Википедий mhrwiki https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D3%B1%D2%A5_%D0%BB%D0%B0%D1%88%D1%82%D1%8B%D0%BA MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter Медиа Лӱмын ыштыме Каҥашымаш Пайдаланыше Пайдаланышын каҥашымашыже Википедий Википедийын каҥашымашыже Файл Файл шотышто каҥашымаш MediaWiki MediaWiki-м кӓнгӓшӹмӓш Кышкар Кышкар шотышто каҥашымаш Полшык Полшык шотышто каҥашымаш Категорий Категорий шотышто каҥашымаш TimedText TimedText talk Модуль Обсуждение модуля Гаджет Обсуждение гаджета Определение гаджета Обсуждение определения гаджета 0 8487 185190 184936 2022-07-23T20:14:55Z 213.252.246.65 wikitext text/x-wiki [[Файл:Wheel_Iran.jpg|300px|thumb|Тошто орава тыртыш. Кок тӱжем ий мемнан курым деч ончыч.]] '''Орава''' але южгунам '''Тыртыш''' — йыргешке гай ӱмбач койышо ыштендыш, {{comment|шке рӱдыж йыр|вокруг своей оси}} пӧрдеш. Мутлан «орва» деч общеславянский лийын *kolo (урлык. п *kolese) деке лектым да праиндоевропейский вож далее *kʷel - со значением «пӧрдын савырне». Кӱсынлымӧ манаш йылме огеш лӱм-влак праиндоевропейский, а шкеже шонен луктеш орава ха-ха-ха, моштем индоевропысо йылме-влак, калыкшат икте-весе деч тораште калыкышкат, ик тамга когнат орава Мут дене «ораваже» мут ышталтмаш «орва». == Машинашке == Кӱчкыемдымаш-влакыште автомобилестроение терминологий, пышкемым гына манын орва кокла верланыше орававуч шине ден шоген (рис.), — шого, шке черетыштыже, из того, шин шындалтын, диск але да имым, того орававуч дене уша. Туге гынат, тиде йӱла манын орва пеш шуко значенийже автолюбитель «тыртыш тыртышан» («марла диск-влак», «легкосплавной диск-влак», да тулеч молат). Тӱҥ шотышто машина лийын да пу гыч ыштыме имне орва орава экипаж икымше деч ойыртемалтын огыл. Оравапӱй ораватогым пу да металл гыч орава вара толеш, а тыгак металл кӱртньывоштыр дене пидме, мотоцикл гай. Резинке шинан тасма гай улыт тӱрлӧ янлык, варажым, кушмына семын писылык, нунын вашталт пневмошина, могай кӱкшытыш вошт профиль 1960 ийлан эре кугем толаш, кугем комфортабельность грузоподъемностьышт да машина кудалыштман. Грузовикыште лийын тасма резинке вашлият эше 1920 ийыште, а таче да кучылталтше шай кашташ сарзе автомобиль керт — гусматика, икымше тӱнямбал сар жапыште бронеавтомобиль икымше гана ямдылыме.<ref>[https://megaservice.by/blog/5-prichin-iznosa-shin/ Шин шӱтлымек лугыч: мер амаллан да лӱдыкшыдымылык]</ref><ref>[https://aleto.ua/art/kak-pravilno-hranit-shiny/ Шин кузе чын арален]</ref> 1920 гыч тӱнал-металл-влак диск дене ий эркын-эркын вашталтыш лиеш спицовывать штампованный орава тыртыш, тыглай производствын да шулдырак. Ынде лу ий кыдалне нуно тыгай лийыт стандартыште электроникым ыштыше, но верын-верын, сша-ште, мутлан, «спицовка» машинам налын эртарыме шергакан шӱй даҥыт 1950-х — 1960 ийыште завод оборудований але ешартыш семын веле опция (посна случайлаште да 1980-е — 1990 викиклатыште, мутлан, завод темлалтеш диск-влак Cadillac Deville Brougham спицованный 1996 ий марте). Таче тудын дене классический эн ончыч автомобиль да лоурайдер субкультура მტკვარი. 1960 ийыште шочын спорт опция семын тореш, куштылго гыч тӱрыснек чокрак сплавым левыктыше, алюминий але магниевый. Автомобиль нуным шуко мо таче веле ок пойдаралт. == Важ-влак == <references /> [[Категорий:Чыла]] g922wreygggz5e8733ux2smlsdivox9 10 31103 185186 2022-07-23T13:47:38Z Frhdkazan 3606 У лаштык 'Guard at the Prague castle, Prague - 7620 (cropped).jpg' дене тӱҥалеш wikitext text/x-wiki Guard at the Prague castle, Prague - 7620 (cropped).jpg 3z16vk4ozfkei43fcknrzhhlwyiaz5d 10 31104 185187 2022-07-23T13:49:25Z Frhdkazan 3606 У лаштык 'LibriVox - The Island of Dr. Moreau 00.ogg' дене тӱҥалеш wikitext text/x-wiki LibriVox - The Island of Dr. Moreau 00.ogg rhber8g3fyo1ryp6aotutmur7yjq6y7 10 31105 185188 2022-07-23T17:04:55Z Frhdkazan 3606 У лаштык 'Esslingen aN - Altstadt - Altes Rathaus - nördlicher Giebel und Glockenspiel mit Abendsonne.jpg' дене тӱҥалеш wikitext text/x-wiki Esslingen aN - Altstadt - Altes Rathaus - nördlicher Giebel und Glockenspiel mit Abendsonne.jpg dvtbi918sagr98asx9ddi1uuapsxsha 10 31106 185189 2022-07-23T17:06:34Z Frhdkazan 3606 У лаштык 'Video Codecs 101.webm' дене тӱҥалеш wikitext text/x-wiki Video Codecs 101.webm mb0nlum64e1b95zcpvqb4eb8eakb2ol 10 31107 185191 2022-07-24T11:54:18Z Frhdkazan 3606 У лаштык 'Zhuravlyne ozero.jpg' дене тӱҥалеш wikitext text/x-wiki Zhuravlyne ozero.jpg pe93w88oqr27ubfy8h6acu7yyhd9p96 10 31108 185192 2022-07-24T11:55:48Z Frhdkazan 3606 У лаштык 'La Tournée des grands ducs (1910, clip).webm' дене тӱҥалеш wikitext text/x-wiki La Tournée des grands ducs (1910, clip).webm gjh1xlslq8j6lylh1r37hhakcn3p40c