Wîkîpediya kuwiki https://ku.wikipedia.org/wiki/Destp%C3%AAk MediaWiki 1.39.0-wmf.25 first-letter Medya Taybet Gotûbêj Bikarhêner Gotûbêja bikarhêner Wîkîpediya Gotûbêja Wîkîpediyayê Wêne Gotûbêja wêneyî MediaWiki Gotûbêja MediaWiki Şablon Gotûbêja şablonê Alîkarî Gotûbêja alîkariyê Kategorî Gotûbêja kategoriyê Portal Gotûbêja portalê TimedText TimedText talk Modul Gotûbêja modulê Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 27 1096025 1093756 2022-08-23T11:19:12Z Aliargic.tr.krd 50869 Hate rast kirin wikitext text/x-wiki {{Infobox komên etnîkî | kom = Kurd | wêne = Roj_emblem.svg <!----------------Gelhe (kom)------------> | gelheKom = 30 milyon - 40 milyon (The world Factbook CIA) | salKom = | çavkKom = <ref name="CIAonline">{{cite book |title=World Factbook |edition=Online |date=2015 |publisher=US [[Central Intelligence Agency]] |location=Langley, Virginia |issn=1553-8133 |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/ |accessdate=2 August 2015 |archive-date=10 May 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130510200259/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/ |url-status=dead }} A rough estimate in this edition has populations of 14.3 million in Turkey, 8.2 million in Iran, about 5.6 to 7.4 million in Iraq, and less than 2 million in Syria, which adds up to approximately 28&ndash;30 million Kurds in Kurdistan or adjacient regions. CIA estimates are {{as of|lc=y|2015|08}} &ndash; Turkey: Kurdish 23%, of 81.6 million; Iran: Kurd 10%, of 81.82 million; Iraq: Kurdish 15%-20%, of 37.01 million, Syria: Kurds, Armenians, and other 9.7%, of 17.01 million.</ref> <!----------------Gelhe li gor herêman---> | herêm1 = {{KUR}} | gelhe1 = 30 - 40 milyon | çavk1 =<ref name="Institukurde" /> | herêm2 = {{al2|Tirkiye}} | gelhe2 = 16 - 21 milyon + <br %/> 18 - 23% | çavk2 = <ref name="Institukurde">{{Cite web|url=https://www.institutkurde.org/en/info/the-kurdish-population-1232551004|title=The Kurdish population|date=2017-01-12|access-date=2020-03-18|website=Kurdish Institute of Paris|archive-url=https://web.archive.org/web/20200318142348/https://www.institutkurde.org/en/info/the-kurdish-population-1232551004|archive-date=2020-03-18}}</ref><ref name="CIAonline" /><ref name="KHRP">{{cite book |title=The Kurds: Culture and Language Rights |url=https://archive.org/details/kurdsiniraqpastp0000yild |first1=Kerim|last1=Yildiz |first2=Georgina|last2=Fryer |publisher=Kurdish Human Rights Project |date=2004}} Data: 18% of Turkey, 20% of Iraq, 8% of Iran, 9.6%+ of Syria; plus 1–2 million in neighboring countries and the diaspora</ref><ref>{{cite web |title=Kürtlerin nüfusu 11 milyonda İstanbul"da 2 milyon Kürt yaşıyor – Radikal Dizi |date=21 December 2008 |first=Bekir|last=Ağirdir |work=Radikal.com.tr |language=Turkish |url= http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=913650&CategoryID=104 |accessdate=2013-07-12}}</ref> | herêm3 = {{al2|Îran}} | gelhe3 = 10 - 12 milyon <br />13% | çavk3 = <ref>Volume 2. Dabbagh – Kuwait University. — Iran, page 1111–1112. // Encyclopedia of Modern Middle East & North Africa. Second Edition. Volume 1 — 4. Editor in Chief: Philip Mattar. Associate Editors: Charles E. Butterworth, Neil Caplan, Michael R. Fischbach, Eric Hooglund, Laurie King–Irani, John Ruedy. Farmington Hills: Gale, 2004, 2936 pages. ISBN 9780028657691 "With an estimated population of 67 million in 2004, Iran is one of the most populous countries in the Middle East. ... Iran’s second largest ethnolinguistic minority, the Kurds, make up an estimated 5 percent of the country’s population and reside in the provinces of Kerman and Kurdistan as well as in parts of West Azerbaijan and Ilam. Kurds in Iran are divided along religious lines as Sunni, Shi'ite, or Ahl-e Haqq."</ref><ref>{{cite book |chapter=Country Factfiles — Iran |title=Atlas A–Z |edition=Fourth |editor1-first=Ben|editor1-last=Hoare |editor2-first=Margaret|editor2-last=Parrish |location=London |publisher=[[Dorling Kindersley]] Publishing |date=1 March 2010 |isbn=9780756658625 |page=238 |quote=<poem>Population: 74.2 million Religions: Shi'a Muslim 93%, Sunni Muslim 6%, other 1% Ethnic Mix: Persian 50%, Azari 24%, other 10%, Kurd 8%, Lur and Bakhtiari 8%</poem> <!--|accessdate=2 August 2015Verified with PDF scan. Not certain of copyright status of that scan, so not adding URL to it.-->}}</ref> | herêm4 = {{al2|Iraq}} | gelhe4 = 8 - 8,5 milyon<br />25% | çavk4 =<ref name="AtlasA-Z Iraq">{{cite book |chapter=Country Factfiles — Iran |title=Atlas A–Z |edition=4th |page=239 |editor=Hoare & Parrish |date=2010 |quote=<poem>Population: 30.7 million Religions: Shi'a Muslim 60%, Sunni Muslim 35%, other 5% Ethnic Mix: Arab 80%, Kurd 15%, Turkmen 3%, other 2%</poem>}}</ref><ref>{{cite book |title=Iraq Then and Now: A Guide to the Country and Its People |first1=Karen|last1=Dabrowska |first2=Geoff|last2=Hann |chapter=Ethnic groups and languages |pages=12–13 |location=Chalfont St Peter, UK |publisher=[[Bradt Travel Guides]] |date=2008 |isbn=9781841622439 |url= https://books.google.az/books?id=DhJ3lRnXyXcC&hl=ru&source=gbs_navlinks_s |quote=The Iraqi people were once like a necklace, where the thread of nationality united a variety of unique and colourful beads. The Arabs are in the majority, making up at least 75% of the population, while 18% are Kurds and the remaining 7% consists of Assyrians, Turcomans, Armenians and other, smaller minorities}}{{tertiary source}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/iz.html#People |title=Iraq |publisher=[[The World Factbook]] |year=  |accessdate=26 August 2013 |archive-date=24 December 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181224211125/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/iz.html#People |url-status=dead }}</ref> | herêm5 = {{al2|Sûrî}} | gelhe5 = 3 - 4 milyon + <br />15 - 25% <br> | çavk5 =<ref>{{cite book |chapter=Country Factfiles — Syria |title=Atlas A–Z |edition=4th |page=331 |editor=Hoare & Parrish |date=2010 |quote=<poem>Population: 21.9 million Religions: Sunni Muslim 74%, other Muslim 16%, Christian 10% Ethnic Mix: Arab 89%, Kurd 6%, other 3%, Armenian, Turkmen, Circassian 2%</poem>}}</ref><ref name="brit-2010-709">{{cite book |title=Britannica Book of the Year 2010 |date=2011 |chapter=World Data — Syria |page=709 |editor-first=Karen |editor-last=Jacobs Sparks |location=Chicago |publisher=[[Encyclopaedia Britannica, Inc.]] |isbn=9781615353668 |quote=<poem>Population (2009): 21,763,000 (Includes 1,200,000 Iraqi refugees and 450,000 long-term Palestinian refugees in mid-2009.) Ethnic composition (2000): Syrian Arab 74.9%; Bedouin Arab 7.4%; Kurd 7.3%; Palestinian Arab 3.9%; Armenian 2.7%; other 3.8%. Religious affiliation (2000): Muslim c. 86%, of which Sunni c. 74%, Alawite (Shi'i) c. 11%; Christian c. 8%, of which Orthodox c. 5%, Roman Catholicc. 2%; Druze c. 3%; nonreligious/atheist c. 3%.</poem>}}</ref><ref name="Van Bruinessen">{{cite book |title=Agha, Shaikh and State: The Social and Political Structures of Kurdistan |chapter=General Information on Kurdistan — Population |page=15 |first=Martin |last=Van Bruinessen |location=London |publisher=Zed Books |date=1992 |isbn=9781856490184 |url= https://www.academia.edu/2521173/Agha_Shaikh_and_State_The_Social_and_Political_Structures_of_Kurdistan |quote=''Syria'' Here too, divergent estimates are made, but most fluctuate around 8.5% of the population, or just over 600,000 in 1975.}}</ref><ref name="DavidMcdowall">{{cite book |chapter=Appendix 2. The Kurds of Syria |page=[https://archive.org/details/modernhistorykur00mcdo/page/466 466] |title=A Modern History of the Kurds |url=https://archive.org/details/modernhistorykur00mcdo |first1=David |last=McDowall |edition=Third |date=2004 |location=London |publisher=[[I.B. Tauris]] |isbn=9781850434160 |quote=Kurds probably constitute between 8 and 10 percent of the population of modern Syria, probably 1.2 and 1.5 million out of total population of an estimated 15.3 million in 1998.}}</ref><ref>{{cite journal |title=Studying the Kurds in Syria: Challenges and Opportunities |first=Robert |last=Lowe |journal=Syrian Studies Association Bulletin |url=https://ojcs.siue.edu/ojs/index.php/ssa/article/view/1818/496 |accessdate=12 July 2013 |archive-date=29 September 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130929080734/https://ojcs.siue.edu/ojs/index.php/ssa/article/view/1818/496 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite book |title=Syria: Issues and Historical Background |first=John L. |last=Henriques |publisher= Nova Science Publishers |isbn=9781590337639}}{{page needed|date=August 2015}}</ref><ref name="Khasraw Gul">{{cite web |title=Where are the Syrian Kurds heading amidst the civil war in Syria? |last=Khasraw Gul |first=Zana |date=22 July 2013 |work=openDemocracy.net |publisher=openDemocracy |url=https://www.opendemocracy.net/zana-khasraw-gul/where-are-syrian-kurds-heading-amidst-civil-war-in-syria |accessdate=4 November 2013 |archive-date=30 July 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180730171139/https://www.opendemocracy.net/zana-khasraw-gul/where-are-syrian-kurds-heading-amidst-civil-war-in-syria |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sy.html|title=Syria|date=May 2015|publisher=Central Intelligence Agency|accessdate=11 May 2015|archive-date=29 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171229122345/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sy.html|url-status=dead}}</ref><ref name="syria overview">{{cite web|url=http://www.minorityrights.org/?lid=5266|title=Syria Overview|date=October 2011|publisher=Minority Rights Group International|accessdate=14 January 2014}}</ref> | herêm6 = <br /><div style="font-size:115%;">[[Asya]] / [[Kafkasya]]</div> | herêm7 = {{al2|Azerbaycan}} | gelhe7 = 150.000-200.000 | çavk7 = | herêm8 = {{al2|Efxanistan}} | gelhe8 = 200.000 | çavk8 = | herêm9 = {{al2|Ermenistan}} | gelhe9 = 50.000 | çavk9 = | herêm10 = {{al2|Gurcistan}} | gelhe10 = 40.000 | çavk10 = | herêm11 = {{al2|Tirkmenistan}} | gelhe11 = 50.000 | çavk11 = | herêm12 = {{al2|Qazaxistan}} | gelhe12 = 55.000 | çavk12 = | herêm13 = {{al2|Îsrael}} | gelhe13 = 250.000 | çavk13 = | herêm14 = {{al2|Urdun}} | gelhe14 = 40.000 | çavk14 = | herêm15 = {{al2|Almanya}} | gelhe15 = 1.500.000 <ref name="assembly.coe.int">{{Citation |title=Kopîkirina arşîvê |url=http://assembly.coe.int/ASP/Doc/XrefViewHTML.asp?FileID=11316&Language=EN |accessdate=2013-02-28 |archive-date=2013-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130309042639/http://assembly.coe.int/ASP/Doc/XrefViewHTML.asp?FileID=11316&Language=EN |url-status=dead }}</ref> | çavk15 = | herêm16 = {{al2|Fransa}} | gelhe16 = 650.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk16 = | herêm17 = {{al2|Keyaniya Yekbûyî}} | gelhe17 = 200.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | sal17 = | çavk17 = | herêm18 = {{al2|Swêd}} | gelhe18 = 100.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk18 = | herêm19 = {{al2|Holenda}} | gelhe19 = 80.000 - 150.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk19 = | herêm20 = {{al2|Swîsre}} | gelhe20 = 70.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk20 = | herêm21 = {{al2|Awistriya}} | gelhe21 = 60.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk21 = | herêm22 = {{al2|Yewnanistan}} | gelhe22 = 52.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk22 = | herêm23 = {{al2|Rûsya}} | gelhe23 = 70.000 | çavk23 = | herêm24 = {{al2|Belçîka}} | gelhe24 = 60.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk24 = | herêm25 = {{al2|Danîmarka}} | gelhe25 = 30.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk25 = | herêm26 = {{al2|Norwêc}} | gelhe26 = 5.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk26 = | herêm27 = {{al2|Fînlenda}} | gelhe27 = 15.000 <ref name="assembly.coe.int"/> | çavk27 = | herêm28 = <br /><div style="font-size:115%;">'''[[Amerîka (parzemîn)|Amerîka]]'''</div> | herêm29 = {{al2|DYA}} | gelhe29 = 15.000 - 40.000 | çavk29 = | herêm30 = {{al2|Kanada}} | gelhe30 = 12.000 | çavk30 = <!---------------- Ziman û ol------------> | ziman = '''[[Kurdî]]''' <br/> ([[kurmancî]], [[soranî]], [[Kurdîyi Başûrî|xwarîn]], [[zazakî]], [[Goranî (kurdî)|goranî]]) | ol = '''[[Îslam]]''' <br/> ([[sunîtî]], [[şiîtî]], [[elewîtî]]), <br/> [[êzidîtî]], [[zerdeştîtî]], [[cihûtî]], [[xiristiyanî]] <!---------------- Gelên têkildar ------------------> | têkildar = '''[[Îranî|Ariyan]]''' <br> [[Belûç]], [[Peştûn]], [[Lûr]], [[Taliş]], [[Fars]] }}'''Kurd''' neteweyeke îranî<ref>{{Cite web|url=https://www.institutkurde.org/en/institute/who_are_the_kurds.php|title=A brief survey of The History of the Kurds|last=Kendal NEZAN|first=|date=|website=Fondation-Institut kurde de Paris|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref><ref>Bois, Th.; Minorsky, V.; Bois, Th.; Bois, Th.; MacKenzie, D.N.; Bois, Th. "Kurds, Kurdistan." Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2009. Brill Online. <http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_COM-Excerpt{{Mirin girêdan|date=April 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} 1:"The Kurds, a people in the Near East, live at the junction of more or less laicised Turkey" * Michael G. Morony, "Iraq After the Muslim Conquest", Gorgias Press LLC, 2005. pg 265: "Kurds were the only smaller ethnic group native to Iraq. As with the Persians, their presence along the northeastern edge of Iraq was merely an extension of their presence in Western Iran. All of the non-Persian, tribal, pastoral, Iranian groups in the foothills and the mountains of the Zagros range along the eastern fringes of Iraq were called Kurds at that time." {{استشهاد ويب|مسار=https://referenceworks.brillonline.com/subjects/|عنوان=نسخة مؤرشفة|تاريخ الوصول=28 يونيو 2020|تاريخ أرشيف=28 يونيو 2020|مسار أرشيف=https://web.archive.org/web/20200628215010/https://referenceworks.brillonline.com/subjects/|حالة المسار=bot: unknown}}</ref><ref>G. Asatrian, Prolegomena to the Study of the Kurds, Iran and the Caucasus, Vol.13, pp.1-58, 2009: "The ancient history of the Kurds, as in case of many other Iranian ethnic groups (Baluchis, etc.), can be reconstructed but in a very tentative and abstract form"</ref><ref>Michael G. Morony, "Iraq After the Muslim Conquest", Gorgias Press LLC, 2005. pg 265: "Kurds were only small ethnic group native to Iraq. As with the Persians, their presence along the northeastern edge of Iraq was merely an extension of their presence in Western Iran. All of the non-Persian, tribal, pastoral, Iranian groups in the foothills and the mountains of the Zagros range along the eastern fringes of Iraq were called Kurd at that time.</ref><ref>E. J. van Donzel, "Islamic desk reference ", BRILL, 1994. ISBN 90-04-09738-4. pg 222: "Kurds/Kurdistan: the Kurds are an Iranian people who live mainly at the junction of more or less laicised Turkey, Shi'i Iran, Arab Sunni Iraq and North Syria and the former Soviet Transcaucasia. Several dynasties, such as the Marwanids of Diyarbakir, the Ayyubids, the Shaddadis and possibly the Safawids, as well as prominent personalities, were of Kurdish origin.</ref><ref>John Limbert, ''The Origins and Appearance of the Kurds in Pre-Islamic Iran'', Iranian Studies, Vol.1, No.2, Spring 1968, pp.41-51. p.41: "In these last areas, the historic road from Baghdad to Hamadan and beyond divides the Kurds from their Iranian cousins, the Lurs."</ref><ref>RUSSELL, JR 1990 « Pre-Christian Armenian Religion*, dans Aufstieg und Nieder- gang der Romischen Welt, II, 18.4, p. 2679-2692, Berlin-New York, 1990., pg 2691: "A study of the pre-Islamic religion of the Kurds, an Iranian people who inhabited southern parts of Armenia from ancient times to present, has yet to be written"</ref><ref>Discoveries from Kurdish Looms by [[Robert D. Biggs]], Mary and Leigh Block Gallery, Northwestern University, 1983, p.9 [http://books.google.com/books?id=JCHrAAAAMAAJ&q=%22Ethnically+the+Kurds+are+an+Iranian+people%22&dq=%22Ethnically+the+Kurds+are+an+Iranian+people%22&hl=en&sa=X&ei=QitmT8WFEKOciQL21ISjDw&ved=0CDAQ6AEwAA "Ethnically the Kurds are an Iranian people"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150320200456/http://books.google.com/books?id=JCHrAAAAMAAJ&q=|date=20 مارس 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://dx.doi.org/10.1163/1573-3912_islam_COM_0544|title=Kurds, Kurdistān|last=Bois, Th., Minorsky, V. and MacKenzie, D.N.|first=|date=|website=Brill Online|page=439|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=|quote=The Kurds, an Iranian people of the Near East, live at the junction of (...)}}</ref> ye ku li herêma erdnîgariya ji [[Rojhilata Navîn]], [[Çiyayên Zagrosê]] ber bi rojhilatê ve heta [[Çiyayên Torosê]], li rojava, ji [[Çiyayên Hemrîn]]ê li başûr ber bi qeraxên [[Qers]]-[[Erzîrom]]ê li bakur dimînin û dijîn, ku piraniya wan li ser axa [[Kurdistan]]ê dijîn û bi [[zimanê kurdî]] ku di bin ziman-malbata [[hind û ewropî]] de ye xeber didin. Nifûsa Kurdan nêzîkê 20-25<ref name="BritKurd">"Kurd". ''Encyclopædia Britannica''. Encyclopædia Britannica Online. 2008. Dîroka gihîştinê: 16 kanûna pêşîn 2008.</ref> û 20-30<ref name="spr2">"Kurdish Diaspora". ''[http://www.springerlink.com/content/m3g772478j394247/fulltext.pdf Encyclopedia of Diasporas]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}'' (PDF). Springer US. 2005. {{ISBN|9780387299044}}. Dîroka gihîştinê:18 kanûna pêşîn 2008.</ref> mîlyon e. Îro li [[Tirkiye|Tirkiyê]] mezintirîn nifûsa kurd (15-22 milyon kes) heye<ref name="auto1">[https://ekurd.net/mismas/articles/misc2012/9/turkey4166.htm "Over 22.5 million Kurds live in Turkey, new Turkish statistics reveal".] 8 nîsan 2016 Ji arşîv hatî. Dîroka gihîştinê: 26 tîrmeh 2015.</ref>, [[Îran]], li [[Iraq]] û [[Sûriyê]] jî gelheya girîng ya Kurdan heye. Di heman demê de diasporaya Kurd li navçeyên cografîk ên cihêreng ên wek [[Ewropaya Rojava]], [[Amerîkaya Bakur]] û [[Asyaya Navendî|Asya Navîn]] jî heye, nemaze ji ber kaos û pirsgirêkên siyasî û civakî yên li herêmê û sedemên din, nemaze di nîvê duyemîn ê sedsala 20-an de.<ref name="spr2" /> Gava ku çanda kurdî di heman demê de bi têkiliyên sedsalî-hûnerî re di heman demê de bi çandên din ên [[Rojhilata Navîn]] re wekhevî heye, baweriya olî ya Kurd bi rengekî pir sincretîk pêşve çûye.<ref name="kreyen">Kreyenbroek, Philip G. (1996). "Religion and Religions in Kurdistan". ''Kurdish Culture and Identity''. Zed Books Ltd. {{ISBN|1856493296}}</ref> Digel ku pirraniya wan [[Misilman|misilmanên sunnî]] ne ku girêdayî mezheba Şafîî ne, endamên gelek ol û baweriyên cûda jî hene. Li gel vana, mezhebên cûda, tevger û baweriyên cûda hene ku di nav kurdan de wek [[êzdîtî]] û [[yarsan]] xuya dikin û bi çand û têgihiştina olî ya kurdî re têne xuyakirin.<ref name="kreyen" />{{Kurd}} == Bêjenasî == {{GotarêBingeh|Jêdera kurdan}} Bêjenasî ya peyva "kurd" (an jî [[Zimanê kurdî|"kurdî"]]) mijareke pirnîqaş e û nayê zanîn ka wê bi çi awayî tête girtin.<ref name=":0">{{Cite journal|last=Limbert|first=John|date=1968|title=The Origins and Appearance of the Kurds in Pre-Islamic Iran|url=http://www.jstor.org/stable/4309997|journal=Iranian Studies|volume=1|pages=41-51|via=}}</ref> Hin zanyar peyva "kurd" bi peyva Karda<ref>"[https://www.scirp.org/journal/PaperInformation.aspx?PaperID=49273 Kopiyek arşîv kirin]". 8 kanûna pêşîn 2015 Ji [https://web.archive.org/web/20151208142746/http://www.scirp.org/journal/PaperInformation.aspx?PaperID=49273 arşîv] hatî. Dîroka gihîştinê: 2 kanûna pêşîn 2015.</ref> di tabloyên [[sumer]]iya kevnar de vedigirin, ku di sedsala 24an berî zayînê de vedigirin, ku ew jî ji bo danasîna gel bikar dihat, digel ku hinên din peyva kurd di danasîna hin eşîrên di Anabasis [[Ksenofon]] de, ku piranî kurd lê dijîn bikar anîn. Gotina [[Kardox|kardukhoi]] (ku wekî peyva "kardu" pirjimar tête hesibandin ji ber ku paşpirtika ''kh'' ji paşpirtika pirjimar a [[ermenî]] ye û [[Ksenofon]] diyar dike ku wan navên van eşîrên ji ermenî fêr bûn).<ref name=":0" /><ref>Olson, Robert (2002). "Kurds". Karen Christensen ve David Levinson (Ed.). ''Encyclopedia of Modern Asia''. '''3'''. New York: Charles Scribner's Sons. ss. 412-415.</ref> Dûvre, di xebatên [[Livius]], [[Polubios]] û [[Strabon]] de, civatek bi navê Kyrtiae û bi wan re têkildar e.<ref name=":0" /> Lêbelê, peyva kurdî di çarçoweya hevdem de îranî ye; Bi rastî, ev peyv di ebata Kârnâmag î Ardashîr î Babagân de, ku di dema [[Împeratoriya Sasanî|sasaniyan]] de hatî nivîsandin, tê dîtin.<ref name=":0" /> Di derbarê Emehrazedê Sasanî Ardeşir şirove dikin, ev dîdevan behsa şerê Ardeşir bi kurdan û dijminahiya wî bi Siltan Madig re dike. Di beşa yekem a çîrokê de jî wisa hatiye nivîsandin ku "di dema serweriya xirab a [[Îskenderê Mezin|Îskender]] de, nîgarên Dara neçar bûn ku berê xwe bidin çiyayan û di nav kurdan de bijîn."<ref>[http://www.avesta.org/pahlavi/karname.htm Kârnâmag-î Ardashîr-î Babagân] (Beşa 1 û 5), Ji bo wergerandina tirkî binêrin. https://archive.org/details/karnamagiardashiribabagan</ref><ref>https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.533300/page/n69/mode/2up/search/Kurd (71-77 ibareler)</ref> Bi taybetî lêkolînerên destpêkê bi kurdan re têkiliya [[Kardox|kardukhoi]] ya ku ji hêla [[Ksenofon]] ve hatî behskirin re têkildar dike, lê van dîtinan têne nîqaş kirin û ji destpêka sedsala 20-an û vir ve giraniya xwe winda kirine.<ref name=":0" /> Sedemên ku mirovên bi navê Ksenofon [[Kardox|Kardukhoi]] bi kurdan re têne nas kirin ev e ku herêma ku ew îro lê dijîn li [[Kurdistan]]ê, adet û taybetmendiyên cuda yên derveyî ne. Lêbelê, ev encam li ser bingeha pirsgirêkên bingehîn bû mînaka ku kurd her gav li [[Kurdistan]]ê dijîn, ku kurd bi piranî lê dijîn û koçberiya li herêmê di dîrokê de nehatiye hesibandin. Di heman demê de, ew başbûnek e ku civakên ku li herêmek mayîn dijîn hêvî dikin ku awayên jiyanek wiha nîşan bidin, ji bilî taybetmendiyên wan ên mîna etnîsîteyê bi demê re.<ref name=":0" /> Her çend nîqaşên li ser mirovên Kardu, Kyrtiae hene, ku bi gelemperî di çavkaniyên kevn de têne behs kirin û bi demê re bi kurd re têkildar in, raya giştî ya dîroknas û zimannasan ev e ku van navan ji navê kurda cuda nine.<ref>G. Asatrian, Prolegomena to the Study of the Kurds, Iran and the Caucasus, Vol.13, ss. 1–58, 2009: "Evidently, the most reasonable explanation of this ethnonym must be sought for in its possible connections with the Cyrtii (Cyrtaei) of the Classical authors."</ref><ref>Ilya Gershevitch, William Bayne Fisher, ''The Cambridge History of Iran: The Median and Achamenian Periods'', 964 ss., Cambridge University Press, 1985, {{ISBN|0-521-20091-1}}, {{ISBN|978-0-521-20091-2}}, (see footnote of s.257)</ref> Sedema herî mezin a vê dîtinê vokala kurt e, ku di dawiya van peyvan de ye û di heman demê de parçeyek ji koka gotinê ye. Bi taybetî, peyva Kardu pir bi nakokî ye; gengaz e ku tîpa yekem ê vê peyvê bi tîpa K be, ne ku tîpa K, ku nîşan dide, ya Semîtîk "QRD" (tê wateya "wêrek" an "xurt"), dê tîpa Q diyar dike.<ref name=":0" /> Zimanzan hene ku vê yekê parêz dikin, her weha rexne û red dikin.<ref name="brill">Bois, Th. (2009). "Kurds, Kurdistān". P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel ve W.P. Heinrichs (Ed.). ''[https://referenceworks.brillonline.com/subjects Encyclopaedia of Islam]''. Brill. Brill Online. Dîroka gihîştinê: 12 sibat 2009.</ref> Wekî din, heke peyva kurdî ji peyva farisî Gord hatî wergirtin, mimkun e ku peyva Gord wekî rengek Îranîzandî ya navekî wek [[Kardox|Kardu]] ya herêmî (an Qardu) were dîtin.<ref name=":0" /> == Ziman == {{GotarêBingeh|Zimanê kurdî}} Zimanê kurdan, komziman in ku gelek ziman an jî zarava tên axiftin. Kurdî ji şêwezarên sereke yên [[kurmancî]], [[soranî]], [[Kurdí Xwarig|kurdiya başûrî]], [[zazakî]] û [[goranî]] pêk tê. Roja îro Kurd xwedî alavên ragihandinê ye, bi taybetî li [[herêma Kurdistan]]a Iraqa Federal; televîzyon, radyo, înternet, pirtûk, rojname û kovarên kurdî gelek hene. Li Başûrê Kurdistanê jî kurdî bûye zimanê dibistanan. == Dîrok == {{GotarêBingeh|Dîroka Kurdistanê}} Kurd neteweyeke kevnare ye. Li gorî hin pispor û [[dîroknas]]an, kurd bi [[Med]] û mediyan ve girêdayî ne, lê bi temamî ne aşkira ye. Ji mêj ve xwedî xet, nivîsandin û çandê bûne û mil bi milê neteweyên din ji bo pêşxistina çand û zanista xwe pêngav avêtine. Lê, piraniya cih û warên wî yên dîrokî ji ber derbasbûna demê û guherînên li cîhanê nemaze piştî îslamiyetê bandora ereban û dûgelên wan ji holê rabûne û têk çûne. Ev nivîs û nivîskarên ku mane jî girîngtirîn belge ne ji bo pêşandana şanî û dirûvê çanda netewe û welatparêzên kurd. === Serdema Antîk === [[File:Zagros 1992.jpg| [[Zagros (rêzeçiya)|Çiyayên Zagrosê]] di navbera tixûbên Tirkiye û Îrana îroyîn de|thumb|250px]] Li tableteke kîl ya [[Zimanê sumerî|sumerî]] ji hezarsala 3yem {{bz}} qala "Axa Karda" hatiye kirin. Li vê axê "mirovên Su" yên li herêmên başûrê [[Gola Wanê]] rûniştîbûn dijîn: Têkîliyeke zimannasiyê di navbera "kurd" û "karda" de ne diyar e lê belê tê fikirîn ku eleqayek di navbera wan de gengaz e.<ref>{{cite journal|title=The Name Kurd and its Philological Connexions|journal = Journal of the Royal Asiatic Society|volume = 55|issue = 3|pages = 393–403|doi = 10.1017/S0035869X00067605|year = 1923|last1 = Driver|first1 = G. R.}}</ref> Tabletên din ên kîl bi sumerî gelên di axa karda de jiyane wek ''Qarduçî'' û ''Qurtî'' bi nav kirine.<ref>{{cite book|last1=Incorporated|first1=Facts On File|title=Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East|publisher=Infobase Publishing|isbn=9781438126760|url=https://books.google.com/books?id=stl97FdyRswC&pg=PA380#v=onepage&q=kurds%20guti|accessdate=30 January 2017|language=en|year=2009}}</ref> Ji hêla etîmolojiyê têkîliya peyva Karda/Qardu bi têgiha [[Urartu|Urartûyê]] ya bi [[Zimanê suryanî|suryankî]] û bi têgiha [[Ararat]]ê ya bi [[îbranî]] re heye.<ref>{{Cite journal|last=Reynolds|first=G. S.|year=2004|title=A Reflection on Two Qurʾānic Words (Iblīs and Jūdī), with Attention to the Theories of A. Mingan|url=|journal=Journal of the American Oriental Society|volume=124|issue=4|pages=675–689|doi=10.2307/4132112|jstor=4132112}}</ref> Tên gumankirin Qartî an Qartas -ên di çiyayên bakûrê [[Mezopotamya]]yê de niştecîh bûn- bi îhtîmalekê pêşiyên kurdan in. [[Akadî]] di dawiya hezarsala 3em {{Bz}} de ji aliyê koçberên ji herêma Qartas ve hatine erîşkirin û ew wek [[Gutî]] bi nav kirine. Wan di 2150an {{Bz}} de [[Mezopotamya]] feth kiriye û bi 21 mîran re hikûm kiriye heta [[Utu-hengel]] -mîrê [[sumer]]iyan- ew têk birin.<ref>{{Cite journal|last=Fabbri|first=Giampietro|date=2017|title=SUPARSTHAS and SWAGWAUTAS Colonisers of the Ancient World. Part I: Origins and early migrations|url=|journal=Journal of Ancient History and Archaeology|volume=4|pages=6, 16|issn=2360-266X|via=}}</ref> Li gorî gelek kurdan, pêşiyên wan ji [[Mêd|medan]] -xelkeke îranî ya kevn<ref>{{cite book|author=Barbara A. West|title=Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania|url=https://books.google.com/books?id=pCiNqFj3MQsC&pg=PA518|date=1 January 2009|publisher=Infobase Publishing|isbn=978-1-4381-1913-7|page=518}}</ref>- hatiye û herwiha salnameyeke ku digihîje sala 612an -di vê salê de payitexta [[Împeratoriya Asûr|asûran]] a [[Nînewa]]yê ji aliyê medan ve hatiye fethkirin- ji aliye kurdan ve tê bikaranîn.<ref>{{cite encyclopedia|title=IRAN v. PEOPLES OF IRAN (1) A General Survey|encyclopedia=Encyclopædia Iranica|url=http://www.iranicaonline.org/articles/iran-v1-peoples-survey|last=Frye|first=Richard Nelson|accessdate=2016-03-04}}</ref> Îdiaya esla kurdan a ji medan di merşa wan de jî derbas dibe: "Em xortên Med û [[Hevexştre|Keyxesrew]] in"<ref>{{cite book|author=Ofra Bengio|title=Kurdish Awakening: Nation Building in a Fragmented Homeland|url=https://books.google.com/books?id=caCDBAAAQBAJ&pg=PA87|date=15 November 2014|publisher=University of Texas Press|isbn=978-0-292-75813-1|page=87}}</ref> Lêbelê, MacKenzie û Asatrian li dijî têkîliya zimanê medî û kurdî derdikevin.<ref>{{Cite book|title=The Kurds: A contemporary overview|last=Kreyenbroek|first=P.G.|publisher=Routledge|year=2000|isbn=978-0415072656|location=|pages=[https://archive.org/details/kurds00pkre/page/54 54]|url=https://archive.org/details/kurds00pkre/page/54}}</ref><ref>G. Asatrian, ''Prolegomena to the Study of the Kurds'', Iran and the Caucasus, Vol.13, pp.1-58, 2009. (p.21)</ref> Ji aliyê din ve [[zimanê kurdî|kurdî]] wek zimanê medî şaxeke zimanên îranî yên bakurê rojavayê pêk tîne.<ref>{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/kurdish-language-i|title=Kurdish Language|date=2020-03-04|website=Encyclopædia Iranica|editor-last=Ludwig|editor-first=Paul|access-date=2015-05-05|archive-date=2011-11-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20111117044331/http://www.iranicaonline.org/articles/kurdish-language-i|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{cite journal |author=D. N. MacKenzie |year=1961 |title=The Origins of Kurdish |journal=Transactions of the Philological Society |volume=60 |pages=68–86|doi=10.1111/j.1467-968X.1961.tb00987.x }}</ref> Hin lêkolîner [[kardox]]ên serbixwe wek pêşiyên kurdan difikirin,<ref>{{Cite book|title=The Cambridge History of Iran, Volume 2|url=https://archive.org/details/cambridgehistory00gers_186|last=Gershevitch|first=I.|publisher=[[Cambridge University Press]]|year=1985|isbn=9780521200912|location=|pages=[https://archive.org/details/cambridgehistory00gers_186/page/257 257]|quote=}}</ref> ên din jî [[Kîrtî|kîrtiyan]] çêtir digirin.<ref>{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/cyrtians-gk|title=CYRTIANS|last=Schmitt|first=Rüdiger|date=15 December 1993|website=Iranica Online|access-date=}}</ref> Lêbelê, rastî têgiha ''kurd'' herî pêşîn di sedsala 7an de di çavkaniyên erebî de tên.<ref>Martin van Bruinessen, "The ethnic identity of the Kurds," in: ''Ethnic groups in the Republic of Turkey'', compiled and edited by Peter Alford Andrews with Rüdiger Benninghaus [=Beihefte zum Tübinger Atlas des Vorderen Orients, Reihe B, Nr.60]. Wiesbaden: Dr. Ludwich Reichert, 1989, pp. 613–21.{{cite web |url=http://www.let.uu.nl/~Martin.vanBruinessen/personal/publications/Bruinessen_Ethnic_identity_Kurds.pdf |title=Archived copy |accessdate=2015-06-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151015152331/http://www.let.uu.nl/~Martin.vanBruinessen/personal/publications/Bruinessen_Ethnic_identity_Kurds.pdf |archivedate=15 October 2015 |df=dmy-all }}</ref> Destanên wek [[Şahname]] û [[Pirtûka Karûbarên Erdeşîrê Babekan|Kar-Namag i Ardashir i Pabagan]] ya bi [[Farisiya Navîn|pehlewî]], pirtûkên ji dema ewîliya îslamê, û çavkaniyên din ên îslamê nimûneyên pêşîn ên navê ''kurd'' dide.<ref>A. Safrastian, ''Kurds and Kurdistan'', The Harvill Press, 1948, p. 16 and p. 31</ref> Esla kurdan ya etnîkî curbicur in.<ref name="DavidMcdowall" /> Di [[Kar-Namag i Ardashir i Pabagan]] de -nesîreke kurt a bi farsiya navîn hatiye nivîsîn- hatiye vegotin ku li dema [[Împeratoriya Sasanî|Împeratoriya Sasaniyan]] [[Erdeşîrê Yekê]] li dijî kurdan û seroka wan, [[Madîg]], şer kiriye. Tevî ku di destpêkê de têk çûye jî, Erdeşîrê Yekê di serîtewandina kurdan de bi ser ketiye.<ref>''Kârnâmag î Ardashîr î Babagân.'' Trans. D. D. P. Sanjana. 1896</ref> Di nameyeke Erdeşîrê Yekê ji dijminê xwe yê [[Erdevan IV|Erdevan V]] ku di heman berhemê de hatiye vegotin stendibû de ew jî wek kurdekî hatiye nîşandan. {{quote| <poem> Te qasê tu nikarî bicû gez kiriye, û te mirina xwe di destê xwe afirandiye, Hey kurê kurdan, di kona kurdan de hatiye mezinkirin, Kê destûr da te wê tacê deynî ser serê xwe.''<ref>{{cite journal | last1 = Limbert | first1 = J. | year = 1968 | title = The Origins and Appearance of the Kurds in Pre-Islamic Iran | url = | journal = Iranian Studies | volume = 1 | issue = 2| pages = 41–51 | doi=10.1080/00210866808701350}}</ref> </poem> }} Di vê demê de bikaranîna têgiha kurd bi îhtimaleke gelek mezin têgiheke civakî bû ku ji dêla komeke etnîk a eşkere ji bo koçberên îraniya bakurê rojava dihat bikaranîn.<ref>{{cite journal | last1 = Asatrian | first1 = G. | year = 2009 | title = Prolegemona to the Study of Kurds | url = | journal = Iran and the Caucasus | volume = 13 | issue = 1| pages = 1–58 | doi=10.1163/160984909x12476379007846}}</ref> Herwiha di 360an {{Bz}} de mîrê [[Împeratoriya Sasanî|sasaniyan]] [[Şepûr II|Şepûrê Duyêm]] ji bo fethkirina bajarê Bezabdeyê -[[Cizîr]]a îro- êrişî parêzgeha [[Romaya Kevnare|romê]] ya [[Zawdex]]ê kiriye. Bajar bi hêz hatibû xurtkirin û ji aliyê sê lejyonan û gelek tîrvanên kurd ve hatibû parastin.<ref name="Gutenberg.org">{{cite web|url=http://www.gutenberg.org/files/16167/16167-h/raw7a.htm |title=The Seven Great Monarchies, by George Rawlinson, The Seventh Monarchy, Part A |work=Gutenberg.org |accessdate=2014-03-02}}</ref> Piştî dorpêçeke dirêj û dijwar, [[Şepûr II|Şepûrê Duyêmî]] dîwar hilweşandine, bajar feth kiriye û hemû parêzvanên wê qetil kirine. Dûre wî, vî bajarê stratejîk tamîr kiriye, leşkerên xwe yên çêtirîn di bajêr de bi cih kirine.<ref name="Gutenberg.org"/> Îhtimal e ku Qadishaye, yên ji hêla [[Kavad I|Kavadê Yekê]] ve di [[Singara]]yê de hatine bicihkirin, kurd bûn<ref>{{Cite book|title=The Cambridge History of Iran, Volume 3, Issue 2|last=Fisher|first=W. B.|publisher=Cambridge University Press|year=1968|isbn=9780521246934|location=|pages=761}}</ref> û wan [[Ebd el-Mesîh]]ê şêhîd perestibû.<ref>{{Cite book|title=The Origins of Cities in Dry-Farming Syria and Mesopotamia in the 3rd Millennium B.C.|last=Weiss|first=Harvey|publisher=Four Quarters Publishing|year=1986|isbn=9780931500084|location=Guilford, Connecticut|pages=76}}</ref> Qadishaye li dijî Sasaniyan serhildan kir û hemû axên farisî talan kirin. Dûre ew bi ereb û ermeniyan re beşdarî şerê Sasaniyan li dijî [[Împeratoriya Bîzansê|Bîzansê]] bûn.<ref>{{Cite journal|last=Fisher|first=G.|date=2016|title=Writing the History of the "Persian Arabs": The Pre-Islamic Perspective on the "Nasrids" of al-Hirah|url=|journal=Iranian Studies|volume=49|pages=247–290|doi=10.1080/00210862.2015.1129763}}</ref> Nivîseke nivîskarekî meçhûl a ji sedsala 7an jî heye, ku di derheqê [[Mar Qardax]], şehîdê Xiristiyanan, de hatiye nivîsîn. Mar Qardax di sedsala 4an de di dema serdestiya Şepûrê Duyem de jiyabû, û tê gotin ku ew rastî [[Mar Ebdişo]]yê metran û şêhîd hatiye. Piştî lêpirsîna Mar Qardax û leşkerên wî di derheqê eslê Abdişoyî de, wî gotiye dê û bavên xwe di rastiya xwe de ji gundê [[asûr]]an ê bi navê Hazzayê ne lê ew hatine biderkirin, û piştre li Tamanonê, gundekî li ''axa kurdan'' ê ku tê terîfkirin li derdora [[Çiyayê Cûdî|Çiyayê Cûdiyê]] ye, niştecîh bûn.<ref>Walker, J. T. (2006). ''The Legend of Mar Qardagh: Narrative and Christian Heroism in Late Antique Iraq''. Berkeley: [[University of California Press]], pp. 26, 52.</ref> === Serdema Navîn === [[File:Saladin the Victorious.jpg|thumb|[[Selahedînê Eyûbî]], damezrînerê [[Dewleta Eyûbiyan]] li Rojhilatê Navîn]] Çavkaniyên suryanî yên ewil ji bo kurdan ''Hurdanaye, Kurdanaye, Kurdaye'' bi kar anîne. Li gorî [[Mîxaîlê Mezin]], hurdanaye ji erebên tayaye veqetiyabû û hewara xwe bir bo [[Theofîlus (împerator)|Theofîlusî]], împaratorê bîzansê. Ew herwiha qala leşkerên [[Gelê Farsê|parsî]] yên ku li hêrema Qardu li dijî Musayî, serokê hurdanayeyan, di sala 841an de şer kiribû dike. Li gorî [[Bar Hebraeus|Bar Hebreausî]], mîrekî kurdanayeyan hebû û wî di sala 829an de li dijî ereban serî hilda. Mîxaîlê Mezin ew wek [[Paganî|pagan]], mirîdên [[mehdî]] û pisporên [[Mux|magî]] hesibandin. Mehdiyê wan xwe wek [[Îsa]] û [[Rihê pîroz]] bi nav kiriye.<ref>{{Cite journal|last=Mouawad|first=R.J.|date=1992|title=The Kurds and Their Christian Neighbors: The Case of the Orthodox Syriacs|url=|journal=Parole de l'Orient|volume=XVII|pages=127–141|via=}}</ref> Di destpêka [[Serdema Navîn]] de kurd di çavkaniyên erebî de bi awayekî belawela xuya dikin, û ev têgih hingê jî ji bo xelkekî taybet nedihat bikaranîn; şûna wê, wê têgihê nişanî eşîrên koçer ên îraniyên rojavayî dida, ku ev eşîr ji [[Gelê Farsê|parsan]] cûda bû. Lê dîsa jî di Serdema Navîn a Bilind de nasnameya kurdan a etnikî her ku diçû dihat holê. Digel ku têgih bi awayekî civakî jî dihat bikaranîn,<ref>James, Boris. (2006). Uses and Values of the Term Kurd in Arabic Medieval Literary Sources. ''Seminar at the American University of Beirut'', pp. 4, 8, 9.</ref> mirov dikare delîlên eşkere yên nasname û hevkariya kurdan a etnikî di nivîsên ji sedsala 12 û 13an de bibîne.<ref>James, Boris. (2006). Uses and Values of the Term Kurd in Arabic Medieval Literary Sources. ''Seminar at the American University of Beirut'', pp. 6-7.</ref> Ji sedsala 11an û pê ve têgiha kurd bi eşkereyî wekî etnonîm tê diyarkirin û hevwatetiya wê bi kategoriya etnografîk a koçber re nîne.<ref>{{Cite journal|last=James|first=Boris|date=2014|title=Arab Ethnonyms( 'Ajam, 'Arab, Badu and Turk): The Kurdish Case as a Paradigm for Thinking about Differences in the Middle Ages|journal=Iranian Studies|volume=47|issue=5|pages=683–712 (see 692)|doi=10.1080/00210862.2014.934149}}</ref> [[Teberî|Teberiyî]] nivîsiye ku di sala 639an de [[Hormuzan]]î, generalekî Sasaniyan ê ji malbateke mîrzade, li dijî dagirkerên Îslamê li [[Xûzistan]]ê şer kiriye, û bang li kurdan kiribû ku di wî şerî de alîkariya wî bikin.<ref>al-Tabari. ''The Conquest of Iraq, Southwestern Persia, and Egypt''. Trans. G. H. A. Juynboll. Albany: [[State University of New York Press]], 1989, p. 121.</ref> Lêbelê, ew têk çûne û ketine bin serweriya Îslamê. Di sala 838an de serokekî kurd ê li Mûsilê, bi navê [[Mîr Ceferê Dasnî|Mîr Ceferî]], li dijî xîlafeta [[El-Mutasimî]] serî hilda, yê ku li dijî serhildanê fermandarê Îtex şandiye. Îtex di vî şerî de bi ser ket û piraniya kurdan îdam kirin.<ref>T. Bois. (1966). ''The Kurds''. Beirut: Khayat Book & Publishing Company S.A.L., p. 87.</ref><ref>K. A. Brook. (2009). ''The Jews of Khazaria''. Maryland: Rowman and Littlefield Publishers Inc., p. 184.</ref> Li dawiyê ereban herêmên kurdan feth kirine û hêdî hêdî piraniya kurdan anîne Îslamê, û pir caran kurd di nav leşkerên xwe de bi cih kirine, yek ji wan jî [[Xanedana Hemdaniyan|Hemdaniyan]] in, ku endamên malbata wan ên mîrzade bi gelemperî bi kurdan re zewicîne.<ref>Canard (1986), p. 126</ref><ref>Kennedy (2004), pp. 266, 269.</ref> Di sala 934an de xanedana [[Daylamite]] [[Biweyhî]] hatiye damezrandin, û paşê jî wan piraniya Îran û Iraqa îroyîn feth kirine. Di dema serweriya vê xanedanê de Bedr ibn Hasanwaih, serokeşîr û serwerê kurd, xwe wekî yek ji giringtirîn emîrên wê demê da qebulkirin.<ref>K. M. Ahmed. (2012). ''The beginnings of ancient Kurdistan (c. 2500-1500 BC) : a historical and cultural synthesis''. [[Leiden University]], pp. 502-503.</ref> Di sedsalên 10-12an de çend serwerî û xanedanên kurdan hatine damezrandin, ku li Kurdistanê û deverên cîran hikûm kirine: [[File:AyyubidGreatest.png|thumb|Dewleta Eyûbiyan xanedaneke misilman ya kurd bû, ku ji aliyê Selahedînê Eyûbî ve hatiye damezrandin.]] * [[Şedadî]] (951–1174) li hin deverên [[Ermenistan]] û [[Arran]]a îroyîn hikûm kiriye.<ref>A. Peacock (2011) [http://www.iranicaonline.org/articles/shaddadids "Shaddadids"]. ''Encyclopædia Iranica''. Retrieved 7 July 2013.</ref> * [[Rewadî]] (955-1221) li hin deverên [[Azerbaycan]]ê hikûm kiriye.<ref>Jamie Stokes, ''Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East'', Volume 1, Infobase Publishing, 2009, {{ISBN|978-0-8160-7158-6}}, [https://books.google.com/books?id=stl97FdyRswC&pg=PA382#v=onepage&q=%22the%20latter%20around%20Tabriz%20and%20Maragheh.%22 p. 382.]</ref> * [[Dewleta Hesnewiyan|Heseneweyhî]] (959–1015) li rojavayê Îranê û Mezopotamyaya jorîn hikûm kiriye.<ref>{{cite book| last = M. Gunter| first = Michael| title = Historical dictionary of the Kurds| url = https://books.google.com/?id=DoNSXwb8D9EC&pg=PA117| year = 2011| publisher = Scarecrow Press| isbn = 978-0-8108-7507-4 }}</ref> * [[Merwanî]] (990–1096) li rojhilatê Anatolyayê hikûm kiriye.<ref>C.E. Bosworth, ''The New Islamic Dynasties'', ([[Columbia University Press]], 1996), 89.</ref> * [[Dewleta Enazî|Enazî]] (990-1117) li rojavayê Îranê û Mezopotamyaya jorîn (ya paşî Heseneweyhî hatiye) hikûm kiriye.<ref>K. M. Ahmad (2011) [http://www.iranicaonline.org/articles/annazids-banu-annaz-a-kurdish-dynasty-r "Annazids"]. ''Encyclopædia Iranica''. Retrieved 7 July 2013.</ref> * [[Hezarhespî]] (1148–1424) li başûrê rojavayê yê Îranê hikûm kiriye.<ref>C. Edmund Bosworth (2003) [http://www.iranicaonline.org/articles/hazaraspids "Hazāraspids"]. ''Encyclopædia Iranica''. Retrieved 7 July 2013.</ref> * [[Dewleta Eyûbiyan]] (1171-1341) li Misr, Sûriye, Mezopotamyayê jorîn û parçeyên din ên başûrê rojhilatê Anatolyayê û li Nîvgirava Erebistanê hikûm kiriye.<ref name="IranicaAyyubids">{{cite book |chapter-url=http://www.iranicaonline.org/articles/ayyubids |first=R. S.|last=Humphreys |chapter=Ayyubids |title=Encyclopædia Iranica |accessdate=2 December 2011}}</ref> Ji ber dagirkeriya tirkan a Anatolyayê di sedsala 11an de xanedanên kurd hilweşiyane û beşdarî xanedana [[Selcûqî|selcûqiyan]] bûne. Piştî vê demê kurd di nav artêşên [[Zengiyan]] de gelek cih girtine.<ref>F. Robinson. (1996). ''The Cambridge Illustrated History of the Islamic World''. Cambridge: Cambridge University Press, p. 44.</ref> Piştî Zengiyan, bi rêveberiya [[Selahedînê Eyûbî|Selahedînî]] [[Dewleta Eyûbiyan]] di sala 1171an de hatiye damezrandin. Selahedînî ji bo fethkirina [[Orşelîm|Qudisê]] ji destê [[Seferên xaçperestan|xaçperestan]] di [[Şerê Hattin]]ê de serokatiya misilmanan kiriye; herwiha gelek caran li dijî [[Heşhaşî|Heşhaşi]]yan jî şer kiriye. Dewleta Eyûbiyan heya sala 1341an dom kiriye û di dagirkirina mongoliyan de têk çûye. === Serdema Sefewiyan === [[File:Kurdsih_Wariors.jpg|thumb|upright=1.15|Şerrvanên kurd ji aliyê Frank Feller ve]] [[Dewleta Sefewiyan|Xanedana Sefewiyan]], ya di sala 1501an de hatiye damezrandin, warê kurdan jî bi dest xistiye. Bi rastî eslê vê malbatê digihîje kurdekî bi navê [[Pîroz Şah Zêrînkuleh]], esilzadeyekî ku di sedsala 11an de ji Kurdistanê bar kiriye [[Erdebîl, Îran|Erdebîlê]].<ref name="Daftary">F. Daftary, "Intellectual Traditions in Islam", I.B. Tauris, 2001. pg 147: "But the origins of the family of Shaykh Safi al-Din go back not to Hijaz but to [[Kurdistan Province|Kurdistan]], from where, seven generations before him, Firuz Shah Zarin-kulah had migrated to Adharbayjan"</ref><ref>Barry D. Wood, The Tarikh-i Jahanara in the Chester Beatty Library: an illustrated manuscript of the "Anonymous Histories of Shah Isma'il", Islamic Gallery Project, Asian Department Victoria & Albert Museum London, Routledge, Volume 37, Number 1 / March 2004, Pp: 89 - 107.</ref> [[Şerê Ebexê]], ku di sala 1514an de li [[Azerbaycana Rojava (parêzgeh)|Parêzgeha Azerbaycana rojava]] ya Îranê bi dawî bûye, destpêka [[Şerên Osmanî-Farisî]] yên di navbera Sefewiya Îranê (û xanedanên Îranê yên peyhatî) û [[Împeratoriya Osmanî|Osmaniyan]] de bûye. Ji bo 300 salên bê, piraniya kurdan xwe li heremên ku di dema Şerên Osmanî-Farisî de di navbera Osmanî û Îranê de gelek caran hatine dest guherandin dijîn dît. Şahê Sefewiyan ê [[Şah Îsmaîl|Îsmaîl I]] (s. 1501-1524) serhildaneke [[Êzdîtî|êzîdiyan]] a ku ji sala 1506an heta 1510an dom kiriye, dawî anî. Piştî sedsalekê Şerê [[Dimdim]]ê çêbû, ku Şahê Sefewiyan ê [[Şah Ebasê Yekê|Ebas I]] (s. 1588-1629) serhildana ku bi serokê kurd ê [[Emîrxan Lepzêrîn|Emîrxan Lepzerîn]] ve hatiye serokatîkirin bi serfirazî dawî aniye. Piştre gelek kurd hatine sirgûnkirin [[Xorasan]]ê, ne tenê ji bo qelskirina kurdan, lê di heman demê de jî ji bo parastina sînorê rojhilatê ji dagirkirina eşîrên afganî û tirkmen.<ref>''A People Without a Country: The Kurds and Kurdistan'' By Gérard Chaliand, Abdul Rahman Ghassemlou, and Marco Pallis, p. 205.</ref> Xelkên din ên wek [[ermenî]], [[gurcî]] û [[çerkez]] jî bi darê zorê ji hêla Ebas I û xelefên wî ve hatine sirgûnkirin.<ref>{{Cite book|title=Shah Abbas: The Ruthless King Who Became an Iranian Legend|last=Blow|first=David|publisher=I.B.Tauris|year=2009|isbn=978-0857716767|pages=66}}</ref><ref>{{Cite book|title=From the Indian Ocean to the Mediterranean: The Global Trade Networks of Armenian Merchants from New Julfa|last=Aslanian|first=Sebouh|publisher=University of California Press|year=2011|isbn=978-0520947573|location=California|pages=1}}</ref><ref>{{Cite book|title=A Concise History of the Armenian People: (from Ancient Times to the Present)|last=Bournoutian|first=George|publisher=Mazda Publishers|year=2002|isbn=978-1568591414|pages=208|edition=2 ed}}</ref><ref>{{Cite book|title=Historical Dictionary of Georgia|last=Mikaberidze|first=Alexander|publisher=Rowman & Littlefield|year=2015|isbn=978-1442241466|pages=291, 536|edition=2 ed}}</ref><ref>{{Cite book|title=Iran and the World in the Safavid Age|url=https://archive.org/details/iranworldinsafav0000unse|last=Floor|first=Willem|publisher=I.B.Tauris|year=2012|isbn=978-1850439301|pages=[https://archive.org/details/iranworldinsafav0000unse/page/479 479]|last2=Herzig|first2=Edmund}}</ref> [[Kurdên Xorasanê]], ku hêjmara wan nêzîkê 700.000 in, hîn jî zaravayê kurdiya [[kurmancî]] bi kar tînin.<ref>''[http://assembly.coe.int/nw/xml/XRef/X2H-Xref-ViewHTML.asp?FileID=11316&lang=en "The cultural situation of the Kurds],'' A report by Lord Russell-Johnston, Council of Europe, July 2006. Retrieved 11.01.2015.</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.unhchr.ch/tbs/doc.nsf/0/f52bcc85689b17998025679f003f5a36?Opendocument|title=Fifteenth periodic report of States parties due in 1998: Islamic Republic of Iran|publisher=Unhchr.ch|access-date=2011-12-02}}</ref> Çend kurdên esilzade xizmeta Sefewiyan kiriye û di nav wan de hatine asteke baş, yek ji wan jî Şêx Elîxanê Zengenê ye, ku ji sala 1669an heta 1689an wek wezîrê mezin ê [[şah]] Suleyman I (s. 1666–1694) xebitiye. Ji ber hewildanên wî yên ji bo reformkirina aboriya Îranê, di dîroknivîsa nûjen de jê re "Sefewî Emîr Kebîr" tê gotin.<ref>{{Cite book|title="ŠAYḴ-ʿALI KHAN ZANGANA".|last=Matthee|first=Rudi|publisher=Encyclopaedia Iranica}}</ref> Herwiha kurê wî, Şahqulîxanê Zengenê, jî ji sala 1707an heta sala 1716an wek wezîrê mezin xizmet kiriye. Siyasetmedarekî kurd ê din, Genc Elîxan, hevalekî nêzîk ê Ebas I bû, û di parêzgehên têvel de walîtî kiriye û ji bo xizmeta wî ya dilsoz dihat zanîn. === Serdema Zend === [[Wêne:کریم_خان_زند.JPG|alt=|thumb|[[Kerîmxanê Zend]], serokê Xanedana Zend yê Lekî ]] Piştî hilweşîna Safewiyan, Îran ketiye bin destê [[Xanedana Efşaran|Împeratoriya Efşarî]] ku di dema xwe ya zêrîn de ji aliyê [[Nadir Şah]] ve hatiye hikûmkirin. Piştî mirina Nadîr Şah, Îran ketiye nav şerekî navxweyî, gelek serok hewl dane ku desthilata wî welatî bigirin. Di dawiyê de [[Kerîmxanê Zend]], generalekî [[lek]]î yê [[Zend (eşîr)|eşîra Zend]], desthilatê bi dest xistiye.<ref>A fourth pretender was Karim Khan, son of Aymak of the Zand, a section of [[Lek|Lak]] tribe {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=y6BCAAAAIAAJ&q=%22A+fourth+pretender+was+Karim+Khan,+son+of+Aymak+of+the+Zand%22|title=A History of Persia|last=Sir Percy Molesworth Sykes|publisher=Macmillan and Company, limited|year=1930|page=277}}</ref> Hingê di serdema Kerîmxanî de welat dewlemend bûye; huner pêş ve çûye, û têkiliyên navneteweyî jî hatine xurtkirin.<ref>J. R. Perry (2011) [http://www.iranicaonline.org/articles/karim-khan-zand "Karim Khan Zand"]. Retrieved 7 July 2013.</ref> Kerîmxan wekî serokekî ku bi xelkê xwe re eleqedar bûye hatiye vegotin û sernavê ''Wekilê Xelkê'' lê hatiye kirin. Piştî Şerê Osmanî-Îranî (1775-76) Kerîmxan karibûye ji bo çend salan desthilatê [[Besre]]yê di Iraqa Osmaniyan de bigire.<ref>'' 'Abd al-Hamid I'', M. Cavid Baysun, The Encyclopaedia of Islam, Vol. I, ed. H.A.R. Gibb, J.H. Kramers, E. Levi-Provencal and J. Schacht, (Brill, 1986), 62.</ref><ref>Dionisius A. Agius, ''In the Wake of the Dhow: The Arabian Gulf and Oman'', (Ithaca Press, 2010), 15.</ref> == Bingeh û rehên kurdan == Kurd neteweyeke îranî ne û dîroka wan diçe sê hezar sal berî zayînê. Li gorî belgeyên dîrokî yên ku di destên me de hene; kurd li quntara [[çiyayên Zagrosê]] bi navên "Gûtî", "Lolo", "Kasî", "Mîtanî", "Sobar", "Nayrî", "Manayî", "Kardox" û "Xaldî" û bi piranî di koçberiyê de jiyane. Paşê di salên 700 heta 550yê berî zayînê de dewleteke bi hêz a bi navê ''Med'' damezirandine. === Sazkirina dewletên Med û Hexamenişiyan === Li gorî hin ji dîroknasan, ariyayî di hezareya sêyem a berî zayînê de li başûrê [[Rûsya]]yê bi ser bakurê [[Qefqaz]] û [[Deryaya Reş]] re koçbernî rojavayê Asyayê bûne. Li wir jî ew bûna du beş. Beşek ji wan çûye Ewrûpayê û netewey; ên Ewropayî yên niha paşmaya wê beşê ne. Beşa din jî çûye Rojavaya Navîn û bi maweyeke hezar salî li wir mane. Paşê jî berê xwe dane bakurê Îranê. Piştî demekê ew beş jî bi xwe bû du deste. Desteyek çû [[Hind]]ê û li [[Pencab]]ê bi cih bû. Gelê [[Hindistan]]ê paşmaya wê desteyê ye. Desteya din jî li Îranê belav bû. Wan bi navê "îranî" deng veda. Ew desteya ku li Îranê niştecih bûn û wekî "pars" deng dan. Yên din jî ku her bi awayekî koçber jiyan û li ser çiyayên Zagros û [[Ararat]] belav bûn jî, dewleteke bi navê [[Med]] damezirandin. Faris jî pêş ketin û wan jî dewleteke bi navê [[Împeratoriya Hexamenişî|Hexamenişîn]] pêk anîn û wan [[Med|Dewleta Medya]] di sala 550yê berî zayînê de têk birin û pûç kirin. Vêca koka farisan diçe ser hexamenişiyan û ya kurdan jî diçe ser medan. == Çand û huner == === Zargotin û Mîtolojî === [[File:Vulpes vulpes at Eshel HaNasi4, israel.jpg|thumb|Rovî, lehengeke gelember ya di Çîrokên kurdî de|alt=|çep]] Kurd xwedî kevneşopiyeke zargotinê ya dewlemend in, ku heta van demên dawiyê bi piranî bi axaftin an jî kilaman ji nifşekê derbasî yê din bûye. Her çend e ku hin çîrokên nivîskarên Kurd li seranserê Kurdistanê baş dihat zanîn; piraniya çîrokên hatine vegotin tenê di sedsala 20an û 21an de hatine nivîsîn. Tê bawerkirin piraniya wan ji sedsalan gihaştine heta îro. Armanc û şêwaza wan cûr bi cûr in, di nav zargotina kurdan de mirov dikare çîrokên di derbarê xweza, ajalên [[Antropomorfîzm|antropomorfîk]], evîn, lehengên baş û xirab, afirandiyên mîtolojîk û jiyana rojane de bibîne. Mirov dikare di çandên din de jî hin ji van lehengên mîtolojîk mîna [[Teyrê Sîmir|Sîmir]], [[Şahmaran]] û [[Kawayê Hesinker]] bibîne, nexasim di [[Dastannasiya Arî (Êranî)|Mîtolojiya Îranî]] de. Her wiha hin çîrok tenê li ser şahiyê ye, û hinên din jî li ser perwerdeyî û dîn in.<ref name="Edgecomb">{{Cite book|title=A Fire in My Heart: Kurdish Tales|last=D|first=Edgecomb|publisher=Westport: Libraries Unlimited|year=2007|pages=200}}</ref> Dibe ku hêmana herî tê dubarekirin rovî bibe, ew bi fêlbazî û jîrîtiya xwe bi ser hemû cûreyên kêm hişmend dikeve, her wiha bi gelemperî di dawiyê de têk diçe.<ref name="Edgecomb" /> Mijareke din a gelemper di zargotina kurdan de jî eslê eşîran e. Çîrokbêj li pêşberî temaşevanên ku carinan bi tevahiya gundekî pêk tê, çîrokên xwe pêşkêş dikin. Mirovên ji derveyî herêmê ji bo guhdarîkirina çîrokan rêwîtiyê dikin û çîrokbêj bixwe diçin gundên din da ku çîrokên xwe belav bikin. Ev çîrok bi taybetî di zivistanê de geş dibin ji ber ku bi evarî mirov di hindurê malê de dimînin û peydakirina şahiyê hingê dijwar e.<ref name="Edgecomb" /> Ev çirok bi komên kurd ên heterojen re li hev tên û digel ku hin çîrok û hêman bi gelemperî li seranserê Kurdistanê tên dîtin, yên din jî xweserî herêmekê ne û girêdayî bi herêm, dîn û zaravaya xwe ve ne. Dibe ku mînaka vê ya herî baş [[Kurdên cihû|cihûyên kurd]] ên [[Zaxo]]yê bin; li hemberî çîrokbêjên wan ên jêhatî li hemû deveran ji ber kevneşopiyeke devkî ya bêhempa rêz tê girtin.<ref>D. Shai (2008). [https://doi.org/10.1007%2FBF02965657 "Changes in the oral tradition among the Jews of Kurdistan"].Retrieved 7 July 2013.</ref> Mînakên din jî mîtolojiya ezîdiyan,<ref>C. Alison (2006).[http://www.iranicaonline.org/articles/yazidis-i-general-1 "Yazidis i. General"]. ''Encyclopædia Iranica'' Retrieved 7 July 2013.</ref> û çîrokên kurdên Dêrsimê ne, ku di bin bandora ermeniyan de mane.<ref>{{Cite web|url=http://english6.net/s/shahnameh-in-the-kurdish-and-armenian-oral-tradition-w18142.html|title=Shahnameh in the Kurdish and Armenian Oral Tradition|date=2013-07-07|last=V|first=Arakelova|archive-url=https://web.archive.org/web/20150518102817/http://english6.net/s/shahnameh-in-the-kurdish-and-armenian-oral-tradition-w18142.html|archive-date=2015-05-18}}</ref> Piştî derbeya 1980an di dema qedexekirina zimanê kurdî de dengê dengbêj û çîrokbêjan hatiye birîn, û gelek çîrok ketine talûkeya tunnebûnê. Di sala 1991an de qedexeya zimên hatiye rakirin, lê dîsa jî çîrokbêjiya kevneşopî tesîreke neyînî ji gelek televîzyon û radyoyan girtiye.<ref>[https://www.theguardian.com/world/2011/dec/28/kurdish-singing-storytellers-rise-dengbej "Silenced Kurdish storytellers sing again"]. ''The Guardian''. Retrieved 7 July 2013.</ref> Lêbelê, hin nivîskaran di parastina van çîrokan de gavên mezin avêtine. === Deq === [[Wêne:Kurdish-Deq.jpg|thumb|Deq, li ser laşê jineke kurd|alt=]] Herçend Îslama Sunnî destûra deqên mayinde nede jî, xemilandina laşên bi deqan di nav kurdan de berbelav e ji ber vê hindê tê texmînkirin van deqên kevneşopî ji demên berî Îslamê mane.<ref name="Immigration Museum">{{cite web |url=http://museumvictoria.com.au/pages/14387/kurds-in-australia-brochure.pdf?epslanguage=en |format=PDF |publisher=Museumvictoria.com.au |title=Immigration Museum (2010) Survival of a culture: Kurds in Australia |accessdate=7 tîrmeh 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100326153229/http://museumvictoria.com.au/pages/14387/kurds-in-australia-brochure.pdf?epslanguage=en |archive-date=2010-03-26|df=dmy-all}}</ref> Hibira deqan bi tevlîkirina şîrê jineke nû keçik aniye, kezeba ajalan, tenî, û hin tiştên din tê çekirin.<ref name="Basnews13">{{Cite journal|title=Deq: Kevneşopiya Qedîm|journal=BasNûçe|url=https://archive.org/details/basnuce_13/mode/2up|last=Imrek|first=Paşa|date=2014-07-19|volume=13|pages=13}}</ref> Deq li ser çerm bi bikaranîna derziyan tê nexşandin û binê çerm tê qulkirin. Wate û armancên deqan cûr bi cûr in, mînak; parastina li dijî xirabî an nexweşiyê, nîşana bedewiyê û girêdana eşîrê... Sembolîzma dînî jî di nava deqên kurd yên kevneşopî û nûjen de berbelav e. Deq ji li ser laşê mêran zêdetir li ser laşê jinan tê dîtin, û bi gelemperî li ser ling, çene, enî û derên laş ên din tê nexşandin.<ref name="Immigration Museum" /><ref>{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/kalkubi|title=Ḵālkubi|access-date=2013-07-07|website=Encyclopædia Iranica|last=W. Floor (2011)|df=dmy-all }}</ref> Populerbûna kevneşopiya deqên mayinde di nav nifşên kurdan yên nû de pir kêm bûye. Lêbelê deqên nûjen zêdetir dibin, û deqên demkî hê jî mîna rêzgiriya çandê di rojên giring (wekî şevê hinnê) de tên lêkirin.<ref name="Immigration Museum" /> === Avahîsazî === [[Wêne:Dehderî.jpg|çep|thumb|[[Pira Dehderî]] ya [[Merwanî]] li [[Amed]]<nowiki/>ê]] Gundên kurdan ên kevneşopî xwedan xaniyên hêsan e, ji herriyê tê çêkirin. Bi gelemperî, banên malan rast û textîn in. Heke gund li ser çiyayê hatibe avakirin, banê xeniyekî dibe hewşa xaniyê bilindtir. Lêbelê xaniyên bi banên wek kewara mêşan mîna yên li [[Herran]]<nowiki/>ê jî hene. Bi sedsalan gelek avahîsaziyên kurd yên nuwaze bi şêwazên cûrbicûr hatine avakirin. Kurdistan bi mînakên avahîsaziyê yên kevnar ji Îran, Roma, Grek û Semîtîk serbilind e, ku yên herî navdar [[Bêstûn]] û [[Taqê Bostan|Taqe Bostan]] li [[Kirmaşan]]<nowiki/>ê, Textê Silêman li nêzîkê Tekabê, [[Çiyayê Nemrûdê]] li nêzî Semsûrê û Kelehên Hewlêr û Amedê ne. Yekem nimûneyên avahîsaziyên kurd ên rastîn, yên ku heta niha gihaştine, di sedsala 11an de hatine avakirin. Nimûneyên herî kevn ji [[Pira Dehderî]] ya [[Merwanî|Merwaniyan]] li [[Amed]]ê, [[Mizgefta Menûçêhr]] ya [[Şedadî|Şedadiyan]] li [[Anî|Aniyê]],<ref>{{Cite web|url=http://www.virtualani.org/minuchihrmosque/index.htm|title=The Mosque of Minuchihr|last=Sim|first=Steven|date=2007-01-23|website=VirtualANI|archive-url=https://web.archive.org/web/20070120195237/http://www.virtualani.org/minuchihrmosque/index.htm|archive-date=2007-01-20|dead-url=|access-date=}}</ref> û Kelha Kurd ya li nêzîkê Himsê pêk tên<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/28928501|title=Crusader castles|last=Kennedy, Hugh (Hugh N.)|date=1994|publisher=Cambridge University Press|isbn=0-521-42068-7|location=Cambridge|oclc=28928501}}</ref>. [[Wêne:Lalish the whole view.jpg|thumb|Kumbedên Lalişê]] Di sedsalên 12 û 13an de [[Eyûbî|Dewleta Eyûbî]] di bandora pêşiyê wan ê [[Fatimî]], û reqîbê wan ê [[Seferên xaçperestan|Xaçparêzan]] de gelek avahî li seranserê Rojhilata Navîn ava kirine û her wiha teknîkên xwe jî pêş ve xistine.<ref>Peterson, 1996, p.26.</ref> Jinên malbata Eyûbî di parastina avahiyên nû de roleke giring girtine.<ref>Necipoğlu, 1994, pp.35–36.</ref> Berhemên herî navdar ên Eyûbî Mizgefta Xelîl el-Rehman, ya ku Gola el-Rehman a li Rihayê dorpêç dike, Kelha Qahîreyê<ref>Harry Ades, ''A Traveller's History of Egypt'', Arris Publishing Ltd. 2007 {{ISBN|1-905214-01-4}} p.226</ref> û piraniya beşên Kelha Helebê ne.<ref>{{Citation|title=The Citadel of Aleppo: Description, History, Site Plan and Visitor Tour (Guidebook) |url=http://archnet.org/library/documents/one-document.jsp?document_id=10623 |first1=Julia |last1=Gonnella |publisher=[[Aga Khan Trust for Culture]] and the Syrian [[Directorate-General of Antiquities and Museums]] |year=2008 |isbn=978-2-940212-02-6 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120609095149/http://archnet.org/library/documents/one-document.jsp?document_id=10623 |archivedate=9 June 2012}}</ref> Beşa giring a din ji mîrasa avahîsaziyê ya kurd bi banê xwe yê konîk a orîjînal herêmê hecê yê ezîdiyan Lalîş e, ku ji dawiya sedsala 12an/destpêka 13an heta niha gihaştiye. Di serdemên li pey de jî, serokên kurd û dewlet û emîrîtiyên wan li dinyayê şopa xwe bi forma mizgeft, keleş û bircan hiştine. Hin ji wan xirab bûne, hinek din jî bi armanca mîrasa kurd a çandî ji holê rakirinê hatine hilweşandin wekî mînak Birca Belek ya Emîrîtiya Botan e. Mînakên navdar [[Kela Xoşabê]] ji sedsala 17-an,<ref>Verity Campbell - Turkey - 2007 - 724 pages, page 643, {{ISBN|1-74104-556-8}}</ref> Kela Şerwanê ya ji destpêka sedsala 18an, û Pira Dêrîn a Elwen li Xaneqînê ji sedsala 19an. Ya herî navdar [[Qesra Îshaq Paşa]] li Bazid e, ku ev avahî bi bandorên mezin ji her du kevneşopên mîmariya anatolî û îranî hatiye avakirin. Avakirina Qesrê di sala 1685an de bi serokatiya Çolak Ebdî Paşa, begekî împeratoriya Osmanî, dest pê kiribû û avahî di sala 1784an de ji hêla neviyê wî, Îsheq Paşa ve hatiye xilaskirin.<ref>Lonely Planet (2012) '[http://www.lonelyplanet.com/turkey/the-black-sea-and-northeastern-anatolia/dogubayazit/sights/palace/ishak-pasa-palace Ishak Pasha Palace]'. Retrieved 7 July 2013.</ref><ref>Institut kurde de Paris (2011) '[http://www.institutkurde.org/en/publications/bulletins/pdf/318.pdf THE RESTORATION OF ISHAQ PASHA'S PALACE WILL BE COMPLETED IN 2013]'. Retrieved 7 July 2013.</ref> Bi qasî 100 jûreyên di nav de mizgeft, odeyên xwaringehê û zîndanan pêk tê û bi şekirinên hêja hatine xemilandin, ev Qesr xwedî nasnameyekê ye ku yek ji baştirîn mînaka avahîsaziya serdema Osmaniyan û ya Anatolyayê ye. Di salên dawî de, Hikûmeta Herêma Kurdistanê çend avahiyên dîrokî wek [[Kela Hewlêrê]] û Mînareya Mudhafaria nû kiriye.<ref>UNESCO Office for Iraq (2007) '[http://www.unesco.org/new/en/iraq-office/culture/erbil-citadel/ Revitalization Project of Erbil Citadel]'. Retrieved 7 July 2013.</ref> === Wêjeya kurdî === {{Gotara bingehîn|Wêjeya kurdî}} === Pêjgeha kurd === {{Gotara bingehîn|Pêjgeha kurd}} === Muzîka kurdî === {{Gotara bingehîn|Muzîka kurdî}} == Civak û jiyana kurdan == Kurdistan ji ber ku cihekî çiyayî ye, daristanên wê pir in û heta ku dilê mirov bixwaze tavgeh, çem û rûbarên wê jî hene. Ligel van jî ji bo çandiniyê jî gelekî bikêr e. Ev gişt bûne sedema vê yekê ku kurd berê xwe bidin çandinî û ajeldariyê (sewaldariyê) û debara xwe bi vê yekê bikin. Ya ku diyar e, ji ber ajeldariyê jiyaneke neteweya kurdan a [[koçber]] hebûye û her tim çûne [[zozan]]an. Jiyana wan li ser pişta çarsiman bûye û li ku cihekî xweş dîtine li wir danîne û maweyekê li wir mane. Ji sewalên xwe havilên qenc girtine û ji hiriya wan ji xwe re cil û ber, kepenek, gore û hwd çêkirine. [[Wêne:Zarokên Dengizî.jpg|thumbnail|çep|Zarokên Kurd]] Ji şîrê wan ji xwe re [[penîr]], [[mast]], [[rûn]] û hwd girtine. Her karê ku ji destê wan hatiye kirine û hêdî hêdî berhemên xwe ji bo nifşên piştî xwe bi cih hêlane. Ji bo ku jiyaneke neteweya kurdan a ajeldarî hebûye, diyar e ku di destpêkê de li çiyayan jiyaye. Ji bo xwedîkirina sewalên xwe li rastî gelek kend û kospan hatiye û ji bo parastina sewalên xwe canê xwe avêtiye xetereyê. Li dijî dijmin, neyar û ajalan şer kiriye. Ji ber van sedeman kurd di pile û payeya yekem de netirs (bi xêret), wêrek û dilêr bûye. Her wisa şerker e û di tu şert û mercan de natirse. Piştî ku gelê kurd li deşt û çiyayan bi vî rengî jiyaye, hêdî hêdî li hin cihan stiriye ûniştecih bûye. ligel çandiniyê sewalvanî jî kiriye. Lewre mijûlî avedaniyê bûye û ligel vê yekê jî fêrî xet û nivîsînê bûye. Hêdî hêdî mil bi milê neteweyên din ên ariyayî ji bo pêşxistina çand û wêjeya xwe hewl daye û têkoşiyaye û kemiliye. [[Wêne:Kurdes Zaza de Diarbekir (Kurdistan).jpg|thumbnail|rast|Kurdên Zaza li Diyarbekir (Kurdistan), 1881]] [[Ely Bannister Soane]] ku yek ji rojhilatnasan e, di geştnameya xwe de dibêje: "Kurd zor camêr, wêrek û netirs in, pir ji nêçîr û yariyan hez dikin. Ew dixwazin li deşt û çiyan bijîn. Ji bindestî û koletiyê hez nakin û jê aciz in. Gotina wan yek e. Gelekî cesûr û jêrek in. Zû fêrî ziman, kar û pîşeyan dibin. Gelekî jiax û niştimana xwe hez dikin û xwe li serî didin kuştin. Kurd gelekî bexşende, dilovan, dilêr, camêr, lêbor, mêvandar û mêvanperwer in. Di nav kurdan de jin xwedî payeyeke berz in û zilamê kurdan gelekî rêz û hurmetê dide jiyana xwe. Di pêkanîna karekî de jê dipirse,. Jin jî mil bi milê zilaman dixebitin. di cotkirin, ajeldarî, maldarî, zarokxwedîkirin û xermanê de mil bi milê zilamê xwe dixebite. Jina kurd gelek bi namûs û damenpak e ku dawa wê pîs bibe jî wê dikujin. Keç bi dilê xwe dizewice. Dildarî reşbelek (cergûbez: di govendê de destênhevgirtina jin û mêran) di nava kurdan de bi nav û deng e û hemû ji şahî, dawet û govendê hez dikin. Ew vê yekê nîşan didin ku kurd diltêr, rûxweş, bi hiş, zana û wêrek in."{{Çavk}} == Dîn == {{Gotara bingehîn|Dînên kurdan}} Neteweya kurdan di her serdemê de li ser ayîn û baweriyekê bûne. Wekî hemû neteweyên din ên ariyayî di şefeqa dîrokê de baweriya kurdan jî bi Xwedê hebûye û ew perestine. Her wiha bi perestina [[heyv]], [[roj]], [[stêrk]], [[agir]], [[av]], [[ba]], [[birûsk]] û tiştên bi vî rengî mijûl kirine. Wan di destpêkê de laşên miriyên xwe binax nekirine. Wan laşên miriyên xwe danîne ser latekî lûtkeyan da ku laşxwir wan bixwin. Bi vî awayî wan xwestiye ku dîsa bikevin nava laşê giyaneweran. Lê paşê ev rêbaz ji holê rakirine û laşê miriyên xwe pêçane û li çiyayan di bin axê de veşartine. === Kurd û zerdeştîtî === {{Gotara bingehîn|Zerdeştîtî}} Paşê ji malbata Espîtmanî ya Medyayê kesekî bi navê [[Zerdeşt]] peyda bûye û bangî gel kiriye ku Xwedayê tek û teniya biparêzin û baweriyê pê bînin. Gel jî bawerî bi wî aniye û ayîna wî qebûl kiriye. Rêz û rêçikên wî bi kar anîne. === Kurd û Îslam === {{Gotara bingehîn|Belavbûna îslamê li Kurdistanê}} [[Wêne:Nimêj.jpg|thumb|Pîreke kurdê misilman nimêj dike.]] Piştî ku ola Îslamê li Kurdistanê belav bû piraniya neteweya kurdan bawerî pê anî û bûne [[Misilman]]. == Şûn û warê kurdan == {{Gotara bingehîn|Kurdistan}} [[Wêne:1684 Curdistan Diarbeck map.jpg|thumb|Nexşeyeke kevnare ku tê de navê Kurdistanê ({{Ziman-fr|Curdistan}}) xuya ye. Ev nexşe di sala 1684an de hatiye çapkirin.]] Ew şûn û warê ku kurd lê dijîn jê re dibêjin [[Kurdistan]]. Di pirtûka ''Dairetûl Mearifail Îslamî''{{fact}} de tê gotin ku Kurdistan parçe-erdekî biçûk e ku ketiye başûrê Rojhilat. Ew ji Loristanê dest pê dike heta meletî dirêj dibe û diçe bakurê Rojava. Dr. [[Mihemed Muîn]] dibêje: "Kurdistan parçe-erdek e ku ketiye Asyaya Rojava û di navbera dewletên Îran, Iraq, Tirkiye, Sûriye û Rûsyayê de hatiye parçekirin. Çiqas ku dilê te bixwaze dewlemend e. Xezîneyên wekî av, [[petrol]], [[sifir]] ([[mis]]), [[hesin]], [[cîwe]] ([[ciwa]]) zêde tê de heye. Gotina Kurdistan di zimanê [[selcûqî|selçûqiyan]] de bi nav û deng bûye. "Hemdulah Mestûfî' ev bajar wekî bajarên Kurdistanê bi êv kirine: Alanî, Elîşter, Behar, Xeftiyan, Derbendî Tacxatûn, Derbendî Zengî, Dibîl, Dînewer, Sultan Avay, Şarezûr, Kengwer, Qirmîsîn, Kirind û Xoşan, Maydeşt, Hersîn û Westam."{{Çavk}} === Niştecihên kurd li parêzgehên Kurdistanê (1985) === {| class="wikitable sortable" border="center" |- !Parêzgeh !Kurd (% ji niştecihan) <ref>Prof. Ebdulla Xefur (1996). Cugrafyay Kurdistan. APEC, Swêd.</ref> |- |[[Silêmanî]] |99% |- |[[Hewlêr]] |89% |- |[[Îlam]] |85% |- |[[Kurdistan]] |85% |- |[[Hekarî]] |97% |- |[[Kirmaşan]] |83% |- |[[Luristan]] |78% |- |[[Sêrt]] |88% |- |[[Dihok]] |83% |- |[[Bidlîs]] |92% |- |[[Mêrdîn]] |85% |- |[[Amed|Diyarbekir]] |89% |- |[[Wan]] |93% |- |[[Riha]] |58% |- |[[Kerkûk]] |85% |- |[[Erzîrom]] |27% |- |[[Mûsil]] |45% |- |} == Malbata kurdan == {{GotarêBingeh|Qewmên Kurdî yên Dîrokî}} {| class="wikitable" |- ! Gel ! Hoz ! Zarava ! Gelhe |- |[[Kurmanc]] |[[Behdînanî]] |[[Kurmancî]] | ± 20.210.872<ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=kmr kmr]</ref> |- |[[Soran]] | |[[Soranî]] | 6.750.000 kes<ref>[http://www.ethnologue.com/language/ckb Ethnologue - Kurdish, Central]</ref> |- |[[Dimilî]] |[[Kird]], [[Kirmanc]] |[[Dimilî]], [[Kirdkî]], [[Kirmanckî]] | 2.500.000 û 3.500.000{{Çavk}} |- |[[Kurdên Başûrê|Başûrî]] |[[Feylî]], [[Sincawî]], [[Kelhûr]], [[Şêxbizin]] |[[Kurdí Xwarig|Başûrî]] | 3–5 milyon [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=sdh] |- |[[Hewramanî]] |[[Şebekî]] |[[Goranî (kurdî)|Goranî]] | 1.2 milyon {{Çavk}} |- |[[Kurdên Anatolyayê]] | |[[Kurdî]], [[Romî]] | |- |[[Kurdên Xorasanê]] | |[[Kurdî]], [[Farisî]] | |} == Galerî == <gallery> File:Mercier. Kurde (Asie). Auguste Wahlen. Moeurs, usages et costumes de tous les peuples du monde. 1843.jpg|Mercier. Kurde (Asie) ji hêla Auguste Wahlen ve, 1843 File:AmadeoPreziosi1816 1882.jpg|Şerrvanên kurd ji hêla [[Amadeo Preziosi]] ve. File:3. Turquie d'Asia - 3. Vilayet de Koniah - 10. Planche.png|Jinên kurd, ermenî û tirk bi cilên xwe yên kevneşopî, 1873. File:Zakho Kurds by Albert Kahn.jpg| Kurdên [[Zaxo]]yê ji hêla [[Albert Kahn]], salên 1910an. File:Kurdish Cavalry in the Caucasus Mountains. The New York Times, January 24, 1915.jpg|Siwariyên kurd ên di geliyê çiyayên Qefqasyayê de (''[[The New York Times]]'', 24ê kanûna paşîn 1915). File:Jina-kurd-kurdish-woman-kurt-kadini.jpg|Jineke kurd a ji [[Kerkûk]]ê, 1922. File:A Jaf chief, S. Kurdistan.jpg|Serêşîrekî kurd. File:Antoin Sevruguin 1 kurdish woman.jpg|Jineke kurd a ji [[Pîranşar]]ê, [[Îran]], [[Antoin Sevruguin]]. File:Kurdish man on horseback 1974.jpg|Merekî kurd ê li ser hespê, 1974. File:Guard at Citadel - Erbil - Iraq.jpg|Mêrekî kurd ê bi cilên kevneşopî, [[Hewlêr]]. File:Keja Darayî.jpg|Zarokeke kurd a ji [[Mêrdîn]]ê. File:Kurdish kids in traditional clothing.jpg|Zarokên kurd bi cil û bergên kurdan </gallery> == Mijarên têkildar == * [[Newroz]] * [[Hevexştre]] * [[Medan]] * [[Arşakiyan]] ** [[Pehlewanistan|Pehlewan]] * [[Kardox]] * [[Gutî|Kurtiyan]] * [[Kîrtiyan]] * [[Lolo]]yan * [[Çevengên neteweyiyên Kurdan]] * [[Lîsteya xanedan û mîrgehên kurdan]] == Çavkanî == * {{werger çavkanî|en|Kurds}} {{Çavkanî|2}} == Bîbliyografî == * [[Sidîq Borekeyî]] (Sefîzade), ''Mêjûyî Wêjeyî Kurdî'', Tebrîz, 1951. * [[Martin van Bruinessen]], ''Agha, Shaikh and State'', London, 1992. * [[Cegerxwîn]], ''Dîroka Kurdistanê'', cild 1, Stockholm, 1985. * [[Prof. Katrak]], ''Zimanê Zerdeşt''. Tehran, 1966. * [[Chris Kutschera]], ''Le mouvement national kurde'', Paris, 1979. * [[Davis McDowall]], ''A Modern History of the Kurds'', London-New York, 1996. * [[Vladimir Minorsky]], ''Kürtler'', Koral Yayınları, Stenbol, 1992. * [[Basil Nikitin]], ''Les Kurdes: Étude sociologique et historique'', Parîs, 1956. (Wergera tirkî: ''Kürtler''. Weşanên Deng, Stenbol 1991). * [[Baba Merdûx Rûhanî]], ''Tarîxê Meşahîrê Kurd'', Tehran, 1952. * [[Elaeddîn Secadî]], ''Mêjûyî Edebî Kurd'', Bexda, 1056. * [[Etem Xemgîn]], ''Dîroka Kurdistanê'', cild 1, Koln, 1992. * [[Muhemmed Emîn Zekî]], ''Dîroka Kurd û Kurdistanê'', Bexda, 1931. * [[Mele Mehmûdê Bazîdî]], [[Adetên kurdan (pirtûk)|'Edetên Kurdan]] == Girêdanên derve == {{Commonscat-b|Kurdish people}} {{Diyasporaya kurdan}} {{Bûyerên komkujiyê û êrîşên ser gelê kurd (sedsalên 20 û 21ê)}} {{Dewletên kurdan}} [[Kategorî:Gelê Kurdistanê]] [[Kategorî:Kurd]] [[Kategorî:Neteweyên îranî]] [[Kategorî:Neteweyên Asyayê]] n2x5slb4nsctl7vi023uik4ugkyshtm 0 1694 1095940 989936 2022-08-22T13:43:30Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane }} [[Wêne:Imrali location.jpg|thumb|250px|Girava Îmraliyê]] '''Îmrali''' ({{bi-tr|İmralı}}) [[girav]]eke di nava [[Deryaya Marmara]] de ye ku [[Abdullah Ocalan]] tê de girtîye. Girtiyên ku di vê zindanê de hebûn hemû hatin derxistin. Ji Abdullah Ocalan pê ve niha tu girtiyên din di vê zindanê de nînin. Di zindana girava Îmraliyê de beriya niha jî gellek kes bi mebesta îzolekirinê hatine girtin. Yek ji wan Serokwezîrê Tirkiyeyê yê berê [[Adnan Menderes]] bû ku 17ê îlona sala 1961an hat darvekirin. {{Koord|40|32|N|28|32|E|type:isle|display=title}} {{Kurt}} [[Kategorî:Giravên Tirkiyeyê]] [[Kategorî:Girtîgeh]] 2tl48hqug14fycopiy488d47m8lnuzy 1095941 1095940 2022-08-22T13:44:46Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane }} '''Îmrali''' ({{bi-tr|İmralı}}) [[girav]]eke di nava [[Deryaya Marmara]] de ye ku [[Abdullah Ocalan]] tê de girtîye. Girtiyên ku di vê zindanê de hebûn hemû hatin derxistin. Ji Abdullah Ocalan pê ve niha tu girtiyên din di vê zindanê de nînin. Di zindana girava Îmraliyê de beriya niha jî gellek kes bi mebesta îzolekirinê hatine girtin. Yek ji wan Serokwezîrê Tirkiyeyê yê berê [[Adnan Menderes]] bû ku 17ê îlona sala 1961an hat darvekirin. {{Koord|40|32|N|28|32|E|type:isle|display=title}} {{Kurt}} [[Kategorî:Giravên Tirkiyeyê]] [[Kategorî:Girtîgeh]] hvtc7vph1i6zvyep0hquwvfudiwwnj9 1095942 1095941 2022-08-22T13:49:20Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane }} '''Îmralî''' ({{bi-tr|İmralı}}) [[girav]] û zindaneke di nava [[Deryaya Marmara]] de ye. == Îmralî û Abdullah Ocalan == Siyasetmedar [[Abdullah Ocalan]] di girtîgehê Îmraliyê de girtîye. Girtiyên ku di vê zindanê de hebûn hemû hatin derxistin. Ji Abdullah Ocalan pê ve niha tu girtiyên din di vê zindanê de nînin. Di zindana girava Îmraliyê de beriya niha jî gellek kes bi mebesta îzolekirinê hatine girtin. Yek ji wan Serokwezîrê Tirkiyeyê yê berê [[Adnan Menderes]] bû ku 17ê îlona sala 1961ê hat darvekirin. {{Koord|40|32|N|28|32|E|type:isle|display=title}} {{Kurt}} [[Kategorî:Giravên Tirkiyeyê]] [[Kategorî:Girtîgeh]] twb2m4arbet12ai6c4294e5egp5w568 1095943 1095942 2022-08-22T13:49:33Z MikaelF 935 MikaelF navê [[Îmrali]] guhart û kir [[Îmralî]] wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane }} '''Îmralî''' ({{bi-tr|İmralı}}) [[girav]] û zindaneke di nava [[Deryaya Marmara]] de ye. == Îmralî û Abdullah Ocalan == Siyasetmedar [[Abdullah Ocalan]] di girtîgehê Îmraliyê de girtîye. Girtiyên ku di vê zindanê de hebûn hemû hatin derxistin. Ji Abdullah Ocalan pê ve niha tu girtiyên din di vê zindanê de nînin. Di zindana girava Îmraliyê de beriya niha jî gellek kes bi mebesta îzolekirinê hatine girtin. Yek ji wan Serokwezîrê Tirkiyeyê yê berê [[Adnan Menderes]] bû ku 17ê îlona sala 1961ê hat darvekirin. {{Koord|40|32|N|28|32|E|type:isle|display=title}} {{Kurt}} [[Kategorî:Giravên Tirkiyeyê]] [[Kategorî:Girtîgeh]] twb2m4arbet12ai6c4294e5egp5w568 0 2324 1096026 1095167 2022-08-23T11:22:09Z Aliargic.tr.krd 50869 wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Infobox komên etnîkî | nav = '''Tirk''' an '''Rom''' | navê rastî = Türkler | wêne = Map of the Turkish Diaspora in the World.svg <!----------------Gelhe (kom)------------> | gelheKom = 85 milyon an ji zedetîr | salKom = | çavkKom = <!----------------Gelhe li gor herêman---> | herêm1 = <br /><div style="font-size:115%;">[[Asya]]</div> | herêm7 = &nbsp;{{al2|Tirkiye}} | gelhe7 = 55 - 60 milyon | sal7 =2016 | çavk7 =<ref name=CIATurkey>{{Cite web|author=CIA|title=The World Factbook|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20170702111626/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html |archive-date=2 July 2017 |url-status=unfit}}</ref> | herêm8 = &nbsp;{{al2|Azerbaycan}} | gelhe8 = 19.000<ref>[https://joshuaproject.net/people_groups/18274/AJ Turk in Azerbaijan] // Joshua Project</ref> | sal8 = | çavk8 = | herêm9 = &nbsp;{{al2|Îraq}} | gelhe9 = 3.000.000 | sal9 = | çavk9 = <ref name="Triana">{{citation |last=Triana|first=María|year=2017|title=Managing Diversity in Organizations: A Global Perspective|publisher=[[Taylor & Francis]]|isbn=978-1-317-42368-3|page=168|quote=Turkmen, Iraqi citizens of Turkish origin, are the third largest ethnic group in Iraq after Arabs and Kurds and they are said to number about 3 million of Iraq's 34.7 million citizens according to the Iraqi Ministry of Planning.}}</ref><ref name=Bassem2016>{{cite web|last=Bassem|first=Wassim|year=2016|title=Iraq's Turkmens call for independent province|url=http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2016/10/turkmens-iraq-mosul-tal-afar.html|publisher=[[Al-Monitor]]|quote=Turkmens are a mix of Sunnis and Shiites and are the third-largest ethnicity in Iraq after Arabs and Kurds, numbering about 3 million out of the total population of about 34.7 million, according to 2013 data from the Iraqi Ministry of Planning.|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20161017222707/http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2016/10/turkmens-iraq-mosul-tal-afar.html|archive-date=17 October 2016}}</ref> | herêm10 = &nbsp;{{al2|Sûrî}} | gelhe10 = 250.000-1.000.000 | sal10 = | çavk10 = <ref>{{citation|last=Maisel|first=Sebastian|year=2016|title=Yezidis in Syria: Identity Building among a Double Minority|page=15|publisher=[[Lexington Books]]|isbn=978-0739177754}}</ref><ref name=Pierre>{{citation |last=Pierre|first=Beckouche|year=2017|chapter=The Country Reports: Syria|title=Europe's Mediterranean Neighbourhood|pages=178–180|publisher=[[Edward Elgar Publishing]]|isbn=978-1786431493|quote=Before 2011, Syria's population was 74% Sunni Muslim, including...Turkmen (4%)...}}</ref> | herêm11 = &nbsp;{{al2|Ûzbêkistan}} | gelhe11 = 15.000–20.000 | sal11 = | çavk11 = <ref name="Council of Europe 2006 loc=23">{{Harvnb|Council of Europe|2006|loc=23}}.</ref><ref>{{Harvnb|Blacklock|2005|loc=8}}</ref> | herêm12 = <br /><div style="font-size:115%;">[[Ewropa]]</div> | herêm13 = &nbsp;{{al2|Almanya}} | gelhe13 = 2.774.000 | sal13 = | çavk13 = <ref>{{cite web |title=Bevölkerung mit Migrationshintergrund - Ergebnisse des Mikrozensus - Fachserie 1 Reihe 2.2 - 2017 |url=https://www.destatis.de/DE/Themen/Gesellschaft-Umwelt/Bevoelkerung/Migration-Integration/Publikationen/Downloads-Migration/migrationshintergrund-2010220177004.pdf |pages=61 |website=[[Statistisches Bundesamt]] |access-date=17 July 2019 |language=de |archive-date=17 July 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190717135619/https://www.destatis.de/DE/Themen/Gesellschaft-Umwelt/Bevoelkerung/Migration-Integration/Publikationen/Downloads-Migration/migrationshintergrund-2010220177004.pdf |url-status = dead }}</ref> | herêm14 = &nbsp;{{al2|Fransa}} | gelhe14 = 1.000.000 (2012)<ref name=fransaditib>{{cite web|author=Fransa Diyanet İşleri Türk İslam Birliği|title=2011 YILI DİTİB KADIN KOLLARI GENEL TOPLANTISI PARİS DİTİB'DE YAPILDI|url=http://www.fransaditib.com/?Syf=18&Hbr=255110|access-date=15 February 2012|df=|archive-date=7 January 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120107092159/http://www.fransaditib.com/?Syf=18&Hbr=255110|url-status = dead}}</ref> | sal14 = | çavk14 = | herêm15 = {{UK}} | gelhe15 = 500.000 | sal15 = | çavk15 = <ref name="Home Affairs Committee 2011 loc=38">{{Harvard citation no brackets|Home Affairs Committee|2011|loc=38}}</ref><ref>{{cite news|work=The Guardian|title=UK immigration analysis needed on Turkish legal migration, say MPs|url=https://www.theguardian.com/uk/2011/aug/01/turkish-immigration-possibilities-assessed|date= 1 August 2011|access-date=1 August 2011}}</ref><ref name="Federation of Turkish Associations UK">{{cite web|author=Federation of Turkish Associations UK|title=Short history of the Federation of Turkish Associations in UK|url=http://www.turkishfederationuk.org/en/index.php?option=com_content&task=view&id=26&Itemid=31|date=19 June 2008|access-date=13 April 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20120110204634/http://www.turkishfederationuk.org/en/index.php?option=com_content&task=view&id=26&Itemid=31|archive-date=10 January 2012|url-status=dead}}</ref> | herêm16 = &nbsp;{{al2|Bulgaristan}} | gelhe16 = 588.318–800.000 | sal16 = | çavk16 = <ref>{{cite web|author=National Statistical Institute of Bulgaria|year=2011|title=2011 Population Census in the Republic of Bulgaria (Final data)|url=http://www.nsi.bg/census2011/PDOCS2/Census2011final_en.pdf|publisher=National Statistical Institute of Bulgaria}}</ref><ref name="Sosyal 2011 loc=369">{{Harvnb|Sosyal|2011|loc=369}}.</ref><ref name="Bokova 2010 loc=170">{{Harvnb|Bokova|2010|loc=170}}.</ref> | herêm17 = &nbsp;{{al2|Holenda}} | gelhe17 = 400.000{{çp}} | sal17 = | çavk17 = | herêm017 = &nbsp;{{al2|Yewnanistan}} | gelhe017 = 130.000{{çp}} | sal017 = | çavk017 = | herêm18 = <br /><div style="font-size:115%;">'''[[Amerîka (parzemîn)|Amerîka]]'''</div> | herêm19 = &nbsp;{{al2|DYA}} | gelhe19 = 196.222–500.000 | sal19 = | çavk19 = <ref name="2013US">{{cite web |author=U.S. Census Bureau|title=TOTAL ANCESTRY REPORTED Universe: Total ancestry categories tallied for people with one or more ancestry categories reported 2013 American Community Survey 1-Year Estimates|url=http://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?pid=ACS_11_1YR_B04003&prodType=table|archive-url=https://archive.today/20200212211954/http://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?pid=ACS_11_1YR_B04003&prodType=table|url-status=dead|archive-date=12 February 2020|access-date=3 October 2012}}</ref><ref name="EncyclopediaofClevelandHistory">{{cite web |author=Encyclopedia of Cleveland History |title=Immigration and Ethnicity: Turks |url=http://ech.case.edu/ech-cgi/article.pl?id=TIC |access-date=7 February 2010}}</ref><ref name=WashingtonDiplomat>{{cite web |author=The Washington Diplomat|title=Census Takes Aim to Tally'Hard to Count' Populations|url=http://www.washdiplomat.com/index.php?option=com_content&view=article&id=6036:census-takes-aim-to-tallyhard-to-count-populations-&catid=205:april-2010&Itemid=239|access-date=5 May 2011}}</ref><ref name="Farkas 2003 loc=40">{{Harvnb|Farkas|2003|loc=40}}.</ref> | herêm20 = &nbsp;{{al2|Kanada}} | gelhe20 = 50.000{{çp}} | sal20 = | çavk20 = <!---------------- Ziman û dîn------------> | ziman = [[Tirkî]] | ol = [[Îslam]] ([[sunîtî]] û [[elewîtî]])<br> Bê Bawerî, [[Xiristiyanî]], Tengrî }} '''Tirk''' an carina '''rom''' (bi [[tirkî]]: ''Türkler'') navê kesên tirkîaxiv ên ku bi taybetî xelkê komara Tirkî (Tirkiye) ne. Tirk bi eslê xwe ji [[Asyaya Navîn]] in û zimanê wan bi tirknîjadên din wekî [[azerî]], [[tirkmen]], [[tatar]], [[ûzbêk]], [[ûygur]], [[Yaqût ( gel )|yaqût]] û hwd ve girêdayî ye. [[Kurd]] di nav xwe de wana bi navê ''rom û roma reş'' jî bi nav dikin. Tê gotin ku ev ji bêjeya ''Roma'' tê û ji ber ku li rojavayê kurdan bi hezaran salan romayî û dûvikên romayiyan jiyane, kurdên ku li rojava bijiya jê rê gotine ''rom''. Herwiha heya 100 sal berê jî peyva ''tirk'' nedihate bikaranîn û ev jî bûye sedem ku kurd bêjin ''rom''<ref>http://bnk.institutkurde.org/images/pdf/6318NS7EAD.pdf (li gorî pirtûka rêzimana kurdî, ji Rojer Lescot û Kamuran Bedirxan, rûpela 348, peyva "Rom an Rûm" gelek kevn, ji ber ku ev peyv li helbesta [[Ehmedê Xanî]] tê dîtin. "Kurmancî ye bûye şibhi bircan Ev Rûm û Ecem bi wan hisar in", dema helbest 1690/1700)</ref>. Rêxistinên polîtîk ên kurdan ji ber ku di bin fîlozofiya ''"biratiya tirk û kurd"'' têdikoşiyan xwastin binavkirina rom ji holê rabe û di hemî xebatên xwe de hewla wê dan. == Etîmolojî == Jêderên pêşîn ên ku li ser "tirkan" disekinin, bi piranî çavkaniyên [[Çîn|çînî]] yên di sedsala şeşan de ne. Di van çavkaniyan de "turk" wekî "tujue" (T'u-chüe) xuya dike.<ref name="Stokes & Gorman 2010 loc=707">{{Harvnb|Stokes|Gorman|2010|loc=707}}.</ref><ref name="Findley 2005 loc=21">{{Harvnb|Findley|2005|loc=21}}.</ref> Di sedsala yekem a pistî zayînî de, [[Pomponius Mela]] behsa "turcae" dike xelkekî ku li daristanên bakurê [[Deryaya Azov]] dijî. [[Plinî yê Kal]] navê "tyrcae" lê dike."<ref name="Leiser 2005 loc=837"/> Arkeologê inglîz Ellis Minns dibêje ku '"tyrcae", Τῦρκαι ji bo Ἱύρκαι "Iyrcae" sererastkirineke derewîn e, ji ber ku li gorî [[Herodotus]] jî ([[Histories (Herodotus|| Dîrok]]], iv. 22)<ref>{{cite EB1911|wstitle=Iyrcae |page= 102 |volume= 15 |last= Minns|first= Ellis Hovell}}</ref> "Iyrkai" ev mirov in ku li derveyî "Thyssagetae" dijiyan. == Dîn == Pirraniya tirkan [[misilman]] in û ji aliyê mezhebê [[sunî]] ve ne. Herwekî [[elewî]] jî hene. Ji ber ki heya van nêzîkandi hejmartinan de statîstîkên etnîsîte û baweriyan bi dizî dihate girtin, hejmarê jî sedî sed kes nizane. == Belavbûna romî û tirkan == Li gorî çapa 2016 ya CIA World Factbook, 70-75% ji nifûsa Tirkiyê ji tirkên etnîkî pêk tê, ku [[Kurd]] %19 û hindikahiyên din jî di navbera 7 û %12 de ne.<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html Turkey] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170702111626/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html |date=2017-07-02 }}. The World Factbook. CIA</ref> Li gorî [[Milliyet]], di rapora 2008-an de ku ji hêla akademîsyenên sê zanîngehên Tirkiyeyê yên li rojhilatê Anatolyayê ve ji bo Konseya Ewlehiya Neteweyî ya [[Tirkiyê]] hat amadekirin, tê pêşniyarkirin ku bi qasî 55 milyon tirkên etnîkî, 9,6 milyon [[kurd]], 3 milyon [[zaza]], 2,5 milyon [[çerkez]], 2 milyon [[boşnak]], 500,000-1,3 milyon [[albanî]], 1 milyon [[gurcî]], 870.000 [[ereb]], 600.000 [[pomak]], 80.000 [[laz]], 60.000 [[ermenî]], 30.000 [[brîtanî]], 25.000 [[asûrî]] / suryanî, 20.000 cihû û 15.000 [[grek]] û 500 [[êzdî]] li Tirkîyê dijîn.<ref name="Milliyet">{{cite news |title = Türkiyedeki Kürtlerin Sayısı! |work = [[Milliyet]] |date = 2008-06-06 |access-date = 2008-06-07 |language = tr |url = http://www.milliyet.com.tr/default.aspx?aType=SonDakika&Kategori=yasam&ArticleID=873452&Date=07.06.2008 }}</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Gel]] [[Kategorî:Tirk| ]] tloh85ver9u390e0p8p22rnoik2pu3s 0 7620 1096004 1095635 2022-08-22T23:49:02Z 185.106.31.234 /* P */ wikitext text/x-wiki __NOTOC__ Ev lîsteyan navên [[kurdî]] ye ku jibo binavkirina mirovan li nav [[kurd|kurdan]] de bikarhînan: {|class="wikitable" | * '''Tabloya Naverokê''': [[#Navên keçan |Navên keçan]] - [[#Navên lawan |Navên lawan]]&nbsp; |} == Navên keçan == ==== A ==== * Adar * Ahîn *[[Ala Kurdistanê|Ala]] * Alê * Alvîn * Amûdê * Ariya * [[Îranî|Ariyan]]a * Arîn * Arjen * Arjîn * Asîman * Askê * Astêra * Aştî * Avan * Avaşî * Avbîn * Avjîn * Avsar * Avşîn * Avzêm * Awing * Axîn * Azade ==== B ==== * Bablîsok * Bajîlan * Banu (prenses) * Bejna * Bejnê * Belalûk *Benaz * Bengîn * Berbang * Berçem * Berdil * Berfan * [[Berfîn]] * Bermal * Berzê * Besê * Besna * Beybûn * Bêjin *[[Barîn]] * Benaz *[[Berfîn (nav)|Berfîn]] * Beyan * Bêrîtan *[[Bêrîvan]] * Bêxal * [[Bihar]] * Binevş * [[Bûk|Bokan]] *Belez ==== C ==== * Canan * Canda * Civîn * Ciwan * Ciwanxan * Cîhan ==== Ç ==== * Çavgeş * Çavreş * Çavşîn * Çem * Çeman * Çinar * Çira * Çîmen ==== D ==== * Delal * Delav * Demsal * [[Derya]] * Desmal * Dewken * Dewlet * Difnê * Dilaram * Dilba * Dilçem * Dilda * Dilevîn * Dilkanî * Dilnaz * Dilniya * Dilorîn * Dilovan * Dilpak * Dilsoz * Dilşa * Dilzar * Diyana * Dîcle * Dîla * Dîlan * Dîlber * Dîlok * Dîmen * Dozgîn ==== E ==== * Efrîn * Esrîn * Estê * Evîn * Evîndar * Elend ==== Ê ==== * Êla * Êtûn * Êva * Êvare ==== F ==== * Ferza * Ferzînê * Fênik * Firmesk ==== G ==== * [[Gelawêj]] * Gerden * Gevher * Gewrê * Gizing * Gulale * Gulan * Gulav * Gulavej * Gulavî * Gulazer * Gulbanu * Gulbaran * Gulbarîn * Gulbejn * Gulberoj * Gulbîn * Guldan * Guhar * Gulda * Gulê * Gulfiroş * Gulîstan * Gulîşa * Gulîzer * Gulnav * Gulveda ==== H ==== * Hana * Hanas * [[Havîn]] * Heja * Helale * Helat * Hêro * [[Hêlîn]] * Hêvî * Hêvîdar * Hevrîn * ==== J ==== * Janya * [[Jiyan]] * Jiyar * Jînda ==== K ==== * Kajîn * Kalê * Kanî * Katrîn * Kawî * Kejal * Kevî * Kurdê * [[Kurdistan]] ==== L ==== * Lava * Lavîn * Lîlas * Lîlav * Lîzge * Lorîn * Leyla ==== M ==== * Mavîn * [[Medan|Medê]] * [[Medan|Medya]] * [[Mehabad]] * Merd * Mêrîcan * Mîzgin ==== N ==== * Nalîn * Naskê * Naskol * Naylê * Nazemîn * Nazvîn * Nermîn * Nesrîn * Neşmîl * Nexşîn * Newa * Newajîn * [[Newroz]] * Nêrgiz * Niştîman * Niyan * Niyaz * Nîla * Nûpelda ==== P ==== * Pelêr * Pelîn * Pelşîn * Perîxan * Perjîn * Pervîn * Peyruza * Peyman * Pêla * Pirşing ==== R ==== * Rabîn * Rabûn * Ramê * Rana * [[Raperîn]] * Rastî * Rawêj * Reftar * Rehêla * Rehşîn * Rendê * Rengar * Rengîn * Reşa * Reşmal * Reşpo * Revend * Revîn * Revşam * Rewa * Rewan * Rewşen * Rewşê * Rewşit * Rexşan * Reyhan * Rezaw * Rêbîn * Rêjing * Rêjîn * Rêjna * Rênaw * Rêşî * Rêvîn * Rêzbar * [[Riha]] * [[Rihan]] * Rijbîn * Rindê * Rindik * Rîken * Rîşan * Robar * Robîn * Robît * Rohat * Rokîstan * Roj * Rojan * Rojarya * Rojat * Rojawelat * Rojbîn * Rojda * Rojdar * Rojder * Rojen * Rojê * Rojgar * Rojhat * Rojhelat * Rojîn * Rojînda * Rojko * Rojma * Rojna * Rojyar * Rona * Ronahî * Ronak * Ronav * Rondik * Ronî * Ronîda * Ronya * Roşna * Rovîn * Roz * Roza * Rozelîn * Rozerîn * Rozê * Ruşe * Ruxsar * Rûbar * Rûbenci * Rûbend * Rûbixal * Rûciwan * Rûçem * Rûgeş * Rûjne * Rûken * Rûna * Rûnak * Rûndik * Rûnerm * Rûnî * Rûpak * Rûşa * Rûşen * Rûxoş ==== S ==== * Sarya * Sazan * Sema * Serek * Serbilind * Serdar * Serwer * Seyran * Sirwe * Skala * Sokar * Sosin * Sozan * Sozdar * Srûşt * Stêrkbanu * Stran *Silava ==== Ş ==== * Şehrivan * Şemam * Şepol * Şermîn * Şernas * Şêr * Şêrgo * Şêrhat * Şêrîn * Şine * Şîlan * Şoxan ==== T ==== * Tavbanu * Tawis * Tîroj ==== V ==== * Vejîn * Viyan * [[Keman|Viyolîn]] * Vînda ==== W ==== * Wala * Welat * Wane ==== X ==== * [[Xecê]] * Xelat * Xemlîn * [[Xezal]] * Xezêm * Xêrhat * Xozî * Xozîk * Xonav ==== Y ==== * Yarvîn * Yezda ==== Z ==== * Zalîn * Zayele * Zaza * Zekiya * Zelal * Zera * Zerda * Zerya * Zeyno * Zeytîn * Zêrîn * Zîlan * [[Zîn]] * Zozan == Navên lawan == ==== Ardi ==== * Agir * Ahmadîl * [[Alan (nav)|Alan]] * Alend * Amed * Amanc *Amed *Aram * Aştî * Azad arjîn azer ayzer ==== B ==== * Babelîsk * Babik * Bager * Bagir * Baha * Bahoz * Bakûr * Bala * Bapîr * Baran * Bargiran * Batman * Baver * Bawer * Baxewan * Baz * Bazan * Bedirxan * Bedlîs * Bedran * Behêz * Behî * Behlo * Behrûz * Behwan * Behzad * Belengaz * Bendewar * Beng * Berevan * Berêz * Berfo * Berdan * Berhem * Berhev * Berhevdar * Bernas * Bernav * Bervan * Berwar * Berxo * Berxwedan * Berz * Berzan * Bêkes * Bêmal * Bênav * Bênewa * Bêşa * Bêwar * Bêxudan * Bêzar * Bijar * Bijiyar * Bijîr * Bijûn * Bijûndar * Bijwên * Bijyar * Bilbil * Bilêse * Bilind * Binar * Binav * Binêr * Binyat * Birader * Birîn * Bispor * Bişar * Birûsk * Biryar * Birzû * Biyan * Biyanî * [[Bizav]] * Bizan * Bizav * Bizaw * Bizwêj * Bîjen * Bîna * Bîrber * Bîrdar * Bîrebir * Bîrewer * Bîşêr * Bîwer * Bîyang * Bîyo * Bohtan * Boran * Borna * Botan * Bozan * Bradost * Braxas * Brîndar ==== Ç ==== * Çalak * Çeko *Çetîn * Çiya * Çiyako * Çoman ==== D ==== * Dalaho * Danyar * Dara *Demhat * [[Dêrsim]] *Dilgeş *Dildar *Dijwar * [[Diyako]] * Diyar * Diyarî * Dîlman * Dîmen ==== E ==== * Egîd * Ejder * Erdelan * Erdewan * Evîndar ==== F ==== * Ferhad * Ferwertîş * Firya ==== G ==== * Gomada * Goran * [[Govend]] * Gurko ==== H ==== * Hakar * Hawraz * Hawrê * Hejar * Helgurd * Helkewt * Helmet * Helo * Hemin * Hendrên * Herdî * Herman * Hewram * Hewraz * Hêdî * Hêja * Hêmin * Hêriş * Hişyar * Hîwa * Hogir * Honer * Hozan ==== J ==== * Jawero * Jîlemo * Jîr * Jîvan, wate tolhildan المعنى انتقام * Jîvîn * Jîwar * Jêhat * Jankir ==== K ==== * Kajaw * Kardo * Karox * Karwan * Karzan * Kazêwe *[[Kendal]] * Keyo * Komas * Koyî ==== L ==== *LewenD *Lawand * Las * Lawçak * Lêzan *Loran * Lezgîn ==== M ==== * Mamlan * Mardîn * [[Medan|Medo]] * [[Mem]] * Memlan * Merdo * Merdox * Merîwan *Merwan * Mêrxas * Mîlan * Mîran *Mîrza ==== N ==== * Narî * Nasîko * Nisko * Nebez * Nehroz * Nekeroz * Nesrew * Newşîrwan * Nêçîrvan * Nojdar ==== O ==== * Ocalan??? * Omîd * Oskar ==== P ==== * Pejar * Peşêw * Pêşeng * Pirşeng * Pişko * Piştîwan * Pawan ==== R ==== * Rajan * Raman * Ramazan * Ramyar * Ravîn * Rawan * Rêbaz * Rêbîn * Rêbwar * Rêkewt * Rênas * Rêwan * Rêzan * Rizgar * Rojan *Rojhat * Rolez Rolaz * Rostem * Reşo * Rodî *Ronî ==== S ==== * Sakar * Sizar * Snor * Sipan * Sefin * Samal * Samrend * Saro * Saz * Sengaw * Serbilind * Serdar * Serhad * Serko * Simko * Sitûn * Siwar * Sîrwan * Soran * Sares ==== Ş ==== * Şaho * Şemal * Şemzîn * Şerwan *Şerzan * Şerzad * Şêrko * Şivan * Şoreş * Şiyar ==== T ==== * Tîrêj * Tolhildan ==== W ==== * Wirya * Waisi ==== X ==== * Xebat * Xelîl * Xonas * Xwedêda * xonav ==== Z ==== * Zagros * Zal * Zana * Zanyar * Zerdeşt * [[Zêbar]] * Zimnako * Zinar * Ziryan * Zorab * Zoran == Girêdanên derve == * [http://www.navenkurdi.com Navên Kurdî] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180929061212/http://navenkurdi.com/ |date=2018-09-29 }} * [http://wikisource.org/wiki/Nav%C3%AAn_ke%C3%A7an Navên keçan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130915144548/http://wikisource.org/wiki/Nav%C3%AAn_ke%C3%A7an |date=2013-09-15 }} – Wîkîçavkanî * [http://wikisource.org/wiki/Nav%c3%aan_xortan Navên lawan] – Wîkîçavkanî {{kurt}} [[Kategorî:Navê gedan]] [[Kategorî:Navê keçan]] [[Kategorî:Lîste]] 17hmvwvoo39p34ptyr0pj9e6lasjhnd 0 17157 1095985 997029 2022-08-22T21:37:02Z 2001:871:210:2D03:946C:C8F2:EB6E:EA4D wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}}[[Wêne:Conquista Hispania.svg|thumb|300px|Dagirkirina Hispaniayê ji layê Romê ve ji sala 220 b.z. heta sala 19 b.z.]] '''Hispania''' (bixwîne ''Hîspaniya'') navê [[antîk]] ê [[latînî]] yê [[Nîvgirava Îber]]ê ye. Ew dema [[Împeratoriya Romê]] de navçeyeke împeratoriyê bû. == Dîrok == Pê [[Rom]]an [[Şerê Pûnîk]] ê yekem de (264–241 b.z.) [[Sîcîlya]], [[Korsîka]] û [[Sardînya]] ji [[Kartaca]]yê hel girtin re, ji bo wan xakan şûnda li Romê bistînin, Kartacayê li Hispaniayê kolonî çêkirin. Paş Keyê Kartacayê [[Hannibal]] Împeratoriya Romê li [[Galya]] û [[Îtalya]]yê bin xist re Împeratoriya Romê ji bo Hannibal û Kartacayê li Hispaniayê derxin komkeştî û artêşên xwe êrîşa Kartacayê kirin û ewna li [[206 b.z.]] de ji Hispaniayê derxistin. Di [[197 b.z.]] ew wek ''Hispania citerior'' bû navçeyeke Împeratoriya Romê. Di [[sedsala 5'an]] de [[vîzîgot]]an Hispania dagir kirin. [[Kategorî:Împeratoriya Romê]] [[Kategorî:Dîrok]] 0zbqm17j8rcyactpif1xu1gn1yujljh 1095986 1095985 2022-08-22T21:37:20Z 2001:871:210:2D03:946C:C8F2:EB6E:EA4D wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}}[[Wêne:Conquista Hispania.svg|thumb|300px|Dagirkirina Hispaniayê ji layê Romê ve ji sala 220 b.z. heta sala 19 b.z.]] '''Hispania''' (bixwîne ''Hîspaniya'') navê [[antîk]] ê [[latînî]] yê [[Nîvgirava Îber]]ê ye. Ew dema [[Împeratoriya Romê]] de navçeyeke împeratoriyê bû. == Dîrok == Pê [[Rom]]an [[Şerê Pûnîk]] ê yekem de (264–241 b.z.) [[Sîcîlya]], [[Korsîka]] û [[Sardînya]] ji [[Kartaca]]yê hel girtin re, ji bo wan xakan şûnda li Romê bistînin, Kartacayê li Hispaniayê kolonî çêkirin. Paş Keyê Kartacayê [[Hannibal]] Împeratoriya Romê li [[Galya]] û [[Îtalya]]yê bin xist re Împeratoriya Romê ji bo Hannibal û Kartacayê li Hispaniayê derxin komkeştî û artêşên xwe êrîşa Kartacayê kirin û ewna li [[206 b.z.]] de ji Hispaniayê derxistin. Di [[197 b.z.]] ew wek ''Hispania citerior'' bû navçeyeke Împeratoriya Romê. Di [[sedsala 5'an]] de [[vîzîgot]]an Hispania dagir kirin. == Çavkanî == [[Kategorî:Împeratoriya Romê]] [[Kategorî:Dîrok]] jclrkx4ntjr31yn6zwxab2phlz369uy 0 17953 1095987 997356 2022-08-22T21:38:08Z 2001:871:210:2D03:946C:C8F2:EB6E:EA4D wikitext text/x-wiki {{Nexşeya cihan | Tûnis | lat_deg = 36 | lat_min = 51 | lat_sec = 11 | lat_dir = Bk | lon_deg = 10 | lon_min = 19 | lon_sec = 23 | lon_dir = Rh | label = Kartaca | position = left | mark = Red Dot.svg | width = 200 | caption = Cihê Kartacayê li [[Tûnis|Tûnisê]] de. }} [[Wêne:Carthage_column.JPG|thumb|250px|Xopanên Kartacayê]] '''Kartaca''' an jî '''Kartago''' ({{bi-la|Carthago}}; {{bi-ar|قرطاج}}; {{bi-grc|Καρχηδών|Karkēdōn}}; bi zimanê [[fenîkî]]: קרת חדשת , ''Qart-Hadašt'' ango bi kurdî "dewleta Nû") dewleteke dema [[Antîk]] li [[Afrîkaya Bakur]] nêzî îroj [[Tûnis]] serfirazî ajotî bû. Paytexta Kartacayê bi hevşêwe navê bû. Niştêwarên Kartacayê ji aliyê [[Împeratoriya Romê|romayiyan]] de wek [[pûnîk|pûnikan]] (ji Fenîkeyê hat afirandî bû) dihat navandin. Ew dera Kartacayê serfirazî ajotî bû îroj di fransî de wek ''Carthage'', [[erebî]] jî wek قرطاج ''Qartaca'') tê navandin û li [[Tûnis]] e. == Erdnîgarî == Bajarê Kartaca li beravên [[Deryaya Navîn]] 10 km li rojhelata paytexta [[Tûnis]]ê îroj bi hevşêwe navî diketî bû. Kartaca [[kolonî|koloniyeke]] [[fenîke|fenîkiyan]] bûn. Ji bo şûna xweya nêzi [[Tengava Sîcîlya]] wan derya navîn kontrol dikir. == Ziman == Li Kartacayê zaravayekî [[zimanê fenîkî]] dihat axaftin. == Dîrok == === Sazî === [[Wêne:CarthageMapDe.png|thumb|250px|Nexşeya Dewleta Kartacayê di 264 b.z. de]] Dewleta Kartacayê di [[9'emîn sedsala b.z.]] an [[8'emîn sedsala b.z.]] ji aliyê [[fenîkî|fenîkiyan]] ve li bajarê [[Sûr]]ê (''Tyre'', [[Libnan]]) hatî bû sazandin. Ew wek ''Qart-Hadast'' ango wek ''dewleta Nû'' hatî bû navandin. Gorî hin arkeolojîk delîlan saziya wê wek [[814 b.z.]] tê dîyarkirin. === Dema fenîkiyan === Di herdu sedsalên pêşin kartacayiyan li Sûr serbixwe bûn. Paş welatê fenîkiyan di [[6'emîn sedsala b.z.]] de ji aliyê [[pers]]an ve hat dagir kirin şûnda ewna ji fenîkiyên kevin bi tûnî bû bûn. Ji pê re wan bi [[Komkeştî]]ya xweya bihêz li [[Sîcîlya]], [[Sardînya]], [[Korsîka]], [[Balear]]an, beravên [[Afrîkaya Bakur]], beravên [[Spanya]]ya li başûr [[Deryaya Navîn]] [[kolonî]] peyda kirin. Dema bi [[Yewnana Antîk]] têkoşîn kirin jî wan hêza xwe dewam kirin. Wan bi [[etruskan]] ve li ser yewnanan bandoreke mezin kir. Dewletê hêza xwe ji komeştîyen xwe distand. Di [[4'emîn sedsala b.z.]] û [[3'emîn sedsala b.z.]] de kartacayiyan bi 400.000 nitewarên xwe ve dewleta herî dewlemenda dor [[Deryaya Navîn]] de bû. Di navbera 280 b.z. û 275 b.z. de navbera Roma û koloniyan kartacayiyan de [[Cenga Pirrî]] derket. Ji pê sê [[Cengên Pûnîk]] hembera [[Roma]]yan re dewleta Kartacayan hilweşî bûn. [[Şerê Pûnîk]] ê pêşin (264 b.z. - 241 b.z.) romayiyan ji kartacayiyan [[Sardînya]] û [[Korsîka]] standin. [[Şerê Pûnîk]] ê duyem de (218 b.z.– 202 b.z.) ji pê der ketina sefera [[Hannibal]] (Hanîbal) ser Romayê re derket. Wî bi artêşa xwe ve li Îtalyayê êrîşa Romayê kir û gelek cengan de bin xistin. Ceng li Afrîka dewam kir û Romayê bi dawî artêşa Hannibal li wir bin xist. [[Şerê Pûnîk]] ê sêyem (149 b.z. - 146 b.z.) bi dorpêçkirina romayiyan a bajarê [[Kartaca]]yê re dest pê kir. Ji pê dorpêçkirineke sê salan re Romayê bi serdariya [[Publius Cornelius Scipio Aemilianus Africanus]] Kartaca di 146 b.z. de Kartaca, paytexta dewletê, dagir kir. 50.000 dimatiyên dana Romayan û ji pê re jî wek [[sklav]] hatin firotin. Bajar bi tûnî hat talan û xopan kirin. [[122 b.z.]] de kartacayiyan dîsa hembera Romayê serîhildan. Bi dawî [[Julius Caesar]] pê derbaza textê bû re [[46 b.z.]] de Kartaca şûnda saz kir. Di [[29 b.z.]] 3000 kes li Kartacayê bicih bûn. == Çavkanî == [[Kategorî:Dewletên dîrokî]] [[Kategorî:Kartaca]] 3akv1ogusqvt66a70snjb6ush318t5o 1095988 1095987 2022-08-22T21:38:36Z 2001:871:210:2D03:946C:C8F2:EB6E:EA4D wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}}{{Nexşeya cihan | Tûnis | lat_deg = 36 | lat_min = 51 | lat_sec = 11 | lat_dir = Bk | lon_deg = 10 | lon_min = 19 | lon_sec = 23 | lon_dir = Rh | label = Kartaca | position = left | mark = Red Dot.svg | width = 200 | caption = Cihê Kartacayê li [[Tûnis|Tûnisê]] de. }} [[Wêne:Carthage_column.JPG|thumb|250px|Xopanên Kartacayê]] '''Kartaca''' an jî '''Kartago''' ({{bi-la|Carthago}}; {{bi-ar|قرطاج}}; {{bi-grc|Καρχηδών|Karkēdōn}}; bi zimanê [[fenîkî]]: קרת חדשת , ''Qart-Hadašt'' ango bi kurdî "dewleta Nû") dewleteke dema [[Antîk]] li [[Afrîkaya Bakur]] nêzî îroj [[Tûnis]] serfirazî ajotî bû. Paytexta Kartacayê bi hevşêwe navê bû. Niştêwarên Kartacayê ji aliyê [[Împeratoriya Romê|romayiyan]] de wek [[pûnîk|pûnikan]] (ji Fenîkeyê hat afirandî bû) dihat navandin. Ew dera Kartacayê serfirazî ajotî bû îroj di fransî de wek ''Carthage'', [[erebî]] jî wek قرطاج ''Qartaca'') tê navandin û li [[Tûnis]] e. == Erdnîgarî == Bajarê Kartaca li beravên [[Deryaya Navîn]] 10 km li rojhelata paytexta [[Tûnis]]ê îroj bi hevşêwe navî diketî bû. Kartaca [[kolonî|koloniyeke]] [[fenîke|fenîkiyan]] bûn. Ji bo şûna xweya nêzi [[Tengava Sîcîlya]] wan derya navîn kontrol dikir. == Ziman == Li Kartacayê zaravayekî [[zimanê fenîkî]] dihat axaftin. == Dîrok == === Sazî === [[Wêne:CarthageMapDe.png|thumb|250px|Nexşeya Dewleta Kartacayê di 264 b.z. de]] Dewleta Kartacayê di [[9'emîn sedsala b.z.]] an [[8'emîn sedsala b.z.]] ji aliyê [[fenîkî|fenîkiyan]] ve li bajarê [[Sûr]]ê (''Tyre'', [[Libnan]]) hatî bû sazandin. Ew wek ''Qart-Hadast'' ango wek ''dewleta Nû'' hatî bû navandin. Gorî hin arkeolojîk delîlan saziya wê wek [[814 b.z.]] tê dîyarkirin. === Dema fenîkiyan === Di herdu sedsalên pêşin kartacayiyan li Sûr serbixwe bûn. Paş welatê fenîkiyan di [[6'emîn sedsala b.z.]] de ji aliyê [[pers]]an ve hat dagir kirin şûnda ewna ji fenîkiyên kevin bi tûnî bû bûn. Ji pê re wan bi [[Komkeştî]]ya xweya bihêz li [[Sîcîlya]], [[Sardînya]], [[Korsîka]], [[Balear]]an, beravên [[Afrîkaya Bakur]], beravên [[Spanya]]ya li başûr [[Deryaya Navîn]] [[kolonî]] peyda kirin. Dema bi [[Yewnana Antîk]] têkoşîn kirin jî wan hêza xwe dewam kirin. Wan bi [[etruskan]] ve li ser yewnanan bandoreke mezin kir. Dewletê hêza xwe ji komeştîyen xwe distand. Di [[4'emîn sedsala b.z.]] û [[3'emîn sedsala b.z.]] de kartacayiyan bi 400.000 nitewarên xwe ve dewleta herî dewlemenda dor [[Deryaya Navîn]] de bû. Di navbera 280 b.z. û 275 b.z. de navbera Roma û koloniyan kartacayiyan de [[Cenga Pirrî]] derket. Ji pê sê [[Cengên Pûnîk]] hembera [[Roma]]yan re dewleta Kartacayan hilweşî bûn. [[Şerê Pûnîk]] ê pêşin (264 b.z. - 241 b.z.) romayiyan ji kartacayiyan [[Sardînya]] û [[Korsîka]] standin. [[Şerê Pûnîk]] ê duyem de (218 b.z.– 202 b.z.) ji pê der ketina sefera [[Hannibal]] (Hanîbal) ser Romayê re derket. Wî bi artêşa xwe ve li Îtalyayê êrîşa Romayê kir û gelek cengan de bin xistin. Ceng li Afrîka dewam kir û Romayê bi dawî artêşa Hannibal li wir bin xist. [[Şerê Pûnîk]] ê sêyem (149 b.z. - 146 b.z.) bi dorpêçkirina romayiyan a bajarê [[Kartaca]]yê re dest pê kir. Ji pê dorpêçkirineke sê salan re Romayê bi serdariya [[Publius Cornelius Scipio Aemilianus Africanus]] Kartaca di 146 b.z. de Kartaca, paytexta dewletê, dagir kir. 50.000 dimatiyên dana Romayan û ji pê re jî wek [[sklav]] hatin firotin. Bajar bi tûnî hat talan û xopan kirin. [[122 b.z.]] de kartacayiyan dîsa hembera Romayê serîhildan. Bi dawî [[Julius Caesar]] pê derbaza textê bû re [[46 b.z.]] de Kartaca şûnda saz kir. Di [[29 b.z.]] 3000 kes li Kartacayê bicih bûn. == Çavkanî == [[Kategorî:Dewletên dîrokî]] [[Kategorî:Kartaca]] 68fz4yrxz9z0fbf6kbkxhl69x67jhdk 0 19971 1096001 1058105 2022-08-22T22:27:52Z Composermen 52055 çavkanî lê zêde kir wikitext text/x-wiki {{Gotara bê çavkanî}} {{Agahîdank hunermend | nav = Yıldız Tilbe | wêne = Yıldız Tilbe - Konser01.jpg | paşbingeh = solo_singer | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|16|07|1966|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Îzmîr]], [[Tirkiye]] | amûr = [[stran]], [[romî]] }} '''Yıldız Tilbe''' di [[16ê tîrmeha]] [[1966]]an de li [[Îzmîr]]a [[Tirkiye]]yê hatiye ser dinyayê, popbêjeke navdar a Tirkiyeyê ye. Ew bi eslê xwe kurd e{{Çavk}}. Bi serkevtinî hin awaz û teknîkên muzîka kurdî di muzîka tirkî de bi cih kiriye. Di malbateke kurd a xizan de jidayîk bûye. Di temenekê ciwan de mêrkiriye û bî maye. Piştî betalkirina marê di mercên awarte û dijwar de jiyaye. Wê madeyên raxwarinê ([[kokaîn]] û hwd) bi kar anîne{{Çavk}} û heya çend sal berê hêj jî [[terapî|terapiya]] wê didîtiye{{Çavk}}. Beriya ku navdar bibe bi keda dest-pê jiyaye. Sala [[1991]]ê de di klûbekê de ji aliyê hunermenda navdar [[Sezen Aksu]]yê ve hatiye keşfkirin û di kadroya wê de cihgirtiye. <ref>https://www.milliyet.com.tr/molatik/galeri/yildiz-tilbenin-dizileri-aratmayan-hayat-oykusu-90182/1</ref> Tilbe di bernameyên TV'yan de, eslê xwe wekî gelekên din înkar nekiriye û kurdbûna xwe aniye zimên. Herwiha soz daye ku beriya mirina xwe albûmekê xwerû bi kurdî amade dike. Lê heya niha xwe ji cîhana kurdan û hunermendên kurdan dûr girtiye. <ref>https://www.hurriyet.com.tr/haberleri/yildiz-tilbe-kimdir</ref> Alisan Sevgilerimle 5 singer # Alisan # Zeynep dizdar # Ebru gundes # Betul demir # Yildiz tilbe # Top 5 singer Sevgilerimle == Albûmên wê == *1994: Delikanlım *1995: Dillere Destan *1996: Aşkperest *1998: Salla Gitsin Dertlerini *2001: Gülüm *2002: Haberi Olsun *2003: Yürü Anca Gidersin *2004: Yıldız'dan Türküler *2004: Sevdiğime Hiç Pişman Olmadım *2005: Papatya Baharı *2006: Tanıdım Seni *2008: Güzel *2009: Aşk İnsanı Değiştirir *2010: Hastayım Sana *2011: Oynama ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Jinên tirk]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1966]] [[Kategorî:Stranbêjên tirk]] [[Kategorî:Popvanên tirk]] lxuy7kc4k3egwalvl1tchirouq13rbe 1096002 1096001 2022-08-22T22:31:32Z Composermen 52055 çavkanî lê zêde kir wikitext text/x-wiki {{Gotara bê çavkanî}} {{Agahîdank hunermend | nav = Yıldız Tilbe | wêne = Yıldız Tilbe - Konser01.jpg | paşbingeh = solo_singer | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|16|07|1966|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Îzmîr]], [[Tirkiye]] | amûr = [[stran]], [[romî]] }} '''Yıldız Tilbe''' di [[16ê tîrmeha]] [[1966]]an de li [[Îzmîr]]a [[Tirkiye]]yê hatiye ser dinyayê, popbêjeke navdar a Tirkiyeyê ye. Ew bi eslê xwe kurd e{{Çavk}}. Bi serkevtinî hin awaz û teknîkên muzîka kurdî di muzîka tirkî de bi cih kiriye. Di malbateke kurd a xizan de jidayîk bûye. Di temenekê ciwan de mêrkiriye û bî maye. Piştî betalkirina marê di mercên awarte û dijwar de jiyaye. Wê madeyên raxwarinê ([[kokaîn]] û hwd) bi kar anîne{{Çavk}} û heya çend sal berê hêj jî [[terapî|terapiya]] wê didîtiye{{Çavk}}. Beriya ku navdar bibe bi keda dest-pê jiyaye. Sala [[1991]]ê de di klûbekê de ji aliyê hunermenda navdar [[Sezen Aksu]]yê ve hatiye keşfkirin û di kadroya wê de cihgirtiye. <ref>https://www.milliyet.com.tr/molatik/galeri/yildiz-tilbenin-dizileri-aratmayan-hayat-oykusu-90182/1</ref> Tilbe di bernameyên TV'yan de, eslê xwe wekî gelekên din înkar nekiriye û kurdbûna xwe aniye zimên. Herwiha soz daye ku beriya mirina xwe albûmekê xwerû bi kurdî amade dike. Lê heya niha xwe ji cîhana kurdan û hunermendên kurdan dûr girtiye. <ref>https://www.hurriyet.com.tr/haberleri/yildiz-tilbe-kimdir</ref> Alisan Sevgilerimle 5 singer # Alisan # Zeynep dizdar # Ebru gundes # Betul demir # Yildiz tilbe # Top 5 singer Sevgilerimle == Albûmên wê == *1994: Delikanlım *1995: Dillere Destan *1996: Aşkperest *1998: Salla Gitsin Dertlerini *2001: Gülüm *2002: Haberi Olsun *2003: Yürü Anca Gidersin *2004: Yıldız'dan Türküler *2004: Sevdiğime Hiç Pişman Olmadım *2005: Papatya Baharı *2006: Tanıdım Seni *2008: Güzel *2009: Aşk İnsanı Değiştirir *2010: Hastayım Sana *2011: Oynama <ref>https://www.discogs.com/artist/947963-Yıldız-Tilbe</ref> ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Jinên tirk]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1966]] [[Kategorî:Stranbêjên tirk]] [[Kategorî:Popvanên tirk]] 4la6856k007ysthfkj32scxgysk5fhu 0 20961 1095994 998567 2022-08-22T21:46:35Z Composermen 52055 agahî û çavkaniyên zêdekirin wikitext text/x-wiki [[File:FYN 06.jpg|thumb|Hin [[naturîst]] û tazîtîxwazên ciwan ên Florîdayê (DYA)]] '''Çanda tazîtiyê''', '''çanda bêciliyê''', '''naturîzm''', '''nudîzm''', awayekî jiyanê yê hevdudîtinê yê azad û bê cil û bê seks e û tevgera çandî ye ku vî awayê jiyanê diparêze. Çanda tazîtiyê di nîva didiwan ji sedsala bîstan li [[Amerîka]] û [[Ewropa|Ewropayê]] dest pê kir nav civaka xort û keçikan, ji ber ku antropolog (zaniyarên zanista resena mirovan) gotin ku mirov ji kevnî bêcil jiyane xwe berdweam dikir û rewşeke gelek tendirustî ye. = Rojek = Tazîbûn ji aliyê gelek çandan û di hemû serdeman de bi şêweyên cihêreng hatiye kirin. Di civaka rojavayî ya nûjen de, tazîbûna civakî bi piranî di şert û mercên şûştinê, melevaniyê û saunayê de, çi di komên yek-cinsê de, çi di nav malbatê de, an jî bi hevalên hevcinsî re, tê dîtin, lê di dirêjahiya dîrokê de û di gelek çandên tropîkal ên hemdem de, tazîbûn tê dîtin. norm li gelek bûyer û pêşbirkên werzîşê. Yekem bikaranîna peyva "Naturisme" Peyv cara yekem di sala 1778 de hate bikar anîn. Belçîkî Jean Baptiste Luc Planchon (1734-1781) ev têgîn ji bo parêzvaniya tazîbûnê wekî rêyek ji bo baştirkirina paqijî an başbûnê bikar anî. <ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/b30515646|title=Le naturisme, ou la nature considérée dans les maladies et leur traitement conforme à la doctrine et à la pratique d'Hippocrate et de ses sectateurs. Ouvrage qui a remporté le prix de l'Académie des Sciences, Arts et Belles-Lettres de Dijon, sur la médecine agissante et expectante, le 18 août 1776|last=Planchon|first=Jean Baptiste Luc|date=1778|publisher=Tournay : R. Varlé|others=Wellcome Library}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{kurt}} [[Kategorî:Çand]] ev9r4rw0cu8674qlai4xyk8musezu6b 1095996 1095994 2022-08-22T21:47:24Z Composermen 52055 çavkanî lê zêde kir wikitext text/x-wiki [[File:FYN 06.jpg|thumb|Hin [[naturîst]] û tazîtîxwazên ciwan ên Florîdayê (DYA)]] '''Çanda tazîtiyê''', '''çanda bêciliyê''', '''naturîzm''', '''nudîzm''', awayekî jiyanê yê hevdudîtinê yê azad û bê cil û bê seks e û tevgera çandî ye ku vî awayê jiyanê diparêze. Çanda tazîtiyê di nîva didiwan ji sedsala bîstan li [[Amerîka]] û [[Ewropa|Ewropayê]] dest pê kir nav civaka xort û keçikan, ji ber ku antropolog (zaniyarên zanista resena mirovan) gotin ku mirov ji kevnî bêcil jiyane xwe berdweam dikir û rewşeke gelek tendirustî ye. = Rojek = Tazîbûn ji aliyê gelek çandan û di hemû serdeman de bi şêweyên cihêreng hatiye kirin. Di civaka rojavayî ya nûjen de, tazîbûna civakî bi piranî di şert û mercên şûştinê, melevaniyê û saunayê de, çi di komên yek-cinsê de, çi di nav malbatê de, an jî bi hevalên hevcinsî re, tê dîtin, lê di dirêjahiya dîrokê de û di gelek çandên tropîkal ên hemdem de, tazîbûn tê dîtin. norm li gelek bûyer û pêşbirkên werzîşê. Yekem bikaranîna peyva "Naturisme" Peyv cara yekem di sala 1778 de hate bikar anîn. Belçîkî Jean Baptiste Luc Planchon (1734-1781) ev têgîn ji bo parêzvaniya tazîbûnê wekî rêyek ji bo baştirkirina paqijî an başbûnê bikar anî. <ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/b30515646|title=Le naturisme, ou la nature considérée dans les maladies et leur traitement conforme à la doctrine et à la pratique d'Hippocrate et de ses sectateurs. Ouvrage qui a remporté le prix de l'Académie des Sciences, Arts et Belles-Lettres de Dijon, sur la médecine agissante et expectante, le 18 août 1776|last=Planchon|first=Jean Baptiste Luc|date=1778|publisher=Tournay : R. Varlé|others=Wellcome Library}}</ref> <ref>https://s3.amazonaws.com/external_clips/296401/The_World%27s_First_Nudist_Colony_was_founded_in_Bombay.pdf?1368908778</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{kurt}} [[Kategorî:Çand]] ks952wy622hdzfdqiot1y0ps9k74jcx 1095999 1095996 2022-08-22T21:51:45Z Composermen 52055 çavkanî û agahî hatin zêdekirin wikitext text/x-wiki [[File:FYN 06.jpg|thumb|Hin [[naturîst]] û tazîtîxwazên ciwan ên Florîdayê (DYA)]] '''Çanda tazîtiyê''', '''çanda bêciliyê''', '''naturîzm''', '''nudîzm''', awayekî jiyanê yê hevdudîtinê yê azad û bê cil û bê seks e û tevgera çandî ye ku vî awayê jiyanê diparêze. Çanda tazîtiyê di nîva didiwan ji sedsala bîstan li [[Amerîka]] û [[Ewropa|Ewropayê]] dest pê kir nav civaka xort û keçikan, ji ber ku antropolog (zaniyarên zanista resena mirovan) gotin ku mirov ji kevnî bêcil jiyane xwe berdweam dikir û rewşeke gelek tendirustî ye. = Rojek = Tazîbûn ji aliyê gelek çandan û di hemû serdeman de bi şêweyên cihêreng hatiye kirin. Di civaka rojavayî ya nûjen de, tazîbûna civakî bi piranî di şert û mercên şûştinê, melevaniyê û saunayê de, çi di komên yek-cinsê de, çi di nav malbatê de, an jî bi hevalên hevcinsî re, tê dîtin, lê di dirêjahiya dîrokê de û di gelek çandên tropîkal ên hemdem de, tazîbûn tê dîtin. norm li gelek bûyer û pêşbirkên werzîşê. Yekem bikaranîna peyva "Naturisme" Peyv cara yekem di sala 1778 de hate bikar anîn. Belçîkî Jean Baptiste Luc Planchon (1734-1781) ev têgîn ji bo parêzvaniya tazîbûnê wekî rêyek ji bo baştirkirina paqijî an başbûnê bikar anî. <ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/b30515646|title=Le naturisme, ou la nature considérée dans les maladies et leur traitement conforme à la doctrine et à la pratique d'Hippocrate et de ses sectateurs. Ouvrage qui a remporté le prix de l'Académie des Sciences, Arts et Belles-Lettres de Dijon, sur la médecine agissante et expectante, le 18 août 1776|last=Planchon|first=Jean Baptiste Luc|date=1778|publisher=Tournay : R. Varlé|others=Wellcome Library}}</ref> <ref>https://s3.amazonaws.com/external_clips/296401/The_World%27s_First_Nudist_Colony_was_founded_in_Bombay.pdf?1368908778</ref> Klûba herî kevn a nudîstan di sala 1891 de li Hindistanê hate damezrandin. Biratiya pêbaweriya tazî ji hêla Charles Edward Gordon Crawford, dadwerê navçeya karûbarê sivîl a Bombay ve hate damezrandin. <ref>{{Cite web|url=http://stringfixer.com/tr/Nudists|title=doğalcılık|website=stringfixer.com|language=en|access-date=2022-08-22}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{kurt}} [[Kategorî:Çand]] kk7gh4dmbvltbcqyhdhum60wy8xwq0z 1096008 1095999 2022-08-23T03:34:37Z Penaber49 39672 /* Dîrok */ wikitext text/x-wiki [[File:FYN 06.jpg|thumb|Hin [[naturîst]] û tazîtîxwazên ciwan ên Florîdayê (DYA)]] '''Çanda tazîtiyê''', '''çanda bêciliyê''', '''naturîzm''', '''nudîzm''', awayekî jiyanê yê hevdudîtinê yê azad û bê cil û bê seks e û tevgera çandî ye ku vî awayê jiyanê diparêze. Çanda tazîtiyê di nîva didiwan ji sedsala bîstan li [[Amerîka]] û [[Ewropa|Ewropayê]] dest pê kir nav civaka xort û keçikan, ji ber ku antropolog (zaniyarên zanista resena mirovan) gotin ku mirov ji kevnî bêcil jiyane xwe berdweam dikir û rewşeke gelek tendirustî ye. == Dîrok == Tazîbûn ji aliyê gelek çandan û di hemû serdeman de bi şêweyên cihêreng hatiye kirin. Di civaka rojavayî ya nûjen de, tazîbûna civakî bi piranî di şert û mercên şûştinê, melevaniyê û saunayê de, çi di komên yek-cinsê de, çi di nav malbatê de, an jî bi hevalên hevcinsî re, tê dîtin, lê di dirêjahiya dîrokê de û di gelek çandên tropîkal ên hemdem de, tazîbûn tê dîtin. norm li gelek bûyer û pêşbirkên werzîşê. Yekem bikaranîna peyva "Naturisme" Peyv cara yekem di sala 1778 de hate bikar anîn. Belçîkî Jean Baptiste Luc Planchon (1734-1781) ev têgîn ji bo parêzvaniya tazîbûnê wekî rêyek ji bo baştirkirina paqijî an başbûnê bikar anî. <ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/b30515646|title=Le naturisme, ou la nature considérée dans les maladies et leur traitement conforme à la doctrine et à la pratique d'Hippocrate et de ses sectateurs. Ouvrage qui a remporté le prix de l'Académie des Sciences, Arts et Belles-Lettres de Dijon, sur la médecine agissante et expectante, le 18 août 1776|last=Planchon|first=Jean Baptiste Luc|date=1778|publisher=Tournay : R. Varlé|others=Wellcome Library}}</ref> <ref>https://s3.amazonaws.com/external_clips/296401/The_World%27s_First_Nudist_Colony_was_founded_in_Bombay.pdf?1368908778</ref> Klûba herî kevn a nudîstan di sala 1891 de li Hindistanê hate damezrandin. Biratiya pêbaweriya tazî ji hêla Charles Edward Gordon Crawford, dadwerê navçeya karûbarê sivîl a Bombay ve hate damezrandin. <ref>{{Cite web|url=http://stringfixer.com/tr/Nudists|title=doğalcılık|website=stringfixer.com|language=en|access-date=2022-08-22}}</ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} {{kurt}} [[Kategorî:Çand]] p5spjlc936sg24erwjmiypgqr7jotp4 0 21120 1095921 998617 2022-08-22T12:57:17Z MikaelF 935 MikaelF navê [[Zimanê Astûrleonesî]] weke [[Zimanê astûrleonezî]] guhert wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman (kevn) | nav = Asturî<br />Asturianu | rengamalbat= mediumseagreen | rengapişt = #E8FCD4 | welat = [[Spanya]] | rêz = | hêrem = [[Asturiya]], [[Estremadura]], [[Kastilya û Leyon]], [[Kantabriya]] | zimanaxêv = 1 milyon | Zimanmalbat = [[Zimanmalbata hind û ewropî|Hînd û Ewropî]]<br /> :[[Zimanên îtalî|Îtalî]] ::[[Zimanên romanî|Romanî]] :::[[Zimanên îtaliyên rojava|Îtaliyên Rojava]] ::::[[Zimanên îberiyên rojava|Îberiyên Rojava]] :::::Zimanê Asturleonesî | zimanafermî = | tîpolojî = [[latînî]] | rêxistin = | iso2 = ast | iso3 = ast (asturî) mwl (mîrandî) | lc1 = | lc2 = | lc3 = | lc4 = | sil = }} '''Asturî''' (bi asturî: '''''asturianu''''' an jî '''bable''') zimanê [[Romanî|Romani]]ye û [[Spanya]]yê herêma [[Asturiya (herêm)|Asturiya]], [[Leyon (herêm)|Leyon]], [[Zamora (herêm)|Zamora]] û [[Salamanka (herêm)|Salamanka]] ji aliyê 1 milyon kesî ve tê axaftin.{{fact}} {{kurt}} [[Kategorî:Ziman]] [[Kategorî:Spanya]] {{Pages with no Item}} 9219z8b4l6rnry75ocxblbf23lpmi54 1095923 1095921 2022-08-22T13:00:33Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman (kevn) | nav = Zimanê astûrleonezî<br />Asturianu | rengamalbat= mediumseagreen | rengapişt = #E8FCD4 | welat = [[Spanya]] | rêz = | hêrem = [[Astûrya]], [[Estremadura]], [[Kastilya û Leyon]], [[Kantabriya]] | zimanaxêv = 1 milyon | Zimanmalbat = [[Zimanmalbata hind û ewropî|Hînd û Ewropî]]<br /> :[[Zimanên îtalî|Îtalî]] ::[[Zimanên romanî|Romanî]] :::[[Zimanên îtaliyên rojava|Îtaliyên Rojava]] ::::[[Zimanên îberiyên rojava|Îberiyên Rojava]] :::::Zimanê Asturleonesî | zimanafermî = | tîpolojî = [[latînî]] | rêxistin = | iso2 = ast | iso3 = ast (asturî) mwl (mîrandî) | lc1 = | lc2 = | lc3 = | lc4 = | sil = }} '''Asturî''' (bi asturî: '''''asturianu''''' an jî '''bable''') zimanê [[Romanî|Romani]]ye û [[Spanya]]yê herêma [[Asturiya (herêm)|Asturiya]], [[Leyon (herêm)|Leyon]], [[Zamora (herêm)|Zamora]] û [[Salamanka (herêm)|Salamanka]] ji aliyê 1 milyon kesî ve tê axaftin.{{fact}} {{kurt}} [[Kategorî:Ziman]] [[Kategorî:Spanya]] {{Pages with no Item}} 2xpby0e3riqd3n9bthd2ubrclidc9t1 1095924 1095923 2022-08-22T13:04:02Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman (kevn) | nav = Zimanê astûrleonezî<br />Asturianu | rengamalbat= mediumseagreen | rengapişt = #E8FCD4 | welat = [[Spanya]] | rêz = | hêrem = [[Astûrya]], [[Estremadura]], [[Kastilya û Leyon]], [[Kantabriya]] | zimanaxêv = 1 milyon | Zimanmalbat = [[Zimanmalbata hind û ewropî|Hînd û Ewropî]]<br /> :[[Zimanên îtalî|Îtalî]] ::[[Zimanên romanî|Romanî]] :::[[Zimanên îtaliyên rojava|Îtaliyên Rojava]] ::::[[Zimanên îberiyên rojava|Îberiyên Rojava]] :::::Zimanê Asturleonesî | zimanafermî = | tîpolojî = [[latînî]] | rêxistin = | iso2 = ast | iso3 = ast (asturî) mwl (mîrandî) | lc1 = | lc2 = | lc3 = | lc4 = | sil = }} '''Asturî''' (bi asturî: ''astur-leyonés'') zimanê [[romanî]] ye û [[Spanya]]yê herêma [[Asturya (herêm)|Asturya]], [[Leon (herêm)|Leon]], [[Zamora (herêm)|Zamora]] û [[Salamanka (herêm)|Salamanka]] ji aliyê 1 milyon kesî ve tê axaftin.{{fact}} == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Mijarêr têkildar == *[[Zimanê astûrî]] {{kurt}} [[Kategorî:Ziman]] [[Kategorî:Spanya]] {{Pages with no Item}} 6f701vd2rape8cv8519iz7yimu0189q 1095925 1095924 2022-08-22T13:05:53Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman (kevn) | nav = Zimanê astûrleonezî<br />Asturianu | rengamalbat= mediumseagreen | rengapişt = #E8FCD4 | welat = [[Spanya]] | rêz = | hêrem = [[Astûrya]], [[Estremadura]], [[Kastilya û Leyon]], [[Kantabriya]] | zimanaxêv = 1 milyon | Zimanmalbat = [[Malbata zimanên hind û ewropî|Hind û Ewropî]]<br /> :[[Zimanên îtalî|Îtalî]] ::[[Zimanên romanî|Romanî]] :::[[Zimanên îtaliyên rojava|Îtaliyên Rojava]] ::::[[Zimanên îberiyên rojava|Îberiyên Rojava]] :::::Zimanê Asturleonesî | zimanafermî = | tîpolojî = [[latînî]] | rêxistin = | iso2 = ast | iso3 = ast (astûrî) mwl (mîrandî) | lc1 = | lc2 = | lc3 = | lc4 = | sil = }} '''Asturî''' (bi asturî: ''astur-leyonés'') zimanê [[romanî]] ye û [[Spanya]]yê herêma [[Asturya (herêm)|Asturya]], [[Leon (herêm)|Leon]], [[Zamora (herêm)|Zamora]] û [[Salamanka (herêm)|Salamanka]] ji aliyê 1 milyon kesî ve tê axaftin.{{Çavk}} == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Mijarêr têkildar == *[[Zimanê astûrî]] {{kurt}} [[Kategorî:Ziman]] [[Kategorî:Spanya]] {{Pages with no Item}} emfr9tpgba6cbppwqnpz6bpxxovg3q7 1095926 1095925 2022-08-22T13:14:11Z MikaelF 935 MikaelF navê [[Zimanê astûrleonezî]] weke [[Zimanê astûrleonî]] guhert wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman (kevn) | nav = Zimanê astûrleonezî<br />Asturianu | rengamalbat= mediumseagreen | rengapişt = #E8FCD4 | welat = [[Spanya]] | rêz = | hêrem = [[Astûrya]], [[Estremadura]], [[Kastilya û Leyon]], [[Kantabriya]] | zimanaxêv = 1 milyon | Zimanmalbat = [[Malbata zimanên hind û ewropî|Hind û Ewropî]]<br /> :[[Zimanên îtalî|Îtalî]] ::[[Zimanên romanî|Romanî]] :::[[Zimanên îtaliyên rojava|Îtaliyên Rojava]] ::::[[Zimanên îberiyên rojava|Îberiyên Rojava]] :::::Zimanê Asturleonesî | zimanafermî = | tîpolojî = [[latînî]] | rêxistin = | iso2 = ast | iso3 = ast (astûrî) mwl (mîrandî) | lc1 = | lc2 = | lc3 = | lc4 = | sil = }} '''Asturî''' (bi asturî: ''astur-leyonés'') zimanê [[romanî]] ye û [[Spanya]]yê herêma [[Asturya (herêm)|Asturya]], [[Leon (herêm)|Leon]], [[Zamora (herêm)|Zamora]] û [[Salamanka (herêm)|Salamanka]] ji aliyê 1 milyon kesî ve tê axaftin.{{Çavk}} == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Mijarêr têkildar == *[[Zimanê astûrî]] {{kurt}} [[Kategorî:Ziman]] [[Kategorî:Spanya]] {{Pages with no Item}} emfr9tpgba6cbppwqnpz6bpxxovg3q7 1095928 1095926 2022-08-22T13:15:12Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman (kevn) | nav = Zimanê astûrleonî<br />Asturianu | rengamalbat= mediumseagreen | rengapişt = #E8FCD4 | welat = [[Spanya]] | rêz = | hêrem = [[Astûrya]], [[Estremadura]], [[Kastilya û Leyon]], [[Kantabriya]] | zimanaxêv = 1 milyon | Zimanmalbat = [[Malbata zimanên hind û ewropî|Hind û Ewropî]]<br /> :[[Zimanên îtalî|Îtalî]] ::[[Zimanên romanî|Romanî]] :::[[Zimanên îtaliyên rojava|Îtaliyên Rojava]] ::::[[Zimanên îberiyên rojava|Îberiyên Rojava]] :::::Zimanê Asturleonî | zimanafermî = | tîpolojî = [[latînî]] | rêxistin = | iso2 = ast | iso3 = ast (astûrî) mwl (mîrandî) | lc1 = | lc2 = | lc3 = | lc4 = | sil = }} '''Astûrleonî''' (bi asturî: ''astur-leyonés'') zimanê [[romanî]] ye û [[Spanya]]yê herêma [[Astûrya (herêm)|Astûrya]], [[Leon (herêm)|Leon]], [[Zamora (herêm)|Zamora]] û [[Salamanka (herêm)|Salamanka]] ji aliyê 1 milyon kesî ve tê axaftin.{{Çavk}} == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Mijarêr têkildar == *[[Zimanê astûrî]] {{kurt}} [[Kategorî:Ziman]] [[Kategorî:Spanya]] {{Pages with no Item}} p02owd79g1icpduff02q9ccpz4okbsi 1095930 1095928 2022-08-22T13:25:53Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman (kevn) | nav = Zimanê astûrleonî<br />Asturianu | rengamalbat= mediumseagreen | rengapişt = #E8FCD4 | welat = [[Spanya]] | rêz = | hêrem = [[Astûrya]], [[Estremadura]], [[Kastilya û Leyon]], [[Kantabriya]] | zimanaxêv = 1 milyon | Zimanmalbat = [[Malbata zimanên hind û ewropî|Hind û Ewropî]]<br /> :[[Zimanên îtalî|Îtalî]] ::[[Zimanên romanî|Romanî]] :::[[Zimanên îtaliyên rojava|Îtaliyên Rojava]] ::::[[Zimanên îberiyên rojava|Îberiyên Rojava]] :::::Zimanê Asturleonî | zimanafermî = | tîpolojî = [[latînî]] | rêxistin = | iso2 = ast | iso3 = ast (astûrî) mwl (mîrandî) | lc1 = | lc2 = | lc3 = | lc4 = | sil = }} '''Astûrleonî''' (bi asturî: ''astur-leyonés'') zimanekî [[romanî]] ye û li herêmên [[Spanya]]yê [[Astûrya (herêm)|Astûrya]], [[Leon (herêm)|Leon]], [[Zamora (herêm)|Zamora]] û [[Salamanka (herêm)|Salamanka]] ji aliyê 1 milyon kesî ve tê axaftin.{{Çavk}} == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Mijarêr têkildar == *[[Zimanê astûrî]] {{kurt}} [[Kategorî:Ziman]] [[Kategorî:Spanya]] {{Pages with no Item}} hq50opdqjkcyldo3xzpqvgne3pa9ut9 1095931 1095930 2022-08-22T13:26:59Z MikaelF 935 /* Mijarêr têkildar */ wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman (kevn) | nav = Zimanê astûrleonî<br />Asturianu | rengamalbat= mediumseagreen | rengapişt = #E8FCD4 | welat = [[Spanya]] | rêz = | hêrem = [[Astûrya]], [[Estremadura]], [[Kastilya û Leyon]], [[Kantabriya]] | zimanaxêv = 1 milyon | Zimanmalbat = [[Malbata zimanên hind û ewropî|Hind û Ewropî]]<br /> :[[Zimanên îtalî|Îtalî]] ::[[Zimanên romanî|Romanî]] :::[[Zimanên îtaliyên rojava|Îtaliyên Rojava]] ::::[[Zimanên îberiyên rojava|Îberiyên Rojava]] :::::Zimanê Asturleonî | zimanafermî = | tîpolojî = [[latînî]] | rêxistin = | iso2 = ast | iso3 = ast (astûrî) mwl (mîrandî) | lc1 = | lc2 = | lc3 = | lc4 = | sil = }} '''Astûrleonî''' (bi asturî: ''astur-leyonés'') zimanekî [[romanî]] ye û li herêmên [[Spanya]]yê [[Astûrya (herêm)|Astûrya]], [[Leon (herêm)|Leon]], [[Zamora (herêm)|Zamora]] û [[Salamanka (herêm)|Salamanka]] ji aliyê 1 milyon kesî ve tê axaftin.{{Çavk}} == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Mijarên têkildar == *[[Zimanê astûrî]] {{kurt}} [[Kategorî:Ziman]] [[Kategorî:Spanya]] {{Pages with no Item}} hdgej6ab7u6r8fxuth5w6qd0qw3c1vq 0 21238 1095937 1085647 2022-08-22T13:39:09Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane }} '''Giravên Balear''' ([[Zimanê ketelanî|ketelanî]]: Illes Balears, [[spanî]]: Islas Baleares) komgiraveke xweser a [[Deryaya Navîn]] a li Spanyayê ye. Ji giravên [[Malyorka]] (Mallorca), [[Menorka]] (Menorca), [[Eivissa]] (Eivissa-Ibiza) û [[Formentera]] pêk dihê. Mirov ji giravên Eivissa û Formenterayê re giravên [[Pitiûs]]ê jî dibêje. Girava herî mezin (3.620,42 km²) Malyorka ye. Navê herêma xweser a Giravên Balear ji sala 1997an vir de "Illes Balears" e. [[Wêne:Localización Islas Baleares.png|thumb|300px]] === Bajêrvaniyên mezin === [[Wêne:PuigMajor5.jpg|thumb|Mallorca]] [[Wêne:Puerto de Ciudadela.jpg|thumb|Menorca]] {| class="prettytable" |- class="hintergrundfarbe6" !Bajêrvanî !Nifûs !Girav |- |[[Palma|Palma de Mallorca]] | align="center" |375.048 |Mallorca |- |[[Calvià]] | align="center" |45.284 |Mallorca |- |[[Ibiza-Stadt|Eivissa-Ibiza]] | align="center" |42.884 |Eivissa-Ibiza |- |[[Manacor]] | align="center" |37.165 |Mallorca |- |[[Llucmajor]] | align="center" |31.381 |Mallorca |- |[[Marratxí]] | align="center" |29.742 |Mallorca |- |[[Maó]] | align="center" |27.893 |Menorka |- |[[Ciutadella]] | align="center" |27.468 |Menorka |- |[[Santa Eulària des Riu]] | align="center" |27.152 |Eivissa-Ibiza |- |[[Inca]] | align="center" |27.301 |Mallorca |- |[[Sant Josep de sa Talaia]] | align="center" |19.224 |Eivissa-Ibiza |- |[[Sant Antoni de Portmany]] | align="center" |19.673 |Eivissa-Ibiza |- |[[Felanitx]] | align="center" |16.948 |Mallorca |- |[[Pollença]] | align="center" |16.398 |Mallorca |- |[[Alcúdia]] | align="center" |16.176 |Mallorca |- |[[Sóller]] | align="center" |12.847 |Mallorca |- |[[Sa Pobla]] | align="center" |12.122 |Mallorca |- |[[Son Servera]] | align="center" |10.951 |Mallorca |- |[[Santanyí]] | align="center" |11.172 |Mallorca |- |[[Capdepera]] | align="center" |11.074 |Mallorca |- |[[Andratx]] | align="center" |10.410 |Mallorca |} {{Herêmên otonom ên Spanyayê}} [[Kategorî:Giravên Spanyayê]] [[Kategorî:Herêmên Spanyayê]] ou8dume22iq5a3zvmpobbgwvdvyjgd5 1095938 1095937 2022-08-22T13:40:05Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane }} '''Giravên Balear''' ([[Zimanê ketelanî|ketelanî]]: Illes Balears, [[spanî]]: Islas Baleares) komgiraveke xweser a [[Deryaya Navîn]] a li Spanyayê ye. Ji giravên [[Malyorka]] (Mallorca), [[Menorka]] (Menorca), [[Eivissa]] (Eivissa-Ibiza) û [[Formentera]] pêk dihê. Mirov ji giravên Eivissa û Formenterayê re giravên [[Pitiûs]]ê jî dibêje. Girava herî mezin (3.620,42 km²) Malyorka ye. Navê herêma xweser a Giravên Balear ji sala 1997an vir de "Illes Balears" e. === Bajêrvaniyên mezin === [[Wêne:PuigMajor5.jpg|thumb|Mallorca]] [[Wêne:Puerto de Ciudadela.jpg|thumb|Menorca]] {| class="prettytable" |- class="hintergrundfarbe6" !Bajêrvanî !Nifûs !Girav |- |[[Palma|Palma de Mallorca]] | align="center" |375.048 |Mallorca |- |[[Calvià]] | align="center" |45.284 |Mallorca |- |[[Ibiza-Stadt|Eivissa-Ibiza]] | align="center" |42.884 |Eivissa-Ibiza |- |[[Manacor]] | align="center" |37.165 |Mallorca |- |[[Llucmajor]] | align="center" |31.381 |Mallorca |- |[[Marratxí]] | align="center" |29.742 |Mallorca |- |[[Maó]] | align="center" |27.893 |Menorka |- |[[Ciutadella]] | align="center" |27.468 |Menorka |- |[[Santa Eulària des Riu]] | align="center" |27.152 |Eivissa-Ibiza |- |[[Inca]] | align="center" |27.301 |Mallorca |- |[[Sant Josep de sa Talaia]] | align="center" |19.224 |Eivissa-Ibiza |- |[[Sant Antoni de Portmany]] | align="center" |19.673 |Eivissa-Ibiza |- |[[Felanitx]] | align="center" |16.948 |Mallorca |- |[[Pollença]] | align="center" |16.398 |Mallorca |- |[[Alcúdia]] | align="center" |16.176 |Mallorca |- |[[Sóller]] | align="center" |12.847 |Mallorca |- |[[Sa Pobla]] | align="center" |12.122 |Mallorca |- |[[Son Servera]] | align="center" |10.951 |Mallorca |- |[[Santanyí]] | align="center" |11.172 |Mallorca |- |[[Capdepera]] | align="center" |11.074 |Mallorca |- |[[Andratx]] | align="center" |10.410 |Mallorca |} {{Herêmên otonom ên Spanyayê}} [[Kategorî:Giravên Spanyayê]] [[Kategorî:Herêmên Spanyayê]] oxr8sudivbt1ytp10o61d57hmxchfud 0 21244 1095939 998641 2022-08-22T13:41:12Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane }} {{Location map |Okyanûsa Atlantîk |label=Giravên Qenariyê |lon_dir=W |lat_dir=N |lat_deg=28|lat_min=10 |lon_deg=15|lon_min=42 |position=left |width=300 |float=right |mark=Cercle rouge 100%.svg |marksize=20 |caption=Cihê giravên Qenariyê li okyanûsa Atlasê }} [[Wêne:Mapa de Canarias.png|thumb|300px|Giravên Qenariyê]] '''Giravên Qenariyê''' ([[bi spanî]]: ''Islas Canarias'' {{IPA|[ˈislas kaˈnarjas]}}), komgiraveke volkanîk e ku ji heft giravên mezin û heft giravokan pêk tê û li [[okyanûsa Atlasê]] ([[Atlantîk]]) li hemberî peravê [[Afrîka]]yê ye (28° 06'N, 15° 24'W). Giravên Qenariyê herêmeke otonom a Spanyayê ye û paytexta wê [[Santa Cruz de Tenerife]] ye. Heta sedsala 15'an, dema girav ji aliyê [[Kastîlya]]yê ve hatiye dagirkirin, li Giravên Qenariyê gelekî resen jiyaye, navê wî [[guanche]] bû. Roja îro guanche qet nemaye û ziman, dîrok û çanda vî gelî winda ne. == Giravên Qenariyê == *[[Tenerife]] *[[Fuerteventura]] *[[Gran Canaria]] *[[Lanzarote]] *[[La Palma]] *[[La Gomera]] *[[El Hierro]] == Çavkanî == {{Çavkanî}} == Çand == <gallery> Wêne:Flag of the Canary Islands.svg|Alaya Giravên Qenariyê. Wêne:Teide Teneriffa.JPG|Volkana [[Teide]], bilindtirîn çiyayê Qenariyê û Spanyayê ye. Wêne:Timanfaya.JPG|[[Timanfaya]], [[Lanzarote]]. </gallery> {{Herêmên otonom ên Spanyayê}} {{kurt}} [[Kategorî:Spanya]] [[Kategorî:Giravên Spanyayê]] [[Kategorî:Herêmên Spanyayê]] 045zn2ss1hxip9idofk26c0gl9jmqa9 0 21264 1095934 998643 2022-08-22T13:35:04Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Alboran Island.jpg|thumbnail|Alborán]] '''Girava Alboránê''' (bi spanî: ''Isla de Alborán'') giraveke biçûk e di [[Deryaya Navîn]] de û 50 km dûrî perava [[Maroko]]yê. [[Kategorî:Spanya]] [[Kategorî:Giravên Spanyayê]] [[Kategorî:Giravên Deryaya Navîn]] ky8283hcqgrn7qmavjfrap7isgvbe83 1095935 1095934 2022-08-22T13:38:04Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane }} '''Girava Alboránê''' (bi spanî: ''Isla de Alborán'') giraveke biçûk e di [[Deryaya Alboránê]] de û 50 km dûrî perava [[Maroko]]yê. [[Kategorî:Spanya]] [[Kategorî:Giravên Spanyayê]] [[Kategorî:Giravên Deryaya Navîn]] t77lg5yxsanwa7pmwqhn51yu9a0dinr 1095936 1095935 2022-08-22T13:38:36Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank wargeh/wîkîdane }} '''Girava Alboránê''' (bi spanî: ''Isla de Alborán'') giraveke biçûk e di [[Deryaya Alboránê]] de û 50 km dûrî perava [[Maroko]]yê. [[Kategorî:Spanya]] [[Kategorî:Giravên Spanyayê]] [[Kategorî:Giravên Deryaya Navîn]] el4o7p6rvpshz9l82bfh94mmbt41k3b 3 23610 1096024 1095822 2022-08-23T11:10:17Z MikaelF 935 /* Kesên ensîklopedîk */ wikitext text/x-wiki {{Jêgirtin|No, but, yeah, but, no, but..! (Vicky Pollard)}} {{/Ser}} {{Navên mehan}} [https://ku.wikipedia.org/wiki/Şablon:Infobox#Bikaranîn] <span style="background:Yellow">zer</span style="background:Yellow"> {{youtube|tGcKw5c4LEM|Hesenê METÊ|time=25m20s}} (18.03.2020) 庫爾德斯坦 == <span style="background:Yellow">Ensîklopediyek bê çavkanî, ne ensîklopedî ye</span style="background:Yellow"> == *{{cite book |last=Zana |first=Mehdî |year=2002 |title=Çarşiya Silîva |url= |location= |publisher=Avesta, Stembol |page= |isbn=975-8637-34-7 |author-link= }} *<nowiki><ref>{{Cite web|url=https://www.bernamegeh.org/2020/09/29/helbesten-silan-doski/|title=Helbestên Şîlan Doskî|website=www.bernamegeh.org|access-date=2021-05-21}}</ref></nowiki> *<nowiki>{{External media|align=right|image1=[http://www.facebook.com/renasjiyan#!/photo.php?fbid=10150613137059247&set=a.440770849246.248627.65231309246&type=1&theater Wêneyên Rênas Jiyan]}}</nowiki> *Veqetandekên nebinavkirî.{{sfn|Tan|2005|p=89}} *More article text.{{sfn|Smith|2020|p=25}} *Still more article text.{{sfn|Smith|2020|p=26}} *<nowiki> {{Agahîdank mirov/wîkîdane |çîneser = }} </nowiki> *{{Werger çavkanî|en|}} ==Çavkanî== {{reflist}} ==Çavkanî== * {{cite book | last = Tan | first = Samî | year = 2005 | title = Rêziman û rastnivîsa zaravayê kurmancî }} == <span style="background:Yellow">Wîkîpedî çi nîne</span style="background:Yellow"> == [https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:What_Wikipedia_is_not Wîkîpedî çi nîne?] == <span style="background:Yellow">Kesên ensîklopedîk</span style="background:Yellow"> == [https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Notability_(people)] <nowiki> == [[xxxxx]] == {{Dengdan2|jêbirin|destpêk=23.08.2022|dawî=06.09.220}} <!--------------------------------------------------- Sedama jêbirinê li binî vê nivîsê binivîsin. Şablon: {{jê bibe}} // {{bisekine}} // {{notr}} Îmze : <nowiki>--~~~~</nowiki> ---------------------------------------------------> Hûn dikarin nerînên xwe li ser jêbirina vê gotarê bidin. === Deng === * === Gotûbêj === </nowiki> == <span style="background:Yellow">Tîpên mezin</span style="background:Yellow"> == Nuha berî 80 salan e kurd hînî rastnivîsîna girdekan bi tîpên latînî bûne. Di pirtûka R. Drambiyan a bi navê ''Ber bi emrê teze de: kitêba xwendinê zimanê kurmancî'', ya ku di sala 1931ê de li Rewanê hatibû çapkirin bi vî awayî dinivîse: {{Jêgirtin|BÎR NEKIN. Bi herfê mezin dinivîsin: # Navê meriya, gunda, bajara, çiya, çewa, çema, behra û welata. Mesela: Rewan, Eraz, Elegez, Îran... # Ji noxte şûnda, hûnê bi herfê mezin binivîsin. # Çaxê dest pê dikin teze dinivîsin, hûnê bi herfê mezin binivîsin.}} == Wîkîferheng == {{Wîkîferheng-b|ferheng}} {{Wîkîferheng-b|Pêvek:Rastnivîsî}} == Cihê helbesta kurdî == [https://www.helbestakurdi.com/bisine/ Asoya Helbesta kurdî] == Jidayikbûn == *{{Jidayikbûn|16|8|2020|j=1}} *{{Jidayikbûn|5|6|2020|temen=erê}} *{{Mirin|5|6|1940|25|3|1903|temen=erê}} == Bê kategorî == <nowiki>{{Uncategorized|date=kanûna pêşîn 2020}}</nowiki> <nowiki>{{Agahîdank jînenîgarî (Wîkîdane) | wêne = | sernavê_wêne = | roja_jidayikbûnê = {{Jidayikbûn|1|1|2021|temen=erê}} | cihê_jidayikbûnê = [[Amed]], [[Bakurê Kurdistanê]], [[Tirkiye]] | netewe = | hevwelatî = }}</nowiki> == 1918-1919 == *Lieutenant-General [[Sir William Marshall]] *Lieutenant-General [[Sir George MacMunn]] *Major-General [[William Archibald Kenneth Fraser]] *Major-General [[Sir Theodore Fraser]] *[[Hêza Başûrê Kurdistanê]] (South Kurdistan Force) *Major-General [[Manners Ralph Wilmott Nightingale]] *Brigadier-General [[William H. Wooldridge]] *Lieutenant-Colonel [[Gerard Leachman]] *Major [[Frank Stewart Greenhouse]] *Captain [[Alfred Christopher Pearson]] *Captain [[Kenneth Robert Scott]] *[[John Hugo Hepburn Bill]] *Captain [[R. J. D. Willey]] *Captain [[Hamish MacDonald]], [[Lieutenant H. Macdonald]] *Lance-Corporal [[A. Methuen]] *Sapper [[K. Troup]] *[[Behnîne]] *[[Kela Şabaniyê]] *[[Deştika]] *[[Sadqê Birûy]] *[[Silêmanê Qutê Tahir]] *[[Hecî Reşîd]] *[[Hecî Şeban]] *[[Heso Dîno]] *[[Ferîq Êkîle]] *[[Sadiq Birahîm]] *[[Tahir Hemzanî]] == 1977-1978, 1983-1984, 1988 == == Neft == *The [[Iraqi Petroleum Company Limited]] (1911) *The [[African and Eastern Concessions Limited]] *[[Turkish Petroleum Company Limited]] (1912) *[[Iraq Petroleum Company Limited]] (1929) *[[Shell]] *[[Compagnie Française des Petroles]] *[[C.S. Gulbenkian]] *The [[Anglo-Persian Oil Company]] (APOC) *The [[Near East Development Corporation Basrah Petroleum Company limited]] *[[Mosul Petroleum Company Limited]] *[[Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı]] (TPAO) == Proce == Http://diq.wiktionary.org dest pêkerd o. [[Bikarhêner:Xorasan|Xorasan]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Xorasan|gotûbêj]]) 15:43, 13 kanûna paşîn 2021 (UTC) :{{r|Xorasan}} rindo, heq to ra razî bo! --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 18:22, 13 kanûna paşîn 2021 (UTC) == Serkirdeyên jin ên kurd == *[[Xanim Siltan]] *[[Perîxan Xatun]] *[[Şemsî Xatun]] *[[Mayan Xatun]] *[[Rebi'e Xan]] *[[Hamayl Xanim]] *[[Kesire Yıldırım]] == Kolan (kuçe), cade, rêk, piyade == Li gorî tabloyên pênasa rêkan li Dihokê: *Kolan (kuçe), street *Cade, road *Rê (rêk), way *Piyade, walk way == Mosul War Cemetery == https://www.cwgc.org/visit-us/find-cemeteries-memorials/cemetery-details/69702/MOSUL%20WAR%20CEMETERY/ https://www.cwgc.org/our-work/news/un-helps-clear-mosul-war-cemetery/ https://news.sky.com/story/gentle-steps-forward-in-restoring-mosuls-commonwealth-war-cemetery-12272076 [[Bikarhêner:GPinkerton|GPinkerton]] ([[Gotûbêja bikarhêner:GPinkerton|gotûbêj]]) 21:35, 26 gulan 2021 (UTC) :[[en:MacRobert baronets]] (Sir Roderic Alan MacRobert) [[Bikarhêner:GPinkerton|GPinkerton]] ([[Gotûbêja bikarhêner:GPinkerton|gotûbêj]]) 21:39, 26 gulan 2021 (UTC) == Zimanê esperanto == *[[zimanê afîlo]] *[[zimanê ambo]] *[[zimanê esperanto]] *[[zimanê filipîno]] / [[zimanê pilipîno]] *[[zimanê îbo]] / [[zimanê îgbo]] *[[zimanê îdo]] *[[zimanê ladîno]] *[[zimanê oromo]] *[[zimanê sîdamo]] *[[zimanê sotho]] *[[zimanê walamo]] == Malmezinên ewropî == *[[Duk]] û duşes / jina duk; [[Dukîtiya Liechtenstein]]; [[Dukîtiya Monako]]. *[[Markî]] û markîz / pîreka markî. *[[Earl]] *[[Kont]] û kontes / xanima kont. *[[Vîskont]] *[[Baron]] û xanima baron. *[[Lord]] û [[Sir]]. == Cenab == *[[paşa]], [[padîşa]]; [[jinepaşa]], [[keçepaşa]] *[[mîr]] *[[beg]] *[[cenab]], [[cenabê te]] *[[birêz]], [[rêzdar]] *[[axa]], [[xanim]] *[[keye]], [[muxtar]] *[[xan]] *[[şêx]], [[şêxjin]] *[[seyda]], [[seyzade]] *[[sofî]], [[sofîjin]] *[[mela]], [[melajin]] *[[mamoste]] *[[derwêş]] *[[xelîfe]] *[[hecî]], [[hecîjin]] *[[serok]] *[[rêber]] *[[heval]] *[[hawrê]] *[[xatu]] == Ariadnê == *[[Andromaxê]] *[[Ariadnê]] *[[Atikê]] *[[Axradinê]] *[[Dinomaxê]] *[[Zosîmê]] *[[Idê]] *[[Roksanê]] == Abidênos == *[[Abidênos]] *[[Akusîlaos]] *[[Adrianosê Tîrosî]] *[[Afareus]] *[[Agatonê Atînayî]] *[[Alkeosê Mitilênêyî]] *[[Alkîdamasê Eliayî]] == Li ser Enver Ceylan == Silav [[Enver Ceylan]] Min dît ku te kontrol kir, tu dikarî gotarê ji namzediya jêbirinê derxînî? [[Taybet:Beşdarî/78.162.42.106|78.162.42.106]] 11:02, 27 nîsan 2022 (UTC) == Selamun eleykum == Selamun eleykum, [[Vakfe (şirket)]] Spas ji bo tevkariya we ya gotarê. Remezanê pîroz be. --[[Bikarhêner:JellyBooN|JellyBooN]] ([[Gotûbêja bikarhêner:JellyBooN|gotûbêj]]) 21:24, 30 nîsan 2022 (UTC) :{{Silav|JellyBooN}}, spas, eyda te jî pîroz be. --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 08:19, 1 gulan 2022 (UTC) == Jêbirina gotara kemajenê piçûk ( ji kerema xwe bixwînin ) == Silav {{Ragihandin|MikaelF}} , {{Ragihandin|Ghybu}}, {{Ragihandin|Xwedêda}}, {{Ragihandin|Mehk63}} {{Ragihandin|Gomada}} , {{Ragihandin|Penaber49}} {{Ragihandin|Guherto}} {{Ragihandin|Bikarhêner}} Îro min li lîsteya gotarên xwe yên gotarên xwe nihêrt û tenê îro dît ku yek ji gotarên min bi tenê bêyî agahdarkirinê hate jêbirin. Hin gotarên min ên berê ne baş bûn, lê ev gotar bi çavkanî bû. Lê tişta ku niha di Wîkîpediya Kurdî de tê kirin, bêşermî ye. Ev 4 sal in min zêdetirî 500 gotaran ji bo Wîkîpediya Kurdî nivîsandine, lê ger wiha berdewam bike ez ê bi tevahî rawestim. Ev dema min a serbest ye ku ez feda dikim. https://ku.wikipedia.org/wiki/Kemanjen%C3%AA_pi%C3%A7%C3%BBk_%28_pirt%C3%BBk%29 [[Bikarhêner:Avestaboy|Avestaboy]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Avestaboy|gotûbêj]]) 09:22, 8 gulan 2022 (UTC) :{{Silav|Avestaboy}} ez baş tênagihem, gotara ku tu dibêjî hatiye reşkirin li vir e: https://ku.wikipedia.org/wiki/Kemanjenê_piçûk_(pirtûk). Sernav hatiye sererastkirin, ( pirtûk) bû (pirtûk). Qewet be. --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 09:35, 8 gulan 2022 (UTC) {{Ragihandin|MikaelF}} Ger wisa be, ez dixwazim ji her kesî lêborînê bixwazim. Gotar di lîsteya gotarên jêbirin de bû. Ji ber vê yekê min fikir kir ku ew gotar hat jêbirin. Ma hûn dizanin ez çawa gotarên jêbirin ji qutiya xwe derdixim? https://xtools.wmflabs.org/pages/ku.wikipedia.org/Avestaboy/0//deleted Silav û rêz [[Bikarhêner:Avestaboy|Avestaboy]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Avestaboy|gotûbêj]]) 09:45, 8 gulan 2022 (UTC) ::{{r|Avestaboy}} Erê, wisa ye. Divê tu ji {{r|Ghybu}} pirs bikî, lê ez bawer dikim ku di projeya Wîkîpediyê de hertişt ji bo hemîşe tê tomarkirin... :) --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 09:56, 8 gulan 2022 (UTC) == Abd-al-Baqi Nahavandi == Silav {{Ragihandin|MikaelF}} , {{Ragihandin|Ghybu}}, {{Ragihandin|Xwedêda}}, {{Ragihandin|Mehk63}} {{Ragihandin|Gomada}}{{Ragihandin|Penaber49}} Ez dixwazim gotarek li ser dîroknasê kurd Abd-al-Baqi Nahavandi binivîsim . Lê mixabin ez nizanim ku navê wê çawa bi kurdî tê nivîsandin. Abd-al mirov dikare wek Evdal binivîse. Lê Baqi Nahavandi çawa tê nivîsandin? Nahavand parêzgerek îranî ye . Ez texmîn dikim ku ew bi Kurdî wek Nehawend tê nivîsandin. Silav û rêz [[Bikarhêner:Avestaboy|Avestaboy]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Avestaboy|gotûbêj]]) 07:49, 28 gulan 2022 (UTC) :Silav {{r|Avestaboy}} [[Ebdulbaqî Nehawendî]] yan [[Ebdulbaqî Nihawendî]] binivîse :) qewet be --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 08:51, 28 gulan 2022 (UTC) {{Ragihandin|MikaelF}} Ez ne zimannasim . Ema gelo Evdilbaqî Nihawendî çêtir nîne ? Ji ber ku ew bi eslê Kurd bû . Mesela em Abdurrahman Aktepe jî wek [[Evdirehmanê Axtepî]] dinivîsin ( ango tîpa b dibe v ) . Gelo tu çawa difikirî ? [[Bikarhêner:Avestaboy|Avestaboy]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Avestaboy|gotûbêj]]) 11:22, 28 gulan 2022 (UTC) ::{{Silav|Avestaboy}} Ebdulbaqî, Ebdilbaqî, Evdilbaqî..., hemû dirust in. Berê min Evdilbaqî, Evdilla, Evdirehman dinivîsand lê niha çend sal e ez navên dîrokî wek Ebdu- dinivîsim. Di warê Evdirehmanê Axtepî de çavkaniyên bawerpêkirî hene yên ku nav bi vî rengî dinivîsin. Helbestvanê kurd [[Ebdulla Peşêw]] jî berê wek Evdila Peşêw navdar bû lê niha çend sal e ew bi xwe navê xwe wek Ebdulla îmze dike. Bimîne di xweşiyê de. --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 09:57, 28 gulan 2022 (UTC) == Akram Hidou bi Kurdî == Silav hevalê {{Ragihandin|MikaelF}} Tu çawanî ? Başî ? Pirsek min he. Navê derhênerê kurd Akram Hidou bi Kurdî çawa tê nivîsandin? Ez difikirim ku Ekrem Hidû rast e . Helwesta te çawa ye ? [[Bikarhêner:Avestaboy|Avestaboy]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Avestaboy|gotûbêj]]) 10:48, 29 gulan 2022 (UTC) :{{Silav|Avestaboy}}, dembaş! Ez baş im, gelek spas, ez hêvîdar im ku tu jî baş bî. Min navê wî bi tenê mîna Akram Hidou dîtiye, kurd-alman e, bi ya min, bila navê wî wisa bimîne, Akram Hidou. Akram Hidou ji me baştir dizane :) --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 07:15, 30 gulan 2022 (UTC) == Durûtiya hevalê Bikarhêner == Silav hevalê {{Ragihandin|MikaelF}}. Tu çawanî başî ? Ew hevalê {{Ragihandin|Bikarhêner}} mirovekî bê şerde ye . De ji kerema xwe re bixwînine ew ji min çi nivîsand : Avestaboy tu hê jî dewam dikî guherandina peyvên li ser Wîkîpediya kurdî. Ev der ne çiftliga bavê te ye. Ez dibêjim tu însanekî bêfam î jixwe. Ev bû 10 carê ku tekrar dikim, lê mecbûr im ku carekî din bibêjim.Tu însanekî pir cahil î. Fam nakî, nizanim bi yekî bi qasî te cahil re çawa bidim famkirin, lê divê dîsa îzah bikim. Xêra xwe Wîkîpediya kurdî xira neke û dev ji vir berde. Xebatên te tenê zerarê dide Wîkîpediya kurdî. Xebatnexeş ji te re.  Ango hevalê Bikarhêner guhertina peyvan şermezar dike . Lê aniha min dît ku {{Ragihandin|Bikarhêner}} dîsa sernavê pirtûk wek [[kitêb]] guherand. Ew ne tenê ew guhertin bû .Ew xwe guhertinên te betal kiriye ema guhertinên me ne dipejirîne. Ew bi helwest û dîtina min durûtiya pir mezin e . [[Bikarhêner:Avestaboy|Avestaboy]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Avestaboy|gotûbêj]]) 09:12, 3 tîrmeh 2022 (UTC) == Rastnivîsandin Artemis == Silav {{Ragihandin|MikaelF}} ? Tu çawanî ? Başî ? Aniha min Sokrates wek Sokratês û Arîstoteles wek Arîstotelês guherand? Gelo Artemis çawa tê nivîsandin? Artemis, Artemîs an jî Artemês ? Her wiha gotara [[Iqlîdes]] he ye . Ez texmîn dikim ku Iqlîdês an jî Ewklîdês rast e . Silav û rêz [[Bikarhêner:Avestaboy|Avestaboy]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Avestaboy|gotûbêj]]) 07:43, 4 tîrmeh 2022 (UTC) : {{Silav|Avestaboy}}, gelek spas ez baş im, tu çawan î? Artem'''î'''s Ἄρτεμ'''ι'''ς e, ne wisa? --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 06:59, 6 tîrmeh 2022 (UTC) == <span style="background:Yellow">Rêz û rêzikên edebê li Wîkîpediyê / Etîkêt</span style="background:Yellow"> == *https://ku.wikipedia.org/wiki/Wîkîpediya:Qaîdeyên_edebî / https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Etiquette *https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Assume_good_faith *https://en.wikipedia.org/wiki/Golden_Rule *https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Civility *https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:No_personal_attacks *https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Forgive_and_forget *https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Revert_only_when_necessary *https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Avoiding_common_mistakes *https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Lists_of_common_misspellings/Grammar_and_miscellaneous *https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Edit_warring#The_three-revert_rule *https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Edit_warring *https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:User_pages == Xwedawend == Silav hevalê {{Ragihandin|MikaelF}} Tu çawanî ? Aniha gotara Xwedawend di bin godess ( tanriça , Göttin , déesse ) de hatiye tomarkir kirin . Lê ew çewt e . Godess , tanriça , Göttin , déesse xwedawendeke mê / jinane ango '''xwedabanû''' ye . Xwedawend bi îngilîzî deity , bi almanî Gottheit û bi fransî divinité ye . Mesela [[Poseidon]], [[Hêra]], [[Dêmêtêr]], [[Hadês]] an jî [[Zeus]] hemû Xwedawend ên mîtolojiya yewnannî ne . https://m.wikidata.org/wiki/Q178885 [[Bikarhêner:Avestaboy|Avestaboy]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Avestaboy|gotûbêj]]) 06:26, 9 tîrmeh 2022 (UTC) == Brezîl di qutiya welatan de == Silav hevalê {{Ragihandin|MikaelF}} ! Tu çawanî ? Başî ? Aniha ez dixwazim di hin qutiyên çend gotaran de Brazîl wek [[Brezîl]] biguherînim . Lê mixabin nivîs lê paşê sor dibe . Gelo tu dikarî ji min re alîkar bibî ? Silav û rêz https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Sevilla_FC [[Bikarhêner:Avestaboy|Avestaboy]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Avestaboy|gotûbêj]]) 10:06, 15 tîrmeh 2022 (UTC) == Infobox [[Tesla (şîrket)]] == Silav birêz MikaelF, tu cawa yî? Pirsek min li te heye: ez cawa karim Infobox ek bo gotara Tesla cêbikim? Spas bo bersiva te! Ferrus :Silav ji te re jî hevalê hêja {{r|Ferrus}} sax be, ez baş im, tu çawan î? Te ev şablon dîtiye? <nowiki> {{Agahîdank Şîrket | nav = | logo = | logo mezinayî = | binlogo = | wêne = | wêne mezinayî = | binwêne = | wêne sernûçe = | navê berê = | navê rastî = | navê rastî ziman = | navê romanîkirin = | navê kevn = | şikl = | bazirganîkirin = | ISIN = | pîşesazî = | cure = | qeder = | pêşvehat = | paşvehat = | avakirin = <!-- {{destpêka dem û temen|sal|meh|roj}} li [[bajar]], [[parêzgeh]], [[welat]] --> | avaker = | têkçûn = <!-- {{dawiya dem|sal|meh|roj}} --> | cihê sergeh = | bajarê sergeh = | welatê sergeh = | koordînat = | hejmara cih = | hejmara cih sal = | herêma xizmetê = | kesên sereke = | berhem = | marka = | xizmet = | dahatin = | dahatin sal = | xebitandina dahatinê = | xebitandina dahatinê sal = | dahatina net = | dahatina net sal = | hebûnên rêveberiyê = | hebûn = | hebûn sal = | sermiyan = | sermiyan sal = | xwedî = | endam = | endam sal = | hejmara karkeran = | hejmara karkeran sal = | bingeha şîrketê = | dabeşkirin = | şîrketên hevpar = | dirûşm = | modul = | rêjeya sermaye = | nirxandin = | jêrenot = | intl = | malper = <!-- {{URL|mînak.com}} --> }} </nowiki> ::Qewet be, silav û rêz. --[[Bikarhêner:MikaelF|MikaelF]] ([[Gotûbêja bikarhêner:MikaelF#top|gotûbêj]]) 10:52, 16 tebax 2022 (UTC) dmd8o43hexj5oy18fvpv7z7r64fztqh 0 25936 1096027 1080895 2022-08-23T11:29:22Z 93.170.189.132 wikitext text/x-wiki {{Parastin|small=yes}} [[Wêne:Владимир Путин (18-06-2022).jpg|thumb|180px|Vladîmîr Putîn]] '''Vladîmîr Vladîmîrovîç Putîn''' (bi [[rûsî]]: Влади́мир Влади́мирович Пу́тин, ''Vladimir Vladimirovich Putin'') (jdb. 7ê [[cotmeh]]a [[1952]]an li [[Sankt Petersbûrg]]ê), siyasetmedarekî [[rûs]]î ye û duyem serokdewletê Federasyona Rûsyayê (7ê gulana [[2000]]an - 7ê gulana [[2008]]an) bû û dîsa ji 7ê gulana [[2012]]an û vir ve çarem serokdewletê rûs e. Ji 8'ê gulana [[2008]]'an heta 7 gulana [[2012]]'an serokwezîrê Federasyona [[Rûsya]]yê bûye. == Jînenîgarî == === Zaroktî û ciwantî === [[Wêne:Vladimir Putin with his mother.jpg|thumb|left|Vladîmîr Pûtîn di temenê 6 salî de tevî dayîka xwe. Di sala 1958'an de.]] Vladîmîr Vladîmîrovîç Pûtîn di 7'ê cotmeha 1952'yan li Lenîngradê (îro [[Sankt Petersbûrg]]ê) ji dayîk bûye. Bavê wî, Vladîmîr Spîrîdonovîç Pûtîn (23.02.1911 — 02.08.1999) beşdarvanê [[Şerê Cîhanî yê duyem]] bûye. Berî şer di artêşa deryayî, di keştiyên noqî de peywirdar bûye, piştî şer di fabrîkeya çêkirina trênan a bi navê Î.Y. Yêgorov de kar kiriye. Diya wî jî Mariya Îvanovna Şêlomova (1911—1998) karkereke ji heman fabrîkê bûye. Kalikê wî Spîrîdon Îvanovîç Pûtîn, aşpêjekî navûdeng bûye, ji mirovên dewletê re xwerin çêkiriye; di dema xwe de ji bo Lenîn û Stalîn jî aşpêjî kiriye<ref>{{cite web|url=http://www.flb.ru/info/4728.html|title=Spîrîdon Pûtîn heta 72 saliya xwe ji bo şahî û pîrozbahiyên elîtaya rûs xizmet kiriye}}</ref>. Vladîmîr kurê sêyem ê malbatê ye. Herdu birayên wî yên mezin hê di zaroktiya xwe de çûbûne ser dilovaniya xwe<ref>http://www.evolutiosociety.ru/izvestnye-lichnosti/37-vladimir-putin.html{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Navê birayekî Vîktor bûye, navê yê din Alîk (Albert). Malbata Pûtîn li Lenîngradê di daîreke komunal li kuçeya Baskovy Pereulok{{Çavk}} jiyan kiriye. Dema ku Vladîmîr Pûtîn bû serokdewlet, di bîranînên xwe de wî digot ku hê ji zaroktiya xwe ve wî gelekî ji fîlmên Sovyetê yên şer hez kiriye û herdem xwesiye bibe acenteyê îstîxbaratê. Di salên 1960-1970'î de Vladîmîr li Lenîngradê di dibistanên seretayî û navendî de xwendiye <ref>[https://web.archive.org/web/20120115052237/http://www.putin2012.ru/biography/1960 Jînenîgariya Vladîmîr Pûtîn] Pûtîn 2012</ref>. Di salên 1970-1975 de di beşa navnetewî ya fakulteya hiqûqî ya Zanîngeha [[Lenîngrad]]ê ya dewletê ya bi navê A.A. Jdanov de xwendiye. Di wê demê de bûye endamê Partiya komunîst a Yekîtiya Sovyetê (PKYS-КПСС). === Xebata di Komîteya Ewlekariya Dewletê (KGB) de === [[Wêne:Vladimir Putin in KGB uniform.jpg|thumb|150px|Wêneya ji dosya xebatkarên KGB]] * Di sala 1975'an de piştî bidawîkirina fakulteya hiqûqî, rêyî Komîteya Ewlekariya Dewletê (KGB) hat kirin<ref name="bio">{{cite web|url=http://www.rg.ru/2008/11/18/putin-biografiya.html|title=Jînenîgariya Vladîmîr Pûtîn}}</ref>. * Di sala [[1975]]'an «Kûrsên amadekirina hêzên ewlekariyê» bi dawî dike û rutbeya efserê biçûk di saziyên KGB'ya Yekîtiya Komarên Sovyet û Sosyalîst (YKSS) werdigire. * Piştî sala 1977'an di beşa dijkeşivê ya Şaxa KGB'ya Lenîngradê kar dike. * Di sala [[1979]]'an de li Moskowayê di Dibistana Bilind a KGB de kursa şeşmehane ya veamadekariyê dixwîne û vedigere Lenîngradê. * Di sala 1984'an de rutbeya serdarê dadmendiyê werdigire û di Akademiya keşiveriya derve ya KGB'ya YKSS de dest bi perwerdeya yeksale dike. Di Akademiyê de bi paşnavê "Platov" perwerdeyê dibîne, di heman demê de fêrî zimanê elmanî jî dibe. * Di salên [[1985]]—[[1990]] li Komara Demokratîk a Almanyayê (KDE) de di bin navê serkarê Mala dostaniya YKSS û KDA ya li [[Dresden]]ê sîxuriyê dike. Di dema xebata li wê derê de rutbeya cîgirê serheng werdigire. Di sala 1989'an de bi madalyona bronz tê xelatkirin [[:en:Medal of Merit of the National People's Army| «Ji bo xizmetkirina ji Artêşa netewî ya gelên KDA'yê»]]. * Piştî bidawîkirina xebata li derveyî welêt û vegera YKSS, bi gotina Pûtîn, "ji karê di buroya navendî ya keşiveriya KGB'ya YKSS li Moskowê xwe vekişandiye û careke din ziviriye şaxa yekem (îstîxbarata YKSS ya hundurîn) a KGB'ya Lenîngradê. Sala [[1990]]'î de di konseya bajarê Lenîngradê de wekî şêwirmend, di nava salên [[1991]]-[[1992]]'î de cihgirê serokê şaredariyê û serokatiya konseya karên derve ye. Ji sala [[1996]] heya [[1997]]'î cihgirê birêvebiriya karên aborî ya palasa (koşka) [[Kremlîn]] e. Ji [[1998]] heya [[1999]]'an serokatiya saziya dizî a sîxuriya hundirîn [[FSB]]'ê dike. Di heman demî de endametiya wî ya polîtbûroyê heye û sekreteriya wê dike. Bi îstîfaya [[Borîs Yeltsîn]] a di [[31'ê berfanbara]] [[1999]]'an bo demekê wekaletiya serokdewletiyê û bi serkeftina di hilbijatinan de jî wekî serokdewlet karê xwe dike. Di hilbijartinên sala [[2004]]'an de bo cara duyem tê hilbijartin. == Girîngiya wî == Li hevwelatî bi [[Almanya]]yê re geriyaye. Xwastiye nakokiya di navbera [[rûs]] û [[çeçen]]an de bi riyên aştiyane çareser bike. Li dijî kesên ku piştî hilweşîna [[YKSS]]'ê ji nişka ve dewlemendiya Sovyetê şêlandin û dewlemend bûn derdikeve. Li ji nû ve bihêzkirina [[Rûsya]]yê di qada navxweyî û navneteweyî digere. Siyaseta wî ya bo [[Kurdistan]]ê herwekî ya klasîk e. Kurdan wekî elementeke polîtîkayê ya bo bikaranînê dibîne û li dostanî bi dûgelên ku Kurdistan dagirkirne re digere. [[Îran]]ê li dijî [[DYA]] û [[Ewropa]]yê hinde zêdetir diparêzê{{Çavk}}. Li Rûsya û derveyî Rûsyayê gelek rexne li polîtîkayên wî tên girtin. Ew bi dîktatoriyê tê tewanbarkirin. Siyaseta wî ya azadiya çapemeniyê û tevgerên aboriyê tê rexnekirin. == Xelat û paye == * 2001: Xelata taybet û mezin a dûgela [[Almanya]]yê * 2006: Xelata bilind a lejyoniyê ya [[Fransa]] * 2007: Kesayetiya salê ya kovara [[TIME]] == Çavkanî == {{Çavkanî|2}} == Girêdanên derve == {{Commonscat-b|Vladimir Putin}} [[Kategorî:Serokdewletên Rûsyayê]] [[Kategorî:Rûs]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1952]] [[Kategorî:Kesên ji Sankt Petersbûrgê]] [[Kategorî:Serok]] 1kg690q1daw13yo5yk1yyp4lqgd70oq 0 49891 1096005 1077790 2022-08-23T02:22:21Z FilmMusikUndAnderes 20021 /* Muzîk */ mentioned new album "Party Alone" / behsa albûma nû kir "Party Alone" wikitext text/x-wiki {{Agahîdank hunermend | paşbingeh = solo <!-- Ji bo stranbêjan: solo; koman: kom; enstrumantalîstan: enst --> | nav = | pênasê_pêşîn = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | pênasê_paşîn = | wêne = | bergeh = <!-- Ji bo ku wêne wek landscape mode xuya bike --> | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_jidayikbûnê = | bernav = | roja_jidayikbûnê = | cihê_jidayikbûnê = [[Bietigheim-Bissingen]], [[Baden-Württemberg]], [[Almanya]] | jêder = <!-- Herî pêşî ev kom yan hunermend ji kû derketiye? Heke ji |cihê_jidayikbûnê cuda be --> | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | netewe = | pîşe = [[stranbêj]], [[muzîkvan]] | amûr = | salên_çalak = | şirketa_muzîkê = <!-- herwiha wek etîket tê nasîn, kîjan şirket albûmê difiroşe? --> | çalakiyên_têkildar = | malper = | endamên_niha = | endamên_berê = | modul = | modul2 = | modul3 = | cureyê_muzîkê = }} '''Namoş''', '''Namosh''' an '''Namosh E. Arslan''' (z. [[8'ê gulanê|8 gulan]] [[1981]] li [[Bietigheim-Bissingen]], [[Baden-Württemberg]], [[Almanya]]) [[stranbêj]] û [[Muzîkvan|muzîkvanekî]] [[alman]] ê bi eslê xwe [[kurd]] e. Ew herwiha hunera performansê jî dike. == Jiyan û xebat == Bi tevî heşt xwişk-birayên xwe li [[Mundelsheim]]ê mezin dibe û ji sala 1999'an ve li [[Berlîn]]ê dijî. Namosh muzîka xwe wekî "organîk-elektronîk bi ''Singsang'', rapa evînê, ''Jazzgrunge'', ''Hardcore-a-cappella'' binav dike. Ew hilberîma albûmên xwe jî bi xwe dike. Di nava salekê de li dora 100 konsert daye. Namosh bi hunermend û muzîkkarên wekî [[Wolfgang Müller (hunermend)|Wolfgang Müller]], [[Angie Reed]], [[Peter Thomas (komponîst)|Peter Thomas]] û Le Hammond Inferno xebitiye yan dixebite. == Dîskografî == === Muzîk === * 2004: Namosh ([[LP record|LP]], Pale Music International) * 2005: Cold Cream ([[12-inch single|12"]], Bungalow Records) * 2005: Messed Up w/ Angie Reed/ Hi-End (12", Metroheadmusic) * 2005: The Pulse (12", Bungalow Records) * 2005: [[Wolfgang Müller (musician)|Wolfgang Müller]] & Namosh / Frieder Butzmann - ''25 Jahre Geniale Dilletanten'' ([[7-inch single|7"]], Crippled Dick Hot Wax) * 2006: Dear Diary feat. Hisako / Fine! Adam Sky Remix (7", [[Single (music)|single]], Ltd, Bungalow Records) * 2006: Moccatongue ([[CD]], [[Double LP]], album, [[Enhanced CD|enh]], Bungalow Records/[[Rough Trade Records]]/PIAS) * 2007: Schocko & Co (limited book-CD, Hybriden Verlag/Mimas Atlas) * 2009: Keep It for Later (CD, album, Crippled Dick Hot Wax) * 2011: Keep It For Later (MP3/WAV, Track on the [[Compilation album]] '' Jerk Off '', Zingy) * 2018: Music Muscle (CD, LP, MP3/WAV, Album, Weltgast) * 2022: Party Alone (MP3/WAV, Album, Weltgast) === Hilberîn === * 2004: Namosh (LP, Pale Music International) * 2006: Moccatongue (CD, album, Enh, Bungalow Records/Rough Trade Records/PIAS) * 2008: Mit ‎- Coda (CD, album, Haute Areal) * 2009: Keep It for Later (CD, album, Crippled Dick Hot Wax) === Û hwd. === * 2005: [[Angie Reed]] ‎– Hustle A Hustler (12" or CD, Chicks On Speed Records), (Hustle A Hustler (Namosh [[Remix]])) * 2009: [[Jessie Evans (singer)|Jessie Evans]] ‎– Is It Fire? (LP or CD, Fantomette Records), (author, bass, keyboards on ''Black Sand '' & choral singing on ''To The Sun'') * 2012: Wolfgang Müller ‎– "Séance Vocibus Avium" & "Wísk Niwáhsen Wísk Nikahseriiè:Take Kanien’Kéha Wa’Katéweienste" Oder "Learning Mohawk In Fifty-five Minutes" (double CD, Intermedium Records), (birdcall on ''Coturnix Novae-Zelandiae'') * 2013: [[Die Tödliche Doris]] ‎– Stopp (Der Information) - Unvollendete Version 1983 (12", Squoodge Records), (editing) * 2014: Children's theater play [[Kleider machen Leute]] at Theater an der Parkaue in Berlin (musical collaboration) == Girêdan == * [http://dispatch.opac.d-nb.de/DB=2.1/SET=2/TTL=2/CMD?ACT=SRCHA&IKT=1&SRT=YOP&TRM=Namosh Agahî li ser Namosh]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} di kataloga Deutsches Musikarchivê de * [http://www.namosh.de/ Malpera fermî ya Namosh] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120216095530/http://www.namosh.de/ |date=2012-02-16 }} * [http://www.imdb.com/name/nm3049287/ Namosh ya IMDB] == Çavkanî == [[Kategorî:Popmuzîka elektronîk]] [[Kategorî:Hunermendên muzîka dansê ya elektronîk]] [[Kategorî:Muzîkkarên alman]] [[Kategorî:Kurd]] [[Kategorî:Jidayikbûn 1981]] 535omlpru1vhieg5dauo7zx1uk29ow7 0 52900 1095945 1008547 2022-08-22T14:45:03Z Bikarhêner 22655 Bikarhêner navê [[Dadweriya malbatê]] weke [[Hiqûqa malbatê]] guhert: Maneya peyva "dadwerî" ne hiqûq e. wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} {{Kêm}} '''Dadweriya malbatê''', Wê çawa mafê malbatê biparêzê wê têne ziman. di malbatê de, dê û bav û zaro, cuda bi cuda, di dada malbatê de mafê wan tê kifşkirin û ser ziman. Malbat, weke sazîyeka bingihin ya civakê tê ziman. Bi wê re, parastina wê, li gorî ahlaqê wê û civakê û levkirina wan, wê diparêzê. Dadweriya malbatê, di roja me de, li Zankoyên dadê de weke beş heya û tê perwerdekirin jî. [[Kategorî:Dad]] [[Kategorî:Maf]] ks181mg9lo8ju7ptv9v2jfqsvdmvq50 0 64896 1096000 1068425 2022-08-22T22:08:14Z Composermen 52055 agahî û çavkaniyên zêdekirin. wikitext text/x-wiki '''Maher Zain''' (z. 1981) îlahî û raperekî swêdî ye. Koka wî ji [[Libnan|Libnanê]] ye û bi eslê xwe [[ereb]] û [[misilman]] e.<ref>http://www.islamiclyrics.net/maher-zain/</ref> {{Agahîdank hunermend | paşbingeh = solo <!-- Ji bo stranbêjan: solo; koman: kom; enstrumantalîstan: enst --> | nav = | pênasê_pêşîn = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | pênasê_paşîn = | wêne = | bergeh = <!-- Ji bo ku wêne wek landscape mode xuya bike --> | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_jidayikbûnê = | bernav = | roja_jidayikbûnê = | cihê_jidayikbûnê = | jêder = <!-- Herî pêşî ev kom yan hunermend ji kû derketiye? Heke ji |cihê_jidayikbûnê cuda be --> | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | netewe = | pîşe = | amûr = | salên_çalak = | şirketa_muzîkê = <!-- herwiha wek etîket tê nasîn, kîjan şirket albûmê difiroşe? --> | çalakiyên_têkildar = | malper = | endamên_niha = | endamên_berê = | modul = | modul2 = | modul3 = | cureyê_muzîkê = }} Ew stranbêj, stranbêj û hilberînerê muzîkê ye. Albuma wî ya pêşîn, Thank You Allah (Thank You Allah), di 2009 de derket û serkeftinek navneteweyî bû. Albuma wê ya duyemîn Bibore Min (Min Bibore) di 2ê Avrêl, 2012 de derket. Hunermendê ku li cîhanê bi berhemên xwe yên bi şêweya Îslamî tê naskirin, li bajarên cuda yên Tirkiyeyê konser da. == Pêşveçûnî == Maher Zain di 16ê Tîrmeha 1981ê de li Trablusê, Libnanê ji dayik bû. Di heşt saliya xwe de tevî malbata xwe koçî Swêdê kir. Li wir beşa Endezyariya Fezayê qedandiye. Piştî zanîngehê ew tevlî pîşesaziya muzîkê bû û bi hilberînerê swêdî yê Fasê Nadir Khayat (RedOne) re têkilî danî.<ref>https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2011/08/maher-zains-hip-but-pious-soundtrack-to-the-arab-spring/243191/</ref> Dema Nadir Khayat koçî New Yorkê kir, Maher li pey wî da ku kariyera xwe ya muzîkê bişopîne û bi hunermendên mîna Kat DeLuna re dest bi xebatê kir.<ref>https://www.islamiclyrics.net/maher-zain/</ref> Di 27 saliya xwe de, di gera xwe ya Swêdê de, careke din bi Îslamê ve girêdayî bû û biryar da ku dev ji hilberîna muzîkê berde û bi şêwaza îlahiyan bistrê.<ref>https://www.islamiclyrics.net/maher-zain/</ref> == Çavkanî == {{çavkanî}} j48j4bk97nmx80f12uwq0to3i0uzcex 1096007 1096000 2022-08-23T03:31:57Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {{Agahîdank hunermend | paşbingeh = solo <!-- Ji bo stranbêjan: solo; koman: kom; enstrumantalîstan: enst --> | nav = | pênasê_pêşîn = | navê_rastî = | zimanê_navê_rastî = | pênasê_paşîn = | wêne = | bergeh = <!-- Ji bo ku wêne wek landscape mode xuya bike --> | mezinahiya_wêne = | sernavê_wêne = | navê_jidayikbûnê = | bernav = | roja_jidayikbûnê = | cihê_jidayikbûnê = | jêder = <!-- Herî pêşî ev kom yan hunermend ji kû derketiye? Heke ji |cihê_jidayikbûnê cuda be --> | roja_mirinê = | cihê_mirinê = | netewe = | pîşe = | amûr = | salên_çalak = | şirketa_muzîkê = <!-- herwiha wek etîket tê nasîn, kîjan şirket albûmê difiroşe? --> | çalakiyên_têkildar = | malper = | endamên_niha = | endamên_berê = | modul = | modul2 = | modul3 = | cureyê_muzîkê = }} '''Maher Zain''' (z. 1981) îlahî û raperekî swêdî ye. Koka wî ji [[Libnan|Libnanê]] ye û bi eslê xwe [[ereb]] û [[misilman]] e.<ref>http://www.islamiclyrics.net/maher-zain/</ref> Ew stranbêj, stranbêj û hilberînerê muzîkê ye. Albuma wî ya pêşîn, Thank You Allah (Thank You Allah), di 2009 de derket û serkeftinek navneteweyî bû. Albuma wê ya duyemîn Bibore Min (Min Bibore) di 2ê Avrêl, 2012 de derket. Hunermendê ku li cîhanê bi berhemên xwe yên bi şêweya Îslamî tê naskirin, li bajarên cuda yên Tirkiyeyê konser da. == Pêşveçûnî == Maher Zain di 16ê Tîrmeha 1981ê de li Trablusê, Libnanê ji dayik bû. Di heşt saliya xwe de tevî malbata xwe koçî Swêdê kir. Li wir beşa Endezyariya Fezayê qedandiye. Piştî zanîngehê ew tevlî pîşesaziya muzîkê bû û bi hilberînerê swêdî yê Fasê Nadir Khayat (RedOne) re têkilî danî.<ref>https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2011/08/maher-zains-hip-but-pious-soundtrack-to-the-arab-spring/243191/</ref> Dema Nadir Khayat koçî New Yorkê kir, Maher li pey wî da ku kariyera xwe ya muzîkê bişopîne û bi hunermendên mîna Kat DeLuna re dest bi xebatê kir.<ref>https://www.islamiclyrics.net/maher-zain/</ref> Di 27 saliya xwe de, di gera xwe ya Swêdê de, careke din bi Îslamê ve girêdayî bû û biryar da ku dev ji hilberîna muzîkê berde û bi şêwaza îlahiyan bistrê.<ref>https://www.islamiclyrics.net/maher-zain/</ref> == Çavkanî == {{çavkanî}} cbabpjivl4qyvcx9ygngyao2eypptbe 0 68291 1095968 1065998 2022-08-22T21:15:06Z 2001:871:210:2D03:946C:C8F2:EB6E:EA4D wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} '''Komara Kurdî ya Laçînê''' (azerî: ''Laçın Kürd Respublikası'') dewleta kurdan a ku li rayona [[Azerbaycan|Azerbaycanê]] xwestine ava bikin. Di nav [[Neteweyên Yekbûyî|NY]]'an de nehatiye naskirin.{{Çavkanî hewce ye}} {{Infobox Dewleta dîrokî | nav kurdî = Komara kurdî ya Laçînê | nav = Laçın Kürd Respublikası | nav ziman = [[Zimanê azerî]] | nav2 = | nav2 ziman = | sal destpêk = [[1992]] | sal dawî = [[1992]] | al = Flag of Kurdistan.svg | nîşan = | nexşe = Kalbajar-Lachin Economic Region.png | binnexşe = Mezinbûna Komar di Azerbaycanê | paytext = [[Laçîn]] | ziman = [[Zimanê kurdî|Kurdî]] | ol = | hikûmet = [[Komar]] | dirav = | sernav serokA = | serokA1 = [[Wekîl Mustafayev]] | serokA1 sal = 1992 | sernav serokB = | serokB1 = | serokB2 sal = | berê1 = [[Azerbaycan]] | berê1 al = Flag of Azerbaijan.svg | berê1_rûpel = Komara Azerbaycanê | berê2 = | berê2 al = | berê2_rûpel = | paşê1 = [[Komara Nagorno Qerebaxê]] | paşê1 al = Flag of Artsakh.svg }} Piştî dagirkirina Qerebaxê ji aliyê Ermenîstanê ve, li herêma Laçîn a Azerbaycanê hewl hat dayîn ku rêveberiya Kurdan bê avakirin. Lê belê ji ber ku piraniya Kurdên herêmê ji ber pevçûnan reviyane hundirê Azerbaycanê, meclîsa ku ji 77 kesan pêk tê ji bo avakirina rêveberiyê bi zehmetî nehate civandin û di 20ê Gulana 1992an de komar hat ragihandin. Her çiqas Wekîl Mustafayev wek serokê rêveberiyê hat tayînkirin jî di heman salê de hat hilweşandin. ==Nêrîna giştî== {{Gotara bingehîn|Dîroka Kurdistanê}} Di 20'ê gulana 1992an de hat ragihandin, lê di nav salekî de ji hev hate belakirin. Serokê komarê [[Wekîl Mistefayêv]] bû{{Çavk}}. == Çavkanî == {{kurt}} [[Kategorî:Dîroka Kurdistanê]] [[Kategorî:Dîroka Azerbaycanê]] [[Kategorî:Kurdên Azerbaycanê]] bjg9pq903e12tsdkf1e2ntq1f96skak 1095969 1095968 2022-08-22T21:17:22Z 2001:871:210:2D03:946C:C8F2:EB6E:EA4D wikitext text/x-wiki {{Bêçavkanî}} '''Komara Kurdî ya Laçînê''' (azerî: ''Laçın Kürd Respublikası'') dewleta kurdan a ku li rayona [[Azerbaycan|Azerbaycanê]] xwestine ava bikin. Di nav [[Neteweyên Yekbûyî|NY]]'an de nehatiye naskirin.{{Çavkanî hewce ye}} {{Infobox Dewleta dîrokî | nav kurdî = Komara kurdî ya Laçînê | nav = Laçın Kürd Respublikası | nav ziman = [[Zimanê azerî]] | nav2 = | nav2 ziman = | sal destpêk = [[1992]] | sal dawî = [[1992]] | al = Flag of Kurdistan.svg | nîşan = | nexşe = Kalbajar-Lachin Economic Region.png | binnexşe = Mezinbûna Komar di Azerbaycanê | paytext = [[Laçîn]] | ziman = [[Zimanê kurdî|Kurdî]] | ol = | hikûmet = [[Komar]] | dirav = | sernav serokA = | serokA1 = [[Wekîl Mustafayev]] | serokA1 sal = 1992 | sernav serokB = | serokB1 = | serokB2 sal = | berê1 = [[Azerbaycan]] | berê1 al = Flag of Azerbaijan.svg | berê1_rûpel = Komara Azerbaycanê | berê2 = | berê2 al = | berê2_rûpel = | paşê1 = [[Komara Nagorno Qerebaxê]] | paşê1 al = Flag of Artsakh.svg }} Piştî dagirkirina [[Komara Artsax|Qerebaxê]] ji aliyê [[Ermenistan|Ermenîstanê]] ve, li herêma Laçîn a Azerbaycanê hewl hat dayîn ku rêveberiya Kurdan bê avakirin. Lê belê ji ber ku piraniya Kurdên herêmê ji ber pevçûnan reviyane hundirê Azerbaycanê, meclîsa ku ji 77 kesan pêk tê ji bo avakirina rêveberiyê bi zehmetî nehate civandin û di 20ê Gulana 1992an de komar hat ragihandin. Her çiqas [[Wekîl Mistefayêv]] wek serokê rêveberiyê hat tayînkirin jî di heman salê de hat hilweşandin. ==Nêrîna giştî== {{Gotara bingehîn|Dîroka Kurdistanê}} Di 20'ê gulana 1992an de hat ragihandin, lê di nav salekî de ji hev hate belakirin. Serokê komarê [[Wekîl Mistefayêv]] bû{{Çavk}}. == Çavkanî == {{kurt}} [[Kategorî:Dîroka Kurdistanê]] [[Kategorî:Dîroka Azerbaycanê]] [[Kategorî:Kurdên Azerbaycanê]] j71xbts7trcq8878anvypaf7dzlp8gl 1095971 1095969 2022-08-22T21:18:51Z 2001:871:210:2D03:946C:C8F2:EB6E:EA4D wikitext text/x-wiki '''Komara Kurdî ya Laçînê''' (azerî: ''Laçın Kürd Respublikası'') dewleta kurdan a ku li rayona [[Azerbaycan|Azerbaycanê]] xwestine ava bikin. Di nav [[Neteweyên Yekbûyî|NY]]'an de nehatiye naskirin. {{Infobox Dewleta dîrokî | nav kurdî = Komara kurdî ya Laçînê | nav = Laçın Kürd Respublikası | nav ziman = [[Zimanê azerî]] | nav2 = | nav2 ziman = | sal destpêk = [[1992]] | sal dawî = [[1992]] | al = Flag of Kurdistan.svg | nîşan = | nexşe = Kalbajar-Lachin Economic Region.png | binnexşe = Mezinbûna Komar di Azerbaycanê | paytext = [[Laçîn]] | ziman = [[Zimanê kurdî|Kurdî]] | ol = | hikûmet = [[Komar]] | dirav = | sernav serokA = | serokA1 = [[Wekîl Mustafayev]] | serokA1 sal = 1992 | sernav serokB = | serokB1 = | serokB2 sal = | berê1 = [[Azerbaycan]] | berê1 al = Flag of Azerbaijan.svg | berê1_rûpel = Komara Azerbaycanê | berê2 = | berê2 al = | berê2_rûpel = | paşê1 = [[Komara Nagorno Qerebaxê]] | paşê1 al = Flag of Artsakh.svg }} Piştî dagirkirina [[Komara Artsax|Qerebaxê]] ji aliyê [[Ermenistan|Ermenîstanê]] ve, li herêma Laçîn a Azerbaycanê hewl hat dayîn ku rêveberiya Kurdan bê avakirin. Lê belê ji ber ku piraniya Kurdên herêmê ji ber pevçûnan reviyane hundirê Azerbaycanê, meclîsa ku ji 77 kesan pêk tê ji bo avakirina rêveberiyê bi zehmetî nehate civandin û di 20ê Gulana 1992an de komar hat ragihandin. Her çiqas [[Wekîl Mistefayêv]] wek serokê rêveberiyê hat tayînkirin jî di heman salê de hat hilweşandin.<ref> "Wekîl Mistefa, Kurdistana Sor Dîrokatiya Kurd 2013.</ref> ==Nêrîna giştî== {{Gotara bingehîn|Dîroka Kurdistanê}} Di 20'ê gulana 1992an de hat ragihandin, lê di nav salekî de ji hev hate belakirin. Serokê komarê [[Wekîl Mistefayêv]] bû{{Çavk}}. == Çavkanî == {{kurt}} [[Kategorî:Dîroka Kurdistanê]] [[Kategorî:Dîroka Azerbaycanê]] [[Kategorî:Kurdên Azerbaycanê]] 0qbhrsc0q56gnwx2j4o1o1r1mx6yjtx 1095974 1095971 2022-08-22T21:23:02Z 2001:871:210:2D03:946C:C8F2:EB6E:EA4D wikitext text/x-wiki '''Komara Kurdî ya Laçînê''' (azerî: ''Laçın Kürd Respublikası'') dewleta kurdan a ku li rayona [[Azerbaycan|Azerbaycanê]] xwestine ava bikin. Di nav [[Neteweyên Yekbûyî|NY]]'an de nehatiye naskirin. {{Infobox Dewleta dîrokî | nav kurdî = Komara kurdî ya Laçînê | nav = Laçın Kürd Respublikası | nav ziman = [[Zimanê azerî]] | nav2 = | nav2 ziman = | sal destpêk = [[1992]] | sal dawî = [[1992]] | al = Flag of Kurdistan.svg | nîşan = | nexşe = Kalbajar-Lachin Economic Region.png | binnexşe = Mezinbûna Komar di Azerbaycanê | paytext = [[Laçîn]] | ziman = [[Zimanê kurdî|Kurdî]] | ol = | hikûmet = [[Komar]] | dirav = | sernav serokA = | serokA1 = [[Wekîl Mustafayev]] | serokA1 sal = 1992 | sernav serokB = | serokB1 = | serokB2 sal = | berê1 = [[Azerbaycan]] | berê1 al = Flag of Azerbaijan.svg | berê1_rûpel = Komara Azerbaycanê | berê2 = | berê2 al = | berê2_rûpel = | paşê1 = [[Komara Nagorno Qerebaxê]] | paşê1 al = Flag of Artsakh.svg }} Piştî dagirkirina [[Komara Artsax|Qerebaxê]] ji aliyê [[Ermenistan|Ermenîstanê]] ve, li herêma Laçîn a Azerbaycanê hewl hat dayîn ku rêveberiya Kurdan bê avakirin. Lê belê ji ber ku piraniya Kurdên herêmê ji ber pevçûnan reviyane hundirê Azerbaycanê, meclîsa ku ji 77 kesan pêk tê ji bo avakirina rêveberiyê bi zehmetî nehate civandin û di 20ê Gulana 1992an de komar hat ragihandin. Her çiqas [[Wekîl Mistefayêv]] wek serokê rêveberiyê hat tayînkirin jî di heman salê de hat hilweşandin.<ref> "Wekîl Mistefa, Kurdistana Sor Dîrokatiya Kurd 2013.</ref> ==Nêrîna giştî û Dîrok== {{Gotara bingehîn|Dîroka Kurdistanê}} Di 20'ê gulana 1992an de hat ragihandin, lê di nav salekî de ji hev hate belakirin. Serokê komarê [[Wekîl Mistefayêv]] bû{{Çavk}}. = Dîrok == === Erd === Piştî êrîşa 9’ê Gulana 1992’an a li Şûşayê, aloziya siyasî ya navxweyî li Azerbaycanê gihîşt lûtkeyê. Di 14ê Gulanê de, di rûniştina awarte ya Encûmena Niştimanî ya Sovyeta Bilind a Azerbaycanê de, Ayaz Mutallibov ragihand ku Şûşa û Xocely ji ber xeletiyên siyasî hatine dagîrkirin. Di heman rojê de dîsa tê hilbijartin [[Serokê Azerbaycanê]], lê tenê rojekê dom dike. [[Partiya Eniya Gel a Azerbaycanê|Eniya Gel a Azerbaycanê]] vegerandina Mutallîbov wek derbeyekê dihesibîne û bang li xelkê dike ku li dijî vê yekê rawestin. Mutallibov di 15ê Gulanê de ji desthilatê hatibû dûrxistin. Di 16ê Gulanê de rewşa Azerbaycanê dikeve bin kontrola Eniya Gel. Konseya Neteweyî ya Sovyeta Bilind a Azerbaycanê îstifakirina Yagub Mammadov (siyasetmedar) qebûl dike. Di 18ê gulanê de [[Îsa Gambar]] heta hilbijartinên serokomariyê erkên serokê dewletê digire ser xwe.{{Sfn|Akopyan|2010}} Di 18ê gulana 1992an de, hêzên ermenî ji bo dagirkirina [[Laçin|Bajarê Laçînê]]{{Sfn|Brown|1996|p=125}} û bi vî awayî [[Herêma Syunik] li başûrê [[Ermenistan|Ermenistan] dest bi êrîşan kirin. ]. |{{Sfn|Volker|1998|p=25}} girêdana [[Gorus|Bajarê Gorus]] li ser |sînorê Syunik]] bi [[Xankendî|Bajarê Xankendî]], paytexta herêmî ya [[Gorus|Gorus]]. [Nagorno-Karabakh|Nagorno-Karabakh]] [[ Wan plan kiribûn ku Korîdora Laçînê bixin bin kontrola xwe; {{Sfn|Christopher|1996|p=89–111}} Rêyeke din a sereke ya ku Ermenîstanê bi Qerebaxê ve girêdide di [[Murovdag re derbas dibû. |Qera Murovê]].{{Sfn|JAMNews|2020 }} Bajarê Laçîn bi xwe kêm dihat parastin. Leşkerên Azerbaycanê yên dawî di 16ê Gulanê de ji Laçiyê derdikevin. Li gorî [[lîsteya wezîrên parastinê | wezîrê berevaniyê]] [[Rahîm Gaziyev|Rahîm Gaziyev]] yê Azerbaycanê wê demê, li Laçîn 7 yekîneyên [[BM-21 Grad]] û gelek cebilxane hebûn, lê agir bi hêzên ermenî nehate vekirin, ji bo Laçînê şer çênebû. [[Samvel Babayan]] bi xwe jî israr dike ku ti operasyoneke şer ji bo Laçînê nehatiye plankirin. Li gorî wî piştî dagîrkirina Şûşa Azerî ketine nava panîkê. Li gorî Babayan, leşkerên Azerbaycanê li Laçînê tenê hewl didin ku bilindahiyan bigirin da ku gel ji herêmê derkeve. [[Azerbaycanî|Azerbaycan]]]]] û [[Kurdên Azerbaycanê|Kurd]] niştecihên bajêr, ku ji 7800 kesan pêk tê, penaber in. {Sfn|Akopyan|2010}} === Rabûn û daketin === Desthilatdarên Ermenîstanê hewl dida ku dagirkirina Laçîn qanûnî bike û bi faktora Kurd nîşan bide ku ne tenê [[Ermenîyên Azerbaycan|Kêmarîya Ermenî]], lê hindikayîya Kurd jî ji bo serxwebûna ji Azerbeycanê şer dike. {{Sfn|Valiyev|2007 }} di 20ê gulana 1992an de bi qasî 60 kurdên ku li vir mane, avakirina komara kurdî ya Laçînê îlan dikin. xwestin otonomiyê ava bikin. di dema [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst|YSSR]] de li [[Komîteya Ewlekariya Dewletê ya Yekîtiya Sovyetê|KGB]] ajanek li [[Kazakhstan|Qazakistan]] wek serokwezîrê vê komarê tê hilbijartin, navê hin endaman. kabîneya wî jî tên ragihandin. Weke mînak Karlan Çaçanî Wezîra Çandê, Emerîke Serdar Wezîra Ragihandinê û Şeref Aşîr jî wekî Alîkarê Serokwezîr tê ragihandin. Bi ragihandina damezrandina Komara Kurdî ya Laçînê, vê komê [[Ala Kurdistanê]] li bajarê Laçînê bilind kir. Sedema sereke ya vê yekê jî nebûna piştgiriyeke etnîkî ya ji bo komarê li herêmê bû. Di dema dagirkirina Laçînê de kurd jî wek Azeriyan ji herêmê hatin derxistin.} Her wiha avakirina komarek wiha li dijî berjewendiyên serokên dewleta Ermeniyên neteweperest bû. Desthilatdarên Ermenîstanê bi avakirina dewleteke kurdî li herêmê, argumana sereke ya ermenîyan di [[Şerê Qerebaxê|Şerê Yekem ê Qerebaxê]] de, ango "Qerabax di dîrokê de ya Ermenîstanê ye" binpê kir." {{Sfn|Valiyev| 2007}} == Çavkanî == {{kurt}} [[Kategorî:Dîroka Kurdistanê]] [[Kategorî:Dîroka Azerbaycanê]] [[Kategorî:Kurdên Azerbaycanê]] 5y3zr54pk1qtgoem5qzcnrtb7u6rr6m 1095976 1095974 2022-08-22T21:23:36Z 2001:871:210:2D03:946C:C8F2:EB6E:EA4D wikitext text/x-wiki '''Komara Kurdî ya Laçînê''' (azerî: ''Laçın Kürd Respublikası'') dewleta kurdan a ku li rayona [[Azerbaycan|Azerbaycanê]] xwestine ava bikin. Di nav [[Neteweyên Yekbûyî|NY]]'an de nehatiye naskirin. {{Infobox Dewleta dîrokî | nav kurdî = Komara kurdî ya Laçînê | nav = Laçın Kürd Respublikası | nav ziman = [[Zimanê azerî]] | nav2 = | nav2 ziman = | sal destpêk = [[1992]] | sal dawî = [[1992]] | al = Flag of Kurdistan.svg | nîşan = | nexşe = Kalbajar-Lachin Economic Region.png | binnexşe = Mezinbûna Komar di Azerbaycanê | paytext = [[Laçîn]] | ziman = [[Zimanê kurdî|Kurdî]] | ol = | hikûmet = [[Komar]] | dirav = | sernav serokA = | serokA1 = [[Wekîl Mustafayev]] | serokA1 sal = 1992 | sernav serokB = | serokB1 = | serokB2 sal = | berê1 = [[Azerbaycan]] | berê1 al = Flag of Azerbaijan.svg | berê1_rûpel = Komara Azerbaycanê | berê2 = | berê2 al = | berê2_rûpel = | paşê1 = [[Komara Nagorno Qerebaxê]] | paşê1 al = Flag of Artsakh.svg }} Piştî dagirkirina [[Komara Artsax|Qerebaxê]] ji aliyê [[Ermenistan|Ermenîstanê]] ve, li herêma Laçîn a Azerbaycanê hewl hat dayîn ku rêveberiya Kurdan bê avakirin. Lê belê ji ber ku piraniya Kurdên herêmê ji ber pevçûnan reviyane hundirê Azerbaycanê, meclîsa ku ji 77 kesan pêk tê ji bo avakirina rêveberiyê bi zehmetî nehate civandin û di 20ê Gulana 1992an de komar hat ragihandin. Her çiqas [[Wekîl Mistefayêv]] wek serokê rêveberiyê hat tayînkirin jî di heman salê de hat hilweşandin.<ref> "Wekîl Mistefa, Kurdistana Sor Dîrokatiya Kurd 2013.</ref> ==Nêrîna giştî û Dîrok== {{Gotara bingehîn|Dîroka Kurdistanê}} Di 20'ê gulana 1992an de hat ragihandin, lê di nav salekî de ji hev hate belakirin. Serokê komarê [[Wekîl Mistefayêv]] bû{{Çavk}}. ===Dîrok=== === Erd === Piştî êrîşa 9’ê Gulana 1992’an a li Şûşayê, aloziya siyasî ya navxweyî li Azerbaycanê gihîşt lûtkeyê. Di 14ê Gulanê de, di rûniştina awarte ya Encûmena Niştimanî ya Sovyeta Bilind a Azerbaycanê de, Ayaz Mutallibov ragihand ku Şûşa û Xocely ji ber xeletiyên siyasî hatine dagîrkirin. Di heman rojê de dîsa tê hilbijartin [[Serokê Azerbaycanê]], lê tenê rojekê dom dike. [[Partiya Eniya Gel a Azerbaycanê|Eniya Gel a Azerbaycanê]] vegerandina Mutallîbov wek derbeyekê dihesibîne û bang li xelkê dike ku li dijî vê yekê rawestin. Mutallibov di 15ê Gulanê de ji desthilatê hatibû dûrxistin. Di 16ê Gulanê de rewşa Azerbaycanê dikeve bin kontrola Eniya Gel. Konseya Neteweyî ya Sovyeta Bilind a Azerbaycanê îstifakirina Yagub Mammadov (siyasetmedar) qebûl dike. Di 18ê gulanê de [[Îsa Gambar]] heta hilbijartinên serokomariyê erkên serokê dewletê digire ser xwe.{{Sfn|Akopyan|2010}} Di 18ê gulana 1992an de, hêzên ermenî ji bo dagirkirina [[Laçin|Bajarê Laçînê]]{{Sfn|Brown|1996|p=125}} û bi vî awayî [[Herêma Syunik] li başûrê [[Ermenistan|Ermenistan] dest bi êrîşan kirin. ]. |{{Sfn|Volker|1998|p=25}} girêdana [[Gorus|Bajarê Gorus]] li ser |sînorê Syunik]] bi [[Xankendî|Bajarê Xankendî]], paytexta herêmî ya [[Gorus|Gorus]]. [Nagorno-Karabakh|Nagorno-Karabakh]] [[ Wan plan kiribûn ku Korîdora Laçînê bixin bin kontrola xwe; {{Sfn|Christopher|1996|p=89–111}} Rêyeke din a sereke ya ku Ermenîstanê bi Qerebaxê ve girêdide di [[Murovdag re derbas dibû. |Qera Murovê]].{{Sfn|JAMNews|2020 }} Bajarê Laçîn bi xwe kêm dihat parastin. Leşkerên Azerbaycanê yên dawî di 16ê Gulanê de ji Laçiyê derdikevin. Li gorî [[lîsteya wezîrên parastinê | wezîrê berevaniyê]] [[Rahîm Gaziyev|Rahîm Gaziyev]] yê Azerbaycanê wê demê, li Laçîn 7 yekîneyên [[BM-21 Grad]] û gelek cebilxane hebûn, lê agir bi hêzên ermenî nehate vekirin, ji bo Laçînê şer çênebû. [[Samvel Babayan]] bi xwe jî israr dike ku ti operasyoneke şer ji bo Laçînê nehatiye plankirin. Li gorî wî piştî dagîrkirina Şûşa Azerî ketine nava panîkê. Li gorî Babayan, leşkerên Azerbaycanê li Laçînê tenê hewl didin ku bilindahiyan bigirin da ku gel ji herêmê derkeve. [[Azerbaycanî|Azerbaycan]]]]] û [[Kurdên Azerbaycanê|Kurd]] niştecihên bajêr, ku ji 7800 kesan pêk tê, penaber in. {Sfn|Akopyan|2010}} === Rabûn û daketin === Desthilatdarên Ermenîstanê hewl dida ku dagirkirina Laçîn qanûnî bike û bi faktora Kurd nîşan bide ku ne tenê [[Ermenîyên Azerbaycan|Kêmarîya Ermenî]], lê hindikayîya Kurd jî ji bo serxwebûna ji Azerbeycanê şer dike. {{Sfn|Valiyev|2007 }} di 20ê gulana 1992an de bi qasî 60 kurdên ku li vir mane, avakirina komara kurdî ya Laçînê îlan dikin. xwestin otonomiyê ava bikin. di dema [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst|YSSR]] de li [[Komîteya Ewlekariya Dewletê ya Yekîtiya Sovyetê|KGB]] ajanek li [[Kazakhstan|Qazakistan]] wek serokwezîrê vê komarê tê hilbijartin, navê hin endaman. kabîneya wî jî tên ragihandin. Weke mînak Karlan Çaçanî Wezîra Çandê, Emerîke Serdar Wezîra Ragihandinê û Şeref Aşîr jî wekî Alîkarê Serokwezîr tê ragihandin. Bi ragihandina damezrandina Komara Kurdî ya Laçînê, vê komê [[Ala Kurdistanê]] li bajarê Laçînê bilind kir. Sedema sereke ya vê yekê jî nebûna piştgiriyeke etnîkî ya ji bo komarê li herêmê bû. Di dema dagirkirina Laçînê de kurd jî wek Azeriyan ji herêmê hatin derxistin.} Her wiha avakirina komarek wiha li dijî berjewendiyên serokên dewleta Ermeniyên neteweperest bû. Desthilatdarên Ermenîstanê bi avakirina dewleteke kurdî li herêmê, argumana sereke ya ermenîyan di [[Şerê Qerebaxê|Şerê Yekem ê Qerebaxê]] de, ango "Qerabax di dîrokê de ya Ermenîstanê ye" binpê kir." {{Sfn|Valiyev| 2007}} == Çavkanî == {{kurt}} [[Kategorî:Dîroka Kurdistanê]] [[Kategorî:Dîroka Azerbaycanê]] [[Kategorî:Kurdên Azerbaycanê]] 7o8lp6f2h0sr2f1glutirhxn0i7lc1n 1095978 1095976 2022-08-22T21:26:58Z 2001:871:210:2D03:946C:C8F2:EB6E:EA4D wikitext text/x-wiki '''Komara Kurdî ya Laçînê''' (azerî: ''Laçın Kürd Respublikası'') dewleta kurdan a ku li rayona [[Azerbaycan|Azerbaycanê]] xwestine ava bikin. Di nav [[Neteweyên Yekbûyî|NY]]'an de nehatiye naskirin. {{Infobox Dewleta dîrokî | nav kurdî = Komara kurdî ya Laçînê | nav = Laçın Kürd Respublikası | nav ziman = [[Zimanê azerî]] | nav2 = | nav2 ziman = | sal destpêk = [[1992]] | sal dawî = [[1992]] | al = Flag of Kurdistan.svg | nîşan = | nexşe = Kalbajar-Lachin Economic Region.png | binnexşe = Mezinbûna Komar di Azerbaycanê | paytext = [[Laçîn]] | ziman = [[Zimanê kurdî|Kurdî]] | ol = | hikûmet = [[Komar]] | dirav = | sernav serokA = | serokA1 = [[Wekîl Mustafayev]] | serokA1 sal = 1992 | sernav serokB = | serokB1 = | serokB2 sal = | berê1 = [[Azerbaycan]] | berê1 al = Flag of Azerbaijan.svg | berê1_rûpel = Komara Azerbaycanê | berê2 = | berê2 al = | berê2_rûpel = | paşê1 = [[Komara Nagorno Qerebaxê]] | paşê1 al = Flag of Artsakh.svg }} Piştî dagirkirina [[Komara Artsax|Qerebaxê]] ji aliyê [[Ermenistan|Ermenîstanê]] ve, li herêma Laçîn a Azerbaycanê hewl hat dayîn ku rêveberiya Kurdan bê avakirin. Lê belê ji ber ku piraniya Kurdên herêmê ji ber pevçûnan reviyane hundirê Azerbaycanê, meclîsa ku ji 77 kesan pêk tê ji bo avakirina rêveberiyê bi zehmetî nehate civandin û di 20ê Gulana 1992an de komar hat ragihandin. Her çiqas [[Wekîl Mistefayêv]] wek serokê rêveberiyê hat tayînkirin jî di heman salê de hat hilweşandin.<ref> "Wekîl Mistefa, Kurdistana Sor Dîrokatiya Kurd 2013.</ref> ==Nêrîna giştî û Dîrok== {{Gotara bingehîn|Dîroka Kurdistanê}} Di 20'ê gulana 1992an de hat ragihandin, lê di nav salekî de ji hev hate belakirin. Serokê komarê [[Wekîl Mistefayêv]] bû{{Çavk}}. === Dîrok === ==== Erd ==== Piştî êrîşa 9’ê Gulana 1992’an a li Şûşayê, aloziya siyasî ya navxweyî li Azerbaycanê gihîşt lûtkeyê. Di 14ê Gulanê de, di rûniştina awarte ya Encûmena Niştimanî ya Sovyeta Bilind a Azerbaycanê de, Ayaz Mutallibov ragihand ku Şûşa û Xocely ji ber xeletiyên siyasî hatine dagîrkirin. Di heman rojê de dîsa tê hilbijartin [[Azerbaycan|Serokê Azerbaycanê]], lê tenê rojekê dom dike. [[Partiya Eniya Gel a Azerbaycanê|Eniya Gel a Azerbaycanê]] vegerandina Mutallîbov wek derbeyekê dihesibîne û bang li xelkê dike ku li dijî vê yekê rawestin. Mutallibov di 15ê Gulanê de ji desthilatê hatibû dûrxistin. Di 16ê Gulanê de rewşa Azerbaycanê dikeve bin kontrola Eniya Gel. Konseya Neteweyî ya Sovyeta Bilind a Azerbaycanê îstifakirina Yagub Mammadov (siyasetmedar) qebûl dike. Di 18ê gulanê de [[Îsa Gambar]] heta hilbijartinên serokomariyê erkên serokê dewletê digire ser xwe.{{Sfn|Akopyan|2010}} Di 18ê gulana 1992an de, hêzên ermenî ji bo dagirkirina [[Laçin|Bajarê Laçînê]]{{Sfn|Brown|1996|p=125}} û bi vî awayî Herêma Syunik li başûrê [[Ermenistan|Ermenistanê]]<nowiki/>dest bi êrîşan kirin.{{Sfn|Volker|1998|p=25}} girêdana [[Gorus|Bajarê Gorus]] li ser |sînorê Syunik]] bi [[Xankendî|Bajarê Xankendî]], paytexta herêmî ya [[Gorus]]. [[Qerebaxa Jorîn]] Wan plan kiribûn ku Korîdora Laçînê bixin bin kontrola xwe; {{Sfn|Christopher|1996|p=89–111}} Rêyeke din a sereke ya ku Ermenîstanê bi Qerebaxê ve girêdide di [[Murovdag re derbas dibû. |Qera Murovê]].{{Sfn|JAMNews|2020 }} Bajarê Laçîn bi xwe kêm dihat parastin. Leşkerên Azerbaycanê yên dawî di 16ê Gulanê de ji Laçiyê derdikevin. Li gorî [[lîsteya wezîrên parastinê | wezîrê berevaniyê]] [[Rahîm Gaziyev]] yê Azerbaycanê wê demê, li Laçîn 7 yekîneyên [[BM-21 Grad]] û gelek cebilxane hebûn, lê agir bi hêzên ermenî nehate vekirin, ji bo Laçînê şer çênebû. [[Samvel Babayan]] bi xwe jî israr dike ku ti operasyoneke şer ji bo Laçînê nehatiye plankirin. Li gorî wî piştî dagîrkirina Şûşa Azerî ketine nava panîkê. Li gorî Babayan, leşkerên Azerbaycanê li Laçînê tenê hewl didin ku bilindahiyan bigirin da ku gel ji herêmê derkeve. [[Azerbaycan]] û [[Kurdên Azerbaycanê|Kurd]] niştecihên bajêr, ku ji 7800 kesan pêk tê, penaberin. ==== Rabûn û daketin ==== Desthilatdarên Ermenîstanê hewl dida ku dagirkirina Laçîn qanûnî bike û bi faktora Kurd nîşan bide ku ne tenê [[Komara Artsax|Kêmarîya Ermenî]], lê hindikayîya Kurd jî ji bo serxwebûna ji Azerbeycanê şer dike. {{Sfn|Valiyev|2007 }} di 20ê gulana 1992an de bi qasî 60 kurdên ku li vir mane, avakirina komara kurdî ya Laçînê îlan dikin. xwestin otonomiyê ava bikin. di dema [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst|YSSR]] de li [[Dewleta yekneteweyî|KGB]] ajanek li [[Kazakhstan|Qazakistan]] wek serokwezîrê vê komarê tê hilbijartin, navê hin endaman. kabîneya wî jî tên ragihandin. Weke mînak Karlan Çaçanî Wezîra Çandê, Emerîke Serdar Wezîra Ragihandinê û Şeref Aşîr jî wekî Alîkarê Serokwezîr tê ragihandin. Bi ragihandina damezrandina Komara Kurdî ya Laçînê, vê komê [[Ala Kurdistanê]] li bajarê Laçînê bilind kir. Sedema sereke ya vê yekê jî nebûna piştgiriyeke etnîkî ya ji bo komarê li herêmê bû. Di dema dagirkirina Laçînê de kurd jî wek Azeriyan ji herêmê hatin derxistin. Her wiha avakirina komarek wiha li dijî berjewendiyên serokên dewleta Ermeniyên neteweperest bû. Desthilatdarên Ermenîstanê bi avakirina dewleteke kurdî li herêmê, argumana sereke ya ermenîyan di [[Şerê Qerebaxê|Şerê Yekem ê Qerebaxê]] de, ango "Qerabax di dîrokê de ya Ermenîstanê ye" binpê kir." {{Sfn|Valiyev| 2007}} == Çavkanî == {{kurt}} [[Kategorî:Dîroka Kurdistanê]] [[Kategorî:Dîroka Azerbaycanê]] [[Kategorî:Kurdên Azerbaycanê]] 0tlgv1ubeh2aot4sx4v6sbnaybmqr32 1095980 1095978 2022-08-22T21:27:30Z 2001:871:210:2D03:946C:C8F2:EB6E:EA4D wikitext text/x-wiki '''Komara Kurdî ya Laçînê''' (azerî: ''Laçın Kürd Respublikası'') dewleta kurdan a ku li rayona [[Azerbaycan|Azerbaycanê]] xwestine ava bikin. Di nav [[Neteweyên Yekbûyî|NY]]'an de nehatiye naskirin. {{Infobox Dewleta dîrokî | nav kurdî = Komara kurdî ya Laçînê | nav = Laçın Kürd Respublikası | nav ziman = [[Zimanê azerî]] | nav2 = | nav2 ziman = | sal destpêk = [[1992]] | sal dawî = [[1992]] | al = Flag of Kurdistan.svg | nîşan = | nexşe = Kalbajar-Lachin Economic Region.png | binnexşe = Mezinbûna Komar di Azerbaycanê | paytext = [[Laçîn]] | ziman = [[Zimanê kurdî|Kurdî]] | ol = | hikûmet = [[Komar]] | dirav = | sernav serokA = | serokA1 = [[Wekîl Mustafayev]] | serokA1 sal = 1992 | sernav serokB = | serokB1 = | serokB2 sal = | berê1 = [[Azerbaycan]] | berê1 al = Flag of Azerbaijan.svg | berê1_rûpel = Komara Azerbaycanê | berê2 = | berê2 al = | berê2_rûpel = | paşê1 = [[Komara Nagorno Qerebaxê]] | paşê1 al = Flag of Artsakh.svg }} Piştî dagirkirina [[Komara Artsax|Qerebaxê]] ji aliyê [[Ermenistan|Ermenîstanê]] ve, li herêma Laçîn a Azerbaycanê hewl hat dayîn ku rêveberiya Kurdan bê avakirin. Lê belê ji ber ku piraniya Kurdên herêmê ji ber pevçûnan reviyane hundirê Azerbaycanê, meclîsa ku ji 77 kesan pêk tê ji bo avakirina rêveberiyê bi zehmetî nehate civandin û di 20ê Gulana 1992an de komar hat ragihandin. Her çiqas [[Wekîl Mistefayêv]] wek serokê rêveberiyê hat tayînkirin jî di heman salê de hat hilweşandin.<ref> "Wekîl Mistefa, Kurdistana Sor Dîrokatiya Kurd 2013.</ref> ==Nêrîna giştî û Dîrok== {{Gotara bingehîn|Dîroka Kurdistanê}} Di 20'ê gulana 1992an de hat ragihandin, lê di nav salekî de ji hev hate belakirin. Serokê komarê [[Wekîl Mistefayêv]] bû{{Çavk}}. === Dîrok === ==== Erd ==== Piştî êrîşa 9’ê Gulana 1992’an a li Şûşayê, aloziya siyasî ya navxweyî li Azerbaycanê gihîşt lûtkeyê. Di 14ê Gulanê de, di rûniştina awarte ya Encûmena Niştimanî ya Sovyeta Bilind a Azerbaycanê de, Ayaz Mutallibov ragihand ku Şûşa û Xocely ji ber xeletiyên siyasî hatine dagîrkirin. Di heman rojê de dîsa tê hilbijartin [[Azerbaycan|Serokê Azerbaycanê]], lê tenê rojekê dom dike. [[Partiya Eniya Gel a Azerbaycanê|Eniya Gel a Azerbaycanê]] vegerandina Mutallîbov wek derbeyekê dihesibîne û bang li xelkê dike ku li dijî vê yekê rawestin. Mutallibov di 15ê Gulanê de ji desthilatê hatibû dûrxistin. Di 16ê Gulanê de rewşa Azerbaycanê dikeve bin kontrola Eniya Gel. Konseya Neteweyî ya Sovyeta Bilind a Azerbaycanê îstifakirina Yagub Mammadov (siyasetmedar) qebûl dike. Di 18ê gulanê de [[Îsa Gambar]] heta hilbijartinên serokomariyê erkên serokê dewletê digire ser xwe.{{Sfn|Akopyan|2010}} Di 18ê gulana 1992an de, hêzên ermenî ji bo dagirkirina [[Laçin|Bajarê Laçînê]]{{Sfn|Brown|1996|p=125}} û bi vî awayî Herêma Syunik li başûrê [[Ermenistan|Ermenistanê]]<nowiki/>dest bi êrîşan kirin.{{Sfn|Volker|1998|p=25}} girêdana [[Gorus|Bajarê Gorus]] li ser |sînorê Syunik]] bi [[Xankendî|Bajarê Xankendî]], paytexta herêmî ya [[Gorus]]. [[Qerebaxa Jorîn]] Wan plan kiribûn ku Korîdora Laçînê bixin bin kontrola xwe; {{Sfn|Christopher|1996|p=89–111}} Rêyeke din a sereke ya ku Ermenîstanê bi Qerebaxê ve girêdide di [[Murovdag re derbas dibû. |Qera Murovê]].{{Sfn|JAMNews|2020 }} Bajarê Laçîn bi xwe kêm dihat parastin. Leşkerên Azerbaycanê yên dawî di 16ê Gulanê de ji Laçiyê derdikevin. Li gorî [[lîsteya wezîrên parastinê | wezîrê berevaniyê]] [[Rahîm Gaziyev]] yê Azerbaycanê wê demê, li Laçîn 7 yekîneyên [[BM-21 Grad]] û gelek cebilxane hebûn, lê agir bi hêzên ermenî nehate vekirin, ji bo Laçînê şer çênebû. [[Samvel Babayan]] bi xwe jî israr dike ku ti operasyoneke şer ji bo Laçînê nehatiye plankirin. Li gorî wî piştî dagîrkirina Şûşa Azerî ketine nava panîkê. Li gorî Babayan, leşkerên Azerbaycanê li Laçînê tenê hewl didin ku bilindahiyan bigirin da ku gel ji herêmê derkeve. [[Azerbaycan]] û [[Kurdên Azerbaycanê|Kurd]] niştecihên bajêr, ku ji 7800 kesan pêk tê, penaberin. ==== Rabûn û daketin ==== Desthilatdarên Ermenîstanê hewl dida ku dagirkirina Laçîn qanûnî bike û bi faktora Kurd nîşan bide ku ne tenê [[Komara Artsax|Kêmarîya Ermenî]], lê hindikayîya Kurd jî ji bo serxwebûna ji Azerbeycanê şer dike. {{Sfn|Valiyev|2007 }} di 20ê gulana 1992an de bi qasî 60 kurdên ku li vir mane, avakirina komara kurdî ya Laçînê îlan dikin. xwestin otonomiyê ava bikin. di dema [[Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst|YSSR]] de li [[Dewleta yekneteweyî|KGB]] ajanek li [[Kazakhstan|Qazakistan]] wek serokwezîrê vê komarê tê hilbijartin, navê hin endaman. kabîneya wî jî tên ragihandin. Weke mînak Karlan Çaçanî Wezîra Çandê, Emerîke Serdar Wezîra Ragihandinê û Şeref Aşîr jî wekî Alîkarê Serokwezîr tê ragihandin. Bi ragihandina damezrandina Komara Kurdî ya Laçînê, vê komê [[Ala Kurdistanê]] li bajarê Laçînê bilind kir. Sedema sereke ya vê yekê jî nebûna piştgiriyeke etnîkî ya ji bo komarê li herêmê bû. Di dema dagirkirina Laçînê de kurd jî wek Azeriyan ji herêmê hatin derxistin. Her wiha avakirina komarek wiha li dijî berjewendiyên serokên dewleta Ermeniyên neteweperest bû. Desthilatdarên Ermenîstanê bi avakirina dewleteke kurdî li herêmê, argumana sereke ya ermenîyan di [[Şerê Qerebaxê|Şerê Yekem ê Qerebaxê]] de, ango "Qerabax di dîrokê de ya Ermenîstanê ye" binpê kir." {{Sfn|Valiyev| 2007}} == Mijarên têkildar == * [[Kurdistana Sor]] == Çavkanî == {{kurt}} [[Kategorî:Dîroka Kurdistanê]] [[Kategorî:Dîroka Azerbaycanê]] [[Kategorî:Kurdên Azerbaycanê]] tb8jok8c25ugmmjs21wxldlhh739ifn 0 71678 1096003 1093786 2022-08-22T22:37:11Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Population density of countries 2018 world map, people per sq km.svg|347px|thumb|Tîrbûna Gelhe (gelhe her km²) ji aliyê welat di sala 2018]] Ev, lîsteya welatên û girêdayînên derkeft di aliyê piraniya şêniya mirovan, û pîvana bi hejmara niştecihên mirovan her kîlometrên çargoşe an mîl çargoşe ye. {|class="sortable wikitable" style="text-align:right" !Helw.!!Welat (an jî herêmên girêdayî)!!Rûerd (km²)!!Rûerd (mi²)!!Gelhe!!Tîrbûn<br>(gel./km²)!!Tîrbûn<br>(gel./mi²)!!Dem!!class="unsortable"| Çavkaniya Gelhe |- |||align=left|{{noflag}}'''[[Tîrbûn#Tîrbûna Mirovî|Cîhan]]''' (tenê erd, derveyî [[Antarktîka]]) |{{convert|134940000|km2|disp=table}} |{{formatnum:{{worldpop}}}} |{{convert|{{#expr: {{worldpop}}/134940000 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock/ USCB's world population clock] |- ||| align=left|{{noflag}}'''[[Tîrbûn#Tîrbûna Mirovî|Cîhan]]''' (tenê erd) |{{convert|148940000|km2|disp=table}} |{{formatnum:{{worldpop}}}} |{{convert|{{#expr: {{worldpop}}/148940000 round 0 }}|/km2|0|disp=table}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock/ USCB's World population clock] |- |||align=left|{{noflag}}'''[[Tîrbûn#Tîrbûna Mirovî|Cîhan]]''' (bi av) |{{convert|510072000|km2|disp=table}} |{{formatnum:{{worldpop}}}} |{{convert|{{#expr: {{worldpop}}/510072000 round 0 }}|/km2|0|disp=table}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock/ USCB's World population clock] |- |1 |align=left|''{{MAC}}'' ([[Çîn]])<ref>Current [[Special Administrative Region]] (SAR) of the [[China|People's Republic of China]] (PRC). Former [[Portugal|Portuguese]] colony, it definitively reverted to Chinese sovereignty on December 20, 1999.</ref> |{{convert|30.4|km2|0|disp=table}} |649,100 |{{convert|{{#expr: 649100/30.4 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 31, 2016 |align=left|[http://www.dsec.gov.mo/TimeSeriesDatabase.aspx?KeyIndicatorID=12 Official quarterly estimate] |- |2 |align=left|{{MCO}} |{{convert|2.02|km2|2|disp=table}} |38,400 |{{convert|{{#expr: 38400/2.02 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2015 |align=left|[http://www.imsee.mc/Population-et-emploi Official estimate] |- |3 |align=left|{{SIN}} |{{convert|719|km2|0|disp=table}} |5,535,000 |{{convert|{{#expr: 5535000/719.1 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://www.singstat.gov.sg/statistics/latest-data#14 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151129094649/http://www.singstat.gov.sg/statistics/latest-data#14 |date=2015-11-29 }} |- |4 |align=left|''{{HKG}}'' ([[Çîn]])<ref>Current [[Special Administrative Region]] (SAR) of the [[China|People's Republic of China]] (PRC). Former [[United Kingdom|British]] colony, it definitively returned to Chinese sovereignty on July 1, 1997.</ref> |{{convert|1,106|km2|0|disp=table}} |7,324,300 |{{convert|{{#expr: 7324300/1105.7 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2015 |align=left|[http://www.censtatd.gov.hk/hong_kong_statistics/statistics_by_subject/index.jsp?subjectID=1&charsetID=2&displayMode=T Official estimate]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070609015356/http://www.censtatd.gov.hk/hong_kong_statistics/statistics_by_subject/index.jsp?subjectID=1&charsetID=2&displayMode=T |date=2007-06-09 }} |- |5 |align=left|''{{GIB}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]])<ref>Territory claimed by [[Spain]].</ref> |{{convert|6.8|km2|1|disp=table}} |29,873 |{{convert|{{#expr: 29873/7 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2016 |align=left|[http://www.gibraltar.gov.gi/images/stories/PDF/statistics/Key_Indicators_Website.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180928123433/http://www.gibraltar.gov.gi/images/stories/PDF/statistics/Key_Indicators_Website.pdf |date=2018-09-28 }} |- |6 |align=left|{{VAT}} |{{convert|0.44|km2|2|disp=table}} |800 |{{convert|{{#expr: 800/0.44 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.vaticanstate.va/content/vaticanstate/es/stato-e-governo/note-generali/popolazione.html Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170202031317/http://www.vaticanstate.va/content/vaticanstate/es/stato-e-governo/note-generali/popolazione.html |date=2017-02-02 }} |- |7 |align=left|{{BHR}} |{{convert|757|km2|0|disp=table}} |1,472,483 |{{convert|{{#expr: 1472483/757 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2016 |align=left|[http://www.cio.gov.bh/CIO_ARA/English/Publications/Census/2011%2009%2018%20Final%20English%20Census%202010%20Summary%20%20Results%20-%20Review%201.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502230515/http://www.cio.gov.bh/CIO_ARA/English/Publications/Census/2011%2009%2018%20Final%20English%20Census%202010%20Summary%20%20Results%20-%20Review%201.pdf |date=2013-05-02 }} |- |8 |align=left|{{MLT}} |{{convert|315|km2|0|disp=table}} |426,149 |{{convert|{{#expr: 426149/315 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2016 |align=left|[http://www.nso.gov.mt/statdoc/document_file.aspx?id=3424 Preliminary 2011 census result] |- |9 |align=left|''{{BER}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|53|km2|0|disp=table}} |66,449 |{{convert|{{#expr: 66449/53 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2016 |align=left|[http://www.gov.bm/portal/server.pt/gateway/PTARGS_0_2_980_227_1014_43/http%3B/ptpublisher.gov.bm%3B7087/publishedcontent/publish/cabinet_office/statistics/dept___statistics___additonal_files/2012_facts___figures_0.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130520190010/http://www.gov.bm/portal/server.pt/gateway/PTARGS_0_2_980_227_1014_43/http%3B/ptpublisher.gov.bm%3B7087/publishedcontent/publish/cabinet_office/statistics/dept___statistics___additonal_files/2012_facts___figures_0.pdf |date=2013-05-20 }} |- |10 |{{data Bangladesh|popdens}} |align=left|[http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110904045106/http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx |date=2011-09-04 }} |- |11 |align=left|''{{SXM}}'' ([[Kingdom of the Netherlands]]) |{{convert|34|km2|0|disp=table}} |37,429 |{{convert|{{#expr: 37429/34 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.citypopulation.de/SintMaarten.html Official estimate] |- |12 |align=left|{{MDV}} |{{convert|298|km2|0|disp=table}} |317,280 |{{convert|{{#expr: 317280/298 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2010 |align=left|[http://planning.gov.mv/en/images/stories/publications/analysiscd/pdf/13.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303224031/http://planning.gov.mv/en/images/stories/publications/analysiscd/pdf/13.pdf |date=2016-03-03 }} |- |13 |align=left|''{{JEY}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|116|km2|0|disp=table}} |97,857 |{{convert|{{#expr: 97857/116 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 27, 2011 |align=left|[http://www.gov.je/SiteCollectionDocuments/Government%20and%20administration/R%20CensusBulletin1%2020111208%20SU.pdf 2011 census result] |- |14 |align=left|''{{GGY}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|78|km2|0|disp=table}} |62,431 |{{convert|{{#expr: 62431/78 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 31, 2010 |align=left|[http://www.gov.gg/CHttpHandler.ashx?id=5506&p=0 Official estimate] |- |15 |align=left|''{{flag|Palestinian National Authority|name=Palestinian Territories}}''<ref>Borders and area of Palestinian-administered territories are pending outcome of negotiations with [[Israel]].</ref> |{{convert|6,020|km2|0|disp=table}} |4,550,368 |{{convert|{{#expr: 4550368/6020 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2014 |align=left|[http://www.pcbs.gov.ps/site/881/default.aspx#Population Official estimate] |- |16 |align=left|''{{MAF}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|54|km2|0|disp=table}} |36,979 |{{convert|{{#expr: 36979/54 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/france-departements.asp?annee=2010 Official estimate] |- |17 |align=left|{{TWN}} ([[Komara Çînê|ROC]])<ref>[[Political status of Taiwan|Partially recognized state]], claimed by the [[People's Republic of China]] as one of its [[Provinces of China|provinces]].</ref> |{{convert|36,191|km2|0|disp=table}} |23,410,280 |{{convert|{{#expr: 23410280/36191 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 30, 2014 |align=left|[http://eng.stat.gov.tw/point.asp?index=9 Monthly official estimate] |- |18 |align=left|{{BRB}} |{{convert|430|km2|0|disp=table}} |274,200 |{{convert|{{#expr: 274200/430 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2010 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Barbados.html Official estimate] |- |19 |align=left|{{MRI}} |{{convert|2,040|km2|0|disp=table}} |1,259,838 |{{convert|{{#expr: 1259838/2040 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2013 |align=left|[http://statsmauritius.gov.mu/English/StatsbySubj/Documents/ei1092/population.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150925231641/http://statsmauritius.gov.mu/English/StatsbySubj/Documents/ei1092/population.pdf |date=2015-09-25 }} |- |20 |align=left|''{{MYT}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|374|km2|0|disp=table}} |212,600 |{{convert|{{#expr: 212600/374 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 21, 2012 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/themes/document.asp?ref_id=19214&reg_id=27 2012 census result] |- |21 |align=left|{{SMR}} |{{convert|61|km2|0|disp=table}} |33,028 |{{convert|{{#expr: 33028/61 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 31, 2016 |align=left|[http://www.statistica.sm/on-line/home/dati-statistici/popolazione.html# Monthly official estimate] |- |22 |align=left|''{{ARU}}'' ([[Kingdom of the Netherlands]]) |{{convert|193|km2|0|disp=table}} |101,484 |{{convert|{{#expr: 101484/193 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 29, 2010 |align=left|[http://www.cbs.aw/cbs/readBlob.do?id=4199 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121113151207/http://www.cbs.aw/cbs/readBlob.do?id=4199 |date=2012-11-13 }} |- |23 |align=left|{{KOR}} |{{convert|100,210|km2|0|disp=table}} |50,801,405 |{{convert|{{#expr: 50801405/100210 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2016 |align=left|[http://kosis.kr/nsportalStats/nsportalStats_0102Body.jsp?menuId=1&NUM=1 Annual official estimate] |- |24 |align=left|{{LBN}} |{{convert|10,452|km2|0|disp=table}} |4,966,000 |{{convert|{{#expr: 4966000/10201 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|UN projection |- |25 |align=left|{{NRU}} |{{convert|21|km2|0|disp=table}} |10,084 |{{convert|{{#expr: 10084/21 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 30, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Nauru.html 2011 census result] |- |26 |align=left|{{RWA}} |{{convert|25,314|km2|0|disp=table}} |11,262,564 |{{convert|{{#expr: 11262564/25314 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://statistics.gov.rw/ Annual official estimate] |- |27 |align=left|{{TUV}} |{{convert|26|km2|0|disp=table}} |11,323 |{{convert|{{#expr: 11323/26 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |28 |align=left|''{{BLM}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|21|km2|0|disp=table}} |8,938 |{{convert|{{#expr: 8938/21 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/france-departements.asp?annee=2010 Official estimate] |- |29 |align=left|{{COM}} |{{convert|1,861|km2|0|disp=table}} |784,745 |{{convert|{{#expr: 784745/1861 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://comoros.africadata.org/fr/DataAnalysis Official estimate] |- |30 |{{data Netherlands|popdens}} |align=left|[http://www.cbs.nl/en-GB/menu/themas/bevolking/cijfers/extra/bevolkingsteller.htm Official population clock] |- |31 |align=left|{{HAI}} |{{convert|27,065|km2|0|disp=table}} |10,911,819 |{{convert|{{#expr: 10911819/27065 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://www.ihsi.ht/pdf/projection/ProjectionsPopulation_Haiti_2007.pdf Official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150219001450/http://ihsi.ht/pdf/projection/ProjectionsPopulation_Haiti_2007.pdf |date=2015-02-19 }} |- |32 |{{data India|popdens}} |align=left|[http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/india/Final_PPT_2011_chapter3.pdf Population clock based on 2011 census] |- |33 |align=left|''{{PRI}}'' ([[Dewletên Yekbûyî|DYA]])<ref>Commonwealth of the [[United States]].</ref> |{{convert|8,868|km2|0|disp=table}} |3,474,182 |{{convert|{{#expr: 3474182/8868 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://www.census.gov/popest/data/index.html Official estimate] |- |34 |{{data Israel|popdens}} |align=left|[http://cbs.gov.il/reader/?MIval=cw_usr_view_Folder&ID=141 Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180915102003/http://www.cbs.gov.il/reader/?MIval=cw_usr_view_Folder&ID=141 |date=2018-09-15 }}<ref>Calculated based on average growth since last census</ref> |- |35 |align=left|{{BEL}} |{{convert|30,528|km2|0|disp=table}} |11,316,587 |{{convert|{{#expr: 11316587/30528 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 1, 2016 |align=left|[http://www.ibz.rrn.fgov.be/fileadmin/user_upload/nl/bev/statistieken/stat-1-1_n.pdf Monthly official estimate] |- |36 |align=left|{{BDI}} |{{convert|27,816|km2|0|disp=table}} |10,114,505 |{{convert|{{#expr: 10114505/27816 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2016 |align=left|[http://www.isteebu.bi/images/rapports/projection%20de%20la%20population%20bdi%202008-2030.pdf Official annual projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190403071528/http://www.isteebu.bi/images/rapports/projection%20de%20la%20population%20bdi%202008-2030.pdf |date=2019-04-03 }} |- |37 |align=left|''{{MTQ}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|1,128|km2|0|disp=table}} |394,173 |{{convert|{{#expr: 394173/1128 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/france-regions.asp Official estimate] |- |38 |{{Data Philippines|Popdens}} |align=left|[http://www.popcom.gov.ph Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190403061418/http://www.popcom.gov.ph/ |date=2019-04-03 }} |- |39 |align=left|''{{CUR}}'' ([[Kingdom of the Netherlands]]) |{{convert|444|km2|0|disp=table}} |150,563 |{{convert|{{#expr: 150563/444 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 26, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Curacao.html 2011 census result] |- |40 |align=left|{{JPN}} |{{convert|377,944|km2|0|disp=table}} |126,960,000 |{{convert|{{#expr: 126960000/377944 round 2}}|/km2|0|disp=table}} |June 1, 2016 |align=left|[http://www.stat.go.jp/english/data/jinsui/tsuki/index.htm Monthly official estimate] |- |41 |align=left|''{{REU}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|2,512|km2|0|disp=table}} |821,136 |{{convert|{{#expr: 821136/2512 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/france-regions.asp Official estimate] |- |42 |align=left|{{MHL}} |{{convert|181|km2|0|disp=table}} |56,086 |{{convert|{{#expr: 56086/181 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |43 |align=left|{{SRI}} |{{convert|65,610|km2|0|disp=table}} |20,277,597 |{{convert|{{#expr: 20277597/65610 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2012 |align=left|[http://www.statistics.gov.lk/PopHouSat/CPH2011/Pages/sm/CPH%202011_R1.pdf Preliminary 2012 census result] |- |44 |align=left|''{{VIR}}'' ([[Dewletên Yekbûyî|DYA]]) |{{convert|352|km2|0|disp=table}} |106,405 |{{convert|{{#expr: 106405/352 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2010 |align=left|[http://www.census.gov/newsroom/releases/archives/2010_census/cb11-cn180.html Final 2010 census result] |- |45 |align=left|{{SLV}} |{{convert|21,040|km2|0|disp=table}} |6,340,000 |{{convert|{{#expr: 6340000/21040 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |46 |align=left|{{GRD}} |{{convert|344|km2|0|disp=table}} |103,328 |{{convert|{{#expr: 103328/344 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 12, 2011 |align=left|[http://www.geohive.com/cntry/grenada.aspx 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120614004809/http://www.geohive.com/cntry/grenada.aspx |date=2012-06-14 }} |- |47 |align=left|''{{GUM}}'' ([[Dewletên Yekbûyî|DYA]]) |{{convert|541|km2|0|disp=table}} |159,358 |{{convert|{{#expr: 159358/541 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2010 |align=left|[http://www.census.gov/newsroom/releases/archives/2010_census/cb11-cn179.html Final 2010 census result] |- |48 |align=left|''{{ASM}}'' ([[Dewletên Yekbûyî|DYA]]) |{{convert|197|km2|0|disp=table}} |55,519 |{{convert|{{#expr: 55519/197 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2010 |align=left|[http://www.census.gov/newsroom/releases/archives/2010_census/cb11-cn177.html Final 2010 census result] |- |49 |align=left|{{LCA}} |{{convert|617|km2|0|disp=table}} |166,526 |{{convert|{{#expr: 166526/617 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 10, 2010 |align=left|[http://www.stats.gov.lc/StLuciaPreliminaryCensusReport2010.pdf Preliminary 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502230512/http://www.stats.gov.lc/StLuciaPreliminaryCensusReport2010.pdf |date=2013-05-02 }} |- |50 |align=left|{{VNM}} |{{convert|331,212|km2|0|disp=table}} |88,780,000 |{{convert|{{#expr: 88780000/331212 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.gso.gov.vn/default_en.aspx?tabid=508&ItemID=13500 Official estimate] |- |51 |align=left|{{GBR}} |{{convert|242,910|km2|0|disp=table}} |64,105,700 |{{convert|{{#expr: 63705000/242910 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.ons.gov.uk/ons/dcp171778_367167.pdf Annual official estimate] |- |52 |align=left|{{VCT}} |{{convert|389|km2|0|disp=table}} |100,892 |{{convert|{{#expr: 100892/389 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2009 |align=left|[http://www.caricomstats.org/Files/Databases/Population/MP.htm Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130602153647/http://www.caricomstats.org/Files/Databases/Population/MP.htm |date=2013-06-02 }} |- |53 |align=left|{{TRI}} |{{convert|5,155|km2|0|disp=table}} |1,328,019 |{{convert|{{#expr: 1328019/5155 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 9, 2011 |align=left|[http://www.cso.gov.tt/sites/default/files/content/images/census/TRINIDAD%20AND%20TOBAGO%202011%20Demographic%20Report.pdf 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502230527/http://www.cso.gov.tt/sites/default/files/content/images/census/TRINIDAD%20AND%20TOBAGO%202011%20Demographic%20Report.pdf |date=2013-05-02 }} |- |54 |align=left|''{{GLP}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|1,630|km2|0|disp=table}} |403,355 |{{convert|{{#expr: 403355/1630 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/france-regions.asp Official estimate] |- |55 |align=left|{{JAM}} |{{convert|10,991|km2|0|disp=table}} |2,711,476 |{{convert|{{#expr: 2711476/10991 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://statinja.gov.jm/Demo_SocialStats/population.aspx Official estimate] |- |56 |{{data Pakistan|popdens}} |align=left|[http://www.census.gov.pk Official population clock]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225211657/http://www.census.gov.pk/%20 |date=2018-12-25 }} |- |57 |align=left|{{LIE}} |{{convert|160|km2|0|disp=table}} |36,842 |{{convert|{{#expr: 36842/160 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://www.llv.li/amtsstellen/llv-as-bevoelkerung/llv-as-bevoelkerung-bevoelkerungsstatistik_per_31_dezember-vorlaeufig.htm Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140331084716/http://www.llv.li/amtsstellen/llv-as-bevoelkerung/llv-as-bevoelkerung-bevoelkerungsstatistik_per_31_dezember-vorlaeufig.htm |date=2014-03-31 }} |- |58 |align=left|{{GER}} |{{convert|357,168|km2|0|disp=table}} |81,459,000 |{{convert|{{#expr: 81459000/357168 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://www.statistik-portal.de/Statistik-Portal/en/en_zs01_bund.asp Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924110018/http://www.statistik-portal.de/Statistik-Portal/en/en_zs01_bund.asp |date=2015-09-24 }} |- |59 |align=left|{{KWT}} |{{convert|17,818|km2|0|disp=table}} |4,007,000 |{{convert|{{#expr: 4007000/17818 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2016 |align=left|[http://esa.un.org/unpd/wpp/DataQuery/ Official estimate] |- |60 |align=left|{{DOM}} |{{convert|47,875|km2|0|disp=table}} |10,528,000 |{{convert|{{#expr: 10528000/47875 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://esa.un.org/unpd/wpp/Publications/Files/Key_Findings_WPP_2015.pdf UN Projection] |- |61 |align=left|''{{CAY}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|259|km2|0|disp=table}} |55,456 |{{convert|{{#expr: 55456/259 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 10, 2010 |align=left|[http://www.eso.ky/pages.php?page=2010censusofpopulationandhousingfinalreport Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130921135615/http://eso.ky/pages.php?page=2010censusofpopulationandhousingfinalreport |date=2013-09-21 }} |- |62 |align=left|{{LUX}} |{{convert|2,586|km2|0|disp=table}} |537,000 |{{convert|{{#expr: 537000/2586 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://www.statistiques.public.lu/stat/TableViewer/tableViewHTML.aspx?ReportId=383&IF_Language=fra&MainTheme=2&FldrName=1 Official estimate] |- |63 |align=left|{{PRK}} |{{convert|122,762|km2|0|disp=table}} |25,155,000 |{{convert|{{#expr: 25155000/122762 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://esa.un.org/unpd/wpp/Publications/Files/Key_Findings_WPP_2015.pdf UN Projection] |- |64 |align=left|{{SUI}} |{{convert|41,285|km2|0|disp=table}} |8,341,600 |{{convert|{{#expr: 8341600/41285 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 31, 2016 |align=left|[http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/en/index/themen/01/02/blank/key/bevoelkerungsstand/01.html Quarterly provisional figure] |- |65 |align=left|{{ITA}} |{{convert|301,308|km2|0|disp=table}} |60,665,551 |{{convert|{{#expr: 60665551/301308 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2015 |align=left|[http://demo.istat.it/bilmens2015gen/index.html Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161103161813/http://demo.istat.it/bilmens2015gen/index.html |date=2016-11-03 }} |- |66 |align=left|{{SEY}} |{{convert|455|km2|0|disp=table}} |90,945 |{{convert|{{#expr: 90945/455 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 26, 2010 |align=left|[http://www.nbs.gov.sc/archives/82 Final 2010 census result] |- |67 |align=left|''{{VGB}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|151|km2|0|disp=table}} |29,537 |{{convert|{{#expr: 29537/151 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2010 |align=left|[http://www.dpu.gov.vg Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20020525210259/http://www.dpu.gov.vg/ |date=2002-05-25 }} |- |68 |align=left|{{ATG}} |{{convert|442|km2|0|disp=table}} |86,295 |{{convert|{{#expr: 86295/442 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 27, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Antigua.html Preliminary 2011 census result] |- |69 |align=left|{{NGA}} |{{convert|923,768|km2|0|disp=table}} |178,517,000 |{{convert|{{#expr: 178517000/923768 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|UN projection |- |70 |align=left|{{SKN}} |{{convert|270|km2|0|disp=table}} |51,970 |{{convert|{{#expr: 51970/270 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2009 |align=left|[http://www.caricomstats.org/Files/Databases/Population/MP.htm Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130602153647/http://www.caricomstats.org/Files/Databases/Population/MP.htm |date=2013-06-02 }} |- |71 |align=left|{{STP}} |{{convert|1,001|km2|0|disp=table}} |187,356 |{{convert|{{#expr: 187356/1001 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 13, 2012 |align=left|[http://www.citypopulation.de/SaoTome.html 2012 census result] |- |72 |align=left|{{NPL}} |{{convert|147,181|km2|0|disp=table}} |26,494,504 |{{convert|{{#expr: 26494504/147181 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 22, 2011 |align=left|[http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/Major-Finding.pdf Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130717170017/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/Major-Finding.pdf |date=2013-07-17 }} |- |73 |align=left|{{QAT}} |{{convert|11,571|km2|0|disp=table}} |2,024,707 |{{convert|{{#expr: 2024707/11571 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 31, 2013 |align=left|[http://www.qsa.gov.qa/eng/PopulationStructure.htm Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121130220032/http://www.qsa.gov.qa/eng/PopulationStructure.htm |date=2012-11-30 }} |- |74 |align=left|{{GAM}} |{{convert|10,690|km2|0|disp=table}} |1,849,000 |{{convert|{{#expr: 1849000/10690 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |75 |align=left|{{flag|Kosovo}}<ref>{{Kosovo-note}}</ref> |{{convert|10,910|km2|0|disp=table}} |1,815,606 |{{convert|{{#expr: 1815606/10910 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Kosovo-Cities.html Official estimate] |- |76 |align=left|{{AND}} |{{convert|464|km2|0|disp=table}} |76,246 |{{convert|{{#expr: 76246/464 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.estadistica.ad/serveiestudis/web/banc_dades4.asp?tipus_grafic=&bGrafic=&formules=inici&any1=01/01/2000&any2=01/01/2012&codi_divisio=8&lang=1&codi_subtemes=8&codi_tema=2&chkseries= Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171113143444/http://www.estadistica.ad/serveiestudis/web/banc_dades4.asp?tipus_grafic= |date=2017-11-13 }} |- |77 |align=left|{{UGA}} |{{convert|241,551|km2|0|disp=table}} |36,600,000 |{{convert|{{#expr: 36600000/241551 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.ubos.org/onlinefiles/uploads/ubos/statistical_abstracts/Statistical_Abstract_2014.pdf Annual official estimate] |- |78 |align=left|''{{IMN}} |{{convert|572|km2|0|disp=table}} |84,497 |{{convert|{{#expr: 84497/572 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 27, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/IsleOfMan.html 2011 census result] |- |79 |align=left|{{KIR}} |{{convert|726|km2|0|disp=table}} |106,461 |{{convert|{{#expr: 106461/726 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |80 |align=left|{{CYP}} |{{convert|5,896|km2|0|disp=table}} |862,000 |{{convert|{{#expr: 862000/5896 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2011 |align=left|[http://www.mof.gov.cy/mof/cystat/statistics.nsf/All/C6ECE5795EAC1ED8C2257AB70038FCD4?OpenDocument&sub=1&sel=1&e=&print Official estimate] |- |81 |align=left|{{TON}} |{{convert|720|km2|0|disp=table}} |104,270 |{{convert|{{#expr: 104270/720 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |82 |align=left|{{FSM}} |{{convert|701|km2|0|disp=table}} |101,351 |{{convert|{{#expr: 101351/701 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |83 |align=left|{{GUA}} |{{convert|108,889|km2|0|disp=table}} |15,806,675 |{{convert|{{#expr: 15806675/108889 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 30, 2014 |align=left|[http://www.ine.gob.gt/index.php/estadisticas/tema-indicadores Annual Official estimate] |- |84 |{{data China|popdens}} |align=left|[http://data.stats.gov.cn/ Official population clock] |- |85 |align=left|''{{TKL}}'' ([[Zelenda Nû|ZN]]) |{{convert|10|km2|0|disp=table}} |1,411 |{{convert|{{#expr: 1411/10 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 18, 2011 |align=left|[http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/Tokelau/report.pdf Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120815034343/http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/Tokelau/report.pdf |date=2012-08-15 }} |- |86 |align=left|''{{AIA}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|96|km2|0|disp=table}} |13,452 |{{convert|{{#expr: 13452/96 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 11, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Anguilla.html Preliminary 2011 census result] |- |87 |align=left|{{CZE}} |{{convert|78,867|km2|0|disp=table}} |10,517,400 |{{convert|{{#expr: 10517400/78867 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2014 |align=left|[http://www.czso.cz/csu/csu.nsf/enginformace/coby061214.docx Quarterly official estimate] |- |88 |align=left|{{DNK}} |{{convert|43,098|km2|0|disp=table}} |5,639,719 |{{convert|{{#expr: 5639719/43098 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 1, 2014 |align=left|[http://www.statistikbanken.dk/FOLK1 Quarterly official estimate] |- |89 |align=left|{{THA}} |{{convert|513,120|km2|0|disp=table}} |65,926,261 |{{convert|{{#expr: 5634437/43098 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2014 |align=left|[http://web.nso.go.th/index.htm 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150925201333/http://web.nso.go.th/index.htm |date=2015-09-25 }} |- |90 |align=left|{{IDN}} |{{convert|1,904,569|km2|0|disp=table}} | 257,080,000 |{{convert|{{#expr: 257080000/1904569 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 11, 2015 |align=left|[http://www.bi.go.id/sdds/series/pop/index_pop.asp Official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225211724/http://www.bi.go.id/sdds/series/pop/index_pop.asp%20 |date=2018-12-25 }} |- |91 |align=left|{{POL}} |{{convert|312,685|km2|0|disp=table}} |38,496,000 |{{convert|{{#expr: 38496000/312685 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2013 |align=left|[http://stat.gov.pl/en/basic-data Official estimate] |- |92 |align=left|{{CPV}} |{{convert|4,033|km2|0|disp=table}} |491,875 |{{convert|{{#expr: 491875/4033 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 16, 2010 |align=left|[http://www.ine.cv/actualise/dadostat/files/7ba5fbd5-bf0a-4faf-a734-0495ba9f80f0evolução%20da%20população%20residente%20em%20cabo%20verde,%201900%20-2010.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121003130545/http://www.ine.cv/actualise/dadostat/files/7ba5fbd5-bf0a-4faf-a734-0495ba9f80f0evolu%C3%A7%C3%A3o%20da%20popula%C3%A7%C3%A3o%20residente%20em%20cabo%20verde%2C%201900%20-2010.pdf |date=2012-10-03 }} |- |93 |align=left|{{MWI}} |{{convert|118,484|km2|0|disp=table}} |14,388,600 |{{convert|{{#expr: 14388600/118484 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Malawi.html Official estimate] |- |94 |align=left|''{{MNP}}'' ([[Dewletên Yekbûyî|DYA]]) |{{convert|457|km2|0|disp=table}} |53,883 |{{convert|{{#expr: 53883/457 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2010 |align=left|[http://www.census.gov/newsroom/releases/archives/2010_census/cb11-cn178.html Final 2010 census result] |- |95 |align=left|{{FRA}} |{{convert|543,965|km2|0|disp=table}} |66,644,000 |{{convert|{{#expr: 64149000/543965 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |February, 2016 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/bases-de-donnees/bsweb/serie.asp?idbank=001641607 Monthly official estimate] |- |96 |align=left|{{SYR}} |{{convert|185,180|km2|0|disp=table}} |21,377,000 |{{convert|{{#expr: 21377000/185180 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Syria.html Official estimate] |- |97 |align=left|{{PRT}} |{{convert|92,090|km2|0|disp=table}} |10,562,178 |{{convert|{{#expr: 10562178/92090 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2011 |align=left|[http://www.ine.pt/scripts/flex_definitivos/Main.html Final 2011 census result] |- |98 |align=left|{{SVK}} |{{convert|49,036|km2|0|disp=table}} |5,410,728 |{{convert|{{#expr: 5410728/49036 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 31, 2013 |align=left|[http://portal.statistics.sk/showdoc.do?docid=68588 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170202031417/http://portal.statistics.sk/showdoc.do?docid=68588 |date=2017-02-02 }} |- |99 |align=left|{{TOG}} |{{convert|56,600|km2|0|disp=table}} |6,191,155 |{{convert|{{#expr: 6191155/56600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |November 6, 2010 |align=left|[http://www.stat-togo.org/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=14&&Itemid=56 Final 2010 census result] |- |100 |align=left|{{AZE}} |{{convert|86,600|km2|0|disp=table}} |9,477,100 |{{convert|{{#expr: 9477100/86600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2013 |align=left|[http://stat.gov.az/news/?id=2122 Official estimate] |- |101 |align=left|{{HUN}} |{{convert|93,029|km2|0|disp=table}} |9,877,365 |{{convert|{{#expr: 9877365/93029 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.ksh.hu/docs/eng/xstadat/xstadat_annual/i_wnt001b.html Annual official estimate] |- |102 |align=left|{{MDA}} |{{convert|33,843|km2|0|disp=table}} |3,559,500 |{{convert|{{#expr: 3559500/33843 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2012 |align=left|[http://www.statistica.md/category.php?l=ro&idc=103& Official estimate] |- |103 |align=left|{{GHA}} |{{convert|238,533|km2|0|disp=table}} |24,658,823 |{{convert|{{#expr: 24658823/238533 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 26, 2010 |align=left|[http://www.statsghana.gov.gh/docfiles/2010phc/2010_population_and_housing_census%28view_summary_of_final_results%29.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924105945/http://www.statsghana.gov.gh/docfiles/2010phc/2010_population_and_housing_census%28view_summary_of_final_results%29.pdf |date=2015-09-24 }} |- |104 |align=left|{{CUB}} |{{convert|109,886|km2|0|disp=table}} |11,163,934 |{{convert|{{#expr: 11163934/109886 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 15, 2012 |align=left|[http://www.one.cu/publicaciones/cepde/cpv2012/20121212cifraspreliminares/resultados%20preliminares.pdf Preliminary 2012 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130718202826/http://www.one.cu/publicaciones/cepde/cpv2012/20121212cifraspreliminares/resultados%20preliminares.pdf |date=2013-07-18 }} |- |105 |align=left|{{ARM}} |{{convert|29,743|km2|0|disp=table}} |3,024,100 |{{convert|{{#expr: 3024100/29743 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.armstat.am/en/?nid=126&id=11001 Official estimate] |- |106 |align=left|{{SVN}} |{{convert|20,273|km2|0|disp=table}} |{{formatnum: {{#expr: 2058821+8*{{Age in days|2013|1|1}} round 0}}}} |{{formatnum: {{#expr: (2058821+8*{{Age in days|2013|1|1}})/20273 round 0}}}} |{{formatnum: {{#expr: (2058821+8*{{Age in days|2013|1|1}})/7827 round 0}}}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.stat.si/eng/tema_demografsko_prebivalstvo.asp Official population clock] |- |107 |align=left|{{AUT}} |{{convert|83,879|km2|0|disp=table}} |8,572,895 |{{convert|{{#expr: 8572895/83879 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 1, 2014 |align=left|[http://www.statistik.at/web_de/presse/075280 Official quarterly estimate] |- |108 |align=left|{{TUR}} |{{convert|783,562|km2|0|disp=table}} |78,741,053 |{{convert|{{#expr: 78741053/769604 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2015 |align=left|[http://www.turkstat.gov.tr/Start.do Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171108091816/http://www.turkstat.gov.tr/Start.do |date=2017-11-08 }} |- |109 |align=left|{{UAE}} |{{convert|83,600|km2|0|disp=table}} |8,264,070 |{{convert|{{#expr: 8264070/83600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2010 |align=left|[http://www.uaestatistics.gov.ae/ReportPDF/Population%20Estimates%202006%20-%202010.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131008044353/http://www.uaestatistics.gov.ae/ReportPDF/Population%20Estimates%202006%20-%202010.pdf |date=2013-10-08 }} |- |110 |align=left|{{ALB}} |{{convert|28,703|km2|0|disp=table}} |2,821,977 |{{convert|{{#expr: 2821977/28703 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 1, 2011 |align=left|[http://www.instat.gov.al/media/177354/main_results__population_and_housing_census_2011.pdf 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141114073838/http://www.instat.gov.al/media/177354/main_results__population_and_housing_census_2011.pdf |date=2014-11-14 }} |- |111 |align=left|{{DMA}} |{{convert|739|km2|0|disp=table}} |71,293 |{{convert|{{#expr: 71293/739 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 14, 2011 |align=left|[http://www.dominica.gov.dm/cms/files/2011_census_report.pdf Preliminary 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190608104411/http://www.dominica.gov.dm/cms/files/2011_census_report.pdf |date=2019-06-08 }} |- |112 |align=left|{{ESP}} |{{convert|505,990|km2|0|disp=table}} |46,439,864 |{{convert|{{#expr: 46439864/505990 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2015 |align=left|[http://www.ine.es/en/welcome.shtml Official estimate] |- |113 |align=left|{{SRB}} |{{convert|77,474|km2|0|disp=table}} |7,146,759 |{{convert|{{#expr: 7146759/77474 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://webrzs.stat.gov.rs/WebSite/Public/PageView.aspx?pKey=2 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151225081855/http://webrzs.stat.gov.rs/WebSite/Public/PageView.aspx?pKey=2 |date=2015-12-25 }} |- |114 |align=left|{{BEN}} |{{convert|112,622|km2|0|disp=table}} |10,323,000 |{{convert|{{#expr: 10323000/112622 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |115 |align=left|{{CRI}} |{{convert|51,100|km2|0|disp=table}} |4,667,096 |{{convert|{{#expr: 4667096/51100 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.inec.go.cr/Web/Home/pagPrincipal.aspx Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120327062704/http://www.inec.go.cr/Web/Home/pagPrincipal.aspx |date=2012-03-27 }} |- |116 |align=left|{{MAS}} |{{convert|330,803|km2|0|disp=table}} |{{formatnum: {{#expr: 28334.135+1.321*{{Age in days|2010|7|6}} round 0}}000}} |{{formatnum: {{#expr: (28334135+1321*{{Age in days|2010|7|6}})/330803 round 0}}}} |{{formatnum: {{#expr: (28334135+1321*{{Age in days|2010|7|6}})/127724 round 0}}}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.statistics.gov.my/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=213&lang=en Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131205145703/http://www.statistics.gov.my/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=213&lang=en |date=2013-12-05 }} |- |117 |align=left|{{TRNC}} |{{convert|3355|km2|0|disp=table}} |313,626 |{{convert|{{#expr: 313626/3355 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2014 |align=left|[http://www.devplan.org/Ecosos/BOOK/SEG-2014.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160108225108/http://www.devplan.org/Ecosos/BOOK/SEG-2014.pdf |date=2016-01-08 }} |- |118 |{{data Egypt|popdens}} |align=left|[http://www.capmas.gov.eg Official population clock] |- |119 |align=left|{{SLE}} |{{convert|71,740|km2|0|disp=table}} |6,092,000 |{{convert|{{#expr: 6092000/71740 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |120 |align=left|{{ROM}} |{{convert|238,391|km2|0|disp=table}} |20,121,641 |{{convert|{{#expr: 20121641/238391 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 20, 2011 |align=left|[http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130717125951/http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf |date=2013-07-17 }} |- |121 |align=left|{{KHM}} |{{convert|181,035|km2|0|disp=table}} |15,184,116 |{{convert|{{#expr: 15184116/181035 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.stat.go.jp/info/meetings/cambodia/pdf/rp12_ch10.pdf Official annual projection] |- |122 |align=left|{{GRE}} |{{convert|131,957|km2|0|disp=table}} |11,123,034 |{{convert|{{#expr: 11123034/131957 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tps00001&plugin=1 Official estimate] |- |123 |align=left|{{ETH}} |{{convert|1,063,652|km2|0|disp=table}} |87,952,991 |{{convert|{{#expr: 87952991/1063652 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.csa.gov.et/images/general/news/pop_pro_wer_2014-2017 Official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151017033609/http://www.csa.gov.et/images/general/news/pop_pro_wer_2014-2017 |date=2015-10-17 }} |- |124 |align=left|{{IRQ}} |{{convert|434,128|km2|0|disp=table}} |36,004,552 |{{convert|{{#expr: 36004552/434128 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.mofamission.gov.iq/nld/ab/articledisplay.aspx?gid=1&id=14075 Annual official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140208014232/http://www.mofamission.gov.iq/ |date=2014-02-08 }} |- |125 |align=left|{{MKD}} |{{convert|25,713|km2|0|disp=table}} |2,062,294 |{{convert|{{#expr: 2062294/25713 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://www.stat.gov.mk/OblastOpsto_en.aspx?id=2 Official estimate] |- |126 |align=left|{{KEN}} |{{convert|581,834|km2|0|disp=table}} |45,546,000 |{{convert|{{#expr: 45546000/581834 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|UN projection |- |127 |align=left|{{MYA}} |{{convert|676,577|km2|0|disp=table}} |51,419,420 |{{convert|{{#expr: 51419420/676577 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 29, 2014 |align=left|[http://www.straitstimes.com/news/asia/east-asia/story/myanmar-census-shows-population-9-million-fewer-estimated-20140830 Preliminary 2014 census result] |- |128 |align=left|{{CRO}} |{{convert|56,542|km2|0|disp=table}} |4,290,612 |{{convert|{{#expr: 4290612/56542 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 31, 2011 |align=left|[http://www.dzs.hr/default_e.htm 2011 census result] |- |129 |align=left|''{{PYF}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|3,521|km2|0|disp=table}} |268,270 |{{convert|{{#expr: 268270/3521 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 22, 2012 |align=left|[http://www.ispf.pf/Libraries/RP2012/Premiers_résultats_population_légale.sflb.ashx Preliminary 2012 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140221193409/http://www.ispf.pf/Libraries/RP2012/Premiers_r%C3%A9sultats_population_l%C3%A9gale.sflb.ashx |date=2014-02-21 }} |- |130 |align=left|{{HON}} |{{convert|112,492|km2|0|disp=table}} |8,385,072 |{{convert|{{#expr: 8385072/112492 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ine.gob.hn/drupal/node/205 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101017031001/http://www.ine.gob.hn/drupal/node/205 |date=2010-10-17 }} |- |131 |align=left|{{UKR}}<ref>Includes [[Qirim]] and [[Sevastopol]].</ref> |{{convert|603,628|km2|0|disp=table}} |45,377,581 |{{convert|{{#expr: 45377581/603628 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2014 |align=left|[http://www.ukrstat.gov.ua/operativ/operativ2014/ds/kn/kn_e/kn0414_e.html Monthly official estimate] |- |132 |align=left|{{BIH}} |{{convert|51,209|km2|0|disp=table}} |3,531,159 |{{convert|{{#expr: 3531159/51209 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 30, 2013 |align=left|[http://www.popis2013.ba/popis2013/doc/Popis2013prvoIzdanje.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171224103940/http://www.popis2013.ba/popis2013/doc/Popis2013prvoIzdanje.pdf |date=2017-12-24 }} |- |133 |{{data Morocco|popdens}} |align=left|[http://www.hcp.ma Official population clock] |- |134 |{{data Jordan|popdens}} |align=left|[http://www.dos.gov.jo/dos_home_e/main/index.htm Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120117225318/http://www.dos.gov.jo/dos_home_e/main/index.htm |date=2012-01-17 }} |- |135 |align=left|{{CIV}} |{{convert|322,921|km2|0|disp=table}} |23,202,000 |{{convert|{{#expr: 23202000/322921 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ins.ci/n Official estimate] |- |136 |align=left|{{SWZ}} |{{convert|17,364|km2|0|disp=table}} |1,250,000 |{{convert|{{#expr: 1250000/17364 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |137 |align=left|{{TLS}} |{{convert|14,919|km2|0|disp=table}} |1,066,409 |{{convert|{{#expr: 1066409/14919 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 11, 2010 |align=left|[http://dne.mof.gov.tl Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120816060817/http://dne.mof.gov.tl/ |date=2012-08-16 }} |- |138 |align=left|{{SEN}} |{{convert|196,722|km2|0|disp=table}} |14,799,859 |{{convert|{{#expr: 14799859/196722 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2016 |align=left|[http://www.ansd.sn/senegal_indicateurs.html Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120117060113/http://www.ansd.sn/senegal_indicateurs.html |date=2012-01-17 }} |- |139 |align=left|{{UZB}} |{{convert|444,103|km2|0|disp=table}} |30,492,800 |{{convert|{{#expr: 30492800/444103 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.stat.uz/demographic Official estimate] {{Webarchive|url=https://archive.is/20140723223303/http://www.stat.uz/demographic |date=2014-07-23 }} |- |140 |align=left|{{LES}} |{{convert|30,355|km2|0|disp=table}} |2,074,000 |{{convert|{{#expr: 2074000/30355 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |141 |align=left|{{BRU}} |{{convert|5,765|km2|0|disp=table}} |393,162 |{{convert|{{#expr: 393162/5765 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 20, 2011 |align=left|[http://www.depd.gov.bn/projects/BPP/Preliminary%20Report%20of%20BPP%202011_updated_20Feb2012.pdf Preliminary 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121010121333/http://www.depd.gov.bn/projects/BPP/Preliminary%20Report%20of%20BPP%202011_updated_20Feb2012.pdf |date=2012-10-10 }} |- |142 |align=left|{{IRL}} |{{convert|70,273|km2|0|disp=table}} |4,757,976 |{{convert|{{#expr: 4757976/70273 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 2016 |align=left|[http://www.cso.ie/en/releasesandpublications/ep/p-cpr/censusofpopulation2016-preliminaryresults/ Official census figures] |- |143 |align=left|{{SAM}} |{{convert|2,831|km2|0|disp=table}} |187,820 |{{convert|{{#expr: 187820/2831 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |November 7, 2011 |align=left|[http://www.sbs.gov.ws Final 2011 census result] |- |144 |align=left|{{TUN}} |{{convert|163,610|km2|0|disp=table}} |10,777,500 |{{convert|{{#expr: 10777500/163610 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2012 |align=left|[http://www.ins.nat.tn/indexfr.php Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201117075430/http://www.ins.nat.tn/indexfr.php |date=2020-11-17 }} |- |145 |align=left|{{BUL}} |{{convert|111,002|km2|0|disp=table}} |7,153,784 |{{convert|{{#expr: 7153784/111002 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2015 |align=left|[http://www.nsi.bg/bg/node/14154] |- |146 |align=left|''{{BES}}'' ([[Holenda]]) |{{convert|322|km2|0|disp=table}} |21,133 |{{convert|{{#expr: 21133/322 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/NedAntillen.html Official estimate] |- |147 |align=left|''{{NFK}}'' ([[Awistralya]]) |{{convert|35|km2|0|disp=table}} |2,302 |{{convert|{{#expr: 2302/35 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 9, 2011 |align=left|[http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/Norfolk_Island/report.pdf 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303200110/http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/Norfolk_Island/report.pdf |date=2016-03-03 }} |- |148 |align=left|{{GEO}} |{{convert|69,700|km2|0|disp=table}} |4,490,500 |{{convert|{{#expr: 4490500/69700 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=152&lang=eng Official estimate] |- |149 |align=left|{{BFA}} |{{convert|270,764|km2|0|disp=table}} |17,322,796 |{{convert|{{#expr: 17322796/270764 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.insd.bf/fr Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120814084502/http://www.insd.bf/fr |date=2012-08-14 }} |- |150 |align=left|''{{TCA}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|497|km2|0|disp=table}} |31,458 |{{convert|{{#expr: 31458/497 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 25, 2012 |align=left|[http://www.citypopulation.de/TurksCaicos.html 2012 census result] |- |151 |align=left|''{{COK}}'' ([[Zelenda Nû|ZN]]) |{{convert|237|km2|0|disp=table}} |14,974 |{{convert|{{#expr: 14974/237 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 1, 2011 |align=left|[http://www.mfem.gov.ck/docs/Stats/2012/Census/2011%20Cook%20Islands%20Population%20Census%20Report.pdf Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502230514/http://www.mfem.gov.ck/docs/Stats/2012/Census/2011%20Cook%20Islands%20Population%20Census%20Report.pdf |date=2013-05-02 }} |- |152 |align=left|{{ECU}} |{{convert|255,595|km2|0|disp=table}} |{{formatnum: {{#expr: 150000+6.95*{{Age in days|2011|6|15}} round 0}}00}} |{{formatnum: {{#expr: (15000000+695*{{Age in days|2011|6|15}})/255595 round 0}}}} |{{formatnum: {{#expr: (15000000+695*{{Age in days|2011|6|15}})/98686 round 0}}}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.inec.gob.ec/proyecciones_poblacionales/relojnew.swf Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130121131641/http://www.inec.gob.ec/proyecciones_poblacionales/relojnew.swf |date=2013-01-21 }} |- |153 |align=left|{{MEX}} |{{convert|1,967,138|km2|0|disp=table}} |119,713,203 |{{convert|{{#expr: 119713203/1967138 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.conapo.gob.mx/es/CONAPO/Proyecciones Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130807091233/http://www.conapo.gob.mx/es/CONAPO/Proyecciones |date=2013-08-07 }} |- |154 |align=left|{{GNQ}} |{{convert|28,051|km2|0|disp=table}} |1,622,000 |{{convert|{{#expr: 1622000/28051 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2010 |align=left|[http://www.guineaecuatorialpress.com/estadistica.php Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190107063158/https://www.guineaecuatorialpress.com/404.shtml |date=2019-01-07 }} |- |155 |align=left|{{TJK}} |{{convert|143,100|km2|0|disp=table}} |8,160,000 |{{convert|{{#expr: 8160000/143100 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.stat.tj/en Official estimate] |- |156 |align=left|{{YEM}} |{{convert|455,000|km2|0|disp=table}} |24,527,000 |{{convert|{{#expr: 24527000/455000 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.cso-yemen.org/content.php?lng=arabic&id=553 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150923211602/http://www.cso-yemen.org/content.php?lng=arabic&id=553 |date=2015-09-23 }} |- |157 |align=left|{{ERI}} |{{convert|121,100|km2|0|disp=table}} |6,333,000 |{{convert|{{#expr: 6333000/121100 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |158 |align=left|{{TAN}} |{{convert|883,749|km2|0|disp=table}} |44,928,923 |{{convert|{{#expr: 44928923/883749 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 26, 2012 |align=left|[http://www.nbs.go.tz/sensa/PDF/Census%20General%20Report%20-%2029%20March%202013_Combined_Final%20for%20Printing.pdf 2012 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502230453/http://www.nbs.go.tz/sensa/PDF/Census%20General%20Report%20-%2029%20March%202013_Combined_Final%20for%20Printing.pdf |date=2013-05-02 }} |- |159 |align=left|{{NIC}} |{{convert|121,428|km2|0|disp=table}} |6,071,045 |{{convert|{{#expr: 6071045/121428 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 30, 2012 |align=left|[http://www.inide.gob.ni/estadisticas/Cifras%20municipales%20año%202012%20INIDE.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502230512/http://www.inide.gob.ni/estadisticas/Cifras%20municipales%20a%C3%B1o%202012%20INIDE.pdf |date=2013-05-02 }} |- |160 |align=left|''{{MSR}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|102|km2|0|disp=table}} |4,922 |{{convert|{{#expr: 4922/102 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 12, 2011 |align=left|[http://www.gov.ms/wp-content/uploads/2011/02/Montserrat-At-A-Glance.pdf 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190403071254/http://www.gov.ms/wp-content/uploads/2011/02/Montserrat-At-A-Glance.pdf |date=2019-04-03 }} |- |161 |align=left|''{{WLF}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|274|km2|0|disp=table}} |13,135 |{{convert|{{#expr: 13135/274 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |162 |{{data Iran|popdens}} |align=left|[http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=133 Official population clock] |- |163 |align=left|{{FIJ}} |{{convert|18,333|km2|0|disp=table}} |858,038 |{{convert|{{#expr: 858038/18333 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2012 |align=left|[http://www.statsfiji.gov.fj/Key%20Stats/Population/1.2%20pop%20by%20ethnicity.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111113144319/http://www.statsfiji.gov.fj/Key%20Stats/Population/1.2%20pop%20by%20ethnicity.pdf |date=2011-11-13 }} |- |164 |align=left|{{PAN}} |{{convert|74,177|km2|0|disp=table}} |3,405,813 |{{convert|{{#expr: 3405813/74177 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 16, 2010 |align=left|[http://www.censos2010.gob.pa/Resultados/cuadros.aspx Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110307170158/http://www.censos2010.gob.pa/Resultados/Cuadros.aspx |date=2011-03-07 }} |- |165 |align=left|{{BLR}} |{{convert|207,600|km2|0|disp=table}} |9,469,200 |{{convert|{{#expr: 9469200/207600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://belstat.gov.by/en/ofitsialnaya-statistika/otrasli-statistiki/naselenie/demografiya_2/current-data/demographic-situation-in-Half-Year-2014 Quarterly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140729023401/http://belstat.gov.by/en/ofitsialnaya-statistika/otrasli-statistiki/naselenie/demografiya_2/current-data/demographic-situation-in-Half-Year-2014/ |date=2014-07-29 }} |- |166 |align=left|{{LIT}} |{{convert|65,300|km2|0|disp=table}} |2,944,459 |{{convert|{{#expr: 2944459/65300 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://db1.stat.gov.lt/statbank/selectvarval/saveselections.asp?MainTable=M3010101&PLanguage=1&TableStyle=&Buttons=&PXSId=7743&IQY=&TC=&ST=ST&rvar0=&rvar1=&rvar2=&rvar3=&rvar4=&rvar5=&rvar6=&rvar7=&rvar8=&rvar9=&rvar10=&rvar11=&rvar12=&rvar13=&rvar14= Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100819130935/http://db1.stat.gov.lt/statbank/selectvarval/saveselections.asp?MainTable=M3010101&PLanguage=1&TableStyle=&Buttons=&PXSId=7743&IQY=&TC=&ST=ST&rvar0=&rvar1=&rvar2=&rvar3=&rvar4=&rvar5=&rvar6=&rvar7=&rvar8=&rvar9=&rvar10=&rvar11=&rvar12=&rvar13=&rvar14= |date=2010-08-19 }} |- |167 |align=left|{{MNE}} |{{convert|13,812|km2|0|disp=table}} |620,029 |{{convert|{{#expr: 620029/13812 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2011 |align=left|[http://www.monstat.org/userfiles/file/popis2011/saopstenje/saopstenje%281%29.pdf Final 2011 census result] |- |168 |align=left|{{CMR}} |{{convert|466,050|km2|0|disp=table}} |20,386,799 |{{convert|{{#expr: 20386799/466050 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.stat.cm/downloads/annuaire/2012/Annuaire-2012-chapitre-4.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180517031000/http://www.stat.cm/downloads/annuaire/2012/Annuaire-2012-chapitre-4.pdf |date=2018-05-17 }} |- |169 |align=left|{{GUI}} |{{convert|245,857|km2|0|disp=table}} |10,628,972 |{{convert|{{#expr: 10628972/245857 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2015 |align=left|[http://www.stat-guinee.org Official estimate] |- |170 |align=left|{{RSA}} |{{convert|1,220,813|km2|0|disp=table}} |52,981,991 |{{convert|{{#expr: 52981991/1220813 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022013.pdf Official estimate] |- |171 |align=left|{{PLW}} |{{convert|488|km2|0|disp=table}} |20,901 |{{convert|{{#expr: 20901/488 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |172 |align=left|{{GNB}} |{{convert|36,125|km2|0|disp=table}} |1,520,830 |{{convert|{{#expr: 1520830/36125 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 1, 2009 |align=left|[http://www.stat-guinebissau.com Final 2009 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110203014233/http://www.stat-guinebissau.com/ |date=2011-02-03 }} |- |173 |{{data Colombia|popdens}} |align=left|[http://www.dane.gov.co/reloj/reloj_animado.php Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120114091321/http://www.dane.gov.co/reloj/reloj_animado.php |date=2012-01-14 }} |- |174 |align=left|{{AFG}} |{{convert|645,807|km2|0|disp=table}} |25,500,100 |{{convert|{{#expr: 25500100/645807 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2013 |align=left|[http://cso.gov.af/Content/files/Settled%20Population%20by%20Civil%20Division,.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120918003706/http://cso.gov.af/Content/files/Settled%20Population%20by%20Civil%20Division,.pdf |date=2012-09-18 }} |- |175 |align=left|''{{CCK}}'' ([[Awistralya]]) |{{convert|14|km2|0|disp=table}} |550 |{{convert|{{#expr: 550/14 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 9, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Australia-Agglo.html 2011 census result] |- |176 |align=left|{{DJI}} |{{convert|23,000|km2|0|disp=table}} |864,618 |{{convert|{{#expr: 864618/23000 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2011 |align=left|[http://www.ministere-finances.dj/Annuaire2012Ver02102012-Correct3.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304053048/http://www.ministere-finances.dj/Annuaire2012Ver02102012-Correct3.pdf |date=2016-03-04 }} |- |177 |align=left|{{LBR}} |{{convert|97,036|km2|0|disp=table}} |3,476,608 |{{convert|{{#expr: 3476608/97036 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2008 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Liberia.html Final 2008 census result] |- |178 |align=left|{{MDG}} |{{convert|587,041|km2|0|disp=table}} |20,696,070 |{{convert|{{#expr: 20696070/587041 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2011 |align=left|[http://www.instat.mg/index.php?option=com_content&view=article&id=33&Itemid=56 Official estimate] |- |179 |align=left|''{{SHN}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|122|km2|0|disp=table}} |4,255 |{{convert|{{#expr: 4255/122 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |February 10, 2008 |align=left|[http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/Saint_Helena/Saint_Helena.pdf Preliminary 2008 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140629183023/http://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/2010_PHC/Saint_Helena/Saint_Helena.pdf |date=2014-06-29 }} |- |180 |align=left|''{{FRO}}'' ([[Danîmarka]]) |{{convert|1,399|km2|0|disp=table}} |48,244 |{{convert|{{#expr: 48244/1399 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2013 |align=left|[http://www.hagstova.fo/portal/page/portal/HAGSTOVAN/Statistics_%20Faroe_Islands Monthly official estimate] |- |181 |align=left|{{ZIM}} |{{convert|390,757|km2|0|disp=table}} |12,973,808 |{{convert|{{#expr: 12973808/390757 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 17, 2012 |align=left|[http://www.zimstat.co.zw/dmdocuments/CensusPreliminary2012.pdf Preliminary 2012 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130903060905/http://www.zimstat.co.zw/dmdocuments/CensusPreliminary2012.pdf |date=2013-09-03 }} |- |182 |{{data United States|Popdens}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock Official population clock] |- |183 |align=left|{{VEN}} |{{convert|916,445|km2|0|disp=table}} |28,946,101 |{{convert|{{#expr: 28946101/916445 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 30, 2011 |align=left|[http://www.ine.gob.ve/index.php?option=com_content&view=article&id=473:para-el-30102011-28946101-total-preliminar-de-personas-en-venezuela&catid=121:censo-2011 Preliminary 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131002094142/http://www.ine.gob.ve/index.php?option=com_content&view=article&id=473:para-el-30102011-28946101-total-preliminar-de-personas-en-venezuela&catid=121:censo-2011 |date=2013-10-02 }} |- |184 |align=left|{{LAT}} |{{convert|64,562|km2|0|disp=table}} |2,005,200 |{{convert|{{#expr: 2005200/64562 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.csb.gov.lv/en/statistikas-temas/population-key-indicators-30624.html Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130628214416/http://www.csb.gov.lv/en/statistikas-temas/population-key-indicators-30624.html |date=2013-06-28 }} |- |185 |align=left|{{MOZ}} |{{convert|799,380|km2|0|disp=table}} |23,700,715 |{{convert|{{#expr: 23700715/799380 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ine.gov.mz/Dashboards.aspx Official estimate] |- |186 |align=left|{{COD}} |{{convert|2,345,095|km2|0|disp=table}} |69,360,000 |{{convert|{{#expr: 69360000/2345095 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|UN projection |- |187 |align=left|{{KGZ}} |{{convert|199,945|km2|0|disp=table}} |5,895,100 |{{convert|{{#expr: 5895100/199945 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |2015 |align=left|[http://www.stat.kg/media/statisticsoperational/8095e2a8-5228-4645-90e5-4ee025605225.xls Official estimate] |- |188 |align=left|{{EST}} |{{convert|45,339|km2|0|disp=table}} |1,313,271 |{{convert|{{#expr: 1313271/45339 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2015 |align=left|[http://www.stat.ee/main-indicators Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121123153505/http://www.stat.ee/main-indicators |date=2012-11-23 }} |- |189 |align=left|{{LAO}} |{{convert|236,800|km2|0|disp=table}} |6,580,800 |{{convert|{{#expr: 6580800/236800 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.nsc.gov.la/Statistics/Selected%20Statistics/Population.htm Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120517150036/http://www.nsc.gov.la/Statistics/Selected%20Statistics/Population.htm |date=2012-05-17 }} |- |190 |align=left|{{BHS}} |{{convert|13,940|km2|0|disp=table}} |351,461 |{{convert|{{#expr: 351461/13940 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |May 3, 2010 |align=left|[http://statistics.bahamas.gov.bs/download/056411800.pdf Final 2010 census result]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} |- |191 |align=left|''{{SPM}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|242|km2|0|disp=table}} |6,081 |{{convert|{{#expr: 6081/242 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/france-departements.asp?annee=2010 Official estimate] |- |192 |align=left|{{BRA}} |{{convert|8,515,767|km2|0|disp=table}} |202,768,562 |{{convert|{{#expr: 202768562/8515767 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[ftp://ftp.ibge.gov.br/Estimativas_de_Populacao/Estimativas_2014/estimativa_dou_2014.pdf Official estimate] |- |193 |align=left|{{PER}} |{{convert|1,285,216|km2|0|disp=table}} |30,475,144 |{{convert|{{#expr: 30475144/1285216 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |June 30, 2013 |align=left|[http://www.inei.gob.pe/biblioineipub/bancopub/Est/Lib0842/cap03.htm Official estimate] |- |194 |align=left|{{CHL}} |{{convert|756,096|km2|0|disp=table}} |16,634,603 |{{convert|{{#expr: 16634603/756096 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |April 9, 2012 |align=left|[http://www.censo.cl/contenido/sintesis_resultados_censo_2012.pdf Final 2012 census result]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} |- |195 |align=left|{{VAN}} |{{convert|12,190|km2|0|disp=table}} |264,652 |{{convert|{{#expr: 264652/12190 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |196 |align=left|{{SWE}} |{{convert|449,964|km2|0|disp=table}} |9,884,285 |{{convert|{{#expr: 9884285/449964 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |April 30, 2016 |align=left|[http://www.scb.se/en_/Finding-statistics/Statistics-by-subject-area/Population/Population-composition/Population-statistics Monthly official estimate] |- |197 |align=left|{{BTN}} |{{convert|38,394|km2|0|disp=table}} |{{formatnum: {{#expr: 720000+36*{{Age in days|2012|4|16}} round 0}}}} |{{formatnum: {{#expr: (720000+36*{{Age in days|2012|4|16}})/38394 round 1}}}} |{{formatnum: {{#expr: (720000+36*{{Age in days|2012|4|16}})/14824 round 0}}}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.nsb.gov.bt/main/main.php#&slider1=1 Official population clock]{{Mirin girêdan|date=February 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} |- |198 |align=left|{{URU}} |{{convert|176,215|km2|0|disp=table}} |3,286,314 |{{convert|{{#expr: 3286314/176215 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |September 30, 2011 |align=left|[http://www.ine.gub.uy/censos2011/index.html Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120112153208/http://www.ine.gub.uy/censos2011/index.html |date=2012-01-12 }} |- |199 |align=left|''{{ALA}}'' ([[Fînlenda]]) |{{convert|1,552|km2|0|disp=table}} |28,502 |{{convert|{{#expr: 28502/1552 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://www.asub.ax/start.con?iLan=2 Official estimate] |- |200 |align=left|{{SOL}} |{{convert|28,370|km2|0|disp=table}} |515,870 |{{convert|{{#expr: 515870/28370 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |November 23, 2009 |align=left|[http://www.spc.int/prism/solomons 2009 census result] |- |201 |align=left|{{FIN}} |{{convert|338,424|km2|0|disp=table}} |5,489,057 |{{convert|{{#expr: 5489057/338424 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |October 13, 2015 |align=left|[http://vrk.fi/default.aspx?site=4&docid=85 Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151002005827/http://vrk.fi/default.aspx?site=4&docid=85 |date=2015-10-02 }} |- |202 |align=left|{{SSD}} |{{convert|644,329|km2|0|disp=table}} |11,296,000 |{{convert|{{#expr: 11296000/644329 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |203 |align=left|{{ZAM}} |{{convert|752,612|km2|0|disp=table}} |13,092,666 |{{convert|{{#expr: 13092666/752612 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |October 16, 2010 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Zambia.html Final 2010 census result] |- |204 |align=left|{{SDN}} |{{convert|1,839,542|km2|0|disp=table}} |30,894,000 |{{convert|{{#expr: 30894000/1839542 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |April 22, 2008 |align=left|[http://southsudaninfo.net/wp-content/uploads/reference_library/reports/5th_sudan_census26_april_2009.pdf 2008 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130520025735/http://southsudaninfo.net/wp-content/uploads/reference_library/reports/5th_sudan_census26_april_2009.pdf |date=2013-05-20 }} |- |205 |{{data New Zealand|popdens}} |align=left|[http://www.stats.govt.nz/methods_and_services/population_clock.aspx Official population clock] |- |206 |align=left|{{ANG}} |{{convert|1,246,700|km2|0|disp=table}} |20,609,294 |{{convert|{{#expr: 20609294/1246700 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ine.gov.ao Official estimate] |- |207 |align=left|{{PAR}} |{{convert|406,752|km2|0|disp=table}} |6,672,631 |{{convert|{{#expr: 6672631/406752 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.dgeec.gov.py/sub_index/Pobreza/Paraguay%20Evolucion%20de%20la%20Poblacion%20Total%20Periodo%201950-2002%20Proyeccion%202012.pdf Official estimate] |- |208 |align=left|{{ALG}} |{{convert|2,381,741|km2|0|disp=table}} |38,700,000 |{{convert|{{#expr: 38700000/2381741 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.ons.dz/-Demographie-.html Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120306220607/http://www.ons.dz/-Demographie-.html |date=2012-03-06 }} |- |209 |align=left|{{NOR}} |{{convert|323,782|km2|0|disp=table}} |5,063,709 |{{convert|{{#expr: 5063709/323782 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |March 31, 2013 |align=left|[http://www.ssb.no/en/befolkning/statistikker/folkendrkv/kvartal Quarterly official estimate] |- |210 |align=left|{{PNG}} |{{convert|462,840|km2|0|disp=table}} |7,398,500 |{{convert|{{#expr: 7398500/462840 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdd/index.php/en/downloads/doc_download/736-population-datasheet-jan-2014 Annual official estimate] |- |211 |align=left|''{{CXR}}'' ([[Awistralya]]) |{{convert|137|km2|0|disp=table}} |2,072 |{{convert|{{#expr: 2072/137 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |August 9, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Australia-Agglo.html 2011 census result] |- |212 |align=left|{{SOM}} |{{convert|637,657|km2|0|disp=table}} |9,331,000 |{{convert|{{#expr: 9331000/637657 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2010 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Somalia.html Official estimate] |- |213 |align=left|{{NER}} |{{convert|1,186,408|km2|0|disp=table}} |17,129,076 |{{convert|{{#expr: 17129076/1186408 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |December 10, 2012 |align=left|[http://www.stat-niger.org/statistique/file/rgph2012.pdf Preliminary 2012 census result] |- |214 |align=left|{{ARG}} |{{convert|2,780,400|km2|0|disp=table}} |40,117,096 |{{convert|{{#expr: 40117096/2780400 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |October 27, 2010 |align=left|[http://www.indec.gov.ar/nuevaweb/cuadros/novedades/gacetilla_01_09_11.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924034527/http://www.indec.gov.ar/nuevaweb/cuadros/novedades/gacetilla_01_09_11.pdf |date=2015-09-24 }} |- |215 |align=left|{{BLZ}} |{{convert|22,965|km2|0|disp=table}} |324,528 |{{convert|{{#expr: 324528/22965 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |May 12, 2010 |align=left|[http://www.sib.org.bz/Portals/0/docs/publications/census/2010_Census_Report.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160127084833/http://www.sib.org.bz/Portals/0/docs/publications/census/2010_Census_Report.pdf |date=2016-01-27 }} |- |216 |align=left|{{SAU}} |{{convert|2,149,690|km2|0|disp=table}} |29,994,272 |{{convert|{{#expr: 29994272/2149690 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.cdsi.gov.sa/english Annual official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120919225542/http://www.cdsi.gov.sa/english/ |date=2012-09-19 }} |- |217 |align=left|''{{NCL}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|18,575|km2|0|disp=table}} |258,958 |{{convert|{{#expr: 258958/18575 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdp/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=158&Itemid=42&lang=en Official estimate] |- |218 |align=left|{{OMN}} |{{convert|309,500|km2|0|disp=table}} |4,183,841 |{{convert|{{#expr: 4183841/309500 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |June 9, 2015 |align=left|[http://www.ncsi.gov.om/NCSI_website Weekly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140530052708/http://www.ncsi.gov.om/NCSI_website |date=2014-05-30 }} |- |219 |align=left|{{COG}} |{{convert|342,000|km2|0|disp=table}} |4,448,000 |{{convert|{{#expr: 4448000/342000 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |220 |align=left|{{MLI}} |{{convert|1,248,574|km2|0|disp=table}} |14,528,662 |{{convert|{{#expr: 14528662/1248574 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2009 |align=left|[http://instat.gov.ml Final 2009 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120413171022/http://www.instat.gov.ml/ |date=2012-04-13 }} |- |221 |align=left|{{TKM}} |{{convert|491,210|km2|0|disp=table}} |5,240,000 |{{convert|{{#expr: 5240000/491210 round 1}}|/km2|1|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |222 |align=left|{{BOL}} |{{convert|1,098,581|km2|0|disp=table}} |10,389,913 |{{convert|{{#expr: 10389913/1098581 round 2}}|/km2|1|disp=table}} |November 21, 2012 |align=left|[http://www.ine.gob.bo/pdf/boletin/NP_2013_2.pdf Preliminary 2012 census result] |- |223 |align=left|{{CHA}} |{{convert|1,284,000|km2|0|disp=table}} |11,274,106 |{{convert|{{#expr: 11274106/1284000 round 2}}|/km2|1|disp=table}} |May 20, 2009 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Chad.html Preliminary 2009 census result] |- |224 |align=left|{{RUS}} |{{convert|17,098,242|km2|0|disp=table}} |143,975,923 |{{convert|{{#expr: 143975923/17098242 round 2}}|/km2|1|disp=table}} |January 1, 2015 |align=left|[http://www.gks.ru/bgd/free/B13_00/IssWWW.exe/Stg/dk11/8-0.htm Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140213200830/http://www.gks.ru/bgd/free/b13_00/IssWWW.exe/Stg/dk11/8-0.htm |date=2014-02-13 }} |- |225 |align=left|{{CAF}} |{{convert|622,436|km2|0|disp=table}} |4,616,000 |{{convert|{{#expr: 4616000/622436 round 2}}|/km2|1|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |226 |align=left|{{GAB}} |{{convert|267,667|km2|0|disp=table}} |1,672,000 |{{convert|{{#expr: 1672000/267667 round 2}}|/km2|1|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |227 |align=left|{{KAZ}} |{{convert|2,724,900|km2|0|disp=table}} |17,186,000 |{{convert|{{#expr: 17186000/2724900 round 2}}|/km2|0|disp=table}} |February 1, 2014 |align=left|[http://www.eng.stat.kz/Pages/default.aspx Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121113144920/http://www.eng.stat.kz/Pages/default.aspx |date=2012-11-13 }} |- |228 |align=left|''{{NIU}}'' ([[Zelenda Nû|ZN]]) |{{convert|261|km2|0|disp=table}} |1,613 |{{convert|{{#expr: 1613/261 round 2}}|/km2|1|disp=table}} |September 10, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Niue.html Final 2011 census result] |- |229 |align=left|{{GUY}} |{{convert|214,999|km2|0|disp=table}} |784,894 |{{convert|{{#expr: 784894/214999 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |2010 |align=left|[http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Guyana_Population_Projections_2005-2025.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170202031300/http://www.statisticsguyana.gov.gy/pubs/Guyana_Population_Projections_2005-2025.pdf |date=2017-02-02 }} |- |230 |{{data Canada|popdens}} |align=left|[http://www.statcan.gc.ca/start-debut-eng.html Official estimate] |- |231 |align=left|{{LBY}} |{{convert|1,770,060|km2|0|disp=table}} |6,244,174 |{{convert|{{#expr: 6202000/1770060 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |232 |align=left|{{BOT}} |{{convert|581,730|km2|0|disp=table}} |2,024,904 |{{convert|{{#expr: 2024904/581730 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |August 22, 2011 |align=left|[http://www.cso.gov.bw/media/2011%20Census%20_Alphabetical%20Index%20of%20Districts.pdf Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130525113252/http://www.cso.gov.bw/media/2011%20Census%20_Alphabetical%20Index%20of%20Districts.pdf |date=2013-05-25 }} |- |233 |align=left|{{MTN}} |{{convert|1,030,700|km2|0|disp=table}} |3,461,041 |{{convert|{{#expr: 3461041/1030700 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.ons.mr/doc/publication/Projectionpopulation.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150925151255/http://www.ons.mr/doc/publication/Projectionpopulation.pdf |date=2015-09-25 }} |- |234 |align=left|{{SUR}} |{{convert|163,820|km2|0|disp=table}} |534,189 |{{convert|{{#expr: 534189/163820 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |August 13, 2012 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Suriname.html Preliminary 2012 census result] |- |235 |align=left|{{ISL}} |{{convert|102,775|km2|0|disp=table}} |332,529 |{{convert|{{#expr: 332529/102775 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |January 1, 2016 |align=left|[http://www.statice.is Official estimate] |- |236 |{{data Australia|popdens}} |align=left|[http://www.abs.gov.au/ausstats/abs%40.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1647509ef7e25faaca2568a900154b63?OpenDocument Official estimate] |- |237 |align=left|''{{GUF}}'' ([[Fransa]]) |{{convert|86,504|km2|0|disp=table}} |229,040 |{{convert|{{#expr: 229040/86504 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |January 1, 2010 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/france-regions.asp Official estimate] |- |238 |align=left|{{NAM}} |{{convert|825,118|km2|0|disp=table}} |2,113,077 |{{convert|{{#expr: 2113077/825118 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |August 28, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Namibia.html Final 2011 census result] |- |239 |align=left|[[Saharaya Rojava]]<ref>Administration is split between [[Morocco]] and the [[Sahrawi Arab Democratic Republic]], both of which claim the entire territory.</ref> |{{convert|252,120|km2|0|disp=table}} |567,000 |{{convert|{{#expr: 567000/252120 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |240 |align=left|{{MNG}} |{{convert|1,564,100|km2|0|disp=table}} |3,000,000 |{{convert|{{#expr: 3000000/1564100 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |January 24, 2015 |align=left|[http://www.infomongolia.com/ct/ci/6068 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924034911/http://www.infomongolia.com/ct/ci/6068 |date=2015-09-24 }} |- |241 |align=left|''{{PCN}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]]) |{{convert|47|km2|0|disp=table}} |56 |{{convert|{{#expr: 56/47 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Pitcairn.html 2013 census result] |- |242 |align=left|''{{FLK}}'' ([[Keyaniya Yekbûyî|KY]])<ref>Islands claimed by [[Argentina]].</ref> |{{convert|12,173|km2|0|disp=table}} |2,563 |{{convert|{{#expr: 2563/12173 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |April 15, 2012 |align=left|[http://www.falklands.gov.fk/our-people 2012 census result] |- |243 |align=left|''{{SJM}}'' ([[Norwêc]]) |{{convert|61,399|km2|0|disp=table}} |2,655 |{{convert|{{#expr: 2655/61399 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |September 1, 2012 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Svalbard.html Official estimate] |- |244 |align=left|''{{GRL}}'' ([[Danîmarka]]) |{{convert|2,166,000|km2|0|disp=table}} |55,984 |{{convert|{{#expr: 55984/2166000 round 2}}|/km2|2|disp=table}} |January 1, 2015 |align=left|[http://www.stat.gl/default.asp?lang=en Official estimate] |- !Helw.!!Welat (an jî herêmên girêdayî)!!Rûerd (km²)!!Rûerd (mi²)!!Gelhe!!Tîrbûn<br>(gel./km²)!!Tîrbûn<br>(gel./mi²)!!Dem!!class="unsortable"| Çavkaniya Gelhe |} ==Tabloya Duyemîn== {|class="wikitable sortable" style="text-align:right" !Helw.!!Welat (an jî herêmên girêdayî)!!Rûerd (km²)!!Rûerd (mi²)!!Gelhe!!Tîrbûn<br>(gel./km²)!!Tîrbûn<br>(gel./mi²)!!Dem!!class="unsortable"| Çavkaniya Gelhe |- |||align=left|{{noflag}}'''[[Tîrbûn#Tîrbûna Mirovî|Cîhan]]''' (tenê erd, derveyî [[Antarktîka]]) |{{convert|134940000|km2|disp=table}} |{{formatnum:{{worldpop}}}} |{{convert|{{#expr: {{worldpop}}/134940000 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock/ USCB's world population clock] |- ||| align=left|{{noflag}}'''[[Tîrbûn#Tîrbûna Mirovî|Cîhan]]''' (tenê erd) |{{convert|148940000|km2|disp=table}} |{{formatnum:{{worldpop}}}} |{{convert|{{#expr: {{worldpop}}/148940000 round 0 }}|/km2|0|disp=table}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock/ USCB's world population clock] |- |||align=left|{{noflag}}'''[[Tîrbûn#Tîrbûna Mirovî|Cîhan]]''' (bi av) |{{convert|510072000|km2|disp=table}} |{{formatnum:{{worldpop}}}} |{{convert|{{#expr: {{worldpop}}/510072000 round 0 }}|/km2|0|disp=table}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock/ USCB's world population clock] |- |1 |{{data Bangladesh|popdens}} |align=left|[http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110904045106/http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx |date=2011-09-04 }} |- |2 |align=left|{{TWN}}<ref>[[Political status of Taiwan|Partially recognized state]], claimed by the [[People's Republic of China]] as one of its [[Provinces of China|provinces]].</ref> |{{convert|36,191|km2|0|disp=table}} |23,392,036 |{{convert|{{#expr: 23392036/36191 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 30, 2014 |align=left|[http://eng.stat.gov.tw/point.asp?index=9 Monthly official estimate] |- |3 |align=left|{{KOR}} |{{convert|100,210|km2|0|disp=table}} |50,801,405 |{{convert|{{#expr: 50801405/100210 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2016 |align=left|[http://kosis.kr/nsportalStats/nsportalStats_0102Body.jsp?menuId=1&NUM=1 Annual official estimate] |- |4 |align=left|{{RWA}} |{{convert|25,314|km2|0|disp=table}} |11,262,564 |{{convert|{{#expr: 11262564/25314 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://statistics.gov.rw/ Annual official estimate] |- |5 |{{data Netherlands|popdens}} |align=left|[http://www.cbs.nl/en-GB/menu/themas/bevolking/cijfers/extra/bevolkingsteller.htm Official population clock] |- |6 |align=left|{{HAI}} |{{convert|27,065|km2|0|disp=table}} |10,911,819 |{{convert|{{#expr: 10911819/27065 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://www.ihsi.ht/pdf/projection/ProjectionsPopulation_Haiti_2007.pdf Official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150219001450/http://ihsi.ht/pdf/projection/ProjectionsPopulation_Haiti_2007.pdf |date=2015-02-19 }} |- |7 |{{data India|popdens}} |align=left|[http://www.indiastat.com/default.aspx India Population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151124035144/http://www.indiastat.com/Default.aspx |date=2015-11-24 }} |- |8 |{{data Israel|popdens}} |align=left|[http://cbs.gov.il/reader/?MIval=cw_usr_view_Folder&ID=141 Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180915102003/http://www.cbs.gov.il/reader/?MIval=cw_usr_view_Folder&ID=141 |date=2018-09-15 }}<ref>Calculated based on average growth since last census</ref> |- |9 |align=left|{{BEL}} |{{convert|30,528|km2|0|disp=table}} |11,316,587 |{{convert|{{#expr: 11316587/30528 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 1, 2016 |align=left|[http://www.ibz.rrn.fgov.be/fileadmin/user_upload/nl/bev/statistieken/stat-1-1_n.pdf Monthly official estimate] |- |10 |align=left|{{BDI}} |{{convert|27,816|km2|0|disp=table}} |10,114,505 |{{convert|{{#expr: 10114505/27816 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2016 |align=left|[http://www.isteebu.bi/images/rapports/projection%20de%20la%20population%20bdi%202008-2030.pdf Official annual projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190403071528/http://www.isteebu.bi/images/rapports/projection%20de%20la%20population%20bdi%202008-2030.pdf |date=2019-04-03 }} |- |11 |{{Data Philippines|Popdens}} |align=left|[http://www.popcom.gov.ph Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190403061418/http://www.popcom.gov.ph/ |date=2019-04-03 }} |- |12 |align=left|{{JPN}} |{{convert|377,944|km2|0|disp=table}} |126,960,000 |{{convert|{{#expr: 126960000/377944 round 2}}|/km2|0|disp=table}} |June 1, 2016 |align=left|[http://www.stat.go.jp/english/data/jinsui/tsuki/index.htm Monthly official estimate] |- |13 |align=left|{{SRI}} |{{convert|65,610|km2|0|disp=table}} |20,277,597 |{{convert|{{#expr: 20277597/65610 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2012 |align=left|[http://www.statistics.gov.lk/PopHouSat/CPH2011/Pages/sm/CPH%202011_R1.pdf Preliminary 2012 census result] |- |14 |align=left|{{VNM}} |{{convert|331,212|km2|0|disp=table}} |88,780,000 |{{convert|{{#expr: 88780000/331212 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.gso.gov.vn/default_en.aspx?tabid=508&ItemID=13500 Official estimate] |- |15 |align=left|{{GBR}} |{{convert|242,910|km2|0|disp=table}} |64,105,700 |{{convert|{{#expr: 63705000/242910 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.ons.gov.uk/ons/dcp171778_367167.pdf Annual official estimate] |- |16 |{{data Pakistan|popdens}} |align=left|[http://www.census.gov.pk Official population clock]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225211657/http://www.census.gov.pk/%20 |date=2018-12-25 }} |- |17 |align=left|{{GER}} |{{convert|357,168|km2|0|disp=table}} |81,285,000 |{{convert|{{#expr: 81285000/357168 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://www.statistik-portal.de/Statistik-Portal/en/en_zs01_bund.asp Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924110018/http://www.statistik-portal.de/Statistik-Portal/en/en_zs01_bund.asp |date=2015-09-24 }} |- |18 |align=left|{{DOM}} |{{convert|47,875|km2|0|disp=table}} |10,528,000 |{{convert|{{#expr: 10528000/47875 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://esa.un.org/unpd/wpp/Publications/Files/Key_Findings_WPP_2015.pdf UN Projection] |- |19 |align=left|{{PRK}} |{{convert|122,762|km2|0|disp=table}} |25,155,000 |{{convert|{{#expr: 25155000/122762 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2015 |align=left|[http://esa.un.org/unpd/wpp/Publications/Files/Key_Findings_WPP_2015.pdf UN Projection] |- |20 |align=left|{{SUI}} |{{convert|41,285|km2|0|disp=table}} |8,341,600 |{{convert|{{#expr: 8341600/41285 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 31, 2016 |align=left|[http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/en/index/themen/01/02/blank/key/bevoelkerungsstand/01.html Quarterly provisional figure] |- |21 |align=left|{{ITA}} |{{convert|301,308|km2|0|disp=table}} |60,665,551 |{{convert|{{#expr: 60665551/301308 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2015 |align=left|[http://demo.istat.it/bilmens2015gen/index.html Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161103161813/http://demo.istat.it/bilmens2015gen/index.html |date=2016-11-03 }} |- |22 |align=left|{{NGA}} |{{convert|923,768|km2|0|disp=table}} |178,517,000 |{{convert|{{#expr: 178517000/923768 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|UN projection |- |23 |align=left|{{NPL}} |{{convert|147,181|km2|0|disp=table}} |26,494,504 |{{convert|{{#expr: 26494504/147181 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 22, 2011 |align=left|[http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/Major-Finding.pdf Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130717170017/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/Major-Finding.pdf |date=2013-07-17 }} |- |24 |align=left|{{UGA}} |{{convert|241,551|km2|0|disp=table}} |36,600,000 |{{convert|{{#expr: 36600000/241551 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.ubos.org/onlinefiles/uploads/ubos/statistical_abstracts/Statistical_Abstract_2014.pdf Annual official estimate] |- |25 |align=left|{{GUA}} |{{convert|108,889|km2|0|disp=table}} |15,806,675 |{{convert|{{#expr: 15806675/108889 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 30, 2014 |align=left|[http://www.ine.gob.gt/index.php/estadisticas/tema-indicadores Annual Official estimate] |- |26 |{{data China|popdens}} |align=left|[http://www.stats.gov.cn/english/pressrelease/t20130118_402867147.htm Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130121134454/http://www.stats.gov.cn/english/pressrelease/t20130118_402867147.htm |date=2013-01-21 }} |- |27 |align=left|{{IDN}} |{{convert|1,904,569|km2|0|disp=table}} | 257,080,000 |{{convert|{{#expr: 257080000/1904569 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 11, 2015 |align=left|[http://www.bi.go.id/sdds/series/pop/index_pop.asp Official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225211724/http://www.bi.go.id/sdds/series/pop/index_pop.asp%20 |date=2018-12-25 }} |- |28 |align=left|{{CZE}} |{{convert|78,867|km2|0|disp=table}} |10,517,400 |{{convert|{{#expr: 10517400/78867 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2014 |align=left|[http://www.czso.cz/csu/csu.nsf/enginformace/coby061214.docx Quarterly official estimate] |- |29 |align=left|{{THA}} |{{convert|513,120|km2|0|disp=table}} |65,926,261 |{{convert|{{#expr: 65926261/513120 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 1, 2010 |align=left|[http://web.nso.go.th/index.htm 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150925201333/http://web.nso.go.th/index.htm |date=2015-09-25 }} |- |30 |align=left|{{POL}} |{{convert|312,685|km2|0|disp=table}} |38,496,000 |{{convert|{{#expr: 38496000/312685 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2013 |align=left|[http://stat.gov.pl/en/basic-data Official estimate] |- |31 |align=left|{{MWI}} |{{convert|118,484|km2|0|disp=table}} |14,388,600 |{{convert|{{#expr: 14388600/118484 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Malawi.html Official estimate] |- |32 |align=left|{{FRA}} |{{convert|543,965|km2|0|disp=table}} |64,149,000 |{{convert|{{#expr: 64149000/543965 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 1, 2014 |align=left|[http://www.insee.fr/fr/bases-de-donnees/bsweb/serie.asp?idbank=000436387 Monthly official estimate] |- |33 |align=left|{{SYR}} |{{convert|185,180|km2|0|disp=table}} |21,377,000 |{{convert|{{#expr: 21377000/185180 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2011 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Syria.html Official estimate] |- |34 |align=left|{{PRT}} |{{convert|92,090|km2|0|disp=table}} |10,562,178 |{{convert|{{#expr: 10562178/92090 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 21, 2011 |align=left|[http://www.ine.pt/scripts/flex_definitivos/Main.html Final 2011 census result] |- |35 |align=left|{{AZE}} |{{convert|86,600|km2|0|disp=table}} |9,477,100 |{{convert|{{#expr: 9477100/86600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2013 |align=left|[http://stat.gov.az/news/?id=2122 Official estimate] |- |36 |align=left|{{HUN}} |{{convert|93,029|km2|0|disp=table}} |9,879,000 |{{convert|{{#expr: 9879000/93029 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.ksh.hu/docs/eng/xstadat/xstadat_annual/i_wnt001b.html Annual official estimate] |- |37 |align=left|{{GHA}} |{{convert|238,533|km2|0|disp=table}} |24,658,823 |{{convert|{{#expr: 24658823/238533 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 26, 2010 |align=left|[http://www.statsghana.gov.gh/docfiles/2010phc/2010_population_and_housing_census%28view_summary_of_final_results%29.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924105945/http://www.statsghana.gov.gh/docfiles/2010phc/2010_population_and_housing_census%28view_summary_of_final_results%29.pdf |date=2015-09-24 }} |- |38 |align=left|{{CUB}} |{{convert|109,886|km2|0|disp=table}} |11,163,934 |{{convert|{{#expr: 11163934/109886 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |September 15, 2012 |align=left|[http://www.one.cu/publicaciones/cepde/cpv2012/20121212cifraspreliminares/resultados%20preliminares.pdf Preliminary 2012 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130718202826/http://www.one.cu/publicaciones/cepde/cpv2012/20121212cifraspreliminares/resultados%20preliminares.pdf |date=2013-07-18 }} |- |39 |align=left|{{AUT}} |{{convert|83,879|km2|0|disp=table}} |8,504,850 |{{convert|{{#expr: 8504850/83879 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.statistik.at/web_de/presse/075280 Official quarterly estimate] |- |40 |align=left|{{TUR}} |{{convert|783,562|km2|0|disp=table}} |76,667,864 |{{convert|{{#expr: 76667864/769604 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2013 |align=left|[http://www.turkstat.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=15974 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181226013102/http://www.turkstat.gov.tr/jsp/hata/body/hata.jsp;jsessionid=HGjjcvZFPzJRWLtt5XnWKh0zTzfWZ1F78DYr0jTsygZWkPpWNxSX!-604987181 |date=2018-12-26 }} |- |41 |align=left|{{UAE}} |{{convert|83,600|km2|0|disp=table}} |8,264,070 |{{convert|{{#expr: 8264070/83600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2010 |align=left|[http://www.uaestatistics.gov.ae/ReportPDF/Population%20Estimates%202006%20-%202010.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131008044353/http://www.uaestatistics.gov.ae/ReportPDF/Population%20Estimates%202006%20-%202010.pdf |date=2013-10-08 }} |- |42 |align=left|{{ESP}} |{{convert|503,783|km2|0|disp=table}} |46,609,700 |{{convert|{{#expr: 46609700/503783 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.ine.es/en/welcome.shtml Official estimate] |- |43 |align=left|{{BEN}} |{{convert|112,622|km2|0|disp=table}} |10,323,000 |{{convert|{{#expr: 10323000/112622 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |44 |align=left|{{MAS}} |{{convert|330,803|km2|0|disp=table}} |{{formatnum: {{#expr: 28334.135+1.321*{{Age in days|2010|7|6}} round 0}}000}} |{{formatnum: {{#expr: (28334135+1321*{{Age in days|2010|7|6}})/330803 round 0}}}} |{{formatnum: {{#expr: (28334135+1321*{{Age in days|2010|7|6}})/127724 round 0}}}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.statistics.gov.my/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=213&lang=en Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131205145703/http://www.statistics.gov.my/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=213&lang=en |date=2013-12-05 }} |- |45 |{{data Egypt|popdens}} |align=left|[http://www.capmas.gov.eg Official population clock] |- |46 |align=left|{{ROM}} |{{convert|238,391|km2|0|disp=table}} |20,121,641 |{{convert|{{#expr: 20121641/238391 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 20, 2011 |align=left|[http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf Final 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130717125951/http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf |date=2013-07-17 }} |- |47 |align=left|{{KHM}} |{{convert|181,035|km2|0|disp=table}} |15,184,116 |{{convert|{{#expr: 15184116/181035 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.stat.go.jp/info/meetings/cambodia/pdf/rp12_ch10.pdf Official annual projection] |- |48 |align=left|{{GRE}} |{{convert|131,957|km2|0|disp=table}} |11,123,034 |{{convert|{{#expr: 11123034/131957 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tps00001&plugin=1 Official estimate] |- |49 |align=left|{{ETH}} |{{convert|1,063,652|km2|0|disp=table}} |87,952,991 |{{convert|{{#expr: 87952991/1063652 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.csa.gov.et/images/general/news/pop_pro_wer_2014-2017 Official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151017033609/http://www.csa.gov.et/images/general/news/pop_pro_wer_2014-2017 |date=2015-10-17 }} |- |50 |align=left|{{IRQ}} |{{convert|434,128|km2|0|disp=table}} |36,004,552 |{{convert|{{#expr: 36004552/434128 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.mofamission.gov.iq/nld/ab/articledisplay.aspx?gid=1&id=14075 Annual official projection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140208014232/http://www.mofamission.gov.iq/ |date=2014-02-08 }} |- |51 |align=left|{{MYA}} |{{convert|676,577|km2|0|disp=table}} |51,419,420 |{{convert|{{#expr: 51419420/676577 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |March 29, 2014 |align=left|[http://www.straitstimes.com/news/asia/east-asia/story/myanmar-census-shows-population-9-million-fewer-estimated-20140830 Preliminary 2014 census result] |- |52 |align=left|{{KEN}} |{{convert|581,834|km2|0|disp=table}} |45,546,000 |{{convert|{{#expr: 45546000/581834 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|UN projection |- |53 |align=left|{{UKR}}<ref>Includes [[Crimea]] and [[Sevastopol]].</ref> |{{convert|603,628|km2|0|disp=table}} |45,377,581 |{{convert|{{#expr: 45377581/603628 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2014 |align=left|[http://www.ukrstat.gov.ua/operativ/operativ2014/ds/kn/kn_e/kn0414_e.html Monthly official estimate] |- |54 |align=left|{{HON}} |{{convert|112,088|km2|0|disp=table}} |8,385,072 |{{convert|{{#expr: 8385072/112088 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ine.gob.hn/drupal/node/205 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101017031001/http://www.ine.gob.hn/drupal/node/205 |date=2010-10-17 }} |- |55 |{{data Morocco|popdens}} |align=left|[http://www.hcp.ma Official population clock] |- |56 |align=left|{{CIV}} |{{convert|322,921|km2|0|disp=table}} |23,202,000 |{{convert|{{#expr: 23202000/322921 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ins.ci/n Official estimate] |- |57 |align=left|{{SEN}} |{{convert|196,722|km2|0|disp=table}} |13,567,338 |{{convert|{{#expr: 13567338/196722 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.ansd.sn/senegal_indicateurs.html Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120117060113/http://www.ansd.sn/senegal_indicateurs.html |date=2012-01-17 }} |- |58 |align=left|{{UZB}} |{{convert|444,103|km2|0|disp=table}} |30,492,800 |{{convert|{{#expr: 30492800/444103 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.stat.uz/demographic Official estimate] {{Webarchive|url=https://archive.is/20140723223303/http://www.stat.uz/demographic |date=2014-07-23 }} |- |59 |align=left|{{TUN}} |{{convert|163,610|km2|0|disp=table}} |10,777,500 |{{convert|{{#expr: 10777500/163610 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2012 |align=left|[http://www.ins.nat.tn/indexfr.php Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201117075430/http://www.ins.nat.tn/indexfr.php |date=2020-11-17 }} |- |60 |align=left|{{BUL}} |{{convert|111,002|km2|0|disp=table}} |7,282,041 |{{convert|{{#expr: 7282041/111002 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 31, 2012 |align=left|[http://www.nsi.bg/otrasal.php?otr=19&a1=376&a2=377&a3=378#cont Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121113220442/http://www.nsi.bg/otrasal.php?otr=19&a1=376&a2=377&a3=378#cont |date=2012-11-13 }} |- |61 |align=left|{{BFA}} |{{convert|270,764|km2|0|disp=table}} |17,322,796 |{{convert|{{#expr: 17322796/270764 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.insd.bf/fr Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120814084502/http://www.insd.bf/fr |date=2012-08-14 }} |- |62 |align=left|{{ECU}} |{{convert|255,595|km2|0|disp=table}} |{{formatnum: {{#expr: 150000+6.95*{{Age in days|2011|6|15}} round 0}}00}} |{{formatnum: {{#expr: (15000000+695*{{Age in days|2011|6|15}})/255595 round 0}}}} |{{formatnum: {{#expr: (15000000+695*{{Age in days|2011|6|15}})/98686 round 0}}}} |{{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTDAY}}, {{CURRENTYEAR}} |align=left|[http://www.inec.gob.ec/proyecciones_poblacionales/relojnew.swf Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130121131641/http://www.inec.gob.ec/proyecciones_poblacionales/relojnew.swf |date=2013-01-21 }} |- |63 |align=left|{{MEX}} |{{convert|1,967,138|km2|0|disp=table}} |119,713,203 |{{convert|{{#expr: 119713203/1967138 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://www.conapo.gob.mx/es/CONAPO/Proyecciones Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130807091233/http://www.conapo.gob.mx/es/CONAPO/Proyecciones |date=2013-08-07 }} |- |64 |align=left|{{TJK}} |{{convert|143,100|km2|0|disp=table}} |8,160,000 |{{convert|{{#expr: 8160000/143100 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.stat.tj/en Official estimate] |- |65 |align=left|{{YEM}} |{{convert|455,000|km2|0|disp=table}} |24,527,000 |{{convert|{{#expr: 24527000/455000 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.cso-yemen.org/content.php?lng=arabic&id=553 Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150923211602/http://www.cso-yemen.org/content.php?lng=arabic&id=553 |date=2015-09-23 }} |- |66 |align=left|{{TAN}} |{{convert|883,749|km2|0|disp=table}} |44,928,923 |{{convert|{{#expr: 44928923/883749 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 26, 2012 |align=left|[http://www.nbs.go.tz/sensa/PDF/Census%20General%20Report%20-%2029%20March%202013_Combined_Final%20for%20Printing.pdf 2012 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502230453/http://www.nbs.go.tz/sensa/PDF/Census%20General%20Report%20-%2029%20March%202013_Combined_Final%20for%20Printing.pdf |date=2013-05-02 }} |- |67 |{{data Iran|popdens}} |align=left|[http://www.amar.org.ir/Default.aspx?tabid=133 Official population clock] |- |68 |align=left|{{BLR}} |{{convert|207,600|km2|0|disp=table}} |9,469,200 |{{convert|{{#expr: 9469200/207600 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|[http://belstat.gov.by/en/ofitsialnaya-statistika/otrasli-statistiki/naselenie/demografiya_2/current-data/demographic-situation-in-Half-Year-2014 Quarterly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140729023401/http://belstat.gov.by/en/ofitsialnaya-statistika/otrasli-statistiki/naselenie/demografiya_2/current-data/demographic-situation-in-Half-Year-2014/ |date=2014-07-29 }} |- |69 |align=left|{{GUI}} |{{convert|245,857|km2|0|disp=table}} |10,824,200 |{{convert|{{#expr: 10824200/245857 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2010 |align=left|[http://www.stat-guinee.org Official estimate] |- |70 |align=left|{{CMR}} |{{convert|466,050|km2|0|disp=table}} |20,386,799 |{{convert|{{#expr: 20386799/466050 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.stat.cm/downloads/annuaire/2012/Annuaire-2012-chapitre-4.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180517031000/http://www.stat.cm/downloads/annuaire/2012/Annuaire-2012-chapitre-4.pdf |date=2018-05-17 }} |- |71 |align=left|{{RSA}} |{{convert|1,220,813|km2|0|disp=table}} |52,981,991 |{{convert|{{#expr: 52981991/1220813 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022013.pdf Official estimate] |- |72 |{{data Colombia|popdens}} |align=left|[http://www.dane.gov.co/reloj/reloj_animado.php Official population clock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120114091321/http://www.dane.gov.co/reloj/reloj_animado.php |date=2012-01-14 }} |- |73 |align=left|{{AFG}} |{{convert|645,807|km2|0|disp=table}} |25,500,100 |{{convert|{{#expr: 25500100/645807 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2013 |align=left|[http://cso.gov.af/Content/files/Settled%20Population%20by%20Civil%20Division,.pdf Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120918003706/http://cso.gov.af/Content/files/Settled%20Population%20by%20Civil%20Division,.pdf |date=2012-09-18 }} |- |74 |align=left|{{MDG}} |{{convert|587,041|km2|0|disp=table}} |20,696,070 |{{convert|{{#expr: 20696070/587041 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2011 |align=left|[http://www.instat.mg/index.php?option=com_content&view=article&id=33&Itemid=56 Official estimate] |- |75 |align=left|{{ZIM}} |{{convert|390,757|km2|0|disp=table}} |12,973,808 |{{convert|{{#expr: 12973808/390757 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |August 17, 2012 |align=left|[http://www.zimstat.co.zw/dmdocuments/CensusPreliminary2012.pdf Preliminary 2012 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130903060905/http://www.zimstat.co.zw/dmdocuments/CensusPreliminary2012.pdf |date=2013-09-03 }} |- |76 |{{data United States|Popdens}} |align=left|[http://www.census.gov/popclock Official population clock] |- |77 |align=left|{{VEN}} |{{convert|916,445|km2|0|disp=table}} |28,946,101 |{{convert|{{#expr: 28946101/916445 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 30, 2011 |align=left|[http://www.ine.gob.ve/index.php?option=com_content&view=article&id=473:para-el-30102011-28946101-total-preliminar-de-personas-en-venezuela&catid=121:censo-2011 Preliminary 2011 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131002094142/http://www.ine.gob.ve/index.php?option=com_content&view=article&id=473:para-el-30102011-28946101-total-preliminar-de-personas-en-venezuela&catid=121:censo-2011 |date=2013-10-02 }} |- |78 |align=left|{{MOZ}} |{{convert|799,380|km2|0|disp=table}} |23,700,715 |{{convert|{{#expr: 23700715/799380 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ine.gov.mz/Dashboards.aspx Official estimate] |- |79 |align=left|{{COD}} |{{convert|2,345,095|km2|0|disp=table}} |69,360,000 |{{convert|{{#expr: 69360000/2345095 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2014 |align=left|UN projection |- |80 |align=left|{{PER}} |{{convert|1,285,216|km2|0|disp=table}} |30,475,144 |{{convert|{{#expr: 30475144/1285216 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |June 30, 2013 |align=left|[http://www.inei.gob.pe/biblioineipub/bancopub/Est/Lib0842/cap03.htm Official estimate] |- |81 |{{data Brazil|popdens}} |align=left|[http://www.ibge.gov.br/apps/populacao/projecao/index.html Official population clock] |- |82 |align=left|{{CHL}} |{{convert|756,096|km2|0|disp=table}} |16,634,603 |{{convert|{{#expr: 16634603/756096 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 9, 2012 |align=left|[http://www.censo.cl/contenido/sintesis_resultados_censo_2012.pdf Final 2012 census result]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} |- |83 |align=left|{{SWE}} |{{convert|449,964|km2|0|disp=table}} |9,884,285 |{{convert|{{#expr: 9884285/449964 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |April 30, 2016 |align=left|[http://www.scb.se/en_/Finding-statistics/Statistics-by-subject-area/Population/Population-composition/Population-statistics Monthly official estimate] |- |84 |align=left|{{SSD}} |{{convert|644,329|km2|0|disp=table}} |11,296,000 |{{convert|{{#expr: 11296000/644329 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|UN estimate |- |85 |align=left|{{ZAM}} |{{convert|752,612|km2|0|disp=table}} |13,092,666 |{{convert|{{#expr: 13092666/752612 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 16, 2010 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Zambia.html Final 2010 census result] |- |86 |align=left|{{SDN}} |{{convert|1,839,542|km2|0|disp=table}} |30,894,000 |{{convert|{{#expr: 30894000/1839542 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 22, 2008 |align=left|[http://southsudaninfo.net/wp-content/uploads/reference_library/reports/5th_sudan_census26_april_2009.pdf 2008 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130520025735/http://southsudaninfo.net/wp-content/uploads/reference_library/reports/5th_sudan_census26_april_2009.pdf |date=2013-05-20 }} |- |87 |align=left|{{ANG}} |{{convert|1,246,700|km2|0|disp=table}} |20,609,294 |{{convert|{{#expr: 20609294/1246700 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2012 |align=left|[http://www.ine.gov.ao Official estimate] |- |88 |align=left|{{ALG}} |{{convert|2,381,741|km2|0|disp=table}} |38,700,000 |{{convert|{{#expr: 38700000/2381741 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |January 1, 2014 |align=left|[http://www.ons.dz/-Demographie-.html Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120306220607/http://www.ons.dz/-Demographie-.html |date=2012-03-06 }} |- |89 |align=left|{{PNG}} |{{convert|462,840|km2|0|disp=table}} |7,398,500 |{{convert|{{#expr: 7398500/462840 round 1}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2013 |align=left|[http://www.spc.int/sdd/index.php/en/downloads/doc_download/736-population-datasheet-jan-2014 Annual official estimate] |- |90 |align=left|{{SOM}} |{{convert|637,657|km2|0|disp=table}} |9,331,000 |{{convert|{{#expr: 9331000/637657 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |July 1, 2010 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Somalia.html Official estimate] |- |91 |align=left|{{ARG}} |{{convert|2,780,400|km2|0|disp=table}} |40,117,096 |{{convert|{{#expr: 40117096/2780400 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |October 27, 2010 |align=left|[http://www.indec.gov.ar/nuevaweb/cuadros/novedades/gacetilla_01_09_11.pdf Final 2010 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924034527/http://www.indec.gov.ar/nuevaweb/cuadros/novedades/gacetilla_01_09_11.pdf |date=2015-09-24 }} |- |92 |align=left|{{NER}} |{{convert|1,186,408|km2|0|disp=table}} |17,129,076 |{{convert|{{#expr: 17129076/1186408 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |December 10, 2012 |align=left|[http://www.stat-niger.org/statistique/file/rgph2012.pdf Preliminary 2012 census result] |- |93 |align=left|{{SAU}} |{{convert|2,149,690|km2|0|disp=table}} |29,994,272 |{{convert|{{#expr: 29994272/2149690 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |2013 |align=left|[http://www.cdsi.gov.sa/english Annual official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120919225542/http://www.cdsi.gov.sa/english/ |date=2012-09-19 }} |- |94 |align=left|{{MLI}} |{{convert|1,248,574|km2|0|disp=table}} |14,528,662 |{{convert|{{#expr: 14528662/1248574 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |April 1, 2009 |align=left|[http://instat.gov.ml Final 2009 census result] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120413171022/http://www.instat.gov.ml/ |date=2012-04-13 }} |- |95 |align=left|{{BOL}} |{{convert|1,098,581|km2|0|disp=table}} |10,389,913 |{{convert|{{#expr: 10389913/1098581 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |November 21, 2012 |align=left|[http://www.ine.gob.bo/pdf/boletin/NP_2013_2.pdf Preliminary 2012 census result] |- |96 |align=left|{{CHA}} |{{convert|1,284,000|km2|0|disp=table}} |11,274,106 |{{convert|{{#expr: 11274106/1284000 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |May 20, 2009 |align=left|[http://www.citypopulation.de/Chad.html Preliminary 2009 census result] |- |97 |align=left|{{RUS}} |{{convert|17,098,242|km2|0|disp=table}} |143,975,923 |{{convert|{{#expr: 143975923/17098242 round 2}}|/km2|1|disp=table}} |January 1, 2015 |align=left|[http://www.gks.ru/bgd/free/B13_00/IssWWW.exe/Stg/dk11/8-0.htm Official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140213200830/http://www.gks.ru/bgd/free/b13_00/IssWWW.exe/Stg/dk11/8-0.htm |date=2014-02-13 }} |- |98 |align=left|{{KAZ}} |{{convert|2,724,900|km2|0|disp=table}} |17,186,000 |{{convert|{{#expr: 17186000/2724900 round 0}}|/km2|0|disp=table}} |February 1, 2014 |align=left|[http://www.eng.stat.kz/Pages/default.aspx Monthly official estimate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121113144920/http://www.eng.stat.kz/Pages/default.aspx |date=2012-11-13 }} |- |99 |{{data Canada|popdens}} |align=left|[http://www.statcan.gc.ca/start-debut-eng.html Official estimate] |- |100 |{{data Australia|popdens}} |align=left|[http://www.abs.gov.au/ausstats/abs%40.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1647509ef7e25faaca2568a900154b63?OpenDocument Official estimate] |- !Helw.!!Welat (an jî herêmên girêdayî)!!Rûerd (km²)!!Rûerd (mi²)!!Gelhe!!Tîrbûn<br>(gel./km²)!!Tîrbûn<br>(gel./mi²)!!Dem!!Çavkaniya Gelhe |} == Çavkanî == nb0oqkjjy5bv77zdgj38nivanjyhdbn 0 89432 1095917 1095915 2022-08-22T12:46:19Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman | nav = Astûrî | navê xwemalî = Asturianu | renga malbat = Hind û ewropî | dewlet = [[Spanya]] | herêm         = [[Astûrya]] | nexşe = Mapa de la estensión de la llingua asturiana-lleonesa.png | firehiya nexşe = | binnexşe       = Cihên zimannasiya Astur-Leonese, astûrî jî dihundirîne. | zimanê zikmakî = 351 791<ref name =EncuestaAsturias>{{citeweb|url=https://www.ehu.eus/documents/1457190/1547454/Avance+III+Encuesta+Sociolling%C3%BC%C3%ADstica+Asturias.pdf/aba19c6f-4dab-470c-8a33-157248373072|title=III ENCUESTA SOCIOLINGÜÍSTICA DE ASTURIAS}}</ref> | malbat2 = [[Hind û Ewropî|Zimanên hind û ewropî]] | malbat3       = [[Beşa îtalî|Îtalî]] | malbat4       = [[beşa Romanî|Romanî]] | malbat5       = [[Îberî û romanî]] | malbat6       = [[Zimanê astûrleonezî]] | malbat7       = [[Astûrî]] | nivîs = Tîpên latînî | netewe         = astûrî | kêmnetewe     = | ajans = | iso1 = ast | iso2 = ast | agahdarî = }} '''Zimanê astûrî''' (bi astûrî: ''asturianu''), bi şiklê '''bable''' jî tê zanîn, zimanekî di malbata zimanên romanî yên rojava yên [[îberî]] de ye. Tenê li Spanyayê neteweya astûrî diaxive. Zimanê astûrî 100 000 kes wek zimanê zikmakî û 450 000 kes jî wek zimanê duyem diaxive. Li Spanyayê hê zimanê fermî nebûye<ref>{{cite web|url=http://www.elcomerciodigital.com/gijon/20090112/local/asturias/miembro-andecha-astur-enfrenta-200901121726.html|title=Diario de Asturias - Últimas noticias y actualidad en Asturias|author=|date=2009-01-12|website=El Comercio|accessdate=19 March 2018}}</ref> û li dibistanê wek [[zimanê hilbijartinê|zimanekî hilbijartinê]] tê xwendin.<ref>See: [http://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/asturia/an/i1/i1.html Euromosaic report]</ref> ==Dîrok== [[File:Map Iberian Peninsula 910-es.svg|thumb|Keyaniya astûriyan nezîkî 910 piştî zayînê, piştê fermanrewaniya şah [[Alfonso III yê Astûriasê]] (848–910)]] Zimanê astûrî ji aliye astûriyan ve tê axaftin. Astûrî wekî zimanên nûlatînî yên din di [[serdema navîn]] de ji zimanê [[latîniya vulgar]] werar bûye. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Zimanê astûrî]] 1a7gub09yy6dbav68t84yvostj6uz7h 1095918 1095917 2022-08-22T12:52:29Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman | nav = Astûrî | navê xwemalî = Asturianu | renga malbat = Hind û ewropî | dewlet = [[Spanya]] | herêm         = [[Astûrya]] | nexşe = Mapa de la estensión de la llingua asturiana-lleonesa.png | firehiya nexşe = | binnexşe       = Cihên zimannasiya Astur-Leonese, astûrî jî dihundirîne. | zimanê zikmakî = 351 791{{Çavk}}<ref>{{citeweb|url=https://www.ehu.eus/documents/1457190/1547454/Avance+III+Encuesta+Sociolling%C3%BC%C3%ADstica+Asturias.pdf/aba19c6f-4dab-470c-8a33-157248373072|title=III ENCUESTA SOCIOLINGÜÍSTICA DE ASTURIAS}}</ref> | malbat2 = [[Hind û Ewropî|Zimanên hind û ewropî]] | malbat3       = [[Beşa îtalî|Îtalî]] | malbat4       = [[beşa Romanî|Romanî]] | malbat5       = [[Îberî û romanî]] | malbat6       = [[Zimanê astûrleonezî]] | nivîs = Tîpên latînî | netewe         = Astûrî | kêmnetewe     = | ajans = | iso1 = ast | iso2 = ast | agahdarî = }} '''Zimanê astûrî''' (bi astûrî: ''asturianu''), bi şiklê '''bable''' jî tê zanîn, zimanekî di malbata zimanên romanî yên rojava yên [[îberî]] de ye. Tenê li Spanyayê neteweya astûrî diaxive. Zimanê astûrî 100 000 kes wek zimanê zikmakî û 450 000 kes jî wek zimanê duyem diaxive. Li Spanyayê hê zimanê fermî nebûye<ref>{{cite web|url=http://www.elcomerciodigital.com/gijon/20090112/local/asturias/miembro-andecha-astur-enfrenta-200901121726.html|title=Diario de Asturias - Últimas noticias y actualidad en Asturias|author=|date=2009-01-12|website=El Comercio|accessdate=19 March 2018}}</ref> û li dibistanê wek [[zimanê hilbijartinê|zimanekî hilbijartinê]] tê xwendin.<ref>See: [http://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/asturia/an/i1/i1.html Euromosaic report]</ref> ==Dîrok== [[File:Map Iberian Peninsula 910-es.svg|thumb|Keyaniya astûriyan nezîkî 910 piştî zayînê, piştê fermanrewaniya şah [[Alfonso III yê Astûriasê]] (848–910)]] Zimanê astûrî ji aliye astûriyan ve tê axaftin. Astûrî wekî zimanên nûlatînî yên din di [[serdema navîn]] de ji zimanê [[latîniya vulgar]] werar bûye. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Zimanê astûrî]] g0ykrzvnv873tcs1coutkbv1qym79xv 1095919 1095918 2022-08-22T12:54:51Z MikaelF 935 Ji bo [[Zimanê astûrî]] hat beralîkirin wikitext text/x-wiki #BERALÎKIRIN [[Zimanê astûrî]] edro8nx1oe7uq2jdh8vqouknu92nh80 0 89434 1095920 779605 2022-08-22T12:55:07Z MikaelF 935 Beralîkirin ji bo [[Zimanê Astûrleonesî]] hate jêbirin. wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman | nav = Astûrî | navê xwemalî = Asturianu | renga malbat = Hind û ewropî | dewlet = [[Spanya]] | herêm         = [[Astûrya]] | nexşe = Mapa de la estensión de la llingua asturiana-lleonesa.png | firehiya nexşe = | binnexşe       = Cihên zimannasiya Astur-Leonese, astûrî jî dihundirîne. | zimanê zikmakî = 351 791{{Çavk}}<ref>{{citeweb|url=https://www.ehu.eus/documents/1457190/1547454/Avance+III+Encuesta+Sociolling%C3%BC%C3%ADstica+Asturias.pdf/aba19c6f-4dab-470c-8a33-157248373072|title=III ENCUESTA SOCIOLINGÜÍSTICA DE ASTURIAS}}</ref> | malbat2 = [[Hind û Ewropî|Zimanên hind û ewropî]] | malbat3       = [[Beşa îtalî|Îtalî]] | malbat4       = [[beşa Romanî|Romanî]] | malbat5       = [[Îberî û romanî]] | malbat6       = [[Zimanê astûrleonezî]] | nivîs = Tîpên latînî | netewe         = Astûrî | kêmnetewe     = | ajans = | iso1 = ast | iso2 = ast | agahdarî = }} '''Zimanê astûrî''' (bi astûrî: ''asturianu''), bi şiklê '''bable''' jî tê zanîn, zimanekî di malbata zimanên romanî yên rojava yên [[îberî]] de ye. Tenê li Spanyayê neteweya astûrî diaxive. Zimanê astûrî 100 000 kes wek zimanê zikmakî û 450 000 kes jî wek zimanê duyem diaxive. Li Spanyayê hê zimanê fermî nebûye<ref>{{cite web|url=http://www.elcomerciodigital.com/gijon/20090112/local/asturias/miembro-andecha-astur-enfrenta-200901121726.html|title=Diario de Asturias - Últimas noticias y actualidad en Asturias|author=|date=2009-01-12|website=El Comercio|accessdate=19 March 2018}}</ref> û li dibistanê wek [[zimanê hilbijartinê|zimanekî hilbijartinê]] tê xwendin.<ref>See: [http://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/asturia/an/i1/i1.html Euromosaic report]</ref> ==Dîrok== [[File:Map Iberian Peninsula 910-es.svg|thumb|Keyaniya astûriyan nezîkî 910 piştî zayînê, piştê fermanrewaniya şah [[Alfonso III yê Astûriasê]] (848–910)]] Zimanê astûrî ji aliye astûriyan ve tê axaftin. Astûrî wekî zimanên nûlatînî yên din di [[serdema navîn]] de ji zimanê [[latîniya vulgar]] werar bûye. ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Zimanê astûrî]] g0ykrzvnv873tcs1coutkbv1qym79xv 1095929 1095920 2022-08-22T13:17:40Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman | nav = Astûrî | navê xwemalî = Asturianu | renga malbat = Hind û ewropî | dewlet = [[Spanya]] | herêm         = [[Astûrya]] | nexşe = Mapa de la estensión de la llingua asturiana-lleonesa.png | firehiya nexşe = | binnexşe       = Cihên zimannasiya Astur-Leonese, astûrî jî dihundirîne. | zimanê zikmakî = 351 791{{Çavk}}<ref>{{citeweb|url=https://www.ehu.eus/documents/1457190/1547454/Avance+III+Encuesta+Sociolling%C3%BC%C3%ADstica+Asturias.pdf/aba19c6f-4dab-470c-8a33-157248373072|title=III ENCUESTA SOCIOLINGÜÍSTICA DE ASTURIAS}}</ref> | malbat2 = [[Hind û Ewropî|Zimanên hind û ewropî]] | malbat3       = [[Beşa îtalî|Îtalî]] | malbat4       = [[beşa Romanî|Romanî]] | malbat5       = [[Îberî û romanî]] | malbat6       = [[Zimanê astûrleonezî]] | nivîs = Tîpên latînî | netewe         = Astûrî | kêmnetewe     = | ajans = | iso1 = ast | iso2 = ast | agahdarî = }} '''Zimanê astûrî''' (bi astûrî: ''asturianu''), bi şiklê '''bable''' jî tê zanîn, zimanekî di malbata zimanên romanî yên rojava yên [[îberî]] de ye. Tenê li Spanyayê neteweya astûrî diaxive. Zimanê astûrî 100 000 kes wek zimanê zikmakî û 450 000 kes jî wek zimanê duyem diaxive. Li Spanyayê hê zimanê fermî nebûye<ref>{{cite web|url=http://www.elcomerciodigital.com/gijon/20090112/local/asturias/miembro-andecha-astur-enfrenta-200901121726.html|title=Diario de Asturias - Últimas noticias y actualidad en Asturias|author=|date=2009-01-12|website=El Comercio|accessdate=19 March 2018}}</ref> û li dibistanê wek [[zimanê hilbijartinê|zimanekî hilbijartinê]] tê xwendin.<ref>See: [http://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/asturia/an/i1/i1.html Euromosaic report]</ref> ==Dîrok== [[File:Map Iberian Peninsula 910-es.svg|thumb|Keyaniya astûriyan nezîkî 910 piştî zayînê, piştê fermanrewaniya şah [[Alfonso III yê Astûriasê]] (848–910)]] Zimanê astûrî ji aliye astûriyan ve tê axaftin. Astûrî wekî zimanên nûlatînî yên din di [[serdema navîn]] de ji zimanê [[latîniya vulgar]] werar bûye. == Mijarên têkildar == *[[Zimanê astûrleonî]] ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Zimanê astûrî]] mkdd2j9kbnwsvc967ab2d92xnbkoori 1095933 1095929 2022-08-22T13:34:00Z Ghybu 9854 wikitext text/x-wiki {{Infobox ziman | nav = Astûrî | navê xwemalî = Asturianu | renga malbat = Hind û ewropî | dewlet = [[Spanya]] | herêm         = [[Astûrya]] | nexşe = Mapa de la estensión de la llingua asturiana-lleonesa.png | firehiya nexşe = | binnexşe = Cihên zimannasiya Astur-Leonese, astûrî jî dihundirîne. | zimanê zikmakî = 351 791{{Çavk}}<ref>{{citeweb|url=https://www.ehu.eus/documents/1457190/1547454/Avance+III+Encuesta+Sociolling%C3%BC%C3%ADstica+Asturias.pdf/aba19c6f-4dab-470c-8a33-157248373072|title=III ENCUESTA SOCIOLINGÜÍSTICA DE ASTURIAS}}</ref> | malbat2 = [[Hind û Ewropî|Zimanên hind û ewropî]] | malbat3       = [[Beşa îtalî|Îtalî]] | malbat4       = [[beşa Romanî|Romanî]] | malbat5       = [[Îberî û romanî]] | malbat6       = [[Zimanê astûrleonezî]] | nivîs = Tîpên latînî | netewe         = Astûrî | kêmnetewe     = | ajans = | iso1 = ast | iso2 = ast | agahdarî = }} '''Zimanê astûrî''' (bi astûrî: ''asturianu''), bi şiklê '''bable''' jî tê zanîn, zimanekî di malbata zimanên romanî yên rojava yên [[îberî]] de ye. Tenê li Spanyayê neteweya astûrî diaxive. Zimanê astûrî 100 000 kes wek zimanê zikmakî û 450 000 kes jî wek zimanê duyem diaxive. Li Spanyayê hê zimanê fermî nebûye<ref>{{cite web|url=http://www.elcomerciodigital.com/gijon/20090112/local/asturias/miembro-andecha-astur-enfrenta-200901121726.html|title=Diario de Asturias - Últimas noticias y actualidad en Asturias|author=|date=2009-01-12|website=El Comercio|accessdate=19 March 2018}}</ref> û li dibistanê wek [[zimanê hilbijartinê|zimanekî hilbijartinê]] tê xwendin.<ref>See: [http://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/asturia/an/i1/i1.html Euromosaic report]</ref> ==Dîrok== [[File:Map Iberian Peninsula 910-es.svg|thumb|Keyaniya astûriyan nezîkî 910 piştî zayînê, piştê fermanrewaniya şah [[Alfonso III yê Astûriasê]] (848–910)]] Zimanê astûrî ji aliye astûriyan ve tê axaftin. Astûrî wekî zimanên nûlatînî yên din di [[serdema navîn]] de ji zimanê [[latîniya vulgar]] werar bûye. == Mijarên têkildar == *[[Zimanê astûrleonî]] ==Çavkanî== {{Çavkanî}} [[Kategorî:Zimanê astûrî]] mztj3c8e8vzvb8in388hi90qnsoe56b 0 94807 1096009 1072738 2022-08-23T05:53:05Z KinResho 52245 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Kiteba_Cilwe.jpg|220 px|thumb|Rûpeleke [[Cilwe|Cilweyê]] ya bi alfabeya êzidî]] '''Alfabeya êzidî''' (bi tîpên êzidî: 𐺗𐺋𐺌𐺩𐺀 𐺩𐺗𐺁𐺙𐺠𐺀), alfabeya kurdî ya kevnar e ku li gorî hin akademisyenên li [[Sedsala 13an|sedsalên 13]]-[[Sedsala 14an|14]]<ref name="prop"></ref> hate xulîqandin. Pirtûkên ola êzidiyan [[Mishefa Reş]] û [[Cilwe]] pê hatiye nîvîsandin<ref>http://www.rbardalzo.narod.ru/4/ezid.html</ref>. 47 tîpên vê alfabeyê hene. Alfabeya êzidî wek [[erebî]], [[îbranî]] û [[Zimanê suryanî|asûrî]] jî ji aliyê rastê ta çapê tê nivîsandin û bikaranîna vê alfabeyê konsonant e<ref name="prop">[https://escholarship.org/uc/item/5w98d8gt#main Proposal for encoding the Yezidiscript in the SMP of the UCS, ''A. Rovenchak, D. Pirbari, Erdal Karaca'', 11/03/2019]</ref>. Ew alfabe tenê ji bo [[kurmancî]] û [[behdînî]] dihate karkirinê, lêbelê niha tenê di nav mijarên dînî de tê karkirinê<ref name="prop"></ref>. ==Unicode== Li sala 2012 [[Unicode]] cihên 64 tîpên di nav rêzeçiya de U+10E80 — U+10EBF ji bo alfabeya êzidî ragirt. ISO 15924 koda alfabeyê [Yezi] ye<ref>[https://scriptsource.org/cms/scripts/page.php?item_id=script_detail&key=Yezi Yezidi li ser ''Scriptsource.org'']</ref>. Li sala 2021 [[Google]] fonteke azad ji malbata [[Noto]] ji bo alfabeya êzidî weşand<ref>{{Cite web|url=https://fonts.google.com/noto/specimen/Noto+Serif+Yezidi|title=Google Fonts|website=Google Fonts|language=en|access-date=2022-08-23}}</ref>. {| class="wikitable nounderlines" style="border-collapse:collapse;background:#FFFFFF;font-size:large;text-align:center" | colspan="17" style="background:#F8F8F8;font-size:small" | '''Alfabeya Êzidî'''{{ref label|U10E80_as_of_Unicode_version|1}}{{ref label|U10E80_grey|2}}<br />[https://www.unicode.org/charts/PDF/U10E80.pdf Xişteya kodan ya Fermî ya Yekîtiya Unicodê] (PDF) |- style="background:#F8F8F8;font-size:small" | style="width:45pt" | &nbsp; || style="width:20pt" | 0 || style="width:20pt" | 1 || style="width:20pt" | 2 || style="width:20pt" | 3 || style="width:20pt" | 4 || style="width:20pt" | 5 || style="width:20pt" | 6 || style="width:20pt" | 7 || style="width:20pt" | 8 || style="width:20pt" | 9 || style="width:20pt" | A || style="width:20pt" | B || style="width:20pt" | C || style="width:20pt" | D || style="width:20pt" | E || style="width:20pt" | F |- | style="background:#F8F8F8;font-size:small" | U+10E8x | title="U+10E80: YEZIDI LETTER ELIF" | &#x10E80; | title="U+10E81: YEZIDI LETTER BE" | &#x10E81; | title="U+10E82: YEZIDI LETTER PE" | &#x10E82; | title="U+10E83: YEZIDI LETTER PHE" | &#x10E83; | title="U+10E84: YEZIDI LETTER THE" | &#x10E84; | title="U+10E85: YEZIDI LETTER SE" | &#x10E85; | title="U+10E86: YEZIDI LETTER CIM" | &#x10E86; | title="U+10E87: YEZIDI LETTER CHIM" | &#x10E87; | title="U+10E88: YEZIDI LETTER CHHIM" | &#x10E88; | title="U+10E89: YEZIDI LETTER HHA" | &#x10E89; | title="U+10E8A: YEZIDI LETTER XA" | &#x10E8A; | title="U+10E8B: YEZIDI LETTER DAL" | &#x10E8B; | title="U+10E8C: YEZIDI LETTER ZAL" | &#x10E8C; | title="U+10E8D: YEZIDI LETTER RA" | &#x10E8D; | title="U+10E8E: YEZIDI LETTER RHA" | &#x10E8E; | title="U+10E8F: YEZIDI LETTER ZA" | &#x10E8F; |- | style="background:#F8F8F8;font-size:small" | U+10E9x | title="U+10E90: YEZIDI LETTER JA" | &#x10E90; | title="U+10E91: YEZIDI LETTER SIN" | &#x10E91; | title="U+10E92: YEZIDI LETTER SHIN" | &#x10E92; | title="U+10E93: YEZIDI LETTER SAD" | &#x10E93; | title="U+10E94: YEZIDI LETTER DAD" | &#x10E94; | title="U+10E95: YEZIDI LETTER TA" | &#x10E95; | title="U+10E96: YEZIDI LETTER ZE" | &#x10E96; | title="U+10E97: YEZIDI LETTER EYN" | &#x10E97; | title="U+10E98: YEZIDI LETTER XHEYN" | &#x10E98; | title="U+10E99: YEZIDI LETTER FA" | &#x10E99; | title="U+10E9A: YEZIDI LETTER VA" | &#x10E9A; | title="U+10E9B: YEZIDI LETTER VA ALTERNATE FORM" | &#x10E9B; | title="U+10E9C: YEZIDI LETTER QAF" | &#x10E9C; | title="U+10E9D: YEZIDI LETTER KAF" | &#x10E9D; | title="U+10E9E: YEZIDI LETTER KHAF" | &#x10E9E; | title="U+10E9F: YEZIDI LETTER GAF" | &#x10E9F; |- | style="background:#F8F8F8;font-size:small" | U+10EAx | title="U+10EA0: YEZIDI LETTER LAM" | &#x10EA0; | title="U+10EA1: YEZIDI LETTER MIM" | &#x10EA1; | title="U+10EA2: YEZIDI LETTER NUN" | &#x10EA2; | title="U+10EA3: YEZIDI LETTER UM" | &#x10EA3; | title="U+10EA4: YEZIDI LETTER WAW" | &#x10EA4; | title="U+10EA5: YEZIDI LETTER OW" | &#x10EA5; | title="U+10EA6: YEZIDI LETTER EW" | &#x10EA6; | title="U+10EA7: YEZIDI LETTER HAY" | &#x10EA7; | title="U+10EA8: YEZIDI LETTER YOT" | &#x10EA8; | title="U+10EA9: YEZIDI LETTER ET" | &#x10EA9; | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="U+10EAB: YEZIDI COMBINING HAMZA MARK" | &#x10EAB; | title="U+10EAC: YEZIDI COMBINING MADDA MARK" | &#x10EAC; | title="U+10EAD: YEZIDI HYPHENATION MARK" | &#x10EAD; | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | |- | style="background:#F8F8F8;font-size:small" | U+10EBx | title="U+10EB0: YEZIDI LETTER LAM WITH DOT ABOVE" | &#x10EB0; | title="U+10EB1: YEZIDI LETTER YOT WITH CIRCUMFLEX ABOVE" | &#x10EB1; | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | |- | colspan="17" style="background:#F8F8F8;font-size:small;text-align:left" | '''Çavkanî''' :1.{{note|U10E80_as_of_Unicode_version}} Li gorî versyona Unicode ya 13.0 |} == Mijarên têkildar == * [[Alfabeyên kurdî]] ==Wêje== * D. Pîrbarî, K. Amoyêv. [https://ru.calameo.com/read/001465961bd9980514866 «Езидская письменность» / «Alfabeya Êzidî», ''bi zimanê rûsî'']. — [[Tbîlîsî]], 2013. — ISBN 978-9941-436-95-6. == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Alfabe]] 60wgkqpg2k4hagy5q8r21wd4vppuolb 1096010 1096009 2022-08-23T06:07:53Z KinResho 52245 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Kiteba_Cilwe.jpg|220 px|thumb|Rûpeleke [[Cilwe|Cilweyê]] ya bi alfabeya êzidî]] '''Alfabeya êzidî''' (bi tîpên êzidî: {{curenivîs|font=Noto Serif Yezidi|text=𐺀𐺠𐺨𐺙𐺁𐺦𐺨𐺀 𐺀𐺨𐺏𐺋𐺨|size=20px}}), alfabeya kurdî ya kevnar e ku li gorî hin akademisyenên li [[Sedsala 13an|sedsalên 13]]-[[Sedsala 14an|14]]<ref name="prop"></ref> hate xulîqandin. Pirtûkên ola êzidiyan [[Mishefa Reş]] û [[Cilwe]] pê hatiye nîvîsandin<ref>http://www.rbardalzo.narod.ru/4/ezid.html</ref>. 47 tîpên vê alfabeyê hene. Alfabeya êzidî wek [[erebî]], [[îbranî]] û [[Zimanê suryanî|asûrî]] jî ji aliyê rastê ta çapê tê nivîsandin û bikaranîna vê alfabeyê konsonant e<ref name="prop">[https://escholarship.org/uc/item/5w98d8gt#main Proposal for encoding the Yezidiscript in the SMP of the UCS, ''A. Rovenchak, D. Pirbari, Erdal Karaca'', 11/03/2019]</ref>. Ew alfabe tenê ji bo [[kurmancî]] û [[behdînî]] dihate karkirinê, lêbelê niha tenê di nav mijarên dînî de tê karkirinê<ref name="prop"></ref>. ==Unicode== Li sala 2012 [[Unicode]] cihên 64 tîpên di nav rêzeçiya de U+10E80 — U+10EBF ji bo alfabeya êzidî ragirt. ISO 15924 koda alfabeyê [Yezi] ye<ref>[https://scriptsource.org/cms/scripts/page.php?item_id=script_detail&key=Yezi Yezidi li ser ''Scriptsource.org'']</ref>. Li sala 2021 [[Google]] fonteke azad ji malbata [[Noto]] ji bo alfabeya êzidî weşand<ref>{{Cite web|url=https://fonts.google.com/noto/specimen/Noto+Serif+Yezidi|title=Google Fonts|website=Google Fonts|language=en|access-date=2022-08-23}}</ref>. {| class="wikitable nounderlines" style="border-collapse:collapse;background:#FFFFFF;font-size:large;text-align:center" | colspan="17" style="background:#F8F8F8;font-size:small" | '''Alfabeya Êzidî'''{{ref label|U10E80_as_of_Unicode_version|1}}{{ref label|U10E80_grey|2}}<br />[https://www.unicode.org/charts/PDF/U10E80.pdf Xişteya kodan ya Fermî ya Yekîtiya Unicodê] (PDF) |- style="background:#F8F8F8;font:Noto Serif Yezidi; font-size:small" | style="width:45pt" | &nbsp; || style="width:20pt" | 0 || style="width:20pt" | 1 || style="width:20pt" | 2 || style="width:20pt" | 3 || style="width:20pt" | 4 || style="width:20pt" | 5 || style="width:20pt" | 6 || style="width:20pt" | 7 || style="width:20pt" | 8 || style="width:20pt" | 9 || style="width:20pt" | A || style="width:20pt" | B || style="width:20pt" | C || style="width:20pt" | D || style="width:20pt" | E || style="width:20pt" | F |- | style="background:#F8F8F8;font-size:small" | U+10E8x | title="U+10E80: YEZIDI LETTER ELIF" | &#x10E80; | title="U+10E81: YEZIDI LETTER BE" | &#x10E81; | title="U+10E82: YEZIDI LETTER PE" | &#x10E82; | title="U+10E83: YEZIDI LETTER PHE" | &#x10E83; | title="U+10E84: YEZIDI LETTER THE" | &#x10E84; | title="U+10E85: YEZIDI LETTER SE" | &#x10E85; | title="U+10E86: YEZIDI LETTER CIM" | &#x10E86; | title="U+10E87: YEZIDI LETTER CHIM" | &#x10E87; | title="U+10E88: YEZIDI LETTER CHHIM" | &#x10E88; | title="U+10E89: YEZIDI LETTER HHA" | &#x10E89; | title="U+10E8A: YEZIDI LETTER XA" | &#x10E8A; | title="U+10E8B: YEZIDI LETTER DAL" | &#x10E8B; | title="U+10E8C: YEZIDI LETTER ZAL" | &#x10E8C; | title="U+10E8D: YEZIDI LETTER RA" | &#x10E8D; | title="U+10E8E: YEZIDI LETTER RHA" | &#x10E8E; | title="U+10E8F: YEZIDI LETTER ZA" | &#x10E8F; |- | style="background:#F8F8F8;font-size:small" | U+10E9x | title="U+10E90: YEZIDI LETTER JA" | &#x10E90; | title="U+10E91: YEZIDI LETTER SIN" | &#x10E91; | title="U+10E92: YEZIDI LETTER SHIN" | &#x10E92; | title="U+10E93: YEZIDI LETTER SAD" | &#x10E93; | title="U+10E94: YEZIDI LETTER DAD" | &#x10E94; | title="U+10E95: YEZIDI LETTER TA" | &#x10E95; | title="U+10E96: YEZIDI LETTER ZE" | &#x10E96; | title="U+10E97: YEZIDI LETTER EYN" | &#x10E97; | title="U+10E98: YEZIDI LETTER XHEYN" | &#x10E98; | title="U+10E99: YEZIDI LETTER FA" | &#x10E99; | title="U+10E9A: YEZIDI LETTER VA" | &#x10E9A; | title="U+10E9B: YEZIDI LETTER VA ALTERNATE FORM" | &#x10E9B; | title="U+10E9C: YEZIDI LETTER QAF" | &#x10E9C; | title="U+10E9D: YEZIDI LETTER KAF" | &#x10E9D; | title="U+10E9E: YEZIDI LETTER KHAF" | &#x10E9E; | title="U+10E9F: YEZIDI LETTER GAF" | &#x10E9F; |- | style="background:#F8F8F8;font-size:small" | U+10EAx | title="U+10EA0: YEZIDI LETTER LAM" | &#x10EA0; | title="U+10EA1: YEZIDI LETTER MIM" | &#x10EA1; | title="U+10EA2: YEZIDI LETTER NUN" | &#x10EA2; | title="U+10EA3: YEZIDI LETTER UM" | &#x10EA3; | title="U+10EA4: YEZIDI LETTER WAW" | &#x10EA4; | title="U+10EA5: YEZIDI LETTER OW" | &#x10EA5; | title="U+10EA6: YEZIDI LETTER EW" | &#x10EA6; | title="U+10EA7: YEZIDI LETTER HAY" | &#x10EA7; | title="U+10EA8: YEZIDI LETTER YOT" | &#x10EA8; | title="U+10EA9: YEZIDI LETTER ET" | &#x10EA9; | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="U+10EAB: YEZIDI COMBINING HAMZA MARK" | &#x10EAB; | title="U+10EAC: YEZIDI COMBINING MADDA MARK" | &#x10EAC; | title="U+10EAD: YEZIDI HYPHENATION MARK" | &#x10EAD; | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | |- | style="background:#F8F8F8;font-size:small" | U+10EBx | title="U+10EB0: YEZIDI LETTER LAM WITH DOT ABOVE" | &#x10EB0; | title="U+10EB1: YEZIDI LETTER YOT WITH CIRCUMFLEX ABOVE" | &#x10EB1; | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | | title="Reserved" style="background-color:#CCCCCC;" | |- | colspan="17" style="background:#F8F8F8;font-size:small;text-align:left" | '''Çavkanî''' :1.{{note|U10E80_as_of_Unicode_version}} Li gorî versyona Unicode ya 13.0 |} == Mijarên têkildar == * [[Alfabeyên kurdî]] ==Wêje== * D. Pîrbarî, K. Amoyêv. [https://ru.calameo.com/read/001465961bd9980514866 «Езидская письменность» / «Alfabeya Êzidî», ''bi zimanê rûsî'']. — [[Tbîlîsî]], 2013. — ISBN 978-9941-436-95-6. == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Alfabe]] aq6x9q5z3y81ovox9bhw8d08xct0z5y 14 96584 1096021 1076881 2022-08-23T10:28:32Z Ghybu 9854 wikitext text/x-wiki :→ '''''Vê kategoriyê jê nebin.''''' [[Kategorî:Gotarên ku bên jêbirin|!]] qslqxcq7v8v1iflwqbpeuio9w3g442g 0 123424 1095949 1095786 2022-08-22T16:53:10Z Praxidicae 35178 Guhartinên [[Special:Contributions/185.187.79.203|185.187.79.203]] ([[User talk:185.187.79.203|gotûbêj]]) hatine betalkirin, vegerand guhertoya dawî ya [[User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] wikitext text/x-wiki {{Gotara bêçavkanî}}[[Wêne:Noor Naem.jpg|thumb|Youtubereke jin a navdar a ku bi milyonan [[şopîner]]ên wê hene.]] [[Wêne:Like Nastya.png|thumb|Youtubereke qîz û bavê xwe çar xelatên cewherî birine (2019)]] [[Wêne:Juno Birch for Vogue Taiwan.jpg|thumb|Youtuberekî ''[[drag]]'' ê [[taywan]]î]] [[Youtuber]] ew kese yê ku vîdyoyan çêdike û li ser [[YouTube|YouTubê]] belav dike û YouTube wek [[platform]]a serekî dihejmêrê û xwedan cemawere û bînerekî zor e ji ber vê êkê dibêjinê "youtuber". == Cureyên vîdeoyên bi destê youtuberan == *''[[Tag]]'' *[[50 pirsên di warê min de]] *''[[Q&A]]'' (P&B, Pirsyar û Bersiv) *''[[Unboxing]]'' *''[[Challenge]]'' (yên youtuberên pêşbirkexwaz) *[[Vlog]] == Cureyên youtuberan == *Youtuberên vîdeoyên wan li ser şêweya jiyanê, modeya lixwekirinê, makyajkirin... *''[[Booktuber]]'' (youtuberên ku li ser pirtûkan disekinin) *''[[Gamer]]'' (youtuberên lîstikên vîdeoyî) *[[Youtuberên henekker]] == Reklam, sponsorên youtuberan û qezenckirina dirav li ba youtuberan == {{...}} == Wergirtina xelatan == Xelatên YouTubê jêk cidane gelek cureyên xelatan hene ku ew jik mertal in bi inglîzî dibêjinê ''YouTube Play Button'', li dîv vê rêzbendê youtuberan xelat dikin. * [[Mertalê zîv]]: ji bo kanalên ku 100.000 aboneyên wan hene (100 hezar endam). * [[Mertalê zêrîn]]: ji bo kanalên ku 1.000.000 aboneyên wan hene (yek milyon endam). * [[Mertalê cewherî]]: ji bo kanalên ku 10.000.000 aboneyên wan hene (deh milyon endam). * [[Mertalê taybet]]: ji bo kanalên ku 50.000.000 aboneyên wan hene (pêncî milyon endam). * [[Mertalê cewherî yê sor]]: ji bo kanalên ku 100.000.000 aboneyên wan hene (sed milyon endam). == Pênc kenalên pitirîn endam li ser Youtubê li sala 2021ê == * [[T-Series]], 193 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCq-Fj5jknLsUf-MWSy4_brA|title=T-Series - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[Cocomelon]], 118 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCbCmjCuTUZos6Inko4u57UQ|title=Cocomelon - Nursery Rhymes - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[SET India]], 115 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/c/setindia|title=SET India - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[PewDiePie]], 110 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UC-lHJZR3Gqxm24_Vd_AJ5Yw|title=PewDiePie - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[Kids Diana Show]],  83,5  milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCk8GzjMOrta8yxDcKfylJYw|title=✿ Kids Diana Show - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> == Youtuberên kurd == {| class="wikitable" |+ ! Navê youtuber/ê ! Navê kenalê ! Hejmara endaman ! Çavkanî{{Çavk}} |- align="right" |[[Pêşawa Berezencî]] |[[Kurd Gamers]] |540 000 | |- align="right" |[[Ibrahîm Mohsin]] |[[Lucky Ibo]] |381 000 | |- align="right" |[[Akar Farayidûn]] |[[AkA assassiN]] |321 000 | |- align="right" |[[Mabast King|Mebest Beha'dîn]] |[[Mabast King]] |291 000 | |- align="right" |[[Karzan Hîşam]] |[[Karzan Hisham (YouTube)]] |284 000 | |- align="right" |[[Mîr Omer]] |[[Kurdish Gamer]] |281 000 | |- align="right" |[[Mama Qala]] |[[Mama Qala (YouTube)]] |232 000 | |- align="right" |[[Hozan Feyisel]] |[[Hozan B12]] |268 000 | |- align="right" |[[Ranco Mehmûd]] |[[Ranjo]] |227 000 | |- align="right" |[[Secad Şingalî]] |[[Sajad Shingali]] |182 000 |https://youtube.com/c/SajadShingali |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:YouTube]] [[Kategorî:Youtuber]] olfy6w1sdp2eqzrlf8o05uqcvvav0h0 1095950 1095949 2022-08-22T16:53:31Z Praxidicae 35178 spam wikitext text/x-wiki {{Gotara bêçavkanî}}[[Wêne:Noor Naem.jpg|thumb|Youtubereke jin a navdar a ku bi milyonan [[şopîner]]ên wê hene.]] [[Wêne:Like Nastya.png|thumb|Youtubereke qîz û bavê xwe çar xelatên cewherî birine (2019)]] [[Wêne:Juno Birch for Vogue Taiwan.jpg|thumb|Youtuberekî ''[[drag]]'' ê [[taywan]]î]] [[Youtuber]] ew kese yê ku vîdyoyan çêdike û li ser [[YouTube|YouTubê]] belav dike û YouTube wek [[platform]]a serekî dihejmêrê û xwedan cemawere û bînerekî zor e ji ber vê êkê dibêjinê "youtuber". == Cureyên vîdeoyên bi destê youtuberan == *''[[Tag]]'' *[[50 pirsên di warê min de]] *''[[Q&A]]'' (P&B, Pirsyar û Bersiv) *''[[Unboxing]]'' *''[[Challenge]]'' (yên youtuberên pêşbirkexwaz) *[[Vlog]] == Cureyên youtuberan == *Youtuberên vîdeoyên wan li ser şêweya jiyanê, modeya lixwekirinê, makyajkirin... *''[[Booktuber]]'' (youtuberên ku li ser pirtûkan disekinin) *''[[Gamer]]'' (youtuberên lîstikên vîdeoyî) *[[Youtuberên henekker]] == Reklam, sponsorên youtuberan û qezenckirina dirav li ba youtuberan == {{...}} == Wergirtina xelatan == Xelatên YouTubê jêk cidane gelek cureyên xelatan hene ku ew jik mertal in bi inglîzî dibêjinê ''YouTube Play Button'', li dîv vê rêzbendê youtuberan xelat dikin. * [[Mertalê zîv]]: ji bo kanalên ku 100.000 aboneyên wan hene (100 hezar endam). * [[Mertalê zêrîn]]: ji bo kanalên ku 1.000.000 aboneyên wan hene (yek milyon endam). * [[Mertalê cewherî]]: ji bo kanalên ku 10.000.000 aboneyên wan hene (deh milyon endam). * [[Mertalê taybet]]: ji bo kanalên ku 50.000.000 aboneyên wan hene (pêncî milyon endam). * [[Mertalê cewherî yê sor]]: ji bo kanalên ku 100.000.000 aboneyên wan hene (sed milyon endam). == Pênc kenalên pitirîn endam li ser Youtubê li sala 2021ê == * [[T-Series]], 193 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCq-Fj5jknLsUf-MWSy4_brA|title=T-Series - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[Cocomelon]], 118 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCbCmjCuTUZos6Inko4u57UQ|title=Cocomelon - Nursery Rhymes - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[SET India]], 115 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/c/setindia|title=SET India - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[PewDiePie]], 110 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UC-lHJZR3Gqxm24_Vd_AJ5Yw|title=PewDiePie - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[Kids Diana Show]],  83,5  milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCk8GzjMOrta8yxDcKfylJYw|title=✿ Kids Diana Show - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> == Youtuberên kurd == {| class="wikitable" |+ ! Navê youtuber/ê ! Navê kenalê ! Hejmara endaman ! Çavkanî{{Çavk}} |- align="right" |[[Pêşawa Berezencî]] |[[Kurd Gamers]] |540 000 | |- align="right" |[[Ibrahîm Mohsin]] |[[Lucky Ibo]] |381 000 | |- align="right" |[[Akar Farayidûn]] |[[AkA assassiN]] |321 000 | |- align="right" |[[Mabast King|Mebest Beha'dîn]] |[[Mabast King]] |291 000 | |- align="right" |[[Karzan Hîşam]] |[[Karzan Hisham (YouTube)]] |284 000 | |- align="right" |[[Mîr Omer]] |[[Kurdish Gamer]] |281 000 | |- align="right" |[[Mama Qala]] |[[Mama Qala (YouTube)]] |232 000 | |- align="right" |[[Hozan Feyisel]] |[[Hozan B12]] |268 000 | |- align="right" |[[Ranco Mehmûd]] |[[Ranjo]] |227 000 | |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:YouTube]] [[Kategorî:Youtuber]] sqq1p7774hq5qmutb74c4nl98dkw9t6 1095951 1095950 2022-08-22T17:03:42Z 185.187.79.227 Guhrîn wikitext text/x-wiki {{Gotara bêçavkanî}}[[Wêne:Noor Naem.jpg|thumb|Youtubereke jin a navdar a ku bi milyonan [[şopîner]]ên wê hene.]] [[Wêne:Like Nastya.png|thumb|Youtubereke qîz û bavê xwe çar xelatên cewherî birine (2019)]] [[Wêne:Juno Birch for Vogue Taiwan.jpg|thumb|Youtuberekî ''[[drag]]'' ê [[taywan]]î]] [[Youtuber]] ew kese yê ku vîdyoyan çêdike û li ser [[YouTube|YouTubê]] belav dike û YouTube wek [[platform]]a serekî dihejmêrê û xwedan cemawere û bînerekî zor e ji ber vê êkê dibêjinê "youtuber". == Cureyên vîdeoyên bi destê youtuberan == *''[[Tag]]'' *[[50 pirsên di warê min de]] *''[[Q&A]]'' (P&B, Pirsyar û Bersiv) *''[[Unboxing]]'' *''[[Challenge]]'' (yên youtuberên pêşbirkexwaz) *[[Vlog]] == Cureyên youtuberan == *Youtuberên vîdeoyên wan li ser şêweya jiyanê, modeya lixwekirinê, makyajkirin... *''[[Booktuber]]'' (youtuberên ku li ser pirtûkan disekinin) *''[[Gamer]]'' (youtuberên lîstikên vîdeoyî) *[[Youtuberên henekker]] == Reklam, sponsorên youtuberan û qezenckirina dirav li ba youtuberan == {{...}} == Wergirtina xelatan == Xelatên YouTubê jêk cidane gelek cureyên xelatan hene ku ew jik mertal in bi inglîzî dibêjinê ''YouTube Play Button'', li dîv vê rêzbendê youtuberan xelat dikin. * [[Mertalê zîv]]: ji bo kanalên ku 100.000 aboneyên wan hene (100 hezar endam). * [[Mertalê zêrîn]]: ji bo kanalên ku 1.000.000 aboneyên wan hene (yek milyon endam). * [[Mertalê cewherî]]: ji bo kanalên ku 10.000.000 aboneyên wan hene (deh milyon endam). * [[Mertalê taybet]]: ji bo kanalên ku 50.000.000 aboneyên wan hene (pêncî milyon endam). * [[Mertalê cewherî yê sor]]: ji bo kanalên ku 100.000.000 aboneyên wan hene (sed milyon endam). == Pênc kenalên pitirîn endam li ser Youtubê li sala 2021ê == * [[T-Series]], 193 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCq-Fj5jknLsUf-MWSy4_brA|title=T-Series - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[Cocomelon]], 118 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCbCmjCuTUZos6Inko4u57UQ|title=Cocomelon - Nursery Rhymes - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[SET India]], 115 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/c/setindia|title=SET India - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[PewDiePie]], 110 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UC-lHJZR3Gqxm24_Vd_AJ5Yw|title=PewDiePie - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[Kids Diana Show]],  83,5  milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCk8GzjMOrta8yxDcKfylJYw|title=✿ Kids Diana Show - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> == Youtuberên kurd == {| class="wikitable" |+ ! Navê youtuber/ê ! Navê kenalê ! Hejmara endaman ! Çavkanî{{Çavk}} |- align="right" |[[Pêşawa Berezencî]] |[[Kurd Gamers]] |540 000 | |- align="right" |[[Ibrahîm Mohsin]] |[[Lucky Ibo]] |381 000 | |- align="right" |[[Akar Farayidûn]] |[[AkA assassiN]] |321 000 | |- align="right" |[[Mabast King|Mebest Beha'dîn]] |[[Mabast King]] |291 000 | |- align="right" |[[Karzan Hîşam]] |[[Karzan Hisham (YouTube)]] |284 000 | |- align="right" |[[Mîr Omer]] |[[Kurdish Gamer]] |281 000 | |- align="right" |[[Mama Qala]] |[[Mama Qala (YouTube)]] |232 000 | |- align="right" |[[Hozan Feyisel]] |[[Hozan B12]] |268 000 | |- align="right" |[[Ranco Mehmûd]] |[[Ranjo]] |227 000 | align="right" |[[Seccad Şingali]] |[[Sajad Shingali]] |202 000 |https://youtube.com/c/SajadShingali |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:YouTube]] [[Kategorî:Youtuber]] 4avgqqpe6cl68cjvbynv2jvfyymp0ga 1095952 1095951 2022-08-22T17:04:48Z 185.187.79.227 Guhrîn wikitext text/x-wiki {{Gotara bêçavkanî}}[[Wêne:Noor Naem.jpg|thumb|Youtubereke jin a navdar a ku bi milyonan [[şopîner]]ên wê hene.]] [[Wêne:Like Nastya.png|thumb|Youtubereke qîz û bavê xwe çar xelatên cewherî birine (2019)]] [[Wêne:Juno Birch for Vogue Taiwan.jpg|thumb|Youtuberekî ''[[drag]]'' ê [[taywan]]î]] [[Youtuber]] ew kese yê ku vîdyoyan çêdike û li ser [[YouTube|YouTubê]] belav dike û YouTube wek [[platform]]a serekî dihejmêrê û xwedan cemawere û bînerekî zor e ji ber vê êkê dibêjinê "youtuber". == Cureyên vîdeoyên bi destê youtuberan == *''[[Tag]]'' *[[50 pirsên di warê min de]] *''[[Q&A]]'' (P&B, Pirsyar û Bersiv) *''[[Unboxing]]'' *''[[Challenge]]'' (yên youtuberên pêşbirkexwaz) *[[Vlog]] == Cureyên youtuberan == *Youtuberên vîdeoyên wan li ser şêweya jiyanê, modeya lixwekirinê, makyajkirin... *''[[Booktuber]]'' (youtuberên ku li ser pirtûkan disekinin) *''[[Gamer]]'' (youtuberên lîstikên vîdeoyî) *[[Youtuberên henekker]] == Reklam, sponsorên youtuberan û qezenckirina dirav li ba youtuberan == {{...}} == Wergirtina xelatan == Xelatên YouTubê jêk cidane gelek cureyên xelatan hene ku ew jik mertal in bi inglîzî dibêjinê ''YouTube Play Button'', li dîv vê rêzbendê youtuberan xelat dikin. * [[Mertalê zîv]]: ji bo kanalên ku 100.000 aboneyên wan hene (100 hezar endam). * [[Mertalê zêrîn]]: ji bo kanalên ku 1.000.000 aboneyên wan hene (yek milyon endam). * [[Mertalê cewherî]]: ji bo kanalên ku 10.000.000 aboneyên wan hene (deh milyon endam). * [[Mertalê taybet]]: ji bo kanalên ku 50.000.000 aboneyên wan hene (pêncî milyon endam). * [[Mertalê cewherî yê sor]]: ji bo kanalên ku 100.000.000 aboneyên wan hene (sed milyon endam). == Pênc kenalên pitirîn endam li ser Youtubê li sala 2021ê == * [[T-Series]], 193 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCq-Fj5jknLsUf-MWSy4_brA|title=T-Series - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[Cocomelon]], 118 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCbCmjCuTUZos6Inko4u57UQ|title=Cocomelon - Nursery Rhymes - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[SET India]], 115 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/c/setindia|title=SET India - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[PewDiePie]], 110 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UC-lHJZR3Gqxm24_Vd_AJ5Yw|title=PewDiePie - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[Kids Diana Show]],  83,5  milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCk8GzjMOrta8yxDcKfylJYw|title=✿ Kids Diana Show - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> == Youtuberên kurd == {| class="wikitable" |+ ! Navê youtuber/ê ! Navê kenalê ! Hejmara endaman ! Çavkanî{{Çavk}} |- align="right" |[[Pêşawa Berezencî]] |[[Kurd Gamers]] |540 000 | |- align="right" |[[Ibrahîm Mohsin]] |[[Lucky Ibo]] |381 000 | |- align="right" |[[Akar Farayidûn]] |[[AkA assassiN]] |321 000 | |- align="right" |[[Mabast King|Mebest Beha'dîn]] |[[Mabast King]] |291 000 | |- align="right" |[[Karzan Hîşam]] |[[Karzan Hisham (YouTube)]] |284 000 | |- align="right" |[[Mîr Omer]] |[[Kurdish Gamer]] |281 000 | |- align="right" |[[Mama Qala]] |[[Mama Qala (YouTube)]] |232 000 | |- align="right" |[[Hozan Feyisel]] |[[Hozan B12]] |268 000 | |- align="right" |[[Ranco Mehmûd]] |[[Ranjo]] |227 000 | |-align="right" |[[Seccad Şingali]] |[[Sajad Shingali]] |202 000 |https://youtube.com/c/SajadShingali |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:YouTube]] [[Kategorî:Youtuber]] bfrz5ca7e6kc1xj6nwpscseomp4pec4 1095956 1095952 2022-08-22T20:32:45Z Penaber49 39672 Guhertoya 1095952 ya [[Special:Contributions/185.187.79.227|185.187.79.227]] ([[User talk:185.187.79.227|gotûbêj]]) şûnde kir wikitext text/x-wiki {{Gotara bêçavkanî}}[[Wêne:Noor Naem.jpg|thumb|Youtubereke jin a navdar a ku bi milyonan [[şopîner]]ên wê hene.]] [[Wêne:Like Nastya.png|thumb|Youtubereke qîz û bavê xwe çar xelatên cewherî birine (2019)]] [[Wêne:Juno Birch for Vogue Taiwan.jpg|thumb|Youtuberekî ''[[drag]]'' ê [[taywan]]î]] [[Youtuber]] ew kese yê ku vîdyoyan çêdike û li ser [[YouTube|YouTubê]] belav dike û YouTube wek [[platform]]a serekî dihejmêrê û xwedan cemawere û bînerekî zor e ji ber vê êkê dibêjinê "youtuber". == Cureyên vîdeoyên bi destê youtuberan == *''[[Tag]]'' *[[50 pirsên di warê min de]] *''[[Q&A]]'' (P&B, Pirsyar û Bersiv) *''[[Unboxing]]'' *''[[Challenge]]'' (yên youtuberên pêşbirkexwaz) *[[Vlog]] == Cureyên youtuberan == *Youtuberên vîdeoyên wan li ser şêweya jiyanê, modeya lixwekirinê, makyajkirin... *''[[Booktuber]]'' (youtuberên ku li ser pirtûkan disekinin) *''[[Gamer]]'' (youtuberên lîstikên vîdeoyî) *[[Youtuberên henekker]] == Reklam, sponsorên youtuberan û qezenckirina dirav li ba youtuberan == {{...}} == Wergirtina xelatan == Xelatên YouTubê jêk cidane gelek cureyên xelatan hene ku ew jik mertal in bi inglîzî dibêjinê ''YouTube Play Button'', li dîv vê rêzbendê youtuberan xelat dikin. * [[Mertalê zîv]]: ji bo kanalên ku 100.000 aboneyên wan hene (100 hezar endam). * [[Mertalê zêrîn]]: ji bo kanalên ku 1.000.000 aboneyên wan hene (yek milyon endam). * [[Mertalê cewherî]]: ji bo kanalên ku 10.000.000 aboneyên wan hene (deh milyon endam). * [[Mertalê taybet]]: ji bo kanalên ku 50.000.000 aboneyên wan hene (pêncî milyon endam). * [[Mertalê cewherî yê sor]]: ji bo kanalên ku 100.000.000 aboneyên wan hene (sed milyon endam). == Pênc kenalên pitirîn endam li ser Youtubê li sala 2021ê == * [[T-Series]], 193 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCq-Fj5jknLsUf-MWSy4_brA|title=T-Series - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[Cocomelon]], 118 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCbCmjCuTUZos6Inko4u57UQ|title=Cocomelon - Nursery Rhymes - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[SET India]], 115 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/c/setindia|title=SET India - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[PewDiePie]], 110 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UC-lHJZR3Gqxm24_Vd_AJ5Yw|title=PewDiePie - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[Kids Diana Show]],  83,5  milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCk8GzjMOrta8yxDcKfylJYw|title=✿ Kids Diana Show - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> == Youtuberên kurd == {| class="wikitable" |+ ! Navê youtuber/ê ! Navê kenalê ! Hejmara endaman ! Çavkanî{{Çavk}} |- align="right" |[[Pêşawa Berezencî]] |[[Kurd Gamers]] |540 000 | |- align="right" |[[Ibrahîm Mohsin]] |[[Lucky Ibo]] |381 000 | |- align="right" |[[Akar Farayidûn]] |[[AkA assassiN]] |321 000 | |- align="right" |[[Mabast King|Mebest Beha'dîn]] |[[Mabast King]] |291 000 | |- align="right" |[[Karzan Hîşam]] |[[Karzan Hisham (YouTube)]] |284 000 | |- align="right" |[[Mîr Omer]] |[[Kurdish Gamer]] |281 000 | |- align="right" |[[Mama Qala]] |[[Mama Qala (YouTube)]] |232 000 | |- align="right" |[[Hozan Feyisel]] |[[Hozan B12]] |268 000 | |- align="right" |[[Ranco Mehmûd]] |[[Ranjo]] |227 000 | align="right" |[[Seccad Şingali]] |[[Sajad Shingali]] |202 000 |https://youtube.com/c/SajadShingali |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:YouTube]] [[Kategorî:Youtuber]] 4avgqqpe6cl68cjvbynv2jvfyymp0ga 1095957 1095956 2022-08-22T20:33:07Z Penaber49 39672 Guhertoya 1095951 ya [[Special:Contributions/185.187.79.227|185.187.79.227]] ([[User talk:185.187.79.227|gotûbêj]]) şûnde kir wikitext text/x-wiki {{Gotara bêçavkanî}}[[Wêne:Noor Naem.jpg|thumb|Youtubereke jin a navdar a ku bi milyonan [[şopîner]]ên wê hene.]] [[Wêne:Like Nastya.png|thumb|Youtubereke qîz û bavê xwe çar xelatên cewherî birine (2019)]] [[Wêne:Juno Birch for Vogue Taiwan.jpg|thumb|Youtuberekî ''[[drag]]'' ê [[taywan]]î]] [[Youtuber]] ew kese yê ku vîdyoyan çêdike û li ser [[YouTube|YouTubê]] belav dike û YouTube wek [[platform]]a serekî dihejmêrê û xwedan cemawere û bînerekî zor e ji ber vê êkê dibêjinê "youtuber". == Cureyên vîdeoyên bi destê youtuberan == *''[[Tag]]'' *[[50 pirsên di warê min de]] *''[[Q&A]]'' (P&B, Pirsyar û Bersiv) *''[[Unboxing]]'' *''[[Challenge]]'' (yên youtuberên pêşbirkexwaz) *[[Vlog]] == Cureyên youtuberan == *Youtuberên vîdeoyên wan li ser şêweya jiyanê, modeya lixwekirinê, makyajkirin... *''[[Booktuber]]'' (youtuberên ku li ser pirtûkan disekinin) *''[[Gamer]]'' (youtuberên lîstikên vîdeoyî) *[[Youtuberên henekker]] == Reklam, sponsorên youtuberan û qezenckirina dirav li ba youtuberan == {{...}} == Wergirtina xelatan == Xelatên YouTubê jêk cidane gelek cureyên xelatan hene ku ew jik mertal in bi inglîzî dibêjinê ''YouTube Play Button'', li dîv vê rêzbendê youtuberan xelat dikin. * [[Mertalê zîv]]: ji bo kanalên ku 100.000 aboneyên wan hene (100 hezar endam). * [[Mertalê zêrîn]]: ji bo kanalên ku 1.000.000 aboneyên wan hene (yek milyon endam). * [[Mertalê cewherî]]: ji bo kanalên ku 10.000.000 aboneyên wan hene (deh milyon endam). * [[Mertalê taybet]]: ji bo kanalên ku 50.000.000 aboneyên wan hene (pêncî milyon endam). * [[Mertalê cewherî yê sor]]: ji bo kanalên ku 100.000.000 aboneyên wan hene (sed milyon endam). == Pênc kenalên pitirîn endam li ser Youtubê li sala 2021ê == * [[T-Series]], 193 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCq-Fj5jknLsUf-MWSy4_brA|title=T-Series - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[Cocomelon]], 118 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCbCmjCuTUZos6Inko4u57UQ|title=Cocomelon - Nursery Rhymes - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[SET India]], 115 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/c/setindia|title=SET India - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[PewDiePie]], 110 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UC-lHJZR3Gqxm24_Vd_AJ5Yw|title=PewDiePie - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[Kids Diana Show]],  83,5  milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCk8GzjMOrta8yxDcKfylJYw|title=✿ Kids Diana Show - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> == Youtuberên kurd == {| class="wikitable" |+ ! Navê youtuber/ê ! Navê kenalê ! Hejmara endaman ! Çavkanî{{Çavk}} |- align="right" |[[Pêşawa Berezencî]] |[[Kurd Gamers]] |540 000 | |- align="right" |[[Ibrahîm Mohsin]] |[[Lucky Ibo]] |381 000 | |- align="right" |[[Akar Farayidûn]] |[[AkA assassiN]] |321 000 | |- align="right" |[[Mabast King|Mebest Beha'dîn]] |[[Mabast King]] |291 000 | |- align="right" |[[Karzan Hîşam]] |[[Karzan Hisham (YouTube)]] |284 000 | |- align="right" |[[Mîr Omer]] |[[Kurdish Gamer]] |281 000 | |- align="right" |[[Mama Qala]] |[[Mama Qala (YouTube)]] |232 000 | |- align="right" |[[Hozan Feyisel]] |[[Hozan B12]] |268 000 | |- align="right" |[[Ranco Mehmûd]] |[[Ranjo]] |227 000 | |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:YouTube]] [[Kategorî:Youtuber]] sqq1p7774hq5qmutb74c4nl98dkw9t6 1095958 1095957 2022-08-22T20:34:01Z Penaber49 39672 /* Youtuberên kurd */ wikitext text/x-wiki {{Gotara bêçavkanî}}[[Wêne:Noor Naem.jpg|thumb|Youtubereke jin a navdar a ku bi milyonan [[şopîner]]ên wê hene.]] [[Wêne:Like Nastya.png|thumb|Youtubereke qîz û bavê xwe çar xelatên cewherî birine (2019)]] [[Wêne:Juno Birch for Vogue Taiwan.jpg|thumb|Youtuberekî ''[[drag]]'' ê [[taywan]]î]] [[Youtuber]] ew kese yê ku vîdyoyan çêdike û li ser [[YouTube|YouTubê]] belav dike û YouTube wek [[platform]]a serekî dihejmêrê û xwedan cemawere û bînerekî zor e ji ber vê êkê dibêjinê "youtuber". == Cureyên vîdeoyên bi destê youtuberan == *''[[Tag]]'' *[[50 pirsên di warê min de]] *''[[Q&A]]'' (P&B, Pirsyar û Bersiv) *''[[Unboxing]]'' *''[[Challenge]]'' (yên youtuberên pêşbirkexwaz) *[[Vlog]] == Cureyên youtuberan == *Youtuberên vîdeoyên wan li ser şêweya jiyanê, modeya lixwekirinê, makyajkirin... *''[[Booktuber]]'' (youtuberên ku li ser pirtûkan disekinin) *''[[Gamer]]'' (youtuberên lîstikên vîdeoyî) *[[Youtuberên henekker]] == Reklam, sponsorên youtuberan û qezenckirina dirav li ba youtuberan == {{...}} == Wergirtina xelatan == Xelatên YouTubê jêk cidane gelek cureyên xelatan hene ku ew jik mertal in bi inglîzî dibêjinê ''YouTube Play Button'', li dîv vê rêzbendê youtuberan xelat dikin. * [[Mertalê zîv]]: ji bo kanalên ku 100.000 aboneyên wan hene (100 hezar endam). * [[Mertalê zêrîn]]: ji bo kanalên ku 1.000.000 aboneyên wan hene (yek milyon endam). * [[Mertalê cewherî]]: ji bo kanalên ku 10.000.000 aboneyên wan hene (deh milyon endam). * [[Mertalê taybet]]: ji bo kanalên ku 50.000.000 aboneyên wan hene (pêncî milyon endam). * [[Mertalê cewherî yê sor]]: ji bo kanalên ku 100.000.000 aboneyên wan hene (sed milyon endam). == Pênc kenalên pitirîn endam li ser Youtubê li sala 2021ê == * [[T-Series]], 193 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCq-Fj5jknLsUf-MWSy4_brA|title=T-Series - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[Cocomelon]], 118 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCbCmjCuTUZos6Inko4u57UQ|title=Cocomelon - Nursery Rhymes - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[SET India]], 115 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/c/setindia|title=SET India - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[PewDiePie]], 110 milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UC-lHJZR3Gqxm24_Vd_AJ5Yw|title=PewDiePie - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> * [[Kids Diana Show]],  83,5  milyon endam hene.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/channel/UCk8GzjMOrta8yxDcKfylJYw|title=✿ Kids Diana Show - YouTube|website=www.youtube.com|access-date=2021-09-21}}</ref> == Youtuberên kurd == {| class="wikitable" |+ ! Navê youtuber/ê ! Navê kenalê ! Hejmara endaman ! Çavkanî |- align="right" |[[Pêşawa Berezencî]] |[[Kurd Gamers]] |540 000 | |- align="right" |[[Ibrahîm Mohsin]] |[[Lucky Ibo]] |381 000 | |- align="right" |[[Akar Farayidûn]] |[[AkA assassiN]] |321 000 | |- align="right" |[[Mabast King|Mebest Beha'dîn]] |[[Mabast King]] |291 000 | |- align="right" |[[Karzan Hîşam]] |[[Karzan Hisham (YouTube)]] |284 000 | |- align="right" |[[Mîr Omer]] |[[Kurdish Gamer]] |281 000 | |- align="right" |[[Mama Qala]] |[[Mama Qala (YouTube)]] |232 000 | |- align="right" |[[Hozan Feyisel]] |[[Hozan B12]] |268 000 | |- align="right" |[[Ranco Mehmûd]] |[[Ranjo]] |227 000 | |} == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:YouTube]] [[Kategorî:Youtuber]] mlb6d0n4fw29zdigpff6d5g9s5dsxu4 0 123624 1095966 1056073 2022-08-22T21:10:32Z EmausBot 7548 Robot: Fixing double redirect to [[Temîs]] wikitext text/x-wiki #BERALÎKIRIN [[Temîs]] hexn2vsib87yzixnylp8xnhr5e3w1x6 2 128927 1096028 1095858 2022-08-23T11:50:35Z Aliargic.tr.krd 50869 /* Nivîsara Minê Temam Bûye Û Nebûye */ wikitext text/x-wiki '''2+2=1''' <br>[[Qazî Mihemed]] {{Babîl||footer=|Kurd|Mêr|Kurdistan|Îdir|ku|tr-4|ku-3|en-2|az-2|ar-1}} ==Nivîsara Minê Temam Bûye Û Nebûye== ===A=== *[[Anabasîs]] ===S=== *[[Strabon]] mdpe8em08shkjyex2pu3ck6g8qgdoyx 0 129127 1095916 1095131 2022-08-22T12:32:12Z InternetArchiveBot 45060 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Çavlêgerandin}} {{Sernav bi îtalîk}} [[Wêne:Salman Rushdie, Satanic Verses -1988- illegal Iranian edition.JPG|thumb|Salman Rushdie, Ayetên şeytanî 1988: çapa qedexe ya Îranî]] [[Wêne:Rushdie2008.jpg|thumb|Nivîskar Salman Rushdie]] '''Ayetên şeytanî''' (bi navê [[Zimanê inglîzî|îngilîzî]]: ''The Satanic Verses'') romaneke nivîskar [[Salman Rushdie]] ye ku li ser koçberên [[Misilman|misilmanên]] [[Hindistan|Hindistanê]] yên li [[Keyaniya Yekbûyî|Brîtanyayê]] ye, ku beşek ji jiyana [[Pêxember|pêxemberê]] îslamî [[Muhemmed|Mihemed]] îlhama xwe girtiye. Weşandina pirtûkê ji aliyê [[Viking Press]] ve di 26ê îlona [[1988]]<nowiki/>an de bû sedema rêze [[protesto]] û kiryarên tundiyê yên misilmanan. Di 14ê sibata [[1989]]an de rêberê [[Şoreşa Îslamî ya Îranê|şoreşa Îranê]] [[Ayetula Xumênî|Xumeynî]] [[Fetwa|fetwayek]] da û bang li hemû misilmanan kir ku Ruşdî bikujin.[https://taz.de/!1811095/] Ji aliyê gelek rêxistinên taybet ve xelatek ji bo kuştina Ruşdî hate danîn, ku çend caran hate zêdekirin, herî dawî di sibata 2016an de.[https://www.nytimes.com/2016/02/23/world/middleeast/irans-hard-line-press-adds-to-bounty-on-salman-rushdie.html?_r=0] [[Îran|Hikûmeta Îranê]] ya di bin serokatiya [[Xatemî]] de di sala 1998an de xwe ji banga kuştinê ya Xumeynî dûr xist.[https://www.nytimes.com/2016/02/23/world/middleeast/irans-hard-line-press-adds-to-bounty-on-salman-rushdie.html?_r=0] == Naverok == Çîroka sereke jiyana du misilmanên ji Hindistanê vedibêje û dema ku çarenûsa wan di nav hev de diqewime dest pê dike: Her du jî ji ketina [[Balafir|balafira]] teqemeniyê li dijî hemî îhtîmala maqûl xilas dibin û ji wê hingê ve bi [[Mucîze|mûcîzeyî]] têne guhertin. Bûyerên paşerojên berê yên van her du mêran û bîranînên çend karakterên din bi rêkûpêk çîroka bingehîn dişkînin. Sê çîrokên binxet bi hev ve girêdayî ne, ew di rêzikên xewnên qutkirî de têne vegotin. BI vî havî çîroka sereke bi gelek çîrokên piçûk û xêzên hundurîn ve bi hev re girêdayî ye. === Du karakterên sereke === Selaheddîn Çemçewala (ku li Brîtanyayê ji xwe re dibêje Selahedîn Çemçe) lîstikvanek ji malbatek misilman a dewlemend e ku di zarokatiya xwe de ber bi Îngilîstanê ve hatiye şandin, hema bêje bi fanatîk bi çanda bilind a Îngilîstanê re bûye yek û eslê xwe yê hindî red kiriye. Zewaca wî ya bi jineke îngilîz re ne bi bextewar e, lêbelê ji hêla pîşeyî ve, ew di rêzefîlmek televîzyonê de wekî dengbêj û qehremanek pir serfiraz e, her çiqas di fîlmê de tenê di maskek de tê dîtin. Têkiliya wî bi bavê xwe yê zalim re dijwar e û berî ku li balafirê ji Bombay berbi Londonê siwar bibe dîsa sar dibe. Dema ku hê di balafirê de ye, ew pê dihese ku wê vegere nasnameya xweya Hindî ya kevn. Îsmaîl Necmeddîn (di romanê de hema bi taybetî bi navê xwe yê şanoyê Gibrîl Ferişta tê naskirin), ji aliyekî din ve, ji malbateke misilman a feqîr tê, lê piştre wekî lîstikvanek di fîlimên Bollywood de navdar û dewlemend dibe ku tê de xwedayên Hindu nîşan dide. Ew dilkêş tê hesibandin û ji xwe û bextewariya xwe ya jiyanê pir bawer e. Ji ber hezkirina çiyagereka îngilîz yê bi eslê xwe cihû, wî biryarek spontan daye ku jiyana xwe ya kevn li dû xwe bihêle û bifire Londonê. Xewnên wî li ser balafirê dest pê dikin, ku tê de ew wekî melekê Gabriel xuya dibe. Ji van xewnan ditirse û hewl dide bi xew nekeve, lê bi ser nakeve. === Çîroka sereke === Bi rasthatinî, Selahedîn û Gibreel di heman balafirê de ne, dema ku balafir ji hêla terorîstên Sikhîst ve tê revandin û piştî 111 rojan li ser Brîtanyayê tê teqandin. Bi hevdû ve girêdayî, tenê ew her du ji teqînê xilas dibin û rastî pîreka Rosa Diamond tên. Rosa Diamond di vê baweriyê de ye ku evîna xwe ya mezin di hundirê Gibreel de bibîne. Selahedîn vediguhere mexlûqekî mîna bizinê ku bi awayekî xûrt şeytanê tîne bîran. Ji aliyê din ve, Gibreel rondik xuya dike û xuya ye ku bi tîrêjên ronî tacdar e. Her weha xuya ye ku bêhna pîs a Gibrael li Selahedîn belav bûye. Dema ku polîs û efserên koçberiyê Selahedîn digirin û îşkence lê dikin, Gibreel wî tenê dihêle. Ew ji hêla Rosa ve tê lênêrîn, bi efsûnî di hefteyên dawî yên jiyana wê de alîkariya wê dike. Bi saya wî, ew xeyalên erotîk an bîranînên Arjantînê (li derê ku di salên 1940-an de jiyaye) vedijîne. Di heman demê de, ew hest dike ku ji hêla wê ve tê girtin û nikare riya xwe biçe. Dema ku polîs fêhm dikin ku Selahedîn ne koçberekî neqanûnî ye, lê lîstikvanek televîzyonê ye, ew bêhiş e û polîs wî bi nexweşiya pneumoniyayê din nexweşxaneyek ku tê de mirovên din ên "guhertî" dijîn. Bi alîkariya hemşîreyekê, ew direve. Ew li jina xwe Pamela digere, ya ku nuha bi hevalê Selahedîn Jumpy Joshi re têkiliyek heye. Jumpy, Selahedînê dixe otêlek piçûk û xwediyê otêlê hevalên wî yên Bengladeşî Mihemed û Hind Sufyan in, ên ku hevjînên hev in. Her du keçên wan heyranê xuyabûna Selahedîn in, her çiqas ew qîrêj xuya bike jî. Ji ciyê xwe yê veşartinê, Gibreel niha bi nezanî bandorê li xeyalên mirovan dike. Di nav koçberan de celebek "olê şeytan" pêş dikeve, ku bi nerazîbûna wan re tevliheviyek teqemenî derdikeve holê, ku di dawiyê de werdigere serpêhatiyên nijadî. Selahedîn gelek ji Gibreel nefret dike, yê ku li pêşberî rayedarên koçberiyê xiyanet li wî kiribû. Ev nefret ji wî re dibe alîkar ku xwe vegerîne mirovek normal. Êdî dixwaze jiyana xwe ya kevn bidomîne, lê ev ne mimkûn e: jina wî - ji evîndarê xwe ducanî - dixwaze xwe ji wî veqetîne, û di warê pîşeyî de, ew nikare serkeftinên xwe yên berê ava bike. Niha jî dixwaze tola Cebraîl hilîne. Gibreel, di heman demê de, piştî mirina xwezayî ya Rosa berê xwe dide Londonê. Digel xewnên wî yên wekî Gabriel, ew naha dema ku hişyar e jî xewnan dibîne. Tê de ew wek sermilyaketek xuya dike. Ew, digel vê yekê, ji aliyê evîndara xwe ya berê Rekha Merchant ve tê şopandin, ya ku piştî çûyîna wî ya bilez xwe bi zarokên xwe re ji avahiyeke bilind avêtibû ber mirinê. Gibreel ji hêla Alleluia Cone, ku sedema reva wî bû, tê dîtin û pêşwazî kirin. Lêbelê, evîna di navbera her duyan de dibe qurbana tevgera macho ya Gibril û çavnebariya wî ya dîn. Cebraîl her ku diçe bêtir dîn dibe. Berevajî Selahedîn, ew di destpêkê de dîsa serkeftinên pîşeyî pêk tîne. Bi gelemperî, her tişt ji wî re sivik xuya dike, û Selahedîn bêhêvî dibe. Lê paşê pêl dizivire. Ew têkiliya xwe ya bi Alleluja re dixe xetereyê û serkeftina wî ya lîstikvaniyê wekî ku tê xwestin pêk nayê. Ew her ku diçe di nav alter egoya xwe de wekî sermilyaketek tevlihev dibe. Dema ku Selahedîn bi têlefonê Gibreel bi dengekî nixumandî terorîze dike, Gibreel di dawiyê de kontrola xwe winda dike: Selahedîn çavnebariya xwe bi risteyên guhêrbar ("ayetên şeytanî") geş dike û bi vî rengî li Gibreel hilweşînek derûnî peyda dike, yê ku piştre agir berdide çend cihên bajêr. Li vir Pamela, Jumpy û hevjîna Sufyan dimirin. Selahedîn hewl dide ku yên paşîn xilas bike lê bi ser nakeve û ji hêla Gibreel ve tê xilas kirin, yê ku di çirkeya paşîn de fikra xwe diguhêre - tevî ku bizane Selahedîn çi dikir. Gibreel direve Hindistanê û dîsa hewl dide ku kariyera xwe ya kevn ava bike. Lê belê di vê yekê de bi ser nakeve. Di şûna wê de, ew pereyê xwe winda dike û bi îflasê re rû bi rû dimîne. Selahedîn jî ,dema hay dibe ku bavê xwe di rojên xwe yên mirinê de ye, diçe Hindistanê. Di nivîna mirinê de ew bi bavê xwe re re li hev dike, bi eslê xwe re jî li hev dicive û riya xwe vedigere ber evîna xwe ya yekem Zeenat Vakil a bi navê Zeeny. Gibreel piştî kuştina hevjîna xwe ya berê Alleluia û evîndarê wê yê gumanbar "Whisky" Sisodia, dikeve pêşiya Selahedîn. Ji ber nexweşiya xwe ya derûnî, bi awayeke bêhêvî, li ber Selahedîn xwe dikuje. == Bandorên pirtûkê == Roman di Mijdara 1988 de [[xelata Whitbread]] wergirt. Çend roj piştî çapbûna pirtûkê, derketina wû ya nav Komara Hindistanê hat qedexekirin.<ref>{{cite web|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-01-25/india/30662344_1_import-ban-book-satanic-verses|title=Reading ‘Satanic Verses' legal|date=2012-01-25|publisher=[[The Times of India]]|accessdate=2012-05-30|archive-date=2013-04-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20130429125416/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-01-25/india/30662344_1_import-ban-book-satanic-verses|url-status=dead}}</ref> Di 14ê çileya 1989an de, pirtûk bi awayekî sembolîk di xwepêşandaneke misilmanan de li [[Bradford|Bradfordê]] hat şewitandin. Di xwenîşandaneke 27ê heman mehê de li [[Hyde Park|Hyde Parka]] [[London|Londonê]], misilmanan daxwaznameyek pêşkêşî koma [[weşanxaneya Penguinê]] ya ku Viking tê de ye, kirin. Di 14ê Sibata 1989an de, Ayetullah û rêberê şoreşger yê Îranê [[Ruhollah Xumeynî]] fetwayek derxist ku tê de ji bo kuştina nivîskar xelat jî hebû<ref name="Independent3">{{cite web|url=http://www.independent.co.uk/news/the-satanic-verses-the-story-of-a-prizewinning-novel-that-sparked-controversy-1318867.html|title='The Satanic Verses': the story of a prize-winning novel that sparked controversy|date=1996-02-14|publisher=[[The Independent]]|accessdate=2012-05-30}}</ref>. Die Fatwa war auch Todesurteil für alle, die an der Veröffentlichung beteiligt waren und den Inhalt des Buchs kannten, das gegen den Islam, den Propheten und den Koran sei.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/books/1989/feb/15/salmanrushdie|title=Rushdie in hiding after Ayatollah’s death threat|date=1989-02-15|publisher=[[The Guardian]]|accessdate=2012-05-30}}</ref> Rêxistina ne-hukûmî ya ku bingeh li Londonê ye, Article 19, Komîteya Parastina Rushdî ava kir, ku di 2ê Adara 1989an de ji bo parastina azadiya derbirînê bangek bi îmzeya zêdetirî 1000 nivîskarên cîhanê derxist.<ref>Larry McMurtry, Kurt Vonnegut Jr., David Lodge, Derek Walcott, John Banville und andere: [http://www.nybooks.com/articles/archives/1990/apr/12/help-salman-rushdie/?pagination=false Help Salman Rushdie!], ''New York Review of Books'', Leserbrief, 12. April 1990</ref> Di 7’ê Adara 1989’an de Îranê têkiliyên xwe yên dîplomatîk bi Brîtanyayê re qut kir. Piştî mirina Xumeynî di Hezîrana 1989an de, rêberê misilmanên Brîtanyayê [[Kalîm Sidîqî]] got ku fetwaya li dijî Ruşdî berdewam dike. Di yekemîn weşana Ruşdî ya piştî fetwaya 4ê Sibata 1990î de di rojnameya [[The Independent]] de, wî kufr red kir û diyar kir ku ew ne misilman e. Îran û Brîtanyayê di 28ê Îlonê de dîsa dest bi têkiliyên dîplomatîk kirin.<ref name="Independent2">{{cite web|url=http://www.independent.co.uk/news/the-satanic-verses-the-story-of-a-prizewinning-novel-that-sparked-controversy-1318867.html|title='The Satanic Verses': the story of a prize-winning novel that sparked controversy|date=1996-02-14|publisher=[[The Independent]]|accessdate=2012-05-30}}</ref> Die Fatwa war auch Todesurteil für alle, die an der Veröffentlichung beteiligt waren und den Inhalt des Buchs kannten, das gegen den Islam, den Propheten und den Koran sei.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/books/1989/feb/15/salmanrushdie|title=Rushdie in hiding after Ayatollah’s death threat|date=1989-02-15|publisher=[[The Guardian]]|accessdate=2012-05-30}}</ref> Her wiha ev fetwa ji bo her kesî bû, yê ku di weşana pirtûkê de cih girtibûn.<ref>{{cite web|url=http://articles.chicagotribune.com/1992-04-15/news/9202030553_1_rushdie-paperback-version-el-capitan-theater|title=Sales Update: Paperback ‘Satanic Verses’|date=1992-04-15|publisher=[[Chicago Tribune]]|accessdate=2012-05-30}}</ref> Êrîş li gelek wergêrên pirtûkê hatin kirin. Wergêrê Îtalî Ettore Capriolo di 3ê tîrmeha 1991ê de li mala xwe li Mîlanoyê hat kuştin û wergêrê Japonî Hitoshi Igarashi di 11ê tîrmeha 1991ê de li avahiya ofîsa xwe ya li Zanîngeha Tsukuba bi kêrê hat kuştin.<ref>{{cite web|url=http://www.nytimes.com/books/99/04/18/specials/rushdie-translator.html|title=Japanese Translator of Rushdie Book Found Slain|author=Steven R. Weisman|date=1991-07-13|publisher=[[The New York Times]]|accessdate=2012-05-30}}</ref> Weşangerê Norwêcî William Nygaard bi guleyan bi giranî birîndar bû.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/books/2010/nov/26/norwegian-publisher-william-nygaard|title=Norwegian publishers offer reward to solve William Nygaard case|date=2010-11-26|publisher=The Guardian|accessdate=2012-05-30}}</ref> Di sibata 2016an de, Independent ragihand ku çil dezgehên ragihandinê yên dewleta Îranê ji bo salvegera fetwayê 600,000 dolar xelata mirina Ruşdî zêde kirine û bi giştî gihaye nêzîkî çar milyon dolaran.<ref name="NZZ: Vier Millionen für einen Killer">{{Internetquelle|url=http://www.nzz.ch/international/vier-millionen-fuer-einen-killer-1.18700188|titel=Vier Millionen für einen Killer|autor=Daniel Steinvorth|werk=NZZ – Neue Zürcher Zeitung|sprache=de|datum=2016-02-24|zugriff=2016-02-26}}</ref><ref name="SPON-1078611">{{Internetquelle|url=http://www.spiegel.de/kultur/gesellschaft/perlentaucher-fuoccoammare-goldener-baer-john-von-dueffel-a-1078611.html|titel=Heute in den Feuilletons: „Macht und Ohnmacht der Bilder“|autor=|werk=[[Spiegel Online]]|datum=2016-02-22|zugriff=2016-02-23}}</ref><ref>{{Internetquelle|url=http://www.independent.co.uk/news/people/salman-rushdie-iranian-state-media-renew-fatwa-on-satanic-verses-author-with-600000-bounty-a6887141.html|titel=Iranian state media has put a $600,000 bounty on Salman Rushdie’s head|autor=Samuel Osborne|werk=independent.co.uk|sprache=en|datum=2016-02-21|zugriff=2016-02-23}}</ref> == Çapa orijînal == * ''The Satanic Verses.'' Viking, New York, NY 1988, ISBN 0-670-82537-9. == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Pirtûk]] iztmibzzpsutovk1kn5sskrqujea3pu 0 129233 1096013 1095898 2022-08-23T06:49:34Z Biyolojiyabikurdi 31567 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Amniote embryo ku.jpg|thumb|269x269px|Çar perdeyên embriyoyî heye, [[Perdeya seravê|perdeya serav,]] perdeya koriyon, tûrikê zerikê û perdeya elentoyîs. Perdeyên embriyoyî di hefteya duyem a perisînê de, piştî [[Çeqîn|çeqînê]] peyda dibin û di qonaxa embriyoyî û qonaxa korpeleyî de perisîna perdeyan didome]] '''Tûrikê zerikê''' (bi înglîzî: ''yolk sac'') yek ji çar [[perdeyên derveyî embriyoyê]] ye. Perdeya zerikê ji çîna hîpoblast çê dibe û bi şêweyî tûrik e, loma wekî tûrikê zerikê tê navkirin. Ji perdeyên embriyoyê, pêşîn tûrikê zerikê, paşê perdeyên din tê çêkirin. Tûrikê zerikê xişok, [[Balinde|balînde]] û hin [[Memikdar|memikdaran]] ji bo xwedikirina embriyoyê zerik embar dike. Wekî mînak zerika hêka mirîşkê di nav tûrikê zerikê de cîh digire. Geşebûn û peresîna embriyo û korpeleya mirov di [[Malzarok|malzaroka]] dayikê de çê dibe. Xurek û madeyên pêwîst ji [[Xwîn|xwîna]] dayikê tê dabînkirin, loma di tûrikê zerikê embriyoya mirov de zerik nayê embar kirin.<ref name="Human anatomy">McKinley, M., & O'Loughlin, V. (2011). Human Anatomy (3rd ed.). New York, NY: McGraw-Hill </ref> Tûrikê zerikê ji [[Xane|xaneyên]] trofoblast xurek dimijînin û dişînin bo embriyoyê. Hefteya çaremîn a peresînê de embriyo ji aliyê [[Plasenta|plasentayê]] ve tê xwedîkirin, qebareya tûrikê zerikê ji wê gavê şûnve kêm dibe.<ref name="OpenStax, Anatomy & Physiology">Betts, J., Desaix, P., Johnson, E., Johnson, J., Korol, O., & Kruse, D. et al. (2017). Anatomy & physiology. Houston, Texas: OpenStax College, Rice University,</ref> Bi peresîna embriyoyên mirov de, tûrikê zerikê dibe beşek ji [[Coga herisê|coga herisê.]]<ref name="visualizing-human-biology">Ireland, K. A. (2010). Visualizing Human Biology (3rd ed.). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.</ref> Bo embriyoya mirov, erkê bingehîn ê tûrikê zerikê, berhemkirina [[Xiroka sor|xaneyên xwînê]] ye. Xaneyên xwînê yên pêşîn di tûrikê zerikê de tên çêkirin.<ref name="Campbell">Campbell, N. A., & Reece, J. B. (2008). Biology (8th ed.). San Francisco, CA: Benjamin-Cummings Publishing Company.</ref> Herwisa xaneyên pêşeng ên [[Xaneya hêkê|hêkexane]] û [[Sperm|spermê]] jî di tûrikê zerikê de tên çêkirin.<ref>Rittner, Don, and Timothy Lee McCabe. Encyclopedia Of Biology. Facts On File, 2004. </ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Biyolojî]] 28rqd1t3945la178hhe9pg0pcg8taq6 0 129235 1095922 2022-08-22T12:57:17Z MikaelF 935 MikaelF navê [[Zimanê Astûrleonesî]] weke [[Zimanê astûrleonezî]] guhert wikitext text/x-wiki #BERALÎKIRIN [[Zimanê astûrleonezî]] 9vwyqfxkno6kgbokwni1euw0di5kgw5 0 129236 1095927 2022-08-22T13:14:11Z MikaelF 935 MikaelF navê [[Zimanê astûrleonezî]] weke [[Zimanê astûrleonî]] guhert wikitext text/x-wiki #BERALÎKIRIN [[Zimanê astûrleonî]] d70gmdhbo8oi6vmjxm0v1zsg1la8c7k 0 129237 1095944 2022-08-22T13:49:34Z MikaelF 935 MikaelF navê [[Îmrali]] guhart û kir [[Îmralî]] wikitext text/x-wiki #BERALÎKIRIN [[Îmralî]] 70pugdto01mlrco0vuiktt2z2qn26st 0 129238 1095946 2022-08-22T14:45:03Z Bikarhêner 22655 Bikarhêner navê [[Dadweriya malbatê]] weke [[Hiqûqa malbatê]] guhert: Maneya peyva "dadwerî" ne hiqûq e. wikitext text/x-wiki #BERALÎKIRIN [[Hiqûqa malbatê]] 5m0jhy1boxtrdthnttoe1m7q3e4zunj 2 129241 1095954 2022-08-22T20:06:06Z Composermen 52055 gotara bikarhêner hate afirandin wikitext text/x-wiki Ez li vir dorpeç dikim, edîtorê min. Ez li Ewropayê dijîm 1zoed5jsnb6oppqsdbdua3efx423mqq 1 129243 1095961 2022-08-22T20:47:35Z Mohammedmohammedrykj 52240 /* Dengdanê dixwazim */ beşeke nû wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) aygernqy0yd1llz6hu0t9l4lflgwexn 1095964 1095961 2022-08-22T20:49:02Z Mohammedmohammedrykj 52240 wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) Çima ne derbasdere? Ez Youtuberekî kurdim û min 205 000 endam hene, herwiha wek nivîskar min gelek Gotar û Raportên siyasî hene. Dikarim ji were bişinim. Berî niha we gotibû ku her youtuberkî kurd gelek endam hebin ew derbazdere. Mabast King ew jîk youtuberkî kurde wekî min, Çima ew derbazdere û ez ne? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) 31lmufgnfkc6s80r0nvlertrdjb297o 1095965 1095964 2022-08-22T20:49:40Z Mohammedmohammedrykj 52240 wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) Çima ne derbasdere? Ez Youtuberekî kurdim û min 205 000 endam hene, herwiha wek nivîskar min gelek Gotar û Raportên siyasî hene. Dikarim ji were bişinim. Berî niha we gotibû ku her youtuberkî kurd gelek endam hebin ew derbazdere. Mabast King ew jîk youtuberkî kurde wekî min, Çima ew derbazdere û ez ne? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Mabast_King [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) qh7hmnc9a6xj1tt907x4i138qzp286q 1095967 1095965 2022-08-22T21:14:09Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) Çima ne derbasdere? Ez Youtuberekî kurdim û min 205 000 endam hene, herwiha wek nivîskar min gelek Gotar û Raportên siyasî hene. Dikarim ji were bişinim. Berî niha we gotibû ku her youtuberkî kurd gelek endam hebin ew derbazdere. Mabast King ew jîk youtuberkî kurde wekî min, Çima ew derbazdere û ez ne? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Mabast_King [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) Bi caran e ku me bi te re di vî warê de niqaş kir. Mixabin ji xeynî reklam û suîstîmalê tu karekî teyê li ber çav tuneye jiber tu kesekî ne serkevtî yî. Te Spotyfayê jî suîstîmal kiriye. Bi muzîka bê eleqe û bi dengê vala platformê sûîstûmal dikî. Tu xwe wek youtuber binav dikî mixabin di youtube de tenê storyên kopî çend vîdeoyê vala gelek jê jî ne bi kurdî ye, bi erebî ye. Ne tenê bikarhênerên Wîkîpediya kurdî êdî bikarhênerên global jî ji te acis bûne. Qanûnên herêma Kurdistanê çawa tevdigere nizanim lê jiber van sûîstîmal û xabandinan pêwiste tu werî dadgeh kirin. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:14, 22 tebax 2022 (UTC) f8dz8q8erysm7lulm0uigt3715wz6se 1095972 1095967 2022-08-22T21:21:03Z Penaber49 39672 /* Dengdanê dixwazim */ wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) Çima ne derbasdere? Ez Youtuberekî kurdim û min 205 000 endam hene, herwiha wek nivîskar min gelek Gotar û Raportên siyasî hene. Dikarim ji were bişinim. Berî niha we gotibû ku her youtuberkî kurd gelek endam hebin ew derbazdere. Mabast King ew jîk youtuberkî kurde wekî min, Çima ew derbazdere û ez ne? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Mabast_King [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) {{Silav|Mohammedmohammedrykj}}, bi caran e ku me bi te re di vî warê de gelek niqaş kir. Mixabin ji xeynî reklam û suîstîmalê tu karekî teyê li ber çav tuneye jiber tu kesekî ne serkevtî yî. Te Spotyfayê jî suîstîmal kiriye. Bi muzîka bê eleqe û bi dengê vala platformê sûîstûmal dikî. Tu xwe wek youtuber binav dikî mixabin di youtube de tenê storyên kopî çend vîdeoyê vala gelek jê jî ne bi kurdî ye, bi erebî ye. Ne tenê bikarhênerên Wîkîpediya kurdî êdî bikarhênerên global jî ji te acis bûne. Qanûnên herêma Kurdistanê çawa tevdigere nizanim lê jiber van sûîstîmal û xabandinan pêwiste tu werî dadgeh kirin. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:14, 22 tebax 2022 (UTC) qqxkubm8dokl5ae44dy80n5j1dljk8g 1095975 1095972 2022-08-22T21:23:15Z Penaber49 39672 /* Dengdanê dixwazim */ wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) Çima ne derbasdere? Ez Youtuberekî kurdim û min 205 000 endam hene, herwiha wek nivîskar min gelek Gotar û Raportên siyasî hene. Dikarim ji were bişinim. Berî niha we gotibû ku her youtuberkî kurd gelek endam hebin ew derbazdere. Mabast King ew jîk youtuberkî kurde wekî min, Çima ew derbazdere û ez ne? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Mabast_King [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) {{Silav|Mohammedmohammedrykj}}, bi caran e ku me bi te re di vî warê de gelek niqaş kir. Mixabin ji xeynî reklam û suîstîmalê tu karekî teyê li ber çav tuneye jiber tu kesekî ne serkevtî yî. Te Spotify yê jî suîstîmal kiriye. Bi muzîka bê eleqe û bi dengê vala platformê sûîstûmal dikî. Tu xwe wek youtuber binav dikî mixabin di youtube de tenê storyên kopî çend vîdeoyê vala gelek jê jî ne bi kurdî ye, bi erebî ye. Ne tenê bikarhênerên Wîkîpediya kurdî êdî bikarhênerên global jî ji te acis bûne. Qanûnên herêma Kurdistanê çawa tevdigere nizanim lê jiber van sûîstîmal û xabandinan pêwiste tu werî dadgeh kirin. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:14, 22 tebax 2022 (UTC) 86f2skxd2fu98ikytcg9g0xlz7m7hy5 1095979 1095975 2022-08-22T21:27:01Z Mohammedmohammedrykj 52240 wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) Çima ne derbasdere? Ez Youtuberekî kurdim û min 205 000 endam hene, herwiha wek nivîskar min gelek Gotar û Raportên siyasî hene. Dikarim ji were bişinim. Berî niha we gotibû ku her youtuberkî kurd gelek endam hebin ew derbazdere. Mabast King ew jîk youtuberkî kurde wekî min, Çima ew derbazdere û ez ne? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Mabast_King [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) {{Silav|Mohammedmohammedrykj}}, bi caran e ku me bi te re di vî warê de gelek niqaş kir. Mixabin ji xeynî reklam û suîstîmalê tu karekî teyê li ber çav tuneye jiber tu kesekî ne serkevtî yî. Te Spotify yê jî suîstîmal kiriye. Bi muzîka bê eleqe û bi dengê vala platformê sûîstûmal dikî. Tu xwe wek youtuber binav dikî mixabin di youtube de tenê storyên kopî çend vîdeoyê vala gelek jê jî ne bi kurdî ye, bi erebî ye. Ne tenê bikarhênerên Wîkîpediya kurdî êdî bikarhênerên global jî ji te acis bûne. Qanûnên herêma Kurdistanê çawa tevdigere nizanim lê jiber van sûîstîmal û xabandinan pêwiste tu werî dadgeh kirin. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:14, 22 tebax 2022 (UTC) Cîma kesên kurd bi erebî nepeyivin? Youtuberkî kurdim û azadim bi hemî zimana bipeyivim!! Ew karê mine di hamî biyavade karbikim çima bêm dadgehkirin? Jiber ku di gelek biyavan de kardikim? Dixwazim ku hişyerî peyvên xwe bî jeber ku to tiştekî mezin dibêjî. [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:27, 22 tebax 2022 (UTC) bwhr30ngoh7vfbhto11xyod35gznjnm 1095982 1095979 2022-08-22T21:29:25Z Mohammedmohammedrykj 52240 wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) Çima ne derbasdere? Ez Youtuberekî kurdim û min 205 000 endam hene, herwiha wek nivîskar min gelek Gotar û Raportên siyasî hene. Dikarim ji were bişinim. Berî niha we gotibû ku her youtuberkî kurd gelek endam hebin ew derbazdere. Mabast King ew jîk youtuberkî kurde wekî min, Çima ew derbazdere û ez ne? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Mabast_King [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) {{Silav|Mohammedmohammedrykj}}, bi caran e ku me bi te re di vî warê de gelek niqaş kir. Mixabin ji xeynî reklam û suîstîmalê tu karekî teyê li ber çav tuneye jiber tu kesekî ne serkevtî yî. Te Spotify yê jî suîstîmal kiriye. Bi muzîka bê eleqe û bi dengê vala platformê sûîstûmal dikî. Tu xwe wek youtuber binav dikî mixabin di youtube de tenê storyên kopî çend vîdeoyê vala gelek jê jî ne bi kurdî ye, bi erebî ye. Ne tenê bikarhênerên Wîkîpediya kurdî êdî bikarhênerên global jî ji te acis bûne. Qanûnên herêma Kurdistanê çawa tevdigere nizanim lê jiber van sûîstîmal û xabandinan pêwiste tu werî dadgeh kirin. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:14, 22 tebax 2022 (UTC) Cîma kesên kurd bi erebî nepeyivin? Youtuberkî kurdim û azadim bi hemî zimana bipeyivim!! Ew karê mine di hamî biyavade karbikim çima bêm dadgehkirin? Jiber ku di gelek biyavan de kardikim? Dixwazim ku hişyerî peyvên xwe bî jeber ku to tiştekî mezin dibêjî. [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:27, 22 tebax 2022 (UTC) Tu gencekî kurd dibînî ku li gelek tîştande kar dike heqe ku piştevan bî nek dîjatîya wî bikî!! Erê eve azadî ya kû gîş dixwazin? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:29, 22 tebax 2022 (UTC) 0siwv1xuifkxblprydvi2foaenx0nx2 1095983 1095982 2022-08-22T21:32:29Z Mohammedmohammedrykj 52240 wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) Çima ne derbasdere? Ez Youtuberekî kurdim û min 205 000 endam hene, herwiha wek nivîskar min gelek Gotar û Raportên siyasî hene. Dikarim ji were bişinim. Berî niha we gotibû ku her youtuberkî kurd gelek endam hebin ew derbazdere. Mabast King ew jîk youtuberkî kurde wekî min, Çima ew derbazdere û ez ne? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Mabast_King [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) {{Silav|Mohammedmohammedrykj}}, bi caran e ku me bi te re di vî warê de gelek niqaş kir. Mixabin ji xeynî reklam û suîstîmalê tu karekî teyê li ber çav tuneye jiber tu kesekî ne serkevtî yî. Te Spotify yê jî suîstîmal kiriye. Bi muzîka bê eleqe û bi dengê vala platformê sûîstûmal dikî. Tu xwe wek youtuber binav dikî mixabin di youtube de tenê storyên kopî çend vîdeoyê vala gelek jê jî ne bi kurdî ye, bi erebî ye. Ne tenê bikarhênerên Wîkîpediya kurdî êdî bikarhênerên global jî ji te acis bûne. Qanûnên herêma Kurdistanê çawa tevdigere nizanim lê jiber van sûîstîmal û xabandinan pêwiste tu werî dadgeh kirin. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:14, 22 tebax 2022 (UTC) Cîma kesên kurd bi erebî nepeyivin? Youtuberkî kurdim û azadim bi hemî zimana bipeyivim!! Ew karê mine di hamî biyavade karbikim çima bêm dadgehkirin? Jiber ku di gelek biyavan de kardikim? Dixwazim ku hişyerî peyvên xwe bî jeber ku to tiştekî mezin dibêjî. [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:27, 22 tebax 2022 (UTC) Tu gencekî kurd dibînî ku li gelek tîştande kar dike heqe ku piştevan bî nek dîjatîya wî bikî!! Erê eve azadî ya kû gîş dixwazin? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:29, 22 tebax 2022 (UTC) Bi sedan gotar min hene di saytên bi nav û deng di biyavê siyasî de. Çewa ne derbasderim ? Dikarim hemîya ji tere bişinim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:32, 22 tebax 2022 (UTC) k7iaqf8av3pmf1fnpv6g9xopqed21kk 1095984 1095983 2022-08-22T21:33:05Z Mohammedmohammedrykj 52240 /* {{Dengdan}} */ beşeke nû wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) Çima ne derbasdere? Ez Youtuberekî kurdim û min 205 000 endam hene, herwiha wek nivîskar min gelek Gotar û Raportên siyasî hene. Dikarim ji were bişinim. Berî niha we gotibû ku her youtuberkî kurd gelek endam hebin ew derbazdere. Mabast King ew jîk youtuberkî kurde wekî min, Çima ew derbazdere û ez ne? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Mabast_King [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) {{Silav|Mohammedmohammedrykj}}, bi caran e ku me bi te re di vî warê de gelek niqaş kir. Mixabin ji xeynî reklam û suîstîmalê tu karekî teyê li ber çav tuneye jiber tu kesekî ne serkevtî yî. Te Spotify yê jî suîstîmal kiriye. Bi muzîka bê eleqe û bi dengê vala platformê sûîstûmal dikî. Tu xwe wek youtuber binav dikî mixabin di youtube de tenê storyên kopî çend vîdeoyê vala gelek jê jî ne bi kurdî ye, bi erebî ye. Ne tenê bikarhênerên Wîkîpediya kurdî êdî bikarhênerên global jî ji te acis bûne. Qanûnên herêma Kurdistanê çawa tevdigere nizanim lê jiber van sûîstîmal û xabandinan pêwiste tu werî dadgeh kirin. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:14, 22 tebax 2022 (UTC) Cîma kesên kurd bi erebî nepeyivin? Youtuberkî kurdim û azadim bi hemî zimana bipeyivim!! Ew karê mine di hamî biyavade karbikim çima bêm dadgehkirin? Jiber ku di gelek biyavan de kardikim? Dixwazim ku hişyerî peyvên xwe bî jeber ku to tiştekî mezin dibêjî. [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:27, 22 tebax 2022 (UTC) Tu gencekî kurd dibînî ku li gelek tîştande kar dike heqe ku piştevan bî nek dîjatîya wî bikî!! Erê eve azadî ya kû gîş dixwazin? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:29, 22 tebax 2022 (UTC) Bi sedan gotar min hene di saytên bi nav û deng di biyavê siyasî de. Çewa ne derbasderim ? Dikarim hemîya ji tere bişinim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:32, 22 tebax 2022 (UTC) == {{Dengdan}} == {{Dengdan}} [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:33, 22 tebax 2022 (UTC) dpuza4r9gspawn1nvwx1o5jznyq55v2 1095989 1095984 2022-08-22T21:39:56Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) Çima ne derbasdere? Ez Youtuberekî kurdim û min 205 000 endam hene, herwiha wek nivîskar min gelek Gotar û Raportên siyasî hene. Dikarim ji were bişinim. Berî niha we gotibû ku her youtuberkî kurd gelek endam hebin ew derbazdere. Mabast King ew jîk youtuberkî kurde wekî min, Çima ew derbazdere û ez ne? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Mabast_King [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) {{Silav|Mohammedmohammedrykj}}, bi caran e ku me bi te re di vî warê de gelek niqaş kir. Mixabin ji xeynî reklam û suîstîmalê tu karekî teyê li ber çav tuneye jiber tu kesekî ne serkevtî yî. Te Spotify yê jî suîstîmal kiriye. Bi muzîka bê eleqe û bi dengê vala platformê sûîstûmal dikî. Tu xwe wek youtuber binav dikî mixabin di youtube de tenê storyên kopî çend vîdeoyê vala gelek jê jî ne bi kurdî ye, bi erebî ye. Ne tenê bikarhênerên Wîkîpediya kurdî êdî bikarhênerên global jî ji te acis bûne. Qanûnên herêma Kurdistanê çawa tevdigere nizanim lê jiber van sûîstîmal û xabandinan pêwiste tu werî dadgeh kirin. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:14, 22 tebax 2022 (UTC) Cîma kesên kurd bi erebî nepeyivin? Youtuberkî kurdim û azadim bi hemî zimana bipeyivim!! Ew karê mine di hamî biyavade karbikim çima bêm dadgehkirin? Jiber ku di gelek biyavan de kardikim? Dixwazim ku hişyerî peyvên xwe bî jeber ku to tiştekî mezin dibêjî. [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:27, 22 tebax 2022 (UTC) Tu gencekî kurd dibînî ku li gelek tîştande kar dike heqe ku piştevan bî nek dîjatîya wî bikî!! Erê eve azadî ya kû gîş dixwazin? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:29, 22 tebax 2022 (UTC) Bi sedan gotar min hene di saytên bi nav û deng di biyavê siyasî de. Çewa ne derbasderim ? Dikarim hemîya ji tere bişinim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:32, 22 tebax 2022 (UTC) Li vir ne cihê vî nîqaşê ye. Ev fikrê minê kesaneye. Awayê ku min tê derxistîye tu hem wîkîpediyayê û platforman sûîstîmal dikî û xelkê dixapînî. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:39, 22 tebax 2022 (UTC) == {{Dengdan}} == {{Dengdan}} [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:33, 22 tebax 2022 (UTC) 2ugpg1bsm5hxh53wh8fbkqj9fr2j5gd 1095993 1095989 2022-08-22T21:44:59Z Mohammedmohammedrykj 52240 wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) Çima ne derbasdere? Ez Youtuberekî kurdim û min 205 000 endam hene, herwiha wek nivîskar min gelek Gotar û Raportên siyasî hene. Dikarim ji were bişinim. Berî niha we gotibû ku her youtuberkî kurd gelek endam hebin ew derbazdere. Mabast King ew jîk youtuberkî kurde wekî min, Çima ew derbazdere û ez ne? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Mabast_King [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) {{Silav|Mohammedmohammedrykj}}, bi caran e ku me bi te re di vî warê de gelek niqaş kir. Mixabin ji xeynî reklam û suîstîmalê tu karekî teyê li ber çav tuneye jiber tu kesekî ne serkevtî yî. Te Spotify yê jî suîstîmal kiriye. Bi muzîka bê eleqe û bi dengê vala platformê sûîstûmal dikî. Tu xwe wek youtuber binav dikî mixabin di youtube de tenê storyên kopî çend vîdeoyê vala gelek jê jî ne bi kurdî ye, bi erebî ye. Ne tenê bikarhênerên Wîkîpediya kurdî êdî bikarhênerên global jî ji te acis bûne. Qanûnên herêma Kurdistanê çawa tevdigere nizanim lê jiber van sûîstîmal û xabandinan pêwiste tu werî dadgeh kirin. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:14, 22 tebax 2022 (UTC) Cîma kesên kurd bi erebî nepeyivin? Youtuberkî kurdim û azadim bi hemî zimana bipeyivim!! Ew karê mine di hamî biyavade karbikim çima bêm dadgehkirin? Jiber ku di gelek biyavan de kardikim? Dixwazim ku hişyerî peyvên xwe bî jeber ku to tiştekî mezin dibêjî. [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:27, 22 tebax 2022 (UTC) Tu gencekî kurd dibînî ku li gelek tîştande kar dike heqe ku piştevan bî nek dîjatîya wî bikî!! Erê eve azadî ya kû gîş dixwazin? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:29, 22 tebax 2022 (UTC) Bi sedan gotar min hene di saytên bi nav û deng di biyavê siyasî de. Çewa ne derbasderim ? Dikarim hemîya ji tere bişinim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:32, 22 tebax 2022 (UTC) Li vir ne cihê vî nîqaşê ye. Ev fikrê minê kesaneye. Awayê ku min tê derxistîye tu hem wîkîpediyayê û platforman sûîstîmal dikî û xelkê dixapînî. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:39, 22 tebax 2022 (UTC) Ez mirovekim li ser xwe kar dikim. Belê te heq nîne van peyvên ne xweş derheqî kesekî kurdê serkeftî bêjî, berûvajî heqe to piştevanê vî kesî bî yê ku li hemî biyav de kard dike. Min çi arîşe bi tere nînin û te wek bireyê xwê mezin dihijmêrim, dixwazim vê nêrînê to li ser mi rakî û baş li kar û gotarên min bibihnî bi navê " سجاد شنكالي" bi erebî [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:44, 22 tebax 2022 (UTC) == {{Dengdan}} == {{Dengdan}} [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:33, 22 tebax 2022 (UTC) a9icwdioqal1xqktbkihtnsx1tpgzv8 1095995 1095993 2022-08-22T21:47:09Z Mohammedmohammedrykj 52240 wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) Çima ne derbasdere? Ez Youtuberekî kurdim û min 205 000 endam hene, herwiha wek nivîskar min gelek Gotar û Raportên siyasî hene. Dikarim ji were bişinim. Berî niha we gotibû ku her youtuberkî kurd gelek endam hebin ew derbazdere. Mabast King ew jîk youtuberkî kurde wekî min, Çima ew derbazdere û ez ne? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Mabast_King [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) {{Silav|Mohammedmohammedrykj}}, bi caran e ku me bi te re di vî warê de gelek niqaş kir. Mixabin ji xeynî reklam û suîstîmalê tu karekî teyê li ber çav tuneye jiber tu kesekî ne serkevtî yî. Te Spotify yê jî suîstîmal kiriye. Bi muzîka bê eleqe û bi dengê vala platformê sûîstûmal dikî. Tu xwe wek youtuber binav dikî mixabin di youtube de tenê storyên kopî çend vîdeoyê vala gelek jê jî ne bi kurdî ye, bi erebî ye. Ne tenê bikarhênerên Wîkîpediya kurdî êdî bikarhênerên global jî ji te acis bûne. Qanûnên herêma Kurdistanê çawa tevdigere nizanim lê jiber van sûîstîmal û xabandinan pêwiste tu werî dadgeh kirin. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:14, 22 tebax 2022 (UTC) Cîma kesên kurd bi erebî nepeyivin? Youtuberkî kurdim û azadim bi hemî zimana bipeyivim!! Ew karê mine di hamî biyavade karbikim çima bêm dadgehkirin? Jiber ku di gelek biyavan de kardikim? Dixwazim ku hişyerî peyvên xwe bî jeber ku to tiştekî mezin dibêjî. [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:27, 22 tebax 2022 (UTC) Tu gencekî kurd dibînî ku li gelek tîştande kar dike heqe ku piştevan bî nek dîjatîya wî bikî!! Erê eve azadî ya kû gîş dixwazin? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:29, 22 tebax 2022 (UTC) Bi sedan gotar min hene di saytên bi nav û deng di biyavê siyasî de. Çewa ne derbasderim ? Dikarim hemîya ji tere bişinim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:32, 22 tebax 2022 (UTC) Li vir ne cihê vî nîqaşê ye. Ev fikrê minê kesaneye. Awayê ku min tê derxistîye tu hem wîkîpediyayê û platforman sûîstîmal dikî û xelkê dixapînî. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:39, 22 tebax 2022 (UTC) Ez mirovekim li ser xwe kar dikim. Belê te heq nîne van peyvên ne xweş derheqî kesekî kurdê serkeftî bêjî, berûvajî heqe to piştevanê vî kesî bî yê ku li hemî biyav de kard dike. Min çi arîşe bi tere nînin û te wek bireyê xwê mezin dihijmêrim, dixwazim vê nêrînê to li ser mi rakî û baş li kar û gotarên min bibihnî bi navê " سجاد شنكالي" bi erebî [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:44, 22 tebax 2022 (UTC) Çime to dengdanê qebûl nakî hger raste to dibêjî ev nêrîna min kesane ye? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:47, 22 tebax 2022 (UTC) == {{Dengdan}} == {{Dengdan}} [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:33, 22 tebax 2022 (UTC) d76cz74llpijuikburlj7eohc7q8h89 1096017 1095995 2022-08-23T09:44:39Z MikaelF 935 wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) Çima ne derbasdere? Ez Youtuberekî kurdim û min 205 000 endam hene, herwiha wek nivîskar min gelek Gotar û Raportên siyasî hene. Dikarim ji were bişinim. Berî niha we gotibû ku her youtuberkî kurd gelek endam hebin ew derbazdere. Mabast King ew jîk youtuberkî kurde wekî min, Çima ew derbazdere û ez ne? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) :https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Mabast_King [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) ::{{Silav|Mohammedmohammedrykj}}, bi caran e ku me bi te re di vî warê de gelek niqaş kir. Mixabin ji xeynî reklam û suîstîmalê tu karekî teyê li ber çav tuneye jiber tu kesekî ne serkevtî yî. Te Spotify yê jî suîstîmal kiriye. Bi muzîka bê eleqe û bi dengê vala platformê sûîstûmal dikî. Tu xwe wek youtuber binav dikî mixabin di youtube de tenê storyên kopî çend vîdeoyê vala gelek jê jî ne bi kurdî ye, bi erebî ye. Ne tenê bikarhênerên Wîkîpediya kurdî êdî bikarhênerên global jî ji te acis bûne. Qanûnên herêma Kurdistanê çawa tevdigere nizanim lê jiber van sûîstîmal û xabandinan pêwiste tu werî dadgeh kirin. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:14, 22 tebax 2022 (UTC) :::Cîma kesên kurd bi erebî nepeyivin? Youtuberkî kurdim û azadim bi hemî zimana bipeyivim!! Ew karê mine di hamî biyavade karbikim çima bêm dadgehkirin? Jiber ku di gelek biyavan de kardikim? Dixwazim ku hişyerî peyvên xwe bî jeber ku to tiştekî mezin dibêjî. [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:27, 22 tebax 2022 (UTC) ::::Tu gencekî kurd dibînî ku li gelek tîştande kar dike heqe ku piştevan bî nek dîjatîya wî bikî!! Erê eve azadî ya kû gîş dixwazin? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:29, 22 tebax 2022 (UTC) :::::Bi sedan gotar min hene di saytên bi nav û deng di biyavê siyasî de. Çewa ne derbasderim ? Dikarim hemîya ji tere bişinim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:32, 22 tebax 2022 (UTC) ::::::Li vir ne cihê vî nîqaşê ye. Ev fikrê minê kesaneye. Awayê ku min tê derxistîye tu hem wîkîpediyayê û platforman sûîstîmal dikî û xelkê dixapînî. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:39, 22 tebax 2022 (UTC) :::::::Ez mirovekim li ser xwe kar dikim. Belê te heq nîne van peyvên ne xweş derheqî kesekî kurdê serkeftî bêjî, berûvajî heqe to piştevanê vî kesî bî yê ku li hemî biyav de kard dike. Min çi arîşe bi tere nînin û te wek bireyê xwê mezin dihijmêrim, dixwazim vê nêrînê to li ser mi rakî û baş li kar û gotarên min bibihnî bi navê " سجاد شنكالي" bi erebî [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:44, 22 tebax 2022 (UTC) ::::::::Çime to dengdanê qebûl nakî hger raste to dibêjî ev nêrîna min kesane ye? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:47, 22 tebax 2022 (UTC) == {{Dengdan}} == {{Dengdan}} [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:33, 22 tebax 2022 (UTC) 8373nhx1d3lc659gesha67dqdjmqfs6 1096020 1096017 2022-08-23T10:26:00Z Ghybu 9854 wikitext text/x-wiki == Dengdanê dixwazim == Dengdanê dxwazim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:47, 22 tebax 2022 (UTC) Çima ne derbasdere? Ez Youtuberekî kurdim û min 205 000 endam hene, herwiha wek nivîskar min gelek Gotar û Raportên siyasî hene. Dikarim ji were bişinim. Berî niha we gotibû ku her youtuberkî kurd gelek endam hebin ew derbazdere. Mabast King ew jîk youtuberkî kurde wekî min, Çima ew derbazdere û ez ne? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) :https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Mabast_King [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 20:49, 22 tebax 2022 (UTC) ::{{Silav|Mohammedmohammedrykj}}, bi caran e ku me bi te re di vî warê de gelek niqaş kir. Mixabin ji xeynî reklam û suîstîmalê tu karekî teyê li ber çav tuneye jiber tu kesekî ne serkevtî yî. Te Spotify yê jî suîstîmal kiriye. Bi muzîka bê eleqe û bi dengê vala platformê sûîstûmal dikî. Tu xwe wek youtuber binav dikî mixabin di youtube de tenê storyên kopî çend vîdeoyê vala gelek jê jî ne bi kurdî ye, bi erebî ye. Ne tenê bikarhênerên Wîkîpediya kurdî êdî bikarhênerên global jî ji te acis bûne. Qanûnên herêma Kurdistanê çawa tevdigere nizanim lê jiber van sûîstîmal û xabandinan pêwiste tu werî dadgeh kirin. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:14, 22 tebax 2022 (UTC) :::Cîma kesên kurd bi erebî nepeyivin? Youtuberkî kurdim û azadim bi hemî zimana bipeyivim!! Ew karê mine di hamî biyavade karbikim çima bêm dadgehkirin? Jiber ku di gelek biyavan de kardikim? Dixwazim ku hişyerî peyvên xwe bî jeber ku to tiştekî mezin dibêjî. [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:27, 22 tebax 2022 (UTC) ::::Tu gencekî kurd dibînî ku li gelek tîştande kar dike heqe ku piştevan bî nek dîjatîya wî bikî!! Erê eve azadî ya kû gîş dixwazin? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:29, 22 tebax 2022 (UTC) :::::Bi sedan gotar min hene di saytên bi nav û deng di biyavê siyasî de. Çewa ne derbasderim ? Dikarim hemîya ji tere bişinim [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:32, 22 tebax 2022 (UTC) ::::::Li vir ne cihê vî nîqaşê ye. Ev fikrê minê kesaneye. Awayê ku min tê derxistîye tu hem wîkîpediyayê û platforman sûîstîmal dikî û xelkê dixapînî. [[Bikarhêner:Penaber49|Penaber49]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Penaber49|gotûbêj]]) 21:39, 22 tebax 2022 (UTC) :::::::Ez mirovekim li ser xwe kar dikim. Belê te heq nîne van peyvên ne xweş derheqî kesekî kurdê serkeftî bêjî, berûvajî heqe to piştevanê vî kesî bî yê ku li hemî biyav de kard dike. Min çi arîşe bi tere nînin û te wek bireyê xwê mezin dihijmêrim, dixwazim vê nêrînê to li ser mi rakî û baş li kar û gotarên min bibihnî bi navê " سجاد شنكالي" bi erebî [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:44, 22 tebax 2022 (UTC) ::::::::Çime to dengdanê qebûl nakî hger raste to dibêjî ev nêrîna min kesane ye? [[Bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) 21:47, 22 tebax 2022 (UTC) {{Outdent|::::::::}} Rûpela dengdayînê: '''[[Gotûbêj:Seccad Şingali/Jêbirin]]'''--[[Bikarhêner:Ghybu|Ghybu]] ([[Gotûbêja bikarhêner:Ghybu|gotûbêj]]) 10:26, 23 tebax 2022 (UTC) ffzlmwr5owxffpntosahj73tzqv2kda 0 129244 1095962 2022-08-22T20:48:12Z Mohammedmohammedrykj 52240 Hiş wikitext text/x-wiki Sajad Shingali , jdb (20 [[çiriya paşîn]] 1999)<ref>https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1</ref><ref>https://menafn.com/1101857130/Sajad-Shingali-youngest-kurdish-writer</ref>, li bajarê [[Şingal|Şingalê]] hatîye dinê , Ew [[Youtuber]] û [[Nivîskar|Nivîskarekî]]<ref>https://g.co/kgs/XkLDV5</ref> [[kurd]] e. ==Jiyana wî Secad li komelgeha Dumîz ya bi ser bajarê [[Şingal|Şingalê]] de hatiye li ser dinyayê. Secad yek ji nivîskar û Youtuberên kurd e yên binav û deng. Secad di gelek biyavên ciyawaz de kar dike. Bi taybetî biyavên înternetê de, ew youtuber xwedîyê gelek vîdeo klîpan ne. Ew bêhtir ji 200 000 endam hene li YouTubê û ev jimareke mezin e di komelgeha kurdî de. Di heman demê de di biyavê siyasî de xwediyê gelek Gotar û Raportên siyasî û Hevpeyivînên TV-yê. ==Girêdanên derve== [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] Çavkanî azvib12yxtnee56l0ddnvmc674zqvs7 1095963 1095962 2022-08-22T20:48:35Z Mohammedmohammedrykj 52240 Giş wikitext text/x-wiki Sajad Shingali , jdb (20 [[çiriya paşîn]] 1999)<ref>https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1</ref><ref>https://menafn.com/1101857130/Sajad-Shingali-youngest-kurdish-writer</ref>, li bajarê [[Şingal|Şingalê]] hatîye dinê , Ew [[Youtuber]] û [[Nivîskar|Nivîskarekî]]<ref>https://g.co/kgs/XkLDV5</ref> [[kurd]] e. ==Jiyana wî== Secad li komelgeha Dumîz ya bi ser bajarê [[Şingal|Şingalê]] de hatiye li ser dinyayê. Secad yek ji nivîskar û Youtuberên kurd e yên binav û deng. Secad di gelek biyavên ciyawaz de kar dike. Bi taybetî biyavên înternetê de, ew youtuber xwedîyê gelek vîdeo klîpan ne. Ew bêhtir ji 200 000 endam hene li YouTubê û ev jimareke mezin e di komelgeha kurdî de. Di heman demê de di biyavê siyasî de xwediyê gelek Gotar û Raportên siyasî û Hevpeyivînên TV-yê. ==Girêdanên derve== [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] Çavkanî as129qjijtd1283q2u5zj5j86ffhkct 1095970 1095963 2022-08-22T21:18:32Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {{Jêbirin|Spam}} Sajad Shingali , jdb (20 [[çiriya paşîn]] 1999)<ref>https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1</ref><ref>https://menafn.com/1101857130/Sajad-Shingali-youngest-kurdish-writer</ref>, li bajarê [[Şingal|Şingalê]] hatîye dinê , Ew [[Youtuber]] û [[Nivîskar|Nivîskarekî]]<ref>https://g.co/kgs/XkLDV5</ref> [[kurd]] e. ==Jiyana wî== Secad li komelgeha Dumîz ya bi ser bajarê [[Şingal|Şingalê]] de hatiye li ser dinyayê. Secad yek ji nivîskar û Youtuberên kurd e yên binav û deng. Secad di gelek biyavên ciyawaz de kar dike. Bi taybetî biyavên înternetê de, ew youtuber xwedîyê gelek vîdeo klîpan ne. Ew bêhtir ji 200 000 endam hene li YouTubê û ev jimareke mezin e di komelgeha kurdî de. Di heman demê de di biyavê siyasî de xwediyê gelek Gotar û Raportên siyasî û Hevpeyivînên TV-yê. ==Girêdanên derve== [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] Çavkanî buzqw42b1cnca0yt7hvuxsag7k9ogzz 1095973 1095970 2022-08-22T21:21:51Z Mohammedmohammedrykj 52240 Sedem ? wikitext text/x-wiki Sajad Shingali , jdb (20 [[çiriya paşîn]] 1999)<ref>https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1</ref><ref>https://menafn.com/1101857130/Sajad-Shingali-youngest-kurdish-writer</ref>, li bajarê [[Şingal|Şingalê]] hatîye dinê , Ew [[Youtuber]] û [[Nivîskar|Nivîskarekî]]<ref>https://g.co/kgs/XkLDV5</ref> [[kurd]] e. ==Jiyana wî== Secad li komelgeha Dumîz ya bi ser bajarê [[Şingal|Şingalê]] de hatiye li ser dinyayê. Secad yek ji nivîskar û Youtuberên kurd e yên binav û deng. Secad di gelek biyavên ciyawaz de kar dike. Bi taybetî biyavên înternetê de, ew youtuber xwedîyê gelek vîdeo klîpan ne. Ew bêhtir ji 200 000 endam hene li YouTubê û ev jimareke mezin e di komelgeha kurdî de. Di heman demê de di biyavê siyasî de xwediyê gelek Gotar û Raportên siyasî û Hevpeyivînên TV-yê. ==Girêdanên derve== [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] Çavkanî as129qjijtd1283q2u5zj5j86ffhkct 1095977 1095973 2022-08-22T21:24:51Z Penaber49 39672 Guhertoya 1095973 ya [[Special:Contributions/Mohammedmohammedrykj|Mohammedmohammedrykj]] ([[User talk:Mohammedmohammedrykj|gotûbêj]]) şûnde kir wikitext text/x-wiki {{Jêbirin|Spam}} Sajad Shingali , jdb (20 [[çiriya paşîn]] 1999)<ref>https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1</ref><ref>https://menafn.com/1101857130/Sajad-Shingali-youngest-kurdish-writer</ref>, li bajarê [[Şingal|Şingalê]] hatîye dinê , Ew [[Youtuber]] û [[Nivîskar|Nivîskarekî]]<ref>https://g.co/kgs/XkLDV5</ref> [[kurd]] e. ==Jiyana wî== Secad li komelgeha Dumîz ya bi ser bajarê [[Şingal|Şingalê]] de hatiye li ser dinyayê. Secad yek ji nivîskar û Youtuberên kurd e yên binav û deng. Secad di gelek biyavên ciyawaz de kar dike. Bi taybetî biyavên înternetê de, ew youtuber xwedîyê gelek vîdeo klîpan ne. Ew bêhtir ji 200 000 endam hene li YouTubê û ev jimareke mezin e di komelgeha kurdî de. Di heman demê de di biyavê siyasî de xwediyê gelek Gotar û Raportên siyasî û Hevpeyivînên TV-yê. ==Girêdanên derve== [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] Çavkanî buzqw42b1cnca0yt7hvuxsag7k9ogzz 1095981 1095977 2022-08-22T21:27:38Z Mohammedmohammedrykj 52240 Erê wikitext text/x-wiki {{Dengdan}} Sajad Shingali , jdb (20 [[çiriya paşîn]] 1999)<ref>https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1</ref><ref>https://menafn.com/1101857130/Sajad-Shingali-youngest-kurdish-writer</ref>, li bajarê [[Şingal|Şingalê]] hatîye dinê , Ew [[Youtuber]] û [[Nivîskar|Nivîskarekî]]<ref>https://g.co/kgs/XkLDV5</ref> [[kurd]] e. ==Jiyana wî== Secad li komelgeha Dumîz ya bi ser bajarê [[Şingal|Şingalê]] de hatiye li ser dinyayê. Secad yek ji nivîskar û Youtuberên kurd e yên binav û deng. Secad di gelek biyavên ciyawaz de kar dike. Bi taybetî biyavên înternetê de, ew youtuber xwedîyê gelek vîdeo klîpan ne. Ew bêhtir ji 200 000 endam hene li YouTubê û ev jimareke mezin e di komelgeha kurdî de. Di heman demê de di biyavê siyasî de xwediyê gelek Gotar û Raportên siyasî û Hevpeyivînên TV-yê. ==Girêdanên derve== [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] Çavkanî 7ia8zxemequ8xb7c7y1y2cxxej38ixb 1095990 1095981 2022-08-22T21:41:38Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki ==Jiyana wî== Secad li komelgeha Dumîz ya bi ser bajarê [[Şingal|Şingalê]] de hatiye li ser dinyayê. Secad yek ji nivîskar û Youtuberên kurd e yên binav û deng. Secad di gelek biyavên ciyawaz de kar dike. Bi taybetî biyavên înternetê de, ew youtuber xwedîyê gelek vîdeo klîpan ne. Ew bêhtir ji 200 000 endam hene li YouTubê û ev jimareke mezin e di komelgeha kurdî de. Di heman demê de di biyavê siyasî de xwediyê gelek Gotar û Raportên siyasî û Hevpeyivînên TV-yê. ==Girêdanên derve== [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] Çavkanî qsll9irjyqvzjokv03qg4famtqpo2ba 1095991 1095990 2022-08-22T21:41:55Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki ==Girêdanên derve== [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] Çavkanî 48wdyxoeufn8bm28tbkc5mxf8z13dt8 1095992 1095991 2022-08-22T21:42:39Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {{Jêbirin|Ne ensîklopedîk, reklam, sûîstîmal}} h1b2o2luhgkncf0a93cj3ayezweheg8 1095997 1095992 2022-08-22T21:47:34Z Mohammedmohammedrykj 52240 G wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 1095998 1095997 2022-08-22T21:48:34Z Mohammedmohammedrykj 52240 New wikitext text/x-wiki Sajad Shingali , jdb (20 [[çiriya paşîn]] 1999)<ref>https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1</ref><ref>https://menafn.com/1101857130/Sajad-Shingali-youngest-kurdish-writer</ref>, li bajarê [[Şingal|Şingalê]] hatîye dinê , Ew [[Youtuber]] û [[Nivîskar|Nivîskarekî]]<ref>https://g.co/kgs/XkLDV5</ref> [[kurd]] e. ==Jiyana wî== Secad li komelgeha Dumîz ya bi ser bajarê [[Şingal|Şingalê]] de hatiye li ser dinyayê. Secad yek ji nivîskar û Youtuberên kurd e yên binav û deng. Secad di gelek biyavên ciyawaz de kar dike. Bi taybetî biyavên înternetê de, ew youtuber xwedîyê gelek vîdeo klîpan ne. Ew bêhtir ji 200 000 endam hene li YouTubê û ev jimareke mezin e di komelgeha kurdî de. Di heman demê de di biyavê siyasî de xwediyê gelek Gotar û Raportên siyasî û Hevpeyivînên TV-yê. ==Girêdanên derve== [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] Çavkanî 53p0mbwfg0lttgjgu8bp49nidg4pkvp 1096006 1095998 2022-08-23T03:29:50Z Penaber49 39672 wikitext text/x-wiki {{Jêbirin|Reklam, ne ensîklopedîk}} Sajad Shingali , jdb (20 [[çiriya paşîn]] 1999)<ref>https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1</ref><ref>https://menafn.com/1101857130/Sajad-Shingali-youngest-kurdish-writer</ref>, li bajarê [[Şingal|Şingalê]] hatîye dinê , Ew [[Youtuber]] û [[Nivîskar|Nivîskarekî]]<ref>https://g.co/kgs/XkLDV5</ref> [[kurd]] e. ==Jiyana wî== Secad li komelgeha Dumîz ya bi ser bajarê [[Şingal|Şingalê]] de hatiye li ser dinyayê. Secad yek ji nivîskar û Youtuberên kurd e yên binav û deng. Secad di gelek biyavên ciyawaz de kar dike. Bi taybetî biyavên înternetê de, ew youtuber xwedîyê gelek vîdeo klîpan ne. Ew bêhtir ji 200 000 endam hene li YouTubê û ev jimareke mezin e di komelgeha kurdî de. Di heman demê de di biyavê siyasî de xwediyê gelek Gotar û Raportên siyasî û Hevpeyivînên TV-yê. ==Girêdanên derve== [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] Çavkanî f0gqw8j6xhf0ptt5m8z36e4pyhuiyw4 1096011 1096006 2022-08-23T06:16:34Z Mohammedmohammedrykj 52240 Dengdan wikitext text/x-wiki {{Dengdan}} Sajad Shingali , jdb (20 [[çiriya paşîn]] 1999)<ref>https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1</ref><ref>https://menafn.com/1101857130/Sajad-Shingali-youngest-kurdish-writer</ref>, li bajarê [[Şingal|Şingalê]] hatîye dinê , Ew [[Youtuber]] û [[Nivîskar|Nivîskarekî]]<ref>https://g.co/kgs/XkLDV5</ref> [[kurd]] e. ==Jiyana wî== Secad li komelgeha Dumîz ya bi ser bajarê [[Şingal|Şingalê]] de hatiye li ser dinyayê. Secad yek ji nivîskar û Youtuberên kurd e yên binav û deng. Secad di gelek biyavên ciyawaz de kar dike. Bi taybetî biyavên înternetê de, ew youtuber xwedîyê gelek vîdeo klîpan ne. Ew bêhtir ji 200 000 endam hene li YouTubê û ev jimareke mezin e di komelgeha kurdî de. Di heman demê de di biyavê siyasî de xwediyê gelek Gotar û Raportên siyasî û Hevpeyivînên TV-yê. ==Girêdanên derve== [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] Çavkanî am6mbnt6u33aq9pup7xv17ilb67dsqc 1096015 1096011 2022-08-23T09:30:27Z MikaelF 935 + Jêbirin wikitext text/x-wiki {{Jêbirin|Reklam, ne ensîklopedîk}} Sajad Shingali , jdb (20 [[çiriya paşîn]] 1999)<ref>https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1</ref><ref>https://menafn.com/1101857130/Sajad-Shingali-youngest-kurdish-writer</ref>, li bajarê [[Şingal|Şingalê]] hatîye dinê , Ew [[Youtuber]] û [[Nivîskar|Nivîskarekî]]<ref>https://g.co/kgs/XkLDV5</ref> [[kurd]] e. ==Jiyana wî== Secad li komelgeha Dumîz ya bi ser bajarê [[Şingal|Şingalê]] de hatiye li ser dinyayê. Secad yek ji nivîskar û Youtuberên kurd e yên binav û deng. Secad di gelek biyavên ciyawaz de kar dike. Bi taybetî biyavên înternetê de, ew youtuber xwedîyê gelek vîdeo klîpan ne. Ew bêhtir ji 200 000 endam hene li YouTubê û ev jimareke mezin e di komelgeha kurdî de. Di heman demê de di biyavê siyasî de xwediyê gelek Gotar û Raportên siyasî û Hevpeyivînên TV-yê. ==Girêdanên derve== [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] Çavkanî kwo4bymbx6wgbzj79ul0pac53f8mdpl 1096018 1096015 2022-08-23T10:20:00Z Ghybu 9854 deng wikitext text/x-wiki {{Jêbirin|deng}} Sajad Shingali , jdb (20 [[çiriya paşîn]] 1999)<ref>https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1</ref><ref>https://menafn.com/1101857130/Sajad-Shingali-youngest-kurdish-writer</ref>, li bajarê [[Şingal|Şingalê]] hatîye dinê , Ew [[Youtuber]] û [[Nivîskar|Nivîskarekî]]<ref>https://g.co/kgs/XkLDV5</ref> [[kurd]] e. ==Jiyana wî== Secad li komelgeha Dumîz ya bi ser bajarê [[Şingal|Şingalê]] de hatiye li ser dinyayê. Secad yek ji nivîskar û Youtuberên kurd e yên binav û deng. Secad di gelek biyavên ciyawaz de kar dike. Bi taybetî biyavên înternetê de, ew youtuber xwedîyê gelek vîdeo klîpan ne. Ew bêhtir ji 200 000 endam hene li YouTubê û ev jimareke mezin e di komelgeha kurdî de. Di heman demê de di biyavê siyasî de xwediyê gelek Gotar û Raportên siyasî û Hevpeyivînên TV-yê. ==Girêdanên derve== [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] Çavkanî e0229juzo9lmmkakvwbydhwvh9xojg8 1096022 1096018 2022-08-23T10:30:10Z Ghybu 9854 wikitext text/x-wiki {{Jêbirin|deng}} '''Sajad Shingali''' (jdb (20 [[çiriya paşîn]] 1999)<ref>https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1</ref><ref>https://menafn.com/1101857130/Sajad-Shingali-youngest-kurdish-writer</ref>, li bajarê [[Şingal|Şingalê]] hatîye dinê , Ew [[Youtuber]] û [[Nivîskar|Nivîskarekî]]<ref>https://g.co/kgs/XkLDV5</ref> [[kurd]] e. == Jiyana wî == Secad li komelgeha Dumîz ya bi ser bajarê [[Şingal|Şingalê]] de hatiye li ser dinyayê. Secad yek ji nivîskar û Youtuberên kurd e yên binav û deng. Secad di gelek biyavên ciyawaz de kar dike. Bi taybetî biyavên înternetê de, ew youtuber xwedîyê gelek vîdeo klîpan ne. Ew bêhtir ji 200 000 endam hene li YouTubê û ev jimareke mezin e di komelgeha kurdî de. Di heman demê de di biyavê siyasî de xwediyê gelek Gotar û Raportên siyasî û Hevpeyivînên TV-yê. == Girêdanên derve == * [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] * Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] * Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] == Çavkanî == {{çavkanî}} r7j00pkz54xf7xu6rsgh4gq9hso016v 1096023 1096022 2022-08-23T10:30:23Z Ghybu 9854 wikitext text/x-wiki {{Jêbirin|deng}} '''Sajad Shingali''' (jdb 20 [[çiriya paşîn]] 1999)<ref>https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1</ref><ref>https://menafn.com/1101857130/Sajad-Shingali-youngest-kurdish-writer</ref>, li bajarê [[Şingal|Şingalê]] hatîye dinê , Ew [[Youtuber]] û [[Nivîskar|Nivîskarekî]]<ref>https://g.co/kgs/XkLDV5</ref> [[kurd]] e. == Jiyana wî == Secad li komelgeha Dumîz ya bi ser bajarê [[Şingal|Şingalê]] de hatiye li ser dinyayê. Secad yek ji nivîskar û Youtuberên kurd e yên binav û deng. Secad di gelek biyavên ciyawaz de kar dike. Bi taybetî biyavên înternetê de, ew youtuber xwedîyê gelek vîdeo klîpan ne. Ew bêhtir ji 200 000 endam hene li YouTubê û ev jimareke mezin e di komelgeha kurdî de. Di heman demê de di biyavê siyasî de xwediyê gelek Gotar û Raportên siyasî û Hevpeyivînên TV-yê. == Girêdanên derve == * [https://kurdipedia.org/default.aspx?q=20210215115436391334&lng=1 Gotar] li [[Kurdipedia]] * Link to [https://t.me/sajadshingalichannel Telegram Channel] * Link to [https://t.me/sajadshingaligroup Telegram Group] == Çavkanî == {{çavkanî}} dmib03tlbttvi3guxu1mft8p3k8gu15 0 129245 1096012 2022-08-23T06:45:28Z Biyolojiyabikurdi 31567 Min rûpelek nû çê kir. wikitext text/x-wiki [[Wêne:Chicken egg diagram ku.svg|thumb|Embriyo di hêka mirîşkê de bi perdeya serav hatiyê pêçîn.]] '''Perdeya seravê''' an jî bi kurtî '''serav''' (bi înglîzî: ''amnion'') tûrikek perdeyî ye, embriyo û korpeleyê dipiçe û diparêze. Embriyoyên xişok, [[Balinde|balînde]] û [[Şîrmêj|memikdaran]] di nav şileyek de diperisin, navê vê şileyê şileya serav e (bi înglîzî: ''amniotic fluid''). Şileya serav di nav tûrik de ye, ji vî tûrikê re dibêjin tûrikê seravê (bi înglîzî: ''amniotic sac''). Tûrikê seravê ji perdeya seravê pêk tê.<ref name="ANCYCLOPÆDIA BRITANNICA.">Britannica, The Editors of Encyclopaedia. "amnion". Encyclopedia Britannica, 16 Nov. 2018, [https://www.britannica.com/science/amnion]. Accessed 21 August 2022></ref> Hefeya duyem a peresîna embriyoya mirov de, bi [[Çeqîn|çeqîna]] blastoçikildanê, di koma xaneyên navî (embriyoblast) yên blastoçikildanê de gorankarî rû dide. Bi roja heştemînê şûnve xaneyên embriyoblast dest pê bi gorankariyê dikin û diguherin bo du çînan.<ref name="Human anatomy">McKinley, M., & O'Loughlin, V. (2011). Human Anatomy (3rd ed.). New York, NY: McGraw-Hill </ref> Çîna aliyê valahiya blastoçikildanê ji xaneyên şeşpalû (bi înglîzî: ''cuboidal cells'') pêk tê û wekî çîna hîpoblast (bi înglîzî: ''hypoblast layer'') tê navkirin. Çîna duyem wekî çîna epîblast (bi înglîzî: ''epiblast layer'' ) tê navkirin. Ev herdû çîn, xepleyek pehn pêk tînin, ji vê pêkhateyê re dibêjin xepleya embriyonî (bi înglîzî: ''embryonic disc).''<ref name="Human anatomy" /> Di navbera xepleya embriyonî û çîna trofoblast de valahiya (kelên) seravê peyda dibe.<ref name="OpenStax, Anatomy & Physiology">Betts, J., Desaix, P., Johnson, E., Johnson, J., Korol, O., & Kruse, D. et al. (2017). Anatomy & physiology. Houston, Texas: OpenStax College, Rice University,</ref> Perdeya seravê ji çîna epîblast a xepleya embriyoyî li dawiya hefteya duyemîn a peresînê de peyda dibe.<ref name="OpenStax, Anatomy & Physiology" /> Şileya seravê ya pêşîn ji şileya navbera xaneyan (bi înglîzî: ''interstitial fluid'') a dayikê tê dabînkirin.<ref name="visualizing-human-biology">Ireland, K. A. (2010). Visualizing Human Biology (3rd ed.). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.</ref>Lê di dirêjiya ducaniyê de, şileya seravê ji perdeya seravê tê derdan.<ref name="Human anatomy" /> Şileya seravê şileyek ron û zelal e<ref name="ANCYCLOPÆDIA BRITANNICA." /> destek dide embriyoyê, embriyoyê ji derbeyan diparêze û rê li ber ziwabûna embriyoyê digire.<ref name="Modern Biology">Postlethwait, J. H., & Hopson, J. L. (2006). Modern Biology. NY, United states: Holt Rinehart & Winston.</ref> Embriyo û korpele di nav şileya seravê de bi awayekî serbest dilivin, bi vî awayî peresîna masûlkeyan hêsantir dibe. Ji bo geşebûn û peresînê divê germahiya laşê embriyo û korpeleyê di asta asayî de bimîne. Gava li hawirdora embriyoyê guherîna germahiyê rû dide, şileya seravê rê nade ko germahiya embriyoyê bilez biguhere, nahêle embriyo ji nişka ve germ bibe an jî sar bibe.<ref name="visualizing-human-biology" /> Li dij egera hin nexweşiyan, bi rêbaza '''amniosentez''' (bi înglîzî: ''amniocentesis''), di ducaniya 3- 4 mehî de, ji korpeleyê hinek şileya seravê tê girtin. Di nav şileyê de [[Xane|xaneyên]] korpeleyê jî tê bidestxistin neasayîbûna hêjmar an jî şeweyî [[Kromozom|kromozoman]], nîşana nexweşiya bomaweyî ne.<ref name="Human Biology.">Starr, C., & McMillan, B. (2010). Human Biology (8th ed.). Pacific Grove, CA: Brooks/Cole Publishing Company. </ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Biyolojî]] r38e7z1rzuavoahu8yyq4e617r280th 1096014 1096012 2022-08-23T08:19:06Z Biyolojiyabikurdi 31567 wikitext text/x-wiki [[Wêne:Chicken egg diagram ku.svg|thumb|Embriyo di hêka mirîşkê de bi perdeya serav hatiyê pêçîn.]] '''Perdeya seravê''' an jî bi kurtî '''serav''' (bi înglîzî: ''amnion'') tûrikek perdeyî ye, embriyo û korpeleyê dipiçe û diparêze. Embriyoyên xişok, [[Balinde|balînde]] û [[Şîrmêj|memikdaran]] di nav şileyek de diperisin, navê vê şileyê şileya serav e (bi înglîzî: ''amniotic fluid''). Şileya serav di nav tûrik de ye, ji vî tûrikê re dibêjin tûrikê seravê (bi înglîzî: ''amniotic sac''). Tûrikê seravê ji perdeya seravê pêk tê.<ref name="ANCYCLOPÆDIA BRITANNICA.">Britannica, The Editors of Encyclopaedia. "amnion". Encyclopedia Britannica, 16 Nov. 2018, [https://www.britannica.com/science/amnion]. Accessed 21 August 2022></ref> Hefeya duyem a peresîna embriyoya mirov de, bi [[Çeqîn|çeqîna]] blastoçikildanê, di koma xaneyên navî (embriyoblast) yên blastoçikildanê de gorankarî rû dide. Bi roja heştemînê şûnve xaneyên embriyoblast dest pê bi gorankariyê dikin û diguherin bo du çînan.<ref name="Human anatomy">McKinley, M., & O'Loughlin, V. (2011). Human Anatomy (3rd ed.). New York, NY: McGraw-Hill </ref> Çîna aliyê valahiya blastoçikildanê ji xaneyên şeşpalû (bi înglîzî: ''cuboidal cells'') pêk tê û wekî çîna hîpoblast (bi înglîzî: ''hypoblast layer'') tê navkirin. Çîna duyem wekî çîna epîblast (bi înglîzî: ''epiblast layer'' ) tê navkirin. Ev herdû çîn, xepleyek pehn pêk tînin, ji vê pêkhateyê re dibêjin xepleya embriyonî (bi înglîzî: ''embryonic disc).''<ref name="Human anatomy" /> Di navbera xepleya embriyonî û çîna trofoblast de valahiya (kelên) seravê peyda dibe.<ref name="OpenStax, Anatomy & Physiology">Betts, J., Desaix, P., Johnson, E., Johnson, J., Korol, O., & Kruse, D. et al. (2017). Anatomy & physiology. Houston, Texas: OpenStax College, Rice University,</ref> Perdeya seravê ji çîna epîblast a xepleya embriyoyî li dawiya hefteya duyemîn a peresînê de peyda dibe.<ref name="OpenStax, Anatomy & Physiology" /> Şileya seravê ya pêşîn ji şileya navbera xaneyan (bi înglîzî: ''interstitial fluid'') a dayikê tê dabînkirin.<ref name="visualizing-human-biology">Ireland, K. A. (2010). Visualizing Human Biology (3rd ed.). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.</ref>Lê di dirêjiya ducaniyê de, şileya seravê ji perdeya seravê tê derdan.<ref name="Human anatomy" /> Şileya seravê şileyek ron û zelal e<ref name="ANCYCLOPÆDIA BRITANNICA." /> destek dide embriyoyê, embriyoyê ji derbeyan diparêze û rê li ber ziwabûna embriyoyê digire.<ref name="Modern Biology">Postlethwait, J. H., & Hopson, J. L. (2006). Modern Biology. NY, United states: Holt Rinehart & Winston.</ref> Embriyo û korpele di nav şileya seravê de bi awayekî serbest dilivin, bi vî awayî peresîna masûlkeyan hêsantir dibe. Ji bo geşebûn û peresînê divê germahiya laşê embriyo û korpeleyê di asta asayî de bimîne. Gava li hawirdora embriyoyê guherîna germahiyê rû dide, şileya seravê rê nade ko germahiya embriyoyê bilez biguhere, nahêle embriyo ji nişka ve germ bibe an jî sar bibe.<ref name="visualizing-human-biology" /> Li dij egera hin nexweşiyan, bi rêbaza '''amniosentez''' (bi înglîzî: ''amniocentesis''), di ducaniya 3- 4 mehî de, ji korpeleyê hinek şileya seravê tê girtin. Di nav şileyê de [[Xane|xaneyên]] korpeleyê jî tê bidestxistin neasayîbûna hêjmar an jî şeweyî [[Kromozom|kromozoman]], nîşana nexweşiya bomaweyî ye.<ref name="Human Biology.">Starr, C., & McMillan, B. (2010). Human Biology (8th ed.). Pacific Grove, CA: Brooks/Cole Publishing Company. </ref> == Çavkanî == {{Çavkanî}} [[Kategorî:Biyolojî]] tp1cuw3ll0fd825bn8tjhx4b8dpp46c 1 129246 1096019 2022-08-23T10:24:32Z Ghybu 9854 /* Seccad Şingali */ beşeke nû wikitext text/x-wiki == [[Seccad Şingali]] == {{Dengdan2|jêbirin|destpêk=23.08.2022|dawî=06.09.220}} <!--------------------------------------------------- Sedama jêbirinê li binî vê nivîsê binivîsin. Şablon: {{jê bibe}} // {{bisekine}} // {{notr}} Îmze : <nowiki>--~~~~</nowiki> ---------------------------------------------------> Hûn dikarin nerînên xwe li ser jêbirina vê gotarê bidin. === Deng === * === Gotûbêj === 5phzjookcbiodkpgy3e2uwdzto0qoab