî [[Tirkiye]] ve hatiye kuştin.<ref name=":1" /> Piştî kuştina [[Hevrîn Xelef]] rojnameya [[Yeni Şafak]] a [[Tirkiye|Tirkiyeyê]] jibo kuştinê [[Hevrîn Xelef]], wê wek sekreterê giştî yê [[Partiya Sûriyeya Pêşerojê]] ku yek ji berfirehkirina siyasî ya [[Partiya Yekîtiya Demokrat|PYDê]] li [[Sûrî|Sûriyê]] ye, pênase kir û diyar kir ku "Hevrîn Xelef bi operasyoneke serkeftî hatiye kuştin" kuştina [[Hevrîn Xelef]] diyar kir.<ref name=":1" /> ===2019, Êrîşa li dijî konvoya sivîlan=== [[Êrîşa li dijî konvoya sivîlan]], komkujî û tawanek şer e ku di sala 2019an de di dema dagirkirina [[Serêkaniyê]] û [[Girê Spî|Girêspî]] de ji aliyê [[Recep Tayyip Erdoğan|Recep Tayyîp Erdogan]] ve li dijî [[Kurd|kurdan]] pêk hatiye. Êrîş bi balefirên şer ên [[Tirkiye|Tirkiyê]] pêk hatiye û di êrîş de 11e sivîl jiyana xwe jidest da û 74 sivîl birîndar bûne.<ref>{{Cite news|url=https://www.hawarnews.com/tr/mobile/?page=haber&ID=18953|title=Êrîşa li dijî sivîlan|last=|first=}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Komkujiyên li dijî sivîlan]] [[Kategorî:Komkujiyên li dijî kurdan]] 6y79d34ox3ig195bn0nx1mr2dj4lm5j GPS 0 128606 1093609 1087235 2022-07-30T16:04:52Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:NAVSTAR GPS logo.png|thumb|Logoya sîstema GPSê]] [[Wêne:GPS-IIR.jpg|thumb|Nêrîna hunermendekê jibo satelayta GPSê Block IIR li orbita Erdê]] [[File:2 SOPS space systems operator 040205-F-0000C-001.jpg|thumb|Di dema operasyonên satelayta Pergala Cih diyarkirina Gerdûnî de, Fermandarek Hêza Hewayî ya Hêza Hewayî ya Bilind di navnîşek kontrolê de derbas dibe.]] '''Global Positioning System''' yan jî bi kurtayî '''GPS''', (wateya bi kurdî, pergala diyariya cih ya gerdûnî ye) pergalek radyonavîgasyonê ya li ser satelaytê ye ku xwediyê sîstemê hikûmeta [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Dewletên Yekbûyî]] ye û ji aliyê [[Hêza Fezayê ya Dewletên Yekbûyî]] ve tê birêvebirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.gps.gov/technical/ps/2008-SPS-performance-standard.pdf|title=Wayback|last=|first=|website=web.archive.org|access-date=2022-06-08|archive-date=2017-04-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20170427025348/http://www.gps.gov/technical/ps/2008-SPS-performance-standard.pdf|url-status=bot: unknown}}</ref> Pergal yek ji pergalên navîgasyonê yên satelaytên gerdûnî ye ku agahdariya erdnîgarî û demjimêrê ji wergirên GPSê ên li ser û nêzê erdê re peyda dike.<ref>{{Cite web|url=https://www.loc.gov/everyday-mysteries/item/what-is-gps-how-does-it-work/|title=What is a GPS? How does it work? {{!}} Library of Congress|date=2022-04-12|website=web.archive.org|access-date=2022-06-08|archive-date=2022-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20220412090940/https://www.loc.gov/everyday-mysteries/item/what-is-gps-how-does-it-work/|url-status=bot: unknown}}</ref> Peydakirina agahdariyan bi şertê ku ew bi kêmî ve divê sîstem çar satelaytên GPSê bibîne. Satelayt celebek sînyala radyoyê derdixin û wergirên GPSê yên li ser erdê van sînyalan distînin û şîrove dikin ku hêla xwe diyar bikin. Jibo bikaranîna GPSê ne hewce ye ku bikarhêner daneyên [[Înternet|înternetê]] bikarbînin. Her çend ev teknolojiyên dikarin kêrhatiya agahdariya cîhgirtina GPSê zêde bikin jî lê sîstem ji resepsiyona têlefonîkî û înternetê serbixwe tevdigere. GPS ji bikarhênerên leşkerî, sivîl û bazirganî yên li çaraliyê cîhanê re kapasîteyên pozîsyona krîtîk peyda dike. Hikûmeta [[Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê|Dewletên Yekbûyî]] pergalê afirand, pergalê diparêze û kontrol dike û bikaranîna pergalê ji bo her kesê ku xwedan wergirê GPSê ye vekirî berdaye. ==Dîrok== Pergala GPSê di destpêkê de ji bo hewcedariyên leşkerî hate pêşvexistin. Sêwirana sîstemê bi qismî di destpêka salên 1940an de, piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem|Şerê Cîhanê yê Duyemîn]], hate pêşve xistin. Di dema [[Şerê Cîhanî yê Duyem|Şerê Cîhanê yê Duyemîn]] û li ser pergalên radyo-navîgasyon-based erdê yên mîna LORAN (LORAN-Navîgasyon Dirêj) û Decca Navîgatorê ku ji bo wê heyamê çareseriyek bû ku paşê demek dirêj hate bikaranîn. Yekem bikaranîna GPSê piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem|Şerê Cîhanê yê Duyemîn]] vedigere. Pergal ji bo ku di navîgasyonê de bi wergirên sînyalê, di planên leşkerî û hesabên pozîsyonê de û di kontrolkirina roketên rêberî de were bikaranîn de hate çêkirin. Sêwirana GPSê hinekî li ser pergalên radyo-navîgasyonê yên li ser erdê yên mîna LORAN û Decca Navîgator, ku di destpêka salên 1940an de hatine pêşve xistin, mînak digire. Di sala 1955an de, Friedwardt Winterberg ceribandinek pêşniyar kir ku bi karanîna demjimêrên atomî yên rast ên ku li orbitê di hundurê satelaytên çêkirî de hatine bicîh kirin, hêdîbûna demê di qada gravîtasyonek bihêz de tespît dike. Relatîfiya taybetî û giştî pêşbînî dike ku demjimêrên li ser peykên GPSê dê ji hêla çavdêrên Cîhanê ve werin dîtin ku rojane 38 mîkrosandî zûtir ji demjimêrên li ser erdê dimeşînin. Sêwirana GPS ji bo vê cûdahiyê rast dike; bêyî vê yekê, pozîsyonên hesabkirî yên GPSê dê rojane 10 kîlometre (6 mi/d) xeletî berhev bikin.<ref>{{Cite web|url=http://bourabai.kz/winter/satelliten.htm|title=WINTERBERG - Relativistische Zeitdiiatation eines künstlichen Satelliten|date=2014-07-03|website=web.archive.org|access-date=2022-06-09|archive-date=2014-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20140703080406/http://bourabai.kz/winter/satelliten.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Teknolojî]] 072wbt21cgonkdzjiiyer6frjf564q6 Realme 0 128675 1093929 1087792 2022-07-31T02:55:31Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank şîrket | nav = | logo = Realme-realme- logo box-RGB-01 with out back ground.svg | logo mezinayî = | binlogo = | wêne = | wêne mezinayî = | binwêne = | wêne sernûçe = | navê berê = | navê rastî = | navê rastî ziman = | navê romanîkirin = | navê kevn = | şikl = | bazirganîkirin = | ISIN = | pîşesazî = Teknolojî | cure = Teknolojî | qeder = | pêşvehat = | paşvehat = | avakirin = {{destpêka dem û temen|2018|5|4}} li [[Shenzhen]], [[Çîn]] | avaker = Sky Li (李炳忠) | têkçûn = | cihê sergeh = | bajarê sergeh = | welatê sergeh = | koordînat = | hejmara cih = | hejmara cih sal = | herêma xizmetê = | kesên sereke = | berhem = | marka = | xizmet = Qada telekomînîkasyonê | dahatin = | dahatin sal = | xebitandina dahatinê = | xebitandina dahatinê sal = | dahatina net = | dahatina net sal = | hebûnên rêveberiyê = | hebûn = | hebûn sal = | sermiyan = | sermiyan sal = | xwedî = | endam = | endam sal = | hejmara karkeran = | hejmara karkeran sal = | bingeha şîrketê = | dabeşkirin = | şîrketên hevpar = | dirûşm = | modul = | rêjeya sermaye = | nirxandin = | jêrenot = | intl = | malper = }} '''Realme''', (wekî '''realme''' hatiye stîlîze kirin) yek ji hilberînerên têlefonê ye ku pergala xebatê ya [[Android|Androidê]] bikar tîne. Realme ji aliyê pargîdaniya '''Realme Chongqing Mobile Telecommunications Corporation, Ltd.''' ve li bajarê [[Shenzhen]] a [[Çîn]]ê tê pêşve xistin. Pargîdanî ji aliyê Li Bingzhong (wekî "Sky" Li tê zanîn) di 4ê gulana 2018an de, ku cîgirê serokê berê yê [[Oppo]] bû, hate damezrandin.<ref>{{Cite web|url=https://www.gizchina.com/2018/07/30/realme-seperates-from-oppo-another-oneplus/|title=Realme Seperates From OPPO: Another OnePlus?|date=2019-04-30|website=web.archive.org|access-date=2022-06-17|archive-date=2019-04-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20190430094826/https://www.gizchina.com/2018/07/30/realme-seperates-from-oppo-another-oneplus/|url-status=bot: unknown}}</ref> Realme di destpêkê de xwe wekî bin-brandek [[Oppo|Oppoyê]] dest pê kir û niha bi navê marqeya xwe ya realmeyê dewam dike. ==Modelên Realmeyê== * [[Realme 1]] * [[Realme 2]] ** [[Realme 2 Pro]] * [[Realme 3]] ** [[Realme 3 Pro]] * [[Realme 5]] ** [[Realme 5 Pro]] ** [[Realme 5i]] * [[Realme 6]] ** [[Realme 6 Pro]] ** [[Realme 6i]] ** [[Realme 6S]] * [[Realme 7]] ** [[Realme 7 Pro]] ** [[Realme 7i]] * [[Realme U1]] * [[Realme X2 Pro]] * [[Realme Narzo 20 Pro]] * [[Realme Narzo 30 Pro]] * Realme GT2 ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Teknolojî]] lq3poj523wtogy4a5dny1326e04vw37 Gustavo Petro 0 128715 1093641 1092498 2022-07-30T16:56:01Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank xwedî meqam | nav = Gustavo Petro | bernav = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | wêne = 03GustavoPetro.jpg | sernavê_wêne = | mezinahiya_wêne = | meqam = | tevî = | hevserok = | dawiya_dewrê = | destpêka_dewrê = | berê = | paşê = | serokkomar = | cîgirserok = | serokwezîr = | cîgirên_serokwezîrê = | koma_meclîsê = | herêma_hilbijartinê = | 1navê_vala = | 1navê_daneyê = | 2navê_vala = | 3navê_vala = <!-- meqam1 heta meqam16ê diçe --> | meqam1 = | tevî1 = | hevserok1 = | destpêka_dewrê1 = | dawiya_dewrê1 = | dewr1 = | berê1 = | paşê1 = | herêma_hilbijartinê1 = | 1navê_vala1 = | 1navê_daneyê1 = | 2navê_vala1 = | 2navê_daneyê1 = <!-- meqam2 --> | meqam2 = | tevî2 = | hevserok2 = | destpêka_dewrê2 = | dawiya_dewrê2 = | dewr2 = | berê2 = | paşê2 = <!-- Agahiyên kesane --> | navê_jidayikbûnê = Gustavo Francisco Petro Urrego | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|19|4|1960|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Ciénaga de Oro]], [[Córdoba]], [[Kolombiya]] | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | cihê_goristanê = | partî = | partiyên_din = | hevwelatî = [[Kolombiya]] | netewe = Kolombî | hevjîn = | partner = | zarok = 5 | dê = | bav = | cîwar = | perwerde = | pîşe = Siyasetmedar, aborîzan | xelat = | vala1 = | dane1 = | malper = | şanenav = | jêrenot = }} '''Gustavo Francisco Petro Urrego''' yan jî '''Gustavo Petro''', ({{Jidayikbûn|19|4|1960|j=1}} li [[Ciénaga de Oro]], [[Córdoba]], [[Kolombiya]]) aborînas, siyasetmedar, gerîlayekî berê, senator û serokê hilbijartî yê [[Kolombiya|Kolombiyayê]] ye.<ref>{{Cite web|url=http://especiales.semana.com/elecciones-presidenciales-2018/candidatos-hoja-de-vida/gustavo-petro.html|title=Gustavo Petro Urrego: hoja de vida del candidato de 'Colombia Humana'|last=Semana.com|website=Gustavo Petro Urrego: hoja de vida del candidato de 'Colombia Humana'|language=es-CO|access-date=2022-06-20}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://cnnespanol.cnn.com/2022/06/19/gustavo-petro-perfil-ganador-izquierda-presidencia-colombia-orix/|title=Quién es Gustavo Petro, el ganador de las elecciones en Colombia que alcanzó más de 11 millones de votos|date=2022-06-19|website=CNN|language=es|access-date=2022-06-20}}</ref> Gustavo Petro, [[Rodolfo Hernández Suarez]] di gera dengdayîna duyemîn a hilbijartinên serokatiya [[Kolombiya|Kolombiyayê]] ya sala 2022an de di 19ê hezîranê de têk bir û bû serokê [[Kolombiya|Kolombiyayê]].<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/live/2022/06/19/world/colombia-election-results|title=Colombia Election: Gustavo Petro Makes History in Presidential Victory|last=Turkewitz|first=Julie|date=2022-06-19|website=The New York Times|language=en-US|access-date=2022-06-20}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.ft.com/content/33d30a93-0f48-41ee-9847-4503c79ca7d9|title=Leftist Gustavo Petro wins Colombian presidency|date=2022-06-20|website=Financial Times|access-date=2022-06-20}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/americas/colombians-head-polls-tightest-election-recent-memory-2022-06-19/|title=Colombia elects former guerrilla Petro as first leftist president|last=Bocanegra|first=Nelson|last2=Griffin|first2=Oliver|date=2022-06-20|website=Reuters|language=en|access-date=2022-06-20|last3=Vargas|first3=Carlos}}</ref> Wî di hilbijartinên serokatiyê yên [[Kolombiya|Kolombiyayê]] de herî zêde dengên ku her berbijarek ku heta niha wergirtiye, bidest xistiye. Petro, di 17e saliya xwe de bûye endamê Tevgera 19ê Nîsanê ya Gerîllayê ku piştre derbasî Partiya Yekîtiya Demokratîk M-19 bû ku partiyeke siyasî ya ku di sala 1991an de jibo endamê Meclîsa Nûneran hatiye hilbijartin. Piştê hilbijartina parlementoya Kolombiyayê ya sala 2006an de bi dengê herî zêdeyê duyemîn wekî endamê [[Partiya Demokratîk a Alternatîf]] (PDA) dibe senator. Di sala 2009an de, wî ji erka xwe îstifa kir ku di hilbijartinên serokatiya [[Kolombiya|Kolombiyayê]] ya 2010an de bibe namzed û di vî hilbijartinê de bû çaremîn.<ref>{{Cite web|url=https://www.efe.com/efe/english/world/gustavo-petro-colombia-s-unorthodox-left-wing-presidential-candidate/50000262-3651818|title=Gustavo Petro, Colombia's unorthodox left-wing presidential candidate|website=www.efe.com|language=en|access-date=2022-06-21}}</ref> Piştî nakokiyên îdeolojîk bi serokên PDA re, wî tevgera Humane Colombia damezrand ku ji bo şaredariya Bogotá bibe namzed. Di 30yê cotmeh 2011an de di hilbijartinên herêmî de weku şaredarê [[Bogotá|Bogota]] hate hilbijartin û di 1ê çileya 2012an de dest bi karê xwe kir. Di sala 2013an de bi jibo xebatên wî yên di derbarê avhewayê yên di dema wezîfeya wî de "Rêberiya Avhewa û Bajêr" li seranserê cîhanê wergirtiye. ==Jînenîgarî== Petro li Ciénaga de Oro, li beşa Kordoba, di sala 1960an de ji dayik bûye.<ref>{{Cite web|url=https://www.lafm.com.co/politica/gustavo-petro-dice-que-es-italiano-y-no-necesita-visa-estados-unidos|title=Gustavo Petro dice que es italiano y no necesita visa a Estados Unidos|last=FM|first=La|date=2018-12-05|website=www.lafm.com.co|language=spanish|access-date=2022-06-21}}</ref> Dê û bavê wî cotkar in û bi eslê xwe îtalî ye.<ref>{{Cite book|url=https://www.jstor.org/stable/j.ctvb938xz|title=Filosofía y prensa en Colombia: El caso del magazín dominical de El Espectador (1980 - 1990)|last=Soto|first=Damián Pachón|date=2016|publisher=Ediciones USTA|isbn=978-958-631-939-3|edition=1|doi=10.2307/j.ctvb938xz.18}}</ref> Petro bi baweriya xiristiyaniya katolîk mezin bûye û her çend wî hebûna Xwedê jî bipirse jî diyar kiriye ku dîtina wî ya Xwedê ji ber teolojiya rizgariyê heye.<ref>{{Cite web|url=https://www.lalenguacaribe.co/2018/nacional/el-candidato-presidencial-gustavo-petro-ante-mas-de-30-mil-personas-dice-que-no-cree-en-dios/|title=El candidato presidencial Gustavo Petro ante más de 30 mil personas dice que no cree en Dios|last=Caribe|first=Redacción|date=2018-04-15|website=LA LENGUA CARIBE|language=es|access-date=2022-06-21}}</ref> Jibo pêşerojek baştir, malbata Petro biryar da û di salên 1970an de koçî bajarokê [[Zipaquirá|Zipaquiráyê]] ku li herêma navend a [[Kolombiya|Kolombiyayê]] li bakurê [[Bogotá|Bogotáyê]] ye.<ref>{{Cite web|url=http://www.colombia-politics.com/gustavo-petro-political-biography/|title=Gustavo Petro, a political biography - Colombia PoliticsColombia Politics|date=2021-05-24|website=web.archive.org|access-date=2022-06-21|archive-date=2021-05-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20210524052721/http://www.colombia-politics.com/gustavo-petro-political-biography/|url-status=bot: unknown}}</ref> Petro di 17e saliya xwe de bû endamê Tevgera 19ê Nîsanê û tevlî çalakiyan bû. Di 19ê avrêlê de Petro bû rêberê tevgerê û di sala 1981an de wekî ombudsmanê [[Zipaquirá]] û ji sala 1984an heta sala 1986an wekî endamê meclîsê hate hilbijartin.<ref>{{Cite web|url=https://www.semana.com/pais/articulo/destituido-alcalde-gustavo-petro/189317/|title=¿Quién es Gustavo Petro?|date=2021-05-14|website=web.archive.org|access-date=2022-06-21|archive-date=2021-05-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20210514043827/https://www.semana.com/pais/articulo/destituido-alcalde-gustavo-petro/189317/|url-status=bot: unknown}}</ref> ===Gerîllatiya M-19yê=== Di temenek ciwan de (dora 17e saliya xwe de) Petro bû endamê [[Tevgera 19ê Avrêlê]] (M-19) ku tevgerek rêxistina şoreşger a [[Kolombiya|Kolombiyayê]] ye, di sala 1974an de li dijî Koalîsyona Eniyê piştî çalakiya sextekariyê di hilbijartinên 1970an de derketiye holê.<ref>{{Cite book|url=http://worldcat.org/oclc/947612698|title=Aquel 19 será|last=1953-|first=Villamizar Herrera, Darío,|date=1995|publisher=Planeta|oclc=947612698}}</ref> Di sala 1985an de Petro ji aliyê artêşê ve ji ber tawanbarkirina wergirtina neqanûnî ya çekan hate girtin.<ref>{{Cite web|url=https://www.lasillavacia.com/historias/silla-nacional/volvera-a-jugar-el-pasado-de-petro-en-esta-campana-/|title=¿Volverá a jugar el pasado de Petro en esta campaña?|last=Vacía|first=La Silla|website=La Silla Vacía - Últimas noticias locales y nacionales|language=es|access-date=2022-06-21}}</ref> ===Perwerdehiya wî=== Petro ji [[Zenîngeha Universidad Externado de Colombia]] dîplomeya xwe yê aboriyê stand û li [[Escuela Superior de Administración Pública]] (ESAP) dest bi xwendina lîsansa bilind kir. Paşê, wî bawernameya masterê di warê aborî de li [[Universidad Javeriana]] yê wergirt.<ref>{{Cite web|url=http://www.citymayors.com/mayors/bogota-mayor-petro.html|title=City Mayors: Gustavo Petro - Mayor of Bogota|website=www.citymayors.com|access-date=2022-06-21}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bloomberg.com/markets/stocks|title=Stocks|website=Bloomberg.com|language=en|access-date=2022-06-21}}</ref> Piştê demekê kurt Petro çû [[Belçîka|Belçîkayê]] û li [[Université catholique de Louvain]] di beşa Aborî û Mafên Mirovan de dest bi xwendina bilind kir û bi xwendina xwe ya doktorayê di rêveberiya giştî de li [[Zanîngeha Salamanca]] ya [[Spanya|Spanyayê]] perwerdeya xwe berdewam kir.<ref>{{Cite web|url=https://www.semana.com/nacion/articulo/gustavo-petro-progresista/247166-3/|title=Gustavo Petro, el 'progresista'|last=Semana|date=2011-09-29|website=Semana.com Últimas Noticias de Colombia y el Mundo|language=spanish|access-date=2022-06-21}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.urosario.edu.co/Plaza-Capital/POLITICA/Perfil-del-nuevo-alcalde-de-Bogota/|title=Perfil de Gustavo Petro - Universidad del Rosario|date=2015-12-11|website=web.archive.org|access-date=2022-06-21|archive-date=2015-12-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20151211053515/http://www.urosario.edu.co/Plaza-Capital/POLITICA/Perfil-del-nuevo-alcalde-de-Bogota/|url-status=bot: unknown}}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Siyasetmedarên kolombî]] 0nr2p6phi4cq7kl9de5pbvdxvzfutkh Padîşahiya Mutewekkil a Yemenê 0 128902 1093863 1091181 2022-07-31T01:30:16Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank welat2 | utc offset = +3 | konvansiyonel navê dirêj = Padîşahiya Mutewekkil ya Yemenê | wêneyê ala = Flag_of_the_Mutawakkilite_Kingdom_of_Yemen.svg | wêneyê sembol = Coat_of_arms_of_the_kingdom_of_Yemen_(1956-1962).svg }} '''Padîşahiya Mutewekkil a Yemenê''' ({{Ziman|ar|المملكة المتوكلية اليمنية}}), ango '''Padîşahiya Yemen''' an '''Yemena Bakur''', [[Yemen|Yemena]] Bakur dewletek e ku di sala 1918an de serxwebûna xwe bi dest xistiye û heta sala 1970î hebûna xwe domandiye. Paytexta wê heta sala 1948an [[Sana]] bû, paşê derbasî Taizê bû û ji sala 1962an heta 1970î, beşek ji Yemenê heta têkçûna xwe ya dawî di Şerê Navxweyî yê Yemenê ya Bakur de, kontrol kir. == Dîrok == === Paşî === [[Îmam|Îmamên]] Zeydî di nîveka sedsala 17an de hêzên [[Împeratoriya Osmanî]] ji bakurê Yemenê derxistin, lê ji ber dijwariya birêvebirina Yemenê û şerê Zeydiyan ên [[Sunîtî|Sunnî]], Yemen tenê piştî sedsalekê ji hev belav bû. <ref name=":5">{{Cite web|url=http://www.tdvia.org/dia/ayrmetin.php?idno=430408|title=Yemen:TDV İslâm Ansiklopedisi|date=13 Şubat 2015|website=web.archive.org|access-date=16 Nisan 2022|archive-date=2015-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20150213212802/http://www.tdvia.org/dia/ayrmetin.php?idno=430408|url-status=bot: unknown}}</ref> <ref>{{Cite journal|date=1 Temmuz 2000|title=Chronologie du Yémen (1506-1635)|url=https://journals.openedition.org/cy/11|dead-url=hayır|journal=Arabian Humanities. Revue internationale d’archéologie et de sciences sociales sur la péninsule Arabique/International Journal of Archaeology and Social Sciences in the Arabian Peninsula|language=fr|issue=8|doi=10.4000/cy.11|issn=1248-0568|archive-url=https://web.archive.org/web/20220617165444/https://journals.openedition.org/cy/11|archive-date=17 Haziran 2022|access-date=14 Haziran 2022}}</ref> Di sala 1849 de, Împeratoriya Osmanî devera Tihama dagir kir da ku îmamê Zeydî serweriya Osmanî nas bike û destûr bide ku hêzên Osmanî li Sanayê bi cih bibin. Di sala 1849an de Osmaniyan Yemena Bakur <ref>{{Cite web|url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/395192|title=Yemen'de bir Osmanlı-Arap şehri: Yemen|archive-url=https://web.archive.org/web/20200324163819/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/395192|archive-date=24 Mart 2020|url-status=hayır|access-date=23 Haziran 2022}}</ref> zevt kirin û di sala 1872an de <ref>{{Cite web|url=https://www.worldstatesmen.org/Yemen.html|title=Yemen Chronology|website=www.worldstatesmen.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20020818175226/https://www.worldstatesmen.org/Yemen.html|archive-date=18 Ağustos 2002|access-date=16 Haziran 2022}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.mmsh.fr/expos/enfances-yemen/chrono.html|title=Chronologie du Yémen|website=www.mmsh.fr|access-date=22 Haziran 2022}}</ref> walîtî destnîşan kirin lê nekarîn tevahiya Yemenê bixin bin kontrola xwe. <ref>{{Cite web|url=http://www.ufukotesi.com/habergoster.asp?haber_no=20060703|title=Yemen’de Türk izleri|date=16 Temmuz 2011|website=web.archive.org|access-date=16 Nisan 2022|archive-date=2011-07-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20110716134855/http://www.ufukotesi.com/habergoster.asp?haber_no=20060703|url-status=bot: unknown}}</ref> <ref name=":3"/> Demek berî [[Şerê Cîhanî yê Yekem|Şerê Cîhanê yê Yekem]], piştî serhildanên 1882, 1896, 1902 û 1904; Di sala 1913an de Împaratoriya Osmanî neçar ma ku bi awayekî fermî hin desthilatî radestî îmamên Zeydî bike. === Serhildan 1904 === [[Wêne:1900_bashi.jpg|çep|thumb|250x250px| Bajarê Sanayê di destpêka salên 1900î de]] Yemena ku di salên 1882, 1896 û 1902an de ji ber sedemên wek dûrbûna ji navenda Împaratoriya Osmanî, pirsgirêkên ku ji ber nakokiyên mezhebî derdiketin û zextên dewletên emperyalîst ên ku hewl didin bikevin herêmê, bi provokasyonê di salên 1882, 1896 û 1902an de serî hilda. ya [[Keyaniya Yekbûyî]] û Keyaniya Îtalyayê <ref>{{Cite web|url=https://www.researchgate.net/publication/331353849_OSMANLI_YONETIMINDEKI_YEMEN%27DE_INGILIZ_SIYASETI_BIRINCI_DUNYA_SAVASI%27NIN_SONUNA_KADAR|title=Osmanlı Yönetimindeki Yemen'de İngiliz Siyaseti|date=Şubat 2019|publisher=Researchgate|archive-url=https://web.archive.org/web/20220627115855/https://www.researchgate.net/publication/331353849_OSMANLI_YONETIMINDEKI_YEMEN%27DE_INGILIZ_SIYASETI_BIRINCI_DUNYA_SAVASI%27NIN_SONUNA_KADAR|archive-date=27 Haziran 2022|access-date=27 Haziran 2022}}</ref> û Îmam Yehya di sala 1904 de li dijî Osmaniyan serhildanek kir. <ref>{{Cite web|url=https://www.royalark.net/Yemen/yemen2.htm|title=Yemen:2|website=www.royalark.net|archive-url=https://web.archive.org/web/20081204011432/https://www.royalark.net/Yemen/yemen2.htm|archive-date=4 Aralık 2008|access-date=23 Haziran 2022}}</ref> Ew yek ji mezintirîn serhildanên Yemenê ye. Beriya vê dîrokê, Yemenê bi berdewamî li vê herêmê alozî derdixist û hêzên Osmanî dagîr kiribûn û di encamê de artêş birîndar û kuştiyan. <ref>{{Cite web|url=https://siyasalhayvan.com/yemende-osmanli-idaresi-imam-yahya-isyani/|title=Yemen’de Osmanlı İdaresi ve İmam Yahya İsyanı|date=26 Nisan 2016|website=Siyasal Hayvan|language=Türkçe|archive-url=https://web.archive.org/web/20160604204507/https://siyasalhayvan.com/yemende-osmanli-idaresi-imam-yahya-isyani/|archive-date=4 Haziran 2016|access-date=12 Nisan 2022}}</ref> Ji ber ku Împaratoriya Osmanî di wan salan de tengasiyên aborî hebûn û ji paytextê dûr bû, nikaribû zêde alîkariya Yemenê bike. Di destpêka serhildanê de Îmam Yehya tevî eşîrên xwe li San Faîk Paşa dorpêç kir. Îmam Yehya demekê aştî xwest, lê ji ber ku gelê Yemenê tevlî parastinê bû û hêzên Arif Hîkmet Paşa yên li Medîneyê hatin ser Hudeydeyê, ev yek nehat qebûlkirin. <ref name=":5"/> Di sala 1905an de dema ku serhildan gurtir bû û leşkerên ku salekê ji aliyê eşîrên Yemenê ve hatin dorpêçkirin, nan û av nedîtin, kelehên nêzîkî bajêr terikandin, ew ne di cih de bûn ku li dijî wan şer bikin. birçîbûn û Serfermandarê Yemenê Muhammed Tevfîk Paşa di tepeserkirina serhildanê û daxwaza alîkariyê de zehmetiyan dikişand . têkçûna xwe, rewşa nexweş a ku di Strana Yemenê de jî tê vegotin eşkere kir. Di sala 1905an de di bin fermandariya Alî Riza Paşa de ji Anatolya û Rûmelyayê gelek tabûrên redîf û yekîneyên cerdevaniyê hatin şandin. <ref>{{Cite web|url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/32033|title=Yemen İsyanı ve Trabzon Redif Taburu (1905-1906)|archive-url=https://web.archive.org/web/20200326023943/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/32033|archive-date=26 Mart 2020|access-date=19 Haziran 2022}}</ref> Lê piraniya leşkeran di rê de bi êrîşa Zeydiyan şehîd ketin. <ref name=":5" /> Lê belê ji ber ku leşkerên osmanî yên xwedî tecrûbe û dilxwaz bê sedem li pişt sûrên bajarê Senayê hatin ragirtin û ev yek jî moralê leşkeran têk bir, şoreşger ketin bajarê Senayê û Osmanî şehîd kirin. leşkeran. <ref>{{Cite book|title=Ah O Yemendir: Yemen Hatırası|isbn=9786254192111}}</ref> Dema ku di warê leşkerî de nekarîn bi ser bikevin, muzakere dest pê kirin, lê danûstandin bi ser neketin. <ref>{{Cite web|url=https://mustafakemalim.com/mustafa-kemal-ataturkun-yemene-tayini-ve-bununla-ilgili-belgeler/|title=Mustafa Kemal Atatürk’ün Yemen’e Tayini ve Bununla İlgili Belgeler|date=12 Eylül 2017|website=MustafaKemâlim|language=Türkçe|archive-url=https://web.archive.org/web/20180221073911/https://mustafakemalim.com/mustafa-kemal-ataturkun-yemene-tayini-ve-bununla-ilgili-belgeler/|archive-date=21 Şubat 2018|access-date=27 Haziran 2022}}</ref> Îmam Yehya navenda bajarê Senayê girt û li wir gelek leşkerên Osmanî dîl girtin. Piştî vê bûyerê di bin fermandariya Mîhralî Bey de fermandarê 40. Alaya Siwarî ya Hemîdiye şand Yemenê. Ehmed Feyzî Paşayê ku bi hêzên nû re wekî qeymeqam şand herêmê, di operasyona ku di navbera 15'ê Tîrmeh û 1'ê Îlona 1905'an de pêk anî, bi piştgiriya hêzên Taîzê ket Sanayê û eşîrên serhildêr ji holê rakirin. <ref>Çakaloğlu, s. 172</ref> <ref>[http://acikerisim.akdeniz.edu.tr/bitstream/handle/123456789/2617/T03770.pdf?sequence=1&isAllowed=y Osmanlı İmparatorluğu'nda Yemen'de Zeydi İmam Yahya'nın İsyanı(1904-1914) -Fatıma Hilal BAYTAR]</ref> Nêzîkî 30.000 leşker ji bo tepeserkirina serhildanê hatin xerc kirin. Her çiqas Îmam Yehya bi temamî bi ser neket jî, bi awayekî defakto otonomî bi dest xist. <ref>[https://www.ttk.gov.tr/wp-content/uploads/2022/03/59-OzerOzbozdagli.pdf II. Abdülhamit’in Yemen’de Islahat Çabaları (1898-1908]</ref> Piştî serhildanê, dewleta Osmanî li ser vê mijarê lêkolîn kir û berpirsiyar bi dayîna meclîsa şer hatin cezakirin. <ref>{{Cite web|url=https://questionsorientoccident.blog/2015/03/30/la-turquie-et-le-yemen-volet-1-une-histoire-aussi-ancienne-que-conflictuelle-avec-les-rebelles-zaidites-jp-burdy-j-marcou/|title=La Turquie et le Yémen|date=29 Mart 2015|website=Questions d'Orient - Questions d'Occident|language=fr-FR|archive-url=https://web.archive.org/web/20200922231913/https://questionsorientoccident.blog/2015/03/30/la-turquie-et-le-yemen-volet-1-une-histoire-aussi-ancienne-que-conflictuelle-avec-les-rebelles-zaidites-jp-burdy-j-marcou/|archive-date=22 Eylül 2020|access-date=22 Haziran 2022}}</ref> Hesen Muhiddîn Paşayê ku li Yemenê xizmet kiriye, di pirtûka xwe ya bi navê ''Ah Yemen – Serhildana 1904an de'', ku rapora wî ya li ser vê serhildanê ye, dibêje: ''“Birçîbûn bû sedema gelek felaketan.'' ''Ji ber ku tedbîr nehat girtin, pênc hezar leşkerên sultan ji ber birçîbûnê di gorê de hatin definkirin.'' ''Wî ew avêt bîrê.'' ''Ez vê ne bi mîkro, lê bi hêsir dinivîsim.”'' Wî ev rewş bi gotinên xwe bi kurtî vegot. <ref>{{Cite book|url=https://studylibtr.com/doc/1785244/hasan-muhiddin-pa%C5%9Fa|title=Ah O Yemen – 1904 İsyanı|isbn=9786054534029|page=72|access-date=19 Haziran 2022}}</ref> [[Wêne:Ottomanische_yemeni_postal.jpg|center|thumb| Kartpostaleke Sanayê ya sala 1911an a bi mohra osmanî]] [[Wêne:Arabistan_1923.png|thumb|256x256px| Nexşeya Erebî di sala 1925 de]] Her çend îngilîzan hewl da ku Yemenê bikişîne ser milê hevalbendan, Îmam Yehya helwestek bêalî girt. Ji ber vê yekê Yemen beşdarî serhildanên Ereban nebû . <ref name=":4">{{Cite journal|date=1 Temmuz 2001|title=Chronologie du Yémen contemporain (1904-1970)|url=https://journals.openedition.org/cy/67?&id=67|dead-url=hayır|journal=Arabian Humanities. Revue internationale d’archéologie et de sciences sociales sur la péninsule Arabique/International Journal of Archaeology and Social Sciences in the Arabian Peninsula|language=fr|issue=9|doi=10.4000/cy.67|issn=1248-0568|archive-url=https://web.archive.org/web/20220622214718/https://journals.openedition.org/cy/67?&id=67|archive-date=22 Haziran 2022|access-date=22 Haziran 2022}}</ref> . Hin êlên Yemenî - bi taybetî Mihemed îbn Elî El-Idrîsî, ku paşê bibe Emîrê Esîr - <ref>{{Cite web|url=http://www.earthexplorer.info/Explore/56120157-Saudi-Arabia-Jazan-Sabia|title=Sabia (Country)|archive-url=https://web.archive.org/web/20140311125121/http://www.earthexplorer.info/Explore/56120157-Saudi-Arabia-Jazan-Sabia|archive-date=11 Mart 2014|access-date=1 Haziran 2013}}</ref>, di bin bandora Serhildana Ereban de, di dema [[Şerê Cîhanî yê Yekem|Şerê Cîhanê yê Yekem de]] hewl dan serhildanê bikin, lê zêde bandor nekir. Di 30ê cotmeha sala 1918an de, piştî ku Împaratoriya Osmanî Agirbesta Mudrosê îmze kir, Îmam Yehya Muhammed, endamê Xanedaniya Resîd, kete Sanayê û serxwebûna bakurê Yemenê ragihand, bi vî awayî ew ne tenê li herêmên gundewarî yên Zeydî, lê li seranserê bakurê Yemenê.. Îmam Yehya 3 roj piştî serxwebûnê hem bû hukumdar û hem jî îmamê Zeydî (rêberê olî) yê Mîrnişîna Zeydî ya Yemenê. <ref name=":5"/> <ref>{{Cite web|url=https://www.lesclesdumoyenorient.com/chronologie-du-yemen-en-guerre.html|title=Chronologie du Yémen en guerre|website=www.lesclesdumoyenorient.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026141200/https://www.lesclesdumoyenorient.com/chronologie-du-yemen-en-guerre.html|archive-date=26 Ekim 2020|access-date=22 Haziran 2022}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/mutevekkil-alellah-yahya-hamiduddin|title=MÜTEVEKKİL-ALELLAH, Yahyâ Hamîdüddin - TDV İslâm Ansiklopedisi|website=TDV İslam Ansiklopedisi|language=Türkçe|archive-url=https://web.archive.org/web/20220630050134/https://islamansiklopedisi.org.tr/mutevekkil-alellah-yahya-hamiduddin|archive-date=30 Haziran 2022|url-status=hayır|access-date=30 Haziran 2022}}</ref> 23 Çile 1919 Hêza dawî ya Osmanî li Yemenê teslîm bû. <ref name=":3"/> === Serdema Îmam Yehya === Îmam Yehya dema ku Mîrnişîna Zeydî ya Yemenê ava kir, ragihand ku ew xeta Violet ku di Adara 1914’an de ji aliyê Osmaniyan û Îngilîstanê ve hatibû diyarkirin nas nakin û ji bo pêkanîna îdeala Yemena Mezin ber bi Parêzgeha Adenê ya di bin desthilatdariya Îngilîstanê de çûn. <ref>{{Cite book|title=History of Arabia, ''Encyclopædia Britannica'' (Macropædia Vol. 1)|date=1979|page=1043-1051}}</ref> 50 km dûrî Adenê, ji ber ku Hêza Hewayî ya Brîtanîyayê artêşa Îmam Yehya di bin bomberdûmaneke giran de mabû, neçar man paşve vekişin. Artêşa Îngilîs bendera El-Hudeyde <ref>{{Cite web|url=https://www.marefa.org/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9|title=المملكة المتوكلية اليمنية|website=المعرفة|language=ar|archive-url=https://web.archive.org/web/20170512195221/https://www.marefa.org/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9|archive-date=12 Mayıs 2017|access-date=23 Haziran 2022}}</ref> dagir kir û El- Hudeyda radestî Mîrektiya Esîr kir. Îmam Yehya bi ferqa ku nikare Îngilîzan têk bibe û dixwaze xakên xwe yên ji dest çûyî vegerîne, yekem artêşa xwe ya birêkûpêk saz kir û piştî ku armancên herî girîng ên dewleta xwe bi dest xist û zêdetir li ser herêmên eşîran bi dest xist, li dijî hemû serhildanan kampanyayên leşkerî saz kir. hêza wê li bakur di salên 1920î de; Wî êrîşî Tihama Başûr û El-Hudeidah <ref>{{Cite book|title=Unmaking North and South: Cartographies of|date=1934|isbn=4131071320}}</ref> kir. Ji ber vê yekê bi Mîrektiya Hecaz û Necîd re dest bi nakokiyan kir. Wî hewl da ku Yemenê bi tepeserkirina serhildanên cudaxwaz ên 1922-1923-an, ku ji ber yekkirina eşîrên li Yemenê bakur û veguherandina îngilîzan li Yemenê başûr û Yemenê ber bi dijmin ve pêk hat, xurt bike <ref>{{Cite web|url=https://uwidata.com/5126-will-yemen-be-divided-again/|title=Will Yemen Be Divided Again?|date=28 Ağustos 2019|website=United World International|archive-url=https://web.archive.org/web/20210510195311/https://uwidata.com/5126-will-yemen-be-divided-again/|archive-date=10 Mayıs 2021|access-date=16 Haziran 2022}}</ref>, û piştre ji bo bidestxistina naskirina navneteweyî ji bo dewleta Yemenê ya nû hatiye damezrandin. <ref name=":3">{{Cite web|url=https://lecourrierdumaghrebetdelorient.info/yemen/yemen-geographie-religion-histoire-et-politique/|title=YÉMEN – Géographie, religion, histoire, politique|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20180627065157/https://lecourrierdumaghrebetdelorient.info/yemen/yemen-geographie-religion-histoire-et-politique/|archive-date=27 Haziran 2018|access-date=22 Haziran 2022}}</ref> Îmam Yehya di sala 1923’an de ji têkoşîna ji bo textê ku piştî mirina Muhammed îbn Alî el-Idrîsî derketibû holê, di sala 1925’an de El Hudeyda girt. Di sala 1923an de, piştî ku Osmanî [[Peymana Lozanê|bi Peymana Lozanê]] ji Yemenê vekişiyan, welat li hin herêman fermî bû. <ref>{{Cite journal|date=2017|title=Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Yemen İle İlişkiler (1911-1938)|url=https://atamdergi.gov.tr/tam-metin/20/tur|journal=Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi|volume=33|issue=96|pages=113-154|issn=1011-727X}}</ref> Di sala 1924an de eşîrên bi hêz ên Cevf û Beyda serî hildan. Li ser vê yekê Îmam Yehya artêşeke nû bi serokatiya Seyîd Ebdullah El-Wezîr şand ku aramiyê vegerîne. Îmam Yehya ji bo ku zextê li Îngilîzan li Yemenê bike û ragihîne ku ew ''xeta sînorkirinê (Xeta Violet) ya ku'' ''di navbera her du dewletên dagirker -'' Împaratoriya Osmanî û Keyaniya Yekbûyî - de bi peymaneke ku hatiye danîn nas nake, kete El Dalî. ne ya wan e.. Îmam ku dizanibû ku bi tena serê xwe nikare Îngilîzan têk bibe, di sala 1926’an de bi Keyaniya Îtalya-Yemenê re, ku koloniyeke wê li Erîtreyê bû, di sala 1926’an de <ref>{{Cite web|url=http://www.articlearchives.com/international-relations/national-security-foreign/1549459-1.html|title=The foreign office and Anglo-Italian involvement in the Red Sea and Arabia, 1925-28.|date=7 Ocak 2009|website=web.archive.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20170712124708/https://web.archive.org/web/20090107131711/http://www.articlearchives.com/international-relations/national-security-foreign/1549459-1.html|archive-date=2017-07-12|access-date=16 Nisan 2022|url-status=bot: unknown}}</ref> peyman îmze kir û li Enqereyê bi Yekîtiya Sovyetê re têkiliyên dîplomatîk danî. <ref name=":7">{{Cite web|url=http://yemen-club.ru/index.php?id=84|title=12 лет назад|date=2 Şubat 2008|website=web.archive.org|access-date=22 Haziran 2022|archive-date=2008-02-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20080202184500/http://yemen-club.ru/index.php?id=84|url-status=bot: unknown}}</ref> Ji ber vê yekê Îtalya qebûl kir ku Îmam Yehya Padîşahê Edenê ye. <ref>[https://s1.nyt.com/timesmachine/pages/1/1926/12/29/101434931_360W.png?quality=75&auto=webp&disable=upscale Newspaper]</ref> Di dema ku ev peyman dihat çêkirin, di sala 1928an de bi Yekîtiya Sovyetê re peymanek hevaltî û hevkariyê îmze kir, her weha li El-Dalî û Beydayê giraniya xwe zêde kir. <ref>{{Cite web|url=http://ricolor.org/history/eng/vs/24_12_2015/|title=Заключение первого советско-йеменского договора|website=ricolor.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20151227092040/http://ricolor.org/history/eng/vs/24_12_2015/|archive-date=27 Aralık 2015|access-date=17 Nisan 2022}}</ref> Van kiryarên Îmam îngilîzan ewqas tehrîk kir ku di sala 1928an de hêzên hewayî yên Îngilîstanê dest bi bombebarankirina Yemenê kirin. Ji ber ku Yemenê hêza hewayî û sîstema berevaniya hewayî tunebû, Yemenê gelek ziyan dît. 1934 Peymana <nowiki><i id="mwkQ">"dostaniyê"</i></nowiki> ya San'a hat îmzekirin <ref>{{Cite web|url=https://www.fikircografyasi.com/makale/osmanli-devletinin-sahadan-cekilmesinden-sonra-yemen|title=Osmanlı Devleti’nin Sahadan Çekilmesinden Sonra Yemen|website=Fikir Coğrafyası|language=Türkçe|access-date=30 Haziran 2022}}</ref> û bi vî awayî şer bi dawî bû. Îngîlîzan serxwebûna Yemenê çil salan garantî kir. Her çiqas Îmam Yehya xeta Violet qebûl nekiribe jî soz da ku ew ê li hember danûstandinên sînor êrîşî Adenê nekin. <ref>{{Cite web|url=https://yemen-nic.info/contents/History/detail.php?ID=1190|title=المملكة المتوكلية اليمنية والاستعمار البريطاني|website=yemen-nic.info|archive-url=https://web.archive.org/web/20080408073632/https://yemen-nic.info/contents/History/detail.php?ID=1190|archive-date=8 Nisan 2008|access-date=23 Haziran 2022}}</ref> 1926 Padîşahiya Hecaz û Necîd Necran dagir kir. Îmam Yehya ev tevgera Mîrektiya Hîcaz û Necîd nas nekir. Di sala 1926’an de, di navbera dîplomatên Yemen û [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst|Yekîtiya Sovyetê]] de li Enqereyê yekem têkilî pêk hatin. <ref name=":7"/> Di 2’ê Îlona 1926’an de Yemen di qada navneteweyî de hat naskirin. Di sala 1932 de, hikûmetên Yemenê û [[Keyaniya Iraqê|Padîşahiya]] Iraqê peymanek li ser perwerdekirina efserên yemenî li Iraqê îmze kirin. Ev peyman dê di darbeya 1962 ya li bakurê Yemenê de rolek sereke bilîze. <ref>{{Cite book|url=https://books.google.de/books?id=tjXRfqBv_0UC&pg=PA190#v=onepage&q&f=false|title=Historical Dictionary of Yemen|date=2010|publisher=Rowman & Littlefield|isbn=978-0-8108-5528-1|language=İngilizce|access-date=12 Nisan 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220412104617/https://books.google.de/books?id=tjXRfqBv_0UC&pg=PA190#v=onepage&q&f=false|archive-date=12 Nisan 2022|url-status=hayır}}</ref> Tevgera Yemena Azad di nîveka salên 1930î de dest pê kir. Ev tevger di darbeya 1948an de bû xala sereke. Bi fermana Ebdulezîz ibn Siûd, Şerê Erebistana Siûdî û Yemenê di sala 1934an de dest pê kir. Leşkerên 30 hezar Siûdî herêmên Tihama û El-Hudîdeyê dagir kirin, lê bersiva Yemenê ya bi artêşeke 37 hezar kesî bû sedema paşvekişînê. Bi Peymana Taifê ya di 20ê Gulana 1934an de sînorê niha yê Yemenê û Erebistana Siûdî hat diyarkirin. Qraliyeta Yemen; Necran neçar ma ku Asîr û Cîzanê ji Mîrektiya Hecaz û Necîd re bihêle. <ref name=":3"/> Tevî peymana "dostaniyê" ya San'a, nepejirandina Yahya ku sînorê başûrê padîşahiya xwe bi Parêzgariya Adenê ya [[Împeratoriya Brîtanî|Brîtanî]] re (paşê Komara Demokratîk a Gel a Yemenê ) ku ji hêla pêşiyên wî yên Osmanî ve hate danûstandin, bû sedema pevçûnan bi Brîtanya re carinan. <ref name=":3"/> Di sala 1944 de, "Bavê Şoreşê" li Bakur, Helbestvan Muhammed Mahmud al-Zubeyri, ji Misrê vegeriya Yemenê, lê di demek kurt de ji başûr reviya û Meclîsa Yemeniya Mezin damezrand . <ref>{{Cite web|url=https://almadaniyamag.com/2017/11/30/2017-11-30-muhammad-mahmoud-al-zubairi-the-conscience-of-yemen/|title=Muhammad Mahmoud al-Zubairi: The Conscience of Yemen|date=30 Kasım 2017|website=Al-Madaniya Magazine|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20191222094948/https://almadaniyamag.com/2017/11/30/2017-11-30-muhammad-mahmoud-al-zubairi-the-conscience-of-yemen/|archive-date=22 Aralık 2019|access-date=17 Nisan 2022}}</ref> Di sala 1945 de, Yemen bû endamê damezrîner ê [[Yekîtiya Ereb|Yekîtiya Ereban]] . Di 30ê Îlona 1947an de Yemen tevlî Neteweyên Yekbûyî bû. Di nîvê sedsala 20-an de, piraniya Cihûyên Yemenî ji Yemenê derketin û koçî [[Îsraêl|Îsraîliya]] nû avabûyî kirin. Piştî koçkirina Cihûyên Yemenî, hêzeke biçûk a seferê ji bo Şerê Ereb-Îsraîlî yê sala 1948an hat şandin. === Bêîstîqrar û Hilweşîn === Îmam Yehya di sala 1948an de di derbeyeke têkçûyî de hat kuştin. <ref name=":3"/> Piştî çend mehan kurê Îmam Yehya, Îmam Ehmed bîn Yehya hat ser hukim. padîşahiya wî; Ew bi nakokîyên ji nû ve bi Keyaniya Yekbûyî re li ser hebûna Brîtanî li başûr, ku rê li ber hêviyên wan ên ji bo zêdekirina pêşkeftin, vebûn û afirandina Yemenek Mezin rawestand, hate destnîşan kirin. Ehmed bîn Yehya ji bavê xwe hinekî pêşdetir difikirî û ji têkiliyên derve re vekirîtir bû. Lê dîsa jî rejîma wî, mîna ya bavê xwe, otokratîk bû; Di rewşên herî rojane de jî erêkirina wî hewce bû. <ref name=":6">{{Cite news|url=http://content.time.com/time/subscriber/article/0,33009,829180,00.html|title=Yemen: After Ahmad the Devil|date=5 Ekim 1962|website=Time|language=en-US|issn=0040-781X|archive-url=https://web.archive.org/web/20220401005839/http://content.time.com/time/subscriber/article/0,33009,829180,00.html|archive-date=1 Nisan 2022|url-status=hayır|access-date=16 Nisan 2022}}</ref> Ehmed bîn Yehya jî wek bavê xwe Îmam Yehya fikra Yemena Mezin hebû. <ref name=":6"/> Di salên 1950-an de, piştî ku desthilatdariya Brîtanî li Erebistana Başûr nas nekir, rêze pevçûnên sînorî li ser Xeta Violet, sînorek Anglo-Osmanî ya ku ji bo veqetandina Yemenê ji Parastina Adenê xizmet dikir, pêk hatin. <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com.au/books?id=faWMHiaaLgkC&pg=PA95&lpg=PA95&dq=violet+Line+1914&source=bl&ots=BCwmtya0Hj&sig=KXg3P6JPCffyWSALXFI5cf8cu9M&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwix-aPUj5zKAhWJlJQKHYmYDB4Q6AEIHjAC#v=onepage&q=violet%20Line%201914&f=false|title=Ungoverned Territories: Understanding and Reducing Terrorism Risks|date=2007|publisher=Rand Corporation|isbn=978-0-8330-4152-4|language=İngilizce|access-date=16 Haziran 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20201119204718/https://books.google.com.au/books?id=faWMHiaaLgkC&pg=PA95&lpg=PA95&dq=violet+Line+1914&source=bl&ots=BCwmtya0Hj&sig=KXg3P6JPCffyWSALXFI5cf8cu9M&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwix-aPUj5zKAhWJlJQKHYmYDB4Q6AEIHjAC#v=onepage&q=violet%20Line%201914&f=false|archive-date=19 Kasım 2020|url-status=hayır}}</ref> Brîtanî di pevçûnan de bi ser ketin. Di sala 1952an de Îmam Ehmed guhdarîkirina radyoyê li cem xelkê qedexe kir. Di Adara 1955an de bi darbeya komek efser û du birayên Ehmed, padîşah demekê ji wezîfeyê hat dûrxistin. Lê belê, derbe bi lez hat tepisandin. Ehmed bin Yehya bi zexta zêde ya Serokê [[Misir|Misirê]] Cemal Ebdul Nasir re rû bi rû ma û ji aliyê neteweperestên ereb û pan-erebîst ve hat piştgirîkirin û di Nîsana 1956’an de bi Misirê re peymanek parastinê ya hevbeş îmze kir. Di Adara 1958 de Yemen tevlî Dewletên Yekbûyî yên Ereb bû. Lêbelê, ev konfederal piştî derketina Sûriyê ji Komara Erebî ya Yekbûyî di Îlona 1961ê de û Dewletên Yekbûyî yên Erebî di Kanûna 1961ê de ji hev belav bû. Piştî van bûyeran têkiliyên navbera Yemen û Misrê xerab bûn. Di sala 1959an de Xaça Sor û Heyva Sor a Sovyetê 10 000 ton genim şand da ku alîkariya Yemenê bike ku bandorên ziwabûnê derbas bike. ==== Şerê navxweyî yê Yemenê ==== [[Wêne:Royalist_camp_in_North_Yemen_war_1962.jpg|thumb|285x285px| Kampa royalîstan li Yemenê di 1962 de]] Îmam Ehmed di Îlona 1962an de mir <ref>[https://www.nytimesn7cgmftshazwhfgzm37qxb44r64ytbb2dj3x62d2lljsciiyd.onion/1962/09/20/archives/imam-ahmad-of-yemen-is-dead-son-who-seeks-reforms-rules-imam-ahmad.html Imam Ahmad of Yemen]</ref> û kurê wî Muhammed el-Bedr şûna wî girt. Efserên perwerdekirî yên Misirê bi serokatiya Abdullah el-Sallal, fermandarê pasewanên padîşah, bi îlhama Abdinnasser, Mihemed el-Bedr sala ku wî dest bi kar kir, ji kar derxistin, Sanaa kontrol kirin û Komara Erebî ya Yemenê ava kirin. Ev bûyer bû sedema şerê navxweyî yê Yemenê . Sovyet; Wî di 29ê Îlona 1962an de, piştî van bûyeran Komara Yemenê nas kir. Erebîstana Siûdî û [[Urdun]] dest bi piştgirîkirina monarşîstan kirin. Di 5ê cotmeha 1962an de, Prince Hassan li Jeddah, Erebistana Siûdî, hukûmetek royalîst a sirgûnê ava kir. 55.000 leşkerên Misrê û 3.000 komarparêz li dijî Artêşa Qraliyetê ya 40.447 hebûn. <ref>{{Cite book|title=Yemen Army: North Yemen Civil War, Mutawakkilite Kingdom of Yemen|language=İngilizce}}</ref> Dûv re wî lez da windabûna xwe di Şerê Şeş-Roj de ji ber ku wî leşkerên xwe zêde kir 130,000. Royalîstan bi eşîrên Yemenî re ji bo kêmkirina serdestiya hejmarî ya Komarparêzan peymanek çêkir, û di sala 1965-an de Royalîstan gihîşt 220,000 kesan. Misirê di dawiya sala 1965an de dest bi bikaranîna çekên kîmyewî kir . <ref>{{Cite web|url=https://uca.edu/politicalscience/dadm-project/middle-eastnorth-africapersian-gulf-region/north-yemen-1944-present/|title=Kingdom of Yemen/Yemen Arab Republic/North Yemen (1948-1990)|access-date=2 Temmuz 2022}}</ref> Di 11ê Kanûna Pêşîn a sala 1966an de bi panzdeh bombeyên gazê du kes hatin kuştin û sî û pênc kes jî birîndar bûn. Di 5'ê Çileya 1967'an de li gundê Kitaf ku navenda Mîr Hasan Bin Yehya ye, di êrîşa bi gazê de 140 kes mirin û 130 kes jî birîndar bûn. Piştî van bûyeran Brîtanya û Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê zext li Misrê kirin. Misir ev îdia red kir û destnîşan kir ku bûyerên ku hatine ragihandin dibe ku ji ber napalm û ne gazê çêbûne. Xaça Sor bi fikar bû û di 2’ê Hezîranê de li Cenevreyê daxuyaniyek da û fikarên xwe anî ziman. Li ser bingeha rapora Xaça Sor, Enstîtuya Tiba Edlî ya Zanîngeha Bernê daxuyaniyek da û diyar kir ku îhtimal heye ku ev gaz ji madeyên halojenê yên fosjen, gaza xerdel, levîtît, klorîd an bromîdê sîanogen be. Piştî Şerên Şeş Rojî 3 hefte êrîşên gazê rawestiyan. Li gor texmînan 1500 kes ji ber êrîşên kîmyayî hatine kuştin û 2000 kes jî birîndar bûne. Pevçûn heta sala 1967'an dewam kir, dema ku leşkerên Misrê vekişiyan. Di sala 1968 de, piştî dorpêçkirina dawî ya royalîstan a Sana'a, piraniya serokên opozîsyonê gihîştin lihevhatinê û Erebistana Siûdî komar di 1970 de nas kir. <ref>{{Cite web|url=https://www.nationsonline.org/oneworld/History/Yemen-history.htm|title=History of Yemen - Key Figures in Yemen’s history|website=www.nationsonline.org|archive-url=https://web.archive.org/web/20110624113306/https://www.nationsonline.org/oneworld/History/Yemen-history.htm|archive-date=24 Haziran 2011|access-date=23 Haziran 2022}}</ref> Zêdetirî 100,000 kes ji her du aliyan di dema şer de mirin. Dîroknasên Misrê ji ber taktîkên şerê gerîlla ku ji aliyê monarşîstan ve dihat bikaranîn, vî şerê navxweyî wekî ''"Şerê Vîetnamê yê Misrê"'' bi nav dikin. == Artêş == [[Wêne:Turkish_Yemeni_soldiers.jpg|thumb| Di sala 1911 de efserên tirk bi leşkerên Yemenî re.]] Berî ku Yemen serbixwe bibe, bi saya îtîbara îmaman rayeya rêvebirina eşîran hebû, lê ev leşker ne rêkûpêk bûn. Yekemîn artêşa Yemenê ya birêkûpêk vedigere dawiya sedsala 19-an, dema ku Împaratoriya Osmanî dest bi leşkerkirina leşkerên eşîran kir da ku çar tabûrên cendirme û sê alayên siwaran ava bikin. [[Wêne:Sanaa-13a.jpg|thumb| Li bajarê Sana'a di sala 1907 de merasîma leşkerî]]Di sala 1906 de, Padîşahiya Îtalyayê bi hezaran Yemenî tevlî artêşê kir û li Somalî perwerde kir. Îmam Yehya jî beşdarî van perwerdeyan bû. Wan leşkerên Yemenî li dijî serhildanên Sanusî di [[Şerê Îtalyan û Tirkî yê 1911-1912|Şerê Trablusê de di]] sala 1911 de bikar anîn. Piştî ku Împaratoriya Osmanî ji axa Yemenê vekişiya û Îmam Yehya dest danî ser Yemenê, lîwayên Yemenê yên di Împaratoriya Osmanî de, di destpêkê de Lîwaya Taîzê dest bi girtina aliyê Îmam Yehya kirin. <ref name=":4"/> Îmam Yehya qebareya artêşê zêde kir ji ber ku dizanibû ku Tugayên Yemenê yên serdema Osmaniyan ji bo parastina Yemenê li Nîvgirava Erebistanê têrê nakin. === Yekîneyên Erdê === Ji ber ku Padîşahiya Yemenê welatekî kêm e, û piştî vekişîna Osmaniyan ji Yemenê di sala 1918an de, ji ber hewildanên reform û pêşxistina artêşê bêyî hebûna têra efser û doktrînan, gelek tevlihevî rû da. Di perwerdehiyê de ji aliyê teorîk û ne pratîkî de serdest bû û hin efser ne li gorî jîr û perwerdehiya xwe, lê ji ber nêzîkbûna xwe ya ji Îmam Yehya re hatin bilindkirin. Ev yek jî bû sedema kêmasiyekê di xwendinê de ji ber ku hinek ji wan hewl dan perwerdeya leşkerî bidin tevî ku ezmûna wan ya leşkerî tune bû. <ref>تأسيس الجيـش اليمنـي ودوره العسكـري والسياسـي 1337- 1382هـ/ 1918- 1962م ، رسالة ماجستير ، أحمد علي أحمد حسن الزراعي ، جامعة صنعاء ، الباب الأول :تأسيس الجيش النظامي وتنظيماته الإدارية والعسكرية ، الفصل الأول: الجيـش المظفر النظامي ، ص 24</ref> Herçiqas têkel bin jî, ji ber ezmûna leşkerî û desthilatdariya Îmam Yehya ya li herêmê, li gorî herêma ku lê ye, xwedî artêşeke mezin e. <ref>{{Cite web|url=https://areq.net/m/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D8%AD%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9.html#cn-12|title=القوات المسلحة اليمنية|website=areq.net|access-date=25 Haziran 2022}}</ref> Artêşa Bejahî li ser 5 baskan hatiye dabeşkirin. <ref>{{Cite book|title=The establishment of the Yemeni army and its military and political role 1918 - 1962 AD|language=Arapça}}</ref> ==== Nobedarên Îmametê (Leşkerên Ukfa) ==== [[Wêne:Ukfa_al_imam.jpg|center|thumb| Leşkerên Ukfa]] '''Nobedarên Îmametê''' ( {{Ziman|ar|حراس الإمام}} ) an '''leşkerên Ukfa''' ( {{Ziman|ar|القوات أوكفا}} ); Ew cesedek ji şervanên elît bû ku erka parastina Îmam hebû, ku bi tundî ji Îmam re dilsoz dihat hesibandin. Ew bi navînî ji 5000 leşkeran pêk dihat. [[Wêne:Taiz-6.jpg|center|thumb| Meşa leşkerî ya artêşa serfiraz]] '''Artêşa Serketî''' ( {{Ziman|ar|الجيش المظفر}} ) di sala 1919 de hate damezrandin, yekem leşkerên wê ji hêla leşkerên Yemenî yên berê yên Împaratoriya Osmanî ve hatin damezrandin. Dema artêş hat avakirin; Cebilxane bi hejmareke mezin ji nêzîkî 400,000 tivingên ji cûrbecûr, ji bilî bataryayên topên sivik û giran ên qalib û giraniyên cûda tije bûn. Diviyabû her sal her eşîr jimareke diyarkirî leşker bişanda dewletê. Di her eşîrekê de katibanek hebû ku tevger, xelat û xerabiyên endamên eşîrê radigihîne. Ger leşkerek bê destûr dizî bikira an ji artêşê derketiba, serokê eşîrê diviya zirara mela tazmînat bida. <ref>{{Cite web|url=https://areq.net/m/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D8%AD%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9.html#%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B8%D9%81%D8%B1|title=القوات المسلحة اليمنية|website=areq.net|access-date=23 Haziran 2022}}</ref> Ji bilî bindestkirina eşîrên serhildêr, operasyonên leşkerî û parastina îmam, mîr û karbidestên dewletê yên di nav dewletê de, operasyonên wekî parastina desthilatdariyê û komkirina bacê jî dike. <ref>هيئة العمليات الحربية : مطبوعة، الورقة الثالثة.</ref> <ref>سيف الدين آل يحيى: اليمن في عيون البعثة العسكرية العراقية، الدار العربية للموسوعات، 1940-1943م، الطبعة الأولى، ص. ص 281- 282.</ref> <ref>سلطان ناجي: مرجع سابق، ص 122.</ref> <ref>- أحمد قائد الصايدي: اليمن في عيون الرحالة الاجانب، الطبعة: الأولى، 2011 ، إخراج: الافاق للطباعة والنشر، الناشر: مرکز الدراسات والبحوث الأمني، ص 41.</ref> <ref>عبد الله السلال، عبد الرحمن الإرياني ، عبد السلام صبرة: وثائق أولى، عن الثورة اليمنية، مركز الدراسات والبحوث اليمني، دار الآداب، بيروت، 1985، ص 84.</ref> ==== Artêşa Parastinê ==== [[Wêne:Military_parade_in_San'a_1958.jpg|center|thumb| Meşa leşkerî ya Artêşa Parastinê]] '''Artêşa Parastinê''' ( {{Ziman|ar|الجيش الدفاعي}} ); Di sala 1937'an de ji ber ku Artêşa Muzefer têrê nake, tevî zêdekirina daxwazên dewletên biyanî yên li ser xaka Yemenê, hate damezrandin. Îmam Yehya piştî ku piştî şerê bi Siûdî û Îngîlîzan beşeke berçav ji Yemenê ji dest da, gihîşt vê qenaetê ku artêşa wî hewcedarê nûjenkirinê û şert û mercên perwerdehiyê ye. Îmam Yehya piştî têkçûna hewlên reforman di Artêşa Serkeftî de, û piştî ku gilî û gazindên di nav efseran de derketin, di bin zexta rewşenbîran de, Îmam Yehya biryar da ''ku "Artêşeke nû, artêşeke parastinê ya asayî ya li ser bingeha xizmeta mecbûrî ji bo hemû xwediyên çekan, bêyî ku ferq bike, ava bike. temen'' ." <ref>القوات المسلحة بين الامس واليوم:الحديث عن قوات مسلحة منظمة قبل قيام الثورة أمر يبتعد عن الدقة - تصفح: نسخة محفوظة 06 مارس 2016 على موقع واي باك مشين.</ref> Piştî hilweşîna Mîrektiya Hecazê, Serleşker Hesen Tehsîn el-Fakir hat Yemenê û ji sala 1930 heta 1944an wek şêwirmendê leşkerî alîkariya Îmam Yehya kir. <ref>موسوعة الأعلام، خير الدين الزركلي، 1980</ref> Di vê alîkariyê de di avakirina Artêşa Parastinê de roleke mezin lîst. Berevajî Artêşa Serketî, perwerde li şûna teoriyê li ser bingeha ezmûnê bû, lê ev heyama perwerdeyê hîn jî têra leşkeran nekir ku perwerdehiya leşkerî, jêhatîbûna şer û perwerdehiya leşkerî bi dest bixin. <ref>تأسيس الجيـش اليمنـي ودوره العسكـري والسياسـي 1337- 1382هـ/ 1918- 1962م ، رسالة ماجستير ، أحمد علي أحمد حسن الزراعي ، جامعة صنعاء ، الباب الأول :تأسيس الجيش النظامي وتنظيماته الإدارية والعسكرية ، الفصل الثاني: تنظيم الجيش البراني وتأسيس الجيش الدفاعي النظامي ، ص 60</ref> Serlêdan ne tenê ji endamên eşîran, berevajî ya Artêşa Serkeftin, lê ji hemî Yemeniyên bi leşkeriyê pêk dihat. Piştî ku ji bo leşkeriyê hatin şandin, 10 salan bi awayekî periyodîk hatin perwerdekirin. ==== Artêşa Neteweyî ==== '''Artêşa Niştimanî''' ( {{Ziman|ar|الجيش الوطني}} ) artêşeke serbixwe ye ku dişibe artêşên Serkeftin û Berevanî. Fermandarê wê Albay Muhammed Hemîd bû. ==== Artêşa Baranî ==== [[Wêne:Sana_ashirat.jpg|center|thumb| Endamên eşîra li Sana'a]] '''Artêşa Baranî''' ( {{Ziman|ar|الجيش براني}} ) an '''Artêşa Eşîran''' ( {{Ziman|ar|الجيش القبائل}} ) yekîneyên neqanûnî ne ku bi dilxwazî xizmetê dikin. Ew ji piyade û siwaran pêk dihat, bi gelemperî 1-2 salan xizmet dikir, tiving û pêdiviyên xwe bi xwe re dianîn. Yemen her dem di şerên xwe yên li dijî hevrikên xwe de bi giranî pişta xwe bi piştgirên eşîran ve girêdaye. Ev eşîr bi giştî li herêmên bakur, bakur rojava û rojhilat dijîn. Ev celeb şervan wekî "artêşên neteweyî yên kevneşop" têne binav kirin ku ji hêla serokeşîran ve û bêyî fermanek rêkûpêk têne rêve kirin. <ref>الموسوعة العسكرية، المؤسسة العربية للدراسات والنشر، تاريخ النشر: 01/08/1977، ص 471.</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Monarşiyên berê]] dc31zv068f2b8rd98s4j70bxikurue8 Remzî Nafî 0 129035 1093930 1093344 2022-07-31T02:59:38Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank mirov | nav = Remzi Nafi<br>رەمزی نافیع ئاغا | bilêvkirin = | wêne = Ramzi_Nafi_Agha.jpg | sernavê_wêne = | navê_rastî = | navê_jidayikbûnê = | roja_jidayikbûnê = 1917 | cihê_jidayikbûnê = [[Hewlêr]], [[Împeratoriya Osmanî]] | roja_windabûnê = | cihê_windabûnê = | rewşa_windabûnê = | roja_mirinê = 1949 | cihê_mirinê = [[Hewlêr]], [[Keyaniya Iraqê]] | sedema_mirinê = | vedîtina_bedenê = | cihê_goristanê = | koordînatên_cihê_goristanê = | abîde = | esil = [[Kurd]] | hevwelatî = | perwerde = | pîşe = | salên_çalak = | serdem = | karder = | rêxistin = | ajans = | sedema_navdarbûnê = | xebat = | stîl = | sermiyana_net = | bejn = <!-- {{Boy|m=0.00}} --> | televîzyon = | sernav = | dewr = | berê = | paşê = | partî = [[Xoybûn]] <br> [[Hîwa]] | tevger = | dijber = | endamên_desteyê = | hevjîn = | partner = | zarok = | dê_û_bav = | xizm = | malbat = | xelat = | şanenav = Ramzi_Nafi_signature.png | modul = | modul2 = | modul3 = | modul4 = | modul5 = | modul6 = | jêrenot = }} '''Remzî Nafî''' an '''Remzî Nafî Reşîd Axa''' ( {{Ziman|ku|رەمزی نافیع ئاغا}} ''Ramzi Nafi' Aghâ'' ) (1917-1949), siyasetmedarê [[kurd]] û [[Kurdayetî|neteweperwerê kurd]] . Li gel [[Almanyaya Nazî|Almanan]] planek bi navê Operasyona Mammut li dijî Îngilîzan amade kirin ku dewleteke serbixwe ya kurdî li [[Iraq|Iraqê]] ava bikin, lê ew plan têk çû û Nafî ji aliyê Ingilîzan ve hat girtin. Di encama [[Îşkence|îşkenceyên]] li girtîgehê de balansa xwe ya derûnî winda kir û di 32 saliya xwe de jiyana xwe ji dest da. Li [[Herêma Kurdistanê|Kurdistanê]] bi kedên xwe yên ji bo [[Kurdayetî|neteweperweriya kurdî]] xwedî navûdengeke bilind e. <ref name="paulosthemede.medium.com">{{Cite web|url=https://paulosthemede.medium.com/the-life-of-ramzi-nafi-rasheed-agha-and-the-kurdish-nazi-fascist-connection-making-sense-within-f8a8667616de|title=The Life of Ramzi Nafi Rasheed Agha and The Kurdish Nazi/Fascist Connection — Making Sense Within…|date=24 Haziran 2021|website=Medium|language=İngilizce|archive-url=https://web.archive.org/web/20210807065325/https://paulosthemede.medium.com/the-life-of-ramzi-nafi-rasheed-agha-and-the-kurdish-nazi-fascist-connection-making-sense-within-f8a8667616de|archive-date=7 Ağustos 2021|access-date=15 Şubat 2022}}</ref> == Jîyan == === Ciwanan === Remzî Nafî ji malbateke dewlemend û qedirbilind li qesra Ataullah Axa ya Hewlêrê ji dayik bû û ji eşîreke bi navê Mamundî bû ku li Iraqê navdar e. <ref name="Pherset Zuber Mohammed Rosbeiani 2012">Pherset Zuber Mohammed Rosbeiani: . 3. Juli 2012, doi:10.18452/16540 (hu-berlin.de [abgerufen am 28. Dezember 2021]).</ref> Dibistana seretayî nêzîkî şeş salan û ya amadeyî jî sê salan li [[Hewlêr (paytext)|Hewlêrê xwend]] . Paşê salekê çûye lîseya herêmî ya [[Kerkûk|Kerkûkê]] . Remzî li Kerkûkê tevlî partiya rastgira tund a Hîwa (Hêvî) bû. <ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=nZZGQSoidB4|title=''چاوپێکەوتنی مامۆستا ئیبراهیم ئەحمەد- بەشی یەکەم.'' Abgerufen am 28. Dezember 2021 (deutsch).|archive-url=https://web.archive.org/web/20211228195303/https://www.youtube.com/watch?v=nZZGQSoidB4|archive-date=28 Aralık 2021|url-status=hayır|access-date=15 Şubat 2022}}</ref> Nafî paşê xwend lîseya navendî ya zanistî li [[Bexda|Bexdayê]] . Paşê, berî ku lîseyê biqedîne, ji ber sedemên siyasî neçar ma paytextê biterikîne û çû [[Bêrût|Beyrûtê]] . Ji Cotmeha 1941an heta Adara 1942an li Beyrûtê ma. Ew wek xwendekarê nû ketibû zanîngeha Amerîkî ya Beyrûtê û ji hêla gelek xwendekar û mamosteyan ve wekî merivekî pir şerker û dijminê Ingilîzan hate dîtin. Li Beyrûtê [[:en:Kamuran_Alî_Bedirxan|Dr.]] Bi Kamuran Bedirxan, Nûredîn Zaza û hin kesayetên din ên ku wê demê li Hoybunê çalak bûn re hevdîtin pêk anî û tevlî [[Xoybûn|Partiya Hoybun a]] neteweperest a Kurd a ku ji bo dewleteke serbixwe ya [[Kurdistan|Kurdistanê]] têdikoşiya bû. <ref name="Pherset Zuber Mohammed Rosbeiani 2012">Pherset Zuber Mohammed Rosbeiani: . 3. Juli 2012, doi:10.18452/16540 (hu-berlin.de [abgerufen am 28. Dezember 2021]).</ref> <ref>PaulosTheMede: ''The Life of Ramzi Nafi Rasheed Agha and The Kurdish Nazi/Fascist Connection — Making Sense Within…'' In: ''Medium.'' 24. Juni 2021, abgerufen am 28. Dezember 2021 (englisch).</ref> Remzî Nafî bi saya serkeftina xwe û dîplomaya xwe ya ji zanîngeha Amerîkî ya Beyrûtê, derbasî Koleja Çandî ya Tirk a navdar a [[Enqere|Enqerê]] bû. === Şirketa Mammut === ==== Berî Operasyonê ==== Remzî Nafî di sala 1942an de bi demeke kin piştî hatina xwe ya Enqereyê, bi çend endamên yekîneya îstîxbarata leşkerî ya [[Almanyaya Nazî]], Abwehr re, ku ji taktîk, sîxûr û rahênerên leşkerî yên binavûdeng û xwedî ezmûn pêk dihat, re têkilî danî. Wan li qehwexaneyekê bi Remzî Nafî re civiyan û li ser îhtimala çêkirina planeke mîna nexşerêyekê ji bo yekbûna kurdan di berdêla serhildanên kurdan de li dijî îngilîzên dagîrkirina bîrên petrolê yên Kerkûkê gotûbêj kirin. <ref>Bernd Lemke: ''Aufstandversuche an der Oberfläche: Das Unternehmen „Mammut“ (Irak) von 1943.'' Abgerufen am 1. Januar 2021.</ref> Plana bi navê "Operasyona Şewitandina Rojhilat" ji du planên heyî û yên nû pêk dihat, yek li Iraqê û ya din jî li [[Îran|Îranê]] . Plana li Iraqê ji berê de ji aliyê [[Adolf Hitler]] ve hatibû amadekirin û bi kesane hatibû pejirandin; Navê wê “Operasyona Mammut” e, ku behsa [[Şêx Mehmûdê Berzencî|Şêx Mehmûd Barzencî dike]] . Plan ew bû ku Gottfried Müller û endamên kontra-îstîxbaratên Naziyan li Kurdistanê derkevin û eşîrên ku bi Şêx Mehmûdê Berzencî ve girêdayî ne, li dijî Îngilîzan serî hildin. Armanceke din a vê planê ew e ku eger mimkun be, Şêx Berzencî yê ku ji ber serhildana xwe ya li dijî Îngilîzan ketibû zindanê, rizgar bike. Ev serhildan, eger serketî be, dê li gorî îşgaleke Almanî ya tevayî ya li ser [[Hindistan]] û [[Dewleta Filistînê|Filistînê]], bi armanca derxistina Îngîlîzan, bi alîkariya malzemeyên û çekan ku ji aliyê Kurdan ve hatiye fînansekirin û bi piştgiriya hewayî ya Luftwaffe KG 200, be. <ref name="paulosthemede.medium.com"/> ==== Têkçûna operasyonê ==== [[Wêne:Ramzi_nafi_arrested.jpg|girêdan=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Ramzi_nafi_arrested.jpg/220px-Ramzi_nafi_arrested.jpg|rast|thumb|220x220px| Remzî Nafî Axa piştî girtina wî]] Bi destxistina Gottfried Müller ala Almanyaya Naziyan û Remzî Nafî ala [[Alaya Kurdistanê|Kurdistanê]] sond xwar ku îxanetê li hev nekin û dilsozê hev bin. <ref>{{Cite web|url=https://paulosthemede.medium.com/the-life-of-ramzi-nafi-rasheed-agha-and-the-kurdish-nazi-fascist-connection-making-sense-within-f8a8667616de|title=The Life of Ramzi Nafi Rasheed Agha and The Kurdish Nazi/Fascist Connection — Making Sense Within The Mist Of Time {{!}} by PaulosTheMede {{!}} Jun, 2021 {{!}} Medium|date=7 Ağustos 2021|website=web.archive.org|access-date=26 Temmuz 2022|archive-date=2021-08-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20210807065325/https://paulosthemede.medium.com/the-life-of-ramzi-nafi-rasheed-agha-and-the-kurdish-nazi-fascist-connection-making-sense-within-f8a8667616de|url-status=bot: unknown}}</ref> Plan ket meriyetê, lê mîsyon di roja ewil de têk çû. Di dema firandina paraşûtê de qazeyên çek û alavan winda bûn û kom 300 km dûrî hedefa ku dihat xwestin dakeve. 12 roj şûnda îngilîzan her kes girtin. Remzî Nafî û efserên wî yên Alman ji aliyê Îngilîz û Îraqiyan ve dîl hatin girtin û Nafî rastî îşkenceyên giran hat. <ref>{{Cite news|url=https://www.welt.de/geschichte/zweiter-weltkrieg/article168047297/Unternehmen-Mammut-So-wollten-deutsche-Agenten-1943-den-Irak-zerstoeren.html|title=Unternehmen Mammut: So wollten deutsche Agenten 1943 den Irak zerstören|date=11 Mart 2021|website=DIE WELT|language=de|archive-url=https://web.archive.org/web/20211230052238/https://www.welt.de/geschichte/zweiter-weltkrieg/article168047297/Unternehmen-Mammut-So-wollten-deutsche-Agenten-1943-den-Irak-zerstoeren.html|archive-date=30 Aralık 2021|url-status=hayır|access-date=15 Şubat 2022}}</ref> Beşdarên Alman di sala 1947an de sirgûnî kampeke leşkerî ya Brîtanyayê li Almanyayê hatin kirin û piştre hatin berdan. Nafî bi cezayê muebbetê hat cezakirin. Xeta boriya Kerkûk-Heyfa, ku nefta Iraqê digihîne parzûngehên li nêzî bajarê Heyfa yê li Deryaya Navîn, <ref name="Matthieu Auzanneau 2016">{{Cite book|title=Matthieu Auzanneau: Or noir, la grande histoire du pétrole. Nr. 450. Éditions La Découverte, Paris 2016, ISBN 978-2-7071-9062-8, S. 170 f., 799.|date=2022}}</ref> <ref name="Matthieu Auzanneau 2016" /> ji hêla Kovara Timeyê ve di 21ê Avrêl, 1941 de, bi "padîşahê [[Împeratoriya Brîtanî|Împaratoriya Brîtanî]] " [3] hat binavkirin, bi boriyê re derbasî bakur bû. Xeta boriya Kerkûk-Tartûs bingeha şerê Hevpeymanên Rojava bû û windakirina wan dê bandoreke diyarker li ser pêvajoya şer bike. Remzî Nafî di sala 1947an de, du sal piştî [[Şerê Cîhanî yê Duyem|şerê cîhanê yê duyem]], di encama îşkenceyên giran û lêpirsînan de, ji ber ku pirsgirêkên wî yên derûnî hebûn, serbest hat berdan. Dibe ku ji ber bêîstîqrariya wî ya derûnî, wî dawiya jiyana xwe di odeyek piçûk de ji malbata xwe dûr derbas kir. Remzî Nafî di sala 1949 an de di 32 saliya xwe de ji ber pirsgirêkên derûnî jiyana xwe ji dest da. == Girîngiya Dîrokî û Bandora == [[Wêne:Ramzi_Nafi_street.jpg|girêdan=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Ramzi_Nafi_street.jpg/160px-Ramzi_Nafi_street.jpg|rast|thumb|160x160px| Kolana Remzî Nafî li [[Hewlêr (paytext)|Hewlêrê]]]] Remzi Nafi'nin anısı, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra kamuoyunun söyleminin dışına itildi. 1980'lerde ancak aşırı kısıtlama ile tekrar siyasi bir figür olarak kabul edildi. Hayatı ve onun Kürt anavatanı [[Kurdistan|Kürdistan]] için önemi hakkında soldan [[Milê rastê|sağa]] şiddetli, tartışmalı ve çok acı tartışmalar vardı. Remzi Nafi Ağa hîn jî ji aliyê neteweperestên Kurd ve tê qedirgirtin û ji aliyê ciwanên Kurd ên neteweperest ên ji çar aliyê cîhanê ve weke mînak tê girtin. Di heman demê de li Hewlêra paytexta [[Herêma Kurdistanê|Hikûmeta Herêma Kurdistanê]] û mezin bûye, Remzî Nafî ku malbata wî xwedî navûdengeke civakî ye, ji bo îmaja gelê Kurd xwedî girîngiyeke mezin tê dîtin. li herêmê. Navê kolanekê li Hewlêrê bi navê wî hat kirin û [[Zanîngeha Selahedînê|li zanîngeha Selahedîn]] a Hewlêrê kursên derbarê wî de hatin lidarxistin. == Hêdane == === biyografiyên === * Remzî Nafî şehîdê mezin ê bajarê Hewlerê ye. Mesûd Mihemed 1985. === Şirketa Mammut === * Werner Brockdorff: Komandoyên veşartî yên Şerê Cîhanê yê Duyemîn. Pisîk 1967. <nowiki>ISBN 3-88102-059-4</nowiki> . * Ulrich van der Heyden, Bernd Lemke, Pherset Rosbeiani: Operasyona Mammut: Operasyonek komando ya Wehrmacht li bakurê Iraqê di sala 1943 de. Çapa Falkenberg, <nowiki>ISBN 3954941457</nowiki> . == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Neteweperwerên kurd]] [[Kategorî:Kesên ji Iraqê]] [[Kategorî:Mirin 1949]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1917]] ga7bt7u2tezjjwch8rpyxh73u4vq0cs Azuzjd 0 129052 1093856 2022-07-31T01:16:00Z 80.215.159.105 Rûpel bi "[[File:Donald Trump official portrait.jpg|400px]][[File:Donald Trump official portrait.jpg|400px]]" hat çêkirin wikitext text/x-wiki [[File:Donald Trump official portrait.jpg|400px]][[File:Donald Trump official portrait.jpg|400px]] lhchesve66cwkh8y60cj9c015tbbi1a 1093857 1093856 2022-07-31T01:16:22Z Vincent Vega 35981 Requesting deletion wikitext text/x-wiki {{delete|Vandalism}}[[File:Donald Trump official portrait.jpg|400px]][[File:Donald Trump official portrait.jpg|400px]] khy4j27irg52nawtn6o56lzn6mevgwd 1093860 1093857 2022-07-31T01:22:41Z 80.214.25.135 wikitext text/x-wiki {{delete|[[File:Donald Trump official portrait.jpg|400px]][[File:Donald Trump official portrait.jpg|400px]]}}[[File:Donald Trump official portrait.jpg|400px]][[File:Donald Trump official portrait.jpg|400px]] ibyvukx56xd3zf9nfsrru38ebmhjgau 1093862 1093860 2022-07-31T01:25:31Z Penaber49 39672 '{{delete}}' ket şûna rûpelê. wikitext text/x-wiki {{delete}} 35r2j9t4ectnt1cmb7mlgcqvwz6h5k6 Kurdên Nasyonalîst 0 129053 1094121 2022-07-31T11:15:53Z Razeax 47225 Rûpel bi "'''Kurdên Nasyonalîst,''' di salên 2010an de Civak û ramanek e ku ji aliyê ciwanên Kurd ên [[Bakurê Kurdistanê]] ve hatiye damezrandin. Edî ev tevger her ku diçe zêde dibe û ji aliyê Kurdan ve tê hembêzkirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/opinion/29032022|title=Newroz ve Ala Rengin|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-31}}</ref> == Referansên == Wêne:Kurdennasyonalistflag.png|rast|thumb|280x280px|Ala Kurdên Nasyonalîst..." hat çêkirin wikitext text/x-wiki '''Kurdên Nasyonalîst,''' di salên 2010an de Civak û ramanek e ku ji aliyê ciwanên Kurd ên [[Bakurê Kurdistanê]] ve hatiye damezrandin. Edî ev tevger her ku diçe zêde dibe û ji aliyê Kurdan ve tê hembêzkirin.<ref>{{Cite web|url=https://www.rudaw.net/turkish/opinion/29032022|title=Newroz ve Ala Rengin|website=www.rudaw.net|access-date=2022-07-31}}</ref> == Referansên == [[Wêne:Kurdennasyonalistflag.png|rast|thumb|280x280px|Ala Kurdên Nasyonalîst.]] [[Wêne:Kurdennasyonalistnewroz.png|rast|thumb|280x280px|Li [[Stembol|Stenbolê]] di pîrozbahiya [[Newroz|Newrozê]] de ala Kurdên Nasyonalîst hatin vekirin.]] 307a43a1chfsf72vg0xim2zvxsrz9km