Wîkîferheng kuwiktionary https://ku.wiktionary.org/wiki/Destp%C3%AAk MediaWiki 1.39.0-wmf.23 case-sensitive Medya Taybet Gotûbêj Bikarhêner Gotûbêja bikarhêner Wîkîferheng Gotûbêja Wîkîferhengê Wêne Gotûbêja wêneyî MediaWiki Gotûbêja MediaWiki Şablon Gotûbêja şablonê Alîkarî Gotûbêja alîkariyê Kategorî Gotûbêja kategoriyê Pêvek Gotûbêja pêvekê Nimînok Gotûbêja nimînokê Portal Gotûbêja portalê Tewandin Gotûbêja tewandinê Jinûvesazî Gotûbêja jinûvesaziyê TimedText TimedText talk Modul Gotûbêja modulê Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 5431 5084673 5081547 2022-08-07T14:01:29Z Bikarhêner 3719 /* Werger */ bi [[MediaWiki:Gadget-AjaxEdit.js|AjaxEdit]]ê re wikitext text/x-wiki == {{ziman|ku}} == === Bilêvkirin === * {{ku-IPA}} * {{deng|ku|LL-Q36368 (kur)-Dildadil-dewar.wav|Deng|dever=Amed}} * {{ku-kîte}} === Navdêr === {{ku-tewîn-nav|dewar|mê û nêr}} {{navdêr|ku|z=mn}} # [[ker|Ker]] û [[hesp]] û [[hêstir]] û [[ajel]]ên yên bo lê[[siwar]]bûnê û [[bar]]pêkişandinê tên bikaranîn. # [[gareş]], [[ga]] û [[manga]] û [[golik]] # [[pez]], [[terş]] ==== Bi alfabeyên din ==== * {{ku-ar}}: {{g|ku|ده‌وار|sc=ku-Arab|tr=-}} ==== Cûnên dewaran ==== {{stûn| * {{g|ku|hesp}} * {{g|ku|hêstir}} * {{g|ku|hêştir}} * {{g|ku|ker}} * {{g|ku|mahîn}} * {{g|ku|maker}} * {{g|ku|mehîn}} }} ==== Jê ==== * bi dewaran * (bar) li dewaran kirin ==== Etîmolojî ==== Ji {{deyn|tr|ku|davar}} ji {{ji|otk|sc=Latn||*taβar}}, [[tabar]], hevreha mongolî ''tavar'' ([[mal]], [[serwet]], [[sermiyan]], [[eşya]]). Ji zimanên [[tirkîkî]]-mongolî ketiye {{hv|hy|տավար}}, bi ermeniya navîn [[տաւար]] (tawar), gelek zimanên slavî [[товар]] (tovar: [[mal]], [[eşya]]) û heta fînlendî jî [[tavara]] ([[eşya]]). ==== Bi zaravayên din ==== * {{Z|ckb}}: {{W-|ckb|wiłax}} ==== Werger ==== {{werger-ser}} * {{Z|de}}: {{W|de|Vieh}} {{n}} * {{Z|ar}}: {{W|ar|القارة|guman=erê}}, {{W|ar|القذاف|guman=erê}}, {{W|ar|المطي|guman=erê}}, {{W|ar|مطیة|guman=erê}}, {{W|ar|مواشي}}, {{W|ar|ماشية}} * {{Z|fa}}: {{W|fa|دام}}, {{W|fa|چارپایان اهلی}}, {{W|fa|گاو|guman=erê}}, {{W|fa|گله گاو|guman=erê}} * {{Z|fi}}: {{W|fi|karja}}, {{W|fi|nautakarja}} * {{Z|en}}: {{W|en|beast of burden}}, {{W|en|pack animal}}, {{W|en|livestock}}, {{W|en|bovine animal|guman=erê}} * {{Z|tr}}: {{W|tr|büyükbaş}}, {{W|tr|mal}}, {{W|tr|sığır}}, {{W|tr|hergele}} {{werger-bin}} === Rengdêr === {{rengdêr|ku}} # {{f|ku|mecazî}} [[pêrih]], [[bêhiş]], [[bêaqil]], [[nezan]], [[netêgihiştî]] ==== Werger ==== {{werger-ser}} {{werger-bin}} == {{ziman|en}} == === Navdêr === {{navdêr|en}} # [[kemole]] (bo gaza avekîkirî), <ref>Ferhenga Kurdî-Îngîlîzî ya Salah Sadallah</ref> ==== Çavkanî ==== {{çavkanî}} qzuhencvertbicndq4t96nj9zp28kml 5084684 5084673 2022-08-08T04:42:57Z Ghybu 1393 /* Bi zaravayên din */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ku}} == === Bilêvkirin === * {{ku-IPA}} * {{deng|ku|LL-Q36368 (kur)-Dildadil-dewar.wav|Deng|dever=Amed}} * {{ku-kîte}} === Navdêr === {{ku-tewîn-nav|dewar|mê û nêr}} {{navdêr|ku|z=mn}} # [[ker|Ker]] û [[hesp]] û [[hêstir]] û [[ajel]]ên yên bo lê[[siwar]]bûnê û [[bar]]pêkişandinê tên bikaranîn. # [[gareş]], [[ga]] û [[manga]] û [[golik]] # [[pez]], [[terş]] ==== Bi alfabeyên din ==== * {{ku-ar}}: {{g|ku|ده‌وار|sc=ku-Arab|tr=-}} ==== Cûnên dewaran ==== {{stûn| * {{g|ku|hesp}} * {{g|ku|hêstir}} * {{g|ku|hêştir}} * {{g|ku|ker}} * {{g|ku|mahîn}} * {{g|ku|maker}} * {{g|ku|mehîn}} }} ==== Jê ==== * bi dewaran * (bar) li dewaran kirin ==== Etîmolojî ==== Ji {{deyn|tr|ku|davar}} ji {{ji|otk|sc=Latn||*taβar}}, [[tabar]], hevreha mongolî ''tavar'' ([[mal]], [[serwet]], [[sermiyan]], [[eşya]]). Ji zimanên [[tirkîkî]]-mongolî ketiye {{hv|hy|տավար}}, bi ermeniya navîn [[տաւար]] (tawar), gelek zimanên slavî [[товар]] (tovar: [[mal]], [[eşya]]) û heta fînlendî jî [[tavara]] ([[eşya]]). ==== Bi zaravayên din ==== * {{Z|ckb}}: {{W-|ckb|wiłax|sc=Latn}} ==== Werger ==== {{werger-ser}} * {{Z|de}}: {{W|de|Vieh}} {{n}} * {{Z|ar}}: {{W|ar|القارة|guman=erê}}, {{W|ar|القذاف|guman=erê}}, {{W|ar|المطي|guman=erê}}, {{W|ar|مطیة|guman=erê}}, {{W|ar|مواشي}}, {{W|ar|ماشية}} * {{Z|fa}}: {{W|fa|دام}}, {{W|fa|چارپایان اهلی}}, {{W|fa|گاو|guman=erê}}, {{W|fa|گله گاو|guman=erê}} * {{Z|fi}}: {{W|fi|karja}}, {{W|fi|nautakarja}} * {{Z|en}}: {{W|en|beast of burden}}, {{W|en|pack animal}}, {{W|en|livestock}}, {{W|en|bovine animal|guman=erê}} * {{Z|tr}}: {{W|tr|büyükbaş}}, {{W|tr|mal}}, {{W|tr|sığır}}, {{W|tr|hergele}} {{werger-bin}} === Rengdêr === {{rengdêr|ku}} # {{f|ku|mecazî}} [[pêrih]], [[bêhiş]], [[bêaqil]], [[nezan]], [[netêgihiştî]] ==== Werger ==== {{werger-ser}} {{werger-bin}} == {{ziman|en}} == === Navdêr === {{navdêr|en}} # [[kemole]] (bo gaza avekîkirî), <ref>Ferhenga Kurdî-Îngîlîzî ya Salah Sadallah</ref> ==== Çavkanî ==== {{çavkanî}} 63ejbl8wbfn64z0tcq2z687phltrnox 0 18628 5084672 5057312 2022-08-07T14:01:21Z Keyomerd 8814 /* Kurdî */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ku}} == * {{ku-IPA}} * {{kîte|de|mar}} {{wp|demar}} === Navdêr === {{ku-tewîn-nav|demar|mê}} {{navdêr|ku|z=m}} # Gurza tewerên(akson) [[demarexane|demarexaneyan]]. Ji [[mejî]] belavê laş dibe. #: '''''Demara''' vagus ji mejiyê mirov dirêjê endamên wekî [[pişik]], [[dil]], [[gede]] û rûviyan dibe. '''Demar'''a vagus ji mejî agahdarî dibe endamên laş. Bi gelemperî mejî kontrola [[masûlke|masûlkeyên]] hilû (lûsemasûlke) bi navbeynkariya demara vagusê pêk tîne. Mejî(demax) endamê demarekoendama navendî ye.'' # [[reh]], [[pişk]]ên [[dirêj]] yên [[leş]]î yên ku [[xwîn]] tê re [[meşîn|dimeşe]]. #* {{jêder-pirtûk|ku|jêgirtin=Lenfên hêla zik madeyên weki rûn û protein, yên ku paşi xwarinê ji rûvî digêhêjîn nav '''demar'''ê lenf, dibin ber bi jor ti di sîng da diherikînin hindûrê şîn'''demar'''ê xwînê.|nivîskar=[[w:Huseyin Bektaş|Huseyin Bektaş]]|sernav={{w|Anatomiya Bedena Mirovan}}|weşanxane=Weşanên Deng}} # Navê xaneya sîstema demar e. Demarexane, xaneya demar ==== Bi alfabeyên din ==== * {{ku-ar}}: {{ku-Arab|[[دەمار]]}} ==== Herwiha ==== * [[damar]] * [[tamar]] * [[temar]] ==== Bide ber ==== * [[Sîstema demarê]] * [[koendama demarê]] * [[demarekoendama navendî]] * [[demarexane]], xaneya demar * [[demarexaneya livînê]] * [[demarexaneya hestê]] * [[demarexaneya navê]] ==== Jê ==== * [[demarik]] * [[demarî]] * [[demark]] * [[demargîrî]] ==== Etîmolojî ==== {{bêetîmolojî}} ==== Werger ==== {{werger-ser|Gurza tewerên(akson) [[demarexane|demarexaneyan]]|1}} * {{Z|de}}: {{W|de|Nerv|guman=erê}} {{n}} * {{Z|ar}}: {{W|ar|الشريان}}, {{W|ar|النابض}} * {{Z|fa}}: {{W|fa|رگ}}, {{W|fa|خواب سنگین|guman=erê}} * {{Z|fi}}: {{W|fi|suoni}} * {{Z|en}}: {{W|en|nerve}} * {{Z|yua}}: {{W|yua|chuuch}} * {{Z|tr}}: {{W|tr|sinir}} {{werger-bin}} {{werger-ser|rih|2}} * {{Z|de}}: {{W|de|Nerv|guman=erê}} {{n}} * {{Z|ar}}: {{W|ar|شريان}}, {{W|ar|النابض|guman=erê}}, {{W|ar|دمار}} * {{Z|fa}}: {{W|fa|رگ}} * {{Z|fi}}: {{W|fi|suoni}} * {{Z|en}}: {{W|en|artery}}, {{W|en|vein}}, {{W|en|blood vessel}} * {{Z|yua}}: {{W|yua|chuuch}} * {{Z|tr}}: {{W|tr|damar}} {{werger-bin}} {{werger-ser|xaneya sîstema demar|3}} {{werger-bin}} ruki70omnua52axtoityzy6dbtw8vmr 0 19749 5084682 5057620 2022-08-07T18:53:30Z 2A02:C7E:3C15:FE00:6DE8:84B6:2FA2:1587 /* Etîmolojî */ wikitext text/x-wiki {{bnr-h|Elind}} == {{ziman|ku}} == === Bilêvkirin === * {{ku-IPA}} * {{deng|ku|LL-Q36163_(kmr)-Key Mîrza-'elend.wav|'elend|Wan}} * {{ku-kîte}} === Navdêr === {{ku-tewîn-nav|elind|mê}} [[Wêne:Sunrise Tharandt Forstgarten 2005 01 05 P1.jpg|thumb|250px|'''Elinda''' rojê li [[spêde]]yekê.]] {{navdêr|ku|z=m}} # [[ronahî|ronahiya]] [[spêde]]yê dema [[roj]] [[hilhatin|hiltê]], '''elind'''a spêdehiyan #: {{hevmaneyên peyvê|ku|şefeq|tara|gizing|spêde|berbang}} #: ''Digel '''elinda''' spêdê zîka min...'' ==== Herwiha ==== * {{g|ku|elend}} * {{g|ku|'elend}} * {{g|ku|'elind}} ==== Bide ber ==== * {{g|ku|Elend}} ==== Jê ==== * {{g|ku|elindî}} ==== Etîmolojî ==== ==== Werger ==== {{werger-ser}} * {{Z|de}}: {{W|de|Morgenröte|f}}, {{W|de|Morgenrot|n}}, {{W|de|Aurora|f}} * {{Z|ar}}: {{W|ar|فجر|guman=erê}} * {{Z|eo}}: {{W+|eo|matenruĝo}}, {{W+|eo|aŭroro}} * {{Z|fa}}: {{W+|fa|سپیده دم}}, {{W+|fa|طلوع آفتاب}} * {{Z|fo}}: {{W+|fo|morgunroði}} * {{Z|fi}}: {{W+|fi|aamurusko}}, {{W|fi|sarastus}}, {{W|fi|aamunkoitto}} * {{Z|fr}}: {{W+|fr|aurore}}, {{W+|fr|aube}} * {{Z|nl}}: {{W+|nl|morgenrood}}, {{W+|nl|aurora}}, {{W+|nl|morgenlicht}} * {{Z|hu}}: {{W+|hu|hajnal}} * {{Z|en}}: {{W+|en|dawn}}, {{W+|en|daybreak}}, {{W+|en|aurora}} * {{Z|it}}: {{W+|it|alba}}, {{W+|it|aurora}} * {{Z|ca}}: {{W+|ca|aurora}} * {{Z|pt}}: {{W+|pt|aurora}} * {{Z|es}}: {{W+|es|arrebol}}, {{W+|es|crepúsculo matutino}} * {{Z|tr}}: {{W+|tr|şafak}}, {{W+|tr|tan yeri}} {{werger-bin}} cinkw16rp2xi95or6u948xi9a01se8a 0 22571 5084691 5050008 2022-08-08T05:39:56Z Ghybu 1393 /* {{ziman|ckb}} */ wikitext text/x-wiki {{bnr-h|گردن}} == {{ziman|sdh}} == === Lêker === {{lêker|sdh|c=}} # [[kirin]] ==== Bi alfabeyên din ==== * kurdî-erebî: {{g|sdh|sc=Latn|kirdin|tr=-}} == {{ziman|lki}} == === Lêker === {{lêker|lki|c=}} # [[kirin]] == {{ziman|ckb}} == === Lêker === {{lêker|ckb|c=gh|niha=کە}} # [[kirin]] ==== Tewandin ==== {{ckb-tewîn-lk-gh|کە}} == {{ziman|fa}} == === Bilêvkirin === : {{ku-tîp|kerden}} * {{deng|fa|Fa-كردن.ogg|Deng}} === Lêker === {{lêker|fa|tr=kerden|niha=کن|nihatr=kon|borî=کرد|borîtr=kerd}} # [[kirin]] ==== Tewandin ==== Li gorî demên sereke bikaranîn # dema borî {{g|fa|کرد|tr=kerd}} ## {{zim|fa|من کردم}} (men kerdem) = Min kir ## {{zim|fa|تو کردی}} (to kerdî ) = Te kir ## {{zim|fa|او کرد}} (û kerd) = Wî/Wê kir ## {{zim|fa|ما کردیم}} (ma kerdîm) = Me kir ## {{zim|fa|شما کردید}} (şoma kerdîd) = We kir ## {{zim|fa|آنها کردند}} (anha kerdend) = Wan kir # dema niha {{g|fa|کن|tr=kon}} ## {{zim|fa|من میکنم}} (men mîkonem) = ez dikim ## {{zim|fa|تو میکنی}} (to mîkonî) = tu dikî ## {{zim|fa|او میکند}} (û mîkoned) = ew dike(t) ## {{zim|fa|ما میکنیم}} (ma mîkonîm) = em dikin ## {{zim|fa|شما میکنید}} (şoma mîkonîd) = hûn dikin ## {{zim|fa|آنها میکنند}} (anha mîkonend) = ew dikin # dema bê {{g|fa|خواهد کرد|tr=xwahed kerd}} ## {{zim|fa|خواهم کرد}} (xwahem kerd) = ez dê bikim ## {{zim|fa|خواهی کرد}} (xwahî kerd) = tu dê bikî ## {{zim|fa|خواهد کرد}} (xwahed kerd) = ew dê bike ## {{zim|fa|خواهيم کرد}} (xwahîm kerd) = em dê bikin ## {{zim|fa|خواهيد کرد}} (xwahîd kerd) = hûn dê bikin ## {{zim|fa|خواهند کرد}} (xwahend kerd) = ew dê bikin maqc11nuybwgs5q383ojhpoxgcv65tf 0 30526 5084679 5062681 2022-08-07T14:53:13Z Ghybu 1393 /* Navdêr */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ku}} == === Navdêr === {{ku-tewîn-nav|zibil|mê}} [[Wêne:Manure_J1.JPG|thumb|250px|zibil]] {{navdêr|ku|z=m}} # [[peyn]], [[kuşpil]], [[rîx]], [[pîsatî|pîsatiya]] [[sewal]]an ya ku li [[zevî|zeviyan]] tê [[werkirin]] daku [[berhem]]ên [[çandin]]ê [[biber]]tir bibin #* {{jêder|ku|jêgirtin=Bayekî sivik '''zibilên''' bizinan ber bi dîwaran ve dibir.|''[[w:Dara Hinarê|Dara Hinarê]]'', [[w:Yaşar Kemal|Yaşar Kemal]], Weşanên [[w:Nûdem|Nûdem]]}} # (''bi berfirehkirinê'') [[gilêş]], [[çop]], tiştên [[bikarînayî]] yan [[kevn]] yên ku tên yan hatine [[avêtin]] # [[ax]]a [[derdor]]a [[sergo]] ==== Bikaranîn ==== {{(|vn=no}} ''Lêker'': * [[zibil kirin]] {{-}} ''Navdêr'': * [[zibilkirin]] * [[zibildan]] {{-}} ''Rengdêr'': * [[zibilkirî]] {{)}} ==== Herwiha ==== * [[zibl]] * [[zivil]] * [[zivl]] ==== Bi alfabeyên din ==== * {{ku-ar}}: {{ku-Arab|[[زبل]]}} ==== Jê ==== * [[zibilî]] ==== Etîmolojî ==== Hevreha soranî {{g|ckb|زبڵ}} / [[zibił]], herdu ji {{ji|ar|ku|زبل|tr=zibil}}, hevreha aramî [[ܙܒܠܐ]] (zeḇla, zevla), îbrî [[זבל]] (zeḇel, zevel), akafî ''ziblu''. Peyva erebî ketiye gelek zimanên din jî: farisî {{g|fa|زبل}} (zibl), tirkiya devokî ''zibil'', azerî û tirkmenistanî ''zibil'', ermeniya devokî [[զիբիլ]] (zibil). Ji eynî rehî [[sil]] (bi maneya "zibil" wek di peyva [[kersil]] de) ya kurdî jî. ==== Werger ==== {{werger-ser}} * {{Z|br}}: {{W|br|teil}} * {{Z|cs}}: {{W|cs|kejda}} * {{Z|zh}}: {{W|zh|肥料|R=féiliào}} * {{Z|da}}: {{W|da|møg}}, {{W|da|gødning}} * {{Z|sq}}: {{W|sq|pleh}} {{n}} * {{Z|de}}: {{W|de|Mist}}, {{W|de|Dung}} {{n}}, {{W|de|Gülle|guman=erê}} {{m}} * {{Z|ar}}: {{W|ar|زبل|tr=zibl}}, {{W|ar|الزبل|guman=erê}}, {{W|ar|الكرس|guman=erê}}, {{W|ar|دجال|guman=erê}}, {{W|ar|دمنة|guman=erê}}, {{W|ar|سمــــاد|guman=erê}}, {{W|ar|مداد|guman=erê}} * {{Z|eo}}: {{W|eo|sterko}} * {{Z|et}}: {{W|et|sõnnik}} * {{Z|fa}}: {{W|fa|سرگین|tr=sergîn}}, {{W|fa|زباله}}, {{W|fa|آشغال}}, {{W|fa|سرگین حیوانات}}, {{W|fa|فضولات حیوانی}}, {{W|fa|کود}} * {{Z|fo}}: {{W|fo|tøð}} * {{Z|fi}}: {{W|fi|lanta}}, {{W+|fi|lannoite}}, {{W+|fi|sonta}} * {{Z|fr}}: {{W|fr|fumier}}, {{W|fr|purin}} * {{Z|fy}}: {{W|fy|dong}} * {{Z|gl}}: {{W|gl|esterco}} {{n}} * {{Z|nl}}: {{W|nl|mest}} {{n}} * {{Z|hu}}: {{W|hu|trágya}} * {{Z|he}}: {{W|he|זבל}} * {{Z|id}}: {{W|id|pupuk}} * {{Z|en}}: {{W|en|manure}}, {{W|en|dung}}, {{W|en|excrement}}, [[animal]] [[feces]], {{W|en|copro-}}, {{W|en|dressing}}, {{W|en|dropping}}, {{W|en|swill|guman=erê}}, {{W|en|muck|guman=erê}} * {{Z|it}}: {{W|it|letame}} * {{Z|ja}}: {{W|ja|肥やし|tr=koyashi}}, {{W|ja|肥料|tr=hiryō}} * {{Z|ca}}: {{W|ca|fem}} * {{Z|pap}}: {{W|pap|mèst}} * {{Z|pt}}: {{W|pt|esterco}} {{n}} * {{Z|ro}}: {{W|ro|balegă}} {{m}} * {{Z|es}}: {{W|es|estiércol}} {{n}}, {{W|es|estiérco}} {{n}} * {{Z|su}}: {{W|su|manur}} * {{Z|sv}}: {{W|sv|dynga}}, {{W|sv|gödsel}} * {{Z|ta}}: {{W|ta|உரம்|R=uram}} * {{Z|tr}}: {{W|tr|gübre}}, {{W|tr|basma}}, {{W|tr|kemre}}, {{W|tr|zibil}} * {{Z|wa}}: {{W|wa|ansene}} {{m}} * {{Z|cy}}: {{W|cy|tail}} * {{Z|el}}: {{W|el|λίπασμα|tr=lípasma}} {{werger-bin}} == {{ziman|tr}} == === Navdêr === {{navdêr|tr}} # [[zibil]], [[peyn]] [[Kategorî:Tirkî]] kh9ttb8naerwdey6o1mtrd9jpeay8ry 5084680 5084679 2022-08-07T14:55:13Z Ghybu 1393 /* Navdêr */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ku}} == === Navdêr === {{ku-tewîn-nav|zibil|mê}} [[Wêne:Manure_J1.JPG|thumb|250px|zibil]] {{navdêr|ku|z=m}} # [[peyn]], [[kuşpil]], [[rîx]], [[pîsatî|pîsatiya]] [[sewal]]an ya ku li [[zevî|zeviyan]] tê [[werkirin]] daku [[berhem]]ên [[çandin]]ê [[biber]]tir bibin #* {{jêder|ku|jêgirtin=Bayekî sivik '''zibilên''' bizinan ber bi dîwaran ve dibir.|''[[w:Dara Hinarê|Dara Hinarê]]'', [[w:Yaşar Kemal|Yaşar Kemal]], Weşanên [[w:Nûdem|Nûdem]]}} # {{mj|bi berfirehkirinê}} [[gilêş]], [[çop]], tiştên [[bikarînayî]] yan [[kevn]] yên ku tên yan hatine [[avêtin]] # [[ax]]a [[derdor]]a [[sergo]] ==== Herwiha ==== * [[zibl]] * [[zivil]] * [[zivl]] ==== Bi alfabeyên din ==== * {{ku-ar}}: {{ku-Arab|[[زبل]]}} ==== Jê ==== {{stûn| * {{mj|lêker}} [[zibil kirin]] * {{mj|navdêr}} [[zibilkirin]] * {{mj|navdêr}} [[zibildan]] * {{mj|rengdêr}} [[zibilkirî]] * [[zibilî]] }} ==== Etîmolojî ==== Hevreha soranî {{g|ckb|زبڵ}} / [[zibił]], herdu ji {{ji|ar|ku|زبل|tr=zibil}}, hevreha aramî [[ܙܒܠܐ]] (zeḇla, zevla), îbrî [[זבל]] (zeḇel, zevel), akafî ''ziblu''. Peyva erebî ketiye gelek zimanên din jî: farisî {{g|fa|زبل}} (zibl), tirkiya devokî ''zibil'', azerî û tirkmenistanî ''zibil'', ermeniya devokî [[զիբիլ]] (zibil). Ji eynî rehî [[sil]] (bi maneya "zibil" wek di peyva [[kersil]] de) ya kurdî jî. ==== Werger ==== {{werger-ser}} * {{Z|br}}: {{W|br|teil}} * {{Z|cs}}: {{W|cs|kejda}} * {{Z|zh}}: {{W|zh|肥料|R=féiliào}} * {{Z|da}}: {{W|da|møg}}, {{W|da|gødning}} * {{Z|sq}}: {{W|sq|pleh}} {{n}} * {{Z|de}}: {{W|de|Mist}}, {{W|de|Dung}} {{n}}, {{W|de|Gülle|guman=erê}} {{m}} * {{Z|ar}}: {{W|ar|زبل|tr=zibl}}, {{W|ar|الزبل|guman=erê}}, {{W|ar|الكرس|guman=erê}}, {{W|ar|دجال|guman=erê}}, {{W|ar|دمنة|guman=erê}}, {{W|ar|سمــــاد|guman=erê}}, {{W|ar|مداد|guman=erê}} * {{Z|eo}}: {{W|eo|sterko}} * {{Z|et}}: {{W|et|sõnnik}} * {{Z|fa}}: {{W|fa|سرگین|tr=sergîn}}, {{W|fa|زباله}}, {{W|fa|آشغال}}, {{W|fa|سرگین حیوانات}}, {{W|fa|فضولات حیوانی}}, {{W|fa|کود}} * {{Z|fo}}: {{W|fo|tøð}} * {{Z|fi}}: {{W|fi|lanta}}, {{W+|fi|lannoite}}, {{W+|fi|sonta}} * {{Z|fr}}: {{W|fr|fumier}}, {{W|fr|purin}} * {{Z|fy}}: {{W|fy|dong}} * {{Z|gl}}: {{W|gl|esterco}} {{n}} * {{Z|nl}}: {{W|nl|mest}} {{n}} * {{Z|hu}}: {{W|hu|trágya}} * {{Z|he}}: {{W|he|זבל}} * {{Z|id}}: {{W|id|pupuk}} * {{Z|en}}: {{W|en|manure}}, {{W|en|dung}}, {{W|en|excrement}}, [[animal]] [[feces]], {{W|en|copro-}}, {{W|en|dressing}}, {{W|en|dropping}}, {{W|en|swill|guman=erê}}, {{W|en|muck|guman=erê}} * {{Z|it}}: {{W|it|letame}} * {{Z|ja}}: {{W|ja|肥やし|tr=koyashi}}, {{W|ja|肥料|tr=hiryō}} * {{Z|ca}}: {{W|ca|fem}} * {{Z|pap}}: {{W|pap|mèst}} * {{Z|pt}}: {{W|pt|esterco}} {{n}} * {{Z|ro}}: {{W|ro|balegă}} {{m}} * {{Z|es}}: {{W|es|estiércol}} {{n}}, {{W|es|estiérco}} {{n}} * {{Z|su}}: {{W|su|manur}} * {{Z|sv}}: {{W|sv|dynga}}, {{W|sv|gödsel}} * {{Z|ta}}: {{W|ta|உரம்|R=uram}} * {{Z|tr}}: {{W|tr|gübre}}, {{W|tr|basma}}, {{W|tr|kemre}}, {{W|tr|zibil}} * {{Z|wa}}: {{W|wa|ansene}} {{m}} * {{Z|cy}}: {{W|cy|tail}} * {{Z|el}}: {{W|el|λίπασμα|tr=lípasma}} {{werger-bin}} == {{ziman|tr}} == === Navdêr === {{navdêr|tr}} # [[zibil]], [[peyn]] [[Kategorî:Tirkî]] 1by13l41ycgljou2vusvh9eet64sfyn 0 31073 5084696 4759324 2022-08-08T11:35:27Z 2A00:23C4:9940:1001:28A0:D31F:FC08:99EF /* Etîmolojî */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ku}} == === Navdêr === [[Wêne:Tirozî.jpg|thumb|tirozî]] {{wp|tirozî}} {{navdêr|ku|z=n}} # [[ecûr]], [[werzik]], <br>[[cure|cureyekî]] [[xiyar]]an e ku rengê wî ji [[xiyar]]an [[spî]]tir e û bi taybetî di nav [[av]]a [[şor]] de tên [[parastin]] û [[paşî]] tên [[xwarin]] ==== Herwiha ==== * [[tilozî]] * [[trozî]] * [[tirûzî]] * [[xiyar şûr]] ==== Navê zanistî ==== Cucumis melo var. flexuosus ==== Etîmolojî ==== Ji Kurdî. ==== Werger ==== {{werger-ser}} * {{Z|ar}}: {{W|ar|قثاء}} * {{Z|en}}: {{W|en|snake cucumber}}, {{W|en|Armenian cucumber}} {{werger-bin}} 1bwduy9yw9c95b5850jo5lblkofwff7 0 57748 5084683 5059421 2022-08-08T04:02:01Z Ghybu 1393 /* Navdêr */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ku}} == === Navdêr === {{navdêr|ku|z=n}} # [[zibil]], [[kuşpil]], [[rîx]], [[pîsatî|pîsatiya]] [[sewal]]an ya ku li [[zevî|zeviyan]] tê [[werkirin]] daku [[berhem]]ên [[çandin]]ê [[biber]]tir bibin ==== Herwiha ==== * [[pên]] (2) ==== Bide ber ==== * [[payîn]] ==== Jê ==== * [[peyngeh]] * [[peynî]] ==== Etîmolojî ==== {{bêetîmolojî}} ==== Werger ==== {{werger-ser}} * {{Z|fa}}: {{W+|fa|فضولات حیوانی}} * {{Z|en}}: {{W+|en|dung}} * {{Z|tr}}: {{W+|tr|zibil}}, {{W+|tr|gübre}} {{werger-bin}} === Çavkanî === * http://unitedkurdistan.net/ourblog/?page_id=705 cgm1dpfxabddbb717u8uw8vojim7hu6 0 59093 5084686 4125936 2022-08-08T05:33:03Z Ghybu 1393 /* Bilêvkirin */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|fa}} == === Bilêvkirin === * {{ku-tîp|xûb}} * {{deng|fa|Fa-خوب.ogg|Deng}} === Hoker === {{hoker|fa|tr=xub}} # [[baş]] === Rengdêr === {{rengdêr|fa|tr=xub}} # [[baş]] ob9ex8lrsy0teigja8er0ivez8cv5vk 5084688 5084686 2022-08-08T05:34:42Z Ghybu 1393 wikitext text/x-wiki {{bnr-h|چوپ|حوت|چوٹ|چوت|جوب|چوب}} == {{ziman|fa}} == === Bilêvkirin === * {{ku-tîp|xûb}} * {{deng|fa|Fa-خوب.ogg|Deng}} === Hoker === {{hoker|fa|tr=xub}} # [[baş]] === Rengdêr === {{rengdêr|fa|tr=xub}} # [[baş]] k35fo54b7scuo8zwgjogb2y5ngl6s9i 0 129606 5084669 2567760 2022-08-07T14:00:16Z Bikarhêner 3719 Bikarhêner rûpela [[büyük baş]] bêyî beralîkirinek bar kir [[büyükbaş]]: Nivîsîna xelet. wikitext text/x-wiki == {{ziman|tr}} == === Wate === # [[dewar]], dewarên reş, dewarên gir t7haahw5gejyzcpyinnp716h3rjtxk1 5084671 5084669 2022-08-07T14:01:06Z Bikarhêner 3719 wikitext text/x-wiki == {{ziman|tr}} == === Navdêr === {{navdêr|tr}} # [[dewar]], dewarên reş, dewarên gir hm3lt1ya4pxhwaufgqdvzlu2gmb4515 0 153060 5084695 2819291 2022-08-08T09:10:00Z Bikarhêner 3719 wikitext text/x-wiki == {{ziman|tr}} == === Navdêr === {{navdêr|tr}} # [[malhebûn]] (malhebûna yekî) esfhbc0yo1priiqj3367ztjulmeqj7k 0 209694 5084694 4116161 2022-08-08T08:53:35Z Jeuwre 4694 bilêvkirin wikitext text/x-wiki == {{ziman|de}} == === Bilêvkirin === * {{deng|de|De-hoffen.ogg|Deng}} * {{deng|de|De-hoffen2.ogg|Deng}} === Lêker === {{lêker|de}} # [[hêvî kirin]], [[hêvîdar bûn]], [[li hêviyê mayîn]], [[omîd kirin]], [[pan]] ==== Tewandin ==== {{de-tew-nerm|hoff|gehofft|h}} b7l2ejtbyallc0ctcglwnv78djks8v5 0 253648 5084690 4584007 2022-08-08T05:36:46Z Ghybu 1393 wikitext text/x-wiki {{bnr-h|چوپ|حوت|چوٹ|خوب|چوت|جوب}} == {{ziman|fa}} == === Bilêvkirin === : {{ku-tîp|çob}} === Navdêr === {{navdêr|fa|tr=čub}} # [[ço]] # [[darik]] 0b3guha3ya9u0cn3qbwwib5py6n2v3m 0 268491 5084659 3733140 2022-08-07T13:08:04Z Keyomerd 8814 /* Soranî */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ckb}} == === Navdêr === {{navdêr|ckb}} # [[landik]], [[dergûş]], [[lehindik]], [[dergûşan]] 775higgf6ujb5zyzey4okf8ekc2ftqx 0 270832 5084666 4364615 2022-08-07T13:56:35Z Keyomerd 8814 /* Soranî */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ckb}} == === Navdêr === {{navdêr|ckb}} # [[kom]], [[grûp]] # [[civîn]], [[semînar]] jkb8iiq633n3oxlh6rgci9fyffffs6d 0 271040 5084660 3732724 2022-08-07T13:23:36Z Keyomerd 8814 /* Soranî */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ckb}} == === Lêker === {{lêker|ckb}} # [[lorandin]], lorîk pê gotin, stiranên şîniyê li behiyan / taziyan gotin 2385vz0x26k4r0719ptb5h7t6y2e29z 5084661 5084660 2022-08-07T13:24:39Z Keyomerd 8814 /* Soranî */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ckb}} == === Lêker === {{lêker|ckb|tr=lawandinewe}} # [[lorandin]] # [[nivatin]] s3nq7na4a94hlh0p8nqcss3rq2qtoym 0 271105 5084675 3080675 2022-08-07T14:29:10Z Keyomerd 8814 /* Soranî */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ckb}} == === Navdêr === {{navdêr|ckb}} # [[legleg]] nyos12dyt5ic55xr4vbtziizeiohfij 0 272443 5084692 3066024 2022-08-08T05:43:56Z Ghybu 1393 /* {{ziman|ckb}} */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ckb}} == === Girêdek === {{girêdek|ckb}} # [[ku]], '': dema (ku), gava (ku), [[wexta]] (ku); [[madem]], pa madem: Ke wa ye, bo nayê? Madem wa ye, çima nayê?; [[daku]], [[da]] :Hatim ke bitbînim Hatim daku te bibînim; ger, [[eger]], [[heke]], [[heger]], [[heker]], heko: Ne nazanî mellê Eger nizanî nebêje'' === Rehekî lêkerê === {{reh|ckb|tr=-ke-}} # {{rehê dema niha|ckb|کردن}} rjlj398e3jdk3nm3w4jr868jc5csf0i 0 284656 5084685 4581909 2022-08-08T05:32:44Z Ghybu 1393 /* {{ziman|fa}} */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|fa}} == === Bilêvkirin === :{{ku-tîp|xûbî}} === Navdêr === {{navdêr|fa}} # [[başî]], [[çakî]] ==== Têkildar ==== * {{g|fa|خوب|tr=xub}} crp22uji2gw6xx5tn7pee18mmw7anok 5084687 5084685 2022-08-08T05:33:39Z Ghybu 1393 /* Navdêr */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|fa}} == === Bilêvkirin === :{{ku-tîp|xûbî}} === Navdêr === {{navdêr|fa|tr=xubi}} # [[başî]], [[çakî]] ==== Têkildar ==== * {{g|fa|خوب|tr=xub}} pgekcg60yfshojs7bmiorw9ae4w4tip 0 343809 5084664 4851607 2022-08-07T13:48:21Z Bikarhêner 3719 wikitext text/x-wiki == {{ziman|ku}} == === Navdêr === {{navdêr|ku|z=m}} # [[sewalvanî|Sewalvanî]], [[ajelvanî]], [[xwedîkirin]]a [[heywan]]an. ==== Etîmolojî ==== Ji {{paş|ku|heywanvan|-î}}. ==== Werger ==== {{werger-ser}} * {{Z|fa}}: {{W+|fa|دامداری}} * {{Z|en}}: {{W|en|animal husbandry}} {{werger-bin}} 643fci2xpt6tk2l7amypisijn3offia 0 352873 5084676 4905266 2022-08-07T14:34:40Z Keyomerd 8814 /* Soranî */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ckb}} == === Lêker === {{lêker|ckb}} # [[xeyidandin]], [[sil kirin]] cp316e5uus6mldzn5pfkxnanwc3hozg 0 361692 5084689 4578502 2022-08-08T05:35:55Z Ghybu 1393 /* {{ziman|ar}} */ wikitext text/x-wiki {{bnr-h|چوپ|چوٹ|خوب|چوت|جوب|چوب}} == {{ziman|ar}} == === Navdêr === {{navdêr|ar|حُوت|z=n}} # [[nehing]], [[hût]] 535610eietidt5kcbzhsykejj43wtii 0 378706 5084681 5031059 2022-08-07T15:41:29Z Bikarhêner 3719 wikitext text/x-wiki {{ds|kesaxtin|kezaxtin}} == {{ziman|ku}} == === Bilêvkirin === * {{ku-IPA}} * {{ku-kîte}} === Lêker === {{lêker|ku|c=x-gh}} # [[birîn|Birrîn]]a [[çeq]] û [[ta]]yên [[zêde]] yên daran ji bo [[xurt|xurttir]] bibin û [[ber]]ê wan [[baştir]] bibe. ==== Hevmane ==== * {{g|ku|ade kirin}}, {{g|ku|gezirandin}}, {{g|ku|kesixandin}}, {{g|ku|terişandin}} * {{g|ku|dapitîn}}, {{g|ku|dapêştin}}, {{g|ku|dapeşkandin}} * {{g|ku|peşkandin}}, {{g|ku|pejikandin}}, {{g|ku|pejinandin}}, {{g|ku|peştikandin}} ==== Herwiha ==== * [[kezaxtin]] ==== Tewîn ==== : [[-kesêx-]] ==== Etîmolojî ==== Ji [[kesax]] + [[-tin]]. ==== Werger ==== {{werger-ser}} * {{Z|de}}: {{W|de|abschneiden}} * {{Z|en}}: {{W|en|prune}} * {{Z|tr}}: {{W+|tr|budama}}, {{W+|tr|dallamak}}, {{W+|tr|kabaklamak}}, {{W+|tr|budamak}} {{werger-bin}} === Navdêr === {{ku-tewîn-nav|kesaxtin|mê}} {{navdêr|ku|z=m}} # {{bêwate}} #: {{bêmînak}} ==== Werger ==== {{werger-ser}} {{werger-bin}} b0jhzgmz7llpdpyrgluuyjxp0ny99t6 0 379667 5084662 5022336 2022-08-07T13:28:08Z Keyomerd 8814 /* Kurdî */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ku}} == === Navdêr === {{navdêr|ku|z=m}} # [[kûzkerî]], [[kûzekerî]], [[kûzikvanî]], [[qewaqî]], [[qewaxî]], [[pirûtî]] ==== Etîmolojî ==== * [[pîrot]] +[[-î]] ==== Werger ==== {{werger-ser}} * {{Z|fi}}: {{W+|fi|savenvalaja}} * {{Z|tr}}: {{W+|tr|çömlekçilik}}, {{W+|tr|testicilik}} {{werger-bin}} 2d51l4py7nouseebkf0hd1p1v2y4iv1 0 429364 5084693 4129069 2022-08-08T06:17:06Z McCate 9219 Werger: +almanî : [[Forscher]] (bi alîkarî) wikitext text/x-wiki == {{ziman|ku}} == === Navdêr === {{navdêr|ku|z=m}} # [[pişkinyar]], [[lawekar]], [[lêger]], [[hêreker]], [[peyger]], [[lêkolînvan]], [[lêgerok]] ==== Etîmolojî ==== * [[lê]] +[[kol]] ==== Werger ==== {{werger-ser}} * {{Z|de}}: {{W+|de|Forscher}} * {{Z|en}}: {{W+|en|researcher}} {{werger-bin}} r29vqn9gmskv8autita20h89tlkgeey 0 636458 5084657 2941721 2022-08-07T12:00:25Z Bikarhêner 3719 wikitext text/x-wiki == {{ziman|tr}} == === Hoker === {{hoker|tr}} # [[nipnêz]], pir nêz, [[pir]] [[nêzîk]] o44qwqyfkt89mb05n4ffqk1gi2x2v7l 0 975511 5084658 2022-08-07T12:16:48Z Bikarhêner 3719 [[Bikarhêner:Balyozxane/templateScript.js|TS]]: Ji [[en:уменьшать|en.wikt]] wikitext text/x-wiki == {{ziman|ru}} == === Bilêvkirin === * {{IPA|ru|[ʊmʲɪnʲˈʂatʲ]}} * {{deng|ru|Ru-{{PAGENAME}}.ogg|Audio}} === Lêker === {{lêker|ru|уменьша́ть|impf|pf=уме́ньшить}} # [[kêm kirin|Kêm kirin]], [[hindik kirin]], [[biçûk kirin]]. #: {{mk|ru|'''уменьша́ть''' [[ско́рость]]|w=hêdî kirin}} ==== Etîmolojî ==== Ji {{qertaf|ru|уме́ньшить|-а́ть}}. ==== Têkildar ==== * {{g|ru|уменьша́ться}}, {{g|ru|уме́ньшиться}} * {{g|ru|уменьше́ние}} r37l26agewc2q3w7zuo7eyi6nxx256e 0 975512 5084663 2022-08-07T13:30:11Z Keyomerd 8814 Rûpel bi "== {{ziman|ku}} == === Navdêr === {{navdêr|ku|z=mn}} # [[kûzker]], [[qewax]] ==== Etîmolojî ==== {{etîmolojî?}} ==== Werger ==== {{werger-ser}} * {{Z|tr}}: {{W+|tr|çömlekçi}} {{werger-bin}}" hat çêkirin wikitext text/x-wiki == {{ziman|ku}} == === Navdêr === {{navdêr|ku|z=mn}} # [[kûzker]], [[qewax]] ==== Etîmolojî ==== {{etîmolojî?}} ==== Werger ==== {{werger-ser}} * {{Z|tr}}: {{W+|tr|çömlekçi}} {{werger-bin}} o3xq072natkvb758urj3hd0k1y8fqgv 0 975513 5084665 2022-08-07T13:51:12Z Keyomerd 8814 Rûpel bi "== {{ziman|ckb}} == === Navdêr === {{navdêr|ckb}} # [[zengil]]" hat çêkirin wikitext text/x-wiki == {{ziman|ckb}} == === Navdêr === {{navdêr|ckb}} # [[zengil]] d25k5a7ta4abo7v8tewfbklgotmifus 0 975514 5084667 2022-08-07T13:58:29Z Keyomerd 8814 Rûpel bi "== {{ziman|ckb}} == === Navdêr === {{navdêr|ckb}} # [[zibil]]" hat çêkirin wikitext text/x-wiki == {{ziman|ckb}} == === Navdêr === {{navdêr|ckb}} # [[zibil]] i337it1un8muas35i2gt1ba8fmvteqm 5084668 5084667 2022-08-07T13:58:52Z Keyomerd 8814 /* Soranî */ wikitext text/x-wiki == {{ziman|ckb}} == === Navdêr === {{navdêr|ckb|tr=zibill}} # [[zibil]] py84o2r9c8jcjb7kedya6ek8b81jphk 0 975515 5084670 2022-08-07T14:00:36Z Keyomerd 8814 Rûpel bi "== {{ziman|ckb}} == === Navdêr === {{navdêr|ckb}} # [[reh]], [[kok]], [[demar]]" hat çêkirin wikitext text/x-wiki == {{ziman|ckb}} == === Navdêr === {{navdêr|ckb}} # [[reh]], [[kok]], [[demar]] edmhv04cab9ld5eq85mrhpz52qu2toa 0 975516 5084674 2022-08-07T14:04:14Z Bikarhêner 3719 [[Bikarhêner:Balyozxane/templateScript.js|TS]]: Ji [[en:karjatalous|en.wikt]] wikitext text/x-wiki == {{ziman|fi}} == === Navdêr === {{navdêr|fi}} # [[heywanvanî|Heywanvanî]], [[sewalvanî]]. ==== Etîmolojî ==== Ji {{pêk|fi|karja|talous}}. sln0c4m1dgdnbtpukoj7h16lmrq19mf 0 975517 5084677 2022-08-07T14:35:39Z Keyomerd 8814 Rûpel bi "== {{ziman|ckb}} == === Lêker === {{lêker|ckb}} # [[xeyidîn]], [[sil bûn]]" hat çêkirin wikitext text/x-wiki == {{ziman|ckb}} == === Lêker === {{lêker|ckb}} # [[xeyidîn]], [[sil bûn]] stm8kf63057tg4uv2xk0giledegkp48 0 975518 5084678 2022-08-07T14:42:58Z Keyomerd 8814 Rûpel bi "== {{ziman|ckb}} == === Navdêr === {{navdêr|ckb}} # [[nîştiman]], [[welat]] #: {{mînak|ckb|ئەگەر خاکیش من جێ بهێڵێت، من جێ ناهێڵم ئەم زێدە.|tr=Eger xakîş min cê bihêłêt, min cê nahêłim em zêde.|Eger ax jî min tenê bihêle, ez nahêlim vî welatî.}}" hat çêkirin wikitext text/x-wiki == {{ziman|ckb}} == === Navdêr === {{navdêr|ckb}} # [[nîştiman]], [[welat]] #: {{mînak|ckb|ئەگەر خاکیش من جێ بهێڵێت، من جێ ناهێڵم ئەم زێدە.|tr=Eger xakîş min cê bihêłêt, min cê nahêłim em zêde.|Eger ax jî min tenê bihêle, ez nahêlim vî welatî.}} mqzrawg9eznb4t1f14b6ey617nr0f6v