Wikipedia:Sary/*/Herinandro 3 2015

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="mg">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipedia</sitename>
    <dbname>mgwiki</dbname>
    <base>https://mg.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Fandraisana</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Rakitra</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Manokana</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Dinika</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Mpikambana</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Dinika amin'ny mpikambana</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedia</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Dinika amin'ny Wikipedia</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Sary</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Dinika amin'ny sary</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Dinika amin'ny MediaWiki</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Endrika</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Dinika amin'ny endrika</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Fanoroana</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Dinika amin'ny fanoroana</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Sokajy</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Dinika amin'ny sokajy</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Discussion module</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Discussion gadget</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Définition de gadget</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Discussion définition de gadget</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Wikipedia:Sary/*/Herinandro 3 2015</title>
    <ns>4</ns>
    <id>164290</id>
    <revision>
      <id>1046935</id>
      <parentid>547077</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T19:53:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>112</id>
      </contributor>
      <comment>Replacing Su25-kompo-vers2.svg with [[File:Sukhoi_Su-25_kompo_vers2.svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) · To conform to WikiProject Aircra</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="60" xml:space="preserve">{{sariherinandro|Sukhoi Su-25 kompo vers2.svg|habe={{{1}}}}}</text>
      <sha1>nd9xbpvhpb5fkkc4xje45npq6j9gfex</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Missoula, Montana</title>
    <ns>0</ns>
    <id>185649</id>
    <revision>
      <id>1046934</id>
      <parentid>951907</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T18:06:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A01:E0A:559:61E0:1D58:1AA0:5BD5:2C8E</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="686" xml:space="preserve">{{Coord|46.8625|-114.011666667}}

{{infobox tanàna
|tanàna=Missoula, Montana
|firenena={{Etazonia}}
|faritany=Montana
|velarantany=71.66
|isam-ponina=66788
|ben'ny tanàna=Vacant ([[Democratic Party (United States)|D]])
}}

'''Missoula, Montana''' dia tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i [[Montana]], ao [[Etazonia]]. Ny kaodim-paositra dia 59801-59804, 59806-59808..

== Jeografia ==
 
Ny laharam-pehintaniny ary ny laharan-jarahasiny dia 46.8625 ary -114.011666667.
Ny faritr'ora dia GMT -7.

== Jereo koa ==
* [[Etazonia]]
** [[Montana]]
=== Rohy ivelany ===
* [http://www.ci.missoula.mt.us/ ci.missoula.mt.us]


[[sokajy:Tanàna ao amin'ny faritany mizaka tenan'i Montana]]</text>
      <sha1>nvhpzaokd4hqg9lbw7slxvvqmsz6o2v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kirilôsy avy any Aleksandria</title>
    <ns>0</ns>
    <id>198185</id>
    <revision>
      <id>1046924</id>
      <parentid>977492</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T15:01:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="584" xml:space="preserve">{{infobox olona
|sary= Rousanu16.jpg
|anarana=Kirilôsy avy any Aleksandria
|teraka=taona 376
|maty=27 Jiona 444
|firenena=Ejipta
|mpiaraka=
|asa=

|taona niasàna=
}}
I '''Kirilôsy avy any Aleksandria''' dia  eveka tany Aleksandria tany [[Ejipta tamin' ny Andro Taloha|Ejipta]], teraka ny tamin' ny taona 376 ary maty ny 27 Jiona 444.

== Jereo koa ==
* [[Biôgrafia]]
*[[Rain'ny Fiangonana]]

===Rohy ivelany===
* Ao amin' ny  Freebase: [https://www.freebase.com/m/022v7]

[[sokajy:Biôgrafia]]
{{vangovango}}
[[sokajy:Teraka tamin'ny taona 376]]
[[sokajy:Maty tamin'ny taona 444]]</text>
      <sha1>58z4tuvwx6chvh9xrfhf5lvvb1z8sw1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046925</id>
      <parentid>1046924</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T15:02:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>nanova ny anaran'i [[Kirilosy avy any Aleksandria]] ho [[Kirilôsy avy any Aleksandria]] i Thelezifor</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="584" xml:space="preserve">{{infobox olona
|sary= Rousanu16.jpg
|anarana=Kirilôsy avy any Aleksandria
|teraka=taona 376
|maty=27 Jiona 444
|firenena=Ejipta
|mpiaraka=
|asa=

|taona niasàna=
}}
I '''Kirilôsy avy any Aleksandria''' dia  eveka tany Aleksandria tany [[Ejipta tamin' ny Andro Taloha|Ejipta]], teraka ny tamin' ny taona 376 ary maty ny 27 Jiona 444.

== Jereo koa ==
* [[Biôgrafia]]
*[[Rain'ny Fiangonana]]

===Rohy ivelany===
* Ao amin' ny  Freebase: [https://www.freebase.com/m/022v7]

[[sokajy:Biôgrafia]]
{{vangovango}}
[[sokajy:Teraka tamin'ny taona 376]]
[[sokajy:Maty tamin'ny taona 444]]</text>
      <sha1>58z4tuvwx6chvh9xrfhf5lvvb1z8sw1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Jôanesy avy any Damaskôsy</title>
    <ns>0</ns>
    <id>198187</id>
    <revision>
      <id>1046909</id>
      <parentid>1021316</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:00:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>nanova ny anaran'i [[Joanesy avy any Damaskosy]] ho [[Jôanesy avy any Damaskôsy]] i Thelezifor</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="830" xml:space="preserve">{{infobox olona
|sary= John Damascus (arabic icon).gif
|anarana=Joanesy avy any Damaskosy
|teraka=taona 676
|maty=4 Desambra 749
|firenena=Siria
|mpiaraka=
|asa=

* [[mpanao asa soratra]]
* [[mpanoratra]]
|taona niasàna=
}}
I '''Joanesy avy any Damaskosy''' na J'''aona avy any Damaskosy''' na '''Joany avy any Damasy''' dia mpanao asa soratra, mpanoratra mizaka ny zom-pirenen'i [[Siria]] teraka tamin'ny taona 676 tao [[Damaskosy]] ary maty ny 4 Desambra 749.

== Jereo koa ==
* [[Biôgrafia]]
*[[Rain'ny Fiangonana]]

===Rohy ivelany===
* Ao amin'i Freebase: [https://www.freebase.com/m/0bsql] {{Wayback|url=https://www.freebase.com/m/0bsql |date=20141028112540 }}

[[sokajy:Biôgrafia]]
{{vangovango}}
[[sokajy:mpanao asa soratra]]
[[sokajy:mpanoratra]]
[[sokajy:Teraka tamin'ny taona 676]]
[[sokajy:Maty tamin'ny taona 749]]</text>
      <sha1>g8drb1oka086uhfy73y9564d9pt59rt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046911</id>
      <parentid>1046909</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:03:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="852" xml:space="preserve">{{infobox olona
|sary= John Damascus (arabic icon).gif
|anarana=Jôanesy avy any Damaskôsy
|teraka=taona 676
|maty=4 Desambra 749
|firenena=Siria (faritra)
|mpiaraka=
|asa=

* [[mpanao asa soratra]]
* [[mpanoratra]]
|taona niasàna=
}}
I '''Jôanesy avy any Damaskôsy''' na J'''aona avy any Damaskôsy''' na '''Joany avy any Damasy''' dia mpanao asa soratra, mpanoratra tany [[Siria (faritra)|Siria]], teraka tamin' ny taona 676 tao [[Damaskôsy]] ary maty tamin' ny 4 Desambra 749.

== Jereo koa ==
* [[Biôgrafia]]
*[[Rain'ny Fiangonana]]

===Rohy ivelany===
* Ao amin'i Freebase: [https://www.freebase.com/m/0bsql] {{Wayback|url=https://www.freebase.com/m/0bsql |date=20141028112540 }}

[[sokajy:Biôgrafia]]
{{vangovango}}
[[sokajy:mpanao asa soratra]]
[[sokajy:mpanoratra]]
[[sokajy:Teraka tamin'ny taona 676]]
[[sokajy:Maty tamin'ny taona 749]]</text>
      <sha1>o4nlmceacpw2euzhcwb9kxeafsve14m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Mike Burrows</title>
    <ns>0</ns>
    <id>212519</id>
    <revision>
      <id>1046933</id>
      <parentid>1023011</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T17:48:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A01:E0A:559:61E0:1D58:1AA0:5BD5:2C8E</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="545" xml:space="preserve">{{infobox olona
|sary= 
|anarana=Mike Burrows
|teraka=1 Janoary 1943
|maty=2022
|firenena=Fanjakana Mitambatra
|mpiaraka=
|asa=

* [[injeniera]]
|taona niasàna=
}}
'''Mike Burrows''' dia injeniera mizaka ny zom-pirenen'i [[Fanjakana Mitambatra]] teraka ny 1 Janoary 1943 Maty 2022

== Jereo koa ==
* [[Biôgrafia]]

===Rohy ivelany===
* Ao amin'i Freebase: [https://www.freebase.com] {{Wayback|url=https://www.freebase.com/ |date=20160501004947 }}

[[sokajy:Biôgrafia]]
{{vangovango}}
[[sokajy:injeniera]]
[[sokajy:Teraka tamin'ny taona 1943]]</text>
      <sha1>4z63d7uhf1mspn1zqwlczijpr90qrl1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Imata Kabua</title>
    <ns>0</ns>
    <id>229226</id>
    <revision>
      <id>1046950</id>
      <parentid>792506</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T09:15:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>112</id>
      </contributor>
      <comment>Replacing Imata_Kabua.png with [[File:Imata_Kabua.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: exact or scaled-down duplicate).</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="432" xml:space="preserve">{{infobox olona
|sary= Imata Kabua.jpg
|anarana=Imata Kabua
|teraka=20 Mey 1943
|maty= 
|firenena=
|mpiaraka=
|asa=

* [[mpanao politika]]
|taona niasàna=
}}
'''Imata Kabua''' dia mpanao politika teraka ny 20 Mey 1943
== Jereo koa ==
* [[Biôgrafia]]

===Rohy ivelany===
* Ao amin'i Freebase: [https://www.freebase.com/m/0brfbt]

[[sokajy:Biôgrafia]]
{{vangovango}}
[[sokajy:mpanao politika]]
[[sokajy:Teraka tamin'ny taona 1943]]</text>
      <sha1>nurkrmrm264oearrr2nf6cezvtr4lz4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kristianisma ôrtôdôksa</title>
    <ns>0</ns>
    <id>240355</id>
    <revision>
      <id>1046946</id>
      <parentid>995729</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:21:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1151" xml:space="preserve">Ny '''Kristianisma ôrtôdôksa''' dia fiombonan' ny fiangonana kristiana isan' ny tranainy indrindra vokatry ny fivakisan' ny [[Fiangonana Lehibe]] voalohany noho ny tsy fitovian-kevitra ara-pitondrana sy ara-[[teôlôjia]] nisy teo amin' ny [[Fiangonana Tatsinanana|Fiangonana tatsinana]] sy ny [[Kristianisma Tandrefana|Fiangonana tandrefana]]. Ny vakiny faharoa tamin' izany dia ny [[Fiangonana katôlika]] izay tsy iza fa ny Fiangonana tandrefana tany alohan' ny [[Fanavaozam-piangonana|Refôrma prôtestanta]]. Mino ny [[Trinite]] ny Ôrtôdôksa nefa tsy niombon-kevitra tamin' ny Fiangonana katôlika ny amin' ny [[Fanahy Masina]] izay inoan' ny Ôrtôdôksa fa mipoitra avy amin' ny [[Andriamanitra Ray|Ray]] ihany fa tsy amin' ny [[Andriamanitra Zanaka|Zanaka]] koa (jereo: ''[[Filioque]]'').

== Jereo koa: ==

* [[Fiangonana Ortodoksa eto Madagasikara|Fiagonana Ôrtôdôksa eto Madagasikara]]
*[[Fiangonana Ortodoksan'i Aleksandria sy Afrika manontolo|Fiangonana Ôrtôdôksan'i Aleksandria sy Afrika manontolo]]
*[[Baiboly ortodoksa|Baiboly ôrtôdôksa]]
*[[Konsily|Kônsily]]
*[[Pneomatolojia|Pneomatôlôjia]]

[[Sokajy:Kristianisma]]</text>
      <sha1>a6kvdkjf5qdss7tu0x9h329dv7w47q1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046947</id>
      <parentid>1046946</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:23:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Jereo koa: */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1165" xml:space="preserve">Ny '''Kristianisma ôrtôdôksa''' dia fiombonan' ny fiangonana kristiana isan' ny tranainy indrindra vokatry ny fivakisan' ny [[Fiangonana Lehibe]] voalohany noho ny tsy fitovian-kevitra ara-pitondrana sy ara-[[teôlôjia]] nisy teo amin' ny [[Fiangonana Tatsinanana|Fiangonana tatsinana]] sy ny [[Kristianisma Tandrefana|Fiangonana tandrefana]]. Ny vakiny faharoa tamin' izany dia ny [[Fiangonana katôlika]] izay tsy iza fa ny Fiangonana tandrefana tany alohan' ny [[Fanavaozam-piangonana|Refôrma prôtestanta]]. Mino ny [[Trinite]] ny Ôrtôdôksa nefa tsy niombon-kevitra tamin' ny Fiangonana katôlika ny amin' ny [[Fanahy Masina]] izay inoan' ny Ôrtôdôksa fa mipoitra avy amin' ny [[Andriamanitra Ray|Ray]] ihany fa tsy amin' ny [[Andriamanitra Zanaka|Zanaka]] koa (jereo: ''[[Filioque]]'').

== Jereo koa: ==

* [[Fiangonana Ôrtôdôksa eto Madagasikara|Fiagonana Ôrtôdôksa eto Madagasikara]]
*[[Fiangonana Ôrtôdôksan' i Aleksandria sy Afrika manontolo|Fiangonana Ôrtôdôksan' i Aleksandria sy Afrika manontolo]]
*[[Baiboly ôrtôdôksa|Baiboly ôrtôdôksa]]
*[[Kônsily|Kônsily]]
*[[Pneomatôlôjia|Pneomatôlôjia]]

[[Sokajy:Kristianisma]]</text>
      <sha1>9kuq44cmctm7m7v7mv2epr891y9pq4i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fiangonana Lehibe</title>
    <ns>0</ns>
    <id>253582</id>
    <revision>
      <id>1046942</id>
      <parentid>1039605</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:10:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1490" xml:space="preserve">[[Sary:Otsy.jpg|vignette|''Ny [[Rain' ny Fiangonana]]'' (hosodoko tamin' ny taonjato faha-11, [[Kiev]]).]]
Eo amin' ny tantaran' ny [[kristianisma]], ny hoe &quot;'''Fiangonana''' '''Lehibe'''&quot; dia ilazana ny fiangonan' ny Kristiana any amin' ny [[Jentilisa]] (na Jentily) izay nihaniseho tamin' ny taona 100 taor. J.K. Amin' ny [[teny latina]] dia atao hoe '''''Ecclesia Magna''''' izany. Tokana tsy nizarazara ny Fiangonana tamin' izany andro izany sady nandroso nitombo. Lazaina hoe &quot;Fiangonana Kely&quot; ilay fiangonana kristiana avy tamin' ny [[Jiosy]] (na Jody) mbola nifanerasera tamin' ny [[Apôstôly roa ambin' ny folo|Apôstôly]]. Ny fotoana nampisy ny Fiangonana Lehibe dia mifanandrify amin' ny fielezan' ny fivavahana kristiana izay niitatra bebe kokoa nankany amin' ny tapany atsinanan' ny [[Empira Rômana|Empira rômana]]. Matetika ireo mpanoratra ny tantaram-piangonana dia mandray ny ampahan' ny Fiangonana Lehibe tany atsinanana ho ny Fiangonana Lehibe manontolo. Nifarana tamin' ny taona 325 izay nanaovana ny [[Kônsily voalohany tao Nikea]] io vanim-potoan' ny Fiangonana Lehibe io. Izany [[kônsily]] izany no nanapahana ny fampianaram-pinoana izay lasa fampianarana ôfisialin' ny fivavahana kristiana.

== Jereo koa: ==

* [[Kristianisma]]
*[[Kristianisma Tandrefana]]
*[[Kristianisma Tatsinanana]]
*[[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana]]
*[[Fiangonana ôrtôdôksa tandrefana]]
*[[Fiangonana katolika tatsinanana|Fiangonana katôlika tatsinanana]]
*[[Fiangonana Latina]]</text>
      <sha1>bcppkdet979x72rtsbljgk39lycry4r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kristianisma Tandrefana</title>
    <ns>0</ns>
    <id>253583</id>
    <revision>
      <id>1046939</id>
      <parentid>1001932</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T04:57:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1369" xml:space="preserve">Ny '''Kristianisma tandrefana''' dia ny fitambaran' ny [[Fiangonana katôlika]] sy ireo [[Protestantisma|Fiangonana Prôtestanta]], indrindra ao amin' ny tapany andrefan' ny Kôntinentan' i [[Eorôpa]] sy ao amin' ny Kôntinentan' i [[Amerika]] sy i [[Afrika]] ka hatrany [[Aostralia]]. Nanomboka tamin' ny nielezan' ny fivavahana kristiana taorian' ny taonjato faha-16 taty Afrika sy tany [[Ôseania]] dia tsy tena voafaritra ara-jeôgrafia ny hoe &quot;Kristianisma tandrefana&quot; fa ara-pirehan-kevitra na ara-teôlôjia sy araka ny fiavian' ny sampan' ny kristianisma arahin' ny fiangonana resahina.

Isan' ny tsy mampitovy ny fiheveran' ny [[Kristianisma Tatsinanana|Kristiana tatsinanana]] sy tandrefana ny amin' ny [[fahotana lovana]] sy ny amin' ny fivoahan' ny [[Fanahy Masina]] ary ny fotoam-pankalazana ny [[Paska]]. Tsy mitovy koa ny [[tetiandro]] ampiasaina satria ny Tandrefana mampiasa ny [[tetiandro gregoriana|tetiandro gregôriana]] fa ny Tatsinanana kosa mampiasa ny [[tetiandro joliana]]. Tsy mitovy koa ny fotoana ankalazana ny [[Noely]]. Ny Kristiana tandrefana no mitana ny laharana voalohany raha ny habetsahan' ny mpino no jerena satria mahatratra 90 %n' ny isan' ny [[Kristianisma|Kristiana]] maneran-tany.

== Jereo koa: ==

* [[Kristianisma]]
* [[Fiangonana Lehibe]]
* [[Kristianisma Tatsinanana]]
*[[Fiangonana Tatsinanana]]
* [[Fiangonana Latina]]</text>
      <sha1>e0asbqtdf9h4ery16743ci4cywbvzmc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kristianisma Tatsinanana</title>
    <ns>0</ns>
    <id>253584</id>
    <revision>
      <id>1046940</id>
      <parentid>971561</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:02:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1429" xml:space="preserve">Ny [[Kristianisma Tatsinanana|'''Kristianisma''' t'''atsinanana''']] dia mahafaoka ireo Kristiana monina any [[Atsinanana Akaiky]] sy [[Atsinanana Afovoany]] indrindraindrindra. Tsy ny [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana|mpino ôrtôdôksa tatsinanana]] ihany no resahina amin' izany fa misy [[Fiangonana katôlika tatsinanana|katôlika]] sy [[Prôtestantisma|prôtestanta]] na hafa koa. Tsy afangaro amin' ny hoe &quot;[[Fiangonana Tatsinanana|Fiangonana tatsinanana]]&quot; ny hoe &quot;Kristianisma tatsinanana&quot;.

Ny Kristianisma tatsinana dia ahitana sampana maro ka ny lehibe indrindra aminy,  izay miisa efatra, dia ny [[Fiangonana ôrtôdôksa tandrefana]], ny [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana]], ny [[Fiangonana katôlika tatsinanana]] (izay miombona amin' ny [[Fiangonana katôlika|Katôlika rômana]]) ary ireo fiagonana nipoitra avy amin' ny [[Fiangonan' ny Atsinanana]]. Ampifanoherina amin' ny atao hoe &quot;[[Kristianisma Tandrefana|Kristianisma tandrefana]]&quot; ny hoe &quot;Kristianisma tatsinanana&quot;.  Izany anarana izany no ilazana ireo Kristiana ao [[Iràka]], [[Siria]], [[Israely]], [[Libàna]], [[Ejipta|Egipta]], [[Iràna]], [[Torkia]], [[India]], [[Pakistàna]]  ary [[Indônezia]]. Matetika dia niharan' ny fanavakavahana ireo Kristiana ireo ka ny sasany naripaka mihitsy.

== Jereo koa: ==

* [[Kristianisma]]
* [[Fiangonana Lehibe]]
* [[Kristianisma Tandrefana]]
*[[Fiangonana ortodoksa tatsinanana]]
*[[Fiangonana Latina]]</text>
      <sha1>idj7p8pt4tlpbxdz0vbgg8sa1mslt2m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046941</id>
      <parentid>1046940</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:03:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Jereo koa: */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1432" xml:space="preserve">Ny [[Kristianisma Tatsinanana|'''Kristianisma''' t'''atsinanana''']] dia mahafaoka ireo Kristiana monina any [[Atsinanana Akaiky]] sy [[Atsinanana Afovoany]] indrindraindrindra. Tsy ny [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana|mpino ôrtôdôksa tatsinanana]] ihany no resahina amin' izany fa misy [[Fiangonana katôlika tatsinanana|katôlika]] sy [[Prôtestantisma|prôtestanta]] na hafa koa. Tsy afangaro amin' ny hoe &quot;[[Fiangonana Tatsinanana|Fiangonana tatsinanana]]&quot; ny hoe &quot;Kristianisma tatsinanana&quot;.

Ny Kristianisma tatsinana dia ahitana sampana maro ka ny lehibe indrindra aminy,  izay miisa efatra, dia ny [[Fiangonana ôrtôdôksa tandrefana]], ny [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana]], ny [[Fiangonana katôlika tatsinanana]] (izay miombona amin' ny [[Fiangonana katôlika|Katôlika rômana]]) ary ireo fiagonana nipoitra avy amin' ny [[Fiangonan' ny Atsinanana]]. Ampifanoherina amin' ny atao hoe &quot;[[Kristianisma Tandrefana|Kristianisma tandrefana]]&quot; ny hoe &quot;Kristianisma tatsinanana&quot;.  Izany anarana izany no ilazana ireo Kristiana ao [[Iràka]], [[Siria]], [[Israely]], [[Libàna]], [[Ejipta|Egipta]], [[Iràna]], [[Torkia]], [[India]], [[Pakistàna]]  ary [[Indônezia]]. Matetika dia niharan' ny fanavakavahana ireo Kristiana ireo ka ny sasany naripaka mihitsy.

== Jereo koa: ==

* [[Kristianisma]]
* [[Fiangonana Lehibe]]
* [[Kristianisma Tandrefana]]
*[[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana]]
*[[Fiangonana Latina]]</text>
      <sha1>rjtnu7x31s0gcpu00ze3qjze1ln8cio</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fampiakarana an' i Maria</title>
    <ns>0</ns>
    <id>253647</id>
    <revision>
      <id>1046912</id>
      <parentid>1046908</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:44:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <comment>Nanitatra</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14575" xml:space="preserve">[[Sary:Ghisoni Assunzione.jpg|vignette|386x386px|''Fampiakarana an' i Maria'', nataon'i  Fermo Ghisoni da Caravaggio tamin'ny taonjato faha-16.]]
Ny '''Fampiakarana''' '''an' i''' '''Maria''' any an-danitra, dia [[Kristianisma ôrtôdôksa|finoana ôrtôdôksa]] sy [[Katôlisisma|katôlika]] izay milaza fa tsy maty sahala amin' ny be sy ny maro i [[Maria (renin'i Jesoa)|Maria]] renin' i [[Jesoa]] fa niditra avy hatrany any amin' ny voninahitr' Andriamanitra, ka lazaina koa ho &quot;fiakarana any an-danitra&quot; izany

Tsy misy fototra mivantana avy amin' ny [[Baiboly]] ny finoana nyh amin' ny fampiakarana an' i Mara any an-danitra nefa efa nisy ela tao amin' ny [[Lovam-pampianarana|Lovam-pampianaran]]' ny Fiangonana tany [[Fiangonana Tatsinanana|Atsinanana]] sy tany [[Kristianisma Tandrefana|Andrefana]] izay nankalaza azy nanomboka tamin' ny taonjato faha-8. Ny [[Kristianisma Tandrefana|Fiangonana tandrefana]] dia nandraikitra azy ho [[tenim-pinoana]] (na dôgma) tamin' ny taona 1950 (tamin' ny alalan' ny kônstitosiôna apôstôlika ''Munificentissimus Deus'' nataon' papa Pio &lt;abbr&gt;XII&lt;/abbr&gt;). Fampiharana voalohany sady tokana ny tsy fetezan-dison' ny papa izay notapahana nandritra ny [[Kônsily Vatikàna I]] izany. Ny [[Fiangonana Tatsinanana|Fiangonana tatsinanana]] kosa dia tsy namaritra an' izany ho tenim-pinoana. &quot;[[Torimason' ny Renin' Andriamanitra]]&quot; no ilazan' ny [[Kristianisma ortodoksa|Ôrtôdôksa]] an' izany fa tsy &quot;Fampiakarana&quot;.

Ny ahitana ny tantara momba ny fampiakaran'  Maria dia ao amin' ireo [[Apôkrifan' ny Baiboly|soratra apôkrifa]] na [[Pseodepigrafa (protestantisma)|pseodepigrafa]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Assomption&quot;, ''Microsoft Encarta 2009''&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

== Ao amin' ny Fiangonana katôlika ==

=== Foto-pampianarana ===
Tamin' ny 1 Novambra 1950 dianofaritana ho tenim-pinoana tamin' ny alalan' ny kônstitosiôna apôstôlikan' i papa Pio XII atao hoe ''Munificentissimus Deus'' ny Fampiakarana an' i Maria, araka izao:&lt;blockquote&gt;&quot;Amin' ny alalan' ny fahefan' ny Tompontsika Jesoa-Kristy, sy ny olon-tsambatra apôstôly Piera sy Paoly, ary amin' ny alalan' ny Fahefanay manokana, dia tononinay sy ambaranay ary faritanay ho tenim-pinoana nambaran' Andriamanitra fa ny Renin' Andriamanitra Tsy Voaloto, i Maria Virjiny, rehefa nahatapitra ny zotram-piainany an-tany, dia nampakarina vatana sy fanahy any amin' ny voninahitry ny lanitra.&quot;&lt;/blockquote&gt;— Kônstitosiôna dôgmatika ''Munificentissimus Deus'', § 44.

Taorian' izany, ny kônstitosiôna dôgmatika ''Lumen Gentium'' tamin' ny Kônsily Vatikàna II tamin' ny taona 1964 dia nanao izao fanambaràna izao:&lt;blockquote&gt;&quot;Ary farany, ny Virjiny Tsy Voaloto, izay narovana amin' ny loton' ny fahotana tamin' ny fototra, hatramin' ny fiafaran' ny fiainany an-tany, dia nampakarina any amin' ny voninahitry ny lanitra fanahy sy vatana ary nasandratry ny Tompo ho Mpanjakavavin' Izao rehetra izao izy mba hanahaka tanteraka ny Zanany, izay Tompo sy mpandresy ny fahotana sy ny fahafatesana.&quot;&lt;/blockquote&gt;— Kônstitosiôna dôgmatika ''Lumen Gentium'' momba ny Eglizy, § 59.

=== Fankalazana ===
Ao amin' ny [[Katôlisisma|Fiangonana katôlika]] dia ankalazaina amin' ny fomba manetriketrika ny Fampiakarana an' i Maria Virjina  isaky ny 15 Aogositra ka matetika dia marihina amin' ny fanaovana filaharam-be izany. Valo andro aorian' ny fankalazana ny Fampiakarana an' i Maria no ankalazana an' i [[Maria Mpanjaka]], izany hoe amin' ny 22 Aogositra.

== Ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa ==
Mankalaza ny [[Torimason' i Renin' Andriamanitra]] amin' ny 15 Aogositra, araka ny tetiandro joliana ny Fiangonana ôrtôdôksa ao amin' ny firenena sasany na araka ny tetiandro gregôriana ao amin' ny hafa. Izany Torimason' ny Renin' Andriamanitra izany dia ny fahafatesan' i Maria hodidinin' ireo Apôstôly, sy ny fitssangananay ho velona, ary ny fanomezana voninahitra azy. Iray amin' nyh fety lehibe roa ambin' ny folo izany ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa sady laharana farany ao amin' ny tetiandro litorjika, ka ny fety voalohany amin' izany dia ny [[Fahaterahan' ny Virjiny]]. Ambara fa i Maria dia &quot;nampakarin' Andriamanitra any amin' ny Fanjakan' ny Lanitr' i Kristy amin' ny fahafenoan' ny fisiany, afra-panahy sy ara-batana.&quot;

I Maria, araka ny lovantsofin' ny Fiangonana ôrtôdôksa, dia nampakarina any an-danitra tao amin' ny vatany, izany no atao hoe &quot;Torimason' ny Renin' Andriamanitra&quot;, fa tsy Fampiakarana izay teny ampiasain' ny Fangonana katôlika. Ieany zava-nitranga izany dia heverina ho tandindon' ny fitsanganan' ny tena amin' ny maty, izay hitranga amin' ny fiavian' i Kristy fanindroany ety ambonin' ny tany, araka ny finoan' ny Ôrtôdôksa, araka izao fanazavan' ilay teôlôjiana atao hoe Vladimir Lossky izao: &quot;Raha mbola nitoetra teto amin' izao tondolo izao Izy [Maria], raha nanaiky ny fepetran' ny fiainan' olombelona izy hatramin' ny fanekena ny fahafatesana, izany dia noho ny sitrapony tanteraka, izay nampisehoany ny kenosis (fanetren-tena) an-tsitrapon' ny Zanany. Nefa ny fahafatesana dia tsy nanana fahefana Taminy [Maria]: sahala amin' ny Zanany, nitsangana tamin' ny maty Izy [Maria] ary niakatra any an-danitra, izay hipôstazin' olombelona nanatanteraka ao Aminy  [Maria] ny fara-fiafarana izay antony namoronana izao tontolo izao.&quot;

Manakaiky dia manakaiky ny fetin' ny Fampiakarana an' i Maria ao amin' ny Katôlika ny Torimason' ny Renin' Andriamanitra ao amin' ny Ôrtôdôksa nefa misy zavatra sasany ampavaka azy. Izany fahasamihafana izanyh dia hita indrindra amin' ny fanakambanan' ny Fiangonana katôlika, ao amin' ny famaritany ny Fampiakarana ny Virjiny (araka ny hita eo ambony) ny tenim-pinoan' ny [[Fahatorontoronina tsy azon-keloka]] izay tsipahin' ny Fiangonana ôrtodôksa. 

Araka ny lovam-pampianarana oôrtôdôksa, i Maria dia maty tokoa, noho ny maha olombelona mety maty azy, mifamatotra amin' ny fahasimban' ny ity izao tontolo izao ity, taorian' ny Fahalavoan ny Olombelona (izay iraisany amin' ny olombelona rehetra), sady natsangan' ny Zanany tamin' ny maty amin'nhy maha Renin' ny Fiainana azy: noho izany dia heverina ho mandray anjara amin' ny fiainana mandrakizay ao amin' ny Paradisa izy. Noho izany dia mitovy ny tsikera asetrin' ny Fiangonana ôrtôdôksa ny Fitorontoronana Tsy Voaloto sy ny tenim-pinoan' ny Fampiakarana araka ny Fiangonana katôlika.

Etsy an-daniny, mifanohitra amin' ny finoan' ny Rain' ny Fiangonana ny fanambaràna ilay Renin' Andriamanitra Tena Masina ho &quot;voatahirin' Andriamanitra tsy ho azon' ny fahotana tamin' ny fototra&quot;: hoatry ny manao azy ho olombelona hafa noho ny zanak' olombelona izany, ka manafoana ny fahafahan' ny Maria Virjiny hiteny hoe &quot;tsia&quot;, ka noho izany mahavery ny lanja ara-pamonjena anan' ny teniny manaiky navaliny ny fanambaràn' ny anjely Gabriela (&quot;Inty ny ankizivavin'   ny Tompo ka aoka hotanteraka amiko izany araka ny Teninao&quot;), izay valian' ny Katôlika fa i Adama sy i Eva, na dia noforonina tsy nisy fahotana aza, dia nanam-pahafahana tsy hanaraka ny lalana natoron' Andriamanitra azy. Ny hoe afaka amin' ny fahotana tamin' ny fototra dia tsy manaisotra ny fananana safidy malalaka. Ary indrindra ny filazana an' i Maria Virjiny ho voaro amin' ny fahotana tamin' ny fototra, izany hoe efa voavonjy mialoha, dia toy ny filazana azy ho tsy takatry ny fahafatesana. 

== Ny hevitry ny Prôtestanta ==
Mitsipaka an' io fankalazana io ny fiangonana kristiana hafa. Mitsipaka azy io  ny [[Prôtestantisma|Prôtestanta]] noho izy tsy voalaza ao amin' ny boky heveriny ho hany avy amin' ny [[Tsindrimandry (fivavahana)|tsindrimandrin' Andriamanitra]], dia ireo bokin' ny [[Testamenta Vaovao]]. Aminy dia fivavahana amin' i Maria ([[mariôlatria]]) izany ka sahala amin' ny [[fanompoan-tsampy]].  

Tsy mankalaza intsony ny Fampiakarana an' i Maria ny [[Anglikanisma|Fiangonana anglikana]] nanomboka tamin' ny taona 1549, nefa ny 15 Aogositra dia natokany hankalazana an' i Maria Virjina, tsy misy ifandraisany amin' ny nampiakarana azy any an-danitra. 

Manao fankalazana ihany ny [[Anglikanisma|Anglikana]] sy ny [[Loteranisma|Loterana]] nefa tsy milaza izany ho &quot;Fampiakarana an' i Maria&quot; fa &quot;Fetin' i Maria&quot; na &quot;Andron' i Maria&quot; fotsiny. 

== Tantara ==

=== Fiantombohany sy fandrosoany ===
Talohan' ny hahatonga azy ho tenim-pinoana (na dôgma), ny Fampiakarana an' i Maria dia finoana niorina tamin' ny lovan-tsofin' ny Rain' ny Fiangonana fa tsy manam-pototra ao amin' ny Soratra Masina fantatra tamin' ny vanim-potoana voalohany nisian' ny Fiangonana kristiana. Tsy misy na dia kely aza ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] soratra milaza ny fiafaran' i Maria, ka lahatsoratra apôkrifa sy angano no nameno izany fahabangana izany. 

Tamin' ny taonjato faha-4, i Efrema Siriana dia nilaza fa ny vatan-tenan' i Maria dia nitoetra tsy nisy fahasimbana taorian' ny fahafatesany, izany hoe tsy tratran' ny fahalovana vokatry ny fahafatesana. I Epifana avy any Salamina dia nanolota petra-kevitra ny amin' izay mety niafaran' i Maria taorian' ny fahafatesany. Nanatsoa-kevitra izy fa tsy misy azo ambara ny amin' izany nefa nieritreritra fa mety misy olona hafa mahalala bebe kokoa ny amin' izany. Satria efa nisy ny lovan-tsofina voasoratra nanomboka tamin' ny taonjato faha-5, dia tokony efa nisy tamin' ny taonjato faha-4 izany. 

Tany Andrefana, i Gregôrio avy any Tours no voalohany niresaka ny amin' izany, tamin' ny fiafaran' ny taonjato faha-6. Niankina tamin' ny amboaran-dahatsoratra apôkrifa atao hoe ''Transitus Mariæ'', izay amin' ny ankapobeny momba ny taonjato faha-5. Izany vondron-dahatsoratra izany dia nantsoin' i Gelasio I tamin' ny taona 495-496 ho &quot;tsy tokony hotazomina&quot; satria apôkrifa, nefa ilay angon-dahatsoratra no teneniny amin' izany fa tsy ilay finoana. Araka ity lovantsofina ity, i Maria dia nihaona tamin' ny anjely iray teo amin'ny Tendrombohitra Ôliva izay nanome azy ny sampana misy ravina avy amin' ny hazon' aina sady nanambara taminy ny hahafatesany tsy ho ela. Nody tany an-tranony i Maria ka nanambara ilay vaovao tamin' ny manodidina. Niverina amin' ny fomba mahagaga avy any amin' ny toerana nitoriany teny avy ny Apôstôly ka tonga nanodidina azy. Niseho voahodidin' ny anjely i Jesoa mba handray ny fanahin-dreniny, izay nampiandraiketiky ny arkanjely Mikaela (na Misely). Nalevin' ny Apôstôly teo am-pototry ny Tendrombohitra Ôliva ny vatan' i Maria. Andro vitsy taorian' izany dia niseho indray i Jesoa ka naka ny vatan' i Maria ho any am-paradisa ka tany no nikambana indray ny vatana sy ny fanahin' i Maria. 

Tany Atsinanana, i [[Jôanesy avy any Damaskôsy]] (na Joany Damaskena) dia nitatitra ny lovantsofin' ny Fiangonan' i Jerosalema ny amin' izany zavatra izany: araka ny filazany, i Jovenaly, eveka tany Jerosalema, dia nangatahan' ny emperora mivady,  Markiano sy i Polkeria, ny vatan' i Maria nandritra ny Kônsilin' i Kalkedpona. Namaly i Jovenaly fa maty nohodidinin' ny Apôstôly afa-ètsy i Tômasy izay tratra aoriana, i Maria. Tamin' ny fahatongavany andro vitsy taty aoriana dia nangataka hijery ny fasana i Tômasy nefa foana ilay fasana rehefa nojerena: nilaza noho izany ny Apôstôly fa nakarina any an-danitra i Maria. 

Misy lovantsofina hafa izay mitattra fa ny Fampiakarana an' i Maria dia niseho tao Efeso (na Efesôsy na Efezy), tao amin' ny trano izay fantatra ankehitriny amin' ny anarana hoe &quot;tranon' ny Maria Vrjiny&quot;, niaraka tamin' ny Apôstôly Joany, izay nanakinan' i Kristy, teo amin' ny hazo fijaliana, an' i Maria. Ny firesahana ankolaka an' izany dia vao tamin' ny faramparan' ny taonjato faha-9, tao amin' ny soratanam-piraketana siriaka iray. Ny hany loharano hafa dia asan' ny mpanoratra siriaka telo tamin' ny taonjato faha-12 sy faha-13. 

=== Fety tsotra tonga tenim-pinoana ===
Ny fetin' ny Fampikarana an' i Maria dia nampidirin' ny eveka Kirilôsy avy any Aleksandria tamin' ny taonjato faha-5. Tamin' ny nampielezana ny fivavahana kristiana tany Eorôpa dia nisolo tsikelikely ilay fety rômana atao hoe ''Feriæ Augusti'' izay nankalazana ny fandresena maro azon' i Aogosto teo antenatenan' ny volana Aogositra ny Fampiakarana an' i Maria. Andro tsy fiasana ny andro maro nankalazana ''Feriæ Augusti'' ny tao amin' ny Empira Rômana iray manontolo.

Tamin' ny taonjato faha-6 dia nanorina ny fetin' ny Torimason' i Maria Virjiny isan-taona amin' ny 15 Aogositra i Maorikiôsy, emperora bizantina, izay toa nataony mba hahatsiarovana ny fitokanana ny fiangonana iray natokana ho an' i Maria Virjiny niakatra tany an-danitra.

Tamin' ny taona 1638, taorian' ny fakalazana fanambadiana tsy namokatra izay nisehoan' ny fahafahan-jaza, ny mpanjaka Louis XIII izay naniry hahazo mpandova dia natokana amin' ny fomba manetriketrika an' i Frantsa ho an' i Maria Virjiny, izay nomeny ny anarana hoe Fampiakarana (frantsay: ''Assomption'') tamin'ny alalan' ny didy tao amin' ny Antenimieran' i Paris izay nomanina iray taona mialoha izay nampanaoviny ny vahoakanyh isaky ny 15 Aogositra, andro izay efa nankalazana ny fetin'ny Fampiakarana, nahitana filaharambe isaky ny paroasy.Teraka iray taona taorian' io i Louis XIV, ary lasa fety lehibe tany Frantsa ny Fampiakarana, araka ny fanirian' i Louis XII. 

Tamin' ny taona 1854, ny fanambaràna ny tenim-pinoan' ny [[Fahatorontoronina tsy azon-keloka]] dia niteraka fitakiana maro nataon' ny vahoaka tany Rôma mba hamaritana amin' ny fomba ôfisialy ny tenim-pinoan' ny Fampiakarana. Hatramin' ny taona 1854 ka hatramin' ny 1945 dia mpino miisa 8 tapitrisa no nanoratra mba hahatanteraka izany. Eveka niisa 1.332 sy pretra 83.000 ary relijiozy maro koa no nanao taratasy fitakiana.  Noho ireo fangatahana miverimberina ireo dia nasain' ny papa Pio XII mba haneho ny heviny ny eveka katôlika maneran-tany. Ny 90 %n' ny eveka dia nanaiky ny hanaovana ny Fampiakarana ho tenim-pinoana fa ny 10 % ihany no nanontany tena ny amin' ny ilana ny fanaovana fanambaràna toy izany.

Tamin' ny 1 Nôvambra 1950, ny kônstitosiôna apôstôlika ''Munificentissimus Deus'' nosoratan' i Pio XII dia nandraikitra ity fety marialy ity, izay nankalazaina efa taonjato efatra ambin' ny folo, tamin' ny fanambaràna fa nyFampiakarana dia tokony ho heverina ho tenim-pinoana avy amin' ny fanabaràn' Andriamanitra. 

I Maria, izay voaaro tamin' ny fahotana tamin' ny fototra sady tsy nanao fahotana manokana, dia nakarina vatana sy fanahy amin' ny voninahitry ny lanitra, taorian' ny fahataperan' ny fiainany an-tany: araka ity tenim-pinoana ity dia tsy niandry ny fitsangana amin' ny maty amin' ny andro farany ny vatan' i Maria.

== Jereo koa ==

* [[Renin'Andriamanitra|Renin' Andriamanitra]]

== Loharano ==</text>
      <sha1>shskbfzx612tjqtzy9p42xx7gg37qde</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046913</id>
      <parentid>1046912</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T13:48:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14620" xml:space="preserve">[[Sary:Ghisoni Assunzione.jpg|vignette|386x386px|''Fampiakarana an' i Maria'', nataon'i  Fermo Ghisoni da Caravaggio tamin'ny taonjato faha-16.]]
Ny '''Fampiakarana''' '''an' i''' '''Maria''' any an-danitra, dia [[Kristianisma ôrtôdôksa|finoana ôrtôdôksa]] sy [[Katôlisisma|katôlika]] izay milaza fa tsy maty sahala amin' ny be sy ny maro i [[Maria (renin'i Jesoa)|Maria]] renin' i [[Jesoa]] fa niditra avy hatrany any amin' ny voninahitr' Andriamanitra, ka lazaina koa ho &quot;fiakarana any an-danitra&quot; izany

Tsy misy fototra mivantana avy amin' ny [[Baiboly]] ny finoana nyh amin' ny fampiakarana an' i Mara any an-danitra nefa efa nisy ela tao amin' ny [[Lovam-pampianarana|Lovam-pampianaran]]' ny Fiangonana tany [[Fiangonana Tatsinanana|Atsinanana]] sy tany [[Kristianisma Tandrefana|Andrefana]] izay nankalaza azy nanomboka tamin' ny taonjato faha-8. Ny [[Kristianisma Tandrefana|Fiangonana tandrefana]] dia nandraikitra azy ho [[tenim-pinoana]] (na dôgma) tamin' ny taona 1950 (tamin' ny alalan' ny kônstitosiôna apôstôlika ''Munificentissimus Deus'' nataon' papa Pio &lt;abbr&gt;XII&lt;/abbr&gt;). Fampiharana voalohany sady tokana ny tsy fetezan-dison' ny papa izay notapahana nandritra ny [[Kônsily Vatikàna I]] izany. Ny [[Fiangonana Tatsinanana|Fiangonana tatsinanana]] kosa dia tsy namaritra an' izany ho tenim-pinoana. &quot;[[Torimason' ny Renin' Andriamanitra]]&quot; no ilazan' ny [[Kristianisma ortodoksa|Ôrtôdôksa]] an' izany fa tsy &quot;Fampiakarana&quot;.

Ny ahitana ny tantara momba ny fampiakaran'  Maria dia ao amin' ireo [[Apôkrifan' ny Baiboly|soratra apôkrifa]] na [[Pseodepigrafa (protestantisma)|pseodepigrafa]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Assomption&quot;, ''Microsoft Encarta 2009''&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

== Fampianarana sy fankalazana ==

=== Ao amin' ny Fiangonana katôlika ===

==== Foto-pampianarana ====

Tamin' ny 1 Novambra 1950 dianofaritana ho tenim-pinoana tamin' ny alalan' ny kônstitosiôna apôstôlikan' i papa Pio XII atao hoe ''Munificentissimus Deus'' ny Fampiakarana an' i Maria, araka izao:&lt;blockquote&gt;&quot;Amin' ny alalan' ny fahefan' ny Tompontsika Jesoa-Kristy, sy ny olon-tsambatra apôstôly Piera sy Paoly, ary amin' ny alalan' ny Fahefanay manokana, dia tononinay sy ambaranay ary faritanay ho tenim-pinoana nambaran' Andriamanitra fa ny Renin' Andriamanitra Tsy Voaloto, i Maria Virjiny, rehefa nahatapitra ny zotram-piainany an-tany, dia nampakarina vatana sy fanahy any amin' ny voninahitry ny lanitra.&quot;&lt;/blockquote&gt;— Kônstitosiôna dôgmatika ''Munificentissimus Deus'', § 44.

Taorian' izany, ny kônstitosiôna dôgmatika ''Lumen Gentium'' tamin' ny Kônsily Vatikàna II tamin' ny taona 1964 dia nanao izao fanambaràna izao:&lt;blockquote&gt;&quot;Ary farany, ny Virjiny Tsy Voaloto, izay narovana amin' ny loton' ny fahotana tamin' ny fototra, hatramin' ny fiafaran' ny fiainany an-tany, dia nampakarina any amin' ny voninahitry ny lanitra fanahy sy vatana ary nasandratry ny Tompo ho Mpanjakavavin' Izao rehetra izao izy mba hanahaka tanteraka ny Zanany, izay Tompo sy mpandresy ny fahotana sy ny fahafatesana.&quot;&lt;/blockquote&gt;— Kônstitosiôna dôgmatika ''Lumen Gentium'' momba ny Eglizy, § 59.

==== Fankalazana ====
Ao amin' ny [[Katôlisisma|Fiangonana katôlika]] dia ankalazaina amin' ny fomba manetriketrika ny Fampiakarana an' i Maria Virjina  isaky ny 15 Aogositra ka matetika dia marihina amin' ny fanaovana filaharam-be izany. Valo andro aorian' ny fankalazana ny Fampiakarana an' i Maria no ankalazana an' i [[Maria Mpanjaka]], izany hoe amin' ny 22 Aogositra.

=== Ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa ===
Mankalaza ny [[Torimason' i Renin' Andriamanitra]] amin' ny 15 Aogositra, araka ny tetiandro joliana ny Fiangonana ôrtôdôksa ao amin' ny firenena sasany na araka ny tetiandro gregôriana ao amin' ny hafa. Izany Torimason' ny Renin' Andriamanitra izany dia ny fahafatesan' i Maria hodidinin' ireo Apôstôly, sy ny fitssangananay ho velona, ary ny fanomezana voninahitra azy. Iray amin' nyh fety lehibe roa ambin' ny folo izany ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa sady laharana farany ao amin' ny tetiandro litorjika, ka ny fety voalohany amin' izany dia ny [[Fahaterahan' ny Virjiny]]. Ambara fa i Maria dia &quot;nampakarin' Andriamanitra any amin' ny Fanjakan' ny Lanitr' i Kristy amin' ny fahafenoan' ny fisiany, afra-panahy sy ara-batana.&quot;

I Maria, araka ny lovantsofin' ny Fiangonana ôrtôdôksa, dia nampakarina any an-danitra tao amin' ny vatany, izany no atao hoe &quot;Torimason' ny Renin' Andriamanitra&quot;, fa tsy Fampiakarana izay teny ampiasain' ny Fangonana katôlika. Ieany zava-nitranga izany dia heverina ho tandindon' ny fitsanganan' ny tena amin' ny maty, izay hitranga amin' ny fiavian' i Kristy fanindroany ety ambonin' ny tany, araka ny finoan' ny Ôrtôdôksa, araka izao fanazavan' ilay teôlôjiana atao hoe Vladimir Lossky izao: &quot;Raha mbola nitoetra teto amin' izao tondolo izao Izy [Maria], raha nanaiky ny fepetran' ny fiainan' olombelona izy hatramin' ny fanekena ny fahafatesana, izany dia noho ny sitrapony tanteraka, izay nampisehoany ny kenosis (fanetren-tena) an-tsitrapon' ny Zanany. Nefa ny fahafatesana dia tsy nanana fahefana Taminy [Maria]: sahala amin' ny Zanany, nitsangana tamin' ny maty Izy [Maria] ary niakatra any an-danitra, izay hipôstazin' olombelona nanatanteraka ao Aminy  [Maria] ny fara-fiafarana izay antony namoronana izao tontolo izao.&quot;

Manakaiky dia manakaiky ny fetin' ny Fampiakarana an' i Maria ao amin' ny Katôlika ny Torimason' ny Renin' Andriamanitra ao amin' ny Ôrtôdôksa nefa misy zavatra sasany ampavaka azy. Izany fahasamihafana izanyh dia hita indrindra amin' ny fanakambanan' ny Fiangonana katôlika, ao amin' ny famaritany ny Fampiakarana ny Virjiny (araka ny hita eo ambony) ny tenim-pinoan' ny [[Fahatorontoronina tsy azon-keloka]] izay tsipahin' ny Fiangonana ôrtodôksa. 

Araka ny lovam-pampianarana oôrtôdôksa, i Maria dia maty tokoa, noho ny maha olombelona mety maty azy, mifamatotra amin' ny fahasimban' ny ity izao tontolo izao ity, taorian' ny Fahalavoan ny Olombelona (izay iraisany amin' ny olombelona rehetra), sady natsangan' ny Zanany tamin' ny maty amin'nhy maha Renin' ny Fiainana azy: noho izany dia heverina ho mandray anjara amin' ny fiainana mandrakizay ao amin' ny Paradisa izy. Noho izany dia mitovy ny tsikera asetrin' ny Fiangonana ôrtôdôksa ny Fitorontoronana Tsy Voaloto sy ny tenim-pinoan' ny Fampiakarana araka ny Fiangonana katôlika.

Etsy an-daniny, mifanohitra amin' ny finoan' ny Rain' ny Fiangonana ny fanambaràna ilay Renin' Andriamanitra Tena Masina ho &quot;voatahirin' Andriamanitra tsy ho azon' ny fahotana tamin' ny fototra&quot;: hoatry ny manao azy ho olombelona hafa noho ny zanak' olombelona izany, ka manafoana ny fahafahan' ny Maria Virjiny hiteny hoe &quot;tsia&quot;, ka noho izany mahavery ny lanja ara-pamonjena anan' ny teniny manaiky navaliny ny fanambaràn' ny anjely Gabriela (&quot;Inty ny ankizivavin'   ny Tompo ka aoka hotanteraka amiko izany araka ny Teninao&quot;), izay valian' ny Katôlika fa i Adama sy i Eva, na dia noforonina tsy nisy fahotana aza, dia nanam-pahafahana tsy hanaraka ny lalana natoron' Andriamanitra azy. Ny hoe afaka amin' ny fahotana tamin' ny fototra dia tsy manaisotra ny fananana safidy malalaka. Ary indrindra ny filazana an' i Maria Virjiny ho voaro amin' ny fahotana tamin' ny fototra, izany hoe efa voavonjy mialoha, dia toy ny filazana azy ho tsy takatry ny fahafatesana. 

=== Ny hevitry ny Prôtestanta ===
Mitsipaka an' io fankalazana io ny fiangonana kristiana hafa. Mitsipaka azy io  ny [[Prôtestantisma|Prôtestanta]] noho izy tsy voalaza ao amin' ny boky heveriny ho hany avy amin' ny [[Tsindrimandry (fivavahana)|tsindrimandrin' Andriamanitra]], dia ireo bokin' ny [[Testamenta Vaovao]]. Aminy dia fivavahana amin' i Maria ([[mariôlatria]]) izany ka sahala amin' ny [[fanompoan-tsampy]].  

Tsy mankalaza intsony ny Fampiakarana an' i Maria ny [[Anglikanisma|Fiangonana anglikana]] nanomboka tamin' ny taona 1549, nefa ny 15 Aogositra dia natokany hankalazana an' i Maria Virjina, tsy misy ifandraisany amin' ny nampiakarana azy any an-danitra. 

Manao fankalazana ihany ny [[Anglikanisma|Anglikana]] sy ny [[Loteranisma|Loterana]] nefa tsy milaza izany ho &quot;Fampiakarana an' i Maria&quot; fa &quot;Fetin' i Maria&quot; na &quot;Andron' i Maria&quot; fotsiny. 

== Tantara ==

=== Fiantombohany sy fandrosoany ===
Talohan' ny hahatonga azy ho tenim-pinoana (na dôgma), ny Fampiakarana an' i Maria dia finoana niorina tamin' ny lovan-tsofin' ny Rain' ny Fiangonana fa tsy manam-pototra ao amin' ny Soratra Masina fantatra tamin' ny vanim-potoana voalohany nisian' ny Fiangonana kristiana. Tsy misy na dia kely aza ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] soratra milaza ny fiafaran' i Maria, ka lahatsoratra apôkrifa sy angano no nameno izany fahabangana izany. 

Tamin' ny taonjato faha-4, i Efrema Siriana dia nilaza fa ny vatan-tenan' i Maria dia nitoetra tsy nisy fahasimbana taorian' ny fahafatesany, izany hoe tsy tratran' ny fahalovana vokatry ny fahafatesana. I Epifana avy any Salamina dia nanolota petra-kevitra ny amin' izay mety niafaran' i Maria taorian' ny fahafatesany. Nanatsoa-kevitra izy fa tsy misy azo ambara ny amin' izany nefa nieritreritra fa mety misy olona hafa mahalala bebe kokoa ny amin' izany. Satria efa nisy ny lovan-tsofina voasoratra nanomboka tamin' ny taonjato faha-5, dia tokony efa nisy tamin' ny taonjato faha-4 izany. 

Tany Andrefana, i Gregôrio avy any Tours no voalohany niresaka ny amin' izany, tamin' ny fiafaran' ny taonjato faha-6. Niankina tamin' ny amboaran-dahatsoratra apôkrifa atao hoe ''Transitus Mariæ'', izay amin' ny ankapobeny momba ny taonjato faha-5. Izany vondron-dahatsoratra izany dia nantsoin' i Gelasio I tamin' ny taona 495-496 ho &quot;tsy tokony hotazomina&quot; satria apôkrifa, nefa ilay angon-dahatsoratra no teneniny amin' izany fa tsy ilay finoana. Araka ity lovantsofina ity, i Maria dia nihaona tamin' ny anjely iray teo amin'ny Tendrombohitra Ôliva izay nanome azy ny sampana misy ravina avy amin' ny hazon' aina sady nanambara taminy ny hahafatesany tsy ho ela. Nody tany an-tranony i Maria ka nanambara ilay vaovao tamin' ny manodidina. Niverina amin' ny fomba mahagaga avy any amin' ny toerana nitoriany teny avy ny Apôstôly ka tonga nanodidina azy. Niseho voahodidin' ny anjely i Jesoa mba handray ny fanahin-dreniny, izay nampiandraiketiky ny arkanjely Mikaela (na Misely). Nalevin' ny Apôstôly teo am-pototry ny Tendrombohitra Ôliva ny vatan' i Maria. Andro vitsy taorian' izany dia niseho indray i Jesoa ka naka ny vatan' i Maria ho any am-paradisa ka tany no nikambana indray ny vatana sy ny fanahin' i Maria. 

Tany Atsinanana, i [[Jôanesy avy any Damaskôsy]] (na Joany Damaskena) dia nitatitra ny lovantsofin' ny Fiangonan' i Jerosalema ny amin' izany zavatra izany: araka ny filazany, i Jovenaly, eveka tany Jerosalema, dia nangatahan' ny emperora mivady,  Markiano sy i Polkeria, ny vatan' i Maria nandritra ny Kônsilin' i Kalkedpona. Namaly i Jovenaly fa maty nohodidinin' ny Apôstôly afa-ètsy i Tômasy izay tratra aoriana, i Maria. Tamin' ny fahatongavany andro vitsy taty aoriana dia nangataka hijery ny fasana i Tômasy nefa foana ilay fasana rehefa nojerena: nilaza noho izany ny Apôstôly fa nakarina any an-danitra i Maria. 

Misy lovantsofina hafa izay mitattra fa ny Fampiakarana an' i Maria dia niseho tao Efeso (na Efesôsy na Efezy), tao amin' ny trano izay fantatra ankehitriny amin' ny anarana hoe &quot;tranon' ny Maria Vrjiny&quot;, niaraka tamin' ny Apôstôly Joany, izay nanakinan' i Kristy, teo amin' ny hazo fijaliana, an' i Maria. Ny firesahana ankolaka an' izany dia vao tamin' ny faramparan' ny taonjato faha-9, tao amin' ny soratanam-piraketana siriaka iray. Ny hany loharano hafa dia asan' ny mpanoratra siriaka telo tamin' ny taonjato faha-12 sy faha-13. 

=== Fety tsotra tonga tenim-pinoana ===
Ny fetin' ny Fampikarana an' i Maria dia nampidirin' ny eveka Kirilôsy avy any Aleksandria tamin' ny taonjato faha-5. Tamin' ny nampielezana ny fivavahana kristiana tany Eorôpa dia nisolo tsikelikely ilay fety rômana atao hoe ''Feriæ Augusti'' izay nankalazana ny fandresena maro azon' i Aogosto teo antenatenan' ny volana Aogositra ny Fampiakarana an' i Maria. Andro tsy fiasana ny andro maro nankalazana ''Feriæ Augusti'' ny tao amin' ny Empira Rômana iray manontolo.

Tamin' ny taonjato faha-6 dia nanorina ny fetin' ny Torimason' i Maria Virjiny isan-taona amin' ny 15 Aogositra i Maorikiôsy, emperora bizantina, izay toa nataony mba hahatsiarovana ny fitokanana ny fiangonana iray natokana ho an' i Maria Virjiny niakatra tany an-danitra.

Tamin' ny taona 1638, taorian' ny fakalazana fanambadiana tsy namokatra izay nisehoan' ny fahafahan-jaza, ny mpanjaka Louis XIII izay naniry hahazo mpandova dia natokana amin' ny fomba manetriketrika an' i Frantsa ho an' i Maria Virjiny, izay nomeny ny anarana hoe Fampiakarana (frantsay: ''Assomption'') tamin'ny alalan' ny didy tao amin' ny Antenimieran' i Paris izay nomanina iray taona mialoha izay nampanaoviny ny vahoakanyh isaky ny 15 Aogositra, andro izay efa nankalazana ny fetin'ny Fampiakarana, nahitana filaharambe isaky ny paroasy.Teraka iray taona taorian' io i Louis XIV, ary lasa fety lehibe tany Frantsa ny Fampiakarana, araka ny fanirian' i Louis XII. 

Tamin' ny taona 1854, ny fanambaràna ny tenim-pinoan' ny [[Fahatorontoronina tsy azon-keloka]] dia niteraka fitakiana maro nataon' ny vahoaka tany Rôma mba hamaritana amin' ny fomba ôfisialy ny tenim-pinoan' ny Fampiakarana. Hatramin' ny taona 1854 ka hatramin' ny 1945 dia mpino miisa 8 tapitrisa no nanoratra mba hahatanteraka izany. Eveka niisa 1.332 sy pretra 83.000 ary relijiozy maro koa no nanao taratasy fitakiana.  Noho ireo fangatahana miverimberina ireo dia nasain' ny papa Pio XII mba haneho ny heviny ny eveka katôlika maneran-tany. Ny 90 %n' ny eveka dia nanaiky ny hanaovana ny Fampiakarana ho tenim-pinoana fa ny 10 % ihany no nanontany tena ny amin' ny ilana ny fanaovana fanambaràna toy izany.

Tamin' ny 1 Nôvambra 1950, ny kônstitosiôna apôstôlika ''Munificentissimus Deus'' nosoratan' i Pio XII dia nandraikitra ity fety marialy ity, izay nankalazaina efa taonjato efatra ambin' ny folo, tamin' ny fanambaràna fa ny Fampiakarana dia tokony ho heverina ho tenim-pinoana avy amin' ny fanabaràn' Andriamanitra. I Maria, izay voaro tamin' ny fahotana tamin' ny fototra sady tsy nanao fahotana manokana, dia nakarina vatana sy fanahy amin' ny voninahitry ny lanitra, taorian' ny fahataperan' ny fiainany an-tany: araka ity tenim-pinoana ity dia tsy niandry ny fitsangana amin' ny maty amin' ny andro farany ny vatan' i Maria. 

== Jereo koa ==

* [[Renin'Andriamanitra|Renin' Andriamanitra]]

== Loharano ==</text>
      <sha1>66esfnivroaimr12n7m7ozdj656eog9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046927</id>
      <parentid>1046913</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T15:19:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15269" xml:space="preserve">[[Sary:Ghisoni Assunzione.jpg|vignette|386x386px|''Fampiakarana an' i Maria'', nataon'i  Fermo Ghisoni da Caravaggio tamin'ny taonjato faha-16.]]
Ny '''Fampiakarana''' '''an' i''' '''Maria''' any an-danitra, dia [[Kristianisma ôrtôdôksa|finoana ôrtôdôksa]] sy [[Katôlisisma|katôlika]] izay milaza fa tsy maty sahala amin' ny be sy ny maro i [[Maria (renin'i Jesoa)|Maria]] renin' i [[Jesoa]] fa niditra avy hatrany any amin' ny voninahitr' Andriamanitra, ka lazaina koa ho &quot;fiakarana any an-danitra&quot; izany

Tsy misy fototra mivantana avy amin' ny [[Baiboly]] ny finoana nyh amin' ny fampiakarana an' i Mara any an-danitra nefa efa nisy ela tao amin' ny [[Lovam-pampianarana|Lovam-pampianaran]]' ny Fiangonana tany [[Fiangonana Tatsinanana|Atsinanana]] sy tany [[Kristianisma Tandrefana|Andrefana]] izay nankalaza azy nanomboka tamin' ny taonjato faha-8. Ny [[Kristianisma Tandrefana|Fiangonana tandrefana]] dia nandraikitra azy ho [[tenim-pinoana]] (na dôgma) tamin' ny taona 1950 (tamin' ny alalan' ny kônstitosiôna apôstôlika ''Munificentissimus Deus'' nataon' papa Pio &lt;abbr&gt;XII&lt;/abbr&gt;). Fampiharana voalohany sady tokana ny tsy fetezan-dison' ny papa izay notapahana nandritra ny [[Kônsily Vatikàna I]] izany. Ny [[Fiangonana Tatsinanana|Fiangonana tatsinanana]] kosa dia tsy namaritra an' izany ho tenim-pinoana. &quot;[[Torimason' ny Renin' Andriamanitra]]&quot; no ilazan' ny [[Kristianisma ortodoksa|Ôrtôdôksa]] an' izany fa tsy &quot;Fampiakarana&quot;.

Ny ahitana ny tantara momba ny fampiakaran'  Maria dia ao amin' ireo [[Apôkrifan' ny Baiboly|soratra apôkrifa]] na [[Pseodepigrafa (protestantisma)|pseodepigrafa]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Assomption&quot;, ''Microsoft Encarta 2009''&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

== Fampianarana sy fankalazana ==

=== Ao amin' ny Fiangonana katôlika ===

==== Foto-pampianarana ====

Tamin' ny 1 Novambra 1950 dia nofaritana ho [[tenim-pinoana]] tamin' ny alalan' ny kônstitosiôna apôstôlikan' i papa [[Pio XII]] atao hoe ''Munificentissimus Deus'' ny Fampiakarana an' i Maria, araka izao:&lt;blockquote&gt;&quot;Amin' ny alalan' ny fahefan' ny Tompontsika Jesoa-Kristy, sy ny olon-tsambatra apôstôly [[Petera|Piera]] sy [[Paoly (apôstôly)|Paoly]], ary amin' ny alalan' ny Fahefanay manokana, dia tononinay sy ambaranay ary faritanay ho tenim-pinoana nambaran' Andriamanitra fa ny Renin' Andriamanitra tsy azon-keloka, i Maria Virjiny, rehefa nahatapitra ny zotram-piainany an-tany, dia nampakarina vatana sy fanahy any amin' ny voninahitry ny lanitra.&quot;&lt;/blockquote&gt;— Kônstitosiôna dôgmatika ''Munificentissimus Deus'', § 44.

Taorian' izany, ny kônstitosiôna dôgmatika ''Lumen Gentium'' tamin' ny [[Kônsily Vatikàna II]] tamin' ny taona 1964 dia nanao izao fanambaràna izao:&lt;blockquote&gt;&quot;Ary farany, ny Virjiny tsy azon-keloka, izay narovana amin' ny loton' ny [[fahotana tamin' ny fototra]], hatramin' ny fiafaran' ny fiainany an-tany, dia nampakarina any amin' ny voninahitry ny lanitra fanahy sy vatana ary nasandratry ny Tompo ho Mpanjakavavin' izao rehetra izao izy mba hanahaka tanteraka ny Zanany, izay Tompo sy mpandresy ny fahotana sy ny fahafatesana.&quot;&lt;/blockquote&gt;— Kônstitosiôna dôgmatika ''Lumen Gentium'' momba ny Eglizy, § 59.

==== Fankalazana ====
Ao amin' ny [[Katôlisisma|Fiangonana katôlika]] dia ankalazaina amin' ny fomba manetriketrika ny Fampiakarana an' i Maria Virjina  isaky ny 15 Aogositra ka matetika dia marihina amin' ny fanaovana filaharam-be izany. Valo andro aorian' ny fankalazana ny Fampiakarana an' i Maria no ankalazana an' i [[Maria Mpanjaka]], izany hoe amin' ny 22 Aogositra.

=== Ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa ===
Mankalaza ny [[Torimason' i Renin' Andriamanitra]] amin' ny 15 Aogositra, araka ny [[tetiandro joliana]] ny [[Fiangonana ôrtôdôksa]] ao amin' ny firenena sasany na araka ny tetiandro gregôriana ao amin' ny hafa. Izany Torimason' ny Renin' Andriamanitra izany dia ny fahafatesan' i Maria hodidinin' ireo [[Apôstôly]], sy ny fitsanganany ho velona, ary ny fanomezana voninahitra azy. Iray amin' ny fety lehibe roa ambin' ny folo izany ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa sady laharana farany ao amin' ny [[tetiandro litorjika]], ka ny fety voalohany amin' izany dia ny [[Fahaterahan' ny Virjiny]]. Ambara fa i Maria dia &quot;nampakarin' Andriamanitra any amin' ny Fanjakan' ny Lanitr' i Kristy amin' ny fahafenoan' ny fisiany, ara-panahy sy ara-batana.&quot;

I Maria, araka ny [[Lovantsofina|lovantsofin]]' ny Fiangonana ôrtôdôksa, dia nampakarina any an-danitra tao amin' ny vatany, izany no atao hoe &quot;Torimason' ny Renin' Andriamanitra&quot;, fa tsy &quot;Fampiakarana&quot; izay teny ampiasain' ny Fiangonana katôlika. Izany zava-nitranga izany dia heverina ho tandindon' ny [[Fitsanganan-ko velona|fitsanganan' ny tena amin' ny maty]], izay hitranga amin' ny [[fiavian' i Kristy fanindroany]] ety ambonin' ny tany, araka ny finoan' ny Ôrtôdôksa, araka izao fanazavan' ilay teôlôjiana atao hoe Vladimir Lossky izao: &quot;Raha mbola nitoetra teto amin' izao tondolo izao izy [i Maria], raha nanaiky ny fepetran' ny fiainan' olombelona izy hatramin' ny fanekena ny fahafatesana, izany dia noho ny sitrapony tanteraka, izay nampisehoany ny ''kenosis'' (fanetren-tena) an-tsitrapon' ny Zanany. Nefa ny fahafatesana dia tsy nanana fahefana taminy: sahala amin' ny Zanany, nitsangana tamin' ny maty izy ary niakatra any an-danitra, izay hipôstazin' olombelona nanatanteraka ao aminy ny fara-fiafarana izay antony namoronana izao tontolo izao.&quot;

Manakaiky dia manakaiky ny fetin' ny Fampiakarana an' i Maria ao amin' ny Katôlika ny Torimason' ny Renin' Andriamanitra ao amin' ny Ôrtôdôksa nefa misy zavatra sasany mampiavaka azy. Izany fahasamihafana izany dia hita indrindra amin' ny fanakambanan' ny Fiangonana katôlika, ao amin' ny famaritany ny Fampiakarana ny Virjiny (araka ny hita eo ambony) ny tenim-pinoan' ny [[Fahatorontoronina tsy azon-keloka]] izay tsipahin' ny Fiangonana ôrtodôksa. 

Araka ny [[lovam-pampianarana]] ôrtôdôksa, i Maria dia maty tokoa, noho ny maha olombelona mety maty azy, mifamatotra amin' ny fahasimban' ity izao tontolo izao ity, taorian' ny [[Fahalavoan' ny Olombelona]] (izay iraisany amin' ny olombelona rehetra), sady natsangan' ny Zanany tamin' ny maty amin' ny maha Renin' ny Fiainana azy: noho izany dia heverina ho mandray anjara amin' ny [[fiainana mandrakizay]] ao amin' ny [[Paradisa]] izy. Noho izany dia mitovy ny tsikera asetrin' ny Fiangonana ôrtôdôksa ny Fahatorontoronina tsy azon-keloka sy ny tenim-pinoan' ny Fampiakarana araka ny Fiangonana katôlika.

Etsy an-daniny, mifanohitra amin' ny finoan' ny [[Rain' ny Fiangonana]] (na Aban' ny Eglizy) ny fanambaràna ilay Renin' Andriamanitra Tena Masina ho &quot;voaron' Andriamanitra tsy ho azon' ny [[fahotana tamin' ny fototra]]&quot;: izany dia fanaovana azy ho olombelona hafa noho ny zanak' olombelona, ka manafoana ny fahafahan' ny Maria Virjiny hiteny hoe &quot;tsia&quot;, ka noho izany mahavery ny lanja ara-pamonjena anan' ny teny manaiky navaliny ny fanambaràn' ny anjely [[Gabriela (anjely)|Gabriela]] (&quot;Inty ny ankizivavin' ny Tompo ka aoka hotanteraka amiko izany araka ny Teninao&quot;), (izay valian' ny Katôlika fa i [[Adama (Baiboly)|Adama]] sy i [[Eva]], na dia noforonina tsy nisy fahotana aza, dia nanam-pahafahana tsy hanaraka ny lalana natoron' Andriamanitra azy). Ny hoe afaka amin' ny fahotana tamin' ny fototra dia tsy manaisotra ny fananana [[safidy malalaka]]. Ary indrindra ny filazana an' i Maria Virjiny ho voaro amin' ny fahotana tamin' ny fototra, izany hoe efa [[Famonjena|voavonjy]] mialoha, dia toy ny filazana azy ho tsy takatry ny fahafatesana. 

=== Ny hevitry ny Prôtestanta ===
Mitsipaka ny fankalazana ny Fampiakarana an' i Maria io ny fiangonana kristiana hafa. Mitsipaka azy io  ny [[Prôtestantisma|Prôtestanta]] noho izy tsy voalaza ao amin' ny boky heveriny ho hany avy amin' ny [[Tsindrimandry (fivavahana)|tsindrimandrin' Andriamanitra]], dia ireo bokin' ny [[Testamenta Vaovao]]. Aminy dia fivavahana amin' i Maria ([[mariôlatria]]) izany ka sahala amin' ny [[fanompoan-tsampy]].  

Tsy mankalaza intsony ny Fampiakarana an' i Maria ny [[Anglikanisma|Fiangonana anglikana]] nanomboka tamin' ny taona 1549, nefa ny 15 Aogositra dia natokany hankalazana an' i Maria Virjina, tsy misy ifandraisany amin' ny nampiakarana azy any an-danitra. 

Manao fankalazana ihany ny [[Anglikanisma|Anglikana]] sy ny [[Loteranisma|Loterana]] nefa tsy milaza izany ho &quot;Fampiakarana an' i Maria&quot; fa &quot;Fetin' i Maria&quot; na &quot;Andron' i Maria&quot; fotsiny. 

== Tantara ==

=== Fiantombohany sy fandrosoany ===
Talohan' ny hahatonga azy ho [[tenim-pinoana]] (na dôgma), ny Fampiakarana an' i Maria dia [[finoana]] niorina tamin' ny lovantsofin' ny Rain' ny Fiangonana (na Aban' ny Eglizy) fa tsy manam-pototra ao amin' ny [[Soratra Masina]] fantatra tamin' ny vanim-potoana voalohany nisian' ny Fiangonana kristiana. Tsy misy na dia kely aza ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] soratra milaza ny fiafaran' i Maria, ka lahatsoratra [[Apôkrifan' ny Baiboly|apôkrifa]] sy angano no nameno izany fahabangana izany. 

Tamin' ny taonjato faha-4, i [[Efrema Siriana]] dia nilaza fa ny vatan-tenan' i Maria dia nitoetra tsy nisy fahasimbana taorian' ny fahafatesany, izany hoe tsy tratran' ny fahalovana vokatry ny fahafatesana. I [[Epifaniôsy avy any Salamisy]] dia nanolota petra-kevitra ny amin' izay mety niafaran' i Maria taorian' ny fahafatesany. Nanatsoa-kevitra izy fa tsy misy azo ambara ny amin' izany nefa nieritreritra izy fa mety misy olona hafa mahalala bebe kokoa ny amin' izany. Satria efa nisy ny lovantsofina voasoratra nanomboka tamin' ny taonjato faha-5, dia tokony efa nisy tamin' ny taonjato faha-4 izany. 

Tany Andrefana, i [[Gregôrio avy any Tours]] no voalohany niresaka ny amin' izany, tamin' ny fiafaran' ny taonjato faha-6. Niankina tamin' ny amboaran-dahatsoratra [[Apôkrifa (literatiora sy zavakanto)|apôkrifa]] atao hoe ''Transitus Mariæ'', izay amin' ny ankapobeny momba ny taonjato faha-5. Izany vondron-dahatsoratra izany dia nantsoin' i [[Gelasio I]] tamin' ny taona 495-496 ho &quot;tsy tokony hotazomina&quot; satria apôkrifa, nefa ilay angon-dahatsoratra no noteneniny amin' izany fa tsy ilay finoana. Araka ity lovantsofina ity, i Maria dia nihaona tamin' ny [[anjely]] iray teo amin' ny [[Tendrombohitra Ôliva]] izay nanome azy ny sampana misy ravina avy amin' ny hazon' aina sady nanambara taminy ny hahafatesany tsy ho ela. Nody tany an-tranony i Maria ka nanambara ilay vaovao tamin' ny manodidina. Niverina amin' ny fomba mahagaga avy any amin' ny toerana nitoriany teny avy ny [[Apôstôly]] ka tonga nanodidina azy. Niseho voahodidin' anjely i [[Jesoa]] mba handray ny fanahin-dreniny, izay nampiandraiketiny ny arkanjely [[Mikaela (arikanjely)|Mikaela]] (na Misely). Nalevin' ny Apôstôly teo am-pototry ny Tendrombohitra Ôliva ny vatan' i Maria. Andro vitsy taorian' izany dia niseho indray i Jesoa ka naka ny vatan' i Maria ho any am-paradisa ka tany no nikambana indray ny vatana sy ny fanahin' i Maria. 

Tany Atsinanana, i [[Jôanesy avy any Damaskôsy]] (na Joany Damaskena) dia nitatitra ny lovantsofin' ny [[Fiangonan' i Jerosalema]] ny amin' izany zavatra izany: araka ny filazany, i Jovenaly, eveka tany [[Jerosalema]], dia nangatahan' ny emperora mivady,  Markianôsy sy i Polkeria, ny vatan' i Maria nandritra ny [[Kônsily tao Kalkedôna|Kônsilin' i Kalkedôna]]. Namaly i Jovenaly fa maty nohodidinin' ny Apôstôly, afa-tsy i [[Tômasy]] izay tratra aoriana, i Maria. Tamin' ny fahatongavany, andro vitsy taty aoriana, dia nangataka hijery ny fasana i Tômasy nefa foana ilay fasana rehefa nojerena: nilaza noho izany ny Apôstôly fa nakarina any an-danitra i Maria. 

Misy lovantsofina hafa izay mitantara fa ny Fampiakarana an' i Maria dia niseho tao [[Efesôsy|Efeso]] (na Efesôsy na Efezy), tao amin' ny trano izay fantatra ankehitriny amin' ny anarana hoe &quot;tranon' i Maria Virjiny&quot;, niaraka tamin' ny Apôstôly [[Joany apostoly|Joany]], izay nanankinan' i Kristy, teo amin' ny [[hazo fijaliana]], ny fikarakarana an' i Maria. Ny firesahana ankolaka an' izany dia vao tamin' ny faramparan' ny taonjato faha-9, tao amin' ny [[Sora-tanam-piraketana|soratanam-piraketana]] siriaka iray. Ny hany loharano hafa dia asan' ny mpanoratra siriaka telo tamin' ny taonjato faha-12 sy faha-13. 

=== Fety tsotra tonga tenim-pinoana ===
Ny fetin' ny Fampikarana an' i Maria dia nampidirin' ny eveka [[Kirilôsy avy any Aleksandria]] tamin' ny taonjato faha-5. Tamin' ny nampielezana ny fivavahana kristiana tany Eorôpa dia nisolo tsikelikely ilay fety rômana atao hoe ''Feriæ Augusti'' izay nankalazana ny fandresena maro azon' i [[Aogosto]] teo antenatenan' ny volana Aogositra ny Fampiakarana an' i Maria. Andro tsy fiasana ny andro maro nankalazana ''Feriæ Augusti'' ny tao amin' ny [[Empira Rômana]] iray manontolo.

Tamin' ny taonjato faha-6 dia nanorina ny fetin' ny Torimason' i Maria Virjiny isan-taona amin' ny 15 Aogositra i Maorikiôsy, emperora bizantina, izay toa nataony mba hahatsiarovana ny fitokanana ny fiangonana iray natokana ho an' i Maria Virjiny niakatra tany an-danitra.

Tamin' ny taona 1638, taorian' ny fakalazana fanambadiana tsy namokatra izay nisehoan' ny fahafahan-jaza, ny mpanjaka [[Louis XIII]] izay naniry hahazo mpandova dia natokana amin' ny fomba manetriketrika an' i [[Frantsa]] ho an' i Maria Virjiny, izay nomeny ny anarana hoe Fampiakarana ([[Fiteny frantsay|frantsay]]: ''Assomption'') tamin' ny alalan' ny didy tao amin' ny Antenimieran' i Paris izay nomanina iray taona mialoha izay nampanaoviny ny vahoakany isaky ny 15 Aogositra, andro izay efa nankalazana ny fetin'ny Fampiakarana, nahitana filaharambe isaky ny paroasy. Teraka iray taona taorian' io i [[Louis XIV]], ary lasa fety lehibe tany Frantsa ny Fampiakarana, araka ny fanirian' i Louis XIII. 

Tamin' ny taona 1854, ny fanambaràna ny tenim-pinoan' ny [[Fahatorontoronina tsy azon-keloka]] dia niteraka fangatahana maro nataon' ny vahoaka tany [[Rôma]] mba hamaritana amin' ny fomba ôfisialy ny tenim-pinoan' ny Fampiakarana. Hatramin' ny taona 1854 ka hatramin' ny 1945 dia mpino miisa 8 tapitrisa no nanoratra mba hahatanteraka izany. [[Eveka]] niisa 1.332 sy pretra 83.000 ary relijiozy maro koa no nanao taratasy fangatahana.  Noho ireo fangatahana miverimberina ireo dia nasain' ny papa [[Pio XII]] haneho ny heviny ny eveka katôlika maneran-tany. Ny 90 %n' ny eveka dia nanaiky ny hanaovana ny Fampiakarana ho tenim-pinoana fa ny 10 % ihany no nanontany tena ny amin' ny ilana ny fanaovana fanambaràna toy izany.

Tamin' ny 1 Nôvambra 1950, ny kônstitosiôna apôstôlika ''Munificentissimus Deus'' nosoratan' i Pio XII dia nandraikitra ity fety marialy ity, izay nankalazaina efa taonjato efatra ambin' ny folo, tamin' ny fanambaràna fa ny Fampiakarana dia tokony ho heverina ho [[tenim-pinoana]] avy amin' ny [[Fanambaràna (finoana)|fanambaràn]]' Andriamanitra. I Maria, izay voaro tamin' ny [[fahotana tamin' ny fototra]] sady tsy nanao [[fahotana]] manokana, dia nakarina vatana sy fanahy amin' ny voninahitry ny lanitra, taorian' ny fahataperan' ny fiainany an-tany: araka ity tenim-pinoana ity dia tsy niandry ny [[Fitsanganan-ko velona|fitsanganana amin' ny maty]] amin' ny [[andro farany]] ny vatan' i Maria. 

== Jereo koa ==

* [[Renin'Andriamanitra|Renin' Andriamanitra]]

== Loharano ==</text>
      <sha1>pu226ku2hbhud04ghdoay9uxuxw1shd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046928</id>
      <parentid>1046927</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T15:27:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15211" xml:space="preserve">[[Sary:Ghisoni Assunzione.jpg|vignette|386x386px|''Fampiakarana an' i Maria'', nataon'i  Fermo Ghisoni da Caravaggio tamin'ny taonjato faha-16.]]
Ny '''Fampiakarana''' '''an' i''' '''Maria''' any an-danitra, dia [[finoana]] katôlika izay milaza fa tsy maty sahala amin' ny be sy ny maro i [[Maria (renin'i Jesoa)|Maria]] renin' i [[Jesoa]] fa niditra avy hatrany any amin' ny voninahitr' Andriamanitra, ka lazaina koa ho &quot;fiakarana any an-danitra&quot; izany

Tsy misy fototra mivantana avy amin' ny [[Baiboly]] ny finoana ny amin' ny fampiakarana an' i Maria any an-danitra nefa efa nisy ela tao amin' ny [[Lovam-pampianarana|Lovam-pampianaran]]' ny Fiangonana tany [[Fiangonana Tatsinanana|Atsinanana]] sy tany [[Kristianisma Tandrefana|Andrefana]] izay nankalaza azy nanomboka tamin' ny taonjato faha-8. Ny [[Kristianisma Tandrefana|Fiangonana tandrefana]] dia nandraikitra azy ho [[tenim-pinoana]] (na dôgma) tamin' ny taona 1950 (tamin' ny alalan' ny kônstitosiôna apôstôlika ''Munificentissimus Deus'' nataon' papa Pio &lt;abbr&gt;XII&lt;/abbr&gt;). Fampiharana voalohany sady tokana ny tsy fetezan-dison' ny papa izay notapahina nandritra ny [[Kônsily Vatikàna I]] izany. Ny [[Fiangonana Tatsinanana|Fiangonana tatsinanana]] kosa dia tsy namaritra an' izany ho tenim-pinoana. &quot;[[Torimason' ny Renin' Andriamanitra]]&quot; no ilazan' ny [[Kristianisma ortodoksa|Ôrtôdôksa]] an' izany fa tsy &quot;Fampiakarana&quot;.

Ny ahitana ny tantara momba ny fampiakaran'  Maria dia ao amin' ireo [[Apôkrifan' ny Baiboly|soratra apôkrifa]] na [[Pseodepigrafa (protestantisma)|pseodepigrafa]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Assomption&quot;, ''Microsoft Encarta 2009''&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

== Fampianarana sy fankalazana ==

=== Ao amin' ny Fiangonana katôlika ===

==== Foto-pampianarana ====

Tamin' ny 1 Novambra 1950 dia nofaritana ho [[tenim-pinoana]] tamin' ny alalan' ny kônstitosiôna apôstôlikan' i papa [[Pio XII]] atao hoe ''Munificentissimus Deus'' ny Fampiakarana an' i Maria, araka izao:&lt;blockquote&gt;&quot;Amin' ny alalan' ny fahefan' ny Tompontsika Jesoa-Kristy, sy ny olon-tsambatra apôstôly [[Petera|Piera]] sy [[Paoly (apôstôly)|Paoly]], ary amin' ny alalan' ny Fahefanay manokana, dia tononinay sy ambaranay ary faritanay ho tenim-pinoana nambaran' Andriamanitra fa ny Renin' Andriamanitra tsy azon-keloka, i Maria Virjiny, rehefa nahatapitra ny zotram-piainany an-tany, dia nampakarina vatana sy fanahy any amin' ny voninahitry ny lanitra.&quot;&lt;/blockquote&gt;— Kônstitosiôna dôgmatika ''Munificentissimus Deus'', § 44.

Taorian' izany, ny kônstitosiôna dôgmatika ''Lumen Gentium'' tamin' ny [[Kônsily Vatikàna II]] tamin' ny taona 1964 dia nanao izao fanambaràna izao:&lt;blockquote&gt;&quot;Ary farany, ny Virjiny tsy azon-keloka, izay narovana amin' ny loton' ny [[fahotana tamin' ny fototra]], hatramin' ny fiafaran' ny fiainany an-tany, dia nampakarina any amin' ny voninahitry ny lanitra fanahy sy vatana ary nasandratry ny Tompo ho Mpanjakavavin' izao rehetra izao izy mba hanahaka tanteraka ny Zanany, izay Tompo sy mpandresy ny fahotana sy ny fahafatesana.&quot;&lt;/blockquote&gt;— Kônstitosiôna dôgmatika ''Lumen Gentium'' momba ny Eglizy, § 59.

==== Fankalazana ====
Ao amin' ny [[Katôlisisma|Fiangonana katôlika]] dia ankalazaina amin' ny fomba manetriketrika ny Fampiakarana an' i Maria Virjina  isaky ny 15 Aogositra ka matetika dia marihina amin' ny fanaovana filaharam-be izany. Valo andro aorian' ny fankalazana ny Fampiakarana an' i Maria no ankalazana an' i [[Maria Mpanjaka]], izany hoe amin' ny 22 Aogositra.

=== Ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa ===
Mankalaza ny [[Torimason' ny Renin' Andriamanitra]] amin' ny 15 Aogositra, araka ny [[tetiandro joliana]] ny [[Fiangonana ôrtôdôksa]] ao amin' ny firenena sasany na araka ny tetiandro gregôriana ao amin' ny hafa. Izany Torimason' ny Renin' Andriamanitra izany dia ny fahafatesan' i Maria hodidinin' ireo [[Apôstôly]], sy ny fitsanganany ho velona, ary ny fanomezana voninahitra azy. Iray amin' ny fety lehibe roa ambin' ny folo izany ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa sady laharana farany ao amin' ny [[tetiandro litorjika]], ka ny fety voalohany amin' izany dia ny [[Fahaterahan' ny Virjiny]]. Ambara fa i Maria dia &quot;nampakarin' Andriamanitra any amin' ny Fanjakan' ny Lanitr' i Kristy amin' ny fahafenoan' ny fisiany, ara-panahy sy ara-batana.&quot;

I Maria, araka ny [[Lovantsofina|lovantsofin]]' ny Fiangonana ôrtôdôksa, dia nampakarina any an-danitra tao amin' ny vatany, izany no atao hoe &quot;Torimason' ny Renin' Andriamanitra&quot;, fa tsy &quot;Fampiakarana&quot; izay teny ampiasain' ny Fiangonana katôlika. Izany zava-nitranga izany dia heverina ho tandindon' ny [[Fitsanganan-ko velona|fitsanganan' ny tena amin' ny maty]], izay hitranga amin' ny [[fiavian' i Kristy fanindroany]] ety ambonin' ny tany, araka ny finoan' ny Ôrtôdôksa, araka izao fanazavan' ilay teôlôjiana atao hoe Vladimir Lossky izao: &quot;Raha mbola nitoetra teto amin' izao tondolo izao izy [i Maria], raha nanaiky ny fepetran' ny fiainan' olombelona izy hatramin' ny fanekena ny fahafatesana, izany dia noho ny sitrapony tanteraka, izay nampisehoany ny ''kenosis'' (fanetren-tena) an-tsitrapon' ny Zanany. Nefa ny fahafatesana dia tsy nanana fahefana taminy: sahala amin' ny Zanany, nitsangana tamin' ny maty izy ary niakatra any an-danitra, izay hipôstazin' olombelona nanatanteraka ao aminy ny fara-fiafarana izay antony namoronana izao tontolo izao.&quot;

Manakaiky dia manakaiky ny fetin' ny Fampiakarana an' i Maria ao amin' ny Katôlika ny Torimason' ny Renin' Andriamanitra ao amin' ny Ôrtôdôksa nefa misy zavatra sasany mampiavaka azy. Izany fahasamihafana izany dia hita indrindra amin' ny fanakambanan' ny Fiangonana katôlika, ao amin' ny famaritany ny Fampiakarana ny Virjiny (araka ny hita eo ambony) ny tenim-pinoan' ny [[Fahatorontoronina tsy azon-keloka]] izay tsipahin' ny Fiangonana ôrtodôksa. 

Araka ny [[lovam-pampianarana]] ôrtôdôksa, i Maria dia maty tokoa, noho ny maha olombelona mety maty azy, mifamatotra amin' ny fahasimban' ity izao tontolo izao ity, taorian' ny [[Fahalavoan' ny Olombelona]] (izay iraisany amin' ny olombelona rehetra), sady natsangan' ny Zanany tamin' ny maty amin' ny maha Renin' ny Fiainana azy: noho izany dia heverina ho mandray anjara amin' ny [[fiainana mandrakizay]] ao amin' ny [[Paradisa]] izy. Noho izany dia mitovy ny tsikera asetrin' ny Fiangonana ôrtôdôksa ny Fahatorontoronina tsy azon-keloka sy ny tenim-pinoan' ny Fampiakarana araka ny Fiangonana katôlika.

Etsy an-daniny, mifanohitra amin' ny finoan' ny [[Rain' ny Fiangonana]] (na Aban' ny Eglizy) ny fanambaràna ilay Renin' Andriamanitra Tena Masina ho &quot;voaron' Andriamanitra tsy ho azon' ny [[fahotana tamin' ny fototra]]&quot;: izany dia fanaovana azy ho olombelona hafa noho ny zanak' olombelona, ka manafoana ny fahafahan' ny Maria Virjiny hiteny hoe &quot;tsia&quot;, ka noho izany mahavery ny lanja ara-pamonjena anan' ny teny manaiky navaliny ny fanambaràn' ny anjely [[Gabriela (anjely)|Gabriela]] (&quot;Inty ny ankizivavin' ny Tompo ka aoka hotanteraka amiko izany araka ny Teninao&quot;), (izay valian' ny Katôlika fa i [[Adama (Baiboly)|Adama]] sy i [[Eva]], na dia noforonina tsy nisy fahotana aza, dia nanam-pahafahana tsy hanaraka ny lalana natoron' Andriamanitra azy). Ny hoe afaka amin' ny fahotana tamin' ny fototra dia tsy manaisotra ny fananana [[safidy malalaka]]. Ary indrindra ny filazana an' i Maria Virjiny ho voaro amin' ny fahotana tamin' ny fototra, izany hoe efa [[Famonjena|voavonjy]] mialoha, dia toy ny filazana azy ho tsy takatry ny fahafatesana. 

=== Ny hevitry ny Prôtestanta ===
Mitsipaka ny fankalazana ny Fampiakarana an' i Maria io ny fiangonana kristiana hafa. Mitsipaka azy io  ny [[Prôtestantisma|Prôtestanta]] noho izy tsy voalaza ao amin' ny boky heveriny ho hany avy amin' ny [[Tsindrimandry (fivavahana)|tsindrimandrin' Andriamanitra]], dia ireo bokin' ny [[Testamenta Vaovao]]. Aminy dia fivavahana amin' i Maria ([[mariôlatria]]) izany ka sahala amin' ny [[fanompoan-tsampy]].  

Tsy mankalaza intsony ny Fampiakarana an' i Maria ny [[Anglikanisma|Fiangonana anglikana]] nanomboka tamin' ny taona 1549, nefa ny 15 Aogositra dia natokany hankalazana an' i Maria Virjina, tsy misy ifandraisany amin' ny nampiakarana azy any an-danitra. 

Manao fankalazana ihany ny [[Anglikanisma|Anglikana]] sy ny [[Loteranisma|Loterana]] nefa tsy milaza izany ho &quot;Fampiakarana an' i Maria&quot; fa &quot;Fetin' i Maria&quot; na &quot;Andron' i Maria&quot; fotsiny. 

== Tantara ==

=== Fiantombohany sy fandrosoany ===
Talohan' ny hahatonga azy ho [[tenim-pinoana]] (na dôgma), ny Fampiakarana an' i Maria dia [[finoana]] niorina tamin' ny lovantsofin' ny Rain' ny Fiangonana (na Aban' ny Eglizy) fa tsy manam-pototra ao amin' ny [[Soratra Masina]] fantatra tamin' ny vanim-potoana voalohany nisian' ny Fiangonana kristiana. Tsy misy na dia kely aza ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] soratra milaza ny fiafaran' i Maria, ka lahatsoratra [[Apôkrifan' ny Baiboly|apôkrifa]] sy angano no nameno izany fahabangana izany. 

Tamin' ny taonjato faha-4, i [[Efrema Siriana]] dia nilaza fa ny vatan-tenan' i Maria dia nitoetra tsy nisy fahasimbana taorian' ny fahafatesany, izany hoe tsy tratran' ny fahalovana vokatry ny fahafatesana. I [[Epifaniôsy avy any Salamisy]] dia nanolota petra-kevitra ny amin' izay mety niafaran' i Maria taorian' ny fahafatesany. Nanatsoa-kevitra izy fa tsy misy azo ambara ny amin' izany nefa nieritreritra izy fa mety misy olona hafa mahalala bebe kokoa ny amin' izany. Satria efa nisy ny lovantsofina voasoratra nanomboka tamin' ny taonjato faha-5, dia tokony efa nisy tamin' ny taonjato faha-4 izany. 

Tany Andrefana, i [[Gregôrio avy any Tours]] no voalohany niresaka ny amin' izany, tamin' ny fiafaran' ny taonjato faha-6. Niankina tamin' ny amboaran-dahatsoratra [[Apôkrifa (literatiora sy zavakanto)|apôkrifa]] atao hoe ''Transitus Mariæ'', izay amin' ny ankapobeny momba ny taonjato faha-5. Izany vondron-dahatsoratra izany dia nantsoin' i [[Gelasio I]] tamin' ny taona 495-496 ho &quot;tsy tokony hotazomina&quot; satria apôkrifa, nefa ilay angon-dahatsoratra no noteneniny amin' izany fa tsy ilay finoana. Araka ity lovantsofina ity, i Maria dia nihaona tamin' ny [[anjely]] iray teo amin' ny [[Tendrombohitra Ôliva]] izay nanome azy ny sampana misy ravina avy amin' ny hazon' aina sady nanambara taminy ny hahafatesany tsy ho ela. Nody tany an-tranony i Maria ka nanambara ilay vaovao tamin' ny manodidina. Niverina amin' ny fomba mahagaga avy any amin' ny toerana nitoriany teny avy ny [[Apôstôly]] ka tonga nanodidina azy. Niseho voahodidin' anjely i [[Jesoa]] mba handray ny fanahin-dreniny, izay nampiandraiketiny ny arkanjely [[Mikaela (arikanjely)|Mikaela]] (na Misely). Nalevin' ny Apôstôly teo am-pototry ny Tendrombohitra Ôliva ny vatan' i Maria. Andro vitsy taorian' izany dia niseho indray i Jesoa ka naka ny vatan' i Maria ho any am-paradisa ka tany no nikambana indray ny vatana sy ny fanahin' i Maria. 

Tany Atsinanana, i [[Jôanesy avy any Damaskôsy]] (na Joany Damaskena) dia nitatitra ny lovantsofin' ny [[Fiangonan' i Jerosalema]] ny amin' izany zavatra izany: araka ny filazany, i Jovenaly, eveka tany [[Jerosalema]], dia nangatahan' ny emperora mivady,  Markianôsy sy i Polkeria, ny vatan' i Maria nandritra ny [[Kônsily tao Kalkedôna|Kônsilin' i Kalkedôna]]. Namaly i Jovenaly fa maty nohodidinin' ny Apôstôly, afa-tsy i [[Tômasy]] izay tratra aoriana, i Maria. Tamin' ny fahatongavany, andro vitsy taty aoriana, dia nangataka hijery ny fasana i Tômasy nefa foana ilay fasana rehefa nojerena: nilaza noho izany ny Apôstôly fa nakarina any an-danitra i Maria. 

Misy lovantsofina hafa izay mitantara fa ny Fampiakarana an' i Maria dia niseho tao [[Efesôsy|Efeso]] (na Efesôsy na Efezy), tao amin' ny trano izay fantatra ankehitriny amin' ny anarana hoe &quot;tranon' i Maria Virjiny&quot;, niaraka tamin' ny Apôstôly [[Joany apostoly|Joany]], izay nanankinan' i Kristy, teo amin' ny [[hazo fijaliana]], ny fikarakarana an' i Maria. Ny firesahana ankolaka an' izany dia vao tamin' ny faramparan' ny taonjato faha-9, tao amin' ny [[Sora-tanam-piraketana|soratanam-piraketana]] siriaka iray. Ny hany loharano hafa dia asan' ny mpanoratra siriaka telo tamin' ny taonjato faha-12 sy faha-13. 

=== Fety tsotra tonga tenim-pinoana ===
Ny fetin' ny Fampikarana an' i Maria dia nampidirin' ny eveka [[Kirilôsy avy any Aleksandria]] tamin' ny taonjato faha-5. Tamin' ny nampielezana ny fivavahana kristiana tany Eorôpa dia nisolo tsikelikely ilay fety rômana atao hoe ''Feriæ Augusti'' izay nankalazana ny fandresena maro azon' i [[Aogosto]] teo antenatenan' ny volana Aogositra ny Fampiakarana an' i Maria. Andro tsy fiasana ny andro maro nankalazana ''Feriæ Augusti'' ny tao amin' ny [[Empira Rômana]] iray manontolo.

Tamin' ny taonjato faha-6 dia nanorina ny fetin' ny Torimason' i Maria Virjiny isan-taona amin' ny 15 Aogositra i Maorikiôsy, emperora bizantina, izay toa nataony mba hahatsiarovana ny fitokanana ny fiangonana iray natokana ho an' i Maria Virjiny niakatra tany an-danitra.

Tamin' ny taona 1638, taorian' ny fakalazana fanambadiana tsy namokatra izay nisehoan' ny fahafahan-jaza, ny mpanjaka [[Louis XIII]] izay naniry hahazo mpandova dia natokana amin' ny fomba manetriketrika an' i [[Frantsa]] ho an' i Maria Virjiny, izay nomeny ny anarana hoe Fampiakarana ([[Fiteny frantsay|frantsay]]: ''Assomption'') tamin' ny alalan' ny didy tao amin' ny Antenimieran' i Paris izay nomanina iray taona mialoha izay nampanaoviny ny vahoakany isaky ny 15 Aogositra, andro izay efa nankalazana ny fetin'ny Fampiakarana, nahitana filaharambe isaky ny paroasy. Teraka iray taona taorian' io i [[Louis XIV]], ary lasa fety lehibe tany Frantsa ny Fampiakarana, araka ny fanirian' i Louis XIII. 

Tamin' ny taona 1854, ny fanambaràna ny tenim-pinoan' ny [[Fahatorontoronina tsy azon-keloka]] dia niteraka fangatahana maro nataon' ny vahoaka tany [[Rôma]] mba hamaritana amin' ny fomba ôfisialy ny tenim-pinoan' ny Fampiakarana. Hatramin' ny taona 1854 ka hatramin' ny 1945 dia mpino miisa 8 tapitrisa no nanoratra mba hahatanteraka izany. [[Eveka]] niisa 1.332 sy pretra 83.000 ary relijiozy maro koa no nanao taratasy fangatahana.  Noho ireo fangatahana miverimberina ireo dia nasain' ny papa [[Pio XII]] haneho ny heviny ny eveka katôlika maneran-tany. Ny 90 %n' ny eveka dia nanaiky ny hanaovana ny Fampiakarana ho tenim-pinoana fa ny 10 % ihany no nanontany tena ny amin' ny ilana ny fanaovana fanambaràna toy izany.

Tamin' ny 1 Nôvambra 1950, ny kônstitosiôna apôstôlika ''Munificentissimus Deus'' nosoratan' i Pio XII dia nandraikitra ity fety marialy ity, izay nankalazaina efa taonjato efatra ambin' ny folo, tamin' ny fanambaràna fa ny Fampiakarana dia tokony ho heverina ho [[tenim-pinoana]] avy amin' ny [[Fanambaràna (finoana)|fanambaràn]]' Andriamanitra. I Maria, izay voaro tamin' ny [[fahotana tamin' ny fototra]] sady tsy nanao [[fahotana]] manokana, dia nakarina vatana sy fanahy amin' ny voninahitry ny lanitra, taorian' ny fahataperan' ny fiainany an-tany: araka ity tenim-pinoana ity dia tsy niandry ny [[Fitsanganan-ko velona|fitsanganana amin' ny maty]] amin' ny [[andro farany]] ny vatan' i Maria. 

== Jereo koa ==

* [[Renin'Andriamanitra|Renin' Andriamanitra]]

== Loharano ==</text>
      <sha1>m6qy85c1jq8iisuh4ucgcitabfs0d58</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046929</id>
      <parentid>1046928</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T15:28:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Fiantombohany sy fandrosoany */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15241" xml:space="preserve">[[Sary:Ghisoni Assunzione.jpg|vignette|386x386px|''Fampiakarana an' i Maria'', nataon'i  Fermo Ghisoni da Caravaggio tamin'ny taonjato faha-16.]]
Ny '''Fampiakarana''' '''an' i''' '''Maria''' any an-danitra, dia [[finoana]] katôlika izay milaza fa tsy maty sahala amin' ny be sy ny maro i [[Maria (renin'i Jesoa)|Maria]] renin' i [[Jesoa]] fa niditra avy hatrany any amin' ny voninahitr' Andriamanitra, ka lazaina koa ho &quot;fiakarana any an-danitra&quot; izany

Tsy misy fototra mivantana avy amin' ny [[Baiboly]] ny finoana ny amin' ny fampiakarana an' i Maria any an-danitra nefa efa nisy ela tao amin' ny [[Lovam-pampianarana|Lovam-pampianaran]]' ny Fiangonana tany [[Fiangonana Tatsinanana|Atsinanana]] sy tany [[Kristianisma Tandrefana|Andrefana]] izay nankalaza azy nanomboka tamin' ny taonjato faha-8. Ny [[Kristianisma Tandrefana|Fiangonana tandrefana]] dia nandraikitra azy ho [[tenim-pinoana]] (na dôgma) tamin' ny taona 1950 (tamin' ny alalan' ny kônstitosiôna apôstôlika ''Munificentissimus Deus'' nataon' papa Pio &lt;abbr&gt;XII&lt;/abbr&gt;). Fampiharana voalohany sady tokana ny tsy fetezan-dison' ny papa izay notapahina nandritra ny [[Kônsily Vatikàna I]] izany. Ny [[Fiangonana Tatsinanana|Fiangonana tatsinanana]] kosa dia tsy namaritra an' izany ho tenim-pinoana. &quot;[[Torimason' ny Renin' Andriamanitra]]&quot; no ilazan' ny [[Kristianisma ortodoksa|Ôrtôdôksa]] an' izany fa tsy &quot;Fampiakarana&quot;.

Ny ahitana ny tantara momba ny fampiakaran'  Maria dia ao amin' ireo [[Apôkrifan' ny Baiboly|soratra apôkrifa]] na [[Pseodepigrafa (protestantisma)|pseodepigrafa]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Assomption&quot;, ''Microsoft Encarta 2009''&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

== Fampianarana sy fankalazana ==

=== Ao amin' ny Fiangonana katôlika ===

==== Foto-pampianarana ====

Tamin' ny 1 Novambra 1950 dia nofaritana ho [[tenim-pinoana]] tamin' ny alalan' ny kônstitosiôna apôstôlikan' i papa [[Pio XII]] atao hoe ''Munificentissimus Deus'' ny Fampiakarana an' i Maria, araka izao:&lt;blockquote&gt;&quot;Amin' ny alalan' ny fahefan' ny Tompontsika Jesoa-Kristy, sy ny olon-tsambatra apôstôly [[Petera|Piera]] sy [[Paoly (apôstôly)|Paoly]], ary amin' ny alalan' ny Fahefanay manokana, dia tononinay sy ambaranay ary faritanay ho tenim-pinoana nambaran' Andriamanitra fa ny Renin' Andriamanitra tsy azon-keloka, i Maria Virjiny, rehefa nahatapitra ny zotram-piainany an-tany, dia nampakarina vatana sy fanahy any amin' ny voninahitry ny lanitra.&quot;&lt;/blockquote&gt;— Kônstitosiôna dôgmatika ''Munificentissimus Deus'', § 44.

Taorian' izany, ny kônstitosiôna dôgmatika ''Lumen Gentium'' tamin' ny [[Kônsily Vatikàna II]] tamin' ny taona 1964 dia nanao izao fanambaràna izao:&lt;blockquote&gt;&quot;Ary farany, ny Virjiny tsy azon-keloka, izay narovana amin' ny loton' ny [[fahotana tamin' ny fototra]], hatramin' ny fiafaran' ny fiainany an-tany, dia nampakarina any amin' ny voninahitry ny lanitra fanahy sy vatana ary nasandratry ny Tompo ho Mpanjakavavin' izao rehetra izao izy mba hanahaka tanteraka ny Zanany, izay Tompo sy mpandresy ny fahotana sy ny fahafatesana.&quot;&lt;/blockquote&gt;— Kônstitosiôna dôgmatika ''Lumen Gentium'' momba ny Eglizy, § 59.

==== Fankalazana ====
Ao amin' ny [[Katôlisisma|Fiangonana katôlika]] dia ankalazaina amin' ny fomba manetriketrika ny Fampiakarana an' i Maria Virjina  isaky ny 15 Aogositra ka matetika dia marihina amin' ny fanaovana filaharam-be izany. Valo andro aorian' ny fankalazana ny Fampiakarana an' i Maria no ankalazana an' i [[Maria Mpanjaka]], izany hoe amin' ny 22 Aogositra.

=== Ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa ===
Mankalaza ny [[Torimason' ny Renin' Andriamanitra]] amin' ny 15 Aogositra, araka ny [[tetiandro joliana]] ny [[Fiangonana ôrtôdôksa]] ao amin' ny firenena sasany na araka ny tetiandro gregôriana ao amin' ny hafa. Izany Torimason' ny Renin' Andriamanitra izany dia ny fahafatesan' i Maria hodidinin' ireo [[Apôstôly]], sy ny fitsanganany ho velona, ary ny fanomezana voninahitra azy. Iray amin' ny fety lehibe roa ambin' ny folo izany ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa sady laharana farany ao amin' ny [[tetiandro litorjika]], ka ny fety voalohany amin' izany dia ny [[Fahaterahan' ny Virjiny]]. Ambara fa i Maria dia &quot;nampakarin' Andriamanitra any amin' ny Fanjakan' ny Lanitr' i Kristy amin' ny fahafenoan' ny fisiany, ara-panahy sy ara-batana.&quot;

I Maria, araka ny [[Lovantsofina|lovantsofin]]' ny Fiangonana ôrtôdôksa, dia nampakarina any an-danitra tao amin' ny vatany, izany no atao hoe &quot;Torimason' ny Renin' Andriamanitra&quot;, fa tsy &quot;Fampiakarana&quot; izay teny ampiasain' ny Fiangonana katôlika. Izany zava-nitranga izany dia heverina ho tandindon' ny [[Fitsanganan-ko velona|fitsanganan' ny tena amin' ny maty]], izay hitranga amin' ny [[fiavian' i Kristy fanindroany]] ety ambonin' ny tany, araka ny finoan' ny Ôrtôdôksa, araka izao fanazavan' ilay teôlôjiana atao hoe Vladimir Lossky izao: &quot;Raha mbola nitoetra teto amin' izao tondolo izao izy [i Maria], raha nanaiky ny fepetran' ny fiainan' olombelona izy hatramin' ny fanekena ny fahafatesana, izany dia noho ny sitrapony tanteraka, izay nampisehoany ny ''kenosis'' (fanetren-tena) an-tsitrapon' ny Zanany. Nefa ny fahafatesana dia tsy nanana fahefana taminy: sahala amin' ny Zanany, nitsangana tamin' ny maty izy ary niakatra any an-danitra, izay hipôstazin' olombelona nanatanteraka ao aminy ny fara-fiafarana izay antony namoronana izao tontolo izao.&quot;

Manakaiky dia manakaiky ny fetin' ny Fampiakarana an' i Maria ao amin' ny Katôlika ny Torimason' ny Renin' Andriamanitra ao amin' ny Ôrtôdôksa nefa misy zavatra sasany mampiavaka azy. Izany fahasamihafana izany dia hita indrindra amin' ny fanakambanan' ny Fiangonana katôlika, ao amin' ny famaritany ny Fampiakarana ny Virjiny (araka ny hita eo ambony) ny tenim-pinoan' ny [[Fahatorontoronina tsy azon-keloka]] izay tsipahin' ny Fiangonana ôrtodôksa. 

Araka ny [[lovam-pampianarana]] ôrtôdôksa, i Maria dia maty tokoa, noho ny maha olombelona mety maty azy, mifamatotra amin' ny fahasimban' ity izao tontolo izao ity, taorian' ny [[Fahalavoan' ny Olombelona]] (izay iraisany amin' ny olombelona rehetra), sady natsangan' ny Zanany tamin' ny maty amin' ny maha Renin' ny Fiainana azy: noho izany dia heverina ho mandray anjara amin' ny [[fiainana mandrakizay]] ao amin' ny [[Paradisa]] izy. Noho izany dia mitovy ny tsikera asetrin' ny Fiangonana ôrtôdôksa ny Fahatorontoronina tsy azon-keloka sy ny tenim-pinoan' ny Fampiakarana araka ny Fiangonana katôlika.

Etsy an-daniny, mifanohitra amin' ny finoan' ny [[Rain' ny Fiangonana]] (na Aban' ny Eglizy) ny fanambaràna ilay Renin' Andriamanitra Tena Masina ho &quot;voaron' Andriamanitra tsy ho azon' ny [[fahotana tamin' ny fototra]]&quot;: izany dia fanaovana azy ho olombelona hafa noho ny zanak' olombelona, ka manafoana ny fahafahan' ny Maria Virjiny hiteny hoe &quot;tsia&quot;, ka noho izany mahavery ny lanja ara-pamonjena anan' ny teny manaiky navaliny ny fanambaràn' ny anjely [[Gabriela (anjely)|Gabriela]] (&quot;Inty ny ankizivavin' ny Tompo ka aoka hotanteraka amiko izany araka ny Teninao&quot;), (izay valian' ny Katôlika fa i [[Adama (Baiboly)|Adama]] sy i [[Eva]], na dia noforonina tsy nisy fahotana aza, dia nanam-pahafahana tsy hanaraka ny lalana natoron' Andriamanitra azy). Ny hoe afaka amin' ny fahotana tamin' ny fototra dia tsy manaisotra ny fananana [[safidy malalaka]]. Ary indrindra ny filazana an' i Maria Virjiny ho voaro amin' ny fahotana tamin' ny fototra, izany hoe efa [[Famonjena|voavonjy]] mialoha, dia toy ny filazana azy ho tsy takatry ny fahafatesana. 

=== Ny hevitry ny Prôtestanta ===
Mitsipaka ny fankalazana ny Fampiakarana an' i Maria io ny fiangonana kristiana hafa. Mitsipaka azy io  ny [[Prôtestantisma|Prôtestanta]] noho izy tsy voalaza ao amin' ny boky heveriny ho hany avy amin' ny [[Tsindrimandry (fivavahana)|tsindrimandrin' Andriamanitra]], dia ireo bokin' ny [[Testamenta Vaovao]]. Aminy dia fivavahana amin' i Maria ([[mariôlatria]]) izany ka sahala amin' ny [[fanompoan-tsampy]].  

Tsy mankalaza intsony ny Fampiakarana an' i Maria ny [[Anglikanisma|Fiangonana anglikana]] nanomboka tamin' ny taona 1549, nefa ny 15 Aogositra dia natokany hankalazana an' i Maria Virjina, tsy misy ifandraisany amin' ny nampiakarana azy any an-danitra. 

Manao fankalazana ihany ny [[Anglikanisma|Anglikana]] sy ny [[Loteranisma|Loterana]] nefa tsy milaza izany ho &quot;Fampiakarana an' i Maria&quot; fa &quot;Fetin' i Maria&quot; na &quot;Andron' i Maria&quot; fotsiny. 

== Tantara ==

=== Fiantombohany sy fandrosoany ===
Talohan' ny hahatonga azy ho [[tenim-pinoana]] (na dôgma), ny Fampiakarana an' i Maria dia [[finoana]] niorina tamin' ny lovantsofin' ny Rain' ny Fiangonana (na Aban' ny Eglizy) fa tsy manam-pototra ao amin' ny [[Soratra Masina]] fantatra tamin' ny vanim-potoana voalohany nisian' ny Fiangonana kristiana. Tsy misy na dia kely aza ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] soratra milaza ny fiafaran' i Maria, ka lahatsoratra [[Apôkrifan' ny Baiboly|apôkrifa]] sy angano no nameno izany fahabangana izany. 

Tamin' ny taonjato faha-4, i [[Efrema Siriana]] dia nilaza fa ny vatan-tenan' i Maria dia nitoetra tsy nisy fahasimbana taorian' ny fahafatesany, izany hoe tsy tratran' ny fahalovana vokatry ny fahafatesana. I [[Epifaniôsy avy any Salamisy]] dia nanolota petra-kevitra ny amin' izay mety niafaran' i Maria taorian' ny fahafatesany. Nanatsoa-kevitra izy fa tsy misy azo ambara ny amin' izany nefa nieritreritra izy fa mety misy olona hafa mahalala bebe kokoa ny amin' izany. Satria efa nisy ny lovantsofina voasoratra nanomboka tamin' ny taonjato faha-5, dia tokony efa nisy tamin' ny taonjato faha-4 izany. 

Tany Andrefana, i [[Gregôrio avy any Tours]] no voalohany niresaka ny amin' izany, tamin' ny fiafaran' ny taonjato faha-6. Niankina tamin' ny amboaran-dahatsoratra [[Apôkrifa (literatiora sy zavakanto)|apôkrifa]] atao hoe ''Transitus Mariæ'', izay amin' ny ankapobeny momba ny taonjato faha-5. Izany vondron-dahatsoratra izany dia nantsoin' i [[Gelasio I]] tamin' ny taona 495-496 ho &quot;tsy tokony hotazomina&quot; satria apôkrifa, nefa ilay angon-dahatsoratra no noteneniny amin' izany fa tsy ilay finoana. Araka ity lovantsofina ity, i Maria dia nihaona tamin' ny [[anjely]] iray teo amin' ny [[Tendrombohitra Ôliva]] izay nanome azy ny sampana misy ravina avy amin' ny hazon' aina sady nanambara taminy ny hahafatesany tsy ho ela. Nody tany an-tranony i Maria ka nanambara ilay vaovao tamin' ny manodidina. Niverina amin' ny fomba mahagaga avy any amin' ny toerana nitoriany teny avy ny [[Apôstôly roa ambin' ny folo|Apôstôly]] ka tonga nanodidina azy. Niseho voahodidin' anjely i [[Jesoa]] mba handray ny fanahin-dreniny, izay nampiandraiketiny ny arkanjely [[Mikaela (arikanjely)|Mikaela]] (na Misely). Nalevin' ny Apôstôly teo am-pototry ny Tendrombohitra Ôliva ny vatan' i Maria. Andro vitsy taorian' izany dia niseho indray i Jesoa ka naka ny vatan' i Maria ho any am-paradisa ka tany no nikambana indray ny vatana sy ny fanahin' i Maria. 

Tany Atsinanana, i [[Jôanesy avy any Damaskôsy]] (na Joany Damaskena) dia nitatitra ny lovantsofin' ny [[Fiangonan' i Jerosalema]] ny amin' izany zavatra izany: araka ny filazany, i Jovenaly, eveka tany [[Jerosalema]], dia nangatahan' ny emperora mivady,  Markianôsy sy i Polkeria, ny vatan' i Maria nandritra ny [[Kônsily tao Kalkedôna|Kônsilin' i Kalkedôna]]. Namaly i Jovenaly fa maty nohodidinin' ny Apôstôly, afa-tsy i [[Tômasy]] izay tratra aoriana, i Maria. Tamin' ny fahatongavany, andro vitsy taty aoriana, dia nangataka hijery ny fasana i Tômasy nefa foana ilay fasana rehefa nojerena: nilaza noho izany ny Apôstôly fa nakarina any an-danitra i Maria. 

Misy lovantsofina hafa izay mitantara fa ny Fampiakarana an' i Maria dia niseho tao [[Efesôsy|Efeso]] (na Efesôsy na Efezy), tao amin' ny trano izay fantatra ankehitriny amin' ny anarana hoe &quot;tranon' i Maria Virjiny&quot;, niaraka tamin' ny Apôstôly [[Joany apostoly|Joany]], izay nanankinan' i Kristy, teo amin' ny [[hazo fijaliana]], ny fikarakarana an' i Maria. Ny firesahana ankolaka an' izany dia vao tamin' ny faramparan' ny taonjato faha-9, tao amin' ny [[Sora-tanam-piraketana|soratanam-piraketana]] siriaka iray. Ny hany loharano hafa dia asan' ny mpanoratra siriaka telo tamin' ny taonjato faha-12 sy faha-13. 

=== Fety tsotra tonga tenim-pinoana ===
Ny fetin' ny Fampikarana an' i Maria dia nampidirin' ny eveka [[Kirilôsy avy any Aleksandria]] tamin' ny taonjato faha-5. Tamin' ny nampielezana ny fivavahana kristiana tany Eorôpa dia nisolo tsikelikely ilay fety rômana atao hoe ''Feriæ Augusti'' izay nankalazana ny fandresena maro azon' i [[Aogosto]] teo antenatenan' ny volana Aogositra ny Fampiakarana an' i Maria. Andro tsy fiasana ny andro maro nankalazana ''Feriæ Augusti'' ny tao amin' ny [[Empira Rômana]] iray manontolo.

Tamin' ny taonjato faha-6 dia nanorina ny fetin' ny Torimason' i Maria Virjiny isan-taona amin' ny 15 Aogositra i Maorikiôsy, emperora bizantina, izay toa nataony mba hahatsiarovana ny fitokanana ny fiangonana iray natokana ho an' i Maria Virjiny niakatra tany an-danitra.

Tamin' ny taona 1638, taorian' ny fakalazana fanambadiana tsy namokatra izay nisehoan' ny fahafahan-jaza, ny mpanjaka [[Louis XIII]] izay naniry hahazo mpandova dia natokana amin' ny fomba manetriketrika an' i [[Frantsa]] ho an' i Maria Virjiny, izay nomeny ny anarana hoe Fampiakarana ([[Fiteny frantsay|frantsay]]: ''Assomption'') tamin' ny alalan' ny didy tao amin' ny Antenimieran' i Paris izay nomanina iray taona mialoha izay nampanaoviny ny vahoakany isaky ny 15 Aogositra, andro izay efa nankalazana ny fetin'ny Fampiakarana, nahitana filaharambe isaky ny paroasy. Teraka iray taona taorian' io i [[Louis XIV]], ary lasa fety lehibe tany Frantsa ny Fampiakarana, araka ny fanirian' i Louis XIII. 

Tamin' ny taona 1854, ny fanambaràna ny tenim-pinoan' ny [[Fahatorontoronina tsy azon-keloka]] dia niteraka fangatahana maro nataon' ny vahoaka tany [[Rôma]] mba hamaritana amin' ny fomba ôfisialy ny tenim-pinoan' ny Fampiakarana. Hatramin' ny taona 1854 ka hatramin' ny 1945 dia mpino miisa 8 tapitrisa no nanoratra mba hahatanteraka izany. [[Eveka]] niisa 1.332 sy pretra 83.000 ary relijiozy maro koa no nanao taratasy fangatahana.  Noho ireo fangatahana miverimberina ireo dia nasain' ny papa [[Pio XII]] haneho ny heviny ny eveka katôlika maneran-tany. Ny 90 %n' ny eveka dia nanaiky ny hanaovana ny Fampiakarana ho tenim-pinoana fa ny 10 % ihany no nanontany tena ny amin' ny ilana ny fanaovana fanambaràna toy izany.

Tamin' ny 1 Nôvambra 1950, ny kônstitosiôna apôstôlika ''Munificentissimus Deus'' nosoratan' i Pio XII dia nandraikitra ity fety marialy ity, izay nankalazaina efa taonjato efatra ambin' ny folo, tamin' ny fanambaràna fa ny Fampiakarana dia tokony ho heverina ho [[tenim-pinoana]] avy amin' ny [[Fanambaràna (finoana)|fanambaràn]]' Andriamanitra. I Maria, izay voaro tamin' ny [[fahotana tamin' ny fototra]] sady tsy nanao [[fahotana]] manokana, dia nakarina vatana sy fanahy amin' ny voninahitry ny lanitra, taorian' ny fahataperan' ny fiainany an-tany: araka ity tenim-pinoana ity dia tsy niandry ny [[Fitsanganan-ko velona|fitsanganana amin' ny maty]] amin' ny [[andro farany]] ny vatan' i Maria. 

== Jereo koa ==

* [[Renin'Andriamanitra|Renin' Andriamanitra]]

== Loharano ==</text>
      <sha1>8smllnk9h1bq9im9d6qnd1n1tbnxpjp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046930</id>
      <parentid>1046929</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T17:09:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15257" xml:space="preserve">[[Sary:Ghisoni Assunzione.jpg|vignette|386x386px|''Fampiakarana an' i Maria'', nataon'i  Fermo Ghisoni da Caravaggio tamin'ny taonjato faha-16.]]
Ny '''Fampiakarana''' '''an' i''' '''Maria''' any an-danitra, dia [[finoana]] katôlika sy ôrtôdôksa izay milaza fa tsy maty sahala amin' ny be sy ny maro i [[Maria (renin'i Jesoa)|Maria]] renin' i [[Jesoa]] fa niditra avy hatrany any amin' ny voninahitr' Andriamanitra, ka lazaina koa ho &quot;fiakarana any an-danitra&quot; izany

Tsy misy fototra mivantana avy amin' ny [[Baiboly]] ny finoana ny amin' ny fampiakarana an' i Maria any an-danitra nefa efa nisy ela tao amin' ny [[Lovam-pampianarana|Lovam-pampianaran]]' ny Fiangonana tany [[Fiangonana Tatsinanana|Atsinanana]] sy tany [[Kristianisma Tandrefana|Andrefana]] izay nankalaza azy nanomboka tamin' ny taonjato faha-8. Ny [[Kristianisma Tandrefana|Fiangonana tandrefana]] dia nandraikitra azy ho [[tenim-pinoana]] (na dôgma) tamin' ny taona 1950 (tamin' ny alalan' ny kônstitosiôna apôstôlika ''Munificentissimus Deus'' nataon' papa Pio &lt;abbr&gt;XII&lt;/abbr&gt;). Fampiharana voalohany sady tokana ny tsy fetezan-dison' ny papa izay notapahina nandritra ny [[Kônsily Vatikàna I]] izany. Ny [[Fiangonana Tatsinanana|Fiangonana tatsinanana]] kosa dia tsy namaritra an' izany ho tenim-pinoana. &quot;[[Torimason' ny Renin' Andriamanitra]]&quot; no ilazan' ny [[Kristianisma ortodoksa|Ôrtôdôksa]] an' izany fa tsy &quot;Fampiakarana&quot;.

Ny ahitana ny tantara momba ny fampiakaran'  Maria dia ao amin' ireo [[Apôkrifan' ny Baiboly|soratra apôkrifa]] na [[Pseodepigrafa (protestantisma)|pseodepigrafa]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Assomption&quot;, ''Microsoft Encarta 2009''&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

== Fampianarana sy fankalazana ==

=== Ao amin' ny Fiangonana katôlika ===

==== Foto-pampianarana ====

Tamin' ny 1 Novambra 1950 dia nofaritana ho [[tenim-pinoana]] tamin' ny alalan' ny kônstitosiôna apôstôlikan' i papa [[Pio XII]] atao hoe ''Munificentissimus Deus'' ny Fampiakarana an' i Maria, araka izao:&lt;blockquote&gt;&quot;Amin' ny alalan' ny fahefan' ny Tompontsika Jesoa-Kristy, sy ny olon-tsambatra apôstôly [[Petera|Piera]] sy [[Paoly (apôstôly)|Paoly]], ary amin' ny alalan' ny Fahefanay manokana, dia tononinay sy ambaranay ary faritanay ho tenim-pinoana nambaran' Andriamanitra fa ny Renin' Andriamanitra tsy azon-keloka, i Maria Virjiny, rehefa nahatapitra ny zotram-piainany an-tany, dia nampakarina vatana sy fanahy any amin' ny voninahitry ny lanitra.&quot;&lt;/blockquote&gt;— Kônstitosiôna dôgmatika ''Munificentissimus Deus'', § 44.

Taorian' izany, ny kônstitosiôna dôgmatika ''Lumen Gentium'' tamin' ny [[Kônsily Vatikàna II]] tamin' ny taona 1964 dia nanao izao fanambaràna izao:&lt;blockquote&gt;&quot;Ary farany, ny Virjiny tsy azon-keloka, izay narovana amin' ny loton' ny [[fahotana tamin' ny fototra]], hatramin' ny fiafaran' ny fiainany an-tany, dia nampakarina any amin' ny voninahitry ny lanitra fanahy sy vatana ary nasandratry ny Tompo ho Mpanjakavavin' izao rehetra izao izy mba hanahaka tanteraka ny Zanany, izay Tompo sy mpandresy ny fahotana sy ny fahafatesana.&quot;&lt;/blockquote&gt;— Kônstitosiôna dôgmatika ''Lumen Gentium'' momba ny Eglizy, § 59.

==== Fankalazana ====
Ao amin' ny [[Katôlisisma|Fiangonana katôlika]] dia ankalazaina amin' ny fomba manetriketrika ny Fampiakarana an' i Maria Virjina  isaky ny 15 Aogositra ka matetika dia marihina amin' ny fanaovana filaharam-be izany. Valo andro aorian' ny fankalazana ny Fampiakarana an' i Maria no ankalazana an' i [[Maria Mpanjaka]], izany hoe amin' ny 22 Aogositra.

=== Ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa ===
Mankalaza ny [[Torimason' ny Renin' Andriamanitra]] amin' ny 15 Aogositra, araka ny [[tetiandro joliana]] ny [[Fiangonana ôrtôdôksa]] ao amin' ny firenena sasany na araka ny tetiandro gregôriana ao amin' ny hafa. Izany Torimason' ny Renin' Andriamanitra izany dia ny fahafatesan' i Maria hodidinin' ireo [[Apôstôly]], sy ny fitsanganany ho velona, ary ny fanomezana voninahitra azy. Iray amin' ny fety lehibe roa ambin' ny folo izany ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa sady laharana farany ao amin' ny [[tetiandro litorjika]], ka ny fety voalohany amin' izany dia ny [[Fahaterahan' ny Virjiny]]. Ambara fa i Maria dia &quot;nampakarin' Andriamanitra any amin' ny Fanjakan' ny Lanitr' i Kristy amin' ny fahafenoan' ny fisiany, ara-panahy sy ara-batana.&quot;

I Maria, araka ny [[Lovantsofina|lovantsofin]]' ny Fiangonana ôrtôdôksa, dia nampakarina any an-danitra tao amin' ny vatany, izany no atao hoe &quot;Torimason' ny Renin' Andriamanitra&quot;, fa tsy &quot;Fampiakarana&quot; izay teny ampiasain' ny Fiangonana katôlika. Izany zava-nitranga izany dia heverina ho tandindon' ny [[Fitsanganan-ko velona|fitsanganan' ny tena amin' ny maty]], izay hitranga amin' ny [[fiavian' i Kristy fanindroany]] ety ambonin' ny tany, araka ny finoan' ny Ôrtôdôksa, araka izao fanazavan' ilay teôlôjiana atao hoe Vladimir Lossky izao: &quot;Raha mbola nitoetra teto amin' izao tondolo izao izy [i Maria], raha nanaiky ny fepetran' ny fiainan' olombelona izy hatramin' ny fanekena ny fahafatesana, izany dia noho ny sitrapony tanteraka, izay nampisehoany ny ''kenosis'' (fanetren-tena) an-tsitrapon' ny Zanany. Nefa ny fahafatesana dia tsy nanana fahefana taminy: sahala amin' ny Zanany, nitsangana tamin' ny maty izy ary niakatra any an-danitra, izay hipôstazin' olombelona nanatanteraka ao aminy ny fara-fiafarana izay antony namoronana izao tontolo izao.&quot;

Manakaiky dia manakaiky ny fetin' ny Fampiakarana an' i Maria ao amin' ny Katôlika ny Torimason' ny Renin' Andriamanitra ao amin' ny Ôrtôdôksa nefa misy zavatra sasany mampiavaka azy. Izany fahasamihafana izany dia hita indrindra amin' ny fanakambanan' ny Fiangonana katôlika, ao amin' ny famaritany ny Fampiakarana ny Virjiny (araka ny hita eo ambony) ny tenim-pinoan' ny [[Fahatorontoronina tsy azon-keloka]] izay tsipahin' ny Fiangonana ôrtodôksa. 

Araka ny [[lovam-pampianarana]] ôrtôdôksa, i Maria dia maty tokoa, noho ny maha olombelona mety maty azy, mifamatotra amin' ny fahasimban' ity izao tontolo izao ity, taorian' ny [[Fahalavoan' ny Olombelona]] (izay iraisany amin' ny olombelona rehetra), sady natsangan' ny Zanany tamin' ny maty amin' ny maha Renin' ny Fiainana azy: noho izany dia heverina ho mandray anjara amin' ny [[fiainana mandrakizay]] ao amin' ny [[Paradisa]] izy. Noho izany dia mitovy ny tsikera asetrin' ny Fiangonana ôrtôdôksa ny Fahatorontoronina tsy azon-keloka sy ny tenim-pinoan' ny Fampiakarana araka ny Fiangonana katôlika.

Etsy an-daniny, mifanohitra amin' ny finoan' ny [[Rain' ny Fiangonana]] (na Aban' ny Eglizy) ny fanambaràna ilay Renin' Andriamanitra Tena Masina ho &quot;voaron' Andriamanitra tsy ho azon' ny [[fahotana tamin' ny fototra]]&quot;: izany dia fanaovana azy ho olombelona hafa noho ny zanak' olombelona, ka manafoana ny fahafahan' ny Maria Virjiny hiteny hoe &quot;tsia&quot;, ka noho izany mahavery ny lanja ara-pamonjena anan' ny teny manaiky navaliny ny fanambaràn' ny anjely [[Gabriela (anjely)|Gabriela]] (&quot;Inty ny ankizivavin' ny Tompo ka aoka hotanteraka amiko izany araka ny Teninao&quot;), (izay valian' ny Katôlika fa i [[Adama (Baiboly)|Adama]] sy i [[Eva]], na dia noforonina tsy nisy fahotana aza, dia nanam-pahafahana tsy hanaraka ny lalana natoron' Andriamanitra azy). Ny hoe afaka amin' ny fahotana tamin' ny fototra dia tsy manaisotra ny fananana [[safidy malalaka]]. Ary indrindra ny filazana an' i Maria Virjiny ho voaro amin' ny fahotana tamin' ny fototra, izany hoe efa [[Famonjena|voavonjy]] mialoha, dia toy ny filazana azy ho tsy takatry ny fahafatesana. 

=== Ny hevitry ny Prôtestanta ===
Mitsipaka ny fankalazana ny Fampiakarana an' i Maria io ny fiangonana kristiana hafa. Mitsipaka azy io  ny [[Prôtestantisma|Prôtestanta]] noho izy tsy voalaza ao amin' ny boky heveriny ho hany avy amin' ny [[Tsindrimandry (fivavahana)|tsindrimandrin' Andriamanitra]], dia ireo bokin' ny [[Testamenta Vaovao]]. Aminy dia fivavahana amin' i Maria ([[mariôlatria]]) izany ka sahala amin' ny [[fanompoan-tsampy]].  

Tsy mankalaza intsony ny Fampiakarana an' i Maria ny [[Anglikanisma|Fiangonana anglikana]] nanomboka tamin' ny taona 1549, nefa ny 15 Aogositra dia natokany hankalazana an' i Maria Virjina, tsy misy ifandraisany amin' ny nampiakarana azy any an-danitra. 

Manao fankalazana ihany ny [[Anglikanisma|Anglikana]] sy ny [[Loteranisma|Loterana]] nefa tsy milaza izany ho &quot;Fampiakarana an' i Maria&quot; fa &quot;Fetin' i Maria&quot; na &quot;Andron' i Maria&quot; fotsiny. 

== Tantara ==

=== Fiantombohany sy fandrosoany ===
Talohan' ny hahatonga azy ho [[tenim-pinoana]] (na dôgma), ny Fampiakarana an' i Maria dia [[finoana]] niorina tamin' ny lovantsofin' ny Rain' ny Fiangonana (na Aban' ny Eglizy) fa tsy manam-pototra ao amin' ny [[Soratra Masina]] fantatra tamin' ny vanim-potoana voalohany nisian' ny Fiangonana kristiana. Tsy misy na dia kely aza ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] soratra milaza ny fiafaran' i Maria, ka lahatsoratra [[Apôkrifan' ny Baiboly|apôkrifa]] sy angano no nameno izany fahabangana izany. 

Tamin' ny taonjato faha-4, i [[Efrema Siriana]] dia nilaza fa ny vatan-tenan' i Maria dia nitoetra tsy nisy fahasimbana taorian' ny fahafatesany, izany hoe tsy tratran' ny fahalovana vokatry ny fahafatesana. I [[Epifaniôsy avy any Salamisy]] dia nanolota petra-kevitra ny amin' izay mety niafaran' i Maria taorian' ny fahafatesany. Nanatsoa-kevitra izy fa tsy misy azo ambara ny amin' izany nefa nieritreritra izy fa mety misy olona hafa mahalala bebe kokoa ny amin' izany. Satria efa nisy ny lovantsofina voasoratra nanomboka tamin' ny taonjato faha-5, dia tokony efa nisy tamin' ny taonjato faha-4 izany. 

Tany Andrefana, i [[Gregôrio avy any Tours]] no voalohany niresaka ny amin' izany, tamin' ny fiafaran' ny taonjato faha-6. Niankina tamin' ny amboaran-dahatsoratra [[Apôkrifa (literatiora sy zavakanto)|apôkrifa]] atao hoe ''Transitus Mariæ'', izay amin' ny ankapobeny momba ny taonjato faha-5. Izany vondron-dahatsoratra izany dia nantsoin' i [[Gelasio I]] tamin' ny taona 495-496 ho &quot;tsy tokony hotazomina&quot; satria apôkrifa, nefa ilay angon-dahatsoratra no noteneniny amin' izany fa tsy ilay finoana. Araka ity lovantsofina ity, i Maria dia nihaona tamin' ny [[anjely]] iray teo amin' ny [[Tendrombohitra Ôliva]] izay nanome azy ny sampana misy ravina avy amin' ny hazon' aina sady nanambara taminy ny hahafatesany tsy ho ela. Nody tany an-tranony i Maria ka nanambara ilay vaovao tamin' ny manodidina. Niverina amin' ny fomba mahagaga avy any amin' ny toerana nitoriany teny avy ny [[Apôstôly roa ambin' ny folo|Apôstôly]] ka tonga nanodidina azy. Niseho voahodidin' anjely i [[Jesoa]] mba handray ny fanahin-dreniny, izay nampiandraiketiny ny arkanjely [[Mikaela (arikanjely)|Mikaela]] (na Misely). Nalevin' ny Apôstôly teo am-pototry ny Tendrombohitra Ôliva ny vatan' i Maria. Andro vitsy taorian' izany dia niseho indray i Jesoa ka naka ny vatan' i Maria ho any am-paradisa ka tany no nikambana indray ny vatana sy ny fanahin' i Maria. 

Tany Atsinanana, i [[Jôanesy avy any Damaskôsy]] (na Joany Damaskena) dia nitatitra ny lovantsofin' ny [[Fiangonan' i Jerosalema]] ny amin' izany zavatra izany: araka ny filazany, i Jovenaly, eveka tany [[Jerosalema]], dia nangatahan' ny emperora mivady,  Markianôsy sy i Polkeria, ny vatan' i Maria nandritra ny [[Kônsily tao Kalkedôna|Kônsilin' i Kalkedôna]]. Namaly i Jovenaly fa maty nohodidinin' ny Apôstôly, afa-tsy i [[Tômasy]] izay tratra aoriana, i Maria. Tamin' ny fahatongavany, andro vitsy taty aoriana, dia nangataka hijery ny fasana i Tômasy nefa foana ilay fasana rehefa nojerena: nilaza noho izany ny Apôstôly fa nakarina any an-danitra i Maria. 

Misy lovantsofina hafa izay mitantara fa ny Fampiakarana an' i Maria dia niseho tao [[Efesôsy|Efeso]] (na Efesôsy na Efezy), tao amin' ny trano izay fantatra ankehitriny amin' ny anarana hoe &quot;tranon' i Maria Virjiny&quot;, niaraka tamin' ny Apôstôly [[Joany apostoly|Joany]], izay nanankinan' i Kristy, teo amin' ny [[hazo fijaliana]], ny fikarakarana an' i Maria. Ny firesahana ankolaka an' izany dia vao tamin' ny faramparan' ny taonjato faha-9, tao amin' ny [[Sora-tanam-piraketana|soratanam-piraketana]] siriaka iray. Ny hany loharano hafa dia asan' ny mpanoratra siriaka telo tamin' ny taonjato faha-12 sy faha-13. 

=== Fety tsotra tonga tenim-pinoana ===
Ny fetin' ny Fampikarana an' i Maria dia nampidirin' ny eveka [[Kirilôsy avy any Aleksandria]] tamin' ny taonjato faha-5. Tamin' ny nampielezana ny fivavahana kristiana tany Eorôpa dia nisolo tsikelikely ilay fety rômana atao hoe ''Feriæ Augusti'' izay nankalazana ny fandresena maro azon' i [[Aogosto]] teo antenatenan' ny volana Aogositra ny Fampiakarana an' i Maria. Andro tsy fiasana ny andro maro nankalazana ''Feriæ Augusti'' ny tao amin' ny [[Empira Rômana]] iray manontolo.

Tamin' ny taonjato faha-6 dia nanorina ny fetin' ny Torimason' i Maria Virjiny isan-taona amin' ny 15 Aogositra i Maorikiôsy, emperora bizantina, izay toa nataony mba hahatsiarovana ny fitokanana ny fiangonana iray natokana ho an' i Maria Virjiny niakatra tany an-danitra.

Tamin' ny taona 1638, taorian' ny fakalazana fanambadiana tsy namokatra izay nisehoan' ny fahafahan-jaza, ny mpanjaka [[Louis XIII]] izay naniry hahazo mpandova dia natokana amin' ny fomba manetriketrika an' i [[Frantsa]] ho an' i Maria Virjiny, izay nomeny ny anarana hoe Fampiakarana ([[Fiteny frantsay|frantsay]]: ''Assomption'') tamin' ny alalan' ny didy tao amin' ny Antenimieran' i Paris izay nomanina iray taona mialoha izay nampanaoviny ny vahoakany isaky ny 15 Aogositra, andro izay efa nankalazana ny fetin'ny Fampiakarana, nahitana filaharambe isaky ny paroasy. Teraka iray taona taorian' io i [[Louis XIV]], ary lasa fety lehibe tany Frantsa ny Fampiakarana, araka ny fanirian' i Louis XIII. 

Tamin' ny taona 1854, ny fanambaràna ny tenim-pinoan' ny [[Fahatorontoronina tsy azon-keloka]] dia niteraka fangatahana maro nataon' ny vahoaka tany [[Rôma]] mba hamaritana amin' ny fomba ôfisialy ny tenim-pinoan' ny Fampiakarana. Hatramin' ny taona 1854 ka hatramin' ny 1945 dia mpino miisa 8 tapitrisa no nanoratra mba hahatanteraka izany. [[Eveka]] niisa 1.332 sy pretra 83.000 ary relijiozy maro koa no nanao taratasy fangatahana.  Noho ireo fangatahana miverimberina ireo dia nasain' ny papa [[Pio XII]] haneho ny heviny ny eveka katôlika maneran-tany. Ny 90 %n' ny eveka dia nanaiky ny hanaovana ny Fampiakarana ho tenim-pinoana fa ny 10 % ihany no nanontany tena ny amin' ny ilana ny fanaovana fanambaràna toy izany.

Tamin' ny 1 Nôvambra 1950, ny kônstitosiôna apôstôlika ''Munificentissimus Deus'' nosoratan' i Pio XII dia nandraikitra ity fety marialy ity, izay nankalazaina efa taonjato efatra ambin' ny folo, tamin' ny fanambaràna fa ny Fampiakarana dia tokony ho heverina ho [[tenim-pinoana]] avy amin' ny [[Fanambaràna (finoana)|fanambaràn]]' Andriamanitra. I Maria, izay voaro tamin' ny [[fahotana tamin' ny fototra]] sady tsy nanao [[fahotana]] manokana, dia nakarina vatana sy fanahy amin' ny voninahitry ny lanitra, taorian' ny fahataperan' ny fiainany an-tany: araka ity tenim-pinoana ity dia tsy niandry ny [[Fitsanganan-ko velona|fitsanganana amin' ny maty]] amin' ny [[andro farany]] ny vatan' i Maria. 

== Jereo koa ==

* [[Renin'Andriamanitra|Renin' Andriamanitra]]

== Loharano ==</text>
      <sha1>kafut81uowc9e1df6e94iux951ca2kw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046931</id>
      <parentid>1046930</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T17:12:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15250" xml:space="preserve">[[Sary:Ghisoni Assunzione.jpg|vignette|386x386px|''Fampiakarana an' i Maria'', nataon'i  Fermo Ghisoni da Caravaggio tamin'ny taonjato faha-16.]]
Ny '''Fampiakarana''' '''an' i''' '''Maria''' any an-danitra, dia [[finoana]] katôlika sy ôrtôdôksa izay milaza fa tsy maty sahala amin' ny be sy ny maro i [[Maria (renin'i Jesoa)|Maria]] renin' i [[Jesoa]] fa niditra avy hatrany any amin' ny voninahitr' Andriamanitra, ka lazaina koa ho &quot;fiakarana any an-danitra&quot; izany

Tsy misy fototra mivantana avy amin' ny [[Baiboly]] ny finoana ny amin' ny fampiakarana an' i Maria any an-danitra nefa efa nisy ela tao amin' ny [[Lovam-pampianarana|Lovam-pampianaran]]' ny Fiangonana tany [[Fiangonana Tatsinanana|Atsinanana]] sy tany [[Kristianisma Tandrefana|Andrefana]] izay nankalaza azy nanomboka tamin' ny taonjato faha-8. Ny [[Kristianisma Tandrefana|Fiangonana tandrefana]] dia nandraikitra azy ho [[tenim-pinoana]] (na dôgma) tamin' ny taona 1950 (tamin' ny alalan' ny kônstitosiôna apôstôlika ''Munificentissimus Deus'' nataon' papa Pio &lt;abbr&gt;XII&lt;/abbr&gt;). Fampiharana voalohany sady tokana ny tsy fetezan-dison' ny papa izay notapahina nandritra ny [[Kônsily Vatikàna I]] izany. Ny [[Fiangonana Tatsinanana|Fiangonana tatsinanana]] kosa dia tsy namaritra an' izany ho tenim-pinoana. &quot;[[Torimason' ny Renin' Andriamanitra]]&quot; no ilazan' ny [[Kristianisma ortodoksa|Ôrtôdôksa]] an' izany fa tsy &quot;Fampiakarana&quot;.

Ny ahitana ny tantara momba ny fampiakaran'  Maria dia ao amin' ireo [[Apôkrifan' ny Baiboly|soratra apôkrifa]] na [[Pseodepigrafa (protestantisma)|pseodepigrafa]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Assomption&quot;, ''Microsoft Encarta 2009''&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

== Fampianarana sy fankalazana ==

=== Ao amin' ny Fiangonana katôlika ===

==== Foto-pampianarana ====

Tamin' ny 1 Novambra 1950 dia nofaritana ho [[tenim-pinoana]] tamin' ny alalan' ny kônstitosiôna apôstôlikan' i papa [[Pio XII]] atao hoe ''Munificentissimus Deus'' ny Fampiakarana an' i Maria, araka izao:&lt;blockquote&gt;&quot;Amin' ny alalan' ny fahefan' ny Tompontsika Jesoa-Kristy, sy ny olon-tsambatra apôstôly [[Petera|Piera]] sy [[Paoly (apôstôly)|Paoly]], ary amin' ny alalan' ny Fahefanay manokana, dia tononinay sy ambaranay ary faritanay ho tenim-pinoana nambaran' Andriamanitra fa ny Renin' Andriamanitra tsy azon-keloka, i Maria Virjiny, rehefa nahatapitra ny zotram-piainany an-tany, dia nampakarina vatana sy fanahy any amin' ny voninahitry ny lanitra.&quot;&lt;/blockquote&gt;— Kônstitosiôna dôgmatika ''Munificentissimus Deus'', § 44.

Taorian' izany, ny kônstitosiôna dôgmatika ''Lumen Gentium'' tamin' ny [[Kônsily Vatikàna II]] tamin' ny taona 1964 dia nanao izao fanambaràna izao:&lt;blockquote&gt;&quot;Ary farany, ny Virjiny tsy azon-keloka, izay narovana amin' ny loton' ny [[fahotana tamin' ny fototra]], hatramin' ny fiafaran' ny fiainany an-tany, dia nampakarina any amin' ny voninahitry ny lanitra fanahy sy vatana ary nasandratry ny Tompo ho Mpanjakavavin' izao rehetra izao izy mba hanahaka tanteraka ny Zanany, izay Tompo sy mpandresy ny fahotana sy ny fahafatesana.&quot;&lt;/blockquote&gt;— Kônstitosiôna dôgmatika ''Lumen Gentium'' momba ny Eglizy, § 59.

==== Fankalazana ====
Ao amin' ny [[Katôlisisma|Fiangonana katôlika]] dia ankalazaina amin' ny fomba manetriketrika ny Fampiakarana an' i Maria Virjina  isaky ny 15 Aogositra ka matetika dia marihina amin' ny fanaovana filaharam-be izany. Valo andro aorian' ny fankalazana ny Fampiakarana an' i Maria no ankalazana an' i [[Maria Mpanjaka]], izany hoe amin' ny 22 Aogositra.

=== Ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa ===
Mankalaza ny [[Torimason' ny Renin' Andriamanitra]] amin' ny 15 Aogositra, araka ny [[tetiandro joliana]] ny [[Fiangonana ôrtôdôksa]] ao amin' ny firenena sasany na araka ny tetiandro gregôriana ao amin' ny hafa. Izany Torimason' ny Renin' Andriamanitra izany dia ny fahafatesan' i Maria hodidinin' ny Apôstôly, sy ny fitsanganany ho velona, ary ny fanomezana voninahitra azy. Iray amin' ny fety lehibe roa ambin' ny folo izany ao amin' ny Fiangonana ôrtôdôksa sady laharana farany ao amin' ny [[tetiandro litorjika]], ka ny fety voalohany amin' izany dia ny [[Fahaterahan' ny Virjiny]]. Ambara fa i Maria dia &quot;nampakarin' Andriamanitra any amin' ny Fanjakan' ny Lanitr' i Kristy amin' ny fahafenoan' ny fisiany, ara-panahy sy ara-batana.&quot;

I Maria, araka ny [[Lovantsofina|lovantsofin]]' ny Fiangonana ôrtôdôksa, dia nampakarina any an-danitra tao amin' ny vatany, izany no atao hoe &quot;Torimason' ny Renin' Andriamanitra&quot;, fa tsy &quot;Fampiakarana&quot; izay teny ampiasain' ny Fiangonana katôlika. Izany zava-nitranga izany dia heverina ho tandindon' ny [[Fitsanganan-ko velona|fitsanganan' ny tena amin' ny maty]], izay hitranga amin' ny [[fiavian' i Kristy fanindroany]] ety ambonin' ny tany, araka ny finoan' ny Ôrtôdôksa, araka izao fanazavan' ilay teôlôjiana atao hoe Vladimir Lossky izao: &quot;Raha mbola nitoetra teto amin' izao tondolo izao izy [i Maria], raha nanaiky ny fepetran' ny fiainan' olombelona izy hatramin' ny fanekena ny fahafatesana, izany dia noho ny sitrapony tanteraka, izay nampisehoany ny ''kenosis'' (fanetren-tena) an-tsitrapon' ny Zanany. Nefa ny fahafatesana dia tsy nanana fahefana taminy: sahala amin' ny Zanany, nitsangana tamin' ny maty izy ary niakatra any an-danitra, izay hipôstazin' olombelona nanatanteraka ao aminy ny fara-fiafarana izay antony namoronana izao tontolo izao.&quot;

Manakaiky dia manakaiky ny fetin' ny Fampiakarana an' i Maria ao amin' ny Katôlika ny Torimason' ny Renin' Andriamanitra ao amin' ny Ôrtôdôksa nefa misy zavatra sasany mampiavaka azy. Izany fahasamihafana izany dia hita indrindra amin' ny fanakambanan' ny Fiangonana katôlika, ao amin' ny famaritany ny Fampiakarana ny Virjiny (araka ny hita eo ambony) ny tenim-pinoan' ny [[Fahatorontoronina tsy azon-keloka]] izay tsipahin' ny Fiangonana ôrtodôksa. 

Araka ny [[lovam-pampianarana]] ôrtôdôksa, i Maria dia maty tokoa, noho ny maha olombelona mety maty azy, mifamatotra amin' ny fahasimban' ity izao tontolo izao ity, taorian' ny [[Fahalavoan' ny Olombelona]] (izay iraisany amin' ny olombelona rehetra), sady natsangan' ny Zanany tamin' ny maty amin' ny maha Renin' ny Fiainana azy: noho izany dia heverina ho mandray anjara amin' ny [[fiainana mandrakizay]] ao amin' ny [[Paradisa]] izy. Noho izany dia mitovy ny tsikera asetrin' ny Fiangonana ôrtôdôksa ny Fahatorontoronina tsy azon-keloka sy ny tenim-pinoan' ny Fampiakarana araka ny Fiangonana katôlika.

Etsy an-daniny, mifanohitra amin' ny finoan' ny [[Rain' ny Fiangonana]] (na Aban' ny Eglizy) ny fanambaràna ilay Renin' Andriamanitra Tena Masina ho &quot;voaron' Andriamanitra tsy ho azon' ny [[fahotana tamin' ny fototra]]&quot;: izany dia fanaovana azy ho olombelona hafa noho ny zanak' olombelona, ka manafoana ny fahafahan' ny Maria Virjiny hiteny hoe &quot;tsia&quot;, ka noho izany mahavery ny lanja ara-pamonjena anan' ny teny manaiky navaliny ny fanambaràn' ny anjely [[Gabriela (anjely)|Gabriela]] (&quot;Inty ny ankizivavin' ny Tompo ka aoka hotanteraka amiko izany araka ny Teninao&quot;), (izay valian' ny Katôlika fa i [[Adama (Baiboly)|Adama]] sy i [[Eva]], na dia noforonina tsy nisy fahotana aza, dia nanam-pahafahana tsy hanaraka ny lalana natoron' Andriamanitra azy). Ny hoe afaka amin' ny fahotana tamin' ny fototra dia tsy manaisotra ny fananana [[safidy malalaka]]. Ary indrindra ny filazana an' i Maria Virjiny ho voaro amin' ny fahotana tamin' ny fototra, izany hoe efa [[Famonjena|voavonjy]] mialoha, dia toy ny filazana azy ho tsy takatry ny fahafatesana.

=== Ny hevitry ny Prôtestanta ===
Mitsipaka ny fankalazana ny Fampiakarana an' i Maria io ny fiangonana kristiana hafa. Mitsipaka azy io  ny [[Prôtestantisma|Prôtestanta]] noho izy tsy voalaza ao amin' ny boky heveriny ho hany avy amin' ny [[Tsindrimandry (fivavahana)|tsindrimandrin' Andriamanitra]], dia ireo bokin' ny [[Testamenta Vaovao]]. Aminy dia fivavahana amin' i Maria ([[mariôlatria]]) izany ka sahala amin' ny [[fanompoan-tsampy]].  

Tsy mankalaza intsony ny Fampiakarana an' i Maria ny [[Anglikanisma|Fiangonana anglikana]] nanomboka tamin' ny taona 1549, nefa ny 15 Aogositra dia natokany hankalazana an' i Maria Virjina, tsy misy ifandraisany amin' ny nampiakarana azy any an-danitra. 

Manao fankalazana ihany ny [[Anglikanisma|Anglikana]] sy ny [[Loteranisma|Loterana]] nefa tsy milaza izany ho &quot;Fampiakarana an' i Maria&quot; fa &quot;Fetin' i Maria&quot; na &quot;Andron' i Maria&quot; fotsiny. 

== Tantara ==

=== Fiantombohany sy fandrosoany ===
Talohan' ny hahatonga azy ho [[tenim-pinoana]] (na dôgma), ny Fampiakarana an' i Maria dia [[finoana]] niorina tamin' ny lovantsofin' ny Rain' ny Fiangonana (na Aban' ny Eglizy) fa tsy manam-pototra ao amin' ny [[Soratra Masina]] fantatra tamin' ny vanim-potoana voalohany nisian' ny Fiangonana kristiana. Tsy misy na dia kely aza ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] soratra milaza ny fiafaran' i Maria, ka lahatsoratra [[Apôkrifan' ny Baiboly|apôkrifa]] sy angano no nameno izany fahabangana izany. 

Tamin' ny taonjato faha-4, i [[Efrema Siriana]] dia nilaza fa ny vatan-tenan' i Maria dia nitoetra tsy nisy fahasimbana taorian' ny fahafatesany, izany hoe tsy tratran' ny fahalovana vokatry ny fahafatesana. I [[Epifaniôsy avy any Salamisy]] dia nanolota petra-kevitra ny amin' izay mety niafaran' i Maria taorian' ny fahafatesany. Nanatsoa-kevitra izy fa tsy misy azo ambara ny amin' izany nefa nieritreritra izy fa mety misy olona hafa mahalala bebe kokoa ny amin' izany. Satria efa nisy ny lovantsofina voasoratra nanomboka tamin' ny taonjato faha-5, dia tokony efa nisy tamin' ny taonjato faha-4 izany. 

Tany Andrefana, i [[Gregôrio avy any Tours]] no voalohany niresaka ny amin' izany, tamin' ny fiafaran' ny taonjato faha-6. Niankina tamin' ny amboaran-dahatsoratra [[Apôkrifa (literatiora sy zavakanto)|apôkrifa]] atao hoe ''Transitus Mariæ'', izay amin' ny ankapobeny momba ny taonjato faha-5. Izany vondron-dahatsoratra izany dia nantsoin' i [[Gelasio I]] tamin' ny taona 495-496 ho &quot;tsy tokony hotazomina&quot; satria apôkrifa, nefa ilay angon-dahatsoratra no noteneniny amin' izany fa tsy ilay finoana. Araka ity lovantsofina ity, i Maria dia nihaona tamin' ny [[anjely]] iray teo amin' ny [[Tendrombohitra Ôliva]] izay nanome azy ny sampana misy ravina avy amin' ny hazon' aina sady nanambara taminy ny hahafatesany tsy ho ela. Nody tany an-tranony i Maria ka nanambara ilay vaovao tamin' ny manodidina. Niverina amin' ny fomba mahagaga avy any amin' ny toerana nitoriany teny avy ny [[Apôstôly roa ambin' ny folo|Apôstôly]] ka tonga nanodidina azy. Niseho voahodidin' anjely i [[Jesoa]] mba handray ny fanahin-dreniny, izay nampiandraiketiny ny arkanjely [[Mikaela (arikanjely)|Mikaela]] (na Misely). Nalevin' ny Apôstôly teo am-pototry ny Tendrombohitra Ôliva ny vatan' i Maria. Andro vitsy taorian' izany dia niseho indray i Jesoa ka naka ny vatan' i Maria ho any am-paradisa ka tany no nikambana indray ny vatana sy ny fanahin' i Maria. 

Tany Atsinanana, i [[Jôanesy avy any Damaskôsy]] (na Joany Damaskena) dia nitatitra ny lovantsofin' ny [[Fiangonan' i Jerosalema]] ny amin' izany zavatra izany: araka ny filazany, i Jovenaly, eveka tany [[Jerosalema]], dia nangatahan' ny emperora mivady,  Markianôsy sy i Polkeria, ny vatan' i Maria nandritra ny [[Kônsily tao Kalkedôna|Kônsilin' i Kalkedôna]]. Namaly i Jovenaly fa maty nohodidinin' ny Apôstôly, afa-tsy i [[Tômasy]] izay tratra aoriana, i Maria. Tamin' ny fahatongavany, andro vitsy taty aoriana, dia nangataka hijery ny fasana i Tômasy nefa foana ilay fasana rehefa nojerena: nilaza noho izany ny Apôstôly fa nakarina any an-danitra i Maria. 

Misy lovantsofina hafa izay mitantara fa ny Fampiakarana an' i Maria dia niseho tao [[Efesôsy|Efeso]] (na Efesôsy na Efezy), tao amin' ny trano izay fantatra ankehitriny amin' ny anarana hoe &quot;tranon' i Maria Virjiny&quot;, niaraka tamin' ny Apôstôly [[Joany apostoly|Joany]], izay nanankinan' i Kristy, teo amin' ny [[hazo fijaliana]], ny fikarakarana an' i Maria. Ny firesahana ankolaka an' izany dia vao tamin' ny faramparan' ny taonjato faha-9, tao amin' ny [[Sora-tanam-piraketana|soratanam-piraketana]] siriaka iray. Ny hany loharano hafa dia asan' ny mpanoratra siriaka telo tamin' ny taonjato faha-12 sy faha-13. 

=== Fety tsotra tonga tenim-pinoana ===
Ny fetin' ny Fampikarana an' i Maria dia nampidirin' ny eveka [[Kirilôsy avy any Aleksandria]] tamin' ny taonjato faha-5. Tamin' ny nampielezana ny fivavahana kristiana tany Eorôpa dia nisolo tsikelikely ilay fety rômana atao hoe ''Feriæ Augusti'' izay nankalazana ny fandresena maro azon' i [[Aogosto]] teo antenatenan' ny volana Aogositra ny Fampiakarana an' i Maria. Andro tsy fiasana ny andro maro nankalazana ''Feriæ Augusti'' ny tao amin' ny [[Empira Rômana]] iray manontolo.

Tamin' ny taonjato faha-6 dia nanorina ny fetin' ny Torimason' i Maria Virjiny isan-taona amin' ny 15 Aogositra i Maorikiôsy, emperora bizantina, izay toa nataony mba hahatsiarovana ny fitokanana ny fiangonana iray natokana ho an' i Maria Virjiny niakatra tany an-danitra.

Tamin' ny taona 1638, taorian' ny fakalazana fanambadiana tsy namokatra izay nisehoan' ny fahafahan-jaza, ny mpanjaka [[Louis XIII]] izay naniry hahazo mpandova dia natokana amin' ny fomba manetriketrika an' i [[Frantsa]] ho an' i Maria Virjiny, izay nomeny ny anarana hoe Fampiakarana ([[Fiteny frantsay|frantsay]]: ''Assomption'') tamin' ny alalan' ny didy tao amin' ny Antenimieran' i Paris izay nomanina iray taona mialoha izay nampanaoviny ny vahoakany isaky ny 15 Aogositra, andro izay efa nankalazana ny fetin'ny Fampiakarana, nahitana filaharambe isaky ny paroasy. Teraka iray taona taorian' io i [[Louis XIV]], ary lasa fety lehibe tany Frantsa ny Fampiakarana, araka ny fanirian' i Louis XIII. 

Tamin' ny taona 1854, ny fanambaràna ny tenim-pinoan' ny [[Fahatorontoronina tsy azon-keloka]] dia niteraka fangatahana maro nataon' ny vahoaka tany [[Rôma]] mba hamaritana amin' ny fomba ôfisialy ny tenim-pinoan' ny Fampiakarana. Hatramin' ny taona 1854 ka hatramin' ny 1945 dia mpino miisa 8 tapitrisa no nanoratra mba hahatanteraka izany. [[Eveka]] niisa 1.332 sy pretra 83.000 ary relijiozy maro koa no nanao taratasy fangatahana.  Noho ireo fangatahana miverimberina ireo dia nasain' ny papa [[Pio XII]] haneho ny heviny ny eveka katôlika maneran-tany. Ny 90 %n' ny eveka dia nanaiky ny hanaovana ny Fampiakarana ho tenim-pinoana fa ny 10 % ihany no nanontany tena ny amin' ny ilana ny fanaovana fanambaràna toy izany.

Tamin' ny 1 Nôvambra 1950, ny kônstitosiôna apôstôlika ''Munificentissimus Deus'' nosoratan' i Pio XII dia nandraikitra ity fety marialy ity, izay nankalazaina efa taonjato efatra ambin' ny folo, tamin' ny fanambaràna fa ny Fampiakarana dia tokony ho heverina ho [[tenim-pinoana]] avy amin' ny [[Fanambaràna (finoana)|fanambaràn]]' Andriamanitra. I Maria, izay voaro tamin' ny [[fahotana tamin' ny fototra]] sady tsy nanao [[fahotana]] manokana, dia nakarina vatana sy fanahy amin' ny voninahitry ny lanitra, taorian' ny fahataperan' ny fiainany an-tany: araka ity tenim-pinoana ity dia tsy niandry ny [[Fitsanganan-ko velona|fitsanganana amin' ny maty]] amin' ny [[andro farany]] ny vatan' i Maria. 

== Jereo koa ==

* [[Renin'Andriamanitra|Renin' Andriamanitra]]

== Loharano ==</text>
      <sha1>bpgbd7tsc7r1nwjydnnllru2aby15uh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana</title>
    <ns>0</ns>
    <id>255141</id>
    <revision>
      <id>1046948</id>
      <parentid>1019252</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:36:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12760" xml:space="preserve">Ny '''Fiangonana''' '''ôrtôdôksa''' '''atsinanana''', izay fantatra koa amin' ny anarana hoe [[Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana|Fiangonana tsy kalkedôniana]] na [[Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana|Fiangonana tsy kalsedôniana]], dia ireo fiangonana kristiana tranainy izay niorina araka ny [[Kônsily voalohany tao Nikea|Kônsilin' i Nikea]] (taona 325) sy ny [[Kônsily voalohany tao Kônstantinôpôly|Kônsily voalohan' i Kônstantinôpôly]] (taona 381) ka atao hoe [[Fiangonan' ny kônsily roa]], araka ny filazàn' i Antoine Arjakovsky&lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;Antoine Arjakovsky, ''Qu'est-ce que l'orthodoxie'' ''?'', Gallimard, &lt;abbr zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;coll.&lt;/abbr&gt; « Folio essais », 2013, &lt;abbr zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;p.&lt;/abbr&gt; 69-70, 76&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;, na koa niorina araka ireo [[kônsily|kônsily]] roa ireo sy ny [[Kônsily tao Efeso|Kônsilin' i Efeso]] (na Efezy na Efesôsy) (taona 431) ka atao hoe '''Fiangonan' ny kônsily telo'''. Tsy isan' ny Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana izany ireo atao hoe [[Fiangonanan' ny kônsily fito|Fiangonanan' ny kônsily fito]], izany hoe ny [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana|Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana]].

Maro anefa ireo mpanoratra izay mihevitra fa ny atao hoe &quot;Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana&quot; dia tsy ahitana afa-tsy ireo Fiangonan' ny kônsily telo ka miavaka amin' ny Fiangonan' ny kônsily roa izay tsy anisany&lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;Chiara Pellegrino, ''La croix et le drapeau noir'', Marsilio, 2015 (&lt;nowiki&gt;ISBN 978-88-3174026-5&lt;/nowiki&gt;, [https://books.google.fr/books?id=gGpTCwAAQBAJ&amp;pg=PT37&amp;dq=%22%C3%A9glises+orthodoxes+orientales%22&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwiiyZiit7jLAhWBLA8KHfRzBpg4ChDoAQhPMAk#v=onepage&amp;q=%22%C3%A9glises%20orthodoxes%20orientales%22&amp;f=false vakio eto] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.fr%2Fbooks%3Fid%3DgGpTCwAAQBAJ%26pg%3DPT37%26dq%3D%2522%25C3%25A9glises%2Borthodoxes%2Borientales%2522%26hl%3Den%26sa%3DX%26ved%3D0ahUKEwiiyZiit7jLAhWBLA8KHfRzBpg4ChDoAQhPMAk%23v%3Donepage%2 tahiry]])&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;Jeffrey Gros et Daniel S. Mulhall, ''The Ecumenical Christian Dialogues and the Catechism of the Catholic Church'', Paulist Press, 2013 (&lt;nowiki&gt;ISBN 978-1-61643809-8&lt;/nowiki&gt;, [https://books.google.fr/books?id=GUy9AQAAQBAJ&amp;pg=PT80&amp;dq=%22oriental+orthodox%22+assyrian&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q=%22oriental%20orthodox%22%20assyrian&amp;f=false vakio eto] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.fr%2Fbooks%3Fid%3DgGpTCwAAQBAJ%26pg%3DPT37%26dq%3D%2522%25C3%25A9glises%2Borthodoxes%2Borientales%2522%26hl%3Den%26sa%3DX%26ved%3D0ahUKEwiiyZiit7jLAhWBLA8KHfRzBpg4ChDoAQhPMAk%23v%3Donepage%2 tahiry]])&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;[https://www.oikoumene.org/fr/familles-d-eglises/orthodox-churches-oriental Conseil œcuménique des Églises, &quot;Églises orthodoxes orientales&quot;] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.oikoumene.org%2Ffr%2Fchurch-families%2Forthodox-churches-oriental tahiry]]&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;[https://www.oikoumene.org/fr/familles-d-eglises/the-assyrian-church Conseil œcuménique des Églises, &quot;Église apostolique assyrienne de l'Orient&quot;] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.oikoumene.org%2Ffr%2Fchurch-families%2Fthe-assyrian-church tahiry]].&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Misy koa ny loharano izay manao ny Fiangonan' ny kônsily telo ho hany Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana &lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;Christine Chaillot, ''Rôle des images et vénération des icônes dans les églises orthodoxes orientales: syrienne, arménienne, copte, éthiopienne'', Genève, Dialogue entre Orthodoxes, 1993 ([https://books.google.fr/books/about/R%C3%B4le_des_images_et_v%C3%A9n%C3%A9ration_des_ic.html?id=UbREGwAACAAJ&amp;redir_esc=y vakio eto] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.fr%2Fbooks%2Fabout%2FR%25C3%25B4le_des_images_et_v%25C3%25A9n%25C3%25A9ration_des_ic.html%3Fid%3DUbREGwAACAAJ%26redir_esc%3Dy tahiry]])&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;Yves Chiron, ''Histoire des conciles'', EDI8, 2011 (&lt;nowiki&gt;ISBN 978-2-26203890-8&lt;/nowiki&gt;), [https://books.google.fr/books?id=vI1B_ZEoGfMC&amp;pg=PT36&amp;dq=Chiron+%22non+chalc%C3%A9doniennes%22&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q=Chiron%20%22non%20chalc%C3%A9doniennes%22&amp;f=false vakio eto] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.fr%2Fbooks%3Fid%3DvI1B_ZEoGfMC%26pg%3DPT36%26dq%3DChiron%2B%2522non%2Bchalc%25C3%25A9doniennes%2522%26hl%3Den%26sa%3DX%26redir_esc%3Dy%23v%3Donepage%26q%3DChiron%2520%2522non%2520chalc%25C3% tahiry]], &lt;abbr zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;p.&lt;/abbr&gt; 500&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;Gilbert van Belle, ''Il Senodos etiopico'', Peeters Publishers, 1999 (&lt;nowiki&gt;ISBN 978-9-04290816-1&lt;/nowiki&gt;, [https://books.google.fr/books?id=jGfOl9EiiFAC&amp;pg=PA27&amp;dq=%22%C3%A9glises+orthodoxes+orientales%22&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwiCzd6Qp7jLAhWCXw8KHRJwCJEQ6AEIMjAD#v=onepage&amp;q=%22%C3%A9glises%20orthodoxes%20orientales%22&amp;f=false vakio eto] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.fr%2Fbooks%3Fid%3DjGfOl9EiiFAC%26pg%3DPA27%26dq%3D%2522%25C3%25A9glises%2Borthodoxes%2Borientales%2522%26hl%3Den%26sa%3DX%26ved%3D0ahUKEwiCzd6Qp7jLAhWCXw8KHRJwCJEQ6AEIMjAD%23v%3Donepage%26q% tahiry]]), &lt;abbr zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;p.&lt;/abbr&gt; 27&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

Ny Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana no laharana fahefatra amin' ny fivavahana kristiana raha ny isan' ny mpino ao aminy no jerena, izay miisa 75 000 000 any ho any. Tsy anisany ireo fiangonana atao hoe Fiangonan' ny kônsily fito na [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana|Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana]].

== Teôlôjia ==
Ireo Fiangonana tsy kalkedôniana ireo dia tsy miombom-pandraisana ny [[eokaristia]] na ny [[fanasan'ny Tompo]] amin'ireo fiangonana atao hoe &quot;Fiangonana ôrtôdôksa (kalkedôniana)&quot;&lt;ref&gt;&lt;small&gt;[https://www.oikoumene.org/fr/church-families/orthodox-churches-eastern Conseil œcuménique des Églises, &quot;Églises orthodoxes (chalcédoniennes)&quot;] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.oikoumene.org%2Ffr%2Fchurch-families%2Forthodox-churches-eastern tahiry]]&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; na &quot;Fiangonana ôrtôdôksa (bizantina)&quot;&lt;ref&gt;&lt;small&gt;[https://www.oikoumene.org/es/church-families/orthodox-churches-eastern?set_language=es Consejo Mundial de Iglesias] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.oikoumene.org%2Fes%2Fchurch-families%2Forthodox-churches-eastern%3Fset_language%3Des tahiry]]&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; &quot;hatramin'ny fisarahana tamin'ny taona 451 sy ny fifandirana kristôlôjika: ireo voalohany, izay nilahatra niaraka tamin'i Kirilo avy any Aleksandria, dia nanohitra ny faharoa (nivoaka avy amin'ny sekoly antiôkiana) izay miresaka ny amin'ny &quot;[[Natiora (teolojia)|natiora]]&quot; (''phuseis'') roan'i [[Jesosy|Kristy]], izay heverin'ireo voalohany ho fizaràna ny [[Persona (teolojia)|persôna]]&lt;nowiki/&gt;n'i Kristy, ka nisafidy ny filazana ny &quot;''physis'' n'Andriamanitra Teny tonga nofo&quot;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;&lt;small&gt;Antoine Arjakovsky, ''Qu'est-ce que l'orthodoxie ?'', Gallimard, &lt;abbr&gt;coll.&lt;/abbr&gt; « Folio essais », 2013, &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 73&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Mifanohitra amin'izany ny an'ireo Fiangonana kalkedôniana izay nanahy sao very ny iray amin'ireo natiora roan'i Kristy raha arahina io fitenenana faharoa io (&quot;ny natioran'Andriamanitra Teny tonga nofo&quot;), ka nanao ireo mpifanohitra aminy hoe &quot;[[Monofizisma|mônôfizita]]&quot; (mpanaraka ny &quot;natiora tokana&quot;)&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;. Ireo &quot;Mônôfizita&quot; kosa nanao azy ireo hoe koa &quot;[[Diofizisma|Diôfizita]]&quot; (mpanaraka ny &quot;natiora roa&quot;)&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;&lt;small&gt;Antoine Arjakovsky, ''Qu'est-ce que l'orthodoxie ?'', Gallimard, &lt;abbr&gt;coll.&lt;/abbr&gt; « Folio essais », 2013, &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 74&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Na dia nisy aza ezaka fampihavanana nataon'i Joany avy any Antiokia mba hampisy marimaritra iraisana eo amin'ireo fampianarana roa ireo ka nananterany ny maha tokana ny personan'ireo natiora roa ireo sy niezahany namaha ny olana mamaivain'ny &quot;Theotokos&quot; ([[renin'Andriamanitra]]) momba an'i [[Maria (renin'i Jesoa)|Maria]] renin'i Jesoa, dia tsy nahaleo ny fiheverana ara-politika izay nampivaky ny patriarkatan'i Aleksandria sy ny patriarkatan'i Kônstantinôpôly ary niteraka ny fisarahana taorian'ny Kônsily tao Kalkedôna, izay nampisaraka ny tontolon'ny kristianisma, ka nisy fiantraikany lehibe tany Atsinanana izany tamin'ny fidiran'ny [[finoana silamo]]&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;.

== Ireo Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana ==
Ireto avy ireo isan'ny Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana:

==== Fiangonan'ny Kônsily roa ====
Ny [[konsily|kônsily]] voakasika eto dia ny [[Konsily voalohany tao Nikea|Kônsily voalohany tao Nikea]] (taona 325) sy ny [[Konsily voalohany tao Konstantinopoly|Kônsily voalohany tao Kônstantinôpôly]] (taona 381). Ireto avy ireo fiangonana ireo:

* Fiangonana ôrtôdôksa asiriana (na Fiangonana apôstôlika asirianan'ny Atsinanana);
* Fiangonana siriana kaldeana (na Fiangonana malabara ôrtôdôksa);
* Fiangonana Tranain'ny Atsinanana.

==== Fiangonan'ny Kônsily telo ====
Ny kônsily telo resahina eto dia ireo konsily roa voalohany sy ny [[Konsily tao Efeso|Kônsily tao Efeso]] (taona 431). Ireto avy ireo fiangonana ireo:

* Fiangonana kôpta ôrtôdôksa;
* [[Fiangonana ortodoksa teoahedo|Fiangonana etiopiana ôrtôdôksa teoahedo]];
* Fiangonana etiopiana ôrtôdôksa an-tsesitany;
* [[Fiangonana ortodoksa teoahedo|Fiangonana ôrtôdôksa eritreana]];
* Fiangonana siriaka ôrtôdôksa;
* Fiangonana siriaka-malankara ôrtôdôksa;
* Fiangonana malankara ôrtôdôksa;
* Fiangonana malabara tsy miankina;
* Fiangonana ôrtôdôksa malankara ao Atsimon'i India;
* [[Fiangonana ôrtôdôksa armeniana]];
* Fiangonan'i Albania;
* Fiangonan'i Nobia;
* Fiangonana jakôbitan'i Mesôpôtamia.

=== Fiangonana naorin'ny Apôstôly ===
Ny ankamaroan'ny fiangonana tsy kalkedôniana dia milaza, araka ny [[lovantsofina]], fa ireo [[Apostoly roa ambin'ny folo|apôstôly]] voalohan'i [[Jesosy|Jesoa]] na ny mpiatatr'ireo no nanorina azy:

* i [[Petera]] tany Antiokia ho an'ny Fiangonana siriaka ortodoksa&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;&lt;small&gt;Antoine Arjakovsky, ''Qu'est-ce que l'orthodoxie ?'', Gallimard, &lt;abbr&gt;coll.&lt;/abbr&gt; « Folio essais », 2013, &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 71&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;;
* i [[Marka (evanjelista)|Marka]] tao Aleksandria ho an'ny Fiangonana kopta ortodoksa&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;&lt;small&gt;Antoine Arjakovsky, ''Qu'est-ce que l'orthodoxie ?'', Gallimard, &lt;abbr&gt;coll.&lt;/abbr&gt; « Folio essais », 2013, &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 72&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;;
* i [[Bartolomeo|Bartôlômeo]] (na Bartelemy) sy i [[Tadeo avy any Edesa|Tadeo]] (atao hoe koa [[Joda Zelota|Joda Zelôta]]) ho an'ny Fiangonana apôstôlika armeniana&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;;
* i [[Tomasy|Tômasy]] ho an'ny Fiangonana sirô-malabary ôrtôdôksan'i Kerala&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;.

== Toerana ahitana azy ==
Amin'izao taonjato faha-21 izao ny ankabetsahan'ny mpino ao amin'ny Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana dia monina ao [[Etiopia|Etiôpia]], ao [[Eritrea]], ao [[Ejipta|Egipta]], ao [[Siria]], ao [[Libana|Libàna]], ao [[Armenia]], ary ao [[India]]. Misy zanaka am-pielezana maro ao Eorôpa, any [[Amerika Avaratra]], any [[Amerika Atsimo]] ary koa any [[Aostralia]]&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;&lt;small&gt;Antoine Arjakovsky, ''Qu'est-ce que l'orthodoxie ?'', Gallimard, &lt;abbr&gt;coll.&lt;/abbr&gt; « Folio essais », 2013, &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 70&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Ny fitambaran'ireo Fiangonana ireo dia misy mpino 60 000 000 any ho any&lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt; izay somary manana ny andrim-pinoany avy, ka ny kely indrindra dia tsy ahitana mihoatra ny mpino 1000, nefa ny [[Fiangonana etiopiana ortodoksa|Fiangonana etiôpiana ôrtôdôksa]], izay farany lehibe, dia ahitana mpino manakaiky ny 40 000 000&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Jérôme Anciberro, [http://temoignagechretien.fr/sites/default/files/public/thumbnails/image/2137-ARTFJ_-L1-1036-L2-1036-978_0.pdf « Les Églises d'Orient en un seul (grand) tableau »] {{Wayback|url=http://temoignagechretien.fr/sites/default/files/public/thumbnails/image/2137-ARTFJ_-L1-1036-L2-1036-978_0.pdf |date=20160601085632 }}, sur ''Témoignage chrétien'', octobre 2010. [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Ftemoignagechretien.fr%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fpublic%2Fthumbnails%2Fimage%2F2137-ARTFJ_-L1-1036-L2-1036-978_0.pdf tahiry]]&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

== Jereo koa: ==

*[[Fiangonana ortodoksa tatsinanana|Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana]]
* [[Kristianisma ortodoksa|Kristianisma ôrtôdôksaa]]
* [[Baiboly ortodoksa|Baiboly ôrtôdôksa]]

* [[Konsily|Kônsily]]
* [[Kristolojia|Kristôlôjia]]
* [[Trinite]]
* [[Monofizisma|Mônôfizisma]]
* [[Diofizisma|Diôfizisma]]
* [[Renin'Andriamanitra|Renin'Andrimanitra]]

== Loharano ==
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>5zlkppftv8osx9ou3s94iivhc1orudy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046949</id>
      <parentid>1046948</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:41:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Teôlôjia */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12806" xml:space="preserve">Ny '''Fiangonana''' '''ôrtôdôksa''' '''atsinanana''', izay fantatra koa amin' ny anarana hoe [[Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana|Fiangonana tsy kalkedôniana]] na [[Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana|Fiangonana tsy kalsedôniana]], dia ireo fiangonana kristiana tranainy izay niorina araka ny [[Kônsily voalohany tao Nikea|Kônsilin' i Nikea]] (taona 325) sy ny [[Kônsily voalohany tao Kônstantinôpôly|Kônsily voalohan' i Kônstantinôpôly]] (taona 381) ka atao hoe [[Fiangonan' ny kônsily roa]], araka ny filazàn' i Antoine Arjakovsky&lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;Antoine Arjakovsky, ''Qu'est-ce que l'orthodoxie'' ''?'', Gallimard, &lt;abbr zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;coll.&lt;/abbr&gt; « Folio essais », 2013, &lt;abbr zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;p.&lt;/abbr&gt; 69-70, 76&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;, na koa niorina araka ireo [[kônsily|kônsily]] roa ireo sy ny [[Kônsily tao Efeso|Kônsilin' i Efeso]] (na Efezy na Efesôsy) (taona 431) ka atao hoe '''Fiangonan' ny kônsily telo'''. Tsy isan' ny Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana izany ireo atao hoe [[Fiangonanan' ny kônsily fito|Fiangonanan' ny kônsily fito]], izany hoe ny [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana|Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana]].

Maro anefa ireo mpanoratra izay mihevitra fa ny atao hoe &quot;Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana&quot; dia tsy ahitana afa-tsy ireo Fiangonan' ny kônsily telo ka miavaka amin' ny Fiangonan' ny kônsily roa izay tsy anisany&lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;Chiara Pellegrino, ''La croix et le drapeau noir'', Marsilio, 2015 (&lt;nowiki&gt;ISBN 978-88-3174026-5&lt;/nowiki&gt;, [https://books.google.fr/books?id=gGpTCwAAQBAJ&amp;pg=PT37&amp;dq=%22%C3%A9glises+orthodoxes+orientales%22&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwiiyZiit7jLAhWBLA8KHfRzBpg4ChDoAQhPMAk#v=onepage&amp;q=%22%C3%A9glises%20orthodoxes%20orientales%22&amp;f=false vakio eto] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.fr%2Fbooks%3Fid%3DgGpTCwAAQBAJ%26pg%3DPT37%26dq%3D%2522%25C3%25A9glises%2Borthodoxes%2Borientales%2522%26hl%3Den%26sa%3DX%26ved%3D0ahUKEwiiyZiit7jLAhWBLA8KHfRzBpg4ChDoAQhPMAk%23v%3Donepage%2 tahiry]])&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;Jeffrey Gros et Daniel S. Mulhall, ''The Ecumenical Christian Dialogues and the Catechism of the Catholic Church'', Paulist Press, 2013 (&lt;nowiki&gt;ISBN 978-1-61643809-8&lt;/nowiki&gt;, [https://books.google.fr/books?id=GUy9AQAAQBAJ&amp;pg=PT80&amp;dq=%22oriental+orthodox%22+assyrian&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q=%22oriental%20orthodox%22%20assyrian&amp;f=false vakio eto] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.fr%2Fbooks%3Fid%3DgGpTCwAAQBAJ%26pg%3DPT37%26dq%3D%2522%25C3%25A9glises%2Borthodoxes%2Borientales%2522%26hl%3Den%26sa%3DX%26ved%3D0ahUKEwiiyZiit7jLAhWBLA8KHfRzBpg4ChDoAQhPMAk%23v%3Donepage%2 tahiry]])&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;[https://www.oikoumene.org/fr/familles-d-eglises/orthodox-churches-oriental Conseil œcuménique des Églises, &quot;Églises orthodoxes orientales&quot;] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.oikoumene.org%2Ffr%2Fchurch-families%2Forthodox-churches-oriental tahiry]]&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;[https://www.oikoumene.org/fr/familles-d-eglises/the-assyrian-church Conseil œcuménique des Églises, &quot;Église apostolique assyrienne de l'Orient&quot;] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.oikoumene.org%2Ffr%2Fchurch-families%2Fthe-assyrian-church tahiry]].&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Misy koa ny loharano izay manao ny Fiangonan' ny kônsily telo ho hany Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana &lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;Christine Chaillot, ''Rôle des images et vénération des icônes dans les églises orthodoxes orientales: syrienne, arménienne, copte, éthiopienne'', Genève, Dialogue entre Orthodoxes, 1993 ([https://books.google.fr/books/about/R%C3%B4le_des_images_et_v%C3%A9n%C3%A9ration_des_ic.html?id=UbREGwAACAAJ&amp;redir_esc=y vakio eto] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.fr%2Fbooks%2Fabout%2FR%25C3%25B4le_des_images_et_v%25C3%25A9n%25C3%25A9ration_des_ic.html%3Fid%3DUbREGwAACAAJ%26redir_esc%3Dy tahiry]])&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;Yves Chiron, ''Histoire des conciles'', EDI8, 2011 (&lt;nowiki&gt;ISBN 978-2-26203890-8&lt;/nowiki&gt;), [https://books.google.fr/books?id=vI1B_ZEoGfMC&amp;pg=PT36&amp;dq=Chiron+%22non+chalc%C3%A9doniennes%22&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q=Chiron%20%22non%20chalc%C3%A9doniennes%22&amp;f=false vakio eto] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.fr%2Fbooks%3Fid%3DvI1B_ZEoGfMC%26pg%3DPT36%26dq%3DChiron%2B%2522non%2Bchalc%25C3%25A9doniennes%2522%26hl%3Den%26sa%3DX%26redir_esc%3Dy%23v%3Donepage%26q%3DChiron%2520%2522non%2520chalc%25C3% tahiry]], &lt;abbr zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;p.&lt;/abbr&gt; 500&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&lt;small zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;Gilbert van Belle, ''Il Senodos etiopico'', Peeters Publishers, 1999 (&lt;nowiki&gt;ISBN 978-9-04290816-1&lt;/nowiki&gt;, [https://books.google.fr/books?id=jGfOl9EiiFAC&amp;pg=PA27&amp;dq=%22%C3%A9glises+orthodoxes+orientales%22&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwiCzd6Qp7jLAhWCXw8KHRJwCJEQ6AEIMjAD#v=onepage&amp;q=%22%C3%A9glises%20orthodoxes%20orientales%22&amp;f=false vakio eto] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fbooks.google.fr%2Fbooks%3Fid%3DjGfOl9EiiFAC%26pg%3DPA27%26dq%3D%2522%25C3%25A9glises%2Borthodoxes%2Borientales%2522%26hl%3Den%26sa%3DX%26ved%3D0ahUKEwiCzd6Qp7jLAhWCXw8KHRJwCJEQ6AEIMjAD%23v%3Donepage%26q% tahiry]]), &lt;abbr zoompage-fontsize=&quot;12&quot;&gt;p.&lt;/abbr&gt; 27&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

Ny Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana no laharana fahefatra amin' ny fivavahana kristiana raha ny isan' ny mpino ao aminy no jerena, izay miisa 75 000 000 any ho any. Tsy anisany ireo fiangonana atao hoe Fiangonan' ny kônsily fito na [[Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana|Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana]].

== Teôlôjia ==
Ireo Fiangonana tsy kalkedôniana ireo dia tsy miombom-pandraisana ny [[eokaristia]] na ny [[fanasan'ny Tompo]] amin' ireo fiangonana atao hoe &quot;Fiangonana ôrtôdôksa (kalkedôniana)&quot;&lt;ref&gt;&lt;small&gt;[https://www.oikoumene.org/fr/church-families/orthodox-churches-eastern Conseil œcuménique des Églises, &quot;Églises orthodoxes (chalcédoniennes)&quot;] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.oikoumene.org%2Ffr%2Fchurch-families%2Forthodox-churches-eastern tahiry]]&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; na &quot;Fiangonana ôrtôdôksa (bizantina)&quot;&lt;ref&gt;&lt;small&gt;[https://www.oikoumene.org/es/church-families/orthodox-churches-eastern?set_language=es Consejo Mundial de Iglesias] [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=https%3A%2F%2Fwww.oikoumene.org%2Fes%2Fchurch-families%2Forthodox-churches-eastern%3Fset_language%3Des tahiry]]&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; &quot;hatramin' ny fisarahana tamin' ny taona 451 sy ny fifandirana kristôlôjika: ireo voalohany, izay nilahatra niaraka tamin' i Kirilôsy avy any Aleksandria, dia nanohitra ny faharoa (nivoaka avy amin' ny sekoly antiôkiana) izay miresaka ny amin' ny &quot;[[Natiora (teôlôjia)|natiora]]&quot; (''phuseis'') roan' i [[Jesoa|Kristy]], izay heverin' ireo voalohany ho fizaràna ny [[Persôna (teôlôjia)|persôna]]&lt;nowiki/&gt;n'i Kristy, ka nisafidy ny filazana ny &quot;''physis'' n' Andriamanitra Teny tonga nofo&quot;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;&lt;small&gt;Antoine Arjakovsky, ''Qu'est-ce que l'orthodoxie ?'', Gallimard, &lt;abbr&gt;coll.&lt;/abbr&gt; « Folio essais », 2013, &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 73&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Mifanohitra amin' izany ny an' ireo Fiangonana kalkedôniana izay nanahy sao very ny iray amin' ireo natiora roan' i Kristy raha arahina io fitenenana faharoa io (&quot;ny natioran' Andriamanitra Teny tonga nofo&quot;), ka nanao ireo mpifanohitra aminy hoe &quot;[[Mônôfizisma|mônôfizita]]&quot; (mpanaraka ny &quot;natiora tokana&quot;)&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;. Ireo &quot;Mônôfizita&quot; kosa nanao azy ireo hoe koa &quot;[[Diôfizisma|Diôfizita]]&quot; (mpanaraka ny &quot;natiora roa&quot;)&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;&lt;small&gt;Antoine Arjakovsky, ''Qu'est-ce que l'orthodoxie ?'', Gallimard, &lt;abbr&gt;coll.&lt;/abbr&gt; « Folio essais », 2013, &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 74&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Na dia nisy aza ezaka fampihavanana nataon' i Jôanesy avy any Antiôkia mba hampisy marimaritra iraisana eo amin' ireo fampianarana roa ireo ka nananterany ny maha tokana ny persônan' ireo natiora roa ireo sy niezahany namaha ny olana mamaivain' ny &quot;Theotokos&quot; ([[renin' Andriamanitra]]) momba an' i [[Maria (renin' i Jesoa)|Maria]] renin' i Jesoa, dia tsy nahaleo ny fiheverana ara-pôlitika izay nampisaraka ny patriarkatan' i Aleksandria sy ny patriarkatan' i Kônstantinôpôly ary niteraka ny fisarahana taorian' ny Kônsily tao Kalkedôna, izay nampisaraka ny tontolon' ny kristianisma, ka nisy fiantraikany lehibe tany Atsinanana izany tamin' ny fidiran' ny [[finoana silamo]]&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;.

== Ireo Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana ==
Ireto avy ireo isan'ny Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana:

==== Fiangonan'ny Kônsily roa ====
Ny [[konsily|kônsily]] voakasika eto dia ny [[Konsily voalohany tao Nikea|Kônsily voalohany tao Nikea]] (taona 325) sy ny [[Konsily voalohany tao Konstantinopoly|Kônsily voalohany tao Kônstantinôpôly]] (taona 381). Ireto avy ireo fiangonana ireo:

* Fiangonana ôrtôdôksa asiriana (na Fiangonana apôstôlika asirianan'ny Atsinanana);
* Fiangonana siriana kaldeana (na Fiangonana malabara ôrtôdôksa);
* Fiangonana Tranain'ny Atsinanana.

==== Fiangonan'ny Kônsily telo ====
Ny kônsily telo resahina eto dia ireo konsily roa voalohany sy ny [[Konsily tao Efeso|Kônsily tao Efeso]] (taona 431). Ireto avy ireo fiangonana ireo:

* Fiangonana kôpta ôrtôdôksa;
* [[Fiangonana ortodoksa teoahedo|Fiangonana etiopiana ôrtôdôksa teoahedo]];
* Fiangonana etiopiana ôrtôdôksa an-tsesitany;
* [[Fiangonana ortodoksa teoahedo|Fiangonana ôrtôdôksa eritreana]];
* Fiangonana siriaka ôrtôdôksa;
* Fiangonana siriaka-malankara ôrtôdôksa;
* Fiangonana malankara ôrtôdôksa;
* Fiangonana malabara tsy miankina;
* Fiangonana ôrtôdôksa malankara ao Atsimon'i India;
* [[Fiangonana ôrtôdôksa armeniana]];
* Fiangonan'i Albania;
* Fiangonan'i Nobia;
* Fiangonana jakôbitan'i Mesôpôtamia.

=== Fiangonana naorin'ny Apôstôly ===
Ny ankamaroan'ny fiangonana tsy kalkedôniana dia milaza, araka ny [[lovantsofina]], fa ireo [[Apostoly roa ambin'ny folo|apôstôly]] voalohan'i [[Jesosy|Jesoa]] na ny mpiatatr'ireo no nanorina azy:

* i [[Petera]] tany Antiokia ho an'ny Fiangonana siriaka ortodoksa&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;&lt;small&gt;Antoine Arjakovsky, ''Qu'est-ce que l'orthodoxie ?'', Gallimard, &lt;abbr&gt;coll.&lt;/abbr&gt; « Folio essais », 2013, &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 71&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;;
* i [[Marka (evanjelista)|Marka]] tao Aleksandria ho an'ny Fiangonana kopta ortodoksa&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;&lt;small&gt;Antoine Arjakovsky, ''Qu'est-ce que l'orthodoxie ?'', Gallimard, &lt;abbr&gt;coll.&lt;/abbr&gt; « Folio essais », 2013, &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 72&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;;
* i [[Bartolomeo|Bartôlômeo]] (na Bartelemy) sy i [[Tadeo avy any Edesa|Tadeo]] (atao hoe koa [[Joda Zelota|Joda Zelôta]]) ho an'ny Fiangonana apôstôlika armeniana&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;;
* i [[Tomasy|Tômasy]] ho an'ny Fiangonana sirô-malabary ôrtôdôksan'i Kerala&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;.

== Toerana ahitana azy ==
Amin'izao taonjato faha-21 izao ny ankabetsahan'ny mpino ao amin'ny Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana dia monina ao [[Etiopia|Etiôpia]], ao [[Eritrea]], ao [[Ejipta|Egipta]], ao [[Siria]], ao [[Libana|Libàna]], ao [[Armenia]], ary ao [[India]]. Misy zanaka am-pielezana maro ao Eorôpa, any [[Amerika Avaratra]], any [[Amerika Atsimo]] ary koa any [[Aostralia]]&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;&lt;small&gt;Antoine Arjakovsky, ''Qu'est-ce que l'orthodoxie ?'', Gallimard, &lt;abbr&gt;coll.&lt;/abbr&gt; « Folio essais », 2013, &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 70&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Ny fitambaran'ireo Fiangonana ireo dia misy mpino 60 000 000 any ho any&lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt; izay somary manana ny andrim-pinoany avy, ka ny kely indrindra dia tsy ahitana mihoatra ny mpino 1000, nefa ny [[Fiangonana etiopiana ortodoksa|Fiangonana etiôpiana ôrtôdôksa]], izay farany lehibe, dia ahitana mpino manakaiky ny 40 000 000&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Jérôme Anciberro, [http://temoignagechretien.fr/sites/default/files/public/thumbnails/image/2137-ARTFJ_-L1-1036-L2-1036-978_0.pdf « Les Églises d'Orient en un seul (grand) tableau »] {{Wayback|url=http://temoignagechretien.fr/sites/default/files/public/thumbnails/image/2137-ARTFJ_-L1-1036-L2-1036-978_0.pdf |date=20160601085632 }}, sur ''Témoignage chrétien'', octobre 2010. [[http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http%3A%2F%2Ftemoignagechretien.fr%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fpublic%2Fthumbnails%2Fimage%2F2137-ARTFJ_-L1-1036-L2-1036-978_0.pdf tahiry]]&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

== Jereo koa: ==

*[[Fiangonana ortodoksa tatsinanana|Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana]]
* [[Kristianisma ortodoksa|Kristianisma ôrtôdôksaa]]
* [[Baiboly ortodoksa|Baiboly ôrtôdôksa]]

* [[Konsily|Kônsily]]
* [[Kristolojia|Kristôlôjia]]
* [[Trinite]]
* [[Monofizisma|Mônôfizisma]]
* [[Diofizisma|Diôfizisma]]
* [[Renin'Andriamanitra|Renin'Andrimanitra]]

== Loharano ==
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>pvcw2c7j5p34852czyat3vqeaxeexgo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana</title>
    <ns>0</ns>
    <id>255142</id>
    <revision>
      <id>1046943</id>
      <parentid>1038076</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:15:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2208" xml:space="preserve">Ny '''Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana''' na '''Fiangonana ôrtôdôksa katôlika''' na '''Fiangonan' ny kônsily fito''', izay fantatra indrindra amin' ny anarana fohy hoe '''Fiangonana ôrtôdôksa''' dia fiangonana faharoa, raha ny hamaron' ny mpino ao aminy no jerena. Iray amin' ireo fiangonana tranainy indrindra izy. Fiombonam-piangonana ôrtôdôksa maromaro, izay samy niorina araka ny [[Kônsily]] fito nifandimby izay atao hoe &quot;'''Fiangonan' ny kônsily fito'''&quot; izy. Ny ankamaroan' ny Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana dia hita ao [[Eorôpa Andrefana]] sy ao [[Grisy|Grisia]] (na Gresy) ary ao [[Kaokazy]]. Ahitana mpivavaka ôrtôdôksa koa ny tapany atsinanana among ny faritra manodidina an' i [[Ranomasina Mediteranea|Mediteranea]] sy aty [[Afrika]]. Vitsy dia vitsy ny mpino ôrtôdôksa any [[Atsinanana Afovoany]] noho ny fisian' ny fanenjehana. Amin' izao fotoana izao dia miisa 250&amp;nbsp;000&amp;nbsp;000 any ho any ny mpino ôrtôdôksa maneran-tany. Ny [[Fiangonana Ôrtôdôksa eto Madagasikara|Fiangonana Ôrtôdôksa eto Madagasikara]] dia isan' ny [[Fiangonana Ôrtôdôksan'i Aleksandria sy Afrika manontolo|Fiangonana ôrtôdôksan' i Aleksandria sy Afrika manontolo]].

== Ireo fiangonana 14 mpiombona ==

* Patriarkata ekiomenikan' i Kônstantinôpôly;
* [[Fiangonana Ortodoksan'i Aleksandria sy Afrika manontolo|Fiangonana ôrtôdôksan'i Aleksandria sy Afrika manontolo]];
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Antiôkia ao Siria sy ny Atsinanana manontolo;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Jerosalema ho an'i Israely sy Palestina sy Jôrdania ary Sinay;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Jeôrjia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Kiprôsy;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Serbia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Rosia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Grisia;
* Fiangonana ôrtôdôksan'i Romania;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Bolgaria;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Albania;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Pôlônia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Tsekia sy Slôvakia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Okraina.

== Jereo koa ==

*[[Fiangonana ortodoksa atsinanana|Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana]]
* [[Kristianisma ortodoksa|Kristianisma ôrtôdôksa]]
* [[Baiboly ortodoksa|Baiboly ôrtôdôksa]]</text>
      <sha1>jfjbw3cj1906hvn5iznlw9s5utzimyo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046944</id>
      <parentid>1046943</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:17:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Ireo fiangonana 14 mpiombona */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2215" xml:space="preserve">Ny '''Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana''' na '''Fiangonana ôrtôdôksa katôlika''' na '''Fiangonan' ny kônsily fito''', izay fantatra indrindra amin' ny anarana fohy hoe '''Fiangonana ôrtôdôksa''' dia fiangonana faharoa, raha ny hamaron' ny mpino ao aminy no jerena. Iray amin' ireo fiangonana tranainy indrindra izy. Fiombonam-piangonana ôrtôdôksa maromaro, izay samy niorina araka ny [[Kônsily]] fito nifandimby izay atao hoe &quot;'''Fiangonan' ny kônsily fito'''&quot; izy. Ny ankamaroan' ny Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana dia hita ao [[Eorôpa Andrefana]] sy ao [[Grisy|Grisia]] (na Gresy) ary ao [[Kaokazy]]. Ahitana mpivavaka ôrtôdôksa koa ny tapany atsinanana among ny faritra manodidina an' i [[Ranomasina Mediteranea|Mediteranea]] sy aty [[Afrika]]. Vitsy dia vitsy ny mpino ôrtôdôksa any [[Atsinanana Afovoany]] noho ny fisian' ny fanenjehana. Amin' izao fotoana izao dia miisa 250&amp;nbsp;000&amp;nbsp;000 any ho any ny mpino ôrtôdôksa maneran-tany. Ny [[Fiangonana Ôrtôdôksa eto Madagasikara|Fiangonana Ôrtôdôksa eto Madagasikara]] dia isan' ny [[Fiangonana Ôrtôdôksan'i Aleksandria sy Afrika manontolo|Fiangonana ôrtôdôksan' i Aleksandria sy Afrika manontolo]].

== Ireo fiangonana 14 mpiombona ==

* Patriarkata ekiomenikan' i Kônstantinôpôly;
* [[Fiangonana Ôrtôdôksan' i Aleksandria sy Afrika manontolo|Fiangonana ôrtôdôksan' i Aleksandria sy Afrika manontolo]];
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Antiôkia ao Siria sy ny Atsinanana manontolo;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Jerosalema ho an' i Israely sy Palestina sy Jôrdania ary Sinay;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Jeôrjia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Kiprôsy;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Serbia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Rosia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Grisia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Romania;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Bolgaria;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Albania;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Pôlônia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Tsekia sy Slôvakia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Okraina.

== Jereo koa ==

*[[Fiangonana ortodoksa atsinanana|Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana]]
* [[Kristianisma ortodoksa|Kristianisma ôrtôdôksa]]
* [[Baiboly ortodoksa|Baiboly ôrtôdôksa]]</text>
      <sha1>t6o5dhp3uxvaumlysbwv494rdugqorw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046945</id>
      <parentid>1046944</parentid>
      <timestamp>2022-08-16T05:18:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Jereo koa */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2224" xml:space="preserve">Ny '''Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana''' na '''Fiangonana ôrtôdôksa katôlika''' na '''Fiangonan' ny kônsily fito''', izay fantatra indrindra amin' ny anarana fohy hoe '''Fiangonana ôrtôdôksa''' dia fiangonana faharoa, raha ny hamaron' ny mpino ao aminy no jerena. Iray amin' ireo fiangonana tranainy indrindra izy. Fiombonam-piangonana ôrtôdôksa maromaro, izay samy niorina araka ny [[Kônsily]] fito nifandimby izay atao hoe &quot;'''Fiangonan' ny kônsily fito'''&quot; izy. Ny ankamaroan' ny Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana dia hita ao [[Eorôpa Andrefana]] sy ao [[Grisy|Grisia]] (na Gresy) ary ao [[Kaokazy]]. Ahitana mpivavaka ôrtôdôksa koa ny tapany atsinanana among ny faritra manodidina an' i [[Ranomasina Mediteranea|Mediteranea]] sy aty [[Afrika]]. Vitsy dia vitsy ny mpino ôrtôdôksa any [[Atsinanana Afovoany]] noho ny fisian' ny fanenjehana. Amin' izao fotoana izao dia miisa 250&amp;nbsp;000&amp;nbsp;000 any ho any ny mpino ôrtôdôksa maneran-tany. Ny [[Fiangonana Ôrtôdôksa eto Madagasikara|Fiangonana Ôrtôdôksa eto Madagasikara]] dia isan' ny [[Fiangonana Ôrtôdôksan'i Aleksandria sy Afrika manontolo|Fiangonana ôrtôdôksan' i Aleksandria sy Afrika manontolo]].

== Ireo fiangonana 14 mpiombona ==

* Patriarkata ekiomenikan' i Kônstantinôpôly;
* [[Fiangonana Ôrtôdôksan' i Aleksandria sy Afrika manontolo|Fiangonana ôrtôdôksan' i Aleksandria sy Afrika manontolo]];
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Antiôkia ao Siria sy ny Atsinanana manontolo;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Jerosalema ho an' i Israely sy Palestina sy Jôrdania ary Sinay;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Jeôrjia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Kiprôsy;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Serbia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Rosia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Grisia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Romania;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Bolgaria;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Albania;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Pôlônia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Tsekia sy Slôvakia;
* Fiangonana ôrtôdôksan' i Okraina.

== Jereo koa ==

*[[Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana|Fiangonana ôrtôdôksa atsinanana]]
* [[Kristianisma ôrtôdôksa|Kristianisma ôrtôdôksa]]
* [[Baiboly ôrtôdôksa|Baiboly ôrtôdôksa]]</text>
      <sha1>5jaieblw0jhv65fzwguowoknfij0a45</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fahasoavana (kristianisma)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>261639</id>
    <revision>
      <id>1046938</id>
      <parentid>1010924</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T21:33:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2642" xml:space="preserve">Ny '''fahasoavana''' ao amin' ny [[fivavahana kristiana]] dia ny fanampiana na tombotsoa manokana omen' Andriamanitra maimaimpoana ny olombelona mba hamonjena sy hanamasinana azy ka izany dia ny fahafahana amin' ny fanamelohana mandrakizay. Ilazana ny famelan-keloka sy ny fitiavana sy ny famindram-po ary ny fahatsaran-tsitrapon' Andriamanitra koa izany. Izany no hevitr' io teny io ao amin' ny [[Testamenta Taloha]]. Ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]] kosa ny fahasovana dia miaraka amin' i [[Jesoa Kristy]] satria ny fahasoavana tsy manam-petran' Andriamanitra dia ambara ao amin' ny fahafatesan' i Kristy izay nanavotra ny olombelona.

Tany Andrefana dia nodinihin' ireo [[Teôlôjia|teôlôjiana]] ny fifandraisan' ny fahasoavana sy ny [[safidin' ny olombelona]]; ka niadian-kevitra sy nifanoheran' izy ireo ny fahombiazana na ny fahampian' ny fahasoavana hahazoana famonjena. Niteraka fiheverana ny fanendren' Andriamanitra rahateo izay ho voavonjy na ny tsy ho voavonjy ([[predestinasiona]]) ny fiheverana ny fahasoavana.

== Amin' ny fiangonana katôlika ==
Ao amin' ny [[Eglizy katôlika rômanina|fiangonana katôlika]], &quot;ny fahasoavana dia ilazana ny hatsaram-po fara tampony sy maimaimpoana ary tsy ara-drariny izay asehon' Andriamanitra ny olona, hatramin' ny mandrakizay, amin' ny fiantsoan' Andriamanitra ny olona hizara ny fiainany aminy. Ny fahasoavan' Andriamanitra no mamonjy antsika.

== Amin' ny fiangonana ôrtôdôksa ==
Ho an'ny [[Kristianisma ortodoksa|Ôrtôdôksa]] kosa, &quot;ny foto-pampianarana ny amin' ny fahasoavana dia avy amin' ny [[tenim-pinoana]] mahafaobe ny amin' ny hery avy amin' Andriamanitra. Ny fahasoavana na fahazavana mampanana fomba araka an' Andriamanitra dia tsy ny maha Andriamanitra an' Andriamanitra fa ny heriny&quot;, hoy i Gregoire Palamas. Izany hery mampiray antsika amin' Andriamanitra izany no manatanteraka ny fahatongavantsika ho araka an' Andriamanitra. Ny fahasoavana dia ny fanomezan' Andriamanitra tombontsoa manokana tsy ara-drariny ho an' ny olombelona (ohatra, ny famonjena amin' ny alalan' ny fahasoavana).

== Amin' ny fiangonana prôtestanta ==
Ho an' ny [[Prôtestantisma|Prôtestanta]] dia ilazana ny fanomezana ny olombelona ny famonjena maimaimpoana ao amin' i [[Jesoa Kristy]] izay mitarika ho amin' ny finoana izany. Ny maha izy azy ny olona iray eo anatrehan' Andriamanitra dia tsy miankina amin' ny fitiavany an' Andriamanitra na noho ny toetra tsara ananany na ny fahamendrehany na ny toerany eo amin' ny fiarahamonina, fa ny fahasoavana irery ihany (latina: ''[[Sola gratia]]'').

== Jereo koa ==

* [[Fahasoavana (finoana)|Fahasoavana (finoana]])

* [[Predestinasiona]]</text>
      <sha1>tn551iiqkpi6yxqyif4vcueilplztcg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fiaviana fanindroany</title>
    <ns>0</ns>
    <id>261820</id>
    <revision>
      <id>1046932</id>
      <parentid>978130</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T17:19:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="789" xml:space="preserve">Ny '''Fiaviana''' '''fanindroany''' na '''Fiaviana''' '''faharoa''' na '''Advento''' '''faharoa''' na '''Parosia''' dia finoana [[Kristianisma|kristiana]] sy [[Finoana silamo|silamo]] momba ny fiverenan' i [[Jesoa|Jesoa Kristy]] amin' ny hoavy na efa tamin' ny lasa taorian' ny [[Fiakaran’ i Jesoa any an-danitra|niakarany any an-danitra]] 2000 taona lasa eo ho eo izay. Izany finoana izany dia miorina amin' ny faminaniana momba ny [[Mesia]] sy ny ankamaroan' ny [[eskatôlôjia]]. 

Ao amin' ny fivavahana kristiana dia  miovaova arakaraka ny antokom-piangonana sy ny Kristiana tsirairay ny hevitry ny fiavian' i Jesoa fanindroany.

== Jereo koa: ==

* [[Fahaterahan'i Jesoa|Fahaterahan'i Jesosy]]
* [[Advento]]
*[[Milenarisma]]
*[[Arivo taona (kristianisma)|Arivo taona]]
*[[Parosia]]</text>
      <sha1>7d0jcijy0wm27eq3labpjzkmhyhjoac</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tendrombohitra Ôliva</title>
    <ns>0</ns>
    <id>261849</id>
    <revision>
      <id>1046918</id>
      <parentid>1046062</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:31:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>nanova ny anaran'i [[Tendrombohitra Oliva]] ho [[Tendrombohitra Ôliva]] i Thelezifor</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3054" xml:space="preserve">[[Sary:MountofOlives2009.JPG|vignette|398x398px|Ny Tendrombohitra Oliva amin'izao fotoana izao]]
Ny [[Tendrombohitra Oliva|'''Tendrombohitra''' '''Oliva''']] na [[Tendrombohitra Oliva|'''Tendrombohitra''' '''Analanoliva''']] dia havoana eo atsinanan'i [[Jerosalema]] izay mahatratra 823 m ka ny manasaraka azy amin'i Jerosalema dia ny lohasahan'i Kidrona. Avy amin'ny fisian'ny voly oliva ao amin'ny ilany andrefana ao [[Getsemane]] izany anarany izany. Toerana manana ny lanjany eo amin'ny fivavahana [[Fivavahana jiosy|jiosy]] sy [[Fivavahana kristiana|kristiana]] ary [[Finoana silamo|silamo]] io tendrombohitra io.

Toeram-pandevenana hatry ny ela ny Tendrombohitra Oliva satria ny [[Jebosita]] dia nandevim-paty tao tamin'ny taonarivo faha-2 tal. J.K. Nanohy izany koa ny mponin'i [[Fanjakan'i Jodà|Jodà]] ka manao lavabato hatao fandevanana&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;&lt;small&gt;&quot;Oliviers, mont des&quot; - Microsoft Encarta 2009. 1993-2008 Microsoft Corporation.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Amin'izao fotoana izao dia maro ireo trano fiangonana miorina eo amin'ny Tendrombohitra Oliva.

== Ho an'ny Jiosy ==
[[Sary:Jerusalem Mount of Olives BW 2010-09-20 07-57-31.JPG|vignette|260x260px|Toeram-pandevenana eo amin'ny Tendrombohitra Oliva]]
Tamin'ny andron'i [[Davida (Baiboly)|Davida]] dia toeram-panaovana sorona io tendrombohitra io. Mbola mijanona ho toeram-pandevenana izy mandraka ankehitriny ho an'ny Israelita&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;. Toeram-pandevanana jiosy lehibe indrindra eran'izao tontolo izao ny Tendrombohitra Oliva. Resahina ao amin'ny [[Testamenta Taloha]] ny Tendrombohitra Oliva raha naminany ny amin'ny fitsanganan-ko velona sy ny Fitsarana farany ny [[Zakaria mpaminany|mpaminany Zakaria]] ([[Bokin'i Zakaria|Zak]]. 14.1-4). Araka ny lovantsofina jiosy dia handalo eo amin'ny Tendrombohitra Oliva ny [[Mesia]] izay hahatonga ny [[Fitsanganan-ko velona|fitsanganan'ny maty ho velona]] alohan'ny hidirany ao Jerosalema (Zak. 14.4). Ireo olona milevina ao no hitsangana voalohany. Izany faminaniana izany dia resahin'i [[Flavio Josefa]] ao amin'ny ''Antiquitates Judaicae''.

== Ho an'ny Kristiana ==
[[Sary:Enrique Simonet - Flevit super illam 1892.jpg|vignette|295x295px|''Flevit super illam'' (&quot;Nitomany azy Izy&quot;), nataon'i Enrique Simonet, taona 1892. Nitomany an'i Jerosalema teo amin'ny Tendrombohitra Oliva i Jesoa. ]]
Voaresaka matetika izy ao amin'ny [[Testamenta Vaovao]], indrindra ao amin'ireo [[Filazantsara]] sy ao amin'ny [[Asan'ny Apostoly]], amin'ny fitantarana ny fahorian'i Jesosy taorian'ny namadihan'i [[Jodasy Iskariota|Jodasy]] azy. Toerana anaovan'i Jesosy toriteny matetika ny Tendrombohitra Oliva araka ny Testamenta Vaovao. Ny [[Filazantsara araka an'i Lioka|Filazantsaran'i Lioka]] sy ny an'i [[Filazantsara araka an'i Marka|Marka]] ary ny Asan'ny Apostoly (Asa. 1.9-12) dia milaza fa tao amin'ny Tendrombohitra Oliva no [[Fiakaran’i Jesosy any an-danitra|niakaran'i Jesosy tany an-danitra]]. Ahitana fanorenana kristiana maro koa ao amin'izao fotoana izao: bazilika, trano fiangonana, monastera sns.

== Loharano sy fanamarihana ==
&lt;br /&gt;</text>
      <sha1>4ddt8t4bdszfoc2akldedvz5v47gq4t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046920</id>
      <parentid>1046918</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:42:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3075" xml:space="preserve">[[Sary:MountofOlives2009.JPG|vignette|341x341px|Ny Tendrombohitra Ôliva amin' izao fotoana izao]]
Ny '''Tendrombohitra''' '''Ôliva''' na '''Tendrombohitra''' '''Analanôliva''' dia havoana eo atsinanan' i [[Jerosalema]] izay mahatratra 823 m ka ny manasaraka azy amin' i Jerosalema dia ny lohasahan' i Kidrôna. Avy amin' ny fisian' ny voly [[Oliva (zavamaniry)|ôliva]] ao amin' ny ilany andrefana ao [[Getsemane]] izany anarany izany. Toerana manana ny lanjany eo amin' ny fivavahana [[Fivavahana jiosy|jiosy]] sy [[Fivavahana kristiana|kristiana]] ary [[Finoana silamo|silamo]] io tendrombohitra io.

Toeram-pandevenana hatry ny ela ny Tendrombohitra Ôliva satria ny [[Jebosita]] dia nandevim-paty tao tamin' ny taonarivo faha-2 tal. J.K. Nanohy izany koa ny mponin' i [[Fanjakan'i Jodà|Jodà]] ka manao lavabato hatao fandevanana&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;&lt;small&gt;&quot;Oliviers, mont des&quot; - Microsoft Encarta 2009. 1993-2008 Microsoft Corporation.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Amin' izao fotoana izao dia maro ireo trano fiangonana miorina eo amin' ny Tendrombohitra Ôliva.

== Ho an' ny Jiosy ==
[[Sary:Jerusalem Mount of Olives BW 2010-09-20 07-57-31.JPG|vignette|260x260px|Toeram-pandevenana eo amin' ny Tendrombohitra Ôliva]]
Tamin' ny andron' i [[Davida (Baiboly)|Davida]] dia toeram-panaovana sorona io tendrombohitra io. Mbola mijanona ho toeram-pandevenana izy mandraka ankehitriny ho an' ny Israelita&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;. Toeram-pandevanana jiosy lehibe indrindra eran' izao tontolo izao ny Tendrombohitra Ôliva. Resahina ao amin' ny [[Testamenta Taloha]] ny Tendrombohitra Ôliva raha naminany ny amin' ny [[fitsanganan-ko velona]] sy ny [[Fitsarana farany]] ny [[Zakaria mpaminany|mpaminany Zakaria]] ([[Bokin'i Zakaria|Zak]]. 14.1-4). Araka ny lovantsofina jiosy dia handalo eo amin' ny Tendrombohitra Ôliva ny [[Mesia]] izay hahatonga ny fitsanganan' ny maty ho velona alohan' ny hidirany ao Jerosalema (Zak. 14.4). Ireo olona milevina ao no hitsangana voalohany. Izany faminaniana izany dia resahin' i [[Flavio Jôsefa]] ao amin' ny ''Antiquitates Judaicae''.

== Ho an' ny Kristiana ==
[[Sary:Enrique Simonet - Flevit super illam 1892.jpg|vignette|295x295px|''Flevit super illam'' (&quot;Nitomany azy Izy&quot;), nataon' i Enrique Simonet, taona 1892. Nitomany an' i Jerosalema teo amin' ny Tendrombohitra Ôliva i Jesoa. ]]
Voaresaka matetika izy ao amin' ny [[Testamenta Vaovao]], indrindra ao amin' ny [[Filazantsara]] efatra sy ao amin' ny [[Asan' ny Apôstôly]], amin' ny fitantarana ny fahorian' i [[Jesoa]] taorian' ny namadihan' i [[Jodasy Iskariota|Jodasy]] azy. Toerana anaovan' i Jesoa toriteny matetika ny Tendrombohitra Ôliva araka ny Testamenta Vaovao. Ny [[Filazantsara araka an' i Lioka|Filazantsaran' i Lioka]] sy ny an' i [[Filazantsara araka an' i Marka|Marka]] ary ny Asan' ny Apôstôly (Asa. 1.9-12) dia milaza fa tao amin' ny Tendrombohitra Ôliva no [[Fankalazana ny Fiakaran'i Jesoa|niakaran' i Jesoa tany an-danitra]]. Ahitana fanorenana kristiana maro koa ao amin' izao fotoana izao: [[bazilika]], trano fiangonana, mônastera sns.

== Loharano sy fanamarihana ==</text>
      <sha1>6ri82hiowxz0wjbwf65me00powmf1w1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Epifaniôsy avy any Salamisy</title>
    <ns>0</ns>
    <id>265636</id>
    <revision>
      <id>1046914</id>
      <parentid>977878</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:23:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>nanova ny anaran'i [[Epifaniosy avy any Salamisy]] ho [[Epifaniôsy avy any Salamisy]] i Thelezifor</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="880" xml:space="preserve">[[Sary:Epiphanius-Kosovo.jpg|vignette|I Epifaniosy avy any Salamisy]]
I '''Epifaniosy avy any Salamisy''' na '''Epifaniosy avy any Salamina''' na '''Epifaniosy avy any Kiprosy''' dia [[eveka]] sy teolojiana kristiana tamin'ny taonjato faha-4, teraka tao  amin'ny tanànan'i Besandoka, ao akaikin'i Eleoteropolisy any [[Palestina]] tamin'ny taona 315, ary maty teny an-dranomasina nandritra ny dia nataony teo anelanelan'i [[Konstantinopolisy]] sy [[Kiprosy]] (na Sipra na Kipra) tamin'ny volana Mey 403. Sady olo-masina no [[rain'ny fiangonana]] izy amin'ny Fiangonana ortodoksa sy ny Fiangonana katolika. Tao amin'ny tanànan'i Samamisy any Kiprosy, izay noravan'ny horohoron-tany tamin'ny taona 340 nefa naorina indray ka nomena ny anarana hoe Konstantia (avy amin'ny anaran'ny emperora Kontsantino II), no naha eveka azy. Io tanàna io no renivohitry ny fiangonana tao Kiprosy.</text>
      <sha1>ihmkkkdide83a5m69mehmkp5umuszer</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046916</id>
      <parentid>1046914</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:28:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="972" xml:space="preserve">[[Sary:Epiphanius-Kosovo.jpg|vignette|I Epifaniosy avy any Salamisy]]
I '''Epifaniôsy avy any Salamisy''' na '''Epifaniôsy avy any Salamina''' na '''Epifaniôsy avy any Kiprôsy''' dia [[eveka]] sy teôlôjiana kristiana tamin' ny taonjato faha-4, teraka tao  amin' ny tanànan' i Besandôka, ao akaikin' i Eleoterôpôlisy any [[Palestina (faritra)|Palestina]] tamin' ny taona 315, ary maty teny an-dranomasina nandritra ny dia nataony teo anelanelan' i [[Kônstantinôpôlisy]] sy [[Kiprôsy]] (na Sipra na Kipra) tamin' ny volana Mey 403. Sady olo-masina no [[Rain' ny Fiangonana]] (na Aban' ny Eglizy) izy amin' ny [[Fiangonana ôrtôdôksa]] sy ny [[Fiangonana katôlika]]. Tao amin'ny tanànan' i Samamisy any Kiprôsy, izay noravan' ny horohoron-tany tamin' ny taona 340 nefa naorina indray ka nomena ny anarana hoe Kônstantia (avy amin' ny anaran' ny emperora [[Kônstantino II]]), no naha [[eveka]] azy. Io tanàna io no renivohitry ny fiangonana tao Kiprôsy.</text>
      <sha1>nk9wsx9kzpls2n6a6ma4n211qxh21lc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046917</id>
      <parentid>1046916</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:28:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="973" xml:space="preserve">[[Sary:Epiphanius-Kosovo.jpg|vignette|I Epifaniôsy avy any Salamisy]]
I '''Epifaniôsy avy any Salamisy''' na '''Epifaniôsy avy any Salamina''' na '''Epifaniôsy avy any Kiprôsy''' dia [[eveka]] sy teôlôjiana kristiana tamin' ny taonjato faha-4, teraka tao  amin' ny tanànan' i Besandôka, ao akaikin' i Eleoterôpôlisy any [[Palestina (faritra)|Palestina]] tamin' ny taona 315, ary maty teny an-dranomasina nandritra ny dia nataony teo anelanelan' i [[Kônstantinôpôlisy]] sy [[Kiprôsy]] (na Sipra na Kipra) tamin' ny volana Mey 403. Sady olo-masina no [[Rain' ny Fiangonana]] (na Aban' ny Eglizy) izy amin' ny [[Fiangonana ôrtôdôksa]] sy ny [[Fiangonana katôlika]]. Tao amin'ny tanànan' i Samamisy any Kiprôsy, izay noravan' ny horohoron-tany tamin' ny taona 340 nefa naorina indray ka nomena ny anarana hoe Kônstantia (avy amin' ny anaran' ny emperora [[Kônstantino II]]), no naha [[eveka]] azy. Io tanàna io no renivohitry ny fiangonana tao Kiprôsy.</text>
      <sha1>q74drva40p4a4u9vf6ixqur0y46mfs6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fahotana tamin' ny fototra</title>
    <ns>0</ns>
    <id>265642</id>
    <revision>
      <id>1046937</id>
      <parentid>1038684</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T21:30:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2624" xml:space="preserve">[[Sary:Tissot God's Curse.jpg|vignette|366x366px|''I Adama sy i Eva'', sary nataon' i Jacques Joseph Tissot, 1896-1902.]]
Ny '''fahotana tamin' ny fototra''', araka ny [[teolojia]] kristiana, dia ny fahadisoana voalohany nataon' ny olombelona ka niteraka ny fahalavoany, dia ny [[Fahotana|fahotan]]' i [[Adama (Baiboly)|Adama]] sy [[Eva]] niseho tao amin' ny saha [[Edena]], izay nanimba ny toetran' ny taranak' olombelona rehetra ka mitarika azy amin' ny ratsy mandrakariva. Atao hoe &quot;fahotana voalohany &quot; na &quot;fahotan' i Adama&quot; koa izany. Manondro ny fandikana ny didin' Andriamanitra nataon' i Adama sy Eva, araka ny fitantarana ao amin' ny [[Bokin' ny Jenezy|''Bokin' ny Jenezy'']] (Jen. 2-3), tamin' ny nihinanan' izy ireo ny voan' ilay &quot;hazo fahalalana ny tsara sy ny ratsy&quot;. Ny [[fahafatesana]] no vokatr' izany [[fahotana]] izany. 

Tsy hita ao amin' ny [[Baiboly]] ny teny hoe &quot;fahotana tamin' ny fototra&quot; nefa ny fampianarana momba izany dia ankinina amin' izay voasoratra ao amin' ny [[Baiboly]], toy ny hita ao amin' ny ''Bokin' ny Jenezy'' (Jen. 2.16-17)&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Ary Jehovah Andriamanitra nandidy an-dralehilahy ka nanao hoe: Ny hazo rehetra eo amin' ny saha dia azonao ihinanana ihany; fa ny hazo fahalalana ny tsara sy ny ratsy dia aza ihinanana; fa amin' ny andro izay ihinananao azy dia ho faty tokoa ianao.&quot; (Genesisy 2.16-17, ''[[Baiboly protestanta amin' ny teny malagasy|Ny Baiboly]]'')&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;, ny [[Bokin' ny Salamo|''Bokin' ny Salamo'']] (Sal. 51), ny [[Epistilin'i Paoly]] ([[Epistily ho an' ny Rômana|Rômana]] 5.12-21; [[Epistily voalohany ho an' ny Kôrintiana|1Kôrintiana]] 15.22&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Fa tahaka ny ahafatesan' ny olona rehetra ao amin' i Adama no ahaveloman' ny olona rehetra kosa ao amin' i Kristy.&quot; (1Kor 15.22, ''Ny Baiboly'')&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;), ny [[Epistilin' i Joany]] ([[Epistily voalohany nosoratan' i Joany|1Joany]] 5.9&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Raha mandray ny fanambaran' ny olona isika, lehibe lavitra ny fanambaran' Andriamanitra; fa ny fanambaran' Andriamanitra dia ny nanambarany ny Zanany.&quot; (1Jao 5.9, ''Ny Baiboly'')&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;) ary ny [[Evanjelin' i Lioka|''Evanjelin' i Lioka'']] (Lio 11.13&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Koa raha ianareo, na dia ratsy aza, mahalala hanome zava-tsoa ho an' ny zanakareo, tsy mainka va ny Ray, Izay any an-danitra, no hanome ny Fanahy Masina ho an' izay mangataka aminy?&quot; (Lio 11.13, ''Ny Baiboly'')&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;). Ao ambadik' io fampianaran' ny [[Testamenta Vaovao]] io dia misy ny fomba fijerin' ny [[Literatiora apôkaliptika|soratra apôkaliptika jiosy]].

== Jereo koa ==

* [[Fahotana]]
* [[Famonjena]]
* [[Fanavotana]]

== Loharano sy fanamarihana ==</text>
      <sha1>3tx1z7zqeics60dvzg6urkzm9bbyubs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Wikipedia:Sary/Sarin'ny anio/30 Novambra 2029</title>
    <ns>4</ns>
    <id>270127</id>
    <revision>
      <id>1046936</id>
      <parentid>985003</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T19:54:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>112</id>
      </contributor>
      <comment>Replacing Su25-kompo-vers2.svg with [[File:Sukhoi_Su-25_kompo_vers2.svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) · To conform to WikiProject Aircra</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48" xml:space="preserve">{{sariherinandro|Sukhoi Su-25 kompo vers2.svg|}}</text>
      <sha1>5240yj39hwt00igcqoiv0yzqyd8960v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fiangonan' i Jerosalema</title>
    <ns>0</ns>
    <id>277244</id>
    <revision>
      <id>1046921</id>
      <parentid>993686</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:43:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>nanova ny anaran'i [[Fiangonan'i Jerosalema]] ho [[Fiangonan' i Jerosalema]] i Thelezifor</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4835" xml:space="preserve">Ny '''Fiangonan'i Jerosalema''' na '''Eglizin'i Jerosalema''' dia ny fianakaviambe kristiana izay lazaina, araka ny lovantsofina kristiana, fa naorin'i [[Jakoba ilay Marina|Jakôba ilay Marina]] izay nitarika ity vahoaka ity taorian'ny fahafatesan'i [[Jesoa avy any Nazareta]].

== Fiangonana voalohany ==
Ny mpikambana tao amin'ity Fiangonan'i Jerosalema ity dia [[Jiosy]] mbola nanaja ny [[lalàn'i Mosesy]], izay atsoina hoe [[Nazôreana]] indraindray, nefa tsy fantatra marina ny momba azy noho izy ireo nihataka ny tontolo namokatra ny [[Testamenta Vaovao]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Étienne Nodet, &quot;Qui sont les premiers chrétiens de Jérusalem ?&quot;, in ''Aux origines du Christianisme'', éd. Gallimard/Le monde de la Bible, 2000, &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 238-245&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Taorian'ny fanomboana tamin'ny hazo fijaliana dia niseho tamin'ireo mpianany sy tamin'ny &quot;rahalahy tsy omby dimanjato miaraka&quot; i Jesoa (1Kor. 15.5-7)&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;ary niseho tamin' i Kefasy Izy, dia vao tamin' ny roa ambin' ny folo lahy koa. Rehefa afaka izany, dia niseho tamin' ny rahalahy tsy omby dimam-jato Izy, ny ankamaroan' ireny dia mbola velona mandraka ankehitriny, fa ny sasany efa nodi-mandry.&quot; (1Kor. 15.5-7).&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;ary niseho tamin' i Sefasy, vao tamin' ny roa ambin' ny folo. Manaraka izany dia niseho tamin' ny rahalahy tsy omby diman-jato izy, ary mbola velona mandraka ankehitriny ny ankamaroan' ireny, fa ny sasany ihany no efa nody mandry.&quot; (1Kor. 15.5-7).&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Ireo vondron'olona atao hoe Nazôreana ireo (izay [[Jodeo-kristiana|Jodeo-Kristiana]] tia vavaka, mazoto mamonjy ny [[Tempoly Faharoa|Tempoly]]), dia nivondrona teo ambany fahefan'i [[Jakoba ilay Marina|Jakôba ilay Marina]] fa i [[Paoly avy any Tarsisy]] kosa namorona ny fianakaviambe [[kristiana helenista]] izay notarihin'i [[Stefana]] (na Etiena) (Asa 6.5)&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Dia sitraky ny olona rehetra ny teniny, ka nifidy an' i Stefana izy, lehilahy feno finoana sy ny Fanahy Masina, aryFilipo sy Prokoro sy Nikanora syTimona sy Parmena ary Nikoleo(proselyta avy any Antiokia),&quot; (Asa 6.5).&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Nankasitrahan' ny olona rehetra izany teny izany, ka dia nofidiny Etienalehilahy feno finoana sy ny Fanahy Masina, Filipo, Prokora, Nikanora,Timona, Parmenasy, ary Nikolà, proselita avy any Antiokia.&quot; (Asa 6.5).&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

Ny fiainana andavanandron'izany fiangonana jiosy izany dia maneho olona tso-piainana izay niara-niaina sy niombom-pananana ka niara nizara mofo tamin'ny famamakiana izany sady niara-nivavaka, izay nanao asa fanasitranana izay nampalaza azy ireo, araka an'i [[Flavio Josefa]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Étienne Nodet, &quot;Qui sont les premiers chrétiens de Jérusalem ?&quot;, in ''Aux origines du Christianisme'', éd. Gallimard/Le monde de la Bible, 2000, &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 239.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Ny fisokafan'izany fiangonana izany amin'ny [[Jentilisa]] dia nanoboka tamin'ny niovan'ilay kapiteny rômana atao hoe Kornelio sy ny [[Konsily tao Jerosalema]] teo an-tenantenan'ny taonjato voalohany. Tsy nisy anefa fomba ahalalàna fa nisy Jentilisa niova ho Kristiana tamin'izany fotoana izany tao Jerosalema ary ny anarana hoe ''Kristiana'' koa dia mbola tsy nampiasaina&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Étienne Nodet, &quot;Qui sont les premiers chrétiens de Jérusalem ?&quot;,  in ''Aux origines du Christianisme'', éd. Gallimard/Le monde de la Bible, 2000, , &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 243&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

== Ny fandosiran'ny fiangonan'i Jesosalema nankany Pela ==
Araka ny lovantsofina taterin'i [[Eosebiosy avy any Kaisarea|Eosebio avy any Kaisarea]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Eusèbe de Césarée, ''Histoire Ecclésiastique'' 3, 5, 3&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; sy i [[Epifaniosy avy any Salamisy]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Epiphane de Salamine, ''Panarion'' 29,7,7-8; 30, 2, 7; Poids et Mesures 15&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;, taoriana kelin'ny [[Fikomiana lehibe nataon'ny Jiosy|Fikomiana jiosy lehibe]] (taona 66-73 taor. J.K.) dia nahazo fampiomanana tamin'ny alalan'ny faminaniana momba ny fandravana ny Tanàna Masina ny mpino tao amin'ny Fiangonan'i Jerosalema. Noho izany dia nandositra an'i Jerosalema ka nanorim-ponenana tao amin'ny tanànan'i Pela (i Tabaqat Fahil any amin'i Transjordania ankehitriny) izy ireo. Ny fahamarinan'izany lovantsofina izany dia toherin'i S. G. F. Brandon noho ny fisian'ny zavatra sarotra porofoina (ohatra ny datin'ny fandosirana, ny fanorenam-ponenana tany amin'ny tontolo jentiisa tsy tia azy ireo)&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Samuel G. F. Brandon, ''The Fall of Jerusalem and the Christian Church'', London, SPCK, 1957, 167-184 p.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Araka an'i J. Bourgel, ny mpino tao amin'ny Fiangonan'i Jerosalema, sahala amin'ireo Jiosy maro hafa, dia nankany [[Roma|Rôma]] ka namponenina an-keriny tao Pela&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Jonathan Bourgel, ''D'une identité à l'autre ? : la communauté judéo-chrétienne de Jérusalem'' : 66 - 135, Paris, Le Cerf, 2015&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. 

== Loharano sy fanamarihana ==</text>
      <sha1>44tgfdfofx3925d4rsqx7hnbnvywj5o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1046923</id>
      <parentid>1046921</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T14:55:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4939" xml:space="preserve">Ny '''Fiangonan' i Jerosalema''' na '''Eglizin' i Jerosalema''' dia ny fianakaviambe kristiana izay lazaina, araka ny lovantsofina kristiana, fa naorin' i [[Jakoba ilay Marina|Jakôba ilay Marina]] izay nitarika ity vahoaka ity taorian' ny fahafatesan' i [[Jesoa avy any Nazareta]].

== Fiangonana voalohany ==
Ny mpikambana tao amin' ity Fiangonan' i Jerosalema ity dia [[Jiosy]] mbola nanaja ny [[lalàn' i Mosesy]], izay atsoina hoe [[Nazôreana]] indraindray, nefa tsy fantatra marina ny momba azy noho izy ireo nihataka ny tontolo namokatra ny [[Testamenta Vaovao]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Étienne Nodet, &quot;Qui sont les premiers chrétiens de Jérusalem ?&quot;, in ''Aux origines du Christianisme'', éd. Gallimard/Le monde de la Bible, 2000, &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 238-245&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Taorian' ny [[Fanomboana an' i Jesoa|fanomboana tamin' ny hazo fijaliana]] dia niseho tamin' ny mpianany sy tamin' ny &quot;rahalahy tsy omby dimanjato miaraka&quot; i Jesoa (1Kôr. 15.5-7)&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;ary niseho tamin' i Kefasy Izy, dia vao tamin' ny roa ambin' ny folo lahy koa. Rehefa afaka izany, dia niseho tamin' ny rahalahy tsy omby dimam-jato Izy, ny ankamaroan' ireny dia mbola velona mandraka ankehitriny, fa ny sasany efa nodi-mandry.&quot; (1Kor. 15.5-7).&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;ary niseho tamin' i Sefasy, vao tamin' ny roa ambin' ny folo. Manaraka izany dia niseho tamin' ny rahalahy tsy omby diman-jato izy, ary mbola velona mandraka ankehitriny ny ankamaroan' ireny, fa ny sasany ihany no efa nody mandry.&quot; (1Kor. 15.5-7).&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Ireo vondron' olona atao hoe Nazôreana ireo (izay [[Jodeo-kristiana|Jodeô-Kristiana]] tia vavaka, mazoto mamonjy ny [[Tempoly Faharoa|Tempoly]]), dia nivondrona teo ambany fahefan' i [[Jakoba ilay Marina|Jakôba ilay Marina]] fa i [[Paoly avy any Tarsisy]] kosa namorona ny fianakaviambe [[kristiana helenista]] izay notarihin' i [[Stefana]] (na Etiena) (Asa 6.5)&lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Dia sitraky ny olona rehetra ny teniny, ka nifidy an' i Stefana izy, lehilahy feno finoana sy ny Fanahy Masina, aryFilipo sy Prokoro sy Nikanora syTimona sy Parmena ary Nikoleo(proselyta avy any Antiokia),&quot; (Asa 6.5).&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;&lt;small&gt;&quot;Nankasitrahan' ny olona rehetra izany teny izany, ka dia nofidiny Etienalehilahy feno finoana sy ny Fanahy Masina, Filipo, Prokora, Nikanora,Timona, Parmenasy, ary Nikolà, proselita avy any Antiokia.&quot; (Asa 6.5).&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

Ny fiainana andavanandron' izany fiangonana jiosy izany dia maneho olona tso-piainana izay niara-niaina sy niombom-pananana ka niara nizara mofo tamin' ny famamakiana izany sady niara-nivavaka, izay nanao asa fanasitranana nampalaza azy ireo, araka an' i [[Flavio Jôsefa]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Étienne Nodet, &quot;Qui sont les premiers chrétiens de Jérusalem ?&quot;, in ''Aux origines du Christianisme'', éd. Gallimard/Le monde de la Bible, 2000, &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 239.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Ny fisokafan' izany fiangonana izany amin' ny [[Jentilisa]] (na Jentily) dia nanomboka tamin' ny niovan' ilay kapiteny rômana atao hoe Kôrnelio sy ny [[Kônsily tao Jerosalema|Konsily tao Jerosalema]] teo an-tenantenan' ny taonjato voalohany. Tsy nisy anefa fomba ahalalàna fa nisy Jentilisa niova ho Kristiana tamin' izany fotoana izany tao Jerosalema ary ny anarana hoe ''Kristiana'' koa dia mbola tsy nampiasaina&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Étienne Nodet, &quot;Qui sont les premiers chrétiens de Jérusalem ?&quot;,  in ''Aux origines du Christianisme'', éd. Gallimard/Le monde de la Bible, 2000, , &lt;abbr&gt;p.&lt;/abbr&gt; 243&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

== Ny fandosiran' ny Fiangonan' i Jesosalema nankany Pela ==
Araka ny lovantsofina taterin' i [[Eosebiosy avy any Kaisarea|Eosebio avy any Kaisarea]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Eusèbe de Césarée, ''Histoire Ecclésiastique'' 3, 5, 3&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; sy i [[Epifaniôsy avy any Salamisy]]&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Epiphane de Salamine, ''Panarion'' 29,7,7-8; 30, 2, 7; Poids et Mesures 15&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;, taoriana kelin' ny [[Fikomiana lehibe nataon'ny Jiosy|Fikomiana jiosy lehibe]] (taona 66-73 taor. J.K.) dia nahazo fampiomanana tamin' ny alalan' ny faminaniana momba ny fandravana ny Tanàna Masina ny mpino tao amin' ny Fiangonan 'i Jerosalema. Noho izany dia nandositra an' i Jerosalema ka nanorim-ponenana tao amin' ny tanànan' i Pela (i Tabaqat Fahil any [[Transjordania]] ankehitriny) izy ireo. Ny fahamarinan' izany lovantsofina izany dia toherin' i S. G. F. Brandon noho ny fisian' ny zavatra sarotra porofoina (ohatra ny datin' ny fandosirana, ny fanorenam-ponenana tany amin' ny tontolo jentiisa tsy tia azy ireo)&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Samuel G. F. Brandon, ''The Fall of Jerusalem and the Christian Church'', London, SPCK, 1957, 167-184 p.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. Araka an' i J. Bourgel, ny mpino tao amin' ny Fiangonan' i Jerosalema, sahala amin' ireo Jiosy maro hafa, dia nankany [[Roma|Rôma]] ka namponenina an-keriny tao Pela&lt;ref&gt;&lt;small&gt;Jonathan Bourgel, ''D'une identité à l'autre ? : la communauté judéo-chrétienne de Jérusalem'' : 66 - 135, Paris, Le Cerf, 2015&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. 

== Loharano sy fanamarihana ==</text>
      <sha1>hw9xl70riwpw86h3ew5lrr5ew5u1o16</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Joanesy avy any Damaskosy</title>
    <ns>0</ns>
    <id>282267</id>
    <redirect title="Jôanesy avy any Damaskôsy" />
    <revision>
      <id>1046910</id>
      <timestamp>2022-08-15T13:00:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <comment>nanova ny anaran'i [[Joanesy avy any Damaskosy]] ho [[Jôanesy avy any Damaskôsy]] i Thelezifor</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43" xml:space="preserve">#FIHODINANA [[Jôanesy avy any Damaskôsy]]</text>
      <sha1>jnoonlfjwf9fqpcktwlzdd4yixul4bu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Epifaniosy avy any Salamisy</title>
    <ns>0</ns>
    <id>282268</id>
    <redirect title="Epifaniôsy avy any Salamisy" />
    <revision>
      <id>1046915</id>
      <timestamp>2022-08-15T14:23:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <comment>nanova ny anaran'i [[Epifaniosy avy any Salamisy]] ho [[Epifaniôsy avy any Salamisy]] i Thelezifor</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44" xml:space="preserve">#FIHODINANA [[Epifaniôsy avy any Salamisy]]</text>
      <sha1>67292aoyluos07rrspte4m03lpnsb2s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tendrombohitra Oliva</title>
    <ns>0</ns>
    <id>282269</id>
    <redirect title="Tendrombohitra Ôliva" />
    <revision>
      <id>1046919</id>
      <timestamp>2022-08-15T14:31:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <comment>nanova ny anaran'i [[Tendrombohitra Oliva]] ho [[Tendrombohitra Ôliva]] i Thelezifor</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37" xml:space="preserve">#FIHODINANA [[Tendrombohitra Ôliva]]</text>
      <sha1>tkauzqebfacm9gwndi9cqf2xymnvanq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fiangonan'i Jerosalema</title>
    <ns>0</ns>
    <id>282270</id>
    <redirect title="Fiangonan&#039; i Jerosalema" />
    <revision>
      <id>1046922</id>
      <timestamp>2022-08-15T14:43:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <comment>nanova ny anaran'i [[Fiangonan'i Jerosalema]] ho [[Fiangonan' i Jerosalema]] i Thelezifor</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39" xml:space="preserve">#FIHODINANA [[Fiangonan' i Jerosalema]]</text>
      <sha1>b7duq9tahyw5w0su2ldhoqmzrgpxj8f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Kirilosy avy any Aleksandria</title>
    <ns>0</ns>
    <id>282271</id>
    <redirect title="Kirilôsy avy any Aleksandria" />
    <revision>
      <id>1046926</id>
      <timestamp>2022-08-15T15:02:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Thelezifor</username>
        <id>15140</id>
      </contributor>
      <comment>nanova ny anaran'i [[Kirilosy avy any Aleksandria]] ho [[Kirilôsy avy any Aleksandria]] i Thelezifor</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45" xml:space="preserve">#FIHODINANA [[Kirilôsy avy any Aleksandria]]</text>
      <sha1>bwbtxa3kyb7bv9ivwj8lahdpsiqm9uh</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>