Wikipedia lbwiki https://lb.wikipedia.org/wiki/Haapts%C3%A4it MediaWiki 1.39.0-wmf.22 first-letter Media Spezial Diskussioun Benotzer Benotzer Diskussioun Wikipedia Wikipedia Diskussioun Fichier Fichier Diskussioun MediaWiki MediaWiki Diskussioun Schabloun Schabloun Diskussioun Hëllef Hëllef Diskussioun Kategorie Kategorie Diskussioun TimedText TimedText talk Modul Modul Diskussioun Gadget Gadget Diskussion Gadget-Definition Gadget-Definition Diskussion Marivaux (Kino) 0 11448 2394458 2296562 2022-08-03T08:16:28Z Bdx 7724 Struktur wikitext text/x-wiki [[Fichier:RekMari1.JPG|thumb|upright|right|Liichtreklam (2005)]] De '''Marivaux''' war e [[Kino]] am [[Garer Quartier (Stad Lëtzebuerg)|Garer Quartier]] vun der [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad Lëtzebuerg]], um Eck vun der Rue Dicks an der Rue St. Zithe, deen am Joer [[1928]] seng Dieren opgemaach huet an [[2008]] ofgerappt gouf. == Geschicht == [[Fichier:MarGeb1.JPG|250px|left|thumb|D'Gebäi vum Kino am Joer 2005]] D'Pläng fir de Bau vun engem Kino-Theater ware vum Architekt [[Jean Warken]]<ref>[[Pierre Gilbert (Architekt)|Gilbert, P.]], 1986. ''La capitale et ses architectes: illustration critique de l'architecture dans la métamorphose d'une ville en un siècle.'' Institut grand-ducal, section des arts et des lettres, 222 S. Imprimerie Saint-Paul. [[Lëtzebuerger Nationalbibliothéik|BNL]] LB 1061, S. 164</ref> a goufen den [[21. Februar]] [[1927]] vum [[Louis Freising]] an d'Gemengeverwaltung eragereecht.<ref>[[Evamarie Bange|Bange, Evamarie]]. ''Die Stadt Luxemburg und ihre Kinos. Von den Anfängen bis zum Bau des Kinotheaters Marivaux'', in: [[Ons Stad]] Nr 87 vun 2008, S. 63 ([http://www.onsstad.lu/uploads/media/ons_stad_87-2008_62-63.pdf#page=2 Link op d'pdf-Dokument])</ref> De [[15. Mäerz]] [[1928]] huet de Marivaux, mat engem Sall vun engen 900 Plazen, seng Dieren opgemaach. Bei der feierlecher Erëffnung gouf de [[Frankräich|franséische]] [[Stommfilm]] ''[[Le joueur d'échecs]]'' vum [[Raymond Bernard]] gespillt.<ref>[[Martine Reuter|Reuter, Martine]]. ''Ein historischer Rückblick. Die Kinos in der Hauptstadt'' in: Ons Stad Nr 87 vun 2008, Ss. 30-31 ([http://onsstad.vdl.lu/uploads/media/ons_stad_87-2008_30-34.pdf Link op d'pdf-Dokument])</ref> De Kino hat e Parterre, deen opgedeelt war a Parquet, Première a Loge. Doriwwer waren en éischten an en zweete Balcon. Um Kino goufen [[1939]] Ëmännerungsaarbechte vum Architekt [[Arthur Thill]] gemaach.<ref>[[Alain Linster|Linster, Alain]] (Ed.): ''Jean Prouvé au Luxembourg'', Nr 5, Fondation de l'architecture et de l'ingénerie, 1998, S. 6</ref> Am dobäi nei ageriichten Agangsberäich goufen d'Dieren aus gefaaltem Blech, d'Keesen an d'Austellungsvitrine vum [[Jean Prouvé]] realiséiert.<ref>Linster, Alain (Ed.): ''Jean Prouvé au Luxembourg'', Nr 5, Fondation de l'architecture et de l'ingénerie, 1998, S. 1</ref> De Kinossall mat enger 750 Plaze gouf mat neie Sëtzer ausstafféiert. Mat engem Tounapparat vu ''Western Electric-Microphonic'', engem ''Super-Simplex''-Pojekter an enger ''Peerles''-Liichtmaschinn gouf de Kino op en héijen techneschen Niveau bruecht. De [[14. Oktober]] 1939 huet den "neie" Marivaux, no Aarbechten déi dräi Méint gedauert haten, seng Dieren erëm fir de Publik opgemaach. Um Programm stoung eng Galavirstellung zu Gonschte vum [[Croix-Rouge luxembourgeoise|Lëtzebuerger Roude Kraiz]] am Kader vun där de Film ''[[Toute la ville danse]]'' vum [[Julien Duvivier]] gewise gouf. Den Dag virdrun haten de Besëtzer Louis Freising an den Direkter [[Isidore Thill]] schonn d'Vertrieder vun der Dagespress op eng Visite ageluden.<ref>''Marivaux-Annonce'' a Rubrik ''Concert, Théâtre et Cinéma'' am [[Tageblatt|Escher Tageblatt]] Nr 243 vum 14. Oktober 1939</ref> Am [[Zweete Weltkrich]] huet déi däitsch Besatzung de Kino a "Lichtspieltheater ''Metropol''" emgedeeft. [[1953]] koum et zu weideren Ëmbauaarbechte bei deenen d'Zuel vun de Plazen op ronn 500 reduzéiert gouf.<ref>Reuter, Martine. ''Ein historischer Rückblick. Die Kinos in der Hauptstadt'' in: Ons Stad Nr 87 vun 2008, S. 31</ref> De [[17. Abrëll]] [[1954]] gouf do den éischte Film a Cinemascope zu Lëtzebuerg, "''La Tunique''", opgefouert. Ënner dem Proprietär Louis Freising war déi lescht Virstellung den [[31. Dezember]] [[1992]]. De Kino war dunn eng kuerz Zäit zou. Den [[18. Januar]] [[1993]] huet d'Gesellschaft [[Utopia Group|Utopia s.à r.l.]] de Sall erëm opgemaach. De Kino krut dunn 500 nei Fotellen, an et gouf eng nei Tounanlag installéiert. Nodeem de [[Multiplex-Kino]] [[Utopolis]] um [[Kierchbierg]] am Dezember [[1996]] opgaange war, gouf den [[31. Juli]] [[1997]] dee leschte Film am Marivaux projezéiert. Domat hat de leschte Kino am [[Garer Quartier (Stad Lëtzebuerg)|Garer Quartier]] seng Dieren zougemaach. Duerno ass d'Gebäi eng Zäit laang vun enger [[Sekt]] mat Haaptsëtz a [[Brasilien]] benotzt ginn. Uganks Mäerz 2008 gouf d'Gebai mam Kino, bis op d'Mauer vum ronnen Eck, ofgerappt. Et war virgesinn fir d'Mauer vum ronnen Eck an den Neibau anzebannen, mä am Laf vun de Bauaarbechten ass dee Rescht vum Kinosgebai zesummegefall a gouf net méi opgeriicht. [[1987]] war, ënner dem Kulturminister [[Robert Krieps]] d'Kinosgebai op den ''Inventaire supplémentaire'' vun der [[Lëscht vun de klasséierte Monumenter]] gesat ginn. Ënner der Kulturministesch [[Erna Hennicot-Schoepges]] gouf d'Gebai do erëm erofgeholl mat der Begrënnung datt d'Gebai vum ''"Cinéma Marivaux"'' net méi fir cinematographesch Projektioune géif gebraucht ginn an datt weder de [[Lëtzebuerger Staat|Staat]] nach d'[[Lëtzebuerg (Stad)|Stad Lëtzebuerg]] d'Méiglechkeet hätte fir et fir kulturell Zwecker z'erhalen. Dës Entscheedung gouf geholl obschonn d'''[[Commission des sites et monuments nationaux]]'' sech fir d'Erhalung vum Sall ausgeschwat hat.<ref>[[Renée Wagener|Wagener, Renée]] ''Modernisme. Le paradox Prouvé'' in: [[woxx]] Nr 919 vum 13. September 2007 ([http://www.woxx.lu/cntr/articleNew/id_article/2359 Link op den Artikel)]</ref> == Literatur == * [[Alain Linster|Linster, Alain]] (Ed.): ''Cinéma Marivaux'', in: ''Jean Prouvé au Luxembourg'', Nr 5, Fondation de l'architecture et de l'ingénerie, 1998, ISBN 2-919906-02-X, Ss. 6-9 * [[Paul Lesch|Lesch, Paul]]: ''D'Stater Kinoen - eine Kinogeschichte der Stadt Luxemburg'', 2013, Éd. G. Binsfeld, 359 S., ISBN 978-2-87954-263-8 {{Referenzen}} [[Kategorie:Fréier Kinoen zu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Fréier Gebaier an der Stad Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Garer Quartier (Stad Lëtzebuerg)]] [[Kategorie:Bauwierker 1928]] 2qivregu9j23pap9ej76kjaph06bcj9 Fédération Internationale de Football Association 0 19770 2394441 1890465 2022-08-02T14:25:31Z 185.106.27.215 /* Presidente vun der FIFA */ wikitext text/x-wiki [[Fichier:World Map FIFA2.svg|thumb|300px|Déi sechs Kontinentalverbänn vum Weltfoussballverband FIFA: AFC (Asien, Australien), CAF (Afrika), CONMEBOL (Südamerika), CONCACAF (Nord-, Mëttelamerika, Karibik), OFC (Ozeanien), [[UEFA]] (Europa an Russland)]] D''''Fédération Internationale de Football Association (FIFA)''' ass de Weltfoussballverband. Se gouf den [[21. Mee]] [[1904]] zu [[Paräis]] gegrënnt. Haut huet FIFA hire Sëtz zu [[Zürich]] ([[Schwäiz]]). == Presidente vun der FIFA == Bis elo hat d'FIFA 9 Presidenten. # [[Robert Guérin]] ([[Frankräich]], [[1904]] - [[1906]]) # [[Daniel Burley Woolfall]] ([[England]], [[1906]] - [[1918]]) # [[Jules Rimet]] (Frankräich, [[1921]] - [[1954]]) # [[Rodolphe William Seeldrayers]] ([[Belsch]], [[1954]] - [[1955]]) # [[Arthur Drewry]] (England, [[1955]] - [[1961]]) # [[Stanley Rous]] (England, [[1961]] - [[1974]]) # [[João Havelange]] ([[Brasilien]], [[1974]] - [[1998]]) # [[Sepp Blatter]] ([[Schwäiz]], [[1998]] - [[2016]]) # [[Gianni Infantino]] (Schwäiz, zanter 2016) == Concoursen == * [[Foussball-Weltmeeschterschaft]] * [[Konfederations-Pokal]] * [[Olympescht Foussballturnéier]] mam [[IOC]] * [[FIFA U-20-Weltmeeschterschaft]] * [[FIFA U-17-Weltmeeschterschaft]] * [[Beach-Soccer Weltmeeschterschaft]] * [[Fraëfoussballweltmeeschterschaft]] == Literatur == * Eisenberg, Christiane / Lanfranchi, Pierre, Mason, Tony: ''FIFA 1904-2004'', Die Werkstatt, Mai 2004, 320 Seiten == Um Spaweck == * [http://fifaworldcup.yahoo.com/06/de/ Fifaworldcup] * [http://www.fifa.com/ Offiziell Websäit] {{Commonscat|FIFA}} [[Kategorie:Veräiner an Organismen]] [[Kategorie:Foussball]] [[Kategorie:1904]] lzr7r8037nrchmo6n4bhvnmkb75z0of F91 Diddeleng 0 20772 2394436 2394429 2022-08-02T14:14:59Z 185.106.27.215 /* Europäesch Kompetitiounen */ k wikitext text/x-wiki {{skizzSport}} {{update}} {{Infobox Foussballclub | Numm = F91 Diddeleng | Logo = [[Fichier:F91 diddeleng emblem.png|100px|F91 Diddeleng]] | Offiziellen Numm = F91 Dudelange | Spëtznumm = | Grënnung = [[1991]] | Veräinsfaarwen = Giel-Rout | Opgeléist = | Stadion = [[Stade Jos Nosbaum]],<br> [[Diddeleng]] | Plazen = 2 600 | President = [[Flavio Becca]] | Trainer = [[Emilio Ferrera]] | Liga = [[Foussball Nationaldivisioun|Nationaldivisioun]] | Saison = 2021/22 | Positioun = Champion ([[Foussball Nationaldivisioun|ND]]) | pattern_la1 = | pattern_b1 = _f91d2223h | pattern_ra1 = | pattern_sh1 = _f91d2223h | pattern_so1 = _f91d2223h | leftarm1 = FFDD00 | body1 = FFDD00 | rightarm1 = FFDD00 | shorts1 = FFDD00 | socks1 = FFDD00 | pattern_la2 = _jakochallenge2122wla | pattern_b2 = _jakochallenge2122wla | pattern_ra2 = _jakochallenge2122wla | pattern_sh2 = _jakochallenge2122wla | leftarm2 = FFFFFF | body2 = FFFFFF | rightarm2 = FFFFFF | shorts2 = FFFFFF | socks2 = FFFFFF }} Den '''F91 Diddeleng''' ass e lëtzebuergesche Foussballclub aus der Stad [[Diddeleng]]. De Veräin ass [[1991]] aus der Fusioun vun den dräi Diddelenger Foussballveräiner, [[Stade Diddeleng]], [[US Diddeleng]] an [[CS Alliance Diddeleng]] entstanen. Ee vun den Haaptinitiateure vun där Fusioun war de fréiere Buergermeeschter a Stadesspiller [[Nicolas Birtz]]. E Supporter- a Fanclub vum F91 Diddeleng ass de Fanatics 04 Diddeleng. De 17. Juli 2012 huet den F91 Diddeleng an der zweeter Qualifikatiounsronn vun der [[UEFA Champions League]] 1:0 géint den éisträichesche Meeschter a Pokalgewënner [[FC Red Bull Salzburg|Red Bull Salzburg]] gewonnen. De 24. Juli hu se am Réckspill 3:4 verluer. Trotzdeem si se fir d'éischt Kéier an déi drëtt Qualifkatiounsronn vun der Champions League komm.<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2013/matches/round=2000344/match=2009431/postmatch/report/index.html#dudelange+stun+salzburg|titel=Defiant Dudelange hold on to shock Salzburg]</ref> Den 30. August 2018 huet den F91 Diddeleng sech, als éischt lëtzebuergesch Ekipp iwwerhaapt, fir d'Gruppephas vun der [[Europa League]] qualifizéiert.<ref>[https://www.wort.lu/de/sport/historisch-und-prost-5b88ddb2182b657ad3b9217a "Historisch und Prost."] wort.lu, 31. Augtust 2018.</ref> Den 13. Dezember 2012 ass den F91 Diddeleng zur [[Lëtzebuergesch Sportler vum Joer|Sportsekipp vum Joer]] gewielt ginn.<ref>Wort.lu: [http://www.wort.lu/de/view/carnol-muller-und-f91-duedelingen-waren-2012-die-besten-50ca0c4ae4b0876371a72cb9 Carnol, Muller und F91 Düdelingen waren 2012 die Besten]</ref> ==Geschicht== {{Kapitel Info feelt}} [[Fichier:Entstehung F91 Dudelange.png|thumb|center|370px|Geschicht]] ... Vun den 1990er Jore bis 2020 huet de Bauentrepreneur [[Flavio Becca]] Milliounen an de Veräin investéiert, deem säi Budget Enn vun den 2010er Jore bei enger 3 Milliounen Euro am Joer läit. Dat erméiglecht et, 20 Spiller op Profi-Basis z'engagéieren.<ref>Pol Schock: "Jorelaang hu mir gewaart. Die Fußballschule und der Mäzen: Wi der luxemburgische Fußball sich schleichend professionalisiert." ''d'Lëtzebuerger land'' Nr.38, 20. September 2020, S.2-3.</ref> == Terraine vum Veräin == Den F91 Diddeleng huet dräi Terrainen: *Stade Jos Nosbaum, ''Um Däich'' de fréieren US-Terrain op deem déi éischt Ekipp hir Championnats- Coupe- an international Matcher spillt, benannt nom fréieren Diddelenger Jeeër a Cafésbësetzer [[Jos. Nosbaum]]. *Stade [[Aloyse Meyer]], de fréiere Stades-Terrain, deen als Trainingsterrain benotzt gëtt *Stade Amadéo Barozzi, de fréieren Alliance-Terrain am [[Italien (Diddeleng)|Quartier Italien]] == Nationale Palmarès == '''[[Foussball Nationaldivisioun#Lëtzebuerger Championen zënter 1910|Lëtzebuerger Championnat]]''': * '''Champion''' (16x): 1999-00, 2000-01, 2001-02, 2004-05, 2005-06, 2006-07, 2007-08, 2008-09, 2010-11, 2011-12, 2013-14, 2015-16, 2016-17, 2017-18, 2018-19, 2021-22 '''[[Coupe de Luxembourg (Foussball)|Coupe de Luxembourg]]''': * '''Gewënner''' (5x): 2003-04, 2005-06, 2006-07, 2008-09, 2015-16, 2016-17, 2018-19 * '''Finalist''' (5x): 1992-93, 1993-94, 2001-02, 2010-11, 2014-15, 2021-22 == Europäesch Kompetitiounen == {| {{prettytable}} |- bgcolor="#DFDFDF" ! Saison ! Kompetitioun ! Ronn ! Land ! Club ! Resultat |- |1993/94 |[[Europapokal vun de Pokalgewënner (Foussball)|EP Pokalgewënner]] |Q |[[Fichier:Flag of Israel.svg|border|20px]] |[[Maccabi Haifa]] |0-1, 1-6 |- style="background-color:#eee;" |1994/95 |EP Pokalgewënner |Q |{{Flagicon|HUN}} |[[Ferencvárosi TC]] |1-6, 1-6 |- |1999/00 |[[UEFA Cup]] |Q |{{Flagicon|HRV}} |[[Hajduk Split]] |1-1, 0-5 |- style="background-color:#eee;" |2000/01 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{Flagicon|BGR}} |[[Levski Sofia]] |0-4, 0-2 |- |2001/02 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{Flagicon|LVA}} |[[Skonto Riga]] |1-6, 1-0 |- style="background-color:#eee;" |2002/03 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{Flagicon|MKD}} |[[Vardar Skopje]] |2-3, 0-2 |- |2003/04 |UEFA Cup |1Q |{{Flagicon|SVK}} |[[Artmedia Bratislava]] |0-1, 0-1 |- style="background-color:#eee;" |2004/05 |UEFA Cup |1Q |{{Flagicon|LTU}} |[[Ekranas Panevėžys]] |0-1, 1-2 |- |rowspan="2"|2005/06 |rowspan="2"|UEFA Europa League |1Q |{{Flagicon|BIH}} |[[NK Zrinjski Mostar]] |0-1, 4-0 |- |2Q |{{Flagicon|AUT}} |[[Rapid Wien]] |1-6, 2-3 |- style="background-color:#eee;" |2006/07 |UEFA Europa League |1Q |{{Flagicon|MKD}} |[[Rabotnički Skopje]] |0-1, 0-0 |- |2007/08 |UEFA Europa League |1Q |{{Flagicon|SVK}} |[[MSK Žilina]] |1-2, 4-5 |- |2008–09 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|SVN}} |[[NK Domžale]] |0–1, 0–2 |- |2009–10 |[[UEFA Champions League]] |2Q |{{flagicon|Latvia}} |[[FK Ventspils]] |1–3, 0–3 |- |2010–11 |[[Europa League]] |1Q |{{flagicon|Denmark}} |[[Randers FC]] |2–1, 1–6 |- |rowspan="2"|2011–12 |rowspan="2"|[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|Andorra}} |[[FC Santa Coloma]] |2–0, 2–0 |- |2Q |{{flagicon|Slovenia}} |[[NK Maribor]] |1–3, 0–2 |- |rowspan="4"|2012–13 |rowspan="3"|[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|San Marino}} |[[S.P. Tre Penne]] |7–0, 4–0 |- |2Q |{{flagicon|Austria}} |[[FC Red Bull Salzburg]] |1–0, 3–4 |- |3Q |{{flagicon|Slovenia}} |[[NK Maribor]] |0–1, 1–4 |- |[[UEFA Europa League]] |PO |{{flagicon|Israel}} |[[Hapoel Tel Aviv F.C.]] |1–3, 0-4 |- |2013-14 |[[UEFA Europa League]] |1Q |{{flagicon|Moldova}} |[[FC Milsami Orhei]] |0-1, 0-0 |- |2014-15 |[[UEFA Champions League]] |2Q |{{flagicon|Bulgaria}} |[[Ludogorets Razgrad]] | 0-4, 1-1 |- |2015-16 |[[UEFA Europa League]] |1Q |{{flagicon|Ireland}} |[[University College Dublin]] |0-1, 2-1 |- |2016-17 |[[UEFA Champions League]] |2Q |{{AZE-f}} |[[Qarabag FK]] |0-2, 1-1 |- |2017-18 |[[UEFA Champions League]] |2Q |{{flagicon|Cyprus}} |[[APOEL Nicosia]] |0-1, 0-1 |- |rowspan="7"|2018-19 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|Hungary}} |[[MOL Fehérvár FC]] |1-1, 1-2 |- |rowspan="6"|[[UEFA Europa League]] |2Q |{{flagicon|Kosovo}} |[[FC Drita]] |2-1, 1-1 |- |3Q |{{flagicon|Poland}} |[[Legia Warszawa]] |2-1, 2-2 |- |PO |{{flagicon|Romania}} |[[CFR Cluj]] |2-0, 3-2 |- |rowspan="3"|GP |{{flagicon|Italy}} |[[AC Milan]] |0-1, 2-5 |- |{{flagicon|Spain}} |[[Real Betis Sevilla]] |0-3, 0-0 |- |{{flagicon|Greece}} |[[Olympiakos]] |0-2, 1-5 |- |rowspan="7"|2019-20 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|Malta}} |[[Valletta FC]] |2-2, 1-1 |- |rowspan="6"|[[UEFA Europa League]] |2Q |{{flagicon|North Macedonia}} |[[KF Shkëndija]] |1-2, 1-1 |- |3Q |{{flagicon|Estonia}} |[[Nõmme Kalju]] |3-1, 1-0 |- |PO |{{flagicon|Armenia}} |[[FC Ararat Armenia]] |1-2, 2-1(5-4 pen.) |- |rowspan="3"|GP |{{flagicon|Cyprus}} |[[APOEL Nicosia]] |4-3,0-2 |- |{{AZE-f}} |[[Qarabag FK]] |1-4, 1-1 |- |{{flagicon|Spain}} |[[Sevilla FC]] |0-3, 2-5 |- |2021-22 |[[UEFA Europa Conference League]] |2Q |{{flagicon|Ireland}} |[[Bohemian Dublin FC]] |0-1, 0-3 |- |rowspan="3"|2022-23 |rowspan="2"|[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|Albania}} |[[KF Tirana]] |1-0, 2-1 |- |2Q |{{flagicon|Armenia}} |[[Pyunik Yerevan]] |1-0, 1-4 |- |[[UEFA Europa League]] |3Q |{{flagicon|Sweden}} |[[Malmö FF]] | |} :{{small|Q: Qualifikatiounsronn; PO: Play-Off-Ronn; GP: Gruppephase}} == Kuckt och == Den zweefache [[Challenge Guy Greffrath|Foussballspiller vum Joer]] [[Joris Di Gregorio]] (2006, 2007) == Um Spaweck == {{fr}} {{de}} [http://www.f91.lu/ Websäit vum F91 Diddeléng] {{Referenzen}} <div style="clear:both;"></div> {{Navigatioun lëtzebuergesch Foussballnationaldivisioun}} [[Kategorie:Lëtzebuergesch Foussballclibb|Diddeleng]] [[Kategorie:Gemeng Diddeleng]] [[Kategorie:Veräiner an der lëtzebuergescher Foussballnationaldivisioun]] 95hwcmr98jkk7qqqw5mlkq1hicwdr4w 2394447 2394436 2022-08-02T21:00:05Z Zinneke 34 /* Nationale Palmarès */ wa schonn, da schonn wikitext text/x-wiki {{skizzSport}} {{update}} {{Infobox Foussballclub | Numm = F91 Diddeleng | Logo = [[Fichier:F91 diddeleng emblem.png|100px|F91 Diddeleng]] | Offiziellen Numm = F91 Dudelange | Spëtznumm = | Grënnung = [[1991]] | Veräinsfaarwen = Giel-Rout | Opgeléist = | Stadion = [[Stade Jos Nosbaum]],<br> [[Diddeleng]] | Plazen = 2 600 | President = [[Flavio Becca]] | Trainer = [[Emilio Ferrera]] | Liga = [[Foussball Nationaldivisioun|Nationaldivisioun]] | Saison = 2021/22 | Positioun = Champion ([[Foussball Nationaldivisioun|ND]]) | pattern_la1 = | pattern_b1 = _f91d2223h | pattern_ra1 = | pattern_sh1 = _f91d2223h | pattern_so1 = _f91d2223h | leftarm1 = FFDD00 | body1 = FFDD00 | rightarm1 = FFDD00 | shorts1 = FFDD00 | socks1 = FFDD00 | pattern_la2 = _jakochallenge2122wla | pattern_b2 = _jakochallenge2122wla | pattern_ra2 = _jakochallenge2122wla | pattern_sh2 = _jakochallenge2122wla | leftarm2 = FFFFFF | body2 = FFFFFF | rightarm2 = FFFFFF | shorts2 = FFFFFF | socks2 = FFFFFF }} Den '''F91 Diddeleng''' ass e lëtzebuergesche Foussballclub aus der Stad [[Diddeleng]]. De Veräin ass [[1991]] aus der Fusioun vun den dräi Diddelenger Foussballveräiner, [[Stade Diddeleng]], [[US Diddeleng]] an [[CS Alliance Diddeleng]] entstanen. Ee vun den Haaptinitiateure vun där Fusioun war de fréiere Buergermeeschter a Stadesspiller [[Nicolas Birtz]]. E Supporter- a Fanclub vum F91 Diddeleng ass de Fanatics 04 Diddeleng. De 17. Juli 2012 huet den F91 Diddeleng an der zweeter Qualifikatiounsronn vun der [[UEFA Champions League]] 1:0 géint den éisträichesche Meeschter a Pokalgewënner [[FC Red Bull Salzburg|Red Bull Salzburg]] gewonnen. De 24. Juli hu se am Réckspill 3:4 verluer. Trotzdeem si se fir d'éischt Kéier an déi drëtt Qualifkatiounsronn vun der Champions League komm.<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2013/matches/round=2000344/match=2009431/postmatch/report/index.html#dudelange+stun+salzburg|titel=Defiant Dudelange hold on to shock Salzburg]</ref> Den 30. August 2018 huet den F91 Diddeleng sech, als éischt lëtzebuergesch Ekipp iwwerhaapt, fir d'Gruppephas vun der [[Europa League]] qualifizéiert.<ref>[https://www.wort.lu/de/sport/historisch-und-prost-5b88ddb2182b657ad3b9217a "Historisch und Prost."] wort.lu, 31. Augtust 2018.</ref> Den 13. Dezember 2012 ass den F91 Diddeleng zur [[Lëtzebuergesch Sportler vum Joer|Sportsekipp vum Joer]] gewielt ginn.<ref>Wort.lu: [http://www.wort.lu/de/view/carnol-muller-und-f91-duedelingen-waren-2012-die-besten-50ca0c4ae4b0876371a72cb9 Carnol, Muller und F91 Düdelingen waren 2012 die Besten]</ref> ==Geschicht== {{Kapitel Info feelt}} [[Fichier:Entstehung F91 Dudelange.png|thumb|center|370px|Geschicht]] ... Vun den 1990er Jore bis 2020 huet de Bauentrepreneur [[Flavio Becca]] Milliounen an de Veräin investéiert, deem säi Budget Enn vun den 2010er Jore bei enger 3 Milliounen Euro am Joer läit. Dat erméiglecht et, 20 Spiller op Profi-Basis z'engagéieren.<ref>Pol Schock: "Jorelaang hu mir gewaart. Die Fußballschule und der Mäzen: Wi der luxemburgische Fußball sich schleichend professionalisiert." ''d'Lëtzebuerger land'' Nr.38, 20. September 2020, S.2-3.</ref> == Terraine vum Veräin == Den F91 Diddeleng huet dräi Terrainen: *Stade Jos Nosbaum, ''Um Däich'' de fréieren US-Terrain op deem déi éischt Ekipp hir Championnats- Coupe- an international Matcher spillt, benannt nom fréieren Diddelenger Jeeër a Cafésbësetzer [[Jos. Nosbaum]]. *Stade [[Aloyse Meyer]], de fréiere Stades-Terrain, deen als Trainingsterrain benotzt gëtt *Stade Amadéo Barozzi, de fréieren Alliance-Terrain am [[Italien (Diddeleng)|Quartier Italien]] == Nationale Palmarès == '''[[Foussball Nationaldivisioun#Lëtzebuerger Championen zënter 1910|Lëtzebuerger Championnat]]''': * '''Champion''' (16x): 1999-00, 2000-01, 2001-02, 2004-05, 2005-06, 2006-07, 2007-08, 2008-09, 2010-11, 2011-12, 2013-14, 2015-16, 2016-17, 2017-18, 2018-19, 2021-22 '''[[Coupe de Luxembourg (Foussball)|Coupe de Luxembourg]]''': * '''Gewënner''' (7x): 2003-04, 2005-06, 2006-07, 2008-09, 2015-16, 2016-17, 2018-19 * '''Finalist''' (6x): 1992-93, 1993-94, 2001-02, 2010-11, 2014-15, 2021-22 == Europäesch Kompetitiounen == {| {{prettytable}} |- bgcolor="#DFDFDF" ! Saison ! Kompetitioun ! Ronn ! Land ! Club ! Resultat |- |1993/94 |[[Europapokal vun de Pokalgewënner (Foussball)|EP Pokalgewënner]] |Q |[[Fichier:Flag of Israel.svg|border|20px]] |[[Maccabi Haifa]] |0-1, 1-6 |- style="background-color:#eee;" |1994/95 |EP Pokalgewënner |Q |{{Flagicon|HUN}} |[[Ferencvárosi TC]] |1-6, 1-6 |- |1999/00 |[[UEFA Cup]] |Q |{{Flagicon|HRV}} |[[Hajduk Split]] |1-1, 0-5 |- style="background-color:#eee;" |2000/01 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{Flagicon|BGR}} |[[Levski Sofia]] |0-4, 0-2 |- |2001/02 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{Flagicon|LVA}} |[[Skonto Riga]] |1-6, 1-0 |- style="background-color:#eee;" |2002/03 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{Flagicon|MKD}} |[[Vardar Skopje]] |2-3, 0-2 |- |2003/04 |UEFA Cup |1Q |{{Flagicon|SVK}} |[[Artmedia Bratislava]] |0-1, 0-1 |- style="background-color:#eee;" |2004/05 |UEFA Cup |1Q |{{Flagicon|LTU}} |[[Ekranas Panevėžys]] |0-1, 1-2 |- |rowspan="2"|2005/06 |rowspan="2"|UEFA Europa League |1Q |{{Flagicon|BIH}} |[[NK Zrinjski Mostar]] |0-1, 4-0 |- |2Q |{{Flagicon|AUT}} |[[Rapid Wien]] |1-6, 2-3 |- style="background-color:#eee;" |2006/07 |UEFA Europa League |1Q |{{Flagicon|MKD}} |[[Rabotnički Skopje]] |0-1, 0-0 |- |2007/08 |UEFA Europa League |1Q |{{Flagicon|SVK}} |[[MSK Žilina]] |1-2, 4-5 |- |2008–09 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|SVN}} |[[NK Domžale]] |0–1, 0–2 |- |2009–10 |[[UEFA Champions League]] |2Q |{{flagicon|Latvia}} |[[FK Ventspils]] |1–3, 0–3 |- |2010–11 |[[Europa League]] |1Q |{{flagicon|Denmark}} |[[Randers FC]] |2–1, 1–6 |- |rowspan="2"|2011–12 |rowspan="2"|[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|Andorra}} |[[FC Santa Coloma]] |2–0, 2–0 |- |2Q |{{flagicon|Slovenia}} |[[NK Maribor]] |1–3, 0–2 |- |rowspan="4"|2012–13 |rowspan="3"|[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|San Marino}} |[[S.P. Tre Penne]] |7–0, 4–0 |- |2Q |{{flagicon|Austria}} |[[FC Red Bull Salzburg]] |1–0, 3–4 |- |3Q |{{flagicon|Slovenia}} |[[NK Maribor]] |0–1, 1–4 |- |[[UEFA Europa League]] |PO |{{flagicon|Israel}} |[[Hapoel Tel Aviv F.C.]] |1–3, 0-4 |- |2013-14 |[[UEFA Europa League]] |1Q |{{flagicon|Moldova}} |[[FC Milsami Orhei]] |0-1, 0-0 |- |2014-15 |[[UEFA Champions League]] |2Q |{{flagicon|Bulgaria}} |[[Ludogorets Razgrad]] | 0-4, 1-1 |- |2015-16 |[[UEFA Europa League]] |1Q |{{flagicon|Ireland}} |[[University College Dublin]] |0-1, 2-1 |- |2016-17 |[[UEFA Champions League]] |2Q |{{AZE-f}} |[[Qarabag FK]] |0-2, 1-1 |- |2017-18 |[[UEFA Champions League]] |2Q |{{flagicon|Cyprus}} |[[APOEL Nicosia]] |0-1, 0-1 |- |rowspan="7"|2018-19 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|Hungary}} |[[MOL Fehérvár FC]] |1-1, 1-2 |- |rowspan="6"|[[UEFA Europa League]] |2Q |{{flagicon|Kosovo}} |[[FC Drita]] |2-1, 1-1 |- |3Q |{{flagicon|Poland}} |[[Legia Warszawa]] |2-1, 2-2 |- |PO |{{flagicon|Romania}} |[[CFR Cluj]] |2-0, 3-2 |- |rowspan="3"|GP |{{flagicon|Italy}} |[[AC Milan]] |0-1, 2-5 |- |{{flagicon|Spain}} |[[Real Betis Sevilla]] |0-3, 0-0 |- |{{flagicon|Greece}} |[[Olympiakos]] |0-2, 1-5 |- |rowspan="7"|2019-20 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|Malta}} |[[Valletta FC]] |2-2, 1-1 |- |rowspan="6"|[[UEFA Europa League]] |2Q |{{flagicon|North Macedonia}} |[[KF Shkëndija]] |1-2, 1-1 |- |3Q |{{flagicon|Estonia}} |[[Nõmme Kalju]] |3-1, 1-0 |- |PO |{{flagicon|Armenia}} |[[FC Ararat Armenia]] |1-2, 2-1(5-4 pen.) |- |rowspan="3"|GP |{{flagicon|Cyprus}} |[[APOEL Nicosia]] |4-3,0-2 |- |{{AZE-f}} |[[Qarabag FK]] |1-4, 1-1 |- |{{flagicon|Spain}} |[[Sevilla FC]] |0-3, 2-5 |- |2021-22 |[[UEFA Europa Conference League]] |2Q |{{flagicon|Ireland}} |[[Bohemian Dublin FC]] |0-1, 0-3 |- |rowspan="3"|2022-23 |rowspan="2"|[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|Albania}} |[[KF Tirana]] |1-0, 2-1 |- |2Q |{{flagicon|Armenia}} |[[Pyunik Yerevan]] |1-0, 1-4 |- |[[UEFA Europa League]] |3Q |{{flagicon|Sweden}} |[[Malmö FF]] | |} :{{small|Q: Qualifikatiounsronn; PO: Play-Off-Ronn; GP: Gruppephase}} == Kuckt och == Den zweefache [[Challenge Guy Greffrath|Foussballspiller vum Joer]] [[Joris Di Gregorio]] (2006, 2007) == Um Spaweck == {{fr}} {{de}} [http://www.f91.lu/ Websäit vum F91 Diddeléng] {{Referenzen}} <div style="clear:both;"></div> {{Navigatioun lëtzebuergesch Foussballnationaldivisioun}} [[Kategorie:Lëtzebuergesch Foussballclibb|Diddeleng]] [[Kategorie:Gemeng Diddeleng]] [[Kategorie:Veräiner an der lëtzebuergescher Foussballnationaldivisioun]] le1igi4adzuf8blpun0gvv5x5lghnyx UEFA Champions League 0 27402 2394437 2272256 2022-08-02T14:18:16Z 185.106.27.215 blo. wikitext text/x-wiki {{skizzSport}} D''''UEFA Champions League''' [{{IPA|uˈeːfa ˈtʃæmpiənz liːg}}] gëtt eréischt zanter der Saison 1992/1993 sou genannt. Vidrun vun 1955 bis 1992 war et den '''Europapokal vun de Landesmeeschter''' (''European Champions Clubs' Cup''). Et ass eng Foussballskompetitioun fir europäesch Foussball-Veräinsekippe vun de Männer ënner der Opsiicht vum Europäesche Foussballverband ([[UEFA]]). Et ass déi bedeitendst Kompetitioun virun der [[UEFA Europa League|UEFA-Coupe]] a gëtt all Joer gespillt. == Déi bescht Golgetter == {{Update}} {| border="0" cellpadding="2" cellspacing="1" style="margin-left:1em; background:#f3f3f3;" ! &nbsp; ! Numm ! Natioun ! Veräin ! Goler |- bgcolor="#FFFFFF" | 1|| [[Raúl]] ||[[Spuenien]] | '''[[Real Madrid]]''' || 53 |- | 2 || [[Andrij Schewtschenko]] ||[[Ukrain]] | '''[[Dynamo Kiew]]'''/'''[[Associazione Calcio Milan|AC Mailand]]'''/'''[[FC Chelsea]]''' || 52 |- bgcolor="#FFFFFF" | 3 || [[Alfredo di Stefano]] ||[[Spuenien]] | '''[[Real Madrid]]''' || 49 |- | || [[Ruud van Nistelrooy]] ||[[Holland]] | '''[[Manchester United F.C.|Manchester United]]'''/'''[[PSV Eindhoven]]'''/'''[[Real Madrid]]''' || 49 |- bgcolor="#FFFFFF" | 5 || [[Eusébio]] ||[[Portugal]] | '''[[Benfica Lissabon]]''' || 46 |- | 6 || [[Filippo Inzaghi]] ||[[Italien]] | '''[[Juventus Turin]]'''/'''[[Associazione Calcio Milan|AC Mailand]]''' || 43 |} == Finallen == {{update}} {| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0" |- !Saison !Gewënner !Resultat !Zweet Plaz !Stadion |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1955-56|1955–56]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP (1945-1977)}} '''[[Real Madrid C.F.|Real Madrid CF]]''' |'''4–3''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|FRA}} [[Stade Reims|Stade de Reims]] |[[Parc des Princes]],<br>[[Paräis]] {{FRA}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1956-57|1956–57]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP (1945-1977)}} '''[[Real Madrid C.F.|Real Madrid CF]]''' |'''2–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} [[ACF Fiorentina]] |[[Santiago Bernabéu stadium|Santiago Bernabéu]],<br>[[Madrid]] {{ESP-1945}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1957-58|1957–58]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP (1945-1977)}} '''[[Real Madrid C.F.|Real Madrid CF]]''' |'''3–2 [[Verlängerung|Verl.]]''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} [[Associazione Calcio Milan|AC Mailand]] |[[Heysel Stadium]],<br>[[Bréissel]] {{BEL}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1958-59|1958–59]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP (1945-1977)}} '''[[Real Madrid C.F.|Real Madrid CF]]''' |'''2–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|FRA}} [[Stade Reims|Stade de Reims]] |[[Neckarstadion]],<br>[[Stuttgart]] {{DEU}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1959-60|1959–60]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP (1945-1977)}} '''[[Real Madrid C.F.|Real Madrid CF]]''' |'''7–3''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} [[Eintracht Frankfurt]] |[[Hampden Park]],<br>[[Glasgow]] {{SCO}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1960-61|1960–61]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|POR}} '''[[SL Benfica]]''' |'''3–2''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP (1945-1977)}} [[FC Barcelona]] |[[Wankdorf Stadium]],<br>[[Bern]] {{CHE}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1961-62|1961–62]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|POR}} '''[[SL Benfica]]''' |'''5–3''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP (1945-1977)}} [[Real Madrid C.F.|Real Madrid CF]] |[[Olympic Stadium, Amsterdam|Olympisch Stadion]],<br>[[Amsterdam]] {{NLD}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1962-63|1962–63]] |style="text-align: left;"|{{Flagicon|ITA}} '''[[Associazione Calcio Milan|AC Mailand]]''' |'''2–1''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|POR}} [[SL Benfica]] |[[Wembley Stadium (1923)|Wembley Stadium]],<br>[[London]] {{ENG}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1963-64|1963–64]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} '''[[FC Internazionale Milano|Inter Mailand]]''' |'''3–1''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP (1945-1977)}} [[Real Madrid C.F.|Real Madrid CF]] |[[Ernst Happel Stadium|Prater Stadium]],<br>[[Wien]] {{AUT}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1964-65|1964–65]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} '''[[FC Internazionale Milano|Inter Mailand]]''' |'''1–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|POR}} [[SL Benfica]] |[[Stadio Giuseppe Meazza|San Siro]],<br>[[Mailand]] {{ITA}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1965-66|1965–66]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP (1945-1977)}} '''[[Real Madrid C.F.|Real Madrid CF]]''' |'''2–1''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|YUG}} [[FK Partizan]] |[[Heysel Stadium]],<br>[[Bréissel]] {{BEL}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1966-67|1966–67]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|SCO}} '''[[Celtic F.C.|Celtic FC]]''' |'''2–1''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} [[FC Internazionale Milano|Inter Mailand]] |[[Estádio Nacional]],<br>[[Oeiras]] {{PRT}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1967-68|1967–68]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} '''[[Manchester United F.C.|Manchester United FC]]''' |'''4–1 [[Verlängerung|Verl.]]''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|POR}} [[SL Benfica]] |[[Wembley Stadium (1923)|Wembley Stadium]],<br>[[London]] {{ENG}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1968-69|1968–69]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}}'''[[Associazione Calcio Milan|AC Mailand]]''' |'''4–1''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|NED}} [[AFC Ajax]] |[[Santiago Bernabéu stadium|Santiago Bernabéu]],<br>[[Madrid]] {{ESP-1945}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1969-70|1969–70]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|NED}} '''[[Feyenoord]]''' |'''2–1 [[Verlängerung|Verl.]]''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|SCO}} [[Celtic F.C.|Celtic FC]] |[[Stadio Giuseppe Meazza|San Siro]],<br>[[Mailand]] {{ITA}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1970-71|1970–71]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|NED}} '''[[AFC Ajax]]''' |'''2–0''' |style="text-align: left;"|[[Fichier:Flag of Greece (1970-1975).svg|20px]] [[Panathinaikos FC]] |[[Wembley Stadium (1923)|Wembley Stadium]],<br>[[London]] {{ENG}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1971-72|1971–72]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|NED}} '''[[AFC Ajax]]''' |'''2–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} [[FC Internazionale Milano|Inter Mailand]] |[[De Kuip]],<br>[[Rotterdam]] {{NLD}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1972-73|1972–73]] |style="text-align: left;"| {{flagicon|NED}} '''[[AFC Ajax]]''' |'''1–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} [[Juventus F.C.|Juventus FC]] |[[Crvena Zvezda Stadion]],<br>[[Belgrad]] {{YUG}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1973-74|1973–74]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} '''[[FC Bayern München]]''' |'''1–1 [[Verlängerung|Verl.]],<br> 4 – 0''' (frësch gespillt) |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP (1945-1977)}} [[Atlético Madrid|Atlético de Madrid]] |[[Heysel Stadium]],<br>[[Bréissel]] {{BEL}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1974-75|1974–75]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} '''[[FC Bayern München]]''' |'''2–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} [[Leeds United AFC]] |[[Parc des Princes]],<br>[[Paräis]] {{FRA}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1975-76|1975–76]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} '''[[FC Bayern München]]''' |'''1–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|FRA}} [[AS Saint-Étienne]] |[[Hampden Park]],<br>[[Glasgow]] {{SCO}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1976-77|1976–77]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} '''[[Liverpool FC]]''' |'''3–1''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} [[Borussia Mönchengladbach]] |[[Stadio Olimpico di Roma]],<br>[[Roum]] {{ITA}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1977-78|1977–78]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} '''[[Liverpool FC]]''' |'''1–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|BEL}} [[Club Brugge K.V.|Club Brugge KV]] |[[Wembley Stadium (1923)|Wembley Stadium]],<br>[[London]] {{ENG}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1978-79|1978–79]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}}'''[[Nottingham Forest FC]]''' |'''1–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|SWE}} [[Malmö FF]] |[[Olympiastadium, München|Olympiastadion]],<br>[[München]] {{DEU}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1979-80|1979–80]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} '''[[Nottingham Forest FC]]''' |'''1–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} [[Hamburger SV]] |[[Santiago Bernabéu Stadium|Santiago Bernabéu]],<br>[[Madrid]] {{ESP|1977}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1980-81|1980–81]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} '''[[Liverpool FC]]''' |'''1–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP}} [[Real Madrid C.F.|Real Madrid CF]] |[[Parc des Princes]],<br>[[Paräis]] {{FRA}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1981-82|1981–82]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} '''[[Aston Villa FC]]''' |'''1–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} [[FC Bayern München]] |[[De Kuip]],<br>[[Rotterdam]] {{NLD}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1982-83|1982–83]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} '''[[Hamburger SV]]''' |'''1–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} [[Juventus F.C.|Juventus FC]] |[[Olympic Stadium (Athens)|Olympic Stadium Spiros Louis]],<br>[[Athen]] {{GRE}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1983-84|1983–84]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} '''[[Liverpool FC]]''' |'''1–1 [[Verlängerung|Verl.]],<br> <small>4–2 [[Eelefmeterschéissen|Eelef.]]</small>''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} [[A.S. Roma|AS Roma]] |[[Stadio Olimpico di Roma]],<br>[[Roum]] {{ITA}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1984-85|1984–85]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} '''[[Juventus F.C.|Juventus FC]]''' |'''1–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} [[Liverpool FC]] |[[Heysel Stadium]],<br>[[Bréissel]] {{BEL}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1985-86|1985–86]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ROU 65-89}} '''[[FC Steaua Bucureşti]]''' |'''0–0 [[Verlängerung|Verl.]],<br> <small>2–0 [[Eelefmeterschéissen|Eelef.]]</small>''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP}} [[FC Barcelona]] |[[Sánchez Pizjuán]],<br>[[Sevilla]] {{ESP}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1986-87|1986–87]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|POR}} '''[[FC Porto]]''' |'''2–1''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} [[FC Bayern München]] |[[Ernst Happel Stadium|Prater Stadium]],<br>[[Wien]] {{AUT}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1987-88|1987–88]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|NED}} '''[[PSV Eindhoven]]''' |'''0–0 [[Verlängerung|Verl.]],<br> <small>6–5 [[Eelefmeterschéissen|Eelef.]]</small>''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|POR}} [[SL Benfica]] |[[Neckarstadion]],<br>[[Stuttgart]] {{DEU}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1988-89|1988–89]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} '''[[Associazione Calcio Milan|AC Mailand]]''' |'''4–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ROU 65-89}} [[FC Steaua Bucureşti]] |[[Camp Nou]],<br>[[Barcelona]] {{ESP}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1989-90|1989–90]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} '''[[Associazione Calcio Milan|AC Mailand]]''' |'''1–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|POR}} [[SL Benfica]] |[[Ernst Happel Stadium|Prater Stadium]],<br>[[Wien]] {{AUT}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1990-91|1990–91]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|YUG}} '''[[Roude Stär Belgrad]]''' |'''0–0 [[Verlängerung|Verl.]],<br> <small>5–3 [[Eelefmeterschéissen|Eelef.]]</small>''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|FRA}} [[Olympique de Marseille]] |[[Stadio San Nicola]],<br>[[Bari]] {{ITA}} |- |[[Europapokal vun de Landesmeeschter 1991-92|1991–92]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP}} '''[[FC Barcelona]]''' |'''1–0 [[Verlängerung|Verl.]]''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} [[U.C. Sampdoria|UC Sampdoria]] |[[Wembley Stadium]],<br>[[London]] {{ENG}} |- |[[UEFA Champions League 1992/93|1992–93]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|FRA}} '''[[Olympique de Marseille]]''' |'''1–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} [[Associazione Calcio Milan|AC Mailand]] |[[Olympiastadium, München|Olympiastadion]],<br>[[München]] {{DEU}} |- |[[UEFA Champions League 1993/94|1993–94]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} '''[[Associazione Calcio Milan|AC Mailand]]''' |'''4–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP}} [[FC Barcelona]] |[[Olympic Stadium (Athens)|Olympic Stadium Spiros Louis]],<br>[[Athen]] {{GRE}} |- |[[UEFA Champions League 1994/95|1994–95]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|NED}} '''[[AFC Ajax]]''' |'''1–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} [[Associazione Calcio Milan|AC Mailand]] |[[Ernst Happel Stadium]],<br>[[Wien]] {{AUT}} |- |[[UEFA Champions League 1995/96|1995–96]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} '''[[Juventus F.C.|Juventus FC]]''' |'''1–1 [[Verlängerung|Verl.]],<br> <small>4–2 [[Eelefmeterschéissen|Eelef.]]</small>''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|NED}} [[AFC Ajax]] |[[Stadio Olimpico di Roma]],<br>[[Roum]] {{ITA}} |- |[[UEFA Champions League 1996/97|1996–97]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} '''[[Borussia Dortmund]]''' |'''3–1''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} [[Juventus F.C.|Juventus FC]] |[[Olympiastadium, München|Olympiastadion]],<br>[[München]] {{DEU}} |- |[[UEFA Champions League 1997/98|1997–98]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP}} '''[[Real Madrid C.F.|Real Madrid CF]]''' |'''1–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} [[Juventus F.C.|Juventus FC]] |[[Amsterdam ArenA]],<br>[[Amsterdam]] {{NLD}} |- |[[UEFA Champions League 1998/99|1998–99]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} '''[[Manchester United F.C.|Manchester United FC]]''' |'''2–1''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} [[FC Bayern München]] |[[Camp Nou]],<br>[[Barcelona]] {{ESP}} |- |[[UEFA Champions League 1999/00|1999–2000]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP}} '''[[Real Madrid C.F.|Real Madrid CF]]''' |'''3–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP}} [[Valencia CF]] |[[Stade de France]],<br>[[Paräis]] {{FRA}} |- |[[UEFA Champions League 2000/01|2000–01]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} '''[[FC Bayern München]]''' |'''1–1 [[Verlängerung|Verl.]],<br> <small>5–4 [[Eelefmeterschéissen|Eelef.]]</small>''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP}} [[Valencia CF]] |[[Stadio Giuseppe Meazza|San Siro]],<br>[[Mailand]] {{ITA}} |- |[[UEFA Champions League 2001/02|2001–02]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP}} '''[[Real Madrid C.F.|Real Madrid CF]]''' |'''2–1''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} [[Bayer 04 Leverkusen]] |[[Hampden Park]],<br>[[Glasgow]] {{SCO}} |- |[[UEFA Champions League 2002/03|2002–03]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} '''[[Associazione Calcio Milan|AC Mailand]]''' |'''0–0 [[Verlängerung|Verl.]],<br> <small>3–2 [[Eelefmeterschéissen|Eelef.]]</small>''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} [[Juventus F.C.|Juventus FC]] |[[Old Trafford]],<br>[[Manchester]] {{ENG}}<br> |- |[[UEFA Champions League 2003/04|2003–04]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|POR}} '''[[FC Porto]]''' |'''3–0''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|FRA}} [[AS Monaco FC]] |[[Veltins-Arena|Arena AufSchalke]],<br>[[Gelsenkirchen]] {{DEU}} |- |[[UEFA Champions League 2004/05|2004–05]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} '''[[Liverpool FC]]''' |'''3–3 [[Verlängerung|Verl.]],<br> <small>3–2 [[Eelefmeterschéissen|Eelef.]]</small>''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} [[Associazione Calcio Milan|AC Mailand]] |[[Atatürk Olympia Stadium]],<br>[[Istanbul]] {{TUR}} |- |[[UEFA Champions League 2005/06|2005–06]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP}} '''[[FC Barcelona]]''' |'''2–1''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} [[Arsenal FC]] |[[Stade de France]],<br>[[Paräis]] {{FRA}} |- |[[UEFA Champions League 2006/07|2006–07]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} '''[[Associazione Calcio Milan|AC Mailand]]''' |'''2–1''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} [[Liverpool FC]] |[[Olympic Stadium (Athens)|Olympic Stadium]],<br>[[Athen]] {{GRE}} |- |[[UEFA Champions League 2007/08|2007–08]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} '''[[Manchester United F.C.|Manchester United FC]]''' |'''1–1 [[Verlängerung|Verl.]],<br> <small>6–5 [[Eelefmeterschéissen|Eelef.]]</small>''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} [[Chelsea F.C.|Chelsea FC]] |[[Luzhniki Stadium]],<br>[[Moskau]] {{RUS}} |- |[[UEFA Champions League 2008/09|2008–09]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP}} '''[[FC Barcelona]]''' |'''2–0,<br> ''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} [[Manchester United F.C.|Manchester United FC]] |[[Stadio Olimpico di Roma]],<br>[[Roum]] {{ITA}} |- |[[UEFA Champions League 2009/10|2009–10]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ITA}} '''[[FC Internazionale Milano]]''' |'''2–0,<br> ''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} [[FC Bayern München]] |[[Santiago Bernabéu Stadium|Santiago Bernabéu]],<br>[[Madrid]] {{ESP}} |- |[[UEFA Champions League 2010/11|2010–11]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ESP}} '''[[FC Barcelona]]''' |'''3–1,<br> ''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} [[Manchester United F.C.|Manchester United FC]] |[[Wembley Stadium]],<br>[[London]] {{ENG}} |- |[[UEFA Champions League 2011/12|2011–12]] |style="text-align: left;"|{{flagicon|ENG}} '''[[Chelsea F.C.|Chelsea FC]]''' |'''1–1 [[Verlängerung|Verl.]],<br> <small>4–3 [[Eelefmeterschéissen|Eelef.]]</small>''' |style="text-align: left;"|{{flagicon|DEU}} [[FC Bayern München]] |[[Allianz Arena]],<br>[[München]] {{DEU}} |} == Um Spaweck == {{Commonscat}} *[http://www.uefa-coefficients.com/index.php UEFA CHAMPIONS LEAGUE RANKINGS AND MORE...] *[http://www.uefa.com UEFA-Websäit] {{UEFA Champions League Saisons}} [[Kategorie:UEFA Champions League]] cvyfakbvcu2h3xgqd0kmq62kkw71frp Congrès national (Belsch) 0 33678 2394432 2374486 2022-08-02T13:18:44Z 2A01:CB10:8044:A000:BCDA:6852:2EE5:A3D2 /* Véierte Walgang */ wikitext text/x-wiki De '''Congrès national''' war déi éischt [[Parlament|''assemblée législative'']] vun der [[Belsch]]. Dëst éischt Parlament gouf den [[3. November]] [[1830]] gewielt, also kuerz no der [[Belsch Revolutioun vun 1830|belscher Revolutioun]]. Si gouf nom [[Suffrage censitaire|steierleche Walmodus]] an nom [[Suffrage capacitaire|kapassitäre Walmodus]] gewielt. Et haten ongeféier drëssegdausend Wieler hir Stëmm ofginn. D'Parlament huet aus enger ''Chamber'' bestanen. De ''Congrès national'' huet déi [[Belsch Constitutioun]] guttgeheescht, déi eng Spezialkommissioun virdrun ausgeschafft hat, an huet als Regime d'[[Konstitutionell Monarchie]] bestëmmt. Fir duerno den éischte Kinnek vun de Belschen ze wielen ass am Ganze véiermol ofgestëmmt ginn, bis de [[Leopold I. vun der Belsch|Léopold vu Sachsen-Coburg-Gotha]] definitiv gewielt war. D'Membere vum belschen Nationalkongress hunn de jonke Prënz [[Louis vun Orléans (1814)|Louis vun Orléans, Herzog vun Nemours]] gewielt, mä deem säi Papp, de [[Louis-Philippe I.]], war dogéint, datt säi Jong sollt Herrscher an der Belsch ginn: hie wousst, datt dat fir England an aner europäesch Muechten net a Fro kéim. Den [[Eugène de Ligne|Eugène]] [[Haus de Ligne|Prënz vu Ligne]] den och gefrot gi war, hat dës Offer och net ugeholl. (Den Eugéne de Ligne war e Virgänger vum [[Antoine de Ligne]], Mann vun der [[Alix vu Lëtzebuerg|Prinzessin Alix vu Lëtzebuerg]].) ==Déi verschidde Walgäng== ===Éischte Walgang=== : 1° Louis vun Orléans, (89 Stëmme vun 191) : 2° [[August vu Leuchtenberg|August, Herzog vu Leuchtenberg]] (67 Stëmmen), : 3° [[Charles-Louis vun Éisträich|Charles-Louis Äerzherzog vun Éisträich]] (leschte General-Gouverneur vun den [[Éisträichesch Nidderlanden|éisträicheschen Nidderlanden]]) (35 Stëmmen) ===Zweete Walgang=== Den zweete Walgang war den [[3. Februar]] [[1831]] mat follgendem Resutat: : 1° Louis vun Orléans, (97 Stëmme vun 192), : 2° August vu Leuchtenberg (74 Stëmmen), : 3° Charles-Louis vun Éisträich (21 Stëmmen). ===Drëtte Walgang=== Am drëtte Walgang gouf provisoresch e Regent bestëmmt. Doduerch gouf de Barong [[Érasme-Louis Surlet de Chokier]] fir eng kuerz Zäit den éischten offizielle Staatschef vun der Belsch. ===Véierte Walgang=== Am véierte Walgang de [[4. Juni]] [[1831]] gouf definitiv de Léopold vu Sachsen-Coburg-Gotha, dee grad drop verzicht hat, Kinnek vun den Hellenen (vgl. [[Griicheland]]) ze ginn, zum Kinnek vun de Belsch gemaach. De Leopold I. gouf den 21. Juli 1831 offiziell a seng kinneglech Funktiounen ageféiert. Dëst Evenement gëtt all Joer um Nationalfeierdag, den 21. Juli, gefeiert. Den [[9. Juni]] [[1831]], huet de ''Congrès national'' den [[Traité des XVIII articles|Traité vun den XVIII Artikelen]] ugeholl. Den [[29. August]] [[1831]], gouf de ''Congrès national'' opgeléist an duerch de frësch gewielte ''[[Parlement belge]]'' ersat. == D'Lëtzebuerger am ''Congrès national'' == * Distrikt Arlon ** [[Nicolas Berger]] ** [[Jean-Baptiste Nothomb]] * Distrikt Bastogne ** [[Hubert Masbourg]] * [[Dikrech (Distrikt)|Distrikt Dikrech]] ** [[Mathias Simons]] ** [[Nicolas Watlet]] * [[Gréiwemaacher (Distrikt)|Distrikt Gréiwemaacher]] ** [[Pierre-Ernest Dams]] ** [[Jacques D'Martigny]] * [[Lëtzebuerg (Distrikt)|Distrikt Lëtzebuerg]] (ouni [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad Lëtzebuerg]]) ** [[Louis Fendius]] (gouf méi spéit duerch den [[André Biver (Dokter)|André Biver]] ersat) ** [[Jean-Baptiste Roeser]] ** [[Jean-Baptiste Thorn]] * Distrikt Marche ** [[Jean-Théodore-Hubert Jacques]] ** [[Armand Thonus]] * Distrikt Neufchâteau ** [[Bernard Marlet]] ** [[Léopold Zoude]] * Distrikt Virton ** [[Emmanuel François]] ** [[Edouard d'Huart]] == Um Spaweck == * [http://www.b1830.be/congress/index.html Websäit vu ''Les Descendants des membres du Congrès national de Belgique a.s.b.l.''] {{fr}} {{nl}} [[Kategorie:Congrès national (Belsch)| ]] doozrw918ynvxpiz4erzzbx1f8iqztc Frantz Heldenstein 0 44016 2394442 2387533 2022-08-02T16:04:23Z Robby 393 kategorie mam Text alignéiert wikitext text/x-wiki {{Aner Bedeitungen op Mooss|dem Sculpteur François Heldenstein|Persoune mam selwechten Numm| François Heldenstein}} {{Infobox Biographie}} De '''Frantz''' oder '''François Heldenstein''' gebuer de [[15. Mee]] [[1892]] zu [[Colmer-Bierg]] a gestuerwen de [[27. Mäerz]] [[1975]] zu [[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]] war e lëtzebuergesche Sculpteur a Bannenarchitekt.<ref>[http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/he/frantz-heldenstein-1.html De Frantz Heldenstein op der Websäit sports-reference.com]</ref> Bei den [[Olympesch Summerspiller 1924|VIII. Olympesche Summerspiller]] [[1924]] zu [[Paräis]] krut hie bei de Konschtkompetitioune fir seng Skulptur, ''Vers l'Olympiade'', eng Sëlwermedail. [[1920]] krut hien de [[Prix Grand-Duc Adolphe]]. Hie war de Brudder vum [[Willy Heldenstein]]. Seng Eltere waren den Henri Alphonse Victor Heldenstein (*23.12.1856) an d'Helene Settegast, déi sech de 15. Juli 1889 an der Stad bestuet haten. Säi Grousspapp war den Apdikter a Moler [[François Heldenstein (1820-1907)|Franz Heldenstein]].<ref>[[Henri Kugener|Kugener, H.]], 2005. ''Die zivilen und militärischen Ärzte und Apotheker im Großherzogtum Luxemburg.'' Band 2/3 (H-R). Luxemburg, S. 691-692.<br>Escher Tageblatt 1918, Nr. 190 (9. Juli), S. 3 (Kunstverein: …''Enkel von Papa Franz Heldenstein''…). [http://www.eluxemburgensia.lu/webclient/DeliveryManager?application=DIRECTLINK&custom_att_2=simple_viewer&pid=393183&search_terms=#issue:393183]</ref> {| class="toccolours" style="float: center; margin: 0 0 1em 1em; border-collapse: collapse; font-size: 95%; clear: right" cellpadding="4" border="1" align="left" ! colspan="3" align="center" | [[Fichier:Olympic_rings.svg|zentréiert|80x80px|Olympesch Reng]] |- align="center" | colspan="3" | [[Konschtkompetitioune bei den Olympesche Spiller|Konschtkompetitiounen]] |- align="center" | bgcolor="silver" | Sëlwer | [[Olympesch Summerspiller 1924|1924]] | Skulptur |} {{Referenzen}} == Kuckt och == * [[Lëscht vu lëtzebuergesche Konschtschafenden]] * [[Lëscht vu lëtzebuergeschen Olympioniken]] {{DEFAULTSORT:Heldenstein Frantz 1892}} [[Kategorie:Gebuer 1892]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Sculpteuren]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Olympioniken]] [[Kategorie:Olympesch Summerspiller 1924]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Architekten]] [[Kategorie:Prix Grand-Duc Adolphe]] [[Kategorie:Gestuerwen 1975]] 4cdmwtyevjsb4rm4et8ocytii7lt5la Lily Unden 0 44898 2394455 2345256 2022-08-03T04:06:25Z GilPe 14980 wikitext text/x-wiki {{EnCours}}{{Infobox Biographie}} D''''Lily Leoni Annemarie''', genannt '''Lily Unden''', gebuer de [[26. Februar]] [[1908]] zu [[Lonkech|Nidderlonkech]] a [[Frankräich]], a gestuerwen de [[5. September]] [[1989]] zu [[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], war eng lëtzebuergesch Professesch, [[Moler]]in, [[Schrëftsteller]]in a [[Resistenz zu Lëtzebuerg|Resistenzlerin]]. == Privatliewen == Si war d'Duechter vum [[Émile Charles Unden]], engem Ingenieur aus der Eisenindustrie, a senger Fra Justine. D'Famill déi ursprénglech vu Veianen koum, huet duerno eng Fierwerei an der Millebaach gefouert. Als Molerin ass se besonnesch bekannt duerch hir Blummentableauen (Ueleg), Nature morten an hir Portraiten. == Resistenzlerin == Schonn uganks vum [[Zweete Weltkrich]] huet si am Dezember 1940 zesumme mat hirem [[Cousin a Kusin|Koseng]] Victor Unden e „Kommitee fir d'Befreiung vu Lëtzebuerg“ gegrënnt a si hunn ë. a. [[Fluchziedel|Fluchziedele]] verdeelt, politesch Flüchtlingen an hirer Wunneng verstoppt an déi jiddesch Communautéit ënnerstëtzt. Wéinst hirer Resistenz gouf si den 3. November 1942 vun den [[Nazi|Nazie]] verhaft a koum als éischt an de Prisong am [[Gronn (Stad Lëtzebuerg)|Gronn]] an duerno op [[Tréier]]. Iwwer Köln, Hannover a Berlin koum si den 13. Mee 1943 an d'[[KZ Ravensbrück]]. a war nom Krich Member vum ''Conseil national de la résistance'' an och Presidentin vun der ''Amicale des concentrationnaires et prisonnières politiques luxembourgeoises 1940-1945''. == Liewenslaf == * Éischt artistesch Formatioun beim Prof. [[Josy Meyers]] * 1935: Académie des beaux arts zu [[Bréissel]] * 1939: Certificat de Capacité vun der Académie vu [[Metz]] * 1942-1945: Déportéiert an d'[[KZ Ravensbrück]] * 1945-1947: Chargée de cours am [[Lycée Robert-Schuman|Meedercherslycée]] zu Lëtzebuerg * 1947-1949: Institute of fine Arts zu [[New York City|New York]] * 1948-1951: Stage am Meedercherslycée zu Lëtzebuerg * 1951: Nominatioun als Zeecheprofesser am Meedercherslycée zu Lëtzebuerg * 1951-1967: Zeecheprofesser an der Beruffsschoul zu [[Esch-Uelzecht]] * 1967-1972: Zeecheprofesser am Meedercherslycée an der Stad Lëtzebuerg (ersetzt de Professer [[Prosper Friob]]) * 1972: Pensioun == Literaresch Hiwäiser == * Lily Unden: Gedichter aus dem Kazett: '''La solidarité, Fraternité à Ravensbrück''', (Integralen Text) J'ai oublié ton nom, ton visage, tes yeux, <br> Je sais pourtant que nous étions à deux <br> Pour tirer le rouleau qui écrasait les cendres, <br> Et que tu me parlais avec des mots très tendres <br> De ton pays lointain, d'avenir, de beauté ! J'ai oublié ta voix, ta langue et ton accent,<br> Compagne inconnue ; mais à travers le temps <br> Je sens me réchauffant ta main toujours présente <br> Quand il faisait si froid, quand, glissant sur la pente, <br> Nous poussions à deux un si lourd wagonnet. J'ai oublié le jour, la semaine et l'année <br> Quand, à côté de moi, tu fus soudain nommée <br> Et que tu m'as quittée, allant vers ton destin ! <br> Mais j'entendrai toujours en d'autres clairs matins, <br> Les coups de feu claquer et se répercuter. J'ai oublié ta voix ta prière et ton nom <br> Mais je sais que ta vie, ta vie dont tu fis don <br> À ta chère patrie et à l'humanité, <br> N'a pas été perdue et n'est pas effacée, <br> Qu'elle vit et revit dans la fraternité. * Am Film vum [[CNA]] - [[Schwarze Schnéi]] - huet d'Lily Unden an engem Interview vun hirer haarder Zäit am Krich erzielt.<ref>[http://www.cna.public.lu/fr/film-tv/productions-nationales/filmographie/documentaires-court/schwaarze-schnei/index.html] Säit vum CNA iwwer hire Film ''Schwaarze Schnéi''</ref> *''Poèmes et chants concentrationnaires''[http://claude.torres1.perso.sfr.fr/GhettosCamps/Disques/ChantsConcentrationnaires.html] ass en CD mat Gedichter aus de Kazetter (och e Gedicht vum Lily Unden) * Déi lëtzebuergesch Schrëftstellerin [[Colette Mart]] huet Virträg iwwer d'Lilly Unden an der Resistenz gehalen. == Literatur == * Association des professeurs d'éducation artistique de l'enseignement secondaire et supérieur. ''Regard sur deux siècles de création et d'éducation artistiques au Luxembourg ''. Luxembourg: Imprimerie Saint-Paul, 1987 S.144-145 * Christiane Schlesser-Knaff. ''Lily Unden (1908-1989), professeur, artiste-peintre, poète, grande résistante. Sa vie, son œuvre, ses idéaux''. Luxembourg: Imprimerie Saint-Paul, 1991 261 S. ISBN 2-87963-000-2 ==Kuckt och == * [[Lëscht vu lëtzebuergesche Konschtschafenden]] * [[Resistenz zu Lëtzebuerg]] == Um Spaweck == * [http://www.dictionnaire-auteurs.lu/page/author/375/3757/FRE/index.html Lily Unden] op der Säit vum ''Dictionnaire des auteurs luxembourgeois'' <!--* [http://www.rtl.lu/kultur/585119.html Artikel] op rtl.lu iwwer d'Ausstellung ''Lily Unden – les oeuvres d'une résistante'' an der Abtei Neimënster--> {{Autoritéitskontroll}} {{Referenzen}} {{DEFAULTSORT:Unden Lily}} [[Kategorie:Lëtzebuergesch Resistenzler]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Auteuren]] [[Kategorie:Gebuer 1908]] [[Kategorie:Gestuerwen 1989]] [[Kategorie:Éiereplack Dicks-Rodange-Lentz]] n5losifqhkiaogpyfwpi026gcl2x5xk Haaptsäit/WDS-Spënnchen 0 45363 2394448 2393902 2022-08-02T21:03:17Z Zinneke 34 /* 250 */ wikitext text/x-wiki {| |bgcolor=#FFFFEE| <br>'''Dat hei ass d'Reserv vun neien ''' '''''Teaseren''''' '''fir an d'[[:Schabloun:WDS {{CURRENTDAY}}. {{CURRENTMONTHNAME}}|Wousst Dir schonn...]]-Rubrik''', déi duerch Schablounen, [[Haaptsäit/WDS|eng fir all Dag]], mat Sätz aus der [[Haaptsäit/WDS-Archiv 365|Lëscht vun 365 Teaseren]] dohigesat ginn. Wann der hei nach eng Kéier 365 neier zesummekomm sinn, kënnen déi dann déi aktuell ersetzen oder mat hinnen an e Roulement kommen. Wann Dir deemno Iddie fir weider Verweiser op Artikelen hutt (oder kuriéis Detailer dodran), da sëtzt se w.e. gl. hei ënnendrënner derbäi. |} ---- ===Wousst Dir schonn datt…=== * ... d'[[Joan Fontaine]] an d'[[Olivia de Havilland]] déi eenzeg Sëschtere sinn, déi allebéid en [[Academy Awards|Oscar]] fir dat bescht Schauspill an enger Haaptroll kruten? * ... déi éischt [[Päerdscourse]] zu Lëtzebuerg am Joer 1895 zu [[Dikrech]] geridde gouf? * ... d'[[Dräi Kinneken]], déi heirëmer ''Balthazar, Caspar a Melchior'' genannt ginn, bei de syresche Chrëschten ''Larvandad, Hormisdas a Gushnasaph'', bei den Ethiopier ''Tanisuram, Mika, Sisisba'' oder ''Awnison, Libtar a Kasäd'', a bei den Armeenier ''Kagba a Badadilma'' heeschen, an deemno och alt just zu zwéi sinn? * ... dem [[Johann Philipp Bettendorf]] (1625-1698) seng Chronik vun de Jesuittemissiounen am [[Amazonas]]gebitt als eng Fondgrouf net nëmme fir Kiercherechtler a Missiounstheologen, mä och fir Ethnologen, Biologen, Historiker a Soziologen ugesi gëtt? * ... d'Adepte vun der [[Prënz-Philip-Beweegung]] op [[Vanuatu]] iwwerzeegt sinn, datt de [[Philip, Duke of Edinburgh|Prënz Philip]], de Mann vun der brittescher Kinnigin [[Elizabeth II. vu Groussbritannien|Elizabeth II.]], eng Gottheet ass? <!-- Mol kucken, wéi dat nom Philip sengem Doud 2021 weidergeet... --> * ... d'[[Befreiungsmonument Dikrech|Monument fir d'Befreiung duerch d'US-Arméi]] zu [[Dikrech]] un zwou Befreiungen erënnert, déi am September 1944 an déi am Januar 1945? * ... de [[Ginkgo]] sech zanter 300 Millioune Joer kaum verännert huet an dofir als e ''liewegt Fossil'' gëllt? * ... ''Grëmmeleschter'' fréier Reesbengele genannt goufen, déi zu [[Grëmmelescht]] fabrizéiert goufen? * ... de [[Koméit]] [[Shoemaker-Levy 9]], deen 1993 entdeckt gouf, am Summer 1994 op de Planéit [[Jupiter (Planéit)|Jupiter]] opgeschloen ass? * ... d'[[Christ Roi-Kapell]] um Belair 1931 dat éischt Kierchegebai zu Lëtzebuerg war, dat net am traditionellen neo-romaneschen oder neo-gotesche Stil gebaut gouf? * ... dem [[Georges Méliès]] säin ''Le Voyage dans la Lune'' (1902, nom Roman vum [[Jules Verne]]) als deen éischte [[Science-Fiction]]-Film gëllt? * ... d'[[Rochuskierch zu Éinen]] déi eenzeg Kierch am Land ass mat engem ronne Kiercheraum? * ... d'Mafalda, e Comicpersonnage vum argentineschen Zeechner [[Quino]], 2014 als éischt BDs-Figur mat der [[Légion d'honneur]] ausgezeechent gouf? * ... Lëtzebuerg kuerz virum Éischte Weltkrich de weltwäit [[Siderurgie zu Lëtzebuerg|sechstgréisste Produzent vu Goss an aachtgréisste vu Stol]] war? * ... d'[[Gro Gaardewanz]] am 20. Joerhonnert éischter seelen zu Lëtzebuerg war, zanter ongeféier 2010 do besonnesch opfälleg am Hierscht ass, wa s'en Masse versicht, an Haiser anzedrénge fir z'iwwerwanteren? * ... ufanks vun den 1960er Jore beim Uleeë vum [[Our-Stauséi]] en Deel vun der Uertschaft [[Biwels]] huet missen op e kënschtleche Plateau verluecht ginn? * ... d'[[Baldwin Street]] an Neiséiland, mat engem Gefäll vu bis zu 35 %, als déi géist Strooss op der Welt gëllt? * ... d'Existenz vum [[Halonodon luxembourgensis]] bis ewell just duerch en Zant attestéiert ass? * ... de [[Streisand-Effekt]] no der Schauspillerin a Sängerin [[Barbra Streisand]] genannt gouf, déi eng Foto am Internet läsche loosse wollt, well dodrop (ë. a.) hiert Haus ze gesi war? * ... de Quartier [[Belair]] an der Stad Lëtzebuerg bis den Ufank vum 20. Joerhonnert ''Dauwefeld'', an dono ''Neimäerel'' genannt gouf, ier en 1957 säin haitegen Numm krut? * ... de [[Bodil-Präis]] deen eelsten dänesche Filmpräis ass? * ... de [[Méchelstuerm (Miersch)|Méchelstuerm zu Miersch]] net, wéi de Rescht vun der aler Kierch, am 19. Joerhonnert ofgerappt gouf, well en dem Kinnek-Groussherzog [[Wëllem II. vun Holland|Wëllem II.]] seng Fra Anna Palowna un d'Kierchtierm aus hirer Heemecht erënnert soll hunn, an doropshin d'Gemengeconseillere gebiede goufen, e stoen ze loossen? * ... vun 1880 un all Servicer vun der [[Regierung (Lëtzebuerg)|Lëtzebuerger Regierung]] an engem Gebai ënnerbruecht waren, dem [[Refuge Sankt Maximin|Hotel Sankt-Maximäin]], deen dofir dacks just ''d'Regierung'' genannt gouf? * ... d'[[Kongresshal vu Berlin]] an der Zäit vum [[Kale Krich]] e prominent Symbol fir déi däitsch-amerikanesch Allianz war an deementspriechend politesch instrumentaliséiert gouf? * ... de ''[[Vollekshaus (Stad Lëtzebuerg)|Versoffene Rousekranz]]'' duerch e ''Carrefour'' ersat gouf? * ... den [[Alexander Zoubkoff|éischte Fallschiermsprénger zu Lëtzebuerg]] Garçon an engem Stater Restaurant a Schwoer vum Keeser [[Wilhelm II. vun Däitschland|Wilhelm II.]] war? * ... zwee Joer, nodeem d'[[Fort Parkhöhe]] vun der Festung Lëtzebuerg fäerdeg gebaut war, fest stoung, datt et nees misst ofgerappt ginn? * ... een am [[Nationalpark Serra dos Órgãos]] ''dem Härgott säi Fanger'' bewonnere kann? * ... den 1. Juni 1904 zu Lëtzebuerg d'Aueren 35 bis 37 Minutten no vir geréckelt goufen, wéi vun der [[Sonnenzäit|Lokalzäit]] op déi [[Mëtteleuropäesch Zäit]] ëmgestallt gouf? * ... déi 35 Meter héich [[Dräifaltegkeetssail vun Olomouc]] am 18. Joerhonnert opgeriicht gouf, fir d'Enn vun enger [[Pescht]]epidemie ze éieren? * ... den Numm "[[Tawioun]]", eng Strooss an der [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad Lëtzebuerg]], op e Bouf vum [[Péiter Ernest I. vu Mansfeld|Péiter Ernest vu Mansfeld]] zréckgeet, deen Octavian housch, an no deem eng Paart genannt gi war? * ... den [[Tornado vu Péiteng]] vun 2019 Wandspëtzte vun 241&nbsp;km/h erreecht huet? * ... d'[[Laure Koster|Laure ('Lory') Koster]] déi éischt Lëtzebuergerin war, déi op den Olympesche Spiller ugetrueden ass, nämlech als [[Schwammen (Sport)|Schwëmmerin]] 1924 [[Olympesch Summerspiller 1924|bei deene vu Paräis]]? * ... wat een am [[Kiwuséi]] méi déif geet, wat d'Temperatur an de Salzgehalt méi eropginn? * ... de [[geographeschen Zentrum vu Lëtzebuerg]] am Nordweste vu Pëtten, am [[Naturschutzgebitt Pëttenerbësch]] läit? * ... d'[[Halloweenkrabb]] hiren Numm huet wéinst hirem Glach mat enger [[Halloween]]-[[Kalbass]]? * ... am [[Traité vu Lëtzebuerg]] 1956 festgehale gouf, datt d'[[Saarland]], dunn e franséischt Protektorat, der Bundesrepublik Däitschland bäitriede kéint? * ... d'[[Tomat]]en am 16. a 17. Joerhonnert an Europa eng Raritéit waren, a vu räiche Leit gezillt goufe fir schéin ze maachen, well gemengt gouf, d'Fruucht wier gëfteg? * ... de [[Johann Wolfgang von Goethe]] bei [[Openthalt vum Johann Wolfgang von Goethe an der Stad Lëtzebuerg (1792)|sengem Openthalt zu Lëtzebuerg]] net am sougenannte Goethe-Haus am Pafendall iwwernuecht huet, wou eng Plack hänkt, déi seet, dat wier de Fall gewiescht? * ... d<nowiki>'</nowiki>''[[Camptochaeta luxemburgensis]]'' en Troglobiont ass, an dowéinst seng Pigmentatioun verluer huet? * ... d'Willibrord-Klack an der [[Iechternacher Basilika]] mat knapps 7 Tonne Gewiicht déi schwéierst Klack am Land ass? * ... d'[[Mathilde d'Udekem d'Acoz|Mathilde]] zanter dem Bestoe vun der Belsch déi éischt Kinnigin ass, déi do am Land gebuer gouf? * ... den [[Albert Biever]] aus dem Rollengergronn 1904 zu New Orleans eng Universitéit gegrënnt huet? *... [[Iechternach]] 1886 als éischt Stad zu Lëtzebuerg eng elektresch Beliichtung krut? * ... dat éischt Liewewiesen, dat vun der Äerd an de Weltall geschéckt gouf, wuertwiertlech eent war, [[Laika|"dat billt"]] ? * ... bannent annerhalwem Joer no der Aféierung vum [[gratis ëffentlechen Transport zu Lëtzebuerg]] d'CFL 414.000 Euro mam Verkaf vun 1.-Klass-Ticketen (déi net gratis ass) an d'Kees krut? * ... de [[Ry de Vaux]] näischt mat [[Ris de veau]] ze dinn huet? * ... [[Manderen]] virun der Franséischer Revolutioun eng [[Herzogtum Lëtzebuerg|lëtzebuergesch]] Enklav a Loutrenge war? * ... um [[Kierfecht um Sichenhaff]] e Grafmonument steet, dat en Undenken un zwéi [[Commune vu Paräis|Kommunarde vu Paräis]] ass, déi am Exil zu Lëtzebuerg gestuerwe sinn? * ... d'Pläng vum Gebai vun der [[Gare Lëtzebuerg|Stater Gare]] op e ''[[Alexander Rüdell|Wirklicher Geheimer Oberbaurat]]'' zeréckginn? ===50=== * ... [[Quierzy]] am [[Departement Aisne]] ënnert de [[Merowenger]] eng Kinneksstad war, an ënnert de [[Karolenger]] eng Keeserpfalz, haut awer just nach e rouegt Dierfche vun eppes iwwer 400 Awunner ass? * ... D' ''[[Wochenblatt für Bürger und Landleute]]'' 1837 déi éischt "Provënz"zeitung zu Lëtzebuerg, an och déi éischt mat engem Feuilleton war? * ... d'[[Maria Theresia vun Éisträich]] de 25. Juni 1741 zum ''Kinnek'' vun Ungarn gekréint gouf, well et dofir kee weiblechen Titel gouf? * ... vun den ursprénglech [[Limes Luxemburgensis|94 stenge Maarken]], déi 1772 ënnert der [[Maria Theresia vun Éisträich|Maria Theresia]] opgeriicht goufen, fir d'Limitte vun der Stad Lëtzebuerg ze markéieren, der haut nach 63 bestinn? * ... den [[Johnny Weissmuller]], deen tëscht 1932 an 1948 a Filmer den [[Tarzan]] gespillt huet, virdrun olympesche Champion am [[Schwammen (Sport)|Schwamme]] war, an eng Goldmedail am [[Waasserball]] gewonnen hat? * ... dee Mann, [[Charles Bernard du Bost-Moulin|dee 1707 zu Lëtzebuerg d'Gromper agefouert]] soll hunn, bei engem Duell ëm d'Liewe koum? * ... de [[Kanounentiermche vu Kielen]] wéinst engem Noperschaftssträit entstane soll sinn? * ... [[Le Patron]] mat dräi oder véier Rieder ënnerwee ka sinn? * ... zu Lëtzebuerg tëscht 1880 an 1900 net manner wéi 20 [[Lëscht vun Zeitungen an Zäitschrëften zu Lëtzebuerg|nei Zeitunge gerënnt]] goufen? * ... d'[[Fabiola de Mora y Aragón]], vun 1960 bis 1993 den Titel ''Kinnigin vun'' de ''Belsch'' hat, an dono ''Kinnigin vun'' der ''Belsch''? * ... [[Dormans]], an der Marne, 1920 vun der Stad Lëtzebuerg fir 1 Frang op de Kapp vun hirer Bevëlkerung 'adoptéiert' gouf? * ... et bei Allënster, dem [[Victor Hugo]] no, ''"[[Häerdcheslee|une femme qui a une tête et un homme qui n'en a pas]]"'' gëtt? * ... [[Nuddel]]en a [[Kniddel]]en net nëmme vun der Matière-première hier, ma och [[etymologie|etymologesch]] dee selwechten Urspronk hunn? * ... de [[Michel Rodange]] mat senger Fra zesummen 10 Kanner hat, wouvun der awer sechs scho fréi gestuerwe sinn? * ... de [[Louis II. vu Frankräich|Louis den Tuddeler]] deen eenzege Jong vum [[Charles de Plakkapp|Charel dem Plakkapp]] war, deen iwwerlieft hat? * ... den ''[[Huelen Zant]]'' um Bockfiels net e Rescht vum Siegfried senger Buerg ass, mä vum lénksen Tuerm vun der zweeter Paart vun der Festung, deen 1874, wéi d'Festung geschlaff gouf, als 'Pseudo-Ruin' ëmgebaut gouf? * ... dem Theodor Kaiser säi [[Méckefänkert]] nach haut milliounefach zum Asaz kënnt? * ... bei der [[Cholera]]-Epidemie zu Lëtzebuerg, [[1865]]-[[1866]], tëscht 8.000 bis 10.000 Leit dorun erkrankt, a ronn 3.500 gestuerwe sinn, 1,83 % vun der Gesamtpopulatioun? * ... [[Cassini-Huygens]], eng Weltraummissioun mat zwou Raumsonde fir de Planéit [[Saturn (Planéit)|Saturn]] a [[Saturnmounden|seng Mounden]] z'erfuerschen, bannent knapps 20 Joer spektakulär nei Erkenntnesser bruecht huet? * ... bei der Explosioun vum Polvertuerm um [[Verluerekascht (Stad Lëtzebuerg)|Verluerekascht]], de 26. Juni 1807, 32 Persoune ëm d'Liewen koumen an der 120 schwéier blesséiert goufen, dorënner vill Kanner? * ... d'Insel [[Koiluoto]], déi just 3 Hektar grouss ass, tëscht Russland a Finland gedeelt ass? * ... d'[[Mercier (Champagner)|Champagnerfabréck Mercier]] am [[Weidendall]] bei Mamer virum 1. Weltkrich op bis zu 40 Hektar [[Weiden|Weide]] gezillt huet, deenen hir Rudde vu bis zu 100 Leit zu Kierf geflecht goufen? * ... [[Invasiounsträifen]] géint ''friendly fire'' schütze sollten? * ... de [[Malakoff-Tuerm (Lëtzebuerg)|Malakoff-Tuerm]] a [[Clausen]] nom [[Malakoff-Tuerm (Sewastopol)|Malakoff-Tuerm]], engem Deel vun der Festung [[Sewastopol]], genannt gouf, deen am [[Krimkrich]] (1853-1856) eng wichteg Roll gespillt hat? * ... d'[[The Beatles|Beatles]] 1961 hiren éischten Optrëtt no hirer Tournée zu Hamburg am [[Liverpool]]er ''[[Cavern Club]]'' haten, a bis 1963, 292-mol do opgetruede sinn? * ... d'[[Kapell Cité Léon Kauffman|Kapell vun der Cité Léon Kauffman]] tëscht 1962 an hirer Entweiung, 2017, an engem Trakt vun aacht Garagen amenagéiert war? * ... beim [[Tour de France 2011]] fir d'éischt Kéier an der Geschicht vum [[Tour de France|Tour]], net nëmmen zwéi Lëtzebuerger, ma och zwéi Bridder mat um Podium stoungen? * ... d'stenge Mauer ronderëm den Domän vum [[Schlass Kockelscheier]] vun engem eenzege Mann, engem gewësse Welter, bannent 15 Joer – vun 1880 bis 1895 – gebaut gouf? * ... zu Paräis, an der Zäit vum [[Directoire]], et Moud war, sech zu den ''Incroyables'' oder de ''Merveilleuses'' ze zielen? * ... de Lieu-dit ''[[Geeschterhaischen]]'' am [[Gréngewald]] op e Juegdhaus zréckgeet, dat fréier op där Plaz stoung? * ... déi [[Däitsch Bréck zu Visé]] (''Pont des Allemands''), eng Eisebunnsbréck iwwer d'[[Meuse]] bei [[Visé]], am [[Éischte Weltkrich]] vun der däitscher Arméi mat haaptsächlech russesche Gefaange gebaut gouf? * ... de Sënn an Zweck vun de [[Raschpëtzer]] am Gréngewald eréischt an de leschte Jorzéngte vum 20. Joerhonnert erausfonnt gouf? * ... d'[[Prinzessinnen-Eechen]] am [[Gréngewald]] sechs [[Eechen|Eeche]] sinn, déi tëscht 1894 an 1906 am ''Réngelsgronn'' zu Éiere vun den Duechtere vum [[Groussherzog vu Lëtzebuerg|Groussherzog]] [[Wëllem IV. vu Lëtzebuerg|Wëllem IV.]] geplanzt goufen? * ... de [[Schetzel]] e Klausener war, deen am 12. Joerhonnert bis zu sengem Doud 14 Joer laang an enger Klaus am Gréngewald bei der Stad Lëtzebuerg gelieft huet? * ... ''[[Les Trois Mousquetaires]]'' vum [[Alexandre Dumas]] ursprénglech als [[Feuilleton]] an der Zeitung ''Le Siècle'' publizéiert gouf? * ... der [[Ketty Thull]] hiert [[Kachbicher|Kachbuch]] an 10 Oploen méi wéi 50 Joer laang erauskomm ass? * ... de [[Mihai I. vu Rumänien|leschte Kinnek vu Rumänien]] no sengem Règne an der Schwäiz als Ziichter vu Gefligel, Testpilot a Makler op der Bourse säin Ënnerhalt verdingt huet? * ... d'[[Osbourg-Haus]] zu Gréiwemaacher am 15. Joerhonnert als Zivilhospiz gebaut gouf, an dono als Wunnplaz fir Schoulschwësteren, Schoul, Stadbibliothéik a Museksschoul benotzt gouf? * ... den [[Alhazen|Abu Ali al-Hasan Ibn Al-Haitham]] (~965 - 1039) als Erfinder vun der [[Lupp]] gëllt? * ... d'Wopen iwwer dem Portal vum [[Hospice Saint-Jean]] am Gronn déi vum Kinnek [[Karel II. vu Spuenien]], vum [[Herzogtum Lëtzebuerg]] a vum deemoleger Gouverneur vu Lëtzebuerg [[Philipp de Croy]], sinn? *... d'[[Gare Herbesthal|Gare vun Herbesthal]], déi 1843 opgoung, déi eelst europäesch Grenzgare war? * ... d'[[Avenue John-F.-Kennedy (Stad Lëtzebuerg)|Avenue Kennedy]] um [[Kierchbierg]] ursprénglech als [[Autobunn]] gebaut gi war, dann awer tëscht dem Enn vun den 1990er Joren an dem Ufank vun den 2010er Jore als Stadboulevard zréckgebaut gouf? * ... de [[Skorpioun I.]] en alegyptesche Kinnek aus der Virdynastescher Zäit, ëm 3200 v. Chr., war? * ... den Numm vun der Uertschaft [[Blummendall]] näischt mat Blummen ze dinn huet, ma éischter op eng keltesch Gottheet zréckgeet? * ... déi iwwer 21&nbsp;km laang [[Donauinsel]] zu [[Wien]] tëscht der [[Donau]] an der Neier Donau an den 1970er/1980er Joren ugeluecht gouf, fir Héichwaasser ze reguléieren? * ... als Reklamm fir d'Première vum Film ''[[De Superjhemp retörns]]'' verschidde Firmen d'Opschrëfte mat hiren Nimm (op Gefierer, Butteker oder Produkter) deelweis duerch déi parodistesch Versioun ersat hunn, déi s'am [[Superjhemp]] kritt haten? * ... de Vëlossportler [[Bim Diederich]] de Spëtznumm ''Duc de Grammont'' krut, nodeems e beim [[Tour de France 1951]] am ''[[Mur de Grammont]]'', seng 3 Matfuerer ofgehaangen hat? * ... déi lescht Persoun, déi am [[Tower of London]] higeriicht gouf, een zu Lëtzebuerg gebiertegen däitsche Spioun war? * ... den [[Traffic Light Tree]] zu London, sengem Kënschtler no, d'Zesummespill vun de Finanzaktivitéiten an dem Verkéier zu London, déi ni zur Rou kommen, mat de Beem an der Natur ronderëm symboliséiere soll? * ... den Zwerg bei der Blummenauer am [[Parc de Gerlache]] d'Klack eng éischt Kéier beim Begriefnes vum Déifferdenger Buergermeeschter [[Emile Mark|Mark]] gelaut huet? ===100=== * ... den [[Zwak (Mythologie)|Zwergen- oder Zwakemythos]] op bronzezäitlech Biergleit zréckgeet, déi sief et duerch hir Originnen, sief et duerch hir Aarbecht, méi kleng waren? * ... d'[[Sonn]] e [[Gielen Zwerg]] ass? * ... den [[Zwergmammut]](''Mammuthus exilis'') eng ausgestuerwen Aart aus der Famill vun den Elefanten, seng Kierpergréisst am Laf vun de Jore reduzéiert huet, well op der Insel wou e gelieft huet, de Kascht limitéiert ass? * ... [[Zwergstaat]]en an der Reegel eng Landfläch vun ënner 1.000&nbsp;km² hunn? * ... vum [[Pluto (Zwergplanéit)|Zwergplanéit Pluto]] ugeholl gouf, et wier e fréiere Mount vum [[Neptun (Planéit)|Neptun]], ier 1978 entdeckt gouf, datt de Pluto selwer 5 Mounden huet? * ... iwwer 1.500 Entreprisen de Label ''[[Made in Luxembourg]]'' benotzen dierfen? * ... d'[[Internationale Filmfestspiele Berlin]] 1951 op Initiativ vum US-amerikanesche Militär als eng "Vitrinn vun der fräier Welt" an d'Liewe geruff gouf, mam [[Alfred Hitchcock]] sengem ''[[Rebecca (Film 1940)|Rebecca]]'' als éischte Film?. * ... de ''Bernhoeft's Blitzlichtapparat Sanssouci'', deen de lëtzebuergesche Fotograf [[Charles Bernhoeft]] erfonnt a patentéiere gelooss hat, Präisser doruechter gewonnen huet? * ... am Joer 2160 [[Christi Himmelfaart]] an den [[Éischte Mee]], zwéi [[gesetzlech Feierdeeg zu Lëtzebuerg|gesetzlech Feierdeeg]], op dee selwechten Dag falen? * ... dem [[Mathias Erasmy]] säi ''Guide du voyageur dans le Grand-Duché de Luxembourg'' deen éischte lëtzebuergeschen Touristeguide war? * ... Sportaarten, déi ''um, am'' oder ''ënner'' [[Waasser]] ausgeüübt ginn, zu de [[Waassersport]]aarte gezielt ginn, där um Äis (soss näischt wéi gefruerent Waasser) awer net? * ... bis an d'1980er Joren an der [[Fiels]] Jeans produzéiert goufen? * ... 1821 am ''[[Luxemburger Wochenblatt]]'' fir d'éischt iwwerhaapt en Text op Lëtzebuergesch publizéiert gouf? * ... déi "[[Pampelmousse|gréisst Zitroun]]" bis zu 30&nbsp;cm am Duerchmiesser grouss ka ginn? * ... d'[[Gemeng Hollerech]] ëm 1905 déi zweetgréisst Gemeng am Land war? * ... am réimeschen [[Amphitheater vu Pula]] schonn [[Äishockey]]smatcher organiséiert goufen? * ... am Wanter 1813/1814 am haitege Lëtzebuerg all 40. Awunner un der [[Typhus|Fleckeféiwer]]-Pandemie gestuerwen ass? * ... ''[[Schweigt stille, plaudert nicht]]'' och als ''Kaffeekantate'' bekannt ass? * ... d'[[Clinique Saint-François]] um Fëschmaart déi éischt Aeklinik am Land war? * ... d'[[Fräi Hansestad Bremen]] dat klengst [[Land (Däitschland)|Bundesland]] vun Däitschland ass an aus zwou Stied besteet? * ... 2021 déi lescht 20 [[Telefonskabinn]]en zu Lëtzebuerg ewechgeholl goufen? * ... de [[Kierfecht Malakoff]] a [[Clausen]] deen eelste [[Juddentum zu Lëtzebuerg#Jiddesch Kierfechter zu Lëtzebuerg|jiddesche Kierfecht zu Lëtzebuerg]] ass? * ... [[Uhu]]en a Gefaangenschaft bis zu 60 Joer al kënne ginn? * ... d'Lokomotiv [[CFL 5519]] déi eenzeg Dampmaschinn vun den [[CFL]] ass, déi nach besteet? * ... d'[[Stroossbuerger Eeden]] déi eelst Charte ass, déi d'Trennung vum haitege frankophonen a germanophone Sproochraum bezeit? * ... deen éischte [[Bankomat|Geldautomat]] zu Lëtzebuerg am Mee 1982 op der Post, op der Stater Gare, a Betrib geholl gouf? * ... de [[Batman]], anescht wéi aner Superhelden, keng iwwernatierlech Kräften huet? * ... de [[Stade du Thillenberg|Stadion um Thillebierg]] tëscht 1921 an 1922 vun de Memberen, Supporteren a Spiller vun de [[Red Boys Déifferdeng|Red Boys]] gebaut gouf? * ... de Bierg [[Ararat]] d'Nationalsymbol vun den [[Armeenier]] ass an um Wope vun [[Armenien]] drop ass, haut an der [[Tierkei]] läit? * ... am Sëtzungssall vum [[Hôtel des Terres Rouges]] (haut de Sëtz vum [[Ministère de la culture|Kulturministère]]) véier Medaillone mat Zeenen aus der Stolindustrie an de Boiserien integréiert sinn? * ... d'[[Reichenbach-Waasserfäll]], eng Kaskad am Kanton Bern, duerch den [[Arthur Conan Doyle]] international bekannt goufen, well do deem seng Romanfigur Sherlock Holmes an ''The Adventure of the Final Problem'' zesumme mat sengem Feind, dem Professer Moriarty, erofgefall ass? * ... am August 1792, wärend dem [[Koalitiounskricher|éischte Koalitiounskrich]] d'Haaptarméi vun den Alliéierten, eng 40.000 Mann, zu [[Mutfert]] hiren Haaptquartéier opgeschloen huet? * ... de Sänger a Schauspiller [[Freddy Quinn]], jee no Quellelag, an dräi verschiddenen Uertschafte gebuer ka sinn? * ... d'[[Gare Kautebaach]] vun 1888 zwéi verschidden Architekturstiler vereent - Schwäizer Chalet an italieenescht Landhaus - wat den éischte Bauhären no e Symbol fir d'Frëndschaft an d'Begéinung vun de Vëlker duerstelle soll? * ... een ''[[Het Zinneke]]'' zu Bréissel als eng Zort kanine Pendant zum [[Manneken Pis]] an der Jeanneke Pis gesi kann? * ... Lëtzebuerg 1997 fir d'éischt Kéier mat ''[[Elles]]'' e [[Lëscht vun de lëtzebuergesche Filmer déi fir eng Oscar-Nominatioun virgeschloe waren|Kandidat fir eng Nominéierung fir den Oscar]] agereecht huet? * ... de Geriichtshaff vun der [[CECA]] an den 1950er Joere säi Sëtz an der Stater [[Villa Vauban]] hat? * ... d'Fabréck vum Faarfpigment [[Falunrout]], dat a Schweede wäitleefeg fir den Ustrach vu ländleche Gebaier gebraucht gëtt, 2001 vun der UNESCO op d'[[Weltierwen|Weltierwelëscht]] gesat gouf? * ... deen éischte Gol fir déi [[lëtzebuergesch Foussballnationalekipp]] an engem offizielle Lännermatch den 29. Oktober 1911 vum [[Albert Elter]] geschoss gouf? * ... den [[Chile]] vun Norden no Süde 4.200&nbsp;km laang ass, ma op der schmuelster Plaz just 90&nbsp;km breet? * ... den [[Internationale Fraendag]] zu Lëtzebuerg eng éischt Kéier den 23. Mäerz 1929 gefeiert gouf? * ... de [[Fairchild K-20 Loftbildfotoapparat]] dee wichtegste Fotoapparat vun der US Air Force am Zweete Weltkrich war? * ... am [[Traité vun Iechternach]] Lëtzebuerg an d'Bundesland Rheinland-Pflaz 1974 d'Bewirtschaftung vum Waasser am Grenzgebitt vun deenen zwee Länner festgeluecht hunn? * ... ''[[Li Tore]]'', eng Skulptur vun 1880, nach haut am Folklor vun de [[Universitéit Léck|Lécker Studenten]] eng wichteg Roll spill? * ... déi 1949 gegrënnte [[Goodyear-Dunlop Colmar-Berg|Goodyear S.A.]] zu [[Colmer-Bierg]] dat éischt Goodyear Wierk am kontinentalen Europa war an 1951 mat 300 Mataarbechter ugefaangen huet? * ... de [[Battistero lateranense]] zu Roum de Modell vu bal allen Dafkierche vum Chrëschtentum am héije Mëttelalter war? * ... et am Summer 1976 a Frankräich [[Summerzäit|eng Stonn méi spéit]] war wéi zu Lëtzebuerg? * ... am [[Club des Cent Cols]] netprofessionell Vëlossportler opgeholl ginn, déi op d'mannst honnert [[Col (Bierg)|Colle]] gefuer sinn? * ... et souwuel 1956 wéi 1973 de [[25. November]] zu Lëtzebuerg verbuede war, mam Auto ze fueren? * ... ee mam Auto duerch [[Fräulein Steinfort]] fuere kann? ===150=== * ... eng Kasematt vum [[Fort Dumoulin]] wärend dem Bau vum Institut National des Sports (INS) iertemlech mat Bëtong zougeschott gouf? * ... [[Eilekatz]] aus onverdaulechen Iessreschter (Schanken, Fiederen, ...) besteet, deen [[Eilen]] oder aner [[Gräifvullen]] erauswiergen? * ... et am 13./14. Joerhonnert am [[Mëttelalterlech Schmelz am Jeneeserbësch|Jeneeserbësch eng Schmelz]] gouf, déi gréisst bis ewell entdeckt Plaz vun Eisegewënnung aus dem Mëttelalter a Mëtteleuropa? * ... d' ''[[Feltgeniomyces luxemburgensis]]'', eng Ascomycota-Pilzenaart, déi 1990 zu Lëtzebuerg entdeckt a beschriwwe gouf, déi éischt bekannt Aart vun der Gattung ass? * ... et scho wärend der [[Éisträichesch Nidderlanden|éisträichescher Zäit]] am [[Herzogtum Lëtzebuerg]] an duerno och am [[Département des Forêts]] eng [[Hondssteier]] gouf? * ... [[Foussball am No Mans Land]] 1914 e Frëndschaftsmatch tëscht engleschen an däitschen Truppe war, déi sech an den Tranchéen op der Front a Frankräich wärend dem [[Éischte Weltkrich]] bekricht hunn? * ... am schweedesche Kuerzfilm ''[[Radio Luxemburg (Film)|Radio Luxembourg]]'' dës Radiostatioun d'Verlaangere vun de Jugendlechen no Modernitéit, an engem Duerf uganks vun den 1960er Joeren, symboliséiert? * ... zu [[Bern]] d<nowiki>'</nowiki>''[[Meitschibei|Meederchersbeen]]'' mat gemuelenen Nëss gefëllt ginn? * ... um Haus [[Ënnert de Stäiler]] eng [[Anna selbdritt]] ze gesinn ass? * ... [[Helminthologie|Helminthologen]] et mat parasitäre Wierm hunn? * ... de [[Putty Stein]] och alt emol [[Makkaronesch Dichtung]] geschriwwen huet? * ... d'[[Kap Komorin]] dee südlechste Punkt vum indeschen Ënnerkontinent ass? * ... den [[Europäesche Biber]] (''Castor fiber'') zu Lëtzebuerg eng zwee Joerhonnerte laang ausgestuerwe war, ier e sech zanter dem Ufank vun den 2010er Joeren nees laanscht Sauer, Uelzecht, Äisch an Atert ausgebreet huet? * ... de Schwäizer Comicpersonnage [[Globi]] als Maskottche vun enger Buttekschaîne erfonnt gouf? * ... am Mee 1966 déi éischt [[112 (Europäeschen Noutruff)#Geschicht vun der lëtzebuergescher Noutruffzentral|Noutruffzentral zu Lëtzebeurg]] a Betrib geholl gouf, déi deemools nach ënner der Nummer 012 z'erreeche war? * ... den [[Uergelpäifekaktus]] direkt iwwer dem Buedem vill eenzel Äscht mécht, déi da praktesch am Senkel eropwuessen, wat dann ausgesäit wéi eng Rei [[Uergelpäif]]en? * ... den 30. Januar 1945 iwwer 800 Prisonéier vum [[KZ Sonnenburg]], dorënner 91 Lëtzebuerger, vun der SS duerch Genéckschoss ëmbruecht goufen? * ... am Kader vum [[Near Earth Asteroid Tracking]], deen [[Asteroid]]en iwwerwaacht, déi der Äerd (ze) no kéinte kommen, och ëmmer nees nei [[Koméit]]en entdeckt ginn? * ... just nach op enger vun de fréier 20 [[Fontaine Montefiore]] d'Skulptur vun enger Waasserdréiesch erhalen ass? * ... de [[Sireenereseau zu Lëtzebuerg]] aus ronn 160 [[Sireen (Apparat)|Sireene]] besteet, déi uechter d'Land am ëffentleche Raum opgestallt si fir am Fall vun enger Katastroph kënnen ze warnen? * ... [[Kiewerlekszopp]] ee vun de wéinege Platen an Europa ass, an deenen Insekte verschafft ginn? * ... d'[[Gemeng Ettelbréck]] 1850 an dräi gespléckt gouf, an esou d'[[Gemeng Schieren]] an d'[[Gemeng Ierpeldeng op der Sauer|Gemeng Ierpeldeng]] entstane sinn? * ... en [[Tangram]] aus fënnef Dräiecken, engem Carré an engem Parallelogramm besteet? * ... de Film ''[[Congé fir e Mord]]'' vun [[Paul Scheuer]] 35 Joer laang de Rekord gehalen huet vum [[lëtzebuergesch Filmer|lëtzebuergesche Film]] mat deene meeschte Spectateuren, ier e vum ''[[De Superjhemp retörns|Superjhemp retörns]]'' vum [[Félix Koch]] iwwerholl gouf? * ... de [[Kap Canaveral]] a [[Florida]] no de [[Lëtschen|Lëtschefelder]] genannt gouf, déi do waren, an haut eng [[Metonymie]] fir d'[[Rakéitestartplaz]]en do an der Géigend ass? * ... de [[Lëtzebuerg-Effekt]], deen dora besteet, datt de Radiosprogramm vun engem Laang- oder Mëttelwellesender schwaach am Hannergrond vun engem anere Sender ze héieren ass, eng éischt Kéier uganks den 1930er Joere bei [[RTL Group|Radio Lëtzebuerg]] observéiert gouf? * ... d'[[Pragmatesch Sanktioun (1713)|Pragmatesch Sanktioun]] vum Keeser [[Karl VI. (HRR)|Karl VI.]] opgesat gouf, fir d'Ierffolleg no sengem Doud festzeleeën? * ... d'Serie ''[[Capitani]]'' op Netflix an alle Sproochen esou heescht, bis op Portugisesch, wou den Titel ''Os Segredos de Manscheid'' ass, an op Ongresch, wou e mat ''Gyilkosság Manscheidben'' iwwersat ass? * ... d'[[Kanaliséierung vun der Musel]] schonns 1794 eng éischt Kéier proposéiert gouf, et awer bis 1956 gedauert huet, bis et zu engem Staatsvertrag tëscht Frankräich, Lëtzebeurg an Däitschland koum, deen den Ausbau vu Koblenz bis op Diddenuewen festgehalen huet? * ... de [[Grégoire Schouppe]], Abt vun der Abtei Iechternach, fir déi sëllege Bauaarbechte bekannt ass, déi e fir d'Abtei maache gelooss huet? * ... den "[[Éischten Europäesche Stol]]" am Fong kee [[Stol]], mee [[Goss]] war? * ... vun deene véier Molchaarten, déi et zu Lëtzebuerg gëtt, den [[Triturus cristatus|nërdleche Kammmolch]] (''Triturus cristatus'' déi seelenst ass? * ... [[Herzogtum Bouillon|Bouillon]] 1794 fir e puer Méint eng Republik war? * ... den [[Belval-Héichiewen|Héichuewen C vun Esch-Belval]] 1996 ënner der Opsiicht vu chineeseschen Ingenieuren demontéiert, a Këschte verpaakt, a China bruecht an do nees opgeriicht gouf? * ... d'[[Valletta|Haaptstad vu Malta]] no [[Jean Parisot de La Valette|engem Groussmeeschter vum Souveräne Malteeseruerde]] genannt ass? * ...déi lëtzebuergesch Electropopband [[Hal Flavin]] et am Summer 2013 mam Lidd ''Trigger'' bis op d'Plaz 61 an de spuenesche Singlecharts gepackt huet? * ... d'[[Tulpen]] hir Wuerzele sproochlech an [[Turban|enger Kappbedeckung]] hunn? * ... den Déifferdenger ''Creative Hub'' [[1535°]] no der Schmëlztemperatur vum [[Eisen|Eise]] genannt gouf? * ... d'[[Gott ist mein König|Rotswiesselkantat]] dat éischt Wierk vum [[Johann Sebastian Bach|Bach]] ass, dat gedréckt gouf? * ... d'Schrëftesteller-Bridder [[Nico Helminger|Nico]] a [[Guy Helminger]] allebéid schonns zweemol de [[Prix de la fondation Servais|Servais-Präis]] kruten<!-- Stand 2022 -->? * ... een zu Paräis Wierker vum [[Pablo Picasso|Picasso]] an egem [[Musée national Picasso (Paräis)|"salzegen Hotel"]] bewonnere kann? * ... am [[Stadhaus Ettelbréck|Ettelbrécker Stadhaus]] op Glasmolereien Zeenen aus der Geschicht vun der Stad ze gesi sinn, wéi d'Feierkatastroph vu 1778, d'Ernennug zu enger Stad 1907, oder déi éischt Opféierung vun der Lëtzebuerger Nationalhymn ''[[Ons Heemecht]]''? * ... eng [[Tajine]] souwuel e Kichegeschier wéi och, duerch [[Metonymie]], d'Iesse selwer, wat dra gebrutscht gëtt, ass? * ... den Numm vum [[Roude Pëtz]] op e klengen Tiermchen aus rouden Zillen zréckgeet, deen zu Festungszäite ronderëm de Pëtz stoung? * ... et am Musée vun der [[Buerg Guttenberg]] eng Holzbibliothéik aus dem Joer 1790 gëtt, an där ronn 100 Bam- an Trauschzorte versuergt ginn? * ... eng [[Klemm L25d VIIR LX-MAF|Klemm L25]] am Joer 1946 deen éischte Flijer war, deen zu Lëtzebuerg offiziell immatrikuléiert gouf? * ... de [[Louis François Armand de Vignerot du Plessis]] sech virun allem en Numm duerch seng amouréis Aventuren a seng Dueller gemaach huet? * ... déi karminrout Faarf vun der [[Pont grande-duchesse Charlotte|Rouder Bréck]] erausgesicht gouf, fir déi ''harmonesch Linne vun der Bréck ervirzesträichen, absënns och bei schlechtem Wieder''? * ... et am georgeschen Nationalepos ''[[Vep'his Tqaosani]]'' vum [[Šot'a Rust'aveli]] net kloer ass, ob de ''Wepchi''-Pelz vun engem Tiger oder engem Panther ass? * ... [[Wil Lofy|de Sculpteur]] vum [[Hämmelsmarsch-Buer]] sech selwer an enger vun de Figure portraitéiert huet? ===200=== * ... de geographeschen Zentrum vun der Belsch um [[Nil (Baach)|Nil]] läit? * ... ''[[L'Arlequin (Zäitschrëft 1848)|L'Arlequin]]'', 1848 vum [[Charles Munchen]] gegrënnt, déi éischt satiresch Zäitschrëft zu Lëtzebuerg war? * ... de [[Sergei Michailowitsch Prokudin-Gorski]] (Сергей Михайлович Прокудин-Горский) en aussergewéinlech wichtege Pionéier vun der Faarffotografie war? * ... ''[[Sawah]]'' vum [[Adolf El Assal]] deen éischte Lëtzebuerger Film war, deen op [[Netflix]] ze gesi war? * ... ee bei [[Konter a Matt]] bekennen oder trompe muss? * ... d'Mauere vun der [[Kierch Saint-Julien vun Auderghem]] mat Hasteng aus der ''Wäisser Kaul'' vu [[Rëmeleng]] gebaut goufen? * ... d'Arkade vun der Haaptwuecht, engem Gebai aus der Festungszäit dat op der [[Plëss]] stoung, wéi et 1902 ofgerappt gouf, an de [[Parc Heintz (rue de Hollerich)|Parc Heintz]] zu Hollerech geplënnert goufen? * ... de Vertrieder vu [[Washington D.C.]] am [[Kongress vun de Vereenegte Staaten|US-amerikanesche Representatnenhaus]] kee Recht huet, do matzewielen? * ... d'[[France Gall]] vun hirem [[Eurovision Song Contest 1965|Eurovisioun-Gewënner-Lidd]] ''[[Poupée de cire, poupée de son]]'' och eng [[japanesch]] Versioun mam Titel ''Yume Miru Shanson Ningyō'' opgeholl huet? * ... als Folleg vun der méi lueser [[Äerdrotatioun]] d'[[Koordinéiert Weltzäit]] (UTC) géigeniwwer der [[International Atomzäit|Internationaler Atomzäit]] (TAI) bal 40 Sekonnen no geet? * ... de Moler [[Henri-Joseph Redouté]] aus dem deemolegen [[Herzogtum Lëtzebuerg]] als Member vun der ''Commission des sciences et des arts'' um [[Napoléon Bonaparte]] senger Campagne an Egypten deelgeholl an doropshin 11 Tafelen an 100 eenzel Zeechnungen zum monumentale Wierk ''La Description de l'Égypte'' bäigedroen huet? * ... ''[[Kaiser Karls Bettstatt]]'' net grad dee komfortabeslte Leeër vum [[Karel de Groussen|Karel dem Grousse]] gewiescht dierft sinn? * ... d'[[Mineralwaasserquell Bel-Val|Société Anonyme Générale des eaux minérales de Bel-Val]] hiert Waasser net nëmmen zu Lëtzebuerg verkaaft huet, mä och bis zu zwou Millioune Fläschen am Joer an Europa, Amerika, Afrika an a China exportéiert huet? * ... ''[[Hurtigruten]]'' eng norwegesch Postschëffslinn ass, déi Fracht- Passagéier- a Kräizfahrtpassagéier laanscht d'Küstlinn tëscht [[Bergen]] a [[Kirkenes]] transportéiert? * ... op de Grof [[Siegfried I. vu Lëtzebuerg]] net nëmmen d'Grënnung vun der [[Bockfiels|Buerg Lëtzebuerg]], ma och vun där vu [[Saarburg]] zréckgeet? * ... d'''[[London Eye]]'' dat gréisst [[Riserad]] an Europa ass an als ''Millennium Wheel'' a Betrib goung? * ... d'Gebai vun der fréierer [[Gare Biissen|Gare vu Biissen]] identesch mat deem vun där vun Useldeng ass? * ... [[Cidade Velha|Ribeira Grande]], déi éischt Siidlung um [[Cap Vert]], och déi éischt permanent europäesch Siidlung an den Trope war? * ... de [[Vëlodrom Belair|Vëlodrom um Belair]] mat sengem Terrain an der Mëtt, wéi en a Betrib goung, anengems den eenzegen Sportstadion an der Stad Lëtzebeurg war? * ... d'Archive vun der''[[Officina Plantiniana]]'' et erméiglechen, iwwer 300 Joer Verlagsgeschicht a Buchdrock ze verstoen? * ... d'[[Rackés Millen]] zu Äischer déi eenzeg Waassermillen zu Lëtzebuerg ass, déi nach voll funktionéiert? * ... et um Mound e [[Ball (Moundkrater)|Ball]] vu 40 km Duerchméisser gëtt ? * ... de [[Kasemattentheater]] zwar no enger vu sengen éischte Spillplazen, de [[Kasematte vun der Stad Lëtzebuerg|Kasematten]], genannt gouf, awer zanter Joerzéngte praktesch net méi do spillt? * ... de [[Schëffslift vu Strépy-Thieu]] um [[Canal du Centre (Belsch)|Canal du Centre]] an der Belsch en Héichtenënnerscheed vun 73 Meter iwwerwënnt a [[Schëffslifter vum Canal du Centre|véier historesch hydraulesch Lifter]] ersetzt? * ... am Gebai vun der [[Villa Lefèvre|amerikanescher Ambassade an der Stad]] bis am Zweete Weltkrich déi däitsch Ambassade war? * ... een am Wanter geleeëntlech [[Hoeräis]] op muuschtegem Holz fanne kann? * ... de [[Léon Mart]] (1914-1984) dee Spiller vun der [[lëtzebuergesch Foussballnationalekipp|lëtzebuergescher Foussballnationalekipp]] ass, dee bis ewell <!--Stand: 2022-->déi meescht Goler fir si geschoss uet, neemlech 16 Stéck? * ... d'Haus ''Bei der Stengener Klack'' op der [[Alstad-Plaz (Prag)|Prager Alstad-Plaz]] dem [[Jang de Blannen|Jang de Blanne]] säi Stadpalais war? * ... "[[Handy]]" an "[[Oldtimer]]" zu de [[Schäinanglizismus|Schäinanglizisme]] gezielt ginn? * ... et vun der [[Schuerelser Schlass|Schuerelse Buerg]] keng bekannt Dokumenter ginn, déi eppes iwwer d'Geschicht aussoe kéinnten, grad wéi och d'Origine vum Numm net gekläert ass? * ... de [[Porsche 356 Nr.1 Roadster]] deen éischten Auto war, deen den Numm ''Porsche'' gedroen huet? * ... 2019 nach ëmmer 1 % vun der Lëtzebuerger Bevëlkerung net un en [[Waasserwirtschaft zu Lëtzebuerg|Ofwaassersystem]] ugeschloss war? * ... [[Schweedesch]] eréischt zanter 2009 [[offiziell Sprooch]] vu [[Schweden]] ass? * ... dem Minnsänger [[Wachsmut vu Kënzeg]] seng Lidder der Traditioun vum reflektéierende Minnesang zougeuerdnet ginn? * ... d'[[Kaspescht Mier]] am Fong kee Mier, ma e Séi ass? * ... den [[American Building (Stad Lëtzebuerg)|American Building]] an der Stad Lëtzebeurg säin Numm dohir huet, well do d'Reesagence Derulle-Wigreux hire Sëtz hat, duerch déi bannent 40 Joer iwwer 16.000 Leit an d'USA ausgewandert sinn? * ... den [[Uessepickert mat roudem Schniewel]] op Kisuaheli (iwwersat) "Wiechter vum Nashorn" genannt gëtt? * ... den [[Deutsch-Luxemburgisches Schengen-Lyzeum Perl]] zesumme vum Saarlännesche ''Ministerium für Bildung, Kultur und Wissenschaft'' an dem lëtzebuergesche ''Ministère de l'Éducation nationale et de la Formation professionnelle'' entworf gouf a bedriwwe gëtt? * ... den Jersey-Kabes, eng [[Bam-Kabes]]-Zort, déi op op de Kanalinsele gezillt gouf, 2 bis 3 Meter héich gëtt? * ... d'[[Kierch_Léiweng#D%27Bildche_vun_der_Stackeger_Muttergottes|Bildche vun der ''Stackeger Muttergottes'']] an der Léiwenger Kierch, eng Figur aus gebranntem Leem aus dem 17. Jorhonnert, am Laf vun der Zäit 5 Mol nei bemoolt gouf, ë.a. fir se der Moud vun deemools unzepassen? * ... ''[[Le Petit Prince]]'' als éischt op Englesch erauskoum, an eréischt dono an enger franséischer Editioun? * ... d'[[Schlass Biertreng]] an der Zäit am Familljebesëtz vun souwuel engem lëtzebuergesche wéi och engem belsche Premierminister war? * ... den [[Giant's Causeway]], eng [[Basalt]]saileformatioun an Nordirland, der Legend no Reschter vun enger Strooss aus [[Pavé]] ass, déi e Ris gebaut hat? * ... de [[Friedrich Stummel]] op enger vu senge Molereien an der [[Kathedral Notre-Dame vu Lëtzebuerg|Stater Kathedral]] säin Numm am Buch vun engem Schrëftegléierten, an och e Portrait vu sech selwer, hannerlooss huet? * ... de joerzéngte laange Sträit tëscht Dänemark a Kanada, wiem d'[[Hans-Insel]] gehéeiere géif, de Bäinumm ''Whiskey Wars'' hat? * ... den Optrëtt vun de [[The Rolling Stones|Rolling Stones]], am August 1995 um Kierchbierg, mat méi wéi 60.000 Zuschauer dee gréisste [[Concert]] ass, dee bis ewell<!-- Stand 2022--> zu Lëtzebuerg organiséiert gouf? * ... am [[Lëtzebuerger Online Dictionnaire]] déi 1000 heefegst Wierder och a Gebäerdesprooch iwwersat sinn? * ... an der [[Kathedral Saint-Étienne vu Bourges]] déi eelst astronomesch Auer vu Frankräich ass (si ass vu 1424)? * ... [[den Décken an den Dënnen]] an der [[Gemeng Suessem]] mat jee enger Strooss geéiert goufen? * ... d'Mine [[Walert]] zu Rëmeleng de Spëtznumm ''Mausfal'' krut, well do net manner wéi 46 Biergleit hiert Liewe gelooss hunn, dorënner och den Deputéierte [[Jean-Pierre Bausch]]? === 250 === * ... e Studentequartier zu [[Köln]] (Neustadt-Süd), als Uspillung un de Paräisser [[Quartier Latin]], ''Kwartier Latäng'' genannt gëtt? * ... bei [[Mamer]] an engem Pëtz aus der Réimerzäit Skelettdeeler vun engem [[Dromedar]] fonnt goufen? * ... den [[hellege Fiakrius]] Patréiner vun de Gäertner, den Taxichaufferen an de Koloproktologen ass? * ... de Fait, dass am ''Finnegan's Wake'' vum [[James Joyce]] "''that Luxuumburgher evec cettehis Alzette'' (...)" ernimmt gëtt, op dem Auteur säi Besuch am Land als Tourist, am August 1934, zeréckzeféieren dierft sinn? * ... de [[Bodensee]] näischt mat Buedem ze dinn huet, ma op eng fréier Uertschaft an Herzogtum ''Bodamon'' (haut Bodam, e Quartier vu Ludwigshafen), zréckgeet? * ... Enn vum 19. Joerhonnert an der [[Péitruss-Kasematten|Paschtéitche]] Champignone gezillt goufen? * ... den [[3. September]] [[1967]] a Schwede vun engem Dag op deen anere op der Strooss vu [[riets a lénks|Lénks- op Rietsverkéier]] ëmgestallt gouf? * ... den [[Auguste Dutreux]] (1808-1890) e lëtzebuergesche Jurist a Lepidopterolog war? * ... de [[Kiwi (Fruucht)|Kiwi]] no engem Vull aus [[Neiséiland]] genannt gouf, opwuel d'Fruucht ursprénglech aus [[China]] kënnt? * ... déi satiresch Zeitung ''[[D'Wäschfra (1868)|D'Wäschfra]]'' bannent hirem 16järegem Bestoen e puer Kéieren de Titel huet misse wiesselen (''Thill Eulenspiegel, Der neutrale Pulcinell, D'Uoreg Zongen)'', well et ëmmer nees Prozesser géint si gouf? * ... d'[[Shirley Temple]] mat 6 Joer déi bis ewell jéngst Persoun war, déi en [[Academy Awards|Oscar]] krut? * ... de [[Belvédère um Escher Gaalgebierg]] e [[Monopteros]] ass? * ... d'[[Sahara]], entgéint dem Klischee, just zu 20 % aus Sandwüst besteet? * ... de Film ''[[Eng nei Zäit]]'' en tatsächleche Muerdfall, de [[fënneffache Muerd um Wandhaff]] am Joer 1945, als Grondlag fir seng Intrig huet? * ... d'Liicht an eiser [[Mëllechstrooss]] ronn 100.000 Joer braucht, fir vun engem Enn bei dat aner ze kommen? * ... de [[William J. Kroll|Guillaume Kroll]] an den 1920er-1930er Joeren an der Stad um Belair an der [[Villa Leclerc]] e Laboratoire opgeriicht huet, fir metallurgesch Fuerschungen ze bedreiwen, ier en 1940 an d'USA ausgewandert ass? * ... d'[[Signal de Botrange]], deen héchste Punkt vun der Belsch, eréischt 1925 (mat den [[Cantons de l'Est (Belsch)|Ostkantonen]]) belsch gouf? * ... den [[Tour de France]] 1947 eng éischt Kéier zu Lëtzebuerg eng Etapp ageluecht huet, neemlech de 27. Juni am [[Vëlodrom Belair|Vëlodrom um Belair]]? * ... op der [[Venus (Planéit)|Venus]], anescht wéi bei den anere Planéite vu eisem Sonnesysteem, d'[[Sonn]] am Westen opgeet an am Osten ënner? * ... zu [[Wolz (Uertschaft)|Wolz]] eng [[Richard Brookins Gedenkplack Wolz|Plack un deen US-Zaldot erënnert]], deen am Wanter 1944 als [[Kleeschen|Kleesche]] verkleet, de Kanner kleng Cadeaue gemaach huet? * ... de ''[[Bradypus variegatus]]'' aus der [[Famill (Biologie)|Familll]] vun den Dräifanger-Lidderhanessen (Bradypodidae), 15 bis 18 Stonnen am Dag mat schlofe verbréngt, a just all 8 Deeg vun de Beem erofklëmmt, dat, fir säin Daarm eidel ze maachen? * ... de [[Charel de Kéngen]], Herzog vu Burgund, sech 1475 eng zwou Woche laang an der [[Zolwerknapp|Buerg Zolwer]] opgehalen huet? * ... de [[Fluchhafe Kansai]] op enger kënschtlecher Insel an der Bucht vun Osaka gebaut gouf? * ... d'[[Schlass Aansebuerg|Aansebuerger Schlass]] op d'Wunnhaus vum Schmëdd-Här [[Thomas Bidart]] zréckgeet, deen an de 1620er Joren ë. a. [[Simmerschmelz|zu Simmer en Héichuewe]] bedriwwen huet, fir Waffen ze produzéieren? * ... de Sënn an Zweck vun den [[Nazca-Linnen]] am Peru, honnerte vu schnouerriichte Linnen am Wüstebuedem, awer och Representatioune vun Déieren a Planzen, bis ewell net eendeiteg bestëmmt konnt ginn? * ... de [[Gallo-réimeschen Tempel Steesel|Gallo-réimeschen Tempel zu Steesel]] fir eng Gottheet mam Numm ''Cerunincus'' opgeriicht gi war, iwwer déi soss näischt gewosst ass? * ... de [[Finneschen Nationaltheater]] (''Suomen Kansallisteatteri'') deen eelsten Theater a Finnland ass, an deem Stécker op Finnesch gespillt ginn? * ... um Kierfecht am [[Park zu Heeschdref|Heeschdrefer Park]] zanter 1919 iwwer 700 Schwëstere vun der ''Doctrine chrétienne'' begruewe sinn? * ... de ''[[Roque Cinchado]],'' e 27 Meter héije [[Basalt]]-Monolith um Bierg [[Teide]], op [[Teneriffa]], a Spuenien wäit bekannt ass, well en ë. a. um fréieren 1000-Pesete-Schäin ze gesi war? * ... "[[Parva Domus Magna Quies (Dikrech)|Klengt Haus, Grouss Rou]]" de Sëtz vun der Dikrecher Gemengekeess ass? * ... de Bau vum [[Sydney Opera House]] 14,3-mol méi kascht huet wéi ufanks geplangt? * ... de Kinnek [[Wëllem III. vun Holland]] a Groussherzog vu Lëtzebuerg de Spëtznumm ''Koning Gorilla'' kritt hat? * ... de ''Guggenheim-Effekt'' nom [[Guggenheim-Musée Bilbao|Guggenheim-Musée]] vu [[Bilbao]] genannt ass, an ausdréckt, wéi en ikonescht Gebai d'Zuel vu Visiteuren an enger Stad signifikant vergréissert? * ... de [[Maagbitter Buff]] op Basis vun engem Rezept aus dem 18. Joerhonnert vum [[Herman Boerhaave]] fabrizéiert gëtt? * ... den [[Dettifoss]] am Norde vun [[Island]], der Waasserquantitéit no, dee gréisste Waasserfall an Europa ass? * ... d'[[Verkéiersluucht#Speziell Luuchte fir den ëffentlechen Transport|Verkéiersluuchte]] fir de [[Stater Tram#Fueren a Signalisatioun|Stater Tram]] déi selwecht sinn, wéi déi fir d'Busser, mat zousätzleche Signaler, déi fir däitsch Trammen entwéckelt goufen? * ... bei den [[Nandu]]en ee Männchen d'Eeër vu bis zu 12 Weibercher mateneen ausbréit an sech dann ëm d'Opzuucht vun deene Jonke këmmert? * ... an der Fassad vum fréiere [[Kino Capitole]] an der Stad Wellen a Blëtzer mat de Wierder ''Vox'' a ''Lux'' ze gesi sinn, déi drop higewisen hunn, datt am Kino Tounfilmer gewise goufen? * ... d'[[Dreckskëscht]]en a Frankräich nach haut nom [[Eugène Poubelle]] genannt ginn, deen se 1884 zu [[Paräis]] agefouert hat? * ... deen éischte [[Catenaire]]spotto, deen den 18 Abrëll 1988 am Kader vun der [[Elektrifizéierung vun der Eisebunn zu Lëtzebuerg|Elektrifizéirung vun der Nordstreck]] opgeriicht gouf, an der [[Gare Luerenzweiler|Gare vu Luerenzweiler]] steet? * ... an engem Pavillion vum [[Nationalmusée vum Niger]] den originalen [[Arbre du Ténéré]] ausgestallt gëtt? * ... den [[F91 Diddeleng]] sech 2018, als éischt lëtzebuergesch Ekipp iwwerhaapt, fir d'Gruppephas vun der [[Europa League]] qualifizéiert huet? * ... d'[[Benelux-Parlament]] schonns dräi Joer existéiert huet, éier d'[[Benelux|Benelux-Unioun]] 1958 offiziell an d'Liewe geruff gouf? * ... * ... ===''Déi rout Linke musse fir d'éischt gebléitst ginn...''=== * ... de Schauspiller [[Michael Keaton]] fir richteg ''Michael Douglas'' heescht, ma sech dee [[Pseudonym]], nom [[Buster Keaton]], zougeluecht huet, fir net mat [[Michael Douglas|deem anere Schauspiller mat deem Numm]] verwiesselt ze ginn? * ... net [[New York City|New York]], ma [[Albany]] d'Haaptstad vum [[New York (Bundesstaat)|Bundesstaat New York]] ass? *... d'[[Hänkbéck vu Saint-Martin-d'Ardèche|Hänkbréck iwwer d'Ardèche]] tëscht [[Saint-Martin-d'Ardèche]] an [[Aiguèze]] [[1905]] gebaut gouf awer eréischt [[2005]] offiziel ageweit gouf. * ... am [[Saarland]] zweeanenhalleft Joer nom [[Traité vu Lëtzebuerg|Bäitrëtt zu der Bundesrepublik]] weider man [[Franséische Frang]] bezuelt gouf? *... et 1949 eng ''Herrenberg-Lift-Gesellschaft'' gouf, fir zu [[Dikrech]] eng Seelbunn op den [[Härebierg]] ze bauen, mee schonn 1950 decidéiert gouf, amplaz vun engem Ausfluchszil duer [[Kasär Grand-Duc Jean|eng Kasär]] hin ze bauen? * ... [[Flecht]]en (Lichen) e symbiotescht Zesummeliewen tëscht engem [[Pilzeräich|Pilz]] mat enger [[Algen|Alg]] oder enger [[Bakterien|Bakterie]] sinn? * ... d'[[Chilehaus]] zu [[Hamburg]] säin Numm dohier huet, datt de Bauhär mam [[Salpéiter]]handel aus [[Chile]] räich gi war? * ... den Tuerm um [[Napoleonsgaart]], Belvédère genannt, 1928 vum [[Kadaster]] fir [[Triangulatioun]]sberechnungen opgeriicht gouf? *... d'[[Wëllkar]] net zu de [[Grieser]] zielt, wéi déi aner [[Fruucht (Kären)|Fruucht]]-Aarten, ma zu der Famill vun de [[Polygonaceae]], zu där och de [[Rubbarb]] an de [[Sauerampel]] gehéiert? * ... den Numm ''[[Molotowcocktail]]'' op de [[Finnesch-Sowjetesche Wanterkrich]] zréckgeet, wéi d'Finnen sech mat dëser Waff géint sowjetesch Tankse gewiert hunn? *...d'[[Chareli]]sbréck zu [[Dummeldeng]] déi éischt Bréck an Europa war, déi mat '''[[Greyträger]]e''' gebaut war? * ... den Nullmeridian, wéi e mam [[UTM-Koordinatesystem|UTM]]- [[Koordinatesystem]] WGS84 gemooss gëtt, eng 100 Meter ëstlech vum Nullmeridian vum [[Royal Greenwich Observatory]] läit? * ... [[Reykjavik]] ([[Island]]), [[Wellington]] ([[Neiséiland]]) a [[La Paz]] ([[Bolivien]]) déi respektiv nërdlechst, südlechst an am héchste geleeën [[Haaptstad|Haaptstied]] sinn? * ... De Markennumm [[Elle & Vire]], vum Numm vun de Flëss [[Elle (Vire)|Elle]] a [[Vire (Floss)|Vire]] am [[Departement Manche]] hierkënnt. * ...den Ausbroch vum Vulkan [[Tambora]] an Indonesien am Joer 1815, dat [[Joer ouni Summer|Joer duerno]] en grouss [[Hongersnout]] an Amerika an an Europa provozéiert hat? * ... den [[Däitsch-Hollännesch-Belschen Dräilännereck]] um [[Vaalserberg]] vun 1839 bis 1919 e Véierlännereck war? * ... der [[Ruth Belville]] hire Beruff dora bestoung, déi genee [[Auerzäit]] ze verkafen, a si dowéinst ''[[Greenwich Mean Time|Greenwich Time]] Lady'' genannt gouf? * ... den [[Jack Lemmon]], de [[Sean Penn]], d'[[Juliette Binoche]] an d'[[Julianne Moore]] déi eenzeg Schauspiller sinn, déi de Präis fir dee beschte Schauspiller op den dräi Filmfestivalle vu [[Filmfestival vu Cannes|Cannes]], [[Filmfestival vu Venedeg|Venedeg]] a [[Internationale Filmfestspiele Berlin|Berlin]] gewonnen hunn? * ... den [[Tyrrell P34]] den e [[Formel 1]] Auto mat 6 Rieder war? * ... d'Pompjeeë vun Tréier den 23. Abrëll 1941 an d'Stad Lëtzebuerg hëllefe koume fir d'Feier am [[Hôtel des Terres Rouges|Terres-Rouges-Gebai]] ze läschen? * ... bis ewell just dräi Leit gläichzäiteg fir en [[Oscar]] fir dat bescht Orignial-Dréibuch an ee fir dee beschte Schauspiller an engem nämmlechte Film nominéiert goufen, nämlech de [[Charlie Chaplin]], den [[Orson Welles]] an de [[Sylvester Stallone]]? * ... de [[Robert Tappan Morris]] 1988 den éischte [[Computerwuerm]] entwéckelt hat? * ... den Turner [[Georg Eyser]] bei den [[Olympesch Summerspiller 1904|olympesche Spiller 1904 zu St. Louis]] 6 Medaile gewonnen huet, an dat trotz enger hëlzener Beeprothees? * ... de [[Charles Maurice de Talleyrand-Périgord]] a Frankräich souwuel ënnert dem ''[[Ancien Régime]]'', wéi och wärend der [[Franséisch Revolutioun|Franséischer Revolutioun]], dem ''[[Directoire]]'', dem ''[[Consulat]]'', dem ''[[Premier Empire]]'', der [[Franséisch Restauratioun|Restauratioun]] an der [[Julimonarchie]] wichteg Funktiounen am Staat hat, a bei véier Kréinungen dobäi war? * ... de Geograph [[Mathias Ringmann]], deen éischte war, deen der [[Nei Welt|Neier Welt]] den Numm ''[[Amerika (Kontinent)|America]]'' ginn hat? * ... de [[Charles Bech]], den eenzege Lëtzebuerger war, dee fir [[US-Airforce]] Asätz op enger [[B-17 Flying Fortress]] geflunn ass. * ... verschidde [[Schof]]s- a [[Geess]]erasse méi wéi 2 [[Har]]en hunn. [[Kategorie:Wikipedia]] [[Kategorie:WDS]] bin40cs16amdmbhczmia6vmozmqwa3c 2394449 2394448 2022-08-02T21:08:10Z Zinneke 34 wikitext text/x-wiki {| |bgcolor=#FFFFEE| <br>'''Dat hei ass d'Reserv vun neien ''' '''''Teaseren''''' '''fir an d'[[:Schabloun:WDS {{CURRENTDAY}}. {{CURRENTMONTHNAME}}|Wousst Dir schonn...]]-Rubrik''', déi duerch Schablounen, [[Haaptsäit/WDS|eng fir all Dag]], mat Sätz aus der [[Haaptsäit/WDS-Archiv 365|Lëscht vun 365 Teaseren]] dohigesat ginn. Wann der hei nach eng Kéier 365 neier zesummekomm sinn, kënnen déi dann déi aktuell ersetzen oder mat hinnen an e Roulement kommen. Wann Dir deemno Iddie fir weider Verweiser op Artikelen hutt (oder kuriéis Detailer dodran), da sëtzt se w.e. gl. hei ënnendrënner derbäi. |} ---- ===Wousst Dir schonn datt…=== * ... d'[[Joan Fontaine]] an d'[[Olivia de Havilland]] déi eenzeg Sëschtere sinn, déi allebéid en [[Academy Awards|Oscar]] fir dat bescht Schauspill an enger Haaptroll kruten? * ... déi éischt [[Päerdscourse]] zu Lëtzebuerg am Joer 1895 zu [[Dikrech]] geridde gouf? * ... d'[[Dräi Kinneken]], déi heirëmer ''Balthazar, Caspar a Melchior'' genannt ginn, bei de syresche Chrëschten ''Larvandad, Hormisdas a Gushnasaph'', bei den Ethiopier ''Tanisuram, Mika, Sisisba'' oder ''Awnison, Libtar a Kasäd'', a bei den Armeenier ''Kagba a Badadilma'' heeschen, an deemno och alt just zu zwéi sinn? * ... dem [[Johann Philipp Bettendorf]] (1625-1698) seng Chronik vun de Jesuittemissiounen am [[Amazonas]]gebitt als eng Fondgrouf net nëmme fir Kiercherechtler a Missiounstheologen, mä och fir Ethnologen, Biologen, Historiker a Soziologen ugesi gëtt? * ... d'Adepte vun der [[Prënz-Philip-Beweegung]] op [[Vanuatu]] iwwerzeegt sinn, datt de [[Philip, Duke of Edinburgh|Prënz Philip]], de Mann vun der brittescher Kinnigin [[Elizabeth II. vu Groussbritannien|Elizabeth II.]], eng Gottheet ass? <!-- Mol kucken, wéi dat nom Philip sengem Doud 2021 weidergeet... --> * ... d'[[Befreiungsmonument Dikrech|Monument fir d'Befreiung duerch d'US-Arméi]] zu [[Dikrech]] un zwou Befreiungen erënnert, déi am September 1944 an déi am Januar 1945? * ... de [[Ginkgo]] sech zanter 300 Millioune Joer kaum verännert huet an dofir als e ''liewegt Fossil'' gëllt? * ... ''Grëmmeleschter'' fréier Reesbengele genannt goufen, déi zu [[Grëmmelescht]] fabrizéiert goufen? * ... de [[Koméit]] [[Shoemaker-Levy 9]], deen 1993 entdeckt gouf, am Summer 1994 op de Planéit [[Jupiter (Planéit)|Jupiter]] opgeschloen ass? * ... d'[[Christ Roi-Kapell]] um Belair 1931 dat éischt Kierchegebai zu Lëtzebuerg war, dat net am traditionellen neo-romaneschen oder neo-gotesche Stil gebaut gouf? * ... dem [[Georges Méliès]] säin ''Le Voyage dans la Lune'' (1902, nom Roman vum [[Jules Verne]]) als deen éischte [[Science-Fiction]]-Film gëllt? * ... d'[[Rochuskierch zu Éinen]] déi eenzeg Kierch am Land ass mat engem ronne Kiercheraum? * ... d'Mafalda, e Comicpersonnage vum argentineschen Zeechner [[Quino]], 2014 als éischt BDs-Figur mat der [[Légion d'honneur]] ausgezeechent gouf? * ... Lëtzebuerg kuerz virum Éischte Weltkrich de weltwäit [[Siderurgie zu Lëtzebuerg|sechstgréisste Produzent vu Goss an aachtgréisste vu Stol]] war? * ... d'[[Gro Gaardewanz]] am 20. Joerhonnert éischter seelen zu Lëtzebuerg war, zanter ongeféier 2010 do besonnesch opfälleg am Hierscht ass, wa s'en Masse versicht, an Haiser anzedrénge fir z'iwwerwanteren? * ... ufanks vun den 1960er Jore beim Uleeë vum [[Our-Stauséi]] en Deel vun der Uertschaft [[Biwels]] huet missen op e kënschtleche Plateau verluecht ginn? * ... d'[[Baldwin Street]] an Neiséiland, mat engem Gefäll vu bis zu 35 %, als déi géist Strooss op der Welt gëllt? * ... d'Existenz vum [[Halonodon luxembourgensis]] bis ewell just duerch en Zant attestéiert ass? * ... de [[Streisand-Effekt]] no der Schauspillerin a Sängerin [[Barbra Streisand]] genannt gouf, déi eng Foto am Internet läsche loosse wollt, well dodrop (ë. a.) hiert Haus ze gesi war? * ... de Quartier [[Belair]] an der Stad Lëtzebuerg bis den Ufank vum 20. Joerhonnert ''Dauwefeld'', an dono ''Neimäerel'' genannt gouf, ier en 1957 säin haitegen Numm krut? * ... de [[Bodil-Präis]] deen eelsten dänesche Filmpräis ass? * ... de [[Méchelstuerm (Miersch)|Méchelstuerm zu Miersch]] net, wéi de Rescht vun der aler Kierch, am 19. Joerhonnert ofgerappt gouf, well en dem Kinnek-Groussherzog [[Wëllem II. vun Holland|Wëllem II.]] seng Fra Anna Palowna un d'Kierchtierm aus hirer Heemecht erënnert soll hunn, an doropshin d'Gemengeconseillere gebiede goufen, e stoen ze loossen? * ... vun 1880 un all Servicer vun der [[Regierung (Lëtzebuerg)|Lëtzebuerger Regierung]] an engem Gebai ënnerbruecht waren, dem [[Refuge Sankt Maximin|Hotel Sankt-Maximäin]], deen dofir dacks just ''d'Regierung'' genannt gouf? * ... d'[[Kongresshal vu Berlin]] an der Zäit vum [[Kale Krich]] e prominent Symbol fir déi däitsch-amerikanesch Allianz war an deementspriechend politesch instrumentaliséiert gouf? * ... de ''[[Vollekshaus (Stad Lëtzebuerg)|Versoffene Rousekranz]]'' duerch e ''Carrefour'' ersat gouf? * ... den [[Alexander Zoubkoff|éischte Fallschiermsprénger zu Lëtzebuerg]] Garçon an engem Stater Restaurant a Schwoer vum Keeser [[Wilhelm II. vun Däitschland|Wilhelm II.]] war? * ... zwee Joer, nodeem d'[[Fort Parkhöhe]] vun der Festung Lëtzebuerg fäerdeg gebaut war, fest stoung, datt et nees misst ofgerappt ginn? * ... een am [[Nationalpark Serra dos Órgãos]] ''dem Härgott säi Fanger'' bewonnere kann? * ... den 1. Juni 1904 zu Lëtzebuerg d'Aueren 35 bis 37 Minutten no vir geréckelt goufen, wéi vun der [[Sonnenzäit|Lokalzäit]] op déi [[Mëtteleuropäesch Zäit]] ëmgestallt gouf? * ... déi 35 Meter héich [[Dräifaltegkeetssail vun Olomouc]] am 18. Joerhonnert opgeriicht gouf, fir d'Enn vun enger [[Pescht]]epidemie ze éieren? * ... den Numm "[[Tawioun]]", eng Strooss an der [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad Lëtzebuerg]], op e Bouf vum [[Péiter Ernest I. vu Mansfeld|Péiter Ernest vu Mansfeld]] zréckgeet, deen Octavian housch, an no deem eng Paart genannt gi war? * ... den [[Tornado vu Péiteng]] vun 2019 Wandspëtzte vun 241&nbsp;km/h erreecht huet? * ... d'[[Laure Koster|Laure ('Lory') Koster]] déi éischt Lëtzebuergerin war, déi op den Olympesche Spiller ugetrueden ass, nämlech als [[Schwammen (Sport)|Schwëmmerin]] 1924 [[Olympesch Summerspiller 1924|bei deene vu Paräis]]? * ... wat een am [[Kiwuséi]] méi déif geet, wat d'Temperatur an de Salzgehalt méi eropginn? * ... de [[geographeschen Zentrum vu Lëtzebuerg]] am Nordweste vu Pëtten, am [[Naturschutzgebitt Pëttenerbësch]] läit? * ... d'[[Halloweenkrabb]] hiren Numm huet wéinst hirem Glach mat enger [[Halloween]]-[[Kalbass]]? * ... am [[Traité vu Lëtzebuerg]] 1956 festgehale gouf, datt d'[[Saarland]], dunn e franséischt Protektorat, der Bundesrepublik Däitschland bäitriede kéint? * ... d'[[Tomat]]en am 16. a 17. Joerhonnert an Europa eng Raritéit waren, a vu räiche Leit gezillt goufe fir schéin ze maachen, well gemengt gouf, d'Fruucht wier gëfteg? * ... de [[Johann Wolfgang von Goethe]] bei [[Openthalt vum Johann Wolfgang von Goethe an der Stad Lëtzebuerg (1792)|sengem Openthalt zu Lëtzebuerg]] net am sougenannte Goethe-Haus am Pafendall iwwernuecht huet, wou eng Plack hänkt, déi seet, dat wier de Fall gewiescht? * ... d<nowiki>'</nowiki>''[[Camptochaeta luxemburgensis]]'' en Troglobiont ass, an dowéinst seng Pigmentatioun verluer huet? * ... d'Willibrord-Klack an der [[Iechternacher Basilika]] mat knapps 7 Tonne Gewiicht déi schwéierst Klack am Land ass? * ... d'[[Mathilde d'Udekem d'Acoz|Mathilde]] zanter dem Bestoe vun der Belsch déi éischt Kinnigin ass, déi do am Land gebuer gouf? * ... den [[Albert Biever]] aus dem Rollengergronn 1904 zu New Orleans eng Universitéit gegrënnt huet? *... [[Iechternach]] 1886 als éischt Stad zu Lëtzebuerg eng elektresch Beliichtung krut? * ... dat éischt Liewewiesen, dat vun der Äerd an de Weltall geschéckt gouf, wuertwiertlech eent war, [[Laika|"dat billt"]] ? * ... bannent annerhalwem Joer no der Aféierung vum [[gratis ëffentlechen Transport zu Lëtzebuerg]] d'CFL 414.000 Euro mam Verkaf vun 1.-Klass-Ticketen (déi net gratis ass) an d'Kees krut? * ... de [[Ry de Vaux]] näischt mat [[Ris de veau]] ze dinn huet? * ... [[Manderen]] virun der Franséischer Revolutioun eng [[Herzogtum Lëtzebuerg|lëtzebuergesch]] Enklav a Loutrenge war? * ... um [[Kierfecht um Sichenhaff]] e Grafmonument steet, dat en Undenken un zwéi [[Commune vu Paräis|Kommunarde vu Paräis]] ass, déi am Exil zu Lëtzebuerg gestuerwe sinn? * ... d'Pläng vum Gebai vun der [[Gare Lëtzebuerg|Stater Gare]] op e ''[[Alexander Rüdell|Wirklicher Geheimer Oberbaurat]]'' zeréckginn? ===50=== * ... [[Quierzy]] am [[Departement Aisne]] ënnert de [[Merowenger]] eng Kinneksstad war, an ënnert de [[Karolenger]] eng Keeserpfalz, haut awer just nach e rouegt Dierfche vun eppes iwwer 400 Awunner ass? * ... D' ''[[Wochenblatt für Bürger und Landleute]]'' 1837 déi éischt "Provënz"zeitung zu Lëtzebuerg, an och déi éischt mat engem Feuilleton war? * ... d'[[Maria Theresia vun Éisträich]] de 25. Juni 1741 zum ''Kinnek'' vun Ungarn gekréint gouf, well et dofir kee weiblechen Titel gouf? * ... vun den ursprénglech [[Limes Luxemburgensis|94 stenge Maarken]], déi 1772 ënnert der [[Maria Theresia vun Éisträich|Maria Theresia]] opgeriicht goufen, fir d'Limitte vun der Stad Lëtzebuerg ze markéieren, der haut nach 63 bestinn? * ... den [[Johnny Weissmuller]], deen tëscht 1932 an 1948 a Filmer den [[Tarzan]] gespillt huet, virdrun olympesche Champion am [[Schwammen (Sport)|Schwamme]] war, an eng Goldmedail am [[Waasserball]] gewonnen hat? * ... dee Mann, [[Charles Bernard du Bost-Moulin|dee 1707 zu Lëtzebuerg d'Gromper agefouert]] soll hunn, bei engem Duell ëm d'Liewe koum? * ... de [[Kanounentiermche vu Kielen]] wéinst engem Noperschaftssträit entstane soll sinn? * ... [[Le Patron]] mat dräi oder véier Rieder ënnerwee ka sinn? * ... zu Lëtzebuerg tëscht 1880 an 1900 net manner wéi 20 [[Lëscht vun Zeitungen an Zäitschrëften zu Lëtzebuerg|nei Zeitunge gerënnt]] goufen? * ... d'[[Fabiola de Mora y Aragón]], vun 1960 bis 1993 den Titel ''Kinnigin vun'' de ''Belsch'' hat, an dono ''Kinnigin vun'' der ''Belsch''? * ... [[Dormans]], an der Marne, 1920 vun der Stad Lëtzebuerg fir 1 Frang op de Kapp vun hirer Bevëlkerung 'adoptéiert' gouf? * ... et bei Allënster, dem [[Victor Hugo]] no, ''"[[Häerdcheslee|une femme qui a une tête et un homme qui n'en a pas]]"'' gëtt? * ... [[Nuddel]]en a [[Kniddel]]en net nëmme vun der Matière-première hier, ma och [[etymologie|etymologesch]] dee selwechten Urspronk hunn? * ... de [[Michel Rodange]] mat senger Fra zesummen 10 Kanner hat, wouvun der awer sechs scho fréi gestuerwe sinn? * ... de [[Louis II. vu Frankräich|Louis den Tuddeler]] deen eenzege Jong vum [[Charles de Plakkapp|Charel dem Plakkapp]] war, deen iwwerlieft hat? * ... den ''[[Huelen Zant]]'' um Bockfiels net e Rescht vum Siegfried senger Buerg ass, mä vum lénksen Tuerm vun der zweeter Paart vun der Festung, deen 1874, wéi d'Festung geschlaff gouf, als 'Pseudo-Ruin' ëmgebaut gouf? * ... dem Theodor Kaiser säi [[Méckefänkert]] nach haut milliounefach zum Asaz kënnt? * ... bei der [[Cholera]]-Epidemie zu Lëtzebuerg, [[1865]]-[[1866]], tëscht 8.000 bis 10.000 Leit dorun erkrankt, a ronn 3.500 gestuerwe sinn, 1,83 % vun der Gesamtpopulatioun? * ... [[Cassini-Huygens]], eng Weltraummissioun mat zwou Raumsonde fir de Planéit [[Saturn (Planéit)|Saturn]] a [[Saturnmounden|seng Mounden]] z'erfuerschen, bannent knapps 20 Joer spektakulär nei Erkenntnesser bruecht huet? * ... bei der Explosioun vum Polvertuerm um [[Verluerekascht (Stad Lëtzebuerg)|Verluerekascht]], de 26. Juni 1807, 32 Persoune ëm d'Liewen koumen an der 120 schwéier blesséiert goufen, dorënner vill Kanner? * ... d'Insel [[Koiluoto]], déi just 3 Hektar grouss ass, tëscht Russland a Finland gedeelt ass? * ... d'[[Mercier (Champagner)|Champagnerfabréck Mercier]] am [[Weidendall]] bei Mamer virum 1. Weltkrich op bis zu 40 Hektar [[Weiden|Weide]] gezillt huet, deenen hir Rudde vu bis zu 100 Leit zu Kierf geflecht goufen? * ... [[Invasiounsträifen]] géint ''friendly fire'' schütze sollten? * ... de [[Malakoff-Tuerm (Lëtzebuerg)|Malakoff-Tuerm]] a [[Clausen]] nom [[Malakoff-Tuerm (Sewastopol)|Malakoff-Tuerm]], engem Deel vun der Festung [[Sewastopol]], genannt gouf, deen am [[Krimkrich]] (1853-1856) eng wichteg Roll gespillt hat? * ... d'[[The Beatles|Beatles]] 1961 hiren éischten Optrëtt no hirer Tournée zu Hamburg am [[Liverpool]]er ''[[Cavern Club]]'' haten, a bis 1963, 292-mol do opgetruede sinn? * ... d'[[Kapell Cité Léon Kauffman|Kapell vun der Cité Léon Kauffman]] tëscht 1962 an hirer Entweiung, 2017, an engem Trakt vun aacht Garagen amenagéiert war? * ... beim [[Tour de France 2011]] fir d'éischt Kéier an der Geschicht vum [[Tour de France|Tour]], net nëmmen zwéi Lëtzebuerger, ma och zwéi Bridder mat um Podium stoungen? * ... d'stenge Mauer ronderëm den Domän vum [[Schlass Kockelscheier]] vun engem eenzege Mann, engem gewësse Welter, bannent 15 Joer – vun 1880 bis 1895 – gebaut gouf? * ... zu Paräis, an der Zäit vum [[Directoire]], et Moud war, sech zu den ''Incroyables'' oder de ''Merveilleuses'' ze zielen? * ... de Lieu-dit ''[[Geeschterhaischen]]'' am [[Gréngewald]] op e Juegdhaus zréckgeet, dat fréier op där Plaz stoung? * ... déi [[Däitsch Bréck zu Visé]] (''Pont des Allemands''), eng Eisebunnsbréck iwwer d'[[Meuse]] bei [[Visé]], am [[Éischte Weltkrich]] vun der däitscher Arméi mat haaptsächlech russesche Gefaange gebaut gouf? * ... de Sënn an Zweck vun de [[Raschpëtzer]] am Gréngewald eréischt an de leschte Jorzéngte vum 20. Joerhonnert erausfonnt gouf? * ... d'[[Prinzessinnen-Eechen]] am [[Gréngewald]] sechs [[Eechen|Eeche]] sinn, déi tëscht 1894 an 1906 am ''Réngelsgronn'' zu Éiere vun den Duechtere vum [[Groussherzog vu Lëtzebuerg|Groussherzog]] [[Wëllem IV. vu Lëtzebuerg|Wëllem IV.]] geplanzt goufen? * ... de [[Schetzel]] e Klausener war, deen am 12. Joerhonnert bis zu sengem Doud 14 Joer laang an enger Klaus am Gréngewald bei der Stad Lëtzebuerg gelieft huet? * ... ''[[Les Trois Mousquetaires]]'' vum [[Alexandre Dumas]] ursprénglech als [[Feuilleton]] an der Zeitung ''Le Siècle'' publizéiert gouf? * ... der [[Ketty Thull]] hiert [[Kachbicher|Kachbuch]] an 10 Oploen méi wéi 50 Joer laang erauskomm ass? * ... de [[Mihai I. vu Rumänien|leschte Kinnek vu Rumänien]] no sengem Règne an der Schwäiz als Ziichter vu Gefligel, Testpilot a Makler op der Bourse säin Ënnerhalt verdingt huet? * ... d'[[Osbourg-Haus]] zu Gréiwemaacher am 15. Joerhonnert als Zivilhospiz gebaut gouf, an dono als Wunnplaz fir Schoulschwësteren, Schoul, Stadbibliothéik a Museksschoul benotzt gouf? * ... den [[Alhazen|Abu Ali al-Hasan Ibn Al-Haitham]] (~965 - 1039) als Erfinder vun der [[Lupp]] gëllt? * ... d'Wopen iwwer dem Portal vum [[Hospice Saint-Jean]] am Gronn déi vum Kinnek [[Karel II. vu Spuenien]], vum [[Herzogtum Lëtzebuerg]] a vum deemoleger Gouverneur vu Lëtzebuerg [[Philipp de Croy]], sinn? *... d'[[Gare Herbesthal|Gare vun Herbesthal]], déi 1843 opgoung, déi eelst europäesch Grenzgare war? * ... d'[[Avenue John-F.-Kennedy (Stad Lëtzebuerg)|Avenue Kennedy]] um [[Kierchbierg]] ursprénglech als [[Autobunn]] gebaut gi war, dann awer tëscht dem Enn vun den 1990er Joren an dem Ufank vun den 2010er Jore als Stadboulevard zréckgebaut gouf? * ... de [[Skorpioun I.]] en alegyptesche Kinnek aus der Virdynastescher Zäit, ëm 3200 v. Chr., war? * ... den Numm vun der Uertschaft [[Blummendall]] näischt mat Blummen ze dinn huet, ma éischter op eng keltesch Gottheet zréckgeet? * ... déi iwwer 21&nbsp;km laang [[Donauinsel]] zu [[Wien]] tëscht der [[Donau]] an der Neier Donau an den 1970er/1980er Joren ugeluecht gouf, fir Héichwaasser ze reguléieren? * ... als Reklamm fir d'Première vum Film ''[[De Superjhemp retörns]]'' verschidde Firmen d'Opschrëfte mat hiren Nimm (op Gefierer, Butteker oder Produkter) deelweis duerch déi parodistesch Versioun ersat hunn, déi s'am [[Superjhemp]] kritt haten? * ... de Vëlossportler [[Bim Diederich]] de Spëtznumm ''Duc de Grammont'' krut, nodeems e beim [[Tour de France 1951]] am ''[[Mur de Grammont]]'', seng 3 Matfuerer ofgehaangen hat? * ... déi lescht Persoun, déi am [[Tower of London]] higeriicht gouf, een zu Lëtzebuerg gebiertegen däitsche Spioun war? * ... den [[Traffic Light Tree]] zu London, sengem Kënschtler no, d'Zesummespill vun de Finanzaktivitéiten an dem Verkéier zu London, déi ni zur Rou kommen, mat de Beem an der Natur ronderëm symboliséiere soll? * ... den Zwerg bei der Blummenauer am [[Parc de Gerlache]] d'Klack eng éischt Kéier beim Begriefnes vum Déifferdenger Buergermeeschter [[Emile Mark|Mark]] gelaut huet? ===100=== * ... den [[Zwak (Mythologie)|Zwergen- oder Zwakemythos]] op bronzezäitlech Biergleit zréckgeet, déi sief et duerch hir Originnen, sief et duerch hir Aarbecht, méi kleng waren? * ... d'[[Sonn]] e [[Gielen Zwerg]] ass? * ... den [[Zwergmammut]](''Mammuthus exilis'') eng ausgestuerwen Aart aus der Famill vun den Elefanten, seng Kierpergréisst am Laf vun de Jore reduzéiert huet, well op der Insel wou e gelieft huet, de Kascht limitéiert ass? * ... [[Zwergstaat]]en an der Reegel eng Landfläch vun ënner 1.000&nbsp;km² hunn? * ... vum [[Pluto (Zwergplanéit)|Zwergplanéit Pluto]] ugeholl gouf, et wier e fréiere Mount vum [[Neptun (Planéit)|Neptun]], ier 1978 entdeckt gouf, datt de Pluto selwer 5 Mounden huet? * ... iwwer 1.500 Entreprisen de Label ''[[Made in Luxembourg]]'' benotzen dierfen? * ... d'[[Internationale Filmfestspiele Berlin]] 1951 op Initiativ vum US-amerikanesche Militär als eng "Vitrinn vun der fräier Welt" an d'Liewe geruff gouf, mam [[Alfred Hitchcock]] sengem ''[[Rebecca (Film 1940)|Rebecca]]'' als éischte Film?. * ... de ''Bernhoeft's Blitzlichtapparat Sanssouci'', deen de lëtzebuergesche Fotograf [[Charles Bernhoeft]] erfonnt a patentéiere gelooss hat, Präisser doruechter gewonnen huet? * ... am Joer 2160 [[Christi Himmelfaart]] an den [[Éischte Mee]], zwéi [[gesetzlech Feierdeeg zu Lëtzebuerg|gesetzlech Feierdeeg]], op dee selwechten Dag falen? * ... dem [[Mathias Erasmy]] säi ''Guide du voyageur dans le Grand-Duché de Luxembourg'' deen éischte lëtzebuergeschen Touristeguide war? * ... Sportaarten, déi ''um, am'' oder ''ënner'' [[Waasser]] ausgeüübt ginn, zu de [[Waassersport]]aarte gezielt ginn, där um Äis (soss näischt wéi gefruerent Waasser) awer net? * ... bis an d'1980er Joren an der [[Fiels]] Jeans produzéiert goufen? * ... 1821 am ''[[Luxemburger Wochenblatt]]'' fir d'éischt iwwerhaapt en Text op Lëtzebuergesch publizéiert gouf? * ... déi "[[Pampelmousse|gréisst Zitroun]]" bis zu 30&nbsp;cm am Duerchmiesser grouss ka ginn? * ... d'[[Gemeng Hollerech]] ëm 1905 déi zweetgréisst Gemeng am Land war? * ... am réimeschen [[Amphitheater vu Pula]] schonn [[Äishockey]]smatcher organiséiert goufen? * ... am Wanter 1813/1814 am haitege Lëtzebuerg all 40. Awunner un der [[Typhus|Fleckeféiwer]]-Pandemie gestuerwen ass? * ... ''[[Schweigt stille, plaudert nicht]]'' och als ''Kaffeekantate'' bekannt ass? * ... d'[[Clinique Saint-François]] um Fëschmaart déi éischt Aeklinik am Land war? * ... d'[[Fräi Hansestad Bremen]] dat klengst [[Land (Däitschland)|Bundesland]] vun Däitschland ass an aus zwou Stied besteet? * ... 2021 déi lescht 20 [[Telefonskabinn]]en zu Lëtzebuerg ewechgeholl goufen? * ... de [[Kierfecht Malakoff]] a [[Clausen]] deen eelste [[Juddentum zu Lëtzebuerg#Jiddesch Kierfechter zu Lëtzebuerg|jiddesche Kierfecht zu Lëtzebuerg]] ass? * ... [[Uhu]]en a Gefaangenschaft bis zu 60 Joer al kënne ginn? * ... d'Lokomotiv [[CFL 5519]] déi eenzeg Dampmaschinn vun den [[CFL]] ass, déi nach besteet? * ... d'[[Stroossbuerger Eeden]] déi eelst Charte ass, déi d'Trennung vum haitege frankophonen a germanophone Sproochraum bezeit? * ... deen éischte [[Bankomat|Geldautomat]] zu Lëtzebuerg am Mee 1982 op der Post, op der Stater Gare, a Betrib geholl gouf? * ... de [[Batman]], anescht wéi aner Superhelden, keng iwwernatierlech Kräften huet? * ... de [[Stade du Thillenberg|Stadion um Thillebierg]] tëscht 1921 an 1922 vun de Memberen, Supporteren a Spiller vun de [[Red Boys Déifferdeng|Red Boys]] gebaut gouf? * ... de Bierg [[Ararat]] d'Nationalsymbol vun den [[Armeenier]] ass an um Wope vun [[Armenien]] drop ass, haut an der [[Tierkei]] läit? * ... am Sëtzungssall vum [[Hôtel des Terres Rouges]] (haut de Sëtz vum [[Ministère de la culture|Kulturministère]]) véier Medaillone mat Zeenen aus der Stolindustrie an de Boiserien integréiert sinn? * ... d'[[Reichenbach-Waasserfäll]], eng Kaskad am Kanton Bern, duerch den [[Arthur Conan Doyle]] international bekannt goufen, well do deem seng Romanfigur Sherlock Holmes an ''The Adventure of the Final Problem'' zesumme mat sengem Feind, dem Professer Moriarty, erofgefall ass? * ... am August 1792, wärend dem [[Koalitiounskricher|éischte Koalitiounskrich]] d'Haaptarméi vun den Alliéierten, eng 40.000 Mann, zu [[Mutfert]] hiren Haaptquartéier opgeschloen huet? * ... de Sänger a Schauspiller [[Freddy Quinn]], jee no Quellelag, an dräi verschiddenen Uertschafte gebuer ka sinn? * ... d'[[Gare Kautebaach]] vun 1888 zwéi verschidden Architekturstiler vereent - Schwäizer Chalet an italieenescht Landhaus - wat den éischte Bauhären no e Symbol fir d'Frëndschaft an d'Begéinung vun de Vëlker duerstelle soll? * ... een ''[[Het Zinneke]]'' zu Bréissel als eng Zort kanine Pendant zum [[Manneken Pis]] an der Jeanneke Pis gesi kann? * ... Lëtzebuerg 1997 fir d'éischt Kéier mat ''[[Elles]]'' e [[Lëscht vun de lëtzebuergesche Filmer déi fir eng Oscar-Nominatioun virgeschloe waren|Kandidat fir eng Nominéierung fir den Oscar]] agereecht huet? * ... de Geriichtshaff vun der [[CECA]] an den 1950er Joere säi Sëtz an der Stater [[Villa Vauban]] hat? * ... d'Fabréck vum Faarfpigment [[Falunrout]], dat a Schweede wäitleefeg fir den Ustrach vu ländleche Gebaier gebraucht gëtt, 2001 vun der UNESCO op d'[[Weltierwen|Weltierwelëscht]] gesat gouf? * ... deen éischte Gol fir déi [[lëtzebuergesch Foussballnationalekipp]] an engem offizielle Lännermatch den 29. Oktober 1911 vum [[Albert Elter]] geschoss gouf? * ... den [[Chile]] vun Norden no Süde 4.200&nbsp;km laang ass, ma op der schmuelster Plaz just 90&nbsp;km breet? * ... den [[Internationale Fraendag]] zu Lëtzebuerg eng éischt Kéier den 23. Mäerz 1929 gefeiert gouf? * ... de [[Fairchild K-20 Loftbildfotoapparat]] dee wichtegste Fotoapparat vun der US Air Force am Zweete Weltkrich war? * ... am [[Traité vun Iechternach]] Lëtzebuerg an d'Bundesland Rheinland-Pflaz 1974 d'Bewirtschaftung vum Waasser am Grenzgebitt vun deenen zwee Länner festgeluecht hunn? * ... ''[[Li Tore]]'', eng Skulptur vun 1880, nach haut am Folklor vun de [[Universitéit Léck|Lécker Studenten]] eng wichteg Roll spill? * ... déi 1949 gegrënnte [[Goodyear-Dunlop Colmar-Berg|Goodyear S.A.]] zu [[Colmer-Bierg]] dat éischt Goodyear Wierk am kontinentalen Europa war an 1951 mat 300 Mataarbechter ugefaangen huet? * ... de [[Battistero lateranense]] zu Roum de Modell vu bal allen Dafkierche vum Chrëschtentum am héije Mëttelalter war? * ... et am Summer 1976 a Frankräich [[Summerzäit|eng Stonn méi spéit]] war wéi zu Lëtzebuerg? * ... am [[Club des Cent Cols]] netprofessionell Vëlossportler opgeholl ginn, déi op d'mannst honnert [[Col (Bierg)|Colle]] gefuer sinn? * ... et souwuel 1956 wéi 1973 de [[25. November]] zu Lëtzebuerg verbuede war, mam Auto ze fueren? * ... ee mam Auto duerch [[Fräulein Steinfort]] fuere kann? ===150=== * ... eng Kasematt vum [[Fort Dumoulin]] wärend dem Bau vum Institut National des Sports (INS) iertemlech mat Bëtong zougeschott gouf? * ... [[Eilekatz]] aus onverdaulechen Iessreschter (Schanken, Fiederen, ...) besteet, deen [[Eilen]] oder aner [[Gräifvullen]] erauswiergen? * ... et am 13./14. Joerhonnert am [[Mëttelalterlech Schmelz am Jeneeserbësch|Jeneeserbësch eng Schmelz]] gouf, déi gréisst bis ewell entdeckt Plaz vun Eisegewënnung aus dem Mëttelalter a Mëtteleuropa? * ... d' ''[[Feltgeniomyces luxemburgensis]]'', eng Ascomycota-Pilzenaart, déi 1990 zu Lëtzebuerg entdeckt a beschriwwe gouf, déi éischt bekannt Aart vun der Gattung ass? * ... et scho wärend der [[Éisträichesch Nidderlanden|éisträichescher Zäit]] am [[Herzogtum Lëtzebuerg]] an duerno och am [[Département des Forêts]] eng [[Hondssteier]] gouf? * ... [[Foussball am No Mans Land]] 1914 e Frëndschaftsmatch tëscht engleschen an däitschen Truppe war, déi sech an den Tranchéen op der Front a Frankräich wärend dem [[Éischte Weltkrich]] bekricht hunn? * ... am schweedesche Kuerzfilm ''[[Radio Luxemburg (Film)|Radio Luxembourg]]'' dës Radiostatioun d'Verlaangere vun de Jugendlechen no Modernitéit, an engem Duerf uganks vun den 1960er Joeren, symboliséiert? * ... zu [[Bern]] d<nowiki>'</nowiki>''[[Meitschibei|Meederchersbeen]]'' mat gemuelenen Nëss gefëllt ginn? * ... um Haus [[Ënnert de Stäiler]] eng [[Anna selbdritt]] ze gesinn ass? * ... [[Helminthologie|Helminthologen]] et mat parasitäre Wierm hunn? * ... de [[Putty Stein]] och alt emol [[Makkaronesch Dichtung]] geschriwwen huet? * ... d'[[Kap Komorin]] dee südlechste Punkt vum indeschen Ënnerkontinent ass? * ... den [[Europäesche Biber]] (''Castor fiber'') zu Lëtzebuerg eng zwee Joerhonnerte laang ausgestuerwe war, ier e sech zanter dem Ufank vun den 2010er Joeren nees laanscht Sauer, Uelzecht, Äisch an Atert ausgebreet huet? * ... de Schwäizer Comicpersonnage [[Globi]] als Maskottche vun enger Buttekschaîne erfonnt gouf? * ... am Mee 1966 déi éischt [[112 (Europäeschen Noutruff)#Geschicht vun der lëtzebuergescher Noutruffzentral|Noutruffzentral zu Lëtzebeurg]] a Betrib geholl gouf, déi deemools nach ënner der Nummer 012 z'erreeche war? * ... den [[Uergelpäifekaktus]] direkt iwwer dem Buedem vill eenzel Äscht mécht, déi da praktesch am Senkel eropwuessen, wat dann ausgesäit wéi eng Rei [[Uergelpäif]]en? * ... den 30. Januar 1945 iwwer 800 Prisonéier vum [[KZ Sonnenburg]], dorënner 91 Lëtzebuerger, vun der SS duerch Genéckschoss ëmbruecht goufen? * ... am Kader vum [[Near Earth Asteroid Tracking]], deen [[Asteroid]]en iwwerwaacht, déi der Äerd (ze) no kéinte kommen, och ëmmer nees nei [[Koméit]]en entdeckt ginn? * ... just nach op enger vun de fréier 20 [[Fontaine Montefiore]] d'Skulptur vun enger Waasserdréiesch erhalen ass? * ... de [[Sireenereseau zu Lëtzebuerg]] aus ronn 160 [[Sireen (Apparat)|Sireene]] besteet, déi uechter d'Land am ëffentleche Raum opgestallt si fir am Fall vun enger Katastroph kënnen ze warnen? * ... [[Kiewerlekszopp]] ee vun de wéinege Platen an Europa ass, an deenen Insekte verschafft ginn? * ... d'[[Gemeng Ettelbréck]] 1850 an dräi gespléckt gouf, an esou d'[[Gemeng Schieren]] an d'[[Gemeng Ierpeldeng op der Sauer|Gemeng Ierpeldeng]] entstane sinn? * ... en [[Tangram]] aus fënnef Dräiecken, engem Carré an engem Parallelogramm besteet? * ... de Film ''[[Congé fir e Mord]]'' vun [[Paul Scheuer]] 35 Joer laang de Rekord gehalen huet vum [[lëtzebuergesch Filmer|lëtzebuergesche Film]] mat deene meeschte Spectateuren, ier e vum ''[[De Superjhemp retörns|Superjhemp retörns]]'' vum [[Félix Koch]] iwwerholl gouf? * ... de [[Kap Canaveral]] a [[Florida]] no de [[Lëtschen|Lëtschefelder]] genannt gouf, déi do waren, an haut eng [[Metonymie]] fir d'[[Rakéitestartplaz]]en do an der Géigend ass? * ... de [[Lëtzebuerg-Effekt]], deen dora besteet, datt de Radiosprogramm vun engem Laang- oder Mëttelwellesender schwaach am Hannergrond vun engem anere Sender ze héieren ass, eng éischt Kéier uganks den 1930er Joere bei [[RTL Group|Radio Lëtzebuerg]] observéiert gouf? * ... d'[[Pragmatesch Sanktioun (1713)|Pragmatesch Sanktioun]] vum Keeser [[Karl VI. (HRR)|Karl VI.]] opgesat gouf, fir d'Ierffolleg no sengem Doud festzeleeën? * ... d'Serie ''[[Capitani]]'' op Netflix an alle Sproochen esou heescht, bis op Portugisesch, wou den Titel ''Os Segredos de Manscheid'' ass, an op Ongresch, wou e mat ''Gyilkosság Manscheidben'' iwwersat ass? * ... d'[[Kanaliséierung vun der Musel]] schonns 1794 eng éischt Kéier proposéiert gouf, et awer bis 1956 gedauert huet, bis et zu engem Staatsvertrag tëscht Frankräich, Lëtzebeurg an Däitschland koum, deen den Ausbau vu Koblenz bis op Diddenuewen festgehalen huet? * ... de [[Grégoire Schouppe]], Abt vun der Abtei Iechternach, fir déi sëllege Bauaarbechte bekannt ass, déi e fir d'Abtei maache gelooss huet? * ... den "[[Éischten Europäesche Stol]]" am Fong kee [[Stol]], mee [[Goss]] war? * ... vun deene véier Molchaarten, déi et zu Lëtzebuerg gëtt, den [[Triturus cristatus|nërdleche Kammmolch]] (''Triturus cristatus'' déi seelenst ass? * ... [[Herzogtum Bouillon|Bouillon]] 1794 fir e puer Méint eng Republik war? * ... den [[Belval-Héichiewen|Héichuewen C vun Esch-Belval]] 1996 ënner der Opsiicht vu chineeseschen Ingenieuren demontéiert, a Këschte verpaakt, a China bruecht an do nees opgeriicht gouf? * ... d'[[Valletta|Haaptstad vu Malta]] no [[Jean Parisot de La Valette|engem Groussmeeschter vum Souveräne Malteeseruerde]] genannt ass? * ...déi lëtzebuergesch Electropopband [[Hal Flavin]] et am Summer 2013 mam Lidd ''Trigger'' bis op d'Plaz 61 an de spuenesche Singlecharts gepackt huet? * ... d'[[Tulpen]] hir Wuerzele sproochlech an [[Turban|enger Kappbedeckung]] hunn? * ... den Déifferdenger ''Creative Hub'' [[1535°]] no der Schmëlztemperatur vum [[Eisen|Eise]] genannt gouf? * ... d'[[Gott ist mein König|Rotswiesselkantat]] dat éischt Wierk vum [[Johann Sebastian Bach|Bach]] ass, dat gedréckt gouf? * ... d'Schrëftesteller-Bridder [[Nico Helminger|Nico]] a [[Guy Helminger]] allebéid schonns zweemol de [[Prix de la fondation Servais|Servais-Präis]] kruten<!-- Stand 2022 -->? * ... een zu Paräis Wierker vum [[Pablo Picasso|Picasso]] an egem [[Musée national Picasso (Paräis)|"salzegen Hotel"]] bewonnere kann? * ... am [[Stadhaus Ettelbréck|Ettelbrécker Stadhaus]] op Glasmolereien Zeenen aus der Geschicht vun der Stad ze gesi sinn, wéi d'Feierkatastroph vu 1778, d'Ernennug zu enger Stad 1907, oder déi éischt Opféierung vun der Lëtzebuerger Nationalhymn ''[[Ons Heemecht]]''? * ... eng [[Tajine]] souwuel e Kichegeschier wéi och, duerch [[Metonymie]], d'Iesse selwer, wat dra gebrutscht gëtt, ass? * ... den Numm vum [[Roude Pëtz]] op e klengen Tiermchen aus rouden Zillen zréckgeet, deen zu Festungszäite ronderëm de Pëtz stoung? * ... et am Musée vun der [[Buerg Guttenberg]] eng Holzbibliothéik aus dem Joer 1790 gëtt, an där ronn 100 Bam- an Trauschzorte versuergt ginn? * ... eng [[Klemm L25d VIIR LX-MAF|Klemm L25]] am Joer 1946 deen éischte Flijer war, deen zu Lëtzebuerg offiziell immatrikuléiert gouf? * ... de [[Louis François Armand de Vignerot du Plessis]] sech virun allem en Numm duerch seng amouréis Aventuren a seng Dueller gemaach huet? * ... déi karminrout Faarf vun der [[Pont grande-duchesse Charlotte|Rouder Bréck]] erausgesicht gouf, fir déi ''harmonesch Linne vun der Bréck ervirzesträichen, absënns och bei schlechtem Wieder''? * ... et am georgeschen Nationalepos ''[[Vep'his Tqaosani]]'' vum [[Šot'a Rust'aveli]] net kloer ass, ob de ''Wepchi''-Pelz vun engem Tiger oder engem Panther ass? * ... [[Wil Lofy|de Sculpteur]] vum [[Hämmelsmarsch-Buer]] sech selwer an enger vun de Figure portraitéiert huet? ===200=== * ... de geographeschen Zentrum vun der Belsch um [[Nil (Baach)|Nil]] läit? * ... ''[[L'Arlequin (Zäitschrëft 1848)|L'Arlequin]]'', 1848 vum [[Charles Munchen]] gegrënnt, déi éischt satiresch Zäitschrëft zu Lëtzebuerg war? * ... de [[Sergei Michailowitsch Prokudin-Gorski]] (Сергей Михайлович Прокудин-Горский) en aussergewéinlech wichtege Pionéier vun der Faarffotografie war? * ... ''[[Sawah]]'' vum [[Adolf El Assal]] deen éischte Lëtzebuerger Film war, deen op [[Netflix]] ze gesi war? * ... ee bei [[Konter a Matt]] bekennen oder trompe muss? * ... d'Mauere vun der [[Kierch Saint-Julien vun Auderghem]] mat Hasteng aus der ''Wäisser Kaul'' vu [[Rëmeleng]] gebaut goufen? * ... d'Arkade vun der Haaptwuecht, engem Gebai aus der Festungszäit dat op der [[Plëss]] stoung, wéi et 1902 ofgerappt gouf, an de [[Parc Heintz (rue de Hollerich)|Parc Heintz]] zu Hollerech geplënnert goufen? * ... de Vertrieder vu [[Washington D.C.]] am [[Kongress vun de Vereenegte Staaten|US-amerikanesche Representatnenhaus]] kee Recht huet, do matzewielen? * ... d'[[France Gall]] vun hirem [[Eurovision Song Contest 1965|Eurovisioun-Gewënner-Lidd]] ''[[Poupée de cire, poupée de son]]'' och eng [[japanesch]] Versioun mam Titel ''Yume Miru Shanson Ningyō'' opgeholl huet? * ... als Folleg vun der méi lueser [[Äerdrotatioun]] d'[[Koordinéiert Weltzäit]] (UTC) géigeniwwer der [[International Atomzäit|Internationaler Atomzäit]] (TAI) bal 40 Sekonnen no geet? * ... de Moler [[Henri-Joseph Redouté]] aus dem deemolegen [[Herzogtum Lëtzebuerg]] als Member vun der ''Commission des sciences et des arts'' um [[Napoléon Bonaparte]] senger Campagne an Egypten deelgeholl an doropshin 11 Tafelen an 100 eenzel Zeechnungen zum monumentale Wierk ''La Description de l'Égypte'' bäigedroen huet? * ... ''[[Kaiser Karls Bettstatt]]'' net grad dee komfortabeslte Leeër vum [[Karel de Groussen|Karel dem Grousse]] gewiescht dierft sinn? * ... d'[[Mineralwaasserquell Bel-Val|Société Anonyme Générale des eaux minérales de Bel-Val]] hiert Waasser net nëmmen zu Lëtzebuerg verkaaft huet, mä och bis zu zwou Millioune Fläschen am Joer an Europa, Amerika, Afrika an a China exportéiert huet? * ... ''[[Hurtigruten]]'' eng norwegesch Postschëffslinn ass, déi Fracht- Passagéier- a Kräizfahrtpassagéier laanscht d'Küstlinn tëscht [[Bergen]] a [[Kirkenes]] transportéiert? * ... op de Grof [[Siegfried I. vu Lëtzebuerg]] net nëmmen d'Grënnung vun der [[Bockfiels|Buerg Lëtzebuerg]], ma och vun där vu [[Saarburg]] zréckgeet? * ... d'''[[London Eye]]'' dat gréisst [[Riserad]] an Europa ass an als ''Millennium Wheel'' a Betrib goung? * ... d'Gebai vun der fréierer [[Gare Biissen|Gare vu Biissen]] identesch mat deem vun där vun Useldeng ass? * ... [[Cidade Velha|Ribeira Grande]], déi éischt Siidlung um [[Cap Vert]], och déi éischt permanent europäesch Siidlung an den Trope war? * ... de [[Vëlodrom Belair|Vëlodrom um Belair]] mat sengem Terrain an der Mëtt, wéi en a Betrib goung, anengems den eenzegen Sportstadion an der Stad Lëtzebeurg war? * ... d'Archive vun der''[[Officina Plantiniana]]'' et erméiglechen, iwwer 300 Joer Verlagsgeschicht a Buchdrock ze verstoen? * ... d'[[Rackés Millen]] zu Äischer déi eenzeg Waassermillen zu Lëtzebuerg ass, déi nach voll funktionéiert? * ... et um Mound e [[Ball (Moundkrater)|Ball]] vu 40 km Duerchméisser gëtt ? * ... de [[Kasemattentheater]] zwar no enger vu sengen éischte Spillplazen, de [[Kasematte vun der Stad Lëtzebuerg|Kasematten]], genannt gouf, awer zanter Joerzéngte praktesch net méi do spillt? * ... de [[Schëffslift vu Strépy-Thieu]] um [[Canal du Centre (Belsch)|Canal du Centre]] an der Belsch en Héichtenënnerscheed vun 73 Meter iwwerwënnt a [[Schëffslifter vum Canal du Centre|véier historesch hydraulesch Lifter]] ersetzt? * ... am Gebai vun der [[Villa Lefèvre|amerikanescher Ambassade an der Stad]] bis am Zweete Weltkrich déi däitsch Ambassade war? * ... een am Wanter geleeëntlech [[Hoeräis]] op muuschtegem Holz fanne kann? * ... de [[Léon Mart]] (1914-1984) dee Spiller vun der [[lëtzebuergesch Foussballnationalekipp|lëtzebuergescher Foussballnationalekipp]] ass, dee bis ewell <!--Stand: 2022-->déi meescht Goler fir si geschoss uet, neemlech 16 Stéck? * ... d'Haus ''Bei der Stengener Klack'' op der [[Alstad-Plaz (Prag)|Prager Alstad-Plaz]] dem [[Jang de Blannen|Jang de Blanne]] säi Stadpalais war? * ... "[[Handy]]" an "[[Oldtimer]]" zu de [[Schäinanglizismus|Schäinanglizisme]] gezielt ginn? * ... et vun der [[Schuerelser Schlass|Schuerelse Buerg]] keng bekannt Dokumenter ginn, déi eppes iwwer d'Geschicht aussoe kéinnten, grad wéi och d'Origine vum Numm net gekläert ass? * ... de [[Porsche 356 Nr.1 Roadster]] deen éischten Auto war, deen den Numm ''Porsche'' gedroen huet? * ... 2019 nach ëmmer 1 % vun der Lëtzebuerger Bevëlkerung net un en [[Waasserwirtschaft zu Lëtzebuerg|Ofwaassersystem]] ugeschloss war? * ... [[Schweedesch]] eréischt zanter 2009 [[offiziell Sprooch]] vu [[Schweden]] ass? * ... dem Minnsänger [[Wachsmut vu Kënzeg]] seng Lidder der Traditioun vum reflektéierende Minnesang zougeuerdnet ginn? * ... d'[[Kaspescht Mier]] am Fong kee Mier, ma e Séi ass? * ... den [[American Building (Stad Lëtzebuerg)|American Building]] an der Stad Lëtzebeurg säin Numm dohir huet, well do d'Reesagence Derulle-Wigreux hire Sëtz hat, duerch déi bannent 40 Joer iwwer 16.000 Leit an d'USA ausgewandert sinn? * ... den [[Uessepickert mat roudem Schniewel]] op Kisuaheli (iwwersat) "Wiechter vum Nashorn" genannt gëtt? * ... den [[Deutsch-Luxemburgisches Schengen-Lyzeum Perl]] zesumme vum Saarlännesche ''Ministerium für Bildung, Kultur und Wissenschaft'' an dem lëtzebuergesche ''Ministère de l'Éducation nationale et de la Formation professionnelle'' entworf gouf a bedriwwe gëtt? * ... den Jersey-Kabes, eng [[Bam-Kabes]]-Zort, déi op op de Kanalinsele gezillt gouf, 2 bis 3 Meter héich gëtt? * ... d'[[Kierch_Léiweng#D%27Bildche_vun_der_Stackeger_Muttergottes|Bildche vun der ''Stackeger Muttergottes'']] an der Léiwenger Kierch, eng Figur aus gebranntem Leem aus dem 17. Jorhonnert, am Laf vun der Zäit 5 Mol nei bemoolt gouf, ë.a. fir se der Moud vun deemools unzepassen? * ... ''[[Le Petit Prince]]'' als éischt op Englesch erauskoum, an eréischt dono an enger franséischer Editioun? * ... d'[[Schlass Biertreng]] an der Zäit am Familljebesëtz vun souwuel engem lëtzebuergesche wéi och engem belsche Premierminister war? * ... den [[Giant's Causeway]], eng [[Basalt]]saileformatioun an Nordirland, der Legend no Reschter vun enger Strooss aus [[Pavé]] ass, déi e Ris gebaut hat? * ... de [[Friedrich Stummel]] op enger vu senge Molereien an der [[Kathedral Notre-Dame vu Lëtzebuerg|Stater Kathedral]] säin Numm am Buch vun engem Schrëftegléierten, an och e Portrait vu sech selwer, hannerlooss huet? * ... de joerzéngte laange Sträit tëscht Dänemark a Kanada, wiem d'[[Hans-Insel]] gehéeiere géif, de Bäinumm ''Whiskey Wars'' hat? * ... den Optrëtt vun de [[The Rolling Stones|Rolling Stones]], am August 1995 um Kierchbierg, mat méi wéi 60.000 Zuschauer dee gréisste [[Concert]] ass, dee bis ewell<!-- Stand 2022--> zu Lëtzebuerg organiséiert gouf? * ... am [[Lëtzebuerger Online Dictionnaire]] déi 1000 heefegst Wierder och a Gebäerdesprooch iwwersat sinn? * ... an der [[Kathedral Saint-Étienne vu Bourges]] déi eelst astronomesch Auer vu Frankräich ass (si ass vu 1424)? * ... [[den Décken an den Dënnen]] an der [[Gemeng Suessem]] mat jee enger Strooss geéiert goufen? * ... d'Mine [[Walert]] zu Rëmeleng de Spëtznumm ''Mausfal'' krut, well do net manner wéi 46 Biergleit hiert Liewe gelooss hunn, dorënner och den Deputéierte [[Jean-Pierre Bausch]]? === 250 === * ... e Studentequartier zu [[Köln]] (Neustadt-Süd), als Uspillung un de Paräisser [[Quartier Latin]], ''Kwartier Latäng'' genannt gëtt? * ... bei [[Mamer]] an engem Pëtz aus der Réimerzäit Skelettdeeler vun engem [[Dromedar]] fonnt goufen? * ... den [[hellege Fiakrius]] Patréiner vun de Gäertner, den Taxichaufferen an de Koloproktologen ass? * ... de Fait, dass am ''Finnegan's Wake'' vum [[James Joyce]] "''that Luxuumburgher evec cettehis Alzette'' (...)" ernimmt gëtt, op dem Auteur säi Besuch am Land als Tourist, am August 1934, zeréckzeféieren dierft sinn? * ... de [[Bodensee]] näischt mat Buedem ze dinn huet, ma op eng fréier Uertschaft an Herzogtum ''Bodamon'' (haut Bodam, e Quartier vu Ludwigshafen), zréckgeet? * ... Enn vum 19. Joerhonnert an der [[Péitruss-Kasematten|Paschtéitche]] Champignone gezillt goufen? * ... den [[3. September]] [[1967]] a Schwede vun engem Dag op deen anere op der Strooss vu [[riets a lénks|Lénks- op Rietsverkéier]] ëmgestallt gouf? * ... den [[Auguste Dutreux]] (1808-1890) e lëtzebuergesche Jurist a Lepidopterolog war? * ... de [[Kiwi (Fruucht)|Kiwi]] no engem Vull aus [[Neiséiland]] genannt gouf, opwuel d'Fruucht ursprénglech aus [[China]] kënnt? * ... déi satiresch Zeitung ''[[D'Wäschfra (1868)|D'Wäschfra]]'' bannent hirem 16järegem Bestoen e puer Kéieren de Titel huet misse wiesselen (''Thill Eulenspiegel, Der neutrale Pulcinell, D'Uoreg Zongen)'', well et ëmmer nees Prozesser géint si gouf? * ... d'[[Shirley Temple]] mat 6 Joer déi bis ewell jéngst Persoun war, déi en [[Academy Awards|Oscar]] krut? * ... de [[Belvédère um Escher Gaalgebierg]] e [[Monopteros]] ass? * ... d'[[Sahara]], entgéint dem Klischee, just zu 20 % aus Sandwüst besteet? * ... de Film ''[[Eng nei Zäit]]'' en tatsächleche Muerdfall, de [[fënneffache Muerd um Wandhaff]] am Joer 1945, als Grondlag fir seng Intrig huet? * ... d'Liicht an eiser [[Mëllechstrooss]] ronn 100.000 Joer braucht, fir vun engem Enn bei dat aner ze kommen? * ... de [[William J. Kroll|Guillaume Kroll]] an den 1920er-1930er Joeren an der Stad um Belair an der [[Villa Leclerc]] e Laboratoire opgeriicht huet, fir metallurgesch Fuerschungen ze bedreiwen, ier en 1940 an d'USA ausgewandert ass? * ... d'[[Signal de Botrange]], deen héchste Punkt vun der Belsch, eréischt 1925 (mat den [[Cantons de l'Est (Belsch)|Ostkantonen]]) belsch gouf? * ... den [[Tour de France]] 1947 eng éischt Kéier zu Lëtzebuerg eng Etapp ageluecht huet, neemlech de 27. Juni am [[Vëlodrom Belair|Vëlodrom um Belair]]? * ... op der [[Venus (Planéit)|Venus]], anescht wéi bei den anere Planéite vu eisem Sonnesysteem, d'[[Sonn]] am Westen opgeet an am Osten ënner? * ... zu [[Wolz (Uertschaft)|Wolz]] eng [[Richard Brookins Gedenkplack Wolz|Plack un deen US-Zaldot erënnert]], deen am Wanter 1944 als [[Kleeschen|Kleesche]] verkleet, de Kanner kleng Cadeaue gemaach huet? * ... de ''[[Bradypus variegatus]]'' aus der [[Famill (Biologie)|Familll]] vun den Dräifanger-Lidderhanessen (Bradypodidae), 15 bis 18 Stonnen am Dag mat schlofe verbréngt, a just all 8 Deeg vun de Beem erofklëmmt, dat, fir säin Daarm eidel ze maachen? * ... de [[Charel de Kéngen]], Herzog vu Burgund, sech 1475 eng zwou Woche laang an der [[Zolwerknapp|Buerg Zolwer]] opgehalen huet? * ... de [[Fluchhafe Kansai]] op enger kënschtlecher Insel an der Bucht vun Osaka gebaut gouf? * ... d'[[Schlass Aansebuerg|Aansebuerger Schlass]] op d'Wunnhaus vum Schmëdd-Här [[Thomas Bidart]] zréckgeet, deen an de 1620er Joren ë. a. [[Simmerschmelz|zu Simmer en Héichuewe]] bedriwwen huet, fir Waffen ze produzéieren? * ... de Sënn an Zweck vun den [[Nazca-Linnen]] am Peru, honnerte vu schnouerriichte Linnen am Wüstebuedem, awer och Representatioune vun Déieren a Planzen, bis ewell net eendeiteg bestëmmt konnt ginn? * ... de [[Gallo-réimeschen Tempel Steesel|Gallo-réimeschen Tempel zu Steesel]] fir eng Gottheet mam Numm ''Cerunincus'' opgeriicht gi war, iwwer déi soss näischt gewosst ass? * ... de [[Finneschen Nationaltheater]] (''Suomen Kansallisteatteri'') deen eelsten Theater a Finnland ass, an deem Stécker op Finnesch gespillt ginn? * ... um Kierfecht am [[Park zu Heeschdref|Heeschdrefer Park]] zanter 1919 iwwer 700 Schwëstere vun der ''Doctrine chrétienne'' begruewe sinn? * ... de ''[[Roque Cinchado]],'' e 27 Meter héije [[Basalt]]-Monolith um Bierg [[Teide]], op [[Teneriffa]], a Spuenien wäit bekannt ass, well en ë. a. um fréieren 1000-Pesete-Schäin ze gesi war? * ... "[[Parva Domus Magna Quies (Dikrech)|Klengt Haus, Grouss Rou]]" de Sëtz vun der Dikrecher Gemengekeess ass? * ... de Bau vum [[Sydney Opera House]] 14,3-mol méi kascht huet wéi ufanks geplangt? * ... de Kinnek [[Wëllem III. vun Holland]] a Groussherzog vu Lëtzebuerg de Spëtznumm ''Koning Gorilla'' kritt hat? * ... de ''Guggenheim-Effekt'' nom [[Guggenheim-Musée Bilbao|Guggenheim-Musée]] vu [[Bilbao]] genannt ass, an ausdréckt, wéi en ikonescht Gebai d'Zuel vu Visiteuren an enger Stad signifikant vergréissert? * ... de [[Maagbitter Buff]] op Basis vun engem Rezept aus dem 18. Joerhonnert vum [[Herman Boerhaave]] fabrizéiert gëtt? * ... den [[Dettifoss]] am Norde vun [[Island]], der Waasserquantitéit no, dee gréisste Waasserfall an Europa ass? * ... d'[[Verkéiersluucht#Speziell Luuchte fir den ëffentlechen Transport|Verkéiersluuchte]] fir de [[Stater Tram#Fueren a Signalisatioun|Stater Tram]] déi selwecht sinn, wéi déi fir d'Busser, mat zousätzleche Signaler, déi fir däitsch Trammen entwéckelt goufen? * ... bei den [[Nandu]]en ee Männchen d'Eeër vu bis zu 12 Weibercher mateneen ausbréit an sech dann ëm d'Opzuucht vun deene Jonke këmmert? * ... an der Fassad vum fréiere [[Kino Capitole]] an der Stad Wellen a Blëtzer mat de Wierder ''Vox'' a ''Lux'' ze gesi sinn, déi drop higewisen hunn, datt am Kino Tounfilmer gewise goufen? * ... d'[[Dreckskëscht]]en a Frankräich nach haut nom [[Eugène Poubelle]] genannt ginn, deen se 1884 zu [[Paräis]] agefouert hat? * ... deen éischte [[Catenaire]]spotto, deen den 18 Abrëll 1988 am Kader vun der [[Elektrifizéierung vun der Eisebunn zu Lëtzebuerg|Elektrifizéirung vun der Nordstreck]] opgeriicht gouf, an der [[Gare Luerenzweiler|Gare vu Luerenzweiler]] steet? * ... an engem Pavillion vum [[Nationalmusée vum Niger]] den originalen [[Arbre du Ténéré]] ausgestallt gëtt? * ... d'[[Benelux-Parlament]] schonns dräi Joer existéiert huet, éier d'[[Benelux|Benelux-Unioun]] 1958 offiziell an d'Liewe geruff gouf? * ... * ... ===''Déi rout Linke musse fir d'éischt gebléitst ginn...''=== * ... den [[F91 Diddeleng]] sech 2018, als éischt lëtzebuergesch Ekipp iwwerhaapt, fir d'Gruppephas vun der [[Europa League]] qualifizéiert huet? * ... de Schauspiller [[Michael Keaton]] fir richteg ''Michael Douglas'' heescht, ma sech dee [[Pseudonym]], nom [[Buster Keaton]], zougeluecht huet, fir net mat [[Michael Douglas|deem anere Schauspiller mat deem Numm]] verwiesselt ze ginn? * ... net [[New York City|New York]], ma [[Albany]] d'Haaptstad vum [[New York (Bundesstaat)|Bundesstaat New York]] ass? *... d'[[Hänkbéck vu Saint-Martin-d'Ardèche|Hänkbréck iwwer d'Ardèche]] tëscht [[Saint-Martin-d'Ardèche]] an [[Aiguèze]] [[1905]] gebaut gouf awer eréischt [[2005]] offiziel ageweit gouf. * ... am [[Saarland]] zweeanenhalleft Joer nom [[Traité vu Lëtzebuerg|Bäitrëtt zu der Bundesrepublik]] weider man [[Franséische Frang]] bezuelt gouf? *... et 1949 eng ''Herrenberg-Lift-Gesellschaft'' gouf, fir zu [[Dikrech]] eng Seelbunn op den [[Härebierg]] ze bauen, mee schonn 1950 decidéiert gouf, amplaz vun engem Ausfluchszil duer [[Kasär Grand-Duc Jean|eng Kasär]] hin ze bauen? * ... [[Flecht]]en (Lichen) e symbiotescht Zesummeliewen tëscht engem [[Pilzeräich|Pilz]] mat enger [[Algen|Alg]] oder enger [[Bakterien|Bakterie]] sinn? * ... d'[[Chilehaus]] zu [[Hamburg]] säin Numm dohier huet, datt de Bauhär mam [[Salpéiter]]handel aus [[Chile]] räich gi war? * ... den Tuerm um [[Napoleonsgaart]], Belvédère genannt, 1928 vum [[Kadaster]] fir [[Triangulatioun]]sberechnungen opgeriicht gouf? *... d'[[Wëllkar]] net zu de [[Grieser]] zielt, wéi déi aner [[Fruucht (Kären)|Fruucht]]-Aarten, ma zu der Famill vun de [[Polygonaceae]], zu där och de [[Rubbarb]] an de [[Sauerampel]] gehéiert? * ... den Numm ''[[Molotowcocktail]]'' op de [[Finnesch-Sowjetesche Wanterkrich]] zréckgeet, wéi d'Finnen sech mat dëser Waff géint sowjetesch Tankse gewiert hunn? *...d'[[Chareli]]sbréck zu [[Dummeldeng]] déi éischt Bréck an Europa war, déi mat '''[[Greyträger]]e''' gebaut war? * ... den Nullmeridian, wéi e mam [[UTM-Koordinatesystem|UTM]]- [[Koordinatesystem]] WGS84 gemooss gëtt, eng 100 Meter ëstlech vum Nullmeridian vum [[Royal Greenwich Observatory]] läit? * ... [[Reykjavik]] ([[Island]]), [[Wellington]] ([[Neiséiland]]) a [[La Paz]] ([[Bolivien]]) déi respektiv nërdlechst, südlechst an am héchste geleeën [[Haaptstad|Haaptstied]] sinn? * ... De Markennumm [[Elle & Vire]], vum Numm vun de Flëss [[Elle (Vire)|Elle]] a [[Vire (Floss)|Vire]] am [[Departement Manche]] hierkënnt. * ...den Ausbroch vum Vulkan [[Tambora]] an Indonesien am Joer 1815, dat [[Joer ouni Summer|Joer duerno]] en grouss [[Hongersnout]] an Amerika an an Europa provozéiert hat? * ... den [[Däitsch-Hollännesch-Belschen Dräilännereck]] um [[Vaalserberg]] vun 1839 bis 1919 e Véierlännereck war? * ... der [[Ruth Belville]] hire Beruff dora bestoung, déi genee [[Auerzäit]] ze verkafen, a si dowéinst ''[[Greenwich Mean Time|Greenwich Time]] Lady'' genannt gouf? * ... den [[Jack Lemmon]], de [[Sean Penn]], d'[[Juliette Binoche]] an d'[[Julianne Moore]] déi eenzeg Schauspiller sinn, déi de Präis fir dee beschte Schauspiller op den dräi Filmfestivalle vu [[Filmfestival vu Cannes|Cannes]], [[Filmfestival vu Venedeg|Venedeg]] a [[Internationale Filmfestspiele Berlin|Berlin]] gewonnen hunn? * ... den [[Tyrrell P34]] den e [[Formel 1]] Auto mat 6 Rieder war? * ... d'Pompjeeë vun Tréier den 23. Abrëll 1941 an d'Stad Lëtzebuerg hëllefe koume fir d'Feier am [[Hôtel des Terres Rouges|Terres-Rouges-Gebai]] ze läschen? * ... bis ewell just dräi Leit gläichzäiteg fir en [[Oscar]] fir dat bescht Orignial-Dréibuch an ee fir dee beschte Schauspiller an engem nämmlechte Film nominéiert goufen, nämlech de [[Charlie Chaplin]], den [[Orson Welles]] an de [[Sylvester Stallone]]? * ... de [[Robert Tappan Morris]] 1988 den éischte [[Computerwuerm]] entwéckelt hat? * ... den Turner [[Georg Eyser]] bei den [[Olympesch Summerspiller 1904|olympesche Spiller 1904 zu St. Louis]] 6 Medaile gewonnen huet, an dat trotz enger hëlzener Beeprothees? * ... de [[Charles Maurice de Talleyrand-Périgord]] a Frankräich souwuel ënnert dem ''[[Ancien Régime]]'', wéi och wärend der [[Franséisch Revolutioun|Franséischer Revolutioun]], dem ''[[Directoire]]'', dem ''[[Consulat]]'', dem ''[[Premier Empire]]'', der [[Franséisch Restauratioun|Restauratioun]] an der [[Julimonarchie]] wichteg Funktiounen am Staat hat, a bei véier Kréinungen dobäi war? * ... de Geograph [[Mathias Ringmann]], deen éischte war, deen der [[Nei Welt|Neier Welt]] den Numm ''[[Amerika (Kontinent)|America]]'' ginn hat? * ... de [[Charles Bech]], den eenzege Lëtzebuerger war, dee fir [[US-Airforce]] Asätz op enger [[B-17 Flying Fortress]] geflunn ass. * ... verschidde [[Schof]]s- a [[Geess]]erasse méi wéi 2 [[Har]]en hunn. [[Kategorie:Wikipedia]] [[Kategorie:WDS]] njn32yay1yeoybrmkymfjwy51447pow 2394450 2394449 2022-08-02T21:09:15Z Zinneke 34 /* Déi rout Linke musse fir d'éischt gebléitst ginn... */ wikitext text/x-wiki {| |bgcolor=#FFFFEE| <br>'''Dat hei ass d'Reserv vun neien ''' '''''Teaseren''''' '''fir an d'[[:Schabloun:WDS {{CURRENTDAY}}. {{CURRENTMONTHNAME}}|Wousst Dir schonn...]]-Rubrik''', déi duerch Schablounen, [[Haaptsäit/WDS|eng fir all Dag]], mat Sätz aus der [[Haaptsäit/WDS-Archiv 365|Lëscht vun 365 Teaseren]] dohigesat ginn. Wann der hei nach eng Kéier 365 neier zesummekomm sinn, kënnen déi dann déi aktuell ersetzen oder mat hinnen an e Roulement kommen. Wann Dir deemno Iddie fir weider Verweiser op Artikelen hutt (oder kuriéis Detailer dodran), da sëtzt se w.e. gl. hei ënnendrënner derbäi. |} ---- ===Wousst Dir schonn datt…=== * ... d'[[Joan Fontaine]] an d'[[Olivia de Havilland]] déi eenzeg Sëschtere sinn, déi allebéid en [[Academy Awards|Oscar]] fir dat bescht Schauspill an enger Haaptroll kruten? * ... déi éischt [[Päerdscourse]] zu Lëtzebuerg am Joer 1895 zu [[Dikrech]] geridde gouf? * ... d'[[Dräi Kinneken]], déi heirëmer ''Balthazar, Caspar a Melchior'' genannt ginn, bei de syresche Chrëschten ''Larvandad, Hormisdas a Gushnasaph'', bei den Ethiopier ''Tanisuram, Mika, Sisisba'' oder ''Awnison, Libtar a Kasäd'', a bei den Armeenier ''Kagba a Badadilma'' heeschen, an deemno och alt just zu zwéi sinn? * ... dem [[Johann Philipp Bettendorf]] (1625-1698) seng Chronik vun de Jesuittemissiounen am [[Amazonas]]gebitt als eng Fondgrouf net nëmme fir Kiercherechtler a Missiounstheologen, mä och fir Ethnologen, Biologen, Historiker a Soziologen ugesi gëtt? * ... d'Adepte vun der [[Prënz-Philip-Beweegung]] op [[Vanuatu]] iwwerzeegt sinn, datt de [[Philip, Duke of Edinburgh|Prënz Philip]], de Mann vun der brittescher Kinnigin [[Elizabeth II. vu Groussbritannien|Elizabeth II.]], eng Gottheet ass? <!-- Mol kucken, wéi dat nom Philip sengem Doud 2021 weidergeet... --> * ... d'[[Befreiungsmonument Dikrech|Monument fir d'Befreiung duerch d'US-Arméi]] zu [[Dikrech]] un zwou Befreiungen erënnert, déi am September 1944 an déi am Januar 1945? * ... de [[Ginkgo]] sech zanter 300 Millioune Joer kaum verännert huet an dofir als e ''liewegt Fossil'' gëllt? * ... ''Grëmmeleschter'' fréier Reesbengele genannt goufen, déi zu [[Grëmmelescht]] fabrizéiert goufen? * ... de [[Koméit]] [[Shoemaker-Levy 9]], deen 1993 entdeckt gouf, am Summer 1994 op de Planéit [[Jupiter (Planéit)|Jupiter]] opgeschloen ass? * ... d'[[Christ Roi-Kapell]] um Belair 1931 dat éischt Kierchegebai zu Lëtzebuerg war, dat net am traditionellen neo-romaneschen oder neo-gotesche Stil gebaut gouf? * ... dem [[Georges Méliès]] säin ''Le Voyage dans la Lune'' (1902, nom Roman vum [[Jules Verne]]) als deen éischte [[Science-Fiction]]-Film gëllt? * ... d'[[Rochuskierch zu Éinen]] déi eenzeg Kierch am Land ass mat engem ronne Kiercheraum? * ... d'Mafalda, e Comicpersonnage vum argentineschen Zeechner [[Quino]], 2014 als éischt BDs-Figur mat der [[Légion d'honneur]] ausgezeechent gouf? * ... Lëtzebuerg kuerz virum Éischte Weltkrich de weltwäit [[Siderurgie zu Lëtzebuerg|sechstgréisste Produzent vu Goss an aachtgréisste vu Stol]] war? * ... d'[[Gro Gaardewanz]] am 20. Joerhonnert éischter seelen zu Lëtzebuerg war, zanter ongeféier 2010 do besonnesch opfälleg am Hierscht ass, wa s'en Masse versicht, an Haiser anzedrénge fir z'iwwerwanteren? * ... ufanks vun den 1960er Jore beim Uleeë vum [[Our-Stauséi]] en Deel vun der Uertschaft [[Biwels]] huet missen op e kënschtleche Plateau verluecht ginn? * ... d'[[Baldwin Street]] an Neiséiland, mat engem Gefäll vu bis zu 35 %, als déi géist Strooss op der Welt gëllt? * ... d'Existenz vum [[Halonodon luxembourgensis]] bis ewell just duerch en Zant attestéiert ass? * ... de [[Streisand-Effekt]] no der Schauspillerin a Sängerin [[Barbra Streisand]] genannt gouf, déi eng Foto am Internet läsche loosse wollt, well dodrop (ë. a.) hiert Haus ze gesi war? * ... de Quartier [[Belair]] an der Stad Lëtzebuerg bis den Ufank vum 20. Joerhonnert ''Dauwefeld'', an dono ''Neimäerel'' genannt gouf, ier en 1957 säin haitegen Numm krut? * ... de [[Bodil-Präis]] deen eelsten dänesche Filmpräis ass? * ... de [[Méchelstuerm (Miersch)|Méchelstuerm zu Miersch]] net, wéi de Rescht vun der aler Kierch, am 19. Joerhonnert ofgerappt gouf, well en dem Kinnek-Groussherzog [[Wëllem II. vun Holland|Wëllem II.]] seng Fra Anna Palowna un d'Kierchtierm aus hirer Heemecht erënnert soll hunn, an doropshin d'Gemengeconseillere gebiede goufen, e stoen ze loossen? * ... vun 1880 un all Servicer vun der [[Regierung (Lëtzebuerg)|Lëtzebuerger Regierung]] an engem Gebai ënnerbruecht waren, dem [[Refuge Sankt Maximin|Hotel Sankt-Maximäin]], deen dofir dacks just ''d'Regierung'' genannt gouf? * ... d'[[Kongresshal vu Berlin]] an der Zäit vum [[Kale Krich]] e prominent Symbol fir déi däitsch-amerikanesch Allianz war an deementspriechend politesch instrumentaliséiert gouf? * ... de ''[[Vollekshaus (Stad Lëtzebuerg)|Versoffene Rousekranz]]'' duerch e ''Carrefour'' ersat gouf? * ... den [[Alexander Zoubkoff|éischte Fallschiermsprénger zu Lëtzebuerg]] Garçon an engem Stater Restaurant a Schwoer vum Keeser [[Wilhelm II. vun Däitschland|Wilhelm II.]] war? * ... zwee Joer, nodeem d'[[Fort Parkhöhe]] vun der Festung Lëtzebuerg fäerdeg gebaut war, fest stoung, datt et nees misst ofgerappt ginn? * ... een am [[Nationalpark Serra dos Órgãos]] ''dem Härgott säi Fanger'' bewonnere kann? * ... den 1. Juni 1904 zu Lëtzebuerg d'Aueren 35 bis 37 Minutten no vir geréckelt goufen, wéi vun der [[Sonnenzäit|Lokalzäit]] op déi [[Mëtteleuropäesch Zäit]] ëmgestallt gouf? * ... déi 35 Meter héich [[Dräifaltegkeetssail vun Olomouc]] am 18. Joerhonnert opgeriicht gouf, fir d'Enn vun enger [[Pescht]]epidemie ze éieren? * ... den Numm "[[Tawioun]]", eng Strooss an der [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad Lëtzebuerg]], op e Bouf vum [[Péiter Ernest I. vu Mansfeld|Péiter Ernest vu Mansfeld]] zréckgeet, deen Octavian housch, an no deem eng Paart genannt gi war? * ... den [[Tornado vu Péiteng]] vun 2019 Wandspëtzte vun 241&nbsp;km/h erreecht huet? * ... d'[[Laure Koster|Laure ('Lory') Koster]] déi éischt Lëtzebuergerin war, déi op den Olympesche Spiller ugetrueden ass, nämlech als [[Schwammen (Sport)|Schwëmmerin]] 1924 [[Olympesch Summerspiller 1924|bei deene vu Paräis]]? * ... wat een am [[Kiwuséi]] méi déif geet, wat d'Temperatur an de Salzgehalt méi eropginn? * ... de [[geographeschen Zentrum vu Lëtzebuerg]] am Nordweste vu Pëtten, am [[Naturschutzgebitt Pëttenerbësch]] läit? * ... d'[[Halloweenkrabb]] hiren Numm huet wéinst hirem Glach mat enger [[Halloween]]-[[Kalbass]]? * ... am [[Traité vu Lëtzebuerg]] 1956 festgehale gouf, datt d'[[Saarland]], dunn e franséischt Protektorat, der Bundesrepublik Däitschland bäitriede kéint? * ... d'[[Tomat]]en am 16. a 17. Joerhonnert an Europa eng Raritéit waren, a vu räiche Leit gezillt goufe fir schéin ze maachen, well gemengt gouf, d'Fruucht wier gëfteg? * ... de [[Johann Wolfgang von Goethe]] bei [[Openthalt vum Johann Wolfgang von Goethe an der Stad Lëtzebuerg (1792)|sengem Openthalt zu Lëtzebuerg]] net am sougenannte Goethe-Haus am Pafendall iwwernuecht huet, wou eng Plack hänkt, déi seet, dat wier de Fall gewiescht? * ... d<nowiki>'</nowiki>''[[Camptochaeta luxemburgensis]]'' en Troglobiont ass, an dowéinst seng Pigmentatioun verluer huet? * ... d'Willibrord-Klack an der [[Iechternacher Basilika]] mat knapps 7 Tonne Gewiicht déi schwéierst Klack am Land ass? * ... d'[[Mathilde d'Udekem d'Acoz|Mathilde]] zanter dem Bestoe vun der Belsch déi éischt Kinnigin ass, déi do am Land gebuer gouf? * ... den [[Albert Biever]] aus dem Rollengergronn 1904 zu New Orleans eng Universitéit gegrënnt huet? *... [[Iechternach]] 1886 als éischt Stad zu Lëtzebuerg eng elektresch Beliichtung krut? * ... dat éischt Liewewiesen, dat vun der Äerd an de Weltall geschéckt gouf, wuertwiertlech eent war, [[Laika|"dat billt"]] ? * ... bannent annerhalwem Joer no der Aféierung vum [[gratis ëffentlechen Transport zu Lëtzebuerg]] d'CFL 414.000 Euro mam Verkaf vun 1.-Klass-Ticketen (déi net gratis ass) an d'Kees krut? * ... de [[Ry de Vaux]] näischt mat [[Ris de veau]] ze dinn huet? * ... [[Manderen]] virun der Franséischer Revolutioun eng [[Herzogtum Lëtzebuerg|lëtzebuergesch]] Enklav a Loutrenge war? * ... um [[Kierfecht um Sichenhaff]] e Grafmonument steet, dat en Undenken un zwéi [[Commune vu Paräis|Kommunarde vu Paräis]] ass, déi am Exil zu Lëtzebuerg gestuerwe sinn? * ... d'Pläng vum Gebai vun der [[Gare Lëtzebuerg|Stater Gare]] op e ''[[Alexander Rüdell|Wirklicher Geheimer Oberbaurat]]'' zeréckginn? ===50=== * ... [[Quierzy]] am [[Departement Aisne]] ënnert de [[Merowenger]] eng Kinneksstad war, an ënnert de [[Karolenger]] eng Keeserpfalz, haut awer just nach e rouegt Dierfche vun eppes iwwer 400 Awunner ass? * ... D' ''[[Wochenblatt für Bürger und Landleute]]'' 1837 déi éischt "Provënz"zeitung zu Lëtzebuerg, an och déi éischt mat engem Feuilleton war? * ... d'[[Maria Theresia vun Éisträich]] de 25. Juni 1741 zum ''Kinnek'' vun Ungarn gekréint gouf, well et dofir kee weiblechen Titel gouf? * ... vun den ursprénglech [[Limes Luxemburgensis|94 stenge Maarken]], déi 1772 ënnert der [[Maria Theresia vun Éisträich|Maria Theresia]] opgeriicht goufen, fir d'Limitte vun der Stad Lëtzebuerg ze markéieren, der haut nach 63 bestinn? * ... den [[Johnny Weissmuller]], deen tëscht 1932 an 1948 a Filmer den [[Tarzan]] gespillt huet, virdrun olympesche Champion am [[Schwammen (Sport)|Schwamme]] war, an eng Goldmedail am [[Waasserball]] gewonnen hat? * ... dee Mann, [[Charles Bernard du Bost-Moulin|dee 1707 zu Lëtzebuerg d'Gromper agefouert]] soll hunn, bei engem Duell ëm d'Liewe koum? * ... de [[Kanounentiermche vu Kielen]] wéinst engem Noperschaftssträit entstane soll sinn? * ... [[Le Patron]] mat dräi oder véier Rieder ënnerwee ka sinn? * ... zu Lëtzebuerg tëscht 1880 an 1900 net manner wéi 20 [[Lëscht vun Zeitungen an Zäitschrëften zu Lëtzebuerg|nei Zeitunge gerënnt]] goufen? * ... d'[[Fabiola de Mora y Aragón]], vun 1960 bis 1993 den Titel ''Kinnigin vun'' de ''Belsch'' hat, an dono ''Kinnigin vun'' der ''Belsch''? * ... [[Dormans]], an der Marne, 1920 vun der Stad Lëtzebuerg fir 1 Frang op de Kapp vun hirer Bevëlkerung 'adoptéiert' gouf? * ... et bei Allënster, dem [[Victor Hugo]] no, ''"[[Häerdcheslee|une femme qui a une tête et un homme qui n'en a pas]]"'' gëtt? * ... [[Nuddel]]en a [[Kniddel]]en net nëmme vun der Matière-première hier, ma och [[etymologie|etymologesch]] dee selwechten Urspronk hunn? * ... de [[Michel Rodange]] mat senger Fra zesummen 10 Kanner hat, wouvun der awer sechs scho fréi gestuerwe sinn? * ... de [[Louis II. vu Frankräich|Louis den Tuddeler]] deen eenzege Jong vum [[Charles de Plakkapp|Charel dem Plakkapp]] war, deen iwwerlieft hat? * ... den ''[[Huelen Zant]]'' um Bockfiels net e Rescht vum Siegfried senger Buerg ass, mä vum lénksen Tuerm vun der zweeter Paart vun der Festung, deen 1874, wéi d'Festung geschlaff gouf, als 'Pseudo-Ruin' ëmgebaut gouf? * ... dem Theodor Kaiser säi [[Méckefänkert]] nach haut milliounefach zum Asaz kënnt? * ... bei der [[Cholera]]-Epidemie zu Lëtzebuerg, [[1865]]-[[1866]], tëscht 8.000 bis 10.000 Leit dorun erkrankt, a ronn 3.500 gestuerwe sinn, 1,83 % vun der Gesamtpopulatioun? * ... [[Cassini-Huygens]], eng Weltraummissioun mat zwou Raumsonde fir de Planéit [[Saturn (Planéit)|Saturn]] a [[Saturnmounden|seng Mounden]] z'erfuerschen, bannent knapps 20 Joer spektakulär nei Erkenntnesser bruecht huet? * ... bei der Explosioun vum Polvertuerm um [[Verluerekascht (Stad Lëtzebuerg)|Verluerekascht]], de 26. Juni 1807, 32 Persoune ëm d'Liewen koumen an der 120 schwéier blesséiert goufen, dorënner vill Kanner? * ... d'Insel [[Koiluoto]], déi just 3 Hektar grouss ass, tëscht Russland a Finland gedeelt ass? * ... d'[[Mercier (Champagner)|Champagnerfabréck Mercier]] am [[Weidendall]] bei Mamer virum 1. Weltkrich op bis zu 40 Hektar [[Weiden|Weide]] gezillt huet, deenen hir Rudde vu bis zu 100 Leit zu Kierf geflecht goufen? * ... [[Invasiounsträifen]] géint ''friendly fire'' schütze sollten? * ... de [[Malakoff-Tuerm (Lëtzebuerg)|Malakoff-Tuerm]] a [[Clausen]] nom [[Malakoff-Tuerm (Sewastopol)|Malakoff-Tuerm]], engem Deel vun der Festung [[Sewastopol]], genannt gouf, deen am [[Krimkrich]] (1853-1856) eng wichteg Roll gespillt hat? * ... d'[[The Beatles|Beatles]] 1961 hiren éischten Optrëtt no hirer Tournée zu Hamburg am [[Liverpool]]er ''[[Cavern Club]]'' haten, a bis 1963, 292-mol do opgetruede sinn? * ... d'[[Kapell Cité Léon Kauffman|Kapell vun der Cité Léon Kauffman]] tëscht 1962 an hirer Entweiung, 2017, an engem Trakt vun aacht Garagen amenagéiert war? * ... beim [[Tour de France 2011]] fir d'éischt Kéier an der Geschicht vum [[Tour de France|Tour]], net nëmmen zwéi Lëtzebuerger, ma och zwéi Bridder mat um Podium stoungen? * ... d'stenge Mauer ronderëm den Domän vum [[Schlass Kockelscheier]] vun engem eenzege Mann, engem gewësse Welter, bannent 15 Joer – vun 1880 bis 1895 – gebaut gouf? * ... zu Paräis, an der Zäit vum [[Directoire]], et Moud war, sech zu den ''Incroyables'' oder de ''Merveilleuses'' ze zielen? * ... de Lieu-dit ''[[Geeschterhaischen]]'' am [[Gréngewald]] op e Juegdhaus zréckgeet, dat fréier op där Plaz stoung? * ... déi [[Däitsch Bréck zu Visé]] (''Pont des Allemands''), eng Eisebunnsbréck iwwer d'[[Meuse]] bei [[Visé]], am [[Éischte Weltkrich]] vun der däitscher Arméi mat haaptsächlech russesche Gefaange gebaut gouf? * ... de Sënn an Zweck vun de [[Raschpëtzer]] am Gréngewald eréischt an de leschte Jorzéngte vum 20. Joerhonnert erausfonnt gouf? * ... d'[[Prinzessinnen-Eechen]] am [[Gréngewald]] sechs [[Eechen|Eeche]] sinn, déi tëscht 1894 an 1906 am ''Réngelsgronn'' zu Éiere vun den Duechtere vum [[Groussherzog vu Lëtzebuerg|Groussherzog]] [[Wëllem IV. vu Lëtzebuerg|Wëllem IV.]] geplanzt goufen? * ... de [[Schetzel]] e Klausener war, deen am 12. Joerhonnert bis zu sengem Doud 14 Joer laang an enger Klaus am Gréngewald bei der Stad Lëtzebuerg gelieft huet? * ... ''[[Les Trois Mousquetaires]]'' vum [[Alexandre Dumas]] ursprénglech als [[Feuilleton]] an der Zeitung ''Le Siècle'' publizéiert gouf? * ... der [[Ketty Thull]] hiert [[Kachbicher|Kachbuch]] an 10 Oploen méi wéi 50 Joer laang erauskomm ass? * ... de [[Mihai I. vu Rumänien|leschte Kinnek vu Rumänien]] no sengem Règne an der Schwäiz als Ziichter vu Gefligel, Testpilot a Makler op der Bourse säin Ënnerhalt verdingt huet? * ... d'[[Osbourg-Haus]] zu Gréiwemaacher am 15. Joerhonnert als Zivilhospiz gebaut gouf, an dono als Wunnplaz fir Schoulschwësteren, Schoul, Stadbibliothéik a Museksschoul benotzt gouf? * ... den [[Alhazen|Abu Ali al-Hasan Ibn Al-Haitham]] (~965 - 1039) als Erfinder vun der [[Lupp]] gëllt? * ... d'Wopen iwwer dem Portal vum [[Hospice Saint-Jean]] am Gronn déi vum Kinnek [[Karel II. vu Spuenien]], vum [[Herzogtum Lëtzebuerg]] a vum deemoleger Gouverneur vu Lëtzebuerg [[Philipp de Croy]], sinn? *... d'[[Gare Herbesthal|Gare vun Herbesthal]], déi 1843 opgoung, déi eelst europäesch Grenzgare war? * ... d'[[Avenue John-F.-Kennedy (Stad Lëtzebuerg)|Avenue Kennedy]] um [[Kierchbierg]] ursprénglech als [[Autobunn]] gebaut gi war, dann awer tëscht dem Enn vun den 1990er Joren an dem Ufank vun den 2010er Jore als Stadboulevard zréckgebaut gouf? * ... de [[Skorpioun I.]] en alegyptesche Kinnek aus der Virdynastescher Zäit, ëm 3200 v. Chr., war? * ... den Numm vun der Uertschaft [[Blummendall]] näischt mat Blummen ze dinn huet, ma éischter op eng keltesch Gottheet zréckgeet? * ... déi iwwer 21&nbsp;km laang [[Donauinsel]] zu [[Wien]] tëscht der [[Donau]] an der Neier Donau an den 1970er/1980er Joren ugeluecht gouf, fir Héichwaasser ze reguléieren? * ... als Reklamm fir d'Première vum Film ''[[De Superjhemp retörns]]'' verschidde Firmen d'Opschrëfte mat hiren Nimm (op Gefierer, Butteker oder Produkter) deelweis duerch déi parodistesch Versioun ersat hunn, déi s'am [[Superjhemp]] kritt haten? * ... de Vëlossportler [[Bim Diederich]] de Spëtznumm ''Duc de Grammont'' krut, nodeems e beim [[Tour de France 1951]] am ''[[Mur de Grammont]]'', seng 3 Matfuerer ofgehaangen hat? * ... déi lescht Persoun, déi am [[Tower of London]] higeriicht gouf, een zu Lëtzebuerg gebiertegen däitsche Spioun war? * ... den [[Traffic Light Tree]] zu London, sengem Kënschtler no, d'Zesummespill vun de Finanzaktivitéiten an dem Verkéier zu London, déi ni zur Rou kommen, mat de Beem an der Natur ronderëm symboliséiere soll? * ... den Zwerg bei der Blummenauer am [[Parc de Gerlache]] d'Klack eng éischt Kéier beim Begriefnes vum Déifferdenger Buergermeeschter [[Emile Mark|Mark]] gelaut huet? ===100=== * ... den [[Zwak (Mythologie)|Zwergen- oder Zwakemythos]] op bronzezäitlech Biergleit zréckgeet, déi sief et duerch hir Originnen, sief et duerch hir Aarbecht, méi kleng waren? * ... d'[[Sonn]] e [[Gielen Zwerg]] ass? * ... den [[Zwergmammut]](''Mammuthus exilis'') eng ausgestuerwen Aart aus der Famill vun den Elefanten, seng Kierpergréisst am Laf vun de Jore reduzéiert huet, well op der Insel wou e gelieft huet, de Kascht limitéiert ass? * ... [[Zwergstaat]]en an der Reegel eng Landfläch vun ënner 1.000&nbsp;km² hunn? * ... vum [[Pluto (Zwergplanéit)|Zwergplanéit Pluto]] ugeholl gouf, et wier e fréiere Mount vum [[Neptun (Planéit)|Neptun]], ier 1978 entdeckt gouf, datt de Pluto selwer 5 Mounden huet? * ... iwwer 1.500 Entreprisen de Label ''[[Made in Luxembourg]]'' benotzen dierfen? * ... d'[[Internationale Filmfestspiele Berlin]] 1951 op Initiativ vum US-amerikanesche Militär als eng "Vitrinn vun der fräier Welt" an d'Liewe geruff gouf, mam [[Alfred Hitchcock]] sengem ''[[Rebecca (Film 1940)|Rebecca]]'' als éischte Film?. * ... de ''Bernhoeft's Blitzlichtapparat Sanssouci'', deen de lëtzebuergesche Fotograf [[Charles Bernhoeft]] erfonnt a patentéiere gelooss hat, Präisser doruechter gewonnen huet? * ... am Joer 2160 [[Christi Himmelfaart]] an den [[Éischte Mee]], zwéi [[gesetzlech Feierdeeg zu Lëtzebuerg|gesetzlech Feierdeeg]], op dee selwechten Dag falen? * ... dem [[Mathias Erasmy]] säi ''Guide du voyageur dans le Grand-Duché de Luxembourg'' deen éischte lëtzebuergeschen Touristeguide war? * ... Sportaarten, déi ''um, am'' oder ''ënner'' [[Waasser]] ausgeüübt ginn, zu de [[Waassersport]]aarte gezielt ginn, där um Äis (soss näischt wéi gefruerent Waasser) awer net? * ... bis an d'1980er Joren an der [[Fiels]] Jeans produzéiert goufen? * ... 1821 am ''[[Luxemburger Wochenblatt]]'' fir d'éischt iwwerhaapt en Text op Lëtzebuergesch publizéiert gouf? * ... déi "[[Pampelmousse|gréisst Zitroun]]" bis zu 30&nbsp;cm am Duerchmiesser grouss ka ginn? * ... d'[[Gemeng Hollerech]] ëm 1905 déi zweetgréisst Gemeng am Land war? * ... am réimeschen [[Amphitheater vu Pula]] schonn [[Äishockey]]smatcher organiséiert goufen? * ... am Wanter 1813/1814 am haitege Lëtzebuerg all 40. Awunner un der [[Typhus|Fleckeféiwer]]-Pandemie gestuerwen ass? * ... ''[[Schweigt stille, plaudert nicht]]'' och als ''Kaffeekantate'' bekannt ass? * ... d'[[Clinique Saint-François]] um Fëschmaart déi éischt Aeklinik am Land war? * ... d'[[Fräi Hansestad Bremen]] dat klengst [[Land (Däitschland)|Bundesland]] vun Däitschland ass an aus zwou Stied besteet? * ... 2021 déi lescht 20 [[Telefonskabinn]]en zu Lëtzebuerg ewechgeholl goufen? * ... de [[Kierfecht Malakoff]] a [[Clausen]] deen eelste [[Juddentum zu Lëtzebuerg#Jiddesch Kierfechter zu Lëtzebuerg|jiddesche Kierfecht zu Lëtzebuerg]] ass? * ... [[Uhu]]en a Gefaangenschaft bis zu 60 Joer al kënne ginn? * ... d'Lokomotiv [[CFL 5519]] déi eenzeg Dampmaschinn vun den [[CFL]] ass, déi nach besteet? * ... d'[[Stroossbuerger Eeden]] déi eelst Charte ass, déi d'Trennung vum haitege frankophonen a germanophone Sproochraum bezeit? * ... deen éischte [[Bankomat|Geldautomat]] zu Lëtzebuerg am Mee 1982 op der Post, op der Stater Gare, a Betrib geholl gouf? * ... de [[Batman]], anescht wéi aner Superhelden, keng iwwernatierlech Kräften huet? * ... de [[Stade du Thillenberg|Stadion um Thillebierg]] tëscht 1921 an 1922 vun de Memberen, Supporteren a Spiller vun de [[Red Boys Déifferdeng|Red Boys]] gebaut gouf? * ... de Bierg [[Ararat]] d'Nationalsymbol vun den [[Armeenier]] ass an um Wope vun [[Armenien]] drop ass, haut an der [[Tierkei]] läit? * ... am Sëtzungssall vum [[Hôtel des Terres Rouges]] (haut de Sëtz vum [[Ministère de la culture|Kulturministère]]) véier Medaillone mat Zeenen aus der Stolindustrie an de Boiserien integréiert sinn? * ... d'[[Reichenbach-Waasserfäll]], eng Kaskad am Kanton Bern, duerch den [[Arthur Conan Doyle]] international bekannt goufen, well do deem seng Romanfigur Sherlock Holmes an ''The Adventure of the Final Problem'' zesumme mat sengem Feind, dem Professer Moriarty, erofgefall ass? * ... am August 1792, wärend dem [[Koalitiounskricher|éischte Koalitiounskrich]] d'Haaptarméi vun den Alliéierten, eng 40.000 Mann, zu [[Mutfert]] hiren Haaptquartéier opgeschloen huet? * ... de Sänger a Schauspiller [[Freddy Quinn]], jee no Quellelag, an dräi verschiddenen Uertschafte gebuer ka sinn? * ... d'[[Gare Kautebaach]] vun 1888 zwéi verschidden Architekturstiler vereent - Schwäizer Chalet an italieenescht Landhaus - wat den éischte Bauhären no e Symbol fir d'Frëndschaft an d'Begéinung vun de Vëlker duerstelle soll? * ... een ''[[Het Zinneke]]'' zu Bréissel als eng Zort kanine Pendant zum [[Manneken Pis]] an der Jeanneke Pis gesi kann? * ... Lëtzebuerg 1997 fir d'éischt Kéier mat ''[[Elles]]'' e [[Lëscht vun de lëtzebuergesche Filmer déi fir eng Oscar-Nominatioun virgeschloe waren|Kandidat fir eng Nominéierung fir den Oscar]] agereecht huet? * ... de Geriichtshaff vun der [[CECA]] an den 1950er Joere säi Sëtz an der Stater [[Villa Vauban]] hat? * ... d'Fabréck vum Faarfpigment [[Falunrout]], dat a Schweede wäitleefeg fir den Ustrach vu ländleche Gebaier gebraucht gëtt, 2001 vun der UNESCO op d'[[Weltierwen|Weltierwelëscht]] gesat gouf? * ... deen éischte Gol fir déi [[lëtzebuergesch Foussballnationalekipp]] an engem offizielle Lännermatch den 29. Oktober 1911 vum [[Albert Elter]] geschoss gouf? * ... den [[Chile]] vun Norden no Süde 4.200&nbsp;km laang ass, ma op der schmuelster Plaz just 90&nbsp;km breet? * ... den [[Internationale Fraendag]] zu Lëtzebuerg eng éischt Kéier den 23. Mäerz 1929 gefeiert gouf? * ... de [[Fairchild K-20 Loftbildfotoapparat]] dee wichtegste Fotoapparat vun der US Air Force am Zweete Weltkrich war? * ... am [[Traité vun Iechternach]] Lëtzebuerg an d'Bundesland Rheinland-Pflaz 1974 d'Bewirtschaftung vum Waasser am Grenzgebitt vun deenen zwee Länner festgeluecht hunn? * ... ''[[Li Tore]]'', eng Skulptur vun 1880, nach haut am Folklor vun de [[Universitéit Léck|Lécker Studenten]] eng wichteg Roll spill? * ... déi 1949 gegrënnte [[Goodyear-Dunlop Colmar-Berg|Goodyear S.A.]] zu [[Colmer-Bierg]] dat éischt Goodyear Wierk am kontinentalen Europa war an 1951 mat 300 Mataarbechter ugefaangen huet? * ... de [[Battistero lateranense]] zu Roum de Modell vu bal allen Dafkierche vum Chrëschtentum am héije Mëttelalter war? * ... et am Summer 1976 a Frankräich [[Summerzäit|eng Stonn méi spéit]] war wéi zu Lëtzebuerg? * ... am [[Club des Cent Cols]] netprofessionell Vëlossportler opgeholl ginn, déi op d'mannst honnert [[Col (Bierg)|Colle]] gefuer sinn? * ... et souwuel 1956 wéi 1973 de [[25. November]] zu Lëtzebuerg verbuede war, mam Auto ze fueren? * ... ee mam Auto duerch [[Fräulein Steinfort]] fuere kann? ===150=== * ... eng Kasematt vum [[Fort Dumoulin]] wärend dem Bau vum Institut National des Sports (INS) iertemlech mat Bëtong zougeschott gouf? * ... [[Eilekatz]] aus onverdaulechen Iessreschter (Schanken, Fiederen, ...) besteet, deen [[Eilen]] oder aner [[Gräifvullen]] erauswiergen? * ... et am 13./14. Joerhonnert am [[Mëttelalterlech Schmelz am Jeneeserbësch|Jeneeserbësch eng Schmelz]] gouf, déi gréisst bis ewell entdeckt Plaz vun Eisegewënnung aus dem Mëttelalter a Mëtteleuropa? * ... d' ''[[Feltgeniomyces luxemburgensis]]'', eng Ascomycota-Pilzenaart, déi 1990 zu Lëtzebuerg entdeckt a beschriwwe gouf, déi éischt bekannt Aart vun der Gattung ass? * ... et scho wärend der [[Éisträichesch Nidderlanden|éisträichescher Zäit]] am [[Herzogtum Lëtzebuerg]] an duerno och am [[Département des Forêts]] eng [[Hondssteier]] gouf? * ... [[Foussball am No Mans Land]] 1914 e Frëndschaftsmatch tëscht engleschen an däitschen Truppe war, déi sech an den Tranchéen op der Front a Frankräich wärend dem [[Éischte Weltkrich]] bekricht hunn? * ... am schweedesche Kuerzfilm ''[[Radio Luxemburg (Film)|Radio Luxembourg]]'' dës Radiostatioun d'Verlaangere vun de Jugendlechen no Modernitéit, an engem Duerf uganks vun den 1960er Joeren, symboliséiert? * ... zu [[Bern]] d<nowiki>'</nowiki>''[[Meitschibei|Meederchersbeen]]'' mat gemuelenen Nëss gefëllt ginn? * ... um Haus [[Ënnert de Stäiler]] eng [[Anna selbdritt]] ze gesinn ass? * ... [[Helminthologie|Helminthologen]] et mat parasitäre Wierm hunn? * ... de [[Putty Stein]] och alt emol [[Makkaronesch Dichtung]] geschriwwen huet? * ... d'[[Kap Komorin]] dee südlechste Punkt vum indeschen Ënnerkontinent ass? * ... den [[Europäesche Biber]] (''Castor fiber'') zu Lëtzebuerg eng zwee Joerhonnerte laang ausgestuerwe war, ier e sech zanter dem Ufank vun den 2010er Joeren nees laanscht Sauer, Uelzecht, Äisch an Atert ausgebreet huet? * ... de Schwäizer Comicpersonnage [[Globi]] als Maskottche vun enger Buttekschaîne erfonnt gouf? * ... am Mee 1966 déi éischt [[112 (Europäeschen Noutruff)#Geschicht vun der lëtzebuergescher Noutruffzentral|Noutruffzentral zu Lëtzebeurg]] a Betrib geholl gouf, déi deemools nach ënner der Nummer 012 z'erreeche war? * ... den [[Uergelpäifekaktus]] direkt iwwer dem Buedem vill eenzel Äscht mécht, déi da praktesch am Senkel eropwuessen, wat dann ausgesäit wéi eng Rei [[Uergelpäif]]en? * ... den 30. Januar 1945 iwwer 800 Prisonéier vum [[KZ Sonnenburg]], dorënner 91 Lëtzebuerger, vun der SS duerch Genéckschoss ëmbruecht goufen? * ... am Kader vum [[Near Earth Asteroid Tracking]], deen [[Asteroid]]en iwwerwaacht, déi der Äerd (ze) no kéinte kommen, och ëmmer nees nei [[Koméit]]en entdeckt ginn? * ... just nach op enger vun de fréier 20 [[Fontaine Montefiore]] d'Skulptur vun enger Waasserdréiesch erhalen ass? * ... de [[Sireenereseau zu Lëtzebuerg]] aus ronn 160 [[Sireen (Apparat)|Sireene]] besteet, déi uechter d'Land am ëffentleche Raum opgestallt si fir am Fall vun enger Katastroph kënnen ze warnen? * ... [[Kiewerlekszopp]] ee vun de wéinege Platen an Europa ass, an deenen Insekte verschafft ginn? * ... d'[[Gemeng Ettelbréck]] 1850 an dräi gespléckt gouf, an esou d'[[Gemeng Schieren]] an d'[[Gemeng Ierpeldeng op der Sauer|Gemeng Ierpeldeng]] entstane sinn? * ... en [[Tangram]] aus fënnef Dräiecken, engem Carré an engem Parallelogramm besteet? * ... de Film ''[[Congé fir e Mord]]'' vun [[Paul Scheuer]] 35 Joer laang de Rekord gehalen huet vum [[lëtzebuergesch Filmer|lëtzebuergesche Film]] mat deene meeschte Spectateuren, ier e vum ''[[De Superjhemp retörns|Superjhemp retörns]]'' vum [[Félix Koch]] iwwerholl gouf? * ... de [[Kap Canaveral]] a [[Florida]] no de [[Lëtschen|Lëtschefelder]] genannt gouf, déi do waren, an haut eng [[Metonymie]] fir d'[[Rakéitestartplaz]]en do an der Géigend ass? * ... de [[Lëtzebuerg-Effekt]], deen dora besteet, datt de Radiosprogramm vun engem Laang- oder Mëttelwellesender schwaach am Hannergrond vun engem anere Sender ze héieren ass, eng éischt Kéier uganks den 1930er Joere bei [[RTL Group|Radio Lëtzebuerg]] observéiert gouf? * ... d'[[Pragmatesch Sanktioun (1713)|Pragmatesch Sanktioun]] vum Keeser [[Karl VI. (HRR)|Karl VI.]] opgesat gouf, fir d'Ierffolleg no sengem Doud festzeleeën? * ... d'Serie ''[[Capitani]]'' op Netflix an alle Sproochen esou heescht, bis op Portugisesch, wou den Titel ''Os Segredos de Manscheid'' ass, an op Ongresch, wou e mat ''Gyilkosság Manscheidben'' iwwersat ass? * ... d'[[Kanaliséierung vun der Musel]] schonns 1794 eng éischt Kéier proposéiert gouf, et awer bis 1956 gedauert huet, bis et zu engem Staatsvertrag tëscht Frankräich, Lëtzebeurg an Däitschland koum, deen den Ausbau vu Koblenz bis op Diddenuewen festgehalen huet? * ... de [[Grégoire Schouppe]], Abt vun der Abtei Iechternach, fir déi sëllege Bauaarbechte bekannt ass, déi e fir d'Abtei maache gelooss huet? * ... den "[[Éischten Europäesche Stol]]" am Fong kee [[Stol]], mee [[Goss]] war? * ... vun deene véier Molchaarten, déi et zu Lëtzebuerg gëtt, den [[Triturus cristatus|nërdleche Kammmolch]] (''Triturus cristatus'' déi seelenst ass? * ... [[Herzogtum Bouillon|Bouillon]] 1794 fir e puer Méint eng Republik war? * ... den [[Belval-Héichiewen|Héichuewen C vun Esch-Belval]] 1996 ënner der Opsiicht vu chineeseschen Ingenieuren demontéiert, a Këschte verpaakt, a China bruecht an do nees opgeriicht gouf? * ... d'[[Valletta|Haaptstad vu Malta]] no [[Jean Parisot de La Valette|engem Groussmeeschter vum Souveräne Malteeseruerde]] genannt ass? * ...déi lëtzebuergesch Electropopband [[Hal Flavin]] et am Summer 2013 mam Lidd ''Trigger'' bis op d'Plaz 61 an de spuenesche Singlecharts gepackt huet? * ... d'[[Tulpen]] hir Wuerzele sproochlech an [[Turban|enger Kappbedeckung]] hunn? * ... den Déifferdenger ''Creative Hub'' [[1535°]] no der Schmëlztemperatur vum [[Eisen|Eise]] genannt gouf? * ... d'[[Gott ist mein König|Rotswiesselkantat]] dat éischt Wierk vum [[Johann Sebastian Bach|Bach]] ass, dat gedréckt gouf? * ... d'Schrëftesteller-Bridder [[Nico Helminger|Nico]] a [[Guy Helminger]] allebéid schonns zweemol de [[Prix de la fondation Servais|Servais-Präis]] kruten<!-- Stand 2022 -->? * ... een zu Paräis Wierker vum [[Pablo Picasso|Picasso]] an egem [[Musée national Picasso (Paräis)|"salzegen Hotel"]] bewonnere kann? * ... am [[Stadhaus Ettelbréck|Ettelbrécker Stadhaus]] op Glasmolereien Zeenen aus der Geschicht vun der Stad ze gesi sinn, wéi d'Feierkatastroph vu 1778, d'Ernennug zu enger Stad 1907, oder déi éischt Opféierung vun der Lëtzebuerger Nationalhymn ''[[Ons Heemecht]]''? * ... eng [[Tajine]] souwuel e Kichegeschier wéi och, duerch [[Metonymie]], d'Iesse selwer, wat dra gebrutscht gëtt, ass? * ... den Numm vum [[Roude Pëtz]] op e klengen Tiermchen aus rouden Zillen zréckgeet, deen zu Festungszäite ronderëm de Pëtz stoung? * ... et am Musée vun der [[Buerg Guttenberg]] eng Holzbibliothéik aus dem Joer 1790 gëtt, an där ronn 100 Bam- an Trauschzorte versuergt ginn? * ... eng [[Klemm L25d VIIR LX-MAF|Klemm L25]] am Joer 1946 deen éischte Flijer war, deen zu Lëtzebuerg offiziell immatrikuléiert gouf? * ... de [[Louis François Armand de Vignerot du Plessis]] sech virun allem en Numm duerch seng amouréis Aventuren a seng Dueller gemaach huet? * ... déi karminrout Faarf vun der [[Pont grande-duchesse Charlotte|Rouder Bréck]] erausgesicht gouf, fir déi ''harmonesch Linne vun der Bréck ervirzesträichen, absënns och bei schlechtem Wieder''? * ... et am georgeschen Nationalepos ''[[Vep'his Tqaosani]]'' vum [[Šot'a Rust'aveli]] net kloer ass, ob de ''Wepchi''-Pelz vun engem Tiger oder engem Panther ass? * ... [[Wil Lofy|de Sculpteur]] vum [[Hämmelsmarsch-Buer]] sech selwer an enger vun de Figure portraitéiert huet? ===200=== * ... de geographeschen Zentrum vun der Belsch um [[Nil (Baach)|Nil]] läit? * ... ''[[L'Arlequin (Zäitschrëft 1848)|L'Arlequin]]'', 1848 vum [[Charles Munchen]] gegrënnt, déi éischt satiresch Zäitschrëft zu Lëtzebuerg war? * ... de [[Sergei Michailowitsch Prokudin-Gorski]] (Сергей Михайлович Прокудин-Горский) en aussergewéinlech wichtege Pionéier vun der Faarffotografie war? * ... ''[[Sawah]]'' vum [[Adolf El Assal]] deen éischte Lëtzebuerger Film war, deen op [[Netflix]] ze gesi war? * ... ee bei [[Konter a Matt]] bekennen oder trompe muss? * ... d'Mauere vun der [[Kierch Saint-Julien vun Auderghem]] mat Hasteng aus der ''Wäisser Kaul'' vu [[Rëmeleng]] gebaut goufen? * ... d'Arkade vun der Haaptwuecht, engem Gebai aus der Festungszäit dat op der [[Plëss]] stoung, wéi et 1902 ofgerappt gouf, an de [[Parc Heintz (rue de Hollerich)|Parc Heintz]] zu Hollerech geplënnert goufen? * ... de Vertrieder vu [[Washington D.C.]] am [[Kongress vun de Vereenegte Staaten|US-amerikanesche Representatnenhaus]] kee Recht huet, do matzewielen? * ... d'[[France Gall]] vun hirem [[Eurovision Song Contest 1965|Eurovisioun-Gewënner-Lidd]] ''[[Poupée de cire, poupée de son]]'' och eng [[japanesch]] Versioun mam Titel ''Yume Miru Shanson Ningyō'' opgeholl huet? * ... als Folleg vun der méi lueser [[Äerdrotatioun]] d'[[Koordinéiert Weltzäit]] (UTC) géigeniwwer der [[International Atomzäit|Internationaler Atomzäit]] (TAI) bal 40 Sekonnen no geet? * ... de Moler [[Henri-Joseph Redouté]] aus dem deemolegen [[Herzogtum Lëtzebuerg]] als Member vun der ''Commission des sciences et des arts'' um [[Napoléon Bonaparte]] senger Campagne an Egypten deelgeholl an doropshin 11 Tafelen an 100 eenzel Zeechnungen zum monumentale Wierk ''La Description de l'Égypte'' bäigedroen huet? * ... ''[[Kaiser Karls Bettstatt]]'' net grad dee komfortabeslte Leeër vum [[Karel de Groussen|Karel dem Grousse]] gewiescht dierft sinn? * ... d'[[Mineralwaasserquell Bel-Val|Société Anonyme Générale des eaux minérales de Bel-Val]] hiert Waasser net nëmmen zu Lëtzebuerg verkaaft huet, mä och bis zu zwou Millioune Fläschen am Joer an Europa, Amerika, Afrika an a China exportéiert huet? * ... ''[[Hurtigruten]]'' eng norwegesch Postschëffslinn ass, déi Fracht- Passagéier- a Kräizfahrtpassagéier laanscht d'Küstlinn tëscht [[Bergen]] a [[Kirkenes]] transportéiert? * ... op de Grof [[Siegfried I. vu Lëtzebuerg]] net nëmmen d'Grënnung vun der [[Bockfiels|Buerg Lëtzebuerg]], ma och vun där vu [[Saarburg]] zréckgeet? * ... d'''[[London Eye]]'' dat gréisst [[Riserad]] an Europa ass an als ''Millennium Wheel'' a Betrib goung? * ... d'Gebai vun der fréierer [[Gare Biissen|Gare vu Biissen]] identesch mat deem vun där vun Useldeng ass? * ... [[Cidade Velha|Ribeira Grande]], déi éischt Siidlung um [[Cap Vert]], och déi éischt permanent europäesch Siidlung an den Trope war? * ... de [[Vëlodrom Belair|Vëlodrom um Belair]] mat sengem Terrain an der Mëtt, wéi en a Betrib goung, anengems den eenzegen Sportstadion an der Stad Lëtzebeurg war? * ... d'Archive vun der''[[Officina Plantiniana]]'' et erméiglechen, iwwer 300 Joer Verlagsgeschicht a Buchdrock ze verstoen? * ... d'[[Rackés Millen]] zu Äischer déi eenzeg Waassermillen zu Lëtzebuerg ass, déi nach voll funktionéiert? * ... et um Mound e [[Ball (Moundkrater)|Ball]] vu 40 km Duerchméisser gëtt ? * ... de [[Kasemattentheater]] zwar no enger vu sengen éischte Spillplazen, de [[Kasematte vun der Stad Lëtzebuerg|Kasematten]], genannt gouf, awer zanter Joerzéngte praktesch net méi do spillt? * ... de [[Schëffslift vu Strépy-Thieu]] um [[Canal du Centre (Belsch)|Canal du Centre]] an der Belsch en Héichtenënnerscheed vun 73 Meter iwwerwënnt a [[Schëffslifter vum Canal du Centre|véier historesch hydraulesch Lifter]] ersetzt? * ... am Gebai vun der [[Villa Lefèvre|amerikanescher Ambassade an der Stad]] bis am Zweete Weltkrich déi däitsch Ambassade war? * ... een am Wanter geleeëntlech [[Hoeräis]] op muuschtegem Holz fanne kann? * ... de [[Léon Mart]] (1914-1984) dee Spiller vun der [[lëtzebuergesch Foussballnationalekipp|lëtzebuergescher Foussballnationalekipp]] ass, dee bis ewell <!--Stand: 2022-->déi meescht Goler fir si geschoss uet, neemlech 16 Stéck? * ... d'Haus ''Bei der Stengener Klack'' op der [[Alstad-Plaz (Prag)|Prager Alstad-Plaz]] dem [[Jang de Blannen|Jang de Blanne]] säi Stadpalais war? * ... "[[Handy]]" an "[[Oldtimer]]" zu de [[Schäinanglizismus|Schäinanglizisme]] gezielt ginn? * ... et vun der [[Schuerelser Schlass|Schuerelse Buerg]] keng bekannt Dokumenter ginn, déi eppes iwwer d'Geschicht aussoe kéinnten, grad wéi och d'Origine vum Numm net gekläert ass? * ... de [[Porsche 356 Nr.1 Roadster]] deen éischten Auto war, deen den Numm ''Porsche'' gedroen huet? * ... 2019 nach ëmmer 1 % vun der Lëtzebuerger Bevëlkerung net un en [[Waasserwirtschaft zu Lëtzebuerg|Ofwaassersystem]] ugeschloss war? * ... [[Schweedesch]] eréischt zanter 2009 [[offiziell Sprooch]] vu [[Schweden]] ass? * ... dem Minnsänger [[Wachsmut vu Kënzeg]] seng Lidder der Traditioun vum reflektéierende Minnesang zougeuerdnet ginn? * ... d'[[Kaspescht Mier]] am Fong kee Mier, ma e Séi ass? * ... den [[American Building (Stad Lëtzebuerg)|American Building]] an der Stad Lëtzebeurg säin Numm dohir huet, well do d'Reesagence Derulle-Wigreux hire Sëtz hat, duerch déi bannent 40 Joer iwwer 16.000 Leit an d'USA ausgewandert sinn? * ... den [[Uessepickert mat roudem Schniewel]] op Kisuaheli (iwwersat) "Wiechter vum Nashorn" genannt gëtt? * ... den [[Deutsch-Luxemburgisches Schengen-Lyzeum Perl]] zesumme vum Saarlännesche ''Ministerium für Bildung, Kultur und Wissenschaft'' an dem lëtzebuergesche ''Ministère de l'Éducation nationale et de la Formation professionnelle'' entworf gouf a bedriwwe gëtt? * ... den Jersey-Kabes, eng [[Bam-Kabes]]-Zort, déi op op de Kanalinsele gezillt gouf, 2 bis 3 Meter héich gëtt? * ... d'[[Kierch_Léiweng#D%27Bildche_vun_der_Stackeger_Muttergottes|Bildche vun der ''Stackeger Muttergottes'']] an der Léiwenger Kierch, eng Figur aus gebranntem Leem aus dem 17. Jorhonnert, am Laf vun der Zäit 5 Mol nei bemoolt gouf, ë.a. fir se der Moud vun deemools unzepassen? * ... ''[[Le Petit Prince]]'' als éischt op Englesch erauskoum, an eréischt dono an enger franséischer Editioun? * ... d'[[Schlass Biertreng]] an der Zäit am Familljebesëtz vun souwuel engem lëtzebuergesche wéi och engem belsche Premierminister war? * ... den [[Giant's Causeway]], eng [[Basalt]]saileformatioun an Nordirland, der Legend no Reschter vun enger Strooss aus [[Pavé]] ass, déi e Ris gebaut hat? * ... de [[Friedrich Stummel]] op enger vu senge Molereien an der [[Kathedral Notre-Dame vu Lëtzebuerg|Stater Kathedral]] säin Numm am Buch vun engem Schrëftegléierten, an och e Portrait vu sech selwer, hannerlooss huet? * ... de joerzéngte laange Sträit tëscht Dänemark a Kanada, wiem d'[[Hans-Insel]] gehéeiere géif, de Bäinumm ''Whiskey Wars'' hat? * ... den Optrëtt vun de [[The Rolling Stones|Rolling Stones]], am August 1995 um Kierchbierg, mat méi wéi 60.000 Zuschauer dee gréisste [[Concert]] ass, dee bis ewell<!-- Stand 2022--> zu Lëtzebuerg organiséiert gouf? * ... am [[Lëtzebuerger Online Dictionnaire]] déi 1000 heefegst Wierder och a Gebäerdesprooch iwwersat sinn? * ... an der [[Kathedral Saint-Étienne vu Bourges]] déi eelst astronomesch Auer vu Frankräich ass (si ass vu 1424)? * ... [[den Décken an den Dënnen]] an der [[Gemeng Suessem]] mat jee enger Strooss geéiert goufen? * ... d'Mine [[Walert]] zu Rëmeleng de Spëtznumm ''Mausfal'' krut, well do net manner wéi 46 Biergleit hiert Liewe gelooss hunn, dorënner och den Deputéierte [[Jean-Pierre Bausch]]? === 250 === * ... e Studentequartier zu [[Köln]] (Neustadt-Süd), als Uspillung un de Paräisser [[Quartier Latin]], ''Kwartier Latäng'' genannt gëtt? * ... bei [[Mamer]] an engem Pëtz aus der Réimerzäit Skelettdeeler vun engem [[Dromedar]] fonnt goufen? * ... den [[hellege Fiakrius]] Patréiner vun de Gäertner, den Taxichaufferen an de Koloproktologen ass? * ... de Fait, dass am ''Finnegan's Wake'' vum [[James Joyce]] "''that Luxuumburgher evec cettehis Alzette'' (...)" ernimmt gëtt, op dem Auteur säi Besuch am Land als Tourist, am August 1934, zeréckzeféieren dierft sinn? * ... de [[Bodensee]] näischt mat Buedem ze dinn huet, ma op eng fréier Uertschaft an Herzogtum ''Bodamon'' (haut Bodam, e Quartier vu Ludwigshafen), zréckgeet? * ... Enn vum 19. Joerhonnert an der [[Péitruss-Kasematten|Paschtéitche]] Champignone gezillt goufen? * ... den [[3. September]] [[1967]] a Schwede vun engem Dag op deen anere op der Strooss vu [[riets a lénks|Lénks- op Rietsverkéier]] ëmgestallt gouf? * ... den [[Auguste Dutreux]] (1808-1890) e lëtzebuergesche Jurist a Lepidopterolog war? * ... de [[Kiwi (Fruucht)|Kiwi]] no engem Vull aus [[Neiséiland]] genannt gouf, opwuel d'Fruucht ursprénglech aus [[China]] kënnt? * ... déi satiresch Zeitung ''[[D'Wäschfra (1868)|D'Wäschfra]]'' bannent hirem 16järegem Bestoen e puer Kéieren de Titel huet misse wiesselen (''Thill Eulenspiegel, Der neutrale Pulcinell, D'Uoreg Zongen)'', well et ëmmer nees Prozesser géint si gouf? * ... d'[[Shirley Temple]] mat 6 Joer déi bis ewell jéngst Persoun war, déi en [[Academy Awards|Oscar]] krut? * ... de [[Belvédère um Escher Gaalgebierg]] e [[Monopteros]] ass? * ... d'[[Sahara]], entgéint dem Klischee, just zu 20 % aus Sandwüst besteet? * ... de Film ''[[Eng nei Zäit]]'' en tatsächleche Muerdfall, de [[fënneffache Muerd um Wandhaff]] am Joer 1945, als Grondlag fir seng Intrig huet? * ... d'Liicht an eiser [[Mëllechstrooss]] ronn 100.000 Joer braucht, fir vun engem Enn bei dat aner ze kommen? * ... de [[William J. Kroll|Guillaume Kroll]] an den 1920er-1930er Joeren an der Stad um Belair an der [[Villa Leclerc]] e Laboratoire opgeriicht huet, fir metallurgesch Fuerschungen ze bedreiwen, ier en 1940 an d'USA ausgewandert ass? * ... d'[[Signal de Botrange]], deen héchste Punkt vun der Belsch, eréischt 1925 (mat den [[Cantons de l'Est (Belsch)|Ostkantonen]]) belsch gouf? * ... den [[Tour de France]] 1947 eng éischt Kéier zu Lëtzebuerg eng Etapp ageluecht huet, neemlech de 27. Juni am [[Vëlodrom Belair|Vëlodrom um Belair]]? * ... op der [[Venus (Planéit)|Venus]], anescht wéi bei den anere Planéite vu eisem Sonnesysteem, d'[[Sonn]] am Westen opgeet an am Osten ënner? * ... zu [[Wolz (Uertschaft)|Wolz]] eng [[Richard Brookins Gedenkplack Wolz|Plack un deen US-Zaldot erënnert]], deen am Wanter 1944 als [[Kleeschen|Kleesche]] verkleet, de Kanner kleng Cadeaue gemaach huet? * ... de ''[[Bradypus variegatus]]'' aus der [[Famill (Biologie)|Familll]] vun den Dräifanger-Lidderhanessen (Bradypodidae), 15 bis 18 Stonnen am Dag mat schlofe verbréngt, a just all 8 Deeg vun de Beem erofklëmmt, dat, fir säin Daarm eidel ze maachen? * ... de [[Charel de Kéngen]], Herzog vu Burgund, sech 1475 eng zwou Woche laang an der [[Zolwerknapp|Buerg Zolwer]] opgehalen huet? * ... de [[Fluchhafe Kansai]] op enger kënschtlecher Insel an der Bucht vun Osaka gebaut gouf? * ... d'[[Schlass Aansebuerg|Aansebuerger Schlass]] op d'Wunnhaus vum Schmëdd-Här [[Thomas Bidart]] zréckgeet, deen an de 1620er Joren ë. a. [[Simmerschmelz|zu Simmer en Héichuewe]] bedriwwen huet, fir Waffen ze produzéieren? * ... de Sënn an Zweck vun den [[Nazca-Linnen]] am Peru, honnerte vu schnouerriichte Linnen am Wüstebuedem, awer och Representatioune vun Déieren a Planzen, bis ewell net eendeiteg bestëmmt konnt ginn? * ... de [[Gallo-réimeschen Tempel Steesel|Gallo-réimeschen Tempel zu Steesel]] fir eng Gottheet mam Numm ''Cerunincus'' opgeriicht gi war, iwwer déi soss näischt gewosst ass? * ... de [[Finneschen Nationaltheater]] (''Suomen Kansallisteatteri'') deen eelsten Theater a Finnland ass, an deem Stécker op Finnesch gespillt ginn? * ... um Kierfecht am [[Park zu Heeschdref|Heeschdrefer Park]] zanter 1919 iwwer 700 Schwëstere vun der ''Doctrine chrétienne'' begruewe sinn? * ... de ''[[Roque Cinchado]],'' e 27 Meter héije [[Basalt]]-Monolith um Bierg [[Teide]], op [[Teneriffa]], a Spuenien wäit bekannt ass, well en ë. a. um fréieren 1000-Pesete-Schäin ze gesi war? * ... "[[Parva Domus Magna Quies (Dikrech)|Klengt Haus, Grouss Rou]]" de Sëtz vun der Dikrecher Gemengekeess ass? * ... de Bau vum [[Sydney Opera House]] 14,3-mol méi kascht huet wéi ufanks geplangt? * ... de Kinnek [[Wëllem III. vun Holland]] a Groussherzog vu Lëtzebuerg de Spëtznumm ''Koning Gorilla'' kritt hat? * ... de ''Guggenheim-Effekt'' nom [[Guggenheim-Musée Bilbao|Guggenheim-Musée]] vu [[Bilbao]] genannt ass, an ausdréckt, wéi en ikonescht Gebai d'Zuel vu Visiteuren an enger Stad signifikant vergréissert? * ... de [[Maagbitter Buff]] op Basis vun engem Rezept aus dem 18. Joerhonnert vum [[Herman Boerhaave]] fabrizéiert gëtt? * ... den [[Dettifoss]] am Norde vun [[Island]], der Waasserquantitéit no, dee gréisste Waasserfall an Europa ass? * ... d'[[Verkéiersluucht#Speziell Luuchte fir den ëffentlechen Transport|Verkéiersluuchte]] fir de [[Stater Tram#Fueren a Signalisatioun|Stater Tram]] déi selwecht sinn, wéi déi fir d'Busser, mat zousätzleche Signaler, déi fir däitsch Trammen entwéckelt goufen? * ... bei den [[Nandu]]en ee Männchen d'Eeër vu bis zu 12 Weibercher mateneen ausbréit an sech dann ëm d'Opzuucht vun deene Jonke këmmert? * ... an der Fassad vum fréiere [[Kino Capitole]] an der Stad Wellen a Blëtzer mat de Wierder ''Vox'' a ''Lux'' ze gesi sinn, déi drop higewisen hunn, datt am Kino Tounfilmer gewise goufen? * ... d'[[Dreckskëscht]]en a Frankräich nach haut nom [[Eugène Poubelle]] genannt ginn, deen se 1884 zu [[Paräis]] agefouert hat? * ... deen éischte [[Catenaire]]spotto, deen den 18 Abrëll 1988 am Kader vun der [[Elektrifizéierung vun der Eisebunn zu Lëtzebuerg|Elektrifizéirung vun der Nordstreck]] opgeriicht gouf, an der [[Gare Luerenzweiler|Gare vu Luerenzweiler]] steet? * ... an engem Pavillion vum [[Nationalmusée vum Niger]] den originalen [[Arbre du Ténéré]] ausgestallt gëtt? * ... d'[[Benelux-Parlament]] schonns dräi Joer existéiert huet, éier d'[[Benelux|Benelux-Unioun]] 1958 offiziell an d'Liewe geruff gouf? * ... * ... ===''Déi rout Linke musse fir d'éischt gebléitst ginn...''=== * ... den [[F91 Diddeleng]] sech 2018, als éischt lëtzebuergesch Ekipp iwwerhaapt, fir d'Gruppephas vun der [[Europa League]] qualifizéiert huet? * ... de Schauspiller [[Michael Keaton]] fir richteg ''Michael Douglas'' heescht, ma sech dee [[Pseudonym]], nom [[Buster Keaton]], zougeluecht huet, fir net mat [[Michael Douglas|deem anere Schauspiller mat deem Numm]] verwiesselt ze ginn? * ... net [[New York City|New York]] d'Haaptstad vum [[New York (Bundesstaat)|Bundesstaat New York]] ass, ma [[Albany]]? *... d'[[Hänkbéck vu Saint-Martin-d'Ardèche|Hänkbréck iwwer d'Ardèche]] tëscht [[Saint-Martin-d'Ardèche]] an [[Aiguèze]] [[1905]] gebaut gouf awer eréischt [[2005]] offiziel ageweit gouf. * ... am [[Saarland]] zweeanenhalleft Joer nom [[Traité vu Lëtzebuerg|Bäitrëtt zu der Bundesrepublik]] weider man [[Franséische Frang]] bezuelt gouf? *... et 1949 eng ''Herrenberg-Lift-Gesellschaft'' gouf, fir zu [[Dikrech]] eng Seelbunn op den [[Härebierg]] ze bauen, mee schonn 1950 decidéiert gouf, amplaz vun engem Ausfluchszil duer [[Kasär Grand-Duc Jean|eng Kasär]] hin ze bauen? * ... [[Flecht]]en (Lichen) e symbiotescht Zesummeliewen tëscht engem [[Pilzeräich|Pilz]] mat enger [[Algen|Alg]] oder enger [[Bakterien|Bakterie]] sinn? * ... d'[[Chilehaus]] zu [[Hamburg]] säin Numm dohier huet, datt de Bauhär mam [[Salpéiter]]handel aus [[Chile]] räich gi war? * ... den Tuerm um [[Napoleonsgaart]], Belvédère genannt, 1928 vum [[Kadaster]] fir [[Triangulatioun]]sberechnungen opgeriicht gouf? *... d'[[Wëllkar]] net zu de [[Grieser]] zielt, wéi déi aner [[Fruucht (Kären)|Fruucht]]-Aarten, ma zu der Famill vun de [[Polygonaceae]], zu där och de [[Rubbarb]] an de [[Sauerampel]] gehéiert? * ... den Numm ''[[Molotowcocktail]]'' op de [[Finnesch-Sowjetesche Wanterkrich]] zréckgeet, wéi d'Finnen sech mat dëser Waff géint sowjetesch Tankse gewiert hunn? *...d'[[Chareli]]sbréck zu [[Dummeldeng]] déi éischt Bréck an Europa war, déi mat '''[[Greyträger]]e''' gebaut war? * ... den Nullmeridian, wéi e mam [[UTM-Koordinatesystem|UTM]]- [[Koordinatesystem]] WGS84 gemooss gëtt, eng 100 Meter ëstlech vum Nullmeridian vum [[Royal Greenwich Observatory]] läit? * ... [[Reykjavik]] ([[Island]]), [[Wellington]] ([[Neiséiland]]) a [[La Paz]] ([[Bolivien]]) déi respektiv nërdlechst, südlechst an am héchste geleeën [[Haaptstad|Haaptstied]] sinn? * ... De Markennumm [[Elle & Vire]], vum Numm vun de Flëss [[Elle (Vire)|Elle]] a [[Vire (Floss)|Vire]] am [[Departement Manche]] hierkënnt. * ...den Ausbroch vum Vulkan [[Tambora]] an Indonesien am Joer 1815, dat [[Joer ouni Summer|Joer duerno]] en grouss [[Hongersnout]] an Amerika an an Europa provozéiert hat? * ... den [[Däitsch-Hollännesch-Belschen Dräilännereck]] um [[Vaalserberg]] vun 1839 bis 1919 e Véierlännereck war? * ... der [[Ruth Belville]] hire Beruff dora bestoung, déi genee [[Auerzäit]] ze verkafen, a si dowéinst ''[[Greenwich Mean Time|Greenwich Time]] Lady'' genannt gouf? * ... den [[Jack Lemmon]], de [[Sean Penn]], d'[[Juliette Binoche]] an d'[[Julianne Moore]] déi eenzeg Schauspiller sinn, déi de Präis fir dee beschte Schauspiller op den dräi Filmfestivalle vu [[Filmfestival vu Cannes|Cannes]], [[Filmfestival vu Venedeg|Venedeg]] a [[Internationale Filmfestspiele Berlin|Berlin]] gewonnen hunn? * ... den [[Tyrrell P34]] den e [[Formel 1]] Auto mat 6 Rieder war? * ... d'Pompjeeë vun Tréier den 23. Abrëll 1941 an d'Stad Lëtzebuerg hëllefe koume fir d'Feier am [[Hôtel des Terres Rouges|Terres-Rouges-Gebai]] ze läschen? * ... bis ewell just dräi Leit gläichzäiteg fir en [[Oscar]] fir dat bescht Orignial-Dréibuch an ee fir dee beschte Schauspiller an engem nämmlechte Film nominéiert goufen, nämlech de [[Charlie Chaplin]], den [[Orson Welles]] an de [[Sylvester Stallone]]? * ... de [[Robert Tappan Morris]] 1988 den éischte [[Computerwuerm]] entwéckelt hat? * ... den Turner [[Georg Eyser]] bei den [[Olympesch Summerspiller 1904|olympesche Spiller 1904 zu St. Louis]] 6 Medaile gewonnen huet, an dat trotz enger hëlzener Beeprothees? * ... de [[Charles Maurice de Talleyrand-Périgord]] a Frankräich souwuel ënnert dem ''[[Ancien Régime]]'', wéi och wärend der [[Franséisch Revolutioun|Franséischer Revolutioun]], dem ''[[Directoire]]'', dem ''[[Consulat]]'', dem ''[[Premier Empire]]'', der [[Franséisch Restauratioun|Restauratioun]] an der [[Julimonarchie]] wichteg Funktiounen am Staat hat, a bei véier Kréinungen dobäi war? * ... de Geograph [[Mathias Ringmann]], deen éischte war, deen der [[Nei Welt|Neier Welt]] den Numm ''[[Amerika (Kontinent)|America]]'' ginn hat? * ... de [[Charles Bech]], den eenzege Lëtzebuerger war, dee fir [[US-Airforce]] Asätz op enger [[B-17 Flying Fortress]] geflunn ass. * ... verschidde [[Schof]]s- a [[Geess]]erasse méi wéi 2 [[Har]]en hunn. [[Kategorie:Wikipedia]] [[Kategorie:WDS]] lzjci9m474oiuxjuyipz1su5fvyajqk Sixthfloor 0 80770 2394431 2320011 2022-08-02T13:18:12Z Mischnachtreisr 25152 Nei Partie iwwer "Muse" internationalen Bildhauerei-Symposium derbäi gesat. wikitext text/x-wiki {{SkizzKonscht}} '''Sixthfloor''' ass e Kënschtlerkollektiv, dee vu sechs Konschtschafenden an d'Liewe geruff gouf. Matgrënner waren de Sculpteur [[Tom Flick]], d'Glaskënschtlerin [[Anne-Claude Jeitz]], de Sculpteur [[Patrick Meyer (Sculpteur)|Patrick Meyer]], d'Fotografin [[Jeanine Unsen]], de Moler [[Joachim van der Vlugt]] an de Sculpteur [[Wouter van der Vlugt]]. D'Membere vu ''Sixthfloor'' hunn hir Atelieren op der [[Käerch|Käercher]] [[Neimillen (Käerch)|Neimillen]]. === "Muse" internationalen Bildhauerei-Symposium === Vun 2007 un gëtt ënnert der Leedung vum Tom Flick vum Sixthfloor eng Bildhauerei-Triennale op der Neimillen organiséiert. All Editioun war bis elo enger aner vun de 9 Musen aus der antiker Mythologie gewidmet. * '''2007''': 1. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Urania]]'' (Muse vun der Astronomie an der Inspiratioun) mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, [[Lukas Arons]], [[Peder Istad]] an [[Lars Widenfalk]]. * '''2010''': 2. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Clio]]'' (Muse vun der Geschicht an der Inspiratioun) mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lukas Arons, Peder Istad, Lars Widenfalk a Jo Peters. * '''2013''': 3. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Terpsichore]]'' (Muse vum Danz, vum Gesang a vun der Inspiratioun) mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lukas Arons, Peder Istad, Lars Widenfalk a Jo Peters. * '''2016''': 4. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Calliope]]'' (Muse vun der epëscher Dichterei an der Inspiratioun) mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lars Widenfalk, Jo Peters, [[Raymond Lohr]] a Viktor Grachev. * '''2019''': 5. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Polyhymnia]]'' (Muse vun der sakraler Dichterei an der Inspiratioun) mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lukas Arons, Doru Nuta, Peter Heesch a Viktor Grachev. * '''2022''': 6. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Melpomene]]'' (Muse vun der tragescher Dichtung a vum Trauergesang) mat Bedeelegung vun de Kënschtler Lukas Arons, der Türkin Hanife Neris Yüksel, der Serbin Maša Paunović und dem Rumäne Doru Nuta. * ''2025 (geplant)'' * ''2028 (geplant)'' * ''2031 (geplant)'' Laut dem Tom Flick wier déi läscht Triennale am Joer 2031 virgesinn. == Um Spaweck == * [http://www.sixthfloor.lu/ Websäit vu ''Sixthfloor''] * [http://muse-symposium.eu/ Muse-symposium] [[Kategorie:Konscht zu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Gemeng Käerch]] ncc51j58dxtyz1k35g6y4s5ditid95x 2394433 2394431 2022-08-02T13:20:26Z Mischnachtreisr 25152 wikitext text/x-wiki {{SkizzKonscht}} '''Sixthfloor''' ass e Kënschtlerkollektiv, dee vu sechs Konschtschafenden an d'Liewe geruff gouf. Matgrënner waren de Sculpteur [[Tom Flick]], d'Glaskënschtlerin [[Anne-Claude Jeitz]], de Sculpteur [[Patrick Meyer (Sculpteur)|Patrick Meyer]], d'Fotografin [[Jeanine Unsen]], de Moler [[Joachim van der Vlugt]] an de Sculpteur [[Wouter van der Vlugt]]. D'Membere vu ''Sixthfloor'' hunn hir Atelieren op der [[Käerch|Käercher]] [[Neimillen (Käerch)|Neimillen]]. === "Muse" internationalen Bildhauerei-Symposium === Vun 2007 un gëtt ënnert der Leedung vum Tom Flick vum Sixthfloor eng Bildhauerei-Triennale op der Neimillen organiséiert. All Editioun war bis elo enger aner vun de 9 Musen aus der antiker Mythologie gewidmet. * '''2007''': 1. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Urania]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, [[Lukas Arons]], [[Peder Istad]] an [[Lars Widenfalk]]. * '''2010''': 2. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Klio]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lukas Arons, Peder Istad, Lars Widenfalk a Jo Peters. * '''2013''': 3. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Terpsichore]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lukas Arons, Peder Istad, Lars Widenfalk a Jo Peters. * '''2016''': 4. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Calliope]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lars Widenfalk, Jo Peters, [[Raymond Lohr]] a Viktor Grachev. * '''2019''': 5. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Polyhymnia]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lukas Arons, Doru Nuta, Peter Heesch a Viktor Grachev. * '''2022''': 6. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Melpomene]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Lukas Arons, der Türkin Hanife Neris Yüksel, der Serbin Maša Paunović und dem Rumäne Doru Nuta. * ''2025 (geplant)'' * ''2028 (geplant)'' * ''2031 (geplant)'' Laut dem Tom Flick wier déi läscht Triennale am Joer 2031 virgesinn. == Um Spaweck == * [http://www.sixthfloor.lu/ Websäit vu ''Sixthfloor''] * [http://muse-symposium.eu/ Muse-symposium] [[Kategorie:Konscht zu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Gemeng Käerch]] fxog0tso284clmwmnxqdscewwss9i4n 2394434 2394433 2022-08-02T13:30:10Z Mischnachtreisr 25152 Quell derbäigesat wikitext text/x-wiki {{SkizzKonscht}} '''Sixthfloor''' ass e Kënschtlerkollektiv, dee vu sechs Konschtschafenden an d'Liewe geruff gouf. Matgrënner waren de Sculpteur [[Tom Flick]], d'Glaskënschtlerin [[Anne-Claude Jeitz]], de Sculpteur [[Patrick Meyer (Sculpteur)|Patrick Meyer]], d'Fotografin [[Jeanine Unsen]], de Moler [[Joachim van der Vlugt]] an de Sculpteur [[Wouter van der Vlugt]]. D'Membere vu ''Sixthfloor'' hunn hir Atelieren an der aler Seeërei op der [[Käerch|Käercher]] [[Neimillen (Käerch)|Neimillen]]. An der iwwerdachter Ausstellung sinn ëmmer erëm Vernissagen an aner Evenementer, och mat invitéierten Kënschtler. === "Muse" internationalen Bildhauerei-Symposium === Vun 2007 un gëtt ënnert der Leedung vum Tom Flick vum Sixthfloor eng Bildhauerei-Triennale op der Neimillen organiséiert. Verschafft gëtt ënner anerem Marber a Granitsteen. All Editioun war bis elo enger aner vun de 9 Musen aus der antiker Mythologie gewidmet. * '''2007''': 1. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Urania]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, [[Lukas Arons]], [[Peder Istad]] an [[Lars Widenfalk]]. * '''2010''': 2. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Klio]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lukas Arons, Peder Istad, Lars Widenfalk a Jo Peters. * '''2013''': 3. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Terpsichore]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lukas Arons, Peder Istad, Lars Widenfalk a Jo Peters. * '''2016''': 4. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Kalliope]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lars Widenfalk, Jo Peters, [[Raymond Lohr]] a Viktor Grachev. * '''2019''': 5. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Polyhymnia]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lukas Arons, Doru Nuta, Peter Heesch a Viktor Grachev. * '''2022''': 6. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Melpomene]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Lukas Arons, der Türkin Hanife Neris Yüksel, der Serbin Maša Paunović und dem Rumäne Doru Nuta.<ref>Thill, Marc (2022): Bildhauer-Triennale. Steinharte Kunst. In: Luxemburger Wort. On-line: <nowiki>https://www.wort.lu/de/kultur/steinharte-kunst-62e80a9dde135b9236937393</nowiki> (02.08.2022)</ref> * ''2025 (geplant)'' * ''2028 (geplant)'' * ''2031 (geplant)'' Laut dem Tom Flick wier déi läscht Triennale am Joer 2031 virgesinn, déi nach feelend Musen sinn [[Thalia]], [[Euterpe]] an [[Erato]]. == Um Spaweck == * [http://www.sixthfloor.lu/ Websäit vu ''Sixthfloor''] * [http://muse-symposium.eu/ Muse-symposium] [[Kategorie:Konscht zu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Gemeng Käerch]] 079b6j9q1kelczn97cwp9u3nnjpk3fh 2394435 2394434 2022-08-02T13:30:43Z Mischnachtreisr 25152 wikitext text/x-wiki {{SkizzKonscht}} '''Sixthfloor''' ass e Kënschtlerkollektiv, dee vu sechs Konschtschafenden an d'Liewe geruff gouf. Matgrënner waren de Sculpteur [[Tom Flick]], d'Glaskënschtlerin [[Anne-Claude Jeitz]], de Sculpteur [[Patrick Meyer (Sculpteur)|Patrick Meyer]], d'Fotografin [[Jeanine Unsen]], de Moler [[Joachim van der Vlugt]] an de Sculpteur [[Wouter van der Vlugt]]. D'Membere vu ''Sixthfloor'' hunn hir Atelieren an der aler Seeërei op der [[Käerch|Käercher]] [[Neimillen (Käerch)|Neimillen]]. An der iwwerdachter Ausstellung sinn ëmmer erëm Vernissagen an aner Evenementer, och mat invitéierten Kënschtler. === "Muse" internationalen Bildhauerei-Symposium === Vun 2007 un gëtt ënnert der Leedung vum Tom Flick vum Sixthfloor eng Bildhauerei-Triennale op der Neimillen organiséiert. Verschafft gëtt ënner anerem Marber a Granitsteen. All Editioun war bis elo enger aner vun de 9 Musen aus der antiker Mythologie gewidmet. * '''2007''': 1. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Urania]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, [[Lukas Arons]], [[Peder Istad]] an [[Lars Widenfalk]]. * '''2010''': 2. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Klio]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lukas Arons, Peder Istad, Lars Widenfalk a Jo Peters. * '''2013''': 3. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Terpsichore]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lukas Arons, Peder Istad, Lars Widenfalk a Jo Peters. * '''2016''': 4. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Kalliope]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lars Widenfalk, Jo Peters, [[Raymond Lohr]] a Viktor Grachev. * '''2019''': 5. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Polyhymnia]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Tom Flick, Lukas Arons, Doru Nuta, Peter Heesch a Viktor Grachev. * '''2022''': 6. Muse Symposium, Editioun vun der ''[[Melpomene]]'' mat Bedeelegung vun de Kënschtler Lukas Arons, der Türkin Hanife Neris Yüksel, der Serbin Maša Paunović und dem Rumäne Doru Nuta.<ref>Thill, Marc (2022): Bildhauer-Triennale. Steinharte Kunst. In: Luxemburger Wort. On-line: <nowiki>https://www.wort.lu/de/kultur/steinharte-kunst-62e80a9dde135b9236937393</nowiki> (02.08.2022)</ref> * ''2025 (geplant)'' * ''2028 (geplant)'' * ''2031 (geplant)'' Laut dem Tom Flick wier déi läscht Triennale am Joer 2031 virgesinn, déi nach feelend Musen sinn [[Thalia]], [[Euterpe]] an [[Erato]]. == Um Spaweck == * [http://www.sixthfloor.lu/ Websäit vu ''Sixthfloor''] * [http://muse-symposium.eu/ Muse-symposium] == Quellen == [[Kategorie:Konscht zu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Gemeng Käerch]] n27cb8848gghpuufxuj04tv498wqv34 Lëscht vun den nationale Monumenter an der Gemeng Fiels 0 82581 2394451 2393889 2022-08-02T22:46:20Z MMFE 16576 /* Fiels */ + 2 Biller wikitext text/x-wiki An dëser '''Lëscht vun den nationale Monumenter an der Gemeng Fiels''' sinn all [[Lëscht vun de klasséierte Monumenter|national Monumenter]] opgezielt, déi an der [[Lëtzebuerg (Land)|lëtzebuergescher]] [[Gemeng Fiels]] ze fanne sinn (Stand: {{Datum MAJ Lëscht SSMN}}). == National Monumenter no Uertschaft== === [[Fiels]] === {{National Monumenter Iwwerschrëft|region-iso=LU-L}} {{National Monumenter Rei|id= 29-1 |lag= 17, rue de Medernach|uertschaft=Fiels |lon=6.22007 |lat= 49.78538 |offiziellen_numm=Gebaier, mat Park a Barrage vun der fréierer Millen |beschreiwung= [[Weyderter Millen]], erbaut 1797 vun der Koppel Jean-Baptiste Weydert an Elisabetha Gemen. |niveau=MN | klasséiert_zënter=21. Dez. 2007 |bild=Millen Weydert Gemen.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-35 |lag=rue de Medernach,<br>Kadastersekt. A, Nr. 12/529 |uertschaft=Fiels |lon=6.22061 |lat=49.78403 |offiziellen_numm=Parkierch vun der Fiels mat hirem historesche Mobiliar|beschreiwung=Gebaut 1860–63 ; Architekt: [[Charles Arendt]]. {{Méi Info 1|Kierch Fiels}} |niveau=MN |klasséiert_zënter=2. Mäerz 2018|bild=Kirche Larochette 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-36 |lag=Lieu-dit "Nommerlayen",<br>Kadastersekt. A, Parzell-Nr. 683/1392 |uertschaft=Fiels |lon=6.16850 |lat=49.78102 |offiziellen_numm=Archeologesch Ausgruewungsplaz |beschreiwung= |niveau=MN |klasséiert_zënter=6. Sept. 2018 |bild= Larochette, Nommerleeën (104).jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-37 |lag=Lieu-dit "Albuerg, in den Leinen",<br>Parzell-Nr. 681/2304 |uertschaft=Fiels |lon=6.17664 |lat=49.78378 |offiziellen_numm=Archeologesch Ausgruewungsplaz |beschreiwung= |niveau=MN |klasséiert_zënter=14. Sept. 2018 |bild=Fliehburg Aalburg.jpg | }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-25 |lag= 11, An der Bleech,<br>Kadastersekt. A, Nr. 251/2454 |uertschaft=Fiels |lon=6.22029 |lat=49.78304 |offiziellen_numm=Haaptgebai vum Grand-Hôtel de la Poste |beschreiwung= |niveau=<br>MN |klasséiert_zënter=26. Feb. 2018<br>16. Nov. 2018 |bild=Hôtel de la Poste Larochette 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-40 |lag= 1, rue de Medernach,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 226/1780 |uertschaft=Fiels |lon=6.22001 |lat=49.78428 |offiziellen_numm=Hôtel du Château |beschreiwung= Gebaut an den 1960er Joren. |niveau=MN |klasséiert_zënter=15. Juli 2020 |bild=Larochette 1 rue de Medernach 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-41 |lag= rue de Mersch,<br>Kadastersekt. A, Parzell-Nr. 644/0 |uertschaft=Fiels |lon=6.20853 |lat=49.78802 |offiziellen_numm=Kapell |beschreiwung= {{Méi Info 1|Rochuskapell an der Fiels}}|niveau=MN |klasséiert_zënter= 6. Nov. 2020 |bild=Rochuskapell Larochette rue de Mersch 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-76 |lag= rue Michel Rodange,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 199/1620 |uertschaft=Fiels |lon=6.21882 |lat=49.7836 |offiziellen_numm=Transformator |beschreiwung= |niveau=MN |klasséiert_zënter= 11. Juni 2021 |bild= }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-77a |lag= 20 a 25, chemin J.-A. Zinnen,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 208/1625 an 206/1624 |uertschaft=Fiels |lon=6.21943 |lat=49.78402 |offiziellen_numm=Gebaier |beschreiwung=20, chemin J.-A. Zinnen |niveau=MN |klasséiert_zënter= 11. Juni 2021 |bild=}} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-77b |lag= 20 a 25, chemin J.-A. Zinnen,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 208/1625 an 206/1624 |uertschaft=Fiels |lon=6.21915 |lat=49.78402 |offiziellen_numm=Gebaier |beschreiwung=25, chemin J.-A. Zinnen; fréier Gare. {{Méi Info 1|Gare Fiels}} |niveau=MN |klasséiert_zënter= 11. Juni 2021 |bild=Larochette, 25 Chemin J-A Zinnen (101).jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-78 |lag= rue de Medernach,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 439/1890 a 406/2345 |uertschaft=Fiels |lon=6.21982 |lat=49.78924 |offiziellen_numm=Kierfecht |beschreiwung= |niveau=MN |klasséiert_zënter= 11. Juni 2021 |bild=Cimetière de Larochette 02.jpg}} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-79a |lag= Place Bleech,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 229/878 |uertschaft=Fiels |lon=6.21969 |lat=49.78364 |offiziellen_numm=D'Plaz Bleech mat dem Geriichtskräiz, dem Kiosk an de Beem |beschreiwung=Geriichtskräiz; {{Méi Info 1|Justizkräiz (Fiels)}} |niveau=MN |klasséiert_zënter= 11. Juni 2021 |bild=Croix de justice Larochette place Bleech 02.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-79b |lag= Place Bleech,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 229/878 |uertschaft=Fiels |lon=6.21969 |lat=49.78364 |offiziellen_numm=D'Plaz Bleech mat dem Geriichtskräiz, dem Kiosk an de Beem |beschreiwung=Kiosk |niveau=MN |klasséiert_zënter= 11. Juni 2021 |bild=Kiosk Larochette Place Bleech 01.jpg}} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-79c |lag= Place Bleech,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 229/878 |uertschaft=Fiels |lon=6.21969 |lat=49.78364 |offiziellen_numm=D'Plaz Bleech mat dem Geriichtskräiz, dem Kiosk an de Beem |beschreiwung=Beem op der Place Bleech |niveau=MN |klasséiert_zënter= 11. Juni 2021 |bild=3 Lime trees on Bleech-Plaz Larochette Luxembourg 2011-08.JPG }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-80a |lag=33, 35, 37, 39 et 41, rue Osterbour,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 497/1823, 497/1824, 497/1825 a 497/1826 |uertschaft=Fiels |lon=6.21769 |lat=49.78860 |offiziellen_numm=Gebaier |beschreiwung=Haiserblock am selwechte Stil gebaut |niveau=MN |klasséiert_zënter= 11. Juni 2021 |bild=Larochette 33-41 rue Osterbour 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-80b |lag=33, 35, 37, 39 et 41, rue Osterbour,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 497/1823, 497/1824, 497/1825 a 497/1826 |uertschaft=Fiels |lon=6.21775 |lat=49.78876 |offiziellen_numm=Gebaier |beschreiwung=Police-Gebai (Parzell-Nr. 497/1826) als Bestanddeel vum Haiserblock |niveau=MN |klasséiert_zënter= 11. Juni 2021 |bild=Larochette, bureau de police 39-41 rue Osterbour 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-81 |lag= 25, Place Bleech,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 229/1911 |uertschaft=Fiels |lon=6.21966 |lat=49.78395 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= |niveau=MN |klasséiert_zënter= 11. Juni 2021 |bild= }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-82 |lag=19A, rue de Medernach,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 218/2102 |uertschaft=Fiels |lon=6.22042 |lat=49.78576 |offiziellen_numm=Kulturzentrum |beschreiwung= |niveau=MN |klasséiert_zënter= 11. Juni 2021 |bild= }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-83 |lag=Lieu-dit "Felzerhoecht"<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 663/1500 |uertschaft=Fiels |lon=6.20079 |lat=49.79327 |offiziellen_numm=Weekräiz |beschreiwung= |niveau=MN |klasséiert_zënter= 20. Okt. 2021 |bild= }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-42 |lag= 1, Place Bleech<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 232/1306 |uertschaft=Fiels |lon=6.22054 |lat=49.78373 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= Elterenhaus vum [[Jean-Antoine Zinnen]]; |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 1 Place Bleech 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-43 |lag= 2, Place Bleech<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 233/1307 |uertschaft=Fiels |lon=6.22049 |lat=49.78366 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= Wunn- a Geschäftshaus; phaseweis Enn 19./uganks 20. Jh. gebaut |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 2 Place Bleech 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-44 |lag= 5, Place Bleech<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 238/0 |uertschaft=Fiels |lon=6.22029 |lat=49.78348 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= Entworf vum a gebaut vir den Ernst Dasburg, 1888. ''Café de la Place''|niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild= | }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-45 |lag= 18, Place Bleech<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 261/2338 |uertschaft=Fiels |lon=6.21934 |lat=49.78338 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= Gebaut 1906, Wunnhaus zu der fréierer Lieder- a Schongfabrik Lutgen |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 18 Place Bleech 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-46 |lag= 23, Place Bleech<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 229/844 |uertschaft=Fiels |lon=6.21951 |lat=49.78373 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= Gebaut tëscht 1845 an 1865; Wunn- a Geschäftshaus; |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild= | }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-47 |lag= 1, rue d'Ernzen<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 329/1980 |uertschaft=Fiels |lon=6.21826 |lat=49.78134 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= Villa, gebaut fréit 20. Jh. |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 1 rue d'Ernzen 02.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-48 |lag= 30, rue de Medernach<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 429/3 |uertschaft=Fiels |lon=6.22051 |lat=49.78636 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild= | }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-49 |lag= 38, rue de Medernach<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 435/1821 |uertschaft=Fiels |lon=6.21959 |lat=49.7870 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 38 rue de Medernach 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-50 |lag= 46, rue de Medernach<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 438/1855 |uertschaft=Fiels |lon=6.21938 |lat=49.78752 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 46 rue de Medernach 01.jpg | }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-51 |lag= 15, rue de Mersch<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 176/1376 |uertschaft=Fiels |lon=6.21769 |lat=49.78444 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= Fréier Apdikt, haut Wunnhaus. |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 15 rue de Mersch 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-52 |lag= Weyderterhaff<br>Kadastersekt. A vu Weydert, Parzell-Nr. 726/1388, 726/1385 an 726/1387 |uertschaft=Fiels |lon=6.20008 |lat=49.78339 |offiziellen_numm=Haff mam Weekräiz |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild= | }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-53 |lag= 22, rue de Mersch<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 119/2557 |uertschaft=Fiels |lon=6.21761 |lat=49.78466 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= Ateliergebai|niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 22 rue de Mersch 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-54 |lag= 38, rue de Mersch<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 60/0 |uertschaft=Fiels |lon=6.21658 |lat=49.78490 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= 1764 iwwer der Dier|niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 38 rue de Mersch 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-55 |lag= rue de Mersch<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 577/2570 |uertschaft=Fiels |lon=6.21494 |lat=49.78531 |offiziellen_numm=Weekräiz |beschreiwung= Opschrëft: DIESES/ KREVZIST/ AVFGERICH/ ZVEHREN/ JESVS/ MA- RIAVND/ JOSEPH/ DVRCHJOAN/ ADAMKNAF /VNDMARGA/ RETABREDI/ MVS |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Wegkreuz Larochette rue de Mersch 02.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-56 |lag= 7A-9, rue du Moulin<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 276/1896 |uertschaft=Fiels |lon=6.21902 |lat=49.78212 |offiziellen_numm=Weekräiz |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Wegkreuz Larochette 7A-9 rue du Moulin 02.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-57 |lag= 8, rue du Pain<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 90/1616 |uertschaft=Fiels |lon=6.21861 |lat=49.78497 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette, 8 rue du Pain 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-58 |lag= 1, rue Scheerbach<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 289/2460 |uertschaft=Fiels |lon=6.22070 |lat=49.78274 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 1 rue Scheerbach 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-59 |lag= 7, rue Scheerbach<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 296/2397 an 296/2168 |uertschaft=Fiels |lon=6.22128 |lat=49.78250 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 7 rue Scheerbach 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-60 |lag= 35, rue Scheerbach<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 307/2478 |uertschaft=Fiels |lon=6.22368 |lat=49.78226 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 35 rue Scheerbach 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-61 |lag= 29, chemin J.-A. Zinnen<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 197/1562 |uertschaft=Fiels |lon=6.21919 |lat=49.78420 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild= | }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-62 |lag= 49, chemin J.-A. Zinnen<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 433/2605 |uertschaft=Fiels |lon=6.21894 |lat=49.78674 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 49 chemin J.-A. Zinnen 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-63 |lag= 53, chemin J.-A. Zinnen<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 433/1531 |uertschaft=Fiels |lon=6.21883 |lat=49.78695 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 53 chemin J.-A. Zinnen 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-64 |lag= 7, rue Michel Rodange<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 185/695 |uertschaft=Fiels |lon=6.21844 |lat=49.78421 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 7 rue Michel Rodange 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-65 |lag= 1A, rue du Moulin<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 282/1311 |uertschaft=Fiels |lon=6.21977 |lat=49.78261 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= 1786 iwwer der Dier |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 1A rue du Moulin 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-66 |lag= 10 an 12, rue du Moulin<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 324/2589 an 324/2591 |uertschaft=Fiels |lon=6.21874 |lat=49.78227 |offiziellen_numm=Gebaier |beschreiwung=Duebelhaus, gebaut 1946-1948 |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 10-12 rue du Moulin 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-67 |lag= 14, rue du Moulin<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 328/2609. |uertschaft=Fiels |lon=6.21870 |lat=49.78202 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= fréier Schräinerei; Wunnhaus mat Atelier (Mëtt 19. Jh.) |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Larochette 14 rue du Moulin 01.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-68a |lag= rue de Mersch<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 539/390 an 672/99 |uertschaft=Fiels |lon= 6.20898 |lat=49.78809 |offiziellen_numm=Grott a Weekräiz |beschreiwung= Lourdes-Grott, Parzell-Nr. 539/390.<br>Gebaut als Dankbarkeet bei der Rundstedtoffensiv verschount bliwwen ze sinn; ageweit den 9. Juli 1950 |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild= Lourdes-Grotte Larochette 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-68b |lag= rue de Mersch<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 539/390 an 672/99 |uertschaft=Fiels |lon=6.20852 |lat=49.7880 |offiziellen_numm=Grott a Weekräiz |beschreiwung= Weekräiz, Parzell-Nr. 672/99. |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sep. 2021 |bild=Wegkreuzgruppe Larochette rue de Mersch 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-84 |lag=Lieu-dit "auf Delsenbett" (Deel)<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 513/1967 |uertschaft=Fiels |lon=6.20564 |lat=49.79160 |offiziellen_numm=Archeologesch Ausgruewungsplaz (Deel) |beschreiwung= |niveau=PMN |klasséiert_zënter= 18. Nov. 2021<br>'''net méi op der Lëscht vum 6. Mee 2022''' |bild= }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-85 |lag=Lieu-dit "auf Delsenbett" (Deel)<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 514/1968, 518/0, 519/0, 532/1356, 526/0, 527/0, 528/0, 529/0, 530/0, 531/0, 525/386, 525/387, 524/12, 524/518, 524/11, 524/884, 524/883, 524/1459, 524/1302 et 524/1458. |uertschaft=Fiels |lon=6.21206 |lat=49.78889 |offiziellen_numm=Archeologesch Ausgruewungsplaz |beschreiwung= |niveau=MN |klasséiert_zënter= 11. Feb. 2022 |bild= }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-86 |lag= Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 53/1394, 53/1303, 53/1305 a 538/0 |uertschaft=Fiels |lon=6.21747 |lat=49.78544 |offiziellen_numm=Buerg Fiels |beschreiwung={{Méi Info 1|Buerg Fiels}} |niveau=MN |klasséiert_zënter=11. Feb. 2022 |bild=Larochette, château fort (101).jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-87 |lag= rue d'Ernzen,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 690/1254 a 711/769 |uertschaft=Fiels |lon=6.21632 |lat=49.77961 |offiziellen_numm=Äisgrotte laanscht d'rue d'Ernzen |beschreiwung= |niveau=ICMN |klasséiert_zënter=6. Mee 2022 |bild= }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-88 |lag= Leidebaacherhaff<br>Kadastersekt. E vu Leidebaach, Parzell-Nr. 394/0 an 401/0 |uertschaft=Fiels |lon= 6.23199 |lat=49.79327 |offiziellen_numm=De Leidebaacherhaff, mat Weekräiz |beschreiwung= {{Méi Info 1|Leidebaacherhaff}}|niveau=ICMN |klasséiert_zënter=15. Juni 2022 |bild= }} <!-- IS --> {{National Monumenter Rei|id= 29-2a |lag=2, 6, 10, 12, rue du Pain<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Nr. 93/4, 93/5, 92, 90/1617, 84/1614, 83/1219, 109/1221 |lon=6.21929 |lat=49.78515 |uertschaft=Fiels |offiziellen_numm= Gebaier, mat alem Wäschbuer |beschreiwung= Gebai op 2, rue du Pain, Kadaster-Nr. 93/4, aktuell de Parbüro |niveau=IS |klasséiert_zënter= 2. Okt. 1989,<br> 19. Sept. 1989 an <br>8. Aug. 1989 |bild=Larochette, 2 rue du Pain 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-2b |lag=2, 6, 10, 12, rue du Pain<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Nr. 93/4, 93/5, 92, 90/1617, 84/1614, 83/1219, 109/1221 |lon=6.21906 |lat=49.78500 |uertschaft=Fiels |offiziellen_numm= Gebaier, mat alem Wäschbuer |beschreiwung= Gebai op 4, rue du Pain (Nr. 6 gëtt et net), Kadaster-Nr. 93/5, aktuell d'Jugendhaus vun der Fiels |niveau=IS |klasséiert_zënter= 2. Okt. 1989,<br> 19. Sept. 1989 an <br>8. Aug. 1989 |bild=Larochette, 4 rue du Pain 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-2c |lag=2, 6, 10, 12, rue du Pain<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Nr. 93/4, 93/5, 92, 90/1617, 84/1614, 83/1219, 109/1221 |lon=6.21841 |lat=49.78500 |uertschaft=Fiels |offiziellen_numm= Gebaier, mat alem Wäschbuer |beschreiwung= Gebai op 10, rue du Pain, Kadaster-Nr. 84/1614 |niveau=IS |klasséiert_zënter= 2. Okt. 1989,<br> 19. Sept. 1989 an <br>8. Aug. 1989 |bild=Larochette, 10 rue du Pain 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-2d |lag=2, 6, 10, 12, rue du Pain<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Nr. 93/4, 93/5, 92, 90/1617, 84/1614, 83/1219, 109/1221 |lon=6.21825 |lat=49.78487 |uertschaft=Fiels |offiziellen_numm= Gebaier, mat alem Wäschbuer |beschreiwung= Gebai op 12, rue du Pain, Kadaster-Nr. 83/1219 |niveau=IS |klasséiert_zënter= 2. Okt. 1989,<br> 19. Sept. 1989 an <br>8. Aug. 1989 |bild=Larochette, 12 rue du Pain 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-2e |lag=2, 6, 10, 12, rue du Pain<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Nr. 93/4, 93/5, 92, 90/1617, 84/1614, 83/1219, 109/1221 |lon=6.21826 |lat=49.78486 |uertschaft=Fiels |offiziellen_numm= Gebaier, mat alem Wäschbuer |beschreiwung= Ale Wäschbuer, rue du Pain, Kadaster-Nr. 109/1221 |niveau=IS |klasséiert_zënter= 2. Okt. 1989,<br> 19. Sept. 1989 an <br>8. Aug. 1989 |bild=Rue du Pain fountain Larochette Luxembourg 2011-08.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-3 |lag= 20 (fréier 16), rue d'Ernzen |lon=6.21709|lat= 49.77986 |uertschaft=Fiels |offiziellen_numm= Gebai, mat Gaart |beschreiwung= |niveau=IS |klasséiert_zënter= 4. Jan. 1989 |bild=16 rue d'Ernzen Larochette Luxembourg 2011-08.JPG | }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-4 |lag=33, Chemin J.-A. Zinnen, (fréier 2, rue de Mersch) |lon=6.21936 |lat= 49.78449 |uertschaft=Fiels |offiziellen_numm= Gebai |beschreiwung=Sougenannt De Roebé-Schlass. 1725 gebaut, haut Sëtz vun der Gemengeverwaltung. <br>{{Méi Info 1|De Roebé-Schlass}} |niveau=IS |klasséiert_zënter= 17. Jan. 1987 |bild= 2 rue de Mersch Larochette Luxembourg 2011-08.JPG| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-5 |lag= 26, rue de Mersch|lon=6.21731|lat= 49.78474 |uertschaft=Fiels |offiziellen_numm= Gebai, mat Trap, déi vun 2 Säiten eropgeet an hire gossene Parapet |beschreiwung= gebaut am 18. Jh.; Wunnhaus; 1872-1878 an 1949-1953 als Gebai vun der Gendarmerie benotzt. Parapet aus dem spéiden 19. Jh. |niveau=IS |klasséiert_zënter= 11. Febr. 1999 |bild=26 rue de Mersch Larochette Luxembourg 2011-08.JPG | }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-7 |lag=19, rue de Medernach |uertschaft=Fiels |lon=6.22049 |lat=49.78562 |offiziellen_numm= Gebaier |beschreiwung= |niveau=IS |klasséiert_zënter= 12. Jan. 2007 |bild=19 rue de Medernach Larochette Luxembourg 2011-08.JPG | }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-24 |lag=35, rue Michel Rodange,<br>Kadasterparzellen 146 an 147 |uertschaft=Fiels |lon=6.21618 |lat=49.78459 |offiziellen_numm= Wunnhaus |beschreiwung= |niveau=IS |klasséiert_zënter= 9. Sept. 2015 |bild= Larochette 35 rue Michel Rodange 01.jpg|}} {{National Monumenter Rei|id= 29-26 |lag=44, rue de Mersch,<br>Kadasterparzell 55/2100 |uertschaft=Fiels |lon=6.22029 |lat=49.78304 |offiziellen_numm= Wunnhaus |beschreiwung= gebaut warscheinlech an der 1. Hallschent vum 17. Joerhonnert fir d'Famill Dhame; 1788 gouf d'Fassad verännert (Schlosssteen); 1868 an zwee gedeelt. |niveau=IS |klasséiert_zënter= 16. Dez. 2016 |bild= Larochette 44 rue de Mersch 01.jpg|}} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-28 |lag=4, rue de Medernach,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels,<br>Parzell-Nr. 17/917 |uertschaft=Fiels |lon=6.22080 |lat=49.78451 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= Gebaut 1869 als Gemengen- Musekschoul- a Schoulhaus; Architekt: [[Charles Arendt]]. Herno just nach Gemengenhaus; haut Musekschoul. |niveau=IS |klasséiert_zënter= 22. Sept. 2017 |bild=Larochette, 4 rue de Medernach 01.jpg|}} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-29 |lag=6-8, rue de Medernach,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels,<br>Parzell-Nr. 19/1681 |uertschaft=Fiels |lon=6.22087 |lat=49.78467 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= 1845 bis 1875 gebaut. Ufanks Bauerenhaus, 1960/61 ëmgebaut als Postfilial. |niveau=IS |klasséiert_zënter= 12. Sept. 2017 |bild=Larochette, 6-8 rue de Medernach 01.jpg|}} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-30 |lag=10, rue de Medernach,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels,<br>Parzell-Nr. 21/1874 |uertschaft=Fiels |lon=6.22091 |lat=49.78481 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= 1872 gebaut. Fréiert Wunnhaus, haut si Büroen dran. Gutt erhalen/restauréiert historistesch Bannendekoatiounen. |niveau=IS |klasséiert_zënter= 8. Nov. 2017 |bild=Larochette, 10 rue de Medernach 01.jpg|}} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-31 |lag=24, rue de Medernach,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels,<br>Parzell-Nr. 417/1541 |uertschaft=Fiels |lon=6.22090 |lat=49.78579 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung=gebaut an den 1920er/30er Jore fir en Notaire; gutt erhale spéit-historistesch-Art-deco Dekoratioune bannenan. |niveau=IS |klasséiert_zënter= 17. Nov. 2017 |bild=Larochette, 24 rue de Medernach 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-32 |lag=32, 32A-C, rue de Mersch,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels,<br>Parzell-Nr. 70/1335 |uertschaft=Fiels |lon=6.21715 |lat=49.78477 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= Fréiert Wunn- a Geschäftshaus|niveau=IS |klasséiert_zënter= 1. Febr. 2018 |bild=Larochette, 32 A-C rue de Mersch 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-33 |lag=20, rue Osterbour,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels,<br>Parzell-Nr. 466/1931 |uertschaft=Fiels |lon=6.21779 |lat=49.78754 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= 1875 gebaut; den éischte Proprietaire, Nicolas Ludovicy (1823-1898; Papp vum [[Nicolas Ludovicy]]), huet do fir d'éischt eng kleng Duchindustire, dono eng Schlakemille bedriwwen. |niveau=IS |klasséiert_zënter= 26. Febr. 2018 |bild=Larochette, 20 rue Osterbour 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-34 |lag=17, Place Bleech,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels,<br>Parzell-Nr. 256/1763 |uertschaft=Fiels |lon=6.21946 |lat=49.78335 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung=Wunn- a Geschäftshaus, gebaut 1946 (Architekt: [[Jacques Haal]]) |niveau=IS |klasséiert_zënter= 26. Febr. 2018 |bild=Larochette, 17 Place Bleech 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-38 |lag=50, rue de Mersch,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels,<br>Parzell-Nr. 568/2055 a 570/2541 |uertschaft=Fiels |lon=6.21543 |lat=49.78529 |offiziellen_numm=Gebai an d'Mauer laanscht den Terrain |beschreiwung= |niveau=IS |klasséiert_zënter= 14. Mee 2019 |bild=Larochette 50 rue de Mersch 01.jpg|}} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-39 |lag= 11, An der Bleech,<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Nr. 251/2454 |uertschaft=Fiels |lon=6.22029 |lat=49.78304 |offiziellen_numm=Annexe vum Grand-Hotel de la Poste |beschreiwung= |niveau=IS |klasséiert_zënter=26. Feb. 2018 |bild=Annexe Hôtel de la Poste Larochette 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-73 |lag= 42, rue de Mersch<br>Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell-Nr. 57/1828 |uertschaft=Fiels |lon=6.21625 |lat=49.78509 |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= |niveau=IS |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020 |bild= | }} |} === [[Iernzen]] === {{National Monumenter Iwwerschrëft|region-iso=LU-L}} {{National Monumenter Rei|id= 29-75 |lag= rue d'Ernzen,<br> Kadastersekt. B vun Iernzen, Parzell-Nr. 2/1726 |uertschaft=Iernzen |lon=6.21874 |lat=49.77772 |offiziellen_numm=Weekräiz |beschreiwung= |niveau=MN |klasséiert_zënter=11. Juni 2021 |bild=Wegkreuz Ernzen rue d'Ernzen 02.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-69 |lag= rue de Larochette, nieft dem Haus Nr. 26, Kadastersekt. B vun Iernzen, Parzell-Nr. 48/1527 |uertschaft=Iernzen |lon=6.22111 |lat=49.77301 |offiziellen_numm=Weekräiz |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sept. 2021 |bild=Wegkreuz Ernzen 26 rue de Larochette 02.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-70 |lag= beim Haus 1, montée d'Ernzen<br>Kadastersekt. B vun Iernzen, Parzell-Nr. 83/1628 |uertschaft=Iernzen |lon=6.22062 |lat=49.77271 |offiziellen_numm=Weekräiz |beschreiwung= |niveau=PMN<br>MN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020<br>1. Sept. 2021 |bild=Wegkreuz Ernzen 1 Montée d'Ernzen 02.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-8 |lag=rue de Larochette,<br>Kadastersekt. B vun Iernzen, Parzell-Nr. 81/661 (haut 81/1847) |lon=6.22069 |lat=49.77244|uertschaft=Iernzen |offiziellen_numm=D'Kapell vun Iernzen|beschreiwung={{Méi Info 1|Kapell Iernzen}} |niveau=IS |klasséiert_zënter=12. Januar 1989 |bild=Church Ernzen Luxembourg 2011-08.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-27 |lag=27, Montée d'Ernzen<br>Kadastersekt. B vun Iernzen, Parzell-Nr. 165/1843 |lon=6.21524 |lat=49.77159 |uertschaft=Iernzen |offiziellen_numm=Gebai |beschreiwung= |niveau=IS |klasséiert_zënter=22. Sept. 2017 |bild=Ernzen, 27 Montée d'Ernzen 01.jpg }} |} === [[Kéngertsbësch]] === {{National Monumenter Iwwerschrëft|region-iso=LU-L}} {{National Monumenter Rei|id= 29-74 |lag= Kadastersekt. A vun der Fiels, Parzell Nr. 658/1457.|lon=|lat=|uertschaft=Fiels |offiziellen_numm=Weekräiz um Lieu-dit ''Kengertbusch'' |beschreiwung=|niveau=PMN |klasséiert_zënter=11. Feb. 2021 |bild=| }} |} === [[Meesebuerg]] === {{National Monumenter Iwwerschrëft|region-iso=LU-L}} {{National Monumenter Rei|id= 29-9 |lag=Kadastersekt. C vu Meesebuerg, 34 Parzellen |lon=6.18887 |lat=49.77048 |uertschaft=Meesebuerg |offiziellen_numm=Schlass Meesebuerg, mat Dépendencen a Landschaftspark ronderëm. |beschreiwung={{Méi Info 1|Schlass Meesebuerg}} |niveau=MN |klasséiert_zënter=7. Mäerz 2008 |bild=Schlass Meesebuerg 2.JPG| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-10 |lag=Kadastersekt. C vu Meesebuerg, Parzell-Nr. 471/2 a 471/3 |lon=6.18778 |lat=49.76755 |uertschaft=Meesebuerg |offiziellen_numm=Kierch Meesebuerg, mam Mobiliar a Kierfecht ronderëm. |beschreiwung= {{Méi Info 1|Kierch Meesebuerg}} |niveau=MN |klasséiert_zënter=13. Abrëll 2012 |bild=Meysembourg.jpg| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-71 |lag=Kadastersekt. C vu Meesebuerg, Parzell-Nr. 336/1075 |uertschaft=Meesebuerg |lon=6.18747 |lat=49.76787 |offiziellen_numm=Paschtoueschhaus |beschreiwung= |niveau=PMN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020 |bild=Presbytère de Meysembourg 01.jpg }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-72 |lag=Gudelterhaff<br>Kadastersekt. C vu Meesebuerg, Parzell-Nr. 732/1098 et 732/1097 |uertschaft=Meesebuerg |lon=6.18174 |lat=49.77995 |offiziellen_numm=Gudelterhaff |beschreiwung= |niveau=PMN |klasséiert_zënter=17. Nov. 2020 |bild= | }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-16 |lag=Haff vum [[Schlass Meesebuerg]] |lon=6.18816 |lat=49.77027 |uertschaft=Meesebuerg |offiziellen_numm=Douglasdännen |beschreiwung= |niveau=IS |klasséiert_zënter=29. Mäerz 1974 |bild= Douglasie im Hof von Schloss Meysembourg 01.jpg|}} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-17 |lag=Schlassgaart, lénks vum Wee bei de Baurenhaff, 20m vun der Mauer ewech |lon= |lat= |uertschaft=Meesebuerg |offiziellen_numm= Fiicht am Park vum Meesebuerger Schlass |beschreiwung= [[Abies nobilis]] |niveau=IS |klasséiert_zënter=29. Mäerz 1974|bild=| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-18 |lag= Net wäit ewech vum Schlass |lon= |lat= |uertschaft=Meesebuerg |offiziellen_numm=Risenthuja beim Meesebuerger Schlass |beschreiwung=[[Thuja plicata]] |niveau=IS |klasséiert_zënter=29. Mäerz 1974 |bild=| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-19 |lag=Beim Drippebur, lénks vun der Baach an enger Wiss, déi als Park amenagéiert ass; resp. 1, 2, 3, 10, 12 m vum Wee ewech <br>Kadasternr. 435/757 |lon= |lat= |uertschaft=Meesebuerg |offiziellen_numm=5 Douglasdänne beim Meesebuerger Schlass |beschreiwung= |niveau=IS | klasséiert_zënter=29. Mäerz 1974 |bild=| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-20 |lag=Beim Drippebur, lénks vun der Baach an enger Wiss, déi als Park amenagéiert ass<br>Kadasternr. 435/757 |lon= |lat= |uertschaft=Meesebuerg |offiziellen_numm=Nordmanndänn beim Meesebuerger Schlass |beschreiwung= |niveau=IS |klasséiert_zënter=29. Mäerz 1974 |bild=| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-23 |lag= Lieu-dit Säitert um rietsen Uwänner vun der Manzebaach,<br> Kadasternr. 144 |lon= |lat= |uertschaft=Meesebuerg |offiziellen_numm=Eng Buch mat 11 Äscht |beschreiwung=Eng ''Mudderbuch'' vun der Spezies ''Fagus sylvatica''; steet och op der Lëscht vun de [[Bemierkenswäert Beem zu Lëtzebuerg|bemierkenswäerte Beem]] {{Méi Info 1|Buch zu Meesebuerg}} |niveau=IS |klasséiert_zënter=29. Mäerz 1974 |bild=| }} |} '''''Beim Schlassweier''''' {{National Monumenter Iwwerschrëft|region-iso=LU-L}} {{National Monumenter Rei|id= 29-11 |lag= No beim Schlass, ënne beim Weier um lénksen Uwänner vun der Manzenbaach,<br> Kadasternr. 602/968|lon= |lat= |uertschaft=Meesebuerg |offiziellen_numm=Bich beim Meesebuerger Schlass |beschreiwung= [[Fagus sylvatica]] |niveau=IS | klasséiert_zënter=29. Mäerz 1974|bild=| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-12 |lag= Rietserhand vum Kutschewee<br>Kadasternr. 602/968|lon= |lat= |uertschaft=Meesebuerg |offiziellen_numm=Bich laanscht de Kutschewee |beschreiwung= [[Fagus sylvatica]] |niveau=IS | klasséiert_zënter=29. Mäerz 1974|bild=| }} |} '''''Kéngertsbësch''''' {{National Monumenter Iwwerschrëft|region-iso=LU-L}} {{National Monumenter Rei|id= 29-14 |lag=Strooss vun der Fiels op Kéngert<br>Kadasternr. 658/1709. |lon=6.19323 |lat=49.79525|uertschaft=Meesebuerg |offiziellen_numm=Bich am Kéngertsbësch |beschreiwung=[[Fagus sylvatica]], laanscht den [[CR119]] |niveau=IS | klasséiert_zënter=29. Mäerz 1974|bild=| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= 29-15 |lag=Kadasternr. 720.|lon=6.19457 |lat=49.78213 |uertschaft=Meesebuerg |offiziellen_numm=dräi Spirebeem op Schwaarzfelder |beschreiwung=[[Sorbus domestica]] |niveau=IS | klasséiert_zënter=29. Mäerz 1974|bild=| }} |} == Nees vun der Lëscht erofgeholl == === ''[[Fiels]]'' === {{National Monumenter Iwwerschrëft|region-iso=LU-L}} {{National Monumenter Rei|id= ''29-6'' |lag= ''Bleechplaz'' |uertschaft=''Fiels'' |lon=6.21954 |lat= 49.78348|offiziellen_numm= ''Dräi Lannen'' |beschreiwung= ''Lannen, déi ronderëm d'[[Justizkräiz (Fiels)|Justizkräiz]] stoungen. Goufen duerch jonker ersat.''|niveau=IS |klasséiert_zënter=''29. Mäerz 1974'' |bild= | }} |} === ''[[Meesebuerg]]'' === {{National Monumenter Iwwerschrëft|region-iso=LU-L}} {{National Monumenter Rei|id= ''29-21'' |lag=''Lieu-dit Kaalwerdanz; um rietsen Uwänner vun der Manzebaach um Bord vum Wee a vun der Véipersch''<br>''Kadasternr. 577/768.'' |lon= |lat= |uertschaft=''Meesebuerg'' |offiziellen_numm=''Bich'' |beschreiwung=''Fagus sylvatica'' |niveau=''IS'' | klasséiert_zënter=''29. Mäerz 1974''|bild=| }} <!----> {{National Monumenter Rei|id= ''29-22'' |lag=''Lieu-dit Kéissgrond, um rietsen Uwänner vun der Baach, 50 m vum Wee an 12 m vun der Baach ewech,<br>Kadasternr. 396/750 ''|lon= |lat= |uertschaft=''Meesebuerg'' |offiziellen_numm= ''Dänn'' |beschreiwung= ''Abies sp.'' |niveau=''IS'' | klasséiert_zënter=''29. Mäerz 1974''|bild=| }} |} '''''Beim Schlassweier''''' {{National Monumenter Iwwerschrëft|region-iso=LU-L}} {{National Monumenter Rei|id= ''29-13'' |lag= ''Ganz no beim Schlass<br>Kadasternr. 602/968''|lon= 6.18924|lat= 49.77055|uertschaft=''Meesebuerg'' |offiziellen_numm=''Kanada-Tsuga beim Meesebuerger Schlass'' |beschreiwung= ''[[Tsuga canadensis]] (Kanadesch "Hemlocktanne")'' |niveau=''IS'' | klasséiert_zënter=''29. Mäerz 1974''|bild= Picea abies vor Schloss Meysembourg 01.jpg |}} |} {{small|Legend: MN – Immeubles et objets classés monuments nationaux; PMN – Immeubles et objets proposés au classement comme monument national; IS – Immeubles et objets inscrits à l'inventaire supplémentaire}} == Quell == *{{INPA-JL}} ==Literatur== * [https://ssmn.public.lu/dam-assets/fr/publications/Booklet-Inv-LAR-20170925-Int2.pdf Service national des sites et monuments: ''Nationale Inventarisierung der Baukultur im Großherzogtum Luxemburg. Kanton Mersch | Gemeinde Larochette.''] Luxembourg 2017. == Um Spaweck == {{Commonscat| Cultural heritage monuments in Larochette}} {{Navigatioun National Monumenter no Gemeng}} [[Kategorie:Lëschten (National Monumenter)|Fiels]] [[Kategorie:Gemeng Fiels]] 2d0d8rta7u5cab3kbvefiwqvzbx30oc Nadar 0 83510 2394446 2379988 2022-08-02T17:28:50Z CommonsDelinker 925 De Link op "Félix_Nadar_1820-1910_portraits_Jules_Verne_(restoration).jpg" gouf ewechgeholl, dëse Fichier gouf op Commons vum DarwIn geläscht, de Grond ass: Content uploaded by vandal account, often with fake identifications and IDs. wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie}} Den '''Nadar''', gebuer de [[6. Abrëll]] [[1820]] zu [[Paräis]] als ''Gaspard-Félix Tournachon'', an do gestuerwen den [[21. Mäerz]] [[1910]], war e [[Frankräich|franséische]] [[Fotografie|Fotograf]], [[Schrëftsteller]], [[Zeechnen|Zeechner]] a [[Loftschëff]]pilot. ==Liewen== {{Kapitel Info feelt}} == Fotografien (Auswiel) == === Portraiten === '''Schrëftsteller''' <gallery> Fichier:Charles Baudelaire.jpg|[[Charles Baudelaire]] Fichier:Alexandre Dumas Nadar.jpg|[[Alexandre Dumas (Papp)]] Fichier:Théophil Gautier 1856 Nadar.jpg|[[Théophile Gautier]] (1856) Fichier:Kropotkin Nadar.jpg|[[Pjotr Alexejewitsch Kropotkin|Peter Kropotkin]] Fichier:Félix Nadar 1820-1910 portraits Gérard de Nerval.jpg|[[Gérard de Nerval]] Fichier:Henri Rochefort Nadar.jpg|[[Henri Rochefort]] Fichier:George Sand by Nadar, 1864.jpg|[[George Sand]] (1864) Fichier:Émile Zola Nadar.jpg|[[Émile Zola]] (1895) </gallery> '''Moler''' <gallery> Fichier:Camille Corot-Nadar corrected.jpg|[[Jean-Baptiste Camille Corot|Camille Corot]] Fichier:Gustave Courbet.jpg|[[Gustave Courbet]] Fichier:Charles francois daubigny.jpg|[[Charles-François Daubigny]] Fichier:Félix Nadar 1820-1910 portraits Eugène Delacroix.jpg|[[Eugène Delacroix]] Fichier:Paul Gustave Dore by Felix Nadar 1855-1859.jpg|[[Gustave Doré]] (1859) Fichier:Édouard Manet.jpg|[[Édouard Manet]] Fichier:Jean-FrancoisMillet(Nadar).jpg|[[Jean-François Millet]] Fichier:Claude Monet 1899 Nadar crop.jpg|[[Claude Monet]] (1899) </gallery> '''Komponisten''' <gallery> Fichier:Hector Berlioz (1857).gif|[[Hector Berlioz]] (1857) Fichier:N_Gabrielli_par_Nadar.jpg|[[Nicolò Gabrielli]] Fichier:Charles Gounod (1890) by Nadar.jpg|[[Charles Gounod]] (1890) Fichier:Franz Liszt by Nadar, March 1886.png|[[Franz Liszt]] (1886) Fichier:GRossini.JPG|[[Gioachino Rossini]] </gallery> '''Schauspilerinnen a Sänger''' <gallery> Fichier:Nadar 1.jpg|[[Sarah Bernhardt]] <br> (ëm 1860) Fichier:BRÉSIL, Marguerite Neurdein. Photo Nadar.jpg|Marguerite Brésil Fichier:Victor Capoul und Madame Rey.jpg|[[Victor Capoul]] an d'Madame Rey </gallery> '''Politiker a Staatsmänner''' <gallery> Fichier:Georges Clemenceau Nadar.jpg|[[Georges Clemenceau]] Fichier:Jules Favre 1865 Nadar.jpg|[[Jules Favre]] (1865) Fichier:Léon Gambetta 1870 Nadar.jpg|[[Léon Gambetta]] (1870) Fichier:Nasir ad-Din Nadar.jpg|Schah [[Nāser ad-Din Schah|Nasreddin]] vu Persien Fichier:Adolphe Thiers Nadar.jpg|[[Adolphe Thiers]] Fichier:Muhammad Said Pascha 1855 Nadar.jpg|[[Muhammad Said]] Pascha (1855) </gallery> '''Generäl''' <gallery> Fichier:Georges Boulanger Nadar.jpg|[[Georges Boulanger]] Fichier:Galliffet, Gaston de.jpg|[[Gaston de Galliffet]] </gallery> '''Soss Perséinlechkeeten''' <gallery> Fichier:Félix Nadar 1820-1910 portraits Makhail Bakounine.jpg|[[Michail Alexandrowitsch Bakunin|Michail Bakunin]], Anarchist Fichier:Ilja Iljitsch Metschnikow Nadar.jpg|[[Ilja Iljitsch Metschnikow|Ilja Metschnikow]], Biolog an Immunolog Fichier:Ernest Henry Shackleton Nadar.jpg|[[Ernest Shackleton]], Polarfuerscher </gallery> === Selbstportraiten === [[Fichier:Autoportrait tournant Nadar c.1865.jpg|mini|hochkant=1.7|Selbstporträt-Serie ''tournant'', ëm 1865]] <gallery> Fichier:Nadar selfportrait.jpg|Selbstportrait Fichier:Nadar, Félix - Self-portrait.jpg|Selbstportrait als Loftschëffskapitän Fichier:Nadar.jpg|Selbstportrait als Loftschëffskapitän </gallery> === Gruppeportraiten=== <gallery> Fichier:JapaneseMissionAndNadarSon.JPG|Dem Nadar säi Jong mat zwéi Membere vun enger Delegatioun aus Japan (1863) Fichier:Nadar05.jpg|Familljeportrait vum Moler [[Charles Crodel]] (riets) mat senge Bridder a senger Mamm (1905) </gallery> == Um Spaweck == {{Commonscat|Félix Nadar|Nadar}} {{Autoritéitskontroll}} [[Kategorie:Franséisch Fotografen]] [[Kategorie:Franséisch Auteuren]] [[Kategorie:Zeechner]] [[Kategorie:Gebuer 1820]] [[Kategorie:Gestuerwen 1910]] jcsv6el5f6b7wi06z33dvqbcwc4npdo Stater Tram 0 114569 2394452 2394394 2022-08-03T02:59:32Z GilPe 14980 /* 4. Phas (Tronçon C) */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Buslinn | Buslinn= T1 | Bild=File:Luxembourg, tram tronçon C – 07-2022 (103).jpg | Bildtext= | Bedreiwer=[[LuxTram]] | Trajet=(''Fluchhafe Findel -'') Kierchbierg - Stäreplaz - Gare (- ''Stadion'') | Terminus 1=Luxexpo (provisoresch) | Koordinaten Terminus 1={{coor dms1|49|38|07|N|06|10|33|O}} | Terminus 2=Stater Gare (provisoresch) | Koordinaten Terminus 2={{coor dms1|49|35|58|N|06|07|58|O}} | Längt (Aller)=7,6 | Fuerzäit (Aller)=24 | Unzuel Halten (Aller)=15 | Längt (Retour)=7,6 | Fuerzäit (Retour)=24 | Unzuel Halten (Retour)=15 | Takt (Méindeg-Freideg)=6h00 - 19h00: 4 | Takt (Samschdeg)=10 | Takt (Sonndeg)=15 | Bustyp= | Bemierkung= }} [[Fichier:Luxembourg T1 map-lb.svg|thumb|Tracé vun der Tramslinn (hellmof: geplangt).]] De '''Stater Tram''' ass eng [[Tram]]slinn, déi vun der Firma [[LuxTram|LuxTram S.A.]] bedriwwe gëtt an där hiert éischt Deelstéck den [[10. Dezember]] [[2017]] opgoung. Si markéiert en neit Kapitel vum Tram an der [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad]], nodeems et schonn tëscht [[1875]] an [[1964]] ee gouf, deem um Gebitt vun der [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad Lëtzebuerg]] a verschiddenen Nopeschgemenge gefuer ass. {{Méi Info 1|Fréiere Stater Tram}} D'Streck besteet aus enger Linn, der T1, a féiert virleefeg op enger Längt vu 7,5 [[Meter|Kilometer]] vun der [[Luxexpo]] iwwer de [[Kierchbierg]], de [[Glacis (Lampertsbierg)|Glacis]], den [[Centre Émile-Hamilius|Hamilius]] an de Garer Quartier bis op d'[[Gare Lëtzebuerg|Stater Gare]]. Den Trajet huet 15 Halten, déi an der Moyenne 500 Meter ausernee leien. Eng Faart dauert 24 Minutten. Virun der Verlängerung op d'Gare, den 13. Dezember 2020, goung d'Linn vum 27. Juli 2018 u just bis op d'[[Stäreplaz (Stad Lëtzebuerg)|Stäreplaz]], a wéi s'opgoung, nëmme bis bei de [[Funiculaire Pafendall-Kierchbierg|Funiculaire]] bei der [[Rout Bréck|Rouder Bréck]]. Den 11. September 2022 gëtt se bis bei de Bouneweeger Lycée verlängert<ref>[https://www.wort.lu/de/lokales/ab-juli-faehrt-die-tram-in-richtung-bonneweg-629a004ade135b923635479a "Vom 11. September an: In drei Minuten und 40 Sekunden mit der Tram nach Bonneweg."] wort.lu, 03.06.2022.</ref>, an Enn [[2024]] soll déi definitiv Streck tëscht dem [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafe]] [[Findel]] an dem [[Stadion vu Lëtzebuerg]] opgoen. Deen Ament huet d'Linn da 24 Statiounen op ronn 16 Kilometer. == Geschicht == === Chronologie === *7. Mäerz 1991: Grënnung vun der ''TRAM'' [[A.s.b.l.]]<ref>[http://www.etat.lu/memorial/2001/C/Pdf/c0120162.pdf#Page=9 Memorial C, Nr 120/2001, S. 5721]</ref>. D'Iddi vum Retour vum Tram kënnt eng éischt Kéier op; *1994: Verëffentlechung vun der ''Luxtraffic'' Etüd; *1995 Presentatioun vum ''[[Projet BTB]]'' (Bus-Tram-Bunn), mat enger “Tram-Bunn” (''tram-train''); *1999: Wéinst ze vill staarker Oppositioun gëtt de BTB begruewen ; *2002: Presentatioun vum Projet ''mobiliteit.lu'', als Evolutioun vum BTB; *2003: De Projet gëtt am Detail presentéiert; *2005: D'Iddi vum “Tram-Zuch” gëtt definitiv opginn; *2006: D'Iddi vun engem klasseschen Tram kënnt op a gëtt vum Staat an der Stad Lëtzebuerg ugeholl; *20. Juni 2007: Grënnung vum ''GIE LuxTram'' (''Groupement d'intérêt économique'')<ref>[http://www.etat.lu/memorial/2007/C/Pdf/c245830A.pdf#Page=2&#x5D; Memorial C, Nr 2458/2007, S. 117458]</ref>; *2007 an 2008: D'Streck gëtt festgeluecht (Gare - Luxexpo); *2010: wéinst der [[Finanzkris 2007/2008|Finanzkris]] gëtt de Projet op Äis geluecht; *Mäerz 2012: D'Géigner vum Tram fuerderen e [[Referendum]]; *Januar 2014: Op en Neits fuerderen d'Géigner e Referendum; *2014 Abrëll: Ukënnegung vun der Extensioun vun der Linn (op d'[[Cloche d'or]] an op de [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafen]]); *Mee 2014: Eng drëtt a lescht Fuerderung fir e Referendum gëtt vun der [[Chamber]] verworf *4. Juni 2014: D'Chamber stëmmt fir en Tram ze realiséieren<ref name=":6">[http://legilux.public.lu/eli/etat/leg/loi/2014/07/24/n6/jo Loi du 24 juillet 2014 portant sur la construction d'une ligne de tramway à Luxembourg entre la Gare Centrale et le Circuit de la Foire Internationale au Kirchberg] Memorial A, 154/2014, S. 2348 op legilux.lu (gekuckt den 12. August 2014)</ref>; *17. Oktober 2014: Den Numm vum ''GIE LuxTram'' gëtt an ''GIE Tramway Luxembourg''<ref name=":4">[http://www.etat.lu/memorial/2014/C/Pdf/c345019B.pdf#Page=47 Memorial C, 3450/2014, S. 165599]</ref> geännert *21. Oktober 2014: ''LuxTram'' gëtt als [[Société anonyme]] gegrënnt<ref name=":5">[http://www.etat.lu/memorial/2014/C/Pdf/c354425B.pdf#Page=8 Memorial C. 3544/2014, S.170072 Memorial C. 3544/2014, S.170072]</ref>; *15. Januar 2015: ''GIE Tramway Luxembourg'' gëtt vu ''LuxTram S.A.'' iwwerholl<ref>[http://www.etat.lu/memorial/2015/C/Pdf/c0393132.pdf#Page=20 Memorial C, 393/2015, S. 18836]</ref>; *2015 Januar: D'Viraarbechte vum neien Tramsschapp fänken un; *18. September 2015: De [[Grondsteen|Grondstee]] vum neien Tramsschapp gëtt geluecht; *Februar 2016: D'Viraarbechte vun der Linn fänken un; *Juli 2016: Déi éischt Schinne gi geluecht; *24. August 2016: Déi éischt Schinne ginn zesummegeschweesst; *8. Februar 2017: Den éischten Tram gëtt geliwwert; *12. Juli 2017: Déi éischt Tester gi lass; *23. / 24. September 2017: Den Tram an den Neien Tramsschapp ginn dem Publikum op enger „Porte ouverte“ virgestallt; *2. November 2017: Testfaarten am normale Verkéier, awer ouni Passagéier; *10. Dezember 2017: Den éischten Deel vun der Streck geet op; * 14. Dezember 2017: D'Chamber stëmmt fir den Ausbau vun der Linn op d'Cloche d'or an de Fluchhafen; *21. Mee 2018: Éischt Testfaarten um Deelstéck Rout Bréck-[[Place de l'Étoile (Stad Lëtzebuerg)|Stäreplaz]].<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/21784645 "Le tram a déjà franchi le Pont rouge."] lessentiel.lu, 22 mai 2018 18:44; Act: 23.05.2018 09:52.</ref> * 27. Juli 2018: Verlängerung vun der Linn bis op d'Stäreplaz<ref name=juli18>[http://www.rtl.lu/letzebuerg/1189605.html "Den Tram fiert vum 27. Juli u bis op d'Stäreplaz."] rtl.lu, 04.06.2018, 11:08:48.</ref> ; * 29. Oktober 2018: Ufank vun den Aarbechten un der 3. Phas (Stäreplaz - Gare) * 5. Oktober 2020: Éischt Testfaarten op der Verlängerung vun der Linn bis op d'[[Garer Quartier (Stad Lëtzebuerg)|Gare]]<ref name=13Dez/>; * 13. Dezember 2020: Ouverture vun der Verlängerung bis op d'Gare; * 11. Juli 2022: Éischt Testfaarten op der Verlängerung vun der Linn bis bei de Lycée Bouneweg<ref name=Bouneweg>[https://www.rtl.lu/mobiliteit/news/a/1922920.html "D'Erweiderunge vun der Tramsstreck lafen op Héichtouren."] rtl.lu, 03.06.2022.</ref> * 11. September 2022 (geplangt): Verlängerung bis op Bouneweg<ref name=Bouneweg/> * 2023 (geplangt): Verlängerung vun der Linn bis op d'[[Cloche d'or]]<ref name=":25" />. * Enn 2024 (geplangt): Verlängerung bis op de Fluchhafen<ref name=Bouneweg/>; === Den ale Reseau === [[Fichier:TVL n°26.jpg|thumb|upright|Eng Motrice vum ''Alen Tram'', déi am [[Musée des tramways et de bus de la ville de Luxembourg|Tramsmusée]] ausgestallt ass.]] An der Stad Lëtzebuerg gouf et vun [[1875]] un en [[Fréiere Stater Tram|éischten Tramsreseau]]<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/ca-s-en-va-et-ca-revient-il-y-a-cinquante-ans-disparaissait-le-dernier-tram-53b57a13b9b3988708041586 Il y a cinquante ans disparaissait le dernier tram] op wort.lu de 4. Juli 2014 (gekuckt den 31. Juli 2017)</ref>. Am Ufank waren et Trammen déi vu Päerd gezu goufen (Päerdstram) a vun 1908 u gouf de Reseau elektrifizéiert. 1930 hat de Reseau 30 Kilometer. 1926 sinn déi éischt Bussen agesat ginn a lues a lues ass dunn den Tramsreseau zugonschte vun de Bussen ofgerappt ginn. De leschten Tram ass de 5. September 1964 gefuer. === Mëssgléckte Projet vun enger "Tram-Bunn"...=== [[Fichier:Saarbahn johanniskirche.jpg|thumb|D'''Saarbahn'' zu Saarbrécken; eng Maquette dervu war 1995 zu Lëtzebuerg ausgestallt ginn.]] Zanter 1990 gouf et an der Stad Lëtzebuerg Bestriewungen, nees en Tram anzeféieren. Am Mäerz 1991 ass d'TRAM A.s.b.l. gegrënnt ginn, mam Zil fir z'ënnersichen ob dëst méiglech an ubruecht wier. Am Dezember 1991 ass d'TRAM A.s.b.l. den Tramsreseau op [[Düsseldorf]] besiche gaangen<ref name=":0">[http://www.tram.lu/historique.html "Historique" op der Websäit vun der TRAM A.s.b.l. (gekuckt den 3. August 2017)]</ref>; an den zwee Joerzéngten duerno, stoungen nach aner Visitte vun Tramsreseauen uechter Europa um Programm. Zesumme mam [[Mouvement écologique]] a mam [[Oekofonds]] huet d'TRAM A.s.b.l. am Joer 1992 d'Etüd "E modernen Tram fir Lëtzebuerg" virgestallt<ref name=":0" />. Virun de Gemengewale gouf eng Table-ronde mat de politesche Parteien organiséiert<ref name=":0" />. Am Joer 1994 sollt dunn - duerch eng Initiativ vum Transportministère zesumme mat der Stad Lëtzebuerg - mat der ''Luxtraffic'' Etüd erausfonnt ginn, wat fir e Verkéiersmëttel am beschte gëeegent wier fir den ëffentleche Verkéier am Land ze verbesseren. Als Konklusioun aus der Etüd ass de Projet BTB (Bus-Tram-Bunn) ervirgaangen<ref>[http://www.rail.lu/btbbulletin.html E modernen Tram fir Lëtzebuerg - eng Investitioun an d'Zukunft] op rail.lu (gekuckt den 3. August 2017)</ref>. [[1995]] ass dunn de Projet BTB vun der Regierung un d'Rulle bruecht ginn, mat deem et haaptsächlech drëm goung fir eng sougenannt "Tram-Bunn" an d'Liewen ze ruffen. Eng Maquette vu sou enger Bunn wéi se zu [[Saarbrécken]] fiert (''Saarbahn'') gouf am September an der Stad ausgestallt<ref name=":0" />. Déi éischt Kriticke géint en Tram koumen am Joer 1998 op, absënns duerch d'Aktioun vum Automobile-Club am ''Auto-Moto-Magazine'' (¿¿¿)<ref>[http://www.eluxemburgensia.lu/webclient/DeliveryManager?application=DIRECTLINK&custom_att_2=simple_viewer&pid=1848056&search_terms=Automobile%20club%20tram#panel:pp%7Cissue:1848056%7Carticle:DTL164%7Cquery:Automobile%20club%20tram Vorsicht! Tram] am [[D'Lëtzebuerger Land|Lëtzebuerger Land]], de 5. Juni 1998, Säit 3 (gekuckt de 7. August 2017)</ref>. Doropshin hu sech eng Rëtsch Politiker{{wien?}} schwéier gedoe fir sech fir den Tram anzesetzen, wat mat sech bruecht huet, datt de Projet BTB schlussendlech gestuerwen ass<ref name=":0" />. De Budget fir de BTB gouf sengerzäit op 760 Milliounen Euro geschat<ref>[http://mobile.news.paperjam.lu/news/ville-de-luxembourg-le-tram-leger-sur-de-bonnes-voies Ville de Luxembourg: le tram léger sur de bonnes voies] op Paperjam.lu de 24. Mäerz 2006 (gekuckt den 3. August 2017) </ref>. Am Januar [[2002]] huet den Transportminister [[Henri Grethen]] en neie Projet „mobilitéit.lu“ presentéiert. Dëse Projet huet dat wesentlecht aus dem BTB iwwerholl, goung awer méi wäit, andeem och eng nei Verbindung vun der Stad bis op [[Esch-Uelzecht]] proposéiert gouf. Et goung awer net am Detail riets vum schwieregen Tracé duerch d'Stad<ref name=":0" />. E Joer méi spéit, de 14. Januar [[2003]], huet de Minister dunn den Uschloss vum Kierchbierg un den [[Eisebunn]]sreseau virgestallt<ref name=":1">[https://www.gouvernement.lu/798098/14grethen Raccordement ferroviaire de Kirchberg et de Findel] op gouvernement.lu den 13. Januar 2003 (gekuckt de 5. August 2017)</ref>. Zwou Verbindunge ware virgesinn: * eng éischt sollt op der Héicht vun der [[Pont grande-duchesse Charlotte|Rouder Bréck]] vun der [[Eisebunnsstreck Lëtzebuerg-Ëlwen]] aus iwwer e gekréngelten Tracé op de Kierchbierg an da weider iwwer d'[[Avenue John-F.-Kennedy (Stad Lëtzebuerg)|Avenue John. F. Kennedy]] bis bei d'Luxexpo féieren. Dësen Deel sollt am Tram-Bunn-Modus gefuer ginn; * eng zweet sollt vun der Streck [[Eisebunnsstreck Lëtzebuerg-Waasserbëlleg Grenz|Lëtzebuerg-Waasserbëlleg]] aus duerch en Tunnel bis op de Findel an duerno iwwerierdesch weider bis op de Fluchhafe féieren. Dësen Deel vun der Streck hätt solle mat Tram-Bunnen a klasseschen Zich gefuer ginn. Dëse Projet mat enger Längt vu 14&nbsp;km, gouf op 389,68 Milliounen Euro geschat. Als Optioun war och nach eng Verlängerung bis op de Lampertsbierg virgesinn. De Projet de loi gouf de 14. Januar 2003 virgestallt<ref name=":1" /> an d'Gesetz den 18. Dezember 2003 vun der Chamber gestëmmt<ref>[http://legilux.public.lu/eli/etat/leg/loi/2003/12/18/n1/jo Loi du 18 décembre 2003 modifiant la loi du 10 mai 1995 relative à la gestion de l'infrastructure ferroviaire.] am Memorial A 195 vum 31/12/2003 (gekuckt de 5. August 2017)</ref>. D'Aarbechte sollten an e puer Phase gemaach ginn. Den éischten Deel (Dummeldeng - Kierchbierg) hätt sollen Enn 2006 / uganks 2007 fäerdeg sinn an duerno hätt den zweeten Deel (Iergäertchen - Findel) ufänke kënnen. Dësen Deel wier dann 2012 / 2013 fäerdeg gewiescht. [[2004]] gouf et dunn eng nei Initiativ géint d'Konzept vun der Tram-Bunn duerch déi nei gegrënnten A.s.b.l. ''RER Luxembourg''<ref>[http://www.etat.lu/memorial/memorial/2004/C/Pdf/c109328A.pdf#Page=2 Memorial C 1093/2004, S. 52418]</ref>, déi dofir agetrueden ass den ëffentlechen Transport deelweis bis ronn 60 Meter ënnert dem Buedem duerch d'Stad ze féieren. Dëse Projet ass méi spéit och ënner dem Numm „City-Tunnel“ vun der [[Alternativ Demokratesch Reformpartei|ADR]] opgegraff ginn<ref>[https://adr.lu/der-city-tunnel-ist-die-losung/?print=2 Der City-Tunnel ist DIE Lösung] op adr.lu (gekuckt de 5. August 2017)</ref>. Zesumme confirméieren awer de Staat an d'Stad Lëtzebuerg am Joer 2005, datt si weiderhin hannert dem Projet Tram-Bunn stinn. De Projet ass awer definitiv den 10. November [[2005]] gestuerwen, wéi d'[[Société nationale des chemins de fer luxembourgeois|CFL]] erklären, datt si net capabel sinn en Tram-Bunn-Reseau ze bedreiwen<ref name=":0" />. ===... zu Gonschte vun engem klasseschen Tram === [[Fichier:Hybrid-Bus Emile Weber Luxembourg 01.jpg|thumb|Den Tram ersetzt verschidde Buslinnen, dorënner déi vill benotzt [[AVL-Linn 16|Linn 16]].]] D'Iddi fir en Tram ze baue fir domat d'Stad z'entlaaschten, ass am Juni 2005 opkomm an et gouf en Aarbechtsgrupp « Extension du réseau ferré dans la Ville de Luxembourg » gegrënnt. Den neie Projet gouf den 10. Mäerz [[2006]] am [[Regierungsrot]] an de 27. Mäerz am Stater [[Gemeng (Lëtzebuerg)|Gemengerot]] presentéiert<ref name="rtl.lu">[http://5minutes.rtl.lu/laune/actu/1001037.html Dossier Luxtram: Ce que l'on sait, ce que l'on ne sait pas] op 5minutes.lu de 6. Februar 2017 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. D'Regierung grad ewéi d'Stad Lëtzebuerg stoungen allebéid hannert deem neie Projet an e gouf am Abrëll vun der Chamber validéiert<ref name=":2">[http://www.mt.public.lu/projets/chemins_fer/tram/constiGIE.pdf La constitution du GIE « LuxTram »] Dossier de presse op mt.public.lu (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. Domat konnt de Projet du konkreet ulafen<ref name="rtl.lu" />. Déi ursprénglech Iddi vun der Tram-Bunn gëtt deemno opginn zu Gonschte vun der Realiséierung vun engem klasseschen Tram, kombinéiert mat enger Verbesserung vum Schinnennetz<ref name=":0" /><ref name=":2" />. Den Tracé vum Tram gouf [[2007]] definéiert. De Prinzip vun enger Verbindung vum Kierchbierg iwwer d'[[Avenue John-F.-Kennedy (Stad Lëtzebuerg)|Avenue Kennedy]] gouf bäibehalen, et gouf awer eng Verlängerung duerch d'[[Uewerstad]] bis op d'Gare virgeschloen. D'Oppositioun aus dem Camp vun de Aktivisten déi fir den Tunnel agetruede sinn, war hefteg. Si sinn esou wäit gaange fir den Tram als eng „folkloristesch Variante vum Bus“<ref>« Le tram n'est rien d'autre qu'une variante folklorique du bus! » "Historique" op der Websäit vun der TRAM A.s.b.l. (gekuckt den 3. August 2017)</ref> ze qualifizéieren a fir d'Kritiker vum Tunnelprojet ze diskreditéieren. D'Regierung war gezwongen ze reagéieren an huet widderholl, datt si géint de „Bus-Bunn-Projet“ wier. Den 21. Juni 2007 gouf de ''GIE LuxTram'' gegrënnt, dee Pläng ausschaffe sollt, fir en Tram duerch d'Stad fueren ze loossen. De GIE besteet zu gläichen Deeler aus Vertrieder vum Staat an der Stad Lëtzebuerg. Den „Avant-projet sommaire“ gesouch eng Tramslinn vir, déi vun der [[Gare Houwald]] iwwer d'[[Gare Zéisseng]] - d'[[Gare Lëtzebuerg|Gare Centrale]] an d'Uewerstad op de Kierchbierg bis bei d'[[Luxexpo]] féiere sollt. Se sollt kombinéiert gi mat enger Eisebunnsverbindung vun der [[Eisebunnsstreck Lëtzebuerg-Waasserbëlleg Grenz|CFL-Linn 3]] iwwer de Fluchhafe Findel mat enger Endstatioun bei der Luxexpo<ref name=":2" />. Am Mee 2008 gouf eng Maquette vun engem Tram (vun der Linn 1 vum Tram vun Nice) an der Stad ausgestallt fir der Bevëlkerung esou de Projet vum Tram virzestellen<ref name="rail.lu">[http://www.rail.lu/projettramlux.html Projet de tramways de la Ville de Luxembourg], op rail.lu (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. Den Tracé tëscht der Stater Gare an der Uewerstad gouf 2008 festgehalen, nodeems et dräi Variante goufen: eng iwwer d'Nei Avenue (déi och duerno zréckbehale gouf), eng aner iwwer d'Al Avenue an eng drëtt iwwer déi zwou Avenuen, awer allkéiers nëmmen an enger Richtung<ref>[http://www.gtf.be/gtf_luxtram.html Luxtram: le futur tram de Luxembourg], op gtf.be, Websäit vum Groupement belge pour la promotion et l'exploitation Touristique du transport ferroviaire (gekuckt de 6. August 2017t</ref>. Wéi am Joer [[2010]] Lëtzebuerg d'[[Finanzkris 2007/2008|Finanzkris]] ze spiere krut, war d'Regierung verflicht, eng Rëtsch Spuermoossnamen z'ergräifen a verschidde Projeten hu missen op Äis geluecht ginn. Dorënner och de Projet vum Tram. De Premier [[Jean-Claude Juncker]] huet a senger [[Ried zur Lag vun der Natioun]] de 4. Mee 2010 ugekënnegt, datt den Tram net virun [[2014]] kéint realiséiert ginn<ref name=":0" />{{,}}<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/rechercher/story/23909419 Patrick Théry, On a beau dire, le tram est bel et bien sur les rails] op lessentiel.lu de 26. September 2010 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. Ursprénglech war virgesinn, datt d'Aarbechten uganks [[2011]] sollten ufänken, soudatt d'Linn 2014 hätt kënnen opgoen<ref>[http://Le+tram+va+redessiner+les+artères+de+Luxembourg Le tram va redessiner les artères de Luxembourg] op lessentiel.lu de 15. September 2009 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. Am August goufen am Zentrum vun der Stad [[Geotechnik|geotechnesche]] Buerunge fir de Bau vum Tracé gemaach, fir déi genee Positioun vun de Statioune kënne festzeleeën<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/rechercher/story/12845897 Des forages sur le futur tracé du tram] op lessentiel.lu den 23. August 2010 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. === Oppositioun an alternativ Projeten === Am Mäerz 2012 hu verschidde Volleksvertrieder vum ADR a besonnesch den Deputéierte [[Jacques-Yves Henckes]] - déi vu vir era géint den Tram an éischter fir de „City-Tunnel“ agetruede sinn - verlaangt, datt e Referendum sollt organiséiert ginn, mat deem d'Bevëlkerung sech fir déi eng oder aner Iddi kéint ausschwätzen<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/referendum-sur-le-tram-il-faudra-attendre-l-avis-du-gouvernement-4f60efa3e4b02f5ce8fac82f Référendum sur le tram: il faudra attendre l'avis du gouvernement] op wort.lu de 14. Mäerz 2012 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>{{,}}<ref>[http://L'ADR+veut+un+référendum+sur+le+tram L'ADR veut un référendum sur le tram] op wort.lu de 14. Mäerz 2012 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. Déi aner [[Lëscht vun de politesche Parteien zu Lëtzebuerg|Parteien]] hunn de Virschlag vum ADR kritiséiert, mat der Begrënnung, datt en nationale Referendum iwwer e lokale Sujet géint d'Gesetz verstousse géif. D'Iddi vum Referendum ass am Mee vun der Regierung verworf ginn, well de „City-Tunnel“ nëmme schwéier realiséierbar wier, souwuel a Bezuch op d'Käschten, wéi och op déi technesche Machbarkeet<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/city-tunnel-vs-tram-il-n-y-aura-pas-de-referendum-4fbfa410e4b0c4249c53fdf2 City-tunnel vs tram: il n'y aura pas de référendum] op wort.lu de 25. Mäerz 2012 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. Am Juni huet den deemolege Minister fir nohalteg Entwécklung, [[Claude Wiseler]], confirméiert, datt den Tram en Deel vun der Regierung hirem Plang fir eng nohalteg Mobilitéit wier an datt de Schantje fir den Tram ze bauen 2014 ufänke géif. Déi geschate Käschte fir déi éischt Phas géife bei 320 Milliounen Euro leien. Et gouf awer och nach preziséiert, datt de Schantje fir déi éischt Phas eréischt kéint ufänken nodeems eng Ëmwelt-Impaktstudie gemaach gi wier<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/320-millions-d-euros-pour-la-premiere-phase-du-tram-4fcf928be4b0c77473ce9847 320 millions d'euros pour la première phase du tram] op wort.lu de 15. Juni 2012 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. D'Géigner vum Projet hunn en ze deier an net néideg fonnt<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/parfois-juge-trop-cher-ou-inutile-le-tram-circulera-a-luxembourg-en-2017-4fda0c73e4b0c152a04dd5db Parfois jugé trop cher ou inutile, le tram circulera à Luxembourg en 2017] op wort.lu de 27. Juni 2012 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. De Projet géif et erlaben déi 270 Bussen déi pro Stonn iwwer d'Nei Avenue fueren do erauszehalen. Haaptsächlech déi regional Buslinnen solle ronderëm der Stad op Statiounen nieft der Tramslinn gekappt wou een dann ëmklamme kann<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/19959250 Un réseau de bus adapté à la future ligne de tram] op lessentiel.lu de 24 Abrëll 2012 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. Am September [[2013]] huet de Regierungsrot gréng Luucht gi fir datt de Staat sech finanziell um Bau vun der Tramslinn bedeelege kann<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/feu-vert-pour-le-tram-qui-reliera-la-gare-centrale-a-luxexpo-52468871e4b0970ab1696d8b Feu vert pour le tram qui reliera la gare centrale à Luxexpo] op wort.lu den 28. September 2013 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. De Projet stoung am Januar [[2014]] erëm am Virdergrond. De [[Staatsrot (Lëtzebuerg)|Staatsrot]] war nämlech der Opfaassung - entgéint der Meenung vun der Regierung zwee Joer virdrun - datt den Tram tëscht dem Kierchbierg an der Gare d'Problematik déi duerch de staarke Voyageursverkéier entsteet, net léise kann<ref name="wort.lu1">[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/le-tram-n-est-pas-une-solution-selon-le-conseil-d-etat-52df89bee4b0e9996823d358 Le tram n'est pas une solution, selon le Conseil d'Etat] op www.wort.lu den 22. Januar 2014 (gekuckt den 10. August 2017)</ref>. Fir effikass ze sinn, misst den Tram capabel si fir och op der Schinneninfrastruktur vum Zuch ze fueren. De [[François Bausch]] - Nofollger vum Claude Wiseler - huet dem Conseil d'état erkläert, datt dëse Projet eleng d'Verkéiersproblemer net léise kéint, ma datt een en als Deel vun engem ganze Pak vu Léisunge betruechte misst, deen d'Regierung am Kader vun engem nohaltege Mobilitéitsplang (MoDu) virgesäit<ref name="wort.lu3">[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/tram-a-luxembourg-le-conseil-d-etat-pinaille-le-ministre-lui-repond-52ea164fe4b00e3c1fceffbb Tram à Luxembourg: le Conseil d'Etat pinaille, le Ministre lui répond] den 30. Januar 2014 op wort.lu (geckucht den 10. August 2017</ref>. Den ADR huet nach eng Kéier e Referendum gefuerdert<ref name="wort.lu2">[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/l-adr-veut-un-referendum-sur-le-tram-530c8986e4b0577c214a14e4 L'ADR veut un référendum sur le tram], op www.wort.lu de 25. Februar 2014 (gekuckt den 10. August 2017)</ref>. Am Mäerz 2014 gouf d'[[Adolphe-Bréck|Nei Bréck]] fir de Verkéier zou gemaach well se - fir datt den Tram driwwer fuere kann - komplett restauréiert a méi breet gemaach muss ginn. De Schantjen huet dräi Joer gedauert. Wärend där Zäit gouf niewendrun eng provisoresch Bréck gebaut déi - wéinst hirer Faarf - am Volleksnumm d'„Blo Bréck“ genannt gouf<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/le-pont-adolphe-au-chomage-technique-a-partir-du-premier-week-end-de-mars-52f9f69ae4b07ca9197daa44 Le pont Adolphe au chômage technique à partir du premier week-end de mars] op wort.lu den 11. Februar 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. D'Nei Bréck ass am Mäerz [[2017]] erëm opgaangen<ref>[http://www.rtl.lu/letzebuerg/1016793.html Prett fir weider 100 Joer: Reouverture de 25. Mäerz] op rtl.lu am Mäerz 2017 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Am Abrëll 2014 haten de François Bausch an d'Stater Buergermeeschtesch [[Lydie Polfer]] informéiert, datt den Tram um Tracé duerch d'Stad ouni Catenaire fuere géif. Dëst war drop zréck ze féieren, datt d'Géigner vum Tram sech ëmmer drop behaapt hunn, datt d'Catenairen d'Vue vun der Stad verschampeléiere géifen. Den Ufank vun den Aarbechte gouf fir 2015 ugekënnegt<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/luxembourg-le-tram-enleve-le-haut-5360f5b4e4b0c1eb30fa4f9a Luxembourg: le tram enlève le haut] op wort.lu den 30. Abrëll 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Si hunn och matgedeelt, datt d'Linn am Endausbau bis op den [[Houwald]] an op de [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafe Findel]] verlängert géif ginn. Dës zwou Verlängerunge géifen deemno zousätzlech zum urspréngleche Projet (Kierchbierg-Gare) gebaut ginn<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/tram-a-luxembourg-le-trace-initial-doit-etre-prolonge-53609b3de4b01cc492c69c78 Tram à Luxembourg: le tracé initial doit être prolongé] op wort.lu den 30. Abrëll 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Dës Ukënnegung huet d'Buergermeeschtere vun [[Gemeng Hesper|Hesper]], [[Gemeng Nidderaanwen|Nidderaanwen]] a [[Gemeng Sandweiler|Sandweiler]] op de Plang bruecht, déi gemengt hunn, se wiere vum Nohaltegkeetsminister beduckst ginn<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/tram-trois-bourgmestres-ont-l-impression-d-avoir-ete-dupes-533ec8f6e4b012fe7ff65e65 Tram: trois bourgmestres ont l'impression d'avoir été dupés] op wort.lu de 4. Abrëll 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. De Projet fir eng Verbindung vun der Eisebunnslinn vun Dummeldeng op de Kierchbierg ze baue schéngt definitiv net méi aktuell ze sinn. Tëscht November an Dezember 2013 hat LuxTram eng Meenungsëmfro organiséiert an där hir Resultater goufen am Mee 2014 virgestallt. Dobäi koum eraus, datt nëmmen 23 % vun der Befrote géint de Projet waren, 7 % waren nach onentschloss<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/26132254 Sept personnes sur dix se disent favorables au tram] op lessentiel.lu de 15. Mee 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Dës Resultater hu gewëssermoossen iwwerrascht, well grad an där Zäit eng ëffentlech [[Petitioun]] um Internet am Gaang war, déi e Referendum géint den Tram gefuerdert huet. Well d'Petitioun déi néideg 4500 Ënnerschrëften zesumme kritt hat, huet de Sujet mussen an der Chamber diskutéiert ginn<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/news/luxembourg/story/19835995 Le référendum sur le tram obtient 4 500 signatures] op lessentiel.lu den 2. Mee 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. No der Debatt tëscht den Deputéierten an de Petitionären ass de Referendum majoritär vun den Deputéierte refuséiert ginn, aus Angscht datt d'Organiséiere vun engem Referendum de Projet nach weider verspéide géif. Den Deputéierte [[Claude Adam]] huet dobäi bemierkt, datt bei de Parlamentswalen 2013 90 % vun de Wieler fir eng Partei gestëmmt haten, déi fir den Tram war<ref>Laurence Bervard, [http://www.lessentiel.lu/fr/news/dossier/tram/story/30429994 Les députés rejettent l'idée d'un référendum] op lessentiel.lu de 27. Mee 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. De 4. Juni 2014 huet d'Chamber mat 56 vu 60 Stëmmen de Gesetzprojet 6626 gestëmmt, mat deem 230 Milliounen Euro bewëllegt goufen, fir en Tram vun der Luxexpo op d'[[Gare Lëtzebuerg|Stater Gare]] ze bauen<ref name=":3">[http://www.chd.lu/wps/portal/public/Accueil/TravailALaChambre/Recherche/RoleDesAffaires?action=doDocpaDetails&backto=/wps/portal/public/Accueil/Actualite&id=6626] „Projet de loi portant sur la construction d'une ligne de tramway à Luxembourg entre la Gare Centrale et le Circuit de la Foire Internationale au Kirchberg“ op chd.lu, der Websäit vun der Chambre des députés (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Dobäi kommen eng 124 Millioune vun der Stad Lëtzebuerg, soudatt d'Gesamtkäschten (inklusiv den Ënnerhalt fir 4 Joer) bei 354 Milliounen Euro leie géifen. En alternative Projet fir de Bau vun enger [[Seelbunn]] déi tëscht der Stater Gare an dem Kierchbierg fuere kéint, an deen och vun der [[Chambre des métiers|Handwierkerkummer]] ënnerstëtzt gouf, ass awer vum Minister François Bausch ofgeleent ginn, well hien en als onrealistesch ugesinn huet<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/24914255 La Chambre des métiers défend le téléphérique] op lessentiel.lu den 2. Abrëll 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. D'Gesetz iwwer de Bau vun der Tramslinn tëscht der Stater Gare an der Luxexpo um Kierchbierg ass de 24. Juli 2014 ënnerschriwwen<ref name=":3" /> an de 6. August publizéiert ginn<ref name=":6" />. Den 21. Oktober 2014 hunn de Minister fir Nohalteg Entwécklung an Infrastrukturen, [[François Bausch]], fir de Lëtzebuerger Staat, souwéi d'Buergermeeschtesch [[Lydie Polfer]] an déi Éischt Schäffin [[Sam Tanson]] fir d'Stad Lëtzebuerg den Akt ënnerschriwwen, fir aus dem ''Groupement d'intérêt économique'' (GIE) eng [[Société anonyme|Aktiegesellschaft]] ze maachen<ref name=":4" /><ref name=":5" /><ref name=":14">Maurice Fick, [https://www.wort.lu/fr/luxembourg/la-societe-d-exploitation-du-tram-est-creee-premier-troncon-du-tram-mis-en-service-au-second-semestre-2017-54468bfeb9b398870807d12a "Premier tronçon du Tram mis en service au second semestre 2017"] op wort.lu den 21. Oktober 2014 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. {{Méi Info 1|LuxTram}} De Choix fir aus dem GIE eng privat a keng ëffentlech Gesellschaft ze maachen ass - den Autoritéiten no - drop zréckzeféieren datt et mat enger ëffentlecher Gesellschaft méi deier a méi komplizéiert gi wier, absënns wat d'Prozedure vun den ëffentlechen Aarbechten ugaange wier. Dës Entscheedung gouf besonnesch vum [[Fédération nationale des cheminots, travailleurs du transport, fonctionnaires et employés luxembourgeois|Landesverband]], der gréisster Gewerkschaft vun den Eisebunner bedauert<ref>[http://www.lequotidien.lu/politique-et-societe/tram-le-landesverband-prepare-son-implantation-aupres-des-futurs-conducteurs/ Tram: le syndicat des cheminots prépare déjà son implantation auprès des futurs conducteurs] op lequotidien.lu den 9. Juli 2015 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. === Bau an Ouverture vun der 1. Phas (Tronçon A)=== [[Fichier:Luxembourg tram testing August 2017 (3).webm|thumb|D'Ramm 106 mécht Nuetstester an der Avenue John F. Kennedy (August 2017).]] D'Viraarbechte fir en [[neien Tramsschapp]] hunn am Januar [[2015]] ugefaangen, mat den [[Archeologie|archeologeschen]] Ausgruewungen an dem Ofholze vu 4,4 ha Bësch un, do wou herno d'Rangéiergare hi kënnt. Als Kompensatiounsmoossnam ginn op enger anerer Plaz am [[Gréngewald]] 6,8 ha Bësch nei ugeluecht. De 15. Januar gouf de GIE vun der LuxTram S.A. iwwerholl. Am Februar ass d'Leedung vum Bau vun enger ''Association momentanée'' iwwerholl ginn, déi aus de Lëtzebuerger Firme ''[[Paul Wurth S.A.|Paul Wurth Geprolux]]'', ''Luxplan SA'', ''Beng architectes associés'', ''Felgen et associés'' an der franséischer Firma ''Egis'' mat hirer Filial ''Atelier Villes et Paysages'' besteet<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/le-consortium-est-connu-9-entreprises-pour-la-conception-du-tram-54dcaebe0c88b46a8ce53613 9 entreprises pour la conception du tram] op wort.lu de 15. Februar 2015 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Schliisslech hunn d'Aarbechte fir d'Verleeë vun den ënnerierdesche Leedungen am Mee ugefaangen<ref>[http://www.lequotidien.lu/luxembourg-ville/transports-urbains-les-premiers-travaux-se-trament-video/ Transports urbains: les premiers travaux se trament (Vidéo)] op lequotidien.lu de 6. Februar 2015 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Mam Zil fir LuxTram bei der Exploitatioun vun der éischter moderner Tramslinn vum Land ze hëllefen, gouf den 2. Juli 2015 e Kontrakt iwwer dräi Joer mat enger Grupp vun dräi franséischen Entreprisen ofgeschloss. Et handelt sech dobäi ëm ''Transdev'', der ''Société d'économie mixte des transports en commun de l'agglomération nantaise (Semitan)'' an ''Transamo''. Den 18. September 2015 ass mam Bau vun der Linn ugefaange ginn. Als éischt gouf den Tramsschapp hannert der Luxexpo gebaut<ref name=":19">[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/neien-tramsschapp-tram-place-au-futur-centre-de-maintenance-55fc33990c88b46a8ce60541 Tram: place au futur centre de maintenance] op wort.lu den 18. September 2015 (gekuckt den 12. August 2017)</ref><ref name=":20">John Chalmers, [http://www.chronicle.lu/categorieslivingtransportparking/item/10317-luxtram-infrastructure-work-to-start-in-2016 LuxTram Infrastructure Work to Start in 2015] op chronicle.lu de 16. Februar 2015 (gekuckt den 20. August 2017)</ref>. D'Renovéierung vun der [[Pont grande-duchesse Charlotte|Rouder Bréck]] huet dunn am Oktober ugefaangen, virun allem fir d'Bréck 2 Meter méi breet ze maachen, fir datt den Tram herno driwwer fuere kann. D'Aarbechte konnten dunn am Juli 2017 ofgeschloss ginn<ref>[https://www.wort.lu/fr/politique/les-travaux-demarrent-le-1er-octobre-le-pont-rouge-va-etre-elargi-de-2-metres-55fa8e8b0c88b46a8ce6031a Le Pont Rouge va être élargi de 2 mètres] op wort.lu de 17. September 2015 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>{{,}}<ref>[https://www.wort.lu/fr/politique/luxembourg-kirchberg-renovation-du-pont-rouge-leger-retard-dans-les-travaux-56c88c151bea9dff8fa73389 Rénovation du Pont Rouge: léger retard dans les travaux] op wort.lu den 20. Februar 2016 {{small|(gekuckt den 12. August 2017)}}</ref>{{,}}<ref>[http://www.lequotidien.lu/luxembourg/luxembourg-deux-week-ends-de-travaux-sur-le-pont-rouge/ Luxembourg: deux week-ends de travaux sur le pont rouge] op lequotidien.lu den 12. Juli 2017 {{small|(gekuckt den 12. August 2017)}}</ref>. D'Viraarbechten um Kierchbierg an um Lampertsbierg hunn am Februar 2016 ugefaangen, wou ronn 50 Beem ewechgeholl an deelweis an eng Bamschoul ëmgeplanzt goufen. Méi spéit solle se erëm laanscht der Tramsstreck zréck gesat ginn<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/limpertsberg-une-cinquantaine-d-arbres-demenagent-pour-faire-place-au-tram-56be09a30da165c55dc52c39 Une cinquantaine d'arbres déménagent pour faire place au tram] op wort.lu den 12. Februar 2016 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>{{,}}<ref>Jean-Michel Hennebert, [http://paperjam.lu/news/le-chantier-du-tram-de-part-et-dautre-du-pont-rouge Le chantier du tram de part et d'autre du Pont Rouge] op paperjam.lu den 1. Februar 2016 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. D'Leedung fir de Bau vum éischten Deel vun der Linn ass am Mäerz [[2016]] engem Gruppement vu Firmen zougewise ginn an zwar: déi franséisch Firmen ''TSO'', ''Muller TP'' an ''NGE GC'' an déi Lëtzebuerger ''Sopinor'' a ''Costantini''. De Bau vun der Plattform, also do wou d'Schinne geluecht ginn, huet de Mount duerno ugefaangen. Zu deem Ament sinn d'Archeologe bei de Viraarbechten um Tracé duerch d'Stad op d'Grondmauere vun der [[Neipuertskapell]] gestouss. Déi éischt Schinne goufen am Juli 2016 an der [[Avenue John-F.-Kennedy (Stad Lëtzebuerg)|Avenue John F. Kennedy]] verluecht, do wou scho bei der Neiuluecht vun der Strooss eng Verkéiersspuer fir den Tram prett gehale gi war. Vum 24. August u goufen d'Schinnen zesummegeschweesst.<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/le-long-de-l-avenue-kennedy-au-kirchberg-les-premiers-rails-du-tram-sont-poses-57907396ac730ff4e7f63d0a Les premiers rails du tram sont posés] op wort.lu den 21. Juli 2016 (gekuckt den 12. August 2017)</ref><ref name=":15">[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/au-kirchberg-a-quoi-ressemble-le-centre-de-maintenance-du-tram-57c44891ac730ff4e7f65a39 A quoi ressemble le centre de maintenance du tram?] op wort.lu den 29. August 2016 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>{{,}}<ref>[http://5.35.247.232/component/k2/item/18614-significant-milestone-reached-as-first-luxtram-tracks-laid Significant Milestone Reached as First LuxTram Tracks Laid] op chronicle.lu de 25. August 2016 (gekuckt den 12. August 2017)</ref> De Schantjen ass schëtzeg viru gaangen, verschidden Aarbechte konnten - op Grond vun enger Derogatioun - och wärend dem [[Kollektivcongé]] am Bausecteur realiséiert ginn.<ref name=":13">Jean-Michel Hennebert, [http://paperjastatim.lu/news/un-pas-de-plus-vers-un-premier-troncon-plus-long Un pas de plus vers un premier tronçon plus long] op paperjam.lu den 13. Juli 2017 (gekuckt den 13. August 2017)</ref> Just laanscht dem [[Glacis (Lampertsbierg)|Glacis]] hunn d'Aarbechte wéinst der [[Schueberfouer]] musse rouen<ref>[http://www.lequotidien.lu/luxembourg/luxembourg-pendant-lete-rien-narrete-le-tram/ Luxembourg: pendant l'été, rien n’arrête le tram] op lequotidien.lu den 2. August 20156 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Ob wärend den Aarbechten oder am Definitiven, den Tram hëlt der Fouer 10 % vun de 45000 m<sup>2</sup> Ausstellungsfläch ewech<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/travaux-le-tram-au-glacis-champ-libre-pour-la-schueberfouer-59117d5ea5e74263e13bee1b Le tram au Glacis: champ libre pour la Schueberfouer] op wort.lu den 8. Mee 2017 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. D'Aschalte vum [[Elektrizitéit|Stroum]] an d'Catenaire war den 10. Juli 2017<ref>[http://www.lequotidien.lu/actualites/tramway-de-luxembourg-les-premiers-tests-auront-lieu-mercredi-prochain/ Tramway de Luxembourg: les premiers tests auront lieu mercredi prochain] op lequotidien.lu de 7. Juli 2017 (gekuckt den 13. August 2017)</ref>. Domat konnte vum 12. Juli un déi éischt Tester op der Linn gefuer ginn. Mat den Tester ass et dunn ëmmer nuets tëscht 21.00 a 5.00 Auer viru gaangen, mam Zil, datt all eenzel Ramm 150&nbsp;km fiert, fir esou d'Materialausdauer ze préiwen<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/La-premiere-sortie-du-tram-sous-la-pluie-30904006 La première sortie du tram sous la pluie] op lessentiel.lu den 12. Juli 2017 (gekuckt den 13. August 2017)</ref>. Den 23. a 24. September 2017 war eng „Porte ouverte“ organiséiert ginn, wou déi Intresséiert sech e Bild vum neien Tram an dem Tramsschapp maache konnten. Bei der éischter Faart mat Passagéier ronderëm den Tramsschapp koum et zu engem klengen Accident, well e provisoresche Quai ze vill no bei d'Schinne gebaut gi war<ref name="wort.lu">[https://www.wort.lu/de/lokales/unglueck-am-tag-der-offenen-tuer-tram-bleibt-auf-der-strecke-59c623da56202b51b13c3ba0 Unglück am Tag der offenen Tür - Tram bleibt auf der Strecke], op wort.lu den 23. September 2017, gekuckt de 24. September 2017</ref>. D'ëffentlech Beliichtung an d'Miwwele laanscht d'Streck goufen am September montéiert an d'Tramshaisercher am November. Vum 2. November u goufen och Testfaarten am normale Verkéier, awer ouni Passagéier gemaach, an et goufe verschidden Übunge mat de [[Rettungsdéngscht]]er duerchgefouert, bei deenen Accidenter simuléiert goufen<ref>Jörg Tschürtz: [http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/Les-pompiers-sont-prets-pour-un-accident-de-tram-16963192 "Les pompiers sont prêts pour un accident de tram."] lessentiel.lu, 15 novembre 2017.</ref>{{,}}<ref>[http://www.rtl.lu/letzebuerg/1102420.html "Eeschtfall simuléiert: Wat maachen, wann den Tram entgleist."] rtl.lu, 01.12.2017, 12:10:29.</ref>. Den éischte "richtegen" Accident mam Tram ass den [[1. Dezember]] 2017 geschitt, wéi en Automobilist, deen duerch rout gefuer war, mam Tram kollidéiert ass<ref>[https://www.wort.lu/de/lokales/kirchberg-auto-kollidiert-mit-tram-5a225104c1097cee25b78396?variant=A&utm_expid=83959466-12.SpI6vqyGSSyCfbAQ6TzOyQ.1&utm_referrer=https%3A%2F%2Fwww.wort.lu%2Fde Kirchberg - Auto kollidiert mit Tram] op wort.lu den 2. Dezember 2017; gekuckt den 3. Dezember 2017</ref>. A Presenz vum [[Henri vu Lëtzebuerg|Groussherzog Henri]] goung den 10. Dezember 2017 den éischten Deel vun der Streck op, zesumme mat der neier CFL-Halt [[Gare Kierchbierg-Pafendall|Kierchbierg-Pafendall]] op der [[Eisebunnsstreck Lëtzebuerg-Ëlwen|Nordstreck]] an der [[Funiculaire Pafendall-Kierchbierg|Pafendaller Seelbunn]], déi dës mam Tramsarrêt bei der Rouder Bréck verbënnt<ref>[http://www.rtl.lu/letzebuerg/1105529.html "Trotz Schnéi konnt alles wéi geplangt ageweit ginn."] rtl.lu, 10.12.2017, 13:35:12.</ref>. <gallery mode="packed" heights="130"> Fichier:Rails of future tram line Luxexpo-Gare Luxembourg City 2017-04.jpg|D'Pose vun de Schinnen an der Avenue Kennedy um Kierchbierg (Abrëll 2017). Fichier:Luxembourg, construction tram accès remisage (2).jpg|D'Tramsplattform beim ''[[Neien Tramsschapp]]'' (August 2017). Fichier:Luxembourg, information tram is coming (2).jpg|E Schëld fir op d'Gefore vum Tram hinzeweisen. Fichier:Luxembourg, inauguration tram (01).jpg|Offiziell Aweiung den 10. Dezember 2017 duerch de Groussherzog Henri. </gallery> === 2. Phas=== D'Linn krut de 27. Juli 2018 eng éischt Verlängerung, iwwer d'[[Rout Bréck]], laanscht de [[Grand théâtre de la ville de Luxembourg|Groussen Theater]], laanscht de [[Glacis (Lampertsbierg)|Glacis]] duerch d'[[Allée Scheffer]], an da via d'[[Allée des Résistants et des Déportés]] an d'[[Rue Jean-Pierre Probst]] op d'[[Place de l'Étoile (Stad Lëtzebuerg)|Stäreplaz]].<ref name=":13" /> D'Tester op deem Deelstéck haten den 21. Mee 2018, nuets, ugefaangen, den 31. Mee 2018 koum eng éischt Ramm am Testbetrib op der Stäreplaz un.<ref>Diane Lecorsais: [https://www.wort.lu/fr/luxembourg/tram-sur-la-place-de-l-etoile-la-phase-test-commence-dans-un-mois-5ae03f90c1097cee25b8820a "Tram sur la place de l'Etoile: la phase test commence dans un mois".] wort.lu, 25 avril 2018.</ref> An der Scheffer-Allee ass just eng Spuer mat Wues beplanzt, déi aner gëtt, wa [[Schueberfouer]] ass, fir dës abezunn. Den Tram zirkuléiert dann an ofwiesselende Richtungen op enger Spuer. <gallery mode="packed" heights="130"> Luxtram 2018 03.jpg|D'Schinne ginn op der Rouder Bréck geluecht (Jan. 2018). Luxembourg, construction tram Glacis (1).jpg|D'Pose vun de Gleiser um [[Glacis (Lampertsbierg)|Glacis]], op der Héicht vun der Halt Theater (Aug. 2017). Luxembourg, Schueberfouer 2018 (121).jpg|D'Spuer um Glacis, déi fir d'Schueberfouer gespaart gëtt (Aug. 2018). Luksemburgo, konstruado de tramhaltejo Stäreplatz, 1.jpeg|Bal fäerdeg Halt ''Stäreplaz / Étoile'' (Juni 2018). Luxembourg, inauguration tram phase 2 (101).jpg|D'''Tramsmusek'', bei den Aweiungsdfeierlechkeete vun der 2. Phas. Luxembourg, inauguration tram phase 2 (103).jpg|D'Bännche gëtt duerchgeschnidden. </gallery> ===3. Phas (Tronçon B)=== Den 29. Oktober 2018 hunn d'Aarbechte fir déi 3. Phas, vun der Stäreplaz op d'[[Gare Lëtzebuerg|Stater Gare]], mat enger liichter Verspéidung, ugefaangen. Fir d'éischt goufen d'Virbereedungsaarbechten an der [[Avenue Émile-Reuter]] an an der [[Nei Avenue|Neier Avenue]] ausgefouert (Beem ewechgeholl, ënnerierdesch Leitungen a Kanalisatioune verluecht, asw.)<ref>Nicolas Léonard: [http://paperjam.lu/news/le-chantier-du-tram-reprend-lundi "Le chantier du tram reprend lundi."] paerjam.lu, 26 oct. 2018.</ref>. Am August 2019 goufen déi éischt Schinne verluecht, woubäi mat de Kräizungen ugefaange gouf, fir vum reduzéierten Autostrafic an der Summervakanz ze profitéieren. Dono koum de [[Boulevard Royal]] drun, wou wéinst zwéi grousse Schantercher, déi vum ''[[Royal-Hamilius]]'' a vum ''Zenit Royal'', huet misse gewaart ginn, bis een do bäikéim fir déi vum Tram<ref>Jean-Michel Hennebert: [http://paperjam.lu/news/le-troncon-vers-la-gare-sera-un-peu-plus-complexe "Le tronçon vers la gare sera un peu plus complexe."] paperjam.lu, 10 nov. 2017</ref><ref name=Essentiel23fev2018>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/Le-tram-sur-l-avenue-de-la-Liberte-fin-2020-15224513 "Le tram sur l'avenue de la Liberté fin 2020."] lessentiel.lu, 23. Februar 2018.</ref>. Op der [[Nei Bréck|Neier Bréck]] goufen d'Schinne fir den Tram scho bei de Renovatiounsaarbechten, déi am Mäerz 2017 ofgeschloss waren, geluecht. Si hunn awer 2020 nees missen erausgerappt ginn, well d'Deen- a Beweegungsfouen ufanks net mat verluecht gi waren.<ref>[https://www.wort.lu/de/lokales/gleise-am-pont-adolphe-was-lange-waehrt-5f3a8c99da2cc1784e363d78 "Gleise am Pont Adolphe: Was lange währt ..."] wort.lu, 18.08.2020.</ref> Déi éischt Testfaarten op dem neien Deelstéck goufen de 5. Oktober 2020 gemaach. Vum 30. November 2020 gouf mam ''Betrib ouni Passagéier'' bis op d'Stater Gare ugefaangen, an den 13. Dezember 2020 um 10 Auer gouf d'Linn mat hirem neie provisoreschen Terminus op der [[Place de la Gare (Stad Lëtzebuerg)|Garer Plaz]] a Betrib geholl. Bei der Aweiung derbäi wren de Groussherzog Henri, de Bauten- an Transportminister François Bausch an d'Stater Buergermeeschtesch Lydie Polfer.<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/l-inauguration-du-tram-vers-la-gare-se-prepare-10518076 «On peut enfin profiter après tous ces travaux».] lessentiel.lu, 13.12.2020.</ref>. D'Aarbechten ronderëm, an der Avenue de la Liberté an op der Garer Plaz goufen iwwerdeeems am Fréijoer 2021, an déi op der [[Place de Paris (Stad Lëtzebuerg)|Paräisser Plaz]] an der [[Place de Metz (Stad Lëtzebuerg)|Place de Metz]], am Summer 2021 ofgeschloss.<ref name=13Dez>[https://www.wort.lu/de/lokales/tram-am-13-dezember-bis-zum-hauptbahnhof-5f759b78de135b9236f012c3 "Tram: Am 13. Dezember bis zum Hauptbahnhof."] wort.lu, 01.10.2020.</ref>{{,}}<ref>[https://www.rtl.lu/mobiliteit/news/a/1588667.html "Vum 13. Dezember u fiert den Tram op d'Gare."] rtl.lu, 01.10.2020 11:35.</ref> <gallery mode="packed" heights="150"> Tramway à venir Avenue de la Liberté à Luxembourg (juin 2019).JPG|Virbereedungsaarbechten an der [[Avenue de la Liberté (Stad Lëtzebuerg)|Neier Avenue]]. D'Plattform op der [[Nei Bréck|Neier Bréck]] ass prett zanter Mäerz 2017. Avenue de la Liberté (Luxembourg City) road works 2019-08.jpg|Am August 2019 an der Neier Avenue... Luxembourg, avenue Émile Reuter 08-2019 (101).jpg|an der [[Avenue Émile-Reuter|Arsenalstrooss]]... Luxembourg, place de l'Étoile 08-2019 (102).jpg|an op der [[Place de l'Étoile (Stad Lëtzebuerg)|Stäreplaz]]. </gallery> <gallery mode="packed" heights="150"> Luxembourg, avenue de la Liberté 01-2020 (102).jpg|Am Januar 2020 an der Neier Avenue... Luxembourg, avenue de la Liberté 01-2020 (105).jpg Luxembourg, place de la Gare 01-2020 (102).jpg|... an op der Garer Plaz </gallery> <gallery mode="packed" heights="150"> Luxembourg, place de la Gare 08-2020 (102).jpg|Am August 2020 op der Garer Plaz... Luxembourg, place de la Gare 08-2020 (101).jpg Luxembourg, avenue de la Liberté 08-2020 (104).jpg|... an an der Neier Avenue Luxembourg, avenue de la Liberté 08-2020 (102).jpg </gallery> <gallery mode="packed" heights="150"> Luxembourg, avenue de la Liberté 10-2020 (101).jpg|Den Tram op der éischter Testfaart an der Neier Avenue de 5. Oktober 2020 Luxembourg, bd Royal 11-2020 (104).jpg|''Marche-à-blanc'' um Boulevard Royal... Luxembourg, av. de la Liberté 11-2020 (102).jpg|an der Neier Avenue... Luxembourg, place de la Gare 11-2020 (101).jpg|a virun der Gare den 30. November 2020. </gallery> <gallery mode="packed" heights="150"> Fichier:Luxembourg, inauguration tram phase 3 (101).jpg| D'Éieregäscht beim Depart an der [[Avenue Émile-Reuter|Arsenalstrooss]]... Fichier:Luxembourg, inauguration tram phase 3 (103).jpg| ... an no der Arrivée op der Gare. Fichier:Luxembourg, inauguration tram phase 3 (107).jpg| D'Bändche gëtt duerchgeschnidden. </gallery> ===4. Phas (Tronçon C)=== [[Fichier:Luxembourg, information Den Tram kënnt op Bouneweg (101).jpg|thumb]] Tëscht 2021 an Hierscht 2023<ref name=":7">Diane Lercorsais, [https://www.wort.lu/de/lokales/wie-die-tram-das-stadtbild-veraendert-5a9040fbc1097cee25b81763 Wie die Tram das Stadtbild verändert] op wort.lu den 23. Februar 2018 an „Nächster Halt Stadtzentrum“ am Luxemburger Wort vum 24./25. Februar 2018, S. 25</ref> geet et da successiv weider iwwer [[Bouneweg]], laanscht de [[Lycée technique de Bonnevoie]] bis op d'[[Cloche d'or]] bei den neie [[Stadion vu Lëtzebuerg]]. Dofir gouf tëscht Januar 2019 a Summer 2021 d'[[Pont Jean-Pierre-Buchler|Jean-Pierre-Büchler-Bréck]] erneiert an duebel sou breet gemaach, fir datt den Tram driwwer fuere kann. D'Schinnen dofir goufen am November 2021 verluecht<ref>[https://www.wort.lu/de/lokales/verlaengerung-des-tramnetzes-schreitet-vorran-618fec7ede135b92366d1b5a "Pont Buchler: Verlängerung des Tramnetzes schreitet voran."] wort.lu, 13.11.2021.</ref>. Des Weidere gouf op der Bouneweger Säit, op Terrainen déi brooch louchen, 2021-2022 déi nei Plattform fir den Tram an [[Nationalstrooss 40|eng nei Strooss]] (N40) als Ersatz fir d'[[Route de Thionville (Stad Lëtzebuerg)|N3 (Diddenuewener Strooss)]] gebaut<ref>Jean-Michel Hennebert, [http://paperjam.lu/news/mettre-fin-a-un-veritable-gachis-de-terrains Mettre fin à «un véritable gâchis de terrains»] op paperjam.lu den 9. Mee 2016 (gekuckt de 14. August 2017)</ref>. Vum 11. September 2022 u geet d'Linn vun der Gare aus virun, iwwert d'Statioun ''[[Leschte Steiwer]] - Dernier Sol'' bis op den deen nächsten provisoreschen Terminus, d'Halt ''Lycée Bouneweg'' an der [[Rue de Houffalize]]<ref name=Bouneweg/><ref name=19avril21>[http://www.luxtram.lu/wp-content/uploads/Conférence-de-presse_PPT_OFFICIEL19042021.pdf "Conférence de Presse, 19 avril 2021: Prochaine étape du tramway et nouveaux arrêts."] op luxtram.lu (gekuckt den 19. Abrëll 2021).</ref>. <gallery mode="packed" heights="150"> Luxembourg, Pont Jean-Pierre-Buchler (119).jpg|D'J.-P.-Buchler-Bréck gëtt fir den Tram méi breet gemaach (Mäerz 2021) Luxembourg, Pont Jean-Pierre-Buchler (132).jpg|Tëscht der Gare an der J.-P.-Buchler-Bréck sinn d'Schinne scho geluecht (Januar 2022) Luxembourg, tram tronçon C – 01-2022 (101).jpg|D'Schinne laanscht der « [[Nationalstrooss 40|Neier N3]] » zu Bouneweg (Januar 2022) </gallery> <gallery mode="packed" heights="150"> Luxembourg, tram tronçon C – 06-2022 (101).jpg|Och op der neier Streck gouf Gréngs ugeluecht (Juni 2022) Luxembourg, tram tronçon C – 06-2022 (102).jpg|Den neie provisoreschen Terminus Lycée Bouneweg; Statioun mat 4 Gleiser a 2 Quaien (Juni 2022) Luxembourg, tram tronçon C – 07-2022 (102).jpg|En Tram op enger Testfaart um Terminus Lycée Bouneweg (August 2022) </gallery> ===Tronçon D=== Vum Bouneweger Lycée geet den Tracé dann no riets an de [[Rangwee]] a béit dann an d'[[Rue des Scillas (Hesper)|Rue des Scillas]] of, déi 34 Meter breet gemaach gëtt, sou dass nieft dem Gleisbett fir den Tram 2x2 Spuere fir de Stroossentrafic an eng Vëlospist Plaz fannen. Op der Héicht vun der [[Gare Houwald]] fiert den Tram dann iwwer d'Eisebunnsgleiser a kuerz dono iwwer d'[[Autobunn A3 (Lëtzebuerg)|Autobunn A3]] ewech an de Quartier [[Cloche d'or]]. Déi éischt Bréck gëtt, zesumme mat engem Pole d'échange fir Bussen, direkt iwwer d'Gare gebaut. [[Bréck Gare Houwald|Déi iwwer d'Autobunn]] gëtt vun 2021 un opgeriicht. Se huet d'Form vun engem Y, well vun hir och eng Ofzweigung bei den zukünftege [[Lycée technique du Centre]] féiert, deem säin Neibau dohinner kënnt<ref>[https://www.wort.lu/de/lokales/die-bruecke-zum-ban-baubeginn-anfang-2021-5f43a830da2cc1784e364472 "Die Brücke zum Ban: Baubeginn Anfang 2021."] wort.lu, 24. August 2020.</ref>. Am Gaasperecher Bann fiert den Tram da via d'[[Rue Albert Einstein (Stad Lëtzebeurg)|Rue Albert Einstein]] weider iwwer de [[Boulevard de Kockelscheuer]] bis op säi südlechen Terminus, beim Stadion vu Lëtzebuerg. Kuerz virdru geet et nach eng Kéier iwwer d'[[Autobunn A6 (Lëtzebuerg)|A6]]<ref name="hierfaehrt">[https://www.reporter.lu/luxemburg-hier-faehrt-die-tram-entlang/ "Hier fährt die Tram entlang."] reporter.lu, 9. August 2019.</ref>. [[Bréck vum Boulevard de Kockelscheuer|Dës Bréck]], iwwer déi och de Stroosseverkéier an 2x2 Spuere féiert, gouf tëscht Summer 2018 an Hierscht 2019 gebaut<ref name="neuebruecke">[https://www.wort.lu/de/lokales/neue-bruecke-in-kockelscheuer-5dc84692da2cc1784e34f774 "Neue Brücke in Kockelscheuer."] wort.lu, 11.11.2019.</ref>. D'Aarbechten dofir ginn op zwee parallelle Schantercher gemaach: Ee vum Lycée Vauban bis bei de Stadion, deen am September 2022 lassgeet; an ee fir dat Stéck vum Bouneweger Lycée bis dohinner. Dëse fänkt eng Grëtz méi spéit un an hänkt och vum Fortgank vum Bau vun zwou Brécken of. Wéinst dem Neibau vun der [[Jean-Pierre-Büchler-Bréck|Jean-Pierre-Buchler-Bréck]] (dee bis 2021 gedauert huet), an dee vun der [[Nationalstrooss 40|N40]] soll d'Streck bis bei de Stadion Enn 2023 fäerdeg ginn, an net wéi ufanks geplangt, schonns 2021. Beim südlechen Terminus hunn d'Terrassementsaarbechte fir de [[P+R Stade de Luxembourg]] an den neie Foussballstadion am Mäerz 2017 ugefaangen<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/Le-nouveau-stade-et-son-P-R-se-preparent-deja-10046775 Le nouveau stade et son P&R se préparent déjà] op lessentiel.lu den 1. Mäerz 2017 (gekuckt de 14. August 2017)</ref>; e provisoresche Parking ass am Abrëll 2021 opgaangen, de Stadion am September dat Joer; bis Enn 2022 kënnt nach e Parkhaus bäi. <gallery mode="packed" heights="150"> File:Howald, Rue des Scillas (105).jpg|D'Rue des Scillas gëtt e gutt Stéck méi breet gemaach, ë. a. fir den Tram; hei: Hal, déi ofgrappt muss ginn (2022). Fichier:Howald,_halte_CFL_en_construction_(2).jpg|Peiler fir déi zoukënfteg Bréck bei der [[Gare Houwald]], iwwer déi (och) den Tram fuere soll. Fichier:Luxembourg, Boulevard de Kockelscheuer (4).jpg|Um [[Boulevard de Kockelscheuer]] fiert den Tram herno iwwer d'Broochland an der Mëtt vun der Foto. </gallery> ===Tronçon E === Am Norde gëtt, viraussiichtlech bis Enn 2024<ref name=Bouneweg/>, d'Streck ëm 4,5&nbsp;km vun der Luxexpo bis op de [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafe Findel]] verlängert. Den Tracé féiert laanscht de [[Rond-point Serra]], an da laanscht den Tramsschapp a laanscht d'Brëtell vun der [[Autobunn A1 (Lëtzebuerg)|Autobunn A1]]. 150 Meter virum Autobunnskräiz mat der [[Autobunn A7 (Lëtzebuerg)|A7]] geet en dann iwwer eng nei Bréck, déi nach muss gebaut ginn, op déi südlech Säit vun der A1, wou e bis op d'Sortie [[Héienhaff]] parallel mat der A1 verleeft. Do geet et dann ënner der [[Nationalstrooss 1]] erduerch, wou en Arrêt bei engem zukünftege Park & Ride wäert sinn. Dat lescht Stéck Wee bis bei den Terminus virun der ëstlecher Entrée vum Fluchhafe geet iwwer en neie Boulevard, deen nach muss amenagéiert ginn<ref name="hierfaehrt" />. Den Tram kann op där Streck mat bis zu 70&nbsp;km/h fueren a brauch dofir ronn 7 Minutten<ref>Mathieu Vacon, [http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/21562678 Sept minutes pour aller du Kirchberg au Findel] op lessentiel.lu den 18. Januar 2017 (gekuckt de 14. August 2017)</ref>. Vun Enn Oktober 2021 bis uganks 2022 goufen als Virbereedung op am Ganzen 3,2 Hektar d'Beem déi am Wee stoungen ewechgeholl; fir si ginn, als Kompensatioun, op am Ganzen 8,6 Hektar nei [[Eechen]] a [[Bichen]] an de Gemenge Jonglënster, Luerenzweiler an Nidderaanwen ugeplanzt. Enn Januar 2022 hunn d'Aarbechte fir déi nei Bréck iwwer d'A1 ugefaangen<ref>[https://www.rtl.lu/mobiliteit/news/a/1805995.html "Tram op de Findel: Vill Beem mussen de Schinne wäichen, Bau dauert 3 Joer."] rtl.lu, 23.10.2021.</ref>. Déi Bréck gëtt 108 Meter laang, 10 Meter breet an 8 Meter héich. Fir d'éischt gouf mat den Terrassementsaarbechte fir d'Ramp op béide Säite vun der A1 ugefaangen. D'Bauaarbechte fir d'Bréck selwer solle virum Summer 2022 lassgoen. Wann den Tablier bis fäerdeg ass, gëtt en am Fréijoer 2023 op 3 Stäiler geréckelt. Vum Hierscht 2023 u sollen dann d'Schinne kënne geluecht ginn<ref>[https://www.rtl.lu/mobiliteit/news/a/1876087.html "An ca. 2 Joer soll ee mam Tram bis op de Fluchhafe fuere kënnen."] rtl.lu, 07.03.2022.</ref>. Den definitiven Tracé vum Tram féiert iwwer 16&nbsp;km an huet 24 Statiounen<ref name=":13" />{{,}}<ref>[http://www.lequotidien.lu/a-la-une/video-de-la-cloche-dor-au-findel-le-parcours-du-tram-devoile-en-integralite/ <nowiki>[Vidéo] De la Cloche d'or au Findel: le parcours du tram dévoilé en intégralité</nowiki>] op lequotidien.lu de 27. Oktober 2016 (gekuckt de 14. August 2017)</ref>. An enger méi spéider Phas kéint d'Streck bis op d'[[Kaalchesbréck]] verlängert ginn<ref name="hierfaehrt" />. === Käschten a Finanzement vum Projet === Fir den Tracé vum Kierchbierg bis op d'Gare gëtt de Käschtepunkt op 565 Milliounen Euro geschat. De Staat iwwerhëlt ⅔ vun de Käschten an ⅓ gëtt vun der Stad Lëtzebuerg gedroen. Bis ewell{{wéini?}} sinn awer nëmmen 230,52 Milliounen Euro vun der [[Chamber]] gestëmmt ginn.<ref name="rtl.lu" /><ref name=":8">[http://www.developpement-durable-infrastructures.public.lu/fr/grands-dossiers/tram/ Grands dossiers - Tram] um „Portail du Développement durable et des Infrastructures“ (gekuckt den 13. August 2017)</ref>{{,}}<ref>[http://www.lequotidien.lu/luxembourg/grand-duche-tram-elections-et-chantiers-tous-azimuts-en-2017/ Grand-Duché: tram, élections et chantiers tous azimuts en 2017] op lequotidien.lu de 6. Januar 2017 (gekuckt den 13. August 2017)</ref> Am Oktober 2017 goufen d'Käschte fir den Tracé Luxexpo - Findel op 114,9 Milliounen Euro fir d'Streck vun der Gare op d'Cloche d'or, an op 99,1 Milliounen Euro vun der Luxexpo op de Fluchhafe Findel geschat. Dofir kommen dann eng weider 12 Rammen an den Asaz. De Regierungsrot hat dësem Ausbau den 20. September 2017 gréng Luucht ginn.<ref>[http://www.gouvernement.lu/7457282/13-nvlle-ligne-tramway "Présentation des prolongements de la ligne de tramway."] Pressecoommuniqué op gouvernement.lu, 13.10.2017 (14:01).</ref> === Ausbaupläng === Den 22. Abrëll 2022 huet den Transportminister [[François Bausch]] den neien [[Nationale Mobilitéitsplang 2035]] virgestallt. Wat den Tramsreseau ugeet, sou gesäit de Plang vir, dass et bis dohi 4 Linne soll ginn:<ref>Ministère de la Mobilité et des Travaux publics: [https://transports.public.lu/fr/publications/strategie/pnm-2035-brochure/pnm-2035-brochure-fr.html "PNM 2035 - Plan national de mobilité"], 22/04/2022.</ref> * d'Linn T1, Fluchafe Findel - Stadion, déi et scho (bal ganz) gëtt; * d'Linn Luxexpo - Stadion, via Stäreplaz, CHL, iwwer nei Boulevarden am Weste vun der Stad (''Boulevard de Merl, Boulevard de Cessange'' ); * d'Linn Luxexpo - PR West, via Boulevard Adenauer, Gare, Hollerech a PR Bouillon; * d'Linn [[Tram Stad Lëtzebuerg - Esch-Uelzecht|Luxexpo - Stadhaus Bieles]], via Boulevard Adenauer, Gare, Escher Strooss, Stadion, an dann an héijer Vitesse via Leideleng, Féitz, Esch-Schëffleng, Esch-Rämerech. Belval op Bieles. Do derbäi kéint no 2035 nach eng weider Linn kommen: * d'Linn Gare-Mamer, via Stäreplaz an Areler Strooss, allerdéngs eréischt no 2035. ==== Fréier Pläng==== An de Jore virdru gouf et schonn déi eng oder aner Propos fir en Ausbau: Am Joer 2016 waren ufanks dräi Extensiounen a Betruecht gezu ginn: eng éischt op [[Leideleng]], eng zweet op [[Bartreng]] an eng drëtt bei de ''Mediapark'' um [[Kierchbierg]], an der Géigend vum Wunnquartier [[Domaine du Kiem]]. D'Linn kéint gespléckt ginn, soudatt eng Faart iwwer déi aner vun der Luxexpo aus bei de ''Mediapark'' fuere géif an déi aner op de [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafen]]<ref>Erwan Nonet, [http://www.lequotidien.lu/luxembourg/tram-trois-extensions-sont-deja-envisagees/ Tram: trois extensions sont déjà envisagées] op lequotidien.lu de 27. Oktober 2016 (gekuckt den 20. August 2017)</ref>{{,}}<ref>[https://www.wort.lu/de/politik/aus-dem-parlament-vierte-tram-erweiterung-geplant-58d40697a5e74263e13ac707 Vierte Tram-Erweiterung geplant] op wort.lu den 23. Mäerz 2017 (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. Am Juni 2017 gouf d'Prioritéit dunn awer vum Nohaltegkeetsminister éischter op eng zweet Linn geluecht, déi op enger Längt vum 16&nbsp;km iwwer [[Mamer]] bis op de [[Wandhaff (Käerch)|Wandhaff]] fuere kéint<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/12038097 Le tram ira à Mamer après 2021] op lessentiel.lu den 20. Juni 2017 (gekuckt den 20. August 2017)</ref>. En iwwerschaffte Projet gouf Enn 2020 virgestallt: Ewell soll eng nei Linn vun der Gare iwwer Hollerech (duerch de Quartier ''[[Nei Hollerech]]''), bis bei de [[P+R Bouillon]] goen; eng weider vun der Cloche d'Or no Norden iwwer [[Zéisseng]] a [[Märel (Stad Lëtzebuerg)|Märel]] bis op d'[[Route d'Arlon (Stad Lëtzebuerg)|Areler Strooss]], wou s'op déi nei Linn trëfft, déi vun der Stäreplaz laanscht den [[Centre hospitalier de Luxembourg|CHL]] weider no Weste goe soll; an och d'Pläng fir eng 2. Linn um Kierchbierg, iwwer de [[Boulevard Konrad-Adenauer]] a laanscht den neie Quartier ''Laangfur'' bis bei den Tramsschapp goufe reaktivéiert.<ref>Christophe Lemaire: [https://paperjam.lu/article/cartes-projets-extensions-tram "Les projets d'extension du tram de Luxembourg."] paperjam.lu, 13.12.2020 • Édité le 14.12.2020.</ref> Dobäi kënnt de Plang vun engem séieren Tram, vun enger neier [[Tram Stad Lëtzebuerg - Esch-Uelzecht|Tramslinn Cloche d'or - Stadhaus Bieles]], laanscht d'[[Autobunn A4 (Lëtzebuerg)|Escher Autobunn]], deen am Hierscht 2020 virgestallt gouf, a bis 2028 (bis op Esch), respektiv 2035 (bis op Bieles) Realitéit kéint sinn.<ref>Jeannot Ries: [https://www.rtl.lu/mobiliteit/news/a/1599002.html "François Bausch presentéiert Projet vu séierem Tram laanscht Escher Autobunn."] rtl.lu, 22.10.2020 13:43.</ref>{{,}}<ref>Luc Ewen: [https://www.wort.lu/de/lokales/2028-faehrt-die-tram-bis-nach-esch-5f905cc1de135b92364612c2 "2028 fährt die Tram bis nach Esch."] wort.lu, 21.10.2020.</ref> Dëse séieren Tram soll en Deel vun engem neie multimodale Korridor sinn, zu deem och d'Autobunn an e Vëlosexpresswee gehéiert<ref>[https://transports.public.lu/fr/mobilite/transport-en-commun/tram/pour-en-savoir-plus-tram-rapide.html Dossier: le tram rapide et son contexte multimodal entre Luxembourg-Ville et la région Sud], gekuckt den 30. November 2020</ref>. == Streck a Statiounen == Wa se bis fäerdeg gebaut ass, huet d'Linn eng Längt vu 16&nbsp;km. Se gëtt mat 750 Volt Gläichstroum alimentéiert<ref>[http://5.35.247.232/categorieslivingtransportrail/item/22638-luxtram-trial-phase-commences-between-luxexpo-and-coque LuxTram Trial Phase Commences between LuxExpo and Coque] op chronicle.lu den 13. Juli 2017 (gekuckt de 14. August 2017)</ref>. Op der 3,6&nbsp;km laanger Streck tëscht der Rouder Bréck an der Gare kritt den Tram de Stroum aus [[Superkondensator]]en, et brauchen also keng Pottoen a Catenairen opgeriicht ze ginn, déi den architektoneschen an historesche Patrimoine vun der Stad verschampeléiere géifen<ref name=":16">Marc Fressoz, [http://www.mobilicites.com/011-3768-Luxembourg-opte-pour-le-tram-sans-catenaire-de-CAF.html Luxembourg fait le choix du tram de CAF à alimentation mixte] op mobilicites.com den 19. Mee 2015 (gekuckt de 14. August 2017)</ref><ref name=":9">[http://jeudi.lu/luxtram-lelement-structurant-dune-nouvelle-mobilite-urbaine/ Luxtram: l'élément structurant d'une nouvelle mobilité urbaine] op jeudi.lu den 10. Abrëll 2015 (gekuckt de 14. August 2017)</ref>. Um Kierchbierg an deelweis um Glacis gouf op der Plattform vum Tram Wues geséint. Um ganzen Trajet vun der Linn ass d'Plattform exklusiv fir den Tram reservéiert<ref name=":9" /><ref name=":10">Sophie Wiessler, [http://Tram+de+Luxembourg+-+tous+les+détails Tram de Luxembourg - tous les détails] op wort.lu de 26. Oktober 2016 (gekuckt de 14. August 2017)</ref>. Laanscht den Tracé vun der Linn ginn nei Vëlosweeër ugeluecht an et kommen och nei [[Vel'oH!|Vel'oH]]-Statioune bäi<ref name=":10" />. Op der kompletter Streck - tëscht dem Findel an der Cloche d'or - gëtt et herno néng sougenannt intermodal ''Pôle d'échanges'' fir do wou déi meescht Leit an d'Stad fueren, tëscht dem Tram, dem Bus, dem Auto ([[Parkplaz#Park and ride|Park-and-ride]]) an dem Vëlo ëmklammen ze kënnen<ref name=":10" />. === Streckeféierung === [[File:Luxtram 2018 05.jpg|thumb|Provisoreschen Terminus Luxexpo.]] [[File:Pfaffenthal-Kirchberg Funicular 2018 7.jpg|thumb|Vun Dez. 2017 bis Juli 2018 provisoreschen Terminus Rout Bréck-Pafendall; Iwwergang op de Funiculaire.]] [[File:TRAM Stäre-Plaz, Lëtzebuerg.jpg|thumb|Vu Juli 2018 bis Dez. 2020 provisoreschen Terminus op der Stäreplaz.]] [[File:Luxembourg, place de la Gare 11-2020 (101).jpg|thumb|Vun Dez. 2020 bis Sept. 2022 provisoreschen Terminus op der Gare.]] [[File:Luxembourg, tram tronçon C – 06-2022 (103).jpg|thumb|Provisoreschen Terminus Lycée Bouneweg.]] D'Linn ass hei vun Norden a Richtung Süde beschriwwen, mat der ganzer Streck, sou wéi se bis 2023-24 geplangt ass<ref>[http://www.luxtram.lu/fr/la-ligne/un-trace-multimodal/ Un tracé multimodal] op www.luxtram.lu (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. D'Linn fänkt ëstlech vum [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafen-Terminal um Findel]] un a verleeft dann a Richtung vum Park-and-Ride deen um ''[[Héienhaff]]'', nieft dem Verdeeler [[Sennengerbierg]] vun der [[Autobunn A1 (Lëtzebuerg)|Autobunn]] gebaut gëtt. Se geet dann ënnert der [[Nationalstrooss 1|Nationalstrooss]] erduerch a verleeft da parallel mat der Autobunn, laanscht de Verdeeler [[Gréngewald]] (Kräizung mat der [[Autobunn A7 (Lëtzebuerg)|Nordstrooss]]), féiert dann iwwer eng Bréck iwwer d'Autobunn a laanscht den [[neien Tramsschapp]], der Rangéiergare vun der Linn. D'Linn kënnt da beim [[Rond-point Serra]] am Quartier [[Kierchbierg]] un, wou den zweete Park-and-Ride vun der Linn ass, bei der [[Luxexpo]]. Hei ass och provisoresch den nërdlechen Terminus vun der Linn, fir d'Zäitspan vun 2017 bis 2021. D'Linn féiert dann iwwer d'ganzt Längt vun der [[Avenue John-F.-Kennedy (Stad Lëtzebuerg)|Avenue John F. Kennedy]] weider bis bei den éischte virleefege südlechen Terminus virun der [[Pont grande-duchesse Charlotte|Rouder Bréck]]. Hei kann een an d'[[Funiculaire Pafendall-Kierchbierg|Seelbunn Pafendall-Kierchbierg]] ëmklamme fir op der [[Gare Kierchbierg-Pafendall|CFL-Halt Kierchbierg-Pafendall]] den Zuch ze huelen. Dës CFL Halt goung de selwechten Dag wéi den Tram, den 10. Dezember 2017, op. Den Tram fiert da weider iwwer d'Rout Bréck an dréint um [[Rond-Point Robert-Schuman|Rond-point Schuman]] no riets virun de [[Grand théâtre de la ville de Luxembourg|Groussen Theater]], dann no lénks iwwer d'[[Allée Scheffer]] laanscht de [[Glacis (Lampertsbierg)|Glacis]] an den [[Nikloskierfecht]] bis op d'[[Stäreplaz (Stad Lëtzebuerg)|Stäreplaz]], wou tëscht dem 27. Juli 2018 an dem 13. Dezember 2020 deen zweete provisoreschen Terminus war. Vun der Stäreplaz geet d'Linn weider iwwer d'[[Avenue Émile-Reuter|Arsenalstrooss]] an d'[[Uewerstad]], dann no riets iwwer de [[Boulevard Royal]], laanscht den [[Place Émile-Hamilius|Hamilius]] an iwwer d'[[Adolphe-Bréck|Nei Bréck]] an de [[Garer Quartier (Stad Lëtzebuerg)|Garer Quartier]]. Iwwer d'[[Avenue de la Liberté (Stad Lëtzebuerg)|Nei Avenue]] fiert d'Linn weider bis virun d'[[Gare Lëtzebuerg|Stater Gare]], wou zanter dem 13. Dezember [[2020]] ewell de provisoreschen Terminus ass. Duerno geet d'Linn viru Richtung [[Bouneweg]] queesch iwwer d'Eisebunnsschinnen iwwer d'[[Jean-Pierre-Büchler-Bréck]], féiert dann iwwer en neien Tracé vun der [[Nationalstrooss 3|N3]] ëstlech laanscht d'[[Société nationale des chemins de fer luxembourgeois|CFL]]-Ateliere bis an d'Géigend vum [[Lycée technique de Bonnevoie]]. Nordwestlech geet et - iwwer den Territoire vun der [[Gemeng Hesper]] - laanscht den [[Houwald]] viru bis bei d'[[Gare Houwald]], nieft dem Verdeeler Hesper vun der [[Autobunn A3 (Lëtzebuerg)|Autobunn A3]]. Hei ass dann den drëtte Park-and-Ride vun der Linn. Iwwer eng nei Bréck fiert d'Linn iwwer d'A3 an de [[Gaasperecher Bann]]. Se fiert dann duerch d'[[Rue Albert-Einstein (Stad Lëtzebuerg)|Rue Albert Einstein]] laanscht de [[Lycée Vauban]] an de [[Boulevard de Kockelscheuer]], iwwer eng weider nei Bréck op déi südlech Säit vun der [[Autobunn A6 (Lëtzebuerg)|A6]]. Do dréint d'Streck dann an engem grousse Bou Richtung Weste bis op de südlechen Terminus vun der Linn. Hei gëtt nieft dem neien [[Nationalstadion vu Lëtzebuerg|Nationalstadion]] um Bord vum Quartier [[Zéisseng]] a südlech vun der Kräizung tëscht der [[Nationalstrooss 4|N4]] an dem [[CR186]] de véierte Park-and-Ride gebaut<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/news/luxembourg/story/On-en-sait--un-peu--plus-sur-le-futur-stade-national-21759313 On en sait (un peu) plus sur le futur stade national] op lessentiel.lu de 17. Juli 2015 (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. Eng Rei Bauwierker hu missen oder mussen nach renovéiert oder nei gebaut ginn: * En [[Tunnel]] ënner der [[Nationalstrooss 1|N1]] kuerz hannert dem Fluchhafen; * eng Bréck iwwer d'Autobunn [[Autobunn A1 (Lëtzebuerg)|A1]] ier ee bei d'Luxexpo kënnt (geplangt 2022-23); * d'Erneieren an d'Verbreede vun der [[Rout Bréck|Rouder Bréck]] (2017 ofgeschloss); * d'Renovatioun an d'Verbreede vun der [[Nei Bréck|Neier Bréck]] (2017 ofgeschloss); * den Neibau vun der [[Jean-Pierre-Büchler-Bréck]] (2019-2021); * den Neibau vun enger [[Bréck Gare Houwald|Bréck iwwer d'Eisebunnsschinnen]] an d'Autobunn A3 bei der [[Gare Houwald]] (geplangt 2021-2022); * den Neibau vun enger [[Bréck vum Boulevard de Kockelscheuer|Bréck iwwer d'Autobunn A6]] (2018-2019). === Lëscht vun de Statiounen === Dës Tabell gëtt en Iwwerbléck iwwer déi 24 Statioune vun der Linn (opgelëscht vun Norden a Richtung Süden), wéi se - nom aktuellen Informatiounsstand{{small|<sup>(Mäerz 2022)</sup>}} - bis 2024 virgesi sinn. D'Statioune mat engem roude Symbol [[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] sinn tëscht dem 10. Dezember 2017 an dem 13. Dezember 2020 opgaangen. Déi, déi méi spéit opginn, si rosa gezeechent [[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]]. {| class="wikitable mw-collapsible" |+Lëscht vun de Statiounen ! !Halt !Koordinaten !Uertschaft,<br>Quartier (Lieu-dit) !Korrespondenz !Bemierkung |- |[[Fichier:BSicon exKHSTa.svg|20px]] |[[Fluchhafe Findel|Findel Aéroport]] |{{coor dms1|49|38|07|N|06|13|02|O}} |[[Gemeng Nidderaanwen|Nidderaanwen]] | |{{small|geet Enn 2024 op}}<ref name=Bouneweg/><ref name=":25">Diane Lecorsais: [https://www.wort.lu/de/lokales/bonneweg-cloche-d-or-findel-die-naechste-station-im-blick-5fe0d605de135b92361cc0e8 "Bonneweg, Cloche d'Or, Findel: Die nächste Station im Blick."] wort.lu, 22.12.2020; och als "Auf den Bahnhof folgt Bonneweg", ''Luxemburger Wort'', 22.12.2020, S. 22-23.</ref> |- |[[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]] |[[Héienhaff]] |{{coor dms1|49|38|28|N|06|13|05|O}} |Nidderaanwen, [[Héienhaff]] |[[Fichier:Sinnbild P-R.svg|20px]] |{{small|geet Enn 2024 op}}<ref name=Bouneweg/> |- |[[Fichier:BSicon KHSTxa.svg|20px]] |[[Luxexpo]] |{{coor dms1|49|38|07|N|06|10|33|O}} |[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], [[Kierchbierg]] |[[Fichier:Sinnbild P-R.svg|20px]]<br>[[Autobus de la Ville de Luxembourg|AVL]]: [[AVL-Linn 6|6]], [[AVL-Linn 7|7]], [[AVL-Linn 16|16]], [[AVL-Linn 21|21]], [[AVL-Linn 25|25]]<br>[[RGTR]]: 107, 116, 118, 119, 120, 125, 128, 130, 132, 134<br>135, 140, 142, 144, 155, 157, 159, 165, 172, 184<br> 192, 194, 195, 207, 213, 222, 262, 282, 300, 303<br> 323, 325, 740 | rowspan="8"|{{small|goung den<br>[[10. Dezember]] [[2017]] op}} |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |Alphonse Weicker |{{coor dms1|49|37|56|N|06|10|16|O}} |Lëtzebuerg, Kierchbierg | AVL: [[AVL-Linn 12|12]], [[AVL-Linn 21|21]], [[City Night Bus|CN4]] RGTR: 125, 172 |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Lëtzebuerger Nationalbibliothéik (Gebai)|Nationalbibliothéik]] -<br>Bibliothèque nationale |{{coor dms1|49|37|46|N|06|10|00|O}} |Lëtzebuerg, Kierchbierg | |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Universitéit Lëtzebuerg|Universitéit]] |{{coor dms1|49|37|34|N|06|09|39|O}} |Lëtzebuerg, Kierchbierg | |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Coque]] |{{coor dms1|49|37|23|N|06|09|17|O}} |Lëtzebuerg, Kierchbierg | |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Europäescht Parlament|Europaparlament]] /<br>Parlement européen |{{coor dms1|49|37|15|N|06|08|55|O}} |Lëtzebuerg, Kierchbierg | |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Philharmonie Lëtzebuerg|Philharmonie]] - [[Mudam]] |{{coor dms1|49|37|10|N|06|08|31|O}} |Lëtzebuerg, Kierchbierg |AVL: [[AVL-Linn 32|32]] |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Rout Bréck]] - [[Pafendall]] |{{coor dms1|49|37|07|N|06|08|11|O}} |Lëtzebuerg, Kierchbierg |[[Funiculaire Pafendall-Kierchbierg]]<br>[[Fichier:CFL Logo.png|60px]] [[Eisebunnsstreck Lëtzebuerg-Ëlwen|Linn 1]]<br>AVL: [[AVL-Linn 6|6]], [[AVL-Linn 12|12]], [[AVL-Linn 16|16]], [[AVL-Linn 18|18]], [[AVL-Linn 21|21]], [[AVL-Linn 32|32]], [[City Night Bus|CN4]]<br>RGTR : 120, 125, 130, 132, 144, 165, 172, 192, 194, 195<br>213, 222, 262, 282, 740 |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Groussen Theater vun der Stad Lëtzebuerg|Theater]] |{{coor dms1|49|37|03|N|06|07|32|O}} |[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], [[Lampertsbierg]] |AVL: [[AVL-Linn 2|2]], [[AVL-Linn 3|3]], [[AVL-Linn 4|4]], [[AVL-Linn 19|19]] RGTR: |rowspan="3"|{{small|goung de 27. Juli 2018 op}} |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Avenue de la Faïencerie|Faïencerie]] |{{coor dms1|49|36|58|N|06|07|17|O}} |Lëtzebuerg, Lampertsbierg |AVL: [[AVL-Linn 8|8]], [[AVL-Linn 30|30]] |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Stäreplaz (Stad Lëtzebuerg)|Stäreplaz]] - Étoile |{{coor dms1|49|36|50|N|06|07|10|O}} |[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], [[Rollengergronn]] / [[Belair]] |AVL: [[AVL-Linn 8|8]], [[AVL-Linn 11|11]], [[AVL-Linn 12|12]], [[AVL-Linn 16|16]], [[AVL-Linn 21|21]], [[AVL-Linn 22|22]], [[AVL-Linn 31|31]] RGTR: |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Place Émile-Hamilius|Hamilius]] |{{coor dms1|49|36|40|N|06|07|34|O}} |[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], [[Uewerstad]] |AVL: [[AVL-Linn 2|2]], [[AVL-Linn 3|3]], [[AVL-Linn 4|4]], [[AVL-Linn 6|6]], [[AVL-Linn 9|9]], [[AVL-Linn 10|10]], [[AVL-Linn 11|11]], [[AVL-Linn 14|14]], [[AVL-Linn 16|16]], [[AVL-Linn 18|18]], [[AVL-Linn 19|19]], [[AVL-Linn 21|21]], [[AVL-Linn 22|22]], 31 |rowspan="4"|{{small|goung den 13. Dez. 2020 op}} |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Place de Metz (Stad Lëtzebuerg)|Place de Metz]] |{{coor dms1|49|36|24|N|06|07|42|O}} |[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], [[Garer Quartier (Stad Lëtzebuerg)|Gare]] | |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Paräisser Plaz]] -<br>Place de Paris |{{coor dms1|49|36|13|N|06|07|52|O}} |Lëtzebuerg, Gare | |- |[[Fichier:BSicon KHSTxe.svg|20px]] |[[Gare Lëtzebuerg|Gare Centrale]] |{{coor dms1|49|35|58|N|06|07|58|O}} |Lëtzebuerg, Gare |[[Fichier:CFL Logo.png|60px]] AVL: [[AVL-Linn 4|4]], [[AVL-Linn 7|7]], [[AVL-Linn 10|10]], [[AVL-Linn 13|13]], [[AVL-Linn 14|14]], [[AVL-Linn 18|18]], [[AVL-Linn 20|20]], [[AVL-Linn 23|23]], [[AVL-Linn 27|27]] RGTR: |- |[[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]] |[[Leschte Steiwer]] - Dernier Sol<ref name=19avril21/> |{{coor dms1|49|35|40|N|06|08|11|O}} |[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], [[Bouneweg-Süd]] | |rowspan="2"|{{small|geet den 11. September 2022 op}}<ref name=Bouneweg/> |- |[[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]] |[[Lycée technique de Bonnevoie|Lycée Bouneweg]] |{{coor dms1|49|35|21|N|06|08|21|O}} |Lëtzebuerg, Bouneweg-Süd | |- |[[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]] |[[Rue des Scillas (Hesper)|Scillas]] |{{coor dms1|49|34|58|N|06|08|12|O}} |[[Gemeng Hesper|Hesper]], [[Houwald]] | |{{small|fir Hierscht 2023 geplangt}}<ref name=":25" /> |- |[[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]] |[[Gare Houwald|Howald Gare]] |{{coor dms1|49|34|52|N|06|07|57|O}} |Hesper, Houwald |[[Fichier:Sinnbild P-R.svg|20px]] [[Fichier:CFL Logo.png|60px]] |{{small|fir Hierscht 2023 geplangt}}<ref name=":25" /> |- |[[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]] |[[Lycée Vauban]] |{{coor dms1|49|35|02|N|06|07|30|O}} |[[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]], [[Gaasperech]] | |{{small|fir Hierscht 2023 geplangt}}<ref name=":25" /> |- |[[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]] |[[Waassertuerm op der Cloche d'or|Waassertuerm]] |{{coor dms1|49|34|49|N|06|07|15|O}} |Lëtzebuerg, Gaasperech | |{{small|fir Hierscht 2023 geplangt}}<ref name=":25" /> |- |[[Fichier:BSicon exKHSTe.svg|20px]] |[[Stadion vu Lëtzebuerg|Stadion]] |{{coor dms1|49|34|35|N|06|06|43|O}} |[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], [[Zéisseng]] |[[Fichier:Sinnbild P-R.svg|20px]] |{{small|fir Hierscht 2023 geplangt}}<ref name=":25" /> |} === Ekipement vun de Statiounen === All d'Statioune si mat Informatiounssaile fir d'Passagéier ekipéiert, wou ee gesäit wéini den nächsten Tram kënnt oder wa Stéierungen op der Linn sinn. D'Statioune sinn all accessibel fir Leit mat ageschränkter Mobilitéit, och fir Leit am [[Rollstull]]. Se hu meeschtens säitlech [[Quai (Eisebunn)|Quaie]] mat enger Längt vu 45 Meter déi vis-a-vis ee vun deem aneren ugeluecht sinn. D'Tramshaisercher op de Statioune goufe vun der franséischer Gesellschaft ''MobilConcepts'', am Kader vun engem Kontrakt vun 2 Milliounen Euro installéiert<ref name=":11">[http://www.constructioncayola.com/rail/article/2017/03/07/110826/quel-mobilier-urbain-pour-tram-luxembourg.php "Quel mobilier urbain pour le tram du Luxembourg ?"] constructioncayola.com, 7. Mäerz 2017 (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. Se goufe vum Designer Marc Aurel entworf a si stolgro fir sech gutt an d'stättescht Ëmfeld z'integréieren<ref name=":11" />. Just op der Statioun ''Place de Metz'' sti keng Tramshaisercher<sup>(Firwat?)</sup>. Den Entretien an d'Gestioun vun de [[Reklamm]]e gëtt fir 10 Joer vun ''IP Luxembourg Broadcasting Center Europe'', enger Filial vum [[RTL Group|RTL Grupp]] assuréiert<ref name=":11" />. Uganks war am Februar [[2009]] en internationalen [[Architektur|Architekteconcours]] organiséiert gi wou et drëm goung fir e personaliséierte Mobilier (Haisercher, Vëlosstänner, Dreckskëschten, asw.) ze definéieren. De Concours war deemools vum [[London]]er Büro ''Lifschutz Davidson Sandilands Island Studios'' gewonne ginn<ref>[http://paperjam.lu/communique/concours-darchitecte-de-la-ligne-de-tram-deux-projets-egalite Concours d'architecte de la ligne de tram: deux projets à égalité] op paperjam.lu de 6. Februar 2009</ref>. Schlussendlech gouf awer decidéiert kee personaliséierte Mobilier ze huelen, ma dees vun der Staang, absënns fir mam existente Mobilier an der Stad ze harmoniséieren<ref>Jean-Michel Hennebert, [http://paperjam.lu/news/nous-avons-quitte-la-logique-du-sur-mesure «Nous avons quitté la logique du sur-mesure»] op paperjam.lu den 28. Juli 2016 (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. Vereenzelt ginn et och zousätzlech Installatiounen: * Bei der Halt ''Luxexpo'' gouf e 60 Meter laangen a 95 Tonne schwéieren Daach aus Glas gebaut, dee queesch driwwer geet, an dee vum Peter Latz an der Julie Conrad entworf gouf<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/Un-auvent-de-60m-pour-le-tram-au-Kirchberg-17388208 "Un auvent de 60 m pour le tram au Kirchberg."] lessentiel.lu, 11. oct. 2017</ref>. * Bei der Halt ''Theater'' gouf eng Installatioun vum [[Michel Leonardi]] opgeriicht, déi aus enger Zort Maste mat uewendrop faarwegen, duerchsiichtege Diecher, déi um Buedem faarweg Flecke maachen, wann d'Sonn duerch schéint (änlech wéi déi vun him bei der Kräizung beim [[Pont d'Avroy]] zu [[Léck]]). <gallery mode="packed" heights="150"> Luxembourg, station Rout Bréck-Pafendall (1).jpg|D'Halt ''Rout Bréck – Pafendall'' huet en zentrale Quai Luxembourg, tram 2018-07 station Theater (01).jpg|D'Halt ''Theater'' huet Quaie laanscht d'Säit Luxembourg, inauguration tram phase 2 (107).jpg|Leit virum Michel Leonardi senger Installatioun, bei der Halt''Theater''. </gallery> Am Februar 2017 goufen déi offiziell Nimm vun 11 Statioune bekannt gemaach: vun den 8 déi vun 2017 un ugefuer ginn a vun deenen dräi bis op d'Stäreplaz. D'Nimm bezéie sech op Plazen déi ugefuer ginn a sinn deels op [[Franséisch]], op [[Lëtzebuergesch]] oder an deenen zwou Sproochen<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/29027257 Les noms des stations de tram sont connus] op lessentiel.lu den 20. Februar 2017 (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. == Betrib == [[Fichier:Logo_Luxtram_Luxembourg.svg|verweis=https://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:Logo_Luxtram_Luxembourg.svg|thumb|De Logo vum Bedreiwer LuxTram]] De Betrib vun der Linn gëtt vu [[LuxTram|LuxTram S.A.]] assuréiert. Den Tram fiert wiertes an de Spëtzestonnen all dräi a baussent de Spëtzestonnen all 5 Minutten<ref name=":12">[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/18906249 Un tram toutes les 5 minutes vers le Kirchberg] op lessentiel.lu den 13. Juni 2012 (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. D'kommerziell Vitess läit bei ongeféier 20&nbsp;km/h<ref name=":12" />. Fir d'Streck vun der Luxexpo bis bei d'Rout Bréck brauch den Tram 11 Minutten<ref>[http://www.cfl.lu/espaces/voyageurs/fr/Documents/Actualites/DEF_presentation%20changement%20horaire%20no%20fade.pdf Changement d'horaire décembre 2017] op cfl.lu (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. === Rullmaterial === [[Fichier:Luxembourg, Open day at Luxtram - Tram (3).jpg|thumb|Viischt Vue vun enger Ramm.]] D'Linn gëtt mat ''[[CAF Urbos|Urbos 3]]''-Rammen exploitéiert, vun deenen déi éischt néng am Laf vun 2017 geliwwert goufen<ref name=":14" />. Déi zéngt gouf am Mäerz 2019 am Tramsschapp ofginn.<ref>[https://5minutes.rtl.lu/actu/luxembourg/a/1326682.html "Un nouveau tram est arrivé au Luxembourg."] rtl.lu/fr, 29.03.2019 15:18.</ref> Bis Enn 2020, wann d'Linn bis op d'Gare verlängert ass, solle 27 Rammen a Betrib sinn, a wann déi ganz Streck bis op ass sollen et der 33 sinn<ref name=benoy/>. Se gi vun der spuenescher Firma CAF (Construcciones y auxiliar de ferrocarriles) gebaut, déi hire Sëtz zu Beasain am [[Autonom Gemeinschaft Baskeland|Spuenesche Baskeland]] huet<ref>[http://www.caf.net/fr/compania/instalaciones.php Ateliers et bureaux] op caf.net (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. Déi éischt néng Ramme goufen zu [[Zaragoza]] gebaut, déi dono an der CAF-Fabrick zu [[Bagnères-de-Bigorre]], a Frankräich.<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/les-rames-du-tram-en-balade-sur-l-autoroute-a6-30769477 "Les rames du tram en balade sur l'autoroute A6."] lessentiel.lu, 04-12-2019.</ref> A priori ginn d'Ramme vun 101 bis 133 nummeréiert<ref name=":18">Keith Barrow, [http://www.railjournal.com/index.php/light-rail/caf-delivers-first-luxembourg-tram.html?channel=526 CAF delivers first Luxembourg tram] op railjournal.com den 10. Februar 2017 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>{{,}}<ref>[http://www.bus-an-zuch.de/Luxtram.htm Fuhrpark Luxtram] op bus-an-zuch.de (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. Géint de Konkurrent ''[[Alstom]]'' huet CAF den 18. Mee 2015 den Zouschlag kritt fir d'Rullmaterial vum neien Tram ze liwweren an domat eng Commande am Wäert vun 83 Milliounen Euro. Den Optrag ëmfaasst 21 Ramme vun allkéiers 45 Meter Längt (déi awer nach - wann néideg - 10 Meter méi laang gemaach kënne ginn<ref name=":15" />) an enger Breet vun 2,65 Meter. Pro Ramm kënne 450 Leit transportéiert ginn. Eng technesch Eegenaart ass, datt d'Zich sou ekipéiert sinn, datt se deen Deel vun der Streck, deen duerch de Stadzentrum féiert (3,6&nbsp;km), ouni [[Catenaire]] fuere kënnen. Dobäi gi se mat Stroum aus [[Akkumulator|Superkondensatore]] vum Typ ''Rapid Charge Accumulator'' ugedriwwen, déi déi spuenesch Firma schonn an den Tramsreseauen zu [[Saragossa]] an zu [[Sevilla]] am Gebrauch huet. Den Tram gëtt dann iwwer e System opgelueden deen an der Plattform vun der Statioun agebaut ass<ref name=":16" />{{,}}<ref>Michel Chlastacz, [http://www.busetcar.com/luxembourg-le-luxtram-sera-a-la-fois-espagnol-et-sans-fil/ Luxembourg: le "Luxtram" sera à la fois espagnol et sans fil !] op busetcar.com den 22. Mee 2015 (gekuckt de 17. August 2017) </ref>. D'Ramme sinn all klimatiséiert, hunn [[Universal Serial Bus|USB]]-Steckeren an eng tramstypesch Schell fir d'Foussgänger ze warnen. Dës Schell kléngt esou, wéi déi vum fréieren Tram<ref name=":24">Jörg Tschürtz, [http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/27463359 Un «ding, ding» rétro et des ports USB pour le tram] op lessentiel.lu de 14. Juni 2017 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. De spezifeschen Design vun de Ramme gouf vum Erich Rhinn mat der Agence Avant-première entworf. Owes sinn d'Diere faarweg beliicht, mat allkéiers enger anerer Faarf pro Module. Déi Beliichtung gouf vun de Kënschtler Michel Léonardi an Isabelle Corten entworf. Den Eric Rhinn huet virdrun den Design vun de Ramme vum Tram vu Besançon, wou de selwechte Modell vun CAF fiert, entwéckelt<ref>[http://www.constructioncayola.com/rail/article/2015/07/03/100865/avant-premiere-caf-concoivent-tramway-luxembourg.php Avant Première et CAF conçoivent le tramway de Luxembourg] op constructioncayola.com den 3. Juli 2015 (gekuckt de 17. August 2017)</ref><ref name=":17">Robert Viennet, [http://www.mobilicites.com/011-4456-Luxembourg-devoile-la-maquette-grandeur-nature-de-son-futur-tramway.html Luxembourg dévoile la maquette grandeur nature de son futur tramway] op mobilicites.com de 7. Dezember 2015 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. Den Design fir Lëtzebuerg gouf zréckbehale well en d'Architektur vun den eenzele Stater Quartiere respektéiert<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/presentation-officielle-les-premieres-images-du-nouveau-tram-5593d5ad0c88b46a8ce5c18e Les premières images du nouveau tram] op wort.lu den 1. Juli 2015 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. Eng Maquette am Moossstaf 1:1 gouf der Ëffentlechkeet tëscht Enn 2015 an Ufank 2016 virgestallt<ref name=":17" />{{,}}<ref>[http://www.corporatenews.lu/fr/archives-shortcut/archives/article/2015/07/presentation-des-rames-de-tramway-de-luxembourg-une-nouvelle-identite-visuelle-pour-luxtram?author=Luxtram+S.A Présentation des rames de tramway de Luxembourg: une nouvelle identité visuelle pour Luxtram] op corporatenews.lu den 2. Juli 2015 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. D'Awunner konnten deemools déi bannenzeg Amenagementer entdecken a verschidden Doleance konnten nach berécksiichtegt ginn (Sëtzer, Plaz vun de Staange fir sech unzehalen, asw.)<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/news/luxembourg/story/20203126 Le chantier du tram passe la vitesse supérieure] op lessentiel.lu den 19. Februar 2016 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. <gallery mode="packed" heights="150"> Luxembourg, Open day at Luxtram - Tram (7).jpg|Chaufferskabinn Luxembourg, Open day at Luxtram - Tram (5).jpg|Banneraum Luxembourg, essai tram (5).jpg|Déi faarweg beliicht Dieren: Erkennungszeeche vum Lëtzebuerger Tram Luxembourg, essai tram (2).jpg|Den ''Hënneschte'' vun enger Ramm déi aus dem Depot fiert </gallery> Déi éischt Ramm (2 Kabinnen a 7 Modullen) gouf den 8. Februar 2017 an der Nuecht geliwwert<ref name=":18" />{{,}}<ref>[http://Den&#x20;Tram&#x20;ass&#x20;do!&#x20;1.&#x20;Rame&#x20;ass&#x20;zu&#x20;Lëtzebuerg&#x20;ukomm Den Tram ass do! 1. Rame ass zu Lëtzebuerg ukomm] op rtl.lu den 10. Februar 2017 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. De Rescht vun der Serie gouf progressiv duerno geliwwert. Fir den éischten Deel vun der Streck waren néng Rammen néideg<ref name=":14" />. RTL Radio Lëtzebuerg hat am Mäerz 2017 e Concours lancéiert fir en Spëtznumm fir den Tram ze sichen; de Choix war op "Siggi" gefall<ref>[http://5minutes.rtl.lu/grande-region/luxembourg/1020116.html Siggi: le futur tram a enfin un nom] op 5minutes.rtl.lu den 28. Mäerz 2017 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. LuxTram huet och e puer Streckegefierer ugeschaaft, dorënner e Mercedes-Unimog fir Stroossen- a Schinneverkéier. D'Gefier ass eng Zort Leederwon, kann awer och eng Ramm ofschleefen<ref>[http://www.rail.lu/im/x3/W170712_0195.jpg Eng Foto vun dësem Gefier] op rail.lu (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. {| align="center" class="wikitable centre" |+ Lëscht vun de Rammen <br>{{small|(Stand: August 2019)<ref>[http://www.bus-an-zuch.de/Luxtram.htm "Fuhrpark"] op bus-an-zuch.de</ref>}} ! scope=row | Nummer || Liwwerdatum ||Nummer || Liwwerdatum ||Nummer || Liwwerdatum |- | 101 || Februar 2017 || 102 || Mäerz 2017 || 103 || Abrëll 2017 |- | 104 || Mee 2017 || 105 || Juli 2017 || 106 || August 2017 |- | 107 || September 2017 || 108 || Oktober 2017 || 109 || November 2017 |- | 110 || Mäerz 2019<ref>[https://5minutes.rtl.lu/actu/luxembourg/a/1326682.html "Un nouveau tram est arrivé au Luxembourg."]| 5minutes.rtl.lu, 28 mars 2019</ref> || 111 || Mee 2019<ref>|[http://www.luxtram.lu/fr/arrivee-de-la-rame-111 "Arrivée de la rame 111."]| 14. Mee 2019 op luxtram.lu</ref> || 112 || Juli 2019 |- | ''113 bis 116'' || bis Dezember 2019 || ''117 bis 121'' || bis Dezember 2020 || ''122 bis 133'' || dono |} === Tramsschapp === [[Fichier:Luxembourg, CRM tram (1).jpg|thumb|Vue vum Neien Tramsschapp: d'Verwaltungsgebai an am Hannergrond den Depot (lénks) an d'Atelieren (riets).]] Den Entretien vun den Tramme gëtt am ''Neien Tramsschapp'' (offiziell: ''Centre de remisage et de maintenance'', gekierzt CRM) gemaach. Den Tramsschapp läit nordëstlech vun der Halt Luxexpo an ass vun do aus iwwer en Accès un d'Linn ugeschloss iwwer dee méi spéit och d'Verlängerung a Richtung Findel gebaut gëtt. Wann d'Linn [[2023]] bis fäerdeg gebaut ass, ginn am Tramsschapp déi 32 Ramme geparkt déi fir de Betrib gebraucht ginn. Hei gëtt och den Entretien vun de Gefierer gemaach an et gëtt eng zentral Kontrollstatioun vun der Linn installéiert. Den Neien Tramsschapp läit op enger Fläch vun 3,3 ha (dovun 1,39 ha Verwaltungsgebaier) tëscht der Luxexpo an der [[Autobunn A1 (Lëtzebuerg)|Autobunn]], am [[Gréngewald]], op der Grenz vun der [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad Lëtzebuerg]] an der [[Gemeng Nidderaanwen]]<ref name=":19" />. De Komplex begräift dräi Gebaier, déi - fir sech gutt an d'Ëmfeld vum Gréngewald unzepassen - Fassaden aus net-traitéiertem Holz hunn. D'Diech gi begréngt a mat [[Sonnekollekter]]en ekipéiert<ref name=":20" /><ref name=":21">[http://www.aucarre.lu/Uploads/Projets/Doc/13_01_REFERENCE_FR_AU2_INCA-CRM_C.pdf CRM - Centre de Remisage et de Maintenance à Luxembourg-Kirchberg] op aucarre.lu (gekuckt den 20. August 2017)</ref>{{,}}<ref>Erwan Nonet, [http://www.lequotidien.lu/luxembourg-ville/luxembourg-voila-le-futur-tramsschapp/ Voilà le futur Tramsschapp !] op lequotidien.lu den 13. Februar 2015 (gekuckt den 20. August 2017)</ref>. Dat éischt Gebai ass den iwwerdaachten Depot mat aachte Gleiser wou déi 45 Meter laang Rammen ofgestallt kënne ginn<ref name=":21" /><ref name=":22">Christelle Brucker, [https://www.wort.lu/fr/luxembourg/kirchberg-neien-tramsschapp-le-chantier-va-bon-train-57ff96365061e01abe83a477 Neien Tramsschapp: le chantier va bon train] op wort.lu den 13. Oktober 2016 (gekuckt den 20. August 2017)</ref><ref name=":23">[http://www.perrard.lu/fr/references/11-batiments/206-luxtram-centre-de-remisage-et-de-maintenance-du-tramway LUXTRAM - Centre de remisage et de maintenance du tramway.] op perrard.lu (gekuckt den 20. August 2017)</ref>. Am zweete Gebai ass den Entretiensatelier<ref name=":23" />, deen am Fong an zwéin Deeler opgedeelt ass<ref name=":22" />: en éischten Deel mat zwéi Gleiser mat enger Wäschmaschinn fir d'Rammen. Dräi Véierel vum Waasser wat an dëser Wäschmaschinn gebraucht gëtt, gëtt nees recycléiert<ref name=":15" />. Hei ginn d'Ramme bannen a bausse gebotzt, op enger Fosse kënne s'inspizéiert a gefléckt ginn, d'[[Sandkëscht (Eisebunn)|Sandkëschte]] kënnen opgefëllt<ref name=":21" /><ref name=":22" /> an d'Rieder reprofiléiert ginn. Am zweeten Deel sinn dräi Entretiensgleiser wou et och en Accès op den Daach vun de Ramme gëtt. Eent vun de Gleiser ass mat engem mobillen Hydraulikzylinder ekipéiert fir d'[[Dréigestell]]er wiesselen ze kënnen<ref name=":22" />. Am drëtte Gebai ass d'Verwaltung, d'Iwwerwaachungszentral vun der Linn an zënter Januar 2017 de Siège vu LuxTram SA, dee virdrun an der [[Avenue Émile-Reuter|Arsenalstrooss]] war<ref name=":21" /><ref name=":22" /><ref name=":23" />. De ganze Komplex, deen 2015 ugefaangen ze baue gouf, ass zënter dem Fréijoer 2017 a Betrib<ref name=":21" /><ref name=":23" />. Uganks 2020 goung eng Solaranlag um Daach un d'Netz; si produzéiert am Joer den Equivalent u Stroum, deen den Tram bannent engem Mount Betrib verbraucht.<ref>[https://www.rtl.lu/mobiliteit/news/a/1585029.html "Visitt vum neien Tramsschapp um Kierchbierg."] rtl.lu, 25.09.2020 09:53.</ref> <gallery mode="packed" heights="150"> Fichier:Luxembourg, siège Luxtram (05).jpg|Zentrale Kommandoposten. Fichier:Luxembourg, CRM tram (7).jpg|Remise (bannenan). Fichier:Luxembourg, CRM tram (6).jpg|Remise (vu baussen). Fichier:Luxembourg, CRM tram (8).jpg|Statioun fir d'Sandreservoiren ze fëllen. Fichier:Luxembourg, CRM tram (9).jpg|Den Atelier fir vun ënnen un d'Rammen ze kommen. Fichier:Luxembourg, Open day at Luxtram - Tram (8).jpg|D'Wäschstrooss. Fichier:Luxembourg, CRM tram (10).jpg|Passerell fir op den Daach vun de Rammen ze kommen. Fichier:Luxembourg, CRM tram (11).jpg|Hiefstatioun. Fichier:Luxembourg, siège Luxtram (11).jpg|Erënnerungsplack un d'Pose vum Grondsteen. </gallery> === Fueren a Signalisatioun === Op der Tramslinn gëtt „op Siicht“ gefuer, dat heescht, datt et op der Streck just Schëlter fit d'Vitess-Limitatioun, fir d'Sécherung vun der Streck oder fir d'Iwwerfuere vu Kräizunge gëtt. Wat d'[[Verkéiersluucht#Speziell Luuchte fir den ëffentlechen Transport|Verkéiersluuchte]] fir d'Iwwerfuere vu Kräizungen ugeet, sou gëlle fir den Tram dem [[Code de la route (Lëtzebuerg)|Lëtzebuerger Code de la route]] no déi speziell Verkéiersluuchte wéi se och op de Busspuere gebraucht ginn: * En horizontale Stréch heescht, datt een obligatoresch stallhale muss; * E vertikale Stréch heescht, datt ee fräi fuere kann; weist de Stréch no uewe riets oder uewe lénks, da kann een nëmmen an déi Richtung fräi fuere wou de Stréch hiweist. Wann de Buschauffer deenen anere Chaufferen d'Virfaart iwwerloosse muss, da gëtt dëst mat engem wäissen Dräieck ugewisen, deen d'Spëtzt no ënnen huet; * E Rondel weist un, datt et drop an drun ass, datt d'Richtung wiesselt an där de Verkéier fléisst an datt et verbueden ass weider ze fueren. Dëse Verbuet gëllt net fir déi Chaufferen déi - am Ament wou de Rondel opliicht – sou no derbäi sinn, datt se net méi an den néidege Sécherheetskonditioune stoe bleiwe kënnen. De Rondel weist awer och nach deene Chaufferen, déi an der Kräizung stinn, un datt se d'Kräizung fräi maache mussen; * En Dräieck mat der Spëtz no ënnen ersetzt de vertikale Stréch am Fall wou ee fuere kann, awer dem anere Verkéier d'Virfaart iwwerloosse muss. Dës speziell Luuchte liichte [[wäiss]] oder [[Giel|hellgiel]]. Zwéin aner Signaler déi spezifesch fir den Tram sinn, bestinn aus [[Buschtaf|Buschtawen]] a si vun der däitscher Tramssignalisatioun iwwerholl ginn: * „A“ (''angemeldet''): gëtt iwwer dem horizontale Stréch ubruecht a weist un, datt jee nodeem, den Tram vum Prioritéitssystem fir d'Verkéiersluuchten erkannt gouf; * „T“ (''Türen schließen''): kann tëscht dem horizontalen a vertikale Stréch ubruecht ginn a weist - op de Statiounen déi direkt virun enger Kräizung leien - am Luuchtenzyklus den idealen Ament un fir d'Diere vum Tram zou ze maachen, fir gläich kënne fort ze fueren. Fir d'Signaler virun de [[Gleis|Weiche]] gëllen dës Aspekter: [[rout]] fir stoen ze bleiwen, [[gréng]] fir eng fräi Streck an [[Orange (Faarf)|orange]], wann d'Streck fräi ass, d'Weich awer an eng aner Richtung gestallt ass. D'Signaler weisen eng [[giel]] Zuel „750 “un, wann d'Catenairen ënner Stroum stinn a blénke giel wa kee Stroum dran ass. <gallery mode="packed" heights="150"> Fichier:Luxembourg, signalisation lumineuse tram.jpg|Tramsluucht mat de Signaler (vun uewen no ënnen): de Buschtaf „A“, den horizontale Stréch, de Rondel an de vertikale Stréch. Fichier:Luxembourg, signalisation tram (1).jpg|E Signal fir d'Sécherung vun der Weich, hei als "Stopp"-Signal. Driwwer ass e Liichtisgnal wou nach eppes aneschtes ugewise ka ginn. Drënner, d'Schëld mat der Nummer an eng Schaltkëscht vun der Weich. Fichier:Luxembourg, signalisation tram (2).jpg|E Signal dat uweist, datt d'Catenaire ënner Stroum steet. </gallery> ===Annonce vun de Statiounen=== An de Gefierer gëtt all Statioun mat engem eegenen Jingel ugekënnegt. Dës goufe vum Pianist [[Michel Reis]] komponéiert. All Jingel dauert 15 Sekonnen (ausser op den Terminussen) an den Numm gëtt zweemol hannereneen, allkéiers vun enger anerer Persoun, gesot<ref>Joseph Gaulier: [http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/Le-tram-se-presentera-au-public-ce-week-end-30198187 "|titre=Le public va pouvoir embarquer dans le tram."] lessentiel.lu, 19. sept. 2017</ref>. <gallery mode="packed" heights="150"> Fichier:Luksemburgo, tramo, Luxexpo, 1.ogg|Annonce vun der Statioun ''Luxexpo''. Fichier:Luksemburgo, tramo, Alphonse Weicker, 1.ogg|Annonce vun der Statioun ''Alphonse Weicker''. Fichier:Luksemburgo, tramo, Roud Bréck-Pafendall, 1.ogg|Annonce vun der Statioun ''Rout Bréck - Pafendall''. </gallery> ===Personal=== Fir d'Bedreiwe vun der Linn sinn an enger éischter Phas 30 Tramschauffere am Asaz, déi aus 900 Kandidaturen eraus gesicht goufen<ref name=":24" />. Anescht wéi zum Beispill bei de [[Autobus de la Ville de Luxembourg|Stater Bussen]] oder beim [[Transport intercommunal de personnes dans le canton d'Esch-sur-Alzette|TICE]] wou d'Buschauffere [[Fonctionnaire]] sinn, ass d'Fuerpersonal vum Tram als ''Salarié'' agestallt well LuxTram eng Gesellschaft ënner privatem Recht ass. D'Tramschauffere mussen awer capabel sinn am Tram Matdeelungen an den dräi Sprooche [[Lëtzebuergesch]], [[Franséisch]] an [[Däitsch]] ze maachen<ref>Jean-Michel Hennebert, [http://paperjam.lu/news/les-futurs-traminots-ne-seront-pas-fonctionnaires Les futurs «traminots» ne seront pas fonctionnaires] op paperjam.lu den 2. Juli 2015 (gekuckt den 20. August 2017)</ref>. Bei enger Protestaktioun, bei der Aweiung vum 2. Deelstéck, hunn d'Gewerkschaften [[OGBL]] an [[FNCTTFEL]] den ënnerschiddleche Status vis-à-vis zu Chauffeuren am ëffentlechen Déngscht kritiséiert; d'Paie léich 30 % bis 50 % méi déif bei Luxtram, an et géif manner Congésdeeg<ref>[https://www.wort.lu/de/business/unzumutbare-arbeitsbedingungen-5b5aea7b182b657ad3b90926? " 'Unzumutbare Arbeitsbedingungen'."] ''Luxemburger Wort'', 27. Juli 2018.</ref>. === Tarifikatioun a Finanzement === Wéi de Rescht vum [[ëffentlechen Transport zu Lëtzebuerg]] ass d'Fuere mam Tram [[Gratis ëffentlechen Transport zu Lëtzebuerg|zanter dem 1. Mäerz 2020 gratis]]. Virdrun huet am Tram déi selwecht Tarifikatioun gezielt wéi och soss am ëffentlechen Transport am Land, deemno dee sougenannten Eenheetstarif, deen et zënter dem 1. Januar 1991 gouf<ref>Chambre des députés, [http://www.rail.lu/doc/Btbfull.pdf][http://www.rail.lu/doc/Btbfull.pdf « Dossier thématique tram régional »] S. 119 op rail.lu am Mee 1999 (gekuckt den 20. August 2017)</ref>. Fir d'Ouverture vun der Streck waren d'Faarte mam Tram bis den 31. Januar 2018 gratis<ref>[https://www.mobiliteit.lu/actualites/good-morning-mobiliteit#journee-dinauguration Journée d'inauguration] op mobiliteit.lu, der Websäit vum Verkéiersverbond; gekuckt den 3. Dezember 2017</ref>. De Finanzement vun der Linn (Entretien, Material, Personalkäschten) gëtt vu LuxTram assuréiert. Wéi een nach huet misse bezuelen, goungen d'Recette vum Billjeesverkaf laang net duer, fir d'Käschten ze decken an de Staat huet d'Differenz iwwerholl. === Trafic === {{update}} Mat engem 3-Minutten-Takt kritt d'Linn eng Capacitéit vu knapps 10.000 Passagéier pro Stonn a Richtung, géintiwwer vu ronn 2.500 Passagéier fir de Bus. D'Benotzung vun der Linn gëtt op 110.000 Passagéier pro Dag geschat<ref>[http://jeudi.lu/luxtram-lelement-structurant-dune-nouvelle-mobilite-urbaine/ Luxtram: l'élément structurant d'une nouvelle mobilité urbaine] op lejeudi.lu den 10. Abrëll 2015 (gekuckt den 20. August 2017)</ref>. Tëscht Dezember 2017 a Februar 2018 goufen an der Moyenne 17.000 Passagéier den Dag gezielt, duebel esou vill wéi sech erwaart goufen<ref name=":7" />. Dës Zuel ass 2019 op eng Moyenne vun iwwer 20.000 op Wiertes eropgaangen.<ref name=benoy>[https://www.rtl.lu/mobiliteit/news/a/1403005.html "An der Woch fuere méi wéi 20.000 Leit pro Dag mam Tram."] rtl.lu, 13.09.2019 11:12.</ref> Besonnesch wärend der [[Schueberfouer]] gëtt d'Linn vill benotzt: 2018 si bannent deenen 3 Wochen am ganze 490.000 Leit mam Tram gefuer, mat Spëtzte vu 40.000 Reesender den Dag.<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/490-000-personnes-ont-pris-le-tram-pendant-la-schueberfouer-5b9fb456182b657ad3b92d45 "490.000 personnes ont pris le tram pendant la Schueberfouer."] wort.lu, 17 septembre 2018</ref>. Den Transportministère huet am Hierscht 2019 ugekënnegt, wann de Betrib bis op d'Gare verlängert wier, déi 24 Rammen, déi dann am Asaz sinn, zu Spëtzestonne bis zu 20.000 Persounen an der Stonn kéinten transportéieren. Wann d'Rammen op 56 Meter verlängert géife ginn, kéinte spéider souguer bis zu 26.000 Persounen d'Stonn befërdert ginn.<ref name=benoy/>. Bannent deem éischte Betribsjoer huet d'Linn T1 4,6 Millioune Passagéier transportéiert<ref>[http://www.lequotidien.lu/luxembourg/tram-a-luxembourg-ca-fait-deja-un-an/ "Tram à Luxembourg : ça fait déjà un an."] lequotidien.lu, 11 décembre 2018</ref>. Uganks 2020, virum Ausbroch vun der [[COVID-19-Pandemie zu Lëtzebuerg|COVID-19-Pandemie]] louch d'Zuel vun de Passagéier bei ronn 30.000 den Dag. Wärend dem Lockdown goung dës op 1.200 Passagéier den Dag erof. Am Summer 2020 ass d'Passagéierzuel nees op bis zu 13.000 den Dag eropgaangen, an zanter September 2020 ass se (Stand: Enn September 2020) bei 18.000 bis 20.000<ref name=13Dez/>. Bei der Ouverture vum éischten Deel vun der Linn den 10. Dezember 2017 huet fir den Tram dëse Fuerplang gegollt<ref>[http://www.luxtram.lu/fr/embarquez-a-bord-du-tram/ Mise en service du premier tronçon du réseau de tramway] op der Websäit vu Luxtram, gekuckt den 3. Dezember 2017</ref>: {| class="wikitable" |+Fuerplang vum Tram (Stand 10.12.2017) !Wochendag !Frequenz Haaptzäit !Frequenz Niewenzäit !éischten Depart Luxexpo / Rout Bréck-Pafendall !leschten Depart Luxexpo / Rout Bréck-Pafendall |- |Méindeg - Freideg |06h30-19h30 all 6 Minutten |soss all 10-15 Minutten |04h42 / 05h05 |23h40 / 00h00 |- |Samschdeg |08h00-19h30 all 10 Minutten |soss all 15 Minutten |05h40 / 06h00 |23h40 / 00h00 |- |Sonndeg/Feierdag | colspan="2" |all 15 Minutten |05h40 / 06h00 |23h40 / 00h00 |} Am Juni 2019 goufen d'Capacitéiten ëm 20% eropgesat: Zënterhier kënnt am Dag all 5 Minutten en Tram an net méi all 6 Minutten.<ref name=benoy/> {{Méi Biller | direction = vertical | width = 110 | Bild1 = , LUX Luxembourg (Findel), Luxembourg PP1386538123.jpg | Text1 = [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafe Findel]] | Bild2= Luxembourg, Bibliothèque nationale Kirchberg (101).jpg | Text2= D'[[Lëtzebuerger Nationalbibliothéik]] | Bild3 = CoqueNuets.jpg | Text3 = D'[[Coque]] | Bild4 = | Text4 = De [[Mudam]] | Bild5= Luxembourg - Philharmonie Luxembourg Panorama (tone-mapping).jpg | Text5= D'[[Philharmonie Lëtzebuerg|Philharmonie]] | Bild6= Luxemburg Grand Theatre 2.jpg | Text6= De [[Grand théâtre de la ville de Luxembourg|Groussen Theater]] | Bild7= Villa Vauban Luxembourg 02.jpg | Text7= D'[[Villa Vauban]] | Bild8= Luxembourg, pont Adolphe et Caisse Epargne (1).jpg | Text8= D'[[Nei Bréck]] an d'[[Spuerkeessgebai]] | Bild9= Luxembourg Arcelor Mittal.jpg | Text9= D'[[Arbedsgebai]] }} == Ronderëm den Tram == Wann d'Linn 2023 bis fäerdeg ass, fiert se (vum Nordosten a Richtung Südwesten) dës markant Gebaier a Plazen un: * de [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafe Findel]] ; * d'[[Luxexpo]] ; * d'[[Lëtzebuerger Nationalbibliothéik]]; * de Campus Kierchbierg vun der [[Universitéit Lëtzebuerg|Uni]]; * d'[[Coque]] (Centre national sportif et culturel); * verschidden europäesch Institutiounen, z.&nbsp;B. d'Sekretariat vum [[Europäescht Parlament|Europaparlament]], den [[Europäesche Geriichtshaff]], den [[Europäesche Rechnungshaff]], d'[[Europäesch Investitiounsbank]]; * d'[[Philharmonie Lëtzebuerg|Philharmonie]]; * de [[Musée d'art moderne grand-duc Jean|MUDAM]]; * d'[[Pont grande-duchesse Charlotte|Rout Bréck]]; * de [[Grand théâtre de la ville de Luxembourg|Groussen Theater]]; * de [[Glacis (Lampertsbierg)|Glacis]] (mat der [[Schueberfouer]] Enn August, uganks September); * den [[Nikloskierfecht]]; * de [[Parc municipal (Stad Lëtzebuerg)|Stater Park]]; * d'[[Villa Vauban]]; * d'[[Uewerstad|Alstad]] mat hire Monumenter; * dat [[Postgebai Stad Lëtzebuerg|aalt Postgebai]] * d'[[Adolphe-Bréck|Nei Bréck]] mam [[Spuerkeessgebai]]; * d'[[Arbedsgebai]] an de [[Rousegäertchen]]; * d'[[Kierch Lëtzebuerg-Gare|Häerz-Jesu Kierch]]; * d'[[Gare Lëtzebuerg|Zentralgare]]; * de [[Lycée technique de Bonnevoie]]; * den Neibau vum [[Lycée technique du Centre]] (geplangt); * de [[Gaasperecher Park]] (2022); * de [[Centre national d'incendie et de secours]]; * de [[Lycée Vauban]]; * de [[Waassertuerm op der Cloche d'or]] * de [[Stadion vu Lëtzebuerg]]. == Literatur == * [http://www.mt.public.lu/presse/actualite/2007/10/01mobil2020/brochure.pdf mobil 2020 - Mobilitéit déi beweegt], Broschür vum Ministère des transports, Oktober 2007. * Kéiseckerinfo 12/17: ''[http://www.meco.lu/wp-content/uploads/2017/12/TramBrochure_29_11_17_kleng.pdf Den Tram - Eng Visioun gëtt Realitéit!]'' Broschür vum [[Mouvement écologique]],iwwer d'Geschicht vum neie Stater Tram (20 S.) == Kuckt och == * [[Fréiere Stater Tram]] == Um Spaweck == {{Commonscat|Trams in Luxembourg|{{PAGENAME}}}} * [http://www.luxtram.lu Websäit vu Luxtram] * [http://www.mt.public.lu/presse/actualite/2007/10/01mobil2020/brochure.pdf Ministère des Transports: ''Mobil 2020 - Mobilitéit déi beweegt'' (pdf)] * [http://www.gouvernement.lu/7591099/01-changements-transports-publics Conférence de presse au sujet des changements du 10 décembre 2017 dans le domaine des transports publics] den 1. Dezember 2017 op gouvernement.lu, gekuckt de 5. Dezember 2017 * [https://www.wort.lu/de/lokales/dossier-eine-tram-fuer-luxemburg-5656024c0da165c55dc4e204 Dossier - Eine Tram für Luxemburg] Eng ganz Rëtsch Artikelen iwwer den Tram op wort.lu, gekuckt de 7. Dezember 2017 {{Referenzen an Notten}} [[Kategorie:Trammen zu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Stad Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Ëffentlechen Transport zu Lëtzebuerg]] 5zz0j61i3nyli1t4a6amt0utbaiyme1 2394453 2394452 2022-08-03T02:59:56Z GilPe 14980 /* 4. Phas (Tronçon C) */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Buslinn | Buslinn= T1 | Bild=File:Luxembourg, tram tronçon C – 07-2022 (103).jpg | Bildtext= | Bedreiwer=[[LuxTram]] | Trajet=(''Fluchhafe Findel -'') Kierchbierg - Stäreplaz - Gare (- ''Stadion'') | Terminus 1=Luxexpo (provisoresch) | Koordinaten Terminus 1={{coor dms1|49|38|07|N|06|10|33|O}} | Terminus 2=Stater Gare (provisoresch) | Koordinaten Terminus 2={{coor dms1|49|35|58|N|06|07|58|O}} | Längt (Aller)=7,6 | Fuerzäit (Aller)=24 | Unzuel Halten (Aller)=15 | Längt (Retour)=7,6 | Fuerzäit (Retour)=24 | Unzuel Halten (Retour)=15 | Takt (Méindeg-Freideg)=6h00 - 19h00: 4 | Takt (Samschdeg)=10 | Takt (Sonndeg)=15 | Bustyp= | Bemierkung= }} [[Fichier:Luxembourg T1 map-lb.svg|thumb|Tracé vun der Tramslinn (hellmof: geplangt).]] De '''Stater Tram''' ass eng [[Tram]]slinn, déi vun der Firma [[LuxTram|LuxTram S.A.]] bedriwwe gëtt an där hiert éischt Deelstéck den [[10. Dezember]] [[2017]] opgoung. Si markéiert en neit Kapitel vum Tram an der [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad]], nodeems et schonn tëscht [[1875]] an [[1964]] ee gouf, deem um Gebitt vun der [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad Lëtzebuerg]] a verschiddenen Nopeschgemenge gefuer ass. {{Méi Info 1|Fréiere Stater Tram}} D'Streck besteet aus enger Linn, der T1, a féiert virleefeg op enger Längt vu 7,5 [[Meter|Kilometer]] vun der [[Luxexpo]] iwwer de [[Kierchbierg]], de [[Glacis (Lampertsbierg)|Glacis]], den [[Centre Émile-Hamilius|Hamilius]] an de Garer Quartier bis op d'[[Gare Lëtzebuerg|Stater Gare]]. Den Trajet huet 15 Halten, déi an der Moyenne 500 Meter ausernee leien. Eng Faart dauert 24 Minutten. Virun der Verlängerung op d'Gare, den 13. Dezember 2020, goung d'Linn vum 27. Juli 2018 u just bis op d'[[Stäreplaz (Stad Lëtzebuerg)|Stäreplaz]], a wéi s'opgoung, nëmme bis bei de [[Funiculaire Pafendall-Kierchbierg|Funiculaire]] bei der [[Rout Bréck|Rouder Bréck]]. Den 11. September 2022 gëtt se bis bei de Bouneweeger Lycée verlängert<ref>[https://www.wort.lu/de/lokales/ab-juli-faehrt-die-tram-in-richtung-bonneweg-629a004ade135b923635479a "Vom 11. September an: In drei Minuten und 40 Sekunden mit der Tram nach Bonneweg."] wort.lu, 03.06.2022.</ref>, an Enn [[2024]] soll déi definitiv Streck tëscht dem [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafe]] [[Findel]] an dem [[Stadion vu Lëtzebuerg]] opgoen. Deen Ament huet d'Linn da 24 Statiounen op ronn 16 Kilometer. == Geschicht == === Chronologie === *7. Mäerz 1991: Grënnung vun der ''TRAM'' [[A.s.b.l.]]<ref>[http://www.etat.lu/memorial/2001/C/Pdf/c0120162.pdf#Page=9 Memorial C, Nr 120/2001, S. 5721]</ref>. D'Iddi vum Retour vum Tram kënnt eng éischt Kéier op; *1994: Verëffentlechung vun der ''Luxtraffic'' Etüd; *1995 Presentatioun vum ''[[Projet BTB]]'' (Bus-Tram-Bunn), mat enger “Tram-Bunn” (''tram-train''); *1999: Wéinst ze vill staarker Oppositioun gëtt de BTB begruewen ; *2002: Presentatioun vum Projet ''mobiliteit.lu'', als Evolutioun vum BTB; *2003: De Projet gëtt am Detail presentéiert; *2005: D'Iddi vum “Tram-Zuch” gëtt definitiv opginn; *2006: D'Iddi vun engem klasseschen Tram kënnt op a gëtt vum Staat an der Stad Lëtzebuerg ugeholl; *20. Juni 2007: Grënnung vum ''GIE LuxTram'' (''Groupement d'intérêt économique'')<ref>[http://www.etat.lu/memorial/2007/C/Pdf/c245830A.pdf#Page=2&#x5D; Memorial C, Nr 2458/2007, S. 117458]</ref>; *2007 an 2008: D'Streck gëtt festgeluecht (Gare - Luxexpo); *2010: wéinst der [[Finanzkris 2007/2008|Finanzkris]] gëtt de Projet op Äis geluecht; *Mäerz 2012: D'Géigner vum Tram fuerderen e [[Referendum]]; *Januar 2014: Op en Neits fuerderen d'Géigner e Referendum; *2014 Abrëll: Ukënnegung vun der Extensioun vun der Linn (op d'[[Cloche d'or]] an op de [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafen]]); *Mee 2014: Eng drëtt a lescht Fuerderung fir e Referendum gëtt vun der [[Chamber]] verworf *4. Juni 2014: D'Chamber stëmmt fir en Tram ze realiséieren<ref name=":6">[http://legilux.public.lu/eli/etat/leg/loi/2014/07/24/n6/jo Loi du 24 juillet 2014 portant sur la construction d'une ligne de tramway à Luxembourg entre la Gare Centrale et le Circuit de la Foire Internationale au Kirchberg] Memorial A, 154/2014, S. 2348 op legilux.lu (gekuckt den 12. August 2014)</ref>; *17. Oktober 2014: Den Numm vum ''GIE LuxTram'' gëtt an ''GIE Tramway Luxembourg''<ref name=":4">[http://www.etat.lu/memorial/2014/C/Pdf/c345019B.pdf#Page=47 Memorial C, 3450/2014, S. 165599]</ref> geännert *21. Oktober 2014: ''LuxTram'' gëtt als [[Société anonyme]] gegrënnt<ref name=":5">[http://www.etat.lu/memorial/2014/C/Pdf/c354425B.pdf#Page=8 Memorial C. 3544/2014, S.170072 Memorial C. 3544/2014, S.170072]</ref>; *15. Januar 2015: ''GIE Tramway Luxembourg'' gëtt vu ''LuxTram S.A.'' iwwerholl<ref>[http://www.etat.lu/memorial/2015/C/Pdf/c0393132.pdf#Page=20 Memorial C, 393/2015, S. 18836]</ref>; *2015 Januar: D'Viraarbechte vum neien Tramsschapp fänken un; *18. September 2015: De [[Grondsteen|Grondstee]] vum neien Tramsschapp gëtt geluecht; *Februar 2016: D'Viraarbechte vun der Linn fänken un; *Juli 2016: Déi éischt Schinne gi geluecht; *24. August 2016: Déi éischt Schinne ginn zesummegeschweesst; *8. Februar 2017: Den éischten Tram gëtt geliwwert; *12. Juli 2017: Déi éischt Tester gi lass; *23. / 24. September 2017: Den Tram an den Neien Tramsschapp ginn dem Publikum op enger „Porte ouverte“ virgestallt; *2. November 2017: Testfaarten am normale Verkéier, awer ouni Passagéier; *10. Dezember 2017: Den éischten Deel vun der Streck geet op; * 14. Dezember 2017: D'Chamber stëmmt fir den Ausbau vun der Linn op d'Cloche d'or an de Fluchhafen; *21. Mee 2018: Éischt Testfaarten um Deelstéck Rout Bréck-[[Place de l'Étoile (Stad Lëtzebuerg)|Stäreplaz]].<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/21784645 "Le tram a déjà franchi le Pont rouge."] lessentiel.lu, 22 mai 2018 18:44; Act: 23.05.2018 09:52.</ref> * 27. Juli 2018: Verlängerung vun der Linn bis op d'Stäreplaz<ref name=juli18>[http://www.rtl.lu/letzebuerg/1189605.html "Den Tram fiert vum 27. Juli u bis op d'Stäreplaz."] rtl.lu, 04.06.2018, 11:08:48.</ref> ; * 29. Oktober 2018: Ufank vun den Aarbechten un der 3. Phas (Stäreplaz - Gare) * 5. Oktober 2020: Éischt Testfaarten op der Verlängerung vun der Linn bis op d'[[Garer Quartier (Stad Lëtzebuerg)|Gare]]<ref name=13Dez/>; * 13. Dezember 2020: Ouverture vun der Verlängerung bis op d'Gare; * 11. Juli 2022: Éischt Testfaarten op der Verlängerung vun der Linn bis bei de Lycée Bouneweg<ref name=Bouneweg>[https://www.rtl.lu/mobiliteit/news/a/1922920.html "D'Erweiderunge vun der Tramsstreck lafen op Héichtouren."] rtl.lu, 03.06.2022.</ref> * 11. September 2022 (geplangt): Verlängerung bis op Bouneweg<ref name=Bouneweg/> * 2023 (geplangt): Verlängerung vun der Linn bis op d'[[Cloche d'or]]<ref name=":25" />. * Enn 2024 (geplangt): Verlängerung bis op de Fluchhafen<ref name=Bouneweg/>; === Den ale Reseau === [[Fichier:TVL n°26.jpg|thumb|upright|Eng Motrice vum ''Alen Tram'', déi am [[Musée des tramways et de bus de la ville de Luxembourg|Tramsmusée]] ausgestallt ass.]] An der Stad Lëtzebuerg gouf et vun [[1875]] un en [[Fréiere Stater Tram|éischten Tramsreseau]]<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/ca-s-en-va-et-ca-revient-il-y-a-cinquante-ans-disparaissait-le-dernier-tram-53b57a13b9b3988708041586 Il y a cinquante ans disparaissait le dernier tram] op wort.lu de 4. Juli 2014 (gekuckt den 31. Juli 2017)</ref>. Am Ufank waren et Trammen déi vu Päerd gezu goufen (Päerdstram) a vun 1908 u gouf de Reseau elektrifizéiert. 1930 hat de Reseau 30 Kilometer. 1926 sinn déi éischt Bussen agesat ginn a lues a lues ass dunn den Tramsreseau zugonschte vun de Bussen ofgerappt ginn. De leschten Tram ass de 5. September 1964 gefuer. === Mëssgléckte Projet vun enger "Tram-Bunn"...=== [[Fichier:Saarbahn johanniskirche.jpg|thumb|D'''Saarbahn'' zu Saarbrécken; eng Maquette dervu war 1995 zu Lëtzebuerg ausgestallt ginn.]] Zanter 1990 gouf et an der Stad Lëtzebuerg Bestriewungen, nees en Tram anzeféieren. Am Mäerz 1991 ass d'TRAM A.s.b.l. gegrënnt ginn, mam Zil fir z'ënnersichen ob dëst méiglech an ubruecht wier. Am Dezember 1991 ass d'TRAM A.s.b.l. den Tramsreseau op [[Düsseldorf]] besiche gaangen<ref name=":0">[http://www.tram.lu/historique.html "Historique" op der Websäit vun der TRAM A.s.b.l. (gekuckt den 3. August 2017)]</ref>; an den zwee Joerzéngten duerno, stoungen nach aner Visitte vun Tramsreseauen uechter Europa um Programm. Zesumme mam [[Mouvement écologique]] a mam [[Oekofonds]] huet d'TRAM A.s.b.l. am Joer 1992 d'Etüd "E modernen Tram fir Lëtzebuerg" virgestallt<ref name=":0" />. Virun de Gemengewale gouf eng Table-ronde mat de politesche Parteien organiséiert<ref name=":0" />. Am Joer 1994 sollt dunn - duerch eng Initiativ vum Transportministère zesumme mat der Stad Lëtzebuerg - mat der ''Luxtraffic'' Etüd erausfonnt ginn, wat fir e Verkéiersmëttel am beschte gëeegent wier fir den ëffentleche Verkéier am Land ze verbesseren. Als Konklusioun aus der Etüd ass de Projet BTB (Bus-Tram-Bunn) ervirgaangen<ref>[http://www.rail.lu/btbbulletin.html E modernen Tram fir Lëtzebuerg - eng Investitioun an d'Zukunft] op rail.lu (gekuckt den 3. August 2017)</ref>. [[1995]] ass dunn de Projet BTB vun der Regierung un d'Rulle bruecht ginn, mat deem et haaptsächlech drëm goung fir eng sougenannt "Tram-Bunn" an d'Liewen ze ruffen. Eng Maquette vu sou enger Bunn wéi se zu [[Saarbrécken]] fiert (''Saarbahn'') gouf am September an der Stad ausgestallt<ref name=":0" />. Déi éischt Kriticke géint en Tram koumen am Joer 1998 op, absënns duerch d'Aktioun vum Automobile-Club am ''Auto-Moto-Magazine'' (¿¿¿)<ref>[http://www.eluxemburgensia.lu/webclient/DeliveryManager?application=DIRECTLINK&custom_att_2=simple_viewer&pid=1848056&search_terms=Automobile%20club%20tram#panel:pp%7Cissue:1848056%7Carticle:DTL164%7Cquery:Automobile%20club%20tram Vorsicht! Tram] am [[D'Lëtzebuerger Land|Lëtzebuerger Land]], de 5. Juni 1998, Säit 3 (gekuckt de 7. August 2017)</ref>. Doropshin hu sech eng Rëtsch Politiker{{wien?}} schwéier gedoe fir sech fir den Tram anzesetzen, wat mat sech bruecht huet, datt de Projet BTB schlussendlech gestuerwen ass<ref name=":0" />. De Budget fir de BTB gouf sengerzäit op 760 Milliounen Euro geschat<ref>[http://mobile.news.paperjam.lu/news/ville-de-luxembourg-le-tram-leger-sur-de-bonnes-voies Ville de Luxembourg: le tram léger sur de bonnes voies] op Paperjam.lu de 24. Mäerz 2006 (gekuckt den 3. August 2017) </ref>. Am Januar [[2002]] huet den Transportminister [[Henri Grethen]] en neie Projet „mobilitéit.lu“ presentéiert. Dëse Projet huet dat wesentlecht aus dem BTB iwwerholl, goung awer méi wäit, andeem och eng nei Verbindung vun der Stad bis op [[Esch-Uelzecht]] proposéiert gouf. Et goung awer net am Detail riets vum schwieregen Tracé duerch d'Stad<ref name=":0" />. E Joer méi spéit, de 14. Januar [[2003]], huet de Minister dunn den Uschloss vum Kierchbierg un den [[Eisebunn]]sreseau virgestallt<ref name=":1">[https://www.gouvernement.lu/798098/14grethen Raccordement ferroviaire de Kirchberg et de Findel] op gouvernement.lu den 13. Januar 2003 (gekuckt de 5. August 2017)</ref>. Zwou Verbindunge ware virgesinn: * eng éischt sollt op der Héicht vun der [[Pont grande-duchesse Charlotte|Rouder Bréck]] vun der [[Eisebunnsstreck Lëtzebuerg-Ëlwen]] aus iwwer e gekréngelten Tracé op de Kierchbierg an da weider iwwer d'[[Avenue John-F.-Kennedy (Stad Lëtzebuerg)|Avenue John. F. Kennedy]] bis bei d'Luxexpo féieren. Dësen Deel sollt am Tram-Bunn-Modus gefuer ginn; * eng zweet sollt vun der Streck [[Eisebunnsstreck Lëtzebuerg-Waasserbëlleg Grenz|Lëtzebuerg-Waasserbëlleg]] aus duerch en Tunnel bis op de Findel an duerno iwwerierdesch weider bis op de Fluchhafe féieren. Dësen Deel vun der Streck hätt solle mat Tram-Bunnen a klasseschen Zich gefuer ginn. Dëse Projet mat enger Längt vu 14&nbsp;km, gouf op 389,68 Milliounen Euro geschat. Als Optioun war och nach eng Verlängerung bis op de Lampertsbierg virgesinn. De Projet de loi gouf de 14. Januar 2003 virgestallt<ref name=":1" /> an d'Gesetz den 18. Dezember 2003 vun der Chamber gestëmmt<ref>[http://legilux.public.lu/eli/etat/leg/loi/2003/12/18/n1/jo Loi du 18 décembre 2003 modifiant la loi du 10 mai 1995 relative à la gestion de l'infrastructure ferroviaire.] am Memorial A 195 vum 31/12/2003 (gekuckt de 5. August 2017)</ref>. D'Aarbechte sollten an e puer Phase gemaach ginn. Den éischten Deel (Dummeldeng - Kierchbierg) hätt sollen Enn 2006 / uganks 2007 fäerdeg sinn an duerno hätt den zweeten Deel (Iergäertchen - Findel) ufänke kënnen. Dësen Deel wier dann 2012 / 2013 fäerdeg gewiescht. [[2004]] gouf et dunn eng nei Initiativ géint d'Konzept vun der Tram-Bunn duerch déi nei gegrënnten A.s.b.l. ''RER Luxembourg''<ref>[http://www.etat.lu/memorial/memorial/2004/C/Pdf/c109328A.pdf#Page=2 Memorial C 1093/2004, S. 52418]</ref>, déi dofir agetrueden ass den ëffentlechen Transport deelweis bis ronn 60 Meter ënnert dem Buedem duerch d'Stad ze féieren. Dëse Projet ass méi spéit och ënner dem Numm „City-Tunnel“ vun der [[Alternativ Demokratesch Reformpartei|ADR]] opgegraff ginn<ref>[https://adr.lu/der-city-tunnel-ist-die-losung/?print=2 Der City-Tunnel ist DIE Lösung] op adr.lu (gekuckt de 5. August 2017)</ref>. Zesumme confirméieren awer de Staat an d'Stad Lëtzebuerg am Joer 2005, datt si weiderhin hannert dem Projet Tram-Bunn stinn. De Projet ass awer definitiv den 10. November [[2005]] gestuerwen, wéi d'[[Société nationale des chemins de fer luxembourgeois|CFL]] erklären, datt si net capabel sinn en Tram-Bunn-Reseau ze bedreiwen<ref name=":0" />. ===... zu Gonschte vun engem klasseschen Tram === [[Fichier:Hybrid-Bus Emile Weber Luxembourg 01.jpg|thumb|Den Tram ersetzt verschidde Buslinnen, dorënner déi vill benotzt [[AVL-Linn 16|Linn 16]].]] D'Iddi fir en Tram ze baue fir domat d'Stad z'entlaaschten, ass am Juni 2005 opkomm an et gouf en Aarbechtsgrupp « Extension du réseau ferré dans la Ville de Luxembourg » gegrënnt. Den neie Projet gouf den 10. Mäerz [[2006]] am [[Regierungsrot]] an de 27. Mäerz am Stater [[Gemeng (Lëtzebuerg)|Gemengerot]] presentéiert<ref name="rtl.lu">[http://5minutes.rtl.lu/laune/actu/1001037.html Dossier Luxtram: Ce que l'on sait, ce que l'on ne sait pas] op 5minutes.lu de 6. Februar 2017 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. D'Regierung grad ewéi d'Stad Lëtzebuerg stoungen allebéid hannert deem neie Projet an e gouf am Abrëll vun der Chamber validéiert<ref name=":2">[http://www.mt.public.lu/projets/chemins_fer/tram/constiGIE.pdf La constitution du GIE « LuxTram »] Dossier de presse op mt.public.lu (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. Domat konnt de Projet du konkreet ulafen<ref name="rtl.lu" />. Déi ursprénglech Iddi vun der Tram-Bunn gëtt deemno opginn zu Gonschte vun der Realiséierung vun engem klasseschen Tram, kombinéiert mat enger Verbesserung vum Schinnennetz<ref name=":0" /><ref name=":2" />. Den Tracé vum Tram gouf [[2007]] definéiert. De Prinzip vun enger Verbindung vum Kierchbierg iwwer d'[[Avenue John-F.-Kennedy (Stad Lëtzebuerg)|Avenue Kennedy]] gouf bäibehalen, et gouf awer eng Verlängerung duerch d'[[Uewerstad]] bis op d'Gare virgeschloen. D'Oppositioun aus dem Camp vun de Aktivisten déi fir den Tunnel agetruede sinn, war hefteg. Si sinn esou wäit gaange fir den Tram als eng „folkloristesch Variante vum Bus“<ref>« Le tram n'est rien d'autre qu'une variante folklorique du bus! » "Historique" op der Websäit vun der TRAM A.s.b.l. (gekuckt den 3. August 2017)</ref> ze qualifizéieren a fir d'Kritiker vum Tunnelprojet ze diskreditéieren. D'Regierung war gezwongen ze reagéieren an huet widderholl, datt si géint de „Bus-Bunn-Projet“ wier. Den 21. Juni 2007 gouf de ''GIE LuxTram'' gegrënnt, dee Pläng ausschaffe sollt, fir en Tram duerch d'Stad fueren ze loossen. De GIE besteet zu gläichen Deeler aus Vertrieder vum Staat an der Stad Lëtzebuerg. Den „Avant-projet sommaire“ gesouch eng Tramslinn vir, déi vun der [[Gare Houwald]] iwwer d'[[Gare Zéisseng]] - d'[[Gare Lëtzebuerg|Gare Centrale]] an d'Uewerstad op de Kierchbierg bis bei d'[[Luxexpo]] féiere sollt. Se sollt kombinéiert gi mat enger Eisebunnsverbindung vun der [[Eisebunnsstreck Lëtzebuerg-Waasserbëlleg Grenz|CFL-Linn 3]] iwwer de Fluchhafe Findel mat enger Endstatioun bei der Luxexpo<ref name=":2" />. Am Mee 2008 gouf eng Maquette vun engem Tram (vun der Linn 1 vum Tram vun Nice) an der Stad ausgestallt fir der Bevëlkerung esou de Projet vum Tram virzestellen<ref name="rail.lu">[http://www.rail.lu/projettramlux.html Projet de tramways de la Ville de Luxembourg], op rail.lu (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. Den Tracé tëscht der Stater Gare an der Uewerstad gouf 2008 festgehalen, nodeems et dräi Variante goufen: eng iwwer d'Nei Avenue (déi och duerno zréckbehale gouf), eng aner iwwer d'Al Avenue an eng drëtt iwwer déi zwou Avenuen, awer allkéiers nëmmen an enger Richtung<ref>[http://www.gtf.be/gtf_luxtram.html Luxtram: le futur tram de Luxembourg], op gtf.be, Websäit vum Groupement belge pour la promotion et l'exploitation Touristique du transport ferroviaire (gekuckt de 6. August 2017t</ref>. Wéi am Joer [[2010]] Lëtzebuerg d'[[Finanzkris 2007/2008|Finanzkris]] ze spiere krut, war d'Regierung verflicht, eng Rëtsch Spuermoossnamen z'ergräifen a verschidde Projeten hu missen op Äis geluecht ginn. Dorënner och de Projet vum Tram. De Premier [[Jean-Claude Juncker]] huet a senger [[Ried zur Lag vun der Natioun]] de 4. Mee 2010 ugekënnegt, datt den Tram net virun [[2014]] kéint realiséiert ginn<ref name=":0" />{{,}}<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/rechercher/story/23909419 Patrick Théry, On a beau dire, le tram est bel et bien sur les rails] op lessentiel.lu de 26. September 2010 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. Ursprénglech war virgesinn, datt d'Aarbechten uganks [[2011]] sollten ufänken, soudatt d'Linn 2014 hätt kënnen opgoen<ref>[http://Le+tram+va+redessiner+les+artères+de+Luxembourg Le tram va redessiner les artères de Luxembourg] op lessentiel.lu de 15. September 2009 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. Am August goufen am Zentrum vun der Stad [[Geotechnik|geotechnesche]] Buerunge fir de Bau vum Tracé gemaach, fir déi genee Positioun vun de Statioune kënne festzeleeën<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/rechercher/story/12845897 Des forages sur le futur tracé du tram] op lessentiel.lu den 23. August 2010 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. === Oppositioun an alternativ Projeten === Am Mäerz 2012 hu verschidde Volleksvertrieder vum ADR a besonnesch den Deputéierte [[Jacques-Yves Henckes]] - déi vu vir era géint den Tram an éischter fir de „City-Tunnel“ agetruede sinn - verlaangt, datt e Referendum sollt organiséiert ginn, mat deem d'Bevëlkerung sech fir déi eng oder aner Iddi kéint ausschwätzen<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/referendum-sur-le-tram-il-faudra-attendre-l-avis-du-gouvernement-4f60efa3e4b02f5ce8fac82f Référendum sur le tram: il faudra attendre l'avis du gouvernement] op wort.lu de 14. Mäerz 2012 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>{{,}}<ref>[http://L'ADR+veut+un+référendum+sur+le+tram L'ADR veut un référendum sur le tram] op wort.lu de 14. Mäerz 2012 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. Déi aner [[Lëscht vun de politesche Parteien zu Lëtzebuerg|Parteien]] hunn de Virschlag vum ADR kritiséiert, mat der Begrënnung, datt en nationale Referendum iwwer e lokale Sujet géint d'Gesetz verstousse géif. D'Iddi vum Referendum ass am Mee vun der Regierung verworf ginn, well de „City-Tunnel“ nëmme schwéier realiséierbar wier, souwuel a Bezuch op d'Käschten, wéi och op déi technesche Machbarkeet<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/city-tunnel-vs-tram-il-n-y-aura-pas-de-referendum-4fbfa410e4b0c4249c53fdf2 City-tunnel vs tram: il n'y aura pas de référendum] op wort.lu de 25. Mäerz 2012 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. Am Juni huet den deemolege Minister fir nohalteg Entwécklung, [[Claude Wiseler]], confirméiert, datt den Tram en Deel vun der Regierung hirem Plang fir eng nohalteg Mobilitéit wier an datt de Schantje fir den Tram ze bauen 2014 ufänke géif. Déi geschate Käschte fir déi éischt Phas géife bei 320 Milliounen Euro leien. Et gouf awer och nach preziséiert, datt de Schantje fir déi éischt Phas eréischt kéint ufänken nodeems eng Ëmwelt-Impaktstudie gemaach gi wier<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/320-millions-d-euros-pour-la-premiere-phase-du-tram-4fcf928be4b0c77473ce9847 320 millions d'euros pour la première phase du tram] op wort.lu de 15. Juni 2012 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. D'Géigner vum Projet hunn en ze deier an net néideg fonnt<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/parfois-juge-trop-cher-ou-inutile-le-tram-circulera-a-luxembourg-en-2017-4fda0c73e4b0c152a04dd5db Parfois jugé trop cher ou inutile, le tram circulera à Luxembourg en 2017] op wort.lu de 27. Juni 2012 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. De Projet géif et erlaben déi 270 Bussen déi pro Stonn iwwer d'Nei Avenue fueren do erauszehalen. Haaptsächlech déi regional Buslinnen solle ronderëm der Stad op Statiounen nieft der Tramslinn gekappt wou een dann ëmklamme kann<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/19959250 Un réseau de bus adapté à la future ligne de tram] op lessentiel.lu de 24 Abrëll 2012 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. Am September [[2013]] huet de Regierungsrot gréng Luucht gi fir datt de Staat sech finanziell um Bau vun der Tramslinn bedeelege kann<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/feu-vert-pour-le-tram-qui-reliera-la-gare-centrale-a-luxexpo-52468871e4b0970ab1696d8b Feu vert pour le tram qui reliera la gare centrale à Luxexpo] op wort.lu den 28. September 2013 (gekuckt de 6. August 2017)</ref>. De Projet stoung am Januar [[2014]] erëm am Virdergrond. De [[Staatsrot (Lëtzebuerg)|Staatsrot]] war nämlech der Opfaassung - entgéint der Meenung vun der Regierung zwee Joer virdrun - datt den Tram tëscht dem Kierchbierg an der Gare d'Problematik déi duerch de staarke Voyageursverkéier entsteet, net léise kann<ref name="wort.lu1">[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/le-tram-n-est-pas-une-solution-selon-le-conseil-d-etat-52df89bee4b0e9996823d358 Le tram n'est pas une solution, selon le Conseil d'Etat] op www.wort.lu den 22. Januar 2014 (gekuckt den 10. August 2017)</ref>. Fir effikass ze sinn, misst den Tram capabel si fir och op der Schinneninfrastruktur vum Zuch ze fueren. De [[François Bausch]] - Nofollger vum Claude Wiseler - huet dem Conseil d'état erkläert, datt dëse Projet eleng d'Verkéiersproblemer net léise kéint, ma datt een en als Deel vun engem ganze Pak vu Léisunge betruechte misst, deen d'Regierung am Kader vun engem nohaltege Mobilitéitsplang (MoDu) virgesäit<ref name="wort.lu3">[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/tram-a-luxembourg-le-conseil-d-etat-pinaille-le-ministre-lui-repond-52ea164fe4b00e3c1fceffbb Tram à Luxembourg: le Conseil d'Etat pinaille, le Ministre lui répond] den 30. Januar 2014 op wort.lu (geckucht den 10. August 2017</ref>. Den ADR huet nach eng Kéier e Referendum gefuerdert<ref name="wort.lu2">[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/l-adr-veut-un-referendum-sur-le-tram-530c8986e4b0577c214a14e4 L'ADR veut un référendum sur le tram], op www.wort.lu de 25. Februar 2014 (gekuckt den 10. August 2017)</ref>. Am Mäerz 2014 gouf d'[[Adolphe-Bréck|Nei Bréck]] fir de Verkéier zou gemaach well se - fir datt den Tram driwwer fuere kann - komplett restauréiert a méi breet gemaach muss ginn. De Schantjen huet dräi Joer gedauert. Wärend där Zäit gouf niewendrun eng provisoresch Bréck gebaut déi - wéinst hirer Faarf - am Volleksnumm d'„Blo Bréck“ genannt gouf<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/le-pont-adolphe-au-chomage-technique-a-partir-du-premier-week-end-de-mars-52f9f69ae4b07ca9197daa44 Le pont Adolphe au chômage technique à partir du premier week-end de mars] op wort.lu den 11. Februar 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. D'Nei Bréck ass am Mäerz [[2017]] erëm opgaangen<ref>[http://www.rtl.lu/letzebuerg/1016793.html Prett fir weider 100 Joer: Reouverture de 25. Mäerz] op rtl.lu am Mäerz 2017 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Am Abrëll 2014 haten de François Bausch an d'Stater Buergermeeschtesch [[Lydie Polfer]] informéiert, datt den Tram um Tracé duerch d'Stad ouni Catenaire fuere géif. Dëst war drop zréck ze féieren, datt d'Géigner vum Tram sech ëmmer drop behaapt hunn, datt d'Catenairen d'Vue vun der Stad verschampeléiere géifen. Den Ufank vun den Aarbechte gouf fir 2015 ugekënnegt<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/luxembourg-le-tram-enleve-le-haut-5360f5b4e4b0c1eb30fa4f9a Luxembourg: le tram enlève le haut] op wort.lu den 30. Abrëll 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Si hunn och matgedeelt, datt d'Linn am Endausbau bis op den [[Houwald]] an op de [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafe Findel]] verlängert géif ginn. Dës zwou Verlängerunge géifen deemno zousätzlech zum urspréngleche Projet (Kierchbierg-Gare) gebaut ginn<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/tram-a-luxembourg-le-trace-initial-doit-etre-prolonge-53609b3de4b01cc492c69c78 Tram à Luxembourg: le tracé initial doit être prolongé] op wort.lu den 30. Abrëll 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Dës Ukënnegung huet d'Buergermeeschtere vun [[Gemeng Hesper|Hesper]], [[Gemeng Nidderaanwen|Nidderaanwen]] a [[Gemeng Sandweiler|Sandweiler]] op de Plang bruecht, déi gemengt hunn, se wiere vum Nohaltegkeetsminister beduckst ginn<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/tram-trois-bourgmestres-ont-l-impression-d-avoir-ete-dupes-533ec8f6e4b012fe7ff65e65 Tram: trois bourgmestres ont l'impression d'avoir été dupés] op wort.lu de 4. Abrëll 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. De Projet fir eng Verbindung vun der Eisebunnslinn vun Dummeldeng op de Kierchbierg ze baue schéngt definitiv net méi aktuell ze sinn. Tëscht November an Dezember 2013 hat LuxTram eng Meenungsëmfro organiséiert an där hir Resultater goufen am Mee 2014 virgestallt. Dobäi koum eraus, datt nëmmen 23 % vun der Befrote géint de Projet waren, 7 % waren nach onentschloss<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/26132254 Sept personnes sur dix se disent favorables au tram] op lessentiel.lu de 15. Mee 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Dës Resultater hu gewëssermoossen iwwerrascht, well grad an där Zäit eng ëffentlech [[Petitioun]] um Internet am Gaang war, déi e Referendum géint den Tram gefuerdert huet. Well d'Petitioun déi néideg 4500 Ënnerschrëften zesumme kritt hat, huet de Sujet mussen an der Chamber diskutéiert ginn<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/news/luxembourg/story/19835995 Le référendum sur le tram obtient 4 500 signatures] op lessentiel.lu den 2. Mee 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. No der Debatt tëscht den Deputéierten an de Petitionären ass de Referendum majoritär vun den Deputéierte refuséiert ginn, aus Angscht datt d'Organiséiere vun engem Referendum de Projet nach weider verspéide géif. Den Deputéierte [[Claude Adam]] huet dobäi bemierkt, datt bei de Parlamentswalen 2013 90 % vun de Wieler fir eng Partei gestëmmt haten, déi fir den Tram war<ref>Laurence Bervard, [http://www.lessentiel.lu/fr/news/dossier/tram/story/30429994 Les députés rejettent l'idée d'un référendum] op lessentiel.lu de 27. Mee 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. De 4. Juni 2014 huet d'Chamber mat 56 vu 60 Stëmmen de Gesetzprojet 6626 gestëmmt, mat deem 230 Milliounen Euro bewëllegt goufen, fir en Tram vun der Luxexpo op d'[[Gare Lëtzebuerg|Stater Gare]] ze bauen<ref name=":3">[http://www.chd.lu/wps/portal/public/Accueil/TravailALaChambre/Recherche/RoleDesAffaires?action=doDocpaDetails&backto=/wps/portal/public/Accueil/Actualite&id=6626] „Projet de loi portant sur la construction d'une ligne de tramway à Luxembourg entre la Gare Centrale et le Circuit de la Foire Internationale au Kirchberg“ op chd.lu, der Websäit vun der Chambre des députés (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Dobäi kommen eng 124 Millioune vun der Stad Lëtzebuerg, soudatt d'Gesamtkäschten (inklusiv den Ënnerhalt fir 4 Joer) bei 354 Milliounen Euro leie géifen. En alternative Projet fir de Bau vun enger [[Seelbunn]] déi tëscht der Stater Gare an dem Kierchbierg fuere kéint, an deen och vun der [[Chambre des métiers|Handwierkerkummer]] ënnerstëtzt gouf, ass awer vum Minister François Bausch ofgeleent ginn, well hien en als onrealistesch ugesinn huet<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/24914255 La Chambre des métiers défend le téléphérique] op lessentiel.lu den 2. Abrëll 2014 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. D'Gesetz iwwer de Bau vun der Tramslinn tëscht der Stater Gare an der Luxexpo um Kierchbierg ass de 24. Juli 2014 ënnerschriwwen<ref name=":3" /> an de 6. August publizéiert ginn<ref name=":6" />. Den 21. Oktober 2014 hunn de Minister fir Nohalteg Entwécklung an Infrastrukturen, [[François Bausch]], fir de Lëtzebuerger Staat, souwéi d'Buergermeeschtesch [[Lydie Polfer]] an déi Éischt Schäffin [[Sam Tanson]] fir d'Stad Lëtzebuerg den Akt ënnerschriwwen, fir aus dem ''Groupement d'intérêt économique'' (GIE) eng [[Société anonyme|Aktiegesellschaft]] ze maachen<ref name=":4" /><ref name=":5" /><ref name=":14">Maurice Fick, [https://www.wort.lu/fr/luxembourg/la-societe-d-exploitation-du-tram-est-creee-premier-troncon-du-tram-mis-en-service-au-second-semestre-2017-54468bfeb9b398870807d12a "Premier tronçon du Tram mis en service au second semestre 2017"] op wort.lu den 21. Oktober 2014 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. {{Méi Info 1|LuxTram}} De Choix fir aus dem GIE eng privat a keng ëffentlech Gesellschaft ze maachen ass - den Autoritéiten no - drop zréckzeféieren datt et mat enger ëffentlecher Gesellschaft méi deier a méi komplizéiert gi wier, absënns wat d'Prozedure vun den ëffentlechen Aarbechten ugaange wier. Dës Entscheedung gouf besonnesch vum [[Fédération nationale des cheminots, travailleurs du transport, fonctionnaires et employés luxembourgeois|Landesverband]], der gréisster Gewerkschaft vun den Eisebunner bedauert<ref>[http://www.lequotidien.lu/politique-et-societe/tram-le-landesverband-prepare-son-implantation-aupres-des-futurs-conducteurs/ Tram: le syndicat des cheminots prépare déjà son implantation auprès des futurs conducteurs] op lequotidien.lu den 9. Juli 2015 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. === Bau an Ouverture vun der 1. Phas (Tronçon A)=== [[Fichier:Luxembourg tram testing August 2017 (3).webm|thumb|D'Ramm 106 mécht Nuetstester an der Avenue John F. Kennedy (August 2017).]] D'Viraarbechte fir en [[neien Tramsschapp]] hunn am Januar [[2015]] ugefaangen, mat den [[Archeologie|archeologeschen]] Ausgruewungen an dem Ofholze vu 4,4 ha Bësch un, do wou herno d'Rangéiergare hi kënnt. Als Kompensatiounsmoossnam ginn op enger anerer Plaz am [[Gréngewald]] 6,8 ha Bësch nei ugeluecht. De 15. Januar gouf de GIE vun der LuxTram S.A. iwwerholl. Am Februar ass d'Leedung vum Bau vun enger ''Association momentanée'' iwwerholl ginn, déi aus de Lëtzebuerger Firme ''[[Paul Wurth S.A.|Paul Wurth Geprolux]]'', ''Luxplan SA'', ''Beng architectes associés'', ''Felgen et associés'' an der franséischer Firma ''Egis'' mat hirer Filial ''Atelier Villes et Paysages'' besteet<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/le-consortium-est-connu-9-entreprises-pour-la-conception-du-tram-54dcaebe0c88b46a8ce53613 9 entreprises pour la conception du tram] op wort.lu de 15. Februar 2015 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Schliisslech hunn d'Aarbechte fir d'Verleeë vun den ënnerierdesche Leedungen am Mee ugefaangen<ref>[http://www.lequotidien.lu/luxembourg-ville/transports-urbains-les-premiers-travaux-se-trament-video/ Transports urbains: les premiers travaux se trament (Vidéo)] op lequotidien.lu de 6. Februar 2015 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Mam Zil fir LuxTram bei der Exploitatioun vun der éischter moderner Tramslinn vum Land ze hëllefen, gouf den 2. Juli 2015 e Kontrakt iwwer dräi Joer mat enger Grupp vun dräi franséischen Entreprisen ofgeschloss. Et handelt sech dobäi ëm ''Transdev'', der ''Société d'économie mixte des transports en commun de l'agglomération nantaise (Semitan)'' an ''Transamo''. Den 18. September 2015 ass mam Bau vun der Linn ugefaange ginn. Als éischt gouf den Tramsschapp hannert der Luxexpo gebaut<ref name=":19">[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/neien-tramsschapp-tram-place-au-futur-centre-de-maintenance-55fc33990c88b46a8ce60541 Tram: place au futur centre de maintenance] op wort.lu den 18. September 2015 (gekuckt den 12. August 2017)</ref><ref name=":20">John Chalmers, [http://www.chronicle.lu/categorieslivingtransportparking/item/10317-luxtram-infrastructure-work-to-start-in-2016 LuxTram Infrastructure Work to Start in 2015] op chronicle.lu de 16. Februar 2015 (gekuckt den 20. August 2017)</ref>. D'Renovéierung vun der [[Pont grande-duchesse Charlotte|Rouder Bréck]] huet dunn am Oktober ugefaangen, virun allem fir d'Bréck 2 Meter méi breet ze maachen, fir datt den Tram herno driwwer fuere kann. D'Aarbechte konnten dunn am Juli 2017 ofgeschloss ginn<ref>[https://www.wort.lu/fr/politique/les-travaux-demarrent-le-1er-octobre-le-pont-rouge-va-etre-elargi-de-2-metres-55fa8e8b0c88b46a8ce6031a Le Pont Rouge va être élargi de 2 mètres] op wort.lu de 17. September 2015 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>{{,}}<ref>[https://www.wort.lu/fr/politique/luxembourg-kirchberg-renovation-du-pont-rouge-leger-retard-dans-les-travaux-56c88c151bea9dff8fa73389 Rénovation du Pont Rouge: léger retard dans les travaux] op wort.lu den 20. Februar 2016 {{small|(gekuckt den 12. August 2017)}}</ref>{{,}}<ref>[http://www.lequotidien.lu/luxembourg/luxembourg-deux-week-ends-de-travaux-sur-le-pont-rouge/ Luxembourg: deux week-ends de travaux sur le pont rouge] op lequotidien.lu den 12. Juli 2017 {{small|(gekuckt den 12. August 2017)}}</ref>. D'Viraarbechten um Kierchbierg an um Lampertsbierg hunn am Februar 2016 ugefaangen, wou ronn 50 Beem ewechgeholl an deelweis an eng Bamschoul ëmgeplanzt goufen. Méi spéit solle se erëm laanscht der Tramsstreck zréck gesat ginn<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/limpertsberg-une-cinquantaine-d-arbres-demenagent-pour-faire-place-au-tram-56be09a30da165c55dc52c39 Une cinquantaine d'arbres déménagent pour faire place au tram] op wort.lu den 12. Februar 2016 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>{{,}}<ref>Jean-Michel Hennebert, [http://paperjam.lu/news/le-chantier-du-tram-de-part-et-dautre-du-pont-rouge Le chantier du tram de part et d'autre du Pont Rouge] op paperjam.lu den 1. Februar 2016 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. D'Leedung fir de Bau vum éischten Deel vun der Linn ass am Mäerz [[2016]] engem Gruppement vu Firmen zougewise ginn an zwar: déi franséisch Firmen ''TSO'', ''Muller TP'' an ''NGE GC'' an déi Lëtzebuerger ''Sopinor'' a ''Costantini''. De Bau vun der Plattform, also do wou d'Schinne geluecht ginn, huet de Mount duerno ugefaangen. Zu deem Ament sinn d'Archeologe bei de Viraarbechten um Tracé duerch d'Stad op d'Grondmauere vun der [[Neipuertskapell]] gestouss. Déi éischt Schinne goufen am Juli 2016 an der [[Avenue John-F.-Kennedy (Stad Lëtzebuerg)|Avenue John F. Kennedy]] verluecht, do wou scho bei der Neiuluecht vun der Strooss eng Verkéiersspuer fir den Tram prett gehale gi war. Vum 24. August u goufen d'Schinnen zesummegeschweesst.<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/le-long-de-l-avenue-kennedy-au-kirchberg-les-premiers-rails-du-tram-sont-poses-57907396ac730ff4e7f63d0a Les premiers rails du tram sont posés] op wort.lu den 21. Juli 2016 (gekuckt den 12. August 2017)</ref><ref name=":15">[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/au-kirchberg-a-quoi-ressemble-le-centre-de-maintenance-du-tram-57c44891ac730ff4e7f65a39 A quoi ressemble le centre de maintenance du tram?] op wort.lu den 29. August 2016 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>{{,}}<ref>[http://5.35.247.232/component/k2/item/18614-significant-milestone-reached-as-first-luxtram-tracks-laid Significant Milestone Reached as First LuxTram Tracks Laid] op chronicle.lu de 25. August 2016 (gekuckt den 12. August 2017)</ref> De Schantjen ass schëtzeg viru gaangen, verschidden Aarbechte konnten - op Grond vun enger Derogatioun - och wärend dem [[Kollektivcongé]] am Bausecteur realiséiert ginn.<ref name=":13">Jean-Michel Hennebert, [http://paperjastatim.lu/news/un-pas-de-plus-vers-un-premier-troncon-plus-long Un pas de plus vers un premier tronçon plus long] op paperjam.lu den 13. Juli 2017 (gekuckt den 13. August 2017)</ref> Just laanscht dem [[Glacis (Lampertsbierg)|Glacis]] hunn d'Aarbechte wéinst der [[Schueberfouer]] musse rouen<ref>[http://www.lequotidien.lu/luxembourg/luxembourg-pendant-lete-rien-narrete-le-tram/ Luxembourg: pendant l'été, rien n’arrête le tram] op lequotidien.lu den 2. August 20156 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. Ob wärend den Aarbechten oder am Definitiven, den Tram hëlt der Fouer 10 % vun de 45000 m<sup>2</sup> Ausstellungsfläch ewech<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/travaux-le-tram-au-glacis-champ-libre-pour-la-schueberfouer-59117d5ea5e74263e13bee1b Le tram au Glacis: champ libre pour la Schueberfouer] op wort.lu den 8. Mee 2017 (gekuckt den 12. August 2017)</ref>. D'Aschalte vum [[Elektrizitéit|Stroum]] an d'Catenaire war den 10. Juli 2017<ref>[http://www.lequotidien.lu/actualites/tramway-de-luxembourg-les-premiers-tests-auront-lieu-mercredi-prochain/ Tramway de Luxembourg: les premiers tests auront lieu mercredi prochain] op lequotidien.lu de 7. Juli 2017 (gekuckt den 13. August 2017)</ref>. Domat konnte vum 12. Juli un déi éischt Tester op der Linn gefuer ginn. Mat den Tester ass et dunn ëmmer nuets tëscht 21.00 a 5.00 Auer viru gaangen, mam Zil, datt all eenzel Ramm 150&nbsp;km fiert, fir esou d'Materialausdauer ze préiwen<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/La-premiere-sortie-du-tram-sous-la-pluie-30904006 La première sortie du tram sous la pluie] op lessentiel.lu den 12. Juli 2017 (gekuckt den 13. August 2017)</ref>. Den 23. a 24. September 2017 war eng „Porte ouverte“ organiséiert ginn, wou déi Intresséiert sech e Bild vum neien Tram an dem Tramsschapp maache konnten. Bei der éischter Faart mat Passagéier ronderëm den Tramsschapp koum et zu engem klengen Accident, well e provisoresche Quai ze vill no bei d'Schinne gebaut gi war<ref name="wort.lu">[https://www.wort.lu/de/lokales/unglueck-am-tag-der-offenen-tuer-tram-bleibt-auf-der-strecke-59c623da56202b51b13c3ba0 Unglück am Tag der offenen Tür - Tram bleibt auf der Strecke], op wort.lu den 23. September 2017, gekuckt de 24. September 2017</ref>. D'ëffentlech Beliichtung an d'Miwwele laanscht d'Streck goufen am September montéiert an d'Tramshaisercher am November. Vum 2. November u goufen och Testfaarten am normale Verkéier, awer ouni Passagéier gemaach, an et goufe verschidden Übunge mat de [[Rettungsdéngscht]]er duerchgefouert, bei deenen Accidenter simuléiert goufen<ref>Jörg Tschürtz: [http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/Les-pompiers-sont-prets-pour-un-accident-de-tram-16963192 "Les pompiers sont prêts pour un accident de tram."] lessentiel.lu, 15 novembre 2017.</ref>{{,}}<ref>[http://www.rtl.lu/letzebuerg/1102420.html "Eeschtfall simuléiert: Wat maachen, wann den Tram entgleist."] rtl.lu, 01.12.2017, 12:10:29.</ref>. Den éischte "richtegen" Accident mam Tram ass den [[1. Dezember]] 2017 geschitt, wéi en Automobilist, deen duerch rout gefuer war, mam Tram kollidéiert ass<ref>[https://www.wort.lu/de/lokales/kirchberg-auto-kollidiert-mit-tram-5a225104c1097cee25b78396?variant=A&utm_expid=83959466-12.SpI6vqyGSSyCfbAQ6TzOyQ.1&utm_referrer=https%3A%2F%2Fwww.wort.lu%2Fde Kirchberg - Auto kollidiert mit Tram] op wort.lu den 2. Dezember 2017; gekuckt den 3. Dezember 2017</ref>. A Presenz vum [[Henri vu Lëtzebuerg|Groussherzog Henri]] goung den 10. Dezember 2017 den éischten Deel vun der Streck op, zesumme mat der neier CFL-Halt [[Gare Kierchbierg-Pafendall|Kierchbierg-Pafendall]] op der [[Eisebunnsstreck Lëtzebuerg-Ëlwen|Nordstreck]] an der [[Funiculaire Pafendall-Kierchbierg|Pafendaller Seelbunn]], déi dës mam Tramsarrêt bei der Rouder Bréck verbënnt<ref>[http://www.rtl.lu/letzebuerg/1105529.html "Trotz Schnéi konnt alles wéi geplangt ageweit ginn."] rtl.lu, 10.12.2017, 13:35:12.</ref>. <gallery mode="packed" heights="130"> Fichier:Rails of future tram line Luxexpo-Gare Luxembourg City 2017-04.jpg|D'Pose vun de Schinnen an der Avenue Kennedy um Kierchbierg (Abrëll 2017). Fichier:Luxembourg, construction tram accès remisage (2).jpg|D'Tramsplattform beim ''[[Neien Tramsschapp]]'' (August 2017). Fichier:Luxembourg, information tram is coming (2).jpg|E Schëld fir op d'Gefore vum Tram hinzeweisen. Fichier:Luxembourg, inauguration tram (01).jpg|Offiziell Aweiung den 10. Dezember 2017 duerch de Groussherzog Henri. </gallery> === 2. Phas=== D'Linn krut de 27. Juli 2018 eng éischt Verlängerung, iwwer d'[[Rout Bréck]], laanscht de [[Grand théâtre de la ville de Luxembourg|Groussen Theater]], laanscht de [[Glacis (Lampertsbierg)|Glacis]] duerch d'[[Allée Scheffer]], an da via d'[[Allée des Résistants et des Déportés]] an d'[[Rue Jean-Pierre Probst]] op d'[[Place de l'Étoile (Stad Lëtzebuerg)|Stäreplaz]].<ref name=":13" /> D'Tester op deem Deelstéck haten den 21. Mee 2018, nuets, ugefaangen, den 31. Mee 2018 koum eng éischt Ramm am Testbetrib op der Stäreplaz un.<ref>Diane Lecorsais: [https://www.wort.lu/fr/luxembourg/tram-sur-la-place-de-l-etoile-la-phase-test-commence-dans-un-mois-5ae03f90c1097cee25b8820a "Tram sur la place de l'Etoile: la phase test commence dans un mois".] wort.lu, 25 avril 2018.</ref> An der Scheffer-Allee ass just eng Spuer mat Wues beplanzt, déi aner gëtt, wa [[Schueberfouer]] ass, fir dës abezunn. Den Tram zirkuléiert dann an ofwiesselende Richtungen op enger Spuer. <gallery mode="packed" heights="130"> Luxtram 2018 03.jpg|D'Schinne ginn op der Rouder Bréck geluecht (Jan. 2018). Luxembourg, construction tram Glacis (1).jpg|D'Pose vun de Gleiser um [[Glacis (Lampertsbierg)|Glacis]], op der Héicht vun der Halt Theater (Aug. 2017). Luxembourg, Schueberfouer 2018 (121).jpg|D'Spuer um Glacis, déi fir d'Schueberfouer gespaart gëtt (Aug. 2018). Luksemburgo, konstruado de tramhaltejo Stäreplatz, 1.jpeg|Bal fäerdeg Halt ''Stäreplaz / Étoile'' (Juni 2018). Luxembourg, inauguration tram phase 2 (101).jpg|D'''Tramsmusek'', bei den Aweiungsdfeierlechkeete vun der 2. Phas. Luxembourg, inauguration tram phase 2 (103).jpg|D'Bännche gëtt duerchgeschnidden. </gallery> ===3. Phas (Tronçon B)=== Den 29. Oktober 2018 hunn d'Aarbechte fir déi 3. Phas, vun der Stäreplaz op d'[[Gare Lëtzebuerg|Stater Gare]], mat enger liichter Verspéidung, ugefaangen. Fir d'éischt goufen d'Virbereedungsaarbechten an der [[Avenue Émile-Reuter]] an an der [[Nei Avenue|Neier Avenue]] ausgefouert (Beem ewechgeholl, ënnerierdesch Leitungen a Kanalisatioune verluecht, asw.)<ref>Nicolas Léonard: [http://paperjam.lu/news/le-chantier-du-tram-reprend-lundi "Le chantier du tram reprend lundi."] paerjam.lu, 26 oct. 2018.</ref>. Am August 2019 goufen déi éischt Schinne verluecht, woubäi mat de Kräizungen ugefaange gouf, fir vum reduzéierten Autostrafic an der Summervakanz ze profitéieren. Dono koum de [[Boulevard Royal]] drun, wou wéinst zwéi grousse Schantercher, déi vum ''[[Royal-Hamilius]]'' a vum ''Zenit Royal'', huet misse gewaart ginn, bis een do bäikéim fir déi vum Tram<ref>Jean-Michel Hennebert: [http://paperjam.lu/news/le-troncon-vers-la-gare-sera-un-peu-plus-complexe "Le tronçon vers la gare sera un peu plus complexe."] paperjam.lu, 10 nov. 2017</ref><ref name=Essentiel23fev2018>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/Le-tram-sur-l-avenue-de-la-Liberte-fin-2020-15224513 "Le tram sur l'avenue de la Liberté fin 2020."] lessentiel.lu, 23. Februar 2018.</ref>. Op der [[Nei Bréck|Neier Bréck]] goufen d'Schinne fir den Tram scho bei de Renovatiounsaarbechten, déi am Mäerz 2017 ofgeschloss waren, geluecht. Si hunn awer 2020 nees missen erausgerappt ginn, well d'Deen- a Beweegungsfouen ufanks net mat verluecht gi waren.<ref>[https://www.wort.lu/de/lokales/gleise-am-pont-adolphe-was-lange-waehrt-5f3a8c99da2cc1784e363d78 "Gleise am Pont Adolphe: Was lange währt ..."] wort.lu, 18.08.2020.</ref> Déi éischt Testfaarten op dem neien Deelstéck goufen de 5. Oktober 2020 gemaach. Vum 30. November 2020 gouf mam ''Betrib ouni Passagéier'' bis op d'Stater Gare ugefaangen, an den 13. Dezember 2020 um 10 Auer gouf d'Linn mat hirem neie provisoreschen Terminus op der [[Place de la Gare (Stad Lëtzebuerg)|Garer Plaz]] a Betrib geholl. Bei der Aweiung derbäi wren de Groussherzog Henri, de Bauten- an Transportminister François Bausch an d'Stater Buergermeeschtesch Lydie Polfer.<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/l-inauguration-du-tram-vers-la-gare-se-prepare-10518076 «On peut enfin profiter après tous ces travaux».] lessentiel.lu, 13.12.2020.</ref>. D'Aarbechten ronderëm, an der Avenue de la Liberté an op der Garer Plaz goufen iwwerdeeems am Fréijoer 2021, an déi op der [[Place de Paris (Stad Lëtzebuerg)|Paräisser Plaz]] an der [[Place de Metz (Stad Lëtzebuerg)|Place de Metz]], am Summer 2021 ofgeschloss.<ref name=13Dez>[https://www.wort.lu/de/lokales/tram-am-13-dezember-bis-zum-hauptbahnhof-5f759b78de135b9236f012c3 "Tram: Am 13. Dezember bis zum Hauptbahnhof."] wort.lu, 01.10.2020.</ref>{{,}}<ref>[https://www.rtl.lu/mobiliteit/news/a/1588667.html "Vum 13. Dezember u fiert den Tram op d'Gare."] rtl.lu, 01.10.2020 11:35.</ref> <gallery mode="packed" heights="150"> Tramway à venir Avenue de la Liberté à Luxembourg (juin 2019).JPG|Virbereedungsaarbechten an der [[Avenue de la Liberté (Stad Lëtzebuerg)|Neier Avenue]]. D'Plattform op der [[Nei Bréck|Neier Bréck]] ass prett zanter Mäerz 2017. Avenue de la Liberté (Luxembourg City) road works 2019-08.jpg|Am August 2019 an der Neier Avenue... Luxembourg, avenue Émile Reuter 08-2019 (101).jpg|an der [[Avenue Émile-Reuter|Arsenalstrooss]]... Luxembourg, place de l'Étoile 08-2019 (102).jpg|an op der [[Place de l'Étoile (Stad Lëtzebuerg)|Stäreplaz]]. </gallery> <gallery mode="packed" heights="150"> Luxembourg, avenue de la Liberté 01-2020 (102).jpg|Am Januar 2020 an der Neier Avenue... Luxembourg, avenue de la Liberté 01-2020 (105).jpg Luxembourg, place de la Gare 01-2020 (102).jpg|... an op der Garer Plaz </gallery> <gallery mode="packed" heights="150"> Luxembourg, place de la Gare 08-2020 (102).jpg|Am August 2020 op der Garer Plaz... Luxembourg, place de la Gare 08-2020 (101).jpg Luxembourg, avenue de la Liberté 08-2020 (104).jpg|... an an der Neier Avenue Luxembourg, avenue de la Liberté 08-2020 (102).jpg </gallery> <gallery mode="packed" heights="150"> Luxembourg, avenue de la Liberté 10-2020 (101).jpg|Den Tram op der éischter Testfaart an der Neier Avenue de 5. Oktober 2020 Luxembourg, bd Royal 11-2020 (104).jpg|''Marche-à-blanc'' um Boulevard Royal... Luxembourg, av. de la Liberté 11-2020 (102).jpg|an der Neier Avenue... Luxembourg, place de la Gare 11-2020 (101).jpg|a virun der Gare den 30. November 2020. </gallery> <gallery mode="packed" heights="150"> Fichier:Luxembourg, inauguration tram phase 3 (101).jpg| D'Éieregäscht beim Depart an der [[Avenue Émile-Reuter|Arsenalstrooss]]... Fichier:Luxembourg, inauguration tram phase 3 (103).jpg| ... an no der Arrivée op der Gare. Fichier:Luxembourg, inauguration tram phase 3 (107).jpg| D'Bändche gëtt duerchgeschnidden. </gallery> ===4. Phas (Tronçon C)=== [[Fichier:Luxembourg, information Den Tram kënnt op Bouneweg (101).jpg|thumb]] Tëscht 2021 an Hierscht 2023<ref name=":7">Diane Lercorsais, [https://www.wort.lu/de/lokales/wie-die-tram-das-stadtbild-veraendert-5a9040fbc1097cee25b81763 Wie die Tram das Stadtbild verändert] op wort.lu den 23. Februar 2018 an „Nächster Halt Stadtzentrum“ am Luxemburger Wort vum 24./25. Februar 2018, S. 25</ref> geet et da successiv weider iwwer [[Bouneweg]], laanscht de [[Lycée technique de Bonnevoie]] bis op d'[[Cloche d'or]] bei den neie [[Stadion vu Lëtzebuerg]]. Dofir gouf tëscht Januar 2019 a Summer 2021 d'[[Pont Jean-Pierre-Buchler|Jean-Pierre-Büchler-Bréck]] erneiert an duebel sou breet gemaach, fir datt den Tram driwwer fuere kann. D'Schinnen dofir goufen am November 2021 verluecht<ref>[https://www.wort.lu/de/lokales/verlaengerung-des-tramnetzes-schreitet-vorran-618fec7ede135b92366d1b5a "Pont Buchler: Verlängerung des Tramnetzes schreitet voran."] wort.lu, 13.11.2021.</ref>. Des Weidere gouf op der Bouneweger Säit, op Terrainen déi brooch louchen, 2021-2022 déi nei Plattform fir den Tram an [[Nationalstrooss 40|eng nei Strooss]] (N40) als Ersatz fir d'[[Route de Thionville (Stad Lëtzebuerg)|N3 (Diddenuewener Strooss)]] gebaut<ref>Jean-Michel Hennebert, [http://paperjam.lu/news/mettre-fin-a-un-veritable-gachis-de-terrains Mettre fin à «un véritable gâchis de terrains»] op paperjam.lu den 9. Mee 2016 (gekuckt de 14. August 2017)</ref>. Vum 11. September 2022 u geet d'Linn vun der Gare aus virun, iwwert d'Statioun ''[[Leschte Steiwer]] - Dernier Sol'' bis op den deen nächsten provisoreschen Terminus, d'Halt ''Lycée Bouneweg'' an der [[Rue de Houffalize]]<ref name=Bouneweg/><ref name=19avril21>[http://www.luxtram.lu/wp-content/uploads/Conférence-de-presse_PPT_OFFICIEL19042021.pdf "Conférence de Presse, 19 avril 2021: Prochaine étape du tramway et nouveaux arrêts."] op luxtram.lu (gekuckt den 19. Abrëll 2021).</ref>. <gallery mode="packed" heights="150"> Luxembourg, Pont Jean-Pierre-Buchler (119).jpg|D'J.-P.-Buchler-Bréck gëtt fir den Tram méi breet gemaach (Mäerz 2021) Luxembourg, Pont Jean-Pierre-Buchler (132).jpg|Tëscht der Gare an der J.-P.-Buchler-Bréck sinn d'Schinne scho geluecht (Januar 2022) Luxembourg, tram tronçon C – 01-2022 (101).jpg|D'Schinne laanscht der « [[Nationalstrooss 40|Neier N3]] » zu Bouneweg (Januar 2022) </gallery> <gallery mode="packed" heights="150"> Luxembourg, tram tronçon C – 06-2022 (101).jpg|Och op der neier Streck gouf Gréngs ugeluecht (Juni 2022) Luxembourg, tram tronçon C – 06-2022 (102).jpg|Den neie provisoreschen Terminus Lycée Bouneweg; Statioun mat 4 Gleiser an 2 Quaien (Juni 2022) Luxembourg, tram tronçon C – 07-2022 (102).jpg|En Tram op enger Testfaart um Terminus Lycée Bouneweg (August 2022) </gallery> ===Tronçon D=== Vum Bouneweger Lycée geet den Tracé dann no riets an de [[Rangwee]] a béit dann an d'[[Rue des Scillas (Hesper)|Rue des Scillas]] of, déi 34 Meter breet gemaach gëtt, sou dass nieft dem Gleisbett fir den Tram 2x2 Spuere fir de Stroossentrafic an eng Vëlospist Plaz fannen. Op der Héicht vun der [[Gare Houwald]] fiert den Tram dann iwwer d'Eisebunnsgleiser a kuerz dono iwwer d'[[Autobunn A3 (Lëtzebuerg)|Autobunn A3]] ewech an de Quartier [[Cloche d'or]]. Déi éischt Bréck gëtt, zesumme mat engem Pole d'échange fir Bussen, direkt iwwer d'Gare gebaut. [[Bréck Gare Houwald|Déi iwwer d'Autobunn]] gëtt vun 2021 un opgeriicht. Se huet d'Form vun engem Y, well vun hir och eng Ofzweigung bei den zukünftege [[Lycée technique du Centre]] féiert, deem säin Neibau dohinner kënnt<ref>[https://www.wort.lu/de/lokales/die-bruecke-zum-ban-baubeginn-anfang-2021-5f43a830da2cc1784e364472 "Die Brücke zum Ban: Baubeginn Anfang 2021."] wort.lu, 24. August 2020.</ref>. Am Gaasperecher Bann fiert den Tram da via d'[[Rue Albert Einstein (Stad Lëtzebeurg)|Rue Albert Einstein]] weider iwwer de [[Boulevard de Kockelscheuer]] bis op säi südlechen Terminus, beim Stadion vu Lëtzebuerg. Kuerz virdru geet et nach eng Kéier iwwer d'[[Autobunn A6 (Lëtzebuerg)|A6]]<ref name="hierfaehrt">[https://www.reporter.lu/luxemburg-hier-faehrt-die-tram-entlang/ "Hier fährt die Tram entlang."] reporter.lu, 9. August 2019.</ref>. [[Bréck vum Boulevard de Kockelscheuer|Dës Bréck]], iwwer déi och de Stroosseverkéier an 2x2 Spuere féiert, gouf tëscht Summer 2018 an Hierscht 2019 gebaut<ref name="neuebruecke">[https://www.wort.lu/de/lokales/neue-bruecke-in-kockelscheuer-5dc84692da2cc1784e34f774 "Neue Brücke in Kockelscheuer."] wort.lu, 11.11.2019.</ref>. D'Aarbechten dofir ginn op zwee parallelle Schantercher gemaach: Ee vum Lycée Vauban bis bei de Stadion, deen am September 2022 lassgeet; an ee fir dat Stéck vum Bouneweger Lycée bis dohinner. Dëse fänkt eng Grëtz méi spéit un an hänkt och vum Fortgank vum Bau vun zwou Brécken of. Wéinst dem Neibau vun der [[Jean-Pierre-Büchler-Bréck|Jean-Pierre-Buchler-Bréck]] (dee bis 2021 gedauert huet), an dee vun der [[Nationalstrooss 40|N40]] soll d'Streck bis bei de Stadion Enn 2023 fäerdeg ginn, an net wéi ufanks geplangt, schonns 2021. Beim südlechen Terminus hunn d'Terrassementsaarbechte fir de [[P+R Stade de Luxembourg]] an den neie Foussballstadion am Mäerz 2017 ugefaangen<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/Le-nouveau-stade-et-son-P-R-se-preparent-deja-10046775 Le nouveau stade et son P&R se préparent déjà] op lessentiel.lu den 1. Mäerz 2017 (gekuckt de 14. August 2017)</ref>; e provisoresche Parking ass am Abrëll 2021 opgaangen, de Stadion am September dat Joer; bis Enn 2022 kënnt nach e Parkhaus bäi. <gallery mode="packed" heights="150"> File:Howald, Rue des Scillas (105).jpg|D'Rue des Scillas gëtt e gutt Stéck méi breet gemaach, ë. a. fir den Tram; hei: Hal, déi ofgrappt muss ginn (2022). Fichier:Howald,_halte_CFL_en_construction_(2).jpg|Peiler fir déi zoukënfteg Bréck bei der [[Gare Houwald]], iwwer déi (och) den Tram fuere soll. Fichier:Luxembourg, Boulevard de Kockelscheuer (4).jpg|Um [[Boulevard de Kockelscheuer]] fiert den Tram herno iwwer d'Broochland an der Mëtt vun der Foto. </gallery> ===Tronçon E === Am Norde gëtt, viraussiichtlech bis Enn 2024<ref name=Bouneweg/>, d'Streck ëm 4,5&nbsp;km vun der Luxexpo bis op de [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafe Findel]] verlängert. Den Tracé féiert laanscht de [[Rond-point Serra]], an da laanscht den Tramsschapp a laanscht d'Brëtell vun der [[Autobunn A1 (Lëtzebuerg)|Autobunn A1]]. 150 Meter virum Autobunnskräiz mat der [[Autobunn A7 (Lëtzebuerg)|A7]] geet en dann iwwer eng nei Bréck, déi nach muss gebaut ginn, op déi südlech Säit vun der A1, wou e bis op d'Sortie [[Héienhaff]] parallel mat der A1 verleeft. Do geet et dann ënner der [[Nationalstrooss 1]] erduerch, wou en Arrêt bei engem zukünftege Park & Ride wäert sinn. Dat lescht Stéck Wee bis bei den Terminus virun der ëstlecher Entrée vum Fluchhafe geet iwwer en neie Boulevard, deen nach muss amenagéiert ginn<ref name="hierfaehrt" />. Den Tram kann op där Streck mat bis zu 70&nbsp;km/h fueren a brauch dofir ronn 7 Minutten<ref>Mathieu Vacon, [http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/21562678 Sept minutes pour aller du Kirchberg au Findel] op lessentiel.lu den 18. Januar 2017 (gekuckt de 14. August 2017)</ref>. Vun Enn Oktober 2021 bis uganks 2022 goufen als Virbereedung op am Ganzen 3,2 Hektar d'Beem déi am Wee stoungen ewechgeholl; fir si ginn, als Kompensatioun, op am Ganzen 8,6 Hektar nei [[Eechen]] a [[Bichen]] an de Gemenge Jonglënster, Luerenzweiler an Nidderaanwen ugeplanzt. Enn Januar 2022 hunn d'Aarbechte fir déi nei Bréck iwwer d'A1 ugefaangen<ref>[https://www.rtl.lu/mobiliteit/news/a/1805995.html "Tram op de Findel: Vill Beem mussen de Schinne wäichen, Bau dauert 3 Joer."] rtl.lu, 23.10.2021.</ref>. Déi Bréck gëtt 108 Meter laang, 10 Meter breet an 8 Meter héich. Fir d'éischt gouf mat den Terrassementsaarbechte fir d'Ramp op béide Säite vun der A1 ugefaangen. D'Bauaarbechte fir d'Bréck selwer solle virum Summer 2022 lassgoen. Wann den Tablier bis fäerdeg ass, gëtt en am Fréijoer 2023 op 3 Stäiler geréckelt. Vum Hierscht 2023 u sollen dann d'Schinne kënne geluecht ginn<ref>[https://www.rtl.lu/mobiliteit/news/a/1876087.html "An ca. 2 Joer soll ee mam Tram bis op de Fluchhafe fuere kënnen."] rtl.lu, 07.03.2022.</ref>. Den definitiven Tracé vum Tram féiert iwwer 16&nbsp;km an huet 24 Statiounen<ref name=":13" />{{,}}<ref>[http://www.lequotidien.lu/a-la-une/video-de-la-cloche-dor-au-findel-le-parcours-du-tram-devoile-en-integralite/ <nowiki>[Vidéo] De la Cloche d'or au Findel: le parcours du tram dévoilé en intégralité</nowiki>] op lequotidien.lu de 27. Oktober 2016 (gekuckt de 14. August 2017)</ref>. An enger méi spéider Phas kéint d'Streck bis op d'[[Kaalchesbréck]] verlängert ginn<ref name="hierfaehrt" />. === Käschten a Finanzement vum Projet === Fir den Tracé vum Kierchbierg bis op d'Gare gëtt de Käschtepunkt op 565 Milliounen Euro geschat. De Staat iwwerhëlt ⅔ vun de Käschten an ⅓ gëtt vun der Stad Lëtzebuerg gedroen. Bis ewell{{wéini?}} sinn awer nëmmen 230,52 Milliounen Euro vun der [[Chamber]] gestëmmt ginn.<ref name="rtl.lu" /><ref name=":8">[http://www.developpement-durable-infrastructures.public.lu/fr/grands-dossiers/tram/ Grands dossiers - Tram] um „Portail du Développement durable et des Infrastructures“ (gekuckt den 13. August 2017)</ref>{{,}}<ref>[http://www.lequotidien.lu/luxembourg/grand-duche-tram-elections-et-chantiers-tous-azimuts-en-2017/ Grand-Duché: tram, élections et chantiers tous azimuts en 2017] op lequotidien.lu de 6. Januar 2017 (gekuckt den 13. August 2017)</ref> Am Oktober 2017 goufen d'Käschte fir den Tracé Luxexpo - Findel op 114,9 Milliounen Euro fir d'Streck vun der Gare op d'Cloche d'or, an op 99,1 Milliounen Euro vun der Luxexpo op de Fluchhafe Findel geschat. Dofir kommen dann eng weider 12 Rammen an den Asaz. De Regierungsrot hat dësem Ausbau den 20. September 2017 gréng Luucht ginn.<ref>[http://www.gouvernement.lu/7457282/13-nvlle-ligne-tramway "Présentation des prolongements de la ligne de tramway."] Pressecoommuniqué op gouvernement.lu, 13.10.2017 (14:01).</ref> === Ausbaupläng === Den 22. Abrëll 2022 huet den Transportminister [[François Bausch]] den neien [[Nationale Mobilitéitsplang 2035]] virgestallt. Wat den Tramsreseau ugeet, sou gesäit de Plang vir, dass et bis dohi 4 Linne soll ginn:<ref>Ministère de la Mobilité et des Travaux publics: [https://transports.public.lu/fr/publications/strategie/pnm-2035-brochure/pnm-2035-brochure-fr.html "PNM 2035 - Plan national de mobilité"], 22/04/2022.</ref> * d'Linn T1, Fluchafe Findel - Stadion, déi et scho (bal ganz) gëtt; * d'Linn Luxexpo - Stadion, via Stäreplaz, CHL, iwwer nei Boulevarden am Weste vun der Stad (''Boulevard de Merl, Boulevard de Cessange'' ); * d'Linn Luxexpo - PR West, via Boulevard Adenauer, Gare, Hollerech a PR Bouillon; * d'Linn [[Tram Stad Lëtzebuerg - Esch-Uelzecht|Luxexpo - Stadhaus Bieles]], via Boulevard Adenauer, Gare, Escher Strooss, Stadion, an dann an héijer Vitesse via Leideleng, Féitz, Esch-Schëffleng, Esch-Rämerech. Belval op Bieles. Do derbäi kéint no 2035 nach eng weider Linn kommen: * d'Linn Gare-Mamer, via Stäreplaz an Areler Strooss, allerdéngs eréischt no 2035. ==== Fréier Pläng==== An de Jore virdru gouf et schonn déi eng oder aner Propos fir en Ausbau: Am Joer 2016 waren ufanks dräi Extensiounen a Betruecht gezu ginn: eng éischt op [[Leideleng]], eng zweet op [[Bartreng]] an eng drëtt bei de ''Mediapark'' um [[Kierchbierg]], an der Géigend vum Wunnquartier [[Domaine du Kiem]]. D'Linn kéint gespléckt ginn, soudatt eng Faart iwwer déi aner vun der Luxexpo aus bei de ''Mediapark'' fuere géif an déi aner op de [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafen]]<ref>Erwan Nonet, [http://www.lequotidien.lu/luxembourg/tram-trois-extensions-sont-deja-envisagees/ Tram: trois extensions sont déjà envisagées] op lequotidien.lu de 27. Oktober 2016 (gekuckt den 20. August 2017)</ref>{{,}}<ref>[https://www.wort.lu/de/politik/aus-dem-parlament-vierte-tram-erweiterung-geplant-58d40697a5e74263e13ac707 Vierte Tram-Erweiterung geplant] op wort.lu den 23. Mäerz 2017 (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. Am Juni 2017 gouf d'Prioritéit dunn awer vum Nohaltegkeetsminister éischter op eng zweet Linn geluecht, déi op enger Längt vum 16&nbsp;km iwwer [[Mamer]] bis op de [[Wandhaff (Käerch)|Wandhaff]] fuere kéint<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/12038097 Le tram ira à Mamer après 2021] op lessentiel.lu den 20. Juni 2017 (gekuckt den 20. August 2017)</ref>. En iwwerschaffte Projet gouf Enn 2020 virgestallt: Ewell soll eng nei Linn vun der Gare iwwer Hollerech (duerch de Quartier ''[[Nei Hollerech]]''), bis bei de [[P+R Bouillon]] goen; eng weider vun der Cloche d'Or no Norden iwwer [[Zéisseng]] a [[Märel (Stad Lëtzebuerg)|Märel]] bis op d'[[Route d'Arlon (Stad Lëtzebuerg)|Areler Strooss]], wou s'op déi nei Linn trëfft, déi vun der Stäreplaz laanscht den [[Centre hospitalier de Luxembourg|CHL]] weider no Weste goe soll; an och d'Pläng fir eng 2. Linn um Kierchbierg, iwwer de [[Boulevard Konrad-Adenauer]] a laanscht den neie Quartier ''Laangfur'' bis bei den Tramsschapp goufe reaktivéiert.<ref>Christophe Lemaire: [https://paperjam.lu/article/cartes-projets-extensions-tram "Les projets d'extension du tram de Luxembourg."] paperjam.lu, 13.12.2020 • Édité le 14.12.2020.</ref> Dobäi kënnt de Plang vun engem séieren Tram, vun enger neier [[Tram Stad Lëtzebuerg - Esch-Uelzecht|Tramslinn Cloche d'or - Stadhaus Bieles]], laanscht d'[[Autobunn A4 (Lëtzebuerg)|Escher Autobunn]], deen am Hierscht 2020 virgestallt gouf, a bis 2028 (bis op Esch), respektiv 2035 (bis op Bieles) Realitéit kéint sinn.<ref>Jeannot Ries: [https://www.rtl.lu/mobiliteit/news/a/1599002.html "François Bausch presentéiert Projet vu séierem Tram laanscht Escher Autobunn."] rtl.lu, 22.10.2020 13:43.</ref>{{,}}<ref>Luc Ewen: [https://www.wort.lu/de/lokales/2028-faehrt-die-tram-bis-nach-esch-5f905cc1de135b92364612c2 "2028 fährt die Tram bis nach Esch."] wort.lu, 21.10.2020.</ref> Dëse séieren Tram soll en Deel vun engem neie multimodale Korridor sinn, zu deem och d'Autobunn an e Vëlosexpresswee gehéiert<ref>[https://transports.public.lu/fr/mobilite/transport-en-commun/tram/pour-en-savoir-plus-tram-rapide.html Dossier: le tram rapide et son contexte multimodal entre Luxembourg-Ville et la région Sud], gekuckt den 30. November 2020</ref>. == Streck a Statiounen == Wa se bis fäerdeg gebaut ass, huet d'Linn eng Längt vu 16&nbsp;km. Se gëtt mat 750 Volt Gläichstroum alimentéiert<ref>[http://5.35.247.232/categorieslivingtransportrail/item/22638-luxtram-trial-phase-commences-between-luxexpo-and-coque LuxTram Trial Phase Commences between LuxExpo and Coque] op chronicle.lu den 13. Juli 2017 (gekuckt de 14. August 2017)</ref>. Op der 3,6&nbsp;km laanger Streck tëscht der Rouder Bréck an der Gare kritt den Tram de Stroum aus [[Superkondensator]]en, et brauchen also keng Pottoen a Catenairen opgeriicht ze ginn, déi den architektoneschen an historesche Patrimoine vun der Stad verschampeléiere géifen<ref name=":16">Marc Fressoz, [http://www.mobilicites.com/011-3768-Luxembourg-opte-pour-le-tram-sans-catenaire-de-CAF.html Luxembourg fait le choix du tram de CAF à alimentation mixte] op mobilicites.com den 19. Mee 2015 (gekuckt de 14. August 2017)</ref><ref name=":9">[http://jeudi.lu/luxtram-lelement-structurant-dune-nouvelle-mobilite-urbaine/ Luxtram: l'élément structurant d'une nouvelle mobilité urbaine] op jeudi.lu den 10. Abrëll 2015 (gekuckt de 14. August 2017)</ref>. Um Kierchbierg an deelweis um Glacis gouf op der Plattform vum Tram Wues geséint. Um ganzen Trajet vun der Linn ass d'Plattform exklusiv fir den Tram reservéiert<ref name=":9" /><ref name=":10">Sophie Wiessler, [http://Tram+de+Luxembourg+-+tous+les+détails Tram de Luxembourg - tous les détails] op wort.lu de 26. Oktober 2016 (gekuckt de 14. August 2017)</ref>. Laanscht den Tracé vun der Linn ginn nei Vëlosweeër ugeluecht an et kommen och nei [[Vel'oH!|Vel'oH]]-Statioune bäi<ref name=":10" />. Op der kompletter Streck - tëscht dem Findel an der Cloche d'or - gëtt et herno néng sougenannt intermodal ''Pôle d'échanges'' fir do wou déi meescht Leit an d'Stad fueren, tëscht dem Tram, dem Bus, dem Auto ([[Parkplaz#Park and ride|Park-and-ride]]) an dem Vëlo ëmklammen ze kënnen<ref name=":10" />. === Streckeféierung === [[File:Luxtram 2018 05.jpg|thumb|Provisoreschen Terminus Luxexpo.]] [[File:Pfaffenthal-Kirchberg Funicular 2018 7.jpg|thumb|Vun Dez. 2017 bis Juli 2018 provisoreschen Terminus Rout Bréck-Pafendall; Iwwergang op de Funiculaire.]] [[File:TRAM Stäre-Plaz, Lëtzebuerg.jpg|thumb|Vu Juli 2018 bis Dez. 2020 provisoreschen Terminus op der Stäreplaz.]] [[File:Luxembourg, place de la Gare 11-2020 (101).jpg|thumb|Vun Dez. 2020 bis Sept. 2022 provisoreschen Terminus op der Gare.]] [[File:Luxembourg, tram tronçon C – 06-2022 (103).jpg|thumb|Provisoreschen Terminus Lycée Bouneweg.]] D'Linn ass hei vun Norden a Richtung Süde beschriwwen, mat der ganzer Streck, sou wéi se bis 2023-24 geplangt ass<ref>[http://www.luxtram.lu/fr/la-ligne/un-trace-multimodal/ Un tracé multimodal] op www.luxtram.lu (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. D'Linn fänkt ëstlech vum [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafen-Terminal um Findel]] un a verleeft dann a Richtung vum Park-and-Ride deen um ''[[Héienhaff]]'', nieft dem Verdeeler [[Sennengerbierg]] vun der [[Autobunn A1 (Lëtzebuerg)|Autobunn]] gebaut gëtt. Se geet dann ënnert der [[Nationalstrooss 1|Nationalstrooss]] erduerch a verleeft da parallel mat der Autobunn, laanscht de Verdeeler [[Gréngewald]] (Kräizung mat der [[Autobunn A7 (Lëtzebuerg)|Nordstrooss]]), féiert dann iwwer eng Bréck iwwer d'Autobunn a laanscht den [[neien Tramsschapp]], der Rangéiergare vun der Linn. D'Linn kënnt da beim [[Rond-point Serra]] am Quartier [[Kierchbierg]] un, wou den zweete Park-and-Ride vun der Linn ass, bei der [[Luxexpo]]. Hei ass och provisoresch den nërdlechen Terminus vun der Linn, fir d'Zäitspan vun 2017 bis 2021. D'Linn féiert dann iwwer d'ganzt Längt vun der [[Avenue John-F.-Kennedy (Stad Lëtzebuerg)|Avenue John F. Kennedy]] weider bis bei den éischte virleefege südlechen Terminus virun der [[Pont grande-duchesse Charlotte|Rouder Bréck]]. Hei kann een an d'[[Funiculaire Pafendall-Kierchbierg|Seelbunn Pafendall-Kierchbierg]] ëmklamme fir op der [[Gare Kierchbierg-Pafendall|CFL-Halt Kierchbierg-Pafendall]] den Zuch ze huelen. Dës CFL Halt goung de selwechten Dag wéi den Tram, den 10. Dezember 2017, op. Den Tram fiert da weider iwwer d'Rout Bréck an dréint um [[Rond-Point Robert-Schuman|Rond-point Schuman]] no riets virun de [[Grand théâtre de la ville de Luxembourg|Groussen Theater]], dann no lénks iwwer d'[[Allée Scheffer]] laanscht de [[Glacis (Lampertsbierg)|Glacis]] an den [[Nikloskierfecht]] bis op d'[[Stäreplaz (Stad Lëtzebuerg)|Stäreplaz]], wou tëscht dem 27. Juli 2018 an dem 13. Dezember 2020 deen zweete provisoreschen Terminus war. Vun der Stäreplaz geet d'Linn weider iwwer d'[[Avenue Émile-Reuter|Arsenalstrooss]] an d'[[Uewerstad]], dann no riets iwwer de [[Boulevard Royal]], laanscht den [[Place Émile-Hamilius|Hamilius]] an iwwer d'[[Adolphe-Bréck|Nei Bréck]] an de [[Garer Quartier (Stad Lëtzebuerg)|Garer Quartier]]. Iwwer d'[[Avenue de la Liberté (Stad Lëtzebuerg)|Nei Avenue]] fiert d'Linn weider bis virun d'[[Gare Lëtzebuerg|Stater Gare]], wou zanter dem 13. Dezember [[2020]] ewell de provisoreschen Terminus ass. Duerno geet d'Linn viru Richtung [[Bouneweg]] queesch iwwer d'Eisebunnsschinnen iwwer d'[[Jean-Pierre-Büchler-Bréck]], féiert dann iwwer en neien Tracé vun der [[Nationalstrooss 3|N3]] ëstlech laanscht d'[[Société nationale des chemins de fer luxembourgeois|CFL]]-Ateliere bis an d'Géigend vum [[Lycée technique de Bonnevoie]]. Nordwestlech geet et - iwwer den Territoire vun der [[Gemeng Hesper]] - laanscht den [[Houwald]] viru bis bei d'[[Gare Houwald]], nieft dem Verdeeler Hesper vun der [[Autobunn A3 (Lëtzebuerg)|Autobunn A3]]. Hei ass dann den drëtte Park-and-Ride vun der Linn. Iwwer eng nei Bréck fiert d'Linn iwwer d'A3 an de [[Gaasperecher Bann]]. Se fiert dann duerch d'[[Rue Albert-Einstein (Stad Lëtzebuerg)|Rue Albert Einstein]] laanscht de [[Lycée Vauban]] an de [[Boulevard de Kockelscheuer]], iwwer eng weider nei Bréck op déi südlech Säit vun der [[Autobunn A6 (Lëtzebuerg)|A6]]. Do dréint d'Streck dann an engem grousse Bou Richtung Weste bis op de südlechen Terminus vun der Linn. Hei gëtt nieft dem neien [[Nationalstadion vu Lëtzebuerg|Nationalstadion]] um Bord vum Quartier [[Zéisseng]] a südlech vun der Kräizung tëscht der [[Nationalstrooss 4|N4]] an dem [[CR186]] de véierte Park-and-Ride gebaut<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/news/luxembourg/story/On-en-sait--un-peu--plus-sur-le-futur-stade-national-21759313 On en sait (un peu) plus sur le futur stade national] op lessentiel.lu de 17. Juli 2015 (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. Eng Rei Bauwierker hu missen oder mussen nach renovéiert oder nei gebaut ginn: * En [[Tunnel]] ënner der [[Nationalstrooss 1|N1]] kuerz hannert dem Fluchhafen; * eng Bréck iwwer d'Autobunn [[Autobunn A1 (Lëtzebuerg)|A1]] ier ee bei d'Luxexpo kënnt (geplangt 2022-23); * d'Erneieren an d'Verbreede vun der [[Rout Bréck|Rouder Bréck]] (2017 ofgeschloss); * d'Renovatioun an d'Verbreede vun der [[Nei Bréck|Neier Bréck]] (2017 ofgeschloss); * den Neibau vun der [[Jean-Pierre-Büchler-Bréck]] (2019-2021); * den Neibau vun enger [[Bréck Gare Houwald|Bréck iwwer d'Eisebunnsschinnen]] an d'Autobunn A3 bei der [[Gare Houwald]] (geplangt 2021-2022); * den Neibau vun enger [[Bréck vum Boulevard de Kockelscheuer|Bréck iwwer d'Autobunn A6]] (2018-2019). === Lëscht vun de Statiounen === Dës Tabell gëtt en Iwwerbléck iwwer déi 24 Statioune vun der Linn (opgelëscht vun Norden a Richtung Süden), wéi se - nom aktuellen Informatiounsstand{{small|<sup>(Mäerz 2022)</sup>}} - bis 2024 virgesi sinn. D'Statioune mat engem roude Symbol [[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] sinn tëscht dem 10. Dezember 2017 an dem 13. Dezember 2020 opgaangen. Déi, déi méi spéit opginn, si rosa gezeechent [[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]]. {| class="wikitable mw-collapsible" |+Lëscht vun de Statiounen ! !Halt !Koordinaten !Uertschaft,<br>Quartier (Lieu-dit) !Korrespondenz !Bemierkung |- |[[Fichier:BSicon exKHSTa.svg|20px]] |[[Fluchhafe Findel|Findel Aéroport]] |{{coor dms1|49|38|07|N|06|13|02|O}} |[[Gemeng Nidderaanwen|Nidderaanwen]] | |{{small|geet Enn 2024 op}}<ref name=Bouneweg/><ref name=":25">Diane Lecorsais: [https://www.wort.lu/de/lokales/bonneweg-cloche-d-or-findel-die-naechste-station-im-blick-5fe0d605de135b92361cc0e8 "Bonneweg, Cloche d'Or, Findel: Die nächste Station im Blick."] wort.lu, 22.12.2020; och als "Auf den Bahnhof folgt Bonneweg", ''Luxemburger Wort'', 22.12.2020, S. 22-23.</ref> |- |[[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]] |[[Héienhaff]] |{{coor dms1|49|38|28|N|06|13|05|O}} |Nidderaanwen, [[Héienhaff]] |[[Fichier:Sinnbild P-R.svg|20px]] |{{small|geet Enn 2024 op}}<ref name=Bouneweg/> |- |[[Fichier:BSicon KHSTxa.svg|20px]] |[[Luxexpo]] |{{coor dms1|49|38|07|N|06|10|33|O}} |[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], [[Kierchbierg]] |[[Fichier:Sinnbild P-R.svg|20px]]<br>[[Autobus de la Ville de Luxembourg|AVL]]: [[AVL-Linn 6|6]], [[AVL-Linn 7|7]], [[AVL-Linn 16|16]], [[AVL-Linn 21|21]], [[AVL-Linn 25|25]]<br>[[RGTR]]: 107, 116, 118, 119, 120, 125, 128, 130, 132, 134<br>135, 140, 142, 144, 155, 157, 159, 165, 172, 184<br> 192, 194, 195, 207, 213, 222, 262, 282, 300, 303<br> 323, 325, 740 | rowspan="8"|{{small|goung den<br>[[10. Dezember]] [[2017]] op}} |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |Alphonse Weicker |{{coor dms1|49|37|56|N|06|10|16|O}} |Lëtzebuerg, Kierchbierg | AVL: [[AVL-Linn 12|12]], [[AVL-Linn 21|21]], [[City Night Bus|CN4]] RGTR: 125, 172 |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Lëtzebuerger Nationalbibliothéik (Gebai)|Nationalbibliothéik]] -<br>Bibliothèque nationale |{{coor dms1|49|37|46|N|06|10|00|O}} |Lëtzebuerg, Kierchbierg | |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Universitéit Lëtzebuerg|Universitéit]] |{{coor dms1|49|37|34|N|06|09|39|O}} |Lëtzebuerg, Kierchbierg | |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Coque]] |{{coor dms1|49|37|23|N|06|09|17|O}} |Lëtzebuerg, Kierchbierg | |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Europäescht Parlament|Europaparlament]] /<br>Parlement européen |{{coor dms1|49|37|15|N|06|08|55|O}} |Lëtzebuerg, Kierchbierg | |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Philharmonie Lëtzebuerg|Philharmonie]] - [[Mudam]] |{{coor dms1|49|37|10|N|06|08|31|O}} |Lëtzebuerg, Kierchbierg |AVL: [[AVL-Linn 32|32]] |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Rout Bréck]] - [[Pafendall]] |{{coor dms1|49|37|07|N|06|08|11|O}} |Lëtzebuerg, Kierchbierg |[[Funiculaire Pafendall-Kierchbierg]]<br>[[Fichier:CFL Logo.png|60px]] [[Eisebunnsstreck Lëtzebuerg-Ëlwen|Linn 1]]<br>AVL: [[AVL-Linn 6|6]], [[AVL-Linn 12|12]], [[AVL-Linn 16|16]], [[AVL-Linn 18|18]], [[AVL-Linn 21|21]], [[AVL-Linn 32|32]], [[City Night Bus|CN4]]<br>RGTR : 120, 125, 130, 132, 144, 165, 172, 192, 194, 195<br>213, 222, 262, 282, 740 |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Groussen Theater vun der Stad Lëtzebuerg|Theater]] |{{coor dms1|49|37|03|N|06|07|32|O}} |[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], [[Lampertsbierg]] |AVL: [[AVL-Linn 2|2]], [[AVL-Linn 3|3]], [[AVL-Linn 4|4]], [[AVL-Linn 19|19]] RGTR: |rowspan="3"|{{small|goung de 27. Juli 2018 op}} |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Avenue de la Faïencerie|Faïencerie]] |{{coor dms1|49|36|58|N|06|07|17|O}} |Lëtzebuerg, Lampertsbierg |AVL: [[AVL-Linn 8|8]], [[AVL-Linn 30|30]] |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Stäreplaz (Stad Lëtzebuerg)|Stäreplaz]] - Étoile |{{coor dms1|49|36|50|N|06|07|10|O}} |[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], [[Rollengergronn]] / [[Belair]] |AVL: [[AVL-Linn 8|8]], [[AVL-Linn 11|11]], [[AVL-Linn 12|12]], [[AVL-Linn 16|16]], [[AVL-Linn 21|21]], [[AVL-Linn 22|22]], [[AVL-Linn 31|31]] RGTR: |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Place Émile-Hamilius|Hamilius]] |{{coor dms1|49|36|40|N|06|07|34|O}} |[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], [[Uewerstad]] |AVL: [[AVL-Linn 2|2]], [[AVL-Linn 3|3]], [[AVL-Linn 4|4]], [[AVL-Linn 6|6]], [[AVL-Linn 9|9]], [[AVL-Linn 10|10]], [[AVL-Linn 11|11]], [[AVL-Linn 14|14]], [[AVL-Linn 16|16]], [[AVL-Linn 18|18]], [[AVL-Linn 19|19]], [[AVL-Linn 21|21]], [[AVL-Linn 22|22]], 31 |rowspan="4"|{{small|goung den 13. Dez. 2020 op}} |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Place de Metz (Stad Lëtzebuerg)|Place de Metz]] |{{coor dms1|49|36|24|N|06|07|42|O}} |[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], [[Garer Quartier (Stad Lëtzebuerg)|Gare]] | |- |[[Fichier:BSicon HST.svg|20px]] |[[Paräisser Plaz]] -<br>Place de Paris |{{coor dms1|49|36|13|N|06|07|52|O}} |Lëtzebuerg, Gare | |- |[[Fichier:BSicon KHSTxe.svg|20px]] |[[Gare Lëtzebuerg|Gare Centrale]] |{{coor dms1|49|35|58|N|06|07|58|O}} |Lëtzebuerg, Gare |[[Fichier:CFL Logo.png|60px]] AVL: [[AVL-Linn 4|4]], [[AVL-Linn 7|7]], [[AVL-Linn 10|10]], [[AVL-Linn 13|13]], [[AVL-Linn 14|14]], [[AVL-Linn 18|18]], [[AVL-Linn 20|20]], [[AVL-Linn 23|23]], [[AVL-Linn 27|27]] RGTR: |- |[[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]] |[[Leschte Steiwer]] - Dernier Sol<ref name=19avril21/> |{{coor dms1|49|35|40|N|06|08|11|O}} |[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], [[Bouneweg-Süd]] | |rowspan="2"|{{small|geet den 11. September 2022 op}}<ref name=Bouneweg/> |- |[[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]] |[[Lycée technique de Bonnevoie|Lycée Bouneweg]] |{{coor dms1|49|35|21|N|06|08|21|O}} |Lëtzebuerg, Bouneweg-Süd | |- |[[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]] |[[Rue des Scillas (Hesper)|Scillas]] |{{coor dms1|49|34|58|N|06|08|12|O}} |[[Gemeng Hesper|Hesper]], [[Houwald]] | |{{small|fir Hierscht 2023 geplangt}}<ref name=":25" /> |- |[[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]] |[[Gare Houwald|Howald Gare]] |{{coor dms1|49|34|52|N|06|07|57|O}} |Hesper, Houwald |[[Fichier:Sinnbild P-R.svg|20px]] [[Fichier:CFL Logo.png|60px]] |{{small|fir Hierscht 2023 geplangt}}<ref name=":25" /> |- |[[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]] |[[Lycée Vauban]] |{{coor dms1|49|35|02|N|06|07|30|O}} |[[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]], [[Gaasperech]] | |{{small|fir Hierscht 2023 geplangt}}<ref name=":25" /> |- |[[Fichier:BSicon exHST.svg|20px]] |[[Waassertuerm op der Cloche d'or|Waassertuerm]] |{{coor dms1|49|34|49|N|06|07|15|O}} |Lëtzebuerg, Gaasperech | |{{small|fir Hierscht 2023 geplangt}}<ref name=":25" /> |- |[[Fichier:BSicon exKHSTe.svg|20px]] |[[Stadion vu Lëtzebuerg|Stadion]] |{{coor dms1|49|34|35|N|06|06|43|O}} |[[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]], [[Zéisseng]] |[[Fichier:Sinnbild P-R.svg|20px]] |{{small|fir Hierscht 2023 geplangt}}<ref name=":25" /> |} === Ekipement vun de Statiounen === All d'Statioune si mat Informatiounssaile fir d'Passagéier ekipéiert, wou ee gesäit wéini den nächsten Tram kënnt oder wa Stéierungen op der Linn sinn. D'Statioune sinn all accessibel fir Leit mat ageschränkter Mobilitéit, och fir Leit am [[Rollstull]]. Se hu meeschtens säitlech [[Quai (Eisebunn)|Quaie]] mat enger Längt vu 45 Meter déi vis-a-vis ee vun deem aneren ugeluecht sinn. D'Tramshaisercher op de Statioune goufe vun der franséischer Gesellschaft ''MobilConcepts'', am Kader vun engem Kontrakt vun 2 Milliounen Euro installéiert<ref name=":11">[http://www.constructioncayola.com/rail/article/2017/03/07/110826/quel-mobilier-urbain-pour-tram-luxembourg.php "Quel mobilier urbain pour le tram du Luxembourg ?"] constructioncayola.com, 7. Mäerz 2017 (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. Se goufe vum Designer Marc Aurel entworf a si stolgro fir sech gutt an d'stättescht Ëmfeld z'integréieren<ref name=":11" />. Just op der Statioun ''Place de Metz'' sti keng Tramshaisercher<sup>(Firwat?)</sup>. Den Entretien an d'Gestioun vun de [[Reklamm]]e gëtt fir 10 Joer vun ''IP Luxembourg Broadcasting Center Europe'', enger Filial vum [[RTL Group|RTL Grupp]] assuréiert<ref name=":11" />. Uganks war am Februar [[2009]] en internationalen [[Architektur|Architekteconcours]] organiséiert gi wou et drëm goung fir e personaliséierte Mobilier (Haisercher, Vëlosstänner, Dreckskëschten, asw.) ze definéieren. De Concours war deemools vum [[London]]er Büro ''Lifschutz Davidson Sandilands Island Studios'' gewonne ginn<ref>[http://paperjam.lu/communique/concours-darchitecte-de-la-ligne-de-tram-deux-projets-egalite Concours d'architecte de la ligne de tram: deux projets à égalité] op paperjam.lu de 6. Februar 2009</ref>. Schlussendlech gouf awer decidéiert kee personaliséierte Mobilier ze huelen, ma dees vun der Staang, absënns fir mam existente Mobilier an der Stad ze harmoniséieren<ref>Jean-Michel Hennebert, [http://paperjam.lu/news/nous-avons-quitte-la-logique-du-sur-mesure «Nous avons quitté la logique du sur-mesure»] op paperjam.lu den 28. Juli 2016 (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. Vereenzelt ginn et och zousätzlech Installatiounen: * Bei der Halt ''Luxexpo'' gouf e 60 Meter laangen a 95 Tonne schwéieren Daach aus Glas gebaut, dee queesch driwwer geet, an dee vum Peter Latz an der Julie Conrad entworf gouf<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/Un-auvent-de-60m-pour-le-tram-au-Kirchberg-17388208 "Un auvent de 60 m pour le tram au Kirchberg."] lessentiel.lu, 11. oct. 2017</ref>. * Bei der Halt ''Theater'' gouf eng Installatioun vum [[Michel Leonardi]] opgeriicht, déi aus enger Zort Maste mat uewendrop faarwegen, duerchsiichtege Diecher, déi um Buedem faarweg Flecke maachen, wann d'Sonn duerch schéint (änlech wéi déi vun him bei der Kräizung beim [[Pont d'Avroy]] zu [[Léck]]). <gallery mode="packed" heights="150"> Luxembourg, station Rout Bréck-Pafendall (1).jpg|D'Halt ''Rout Bréck – Pafendall'' huet en zentrale Quai Luxembourg, tram 2018-07 station Theater (01).jpg|D'Halt ''Theater'' huet Quaie laanscht d'Säit Luxembourg, inauguration tram phase 2 (107).jpg|Leit virum Michel Leonardi senger Installatioun, bei der Halt''Theater''. </gallery> Am Februar 2017 goufen déi offiziell Nimm vun 11 Statioune bekannt gemaach: vun den 8 déi vun 2017 un ugefuer ginn a vun deenen dräi bis op d'Stäreplaz. D'Nimm bezéie sech op Plazen déi ugefuer ginn a sinn deels op [[Franséisch]], op [[Lëtzebuergesch]] oder an deenen zwou Sproochen<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/29027257 Les noms des stations de tram sont connus] op lessentiel.lu den 20. Februar 2017 (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. == Betrib == [[Fichier:Logo_Luxtram_Luxembourg.svg|verweis=https://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:Logo_Luxtram_Luxembourg.svg|thumb|De Logo vum Bedreiwer LuxTram]] De Betrib vun der Linn gëtt vu [[LuxTram|LuxTram S.A.]] assuréiert. Den Tram fiert wiertes an de Spëtzestonnen all dräi a baussent de Spëtzestonnen all 5 Minutten<ref name=":12">[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/18906249 Un tram toutes les 5 minutes vers le Kirchberg] op lessentiel.lu den 13. Juni 2012 (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. D'kommerziell Vitess läit bei ongeféier 20&nbsp;km/h<ref name=":12" />. Fir d'Streck vun der Luxexpo bis bei d'Rout Bréck brauch den Tram 11 Minutten<ref>[http://www.cfl.lu/espaces/voyageurs/fr/Documents/Actualites/DEF_presentation%20changement%20horaire%20no%20fade.pdf Changement d'horaire décembre 2017] op cfl.lu (gekuckt de 15. August 2017)</ref>. === Rullmaterial === [[Fichier:Luxembourg, Open day at Luxtram - Tram (3).jpg|thumb|Viischt Vue vun enger Ramm.]] D'Linn gëtt mat ''[[CAF Urbos|Urbos 3]]''-Rammen exploitéiert, vun deenen déi éischt néng am Laf vun 2017 geliwwert goufen<ref name=":14" />. Déi zéngt gouf am Mäerz 2019 am Tramsschapp ofginn.<ref>[https://5minutes.rtl.lu/actu/luxembourg/a/1326682.html "Un nouveau tram est arrivé au Luxembourg."] rtl.lu/fr, 29.03.2019 15:18.</ref> Bis Enn 2020, wann d'Linn bis op d'Gare verlängert ass, solle 27 Rammen a Betrib sinn, a wann déi ganz Streck bis op ass sollen et der 33 sinn<ref name=benoy/>. Se gi vun der spuenescher Firma CAF (Construcciones y auxiliar de ferrocarriles) gebaut, déi hire Sëtz zu Beasain am [[Autonom Gemeinschaft Baskeland|Spuenesche Baskeland]] huet<ref>[http://www.caf.net/fr/compania/instalaciones.php Ateliers et bureaux] op caf.net (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. Déi éischt néng Ramme goufen zu [[Zaragoza]] gebaut, déi dono an der CAF-Fabrick zu [[Bagnères-de-Bigorre]], a Frankräich.<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/story/les-rames-du-tram-en-balade-sur-l-autoroute-a6-30769477 "Les rames du tram en balade sur l'autoroute A6."] lessentiel.lu, 04-12-2019.</ref> A priori ginn d'Ramme vun 101 bis 133 nummeréiert<ref name=":18">Keith Barrow, [http://www.railjournal.com/index.php/light-rail/caf-delivers-first-luxembourg-tram.html?channel=526 CAF delivers first Luxembourg tram] op railjournal.com den 10. Februar 2017 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>{{,}}<ref>[http://www.bus-an-zuch.de/Luxtram.htm Fuhrpark Luxtram] op bus-an-zuch.de (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. Géint de Konkurrent ''[[Alstom]]'' huet CAF den 18. Mee 2015 den Zouschlag kritt fir d'Rullmaterial vum neien Tram ze liwweren an domat eng Commande am Wäert vun 83 Milliounen Euro. Den Optrag ëmfaasst 21 Ramme vun allkéiers 45 Meter Längt (déi awer nach - wann néideg - 10 Meter méi laang gemaach kënne ginn<ref name=":15" />) an enger Breet vun 2,65 Meter. Pro Ramm kënne 450 Leit transportéiert ginn. Eng technesch Eegenaart ass, datt d'Zich sou ekipéiert sinn, datt se deen Deel vun der Streck, deen duerch de Stadzentrum féiert (3,6&nbsp;km), ouni [[Catenaire]] fuere kënnen. Dobäi gi se mat Stroum aus [[Akkumulator|Superkondensatore]] vum Typ ''Rapid Charge Accumulator'' ugedriwwen, déi déi spuenesch Firma schonn an den Tramsreseauen zu [[Saragossa]] an zu [[Sevilla]] am Gebrauch huet. Den Tram gëtt dann iwwer e System opgelueden deen an der Plattform vun der Statioun agebaut ass<ref name=":16" />{{,}}<ref>Michel Chlastacz, [http://www.busetcar.com/luxembourg-le-luxtram-sera-a-la-fois-espagnol-et-sans-fil/ Luxembourg: le "Luxtram" sera à la fois espagnol et sans fil !] op busetcar.com den 22. Mee 2015 (gekuckt de 17. August 2017) </ref>. D'Ramme sinn all klimatiséiert, hunn [[Universal Serial Bus|USB]]-Steckeren an eng tramstypesch Schell fir d'Foussgänger ze warnen. Dës Schell kléngt esou, wéi déi vum fréieren Tram<ref name=":24">Jörg Tschürtz, [http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/27463359 Un «ding, ding» rétro et des ports USB pour le tram] op lessentiel.lu de 14. Juni 2017 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. De spezifeschen Design vun de Ramme gouf vum Erich Rhinn mat der Agence Avant-première entworf. Owes sinn d'Diere faarweg beliicht, mat allkéiers enger anerer Faarf pro Module. Déi Beliichtung gouf vun de Kënschtler Michel Léonardi an Isabelle Corten entworf. Den Eric Rhinn huet virdrun den Design vun de Ramme vum Tram vu Besançon, wou de selwechte Modell vun CAF fiert, entwéckelt<ref>[http://www.constructioncayola.com/rail/article/2015/07/03/100865/avant-premiere-caf-concoivent-tramway-luxembourg.php Avant Première et CAF conçoivent le tramway de Luxembourg] op constructioncayola.com den 3. Juli 2015 (gekuckt de 17. August 2017)</ref><ref name=":17">Robert Viennet, [http://www.mobilicites.com/011-4456-Luxembourg-devoile-la-maquette-grandeur-nature-de-son-futur-tramway.html Luxembourg dévoile la maquette grandeur nature de son futur tramway] op mobilicites.com de 7. Dezember 2015 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. Den Design fir Lëtzebuerg gouf zréckbehale well en d'Architektur vun den eenzele Stater Quartiere respektéiert<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/presentation-officielle-les-premieres-images-du-nouveau-tram-5593d5ad0c88b46a8ce5c18e Les premières images du nouveau tram] op wort.lu den 1. Juli 2015 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. Eng Maquette am Moossstaf 1:1 gouf der Ëffentlechkeet tëscht Enn 2015 an Ufank 2016 virgestallt<ref name=":17" />{{,}}<ref>[http://www.corporatenews.lu/fr/archives-shortcut/archives/article/2015/07/presentation-des-rames-de-tramway-de-luxembourg-une-nouvelle-identite-visuelle-pour-luxtram?author=Luxtram+S.A Présentation des rames de tramway de Luxembourg: une nouvelle identité visuelle pour Luxtram] op corporatenews.lu den 2. Juli 2015 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. D'Awunner konnten deemools déi bannenzeg Amenagementer entdecken a verschidden Doleance konnten nach berécksiichtegt ginn (Sëtzer, Plaz vun de Staange fir sech unzehalen, asw.)<ref>[http://www.lessentiel.lu/fr/news/luxembourg/story/20203126 Le chantier du tram passe la vitesse supérieure] op lessentiel.lu den 19. Februar 2016 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. <gallery mode="packed" heights="150"> Luxembourg, Open day at Luxtram - Tram (7).jpg|Chaufferskabinn Luxembourg, Open day at Luxtram - Tram (5).jpg|Banneraum Luxembourg, essai tram (5).jpg|Déi faarweg beliicht Dieren: Erkennungszeeche vum Lëtzebuerger Tram Luxembourg, essai tram (2).jpg|Den ''Hënneschte'' vun enger Ramm déi aus dem Depot fiert </gallery> Déi éischt Ramm (2 Kabinnen a 7 Modullen) gouf den 8. Februar 2017 an der Nuecht geliwwert<ref name=":18" />{{,}}<ref>[http://Den&#x20;Tram&#x20;ass&#x20;do!&#x20;1.&#x20;Rame&#x20;ass&#x20;zu&#x20;Lëtzebuerg&#x20;ukomm Den Tram ass do! 1. Rame ass zu Lëtzebuerg ukomm] op rtl.lu den 10. Februar 2017 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. De Rescht vun der Serie gouf progressiv duerno geliwwert. Fir den éischten Deel vun der Streck waren néng Rammen néideg<ref name=":14" />. RTL Radio Lëtzebuerg hat am Mäerz 2017 e Concours lancéiert fir en Spëtznumm fir den Tram ze sichen; de Choix war op "Siggi" gefall<ref>[http://5minutes.rtl.lu/grande-region/luxembourg/1020116.html Siggi: le futur tram a enfin un nom] op 5minutes.rtl.lu den 28. Mäerz 2017 (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. LuxTram huet och e puer Streckegefierer ugeschaaft, dorënner e Mercedes-Unimog fir Stroossen- a Schinneverkéier. D'Gefier ass eng Zort Leederwon, kann awer och eng Ramm ofschleefen<ref>[http://www.rail.lu/im/x3/W170712_0195.jpg Eng Foto vun dësem Gefier] op rail.lu (gekuckt de 17. August 2017)</ref>. {| align="center" class="wikitable centre" |+ Lëscht vun de Rammen <br>{{small|(Stand: August 2019)<ref>[http://www.bus-an-zuch.de/Luxtram.htm "Fuhrpark"] op bus-an-zuch.de</ref>}} ! scope=row | Nummer || Liwwerdatum ||Nummer || Liwwerdatum ||Nummer || Liwwerdatum |- | 101 || Februar 2017 || 102 || Mäerz 2017 || 103 || Abrëll 2017 |- | 104 || Mee 2017 || 105 || Juli 2017 || 106 || August 2017 |- | 107 || September 2017 || 108 || Oktober 2017 || 109 || November 2017 |- | 110 || Mäerz 2019<ref>[https://5minutes.rtl.lu/actu/luxembourg/a/1326682.html "Un nouveau tram est arrivé au Luxembourg."]| 5minutes.rtl.lu, 28 mars 2019</ref> || 111 || Mee 2019<ref>|[http://www.luxtram.lu/fr/arrivee-de-la-rame-111 "Arrivée de la rame 111."]| 14. Mee 2019 op luxtram.lu</ref> || 112 || Juli 2019 |- | ''113 bis 116'' || bis Dezember 2019 || ''117 bis 121'' || bis Dezember 2020 || ''122 bis 133'' || dono |} === Tramsschapp === [[Fichier:Luxembourg, CRM tram (1).jpg|thumb|Vue vum Neien Tramsschapp: d'Verwaltungsgebai an am Hannergrond den Depot (lénks) an d'Atelieren (riets).]] Den Entretien vun den Tramme gëtt am ''Neien Tramsschapp'' (offiziell: ''Centre de remisage et de maintenance'', gekierzt CRM) gemaach. Den Tramsschapp läit nordëstlech vun der Halt Luxexpo an ass vun do aus iwwer en Accès un d'Linn ugeschloss iwwer dee méi spéit och d'Verlängerung a Richtung Findel gebaut gëtt. Wann d'Linn [[2023]] bis fäerdeg gebaut ass, ginn am Tramsschapp déi 32 Ramme geparkt déi fir de Betrib gebraucht ginn. Hei gëtt och den Entretien vun de Gefierer gemaach an et gëtt eng zentral Kontrollstatioun vun der Linn installéiert. Den Neien Tramsschapp läit op enger Fläch vun 3,3 ha (dovun 1,39 ha Verwaltungsgebaier) tëscht der Luxexpo an der [[Autobunn A1 (Lëtzebuerg)|Autobunn]], am [[Gréngewald]], op der Grenz vun der [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad Lëtzebuerg]] an der [[Gemeng Nidderaanwen]]<ref name=":19" />. De Komplex begräift dräi Gebaier, déi - fir sech gutt an d'Ëmfeld vum Gréngewald unzepassen - Fassaden aus net-traitéiertem Holz hunn. D'Diech gi begréngt a mat [[Sonnekollekter]]en ekipéiert<ref name=":20" /><ref name=":21">[http://www.aucarre.lu/Uploads/Projets/Doc/13_01_REFERENCE_FR_AU2_INCA-CRM_C.pdf CRM - Centre de Remisage et de Maintenance à Luxembourg-Kirchberg] op aucarre.lu (gekuckt den 20. August 2017)</ref>{{,}}<ref>Erwan Nonet, [http://www.lequotidien.lu/luxembourg-ville/luxembourg-voila-le-futur-tramsschapp/ Voilà le futur Tramsschapp !] op lequotidien.lu den 13. Februar 2015 (gekuckt den 20. August 2017)</ref>. Dat éischt Gebai ass den iwwerdaachten Depot mat aachte Gleiser wou déi 45 Meter laang Rammen ofgestallt kënne ginn<ref name=":21" /><ref name=":22">Christelle Brucker, [https://www.wort.lu/fr/luxembourg/kirchberg-neien-tramsschapp-le-chantier-va-bon-train-57ff96365061e01abe83a477 Neien Tramsschapp: le chantier va bon train] op wort.lu den 13. Oktober 2016 (gekuckt den 20. August 2017)</ref><ref name=":23">[http://www.perrard.lu/fr/references/11-batiments/206-luxtram-centre-de-remisage-et-de-maintenance-du-tramway LUXTRAM - Centre de remisage et de maintenance du tramway.] op perrard.lu (gekuckt den 20. August 2017)</ref>. Am zweete Gebai ass den Entretiensatelier<ref name=":23" />, deen am Fong an zwéin Deeler opgedeelt ass<ref name=":22" />: en éischten Deel mat zwéi Gleiser mat enger Wäschmaschinn fir d'Rammen. Dräi Véierel vum Waasser wat an dëser Wäschmaschinn gebraucht gëtt, gëtt nees recycléiert<ref name=":15" />. Hei ginn d'Ramme bannen a bausse gebotzt, op enger Fosse kënne s'inspizéiert a gefléckt ginn, d'[[Sandkëscht (Eisebunn)|Sandkëschte]] kënnen opgefëllt<ref name=":21" /><ref name=":22" /> an d'Rieder reprofiléiert ginn. Am zweeten Deel sinn dräi Entretiensgleiser wou et och en Accès op den Daach vun de Ramme gëtt. Eent vun de Gleiser ass mat engem mobillen Hydraulikzylinder ekipéiert fir d'[[Dréigestell]]er wiesselen ze kënnen<ref name=":22" />. Am drëtte Gebai ass d'Verwaltung, d'Iwwerwaachungszentral vun der Linn an zënter Januar 2017 de Siège vu LuxTram SA, dee virdrun an der [[Avenue Émile-Reuter|Arsenalstrooss]] war<ref name=":21" /><ref name=":22" /><ref name=":23" />. De ganze Komplex, deen 2015 ugefaangen ze baue gouf, ass zënter dem Fréijoer 2017 a Betrib<ref name=":21" /><ref name=":23" />. Uganks 2020 goung eng Solaranlag um Daach un d'Netz; si produzéiert am Joer den Equivalent u Stroum, deen den Tram bannent engem Mount Betrib verbraucht.<ref>[https://www.rtl.lu/mobiliteit/news/a/1585029.html "Visitt vum neien Tramsschapp um Kierchbierg."] rtl.lu, 25.09.2020 09:53.</ref> <gallery mode="packed" heights="150"> Fichier:Luxembourg, siège Luxtram (05).jpg|Zentrale Kommandoposten. Fichier:Luxembourg, CRM tram (7).jpg|Remise (bannenan). Fichier:Luxembourg, CRM tram (6).jpg|Remise (vu baussen). Fichier:Luxembourg, CRM tram (8).jpg|Statioun fir d'Sandreservoiren ze fëllen. Fichier:Luxembourg, CRM tram (9).jpg|Den Atelier fir vun ënnen un d'Rammen ze kommen. Fichier:Luxembourg, Open day at Luxtram - Tram (8).jpg|D'Wäschstrooss. Fichier:Luxembourg, CRM tram (10).jpg|Passerell fir op den Daach vun de Rammen ze kommen. Fichier:Luxembourg, CRM tram (11).jpg|Hiefstatioun. Fichier:Luxembourg, siège Luxtram (11).jpg|Erënnerungsplack un d'Pose vum Grondsteen. </gallery> === Fueren a Signalisatioun === Op der Tramslinn gëtt „op Siicht“ gefuer, dat heescht, datt et op der Streck just Schëlter fit d'Vitess-Limitatioun, fir d'Sécherung vun der Streck oder fir d'Iwwerfuere vu Kräizunge gëtt. Wat d'[[Verkéiersluucht#Speziell Luuchte fir den ëffentlechen Transport|Verkéiersluuchte]] fir d'Iwwerfuere vu Kräizungen ugeet, sou gëlle fir den Tram dem [[Code de la route (Lëtzebuerg)|Lëtzebuerger Code de la route]] no déi speziell Verkéiersluuchte wéi se och op de Busspuere gebraucht ginn: * En horizontale Stréch heescht, datt een obligatoresch stallhale muss; * E vertikale Stréch heescht, datt ee fräi fuere kann; weist de Stréch no uewe riets oder uewe lénks, da kann een nëmmen an déi Richtung fräi fuere wou de Stréch hiweist. Wann de Buschauffer deenen anere Chaufferen d'Virfaart iwwerloosse muss, da gëtt dëst mat engem wäissen Dräieck ugewisen, deen d'Spëtzt no ënnen huet; * E Rondel weist un, datt et drop an drun ass, datt d'Richtung wiesselt an där de Verkéier fléisst an datt et verbueden ass weider ze fueren. Dëse Verbuet gëllt net fir déi Chaufferen déi - am Ament wou de Rondel opliicht – sou no derbäi sinn, datt se net méi an den néidege Sécherheetskonditioune stoe bleiwe kënnen. De Rondel weist awer och nach deene Chaufferen, déi an der Kräizung stinn, un datt se d'Kräizung fräi maache mussen; * En Dräieck mat der Spëtz no ënnen ersetzt de vertikale Stréch am Fall wou ee fuere kann, awer dem anere Verkéier d'Virfaart iwwerloosse muss. Dës speziell Luuchte liichte [[wäiss]] oder [[Giel|hellgiel]]. Zwéin aner Signaler déi spezifesch fir den Tram sinn, bestinn aus [[Buschtaf|Buschtawen]] a si vun der däitscher Tramssignalisatioun iwwerholl ginn: * „A“ (''angemeldet''): gëtt iwwer dem horizontale Stréch ubruecht a weist un, datt jee nodeem, den Tram vum Prioritéitssystem fir d'Verkéiersluuchten erkannt gouf; * „T“ (''Türen schließen''): kann tëscht dem horizontalen a vertikale Stréch ubruecht ginn a weist - op de Statiounen déi direkt virun enger Kräizung leien - am Luuchtenzyklus den idealen Ament un fir d'Diere vum Tram zou ze maachen, fir gläich kënne fort ze fueren. Fir d'Signaler virun de [[Gleis|Weiche]] gëllen dës Aspekter: [[rout]] fir stoen ze bleiwen, [[gréng]] fir eng fräi Streck an [[Orange (Faarf)|orange]], wann d'Streck fräi ass, d'Weich awer an eng aner Richtung gestallt ass. D'Signaler weisen eng [[giel]] Zuel „750 “un, wann d'Catenairen ënner Stroum stinn a blénke giel wa kee Stroum dran ass. <gallery mode="packed" heights="150"> Fichier:Luxembourg, signalisation lumineuse tram.jpg|Tramsluucht mat de Signaler (vun uewen no ënnen): de Buschtaf „A“, den horizontale Stréch, de Rondel an de vertikale Stréch. Fichier:Luxembourg, signalisation tram (1).jpg|E Signal fir d'Sécherung vun der Weich, hei als "Stopp"-Signal. Driwwer ass e Liichtisgnal wou nach eppes aneschtes ugewise ka ginn. Drënner, d'Schëld mat der Nummer an eng Schaltkëscht vun der Weich. Fichier:Luxembourg, signalisation tram (2).jpg|E Signal dat uweist, datt d'Catenaire ënner Stroum steet. </gallery> ===Annonce vun de Statiounen=== An de Gefierer gëtt all Statioun mat engem eegenen Jingel ugekënnegt. Dës goufe vum Pianist [[Michel Reis]] komponéiert. All Jingel dauert 15 Sekonnen (ausser op den Terminussen) an den Numm gëtt zweemol hannereneen, allkéiers vun enger anerer Persoun, gesot<ref>Joseph Gaulier: [http://www.lessentiel.lu/fr/luxembourg/dossier/tram/story/Le-tram-se-presentera-au-public-ce-week-end-30198187 "|titre=Le public va pouvoir embarquer dans le tram."] lessentiel.lu, 19. sept. 2017</ref>. <gallery mode="packed" heights="150"> Fichier:Luksemburgo, tramo, Luxexpo, 1.ogg|Annonce vun der Statioun ''Luxexpo''. Fichier:Luksemburgo, tramo, Alphonse Weicker, 1.ogg|Annonce vun der Statioun ''Alphonse Weicker''. Fichier:Luksemburgo, tramo, Roud Bréck-Pafendall, 1.ogg|Annonce vun der Statioun ''Rout Bréck - Pafendall''. </gallery> ===Personal=== Fir d'Bedreiwe vun der Linn sinn an enger éischter Phas 30 Tramschauffere am Asaz, déi aus 900 Kandidaturen eraus gesicht goufen<ref name=":24" />. Anescht wéi zum Beispill bei de [[Autobus de la Ville de Luxembourg|Stater Bussen]] oder beim [[Transport intercommunal de personnes dans le canton d'Esch-sur-Alzette|TICE]] wou d'Buschauffere [[Fonctionnaire]] sinn, ass d'Fuerpersonal vum Tram als ''Salarié'' agestallt well LuxTram eng Gesellschaft ënner privatem Recht ass. D'Tramschauffere mussen awer capabel sinn am Tram Matdeelungen an den dräi Sprooche [[Lëtzebuergesch]], [[Franséisch]] an [[Däitsch]] ze maachen<ref>Jean-Michel Hennebert, [http://paperjam.lu/news/les-futurs-traminots-ne-seront-pas-fonctionnaires Les futurs «traminots» ne seront pas fonctionnaires] op paperjam.lu den 2. Juli 2015 (gekuckt den 20. August 2017)</ref>. Bei enger Protestaktioun, bei der Aweiung vum 2. Deelstéck, hunn d'Gewerkschaften [[OGBL]] an [[FNCTTFEL]] den ënnerschiddleche Status vis-à-vis zu Chauffeuren am ëffentlechen Déngscht kritiséiert; d'Paie léich 30 % bis 50 % méi déif bei Luxtram, an et géif manner Congésdeeg<ref>[https://www.wort.lu/de/business/unzumutbare-arbeitsbedingungen-5b5aea7b182b657ad3b90926? " 'Unzumutbare Arbeitsbedingungen'."] ''Luxemburger Wort'', 27. Juli 2018.</ref>. === Tarifikatioun a Finanzement === Wéi de Rescht vum [[ëffentlechen Transport zu Lëtzebuerg]] ass d'Fuere mam Tram [[Gratis ëffentlechen Transport zu Lëtzebuerg|zanter dem 1. Mäerz 2020 gratis]]. Virdrun huet am Tram déi selwecht Tarifikatioun gezielt wéi och soss am ëffentlechen Transport am Land, deemno dee sougenannten Eenheetstarif, deen et zënter dem 1. Januar 1991 gouf<ref>Chambre des députés, [http://www.rail.lu/doc/Btbfull.pdf][http://www.rail.lu/doc/Btbfull.pdf « Dossier thématique tram régional »] S. 119 op rail.lu am Mee 1999 (gekuckt den 20. August 2017)</ref>. Fir d'Ouverture vun der Streck waren d'Faarte mam Tram bis den 31. Januar 2018 gratis<ref>[https://www.mobiliteit.lu/actualites/good-morning-mobiliteit#journee-dinauguration Journée d'inauguration] op mobiliteit.lu, der Websäit vum Verkéiersverbond; gekuckt den 3. Dezember 2017</ref>. De Finanzement vun der Linn (Entretien, Material, Personalkäschten) gëtt vu LuxTram assuréiert. Wéi een nach huet misse bezuelen, goungen d'Recette vum Billjeesverkaf laang net duer, fir d'Käschten ze decken an de Staat huet d'Differenz iwwerholl. === Trafic === {{update}} Mat engem 3-Minutten-Takt kritt d'Linn eng Capacitéit vu knapps 10.000 Passagéier pro Stonn a Richtung, géintiwwer vu ronn 2.500 Passagéier fir de Bus. D'Benotzung vun der Linn gëtt op 110.000 Passagéier pro Dag geschat<ref>[http://jeudi.lu/luxtram-lelement-structurant-dune-nouvelle-mobilite-urbaine/ Luxtram: l'élément structurant d'une nouvelle mobilité urbaine] op lejeudi.lu den 10. Abrëll 2015 (gekuckt den 20. August 2017)</ref>. Tëscht Dezember 2017 a Februar 2018 goufen an der Moyenne 17.000 Passagéier den Dag gezielt, duebel esou vill wéi sech erwaart goufen<ref name=":7" />. Dës Zuel ass 2019 op eng Moyenne vun iwwer 20.000 op Wiertes eropgaangen.<ref name=benoy>[https://www.rtl.lu/mobiliteit/news/a/1403005.html "An der Woch fuere méi wéi 20.000 Leit pro Dag mam Tram."] rtl.lu, 13.09.2019 11:12.</ref> Besonnesch wärend der [[Schueberfouer]] gëtt d'Linn vill benotzt: 2018 si bannent deenen 3 Wochen am ganze 490.000 Leit mam Tram gefuer, mat Spëtzte vu 40.000 Reesender den Dag.<ref>[https://www.wort.lu/fr/luxembourg/490-000-personnes-ont-pris-le-tram-pendant-la-schueberfouer-5b9fb456182b657ad3b92d45 "490.000 personnes ont pris le tram pendant la Schueberfouer."] wort.lu, 17 septembre 2018</ref>. Den Transportministère huet am Hierscht 2019 ugekënnegt, wann de Betrib bis op d'Gare verlängert wier, déi 24 Rammen, déi dann am Asaz sinn, zu Spëtzestonne bis zu 20.000 Persounen an der Stonn kéinten transportéieren. Wann d'Rammen op 56 Meter verlängert géife ginn, kéinte spéider souguer bis zu 26.000 Persounen d'Stonn befërdert ginn.<ref name=benoy/>. Bannent deem éischte Betribsjoer huet d'Linn T1 4,6 Millioune Passagéier transportéiert<ref>[http://www.lequotidien.lu/luxembourg/tram-a-luxembourg-ca-fait-deja-un-an/ "Tram à Luxembourg : ça fait déjà un an."] lequotidien.lu, 11 décembre 2018</ref>. Uganks 2020, virum Ausbroch vun der [[COVID-19-Pandemie zu Lëtzebuerg|COVID-19-Pandemie]] louch d'Zuel vun de Passagéier bei ronn 30.000 den Dag. Wärend dem Lockdown goung dës op 1.200 Passagéier den Dag erof. Am Summer 2020 ass d'Passagéierzuel nees op bis zu 13.000 den Dag eropgaangen, an zanter September 2020 ass se (Stand: Enn September 2020) bei 18.000 bis 20.000<ref name=13Dez/>. Bei der Ouverture vum éischten Deel vun der Linn den 10. Dezember 2017 huet fir den Tram dëse Fuerplang gegollt<ref>[http://www.luxtram.lu/fr/embarquez-a-bord-du-tram/ Mise en service du premier tronçon du réseau de tramway] op der Websäit vu Luxtram, gekuckt den 3. Dezember 2017</ref>: {| class="wikitable" |+Fuerplang vum Tram (Stand 10.12.2017) !Wochendag !Frequenz Haaptzäit !Frequenz Niewenzäit !éischten Depart Luxexpo / Rout Bréck-Pafendall !leschten Depart Luxexpo / Rout Bréck-Pafendall |- |Méindeg - Freideg |06h30-19h30 all 6 Minutten |soss all 10-15 Minutten |04h42 / 05h05 |23h40 / 00h00 |- |Samschdeg |08h00-19h30 all 10 Minutten |soss all 15 Minutten |05h40 / 06h00 |23h40 / 00h00 |- |Sonndeg/Feierdag | colspan="2" |all 15 Minutten |05h40 / 06h00 |23h40 / 00h00 |} Am Juni 2019 goufen d'Capacitéiten ëm 20% eropgesat: Zënterhier kënnt am Dag all 5 Minutten en Tram an net méi all 6 Minutten.<ref name=benoy/> {{Méi Biller | direction = vertical | width = 110 | Bild1 = , LUX Luxembourg (Findel), Luxembourg PP1386538123.jpg | Text1 = [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafe Findel]] | Bild2= Luxembourg, Bibliothèque nationale Kirchberg (101).jpg | Text2= D'[[Lëtzebuerger Nationalbibliothéik]] | Bild3 = CoqueNuets.jpg | Text3 = D'[[Coque]] | Bild4 = | Text4 = De [[Mudam]] | Bild5= Luxembourg - Philharmonie Luxembourg Panorama (tone-mapping).jpg | Text5= D'[[Philharmonie Lëtzebuerg|Philharmonie]] | Bild6= Luxemburg Grand Theatre 2.jpg | Text6= De [[Grand théâtre de la ville de Luxembourg|Groussen Theater]] | Bild7= Villa Vauban Luxembourg 02.jpg | Text7= D'[[Villa Vauban]] | Bild8= Luxembourg, pont Adolphe et Caisse Epargne (1).jpg | Text8= D'[[Nei Bréck]] an d'[[Spuerkeessgebai]] | Bild9= Luxembourg Arcelor Mittal.jpg | Text9= D'[[Arbedsgebai]] }} == Ronderëm den Tram == Wann d'Linn 2023 bis fäerdeg ass, fiert se (vum Nordosten a Richtung Südwesten) dës markant Gebaier a Plazen un: * de [[Fluchhafe Lëtzebuerg|Fluchhafe Findel]] ; * d'[[Luxexpo]] ; * d'[[Lëtzebuerger Nationalbibliothéik]]; * de Campus Kierchbierg vun der [[Universitéit Lëtzebuerg|Uni]]; * d'[[Coque]] (Centre national sportif et culturel); * verschidden europäesch Institutiounen, z.&nbsp;B. d'Sekretariat vum [[Europäescht Parlament|Europaparlament]], den [[Europäesche Geriichtshaff]], den [[Europäesche Rechnungshaff]], d'[[Europäesch Investitiounsbank]]; * d'[[Philharmonie Lëtzebuerg|Philharmonie]]; * de [[Musée d'art moderne grand-duc Jean|MUDAM]]; * d'[[Pont grande-duchesse Charlotte|Rout Bréck]]; * de [[Grand théâtre de la ville de Luxembourg|Groussen Theater]]; * de [[Glacis (Lampertsbierg)|Glacis]] (mat der [[Schueberfouer]] Enn August, uganks September); * den [[Nikloskierfecht]]; * de [[Parc municipal (Stad Lëtzebuerg)|Stater Park]]; * d'[[Villa Vauban]]; * d'[[Uewerstad|Alstad]] mat hire Monumenter; * dat [[Postgebai Stad Lëtzebuerg|aalt Postgebai]] * d'[[Adolphe-Bréck|Nei Bréck]] mam [[Spuerkeessgebai]]; * d'[[Arbedsgebai]] an de [[Rousegäertchen]]; * d'[[Kierch Lëtzebuerg-Gare|Häerz-Jesu Kierch]]; * d'[[Gare Lëtzebuerg|Zentralgare]]; * de [[Lycée technique de Bonnevoie]]; * den Neibau vum [[Lycée technique du Centre]] (geplangt); * de [[Gaasperecher Park]] (2022); * de [[Centre national d'incendie et de secours]]; * de [[Lycée Vauban]]; * de [[Waassertuerm op der Cloche d'or]] * de [[Stadion vu Lëtzebuerg]]. == Literatur == * [http://www.mt.public.lu/presse/actualite/2007/10/01mobil2020/brochure.pdf mobil 2020 - Mobilitéit déi beweegt], Broschür vum Ministère des transports, Oktober 2007. * Kéiseckerinfo 12/17: ''[http://www.meco.lu/wp-content/uploads/2017/12/TramBrochure_29_11_17_kleng.pdf Den Tram - Eng Visioun gëtt Realitéit!]'' Broschür vum [[Mouvement écologique]],iwwer d'Geschicht vum neie Stater Tram (20 S.) == Kuckt och == * [[Fréiere Stater Tram]] == Um Spaweck == {{Commonscat|Trams in Luxembourg|{{PAGENAME}}}} * [http://www.luxtram.lu Websäit vu Luxtram] * [http://www.mt.public.lu/presse/actualite/2007/10/01mobil2020/brochure.pdf Ministère des Transports: ''Mobil 2020 - Mobilitéit déi beweegt'' (pdf)] * [http://www.gouvernement.lu/7591099/01-changements-transports-publics Conférence de presse au sujet des changements du 10 décembre 2017 dans le domaine des transports publics] den 1. Dezember 2017 op gouvernement.lu, gekuckt de 5. Dezember 2017 * [https://www.wort.lu/de/lokales/dossier-eine-tram-fuer-luxemburg-5656024c0da165c55dc4e204 Dossier - Eine Tram für Luxemburg] Eng ganz Rëtsch Artikelen iwwer den Tram op wort.lu, gekuckt de 7. Dezember 2017 {{Referenzen an Notten}} [[Kategorie:Trammen zu Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Stad Lëtzebuerg]] [[Kategorie:Ëffentlechen Transport zu Lëtzebuerg]] nlf80on0gekhvjh3u0lewd4jy0sh6iy CS Fola Esch 0 115132 2394456 2390020 2022-08-03T07:19:29Z Basile LOSC 55189 wikitext text/x-wiki {{Infobox Foussballclub | Numm = CS Fola Esch | Logo = [[Fichier:CS Fola Esch Logo.png|150px|CS Fola Esch]] | Offiziellen Numm = Cercle Sportif Fola Esch | Spëtznumm = | Grënnung = [[9. Dezember]] [[1906]] | Veräinsfaarwen = Rout-Wäiss | Opgeléist = | Stadion = [[Stade Émile-Mayrisch]] | Plazen = 826 gedeckt Sëtzplazen<br>3000 ongedeckt Stéiplazen<ref>http://www.football.lu/clubs/club.php?club_id=500039</ref> | President = | Sekretär = | Trainer = | Liga = [[BGL Ligue (Lëtzebuerg)|BGL Ligue]] | Saison = 2021/22 | Positioun = 3. | pattern_la1=_redshoulders|pattern_b1=_whitestripes|pattern_ra1=_redshoulders | leftarm1=FFffff|body1=ff0000|rightarm1=FFffff|shorts1=0000ff|socks1=0000ff | pattern_la2=_redborder|pattern_b2=_thinredsides|pattern_ra2=_redborder | leftarm2=ffffff|body2=ffffff|rightarm2=ffffff|shorts2=ffffff|socks2=ffffff }} De '''CS Fola Esch''' ass e [[Foussball]]club zu [[Esch-Uelzecht]]. E gouf am Joer [[1906]] als ''Football and Lawntennis Club'' gegrënnt an ass domat deen eelste Foussballclub am Land. ==Europäesch Kompetitiounen== ==Bekannt Spiller== * [[Louis Pilot]], gebuer 1940 ==Kuckt och== * [[CA Fola Esch]], Liichtathletikclub zu Esch {{Kuckt och Portal Sport}} == Um Spaweck == * [http://www.csfola.lu/?q=content/cs-fola/historique Websäit vun der Fola] [[Fichier:Fola tribunes.JPG|thumb|left|Vue op den Terrain an d'Tribunen]] {{Referenzen}} {{Navigatioun lëtzebuergesch Foussballnationaldivisioun}} [[Kategorie:Lëtzebuergesch Foussballclibb|Esch]] [[Kategorie:Esch-Uelzecht]] [[Kategorie:Veräiner an der lëtzebuergescher Foussballnationaldivisioun]] mrmzv79kkumya2yol29ovqwuoi4l3ak 2394457 2394456 2022-08-03T07:44:43Z Basile LOSC 55189 /* Europäesch Kompetitiounen */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Foussballclub | Numm = CS Fola Esch | Logo = [[Fichier:CS Fola Esch Logo.png|150px|CS Fola Esch]] | Offiziellen Numm = Cercle Sportif Fola Esch | Spëtznumm = | Grënnung = [[9. Dezember]] [[1906]] | Veräinsfaarwen = Rout-Wäiss | Opgeléist = | Stadion = [[Stade Émile-Mayrisch]] | Plazen = 826 gedeckt Sëtzplazen<br>3000 ongedeckt Stéiplazen<ref>http://www.football.lu/clubs/club.php?club_id=500039</ref> | President = | Sekretär = | Trainer = | Liga = [[BGL Ligue (Lëtzebuerg)|BGL Ligue]] | Saison = 2021/22 | Positioun = 3. | pattern_la1=_redshoulders|pattern_b1=_whitestripes|pattern_ra1=_redshoulders | leftarm1=FFffff|body1=ff0000|rightarm1=FFffff|shorts1=0000ff|socks1=0000ff | pattern_la2=_redborder|pattern_b2=_thinredsides|pattern_ra2=_redborder | leftarm2=ffffff|body2=ffffff|rightarm2=ffffff|shorts2=ffffff|socks2=ffffff }} De '''CS Fola Esch''' ass e [[Foussball]]club zu [[Esch-Uelzecht]]. E gouf am Joer [[1906]] als ''Football and Lawntennis Club'' gegrënnt an ass domat deen eelste Foussballclub am Land. ==Europäesch Kompetitiounen== {| {{prettytable}} |- bgcolor="#DFDFDF" ! Saison ! Kompetitioun ! Ronn ! Land ! Klub ! Resultat |- |2013-14 |[[UEFA Champions League]] |2Q |{{flagicon|Croatia}} |[[Dinamo Zagreb]] |0-5, 0-1 |- |2015-16 |[[UEFA Champions League]] |2Q |{{flagicon|Croatia}} |[[Dinamo Zagreb]] |1-1, 0-3 |- |2020-21 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|Moldova}} |[[Sheriff Tiraspol]] |0-2 |- |2021-22 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|Gibraltar}} |[[Lincoln Red Imps]] |2-2, 0-5 |} Q=Qualifikatiounsronn ==Bekannt Spiller== * [[Louis Pilot]], gebuer 1940 ==Kuckt och== * [[CA Fola Esch]], Liichtathletikclub zu Esch {{Kuckt och Portal Sport}} == Um Spaweck == * [http://www.csfola.lu/?q=content/cs-fola/historique Websäit vun der Fola] [[Fichier:Fola tribunes.JPG|thumb|left|Vue op den Terrain an d'Tribunen]] {{Referenzen}} {{Navigatioun lëtzebuergesch Foussballnationaldivisioun}} [[Kategorie:Lëtzebuergesch Foussballclibb|Esch]] [[Kategorie:Esch-Uelzecht]] [[Kategorie:Veräiner an der lëtzebuergescher Foussballnationaldivisioun]] 0hieaqghcbbn84wtiuyeief3u6d2l4r 2394459 2394457 2022-08-03T08:24:40Z Basile LOSC 55189 /* Europäesch Kompetitiounen */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Foussballclub | Numm = CS Fola Esch | Logo = [[Fichier:CS Fola Esch Logo.png|150px|CS Fola Esch]] | Offiziellen Numm = Cercle Sportif Fola Esch | Spëtznumm = | Grënnung = [[9. Dezember]] [[1906]] | Veräinsfaarwen = Rout-Wäiss | Opgeléist = | Stadion = [[Stade Émile-Mayrisch]] | Plazen = 826 gedeckt Sëtzplazen<br>3000 ongedeckt Stéiplazen<ref>http://www.football.lu/clubs/club.php?club_id=500039</ref> | President = | Sekretär = | Trainer = | Liga = [[BGL Ligue (Lëtzebuerg)|BGL Ligue]] | Saison = 2021/22 | Positioun = 3. | pattern_la1=_redshoulders|pattern_b1=_whitestripes|pattern_ra1=_redshoulders | leftarm1=FFffff|body1=ff0000|rightarm1=FFffff|shorts1=0000ff|socks1=0000ff | pattern_la2=_redborder|pattern_b2=_thinredsides|pattern_ra2=_redborder | leftarm2=ffffff|body2=ffffff|rightarm2=ffffff|shorts2=ffffff|socks2=ffffff }} De '''CS Fola Esch''' ass e [[Foussball]]club zu [[Esch-Uelzecht]]. E gouf am Joer [[1906]] als ''Football and Lawntennis Club'' gegrënnt an ass domat deen eelste Foussballclub am Land. ==Europäesch Kompetitiounen== {| {{prettytable}} |- bgcolor="#DFDFDF" ! Saison ! Kompetitioun ! Ronn ! Land ! Klub ! Resultat |- |2011-12 |[[UEFA Europa League]] |1Q |{{flagicon|Sweden}} |[[Elfsborg]] |0-4, 1-1 |- |2013-14 |[[UEFA Champions League]] |2Q |{{flagicon|Croatia}} |[[Dinamo Zagreb]] |0-5, 0-1 |- |2014-15 |[[UEFA Europa League]] |1Q |{{flagicon|Sweden}} |[[IFK Göteborg]] |0-0, 0-2 |- |2015-16 |[[UEFA Champions League]] |2Q |{{flagicon|Croatia}} |[[Dinamo Zagreb]] |1-1, 0-3 |- |2016-17 |[[UEFA Europa League]] |1Q |{{flagicon|Scotland}} |[[Aberdeen]] |1-3, 1-0 |- |rowspan="3"|2017-18 |rowspan="3"|[[UEFA Europa League]] |1Q |{{flagicon|Moldova}} |[[FC Milsami Orhei]] |2-1, 1-1 |- |2Q |{{flagicon|Azerbaïdjan}} |[[Inter Baku]] |0-1, 4-1 |- |3Q |{{flagicon|Sweden}} |[[Östersund]] |0-1,1-2 |- |rowspan="2"|2018-19 |rowspan="2"|[[Europa League]] |1Q |{{flagicon|Kosovo}} |[[FC Prishtina]] |0-0, 0-0(5-4 pen.) |- |2Q |{{flagicon|Belgium}} |[[KRC Genk]] |0-5, 1-4 |- |2020-21 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|Moldova}} |[[Sheriff Tiraspol]] |0-2 |- |2021-22 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|Gibraltar}} |[[Lincoln Red Imps]] |2-2, 0-5 |} Q=Qualifikatiounsronn ==Bekannt Spiller== * [[Louis Pilot]], gebuer 1940 ==Kuckt och== * [[CA Fola Esch]], Liichtathletikclub zu Esch {{Kuckt och Portal Sport}} == Um Spaweck == * [http://www.csfola.lu/?q=content/cs-fola/historique Websäit vun der Fola] [[Fichier:Fola tribunes.JPG|thumb|left|Vue op den Terrain an d'Tribunen]] {{Referenzen}} {{Navigatioun lëtzebuergesch Foussballnationaldivisioun}} [[Kategorie:Lëtzebuergesch Foussballclibb|Esch]] [[Kategorie:Esch-Uelzecht]] [[Kategorie:Veräiner an der lëtzebuergescher Foussballnationaldivisioun]] 2iarwi0ldk5k6lk1i9knzusuqs7js50 2394461 2394459 2022-08-03T08:46:44Z Basile LOSC 55189 /* Europäesch Kompetitiounen */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Foussballclub | Numm = CS Fola Esch | Logo = [[Fichier:CS Fola Esch Logo.png|150px|CS Fola Esch]] | Offiziellen Numm = Cercle Sportif Fola Esch | Spëtznumm = | Grënnung = [[9. Dezember]] [[1906]] | Veräinsfaarwen = Rout-Wäiss | Opgeléist = | Stadion = [[Stade Émile-Mayrisch]] | Plazen = 826 gedeckt Sëtzplazen<br>3000 ongedeckt Stéiplazen<ref>http://www.football.lu/clubs/club.php?club_id=500039</ref> | President = | Sekretär = | Trainer = | Liga = [[BGL Ligue (Lëtzebuerg)|BGL Ligue]] | Saison = 2021/22 | Positioun = 3. | pattern_la1=_redshoulders|pattern_b1=_whitestripes|pattern_ra1=_redshoulders | leftarm1=FFffff|body1=ff0000|rightarm1=FFffff|shorts1=0000ff|socks1=0000ff | pattern_la2=_redborder|pattern_b2=_thinredsides|pattern_ra2=_redborder | leftarm2=ffffff|body2=ffffff|rightarm2=ffffff|shorts2=ffffff|socks2=ffffff }} De '''CS Fola Esch''' ass e [[Foussball]]club zu [[Esch-Uelzecht]]. E gouf am Joer [[1906]] als ''Football and Lawntennis Club'' gegrënnt an ass domat deen eelste Foussballclub am Land. ==Europäesch Kompetitiounen== {| {{prettytable}} |- bgcolor="#DFDFDF" ! Saison ! Kompetitioun ! Ronn ! Land ! Klub ! Resultat |- |2011-12 |[[UEFA Europa League]] |1Q |{{flagicon|Sweden}} |[[Elfsborg]] |0-4, 1-1 |- |2013-14 |[[UEFA Champions League]] |2Q |{{flagicon|Croatia}} |[[Dinamo Zagreb]] |0-5, 0-1 |- |2014-15 |[[UEFA Europa League]] |1Q |{{flagicon|Sweden}} |[[IFK Göteborg]] |0-0, 0-2 |- |2015-16 |[[UEFA Champions League]] |2Q |{{flagicon|Croatia}} |[[Dinamo Zagreb]] |1-1, 0-3 |- |2016-17 |[[UEFA Europa League]] |1Q |{{flagicon|Scotland}} |[[Aberdeen]] |1-3, 1-0 |- |rowspan="3"|2017-18 |rowspan="3"|[[UEFA Europa League]] |1Q |{{flagicon|Moldova}} |[[FC Milsami Orhei]] |2-1, 1-1 |- |2Q |{{flagicon|Azerbaïdjan}} |[[Inter Baku]] |0-1, 4-1 |- |3Q |{{flagicon|Sweden}} |[[Östersund]] |0-1,1-2 |- |rowspan="2"|2018-19 |rowspan="2"|[[UEFA Europa League]] |1Q |{{flagicon|Kosovo}} |[[FC Prishtina]] |0-0, 0-0(5-4 pen.) |- |2Q |{{flagicon|Belgium}} |[[KRC Genk]] |0-5, 1-4 |- |2019-20 |[[UEFA Europa League]] |1Q |{{flagicon|Georgia}} |[[Chikhura Sachkhere]] |1-2, 1-2 |- |rowspan="2"|2020-21 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|Moldova}} |[[Sheriff Tiraspol]] |0-2 |- |[[UEFA Europa League]] |2Q |{{flagicon|Armenia}} |[[Ararat Armenia]] |3-4 n.V. |- |rowspan="4"|2021-22 |[[UEFA Champions League]] |1Q |{{flagicon|Gibraltar}} |[[Lincoln Red Imps]] |2-2, 0-5 |- |rowspan="3"|[[UEFA Europa Conference League]] |2Q |{{flagicon|Belarus}} |[[Shakhtyor Soligorsk]] |2-1, 1-0 |- |3Q |{{flagicon|Northern Ireland}} |[[Linfield FC]] |2-1, 2-1 |- |PO |{{flagicon|Kazakhstan}} |[[Kairat Almaty]] |1-4, 1-3 |- |2022-23 |[[UEFA Europa Conference League]] |1Q |{{flagicon|San Marino}} |[[Tre Fiori]] |0-1, 1-3 |} Q=Qualifikatiounsronn, n.V.=no Verlängerung, PO=Play-Off-Ronn ==Bekannt Spiller== * [[Louis Pilot]], gebuer 1940 ==Kuckt och== * [[CA Fola Esch]], Liichtathletikclub zu Esch {{Kuckt och Portal Sport}} == Um Spaweck == * [http://www.csfola.lu/?q=content/cs-fola/historique Websäit vun der Fola] [[Fichier:Fola tribunes.JPG|thumb|left|Vue op den Terrain an d'Tribunen]] {{Referenzen}} {{Navigatioun lëtzebuergesch Foussballnationaldivisioun}} [[Kategorie:Lëtzebuergesch Foussballclibb|Esch]] [[Kategorie:Esch-Uelzecht]] [[Kategorie:Veräiner an der lëtzebuergescher Foussballnationaldivisioun]] d0jyfkblaw881d55a18iwv6ehgljeb3 Jean Pierre Stumper 0 122963 2394444 2333084 2022-08-02T16:16:34Z Robby 393 + Infobox wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie}} De '''Jean Pierre Balthasar Stumper''' ('''Johann Peter Balthasar Stümper'''), gebuer de [[5. Januar]] [[1842]] zu [[Walfer]] (deemools nach [[Gemeng Steesel]]), a gestuerwen de [[6. Mäerz]] [[1904]] zu [[Gréiwemaacher]], war als Forstinspekter Chef vun der [[Lëtzebuerg (Land)|lëtzebuergescher]] [[Administration des eaux et forêts|Forstverwaltung]]. De Jean Pierre Stumper huet vun 1863 bis 1865 zu [[Gießen]] Forstwirtschaft studéiert. 1865 huet hien e Stage zu [[Colditz]] ([[Sachsen]]) beim renomméierten “Forstmeister” [[Hans Ernst von Manteuffel]] gemaach. De Stumper, deen zënter 1867 als ''Accessiste forestier'' an der lëtzbuergescher Forstverwaltung geschafft huet, krut am Oktober 1875 eng Nominatioun als ''Garde général de 2e classe'' mat Wunnsëtz zu Gréiwemaacher. Am Februar 1880 gouf hie ''Garde général de 1ère classe''. De 27. Mee 1899 ass hien Inspekter genannt ginn fir de [[Jean-Pierre-Joseph Koltz|J.P.J. Koltz]], deen an d'Pensioun gaangen ass, z'ersetzen. De Stumper, deen och weiderhin zu Gréiwemaacher gewunnt huet, ass am Joer 1900 Chevalier vum ''[[Ordre de la couronne de chêne]]'' ginn. Hie war och Member vun der Wäibaukommissioun, déi 1886 geschaf ginn ass. Hie war de Sekretär a vun 1895 un de President vun der Wäibaukommissioun. De Stumper war vun 1894 u Member vun der Rieflauskommissioun, déi och 1886 agesat ginn ass. De Jean Pierre Stumper war de Papp vum Professer [[Oscar Stumper]] a vum Cheemiker a Myrmekolog [[Robert Stumper]]. == Publikatiounen == De Jean Pierre Stumper ass den Auteur vun enger Rei vu Publikatiounen, déi sech besonnesch mat dem Wäibau beschäftegt hunn. Hien huet och e Wierk vum von Manteuffel op Franséisch iwwersat. *L'Art de planter: Plantations en général. Plantations en butte. Traité pratique sur l'art d'élever en pépinière et de planter à demeure les arbres forestiers, fruitiers et d'agrément. (…) par le baron H.-E. de Manteuffel, (...) traduit sur la 3e édition allemande, par S.-P. [sic] Stumper, accessit [sic] forestier à Luxembourg. Revu par G. Gouët (…). J. Rothschild, Paris 1868, 252 p. *L'Art de planter: Plantations en général. Plantations en butte. Traité pratique sur l'art d'élever en pépinière et de planter à demeure les arbres forestiers, fruitiers et d'agrément par le baron H.-E. de Manteuffel, traduit sur la 3e édition allemande par J.-P. Stumper, revu par G. Gouët, sous-inspecteur des forêts. 2e édition. J. Rothschild, Paris 1874, XXXII-224 p. *Die Reben-Peronospora. Ein Mahnwort im Auftrag der Grossherzoglichen Weinbaukommission gerichtet an die Winzer des Landes. V. Bück, Luxemburg 1887, 30 p. *Bericht des ständigen Ausschusses der Grossherzogl. Weinbaukommission, erstattet in der Sitzung vom 12. Januar 1888, über die Ergebnisse der im Jahre 1887 zur Bekämpfung der Rebenperonospora angestellten Versuche. Bück, Luxemburg 1888, 15 p. *Bericht des ständigen Ausschusses der Grossh. Weinbau-Commission über die im Jahre 1888 an der Obermosel in Bezug auf Rebenschädlinge, namentlich über das Auftreten und die Verbreitung der Rebenperonospora gemachten Beobachtungen und Erfahrungen, er stattet in der Sitzung vom 11. Mai 1889. Bück, Luxemburg 1889, 19 p. [signiert: De Muyser, Velter, Stümper]. *Der Weinbau im Grossherzogtum Luxemburg. J. Beffort, Luxemburg 1891, 12 p. *Die Buchelmast und ihre ökonomische Bedeutung. Jos. Beffort, Luxemburg 1893, 20 p. (Extr.: Annalen des Acker- und Gartenbau-Vereins). *Les vins de la Moselle luxembourgeoise, avec une carte topographique du terrain vinicole luxembourgeois. J. Beffort, Luxembourg 1897, 12 p. == Literatur == * [[Jos Massard|Massard, J.A.]], 2015. [http://massard.info/pdf/Herget.pdf ''Beitrag zur Geschichte der luxemburgischen Forstverwaltung: Bernhard Herget, “maître forestier” in Luxemburg, und dessen Nachfolger an der Spitze der Verwaltung Dumont, Koltz und Stümper.''] Published online. {{Referenzen}} {{DEFAULTSORT:Stumper Jean Pierre}} [[Kategorie:Gebuer 1842]] [[Kategorie:Gestuerwen 1904]] [[Kategorie:Chevalier de l'ordre de la couronne de chêne]] d18z6gfllnf71a0bmakweddwizyi3dg 2394445 2394444 2022-08-02T16:18:40Z Robby 393 + Autoritéitskontroll wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie}} De '''Jean Pierre Balthasar Stumper''' ('''Johann Peter Balthasar Stümper'''), gebuer de [[5. Januar]] [[1842]] zu [[Walfer]] (deemools nach [[Gemeng Steesel]]), a gestuerwen de [[6. Mäerz]] [[1904]] zu [[Gréiwemaacher]], war als Forstinspekter Chef vun der [[Lëtzebuerg (Land)|lëtzebuergescher]] [[Administration des eaux et forêts|Forstverwaltung]]. De Jean Pierre Stumper huet vun 1863 bis 1865 zu [[Gießen]] Forstwirtschaft studéiert. 1865 huet hien e Stage zu [[Colditz]] ([[Sachsen]]) beim renomméierten “Forstmeister” [[Hans Ernst von Manteuffel]] gemaach. De Stumper, deen zënter 1867 als ''Accessiste forestier'' an der lëtzbuergescher Forstverwaltung geschafft huet, krut am Oktober 1875 eng Nominatioun als ''Garde général de 2e classe'' mat Wunnsëtz zu Gréiwemaacher. Am Februar 1880 gouf hie ''Garde général de 1ère classe''. De 27. Mee 1899 ass hien Inspekter genannt ginn fir de [[Jean-Pierre-Joseph Koltz|J.P.J. Koltz]], deen an d'Pensioun gaangen ass, z'ersetzen. De Stumper, deen och weiderhin zu Gréiwemaacher gewunnt huet, ass am Joer 1900 Chevalier vum ''[[Ordre de la couronne de chêne]]'' ginn. Hie war och Member vun der Wäibaukommissioun, déi 1886 geschaf ginn ass. Hie war de Sekretär a vun 1895 un de President vun der Wäibaukommissioun. De Stumper war vun 1894 u Member vun der Rieflauskommissioun, déi och 1886 agesat ginn ass. De Jean Pierre Stumper war de Papp vum Professer [[Oscar Stumper]] a vum Cheemiker a Myrmekolog [[Robert Stumper]]. == Publikatiounen == De Jean Pierre Stumper ass den Auteur vun enger Rei vu Publikatiounen, déi sech besonnesch mat dem Wäibau beschäftegt hunn. Hien huet och e Wierk vum von Manteuffel op Franséisch iwwersat. *L'Art de planter: Plantations en général. Plantations en butte. Traité pratique sur l'art d'élever en pépinière et de planter à demeure les arbres forestiers, fruitiers et d'agrément. (…) par le baron H.-E. de Manteuffel, (...) traduit sur la 3e édition allemande, par S.-P. [sic] Stumper, accessit [sic] forestier à Luxembourg. Revu par G. Gouët (…). J. Rothschild, Paris 1868, 252 p. *L'Art de planter: Plantations en général. Plantations en butte. Traité pratique sur l'art d'élever en pépinière et de planter à demeure les arbres forestiers, fruitiers et d'agrément par le baron H.-E. de Manteuffel, traduit sur la 3e édition allemande par J.-P. Stumper, revu par G. Gouët, sous-inspecteur des forêts. 2e édition. J. Rothschild, Paris 1874, XXXII-224 p. *Die Reben-Peronospora. Ein Mahnwort im Auftrag der Grossherzoglichen Weinbaukommission gerichtet an die Winzer des Landes. V. Bück, Luxemburg 1887, 30 p. *Bericht des ständigen Ausschusses der Grossherzogl. Weinbaukommission, erstattet in der Sitzung vom 12. Januar 1888, über die Ergebnisse der im Jahre 1887 zur Bekämpfung der Rebenperonospora angestellten Versuche. Bück, Luxemburg 1888, 15 p. *Bericht des ständigen Ausschusses der Grossh. Weinbau-Commission über die im Jahre 1888 an der Obermosel in Bezug auf Rebenschädlinge, namentlich über das Auftreten und die Verbreitung der Rebenperonospora gemachten Beobachtungen und Erfahrungen, er stattet in der Sitzung vom 11. Mai 1889. Bück, Luxemburg 1889, 19 p. [signiert: De Muyser, Velter, Stümper]. *Der Weinbau im Grossherzogtum Luxemburg. J. Beffort, Luxemburg 1891, 12 p. *Die Buchelmast und ihre ökonomische Bedeutung. Jos. Beffort, Luxemburg 1893, 20 p. (Extr.: Annalen des Acker- und Gartenbau-Vereins). *Les vins de la Moselle luxembourgeoise, avec une carte topographique du terrain vinicole luxembourgeois. J. Beffort, Luxembourg 1897, 12 p. == Literatur == * [[Jos Massard|Massard, J.A.]], 2015. [http://massard.info/pdf/Herget.pdf ''Beitrag zur Geschichte der luxemburgischen Forstverwaltung: Bernhard Herget, “maître forestier” in Luxemburg, und dessen Nachfolger an der Spitze der Verwaltung Dumont, Koltz und Stümper.''] Published online. {{Autoritéitskontroll}}{{Referenzen}} {{DEFAULTSORT:Stumper Jean Pierre}} [[Kategorie:Gebuer 1842]] [[Kategorie:Gestuerwen 1904]] [[Kategorie:Chevalier de l'ordre de la couronne de chêne]] 4yh6yxtlsj5qb5keh6eebu5a1e5yuf1 Oscar Stumper 0 122977 2394443 2390792 2022-08-02T16:11:31Z Robby 393 + Gielchen wikitext text/x-wiki {{Infobox Biographie}} De '''Jules Joseph Oscar Stumper''' ('''Julius Joseph Oskar Stümper'''), gebuer den [[8. Juli]] [[1891]] zu [[Gréiwemaacher]] a gestuerwen den [[28. Juli]] [[1960]] an der [[Lëtzebuerg (Stad)|Stad Lëtzebuerg]], war e [[Lëtzebuerg (Land)|lëtzebuergesche]] Philolog, Philosoph a Lycéesprofesser. Den Oscar Stumper huet zu Lëtzebuerg ([[Cours supérieurs]]), [[Lille]], [[Leipzig]], [[Bonn]] a [[Paräis]] studéiert an 1914 säin Doktorat (Spezialitéit: [[Philosophie]] a [[Griichesch]]) zu Lëtzebuerg gemaach. No sengem Stage-Examen am Juli 1916 ass hie Repetent, an am August 1917 Professer am [[Athénée de Luxembourg|Stater Kolléisch]] ginn, wou hie bis zu senger Pensioun am Juli 1956 geschafft huet. Hie war och Professer um [[Cours supérieurs|Cours]], wou hie [[Logik]], [[Psychologie]] an d'Geschicht vun der Philosophie enseignéiert huet. Am [[Zweete Weltkrich]] war den Oscar Stumper vum Nazi-Okkupant an [[Däitschland]] versat ginn. Den Oscar Stumper huet Artikelen an nationalen an internationalen Zäitschrëfte publizéiert. Hien ass besonnesch bekannt als den Auteur vum Buch “Questions et exercices de logique formelle” (1. Oplo 1953, 2. Oplo 1959). Hie war “membre correspondant” vun der “[[Section des sciences naturelles, physiques et mathématiques (Institut grand-ducal)|Section des sciences]]” vum [[Institut grand-ducal]] vun 1950 un. Hien ass de Fils vum [[Jean Pierre Stumper]] an de Brudder vom [[Robert Stumper]]. == Gielchen == * Commandeur vum [[Ordre de la couronne de chêne]]<ref>[https://viewer.eluxemburgensia.lu/ark:70795/v4dmztzqv/pages/8/articles/DIVL1014?search=oscar%20stumper Doudesannonce vum Oscar Stumper] am Luxemburger Wort vum 1. August 1960 gekuckt den 2. August 2022</ref> == Literatur == *[[Joseph Hess|Hess, J.]], 1960. ''Professor Oscar Stumper zum Gedächtnis.'' d'Letzeburger Land 1960, Nr. 32 (5.August): 5. *[[Charles Lang|Lang, C.]], 1967. ''Le personnel de l'enseignement secondaire et supérieur du Grand-Duché de Luxembourg, 1839-1922. Travail statistique de Félix Heuertz (1922), complété par Charles Lang (1967).'' Publications du Ministère de l'Éducation nationale, Luxembourg, 125 p. [Oscar Stumper: S. 100]. *Majerus, J.M, 2003. ''Oscar Stumper (1891-1960).'' In: 400 Joer Kolléisch, Vol. 2: L'Athénée et ses grands anciens. Luxembourg: 371-372. * [[Jos Massard|Massard, J.A.]], 2015. [http://massard.info/pdf/Herget.pdf ''Beitrag zur Geschichte der luxemburgischen Forstverwaltung: Bernhard Herget, “maître forestier” in Luxemburg, und dessen Nachfolger an der Spitze der Verwaltung Dumont, Koltz und Stümper.''] Published online. *[[Jules Prussen|Prussen, J.]], 1960. ''Oscar Stumper (1891-1960).'' Archives de l'Institut grand-ducal de Luxembourg, Section des sciences naturelles, physiques et mathématiques N.S. 27: 10-15. *Prussen, J., 1961. ''Oscar Stumper (1891-1960).'' d'Letzeburger Land 1961-07-28, S. 3, Nr. 30. [http://www.eluxemburgensia.lu/webclient/DeliveryManager?application=DIRECTLINK&custom_att_2=simple_viewer&pid=1718874&search_terms=#panel:pp|issue:1718874|page:3] {{Autoritéitskontroll}}{{Referenzen}} {{DEFAULTSORT:Stumper Oscar}} [[Kategorie:Gebuer 1891]] [[Kategorie:Gestuerwen 1960]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Philologen]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Philosophen]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Auteuren]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Lycéesprofesseren]] [[Kategorie:Commandeur de l'ordre de la couronne de chêne]] lsx2yamhd1q08gl110t4xqrc7579soi Interkontinentale Coupe 0 149714 2394438 2371888 2022-08-02T14:21:48Z 185.106.27.215 /* Statistiken */ blo wikitext text/x-wiki {{Iwwerschaffen + Läschen|Invitatiounsartikel-Feeler am Lemma-Lëscht déi näischt ausseet}} Den Intercontinental Cup war e Fussballsconcours deen de Virleefer vun der FIFA Club Weltmeeschterschaft war. Gespillt gouf tëscht 1960 an 2004. All Gewënner gi vun der [[FIFA]] als "Weltmeeschter" ernannt.<ref>{{Citation|url=https://resources.fifa.com/image/upload/fcwc-statskit-2019.pdf?cloudid=gqfp3nkwm0zh8ra3xgyi |titel=Statistical Kit FIFA 2019 (p. 12) |werk=fifa.com |datum=2019-12-05 |taal=en}}</ref>{{,}}<ref>{{Citation|url=https://it.uefa.com/uefachampionsleague/news/0240-0e98219487d6-4dda9185833d-1000--mondiale-per-club-il-real-cerca-l-allungo/?iv=true&referrer=%2Fuefachampionsleague%2Fnews%2Fnewsid%3D2526807|titel=Mondiale per club: il Real cerca l'allungo |werk=uefa.com |datum=2017-12-13|taal=it}}</ref> === Statistiken === {{Update}} {| class="wikitable sortable" !Club !Gewënner !Zweeten !Gewënner !Zweeten |- |{{flagicon|ITA}} [[A.C. Milan|Milan]] |align="center"|'''3''' |align="center"|4 |[[1969 Intercontinental Cup|1969]], [[1989 Intercontinental Cup|1989]], [[1990 Intercontinental Cup|1990]] |[[1963 Intercontinental Cup|1963]], [[1993 Intercontinental Cup|1993]], [[1994 Intercontinental Cup|1994]], [[2003 Intercontinental Cup|2003]] |- |{{flagicon|URU}} [[Peñarol]] |align="center"|'''3''' |align="center"|2 |[[1961 Intercontinental Cup|1961]], [[1966 Intercontinental Cup|1966]], [[1982 Intercontinental Cup|1982]] |[[1960 Intercontinental Cup|1960]], [[1987 Intercontinental Cup|1987]] |- |{{flagicon|ESP}} [[Real Madrid]] |align="center"|'''3''' |align="center"|2 |[[1960 Intercontinental Cup|1960]], [[1998 Intercontinental Cup|1998]], [[2002 Intercontinental Cup|2002]] |[[1966 Intercontinental Cup|1966]], [[2000 Intercontinental Cup|2000]] |- |{{flagicon|ARG}} [[Boca Juniors]] |align="center"|'''3''' |align="center"|1 |[[1977 Intercontinental Cup|1977]], [[2000 Intercontinental Cup|2000]], [[2003 Intercontinental Cup|2003]] |[[2001 Intercontinental Cup|2001]] |- |{{flagicon|URU}} [[Club Nacional de Football|Nacional]] |align="center"|'''3''' |align="center"|— |[[1971 Intercontinental Cup|1971]], [[1980 Intercontinental Cup|1980]], [[1988 Intercontinental Cup|1988]] |— |- |{{flagicon|ARG}} [[Club Atlético Independiente|Independiente]] |align="center"|'''2''' |align="center"|4 |[[1973 Intercontinental Cup|1973]], [[1984 Intercontinental Cup|1984]] |[[1964 Intercontinental Cup|1964]], [[1965 Intercontinental Cup|1965]], [[1972 Intercontinental Cup|1972]], [[1974 Intercontinental Cup|1974]] |- |{{flagicon|ITA}} [[Juventus F.C.|Juventus]] |align="center"|'''2''' |align="center"|1 |[[1985 Intercontinental Cup|1985]], [[1996 Intercontinental Cup|1996]] |[[1973 Intercontinental Cup|1973]] |- |{{flagicon|BRA}} [[Santos FC|Santos]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1962 Intercontinental Cup|1962]], [[1963 Intercontinental Cup|1963]] |— |- |{{flagicon|ITA}} [[FC Internazionale Milano|Internazionale]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1964 Intercontinental Cup|1964]], [[1965 Intercontinental Cup|1965]] |— |- |{{flagicon|BRA}} [[São Paulo FC|São Paulo]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1992 Intercontinental Cup|1992]], [[1993 Intercontinental Cup|1993]] |— |- |{{flagicon|NED}} [[AFC Ajax|Ajax]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1972 Intercontinental Cup|1972]], [[1995 Intercontinental Cup|1995]] |— |- |{{flagicon|GER}} [[FC Bayern München|Bayern München]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1976 Intercontinental Cup|1976]], [[2001 Intercontinental Cup|2001]] |— |- |{{flagicon|POR}} [[FC Porto|Porto]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1987 Intercontinental Cup|1987]], [[2004 Intercontinental Cup|2004]] |— |- |{{flagicon|ARG}} [[Estudiantes de La Plata|Estudiantes]] |align="center"|'''1''' |align="center"|2 |[[1968 Intercontinental Cup|1968]] |[[1969 Intercontinental Cup|1969]], [[1970 Intercontinental Cup|1970]] |- |{{flagicon|PAR}} [[Club Olimpia|Olimpia]] |align="center"|'''1''' |align="center"|2 |[[1979 Intercontinental Cup|1979]] |[[1990 Intercontinental Cup|1990]], [[2002 Intercontinental Cup|2002]] |- |{{flagicon|BRA}} [[Grêmio Foot-Ball Porto Alegrense|Grêmio]] |align="center"|'''1''' |align="center"|1 |[[1983 Intercontinental Cup|1983]] |[[1995 Intercontinental Cup|1995]] |- |{{flagicon|ARG}} [[Club Atlético River Plate|River Plate]] |align="center"|'''1''' |align="center"|1 |[[1986 Intercontinental Cup|1986]] |[[1996 Intercontinental Cup|1996]] |- |{{flagicon|ENG}} [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |align="center"|'''1''' |align="center"|1 |[[1999 Intercontinental Cup|1999]] |[[1968 Intercontinental Cup|1968]] |- |{{flagicon|ARG}} [[Racing Club de Avellaneda|Racing]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1967 Intercontinental Cup|1967]] |— |- |{{flagicon|NED}} [[Feyenoord]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1970 Intercontinental Cup|1970]] |— |- |{{flagicon|ESP}} [[Atlético Madrid]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1974 Intercontinental Cup|1974]] |— |- |{{flagicon|BRA}} [[Clube de Regatas do Flamengo|Flamengo]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1981 Intercontinental Cup|1981]] |— |- |{{flagicon|SRB}} [[Red Star Belgrade]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1991 Intercontinental Cup|1991]] |— |- |{{flagicon|ARG}} [[Club Atlético Vélez Sarsfield|Vélez Sarsfield]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1994 Intercontinental Cup|1994]] |— |- |{{flagicon|GER}} [[Borussia Dortmund]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1997 Intercontinental Cup|1997]] |— |- |{{flagicon|POR}} [[SL Benfica]] |align="center"|— |align="center"|2 |— |[[1961 Intercontinental Cup|1961]], [[1962 Intercontinental Cup|1962]] |- |{{flagicon|ENG}} [[Liverpool F.C.|Liverpool]] |align="center"|— |align="center"|2 |— |[[1981 Intercontinental Cup|1981]], [[1984 Intercontinental Cup|1984]] |- |{{flagicon|BRA}} [[Cruzeiro Esporte Clube|Cruzeiro]] |align="center"|— |align="center"|2 |— |[[1976 Intercontinental Cup|1976]], [[1997 Intercontinental Cup|1997]] |- |{{flagicon|SCO}} [[Celtic F.C.|Celtic]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1967 Intercontinental Cup|1967]] |- |{{flagicon|GRE}} [[Panathinaikos F.C.|Panathinaikos]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1971 Intercontinental Cup|1971]] |- |{{flagicon|GER}} [[Borussia Mönchengladbach]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1977 Intercontinental Cup|1977]] |- |{{flagicon|SWE}} [[Malmö FF]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1979 Intercontinental Cup|1979]] |- |{{flagicon|ENG}} [[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1980 Intercontinental Cup|1980]] |- |{{flagicon|ENG}} [[Aston Villa F.C.|Aston Villa]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1982 Intercontinental Cup|1982]] |- |{{flagicon|GER}} [[Hamburger SV]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1983 Intercontinental Cup|1983]] |- |{{flagicon|ARG}} [[Argentinos Juniors]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1985 Intercontinental Cup|1985]] |- |{{flagicon|ROM}} [[FCSB|Steaua București]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1986 Intercontinental Cup|1986]] |- |{{flagicon|NED}} [[PSV Eindhoven]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1988 Intercontinental Cup|1988]] |- |{{flagicon|COL}} [[Atlético Nacional]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1989 Intercontinental Cup|1989]] |- |{{flagicon|CHI}} [[Colo-Colo]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1991 Intercontinental Cup|1991]] |- |{{flagicon|ESP}} [[FC Barcelona|Barcelona]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1992 Intercontinental Cup|1992]] |- |{{flagicon|BRA}} [[CR Vasco da Gama|Vasco da Gama]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1998 Intercontinental Cup|1998]] |- |{{flagicon|BRA}} [[Sociedade Esportiva Palmeiras|Palmeiras]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1999 Intercontinental Cup|1999]] |- |{{flagicon|COL}} [[Once Caldas]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[2004 Intercontinental Cup|2004]] |} == Kuck och == * [[UEFA]] * [[Conmebol]] == Um Spaweck == {{Commonscat|Intercontinental Cup (association football)|Interkontinentale Coupe}} * [http://www.rsssf.com/tablest/toyota.html www.rsssf.com], Informatioun a Spillresultater fir all Joer == Referenzen an Notten == <references /> [[Kategorie:Foussball]] a8e70o1bsefr8shng3mur1ssd09643x 2394439 2394438 2022-08-02T14:22:18Z 185.106.27.215 /* Statistiken */ wikitext text/x-wiki {{Iwwerschaffen + Läschen|Invitatiounsartikel-Feeler am Lemma-Lëscht déi näischt ausseet}} Den Intercontinental Cup war e Fussballsconcours deen de Virleefer vun der FIFA Club Weltmeeschterschaft war. Gespillt gouf tëscht 1960 an 2004. All Gewënner gi vun der [[FIFA]] als "Weltmeeschter" ernannt.<ref>{{Citation|url=https://resources.fifa.com/image/upload/fcwc-statskit-2019.pdf?cloudid=gqfp3nkwm0zh8ra3xgyi |titel=Statistical Kit FIFA 2019 (p. 12) |werk=fifa.com |datum=2019-12-05 |taal=en}}</ref>{{,}}<ref>{{Citation|url=https://it.uefa.com/uefachampionsleague/news/0240-0e98219487d6-4dda9185833d-1000--mondiale-per-club-il-real-cerca-l-allungo/?iv=true&referrer=%2Fuefachampionsleague%2Fnews%2Fnewsid%3D2526807|titel=Mondiale per club: il Real cerca l'allungo |werk=uefa.com |datum=2017-12-13|taal=it}}</ref> == Statistiken == {| class="wikitable sortable" !Club !Gewënner !Zweeten !Gewënner !Zweeten |- |{{flagicon|ITA}} [[A.C. Milan|Milan]] |align="center"|'''3''' |align="center"|4 |[[1969 Intercontinental Cup|1969]], [[1989 Intercontinental Cup|1989]], [[1990 Intercontinental Cup|1990]] |[[1963 Intercontinental Cup|1963]], [[1993 Intercontinental Cup|1993]], [[1994 Intercontinental Cup|1994]], [[2003 Intercontinental Cup|2003]] |- |{{flagicon|URU}} [[Peñarol]] |align="center"|'''3''' |align="center"|2 |[[1961 Intercontinental Cup|1961]], [[1966 Intercontinental Cup|1966]], [[1982 Intercontinental Cup|1982]] |[[1960 Intercontinental Cup|1960]], [[1987 Intercontinental Cup|1987]] |- |{{flagicon|ESP}} [[Real Madrid]] |align="center"|'''3''' |align="center"|2 |[[1960 Intercontinental Cup|1960]], [[1998 Intercontinental Cup|1998]], [[2002 Intercontinental Cup|2002]] |[[1966 Intercontinental Cup|1966]], [[2000 Intercontinental Cup|2000]] |- |{{flagicon|ARG}} [[Boca Juniors]] |align="center"|'''3''' |align="center"|1 |[[1977 Intercontinental Cup|1977]], [[2000 Intercontinental Cup|2000]], [[2003 Intercontinental Cup|2003]] |[[2001 Intercontinental Cup|2001]] |- |{{flagicon|URU}} [[Club Nacional de Football|Nacional]] |align="center"|'''3''' |align="center"|— |[[1971 Intercontinental Cup|1971]], [[1980 Intercontinental Cup|1980]], [[1988 Intercontinental Cup|1988]] |— |- |{{flagicon|ARG}} [[Club Atlético Independiente|Independiente]] |align="center"|'''2''' |align="center"|4 |[[1973 Intercontinental Cup|1973]], [[1984 Intercontinental Cup|1984]] |[[1964 Intercontinental Cup|1964]], [[1965 Intercontinental Cup|1965]], [[1972 Intercontinental Cup|1972]], [[1974 Intercontinental Cup|1974]] |- |{{flagicon|ITA}} [[Juventus F.C.|Juventus]] |align="center"|'''2''' |align="center"|1 |[[1985 Intercontinental Cup|1985]], [[1996 Intercontinental Cup|1996]] |[[1973 Intercontinental Cup|1973]] |- |{{flagicon|BRA}} [[Santos FC|Santos]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1962 Intercontinental Cup|1962]], [[1963 Intercontinental Cup|1963]] |— |- |{{flagicon|ITA}} [[FC Internazionale Milano|Internazionale]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1964 Intercontinental Cup|1964]], [[1965 Intercontinental Cup|1965]] |— |- |{{flagicon|BRA}} [[São Paulo FC|São Paulo]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1992 Intercontinental Cup|1992]], [[1993 Intercontinental Cup|1993]] |— |- |{{flagicon|NED}} [[AFC Ajax|Ajax]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1972 Intercontinental Cup|1972]], [[1995 Intercontinental Cup|1995]] |— |- |{{flagicon|GER}} [[FC Bayern München|Bayern München]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1976 Intercontinental Cup|1976]], [[2001 Intercontinental Cup|2001]] |— |- |{{flagicon|POR}} [[FC Porto|Porto]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1987 Intercontinental Cup|1987]], [[2004 Intercontinental Cup|2004]] |— |- |{{flagicon|ARG}} [[Estudiantes de La Plata|Estudiantes]] |align="center"|'''1''' |align="center"|2 |[[1968 Intercontinental Cup|1968]] |[[1969 Intercontinental Cup|1969]], [[1970 Intercontinental Cup|1970]] |- |{{flagicon|PAR}} [[Club Olimpia|Olimpia]] |align="center"|'''1''' |align="center"|2 |[[1979 Intercontinental Cup|1979]] |[[1990 Intercontinental Cup|1990]], [[2002 Intercontinental Cup|2002]] |- |{{flagicon|BRA}} [[Grêmio Foot-Ball Porto Alegrense|Grêmio]] |align="center"|'''1''' |align="center"|1 |[[1983 Intercontinental Cup|1983]] |[[1995 Intercontinental Cup|1995]] |- |{{flagicon|ARG}} [[Club Atlético River Plate|River Plate]] |align="center"|'''1''' |align="center"|1 |[[1986 Intercontinental Cup|1986]] |[[1996 Intercontinental Cup|1996]] |- |{{flagicon|ENG}} [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |align="center"|'''1''' |align="center"|1 |[[1999 Intercontinental Cup|1999]] |[[1968 Intercontinental Cup|1968]] |- |{{flagicon|ARG}} [[Racing Club de Avellaneda|Racing]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1967 Intercontinental Cup|1967]] |— |- |{{flagicon|NED}} [[Feyenoord]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1970 Intercontinental Cup|1970]] |— |- |{{flagicon|ESP}} [[Atlético Madrid]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1974 Intercontinental Cup|1974]] |— |- |{{flagicon|BRA}} [[Clube de Regatas do Flamengo|Flamengo]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1981 Intercontinental Cup|1981]] |— |- |{{flagicon|SRB}} [[Red Star Belgrade]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1991 Intercontinental Cup|1991]] |— |- |{{flagicon|ARG}} [[Club Atlético Vélez Sarsfield|Vélez Sarsfield]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1994 Intercontinental Cup|1994]] |— |- |{{flagicon|GER}} [[Borussia Dortmund]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1997 Intercontinental Cup|1997]] |— |- |{{flagicon|POR}} [[SL Benfica]] |align="center"|— |align="center"|2 |— |[[1961 Intercontinental Cup|1961]], [[1962 Intercontinental Cup|1962]] |- |{{flagicon|ENG}} [[Liverpool F.C.|Liverpool]] |align="center"|— |align="center"|2 |— |[[1981 Intercontinental Cup|1981]], [[1984 Intercontinental Cup|1984]] |- |{{flagicon|BRA}} [[Cruzeiro Esporte Clube|Cruzeiro]] |align="center"|— |align="center"|2 |— |[[1976 Intercontinental Cup|1976]], [[1997 Intercontinental Cup|1997]] |- |{{flagicon|SCO}} [[Celtic F.C.|Celtic]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1967 Intercontinental Cup|1967]] |- |{{flagicon|GRE}} [[Panathinaikos F.C.|Panathinaikos]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1971 Intercontinental Cup|1971]] |- |{{flagicon|GER}} [[Borussia Mönchengladbach]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1977 Intercontinental Cup|1977]] |- |{{flagicon|SWE}} [[Malmö FF]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1979 Intercontinental Cup|1979]] |- |{{flagicon|ENG}} [[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1980 Intercontinental Cup|1980]] |- |{{flagicon|ENG}} [[Aston Villa F.C.|Aston Villa]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1982 Intercontinental Cup|1982]] |- |{{flagicon|GER}} [[Hamburger SV]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1983 Intercontinental Cup|1983]] |- |{{flagicon|ARG}} [[Argentinos Juniors]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1985 Intercontinental Cup|1985]] |- |{{flagicon|ROM}} [[FCSB|Steaua București]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1986 Intercontinental Cup|1986]] |- |{{flagicon|NED}} [[PSV Eindhoven]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1988 Intercontinental Cup|1988]] |- |{{flagicon|COL}} [[Atlético Nacional]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1989 Intercontinental Cup|1989]] |- |{{flagicon|CHI}} [[Colo-Colo]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1991 Intercontinental Cup|1991]] |- |{{flagicon|ESP}} [[FC Barcelona|Barcelona]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1992 Intercontinental Cup|1992]] |- |{{flagicon|BRA}} [[CR Vasco da Gama|Vasco da Gama]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1998 Intercontinental Cup|1998]] |- |{{flagicon|BRA}} [[Sociedade Esportiva Palmeiras|Palmeiras]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1999 Intercontinental Cup|1999]] |- |{{flagicon|COL}} [[Once Caldas]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[2004 Intercontinental Cup|2004]] |} == Kuck och == * [[UEFA]] * [[Conmebol]] == Um Spaweck == {{Commonscat|Intercontinental Cup (association football)|Interkontinentale Coupe}} * [http://www.rsssf.com/tablest/toyota.html www.rsssf.com], Informatioun a Spillresultater fir all Joer == Referenzen an Notten == <references /> [[Kategorie:Foussball]] q9vhcjnxrao7o5ywhkyvx8315vhwggi 2394440 2394439 2022-08-02T14:22:51Z 185.106.27.215 wikitext text/x-wiki {{Iwwerschaffen + Läschen|Invitatiounsartikel-Feeler am Lemma-Lëscht déi näischt ausseet}} Déi '''Interkontinental Coupe''' war e Fussballsconcours deen de Virleefer vun der [[FIFA Club Weltmeeschterschaft]] war. Gespillt gouf tëscht 1960 an 2004. All Gewënner gi vun der [[FIFA]] als "Weltmeeschter" ernannt.<ref>{{Citation|url=https://resources.fifa.com/image/upload/fcwc-statskit-2019.pdf?cloudid=gqfp3nkwm0zh8ra3xgyi |titel=Statistical Kit FIFA 2019 (p. 12) |werk=fifa.com |datum=2019-12-05 |taal=en}}</ref>{{,}}<ref>{{Citation|url=https://it.uefa.com/uefachampionsleague/news/0240-0e98219487d6-4dda9185833d-1000--mondiale-per-club-il-real-cerca-l-allungo/?iv=true&referrer=%2Fuefachampionsleague%2Fnews%2Fnewsid%3D2526807|titel=Mondiale per club: il Real cerca l'allungo |werk=uefa.com |datum=2017-12-13|taal=it}}</ref> == Statistiken == {| class="wikitable sortable" !Club !Gewënner !Zweeten !Gewënner !Zweeten |- |{{flagicon|ITA}} [[A.C. Milan|Milan]] |align="center"|'''3''' |align="center"|4 |[[1969 Intercontinental Cup|1969]], [[1989 Intercontinental Cup|1989]], [[1990 Intercontinental Cup|1990]] |[[1963 Intercontinental Cup|1963]], [[1993 Intercontinental Cup|1993]], [[1994 Intercontinental Cup|1994]], [[2003 Intercontinental Cup|2003]] |- |{{flagicon|URU}} [[Peñarol]] |align="center"|'''3''' |align="center"|2 |[[1961 Intercontinental Cup|1961]], [[1966 Intercontinental Cup|1966]], [[1982 Intercontinental Cup|1982]] |[[1960 Intercontinental Cup|1960]], [[1987 Intercontinental Cup|1987]] |- |{{flagicon|ESP}} [[Real Madrid]] |align="center"|'''3''' |align="center"|2 |[[1960 Intercontinental Cup|1960]], [[1998 Intercontinental Cup|1998]], [[2002 Intercontinental Cup|2002]] |[[1966 Intercontinental Cup|1966]], [[2000 Intercontinental Cup|2000]] |- |{{flagicon|ARG}} [[Boca Juniors]] |align="center"|'''3''' |align="center"|1 |[[1977 Intercontinental Cup|1977]], [[2000 Intercontinental Cup|2000]], [[2003 Intercontinental Cup|2003]] |[[2001 Intercontinental Cup|2001]] |- |{{flagicon|URU}} [[Club Nacional de Football|Nacional]] |align="center"|'''3''' |align="center"|— |[[1971 Intercontinental Cup|1971]], [[1980 Intercontinental Cup|1980]], [[1988 Intercontinental Cup|1988]] |— |- |{{flagicon|ARG}} [[Club Atlético Independiente|Independiente]] |align="center"|'''2''' |align="center"|4 |[[1973 Intercontinental Cup|1973]], [[1984 Intercontinental Cup|1984]] |[[1964 Intercontinental Cup|1964]], [[1965 Intercontinental Cup|1965]], [[1972 Intercontinental Cup|1972]], [[1974 Intercontinental Cup|1974]] |- |{{flagicon|ITA}} [[Juventus F.C.|Juventus]] |align="center"|'''2''' |align="center"|1 |[[1985 Intercontinental Cup|1985]], [[1996 Intercontinental Cup|1996]] |[[1973 Intercontinental Cup|1973]] |- |{{flagicon|BRA}} [[Santos FC|Santos]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1962 Intercontinental Cup|1962]], [[1963 Intercontinental Cup|1963]] |— |- |{{flagicon|ITA}} [[FC Internazionale Milano|Internazionale]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1964 Intercontinental Cup|1964]], [[1965 Intercontinental Cup|1965]] |— |- |{{flagicon|BRA}} [[São Paulo FC|São Paulo]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1992 Intercontinental Cup|1992]], [[1993 Intercontinental Cup|1993]] |— |- |{{flagicon|NED}} [[AFC Ajax|Ajax]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1972 Intercontinental Cup|1972]], [[1995 Intercontinental Cup|1995]] |— |- |{{flagicon|GER}} [[FC Bayern München|Bayern München]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1976 Intercontinental Cup|1976]], [[2001 Intercontinental Cup|2001]] |— |- |{{flagicon|POR}} [[FC Porto|Porto]] |align="center"|'''2''' |align="center"|— |[[1987 Intercontinental Cup|1987]], [[2004 Intercontinental Cup|2004]] |— |- |{{flagicon|ARG}} [[Estudiantes de La Plata|Estudiantes]] |align="center"|'''1''' |align="center"|2 |[[1968 Intercontinental Cup|1968]] |[[1969 Intercontinental Cup|1969]], [[1970 Intercontinental Cup|1970]] |- |{{flagicon|PAR}} [[Club Olimpia|Olimpia]] |align="center"|'''1''' |align="center"|2 |[[1979 Intercontinental Cup|1979]] |[[1990 Intercontinental Cup|1990]], [[2002 Intercontinental Cup|2002]] |- |{{flagicon|BRA}} [[Grêmio Foot-Ball Porto Alegrense|Grêmio]] |align="center"|'''1''' |align="center"|1 |[[1983 Intercontinental Cup|1983]] |[[1995 Intercontinental Cup|1995]] |- |{{flagicon|ARG}} [[Club Atlético River Plate|River Plate]] |align="center"|'''1''' |align="center"|1 |[[1986 Intercontinental Cup|1986]] |[[1996 Intercontinental Cup|1996]] |- |{{flagicon|ENG}} [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |align="center"|'''1''' |align="center"|1 |[[1999 Intercontinental Cup|1999]] |[[1968 Intercontinental Cup|1968]] |- |{{flagicon|ARG}} [[Racing Club de Avellaneda|Racing]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1967 Intercontinental Cup|1967]] |— |- |{{flagicon|NED}} [[Feyenoord]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1970 Intercontinental Cup|1970]] |— |- |{{flagicon|ESP}} [[Atlético Madrid]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1974 Intercontinental Cup|1974]] |— |- |{{flagicon|BRA}} [[Clube de Regatas do Flamengo|Flamengo]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1981 Intercontinental Cup|1981]] |— |- |{{flagicon|SRB}} [[Red Star Belgrade]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1991 Intercontinental Cup|1991]] |— |- |{{flagicon|ARG}} [[Club Atlético Vélez Sarsfield|Vélez Sarsfield]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1994 Intercontinental Cup|1994]] |— |- |{{flagicon|GER}} [[Borussia Dortmund]] |align="center"|'''1''' |align="center"|— |[[1997 Intercontinental Cup|1997]] |— |- |{{flagicon|POR}} [[SL Benfica]] |align="center"|— |align="center"|2 |— |[[1961 Intercontinental Cup|1961]], [[1962 Intercontinental Cup|1962]] |- |{{flagicon|ENG}} [[Liverpool F.C.|Liverpool]] |align="center"|— |align="center"|2 |— |[[1981 Intercontinental Cup|1981]], [[1984 Intercontinental Cup|1984]] |- |{{flagicon|BRA}} [[Cruzeiro Esporte Clube|Cruzeiro]] |align="center"|— |align="center"|2 |— |[[1976 Intercontinental Cup|1976]], [[1997 Intercontinental Cup|1997]] |- |{{flagicon|SCO}} [[Celtic F.C.|Celtic]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1967 Intercontinental Cup|1967]] |- |{{flagicon|GRE}} [[Panathinaikos F.C.|Panathinaikos]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1971 Intercontinental Cup|1971]] |- |{{flagicon|GER}} [[Borussia Mönchengladbach]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1977 Intercontinental Cup|1977]] |- |{{flagicon|SWE}} [[Malmö FF]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1979 Intercontinental Cup|1979]] |- |{{flagicon|ENG}} [[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1980 Intercontinental Cup|1980]] |- |{{flagicon|ENG}} [[Aston Villa F.C.|Aston Villa]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1982 Intercontinental Cup|1982]] |- |{{flagicon|GER}} [[Hamburger SV]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1983 Intercontinental Cup|1983]] |- |{{flagicon|ARG}} [[Argentinos Juniors]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1985 Intercontinental Cup|1985]] |- |{{flagicon|ROM}} [[FCSB|Steaua București]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1986 Intercontinental Cup|1986]] |- |{{flagicon|NED}} [[PSV Eindhoven]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1988 Intercontinental Cup|1988]] |- |{{flagicon|COL}} [[Atlético Nacional]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1989 Intercontinental Cup|1989]] |- |{{flagicon|CHI}} [[Colo-Colo]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1991 Intercontinental Cup|1991]] |- |{{flagicon|ESP}} [[FC Barcelona|Barcelona]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1992 Intercontinental Cup|1992]] |- |{{flagicon|BRA}} [[CR Vasco da Gama|Vasco da Gama]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1998 Intercontinental Cup|1998]] |- |{{flagicon|BRA}} [[Sociedade Esportiva Palmeiras|Palmeiras]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[1999 Intercontinental Cup|1999]] |- |{{flagicon|COL}} [[Once Caldas]] |align="center"|— |align="center"|1 |— |[[2004 Intercontinental Cup|2004]] |} == Kuck och == * [[UEFA]] * [[Conmebol]] == Um Spaweck == {{Commonscat|Intercontinental Cup (association football)|Interkontinentale Coupe}} * [http://www.rsssf.com/tablest/toyota.html www.rsssf.com], Informatioun a Spillresultater fir all Joer == Referenzen an Notten == <references /> [[Kategorie:Foussball]] 6llhycwiok79z2jfz58zsmfwr1nb2y1 Albert Unden 0 153430 2394454 2320747 2022-08-03T03:14:49Z GilPe 14980 e bëssen derbäi wikitext text/x-wiki {{Skizz}} {{Infobox Biographie}} Den '''Albert Unden''', gebuer den [[29. Mäerz]] [[1873]] an der [[Millebaach]] an och do gestuerwen de [[15. Januar]] [[1934]]<ref name=":0">[https://viewer.eluxemburgensia.lu/ark:70795/7rtqm5/pages/5/articles/DTL667?search=unden Doudesannonce am] [[Luxemburger Wort]] vum 16. Januar 1934</ref>, war e [[lëtzebuerg (Land)|lëtzebuergeschen]] Industriellen a Geschäftsmann<ref>Quell, wou net anescht uginn: [https://onsstad.vdl.lu/fileadmin/uploads/media/ons_stad_90-2009_42.pdf "Was bedeuten die Strassennamen der Stadt?"] ''ons stad'' 90 (2009), S.42.</ref>. Hien hat an der Millebaach eng [[Fierwerei]] an en Handel mat [[Stoft]], d'[[Teinturerie Unden]], déi e vu sengem Papp [[Charles Unden]] iwwerholl hat. Hie war vun 1916 bis 1920 [[Conseiller (Lëtzebuerg)|Conseiller]] an der [[Gemeng Rollengergronn]], bis déi 1920 mat der Stad Lëtzebuerg [[Entwécklung vun der Gemengenzuel zu Lëtzebuerg|fusionéiert]] huet. Dono war hien, bis zu sengem Doud, Member vum Stater [[Gemengerot]]. 1945 gouf de ''Pabeierbierg'' um [[Lampertsbierg]] no him genannt ([[Rue Albert-Unden]]). == Gielercher<ref name=":0" /> == * Chevalier vum l'[[Ordre de la couronne de chêne]] * Chevalier vum [[Ordre de la Couronne]] de Belgique * Officier d'Académie == Kuckt och == * [[Duchindustrie zu Lëtzebuerg]] {{Referenzen}} {{Autoritéitskontroll}} {{DEFAULTSORT:Unden Albert}} [[Kategorie:Gebuer 1873]] [[Kategorie:Gestuerwen 1934]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Geschäftsleit]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Industrieller]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Lokalpolitiker]] [[Kategorie:Chevalier de l'ordre de la couronne de chêne]] [[Kategorie:Chevalier vum Ordre de la Couronne]] o2xmvtm91k8jsiq9b8tp577zkn7604s Filmfestival Max Ophüls Preis 0 157408 2394460 2394256 2022-08-03T08:39:44Z Bdx 7724 Europäesch Kulturhaaptstad 1995 wikitext text/x-wiki [[Fichier:Simon Jaquemet Max-Ophüls-Preis 2015.jpg|thumb|upright|De Schwäizer Regisseur [[Simon Jaquemet]] mat senger Präisskulptur]] De '''Filmfestival Max Ophüls Preis''' {{sic}} ass e [[Filmfestival]], deen all Joer zu [[Saarbrécken]] am [[Saarland]] organiséiert gëtt. E gëllt als eent vun de wichtegsten Evenementer fir däitschsproocheg Nowuessfilmer.<ref>tagesschau.de: [https://web.archive.org/web/20090201142647/http://www.tagesschau.de/inland/ophuelspreis100.html ''Regisseur Woschitz für "Universalove" ausgezeichnet''] (31. Januar 2009)</ref> En ass nom Regisseur [[Max Ophüls]] benannt, deen zu Saarbrécke gebuer gouf. == Geschicht an Organisatioun == De Festival gouf 1980 vum Michael Beckert, Wilfried Dittmar an Albrecht Stuby gegrënnt. Deemools hat de Festival 700 Visiteuren. Iwwer d'Joren ass d'Zuel vu Visiteuren an vu Filmer, déi gewise ginn, ëmmer weider geklomm. 2018 si ronn 43.500 Persounen op de Festival komm.<ref>sr.de: [https://www.sr.de/sr/home/kultur/max_ophuels_2018/neues_vom_festival/bilanz_besucherrekord100.html ''Besucherrekord bei Filmfestival''] (29. Januar 2018)</ref> Am Kader vun der [[Europäesch Kulturhaaptstad|europäescher Kulturhaaptstad]] [[Lëtzebuerg (Stad)|Lëtzebuerg]] 1995 gouf de Festival fir eng Period vun dräi Deeg an d'Stad Lëtzebuerg dezentraliséiert. D'Ouverture war de 15. Januar 1995 am [[Marivaux (Kino)|Kino Marivaux]]. De 17. Januar huet e "Medien-Zuch" d'Festivalbesicher op Saarbrécken bruecht, wou e vum 18. bis den 22. Januar weidergaangen ass.<ref name=kult95>[https://download.data.public.lu/resources/rapports-dactivite-du-ministere-de-la-culture/20190315-090305/1995-mc-rapportactivite.pdf Lëtzebuerger Kulturministär, Joresbericht 1995], S. 97</ref> Well de Festival op Nowuessfilmer spezialiséiert ass, kënnen nëmmen déi éischt, zweet an drëtt [[Spillfilm]]er vu jonke Regisseuren a Regisseurinnen deelhuelen. Nieft der Kategorie "Spillfilm" gëtt et ënner anerem awer och d'Kategorien "[[Documentaire]]", "[[Kuerzfilm]]", "Mëttellaange Film" an de Publikumspräis. D'Gewënner kréien ënnerschiddlech héich Präisgelder. 2021 waren dat 36.000 Euro fir de beschte Spillfilm (Max-Ophüls-Präis), 5.500 Euro Präisgeld a 5.500 Euro Filmfërderung fir déi bescht Regie, 3.000 Euro fir de beschten Nowuessschaupiller oder déi bescht Nowuessschaupillerin, 13.000 Euro fir dat bescht Dréibuch a 7.500 Euro fir de beschten Documentaire.<ref name=filmportaljury>filmportal.de: [https://www.filmportal.de/nachrichten/42-filmfestival-max-ophuels-preis-gibt-jurys-bekannt ''42. Filmfestival Max Ophüls Preis gibt Jurys bekannt ''] (5. Januar 2021)</ref> D'Gewënner gi vun enger Jury entscheet, an d'Jury ass eng aner fir all Präiskategorie. == Lëtzebuerger Filmer um Festival == De lëtzebuergesche Film ''[[Hochzäitsnuecht]]'' vum [[Pol Cruchten]] huet 1993 de Max-Ophüls-Präis gewonnen, also den Haaptpräis fir de beschte Film. D'Filmer ''[[Eng nei Zäit]]'' (2016)<ref>luxtimes.lu: [https://www.luxtimes.lu/en/luxembourg/eng-nei-zaeit-nominated-for-max-ophuels-prize-602d2c08de135b92360f5acb ''„Eng nei Zäit“ nominated for Max Ophüls Prize''] (9. Dezember 2015)</ref> a ''[[Gutland]]'' (2018)<ref>wort.lu: [https://www.wort.lu/de/kultur/gutland-fuer-max-ophuels-preis-nominiert-5a12a987c1097cee25b778a3 ''„Gutland” für Max-Ophüls-Preis nominiert''] (20. November 2017)</ref> goufen och fir dee Präis nominéiert. De Film ''[[Dammentour]]'' vum [[Paul Scheuer]] krut 1992 de Präis vun der SZ-Leserjury, deen net méi existéiert.<ref>[https://ffmop.de/das_festival/preistraeger_innen ''Preisträger:innen 1980 bis heute''] um Site vum Festival</ref> Och soss lafe reegelméisseg Filmer aus Lëtzebuerg um Festival, zum Beispill ''[[Sentimental Journey (Film 1995)|Sentimental Journey]]'' (1995),<ref>[https://download.data.public.lu/resources/rapports-dactivite-du-ministere-de-la-culture/20190315-090305/1995-mc-rapportactivite.pdf Rapport d'activité 1995], Mäerz 1996, S. 95</ref> ''[[Roger (Film)|Roger]] ''(1996), ''[[Lumen]]'' (2007) oder d'Koproduktioun ''[[Tausend Ozeane]]'' (2008).<ref>tagesspiegel.de: [https://www.tagesspiegel.de/kultur/filmfestival-liebe-macht-sehend/1434472.html ''Liebe macht sehend''] vum Martin Schwickert (3. Februar 2009)</ref> == Websäit == * [https://ffmop.de/ Offiziell Websäit] {{Referenzen}} [[Kategorie:Filmfestivallen]] [[Kategorie:Saarland]] cwxbyhbc2uvfu6u288zgizw0tkf6ak5 Freddie (Film) 0 157664 2394430 2394253 2022-08-02T12:34:05Z Bdx 7724 wikitext text/x-wiki {{Infobox Film nei |Plakat = |Originaltitel = Freddie |Produktiounsland = {{LUX}} |Produktiounsjoer = |Première = 22. November 2016 |Faarf = [[Schwaarz-Wäiss]] |Dauer = 7 min |Originalsprooch = [[Englesch]] |Regie = [[Andy Bausch]] |Dréibuch = Cédric Kieffer, [[Andy Bausch]] |Fotografie = [[Carlo Thiel]] |Faarftechnik = |Format = |Musek = Joël Heyard, [[Serge Tonnar]] |Dekoren = |Schnëtt = Andy Bausch, Stefan Scalla |Produzent = [[Nilton Martins]] |Produktiounsgesellschaft = Franeartmedia, Rattlesnake Pictures |Haaptacteuren = [[Nilton Martins]] als [[Freddie Mercury]] }} '''''Freddie''''' ass e lëtzebuergesche [[Kuerzfilm]] aus dem Joer 2016 vum [[Andy Bausch]] mam [[Nilton Martins]] an der Roll vum [[Freddie Mercury]]. == Ëm wat geet et am Film? == 1982, virun engem Concert a kuerz éier en op d'Bün muss, sëtzt de Sänger [[Freddie Mercury]] eleng a senger Loge. E kuckt an de Spigel fir sech fäerdeg ze maachen an do gesäit e sech selwer an der Zukunft. Dem Freddie an der Zukunft seng Haut ass mat Flecken iwwerzunn a mécht deem jonke Freddie Angscht. == Kritik == Pablo Chimienti, [[Le Quotidien]]:<ref>lequotidien.lu: [https://lequotidien.lu/a-la-une/cine-concert-a-la-kulturfabrik-freddie-face-a-mercury/ ''Ciné-concert à la Kulturfabrik : Freddie face à Mercury !''] vum Pablo Chimienti (22. November 2016)</ref> <blockquote>''[L]e résultat est assez bluffant. Le film est court – sept minutes –, quasiment sans paroles, en noir et blanc… [...] La performance de Nilton Martins est impressionnante : le mimétisme et la ressemblance sont saisissants! Mais le film, tourné avec un budget miniature, a bien d'autres atouts. Son image ultraléchée, ce noir et blanc devenu de plus en plus rare.''</blockquote> == Vuen == De Film ass am Februar 2018 op [[YouTube]] gesat ginn, wou en bis Januar 2022 iwwer 82.000-mol ugeklickt gouf. Och op [[Facebook]] gouf en iwwer 4.000-mol gesinn.<!--https://www.facebook.com/101076333280900/videos/1584929641562221--> == De Film == * [https://www.youtube.com/watch?v=eXyJWoE-8JM De Film op YouTube] * [https://www.facebook.com/Nilton-Martins-101076333280900/videos/2630641410549080/ "Making Of" vum Film op Facebook] {{Referenzen}}{{Autoritéitskontroll}} {{DEFAULTSORT:Freddie}} [[Kategorie:Lëtzebuergesch Kuerzfilmer]] [[Kategorie:Lëtzebuergesch Filmer]] [[Kategorie:Filmer 2016]] [[Kategorie:Filmer vum Andy Bausch]] 618bqqv5nzyx1njdhbu2yhfz56wiwfg