Wikipedia lbwiki https://lb.wikipedia.org/wiki/Haapts%C3%A4it MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter Media Spezial Diskussioun Benotzer Benotzer Diskussioun Wikipedia Wikipedia Diskussioun Fichier Fichier Diskussioun MediaWiki MediaWiki Diskussioun Schabloun Schabloun Diskussioun Hëllef Hëllef Diskussioun Kategorie Kategorie Diskussioun TimedText TimedText talk Modul Modul Diskussioun Gadget Gadget Diskussion Gadget-Definition Gadget-Definition Diskussion 4 159 2394140 2394135 2022-07-26T12:03:23Z Bdx 7724 wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Läschen| ]] Dës Säit soll Iech eng Méiglechkeet gi fir d'Säiten, déi solle geläscht ginn, erëmzefannen a wann néideg driwwer ze diskutéieren op d''''Läsche''' wierklech ubruecht ass. Am Fall wou eng Säit carrement nëmmen eng Übung vun engem Ufänger ass oder Affer vu Vandalismus gouf, sou kann all Benotzer de komplette Contenu läschen an als Commentaire "Säit soll geläscht ginn" hannerloossen (Beispiller an eisem [[Wikipedia:Schmunzeleck|Schmunzeleck]]). D'[[:Schabloun:Läschen]] setzt den Artikel automatesch an d'[[:Kategorie:Läschen]]. Kuckt w.e.gl. virum Proposéieren a virum Ofstëmmen d'[[Wikipedia:Relevanz|Relevancritèren]] un. Ofgestëmmt kann eng Woch laang no der Läsch-Propose ginn: * {{pro}} fir d'Läschen * {{kontra}} géint d'Läschen Matstëmme kënnen all ugemellt Benotzer, déi scho virun der Läschdemande aktiv waren (''aktiv'' bedeit datt een op d'mannst 30 Ännerungen an de leschten 30 Deeg, oder 50 Ännerungen am Ganzen, op Artikelen vun dëser Wiki gemaach huet). __TOC__ ------- <br><br> <DIV ALIGN="CENTER">'''> > Archivéiert Diskussioune fannt Dir am [[Wikipedia:Läschen/Archiv 2008/2009|Archiv 2008/2009]] an am [[Wikipedia:Läschen/Archiv|Archiv vun de Joren duerno]] [[Wikipedia:Läschen/Archiv|iwwer d'Läsche vun Artikelen.]] < < '''</DIV><br> ------- == Entrée d'Artistes == Gëtt net méi gebraucht, et gëtt [[Entrée d'artistes]]. --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 14:00, 8. Dez. 2021 (UTC) * gouf geläscht Merci! --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 11:17, 5. Jan. 2022 (UTC) == Ueli Maurer == *{{pro}} Zanter engem Joer näischt dru g'ännert, trotz „Iwwerschaffen“-Invitatioun – [[Benotzer:GilPe|GilPe]] ([[Benotzer Diskussioun:GilPe|Diskussioun]]) 14:52, 10. Dez. 2021 (UTC) *{{pro}}, keng Substanz a voller Feeler --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 15:29, 14. Dez. 2021 (UTC) *{{pro}}, Artikel iwwer dee Mann ass justifiéiert, ma net esou. Méi séir nei geschriwwen wéi do ronderëmgefréckelt. --[[Benotzer:Zinneke|Zinneke]] ([[Benotzer Diskussioun:Zinneke|Diskussioun]]) 17:09, 14. Dez. 2021 (UTC) *{{pro}}, idem wéi hei driwwer. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 17:33, 14. Dez. 2021 (UTC) - - gouf geläscht. == Jean-Lou Metz == Hien ass zwar Member vun enger Band, déi net komplett onbekannt ass ([[The Vintage Gigolos]]), mee huet keng Verëffentlechungen oder Concerten eleng. Hien huet am obskure Low-Budget-Film [[Nondidjeft]] matgespillt, mee och hei fënnt ee keng Quellen.--[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 15:29, 14. Dez. 2021 (UTC) : {{pro}} aus de Grënn heidriwwer.--[[Benotzer:Zinneke|Zinneke]] ([[Benotzer Diskussioun:Zinneke|Diskussioun]]) 17:07, 14. Dez. 2021 (UTC) : {{pro}} ech schléisse mech un. [[Benotzer:GilPe|GilPe]] ([[Benotzer Diskussioun:GilPe|Diskussioun]]) 17:23, 14. Dez. 2021 (UTC) : {{pro}} idem , --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 17:34, 14. Dez. 2021 (UTC) : {{pro}} läschen. --[[Benotzer:Cayambe|Cayambe]] ([[Benotzer Diskussioun:Cayambe|Diskussioun]]) 23:04, 14. Dez. 2021 (UTC) - - gouf geläscht. ==REEL Stroossbuerg 2006== * Ech gesinn d'Relevanz net. Et ass éischter eng Iwwersiicht vum Programm vun deemools, mee et steet net do, wat aus dem Treffen erauskomm wier dat och spéider nach vun Interessi war. Ech proposéieren, en ze läschen, oder zumindest an den Artikel [[Réunion européenne des étudiants luxembourgeois]] anzebauen. --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 11:17, 5. Jan. 2022 (UTC) * {{pro}}, wéi Bdx. --[[Benotzer:Zinneke|Zinneke]] ([[Benotzer Diskussioun:Zinneke|Diskussioun]]) 14:16, 5. Jan. 2022 (UTC) * {{pro}}, schléisse mech deem un. -- [[Benotzer:GilPe|GilPe]] ([[Benotzer Diskussioun:GilPe|Diskussioun]]) 16:42, 5. Jan. 2022 (UTC) * {{pro}} wéi de Bdx. --[[Benotzer:Cayambe|Cayambe]] ([[Benotzer Diskussioun:Cayambe|Diskussioun]]) 22:36, 5. Jan. 2022 (UTC) - - Gouf geläscht. ==Bouneweger Stuff== * {{Pro}}, minimal Relevanz, wann iwwerhaapt. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 18:20, 14. Jan. 2022 (UTC) * {{Pro}}, idem --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 10:22, 17. Jan. 2022 (UTC) ::Fazit, gouf geläscht. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 21:41, 6. Mäe. 2022 (UTC) == Kategorie:Pornofilm == * Hunn d'Artikelen déi do waren hei hi gesat [[:Kategorie:Pornofilmer]], wéi bei deenen anere Filmkategorien. --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 10:22, 17. Jan. 2022 (UTC) ::ass gemaach --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 10:32, 17. Jan. 2022 (UTC) ==[[Adopekid]]== {{Pro}}: Relevanz, schéngt nëmme bei ons bekannt ze sinn. Ee vun de ville Comicsartikelen déi bal alleguer nëmme sou vu Feeler strotzen. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 08:28, 28. Feb. 2022 (UTC) == [[Daggi]] == Eng Viruleedung op [[Mëlass]]; d'Säit Daggi ass 2008 schonn eng Kéier geläscht ginn. Kuckt d'[[Diskussioun:Sirop de Liège]]. * {{pro}} [[Benotzer:GilPe|GilPe]] ([[Benotzer Diskussioun:GilPe|Diskussioun]]) 21:13, 23. Jun. 2022 (UTC) * Op der Diskussiounssäit huet een deen hei Link gepost: http://engelmann.uni.lu:8080/portal/WBB2009/LWB/wbgui_py?lemid=HJ00329, do steet "''lok. im Wiltzer Raum: Daggi''". Komme net vu Wolz, mee wann dat e lokal gebräichlechen Numm ass, an et sech souwisou nëmmen ëm e Redirect handelt, kënnen mir en och halen? --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 14:29, 25. Jul. 2022 (UTC) == [[Josyane Lemaître]] == {{pro}} Ech wollt deen Artikel aktualiséieren mee fannen näischt Konkretes. Ech si mir net sécher, ob déi Persoun d'[[Wikipedia:Relevanz|Relevanzkrittären]] erfëllt. Et steet zwar do, si hätt eng eegen CD erausbruecht, mee ech fannen se net. D'Optrëtter sinn och e bësse komesch: et ginn de just fir 4 Joer gelëscht, an et steet net do wou genee se waren (Concertshal), mee wat gesonge gouf. Deen Artikel schéngt net wierklech op Wikipedia ze passen. Ech proposéieren, en ze läschen.--[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 14:24, 25. Jul. 2022 (UTC) :Déi Sopranistin war bis zu hirem Doud op alle Bühnen a Wallounien aktiv a bei vill méi Leit bekannt wéi eng ganz Parti vun deene ville lëzebuergesche pipapos-banden déi och en Artikel op dëser Wiki hunn. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 21:30, 25. Jul. 2022 (UTC) ::Ginn et iergendeng Quell fir déi Behaaptungen? Am Artikel steet net emol, datt d'Fra dout ass. Et geet jo net dorëm, datt ech se net kennen - ech kennen déi meescht Persounen op Wikipedia net a jiddwereen huet en Artikel verdéngt, wann en de Relevanzkrittären entsprécht. Mee esou wéi den Artikel elo do steet misst en zumindest iwwerschafft ginn. Dat wollt ech maachen, mee wann ech keng Informatiounen baussent der lëtzebuergescher Wikipedia iwwer d'Josyane Lemaître ass dat schwiereg. Ech hunn elo gesinn, datts du deen Artikel erstallt hues. D'Propose en ze läschen ass keng Attack géint dech, a wanns du den Artikel aktualiséiere kéints an e puer Referenzen dra setzen dann wier da géif e vläicht schonn der Wikipedia-Qualitéit entspriechen. --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 08:33, 26. Jul. 2022 (UTC) == [[Alphonse Halleux]] == {{pro}} Artikel iwwer d'Liewe vun engem Privatmoler. Am Artikel steet keng Informatioun, déi d'[[Wikipedia:Relevanz|Relevanz]] vum Mann bestätegt (fir Wikipedia). --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 14:24, 25. Jul. 2022 (UTC) :De Prix de la reine Astrid dierft als Critère duergoen. Mer hunn ech Parti lëtzebuergesch Artisten hei stoen déi kee Präis an deem Niveau kruten. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 21:16, 25. Jul. 2022 (UTC) ::Dee Präis schéngt keng Renommee ze hunn; ass et e Präis fir Kanner? Konnt näischt erausfannen. De Mann krut en am Alter vu 14 Joer. "Mer hunn ech Parti lëtzebuergesch Artisten hei stoen déi kee Präis an deem Niveau kruten." Ech verstinn déi Argumenter net. Wann een Artikel net soll hei stoen, da soll en nominéiert gi, fir ze läschen. Ech kucke just op et där Säit hei entsprécht: [[Wikipedia:Relevanz|Relevanz]]. Do steet als Krittär "Laureate vu Konschtpräisser". Wa mir als Communautéit wëllen, datt iergendee Konschtpräis, egal wéi bekannt oder net, duergeet, da super. Mee wa mir den Artikel vum [[Alphonse Halleux]] am Allgemenge kucken, da steet do näischt dat iergendeng Relevanz rechtfäerdegt. Menger Meenung no. Wann déi Aner eng aner Meenung hunn dann tant mieux. Mee fir mech liest et sech wéi wann do een en Artikel iwwer e Kolleg geschriwwen huet.--[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 08:42, 26. Jul. 2022 (UTC) :::Deen Artikel gouf geschriwwen well ech dee Mann an engem Lécker Artistekrees an op sengem Ausstellungen ë. a. an der [[Maison du Piqueur]] zu Hamoir begéint hunn an hien iwwer säi Liewen e bësselchen ausgefrot hunn. Grad sou wéi dee vum [[Valère Gustin]] a vum [[Pierre Renoy]] an nach e puer anerer iwwer belsch Persounen. :::PS: wat verstees du ënner engem ''Privatmoler''? --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 10:17, 26. Jul. 2022 (UTC) ::::Mee an deem Fall soll den Artikel jo sécher geläscht ginn well op Wikipedia soll keng eege Recherche dokumentéiert ginn wann et keng aner Quellen dofir gëtt. Cf [[:w:en:Wikipedia:No original research|Wikipedia:No original research]]. --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 11:54, 26. Jul. 2022 (UTC) == [[Université de Liège]] == {{pro}} Redirect läschen, fir d'Säit [[Universitéit vu Léck]] dohin ze réckelen (Lemma den offiziellen Numm vun der Insitutioun wéi bei deenen aneren [[:Kategorie:Universitéiten an der Belsch]] --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 12:03, 26. Jul. 2022 (UTC) j453ku9ffikthbewdgk27sc1ec67ot0 2394142 2394140 2022-07-26T12:11:26Z Les Meloures 580 k wikitext text/x-wiki [[Kategorie:Läschen| ]] Dës Säit soll Iech eng Méiglechkeet gi fir d'Säiten, déi solle geläscht ginn, erëmzefannen a wann néideg driwwer ze diskutéieren op d''''Läsche''' wierklech ubruecht ass. Am Fall wou eng Säit carrement nëmmen eng Übung vun engem Ufänger ass oder Affer vu Vandalismus gouf, sou kann all Benotzer de komplette Contenu läschen an als Commentaire "Säit soll geläscht ginn" hannerloossen (Beispiller an eisem [[Wikipedia:Schmunzeleck|Schmunzeleck]]). D'[[:Schabloun:Läschen]] setzt den Artikel automatesch an d'[[:Kategorie:Läschen]]. Kuckt w.e.gl. virum Proposéieren a virum Ofstëmmen d'[[Wikipedia:Relevanz|Relevancritèren]] un. Ofgestëmmt kann eng Woch laang no der Läsch-Propose ginn: * {{pro}} fir d'Läschen * {{kontra}} géint d'Läschen Matstëmme kënnen all ugemellt Benotzer, déi scho virun der Läschdemande aktiv waren (''aktiv'' bedeit datt een op d'mannst 30 Ännerungen an de leschten 30 Deeg, oder 50 Ännerungen am Ganzen, op Artikelen vun dëser Wiki gemaach huet). __TOC__ ------- <br><br> <DIV ALIGN="CENTER">'''> > Archivéiert Diskussioune fannt Dir am [[Wikipedia:Läschen/Archiv 2008/2009|Archiv 2008/2009]] an am [[Wikipedia:Läschen/Archiv|Archiv vun de Joren duerno]] [[Wikipedia:Läschen/Archiv|iwwer d'Läsche vun Artikelen.]] < < '''</DIV><br> ------- == Entrée d'Artistes == Gëtt net méi gebraucht, et gëtt [[Entrée d'artistes]]. --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 14:00, 8. Dez. 2021 (UTC) * gouf geläscht Merci! --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 11:17, 5. Jan. 2022 (UTC) == Ueli Maurer == *{{pro}} Zanter engem Joer näischt dru g'ännert, trotz „Iwwerschaffen“-Invitatioun – [[Benotzer:GilPe|GilPe]] ([[Benotzer Diskussioun:GilPe|Diskussioun]]) 14:52, 10. Dez. 2021 (UTC) *{{pro}}, keng Substanz a voller Feeler --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 15:29, 14. Dez. 2021 (UTC) *{{pro}}, Artikel iwwer dee Mann ass justifiéiert, ma net esou. Méi séir nei geschriwwen wéi do ronderëmgefréckelt. --[[Benotzer:Zinneke|Zinneke]] ([[Benotzer Diskussioun:Zinneke|Diskussioun]]) 17:09, 14. Dez. 2021 (UTC) *{{pro}}, idem wéi hei driwwer. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 17:33, 14. Dez. 2021 (UTC) - - gouf geläscht. == Jean-Lou Metz == Hien ass zwar Member vun enger Band, déi net komplett onbekannt ass ([[The Vintage Gigolos]]), mee huet keng Verëffentlechungen oder Concerten eleng. Hien huet am obskure Low-Budget-Film [[Nondidjeft]] matgespillt, mee och hei fënnt ee keng Quellen.--[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 15:29, 14. Dez. 2021 (UTC) : {{pro}} aus de Grënn heidriwwer.--[[Benotzer:Zinneke|Zinneke]] ([[Benotzer Diskussioun:Zinneke|Diskussioun]]) 17:07, 14. Dez. 2021 (UTC) : {{pro}} ech schléisse mech un. [[Benotzer:GilPe|GilPe]] ([[Benotzer Diskussioun:GilPe|Diskussioun]]) 17:23, 14. Dez. 2021 (UTC) : {{pro}} idem , --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 17:34, 14. Dez. 2021 (UTC) : {{pro}} läschen. --[[Benotzer:Cayambe|Cayambe]] ([[Benotzer Diskussioun:Cayambe|Diskussioun]]) 23:04, 14. Dez. 2021 (UTC) - - gouf geläscht. ==REEL Stroossbuerg 2006== * Ech gesinn d'Relevanz net. Et ass éischter eng Iwwersiicht vum Programm vun deemools, mee et steet net do, wat aus dem Treffen erauskomm wier dat och spéider nach vun Interessi war. Ech proposéieren, en ze läschen, oder zumindest an den Artikel [[Réunion européenne des étudiants luxembourgeois]] anzebauen. --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 11:17, 5. Jan. 2022 (UTC) * {{pro}}, wéi Bdx. --[[Benotzer:Zinneke|Zinneke]] ([[Benotzer Diskussioun:Zinneke|Diskussioun]]) 14:16, 5. Jan. 2022 (UTC) * {{pro}}, schléisse mech deem un. -- [[Benotzer:GilPe|GilPe]] ([[Benotzer Diskussioun:GilPe|Diskussioun]]) 16:42, 5. Jan. 2022 (UTC) * {{pro}} wéi de Bdx. --[[Benotzer:Cayambe|Cayambe]] ([[Benotzer Diskussioun:Cayambe|Diskussioun]]) 22:36, 5. Jan. 2022 (UTC) - - Gouf geläscht. ==Bouneweger Stuff== * {{Pro}}, minimal Relevanz, wann iwwerhaapt. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 18:20, 14. Jan. 2022 (UTC) * {{Pro}}, idem --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 10:22, 17. Jan. 2022 (UTC) ::Fazit, gouf geläscht. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 21:41, 6. Mäe. 2022 (UTC) == Kategorie:Pornofilm == * Hunn d'Artikelen déi do waren hei hi gesat [[:Kategorie:Pornofilmer]], wéi bei deenen anere Filmkategorien. --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 10:22, 17. Jan. 2022 (UTC) ::ass gemaach --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 10:32, 17. Jan. 2022 (UTC) ==[[Adopekid]]== {{Pro}}: Relevanz, schéngt nëmme bei ons bekannt ze sinn. Ee vun de ville Comicsartikelen déi bal alleguer nëmme sou vu Feeler strotzen. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 08:28, 28. Feb. 2022 (UTC) == [[Daggi]] == Eng Viruleedung op [[Mëlass]]; d'Säit Daggi ass 2008 schonn eng Kéier geläscht ginn. Kuckt d'[[Diskussioun:Sirop de Liège]]. * {{pro}} [[Benotzer:GilPe|GilPe]] ([[Benotzer Diskussioun:GilPe|Diskussioun]]) 21:13, 23. Jun. 2022 (UTC) * Op der Diskussiounssäit huet een deen hei Link gepost: http://engelmann.uni.lu:8080/portal/WBB2009/LWB/wbgui_py?lemid=HJ00329, do steet "''lok. im Wiltzer Raum: Daggi''". Komme net vu Wolz, mee wann dat e lokal gebräichlechen Numm ass, an et sech souwisou nëmmen ëm e Redirect handelt, kënnen mir en och halen? --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 14:29, 25. Jul. 2022 (UTC) == [[Josyane Lemaître]] == {{pro}} Ech wollt deen Artikel aktualiséieren mee fannen näischt Konkretes. Ech si mir net sécher, ob déi Persoun d'[[Wikipedia:Relevanz|Relevanzkrittären]] erfëllt. Et steet zwar do, si hätt eng eegen CD erausbruecht, mee ech fannen se net. D'Optrëtter sinn och e bësse komesch: et ginn de just fir 4 Joer gelëscht, an et steet net do wou genee se waren (Concertshal), mee wat gesonge gouf. Deen Artikel schéngt net wierklech op Wikipedia ze passen. Ech proposéieren, en ze läschen.--[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 14:24, 25. Jul. 2022 (UTC) :Déi Sopranistin war bis zu hirem Doud op alle Bühnen a Wallounien aktiv a bei vill méi Leit bekannt wéi eng ganz Parti vun deene ville lëzebuergesche pipapos-banden déi och en Artikel op dëser Wiki hunn. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 21:30, 25. Jul. 2022 (UTC) ::Ginn et iergendeng Quell fir déi Behaaptungen? Am Artikel steet net emol, datt d'Fra dout ass. Et geet jo net dorëm, datt ech se net kennen - ech kennen déi meescht Persounen op Wikipedia net a jiddwereen huet en Artikel verdéngt, wann en de Relevanzkrittären entsprécht. Mee esou wéi den Artikel elo do steet misst en zumindest iwwerschafft ginn. Dat wollt ech maachen, mee wann ech keng Informatiounen baussent der lëtzebuergescher Wikipedia iwwer d'Josyane Lemaître ass dat schwiereg. Ech hunn elo gesinn, datts du deen Artikel erstallt hues. D'Propose en ze läschen ass keng Attack géint dech, a wanns du den Artikel aktualiséiere kéints an e puer Referenzen dra setzen dann wier da géif e vläicht schonn der Wikipedia-Qualitéit entspriechen. --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 08:33, 26. Jul. 2022 (UTC) == [[Alphonse Halleux]] == {{pro}} Artikel iwwer d'Liewe vun engem Privatmoler. Am Artikel steet keng Informatioun, déi d'[[Wikipedia:Relevanz|Relevanz]] vum Mann bestätegt (fir Wikipedia). --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 14:24, 25. Jul. 2022 (UTC) :De Prix de la reine Astrid dierft als Critère duergoen. Mer hunn ech Parti lëtzebuergesch Artisten hei stoen déi kee Präis an deem Niveau kruten. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 21:16, 25. Jul. 2022 (UTC) ::Dee Präis schéngt keng Renommee ze hunn; ass et e Präis fir Kanner? Konnt näischt erausfannen. De Mann krut en am Alter vu 14 Joer. "Mer hunn ech Parti lëtzebuergesch Artisten hei stoen déi kee Präis an deem Niveau kruten." Ech verstinn déi Argumenter net. Wann een Artikel net soll hei stoen, da soll en nominéiert gi, fir ze läschen. Ech kucke just op et där Säit hei entsprécht: [[Wikipedia:Relevanz|Relevanz]]. Do steet als Krittär "Laureate vu Konschtpräisser". Wa mir als Communautéit wëllen, datt iergendee Konschtpräis, egal wéi bekannt oder net, duergeet, da super. Mee wa mir den Artikel vum [[Alphonse Halleux]] am Allgemenge kucken, da steet do näischt dat iergendeng Relevanz rechtfäerdegt. Menger Meenung no. Wann déi Aner eng aner Meenung hunn dann tant mieux. Mee fir mech liest et sech wéi wann do een en Artikel iwwer e Kolleg geschriwwen huet.--[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 08:42, 26. Jul. 2022 (UTC) :::Deen Artikel gouf geschriwwen well ech dee Mann an engem Lécker Artistekrees an op sengem Ausstellungen ë. a. an der [[Maison du Piqueur]] zu Hamoir begéint hunn an hien iwwer säi Liewen e bësselchen ausgefrot hunn. Grad sou wéi dee vum [[Valère Gustin]] a vum [[Pierre Renoy]] an nach e puer anerer iwwer belsch Persounen. :::PS: wat verstees du ënner engem ''Privatmoler''? --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 10:17, 26. Jul. 2022 (UTC) ::::Mee an deem Fall soll den Artikel jo sécher geläscht ginn well op Wikipedia soll keng eege Recherche dokumentéiert ginn wann et keng aner Quellen dofir gëtt. Cf [[:w:en:Wikipedia:No original research|Wikipedia:No original research]]. --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 11:54, 26. Jul. 2022 (UTC) :::::Ech mengen du interpretéiers dat Wuert Recherche falsch dat do an engem ganz anere Kontext steet. Ech waarden awer nach op eng Äntwert op meng Fro vum ''Privatmoler''. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 12:11, 26. Jul. 2022 (UTC) == [[Université de Liège]] == {{pro}} Redirect läschen, fir d'Säit [[Universitéit vu Léck]] dohin ze réckelen (Lemma den offiziellen Numm vun der Insitutioun wéi bei deenen aneren [[:Kategorie:Universitéiten an der Belsch]] --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 12:03, 26. Jul. 2022 (UTC) 4e9gwyerlo3fatkb12q663r33fg2ijk 0 2769 2394144 2376519 2022-07-26T12:46:44Z Bdx 7724 /* Gielercher */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Film nei|Plakat=|Originaltitel=A Wopbopaloobop A Lopbamboom|Produktiounsland=[[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]]<br>[[Däitschland]]|Produktiounsjoer=[[1989]]|Dauer=|Originalsprooch=[[Lëtzebuergesch]]<br>[[Franséisch]]<br>[[Däitsch]]<br>Ënnertitelen: Franséisch, Englesch|Regie=[[Andy Bausch]]|Fotografie=[[Klaus Peter Weber]]|Produzent=[[Frankfurter Filmproduktion fir den ZDF]]<br>[[Visuals (Lëtzebuerg)]]|Dréibuch=[[Andy Bausch]]<br>[[Armand Strainchamps]]|Musek=[[Gast Waltzing]]<br>[[Maggie Parke]]|Haaptacteuren=[[Thierry van Werveke]] als Petz Zamponi<br>[[Désirée Nosbusch]] als Vero Zamponi<br>[[Konrad Scheel]] als Hartmut Keipes<br>[[Jochen Senf]] als Bruno Kurz<br>[[Birol Ünel]] als Rocco Keipes<br>[[Serge Wolff]] als Daniel<br>[[Sabine Berg]] als Anke Keipes<br>[[Geraldine Karier]] als Ginette<br>[[Steve Karier]] als Bully<br>[[Marie-Christine Faber]] als Mme Zamponi<br>[[Fernand Fox]] als Leo<br>[[Patrick Hastert]]<br>[[Fred Junck]]}} '''''A Wopbopaloobop A Lopbamboom''''' ass e [[Lëtzebuerg (Land)|lëtzebuergesch]]-[[Däitschland|däitsche]] Film vum [[Andy Bausch]] aus dem Joer [[1989]]. == Ëm wat geet et am Film? == De Rocco gëtt den [[31. Dezember]] [[1962]] aus dem Prisong entlooss. Hien dreemt dovun an [[Vereenegt Staate vun Amerika|Amerika]] ze goen. Virdru wëllt e sech nach doheem zu [[Diddeleng]] Sue verschafen, a seng Frëndin Vero besichen. Dee [[Sylvester]]owend geet tragesch op en Enn. == Gielercher == * [[1989]]: Internationale Filmfestival vu [[San Sebastian]]: Éischte Präis an der Kategorie ''Open Zone / New Directors''<ref>sansebastianfestival.com: [https://www.sansebastianfestival.com/1989/sections_and_films/zabaltegi_new_directors/7/370055/in Fiche vum Film ''A wopbopaloobop a lopbamboom'']</ref> == Triviales == Den [[Thierry van Werveke]] séngt am Film e Lidd ''Twist à Luxembourg'', dat e richtegen Hit zu [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]] gouf. == Zitater aus der geschriwwener Press == * ''Photographed in severe, suffocating and inappropriate black and white, the film could undoubtedly yield plenty of striking stills of the sort that induce festival fans to make ticket purchases for which they're later sorry. Even the first few minutes of this film, which involve the sound of dripping water and the sight of a swinging overhead light, are tip-off enough. Later on, there are numerous close-ups of the characters' shoes. There are many long silences and deep shadows.'' (d'Janet Maslin an der [[The New York Times]] vum [[26. Mäerz]] [[1990]]) * ''Bauschs Film ist mit solch autobiographischer Inbrunst konzipiert, dass der Zuschauer das Gefühl bekommt, er störe bei einer privaten Erinnerungsfeier.'' ([[Der Spiegel]], [[15. Dezember]] [[1989]]) * ''In sorgfältig und atmosphärisch stimmig ausgeleuchteten Schwarzweissbildern und mit liebevoll-ironischem Witz arrangierten Szenen wurde viel vom "Zeitgeist" der 60er Jahre spürbar....'' (Hellmut A. Lange, Neue Osnabrücker Zeitung, [[21. Dezember]] [[1989]]) == Kuckt och == * [[Lëscht vu lëtzebuergesche Filmer]] == Um Spaweck == * {{fr}} [http://www.cna.public.lu/film/liste-films/fiction-long-alphabetique/a-wopbopaloobop/index.html Centre national de l'audivisuel] {{Autoritéitskontroll}} {{DEFAULTSORT:A Wopbopaloobop A Lopbamboom}} [[Kategorie:Lëtzebuergesch Filmer]] [[Kategorie:Däitsch Filmer]] [[Kategorie:Filmer 1989]] [[Kategorie:Däitsch Schwaarz-Wäiss-Filmer]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Schwaarz-Wäiss-Filmer]] [[Kategorie:Filmer vum Andy Bausch]] 9uym8t0zsjwhqa7q1a04n7ptawwwkj6 2394147 2394144 2022-07-26T13:29:37Z Bdx 7724 iwwerschafft wikitext text/x-wiki {{Infobox Film nei |Plakat = |Originaltitel = A Wopbopaloobop A Lopbamboom |Produktiounsland = {{LUX}}<br>{{DEU}} |Produktiounsjoer = 1989 |Première = |Dauer = 82 min |Originalsprooch = [[Lëtzebuergesch]]<br>[[Franséisch]]<br>[[Däitsch]]<br>Ënnertitelen: Franséisch, Englesch |Regie = [[Andy Bausch]] |Dréibuch = [[Andy Bausch]]<br>[[Armand Strainchamps]] |Fotografie = Klaus Peter Weber |Faarftechnik = |Format = |Musek = [[Gast Waltzing]]<br>[[Maggie Parke]] |Dekoren = |Schnëtt = Wolfgang Raabe |Produzent = |Produktiounsgesellschaft = [[Frankfurter Filmproduktion]] fir den ZDF (DE)<br>[[Visuals]] (LU) |Haaptacteuren = [[Birol Ünel]] als Rocco Keipes<br>[[Thierry van Werveke]] als Petz Zamponi<br>[[Désirée Nosbusch]] als Vero Zamponi<br>[[Konrad Scheel]] als Hartmut Keipes<br>[[Jochen Senf]] als Bruno Kurz<br>[[Serge Wolff]] als Daniel<br>[[Sabine Berg]] als Anke Keipes<br>[[Geraldine Karier]] als Ginette<br>[[Steve Karier]] als Bully<br>[[Marie-Christine Faber]] als Mme Zamponi<br>[[Fernand Fox]] als Leo<br>[[Patrick Hastert]]<br>[[Fred Junck]] }} '''''A Wopbopaloobop A Lopbamboom''''' ass e [[Lëtzebuerg (Land)|lëtzebuergesch]]-[[Däitschland|däitsche]] Film vum [[Andy Bausch]] aus dem Joer [[1989]]. == Ëm wat geet et am Film? == De Rocco gëtt den [[31. Dezember]] [[1962]] aus dem Prisong entlooss. Hien dreemt dovun an [[Vereenegt Staate vun Amerika|Amerika]] ze goen. Virdru wëllt e sech nach doheem zu [[Diddeleng]] Sue verschafen, a seng Frëndin Vero besichen. Dee [[Sylvester]]owend geet tragesch op en Enn. == Filmproduktioun == Nom grousse Succès vu sengem leschte Film ''[[Troublemaker]]'' (1988) sinn e puer däitsch Filmproduzenten op den Andy Bausch opmierksam ginn. Produzente vu Frankfurt hunn him dunn ugebueden, e Film fir d'Rei "Ein kleines Fernsehspiel" um [[ZDF]] ze dréinen. Den Andy Bausch an den [[Armand Strainchamps]], zwee gebierteg Diddelenger, hunn doropshinn d'Dréibuch fir de Film ''A Wopbopaloobop A Lopbamboom'' geschriwwen. Si hu sech un de Filmer vum [[Elia Kazan]] an dem [[Marlon Brando]] aus den 1960er inspiréiert.<ref name=wort21>''Au bon vieux temps'', [[Luxemburger Wort]], vum Thierry Hick, 6. September 2021</ref> De Film selwer, deen an Zäit vun engem Dag an enger Nuecht zu Diddeleng spillt, gouf an nëmme 15 Deeg am Januar 1989 zu [[Esch-Uelzecht]] gedréint, dorënner um Boulevard Aloyse Meyer a virun der Entrée vum Arbed-Site Schëffleng.<ref name=wort21/> En hat seng Fernseepremière den 19. Dezember 1989 um däitschen ZDF.<ref>filmportal.de (kuck "Um Spaweck")</ref> == Gielercher == De Film ass am September 1989 um [[Donostia Zinemaldia – Festival de San Sebastián|Internationale Filmfestival vu San Sebastian]] gelaf, wou den Andy Bausch den éischte Präis an der Kategorie ''New Directors'' krut.<ref>sansebastianfestival.com: [https://www.sansebastianfestival.com/1989/sections_and_films/zabaltegi_new_directors/7/370055/in Fiche vum Film ''A wopbopaloobop a lopbamboom'']</ref> Beim [[European Film Awards|Europäesche Filmpräis]] 1990 waren donieft och nach de [[Gast Waltzing]] an d'[[Maggie Parke]] fir hir Musek an d'Schaupillerin [[Sabine Berg]] fir déi bescht weiblech Nieweroll nominéiert.<ref name=wort21/> == Triviales == Den [[Thierry van Werveke]] séngt am Film e Lidd ''Twist à Luxembourg'', dat e richtegen Hit zu [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]] gouf. == Zitater aus der geschriwwener Press == * Janet Maslin, [[The New York Times]], 26. Mäerz 1990: <blockquote>''Photographed in severe, suffocating and inappropriate black and white, the film could undoubtedly yield plenty of striking stills of the sort that induce festival fans to make ticket purchases for which they're later sorry. Even the first few minutes of this film, which involve the sound of dripping water and the sight of a swinging overhead light, are tip-off enough. Later on, there are numerous close-ups of the characters' shoes. There are many long silences and deep shadows.''</blockquote> * [[Der Spiegel]], 15. Dezember 1989: <blockquote>''Bauschs Film ist mit solch autobiographischer Inbrunst konzipiert, dass der Zuschauer das Gefühl bekommt, er störe bei einer privaten Erinnerungsfeier.''</blockquote> * Hellmut A. Lange, Neue Osnabrücker Zeitung, 21. Dezember 1989: <blockquote>''In sorgfältig und atmosphärisch stimmig ausgeleuchteten Schwarzweissbildern und mit liebevoll-ironischem Witz arrangierten Szenen wurde viel vom "Zeitgeist" der 60er Jahre spürbar....''</blockquote> * [[Viviane Thill]], [[Forum (Zäitschrëft)|Forum]], Abrëll 2002:<ref name=forum>[https://www.forum.lu/article/lhomme-a-la-casquette/ ''L’homme à la casquette - Un regard sur la carrière d’Andy Bausch''], [[Viviane Thill]], [[Forum (Zäitschrëft)|Forum]] Nr. 215, Abrëll 2002, Säit 39-44</ref> <blockquote>''“A wopbopaloobop a lopbamboom” (1989) [est] de loin le meilleur film de Bausch [...] La photographie en noir et blanc très contrastée, qui joue joliment avec les effets de lumière typiques du film noir, le brouillard épais et une pleine lune un peu abstraite, enveloppent ce récit archétypal mais assez bien raconté, dans un irréalisme poétique qui établit la distance et le regard qui manquent si cruellement ailleurs.''</blockquote> == Kuckt och == * [[Lëscht vu lëtzebuergesche Filmer]] == Um Spaweck == * De Film um [https://www.filmportal.de/film/a-wopbopaloobop-a-lopbamboom_b41afd006f8341cca0318b4e782628f6 filmportal.de] {{Referenzen}} {{Autoritéitskontroll}} {{DEFAULTSORT:A Wopbopaloobop A Lopbamboom}} [[Kategorie:Lëtzebuergesch Filmer]] [[Kategorie:Däitsch Filmer]] [[Kategorie:Filmer 1989]] [[Kategorie:Däitsch Schwaarz-Wäiss-Filmer]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Schwaarz-Wäiss-Filmer]] [[Kategorie:Filmer vum Andy Bausch]] 0hx2ts2trpok684mkasofzd3vd1ly8b 2394157 2394147 2022-07-26T14:39:40Z 2A02:A03F:A199:6C00:84C:33E:4BE3:DB2 ... wikitext text/x-wiki {{Infobox Film nei |Plakat = |Originaltitel = A Wopbopaloobop A Lopbamboom |Produktiounsland = {{LUX}}<br>{{DEU}} |Produktiounsjoer = 1989 |Première = |Dauer = 82 min |Originalsprooch = [[Lëtzebuergesch]]<br>[[Franséisch]]<br>[[Däitsch]]<br>Ënnertitelen: Franséisch, Englesch |Regie = [[Andy Bausch]] |Dréibuch = [[Andy Bausch]]<br>[[Armand Strainchamps]] |Fotografie = Klaus Peter Weber |Faarftechnik = |Format = |Musek = [[Gast Waltzing]]<br>[[Maggie Parke]] |Dekoren = |Schnëtt = Wolfgang Raabe |Produzent = |Produktiounsgesellschaft = [[Frankfurter Filmproduktion]] fir den ZDF (DE)<br>[[Visuals]] (LU) |Haaptacteuren = [[Birol Ünel]] als Rocco Keipes<br>[[Thierry van Werveke]] als Petz Zamponi<br>[[Désirée Nosbusch]] als Vero Zamponi<br>[[Konrad Scheel]] als Hartmut Keipes<br>[[Jochen Senf]] als Bruno Kurz<br>[[Serge Wolff]] als Daniel<br>[[Sabine Berg]] als Anke Keipes<br>[[Geraldine Karier]] als Ginette<br>[[Steve Karier]] als Bully<br>[[Marie-Christine Faber]] als Mme Zamponi<br>[[Fernand Fox]] als Leo<br>[[Patrick Hastert]]<br>[[Fred Junck]] }} '''''A Wopbopaloobop A Lopbamboom''''' ass e [[Lëtzebuerg (Land)|lëtzebuergesch]]-[[Däitschland|däitsche]] Film vum [[Andy Bausch]] aus dem Joer [[1989]]. == Ëm wat geet et am Film? == De Rocco gëtt den [[31. Dezember]] [[1962]] aus dem Prisong entlooss. Hien dreemt dovun an [[Vereenegt Staate vun Amerika|Amerika]] ze goen. Virdru wëllt e sech nach doheem zu [[Diddeleng]] Sue verschafen, a seng Frëndin Vero besichen. Dee [[Sylvester]]owend geet tragesch op en Enn. == Filmproduktioun == Nom grousse Succès vu sengem leschte Film ''[[Troublemaker]]'' (1988) sinn e puer däitsch Filmproduzenten op den Andy Bausch opmierksam ginn. Produzente vu Frankfurt hunn him dunn ugebueden, e Film fir d'Rei "Ein kleines Fernsehspiel" um [[ZDF]] ze dréinen. Den Andy Bausch an den [[Armand Strainchamps]], zwee gebierteg Diddelenger, hunn doropshinn d'Dréibuch fir de Film ''A Wopbopaloobop A Lopbamboom'' geschriwwen. Si hu sech un de Filmer vum [[Elia Kazan]] an dem [[Marlon Brando]] aus den 1960er inspiréiert.<ref name=wort21>''Au bon vieux temps'', [[Luxemburger Wort]], vum Thierry Hick, 6. September 2021</ref> De Film selwer, deen an Zäit vun engem Dag an enger Nuecht zu Diddeleng spillt, gouf an nëmme 15 Deeg am Januar 1989 zu [[Esch-Uelzecht]] gedréint, dorënner um Boulevard Aloyse Meyer a virun der Entrée vum Arbed-Site Schëffleng.<ref name=wort21/> En hat seng Fernseepremière den 19. Dezember 1989 um däitschen ZDF.<ref>filmportal.de (kuckt "Um Spaweck")</ref> == Gielercher == De Film ass am September 1989 um [[Donostia Zinemaldia – Festival de San Sebastián|Internationale Filmfestival vu San Sebastian]] gelaf, wou den Andy Bausch den éischte Präis an der Kategorie ''New Directors'' krut.<ref>sansebastianfestival.com: [https://www.sansebastianfestival.com/1989/sections_and_films/zabaltegi_new_directors/7/370055/in Fiche vum Film ''A wopbopaloobop a lopbamboom'']</ref> Beim [[European Film Awards|Europäesche Filmpräis]] 1990 waren dernieft och nach de [[Gast Waltzing]] an d'[[Maggie Parke]] fir hir Musek an d'Schaupillerin [[Sabine Berg]] fir déi bescht weiblech Nieweroll nominéiert.<ref name=wort21/> == Triviales == Den [[Thierry van Werveke]] séngt am Film e Lidd ''Twist à Luxembourg'', dat e richtegen Hit zu [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]] gouf. == Zitater aus der geschriwwener Press == * Janet Maslin, [[The New York Times]], 26. Mäerz 1990: <blockquote>''Photographed in severe, suffocating and inappropriate black and white, the film could undoubtedly yield plenty of striking stills of the sort that induce festival fans to make ticket purchases for which they're later sorry. Even the first few minutes of this film, which involve the sound of dripping water and the sight of a swinging overhead light, are tip-off enough. Later on, there are numerous close-ups of the characters' shoes. There are many long silences and deep shadows.''</blockquote> * [[Der Spiegel]], 15. Dezember 1989: <blockquote>''Bauschs Film ist mit solch autobiographischer Inbrunst konzipiert, dass der Zuschauer das Gefühl bekommt, er störe bei einer privaten Erinnerungsfeier.''</blockquote> * Hellmut A. Lange, Neue Osnabrücker Zeitung, 21. Dezember 1989: <blockquote>''In sorgfältig und atmosphärisch stimmig ausgeleuchteten Schwarzweissbildern und mit liebevoll-ironischem Witz arrangierten Szenen wurde viel vom "Zeitgeist" der 60er Jahre spürbar....''</blockquote> * [[Viviane Thill]], [[Forum (Zäitschrëft)|Forum]], Abrëll 2002:<ref name=forum>[https://www.forum.lu/article/lhomme-a-la-casquette/ ''L’homme à la casquette - Un regard sur la carrière d’Andy Bausch''], [[Viviane Thill]], [[Forum (Zäitschrëft)|Forum]] Nr. 215, Abrëll 2002, Säit 39-44</ref> <blockquote>''“A wopbopaloobop a lopbamboom” (1989) [est] de loin le meilleur film de Bausch [...] La photographie en noir et blanc très contrastée, qui joue joliment avec les effets de lumière typiques du film noir, le brouillard épais et une pleine lune un peu abstraite, enveloppent ce récit archétypal mais assez bien raconté, dans un irréalisme poétique qui établit la distance et le regard qui manquent si cruellement ailleurs.''</blockquote> == Kuckt och == * [[Lëscht vu lëtzebuergesche Filmer]] == Um Spaweck == * De Film um [https://www.filmportal.de/film/a-wopbopaloobop-a-lopbamboom_b41afd006f8341cca0318b4e782628f6 filmportal.de] {{Referenzen}} {{Autoritéitskontroll}} {{DEFAULTSORT:A Wopbopaloobop A Lopbamboom}} [[Kategorie:Lëtzebuergesch Filmer]] [[Kategorie:Däitsch Filmer]] [[Kategorie:Filmer 1989]] [[Kategorie:Däitsch Schwaarz-Wäiss-Filmer]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Schwaarz-Wäiss-Filmer]] [[Kategorie:Filmer vum Andy Bausch]] dk9d8qv36il96ipfnorka2vfafxfkpv 0 2883 2394155 2371713 2022-07-26T14:35:19Z 2A02:A03F:A199:6C00:84C:33E:4BE3:DB2 an hei wikitext text/x-wiki Dës '''Lëscht vun de belsche Waasserleef''' ass en Deel vun de [[Wikipedia:Referenztabellen|Referenztabellen]]. {{AbcIndex}} == A == * [[Alyse]] *[[Amblève (Floss)]], de: ''Amel'' * [[Atert (Floss)|Atert]], fr.: ''Attert'' == B == *[[Batterie (Baach)|Batterie]] *[[Bech (Äisch)|Bech]] *[[Bel]] *[[Berwinne]] *[[Bocq]] *[[Bolland (Baach)|Bolland]] *[[Braunlauf (Baach)|Braunlauf]] == C == == D == *[[Demer]] *[[Dendre]] *[[Dommel]] *[[Durbaach]] *[[Durme]] *[[Dijle|Dyle]]; nl: ''Dijle'' == E == *[[Eau Blanche]] *[[Eau Noire]] *[[Eau d'Heure]] *[[Eau Rouge (Amblève)|Eau Rouge]], en Niewefloss vun der [[Amblève (Floss)|Amblève]] *[[Eau Rouge (Wayai)|Eau Rouge]], en Niewefloss vum [[Wayai]] *[[Escaut]], 200 Kilometer; nl: ''Schelde''; == F == *[[Fooschtbaach]] == G == *[[Geer (Floss)|Geer]] *[[Gette]] *[[Geul (Floss)|Geul]] *[[Gileppe]] *[[Grande Nèthe]] *[[Grande Gette]] *[[Gulp]] == H == *[[Habich]] *[[Haine (Baach)|Haine]] *[[Hante]] *[[Herck]] *[[Hermeton]] *[[Hogne]] *[[Hoyoux]] == I == *[[Inde]] == J == * [[Julienne (Baach)|Julienne]] == K == *[[Kemmelbeek]] *[[Kuer]], fr.:''Chiers'' == L == *[[Légia]] *[[Lembrée]] *[[Lesse (Floss)|Lesse]] *[[Lomme]] *[[Leie]] == M == *[[Magne]] *[[Mandel (Belsch)|Mandel]] *[[Mangelbeek]] *[[Mehaigne (Baach)|Mehaigne]] *[[Meuse (Floss)|Meuse]], 950 Kilometer laang dovun der 183 an der Belsch; nl: ''Maas''; wa: ''Moûze'' *[[Miezegerbaach]] *[[Millebaach (Äischen)|Millebaach]] *[[Moervaart]] *[[Molignée]] *[[Mühlbach (Ulf)|Mühlbach]] == N == *[[Nèthe]] *[[Néblon]] *[[Ninglinspo]] *[[Noir Ru]] == O == *[[Oise (Floss)|Oise]] *[[Our (Sauer)|Our]] *[[Ourthe (Floss)|Ourthe]] == P == *[[Pall]] *[[Petite Nèthe]] *[[Petite Gette]] *[[Pouhon (Lembrée)|Pouhon]] == Q == == R == *[[Rechterbach]] *[[Rée]] *[[Réibaach]] *[[Ri de Vaux]] *[[Ri Jean-Jean]] *[[Roer]] *[[Rubicon (Belsch)|Rubicon]] *[[Ruisseau d'Asse]] *[[Ruisseau des Cailloux]] *[[Ruisseau du Laid Trou]] *[[Ruisseau de Lipré]] *[[Ruisseau de Remichampagne]] *[[Ruisseau du Beulet]] *[[Rulles (Baach)|Rulles]] *[[Rupel]] == S == *[[Salm]] *[[Sambre]] *[[Samme]] *[[Sauer]], fr.: ''Sûre'' *[[Semois]]; wallounesch: ''Simwès'' *[[Senne (Floss)|Senne]] *[[Strange]] == T == *[[Ton]] *[[Trëtterbaach]] == U == == V == *[[Velp]] *[[Vesdre]] *[[Vierre]] *[[Vire]] *[[Viroin]] *[[Voer (Meuse)|Voer]], Niewefloss vun der [[Meuse (Floss)|Meuse]] *[[Voer (Dijle)|Voer]], Niewefloss vun der [[Dijle]] == W == *[[Warche]] *[[Wiltz]] (zu Lëtzebuerg [[Wolz (Sauer)|Wolz]], Niewefloss vun der [[Sauer]]). *[[Woltz]] (zu Lëtzebuerg [[Weierbaach]], Niewefloss vun der [[Wolz (Klierf)]]). == X == == Y == *[[Yerne]] *[[Yser]], nl: ''IJzer'' == Z == == Um Spaweck == {{Commonscat|Rivers of Belgium|Belsch Waasserleef}} [[Kategorie:Waasserleef an der Belsch| W]] [[Kategorie:Lëschten:Geographie:Belsch|Waasserleef]] iqhw6i74kfj23jn0q7qtn1x5rqhrb5a 0 6126 2394154 2021799 2022-07-26T14:31:18Z 2A02:A03F:A199:6C00:84C:33E:4BE3:DB2 ... wikitext text/x-wiki {{Artikel Joer}} == Evenementer == * Zu [[Brugge|Bruges]] entsteet déi éischt europäesch [[Bourse]]. Den Numm kënnt vun der Bruger Geschäftsfamill ''van der Burse'' (och: [[Hollännesch|(nl)]] ''beurs'' = Portemonni). == Konscht a Kultur == == Wëssenschaft an Technik == == Gebuer == == Gestuerwen == == Um Spaweck == {{Commonscat}} 4vfxinycqs85gsxp0rw9x4rcynt7zxl 0 22772 2394164 2330925 2022-07-26T16:06:35Z Robby 393 /* Gielercher */ + Grand-Croix de l aLégion d'honneur wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie | Bild = Victor Bodson.jpg | Bildbeschreiwung = De Victor Nicolas Bodson }} De '''Victor Nicolas Bodson''' gebuer de [[24. Mäerz]] [[1902]] an der [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad Lëtzebuerg]], a gestuerwen den [[29. Juni]] [[1984]] zu [[Munneref]], war e [[Lëtzebuerg (Land)|lëtzebuergeschen]] [[Affekot]] a [[Politik]]er. ==Säi Liewen== Hie war Affekot um Barreau vun der Stad a war a jonke Jore Motocyclist (Lëtzebuerger Champion 1926) a Schwëmmer. Eng Zäit laang war hie President vun der ''[[Fédération luxembourgeoise de boxe]]''. De Victor Bodson huet seng politesch Carrière [[1930]] ugefaangen, wou e Member vun der [[Lëtzebuerger Aarbechterpartei]] gouf. [[1934]] gouf en an d'[[Chamber]] gewielt; [[1935]] koum en an de [[Gemeng (Lëtzebuerg)|Gemeng]]erot vun der Stad Lëtzebuerg. Hien huet sech fir d'[[Spueniekämpfer]] agesat an huet eng aktiv Roll bei der Campagne géint dat sougenannt ''[[Maulkuerfgesetz]]'' gespillt. De [[6. Abrëll]] [[1940]] gouf hie Justizminister, Bauten- an Transportminister, ass awer, wéi bal all aner Regierungsmemberen, nom [[Lëtzebuerg am Zweete Weltkrich|däitschen Iwwerfall]], den [[10. Mee]] [[1940]], op [[London]] an den [[Lëtzebuerger Exilregierung|Exil]] gaangen. No der Befreiung hat hien déi selwecht Portefeuillen a war als Justizminister, matverantwortlech fir d'[[Epuratioun]] an der [[Regierung vun der Befreiung]] an an där vun der [[Regierung vun der Nationaler Unioun|Nationaler Unioun]] (bis den [[1. Mäerz]] [[1947]]). [[1948]] an [[1951]] gouf hien an d'Chamber erëmgewielt a gouf 1951 an der [[Regierung Dupong-Schaus-Bodson]] an duerno an der [[Regierung Bech-Bodson]] Justiz-, Bauten- an Transportminister. Vum 28. August [[1961]] bis den 21. Juli [[1964]] war hie Member vum [[Staatsrot (Lëtzebuerg)|Staatsrot]]<ref>[http://www.conseil-etat.public.lu/fr/conseil-d-etat/historique/membresdepuis1857.html Lëscht vun de Membere vum Staatsrot op der Websäit vum Staatsrot]</ref>, a gouf 1964 nees an d'Chamber gewielt, zu där hirem [[Chamberpresidenten|President]] en nominéiert gouf. An där Fonctioun gouf hien 1967 éischte President vun der nei gegrënnter ''[[Assemblée parlementaire de la Francophonie|Association internationale des parlementaires de langue française]].'' [[1967]] gouf hie [[Lëtzebuergesch Membere vun der Europäescher Kommissioun|Member]] vun der [[Europäesch Kommissioun|Europäescher Kommissioun]] (bis [[1970]]), zoustänneg fir den Dossier Transport. == Gerechten ënner den Natiounen == Op der offizieller ''Erënnerungsplaz un d'Märtyrer an d'Helde vum Staat Israel am Holocaust'', dem [[Yad Vashem]] zu [[Jerusalem]] gëtt un de Victor Bodson erënnert als eenzege Lëtzebuerger ''[[Gerechten ënner den Natiounen]]'', well hien ënner Liewensgefor eng Honnert Judden an der [[Shoah]]-Zäit virun de Preise gerett huet. Judden déi aus Däitschland duerch d'Sauer eriwwer geschwomme sinn huet hien a sengem Haus zu [[Steenem]] opgeholl an da mat der Hëllef vu Frënn a Sécherheet bruecht. [[Fichier:BodsonVic CimND.jpg|thumb|D'Graf um [[Nikloskierfecht]]]] == Gielercher == * Grand-Officier vum [[Ordre de la couronne de chêne]] (Promotioun 1950)<ref>[http://www.legilux.public.lu/leg/a/archives/1950/0010/a010.pdf Memorial A N°10 vun 1950 mat der Lëscht vun de Leit déi 1950 mam Ordre de la couronne de chêne ausgezeechent goufen]</ref> * Grand-Croix vun der [[Légion d'honneur]] (Promotioun 1973)<ref>[https://viewer.eluxemburgensia.lu/ark:70795/gxjhw9cvp/pages/3/articles/DIVL405?search=victor%20bodson GRAND-CROIX DE LA LEGION D’HONNEUR A MONSIEUR VICTOR BODSON] Artikel mat Foto am Luxemburger Wort vum 29. Januar 1973 op eluxemburgensia.lu gekuckt de 26. Juli 2022</ref> == Bodson-Bréck == D'Autobunnbréck zu [[Hesper]] op der [[Autobunn A1 (Lëtzebuerg)|A1]] iwwer d'[[Uelzecht]], mat enger Haaptspanwäit vun 130 m, ass [[Victor-Bodson-Bréck|nom Victor Bodson genannt]] ginn. == Bibliographie== * Carbonell, Mauve, 2016. ''Victor Bodson (1902 - 1984): un notable luxembourgeois dans la tourmente européenne au XX^e siècle: une approche biographique.'' In: Hémecht 68 (4), S. 411-433. * [[Paul Dostert|Dostert, Paul]] 2003: ''Victor BODSON 1902-1984''. In: 400 Joer Kolléisch, Band II, S. 387-388. éditions saint paul, Lëtzebuerg. ISBN 2-87963-419-9. * [[Emil Haag|Haag, Emil]]: ''Victor Bodson ^*1902 ^†1984, l'homme d'action tous azimuts'' In: ''Une réussite originale - Le Luxembourg au fil des siècles'' (Ss 466-471); Lëtzebuerg (Éditions Guy Binsfeld), 2011; 576 Säiten (ill.); ISBN 978-2-87954-235-5 == Kuckt och == * [[Lëscht vun de lëtzebuergesche Regierungsmemberen]] * [[Lëtzebuergesch Membere vun der Europäescher Kommissioun]] == Um Spaweck == {{Commonscat}} * [http://www.yadvashem.org/righteous/stories/bodson.html D'Yad Vashem Fiche vum Victor Bodson] {{en}} [http://www.webcitation.org/5shTjhyit archivéiert] * [http://de.structurae.de/structures/data/index.cfm?ID=s0000518 Websäit iwwer d'''Victor-Bodson-Bréck'']{{fr}}{{de}}{{en}} {{Navigatioun Chamberpresidenten}} {{Referenzen}} {{DEFAULTSORT:Bodson Victor}} [[Kategorie:Gebuer 1902]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Ministeren]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Chamberpresidenten]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Deputéiert]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Membere vun der Europäescher Kommissioun]] [[Kategorie:Membere vum Staatsrot zu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Justizministere vu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Transportministere vu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Grand officier de l'ordre de la couronne de chêne]] [[Kategorie:Grosses Bundesverdienstkreuz mit Stern und Schulterband]] [[Kategorie:Gestuerwen 1984]] [[Kategorie:Gerecht ënner den Natiounen]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Affekoten]] [[Kategorie:Grand-croix de la Légion d'honneur]] 7fasfe0oxz1m00xbf0ilqux7hfr0eyv 0 25136 2394159 2307639 2022-07-26T14:44:07Z MMFE 16576 Bildwiessel wikitext text/x-wiki {{Infobox Garen zu Lëtzebuerg | Numm = Gare Bartreng-Stroossen | Foto =[[Fichier:Gare Bertrange-Strassen 01.jpg|300px]] | CFL-Linn(en) = [[Eisebunnsstreck Lëtzebuerg-Klengbetten|5]] | P.K. = 6,178 | Quaien = 2 | Gleiser = 2 | Websäit = [http://www.cfl.lu/espaces/voyageurs/de/gares-et-services/nos-gares/bertrange-strassen CFL.lu] | Uertschaft = [[Bartreng]] | Gemeng = [[Gemeng Bartreng|Bartreng]] | Kanton = [[Kanton Lëtzebuerg|Lëtzebuerg]] | Koordinaten = {{coor dms|49|36|47|N|6|03|34|O}} }} D''''Gare Bartreng-Stroossen''' ass eng [[Gare]] op der [[Eisebunnsstreck Lëtzebuerg-Klengbetten|CFL-Linn 5]], tëscht de Gare [[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]] a [[Gare Mamer-Lycée|Mamer-Lycée]] vun der [[Société nationale des chemins de fer luxembourgeois|Lëtzebuerger Eisebunn]]. Se läit um Terrain vun der Gemeng Bartreng, no bei [[Stroossen]]. D'Linn 5 féiert vu Lëtzebuerg bis op [[Klengbetten]] a weider op d'belsch Grenz, wou se iwwer d'[[Infrabel-Linn 162]] Uschloss un dat belscht Netz an Direktioun [[Arel]] huet. D'Gare [[Bartreng]]-[[Stroossen]] huet e gratis [[Park & Rail-Parking]] mat 56 Plazen, eng [[Salle d'attente]], eng Trap fir op de Quai vis-à-vis ze kommen a speziell [[Parkplaz fir Leit mat reduzéierter Mobilitéit|Parkplaze fir Leit mat reduzéierter Mobilitéit]] a fir Motoen. ==Geschicht== Déi éischt Gare gouf 1858 gebaut an hat eng kleng Salle d'attente. 1883 gouf d'Gebai eng éischt Kéier vergréissert an ëm 1900 gouf den hëlzene Schapp mat engem Steebau ersat. 1908 gouf d'Gebai vun der Gare eng zweet Kéier vergréissert. 1956 bei der Elektrifizéierung vun der Streck goufen d'Gleiser erneiert an déi mechanesch Signaler mat Drotseelzuch goufe mat elektreschen ersat. 1976 goufen all d'Anlage moderniséiert an déi al Gare ass ewechgerappt ginn. En neit Gebai gouf op der Plaz vum Gardshaische vum PN 79 gebaut, deen och suppriméiert gouf. Et gouf och en neit [[Stellwierk|Relaisstellwierk]] gebaut, a Previsioun vun enger Fernsteierung op der ganzer Streck. Zu der Gare Bartreng-Stroossen gehéieren och d'Uschlëss vun de Bensinnsdepoten, déi a Richtung Lëtzebuerg tëscht Bartreng an der [[Helfenter Bréck]] sinn. Fir sech dat aalt Garesgebai virzestellen, brauch ee just d'Gare vu Mamer kucken ze goen, dat ass e Guet dervun. 2014 gouf dat aalt Relaisstellwierk, dat bis dohi vu Klengbette ferngesteiert gi war duerch dat neit elektronescht Stellwierk vu Klengbetten ersat. Zanterhier gëtt d'Gare vu Bartreng-Stroossen ouni Zwëschestatioun vu Klengbetten aus gesteiert. == Zich déi an der Gare halen == <div align="center"> {| class="wikitable centre" style="text-align:center; width:60%;" |- ! scope=col style="width: 20%" | ''Aus Richtung'' ! scope=col style="width: 20%" | ''Halt virdrun'' ! scope=col style="width: 20%" colspan="3"| ''Zuch'' ! scope=col style="width: 20%"| ''Nächst Halt'' ! scope=col style="width: 20%"| ''A Richtung'' |- | [[Gare Lëtzebuerg|Lëtzebuerg]] | [[Gare Lëtzebuerg|Lëtzebuerg]] | style="background:Gold;" | &nbsp; | [[Regionalbunn|{{BoxArrondi|'''RB'''|Gold|White|Gold}}]]<br>''CFL-Linn 50''&nbsp; | style="background:Gold;" | &nbsp; | [[Gare Mamer-Lycée|Mamer-Lycée]]<br>oder [[Gare Mamer|Mamer]] | [[Gare Klengbetten|Klengbetten]]<br>oder [[Gare Arel|Arel]] |}</div> == Kuckt och == * [[Lëscht vun den CFL-Garen]] == Um Spaweck == {{Commonscat|Bertrange-Strassen train station|{{PAGENAME}}}} * [http://www.cfl.lu/espaces/voyageurs/de/gares-et-services/nos-gares/bertrange-strassen Praktesch Informatiounen iwwer d'Gare Bartreng-Stroossen op der CFL-Websäit] {{de}} * [http://www.rail.lu/garebertrangestrassen.html D'Gare Bartreng-Stroossen op der Websäit "rail.lu"] * [http://www.spoorgroepluxemburg.nl/plaatsnaam/Bertrange-Strassen D'Gare Bartreng-Stroossen op der Websäit vu Spoorgroep Luxemburg] {{Navigatioun Garen op der CFL-Linn 5}} [[Kategorie:CFL-Garen|Bartreng-Stroossen]] [[Kategorie:Gemeng Bartreng]] [[Kategorie:Gemeng Stroossen]] [[Kategorie:CFL-Linn 5]] 15i5oq4olkxdfsn8bc4eg0cm9aotz4u 0 26945 2394149 2394136 2022-07-26T13:36:09Z Bdx 7724 /* Flämesch Regioun */ dann och hei wikitext text/x-wiki [[Fichier:Regions of Belgium location.svg|thumb|Kaart mat den dräi Regiounen: [[Flämesch Regioun|Flanderen]] (giel), [[Wallounien]] (rout) a [[Haaptstadregioun Bréissel|Bréissel (blo)]]]] D'[[Belsch]] ass an dräi '''Regiounen''' agedeelt: d'[[Flämesch Regioun]], d'[[Wallounesch Regioun]] an d'[[Haaptstadregioun Bréissel]]. D'Regiounen iwwerschneide sech mat de Communautéiten a Provënze vun der Belsch, mee hunn aner Kompetenzen. <br>{{Méi Info 1|Communautéiten, Regiounen a Provënze vun der Belsch}} == Iwwersiicht == === Flämesch Regioun === D'[[Flämesch Regioun]] (nl. ''Vlaams Gewest'' oder ''Vlaanderen'') ëmfaasst dat nidderlännescht Sproochgebitt am Norde vun der Belsch. D'Haaptstad, déi selwer awer net um Gebitt vu Flandern läit, ass [[Bréissel]]. D'Regioun Flandern ass a fënnef Provënze agedeelt: * [[Provënz Antwerpen|Antwerpen]] * [[Provënz Flämesche Brabant|Flämesche Brabant]] * [[Provënz Limburg (Belsch)|Limburg]] * [[Provënz Ostflandern|Ostflandern]] * [[Provënz Westflandern|Westflandern]] === Wallounesch Regioun === D'[[Wallounesch Regioun]] (fr. ''Wallonie'', amtlech ''Région wallonne''), ëmfaasst dat franséischt Sproochgebitt am Süden an dat däitscht Sproochgebitt am Oste vun der Belsch. D'Haaptstad ass [[Namouer]]. D'Regioun Wallonien ass och a fënnef Provënzen agedeelt: * [[Provënz Hainaut|Hainaut]] * [[Provënz Léck|Léck]] * [[Provënz Lëtzebuerg|Lëtzebuerg]] * [[Provënz Namouer|Namouer]] * [[Provënz Wallounesche Brabant|Wallounesche Brabant]] === Haaptstadregioun Bréissel === D'[[Haaptstadregioun Bréissel]] (fr. ''Région de Bruxelles-Capitale'', nl. ''Brussels Hoofdstedelijk Gewest'') ëmfaasst dat zweesproochegt Gebitt vu Bréissel. Si ass an 19 selbstänneg Gemengen agedeelt. == Kuckt och == * [[Belsch Provënzen]] {{Navigatioun Belsch Provënzen}} [[Kategorie:Belsch Regiounen| ]] mpswmim61ni1r1bzu33oahnno1b2nqc 0 28927 2394152 2375004 2022-07-26T14:26:40Z Robby 393 + Auszeechnungen wikitext text/x-wiki {{skizzPolitiker}} {{Infobox Biographie |Bild=Schauseugène.jpg}} Den '''Eugène Schaus''', gebuer den [[12. Mee]] [[1901]] zu [[Gonnereng]], a gestuerwen den [[29. Mäerz]] [[1978]], war e [[Lëtzebuerg (Land)|lëtzebuergesche]] [[Demokratesch Partei|DP]]-[[Politik]]er. Hien ass de Grousspapp vum [[Philippe Schaus]], [[Robert Schaus]] a [[Michel Schaus]]. == Seng Carrière == * 1929-1930: President vun der ''[[Conférence du jeune barreau de Luxembourg]]'' * Grënnungsmember vum [[GPD]], der spéiderer [[Demokratesch Partei|DP]] * 1937-1940, 1945, 1951-1958, 1964-1968: Deputéierten * 1945-1947: Inneminister ([[Regierung vun der Nationaler Unioun]]) * 1947-1948: Inneminister a Justizminister ([[Regierung Dupong-Schaus]]) * 1948-1951: Justiz- an Inneminister ([[Regierung Dupong-Schaus-Bodson]]) * 1959-1964: Vizepresident vun der Regierung, Ausseminister an Arméiminister ([[Regierung Werner-Schaus I]]) * 1969-1974: Vizepresident vun der Regierung, Innen-, Justiz- an Arméiminister ([[Regierung Werner-Schaus II]]) == Gielercher == * Grand-Croix vum [[Ordre de Mérite civil et militaire d'Adolphe de Nassau]]<ref name=":0">[https://viewer.eluxemburgensia.lu/ark:70795/x6c763vs5/pages/16/articles/DIVL1963?search=eug%C3%A8ne%20schaus Doudesannonce vum Eugène Schaus] am Luxemburger Wort vum 31. Mäerz 1978 op eluxemburgensia.lu gekuckt de 26. Juli 2022</ref> * Grand-Croix vum Ordre nationale du Mérite<ref name=":0" /> * Grand-Officier vum [[Ordre de la couronne de chêne]] (Promotioun 1952)<ref>[http://www.legilux.public.lu/leg/a/archives/1952/0010/a010.pdf Odre de la Couronne de chêne Auszeechnungen 1952 Memorial A N° 10 vun 1952]</ref> * Médaille de la Résistance<ref name=":0" /> * Grand-Croix de l'Ordre de la [[Légion d'honneur]]<ref name=":0" /> ==Um Spaweck== {{Commonscat}} {{Referenzen}} {{Autoritéitskontroll}} {{DEFAULTSORT:Schaus Eugene}} [[Kategorie:Lëtzebuergesch Ministeren]] [[Kategorie:Ausseministere vu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Inneministere vu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Justizministere vu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Deputéiert]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Ekonomisten]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Juristen]] [[Kategorie:Verdeedegungsministere vu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Grand officier de l'ordre de la couronne de chêne]] [[Kategorie:Grosskreuz vum Bundesverdienstkreuz]] [[Kategorie:Gebuer 1915]] [[Kategorie:Gestuerwen 1978]] [[Kategorie:Membere vun der Assemblée consultative]] [[Kategorie:Médaille de la Résistance]] [[Kategorie:Grand-croix de la Légion d'honneur]] m81v5o72b44p0618fvdmsy3vdb1w7qp 0 29538 2394158 2390488 2022-07-26T14:43:09Z 2A02:A03F:A199:6C00:84C:33E:4BE3:DB2 .. wikitext text/x-wiki {{skizz}} [[Fichier:Ordreorangenassau.jpg|thumb|D'Plack vum Uerden, déi beim Grand-Croix an Grand-Officier lénks op der Broscht gedroe gëtt]] Den '''Ordre d'Orange-Nassau''' (op [[Holland|hollännesch]]: ''Orde van Oranje-Nassau'') ass eng zivil a militäresch hollännesch [[Auszeechnung]], déi de [[4. Abrëll]] [[1892]] vun der Regentin [[Emma vu Waldeck-Pyrmont]], am Numm vun hirer deemools mannerjäreger Duechter, der spéiderer Kinnigin [[Wilhelmine vun Holland]], geschaf gouf. == Geschicht == [[Fichier:OrangeMedalNetherlands.jpg|thumb|upright|D'Ritterkräiz am ''Ordre Orange-Nassau'']] [[1841]] huet de [[Wëllem II. vun Holland]] als [[Groussherzog]] vu [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]] den [[Ordre de la couronne de chêne]] geschaf. Obschonn et keen offiziellen hollänneschen Uerde war, hunn eng Partie hollännesch Personnalitéiten deen Uerde bis zum Doud vum Wëllem II kritt, bis zum Zäitpunkt also wou Lëtzebuerg net méi a Personalunioun mat Holland war. D'Noutwennegkeet ass also empfonnt gi, fir en drëtten hollänneschen Uerden (no dem [[Ordre militaire de Guillaume]] an dem [[Ordre du Lion néerlandais]]) ze schafen. Am [[Zweete Weltkrich]], gouf dësen Uerde souwuel un hollännesch Militärpersoune wéi och u Membere vu Geheimdéngschter, déi zur Liberatioun vun Holland vum däitsche Jach bäigedroen hunn, verginn. Haut ass dësen Uerden d'Haaptauszeechnung an Holland. Mat dem Uerde ginn och Prënzen, Ministeren, Diplomaten an aner Wierdenträger aus dem Ausland geéiert. == D'Graden haut == [[Fichier:Oranje-Nassau Officier, Vlaascho.jpg|thumb|upright|D'Officierkräiz am ''Ordre Orange-Nassau'']] Ausser dem Kinnek, dee ''Grand-Maître'' vum Uerden ass gëtt et 6 Graden: * Grand-Croix * Grand-Officier * Commandeur * Officier * Chevalier * Membre {| class=wikitable !colspan="3"|D'Barretten zanter 1966 |- align=center | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Knight Grand Cross BAR.png|100px]]<br><small>Grand-Croix</small> | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Grand Officer BAR.png|100px]]<br><small>Grand-Officer</small> | [[Fichier:Order of Orange-Nassau ribbon - Commander.svg|100px]]<br><small>Commandeur</small> |- align=center | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Officer BAR.png|100px]]<br><small>Officier</small> | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Knight BAR.png|100px]]<br><small>Chevalier</small> | [[Fichier:Order of Orange-Nassau ribbon.svg|100px]]<br><small>Member</small> |} == Insignen == D'Medail vum Uerden ass e Malteserkräiz an Email, mat an der Mëtt dem gëllene Léiw aus dem hollännesche Wopen. Am wäisse Krees rondrëm steet déi hollännesch Devise: ''Je Maintiendrai''. D'Medail gëtt un engem orangefaarwege Band, dat wäiss a blo agebäert ass, gedroen. == Kuckt och == * [[Lëtzebuergesch Auszeechnungen an Éierenzeechen]] * [[Europäesch Auszeechnungen]] * [[National Auszeechnungen an Éierenzeechen ausser Lëtzebuerg]] == Um Spaweck == {{Commonscat|Order of Orange-Nassau|{{PAGENAME}}}} * [http://lintjes.nl/onderscheidingen/de-orde-van-oranje-nassau Offiziell Säit vum Ordre d'Orange-Nassau op holl.] * [http://www.st-ab.nl/wettennr05/0568-001_Reglement_op_de_Orde_van_de_Nederlandse_Leeuw_en_de_Orde_van_Oranje-Nassau.htm Gesetztext op hollännesch] [[Kategorie:Ordre d'Orange-Nassau| ]] l9ww4ssidb8mnb0j6q5bg9f54o19a8h 2394160 2394158 2022-07-26T14:46:28Z Les Meloures 580 Wierdenträger → Dignitaire wikitext text/x-wiki {{skizz}} [[Fichier:Ordreorangenassau.jpg|thumb|D'Plack vum Uerden, déi beim Grand-Croix an Grand-Officier lénks op der Broscht gedroe gëtt]] Den '''Ordre d'Orange-Nassau''' (op [[Holland|hollännesch]]: ''Orde van Oranje-Nassau'') ass eng zivil a militäresch hollännesch [[Auszeechnung]], déi de [[4. Abrëll]] [[1892]] vun der Regentin [[Emma vu Waldeck-Pyrmont]], am Numm vun hirer deemools mannerjäreger Duechter, der spéiderer Kinnigin [[Wilhelmine vun Holland]], geschaf gouf. == Geschicht == [[Fichier:OrangeMedalNetherlands.jpg|thumb|upright|D'Ritterkräiz am ''Ordre Orange-Nassau'']] [[1841]] huet de [[Wëllem II. vun Holland]] als [[Groussherzog]] vu [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]] den [[Ordre de la couronne de chêne]] geschaf. Obschonn et keen offiziellen hollänneschen Uerde war, hunn eng Partie hollännesch Personnalitéiten deen Uerde bis zum Doud vum Wëllem II kritt, bis zum Zäitpunkt also wou Lëtzebuerg net méi a Personalunioun mat Holland war. D'Noutwennegkeet ass also empfonnt gi, fir en drëtten hollänneschen Uerden (no dem [[Ordre militaire de Guillaume]] an dem [[Ordre du Lion néerlandais]]) ze schafen. Am [[Zweete Weltkrich]], gouf dësen Uerde souwuel un hollännesch Militärpersoune wéi och u Membere vu Geheimdéngschter, déi zur Liberatioun vun Holland vum däitsche Jach bäigedroen hunn, verginn. Haut ass dësen Uerden d'Haaptauszeechnung an Holland. Mat dem Uerde ginn och Prënzen, Ministeren, Diplomaten an aner Dignitairen aus dem Ausland geéiert. == D'Graden haut == [[Fichier:Oranje-Nassau Officier, Vlaascho.jpg|thumb|upright|D'Officierkräiz am ''Ordre Orange-Nassau'']] Ausser dem Kinnek, dee ''Grand-Maître'' vum Uerden ass gëtt et 6 Graden: * Grand-Croix * Grand-Officier * Commandeur * Officier * Chevalier * Membre {| class=wikitable !colspan="3"|D'Barretten zanter 1966 |- align=center | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Knight Grand Cross BAR.png|100px]]<br><small>Grand-Croix</small> | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Grand Officer BAR.png|100px]]<br><small>Grand-Officer</small> | [[Fichier:Order of Orange-Nassau ribbon - Commander.svg|100px]]<br><small>Commandeur</small> |- align=center | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Officer BAR.png|100px]]<br><small>Officier</small> | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Knight BAR.png|100px]]<br><small>Chevalier</small> | [[Fichier:Order of Orange-Nassau ribbon.svg|100px]]<br><small>Member</small> |} == Insignen == D'Medail vum Uerden ass e Malteserkräiz an Email, mat an der Mëtt dem gëllene Léiw aus dem hollännesche Wopen. Am wäisse Krees rondrëm steet déi hollännesch Devise: ''Je Maintiendrai''. D'Medail gëtt un engem orangefaarwege Band, dat wäiss a blo agebäert ass, gedroen. == Kuckt och == * [[Lëtzebuergesch Auszeechnungen an Éierenzeechen]] * [[Europäesch Auszeechnungen]] * [[National Auszeechnungen an Éierenzeechen ausser Lëtzebuerg]] == Um Spaweck == {{Commonscat|Order of Orange-Nassau|{{PAGENAME}}}} * [http://lintjes.nl/onderscheidingen/de-orde-van-oranje-nassau Offiziell Säit vum Ordre d'Orange-Nassau op holl.] * [http://www.st-ab.nl/wettennr05/0568-001_Reglement_op_de_Orde_van_de_Nederlandse_Leeuw_en_de_Orde_van_Oranje-Nassau.htm Gesetztext op hollännesch] [[Kategorie:Ordre d'Orange-Nassau| ]] t8ewztt3ykfgrpx5ugo3o8tfvck3qhx 2394161 2394160 2022-07-26T14:47:35Z Les Meloures 580 k wikitext text/x-wiki {{skizz}} [[Fichier:Ordreorangenassau.jpg|thumb|D'Plack vum Uerden, déi beim Grand-Croix an Grand-Officier lénks op der Broscht gedroe gëtt]] Den '''Ordre d'Orange-Nassau''' (op [[Holland|hollännesch]]: ''Orde van Oranje-Nassau'') ass eng zivil a militäresch hollännesch [[Auszeechnung]], déi de [[4. Abrëll]] [[1892]] vun der Regentin [[Emma vu Waldeck-Pyrmont]], am Numm vun hirer deemools mannerjäreger Duechter, der spéiderer Kinnigin [[Wilhelmine vun Holland]], geschaf gouf. == Geschicht == [[Fichier:OrangeMedalNetherlands.jpg|thumb|upright|D'Ritterkräiz am ''Ordre Orange-Nassau'']] [[1841]] huet de [[Wëllem II. vun Holland]] als [[Groussherzog]] vu [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]] den [[Ordre de la couronne de chêne]] geschaf. Obschonn et keen offiziellen hollänneschen Uerde war, hunn eng Partie hollännesch Personnalitéiten deen Uerde bis zum Doud vum Wëllem II kritt, bis zum Zäitpunkt also wou Lëtzebuerg net méi a Personalunioun mat Holland war. D'Noutwennegkeet ass also empfonnt gi, fir en drëtten hollänneschen Uerden (no dem [[Ordre militaire de Guillaume]] an dem [[Ordre du Lion néerlandais]]) ze schafen. Am [[Zweete Weltkrich]], gouf dësen Uerde souwuel un hollännesch Zaldoten wéi och u Membere vu Geheimdéngschter, déi zur Liberatioun vun Holland vum däitsche Jach bäigedroen hunn, verginn. Haut ass dësen Uerden d'Haaptauszeechnung an Holland. Mat dem Uerde ginn och Prënzen, Ministeren, Diplomaten an aner Dignitairen aus dem Ausland geéiert. == D'Graden haut == [[Fichier:Oranje-Nassau Officier, Vlaascho.jpg|thumb|upright|D'Officierkräiz am ''Ordre Orange-Nassau'']] Ausser dem Kinnek, dee ''Grand-Maître'' vum Uerden ass gëtt et 6 Graden: * Grand-Croix * Grand-Officier * Commandeur * Officier * Chevalier * Membre {| class=wikitable !colspan="3"|D'Barretten zanter 1966 |- align=center | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Knight Grand Cross BAR.png|100px]]<br><small>Grand-Croix</small> | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Grand Officer BAR.png|100px]]<br><small>Grand-Officer</small> | [[Fichier:Order of Orange-Nassau ribbon - Commander.svg|100px]]<br><small>Commandeur</small> |- align=center | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Officer BAR.png|100px]]<br><small>Officier</small> | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Knight BAR.png|100px]]<br><small>Chevalier</small> | [[Fichier:Order of Orange-Nassau ribbon.svg|100px]]<br><small>Member</small> |} == Insignen == D'Medail vum Uerden ass e Malteserkräiz an Email, mat an der Mëtt dem gëllene Léiw aus dem hollännesche Wopen. Am wäisse Krees rondrëm steet déi hollännesch Devise: ''Je Maintiendrai''. D'Medail gëtt un engem orangefaarwege Band, dat wäiss a blo agebäert ass, gedroen. == Kuckt och == * [[Lëtzebuergesch Auszeechnungen an Éierenzeechen]] * [[Europäesch Auszeechnungen]] * [[National Auszeechnungen an Éierenzeechen ausser Lëtzebuerg]] == Um Spaweck == {{Commonscat|Order of Orange-Nassau|{{PAGENAME}}}} * [http://lintjes.nl/onderscheidingen/de-orde-van-oranje-nassau Offiziell Säit vum Ordre d'Orange-Nassau op holl.] * [http://www.st-ab.nl/wettennr05/0568-001_Reglement_op_de_Orde_van_de_Nederlandse_Leeuw_en_de_Orde_van_Oranje-Nassau.htm Gesetztext op hollännesch] [[Kategorie:Ordre d'Orange-Nassau| ]] nxm5pkkol1vtpu9sxaxeeba6rdkideu 2394163 2394161 2022-07-26T15:02:46Z Les Meloures 580 /* Um Spaweck */ Sprooche si Substantiver wikitext text/x-wiki {{skizz}} [[Fichier:Ordreorangenassau.jpg|thumb|D'Plack vum Uerden, déi beim Grand-Croix an Grand-Officier lénks op der Broscht gedroe gëtt]] Den '''Ordre d'Orange-Nassau''' (op [[Holland|hollännesch]]: ''Orde van Oranje-Nassau'') ass eng zivil a militäresch hollännesch [[Auszeechnung]], déi de [[4. Abrëll]] [[1892]] vun der Regentin [[Emma vu Waldeck-Pyrmont]], am Numm vun hirer deemools mannerjäreger Duechter, der spéiderer Kinnigin [[Wilhelmine vun Holland]], geschaf gouf. == Geschicht == [[Fichier:OrangeMedalNetherlands.jpg|thumb|upright|D'Ritterkräiz am ''Ordre Orange-Nassau'']] [[1841]] huet de [[Wëllem II. vun Holland]] als [[Groussherzog]] vu [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]] den [[Ordre de la couronne de chêne]] geschaf. Obschonn et keen offiziellen hollänneschen Uerde war, hunn eng Partie hollännesch Personnalitéiten deen Uerde bis zum Doud vum Wëllem II kritt, bis zum Zäitpunkt also wou Lëtzebuerg net méi a Personalunioun mat Holland war. D'Noutwennegkeet ass also empfonnt gi, fir en drëtten hollänneschen Uerden (no dem [[Ordre militaire de Guillaume]] an dem [[Ordre du Lion néerlandais]]) ze schafen. Am [[Zweete Weltkrich]], gouf dësen Uerde souwuel un hollännesch Zaldoten wéi och u Membere vu Geheimdéngschter, déi zur Liberatioun vun Holland vum däitsche Jach bäigedroen hunn, verginn. Haut ass dësen Uerden d'Haaptauszeechnung an Holland. Mat dem Uerde ginn och Prënzen, Ministeren, Diplomaten an aner Dignitairen aus dem Ausland geéiert. == D'Graden haut == [[Fichier:Oranje-Nassau Officier, Vlaascho.jpg|thumb|upright|D'Officierkräiz am ''Ordre Orange-Nassau'']] Ausser dem Kinnek, dee ''Grand-Maître'' vum Uerden ass gëtt et 6 Graden: * Grand-Croix * Grand-Officier * Commandeur * Officier * Chevalier * Membre {| class=wikitable !colspan="3"|D'Barretten zanter 1966 |- align=center | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Knight Grand Cross BAR.png|100px]]<br><small>Grand-Croix</small> | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Grand Officer BAR.png|100px]]<br><small>Grand-Officer</small> | [[Fichier:Order of Orange-Nassau ribbon - Commander.svg|100px]]<br><small>Commandeur</small> |- align=center | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Officer BAR.png|100px]]<br><small>Officier</small> | [[Fichier:NLD Order of Orange-Nassau - Knight BAR.png|100px]]<br><small>Chevalier</small> | [[Fichier:Order of Orange-Nassau ribbon.svg|100px]]<br><small>Member</small> |} == Insignen == D'Medail vum Uerden ass e Malteserkräiz an Email, mat an der Mëtt dem gëllene Léiw aus dem hollännesche Wopen. Am wäisse Krees rondrëm steet déi hollännesch Devise: ''Je Maintiendrai''. D'Medail gëtt un engem orangefaarwege Band, dat wäiss a blo agebäert ass, gedroen. == Kuckt och == * [[Lëtzebuergesch Auszeechnungen an Éierenzeechen]] * [[Europäesch Auszeechnungen]] * [[National Auszeechnungen an Éierenzeechen ausser Lëtzebuerg]] == Um Spaweck == {{Commonscat|Order of Orange-Nassau|{{PAGENAME}}}} * [http://lintjes.nl/onderscheidingen/de-orde-van-oranje-nassau Offiziell Säit vum Ordre d'Orange-Nassau op Hollännesch.] * [http://www.st-ab.nl/wettennr05/0568-001_Reglement_op_de_Orde_van_de_Nederlandse_Leeuw_en_de_Orde_van_Oranje-Nassau.htm Gesetztext op Hollännesch] [[Kategorie:Ordre d'Orange-Nassau| ]] c3s5fhk8dyup4b0f1wzy6gbux4x4526 0 31849 2394153 2323863 2022-07-26T14:27:16Z 2A02:A03F:A199:6C00:84C:33E:4BE3:DB2 och hei wikitext text/x-wiki {{skizzGeoEUR}} {{Infobox Floss nei |Numm = Escaut / Schelde |Bild = Tournai JPG05.jpg |Bildtext = Den Escaut zu [[Tournai]] |Längt = 355 km |Baseng = 35.000 km² |Debit = 150 |Originn = Quell |Plaz Quell = [[Gouy (Aisne)|Gouy]] |Héicht Quell = 97 m |Koordinate Quell = {{Coor dms|49|59|13|N|03|15|59|O}} |Leeft an = [[Nordséi]] |Plaz Konfluenz = [[Breskens]] / [[Vlissingen]] |Héicht Konfluenz = 0 |Koordinate Konfluenz = {{Coor dms|51|25|51|N|03|31|44|O}} |Haaptnieweflëss = [[Sensée]], [[Haine (Baach)|Haine]], [[Scarpe]],<br> [[Leie]], [[Dender]], [[Rupel]] |Land = {{FRA}}<br>{{BEL}}<br>{{NED}} |Uertschaften = [[Cambrai]]<br> [[Condé-sur-l'Escaut]] <br> [[Tournai]]<br> [[Antwerpen]] }} Den '''Escaut''' (dt. an nl.: '''Schelde''') ass e Floss, deen um [[Flouernumm|Flouer]] ''Le Mont Saint-Martin'' südëstlech vun der Uertschaft Gouy am [[Departement Aisne]] a [[Frankräich]] entspréngt an duerch d'[[Belsch]] an [[Holland]] fléisst. Bei [[Vlissingen]] endegt en am [[Nordmier]]. Déi gréisst Stad um Escaut ass [[Antwerpen]]. De gréissten Deel vum Floss ass kanaliséiert, wovun den Deel a Frankräich, de [[Scheldekanal]], gréisstendeels engem richtege Kanal entsprécht wougéint et an der [[Belsch]] éischter e kanaliséierte Floss ass. {{Navigatioun Schëffskanäl an der Belsch}} == Um Spaweck == {{Commonscat|Scheldt|{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Stréim an der Belsch]] [[Kategorie:Stréim a Frankräich]] [[Kategorie:Stréim an Holland]] d13pgto7ahmgsiyfz9v3at1euc3c1f7 0 32610 2394143 2371242 2022-07-26T12:20:15Z Bdx 7724 Infobox, aktualiséiert wikitext text/x-wiki {{SkizzGeoBE}} {{Infobox Belsch Regiounen, Provënzen a Communautéiten | Bild = | Provënz = | Fändel = | Communautéit = | Regioun = | Chef-lieu = | ISO = | Populatioun = | DatePop = | Superficie = }}Déi '''Däitschsproocheg Communautéit''' (op Däitsch: ''Deutschsprachige Gemeinschaft Belgiens'') ass déi klengst vun den [[Communautéiten, Regiounen a Provënze vun der Belsch|dräi Communautéiten]]. Si representéiert d'Belsch, déi an engem klenge Gebitt am Oste vun der [[Belsch]] an der [[Provënz Léck]] wunnen an déi [[Däitsch]] schwätzen (Héichdäitsch an donieft däitsch Dialekter). Zënter 2017 nennt sech déi Däitschsproocheg Communautéit selwer '''Ostbelgien''', och wann deen Numm net an der belscher Verfassung verankert ass. Se besteet aus Gebidder, déi d'Belsch nom [[Éischte Weltkrich]] vum [[Däitscht Räich|Däitsche Räich]] annektéiert huet. D'Gebitt ëm [[Malmedy]] ass allerdéngs frankophon a gouf, tëschent [[1815]] an [[1918]], als ''Wallonie malmédienne'' oder ''Wallonie prussienne'' bezeechent. Ufanks war geplangt, déi aner Gebidder och ze franciséieren, éier 1984 déi Däitschsproocheg Communautéit an hirer haiteger Form unerkannt gouf. Se gehéiert awer regionalpolitesch ëmmer nach zu [[Wallounesch Regioun|Wallounien]]. De Feierdag vun der Däitschsproocheger Communautéit ass de [[15. November]]<ref>Decret vum 1. Oktober 1990, publizéiert am Moniteur belge de 15. November 1990, Säit 21587</ref> == Gemengen an Awunner == [[Fichier:Karte Deutschsprachige Gemeinschaft.svg|thumb|upright|left|Däitschsproocheg Communautéit]] Déi däitschsproocheg Communautéit ëmfaasst néng Gemenge mat ronn 78.000 Awunner: {{Div col|cols=3}} # [[Eupen]] (Verwaltungszentrum a gréisst Stad) # [[Kelmis]] # [[Lontzen]] # [[Raeren]] # [[Amel (Gemeng)|Amel]] # [[Büllingen]] # [[Burg-Reuland]] # [[Bütgenbach]] # [[Sankt Vith]] {{Div col end}} == Kuckt och == * [[Cantons de l'Est (Belsch)]] == Um Spaweck == {{Commonscat|German Community of Belgium|Däitsch Communautéit vun der Belsch}} * [https://ostbelgienlive.be/ Offiziell Websäit vun der Däitschsproocheger Communautéit vun der Belsch] {{Navigatioun Belsch Provënzen}} {{Referenzen}} [[Kategorie:Däitschsproocheg Communautéit vun der Belsch| ]] ck9mcr34ieoorcxxr96pw64zkpmgm69 0 34784 2394171 2394133 2022-07-26T18:57:42Z Les Meloures 580 Kaafkraft → Kafkraaft wikitext text/x-wiki {{Infobox Belsch Regiounen, Provënzen a Communautéiten | Bild = | Provënz = | Fändel = | Communautéit = [[Franséisch Communautéit vun der Belsch|Franséisch Communautéit<br> vun der Belsch]]<br>[[Däitschsproocheg Communautéit vun der Belsch|Däitsch Communautéit<br> vun der Belsch]] | Regioun = {{Wallounien}} | Chef-lieu = [[Namouer]] | ISO = | Populatioun = | DatePop = | Superficie = }}'''Wallounien''' (op Franséisch: ''Wallonie''; op [[Wallounesch]]: ''Walonreye'' oder ''Waloneye'') ass eng vun den dräi [[Belsch Regiounen|Regiounen]] an der [[Belsch]]. Als politesch Regioun mam dem Numm '''Wallounesch Regioun''' ([[franséisch|fr.]]: ''Région wallonne''; [[däitsch|de.]]: ''Wallonische Region''; [[wallounesch|wa.]]: ''Redjon Walone'') gouf si am Joer 1970 geschaaf, och wa si als kulturell Géigend schonn am 19. Joerhonnert eng eegen Identitéit ugeholl huet. Wallounien charakteriséiert sech duerch d'Sproochegrenz vum [[Romanesch Sproochen|romanesche]] Süden mat dem [[Germanesch Sproochen|germaneschen]] Norden an Osten. Am grousse Ganzen zitt déi Grenz sech vun [[Dunkerque]] iwwer [[Mouscron]], [[Renaix]], [[Enghien]], an [[Halle]] bis an de Süde vu [[Bréissel]] fir da weider iwwer [[Landen (Belsch)|Landen]] a [[Glons]] laanscht [[Maastricht]] bis op [[Aubel]] ze kommen. Do dréint se no Süden an Direktioun [[Malmedy]], [[Martelange|Maartel]] an [[Arel]] fir bis op d'Grenz vum [[Frankräich|franséische]] [[Loutrengen]] ze kommen. Dobäi mécht s'am Norden d'Grenz mat den hollänneschen Dialekter am am Oste mat den däitschen. Fréier gouf d'[[Wallounesch|wallounesch Sprooch]] a wäiten Deeler vu Wallounien geschwat, haut ass Franséisch déi dominant Sprooch. Nëmmen an de fréiere [[Cantons de l'Est (Belsch)|Cantons de l'Est]] gëtt et ee Gebitt, op deem [[Däitsch]] déi dominant Sprooch ass. Déi [[däitschsproocheg Communautéit vun der Belsch]] vertrëtt déi däitschsproocheg Minoritéit am Domän vun der Sprooch, der Kultur an der Educatioun an an aneren Domäner, déi zu de Kompetenze vun de Communautéite gehéieren. Fir déi franséischsproocheg Wallounen ass d'[[Franséisch Communautéit vun der Belsch|Franséisch Communautéit]] dofir verantwortlech. Wallounien erstreckt sech iwwer 55% vum Territoire, an an der Regioun lieft een Drëttel vun den Awunner vun der Belsch. ==Geographie== Wallounien huet eng Fläch vu ronn 16.901,4 {{km2}}, wouvu mat Ausnam vum [[Provënz Wallounesche Brabant|wallounesche Brabant]] südlech vu Bréissel an enger grousser Partie vum westlechen [[Provënz Hainaut|Hainaut]] op der franséischer Grenz, praktesch alles zum Territoire vum belsche [[Meuse (Floss)|Meusebaseng]] gehéiert. De Rescht gehéiert zum Baseng vum [[Escaut]]. Seng Haaptstad ass [[Namouer]] a säi geographeschen Zentrum ass zu [[Spontin]] an der Gemeng [[Yvoir]] an der [[Provënz Namouer]] an déi héchst Plaz ass de [[Signal de Botrange]] mat 694 Meter.. Et huet eng dräieckeg Form an déi gréisst Distanz vu Westen no Osten ass 200 [[Kilometer|km]] a vun Norden no Süden 140&nbsp;km. Am Westen a Süde stéisst et u [[Frankräich]], am Osten u [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]] an un [[Däitschland]] an am Norden un Holland an u [[Flandern]]. Et ass eng Géigend déi gréisstendeels aus [[Bësch]]er (29,3 % vum Territoire am Joer 2019) a landwirtschaftlechen Terrainen (28,5 %) besteet. D'Landwirtschaft verdeelt sech haapsächlech op der Linn [[Haine (Baach)|Haine]]-[[Sambre]]-[[Meuse (Floss)|Meuse]], wougéint d'Bëscher am Osten an am Süden ze fanne sinn ([[Héicht Venn]], [[Ardennen]] a belscht [[Loutrengen]], [[Gaume]]). == Administrativ Andeelung == [[Fichier:WalloniëProvincies.png|thumb|250px|Wallounesch Provënzen]] Den Territoire vun der Wallounescher Regioun setzt sech, no der Belscher Verfassung aus dëse Provënzen zesummen: * [[Provënz Wallounesche Brabant]] * [[Provënz Hainaut]] * [[Provënz Léck]] * [[Provënz Lëtzebuerg]] * [[Provënz Namouer]] Den Territoire vu 16&nbsp;844&nbsp;km² besteet aus 20 [[Arrondissementer an der Belsch|Arrondissementer]], déi hirersäits an 262 Gemengen ënnerdeelt sinn, wouvun der 65 den Titel 'Stad' hunn. == Emblemer == [[Fichier:Flag of Wallonia.svg|thumb|250px|Wallounesche Fändel]] De Fändel vun der Wallounescher Regioun ass e roude ''[[Coq hardi (Heraldik)|Coq hardy]]'' (Kéngen [[Hunn]]) op gold-gielem Fong. De Logo ass e roude "W" op wäissem Fong, deem säi lescht "Been" e [[Fäil]] ass, deen no uewe weist. == Politik == Wéi déi aner Regiounen och, huet déi Wallounesch hiert [[Parlament]], an dat 75 Deputéiert iwwer d'[[Allgemengt Walrecht]] gewielt ginn. Et huet säi Sëtz zu [[Namouer]], der offizieller Haaptstad vun der Regioun. D'Parlament stëmmt iwwer Dekreter of, déi deselwechte juristesche Wäert wéi e Gesetz hunn, an et kontrolléiert d'wallounesch Regierung. Am Dezember 1981 huet déi éischt wallounesch Regierung hir Aarbecht opgeholl. Zënterhier war de [[Parti socialiste (Belsch)|Parti socialiste]] de gréissten Deel vun der Zäit déi gréisst Partei, déi och de Ministerpresident gestallt huet. == Geschicht == {{Kapitel Info feelt}} An den 1960er huet d'Belsch, déi dunn nach en [[Eenheetsstaat]] war, eng politesch Kris duerchlieft, déi sech ënner anerem duerch staark Spannungen tëscht de flamänneschen an de frankophone Belsch ausgezeechent huet. Doropshi goufen nei Gesetzer gestëmmt déi zum Etablissement vun der Sproochegrenz an dem Splécke vun der [[KU Leuven|Universitéit vu Léiwen]] gefouert hunn. D'wallounesch Regioun gouf de 24 Dezember 1970 op Drock vun der identitärer Beweegung [[Mouvement wallon]] gegrënnt. Mam Gesetz vum 8. August 1980 krut si dunn och eng eege legislativ Kraaft an Exekutivgewalt. An den 1980er ass aus der Belsch dunn aus engem Eenheetsstaat e [[federale Staat]] ginn, wat dunn och offiziell an der Verfassung vun 1993 unerkannt gouf. Zënter 2010 gebraucht d'wallounesch Regierung just nach den Numm "Wallounien" fir fir seng politesch an international Representatioun. Den Numm "wallounesch Regioun" gëtt awer weider an offiziellen Akte benotzt. === Demographie === Demographesch Entwécklung huet a Wallounien, wéi praktesch déizäit iwwerall vun dräi Haaptfacteuren ofgehaangen: Krankheeten, Hongersnéit a Kricher. Dobäi hunn d'Epedimien ëmmer déi gréisst Schied ugeriicht, wovun déi schlëmmst Plo wuel d'[[Pescht]] war. An de westleche Länner war se zanter dem [[8. Joerhonnert]] ganz verschwonnen, bis se am [[14. Joerhonnert]] nees opgedaucht ass. No Frankräich, Spuenien an England am Joer 1348, krut de Wallounesche Streech se 1349 ze spieren. Am schlëmmste gouf Tournai am August vun deem Joer getraff<ref>Gilles le Muisit, Annales, 1349-1352</ref>. Et sollen ëm déi 25. 000 Leit deemools do gestuerwe sinn. Ganz Famille sinn an Zäit vun e puer Deeg verschwonnen. Bal all d'Geeschtlech goufe bei der Beicht oder beim Verdeele vun de Stierfsakramenter ugestach. An der Géigend vun [[Ath]] goufen 20&nbsp;% vun der Bevëlkerung, Affer vun der Pescht. Wa gemengt gouf se wier verdillegt ass se nees opgedaucht, sou wéi 1400/1401, 1438,152. 1530,1544, 1554. An der zweeter Hallschent vum [[16. Joerhonnert]] war et du méi roueg awer am [[17. Joerhonnert]] gouf et nach eng Kéier dräi kräfteg Peschtepidemien an zwar 1615, 1634 a 1668. Eng Abberzuel vu Rochuskappellen a Wallounien erënnert un déi Epidemien. Awer net nëmmen d'Pescht huet vill Affer kascht. D'[[Syphillis]] déi aus der [[Nei Welt|neier Welt]] 1496 an Holland koum, ass duerch den Handel am Meusedall bis op Léck komm. D'[[Pouken]] waren net rar souwéi de roude Bauchwéi an den Typhus, si reegelméisseg lokal opgedaucht. D'Lepra déi no de [[Kräizzuch|Kräizzich]] opgedaucht ass an an där hirer Folleg en Hellewull Siichenhaiser entstane waren, war allerdéng um Enn vum 17. Joerhonnert praktesch ganz verschwonnen. === Wirtschaftsgeschicht === ==== Ekonomie viru 1750 ==== Den natierleche Räichtum huet d'Ekonomie vun der spéiderer wallounescher Géigend scho vum Mëttelalter u konditionéiert. Kuelen, Eisenäerzer, Bläi an Zënn hunn do eng grouss Roll gespillt. Fir Veraarbechtung vum Messeng a vum Koffer goufen Iewen a Mulle gebraucht. Dat hat mat sech bruecht datt sech e groussen Handel mat [[leemege]] Biedem, [[Derle]] genannt entwéckelt huet, an dat déi Betriber déi drop ugewise waren, sech sou no wéi méiglech bei de Plazen installéiert hunn wou déi Biedem ze fanne waren, wéi ëm [[Namouer]], [[Andenne]] (wäiss Derle), [[Andenelle]], [[Couthuin]], [[Héron]], [[Huy]] an [[Dinant]]. D'Derle déi vun de [[Dinanderie|Kofferschléier]] gebraucht gouf koum vu [[Rhisnes]]. D'Steekaulen op der [[Meuse (Floss)|Meuse]] an um [[Escaut]] hu Kalleksteng geliwwert an déi vun Dinant de schwaarze [[Marber]]. D'Réistoffer déi aus dem Akerbau an der Véizuucht koumen, grad wéi déi aus de Bëscher, an d'Handwierker déi sech domat beschäftegt hunn, hunn och eng grouss Roll gespillt, woubäi mat virop d'Wollproduktioun, d'Gierwereien, souwéi den Ubau vu [[Fluess]] a [[Geed]]. ===== Industrie ===== ;Metallurgie Grouss Schmëtten hu sech ufanks an den Däller vun den [[Ardennen]], laanscht d'Baachen a Flëss am [[Condroz]], [[tëscht Sambre a Meuse]], flossof vun [[Namouer]] an am [[Pays de Franchimont]] néiergelooss. D'Metall wat an de Schmëtte produzéiert gouf bei der Fabrikatioun vu blanke Waffen, Rëschtungen a Kanoune gebraucht souwéi an den Neelfabrécken. De [[Koffer]] gouf haaptsächlech am Dall vun der Meuse verschafft, wärend de Messeng am Dall vum Escaut a besonnesch zu [[Tournai]] produzéiert gouf, wat et domat tëscht dem [[13. Joerhonnert|13.]] a [[15. Joerhonnert]] zu enger grousser Prosperitéit bruecht huet. Vum [[14. Joerhonnert]] goufen och Bläi- a Galmeiminnen am Dall vun der Meuse tëscht Huy an Andenne exploitéiert. Anerer waren zu [[Plombières]] a zu [[La Calamine]], zwou Uertschaften déi hiren Numm deene Metaller a Mineraler ze verdanken hunn. Am 15. Joerhonnert goufen déi éischt [[Héichuewen|Héichiewen]] installéiert, an déi direkt Eiseproduktioun gouf sou mat enger indirekter ersat déi méi e proppert Endprodukt geliwwert huet. Den Affinage gouf duerno a klenge Fabrécke gemaach, déi laanscht d'Baache stoungen, well d'Waasserkraaft gebraucht gouf fir d'Gebléiser vun den Iewen an deenen de [[Goss]] nees geschmollt gouf fir en ze rengegen, unzedreiwen. D'Metallurgie blouf am Laf vun der Zäit ëmmer am Dall vun der [[Meuse (Floss)|Meuse]] an an hiren Niewendäller. Am [[16. Joerhonnert]] hunn d'Schmelze sech op fënnef Industriebasenge verdeelt. Zum Baseng vun Namouer huet d'[[Entre-Sambre-et-Meuse]] gehéiert an d'Niewendäller flossof. Zum Baseng vu Huy huet haaptsächlech den Dall vum [[Hoyoux]] gehéiert an zu deem vu Léck hunn Däller vun der ënneschter [[Ourthe (Floss)|Ourthe]], der [[Vesdre]], der [[Hoëgne]] an déi vun hiren Nieweflëss gehéiert. Am Basseng vun Durbuy louchen d'Schmëtte vun der ieweschter Ourthe, der [[Amblève]] a vun der [[Aisne (Ourthe)|Aisne]] an zum Baseng vun [[Habich]] hun d'Schmelze laanscht d'[[Lesse]], d'[[Semois]] an d'[[Kuer]] gehéiert. De Baseng vun Namouer war bei Wäitem de gréissten. Am Ufank vum 16. Joerhonnert war d'Expansioun vun der Siderurgie e wichtege Phenomeen an der Geschicht vun der wallounescher Ekonomie. Ongeféier 200 Scmelzen a Schmëtte waren aktiv (Frankräich hat deemools knapps dat Duebelt) an den technesche Fortschrëtt huet sech bemierkbar gemaach. D'Fabrécken hu sech laanscht Flëss mat vill Waasser etabléiert fir méi Energie zur Verfügung ze hunn, an d'Iewen déi ëmmer méi grouss goufen konnte méi grouss Quantitéiten an och bessere [[Goss]] liwweren. ;Kuelegrouwen A Wallounien gouf zanter dem [[12. Joerhonnert]] d'[[Kuel]] exploitéiert, am Ufank plazeweis nëmmen iwwer Dag, awer zanter dem [[13. Joerhonnert]] goufen an den traditionelle Kuelerevéieren, wéi am [[Borinage]] (westlech vu [[Mons]]), am Zentrum (ëm [[La Louvière]]) an an der Géigend vu [[Charleroi]] a vu [[Léck]], Pëtzer gegruewen. Am Ufank waren déi Pëtzer an der Déift limitéiert wëll d'[[Galerie (Biergbau)|Galerien]] op Waasserodere gestouss sinn, oder well se mat Sickerwaasser vollgelaf sinn. Do wou et méiglech war gouf dat Waasser iwwer Drainagen an [[Dall (Geologie)|Däll]], déi méi déif louchen, ofgeleet. Déi Drainagen hate jee no Géigend verschidden Nimm, ''[[araine]]s'' zu Léck, ''saiwes'' zu Charleroi an ''escors'' a ''conduits'' am Borinage an am Centre. Dee Systeem konnt deemno och nëmme bis op eng bestëmmt Déift ëmgesat ginn. Sou waren d'Kuelenxploitatioune laang kleng Betriber déi vu sougenannte ''maîtres parçonniers'' mat relativ wéineg Kapital bedriwwe goufen. Well et déi Zäit déi grouss Konne vun de Kuelegrouwen, wéi d'Metallurgie an d'Glasfabrikatioun nach net gouf gouf se haaptsächlech fir d'Hëtze vun de Wunnenge gebraucht, souwéi an den Ateliere vun de Klautercher an an de Schmëtten. ===== Landwirtschaft ===== Um Enn vum [[Ancien Régime]] huet manner wéi e Véierel vun der wallounescher Bevëlkerung an de Stied gewunnt. Dat hat mat sech bruecht datt Qualitéit vun der Agrarproduktioun sech stänneg verbessert huet. De Wëlle fir de Rendement an d'Luucht ze dreiwen huet sech ofhängeg vun den natierleche Regiounen ënner veschiddene Forme manifestéiert. Wann en och manner grouss an den [[Ardennen]], am belsche Loutrengen an am Hainaut a Brabant war, sou huet e sech ëmsou méi am [[Condroz]], der [[Hesbaye]] an an der [[Famenne]] bemierkbar gemaach woubäi een am [[Herve]]rland bal vun enger Agrarrevolutioun konnt schwätzen. {{Méi Info Kapitel|[[Wallounien#Situatioun am Herverland|Situatioun am Herverland]]}} Schonn ier physiokratesch Iddien opkoumen an ier agronomesch Experimenter sech generaliséiert hunn, haten déi véier [[Terroir]]en et fäerdegbruecht, trotz engem schlechte juristesche Kader, hir Liewensmëttelproduktioun staark an d'Luucht ze dreiwen. No der leschter Fruuchtkris 1709-1710, ass de Volume vu Käre fir Brout ze maachen stänneg an d'Luucht gaangen obscho keng fundamental nei Technike gebraucht goufen. Dat gutt Resultat huet haaptsächlech drop baséiert well besser op d'Qualitéit vun der Sot opgepasst gouf an och well méi Kären um {{m2}} geséit goufen. Vu 1710 un, mä besonnesch no 1740 huet sech de Kärenubau verännert. De [[Spelz]] huet dem [[Weess]] Plaz gemaach, besonnesch an der Géigend vun Namouer, an der Hesbaye an am Brabant, woubäi en an der Famenne an am Condroz vum [[Kar (Planz)|Kar]] ersat gouf. Op den aarme Biedem huet sech ausserdeem d'[[Gromper]] ëmmer méi duerchgesat. Den Ubau vun de sougenannten Industrieplanzen ass mat der industrieller Entwécklung weidergaangen. De [[Raps]] deen am Brabant an am Hainaut besonnesch ëm [[Tournai]] als éischt bekannt war huet sech vu 1770 un an der Grofschaft Namouer a vu 1780 un och op de Lécker Lännereie breetgemaach. D'Nofro no Seeler an de Kuelegrouwen, déi ëmmer méi grouss gouf, huet den Ubau vun [[Hanf]] am Hainaut besonnesch ëm [[Charleroi]] , [[Biesmerée]] a [[Mettet]] staark favoriséiert. Ma och an der Hesbaye an an e puer Ardennerkantone gouf es zum Enn vum [[18. Joerhonnert]] geziicht. An der zweeter Hallschent vum [[17. Joerhonnert]] gouf an der Géigend vun [[Ath]] ugefaangen [[Tubak]] ze planzen, a spéider och am Dall vun der [[Semois]] bei [[Bohan]]. Ausser op e puer Plazen am Hainaut an am Brabant hat de [[Fluess]] kee besonnesche Succès am Géigesaz zum [[Happ]], dee wéinst der Hellewull Brauereien déi et gouf, ëmmer méi ugeplanzt gouf. De Manktem u Kären am Ufank vum 18. Joerhonnert huet haaptsächle den Ubau vun der Gromper favoriséiert, am Ufank am lëtzebuergeschen Deel an duerno no an no am Brabant, am Hainaut an an der brabännescher Grenzregioun, awer eréischt no 1740 a ganz Wallounien. ===== Situatioun am Herverland ===== Wann d'Ardenne wéinst hirer natierlecher Konfiguratioun net sou gutt mat der Agrarrevolution matgehalen hunn, wéi déi aner wallounesch Géigenden, sou kann ee vum Herverland soen, datt et den Theater vun enger grousser Ëmwandlung war. D'Bëschfläche sinn ëmmer méi kleng ginn an déi schlecht ubaubar Flächen aus dem Kommunalbesëtz si lues a lues an de Privatbesëtz iwwergaangen. Déi oppe Felder déi bis do haaptsächlech fir den Ubau vu Liewensmmëttelplanze gebraucht goufen, sinn a Wisen ëmgewandelt ginn an d'Proprietéite goufe ronderëm mat Hecken zougemaach. Déi [[Heckelandschaft]] besteet nach bis haut. Déi grouss Wiseflächen hunn der [[Mëllech]]wirtschaft genotzt, a sou ass e grousse [[Botter]]- a [[Kéis]]handel entstanen, awer op der anerer Säit huet d'Fruucht missen importéiert ginn. Déi gemeinsam Véiträpp, bei deenen all Bauer nëmmen eng gewëssen Zuel vu Béischten huet däerfen hunn, si verschwonnen an eng privat an intensiv Véizuucht koum an d'Plaz. Déi landwirtschaftlech Praxis huet de Bauere méi Fräizäit gelooss wéi d'Felderwirtschaft a sou konnte se niewelaanscht Aarbechten aus der [[Duch]]- an [[Nol (Technik)|Neelindustrie]], déi a voller Expansioun waren, iwwerhuelen. Sou gouf de Bauer en [[Handwierk]]er doheem. Déi kollektivistesch Bauerementalitéit gouf no an no méi individuell. Déi déifgräifend Mutatioun aus dem Herverland déi sech am Ufank vun de modernen Zäiten ofgezeechent hat, huet sech am [[18. Joerhonnert]] generaliséiert. ===== Textil ===== D'Dicher goufen haaptsächlech zu Tournai, Huy an Nivelles fabrizéiert sou wéi a klenge Quantitéiten zu Dinant an a klengen Atelieren zu Namouer, Mons a [[Chimay]]. Vum [[14. Joerhonnert]] un hu sech an den Ardennen an an der Famenne ([[Durbuy]], [[Marche-en-Famenne|Marche]], [[Baaschtnech]] a [[La Roche-en-Ardenne|La Roche]]), am Dall vun der [[Vesdre]] ([[Eupen]], [[Dolhain]], [[Limbourg]] a [[Verviers]]) an der [[Hesbaye]] ([[Jodoigne]] a [[Gembloux]]) souwéi an der [[Gaume]] ([[Virton]]), [[Follmillen]] installéiert. D'Fabrikatioun vu [[Léngent]] huet sech laang op d'Géigend vun Ath konzentréiert, eng kleng Stad déi, am [[15. Joerhonnert]], [[Mons]] de Rang als Haaptstad vum Léngent oglaf hat. Et gouf awer soss am Hainaut am ganze Streech tëscht [[Cambray]] an [[Nivelles]] Léngent produzéiert, grad sou wéi zu Léck, zu Huy, an zu [[Wavre]]. Déi Dicher goufen an enger ronn 50 Dierfer ëm déi grouss Stied gewieft. Händler hunn déi [[ecru]] Dicher opkaaft a se da bleeche gelooss fir se kënnen an den Export ze ginn. Am [[17. Joerhonnert]] huet [[Verviers]] sech als grousse wallouneschen Textilzentrum entwéckelt. Bis am Ufank vun deem Joerhonnert war Verviers just en Zouliwwerer vun den Textilfabrikante vu [[Leyde]] an de [[Republik vun de Siwe Vereenegte Provënzen|Vereenegte Provënzen]]. Déi hollännesch Entrepreneren hu [[Woll]] a [[Spuenien]] akaaft, déi se dann zu Verviers verschafft hunn, fir se dann nees z'exportéieren. Vu [[1638]] un huet Verviers selwer d'Kontroll iwwer d'Exportatioun iwwerholl an d'd'Stad huet sech séier weiderentwéckelt a vegréissert. D'Vereenegt Provënzen hunn dunn zwar nach d'Woll geliwwert, se konnten awer keng fäerdeg Produkter méi vu Verviers importéieren. Däitschland gouf den Haaptclient, an iwwer déi grouss Foirë vu Frankfurt, Leipzig, Köln, a Stroossbuerg goufen déi Vervieter Produkter a ganz Mëttelauropa bis an den Orient, an an Italien a Spuenie verkaaft. En Zeien dovun ass haut nach deen als Hotel restauréierten Douanesdepot op der fréierer [[Gare Verviers-Ouest]] op deem op der Fassad d'Wope vun de Stied, déi Handelspartner waren, ze gesi sinn. Et gouf nach e puer Wiewereien ëm Herve wou haaptsächlech [[Serge (Stoft)|Serge]] gewieft gouf souwéi an der [[Entre-Sambre-et-Meuse]] wou Léngendicher gewieft goufen. ===== Gierwereien ===== D'Gierwereien hu sech do installéiert, wou genuch [[Lou]] ze fanne war, a laanscht Baachen déi genuch Waasser hate fir d'Lieder ze botzen a fir d'Millen unzedreiwen déi d'Lou zerdrätscht hunn. Déi éischt Gierwereie fënnt en zu Virton, Arel, Saint-Hubert, Baaschtnech, a Walcourt, fir der nëmmen e puer ze nennen. ===== Pabeier ===== D'Pabeierindustrie war net besonnesch present a Wallounien. E puer besser Pabeierfabrécke hate sech an der Géigend vu [[Huy]] um Enn vum [[16. Joerhonnert|16.]] an um Ufank vum [[17. Joerhonnert]] installéiert. Am südlechen Deel gouf et nëmmen e puer mëttleméisseg Betriber sou datt do de Pabeier aus der Provënz Léck an asu Frankräich importéiert gouf. =====Keramik ===== Am 17. Joerhonnert si just e puer Atelieren an der Géigend vu [[Charleroi]] bekannt. =====Glas ===== D'Glasindustrie déi haaptsächlech an oder no bei Bëscher installéiert war (wéinst dem Holz als Energieliwwertant), déi am [[16. Joerhonnert|16.]] an am Ufank vum [[17. Joerhonnert]] an enger Kris stouch huet sech duerno lues a lues erholl an nei Glasbléisereien sinn am Hainaut, zu Namouer, an zu Léck entstanen. Et goufe [[Venedeg|venitianesch]] Techniker engagéiert, déi eng grouss Roll bei der Verbesserung vun der Qualitéit vum wallounesche Glas gespillt hunn. D'Glasfabréck vu Beauwelz ass als éischt dofir bekannt<ref>Chambon, R. ''L'Histoire de la verrerie en Belgique du II{{small|e}} siècle à nos jours'', Bruxelles, Librairie encyclopédique 1955</ref>. Wéi an der Mëtt vum 17. Joerhonnert den [[Escaut]] fir d'Schëfffaart zougemaach gouf, ass den Handel mat Antwerpen zesummegebrach an déi wallounesch Glasatelieren hu vum Ënnnergank vun den Antwerpener profitéiert. ==== No 1750 ==== Wann och d'Ekonomie vu Wallounie laang der allgemenger Ekonomie vun der Belsch entsprach huet, sou hat d'Industrialiséierung méi a rapiden a bei Wäitem och méi e groussen Impakt op d'Ekonomie wéi an den Territoirë ronderëm. Ënner dem [[Wëllem I. vun Holland (1772)|Wëllem I.]] war den [[Holland|hollännesche]] Maart mat iwwer zwou Millioune Verbraucher zesumme mat deem vun Ostindien op fir d'wallounesch Industrie déi déi Zäit nëmme sou gefluppt huet. D'[[Belsch Revolutioun]] huet déi kommerziell Relatioune brutal ënnerbrach, an d'Wallounesch Industrie konnt näischt méi bei senge protektionisteschen Noperen ofsetzen. Well den [[Escaut]] zougemach gouf war de maritimen Hanndel ënnerbonn an d'Verbindung mat Däitschland iwwer de [[Rhäin]] onméiglech ginn. Déi Situatioun huet mat sech bruecht datt d'Kuelegrouwen, sief dat am Lécker Baseng oder an deem vum Hainaut, nëmme méi am Ralenti gelaf sinn. D'Textilindustrie ass praktesch zesummegebrach, an d'[[Siderurgie]] an d'Metallkonstruktioun haten och batter ënner de Konsequenzen ze leiden, sou datt [[1832]] nëmme nach knapps d'Hallschent vun den [[Héichuewen|Héichiewen]] ënner Feier stoungen. Et huet e puer Joer gedauert bis d'wallounesch Industrie sech dovun erkritt hat, wat allerdéngs och nëmme méiglech war welle de jonkt belsche Staat, grouss Investitiounen am [[Eisebunn]]sbau, am Stroossebau a fir d'Schëffaart, gemaach huet. Obschonn tëscht 1830 an 1850 ronn 1.700&nbsp;km nei Stroosse gebaut goufen an den Tonnage [[1844]] op eng Moyenne vun 160 to/Dag geschat gouf, huet déi kontinuéierlech Entwécklung vum Eisebunnsnetz, den Transport op der Strooss op e Minimum reduzéiert, soudatt de Finanzminister [[Walthère Frère-Orban]] decidéiert huet d'[[Octrois]]e vun de Gemengen ofzeschafen a siwe Joer drop goufen och d'Barrière vun de Mauten op de Staatsstroossen ewechgrappt. D'Kanalistioun vun der [[Sambre]] an de Bau vum [[Kanal Bréissel-Charleroi]] hunn dem Waassertransport (besonnesch fir d'Kuelegrouwe) vill weidergehollef. ===== Banken ===== Nieft den zwou grousse Banken, der [[Société générale de Belgique]] an der [[Banque de Belgique]] déi um nationalen Niveau vertruede waren, war d'[[Bank Nagelmackers|Banque liégeoise et caisse d'épargne]] um méi regional Plang vertrueden. <!--ënner der Direktioun vum [[Gérard-Théodore Nagelmackers]] an dem Jean-Henri Demonceau d'Industrie besonnesch an der Lécker Géigend ënnerstëtzt.--> D'Société générale déi vun Ufank un e groussen Afloss am Metallurgiessecteur hat, huet sech och fir d'[[Kuelegrouf|Kuelegrouwen]] intresséiert, an dat an engem Mooss, datt se [[1848]] ëm déi 25&nbsp;% vun alle Kuelenexploitatiounen a Wallounien an hirem Portefeuille hat. ===== Landwirtschaft ===== D'Landwirtschaft a Wallounien war grad wéi an der ganzer Belsch, schonn an der Zäit vum Feudalsysteem relativ héich entwéckelt. Ëm 1830 konnt een e bal perfekten Zoustand bemierken. D'Agrarstrukturen hate sech optimal un déi geologesch, ekonomesch an demographesch Zoustänn ugepasst, och wann déi vun enger Géigend zu der anerer zimmlech verschidde waren. D'ländlech Géigende ware ganz variéiert, an d'Haaptënnerscheeder louchen an der Gréisst vun de Betriber, sou wéi och an der Intensitéit vun de Kulturen oder vun der Véizuucht. D'Landwirtschaft hat op jiddwer Fall eng wichteg Plaz an der Ekonomie vun de wallounesche Provënzen an d'Ëffentlech Hand war bestrieft fir der landwirtschaftlecher Produktioun weiderzehëllefen. Sou gouf 1834 de ''Conseil supérieur de l'agriculture'' gegrënnt, deen ënner sengem Hutt d'provënzial a kantonal Strukture sollt zesummebréngen, déi sech op hirem Niveau sollten ëm d'Verbreede vun den Neiegkeeten an der Agrarwëssenschaft bekëmmeren. 1846 gouf eng Statistik opgestallt an där déi verschidden [[Terroir]]en erfaasst goufen. Aus där goung ervir datt am [[Arrondissement Nivelles]] am [[Hainaut]] knapps 1 % vun der landwirtschaftlecher Fläch [[brooch]] louch, woubäi d'Provënze [[Provënz Léck|Léck]] an [[Provënz Namouer|Namouer]] 15 respektiv 12 % Broochen affichéiert hunn. An der [[Provënz Lëtzebuerg]] war d'Situatioun net grad sou gënschteg. Op villen Terrainen hat d'[[Heed]] iwwerhand geholl, a vill Fläche goufen net ageséit, sou datt 40 % vun der méiglecher Fläch net fir Kulture benotzt gouf. E groussen Deel dervu gouf allerdéngs benotzt fir Véi drop lafen ze loossen, wat eng Erklärung fir den héije Véibestand vun deemools an där Provënz ass. D'Gesetz vum 25. Mäerz 1847 iwwer den ''Défrichement'' vun de Gemengenterrainen huet d'landwirtschaftlech Fläch an d'Luucht gedriwwen an de Bau vun neie Stroossen hunn d'Erbäibrénge vun Dünger méi einfach gemaach. De Staat huet an de Provënzen Namouer, Léck a Lëtzebuerg Subside op den Transportpräisser vum [[Kallek]] ginn. Wéi 1850 de Ministère dunn och nach eng Campagne fir den Drainage lancéiert huet, sinn eng Hellewull Rouerfabrécken, besonnesch am Hainaut aus dem Buedem geschoss. Déi meescht Proprietären, hunn ausser an der Provënz Lëtzebuerg, hiert Land net selwer bewirtschaft. Am Hainaut goufe ronn 70 % vun de Lännereie vu Piechter exploitéiert. De Kärenubau war e rentabelt Geschäft a vun 1840 un sinn d'Präisser stänneg an d'Luucht gaangen. D'[[Phytophthora infestans|Gromperekränkt]] vun 1850 hat besonnesch d'[[Flandern|flämesch Regioun]] betraff, wat de Kärebaueren a Wallounien e schéine Profit bruecht huet. Den demographesche Wuesstem an d'Verbesserung vum Liewensstandard, hunn de Baueren e gutt Akommes garantéiert, an dat trotz der sensibler Vergréisserung vun der Fläch fir Kärenubau, déi tëscht 1846 an 1865 vu 415.000 ha op 481.000 eropgaange war. De Flues gouf als Industrieplanz besonnesch am [[wallounesche Brabant]] ufanks der 1860er Joren ugebaut. D'Schofszuucht hirersäits gouf en Affer vun der Reduktioun vun de Broochen an Dréischen a vun der [[Woll]] aus Südamerika, déi trotz der méi schlechter Qualitéit mat Succès vun den Textilfabrikante vu [[Verviers]] scho virun 1860 veschafft gouf. Ënner dem Asaz vun [[Dampmaschinn]]en huet de Päerdshandel gelidden, an de Manktem u Grompereflächen huet en Abroch bei der Schwéngszuucht mat sech bruecht. An d'Mëtt vun den 1850er Jore fällt och den Ufank vun der Mecanisatioun an der Landwirtschaft. Sou goufen 1856 scho méi wéi 400 [[Dreschmaschinn]]e gezielt, woubäi der méi wéi 150 aleng an der [[Provënz Lëtzebuerg]] waren. D'[[Séimaschinn]]en hunn e groussen Zäitgewënn mat sech bruecht, an duerch d'preziist Séie gouf manner [[Som]] verbëtzt. Ëm 1860 sinn déi éischt [[Méimaschinn]]en opgedaucht. D'Zockerindustrie déi vun ëm 1870 eng fest Plaz am Industriesecteur hat, hat eng Ubaufläch vu ronn 20.000 [[Hektar|ha]] déi zu bal 75 % fir den Export geschafft hunn. ===== Industrie ===== ====== ''Entwécklung vun de Verbindungsweeër'' ====== D'[[Industriell Revolutioun]] déi ëm 1740 agesat huet, war net méiglech ouni e groussen Ëmschwong am Transportwiesen. Am Stroossebau war viru 1740 net vill geschitt. Déi rar ''Chausséen'', domat waren an der Belsch déizäit, déi [[Pawee|pawéiert]] Stroosse gemengt, gounge vu [[Bréissel]] op [[Mons]] a [[Charleroi]], op [[Namouer]] iwwer [[Genappe]] an op [[Léck]]. Dozou koum nach eng ''Transversale'' vun [[Tournai]] iwwer [[Ath]] a Mons op [[Binche]] an d'Verbindung [[Arel]]-[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]]. Fir de Rescht gouf et südlech vun der [[Haine (Baach)|Haine]], der [[Sambre]] an der [[Meuse (Floss)|Meuse]] keng gutt befuerbar Weeër. Et huet bis zur Herrschaft vun der [[Maria Theresia vun Éisträich|Maria Theresia]] an duerno vum [[Joseph II. (HRR)|Joseph II.]] gedauert, ier d'Verbindungsweeër ugefaangen hu sech weider z'entwéckelen. Den Haaptmotor war dobäi am Ufank de regionalen ekonomesche Besoin. Sou huet zum Beispill d'Achs ''Mons - Valenciennnes - Saint-Ghislain - Barry - Le Rœulx - Soignies'' just den Uspréch vum Kuelentransport entsprach. Dat selwecht huet fir de Streech rondrëm Charleroi gegollt. Um Enn vum [[Ancien Régime]] hat just d'Stad Namouer, de [[Borinage]], d'Géigend ëm Charleroi an d'Regioun Verviers-Léck e modernt Stroossennetz, mat engem zweete Virdeel datt se och nach laanscht schëffbar [[Floss|Flëss]] louchen an doduerch d'Haaptplaze waren vun der wallounescher Virherrschaft an der Industrie. D'Stéifkand bei deem Ganze war Lëtzebuerg. D'Strooss vu Lëtzebuerg op Namouer déi 1772 opgoung, war déi eenzeg direkt Verbindung mat Holland, woubäi och nach Westgrenz vum [[Prënzbistum Léck]] déi hat misse respektéiert ginn, hire Parcours zimmlech chaotesch gemaach huet. Am Ufank vun der franséischer Herrschaft gouf sech net vill ëm en neit Stroossennetz beméit, déi al Weeër goufe just an d'Rei gesat. Fir d'Kuelen an déi franséisch Gebidder ze bréngen, gouf mol fir d'éischt mam Bau vum [[Kanal Pommerœul-Condé|Kanal Mons-Condé]] 1807 ugefaangen. D'Hollännesch Herrschaft huet duerno méi Aktivitéit gewisen, woubäi déi Kéier d'[[Ardennen]] net am Stach gelooss goufen. D'Neesaféiere vun de [[Maut]]en huet d'Initative fir de Stroossebau bei de Gemengen a Provënzen ugestëppelt. D'Feeler vun Ancien Régime op den Tracéë goufen eliminéiert, an déi méi kleng Stied krute korrekt Uschlëss un déi grouss Achsen. Fir d'Schëfffaart gouf och en ettleches geschaf, sou de [[Kanal Pommerœul-Antoing]] (1823-1827) an d'Kanalistioun vun der [[Sambre]] (1825-1829. De [[Meuse-Musel-Kanal]] gouf ugefaangen an um [[Kanal Charleroi-Bréissel]] goung de Bau 1827 lass. ====== ''Technesche Fortschrëtt'' ====== [[Fichier:O'Kelly Monument 05.jpg|thumb|Monument zu [[Jemeppe-sur-Meuse]] an Éiere John O'Kelly, deen do déi éischt [[Dampmaschinn]] um europäesche Festland installéiert huet.]] Fir d'wallounesch Géigend déi scho konnt op eng gutt industriell Vergaangenheet zréckkucken a qualifizéiert Handwierker an Aarbechter hat war op fir all nei Changementer a stoung sou an der éischter Rei bei dem inndustriellen Opschwonk an der Belsch a souguer um [[Europa (Kontinent)|europäesche Kontinent]]. * ''Kuelegrouwen - Feierpompel an Dampmaschinn'' Mat der sougenannter ''[[Maschinn vum Newcomen|Feierpompel]]'' - déi éischt war scho 1721 zu [[Jemeppe-sur-Meuse]] a Betrib geholl ginn - goufen d'Exploitatiounen no an no onofhängeg vun der [[Wand]]- a [[Waasser]]kraaft. Se gouf haaptsächlech a [[Kuelegrouf|Kuelegrouwen]] agesat fir d'Waasser aus de [[Pëtz]]er ze [[pompel]]en, wou s'eng wichteg Roll bei der Entwécklung vun de Grouwe gespillt huet, well sou d'Wasser aus vill méi groussen Déifte konnt gepompelt ginn (iwwer 200 m amplaz ronn 75 virdrun). Ëm 1740 gouf eng Handvoll sou Pompelen am Borinage gezielt, ëm 1800 waren et der véierzeg an 1810 goufen aleng am Kuelerevéier vu [[Jemappes]] sechsavéierzeg Stéck gezielt. No an no koumen am Ufank vum [[19. Joerhonnert]] d'[[Watt-Maschinn]]en an de Gebrauch déi eng mechanesch Förderung vun de Kuelen erméiglecht hunn. Déi éischt dervu stoung zu [[Quaregnan]] bei engem Pëtz vun der Grouf ''Rieu du Coœur'', déi iwwregens mat 1376 m den déifste Pëtz am Borinage hat. D'Dampmaschinne goufen och agesat fir d'Grouwen [[Wieder (Biergbau)|ze belëften]]. Lues a lues hunn och aner Industriebranchen ugefaangen d'Dampmaschinnen ze benotze fir Gebléiser an déi [[Marto-Pillo|déck Himmer]] unzedreiwen. D'''Fonderie impériale'' fir Kanounen zu Léck war 1802 den éischte Betrib deen eng [[Dampmaschinn]] am Sënn wéi mer se haut kennen, am Asaz hat. E puer Joer duerno waren Wiewereien an Spënneréien am Dall vun der Vesdre och mat sou Maschinnen ekipéiert. {| class=wikitable style="width: 100%;" !colspan=5|Entwécklung vun der Kueleproduktioun<br> Verglach vun de Joren 1810-1811 (ënner franséischem Regime) an 1828-1829 (ënner hollänneschem Regime) |- |align=center|Departement||align=center| [[Departement Jemappes|Jemappes]]||align=center| [[Departement Ourthe|Ourthe]] || align=center|[[Departement Sambre-et-Meuse|Sambre-et-Meuse]] || align=center|Total |- |align=center|1810-1811 ||align=center|900.000 {{Tonn}} {{Small|(71,0 %)}}||align=center|350.000 {{Tonn}} {{Small|(27,6 %)}} ||align=center| 15.000 {{Tonn}} {{Small|(1,4 %)}} || align=center|1.265.000 {{Tonn}} |- |align=center|Provënz||align=center| [[Provënz Hainaut|Hainaut]]||align=center| [[Provënz Léck|Léck]] || align=center|[[Provënz Namur|Namur]] || align=center|Total |- |align=center|1810-1811 ||align=center|1.750.000 {{Tonn}} {{Small|(73,9 %)}}||align=center|570.000 {{Tonn}} {{Small|(24,1 %)}} ||align=center| 45.000 {{Tonn}} {{Small|(2,0 %)}} || align=center|2.365.000 {{Tonn}} |} * ''Glasfabrécken'': * ''Mecanisatioun vun der Duchfabrikatioun'' Mecanisatioun an der Duchfabrikatioun huet 1799 zu Verviers ugefaangen wéi den Englänner [[William Cockerill]] e Kontrakt mat den Duchfabrikanten Simonis a Biolley gemaach huet, fir hinne modern Kardéier- a Spannmaschinnen ze liwweren. Tëscht 1800 an 1810 goufen d'Apretéiermaschinnen entwéckelt, d'Laineuse gouf erfonnt a mechanesch Schéieren koumen an den Asaz fir d'Woll ze schieren. Déi eigentlech Tondeusë koume vun 1822 un an den Asaz. * ''Kuelen a Kock'' Bis an d'Mëtt vum [[18. Joerhonnert]] gouf fir d'Veraarbechte vum [[Eisen]], d. h. d'Reduzéiere vum [[Eisenäerz]] an den Affinage vum [[Goss]], ëmmer Holzkuele gebraucht, well d'Steekuele beim Verbrennen am Kontakt mam Eisen, schiedlech Stoffer wéi z.&nbsp;B. [[Schwiefel]] iwwerdroen hunn, an d'Eisen da brécheg gouf. Just d'Englänner haten et fäerdegbruecht fir d'Kuel z'entschwiefelen an de [[Quaker]] [[Abraham Darby]] hat [[1709]] fir d'éischt eng Coulée mat engem [[Héichuewen]] ze maachen de mat [[Kock]] befeiert gouf. Um Kontinent hu bis dohin d'Käschte fir d'Holz 50&nbsp;% vun de Produktiounskäschten ausgemaach an d'Holz gouf sou rar datt de Präis tëscht 1766 a 1780 ëm déi 36&nbsp;% an d'Luucht goung. 1768 war den Dokter a Schmelzenhär [[Jean-Philippe de Limbourg]] op enger Studierees an Däitschland déi hien op Wonsch an op Käschte vum [[Prënzbëschof]] [[Charles-Nicolas d'Oultremont]] gemaach hat, fir sech iwwer industriell Fortschrëtter z'informéieren. Zu [[Sulzbach (Saar)|Sulzbach]] hat hien dem Stroossbuerger Roederer, deen do an der Schmelz experimentéiert huet fir Kock ze maachen, nogekuckt an huet duerno a senger Schmelz zu [[Theux]] probéiert fir säi Wëssen ëmzesetzen. Hien huet dat awer ni richteg op d'Schinn kritt, grad sou wéineg wéi de [[Stanislas Desandrouin]] zu Charleroi an anerer déi zu Léck experimentéiert hunn. De Goss dee si produzéiert hunn huet sech schlecht verschaffe gelooss. Um Enn vum Joerhonnert hate sech d'Technike fir ''gebotzt Kuelen'' ze produzéieren zwar vill verbessert, awer d'Holzkuel war nach ëmmer d'Haaptbrennes bei der Eiseproduktioun. Dat louch awer net aleng um Kock, mä och un den Héichiewen déi de Kock net richteg verdaut hunn. Eréischt 1822-23 gouf zu [[Seraing]] déi éischt Gosscoulée gemaach déi integral mat Kock produzéiert gi war an zwar an engem Héichuewe vu Cockerill dee mat Hëllef vum schottteschen Industriellen [[David Mushet]] gebaut gi war. Aner met Kock bedriwwen Héichiewen goufen dunn Enn der 1820er Joer bal iwwerall am Hainaut gebaut. ëm déi Zäit gouf och Piddeltechnik agefouert, an déi éischt Walzstroosse sinn entstanen. Dat éischt Walzwierk fir [[Blech]] ze walzen hätt am Dall vun der [[Hoëgne]] gestanen. An der Zäit vum franséische Regime hunn d'Eisespleckereie laanscht d'[[Ourthe (Floss)|Ourthe]] zu Tilff, [[Colonster]], a [[Sauheid]] d'Splécke vun de Barren opginn, a mat Walzen ugefaangen. Am Hainaut krut de Gauthier-Puissant ''Maire-adjoint'' vu Charleroi, 1812 d'Autorisatioun fir an der ''Forge Saint-Éloi'' am Dall vum ''Ruisseau d'Acoz'' e Walzwierk mat 2 Zylinderen an zwéin Iewen opzeriichten, déi nëmme mat Steekuelen oder anerem mineraleschem Brennmaterial sollte befeiert ginn<ref>Dekret vum Napoleon den 10. Mäerz 1812, am Journal des Mines</ref>. ==Ekonomie== Am Joerzéngt tëscht 2010 an 2020 ass d'Ekonomie vun der wallounescher Regioun am Schnëtt all Joer ëm 0,6% gewuess. Dat war manner wéi an der [[Flämesch Regioun|flämescher Regioun]] (+1%) a méi wéi an der [[Haaptstadregioun Bréissel]] (+0,2%).<ref name=iweps>iweps.be: [https://www.iweps.be/indicateur-statistique/taux-de-croissance-pib-volume/ ''Produit intérieur brut par habitant - Le PIB par habitant en Wallonie en standard de pouvoir d’achat (SPA) en 2020, était de 26 000 €''] (1. Juni 2022)</ref> 2020 louch de [[Bruttoinlandsprodukt|PIB]] vu Wallounien bei 106 Milliarden Euro. D'Joer virdrun, virun dem negativen Impakt, deen d'[[Coronaviruspandemie]] op d'Weltwirtschaft hat, louch en nach bei 111 Milliarden Euro.<ref>Eurostat: [https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=nama_10r_2gdp&lang=de ''Bruttoinlandsprodukt (BIP) zu laufenden Marktpreisen nach NUTS-2-Regionen''] (lescht Aktualiséierung: 18. Abrëll 2022)</ref> Pro Awunner louch de PIB a Wallounien am Joer 2020 bei 29.043 Euro, géigeniwwer 40.027 Euro a Flanderen an 68.364 Euro an der Regioun Bréissel.<ref name=iweps/> Wann een déi ënnerschiddlech [[Kafkraaft]] an de verschiddenen EU-Länner berécksichtegt, da war de wallounesche PIB am Joer 2020 mat 26.000 Euro pro Awunner ongeféier de selweschte wéi dee vun engem [[Litauen|Litauer]] oder engem [[Zypern|Zypriot]], wärend dee vun engem Flamänner dee vun engem Däitsche geglach huet an dee vun engem Bréisseler zu den héchsten an der EU gehéiert huet.<ref name=iweps/> Wann een déi wallounesch Provënzen ënnerenee vergläicht, dann huet de [[Brabant wallon]] kloer deen héchste kafkraaftberengegte PIB. Et ass déi eenzeg Provënz, bei där en iwwer dem EU-Duerchschnëtt läit. D'[[Provënz Lëtzebuerg]] huet de schwächsten Indice vun de fënnef wallounesche Provënzen.<ref name=iweps/> ==Bekannt Wallouner == Zu de bekannte Persounen, déi a Wallounien gebuer sinn, gelieft a geschafft hunn zielen ënner anerem: * [[Mady Andrien]] (1940-), Sculptrice * [[Sylvain Julien Victor Arend]] (1902-1992), Astronom * [[Bédu]] (1948-), Comiczeechner * [[Henri-Alexis Brialmont]] (1821-1903), Generool * [[Hubert Brialmont]] (1807-1885), Ingenieur * [[Numa Charlier]] (1893-1940) Offizéier * [[William Cockerill]] (1759-1832), Entrepreneur * [[John Cockerill]] (1790-1840), Industriellen * [[Richard Joseph Courtois]] (1806-1835), Botaniker * [[Léon Degrelle]] (1906-1994), extrem-rietse Politiker * [[Elio Di Rupo]] (1951-), Politiker * [[Angélina Drumaux]] (1881-1959), Molerin * [[René Greisch]] (1929-2000), Bauingenieur * [[André Grétry]] (1741-1813), Komponist * [[Valère Gustin]] (1924-), Moler * [[Alphonse Halleux]] (1921-2015), Moler * [[Eden Hazard]] (1991-), Foussballspiller * [[Richard Heintz]] (1871-1929), Moler * [[Justine Henin]] (1982-), Tennisspillerin * [[Louis Hennepin]] (17. Joerhonnert), Missonar an Explorateur * [[Josyane Lemaître]], Sopranistin * [[Érard de La Marck]] (1472-1538), Kardinol a Prënzbeschof * [[Désiré-Joseph Mercier]] (1851-1926), Geeschtlecher an Akademiker * [[Albert Mockel]] (1866-1945), Schrëftsteller * [[Georges Montefiore-Levy]] (1830-1906), Metallurgist a Philantrop * [[Charles Michel]] (1975-), Politiker * [[Henri Pirenne]] (1862-1935), Universitéitsprofesser an Historiker * [[Maxime Prévot]] (1978-), Politiker * [[Pierre Rapsat]] (1948-2002) Sänger a Chansonier * [[Julien Rémont]] (1800-1883), Architekt * [[Pierre Renoy]] (1954-), Comicszeechner * [[Adolphe Sax]] (1814-1894), Instumentebauer * [[Georges Simenon]] (1903-1989), Schrëftsteller * [[Ernest Solvay]] (1838-1922), Cheemiker, Industrellen a Philantrop * [[Marc Tarabella]] (1963-), Politiker == Literatur == * Léopold Génicot, ''Histoire de la Wallonie''; Toulouse (éditions Privat), 1973. * Hervé Hasquin, René Lejeune & Jacques Stiennon (ënner der Leedung vun), ''La Wallonie. Le pays et les hommes''; 6 Bänn; Bréissel (La Renaissance du Livre), 1975-1981. == Websäiten == * [http://connaitrelawallonie.wallonie.be/sites/wallonie/files/livres/fichiers/spw-11-10421-dans_quel_etat_vivons_nous_fr_0.pdf ''Dans quel État vivons nous?], pdf, 2009, Brochure iwwer de politesche Fonktionnement vun der Wallonie * [https://www.wallonie.be wallonie.be]: offiziell Websäit vun der wallounescher Regioun * [https://economie.wallonie.be/ economie.wallonie.be]: offiziellt Wirtschaftsportal vun der wallounescher Regioun {{Commonscat|Wallonia|Wallounien}} {{Referenzen an Notten}} {{Navigatioun Belsch Provënzen}} [[Kategorie:Geographie vun der Belsch]] [[Kategorie:Geschicht vun der Belsch]] [[Kategorie:Wallounesch Regioun]] 941we7mj93lqersavg851lfqu0z4km6 2394172 2394171 2022-07-27T08:05:37Z 2A02:A03F:A199:6C00:8033:8A15:2748:15A2 Orthographie + korrekten Dativ + Lëtzebuergesch amplaz Franséisch wikitext text/x-wiki {{Infobox Belsch Regiounen, Provënzen a Communautéiten | Bild = | Provënz = | Fändel = | Communautéit = [[Franséisch Communautéit vun der Belsch|Franséisch Communautéit<br> vun der Belsch]]<br>[[Däitschsproocheg Communautéit vun der Belsch|Däitsch Communautéit<br> vun der Belsch]] | Regioun = {{Wallounien}} | Chef-lieu = [[Namouer]] | ISO = | Populatioun = | DatePop = | Superficie = }}'''Wallounien''' (op Franséisch: ''Wallonie''; op [[Wallounesch]]: ''Walonreye'' oder ''Waloneye'') ass eng vun den dräi [[Belsch Regiounen|Regiounen]] an der [[Belsch]]. Als politesch Regioun mam dem Numm '''Wallounesch Regioun''' ([[franséisch|fr.]]: ''Région wallonne''; [[däitsch|de.]]: ''Wallonische Region''; [[wallounesch|wa.]]: ''Redjon Walone'') gouf si am Joer 1970 geschaaf, och wa si als kulturell Géigend schonn am 19. Joerhonnert eng eegen Identitéit ugeholl huet. Wallounien charakteriséiert sech duerch d'Sproochegrenz vum [[Romanesch Sproochen|romanesche]] Süden mat dem [[Germanesch Sproochen|germaneschen]] Norden an Osten. Am grousse Ganzen zitt déi Grenz sech vun [[Dunkerque]] iwwer [[Mouscron]], [[Renaix]], [[Enghien]], an [[Halle]] bis an de Süde vu [[Bréissel]] fir da weider iwwer [[Landen (Belsch)|Landen]] a [[Glons]] laanscht [[Maastricht]] bis op [[Aubel]] ze kommen. Do dréint se no Süden an Direktioun [[Malmedy]], [[Martelange|Maartel]] an [[Arel]] fir bis op d'Grenz vum [[Frankräich|franséische]] [[Loutrengen]] ze kommen. Dobäi mécht s'am Norden d'Grenz mat den hollänneschen Dialekter am am Oste mat den däitschen. Fréier gouf d'[[Wallounesch|wallounesch Sprooch]] a wäiten Deeler vu Wallounien geschwat, haut ass Franséisch déi dominant Sprooch. Nëmmen an de fréiere [[Cantons de l'Est (Belsch)|Cantons de l'Est]] gëtt et ee Gebitt, op deem [[Däitsch]] déi dominant Sprooch ass. Déi [[däitschsproocheg Communautéit vun der Belsch]] vertrëtt déi däitschsproocheg Minoritéit am Domän vun der Sprooch, der Kultur an der Educatioun an an aneren Domäner, déi zu de Kompetenze vun de Communautéite gehéieren. Fir déi franséischsproocheg Wallounen ass d'[[Franséisch Communautéit vun der Belsch|Franséisch Communautéit]] dofir verantwortlech. Wallounien erstreckt sech iwwer 55% vum Territoire, an an der Regioun lieft een Drëttel vun den Awunner vun der Belsch. ==Geographie== Wallounien huet eng Fläch vu ronn 16.901,4 {{km2}}, wouvu mat Ausnam vum [[Provënz Wallounesche Brabant|wallounesche Brabant]] südlech vu Bréissel an enger grousser Partie vum westlechen [[Provënz Hainaut|Hainaut]] op der franséischer Grenz, praktesch alles zum Territoire vum belsche [[Meuse (Floss)|Meusebaseng]] gehéiert. De Rescht gehéiert zum Baseng vum [[Escaut]]. Seng Haaptstad ass [[Namouer]] a säi geographeschen Zentrum ass zu [[Spontin]] an der Gemeng [[Yvoir]] an der [[Provënz Namouer]] an déi héchst Plaz ass de [[Signal de Botrange]] mat 694 Meter.. Et huet eng dräieckeg Form an déi gréisst Distanz vu Westen no Osten ass 200 [[Kilometer|km]] a vun Norden no Süden 140&nbsp;km. Am Westen a Süde stéisst et u [[Frankräich]], am Osten u [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]] an un [[Däitschland]] an am Norden un Holland an u [[Flandern]]. Et ass eng Géigend déi gréisstendeels aus [[Bësch]]er (29,3 % vum Territoire am Joer 2019) a landwirtschaftlechen Terrainen (28,5 %) besteet. D'Landwirtschaft verdeelt sech haapsächlech op der Linn [[Haine (Baach)|Haine]]-[[Sambre]]-[[Meuse (Floss)|Meuse]], wougéint d'Bëscher am Osten an am Süden ze fanne sinn ([[Héicht Venn]], [[Ardennen]] a belscht [[Loutrengen]], [[Gaume]]). == Administrativ Andeelung == [[Fichier:WalloniëProvincies.png|thumb|250px|Wallounesch Provënzen]] Den Territoire vun der Wallounescher Regioun setzt sech, no der Belscher Verfassung aus dëse Provënzen zesummen: * [[Provënz Wallounesche Brabant]] * [[Provënz Hainaut]] * [[Provënz Léck]] * [[Provënz Lëtzebuerg]] * [[Provënz Namouer]] Den Territoire vu 16&nbsp;844&nbsp;km² besteet aus 20 [[Arrondissementer an der Belsch|Arrondissementer]], déi hirersäits an 262 Gemengen ënnerdeelt sinn, wouvun der 65 den Titel 'Stad' hunn. == Emblemer == [[Fichier:Flag of Wallonia.svg|thumb|250px|Wallounesche Fändel]] De Fändel vun der Wallounescher Regioun ass e roude ''[[Coq hardi (Heraldik)|Coq hardy]]'' (Kéngen [[Hunn]]) op gold-gielem Fong. De Logo ass e roude "W" op wäissem Fong, deem säi lescht "Been" e [[Fäil]] ass, deen no uewe weist. == Politik == Wéi déi aner Regiounen och, huet déi Wallounesch hiert [[Parlament]], an dat 75 Deputéiert iwwer d'[[Allgemengt Walrecht]] gewielt ginn. Et huet säi Sëtz zu [[Namouer]], der offizieller Haaptstad vun der Regioun. D'Parlament stëmmt iwwer Dekreter of, déi deselwechte juristesche Wäert wéi e Gesetz hunn, an et kontrolléiert d'wallounesch Regierung. Am Dezember 1981 huet déi éischt wallounesch Regierung hir Aarbecht opgeholl. Zënterhier war de [[Parti socialiste (Belsch)|Parti socialiste]] de gréissten Deel vun der Zäit déi gréisst Partei, déi och de Ministerpresident gestallt huet. == Geschicht == {{Kapitel Info feelt}} An den 1960er huet d'Belsch, déi dunn nach en [[Eenheetsstaat]] war, eng politesch Kris duerchlieft, déi sech ënner anerem duerch staark Spannungen tëscht de flamänneschen an de frankophone Belsch ausgezeechent huet. Doropshi goufen nei Gesetzer gestëmmt déi zum Etablissement vun der Sproochegrenz an dem Splécke vun der [[KU Leuven|Universitéit vu Léiwen]] gefouert hunn. D'wallounesch Regioun gouf de 24 Dezember 1970 op Drock vun der identitärer Beweegung [[Mouvement wallon]] gegrënnt. Mam Gesetz vum 8. August 1980 krut si dunn och eng eege legislativ Kraaft an Exekutivgewalt. An den 1980er ass aus der Belsch dunn aus engem Eenheetsstaat e [[federale Staat]] ginn, wat dunn och offiziell an der Verfassung vun 1993 unerkannt gouf. Zënter 2010 gebraucht d'wallounesch Regierung just nach den Numm "Wallounien" fir fir seng politesch an international Representatioun. Den Numm "wallounesch Regioun" gëtt awer weider an offiziellen Akte benotzt. === Demographie === Demographesch Entwécklung huet a Wallounien, wéi praktesch déizäit iwwerall vun dräi Haaptfacteuren ofgehaangen: Krankheeten, Hongersnéit a Kricher. Dobäi hunn d'Epedimien ëmmer déi gréisst Schied ugeriicht, wovun déi schlëmmst Plo wuel d'[[Pescht]] war. An de westleche Länner war se zanter dem [[8. Joerhonnert]] ganz verschwonnen, bis se am [[14. Joerhonnert]] nees opgedaucht ass. No Frankräich, Spuenien an England am Joer 1348, krut de Wallounesche Streech se 1349 ze spieren. Am schlëmmste gouf Tournai am August vun deem Joer getraff<ref>Gilles le Muisit, Annales, 1349-1352</ref>. Et sollen ëm déi 25. 000 Leit deemools do gestuerwe sinn. Ganz Famille sinn an Zäit vun e puer Deeg verschwonnen. Bal all d'Geeschtlech goufe bei der Beicht oder beim Verdeele vun de Stierfsakramenter ugestach. An der Géigend vun [[Ath]] goufen 20&nbsp;% vun der Bevëlkerung, Affer vun der Pescht. Wa gemengt gouf se wier verdillegt ass se nees opgedaucht, sou wéi 1400/1401, 1438,152. 1530,1544, 1554. An der zweeter Hallschent vum [[16. Joerhonnert]] war et du méi roueg awer am [[17. Joerhonnert]] gouf et nach eng Kéier dräi kräfteg Peschtepidemien an zwar 1615, 1634 a 1668. Eng Abberzuel vu Rochuskappellen a Wallounien erënnert un déi Epidemien. Awer net nëmmen d'Pescht huet vill Affer kascht. D'[[Syphillis]] déi aus der [[Nei Welt|neier Welt]] 1496 an Holland koum, ass duerch den Handel am Meusedall bis op Léck komm. D'[[Pouken]] waren net rar souwéi de roude Bauchwéi an den Typhus, si reegelméisseg lokal opgedaucht. D'Lepra déi no de [[Kräizzuch|Kräizzich]] opgedaucht ass an an där hirer Folleg en Hellewull Siichenhaiser entstane waren, war allerdéng um Enn vum 17. Joerhonnert praktesch ganz verschwonnen. === Wirtschaftsgeschicht === ==== Ekonomie viru 1750 ==== Den natierleche Räichtum huet d'Ekonomie vun der spéiderer wallounescher Géigend scho vum Mëttelalter u konditionéiert. Kuelen, Eisenäerzer, Bläi an Zënn hunn do eng grouss Roll gespillt. Fir Veraarbechtung vum Messeng a vum Koffer goufen Iewen a Mulle gebraucht. Dat hat mat sech bruecht datt sech e groussen Handel mat [[leemege]] Biedem, [[Derle]] genannt entwéckelt huet, an dat déi Betriber déi drop ugewise waren, sech sou no wéi méiglech bei de Plazen installéiert hunn wou déi Biedem ze fanne waren, wéi ëm [[Namouer]], [[Andenne]] (wäiss Derle), [[Andenelle]], [[Couthuin]], [[Héron]], [[Huy]] an [[Dinant]]. D'Derle déi vun de [[Dinanderie|Kofferschléier]] gebraucht gouf koum vu [[Rhisnes]]. D'Steekaulen op der [[Meuse (Floss)|Meuse]] an um [[Escaut]] hu Kalleksteng geliwwert an déi vun Dinant de schwaarze [[Marber]]. D'Réistoffer déi aus dem Akerbau an der Véizuucht koumen, grad wéi déi aus de Bëscher, an d'Handwierker déi sech domat beschäftegt hunn, hunn och eng grouss Roll gespillt, woubäi mat virop d'Wollproduktioun, d'Gierwereien, souwéi den Ubau vu [[Fluess]] a [[Geed]]. ===== Industrie ===== ;Metallurgie Grouss Schmëtten hu sech ufanks an den Däller vun den [[Ardennen]], laanscht d'Baachen a Flëss am [[Condroz]], [[tëscht Sambre a Meuse]], flossof vun [[Namouer]] an am [[Pays de Franchimont]] néiergelooss. D'Metall wat an de Schmëtte produzéiert gouf bei der Fabrikatioun vu blanke Waffen, Rëschtungen a Kanoune gebraucht souwéi an den Neelfabrécken. De [[Koffer]] gouf haaptsächlech am Dall vun der Meuse verschafft, wärend de Messeng am Dall vum Escaut a besonnesch zu [[Tournai]] produzéiert gouf, wat et domat tëscht dem [[13. Joerhonnert|13.]] a [[15. Joerhonnert]] zu enger grousser Prosperitéit bruecht huet. Vum [[14. Joerhonnert]] goufen och Bläi- a Galmeiminnen am Dall vun der Meuse tëscht Huy an Andenne exploitéiert. Anerer waren zu [[Plombières]] a zu [[La Calamine]], zwou Uertschaften déi hiren Numm deene Metaller a Mineraler ze verdanken hunn. Am 15. Joerhonnert goufen déi éischt [[Héichuewen|Héichiewen]] installéiert, an déi direkt Eiseproduktioun gouf sou mat enger indirekter ersat déi méi e proppert Endprodukt geliwwert huet. Den Affinage gouf duerno a klenge Fabrécke gemaach, déi laanscht d'Baache stoungen, well d'Waasserkraaft gebraucht gouf fir d'Gebléiser vun den Iewen an deenen de [[Goss]] nees geschmollt gouf fir en ze rengegen, unzedreiwen. D'Metallurgie blouf am Laf vun der Zäit ëmmer am Dall vun der [[Meuse (Floss)|Meuse]] an an hiren Niewendäller. Am [[16. Joerhonnert]] hunn d'Schmelze sech op fënnef Industriebasenge verdeelt. Zum Baseng vun Namouer huet d'[[Entre-Sambre-et-Meuse]] gehéiert an d'Niewendäller flossof. Zum Baseng vu Huy huet haaptsächlech den Dall vum [[Hoyoux]] gehéiert an zu deem vu Léck hunn Däller vun der ënneschter [[Ourthe (Floss)|Ourthe]], der [[Vesdre]], der [[Hoëgne]] an déi vun hiren Nieweflëss gehéiert. Am Basseng vun Durbuy louchen d'Schmëtte vun der ieweschter Ourthe, der [[Amblève]] a vun der [[Aisne (Ourthe)|Aisne]] an zum Baseng vun [[Habich]] hun d'Schmelze laanscht d'[[Lesse]], d'[[Semois]] an d'[[Kuer]] gehéiert. De Baseng vun Namouer war bei Wäitem de gréissten. Am Ufank vum 16. Joerhonnert war d'Expansioun vun der Siderurgie e wichtege Phenomeen an der Geschicht vun der wallounescher Ekonomie. Ongeféier 200 Scmelzen a Schmëtte waren aktiv (Frankräich hat deemools knapps dat Duebelt) an den technesche Fortschrëtt huet sech bemierkbar gemaach. D'Fabrécken hu sech laanscht Flëss mat vill Waasser etabléiert fir méi Energie zur Verfügung ze hunn, an d'Iewen déi ëmmer méi grouss goufen konnte méi grouss Quantitéiten an och bessere [[Goss]] liwweren. ;Kuelegrouwen A Wallounien gouf zanter dem [[12. Joerhonnert]] d'[[Kuel]] exploitéiert, am Ufank plazeweis nëmmen iwwer Dag, awer zanter dem [[13. Joerhonnert]] goufen an den traditionelle Kuelerevéieren, wéi am [[Borinage]] (westlech vu [[Mons]]), am Zentrum (ëm [[La Louvière]]) an an der Géigend vu [[Charleroi]] a vu [[Léck]], Pëtzer gegruewen. Am Ufank waren déi Pëtzer an der Déift limitéiert wëll d'[[Galerie (Biergbau)|Galerien]] op Waasserodere gestouss sinn, oder well se mat Sickerwaasser vollgelaf sinn. Do wou et méiglech war gouf dat Waasser iwwer Drainagen an [[Dall (Geologie)|Däll]], déi méi déif louchen, ofgeleet. Déi Drainagen hate jee no Géigend verschidden Nimm, ''[[araine]]s'' zu Léck, ''saiwes'' zu Charleroi an ''escors'' a ''conduits'' am Borinage an am Centre. Dee Systeem konnt deemno och nëmme bis op eng bestëmmt Déift ëmgesat ginn. Sou waren d'Kuelenxploitatioune laang kleng Betriber déi vu sougenannte ''maîtres parçonniers'' mat relativ wéineg Kapital bedriwwe goufen. Well et déi Zäit déi grouss Konne vun de Kuelegrouwen, wéi d'Metallurgie an d'Glasfabrikatioun nach net gouf gouf se haaptsächlech fir d'Hëtze vun de Wunnenge gebraucht, souwéi an den Ateliere vun de Klautercher an an de Schmëtten. ===== Landwirtschaft ===== Um Enn vum [[Ancien Régime]] huet manner wéi e Véierel vun der wallounescher Bevëlkerung an de Stied gewunnt. Dat hat mat sech bruecht datt Qualitéit vun der Agrarproduktioun sech stänneg verbessert huet. De Wëlle fir de Rendement an d'Luucht ze dreiwen huet sech ofhängeg vun den natierleche Regiounen ënner veschiddene Forme manifestéiert. Wann en och manner grouss an den [[Ardennen]], am belsche Loutrengen an am Hainaut a Brabant war, sou huet e sech ëmsou méi am [[Condroz]], der [[Hesbaye]] an an der [[Famenne]] bemierkbar gemaach woubäi een am [[Herve]]rland bal vun enger Agrarrevolutioun konnt schwätzen. {{Méi Info Kapitel|[[Wallounien#Situatioun am Herverland|Situatioun am Herverland]]}} Schonn ier physiokratesch Iddien opkoumen an ier agronomesch Experimenter sech generaliséiert hunn, haten déi véier [[Terroir]]en et fäerdegbruecht, trotz engem schlechte juristesche Kader, hir Liewensmëttelproduktioun staark an d'Luucht ze dreiwen. No der leschter Fruuchtkris 1709-1710, ass de Volume vu Käre fir Brout ze maachen stänneg an d'Luucht gaangen obscho keng fundamental nei Technike gebraucht goufen. Dat gutt Resultat huet haaptsächlech drop baséiert well besser op d'Qualitéit vun der Sot opgepasst gouf an och well méi Kären um {{m2}} geséit goufen. Vu 1710 un, mä besonnesch no 1740 huet sech de Kärenubau verännert. De [[Spelz]] huet dem [[Weess]] Plaz gemaach, besonnesch an der Géigend vun Namouer, an der Hesbaye an am Brabant, woubäi en an der Famenne an am Condroz vum [[Kar (Planz)|Kar]] ersat gouf. Op den aarme Biedem huet sech ausserdeem d'[[Gromper]] ëmmer méi duerchgesat. Den Ubau vun de sougenannten Industrieplanzen ass mat der industrieller Entwécklung weidergaangen. De [[Raps]] deen am Brabant an am Hainaut besonnesch ëm [[Tournai]] als éischt bekannt war huet sech vu 1770 un an der Grofschaft Namouer a vu 1780 un och op de Lécker Lännereie breetgemaach. D'Nofro no Seeler an de Kuelegrouwen, déi ëmmer méi grouss gouf, huet den Ubau vun [[Hanf]] am Hainaut besonnesch ëm [[Charleroi]] , [[Biesmerée]] a [[Mettet]] staark favoriséiert. Ma och an der Hesbaye an an e puer Ardennerkantone gouf es zum Enn vum [[18. Joerhonnert]] geziicht. An der zweeter Hallschent vum [[17. Joerhonnert]] gouf an der Géigend vun [[Ath]] ugefaangen [[Tubak]] ze planzen, a spéider och am Dall vun der [[Semois]] bei [[Bohan]]. Ausser op e puer Plazen am Hainaut an am Brabant hat de [[Fluess]] kee besonnesche Succès am Géigesaz zum [[Happ]], dee wéinst der Hellewull Brauereien déi et gouf, ëmmer méi ugeplanzt gouf. De Manktem u Kären am Ufank vum 18. Joerhonnert huet haaptsächle den Ubau vun der Gromper favoriséiert, am Ufank am lëtzebuergeschen Deel an duerno no an no am Brabant, am Hainaut an an der brabännescher Grenzregioun, awer eréischt no 1740 a ganz Wallounien. ===== Situatioun am Herverland ===== Wann d'Ardenne wéinst hirer natierlecher Konfiguratioun net sou gutt mat der Agrarrevolution matgehalen hunn, wéi déi aner wallounesch Géigenden, sou kann ee vum Herverland soen, datt et den Theater vun enger grousser Ëmwandlung war. D'Bëschfläche sinn ëmmer méi kleng ginn an déi schlecht ubaubar Flächen aus dem Kommunalbesëtz si lues a lues an de Privatbesëtz iwwergaangen. Déi oppe Felder déi bis do haaptsächlech fir den Ubau vu Liewensmmëttelplanze gebraucht goufen, sinn a Wisen ëmgewandelt ginn an d'Proprietéite goufe ronderëm mat Hecken zougemaach. Déi [[Heckelandschaft]] besteet nach bis haut. Déi grouss Wiseflächen hunn der [[Mëllech]]wirtschaft genotzt, a sou ass e grousse [[Botter]]- a [[Kéis]]handel entstanen, awer op der anerer Säit huet d'Fruucht missen importéiert ginn. Déi gemeinsam Véiträpp, bei deenen all Bauer nëmmen eng gewëssen Zuel vu Béischten huet däerfen hunn, si verschwonnen an eng privat an intensiv Véizuucht koum an d'Plaz. Déi landwirtschaftlech Praxis huet de Bauere méi Fräizäit gelooss wéi d'Felderwirtschaft a sou konnte se niewelaanscht Aarbechten aus der [[Duch]]- an [[Nol (Technik)|Neelindustrie]], déi a voller Expansioun waren, iwwerhuelen. Sou gouf de Bauer en [[Handwierk]]er doheem. Déi kollektivistesch Bauerementalitéit gouf no an no méi individuell. Déi déifgräifend Mutatioun aus dem Herverland déi sech am Ufank vun de modernen Zäiten ofgezeechent hat, huet sech am [[18. Joerhonnert]] generaliséiert. ===== Textil ===== D'Dicher goufen haaptsächlech zu Tournai, Huy an Nivelles fabrizéiert sou wéi a klenge Quantitéiten zu Dinant an a klengen Atelieren zu Namouer, Mons a [[Chimay]]. Vum [[14. Joerhonnert]] un hu sech an den Ardennen an an der Famenne ([[Durbuy]], [[Marche-en-Famenne|Marche]], [[Baaschtnech]] a [[La Roche-en-Ardenne|La Roche]]), am Dall vun der [[Vesdre]] ([[Eupen]], [[Dolhain]], [[Limbourg]] a [[Verviers]]) an der [[Hesbaye]] ([[Jodoigne]] a [[Gembloux]]) souwéi an der [[Gaume]] ([[Virton]]), [[Follmillen]] installéiert. D'Fabrikatioun vu [[Léngent]] huet sech laang op d'Géigend vun Ath konzentréiert, eng kleng Stad déi, am [[15. Joerhonnert]], [[Mons]] de Rang als Haaptstad vum Léngent oglaf hat. Et gouf awer soss am Hainaut am ganze Streech tëscht [[Cambray]] an [[Nivelles]] Léngent produzéiert, grad sou wéi zu Léck, zu Huy, an zu [[Wavre]]. Déi Dicher goufen an enger ronn 50 Dierfer ëm déi grouss Stied gewieft. Händler hunn déi [[ecru]] Dicher opkaaft a se da bleeche gelooss fir se kënnen an den Export ze ginn. Am [[17. Joerhonnert]] huet [[Verviers]] sech als grousse wallouneschen Textilzentrum entwéckelt. Bis am Ufank vun deem Joerhonnert war Verviers just en Zouliwwerer vun den Textilfabrikante vu [[Leyde]] an de [[Republik vun de Siwe Vereenegte Provënzen|Vereenegte Provënzen]]. Déi hollännesch Entrepreneren hu [[Woll]] a [[Spuenien]] akaaft, déi se dann zu Verviers verschafft hunn, fir se dann nees z'exportéieren. Vu [[1638]] un huet Verviers selwer d'Kontroll iwwer d'Exportatioun iwwerholl an d'd'Stad huet sech séier weiderentwéckelt a vegréissert. D'Vereenegt Provënzen hunn dunn zwar nach d'Woll geliwwert, se konnten awer keng fäerdeg Produkter méi vu Verviers importéieren. Däitschland gouf den Haaptclient, an iwwer déi grouss Foirë vu Frankfurt, Leipzig, Köln, a Stroossbuerg goufen déi Vervieter Produkter a ganz Mëttelauropa bis an den Orient, an an Italien a Spuenie verkaaft. En Zeien dovun ass haut nach deen als Hotel restauréierten Douanesdepot op der fréierer [[Gare Verviers-Ouest]] op deem op der Fassad d'Wope vun de Stied, déi Handelspartner waren, ze gesi sinn. Et gouf nach e puer Wiewereien ëm Herve wou haaptsächlech [[Serge (Stoft)|Serge]] gewieft gouf souwéi an der [[Entre-Sambre-et-Meuse]] wou Léngendicher gewieft goufen. ===== Gierwereien ===== D'Gierwereien hu sech do installéiert, wou genuch [[Lou]] ze fanne war, a laanscht Baachen déi genuch Waasser hate fir d'Lieder ze botzen a fir d'Millen unzedreiwen déi d'Lou zerdrätscht hunn. Déi éischt Gierwereie fënnt en zu Virton, Arel, Saint-Hubert, Baaschtnech, a Walcourt, fir der nëmmen e puer ze nennen. ===== Pabeier ===== D'Pabeierindustrie war net besonnesch present a Wallounien. E puer besser Pabeierfabrécke hate sech an der Géigend vu [[Huy]] um Enn vum [[16. Joerhonnert|16.]] an um Ufank vum [[17. Joerhonnert]] installéiert. Am südlechen Deel gouf et nëmmen e puer mëttleméisseg Betriber sou datt do de Pabeier aus der Provënz Léck an asu Frankräich importéiert gouf. =====Keramik ===== Am 17. Joerhonnert si just e puer Atelieren an der Géigend vu [[Charleroi]] bekannt. =====Glas ===== D'Glasindustrie déi haaptsächlech an oder no bei Bëscher installéiert war (wéinst dem Holz als Energieliwwertant), déi am [[16. Joerhonnert|16.]] an am Ufank vum [[17. Joerhonnert]] an enger Kris stouch huet sech duerno lues a lues erholl an nei Glasbléisereien sinn am Hainaut, zu Namouer, an zu Léck entstanen. Et goufe [[Venedeg|venitianesch]] Techniker engagéiert, déi eng grouss Roll bei der Verbesserung vun der Qualitéit vum wallounesche Glas gespillt hunn. D'Glasfabréck vu Beauwelz ass als éischt dofir bekannt<ref>Chambon, R. ''L'Histoire de la verrerie en Belgique du II{{small|e}} siècle à nos jours'', Bruxelles, Librairie encyclopédique 1955</ref>. Wéi an der Mëtt vum 17. Joerhonnert den [[Escaut]] fir d'Schëfffaart zougemaach gouf, ass den Handel mat Antwerpen zesummegebrach an déi wallounesch Glasatelieren hu vum Ënnnergank vun den Antwerpener profitéiert. ==== No 1750 ==== Wann och d'Ekonomie vu Wallounie laang der allgemenger Ekonomie vun der Belsch entsprach huet, sou hat d'Industrialiséierung méi a rapiden a bei Wäitem och méi e groussen Impakt op d'Ekonomie wéi an den Territoirë ronderëm. Ënner dem [[Wëllem I. vun Holland (1772)|Wëllem I.]] war den [[Holland|hollännesche]] Maart mat iwwer zwou Millioune Verbraucher zesumme mat deem vun Ostindien op fir d'wallounesch Industrie déi déi Zäit nëmme sou gefluppt huet. D'[[Belsch Revolutioun]] huet déi kommerziell Relatioune brutal ënnerbrach, an d'Wallounesch Industrie konnt näischt méi bei senge protektionisteschen Noperen ofsetzen. Well den [[Escaut]] zougemach gouf war de maritimen Hanndel ënnerbonn an d'Verbindung mat Däitschland iwwer de [[Rhäin]] onméiglech ginn. Déi Situatioun huet mat sech bruecht datt d'Kuelegrouwen, sief dat am Lécker Baseng oder an deem vum Hainaut, nëmme méi am Ralenti gelaf sinn. D'Textilindustrie ass praktesch zesummegebrach, an d'[[Siderurgie]] an d'Metallkonstruktioun haten och batter ënner de Konsequenzen ze leiden, sou datt [[1832]] nëmme nach knapps d'Hallschent vun den [[Héichuewen|Héichiewen]] ënner Feier stoungen. Et huet e puer Joer gedauert bis d'wallounesch Industrie sech dovun erkritt hat, wat allerdéngs och nëmme méiglech war welle de jonkt belsche Staat, grouss Investitiounen am [[Eisebunn]]sbau, am Stroossebau a fir d'Schëffaart, gemaach huet. Obschonn tëscht 1830 an 1850 ronn 1.700&nbsp;km nei Stroosse gebaut goufen an den Tonnage [[1844]] op eng Moyenne vun 160 to/Dag geschat gouf, huet déi kontinuéierlech Entwécklung vum Eisebunnsnetz, den Transport op der Strooss op e Minimum reduzéiert, soudatt de Finanzminister [[Walthère Frère-Orban]] decidéiert huet d'[[Octrois]]e vun de Gemengen ofzeschafen a siwe Joer drop goufen och d'Barrière vun de Mauten op de Staatsstroossen ewechgrappt. D'Kanalistioun vun der [[Sambre]] an de Bau vum [[Kanal Bréissel-Charleroi]] hunn dem Waassertransport (besonnesch fir d'Kuelegrouwe) vill weidergehollef. ===== Banken ===== Nieft den zwou grousse Banken, der [[Société générale de Belgique]] an der [[Banque de Belgique]] déi um nationalen Niveau vertruede waren, war d'[[Bank Nagelmackers|Banque liégeoise et caisse d'épargne]] um méi regional Plang vertrueden. <!--ënner der Direktioun vum [[Gérard-Théodore Nagelmackers]] an dem Jean-Henri Demonceau d'Industrie besonnesch an der Lécker Géigend ënnerstëtzt.--> D'Société générale déi vun Ufank un e groussen Afloss am Metallurgiessecteur hat, huet sech och fir d'[[Kuelegrouf|Kuelegrouwen]] intresséiert, an dat an engem Mooss, datt se [[1848]] ëm déi 25&nbsp;% vun alle Kuelenexploitatiounen a Wallounien an hirem Portefeuille hat. ===== Landwirtschaft ===== D'Landwirtschaft a Wallounien war grad wéi an der ganzer Belsch, schonn an der Zäit vum Feudalsysteem relativ héich entwéckelt. Ëm 1830 konnt een e bal perfekten Zoustand bemierken. D'Agrarstrukturen hate sech optimal un déi geologesch, ekonomesch an demographesch Zoustänn ugepasst, och wann déi vun enger Géigend zu der anerer zimmlech verschidde waren. D'ländlech Géigende ware ganz variéiert, an d'Haaptënnerscheeder louchen an der Gréisst vun de Betriber, sou wéi och an der Intensitéit vun de Kulturen oder vun der Véizuucht. D'Landwirtschaft hat op jiddwer Fall eng wichteg Plaz an der Ekonomie vun de wallounesche Provënzen an d'Ëffentlech Hand war bestrieft fir der landwirtschaftlecher Produktioun weiderzehëllefen. Sou gouf 1834 de ''Conseil supérieur de l'agriculture'' gegrënnt, deen ënner sengem Hutt d'provënzial a kantonal Strukture sollt zesummebréngen, déi sech op hirem Niveau sollten ëm d'Verbreede vun den Neiegkeeten an der Agrarwëssenschaft bekëmmeren. 1846 gouf eng Statistik opgestallt an där déi verschidden [[Terroir]]en erfaasst goufen. Aus där goung ervir datt am [[Arrondissement Nivelles]] am [[Hainaut]] knapps 1 % vun der landwirtschaftlecher Fläch [[brooch]] louch, woubäi d'Provënze [[Provënz Léck|Léck]] an [[Provënz Namouer|Namouer]] 15 respektiv 12 % Broochen affichéiert hunn. An der [[Provënz Lëtzebuerg]] war d'Situatioun net grad sou gënschteg. Op villen Terrainen hat d'[[Heed]] iwwerhand geholl, a vill Fläche goufen net ageséit, sou datt 40 % vun der méiglecher Fläch net fir Kulture benotzt gouf. E groussen Deel dervu gouf allerdéngs benotzt fir Véi drop lafen ze loossen, wat eng Erklärung fir den héije Véibestand vun deemools an där Provënz ass. D'Gesetz vum 25. Mäerz 1847 iwwer den ''Défrichement'' vun de Gemengenterrainen huet d'landwirtschaftlech Fläch an d'Luucht gedriwwen an de Bau vun neie Stroossen hunn d'Erbäibrénge vun Dünger méi einfach gemaach. De Staat huet an de Provënzen Namouer, Léck a Lëtzebuerg Subside op den Transportpräisser vum [[Kallek]] ginn. Wéi 1850 de Ministère dunn och nach eng Campagne fir den Drainage lancéiert huet, sinn eng Hellewull Rouerfabrécken, besonnesch am Hainaut aus dem Buedem geschoss. Déi meescht Proprietären, hunn ausser an der Provënz Lëtzebuerg, hiert Land net selwer bewirtschaft. Am Hainaut goufe ronn 70 % vun de Lännereie vu Piechter exploitéiert. De Kärenubau war e rentabelt Geschäft a vun 1840 un sinn d'Präisser stänneg an d'Luucht gaangen. D'[[Phytophthora infestans|Gromperekränkt]] vun 1850 hat besonnesch d'[[Flandern|flämesch Regioun]] betraff, wat de Kärebaueren a Wallounien e schéine Profit bruecht huet. Den demographesche Wuesstem an d'Verbesserung vum Liewensstandard, hunn de Baueren e gutt Akommes garantéiert, an dat trotz der sensibler Vergréisserung vun der Fläch fir Kärenubau, déi tëscht 1846 an 1865 vu 415.000 ha op 481.000 eropgaange war. De Flues gouf als Industrieplanz besonnesch am [[wallounesche Brabant]] ufanks der 1860er Joren ugebaut. D'Schofszuucht hirersäits gouf en Affer vun der Reduktioun vun de Broochen an Dréischen a vun der [[Woll]] aus Südamerika, déi trotz der méi schlechter Qualitéit mat Succès vun den Textilfabrikante vu [[Verviers]] scho virun 1860 veschafft gouf. Ënner dem Asaz vun [[Dampmaschinn]]en huet de Päerdshandel gelidden, an de Manktem u Grompereflächen huet en Abroch bei der Schwéngszuucht mat sech bruecht. An d'Mëtt vun den 1850er Jore fällt och den Ufank vun der Mecanisatioun an der Landwirtschaft. Sou goufen 1856 scho méi wéi 400 [[Dreschmaschinn]]e gezielt, woubäi der méi wéi 150 aleng an der [[Provënz Lëtzebuerg]] waren. D'[[Séimaschinn]]en hunn e groussen Zäitgewënn mat sech bruecht, an duerch d'preziist Séie gouf manner [[Som]] verbëtzt. Ëm 1860 sinn déi éischt [[Méimaschinn]]en opgedaucht. D'Zockerindustrie déi vun ëm 1870 eng fest Plaz am Industriesecteur hat, hat eng Ubaufläch vu ronn 20.000 [[Hektar|ha]] déi zu bal 75 % fir den Export geschafft hunn. ===== Industrie ===== ====== ''Entwécklung vun de Verbindungsweeër'' ====== D'[[Industriell Revolutioun]] déi ëm 1740 agesat huet, war net méiglech ouni e groussen Ëmschwong am Transportwiesen. Am Stroossebau war viru 1740 net vill geschitt. Déi rar ''Chausséen'', domat waren an der Belsch déizäit, déi [[Pawee|pawéiert]] Stroosse gemengt, gounge vu [[Bréissel]] op [[Mons]] a [[Charleroi]], op [[Namouer]] iwwer [[Genappe]] an op [[Léck]]. Dozou koum nach eng ''Transversale'' vun [[Tournai]] iwwer [[Ath]] a Mons op [[Binche]] an d'Verbindung [[Arel]]-[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]]. Fir de Rescht gouf et südlech vun der [[Haine (Baach)|Haine]], der [[Sambre]] an der [[Meuse (Floss)|Meuse]] keng gutt befuerbar Weeër. Et huet bis zur Herrschaft vun der [[Maria Theresia vun Éisträich|Maria Theresia]] an duerno vum [[Joseph II. (HRR)|Joseph II.]] gedauert, ier d'Verbindungsweeër ugefaangen hu sech weider z'entwéckelen. Den Haaptmotor war dobäi am Ufank de regionalen ekonomesche Besoin. Sou huet zum Beispill d'Achs ''Mons - Valenciennnes - Saint-Ghislain - Barry - Le Rœulx - Soignies'' just den Uspréch vum Kuelentransport entsprach. Dat selwecht huet fir de Streech rondrëm Charleroi gegollt. Um Enn vum [[Ancien Régime]] hat just d'Stad Namouer, de [[Borinage]], d'Géigend ëm Charleroi an d'Regioun Verviers-Léck e modernt Stroossennetz, mat engem zweete Virdeel datt se och nach laanscht schëffbar [[Floss|Flëss]] louchen an doduerch d'Haaptplaze waren vun der wallounescher Virherrschaft an der Industrie. D'Stéifkand bei deem Ganze war Lëtzebuerg. D'Strooss vu Lëtzebuerg op Namouer déi 1772 opgoung, war déi eenzeg direkt Verbindung mat Holland, woubäi och nach Westgrenz vum [[Prënzbistum Léck]] déi hat misse respektéiert ginn, hire Parcours zimmlech chaotesch gemaach huet. Am Ufank vun der franséischer Herrschaft gouf sech net vill ëm en neit Stroossennetz beméit, déi al Weeër goufe just an d'Rei gesat. Fir d'Kuelen an déi franséisch Gebidder ze bréngen, gouf mol fir d'éischt mam Bau vum [[Kanal Pommerœul-Condé|Kanal Mons-Condé]] 1807 ugefaangen. D'Hollännesch Herrschaft huet duerno méi Aktivitéit gewisen, woubäi déi Kéier d'[[Ardennen]] net am Stach gelooss goufen. D'Neesaféiere vun de [[Maut]]en huet d'Initative fir de Stroossebau bei de Gemengen a Provënzen ugestëppelt. D'Feeler vun Ancien Régime op den Tracéë goufen eliminéiert, an déi méi kleng Stied krute korrekt Uschlëss un déi grouss Achsen. Fir d'Schëfffaart gouf och en ettleches geschaf, sou de [[Kanal Pommerœul-Antoing]] (1823-1827) an d'Kanalistioun vun der [[Sambre]] (1825-1829. De [[Meuse-Musel-Kanal]] gouf ugefaangen an um [[Kanal Charleroi-Bréissel]] goung de Bau 1827 lass. ====== ''Technesche Fortschrëtt'' ====== [[Fichier:O'Kelly Monument 05.jpg|thumb|Monument zu [[Jemeppe-sur-Meuse]] an Éiere John O'Kelly, deen do déi éischt [[Dampmaschinn]] um europäesche Festland installéiert huet.]] Fir d'wallounesch Géigend déi scho konnt op eng gutt industriell Vergaangenheet zréckkucken a qualifizéiert Handwierker an Aarbechter hat war op fir all nei Changementer a stoung sou an der éischter Rei bei dem inndustriellen Opschwonk an der Belsch a souguer um [[Europa (Kontinent)|europäesche Kontinent]]. * ''Kuelegrouwen - Feierpompel an Dampmaschinn'' Mat der sougenannter ''[[Maschinn vum Newcomen|Feierpompel]]'' - déi éischt war scho 1721 zu [[Jemeppe-sur-Meuse]] a Betrib geholl ginn - goufen d'Exploitatiounen no an no onofhängeg vun der [[Wand]]- a [[Waasser]]kraaft. Se gouf haaptsächlech a [[Kuelegrouf|Kuelegrouwen]] agesat fir d'Waasser aus de [[Pëtz]]er ze [[pompel]]en, wou s'eng wichteg Roll bei der Entwécklung vun de Grouwe gespillt huet, well sou d'Wasser aus vill méi groussen Déifte konnt gepompelt ginn (iwwer 200 m amplaz ronn 75 virdrun). Ëm 1740 gouf eng Handvoll sou Pompelen am Borinage gezielt, ëm 1800 waren et der véierzeg an 1810 goufen aleng am Kuelerevéier vu [[Jemappes]] sechsavéierzeg Stéck gezielt. No an no koumen am Ufank vum [[19. Joerhonnert]] d'[[Watt-Maschinn]]en an de Gebrauch déi eng mechanesch Förderung vun de Kuelen erméiglecht hunn. Déi éischt dervu stoung zu [[Quaregnan]] bei engem Pëtz vun der Grouf ''Rieu du Coœur'', déi iwwregens mat 1376 m den déifste Pëtz am Borinage hat. D'Dampmaschinne goufen och agesat fir d'Grouwen [[Wieder (Biergbau)|ze belëften]]. Lues a lues hunn och aner Industriebranchen ugefaangen d'Dampmaschinnen ze benotze fir Gebléiser an déi [[Marto-Pillo|déck Himmer]] unzedreiwen. D'''Fonderie impériale'' fir Kanounen zu Léck war 1802 den éischte Betrib deen eng [[Dampmaschinn]] am Sënn wéi mer se haut kennen, am Asaz hat. E puer Joer duerno waren Wiewereien an Spënneréien am Dall vun der Vesdre och mat sou Maschinnen ekipéiert. {| class=wikitable style="width: 100%;" !colspan=5|Entwécklung vun der Kueleproduktioun<br> Verglach vun de Joren 1810-1811 (ënner franséischem Regime) an 1828-1829 (ënner hollänneschem Regime) |- |align=center|Departement||align=center| [[Departement Jemappes|Jemappes]]||align=center| [[Departement Ourthe|Ourthe]] || align=center|[[Departement Sambre-et-Meuse|Sambre-et-Meuse]] || align=center|Total |- |align=center|1810-1811 ||align=center|900.000 {{Tonn}} {{Small|(71,0 %)}}||align=center|350.000 {{Tonn}} {{Small|(27,6 %)}} ||align=center| 15.000 {{Tonn}} {{Small|(1,4 %)}} || align=center|1.265.000 {{Tonn}} |- |align=center|Provënz||align=center| [[Provënz Hainaut|Hainaut]]||align=center| [[Provënz Léck|Léck]] || align=center|[[Provënz Namur|Namur]] || align=center|Total |- |align=center|1810-1811 ||align=center|1.750.000 {{Tonn}} {{Small|(73,9 %)}}||align=center|570.000 {{Tonn}} {{Small|(24,1 %)}} ||align=center| 45.000 {{Tonn}} {{Small|(2,0 %)}} || align=center|2.365.000 {{Tonn}} |} * ''Glasfabrécken'': * ''Mecanisatioun vun der Duchfabrikatioun'' Mecanisatioun an der Duchfabrikatioun huet 1799 zu Verviers ugefaangen wéi den Englänner [[William Cockerill]] e Kontrakt mat den Duchfabrikanten Simonis a Biolley gemaach huet, fir hinne modern Kardéier- a Spannmaschinnen ze liwweren. Tëscht 1800 an 1810 goufen d'Apretéiermaschinnen entwéckelt, d'Laineuse gouf erfonnt a mechanesch Schéieren koumen an den Asaz fir d'Woll ze schieren. Déi eigentlech Tondeusë koume vun 1822 un an den Asaz. * ''Kuelen a Kock'' Bis an d'Mëtt vum [[18. Joerhonnert]] gouf fir d'Veraarbechte vum [[Eisen]], d. h. d'Reduzéiere vum [[Eisenäerz]] an den Affinage vum [[Goss]], ëmmer Holzkuele gebraucht, well d'Steekuele beim Verbrennen am Kontakt mam Eisen, schiedlech Stoffer wéi z.&nbsp;B. [[Schwiefel]] iwwerdroen hunn, an d'Eisen da brécheg gouf. Just d'Englänner haten et fäerdegbruecht fir d'Kuel z'entschwiefelen an de [[Quaker]] [[Abraham Darby]] hat [[1709]] fir d'éischt eng Coulée mat engem [[Héichuewen]] ze maachen de mat [[Kock]] befeiert gouf. Um Kontinent hu bis dohin d'Käschte fir d'Holz 50&nbsp;% vun de Produktiounskäschten ausgemaach an d'Holz gouf sou rar datt de Präis tëscht 1766 a 1780 ëm déi 36&nbsp;% an d'Luucht goung. 1768 war den Dokter a Schmelzenhär [[Jean-Philippe de Limbourg]] op enger Studierees an Däitschland déi hien op Wonsch an op Käschte vum [[Prënzbëschof]] [[Charles-Nicolas d'Oultremont]] gemaach hat, fir sech iwwer industriell Fortschrëtter z'informéieren. Zu [[Sulzbach (Saar)|Sulzbach]] hat hien dem Stroossbuerger Roederer, deen do an der Schmelz experimentéiert huet fir Kock ze maachen, nogekuckt an huet duerno a senger Schmelz zu [[Theux]] probéiert fir säi Wëssen ëmzesetzen. Hien huet dat awer ni richteg op d'Schinn kritt, grad sou wéineg wéi de [[Stanislas Desandrouin]] zu Charleroi an anerer déi zu Léck experimentéiert hunn. De Goss dee si produzéiert hunn huet sech schlecht verschaffe gelooss. Um Enn vum Joerhonnert hate sech d'Technike fir ''gebotzt Kuelen'' ze produzéieren zwar vill verbessert, awer d'Holzkuel war nach ëmmer d'Haaptbrennes bei der Eiseproduktioun. Dat louch awer net aleng um Kock, mä och un den Héichiewen déi de Kock net richteg verdaut hunn. Eréischt 1822-23 gouf zu [[Seraing]] déi éischt Gosscoulée gemaach déi integral mat Kock produzéiert gi war an zwar an engem Héichuewe vu Cockerill dee mat Hëllef vum schottteschen Industriellen [[David Mushet]] gebaut gi war. Aner met Kock bedriwwen Héichiewen goufen dunn Enn der 1820er Joer bal iwwerall am Hainaut gebaut. ëm déi Zäit gouf och Piddeltechnik agefouert, an déi éischt Walzstroosse sinn entstanen. Dat éischt Walzwierk fir [[Blech]] ze walzen hätt am Dall vun der [[Hoëgne]] gestanen. An der Zäit vum franséische Regime hunn d'Eisespleckereie laanscht d'[[Ourthe (Floss)|Ourthe]] zu Tilff, [[Colonster]], a [[Sauheid]] d'Splécke vun de Barren opginn, a mat Walzen ugefaangen. Am Hainaut krut de Gauthier-Puissant ''Maire-adjoint'' vu Charleroi, 1812 d'Autorisatioun fir an der ''Forge Saint-Éloi'' am Dall vum ''Ruisseau d'Acoz'' e Walzwierk mat 2 Zylinderen an zwéin Iewen opzeriichten, déi nëmme mat Steekuelen oder anerem mineraleschem Brennmaterial sollte befeiert ginn<ref>Dekret vum Napoleon den 10. Mäerz 1812, am Journal des Mines</ref>. ==Ekonomie== Am Joerzéngt tëscht 2010 an 2020 ass d'Ekonomie vun der wallounescher Regioun am Schnëtt all Joer ëm 0,6% gewuess. Dat war manner wéi an der [[Flämesch Regioun|flämescher Regioun]] (+1%) a méi wéi an der [[Haaptstadregioun Bréissel]] (+0,2%).<ref name=iweps>iweps.be: [https://www.iweps.be/indicateur-statistique/taux-de-croissance-pib-volume/ ''Produit intérieur brut par habitant - Le PIB par habitant en Wallonie en standard de pouvoir d’achat (SPA) en 2020, était de 26 000 €''] (1. Juni 2022)</ref> 2020 louch de [[Bruttoinlandsprodukt|PIB]] vu Wallounien bei 106 Milliarden Euro. D'Joer virdrun, virun dem negativen Impakt, deen d'[[Coronaviruspandemie]] op d'Weltwirtschaft hat, louch en nach bei 111 Milliarden Euro.<ref>Eurostat: [https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=nama_10r_2gdp&lang=de ''Bruttoinlandsprodukt (BIP) zu laufenden Marktpreisen nach NUTS-2-Regionen''] (lescht Aktualiséierung: 18. Abrëll 2022)</ref> Pro Awunner louch de PIB a Wallounien am Joer 2020 bei 29.043 Euro, géigeniwwer 40.027 Euro a Flanderen an 68.364 Euro an der Regioun Bréissel.<ref name=iweps/> Wann een déi ënnerschiddlech [[Kafkraaft]] an de verschiddenen EU-Länner berücksichtegt, da war de wallounesche PIB am Joer 2020 mat 26.000 Euro pro Awunner ongeféier de selwechte wéi dee vun engem [[Litauen|Litauer]] oder engem [[Zypern|Zypriot]], wärend dee vun engem Flammänner, deem vun engem Däitsche geglach huet an dee vun engem Bréisseler zu den héchsten an der EU gehéiert huet.<ref name=iweps/> Wann een déi wallounesch Provënzen ënnerenee vergläicht, dann huet de [[Brabant wallon|wallounesch Brabant]] kloer deen héchste kafkraaftberengegte PIB. Et ass déi eenzeg Provënz, déi iwwer dem EU-Duerchschnëtt läit. D'[[Provënz Lëtzebuerg]] huet de schwächsten Index vun de fënnef wallounesche Provënzen.<ref name=iweps/> ==Bekannt Wallouner == Zu de bekannte Persounen, déi a Wallounien gebuer sinn, gelieft a geschafft hunn zielen ënner anerem: * [[Mady Andrien]] (1940-), Sculptrice * [[Sylvain Julien Victor Arend]] (1902-1992), Astronom * [[Bédu]] (1948-), Comiczeechner * [[Henri-Alexis Brialmont]] (1821-1903), Generool * [[Hubert Brialmont]] (1807-1885), Ingenieur * [[Numa Charlier]] (1893-1940) Offizéier * [[William Cockerill]] (1759-1832), Entrepreneur * [[John Cockerill]] (1790-1840), Industriellen * [[Richard Joseph Courtois]] (1806-1835), Botaniker * [[Léon Degrelle]] (1906-1994), extrem-rietse Politiker * [[Elio Di Rupo]] (1951-), Politiker * [[Angélina Drumaux]] (1881-1959), Molerin * [[René Greisch]] (1929-2000), Bauingenieur * [[André Grétry]] (1741-1813), Komponist * [[Valère Gustin]] (1924-), Moler * [[Alphonse Halleux]] (1921-2015), Moler * [[Eden Hazard]] (1991-), Foussballspiller * [[Richard Heintz]] (1871-1929), Moler * [[Justine Henin]] (1982-), Tennisspillerin * [[Louis Hennepin]] (17. Joerhonnert), Missonar an Explorateur * [[Josyane Lemaître]], Sopranistin * [[Érard de La Marck]] (1472-1538), Kardinol a Prënzbeschof * [[Désiré-Joseph Mercier]] (1851-1926), Geeschtlecher an Akademiker * [[Albert Mockel]] (1866-1945), Schrëftsteller * [[Georges Montefiore-Levy]] (1830-1906), Metallurgist a Philantrop * [[Charles Michel]] (1975-), Politiker * [[Henri Pirenne]] (1862-1935), Universitéitsprofesser an Historiker * [[Maxime Prévot]] (1978-), Politiker * [[Pierre Rapsat]] (1948-2002) Sänger a Chansonier * [[Julien Rémont]] (1800-1883), Architekt * [[Pierre Renoy]] (1954-), Comicszeechner * [[Adolphe Sax]] (1814-1894), Instumentebauer * [[Georges Simenon]] (1903-1989), Schrëftsteller * [[Ernest Solvay]] (1838-1922), Cheemiker, Industrellen a Philantrop * [[Marc Tarabella]] (1963-), Politiker == Literatur == * Léopold Génicot, ''Histoire de la Wallonie''; Toulouse (éditions Privat), 1973. * Hervé Hasquin, René Lejeune & Jacques Stiennon (ënner der Leedung vun), ''La Wallonie. Le pays et les hommes''; 6 Bänn; Bréissel (La Renaissance du Livre), 1975-1981. == Websäiten == * [http://connaitrelawallonie.wallonie.be/sites/wallonie/files/livres/fichiers/spw-11-10421-dans_quel_etat_vivons_nous_fr_0.pdf ''Dans quel État vivons nous?], pdf, 2009, Brochure iwwer de politesche Fonktionnement vun der Wallonie * [https://www.wallonie.be wallonie.be]: offiziell Websäit vun der wallounescher Regioun * [https://economie.wallonie.be/ economie.wallonie.be]: offiziellt Wirtschaftsportal vun der wallounescher Regioun {{Commonscat|Wallonia|Wallounien}} {{Referenzen an Notten}} {{Navigatioun Belsch Provënzen}} [[Kategorie:Geographie vun der Belsch]] [[Kategorie:Geschicht vun der Belsch]] [[Kategorie:Wallounesch Regioun]] 70ral40vmrp7qeqkx7q9o2t75h37j3a 0 45403 2394137 2375625 2022-07-26T11:59:07Z Bdx 7724 wikitext text/x-wiki [[Fichier:University of Liège logo.svg|thumb|Offizielle Logo]] [[Fichier:R Universitéit Léck.jpg|thumb|D'Universitéit vu Léck 1850]] D''''Universitéit vu [[Léck]]''' (op Franséisch: '''Université de Liège''', oder kuerz '''ULiège''') ass eng [[Universitéit]] an der [[Belsch]]. == Geschicht == Si gouf 1817 vum [[Holland|hollännesche]] Kinnek [[Wëllem I. vun Holland (1772)|Wëllem I.]] an d'Liewe geruff, an huet sech op der Plaz vum fréiere [[Jesuitteklouschter vu Léck]] installéiert. Op der Plaz wou d'Kierch stoung huet den Architekt [[J.N. Chevron]] e groussen akadeemesche [[Sall]] gebaut, mat virdrun engem Portique mat Sailen. De Bau huet vun [[1821]] bis [[1824]] gedauert. Bei der Aweiung [[1886]] gouf anengems eng Statu vum Geolog [[André Dumont]] mat ageweit. Wéi am Joer 1892 d'Universitéit vergréissert gouf, hunn déi nei Gebaier, déi al zur Stroossesäit hi verstoppt. Haut sinn an deene Gebaier d'Administratioun an déi geeschteswëssenschaftlech Fakultéiten. Déi naturwëssenschaftlech Fächer ginn um Campus [[Sart Tilman]], deen Enn vun den 1960er Joren op engem Bierg südlech vu Léck amenagéiert gouf, enseignéiert. == Um Spaweck == {{Commonscat|University of Liège|{{PAGENAME}}}} [[Kategorie:Universitéiten an der Belsch]] [[Kategorie:Léck]] [[Kategorie:Gebaier an der Provënz Léck]] 82uonmkwx7zskh5urbtm3z7p79hksop 0 47657 2394162 2377512 2022-07-26T15:01:02Z Les Meloures 580 /* Literatur */ k wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie |Bild=Behrwinrich.JPG}} De '''Winrich Behr''', gebuer den [[22. Januar]] [[1918]] zu [[Berlin]] a gestuerwen de [[25. Abrëll]] [[2011]] zu Hubbelrath bei [[Düsseldorf]], war en [[Däitschland|däitsche]] fréiere [[Majouer]] a Panzerkommandant am [[Zweete Weltkrich]], dee besonnesch als Zäitzeien duerch dem [[Guido Knopp]] seng TV-Serien, an duerch seng Rapporten a Kommentaren iwwer d'[[Schluecht vu Stalingrad]] bekannt ginn ass. De Winrich Behr, een iwwerzeegten Europäer, huet an den 1950er Joren zu [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]] gewunnt, wou hien den Informatiounsdéngscht vun der [[CECA]] geleet huet. == Seng militäresch Carrière == * Hie staamt aus enger Offizéiersfamilljen. Den 01.01.1938 gouf hie Läitnant. * Als Offizéier vun der 3. Panzer-Divisioun huet de Winrich Behr mat senger Kompanie um Feldzug géint Polen an um Westfeldzug matgemaach. * De 15.01.1941 gouf hien an déi 5. liicht motoriséiert Divisioun an Afrika agegliddert. Do ass hien Oberleutnant ginn, gouf als Kompaniechef mam [[Ritterkräiz]] ausgezeechent an am Wehrmachtsbericht ernimmt. * Den 01.12.1942 ass hien 1. Ordonnanzoffizier am [[État-major]] vun der [[6. Arméi (Wehrmacht)|6. Arméi]] ginn, déi zu Stalingrad agesat war. Do ass hie vum Generol [[Friedrich Paulus]] beopdraagt ginn, fir dem [[Adolf Hitler|Hitler]] a sengem Haaptquartéier iwwer déi katastrophal Lag vun der 6. Arméi am Kessel vu Stalingrad Rapport ze maachen an ëm d'Handlungsfräiheet vun der 6. Arméi ze biedelen. Hien hat beim Hitler kee Succès. * Bei der Landung vun den Alliéierten an der [[Normandie]] war hien als Majouer Stabsoffizéier vun de Genereel [[Erwin Rommel|Rommel]] a [[Walter Model|Model]] a war och an Holland bei de leschten haarde Schluechten, besonnesch ëm [[Arnhem]] dobäi. De [[Bernhard zur Lippe-Biesterfeld|Prënz Bernard]] vun [[Holland]] war nom zweete Weltkrich verdächtegt ginn, an de Verrot un déi Däitsch vun der englescher Loftoperatioun verwéckelt gewiescht ze sinn. Eng schrëftlech, vun engem Notaire confirméiert Erklärung vum Winrich Behr huet dozou beigedroen, fir de Prënz Bernhard z'entlaaschten. == Zivil-Carrière nom Zweete Weltkrich == * An de fofzeger Jore war de Winrich Behr, een iwwerzeegten Europäer, bei der [[Haute Autorité]] zu [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]] aktiv, wou hien e Mataarbechter vum Éischte Generalsekretär, dem [[Max Kohnstamm]], an du Kabinettchef vum [[Franz Etzel]] war. Hien huet och den Informatiounsdéngscht vun der Héijer Autoritéit geleet. * Duerno, vun 1958/59 un, war hien zu Bréissel Vizegeneralsekretär vun der [[Europäesch Kommissioun|Europäescher Kommissioun]]. * Hie war Éieremember vun der Associatioun [[Jean Monnet]]. * Zréck an Däitschland, war hie Manager an enger Partie vun däitschen Entreprisen, ënner anerem Generaldirekter vun der ''Frankfurter Entreprise Telefonbau und Normalzeit (TN), Lehner & Co'' (1965-1983) a war och Member vum ''Vorstand'' vun der Petrolsgesellschaft [[Aral. A.G.]], Bochum (1961-1965). * De Winrich Behr huet zréckgezunn zu Düsseldorf gelieft. == Auszeechnungen== * [[Eisernes Kreuz|Eisent Kräiz]] (1939) II. und I. Klass * [[Ritterkreuz des Eisernen Kreuzes|Ritterkräiz]] de 15. Mee 1941 == Zitater == * ''Am 19. November hatten wir 80 fahrbereite Panzer. Die Russen traten an mit 1200 nagelneuen T 34.'', Winrich Behr, Staafsoffizéier vun der 6. Arméi * ''Dass Hitler versuchte'' (no sengem Bericht an der Wolfsschanze), ''mich als Gesandten von Paulus mit solchen Märchen irrezuführen, machte mir klar – den Mann kannst Du abschreiben'', Winrich Behr: Interview am ''Spiegel'' (Nr 51/2002) * * ''Je ne vois pas de problème à transférer les politiques étrangères et de sécurité au niveau de l'Europe fédérale'', Winrich Behr * ''Il n'y a pas tant de différence entre le président de la Haute Autorité -précurseur de la Commission Européenne - et un Heeresgruppe (groupe d'armée) dans les deux cas, il y a un chef et ses collaborateurs qui doivent lui fournir des solutions dans un temps très court'', Winrich Behr == Publikatiounen == * Behr, Winrich & Hagen, Louis Edmund: ''Arnhem Lift and the German Version: A Fighting Glider Pilot remembers'', 1993, ISBN 0850523753 * Behr, Winrich: ''Den Mann kannst Du abschreiben'', Interview vun Winrich Behr am ''Spiegel'': 51/2002 - 16.12.2002 iwwer säin Rapport beim ''Hitler'' == Literatur == * Fellgiebel, Walther-Peer: ''Die Träger des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939–1945''. Friedburg, Germany: Podzun-Pallas, 2000. * [[Geert Mak|Mak, Geert]]: ''In Europa: Reizen door de Twintigste Eeuw'', 2004, holl., Verlag Uigeverij Atlas Amsterdam; ass op Däitsch am Siedler-Verlag erauskomm a gouf och op englesch a franséisch iwwersat. An deem Buch figuréiert och en Interview mam ''Winrich Behr''. == Um Spaweck == * [http://www.ritterkreuztraeger-1939-45.de/Infanterie/B/Be/Behr-Winrich.htm De Ritterkreuzträger Winrich Behr] {{DEFAULTSORT:Behr Winrich}} [[Kategorie:Persounen am Zweete Weltkrich (Achs)]] [[Kategorie:Gebuer 1918]] [[Kategorie:Gestuerwen 2011]] [[Kategorie:CECA]] [[Kategorie:Europäesch Kommissioun]] [[Kategorie:Bundesverdienstkreuz 1. Klasse]] {{Autoritéitskontroll}} r9s09etva8fcswhp155359xxt2o074w 0 51998 2394173 2363143 2022-07-27T08:18:01Z 185.106.27.205 /* Kommandant vum Centre militaire */ De Link huet op de Fussballspiller Fernand Guth verwissen - dat ass en aanere Fernand Guth wéi deen heiten. wikitext text/x-wiki '''Lëscht vun de Kommandante vun der [[Lëtzebuerger Arméi]] zanter 1967'''<ref>[http://www.armee.lu/organisation/personnel/personnel-cle Säit vun de Kommandandante vun der Lëtzebuerger Arméi op www.armee.lu] [http://www.webcitation.org/6TupaExea archivéiert (7. November 2014)]</ref> __TOC__ ===Chef d'État-Major=== {|align="center" border="5" width="800" ! Numm ! Titel<ref>N.B. Net ze verwiessele mam Grad</ref> ! Vun ! Bis |- | [[Michel Mayer]] || [[Colonel]] || 15/07/1967|| 09/10/1972 |- | [[Pierre Dauffenbach]] || [[Colonel]] || 09/10/1972 || 04/02/1976 |- | [[Jean Betz]] || Colonel|| 04/02/1976 || 09/03/1980 |- | [[François Welfring]] || Colonel || 09/03/1980 || 13/05/1984 |- | [[Nicolas Ley]] || Colonel || 13/05/1984 || 21/02/1988 |- | [[Armand Bruck]] || Colonel || 21/02/1988 || 04/11/1994 |- | [[Michel Gretsch]] || Colonel || 04/11/1994 || 02/07/1998 |- | [[Guy Lenz]] || Colonel || 02/07/1998 || 28/01/2002 |- | [[Nico Ries]] || Colonel || 28/01/2002 || 15/01/2008 |- | [[Gaston Reinig]] || [[Generol]] || 15/01/2008 || 01/02/2013 |- | [[Mario Daubenfeld]] || [[Generol]] || 01/02/2013 || 01/12/2014<ref name="07NOV">[https://www.gouvernement.lu/4161396/07-etat-major?context=3596784 Nomination d'un nouveau chef d'état-major] Communiqué vum Verdeedegungsminister, 7. November 2014</ref> |- | [[Romain Mancinelli]] || [[Generol]] || 02/12/2014<ref name="07NOV" /> || 28/09/2017 &nbsp; |- | [[Alain Duschène]] || [[Generol]] || 29/09/2017<ref>[http://www.gouvernement.lu/7404787/29-armee-duschene "Le général Alain Duschène a été nommé chef d'état-major de l'armée."] Communiqué op gouvernement.lu, 29.09.2017 (18:35).</ref> || 29/09/2020 |- | [[Steve Thull]] || [[Generol]] || 30/09/2020 || -&nbsp; |} ===Chef d'État-Major adjoint=== {|align="center" border="5" width="800" ! Numm ! Titel ! Vun ! Bis |- | [[Marcel Hallé]]|| [[Lieutenant-Colonel]]|| 10/03/1978 ||05/07/1979 |- | [[François Welfring]]|| Lieutenant-Colonel|| 05/07/1979 ||09/03/1980 |- | [[Nicolas Ley]]|| Lieutenant-Colonel ||09/03/1980 ||13/05/1984 |- | [[Armand Bruck]]||Lieutenant-Colonel ||13/05/1984 ||21/02/1988 |- | [[René Alzin]]|| Lieutenant-Colonel ||21/02/1988|| 02/09/1997 |- | [[Pierre Freichel]]|| Lieutenant-Colonel ||02/09/1997|| 28/06/1998 |- | [[Nico Ries]]|| Lieutenant-Colonel ||28/06/1998 ||28/01/2002 |- | [[Fernand Guth]] ||Colonel ||28/01/2002 ||03/03/2008 |- | [[Alain Duschène]] ||Colonel|| 03/03/2008 || 29/09/2017 |- | [[Patrick Grisius]] ||Colonel|| 30/09/2017|| 30/09/2020 |- |[[Pascal Ballinger]] |Colonel |01/10/2020 | -&nbsp; |} ===Kommandant vum Centre militaire=== {|align="center" border="5" width="800" ! Numm ! Titel ! Vun ! Bis |- | [[Robert Kayser]]|| [[Majouer]]|| 20/12/1967|| 09/10/1972 |- | [[Armand Boden]]|| Majouer ||09/10/1972|| 17/02/1976 |- | [[René Schiltz]]|| Lieutenant-Colonel|| 17/02/1976 ||05/07/1977 |- | [[Ernest Thiel]]|| Lieutenant-Colonel ||05/07/1977 ||04/09/1980 |- | [[Nicolas Ley]]|| Lieutenant-Colonel ||04/09/1980 ||01/07/1982 |- | [[Armand Bruck]]|| Lieutenant-Colonel|| 01/07/1982 ||13/05/1984 |- | [[René Alzin]]|| Lieutenant-Colonel ||13/05/1984 ||21/02/1988 |- | [[François Pilot]]|| Lieutenant-Colonel|| 21/02/1988 ||13/06/1989 |- | [[Michel Gretsch]]|| Lieutenant-Colonel|| 13/06/1989 ||04/11/1994 |- | [[Guido Schiltz]]|| Lieutenant-Colonel|| 04/11/1994 ||14/10/1998 |-|| | Fernand Guth||Lieutenant-Colonel|| 14/10/1998 ||28/01/2002 |- | [[Gaston Reinig]]|| Lieutenant-Colonel ||28/01/2002 ||15/01/2008 |- | [[Romain Mancinelli]]|| Colonel || 15/01/2008||02/12/2014 |- | [[Yves Kalmes]]|| Colonel || 02/12/2014|| - &nbsp; |} {{Referenzen}} [[Kategorie:Lëtzebuerger Arméi]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Offizéier]] pvrx6pi1of6jhwfjwy3cs13nrpaup27 0 67132 2394138 713586 2022-07-26T12:00:09Z Bdx 7724 fix wikitext text/x-wiki #REDIRECT[[Universitéit vu Léck]] 3qesmx2856dh6yq506m7jx9fnils4ri 2394139 2394138 2022-07-26T12:00:41Z Bdx 7724 wikitext text/x-wiki #REDIRECT:[[Universitéit vu Léck]] bdex8bag5k505tk9ix99psmiir8hg7p 0 68781 2394145 2333311 2022-07-26T13:04:40Z Robby 393 Plaz vum Doud (esou wéi an der Referenz) wikitext text/x-wiki {{SkizzPolitiker}} {{Infobox Biographie}} Den '''Ernest-Charles-Damien Simons''', gebuer<ref>''Biographie nationale du pays de Luxembourg'', Fascicule 20, S. 392 [http://www.luxemburgensia.bnl.lu/cgi/luxonline1_2.pl?action=fv&sid=luxbio&vol=20&page=392&zoom=3 (BNL)]</ref> de [[17. Januar]] [[1835]] zu [[Dikrech]], gestuerwen<ref>''Biographie nationale du pays de Luxembourg'', Fascicule 20, S. 393 [http://www.luxemburgensia.bnl.lu/cgi/luxonline1_2.pl?action=fv&sid=luxbio&vol=20&page=393&zoom=3 (BNL)]</ref> den [[11. Abrëll]] [[1873]] zu [[Metz]], war e [[Lëtzebuerg (Land)|lëtzebuergesche]] Jurist a Politiker. Duerch kinneglech-goussherzogleche Beschloss vum [[16. Abrëll]] [[1861]] krut hien eng Nominatioun<ref>''Arrêté royal grand-ducal du 16 (avril 1861)'' am [http://www.legilux.public.lu/adm/b/archives/1861/0021/b021.pdf#page=2 Mémorial, Zweeten Deel, N° 21 vum 29. Abrëll 1861, S. 178]</ref> als Affekot beim [[Staatsrot (Lëtzebuerg)|Staatsrot]]. Vun [[1860]] bis [[1864]] war hien, als Gewielte vum [[Kanton Réimech]]<ref>''Biographie nationale du pays de Luxembourg'', Fascicule 20, S. 392 [http://www.luxemburgensia.bnl.lu/cgi/luxonline1_2.pl?action=fv&sid=luxbio&vol=20&page=392&zoom=3 (BNL)]</ref>, Member<ref>Nicolas Als, Robert L. Philippart: ''La Chambre des Députés, Histoire et Lieux de Travail'', Chambre des Députés du Grand-Duché de Luxembourg, 1994, S. 528</ref> vun der ''Assemblée des États''. An der [[Regierung de Tornaco]] war hie vum [[31. Mäerz]] [[1864]] bis de [[26. Januar]] [[1866]] Generaldirekter fir den Interieur a Bauten, a vum 26. Januar 1866 bis den [[3. Dezember]] 1866 Generaldirekter fir Finanzen. Hie war vun [[1869]] bis [[1872]] als Deputéierten<ref>Nicolas Als, Robert L. Philippart: ''La Chambre des Députés, Histoire et Lieux de Travail'', Chambre des Députés du Grand-Duché de Luxembourg, 1994, S. 529</ref> vum [[Kanton Lëtzebuerg]]<ref>''Biographie nationale du pays de Luxembourg'', Fascicule 20, S. 392 [http://www.luxemburgensia.bnl.lu/cgi/luxonline1_2.pl?action=fv&sid=luxbio&vol=20&page=392&zoom=3 (BNL)]</ref> an der [[Chamber]]. {{Referenzen}} {{DEFAULTSORT:Simons Ernest}} [[Kategorie:Gebuer 1835]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Deputéiert]] [[Kategorie:Finanzministere vu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Inneministere vu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Gestuerwen 1873]] pkcqu4n0kqrujv3fselk9m3nm7bmaky 0 71796 2394169 2393836 2022-07-26T17:36:17Z GilPe 14980 /* Zweet Ziffer */ Faarfcoden wikitext text/x-wiki {{Infobox Verwaltung}} [[Fichier:Logo RGTR Luxembourg.svg|thumb|Logo]] De '''Régime général des transports routiers''', ofgekierzt '''RGTR''', ass e Bussystem zu [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]], deen den [[Ëffentlechen Transport zu Lëtzebuerg|ëffentlechen Transport]] tëscht de [[Lëscht vun de Lëtzebuerger Uertschaften, Häff a Lieu-diten|verschiddenen Uertschaften]] am ganze Land garantéiert. Verschidde Linne ginn och iwwer d'Grenze vum Land eraus. Den RGTR assuréiert och de Schülertransport fir d'[[Secondaireschoulen zu Lëtzebuerg|Secondaireschoulen]] grad wéi och eng Rëtsch [[Wierkslinn|Wierkslinne]] bei verschidde [[Fabrick|Fabricken]] oder an [[Industriezon|Industriezonen]]. En ass dem [[Ministère de la mobilité et des travaux publics|Ministère fir Mobilitéit an ëffentlech Aarbechten]] ënnerstallt. == Geschicht == Duerch en Ofkommes vum 25. Februar 1978 tëscht dem deemolegen Transportminister [[Josy Barthel]] an dem President vum CFL-Verwaltungsrot krut d'[[CFL]] d'Konzessioune fir de Betrib vun de Strecke vum ëffentleche Persouneverkéier oferkannt an de koordinéierte System [[CFL-Busdéngscht|CFL-CRL]] gouf vum 1. Mäerz 1978 un direkt dem Verkéiersministère ënnerstallt, wouduerch déi nei Organisatioun '''Régime général des transports routiers''' (RGTR) entstanen ass. D'CFL kruten awer vum Ministère den Optrag, déi technesch Organisatioun an d'Comptabilitéit vum RGTR auszeféieren. Zanter 1996 goufen d'Busservicer vum RGTR mat direkte Kontrakter tëscht dem Ministère an der CFL respektiv de private Busfirmae gereegelt. Am Joer 2016 gouf ugefaangen de Reseau vun den RGTR-Busse weiderz'entwéckelen an ëmz'organiséieren, fir d'[[Mobilitéit]] laangfristeg ze verbesseren. No verschiddene Phase vun der Ëmstrukturéierung gouf déi lescht Etapp de 17. Juli 2022 agelaut an deen Dag krut praktesch all RGTR-Linn eng nei Nummer<ref>{{Citation|url=http://transports.public.lu/fr/actualites/2022/06-juin-27-nouvelle-numerotation-lignes-rgtr-01072022.html|titel=Nouvelle numérotation des lignes RGTR à partir du 17 juillet 2022|bezochtdatum=2022-07-05|werk=transports.public.lu|taal=fr}}</ref>. Mat der Aféierung vum neie Reseau war och d'Ära vun den direkte Kontrakter eriwwer an zanterhier ginn d'RGTR-Linnen op Basis vun enger [[Ëffentlech Ausschreiwung|ëffentlecher Ausschreiwung]] assuréiert<ref>{{Citation|url=https://pmp.b2g.etat.lu/index.php?page=entreprise.EntrepriseDemandeTelechargementDce&id=519133&orgAcronyme=t5y|titel=Portail des marchés publics du Grand-Duché de Luxembourg|bezochtdatum=2022-07-05|werk=pmp.b2g.etat.lu}}</ref>. Et gouf och eenheetlechen Design vun de Bussen ageféiert bei deem just zwou Sträifen an der „Hausfaarf“ vun der jeeweileger Firma op dem soss wäiss-groe Visuell erausstiechen<ref>{{Citation|url=https://lequotidien.lu/luxembourg/les-bus-rgtr-se-refont-une-beaute-et-une-identite/|titel=Les bus RGTR se refont une beauté et une identité|bezochtdatum=05.07.2022|auteur=Le Quotidien|uitgever=lequotidien.lu|taal=fr}}</ref>. == Linnen == Op de 17. Juli 2022 zielt den RGTR 463 Linnen: 179 regulär, 263 Schoul- an 21 Wierkslinnen. Déi regulär Linnen hunn eng dräistelleg Nummer (z. B. [[RGTR-Linn 201|201]] [[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]] - [[Iechternach]]), d'Schoullinnen hunn e [[Buschtaf]] an eng zweestelleg Nummer (z. B. [[RGTR-Linn D10|D10]] [[Geesseknäppchen]] - [[Duelem]]) an d'Wierkslinnen eng zweestelleg Nummer an de Suffix U (z. B. [[RGTR-Linn 70U|70U]] [[Rodange]] - [[Colmer-Bierg]]). {{Méi Info 1|Lëscht vun den RGTR-Buslinnen}} Déi meescht Linne funktionéieren no engem festen Takt mat wéinstens engem Depart an der Stonn. === Nummeresschema === ==== Éischt Ziffer ==== Bei de reguläre Linne gëtt déi éischt Ziffer d''''Regioun''' u wou se fiert. * Linnen '''1'''01-199 – Regioun Norden * Linnen '''2'''01-299 – Regioun Osten (Iechternach) * Linnen '''3'''01-399 – Regioun Osten (Waasserbëlleg) * Linne '''4'''01-499 Regioun Osten (Réimech) * Linne '''5'''01-599 – Regioun Süden (Diddenuewen) * Linne '''6'''01-699 – Süden (Esch/Uelzecht) * Linne '''7'''01-799 – Regioun Süden (Péiteng) * Linnen '''8'''01-899 – Regioun Westen (Stengefort) * Linnen '''9'''01-999 – Regioun Westen (Réiden) ==== Zweet Ziffer ==== Déi zweet Ziffer definéiert d''''Funktioun''' vun der Linn<ref>D'Faarfcode vun de Linne baséieren op der Iwwersiichtskaart vum RGTR-Reseau aus dem Januar 2020 (kuckt Um Spaweck)</ref>: *<span style="background:#0BA6BF"><span style="color:#ffffff">x'''0'''x</span></span>: Eng Null ass fir eng '''Expresslinn''' déi op enger Haaptachs fiert a wichteg Zentrume mat der Stad oder der Nordstad verbënnt. Eng Expresslinn bleift net op all Halt stoen déi op der Streck läit. Et gëtt 37 esou Expresslinnen. *<span style="background:#EF3744"><span style="color:#ffffff">x'''1'''x</span></span>: D'Ziffer 1 definéiert eng '''primär Regionallinn''' déi op enger gewëssener Achs fiert an – entgéint der Expresslinn – op all Halt op der Streck stoebleift. *<span style="background:#F173AC"><span style="color:#ffffff">x'''2'''x</span></span>: Mat der 2 gëtt eng '''sekundär''' '''Regionallinn''' definéiert déi prinzipiell wéi eng primär Linn fiert, awer eventuell net op der ganzer Streck. *<span style="background:#0DB14B"><span style="color:#ffffff">x'''5'''x</span></span>: D'Ziffer 5 ass eng '''transversal Linn''' tëscht zwéin Zentrumen, déi awer net duerch d'Stad Lëtzebuerg fiert. *déi aner mëttelst Zifferen (3, 4, 6, 7, 8 oder 9) hu keng bestëmmt Bedeitung, et sinn allgemeng '''Lokallinnen'''. == Biller == <!-- <gallery widths="250" perrow="3" caption="Linnen zanter dem 17. Juli 2022"> </gallery> --> <gallery widths="250" perrow="3" caption="Fréier Linnen"> RGTR-Bus Linn 205.jpg|E Volvo Hybridbus vun der aler Linn 205 an der Busgare zu Esch-Uelzecht… Luxembourg, SH1057, Rapide Ardennes, ligne 250.jpg|eng Linn 250 bei der fréierer [[Charlys Gare (Stad Lëtzebuerg)|Charlys Gare]] an der Stad… Luxembourg, Bus Pletschette.JPG|an eng Linn 144 um Kierchbierg. </gallery> == Kuckt och == * [[CFL-Busdéngscht]] * [[Autobus de la Ville de Luxembourg]] (AVL) * [[Transport intercommunal de personnes dans le canton d'Esch-sur-Alzette]] (TICE) == Um Spaweck == {{Commonscat|Régime général des transports routiers|{{PAGENAME}}}} * [http://www.mobiliteit.lu/ Mobilitéitssäit] * [http://www.mobiliteit.lu/horaires-reseaux/transports-publics/bus.php Horaire vun de Linnen op mobiliteit.lu] * Iwwersiichtskaart vum RGTR-Reseau [https://transports.public.lu/fr/publications/transports-publics/carte-reseau-rgtr.html « La nouvelle carte du réseau RGTR, novateur en Europe »], Januar 2020 {{Referenzen an Notten}} [[Kategorie:Buslinnen zu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Ëffentlechen Transport zu Lëtzebuerg]] o33z9xt5acrrzh88a377na42xmdxi1z 0 82783 2394156 1695651 2022-07-26T14:36:17Z 2A02:A03F:A199:6C00:84C:33E:4BE3:DB2 an hei wikitext text/x-wiki [[Fichier:1207huifbed03.jpg|thumb|350px|Véierriedregt ''Huifbed'']] '''Huifbed-Fuere''' besteet doran, fir eng [[Baatsch]] (nl: ''huif'') tëscht zwee [[Päerd]] ze hänken, déi als Bett fir e Kranken déngt, deen ee sou mat [[Therapie|therapeuteschem]] But spadséiere féiere kann. [[Kategorie:Päerd]] [[de:Therapeutisches Reiten]] [[en:Wagon-bed riding]] [[fr:Équithérapie sur lit bâché]] [[nl:Huifbedrijden]] p0b9obzjk696mnsb1w4mox2rr1op2vw 0 88673 2394141 2387454 2022-07-26T12:10:28Z Bdx 7724 Infobox, aktualiséiert wikitext text/x-wiki {{SkizzGeoBE}} {{Infobox Belsch Regiounen, Provënzen a Communautéiten | Bild = | Provënz = | Fändel = | Communautéit = | Regioun = | Chef-lieu = | ISO = | Populatioun = | DatePop = | Superficie = }}Déi '''Franséisch Communautéit vun der Belsch''' (franséisch: ''Communauté française de Belgique'') ass mat ronn 4,5 Millioune Leit déi zweetgréisst vun den [[Communautéiten, Regiounen a Provënze vun der Belsch|dräi Communautéiten]] an der [[Belsch]]. Zënter 2011 nennt si sech selwer ''Fédération Wallonie-Bruxelles''; dësen Term ass awer net dee vun der Verfassung. Zu hir gehéiere 4,5 Millioune Franséischsproocheger wourënner: * 3,5 Milliounen, déi an der [[Wallounesch Regioun|Wallounescher Regioun]] wunnen (d.&nbsp;h. praktesch all Awunner vun do, ausser deene ronn 70.000 vun den däitschsproochege Gemengen, déi zu der [[däitschsproocheg Communautéit vun der Belsch|däitschsproocheger Communautéit]] zielen) an déi frankophon Awunner vun de [[Facilitéitegemengen]]; * méi wéi 1 Millioun, déi an der [[Haaptstadregioun Bréissel]] wunnen (op 1,2 Millioun Awunner). Wéi den Numm et seet, bezeechent dës Communautéit net en Territoire, mä eng Gemeinschaft vu Leit déi an de Regioune Wallounien oder Bréissel oder verschiddene Facilitéitegemenge wunnen. Déi belsch Verfassung huet implizit d'Kompetenze vun de Communautéiten un de Grenze vun de Regioune festgeluecht; d'Franséischsproocheg Communautéit huet deemno keng Kompetenz fir (déi geschaten 100.000-200.000) franséischsproocheg Awunner a [[Flandern]] (ofgesinn vun deene puer Facilitéitegemengen) - an ëmgedréint. Deemno zielen eng 41% vun der belscher Gesamtbevëlkerung zu der Franséischsproocheger Communautéit. D'Franséischsproocheg Communautéit huet e Parlament an eng Regierung, déi hire Sëtz zu Bréissel hunn. Si ass zoustänneg fir Kultur, Educatioun, Sport, Jugend a Gesondheet fir déi Frankophon an deenen uewe beschriwwenen Territoiren. == Um Spaweck == * [http://www.cfwb.be/ Offiziell Websäit vun der Franséischsproocheger Communautéit vun der Belsch] {{Navigatioun Belsch Provënzen}} {{Commonscat|Franséisch Community of Belgium|Franséisch Communautéit vun der Belsch}} [[Kategorie:Belsch Communautéiten]] ceds84xcp53loshbr6olawugiub84fg 0 97419 2394150 2369198 2022-07-26T13:46:59Z Bdx 7724 /* Diskographie */ aktualiséiert wikitext text/x-wiki {{Infobox Museksgrupp | Genre = | Land = {{LUX}} | Grënnung = [[2010]] | Websäit = [https://www.seedtotree.com www.seedtotree.com] | Member1= Georges Goerens | Member1_Instrument = Gesank, [[Gittar|akustesch Gittar]] | Member2 = Benjamin Heidrich | Member2_Instrument = elektresch Gittar, [[Mandolinn]], Hannergrondgesank | Member3 = Michi Mentgen | Member3_Instrument = [[Batterie (Musek)|Batterie]] | Member4 = Jean-Marc Feltz (bis Ufank 2018) | Member4_Instrument = [[Keyboard (Musek)|Keyboard]] | Member5 = Benjamin Renz | Member5_Instrument = [[Bass (Musek)|Bass]] }} '''Seed to Tree''' ass eng [[Lëtzebuerg (Land)|lëtzebuergesch]] [[Indie]]-Band. Hir Texter sinn op [[Englesch]]. Den Numm vun der Grupp ass en Hommage un d'Lidd ''Seed to a tree'' aus dem Joer 1992 vun de [[Blind Melon]]. == Geschicht == D'Grupp hat hiren Ufank [[2009]], wéi de Georges an de Benjamin ugefaangen hunn zesummen ze sangen a Gittar ze spillen. De musikalesche Projet ass awer eréischt Ufank [[2010]] richteg an d'Rulle komm wéi de Batteur Michi derbäikomm ass. Eng Zäit laang ass och nach e Bassist derbäikomm, mä se hunn awer decidéiert, léiwer als Trio weiderzemaachen an eng méi akustesch Richtung anzeschloen. 2010 hate se hir éischt Optrëtter a Caféen an a Jugendzentren<ref>[http://www.wort.lu/de/view/seed-to-tree-branching-out-with-folk-pop-music-50091780e4b0232d7ac05491 Seed to Tree: Branching out with folk-pop music] op wort.lu, 3. August 2012</ref> a se hunn e lokale Bandconcours gewonnen, wou se déi bescht vun 12 Gruppe gi sinn. [[2011]] si se an der [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad]] op der [[Fête de la musique]] opgetrueden, am November [[2012]] an der [[Rockhal]] beim [[Sonic Visions]] Festival. Am September 2012 ass hir éischt [[Extended Play|EP]] ''Seed to Tree'' erauskomm. Nodeem d'Band duerch de Jean-Marc Feltz um Keyboard an de Benjamin Renz um Bass op fënnef Memberen erweidert gouf, hu se de 14. Mäerz [[2015]] an der [[Rockhal]] hiren neien Album ''The Wandering'' presentéiert<ref>[http://www.wort.lu/de/kultur/album-release-in-die-rockhal-junger-folkrock-mit-eleganz-55059b130c88b46a8ce55738 Junger Folkrock mit Eleganz] op wort.lu, 15. Mäerz 2015 15:49</ref>. Aktuell^{(Mäerz 2020)} besteet d'Band aus de 4 Memberen Georges Goerens, Benjamin Heidrich, Michi Mentgen, Benjamin Renz. == Diskographie == === Studioalbumen === * 2015: Wandering * 2019: Proportions === EPen === * 2012: ''Broken down'' * 2015: ''Wandering'' * 2017: ''Unconcerned'' === Lidder (Auswiel) === * 2015: ''Take My Hand'' * 2015: ''Future Friends'' * 2016: ''Until it gets better'' * 2017: ''Mainly'' * 2018: ''I Wouldn't Mind'' * 2019: ''Within Me'' * 2019: ''Lack of Proportion'' * 2019: ''Apart'' * 2021: ''Car'' == Fotoalbum == <gallery perrow="3" widths="200"> Seed to Tree an den virun der éischter Tournée.jpg Seed to Tree, EP Release "Wandering".jpg Seed to Tree bei Rock um Knuedeler (mat musikalescher Verstärkung).jpg Seed to Tree mat "Unconcerned" an der Kufa.jpg Groussen Erfolleg vun Seed to Tree bei der EP Release "Proportions".jpg Seed to Tree bei der Leidelenger Kirmes.jpg Seed to Tree.jpg </gallery> == Literatur == * [[Luxemburger Wort]] vum 15. September 2012: ''Qui sème le vent, récolte de tempo'' * [[Le Quotidien]] vum 4. Oktober 2012: ''Une graine qui commence à pousser'' == Um Spaweck == {{Commonscat}} * [http://www.seedtotree.lu Websäit vu Seed to Tree] * [https://www.facebook.com/seedtotreemusic Seed to Tree op Facebook] * [http://www.reverbnation.com/seedtotree Seed to Tree op Reverbnation] * [http://fuze.lu/bands/#SEED-TO-TREE Seed to Tree op Fuze] {{Referenzen}}{{Autoritéitskontroll}} [[Kategorie:Museksgruppen zu Lëtzebuerg]] bv3n18njg5eo5pcm6ispje28xrw9nfp 0 121674 2394148 2165646 2022-07-26T13:35:09Z Bdx 7724 wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie}} Den '''Elia Kazan''', griichesch ''Ηλίας Καζαντζόγλου'', tierkesch ''Elias Kazancıoğlu'', gebuer de [[7. September]] [[1909]] zu Konstantinopel (haut [[Istanbul]]), am [[Osmanescht Räich|Osmanesche Räich]], a gestuerwen den [[28. September]] [[2003]] zu [[New York City|New York]], war en [[Vereenegt Staate vun Amerika|US-amerikanesche]] Film- an Theater[[regisseur]] a [[Schrëftsteller]] vu [[Griicheland|griicheschen]] Originnen. An den 1950er Jore war hien ee vun de renomméiertsten an erfollegräichsten Hollywood-Regisseuren, dee mat senge Filmdrame wéi ''[[A Streetcar Named Desire (Film 1951)|A Streetcar Named Desire]]'' (1951), ''[[On the Waterfront]]'' (1954) an ''[[East of Eden]]'' (1955) international bekannt gouf. Hie krut dräimol en [[Oscar]] an en [[Tony Award]]. Virdrun hat hie sech um [[Broadway]] als Theaterregisseur en Numm gemaach, z.&nbsp;B. mam [[Tennessee Williams]] sengem ''A Streetcar...'' an dem [[Henry Miller]] sengem ''Death of a Salesman''. Hien huet den [[Actor's Studio]] mat gegrënnt, aus deem bekannt Schauspiller wéi de [[Marlon Brando]] oder den [[James Dean]] ervirgoungen (an déi a senge Filmer matgespillt hunn). Zënter den 1970er Joren huet hie virun allem als Schrëftsteller geschafft, hien huet 7 [[Roman]]er an eng [[Autobiographie]] publizéiert. == Filmographie == {{div col|cols=2}} * 1943: ''[[A Tree Grows in Brooklyn]]'' * 1947: ''[[The Sea of Grass]]'' * 1947: ''[[Boomerang!]]'' * 1947: ''[[Gentleman's Agreement]]'' * 1949: ''[[Pinky (Film)|Pinky]]'' * 1950: ''[[Panic in the Streets]]'' * 1951: ''[[A Streetcar Named Desire]]'' * 1952: ''[[Viva Zapata!]]'' * 1953: ''[[Man on a Tightrope]]'' * 1954: ''[[On the Waterfront]]'' * 1955: ''[[East of Eden]]'' * 1956: ''[[Baby Doll]]'' * 1957: ''[[A Face in the Crowd]]'' * 1960: ''[[Wild River]]'' * 1961: ''[[Splendor in the Grass]]'' * 1963: ''[[America, America]]'' * 1969: ''[[The Arrangement]]'' * 1972: ''[[The Visitors]]'' * 1976: ''[[The Last Tycoon]]'' {{div col end}} == Literatur == * H. Belach, W. Jacobson: ''Elia Kazan.'' ISBN 3-931321-50-9. * Kazan Elia: ''Filmarbeit.'' Alexander, Berlin 2007. == Um Spaweck == {{Commonscat}} {{Autoritéitskontroll}} {{DEFAULTSORT:Kazan Elia}} [[Kategorie:Gebuer 1909]] [[Kategorie:Gestuerwen 2003]] [[Kategorie:US-amerikanesch Filmregisseuren]] [[Kategorie:US-amerikanesch Theaterregisseuren]] [[Kategorie:US-amerikanesch Auteuren]] [[Kategorie:Engleschsproocheg Auteuren]] [[Kategorie:Oscar fir déi bescht Regie]] [[Kategorie:Éierenoscar]] [[Kategorie:Golden Globe fir de beschte Regisseur]] [[Kategorie:Golden Globe fir de beschte Filmproduzent]] [[Kategorie:Hollywood Walk of Fame]] 5qa9kenvtleb1jgtin4c15khcdgdlnb 1 159057 2394170 2394134 2022-07-26T18:53:06Z Les Meloures 580 k wikitext text/x-wiki == Fusioun mam Artikel "Wallounesch Regioun" == D'Informatioun aus dem Artikel "Wallounesch Regioun" an der Versioun vum [https://lb.wikipedia.org/w/index.php?title=Wallounesch_Regioun&´oldid=2317344 26. Dez. 2020] gouf de 25. Juli 2022 an den Artikel "Wallounien" integréiert. --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 12:36, 25. Jul. 2022 (UTC) == kaafkraaftberéngte PIB == ::Moien, : Wat ass e kaafkraaftberéngte PIB. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 10:31, 26. Jul. 2022 (UTC) ::Dat hätt solle sinn "kaafkraaftberengegte PIB". Verbessert. --[[Benotzer:Bdx|Bdx]] ([[Benotzer Diskussioun:Bdx|Diskussioun]]) 11:52, 26. Jul. 2022 (UTC) ::ok merci , et misst awer kaf.... mat engem a sinn ech ginn dat dann nach verbesseren. --[[Benotzer:Les Meloures|Les Meloures]] ([[Benotzer Diskussioun:Les Meloures|Diskussioun]]) 18:53, 26. Jul. 2022 (UTC) qbf70q9arh03tp2hqcpfji03d9cvpab 0 159063 2394146 2022-07-26T13:19:41Z GilPe 14980 Nei Säit wikitext text/x-wiki {{Infobox Buslinn nei}} D''''RGTR-Linn 701 ''' ass eng regional Express-Buslinn déi zanter dem 17. Juli 2022 am Kader vum [[Régime général des transports routiers|RGTR]] am Optrag vum [[Ministère de la mobilité et des travaux publics|Ministère fir Mobilitéit an ëffentlech Aarbechten]] um Trajet [[Lëtzebuerg]] - [[Uewerkuer]] fiert. Se fiert an der Woch all Stonn a sonndes all zwou Stonnen. == Entwécklung vun der Linn == Virum 17. Juli 2022 ass d'Streck Lëtzebuerg - Uewerkuer als '''Linn 229''' gefuer ginn. == Halten op der Linn == (''D'Nimm vun den Halte si sou uginn, wéi s'am offizielle Fuerplang 07/2022 publizéiert sinn''.) {| class="wikitable" ! !Linn 701 !Bemierkung |- |[[Fichier:BSicon_KHSTa.svg|20x20px]] |LUX Centre, Monterey | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Crécy | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Franciscaines | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Parc | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Place de France | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Laang Heck | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE (Helfenterbrück), Pletzer | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE (Helfenterbr.), City Concorde | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |DIPPACH, Bei der Kapell | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SCHOUWEILER, Bei der Schoul | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Industriezon | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Boeltgen | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SANEM, Place Tornaco | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SANEM, Cité Tornaco | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SANEM, Niederkurerstrooss | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |NIEDERKORN, Aale Stadion | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |NIEDERKORN, Suessemer Wee | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |NIEDERKORN, Moartplatz | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |NIEDERKORN, Wagner Koepges | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |DIFFERDANGE, Opkorn | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |OBERCORN, Chiers | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |OBERCORN, Centre Sportif | |- |[[Fichier:BSicon_KHSTe.svg|20x20px]] |OBERCORN, Aquasud | |} == Kuckt och == * [[Lëscht vun den RGTR-Buslinnen]] == Um Spaweck == {{Commonscat|Ligne 701 (RGTR)}} <!--* [http: Tracé vun der Linn 701] op geoportail.lu, der offizieller Plattform fir geographesch Donnéeën a Servicer vun der [[Administration du cadastre et de la topographie]].--> {{Referenzen an Notten}} All d'Informatioune bezéie sech op de Fuerplang vum 17. Juli 2022 [[Kategorie:RGTR-Linnen|701]] aeo0q4ur0yk2acgjkz49u8ficute5eu 0 159064 2394151 2022-07-26T14:12:34Z GilPe 14980 Nei Säit wikitext text/x-wiki {{Infobox Buslinn nei}} D''''RGTR-Linn 702 ''' ass eng regional Express-Buslinn déi zanter dem 17. Juli 2022 am Kader vum [[Régime général des transports routiers|RGTR]] am Optrag vum [[Ministère de la mobilité et des travaux publics|Ministère fir Mobilitéit an ëffentlech Aarbechten]] um Trajet [[Lëtzebuerg]] - [[Rodange]] fiert. Se fiert all Stonn, awer just vu méindes bis freides an de Spëtzestonnen. <!--== Entwécklung vun der Linn ==--> == Halten op der Linn == (''D'Nimm vun den Halte si sou uginn, wéi s'am offizielle Fuerplang 07/2022 publizéiert sinn''.) {| class="wikitable" ! !Linn 702 !Bemierkung |- |[[Fichier:BSicon_KHSTa.svg|20x20px]] |LUX Centre, Monterey | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Crécy | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Franciscaines | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Parc | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Place de France | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Laang Heck | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE (Helfenterbrück), Pletzer | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE, Automobilclub | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE (Helfenterbr.), City Concorde | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |DIPPACH, Bei der Kapell | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SCHOUWEILER, Bei der Schoul | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Industriezon | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Brasserie | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Arcades | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Treff/Op Acker | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Sicon | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Rond-Point André Siebenbour | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Bomicht | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Cité CFL | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Letzebuergerstrooss | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Gemeng | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Cactus | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Porte Lamadelaine | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LAMADELAINE, Route de Luxembourg | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |RODANGE, Raths | |- |[[Fichier:BSicon_KHSTe.svg|20x20px]] |RODANGE, Gare |[[Fichier:BSicon_BAHN.svg|20x20px]] |} == Kuckt och == * [[Lëscht vun den RGTR-Buslinnen]] == Um Spaweck == {{Commonscat|Ligne 702 (RGTR)}} <!--* [http: Tracé vun der Linn 702] op geoportail.lu, der offizieller Plattform fir geographesch Donnéeën a Servicer vun der [[Administration du cadastre et de la topographie]].--> {{Referenzen an Notten}} All d'Informatioune bezéie sech op de Fuerplang vum 17. Juli 2022 [[Kategorie:RGTR-Linnen|702]] 7vk7ybfiu7vxgh7diq5it4uzsw58nwx 2394168 2394151 2022-07-26T17:10:39Z GilPe 14980 /* Kuckt och */ 711 wikitext text/x-wiki {{Infobox Buslinn nei}} D''''RGTR-Linn 702 ''' ass eng regional Express-Buslinn déi zanter dem 17. Juli 2022 am Kader vum [[Régime général des transports routiers|RGTR]] am Optrag vum [[Ministère de la mobilité et des travaux publics|Ministère fir Mobilitéit an ëffentlech Aarbechten]] um Trajet [[Lëtzebuerg]] - [[Rodange]] fiert. Se fiert all Stonn, awer just vu méindes bis freides an de Spëtzestonnen. <!--== Entwécklung vun der Linn ==--> == Halten op der Linn == (''D'Nimm vun den Halte si sou uginn, wéi s'am offizielle Fuerplang 07/2022 publizéiert sinn''.) {| class="wikitable" ! !Linn 702 !Bemierkung |- |[[Fichier:BSicon_KHSTa.svg|20x20px]] |LUX Centre, Monterey | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Crécy | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Franciscaines | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Parc | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Place de France | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Laang Heck | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE (Helfenterbrück), Pletzer | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE, Automobilclub | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE (Helfenterbr.), City Concorde | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |DIPPACH, Bei der Kapell | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SCHOUWEILER, Bei der Schoul | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Industriezon | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Brasserie | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Arcades | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Treff/Op Acker | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Sicon | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Rond-Point André Siebenbour | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Bomicht | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Cité CFL | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Letzebuergerstrooss | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Gemeng | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Cactus | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Porte Lamadelaine | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LAMADELAINE, Route de Luxembourg | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |RODANGE, Raths | |- |[[Fichier:BSicon_KHSTe.svg|20x20px]] |RODANGE, Gare |[[Fichier:BSicon_BAHN.svg|20x20px]] |} == Kuckt och == * [[Lëscht vun den RGTR-Buslinnen]] * D'[[RGTR-Linn 711]], eng primär Linn tëscht Lëtzebuerg a Rodange == Um Spaweck == {{Commonscat|Ligne 702 (RGTR)}} <!--* [http: Tracé vun der Linn 702] op geoportail.lu, der offizieller Plattform fir geographesch Donnéeën a Servicer vun der [[Administration du cadastre et de la topographie]].--> {{Referenzen an Notten}} All d'Informatioune bezéie sech op de Fuerplang vum 17. Juli 2022 [[Kategorie:RGTR-Linnen|702]] l7hxg58e9za0kynzwfosksc12vnmj2e 0 159065 2394165 2022-07-26T16:36:49Z GilPe 14980 Nei Säit wikitext text/x-wiki {{Infobox Buslinn nei}} D''''RGTR-Linn 703 ''' ass eng interregional Express-Buslinn déi zanter dem 17. Juli 2022 am Kader vum [[Régime général des transports routiers|RGTR]] am Optrag vum [[Ministère de la mobilité et des travaux publics|Ministère fir Mobilitéit an ëffentlech Aarbechten]] um Trajet [[Lëtzebuerg]] - [[Mont-Saint-Martin (Meurthe-et-Moselle)|Mäertesbierg]] fiert. Se fiert an der Woch all Stonn. == Entwécklung vun der Linn == Virum 17. Juli 2022 ass d'Streck Lëtzebuerg - Mäertesbierg als '''Linn 330''' gefuer ginn. == Halten op der Linn == (''D'Nimm vun den Halte si sou uginn, wéi s'am offizielle Fuerplang 07/2022 publizéiert sinn''.) {| class="wikitable mw-collapsible" ! !Linn 703 !Bemierkung |- |[[Fichier:BSicon_KHSTa.svg|20x20px]] |LUX Centre, Monterey | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Crécy | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Franciscaines | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Parc | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Place de France | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Laang Heck | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE (Helfenterbrück), Pletzer | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE, Automobilclub | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE (Helfenterbr.), City Concorde | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |DIPPACH, Bei der Kapell | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SCHOUWEILER, Bei der Schoul | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Industriezon | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Brasserie | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Arcades | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Treff/Op Acker | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Sicon | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Rond-Point André Siebenbour | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Bomicht | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Cité CFL | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Letzebuergerstrooss | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Gemeng | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Maison des Jeunes | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Op der Millen | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Athuserstrooss | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Kraizheck | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(B) ATHUS, Douane | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(B) ATHUS, rue du Commerce | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(B) ATHUS, Garage Peugeot | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(B) ATHUS, Grand Rue | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(B) Athus, Croisement Gare | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(B) ATHUS, Clinique | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(B) AUBANGE, rue d'Athus | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(B) AUBANGE, Village | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(B) AUBANGE, Place | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(B) AUBANGE, École | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(B) AUBANGE, Gare |[[Fichier:BSicon_BAHN.svg|20x20px]] |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(B) AUBANGE, Zoning | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(B) AUBANGE, Nizette | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(F) MONT-SAINT-MARTIN, Douane | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(F) MONT-SAINT-MARTIN, Jean Jaurès | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(F) MONT-SAINT-MARTIN, Centre | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |(F) MONT-SAINT-MARTIN, Eglantines | |- |[[Fichier:BSicon_KHSTe.svg|20x20px]] |(F) MONT-SAINT-MARTIN, Auchan PED | |} == Kuckt och == * [[Lëscht vun den RGTR-Buslinnen]] == Um Spaweck == {{Commonscat|Ligne 703 (RGTR)}}<!--* [http: Tracé vun der Linn 703] op geoportail.lu, der offizieller Plattform fir geographesch Donnéeën a Servicer vun der [[Administration du cadastre et de la topographie]].--> {{Referenzen an Notten}} All d'Informatioune bezéie sech op de Fuerplang vum 17. Juli 2022 qe05cq06w2wq2k3ai1bn30koiwlekqf 0 159066 2394166 2022-07-26T16:58:51Z GilPe 14980 Nei Säit wikitext text/x-wiki {{Infobox Buslinn nei}} D''''RGTR-Linn 711''' ass eng primär regional Buslinn déi zanter dem 17. Juli 2022 am Kader vum [[Régime général des transports routiers|RGTR]] am Optrag vum [[Ministère de la mobilité et des travaux publics|Ministère fir Mobilitéit an ëffentlech Aarbechten]] um Trajet [[Lëtzebuerg]] - [[Rodange]] fiert. Se fiert an der Woch all 20 Minutten a sonndes all Stonn. == Entwécklung vun der Linn == Virum 17. Juli 2022 ass d'Streck Lëtzebuerg - Rodange als '''Linn 215''' gefuer ginn. == Halten op der Linn == (''D'Nimm vun den Halte si sou uginn, wéi s'am offizielle Fuerplang 07/2022 publizéiert sinn''.) {| class="wikitable mw-collapsible" ! !Linn 711 !Bemierkung |- |[[Fichier:BSicon_KHSTa.svg|20x20px]] |LUX Centre, Monterey | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Crécy | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Franciscaines | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Parc | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Place de France | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Orval | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Laang Heck | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, St.Hubert | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Plaak | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Op der Millen | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE (Helfenterbrück), Pletzer | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE, Automobilclub | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE (Helfenterbr.), City Concorde | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |DIPPACH, Dippecherbierg | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |DIPPACH, Um Däich | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |DIPPACH, Bei der Kapell | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |DIPPACH, Op der Kopp | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SCHOUWEILER, Bei der Schoul | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SCHOUWEILER, Kiirch | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SCHOUWEILER, Schéiferwee | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SCHOUWEILER, Kastill | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Industriezon | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Bommertbesch | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Bommelscheuer | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Brasserie | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Eglise | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Widdems Bierg | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |HAUTCHARAGE, Um Kläppchen | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |HAUTCHARAGE, Crêche | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Scheedwée | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LINGER, Ecole | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Jules Hemmer | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Cité CFL | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Letzebuergerstrooss | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Gemeng | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Cactus | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Porte Lamadelaine | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LAMADELAINE, Route de Luxembourg | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |RODANGE, Raths | |- |[[Fichier:BSicon_KHSTe.svg|20x20px]] |RODANGE, Gare |[[Fichier:BSicon_BAHN.svg|20x20px]] |} == Kuckt och == * [[Lëscht vun den RGTR-Buslinnen]] == Um Spaweck == {{Commonscat|Ligne 711 (RGTR)}} <!--* [http: Tracé vun der Linn 711] op geoportail.lu, der offizieller Plattform fir geographesch Donnéeën a Servicer vun der [[Administration du cadastre et de la topographie]].--> {{Referenzen an Notten}} All d'Informatioune bezéie sech op de Fuerplang vum 17. Juli 2022 [[Kategorie:RGTR-Linnen|711]] o8x5toc5wr6h6z58k34r59tlalxarl6 2394167 2394166 2022-07-26T17:09:52Z GilPe 14980 /* Kuckt och */ 702 wikitext text/x-wiki {{Infobox Buslinn nei}} D''''RGTR-Linn 711''' ass eng primär regional Buslinn déi zanter dem 17. Juli 2022 am Kader vum [[Régime général des transports routiers|RGTR]] am Optrag vum [[Ministère de la mobilité et des travaux publics|Ministère fir Mobilitéit an ëffentlech Aarbechten]] um Trajet [[Lëtzebuerg]] - [[Rodange]] fiert. Se fiert an der Woch all 20 Minutten a sonndes all Stonn. == Entwécklung vun der Linn == Virum 17. Juli 2022 ass d'Streck Lëtzebuerg - Rodange als '''Linn 215''' gefuer ginn. == Halten op der Linn == (''D'Nimm vun den Halte si sou uginn, wéi s'am offizielle Fuerplang 07/2022 publizéiert sinn''.) {| class="wikitable mw-collapsible" ! !Linn 711 !Bemierkung |- |[[Fichier:BSicon_KHSTa.svg|20x20px]] |LUX Centre, Monterey | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Crécy | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Franciscaines | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Parc | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Belair, Place de France | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Orval | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Laang Heck | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, St.Hubert | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Plaak | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LUX Merl, Op der Millen | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE (Helfenterbrück), Pletzer | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE, Automobilclub | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BERTRANGE (Helfenterbr.), City Concorde | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |DIPPACH, Dippecherbierg | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |DIPPACH, Um Däich | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |DIPPACH, Bei der Kapell | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |DIPPACH, Op der Kopp | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SCHOUWEILER, Bei der Schoul | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SCHOUWEILER, Kiirch | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SCHOUWEILER, Schéiferwee | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |SCHOUWEILER, Kastill | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Industriezon | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Bommertbesch | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Bommelscheuer | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Brasserie | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Eglise | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Widdems Bierg | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |HAUTCHARAGE, Um Kläppchen | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |HAUTCHARAGE, Crêche | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Scheedwée | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LINGER, Ecole | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |BASCHARAGE, Jules Hemmer | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Cité CFL | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Letzebuergerstrooss | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Gemeng | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Cactus | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |PETANGE, Porte Lamadelaine | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |LAMADELAINE, Route de Luxembourg | |- |[[Fichier:BSicon_HST.svg|20x20px]] |RODANGE, Raths | |- |[[Fichier:BSicon_KHSTe.svg|20x20px]] |RODANGE, Gare |[[Fichier:BSicon_BAHN.svg|20x20px]] |} == Kuckt och == * [[Lëscht vun den RGTR-Buslinnen]] * D'[[RGTR-Linn 702]], eng Express-Linn tëscht Lëtzebuerg a Rodange == Um Spaweck == {{Commonscat|Ligne 711 (RGTR)}} <!--* [http: Tracé vun der Linn 711] op geoportail.lu, der offizieller Plattform fir geographesch Donnéeën a Servicer vun der [[Administration du cadastre et de la topographie]].--> {{Referenzen an Notten}} All d'Informatioune bezéie sech op de Fuerplang vum 17. Juli 2022 [[Kategorie:RGTR-Linnen|711]] q1w37uczumhjw2fbx6t2ssxo9hc0ti7